-ocr page 1- -ocr page 2-

Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell

Huybert van Buchell (1513-1599)

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn innbsp;volgorde waarop ze getoond worden:

• de rug van het boek

This book is part of the Van Buchell Collection

Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order ofnbsp;appearance:

• the spine

• the bottom edge

-ocr page 3- -ocr page 4- -ocr page 5- -ocr page 6- -ocr page 7- -ocr page 8-

.......3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/cX ___






E. fo.



rt




;


-ocr page 9- -ocr page 10- -ocr page 11-

DE SEDITIONIBVS

LIBRI SEX, RATIONIBVS ET EXEM-λLIS EX OMNI DOCTRINARVM ET AVTHORVM geriefe locupletati, Authore ClarilT. 8i DodilT,nbsp;uiroj D. Conrado Bfuririnbsp;Jurecorifiiko,

lOANNIS COCHLAEI theologi de seditiosis appendix TRIPLEX, CONTRA dVOSDAMnbsp;kE BELLES HYIVS TEMPORIS,

PROVERB, XXniR

o J J Cr

*rimc Dominum, fili mi, 5C Regem. Et cum Dctratflorifeus nori commifcearis : Quoniam repente confurget per ditto eorum.

tT/CKÈ^ xxr.

Cum «wdifritis prittia O’ feditiontt, nolite terrtri : Oportet primum bto fieri,fid nondum fiatim finH,

(Juin Gratia Priuiïe^ió Sacrarum Cafarts

Hont.Mait/latum^i^d Stpunniutn^

EX ÔFFICINA FRANCISCI BEHEM Typographi, Moguntfse apud S. Vtdorcni,

~ïdr'D~L~


-ocr page 12-

gt; loLgt;lt;

-ocr page 13-

¦f*gt; SERENISSIMO

ATQVE INVICTISSIMO PRINCIPI

ac Domino y Domino Ferdinandoy R,omanorum y F^ngartiSy

amp; BohemiiS R.egi y i^rchiduct DominoßioClementißimo D^Qonra^nbsp;dii^ Brunne S. D^^

^.y^rcti^ Cicero in oratione y lt;^uam pro JSBurend habuity Serenißime d^ex y idem^Clemcntißime Do'nbsp;minCyduai artes ejjedocety (pice hommes inamphßimo dpuae ar^nbsp;gradu dignitatis locarepojßintipnam lurijperitorumynbsp;Cratorum y Magidlratuum ciutlium y ^ua pacisnbsp;crnamenta retinentur. ^^lteram Ducumy at(p Imperatorum belli y

dSdagidlratuum militariumy ^ua belli pericula repelluntur. lt;^t^ tlla ïufl,cad. ^uidem circa leges: hlt;ecuero circa arma uerßatur. Etß. autem le^ confirJ, unicanbsp;gum at(p armorum tanta comunclioßtyUt alterum alter ins auxilio ßent'nbsp;per ege aty^ tarn militaris res in legibns collocetury lt;^udm armorü prce^

uirtutCy (juam quißorenß indudlria excelluerunt^ nbsp;nbsp;nbsp;Qjtod uettßißi' Pix^eroM


esßruentur:Tamen in maioreßmper honore fueriity^ut bellica

tni'PoetcE tedlanturyUtapudPlatonemTyrtceii'S^dS/uliamyincptttyillins nbsp;nbsp;nbsp;bdlicse

jpße ßacio mentionem y nec omnino ulluis precij exidlimandam cenjeoy etiamßditißimns omnium ßtyttiamß multa bona poßideaty acmagnisnbsp;etiam urrtutibiis prceditnsßty^uinon ßemper optime fe gerat in hello:nbsp;Jmmocceterce uirtutesiCX’ ^udiay t^uantumlibet ipßa perßemultumua^nbsp;lentyt amenßimul at^ motits nouns bellicum cancre caperityC^uaß de ma^nbsp;nibns nobis excutintur,Jgt;dampromulgatispreelijSy ut ait Bnmns Poetay

Pellitiir é medio fapientiayUi geriturres^ Spernitur orator bonnSyhorrtdns miles amatur,nbsp;Biand dodlis didlis certanteSyßd maledidliSynbsp;Bdißcent interßeßeinimicitias agitantes^nbsp;d^on ex iure manu conßertuntyfed mage ferronbsp;Hem repetuntyregnum^ petuntyUadunt folidaui^

Geîlîut lib» i,. t, p* npd. (ttt.

Sedamp;in adipißendis honoribnSyplurimumßemper fauorisCandi-datis apud populum Homanum conciliarunt bellicce utrtutes y pluris tansgra, nium^ißemperauthoritatis habuitßußragatiomilitaris.JSfamutpulchra tior popu^nbsp;fit ynbsp;nbsp;nbsp;honore etiam maximo digna commendattOy J/^r luilns edly prU'

densymodeilnSy comisyomnibns (e^uusy nullitniurinSy inultarumrerum qjftmmur ij ßcientia

-ocr page 14-

EPtSTOlA «VNCVPATORÏA

fcientia darns y dodlns y iuris diuini humani perifns y quidem uirtutes in quibns enituerint y nemo negare poté^ynbsp;cos reddant y ut ad maximos ßlendidißimos honoresnbsp;militibus. ^f^^bantur ; Eamen multo grauior eßfcacior oratio apud popU'nbsp;Ium ßmper fuit y quam ad hune ucl fimilem modum miles quißiantnbsp;in Qomitijs enunciauit. Me faucium recreaiiit y me pueda donauit^nbsp;Eîoe L)uce callra capimus yfigna contulimus. Munqudm lEe plusnbsp;militi laboris impofiiit y qudm fbi fumpfit. Ipfe cum fortis y etiantnbsp;fxliXy

mditaria don a y quie militibiis y fortem opérant in belh nauanttbn^ydataßint : J/t coronce triumphales y ciuiceCy uallaresy nut'nbsp;A^GeSiicsIib, raies y nauales y caflrenfes y gemmatee y Oquot; aurece y qiias Impera'nbsp;Coion^^^* militibiis dederiintEt inter omnes nobilißima in Maieslatenbsp;p(^pdi terrarumPrincipisypreemijs^ÿgloricegramineay quee ç^Ob'nbsp;Issalijs ßdionalis uocata eli : quant folam miles Imperatori dédit y libéra'nbsp;præfertur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obfidionc y abontinando^ exitio totis casiris, PlceCy

Dona migt; inquam y alia^ÿ bis fimtlta dona y uel ab Imperatoribns data ntiliti' iicaria alqsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Senatu Imperatoribns décréta y facile declarant y milita^

rem uirtutem maximis Jemper honoribns fuiße decoratamd

Honores J-Iis addo uarios Triumphos y quos Imperatores rébus bene

7 ntaximo fepe apparatu ex Dc' lorum de/ creto Senatns egerunt^ Statuas item columnas cum EropbaiSynbsp;creti, Oquot; titulis y magnßcentißimis Uecretis : quee in memoriam pO'nbsp;Jleritatis y illis ettam poil obitum erellce fierunt, Çlÿibiis cr ipßsnbsp;denionEratur y Imperatores y CJ'quot; qni militanbus rébus prceßdli ßtntynbsp;quorum uirtute holles uilli y tirbes proutncinv capta y res^ alitenbsp;fortiter ac magmficè geJlx y deniq? bella ipfa falictter confedlanbsp;eßent i Mpud omnes ßmper gentes dignos fuiße ludicatos y ut aiU'nbsp;plßimosquo^ maxtmos honores y tam uiuentes quàm mortui y coU'nbsp;Pluilt;irc1}i(t infequerentur. Cluin Agentes quafdant frunt y deos omnes haEatoSynbsp;tifoph.Ldcesinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~

plßimos or maxttnos honores tarn uiuentes quàm mortui coU' at(p adeo uencrem ettam ipfatn armh tndutam :,ßnxijje. Id ([uod Plu^nbsp;tarcbns Lacedxmonijs in ufufuijjc ßrtbit:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mmirum ßgmenta

non ßlum ab otio remotos eße deos^ßed tale etiam negocium (puoi ommum eßet honorißcentißimum trtbuendum ets eße ßgntßcarinti.

Ceeterum cum duo fint bellorum genera : Externum , In' ternum lt; Clari (^uidemßint j (^ui in Externis excellunt ob id ma'

d^inoiiiclf.

Eirterna

bellamt*

bonoribiis aßiciendt:^^ multo clariores y qui in Inter' quam ijv y ßeditiones appellamius y prallant : ac propterea multanbsp;terttA, (tiam maximis y excellentißimi^^ honoribuó digniiquia interna multdnbsp;quàns

-ocr page 15-

Aö REGEM iFERbïNAtîpVPl.


i^uâtn externa funt matora , ntatortbuói^ pericuîü obnoxlàt Cuhii rei hojpes ,^thentef^îs Tbeognim te/letn citât ait» Fidekm PUtol®.«.4cnbsp;uirum omm argento atip aura in fedttione meltorem , ^uod ra^nbsp;tione ßtbifide optima conßrmat » tdunc y impuit y dicimus in granifnbsp;fimo belloytanto illoy gui in externo beîlo claret y meîiorem y quantonbsp;Jola Fortitudine melior efi Jü^ttiay Temperanttay SapientiayFor^nbsp;titudini comunéla.Jylemo eniminteger ^ßdeliSyfine omniwrtutumnbsp;numero y in ßeditionibus reperiri poterit. jM^ukt autem mercenarijnbsp;reperiuntur y qui externo in beîlo intrepidé pugnant : quorum pîuriminbsp;feroces y iniurq y contumeliofi y paucißimis^ excepta y omnium ameU'nbsp;tißimi»

C\uam equidem fententiam y ego non foîum uetu/îate temporis commendabiîemi fedre etiam ipßa uenßimam ac plane diutnamy eßenbsp;puto. Vrimum enim pertculoFißtma e/l perpétua ilia camis ad^nbsp;tmpoßibtle ßt certare; quam gloriofitm utncere y diuinum tllud uasnbsp;tleélionis Paulus i^pofloltiSyinhuiußnodi genere pugnte ui^oryquaßnbsp;gloriabundus ßortißimus y his uerbis déclarât»

i JSlam etßi y inquit y uoluero gßriari y non ero inflpiens : ueritatem u. enim dicam.Parco autem y nequis me exiflimetßpra td y quod uidetnbsp;tn me , aut audit altduid ex me » Et ne macmitudo reuelationum eX' Viâornbsp;qui me colaphizet» Propter quod Dominum ter rogauiy ut dißcede- gnaPau*nbsp;vet d me» Et dixit mihi y Sußicit tibi gratia meat nam uirtus in in- ius,nbsp;ßrmitafe perßcitur » Libenter igitur gloriabor in inßrmitatibus meiSynbsp;ut tnhabitet in me uirtus Chri/li. Propter quod placeo mihi in in-ßrmitatibus meis y in contumelies y in neceßitatibus y in perfequutio-nibtis y in anguEijs pro Chridlo ; cum enim inßrmor tune potens


a 'S iij /lodiuntur»

-ocr page 16-

»PtSTOiÄ NWeVPAfoMÄ

^oätiWtur J^eni^ y ^ui per uim oppreßj y nbsp;nbsp;in tnißram feruiiuteai

redact fuerunt y in ueram libertatem ajjèriintur^ Ciî{o nomine So' Ion y altj^apud Gracos ßtmmis landt bns celebrantur :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Thrajy'

bulum ßrunt, cum K^ihenienßium ciuitatem àTrigtnta Tyranno^ rum Jîeuttia liberaßet y ac difcordias auium cbltuionis lata lege com^nbsp;poßutjjet y pro tantîs mentis pnemij loco y coronam ex duabns utrgU'nbsp;lis oleaginis futjjè datant. Et apud E^omanos E^leno T)idlatori^nbsp;cxadlos y dtßordias duties plebis ad'nbsp;uerfus Vatresßdautt y honores ampltßtmi June habiti: propter ^uodnbsp;A. GtUtut hb, prtmits apud l^omanos Jylaxtmus edi appellattts. Sic Eu'nbsp;.....CUIS GeîltuSy iitr Cenßoritts in Senatu Qiceronem Conßtlem Corona

rona Cif uica»

Plut, ml»» cullo.

Ctuica donart è JEepublica cenßtty ^uôd eins opera eßt atroctßt' Quid Co ƒ Wiï tlla Cattlin(e conturatto detedlayUindtcata^^ Erat autem Ctubnbsp;ca Corona y i^uam etuis dut y d guo Jeruattts eßt in praho y tedlemnbsp;uitce ßtlutis^ percepta dabat. Clutn Qy’ utltcrris abiedltcrris^nbsp;conditionis homines laudem etiam abjuam ex eo merentur y quod adnbsp;conctliandas homtnum amteitias concordias. idonei eß creduntur;nbsp;Clÿod de multere quadam in urbCy E^recta nomtne y narrat Plutar'nbsp;chti^ » Ea tametfi uita furpis y ut nee impurißimo ßcorto [irceEaretynbsp;tarnen quta ex ßquenttßtmo nobiltßtmorum iuuenum congreß gedlanbsp;tn Repubbea perdtßcenda y ciuium dißordias componere y amtcittasnbsp;ConßmarCy idoneaßuity ampltßtmamßbi btntuolentiam in urbtinbsp;conciliauid

Bellorum composnbsp;nendorumnbsp;pcrin'a.

Sed quorßm h^ec tarn muka de uirtutibiss y pramijs, zy honoris bui mibtartbus ƒ jSdempe ut intelligamus y ijs y qut adßummos hono'nbsp;res peruenire contendunty in hoc maxime incumbendum eß y ut finenbsp;non ß)lum prudentes y iuEiy tempérantes y modedii y uerborum itemnbsp;arttßces interprètes, tum Iuris, omnium^ adeo forenßum rerumnbsp;confulti lt;2^ exercitati i fed ettam componendorum bellorum, fiue ex'nbsp;temorumßue inteditnarum,periti.Edam hisrebu^ nonßlum ampbfnbsp;fimos honores uiuentes,ßd etiam uirtutum fuarum mortui memoriamnbsp;apud podleros conßquunturßmpitemam.

Potro ad comporandam hanc facultatem , uf in cateris quo^ ßeri ßlet, arte opus edi y quam ex ucterum indlitutis præceptknbsp;petendam eße extÉimamtts.^c dearteziy^ difcipbna militari y multanbsp;quidem extant ucterum y tam Gracorumy quâm Eatinorum feripta:nbsp;qurrrum bona pars ad propulfanda pericula tam Externorum bello'nbsp;rum, quâmdifcordiarum ciuibum, communiteraccommodari poßnt,'nbsp;Caterum,

-ocr page 17-

ÄÖ LEGEM EERDIM AN'D VM»'

CiCterum, ([uod ad ßdttiones pro^iè attinu alii^UdP ^Uidäin Ärsünarwi 'Principuift leges Con/btuttones ;» de pœnis ßdittoforum fromuî'nbsp;gaticfunty îjt ^nas Jureconfultorum Commentarij arcumßrunturynbsp;cy- tr abattis quidam y de ßeditioßs inßriptiy qui O“ uiceCommenta' traditwr,nbsp;ftorum eße poßunt^P^erum^ qui deßeditionibtis uel cognoßendis uelnbsp;ßanandis artemtradiderint, haélenuf^yquod equidemßtamyUidinemt'nbsp;nem.Ciuieresfœpe magnammihiyac fortajß inultis etiamalqs ^ad-mirationemmouitt Qi^enimnon mireturyin tanta prlt;eclarißimorumnbsp;ingeniorum copta^ cum multa multorum y eorundem^ do^tßimorum ui'nbsp;rorum ytnomnt dtßipltnarum genereßeripfayin lucem adtta cemaU'nbsp;tur: nullum tarnen inter ba:c de Scdittonibtts arteßanandis extinguen'nbsp;dis^y conceptum reperiri» Ciÿaßanerationemottisegoyquodabnbsp;al^s ba^enus neße^umei^yZ^j^ quaß prodereliélobabitumyid mer itonbsp;iure mibt occupandum y ac occupanti concedendum eße putaui^ Jta^ innbsp;bancqußi iiacuam buius i^^gumenti poßeßionem tngreßiiSy tdipfumnbsp;iiylomeoy rudiquidemilloyßdfacilt tarnen, utputo, plano excoleU'nbsp;dumßuß:epiyactotamßditionummateriam inSexltbrosdtgeßi.Jnquo' byg,nbsp;rum 'Prtmo dtßinttiOy natura ßditionum partium eius, explica^nbsp;tur,In Secundo caißeßditionum inuelligantur. In Tertio incomodazynbsp;periculaßeditionum enumerantur,ln Ci^rtoremedtaßubminiHranturynbsp;quibusßditiones comprimuntur^ InClinnto poena:in ßditioßjs conlli'nbsp;tut£declaraturJnSextoremediaexhibentur, quibusßedtttonesprorßiinbsp;toiluutur.tumetiampracauetury ne femel extindliCydenudrenaJcantur.nbsp;Cmntaqs b^c eo omnino ordine , quem ßietbodus exigit i quam utnbsp;in cateris meh IcriptiSyita ©“ in boc i^rcumento obleruandam eße,nbsp;J ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r t rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i. . r. 'f îfttentfo

Scxlibrî de Seditioni^

t

L

n. ntnbsp;iiir,

V. vt

dur.1. lyeip uero tantum ipß mibt jumo , ut bis ipßs quält' Äutbon'i» huscun^ fenptts mets y uel rei y quam traSandam fußepi C qu£ qui'nbsp;dem O“ uaria eil ampla^uel doHorum bominum iudiciofatis fe-ctße me putem ; Sicut nec tn hoc ßißeptiKS eil d me htc tabor y utnbsp;bine fama, aut aîiqua ad me ingenij ßoria redeat yßd ut b^ecnbsp;tttcun(p à me congellay O* uix rudißime adumbrata, per artißeumnbsp;ahquando doUiorum manum abßduantur^ lam uero nec audteu' Obiefliônbsp;di mihi uidentur y quos iam utdere uideor y bot libros meos eo nominenbsp;calumniaturos y quafi non fit hic meus partus, ßd fubdititiiis pofius hentiuirt.nbsp;Cr alienus y ex altorum uidelicet ßriptis , quorum in bis Itbris telli'nbsp;monqs utimur conßatus ? f^lgarîs quidem tlla obie^io ell y eorumnbsp;maxime y qui fcribendi ipfi imperiti y aduefus eos y qui feribendo innbsp;commune prodeße poßimt O* uolunt, bac fimtha in ore habcnt^nbsp;a ’S iiif Scrtbendà'

h

-ocr page 18-

ÉPïSTOlA NVNCVPATORïA


ia Scribendorufft librorum non e/l ßnü : J^ihiï di^um non .^unuchi. dtélumßt fr^t^snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed ([uæ nc^ honorent Scriptoribns^ ne^ Seri'

Refponfio ptorum fiuélum le^ortbns adunere debent 'Primum entm non edl



jSle^ enim imaginent opiis piloris ejje negabinuis domum fo' brt Itgnarif y cyphum aureuntargenteunt aurifahrt : ^uta coloresynbsp;Itgnaylapidesy aurumyZ^ argentwuyex quibifs hcec tpfa con2lru^afuntynbsp;aliéna eQc dicuntur^

Et ad eundem modum nee Qiceronis opera y Elomertis y 'Plato,



thores ? jSfec iPieronymt er ^ugu/iini fertpta y Ortgenes , Epi' pbanws yGyprianiis y K^mbroßiits y quidam alq:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;recentio^

rum opera ueteres y quorum fcriptti recenttores tlh adiuti funty ucit' dicare fibi pojjùnt, Ciina ex fcriptis authorum tllorum ueteruniy quinbsp;illisßccejjerunty quidam mutuatiyinfua feripta tranEulerunt^


Ctuid igitur obEaty cur non ct* bos meos lihrosde Seditionibits

H/ Iibrf « tneos ej]e dicam ? etiamß in his multa diuinarum liter arum teEimo' tnulta facrarum conElitutionum y tam Canonicarum quam ci'


uiltum y Décréta y multa Pbtloßphorum feit a, multa deni^ uaria^ Elt/loriarum exempla contineantur f Meus efl hic y meus eEl C iti'


quam ') zg' legitimus partus : quiß deformiseEl y tarnen turpem iQr


deformem meum eße negare non pojjum. Si alienis plumis induta cor-nicula uidebitur y plumas equidem aliénas eße fatebor : fed cornicU' lam y ettamfi tmpluntem y non erubefeam quee mea edî y etiam nudantnbsp;omnium obtutui prafentare y ut omnes uideant y qult;e mea fint y quanbsp;aliéna. Scio enim uerumeße, quod die dicit. Ingenui pudoris eßiyfa'


Nomma Authorsnbsp;Éxpltcarc,


teri per quos profeceris.


Ex qua fane caufa omnium maxime femper conuentre puta ui yUtquorunite/limonijs in ßrtptis nodîris utimury eorumetiammeii'


quorum * tionent ahquam expreßis nominibtis faciamus. Çbuod O“ ^go dtltgen' dida rcct* ttßinte femper tn feriptis meis haSlenus obferuaut. Tn qutbits faU'nbsp;tantur. ïlcnrum Patrum Gonctltorum y ConEitutionum item Imperahum,nbsp;Phtlofophorum er Edidloricorum y non flum ßntentias , fed etiamnbsp;uerbayqutbus noEira conßrmamuSytnfertmtisitum nominaetiam atitho'nbsp;rum^ati^ltbrorum tttulos,^numérosinMargintbtts paginarumcon'


-ocr page 19-

AD REGEM FÉttOIN ANDVMJ

ßgnamu^i eiusmemores^quod Stucrtls Caßius in €os ia^lat}af:,([tti àîiè* uasßententiaspaucis mutcttisuoabuSyproJutiußrpabant. ]Sla.tnßnitgt;nbsp;kseoseßedicebatfunbtis^qui pocttlhabenis mütarent anßiS;,n£pojj£ntnbsp;k^orem de bü y tnm d nobis djcuntnry tunt

•ad conßrntanda no^ra ex ali^s aßiruntur integrum indicium reliU' ^uere y (^udm Juppreßü autborum nominibiis y ßentcntißy ac uerbiSynbsp;apud dodlos in buiußnodi ßurti ant plagi/ potius ßißpitionem uenire^ Caiïteîa iftnbsp;Etß autem neminem eße putOy dui Ce in bis libris noEiris oßin'nbsp;rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.ueteruna

Jum ejje iure conijuert poßit : ßij^uidem ea niodestia cautione a potins me ßripti ßunty ut ueterum magis y q^udm nodlra: letatis ßeditionum quam re ƒnbsp;exemplis utar y tum i^uod praßentium y uel pduîô ante extuidlarumße-ditionum obliuijci magiSy qudm earum memofriam conßrmari opor^^nbsp;teat : tum quod idem d ueteribits quo^ÿ obßeruatum ejß animaduer'nbsp;tarn y qui O“ ipßi m ßcriptis odioßs ab cetatis ßult;e exemplis ab/limte^nbsp;runt. Id quod Marcum Ciccronem quoiß in librisßuis de Jd^^epublicanbsp;fcriptii fecißey ipß in epidlola ad Q^ntum ßatrem te/laturiTa--men eiußmodi argumentum e/l y quod in Ubris no/lris tradlatury quodnbsp;uel nomine ipß) y lt;:^ Tituli inßcriptione y nonnullum fui odium conct-taturum uidetur lt; Mam erunt procul dubio multi y qui tamctßnbsp;nullo inbisnerbo per^ringantur y tarnen re ipfa fe notatos ejß fufpi''nbsp;Ccdjuntur.

duanquam non uideo y cur propter atrocitdtem rerunt y quie in bis libris tradlantur y ipß libri ßnt fa/lidtendt. Ql^emadmodum cnim Simili'ti«»nbsp;libros medicorum leqimiiSy etiamfi in iis omnis çeneris morbi comme-morantury quia morborum non tantum natura y caujœ ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicorum

in bis explicanturyfed etiam remedia morborum exbibentur i Ita née de morbis, l/fcrz y qui de Seditionibits y ali/fq? criminihtis y fcripti extant y repu-diandi erunt y quia in bis ipßs uaria caufe criminum O“ maleßciO-rum traéiantur : Sed legendi potius y in omnibus Eibliotbecisnbsp;cudlodiendi: quia poenas ßmul y qutbus facinoroforum conatitSynbsp;confilia y fadla coercentur y conEituunt ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quontodo irrogand^e

fintydemondlrant..

In bac igitur perpîexitate y périculorum diffïcultate y in quibiis bos meos libros conlîitutos eße ludeo i uifum cH mtbi , eds dicandtnbsp;tpfos omnium maxime Maiellati tua dedtcare ^Tum y ut eum 'Pa-tronum babeant y qui qua in bis ipßs docerttUTy ea ipfe re ipfa nonnbsp;paucis dfe dudum feditionibusy fummaprudentidyConfiltOy^ arte com-(ofitiSyuera ejfe demonllrauitiTum ut eiu^ patrociniQnbsp;nbsp;nbsp;tuuîa adiutiy

tuttu^

I

-ocr page 20-

t PIs r o LA N V N C VP À T O R ÏA

tùtiîis^ßcüriiis in lucem proJire^ nbsp;nbsp;inter hominutnmanii^ uerßri

poßtnt. Heîii^uufn e/l R.ex Jnutéltfitme, ut ^uos Maie/lati tU(t dedtmus y at^ dedicamtis hbros^, eos quß fiditioßrum gladium, nonnbsp;minori benignitatedefindcndosç^ cudlodtendos fufciptaty(pidm fciiC'nbsp;rioreanteaanimaduerßoneßdttioßyrum motus ßipprimendos curauit^nbsp;T)eusQpt.Maximus Sacrum tuam B^egiam Maiedlate protuendanbsp;at^ conßruandu;, aduerfusßedttioßrum furoresypatrilt;efalute^ad lon^nbsp;gißimos annos incolumemconßeruet:Cui lt;^me humillvne commendo^nbsp;ßene ualeat Sacrattßtma Begia Blatedlas tua, Bex omntnbsp;utrtute Qrnattßime^ Domine omnium QletneU'nbsp;tißime. Ex Landeshuta Bauaria:, Qdlauo

Calendar Martijyi^nnoßalutis M. D. B

ELENCHVS

-ocr page 21-

ELENCHVS CAPITVM * LIBRORVM

SEX, DE SEDITIONIBVS, D. BRVNI.

Seditionibiis Liihtr 'Primii^iQï^c/ldidtJ^nitioniy ZJ' naturaJèditionis z^fartiutn

i CL-uid fit fêditio ?

Prima diuifio fcdidonis ia Monafticatn , Oecoaomicatn, Politicam.

j Interfchifma 8C Icditionem quid conueniat, ôi quid interfit«.

Ö nbsp;nbsp;De dîtionc Romani Imperq, ÔC iùbditis eins»

s Obedientiam Romanis Imperatoribus,alijfcç Poteftatibus, tarn iuftis quàm iniuftis,exhibendam eflè»

SC Imperio fubiedas, committitun n DecriminelæiæMaieftatis,nbsp;rz Crimen læfæ Maieftatis, an’aduerfiïscos, qui Romanorutnnbsp;Imperacori fubiefli funt,committitun

De Seditionibus Lther Secundit^ ; Qjü tß de caußs ßdittonum^

i.

De caufa (editionum in genere,

1 De feditione, qusc propter contumeliatn, auaritiam, 6^ ini* qua lucra eorum, qui Refpublicas adminiflrant, con*nbsp;citatur.

5 De feditionibus * quæ propter honores inæqualiter diftribu* tos Ortuntur,

De feditionibus, quæ propter aliquorum præpotentiam, in Republica fiunt,

lis originis eorum, qui in una Repub,deguiit,oriuntun

ciorum amp; artium, excitantur*

Defeditionjgt;

to


-ocr page 22-

ELEîîCHVS

gibnis defccndunt*

n nbsp;nbsp;nbsp;De fediuonibus, quæ à populo ob Religions in diuerfas paf^

tes (ciflbjpropter alterucrarum pàrtium Dodorcs ôi Prae* lacosyconcitantut«

funt rebus publicis, oriuntur,

15 nbsp;nbsp;nbsp;Dealfjs quibufdanîcaufisfeditionuni.

14 nbsp;nbsp;nbsp;Nimiani foelidtatem cfTecaufamfedinonuni,

*5 nbsp;nbsp;nbsp;Quibüs modis feditiones per fraudes (èditiofbrutiijCoHediS

eoadis(^ in éorum focietatem hominibus,augeantur ait(^ corroborentur,

1^ nbsp;nbsp;nbsp;De tnoribus feditiofôrutn»

^7 nbsp;nbsp;nbsp;Qiiibus modis (èditiofi uim Uel altjsinferant,üelßbiillatalit

inferendamue propuliènu

is Decloquentiafeditiolbrum* i^gt;nbsp;nbsp;nbsp;De materia,fine,amp; forma feditionum.

De Sedîtiomhus Lther Tertnts : Qju e/l de malis o-* incommodé;, ([Uie exfeditiombiis ^oueniunti.

* nbsp;nbsp;nbsp;Seditionem per fe malum effè*

De pace amp; concordia*

y Deincommodisrebellionis«

comitantur crudelitatibus»

in innocentes exercentun

De Seditionihus Dber Ql^artiis ; di« e/l derC' tnedijSy quibtisßditiones comprtmuntur:gt;fednbsp;nonintotum exttnguuntur^

nendarum cura iniungitur»

? nbsp;nbsp;nbsp;De diuino auxilio,in tribulationibus feditionum implorando*

4 Seditionibus in tempore occurrendum eflè»

y Dercmedqs Monafticæ feditionis»

De remedijs Domeflicse fèditionis»

Oc

-ocr page 23-

CAPITVLORVM.

uantur»

De Tranfadiontbus, quibus {êditiofi ad concordiatn rcuocati* tur.

10 Dcfeditionibusper uimartnatam comprimendfs»

Di Scditionibus Libcr CtuifttifStQjnc/ldtpxnisßdtüoJbrum^

X nbsp;nbsp;CLgt;uis modus in conftituendfs fediu'ofôrum panis feruandus

iit,ac primum de generali iêditiofôrum pana.

X Propter caufàm icdftionum,aliam alia grauiorem elle ucl kuio* rem;8d ob id pana etiam feueriore uel mitiorc di'gnam.

$ De difFcrentiaperibnarum, propter quas pana uel grauior,uel kuior contra fediciofos confbtuitur»

4 In uno eodemc^ genere delidi, panas in kditfofbs, pro con* ditione ÔC qualicate perfonæ,ueifeuioresuellcuiores con*nbsp;ftitui.

nam uel grauiorem (iatuiuelkuiorem.

Deauthoribus icditionum, amp;eorum panis.

7 Propter locum tempus,in feditiofos uelgrauius^uelleuius animaduerti.

9 De pana multitudinis kdicioibrum.

xo De calumniatoribus legum, panis corutn.

« De feditiofis, qui Judices Si Magiftratus calumniantur, dlt;^ panis eorum.

Si CX^uibus modis incrimine feditionis procedendum (it.

aj Deuindida diuina in feditiofos.

TJe SeditionibusLiber Sextus: Ctuie/l de remedijs^ (Quibus feditio* nes nonfolum extinguutur^fed etiampracauetury neßntelnbsp;cxtindllt;e denuo renaßantur^

s nbsp;nbsp;CX’Uibus modis (êditiones,quas potentiorum auaritia peperit,

extinguantur.

a nbsp;nbsp;Quibus modis (cditiones,propter ambitionc natf,abokantur.

lt;itatæ,tollantur.

tiam aliquorum in R-cpub. ortae fuifle dicuntur.

dincmoriuntur.

CL ixibus modis tollatur kditioncs,propter contumeliâ excitât?.

b * JdSl SLX

-ocr page 24-

IM DEX

IN SEX D.

Lthros de Scditionthii^,rerumjcitu dtgnarum Index^acßtmmaria com' memoratio ycum Tribtti adieélis li terts : Cltiarumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primam^

B mediam^fC tertiam pagirtic partem indicabit.

AS/àlon ßditiofus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^9’^

Abdicatio bonorum Mitgiftratuum

15X.B

Acfji«/ Treezenios expuhrunt gp» A A critnintrebillioiiif,no!t excufint opes aut dianbsp;gnitatesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;:Z’A

Ailus hunutni multipUces nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xod.A

Aditmitarum fedia, autbore ^uodtm Biccardo 9?’A

Adamitarum CT Anaf»4ptjïîlt;»r«»i conuenticuU i7S-A

Ad obediendum qui aJlringuntwRo \tnperio 41» A

Adoratio Aominorum Brineipum j qualisfuit 43-^

Ad quid accepit cliues Petrus jj.c Adytum ßiitbr«, ty nefmtditßtera/teia PttgMOanbsp;rum

JRmidAtio inter dues,non efi feditio

JLmulutio inter Artifices

JEqualit^sproportionis in AepuUiettAomani 9d CerST’A

Affidlus irenurebæ in uindidla 204-^ A/fXdZJ£{en Magnus , ueneno fublatus eft

Alia poit sylla^ti bellet duilia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;166. A

A Itercatio defubiedis Romano tmperio xg. A Alterumiuramentum Regis Romany ad Papam

21. A

Amx^oKHW feditio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20^. B

Ambitio Sp,Milij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;78A

Ambitus Romanorutn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;251» E

Anadafq tmperatoris contra Papam Hordift mamrebellionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z^.ACTZó^.C

Ante prielium Dei mifericordia imploranda 2Oi. C

Antoninus PiitsReipublicie amator 73tC AntoniniPhilofophilausnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;73. A

Appiaiius Plutarchus diuerftde occi/ôreCû ceronisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^g.C

Appius Claudius virginiam uirginem ftuprauit 34. C

Arati priidcntia in liberandapatriaftnefeditione 249.A

Artnerum multa genera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27d.B

Arrianorum feditio contra Cltryfoftomu 96. A Arsdialedicaajfiniseloquentiie

Aftllius Pridor,leges ueleres in foeittratores iiu nouanit

Ajftir uirga diuime uindidte 24X A Attentationesrebellium, contra iudidum Impe«nbsp;rialis Camerie

Auaritia caufa eft feditionum

Auaritiacr Ambitio dutepefiesReipub. ixo.A Audio rerumpropriarum,per Antoninum imp,

Philofopbum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^,- 5

Aurea Bulla Caroli Q^arti

Autborit^ts Ko. E«le/iAW«ft« copleditur z^-3 A utborum ad feditiones fiuiianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;azi-C

Authores ftditionis dupliciter peccant 22X.C Aturitf oratio in camino ignis 17^,^nbsp;B

Ba bylonie fornax in bom inc

hebius Marianus, fine ferro laniatuse{i td^.C

Bellum amp; feditio difterunt

Bellum confcientiie perpetuum d.A CT 1S4«A Bellum Spartaci gladiatoris

Bellum propter pace gerittfr,ftiufiueft ijó.» Bellum duplexlDomini, CT muiidi r 40.Cnbsp;BeUisexternisexcreuit potentiaKo, 14S.3nbsp;Bonifacij vu I,confiitutionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zl6^A

Bucephalus equus Alexandri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;79tC

C

CAlumniiein leges cr Canones ^o.C Calumni£cr rapin^e Nerenisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74.C

Calumnia quid ftt nbsp;nbsp;1 do. B cr 2 3 0. A

Candaulis Regis Lydorum ftultitia td. (ƒ Canon contra detradioresnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xjd.C.

Canulei aduerfiK Patresfeditio S2.A Carolus Magnus defen for Ko. Pentificum zi3,Bgt;nbsp;Catilina metu iudiciorü fadus eft feditiofus Sj-Anbsp;Catilinlt;euirtus in prtelionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iz^.C

Caufa efficiens feditionum duplex Caufa contemptus Laicorum contra Cleru gx. Anbsp;Caufa inftrumentalls feditionimnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;113.A

Cau/aTyrannidfs duplex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X57. C-.

ebriftus Kegiäetsacerdotidem poteftatem ftmui babuit

ebridus author cr princeps pacis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;137.C

Cbriâus Jùb Augudonatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;léó.'Bi,

Cbriüiana de tolleràdis TyrSnis fentêtiazàé.A Cincius Gregorium Papam Vtl.turri itiduftenbsp;ZÖ. A

Cinn£etMarij crudelitates ld4.A Clandeftinte confultationesfeditioforum 113.Cnbsp;Claudius CafariCr îHerOjatnbt turpifiima mortenbsp;interierenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xdi. C

^Cfilloquiura


-ocr page 25-

Colloquium fub Hunerico Rfgf Arrwno 119.B Condhorum intermißio zioxw efl IQ^.Anbsp;Concordii de rebus inhoneflisfugiendn 193.Bnbsp;ConfifcAtiones iniquißim£ C,Caligul£ 7 4. Bnbsp;ConiHrjtio CAtilin£,bumdnofitnguine confirma^nbsp;tnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;115.C

Conßluad flditiones nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;114.A

Con^tMtioc'onfritFridertcMWlwp. I. II9.A Conkitutio Henrid vu.de rebelhbus ^l.Cnbsp;Contentio ciren Ctfirenm inter lKdlt;fos amp; Syrojnbsp;86. C

Con«iti4 in vniuerßtates nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^34**^

Corcyramultisfeditionibus obnoxin 12J.A Coronatio Ro.Regft in Eccleßn Aquenß 22.Bnbsp;Crimen hefe maie^ntis, ueterescrimen perduelanbsp;lionis uocaruntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;56.C

Crimen Itefe Maieflatis, qui contrabunt 57« A Criminis Ufe Maieftutis cr proditionis difflrensnbsp;tianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ó1.A

Crudelitas in innocentes per feditiones lé^tA Crudelitas Triumuirorum in occifores lulij Caanbsp;ftrlsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i'75-A

Cruenta feditio contra Cbriflianos 9s. A Cunipert TheodotapuellamàfeüupratS, mona»nbsp;flictt uit£ mancipauit

CurCbrißus cr Apoftoli a gladij temporalis ufu abftinuerunt

D

De armornm «ƒ« K4rilt;e fegeî nbsp;nbsp;279. A

Deciaratio particularum iuramenti va» fallorum

23.A

t95.c

131.B

13.B i?7«A

lieiudicio Päp£ non licet iudicetre Dfidtor« gui funtnbsp;Deliélummultitudinis finguloi tenetnbsp;DtoqudUter obedicnd«»» ßtnbsp;tDetriHor quis

DeiM diuerfimodepunitpeccittapopulorif zlt;^. A. Dru$ adiutor in tribulationibusnbsp;Dft eft iudicure Pipamnbsp;Diffèruntrebellio eyfa^ionbsp;Differentii tintoris obedientiic inter domeflianbsp;^osnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;189.A

Ciflcordu inter Cofules,et Tribunes plebis çx.b a/cordi£ domeflic£

Dijeordia Ordinum^uenenum eR B.eiß)tt.x5 4,B dfjinflo inter dues, bonnet mnln reperitur

8S.B 270.Bnbsp;ZQ^.A

liiuifio qundißipnntur cofilia feditioforu i^^.B tiiuifio inter lud£osper PnulumfAdit 197. Anbsp;Coeeb proditor Abimelecb

rgt;olofifimul(itio Arrij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;120. C

DonHtMnwj/îpdfejCixtMnûJpaiMdefcttiï 75. B Dtt« funt fuprem£ poteüates : Seicerdodum,zrnbsp;bnperiuitt

17lt;$^A

19. C

11 B

Dißimilitudo cau/à efl difcordiarim aßimilitudo rerum non efl toUendanbsp;rtiRiniiio inter perßonM uuriitsnbsp;tiiuifio Imperif fub Ludouico ill.

Du£ feditloHtt ptebk Rorndn«« rônhfd ^endtttM 130.A

D«o genera belli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171. C

DKplexgladii« Ro,Pontt|zck:Spiritualts, cT materialis

E

BCclefia ConHantinopolitana fiepe rebellât uit Romanic

Rccleßa duplex:Vna fànâorum, altera malignantium

Eleazari, ducis militum,apud lKdlt;fos feditio

EloquentiiC utilitas

Eufiatbius AnthiocbiaEpi/copus, ab Arrianfs depoßtus fuit

Euticbianabitrefis,negligentia Tbeodofq in im» menfumauiia

Exempla gladif temporalis in Sacerdotibus ey Prophetis

Exemplo Cbrifli (7 diflipulorum eius,Ro.Prin» cipibus honorem efli praiiandum 47- B

Èxemplum de Fabio Ambuiio

Exemplum Befier, in maxima tribulatione cona ftituta:

42. C

18.B

67- B 155*Cnbsp;no.Bnbsp;49« Anbsp;14. A

20. A

200.B

71.» 109.A

75.B

Exemptiones Principum Eledorum Exerdtium fupremte poteUatis Mriufq;nbsp;Exercitus odiKi» contra App,Claudtum i^i.Anbsp;F

F Adio duplex: Bona (7 mala ^4, A radio propriè in xalam partem fumiturnbsp;6$. A

Fadiones Roma; qtialesfuerunt Fadio fub Imp. Henrico Quartonbsp;Fadiones Romam fecerunt uindbilemnbsp;Faljafcelicitas in prauis moribusnbsp;Famofi libelli contra potedatem Imp»nbsp;Fidelitasvafitllorum cr Offidaliumnbsp;Fidelitatem uiolant fcbifmaticinbsp;Fidelitas iureiurando pradanda Imperatoribitsnbsp;44-lt;^nbsp;rides etiam hodibus firuanda ednbsp;Fifeus quid fitnbsp;Fcelidtas in feditione quid dicaturnbsp;Fantts caufa feditionum ednbsp;Forma iuramenti Epifeoporum ad Papam 20. Bnbsp;Fraiwdwplexnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii3.Bcri57. B

Fraudulenta exbortatio Magni Arriani iiS -A Fraus in fimulatione affedatæ pacis 120- Anbsp;Friderif«$l. tres falfos Pontifices creauitz6^Bnbsp;G

GAllienus contemptibilis Imperator SMÎ Gaianus,iuffù Theodorie Augud£,Epifiinbsp;copatu depoßtus fuit 102.C

Gentes ó. Deo punitie perfilios ifrael nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30. A

GlaJti« Materialii eft qnidem Papif,fed «onaamp; eoexercendusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33

ïf Graesborum


-ocr page 26-

I N D B X*

tïMceljDWW fedittoneî lo.B cr* 16;.A Cracehattie fiditionis or igo etc Plutarcbo 269^ Anbsp;Cradus poteftatum inter Ecclefiajlicos ii.C e7nbsp;132.C

Gradz« poteRatum inter feculares ibidem Cratidium Marif Legatwm, milites truddarunt

SIC

€»e/pbor«m ey GibelUnorumfaRio nbsp;nbsp;66,B

H

Hadriani imperatorisliberalitas erga dex bitoresnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^. C

Harefisper ffercbellio eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pé. C

Hfreps per negligentiam Prdatorumso^X Haretid noftr-,e letatls maxime funt rebelles

25. A

Hlt;ereticor«gt;» dolofi pratextus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12 2. B

Honor cr renerezïtia erga Ro.lmperatorè 42. C Hozior inxti confûetudinem temporis, Prindpinbsp;deferendusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

HcRisnoRercaroeß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;142.B

Hußitica hterefis, negligentia Vuentzesld nata 105. A

I

Ildew diuerfo refi edu multi funt (7 paitci 2.C

Imitatorej Ctore funt Luthtrani g.B IiKinKflff â crimitie lefic Maieflatisquifnnt ^7. Cnbsp;Impedimenta coticordi£ inter uirumer uxoremnbsp;^39-

Imperator bocKe legitim^ Dominus ejl mudi 38.B Imperator lex uiua eft

Imperatorrî Ro. excommunicati  Ro. Pontifice

Imperialium tudiciorum, multiplex differentia 42. B

Incommoda ex bellis etiam luSfî 14*^- 5 Incrementum exceffuum duohusfitiforma Z7 in*nbsp;duRria

Iniquifimafiiitentia Hunerid Regis itt Catho» licos Epifccposnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;120, A

InigKorwrn potefias, non eft perpétua

IntHfîa pricdpienti Ro, Pontifid, non oft obe» diendum

I«o6ediezjfia/H6dâorttm, ex nimia ftmiliaritate nafeitur

inobedientia primarum parentum In quo differunt fubditi ey Vajàllinbsp;Injôlentia Decemuirorum

InRrudio exerdtus Catilmicad pugnam 129. A InfentioiHdicataftmnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2o6.B

inter Catbolicos zy lMreticos,iion potefl tffê iux Ra paxnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;içso.A

I nferito T iberij Gracebi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12 6. A

inlrepidi C atbolicorum reffonfio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i iS- B

Irt Tyrannos infurgitur ex odio amp; contemptu i59*C

Itiuaforesimpfrijptr'fsmtiiiem A

fiO.JX l^Z.A

45-c

S5.c

Io4n, Triitrieitf D«X Stó.it C^rob V. idnhfttta’ dalibuf priuatusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I19.B

lrlt;i^uilt;iflt,abAriüo,iejinitw 77-^ Ira tardefenefeitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t7i‘C

Irenarcbam bon^opiniotiis ejji oportet apuJ po^i pulumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^7^. A

ludrforum fitcinjM contra infantulum CljïiSia»o* rum

99'^

32. A

42. A iWem.B

99- c

X$l,B

119-C

Indices O’ Reges filiorum Ifrael indicia quid lintnbsp;indicium ImperiaîSf Camenenbsp;luliantK imprratorPpifcopos cinitatibus expehnbsp;lere tufitnbsp;lulijCefaris interitufnbsp;luramentum fubditorumnbsp;luramestum inique exadumnbsp;lus Monarcl;ix,apui Ro.tJKprrafcrm rcmanctnbsp;39-B

KmReglj Tgt;rannici luuenes âCatilmaillediinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;114*5

l«Si tû optimum eft uinculunt concorda in Rea pub.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loqt.B

L

Afconmp?f«fMtion« contra Catljolico» rum condones

Largarum d«o gf «erii fnnt LaueScipioniscr Pauli JEmil^


Xio.^ 243.

2 75- B

82. C 254. Anbsp;72 . Anbsp;Laudandiplurimifunt fidatores feditictin j 71. Bnbsp;L^ena interfdîor Cicerenisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;168 A

Legiiimafucceßioinßlijs Sem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^z.A

Ltx quid fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41 B

Lex Agrariafeiitiofafvit ço.C £7269« C Leg« in fauoremalienigenarum 91. Anbsp;Lexfcorrfzida proferiptionisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tóö-C

Leges conccrdiicinter uiïui7 midierem 186.C Lex Oppia quid Ral uitnbsp;Leges contra auaritiam renoiiandtcnbsp;1 ex obliuioniïjAmnelïia didanbsp;Lucius Antoninus Commodus,per Atlletà Rran»'nbsp;gulatusfuitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ZÓZ’B

Lucretia à Tarquiniofiuprum pafia cfl Ludi TbeatraliS

Lutberanorum uerba contra Frimatum Ro Fön'* 8.5nbsp;Lnpaiuir a C. Caligulain Pallatio conftitutnr»

Luxurië fvquitur auaritii

M.

AgiRratus n!:glig!ntes,qifiitocandifint 105 . B

Aïatfflat duplex -.Diuina , (Tbumifva ^6,B

Manciniis Graccbanjs fiditioniscaufa fuitç^i, A Aiandatum e^quot; lexjquomodo differnnt 41.6nbsp;Marei Ciceronisproferiptionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;té7~C

73.C


-ocr page 27-

Index«

Odo mülUfugitwon« cjefafuntitt foro 1^4.^ OdiKW cr contemptut wc uitijs eorunt,qui pne»nbsp;funt

Oeconomica GT Politic» feiitio ipite ßt nbsp;nbsp;nbsp;6. B

officia Eccleßaflica » Lateis ufurpata per hare» fimLuth,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;153« 0

Omiirs baretici ßtnt fehißnatici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7iC

Omnej tarn Laid quam EcdeßaSlid, debent obea 18- Cnbsp;28. B

5-B

89. 0 114.0nbsp;128.Anbsp;J77-Cnbsp;199. A

76‘C 27Q,C

KUrtt« exfatrofwfdrio» f4{lu5f{t imperator ii.CcrSo. B

W4r^ er Syllat feditiones nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;163 ? C

tiateriafeditionum,hominesßtnt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;132. B

Maxime rebeües funt hoc tempore hieretici 25, A MaximinKia imperatorem fui generis puiwitnbsp;SO. C

32.B

S3-A

4SB 27.00*33. Anbsp;159- C

McIchipdechjRfX ÇT Sacerdosfuit Alettis ^«id ßtnbsp;llüites luliani Imp.Apoßattenbsp;Monarchia Romani imperijnbsp;Mottarchi^e deSrudionbsp;Monafi ica feditio qua fitnbsp;Monadicafeditio inter carné etß'iritum i82.Anbsp;More} feditioft multitudinisnbsp;Mos proiiinciarum feruandus rftnbsp;Mot Erwlor«!» (» morte Regisnbsp;Mes hodiennts Principum erga Imperatorem

dientûjn Pa[gt;lt;e Omni^ Poteli4! 4 üeo e/înbsp;Cperjwniîs GT ß^iriiut quifuntnbsp;Opera Tyrannicie prauitatlinbsp;Oratio Qlaudij imp.m Senat»nbsp;OratioCatiliitic ad fuos 'mabdito loconbsp;Oratio Catilinatad fros militesnbsp;Oratio ludith in tribulatione Betlralia;nbsp;Oratio Qtiinüj ad plebemfeditiofamnbsp;OrJû inferendis honoribus jèruandiisnbsp;OrJo reï optima (Il neceffàrianbsp;Oüracifnus Athenienßum contra pr(Cpottijte$nbsp;26S-A

Otta lmp. Q34rtKJ, rebtïïif Inttocentîo lUjùit 2Ö.C

UT.B

44-B

Motw in dfßnitione Seditionis, quidfignißcat

2. A

70. C

227. B

Mttlieret quedant feditioiium authores Kulierum paenas propter feditionesnbsp;Multiplex perfonarumdi^er-entianbsp;Multitudinis diuerfa nominanbsp;Multitudo duplexnbsp;Mitndus ex dißimilibus etcotrarqs coßat 170, Anbsp;MunitionKMj generanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;276.B

p

PApyrif Pr^textatifeßinif mêdaein 1S7.B Pa|cercoKcjqttid^flt;

PaxKhJedida^t.o* r/notKplfx IJ7-A Perduellionis crimen q«id?

Perpetua pugna inter carnein ZT fpiritum

Pcrt'uiacis continentia circateilamenta 73. B philippusaPaufania wocdßtsßtnbsp;nbsp;nbsp;260. 0

pbonnio feiiex delirus

poenaproßriptoru i qui infiiga depr£henßfui» 167. Anbsp;17iAnbsp;210- 0

N

Abuchodonojor pr^efigurauit utrüq} im® peritnti

37*C 103. Anbsp;X05. C

225.A

Negligentia quidßt Hcgliget'.a i« punitnüs deltdisnbsp;Hegotiationts mtemplisillicitf funtnbsp;Neignot.elingu£pr^ßeiätur Magißratas 91.Cnbsp;Nemrotlj primif Tyrannusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31. B

runt

Pan» in Autlwres fchifmaium Pcena mulieris de abado partitnbsp;Pœna in rebeües Ro. Ecclej‘l£, Exconttnunicatio

Pgena in rebelles ImpCŸij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2i3.C

ï’ceiiit in ßlios reoruml^f^Maieftatts 221, A Pari4 dininu ^uid, cr (juotuplexnbsp;Pœnainfilios ftditioforumnbsp;PopMkt inulcitudo eß

Nero prodigus, ßcut C.Caligula, 74.B Nimia fcelidtas, tft prxeipua caußi feditienumnbsp;109-A

Nolle obejir* tt.o,Pcntißci,fchifn:aticum eß 7.C Non ed dignuin, detemporalüfiis iudicare Rom.

t74.A

2.C

Pontißcein

No» omitisdifcordia ciuittm, feditioeß 4. A Non perfonic meritif, feddignitati Apod,sedi«nbsp;defertur honor

PopuUriter loqui aiit facere,i^uid utteres dixe» runtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zgt; C

Potrff.tî Irgîtima à Nûe coepit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 i.C

præîiüi nfgligentes,tjni faut appellandi 103. A prxîii Q-uentißiina SjKfi cum Marianis 164.0nbsp;priemiiint de capitibm interfedormnnbsp;priS'extf« infpirationis Himinîtnbsp;Prinileg it Row4nlt;e Ecc’cß^nbsp;Proeefjus in crimineßditionisnbsp;Proce^ßis in Oucent Saxoni«, o* Philipp» tnnbsp;LesndS'’‘‘'^ium HdJ?wnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;240. 0

ProditoreS maxittie fant ^ui,patrMinreLn^uiit iôl, C

‘H Vroferiftie

Nutus Saeerdotis quidßt

O

OBedientfa tria compleditur : Mandata, Reuerentiä,et indicia 13.A et 41.B

ido.C

122. A

2l.t

239, A

• Obedientiafub ldolatrisRegifcus,tn«e. teri Teßamtntonbsp;Obedientia dpineslicanbsp;Occcifores Tyrannorum laudandinbsp;Cdauuts, Augudus à Senatit falutatus

4ó. B

14. B

II, A GT

’S-

69.C

Cdauius Lepidum zT Antonium uidt

Oflatwj A»g«äi coi|t«jt„tw«’rfdlfSlt;(t4 73*^

-ocr page 28-

Profer îptio tn C tcero fl fin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2,75, a

Pugnit confiientiieaduerfut änilfItUfI} àcanie uis âamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6.A

CV

VttUafuerunt cofllid Cal Hint Qutlis forma eft feiitionum cnbsp;Quantum noceat elo^uentia prauo»

rum

Quare Det«malo! regnare permittit xs.C Quatuordecim articuliconiurationif rufticorumnbsp;props Spiram

QMdtKor ƒlt;lci;onf s olim in ffedlaculif 64. A Quatuor genera Comitiorum

Qtterek inuidiofa contra potentes 87.C Qui fint uere obedieiites Ro. Eccleflic ig.Cnbsp;Qu^iprohibentureffedelatores 193gt;^nbsp;Q«i4 flt,uiuere fecundiim carnemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;144.. A

Qtjod Ontnej et Singuli dicitur, nemo exduditur 52-B

QMomodo feruanda flt tqualitas 7d.B Quomodo acquiritur amormultitudinls 7P.Bnbsp;•Qttiî Papt debitam exhibeatr euer ent tam ey hoanbsp;noremnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

Quotidwnttfeditiointerfpiritu etcarnem R

E beUio et feditio dijflrut 3 ,B er 13 5. C Rebelles Deo qui pint

Rebelles Ro, Pontiflei, in Ecdeßa no funt

zo^A

Rebelles in Deum funt,qui PrimatumRo, Ecclea fltnegant

RfbcflrsRoJmperio

Rebelles funt, qui leges nouât uel abrogant 50*6 Rebellio Presbyterorum, contra Epiflopum Mo»nbsp;guntinum fubHenricoIHl-lmp,

Rebellionif diuerfa crimina

Rebellioni^ incommoda

Regalia nonplenam poteflatemimperialemcons tinent 1

Reges puniendo peccafa,flruiunt Deo xp.C Regißwnt« per iocumfadus ejl Imperator iitBnbsp;Regna,qua:dâ légitima, qutdam Tyrànica 31.Bnbsp;Regum fuperbiam reprthendit Deus xp- Bnbsp;Rcg«t»Frlt;lt;jicilt;colittitm»iiH«f(« poteftas 49 Bnbsp;ReUgionisdiucrfltas,caufa efl: feditionum^4»Anbsp;Remedium contra feditiones ex ambitu z^ó. Anbsp;Remedia cotra uim et fraudé feditioßru Z^S-Cnbsp;RefpofumforteEpifloporit Catbolicoruii^. Cnbsp;Refpu.ab alienigenis bene adminiflratanbsp;nbsp;nbsp;90, C

Rex Anabaptiilarum Monaüerqinvue^pbalia 1x3. C

RtftM falutâdi uari9,in duob? Mdximinis 44. A Rw4 cr/èditiodiffêrunt

Romanum Imperium d XXX Tyrannis fub Gallieno occupatum

Romuli fapientia

SAcerdotiufft Régnitfn in und eadem^ perfonanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3X • B

Sitlwtdfio Imperator«« Ro. 45'^ Scbmalkaldianorum ConuenticuU

Schifma quid flt

Scbifmatici in nouo Tedlamento nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g.

Scytharum cum feruis pugna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X03. B

5 eceßio plebisRo. in montem ßcrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i o. B

Seditionis Etymologia

SeJitto quomodo propriê difflnitur

Sedttio ZT Tyrannis dijferunt

Seditio CT generis crJfeciei nomen ed A Seditio ligiC Schmalkaldictecotra Imp,Carolu 7.

lo.C

Seditiones de Principafu interfèfe contendentium Seditiofi noüri temporis, qualem Imperatoremnbsp;babere cupiant

Sedttiortfs inciuitatibus Imperif lt;}3.C Seditio ruflicorum fub fpecie Euangelij , Annonbsp;tsts.

Seditiones exauariti^e radicibus 76» A Seditiones Anabaptiflarum nonaflerij S3.Cnbsp;Seditio Rom£ propter facra Bacchanalia ortdnbsp;94-^

Seditio propter lo.Chryfoflomuexcitata 100. B Seditio, mortuo Auxentio Arriano Epifcopo,nbsp;ortanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOX.B

Seditiones cafu exortte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOó.C

Seditio, propter duos iuuenes,unius uirginis nugt;s ptias ambientes,ortanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107 . B

Seditiofl omnium maxime legit ac Magi^iratuum opprimuntautboritatemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;113. C

Seditio propter as alienumplebis 116.A SeditioC. Gracchi CT Etduij Elaccinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iz6. B

Seditio,propterfeelus AppijinVirginiam per^ petratum, concitatanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15 4- *-

Seditio malum efl : quia priuatio eftalicuius boni

Seditio nonflmper crimen ell nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X07. B

Septem remedia contra ciuiles diflordias 193. B Ser«lt;lt;ftdlt;t confuetudo in deferendoRo, Vontificinbsp;honorenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19. B

SeruirSjinfacraferipturaobedireeü nbsp;nbsp;46. B

Sex interrogatoriaad RegëRo, initgendit zz.B Simulatio hareticorum ad pacemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i xo. B

Speilaculum de uiro militari, 4 creditors fuo ins digne traélâto, ix5. 133.Cnbsp;Spiritualia potius, quam fccularia,debet curarenbsp;Ro » Pontifexnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^.3

Spiritualis poteüas immediate ; temporalis mes diateaDeoeflnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 6. B

Stultitia Regis Lydorum, circa uxorem alteri

nude oftenfam

SÿHit GT t/larius in patriam feditiofl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

syUteuindiélain totas ciuitates nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;téê.A

Symonia quidflt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z^o- A

TabuKi


-ocr page 29-

s.c tö.C

103 .c 169.Bnbsp;1O1.Änbsp;^43*8nbsp;Î43-Anbsp;lio,C

INDEX.

VfdigulM Jio«lt; ptr C. Caït^uïdU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74.A

VfHittioncj i/n Circo Pantherarnnt O* LrojiM»!

Venetiiilurifdiiïione Romani ïmperij exemptï

30 lt;•

Vfrtj L«fbrrlt;(nor«m ac Zumg,lianornm contra Primattim Ro. Pontif.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g.B

Verbum floUdum Jiditionem parit

Verbit Siluflij de coniuratione CatiÜM 1X7.B VertrfMenewj ad plebemfeditiofint 196. Anbsp;Vfr«m oriiamentum inulierif

Vefpaßanui Princcps auarlK

Vigintinouent fcbißnata, in EccleßaRo, n«mf« rantur

Vittdiäa oßenfdf per uirum nuditatit Vindiiia in Rufßtium, er Stiliconemnbsp;Vindiäj in feditioßtnbsp;VmHile aquitas jeruaniaeilnbsp;Vindiäa in Chore,Datb.in,cr Abyronnbsp;Vicmagtia obnoxiie confaentienbsp;Vitauoluptuoßinbsp;Viteüiufimpj pröpter Tyrannidem excarnißca^nbsp;f tui fuitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.6z,A

Vnaßdese^doßrina inEccleßi xyx.C Vnde enafcantur bellanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itz.C

Vnitds membrorum in cofpore Eccleßic per ch.ia ritatemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;;r. B

Vnitas tiuili^ ficietatk, feditionc feinditur 10. A Vniuerßlat dapliciter deliniliàt XXS.Cnbsp;Vtlrenarcbd'ßt eloquemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;173, C

Vfrlt;«55!poffß4HK Vicjrjo c!)r/]lt,Ro,PoRtifice 3X.C

- Vxor inüruinentutn ad getterationem eil ig^.B

' i r

Enobiafotmina,amp; Marim ex fabrofer» rarioPrincipetcreatiiunt n.Cnbsp;------[ Zeno lfattricns,fepulcbro tb.ßxore inclut^ fu^interiftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X63 B

Zoe(^^^ftgt;^«IfIƒK^4?JJrf/eg4tMe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XÖ4, C

f

T

TAbulaprofcriptionii Sylkiw, dHO »nillirt continebat,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;165.3

Tdr^airtiiM ßupru Lucretia: intulit 84.B

Temporalis poteflof, fabelt fpirituali 3 6.3 Tertium iuramentnm Regis Roman, ad Papata

Xl.B

Teterrimum inter carnem CT fpiritum bellum tS3»^

Tbeodoricus, Rex Gottborw, Rccleßa Romanze rebellis fuit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zlt;).Q

Theodora, coniunx lußiniani,Eccleߣ Romans rebellauit

Thrafybuliu XXX. Tyrannos Albenienfium expulit

Tiberius et Caius Gracchi eloquentißimi 131. A TimotW Heroli fallacia circa Epifcopatumnbsp;Alexandria obtinendum

Tranfaélio d«plex:Honeil4,et Inbonefia 1^7. C Tresfadliones olim Athenis

Tree modi, quibus Rtfpublice gubemantur 1^6. B

Tria genera rebellium

TriaintenditTyroimui

Tribulatio duplex:internatCf Extema 176.8 Tribulationic remedium duabus comparaturre^:nbsp;bus

Triplex crimen lefe MaieHatlf Tyrannis unde iiafcatur in Repub,nbsp;Tyrannoruin opera que funt

V

VAlentinianus imp.lufiinam uirghtem, Seuerauiuente.uxorëduxit • Anbsp;varie olim dignitates C!quot; MagiUratus innbsp;Ro. Imperio

Varie caufe adßibitaneasfeditiones i

Vdriif tentationes diaboli 145- A etiQ^.A Vafallorumrebellio à fiditione disert ^.Cnbsp;VafaRi Romani Imperifnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39-^

Va/àllorum iuramentunt,dominlsfu{s prelian» dumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-4‘^

E RR.

V7B IXI.Cnbsp;i57-A

X59.B

^1.0, A .

1Rlt;.A

A t A.

Pag. t.Uneaf.piebs,pag.^,Uit.7.ad:adde,fe,pag,tJi..lin.t,dicam,pag.tesjin.tj Candautê.pag.ii* li» ii.primatü:adde,in.pfg.tf,liH.tt, uniuerfßia, ettin.i6.AntbemS.pagitö rnt.if,sarniiß/n.pag»nbsp;8igt;.lin.8.ßcut:Jddefper,pag 47,lin4o,aliquid.pag.fz,lin.i7.Guolfigi^,et lin.i^.Charinthiorum,nbsp;ttlin 2o.Zeringë.pag.6)lin,i,colerc.pjg.6â.lin,s.prohibebatur,pag69.Un.ii.cÔ/ittuta. pag^yo»nbsp;iin.i.Rhenniä,pag,78.lin.t^,cuii}.pag.Si lin.t!f.Anttgt;t:iui.etHn.ta.Pr£terea,pag,84.,lin,4.o.im»nbsp;ferinti.pig.^s.li}l.6tLußnitiö.pag.ioi.lin.tlt;S. Maetdoniu.pag.iot. tii).u.Euilathio. p(lt;g,ti4. lin.nbsp;4.i.tetrarcJj.e,pag.t4S.lin.ti,Byzätiiiif,pag iSct.lin 4o.metuit.pag.t6}.lin,ii Gratidtu.pag iiSfnbsp;lin.i.ttiéioru.et.lin.3.legatos:adde,di:dideràt.pag.iC7,li.tf),omni.pag.i7Q.li,!.natur^.pag.i8gt;.lin^nbsp;ßc lege: Apojioluf armaturl Det appellat. Induite,inquit,uos armaturam Dfi,«fc poßpB il^re dd*nbsp;uerfü inßdiat Diaboli.CiUpniatnnon eil nobls colluciatio etc,pag.t?t.lin. jsJeniut.pagtiof. lin^nbsp;leutereet lin.i8,leuiore. pag io^.iin.)i.add:ta!n. et lin,f4.re}iianferant.pag.2to.liii 14. iunioribiHtnbsp;pag.2t2.bn,4i.]}umitiori:addc,iiati.pag.2)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42,domini,pag.246. Iin.t5.pertinet.pag. ï54.lin*

»}.4Kid.et{irt39.fwnf.et Iin,ti.not,pag.2!i7.linii9,multa.pag,274-iin. 4». intteraVene.

AD LECTO.

/

-ocr page 30-

«?AD LECTOREM

lOANNES COCHLÆVS,

Vod de alqs Opufculis Clarifsimi Sii. Docflißimi uiri,D.Con/ radi Brunt,tnea cura in publicum arditis,qualecun(^ iudiciumnbsp;meum tibi Candide ledoraperui : hoe idem dehis quoœfetenbsp;libris, quos deSeditionibusidem Icripßt Author, teneo.Necnbsp;ulla racionemutandum id efle cenfeo. Vna eft enim in ijs om*

nibus diligenter ÔC artificiole cußoditaMcthodi ratio, de qua ipiê mihi pri* uatim fcripßt,antequam ullum eius opus mea cura fuerit euulgatum. Quantnbsp;fóne Epiliolam eius, libro delmaginibus ædito adieci, quo certius QC clariusnbsp;Authoris hirius intentionem, amp; opcrumeiusutiliiatem,exipfiusuerbis in*nbsp;telligere pofsis. Permequidemfaluafitlaus SC merces boni operisunicuic^,nbsp;iuxtailludEuangelij.Reddet Deus unicuic^iuxta opera eius. Et illud Apo*nbsp;•. Cor.,, ftoli. Vnufquiftj autem propriam mercedem accipiet fecundum fuum labo^nbsp;rem:Nullum tarnen icio Authorem alium, quitantiingentj dexteritate,me/nbsp;moriaccp prafcellentia. Si leóionis omnüugac ubertate, quodlibet argumen/nbsp;turn fic tracflat his noftris temportbus, fub ordinata Methodi dodirinalis ex«nbsp;plicatione, ficut facit fingulari Dei donoD.Brunus. Facit quidem hoe innbsp;omnibus, quas hadenus uiderim, elucubrationibus fuis: Sed huic ingenij futnbsp;artificio,fingulariinduftria Si. cauiela hanc fuperaddit in hoe operegratiam»nbsp;ut odiofam per felè materii, de Seditionibus,tam placide tratSet turbulentienbsp;hilcetemporibus,Religionis iuxta Reitp public« ftatuhacrcfibus,falt;Sioni*nbsp;buf(^ Si grauifsimis diisidtjs omnium Ordinum exulcerato:utuel pacatißi/nbsp;cnistemporibusplacidiUS modeiliufc^ tradfare non poisit. Nihil enim aliudnbsp;quéerereuidctur,nifi pacem Si ucritarem fub ordinatilsima Methodidodlri*nbsp;na,(ècundum qua Adminiftratores Reipublicç tam in Eccleliaftico quam iiinbsp;facculart ftatu SC regimine dilcant,SC (editions occafiones deuitare,ÓC feruatonbsp;debit« obedientiæ in omnibus officio,res diisidtjs turbatas, iuftitiæ prüden*nbsp;liaecp temperamento inpacem SCconcordiam reducere. Idcp iandißime innbsp;omni (latu Sc modo uiuendi,dumdocet componere diisidiorum occaitonesnbsp;ÔC caufas,qugcun^ occurrere aut accidere queant,fiuc in Monaßico,aut Oe*nbsp;conomico, (tue in Politico (f atu, beatam SC tranquillam uitam agere cupias«nbsp;Facile autem credes iiiper tjs mihi,Pie Leóor,fi uel breuiisime coniyderes 6^nbsp;percurras,Capita (ingulorum huius operis Iibrorum,qu« ordinate, plane,nbsp;diftindc,præmittit,ÔC explicate commémorât Elenchus. Bene uale, Sinbsp;huius Authoris ingenioiis laboribus in bonum, ad (alutem animxnbsp;tuaCjSC pacisutilitatempublicam, ffuerefœliciier, neulUanbsp;Seditionutn incommodis obnoxius fias.

DE SEDITIO*

-ocr page 31-

DE SEDITIONIBVS

LIBER PRIM VS,

Qj/id fit Sedttio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput L

ED IT 10 à leorßm eundo dida eft, ut Ciceroni placet quod pleb/s je’sHi.yArfh.nbsp;uel inter ie, uel cum magiftratibusnbsp;diflentienSjfcorfim fecedac, Vnd_e 8(nbsp;ieditiones, quibusplebs Romana ànbsp;patribus fecedens, pnmum quidetti cvnf.i6i.4..Ko .nbsp;in (acrurti montem trans Anienem,nbsp;poft reges cxados anno feptimo: aenbsp;deindepoft annos Quadragintajn et^creupU*nbsp;nontem Aucntinum iêcontuîitîfe; eui/fir, denbsp;^efsiones d Ccrjjptoril^jjocantur,, \‘^n‘Brut,


Eit autgrn feditiQ.pgr tnrbulentiprem populi motum, unde amp; impe feuiedar.ou tus,motus,i'ncurfio,concnado plebis,uis multitudinis, appdlatur, tor.U.t. inC4nbsp;Græd Pharatream à diuißone.ut opinor.’Germani 2Cafrr«cr ! 4ufF/nbsp;|Î4nttamp;t:,uocantgt; Ab eodem nimirum motu picbis coocuarsore. c, coniurttio^nbsp;Propter quern et fgdi'tio,nunc ueheniêtiori morbo., nunc incendi’o, num K.q.t.nbsp;turbini.gta Pindaro tcmpcftati mans comparatur:Quana 5^ tempenbsp;ftatein aliquoties appellat Liuius.Ad quam comparationem, etiamnbsp;Poeta nofter allufifle uidetur, qui Æolum uentos oratione fua plalt; r. Liuiudi.Knbsp;care findens.eos leditiofo nonnlo comiOarat,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aburb.cotui.

carefingenSjCos fcditiofo populo comparât.

inquit) magno tnpopulocumfepecoortat/l, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ub.i.amp;neii.

ScditiO;,feuit^^ antmis ignobik uulgus, lam^ faces Q}' fata uolant^ furor arma miiu flrat.

Turn ptetategrauem ac mentisfi forte uirum tpuem^ Conjpexereßlent^arrefbs^ aunhus a fl ant;,nbsp;Jlle regit di^ts animos peflora mulcet.

Stc cunfluspelagi cectditfagor, iepuorapofhpiam T^rofpiciensgenitor;, calo^ tnueflus aperto.

Fle^it ecpios curru^ uolans dat lord fecunda.

H^i'nc etiani^ncitari, incgn^^flagrare, acftuare, feuire feditiones Cfctro Jtor^ apud autores dicuntur:ab incendio uidelicet,Slt; morbo fumpta mc^; ^‘”'5nbsp;taphora:ô^ ftditiofi ipfi turbulenti, £lt; tumultuofiappellantur.

autem Seditio fut quidam definiunt) quietis publicæ perturbatio» btrim in tra» Sed bec deicriptio potius,qua’m definitio ieditionis efte uidetunNenbsp;que cnim cum definito conuertitur : Eili enim omnis feditio quie#

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* pono^mtnttt»

A tem

-ocr page 32-

X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D. BRVNI DK SEDITIOSIJ

quietcmReipublicæperturbetjnon tarnen omm’sReipubKcæ pcr^ turbado (èdido eft.Nam amp; Tyrannide,ôi cxtcrni's beUis,RcipubUÿnbsp;ex ftatus plgrunc^ conimouetur,aG pcrturbatur:amp; tarnen nccç Tnbsp;ranni, neque quiextrinfêcus bella Reîpublicac inferunt fedidofinbsp;Quemodo fe âppellantun Vernis itacf? definhur fedido, ut fit motus popuHnbsp;ditto propne rrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;---------- ------T-r~^,r~--rquot;

defimeur, oC lubditorufti, corumue qui eiuldem multitudinis partes lunt, ueï in eadem muldtudinc uer(àntur,quo ueî plures inter fc,uel unus pîunbsp;réfue aduerfuseos,quibusfidelitate aftridlifunt,udlitads alicuiu»nbsp;conlequcndsejUel damni aitjs aut iniunæ inferendæ caufa,fdentes ecnbsp;uolentesin detrimentum damnum Reipublicg,ad diflenfioncninbsp;Motus quid conQjantur» Motum in hac defînirione pro genere ponimus, nonnbsp;quide ut generaliter mutatione in Kepub* delignet, ut generatione»nbsp;corrupdonê 8d fimiliamecut quemlibet etiam animf motû denotet,nbsp;l. amp;'^ftruandu ytin illo lureconfuld.Non eft coftands,SC rctfii ludicis^cuius animinbsp;ff:jeoff.pr£f. lYiotuni uultus decepiultem in illcTCiceronis. Omnes motus animûnbsp;cratorib.etde tancpuentus hominem deteruncatem,I?Nunquam animus agitationnbsp;naturadeorum ne 2^ motuuacuüseflepotefî:, Sedutftudiumnbsp;nbsp;nbsp;conatum arden;

lik I. tius aliquid machinandi fîgnificet. Qua in fignificadone,accipitur ib motus Cadlinæ conatusc^ prohibuit, Acnbsp;tabs quidem conatus incerdum in adum exit, interdum res couitrjs,nbsp;iurgr)s,rixis,querelis, uerborum uelitatione agiiur, manibus ab;nbsp;ftinetur.’Ôv quo minus ad efFedu perducatur, bonis confilijs impe;

ditur.Vtro'q3aûcmodo,ctcumperfiatur,6lt; cumimpeditur,iedidc» appellat.Liuius earn iedidonem,qu;cnec dum erupi(,fed ucnbsp;erûpatiâ apparata_eft, matura appellat. Ea res (inquit) maturâ iamnbsp;feditione,ac prope crumpentê opprefsit. Addidimus in definiiione;nbsp;Pop«r4zit(T. PopulfiCuius appelladone hoc loco omnis hominû muldtudo ue;nbsp;lotiui aut face nit.Nâ Cedi'tio elle poreft,ubicuncy eft hominûmuldtudo,utinpo;^nbsp;pulö,in oête,in collefflo Jn exercitu, in claftejn ichola,ec in quplif,nbsp;pro cLent2 coctu etcon^cgymne.Vnde quod feditiofefadum eft,ueteresnbsp;ïnft, de iure populan'ter Faflu efté dixeruulta populariter loquit,qui fei^iofelonbsp;perfÇfi lJm^ quiturrpopularifer agit,qui fedidofè aginamp;^ contioncs fedidofe,ponbsp;püTaritèr concitariHicuntur.nbsp;nbsp;nbsp;Cæterum.quot homines mukitudi;

fcriptoubi nem,quot populum,-quot colkgium,quotgentem, quot exercitu, Bart. ff. ad Sil quot coctum 8^ congregationê faciantî certa quidem régula dari nonbsp;tî uifl denbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interdû duo, interdû quatuor, interdû lepte, inter;

ufifr^Lfid rz nbsp;nbsp;quadraginta, interdû quinquaginra, interdû maior pars uicini^,

ƒ! fufceperit, multi dicunt.Sed amp;C idem numerus horainû,ad diuerfa fada compa ^r«7ecïe exnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;millia,relationead ciuitatêaÏiquam fada,muïti homines

co,minijlr. dicunturïSti^ tamen habito ad magnam aliquam prouinciâ reipedu, Bxod,ii.c.dip qdem homines pauci dicuntur»ItaMoyiès, cuius iuffu Viginti trianbsp;hominum millia occiià Ieguntur,tamen paucorum uitam gla dio ex^nbsp;tinxiftê

-ocr page 33-

LIBERPRIMVSCAP. L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

tinxifTe dicitur. Et ad eundem modum.de gente^de populo, de col legio,de turba,de coetu, de congregatione, alqs'cp fimilibus conflitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c*

tuuntlegestutpopulum decem ,turbam uïginti,collegium tres,duo decott^.B^n. congregationem, coctum decem homines conftituant: Et tarnen »« £nbsp;interdum plures, interdum pauciores has appellat tones recipigt; ‘^Un^cnbsp;unt» Eftigitur tn arbitrio ludicis,etboni uiri pofitum.,ut ipfc,quoc ,Jeeiec.ßartlnbsp;homiiiesjuulti finiuelp^ci,quot popuÏus^türHa7^is,ccctus,co n ; l.t./f de pronbsp;grcgano 8Cc.intcrpretetur:eamcp rem itaarbitretur, ut materie lub gt;nbsp;ieâ:æ conuenire exiftimabit Subditorumt Hoc addicum eft prop inbsp;terTyrannidem, qua tametfi ipfa Respublica commouetur, tarnen no.inc i.deeanbsp;huiufmodi motus nonleditio eft, fed Tyrannis Unter feditionem tefl eJIwLnbsp;enim 8lt; Tyrannidem hoc intereft, quodTyrannis caput, Seditionbsp;membraReipublica? occupat:Nec potefl caput, fed membra, fcor^/ ßy_perfbn.nbsp;fim ire ôé lecedere.Sed amp; propter rebelles, additur ucrbum Subdilt; gl.md.c.l4to.nbsp;torum. Rebellio fiquidem fubditorum eft eroa Dominos (uos, nec

,--;— r-----i----—cexcom. mi

ad numerum uel multitudinemhoc calu relpicitur: biue enim multi funt,Gue paucijSi obedientiam dominis fuis (ubtrahunt, leditiofi 5lt;nbsp;rebelles appellantur» Eorumue qui uel eiufdem multitudinis Differunt banbsp;partes funt, uel in eadem multitudine uerfantur : Hoc additur pro;

pter bella externa,qu3C ideo appellatione feditionis no continentur, quia non ab his,qui eiufdem multitudinis partes funt, uel in eademnbsp;multitudine uerfantur: fed ab externis inferuntur, atcp extrinlecusnbsp;intentantur,non fecedendo, amp;£ feorfim eundo, led aliunde in nosnbsp;per uim irruendo fiunt. Vnde 8Ó feditiones,ciuilia,inteftina, Seditio bdiünbsp;domeftica mala 8lt; bella, appellarunt ueteres, quod ea ipfa non ex;nbsp;trinfecusinferanturî fedinipfis uifceribus unius corporis, inter ci /nbsp;uesuidelicet domefticos enafcantur. Quod nomen Cicero Icdi; cicero,inC4tnbsp;tioni Catilinariæ tribuit, dura in quit * Atque hæc omnia fie agen;nbsp;tur Q^uirites, ut res maxim3c,minimo raotu:periculafumma,nullonbsp;turaultulbellum inteftinum Só domefticum,poft hominum memo;nbsp;riam crudelifsimum 2lt; maximum,me uno togato duce 2lt; Imperatonbsp;re fedetur. Quo uel plures inter fe:Hocadditur, propter eos mo; DifE^runtMinbsp;tus,0i diften{iönês,qui inter paucos alicuius multitud.nisconcitan;nbsp;tur: qui non feditio,fedrixapotius appellantur. Siquidem feditio,®nbsp;quæ inter fubditos ipfos oritur ,non paucorum eft:fed raultorum,etnbsp;eorum quidem,qui funt unius multitudinis partes,uel in eadem connbsp;uerfantur.Rixa autem in duos tantû,^t paucos orto confliftu con; l.inrixn.ff' adnbsp;citatur:ueiuti G duos pluréfue, de^ffefsione alicuius praedq alter; ^'2- com, dsnbsp;cantes,alter alterum efjciat,uerberec,interGciatue. Vel unus plu; tTyaTlunt*nbsp;réfue, aduerfus eos, quibus Gdelitati? aftriöi funt : Hoc addidimus de «i pub. unbsp;propter rebellionem, quae uel Vafallorum eft, aduerfus dominos 4«£’‘gt;”0=*nbsp;fuoSjUel fubditorum bC domefticorum aduerfus eos, quorum Im;nbsp;perio fubiefti funt,2lt; ftdelitate obftridi»Nam qui no funt Vafalli,

A i) fubditi

-ocr page 34-

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D. BRVNl DE SEDlTlOSlf

(ubditi aut domeftid, fi tumuîtuofius aliquid agant,fcditiofi quiV dem iunt, rebelles autem did non debenu Vel utilitatis côfcquen#nbsp;dæ , uel damni alrjs, aut iniuriæ inferendæ caufa; Hæc uerba finemnbsp;ièdiîionis denotât.Omnis enim ieditio fit aut ob utilitatem aliquamnbsp;confequendam,aut damnum iniuriamue a nobis repellendam,alr)ünbsp;ue infercndà» Inter fe ad diffenfionem fdentes Su uolentes in detri#nbsp;mentum damnum Reipublicæ concitantur.His uerbis fornîa (e#nbsp;ditionis explicaturîQuippe à diicordia feditio St nomen et fotmamnbsp;acdpit. Nam quid aiiudeftfeorfum ire, qtùm cum alijsdilsentireCnbsp;tóordi^ cL omnis dif ordia feditionem parit^èd ea tantum,quæ ReipubHnbsp;umfeditioeft cæ decrimentum,S(^ damnum aficrt,^: quietem iilius Sc rranquillitanbsp;tem perturbât. Nam amp; in ferendis legibus,difceptandis contre#nbsp;ueriqs,8ô alijs rebusiudicandis,8lt; ordinandis magiftratibus, Ordi;nbsp;nés alicuius Regni uel duitatis, plærun'qj inter fe difsentiunt: nec ta#nbsp;men huiufmodi difeordia feditio efi, ut quæ Rdpublicæ prodeft manbsp;gis quam obefi.Quippe quç collatis inter le diuerforû et eorundemnbsp;Aemulanom difientiendum fententqs,tandem in concordiam coalefdt. SÜc necnbsp;cft feditio mutua inter dues æmuiatio dilsenfio, qua alter alterum prüden#nbsp;tia,confilio,amp;2 rebus gerendis,fuperareintendit,feditio efi:Nam S^nbsp;ipia Reipublicæ, non folum non noxia efi,!ed etiam uiilis.Ac talerr^nbsp;pfcMr.î/.4. quidem difeprdtam Apollonius apud PJhd^qftratum, difiendentenTnbsp;deuiu Apol, ^oncordfam appellat, amp; dyitati inprimis udîem aÉïrmat. Ci^

~uït3s,inquit,reCte habitanda difientientis concordiæ indiget, quæ la

— -*——T— ----------—---- ¦----------0 lt;—*-

ïutem quanclocpafferc. Nam ut feditio,qua: ad gîadios, muvuas'cÿ ¦ plagas dues deducic,a ciuitatibr extermmandapeni'tus mutuanbsp;ciuium scmuiano,pro communi ciuitads bono, ecu quod alius alionbsp;melius fententiam dicat,aut magiftratureélius gerat, aut præcîariusnbsp;legationc fungatur, aut etiam fplendidiora conltruat £cdificia,aut innbsp;Diflènfloiuz aliquo huiufmodi excellât: Ta1is,inquatn,contentio, auiæmulationbsp;iwna^re ciuitati plurimuHi confert,licct dues pro communibono fadat dilsinbsp;paùiir. dere.’Atc^ haerationediieordia ciuium bonoru et malorum,ad ma.

loscollata, lèditioappellatrad bonos uero,Reipub. defenfio. Nam huiufmodi mocus,quatenus mali cum bonis diflentiunt, damnum;

' quatenus uero prauis malorum conatibus refiftunt,utilitatcni Rei^ publicæ afteruntJdcoqj mah huiulmodi dilcordiarum uçi auto#nbsp;res,uel btKorcs,amp;c partidpes,pafsim in hiftorijs ièditiofi; boni ueronbsp;periéquutores,meritoRdpublicæ uindices,tutores,Slt; denbsp;in fenfores appellantur.Neq^ uero omnis diilenfio, qua detrimentumnbsp;R«.(Ie treug. Reipublicæ infercur, Seditio ert: Sed ea tantum, quae eo animo fit,nbsp;erpice. ut Rdpublicæ officiatur» Ideoc^fîquis in rixainimicum uerberef,nbsp;offenditur,non eftnbsp;in Lu de c. ob id ièditiofus dicenduStQuia non ed animo in rixam uenit, ut tu#nbsp;xuultum aliquem côdtaret, aut in exitium Reipublicæ contenderet.

Non


-ocr page 35-

liber ÎR1MVS. CAP, 11.


Non enim ad eà quæ occafionaliter : Sed ad eà potius, quæ prin# cipaliter aguntur, rcfpiciendum eft.


“Prima dmißoßedttionum y tn Mona/licam, Qecono' mtcam^i^Poltticant, Cap. IL



Vnt autem uaria Sedidonum genera, Ac primum quidem, fedidonum alia eft Monaftica fine unius


hominis ad ipfum, alia Oeconomica fine Domcfti; ca,aliaPolidca due Ciuilis, Monaftica duplex


eft,una carnis aduerius Spiritum,8d Spiritus aduer


fug carnemtDe qua accipiendum eft,quod Apofto lus dic!t,Caro enim concupifcit aduerfus Spiritum^Spiritus autemnbsp;adueriuscarnem:Hæcenimfibiinuicemaduerfantur,ut non quæ«nbsp;cunqj uulds,illa faciads? Itemillud. Videoaliamlegêin membrisnbsp;meis repagnantemlegimentis meæ,et captiuantem mein lege peccanbsp;ti, quæ eft in membris meis.Et iterû*Ego enim mête feruio legi Dei,nbsp;carne autê legi peccati,Item ucritas ipfa Dominus nofter lelus Chrinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itf

ftus diciuSpiritus quidem promptus eft,caro autem infirma, Quibusalfisc^his fimilibus fcripturæ teftimonfis 8lt; exemplis often;nbsp;ditur,quam grauis fit ilia inter carnemSC Spiritum collu(ftado,S0 Spwitum ôænbsp;difcordandbus ad fe inuicem quoddiana congrefsio,ut non quæ uonbsp;lumus ipfa Faciamus: Dum Spiritus coeleftia Si diuina quærit, caro



nent,ipforum quol^ inter ft pugnanda Si contraria opera demon ; ftrant.Manifeftafuntenimf^utidem Apoftolusteftatur)opcracar;nbsp;nis:Ciuælunt,fornicatio,immunditia,impudicitia,luxuria,ldolorunbsp;feruitus,ueneficia, inimicitiæ, contentiones,çmulationes, iræ, rixæ,nbsp;diffenfiones,fedæ,inuidiæ,homicidia,ebrietates,commefrationes etnbsp;hisfimilia. Frudus autem Spiritus funt, Charitas, gaudium, pax,nbsp;patientia,benignitas,bonitas,longanimitas,manfuctudo, fides,monbsp;deftia,continentia.caftitas, Ethæc quideminterna feditio ed quo;

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;-vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n Onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na inter car^

que grauior cft,quia perpétua in nobis eft,oi quæ nunquam^quam ne «:fpimS. diu in hac mortali carne percgrinamur,extingui poteft,Fomes quipnbsp;pe huius mali intus in ultimis carnis recefsibus latitat, nec unquam tinbsp;dilatory ftnfusnonftimuîant, Quietfiradonisautoritate ad tempus dometur: tarnen ufi^ redit ftimulus ftmel repreflus, maxime



A ii) eft


f

-ocr page 36-

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' D. BRVNI DE SEDITIOSIS

eft quatii aduerlus Spin’tum , lam a’ carne uidum, excrcet Con # fcienn'a , quæ nulle non {uppliciorum généré nocentem iam ter#nbsp;ritat affb'gi'c, Ab ipfa fiquidem confeientia, anima peccatrixnbsp;capnuatur, accufatur,conuincitur, condemnatur, ac morti tra'gt;nbsp;origu’wep.dd ditur,nbsp;nbsp;nbsp;Eft autem Confeientia,ut Origenes alibi fcribit,Spiri#

Ro.iiamp;.î.c.î, tus,qui ab Apoftolo anima efîè dicitur,uelut quidamPaedago# pjdago^'s^ g'Js fociatus Si redor,ut earn demeliohbus moneat,uel denbsp;animæ. culpis caftigct èc arguat. De qua amp; illud didum eft ? Quianbsp;nemo icit hominum , quæ funt hominis,nifî Spiritus hominis,nbsp;Ro»î4.8 ipfoeft. Et ipfe fit confeientiae ipiritusî de quo dicit. Illenbsp;Beiium con- Spiritus teßioionium reddit Spiritui noßro» Sed confeien^nbsp;fcientif perpe j.,æ bellum raro quieicit in homine« Neque enim finealiquo con^nbsp;t“«™* feientiæ uulnere efle poflumus,nec quifquam fie fibî blandiri denbsp;puro atqueimmaculato corde poteftjUtinnoccntia fua fretus, nul#nbsp;lius fe pcccati fibiconfeiumelle dicere poisitj Cum icriptum fit»nbsp;Pre«fr. zo Q^uis gloriabitur (è habere caftum cor , aut quis gloriabiturnbsp;mundum fe eiïè d Peccatis i Et herum in Epiftola fua loan#nbsp;i.Iorf/jfj.i nés ponat Slt; dicat. Si dixerimus quia peccatum nonhabemus,nbsp;nofmetipfos decipimus,et ucritas in nobis non eft» Sedhio Oeco#nbsp;nomica fîue Domeftica eft, quæ uxore amp; marito,parentibusnbsp;liberis, domino amp; lèruis inter iè difeordantibus, in focietatenbsp;Domeftica excitatur» Sedhio Politica fîue ciuilis eft,nbsp;quamlûbdhi adiierfus Dominum,uel alte#nbsp;rutrum inter iè uicini uel ciuhates

unius Imperrj uinculo conftridi conci#

tant»

Inter

-ocr page 37-

LIB BR. PMMVS. CAP. Ilf.

Int^f ƒ'-hifma fcditionem ([uid comicmat^z^ ^uid interfits Caput JJL

Lia diuifio fedittonum eft. Nam ciuilium feditio#

F1|num quedam ob res facras,qu£dani ob prophanas oriûtur:iHa proprie fchifma,hæcuero (editio appelnbsp;^^^^latur.Nec eft inconueniens ui fcdicio tanquam oegt; sedato Ar g«nbsp;nus in (chifma SC feditionem feindatur, Nam idemnbsp;-,--------------quot;Y--------------------------—--7? CKir.ome ert

in airjs guoq^ uiu uenit, uc genere incertaslpecies dt ipia nomen generis reLincat,ut de adoptione, SC plgrif;

que alqs lurec^fuki~affirmant. ^chïïrna à didum eft, quod eft feindo, quia perTpîïïrrTEcdefiæ uniras feinditur. EccIeGænbsp;uniras eft.qualis corporis: Nam ut corpus diuerfa membranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

bec,diuerfis officqs diftincta, de uno tarnen fpirîtu Slt; utrtutc partici panîiaîSicEccleGa ÔC ipia corpus eft , cuius membra (lint fideles:nbsp;inu(ta qaidem ÔC inter ft diuerla, fed mutuæ cbaritatis, amp; unius fpi;gt;nbsp;ritus compage, itaconiunda Munira ,ut in idipfum pro inuicemnbsp;folicita fine, 8^ liquid compatiiur unum membrum, comparianturnbsp;be alia: Si glorietur unum, glorientur Si alia, ut Apoftolus Pau^nbsp;lus docet. Hæc uniras diuerfis tnodis ftinditur.Primo propternbsp;diuerfam fideiprofe{sionem,ueldiuerlamin adlib.Ecclefiafticis fen Quidfebihnanbsp;ten£iam,cuin difeeisioneab EpiftopaliSi Ecclefiafticaobedicntianbsp;coniundlam:iuxtaillud Prophetæ. Sciffuras ciuitatisuidebis ,quia ”nbsp;mulciplicatscfunt. Etinhac fignificatione fchifma ab Auguftino c^efcoGrim.nbsp;diffinicur,Vc fit recens congregationis, ex aliqua fententiarum di?nbsp;uerfitate diffentio. Ad quern modumomnesli^rcticffchilmatictap?nbsp;peilantur, atq? huius generis tot fere fchifmata iuntquoc hacrefes,nbsp;Nam uix hæreiis unquamfuic^quæ praeter hoc quod eius aflertores Otnncshxre.nbsp;à Catholicis diffentientes, feipfos ab Ecclefiafeparauerunt,fubindenbsp;etiam inter Chrifti fideles, no aliquam diuifionê,6i multorum Epifnbsp;coporu fuoru ab obediêtia defedtionê peperit. Cuius rei innumeranbsp;fere exempla a me referri poflent: de quibus poft hac nonnihil dice?nbsp;mus, cum de ftditionib.ex hacrefibus deftcndêtibus tradtabimus.Senbsp;cundo cuEpiftopi, atqcp inferioris etià conditionis homines,Rom. Noîîeobdirenbsp;Pontfici tanquam Ecclefiæ capiti pertinacitcr, ôi cû quadam rebel? manennkft.nbsp;lionedebitâobedicntiam fubirahunt: Dequibus B.Cyprianus,ad cyp.liamp; i.ep,»nbsp;Corneliû Papa, ad hunc modû fenbit. Necem hcrefts aliûde ortænbsp;funt,aut naca fthifinata,q inde, quod lacerdoti Dei no obtêperaturnbsp;nec unus in Ecclefia ad tepus facerdos et ad repus iudex,Chrifti uicenbsp;ccgirat.’cui fi lecundû minifteria diuina obtemperct fraternitasuninbsp;ucn3,ncmo poft diuinûiudiciû,poft populi fufFragiû,poft coepife?nbsp;oporû confenium,iudicê no ft iâ Epifcopi,fcd dei facerettnemo diisinbsp;dio unnacis Chrifti Ecclefia feinderet. Idem ad Flore iû Papianum,

A iii] Indc

-ocr page 38-

D. BRVNÏ DE SEDITIOSrs


Inde,inquk,{chiTmata onïinrur, dum Epifcopus, qui un us eft SC praEeft,fuperbe quorundam præfumptione contemnitur: 06 ho;nbsp;mo dignanoneDeihonoratus,indignus hominibus iudicatur.


Sedftioficon Actalis qiu’dem fedido fuit Chore, Dathan, amp; Abyron, cum amp; Aaron”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aflcclis. Hi] uimirum, ab obcdientia fummi facerdods feie

ümn.i6 fubtrahentes,adeoque profani ipfi eorum officia ufurpantes,ac contra Moyien 8£ Aaron ftantes, dixerunt. Sufficiat uobis, quianbsp;omnis muldtudo ianórorum cft,8C in ipfis eff dominus. Cur eleua;nbsp;rainifupcr populum Domini C Deinde uocad a Moyie dixerunt.nbsp;Non ueniemus,nunquid parum eft tibi, quod eduxifti nos de terranbsp;Ægyptfquæ ladle amp; melle manabat,ut occidcres in deferto, niß Ô6nbsp;dominatus fueris noftriCan 8^ oculos noftros uis eruere!* non uenie;nbsp;innouoTeit*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HOuo uero T eftamcnto inftituro iam ucre Eu ange;


lico facerdodo,ueteres hos fchifmadcos imitati funt,Nouatus, V ui; cleph,Hus,ÖC innumerialrj ichiimadci. Et noftris temporibus Lu-theruSjZuuinglius cum eorum öd diaboli fatellidbus,infinitapro;nbsp;pc Lutheranorum 8d Zuuinglianorum cohorte,qui 5c idem,lum;nbsp;mo in Ecclefia iacerdod Summo Pontifi'ci,aliifq^ Epifcopis refiften;nbsp;tes,nihil icribunt 8C docent,quam,Omnes Chriftiani funt cx æquonbsp;fàcerdqtes ôd EpifcopiîOmnis muldtudo iàndlorû eß,in ipfis eft ipinbsp;ritus Dei, Quid ekuamini fuper ipfos,cû 5d ipfi omnia munia iacernbsp;dods impkre pofsintf Quid uóbis confecrandi munus arrogads,nbsp;cum öd mulieres coniecrare , öd corpus Chrifti conficere pof;



cum omne officium öd iurifdiddo,quam hadlenusin Ecckfia exer; cuiftis,totum ad magiftratus fæculares pertineatd Deinde admo


Caiumnix niti à fummo Pontifice, reliquis'qgt; Epifcopis: Ecckfiac prælatos, ut eorumad Lanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;débita ueneratione öd obedkntia profêquâturtmiris mo


dis in plebe uociferantur,Iniufto Ce dominio premi. Öd nefcio quod lac ôdmeluerbi Dei,öd communicationisin utraque fjîecie, multonbsp;tempore eis fuifle fubtradlum,ôcinnumeraeiufdem generis fimilia:nbsp;quorum omnium plena eorum fcripta reperiuntur, ôd tcmpla eoril


Schtfmaubt boatu compkntur. Tertio diuiditur unitas Ecckfiæ ,duobus il#» Uanarii .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ¦quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—----


foiueadùur. pluribusue de Pondficatu, fiue fummo fine inferiori contendendb»



-ocr page 39-

P RI MV S. CAP. HI, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

Cornelium , Nouatianum , Secundum, inter Libcrium , amp; Foclicem.T ertium, inter Damafam, 8lt; V rfinum ? duartum, in#nbsp;ter Bonifacium primu^Sc Eulalium.Quintum, inter Symmachum,nbsp;8lt; Laurentium« Sextum, inter Bonifacium,^ Diofcorum * Septi#nbsp;rnum , inter Stephanum, Conftantinum iecundum. Oâ:a#nbsp;uum,inter Eugcnium tecundum, Si. SiGnninum, Nonutn,internbsp;Leonctn quintuiTi,0i Chriftophorum presbyterum.Decimum,nbsp;inter loannem recundum,8i Leonemoâtauum. Vndecimum,in#nbsp;ter Gregorium,0i loannem Epifeopum Placentinum .Duodeci#nbsp;rnum, inter Benediifium nonum,SC Sylueftrutn tertium. Decimumnbsp;tertium, inter Bcnediclum oftauum, Si ahum quendam Antipa#nbsp;pam, per feditionem iuffedum. Decimumquartum, inter Benedhnbsp;dumD€cimum,8i Gerardû,EpifcopumFlorentinum» Decimum#nbsp;quintum,intcr Alexandrum fecundum , Si Cadulum,Epifeopumnbsp;Parmenfem,ab Henrico Imperatore crcatum,Si Clementem appel#nbsp;latum. DecimumCextum , inter Gregorium Si Epifeopum Par#nbsp;menfem» DecimumCeptimum, inter Pafchalem fecundum. Giber#nbsp;turn Theodoricum Si Magnulphum.DecimumoôauS,inter Gelanbsp;Gum fecundum, Si Brittonem Bracareniem Archiepilcopum, quinbsp;ab Henrico Imperatore Antipapa faeftus, Gregorius appellatusnbsp;eft. Decimumnonum,interInnocentium fecundum,Si Petrum,nbsp;Petri Leonis ciuisR-omani filium,qui facinoroibrum feditionibusnbsp;creatus, Anacietusappellatus fuit* ViceGmum inter Alexandrumnbsp;Papam tertium, Si Odauianum Gardinalem appellatum Vido#nbsp;rem, Guidonem Cremenfem , Si loannem Sarnienfem, Anti-papas. ViceGmumprimum,inter loannem uiceGmumtcrtium,Sinbsp;Petrum Gorbonenfem Minoritam, à Lodouico Bauaro Impcra#nbsp;tore creatum. ViceGmumfecundum, inter Vrbanum fextum, Scnbsp;Robertum Gebennenlem Gardinalem Glementem appellatum.nbsp;ViccGmum tertium, mortuo Vrbano inter Robertum Gebennennbsp;fem. Si Petrum de Tomatellis, qui Bonifacius nonus appellatusnbsp;eft.ViceGmum quartum,inter eundem Bonifacium, Si Petrum denbsp;Luna, quimortuo Glemente, Antipapa creatus eft, Si Benedidusnbsp;decimustertius appellatus. ViceGmumquintura, mortuo Bonifacionbsp;inter Innocentiû feptimum,Si eundem Petru de Luna,ViceGmum#nbsp;fextum,inter eundem Petrum,et Angelu Corarium,qui Gregoriusnbsp;duodecimus appellatus fuit. ViceGmumleptimum, inter Alexan#nbsp;drum quintum,Sieofdem Benedidum,Si Gregorium, quibusnbsp;propter Schifmain Concilio Pifano depoGiis, Alexander cledusnbsp;eft.ViceGmumodauum,inter loannem uigeGmumquartum,alqnbsp;uigeGmumtertium dicunt, mortuo Alexandro V. creatum, anteanbsp;Balthaftar Gofla nuncupate, Si eofdem Benedidu Si Gregorium.nbsp;Inter omnia autê grauifsima certe fchifrtiata,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab Vrbano fexto,

uG^

-ocr page 40-

ÏO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D. BRVNI DE SEDITIOSIS

Vfc^ad Mardnum quîntuin, itaanni's cirdterTrigintanouem continuis durauerunt,ac tandem in Concilo Conftantienfi, amotisnbsp;tribus Pontifidbus , SC Martino quinto fuffedlo, fublatum eft»nbsp;Viccfimum nonum, inter Eugenium quartum,amp; Amadeum Sa^nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, baudiæ ducern.in Bafilienfi Conciïio ckdtum,8lt; Foelicê V* appeE

heditionefcm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r. ¦ j-

ditur uniras J2£um. beditïo elt,qua unïtas ciuius locietatis kinditur, ac pertur ciuiiis roftet?^ batur.Nam ut in Ecdefiaftica communione ita,e£iâ in duili focietatenbsp;multa membra, certis offîcijs diftinda, unum corpus Ciuilc con?nbsp;flruunt,quod ipfum uarijs modis idndituratq? perturbatur»nbsp;Primum propter diuerium in Repubïka ftudium, quo uel adnbsp;nouandas, rite femel latas leges jiel conftituta iudiciacontenditur.nbsp;Nam uthuiufmodi ftudqsarquah'tasillacommunisiunsturbatur^nbsp;qua iciïicet in rebus caufis'q? duium aequalitas conièruatur: ita Sgt;^nbsp;unitas ipfa ciuium, ad diicordias difsenfiones ciuiles, per huiuf#nbsp;^editiones modi mutationem conuertatui' necefle efl» Ac tales quidam feruntnbsp;Graccborum feditiones, quas ob id tantum excitatas eilè confiât,nbsp;CX-tiod Graccbis populo gratificarifludentibus ,quacdam ab ipGsnbsp;leges latæ funt, quibus quum agrorum pofieisiones, amp; iura àdknbsp;uitibusin tenuiores,Slt; iudida à (enatoribus in Equités transferri uinbsp;derentur,uarrjs inter cities condtatis difsenfionum ftudqs, non fo^nbsp;lum maxima,intcr omnes Reipublicac ordines turbatioóó difcor^nbsp;diaexcrta eft:uerum etiam totiusReipublicæ flatus conucrfio fub^nbsp;fcquuta. Secundo diuiditur unitas ciuiris,quoties plebs ipfa adigt;nbsp;uerfus magiftrafum Rdpublicæinfurgic, uel autoritati dus detra^nbsp;bendo,uelfibiipfi authoritatemcontra legesarrogando,uelobe^^nbsp;dientiam legibus magiftratibuiue aut dominis iuis fubtrahendo,nbsp;Sec^sto gj.nbsp;nbsp;nbsp;flunc modum fdfla etturbata fuit unitas ciuilis,cjuando plebs

tem facrum. i” montem iacrum fecedens,fde à patribus diuifit, amp; inde magiflra tum Tribunicium extorfit^Qua diuifione nulia unquam in Repub^nbsp;iMcius 'EloriK Ij\a Romana pernicioGor fuitï Quippe quæ omniû feditionum eau#nbsp;ht.ƒ ca. n. excitauit,amp;f earundem fonS, amp; origo fuit, LuciusFIorus te#nbsp;Aha feditio ftatur, Eiufdêgeneris eft iêditio illa, aFabio Ambufto tribuno pknbsp;piebispro có ßjs cxdtata,qua Patrum autoritati in tantum derogatum eft, ut no#nbsp;ualegelata,alter confulum ex plebecreari eoeperit. Eodem per#nbsp;aburbe codita tinent feditiones, quibus fubditi a dominis fuis defîdentcs,debitarnnbsp;Phnius de ui= gjg obedientiam iubtrahunc ? Cuiufmodi eft calamitoia illa, amp; nun#nbsp;quamiatis deplorata iêditio,quam noftra ætatein uniuerfa pro#nbsp;Sedirtohgç pe Germania, ruftici cotra principes dominos fuos.Et altera,quanbsp;Smaicaidicas Principes quidâ Imperii, aduerius inuidfifsimîî Rom,Imperatorcninbsp;contra Imp. z-s ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v t

Carolura V. Garolum,eius nominis lt;2.uintum,cxcitarunt, qua membra imperi) ita inter ie feifta, amp; diuifa, à capife diuulfa, amp; Reipublica Impt^nbsp;ri} dilacerata eft,ut de falute ipGus iam deiperatu eflet, niß Chriftia^nbsp;niisimi illius,8lt;f fortilsimi Imperatoris potentia 06 uirtute,tam atro#nbsp;cein

-ocr page 41-

tlBlR. PRIMTS. CAP. III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U

!

Cem (èditi'oncm fedatam,acfedinon{s autoribus fubïatis, omnia ad priftinum ftatum, unitatem, concordiam redadtum iri fpcrarci^nbsp;mus. Tertioctuitisnnitas difsipatur,quotiestnultis de ïmperionbsp;contendentibuSjipià Reipublica in diuerias partes diftrahitiir.nbsp;Cuiuimodi fuerunt contentioncs iliac inter Marium Syllâ: inter Se^nones ànnbsp;C.CaEfarem,amp;l Pompeium Magnumîinter Oclauium Auguftum, t^fefe con'tgnbsp;amp; M. Antonium.Qui omnes pari ftudio ad principatum Rcipub.nbsp;afpirantes, acurbem et Imperium fibi uendicantes,uari}s bellis nonnbsp;tam in aduerfos-bellum gefieruntî quam côtra patriam pugnarunt, te Del.nbsp;utinquit Appianus. DoncctandernSyllaCpontc fua potentiam denbsp;deponente,amp;C. Cæfarcin Senatu uiginti tribus uulneribus con?nbsp;folfo,amp;uitamGmulamp; Imperium amittente : Octauius AuguftuseeH.c;-Cærar,primumLepidum dignitate fpoliaret,ôô Antoniumcirca uil, Rom.nbsp;Actium bello uinceret, ac deinde omnibus ciuilibus bellis confe#nbsp;^is, à Valerio Meflalaoratore,nomine Senatus amp; populi ialuta#nbsp;tus Auguftus,nbsp;nbsp;unicus Imperrj Romani Princeps declararetur.

Ad eundemferè modum^Refpublica Romanorum fubGalicno Rom.imper. Principe, qui uino,mimis, ÔC meretricibus magis quam Imperio ua uiVriii^Ga^iicnbsp;cauit,fcifrafuit:Qiio régnante, uno tempore triginta Tyranni,in di quot;o occuparG.nbsp;uerfis orbis partibus, contemptu mali principis, Imperium affcóia,« Trebeliiusnbsp;runtfimul,amp; arripuerunt.Quibufdameorum àgcntibus,alijs d mii’nbsp;litaribus exercitibus, alrjs à foeminis, alijs coade, alfjs fpontc, alrjs ’°’nbsp;inter conuiuia,8^ ueluti per iocum adidfaftigq eueflis. Siqub Regdlianusnbsp;dem de Regilliano traditur,cum milites cum eo quidam ccenarcnt,nbsp;unum ex bis dixiflêjRegilliani nomen unde credimus didum Slt; a;nbsp;liura continuo rerpondiire,Credimus quoda regno:T um fcholafti^nbsp;cum quendam quafî Grammatice cœpiiîè declinare, ôô dicere.Rex,nbsp;Regis,Regio,Regillianusîad quy milites,Ergo poteft Rex efic Jtemnbsp;alius,Deus tibi nomen poluit: Quibus ita diélis, cum alia die mancnbsp;proceisiflet, si Prineißibus Imperator eftlàlutatus. Addo internbsp;hos abiedæ ÔC humilis conditionis,ut Zenobiam focm{nam,et Manbsp;riumex fabroferrario principes effe creates. Ac Marius quidemnbsp;cum triduo tantum imperaflet,a milite quodam , qui in eius quon^nbsp;dam ofticina fabrili operatusjfuerat, occilus eft : additis ad facinusnbsp;'hisuerbis.Hiceftgladius,quem ipfe fecifti. Similis uero diuifionbsp;poft Imperium in Germanos translatum aliquoties fafta eft, CuiuG Diu/flo imp,nbsp;modi inter alias fuit,anno à natiuitate Domini,D,CCCCXin.quanbsp;Ludouico tertio Imperq gubernacula tenente : Germanis contemnnbsp;ptis,ltaliquoq^,8i Galli Imperium fibi uindicarunt. Nam Itali Be^nbsp;rengarium,Galli Ludouicum Bofonis filtum; Germani uero defunnbsp;do Ludouico tertiOjConradum ex Francorum gen ere oriundum,nbsp;Imperatores elegerunt. Idem accidit anno à falute reparataM. Aiiain Imp,nbsp;CGCXIIllquo tempore Imperio per obitum Henrici Imp erator is Sîiaatï**nbsp;cius

-ocr page 42-

j2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D. BRVNl DE SEDITIOSIS

dus nomïnis Septimi, Fndencus Dux Auftriæ,m difcortlia Prind^ pum e!eélus,tribas uidelicec in Fridencum,8ó tribus alijs (nam eo;nbsp;rum iêx fuerunt) in Ludouicum iufFragi^ fus confercntibus. Regesnbsp;Romanorumeledifuerunu Needilsimilia bisfuefunt fchifma^nbsp;ta,quæ Henrico quarto,Rudolpho Sucuiæ duce ( qui régnantenbsp;eodem Henrico, a paucis quibufdam principibus in Forchem innbsp;Ro.Regcmeleô:usfuit)Philippo OthoneQuarto,amp; ijfdem regnbsp;nantibus aliquante poft tempore Bcrtholdo de Zermgen,31iifqucnbsp;uno Sc eodem temporein diieordia Principum Germanoruminnbsp;Reges Romanorum ele(ftis,SC ßmul Imperfj gubernacula arripientinbsp;bus Sc tenentibus,exorta fuerunt.

Dc Hebellioner Caput. IIIL

Vrlus ftditio in Rcbcllioncm 6C Fadfionem diuidi# turt in^’nfcriorum SC fubditorum eft,aduerfus fu^nbsp;periores SC dominos iuost Hec uero,inFenorum, SCnbsp;fubditorum inter fe. Rebeilio uerbum nouumnbsp;cft,Sc prÜcis kgum conditoribus incognitum,ucnbsp;Bartolus feribit» Eft autem àrcbellando dicta, Re


Sart.inexträe Uti.quißntRe^nbsp;helles, in uerbo

RcMhjjCtwr bellio quafirepugnantia SC inobedientia:RebeIlarefiquidem,re^ hotenore. pugnare eft quomodo. Et uulnera,ulcera,aliaue uitia apud Pliniumnbsp;ï'^^î^^ll^redicuntur,quæ femel curaradenuo repullulant. Eftigifnbsp;pliJiamp;.j.c.}}. tur Rebeilio repugnantia, qua qui aliorum poteftati fubiedi funt,nbsp;»at.hifl. autaliquâ~Hdeïitateaftftlt;ffi^debitam eis obedien^tiam relinquunt,nbsp;arœ abrjeiunr, L Obedientia inferiorum eft fuperiores, SC eq^nbsp;Matti.ult. quipoteftate aliqua funguntur, Suprema poteftatembabetDeus,nbsp;DanieL 4. cui omnia fubieefta funt,in ccxlo SC in terra: cuius poteftas eft Tempinbsp;Dan. 7. terna, SC regnum eius in generatione SC generationem, quod nuiVnbsp;Gradiis Pote qus’D corrumpetur. Inter homines autem potcftaium gradus qui*nbsp;ftatum inter Jam iunt,tani in ipiritualibus quam in temporalibus, Ac in fpirituanbsp;Ecciefiafticos quij^m primum locum habet Romana SC Catholica Eccle*nbsp;Ga,SCillius caput RomanusPontifex»EccIeGa fiquidera Romagt;nbsp;na omnium EccIeGarum mater eft,SC caput: quam qui dcferit,in Ec*nbsp;Zi'H Eillt cleGa eirenonpoteft,utinquitCyprianus. Secundum locum for*nbsp;tiuntur Epifcopi,Epifcopo Presbyter, Presbytero Diaconus,Dia*nbsp;cono Subdiaconus,Subdiacono Acolytus,Acolyto Exorcifta, Exnbsp;orciftæ Ledor,Le(ftori Hoftiarius,Hoftiario Abbas,Abbati Mo*nbsp;nachusfubieduseft» In temporalibus uero, Imperator dominu®nbsp;Gradus pox eft omnium Rcgum,Principum, Si Subditorum Imperij, à quoinnbsp;ta^XcijTarTs^ feh'quos omnes,ueluti à fonte om nis poteftas SC lurifdidio deriua*nbsp;tun Poft Impcratorem Reges SC Principes, Superiores 5C Domininbsp;funt,quif(^ eorum,qui Gib Imperio ipGus conftituti funt. His addi*nbsp;mus

-ocr page 43-

A

LIBER FRIMVS CAP* 1111.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I?

tubs potcftatem, quain parentes in filios,Domini in (eruos 5^ offi' ciales,Mariti inuxorcs, Patresfamilias in familiam,Duces exerdtusnbsp;in milites :|Magiftri amp; pracpofitifcholarum,indifdpulos;8lt;ahj adnbsp;cundemmodura in alios habent.nbsp;nbsp;nbsp;In hoc igitur ordine Poiefta-

turn 2lt; Magiftratuum generaliter, qui funt inferiores ijSjqiioruni fub Imperio funt, obedientia præftare debent, ctiafi ipfi quot^ alio-rum Gnt ftiperiores. luftu eft enim,ut qui fdt fe alfjs eflc præpofitum,nbsp;non molefte ferat,aliquem fibi efte prflatum,fcd obcdientiain quaninbsp;exigit,ipfe etiamdependatiûtlüïîusPapaadQrielualesBpifcopos epiHoignbsp;fcribit. Porro obedientia in trtbus rebus conGftit : In mandate orient.Epif. 4nbsp;(ufeipiendo STconficiendo , in reuerentta exhibenda, 8C in iudicio^fummttnbsp;fubeundo.MandatumJeges^S»^ præcepta fupcriorurti comprœhett-ditîVndc mandatis obediunt, qui legibus ,amp; præceptis iùperiogt;nbsp;rum parent.R-euerentia, fidclitatem^ honorem,oniniaœ alia offîda,nbsp;ßiobfequia,cöplccfitur,quibus inferiores fjs,quorumuib poteftatenbsp;funt,aftringuntur. Itaq? reuerentiam exhibenuqui eos quorumfubnbsp;imperio funt,diligunt, SC debito honore afficiunt, tumfidclitatc eis

débita obfequia praftant » ludidum poteftas eft, qua qüi fape^ riorum iunldi^oni fubiedi funt,coercentur,ut quod iuftum,eft,fa.»nbsp;dant:quod iniuftum eft..deuitent. ludidum igitur fufeipiut, qui iudi-cum, quorum iurifdiótioni fubiecfi funt, præceptis amp; fententqs pa^nbsp;rent, Primùigitur Deo obediendum cft:quod mm fit,cum ipfius üter obe#*nbsp;naandatacuftodirnus, 8lt;debitumillicultüamp; honoremexhibtmus. diendumnbsp;luxtaillud. Diligas Dominum Deum tuum,2lt; obediasuod cius,8C cft»nbsp;illi adhatreaSjSc euftodias mandata illius ï Et illud. After te Dominonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*’

gloriam Si. honorem. Item illud.Soli Deo honor Si gloria. , Tfm.t. Deinde poteftatibus quocß humatiis obediendum eft,Paulo Aj^*_Obcdien*nbsp;ftolo ita præcîpi^te.Omnis anima, inquit,poteftatibüs fubïimiorL ti» «ga ponbsp;bus fubdita fit.Non eft enim poteftas nifi a Deo:qup aSt à Deo funt,nbsp;ordinata funt. Itacp qui poteftati refiftit, ordination! Dei refiftit.nbsp;Idem Petrus Apoftolus praedpit.Subiedi(inquit')cftotcomnihu-naanx crcaturæ:fîueregi,quaG prxcellenti:Gue ducibus,tanquam abnbsp;co mifsis.T urn autemxedc R.egibus Si poteftatibus obedimus,cuninbsp;corum iuftis mandatis,8i legibus,et redis iudidjs paremu5,debitananbsp;illis reuerentiam Si honorem exhibemus : Gdclitatem itemgt;tribüiti^nbsp;' aliac^ obfequia præftamus. Fidelitas fubdttorum certa qusedam Subditorgnbsp;habet capita,eanimirum funt,qup his uerbis continenturtincolume, fidcGta» ernbsp;t^m,honeftum,utile.fadïé^pófsïbile71ncolume, ne damnum Do^ fîFfex*

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mino in corpore afferant|Tutû,ne damno Gnt Domino arcana dus

rcuelando.Honeftummefaciant,quo fama Dominiladatur,neue iuftitia,altalt;:p qux adhoneftatem eius pertinent^impediantur.Vtile, lu^tis c,«ni*tnbsp;ne fadant, ut bonis eius Si poftefsionibus damnum aliquod aut de* co,de no«4nbsp;trimentum afferatur. Fadle uel pofsibile,id ipGus dolo fadat difficile

B uel

I

-ocr page 44-

I4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D. BRVNl DÊ SEDïTIO^SIS

uditnpolsibile.Etut fumtnatim djcant,fubdi« dotöinis luis obediVe Protierlgt;,)4. debent,tiondominari:(uxïaiilud Sapientïs, Non decent ftuliuoadi^nbsp;Prpucrlgt;,jo,


Fidditas Vaßllotu

, hum*

uittar,nec fcruutn dominari Prindpi'bus.ïtïm, Per triaraouctur tergt; ra,amp;quartumnon potlt;ftlûftjîierc:Perferuû,cuni regnaumrpernbsp;ftn!rum, cum fuctic laturatus cibo : 8ó per odiofara raulicrem, eucanbsp;afliiinpra fucrit in Matrimonio : óó per anciUatn, cum foeric haeresnbsp;doming fuse. Eandem obedfenti'atn fiddiUKtn Val^H»nbsp;Ofbriaies dominis fin's debent. Nam amp; ipfi ad.certalcruitiadojmlrfnbsp;norum obh'gantur, nec quicquâagere debent,quo donsinusuftattlnbsp;amittatjudtaembrumtuel quo inpcrfona lacfion.eni jUdfnj’uriatnnbsp;aliquam,uel contumdiam, accipiat. Quin curare etiam debenf,quonbsp;minus hæc ab aîqs in dominum comittanturautlltakaliquidrcfd' 'nbsp;uerint,«^ primum hoc et domino renuciare, 8c ipfl, quoad pofftint,nbsp;impedire tenentur. Sed Slt; Iccreta domini,.nuoquam..fineiufruautnbsp;Obedîêua perniilsionefpfiuSjtRanifeftare debent. Ad idem (erè^enus per--Domefti) tinetfîÏÏOfumerga parentcSjferuortimergaDomincs, amp;uxoruninbsp;erga maritos obedienria. Nam £lt; ipfi ta dim'no qua‘m humane iure,nbsp;ad qaædam oblequia,tomireult;ren£iam amp; honorem his ipfisprx^

Exoîto. ftandaaftringuntnr.Dcfilqs fiquidem Sc firuis dictum efi:Fihj,obe/ collt;}jj:i. dite parentibus ueftris io. Domino. Item, Honora patre 6c mafretanbsp;tuafljJt«m.Serui,obcdKc dominis carnalibus cutntimorc ct tremornbsp;re,in fimplicitate cordis ueftri.nbsp;nbsp;nbsp;Fic ' 8lt; uxor uiro fiibfcélaeîXci«' 8^

naturae,Sv précepte diuino fcruire tensturSiquideGl ordTcrmuîieri dixit Dominus üeus.?Mib uiri poteftatç cris,8^ ipfe domina*nbsp;«mdgo. bàur tibi.bed 2lt; naturaîis ordo eft, ut iii omnibus feruiant fominxnbsp;ciin c.dsubgt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luibnadl, ut maior feruiat minori,utinquit A«gugt;

dijoMo?}. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aateoijuirummulicrc cfiêmaiorcm.Nam uirad

f.cucjpatîj. imaginemDeifatîlus,imago80 gkria Deieff,nonmuher,wt Apogt; 5*5'. ftolusieUatur. Atqjhaîcfancftifîusaîiquantode obedicnîiadice*nbsp;».cormt. «,nbsp;nbsp;nbsp;üoJuimusîquæ cd pertincttt, ut iam !n£dligamus,qm' rehnqunt

Si abijfiunnlj^ibus modis inobcdicntiç 8c rebdJionis crimen corn Sdîiî l ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam rebeOfS fimtgt; utinquitBaldus,quidiclo udfa^o fij*

Kn-o^ô^Kî periorû contradicunt: fiue, ut Angdo Perufino uidctur,qui fiint in ergo ff. de te^ noîoria protcruîa, amp; inobedictia.Ft ut uarq atlt;|5 diuerfi fijnt gradu«nbsp;ßo. mihtjff. obedient/æfira uarii enâ funtmodi, quibus ab obedientia decediturînbsp;Co»/.«Îlt;gt;.W3nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, n, . r . t ,1-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rr n.

(onZ lîncj e Si uarisc ipeaes rebdlionîs orjantur necelie dt. Ac primunl 56.«ofam.î. qui dem D CO rebdics fiint, qui îeges uel mandata Dei tranlgrcd/un*nbsp;Ang.i»cuîtum,amp; honorem ilii debitum,dttrahuntQiio fane nolt;nbsp;rebdfisa Moyfc rcpra hcnditur. Contem*nbsp;r«Ç.fi. ittgl. pfifiis,mquit,Imperiu Domini Deiueftri,amp; non credidiftis ci: nertnbsp;ji^Jettao. uoeê eius audircuoluifiis : fed Icœper fuiftis rebcnes,adie,qua noficnbsp;uos coepi. Rede Dco rebelles hicuocatfi:riptura,qui Deo non cre*nbsp;dunt,amp; qui Imperium Dei, fîue(ut alio loco feriptura dicit)ucr bumnbsp;Domini

-ocr page 45-

UBER. PRIMVS CAP» Illi.

Domini contetnnunt, nec^ uoccm eius audiunt.Nam in fiis duabus rcbuSjUeraergaDeu obedicntiaconßftit:nempc,ut Deo credamus,nbsp;id eftjDcum ueraSdeJpe SC cbaritate colamus, qui eft uniois ÔC ue*nbsp;rus odtus^et honor Deo debitus,et utmâdata eius cuftodiamustqugnbsp;qui neglexerint, quoniâ inobedientes Deo funt, mcrito amp; rebellesnbsp;Deo dicuntur» Deinde hominibus rebelles funt,qui in aliéna po- Rebellesnbsp;tcilate conftitutijobedientiani eorum,quorû fub imperio funt,relin- boraini#nbsp;quuntdd cft,debita eos rcueretianbsp;nbsp;honore fruftrantur,uel leges amp;

mandata corum tranfgrediuntur uelcalumniantur.ueliuftaeorum iudicia déclinant atc^ contênuuSic fîlius, non obediens parentibus, gnu^ff. de lente débita eis reuerentiâ exhibens : ÔC (èruus, abijciens obedientiatnnbsp;nbsp;nbsp;•_ c noIûc

domini, non (èruiens eidem cum timoré. Si iremorc in fimplicitate cordis (ui:ille quidem parentibus, hic uero domino,rebclles effe di-cuntur. Sic uxor marito rebellis eft, quia eius imperio non paret,nec cjiterof.ubînbsp;reuerentiamei,8Chonorem,Ôôobftquiadébitaconiugaliapræftat» Panor.dertft.

Sic rebelles hint fubditi,Vafalli,8^ Officiales dominis luis, qui debitam eis obedientiam fiibtrahentes,imperiuni eoru contemnunt,nbsp;nec débita ülis feruitia amp; obfcquia,aliai:p quf ad fidelitatc corû perti-nentjCa qua oportet fide præftanuSimiliter ÔC iubditi in hoc generenbsp;rebeUesrunt,quidominorufuorû leges ÔC mandatatranfgrediun-tur,ea(^,qu3e iura leges præcipiunt, difccre atqj agere detredant:nbsp;Quos (àcri Canones ob id Diaboli,nÔChrifti, mêbraciîè pronun- ^-ß^Si.diß.ernbsp;ciant.Item, quiiudicum, quorû iurifdidioni fubiedi funt^præceptisnbsp;aduerrantur,ô^ iurifdidionê per uim, alfjfue illiciet s modis,remor an ji,’nbsp;•uratcf impediunt» Velutifiad iudiciûuocati,dicant,fenolleparcre, c.t.ubiBald.nbsp;nec ut iuftitia fiat permitterctaut eos, qui ad indicium uocati fiicrint, J®nbsp;ni exemerint. Item, fubditi Ôi Vafalli,qui uiolentas manus in do- «i«. aIgt;Ûnbsp;minosinieccrint,autarmis,ueneno,alf)fùefimj’ibus rcbus,domino- inc.fane. 2.denbsp;rumuitæ infidiati,auttalealiquidmachinati fuerint,ejuodominusnbsp;uitam amittat,uel membrolædatur. Similiter qui dominos in prglionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

campeftri,uel priuato certaminc deferuntmec dum mor tuos,aut ad mortemuulneratos,autquicaptos nonliberant.Namut feruorum, c»t,§.Jî^wisnbsp;itaetiamfubditorSôC Vafallorû fides exigic, ut dominos fuosetiamnbsp;aduerfus parentes ôC liberos fuos iuuent,et ab eis,fi poffunt,omnemnbsp;uim ôô iniuriâ propulfent : quos fi déférant, inobedientes uticç iunt c.dominoguernbsp;atc^ rebelles» Similiter rebelles fiintftibditi amp; Vafalli, qui amicitias ram5.fin.innbsp;contrahunt cum fjs, qui dominis funt inimici, amp;. qui iuorum demi-norû arcana reuelant.Denicß rebelles fiint fubditi ôô Vafalli,qui ho- gi.î« d.c,t.quinbsp;noremnbsp;nbsp;exiftimationem dominorum fuorum,ucl lædunt,uel non bus gt;nod.feud.

defendunttueluti fi conuitijs probris cos infeftauerint,8lt;in-iuftas in eos calumnias ftruxerint» Similiter fi in uxorem,fponfam, cr aIm matrem,filiam,neptem;nurum, fororem domini,uolentcs uelinui- rotut.nbsp;tas»adulterium uel ftuprum commiferint,aut cÔmittere tentauerint:

B i) uel

-ocr page 46-

D. BïtVN! DE îEdITÏOSÏSb

uel cum uxore turpiter luferint amplexi aut ofculati cas fucrint, au^ quo hoc ab alqs fieret,confilium uel opem tulerint.Nam quicquid ianbsp;has perlbnas,etiam de adulterio uelftupro alioqui lufpedas, admi^nbsp;fcrint,non folum adiplàrû,fed ipforu etiam dominorûiniuriâ pertknbsp;nerc intelligfitur.’quæ ranto maior eft, quanto maiore fide,qui csl pttnbsp;Grtgo,inVo» pctrât, dominis luis aftridi fiint. Minorera fiquidem dolorcmnbsp;nm* affèrunt mala, ab extrancis illataCut inquit Gregorius^quàm quae anbsp;*pfal. f4, domefticis amp; coniundis, dequibus nihil mali fufpicari autpræ»nbsp;fiimercpofiûmuSjinfcruntur. luxta illud Plairai. Siiniraicusmeusnbsp;male dixifiêt mihi,fuftinuifsem uti(^:Et fi is,qui oderat me,fuper menbsp;magna loquutus fuiflèt, ablcondifiêm forfan ab eo : Tu ucro homonbsp;unanimis,duxmeus, notus meus,qui fimuldulcesmecûcapiebasnbsp;Quid de abos. Atqj omnia hæc ica accipienda lunt, fi inuito domino hæcnbsp;^odnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam fi eo conlèntiente, fubditus uel Valâllus, adulteriura uel

nüno con« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uxoremuelfponfam dominicommileritjamp;finecçdo*

fentiente minus â crimine Icnocinq, nelt;ç fubditus amp; Valâllus à reatu adulte^ fit. rq ôC ftupri immunes fint : tarnen fubditus Si Valâllus à crimine re«*nbsp;bellionis excufabuntur. Necp enim domino rebellant, qui ipfius uo^nbsp;luntati obtempérant,aut faltem non repugnant.nbsp;nbsp;Cæcerum,inuito

uit^o DoT* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h‘itelhgitür,non folum quod prohibciur:fedctiâ quod

wino. exprelTe ab eo permifltim eft. Nelt;ç cnim aliéna criraina nobis ütrodjib.t imputantur, nifi quf exprefiè nobis uel mandantibus uel permitten^nbsp;^ftinus lib. i. (jbus perpetrantur. Âtc^ hiccerte néfeio an Candalem Lydorumnbsp;Re Tlnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lenocinio cxcufcra,qui (Herodoto tefte)Gygi uni ex Sa^

dorS circa («lütibus uxorem luam, omnium foeminarum pulcherrimam, non uxorem aU folum de forma laudauit’lèd ut nudam etiam confpiceret,et fummo*nbsp;teri nudenbsp;oftenlain*

pererepugnantem impulic, amp; in cubkulum, in quo muîier cubauitj clam ca introduxit, ac fe abfcnte, nudæ ipiïus uidendæ poteftateinnbsp;dcdit. Quo fado amp; amicum in adulurium uxotis ilkélutn^boftcmnbsp;fibi fccit, uxorcm uduti rradito alq amorc à Ce alienauitNani ut ànbsp;dclo fortafle excufctur, qui nihil de fide Gy gis dubitauirgt;uE cuius iflnbsp;rebus etiâmaximisconfilioufùs fuit : tarnen culpa quomodo uacet»nbsp;non uideo. Quis cnim leuitatê eâ, cûtanto periculo coniunclâ,noOnbsp;culpet Slt; quis tatn ftupidus eft, qui intirao etiam amico,amp; eidemnbsp;fbli,amp; in abdito ÔC lecfeto Ioco,uxorcm nudam conlpiciendam pergt;nbsp;mittat, non folum quod graue fit,in ea re in uxore eiufmodi pcricu^nbsp;lum facere : lcd etiam quod inhoneftum SC inuerecundutn fit,honclt;'nbsp;ftæ uxoris hoc modo pudicitiam tcntare. Qiiod èC ipfa mcmora*

Vindida

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IVCV UAVIO IIV».nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(.«.livat«..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ VI A'

uirum^W «tnph’ uindida plane teftata eft. Quippe hoc modo leuitatcm diutis«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wariti expcrta, optionê Gygi dédit, ut uel maritum Candalem iti'

terficeret,amp;S lèipfa fimul amp; rcgno potiretur,aut iplê fimili modo oc* cumberet, Qua necelsitate coadus Gyges, ut iplè lùperefiet,quantnbsp;lâluo domino pcnret,eleg{t,ac donünum, ipfa pugionem pr^bentcnbsp;Reÿnay

-ocr page 47-

LIBER. PR.IMVS CAP. IIII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

R.eg/na, dormientcni Candaulcru in eodem cubicuïo, quo nudam R-cginam coafi32xerat,obtruncauit,uxorecß ÔC regno eius potitusnbsp;cft, at(ç ira uxor marici fanguine dotata,regnum uiri Sc fe paritcr ad-ukero tradidit ? Sane hoc loco nec Candaukmî^fuipitionc knoei-nrj : nec Gy gem ab adulterio excuiârc poflîim. Vcrû non uideo,curnbsp;Gygemhûc rebelkm domino fuo fuiflê dicamus,ut qui nihil teme-re,nihil proterue,nihil inobedienter agens : fed domini fui uoluntatinbsp;obtemperans , nudam eius uxorem contemplatus cft,nbsp;nbsp;nbsp;lllud uero

magis mirandum,quod Seuera, Valentiniani Imperatorisuxor,lu cT.^Thoior. ftinam uirginem,nudam aie in balneis conipedam,ita marito corn- inatilogonbsp;mendauitjUtnonuerita fitdicere fpecioiam camcfie,ut eius amorc cæfaruminnbsp;ipla quoc^, etfi mulier, capta eflêt. Ç^o (crmone permotus Impera#nbsp;tor,uirginem poftcauiuente Seuera,fed tarnen non repudiata^uxo-rem duxit:amp; ita fîmul duas uxores habuit, atc^ ut idem alps quoquènbsp;Iiceret,Icgeiânciuic.Huichauddi(simileeft,quod Paulus Diaconusnbsp;de Hermilindauxore Cuniperti Regis Longobardorûrcfcrt:Quae ^nu^ïnliüoZnbsp;cuminbalneoThcodotampuelIam, ex nobililsimo Romanorurti uomfclt;rdiM.nbsp;genere ortâ,ac forma in primis ekganti, flauis pkxifcj capillis,pcacnbsp;ülqj ad pedes decorataai,uidiflèt, pukhritudinem uirginis Regi lau-dauiuQuo iermone uxoris magno puellæ accenfusamore, paulonbsp;poft cum ea concubuinied corruptam tarnen deinde monafticæ uitgnbsp;in monafterio,quod ex nomine ipfius appellauit Ticini,mancipauit»

Hæcexemplaedtantum adduxi,ut in his mulieribus finiplici-tatem magis miremur, quamculpam repræhendatnus. Etenim ut mulieresplacruncß Zelotypf funta'ta rara Eint earumexempla mu-herum, quæ maritis alienum amorem non inuideant, magis qua'tnnbsp;indulgcant, Cacterum, quod de cuftodiendis legibus, 8^ mandatisnbsp;Eiperiorum diximus,ut qui ea tranfgrediuntur rebelles fîntîdeqsnbsp;aedpiendum eft, quae iufta iunt» Quse autem iniqua Ernt öf iniufta,nbsp;öe Deo contraria, ea nec^ Eifcipienda funt, net^^ conficienda. 1 tacß nonftmper,nbsp;hoc cafu feruandum eft, quod Canon confulit, ut R dominus,pater,nbsp;8^ maritus,ea iubeat, quæ non funt aduerfa Eindis feripturis, 8C iu-ftitiæ regulis : fubijeiatur fubditus, feruus, VaEilIus domino : filiusnbsp;patri,uxormarito.Si uero contraria præcipiunt,magis obediantnbsp;fpiritus quam corporis domino ÔC poteftat/.Et fi bonum eft,quodnbsp;præceperint, iubentium exequantur uoluntatem:fi malum, aäj.nbsp;reijjondeant ? Oportet Deo magis obedire,nbsp;quamhominibus,

B iq DE

-ocr page 48-

». BR.VK! DB SBOTTIOSIS

Z)c HchMtts R^omana çy t^po/iohca Ecckßaf^ Caput yz



Am ad earn partem rebellionis rcuertor,quseelt fubdicorum et Vaialloriiaduerfus dominos iïios,nbsp;aiius tres fiint partes. Quarû prioribus quidê dua^nbsp;bus, fiiprcmis à Deo ordinatis potcftatibus refifti*nbsp;tur:Altera ad Romana óó ApoftolicaEccIcfiam,a(*


tera ad Ro.lmperium rcijjicit, Qjubus additur tertsa illa, qua pote-flatibus inferioribus, Sacerdotio,et Imperio fubicâis,iùa cuic^ obc-* dientiafubtrahiturlde quibus omnibus ordine iam,amp; de unaquacpnbsp;tn^uth.quca ngiilatim dicemus. Primu igitur fciendum efl^duas eflc fupremasnbsp;Saecrdotiu èC Imperiudllud quidem diuinis miniftrans,nbsp;pfmcip. Pa^ boe uero humants prgfidens,ac diligentia cxhibens:iêd utruc^ tarnennbsp;wm.i« e,u ab uno proficifcens principio, amp; à Deo ordinat5,ut inquit JmpJu

Sacerdotiu per Clericos,Imperium uero per Lay cos ad--



utnui(^


Item:Parce oucs meas. Imperq ueroin Imperatore Romanorû à



cti EcdefiafticOjOmnesEcclefiœ SC earûPrælati,Patriarchæ,Primates, eum.ff'.dccri,

Archiepifcopf,Epifoopi, Sacerdotes,alij(^ Clericijd efl, in forte do-uocati,amp; diuints minifterijs mancipad. In ordine uero amp; ftatu LaycorûjOrones prouinciæ et regna,corûlt;^ prg fîdes Jmperator,Rlt;nbsp;ges,Principes,amp; quibus præfidêt gêtes,populi amp; fobditi,qui uniusnbsp;Chriflianæ amp; Catholicæ fidei confefsione, amp;C Sacramentoruttinbsp;partidpationeet cômuntone,Chriflianiappellantur. A qua quidemnbsp;F-fwtttw diß. obedientia Roman? Apoftolicf Ecdcßp,nemo,quantdibct etiam


10.


dignitate pr?fulgeat,cxemptus eftjmnio à qua nemo eximi à quo§.



tradü«


-ocr page 49-

LIBER. PB.ÏMVS CAP* V» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*9

tradita amp; rcapta (ùnt, fidclitcr cuftodiunt* Deinde, qui huic Bn' âg Ecclefi?,8^ eius prgfidi Romano Pontifîci,debitâ reuercntiam etnbsp;honoré exhibent. PorroreuerentiâRo.Pontifîci exhibennPrimu, QuîsPapgnbsp;quiipfum tan^patretnaniraarû,8cfummû facerdotem uenerâtur.

Nam fi humano more illos uereri iblemus,quorû iudicio nunc crigi, j-enuam nunc depri mi poflumustet in primis facerdotes,quibus Slt; Chriftus, honorem,nbsp;tametfî malis ÔC facrilcgis,honoréexhibendumefleetuerbodocuit, Muttb.s.

amp; reipfa decIarauit.Quanto magis omnes r euer ebStur cû facer do-tem,cui omnium animarS cura à Chrifto cômifla eft, dicentc Petro, PafceoucsmeasîEt qui ligare Scibluere animas in cœ1o2lt; in terranbsp;poteft,iuxtauerbum Domini. Quodeuneç ligaueris fuperterram,nbsp;erit ligatû ÔC in coelis:8C quodeuneç iblueris fuper tcrrâ,erit folutumnbsp;SCincœlis. Cgterum in honore deferendoPontifici,Ecclefigcon-fuetudo feruandaerit,nec culpandum ÔC refutandum, quod multisnbsp;rétro alt;ftis fçculis à maioribus noftris euftoditum effefcimus.Vtluii, Jqnbsp;quod Ro.Pontificem Sanctifsimû Sé Bcatifsimu appellamusîpedcs rendo ho#nbsp;ipfius ofcuîamur, amp; quæfhnt generis eiufdem.Neq^enim nouus eft noreRo.nbsp;hic honor,ut quem ante annosmille ôC eo amplius. Reges etiam Sinbsp;Principes,8i totius orbis Monarchæ, Romanis Pontificibus exhi-bucruntmüc fanctifsimos eos Si bcatifsimosappeüantcsmûcpcdes Aut.de menfitnbsp;eoru ofculantes,ut Principu quoep Conftitutionibus multis in locis r« ordm^ndo«nbsp;declaratur. Sednec uitâ fpedabimuseius,quéhonoramus.Netçnbsp;enim pcrfonac mcritis,fed dignitati fupremac huius Sedis, quæ toto mAutai, de *nbsp;orbe uenerabilis eft,Si cui quicquid fideliû eft ubicç fubmittitur,eumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epf.

honorem deferimus : nihil dubitantes, Sedemiftâ,ctiamfiPontifex inutilisfîtjuihilominus tarnen dignitatéfuâretineretVtadCarolum cleßaKo,cuntnbsp;feribit Leo Papa nil. Ad que modû Chriftus leprofîs prccipiens, ßmilib,nbsp;ut le Sacerdotibus oftenderent,non uitâ eorû,ut quos uano tantumnbsp;nomine Sacerdotes,immofacrilegosmagis,quam Sacerdotcselïènbsp;feiebat : fed dignitatem Si officium potius in ipfishonorandam effenbsp;demonftrat.lia Si nos Romanum Pontifîcem fandifsimura appel-lanteSjôi pedes ipfius ofculantes, dignitatem Si officium ipfius,nonnbsp;uitam,honoramus.nbsp;nbsp;Nam uitam ipfius Deus iudicabit Si remune- Solius Del

rabitjfîue bonamfiue prauam.Nec noftrum eft,ante tempus iudica- nbsp;nbsp;iudicarc

re, maxime cum, quem inter omnes Deus fpecialiter fuo iudicio re-feruauit: nec feimus ,quis in terribili iudicio Dei qualis futurus fît. Nam funtmulta,quæ de iudicio illius homines ignoràttquia fertaCnbsp;'fe quæ nos laudamus,iUe repræhendittSi qusc nos reprghendimus,nbsp;illelaudabit. Atq^eo fortafsis refpexit Fridericus Imperator Bar- i^MclernfUb,nbsp;barofïà,qul cû adpedes AlexâdriPôtificis prouolutus, ueniâ denuo ». cfcroitogrrfsnbsp;poftularet,ac Pontifex eiufdc coUû pede c5primens,dixiffct,{criptum P?”*’nbsp;eft»Supcr Afpidem etBafilifcû ambulabis,et coculcabis Leonem,8inbsp;Draconeai:Refpondit,nontibi,fed Petro, cuius lucceffor cs,parco.

B iüj Ninairum

-ocr page 50-

ld nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D« BRVNI DE SEDÏTIOSIS

Nimfriitw fignificanSjObcdkntiam Sc honorem, quem Pootifîd ex* hibcbat,nô ipfîus perfbn?,fèd dignitati Sedis,cuiprgfîderet,â (edcquot;nbsp;fern. Deindereuerentiâ R.o.Ecclcfiæ,8c Summo Pontifia* exhibent,nbsp;quifidè7quai)fîpfisobftriâ:i funtjfideliter præftant. Fidelitateninbsp;^!^jgjfp‘^^^àperfonaiubditorûmetimur. Nam alia priuati,aliapublidsofficij«nbsp;matici,nbsp;nbsp;nbsp;Præpofitt,alia Clend,alia Lay d obligantunac primum quidem ge*

ncraliter omniû Chriftianorû fides id exigit, ut Eccle(iæ,cuius mem-* e aduoeSt tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;font,honore et authoritatê tueàtur,nec fe ab unitate eius Icindât,

a. I. ** Neq^ enim in (chifmate fîdes efiê poteft,ideoqi qui fè ab Ecclefiæ uni* Rebellis täte feparant, ctfi fidem etiam erga Deum teneant,tamen erga Ddnbsp;Ro.PontiiJ Ecdefiä non tenent, cuius patiuntur uclut quofdam artus,deinde 8^nbsp;lacerari.Inunitateautem Ecdefiænonmanet,nißquiRo*nbsp;•bAdeieotfem Ecdefiæ,ôi illius capiti Ro.Pontifid -f-,acuius tanquam capitis unita-perrft. te,unitas etiam Ecclefiæ Catholic^ proficilcitur,ut inquit Cy prianusî

amp; cuius communicatio Catholicæ Ecclefiæ unitas panter,ÔC charitas tarant E^^inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appeUatur.Deinde fpecialifidelitate Ecclefiæ Ro.ôC Sum-*

fcopi Ro. Pontifia obligantur, qui dignitatc aliquam ab cis acdpiunt,aUt Pontifici. publicis offices præficiuntnr î quam amp; conceptis uerbis,ad earn remnbsp;Forma lu* certa forma iurarctenentur. Cuiufmodi eft,quam iurat Epifeopi fobnbsp;ramenii haeforma. EgoN.Epilcopus,abhachorainantea,fideIiserolan-'nbsp;^^d^Pa°* PetrOjiàndæc^ Ro.Ecclefip,Dominoq; meo Papp N. eiufe^ foc^nbsp;pam ** ceflbribus Canonice intrantibus.Non ero nelt;^ in confilio, nee^ionbsp;c.ego .N.Epù fado, ut uitâ perdat uel membrum,uel capiatur mala captione.Con^nbsp;feopoj dr iure filium,quod mihi autper fe,aut per litcras,aut per nuncium manife*nbsp;”**nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftabit,ad damnum eiusnulli pandam.Paparum Ro.Ecdefiæ,8lt; ïâo-'

dorum Patrum adiutor ero, ad defendendum amp; retinendum ialuo ordine meo,cotraomnes homines. Vocatus ad Synodumueniam,nbsp;nifîpræpeditus fuero Canonica prppeditionetLegatum Apoftoliefnbsp;Sedis, quem certum eflê cognouero, in eundo ôd redeundo honori*nbsp;fice tradabo, 8c in fois ncceisitatibus adiuuabo. Limina iandorumnbsp;Apoftolorû.fingulis annis,aut per me,aut per certû nunciû.uifitabo.nbsp;Forma iu' ^^iß^oruabibluarlicentiatSicme Deus adiuuet,amp; hæciàndaEuati'nbsp;rammV^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;forma cæteri quoc^ Ecdefiarû Prælati,qui dignita'

Regis Ro. Romana Ecdefia accipiunt, fidditatêiurant Sed amp; Impe' ad Papam. rator Romanorum,fidelitatem Ro.Ecdcfip, amp; eius prpfoli Romano

Poniifîcijiurat. Primu quidem, cû eledus iam in Regê RomanorU, tanq ad Imperialis dignitatis cclfiiudinê fofficicns et habilis Sum^nbsp;mo Pontifice declaratur ,approbatur, atcp confirmatur,fob hac for^nbsp;e. tibi domino ma. Tibi domino N. Papæ, ego N. promittere, 8C iararc facio,nbsp;Patrem et Filium Spiritum lândü,amp; per lignum hocuiuifica®nbsp;crucis,8^per has Rcliquiasfondorum,quodfipermittentedominonbsp;Româ uenerOjiândâ Ro.EccIefiam,8^ te Redore ipfius exaltabo,fo^nbsp;cundu meûpoflèjet uitâ aut membra nunquâ,nec^ ipfom honorem,nbsp;queiö

-ocr page 51-

ÛBBR BKIMVS CAF r.

quem tubci tnea uoluntate, aut meo confilio, aut ttieo con(ênfîj,aut mca cxhortationc perdes j Et in Roma nuUum pladtum,autord^nbsp;nationem fadana, de omnibus quæ ad te, aut ad Romanos pertinent, fine tuo confilto:amp; quicquid de terra fancli Petri,adnoftramnbsp;poteftatemperuenerit,tibireddam: 5^,cuicuncç Italicumrcgimcnnbsp;commiferOjiurare fadamilium, utadiutortui fit,ad defendendutnnbsp;terram fandi Petri, fecundum fiium poflTe.nbsp;nbsp;nbsp;Deinde a pp rob at us «

ôC confîrmatus iam RomanorûRex, confecrationis amp; coronatio-nis infîgniaaccepturus,itaiurauEgo N,RomaiiorûRex,annuente ramentum dominOjfuturus Imperator,promitto,fpondeo,8^ poUiceor,atlt;p iu- RegisRo.nbsp;ro,corâDeo BeatoPctro,mcdecfteroprotedorê,procuratorê, adPapam.nbsp;ÔC defenforem fore Summi Pontificis, huius fanctac Ro.Ecdefî3e,tnnbsp;omnibus nccdsitatibus,etutilitatibus (uis,cuftodicndo ÔC côfêruan-do pofiefsiones,honores,ôi iura eius,quanto diuino fucro fuflEultusnbsp;adiutorio,(êcundû icirc Ô6 poflê nicu,reda 8d pura fidc:Sic me Deusnbsp;adiuuet, ÔC hæc fanda DeiEuangelia,nbsp;nbsp;nbsp;Poflremo,priufquam Ita-

Kam ingreditur,uelibidê iura aliqua exercer, fub teftimonio fuarum patcntiûIiterarûjApoftolicoad hoc miffo Nunlt;io,cidem Pontificisnbsp;ÔC Ro.Ecdcfif nomincjtadis fâcrofandis Euâgeli]s,hf c capita iurat.

QuodEcdefiara,etfidem Catholic5,pura ficlfjtotifc^ uiribus con- Tertium fcruabitreuerenter,Si defeniabinomncmqj hxrefim,fchifma,8d hæ- ^ramentS

rcticos : quoslibetfaurores,rcceptatores,2lt; defenforcs

minabit, ac nunquam cûSarracæno, Pagano,Schifinatico,aut alio quot; quolibet communionem Catholicæ fideinonhabente,autcumali-quo alio, Romanac Catholicæ Eccicfiæ inimico uelrebelle,feu cünbsp;demmanifeftè fulpedo, unionê quamlibct feu parenteIâ,S£ confœ-derationem inibit: fed Pontificiû, honoré, amp; datum manutenebit,nbsp;defender, 8^ conferuabit, contra omnes homines cuiulcunc^ exi-ftant præeminentiæ, dignitatis, ucl ftatus.nbsp;nbsp;nbsp;Ac pofîremo omnia Priuilegia

priuiîegia per Imperatores Romanorum, præclecefibres fuos,Ro- Ro.Eccle* manae Ecclefiætomniû uero maxime per Conftantinum,Caroîum,nbsp;Henricû,OttonemIIlI,Fridericum ll.atqj RodoJphû, fuperconcefnbsp;fione, recognitione, annotatione, quittationc, amp; libéra dimifsione,nbsp;terrarum,8lt; prouinciarû Ro. Ecclefiæubilibet pofitarû /ed Apofto-Kcae Ecclefiæ Romanifqj Pontifidbus concéda, ac ab alijs recognita,nbsp;confirmata,acexcerta îcientiainnouata,ac etiam de nouoconcefnbsp;(â, inconeuffa firuabit.nbsp;nbsp;nbsp;Nec terras aut prouincias, ad ius amp; pro- ms Ro.

prietatem Romanæ Ecclefîæ pertinentes, uUo unquam tempore Ecclefix. occupabitjfeu ab alio, quantum in ipfo erit, occupari permittet:nbsp;Nec in eis, aut aliqua parte ipfarum, iura aliqua, poflèfsiones, autnbsp;tenutas habebit,Ièuquomodolibet pofsidcbit,necineisiurifdidio-nem quancuncç cxercebit : quo'dc^ Ecclefiam ut Princeps CathoK-eus. Sic ipfîus aduocatus atlt;^ defenlôr ,iuuabit, ôC confilqs

-ocr page 52-

ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D» BRVHl DE SEDITIOSIS

auxilijs illi aßiRet opportunis,contra quofcunc^ inobcdietttes,8^re* BcckfiarS Quod item non folum Romanam,lèd alias etiam Ecclefîas,nbsp;earumcß libertatem,bona,iura,Prælatos, ôC miniftros,pro uirili fixanbsp;manutenebit, conferuabit,atcç defendet, ac Romanæ Ecclehæ Va^nbsp;d,cl I, it iure lâUos contra iuRitiam nuUatenus offèndet : deuotos ac fidèles Ecde/nbsp;iur.

Kenningui

^onf, U Coronatio ckfîæ Romanæ,amp; Summis Pontificibus, Reges Romanorumele*nbsp;in Ecckfianbsp;Aquenfi.

Sex Inters

ad Regiem ^bi^piicopo Colonienfî interroganti, reipondet atlt;:p iurat, ad hunc inungen«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

dum,

I

Quartum

RegtsRo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;promitto, corâ Deo amp; Aogtiis cius, attiodo amp; dcinccps,R'

genijôC iuftittam,pacem^ Dei Ecckfig feruare,populo^ miht fubk* do prodeflèjôC luftitiam faccre, ôC regni iura conicruare, faluo con^nbsp;digtio diuinæ milèricordiæ relpedu, ficut cutn auxilio Prindpunigt;nbsp;àC ßdelium regni atqj meorutn, melius inuenire potcro. Sandiïsi'nbsp;mo Romano Pontifîd,amp; Ecclefîæ Romanæ,cætcrisc]p Pontificibusnbsp;ÔC. Ecckfijs Dd, condignum àC Canonicum honorem exhiber^nbsp;uolo:ea edam qu» ab Jmperatoribus, amp; Regibus, Ecckfijs,nbsp;Ecckßaflicis uiris coUata iùnc,erogata inuiolabilicer ipßs conléî**'nbsp;uabo, faciam conferuari» Âbbatibus, Ordinibus, ÔCnbsp;làUis regni, honorem uolo portare amp; cxhibere. Domino noflronbsp;leiû

-ocr page 53-

LIBER PRIMES CAÏ. Vi

IcfîiChnfto mihiauxtliuni pr3eftan£€,fortituciincln,8£ decórem»

Tertio obcdtentiam Roman? Ecclcfi? 8^ Summo Pontificipr?« ftaot,quiiudidum Ecckfîæ agnofcunt,8lt; obedientcr fufeipiunt,nbsp;De quo ita fcribit Innocentius Papa ad Ruffum,8lt; eseteros Epilco- jjcet»nbsp;pos per TheflaÜaraconftitutos.Ncmo unquâ Äpoftolico euîmini, c, p^uet çr^,nbsp;de cuius iudirio non licet traétari,nianus obuias audiiderirttulit,nbsp;nenio in boc rebellis cxtitit,n(ß qui de fe uoluit iudicari.Et Gelafiusnbsp;Papa»Nec defudicic RomanacEccleliac Canones unquamprgeeponbsp;rûc iudicari, lèntentiamc^ iîlius conflituer5£,non oportere difiôluûnbsp;cuîuspotius fequenda décréta mandaueruntzamp;C idem cundla pernbsp;mundum nouit Ecckua, quod facrofanda Romana Ecdeßa fas denbsp;omnibushabcatiudicandi, neqs^œiq^dcdus liceatiudicarciudicîo.

Atep haec de obedientia Romane Ecdeßae ÔC Summi Pontifids, idée pr?fari uoîuimus,ut intdligamus, qui ab ea decedunt,id eft,quinbsp;Rotnanae Ecdcfiæ, amp; Summorum PentiHcuni, facrorum Con-db'orum,8lt; làndlorum Parrüniîeges,reguîas,prsE«epta,8i traditio*nbsp;nes non ciiftodiunt,ncc reuerentià et honorem eis exhibent,nee eo*nbsp;rum iudicia agnorcût amp; (ubeuntseos Romanæ EcdeRæ,8ô Summonbsp;Penttfici inobedientes cfi'c,5lt; rebelles. In primo igitur genercre*nbsp;belles funt, qui Romanæ Ecckßse amp; Summi Pontifiçis auihohtatcnbsp;imminuuntjÔ^ quantum in igüs eft,prorlu8 tollere amp; fubuerterenbsp;nantur* Ad authoritatem autem Ro.Ecdenæ inter alia hæc quoeç AuthonVnbsp;pertinent ,uc Primatû Eccleßa retineat î ut Ro. Poiitificem eligat,amp; tasRo. Éenbsp;ftdem Apoftolfcam ordinet : ut InueftiturS Epifcopatuu.aliarumcpnbsp;dignitatû concedartCanones condat : De raasoribus cauGs cogtiofnbsp;cat:5^ utuno uerbo muîta compkctaraUt reliquis Ecclefqs in partemnbsp;curarûuocatisjipfaplenitudine poteflatis utatur. Quæ quidê audio- tum.nbsp;ritas Ro, Ecc1efi;r, non ab honi{nibusdata,fed ab ipfo Chrifto diui*nbsp;nims concéda eft,Nam cum alias quidem EcclcGas omncs,ßue Patri-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“*

archales,fiue MctropoliticaSjfiue Cathedraks,Romana Ecclcßa in-ftitucrit, illam folus ilk (undauit, iupra petrâ tnox nafeentis Sdei crexic, qui Beato Petro æternæ uicæ clauigero terrent fimul amp; cede*nbsp;ftis rcgni iuracommiiîtmon quidem terrenafententia/ediKouer'nbsp;bo,quo conftrudum eft coclum 8C terra,8C per quod omnia condi*nbsp;ta funt ekinenta. Hanc igitur Romanae Ecckfiæauthoritatcm Rebellesnbsp;primum imminuunc, qui Primatum eidem auferre conantur,Pro- I^eumnbsp;ptcr quod non Iblum rebelles funt, amp; contumaces inueniuntur eßenbsp;ctquieamcundis Ecclefijspratulit: fcdeiiahtrretici,utqufuerbum Ro.Ecck,nbsp;Chrifti uel negantes uel adulterantes,cam ipfam alrjs uel parem ucl negant.nbsp;inferioreconfti£uut,Quoniodo Côftantinopolitana,Mediolanen- Ecclefianbsp;fis,amp; ali? tâ Orientis,qujim Occidctis Ecckfi2e,earuc| Epifcopi fæpcnbsp;RoÆcckGærebelles fuerunt.Maxime autem Conftantinopolttana, JJa^gepTret«nbsp;quæ non folum Romanâ,uc matrê,non agnouit:kd Primatû etiam bdiauttnbsp;ipftus Romanîc«

-ocr page 54-

±4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D. BR’VNl DE SEDITIOSIS.

ipfius pér atnbicionem fibi arrogauit,amp;^ adiuuantibus eâ Conftafid' nopolitanis Imperacohbus mulco cêpore unjrpauic:donec Romananbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hufufinodi priuncgium, quo fpoHafafucratjtandembeneficioPho'

nuncouæ* Impcratoris recuperauit, Àd eundc modum noftra quocj yeti' damEcdc tc,aduerfus Romanam Ecckfia rebellant quædam Ecckfîæ in GePnbsp;•ßacGerma mania,Slt; qui cas occupant hærecid fchilmatici, qui amp; jpfî tnultisnbsp;ni». iam annfs huiiis Ecckfiæ primatum, quant plurimis in cara reinnbsp;seditis fcripriSjfuppriraerCjSd abrogare conanturrNon alia nimiruninbsp;rattone, quara ut hoc modo Romanæ Ecckfiæ concuIcataaurhorPnbsp;tatCjipfi impune fuos crrorcs doccre, amp; quam latifsime difFundcrcnbsp;polsint, Qiiippc qui, fûggcrcntc authore eorum Diabolo, probenbsp;norunt,huius Ecckfiæ au thon'täte ralua,haud facile hærcfes 8C. ichiPnbsp;poffcjUclnataspropagari.QuodÔC Cyprianustefta^nbsp;uerbis.Nec|j enim(inquit) aliunde hærcfes ortac lunt,aut natanbsp;ichifraata^quàm inde,quod Romano Pontifici, tan^ Ro. Ecckfisenbsp;, capiti, non obtemperaturiNec unus ad tempus Sacerdos,ct ad tcni*nbsp;Rebelles pusiudex,uice Chrifticogitatur, Deinde Romanæ Ecckfiæ au-Ro.Pon^ thoritatc iraminuunt Imperatorcs,Reges,Duces,Marchiones,Co-nonnulUnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quælibet aliæ ffculares pcrfonæ,quj: Inueftitiirâ Epifeopa-

Imperator tuum,ucî alicuius Ecckfîafticæ dignitatis, cuiquâ dare attentauerunn res SC Rc/ Quaks inter Imperatores fuerunt Henrici, Quartus, Quintus,Sinbsp;ges. Sextus : Quotum ilk, defundis in Imperio Ecekfiarum Prælaiis,nbsp;^auclerittm annulos 06 baculos eorum paftoraks accipiens,familiares fuos Epnbsp;wograpbirr*uacantibus intrufit. Atfilius eius,HenricusQuintus/umue^nbsp;Platina inPa niflet Romara,aPafchali 11. honorificeiuiccptus,poftexofculato®nbsp;fiMi II,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pedes eius, ipfiim fimul cum Cardinalibus cepir,6c coegit eura con*

firmare illos,quibus ilk Epiicopatus dederat. Sextus uero Henricus, Friderici Primi filius,Leodienkm Epifeopura,quodprætcrdccre-Ndttclertwlik tumeius confirmatus eïïèt, occidit. Quibus Fridericum Secundumnbsp;a. genemwzie conmunerauerim, qui amp; ipfe uarrjs modis ditionemPontificiamnbsp;uexans, Pontifices Epikopos in Ecckftjs poluit,8Ca' Romansnbsp;e Airianut P^^mificc inftitutos cxpulit. Jncademcaulàfuntlmperatores,qû^nbsp;f. in Synods-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conknfii Romanæ Ecckfiæ, Romanum Pontificem cligerc,

c. t^o Ludo» Sedem Apoftoheam ordinäre præiûmunt.Quaks iùnt,qui propria nicut.c.cenamp;i authoritate ius Ordinandi Apoftolicam Sedem,fibiuendicarunt.Afnbsp;Mio, 6}.diß.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;permittente RonianaEcdefia,hoc iurcufi funt.minimeinterrP

belks numerantnr, Itac^ ab hoc criminc immunes fuerunt, Carolo® magnus,Ottoprimus,8lt; eiusfuccefibrcs,ufcp ad Henrichprimunl»nbsp;qui confcntiente,ac ius ordinandi federn Apoftolicâ in ipfos tranfnbsp;ferente RomanaEcckfia,Romanos Pontifices ekgerunt.C^terum»nbsp;qui codera iure denuo,ä Ludoüico,Ottone,amp; Hcnrico,Imperatn'nbsp;ribus, Romanæ Ecclefîæ reflituto, Pontifices ekgerunt î à crimin^nbsp;rcbellionis minime excuiàntur. Tertio Romanæ Ecckfiæ aU*nbsp;thoritatcô*

-ocr page 55-

LIBER PRIMVS CAP. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if

tlioritateniimnainuunt,qui dogmata,inandata,intfrdilt;na, fanöjo* nes, uel décréta,quæ pro Catholicafide,udEcckfîaftica difciplina»nbsp;pro coïTcâione immincnciû uel futurorum malorum,à Sedis Apo'nbsp;ftolicæ Præfulc (àlubriter promulgata funt,contemnuntîpr£fertfm PlatirntinUornbsp;Reges,Epifeopi, alrjq^ potentes, qui indignSpotentia fua arbitrant ç..nbsp;tur,utcuiuflt;çlniperio pareant.C^êadmodum Anaftafiumimpe« Im^^cStranbsp;ratoremlegitnus, Legads fuis ad Hormifdani Papani mifs s,inter Papam rej«nbsp;c^teraillud quoc^ inmâdatis dediflê,ut fciret,Impcratoris proprium bellio,nbsp;elTe iraperarc,ôô non imperata Pontificis aut cuiufuis altcrius acdpe-re.Omnium autem maxime in hoc generc rebelles funt,qui Ro.Ec- Maxime rcnbsp;clefîam, amp; utilia Concilia, ius poteftatemcp côdendorum Canonû,nbsp;habere negant.Quales noftraxcatc luntomnes ferè hfrctid ôû fehifnbsp;matici,qùjbus illudin primis familiare eft, ut dicantzNullâ efte necßnbsp;Pontifidjiiec^ Sedi Apoftoîicæ,nccç facris Condlijs,quicquam dif-finiendiaut ftatuendi facultatem : quin potius quæab eis hadenusnbsp;quoeSep tempore ftatutafunt,eaueluthumana figmenta,non folumnbsp;non elîeferuanda, fedetiâ qui cuftodiuntea,hypocritas cflè,de quünbsp;bus Chriftus dicic. Sine caufa autem coluntme,docentesdodrinas Matth.if.nbsp;èC mandatahominum. Quam fententiam quo magis probarent,amp; Anno Donbsp;rebellionem confirmarent, ante multos annos,otnnes Ecclefiaftica- ’Çxo»nbsp;rum CÔftitutionum libros, quod nos corpus Canonû uocamus,innbsp;contemptura Apoftoîicæauthoritaris condemnaucrunt, atepignenbsp;combuffèrunt. In fecundo genere.Ro. Ecclefiæ rebelles funt,quinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

dignitatem, honorem,uitâ,uel membra Pontificis lædunt,aut aliud fiXnfadis quid faciunt,quo fànda Romana Ecclefia,uel qui illi præeftRoma' SiC uiolenj#nbsp;nus Pontifex,iniuriam aut damnum in perfonauel rebus acdpiant. ttjs.nbsp;Sic rebellis olim Ro.Ecclefiæ fuit Theodericus Rex Gothorum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ«

qui loannem Pootificem,primum quidem ut legationenonadmo-dumhonefta ad IuftinumImpcratorcmfungeretur,compulitîDc- Breuiariao. c, inde eadem legatione rite fundum,ac Raucnnac ad le ucnientcm,amp;nbsp;legationcm renundantem, hoc tantum nomine,quodàluft{no co-miter exceptus, amp;C honorifice tradatus fuilfet, in carcerem coniedt,nbsp;ubi pædorc, fitu, ÔC inedia perqt.nbsp;nbsp;nbsp;Sic Theodora Augufta,Iu-

ftiniani Imperatoris coniunx, Ro.Ecclefiæ rebellis fuit, ut cuius ‘quot;^gt;1 impia amp; fraudulentamachinatione Syluerius Papa,homo fàndilsi'nbsp;mus,quia Anthenium,ob Eutichianam ha refim condemnatum,ac ànbsp;Sede Conftantinopolîtana, cui præerat,depofitum,rcuocare detre-dabat jPontificatus dignitate deftitutus, in Pontram infulaminnbsp;exiliumpulfus,mortuus eft.nbsp;nbsp;nbsp;Ad eundem modum Romani fæpe

Romanis Pontificibus rebelles fuerunt, ut Leoni 111. quem dum Letaniammaiorem, à Gregorio Papa inftitutâ,cum populo amp;CIe-ro agerct, quorundam infidijs captum, ac Pontificali habitu priua-tum,mulcifq^ uerberibus adeo cæfum, ut oculis ôC lingua captus pu.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C taretur.

(

-ocr page 56-

,j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ pcum primuni in Adriani molcm ( quod Caflrum S « Angeli uO'

PlatiM in to» canc)perduxerunc,tnox in exilium pepuIerunt.Quanquani fiiiit,qui (cribâc,hûc Pontififêjin Synodo ob immania et impijfsima fadnoranbsp;Pon£ifica£udeftitutum,ac Lconem ilh'Odauum fiiifle fijfFe-*nbsp;dum. Sed amp; pnuad quidam homines, Romanis Poncifîdbus innbsp;KMcieMb.»» hoc generc rebelles fucrunt. Vc Cindus Romanus Ciuis,a quonbsp;gffierlt;lt;tlt;onr BeQedjlt;qQg Papa Sextus captus, ÔC in arccm Sandi Angcli dudus.


Otto lmp. bellarunt, qui eiufdem terras hoftiliter inuaferunt, ôC occuparunt« IIII. rebek In qua re alios crudelitate iiiperauit O tto Imperator,huius nomini*nbsp;lisinnoccn CL-uartus, qui Innocentio Papa tertio Eccïefiam gubernante, to*


Sc ibidem carceri mancipatus, SC non multo poR Hrangulatus; uel(utalr) fcribunt)fameintercmptus fiiit «Et alius item Cincius,nbsp;qui Gregorium Papam Septimum, in fcftiuitate natiuitatis Do*nbsp;mini, MiHamcelebrantem,ac hoftiam iam in iâcrifiçio frangctî*nbsp;tem ,raptum Altario deturbauit, attradumcj ad domum, quæ ßb»nbsp;co loci erat, turri inclußt. In eadem conditione Hint,quorumnbsp;fraudibus ÔC dolo, Romanis Pontifidbus à Scde fua eicdis, aJijnbsp;Annpapæ ßirrogantur. CL,uomodo Henricus Imperator huiu«nbsp;nominis Quartus,GregorioPapæ Septimo, Gibertum Rauenna*nbsp;tem Archicpiicopum, quem Ckmentem appellarunt. Fridcricusnbsp;primus, Alexandro Papætertio,primum Odauianum infeditio*nbsp;ne eledum,quem feditiofi Vidorem appcIiarunttDeinde eodefon*nbsp;do,Guidonem Cremeniem, quem Paichalcm uocarunt« Et illonbsp;fimilitcr mortuo, loannem Sarmieniem, Abbatem Cardinalem,nbsp;ex Pannonia,hominem malum , 6C furto infamem, à ieditioßsnbsp;quibufdam eledum, forrogarunt : cofq^ tanquam légitimes Pon*nbsp;tifices ueneratus eft. Et qfdem non ipfe folum, fed multi etiamnbsp;Germanist Principes , tam Ecdefiaflici quam fæculares, obedien*nbsp;tiam feccrunt, Poftremo in hoc genere Romanæ Eccicfiæ re*nbsp;tam pene Romandiolam, 8c Regni Neapolitani prouincias, fuonbsp;fubiugauit Imperio, CL-uin 8C ApuKam intrans,multas ad re gnumnbsp;Sidiiæ pertinentes ciuitates, Principatumq^ Capuæ cum palationbsp;duitatis,accepit.2V[ultacpa]iaad ius,dominiumcÿ Ro«EccleBæ,Sc Panbsp;trimonq Pétri perrincntia,in iùam poteftatem redegit,propter

quod Sc rebellis, SC inqbediens, Eccleßx Romanæ dedaratus,pri' RebeHcs anathemate pereuflus , ddnde etiam Imperiali dignitatenbsp;Ro.Ponngt;priuatus foit. In tertio genere rebelles fiint,qui pcrlbnas,S^nbsp;ficiinluriß cauiâs, ad lurifdidionem Romanæ EccleHæ pertinentes,uelipßiü'nbsp;didionc. d/ont, ucl quo minus ab Apoftolica Sede de his cognoicatur att^


iudicctur»


-ocr page 57-

liber PRîMVS cap. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17

iudicetur, icBpediunt. Qualcsfunt noftræ ætatis fchifinatici, qui Caufæmc* fine illius Sedis authoricace,fcripturas interpretatitur ,dodrinasnbsp;examinant, ôéfidci religionifcç caufas decidunttSacraoientaEcclc-fiac amp; diuinorum nunifteriorum ritus aboient, miniftros Ecclefiæ cis friuolc,nbsp;inftituunt,atq; deftituunt : de Matrimonqs, alijfc^ mere Ecclefiaftî-cis caußs cognofeunt : lurifdiétionem in Epifcopos,aliofcp Clericosnbsp;uiurpant.Denilt;j,ne quid harum caufarumgt;fiue per appellationem,nbsp;fiue alrjs legitimis modis ,fecundum régulas Ecclcfiafticas, ad Se-dem Äpoiiolicam referatur, impediunt. Nam hæc omnia itanbsp;R.omanæ Ecclefiaelurifdidtioni iubiecta funt,ut de bisiudices,cufatm.cre.nbsp;Magiftratus fæculares, non folum nullam cognofcendijdiffinicn'nbsp;di^ poteftatem habcant : fed etiam quæ à Sede Apoftolica fupernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xœ*

bis iudicata diflfinitac^ fuerunt, firmiter cuftodire teneantur.

Cæterum, quæ de mandatis, iandionibus, decretis,amp; iudierjs Ro- ßnt cü ßmilü manorum Pontificum cuftodiendis diximus, de iuftis aedpienda Iniufta prgnbsp;font. Siquidera iniufta prædpienti Pontifia, impune non obe- dpientinbsp;ditur»Veluti fi tale aliquid dccreuerit,autmandauerit,quoftatus Ro.Ponti«nbsp;utilis Ecclefiæ turbetur, aut unde fcandala amp; peccata enafcanturtuelnbsp;quod aduerfetur iis,quæ Dominus, Propbetæ, uel Apoftoli do^nbsp;cuerunt,at(Ç præceperunt. Nam quod Dominus, uel Apoftoli,amp;: za. fumnbsp;eosfequentes iantfti Patres, diffinierunt, nullaconftitutione,decrc- quidam,nbsp;to,uel mandato Romani Pontificis, mucari poteft.’quin potiusnbsp;quodita prædicatumeftjipfe ufijad animam8C fanguioem confirmnbsp;maretenaur.

Dc Uittont Hotnani Imperi^ nbsp;nbsp;ßbditts

ausj Caput y' L

Monar*

Enio iam ad alteram fpedeni rebellionfs, eius uide-licet, quæaduerfus Romanum Imperium, 8^ illius Monarcham,RomanumPrindpem SóImpcrato.«nbsp;rem,committiturîCL-uamamp; iplam ex obedientianbsp;eorum,qui Romano imperio fubditi funt, meti-mur. NcCß enim commode cognofd poteft,

qui fint Romano Imperio rebelles, nifiprius cognofeatur, qui fint RomaniImperqpoteftatiSc obedientiæ fubiclt;fti:Quibufq? modisnbsp;eaobedientia Romanorum Imperator!, afubditis Imperi^uelpræ-ftetur, uel fobtrabatur. Quod ut certius inteUigamus, primumnbsp;omnium diftutiendum erit, qui fint Romani Imperi) lurifdiÄioninbsp;poteftati fobiecU. Deinde, in quibus rebus confiftat ea, quamnbsp;C q fobdtti


-ocr page 58-

D. BR.VNÏ DS SEDtriOSIS

It nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D. BR.VNÏ DS SEDtriOSIS

(ubditt Romano Impen'o debent;, obcdientfa : et poftrettio,quibtît modis ab obcdfentia amp; poteftate Romani Impcrq.per rcbellioncni


didione exempci : A lijs dicentibus, Itnperatorcm totius orbis tent' rePrindpatum^nec quenquam ab codemefle cxemptum. Alij»nbsp;contra affirmantibus multos Reges, Principes, Nationes, amp; po*nbsp;pulos, à lurifdidione Imperij Romani cflècxcmptos.Egoreiciisi«nbsp;diijjutationum ambagibus ,de hac re iêntent/am meam inbreue»nbsp;». c«lp4*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conclufio. Duplex cft

Deo. malorum iniquitas puniatur. De bonis dicitur. Principes non funt

Rom.iî. timori boni operis, fed mali î uis autem non timere poteftatem, bo* numfac,ôi laudem habebis cxina.Deienimminiftercft,tibiinbo*nbsp;num. Si aût male fccerjs,time : non enim fine eau fa gladium portât»nbsp;Demalisdicit Dominus pcrProphetam.ïpfi regnauerunt,Si^ nonnbsp;f, (»«dfirfîer. 8. exme. Cl^uod explicans Hieronymus. Âudalt;fter(inquit)fortalsisnbsp;3’*’ aliquid dicimus, tarnen quod feriptum cft dieiraus : Non fempernbsp;Princeps populo,amp; iudex Ecdefiæ per Dci arbitriumdatur,fednbsp;prout mérita noftra depolcunt. Simali funtadusnoftri,ôô opéra'nbsp;mur maligna in confpedu Dei : datur nobis Princeps iêcundutnnbsp;8, cor noftrum. Et boctibi de fcrfptur/s Tandis probabo. Audi nanc^»nbsp;quid Dominus dicatîFecerut fîbi Rege,non pcrmcîPrincipem,nbsp;èc non per confiliummcum.Ethoc didum uidetur de Saule illo,nbsp;i,Rfg.»o. quern utiqp iplc Dominuselegerat, amp; regem fibifieri iuflêranSednbsp;quoniam non lècundum Deiuoluntatcm,fcd fccundumpcceato*nbsp;ris populi meritum fueratcledu$,negatcumcumlûauoluntateudnbsp;confîlio conftitutum. Mali igitur Principes, non ex Deo regnantinbsp;Quarcnbsp;nbsp;nbsp;quia nô iplb coopérante régnât, (cd permittente. Idco aût Deus in*

Deus ma. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poteftatem permittit, ut ex ea bonum aliquod eliciat. Nati*

losregnare

non cftictat Deus,ut qui bonas uoluntates adiuuatj permttt«.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iudicat, omnes ordinat, ut inquit Auguftinus:Tamen malogt;

rum poteftatem permiitit,Primum, ut per cam qui probati funt.ma nifeftioresfiant:malorumuero peccata potentius uindicentur. Sic

Diabolos


’s.


-ocr page 59-

LIBER. PRIMVS CAP VI.

Diabolo, in iuftum uirum lob, potcftas permiHa e{l,non aliam ob cauGim, quam ut ipfius iuftitia amp; paticntia probaretur : In ludamnbsp;uero,uc damnandus fe fufpcnderet. Neqj ucro per malos Deusdi-tantum, fed ctiarn per bonos, peccata populorum punitDcus. uerfimodcnbsp;In utrorum» fîquidem manibus gladii ancipites,ad faciendamnbsp;uindiâam in nationibus , amp; increpationes in populis : lllorumnbsp;quidemnefdentium.horumuero fcientium. Per ncfdcntes pec- ppim.149.nbsp;cata punit,Gcut Sennacherib, ÔC per Nabuchodonofbr Regem, c.mnittuntur.nbsp;SC per Antiochum, ÔC per Principes Roraanorum SC per non-nullos Reges gentilium, populum Ifraëliticum delinquentem ali-quando afflixit , aliquando captiuauit. Vnde ipfe Dominus aitnbsp;per Prophetam, Virga furoris mei Aflur:ipfc autem non co- Ep ie,nbsp;gnouit. AlFurerat uirga furoris Domini : quia per euminnume-ras genres diuina iuftitia flagellare difpofuit, ipfe uero non co-gnouit : quia in luperbiam elatus.nbsp;nbsp;nbsp;Vidtoriam, quam aflècutus

fuerat, non diuinæ potentiæ , fed fuis uiribus attributt. Vnde pcibiamrc contra eius fuperbiam Dominus loquitur,dicens.Nunquidglo- prahcndit^nbsp;riabitur ferra contra eum, qui Iccat in caC aut nun quid exalta- Deus,nbsp;bitur fecuris contraeum,qui cedit in eaÇ CY-uibus fimilitudini-busfan’s perfpicue oftenditur,quia fient ferra ÔC fecuris,nec feca-re, nec cedere ligna pofl'unt, nifi ab alio regantur ac idco contra regentem fe,(uperbire non debent : fie iîli, per quos Deus punit, abfc|} nutu diuinæ difpoficionis nihil agere ualent : ac idconbsp;contra regentem fe, fuperbire eis non licet. T aies in eo, quod Reges pu*nbsp;puniunt, Deo feruire dicuntur : In eo autem quod ignorantes, fe niendo pecnbsp;cfTc rainiftros iræ Dei,impiauanitatc fuperbiunt,nec mcrcedem cata,ferui-Ciæ feruitutis a Deo non ( nifi temporalem) inueniunt : panamnbsp;Uero fuæ fuperbiæ non cfFugiunt. Vnde cum Dominus dice- Nabucbogt;»nbsp;ret ad Prophetam de Nabuchodonofor, Qb^uid dabo ci pro la- donofer.nbsp;bore, quo feruiuit mihi apud Tyrum : ftatim fubiunxit. Da (hoc H/fw. 17-eft datam fibi pronuncia )Ægyptum 2^ Æ.thiopiam»Cum au-tem in corde fuo fuperbiens poftea diceret. Nonne haec eft Ba- Dd(KeI.4.nbsp;bylon,quam ego condidi in robore regni mesC ôôc.Statim im-mutauit Deus rationabilem mentem eius ,8lt; induit eum ferinanbsp;beftialitate, ut ab hominibus fugiens, cum beftrjs uiueret.

Per Antiochum quam cum Idolatriam ludaicæ plebis Dominus Antiochus punire dccrcuillèt : 80 pacem, quam ex lege Dei abiefta, ex fa-cris nationum alfumptis quærebant, illis irt pcrniciem uertcrct.nbsp;dzUia Del difpoGtionem ignorans, fuæ facultati deuaftationemnbsp;illius plebis attribuit, imprecatur in eum Prophcta,diccns. Ef- Pplw.78.nbsp;funde iram tuam in gentes, quæ te non noucrunt : ÔC in régna,nbsp;quænonnouerunt nomen tuum: ne forte dicant in gcntibus,ubi

. lt;ft Deus eorum* Similiter, cum per Romanos peccatumraor- Romani, C ii) tis

-ocr page 60-

D. BRVMÏ DE SEDÏTÏOSIS


tç per filios Piccata punire Amorrhæorum Chananæorum SC aliarura Ifrael.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gentium, quarum terram Ifiraèlitis pofsidcndam dcdit : Q^uibus

Deut,7^ ctiampræcepitjUt nemini eorum parccrent,(èd omnesmortitra* dercnc, CL^uod propter pcccata eorum illis contigiflêt ex uerbisnbsp;Genef.tf.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apparet,qui cum diceret ad Abraham : Semini tuo da

bo terrambanc, ueluti qutereret, Qiiare non modo das mihiCaudi-uit. Nondû enim funtpeccata Amorrhacorûcô(ùmmataîCL,up tune intelliguntur fuiflè confûmmata, cum populusille de Ægyptiaeànbsp;feruîtute liberatus, terra eorum (fîcuc Abrahæ promilïum fuerat) innbsp;Quando hæreditatem accepic. Cum ergo fie diuino iuflïj ad puniendumnbsp;puniuntur peccata popuîi excitantur ( Sicut populus ille ludaicus cftexcitatusnbsp;peccata fi» ad occupandam terram promiîsionis, amp; ad delendas genres pec-ne culpa: catrices fine culpa noxius languis cfFunditur : duæ ab eis male


niunu (ficut Sennacharib, qui populum delinquentem per-(êcuti funt) licet occulto inftinâu opérante, illorum meritis inci-tentur ad perlêquendumî tarnen quia praua intentione, nonpte-cara deîinqucntium punire,fedillorumbonarapere,uel luaedido-ni fubijeere quærunt, non ftint immunes a' crimine. De quibu» etiam notandum eft, quo'd aliquando excitatur ad puniendutnnbsp;peccata bonorum, ut tandem per bonos corredos ipfi quor^nbsp;i«tl.}.cr6. pnniantur : Sicut inlibro Judicum kgitur,Dc labin Rege Ghana#nbsp;næorum,de Madianitis,quodpropterIdoîatriampopulifufc^nbsp;tauiteos Deus,utIfrael affligèrent, 6^ terram eorumoccuparent»nbsp;Cum autem populus Dei, fub raanibus eorum diutius afflidus,nbsp;peccatum fuum recognolceret , amp; per PoEnitentiam fîbi DcuiHnbsp;^‘placaret, Deipræcepto 8d Barachcomitatus Delbofam ProphetiPnbsp;fam uxoremLapfdoth, labin regem Chananacorum Zizaraiî*nbsp;Ducem exercitus fui contriuit, ôé Gedeon Zebee amp; SalmanaR^^nbsp;ges Madiamtarum,8^ Oreb,amp; ZebDuces eorummortitradi-dit. Apparetergo,quod aliquando per legftimam poteftatem g^'nbsp;rentes,aliquando per populos diuino iulîu cxdtatos,ma!iproplt;lt;^'nbsp;Deusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folum flagellantur, fed etiam rite perduntur.

bonisôd Vtrancç igitur poteftatem,tam bonam quam malam,Deus o^' mails Re* d.natîBonamquidem propitius, malam uero iratus. Reges cnirî*nbsp;gibus bene quando boni funt, rauneris eft diuini ; Q^uando uero mah fünf» 'nbsp;wtiiur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i?rkris

-ocr page 61-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1-î Tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y *- ’ «-“

tadt nominem hypocritam,propterpeccatapopuliJralccntecnim ««d-iÂer s. Dco, talem rcftorem popuU fufcipiunt,quakm pro peccato merue-' g »,nbsp;runt. Tortiacondufio.Omnis poteftas in Eccîcfia eft:Vcleaquænbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fy

dicitur malignaniiuni,uelea quæ uocaïur fanâorum ? Nanj omne ß^j^^orQ, Imperium, bue iuftum fiue iniuftuni, de congregatione aliqua aijçrainai,gt;nbsp;hominum conftituitur.CL-uæquidein côngregatto, fi fanâa fue- gnantium.nbsp;rit,fandorum:fia uero maligna, malignantium EceJefia ucca-tur. CL-ui in priore Ecdefia funtjfilqDeiîQt^ui in pofteriore, Genef.é.


InEcdefia igirur fanctorum, légitima:in ea uero quædicitur ma-lignantium, Tyrannica régna conftituuntur. CL-uarta con- Régna, dufio.Tyrannieum regnum à Chatn dcfccnditjfilioNoejilloui- quaedamnbsp;ddicet, qui pudenda patris fratribus detexic.nbsp;nbsp;nbsp;Nam ex filio cius kgitima,

Chus,nat'js eft Neniroih , qui primus cŒpit potens efle in terra, 8C fuit rebuftus uenator coram Domino,id eft,permit- Genrf.w.nbsp;tente Domino, Huius regni principium fuit Babylon, ut feriptu- Nemroihnbsp;ra teftatur: Aquo defceaderiint Reges gentium Àmorrhæorum pn'niusTynbsp;amp; Chananafcrum , iniufti amp; uiolenti ufurpatorcs ôô inuaibresnbsp;regnorum. Propter quod amp; régna eorum à Domino dantur A- gw/.«.»!.«!'»nbsp;brahæ amp; femini cius. De quibus dicitur in Pfalmo. Effunde iram Pplm. 73.nbsp;tuamin genres, qux te non noueront:ÔC in régna,quæ nomennbsp;tuum non inuocauerunt* Et uox ilia Domini: Aufcreturauobisnbsp;regnum Dci,ÔC dabitur genti,facienti iuftitiatn.EtilIudEcdefia-ftici, Regnum à gente in geniem transferctur,propter iniuftitias.nbsp;Si iniurias, Si contumelias, ac diuerfos doîos. Item paulo poft.Se-des Ducum fuoerborum deftruxit Deus, Si federe fecit mites pro

qrdinataeft, à Noe coepit. Nam eu ante tempora Noe,Deus mun- ^e” œ* duperfeipfumgubernaiTetjUtqui ctpræceptahominibusdedif,Si pit,nbsp;dehnqnentibus pcenàs im.pofuit : a tempore Noë creaturas fuasnbsp;per miniftros regere CŒpit, CLgt;uorum ipfe Noë, qui Si arcamnbsp;«ubente Domino gubernauic,per quam Ecdefia defignata cft:8ônbsp;leges dédit fùbdi(is,intlt;r quas prima fuic,per quam Chanaan fiîiumnbsp;Champropter delicüum patris, quodinNoë patrem pudenda ciusnbsp;fratribus oftendendo perpetrauerat,maledixit:Scm uero Si laphet,nbsp;quia uerenda patris opcruerant,benedixit. Malediëlusf inquit ;puernbsp;Chanaan,feruus feruorû cric fratribus (uisrBenediëlus Dommusnbsp;Deus Sê,fit Chanaan feruus eius : Dilatée Deus laphet,Si habitet innbsp;T abernaculis Sê,fîccç Chanaan feruus eius. Poft Noë Sem filius,8c

C iiq poft

-ocr page 62-

31 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£gt;? BRVNI DE SEDÏTIOSIS

Re nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poften' n'us, ufi^ ad Abraham filium Tharc,qui‘ fpft â

rum IfraH dcfcsndit.gladri potcftatctn habuerunc.Poft Abraham régna' Genej:t7, fût ludices ÔC Reges,qui ex lemine eius defi:«nderût,fiait promileratnbsp;ei Dominus. Ponam(inquit)te in Gentibus,Rege(cp ck te egredicfl*nbsp;tur.Et iterum î Et benedicam uxori tuæ,8^nbsp;nbsp;ilia dabo tibi filium,cui

benedidurus fumtErid'p in nationes, ÔC Reges populorum oriai' Matth, ult. tur ex co. Porro Abraham ôô Rcgibus ab eo defcendeatibusnbsp;iuccefsic Chriftus, Rex regum, 8ô Dominus dominaticium, lt;id

Z4Camp;. 9. omnis poteftas data eft ( ut ipfe de fêipfo teftatur ) in codo 8ô in tcf'' SacerdodSnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prophetaait. Poteftas eius à mari uiq^admare.Et

ôi regnum hî Pfàimo : Et dominabitur à mari ufc^ ad mare. Sexta con* inunaamp;^ dufio . CL-uemadmodum in ueteri Teftamento ijdcm erantnbsp;eadcm Poniifices amp; Reges : Vt de Samuele teftatur ftriptura. Et Samuelnbsp;uel Plaltnus )inter cos,qui inuocant nomen Domini. Itemnbsp;pfal^s. Samuel inuoeator noininis Domini, idem tarnen populutnnbsp;7. Ifraelcundis diebus fuis iudïcauir,amp; rexit Ifrael.Sic tempore Abra'nbsp;Melchifej? hæ fuit Melchiièdech, idem S)C Rex Salem, èC Sacerdos Dei Ahnbsp;dech. tiftimi, ofFerens pattern 8^ uinum,8lt; benedicens à. Hie primusnbsp;P^ex uerus di. iuftusfuie,quiindiuinaicripturamemoratur.(Xu£nbsp;Moyfes. ftcundum Apoftolum Rex iuftitiae interpretatur. Sic Moyfesnbsp;pfal.sgt;8. Sacerdos fuit,de quodicitur.Moyles 3^ Aaron in SacerdotibuSnbsp;Exo^t.7, gjys gf idem rexit populum lifaci omnibus diebus uitæfiiæ,utdenbsp;Exod »8. eo ftriptura teftatur. Sic enim in Exodo loquitur ad cumDomhnbsp;Chriftus. Ecce,conftitui te Deum Pharaonis.Item:'Altera autemdie ft'nbsp;ditMoyfts, utiudicaret populum. Ita 8C Chriftus in nouoTe'nbsp;ftamentOjftcundumcarnem 8i Regiam poteftatem habuit 8^Sa'nbsp;cerdotalem,idem Rex amp; Dominus omnium, amp; lummus Sacer'nbsp;dos. Ac de Sacerdotio eius, cuius Typum gclsit Melchiftdech, ionbsp;pfilgt;mo9nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d'citurÆu es Sacerdos inacternum , ftcundum ordincnl

Melchifedech. De Regia autem poteftate idem Plaltes. Deus iU' ’^’’dicium tuum Regi da,0^ iuftitiam tuam filioRegisriudicarepO'nbsp;pulum tuum in iuftitia, amp; pauperes tuos in iudicio.Et alius Prophe'

Hier».ÎJ,jgj. rfgfjabjtRex, amp;lapiens erit,00 faciet iudiciumSC iuftitiaiO interra.EtiHud ApoftoIi.Thronus tuus Deus in fæculumlàtculûuir'nbsp;ga f quitatis,uirga regni tui.Dc utracp autem poteftate, eque illud ionbsp;t*fal.44- Pfalmodicitur.Vnxitte Dcus,Deus tuus,oleoIjrtitif:prpcolbrtibusnbsp;tuis. In regno fiquidem ludaeorum, Reges amp; Sacerdoces ungebaO'nbsp;teftastanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Septima conclufio. Chriftus utrant^ poteftatem , Sacet'

carioChri. dotalem ÔC Regiam,in Petrum,Só cius fucceflores Romanos fti, Rom. Pontifices, pleno iure contulit. Vt iam, qufcunqp in Ecclcfia Prima*nbsp;Pontificc. turn tenct,generalis Chrifti Viearius Gt, 8C utrancç poteftatem oh*nbsp;tineat, 2lt; Spiritualem 8^ Temporalem. Cum enim plenariaionbsp;poteftatem receperic Chriftus ( uc aneca didum eft) conueniensnbsp;fuit,

I

-ocr page 63-

LIBER. PR.ÏMVi CAP* Vt*


Klit, Ut ehiOem plenitudinem Vicario fuo in terri» rclinquereu

Si enim diligcns paterfamilias ûa familiam fuam curât,ut ctiam ‘ abfente fe nihil illi défît,quodad profedumeiuspertiocrc uidea- Pa,;or.inc^nbsp;tur:Q^uanto magis Chriftum credcndum cft,plcnam curam 8c venerlt;iamp;jfe»».nbsp;authoritatem Vicario fûoin terris commifîiTcjUC iê quocç abfentcnbsp;nihil Ecclefîx fuse deefletjquod ad falkem eiusgubernationem,nbsp;tam in fpiritualibus quàm in lêporalibus, pertincre uideretur Z Hancnbsp;igitur poteftatem Chriftus Petro mandauitjquandoeidemEccle- lottn.uU.nbsp;fîar fil« adminiftradonem committens, dixit, Paice oue» meas.nbsp;CL-uo loco amp; uniuerfas oues, amp; curam uniuerfam,qu3eadprofe-dum tam anfmarum quam corporum pertinct,ideft,adminiftra-'^nbsp;tionem omnem,tam in fpiritualibus quam in temporalibus, pernbsp;quant Si faluti animarum, Sgt;C publicæ hominum tranquillitati 8Cnbsp;paci confiilitur : ÔC quicquid adeo Chriftus ipfe potuit, Petro,tan-quant Vicario fuo, mandalFc intelligttur, Paicere fîquidem paf^crenbsp;oues,eft credentes, ne definant, confortare ; terrena fubfîdia, quo- oues quidnbsp;ties neccife eft,fubditts adminiitrare:exempla uirtutum prac-be- eft^nbsp;re , aduerfârqs obfîftere, peccantes corrigere ,8Cc,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Odaua

condufîo. Q^uenjadmodum Ecclefîa duas poteftates a Chrifto . accepit, alteram fpiritualetn, alteram temporalem : Ita amp; dupliccmnbsp;gladium habet, alterum qufdem Spiritualem, ad punicnduttt fpi-ritualiter : alterum uero Materialem,ad puniendum corporaliter,nbsp;CLuorum Cl 11 parfît ius 8lt;poteftas,tarnen diucrfum eft excrcü



cxcquutioneni * Materialem uero , fecundum nutum amp; impc# riurti» CX,uod Bernardus, ad Eugenium fcribcns,his uerbis Gladiusnbsp;confirmât. ClxUid tu ( inquit) denuo ufurpare gladiunt tentas, ^«crhlis


quem femel iuflîis es reponere in iiaginant


tarnen qui



minusrSatis eft,fed nimis eft. Vtercp ergo eft Ecdefiæ amp; Spiritualis nbsp;nbsp;nbsp;’**

amp;. Materialis : Sed is quidem pro Ecclefia, illc uero ab Ecclefîa ex-creendus : Ille Sacerdons ,fs militismanu. Sed iànead nutum Sa-cerdotis , 8C iufium Itnperatoris. Nutum Sacerdotis intelli-gimus , fîgnum illud uoluntatis , quo Sacerdos per pradicatio- SacesT* nemuerbi Dci,pcr exhortationcm aut etiamper iufsionemquan- dotis eft;nbsp;damdemonftrat, uindîdtâ defceleratis hominibus elle iùmendam.




-ocr page 64-

5^1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D* BRVNI DE SEDITIOSÏS

Chriftus régna ter*nbsp;renumre^nbsp;cußuit.

loan. tSt Regnum meum non eft de hoc mundo. Item.Nunc autcmregnuoi meum non eft hi'ncNon dici't : Regnum meum non eft hic.Htc eftnbsp;enim rcgnum e(us,uflt;q^ in finem fæculi.’Sed tarnen non eft hinc,quÎ3


dotfs,tanquamprimum tnouensyledremotumJufsio dólmpenutis Prjncipfs,tanquam proximummouens;Ec exequutio miniftrunbsp;Nona conclufio. Btfi Chriftus in tern's ui’uens, regnum terre'nbsp;num temporaliter adminiftrare noluerit, ipfo id teftante amp; dicente»nbsp;meum non eft hinc.Non dicit : Regnum meum non eft hic.Htc eftnbsp;peregrinatur in mudo,ut inquit Augu ftinus. Sic etia ah exercitio lu'nbsp;L««.«. diciariæpoteftatisabftinere Ièoftendcns,dixit. Quisme conftituitnbsp;iudiccm aut diuifbrem iiiper uosmon quod ludicandt poteftatc noOnbsp;propter diuina defcenderat, terrena declinare uo*nbsp;cerdotibusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambrofius. Tamen nihil prohiber, quin Vicarius

de prophe* Chrifti in terris,exigentc necefsitate,eiiaregiam poteftatem exarceri lis,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofsic.Quod ôé in ueteri Teftamento (acerdotes fecifTe legimus, qui

Sc ipfi neceisitate ihadente, materiali gladio ufi hint. Sic Moyie« Exod^’.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facerdos fuit. luxta iUud Pfalmf

Hum. jy. Moyles 8C Aaron in facerdotibus eius. Idem mandauit Leuitis, ut interficerct fratres fuos Idolâtras. Sic Phynees, filius Eleazari iacepnbsp;dotiSjSC ipfe facerdos, accepto pugione, fcortum perforauit, di. Iipnbsp;i.Rfg.iy. daeum coeuntemeum Madianitide. Propter quod meruit padufflnbsp;j.Rfg.tg.cr facerdoti) fempiterni. SicôC Samuel,minifter DeijAgagregcpiti'nbsp;guifsimum in frufta concidit. Et Helias Prophetarum cximius,prO'nbsp;pbetas Baal, 8i duos quinquagenarios Ochozipoccidit.SicSc Ma*nbsp;,A{i.s. tathias,filtus IoannisfacerdotisDomini,ZeIatorlegis,Iudfu fiipc«^nbsp;Aram iacrificantem interfecit. Sic Petrus Ananiam di 2^aphir2ittinbsp;î^d*^** trucidauit. Paulus Elimam Magum, uqs dominirefîftentê, seternanbsp;utinon uo It’tieritatcdaranauic.Neq^uero Chriftus ab ufu gladij teporalis ideonbsp;luit. abftinuic,quod eius poteftatem non habuerit.Quomodo enim gla'nbsp;Miitth.ttlt. di) poteftatem non habuit, CUI data eft omnispoteftasincaloS^itinbsp;terracSed ut exemple fiio doccret,ut qui fpiritualibus intenti efle de*nbsp;bent,eos fæcularibus negoerjs minime implicari debere.Sic 8C ApO'nbsp;ftoli^ multis rebus abftinuerunt, quorum tarnen plenampotefta'nbsp;Cur Apo;» teni habuifledinofeunturîpartim quiapotioribus intenti,indignutönbsp;d” uf^ ab'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iudicarunt,ut circa minutiorauerfàrentur:partim quia poteftatc

ftüiucrunt^noluerunt,nc quod impedimentum darent Euangelio Chrifti,fcd omnia ad scdificationem fierent.Ideo indignum eflepU'nbsp;tabant,ut uerbu Dei relinquerent, SC menfis miniftrarcnt.Et ApO'nbsp;».Tbelj: i, ftolus Paulus. Denunciamus (inquit) uobis fratres in nomine 00'nbsp;mininoftrilefiiChriftijUtfiibtrahatis uos ab omni fratre,inquiet«nbsp;ambulante,0C non fecundum traditionem, quam acceperunt à nO'nbsp;bis»Ipfi enim feitis, quomodo uosoporteat imitari nos,quia noHnbsp;fumus inquieti inter uos,nec^ panem ab aliquo gratis manducamtts»nbsp;Sedin labore di fsitigamp;tionc die ac node laborâtes, ne quem ueftro'nbsp;ruOJ

-ocr page 65-

LIBER PMMVS CAgt; Vi.

mm grauaretnus.Non quia non habuerimus poteftatctnîfedut nolmetipfos formam daremusuobis ,qua nos imitaremini 8Cc,Etnbsp;idem Apoftolus. Ncfcitis (inquit) quoniam qui in templo operan*nbsp;tur, quae de templo funt edunt. Et. Qui altario defcruiunt,cum alta»nbsp;rio participante Sic 06 Dominus ordinauitijs, qui Euangelium an^nbsp;nunciant, de Euangeliouiuerc.Ego autem nullo horumuius fumnbsp;Quibus utitç locis Apoftolus demonftrat,non ex altario fe ui-uerc,fedmanibusui(ftumauaerere:non auodooteftatenonhabcat, ».Tim.t.


(aecuhribus.Non quod Pontifices ôi Saccrdotes,maximc uero Rogt;- jjbus fudi-manus Pontifex, de têporalibusiudicandi poteftatem non babeat: care Rom. (cd quiaindignum eft ut de minimis iudicet, cui maxima iudicandi Pontificê.nbsp;poteftas data eft.Quod ide Apoftolus, ad Corinihios fcribens,hîs ’?nbsp;uerbis fignificat. An nefeitis (inquit) quoniamfanóli de hoc mundonbsp;iudicabunte Et fi in uobis iudicabitur mundus : indigni eftis, qui denbsp;minimis iudicetis C Nefeitis, quoniam Angelos iudicabimusC quangt;nbsp;to magis faeculariaCSaccularia igitur ludicia fi habucritis : contem- Bfrndrd.hamp;.wnbsp;ptibiles qui funt inEcclefia,iIlosconftituite ad iudicandum, ^confyd,Ai

uem locum Apoftoli exponens Bernardus, ira ad Eugenium

fcribit. Itacffecundum Apoftolum,inquit,indigne tibi ufurpas tu »?Trà.z. ApoftolicCjOffitium Uîle graduum contemptibdium, Vnde Spirinialianbsp;dicebatEpifcopüs, Epifcopum inftruens : Nemo militans Deo,im' potius,qu5nbsp;plicet le negoerjs fæcularibus. Ego autem parco tibimon cnim for^ ^cularia,nbsp;iialoquor,fcd pofsibilia. Putas ne hæc tempora fuftinercnt,fi hompnbsp;nibuslitigantibus pro terrena hstreditate, amp; flagitantibus abs te re Rom.nbsp;iudicium,uoce Domini refponderes.O horaincs,quis me conftituit Pontifex.nbsp;iudicemfuperuosC in quale tu indicium mox uenires. Q^uid dicitnbsp;homorufticanus ÖC imperitus,ignorans primatumfuum,inhono-rans fumraamamp;præexcelfam federn, detrahens Apoftolicæ digni-tatijEt tarnen non monftrabuntputo, qui hoc dicerent,ubi aliquan-do quifpiäApoftoloruiudex fedcrithominû,acdiuifort€rminorû,nbsp;aut diftributortcrrarü.Stctiflèdcnicç lego Apoftolos iudicâdos:Gdifnbsp;fe indicates non Icgo.Erit illudmô fuitita,i-ne imminutor eft dgnita b Nef.nbsp;tis feruus,fi non nult efic maior domino fuo:aut difcipulus,fi no nult proaer^z*.nbsp;effe maior eo, qui fe mißt : aut filius, fi non tranfgreditur termines,nbsp;quos pofuerunt patres fui.Quis me conftituitiudicem,aitDominus Lac.«*.nbsp;Sc Magifter : 8c erit iniuria feruo difdpulocp, nifi sudicct uniuerfoamp;^nbsp;Mihi tame non uidetur bonus exiftiraator reru, qui indignu putatnbsp;Aooftolis feu Apoftolicis uiris.non iudicare de talibus : quibus daiU


fefsiunculis hominum ,qui in coeleftibus ÔC angelos iudicabuntC Ergo in criminibns, non in poflefionibus poteftas neftra^quoniam

propter

-ocr page 66-

D. BRVNI DE SEDITIOSIS

propter illa,8^ non propter has, accepillis claues Regüi ccelorutnî Pfæyj^|.jç2^(oi.gsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exdufuri,non poffêflôres. Vtfciatis,ait,quiafi'

lius hominis habet poteftatem in terra dimittendi peccata,amp;c. Qpr nam tibi maior uidetur ÔC dignitas 8C poteftas dimittêdipeccata,annbsp;prædia diuidcndicSed non eft comparât; o.habenr hf cinfîma ôê tövnbsp;rena indices iuos,Reges ÔC Principes terræ»Quid fines aliènes inua'nbsp;ditisCquid fakemueftrâin alienam meffem extenditisCnon quiaio-'nbsp;digni uoSjfed quia indignum uobis talibus infîftere,quippe potiori'nbsp;bus occupatis. Denicj5,nifi ncceisitas exfgit î audi quid cenfeat, noUnbsp;Breu^*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ApoftoJus. Si enim iudicabitur in uobis mundus, huicifl'

folutiohu^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eîlis, qui de minimis iudicetis. Sed aliud eftincidentercxcur^

fus Nonæ rere in ifla/aufa quidem urgcntc:aliudultro incûbere iftis tanquaiH conclufio* magnisjdignifi^talitaliûc^intentione rebus. Décima conclufîO'nbsp;5^®’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etfî utraq? poteftas ab uno principio deicendat nempe Deo, amp; ah

Ecclcfiâ deriuata fîtrtamen ita inter le ordinatæ lunt,ut alt^'' fubeft fpiri dependeat ab altera. Oportet enim gladiû efle fub gladio,amp; teni'nbsp;tuali. poralem authoritatê fpirituali fubijci poteftati.Nam cûdicat ApO'nbsp;inrfKf.^«owo’ ftolus.Non eftpoteftas n fi a Deo.’quæ autem à Deo iùnt,ordinatanbsp;in^ri°nci^tà ^'-’nt.Q.uomodo Ordinatæ efle pofTentjiiiß gladius eflètfub gladio,nbsp;ô^tan^inferiorreduccrcturperahudiniupremaçSpiritualisauteiHnbsp;c, tanto bC dignitateamp;nobilitatctêporalemprfcellit,quâto (jjiritualiéinbsp;Duofunt. têporaliaantfcellunt. Sicigiturutraq^poteflas aDeoeft. Spiritualnbsp;immédiate SC principaliter, ut quæ immediate d Chrift^^nbsp;immediate, Ecclefiâ collata cfl:;Tem.porah'sueromediate,quia per EccIeliaHinbsp;Temporas in Imperatorem transfertur. Quo fit, ut hodie legitimus Jmperato*’nbsp;lis mediate eflê non poisif,nifî qui a Romano Pontificetanqua Ecclefig præfid«nbsp;c/^R° 4^'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fueritamp;confirmatus; A quo èCiO'

iJiurdw.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coronatur. Ad Ecclefîam enim pertinet, dequot;

cle^Paitcmlif dum Imperatorê examinareîamp; eundem,fi iuftus bC Catholicus fuC' dereiud. c.ad ric,approbare. Sin uero infidelis uel hæreticus, uel Ecclefiærebellienbsp;“elud^hb e^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vndecima conclufio. ImperiumRomanUjCtfl

Ptffîor.ink* iuftilsirais legibus fundatum,ôi latiisime propagatum fuerintamet^ vtnerttbilem. ex eo tempore,quo condifum fuit, ufcp ad Conftantinü MagnuH’nbsp;f^ooTianos Principes primus ad Chrift*nbsp;populosim. i. fidemconuerlùs eft) Tyrânnicumfuit: non àfândorum,ledàma''nbsp;c.de Sum, tri, lignantium Ecclefia propagatum î amp; a Dco,non quidem iubent«»nbsp;crfd.C(tt6. fed permittente,ordinatû. Duodecimaconclufîo.Imperio inE^^nbsp;fo^nisîe^i^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftûtrâslaro,fimul èc Romang Monarchiæ qualité®

«ma eft^ ' nbsp;conditio mutata eft,Nam quod antea in Gentilibus T y rannieufl*

Ro.Impe^ fuit,tumdemûinConfl:antino,aIf)lc^ Chriftiauis Principibus fu^' rij poteftas ceflbribus eiusjegitimû efle cŒpit.’Quippe ab Ecclefîa malignantin»nbsp;Ecclefîâ iànâorû transIatû.Quo fit,ut longe diuerfîlsimo iure In’'nbsp;Romanû tenuerint Principes,qui GonftantinûprfcefTewtîô^

I

-ocr page 67-

f


cuerunc, quód Romulus oedfb (ratre, per uiolentiam diorüquo^ régna inuafît, ac termines Imperq RomanijOccupatis alienis regnis J'-fi-amp; pofleisionibus, dîlatauû. Vnde.etß populus Romanus in J^âuiusnbsp;OÂauiumCæfarem Auguftum.omneni poteftatem Imperi) trän- Auguftus.nbsp;iluleric: tarnen quemadmodum populus per Tyrannidem Impe- mfi.deiurenbsp;rium occupauit,fic non aliatn quatn Tyrannicam poteflatem in

trisantcaTyraiinicum foit, in Chriftianis legitimum Sc fitSi ha-beatur. Régnafiquidem IdôlairarûôcPaganorum.Deumuerum noncolennuni,ad Ecclefiam (cuius tarnen antea erant, licet per eoM c/i it rebut.nbsp;occupata)redierunt. Ad omnes cnim impios infidèles ilia uöxnbsp;Domini ualet : Auferetur à uobis regnum Dei, amp; dabitur genti fa-denti iuftidam. Etfiautem Chrifto adhuc in catne nobifeS uerGnte,nbsp;8lt; Apoftolis EcclefiamChrifti gubcrnâtibus,ldolatrg ufqj ad Con-ftantinum Magnum Romani Iraperi) gubernaculatenuerint.quiiinbsp;multis etiam modis Ecclefiam perfequuti fuerint,idcp ChriftoÔCnbsp;Apoftolis non folum permittentibus, fed corum etiam poteftatemnbsp;approbantibus:T amen nihilominus eorûlmperium T yrannicumnbsp;fuit,ucquod Chrifto permittentc magis qdâmiubcntc,adminiftrà- Nabucho«


Martyrum,illud implebatur,quod figuratum eft, quando Rex me- Drfn.j. moratus pios Sê iuftos cogebat adorare fimulachrum, 8c rccufantes vWenbsp;mittebat in ignem : Nunc illud impletur,quod paulo poft in ecidemnbsp;conuerfus adadorandum Deumuerum,nbsp;decrcuit in regno (uo,utquicunc^blaiphemaret DeumSidrach,nbsp;Mifach, Abdenago,panis debitis fiibiacerct.Prius ergo tempusnbsp;fllius Regis .fignificabatpriora tempora regum infidelium,quos pa*nbsp;ticbantur Chriftiani pro impqs. Pofterius ucrci tempus eiufdentnbsp;Rcgis,fignificabat tempora Regum fidclium, quos patiuntur impr|nbsp;pro Chriftianis. Ac de infidclibus didtur in Pfalmo.Quafc fremuc- Pf4. unbsp;runt gcnteijSC populi meditati funt inaniaCAftitetunt reges terrx.nbsp;Principes conuenerunt in iinumgt; aduerfiis Dominum amp; aduer*nbsp;fus Chriftu eius.De fidelibus ucro acdpicur,quod in eodem Pfalmo

D didtur*

-ocr page 68-

D. BlVNl DK 'SKDiriOSÏÏ


diGtulr.Etöunc Reges intcUigi'te jErudimini, quliud/camp;taS teriiuÄ^ Serui'te Donotao in nmorlt;,8^cxültatc ei cutntremore, Dedraa**nbsp;* teriia conclußo. Etß Imperium Romanum primum fub RcgibuSj,nbsp;deinde tab ContaJibus, ac poftremó fub Idoïatris Imperatoribu®nbsp;ïatifsime' propagacum fueric,ut Augufti tcmponbus uniuerta« orbisnbsp;Litc.2, Ro Jmperio tabieäus fuerit,ut Lucas Euangdifta teftatur : öC An-toninus Imperator tais quolt;^ temporibus non dubitautritjDomf


tad Tyrannicum potius Imperium : utpotc ab bis, qui de Ecclcß^i malignantium taerunt,occupacum.Vndencc Rcgcs,necConfuîesgt;nbsp;necimperatores eius temporis legitimi orbis Domini, léd uiokndnbsp;potius inuafbres amp; occupatorc8,taerunt, Siuccnimeorum ante^nbsp;ceflTores fpeä;cmus,ßue rucceßbrlt;s:fili} horataum tacrunt, ocqj »nbsp;ff.dediuerf. Sem,nccpab ißiac,ftirpeuidcßcetIegitimorumRegum,irda‘Chan»nbsp;Ifmael,!inea Tyrannorum,deß:endcrunt; Vnde ^tacccfibrcsnbsp;uinorum oC culpx T y ran ni non legitimi Domini orbis ud Impe*nbsp;c.de frua. rrj tacrunt»nbsp;nbsp;nbsp;Decimaquarta conclußo,Quemadmodum Cliriftu«

Itt.expenf. orbfs Rcx Donunus, Imperium bC totius raundi domi'* nium ab iniuftis poßefToribus uendicauit,5c in Eccleßam taam r/ao^nbsp;ftufitîlta qui authoritatcEcdefiæ ad Imperialisdignitatisculmeanbsp;ctiebnnrur,ßmul etiamorbisdominiumacquirunt,omoium^gen*nbsp;jùnt.tri.etfid. tium,regnorumamp;populorutn monarth3c,tam diuino quam hu^nbsp;cath.'mextrx^ niaoo iurc conftituuntur: Diuiao,quiaquod Ecdeßac authoritatcnbsp;fi^jdiuinaiüfsione fieriincdîigûur, iuxiauerbum Chrifti. Pafee euesnbsp;îneas : Hamano,qüia hufaanae leges Romanos Imperatoresto*nbsp;l£f.ma.,pced. tius orbis dominos eße pronunciant. Decimaquinta conebßo*nbsp;c.cujtt non tu Etß Romano Imper/otabdirr,coütra ipßus obedientiam præfcrt*nbsp;ccdt. dtpr£^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ooisint 1 tarnen nihil orohibet, ouin iura Imoern uel oriuf*

poft.Keurrf. ctiam lurc à Romano Impcrio exemptes eßecontendant:Hacra* Bald.inc.ßcut tionemou, quod ciuitas Vcnctiarumnon in folo,{edin mari sediß*nbsp;jafonh/i^un« gentium coriim fit, qui cam ædificauerût. At GaUiaruïönbsp;flos populos amp; Hiipaniarum, amp; quidam alq Reges, ab Jmperio exempti tant,nbsp;c.défunt, tri. non quidem fpfo iure, ud priuilegio aliquo prtadpali,led tanti teitt*nbsp;erfid^catb.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rjemoria hotntaum, pracfcriptione,Q?®

-ocr page 69-

tlBER. PRIMVS CAP, VI.

fàne temporc, cum Imperator nullum in cos Imperium aut lurifdi* âionêexercueric, uidetur uiûi luriidiÀionis, quam in ipiôs habuic,nbsp;renundairc.Ô^ ueluti per obliuioQcm amiiïflê,amp; libertacem amp; exem*nbsp;ptionemeisablmperio per taciturn confenfom permiiiße, Nccnbsp;tarnen qui ad hune modumiibertatem amp; exempdonem contra Ini*nbsp;periumpræicribunt.acephaliefledicentur. Nametfiab Imperrj lu-rifdiâione exenipti fint, tarnen obedientiam Ecclefix etiam in tem-poralibus minime abqcere poflûnt.nbsp;nbsp;nbsp;Décima fexta concIufio.Etfi

Rotnanum imperium certis ièmpcr limitibus concluium fuerit, nec nbsp;nbsp;drprecatid

unquam tamlate procefièritjquin quaedamrégna, nationcs, amp;C po puli, ab ipfius poteftate lurifdidionc fuerint exempta : Tarnen j j. cùn^ospônbsp;nihilominus SC ipiùm totius orbis Monarchia, SC Romani Imper a- p«!oj.c. d»nbsp;tores, tam Idolatræ quàm Chrifliani, eiufdem monarthæ amp; domtnbsp;ni : Illi quidem iniufti Slt; Tyranni, hrj uero legitimi fuerunt, SC ap-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

pellari potuerunt. Etfî enim quidam populi aliorum regum Im- Bar. in extra» perio fubiedi fint,nihilominus ius uniucriàlitatis totius orbis apud quot;“S-împeratorem remanct,ut ipfe Dominus uniuerfàlis orbis appelle-tur, etiamfi certa quædam régna particulares dominos habeant. 'nbsp;Propter quod ÔC totû orbem âpoiTelTore uendicare potefl: î Quem-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

admodum gregem uendicare poteil,cuiuseftgrex,enamfi quidam «2*^ capiuipfiuseflênegentur* Decïmaièptimaconclufio.EtfiDuces, Vafallinbsp;îviarchîoneSjGomiteSjBarones, amp; quædam etiam ciuitatcs Impe- Ro.Imp.nbsp;riales, uel ex priuilegio Principum Romanorum, uel tanti temporisnbsp;pr«(criptione,cuius ini tfj memoria hominum non exiftitjn ditioni-busfuiseüamea,qu3ead poteftateRomaniImperatoris pertioentj joanMinnbsp;pleno iureexercere poflunt,ut qui locum Imperatoris in terris fuis adi.fpec:tntit»nbsp;tenenr-Tamm nihiiominus luriididioni S£ obedientiae Romani deiufi.ed.Q,

Vafalli, qui regalia fuain feudum ab Imperio tenent, fed etiam ut c^^mtiuolu, fubditi, qui iure fubiedionis Sê parendi neeefsitate, uelint nolint, Paui^je cafir,nbsp;Romanorum Imperâtorumobedientiae obnoxt) aftringuntur, »»nbsp;Quemadmodumenim membra in corpore natural! à capite de-pendent, a' quo infiuxumuirtutum naturaliumrecipiunt, turn inter e. fingttîa.sÿ^nbsp;fealiaalijsôi dignitate Si operationibus antecellunt:itaamp;in Re-publica,qui præeft 8c dominatur,uice capitis fungitur.Subditiueronbsp;inftar membr orum habent,quorum ali) alijs 5c dignitäte amp; officijsnbsp;funtpratcellentiores. Sedomnes tarnen, quantalibet dignitate præ-{ulgeànt,qUicquid honoris 8ô muneris obtinent, totû hoc à capite,nbsp;à quo omnes dignitates Si oiFicia in Rempublicam deriuantur, reci-piunt.Âd quemlane modum Imperij quoœ honores ÔC muneraabnbsp;Imperatore,tanquam a' capite,in oftidales Imperij, tanquam membra, diftribuuntur : fiquidem fons eft Imperator, à quo Magiftra-lt;us tanquam riuuli defeendunu V nde Imperio Romano,â po-

-ocr page 70-

4a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o. BR.VNI ÖE SEDITlOSr?

r.i.jf.decoft. pulo Romano in Imperatoren) translato, Imperator unincramp;f* priHctp. qufdem Imperium obtinct. Verum, cum uoiuerfa Imperij négociénbsp;pmum in«ufas ipfc unus amp; folus per fe expedite non pofsic, Magiftratu»nbsp;coiff'de lu^ conftituJt, S)C inter hos gradus quofdam fecit, ut alq alijs fint digniquot;nbsp;risd.om.iuii. Si ofRcio prïcftantiorcs, quos in partem curarum ÔC foUicitU*nbsp;cl.in c.quid dinutn uocans, maioribus quidem maiores, inferioribus uero infc*nbsp;translationem^ caufas expedicndas committtt i quafdam etiaös in fignuïönbsp;BM.mfre,, Ibmmæ potcfian's fibi expedicndas referuauit. Porro maiore®nbsp;fcrt{)t(i.c.de Magrilratus olimerant Senatores,Confulcs,Patrïcii,Dilt;fiator«^sgt;nbsp;preab.imp. Præfeâi prætorio,Præfeâ:iurbis,Præfides,Proconfules,Pr^toreSj»nbsp;ï^inlnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Quorum all) SuperiHuftreSjaltjinuftreSjaUiSpcdabt*

les,alrjClariisfmi appcllabantur. Êt hiscaufemaiores,quaks fini* meri ÔC mixti imperij, demandabantur* Infîmi autem Magifiratusnbsp;d-uf/Hhwd. municipales, quibus cauiae ctuiles committebantur»nbsp;Edr.hîl CH!« maioribus quidem Magiftratibus hodic fiicccdunt Reges, Cardinnbsp;ws populr. ff, naleSjPatriarchæ, qui æquiparantur Præfeâis praetorio,2lt; uocan-*nbsp;illuftres. Similiter Duces, Marchiones, Comités, Si. Epifiopt*nbsp;pnZip'. jf.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Spedabilium locumobtinent, quinbsp;nbsp;nbsp;fjdcm Illuflres appeUarf

poiîunc, aut fimdes IIlufi:ribus.SicÂbbates,8CreIiqui,qui meruns aiii. no,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2lt; mixrum imperium ab Imperio habcnt,Ioco Clarilsimorum funt*

N hifominus tarnen ImperatorijtanquampræccneHti, nonfigt;* îum ut Valâlh, fed ctiam ut mifsi Si fubdiii, iure fiibtedionis amp; ca fi*nbsp;ddiratc obnoxij funt t à qua,nifi uoîente ÔC confetitiente Imperatornbsp;re,nullarationeabfolui pofiiant. Hi) igïtur omnes, quantalibe*nbsp;in Impcrio poteftate Si lurifdidionc præditi fint, tarnen Romanonbsp;Imperatori,tanquam membra capirijfubiedi funt. Propter quod 0^nbsp;f.Prf.î^ Pj.æf](jçg Regetanquam præccllenti mifsiab ApoRolo dicuo*nbsp;tur : Qui Regalia dignitatesep Si officia fuaab Imperio in feudunJnbsp;tenent, Hæchabui, quæ de poteftateôd lurifdiâione Romaninbsp;Imperi), quantum quidem ad inftitutum noftrum pertinct, dicer«nbsp;uolui ; qux ideo in breues has condufiones contraxi, ut quæ ab altj*nbsp;prolixe' Si confufe referuntur ( quæ rcs pUruntÇ magnamnbsp;obfiuritatem parère fbkc)ea commoda à tQ«

breuitate, 8C certo expeditof^ or* diue^expltocntUTt

-ocr page 71-

XîBWt PR.1MVÎ eAK Vlfc

4i

Dc obcdicntiafubdttorum R.oJmperij^ CZ* in fatbits rebus conßßae,nbsp;Ca^ut VIL

Is ad huae modum de Ditiotie R.ojmperij fiih-ditis eiusbreuiter explicatts,(uperen;,uc deobedien* da fubditoruoi Rotnatii Itnpertj^et in quibus rebus

Q conGftatydicatnus.Adobediendatniginir Romani Adobw Imperi) aftringuntur omnes Reges,nadones,amp;nbsp;populi:Duces,Marchiones,Comites,Baroné8,amp; r”iiip.nbsp;quicunc^ eidem feudi fubieâionis, uel quocunep alio iurc obligadnbsp;funtRurfus ueroabeademobedtendaeximuntur,quicunc]^liberx Exetnpti.nbsp;tatem, uel ex priuilegio Principis accepcrunt, uel diuturnitate tem*nbsp;poris præfcripferunt» Porro obedienda Romanis Imperatori- Obedientnbsp;bus a iùbdiris tum demum rede præftatur,cum amp;. eorum legibus 8Cnbsp;mandatis obtempérant : Et debitum eis honorem uenerationem^nbsp;exhibent, Sc iudidalibus eorum fententijs Sc præcepds parent Eté-nim in his tribus obedienda Romani Imperq confiftit Primumnbsp;igitur leges Romanx ab omnibus Ro. Imperi) (ubditis obièruarinbsp;debent,ut Imperatores,Valcndnianus ÔC Mardanus, conftitue-runt. Leges(inquiunt)facradfsimæ,quæconftringunt hominumnbsp;üitas,intenigi ab omnibus debent,ut uniuerfî prçfcripto earum ma-nifeliiuscognito,uel inhibitadéclinent:uelpermifla ièdentur*nbsp;Legern lureconfuld diflfiniunt regulam «flejuftorum ÖC iniufto- Quidîcx.nbsp;rum : 8c eorum,quæ natura ciuilia funt. Eft enim præceptrix facien- t.î.legûnbsp;dorum,prohibitrixautemnon facietldorum. Etfî autem Impe-rator ipfe uiua lex in terris ht, un de èC penes ipfum unum, légumnbsp;condendarum poteftas cfttl'amen certius eft legis,quam Principisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tik j.

oraculum. Nam Principes quantumlibet fandi, tarnen homines Pofy, funt,perturbadonibus obnoxij:qutbus afFedi,non raro iniufta ^*7.cre.«*nbsp;ctiam decernunt. Lex autem mens eft fineappedtu: Vnde qui le- Lexcer^nbsp;gemprgefleiubet,uideturDeumiubereprçeflèÔCleges.Quiautemnbsp;iubet hominem folum prseeilè,quantumlibetprudentem,adiun'nbsp;git amp; beftiam» Libido quippe talis eft, atcç ita obliquos agit,etiam præeft.nbsp;uiros opdmos,qui (ùntinpoteftate.Qua faneradoneTheodoßus L.lt;{ignauo}tnbsp;ScValenrioianus,etß Romani PrincipeSjÔClegumconditores, uo- ^-lt;l'legibtn»nbsp;cem maieftatc regnantis dignam eße dicunt, legibus alligatum fenbsp;Principcm profiter! : amp; maius imperio efle fatentur fubmittere legibus prindpatum ? Eiufdem fere uirtuds eft mandatum Principis. Mandatsnbsp;Nam 8C ipfum legi aequiparatur, nec alio ab lege bC conftitutionenbsp;differt,quâm fpecies à genere. Mandatum ßquidem fub lege con- feront,nbsp;ttnetur,quod lege uniuerûliter fandtur, id pardculariter mandato gImk.c»nbsp;prxdpiturilmnio'jßttnttierfalc fit ipfum quota pro lege habetur. demMpri»nbsp;D tij Siquidem^'f*

-ocr page 72-

priticip, pis scdatur : Hue relacïo uct Iis tnota, e/us occaßoncm poflulauerir«* in Aut, it Ed auteni mandatû Princip e, ut Accurßus dilEnit, condttutionbsp;nwn4.pTin«p. quæ3aai»cotitincs prxccpta de laudabiUter prouinda gubernaoda-inpnneip,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igiturSó ntandads Priodputn |Mrenc,qai quod bis ipßs

Qutdtudi-fancicur acc^ prædptur, (idditer exequuntur. Deinde iudicia cia funî. Romani Imperfj in hoc condicuta font, ut quæ à legibus iudéprX'nbsp;L.î. ^.po/î cipiuntur,ea per ludices iudos exequutioni demandentur. Paruoinbsp;originem.ff.de enim ius,in Republicacflc, nifi fint,qui iura reddere poGint«.

ÎSTucS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quxdam ab Jraperatore, quædam a' Magidratibus ab

ludida, CO creatis excrcccur. llla Imperialia appellantur: Hgc ucro uel à Madifferentia, tur. Quædam abipfoPrindpe aJqs tanquamdel€gatis,uel ad certas *cau(as,uel ad untuerfîtatem caufarum^exercenda demandantunnbsp;Et corum, quæ ex perfona amp; nomine Gæfàris exerecntur, quædatnnbsp;in omnes uniuerfi imperii fobdicos,amp; in uniuerfîs caufîs, tam ciuiii-bus quàm criminalibus, redduntur. Cuiufmodi font, quæ in eurianbsp;Cæfàris æduntur.Quædamin uniueribs quidem Imperij fubditosnbsp;dantUFjiêd ad certa tarnen caufàrum genera redringuntur. Qua-îudicîum ludicium Imperialis Camcræ. Quod in omnes quidem Ro-Cameræ mani Imperii fobdicos compnit, fèd ä cuius lurifdiâione primurnnbsp;Imperialis, caufæ criminals exemptæfont ; exceptis his,quæ font fradæ pacis*

Deinde in ciuilibus cauiîs. In prima quidem indantiapcrfonæ,

Excmptio» caufæ Principum Imperfi.Infecundauero Principes Eledores,quP nesPmci-bus ex conditutione Caroli Imperatoris, huius nominis Quart!nbsp;Sotum^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auream Bullam uocant) conceflumed, ne à fententtis, qua®

uel ipfîjUcI eorum indices tuferfnt,ad Tribunal Cæfàreum appeîlart poGit.Quo iure Dux Saxonix, 8c Marchio Brandenburgenfî*nbsp;utuntur. Qui ucro cirea Rhenum font Archiepifeopi,amp; Imperilnbsp;'' Honor Archicancellarfi, 8C Comes Palatinus, etß eodem Iure, quo cæterinbsp;rcuerentia muniti,tamen appellationem his,qui fe grauatos corum feotenttiânbsp;erga Ro. conqueruntur, permittunt. Podremo reuerentia quot^ 8c honbsp;nor,Ro. Principi exhibendus ed : Quod ÔC Icriptura præcipit,Edo*nbsp;i.Petx. te (inquit Petrus Apodolus)fobiediom ni humanxcreaturæ pronbsp;pter Deum:fiueRegi,taaquam præcellenti:fiue Dudbus ab eonbsp;Mos pro^ miGis.Et paulo pod. Regem honorificate, Cæterum in deferefl*nbsp;uinciarum do honore Regibus,mores gentium populorum^, fpedandos eflenbsp;fcruaodus, arbitr or. Nam ut in cxtcris,ita in hac re quælibet prouincia foo fén^

fo (ibuad«it.Quibufdain m more fuit,Regea foos Hexis genibus ado rare?

-ocr page 73-

Dura indutum : CLuod à Romanit obferuatuiïi efle Icgfenus, llludquocÿdcÆthjopibus fàtis miraoidïgnumnatraturtQxUod deuiuÄpolLnbsp;ülorum Regibus amid, præter adorationis honorem, ilium quolt;^ ['*“•nbsp;cultum cxhibuerunu Vt fi quando aliqua corpori» patte Rex ex 'nbsp;nbsp;nbsp;*

quauiscaufa debilitareturzdomeftici homines fponic fuaeanderu paitem debilitarent. Turpc «nim exiftimabaot, Reglt;daudo,nonnbsp;ctiam omncs amicos daudos efie. Et qùidem abfurdum uidebatur^nbsp;cum ueræ fit amicitiæ,ex rebus aducrfis amicorum dôlcrc,lætari felt;nbsp;cundis, non ÔC corporis quocb doloris nartidpescfiê« O uin illud

defungi: extftimantçs cum interitum glorio(üm,ueræc^ amidtiæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

tcftetn. nbsp;nbsp;Simile ah quid de Erulorum moribus (qui populus fuit gis fui,

olimfuper Hiftrum flumen habitans)traditProcopius, Nam Eruk Prowp. lib.2, lo uiro ud ob fcnium,uEl aduerfam ualetudinem ex humanis excm-pto,pro corû more necefiè crat,ut ucl uxor ipfa,que uirtutis exiftimanbsp;tionem aliquam fuiflet ad id tempus adepta,uel fibi gloriam irinbsp;pofterumrelinquere udletjaqueo apuduiri fepukhrum non longenbsp;póft uitam finiretEi uero, quæ non ita fe gcisiflet, telinquebatur denbsp;cattero ignominiæ nota, odijcç in uiri propin quos conuincebatur. i • r

Sed redeamus iam ad Principes, Prædpuus honor ,qui olim Romanis Prindpibus exhib«batur,lt;ratadoratio,ut pauloantedi- prfncipuninbsp;xiiEa nihil aliud fuit, quàm falutatio Prindpis, quam ÔC falutatiOx Ro.nbsp;flem fxpe Romani etiam kges appellant, Q^uanquam non de- cb.m I. pe,nbsp;tînt, qui feribant à Diocictiano adorandi Prindpis morem intro- ^‘deconjîthKnbsp;dudum fuifie, cum anceeum cunâi falutarentor.nbsp;nbsp;nbsp;Ego fiue ado- *

ratio ilia, fiue (àlutatio appeiïetur,omnino religioiûm qüendam Komanarumi cultum fiiiflècenfeo,quem Veteres Principibus, ueîut terreftribusnbsp;quibufdam numinibus, ac omnem poteftatemâ Deo habentibus,nbsp;tribuerunt.nbsp;nbsp;nbsp;Nec uero alrjs adorandi Romanis Principibus pur- p dóf

puram facultas erat,quim quibus hoc Cx benefîdo Principis conce# im debatur.Qualcs fueruntCorniailarrjPrsefeâorûprætorio, Vete- Gl.b» U.c.denbsp;rani milites, Apparitores Præfccb urbis, dotneftici proteâorcs utters,iMUti.nbsp;Principis,Prunicerius Fabricenfium,militantes infacris fcriniis,hô-noratiuehiculis, legum Dodores, Quibus omnibus non (blutnnbsp;Secrctarium Principis ingrediendi,fàlutandifÿ Prindpem ius e^at :nbsp;fed quietem fîmul, omnium^ perfonalium munerumuacationeranbsp;eodem ipfo benefido conlèquebantur* Tandem ed rcs proccfsic, ut Salutatio,nbsp;felutatio Principibus non tara honori, quàm maximo oneri,ob ni* --miatn làlutantium afsiduitatetD,ftierit.Propter quod Adrianura fc*nbsp;runt, neminem iàluuntium,nifiob rem necefTariam^ recepifiê : Au* 'nbsp;tor Diou C$ifius in AdrianOtnbsp;nbsp;nbsp;loi falutandi uarius fiut,

D iin jyUxiïXiing

-ocr page 74-

44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D» BRVNÏ ÖE SEDITIOSIS'

RitusGTu* Maximino iuniori Romano Principi uitiouertebatür,quddiafik dus in^*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manum porrigeret,ô^genua olculari fibi pateretur»

duo’bus nbsp;nonnunquam etiam pedes. Contra uero lêniort Maximino laudi

Maximinis dabatur, quod huiufmodi pedum olcula reculâret» Nam ad pedes eius aduoluiuoIentibuSjdixiOe fertur.Dij prohibeant, utquilquaninbsp;ingenuorum pedibus meis olculum figat: Autor Iulius Capitolinusnbsp;»nbsp;nbsp;nbsp;Quod igitur tantopere ä Veteribusob*

(èruatumefi,ut indeferendo honore Principi,mores ôCconfuetti* luetuatne cuiuf^ temporis fpedandam eflê cenferent : Idem hodienbsp;deferêdus» cxhibeamus,quemuellexpr«cipit,uel Imperij confuetudo appro*


Honor iu^ in duobus Maximinis» xta con»nbsp;(iietudinê

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*gt;*a»*a*gt;nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a w w a *•«***-» ***« ^wgt;aa»*a^aav v

Principi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuftodiri debet, ut eum honorem Romanorum Jmperatori

deferêdus» exhibeamus,quemuellexpræcipic,uel Imperij confuetudo approgt; bat» VelutijUtadituri Prindpem,in genua procumbamus,aucetiaainbsp;pedibus eius aduoluamur ; quod quidem ad omnes pertinet» Simt*nbsp;liter,ut Eledlores, alij^ Principes,indcfcrendo Romanorum Im*nbsp;peratori honore,eum morem cu(lodiant,qui à ueteribus indudus,nbsp;Mos ho ƒ amp; ad hæc ufcç tempora cuftoditus eft*nbsp;nbsp;nbsp;V eluti, quod Cæfari ai»

diernus fiam celebranti, omnes Principes in Comitatu afsiftunt, ÔC uel Û* ergaImpSnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcmplum,uel propter publicas Imperij confultatio*

ratorem.

InGgnia Eledorô.

nes,ad Procerum coetum proficifcentem^quift^ fuoordine corn^ tantur.Quod itê Ekdores Principes uel præeuntes,uel (equentes*nbsp;quifq^ proprium officij (ui Infîgne,ut Comes Palatinusorbis figu*nbsp;ram,quam pomum uocât,Gladium Dux Saxoniæ,March!o Bran*nbsp;denburgenfis Sceptriim Imperiale; ÔC m quibufdam Conuennbu»nbsp;ôiadibusjtrcs Archiepi(copi,Imperp ArchicanceIIarq,qinfc^i'n fûanbsp;prouincia,Imperfi Sigilium collo appenfiim geftât» Sic ÔC ccrti qu**

Aurea nbsp;nbsp;nbsp;prouincia,Imperij Sigilium collo appenfiim geftât» Sic ÔC certi qut*

Bulla Ca* ritus fiint,quibus Eledores Principes Cæfâri ad menfàm min** roli 1111.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? Quje omnia,quibus modis quocp ordine peragenda fînt,irt

conftitutione Caroli 1III (quamaureamBulIamuocant)ordiolt; Fidelitas delcribuntur. Illud quoqp ad reuerentiam amp; honorem Romattfnbsp;lureiuran^» Imperatoris pertinet, ut fidelitas ci à fiibditis Imperij præftetur.Ë^nbsp;do prçftannbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft : V na,qua Romano Imperatori fiibditi fiint. Altcra,qua*

tenus Vafalli obligantur» Qu« amp; capita quaedam communia ha* bcnt,qup ab ucrifc^ iurantur,quanquam diuerlà iuramentorumfof*nbsp;e.«w«.Qg4« maexpreflà»Subditi ei,fub cuius lurifilidione fiint nominatim,«**nbsp;fcfer iurare tam,membrum,mentem,amp; eius redum honore, cudodire iurant*nbsp;V^aüorânbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vafalli uero fiib hac fere uel fîmili forma dominis fuis fidelicatem

luramentS. turant,Ego Titius iuro,quôd ab hac hora in antea, ulq^ ad ultimu«* De noHä for* diem uit« me«,ero tibi,N. domino meo fidelis,contraomnem ho*nbsp;fHe,utiûoiu minem,excepto Imperatore uel Regc:Ideft,nunquamfcientcreronbsp;vfö.ftwLnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confîlio uel auxilio uel in fado, quod tu amittas uitam, uel mettt*

brum aliquod : uel quod tu redpias in perlôna aliquam læfionetib uel iniuriam,uel contumeliam : uel quod tu amittas aliquem hono*nbsp;rcm,quetn nûc habcs^ud in aotea habebis,Et fi Iciucro ud audiult;^nbsp;olt;

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

-ocr page 75-

ÜBER PRIHVS CAP, Vît nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4$

lâe aÜquo,quod uelit aliquod rflorutn côtra te falt;cre,pro pofle tnco* ut non fiat,inipedimêtumpræftabo : Et fi impedimentumpraeflarénbsp;nequiucro, quàm cito potcrotibi nunciabo, ôC contra eum,proucnbsp;potero,auxihuna mcutn tibi præftabo.Et G côtigcrit te rem aîiquam#nbsp;quant babes ucl babebis ,fniuftc uel fortuite cafii amittereteam reçu-perare iuuabo,et rccuperatam omni tempore retincre,et fi fciuero tenbsp;uelle iuftè aiiqucm ofiendere. Et inde ego generaliter uel fpecialiternbsp;fuero reqüifiius,meum iibi,filt;ut potero, pràcftabo auxiliutti.Et fi ali-quid mibi de fecreto manifeftaucris,illud fine tua licctra nemini pan-danijUel perquod pandatur, faciam. Et fi confilium me fuper ali-quo faâo poftulaueris, illud tibi dabo confilium, quod mibi uidebi-rur magis expeditedbixEt nunquamex perlôna meaaliquid faciatnnbsp;lcienter,quodpcruneatadt«amuel tuorutn iniuriam ucl conturae- Decîarationbsp;liain. Sane bæc iuramenti forma multa habet capita, qu» bis particularOnbsp;iierbis continentur Jncolume, tutum, honeftum, utile, pofsibile,nbsp;nbsp;nbsp;huius iviraji

Siquidem incolume ualet,ne Vafitllus iurans fit in damno Domino nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fîcffe

de corpore fuo.Et hoc cft quod iurant, fc nunquam con filio, uel ait' iif/fe. c, unica xiliOjUel faâo intcrfuturum,quo dominusamittatuitara, uel mem- '»nbsp;brura aliquodîuel quod in perfona Isefîonem aliquam,iniuriam,nbsp;ucl contutneliam recipiat.nbsp;nbsp;nbsp;Tutum, fignificat, ne Vafallus iurans Tuium»

domini fccrcta reueletîaut muoitiôncs fiias ,quo minus tutus efle pofsitjprodat.Et illud eft, quod Vafallus iuràt, fccrctum, quod einbsp;roanifeftauerit dominus, fine licentia domini fe nemitii reuelatu-rum,nbsp;nbsp;nbsp;Honeftum,ual«t,ne Vafallustale aliquid faciat gt; quo hono- Honeftartî

remaliauc amittat, quæ ad honeftatem cius perdnere uidentur.Et hoc efi:,quod in præfata forma Vafallus iurat,fe nihil tale fadurum,nbsp;quo dominus honor em aliquematnittat.nbsp;nbsp;Vtile, defignat idem, Vtikà

quod inprædida forma expriraitur,ut Valâlîus nirct,fi dominus rem aliquam iniufte, uel fortuito cafu amiierit, (ê ut eandem recupe-rlt;t,auxino futurum. Facile idem fignificat, quod in prædida for* Facilèinbsp;ma Vafallus iurat, fc impedimenta quoq^,qu3e domino, quo minusnbsp;bxc omnia co nfcquatur,obftarepoilunt, remoturum ï aut ut remo'nbsp;ucantur hæc ipfa, domino renunciaturum*nbsp;nbsp;nbsp;Sane in his capitibus luramcntâ ’

ca quoc]ï continentur,qu3e fubditi dominis fuis,fub quorum ïurifdi- fubditorö« dione funt, iurant. Nam quid aliud eft uita, membrum, mens, 8^nbsp;reäxis honor, quàm quod in iuramento Vafalli, incolume,tutum 8£nbsp;honeftumC T antum enim bæc ualcnt,ac fi fubdims iuret,non fe con-filio,auxilio,uel fadointerfuturum, quo dominus amittat, uel ub Jäcsbiitiis ienbsp;tam,uelmcmbrum,uel honorem :nec arcanum aliquod in perni-ciem domini rcuelaturum* Gactcrum,inter fubditum Sc V afallum Lgi/s.coL^^nbsp;Imperq eadiflEerentiaeft, Quod Vafallus regular iter dominio feu- uerf.s. fcomatnbsp;dum luum domino renunciare : fubditus uero ab obedientia do-mini eo inuito, fc raiuimc eximere poteft» Jam igitur quicunqp

-ocr page 76-

o, BR.VNI DB SEDITlOSïS

Romano Iinperio Hibicdi fùntjfiucVafalIi Hue (ûbdftf, n aftnnguntur Romanorûlmperatorj,uc ipfîustum locolumitatemnbsp;ÔC fecurftatem^tum honorem etîam conreruare,amp; arcana cuftodire*nbsp;Et in his, quæad unlitatem Imperr) pertinent, confilio SiC aaxüionbsp;iuuare:Qux uero Imperio noxïa efîè cognoucrint^impedirenbsp;neantur«

ObcJietttiatft Homanfs Imperatoribii^^ alijs^ ttflattbtiSytam tu/îis ([uâm imu/its^cxhi-bcndctm cjjc^ Caput y lll.

Am uero quæ de ohedfentia Romanis ïmpcratôgt; ribus præftandadiâa funt,non iblum inbonis,fclt;^nbsp;edam in mab's Principibus Si. Poteiladbus locuninbsp;habenu Etcniin de utrifqjdidum eft^Omnis pote^nbsp;fias a' Deoeft : qui poteftati refîftit, Dei ordina^nbsp;doni refiftit. Nam mali Principes à Deo per*


ueuteft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;permifit, atep edam præcepit, ut débita eis à fùbditis

Dlt;n.j. obedientiaprgftaretur.Nam ÔC Chriftos eos amp; (èruos fuosappelîat, InhocuidelicetordinatoSjUC iniquitas populorum per eoscompe*nbsp;Hifre.ïS» Simul at^ prædpit, ut omnes gentes eis (êruiant, quod udcpnbsp;Scruirc eft obediendatn eis præftandam eHe fignificat. Seruire fiquidein,nbsp;obedire. luxta loquendi morem fcripturæ.obcdireeft. In quo ftnfii âceipieO'nbsp;Gffu«. dum eft illud,quod Dominus ad Rebeccam dicit, Duæ gentes funtnbsp;in utero tuo, èc duo populi ex uentre tuo diuidentur. Populus^nbsp;Ge/i.ï7» populum iûperabit, èC maior ferutet minori. Item illud Haac ad la*

cob (ilium : Seruiant tibi populi, Sô adorent te tribus. Similiter

Obedietia mnouo Tcftamento,Chriftusô£ Apoftoli 8C uerbo Sgt;C exemple inno.tcft, Jocuerunt, Regibus tam iuftis,quàm iniuftis : tam Jdolatris quai»nbsp;Catholicis,enè obediendum.De utriftp enim,tam ldolatris,qui tui»nbsp;fuerunt:quamChriftianis,qui poft futuri erant, accipiendumeftnbsp;Mtókxï. illud,quod Dominus dicit. Reddite Cælâri, quæ (ùnt Cxlàris tnbsp;»?Petî. Deo,quæ fiint Dei.Et illud Apoftoli Petri. Subiedti eftote omni hu*nbsp;manæ creaturæ propter Deum : fîue Regi,tanquam præcelknti.'Huenbsp;Ducibus, tanquam ab eo milsis, ad uindidam malefaâorum, lau*nbsp;dem uero bonorû. Et poft pauca î Regem honorificate. Similite*^nbsp;Rp«.!}.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apoftoli Pauli.Omnis animapoteftatibus fublimioribus fub*

dûa (îttNon eft enimpoteftas,aifi a Deo.Et poft aliqua. Vis non

Ojerc

-ocr page 77-

Ï.IBER PRÏMVS CAP. VÜt

teere potcRatem ç bonum fac:ôê habcbis laudemexilk.D«ieningt; miniftcr cft,ttbiin bonum. Si eniai makfeccrii,time:nou enirnnbsp;fine caufa portât gladium. Dei eniin rninifter cft,uindex in irani,nbsp;clt; qui male agit. Ideocß neceisitate fubditi eftote, non folum propternbsp;iraui,iêd etiam propter confcientiam.ldeo enim ói tributa præftatisînbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

miniftri enim Dei iunt, in hoe ipfum ièruicntes. Rcddite ergo om* nibus débita :cui cributum, tributum ; oii uelt;fbga!,uedigal:cui ti*nbsp;morem, timorem: cui honorem, honorem. Et hæc quidem uerbonbsp;Chriflus Sd Apoftolidocuerunt. lHaucro ad exempla pertinent,nbsp;quibus ÔC ipfis obedientiam 2lt; honorem Romanis Principibusnbsp;nonfolumChriflianis, (èd ctiam Idolatris, præftandurtx eflê do*nbsp;eemur. Ac primum quidem Chriflus, didraehmam Cscfari pro fe 8Cnbsp;di kl pu lis foîui iafsit : non qued ipfe aut difdpuli fubditi cfTent Cæ- quot;nbsp;fâti,fed ut hoccxemplo olïenderetjtributum cd magis foluendumnbsp;elle Cæfàri à fubdicis,cum idem ipfe 8C difeipuli ibîiierenr,ncecfsifatinbsp;tnbutifbîucndi minime obnoxfj :^Qnod uerba Domini plane degt;nbsp;monfl’'ant. Sic enim ad Petram loquitur. Quid tibi uidetur Si-mon : Reges terræ â qmbus tributum acdpiunt uel cenfùmC â ß*nbsp;Irjs Cui3,an ab aîicnis C Cuné^ Petrus refpondiflet, Ab alicnis. Dixitnbsp;iiii Dominus.Ergo liberi funt filii,Vt autem non feandalizemusnbsp;eos,uade ad mare,Ôô mitte harnum:8i eum pifcem,qui primusnbsp;afcenderitjtoUe : Si aperto orceiusp'nucnics (laterem : ilium (îiraens,nbsp;da eis pro me S^ te. Sic Apofloius Paulus, ut obedientiam iuamnbsp;«rgaCæfâremteflarecur,accu latus à ludxts coratnFcfto Prsefidc,nbsp;ac rationem reddens eoruni, quse in eum afFerebantur. Neep innbsp;tempîum (inquît) neqî in Cælafcm quirquam pcccaui.Cunqj Fe*nbsp;ftus iti gratiam ludforum Paulo dixiflet.Vis Hierofolymamafeen-derc,Slt; ibi de his iudkari apud nie ç Refpondit Paulus, Ad tribunalnbsp;Cæfàris (lo.ibi me oportet iud’cari : ludæis non nocui, ficuttu me*nbsp;lius nofei. Si enim nocui, autdignum aliquod morte feci: non rc*nbsp;eufo mcri.Siuero n Iid cfl eorum,quæ illi acculant me:nemo po*nbsp;tell me iUisdonarc.Cælarem appelîo. Quam Apoftoli appellatio* M,»?»’nbsp;nem angelus quotç Domini etdem node afsiflens, approbauit*nbsp;Ne timeas (inquit) Paule, Cælari oportet te alsifterc. Cætrrupi,nbsp;quo'd de obedientta Imperatcribus Romanorum etiam mab's præ*nbsp;ftanda,diclum eft : Idem etiam in cacteris poteflatibus inferionbusnbsp;iQcura fibi uendicat, ut amp; ipfis, etiamfi induis, obediendum fit. Acnbsp;prima quidem Si quotidiana poteflas, â quacæterarum quolt;^ gra* Au^up.iunbsp;dusconi)cerelicet,eftdomini infêruumtat (èrui dominisluis obc*nbsp;dire tenentur.luxta quod Paulus pra;äpit,Obedite,inquft, dominis colojpj»nbsp;ïicflris (ceundum carnem,cum timoré Si tremore, 8c in fimplkitatenbsp;tordis: non ad oculum ferukntes, quafi hominibus placentes, (èdnbsp;ferui Chrifli facieates bonam uoluntatetn Dei, ex animo cum

bona

I

-ocr page 78-

4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'0. BRVMI tgt;S SBPITlO5!ff

bona uoliintjUe. Hie (eru( dotninis fiiis obedire iubentur,tion boni^ ttncum,(ed eciammalis.Neqieniinqui dotninos nominat, malofnbsp;i.Prtx, cxcludic,quoa exprefle eciam nominat Petrus Apoilolus, Seruinbsp;(inquit) iubditi eftote in omni timoré dominis: non tantum bonis^nbsp;amp;modeflis,(èdetiamdy(coIis,Hæceftenim gratia,fi propter Ddnbsp;conftientiam iuftinct quis tnftitias, patiens iniufte.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Idem quoc^

Exemplû ChrifttjUtnbsp;ftrui.

Chrifti exemplo conßrmatur, qui omnium Dominus multain pat^ fîonemala à ièruis iniquis (itftinuit.Niß enim iniqui fuiftênt» Dom^nbsp;numiùum bonoraHênt, non contumelijs afFediTent. Si igitur Dtknbsp;minus caliamp; terræ,per quem Fada funt omnia, feruîuit indigni's,nbsp;immo pro iâeuienttbus ôC furentibus etiam rogauit. Ait enim t

LNe.1}. ter ignoiceiUis,quianefciuntquid fâciunt: Quanto magis non dtgt; betdedfgnari homo ex toto animo, amp; ex tota uoluntate bona, cumnbsp;rota diledionefèruire domino etiam maloC Quod autem de dogt;nbsp;mino 5^ iëruo didu ed, hoc de omnibus etiam Poteilatibus Re»nbsp;gibus,8f de omnibus culminibus ^culi intelligendum eft. Altquatvnbsp;do enim Poteftates bonse (iint, bc timent Deum : Aliquando noKnbsp;timentDeum.Et utrifep obediendum eil: Sed in histarnen quat^nbsp;(iintlicita,necdiuinouerbo contraria. Inhis enim,quæ Dei man*nbsp;Aâj. dans repugnant, oportet Deo magis obedire, quam hominibus*nbsp;Milites lu«nbsp;nbsp;nbsp;Julianus nonne infîdelis Imperator iuit^nonne Apoilata fuit ini*

tónl Imp. qyyg Idolâtra $ Milites Chriftiani ièruicnint Imperaton* infiddi» Apo tat«, ueniebaturadcaü6mChrifti,nonagooicebanf,tiißiIIumqui ionbsp;calo erauQuando uolebat, ut Idola colerent, utthurißearent, pr^*nbsp;ponebant iUi Deum. Quando autem dicebat, Produdte aciem,h^nbsp;contra illamgentemt ilatim obeemperabant. Dißinguebant I3o*nbsp;minum atternumadominotemporali : amp; tarnen iiibditi crantpro*nbsp;pter Dominum seternum, etiam domino temporali.nbsp;nbsp;nbsp;Net^ uero

IniquorS potcftasnbsp;non eftnbsp;perpétua.

blandiantur (ibiPocefl;ates,Reges,d^domini iniqui,qudd in bo* quot;OS eis poteftas à Deo permittitur : non enim iic erit iemper. Quo*nbsp;niamnonderclinquet Dominusuirgampeccatorum luper fortefllnbsp;iuftorum,at non extendant iuili ad iniquitate manus fuas,ut inqui^nbsp;PfàImus.Scntitur ad tempus uirgapcccatorum iuper ibitem iuRo*nbsp;rum : (cd non ibi relinquitur, non erit in æternum, Venice tempuf«nbsp;vutib.zy, quando unus agnoicatur Deus : ueniettempus,quando unus Chri*nbsp;itus in claritate lua apparens, congregabit ante le omnes gentes,nbsp;diuideteos,ßcut diuidit pailor hsedos ab ouibus : oues ponet adnbsp;xtcram,hædos ad iiniftram : àC uidebis ibi multos (^os in«nbsp;ter oues,amp; multos dominos inter hxdos.Et ruriïis^nbsp;multos dominos inter oues,dC multos

feruos inter hædos*

-ocr page 79-

I,1BER PRIMVS CAP* IX*

49

De bis y qui Romano htfcno rebelks funt;, Caput

Is itaq^ de Ditione Romani Impcrif, amp; obcdientfa (ubditorum Vafallorum dus, brcuitcr examina-tis aclt;^ difcufsis : Confequens ell, uc ad alteram iamnbsp;rebdlionis fpedem ueniamus, quam eorum effê di-ximus,qui Romano Imperio debitamobedientiamnbsp;fubtrahuncuius 8C ipfius multa genera confyderan-Primum eorum, qui Prindpis authoritacem diminuunt, Rebdies

-ocr page 80-

o. BRVN! DÊ gfeDITÏOSIS


maiori parti Procerum placuerit, id deinde Itnperiaïi autHoritató confirraetur» C^od óó ucteribus, Imperio necdum in Germanos

iz.Bmrfn«»» transIatOjinufu fuit,ut Theodofi) amp; Valcntiniani conftitution^ c,dele^ibiw. çoæpj-obatur : acueteres quidem, quæ adhunc modumconflituC'

baniur, pragmaticas ianóttones;noftri ordinationes Imperq ap-*

Pleninidi? pcIJanr. Atruriüs negari nonpoteft, multa prætercaefre,quorunJ nis pote;» oasnis tradatus SiC difpofitio non ad ordincs Impcrif, fed ad foluntnbsp;ImperatoreiupertineGCuiufinodi func,quæ pknitudini poteftatisnbsp;eiusreivruata effe dicuntur» Nanicoiiimcatuni,reineatumfp t'xuii'nbsp;t.re^ bus dat foïus Imperator. Rem iudicatam folus refcindit fine appeÜa^nbsp;pripu c. de tioQçjcaufas ludïdbus delegat, appcllatione remota: ordinem ludi'nbsp;frecib, liKpir,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ » -r i


Quod exadis Regibus Romæ accidit, cxquoiple uiginti proplt;gt; annis pop. Romanus incerto magis iure et conlùetudinc aliquaUti,


dixi Tiberq fraterîTertiam Apuleius Saturninus, Quartam LiuiuS Drulùstnec aliam fane' ob cauiara, quam quod legem Agrariaiô a

Calumniæ TiberioGratchoIatamdefcnderent. Et noflris quofp temporf lt;n kges SC bus uidemus,qua'm pcrfîdiofe rebelles quidam leges,tam Canonicasnbsp;Canones, qu^m Ciuiles, calumnfentur. Quarum alias quidem impias SC inin'


ftas,alias per adulationes Epifeoporum a' Principibus extortas,alias fictistiiulis fub nomineImpcratorum, aîicubi legumcodicibus iO'nbsp;fertas eflê mcntiuntur,ut alias à nobis enarratum efl. Alterumnbsp;nus rebelîium Ro. Iraperq eorum eft, qui iudicia Romani Imperij,nbsp;uel in altos ordines transferre^uelintocuoi abolere conantur tuu*

ludk^

-ocr page 81-

tïBER. PRIMVS CAÊ,

Indices ctiatti i'pfos narijs caÏumniafum generibus perfèqüuntur» -fi^pï^w Cuiufmodi olim fuit C.Gracchi rébdlió,qui lege lata indicia à Sena-

-»IMU.IVUI wiiua -k.'. AVVill I tUS.UlVF,KJi*i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»».»'.••»v««. a uvvi«. Jj-

roribus ad Equités tranftulit: Et Equités, uelut Principes, fùper Sc' yei^



turn ludicutn,Impcrij commutatio fada fît,res ipfa demonftrat,qu3Ê bdlium ob omnium iam oculos uerfatur, fuprcmo illo Imperialis Camerg iu- contra lu^nbsp;dicio iufpenfo. Et ex hisetiam facile cognofci potcft, quac alias à'no^ dicium Canbsp;bisdeuarijs calumnijsiniudicemôC afleflbreseiufdem iudicfjcôn- mer» lmp,nbsp;dnnatis,ac de iniufta etiam iudicis amp; afleflbrum cxauthoratione dnbsp;nobis relata iunt.Sed quæ omnia tam miièrrimæ antea feruituti obgt;nbsp;noxia, fuppreflâ feditioforum audacia, ab Inuidiisirao Imperatorenbsp;Carolo,huius nominis Quinto,uclut poftliminio,in priftinûftatumnbsp;reftituta funt. In tertio genere rebellionis numeratur, qui non in Tertiumnbsp;ca,qua Roraanorum Imperatori ailriâi funt fide 8ó obedientia,pcr- genus rc-manét : Id eft,quorum con(îlio,auxflio, Sc dolo malo fit, ut Impera-tor uitam uel mcmbrum aliquod amittat:ucl ut perfbnæ ipfius damnum aliquod,iniuria,uelcontumelia inferatur : uel ut ipfius honornbsp;Si exiftimatio Iædatur:ueî qui hæc ipfa eidem non renunciauerit, autnbsp;quo minus perpetrarentur,impediuerit. Similiter,qui arcana fibi änbsp;Principe concredita,non diligenter cuftodiuerit. Denicç, qui quænbsp;utilia efie putaueric,ut quæ ad fidem,honorê,amp; débita Principis ob-fequia pertinêt,ca prætermiferit î ea. uero,quæ non utilia,id eft,quænbsp;uitæ incolumitati ,fecuritati,honori,potentiæué Principis aduerfan-tur,ea admiferit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atcß hæc fane,quæ de tribus illis generibus re-

bdlium8Gnfideliumdiximus,Henricus Imperator,huius nominis Septimus,Conftitutionc ilia, quam de rebellibus lànciuit, breuibus y 11nbsp;his uerbis exprefsit,nbsp;nbsp;nbsp;Tenore (inquit) præfentium deccrnimus ÔC bellibys.

pronunciamus.quddilliomnes amp;finguli funt rebelles 8^ infideles noftri Imperfj,qui quomodocûqp publice uel occulte cotra noftrumnbsp;honorem 8c fidelitatem rebellionis opera faciunt,0^ noftri Imperijnbsp;profperitatealiquid machinantur, contra nos ieu Officiales noftrosnbsp;ïnhis,quæadc5mifiumcis officium pertinent, rebellando, Namnbsp;quod in hac Coftitutione declaratur,cos rebelles amp; infideles Impe-rq eire,qui contra honorem amp; fidelitatem Principis opera rebellionis faciunnidem eft,quod nos enumeratis trium generfi rebellibus,nbsp;lt;os rebelles Imperio effe diffiniuimus, qui authoritatê Prinripis di-minuunt, Romani Jmpcrq leges, iudicia, amp; ludices contemnunt,nbsp;abqciunt, atc^ perfide perfcquuntur : nec in ea, qua Romanoru Im*nbsp;peratori aftriäi funt, fide permanent, fed ipfius turn uitæ Si incolu- o

E ij mitati.

-ocr page 82-

o* BR.VNÏ DB SEDITÏOSIS

mitatf\turtihonoriô^cxiftiniati'onimfîdiantur 2lt;c» ac Imperfj Inîgt; pcracon's^ profperitao,confilio,auxiIio,amp;C facto aducrfaotur: fiquPnbsp;dem hfc qui perpétrât»rcétc rebellionis opera contra honoré fidc'nbsp;A crîmtne h'tatetn Prtneipis facere, ôCcontra profpernatem Impcnj machinarînbsp;rebellionis intelliguntur.nbsp;nbsp;nbsp;Porro non fôliimpriuatijedctiam Ducfs, CornP

noncxcui? tes, prouinc!æ,ciuitatcs,ô^ communitates, ôC quicuncp aïrj Imperij fànt opes fuljditi VafàUi,rebelles efîè pollùnt: nec^ cnim a'reatuhuiuscrpnbsp;^sniatei exitnunt,genus,dignitas,potentia uel diuitiæ, Siquidem patnbsp;’ cil: in hoc genere omnium conditio, ut qui rebellionis opera perpc'nbsp;trant, cutuicuncp conditionis fint, rebelles «fie dicâtur : non tantutnnbsp;fingulares,fed ctiam multorum bominuni coniundp cornmunitatesnbsp;amp;fociecatcs,id quod uerba quoq^ conftitutionis Imperialis prœnbsp;Omnes feruuQuod enim Omnes et Singuli dfcitur,nemo excluditur.’qijinnbsp;Singuli, potius omnes Imperq fubditi 2lt; VaGlli,cuiulcult;^ conditionfs fuut,nbsp;accipiûcur.Deinde uerbum Omnes, ciuitates 8ó comunitates ï Sin-Viife Nd«cf. ' guit uerOjfingulas perlbnas defignau Hac igicur ratione, Fridcgt;nbsp;uoli(.2.gene^ r/cysnbsp;nbsp;nbsp;Coiiradus fratres,Duces Sueuip,Lothario:Gualfagus,Du«

Henrtcus Dux Saxoniæ, Fridertco Primo ; Rip dolphus. Dux Alemantae ôé Burguiidix, Ô6 Bertholdus Dux Co*nbsp;rinthtorum,td cft,de leringen,amp; Guclpho,Dux Bauariæ, Henric®nbsp;Quarto : Eberhardus,Comes de Vuirtenberg, Henrico Septimo*nbsp;Mediolanum, ôi aïiæ Longobardorum ciuitates, eidem Fridericonbsp;Prtmo,ô£ Friderico fècundo : Guelpho,Bauariæ Dux, Henriet' Su*nbsp;perbi frater,Conrado Imperacori.Padua,Bononia, Florentia, Crc*nbsp;mona,Parma,8ô aliæ quædam duitates Italiæ, Henrico Septimoînbsp;Vlma Germantæ ciuitas, Lothario : Moguntia Henrko Quinto,nbsp;èC omnes Saxonite Principes, Henrico Quarto* Et noHris tem*nbsp;poribus Joannes FridertcuSjDuxSaxoniæ, Slt; Philippus Landgra*nbsp;üius Halsiæ, cum multis alijs Principibus,Comicibus,Baronibus,ô^nbsp;Imperi) ctuitatibus, Caroîo Imperatori, huius nominis Qutnto, re*nbsp;bellarunt* Sedneculla fànguinis necelsicudo, àcrimine rebellio*nbsp;nis exeufationem præftat. Nam 8C filius patri, frater fratri Impera*nbsp;tort rebellis futfle inuenitur* Quomodo Ludouico Pio filrj eius, «nbsp;W.koI«.2, quibus ôdcaptus futt.Eteidem Ludouico Bernardus Rex Italig, eiu« .nbsp;gener4tto,j8. cx fratre nepos* Similiter Lintholdus filqs, Hcnricus frater Ottoni Magno : Hcnricus patruo ftio, Ottoninbsp;Secundo,amp; alrj aiqs fibi languine lundis lm-peratoribus rebelles liierunt,

JDe

-ocr page 83-

VÏBER PR.IMVS CAP. X

JDe rcbelhone y qult;e aduerßts inßriores J^ote/lates, facerdotionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïmperio fubie^aSy com^

mittitur. Cap,

Equicur iam,ucdetertia (pederebellionis dicatnus» quameorum eflê dfximus, qui inferioribus Potcfnbsp;ftatibus,(accrdotio àC Impend (ùbieâis,debitaainbsp;obedie atiam non prxbent t Cuius Ôê ipfius tria gc-nera fiinc, Primum eorum, qui Magiftratus, quo-rum Imperio (ubiedi funt, adminiftrationenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yebeHium.



tnouent, corumue ofFicia uiurpantjftatuta ordinationes abro-gant, aut per contcmptum tranfgrediuntur. Alterum eorum, Prttbyttrot, qui iudicia eorum légitima ucl commutant, uel prorfus aboient, uelnbsp;contumaces refugiunt : quij^ indices, eorumcp fententias afper. ^uiacrc.f^i.nbsp;nantur,contemnuntat(çreiiduot,8lt;eofdcmcontumclris ac conui- ».^.y.sacer»nbsp;tqs profcindunt. Tertium eorum,qui in fide dominorum fuorumnbsp;nonpermanent,necdebitum eis honorem reddunt'.fed eafacerçnbsp;curant,quibus eorum uel uita uel faraalacdatur^ucl profperitad olfft-ciacur,uel quæhonefta ÔC. utilia funt, quæc^ expedtunt, remouean-tur: quæ turpia 8^ inutilia ingerantur. Sed audiamus iam denbsp;rebellibus huius terti^ (pedef,pauca quædam exempla : non externanbsp;quidem ilia, quorum multa fane in hoc genere in Italicis, Gallicis,nbsp;Anglids,8Cquaruadamaliarum nationum hiftoriis repcriuntur,nbsp;Sed noftratia,amp; quædam etiam non ita procul à memory noftranbsp;remota : ut uel ipfa experientia docente intelligamus, non minuÿnbsp;hos ipfos, quam fuperiorcs illos Ro. Ecclefiæ ÔC Imperio rebelles,nbsp;dominorum fuorum obedientiam detredare. Ac primum quf RebelKonbsp;dem atrocifsima fuit rebellio,quam facerdotes SC Clerus Henrico presbyter*nbsp;Quarto Ro. Imperq gubernacula tenentc, aduèrfus Archiepifco-pum Moguntinum condtarunt. Anno falutis 1074* ^‘PP^pum^Mo*nbsp;mandanti Epifcopo,ut cocubinas {uas,quas contra Apoftolica præ-ccpta uxorum loco habebaat,dimitterent, Sgt;C cglibem uitam duce- Henriconbsp;rent : non folum non paruerunt, fed etiam in id confpirarunt, ut fi 111 Idmp.nbsp;quid durius co nomine in cos pronundaret Epifcopus, Cum Epifeo-pali fede deturbarcnt, 8C occiderent. Sed nec minus atrodter Rcbellionbsp;fæpe etiam Laidaduerfos dominos fuos rebellarunt. Cuius rei in- Laicorum,nbsp;numcra propc exempla referre poflem : fed fans fuerit, pauca aliquanbsp;eadem infigniora comrnemorare,ut his ipfis cognitis,facilius quænbsp;ad idem genus pertinent, ex hiftorijs cognofei pofsint,nbsp;nbsp;nbsp;Primum

igitur notifeima funt, quæ in Annalibus noftris de rcbellionibus duitatum quarundam Imperq leguntur. Cuiufmodi eft, quam jnbsp;Nurenbergæ plebs aduèrfus Senatum concitauit, Anno 1359*nbsp;qua collegia artificuni,uulgo dida ou»f f »lt;*hnda fucrint. Et alia.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j j,

E Ü) quam

-ocr page 84-

Ô; BRVNI DE iEDÏTIOSIS

in.

nil.

I.

quam dueSjdf prædpue pilcatores^aduerfus Senatum CooHantierk Gsciuicads,cuni Sm'cenfibus (ê coniungereÔC conFcederaré uolen*nbsp;teni,mouerunt. Anno 151t» Ec alia item, quæ propter nimiamnbsp;pecuniarum exaâ:ionem,Spjræ aduerßis Senatum commota fuit.nbsp;Anno 1511. Ec alia a ciuibus Colonren(ibus,ex eadem fere caulânbsp;aduerlus Senatum exdcata,Annoi^ 13. Heluetiorumicemaduer*

Nauci,uolu.3, fus Archiduces Auftriae,drca Annum 13 56» Si poft. Scd ÔC generitio,4.6,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fæpg Prfncipibus in eodem genere lubditi rebellaruöt,ac taüs

qaidem fuit rcbellio rufticorum,aduerlus Vdalricum Ducem Vuir-* tenbergenfem, propter diminutum pondus librg concitata,Annonbsp;in. xjij.Qiiam paupercm Gonradum uocarunt, Eiufdem gened«nbsp;cft,(ed aliquanto crudclior Si truculentior rebellio, de qua ruftidnbsp;quidam Dioecefis Spirenfis in agro Pruchfellano, aduerftis Epifco^nbsp;pum Spirenlem Si Canonicos, condtanda confpirarunt, quam ipflnbsp;^untfc^UC^ uulgariter appellarunt: cuius authores fuerunt duonbsp;ruftid,qui per callidas perluafioncs paulatim in eandem coniuratio*nbsp;r4. articuli nem plurimos alios pcrtraxerunt. Atcj huius coniurationis ar*nbsp;cóiuratio^ cana.Quatuordecimartfculîs complexi lunt.Quos Nicolaus Baft*nbsp;nis ruftigt; jjyg j additione ad Chronographiam Io. Naucleri,hoc fere ordinenbsp;pcS^Dirarn*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Primus,Vt audi numero, iugum omne ftruitutis abijcc*

* rent,Si omnimodam fibi libertatem more Heluetiorum armis uen* dicarent. Secundus, Vt quifquis in hanc fotulariam ligam aflûm*nbsp;pîus fuiflêt, fingulis diebus quinquies Dominicam orationem,cuninbsp;Angelica làlutatione, in memoriam quintç uulnerum Chrifti priti*nbsp;dpalium, flexis genibus oraret, pro obtinenda uidoria. Tcrtius,nbsp;Symbolum fibi conftituerût Dciparam Virginem Mariam,8i Di*nbsp;uum loannem Euangeliftam.Signumuero muruæ inter ft cognitio*nbsp;nis erat, dumaliquis ex coniurarionc intcrrogaius fuifTet, alteri in*nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;/• tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;— ?rT......

idcfl, Qÿid terroganti refpondcre potm'flct,inhunctnodum.XVas tfl «Wîl fiÿ nunereitilfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

ti eii, d facer* doiibut pre*nbsp;mintur»


ettt XVefen;R.efpondit interrogatus, fi fuit de coniuratis. IPir mo* pen vor bett Pfaffen »ft geliefert. Quartus,Conabanturomneninbsp;Principatum Si Dominium extioguere,atlt;^ cotra omnes turmatimnbsp;cum uexillo in bellum procedere, omnesfcp fibi refiftentes miftrabitfnbsp;clade trucidarc. Quintus,Vt primu oppidum Bruchfiil inuaderent,nbsp;quod Si facile futurum fperabannquia dimidiam uirorum in eodeirtnbsp;oppido partem fibi coniuratam habere gloriabaniur.Quo facile (u^nbsp;præfumebant') obtento,ulterius contra Märt hionaium Badenftr»,nbsp;armati procédèrent. Sextus,Conftitucrunc inter ft bona Mona*nbsp;fteriorum,EcdefiärS,8i Clericorü, in circuitu direpta,diuidere : atlt;^nbsp;miniftros Ecclefif humiliare,ac quantum pofrcnt,corundem nurne*nbsp;rum imminuere. Septimus, Vc ad lufRdentê numcrucongregad»nbsp;amplius 24.horis in uno loco haudquaquam moras traherent.ftd adnbsp;ulterior» femper procederêt,dónec omoiäfuf coiuracioni (übqcereünbsp;Odauusgt;

-ocr page 85-

LTBÎR 'PRïMVS CAP, X. gt;

O âauuSjTan tum fibi pr2eftabant,ut dum femel cötl globadm ad bellum procédèrent apertû,omnesfîbiadhpreredues,ÔCru(licoâ .nbsp;Ibertatis amorc,edani non compulfos inducercnt, Nonus, lntengt;nbsp;debant extinefns Monafterqs 8c EcclcGis,atcçia nihilum EccleGafti*nbsp;calibertatercdaâa,necçdedmas,nccpcea(ùs date uellegt;nelt;^ Mo*nbsp;nachis,nelt;ç Clcnds,ne(^ Prindpib,necç nobilibus, Dedmu$,C5*nbsp;iuranint ad dietn S.Gcorgt) dufdein anni conucnire,amp; armata manu (utdiximus) oppidum Brucbfal manc diluculo inuadere* Vn-decimus, Libertatê ßbi armis uendicare inuicê coniurarût omnimo-dam,nec dcinceps altcutus pan Dominiû uclle, nec cenfùs dare, nçcnbsp;dedmas .nec precarias Prtndpibus, non uedigal ,aut quippiamnbsp;taie : lcd ab omni tributorum genere,fe liberos efle,8ó penitus cxcra-ptos. DuodccimuSjPropofucrantuenanones, pifeationes, pafeua,nbsp;Oemora, Sc omnia, quæ Principumconfûcucruntufîbus deferuirenbsp;priuatis,in cômunitatem reuocarc,ut cuicp licerct uenari atc^ pilcari,nbsp;qùando,ubi,amp; quomodouelletjfinecuiufcûcçprohibjtionc amp;C. ira-pedimento. Tertius decimus,Decrcucrût manu ualida fuorû pro*nbsp;cedere: Primo contra Marchionê Badcnfcm, deinde contra Epi*nbsp;Icopura Spirenf. demum contra Monachos Clericos : qui*nbsp;cunc^ contra dixifîetjfîne miftricordiainterficcretur,ranquam iufti*nbsp;tiae Dei contrarius,inobediens,Slt; rebellis. Hæc autem in perniciemnbsp;Reipub.contra Epi{coposgt;Principes,relig{ofos,8c Clerum omnem,nbsp;cxcogitaueratrufticorumtemeritas in Vndcrngunpacb,Golingn,nbsp;in oppido Bruchfaljaliifcçuillis amp; locis in dreuitu, Quorûtameanbsp;præfumpta tcmericas,â Deo fuit denudata, receperûtep iuftam fuo*nbsp;rum male geftorû pcenam, publias expofiti cruciatibus : quam qui*nbsp;dem Maximilianus Romanorû Rex fuis in literis propterea emana-dSjds inflixit, Hos articules ideo hic infererc libuit,ut inteilfgamus,nbsp;quæ rebelles ait) aduerfus dominos (uos per inobedientiam, fingulinbsp;quidem multa,fed fîngula tamen,amp; particulatim admiferunt : ea pernbsp;confpiratorcs illos perpetrata fuifle uaiucr{a,üt iam in uno hocnbsp;cxemplo huius generis rjsbcIlîoniSjGngulainobedientiç capita liquide perfpicerepofeimus. ’fcîuichauddiisimilisfuitrebellio,quamru* Sediffo ru*nbsp;(lief, quorundara hæreticorû amp; fchifmaticorü impijs perfualïonibusnbsp;inftigati,concitarunt,Anno$,Nam8CipfiaduerfusPrindpeset Euangelq,nbsp;Dominos fuos,in hocconfpiraruntjUt omneobedientiæiugumex* anno lyzjnbsp;cutercnt,(blius Cefaris Imperium (è agnolcere fimulantesdura 8^ le*nbsp;gesabolcrent. Indices exterminarent, propria tribunalia erigerent:nbsp;bona Ecclefiarum 8c MonafteriorS diriperent,amp; fibi uendicarent,nbsp;Monafleria aûc ipia diruerent. Sed nec décimas, nec cenfùs, nec ue- *nbsp;étigalia,nectributaaIiqua(oIucrêt»Quianeraora ctiatn, pifeationes,nbsp;ueoationes,in priuatos Principûamp;nobiliumufùs deputata, omnibus cômunia facerct,ac dominos fùos feditiofîs iflis conatibus refi*

E iiij (lentes,

-ocr page 86-

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to. BRVNI DE SEDlTIOSIt

Damna in ftcntes,oca‘derctit. Hoc tarnen fupradidis rebellibus fioccntioresf hac fcdi- quia quod all) (raudibus eorum detedis prguenti non potuerint,ilUnbsp;none data, q^j^j ibcrarût, operectiatn ]p(ôcompleuerunt.Namô^mandagt;nbsp;tis dominorum fuorum parère detredarunt, lura leges abroga-*nbsp;runtdudjces de Tribunalibus dcieccrunt:bonaEcdefîarum amp; Mo*nbsp;naderiorum dcprgdantes,in ufus fiios conucrterunt,ac Monaften'anbsp;ipia dcuaftaruntjSi incendio confumpferunu Décimas, cenfiis, tri'nbsp;buta, alia feruitia dominis fuis (ôluere èc præflare reeufarunt*nbsp;Venationes,fyluas,ô^fluminaomhia, omnibus tômunia fecerunçnbsp;ac fibireßftentes milêre trucidarutot.

De crithittè îafee Maie^lcais^ Caput

r.^oni4ffiC. ad leg. lui, denbsp;uipubL

Vemadmodum alias fæpe unum idemë^ crimett» propter uarias ipfius qualitâtes amp;circunftant(as,innbsp;uariasfpecies Icinditur, amp; ob id uaria etiam amp; di'nbsp;uerfa nomina (ônicurtltaÔC uno nomine rebellionnbsp;nis multa facinora continentur, quæ amp; ipià uaria^nbsp;habentappellàtiones.Cuiufmodi funnCnmen

nis diuerfa Maieftatis, crimen prodita: amp; oppugnatae patriæ, crimen defertiO' crimina, nistet ab Imperio ad hoftes defedfo,S^ ß qua Hint fimilia.De quibu«nbsp;amp;ipfis,quantü quidemadinftitum noftrum attfnet, dicendum eft.nbsp;ad leg,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Primum igitur feiendum eft,duplice eflè Maieilatem : Diuinain

JuLuaieji. Sc Humana : ac de Diuina quidem,quam omnium maxime laïdunt ^‘dè bæreticijin Iibris,quos de hgreticis fchifinaticis äripßmus,didutflnbsp;L. «on dubitonbsp;nbsp;nbsp;Humana olim populi tantum Romani efle di€€batur,ßcut autho-*

captiuh. ritas Senatus. Populus enim (ciieere (blebatamp;iubere, Senatuscefl-* 1ère Sgt;C author cflê:lêd ôi Magiftratuum quorundam Maieftas erat»nbsp;kgcmRhefl^nbsp;familia denbsp;nbsp;nbsp;niam îi populo in Principem delato, fimul etiam Maieftas in Impc-*

n/d. om. lud. ratorcm translata cft,qu3e Sgt;C ob id Imperatoria dicitur. nbsp;nbsp;nbsp;Sunt aU-*

temduo crimina, quæ propter uiolatam Maieftatem contrahunturî pree^ Alterum imminutæ, alterû læfæ Maieftatis appellatur. Maieftatefl*nbsp;wio in pria» iniminuunt,qui de dignitate, amplitudine, aut poteftate Principfe,nbsp;5oc«.«npM. ah'quidderogantîaut qui aliquidde Repub. cum poteftatem nonnbsp;priifM partu, habcant, adminiftrant. Læfæ autem Maieftatis crimen eft iilud,nbsp;Bald.conf.!^. quodaduerfijs Imperium Romanum, ueladuerfus fecuritatemeiuSnbsp;prim£ partu, committitur. Idem crimen uetcres Perduellionem, amp; quiidadtni^nbsp;Cic,deim(etu, PerduelRs, id eft, hoftes Imperi) uocarunt. Quos enim nosnbsp;appellamuSjUeteres Perduelles appellabät : per eandem adt^'nbsp;Cie:i.i.o^ic, äionemindicantes,cumquibusbcIIumeßct.Etcrimen ipftim Ptf'nbsp;duellionis cft,cum quis hoftili animo aduerliis Rempub.uel Prindquot;nbsp;pem animatus fuit. Nec tarnen crimen omne, quod læfæ Maieftatisnbsp;dxcituo

-ocr page 87-

tIBER. PRIMVS C/P*

didmrjdctn 8^ Perdudbonis eft : Illud cni’m fe habet ut getius, hoè ü«ro ut fperies. Vtide non quifqui's Maieftaus reus cft,qui in eacon-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^2*

didone eft,ut cn'am poft mortem cotidemnari pófsït : fed is tantum, qui PerducUionis reus eft. Si quis enim ex alia caufa Mateftans reusnbsp;fitjtnorte crimincliberatur»nbsp;nbsp;nbsp;Porro crimine îæfæ Maicftatis fub-

diti tantum tenêtur, QuienimalurifdidioneÏmpernexcmpti funr, in ca condiaone non iuntjit Ipêere Maieftatem eius pofsint,ctiamfi tud.sald, in knbsp;ïmperrj Vafalli fint»NamVafalIus,non fubdnus, ctiamfi domino ^.c. dcppnbsp;rebellis efl'e pofsit,tamen fifubditus non fit, crimen læfæ Maicftatisnbsp;committere non poteft» Primutn igitur crimen Ixfe Maieftaiis ßntrebelles innbsp;comrahuat,quorum opera, doïo, maioconfiliö,initum.aut faélum nerb^rebellàdinbsp;erit,ut armati homines aduerfus Rempub. Imperij Romani aucnbsp;Principis conueniant, autad iêdidoncmconuocentur» Deinde quinbsp;Prinripon ConfiUariofuc Principis, Senatores, uel quoslibet alios,nbsp;quiPrindpimiIitaat,autïmpcrioud poteftate abquaapud Princl-pcm fiinguntur,fadionem aliquant fcclcftam quaeuqj ratione inie-rint,aut in mortem ipforum quiequammachinati fuerint, aut arma leg. Tuknbsp;adueriàs cos fumpferiat,exercitum Principis deferu€rint,autad ho^ hnbsp;YT.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ 5 . t . t . • O * ‘f


r'

r

I

V

I

' p- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--------------- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MV» CI£ik.^a.WV

ftes pcrtugerint,litcrasds miferint,ngoumuedcdcrint. Similiter, ' cuius doio malo,excrcitus Imperrjaut Principis R,omani,{n infidiasnbsp;dcdudtusjhoftibusue proditus fusrit,aut armis,tdis,cquis,pccu nia,nbsp;alrjfuc ad btllum ncceflan}s rebus deftituius, aut qfipfis hoftes adiutinbsp;fuerint. Item, quorum doIo malo, opera, Falt;ftum fuerit, ut ex atuicisnbsp;hoftes Imperfj Romani fiant, aut fubditiab Impcrio defidant, autnbsp;nationes Impcrio minus obtempèrent. Item, quorum ope, con-filio,dolomalo,prouinciaucl ciuitas ab hoftibus prodita fuerit.Ea-dem lege tcneatur,qui iniafiii Prindpis bellum geftèrint, deketum-uehabuerint,aut excrdtumcompacaueriat,Item,qui damnaturn uelnbsp;confefiumirt iudicio reum , própter hoc in uincuîâ conicctum,nbsp;cmikrit,ldcm fi probationibus conuiclus fuerit reus : nam qui talcsnbsp;emittunt,crimine læfic Maicftatis tenentur. Si tarnen co animo id hnbsp;fccerint, ut Imperium publicum diminuant, aut fibi ucadiceiit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Natn id generaliter obtinet,ut qui non diminue ndx aut lædendæ alitjuis)f.de, Maicftatis caufa,fediuris fortafte priuati perfcquendi gratia,impc. ‘¦''‘‘J'«nbsp;ratori eiufuc officialibusrcpugnant,abhoccrimine immunes fint» nX'i/pX®nbsp;Quaratione crimine lævæ Maieftads minime obnoxq fuiftt:nt,fiiii dp. g.i.ff. 4nbsp;8lt; nepoxes LudouiciPijImperatoris,qui riimiaml}bertatctn,quam muif/;nbsp;inftiganceuxorc ludith, in unum Carolum filium exdufis fratnbusnbsp;contuleratjCtiamper uimoppugnaruat, finon cundem patre fuumnbsp;omnem Imperialem dignitatë depona'c coëgifiènr.Sic 8ó qui Con-filiarium Principis occidit,non€oanimo,ut Prindpenl aut Rem- regal, inuerb.nbsp;publicam eius opera deftituat, fed Ut iniuriam fibi priuatim illatam ccmwitinbsp;uldfcaturthac legcnvnimetcnctur,nbsp;nbsp;nbsp;Quiautaccufatuöitantum,

-ocr page 88-

ß, BRVNI DE SEDITÏOSTS tJegeiuLffquot;, nottctiatti condçmnatutn, confeflumautconuiöumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;

de^^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fadum fitjege luha de ui publica : fi uero fine armis, de ui prt*

^friMU. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tenetur.Quod tarnen co tantum cafu locum habet, fi qui cmiflûs

efl authoritate iudicis per eos,quibus id ex officio publico incumbiti aut quibus Ijjcdalitcr à indicé demandatum fiierit, iufte captus ac de'nbsp;tentusfucritæx officioSCpoteftate publica capcrc poflunt Ircnar-*nbsp;chæ, Stationârf) milites, cohortales,defenibres ciuitatum,amp; ali), adnbsp;quos cura tüendïe popularium quietis pertinet. Semper autemiuft«nbsp;captus præfumitur rcus,nifi iniuftè eum captum elle argumentis eut'nbsp;ditrtbtl. l. dentibus probetur : quia in dubio pro his præfumendum eft, qua^nbsp;feruo 'muito ab co,qui publicâ poteftatè fungitur, aguntur, Ideocp in dubio rett'nbsp;magis iuntaccuftödiendiä iudicibuscapti,quàmemittendi;nbsp;tor'jf'nequfd lubditorum eft* de fententia iüdicis, iufta nc fit an iniufta, inqui'nbsp;»» locopubL rere ï CL-uin potius quod iuflerit Magiftratus * id fideliter debentnbsp;l fi. c,inprlt;e» gxcquutionï mandare, Alioqui enim à priuato et fine iudicis authori'nbsp;captumeripiens, commendandus magis, quam arguenduscffinbsp;Non cnim in ferenda, fed in depellenda iniuria, lex uirtutis eft. Qu*nbsp;2lt;s.difi.c.demigt; „on rcpellit a' focio iniuriam fipoteft, tarn eft in uitio, quadnbsp;noftinferendi ilk^uifadt,utM. CiccToncm fequutus,inquit Ambrofius. Imtnonbsp;ttc.fortitudo. 8^ authoritate iudicis,fed iniufte tarnen captus 8^ detentus, impun«nbsp;offic. cmittitur, Poftremo,lege Maieftatis tenentur,qui priuati feientesnbsp;propoteftate Magiftratuue quid geflerint,qui imm^nbsp;poteftatem Principis dicuntur. Item qui quid corum qu^nbsp;fijpra fcripta funt,facere curauerint.nbsp;nbsp;nbsp;Reliqua quae ad hoc crimen

fpedanttcuiufmodi fiint,quae de iudicibus,deiudidario ordine amp; procefiu: de panis item aduerfiisnbsp;reos Maieftatis conftitutafunt,infra

libro quarto profèquemun

-ocr page 89-

KIBER PR.IMVS CAP. XII» _

Qrimen Iceßc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;an a^erftt^ eos^ ^ui

manorumJmperatori ßibtc^ifrntyContmtt^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tatur, Caput

Ecus admodum quæftio eft. An in eos,qui Principe funt inferiores, crimen lacfe Maieftatis committa*nbsp;tur : quam 8c grauilsimis argumentis in ueranepnbsp;parcctnalurcperius difputatam Si arbitratam efîè,nbsp;animaduerti.Sedego uitatts ambagibus,comma*nbsp;nera opinioneni fcquar, quam optimis alibi rationi*



bus confirmât Marianus Soccinus.Ea nimirum,eft crimine ïæfæ Maieftatis cos tantum tcneri,quihoftilianimo aduerfiis Rcmpubli-cam Imperij.ueiPriacipemanimati funt:Non cos,qui eorundemnbsp;authoritatêuelmiauuntucl Iædunt,qui Principe funt inferiores,fiuenbsp;ipfius Imperium recognofcâr,fiue non rccognofc ant. Ac primû qui*nbsp;dem de recognoftentibus Imperium PrincipjSiCériû eft,eos non na*nbsp;berc Maicftatc,propter quam læfam buiufmodi crimen cotrabi po*nbsp;teft:â quo enim remouetur nomen Maieftatis,ab eodemremoueturnbsp;Si res ipiâet efFcâus.îdeot^ neccontra Principes,nec côtraciuitatcs,nbsp;aut cjuofcum^ alios Imperio fubiedos,crimcn î^fæ Maieftatis com-tnittitur,nifi quis CO animo in Principcm, ciuitatem,üvl alium Impe- ieg.iui, 'nSfCinbsp;ri) fubditumjæuiretjUt eos iplbs à lurifdidlione Slt; Imperio Princi-pis cx/meret : quia tune non fobditus ip(è,{èd Princeps in fiibdito læ-(us effe intelligitur.Nani hoc modo,ut totum corpus læderc uidere*nbsp;tiir.qui partem eius minimam, amp; ut Baldus dtcit,aQriculam etfaranbsp;lædit : fie Rempubîicam R.omanoriim,8i ipfius eapuc R.oraanoriimnbsp;ïmperatorem laedit.quinon (bliim Ducem,Comjtem,aut ciuitateolnbsp;aliquam, fed quemlibet etiara minimum Imperfj (ûbditum co animonbsp;lædit,ut cuodem àpoteftate Principis amp; împerij eximat» Ac uohpeeuniinbsp;perfe confyderati Magiftratus ô£ Poteftates Imperio Iûbied/,8^ ff.defurtis.Lnbsp;nonadPrincipem ipfiimuel Rempublicafti R-omanam relati, loconbsp;priuatorum habentur. Solaenim ea publica (une, quæ Reipub, Ro-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

nianæ,SCqui iîîi præeft,Romancrum Imperatoris funt.Vndeamp; i. bona ciuitlt;t» cnmen,quod in priuatos iftos Si Romano Imperio iubiedos,Ma-giftratusSi Poteftates committitur,fcditionis aut febellionis,ncn Tfki«f.i.c»nbsp;læfæ Maieftatis appcîJaiur.Deinde,qui Imperium Principis nonre* de feditiofis,nbsp;cognofcunt,autid,de fatfto faciuot, aut ex præfcriptione tanti tem-por^s,cu^us in contrarium memoria hominumnon exiftitî aut exnbsp;priuilegio Prindpis. At nuHumius Maieftatis aduerfus Imperium tgt;retegdtorumnbsp;ucl fubditos fuos habere poftunt, quiidipfum defa^o ufurpare prg-fijmunt:*Alioquiundepuniri deberent, inde prxmium Si priuiie-giumeonfequerentur. Neeparius efteofum, qUi lurifdidioncm denbsp;fafto exercent ? Si eoïum, qui de iurc» Sed nec temporis præfcri*

pno»

-ocr page 90-

D? BRVNt DE SEDITIOSIS ptio, lus MaieRacfs inferforibiis Poteftatibus tribuit* Primutn»nbsp;quia lupreoiaPoteilas pr9e(criptionetemporisnonacquiritur,quonbsp;minus Imperacorem recognofcere teneantur«nbsp;nbsp;nbsp;Nam fî contra lu*

premam Poteilatem Papæ prsefcribi non poteil,quia a Deo cil: n ec contra Poteilatem Imperatoris ipfius præfcriptio locum habcr^


iMOt'met Bo»e,cri,lt;Icnbsp;poft,prxlnt.

îo opor^ep^^^ poteft.qug ôC ipià â Deo eft» nbsp;nbsp;D einde fingamus,fuprcmam cti'an»

Poteilatem præicriptione temporis acquiri poifenamen ob id in Mtrbo fincû terris fuis non funt Imperatores,fed locum tantum Imperatoris ha/nbsp;diuerfa fiint,Imperatoremeile,amp;C loco Imperatoriseflc*nbsp;* Vnde ÔC Maieilas folius Imperatoris eil, non eius, qui loco Im*nbsp;deSfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qnantumiibet libertatem præicripferit : Igitur Ici

«B AKtwEcl^aicilatis de kepublica Romana 8C Imperatore lata,tanquagt;^ def.Ro» poenalis Si odiofâ, ad inferiores Poteilates Si Magiilraïus, q»^nbsp;:^ercisff:df

propric Imperator es non funt gt; extendi non debet. Praet«* M» fruilra etiam priuilegio Prindpis nituntur inferiores Pot^nbsp;princip.'^.de ilates, quafî hoc ipib iùlamp;Iti» non iôlum Principi iûbieâi nonnbsp;fuitcrkgîM fint, èd etiam Imperialis Maieilatis iura in iùbditos iùos uct'nbsp;paemptoreffquot; poisint. Nam licet Poteilas inferior donata libertate ab Invnbsp;ScwjMMp/ pcratorejaliqua ratione fît redaâa ad inilar Imperatoris,Sipfi*nbsp;uilegio libertatis gaudeat : tarnen non eil propterea ImpcratoGnbsp;iûmere poteil id,quodMaieilati Imperatoris propriuO®nbsp;ÂiB4U.’c.((e«il»Nam quantalibet poteilate inferiores, in Ditionibus iùisprac^nbsp;Itg. h^ed. ditx fînt, tarnen Maieilatem non habent, quæ folius eil Principi« '•nbsp;bî H»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;totius orbis Dominus eil ÔC Monarcha, Imperium haben*

‘ nbsp;nbsp;** foper omnes nationes, etiamfî multi ab Imper jo ipfîus Si

luriidiâione font exempti» Cuius item poteilas tanta eil ,quænec per Papam foppri»

mi aut extingui poisit.

Urumff.eo.zr in l,fi.nbsp;eompuutiontnbsp;tÂtiuredtlit

-ocr page 91-

liber. PRIMVS CAP. XIUgt;

T^ccrimin^'Proditionis, Cap^

I^^Ntcr crimen Igfsc Maieftatis Ôê proditionishocingt; »«W«*quot;^* ** tereft» Quod illud manifcftcîhoc uero occultc,ad-uerfiis Prindpem 8c RcmpublicamRomanamperxnbsp;petratur. Generaliter fiquidem proditoi^es funt om.^ fe«a. :nbsp;fliM ab’nrl îirn-iKit« tnoMifpflr oftfndunt.aliud OC- ^i^x.delmol.

cute comparât. Sicut (inquit Pfaltes) nouacula acuta fecifti dolum: pfilm.SK Nimirum nequitix arguens proditorem,eo quod inftrumentum Ambrcf.Ub^^^nbsp;huiufmodi ad hominis adhibetur ornatum. Si pterunq; ulccrat.Pronbsp;ditoribus enim proprium eft, ut occulte fub prætextuhoneftatisnbsp;ofTendant. Sed 0^ quo tcdlior fit proditio, amicitiam quoc^ fimu-lant,proditores,blandi fiintiermone.luxta illud PGlmi.M.elliti liintnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f4*

plaudunt,ridcnt,0i quæuismagmfica pollicentunDcumobteftan' quot;ataUbJo.^*^ tur,iurant.Nam ad iuranduni omniumaxime faciles funt^et quibusnbsp;dtlt;flumuideri poteft, quod eft apud Sapientc.Omnis amicus dieet,nbsp;Ct ego amicitiam copulaui,{ed folo nomine amicus.nbsp;nbsp;nbsp;Ac tales quigt;

dem fijnt,quiexucralt;^,immo ex diuerla parte,in iudicio confiftuntt l.i.jt; deprx quos præuaricatores, ideft,caulàrum proditores, appellamus. Si- uaricatwibus^nbsp;militer, qui pericula intentât fjs .quibus cum afFinitas,lbcietas,aut alignbsp;caufx necelsitudinis, interccdunt. Propter quas,Sc ab omni aduer*nbsp;fus cos dolimali fulpitionc abefiê præfumuntur. Veluti, fi focius'ßäM.refpünbsp;fôcium in itiner e comité, nulla interueniente rixa,uerberettaut amigt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

eus amicum à tergo nihil tale lulpicantcm,ofFendat:uel difcipulus Magiftrum.’feruus Dominumxiuis Magiftratum, inpericulum ali-quod incautum adducat. Atep ad hunc lane modum gratiamnbsp;prætendens, 8C dolum neélens Doech,quem celare ÔÔprotegerenbsp;debebat,eum ad mortem prodiditt CLuippe per funeftæ proditio- Ambrof.!ib,i»nbsp;nis indidum, Abimelech Sacerdoti necem detulit,edquod Prophe- offquot;, cap.a,nbsp;tarn holpitio fulcepillxt, que rex inuidif ftimulis accenlus, perlèque- i.Reg,«»nbsp;batur. Sic Symon quidam ad expugnandas turres , in quibusnbsp;holies Idumaei erant,;i Machabæodeputatus:amp; qui cum eo erant,nbsp;iniqui lucri cupiditate dudi, a quibuldam, qui in turribus erant,nbsp;(uafi pecunia, Septem millibus didrachmis acceptis , Só holiesnbsp;aufugere permiferunt, aduerlarfjscg corum dimifsis,prodidcrunt.

tudo ÔC coniundlo maior ell, qua'm qua ciuis patrix obligatur. i(,Zuerf

-ocr page 92-

B» BRVM! DE SEDITÏOSÎS soeciM«lt;eonPf^jjg(|-^t(* fiquidcm patriæ ctiam ifla,quæ dcorûi ouminibus yqtîâ*nbsp;tur,authoritas parentum uiresfubiecit, ac fratcrna etiamcharita®nbsp;vaMûj c.fi. æquoanimo ac hbenter cedit,ut inquit Valerius Maximus.Idc^nbsp;fumna quid em cum rationcrquia eucrfa domo,intcrdum R.lt;ipubllt;cgnbsp;ftatusmanere potcli. zAt parriæ ruina penates omnesfecum trahatnbsp;gene nccefTe eftJdeocj amp; patriæ nafci dicimur,S^ magis etiam quam pa'nbsp;»(cnfre^po^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Platoüe præclare fcriptum,amp; â Cicercnercla*

mittend l. po^l tumcft. Non folum, inquit, nobis nadlumusîortuiqpnoftripartenl litni. $ßUrM. patriae ,parf cm parentes, partem amici uendicantîacpropter takmnbsp;^oQfVX'frTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coniunclioncm unicuiq^ dukifsima eft patria fua.Juxta iliucJ

t jccroiit. I, PoetÇ*

d^efcio (^ua nataleJoîunt dulce dine cunSlos Ducïtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tmmemores nonßntt ejjèfui.

Et Marcus Ciccro.Commune patr/x ïôîutn omnibus cbarufrt

(jff.Phto in e« piflda ad Ar»nbsp;chitam Tarennbsp;tiwiin.

Cic. in Cantili

/latn orations, eft, tum ucro dulce atcp iucundum. Cuius ÔC tanta uis eft (ut idem «./ƒ .«de ord, ali b i diciC/ac tanta natura,ut Itbacam illam,in afjaerr imis faxulis lafl'nbsp;Cic. de finib. nidulum afïixam, fapientifsimus uir immortalitati antcpcnc'nbsp;iibnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ret,Iramo cha»iorem nobss decet ciTepatriam,quam nobis nofmetiquot;

Lib.^.off'tch. pfos.Âc proinde unicuiq^Onquit) noftrum chart funt parentes, chari hberi,prop nqui,familfarcsîicd’omnes omnium charitatcs pa'nbsp;tria una complexa eft,pro quaquis dubitct mortem oppctere,fietnbsp;profui U ruscCuius rei multa etiam ueterû extant excmpIa.Cuiufmod^nbsp;deCurtio Romano,deGenutioCippoPræ*nbsp;tore, tic Public Decio amp; eius filio, de Scipione Africano fupcriore,nbsp;i-Fab^s Caminis.de HaliSjdcFabricfjSjde Maximis,deÆmilqs,de Co'nbsp;dro Rege Athenienfium, de Themiftoclc,de Eriihei Regis filiabus»nbsp;plærifq^ alijSja Cicerone, Valerio,alqfc^hiftoricis referuntur.

Scd nbsp;Romanæ leges, pro patria etiam,contra parentes 8c fanguP

nem pugnare,immo etfilio patrê,6lt;r patri fîliuoccidere permittuntî L minime. ff. P*’?‘ afficiendum eÏTe conftituunt,fi ad patriam de^nbsp;derrhg.Gr kodam, 8^ parentes amp; libcros intcrfîciendos uenerint. SicS^nbsp;pinpt fitn. filius in pari caufa necefsitatis patriæ, magis quam parentibus fubu^'nbsp;oXta'ïnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduocatus patrocinium patriæ, magis quam patripræftare,

j^duoc.diuerß nbsp;nbsp;mandatis patriæ, magis quam parentum obedire,debet. Quan*

gt;«a. Msx.inl. toigitur magis commendandi funt,acomnibus hononbus t'.e’utijf.iu^. jjjrisafficiendi,qui h.fte charitatis uinculis obftriéfi patriæ,n h'^nbsp;I^wifirêc de periculorum pro ea defendendafùbeunt: tanta dctcftabilio’’nbsp;frccitrator. cft eoruni immanitas ,qui omni freiere lacérantpatriam, SCmnbsp;Alex.indiél.l. delenda occupati fiint:Quos rede proditores patriæappelIamuS,nbsp;quia patriam perfequuntur, quam nec narura ab cts quiequam fa ninbsp;rriminis adtierfùs fc fufpicari permitrit. (Q,uaks Punus,Numi£lt;’’‘nbsp;amp;C Fregellanus, 8lt; alfj plæric^ fuifle narrantur.

-ocr page 93-


non libéré ueritatem défendit, quam libéré defendere conuenit, proditor eftueritatis. Nâ ficut Sacerdos eft debitor,ut ueritatem,nbsp;quâ audiuit à Deo,libere prgdicetzSic Laicus debitor eft,ut ueritatê,nbsp;quam audiuit à Sacerdotibus, probatam quidem in (cripturiSjde-fendatfiducialiter : quod ß non fecerit, prodit uer»tateni,perfimilisnbsp;Ïudae,qui8c ipfc Chriftum, quieft ueritas,prodidit. Vnde,quinbsp;pprif'atf’m rM-nrlnnf. Vîetim etiamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«^nirri


tent. CLuemadmodum igitur qui obfeflam patriam ab hofti« bus, cutn poftit liberare cam,non défendit,patriæ proditor eft. Muttlxc«»«,nbsp;Sic qui uidet ueritatem ab impqsexpugnarijcumcampotuifletde- Homelùz;.nbsp;fendrre . fi Inoui uoluiiret. tacens eam iofâm cxDUPiiare amp;i. orodere

I

pore quidem inter fubditos Imperq, ammo uero inter hoftes uer-fantur.Apudillos quidem fidem 8C amicitiam fimulantes,apudbos uero omnia perfidiofe' hoftili animo aduerfùs Principem ^F‘‘lt;i^fg•^“l•nbsp;Rempublicam Romanam agentes : Veluti qui hoftibus Imperij fnbsp;nuncium literafuè miferint, fignumuè dederint, fecerintuè dolo’’nbsp;mald,quohoftcs Principis amp; Imperq confilio aduerfus Rempublpnbsp;cam Imperq, iuuentur. Cuius item dolomalôcxercitusininfidiasnbsp;dcdudusjhoftibufuè proditus fuerit.ltem transfuga, 8lt; qui iècretanbsp;Principis reuelauerit. Item cuius opera, dolo malo,hoftes Imperqnbsp;pecunia, comeatu, armis, aliauè aliqua re adiuti fuerint.nbsp;nbsp;nbsp;C£.U3e

uero ad eundem modum aduerfus inferiores poteftates,uel ctiam priuatos excrcetur perfîdia î crimen quidem ipium, fui generis no*nbsp;menrctinetjfed per proditioncm tarnenperpetratum elfedicetur.nbsp;Veluti fi priuatocuipiamclanculum calumnia int«ntetur,uclmorsnbsp;per infîdias inferatur : Crimen quidem ipfum calumnia uel homp BaLcenf i««.nbsp;ddium uocabitur. fed cum eatarnen adicdione.ut per proditioncm

-ocr page 94-

lt;4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D, BRyNI DE SEDITIOSÎS

ru, ßcutnecpluribus poenis, qui huiußnodi crimen admïfît,pùûieur«

J^eFa^iombii^, CapM ^IIIL

Aäio eft diuißo multicudinis alicuius per ^mulatio* Dem, in diuerfa ftudia, cum inter ipfos alij alijanbsp;priores eile uolunc, CL'Uod amp; honeßis ex cauGs,^nbsp;exinhoneilisGeripocefLVndeSC fadio inbonansnbsp;0£ in malam parte acdpitur, ac initio quidem fadionbsp;honeftum uocabulum erat. Vndeamp; fadiones Hiquot;


ftrionum, 8lt; CLuadrigariorum dicebantur. Nam horurn ftudia ed intendcbantur, ut qua quiic^ per æmulationê fedam inftituiiTct,nbsp;eam cæteris eiufdem ordinis antccellere, primariam eße con*nbsp;SSnwnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Erant autem in CircenGbus fpedaculis quatuor Q^ua^

olimi'n fpequatuor coloribus appeîlatæ : Veneta, daculis, PraGna, Alba, SC Roiea. Cafsiodorus ( ut alibi refert Philippusnbsp;Bcroaldus ) fadiones quatuor totidem coloribus, propter qua'nbsp;tuor anni tempora notatas fuiGe, commémorât, Siquidem Pra^nbsp;Gnus , qui uiridiseft,uirenti Veri dicatus erat« Rofeus flammensnbsp;jcftari.Venetus nubilæ hyemi.Albus pruinofo Autumno.

Fadiones philofo*nbsp;phorwtn.

Suetonius feribit, Domfiianum Imperatorem duas CircenGbus gregum fadiones ad quatuor pr/ftinasaddidiftemempe, alterauinbsp;aurati, amp; aiceram purpurei pan ni. Hac pernicitatc curftis inter lénbsp;decertabantjinter quas SC unaßuepopulari, Gue Imperatorio fauO'nbsp;re prscualebat, Eiufdem fereconditionisfuerunt,PhiIofophlt;^nbsp;rum fadiones, quæ Si ipfæ uarfjs contentionibus concertantes,nbsp;alsæ alias ftjperare ftudebant. Q^uippe Academici Stoicis : Stoidnbsp;Peripateticis, utriftÿ Peripatetici, amp; aüæ item alrjs Philolbphorun*nbsp;ftdis, antecedere uolebant. Sic amp; collegia artificum uidetnu^nbsp;Gmilibus ferc ftudijs inter lê digladiari, alrjs alios artiGcij laude 8^nbsp;gloria ftiperarc contendentibus, d,uin SC in publicis adrnini'nbsp;ftrationibus fadiones oriri uidemus cum in diuerfas partes diuiflt;’nbsp;populo alrj in illos,alij in alios,tanquam Principes amp; primario^nbsp;in Republica, ftudia fiia fauorclc^ conferunt.

Fadiones quædamnbsp;bonacinnbsp;Repub.

¦.inLut

Atep huiufmodi lane fadiones, turn luntlidtæ, cum pro defet^'' GoneReipublicæ ineuntur: VeIuti,G pars aliquaciuiumlcgitinro^nbsp;Magiftratus abrogarc,amp; alios in eorum locum fubrogare ud't»nbsp;nihil uetabit, quim altera pars coeat, amp; I?gititnos illos Magiftra^nbsp;tus, quo minus amoueantur, tueatur.Nam ut prior ilia fadio fedl^nbsp;tiola eft, 3C illicitan’ta pofterior, non folum iufta eft,fed etiam pt^^nbsp;mio afficienda. CL-uod G enim ad defenGonem rerum noftrarut^

«ira.ff.de luft. amfcos congregare poGumus, quanto magisprodefenGoneR^^' publicæ, bonis inter ft iocietatem inirc,0C aduerfiis improb os ciu^^nbsp;Rempublicam tuerilicebic$Sicut iuftaeftfadio,qu9eobidint^nbsp;boo^’^


-ocr page 95-

O J -t, . r \ n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.f- ¦ a .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bai.conj.42f^

tetur: bed iiec lUicita ractio eit corum,quilocios oC amicos con- {«’;.p4rte.l. gregant, quorum auxilio fred,ad ccrta loca fecuri proficifci pofsint. wgenuà. If. denbsp;Nam Só coniurationcs lidtx funt, quæ ob defcnfioncm fiunt.

Ec hæc quidem bona eft, amp; honefta fadionis fignificatio, fed Falt;Hio in impropria tamenjpropria enimfignirîcatione,faâioftmpcrinœa-lain partem accipitur. Eft enim faétïo malorum conftafus amp; con;nbsp;(piratiOjUtSaluftius teftatur.Interbonos,inquit,aniicitia,intcrma- inbdlo lugtirnbsp;losfaâio. Ad quem modum amp; apud Prophetam facliolafciuien- tino,nbsp;tiumdicitur. Et demalorum fadionc Tertullianus. Cumenim, in*nbsp;quit,probi cum bonis coeunt, cum pq amp;cafticongregaotur,nonnbsp;eft fadio dicenda,ftd Curia. At c' cotrario Ulis nomen fadionum ac-commodandum eft, qui in odium bonorum amp; proborum con-Ipirant.Vnde amp;^con{piratio 8^proditio nonnunquam faeftionesnbsp;appellantur. Inhac igitur ßgnificatione faclionem fpeciem feditio-nis fec(mus,qua ftilicet ciuium animi,uel ob priuatum commo-dum, ue! in odium aliorum, amp; R.eipubiicæ detrimentum, in diuer-fa ftudia feinduntur. CL-ua quidem nihil in Republica perni-cioßus elle poteft, ut fcribit Liuius. Certamtna (inquit) faeftionum , .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

pluribus populis magis exitio font, quam bella externa, quam fames morbiue,quæque' alia in Deûmiras,uclut ultima publico- i..quis,cap.ddnbsp;rum malorumuertuntur.Et in hac figniHcatione faiftio interdum leg.iul.matefi,nbsp;ctiamfeâa,intefdum partes à ftriptoribus,Sda'noftrispartialiiasnbsp;uocatur. (Xuomodo Cicero Cæfaris Imperium feclam appellat, i^cigit,nbsp;cos qui Caelâri adhærentjc' medqs partibus Caefatis cfledicit, cic.inepißo.nbsp;Et Äntonium repraehendit, ad Hircium amp; Cæiàrcm ftribentem,nbsp;qui conuentum bonorum aducrlûs rebelles, partes potius quamnbsp;defenfores patriæ appellat. Q^uin cas partes eflè diftinit,quibusnbsp;cædes bonorum,non quibus Senatus authoïitas,populiRomaninbsp;IibertaSjSC Reipublicg laïus propofita eft.

Extant autem huius generis fadionum innumera prope uetc/ rum cxempla, tam Græcorum, qua'm Romanorum, amp; multanbsp;etiam noftratia : Sed quæ non omnia hic enumerandi locus eft,nbsp;pauca tantum aliquarefcrlt;mus,ut ex bis alia quoep inueftigandi,nbsp;bis qui harum rerum ftudiofî funt, occafîo præbcatur. Ac pri-mum quidem Hiftoriarum peritis notum eft, quibus fadionumnbsp;certaminibus Græcorum ciuitates olim agitatæfuerint. Nam læpenbsp;quot dilcrimina regio habuit, tot in partes diuifa cluitas fuit.

ë nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°nbsp;nbsp;nbsp;—7?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pîutdrcituin

trat apuQ lUosÇut ex tcultis unam commemoremus ) bolone

F üj Athenis


-ocr page 96-

lt;$lt;$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ü, BRVNÏ DE SEDITIOSU '

Trcsfa? Athenis exiftente,Diacriorum genus maxime populäre, Pcdiö' ^f^A^the»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paucorum adminiftrationi uehementcr ftudebat»

Tertij uero Parairj medium quendam ac mixtum rcgendi modulti complex!, amp; utrifqg irapedimento erant, amp; ne altera pars in R-C-*nbsp;publica uinccrct, prohibebat. CLuæ fadiones poft diïccirum So-'nbsp;lonis, in raaximas etiatn icditiones conuerlæ fùntîac Pediorumnbsp;fadioni Lycurgus,ParaÏorum autem Megacles, Alemseonis filius,nbsp;præfuit» Diacriorum autem Pififtratus,in qua debitorum türba connbsp;Fadiones tinebatur,qu3e uehementer diuitibus iminica 8C infefta erat, Apudnbsp;Roniæ, Romanos itemmulfæfadionesfuerunt,nuncpîebisadufriùs nobPnbsp;Ies,nuncpauperumadueriüsdiuitcs,nunc Equitum aduerius Sena'nbsp;tum,nunc pluribus ad Principacum pari potcntia alpirantibus,qu3Cnbsp;amp; ipf^ partes Duces fuosnbsp;nbsp;nbsp;Patrones habuerunt. Nam alp diuiti-*

bus, alp pauperibus, alp Senatui, alp Equitibus, patrocinabantur. Sic alp Syllseatc^ Marpralp Cæfàris, alp Pompei : alp Antonp,alpnbsp;Lepidi,alp Odaup partibus Sd tanquamfadionum Ducibus ad-*nbsp;hæièrunn Inter noftratia numeramus fadiones Guelphorumnbsp;Gibeîlinoruni, quorum illi à Romano Pontifice * bp uero abnbsp;Imperatorc , fteterunt , à tali nimirum cuentu ? CKuia com^nbsp;milso prælio inter Conradum lmperatorem,cius nominis Tertium, amp; Guelphonem Ducem Bauanæ,qui ex inftigationeRo-gerij Regis Sitilisc , fratris lui Henrici fuperbi,ope Italicorum,nbsp;Longobardorum,ÔÔ Siculorum, turn etiam Pontificis adiutus,nbsp;Imperatori rebellabat. Q^ui Guelphoni adhserebant, clamarunnnbsp;NrfKcI uelutn. Guelp9 ? Vicilsim uero Regp. Guaibclttî ? (X-uia fcili-Vuatblingnenutritusfueratjunde SCmuItonbsp;tjofie.48» poft tempore Csefariani Gibellinorum, 8C qui Pontifici Ecclefisenbsp;sar.i'K trd.de fauerunt, Guelphorum nomen retinuerunt. Bartholus bate nomPnbsp;Gibüi^ '^ alFedionum efle fcribic,quf tametfi initio cos,qui Pontibci8^

Imperatori adhæferunt, ßgnificaucrint: fed alio tarnen ab euentu, alia item per iplum uocabulorum interpretatione fada* Ipfe liquidem biftoriam, non in Conradum Terfium,fedinFridcricuninbsp;Primum ilium,qui cognomento Barbarofladiduseft,confert,6^nbsp;Gibellinos à Dorainis de Gebello agnation« Fridericit 8c Guel-pbos quafiZclatoresfidei didos eftê exiftimat. Tarnen lûblcquefl-tibustemporibusnomina quidem manfifle ait,iplas ueroaffedio-nes in diuerftim mutatas fuifte. Nam ÓÓ fuiflepermultosGuelpbosnbsp;8c Gibellinos, qui retentis nominibus,nihilominus rebelles,GueI-pbi quidem Ecclefiæ : Gibellini Impcrio fucrunt, Aliam origineHinbsp;Pl4tirt4 were Guelphorum 8^ Gibellinorum refert Platina, CXuippe FridenVnbsp;go.Nono, cum Secundum Icribit Pifis exiftentem, cum non feiret, qui partesnbsp;fuas, quiue Pontifias ftqueretur, ciuitates Italiæ in duas fadionesnbsp;diuififte, 0^ qui Pontifici fauchant,Guelphostqui Impcratori,Gibcl-linos

-ocr page 97-

LIBER PRÏMVS CAP. XIUÎ4

Unos appellatos fuiflc. Sic ÔC circa annum i^oo.GuelpHi 8^ GibeV Nlt;t«cleyw je« lini albi amp; nigri diéti funt, tempore uideh'cet,quo in Piftorio Can-ccllari) gens diiiisima numero au eta, in duas partes diuiTa eft»nbsp;Nam altera quidem Guelphorum albi, alterauero Gibellinorumnbsp;nigri uocatifunt:Clouasquidemfadtiones Florentini quoeç rece-peruntjfed nigri numero 8Cpûtentiapræualentes,albosèFloren-tia eieccrunt. Similes quoq; fadiones circa annum 13 lo.Henrico piatindinclgnbsp;Septimo Romanum Imperium gubernante, Mcdiolani fuerunt, mente, s,nbsp;quarum altera quæ Guelphorum eft, fuit Turrianorum:altera ueronbsp;quæ Gibellinorum, Vicecomitum dicebatur. Sunt 8lt; ho dienbsp;fadiones in Italia due, quarû altera Romano Pontifici faucns, Vr-finorum : altera Imperatori adhærens Columnenfium uocatur,nbsp;quæ 80 ipfæ origfnem à Guelphis SC Gibellinis ducunt. Colum-nenfes fiquidem Gibellinorum îVrfini Guelphorum fedas fcquu-ti funt. Vnde Si contentio ilia inter Pontificera Romanum 8i Co-lutnnenfes orta eft,quos Si mirum in modum perfequun funt, utnbsp;refert Platina. Ac tales etiam fadiones in Imperio fuerunt re^nbsp;gnante Imperatore Henrico,huius nominis (Xuarto,alfjs qui- N^Hcî.wPÎn.^nbsp;dem Romano Pontifici fauentjbus Simoniacos Si fornicarios

ceret. Q^uin idem etiam cenfuris Ecclcfiafticis perccllcbat Reges ac Princtpes,qui ad Epifeopatus inueftirenc,Si Ckricos,qui inuefti.nbsp;turas ah his reciperent, Alijs uero Imperatori adhærcntibus,quî dl-cebat fibi pro more prxdecefibrum fuorum. Si ex priuilegqsnbsp;ftoläcis ius ordinandi Sedem Apoftolicam, Si inueftiendi Epifeo-pos Si Abbates, in Imperio competcre: quas fadiones utroep pernbsp;totum fere Septennium fouente,lotum Imperium,prxdajigne.nbsp;Si ferro uaftatum fuit. Eft Si aliud fadionum genus, earumnbsp;uidelicc£,quæ ad priuata magis,quam publica négociarefpiciunt.nbsp;CLuaks fere funt, quas ciues nonnunquampriuatorumaffeduumnbsp;caufa, per lafciuiam excitant î Veluti, fi duo iuuencs, unius uirginisnbsp;nuptias ambientes, quifeç amicorum fuorum ope adamatæ uirginis compos fieri contendat : aut duorum maritorum uxores, paribus honorum prærogatiuis gaudere uelint, Cuius rei quaedamnbsp;apud Liuium extant excmpla,fed quee à nobis pofteareferrentur,nbsp;quando de feditionibus ,qutc ex certamine partium oriuntur,dice-mus. Poftremoex diuerfarum etiam religionnm cultu,fadiones er iXp.c.i?*nbsp;oriuntur: Quaks funt, ludxorum, Paganorum Sic. Omnium lojèpbi«li.gt;î«nbsp;autem perniciofifsiraæ funt fadiones, quae propter hacrefes contra-buntur. Cuiufmodi apud ludæos fuerunt fadiones Saducacorum, lib.a. denbsp;Pharifacorum, Si Efienorum, Si eorum, qui ludæ Si Sadocco ad- loiwd.e.?.nbsp;bærebant : quanquam Si bac ipfac ad Philofophorum fedas referrinbsp;polSmt. Quorum omnium profcfsioncra,ftudia,morefq?,€ligantiC-

F iiq fime

-ocr page 98-

D. BRVNl DE SEDITIOSIS

fimc â lofcpho dcfcribuntur. Poft Chriftum autetn natutn,tot faftiones in Religione noftra Onhodoxa ortg fiierunt,quot hærcinbsp;Scriptores fês, Quarum octuaginta Epipbanius cnumcrat, fittiul confutatïnbsp;dehacrcfi- Quißus multas præterea addit Philaftrius, Auguftinus, Hierony-'

mus, amp; placric^ alij Ecclefiaftid fcriptores, 8C inter rccentiorcs Al* phonfus MinoritaJtnmo nulla ferè hacreßs eft, qusc non amp; ipla,nbsp;fi latius fcrperc pcrmittatur, in plures faâiones ftindatunQuod ànbsp;nobis de Arriana,Slt; quibufdatn alqs hærcfibus in bis libris, quosnbsp;de bæreticis fcripfimus, fan's comprobatum eft, Sedjquid longenbsp;ueterum exempla petimus, cum ÔÔ his temporibus noftris aliasnbsp;fuper alias bgrefum faftiones in Germania:non Iblum in uni*nbsp;uerfa nationc ipfa, ftd in fingulis prope fattiilijs

Sc domibus,8C exerceri, SC quot*

tidie enafti uidemus.

DE SEDITIONIBVS

-ocr page 99-

DE SEDITIONIBVS

LIBER SECVNDVS: QVI EST DE CAVSIS SEDITIONVM.

cauja, cj^tdctttcßdttionwn tngenerc^ CapM L

OST Q. V A^eaâ nobitfiperioH libro explicaralùnr,quæad dcHnicio-nena fedin'onis,amp; partium eius perti*nbsp;nere uidentur:fequitur »amrcélc,u£nbsp;de caufîs quoque feditionum dira-mus,quæ ôlt; iplf ad perfedam carurnnbsp;‘^^g’^’donem pertinent. Turn cnimnbsp;perfeâam rci fo'entiatn habere inteLnbsp;hgittïur,c5 caufas eius cognofcimus,


* *4

J

.5

»

Il ut inquit Ahftoteles. nbsp;nbsp;Suntautetn Arift,Kt.

® quatuor genera cau(arutn,ex quitus ièditionesoriûturîEffîcienSjMateriahSjFormaliSjamp;FinaliSjdequi- z-busordiociatn diflêremus.Ac pritnumquidetndecaufâEfFidentenbsp;dicemus,quae cft duplex ; Pnnapalîs,amp; Inftrumentaus,FnncipaIisnbsp;duc partes (un t : Pro pin qua, amp; Remota. Propinquatnuocamus ho- pjex.nbsp;mines,quorum confiiio,opera,uel ope, kditio ipfa excitatljr,uel per-ficitur. Rerr.otam res,propter quas homines ad commouendas fefnbsp;ditiones prouocantur. Porro eorutn, qui feditionibus operamnbsp;dant,quidani earum ipfarum authores funt:quidam focq, participe snbsp;amp; feclatores : quos in unum coîlcôos catu,turbam,muî(itudinemnbsp;appellamus. Authores 8lt; Principes delidorum,àlurifconfu(nsgc-nerabter principales ÔC capitales : Seditionum uero, fpedaliter de-mentiæ, amp;: faftionum duces, à feriptoribus appeiïantur.Qjuor utnnbsp;alij quidemMagîftratum, publica ofFida gerunt. Quales olimnbsp;fuerunt, Syna,Marius,Gracchus,Apukius,Cclar, Antonius, Lepi-dus,quiinter fe contendentes, quis fibi phus urbem uendicaret,ucr- patriam £nbsp;bo in aduerfantes, re auteta ipfa, bellura contra patriam gelîèrunt,nbsp;ô^patria ueîut prauio in medio conftituto, contra patriam pugna- . ,nbsp;runt, ut inquit Appianus. Alq initio quidem Imperium,uclutinbsp;poHèfsionê propriam, inter fe partit!, alius abum eiecit,donec unus Ocfîaufusnbsp;tandvmuictortotumfibi Imprriumuendicauerit.Quod Antonius, Lepidumnbsp;LcpiduSjôô Odauius fecerunt.Nam inter hos Oâauius Lepidum, etAntoniSnbsp;cuiLybiaex forte obuenerat, dignitatefpoliauit. Poftremo Anto-nium circa Aâtumuicit, ÔC to turn Imperium primüm quidempernbsp;lêdiiionum

-ocr page 100-

70 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. D. BRVNI DE SEDITIOSIS

fcdftioncm in ic tranftulit : deinde àutcm, a populo Romano plt;r ^lufliusïn legem Rhemianilegitimo iure acquifîuinnbsp;nbsp;nbsp;Ain nullo Masiftr.atü

Catiline. nbsp;nbsp;rungentesjed priuati, feditiones excitant, oc inter nos quidam non«

t.rloriK lib. bileSjUtCatilina, 2lt; Manlius.AlijPIeberj,ut Marius,nobilitatima' rc. 16.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xime inimicus,amp; altj complûtes, Sed amp; lerui fæpé ièditionum au*

fuerunt, ut Herdonius Sabinus, qui inter initia urbis Seruilc tionumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Syrus quidam nomine Eunus,qui in Sicilia

ihores. Quadraginta amplius Millium leruorum exercitum contraxit, Relt; x. FiomI/t,gqièç decoratus infignibus,caftclla,oppida,uicos,mifcrabilidire'nbsp;’• ptioneuaftauit.Nec minorem exercitum in eadem infalaconflauit

Cilix quidam,quiuefte purpurea,argenteoq^ baculo,etregio more, fronte redimita, acrius aliquanîo,quàm prior ille fanaticus,quafî 8^nbsp;ilium uindicaret,uicos,caftclla,oppida,diripiens,in feruos infeftius,nbsp;quàm in transfugas Gcuiuit.De aliotumultuferuiliïchbitLiuiusnbsp;BcHS Spar l'^-cl^bell, Maced.amp; Afiat. acdcalioitcm,lib,4.aburbecond.nbsp;taci Gladta èC ab alijs infîmg fortis hominibus,ßepc feditiones amp;. bellanbsp;ton's.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciuilia concitata. Quale fuit,quod gladiatcre quodam Spartaco du'

!.. florus lib. Ci commotum fuit, quiiufto contrado exercitu, Thoram,totamlt;^ j.c.îB.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Campaniam peruagati iûnt : nec uillarum atq? uicorumuaftationr

contcntijNolam, acqj Nuceriam,atcp Mctapontum,ternbili ftraglt; populatiIûnt:tandemetiam Coniùlaresaggrcflus,in Appenninonbsp;Mulieresnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cecidit. Apud Mutina Cai) Cralsi caftra deleuit,

uiduseft. Sed mulieres feditioncs dittonûau« quafdamcommouiflèlcgimus, qualis eftfîueuerailla, fiuefida, quanbsp;ihores,nbsp;nbsp;nbsp;uirorum omne genus in aliquainlùîa à ftirpe iùblatumfuifle fertufî

Kacei^^^AÜ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Romanos,qua mulieres in publicû fe effundent^s,

Oppiaabrogata,reddendum eflêcoo^ tendebant. Et quædamahæ quæ amp; iplæ procul dubio necÿ captainbsp;fine ducibus faminis, neqp peradæ fuerunt» Remotæ caufic fedi'nbsp;tionum ab Ariftotele numcrantur,lucrum,honor,coritumc^nbsp;lia,metus,præpotcntia,contemptus,incrementumnbsp;cxcefluum, diisimilitudo, negligentia t De qui-bus omnibus iamordinedicemus,

15^

-ocr page 101-

JLlfiER. SECVNDVS cap* II»

J^gSeâitione y qua propter contumdiam auaritiaMf tntqua lucratorum, qui i^ejpubhcaj

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adminiRrant concitatur^

Caput JI4

j^rcus Cicero in ijs Iil)ris, quos de Offîcijs fcripfit» ob earn maxime caufam Refpublicas duitatefc^ con-ftitutas elle affirmât, ut bis præfidrjs fub bonis Ma-

1 giftratibus homines res (has tuto cuftodire pofsint* 'llnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;danda eft, his qui rebus pu

crimen ueteres peculatum appellarunt.Vel cum


ufurac fifcaleSjbona uacantia,8lt; quæ funt generis eiufdemîid crimen fer, c. de ajar* ucter es peculatum appellarunt» Eft autem fifeus Camera, in quanbsp;pîcunia pubbca reponitur, fiue Pfincipis Reipubîicæ Roman?:nbsp;hue aliorum Pnncipum, poteftatum,8ó rerum publicarutn»Nam Si l.» ƒ. «tdfeg.nbsp;ipiî ius fifci habent.Sed ôî munerarealia adius fifci pertinent,ut qux lukpecttïrttiM.nbsp;pvopublids necefsitatibus imponuntur,uelperfonistantum,nullonbsp;i-dpid« habito ad res ipfas feu patrimonia,quod ïureconfulti Ca-pitat.onem appe!lant:uel perfonis prorebus,quodimponiturpro L.fed cetf 'utnbsp;modo patrimoniorum ,per aes ÓClibram. Àdquod genus refenbsp;runtur,CoUedæ, quae amp; ipfc munus reale funt.Sedcertam tarnen, jnbsp;£lt; limitatam formam non habent, fed cuilibetfecundum imminen- de mMiieni. etnbsp;tes Sc occurreutcs neccfsitates, imponuntur. Veluti, fi Prin- quo loco. 1.nbsp;cf pis ud Rcipublicac fifeus exhauftus fuevit: quotamen cafuadim- ‘°’ pj^nbsp;pofitionem GoUedæ perueniri non poterit,nifi aliundenecefsita' «t.c.de ss*nbsp;nbus occurrentibus de bonis Principis,uelRcipublicæ confulinon Eeckf.nbsp;poCsir.nbsp;nbsp;nbsp;Itcm.G dominus cantiuus. oecuniaredimendusîfifilfado-bhcisbonis,ad immoderatas 2gt;C infoUtasexaCüones fubditorùper-uenUur, ».

-ocr page 102-

Ö, BRVNI DE SEDITIOSIS '


uenitur» In priuatis uero bonis fît auaritia,cum qui Hint tenuiori^ £orcunæ,iî pocentioribus,uel pares etiatn a parîbus,patrin3ontjs (bisnbsp;ipoIiantur.Quo uitio omniu maxime carere debent,qui officia Ma'nbsp;giftratufiÿ publicos gerunt.NulIum enim uidu eft cetrius,quàm auanbsp;rida, præferdm in Princjpibus,amp; Rempub, gubernantibus.Habere


Cicwo UKit enim quæftui Rempublicâ, non modo turpc eft,fèd fteleratû edatn ojfieiorutn. nefariuni» Quemadmodum igitur contincntia ÔC abftinêtia eos.


qui rebus publicis præfunt,omnibus commendabiles facilita ruriûs




pererat:ac per duos quidem continuos menies uenditio celebrate eftjtantumcç auri redadum,ut reliquias belli Marcomannici ex feO'nbsp;tentia periequutus, poft uidoriS emptoribus poteftatem dcdcrit,utnbsp;fi quis uellet,empta redderet, ac precium rccipcretîNec molcftus ulHnbsp;fuit, qui maluit femel empta retinere,ut lulius Capitolinus 8^ Eutro '


Antïnüw Si P*“® t^ftantur* Et Antonini Pq hoc fertur, cum ab uxore arguerc' bfopbo. tur, quad parum nefcio quid ibis Iargiens,dixerit. Stulta,poftquaö*nbsp;ï.iamp;. s.in I. ad Imperiû tranfiuimus, illud quod habuimus ante,perdidimos»nbsp;Annio Anto:^ Idem patrimonium priuatum in filiam contulit,fed frudus Reipub»nbsp;Antonin^ donauit. Species Imperatorias fuperfluas ÓÓ prædiaueodidit,Ô^iOnbsp;Pius Reij# fiiiç fundis proprqs uixit, nec ullas expeditiones obqc,nifi quod adnbsp;publicç agros Ibos profedus eft, ad Campaniam dicens:Grauem eflê Pro^


amator. umcialibus, comitatum Principis etiam nimis parci.


î^iMAnîoâ ®’^m laudantur,quia lucra quæ à Prouincialibus accipere potuc* nino Pio. runt, uel rcmilerunt, uel accepta reddiderunt. CL.uemadmoduW’


idem Antoninus Pius,procuratores fbosmodefte fuftipcre tribute iulsitæxcedentes modum,rationem fadorum fborum redderepr^''


cepittnec unquamlætatus eftIucro,quoProuincialis o^


Idem hæreditates eorum, qui filios habebant, repudiauit : Sed publicatie bonorum co' Imperante rara fuit. Et Antonio*^^


PhüofophüS


-ocr page 103-

iermonuit,nc quid arrogantius faccrent, hæredir \

res


totesdelatasreddens proximis,aliquandorefpuit» nbsp;nbsp;Sic Odauius

Auguftusjegata uel partes hæreditatum, etiam a quibulcunqj pa- odd«ioA»« rentibus relida, Gbi aut ftatim liberis eorum concederc, aut G pu- g«Äo.nbsp;pillari ætate eflcnt,die utrilis togx, uel nuptiarutn, cum incrementonbsp;reftituere conGieuit. EtPertinax legem tulit,utteftamenta prio- jut. capitoiMnbsp;ranon prius efîênt irrita, quam alfa perfcdaeflent, ncuèob hocnbsp;fiièus aliquando fuccederet. Quin ipiè etiam profcHus eft ,nulliusnbsp;feaditurum haereditatem, quæ aut adulatfonc alicuius dejata eflet,nbsp;aut liteperplexa.ut legicimi hæredes Sc nccefTarii priuarentur : addi»nbsp;dftcp Scnatuiconiulto hæcuerba. Sandius eft, P. C. inopem Rem-publicamobtincre,qua m ad diuiciarum cumulum per dilcriminumnbsp;atqp dcdecorum ueftfgfa peruenirc. Simile quid de Doraitiat3O suetontut htnbsp;fertur,qu( Glcales calumnias magna calumoiantium pcena repreftit : Dom«(rt«o,nbsp;Cuius Sc ilia uox foit. Princeps, qui delatorcs non caftigat, irritât

VefpaGanus Saluium liberalem cauGdicum in defenGone Hip X Suttonitiiia parchidiuiusrci,diccreaufum. dxUid ad Cacfarem, G Hipparchusnbsp;feftertium millies habet:neinhiare diuitqs diuitisrei uiderctur, ipftnbsp;quoqj laudauit. Hadrianus Imperator inGnitam pecuniam, qu^ spdtrtia^nbsp;Gfcodebebatur,priuatisdebitoribusinurbeat(^ Italia,in prouin- nufinHtulrij»nbsp;cqsuero edam ex reliqufjs ingentes fummasrcmiGt: Syngraphisnbsp;inforoDiui Hadriani, quo magis ftcuritas omnibus roboraretur,nbsp;incenGs, qui 8c in condone, 8C in Senatu fæpc dixit, Ita ft Rem/nbsp;publicam gcfturum, ut ftiret populi rem eGè, non propriam. Hæcnbsp;SCmuItaalia his Gmilia olim Prindpibus laudi data iünt :quia hienbsp;ipGs ft publicpjSc priuatorum magis,quam fuæ utilitati, operamnbsp;dare declararunu Contra ucro propter auaritiam uituperaornbsp;tur,qui propria cupiditate dudi,ucl serarium depecülantur,uelnbsp;iniuftis cxadionibus iubditorum bonadeprædantur.Quod uitiura cic.dt Oratornbsp;maxime propter luxuriem contrahitur. Auaritiam G tollere uultis re.nbsp;(inquit Cicero) mater eius eft tollenda luxuries. Item,In urbc luxu- or^tionenbsp;ries creatur, ex luxuria auarit/a exiftat neceGe eft: ex auaritia erum- P^®s.Ro#w»nbsp;pitaudada.SicC» Cseftr Caligula,ex luxuria in auaritiam proIapGis suetoniuf m.nbsp;eft.Cumenimimmcnias opes prodegiGet, quippe qui uities ac ft-pn'es millies I I.S. non toto uertente anno ablumpGt,ad rapinas convertie aniouun^uario Sc exquiGtifsimo calumniarum,Sc audionum.

G SC

-ocr page 104-

gt;4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b* BR.VNÏ Dß SEDiTlOSif

Vcâfgalfa ueä/galiutn generc» Ac prixum quidem ueäigatia noiia noua per inaudita, pn’mum per Publicatios : deinde, qiiia lucrum exubera*nbsp;C- Caligii/ bat^per Centuriones, Tribunes^ Prætorianos exercuit, nulîo re*nbsp;rum au£ hominutn genere ómiflb,cui non cfibuti aliquid impo*nbsp;ntretproedulijs,quætota urbe u^nirenh Certum ftatiimcp rxi^onbsp;bacurprolitibusat^Iudicibus ubicunc^ conceptis QuadrageHmasnbsp;fummæ^de qua licigaretur, nec fine pana, fi quis compofuiffe uelnbsp;donafle negociumconuinccretur» ExGcruIorura diurnis qusefti*nbsp;bus pars olt;rtaua : ex capturis proftitutarum, quantum quæqj unonbsp;Lupanar concubicu mercret. Lupanar in PalJatio conftituit, defbrudiseg 6^nbsp;inPallatio, inftrudispro loci digniiatecompluribus cdlis,in quibus Matrons^nbsp;ingenuiep ftarent, Mific circum fora Si Salilicas nomendatores,nbsp;adinuirandosinlibidincm iuueties fenesèp, pr^bita adiienicntibusnbsp;pecunia fanebris : appofitiep qui palam ‘nomina fubnotarent»nbsp;quafi adiuuautium Cæfaris redditus* Idem Galliarum, Hifpania*nbsp;rum, Syriaep SC Grædæ Principes confifeauit, ob tara leue ÔC itO'nbsp;pudenscalumniarumgenusjutquibufdam non aliud fitobiedui»,nbsp;qua'm qudd partem rei familiaris in pecunia baberent, Idem Gn*nbsp;Lcntulum Angorera,cui cenlus maxfmus fuit,mctuód angore adnbsp;fafiidium uitæco egit,ut ne quo nifi ipfo hærede moreretur.

Nero Claudius C3cfar,tantum in prodigendis pecunijs luxum exer* cuit,ut diuiiiarum 8^ pecuniæ non ahum frudura efle putaret, quàal

Conftfca/ tfoncsini^nbsp;quißüiiae.

Huttoniui in tJeroite.

Nero pro/profiifioncm. VndeibrdidosSó parcos efle dicebat, quibus ratio C^Cahnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conftaret : contra ucro magnificos, qui abuteremar

Gula, * acpérderêtî ac proptercalaiidabatmirabaturcçauuncuîunaCaiuîïl ® ’ nuJIo magis noinfnlt;,quam quod ingentes â Tibcrio relictas opesnbsp;in breui ipacio prodegifl'et. Quare nec largicndi nec ablumendi

intenditanimum. ItacçinfiituiCjUtingratorumin Principeni tefta' menta, ad fiicum pcr£inerent:Et,ut qui icrfpfifiènt uel diflaflcn«nbsp;ea,punirentur.Nuni item delegauit officium, ut non adijccret : Sdsnbsp;quid mihi opus fit : amp;C hoc agamus, ne quid quifquam habeat. Sednbsp;èc templis compluribus bonadetraxit, fitnulachraf]; ex auro uel ar^nbsp;gento fabricata, conflauif. Vdpafianus item, tametfi optirausnbsp;alioqui Princeps, tarnen ob auaritiatn repraehenditur, quod nonnbsp;contentus omifla iiib Galba uedigalia reuocafie, noua grauianbsp;addidifiejamp;auxifie tributa proainci)s,nonnunis amp; duplicanè ; Ipflt;nbsp;quoqjpræter hæc, negociationes pudeodas palam exerciierit, coe'nbsp;mendo quædam tantum, ut pluris poftea diftraheret : (èd nec Can-'nbsp;didatis quidrm honores, reifuc tam noxrjs, quàm innocenttbus abgt;nbsp;foliKiones uenditare cundtatus cfi:, Traditur etiam Procurato'nbsp;rum rapacifsimum quem^ ad ampliora officia ex induftria fblitunlnbsp;promouere,quolocuplctiorcs mox coademnaret» Qiubus quidetn,nbsp;uulgo

Calumnfæ modutn tcnuit. Hoc luxu cxtiauftus, 8C egens, calumuijs rapinifc^ Neronis.

fueteniitf in

Vefpa/tino, Veipafiai«nbsp;nus auarus

;.r


-ocr page 105-

LIBER SECVHDVS CAP. II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

uulgo pro fpongqsdicebaturun, quod quafiSóficcos madefacerct, exprimcret tumentes. QL-uaoquani font, qui opinentur adnbsp;rapinas ntcefsitate compulfom fumma ærarii ßfcicp inopia, de quanbsp;teftificatus Gc initio Principatus : profeHus, quadringenties milliesnbsp;opus eiïè,ut R.eipublica ftare poHèt.nbsp;nbsp;nbsp;Cæterum bæc fîniilia,tutxi

luxurix tum auaritiæ portenta, nonfblum turpia font Principibus, alqfcp Ftempublicam gubernantibus : fed omnium maxime etiamnbsp;Reipublic» pernicioia. Quippe ex quibus fubditi non raro ad dpnbsp;fcordiasScfeditiontSjtum inter fcjti^maducrfus Principes 80 Ma*nbsp;giftratus concitantur. Itaq^ quod Apollo Pythius oraculumnbsp;aedidit. Spartam nulla re alia nifi auaritia, effe perituram : Ciceronbsp;iatcrprctatur,n5 folumLaced^monijSjfedctiamomnibus opulcn*nbsp;tis populis prædixiflè. Sic poteftas iudiciorum à Scnatu in Equi* l, Flom lib,nbsp;tes translata, uedigalia,id eft,lmperi-) patrimonium,per feditioncm î.wp.«.nbsp;fuppreisit. Sic potentiorum auaritia, qua plebs depulia agris L.rlomhKnbsp;fuis foit,(cditioni Gracchanx occafionem prxbuit,per quam lex’•‘^•*4*nbsp;Agraria lata eft, ut nemini liceret ultra 5o.tcllurisiugerapoftidere:nbsp;Quæ multorum deinde cauGimalorum SC feditionum fuit, iara l. Fiomnbsp;ob auaritiam SC impotentiam foeneratorum quibus in terganbsp;quocç feruilitcr feuientibus, in Sacrum montem plebs armata fe^nbsp;cefsitjfeditio orta eft, Frcraebant enim primum fe foris pro libertatenbsp;ÔC Imperio dimicantes, domi ä ciuibus captos oppreflbs eflê, alijsnbsp;uincula,alqs foedarecentibus uerbtrum ueftigqs terga, aliasc:^ dc*nbsp;formitates, oftentantibus : Et neid rairum quidem.Eft enim foenusnbsp;deterrimum auaritix genu5,a quo omnium gentium bonefti homi-nes omnium maxime fcmper abborruerunt : propter quod ÓÓ fob uonum.nbsp;diti facile ad feditiones prouocantur, quod 8C ueterum teftimonionbsp;Sc exemplo confirmât Appianus.Per idem tempus (inquit) Opii*nbsp;mates in urbe contendere capere, cum quidamdebita cum uforisnbsp;emerentjlegequadamueterliubente, foprafoenus fanerari minimenbsp;licere: qui id feci(ret,eandcmmullt;fiamabil’o fubeundameffè.Ab*nbsp;borruifiè mihi quidem uidentur ueteres Romani fanoris confutenbsp;tudinefn:QuetnadmodumÔcGrçci,nec fecusac cauponandiqux*nbsp;ftum quendam exiftimafle, grauem intolerabilem^ç pauperibus,nbsp;Sc inimicitias ultro procreantem. Qua ratione commoti Perfe,nbsp;commodari deceptibile quoddam, mendacijs'cß refertum efle exifti*nbsp;mant.Confuetudine deinde temporis fanus approbante,hi qui-detn (ecundum moremexigebantnlli uero ueluti ex belloSCfedi-tionibus redditiones exhibibant. Erant SC qui fceneratorei poenanbsp;muldandos efle prxdicarent. Quippe Afellius Prxtor, ad quernnbsp;ifta ferebantur,cum foenus difibluere nullo modo poffet, iudicianbsp;illis uicifsim attribuerat, qux diffjcultatem ex moribus legecÿ pro*nbsp;dentem,difFinirent, Legem ttalt;$ ueterem innouari molefte fcrentes.

-ocr page 106-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o» BRVNI DE SEDITÏOSIS'

qui fafius exercebant^ fèditione tnota, Aièllium intcrcOlcre, Qu^c caedesac dißenfionesjongo poft tetnporc inteftinæ duilesc^ pernbsp;TitLwiw partes cxtiterc* Sed èC multa iæpe triftia iudi'da Ronicc in fœ-ncrsLtores fada iïint,nitniruni,ut horuni ipforum auaritia üip*nbsp;prefla, feditioncs ucï ortæ corapriniercncur,uel futurx euirarentur*nbsp;Poftremo multas quoqjeiufdeni generis fcditioncsjcx noftra-*nbsp;Aflat.lib,f, tibus Hiftorijs commemorare poiïem, ex ijidem ferc auaritiæ ra#nbsp;Sediiiones d/cibus ortas : Qin'ppe quarum ali» propter cnutatfonem monetae,nbsp;ex Auartgt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propter diiîiinutionem libræ, aliæ propter nouas penßones 8^

uedigaba,aliæ propter iâïis,aliac^ noua amp; infolita tributa,ali3e propter Ribfidium rebus uenundandis impoßtum, aliæ propter in-iiiftas exaftiones,aliaiuè fimiles caufas,in Gcrmania,Galïia,Ànglia,nbsp;afijfqj nationibus excitatæ traduntur» Sed quariim exemplanotioranbsp;uulgatiora^ funtjhis qui Hiftorias norunt, qua'm quæ debeant : 8Cnbsp;numeroßora,quam quæ poisint hoc loco omnia à nobis enumcr«ivi»

De ßditionihtfs y nbsp;nbsp;nbsp;propter honores ina^ua^

bter difïributoSy oriuntury Cap» III»

S N diftribuendis honoribus æqualitas feruari dlt;^ bet, quæ ut atnicitiæ author eft, ut eft apud Pla^nbsp;tonccn:itainæqualitas difcordiarum amp; ftditionuMnbsp;æqnalitatem it a accipimus,utnbsp;*1 omnibus omnia, id eftj'uuenibus ac feni*nbsp;? busjdodis amp; indodis,ftuhis ac fapientibus, robU'*



ftis acdebih'bus, reddenda fint:fed ut cuit^ pro dignitate fiia ài' ftribuatur, Q^uod quidetn iuftitiæ raunus eft, quam Ariftotelesnbsp;comraunium bonorum diftributiuam uocat, Eaeft, qua honores»nbsp;præmia,amp; pœnæ, fecundum æqualitatem proportionum hono*nbsp;ris, præmiorum,dignitatis 8ó mcritorum,panæ item delido*nbsp;rum, diftribuuntur t alioqui inæquabitibus æqualia erunt inir-*nbsp;LJjonor^Je qualia, Utidem Plato ait» Et ut fummum ias in fummam iniurian*nbsp;æqualitas, (umma fit inæqualitas» Atcç CJSnbsp;demmcrib.^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fonre émanant leges, quibus iancitur. In deferendis

Jjotiorib, I. honoribus ordin cm adhibendumefte, Sc rationem dignitatis per^ cuin^Kzc.cfe fonarum habendam, ut fcilicct non alrjs qua'm dignis conferaO^nbsp;pluresiis,qui funt digniores. Sed amp; à mfnoribus a^nbsp;tco/ijrdC.He maiorespcrueniendum,necad honores affumendoseffe,nifi ido*nbsp;re milita,li.ii. neos t nifi idonei non erunt, qui honoribus fungantur: ac pro^nbsp;pterea lpurios,facinorofos,Iudæos,h»reticos ÔC infames, ab bo' •nbsp;noribus

-ocr page 107-

LIBER. SECVNDVS CAP. Ht

noribus 5C publtcis muneribus cflc fcpeUendos, Similiter honoris


augtïicntumnonambitioncjfea labore ad unumquencp deuenirc ff:(ieMca.nw^ debercJtemcelfîorem gradutn hooorum eos obtinerc debcre, quP i.gwerlt;it.$.nbsp;bus laborum afsiduitas, SC ftipcndiorum prolixitas fuffragatur. fpurios^Lnbsp;hem ad honores euehendos efle,quibus meritorum aftipulantur ^gcuriom^knbsp;infignia,amp; fîquæ ftint fimiks. Fit autem faept,ut hac régulanbsp;diftributiuæ iuftitiæ ab his,qui rebus oublicis præiunt,ncgleda, c.de dignité»-

funt.ho 'ioribus arccantur : Contra uero fodnorofîs amp; infamibus l.ßquntido.c» hominibus publica muncra,honoresc^ demandentur.Quæ quidetnnbsp;fumma inaequalitas cft, propter quam boni iniuria fe afftci ne-glcâui haberi exiftimantes, ad iram condtantur : Et irati fubindcnbsp;irndîdam meditantur^ Eftcnim ira apparcntis ultionis appetitusnbsp;cuna dolore,propter apparentcni immerito ucl in fe, ucl in fuosnbsp;contemptuoa.ut mqœt Ariltotdes ; Sc cum uindicare fe propter TbfodcÆ.nbsp;impoteiitiam non poflunt,tum ad feditiones conuertuntur,nbsp;Vnde rede didum cftjinæqualitatem in diftribuendis honori-busledirionumcaufamefle : ipGenim inhonorati, alios honorâtesnbsp;cernentes, feditionem aggrediuntur. Cuius rei unum tantum ex Exemplanbsp;Liuio exemplutn proferre libet. Fabius Ambuftus ex duabus filia- Fabionbsp;bus alteram minorem Lscinio Stoloni illuftri uiro,fed tarnen ^’^bufto,nbsp;Plebcioî alteram maiorem S. Sulpitio Patricio, coniugem dedit.nbsp;Qyarum Plebcia,cuni Ibrorc lalutaret, cuius uir Tribunus militumnbsp;conlulari poteftate erat, fafees Udorios foribus appofitos, cum in-decenter expauifîèt, ob id fatis infoknter rifui forori fuit, mirantinbsp;id ignorare fororetn : Id segre hrens fe honore anteiri,i fororenbsp;patricaufam doloris folcitanti ,confcfîà fimul amp; quefta eft, impartnbsp;feiundameife, SC in domo nuptaiu, quam nec honos ,nec gratianbsp;intrare polïèt. Hæc pâtre cum gencro communicante, gener ani-mum ad Tribunatum conuertit, fperans in co Magiftratu ad aliosnbsp;ctiam honores.uiam fibi aperturum. Hine feditio non parua internbsp;Patricios ÔC Plebeios orta. Siquidem C. Licinius, amp; L. Sexiiusnbsp;Tnbuni creati, promulgant leges: Vnam de acre alieno, ut dedudonbsp;eo de capite quod ufurispernumeratum effet,id quod fiipercfltt,nbsp;triennio acquis portionibus perfolueretur. Alteram de modo agro-rum,nequis plus qua nquingentaiugeraagri pofsideret.Terciam,nbsp;ne Tribunorum militum comitia fierent, Gonfiilumcç : utcç alternbsp;ex plebe crearetur. Hæ igitur leges, uteunep Appio Claudio reß-fteatc,tanicnlat3cfunt*Et primus Licinius Stolon Conful creatusnbsp;tft,ut Plinius fcribit : alfj tarnen L. Sextium eiufdem ordinis fa- illufl.e.to,nbsp;dumeffeexiftimant. lam ambitio eorum, qui ad honores Tit.Liwt« lûnbsp;lt;damindigni afpirantjfaepe feditionum caufa fuit: resquidem in

-ocr page 108-

Dr BRVNT DE SEDITIOSÎS

conditatn Bucephàliatn uocaüerât cuius mortem quo^ acerrtmi tulit,amicum quendam ô£ familiärem amifîffê fecxiftimans. Simiknbsp;SKft.i« Julia quiddam de equo lulrj CæGris tradit Suetonius, quern pedibusnbsp;prope humanis, QC in modum digitorum, ungulis iafs’s;apud fcnbsp;natum magna cura aluit, nee patientem (efloris akerius,primusnbsp;afeendit. (Xuanto magis inter homines, opinio iuftitix, pru*nbsp;denriæ,aliarum^ uirtutum obedientiam,eorum autem, quæ hisnbsp;contraria iunt, inobedientiam efFiciunt, àC fubditos ad rcbeUio*nbsp;ifibferiiMdum Dem aduerfus dominos iuos prouocantC lam ex ed inobe*nbsp;jf.de ojf.pr^f. dientia fubd corum nafcitur,quiaadominis fuis in nimiam famt*nbsp;liaritarem admittuntur. Nam ex conuerfatione gequali, contemptionbsp;dignitatis nailitur. Proinde ueteres id pracfidibus prcuinciaruoinbsp;obièruandum efle putarunt, ut in adeundo quidem fe faciles prx*nbsp;berent, fed contemni tarnen fc minime fuflinerentîac prop ter canbsp;ànimiaeorum familiaritate abftinerent, amp; ita in adminirtrattoni-bus publicis ueriàrcncurjUt authoritatem dignitatis iuæ non fblutnnbsp;non minucrent, fed etiam ingçnio fuo augerent, Sed Sc humilitasnbsp;Ioci,gcneris,uel conditionis. mulfis fsepe cauia fuit,ut contemptuinbsp;haberentur,amp; obedieniiaeis fubfrahcrctur t Veluti fi priuatus nuUonbsp;antea publico fundus muncre,publicæ adtniniftrationi praeficiatur,nbsp;aut Plebcius dignirate nobitium decoretur,aut infi'mæ fortis ho*'nbsp;mo regno adminiftrando præfidatur. Quemadmodum Marius,nbsp;trigintaTyrannorumunus,quiGallieni temporead Impcrq gu'nbsp;Faber fcrlt; ^®^^2cula eucóti iîint: ex fabro ferrario in Imperatorem à militénbsp;rarius fa» bus eledus,cum triduo regnaflêt, à quodam milite, qui dus quottgt;nbsp;dus lmp. dam in offîdna fabrili operarius fuerat, contenptus, ab codentnbsp;etiam occilus eft : his etiam interemptoris uerbis additis, Hic eftinbsp;gladius, quem iplê fedfti. (Xuanquamis generis fui amp; conditiO'nbsp;nis uilitatem adeo non ueritus:eff,iic de fùo quoq^ artißeio nonnihifnbsp;Concio gloriatus fit. Siquidem eius Condo prima talis fuifle didtur*nbsp;eiusad,miigt; g^'o commilitones, pofic mihi obfjci artem priftinam, cuius miWnbsp;omnes cftis teftes.Sed dicat quifep quod uu!t,utinam ièmpcr ferrutt*'nbsp;exerceam:nonuino,non floribus,non mulierculis,non popinis,nbsp;ut facit GallienuSjindignus pâtre fuo, amp; fui generis nobilitat^»nbsp;depereani. Ars mihi obfjdatur ferrar/a, dum me amp; exteræ geit'’nbsp;tes ferrum attredafle fuis clad«bus recognoRant in Italia» Deniq^»nbsp;ut oronis Alemania,omnifep GermaTra,cum caetcris quæ adi»'nbsp;cent gennbus, R-omanura populum ferratam purant gcntem,üfnbsp;fpedaliter in nobis ferrum tiraeant. Vos tarnen cogitetis uelint»nbsp;fecifieuos Principem,qui nunquam quiequam feierit tradarc,nißnbsp;ferrum. CL-uod idcircodico,quia Rio mihi à luxurioßlsima illa peft^nbsp;nihiiopponipofi'e,nißhoc,quod gladioru armorumc« artifex fu^^nbsp;rim. Contra ucro Maximinu Imperators, fiuefuperbia ßue metifnbsp;contemptus.

-ocr page 109-

LIBlR. SECVNDVS 'CAP, IIlV

cöntemptuSjita generis fui pudui't,ut ignobilitatis tegendæ caufà, omnesconlcios generis fui tntcremeric. Fuit autcni utrocp parente,nbsp;paire 8ó niatre,barbaro natus, amp; in prima pueritfa paftor,nonnun-quam proccr, qui latronibus infidiaretur, 8lt; fuos ab incurfionibusnbsp;tindkaret. Author lulius Capitolinus. (Xucmadmodum igvnbsp;turflorerc Refpublicas uiden3us,fi qui illis præfunc, prudentes funt,nbsp;iufli^atqs alqs uirtiitibus prædûi, ut Plato dicit, fi aut Philolôphinbsp;inipercnr,aut lmp erator es philofophentur î Quod ucrbum Anto-nino Philofôpho Imperatori frcquens in ore crat. Ita tumultibusnbsp;fcdûionibus fftuent necclîê cft,in quibus dominantur, qui uelnbsp;propter impr obitatc,uel i(nprudendaaa,uelpropter nfmiam famknbsp;JiariraiêjUel propter generis conditionem,aut fortunæ tenuitatem,^nbsp;fubdiiis contemptui habentur* Quales fane fuerut uarif mditumnbsp;in diuer fis Romani orbis partibus fèdin'ones.Gallieno Imperij gu-bcrnacülatenentc, nimirumob idconci£atæ,quodis Princeps,tuinnbsp;proptcruitam, quam cgit turpifsimatn : tum propter res minus ànbsp;feprudenter gcftas, ac lubricam cius faUacemc^ fidem, notl folumnbsp;auiris, fed ctiam iinuh'cribus contcmptui habebaiur. Vnde annos, TrfScSZwnbsp;quibus Gallienus amp; Valcrianus Imperium tcnucrunt, trigintanbsp;I'yranni cxticerunt : Quorum unufquifqj per rs.beUioncm Impe-ratoris Romanorum titulum nomen ufurpauit. Inter quos 8c Contcm/nbsp;ZcnobiaSu Viclorinamulieresimperarunt.incerim Gallicno uino ptibilisnbsp;amp; popinis uacante,ac Lcnonibus fc nimis amp; mcrctricibus dedeote,nbsp;ac bona naturae luxuriæ continuatione deperdentetEt cum internbsp;hsec tempora uarfas mundt partes, Romano Jmperio fubditas,nbsp;amicterct,quafidetrimentis uilium minifteriorum Uiderctur affiri,nbsp;iocabamr. Nam intermeracum nunciatum eflet,Ægyptum de-fciuiflcjdixifie fertur. Q^uid,finel{noÆgyptioeflc non poffumusCnbsp;Cum autemuaftatam AfiamS^ EJementorum concurfionibus,nbsp;Scytharum incurfionibuscomperificn Quid,inquit,finc Aphro-nitris eflê non poifumus Perdita Gallia,arrififle ac dixifie perhibe-tur.Non fine Trabeaiis Sagis tuta Refpublkatftc Illudadhu* Valeriotnbsp;militatem generis Si conditionis pcrtinct,quod de Gratidio ,C,nbsp;Mari) Proconfulis Afîæ legato refertur, Nam hunc a Proconfuknbsp;ad L. Syllam Conftilem accipiendarum Legionum caufa mifliim,nbsp;militestrucidarunc,idindignafi,quoda lummo Imperio ad eum,nbsp;qui nullo in honore ueriaretur, tranfire cogerentur»nbsp;nbsp;nbsp;lam uero

propter contemptu partium, inuice (efe fpernentium, ad iêditiones


bernatione

-ocr page 110-

StÖ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D» BRVNI DE SEDlTtOSrS

conditatu Bucephaliatn uocaüeritt cuius mortem quo^ acerrim^ tulic,amicum quendam dC familiärem amififle fe exiftimans, Simiknbsp;SKet.in ïtflia quiddam de equo lulq CæGris tradit Suetonius, quem pedibusnbsp;prope humanis, in modum digitorum, ungulis iais*s;apud fcnbsp;natum magna cura aluit, nee patientem fcfloris alterius,primusnbsp;aicendit. CLuanto magis inter homines, opinio iuflicix, priknbsp;denriæ, aliarum^ uinutum obedientiam, eorum autem, quæ hisnbsp;contraria iunt, inobedicntiam efFiciunt, 5C fubditos ad rebellie*nbsp;Lobferuandum Hem aduerfus dominos iuos prouocantC lam 8C ex ecî inobe*nbsp;lf.deoff'.{ir£[. dientia fubd corum nafcitur,quiaàdominis fiiis in nimiam famt*nbsp;liaritatemadmittuntur. Nam.ex eonueriatione atquali, contemptionbsp;dignitatis naA'tur. Proinde ueteres id prarGdibus prouinciaruninbsp;obièruandum efle putarunt, ut in adeundo quidem fe faciles prse*nbsp;berent, fed contemni tarnen (c minime fuftinerent:ac proptercanbsp;animiaeorum familiaritate abftincrent, amp; ita in adminiftrationi*nbsp;bus publicis ueriarlt;ncur,ut authoritatem dignitatis iuæ non fol umnbsp;non minuerent, fed etiam ingçnio fuo augerent, Sed amp; humilitasnbsp;Ioci,gencris,uel conditfonfs,.raulfis fæpe cauià fuit,ut contemptuinbsp;haberentur,Ôd obedieniiaeis iub^raherctur : Velutifi priuatus nullonbsp;antea publico fondus muncre,publicæ adminiftrationi praeficiatur^nbsp;aut Plebeius dignitate nobilium dccoretur,aut infimae fortis ho*'nbsp;mo regno adminiftrando præfiaatur. Queraadmodum Marius,nbsp;trigintaTyrannorumunus,quiGalIieni temporead Impertj gu*nbsp;Faberfcr* J^^rnacula eueefti font: ex fabro ferrario in Imperatorem à mill«-'nbsp;rarius fa» bus eledus,cum triduo regnaflet, à quodam milite, qui cius quotigt;nbsp;dusimp. dam in offidna fabrili operarius foerat, conter.iptus, amp; ab codentnbsp;etiam occifos eft : his etiam interemptoris uerbis additis, Hie eftnbsp;gladius, quern ipfe fedfti. (Xuanquamis generis fui ÔC conditio*nbsp;nis uilitatem adco non ueritus eft,ut de fuo quoep artificio nonnihilnbsp;Concio gloriatus fit. Siquidemeius Condo prima talis fuifle didtut*nbsp;eiusadmi^ commilitones, pofte mihi obrjei artem priftinam, cuius miWnbsp;omnes eftis teftes,Sed dicat quifep quod uult,utinam fempcr ferruiW’nbsp;exerccam : non uino, non floribus, non mulierculis, non popini^,nbsp;ut fadt Gallienus, indignus patre fuo, amp; foi generis nobilitat^nbsp;depeream. Ars mihi obfjeiatur ferrar/a, dum me amp; exteræ gelt'nbsp;tes ferrum attredafte fois cladibus recognoftant in Italia«. Dcnicff»nbsp;ut omnis Alemania, omnifep Germania, cum cæteris quæ adia*nbsp;cent gennbus, R-omanum populum ferratam putant gcntem,otnbsp;fpedaliter in nobis ferrum timeant. Vos tarnen cogitetis uelint»nbsp;fedftèuos Principem,qui nunquam quicquam feierit tradare,nißnbsp;ferrum. CLuod idcirco dico.quia ftio mihi à luxuriofilsima ilia p«ft^nbsp;nihil opponi pofte, nifthoc,quod gladioru armorumœ artifex fo«'nbsp;rim. Contra uero Maximinu Imperatore, ftuefoperbia fiue rnettfnbsp;contemptus.

-ocr page 111-

LÏBlR SECVNDVS 'CAP, lilt' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t»

contemptusjta generis fut pudui't,ut ignobilitatis tegendæ caufâ, omnesconfdos generis fui interemerit. Fuit autem utroep parente,nbsp;paire ôi matre,barbaro natus,nbsp;nbsp;in prima pueritia paftor,nonnun-

quatn proccr, qui latronibus infidiaretur, fûosab incurfionibus Lîndkaret. Author Julius Capitolinas. CLuemadœodum igi- luI.Cdritol.î»nbsp;tur florere I^cfpublicas uideœus,fi qui illis præfunt, prudentes funt,nbsp;iufti,atqs alijs uirnitibus prædni, ÔC ut Plato dicit, fi aut Philoibphinbsp;in)percnr,aut Imperatores philofophentur : Quod uerbum Anto-nino PhJoibpho Imperatori frequens in ore crac. Ica tumiikibusnbsp;fcdûionibus ffiuent neccllè eft,in quibus dominantur, qui uetnbsp;propter impr obitatê, uel imprudentfaai,uel propter nfmiam fampnbsp;liariraiê.uel propter generis condinoncm,aut fortunæ tenuitatem,^nbsp;fubditis contemptu! habentur*nbsp;nbsp;nbsp;Quaïes fane fuerut uarip nulitum

in diuesrfis R.omanierbis partibus ièduiones.GaUieno Imperij gu* bernatulatenentc, nimirumob idconcitatæ,quodis I^rinceps,tuninbsp;propicruitara, quani cgit turpifsimatn : tum propter res minusnbsp;feprudenter geitas, ac lubricam eius fallacemèp fidem,non folumnbsp;àuiris, fed ctiam àmuîicribus contemptui habebaiur. Vndc annos, TrebeUiMnbsp;quibus Gallienus Valerianus Imperium tenuerunt, trigincanbsp;l’yranni extiterunt : Quorum unufquifqj per rs-beUionem Impe-ratoris Romanorum titulum amp; nomen uîurpauit. Inter quos amp; Contem/nbsp;2enobia£lt; Viciorinamulieresimperarunt.inceritn Gallieno uino ptibilfsnbsp;ÔC popinis uacantc,ac Lenonibus fe nirnis merctricibus dedeote,nbsp;ac bona naturæ luxuriæ continuatione deperdente : Et cum internbsp;hæc tempora uarias mundi partes, Romano Impcrio iùbditas,nbsp;amicterct, quafî detrimentis uilium minsfteriorum uiderecur afEri,nbsp;iocabanir. Nam intercæteracum nundatum efler,Ægyptum de-Jciuifle,dixgt;fi€ fertur. Q^uid,fineIinoÆgyptiocfle non pofiumusCnbsp;Cum autem uaftatam AfiamS^ Elementorum concurfionibus,nbsp;Scytharum incurfionibuscomperiflcL Quid,inquit, fine Aphro-nitris efiè non poffumus C Perdita Gallia,arrifiire ae dixifie perhibe-tur.Non fine Trabeads Sagis tuta Rcfpublitatftc Illudadhu' VaîeritttMiiXfnbsp;m’iifatem generis Si condicionis pcrtinct,quod de Gratidio ,C.nbsp;Marrj Proconfulis Afîæ legato refertur. Nam hune â Procoiifulenbsp;ad L. SyJIara Confukm acciptendarum Legionum caufa miflûm,nbsp;niilitescrucidarunc,idindignafi,quodà fummo Imperio ad eum,nbsp;qui nullo in honore ueriàretur, tranfîrc cogerentur.nbsp;nbsp;nbsp;lam uero Si

propter contemptupartium, inuicê feie fpernentium, ad iêdftioncs l'cruenitur, Velud in paucorû potêcia ( libet enim exemplis Ariftote-lis uti)quando plures iùnt illi,qui à Rcpub.excluduntur.PotentiorcSnbsp;enim fe putant : Et in popular! ftatu opulenti,contemnentcs inordi-nationê amp; malam adminiftrarionê corum,qui Rempub, gubernât»nbsp;Ccu apud Thebanos poft pugnâ in Oenophitis côôufiam,mala gu-bernauone

-ocr page 112-

Sî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D« BR.VNI ÖE SEDITIOSIS

bcrnatione popularis flatus ititcrrjt.Etin Mcgarenfibus, cum pef mord/nationê Magiftratuum ncgiigentiatn fuperati funt.Et Sy'nbsp;racufis ante Geloilis Tyrannidem ! SC Rhodi] populus^antequamnbsp;rcfertur feditio,quam Rotnsßnbsp;condi'ta.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Canülcius,! nbunus plebis.aduerfüs Patres cÖc(tauit,qua in id con*

tendit,quod SC tandem à Patribus etiam exegit, ut promifcua eflènt plebis Patrumc^ con nubia, SC ut alter Confulum ex plebe crearetunnbsp;Caaß coigt;nbsp;nbsp;nbsp;iHud quôcç uidemus,in magnum fæpe Laicorum contemptutrt

LScorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epifcopos,Præïâtos, omnemcp adeo Clerum : quia uel indo*

contra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eos,minusc^ad difpenGnda minifleria diuinaidoncos,uel mlt;x

Clerum. Icuitate atcj turpitudine corruptos efle uident« Quæ res ÖC ipfä multarum fæpe feditionum,hærefum,amp; fchifma(um,caufàfuit.Nccnbsp;idmirumquidem.Namcumalioqui Laici Clericis oppidó ßnt iti'nbsp;fefli,tum in eos maxime eorum acerbantur odfa, cum eos ipfbs tumnbsp;dodrina defidentes,tum uita amp; moribus fcandalum alijs prfbentes,nbsp;uiderint, Vt uerifeime ä Beato Äuguflino didum ßt. Neminemnbsp;in Eccleßa Dei nocere atnplius, quam qui peruerfê agens, nomennbsp;uelordinem Gnditatisamp;^ Sacerdotis habet. Delinquentem nant^nbsp;huncredarguere nullus præfùmit, in excmplumculpauehemen*nbsp;ter extenditur,quando pro reucrentia ordinis peccator honoratur»nbsp;Nam hinc occaÖonê nadi Laici,non fblum culpabiles ipfbs,fedto*nbsp;turn etiam ordinem Clcricorücontemptui habct.Quod èc in maxi^nbsp;mum non modo ipfôrum,fèd etiara ipfius Ecclefiæ damnum reduö*nbsp;dat.Ac propter talem contemptum aduerfus eos, ad grauifsimasnbsp;tandem fêditiones,hærefês, SC fchißnata conuertuntur, Ac ex ea*nbsp;dem caufa hærcfes fchifmatanoflri temporis, partim orta,partimnbsp;etiam deinde propagata,nofcuntur.Etenim propter ignorantiamnbsp;Epifcoporum amp; facerdotum, infligatoribus Apoflatis quibufdatnnbsp;Monachis,ccgt; proccßerüt,ut iam non uereantur cos ipfbs,tanquamnbsp;facrarum Icripturarïï rudes 8ó indodos,docend( èc prædicandi rai^nbsp;nere indignos eße,pronüciare,amp; procul etiam arcere,fèd etiam hf^nbsp;eadem ipfi (quod nullo,neq^ diuino net^ humano, iure eis pcrmifsi^nbsp;eft) ufurpare, omnêq^ adeo tam docendi, qua'm facra adminiflrafl'nbsp;di potcftatem,Laids,etiam nullo fexus difcrimine habito,8^ uirisnbsp;Laicorum mulieribus permittere. Quæ res tandem eo' etiam creuit,ut iam nonnbsp;infultatio^ uereantur Laici (quod amp; olim in Gallia fadû, fed authoritate Ro»nbsp;nes contra Pontificisdenuoreflindüfuiße,narrant hiiloriæ) facerdotumnbsp;Catholico» nioncs,quos pro officio paflorali ad populum habent, utriufcç Tc'nbsp;cioncT^”* ftamenti teflimonijs ut authoritatibus, fiue in prauum fenfum dc^nbsp;tortis fcripturis ueros ï fiue fècundum uerum diuinaru fcripturarun*nbsp;fenfum £edfos,in os pr^dicantium refiflentes,quin ipfis etiam Bibli®'nbsp;rum lods in medium produdis, reprobare.

I

-ocr page 113-

LIBER. SECVNDVS CAP.

JDe fedùionibtfs f^iuc projeter metitnt

EnioiatnadnKtum.queniôC ipfutti iedidonScatt** fam cflcdiximus.EftautcmMetuSjinftands péri-cultuel futurilt;aufà,meotistrepidatio. SedSCquodnbsp;per uiiiifitjidoaetu quocß fieri uidctur.Eft auteennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦

uis maioris rei impetus,quf repeîii non poteft. Prompter metum igitur ad feditfones dcueniunt, qui



inftantâini uel futuroruni periculorum terrorc perculfijCa ipfa priuC quant aft’erantur,declinarcaggrediuntur* Velutt, fi (celerati homines ludiooruntmecii aducrfiis Magiftratus infijrgant î aut Lb-diti Tyrannorumuioi amp; crudelitateni forniidantcs,n€ taie quid pa-tiantur,eorum Imperium auerfentur» Ac in primo quidcm genç-re confdcnaa fcekrum,ac metu ludiciorutn exagicatus Cattlina, ciorû Ca^nbsp;fcditioncminpatriamomntum,nifi induftria M. Ciceronis fepita tilinafa^nbsp;fuifTetjCruentifsimam futuram excitauit. Huicenimabadolefcenna eft fe/nbsp;bclktnteftina,cacdcs,rapinæ,difcordiaduilis,grata fuere, qui te. diüofus.nbsp;petundarura reus^ad nullos honores peruentre potuit : Sed ôc fami-liarcsillilueruncLentuîus Antronius Céthégus, ôô quicunqs alie-num xs conflauerant,quo flagnium amp; facinus redimerent. Propte-rea omnes nndfcp parricidx,fàcrilcgi,conult;di iudicfis,aut pro faótisnbsp;wdiciumtimentesrad hoCjquos œanus atc^ lingua periurio,aut ciuilinbsp;fauguineal£bauPofcrenaoomnes,quos flagitium,cgcftas* confeiusnbsp;animus exagitabat î Quibus foeijs confifus Catilina, propterme-tuminfiigendarumob perpetratafadnora panaruim,opprimend3ßnbsp;Rcipub. confilium cœpit. Sic apud Rhodum olim nobiJitasnbsp;contra pîebem infurrexit metu iudiciorum, quæ ibi parabantur.

lamamp;exeadcm caulà noftris quoep temporibus Anabapti- Seditio ftarum (êditio conflata eft. NaniSóipfi multorum fibi immaniisi- Anabapttgt;nbsp;morumfcelerumconfcij,metu petnarum in Anabapîiftas non itanbsp;pridem conftitutarum,ciuitatcm Vueftualiæ Monafterium occu- ”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

pantes, ac ualidiistmis præfîdtjs munientes, conftituto inter ipfos Peribnato quodamrege, non folum Epifeopo Monafterienfi,, ciuanbsp;locidorainOjlèduniuerib etiam Imperio rcbcllarunt. CL^uod malum procul dubio latius etiam ferpfifik, nifi quorundatü Princi-pum 5^ Ordinum Imperij potentia, reftindum amp; cotnpreflum fiii-Iset. Ad alterum genus refcriintur iêditiones,quxpropter pœ-nas innocentibusinique,aut nocentibus durius, quam oportet, ir-rogatas:auta!iâsiniuriasfubditis à potentioribus illatas, commo*nbsp;üentur. Nam iufiatiæ æquitatisc^ ratio exigit,ut in irrogandts fnbsp;panis nihil à iudicanie durius aut remifsius conftituatur, quàm fnbsp;caufa depolcat. Nec cniin feucritatis awt «Icmentiae gloria affe-

lt;ianda

-ocr page 114-

64 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R »RVMI DE SEDITIOSÎS

Mwpi4t«r âanda cfl:,fed perpetlfo iudido,pro ut quftes cxpoftulat,ftatuen' Côofh'tucndscpocnsc bC correamp;ioncs, ut ex charitatenbsp;44 ƒ iisniant, non ex ftjfofc, pro culparum diuerlîtate diuerfæ, ucl minogt;nbsp;rcs uel amph'orcs.S^ütddiâa non fàcuientis pleâantur animo^ fednbsp;medentis. Sanc hac iuRitix æquitatis régula, tn inferend^ poenisnbsp;cuRodita,redé fuuoi offîdum iudicantes,enam (îne lubdîtorum o('nbsp;fenßone,abfbluenc t negleda uero,occafîonem præftabunt^ut 8lt; adnbsp;l'ram qui (unt ofTenß condtentur, 8C ne quid fimile deinceps patiao^nbsp;r«H.Plt;terc«- tur,formidantcs,adültioncm prouocentur. Âtq^huiufmodi Grae'nbsp;feditionis caulam quidam fuiflé putanc,nempe Mandni CoU'nbsp;’ fulisjob foedus turpiter iâum, hollibus per Feciaks fadam deditio*nbsp;nem, Quae cum iniuftaT. Gracebo eiufdem foederis authori uidc*nbsp;retur,immahemciuiratis diflênfîonem commouit. Sic Sciniuria»nbsp;Magiflratibusaffedijfubditi ad uindidam amp; lêditiones conuertun^nbsp;TU. Liuiiu tur, Atcp ex hac caufa orra feditio eft aduerfûs Tarquinium Su'nbsp;perbum Regem,n«mirum propter uim etiibidinem ipfius in Lucre-*nbsp;ÈKtrppiXi.»* intencatam, nefandumftuprumei illatum, miferabîkô*nbsp;eius cædem^quaè 8d ob fuperbtam Régis,ôi uarias iniurias ab eo pknbsp;bi illatas, mifedas ÔC laborcs pîebisin foflâs cloacasc^ exhauriendasnbsp;demerfàSjCo'^ufcjß Créait,uc Imperium Régi abrogaretur,exulerc^ eflenbsp;Tît Liuiat K iuberentur,L, Tarquinius cura uxore 5c liberis.nbsp;nbsp;nbsp;Similis èC zx ea^

j.rttart.conJ, demcauiaortalêdicio fuit, quam in urbe Decemuirarus libido coti^ te^*^*^’^**-* Nam in eo Jmperio Appius Claudius eo infolentiæ elafusnbsp;pii.de uirit cft.ut ingenuam uirginem ftupro dcftinarct:obli’tus ÔC L.ticrciix,5^nbsp;illußris e.xi. Regum exadorum, amp; iuris, quod ipfc compoHierat Quam rem,nbsp;quum iniquo animo ferret puellæ pater Virginius,homo plebeq ge^nbsp;neris,8C iiliam in medio foro interfecit, èc milites ad uindicanduutnbsp;facimus accendit:qui creatis Decem tribunis, Auentinû occuparunt,nbsp;PoMponiw Decemuiros abdicars fe Magiftratu præccperunt, eofe^ oœne«nbsp;tureeonfultuf jut mortc âut cxilio punierunt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eiufdem fere generis eft feditio,

militibus excitauit Appq Claudi) fseuitia. Is enim cum pk' bem odiflèt plufquam paterno odio, quod opponente amp; rcfiftent^nbsp;C5iiile,kgem obtinuiftèt,ut Plebefj Magiftratus tribunitijs comitij^nbsp;(ïerent,amp;c* (âeuo Imperio exercitum ftimulare capit,ealt;^fæuitiae®nbsp;inobedienti|^adegitexercitum,ut ipfius Imperium prorfiis negledo,nbsp;produdusin boftem, uoluntaria fuga tergahofti daret;

produdus in hoftem,non folum ut F^ianus exer'* dtus uincere noluerit, fed etiam uincinbsp;uoluerit, ne triumphum iCQ'nbsp;perati quaererett

fditionibn^f

-ocr page 115-

tiBER. SBCVNDVS CAP. Vï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S5

jDc fiditîonihitSy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propter altlt;juorum pra:potentiam Cquot;

incrementumexcejjüum^inl^epubltcaßunt^

Caput

N Rcpublicabcnc conftituta, certa atxiidtiarutn,d(gt; uiuarutn,et honorum,?qualitaris proportio «fl« dcgt;nbsp;b«t»Quemadmodum enirn in ceteris artibus fqualpnbsp;tas quidam proportionis öbferuaturtaquafldiice^

I datur,opus Gbi nô rccte côflare uid«cur,N«^ «niai

8 pidor excedcotem mcnfiiram pedem animal habere patitur, quamuis pulcherrimus pes ille fitùiecÿ nauiû art if ex pro-ram,aut aliam partem hauis: nclt;^ magifter chori,eum qui pulchrio-rê et meliorc toto choro uocê eniittit,Gnct in choro efleîlta ÔC in Re-publica,fî quis iùpercxceUat, quafl nullà ad cætcros æquaïitatis prox portionem habens,ciuili corpori minime cohgruere uidetur Jdeoc^nbsp;ÔC propter præpotcntiâ, incrementû excefluum, feditioncs fîununbsp;Quorum illud ad fingulares perfonas:hoc ucro ad ordines Reipu-blicæ fpedat*nbsp;nbsp;nbsp;Primum igitur, fl qui maiores Sgt;C potentiores funt,

uel unuSjUel plures,quàm fecundum duitatê et potenttâ Reipublicç, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

mox confcquitur, ut uniusdominatiouel gubernatio uiolentafîat, ut inqüit Ariftotdcs. Vnde ÔC qui ad cam ipiàm cohfèqucndâ con-tendunt,8c quiafpirantibus ad eamreludantur,adfeditioncsde-ucnire folent. Sunt enim qui flagrantifsima laudis et honoris Gupidi- Itt.c.j* zr lit»nbsp;täte 3eftuâtes,quanio in Republica amplioribus honoribus fungun-tur.tanto maiorum adipifcendorû cupiditate accenduntur,necantcnbsp;fatiantur quàm dominationcm in omnes Gbi comparenthmmo nenbsp;turn qüidem fatiantur, nifi amp; fuperbifsimo dominatu quofcûq^ libet tibà.nifto»nbsp;pro libidine fuaGipprimantîgrauitcr ferent«s,aliquid aie fadum in-firmari, ut de T»Gracchorcfert Velleius Paterculus. Attalis fane Titw L.lit.î»nbsp;Decemuirorum infolentia fuit,qui ConGilari Gbi mandata poteftatenbsp;abuG,primû quidemiûGgne Impcrij,quod penes unûerat,in omnesnbsp;retulerunt,ac omnes omnia proprijs libidinibus agitarunt.Itacp inter cætcra,qu3e infolentifsime cundi pradùmcbant, cum hoc inflgnenbsp;regium in orbe (ûam cuiuicç uicê per omnes irct,fubiio omnes cumnbsp;Duodenis fafcibus, cxterifcp Imperij inGgnibus,prodierût.Et de no infolentianbsp;üo improbg ordinationis incapto,ablegata rehgione Confulu,emi- Dccemmgt;nbsp;cuitagmen Dccem Tyrannorum,augentcflt;ç infolentiisimo faftunbsp;plurima, die quo dcponere Magiftratus mos crat,cum îjfdcm infl-gnibus proceflerunt.Qua rcterritis omnibus, non (ôIuminGmis,nbsp;fed ctiâ primoribus Patrumtmaxime uero plebe,qu3e mifere ab iflisnbsp;yrannis tradabatur.Nam ôi uirgis cgdebant alios,alios fecuri fub-ij^iebât,quor« bonapotêtioribus donabâtur» De dominis fupplidu

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H fumebatur.

-ocr page 116-

Dg BRVNI DB SEDÏTÏOSÏS fumebatur', actrnmuta in ipfos odium conflatumcft,Quolt;3S^*lt;^nbsp;proceßic (interim inuidiam augentc Appij Claudi) in Virginiantnbsp;uirginem illata iniuria)ut non tam priuatx iniurise uindicandar»nbsp;qua'm publicæ libertatis aOêretidæ cauia pelbsipiain Auentinuinnbsp;feceflerit, à quo etiam non antediieefsit, quim Dccemuiri fè MagPnbsp;ftratu abdicaruntnbsp;nbsp;Ad eundem fere módum,Sy Ha, Marius,Cacgt;

far, Antonius, Lepidus, amp; plæric^ alij, fumma ambitionc ad fum^ mosbonorescontendentes,adeoc^ ad rrgnumaipirantes,inaliosnbsp;dominari, ÔC rerumpotiri uoluerunc : quat res amp; ipiamaximas ddi'nbsp;tiones cxcitauin

ßätftonibitSy ^uaj^opter incretnentum cxcejjùunt fiunt^ Capt L

/ Ayi^ot. lib.S. Polit« c.j.

Gommen*

Atn próptcrincrementum excefluum Gunt Gdp tiones,non quidem fingularium in Republiea pePnbsp;(onaruimNamhæ ad prarpotentiam pertinentnbsp;anteadiximusïSed diuerforumpotius»nR.€publpnbsp;ca ordinum, quorum iplbrumcerta æquabtatisnbsp;........... proportio eiïè debet. Vt enimcorpus ex partibusnbsp;furatio pat ^uis confiât, quas fîmul pro modoquamcç fuo crefeereoportcf,uCnbsp;tiumincor commenfùratîonis maneat harmonia, amp;nifiitafiat,corrump!tur*nbsp;pore.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Veluti, fî pes quatuor cubitorum fit,reliquum uerd corpus duorutn

palmorum longitudinem habeat,interdum etiam in altt rius anima# lis figuram tranfire qucat,fi non iblum quantitate,uerum etiam qua-,nbsp;htateimmoderatum fieret incrementum. Et quemadmodum in fidi-*nbsp;bus ac tibijs,atcç cantu ipfo ac uocibus, concentus eft quidam tenen#nbsp;dus,ex difttnâis fonts certa proportione concinentibus, ife^ cornnbsp;centus ex diisimiUimarum uocummoderatione, concorstamen ef*nbsp;ficitur,8lt; congrucns.Qui mutata uoeû propor£ione,in eâ dilTonan*nbsp;tiam tran(mutatur,utneferri quidemaberuditisauribuspolsinltanbsp;8lt;ciuitas Si Refpublica diuerfis ordintbus, uelut ex parnbus, cofl-'nbsp;ftat.Cuiufmodiexemplicaufa in RepublicaRoffianafuerunt Ordi*nbsp;nesPatritiorum, Equitum ÔC Pkbciorum:qui fîctrtainter feproquot;nbsp;portioneconfentiant,tum bene conftituta 8C concorsRefpublit«nbsp;infîmis intêriedis Ordini'nbsp;beiquirtfert bus,ut fonis confcnfudiisimillimorum concinentibus, certaration^nbsp;Cicéron, lit.», coalita : 8^ quæ harmonia in Muficis didtur,ea in ciuitate concordianbsp;appellatur,arctifsimû uidclicet amp; optimum in Republica uinculuiônbsp;incolumitatis. Sin uero mutata partium ciuitatis harmonia amp; cofl*nbsp;cordia,unàplure(ue latenter (uccrefeant, difiônantia 5lt; diieordianbsp;ter eas oriatur necefle efl.nbsp;nbsp;nbsp;Sic R omana Refpublica tum reifte ßb*

conftiuCaamp; ex Omni parte fecum ipfâ conf€nfit,quando lûmmis» medij®?

-ocr page 117-

UBER. SECVNDVS CAP. Vît

Öiedqs ,8dinfînifs Ordinibus Patrtóorum, Equitum,Slt;^ Pkb«*ogt; rura,(uus cuic| bonos ex dignitate (ua delatus bC datus fuic,^qualitagt;nbsp;te proportionis ubilt;|i feruata. Contra uefo male cobæfic, ac uarqsnbsp;difcordijs ÔC diflenfionibut attrita, fuccrelcercnbsp;nbsp;nbsp;cxtolli contra mo-

rem maiorum unus Ordo fuper alium,amp;ad amphores dignitates afpirare coepit. Catterum duo funt,quibus incrementum exceGnbsp;fuum in Republica fit : Fortuna amp; Induftria, Per fortunam fit,uelutnbsp;apudTarenaim(utrefcrt Ariftoteles)cum(ùperadprælio,ab lapy-genfibus nobilitatis magnam partem amififfent,amp; Argiui poftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ ‘

dem fuorumin Hebdoma si Cleomene Sparciata faiftam,coadti font, Inquilinos quofdam ad Rempublicârccfpcre,Et Atheiiiscumnbsp;terra male pugnaretur aducrfus Lacedæinonios,nobiîitas atténua-ta eft, cum ex dcfcripto fe fobmitterc ad bellum cogcretur.

Per Induftriam autemfit,ueluti cum uiius Ordo alter! honoris Si dignitatis prjrogatiuam data opera præripit. Quod Equités opera Tiberi) Gracchi fecerunt,qui iudicijs a' Senatu in Equeftrcm Or-dinem traslatisjegem tulit, ut Equefter Ordo bis tantuhi uiriuni innbsp;Senatuhaberet,qujim Senatores ipfi.Statuerat enim,ut joo.Scnato-res eflent,Equites lt;$oo»cx qua re multg fubinde feditiones coortf foe- sy .cr 6o.nbsp;runt Î Qjiibus in tantum auäa poteftas Equitum foit,ut fata fortu- Appianm Inbsp;nafcg Pairum, uitafq^Principum, in manu habercnt, qui amp; inter-ceptisucdigalibus,iurc fuo Rempublicam peculati font.nbsp;nbsp;nbsp;Sed nec

noftristemporibushuiufmodi feditionum fomenta defont^quibuC dam Ordinibus Imperi), afos quidem fuas honorum dignitatumeçnbsp;prærogatiuas praeripere, eofcpuelut in Ordinem redigere conanti-bus i Alqs uerd ad nouos honores, quibus haftenus nunquamnbsp;fonftifunt,afpirantibus. Quæres,utmultis fatpeodioßscontentio-nibus in conuentibus procerum agitatæ font : ita nifi CacGris intcr-cefsione, fiue authoritate potius aliquando componâtur,periculuninbsp;eft, ne quae iam uelut priuata font fingulorum Ordinum, ea euentunbsp;aliquo non bono, quafi publica mala olim in Rempublicam fintre-ciundatura. Neep uero ob augmenium tantum, fed etiâ ob nimiamnbsp;extenuationemaliquorû Ordinû,inreliquisincrement5exceftuuranbsp;fieri cotingit. Qug enim proporiio efle poteft,ubi potetiores omnia,nbsp;tenuiores uel pauca uel nihil pofsidentcQug concordia,ubi non fb-lumdebonis comunibus nihil participantpauperesifed etiamquacnbsp;fonteoru propria.àpotcntioribus dirip’unturCpares quidc in oneri-bus foftinêdis, in comodis uero participâdis prorfus exclufi.Qualesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in

temporibus Gracchorura Romac foeruntPlebefode quibus in con- Cracchif, done Tiberius Gracchus dicere foiebat. Feras quidem beftias lu- Qgt;ÿ’nbsp;forum atcf tedum, quo ft reciperent, in Italiahabere:illisuero,quinbsp;quotidie pro Italiapugnarent,atc^interirêt,prgterac'rcm ignemep,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poitn-

ûlhil in Itjdiaeile, fine lare,fiac fede,€Ûlibcrif(» coniugibufœ uagari*

H tj Mentiri

-ocr page 118-

»8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O, BRVNI DE SEDITIOSIS

-I Mcntiri autcm Impcratorcs Romanos, aim milites hortarentur«nbsp;ut pro aris atc^ focis d^ugnarent. Garere enimijs Romanos dues*nbsp;non lares paternes, non monumenta maiorum eos tencre î fèd ftfOnbsp;aliéna luxuria opulcntiae^pugnare, pro alfji uulneraac mortes fubi*nbsp;re,dominos orbis terrarum uerbo quidemî^pcllari, re autemucra,nbsp;terræ glebum non habere. In hac igiùir inæqualitate,ut olim plebsnbsp;Romana â Patribus feceisit:itanihilmirû,fîamp;hodic exfimili eauftnbsp;tenuioresad feditiones aduerius diuites excitentur.CL'Uippe non iô-'nbsp;bm infuriæ atrodtate,ad uindidac cupiditatem accenfî, fed etiatönbsp;paupertatis onere prefsi ,ad nihil non audendum prouocattNamnbsp;(ut uulgodici lôlet) nihil boni iûadetpaupertas,et ut Poetainquit*

»3,

l^agnumpauperies opprobrium iubet^ Qutcquid uisnbsp;nbsp;nbsp;facers Çf* p(tti

JArtutis^ uiojn defertt ardua^»

J)ep:âittoniht^^;,^Uie propter dtßtmilitudinem lod^, nbsp;nbsp;natur

crrtginis corum;,(iui tn una R.cpublica deguntyoriuntur, Caput KÎJL

Ämamp;diTsimilitudoeörum.qui in unaRepublie» uerfaotur,ciu!liû difeordiarû cauiâ eft, Haec Quiot|nbsp;fcerc ex rebus nafeitur. Originenbsp;nbsp;nbsp;loco, gcncre,of'

ficio,artificio, 8^ rel(gione.Propter originem cum difsimiles iunt, qui ex diuerfîs locis naturalen*nbsp;originem ducunc,ut Germanus et Hi{panus,Gallns



8^ Augîus, iodigena amp; alieoigena. Propter genus difsimiks funtgt; quiftirpe amp;C gentilitate difiundifunt,u£nobiîes plebeij» Officio,nbsp;qui diuerfîs in Republiea muncribus funguntur,uE Dodorcs,{crib^,nbsp;milites, Artifîcio, qui diueriàs artes profîteniur, ut Lanfj amp; fuhnbsp;loneSjfabri, ferrari} amp; aurifabri,Propter religionem difeimife«nbsp;ftintjUtludægChriftiani, Catholici amp; haeretici,Lutheraninbsp;nbsp;nbsp;Zuio^

gliani. nbsp;nbsp;Propter difeimilitudinem igitur originis feditiones oriati'

tùr, inter milites diuerfarum nationum inunocxerdtu,ueïutifîltab et GermanijGalli amp; Hifpani,Franci et Sueui,inter fe in uno extrdtHnbsp;difeordent * autin una ciuitate ludæi 8t. Gentiles qualera circanbsp;lofephui extalifere caulà comtno*^nbsp;fuifle tradit. ludæi fîquidem poftulabant,ut eorum fieret duicas,b'nbsp;dæum eius fuiflê conditorcm dicentes ;Erat autem rex Herodes*nbsp;Æmuli ueroSyrijConditorem quidem fatebanturludaeum,ipfe*®nbsp;uero ciuitatcmruiflè Gentiliumuindicabant.Ob has ergo cauiàsb'nbsp;lt;cr fe populus uur^ iurgabat^et contentjb ufî^ ad aröaaproadcba^

-ocr page 119-

tiBER. SECVNDVS CAP. VUI,

k quotidk ad conflfgcndum audaces quicj partes altcrutrae profit iiebant.Neq^ enim ludæorum (ètu'ores cohiDerc tutnultus gentis fiignbsp;poterantjôC Graecis turpi{siinumuidebatur,Iudps inferiores uidcri*nbsp;Similiter inter alienigenas ôi indigenas, rara eft in una óC eadc ciui*nbsp;täte cocordia,ut Ariftoteles (cribit * Ego uero pluritnu referre puto^nbsp;plures ne Gntan paua\qui in ciuitatê admittutur alienigen^zetan ar^nbsp;tibus 8c moribus ciuitatis imbuti (int,an eorS rudes et imperiti.Quonbsp;iiiâ fi pauci fuerint,nbsp;nbsp;nbsp;fi cu cseteris diflèntiantUamen,quia SCnumero

amp; uiribus indigenis inferiores (ùnt,nullû ab eis diflenßonis pcrkulu crit.Sinucrouelnuinero,uel potêtiafùpcriores,t5uiribüsluiscon*nbsp;fifi,facile ad feditiones conuertutur. Cuius rei aliquot exêpla ab Ari*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.

ftotclc rcferuntur»CL.ualc eft,quod Achæi Sybarim una cum Tróe* zenijs incolcntes, Troezenios pepulerunt. Vnde ortum eft odiumnbsp;Sybaritis ï amp; in Turijs idem fecerunt Sybaritæ,contra illos qui cosnbsp;receperant. Nam plus habere uolentes, de ibis agris pulfi fiint. Etnbsp;apud Byzantium aduenæ in oppreisionem ciuium coniurati,Cogni-ta rCjpræliô armis expulfi funt. Et Amiflâci exuies ex Chio fufee*nbsp;ptoSjtandem armis deqcere coafti funt, Sanclæi uero,qui Samiosnbsp;receperut, mox ab eis funt propria ciuitatê deiedi. Appolloniatginbsp;qui Hint in Euxino ponto, aduenis receptis.ièditionc agitati iiiot.Etnbsp;Syraculani poft Tyrannos expulibs, cum hoipites ÔC conduótosnbsp;milites feciflent ciucs,in feditionem Só praeliuminridcrunt.nbsp;Et Amphipolitae,receptis Chalcidenfium colotiis, pulfi tandem abnbsp;illis funt fere omnes. Et ad eundem modum artium 8^ morumnbsp;ciuitatis ignari amp; imperitiaïienigenæ,facil€adfeditipnes aduerfusnbsp;indigenas concitantur. Inter quos tarnen baud ægre concordia coa-lefeityfi diutina confiietudinefjfdem artibus moribus fuerint afiùegt;nbsp;fadi,non fecus attç fi equos iungas inter ft ignotos, qui ab initionbsp;quidem non fadle ftfe feruntt at ubi diutina afibetudine alter alte*nbsp;rius habitai afiueuerit, turn facile ibb idem iugum coaleftunt,amp;:nbsp;concordes fiunt. Atcç hac fane ratione Romani olim alienigeoas,nbsp;non folum ciuitatê Romana donarunt,ftd publicos etiam honoresnbsp;amp; munera, eis detulerunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De qua re pulchra admodum Clau*

di) Imperatoris ad Senatum apad Cornelium Taciturn extat ora* tio. Nam cum de ftpplendo Senatu ageretur,ac primorcs Gallig,nbsp;quifœdcraS^ciuitatem RomaUam pridem alTequutijus adipiften*nbsp;dorum honorum in urbe expetifient, ac multus fiiper ca re uariüf^nbsp;rumor,amp;ftudi)s diuerfisapud Principemcertaretur;afleueranti5,nbsp;non ita ægram Italiam, ut Senatum urbi fbæ fbppeditare ncquirctj Orationbsp;fblFcdfle olim indigenas conlanguirtcis populis : nec paniterc ue; Claudijnbsp;tcrisReipublicaePrinceps contra diflêruitjÔ^ uocato Senatu,itaex- Imp«inSe*nbsp;orlbscft. Maiores mei,quorum antiquiftimus clauibs origenenbsp;^^ina,fiittol in duitatem Romanara, amp;in familiasPatritiorum

H iij afeitus

-ocr page 120-

b. BR.VNI DE SEDITIOSIS


RomuU quod uidos pro alienigenis arcebantç At conditor noftri Ro^ fapientia, njulus, tantum iàpientia ualuit, ut plærofcÿ populos eodem die hoquot;



afcftus eft, hortantur uti paribus Confîlijs Rempublfcatn capeflâtÜi transfcrcndo hue, quod ufquam egregium fuerit.Necp cnim ignogt;nbsp;ro lulios Alba, Coruncanos Camerio, Porcfos Tu(culo:amp; ne uegt;nbsp;tcrafcrutemur,EtforiaLult;aniacj Si omni Italiain Scnatutnacci-’nbsp;tos,Poftremo ipfam ad Alpes promotam,ut non modo fînguli uifnbsp;ridm,fed terræ gcntcfcj^ in nomen noftrum coaïefcerent,Tunenbsp;rolidadomiquies,amp; aduerftis externa floruiaius,cum Tranfpa'nbsp;daniinciuitatenirecepti,cumlpede dedudarum perorbemterréenbsp;legionum, additis prouinefalium ualidifsimis, feflb Imperiofub^nbsp;uentumeftînum panitet Balbos ex Hifpania,necminos infigne»nbsp;üiros c' Gallia NarbonenfîtranfîuiffècMancntpoftericorum,nccnbsp;amore in hanc Patriam nobis concedunt. CL-uid aliud exitio Lace*nbsp;daemonijs ÔC Athenienfibiisfuit,quanquani armis pollerent,niffnbsp;(les, dein ciues habuerit» Aduenæ in nos regnaueruntLibertino-*nbsp;rum filfjs Magiftratus mandat! : non, ut plæricç falluntur, recensanbsp;(cd priori populo fadum eft.Atcum Senonibus pugnauimu»»nbsp;fcilicet Volfci Equi nunquam aducrlam nobis acicminftruxcrt^nbsp;Capti à Gallis liimus, ftd 8^ Tufeis obfides dedimus, amp; Samnitunïnbsp;iugum fubiuimus : Attamen fi cunda bclla reccniêas,nullum breuioquot;nbsp;relpado,quàm aduerfus Gallos confedum,continua indeaefidanbsp;poftPatritios:Latini,poft Plcbcios,cæterarum îtaliæ gentium#nbsp;poft Latinos. Inucteraftet hoc quoej, 8c quod hodie exemplis tue^nbsp;mur,inter excmpla erit. Hæc Claudius Princeps» Quam fèntentian*nbsp;fecuto Senatu, raox Heduis Senatorum ius in urbe datum eft»

Rcfpu.ab Sed amp; maiore fæpecum laude amp; gloria Rerpublicæ,ab aIieCgt;i' alienigenis genis quatti indigents adminiftfantur,utrededidutnfit,nbsp;beneadmi.





-ocr page 121-

LIBER. SECVNDVS CAP« VUI.

Cyrus* Itacç, inquit, fi atiös quofdatn tentabis rcgni concuftodes cfrïcerc,nufquam aliunde:prius incipe quatn ab co, qui ex codemnbsp;loco natus eft ? CLuare 8lt; homines ciucs alienis prxfcrchdi (hnuSCnbsp;qui uni funt aliti, rjs, qui contubernales non funt:Tamen propternbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

cam ipfam naturalem charitatem, qua fe complcöuntur ind’genæ, uctcr€sucriti,ne PræpoGti publias offi'erjs multainciuibuscorrünbsp;genda per gratiam di(simularcnt:Turn ctiam, quiauidebant indi^nbsp;genas minus timori effe, ut Euangelica uox habct,raro in patrianbsp;luagratum 8lt;acccptum cflèProphetam,al^cnigenisca»quamind^nbsp;gcn^s demandarc maluerunt» CLzUod multis legibus déclara-tur.Q^uales fere funt. Nulli patriæ lu3eadminiftrano,finefpeciali mgenaro/nbsp;permiflu Principis, admittatur ? Item, Nullus in prouinda, in qua i ji.c,denbsp;oriundus eft, uel in qua habitat, fiue lar cm conftituit,publicum offi- reä.Promn»

tempus a iure deftinatum,iudicibus afTediiTcnuInConfiliarijs(in-quiunt,Theodofius ÔC Valentinianus )obferuari cenfcmus,ut in ^nib.cauf,tnan cum,qui in fuaprouincia ultra quatuor Menfes moderatoribus aflè-dcrit,aduerfus leges antiquas,amp;^ diuorum retro Principumfeita,nbsp;profcriptio bonorum, 8^ accufatio publics crimimis,immineat» fonb,nbsp;Cæterum in dcligendis Magiftratibus cxtraneis,€amoderationbsp;feruanda erit,ut populo, cui gubernando praeponuntur,accommo-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cu

dati fintjgnari uidelicet SC confuetudinis eorum,8c in prinis lingu? Ne ignotæ patriæ,uc fdlicct Græcis præfint, qui fciunt Grjce:qui autem Roma- linguæ prgnbsp;ne loquuntur,hispræfint,qui eandem locutioncm habent.Sicamp;nbsp;Italis ltalicæ,Germanis G«:rmantcæ,GaUis Gallicæ,Hifpanis Hifpa^ Magiltrâ*nbsp;nicæ linguarum periti adhibeatitur , CL-uod fienim fccus fiat,acci- pj,nbsp;dit,quod Apollonius apud Philoftratum in Pcloponcfo accidif- libros.deuitànbsp;fêteftatur.Nam cum illic uir præfidcret, Græcælinguaeignarus, -ApollpnV*nbsp;ità,ut nec ipfc Græcos,ncc ipfum Grædintclligerent:crrabatipfenbsp;plærun(^,8C in multis ctiamfallebantur Pcloponefiaci.Aflênoresnbsp;nancp Confîliarij amp; iudicrj confortes, pecunia corrupt!, peruerfenbsp;caufas iudicabant : caluninias in Præfidem,uclut in feruum,r eferen-tcs.nbsp;nbsp;nbsp;Sed amp; honeftifsimos elfe oportet, quibus in aliénaprouinda

ucl duitate publica muncra demandantur. In clcctiombus fi-quidem id obferuatur,ut boni fint,qui eliguntur,fi

fuerint indigenæ:optimi, ß adieniginæ*

H la,

-ocr page 122-

D. BRVNi DE SEDITIOSIS jDcjèditionibitSy^uapropfer dißimilitüäinemgctterifyOj'nbsp;ßciorumctdrttutnyCxcitantury

Nter fêditiones, quæ propter dißinülitudi'nem gégt; neris èC ftirpis oriuntur,frequenubres(ünc,quafnbsp;inter Ce Nobiles ÔC Plcbeij concitaot.llli quideni,nbsp;quia nobiïitatc generis freti/pretis Plebei)s,pubh'canbsp;munera amp; honores foli,etqua(iex debito pofcuntrnbsp;Hij uero ÿ quia uirtutem magis quàm nobilitatcm



Difsidia t'n terNobùnbsp;Iesamp;Plegt;nbsp;beios.

gentiSjinqs qui ad honores uocaadi(tint,fiueNobiIibusfiue Pk* beiis,fpedandana:nec aditum ad honores Plebeijs, forcibus alioquinbsp;ÔC ftrenujSjOb generis humilitatem præcIudcnduai,efIcccnfent.Âcnbsp;taies quidem olim fuerunt T nbunitie (èditiones,ex concertationibusnbsp;uidelicet ConhiIum,amp;Tribunorum plebisortæîCL-üaruni multanbsp;quidem ex hiftorfis R.omaiiis cxempla proferri polfent, icd quæ hhnbsp;ftoriarumftudiofis notiorafùnt, quàm quæ hoc loco enumerentur»nbsp;Caeterum, quod ad caufas huius generis ièditionis pertinet,noOnbsp;iJiicordiae facilius ôi perfeclius cognofcentur, quàm ex orationibus,nbsp;iü£ ei Trinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diiFentientes Confules amp; Tribuni, Nobiles amp; Plcbeij,

bunos ple^ nbsp;nbsp;glilcentibus iam uel graflantibus fèditionibus,habüerunt.Cuiuf

bis. modi fere hint, quas Appius Claudius in prima feceisione plebis iö T.Lt«i«i U.t. montem Sacrum:Martins Coriolanus,Tribunitip pöteftatis hoftis,nbsp;Diongt;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;damnationem ßiam aduerius Plebeios:amp;S rurfus,quas Marco«

«r. li! 6. Valerius pro Plebefjs aduerfus Appium Claudium, SC L. Brutus aduerlus Martium Coriolanum» Similiter, quas Gracchi, alqqj ionbsp;fauorcm Plebeiorum.pro legibus Agrarijs dixerunttCLuibus haudnbsp;abfîmilis eft oratio Marij, quafeetiamfinouum hominem,honorpnbsp;Salufl^inbello bus tarnen dignum,äc Nobilibus etiam nulla uirtute prfditis,quaænbsp;iitgnrtiino. (alibet uctcris profapix dignitate ac maiorum imaginibus iplendefl*nbsp;tibus j prscfcrendum efle demonftrat.nbsp;nbsp;nbsp;Et Cicero fuo quocç teDP

Ciceroinora gloriatur,fuo labore perfedu, neuiris fortibus ignobilitäs 'gi' tione pro L* oeris obijceretur : Et clauftra nobilitatis ita à fe fuifle refrada,ütadpnbsp;Mureaa,nbsp;nbsp;nbsp;tus ad Confulatum non magis nobilitati,quam uirtuti patereuQuh

bus fane alijft^ innumeris prope'eiuidem generis oratioöibus,per* fpicuum fït,ex eo maxime diftordias inter Nobiles ôé Plebeiosnbsp;rir/.Quia Nobiles à uirtute maiorum füorum degenerantes,necfa'nbsp;tnanlcorumó^ gloriam fiia quoœ uirtute adæquantes,indignosf^nbsp;efte tnuneribus óó honoribus, quibus funguntur,demonftrant:Iin^nbsp;ntagis óó infoIenter,quamprudentcreX'nbsp;T.jjuiutab * ercentes. Plebeij uero 2lt; noui homines,quiolim per uirtutê Nobbnbsp;urb, cond.lib. litatem foliti erantaotcuenire, furtim amp; per latrocinia po£ius,qusionbsp;4» bonis artibus ad honores amp; Imperia nitutur.Quod fæpeTribuno*nbsp;fecifte legimus,qui cocordig impatientes, non folu ad nouos femp^*'nbsp;honores contendcrunt ï fêd ÔC ægri aliquid ia Republica eflc uolu^'nbsp;rußt»

-ocr page 123-

liber, sbcvndvs car, Bt; runtjUt cffrt, ad oiii» curationê ipfi à plebe adhiblt;renttir,Vnde SCnbsp;femper nouandi res caufas inucnerunt,ac plebis animos,quo minusnbsp;diclo pacru audientcs e(rent,amp; obedientcs follicicarunt.Nam ad huenbsp;mo Jù diflbluta ucra ilia in Repub.Sc confonantc Harmonia,8c Or-dinum Concordia, omnia quoqj feditionibusagitcnturneceflxcfi:*nbsp;Propter difsimilitudinc ofRcioru fîûtfedit!ones,quoties Magiftra*nbsp;tus diuerßs ofïicijs prfpofîti,inter fe difcordàt,utiara de Conmhbusnbsp;amp;lt;. T nbunis didûeft:Qui inter fe digladiantes,Qpe atrod'simas fe-ditioncs concitarut. Cuius rei multa apud Liuiu,aUofqi Romanaru lwiw lih.t. etnbsp;Hiftoriarûfcr:ptores,excmpla rcperiûrur.Et ex eadem fere caufa,ln- i.nburb.condtnbsp;ter facros quoep Magiftratus interdû feditiones otiuntur,qualis eft,nbsp;quam alibi ex lof pho refert EufebJnfiâmatur aût,inquit,fedjtio acernbsp;bifsima a Pôtifiâbus,aduer{um Sacerdotes ct P rimarios plebis Hie c.m.nbsp;rofolymorû.quorû finguliconquirentes ßbimetperditorü iuuenu,nbsp;«nouis rebus gaudentiû manuffl,Duecs femetipfos proprig facuo-nis inftstu«:bàt,qui cofligentes ad inuice,primo couitijs laceflcre,tumnbsp;deinde 00 faxis fterneretnec quifiÇ erat, qui co‘crceret,fed agebanturnbsp;omnia ran^ in urbe non habente Redore. Igitur Pontifices in tanta uenere proteruia,ut feruis fuis ad areas mifsiSjinuaderent dedmas,nbsp;qug Sac-rdotibus debebâtur:ctacddebat,utnonnulli exminoribusnbsp;Saierdotibus,quorû alimoniac ui fucrât dircptx,inedia dépérirent,nbsp;ita f dinonu uiolentia, iusfafcp confudcrat. Quin fgpe «ià propter Difccrdiànbsp;d.kordtà Coîlegarû,incodera offido feditiones comouentUr,qualisnbsp;fuic,qua? Carfare et Bibulo, fimul Confulaiu adminiftrâtibus,coonanbsp;effc : actanta quidem atrodtate,utad uulneratandê perucntûfucrit,nbsp;UC Appianus knbit. Sic Appi] Claudt),ct P^Seruilq Confulû eStra-frjs ftudris cffcôû eft,ut fcditio plcbis aduerfus patres,propter nexos AppûntM I hnbsp;ob æs alienû eondtata, quam anteaSeruilius c5pofuerat,{blo Apprj ^-dcbeiiis cuti»nbsp;inCollegam odio demûrecruduerit. Sed 8^ propterdifsimüiiu- . . ,,nbsp;dtnem artiu,qut cas prontentur, ad leditiones aeucniut,ad quort gc- , aburb,condtnbsp;nus refcrûîur Philofophorûconccrtationcs,quarû fæpcin Ùialogis Contendonbsp;fill's mcminic Ludanus. Et ad eundem modum aîiarû quoep artiumnbsp;profeflores, d fcordarefolcnttCuiufmodiolimfuerût conteniionesnbsp;Thomiftarû 8C Scotiftarû in Thcologia,et aliorû fimiliter in alijs ar-tibus proRHorum, Sed ôiæmulatio qusedâinter mcchanicosar- jnuTarufi^nbsp;tificeseflè folet,propter quam addifcordias perueniût.Immo 8^ fgpenbsp;ünius eteiufdê artis profcfiorcs inter fe diffentiûtjqug taire côcerta-ttones plgrûcp maggt;s prod-fie folêt cp obcflcjUt alibi leftatur Hefiod»

Semper,itiijuit,uicino uicini« efl emulus,hutte ut Condere cernit cprs.jjroptrdntein gnituiter,4t^ttinbsp;Conctrtatio conducit mortulibU'S i/hi.nbsp;edit itafabruntj^ faber,jtguloq; tnoltßuinbsp;Eft ßguluf,mrn!iico protitiiu iauidet «Itetnbsp;',Mci4t(Kf,Clt;ntor Cuntorcm liuidHt odtt«

Ktfioiufiit •lt; pire, luititutnbsp;iit^:Optult;Sfnbsp;Oieï,

-ocr page 124-

1^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ô» BRVNI DE SEDITIOSÏS

2?f ßditionibus ipta ex diuerßtatt at^ djßtmtbtudttti li^eltgtonuni dcfcendunt;, Cap^

R-öpterdifsitnilitudincni Religfonis fiunt nes,pluribus uidclicet inter (èdilîcodentibusnbsp;ligione, uel una öd eadem j uel pluribus öd di'uerß^»nbsp;In unä 8d eadem, ut quando inEthnicorumR^^'nbsp;gione Ethnicüin ludafca ludxiu'n Chnftiana,4^nbsp;nomen in Baptißno Chrifto dederunt, ChriftiaO»



inter iê diicordant»In diuerfis,ut quandocumChriftianisuell**quot; dacis Pagani t uel cum Paganis ludæi, de bis quæ ad alterutroritO®nbsp;Religionem pertinent,altercantur? Ac ad primumquidemgeiiu^nbsp;pcrtinet Gditio,quac olim Romæ propter facra Bacchanalia orta eft'nbsp;T. Liuiut lib. Ea eiuiniodi fuit, Erat locus, quem Bacchis iâcrum efle fîngebaO^nbsp;fcditionisauthores*Id autem facrarium foeminarumerat,nbsp;quenquam uirum ed admitti (ôlitumtac primum quidem tres in slû'nbsp;no ftatutos dies habebant,qufbus interdiu Bacchis initiarentur,no^’nbsp;uiri, fed mulieres. Deinde mutato in diuerftim ritu,ex diurno fact^’nbsp;fadum eft nodurnum,ôd pro tribus in anno diebus, quinos fîngU'nbsp;lis menfibus initiorû dies fecerût, quibus non folû foeming ,fednbsp;uiri iuitiabânturînec initiabantur annis xo.Captabât enini ætaiesnbsp;erroris et ftupri patientes.Ex quo inde promifcua facra fada funt,S^nbsp;permixti uiri faminis,ôd nodis accedente licctia,nihil ibi fadnoriS)nbsp;nihilflagiti) prætermiHum. Plura uirorum inter ie, quàm famina'nbsp;rumftupra, ôd ut quiie^ introducebatur ,fimulSacerdotibusueIu^nbsp;uidima tradebatur» Sed ôd locus talis erat, quicircumfonabatnbsp;ululâtibus, cantuc]p Symphoniæ, bC Cymbalorum ôd T'ympanO''nbsp;rum pulfujne uoxquirirantis,cumperuimftupruminferretur,eX'nbsp;audiri poflèc : Et fi qui minus patientes dedecoris erant,ôd pigriortsnbsp;ad facinus, cos pro uidimisimmolari nihil nephasducebant,H3f‘'nbsp;fumma inter eos Religio erat, uiros uelut mente capta,cum iàâatio'nbsp;ne fanatica corporis,uaticinabantur:Matronæ Baccharum habiti*»nbsp;crinibus pafsis, cum ardentibus facibus, decurrebant ad T y beriiB,nbsp;demiflafi^ inaquam faces, quia uiuum fiilphur cum cake incrat,int^''nbsp;gra flamma elFerebant, raptos il dqs homincs diccbant;Quosnbsp;chin« illigatos, ex confpedu in abditos ijaccus abripiebant,eos efl^nbsp;dicebant,qui aut coniurare, aut fociari facinoribus,aut ftuprüranbsp;Doluifiênt, Ac fub tali quidem prætextu Rcligionis, iupra ieptet^nbsp;millia uirorum ac mulierumconipirarunt,tantaqjpcrditorumutr*'nbsp;ufq^fêxus hominum multitudoconflatafuit,utuixdiicutitamocf^'nbsp;riaconiuratio poflè uideretur: Sed quæ tarnen Pofthumi Conful*®nbsp;prudenria Ôd confilio, fine tumultu ôdcædc,tandem compreflâ Ôd e*'nbsp;tindaeR,

-ocr page 125-

datncx Gallia Belgica nomen fornta.Isnonparuammuh'erumult;lt; rorumcj plebem ad fe trabens,acnudosincedereiubens,nouam Biccardo»nbsp;leclam inftituit, feöatorcfcp ßios Adamftas uocau»t,occupata fnfülanbsp;quadam amne Lufmfno cinda, fih'um Dei (edixit, dC Adam uoca-rtConnubia eis promifcua faere^ nepbas tarnen iniuflii Adatn mu-îierctn cognofceretfêd ut quif^ libidine incenftis,in aliquam exarfît,nbsp;earn manupræbendir,ô^ adiens Pn'neipemJn banc,inquit, fpiritusnbsp;meus concaluiuCui Princcps Jte,inquit,crefêice,ct mukiplicabfmini.nbsp;Si replete terram* Ex bis ôxUadraginta aid infulam cxicre, Siin^nbsp;trantes uieinas uillas, euaginatis gladqSjftipcr Ducentos bomincsnbsp;agreftes interfecere. Hæc Si alia de ipiîs fcribit Æncas Syluius. ^yluî^

Hosnoftra ætate fêquuti Anabaptiftæ, fîmili prope furore Si «biyî.Bobemi iiCdcm ritibus,ucnere uß liint publica Si mixta* Adeo non ceflat‘^‘‘'^P’‘lt;-’‘nbsp;DiaboïuSjfemel (bpitas impietates Sicrrores,denuoin mufcorumnbsp;pcrniciemuelut ab Orcoreuocare,quotiesoccafiooffertur.Sedn£(inbsp;nouam fuiiTe crediderim eam,quam a' Biccardisintrodudam fuiflénbsp;lèdam dixi. Nam Si Epipbanius,quiBafiIioMagno,Si Gregorionbsp;Tbeologo, Si loanni Cbryfbftomo,contemporaneus fuit,rempo^ blt;erffy»,nbsp;ribus Valentis Ói. Gratiani,circa annum ai natiuitate Domini C^a-dringentefimu, Adamitarû bærefim fuiflè refert:tdeo fie appellato-rum, quia Si ipfinudi incefièrunt, quippc latibula Si fpeluncas innbsp;Hypocauftts,ideft4ods qui fubtus incenduntur,babuerunt:quasin-greiTurijfiue uiri fiue mulieres,foris exuebâtur,Si fienudiingrediebânbsp;tur,ueluc ex matre uniuerfo corpore,nbsp;nbsp;nbsp;Eiufdem generis eft feditio,

cüius alibi meminit lofêpbus, quam apud ïudæos Eicazarus dux inilicura,temporibus Claudq Imperatoris, ex tali ferècaulâcom* lo.iud.nbsp;mouit.Quia cum boftias Cæiâris, quac pro Romano populo of- *7»nbsp;ferri ibîitæ crant, reieciflèt, periùadens bis qui iacrificqs miniftra-bant, ut nullius munus aut bcftia,qui non cfiêt de ludæorum gente,nbsp;fulcipererur ; Contra uero Pontifices Si Pbarii3Ei,non iblutnludfo-rum,ftd etiam gentium munera rclt;ipiendadixiflent,id(^ maiorumnbsp;fiiorum exemplo,qui exterarum etiam Gentiumfàcrificiafuicepirnbsp;fennmaximus propter buiulmodi diflenfionem tumultus in ciuitatenbsp;inter Pontifices, Si eos, qui Eleazaro adbærebant, condtatus fuit,nbsp;quo per Septem dies durante, graues utriufc^ partis cædes fadænbsp;funt. Omnium autem perniciofîfsim? iunt in boc généré feditio- Seditionèsnbsp;fles, quæin Religione noftraCbriftiana inter Catboîicos Sihære-ticos oriunturdllis quidem Catbolica dogmata Si ritus in Ecclefîanbsp;cuftodientibuSjbis uero adulterinas Si Catholic? ueritaticontrariasnbsp;dodriôasconfingcntibus,Ex qua quidem cauia dubium noneft,nbsp;«namfuiflc feditioncm apud Corintbum,propter quam ex perfona.

Romanse

-ocr page 126-

D. BRVNl DE SEDITIOSIS

Romanæ Eccleß« Clemens ad Connthios Epiftolatti fcrjp(ît,lt;^ni cos in pacem reuoéàüit, SiC fidem eorura, quæ conculFa fuerat,reno^


riani, inquit, extra äuitatem colledas agebant» Sabbato autem atlt;^ Dominica, intra portas ÔC porticus congregati,Hymnos ÔC Ant^nbsp;phonasex Arriano dogmate compofitas,decantabant.Et hoc ma*nbsp;xima nodts parte facientes, diluculo cum ipfis Antiphonis,per in«'*nbsp;diam ciuitatem egrefti portam,ad liiam Ecclefiam concurrebant»nbsp;Cunt^ hoccrebro,quafiad uituperationem Orthodoxorum,facercnbsp;non ceflarcnt, frequenter etiamhoccantabant:Vbi Hint qui dicunCnbsp;tria uirtutc unum T um loannes, metuens,ne fimplices huiufmodinbsp;Cantibus traherentur,indituit iuü populum,ut et ipß nodurnis occugt;nbsp;parentur Hymnis,ut illoruobidiraretur opus, amp; fideliûprofeisionbsp;hrmaretur»Studium ergo loannis ualde utile,cüm turba pericuIi/lt;^nbsp;finitum eft. Nam cum clariores Hy mni Homoufianorü nodu app^^'nbsp;rererit(fecerat enim etiam cruces àrgenteas,quæ cum ai;gcnteisnbsp;reis portabantur, expenfâs ad hæc Eudoxia Augufta pr^bentc)tuiönbsp;Arriani zelo tradi, ufc^ adcædeminfurgunt Vna ergo node,fadanbsp;congreisionejapidein fronte percuflus eft Brifon, eunuchus Augi*nbsp;ftæ,qui ad Hymnos exercendos fucratdeputatus:fcd etiam quidati^nbsp;ex populo utriufi^ partis extindi iünt»Ex his motus Imperatorjpro*

HarreGs hibuit ArrianosHymnospublicedecantare» Sedamp; quæhbethf* per fefe refis per fe rebellio eft, etiâfi nullus ex ea tumultus oriatur.Nam ho^^nbsp;bellio eft, ipfo,quod Catholieg dodrinæaduerfantur hærelês,fimul etiam qi**


cas ampIeduntufjCathoIicæ Ecckfîæ,amp;: corum quiilliprælunt,obt' dientiâ abijeere irttelliguötur» Sappe etiam accidit,ut inter fë quôlt;^nbsp;hærctici, propter dilsimilitùdinem falforûdogmatum, difientiao^'

Euffin? in Ec àdüerfetur»Quales fuerunt Martionis, Arrtj,ôlt;^ quorundà aliörun’ cleßhül, Itio. fedæ. Ut in libris noftris de hæreticis demonftrauimus.Qiianquati’nbsp;. rarö zx hac cauià ad Icditiones inter ft perueniant,nimirum eo fp^''nbsp;qüantulibet inter ft difcordes,Catholicä magis Ecclefîaô^»nbsp;retiftf. quam ipft fe inuice perfequantur» Etfi enim capitibus diuiße fünt,ta*

men caudas habent colligatas, de uanitate in idiplum conuënientt^» utinquit Innöcentius Papa. Perfimiles ftrie uulpibus Samlönis,q‘’^nbsp;uultibus quide diuerlsCjCaudis üerocolligatæ,ignefuppofito,adin'nbsp;cendendas Philiftinorui» ftgetes immiflsefuerunt.C^a nimfti^^


-ocr page 127-

tlÖER SSCVNDVS CAP, X

figura rcÄe fîgôifîcatur, hxreticos omncs fimul ad deftrüâiohetn qui'dem bonorum frufluum conuenire : fccum ucro in dodn'nanbsp;diftordarCjUt pulchre alibi docct,pius iuxtaó^ dofliisimus Ambro- Ei6,i.nbsp;fius Catharinus Epifcopus Minorienfis, Ad alterum autem ge-nus rcfcruntur feditiones, quae inter Gentiles amp; Chriftianos ori-untur,QuaIis cft,quam idem Socrates in Tripartita commemo- for«m.c.«j. quot;nbsp;rat, Eratjinquitjlocus quidam inciuitateantiquis temporibus defo- 6.C.9»nbsp;latus atlt;5 negleâus.multatÿfordecompletus; hic Pagani olim deo AdytSMi.nbsp;Mithræ iâcrificantes, homines iramolabant. Quem locum Con- «hrxÔCftc#nbsp;llantius quafî uacantê Ecclefiae Alexandrinsc conceilèrat. Hic Geor-gius (is erat Chriftianorum Epilcopus) uolens oratorium extruere,nbsp;locum rcpurgarifaciebat,Quoddumfierct,inuenturn eft illic Ady-turn, in multa profunditateconftrudum,inquoPaganorum my-fteriacelebrabantunErant enim ibi caluariæ homiHum plurimæ,nbsp;hiaiorum pariter infantium, qui perhibcbantur illic extinâi, ut exnbsp;corumuifceribus artes Magicas exercèrent. Hæc igitur Chriftianinbsp;reperientes in AdytoMithræ,ftuduerunt adirrifîonem Pagano-rum uniuerfis hæc facinora referare, diuulgabantqj capita homi-num,quæcompercrant, Hæc Alexandriæ Pagani uidentes, amp; cp Seditfonbsp;probriumnon ferentes,irafucccnfîiùnt, amp;:omnequodadpræfens propternbsp;inuenerunt arma iudicantes,impetu contra Chriftianos fado,mul-tos interemerunt ; alios gladijs, alios fuftibus aut lapidibus, alios fii- Y *”•nbsp;nibus ftrangulantes, quofdam etiam cruciHgentcs ad lâcræ crucisnbsp;iniuriam,plurimos diuerfis uulneribus affligentes. Et ita faâum eft,nbsp;ut neq^ proximis parcerctur,fed Philofbpus Philofophum pcrcuftit,nbsp;amp; frater fratrem, parentes filios, inuicem in mutua nece graflatinbsp;(iint, d-uamobremChriftiani eundem locum purgare quieuerunt.

fere caufa, excitata fuit feditto. Moriuo enim Conftantio Impcra-tore,fub quo,quæ iam narrata iunt,perpetrata fuerant,populus Pa* ganorum impetu fado in eum, quem dixi Georgium, uinculis eumnbsp;alligauerunt, quem paulo poft, uenientes adcarcerem, peremerunt,nbsp;cadauer imponentes Camelo,^mane ufe^pad uelperam pernbsp;totam traduxerunt ciuitatem, 8c circa ftrum diei concremauerunt,nbsp;Nee dilsimilis huic fub Theodofio Imperator« in Alexandrianbsp;nataeft icdit/o,quam ad hunc modu narrat idê Socrates, apud Cafnbsp;fiodorum in Tripartita,cui co quotj maior fides adhibenda eft,nbsp;quia fuo tempore,quæ commémorât,acciderunt.Præccperat,in- Trip4«.ß^nbsp;quit,lmperator,ut opera Theophili in Alexandria Paganorutnnbsp;templa deftruercntur.Theophilus poteftate percepta, ftuduit Paga*nbsp;norum deftrucre myfteria, àC templum quidem Mithræ purgauit,nbsp;Serapidis uero fiibuertit. Verum Mithræ làcra,ubi homicidia per-P^rabant, publice patefecit, Scrapidis autem 6C aliorum rifu plena

1 monftrauit.

-ocr page 128-

b. IRVNI t5B SEDITÏCSÏS


monflraui't, ùjbensper med/atn placeatn pottari uerenda, «jiræF«''


gant cum maximo honore usnerabantur» Hæc Pagani uidcnclt;%

Cfucnta (c maxime Philofophi,iniuriam ferre nequiucrunt, Vno nam^jimpCquot; tu cotitra Chriftianos faâo,n€ces innumeras perpetranint,refiften*


tra Chri« ftianos»


tibusc^ Chriftianisjdades hæc uflt;Ç ad immenfum benum proceflif» ¦


Mortui detiicç funt in ca congrcfsione Paganorumpauci,Chrifbgt; norum uero pluritni,€xu£ra{^ parte innumcri uulneratt Porro Pa'nbsp;ganinjetuPrincipiSjpofhquamcæde foerant fadatijpcrlocafingit*nbsp;la ceîabantur,multi quoé]^ etiam de duitatc fugerunt Jntcr quos Het'nbsp;ladius Amtnoniufcç Graranaatici, ajuid quos ego ualde puer Cofl*nbsp;ftantinopohlegt Et HeUadius quidetn Sacerdos louis eflediccba*nbsp;tur: Ammonius uero Simiæ.His ita geftis,T heophdo in dcftrudio^nbsp;netempîorumauxîlia fubminiilrabant, Præfeâüs Alexandrise, 2^nbsp;Duxordinisniilitarisjdolaautemldoïeiorum confiabanuir adfa*nbsp;dendas ollas^ôi ad Alcxandrinæ Ecclefiæ diuerfos uiùs,cui ab ïmplt;'nbsp;ratore donati fueratit dij ^ad cxpenfàs egentiura» Cum igitur Thetï'*


Simiæ fi* philus omnes contriuifTec deos,ununi tantummodo rclsquit Sîniiî® Kiulachrû. fîmuîachrum,îubenamp;id pubhce proponi atqj feruari, ne ièquenri tetn


porc Pagani negaren£,taïes ic adoraflè dcos » Quatn rem noui eg^ grauiter tuliflè Animon{umGrammaticum,dicëtem, Paganos nihi^nbsp;tam graue perptflbs, nifi quod non conflatum eft €t ipfum î fed pronbsp;derifione iinumillud Idoîum feruaretun HcUadius autero gloriaba^nbsp;tur, diccns» Quod in congrefsionc Chriftianorum, neuem ip^^nbsp;peremiftet» Sed 5d ludæi fèmper Chriftianis propter rdigione»?nbsp;iuerunt infenG, propter quod ÖCuarias aduerfiis cos ftditione»,nbsp;cat^demcp airociisimas condtarunt, 8^ uarias iniurias eis intulcrun^


TripitrJiht, Qualis eft,quam idem Socrates in Tripartita ex huiufinodi ferè cait*


ß ortam cGe ftribit, Iuda:i,inquit,cum eflsnt ftmptr Chriftiaoi’ infenG, Horofte Præfeâo Alexandria feftiuita£emquandam,quaöïnbsp;Politiam uocant,in Theatro célébrante, ubi amp; aderant quidam fatf*nbsp;torum Cyrillijtum Epiicopi Alexandrini,inter quos 8^ Hierax Do*nbsp;ôor Puerilium literarum, Só Cyrillt auditor : uidentes in Theatrenbsp;Hicracem îudæi,clamabant aduerlus cum, quod propter tiîîiilaliüonbsp;ueniGet,niGutinTheatro Gditiones inter populos exdtaret» QM**nbsp;busfauensPræfeduSjarreptumHieraceni publice fedt inTheaU'^^




-ocr page 129-

UBER SECVMDVS CAP, X

accenfi,inter alia Chriftianis ipfiij Ghrifto derogarc coeperunt: illudcntes Crud, 8c fpemin eo qui eft crudfoois habentibus« Com- fodæorum


nrbcm, tuoc nudi prorfus expulfi font, amp; per finguJa foca diïiîerfî. Idem de alia feditionc ludxorum aduerfos Chriftianos, innbsp;hunc modum Icribit, Poft modicum uero tempus, inquit, ludxinbsp;rurfus illidce contra Chriftianos agentes, puniti font in loco, quinbsp;dicitur Meftar,pofito inter Chalcidem èc Ancyram Syriae,Hicnbsp;itaq^Iudxi confucta quxdam ludicra célébrantes, per ebrietatemnbsp;prxhendentes enim infantulum Chriftianuni,anigatumcruci fo-ipenderunt, ÔC primum quidem deludebant 8c irridebant eum, tulQ Chri^nbsp;poftea uero correpti uæfania,ipfom infantulum uerberibus pere- ftianorâ»nbsp;merunt. Ob hoc ergo dira congrelsio inter eos at(5 Chriftianosnbsp;cxortaeft.CLuod cum Princeps cognouiflTct, Prouinciarum iudi-cibus mandatum eft,ut huiuimodi quærercntur authores, puni*nbsp;rentur : ôi hoc modo dignam uldonem malitiæ foæ receperunt»

(XzUin illud etiam ludxis amp; Paganis pcculiare fuit,ut omnium ftditionum caufam ÔC eulpam in Chriftianos transferrent, etiamfinbsp;alijs ex caußs exdtatarum: Sicut ludaci Chriftum ipfum fedudo-r«mturbarumappcllarunt»Et Tertullus Paulum Apoftolum,co* Ad.z4*nbsp;ram Felice Praefide accufons: Inuenfmus,inquit,hunc hominemnbsp;peftiferum, 8^ concitantem (editiones omnibus ludæis in uniuerlbnbsp;orbe, 8C authorcm foditionis fodx Nazarenorum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TripM,i,

Et Julianus illc Apoftata Imperator, Chriftianis interdixitpe* regrinis, ne uenirent Cyzicum,crcdens,quod teligionis cauGiex-dtarent feditiones^

Et idem Julianus Epiftopos prxeepit duitatibus expellerc,quaß turbasfacerent in populo, inter quos cum Titum quoep Boftren-femEpiicopumexpellereiulsiflet, amp; ob id Titus libellum Principinbsp;obtuliftet, in ed conteftatus, quod inimica inter ft effet turba Pa-ganorum,amp;: Chriftianorum,SC fe foadente Chriftianos i ftditionenbsp;quiefeere» Imperator per hanc occaffonemTito inimicitias com*nbsp;mouere ftudens,Boftrenribus fcripfit» Titum eorum accufatoremnbsp;fuiffe dicendo, ipffus monitis non fua uoluntate popu^nbsp;lum à foditione ceflafle,propter quod 8ó populo , ut cum uelut hoftem expelle*nbsp;rent, fuadebat.

De ßitiQUibtff

-ocr page 130-

100 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o» BRVMI DB SEDITI0SI5

a populo oh J^tïi^oncm in diucrjas pafÉfS ßij/o,propter alterutrarum partium Doélores O“ Pra'^nbsp;latos concitantur^ Caput

I Am amp; multarulæpc ftditionumcaulaiucruntdiuerft populi ftudia 8lt; afteÔus, quibus erga Magiftros 2^nbsp;Prelates diueriârum R.eligionum, affîciuntur»Nam itanbsp;ftre fit, ut quemadmodum propter dilsimilicudinêdo-'nbsp;gmatum amp; rituunijReligio ipfa diuiditur : ita populu^nbsp;quot^ propter diuerlâ Religionfs ftudia, in diucriâs partes ftinda'nbsp;tur,^ quam quifc| Rcligionem ôd ledam ftquîtur, eius quoqj Do*nbsp;dorera coîat atep ueneretur, impugnatorerauero hoftili mente per^nbsp;ftquaturJn huiufmodi cnim diflènfionibus,fl5 folum EccîefîæPff*nbsp;Jules ratiocinationibus inter (êcertant:iêd etiam populus ipièdiui*nbsp;ditur. Aîij nanc^ iUi,aIq ifti confêntiunt, ut de Alexandro Conftan-'nbsp;tinopolitano.et Eufebio Nicomedicnfî,amp; quibufdam alijs Epilcopi*nbsp;contraria fîdei dogmata aflèrcntibus,Ecclefiaftic3e tradunt hiftorist*nbsp;Aeprimum quidem ad hoc genus referuniur ièditiones, quseadnbsp;uindicandas iniurias,alterutraru partium Prglatis illatas,excitantut»nbsp;Qualis iânefuit,qug îo.Chryfbftomo à quibufdam aduerf^ par*


Tnp.Iit.i.

C4p.i7.


Seditio lt;^uaus janeimcjqu^ lo.k^nryioiromoaquiouiaamauueri^par' propter lo. Hs Epiicopis damnato, ac deinde à Principe quoq^ip(ôin cxiliuîtfnbsp;Chryfoft. adojâ popuîo coJîcitata fm‘t,de qua ita faribit Socrates in Trip^Hi?,nbsp;^qtata.nbsp;nbsp;nbsp;inquit,itapr»paratis,conu€nientesEpifcopi in luburbano Chalclt;*

n, .lo.c.ij. Jong^ß quQ J Rufioi nomine uodtatur, ubi eft in honore Petri Pauli Apoftolorû Bafilicaconft(tuta,euocauerunt Ioannem,amp;tisfa*nbsp;durum pro quibus accuiabatur, iufïèruntep, ut cutn eo uenirent

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rapion,èô T igrius eunuchus Presby ter, Sc Paulus Ledor : Ifti enilô

firaul accufàbantur^Cunqj Joannes euocantes uelut inimicos refuge^ retjUniuerfàîem Synodû fieri procîatnauit : Atilli nihil niorati,qua^ 'nbsp;ter eum cuocauerût.Qui cum noluiflet occurrere,fed Sy nodumnbsp;proclamaretjdamnauerunt cum,in nullo culpantes, nifi quod uoc**nbsp;tus noluiflet obedire.Cuncj hoc fuiflet circa uefperâ nunciatuttijpoquot;nbsp;puîus ad maximam feditionem excitatus eft, èC noduconairrentlt;®gt;nbsp;eum trahi ab Ecclefia non finebant, ftd clamabant, ut apud maiü^nbsp;Conciliû de eo agitaretur examen» Porro iulsio Principis urgebat?nbsp;uelociter eum ei)ci,8£ in exilium deportari» Hoccognofeens Ioannlt;^nbsp;tertio damnationis die, circa meridiem feipfum populo ignorant^nbsp;contradidît.Cogitabat entra,ne ullapropter ilium feditio naftrrt*nbsp;tur:amp; ille quidem in exiliumducebatur. In populo aut ftdittonbsp;mis cft exorta:ita,ut etiam multi inimicorum cius milericor dianbsp;rentur,dicentes,eum calumniam paflùm,qucm paulo ante defidetaquot;nbsp;bant uidere depofitum»nbsp;nbsp;nbsp;Cætcrum popuîo in huiulmodi feditioî^^

difeurrente, ÔiadipfaR-^galia proclamante, idej» loanuss

-ocr page 131-

LIBER secVSDVS CAf, XL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fot

ab exilio reuocatus eft* Augufta fiquidem Eudoxia pcf inota,rogauit lmperacore,ut eum reuerti pr£dperet,quo rcuertetc,8C populo con*nbsp;tendentCjUtin Epifcopali fedc federet,amp; orationem paw's præberec.nbsp;Cum coadus ftrmoncadpopulum fedflet,alialubindeinter Con- Alianbsp;ftantinopolitanu populum 8C Akxandrinum fuborta fcdido eft.Fi-nûo fiquidemfermone,Theopbilus Alcxandrinus Epifcopus, ini-ini£Uslo.Chryfoftoini,qu3EftionemdeordinationeHeraclid? contra eum mouit,ut loaniiê huius rei occaßone deponeret, Verû Hera*nbsp;elides non aderat^iudicabatur aut uelut prae{ens,quaft quofdam in*nbsp;iuftcccddiflètjcathenisij^uindosmififtetinpompâ Epheß per me*nbsp;diam ciuitatem.Cuncç pars loannis diceret,auditorium debcre iuftcnbsp;conftituijAIexaiidrini contendebant, ut Hcraclidis acculatores fu-ftiperetur. Hi tic ergo feditio bC cædes inter Conftantinopolitanumnbsp;populum Si Alexandrinu uehemens eft exorta, ob quam rem plurimi uulnerati,pauci etiam mortui funt,ut in Tripartita tradit Soera- TnXj.c.i4,.nbsp;tes ? Similis Conftantinopoli tumultus propter Macedonum Ca-tholicum Epifeopum fubojtus cft,quem cum Imperator Anaftaßus,nbsp;Chalcedonenfem Synodû anatematizare detreââtem, iniurijs affè*nbsp;dflettmultitudinescum mulieribus 8iIiberis,Abbatibus^ Ortho*nbsp;doxorum Monachorûcongregatæ,conclamarût« Tempus Marty*nbsp;ri) Chriftianiîne dcrelinquamus patrê noftrû iniurijs laceflere Impe*nbsp;ratorê iàtagentcm,ut Manich^um,Si indignu ïmperio*Qu? (èditionbsp;eocreuitjUt Imperator oftia pallatijclaudere,Sinauespræpararcnbsp;ad fugiendum coger etur* Autor Nicephorus* Eiuldetn fer e generis funt feditiones, quæ mortuis aut depofitis altcrutrarum partiumnbsp;PrflariSjfuboriuntunFit enim f3cpe,ut feditiones,quæ uiuentibus di*nbsp;uerlarû religionu Epillt;:opis,quafi fub dnerib, fepult? occultâtur: ijCnbsp;dem mortuis,fubito crumpât,ôi in apertuproducâtur*Quod Leon*nbsp;tio ArrianOjAntiochenâEccIefiam gubernâte, aeddit, Quippequonbsp;uiuente,etß Arriani Si Catholici in dicêdis Hymnis diflènticntes,iUinbsp;quidem Gloria Patri Si Filio,uelut æqui honoris gloriam dicebanttnbsp;hij uero Patri in Filio perinterpofitionê prgpofitionisFilium lècun*nbsp;dum cflêtnonftrabant,nec tarnen tumultûaliquem mouchant: Ta*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

men co mortuo, qu? antealatuerat,lùbito cômotafuitlèditio,quod Si iplcuiucns diuinauerat,Nam tagens caput fuum iatn canû, dixiflênbsp;fcrtur*Hac niue fcgt;luta,lutû cogef immenfum* Omnium aüt maxi*nbsp;meineleétionibus huiufmodifeditionesfiunt, in quibus Idlicetpronbsp;diuerib partium ftudio Si fauore,diuer(à etiam luffragia in perlbnasnbsp;diuerlàrû religionu conferuntur. Sic mortuo Alexandro, Conftan*nbsp;tinopolitanæ Prælùle Ecclefiæ,cû populus in duas diuifus eßet par*nbsp;teSjîJijcp defenderêt ArrianSdogma,aIij uero Nicæni décréta Con*nbsp;dlij: Arriani Maccdonium, Catholid Paulum Catholicû elegeruntnbsp;Epiicopos*Exquadißenßoneortifijnt no parui tumultus Si lêditio-

1 üj nés»

-ocr page 132-

'®. BKVnI tB SBDITÏO-Sλ


oes.Nad) propccr Macedoniu Confhuntinopoh* orta eft inteßinuBS bellutxi, c5 multi Gicguinis efamp;ifîone.qua rc motus Conftandus Im*nbsp;perator,ô^ ipfc Ärrianus,Paulum Ecdcfia pepulit, unde alia «xcftat»nbsp;fedido lt;fl:.Qulppc Hcrmogene magtßro niilitü ad hoc ab Impcrato*nbsp;re deftinaco,Paulum manu militari expdkre conâce, CathoUci d re^nbsp;ßdetes^eius domü inccderDC,ipiutnc}i trahêces,ttiteremerût. Arriani


Trili,?, f.8, stenrio Arriano Epilcopo, diflenßo grauis, 8c pcrtoiloia lèdido io* ter Catholicos amp; Ärrianos orta fuic^uc exäium ctiam urbi, oiß mid*nbsp;garetur,parareuideretur.Nam ArrianiAuxend) fcda limilem ßbinbsp;fieri coocertabant i rurfiim Orthodox! fiii dogmads nitebantur ha*nbsp;bereEpilcopuni.Atcaièdidodiuo Ambrof inEpilcopü eledo/a*nbsp;eile fedata fuie, non iblumquiamultaantea fecundumleges Si pti*nbsp;bikâ diiciplinâ, pro quiete ôC trâquillicate publica orauerattiêd edatsnbsp;quia populo poftulance, Epilcopus or dinabatur» Cutus unius autodnbsp;tas,qua apudpopulum ualebat, tantû efFcdt,ut animi diflèntict« Ib*nbsp;bita quadamconuerfîone in unum confenfiim unS^ lentêdamgt; iûe*nbsp;rripM»»,e,th tint reuocaii» Similis (êdicio apud Antiochiam orta cft, Euflaebionbsp;Catholico Epilcopo per calumniam Arriatiorudeponto«Nam innbsp;dione Epiicopatus,tâtus ignis accenlûs hiit, ut pene duitas uniuerixnbsp;periclitari uideref »nimirû populo in duas partes diui(ôgt;ali)s quideO

CMrtKsexti» bâ£,ut pene ulcp ad gladios peruentû fucrit» Qyin ,ppicr ipûs cti3 *****nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;transladones Epi(coporâgt;r^pe tumukui 8ô lèditiones excitâiur:qua^

UC cuitarent,ueteres etiam lege Canon/ca ianxerune^uc ne de duitat^ in ciuitatê,nec Epiicopum^ncc Presby teru, nec Diacon«*transfcrdnbsp;liieratutltt b’ceret, SicSi Gaiano AlcxandriooËpifcopo,iafl«Theodor»AO'nbsp;treui4r,c.29^ guftæ depoßto,6c à Narfete in cxiLum mißo,ac ThcodofioineiüBnbsp;locum lûffedo, magna fedido orta fuit, paucis quidetn Theodofi®nbsp;cômunicâdb^.maiorc aât partepopuU pro Gaianopugnâce« In quinbsp;muld oceiß funt,n5 iôhim eiues,fcd edam milites^mulicrib^ edam idnbsp;milites grafsantibus : Oe ßiperioribus n. domoru iadarûrGipernbsp;lites^quicquid oianibus occurrerat.Quo ichifinate ciuitas ipià long®nbsp;ctiâ poft tempore diuilâ fuit, ut alq Gaianitj, alqThcodofianiio^*nbsp;uocarêturdd eft,Phantafiaftf 8C Corruptico^jâduabusuidelicct

Liier^M 'm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellati,quas Scuerus ÔC lulianus introduxerant, quoru ifl^

gt;r»wA i?» £Qj.pus Chrifti cornipobilc î hic ucroiûcorrupdbil€lt;amp; aflSrmaba#»

-ocr page 133-

tIBIR SECVNDVS CXP, Xtt


Hf

fif) igiturucnkntcsin multitudinc.ciunatisEcckfiatoiBam diuifo nint,ÓC iUos qui'dera fecerunt Corrupricolasï incorruptibilitattt aBnbsp;«(fcrtorcs, PhancaQaftas appcllari»


Am 8C ncgligctitia corutn,qu( Refpub. adminillrant, oiultarûGrpe fcdkionûcauiafuit ÈftaûtNcgligcnHanbsp;earSrerû, qux ad uniu(cuiuflt;^ officium pcrtin«,prac- S «gcnua.nbsp;tcrmifsio.Qucmadtuodû in ordinc Ecclefîaftko Poö' Praebd nlt;«nbsp;tificcs, 8CPr«latos rede negîigctes appellabiiliu«,qui


tncrcenariis magis, q fidelibç paftoribus, eas pafcendas comittunc.

Sic amp;¦ prophanos Magiftratut négligentes uocabimus^qui nec itiffe Wagiftrw amp;: honeftcuiuÛ£ipfi,nccfibicôînifsi8 fubditis iuftitiâ adminiftrant :nbsp;ïd lt;ft,non id curaot,ut fuum cuicp tnbuatur pro cuiui vç dignitaK,amp;nbsp;ut honefte uiuatur.Ô^ ne cui noceauir,flt;dc5oiuni utilitati feruiaturînbsp;amp;nebontàmalisoppnroancur. Tumeurâ ctiam admintftradonisnbsp;lùæ/arpe pefsimi»ctiam hominibus cômittunt.ut ab bas régi potws, ecnwï.rae*nbsp;regere ipfiuidcanf» Quales olim inter Ro, Principe» fucrut, Ty- SKctJ^sa«nbsp;bcrius,qui CeatepRcmpub»unius Seiani hominis Facinorofîüimi t*nbsp;permifir.Et Sergius Galbatrium arbitrio régi G paflus €ft.’Iuni|,Llt;*nbsp;gati ei^in Hifpania cuplditatis immenfeîCornch) Laconis, arrogannbsp;tiafocord»acpintolerabilis:8i ïccli Libcrti. Kis n. diuerib uitiorû ge*nbsp;nerc graflàntib9,adeo fe abuiédupcrmifit, 8c iradidit, utuix fibi gt;pflnbsp;conffarenmodo acerbior partiorlt;^,modo remifsior ac ut gligênor,nbsp;quim Principi conueiVret. Et Honorius lmp. cadem facilitate,nenbsp;dicâIcuitate,Reipub.tnoderationc Ruffino,Ma!zezari,S^ Stiliconi M’P-e’R«*nbsp;concredidi(,qai quanra apud Principe aucorûate uaîuerint,Panegy-rid Claudiani Poct» in ipfos côpofici delt; larSt, Sed quanto tcaioranbsp;a Prindpe bencfîda acccpfrunt.tanto dlt;inde in ipfum fadi ingrat/,nbsp;grauiores panas pependerût.Siquidem RuffïnpjCUi Orientabs au-1« a Thcodofîo Honorij pâtre cura commiffa Rierat,mal0 perfînbsp;diæ dlt;prauatus,curn barbarorû lolacijs regnum tentaret inuadcrc, *nbsp;morte iuftifsimapanasIuit.Malfceltzer rerû Gcundaru infoleniianbsp;tunics,quia Ecclefiâ Dei temerare aufus fuerat,ex qua quofdam nottnbsp;tîubitauit cxtrabercjiàcrilegn pcenâ pais9,pcft aliquannilô ttmpori»nbsp;bc ipG perfjLStiîico quoep Occidetis tutor Imperi),immenior colla*nbsp;torûin G à Prîctpebeneficiorû:immemor irê affînftatis(nà (bcer era®nbsp;Honort))regnû amp; ipG Eucherio afFedâs fîlio,ingêria Reipub.intulitnbsp;mala, propter quod 8^ ipfe nüGrabilem exitu Ibrtitus lt;ft.Pofletti ÔCnbsp;lt;^httius rd uccerû^SC quidam «iâ no iu procul à metnoria noRra

-ocr page 134-

i04 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE SEBITÏOSIS

remota exetnpfa afFcrrc fèd q^ae malo hiftotiarü ftudtoßs, Sf prse^ fèntfum quoc^ tcmporumobfcruatoribus inquirenda relmquercnbsp;In bis fgitur 8c (itnih'bus rcbuaquj inertes 8C deiïdes (iint, cos nemonbsp;dubitatoHîcijsiùis deeflè, atAobid merito etiatn neglig«esappel*nbsp;lari» Nam quod ad Ecdeßafticos attinet,no fmplcnt,quam eis Aponbsp;Ad,io, ftoïus imponiccuram^dicês. Attendite uobis 8ó gregi ueftro,in quonbsp;uos Spiritus iànâ^pofiiit Epi(copos,regere Ecclefîam Dei^quamnbsp;quiiïuit /anguine fuo,Sic nee prophani Magiftratus præftant,quoclnbsp;Htere. ïi. fcr/ptura eos admoneuDiIigice(inquiens)iu(ïitiam,qui iudicatis tcf'nbsp;ram.Et iterü.Fadtc iudidum amp; iuftitiam,ct liberate ui oppreflum denbsp;manu calumniatoris:amp; aduena,S^ pupllum,amp;: uiduam, nolite coQ*nbsp;triftare.nec^ opprimatis inique. Sed nee eorum negligentiam di(sigt;nbsp;mulat icriptüra,fiquidem negljgctes facerdotesarguens Propbeta*nbsp;Ejçecb.i). Non a(cendift/s,inquit,ex adueribjUeq^ polùiftis uos murû pro do-*nbsp;sapient.^, mo Iirae^ut üaretis in pr?lio in die Domini. Et ad Reges, Prinö^nbsp;pes,8c Magiftratus propbanosdidtur.Pr£betcauresuos,quicond^nbsp;netis inultitudines,amp; placetis uobis in turbis nationû. Quotiiâ datanbsp;eft à Domino poteftas uobis,amp; uirtus ab alti{simo,qui interrogabitnbsp;opera ueftra,amp; cogitationes iërutabitur ; quoniam eum eflèds mintquot;nbsp;ftriregni inius,n5 rede iudicaftis,neccuftodiftislegemiüfl:itiæ,ncqfnbsp;fècundum uoluntatê Dei ambulailis. Horrende amp; dto apparebit uo/nbsp;bis:quoniam iudidum durifsimiï in bis qui pr£funt,(îet.Exiguo enimnbsp;conceditur milêricordia:potcntes aût potenter tormentapatientur*nbsp;Primûigitur ad boc genus pertinêt fedidones, quas ex controuer^nbsp;fijs religionis nalci paulo antedemonfbrauimus.Cuiuimodi iunt hpnbsp;refes ÔC febilmata, èc c[ax ex bis exdtantur,turbæ ÔC tumultus. Namnbsp;iode bfrefês ÔC iebiimata oriunf,iuxta parabolam Euangelieâ : Quianbsp;dormientibusPrælatiSjS^ ea,quxad diligêtem cuburâ agri Dotnt^nbsp;nid pertinent,negligcntibus,uenit inimicus diabolus,amp;^ fuperlêmi'nbsp;nat in medio tritici,id eft,CatboIicoru zizania, quæ iunt bæreiêsnbsp;febiimatajUt iànâi patres interpretantur, Sicut enim Arriaoa bagt;nbsp;reiîsjUt Conftantini Priocipis diligentia in Concilio Nicænodam^nbsp;Data atqptiùppreflà but: Ita oegKgentia Conftantij in immenium aU*nbsp;da,totû prope orbêturbauK,at(^ deuaftauit. Ex cuius reliquijs,lofl'nbsp;go poil tempore pernicioßbima quo^ Mabumeti ièda orta eil«nbsp;Eutichiana quæ amp; iplâ bodie magna orbis partedetinet. Sic Eutiebiana baereßanbsp;haerefis,nbsp;nbsp;nbsp;negligetiaTbeodofq lunioris,iä Concilio illo Latrocinali Epbefinlt;gt;

Seeuhdo (Sic enim adiuinifsimo Leone appellatur) tantumuiriufl* collegit,utetfi diligentia Martiani Imperatoris in Concilio Cbalc**nbsp;donenG poftea Ibpita fucrit:tamen multo poft tempore, quantalibtfnbsp;fuccedentium Patru ÔC Principum diligentia 8lt; prudentia,radidtu»nbsp;extirparinonpotuerit.Quippequæad luftiniani uGç temporanbsp;rauit^qui ÔC ipiêunàcutn coniuge Theodora ab initio Euticbiafllnbsp;foerufl^ir

-ocr page 135-

tIBEft. SECVSDVS CAP. XlK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'ïó^

fucruatjUtEwIefiafticse tradunt hiftonX EtVucntzcsïai ncgW Hufsidea: geniia Hufsin'cahærefis ia Bohemia, non fblum nata, fed ita. etiam hærefi«»^nbsp;confirmaU eft,tantult;^ roboris accepit, ut tametfi in Condlio Con-ftâiienfi,ante annos plus minus centu 8^'triginta,damnata fuerit,ta*nbsp;tßpn ho die etiam maiorcm Bohemici Rcgni partem o ecu pct : quaninbsp;ipfam noftris trmporibus ( incertum Pontificû.ne an Principumnbsp;denuorccrudefccntem,non folum inGerniania,iedianbsp;cgteris etiam Chriftianiorbis Regnis 8^ Nationibus,quatn latifsimenbsp;dihufam ac propagaram efle uidemus.Quanquam hscc ipia,ut cæte*nbsp;rtcquocçhærcfes 8c fchiitnata,adPrflatorûmagis Ecdeßaßicorum,nbsp;quam fgcularium Poteßatum oeglfgentiam rcferripoisint.Namcx CodKorönbsp;lt;o maxime hfrefts ÔÔ fthiünatain Ecclefia oriuntur^quod Podficcs intermifd®nbsp;amp; Prg’aîiCôdliatamuniuerfalia q Iocalia,cögregareatq^celcbrar«nbsp;öegligunt.Nam uc hgreièsSifchifmataomniû maxime ConciliorSnbsp;autoritate extirpatur ; Ita eorundeintermifsione nou? nafeuntur,nbsp;Qi. iatu nat? latius etiam propagätür,Ex qua fane caufa cü muh? aliar,nbsp;tum amp;£ iUaip{à,quam dixj,Hursitica,amp; ante cam Vuidephiea,hærc^nbsp;(ès.S^ primunatæ, ÔC poftea auét? acpropagat?,8i ex hisalix quotp *nbsp;fubortîc fueruntîquas ut Condüorû intermiisio ohm peptriî,ita ho*nbsp;die nihil aliud qii^rn Coodliorû quo(Ç authoritas abolere pote ft«nbsp;Sed propter facilitate ÔC ncgîigêtiam Prindpû 8lt; Magiftratuutnnbsp;faccularium,in his rebus,qu? ad prophanarû rerS admiiuftratfoncmnbsp;pertinêtjfeditiones oriuntur.Cuius rei multa apud hiftoricos extancnbsp;«xempîa,fed inter quæ magis inßgnceft,cuius antca quoeç memini*nbsp;nius,quod iûbGalheno Principe aeddit: quo fdlicet gubernacula Gallienjnbsp;Impéri) tenente,propter ipßus tum uit? morû^ prauitatê,tum iner- Imp.ne/ïnbsp;dam ncgligentiam^triginta ßmul Tyranni diuerfas Impcrq pro- giigentia*nbsp;uincias per rcbeliionê occuparunt. Omnium aüt maxime Icditio-nes ex co oriuntur, quia Magiftratus/ain Ecclcfiaftici quäm iâecula-rcs,in coercendis iùbditorû delidis iîint negligcntes.Nam generaliter inferiors culpæ ordinum,ad nullos magis referendae func,quâtnnbsp;ad defides négligentes^ Rcâores,qui multaiii fæpe nutriunt pefti- e. inferwHH^nbsp;Jentiam, dum aufteriorê diisimulant adhibere medidnâ« Quemad-Oiodum inter Tribum Beniamin, amp; alias Tribus Ifrael, maxima 3^ '^***'**nbsp;«adem cruenta feditio orta cft« Quia Tribus Beniamin hommesnbsp;fiios de Gabaa,propter immanifsimû ftelus, quod in uxorê Lcuitaenbsp;pcrpetrauerâc,punire detredarunt. Poftremo ad idem genus re-fèruntur {èditiones,quæ ex popuîi negligentia oriuntur« Vcluti fi adnbsp;Magiftratus amp;:fummas Poteftates in Repub« aflumi permittat,quinbsp;non iunt amid ftatus eius, per quem Reljsublica gubernatur : Acnbsp;percummodum apud Horeumeuerfe cft paucoru gubernario pernbsp;Hcradeodor5,qui Magiftr2tu,nalt;ftus gubernationê ciuitatis,cx pau

potentia ad populäre ftatum traduxit,ut Ariftot, teftatur«

atijs * ’ * ’ *

-ocr page 136-

lotf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D, BRVW’I DE SBDÏTIOSIf

alijs (^utbttsdam caußsfiditiottum:, Ca^ut ^IIL

Vncdftnultæ aïïse feditionum cauGe, quas omnei longutn effet enumerare : nos aliquas tantutn^quasnbsp;quotidfaoa nobis hifton'arum ledfo luggefsit,fednbsp;promifcue tarnen amp; nuUo certo otdine, quatenu9nbsp;ad præfèntem tradatum pertincrcuidebitur,hfs,nbsp;quse Ariftotelem fcquutt, de caufis fêditionum orgt;



Til» Liuiui li» dille iatu commemorauinms, ueJut Audarij uiceadfjdenius» nbsp;nbsp;Ac

4.«amp; «rt» eod, prioiû quidetti inter militares fcditiones quidam ob fradam amp; öu** tatam Hdenieorum,quiducunt excrcitus,oriuntur»SfcmiIitibus Vo*nbsp;las oppugnantibusycum 7 ribunus ninitum,eani pr^dam militis Fogt;nbsp;re edixiflet^fèd oppido expugnato fidem mutaflèt, ad^uerfiis eumnbsp;i^Tid’^*”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;condtata cft,Sic SC ob eiufdetn ftolidam amp; ugcordem acerbim

feditioi^ concione prolatam uocem^magna inter milites oborta icditio parit. Nam Fefto Tribunoplcbis legem Agrariam ferenti, fîmul Vola*nbsp;quot^ ut mitterentur Colon! laturûfe dicenti,cum dixiflct, Maluoinbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem militibus mds^nifi quierint t maxima ea uox in caflris indi*

gnatione comouiuVnde ÔC Qugftor P,Scftius cocrcercfeditioneOI uoles, faxo idus turba excedere coadus eft. Et Pofthumius ad buncnbsp;tumultum acd£us,afpcriora omnia qujftionibus (iippKdjs agenagt;nbsp;nec irf modum falt;iens,ita militum exalpcrauit animos,ut T ribuflU*nbsp;militum,qui tutnultumftolidafuauoce exdtauerat,ab exercitu fliola^nbsp;pidibus cooperiretur, Quanquam bæc feditio ad contumelianinbsp;etiam referri pofsit,de qua lupra dixioius. Quia milites ob id contu^nbsp;meliafibiaffedi uidcbantur,quodagerNoIanus,quem armiscepiF’nbsp;Vai. JWx.Iifr, ftnt,eis À T ribuno denegatus uideretur.Cui baud dilsimilis eft,qugt;nbsp;Tit^LiâiMî Unbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fabium Confulem, ut eius Imperio reludaretur, como-*

tuseft,Siquidemm€mor legem Agrariam ab eo impeditâ.cmnbo ftium copias ôlt; tuto 8d fsidte delete Iiceret,immobilis perßftcs,neu£f'nbsp;T. Lfswî lib. quam uincere uoluit, Titus Liuius ex Iicentfa,diutino odo coUeda»nbsp;t.f(c.btl.pun. aicortam fedidone,camquamnundatamortc Scipionis^C, Albiii*nbsp;Calcnus,8i C, Adius Vmbrius, iub hoc prsetextu cofiOttoueruOf*nbsp;coY,Tlt;tc.li.t, quod ftipcndium no eflet militibus ad diem datum. Similcm fer^»nbsp;Auguamp;diifitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CK eadem caufa ortam,narrat Cornelius Tacitus fiib Germanico#

In ea ßquide milites lafciuisc lùeti, amp; laborûin£oleraxites,uenifle tefl^ pus aiebant,quo Vetcrani maturâ miisfonc,Iuuenes largiora ftip^quot;nbsp;dia,cundi modû mifèriarû cxpoicerct,if uitiamc^ Ccnturionû uldft®nbsp;Seditioncs rcntur^ ciufdem generis alia multa uociferabantur,nbsp;nbsp;Cafù quo^

cafucxort£ orfmjtur ftditiones,quandouidelicetnuna intercedente deliberatiu^ ne aut Confîlio,fed incidente improuifb aliquo cafu,ad dilcordiasnbsp;Trifnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qyaï’seft, quam Socrates in Tripartita,^

huiuimodi caulà fubortam eftc narrat, Pomu$(^quit}iQquaeraii arlt;*i

-ocr page 137-

UBER. SECVNDVS CAR. XllV

area,Conftantini Prindpis corpus habens,ruinatti tninabatui*^ ïdeoep cuftodes elus, amp; qui ad orationem intrabant j, erant pofitinbsp;fob timoré»Macedonius ergo cogitauit Imperatoris ofla tranf-fcrre,ne arcamruinæ caius comprimeret. Hoc cognofeentes popuHnbsp;prohibebaot,dicentes*Nonoporter« Principis oITa transferri, n«nbsp;quafiexfopiriuiderentur.Obquamremin duas partes populus eßnbsp;diuifus, alfjs dicentibus,nul!am efîè translato niormo l^ßonetn, alqsnbsp;aßerendbus efic tiephas : cum quibus etiam erant ‘o/xwfe defeU'nbsp;fores. Macedonius auteta paruipendens uerba contradicentiun?*,nbsp;tranftuntcofpusImpcratorisinEcclcfianijubicorpus iacet Marty-ris Achatij.Quo fado, concurfos dilcordantium populoru ad illamnbsp;uenit Ecdefiam,Slt;^ ad manus ulc^ peruentum eft : ita,ut multi homi-num morcrlt;ntur,8i ueftibulum Ecclefîæ ac uidna portiais fanguinenbsp;compleretur, Eiufdem generis eft.quam propter nuptias duorumnbsp;iuuenS ortam fuifîèjad hunc tnodiim narrat Liuius. Inter duos (in-quit)iuuenes unius uirginfs nuptias anibientes,uirgo erat Plebeii generis, banc duo iuuenes uxore expetfuerunt : alter gcncre par, tuto-ribusfretus.qui SC ipilPiebei) crant. Alter nobilis,nunare,præter^nbsp;forma pueîIæcaptuSjOptimatiuftudijs adiutus, Itac^ certamén partium in domum puellac peiietrauit, niatrepartes nobilis tuente,quaenbsp;quam iplendidifsiniis nuptrjs iungi puellaniuolebatjtutoribus fuuninbsp;defcndcntibus:R.es in iudidumdcduda,matris Sd tutorupoHulatisnbsp;auditiSjMagiftratus fecundu paretis arbitriutn,dant ius nupdarum,nbsp;præualuituis alterius partis.Nam manufada,uirginc ex doxno ma- ritLiuit^ thnbsp;tris rapiunt.luuencaltcrij copia Optimatium fequttur, quibus con-currentibus, fitatroxprselium^pulfii pkbs armata ex urbe profeda,nbsp;colie quodam capto,in agros Optimatium ferro igtiicp excurficncsnbsp;fadt, urbe obfidereparatiOptitnates in auxilium urbfs obiefig Pogt;nbsp;manos uocât.P{cbs ad expugnandam iccum Ardcam Voikos exd-licrc,quamobGdentibas VoIfdSjConfol Ronianus cxercitu contranbsp;cos duccns,omncs ad internicionê dclcuit,uix nuneijs cscdis r clidis.nbsp;Et ad hunctaodum ea primucafo exdtata,dcindc non paruo nego-no extitufia fuit fedido»- Ariftoteles nonnun£| fitu ciuitatû,feditio- üb-f' fîînbsp;num caufàm eile fcrib{t,ut quando talis eft locus, ut non ad una ean-demcçguberiiationcQifitaptuSjUt Clazomenf|s accidifie ait,qui ianbsp;Chy tro habit atjContra cos,qui habitât in Iniùla, 8lt; Colophonijs er-gaNotios.Et Athenisquocpnoeodemmodojfedraultoraagi's populäres fui frc,qui Pyrpo habitarut,quamqui in urbe.Vt.nin prflijsnbsp;tranfitus fonär5,etiamßadmodüparug fînt,interrumpitordines mi-litudtain duitate difsimilitudo omnis uidetur diftenfionem faccre.

-ocr page 138-

WS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ö. BRVMI de SEDITÏOSIÎ

Trip. 1$, »»? confiotit,quod Socrates in Tripartita fcribit, Akxandnflorum po* puluin plus quätn alias generationes (èditionfbus dcditu HiiH^nbsp;AppianuSjin eol(bro,qui Syrus infcrlt;bitur,narrat Magos Seleuconbsp;Regi de Fortuna urbis Seleuciæà /è condendaeconfûknti, de dienbsp;amp;hora fundamencorutn urbis refpondîHe» Sunt edam, qui Ro#nbsp;mam fataliter ièdidoamp;m fuiilê tradant,ids mali i prima ftatini fra^nbsp;terna fedidone, Romuli Renii,in pofieros quot^ defcendiÜ^*nbsp;Quod Poeta bic carminibus ßgnificare uidetur.

Hor4tiut liiro Epo4o pd« 7«

Jcelè/li rüitis?auteur dexteris C^tantur enfis conditi

Parum ne camph y at^ T^eptuno Juper Fußim e/l liàtini ßtngujnis fnbsp;2^on ut fiperhoi tnuidie Cartbaginîsnbsp;P^omaniis arcevs urerety

JntaSliis aut Britanntis ut dejeenderet Sacra catenatiis uta :

Sed ut jeeundum nota Parthorum yfua Frbs bac periret dextera^nbsp;bte lupti mosyueefuit leombtutnbsp;î^^uâm y ntfi in dijpar ferts^nbsp;Furorne œcu^ y an rapit uis acriorfnbsp;culpa f reJJjonß/m date.:nbsp;'T'acenty ©“ ora pallor albus inßeifynbsp;Identes^ perculßeßupent..

Sic e/ly acerba fata JS^omaitos agunt^ Scelus^ fratemee neciSy

Ki immerentkßuxit in terrant P..emi Sacer nepotibtts cruor.

lam 8^ propter peccata noftra Deus fedidonibus nos,alt)^^

e/eifcitdds •j» perfequudonibus affligi permitrihSicut à ludaris ex eo tempore,

£ufib,lil)A

t,g.EccleJ^

• hifiorite.

Chriflum crudfixerunt nunquam (edidonum furor re* celsic,nunquam bella mortes^ ce(Iàrunt,doaecnbsp;cos ultimum ÔC exiriale malum obß«nbsp;dionis temporibus VeÇia-

(umi indufit»

-ocr page 139-

LIBER. SECVNDVS CAP. XHll.

lO^

JSltffîid^fxticitatemy ejje caufamfiditionum^ Ca^ut xniL

Vltx Si uariæ ànobis feditionum cauamp; enutneratg funttfcd qux adunam omncs,àquaU€lutifontePræopuanbsp;JJ quodamdcriuamur, referenda uidentur,eaninii' fedidonsnbsp;rumcftnimiafcelicitas. Nam8iluxus,auaritia,am-

» contemptus, præpotentia, incrementum --------cxccflùuni,negligaitta,difsimilitudo,praui mores, , atc^altæ ouCdcm generis feditionum caufac, ab una ilia,quam dixigt;nbsp;mus,niauafalidtate defeendunu

Porro falicicatem uocamus , non cam, quae in ufu luftitiae, Quidhi^ Prudentiæ, Fortitudinis, T emperantiæ, aliarumep uirtutum con- fœlicitasnbsp;(iftictSed quam uulgus cx uniuicuiufc^ uiuendi modo Si uolunta- didmr*nbsp;tc xftimat,ali')s quidem in uoluptatCjalqs in diuitqs, alrjs in honore,nbsp;alrjs in alrjs fimilibus rebus, falicitatem ponentibus.

Etenim quæ prioris generis foelidtate gaudet Re(publica,adi-fcordijs 8i feditionibus immunis eft.Nam ad hunemodumRef-publica tum foelix effe didtur,quum res populi bene Si iufte geritur, Gue ab uoo Rege, Gue a pauds Optimatibus, Gue ,ab uniuerfo populo. luftitiaGquidem uirtus eft, qua concordia^ardifsimum atq^ luftiüa eftnbsp;optimum omnium in Republica uinculum incolumitatis, confer- uinculumnbsp;uaoir.Cum uero iniuftus eft Rex, quemTyrannumappellamus, concordisenbsp;autiniufti Optimates, quoruconfenfus faétio clTcdidtur,autiniu-*’^ Repub.nbsp;ftus ipfepopulus, quem 8i ipfumTyranntftnappellarepoGumus:nbsp;non folum non foelix, fed nulla etiam Refpublica efte dicetur. Quianbsp;neep res populi effet, quæ non iufte geritur, fed Ty rannifaétioncnbsp;capefsitur. Immo nec populus quidem effet, qui non effet ccetusnbsp;iuris confenfu. Si utilitatis communione fociatus.

Ac talis quidem Refpublica Romanorum fuit, primum fub Rcfpub. Regibus,ac deindemulto etiamtempore fubConfulibus:quatcm- Ro*nbsp;peltate (ut fcribitSaluftius')omncs laudis auidi,pecuniæ liberalesnbsp;erant. Gloriamingentem,diuitias honeftas uolebant,boniqi moresnbsp;domi militiæcp colebantur. Concordia maxima, minima auaritianbsp;erattapud quos iusbonumc^ non legibus magis,quàm natura uale-bat.lurgia, difeordias, Gmultates cumhoftibus, exercebant : Ciuesnbsp;cum duibus de uirtute certabant. Duabus bis artibus, audacia innbsp;belle‘.ubipax euenerat, æquitate,fccç rem^ publicam curabant.

Huic contraria eft foelidtas quara pofterioribus temporibus Pœlicitas Romani in diuerfum mutatis moribus conftituerunt. Nam (ut Reropub.nbsp;idem Saluftius ait) poftquaralaboreattÿ iuftitiaRefpublica creuit, deftruiunbsp;R^ges magnibello domiti» nationes fere SC populi ingéniés, uinbsp;K fubaûiî

-ocr page 140-

D. BRVNt DE SEDITIOSIS

110

ftibaâiîCarthago,æmuIa Imperij Romani,à ftirpc intcrijt, Cuoâ« maria terraecp patebant : i^uire forcuna capit : qui labores ,pericula^nbsp;dubias atc^ afperas res facile toleraucrant, ijs odum diuitixC^nbsp;optandæ,alijs oneri milcrigqj fucre.


P * tem,Deos negligere, omnia uenaliahabere,edocuit. Ambitio mul“* tos morcales falfos fierifiibegit,aliud dauiiimin pedore,aliudii^nbsp;linguapromptumhabefezamicitias inimidtia(c^,non exrc,fede%nbsp;commodo a“ftimare,magifcj uultum,qua'mingeoiumbonumha'nbsp;bere4Hxc primo paulatim crefcere, interdum uindicari : poftjuWnbsp;concagio quafi peflilentiainuafitjCiuitas cRimmutara, Imperiumnbsp;ex iuftißimo atcß optimo,crudele intolerandumc^ fadum eft : Aua'nbsp;ritia ÔC ambitio hominum animos exercebant,nbsp;nbsp;Poftquam igitUf

diuitisE honori efle capere, ÔC eas gloria, Imperium, pocentia gt; quebantur : hebeicerc uirtus, paupertas probro haben, innocentlynbsp;pro malcuolentia duci capit. Igicurexdiuitijs iuuentutem luxurianbsp;atc^ auaritia cum (uperbia inuafere, rapere,coniumere;(ùa paruipemnbsp;dens,aliena cupere, pudorem, pudicitiam,diuina attj Humana prO'nbsp;Falfa foeli* mÜcua, nil penfi atc^ moderati habere.nbsp;nbsp;nbsp;His igitur moribus iaf^'

citas in pra daReipublica, quidmirum, fîaliamquocj cum hisconlêntientem uis morib.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fi modo in fceleribus falicitas efle poteft, proponefl'

/ècwiwtw. Obfequantur diuitibus pauperescaufaf faturitatiSjatc^^uteorum

patrocintjs quieta inertia perfruantur, diuites pauperibus ad client^'' las ÔC ad minifteriu fiii faRus abutantur.Populi plaudant non Cofl'nbsp;fultoribus utilitatum fiiarum, iêd uoluptatum largitoribus, NoOnbsp;iubeanturdura,non prohibeanturimpura. Reges non curent qua’mnbsp;bonis, fed quam iubditis regnentîprouinciæ Regibus non tâquatUnbsp;redoribus morum,Rd tanquam rerum dominatoribus, amp; delins^nbsp;rum (ùarum prouiiôribus, feruiant, eofcç non fÿnceriter honorent/nbsp;fednequiter acfèrui liter timeant. QxUid alienæ uitæ potius^ quàm

-ocr page 141-

UBER 5ECVNDVS CAP. Xttll. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«1

cuQ^ uolentibus, fadat quifqp quod libet. Abundent publica Icorgt; ta,ud propter omncs,quibus brui placueritmd propter eos maxime,nbsp;qui habere priuata non pofTunt.Èxtruantur amplifsimæ atlt;ç orna-tifsimæ domus, ubi opipara conuiuia frequententur, ubi cuic^ libue«nbsp;rit,Sc potuerit, die ßoäuc^ludatur,bibatur,uomatur,defluatur.nbsp;Saltationes undic^ concrepent, theatrainhoneRælætitixuocibus,nbsp;atcç Omni generc, fiue crudelifsimæ, fiue turpibimæ uoluptatfs ex*nbsp;atimentjlle ht publiais inimiois, oii hgc foelidtas difplicet. Quifquisnbsp;cammutare ud auferre tentauerit,eum liberamultitudoauertatabnbsp;auribusjcuertat â lèdibus,auferat à uiuentibus.llli habeantnr Dij ue*nbsp;ri,quihancadipifccndam populis proairauerint,adeptamc^lèrua*nbsp;uerint»Colantur ut uoluerint,ludos expofcant,quales uoluerint,nbsp;quos eu fuis, uel de fuis poûùnt habere cultoribus:tantum effidant,nbsp;ut huicfalidtatinihil ab holle, nihil âpefl;e,nihil ab uUaclade timea*nbsp;tur. Hæc eft igitur fœlidtas ilia, ad quam omnes feditionum eau- Fœlîcitasnbsp;fasreferridicebamus, ôiidnonomnino malaratione.Nâqu3ei(lonbsp;modo folix eft Refpublica, diuitijs quidem abundat,in ocio delitia-tur, uoluptatibus indulgct, uidorrjs gloriofa, SC ab holle extern©nbsp;fecura dominatur:Verum his rebus duium moliti atep corrupt! ani*nbsp;mi,in eauitia prolabantur iieccffe ell,quibus ad difcordiam,conten-tioneSjôC feditioncs prouocantur. Etenimuoluptatem luxusjuxumnbsp;auaritia, auaritiam iniqua lucra Si ambitio. Si quaclùnt reliquanbsp;eiufdem generis, comitantur, ex quibus enalci lèditiones,lûpra de*nbsp;monftrauimus, Sed Si odum Si fcairitatem,multa mala fequuntur.

Et in primis uitrjs infuefeunt, qui in odo degunt.Q^uemadmo- Corropti dumexercitusL.Syllæ,quemin Â(îaduâaucrat,ubilocaamana, delitijsini/nbsp;üoluptaria, feroces militum animos molliuerant : turn primum in- lires,nbsp;(ùeuit amare,potare : tîgna,tabulas pidas,uarac3datamirari,eapri-uatimôi publice rapere,ddubralpoliare,fàcra prophanat^omnianbsp;polluere,ut Salullius lcribit.Sic8i Hannibaliscxcrcitum,quempollnbsp;Cannenfem pugnam Capuse hybernans,inteâis habuit,aduer- sdw/l-ifeco«-fus omnia humana mala fsepeae diu durantem,bonis inexpertutn ** *nbsp;Si inliictum : quem nulla uis mali uincere potuit,nim{abona ac uo*nbsp;luputes immodic?, fomnus,uinû,epul?,et fcorta,balneaq^ et odum,nbsp;perdiderunt : Si ita corpora animofep eneruauerunt,ut magis deinde prseteritse uiÂoriæ eos,quàm prælèntes tutarentur uires,ut Liui- T.Lî«ti« Rj.nbsp;us teftatur.ld€ol:^negocium populo Romano,melius quam odumnbsp;committebatur ,ut Appium Claudium dicere folitum accepimus. lit*nbsp;Non quod ignorarct,quàm iucundus tranquillitatis Hauts elTetjfed 7,nbsp;quod animaduerteret, prsepotentia Imperia agitatione rerum adnbsp;uirtutem capelTendam agitari, nimia quietem delîdiarelblutEt redenbsp;fubdiuSanenegociumhorridum nomine ciuitatisnollrse mores ianbsp;fuo fts^ni cotinuit : blâdg appellationis quies pluritnis uitijs refperfit.

K ö Ex

-ocr page 142-

MU’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D» BRVNI DE SEDITÏOSIJ

Lib,j.e, 1». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex hac igituif Foelidtate nimfa,omnes prope ciuilcs Rofflanôru{^

^^itomts, diflenfiones enatæ funt, Quod ÔC Ludus Florus tedatur his uerbis» Hfc cft,inquitgt;illatcrtia?tas populï Ro.tranfiiianna,qua Itah'aprt^nbsp;gredi aufuSjOrbe toto arma drcutulit. Cuius ætatis fûperiores centUnbsp;anni faadf,pq,ctaurd,fioe flagitio^ßne fcclere,dum fyncera adhuc»nbsp;ÔCinnoxiapaftoriæ illius fedxintegritaSjdume^PoenorühoftiuiOnbsp;imminens metus,difciplinani uetercm continebat.Poftremi ccntum»nbsp;quos à Carthagints,Corinthi,Numantiaf^cxddijs,amp; Attali Régi*nbsp;in AGatica hæreditate, deduximus in Cæîàrcm, amp; Poinpeium,^*nbsp;quutumcp hos, de quo dicemus, Augufi:um,ut claritatc rerum belHquot;nbsp;carummagniGdj'tadomefh'ds dadibus miTeri amp;erube(cendtnbsp;CL-uippe Gcut Galliatn, Thraciam Cilidam, uberrimas ualidfîsPnbsp;tnafe^ prouindas, Armenios etiam, ÔC Bricannos^ ut non in ufuoi,nbsp;itaadîmperi) fpedem magna nomina acquiGGêpukhrumatt^dc*nbsp;corumdta codera tempore dîmicaflê domi cum ciuibus, focqs,mao*nbsp;dpqSjgladiatonbus, totoep inter fè Scnatu,turpe attÿ miièrandum« ,nbsp;neicio, an fatius fucrit populo Romano, Sidlia SiC Aphrk*nbsp;^^ub^cor^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fui{re,aut his etiamipGs rareredominaii Italiafua,quâo*

pjj* ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cd magnitudinis crefccre, ut uiribus luis conficcrctur.Quæ cnim re®

alia furores duties peperit quàm nimia fbdidtasC Syria prima no* uida corrupit.Mox AGatica Pergament’ Regts hjcred.tas, Illaeop^®nbsp;atc^ diuitiæ afflixere faeculi mores, merfamcp uitijs fuis, quaG fentin®nbsp;Rempublicâ pcflûndedere* Vnde cnim populus Romanus agros etnbsp;cibariaflagttarct,nin per famê,quam luxus fcceratcHincergonbsp;chana,amp; prima,amp; fccunda, Sc tllatertia Apulciana feditio. Vndeufnbsp;regnaret de ludidarqs Icgtbus diuullûs à SenatuEques, niGexauS^nbsp;ritiaCut uedigalia Reipubltcp,atc^ ipfa iudidain quæïlu haberentur»nbsp;promiflà ciuitas Latio,amp;^ per hoc arma focorum.nbsp;côwrbcÀ a,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^utem bella lêruilia^undenobis, niGcxîabundantiafamili®''

riumCundc gladiatorij aducrlùs dominos (ùos cxerdtus,njGad coo^ dliandumpkbis fauorem cfFufa largiiioC CL-uum Ijjcâaculis indul'nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gct,lûpplida quondam hofttum artem facit. Jam ut IpecioGora ui^^^

tangamus,nonne ambitus honorum ab hifdemdiuitrjs indtatnt* Atep inde Mariana,ind€ Sy liana poteftas : autmagniGcus appa*quot;^^nbsp;tus conuiuiorum 8C liimptuola largitio,nonne ab opulcntiaiP®*^nbsp;tura mox cgeftatcmC Hacc Catilinara hoftem pa tri æ iôæ impcgti*nbsp;Denic^ ilia iplà Principatus amp; dominandicupido,undc,niGnbsp;ex nimfjs opibus uenit$Hpc Cælârcm att^ Pongt;nbsp;pcium, (urialibus in exitium Reipublicx

1

-ocr page 143-

tIBER SECVNDVS CAP. Xv.


inodisßdttiones per fraudesfedtttoforum colk^ 3:vs coa3:is^ineorumfocietatemhomtnibiiSyaU'nbsp;geanturat^corroborentur^ Gap.


rantunCL-ueniadmodum aut in cacteris rebus duo-bus modiSjid efl;,aut ui, aut fraude fit iniuria,utinquitCiccro:lta Sc duo funt media, quibus feditiones exercentur ,Vis 8C dolus,utnbsp;fcribit Ariftotcles.Vis infertur uel ftatim ab initio et inconfulto, gli-fcenteiamfeditionetuelexinteruallo SC confulto. Ab initio ÔC ineon-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c.4* *

(ùltOjUt quoties tumultus fubico SC cafu oriuntur ? Exinteruallo 8C confulto,ut qux pr^ parata aliquanto icporc fcditione,8C interne-niente deliberatione aliquajrrogatur ,Fraus duplex eftiquaedâ enim Fraus duin congregandis cogendifep ad corroboranda feditionê hominftiusnbsp;condpitur.Qiixdamuim infertbis, qui feditioforû conatibus refif-tunt,uel inferendam illatâuè ab eifdem repulfat.Vis in armisiDolusnbsp;in frauduleniis confiltjS(,uerfatar. Fraus quad uulpeculæîVis leonisnbsp;uidetur. V truncç alienifsimum ab bomine eft,fcd fraus odio di gnanbsp;inaiore,ut idem ait Cicero. Ad primum igitur genus fraudis pertinent confilia,quibus id agunt feditionu autbores,ut quas parturiutnbsp;feditiones. Sc maturius enafcantur, Sc natacubcrius crefcSt,augcan-tur,SCquàmlatifsitnepropagentur. Earurfus duplicis funt generis.

Nam qu3cdaniocculte,qu3cdamaperte capiuntur. Prioris generis Chndefti-funt,clandeftin3e confultationes,Sc occultacolloquia,quibusfin- næconfuU eulorum animosoertentant» Sc multorum exoloratis ineenns.cos tauones Ic

horrentes, diflenfionum ftudiofoSjSCadexcitandos tumultus ido-oeos e(fc depracbenderint, homines uidelicet fceleratos ,callidos, SC uerfutos,Sc ad quiduis audendum promptos Sc imperterritos, Alte-rius generis funt,deliberationcs,quaeuel feccfsioncinloco aliquonbsp;abdito,uel inpublicis conueniibus fiunt,in quibus colieftaiam mul-titudine,per eos,qui prudentia aliqua ÔC eloquentia caetcris prxftarenbsp;uidentur,caufam,quam occulte anteadelibcrarunt, publice cognof-cendamproponunf.quam SCargumentis adeamrerapertinenti-bus confirmant, Sc quæ funt bis contrariaconfutant. Omniumnbsp;auttm maxime lesum ,SC öui earum miniftrifunt.M.a9iflratuum Opptime*

-ocr page 144-

D« BRVNI DE SEDÏTIOSIS


x»4


ad coûciïandos afFedus eorutn, apud quos cauiaagi’tuf ,quacQDlt;f rationc perdnereutdentur.Si quid cnirn fauorabilc^inuifutn aut mi*nbsp;Confilia ferabik in re eft, aut uidcri poteftjid totû ante oculos ponunt,nuncnbsp;ad Seditio* metum inijcicntes,nunc inuidiam, odiû, irain concitantc», nunc ad


commiferationem commoucntes, lachrymas etiam ipfa orationc cxcutientes » Poftremo, quo firmior inter eos conftct fides,amp; fcincinbsp;côtrada côfpiratiojuris quocç iurandi religion« eâ ipfàm côfîrtnantgt;nbsp;Verû,quo clarius hæc omnia cognoicantur, exemplis quoi^ ea ipfanbsp;probanda uidcntur. Catilina kditionê aduerius patriatn meditatus.


Idonei ad (èditiones

luuencs â «ebatunSed maxime iuuenû, ueladolekentium familiaritates app^-* Catilina il» tebat,eorû animi molles 8^ çtatcfluxi,dolis baud difficulter capiebâ-*nbsp;kdi,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur.Nâ ut cuiufq^ ftudiû ex ætate flagrabat, alijs fcorta præbebac,alrjs


facinus reditneret.Præterea omnes undiq^ parricidæ, facrilegi,côui-' di iudieijs^aut pro fadis iudicium timentesrad hoc,quos manus atcßnbsp;linguapcriurio,aut duilifanguineakbat.Poftremo omnes,quosnbsp;flagitium,cgeftas,confcius animus exagitabat, hi) Catilinæ proximonbsp;familiarefcç erant.Qiiod fî quis etiam a culpa uacuus,in amieitiâ eii»nbsp;inciderat,quotidiano ufii att^ illecebri,facile par fimilifcf cgteris effi'nbsp;canes atc^ equos mercabatur. Poftremo neq^ fumptui,ncq^ mode-ftiæ luae parcebat, dum ilîos obnoxios fidofts fibi faceret,ut hæc 5^nbsp;alia multa, ad eandem rem pertinentia,de eo fcribunt Saluftius, Cigt;nbsp;cero, Appianus,amp; alij Romanarum rerum fcr/ptores.Ac talem qui*nbsp;dem fodetatem amp; familiaritatcm, per occulta colloquia cumftngu^nbsp;lis contraxtt, quos 8c fingulos confiliorum fuorum partidpesfecite


Deinde,ubi cum ßngulis egit,in rem fore crcdens uniuerfo® appellate ÔC cohortari,in abdita partem ædiû iècedit, atç^ ibi oratio'nbsp;rem : Sed quia multis ôi magnis tempeftatibus uos cognoui forte«»nbsp;fidofeç mihi, co animus aufiis eft, maximum atlt;ç pulcherrimuiônbsp;facinus indpercjßmul quia uobiseadem, quae mihibona raalatçedénbsp;intellexi.Nam idem uclle,atc^ idem nolle,cademum firma amic/ti»nbsp;cft:Sedego, quæmente agitaui, omnes iam antea diucrfiaudiftis»nbsp;Cæterummihi indies magis animus accenditur , cum confydero»nbsp;quæconditiouitæftiturafit,nifi nofmetipfbs uindicemus inlibePnbsp;tatcm. Nam poftquam Rcipublica in paucorum potentiurflnbsp;fus atcç ditioncm conceisit, fêmper illis Reges, Tetrachæ, uedig»'nbsp;les eflè;populi,nationes, ftipendia pendere* Cfteri omnes, ftrenui.

boni,

-ocr page 145-

uber secvndvs gap, stv.


ttjf


boni, nobiles, atcp ignobiks, uulgus fuimus, fine gratia , fine authoritateî his obnoxrj, quibus fi Rcipublica ualerct»,formidininbsp;eflcmus. Itacç omnis gratia,potentia,honos,diuitiæ, apud illosnbsp;funt,aut ubi illi uolunt: Nobis reliquere pericula , repulfas,indicia , cgeftatem» lt;Xuæ quoufq^ tandem patiemini d fortiisiminbsp;uiric Nonne emori per uirtutcm præftat, quam uitam miiêfamnbsp;at(^ inhoncftam,ubi alienæ (ùperbiæ ludibrio fueritis,perdedecusnbsp;gmitterecVcrum enimuero per Deum atq^ hominum fidem,ui^nbsp;âoria in manu nobis cft,uiget «tas, animusualct: Contra, illisnbsp;annisat^diuitijsomniaconfenuere,Tantummodo incoepto opusnbsp;eftjcatera res ipfaexpcdiet»Etenim quiuis mortalium, cui uirilenbsp;Ingenium eft,toIerarepotcft,iUis diuitias luperare, quas profun-dantin extruendo mari. Si montibus coæquandis : nobis rem familiärem etiam adnecefiaria deefie î illos binas juit ampliiis domos continuarc, nobis larem familiärem nufquam uUum elïècnbsp;cum tabulas, figna, torcumata cmunt,noua diruunt,alia ædifi-canuPoftremo omnibus modispecuniam irahunt,uexant,tarnennbsp;fomma libidine diuitias fuas uincere nequeunt,

At nobis eft domi inopia, foris æs alienum,mala res,lpes multo afperior : Denicß quid reliqui habemus, præter miferam animam^nbsp;CLuin igitur expergifcimini : En ilîa, ilia quam læpe optaftis liber-tas.Prætera diuitiæ, decus,gloria in oculis fîta funtzFortuna omnianbsp;ca uidoribus premia pofiiit «Res, tempus, pericula, egeftas, belltnbsp;lpoliamagnifica,magis quam oratio mea uos hortentur, VcHm-peratore ucl milite me utimini,neeß animus neep corpus aberitä


omnes deguftaflent, ficut in folennibus facris tum fieri confueuit, alius alrj tanti facinoris confeij, magis inter le fidi forent,

ïam uero quod ad mouendos affedus pertsnet, non dicendo tantum, fed etiam faciendo ÔC rebus ipfis, uelut fpedaculis quibuCnbsp;dam ob oculos pofitis, concitatis afFcdibus,quo uifiim fucrit flede-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;como«

re auditorum animos délibérant. Q^uam rem ÔC cafus laep c, uendos afa nulla etiam intercedente deliberatione, adiuuat. Delibcrationis fedus fpeanbsp;fuit illud,quod in leditionê ob Cælàris neeem ortam,in forum præ- daculanbsp;texta ipfius cruenta prolata fuit. (Xuod Ipedaculum Romanumnbsp;populum in furorem egit. Similiter corpus ipfius ledo impofîtum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

quæ ita imaginem fceleris repræfentarunt,ut non occifus Cadàr iplè, lcd tarnen maxime occidi uideretur.

Similiter iUud, quod Leuita cadauer uxoris fug, quam uiri duitatis Gabaa per furorem libidinis occiderant ,in duodccimnbsp;partesac firulfa concidit,6^ ad concitandos omnes,aduindidam

K iiq IceleriSji f

-ocr page 146-

li6


Ô. J8RVNI DE SEDITIOSIS


fcclcris , in ottines partes Iftael hiifîtt horrcndum lân^ fpcda-* culmn,quo SC commotus eft populus Ifraël, ut pugna contra Tir'nbsp;burn Beniamin in fti tu ta, tam horrcndum (celus ulti, uiginti quinc|inbsp;millia occiderintjcxomni eorum numero fexcentis tantum uiris^quinbsp;ptrfugamclapßf«erant,reliftis. Adcaium uero pcrtincre uidctutnbsp;illud^quod Rom? feditione propter f s alicnu bC £oenus,quibus plebî


Seditio s'potentioribus grauabaturjaccidit. Nam pkbc inuaUdam fë eûi propter aes j diflbiucndum ses alienum dicente ,propter cxhauftos in militiatn


alienû bis.


fumptus,alia^ damna amp; incÔmoda, quæ domi militisc^ acceperât.


Contra uero Creditoribus huiuimodi calamitates omnibus communes contendentibus, ÔC ob id nihilplebi remittentibus,cuölnbsp;iam uarius eflet coneurius, ÔC cateruæ hominum inter fê diuerfatï


Spedlacus



Imperante uero domino opus quoddam baud faciIe,cÔcradiccns ei, uerberaaccept plurima.Et haecdiccps, proiecit pannum, oftenditlt;?nbsp;peclus plenum cicatricibus : dorfum uero ex uerberibus repletuiUnbsp;fanguine. Ad hscc uiia auditaq^, clamor ingens oritur, nec foro iaOJnbsp;fetumultuscontijiet,fedpaisira totamurbempcruadit, nexu uiü^nbsp;di foluti^ fe Undit^ in publicum proripiunt (Xuo quidem fpcda^nbsp;culo ita omnium alfedus turn ad iram, inuidiam 8c odium,aduerfu^nbsp;Creditores : turn ad commilerationem mifere ob ses alienum op'nbsp;preilæplebis concitati Rint.Etitamultitudinis accenfîsanimis,ip^nbsp;quocpfinflammataleditio fuit,ut nifiConfiiles’adcomprimcndati’nbsp;ftditionem interucnilTent, etiam ad manus amp; arma uentum fuifl^*

Ilf___I ______ J f , nbsp;nbsp;nbsp;_ ƒ?_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.• ___ C J *_ -_______f*. Î *. •


lierant Theodoti Coriarij Hæreiîarchse, qui Roma? aufiis dictf^»

-ocr page 147-

tIBER. SECVMbVS CAP. XV.

«â/cere purum hominem, fuiflc Chriftum. Oh quemerrorem, Sc FfausEx« Vidorc Romang urbis Epifcopo cieÄus eft,8c a' Communione Ec# catüSr«!^nbsp;ckfiac repulfus : certapaäione quinquaginta Dcnariorü mcnftruae ^1.nbsp;præftationis, nominari fe Èpilcopum ilKus fadionis paflus eft.nbsp;Sed qui admonitus à Domino in fomnis,amp; oim cas uiiïoncs negli*nbsp;gentius iixiaperet, tandem etiam ab Angelis per totam nodem uer*nbsp;bcratus,amp; poenis grauibus excruciacus, cum errorem fiium deflens,nbsp;omnem Eccicfiam prouocaflet, ut indulgentiam fibi à Chrifto congt;nbsp;tinuis Si. iugibus pro ipß precibus implorarenc : uix aliquandonbsp;in Communione Eccleiiaftici corporis reuocatus eft-Sic ct de T imo- Ni«pEî« Ec»nbsp;theo Herulo, Eutichianae fedatore hærefîs,narrant Hiftori3C,eû no- «lef.Hiftorii».nbsp;du Monachorum cellas circuiflè, et unumquemt^ ex nomine uocaCnbsp;(è, Sirefpondentibus dixifle .Ego Angelus iûm.dicere omnibus, utnbsp;abfcedant à Cômunione corû, qui Chalcedone conucnifleot,et Ti-tnotheum Herolum in Epifcopum Alexandrie proueherent. V erumnbsp;cum is eâ icdê huiuimodi Fallacia obtinere no po(let,multitudine in-quietorumuirorum empta per feditionem, earn ipfam adeptus eft.

Petrus Gnaphæus, Zenonem Impcratorem hacrcticû feqüutusj, dena Millia hominum, ApoUinariftarum errore infedorum,merce-de contra Cathoîicamfîdem conduxit. Sic VIpbflas Goihorumnbsp;Epifcopus, qui primus literas Gothicas adinucnit,et fcripturas diui- Tri.li.s.nbsp;nas in cam conuertit linguâ, {êmper antea Nicaenâ fidem amplexus, TriJc;7.c,«j-.nbsp;tandem uerbis pecuniifcp ab Eudoxio Arriano corruptus, co' adusnbsp;cft,ut Communioné Valentis Imperatoris Arriani amplederetur.

lam Si ad auertendos à Catholicæ Eccleßg CÔmunione homines^ ca fraude utuntur hæretici et fehifmatid, ut quos intelh'gunt fiduciamnbsp;aîiquam in potentiam Catholicorû collocare, eos ab ca' ipe dcduccn-teSjSiaddeiperationcm adducentes, quafi per metum fiiorum crigt;nbsp;tninù,{ôcios atcç participes faciant. Sic Arriani tempore,quo ma-ximusTyrannusdcBritannorumpartibus aduerlùs TheodoGum ,o. crc.iy/nbsp;Principcm Roman orûinfeftabat Imperiû,Conftantinopoli pofîti, Sparfiin,nbsp;diuerfàs opinionesin populo frminâtc8,dixerunt,8icxerdtûlmpc- populumnbsp;ratorcamifiiTcjSi iplum Tyranni ducïbus fubiugatû,aliac]^multa,nbsp;que folét inimici uoto malitiæ iadarcîlta,ut crebro bec audictes,nonnbsp;uanaaut incerta, lcd uera iâ crederct : co nimifû animo bec cÔminiCnbsp;cêteSjUt Si Catholici de uidoriaet potêtia Catholici Imperatoris de-fpcrâtes,à Cômunione Catbolice fidei deficcrêtîEt beretici ea ipe créai et firmatijCÔftantius in errore fuo periêuerarêt, ct atrocius Catbdnbsp;licos perfèquerêtur,fîcut et euentus docuit.Nâ eo rumore Arrianorûnbsp;populusaccenfuSjdomûNedarijCathoIid Epifeopi côcremauit.Sicnbsp;Ludus et Magtlus Arriani,têporibus Valentis lmp. Arriani impie- e.40^nbsp;tatis Duces, antea multis modis Catholicos gfrquuti,tâdem ad mi-cus ct alia terriculamcta,ac ^loftremo ad bonanbsp;nbsp;nbsp;uerba conuertun^,

Presbyteros

-ocr page 148-

Frauduiêta cenderant annum, bis uerbis eos adoriuntur. nbsp;nbsp;Lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Arrianorû concordate dogmatibus * Fle^ riani.


Intrcpida refponfionbsp;Cathoiico«

rum.

sid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o» BRVNI DE SEDITIOSIS

Presbytères amp; Diacones Decern et nouem tanquatn fceleratos mines compræhendentes,quorû quidam Odogeßmü etiam tranÇnbsp;Fledimini,inqwlt;

mini:ignofcet enim uobis diuinitasjicet uerae Religionis cultû exh^ beatis,nonfpontc,fèduioIenterhocfaciêtes.Necefsitati nanq^ fâtisgt;nbsp;fadio adefl:Sp5taneâ uero uoluntatem aceufatio dignafubfêquitur*nbsp;Quapropter huiufmodi rationes præ oculis babentes, promptenbsp;quiminijôC dogmati Arrino rubfcribite,quod nûc prédicat Lucius»nbsp;bene fcientes,quod ßobediatis,pecunias,qu^dus,honores,ab Imp^quot;nbsp;ratore pcrcipietis:Refiftentesuero',carccrcs,fûppIida,tormcnta,fla^nbsp;gclla,uincula fuftinebitis.Pecunfjs fimul,poflèlsionibufcj priuati,S^nbsp;poflea pulß, loca crudelia inbabitare damnabimini. Sic ifîe fortifsf^nbsp;mus fedudor minas fèdudioni contêperans,inuitabat att^ cogebat»nbsp;ut omnes ä pia fêntentia deuiarêt.At iïli nihil amarius exiftimantes,nbsp;quàmpietatis proditionê,buiufmodi refponderût uerbis, uirtut^nbsp;forti(^ lènfù fêdudionê minafeç fùbdentes.Quieice iam, quiefeenbsp;nos terrere fèrmonibus, ceOâuerbauana proferre : Nos neq; nouU»nbsp;nelt;^ recente colimus Deû, Et licet inaniter furias,tecç cocutiaSjfict^^nbsp;uebemens uentus, in dogmatibus pietatis ad morte ub^ côGftimu^*

ca minis et blandis uerbis corrûpere conati funt:Quod bis uerbis ftatur Vidor,qui et ipfe qug icripfit,corâ etiam uidit.Superueniétcs»nbsp;inquitjComites duo fubtilitate dânabili,blandis fèrmonibus cûnbsp;Confcflbribus (Quos tu carceribus inclufbs tcnebât)agere caperî»*nbsp;Quid uobis, inquiunt,uidetur,ut ita pertinaccs Domini nodri ptfnbsp;ceptis minime obtemperctis,qui efîe poteratis in côfpedu Regis hfynbsp;norabilcs,ß eius feftinetis facere uoIuntatê:Statim ilîis clamânbusnbsp;diccntibus ingêti ucciferatione. Cbriftianiflimus,Catbolid fiitnu^#nbsp;Trinitatê unum Deû inuiolabilê confitemur. Includunturgrauiot^nbsp;quidem,fcd adhuc latiore cuftodia,ubi nobis copia dabatur et inixo^

-- - - - —

Auguft, epifl» brarc.Et Auguftinus refert,multos Catholicos in Aphrica adreit^^ »M. randum Baptifma, ab Anabaptiftis Jfuifîc coados. Sed necf^^nbsp;a^o^amnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feditioß, aliorû fibi fbcictatem familiaritatem compara^*

lureiuran» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, n .

do obftrin religione,obltringant.

Appianuf de mino.in le SC iurare, aut iußuran dum non præftantes.Senatu bll.duilib,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--- r

viâor de per» Et ad eundê modù Änabaptiftp ôc Ärriani,CadioIicos in Aphd' fèquutionenbsp;Vandalorttftt


inquitjCotnites duo fubtilitate dänabili,blandis (ermonibus cu Confcflbribus (Quos tu carceribus inclufbs tcn€bät)agcre cotptri**nbsp;Quid uobis, inquiunt,uidetur,ut ita pertinaccs Domini noftrinbsp;ceptis minime obtemperctis,qui elîc poteratis in cofpedu Regis hfynbsp;norabiks,ß eius feftinetis facere uoIuntate:Statim iHis clamänbusnbsp;diccntibus ingêti ucciferatione. Chnlb‘anifîimus,Catholidnbsp;Trinitatê unum Deö inuiolabile confitcmur. Includunturgrauiof^nbsp;quidem,(ed adhuc latiore cuflodiajubf nobis copia dabatur et intr^nbsp;irz, S)(. uerbu admohirionis fratribus facere, amp; diuina myfteriacd^'*nbsp;randum Baptifma, ab Anabaptiftis fiiiile coados.nbsp;nbsp;Sed nee

niß quos iemcl deceperut,eorü etiamfide.intcrpofitaiurifiuraO^^

- Sic Apuleius lata lege Agraria,acpopi^‘’ ipfius promulgationiinftante. Senatum prjfixo quin^ dicrumt®^^nbsp;uerecogebattEtulteriusuiginti Talentorum pana populo folu^^^nbsp;doeoscondemnare. Necapuduecerestantumeaièditiofôrumi^nbsp;lignitas fuit. Nam poflerioribus temporibus,uteft naturanbsp;num fèmpcr ad difsenßones prona,fediuoßadfcditionesucl^*

0

-ocr page 149-

LIBÈR SECvNOrs CAF. XV.

fouendas amp;confirmandas,tjfdlt;mpropcdtofisctiatn tcmporibus condonibus ufi font* Sic longo poft tempore Fridc*nbsp;rico Primo Imperij gubernacula tenêtc,accótraipfum multorS con- Confpira^nbsp;fpirationefada, rebelles ipfaetiâiurifiurandiReIigionc,fcditioncmnbsp;ipfamcofirmare conati font. Siquidem aduerfos Imperatorc confppnbsp;rantibus,maximaparteCardinaliûfedis ApoftolicariSó Guilielmonbsp;Rege Sidliæ,amp; uniuerfacprops Italiæ ciuitatibus,id inter corpirato-*nbsp;res côuenit, ÔC iureiurando intenjeniente,confirmatû cft,ut nulli abnbsp;altero recedere liceret,uel Impcratoris gratia j nifi coftntientibus omnbsp;nibus,requirere:Etfi Pontifex,qui eiufdê fadionis eratpatronus,innbsp;fata coced er et,alius ex Cardinalibus de numero confpiratorû,in de* Nlt;smcI.«oÎ.î,nbsp;mortui Pontifias locû eligeretur. Ad eundê modû hæretici quoqi .nbsp;fchifmatici Catholicos cogéré folcnt,2lt; non folü iureiurando adnbsp;negandâ Catholicâ ueritatê adigerc,fcd etiâ fub prgtextu iurifiuralî* dalorum.nbsp;dijUartjs eosperplexitatibus innedere:De qua resale Regis Vanda Colloquianbsp;lorû Hunerid, Arriani ÔC Anabaptiftæ,extat exemplu.Naminftitugt;nbsp;to ab coincaufaReligionis lt;olloquio,cûuenifrentEpifcopi,charta Trriano^^nbsp;cis oftenditur inuoluta,diciturc^ illis.Dominus nofter Rcx Huneri-cus,licet doleat,quod fueritiscontemptores, ÔC adhuc uoluntatinbsp;dus obcdire tardetis, ut eius efficiamini Religionis,cuius eft ipfêînbsp;nunc tarnen bonum deuobis cogitauit.Si iuraueritis ita,ut quodnbsp;ifta charta continet, faciatistdimittit uos Ecclefijs ôc domibus ue*nbsp;ftris.Ad quoduniuerfi Epifcopirefponderunt,feropcr dicimusnbsp;diximus, diduri fumus. Chriftiani fomus, Epifcopi futnus,nbsp;Apoftolicatn fidem unam ôc ueramtenemus.Fadocçpoftconfef-fionem fîlentio modico ,illi qui â Rege fuerant deftinati, feftina-bant extorquere Epifcopis facramentum.

Tune Beati uiri,Hortulanus Florentinianus Epifcopi,pro Refpofum omnibus, ÔC cum omnibus dixerunt,Nunquid animalia nos ir* forte Epi«nbsp;rationalia fumus, ut nefeientes,quid chartacontineat,facile autnbsp;temerc iuremus C Accelerauerût quot^ illi à Rege deftinati, feriptu*nbsp;r3eeiuspropalaretenorem,quihuiufmodifermonibus fuerat colo-ratus» Sic enim calumniofa fériés continebat, lurate,fi poft obi*nbsp;turn doOiini noftri Régis, eius filiutn Hilderichum defideratis eflenbsp;Regem,uel fi nullus ueftrû ad regiones tranfmarinas epiftolas diriger : Quia fi facramentum huius rei dederitis, reftituet uos Ecclefqsnbsp;ueftris. Cogitauit tûc multorû pia fîmplicitas,ctiâ cÔtra prohibitionê luramcnta,nbsp;diuinam facramentû dare, ne Dei populus in pofterû diceret,quodnbsp;uitio facer dotS, qui iurarc noluerût,nô fiierint Ecclefig r eftitutg, Alq *‘^“*”*nbsp;quocß aftutiores Epifcopi,fentiêtes dolu fraudis,nequa^ iurare uo-luerût,dicentes,prohibit5 fuiffe Éuâgelica authoritate,ipfo Dominonbsp;diccte.Nô iurabis in toto.Quibus miniftri Regis,fecedât in parte,innbsp;ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quiunt,qui iurare difponunt : qui cûfecederêt,Notarqs feribentibus

-ocr page 150-

«O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D, BRVNI DE SEDITIOSIS

quis qu/d d^’ccret, S)!, ex qua ciuftatcfiiiflèt exceptuRi cft, SimiUtcf dum eft amp; de illis,qui minimefurauerunt» Starimqppars utraCÇ^nbsp;ïlodiæ mancipatur ? Poft uero pars, quæ cclabatur,apparuit»nbsp;Iniquifsi/ lurantibus didum eft» (Xuare contra præceptum EuangeH)nbsp;ma fenten* uoluiftisclußit Rex, ut ciuitatcs atc^ Ecdefîasueftras nunqua^

“’deatiSjfêd rclegati,colonatus iureadexcolendumagros accipiad’* Epifcopos fta tarnen, ut non pfallatisneqîorcds,autadlegendum codicem*^’nbsp;Catholi/ manibus geftetis. Non baptizetis,neqt ordinetis,aut aliquem recon*nbsp;cos. ciliare prxfumatis. Sïmilitex non turantibus ait. lt;X-uia regnum ÖÓ

Domini noftri non optatis, idcirco iurare noIuiftis.Ob quara caü'' fàmiuisi eftis in Gorficanam iniùlam rclegari,utligna profutufînbsp;in fi* nauibus Dominicis incidatis. Ad airerura genus fraudis, quod

Hîulationc afFeôatænbsp;pacis.

Dolofa lîlt;i mulationbsp;Arrq.

»»

uimuelinferendam uel propuliàndam pertinere diximus,cas cofl' (ùltationes referimus, quibus id agunt ièditiofi ,ut arma ilIaturijP®'nbsp;cemS^concordiamappetereuideamur.Cuiuimodi fane fuerecon-'nbsp;fiîia lulrj Cæiaris, Pompcq, amp; aliorum, qui arma ie depofîturosnbsp;mulâtcs,magnis interim inftrudi cxercitibus,nuiïa re magis, quattfnbsp;Sitnulatio armis ad Principatum aiîîirabant, Eadem fraude hæretici ôi fchii**nbsp;hacrencorQ matid utuntur, Nam ipfi tum maxime, cum ad inferendam uii”nbsp;ad pacem. para« iam ÔC inftrudi funt, pacem concordiam apud Catholitn^nbsp;fimuiant, amp; ad ampledendam Ecclefiæ pacem amp; unitatem parato^nbsp;fr efle promittunt. Ac ftib tali quidem practextu, non fblumuim^nbsp;iniuriam quam in Catholicos raathinantur, pulchre ad tempusnbsp;cultannfed etiam fimpliciores amp; incautos, interim in barathnim tt*nbsp;rorum iuorum praecipites agunt. Achuiulmodi dolis aduerlûsCî'nbsp;tholicos ufi fuerunt olim Arrius, Achilles, Si CoUuthus, de quibü^nbsp;ad hune modum feribit Alexander, AlexandrinusEpifcopuSjannbsp;Alexandrum Epifeopum Conftantinopolitanum. Conati funt, injnbsp;quit,iUidi(curfionibus uti,Ôd aduerßim nosmachinari,quiapn^nbsp;unanimes comminiftros noftros, fîguram pacis ôé unitatis dign^;nbsp;tatê fr exercere fîngüt. Quod aûtuerum eft,abripere quofdam eofj*nbsp;adpeftempropriam per boniloquia fida feftinant, amp;literasab^nbsp;manifrftas 80 indubitatas exiguot,ut relegentes cas fedudisa*^nbsp;perfbnis, fine panitentia cos in delidis fuis faciât remanerCjtâquaP’nbsp;unanimes habentes eadem freum decernentes Epiicopos,Non enin*nbsp;quac apud nos male docuerunt èC egeriint, ea fatentur,proptcr qnfnbsp;etiam funt expulfi:Scd hæc aut taciturnitati contradunt, autnbsp;ratiocinationibus,et quibufdâ obumbrationibus fepiunt. Verifînt’^nbsp;bus uero ôi pompofis corruptibilem dodrinam fuam uelantesnbsp;quqs, attrahunt in deceptionem quemlibet incautum,nonabH^nbsp;nentes, etiam apud omnes noftrp pictati calumniari. Et ad eund«’^nbsp;fere modum alrj quolt;^ hæretici, tum maxime difrordias ôibellamt^nbsp;ditantur,cum errorum iuorura emcndaiioneai fiiuulantes^paccf’’^

-ocr page 151-

TIBER. SECVMDVS CAP, XVb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit

0^ concordi'atn afFedare fiogunt. Sic Ccrdon hgreticus(quf ante ^ttpii.4.c4h Martionem fuit) aliquando quidem pceoitcns, erroretn fîium con^ j»nbsp;fitens,cxculabat:aliquando rurfiitn occulte, intcrdum etiam publiccnbsp;impietatem docebat. Simili fraude Ärrius Nicæni, ÔC ali) hæretici xri. K.} .c.i©,nbsp;aliorum Conciliorum decretis fubicripferunt:Nempeuthociiiodonbsp;ad tempus concordiam fimulantes, (ùb (pecie pacis facilius EccIeGænbsp;uniratem iciiidcre,amp; errores (iios quàmlatiisimcdiffundereatq^nbsp;propagare, turn ctiam multorum undilt;^ conquifitis auxilijs,fî ita uigt;nbsp;deretur, armis ctiam defendercpoflènt.

De moribusfeâtttojôrut/ty

Ara Sc fraudes frditioiôrum, omnium maxime ex

fen moribus corum depræhenduntur,Quoru ali) quidcm


omnibus fedidofis côniunes iunttali) hæreticis êc ichiC ^^madcis(quietipfîfeditiofî funt) proprrj et peculiares»

Ac de moribus hæreticorum fàtis ànobis in bis libris, quos de hcreticis et ichiimaticis fcripfinius,diólum cft:Nunc de moribus, qui iunt frdidofis omnibus cÔmunes,aliquadiccmus, Suntnbsp;autemali) finguloru,ali) multicudinis mores.Ec rurfùs fingulorû alianbsp;eorum,qui funt lêditionum prindpes ôi. authorcs : Alia corum,quinbsp;ab eis decepti iunt,ftudia, Multicudinis ea. natura cft,uc aut ièruiat Mores ièdfnbsp;humiliter, aut dominetur fuperbetlibcrtatc, quæ media lt;ft,nec (per-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ulti

nere modice nec habere fdunt, ut inquit Liuius.Authorcs feditio-nû pro diuerfis caufis,quibus ad excitatidas feditiones cÔmouentur, dibdU^unici\ in diuerfa quoq; ftudia incumbunt, Ita qui propter ambitionem ad ^^*4.nbsp;feditiones prouocantur, àmultis honorari,8C ad magüos honoresnbsp;euehi gaudent : Quos ut con(cquantur,neq^ laboribus,ncq^ faculta- „^5 ftud/a,nbsp;tibus parcunt,Quemadmodum luliü Cg(àrem,amp; pîærofc^ alios le-gimuSjPrincipatusnbsp;nbsp;nbsp;Imperij Romani adipifcendicaufa,multas amp;

cafdêimmenfas largitiones, ta priuatim quàm publice',diftribuifîe, Jta qui propter diuitias (èditiofi funt, nulla honeftatis habita ra-tione,ccgt; aâiones fuas dirigut,quo amp;C (âcra 8^ prophana omnia di-ripcre,8ô in (iios u(us conuertere pofsint. Qui illatas fibi iniurias pernbsp;feditionc ulcircuntur,nelt;^ honores,necç diuitias curantesdd tantumnbsp;a§“nt,ut fumpta de aduerfarqs uindida, gloriofc' de ipfis triûpharcnbsp;poisint. Et eodem modo ali) quoc^ quifcß pro cauiæ conditione,nbsp;propter quam ad excitandam (èdidonê commouentur, alios fibi,nbsp;alios mores aflumunt,nbsp;nbsp;nbsp;Sed qui callidiores (îin t, eos ipfos cautius

difsimulando, amp; fæpe diuerfam etiam adeoej contrariam, uolun-tatempræfe ferendo celant, Simplidores autem 80 decepti,plae-runc^ authorum 8^ magiftrorum (uorum mores imitantur,plaae^ uerutn oftendunt ciïe,quod uulgodidfolet,

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L /dobik

-ocr page 152-

D. BRVNI DE SEDITIOSIS mutatur femper cumTrinapeuuîçrits^nbsp;Turpia bonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

neflis palli pjj-g qyg'jjj niultitudini commune eft,QuodGmili Audio Si conatd areuocabu_ri.-_.?r:;r„ - ___________ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i_____n. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;________

b's.

t..tlorusli. b

C».


inipiratio* nis ~

num.

Turpia ho nbsp;nbsp;JUmJ omnibus tam (ingulfs fiue auibonbus (êditionutn^fîue dcct''

adionû filarû,turpnud»nem fub fpecie aliqua honcftatis cotegcntes, cxcufanc;Slt; quf per fe turpia flint, tamê honeftis uocabulis enudanf#nbsp;Sicfeditiones Gractborum,ct Apukipkbis tucndæiSyllpjMaquot;nbsp;rq,Cæfaris,Pompefj,amp; aliorum,patriæ^ Tyrannide defcndcndxînbsp;Catilinæ altorum fibertatis confèruandæ caufa:reautemipfâa(^nbsp;donunationcm acquircndam comraotse (iint, Alq numfnum in-iSs^Numi/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimulantes, kdftiones moucrunt,ut de Euno Syrorefert

Florus,qui fc furore matris Deutn correptum fîmulaos.adlibe«'^ tatcm arma feruos coiKitauit,idcßutdiuinitusficriprobarct,fönbsp;oreabdita nuce, quam fulphure amp; ignéftipaueratjeniter infpiraflS»nbsp;flammam inter ucrba fundebat: Ac tali quidemprætextu quadra'nbsp;gintaamplius milliû exercitu fado, quatuor etiam Prctorum caftf^nbsp;Haeretico* cepft. Omnium autem maxime ad contegendani fub fpecie ho'nbsp;fum O Ogli turpitudinem, idonei funt hærctid. Primum enim quid ho'nbsp;î^ubpratextû, neflius fàcrofaudanoflra Religione,fub cufus tarnen prætextu ccf'nbsp;ff',ex[raord, tumcft,b£reticos ôd fchifmaiicos omnes fèditiones tuniulrus con*'nbsp;citare. Deinde uitæ quocp. Bd morum,adionumqp fuarum turpin^quot;nbsp;dinem, in primis doârinæ errorcm,fub confîdahoneftatis ucrf'nbsp;tatifc^ fpecic celare, alqfc^ fuggerere confueuerunt. Et ut humantnbsp;generisinimkus Diabolusprimosnoftrosparentes,utuctitodbönbsp;uefcentes,mandatum Dei præuaricarentur, caradone induxit, quf^nbsp;mendacium fub fpccie ueritatis eis fùgg€fsit.Nequaquatn,inquiens»nbsp;rooriemini. Seit enim Deus, quod in quacunep die comcderûisnbsp;cd^apcrfentur ocub' ueftri, Bc eritis Geut drj, fcientes bonum amp;nbsp;Ium:Ita organa ipGus, hxretfci Si fchifhiatici,quac honefta Bi faluf^^'nbsp;ria funt,ea tanquam turpia Bi noxia fugiendaîquæ uero mal^nbsp;funt Bi peftifera, eatanquam honefta,Si quæ falutêaffèrre pofsinf,nbsp;Simularc ampkdenda eGc Gmplicioribus perfiiadent, Acprimum quidtH^nbsp;uite fandi/ jpß qi,Qq, mjæ fânditatê Gmulantes,tamctß intus omnium uiiioruiönbsp;taiem. fordibus contamfnati, ut feilicet hoc modo fub fpeeie hone fix ufi^»nbsp;errores fuos probabiliores reddant. Quare Bi multos firpe mikf^nbsp;dcceperutjUt Origenis,Hieronymi, Auguflini,aliorücp fandorui^nbsp;Patru teftimontis in bis Iibris,quos de hacreticis feripGmus, probaii*nbsp;Prxtcxtus rft* Deinde magnam feripturaru feientiam iactant,fëçp adeo fok^nbsp;feientig fed uerû earundeiîi fenfûm teuere gloriantur.Contra uero' quae Catb®^nbsp;pturarum. Jjq'docent, cauanaeGe figmenta Bi incommodas op niones eak^'nbsp;Tri.Iit,i.c,u;, jj/anturzPropter quod Bi ipfosf quod Arnani etplgriqp alrj f ccruf)nbsp;non uerentur,homines etiam hxreticos ÔC ineruditos appcllare,nbsp;Ac tali quidem fraude deceptis Gmplidoribus, facile fub prxtexO^nbsp;boncAads Si uerttatis, turpitudinem mendadum obirudunt»

-ocr page 153-

quot;LIBER. SECVN'DVS CAP* XVI.

Q^iiod SC noftris temporibus re ipamp; cxperimur»Natn hoc ipfb, quodfolihærerici ueratn fcripturarum fdentiam habcre,CathoKdnbsp;uero carundcm imperiti eflè crcduntur : falfiCsima quætç dogmata,nbsp;tam ad fîdem, Sacramcnta, Ôé cærcmom'as, quàra ad difciplmamnbsp;O«ohomi’cam, Sc iudida Ecdefixpcrtinentia, tanquam uenTsimanbsp;ftcipiiintur,8d quæ lutit his contraria , uera amp; Cathoîica, tanquamnbsp;falfilsima abrjciuntur. De quare alias à me abunde diôumeft*

lam ÔC (èditioforum es. quoeç natura eft.

res eorum pertinet, ut facile legitimfs Principibus at(ÿ Magiftratigt; nbsp;nbsp;nbsp;conftû

busf^iditis,nouos adulterinos ineorum locum(uffîciant.ld tuere fibi quod plærunçp fubditis, aduerlùs dominos fuos rebellantibus, Principes,nbsp;accidit, Sicut apud Romanos Imperio per diuerla terrarum occupa^nbsp;to, Syrus quidam, nomine Eunus (cuius paulo ante meminïmus)nbsp;feditionem in Siciliamouens, magno exercitu fado, regiis fe déco-rari infignibus paflùs eft t CL-ui caftclla, oppida, uicoSjmifcra- Eligetc Imnbsp;bill direptione uaftauit* Sic milites feditiofi in expeditionibus exi- peratoreninbsp;ftentcs,f3cpe ex ipfo exercitu clegerunt î quos Impcratorcs nonnbsp;folumexexcitusjfed uniuerfî et:am Romani Impertiditioni fubdi-tifalutarent,utantea de Triginta Tyrannis, GallienoImperiumnbsp;gubernante, pafsim à militibus eledis, didum eft,

Sic apud Gallos, Carolo Rcge,eius nominis Scxto,rcngnante, Rot. GagiiiiiK feditionc ob nouum Tributi genus inftitutum, apud Parifîanos'^' rrancorMnnbsp;exorta, ac in reliquas etiam regni ciuitates propagara : Ex Rotoma^nbsp;genfibus plebeij homines quendam obefum ciuem (qui ob craHàmnbsp;corporis habitudinem, Craflus didus eft) Regem ßbi præfecerunt,nbsp;curruiqiimpoficum ,per urbem circumferentes, tandem tnrerumnbsp;uenalium foro conftitutum, de abolendis uedigalibus legem ferre,nbsp;Ôi earn promulgate corapulerunt. Sic nuper Anabaptiftac per Rex Ana»nbsp;feditionem Monafterium, Vueftualiæ Metropoîim, Slt;ciuitatcm baptiftarûnbsp;Epiftopalem occuDantes.reo'cm creauereRullium,hominemBat-


Rexfuit,coronaniacDiademaregoigeftauit. Qxtiitt calcaribus quot; aureis utentem,ct equo infidentem,quoties iter per urbem fecit,prp-tcraliamSatelb'tum turbam,duopueri præceflêrunt,quorum alternbsp;gladium,alter uetus T eftamentum portauiuEt ut fummatim dicam,nbsp;omnem fibi regni honorem exhiberi non folum paflus eft,fed etiamnbsp;utexhiberetur mandauit* Atep hæc iàne aliacp multa,quæ denbsp;moribus feditioforum, ab hiftoriarum Scriptoribus pafssm tradun-turfingula,unus idcmlt;çgrauifsimusillererum Grpcarumfcriptor ^oresfedinbsp;Tucydides,deCorcyrcnfiumfeditione loquens,uclutinunumfaC tioforû exnbsp;ôculuqi colligata,paucis uerbiscompleditur uniuerfa*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tucydide/

Agitatiiùnt(inquit)feditionibusftatus duitaium, amp; quicquid ®^Qibiadum audiebatur, aliorum animos ad id poftea fuperandumnbsp;L ij acuebat,

-ocr page 154-

«4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D. BRVNÏ DE SEDlTÏOSÏf

acuebat, ucl rerufn nouitatc, ud conatus folcrtfa, ud uWonis infc^ îenua,con{ùeris reruni uocabuh's in excufationeni immutatis»nbsp;Vitia pro Temericas eoim forritudo amicorum ftudtofa uocabatur.’confy^^''nbsp;uirtutibus rata cundatio, honcfta formido : modlt;ftia,igoauiæ uelamcntul^»nbsp;habere. in omnibus folertia,in omnibus iêgniiies : præceps indigoatio»nbsp;uirilitati afcribcbatur t tuto confultare, cxcufata tergiuerfatio ersfgt;nbsp;quiexseftuaretjis fidelis fempcrtqui buic contradiceret, is (ufp^'nbsp;dus habebatur : cui infidix fucccdebant, hic erat aftutus ,8^^^nbsp;aftutiorjfialtcrius infidias prouidiflet : qui profpiciebat,nc foregonbsp;partibus amidtix diflbluror, aduerfariorum timens. Omtiiß*’nbsp;qui in nocendo alterum prxuenißct, ïaudabatur,amp; qui ad hoc tioönbsp;cogitantem exhortatus eflet:(Xuinetiam ex alienis quam exptO'nbsp;pinquiSjfodalitium potius quam ad audendum fine excuiatioö^nbsp;paratus erat. Non cnim huiufmodi conuentus per leges Jatas obnbsp;, utilitatem fed contra Icges ob auaritiam, fiebant.Nec fidem int^*^nbsp;fê magis habebant iure diuino,quàm aliquoinRepublicafcelert*nbsp;Ea quae ab adaerfarqs probe dicebantur, non atiimi generoßtat^nbsp;adniittebant oblcruabantt^ : fed fi ad fuatnutüitatemredundarcfl^»nbsp;pluris fadebant taltonem reddere, quam nihil iniuriæ pad, lußH'nbsp;Nulla fides randum fi quando inuicem inrrrponeretur dc fide præfêntis recofl'nbsp;inreconcv ciliationis, tam diu ualebat, quam diu nihil aliunde uirium accedt'nbsp;lationc, Q^uantulacuncp in re quis audendo alterum occupafiet,queiönbsp;fecurum uidiirct t hoc fibi jucundius propicr illius fidei fidudaU*nbsp;ducebat,quàm fi ex profeflbidfaceret. Q^uoniam id Sc tututn^^'nbsp;lt;fiu efie,S; quia malitia uicerat, certamen extitifle prudentiæ arbitt^'nbsp;batur : cum fadlius nocentes( quæ magna mukitudo eft) uoceDtP*'nbsp;induftrrj,quam imperid boni.Et in hoc quidemhomineserubtr^nbsp;cantjin illo quidem glorientuf. Cbuarum rerum omnium caufanbsp;auaritia, amp; honorum appetitus, amp; ubi dc illis certamen eft,parnutönbsp;ftudia.Namqui in duitadbus præerant honefto utriq^ nomifl^’nbsp;alteri ftatum populärem , æqualitatcm duilein : alteri paucorüO’nbsp;regimen Optimatum appellantes, præferebant, amp; uerbo quidt*^nbsp;Rempublicam fouentes certabant, Sed hoc inter eos quoquonbsp;uincendi erat certamen, tum atrocilsima quxcp audendo,tum att^nbsp;dores poenas irrogando, non ill as ex modo iuftuiæ,aut ex utßi»^^nbsp;ciuitatis : led fiia lêmper uoluptate metientes, quam utriqp de altd^^nbsp;utcunc^ capiebant, fiue per iniqua liilFragia condcmnads,fiue ui ofnbsp;prefsis, expediti ad implendam ita tumanimi concitationem.

Nulla reli« Ädeo neutri deorum religionem ullius momenti faciebant incoi^' gio in trahendojfed fi aliquid cómodius tranlegiflènt colore uerborun’’nbsp;Deum. ij ab omnibus melius audiebant. CL'Uifquis duium in partibusnbsp;crat,isabutralt;5 faÄione oeddebatur, ucl quodabilla nonftah^^nbsp;uel propter inuidiam, quod malorum erat immunis : Ita propt^^nbsp;fedidofllt;«

»¦

-ocr page 155-

liber SECVMDVS cap. XVI, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iiÿ

^«à'tfoncs omne fadnons genus in Grseda exticic. Et fîmpïicitas, S/mplidta-quac prædpue gcnerofitatis eft particeps,cumderifucxterniinaba-^i’,mutuo(^ confîlia cum perfidia interdpere,res excellensexiftp ttiabatur.Inter recondliatos em'm, nullus (êrmo robur habebacnubnbsp;^uiTi lußurandum timori erat, 8c cunâi ad diflfïdeodum, quàm adnbsp;fideodum proniori cogitatione malebant fibi profpicere ne quidnbsp;lt;Älatnitatisacdperent, quàm credere.Infirmiorisquocjconfilqho-Oiincs, plærunc^ fuperiores erant. Quippe qui ôô fui fibi defeôusnbsp;confer),amp; aduerlàriorum prudentiam intelligentes, ueriti,ne eo-fum amp; dilèrtæ orationi elTent impares, ôi agilitate ingentj pracue-Oirentur, ad rem agendam temerari) defeendebant. Atilli turn prænbsp;horum contemptu, quod longius prouidcrent,tum quia non opor-tebat fado aggredi,quæ confilio agere licet,incautimagfsoppri-mcbantur. Apud Corcyramitae^ multa huiufmodiaudadæex- Corcyranbsp;cmpla funt aedita, amp; item quaccunc^ facerent,üel qui Ce aduerfus ul- »p«h‘s fedinbsp;tores damni iniuria dati potius, quàm iure rurfus uldfcerentur : uelnbsp;qui ex diuturnainopiaeximiucllent:uel quiuidnorûbonaaffèdan* °nbsp;tes,quæ maxima caulâ fuit, contra ius aiTequi fe ilia confiderent : uelnbsp;qui non auaritia,fed indignatione dudi, propter inlcitiam,quod idnbsp;æquum praccipue cenferent, læue amp; inefffenatè inuaderent, Pertur- Contem*nbsp;bataep tune uita in duitate, u/drix legum lolita hominis natura, ptusIegSnbsp;oftendit illas libenter le pracuaricari, impotent! ira imbecinior,iure in feditio»nbsp;potentior,plura pofsidentis ininiica,uiodidam lànditati,lucrumnbsp;innocentiae præponens,potêti3C nihil ipfi nocituræ inuidês,Ô£ com- •nbsp;munes dehiskgesjinquibusrepofita eftomnibusfpeslàlutisjnternbsp;aduerfa dilToluens,in expetenda aliorum ultione,nec aliquidlîbinbsp;relinquens , lî quando ipfa in diferimen adduda, egeat aliquanbsp;illarum.

Qlwhits modiißditioß utm^ uelali/s inférant : ueîfibi ilia' latantinferendantuepropulßne^ Cap^

Omparatis igitur undic^ per fraudes auxilijs, mox adarmalè conuertunt feditiofijuclalijsinfcrcnda,nbsp;uel quæ eis illata fuerint repellenda. Id autem dupli-citer fieri diximus:Ab initio amp; inconlulto,2lt; ex in;nbsp;tcruallo amp; conliilto. Ab initio 8^ inconlulto ad ma-nus peruenitur, in lêditionibus, quac nulla interce



dente deîiberatione, led calix amp; quafi fubito erumpunt. Qualcs fere Subitanei font tumultus, qui conuenientibus diuerfarum'fadionum partibus, g“™nbsp;ßue præparatisantea, fiue non præparatisfeditionibus excitantur.

Sicut Tiberius Gracchus Tribunusplebis,cumcomitiorum dicveiieiusPtan foditioncs populi acccnderct,orto inter nobiles amp; plebeios tumuitu,nbsp;iq P,

-ocr page 156-

nÖ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D. BRVNÏ DE SEDÏTÏOSÏS

P^Sqpio Naficacx (uperiori parte Capitolq fumniis gradibus iön' Hens, hortatus eft,qui faluam uellent Rcmpubh'cam fc fequercntunnbsp;Ad quatn uoccmOpnmatcs Senatus,atlt;5^Equeftris ordinis parsnbsp;melior amp; niaior,amp; eapars pkbis, quæpernidofisconfilijsadhuÉnbsp;l'ntaâa erat,fubito in Gracchum irrucre:Ac plebs quidem Grarth®nbsp;nteritas adhfrens, SubfeUiorü fragmentis fugata.Gracchus autem detrad^nbsp;Tib.Grac/ amiculo,fugiens decurrenscp chuo Capitolino,idus fragmi'ne Sub'nbsp;*¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fellq corruit,rur(ûf(Ç aflurgens alfo idu Daui cerebro impaéti exafl^*'

matus eft. Duceoti prsetereain eafeditioneinterfecli,«oi*um corpOquot; ra in Tyberim proieda funt, tum ipfius quoep Gracchi cadauer ifl'nbsp;AppMiij« lib. humatumextabuiu Sied Senatu conuocatoConaIio,utkges,qugnbsp;ijfmilik à C.Graccho, illius quem dixi Tiberrj Gracchi fratre, lat? fueraflf»nbsp;RO W/«,nbsp;nbsp;nbsp;foluerentur,finiul atcjj ut de Colonia deducenda,quam Gracchus

Carthagofuerat,condendamdecreuerat:Cæterum urb^ ijfr.î:Ro. li/l.defignata, lupi metas poiîtas diis‘pau€rant,confuItaretur.Conueni'nbsp;Seditio C. ente ob earn rem multitudine, Gracchus quot^cumFuIuio Flact^’nbsp;Gracchi amp; fngenti flipatus agmine,CapitoI um,ubi concio agebatur, aicendit*nbsp;Fuluq Flacnbsp;nbsp;nbsp;fußjto tumultuexcitato,quidam Præco,Attilius nomine,ä Gra^'

chants interfeélus, uelut fignum belli fuit. Vociferatione nanc^i^^'' fecuta,2lt; demortui corpore in medium allato, intuennbus cunlt;^’^nbsp;2lt; fimikm cafum fibi præcauennbus, primum quidem fuga falt;^^nbsp;eft. Nam ÔC Gracchus, amp; Fuluius Flaccus defperatis rebus dotnuiönbsp;ptrfugerunt, qui cum iliis eranr,in unum abeunt* Rel.'q^’^nbsp;• autem multitudojCirca mediant nodem inftante periculo terrtt^»nbsp;forum inuadit. Qeinde cum Gracchus 8lt; Fuluius armis alfumpd®’nbsp;Auentinum montem aicendiflent, mox eôrdido,DianæcempIugt;^nbsp;inuadentes, per uim retincre conati fuiiïènt: Tandem DccioBti^'nbsp;to, uiro Coniulari, amp; C. Publio cum ingenti certamine in cos ifquot;nbsp;ruentibus, non ualejnces refiftere, Duo quidem Flacci,pater filiuf^F’nbsp;cumexaede Lunæ in priuatam quandam domum defiluiflènt,nbsp;refeç obieciflènt reciiîb Cratitio pariete con fofsi iunt. Gr act b^^nbsp;ucro diu pro G pugnantibus pereuntibus aa!icis,?grc ad ponffi’^nbsp;Sublicium peruenitî Ibicp ne uiuus caperetur,ceruicem feruonbsp;præbutt.Domus eorum à populo direptæ, complices cæteriindi’^’nbsp;amp; Opimq Coniûlis mandato iuffocati funt. Sed amp; in montenbsp;tiaOjCx ilia fadione Ducenti quinquaginta cæfi fuiiTc referuntur»nbsp;feTdVubi*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alijscaufisjin diuerfa ftudia diftradis fadionibu^’

tæneasfedk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oriuntur,in quibus fubito quodam motu,nullo aoi^^

«ones. deinferend s armis habito confilio, fope ad manus cruentas^^ caedes p^^ruenitur. Q^uales fùnt, quos fiipra commemorauiföi*^'nbsp;Qui conuenientibus diueriàrum artium,officiorum,amp; ReJigioU*^^nbsp;partibus, aut ex fjfdem alijfue fimilibus caufîs, diffentientibusnbsp;feMagiftraiibus,tam (âcris quam propham's,oriuntur. Quaffnbsp;exempt’

-ocr page 157-

liber. SÉCVNDVS cap. XVll. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;125»

txetnpKsquocp cum alrjs multis,tutnqsmaxime,quae€xHifloriis, tam lâcris quâm prophanrs, atitca à nobis,cum de feditionibus,quænbsp;propter dißi'militudinem commouentur, ageremus,relata ftintrli-quido comprobatur. Ex inieruallo amp; confulto uis feditiofis iH'nbsp;fcrturjuelillatarepenuurjquæeapto prîusdc inferendisrepellen- dehbcrauonbsp;difiie armis confil/o adhibetur, Àc illorum alij quidcm arma ca- ne.nbsp;piuntjinox ubi nadli fuerint occaGonem, uim illaturiîaltj ut armisnbsp;tcdi Sc tutiorcs fint, ÔC facilius quod uolucrint ab aduerfârqs extor-quere pofsint. Catilina uim patriæillaturusjhuiufmodi confilianbsp;capit.Primum inter complices coniurationis,itaofficia partitus eft, Quah'a fuenbsp;ut Statiliusamp;C Gabinius cum magna manuduodecimfimuloppor*nbsp;tuna loca urbis incenderent, quo tumuhu facilior aditus ad Confu;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

ïemjCæterofi^, quibus infidiæ parabantur,fieret.Cethegus Cicero-nis ianuam obßderet, cumep ui aggrederctur : Alius autem ahum. Sed filij familiarum, quorum ex nobilitate maxima pars erat, parentes interficerent. Simul cæde amp; incendio perculfis omnibus, adnbsp;Catilinam eruraperent.Sed neediulatucrunt huiufmodi coniura-tionisconfilia Senatum. Ci^uippe per Allobragum Legatos Con-fuli patefaâa : fed qu3C tarnen occulta efle putabat Catilina. Ac pro-pterea exerdtum quoep inftriixit,tum patefada iam coniuratfo-ne, quo hoftium quoep Imperium declinaret, debberauit. CL-uamnbsp;rem omnem fimul atc^ totius coniurationis cxitum,SaIuftius adnbsp;huncmodumdefcribit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u c

Ex omni,inquit, copia, quam amp; fpreadduxerat,8^ Mahliusba^ buerat,duas Legiones inftituit, cohortes pro numero militum com-plet. Deinde ut quifc^ uoluntarius, aut ex focijs incaftrauenerat,nbsp;æqualiterdiftribucrat,acbreuifpatio Legiones numero hominumnbsp;expleuerat, cum initio duobus non ampliusmillibushabuifTet, Sednbsp;ex omni copia circiter pars quarta erat militaribus armis inftru-da î cæteri, ut quenqj cafus armauerat, fparos,aut lanceas,alfi prægt;nbsp;acutas fudes portabant. Sed poftquam Antonius aduentabat cumnbsp;exercitu,Catilina per montes iterfactre,modo ad urbem.modônbsp;Galliamucrfus caftra mouere, hoftibus occafionê pugnandi nô da-re:Sperabat propediem magnas copias fefe habiturû,fi Romæ focqnbsp;incapta patrauiflent. Interea feruitia repudiabat, cuius initio adnbsp;cummagnæ copiæcurrebantjopibus coniurationis fretus,fimulnbsp;alienum fuis rationibus exiftimans uideri, caufam ciuium cum feruisnbsp;fugitiuis communicafle. Sed poHquam in caftra nuncius per-uenitjRomæconiurationê patefadam de Lentulo Cethcgo,cæ-terifc|},quos fiipramemoraui, iuppliciû iumptü,pl?rieß, quos ad bellum fpesrapinarum.autnouarumrerum ftudium illexeratjdilabun-tur : reliques Catilina per montes afperos magnis itineribus innbsp;agrum Piftorienfeînadducit,eo confilio,uti per tramitesoccultenbsp;perfugerent

,L ùi)

I

-ocr page 158-

119 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D« BRVNI DE SEDtriOtS

perfugerent in Galliatn trans Alpiuam» At MeteHus Geier cutD

cadem illa exiftimans, quæ fupra diximus, Catilinam agitare« Igitur,ubi iter eius ex profugis cognouit, caflra propere moui't,nbsp;ac iub ipGs radidbus montium conièdït, qua tlli defeenius eritnbsp;in GaUiam properaati« Nct^ tarnen Antonius procul aberat»nbsp;utpote,qui magno exerdtu lodsaequioribusexpeditos infogaH*nbsp;(equeretut. Sed Catilina,poftquam uidet,inontibusaccoptjsho'nbsp;ilium fe daufum,in urbe resaduerfas,necppræfidij,nec^fugæutnbsp;lam ipem, optimum faâu ratus, in tali re fortunam belli tentatGnbsp;?conewne.(latuit cum Antonio quàm primum confligere. Itatji-conueO'

Oratio Ca tilioæ adnbsp;(ùos milû

tes.


tribus Legionibus in agro Piceno præfidebat, ex difficultate rerutn cadem illa exiftimans, quæ iûpra diximus, Catilinam agitare.nbsp;Igitur,ubi iter eius ex profugis cognouit, cailra propere mouit,nbsp;ac iùb ipGs radidbus montium conièdit, qua illi delcenfiis eritnbsp;in GaUiam properanti. Nctç tarnen Antonius procul aberat»nbsp;ut pote, qui magno exerdtu lods æquioribus expeditos infogaionbsp;(èqueretut. Sed Catilina,poftquam uidet,montibusaccoptjsho'nbsp;ftium fe claufum,in urbe resadueriâs,nelt;^præfidij,nelt;5fugæüfnbsp;lam Ipem, optimum faâu ratus, in tali re fortunam belli tentate»

f

tione aduocata, huiulcemodi orationem habuit.

Compertum habeo milites, uerba uirtutem non addere, ne^ ex ignauo ftrenuum, nclt;^ fortem ex timido exercitum orationtnbsp;Imperatoris fieri, quanta cuiufi^ animo audada, natura aut tüO'nbsp;ribus ineft, tanta in bello patere folet. CX.ucm nelt;^ gloria, nelt;$nbsp;pericula excitant,ne quicquam hortere,timoranimiauribus offi''nbsp;cit. Sed ego uos, quo pauca monerem,aduocaui,fimuluticaufaO*nbsp;confîlij met aperirem. Scitis equidem milites, (bcordia atc^ ignaui^nbsp;Lentuli, quantam ipfi, nobifqp cladem attulerit : quoeç modo doi”nbsp;præfîdia ex urbe operior, in Galliam proficiici nequiuerim.nbsp;uerd, quo loco res noftræ fint, iuxta mecum omnes intelligin®*nbsp;Exercitus hofti'um duo, unus ab urbe, alter à Gallia obftant ?nbsp;dus in his lociscfi'e,‘fi maxime animus ferat,frumcnti atc^ aliaru^nbsp;rerum egeftas prohibée ; quocuncg ire placet,ferro iter aperienduP^nbsp;eft. Q^uapropter uos moneo, uti forti atcç parato animo fitis,nbsp;cum prælium inibitis,memineritis uos diuitias,dccus, gloriaiî’»nbsp;præterea libertatem, attçpatriam in dexteris ueftris portare, Siui*^'nbsp;cimus, omnia nobis tuta eruntt commeatus abunde,munidp*’nbsp;attÿCoIoniæ patebunt. Si metucefièrimus,cademillaaduerlàfitt^*nbsp;tiecplocus,nelt;ç amicus quiiquamteget,quem arma nontexerio^nbsp;Præterea milites,non eadê nobis,amp; illis necelsitudoimpendet.N^nbsp;pro patria, pro libertate, pro uita certamus : illis iùperuacaneu dnnbsp;pugnare pro paucorum potentia:quo audacius aggredimini,meti^fquot;nbsp;res priftinæ uirtutis, licuit uobis cum fiimmaturpitudineine%gt;^‘’nbsp;ætatem agere. Potuiftis nonnulli Romæamiisis bonis ali^^^^nbsp;opes Ipedare, quia illa fada, atcç intoleranda uiris uidebant'*^’nbsp;hæc lèqui decreuiftis : fi hæc relinquere uultis, audacia opus dnbsp;Nemo nifi uidor pace bellûmutauic.Namin fiiga làlutê ^erare,t^nbsp;arma, quibus corpus tegitur , ab hoftibus auerteris, eauero dnbsp;mentia eft. Semper in prælio qs maximum eft periculum,qut*^^^nbsp;ximetiment, audacia promuro habetur. Cum uosconfyderoi^nbsp;lices,8^ cum fada ueftra æftimo,magna me fiscs uidoriæ ten

I.

-ocr page 159-

LIBER SECVNDVS CAP. XTli,

Ânînius,3etas,uirtus ueftrame hortantur,præterca nclt;c(sftudo, quæ etiam timidos fortes facit. Nam multitude boftium ne nos .nbsp;«ircumuenirc queat, prohtbcnt anguftiæ loci. (X-uod fiuirtuti ue^nbsp;ftræ fortuna inuiderit, cauetc, ne inulti animam aniittatis,neu cap«nbsp;ficuti pecora potius trucidemini : Quin uirorutn more pognantes,nbsp;cruentam atep lucluofamuidoriamhoftibus reliiiquads.

Hæc ubi dixitjpaululum commoratus, figna cancre iubet, atlt;^ Inftruflfè inftrudos ordines in locum æquumducit, 13einde,rcmotis om-


nium equis, que militibus ex æquato periculo animus amplior cflet,ipfe pedes exercitum pro loco atep copijs inflruit.Nam u«nbsp;planicies erat inter fîniftros montes, amp; ab dextera rupe aipera,oâonbsp;cohortes in fronce conftituit, reliqua ßgnain fubiïdijsarétiuscol-Iocat,ab his Centuriones omneis kâos amp; euocatos.Prætcreaexnbsp;gregarijs militibus optimum quencç armatum in primam aciemnbsp;fubdudt.C. Manlium in dextera, Fciulauum quendam in fîniftranbsp;parte curare mbctJprc cum liberis, colonis propter Aquäamnbsp;adfiftit» quam belle CymbricoC. Marius in extrcituhabuifledice*nbsp;batur, At ex altera parte C. Antonius pedibus 3eger,quod præ- TnftnKSiönbsp;lio adeße nequibat,M.Petreio Legato exerdtum permittit.Ille aduerfænbsp;cohortes Veteranas,quas tumultus caufa conlcripierat in fronte, partis adnbsp;pofteascacterum exercitum infubfidrjslocat.lpfeequocircumiens, pugnam*nbsp;unumquen«^ nominans, appellat, hortatur ,rogat,ut meniinc-rint fe contra latroncs inermeis, pro patria, pro liberis,pro arisnbsp;atc^ focis fuis certarc, Homo militaris,quod amplius annis Trigin-ta Tribunus, aut Præfedus, aut Legatus, aut Praetor, cum magnanbsp;nbsp;nbsp;Petrds»

gloria in exercitu fuerat plærofq? ipfos, fadat^ corum fortia nouerat, ea commemorando militutn animos accendebatîScd ubi,nbsp;omnibus rebus exploratis, Petreius tuba fignum dat,cohortes pau-btim incedere iubet. Idem facit hoftium exercitus.

mit« pofl€t,maximocîamore infeftis fignis concurrunt. Pila omit- nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

tunt, gladijs res geriiur: Veterani priftinæ uirtutis memores, cominus acriterinftarcîllli baud «midi refiftunt, maxima ui certa-tur. Inter ea Catilina cum expeditis militibus in prima acie uer-làri,laborantibusiuccurrere,integros pro faucijs arceflere,omniaCatilinænbsp;prouidere, multum ipfè pugnare, fa?pe hoftem ferire,ftrenui mili' uirtus innbsp;tis,ÔCboniImperatoris fimuî officiaexcquebatur,Petreius,ubiuf pr«lio*nbsp;det Catilinam contra,aG ratus erat, magna ui contendere, cobor^nbsp;tem Prætoriam in medios hoRes inducit, eofe^ perturbâtes, ategnbsp;alios alibi refiftentes interfecit. Deinde«utrinc{j ex lateribus cæterosnbsp;aggreditur.Manlius 8ô Fefulanus in primis pugnantes cadunt*nbsp;PoRquatn fiifas copias ,fe£j cum paucisrehdumuidetCadlina,

memor

-ocr page 160-

130 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D, BRVNI DE SEDITIOSIS

memor generis, atq^ priftinæ dignitatis iûæ, in confcrtifsimDS Hoquot; . ftes incurrû, ibi^ pugnans confoditur«nbsp;nbsp;nbsp;liidem fere confilrjs o *

funt Marius, Sy IJa, Pompeius, CæGr, plseric^ ali},qui fe pro triapugoare fimulantes,niagnos cxercitus inpatriatn,uelutholvquot;nbsp;Duse fedii? km 0^ quaß brauium in medio conftituta,duxerunu Alio autroU^nbsp;«'ones plci? ßjjo pkbs primum propter nexus ris alieni,in montem Sacra trat**nbsp;tranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^oienemrdeinde ob facinus Appij Decemuiri in filtam Virginij

‘ iïgnatuttijin montem Auentinum iècedens, arma capit, Siquidcn’ in monte Sacro fine ullo Duce,uano foflac^ comunitis caftris quilt;ö’nbsp;rem nullam nifi neceiîàriâ ad uitftum fumcndo,per aliquot dies,ot^nbsp;laceisiti, neep laceiTenteSjfèic tenuere. Auentinû ueró petêtes,ac ddi^nbsp;de infidentcs ijSjquiad fedandos cos motus acccfsiflent,Imperiuinnbsp;quis inhiberct,amp; uiros amp; armatos effe reiponderût : amp; ut quife^ 0^'nbsp;currerat plebem ad repetendamlibertatemjCreandofcjTnbuflô’nbsp;plebis, adbortati fununecç alia uox uiolenta audita eft.

De Elo^uetitiaßditioßrtitn^ Cap^

Vemadmodum nihil in Republica utilius cloqu^^’quot; tia, fieius ufus fuerit bonus : itanihilperniciofius,nbsp;malus.Nam prodeft, amp;£ nocct cloquentia.nbsp;utilitate quidem nemo ambigit, de quaeû i^pe alia®’nbsp;tum libro iècundo de natura Deorû ita feribit Ci^^'nbsp;ro, lam ucro,inquit,domina rerumcioquendi ui®



quam eft præclara,quàm diuina,quæ primum efficit,ut quj igo®' ramus,diicere:ö^ ca qug icimus,alios doccre poßimus Deindenbsp;cohortamur,hac perfuademus,hac confolamur afflidos,hac deduO'nbsp;mus perterritos à timoré,hac geftientes comprimimus,hac cupidiia^nbsp;tes irafiç reftinguimus.hæc nos iuris, legû, urbium focietate deiui’'nbsp;xinhæc à uita immani 8^ fera fegregauic.nbsp;nbsp;nbsp;At eadem ipià eloquti’'

tia,quibus modis noccat,ad hune modum déclarât Fabius.EloqutU' 17» tia,inquit, pœnis eripic fceleftos, cuius fraude damnantur interi*^nbsp;Quantum boni.confilia ducuntur in peius,nec ièditiones modo turb^q^ pop**'nbsp;lares,fedbella etiam in expiabiliaexcitanturzcuius dcnicÿtumiô^Jnbsp;uorum. 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P*'*’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contra ueritatem uaIet.Nam 8^ Soctâ®

obijcitur à Comicis, docere eu, quomodo peiorê cauGm meliorcn® faciat. Et contra, Lyfîam 8^ Gorgiam fîrailia dicit pollicerinbsp;Quibus conièntiunt excmpla Gr£corûR.omanorûlt;ç:quibusnbsp;ditur, qui pernicioG non fingulis tantum, ièdrebusetiampubl®^^nbsp;ufî eloquentia,turbauerint ftatus ciuitatum uel euerterint,ô^cnbsp;tametfi in eos dicat Fabius, qui in cloquêtiam inuehentes,eam ip*^nbsp;pefiôndare conâtur;tamen rc ipG ea ipG qug narrat,uera eflenbsp;compert“’’’

-ocr page 161-

liber SECVNDVS cap. XVIII»

compertutnBabent. CLuibus tarnen nihil doquentiæ hudi detra* hitur, fed id tantum oftenditur,quod Poéta dicih

lS/iïprode/ly(^uoinon Icedere poßit idem^


runtjTiberiusôôGaiusGracchifratresjTiberij GracchiCîariftimi Tib.Slt;Ca SC Eminetitifsimi uiri filfj, Publij Scipionis Affricani illius ex fîlia jusGrac*nbsp;Cornelia nepotes : ambo non fblum fèditiofi,fed etiam ièditionum chi ^10«= !nbsp;tnotuumçpciuilium quafi feminaria.Nam eloquentifsimûutrunq^ qucnti.si»nbsp;fuiflê, omnes rerum Romanarum lcriptores teftantur. Sed internbsp;quos tarnen Caius ingenio Ôieloquentiapr3eftantiorftüt,amp;lobid rfe ««f«« dfu,nbsp;longe etiam msiora Sc acriora, quàmfrater repetcns, nihilimmo-

PoftGracchos L. Apuldus Saturninus,ièditionis Apulcianæ authorjCloquentifsimus fuit,qui magis motu atqj ipfcamiôîu capic' L,r/on«î/^nbsp;bat homines, quàm aut diceudi copia, aut mcdiocritate prudentiæ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in

C.Cælâr magnæamp; elaborate eioquenciæ fuit,qui ôi Ædilis Curulis quotidie conciones habuit, ut Cicero fcribic » Cuius con- cjce,.pnbsp;tentio caufâfuit belliciuilis Mariani,ut Aîconius Pædianus tefta-to.nbsp;tur. Sed hærcfum amp;ichißnatumauthores 8ômagiftri,pl^runlt;çnbsp;eloquentifsimi fuerunt : de quorum eloquentia, multa etiam in fcri^nbsp;pturis Tandis pronunciatafunt.

De eloquentia fîquidem hæreticorum, quæ contra uericatem amp; Eccleßam fluit,illud Prophètes accipitur. Nunquid in flumini-bus iratus es Dominc,autin fluminibus furor tous, uel in mari indi-gnatiotua':Nam_flumioa,qujbus iratus eftDominus,funthær€ti-ciîmarcautem, fiiper quo impetus dominifît, iunt aniraæ eorum,nbsp;qui circumferuntur omni uento dodrinæ, amp; ièmper malitia flu-duant, 8ô faifîs gurgitibus obruuntur,ut Hieronymus interpre- Kiero.tib,t.

Sermo(inquit) hæreticorum compofitus, habens pukhritu-„S^amp;u.co-dinem eloquentiæ læcularis, ut facilius decipiant audicntes.De ea- ment.in Atnàs dem re intelligendum eft illud Apofloli : Hæc autem dico, ut nemonbsp;Uosdecipiatiniublimitatefermonis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°

Eloquentiæ affînis eft ars Dialedica ,hoc tantum a Rheto-ï^iflFrrpos



-ocr page 162-

D» BRVNÏ DE SEDITIOSÏS

bonus ufïis cft, ß caufis adhibeatur boni's : malus, fi malis,ad dccipi* endos fimplices utunturhæretici,fiue nouos erroresconfingaOt,nbsp;Tri,tib'f,e,ij, fiuc quæ ab alijs mak inucnta funt, tueantur,Atcj hac arteuüisnbsp;rius,nouum iniroduxi't crrorem»Eutiriusautem SiC. Eunomius,nbsp;illi'us Magifter Ætius, Syllogifinis, 8c Enthimcmatibus,i'ninio So^nbsp;phifmatibusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atc^ smpei'toiç,qug ab airjs male inucnta

conati (unt. 'Hos oftia: Hos ucdcs appellat Hieronymus» woî.c quibus illud didum interpretatur Conteram uedes Damafö»nbsp;Amos. I. Sc dilperdam habitatores de can po »«. Porro ullt;^ adcó fibi in D***nbsp;ledica Sc Rethon'ca,8c omnium fbphifinatum dogmatibus applaU*nbsp;dunt hscretici, ut ueram Ecdefiæ ÔC fimpliccm dodrinam, quafinbsp;fticitatem,8C indi'gnam myfterijs fin's,quæ ÔC i'pfifibiquafiIdobnbsp;confinxerunt, defpi'ciantnbsp;nbsp;nbsp;pro nihilohabeant,ut idem Hierony^

Hiero.incom» tnus teftatur ï A quorû fallacfjs ut caueamus,Apoftolus quoq^ou* tntnt,in sopbo admonet,dicens, Videte, ne quis uos decipiat per Philofophiam,^nbsp;cqIU wanem fallaaamgt;

Uc ]\Iatcria:gt; Fine nbsp;nbsp;nbsp;Formaßdttiomtm^

Caput t

Adenus de Efficiente caulâ kditionum didum fiquitur ia, utde MateriaIi,Finali,et Formalinbsp;dicamus. Matcriamkditionuuocamus homiot®»nbsp;aduerfus quos kditiones excitantur: Philoföp^*nbsp;Materiam circa quam appellant. Eorum autem,nbsp;quos feditiones cxerccntur, quidam fiipcriores fiUJt'

Q^uidam inferiores.Superiores fiint Principes ÔC MagiftratüS» tarn Ecekfiaftici qua'm fæculares.lnferioresluntfiibditi,quilfflp^'nbsp;rio Magiftratuum fubiedi funt. Superiorum SC Magiftratu*^nbsp;Gradus in* utriufcç ordinis certi gradus funt. In ordinc Ecckfiaftico,nbsp;ter fuperio mum gradum obtinet Romanus Pontifex: fiib hoc fiint Patriatc^^nbsp;res Ecdc*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Primates : fiib Patriarchis ArchiepÜcopi : fiib Archiepiieopj^’

la ICO6. Epf(j.Qp|'? fy5 Epiieopis, Presbyter!, Diacoiii,Subdiaconi,SC allt;^ rum etiam ordinutn Clerici. Sic in ordinc fæculariu PrimatUÖ*nbsp;Gradus in*Imp.Romanorum : Imperatori fiibiedi fiint Reges, Regib^nbsp;ter Saccula» Duccs,Ducibus Comites,Barones,alijc^ Nobiles. Sed ct utriu^nbsp;res.


tus fiiprcma capita, ordine inter fe habent.Nam öi Imperator,ct fiib eofiintjReges 8^ Principes, omnes omnio Laici Ro.Poflt^^nbsp;ci, alijCc^ Archiepifcopis, Epifcopis, Sacerdotibus,pro modo^nbsp;ftridi, atcß lurifdidione uniufeuiufi^ in bis, quæ ad Religioncmnbsp;cultu Dei animaruc^ fijutem, tu Ecdefiæ pace amp; trattquillitatc p^nbsp;nêtjfiibicdi funt. QPS aduerfiis fiipcriores comoucntur,kditioU^ ’nbsp;rebcIIionesîSubditorum uero inter Ce turbæ ô^tumultus, Icdido^^nbsp;8c fadiones appdiantur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gat*^

-ocr page 163-

LI BEK nbsp;SECVNDVS CAP» XIX.

Earuth igiturfcditioQuniyquas inferiores aduerfüs iuperiores rondtât, id cftjrebelKonum Matcria,ô^ uelutiiûbicdumfiintjPrin*nbsp;cipes 8c Magiftratusjtatn Ecclefiaftici quam faeculares»nbsp;nbsp;nbsp;Sic earum

fcbcUionutn,quas hæretici 8C fchifmatici aduerfiis Romanum Pon-tificein^ amp;C Ecclefiæ Priniatutn SC autboritatem condtanc. Materia eft Pontifex R.omanus,adeocç Romana ipia ôtCatholica Ecclefiaînbsp;idem Romanns Pontifex, Archiepifcopi,Epiicopi,ÔC iâcerdotes,nbsp;earum leditionum, quas in eos exercent, eorum Paftorali curxnbsp;fiibieâijtam Clerici quàm Laid,rede Materia appellabuntur» Etnbsp;eodcm modo Romanorum Imperator rebeUionum ,quæ aduerfusnbsp;ipfum ôi Romanum Imperium conflantur : amp;C earum, quas fubditinbsp;in alios Reges Principes comraouent. Reges ipfî amp;L Principesnbsp;Materia dicentur.In qs ucro fedttionjbus,quibus inter fe fubditi agi-tantur,ipfî quoc^fubditi,alteri alteris commotaruminter ic diftor-diarum , Materia exiftunt. Einem feditionum accipimus, gratianbsp;cuius feditiones exettantur» Ariftoteks quadruplicem feditionum caufafigt;inbsp;finem ftatuit, LiKrumamp; honorem: ÔC bis contraria, damnum 6C nalis.nbsp;dedecus. Siquidem lucrunbsp;nbsp;honorem, ucl proprium, uel amicorum

fuorum afFedantesîuel damnum,uel dedecus déclinantes,ut ilia adi-piicantur : hæc ucro deuitent, homines plærunqp ad ieditiones con-üertuntur» nbsp;nbsp;nbsp;Ad lucrum referimus,diuitias. Ad honorem, Magi-

ftratus, publicamunera, 06 honores ? Ad damnum, paupertatem, præpotentiam,86 incrementum excefluum* Ad dedecus, iniuriam,nbsp;€oatumeliam,contemptum,ÔC (î quæ funt fimilia. Qnæ tametfî internbsp;caufas effidentes feditionum numerauitnus , quatenus fdlicet adnbsp;concitandas feditiones homines inftigant: tatnen nihil prohiber,nbsp;quinôc ad finem feditionumhæcipfarefcrripofsint. Siquidemho-rura uelconfcquendorum uel euitandorum gratia,homines ad feditiones deueniunt» Forma feditionis eft, â quadenominatur fedi-tio,ut concitatior ille motus,ôt turba, ôi uelut imago, qua diflènfio Differuntnbsp;inter fe hominum 8C difcordiarepr3efcntatur,Ôt quafi ob oculos po» Rebellionbsp;niturîquæ fi fubditorum fit contra dominos rebellio,fi fubditorumnbsp;nbsp;nbsp;Sedîtio,

inter fe feditio fadio appellatur. Ac ad formam imaginis per- 0ualis eft tinent hominum promifeui concurfiis,armorum ftrepidus, clamor, forma fei»nbsp;horrenda ad accendendas hominum iras fpeâacula»nbsp;nbsp;nbsp;Cuiufmodi ditionum.

fpedaculieffigies eft, quamLiuius feditionê plebis,ob nexum acris l.t.aburb.coi» alieni concitatam deferibens, ad hune modum exprimit» Magno Miferabilisnbsp;natu quidam cum omnium maiorum fuorum infignibus fe in forum fpeciesnbsp;proiccit,obfitaeratfqualôre ueftis,fadior corporis habitus pallore cuiufdamnbsp;’acmaciepercmpti,adhocprolixabarba, 8C capilli efferauerant fpe- ft’^i’depatinbsp;ciem oris : nofeitabatur tarnen in tanta deformitate, 8C ordinem du-xtffe aiebant, aliac^ militiæ decora uulgo mifèrantes eum iaftabant:nbsp;ipfe telles honeftarum aliquot locis pugnarum cicatrices aduerfo pe-

M ûore

-ocr page 164-

»54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-'e/' brVmi öe seditïosïs

dore oRctttabat.SrifdtantibuSjiUe unde eflet habitus î* uttde ât' formitas quum circunifufa turba eflet, prope in concionis mo*nbsp;duQi, Sabino bello,ait,fe militantem, quia propter population'snbsp;agri,non frudu modo caruerit, fed uilla incenià fuerit, direpta onvnbsp;nia, pecora abada, Tributum iniquo iùo tempore imperatum,nbsp;ses alienum feciffet id cumulatum uiùris primo lé agro paternonbsp;auitoqj exuiflc, deinde fortunis alijs, poftremo uelut tabem pef^nbsp;uenifîe ad corpus : dudumfe à Creditore non in icruitium, fedinnbsp;Ergaftulumôôcarnificinamjindcoftcnrare rergum fadum recettenbsp;Tumuîfua nbus ucftigi'is uerberum. Ad hæcuiiâ auditatç clamor ingeflSnbsp;tioplebis. Q^itur :non iam foro fe tumultus*continet,fed pafsim totam upnbsp;bem peruadit, nexu uindi folutic^ fê undicp in publicum prori*nbsp;piunt, implorant (Xuiritium fidem ; nullo loco deeft ieditiofl’^nbsp;uoluntarius comcs,multis palsira agminibus per omnes uias cutHnbsp;clamorc in forum curritur. Magno cum periculo fiio, qui fortenbsp;trum in foro erant, in earn turbam indderunt : nec temperatumnbsp;nibus foret,ni propere C O S S. P. Serailius,amp; Appius Claudiu^nbsp;ad comprimendam leditionem interueniflênt ? In eos mulatud®nbsp;uerfà,oftentareuincula (ùa,dcformitatem(çaliam:hæc fe meritlt;’^nbsp;dicerc,exprobrantes iuam, quiftÿ alius alibi, militiam poftulaf'^nbsp;magisminaciter,qua'mfiippliciter,ut Senatum uocarent, curtain«?nbsp;iplî ftituri arbitri moderatoresî:]^ publia coniilq, drcumßRunt»nbsp;Cui baud dilsimilis eft alia apud eundem Liuium ftditio, quænbsp;pter Appij ftclusin Virginq filiam perpetratum,condtatafuit ^^nbsp;hunc modum,

T. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Repracfentatur madaturus iam pater filiam abrepto ab

S^So nbsp;nbsp;cuhro.Hoc te uno quo po(rum,ait,modo filia in libertatê uêdico.P^^

contra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deinde puellæ transfigit,rclpedanscp ad 1'ribunalT e(inqn!M

Ap. Clau. Appi, tuum^ caputfanguine hoc confecro. Clamore ad tarn atr® fadnus orto,exdtus Appius, compraehendi Virginium iubet Inbsp;ferro,quacunlt;^ ibat uiam facere, donee multitudine etiamnbsp;quentium iuuenum tuente,ad portam perrexit Jdli'us NumitoriuJ jnbsp;exangne corpus fiiblatum oftentant populo, ftelus Apptj î pndjnbsp;infcelicem formam, necefsitatem patris déplorant. Sequentesnbsp;mitant matronæ,eam ne liberorum procrcandorum con-ditionem, ea pudidtisé præmia efleCConcita-

tur multitudo,clamaturad arma,amp;c»

»

DE SEDITI^'

-ocr page 165-

DE SEDITIONIBVS

LIBER TERTIVSî (LVI EST DE malis incommodis y (juæ exßdittoni'nbsp;bif£ proucniunt^

Scdittonem per Ce maîum efJL Cap. L

T^periort libro de caußs ßditionum didum cft : fequj tur iam,ut de malisnbsp;SC ïncomtnodis, quæ ex feditioni-bus prouen5unt,agamus. Priuf-quam aûtdemahs/pns,quorûcaufænbsp;iunt fedidones, dicamus : illud innbsp;primis expHcandum mihi uidecur,nbsp;feditionem quoqj ipfam maîum efle,nbsp;atcß CO minus mirandum, quod exnbsp;ea alia quoc^ mala enafeantur» Ac Scditi'onbsp;primum quidem feditionem per fè malum eft,



malum eflè, ex eo facile conuincemus, quod priuatioeius fit, quod q^*apriua-bonum eft : Id cnim proprie malum didtur.Nam bine nomen ducit cuiulboni malum, quia boni priuatio eft. Bonum autem eft, quicquid à Deonbsp;creatum eft,fub fpecie aliquaeorum,quæ à Deo creata funt, contentnbsp;turn. Nam ubi aliqua fisecies, neceftario aliquis modus, ÔÔ modusnbsp;aliquid boni eft. Vnde amp; fapientes condudunt, fummum ma*nbsp;lum non efte : quia fummum malum modum non habet. Caretnbsp;cnim omni bono. Vnde cum nulla Ipecie continetur, efte non po^nbsp;teft : ac propterea totum hoc nomen raali de fpecici,id eft,cius,quodnbsp;bonumeft, priuationc repertum eft,ut ahbi Auguftinus docct.nbsp;Cuius Si illud eft quod alio loco dicit.Mali nulla natura eft: fednbsp;amiftio bon», mali nomen accepit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deiwp.io,*

Sunt autem malorum gradus, ftquidem aliud alio maius eft, nullum aut fummum. Idenim efte non poteft: quia nulla fpccicnbsp;continetur,ut paulo ante didum eft. Non eft igitur malum, quinnbsp;fiib Ipecie aliqua contineatur, bonitatem aliquam coniundlam ha-beat, propter quam, nop malum efte dicitur, Si ea tantum rationenbsp;malum eft : quia eorum bonorum, quibus coniundum non eft,nbsp;priuatio eft.

Seditionem igitur malum uocamus, non quia natura malum. Nam Si ipfa boni alicuius particepseft,ut pofthac dicemus : Sed

M q quia

-ocr page 166-

K SR.VMÏ ÖB SEDITÏOSIS

qu/a boüi aï/cuius priuatio cft,cui confunâum non cfl;

ld cft autem pax concordia,qua quidena fublata,dißcnfi0 Scditiopa« fuccedat ÔC difcordia nectflè eft: : quæ uticp eft ilia ip(â, quamdixf,nbsp;priuatio. Skut ôC alia quædam mala,catenus malanbsp;phuatio ftint,quatenus boni aîfcuius priuatioin reb'quum bonaî quia cuiilnbsp;eft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bonis coniuncta,qu3c Slt; ipfa utilitatem aliquam ajETerunt, Cuiufmo*

Aug, lib. i,de Ji ikac, fames, fin's, morbus, beîlum, expoliaHb,captiuitas, trucidai ciiti. Dti,c,t.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß qyjj ßjfjj. fioîiiia.

Nam quatenus priuatio funt alimonisCjamp;nitatis, pads,bonorulll for tun æ,libertatis,uitæ, mala font: Quatenus autem bxc ipià pagt;nbsp;tientiam exercent, per quam beata uita acquiritur, bona iùnt.Sic 8^nbsp;tenebræ, ucnenum mala funt : quia illae lucem nobis adimunf,nbsp;cjuæbona eft:Hoc uerofanitatemôéaliquando ctiamuitam,quscnbsp;Teii,cap.t, ipfæ bonx funt. Sedrurfus hæc iplâ bona iûntîquia pro loconbsp;iuo etiam neceffaria font. Nam tenebræ requiem dant poft labo*nbsp;rem, 8^ ex ueneno fæpe etiam fàlutares mcdicinæ componuntur»nbsp;Bellum Sic bellum etiam iuftum, nemo negat efte malum : quia ftilicctnbsp;propter ? pgjg priuatio eft, quæutiq^ bona eft, Sed quia bcUo iufto pax coffl'nbsp;paraturjamp;^eadem bona: ipfom quoqj beîlum bonum dicftur,uÉnbsp;ftum’eft. cuius fiuem pacem efte conftat, CLuod Auguftinus bisuerbisnbsp;Aug. déduit, oftcndit.Qui( inquit)bella uolunt,nihil aliud quam uincere uo*nbsp;DetJunt,Ad gloriofam crgo pacem bellando cupiunt peruenire, Naninbsp;quid aliud eft uiâoria, quam fubieâio repugnantiura, quod cumnbsp;fic fadum fueritjpax erit.Pacis igitur intentione gcruntur amp; bella,nbsp;ab his etiam qui uirtutem bellicam ftxidentexcrcerc,imperando atlt;?nbsp;pugnandot Vnde pacem conftat belli efle opt abilem fin em, Omnisnbsp;cnim homo belligerando pacem requirit î nemo autem bcUuiflnbsp;pacificando.

Bdlum At qui bellum iniuftum exercent, etfi pacem utile uidentur, iniuftum tamen non earn uolunt, quæ bona eft, led quæmala : Id eft, qus^nbsp;fimpliciter’ public« pads confufio eft amp; peruerfio. Ideot^ nec bonum ulla ra^nbsp;malum eft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huiufmodi belfom did debet, fed fimpliciter malum eft,ut quö

bona pax turbatur, ÔC amittitur, nunquam comparatur,

At(^ huiufmodi bella font feditioforum 8C latronum, qui W' metfi pacis aliquo foedere coniundi, pacem etiam per bellum co0gt;nbsp;parare uelint : tamen ea non bona eft, led mala. Et bo.-uam quidem quæ eft, extingui : malam autemnbsp;quæ non eft, de nouo componi SC

conciliari uolunu

v

1

-ocr page 167-

LIBER TEÎirtVS CAP. IL De pace concordia. Caput

Am uero cuiufmodi tnalutn fit (editiOytutn rede in* telHgenius,fi prius quale bonum fit pax Si coacor*nbsp;3 d»a,cuius quidetn priuatio feditio eftjcognofcaraus.nbsp;Eft igitur pax à padione dida.Eft enim padto,nbsp;(ut Vlpianus inquit) duorum pluriumue placitum L.i.ffidepaif,nbsp;amp; confenfus : unde Si qui confentiunt,paceni internbsp;fc habere intelliguntur. Hanc quidam tranquillitatem liberam eflcnbsp;definiunt. Eft autem pax duplex, una Dei : altera mundi. Namnbsp;pax Dei diuerfaeftab ea,quæ cftmundijpfo Domino ita difter- ioht4lt; 'nbsp;ncnte,quiait,Pacemmeam do uobis : Si continuo adiungit.Nonnbsp;quomodo mundus dat, ego do uobis. Eft igitur pax Dei ilia, quænbsp;datura'Deo Pâtre, Si Domino noftro lefu Chrifto,qua reconci*nbsp;liamurDeo,quampraccedit gratia, qua nobis peccata remittuntur,nbsp;quibus aduerfatnur Deo.Cum enimper gratiam remifsis peccatisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

abfumptx fuerint iniin-c«n3e,reftat,utpaceadh3ereamusilli,dquo nos fola peccata dirimebant. Sicut Propheta dicitîNon grauabitnbsp;aurem,utnoiiaudiat,fed peccata ueftra inter Dcum Si uos fepa*nbsp;rant : quibus remifsis per fidem Domini noftri lefii Chrifti, nullanbsp;feparatione interueniente pax erit. Sed Si cam pacem D ei appellatenbsp;pofiumus, qugtranquillam hominû focietatê tuens,non aduerfaturnbsp;legi Dei.(X*ualis eft tranquillitas ilia uit3c,cx mutuahominum internbsp;fe beneuolcntiaenata,donu uidelicet praeclarS à Deo mortalibus da*nbsp;tum.Si quod ad ea,qu3e D ei runt,agenda,inges prgftat adiumêtum.

Porto hanc pacem idco Dei appdlamus, quia non homo, fed folus Deus eamlargitur.HancprimumChriftuSjin carnem deftennbsp;dens,Si homo faftus Deus,de coelo fecum attulitt Angelis in foelici pacis^nbsp;eius natiuitate concinentibus. Et in terra pax hominibus bonæuo* L«clt;e.x.nbsp;luntatis.Vnde Si à Prophetis Princeps pacis efie dicitur, qui Si pacis eius non efie finem futurum pronunciarunt.O rietur,inquit P lal- Epilt;e.9.nbsp;tes »indiebvK eius iuftit{a,Si abundatitia pacis. Vnde Sipacis Deus,nbsp;Si interdum etiam pax noftra appellatur. Pacem habete, inquit j.com.ii.nbsp;ApoftoluSjSi Deus pacis Si dileftionis erituobifcum.Etiterum. ,,Tbff.unbsp;Ipfe autem Deus pacis, det uobis pacem fempiternam in omni loco.

Et alio loco. Ipfe enim eft pax noftra, qui fecit utrac^ unumSime* Epbep, dium parictcmmacerix,foluens inimicitias in carncfua,legem man*nbsp;datorum decretis euacuanstut duos condat in femetipfo,in unonbsp;nouo homine faciens pacem. Sed Si uerbo Gmul Si exemplo,nbsp;pacis documenta idem nobis tr adidit Chriftus.Pacem,inquit,habe-te inter uos.Quod Si Apoftolus deeo tcftatur,dicens. Etueniens^^^'**nbsp;euangelizauit pacem uobis, qui longe fuiftis î Si pace his,qui pr ope.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quoniamperipfum hab emus acceffum ambo in uno fpiritu ad Pa-

trettu nbsp;Et Apoftoli fcquuti Niagiftrum fuum, ipfi quoep nos do-

M iq cuerunt

-ocr page 168-

tas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D. BRVNl DE SEDITIOSÏS

Row.13, cu€runtpa«tM,NoUte eiïè (inqm't Apoftolus) prudentes apud uoC metipfos,nulh' tnalum pro malo reddentes,prouidentes bona, nonnbsp;tantum coratn Dco,fed etiam corâ omnibus hominibus : fi fieri po-*nbsp;teft^quod ex uobis cft^cum omnibus hominibus pace habêtesjtem*nbsp;Paxmundinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fequimini cum omnibus, amp; iandimoniam, fine qua nemo

ïnalaeft. uidebitDeum, Paxmundieft prauorûamp;iropiorûhominum,ad explcnda icekra confènlus atc^ concordia.Q,ualis eft eoru.quos adnbsp;ProKcrK». Jmnemodum loquentcs introducit Sapiens. Jnfidiemur iânguiniînbsp;abicondamus tendiculas contra infontê fruüra : deglutiamus euo)»nbsp;Geut Infernus uiuentem, êC integrum quafi deicendentem inlacum*nbsp;Stfp.x. marfupium unum fit omnium noRrum.Et rurfiim alio loco. O ppri*nbsp;mamus pauperê iuftum,amp; non parcamus uidiiæ necueterano t actnbsp;raiereamar canos multi temporis. Sit aut fortitudo noRra kx iniü^nbsp;ftitiae. Circumueniamus ergo iuftum ï quoniam inutilis eft nobisnbsp;contrarius eft operibus noftris. Cæterû pax Domini ita contrarianbsp;trària^^ mundi,ut qui illam habet,hanc habere non pofsit.Quia fei'nbsp;paci mûdi. Diabolieft : hgc Domini.Quod Auguftinus his uerbis coö*nbsp;firmat.Qui, inquit,pacem fijfcipit Saluatoris, inimicitiam contrahitnbsp;Attg.t«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mundûNifienim difeordauer/t cum Diabolo,pacê non habebit cuo*

nouiteil.q.^}» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim poteft duobus dominis kruire. Hk ergo

mundo difi:ordat,qui kgem Dei fidditer feruat : Chrifti pace muo^ tuSjOmnium aduerlariorû corn primit tela.Qpis enim audeat aduef'nbsp;Aliter dat fus eum,quemftit Regis amicumCAliter tarnen mundus pacemdat,nbsp;pace Chrilt;» quàm fe Saluator dare promifit. Mundos enim aut metu dat pacenî»nbsp;ftus,aliternbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pj-gee ? Saluator uero, cum fit fortiisimus omnium,nullum utilt;?

mon us. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rogatus dat pacem. Saluatoris ergo fiacc pax eft,qu3lt;^

idcirco datur,utmunimentû fît contra hoftes, Pax quidem uno nO' mineappellaturjfed longo interuallo diieernitur Dei Sgt;C mûdi.nbsp;enim fragilis eft,illa fortis:hæc carnea,illa Ipiriralis : hæc tcrrcoa,in^nbsp;cakftis.’hgc de necclsitatc cft,illa de uoIuntate.Chriftus enim nullà^^nbsp;cgens,pacem offert inualidis amp; inermibus î dominus lèruiSjbon*^^nbsp;tnalis,Deus hominibus.Quicunt^uero pacem Chrifti acceperit,aîi^^nbsp;nus erit àuittjs huius mundi,qu3e militantaduerfijs animam,amp;nbsp;dem adipiicctur uitam æternâ. At mundi pax plena uitijs,non do^^nbsp;bonam uitâ,non fuadet ad patientiâ,non prouocat ad iufta£iam,not^nbsp;hortatur ad milèricordiam,n5 promittit uitam æternâ, Hæc

Paxin« nbsp;nbsp;ftinus. Rurfus pax duplex eftîlnterna amp; Externa.Pax interna eot*^

terna tri« eft,qui naturali quodam amicitiac nexu coniunguntur. Et eft tripla*' plexeft, Monaftica,Oeconomica,ô4 Polidca. Monaftica eft unius homiô*^nbsp;ad reipfum,eorû uideltcet,quæ fîint in anima hominis motuumnbsp;ratione concordia,Sô cognitionis aftionifi^ confenfîo.Qyamnbsp;iueu/xiap:Latini tranquillitatem animi appeIlant.Oeconomica,qii3^nbsp;doincftica,cftordinata imperandiobedkndiÆinuna domocoh»'nbsp;bitafl««^^

-ocr page 169-

liber TERTIVS CAP. II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qp

bitantïum concordia.Politica amp; duflïs, eft ordinata imperatidi atlt;ç A«g.K6.i5gt;. obedi'endiciuiumconcordia. Imperâtquiconfiïlunt, ficutuir uxori, lt;quot;•»}.*«.D«.nbsp;parctcs filfjSjdomini fcruis,Magiftratus ciuibus. Reges ciuitatibus,

Regnis.Obediunt autcm,quibus confulûur, ficut niulieres mari-ds,filq parennbus, ferui dominis,ducs Magiftratibus, ciuitatcs R-cgna Regibus. Externa pax eft eoruni, qui inter fe difsiti,ac Pa« Ex*nbsp;proprio quodam iurc uiuentes,nulia nelt;^ loci, necç offîcq, necç alianbsp;tieccisitudinis lege coniunäi funt.Quaîis eft hominis ad hominem,nbsp;uidni ad uidnu, ciuitatis ad duitatem, Regni ad Regnu concordia.

Eft igitur tantum pads bonîî, ut in terrenis ôi mortalibus rebus Bonum’ nihilgratiusea ióleataudiri,nihil dcfiderabilius concupifd:denicç pac’s quannbsp;nihil pofsit melius inueniri. Àcprimû quidem quid oprabilfus pacenbsp;Monaftica,in qua iumma fQeIidtasponitur,non folumterrenailla „aftica.

temporaria,quod Ethnici (ènferut : (èd etiam ccekftis amp; gccrna, à qua fcilicec Beari,qui earn habent,amp;: ad finê uft]^ retinêc,ÓÓ filq Deinbsp;appellantur, Bcati ( inquit Saluator 6ó Dominus nofter Chriftusnbsp;ïefus) padfid:quoniatn ipfi filq Dei uocabunturJn pace cnim pcrfe-dioeft, ut inquit Auguftinus,ÓC ideofilq Dei pacifid:quoniam UK».nbsp;nihil in eo reßib't Deo, 8C utique filij fimilftudinem patris babcrenbsp;debent. Padfici autem in ftmcripfis funt, qui omnes animi luinbsp;motus componentes, fubijdentes ratio ni, id eft, menti amp; Ipknbsp;ritui,carnalesc^ concupifcctias habentes edomitas,fiuot Regnû Def,nbsp;in quo lûnt ita ordinata omnia,ut id quod eft in hominc pr^dpuumnbsp;amp; excellens,hoc imperetjCacteris nonreludantibus, quæ funt nobisnbsp;beftiisqj cômuniatatcç idipfutn quod excdlitin homine, id cft,mensnbsp;amp; ratio Jubrjdatur potiori,quod eft ueritas,unigenitus Fiiius Dei.nbsp;Hæceftil]apax,quçdaturin terra hominibus bonæuoluntatis, Hgc Proueir^tf^nbsp;eft mens ilia fecura,quæ i Sapiente iugi conuiuio comparatur : quanbsp;qui praeditus eft,pacificus cft,pace gaudens, pietate religiofus, beni-gnus mcnte,moribus caftuSjConfdentia fecurus. Deinde patresfa-jnilias nihil magis optant,quàm pace domeftic5,cum his,qui eorumnbsp;imperfo lunt fubiedi, Nam his ad nutum fibi obtempcrantibus,dc-ledantur : repugnantibus dolent,indignantur, corripiunt, uindknbsp;cant,ncc antea quiefcunt,quam domus fuæ pacem ( ß ita necefle eft)nbsp;triam fæuiendo componant, quam fentiunt efle non pofle , nißnbsp;cuidam princip!o,quód ipfi in domo funt, caetera io eadem dorne- j^g^nad*nbsp;fticafocietatefint fubieda.CX,uam legem Slt;â brutisanimantibus, entminnbsp;ut ab auibus, ccruis, columbis, apibus : Imino amp; ab infodabilibusj bvutis,nbsp;foliuagis,d^ quibufdam ctiam immanifsimis beluis, cuftodiri uide«'nbsp;mus, quae coniugia copulant, nidos congerunt, oua conuouent,nbsp;pullos alunt,amp; quaficumfuamatrefamiliasfodetatetndomefticam,nbsp;quanta poflunt pace, conferuant»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pax Poh*

FoftremoàMonaftftaôCOcconomicapace,tan^ à fonte cmanat

M üi) Tertia

-ocr page 170-

I4o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D. BRVMI DE SEDITIOSÏS

Tcrti’a iüa,^uatn PoKocatn dixifiius, per quam 8lt; ipfata dmtatlt;* 8lt; Régna,non folum conftituuntur, fedetiam legitime gubernafl'nbsp;tur amp; conièruatitun Atcç ex his omnibus iam fatis(ut opinor)lfl*nbsp;telligimus,quam bona neceflâria fît,ad confêruandam humanaitfnbsp;(bcietatem,bomiQum inter ie pax 8lt; concordia, ut rede à Ciccf oo«nbsp;cïf«PUlip.ibnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomen pacis dulceeflè, S)Crem.ipGmtumiucundatn»

turn ialutarem* Propter quod ÔC gentiles quidam, pacemamp; con* A«g. ftr, cordiam inter bona beatitudinis ftatuerunt.nbsp;nbsp;nbsp;At multo plura ca'

demi^excelIentioraiùntChriftianæ pads commoda, a gcntilibitf Aug, fir. f7t ignorata, quæ hoc ordine enumerat Auguftinus. De pace, inqui^»nbsp;dilt;fturi,prius quæ pacis fint commoda uideamus»nbsp;nbsp;nbsp;Eft pax fereni'

tas mentis,tranquillitas animi, (implicitas cordis, amoris uinculum» conibrtium charitatis,Hæccft,quæ fîmultaces tollit,benacompcicif,nbsp;comprimit iras, iùperbos calcat, humilcs amat, diicordes fedat, ifl^nbsp;micos concordat, cundiseftpladta. Non quærit alienum, nihil de*nbsp;putat fiium : docet amare, quæ odifle non nouit, Nelci't extoUi,nbsp;fcit inflari. Hanc ergo qui accepit, teneat : qui perdidit, répétât : q^nbsp;amifit,lt;xquirat. Quoniam qui in eadem non ftierit inuentus, abdi'nbsp;caturâPatrc,cxhæredaturaFilio,amp;àSpiritu Gndo alienus effid'nbsp;tun Reipuit enim munus oblatuni, qui datæ legis contempièrit bo'nbsp;num,Nccpoteritad hæreditatcm Dei peruenirc, qui teftamentun*nbsp;noluerit oblèruare î Non poteftcumChrifto concordiam habcrc,nbsp;qui diftors uoluerit efle cum Chriftiano^Contumaciæ ergo crimcOnbsp;cft,quod iubetur contemnere, quod præcipitur nolle, quod impc'nbsp;Inimidü'a ratumeft declinare, CL-uid tibi commune cum difcordia Chd'nbsp;ftiane Cquid fîmultates amas,quodautoripacis placere non potuit^nbsp;ucnitChri* exerces inimicitias, quaseuadere non potuit,nec ille qui

*^*'*^* primus inuenit ? Initio nanc^ inimidtias in protoplaftum , duô* iêrpcnsexerit,interfîcitur :dum homini inuidet, ipiè profternitu*^nbsp;Dum Adam cupit dccipere , ipiè primitus iugulatur. Cbuarenbsp;Chrifti charitatem ampleâerc Chnftiane,aut diicordiæautorinbsp;iimilitudine operum parem teeftè cognoice»

Capuû JIL


De hello dtjcordia.


Ad Ôt concordig cotrarium eft beUum,amp; ut maxi ' mum bonû homini eft pax Sgt;C concordia : ita ma^'nbsp;mum malum bellum amp; difcordia,ut in Hieronciiî^nbsp;quit Xenophon.Eftautem bellum duplex: VnuO*nbsp;Domini,alterij mundt Bellum Domini uocatni’^nbsp;quod huius mundi etiam prudentesiuftum app^^^

Iant,Et eft,quod iuftæ legitimæ pacis uel conièruandæ,ucl randæ caufa fufcipitun Auguftj’uftû definit eflè bellum ,quod uld^


-ocr page 171-

TEïlTïVS XAP. ïU*

tut iniuthSiÛ qua gens uel ciuitas»quçbeUo pstenda ed^uèluindtcare neglexerit^quod àfuis iniprobc faamp;üeftîuel redder e, quod per iniu*nbsp;rias ablatum eft..nbsp;nbsp;nbsp;Similiter iuRum cft, quod -Deus imperat, apud

quem non cft iniquitas,Slt; nouit,quid cuicp fieri debeatt In quo belle» dudor exercitusgt;uelipfe populus,non ipfetam autor belli, quàm mvnbsp;î^ifter iudicandus eft^Cscteru, qux ad belli iuftidam pernnêt,nos innbsp;ilslibris»quosdeLegationibusfcripGmus,fatis cxplscauimus« Iniu-ftumbellum. cft,quod iuftx 8ô le gitima: pacis perturbâdç extinguen ïniuftuMnbsp;dxuccaufa,infertur. Atc^illiusE)cus,buius ucroDiabolus , authornbsp;«ft« NamSiDeoueliubentCjau£faltemnonprohibcnte,qu3iîdam BeUaquactnbsp;bella gcruntur. Cuiufmodi funt, quæ pro iuftitia,actuenda religio-ne : ob fcckra item punienda, ad repetendas res per uim ablatas,nbsp;captiuofq^ liberandos,amp;é id genus alias caufas,fufdpiuntur. Sic ad ,.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j»

euftodiendatnlegem^per M-oyfenlatain,ÏS/lachaba:i fratresJudas, nbsp;nbsp;felt;i.

lonathas,8c Simon,adult;rîüs Anuochum.ac cius Principes, at ma fufcepcrunt.Et loîuc Dco authorc Chananços,8lt; reliquos populos, lofwe.is»nbsp;quondam habitantes terram, populo Kraelitico rcproiruflam, ex-pugnauit. Similiter Tribus Beniamin propter nefarium feelus lui.io.’.nbsp;inuxorcmLeuitæpcrpetratum,àreliquisTribubus ad interncciO'nbsp;nempropemodumeftcæfa» Et Abraham coaélo Riorum uerna-culorum exercitu, quatuor Reges uiÂores, qui inter eseteros capti-uos Uothnepotcmeius^unàcum totaillius Ribftantiatulerant, Dco

, uolente,proftrauit» nbsp;nbsp;Sic Dauid diuino admonitus oraculo,coadis

J focqs repente itruit in latrunculos 8c prxdones,qui uaftauerant *-^*240* ,/ Sicelcch, eruitc^ de manu covutu uxores fuas, Si prxdam, quamnbsp;P abduxerant.

At quæ ad Ribucrfîoncm uer^ pietatis iuftitiae, Si ad iniuftam b onorum fuppreCsîonem, à malis geruntur bella,Diabolo authorcnbsp;nbsp;nbsp;à tribus

0 fufeepta geftacß intelliguntur î quod SC Ethnici credidertint, qui Furipim« tnaloTum bclla à tribus Furfjs infernalibus Tißphonc,Meggra,8c mifîa.

0 Aleélo , mentibus humanis immitti dixerunt* Ad quem modum 1^ Poéta à lunone bellum in Æncam SCTroianos excitatum fuiffe fin*nbsp;git.Sic enim de Iunone,omnibus modis ira ïam accenfa, Sc aduin*nbsp;diâara parata, habet carmen Po'étæ,

.f

y

V


JLucltßcctm ^^IcSlo dirlt;trutn d. ßde ßröriitü^ Ifißrtu'sip eiet tenebr^ cui trt^ta bella^nbsp;Ir^e^ tnfidta^i lt;(^3^ crimina noxtd. Cordt,nbsp;ÇXuam luno ht^ acutt uerbü,ac taÏiafioUfi^nbsp;'T’U potes unantmeis àrmare in praîia fratres,nbsp;odkjs uerfare donios , tu uerbèra teélis^nbsp;Vunereas^ tnferre faces ttbi nomina intllé^ lt;nbsp;»


MirgitliV, 7fc

J£.neid*


Mit«


-ocr page 172-

D» BRVNI DE SEDITIOSÏS

A/z/Ze nocendt artes ^ßxcundum concute peêlus, IJiJijce compoßtam pace/ft^ßre crimina belli ynbsp;lt;gt;}rma uelitypófcat^ßmul^rapiatcp luuentii^yi::j'C.

Et utrunq^ quidem bcHum, Domini Si niundi,diuidi(ur î ut quoddam ßt Internum, quoddam Externum. Internum rurfûsnbsp;triplex eft : Monàfti'cura, ßucunius hominis ad ftipfum. Occono'nbsp;micum fiuc Domeftïcum,ôi Politicum fiue Ciuile. Monaftieuo*nbsp;duplex eft : Vnum,quod Deo iubente contra malos affèâus,


' nem pugna. A herum, quod aduerlus Ipiritum iam à carne ul' dum gent conlcientia.quse nullo non lùppliciorutn gcnerc noceO'nbsp;tem iam territat Si affl git. Bellum Domefticum eft, quod uxotnbsp;contra maritum,liberi aduerlus parentes,ferui contra dominos fu^^nbsp;exercent. Bellum Politicum fiue Ctuile eft,quod fubditi domiul^nbsp;fuiSjUcI alt erutrum libt u'cini uel ciuitates,unius Imperfj uinculo coU'nbsp;ftridtjper rebellionem, feditionem, uel fadsonem inferunt. Acnbsp;tnplici hocbellorum genere,fupra nonnihil diximus, ExternuU*nbsp;bellum eft,quod Diabolus Si mundus an:mæ,uicinus uicino,ciuit^^nbsp;lt;iuitati,8i Reges Regibus,inferunt.nbsp;nbsp;nbsp;Iam igitur bella, fiue interfit

fiue externa, ob id mala fiint, quia pacis priuatio funt. Ac priniu^ quidem,quis non malum efle dieet,internam illam pugnamcarO*^

Rom.s. nem uicerit Si mortificauerit,uita : fi luccubuerit,mors datur,Apolt» dicente.Si fecundum carnem uixeritis,moricmini ; fi aut Ipiritunbsp;carnis moriificauentis,uiuetis.Sane crudelilsimus hoftis eft caro.1^^^nbsp;Hoftis no. ro fiquidemomne luggeftioue malam concupifdt. Si demonftt^^nbsp;fter caro Caro concupiftit omne malura.’caro hortatur maleficia:caro prou^nbsp;cat iram,homieidium,adulcerium Si rixam : caro inferit ebrietattU^'nbsp;....caro portae omnem concupilcentiam malam haius faeculi. Si oniU*^nbsp;mala defiderat. Deinde non minus horrendum eft bellum,





-ocr page 173-

HBER TEItTlVS CAP,; Ilt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14^

Magna certcuis obnoxiae confdentiæ, magna (ùpplida rimcbant Vis magna Adam amp; Eua: 8C lt;um Domini uoccm in Paradifo ambulantis ault; ,nbsp;dircnt,cupicbantfc abfcondere, quos nemo quærebau Gain quocÿ comcierig,nbsp;mecucbat,ne omnis eum, quicunc^inueniret eum, occideret : ica fuanbsp;confcicntia in eum ferebat fententiaai,quod dignus cffët.cui nullusnbsp;ignofceret,Et ad hune modum affligittir,qui in Pfalmo dicit» Et de-lidum meum contra me cft femper : Hoceft, fine interuallo ali quonbsp;recordatioScfpedcsipfameimcerroris impugnanu Hæc Ambro*nbsp;fius» Idem quoeç Ethnid fenferunt, tametß luminefidei noftrænbsp;minime illuftrati. Sic enim de bac confdentiæ pugna (cribit Seneca, swe« ta», te.nbsp;Prima eft,inquit,8^ maxima pcccantium pana pccaflè,nec ullumnbsp;ftelusjicet illud fortuna exornet muneribus luis, licet tueatur ac uin*nbsp;dicetjimpunitû e(l * quia fceleris infcelere fupplidum eft, Sed nihilo*nbsp;minus 2lt; hæc Sijllam fecündæ pœnæ premunt ac fequuntur,titncre p.nbsp;femper ôi expauefeere, ÔC fecuriuti diffidere. Hic confentiamus, in-quie,cumEpicuro,qui ait. Mala fadnora confcicntia flagellari : ÔC infceleratbnbsp;plurimum illi tormentorum eflè, eo' qudd perpetuo illam follidtan*nbsp;dourgetacuerberat,quod fponforibus fecuritatis lûæ non poteftnbsp;credere.Hoc enim iplum argumentum Epicuri efENatura nos à fee*nbsp;lcre abhorrere, quod nullinon ctiam inter tuta timor eftî multosnbsp;forcuna libérât pana»neminemmetu,Haec Seneca,cui Satyricus iKK«.slt;(ï.n»nbsp;edam condnit,

Exemplo lt;luodcutt^ maîo committitttr ^tipfi E)tjplicet authori ; pitna bcec e/î ultio , ^uod finbsp;h^ce^netrio nocens abfoïuitur^nbsp;Et poft.

r

1

' r

I

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'i

» I

»

t

I

I

t

t

5

t

Î

Cut tarnen bos tu putes ;,^uos dirt confiia fa^iy

4 «erBere»

Mens habet attonitosfe^firdo pediore aedtt^ Qccultum (patiente ammo tortore ßagellumfnbsp;Poena autem uehemens ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multo fieutor illtSy

grants tnuemty t l^hadauiattttt^f J^odltydie^ fuumge/lare in pedlore te^em,.

dUt

Sed 8gt;t grauifsimum eft bellum, quod mundus amp; Diabolus ex* trinfecus homini inferunt : quod ut caute declinetnus, Apoftolusnbsp;loannes admonec, dicens, Nolite dtligercmundum, nei^ca qux in »?'o«quot;’*’* inbsp;mundo ftint.Quia omne quod in mundo eft,eÔcupifcctia carnis eft,nbsp;St concupifcentiaoculorum,8c ambitio Qculi, Cum hoc conflidatusnbsp;Adam 8C Eua,0t tandem uiài,à Paradifo delitiarU,in hoc miferabilc .nbsp;exilium eieäi funt. Nam ÔC concupifeentia carnis ab eis impleta eft,nbsp;quod de ligno uetito guftaucrunt. Et concupifeentia oculoruin,nbsp;‘ ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod

».

-ocr page 174-

144

a 'BRVMI DB SEDÏTIOSïS


uiuere fè« cundum

quód fibf apcririoculostupiuértin^ Et ambitio (æcul/, quod (ê Deus cftjCrediderut, Sic ad eundcm tnodum tnu-'nbsp;nit.c.ii.eU7. diligêtesjfd eR^carnaliteruiuêtes^nos quolt;çàParadilb jtcrns^nbsp;Row. 8. foclicitatis eijdettiun Nam amp; Apoftolus dicic:Si (ècundum carnenbsp;Quid eft, xeritis,niorfèmini« Secundum carnem autem uiuic,qui iècunduninbsp;carnem. ‘ pergit quo uult, dormit quando uuït, Sgt;C quamdiu uuRinbsp;loquiiur quæüuIc,ôC cuiuult,Só ubiuult : manducat 8i bibit quandonbsp;uuït, 8gt;C quantumuuktridet iocundatur turpiter inter quosuukgt;nbsp;quando uult, Poftremo,quicquid naribus fiiaue eft,quærit : qui^'nbsp;quidtadu blandum,quicquidoculis deledabile,quicquid corporfnbsp;fuo lucundum, exercèt ièquitur, qualiter «uit, amp; quando uult înbsp;quia omnia licita ÔC ilîicita carnaliter uuIt.DeIcdatur in ueftimend^nbsp;pujeherrimis, amp; equfs SC armis,iîcut uult,amp; quando uult. Et fie noônbsp;fecundum Deum, iêd carnaliteruiuit,8c omnia defîderia carnisnbsp;perficit fîcut uult, 8^ quando uult. Hæc 8C alia bis firailia,mundi bdlonbsp;uidi faciunt.Fortiores aut huiuftnodi illeccbraru arma,Apoiloli do'nbsp;drinâ fèquuti, cautius fugiendo déclinât t Quod omnium certe mî'nbsp;xime arduum eft. Frequenter cnim irrepit terrenarum illecebraot'nbsp;piditatum, S^uanitatum oHufîo mentemoccupât,utquod

ftudeaSjboc cogites, animo^ uoluas, quod caucre difficile fit hotnt' ¦ ni,exuere autem impolsibile, ut uoti magis ea res fit, quàm cffeftu^;

Amb. defu^d ut ifiquit Ambrofius, Quod ô£ Prophetaç teftimonio confirmât,diquot;




-ocr page 175-

liber TELTÏ7S CAP, iih nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14^

ho« aggvcd{tur,Vcrfutus eft enfin ifte hoftis,8i tortuofus (ut inquic A«guftinus)ncc faàle deprxhendt poflunt drcuitus uiæe(us,necnbsp;cogtiofci fpccics uukus eius, niQ tu illumines. Natn nunc hie, nunc ?nbsp;iUicnunc agnutn, nunc Iupum,nunctenebras »nunclucem fc often- forte Domi»nbsp;ditjôC fingulis quibuslibet qualitatibus ,locis,amp; temponbus,fc- iUumintt,nbsp;cundum uarias rerum muutiones , uarias exhibet tentationcs,nbsp;Nam«ttriftesdecipiat,trirtatur ipft: utgaudentes illudat,fingit Variaeten«nbsp;fc ÔCipfegauderc :utrpiritalesde{raudct,inangelunilucisfetranf tationesnbsp;hgurattuc fortes comprimât, apparetagnusîut mites deuoret,ap- Diaboli,nbsp;paret lupus, Hacc quidem omnia ftcundum Gmilitudinem uariarum Ppl-s’®»nbsp;tentationura cffici habent, ficut alios à timoré noóturno, alios a fa-gitta uolantcin die, alios à negocio peràmbulante in tenebris, aliosnbsp;in€ur{u,alios à Dsemonio meridiano ? Et ad haec quis idoneus,utnbsp;cognofcatjSc aftutias eius quis cognouitCquisreudabit {peciethiri-dumentieius,Slt; gyrumdentiumcius quis agnofeetC En abfeonditnbsp;fagittas fuas inpharctra, amp; laqurcs fuos abfeondit fub fpecic lucis.nbsp;Et hocdifficilius perpenditur,nifi ate Domine fpesnoftra lumennbsp;aiTumamus^utuidcamusomnia. Nam non folunl incarnis ooeri- Eaqucf


lorcipfauitiainduit,2lt; tranfmutat feinangelum Iucis.H£camp; multa cüij^no» ' alia nititur contra nos,ipfe fiuus Bel;al,ipfe Sathan, Domine Domi- ftris.nbsp;nusnoller. Et nunc ut Leo, nunc ut Draco, manifefte ôC occulté,nbsp;intus ôC cxtra,dic ac node infidiatur,utràpiat animas noftras. Et tunbsp;tripe nos Domine,qui faluas fperantes in tc,ut ipfe de liobis doïeat,nbsp;S^tulaudcrisin nobis Domine Deus nofter. Haâenus Augufti-nus, Poftremo Domefticæ ÔC Ciuiles dircordi£,omnem légitimé Difeordiaenbsp;imperandi obediendicp çoncordiam, eorumquiin una domO aut E)o‘^dlic£nbsp;Rcpublicauerfantur, dtfloluunt : quafublata, primum caftifsima ilianbsp;uiri St mulicris focietas diftrahitur 7tum liberorum procreatio SCnbsp;tducacio nçgligitur,8t qux cutufep tam uiri quàm mulicris in admi-niftrandarefamiliari ,tam domi quam foris,propria funt officia,nbsp;confunduntur.Et fi quos forte procrcauerint libcros,illos nec nu-triunt,necerudiunt. Etrurfus filqparentibusnon eum, quemopor-tetjhonorem exh bent:fed nee ferai dominis earn, quam oportetnbsp;obedientiam, operarum«^ obfequia prgftant. Sic St in admini- Difcordianbsp;ftratione rerum publicarum,abrogatis his,quæ adueram imperan- Poliwca.nbsp;diobediendi^ rationem pertinent, cd res deueniunt,ut nullaliber-tao’s aut Rcipublicæ aut legum, aut dignitatis,aut Principatus fitnbsp;uülitasttum nuUa etiam reuerentia neep legum, neep ciuium, necgnbsp;patrix ipfius.malorumSt fcditioforumconatibusobfiftipofsit.nbsp;Nec minus noxix funt diicordise extern«, quas uicini in uicinorumnbsp;domosöcfamüiasexercent, Square St prouerbium natum uideri

-ocr page 176-

t), SBRVHl DB SfiDiTÏOSÏS


Lry£btuicHuf sipud Platituiuin Mcrcatoic utuur. cgo,ïnquic,ueruni efle illiid uerbum expcrior,Aliqu{d niiji cflè pro*nbsp;ptcr ui'dnu maJum. Et ut magtix comoditates a utdiiis proijcm'uo^nbsp;n boni fiierintn'ta multa incommoda, ßmali» Quod Hcfiodus cxpri*nbsp;mit huiußnodi carmine»

yó.^ Wtwoù YjH/jïtyx^S'^P rwrovtça^MSoi 'éwovj^aa'a.üo J^éTSKOi.

HH/^a KaKôç yuTwp, quot;b csop r StyaSoç p.t'ÿ cv««j» Ep-p-o^e roi Tip.HÇ,o^ T €p-p.of4 7îiTo»oç tcrß/^ov*nbsp;ou/ ap ^avç amp;7ro7\oiT ti p.s Viirwp KKKûq ’ón.

uod Erafmus Roterod» ad hutic modum Latine reddidif* Si ^ua domi incident tihi res tune illico otnißff;,,


^^^ßtnt uiäni xonis cin^untur^ at ipß t^ßßnes y noxa. e/l y utcinns ut itnprobiis ingenSi.nbsp;¦Contra ita maxima commoditas yfi comnn^iis adßt^nbsp;Dee/l honor huic bona y quem utcinia deßcit y at neenbsp;Jntereat bos y ni uicinis ubiimprobm adjit.

Sic amp; bellâ «xterna,quae à ciuitatibus aduerfus ciuitates, tddno*^ udà Regnis contra Régna uiana intentâtur, plena periculisnbsp;ut quibus ingentes iàcpe populos fubucrlbs efl'e, hiftoriæ tradui^^nbsp;Quemadmodum Ætobs ?gt;C Acarnanibus,Carthagineßbusnbsp;2intniis,8£ quibufdam alijs euenit, qui fe mutuis dadAus eucfto'®!'

Incomoda NeCÿ uero ad iniufta tantum bcUa pertinent, qux deinconio^'^ exbelHs belloruniiam diximus: maxime corü, qux Oeconomica amp; Polif*^nbsp;etiam iuftts appeUauinaus»Nam amp; ipia quantumlibct légitima Si neccflâria,





-ocr page 177-

tlBBR TERTIVS CAP, nü illicftjiuftorum fîbi necefsttatem extitiflè bellommtqm’attifîiuftanbsp;cflènt,«' gercnda non effent. Ac per hóe (apfenci bclla non cflênt:nbsp;ini'quitas enim partis aducrfæ/iufta bella ingerit gerenda fapienti,nbsp;quæiniquitas utiqihominieffdoknda:qufahominüeff,etß nullanbsp;ex ca bellandi necefsitas nàfceretur, ut alibi docet Auguftinus.

Seiiitionempernicioßorem ejß beîlo extertto,

un.

Atis iam ex his, quæ dida füot, liquere puto,qua'm noxta ôô pedifera fînt, quae quomodocuncç rebusnbsp;publicis inferuntur bclla.laai ucro amp; illud ejqïlican-'nbsp;dum eft,multo tetriora 8C pernidofîora eflè inteftpnbsp;na, quàtn quæ extrinlècus, contra Rctnpublicaninbsp;fufcîpiuntur bclla. Prittiuenimquemadmodum



morbi interni grauius affligunc corpus, SCcuratudiff/cilioreà funt, quàtn externi: ut quorum non raro caufas, quia intrinfècus latent,nbsp;ignorainus.Btfî cogno{caatur,tanicn ad eos non facile quae parat«nbsp;fuerint, medicinae penetrare poffunt, Ita amp; feditiones, intcftina,acnbsp;domeftica 8c ciuilia bclla,periculofîora fu nt, qs qu« cxirinfècus ad*nbsp;mouentur.Nara Sgt;C ipra-C^pe^priufquimcogaofcamurtOpprioiuat,nbsp;ÔC cognitaiam uix, ôi fæpe nuUo ctiam confîlio fiipprimi aut extin*nbsp;gui poflunt, Eft enim natura inteftioorum malorum, ut cutn maxi*nbsp;me nocentjtum minim« «a noccre fentiatnus. Nam non raro,cüm Aug, de dui^nbsp;quibus pacem nos tenere putamus, cor5 corda ignoramus : amp; fi hôgt;nbsp;die nofllt;pofsiaius,qualia eras futura fint,nefdmus.Etcnim qui ami*nbsp;ciores eflèfolentud debent, quàm qui unaedam continctur domo,nbsp;amp; tarnen quis inde (ccurus eft, cum tanta f«pc mala ex eorum infi*nbsp;di)s extiterint,tanto amariora,quanto pax dulcior fuit,quæ uera pu*nbsp;tità eft, cum aftutifsimc finger etur, propter quod omnium péâoranbsp;fie attingit,ut cogat in getnitum» Quod ait Tullius. Null« font oc*nbsp;cultioresinfîdiæ,quàmh«,qu« latent in fimulatione officij, aut in fimulatisnbsp;aliquo nccefsitudinisnomine. Nam eum,qui palam eft aduerfârius, amids,nbsp;facile cauendo uitare pofsis : Hoc uero occultum, inteftinum, ac do*nbsp;mefticummalum,non folumexiftit.ueru ctiam opprimit,antequamnbsp;profpicere atep explorare pofsis. Propter quodetiam diuinauoxnbsp;ilîa:Ét iiiimici hominis domeftici eius, cum magno dolore cordisnbsp;aud/tur.Quiaetfi quifc^ tam fortisfit,utæquoanimo pcrferattuelnbsp;tam uigilans,ut prouido confilio caueat, quæ aduerfus eum moliturnbsp;amicitia fimulata : eorum tarnen hominum perfidorum mate, cumnbsp;cos effe pefsimos experitur,fi ipfè bonus eft,grauiter excrucietur nc*nbsp;ceffe eftjfiue Temper malt fuerint,8ó Ce bonos fînxerint : fiue in iftamnbsp;malitiam ex bonitate mutati fiat. Deinde bello externo.ctfi magni,

N ij f«pc

-ocr page 178-

a BltVNI bS ÏEDÏTIOSIS


Êepe exerdtus cootcruntur, amplißimx urbes ddcntur, multse gfonesterræîç longe latccpuaftantur: tarnen interim, quia in ipi®nbsp;utrtute magis,quàni prirn's ftudi}$ cunda agiintur, ipes eft bellanö'nbsp;bus uiâoriæ î quam ôi fæpe magna etiam cura gloria conlêquuntohnbsp;nec damna tantum uiftores récupérant,fed uircs ctiam poteiitianiif


Quanta luamaugentjongiuît^dorainandopropagant. In feditionibu* autemj'n quibus quicß inter fc diuiß,(uis affedibus ducuntur,fnterininbsp;itio us, j-gnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turpibus rebus opera dantes, in eum îoeura res deducunquot;

tur,ut qui uincereuidentuf,omnium maxime uincâtur ,fec^ et àfe dosjipiaraêp adeo Rempub.per dantnit non tam ab hoftibus,quaiH




A® ocium conuerla ciuitas. Atcj huic plurimæturbæ,fedi'no^


ncs,8lt;^ ad poftrcmuni bella ciuilia orta lunt, dum pauci potent^^ quorum in gratfamplacricp conceflerant, fub honello patrutn a®^nbsp;plebis nomine dominationes afl'cdabant,boniq^ ö^mali ciuesap''nbsp;peliati,non ob mérita in Rerapublicam omnibus pariter corrupt^»nbsp;fed uti quift^ Iocupletißimus,amp; infuria ualidior, quiaprælèntiadlt;quot;


Aug. déduit. fendebat,pro bono ducebatur. Propter quod Carthagine, seöJ'i* la Romani Imperq, ab ftirpedeleta.tantis deinde malorumag®^^


tubus opprefla Refpublica fuit, ut proljjeritate ac fecuritate rerun’»


unde niraium corruptis moribus mala iftacon


cuilïè monflrctur:T am cito euer fa, quam prius noaierat tandiu alt;y uerfaCarthago, ut alibi uerc comemorat Auguftinus. Ac tales qn»quot;nbsp;dem fucruntleditiones Gracchanæ, Apuleiana,SC bellaquatdatn^^nbsp;uilia,Cfuiliaitem Marij,SyUæ, Cjcfaris, Antoni], Lepidi, Auguf»



alia, quae ab Hiftoricis dcfcribuntur. Et de bdl’


Antoni) aduerliis Odauium Augullum,pulchra Horarij qult;fdgt; cxtat,his expreffa carminibus.


Um teritur bellts ciuilthu^ ip/a utnbtt^ rutu


-ocr page 179-

tlBER TERTIVS CAP, HU nc^ finitimi ualuerwt perdere Marß^

i49


_Mtndcis aut PJetrußt 'Porßnte mantis^

^^yfçmula ncc uirtus Capuæ^ncç Spartacits acer^

J^ouü^ rebits inßdelis i^Uobrox^ J\dcc fera Ccerùlea domuit Germania pube^,

'Parentibits^ abominatits I-JatimbaL

Impia perdemus deuott fanguinis

Feris^ rurfts occupabitur ßlum.

Barbants heu cineres infi/let utélor^^ urbent Ecpies fonante uerberabit unguia:

carent uentiSjlt;amp; fltbus ojja d^rini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Nefd^ uidcre^, difipabtt infolens

îam 5ô lUud inter incômoda fedinonum,haud extretnû cft,qudd exulare etiam fpontc fua coguntur,qui fedidonu moleftias ferre nonnbsp;poflîint.Sic interiore illo confeiend? bello tnbulad,à confdenn'a fuanbsp;exulantjadquam redire nolunt,ne ibi liribuspeccatorûcuertantur»nbsp;Sic qui uxores habent malas,ad foru exeunt,et gaudent:Et quandonbsp;iam tempus inftat,quo redituri fùnt domû fiiatn, contriftantur. In*nbsp;vaturi fiint enim ad tgdia,ad murmura,ad amaritudincs,ad euerfîo-nés î quia non eftdomus compofîta,ubi inter uirum 8^ uxorem paxnbsp;nulla eft, amp; tnelius eft illi foris circumire,Sic8i propter ftdidonemnbsp;ciuilcm, in taiitam defperationem ucniuot boni c{ues,ut patries fo^nbsp;cos rclinquere malint, quàm ciuiliutn difeordiarS incommoda per^nbsp;ferre, Quod ideniPocta,deeodcmciuiU bello loquens, eleganternbsp;fubfequentibus carminibus fignificat.

Forte quid expédiât communiter aut meîior pars^ Malis carere queeritis laboribus^

Thulia fit hac potiorfententia :,Phocaorum nbsp;nbsp;' ,

F^elut profluit execrata ciuitas: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

K-^roS:,at^ lareis proprioS:,babitanda^ fana


Fi.atem accapare ßid moramur alite

Sed iuremits tn hcccftmul imis faxa renarint F^dis leuata^ne redire fit nefas:

Meu conuerfa domum ptgeat dare lintea^quando Vadiis Matina îauerit cacumina:

în mare feu celfis procurrerit .^enninus^

-ocr page 180-

gt;1 .

V« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b. «RVHI CB SEDinOSIS

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^oua^ monflra junxerft îibi^ne-

MtrMamortuuet^utti^reùJîtbfidercceruff,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^dukcretur coluntha tnibtto:

Creduîancc flduostimeant armenta leotieS;» t^met^faya leuii hircult;t (e^uora^

l^lt;xc,çyqu(r püteruntredttu^abßnderedidce^^ Eamusomnis execrataduitai,nbsp;t^utpars indocibmeîiorgrege,mollf^,0*t^9nbsp;Inominata perprtmat cubiba^

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* E'oSyqiiibn^eÊuirtuSymubebremtoîlîtebiéium,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eletrußa pneter uolate littara^

l^osmanctQceatiui circumuagns^arUAbeatit Tetamus arua^diuitesç^^ infila^:

Reddïi ubt Cererem telhts inarata ^uotafw^j^

P ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etimputataßoretus^utnea,

Germtnat crttun^fallent/i termes obme^ Suam^ pullaßcii^omatarborem^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦

Edella Cdua manant ex îlice^montibits akis ;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Leuis crepanteLymphadefihtpede^

k S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jllic intußae ueniunt ad mulEra capella,

V.;i ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;üejirt^tentagrexamicttsubera^

Edecueßerttnifs arcumgemttttrßtsoude^

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îgt;decintumefdtab:auiperis humM»

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^lura^fabcesmirabimUTyUtne^lar^

iSdpaoßis Eter ns aruaradat imbrtbns,

;! ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Pinguianecßccisurantftrßmtnaglebts^

Ytrun^ rege tempérante cçebtum.

E/on hue C^rgoo contendtt remtge ptnus, E/e^împudicaCokbüintubt pedem-»

2^on bue Sydomj torßrunt eornua nantit Labartoßnec eohors'Vlyßat»nbsp;dSlullanoeentpeeoricontagia^nulbusoElrinbsp;i(inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GregemfeEiioßt torree tmpotentia»

Jupiter lila pilt;eßereutt littora genti,

J^ttmpnnautt are tempus aureum;,

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^ere^de bine ferro dur auttfaeulayipiorwn

jHjsfeeundauate medatur fuga^

latn amp; hoc pernidofior externo bcllo «fi: fêditio, qufa /bluiu armisjhd ctiâ filêtio SC odo,R.eaipub. Igdunt fedidofiî^^nbsp;gcQôs militari marime R4itiont proprium eft» Qyemadmo^^

-ocr page 181-

LtßER. TERTIVS CAP, V» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10

bc!lo,quod Fabius Conful coira Vcientes gcfsit, acddifle tradft uius.Ia co emm belîo Côfuli plusaliquâto negodj cû ciuibus, quàoinbsp;lt;S hoftibp fuif.Nam cum prêter citeras Imperatorfas artcs,quas pa*nbsp;rando gercdoc^ bcllo ædiderat plurfmas,tta inftruxiflet adê,uc folonbsp;«quitatu cmiflbjcxercitû hoftiû fiinderctnnfequi fufos hoftes pedesnbsp;OoIuitjOccillos, «fi no adhortatioinuifi Duas,fiium falte flagi'duiiinbsp;^publicïï inpræfentiadcdecuSipoftiîiodüoa periculum, fî animusnbsp;boftiredifletjCOgcre potuit gradum accdcrarcraut fi altud nihil, in*nbsp;ftarcinftruclosjiniuflu fignarefcrunt, maftilt;^,crcdcrcs uidos,exe*nbsp;cvâtfsnunclmpcratorc,nuncnauatâ ab équité operâ,redeuntinca* Exerdtuanbsp;fti’adta unus illc Cóful Rempub, fuftinuit, quam exereitus odio Co*nbsp;fulis nö armiSjfed odo quantu in fc fuit,^didit.Viokntior aliquatlnbsp;to fuit excrcttus Appio Confuli, bdlum cotraVoIicos gerenti.Nonnbsp;lt;nini üincore tantu noluit,ut Fabianus.fed uind uöluitrprodudus innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(oni}»

adeniturpifugapcticcaftra,nec anterefiitit, quam figna inferctem Volftum tnunimemis uidit/cedamcß extremi agminis cædcm,amp;c,

Z)c tncoinmod^s rebelltonti;^ Cap^

Vod fi igitur per ft maluttl eft fcditio,ut non cmni* no malis argumetis iatndeinonftraflc uideoriquidnbsp;mîrû^fiexeaaliaquoc^ mala et iniÔmodadefcêdâtCnbsp;Porrôcaru,quæex feditionibp ^ueniuntincÔmo*nbsp;ditatû,qu£dam ad corpus Reipub, quidam ad fin*nbsp;gulas rip partes referunf.Idqj dupli'ci ratione.Natn

uc duplex eft ftatp Rcipub.Ecdcfiaftkus nbsp;nbsp;Secularist ßc uterep inco*

modis fedftionü,quiilt;p pro iiia coditione tarn in per fonts priuatis,^ in uniuerfo Rripub.corporc affîdtur, Ac de damnis,que ex ftdiiio*nbsp;nibüs ordini Ecclcfiaftico, Ecclefieminiftris, amp; Catholids horai^nbsp;nibp affèrütur.abunde â nobis difputatû eft in rjs Iibris,quos de Hg*nbsp;rends 8gt;C Schifinaticis ftripfimus.Inhocautlibro de prophanaru in*nbsp;cômodisftditioiiûdicemus. Suntigif incomoda, quibus Refpub,nbsp;^pter feditiones affidt, tranquillitatis publicæ perturbafio,amp; ftatusnbsp;Reipub.mutatio.Relpub.periurbatrebdlione amp;fadionc« Rebebnbsp;lionis incomoda fiint,inobcdien«a,2lt; qux ab hacdefeedunt, Regunbsp;8lt; Magiftratuû bonorû quideßj abdicatio î œalorû aut creatio, ucsnbsp;furrogadoîlegû abrogaiio bonarû ,malarû rogatton'udiciorû tranknbsp;latiO,fi qua fiint fîmilia. Primû n, qug maior Reipub. perturbationbsp;ciîê potcft,q qua impcrâdi obedicndicß côcordia diflbluicurcNam ucnbsp;cia nÔ folum in adminiftrauonibus rerû pubîicaru, fed etiâ in totiusnbsp;niundi reru ftrie amp; ordine tû fibirede côftat, cû inferiora fuperio*nbsp;b^jid eftjcrcaturg oîes,tam uifibiles q inuifib{Ies,Deo:et inter creatU'nbsp;ras pnmû in homine rationi cupiditatesu'n domo patrifamiliâs, quinbsp;funteiufdem poteftatiiubiedi : in duitatib^ ciues Magiftratui,ôi innbsp;Regnis fubditi dominis iuis,obediüt: i, in ijs,qug rede ab ipfîs prse-ftribûf Ô^niâdâijCuftpdiutjdcbttU^ew honoré ÔC reucrettâ exhibct».


-ocr page 182-

l)Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D, BRVNI DE SEDITÎOSI’S

Inobediê# rnrßis oftini'a confufà perturbata^ fint neccffe cfl:,quando Qcc tiæ damna, ration/ fenfiis in hominc^necj in domo patrifamilias familia,necç innbsp;ciuitatîbus amp; R.cgnis,ciues8ófubditi, Magiftratibus amp; Regibusnbsp;Inobedien fuis,cam qiiam oportet obcdientiam exhibent, Imtno uero ahnbsp;tia primo» una inobedientia primorum parentum,omnes difcordi« amp; perturnbsp;remifm* bationes.tam fingulorum hominum,quani rcrum publicarum, finenbsp;Attg. de ciuit. ’nterne fine externe proficifcuntur. Poftquam enim à primis paren-'nbsp;Deitibus noftrispracceptifada tranfgrelsioeft, ut animalibertate pro*nbsp;pria in peruerfum dcledata, SC Deo dedignafa fîaruire, nouumino*nbsp;bedientiæcarnis fuse motum, tan quam reciprocaminobedicntigfua^nbsp;poenam,fcnièrunt,Quia anima fiiperiorcm Dominum fiio arbitrionbsp;deièrueratjpriftino corporis ftruitio deftitutamec inferiorem famU'nbsp;Ium fiium corpus,ad fiium arbitrium teuere, nec omnino lubditainnbsp;habere carnem meruit, ficutfemper habere potuiflet,fi Deofubdiwnbsp;ipfa manfiflet,nbsp;nbsp;nbsp;Ateji hinccaro capitconcupiftere aduerfiis Spid^

Ab di cat io bonorumnbsp;Magiftra^nbsp;tu Lim,

tum,amp; Spiritusaduerfiis carnem:qufahsec fibi inuicemaduerßn* tur, Hinc alia lex in membris noftris,repugnans legi mentis noftrs^'nbsp;hinc inimicitiæ, contentiones, 2EmuIationes,ir8e,rixæ,diflênfioOt^^nbsp;(êdæ,inuidi3E,homicidia,fèditiones,hæreiès,(chr(mata,beUaintern^nbsp;Sc externa. Inobedientiam rebcllium,comitatur abdicatie boflO'’nbsp;rum Magiftratuum,8C furrogatio maIorû.Ncqp enim fan’s habendnbsp;non parère mandatis bonorum, nifiSCipfis omni honore SCnbsp;ftatedeftitutis, alios maîitiæfiiæpatronos in eoru locum fufficiao^nbsp;Quomodo Sc Reges Sc Principes fiepe à fèditiofis fêdibus fuis^^'nbsp;pulfos,alioic^ineorû locû fiirrogatos fuific, in Hiftorfjs proditi^*^nbsp;cft. Sic Veneti èi. Prafini aduerfiis luftinianum Imperatorenif^^nbsp;Prowp. lib.i, bellionem concitantes,primumIoannemScTribonianum Coo^^nbsp;deÈti/o Perjl, u^rioSiahirc Magiftratibus SCofficijs cogunt. Deinde Hyppaci«^nbsp;leuem hominem Imperatoremconlàlutant, SC cumad manusnbsp;dema,quo imperatores redimiri iblent,non haberêt, aurum quo^nbsp;dam fiiper caput cius poncntes,Romanorum Imperatorem ded^nbsp;runtteoeç luftinianû Principem compulerût, ut iam de fuganbsp;da confilium caperenQuam rem tarnen difiùafîtThedora Augu^^'nbsp;fatius efiè rata,ièditiofbrum arma expedare,quàm in non tolei*^^^nbsp;exilium cum ignominia agi: nec feunudiem uiucre pofTe declat^^pnbsp;in quo non Augufta fàlutaretur,ac fiibindeiuxta prouerbiumnbsp;chrum efiè diditâs, in fèpulchri Élogio Imperatorem aferibi.nbsp;confiliumbonusquocj euentus infequutuscft. NamSC Belilâ^'pnbsp;Mundi opera omnes Hyppacijconiurati,cæfî. EtipleHypps^^j^nbsp;thronoraptus,8CadImperatorêdudus,àIterodieàmiIitibusc^nbsp;Sc in mare proiedus fuitjoannes uero 8C Tribonianus priush^nbsp;ribus deiedi,tempore po'ft eildê reftituti fuerût, Atq» ad hûc Oionbsp;fèdata ea fèditione,uno die trigintainillia è populo defiderata

-ocr page 183-

tlBER TERTÏVS CAP. gt;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjj

Sk Ckcro inter alia kdjtionis Antonianf inc5nioda,i'Öud qtiocç Philtpigt;t «5» iiarrat:Prodi'tores,ïatrones,incendiarios,aIiofqjfccIeratifsimos ho^nbsp;niines in Senatum (ûum akitos atqi eicdos fuiflc. Et Plutarchus Ptubin lAicUtnbsp;proucrbïo quoqj diti folitum afErmat,in fcdftione diftordia^ ciuib\nbsp;PÏænint^ fordidi.kini{s etiatn uiris honoribus potiri/ontingere.Ni-®kutn GgnificanSjtum locum habere prouerbium Grgcis ufitatum.

EvJ'è(PiXosatrlv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7ro7^£/j.ajgt;x.0.Id cft, SedftlOnC Orta,Dux cfl PTAf.Chit^

ctiam Ândroch'des. Et item illud:Ev lt;R J^ixcsaa-w twù TraïKaKoç twi-ojdiiitif?; ldcft,Rcbusturbatis,ueIpcfsimuscft in honore, SkLeoPapa,nbsp;adEpifcopos Aphrkanos Icdbcns, miratur tantum, apud eos per 6t.dtft,mianbsp;occafioncmtempon's impacatigt;aut ambientium prgfumptionem,autnbsp;tutnultum ualuiflê populärem, ut mdignis quibufcÿ, Sc longe extranbsp;fäcerdotalc meriiuraconftitutis, paftoralc faftigium, amp; gubernationbsp;Ecclcßae,crcdcretur, Qjjam negligcntiam acdus repræhendens.nbsp;Non eft (inqutt) hoc confukrc popuhs,fcd nocere : nec prxftare re-ginien/cdaugeredifcrimen.Integritas enim prxßdentium ,falus cftnbsp;fubditorum ubi cft incolumitas obedtentiæ, ibi fana eft formanbsp;doârinx.Pn'ncipatus autem, quem aut feditio extor fit, aut ambitus «nbsp;occup^kjdiamfimoribusatqi adlibiisnonoffendic,ipfius tarnennbsp;inicij lui cft pernidofus e.xemplo, lilud etiam grauius eft, quodnbsp;fæpe jcdki'ofi bonos Magiftratus occtdcre folcnt. Dcqua re infranbsp;dkcraus,quando de er udelitatibus fcditioforum agetur. De abro-gatione bonarumlegum,amp; rogatfonemalarum, tum de pcrfequü-tionibus Legumlatorura, 6ó de iudkiorum translatie ne, fatis rnultanbsp;ânobis fopralibro primo,8^ in tislibris, quos de Hxretids Só Schi-fmaiidsfcnpfimus,diäa fundnbsp;nbsp;nbsp;Vnum tantum hoc loco addimus. Officia Ee

tnagnam hoc tempore Reipublkae turbationem ex eo natam efle, quod leges non folum Canonkæ, fed etiam Ciuiles, ad dtuinum ufurpatanbsp;cultum,öC Ecclefîæ cæremonias amp; Politiam pertinentes, tot mod s perb^re«

. haól:enus,ha:rctici amp; (chifmatki primu quidera calumniati,ac deinde fim Luth# potentiorcs faäi, per uim etiam abrogarunt : ac iuftis ac bon{s,uonnbsp;iuftas Si malas introduxeruntjiudkiaej facra Ecclefiaftica,innbsp;prophanos iudkes tranftulerunt ,ut iam caufæ , ufurarum, fa-crilegiorum, rerura Ecclefiafticarum, Matrimoniorum, immo amp;nbsp;controuerßx feripturarum religionis, Epilcoporum ordinatio-nes depofitioncSjaliaqp maiora négocia, uni tantum Apoftolicænbsp;Sedi refcruata,fpretis,immo ab offiefjs fois depofitis Efcicfiafticis,innbsp;Laicos 8c prophanos iudiccs translatadecernantur.Vt interim nonnbsp;referam(quod eft aliquantoabominabilius)ineüm locum res efienbsp;perinobedientiamfeditioforumredaiftaSjUtô^ Laki non uercan-*ur non folum fanfta fandorum intrare, quod utriuiep Teftamentinbsp;authoritate prohibetur,utin libris noftrisde Cæremonijsoftendi-etiam facra iradarc»ld eft,quae fuut Epifeoporum 6^ Saccrgt;nbsp;dotum^

-ocr page 184-

^54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D. BRVMI ÖB SEDÏT1OSÏS

dotutti,alioruc^ infenoni ordin u Ecdcfi3eprofM’ia,offîciau(urpaif^ ßittinpropcfchifmatcHchrico lIlLRomanuImpe-ilt;s.cronegr» «'«01 guberttatitc, Lafci feccrunt, qui amp; ipß baprizarunt, inunxc'nbsp;funt,alialt;gt; adfaccrdotum officiap«rtincntia,cxcrcucrunt,

Thincommodis FaéltQttum;^ Cap»

Difcordia Ordinumnbsp;uenenum

Plebis^tó» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deum fidcra,qm'd uobis uuld^

qugperis ttones.


Procop.lit»

Aâionibus primû ordincs R.eipubiturb2turîquo^ cft maximum in R.cpub.maIum*Titu« Liuius ucn^nbsp;num Rcipub,appellat, ac ßibindecuiußnodiomtii^nbsp;no malum ßt,prolixacademq^ eleganttfsima ori'nbsp;S done dcdafat»(yz»ConfiiI,dcfadioncPatrit/orun*nbsp;â amp; Plebeiorum Ioqucns,in qua amp; multanon fbîumnbsp;eiußnodi faflioriüra,ièd ctiam rebcHionum incomoda(Nam pl^'nbsp;bis cum patribus di(lt;:ordiâ,non immerito rebcUtO ctiam uocabitur)nbsp;êiiuracrat» Diicôrdia,inquit,ordinum,eftucncnumurbis buivs»nbsp;patrum 8c pkbis certamina,dum nec nobis Impcrq,nec uobis liber'nbsp;tatis eft modustdumt^dcc nos Patritiorum,hos Plebeiorum Mag‘^nbsp;concupiftis T ribunos plebis, concordi^ cauià côccisimusîDcceinu^nbsp;ros defideraftiSjCreari pafsi ßitnus : Decemuiroruuos pertæfum eß*nbsp;abicre Magiflratu,manente in cofdem priuatos ira ueftratmoriatq’nbsp;exulare nobilifsinios uiros atep honoratifsimos,pafsi ßimus* Tribi^''nbsp;nos pubis icefum create uOluiftis, creaftts*CO S S* faccrc ueftrarutönbsp;partium:Sifî patribus uidebamüsinfquum,Patritium quoijMï^nbsp;giflratum plebi donum fieriuidimus,auxiIiumThbunitium,prou^quot;nbsp;cationê ad populum,fcita plebis iniunâapatribus,(iib titulo sequaO'nbsp;darum lcgüm,noftraiura oppreffà,tulimus et ferimus. Qui finisnbsp;difeordiarûc quandounam urbem habere,8i quando comun^^nbsp;hanc patriam eflè licebit cViéfi nos ^quiore animo quiefcimiB,q«^nbsp;uos uictores $ Satis ne eft uobis,uos metuendos efle Aduerfiisnbsp;Auentinum capitur,aduerfijs nos Sacer occupatur mons : Efquß'^nbsp;quidem ab bofteprope captas. Si (candentê in aggerc Volfcum^^’'nbsp;ftem,n«mo fubmouit î in nos uiri, in nos armati eftis* Sed agenbsp;e beiio Ptrj,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fadionu incômoda aliquot exemplis declararciBizantij pop^^!

in duas partes diuiius,duarû feéfarûfuit.QuarualteraVcnctorüi^ tera Prafinorû appellata eft. FuIIonia hæcnominafuerûtzQuorüô*nbsp;gratia in certamina dcicêdentes,nihil no periculoru fubibât. Defli^nbsp;ignominioiametiam morte oppetere non dedignabantur. Creài^'^nbsp;eft hune animimorbû fuiflè,qui omnes ciuitates Si populos inoagt;^^nbsp;rat. Inter hos igitur orta feditione, cû Magiftratus quoidamnbsp;tioforum ad fiipplicium duxiflettrcliqui conucnientes,du(ftos*^^'nbsp;pueruntjSi in carccremingrefsi, cos qui pari feditione,aut alianbsp;uis turpi caufauindi erant,bbcrarût:ac miniftros Si Satellitesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

ftratum ftqueaus,(nterfcca*ûtf CiHcs,ß qui boni rcliâi erant^it^

-ocr page 185-

user tsrtîVs 'lt;ap, rit

Sdmatneotttincnteintraqdentesconfugcrunt, SedS^doMôii’a-cenderunt fèdidofi,cx quo quidem incendio Sophiæ tcmpIum,Sê Auguftae domus ueftibulum, ufqj ad dornum Maftis uocatam fla-graruut^ac pratter hacc porticüs quoç^ niagtix ufc^ ad forum Con^nbsp;ftantiniappdlatuni, tum domus, opesq^ maximæ conftimptac amp;c,nbsp;Qyiaamp;eoufm(cditioproccßit,utnouumfibi Rcgeraeligerent, .

*«paateantcdidum cft.Sitadis prope fuit Guelphorum amp; Gibelli-ßorumialtah’a fadio, Gudpbis uiddket Pontifia :Gibeninfsucro gejjcrar.-i-xe Cæîàri adhatrenribus. Serpfit aut hoc factionum ftudium adeo tó,nbsp;lt;it uuüa ciuitas, nullum oppidum, nullus populus ca labe pernfdo*nbsp;fîrsimamanferit intadus. Vrbseniminurbefli,prouina'a in pro*nbsp;ijindam,populi pars in alteram, nulla impelîentc alia, quàm harumnbsp;partium caufajgeflere bclla, Sed nee infigniatatum, in præliis diuifànbsp;deferebanr:fed etiam diuerfi coïores,tlt;rr» frudus, utftium habitus,nbsp;ipfc hominum inccflüs,digitorum concrcpitus,8lt; oris h:atus,fuarumnbsp;habucruntpartium ßgnifieationem.nbsp;nbsp;nbsp;lamuero fedinonibus om-

iïïbus,fiueperrebellionem, fiuc per fadionem ortis, illud commune ¦cftïut ex ijsbella externa uel nafcatur,uelnat3. augeantur, ac(^ corro*nbsp;borcutur:Acdifcordiasquidem inteftinas bdlacxtcrna parèrej utnbsp;M.Valerius Didator in Senatuhuiufmodi orationededarat. Sfpc, ßeHanbsp;ioqui£,experti fùnt Romani, confîrmari aut bdla externa, augeriip na per in«nbsp;hofiiumanimos domeftieis infidqsradeoqj uidoi iam etiam ipfis pa- uftinas di«nbsp;fari,pulchre coniedabanu Veientes bellum iam populo Ro.intennbsp;taturijSeternas efie opes Romanas diccbant,nifi inter fc metipfi fedi-tionibus làcuirentîidunumueneni, earn labcmcniitatibusopulentis cond»nbsp;repertam,ut magna Imperia mon alia efient : diu fuftentatum id malum partim confilqs, partim paîiêna plebis* Iam ad extrema uenifiè,nbsp;duâs ciuitates exunafiiifiè fadas,lüofcp cuiep parti Magiftratus,iuasnbsp;leges eflè:primum in deledibus Quif Kgt;litos,eofdem in bello tarnennbsp;parère Duerbus, qualicunep urbis ftatu manente, dilciplina militarinbsp;fifti potuifie» Iam non parendi Magiftratibus morem,in caflranbsp;qiiolt;^ Romanum militera fequi, proximo bello io acic ipfii, in iplb Fadtonesnbsp;certamine confenlu excrcitus traditamultrouidoriamuidisEquis: Romamnbsp;figna deferta, Iraperatorê in acic relidum, iniuflu in cafira reditumînbsp;profedo,fi infiftetur, fûo milite uinci Romam pofieînihil aliud opusnbsp;cfie,quàmindid oftendi«^ belIum.Cæ£?rafponte lua fataamp;S Decsnbsp;gefturos.Hœ fpes Hetrufeos armaucraoc multis cafibus inuicemui-dos uidores^. Hæc innumera alia inc5raoda,qu3c progigountnbsp;Rdîones,id elljdilsidiainter (è ciuium in Repub.maximc uero eorû,nbsp;qui Rempub» ipfâm adminiftrant,ut rede Cicero ad Quintum Fr a-tredefadionibus fui temporis fcfibens,amp;£ multaquæ adincÔmodanbsp;buiufmodi difeordiarû pcrtin?t,in pauca cooferês.dixerit.Toiauî'oiAK.nbsp;f*»vröÄ£/wfi^tp7a|sTtv.Id eftjbillû üuiuerfahscicdefatuinuehic mala^

-ocr page 186-

©? BR.VNI CB SÏDÏTiOSiy

Propterßdiüones Rejfubbcofy^ earum ßatum e:^formam,mutarî,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VlL

HLterum faromtnodum.quo Refpublica propwr ditiones afficitur,cft ftius RupubKcæ mutad®»nbsp;CL-Uæ ex üla ipfà^de qua paulo ante dix(mus,boogt;'nbsp;rum legutn abfogati'one defcêdit ;Vt ÔC in bbrisnbsp;Hæredàs Schifmatidsoftcndiiwu.Qucniadfn^’^nbsp;dum enim quælibec RefpubKca bonis kgibus nodnbsp;foluin fundatur, fêd ctiam regitur amp; conferuatur. Nam leges innbsp;qualibet Republica dominantur, Bonæ quidem amp;reâc pofitx,id

bona Ôi lufta t malae uero amp; iniuftae latæ, in mala amp; iniidbu Awftot.likî,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legem bonâ præefTt iubet, uideturiiibere Deum prgeflè 8c legf^'

pDi,c,u aûc haniinc iubet praceflê, adiungit amp; beftianxVnde Magilb*' lib.i.pol. c.K, tusin rebus publicis legumcuflodcs iunt,non domini,utinquit


Rotelesjtalegibus boni«abrogatis,amp; in earulocûfurrogacis maü^'

ipCa quoep Reipub.uel omnino corruat S)C fubuertatur:uei qug boO^ lïKa.ÂtL iïï malara commutetur necclîê eft, Sunt aût ores modi, quib*^


«'.»O. Refpub. gubernantur: Ariftoteles fpedes fîue formas rerum publilt;^^'


rumappellat, Monarchia fine regnum, Anftocraua,fiue Opti®^ tum poteftas î 8^ Timocratfa fîue Cenfupotefta».nbsp;nbsp;nbsp;His contradj

fùnt, quas Ariftoteles tranlt;gr€fsfonrs uocat.l'yrannis, qused* tranf^relsio Monarch!3e,fîueregni.Olïgarchia,fîuepaucorunînbsp;tentia,qu£efltranlgrelsio AriftocradaCjfiuc^pdmatum poteft^^*nbsp;Demoorada fine popularis, quæ cft tranigrefsso Timocratia:nbsp;Cerifupoteftads, Ex Monarchia fît tranlgrcfsio ad Tyranoid^nî*nbsp;CL-uia Monarcha eorum,qui ab ipfo reguntur:Tyrannus ue^nnbsp;fuura commodum confyderauEx Opdmatum poteltate,ad pauelt;’'nbsp;rum potentiam fit iranfgrefsio i qaià qui pradùnt, res duitatisnbsp;ter dign’tatc diftribuunt,amp; cunâ;a bona fîbi, uel plurima tribuun**nbsp;Vnde paud èC praui,pro paucis amp; fjfdem optimis dominantur»nbsp;Ex Cenfupoteftate,ad populärem fit tranfgrefsio potcftatemî4“‘*nbsp;in poDulo multi oraui, pro mulds bonis dominari uoluntlt;


* imperium eft iûapte natura paternum. Vnde amp; patres in doinib*’^ fuis reges appellantur, iuxta illud Homericumt



-ocr page 187-

liber TERTIVS CAP* VIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;157

ferais,quod olim Pcriæ fecerunt* Similiter Tyrannicum eft Imperium domini in feruos* Nam in ipfo agitur utilitas domini» Vid autem amp; uxoris foäetas,fimilis eft Optimatum poteftati.Pro digni-täte nancç uir præfîdet in ijs,quæ uirum decent : Sicnbsp;nbsp;nbsp;quæ uxoris

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt, eadem uxori tribuuntur.Hæc poteftas in paucorum potcntiam

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hero focietasjßmilis eft Cenfijpoteftati, Sunt enim pares praeter dif-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ac primum quidem illud omnibus rebus publicis, in unaquat^

Ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ipecie commune eft, ut quandoep per uim, quandoep per dolum

f ' nbsp;nbsp;nbsp;commutentur,ut ftribit Ariftoteles. Namnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lifdem modis feditio- tib.s.polit,e,

Î nesexcrcentur,utßipradcmonftratumcft,Peruimautem,ftatimab 4’ gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;initio,aut poftca compellendo*nbsp;nbsp;nbsp;Fraus duplex eft, Nonnun quam

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim deccpti,ab initio fuademum fponte recipiuntalium gubernan- ,

, di modum, quem poftca uiolente conferuanc. Vt accidit,quando ’ tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quadraginta illi Athenienfium Rempublicam iu(cepcrunt,affirmaii- forma Rei

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes,quod Periaf um Rex pecunias ad bellum contra Lacedæmonios pub,

* lubminiftraret ac in eo mentiti, nihilominus poftca ui retinere gu-/ bernationem conati funt, Interdum autem ab initio perlûadentes, ! ac poftea rurfus perfuaßs, iponte ac uolentibus retinent gubernatio-t nem. Deinde in unaquai^ Ipecie rcrum publicarum, tam bona-/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum,quam earum,qup funt bonarum tranfgrefsiones,fingulp quoej

, earumipfarum per feditiones mutationum caufæ funt* Primum :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igitur popularis ftatus mutationem rccipit,propter perfidiam ca-

, lumniam : Quam qui funt Duftorcs in populo, in ægregios quoièç Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opulentofc^ exercent ? Siquidem hoc modo iniuria affedi, facile ad^

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uerfus calumnitores ÔC potentiorcs in populo confpirant,ut quibuf-

/ cuncçpofruntrationibus,iniuriam fibiillatam ulciicantunQui uoti ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;compotes fadi, mox omnem aduerlàriorû potentiam conterentes,

totum fimul populärem ftatûlùbuertunt, amp; interdum in paucorum

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potentiam, interdum in Optimatum poteftatem,intcrdumucro in

Tyrannidem commutant* ApudHeracIeara potentes in populo fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illatis iniurijs nobilitatem expulerunt.dlli ucro poftea confpirantcs,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÔC in unum conuenientes, in urbem reuerfi,populum oppreflerunt,nbsp;nbsp;nbsp;Reipu^

f 8^ paucorS potentiam conftituerunt* HauddifsimilisapudMega- blicæ* renies popularis ftatus interijt.Dudores enim populi,quo pecunias

i per bonorum pubhcatfonem haberent,multos è nobilitate pcpulc-runt:exquare magnaexulum multitudo fada.Exulcs ergo in unum lt;onuenientcs,prælio lûperaruntjopprcflbcÿ populo,paucorum potentiam introduxerunt* V etuftis temporibus (ut lcribit Ariftote-^ts)quatido idem erat Dudor populi et bellidux,popularcs Rcipub*nbsp;O in

-ocr page 188-

D» BRVNl ÙB SEDITIOS!« in T yraönMcm tnutabaiitur^CLui ctanriquorum T yratittorunbsp;rimos ex popularibus hominibus fados cflê affirmât, ob cam mm*quot;nbsp;rum caufam,quod qui populum tune ducebant, qfdcm belle gereflquot;nbsp;doprscfîàcbantur, Sed quæ rcs poftca mutata eft,quando arte Rh«quot;nbsp;toncalüperueniente,qtantum Dudores popuii fadiiunt,qui*^^^nbsp;rum bellicarum rudes,dicendi tantum arte ualuer ût : Imperiti aut«***nbsp;Paucomm difciplinæ militaris,Tyrannidem inuadere non audeant.nbsp;nbsp;Pau^®''

potent a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gubernationes mutantur, interdum in fîmilem fpeciem,intlt;^^

dum in populärem,interdum in Tyrannicam poteftatemddcpmu*quot; tis modis.PrimuSjfi qui potentes liint, multitudinê iniurrjs affidafl*»nbsp;aut locupletiores,eo quod eos non honorant Magiftratibus,p^f*nbsp;paucis uidelicet cxiftentibus,qui hononficas dignitates ufurpa**^nbsp;Homines enim ab honoribus cxclufi, nouas rcs moliri non ceflâ***^’nbsp;quoad ipfi quoeç honorêtur»Quod Arift.in Maßiliefibus SCnbsp;èc apud Heracleam, in alî)s duitatibus accidiflè feribit. Aliusnbsp;dus eft, quo paucoru gubernationes ex Ce, ideft, propter fadioO^^nbsp;corum, qui populum ducunt,mutanturjtem alius,quandonbsp;gaJitcr uiuentes qui gubernant, perluxuriam patrimonia conft**’^*nbsp;pferint,Optât enim res nouas huiuimodi hornincSjTyrannidim^nbsp;Gbiipfis,uel ali)saffedant, quam amp; feditionibus adueriùs di***^nbsp;concitatis conièquuntur : Vt Caparini, 2lt; Cleot'mi excmpîisnbsp;probat Ariftotelcs. Q^uorum alter Dionyiïo Syraeufis,alternbsp;phipoli feditionem in diuites raouit, quat T y ran nidem indult;^^nbsp;runt. Alius modus, fi qui præiùnt paucorum potentiæ, RemP*^nbsp;blicamfurtis expilant. Nam uelper ipfos, qui fiirtum commit***^'’nbsp;uel per cos,qui corum furta non tolerantjfcditionibus concitatisnbsp;tus paucorupotentiæin aliaro formamcômutatur, CLuodAp^^^^'nbsp;ni? in Ponto fadumelTe Ariftotcles cômemorat, FitctmutatioP^!^nbsp;corum gubernationis in bcllo amp; in pacejn belIOjUt quâdo quinbsp;pub. præfuntjCondudo milite utuntur, ut Corinthi Tymopha**^^’nbsp;et h?c in T y rannidê mutatur.ln pace,quando propter diffi'denti^*^'nbsp;quam inter fe habent,condudis militibus euftodiam traduntjp*quot;^nbsp;ciuntqj illis aliquem uirum,qui ad neutra partem magis inclinât^nbsp;deatur.Ethæc fîmiliter ad Tyrannidcm contendit mutatio.N?^nbsp;qui hoc modo præfidtur, iæpc dominus fit utriufq^ partisîQu^^^*.nbsp;LariiTa accidit, item circa Samum,amp; apud Abydum,ut inquitnbsp;ftoteles,S?pe ctiam paucorum gubernationes diftolutæ fueruu*»®nbsp;nimiam dominationemtScditionc uidelicet ex eo orta,quod quid^nbsp;ciuidem gubernationis participes,huiufinodiexcefiûmnonnbsp;runt:Vtacdditfjs,quiapudGuidum,ctapudChium per paucot**nbsp;Cenfiipo» potentiam gubcrnarunt,ut idem ait Ariftoteles. Sed et Cenfup^nbsp;teftas, teftas,quæR.crpublicauocatur,ôô paucorupotcntia.iæpecaru**’nbsp;tantur^Nam in CenfupoteOate Magiftratus a ceniti

-ocr page 189-

LIBER TERTIVS CAP. VÏI.


IF

y

tur, lam et Âriftocratia fîue Opiimatû poteftas, propter feditiones Ariftocra^ tnutatur, quando uel pauci funt honorûparticipes,utapud Lacede-


't

(/

moniosjij qui Parthenig nuncupabantur,quos depraehendetites res nouas molirijin CoIoniâTarentû rniferc, ut eft apud Ariftotelera:nbsp;Vel tnultitudo eorûfuerit, qui prudentes exiRimati fuerint,ôi quafinbsp;fitniles iècundû uirtutc : Vel quando aliqui inhonorantur,cum fintnbsp;magni, amp; nihilo inferiores uirtute illis, qui honores capiunt : Velnbsp;quando uir fortis, et magni animi^non fît particeps honoru.Quod


quottiutato, ipGquöc^ Magiftratus mutenturoportet. Fitautem iàepe , ut propter fuperuenienté rerum abundantiam i pace uel aliamnbsp;fortuQf profperitatê,pofleisiones fiant maioris precijtproptcr quodnbsp;8^ cen(us,qui ante côftitutus fuerat,mütatur. Vnde qui ante inhabiles propter cenfùs cxiguitatê erant,iani audo cenfu,ad cundos Rei-pub.wadus,dignitatefcp fufcipiendas fiant habiks.’propter quod etnbsp;poteftas ipfâ^quæ â cenlu fumitur,ÔC Cenfupoteftas dicKur,comuta-apud Ariftotelê Cynedon feciflè didtur,qui coniuratione obeaninbsp;caufàtn fa^a,circa tempora Agefilai Spardatas opprimeretcntauit.nbsp;Praeterea,cum ali) paupertate nimia præmûtur,alq diuitijs abun dât,nbsp;quod maxime in bellis côtingitîProptcr quod exhaufti,et ob bellum'nbsp;pauperes falt;fi:i,agros gqua portione ciutbus diuidendos eflè cenfent,nbsp;propter quas cauiâs,ad{èditionesc5citati, ubi uiôlores euaferSt,po-teftatê, quf eft Optimatû.in aliam forma Rcipub,tranrmutât. Sednbsp;et propter ini»riàs,quibus qui diuitijs abundât,fî Réfpub.excellentiânbsp;cis tribuat, paupcriorcs afficiût,fed/tiones cômouêtur:proptcr quasnbsp;et ipfas,rerû publicarû formæ comutantur,ut Cenfupoteftas ad po-pularêjOptimatû poteftas, ad paucorû potentiam : uel Optimatumnbsp;gubernàtio in popuIarê,Cenfupoteftas in paucorû potentiam tranC-mutetur. Id autem,quod modo diftû eft,in Thurf)s contigit^ut fcrigt;nbsp;bit Ariftoteles ? Cûenimagros totos ibi pofledtflêt nobiîitasjpopü-'nbsp;lusbelloexercitatusac potentior effedus, quàm illorum euftodes,nbsp;cos nobiles côpulit, quicuncç côtra leges tenebant agros,dimitt€rc.

Tyrannis corrûpitur, uelpercontrariamRempub.robuftiorem In Tyranj? ab cxtraîuel cum in feipfis (èditioues habent : uel quando qui fubditinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infur-

funt,inTyrannûiniùrgunt.Suntaût duæcaufæjproptcrquasma* xime infurgitur contraTyrannosîOdium 8^ contemptus,Odium egtemptu.nbsp;8^ ka,quæ eft odij particula quf dâ(ut inquit Anftotcles)ex cotume- liamp;.ï. polit, c,nbsp;I/a oritur.Contemptus ex praua uitaJn uoluptatibus enim uiuentcs,nbsp;facile contêptui habentur,ac multas prgbent occafiones opprimendinbsp;foi. Ac talem ob cau(am,T arquinio Superbo Imperium abrogaturtinbsp;foït,nempe ob uim atcç libidineni,8i infandûftuprû Lucretig illatû. r. tiuiui tib»

fob Confolibus fuit, Reipublic» formam, commutata fuit. Monarchiafiucregnummutatur, quando fubiediaduerfuseos,nbsp;O Ö lt;1quot;.

-ocr page 190-

/d, brvni de seditiois

qui IQ Monarchs funt, dotnioos infiirgunt Jd autctn fit,qDandoi|l ÎQ corpus dominantis ,quandoc]^ in dominationem ipâmjncor*nbsp;pus dominann's inducuntur homines infiirgere,percontumelialfl,nbsp;per mctutn, contemptS, Dominatio ipia corrumpitur duobusnbsp;modisï VnOjß fcditio oriatur intereos,qui partidpesfuntrego'*nbsp;Alio modo,fi Ty rannice gubernare pergunt, uolcntes effe domifl’nbsp;plurium,amp;l contra legemjn regnis autem ilïis,in quibus fuccedinifnbsp;per genus, corraptionis caufa eft,quod plærunqp contemnendi ho'nbsp;minesfuccedunt in regnumtSc cumnonhabeantpotendaluTfnbsp;rannicam,icd regium honorem, contumeliofe uiuunt.


De Cdlumniofis ßdittojbrum accufaiiontbii^^ÇT quie has ipja-s comitanturyCrudeÏïtatibuSy.nbsp;Caput KJIL


Enioad incommoda, quibus iîngulares perfcfl ' w 1 propter feditioncs afficiuntur, Ea funt, Ca’un’^’*^nbsp;crudclitas, Prifeianus à uerbo caluornbsp;tam efle patat, quod dccipere fignificat.

Plaud in Cafsina. Vbi domi folafum,fop^ manus caîuitur.hoc cft,'decipit et fruftratur.

(ut Akiato placet) à uerbo caîuire dicla eft calunia:metaphora pta a caluis,qui eos fruftrantur,^ quibus capillis prendendi uidetgt;^'nbsp;Eftautemcalumnia,perquam crimina falfa fdenter innoceflub^nbsp;intenduntur. Lucianus calumniam definit,Vt fit delationbsp;odio,clanculurco,calutnnfatoricredita,delato ad rcipondendi^nbsp;refellendum no admifld»Quo fane malo,nec uUum aliud nocent^^nbsp;nec formidandu magis omnibus bonis eft ; immo uero krnânbsp;dam omnium fraudum maîitiarum,mendaciorû,6i fallaciorui»/^nbsp;lumniam elTe cenleo Jlla fiquidem bonos non folum iuftis uirtu^^nbsp;præmrjs defraudatjUiamqj adeo ad uirtutes,refcç præclare gereii^^.nbsp;præcludit:fèd prorfus delere Sd extinguere,quicquid ufquânbsp;coaatur,Contra uero malos ita extollit,ut ad honores non attj,4^*nbsp;malt 86 fccîerati homines, fed nec ijdem tamen, nifi maïoruninbsp;quorüicilicetuoluntatem fcelcre fibi deuincunt, prouehantuf ?,nbsp;mendaces gratos cfficit(ut inquit liberates) eos,qui nihil iniari^nbsp;tulerunt,uriniurijuideantur:Illalicigantes facit,ut peierent,nbsp;dims obicurent ueritatcmdlla faliâm audientibus opinionemnbsp;betîllla quoftuncç femel appræhend«rit,iniquiisime perdiuDeflTnbsp;tantum maîum cft calumnia,ut etiam mortf à fànâa foipturapr^,^nbsp;ratur. A tribus(inquit Sapiens)timuit cor mcum,86 in quartonbsp;meametuite:Delaturâciuitatis, 86 colledionê populijetcalum^^’nbsp;mendacem, fuper mortem omnia grauia, Qnod Ô6id«malio jf



I. fl calumnies tur.ff^de uerb» i:|quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''

fis-



tucianiu «« oratione,denbsp;non fernere erenbsp;dendo calum*nbsp;niic^


ifoereftef tft omfione^denbsp;retributionsnbsp;quicellaf^


Ecclcfió»


t

-ocr page 191-

LIBER TBRTÏVS CAP. VIII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itfi

figüifictt.dum ait. Vidi uoiuerfas calumnias qux futit fub foie : SC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4»

«ce lachrymæ corum, qui calumnias fiiftinent,nec eft qui confole* tur cos.Et.In manibus calumniantium cos fortitudo,8^ non ell eisnbsp;confolator, Et,Laudaui luonuos liiper uiuentes : amp; melior fiipcrnbsp;natus eft,qui nondum uidi't opus malum,nbsp;eft fadum fub foie. Et inter makdidiones,qu3E uenicnt foper

*os,qui non cuftodiunt mandata Dei, ilia quocp numeratur.Orani dcmms. tempore calumniâ fuftineas,ct opprimaris uioletia,ncc habeas qui Ifnbsp;beret tc. Vnde Thcaridas c5 gladiu cote acucret^rogatus à quopiam,nbsp;Nu eûèt acutusCAcutior,inquit,calumnia:nimiru fignificansje omnium reru nocentifsimâ efle calumniam,amp; qug hominisnbsp;nbsp;animum

corpus confomat. Propter quod amp; Sapiens dixit.Calumnia con- Eectefiaft,?, turbat fapientê,8ó pe.-detrobur cordis cius.Etitaquidem côîurbat,nbsp;utea ipfa oppreflus,nô facile mandata diuinacuftodirc poGitrQocdnbsp;oratio prx fe fert eius,qui in Pfalmo dicit. Libera me à calumnia he-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“8»

nunum ,8ó cuftodiam mandata tua. Breuiter tantum malum quod omnes boni 8i pij homines nierito reformiden£,0i ut cuitent,nbsp;orate debcQt, exemplo eius, qui in Pfalmo orat.Feci iudicium ÔÔ iu- Pfat.us*nbsp;ffcftiatti, non trades me calumniamibus me. Sufeipe feruum tuum innbsp;bonummon calumnientur me fuperbi. Porro calumnia fit in iudi-cioper accufationemret extraiudicium,per quancunc^ ddationem.nbsp;Ac de utriufq; generis calumnia,multa a nobis dida font, in tbrisnbsp;de hxretias ôd fcliihnaticis, quæ tametfi illic ad hacreticos SC fchifnbsp;maticos refcruniur , quia tarnen omnibus fêditiofîs communianbsp;font, non inepte quifquis uolet, hie quoep ea ipfa ad prophanas fe-ditiones potcrit accommodare. Crudelitas eft,qua per uiolentiamnbsp;innocentes oppnmuntur . Crudelitas duplicis generis eft. Namnbsp;quædam calumniofam ac«.ufationem fobfequitur: quædam nullonbsp;prscccdentciudicioexercetur. Sed 8ó calumniofam ipfam accuG io-ncm.raerito crudelitatem dixerimus. Si enim crudelis eft,qui faraamnbsp;foam ncgligit : quanto crudeliores putandi funt,ucl accafator€s,quinbsp;alicnamexiftitnationem 8^ innoccntiam,per calumniofas accufatio-ties impetunt amp;. arrodunttuel indices, qui innocentes per calum-niara accufotos, Si criraina intentata, nee confeffos necconuidosnbsp;condemnant C CL-uemadmodum enim ad innocentiam tuendamnbsp;nonfufEdt crimen negaffentanecad condemnandum acculâtum,nbsp;Ian’s eft accufofle, ut lulianus Imperator Cephidio Oratori accr-fimOjNicanorium,ut furemaccufanti,8i propterdocumentorumnbsp;inopiam his uerbis exclamanti. Nec quis florentiftime Cscfar no-cens efle poteritufquam, finegarc foffeceric. R.efpondit.Et quisin-noccsefle poterit,flaccufaflefofficietCutrefert Ammianus Marcelli-nus. Adprimum igitur genus crudclitatis pertinent accufatin/^pp'“;’^^',nbsp;nc8,5c qu^ has ipfas foblêquutæ font crudelitatlt;s,quas Equités tranf ciwIjamp;.ro.

O in latis

-ocr page 192-

D. BRVNI DE SEDITIOSIS

latis in (c per Gracchanam fêdinoncm Senatoribus iudïcfjsd^ ipfos Scnatores uarijs ex caufis, lêd ijfdemtamen per calumDt^i’’nbsp;Calumm'a con(ardnatis,€xercuerunt, Nee difsfmilis huic fuit accufàtio,nbsp;inMetcIIS. Metello à Glaucia ÔC Apukio Apukianx (èditionis authoribuJnbsp;décréta fuit,cui ob id.quod in legem, quatn Apukius tukrat,iurar*nbsp;detredaucrat, Confules per Præconem annundare iuiïèrunt, ig^nbsp;Si aqua tedolt;^ ab omnibus interdiccndumeIîè,Sed8^authoribusnbsp;buius feditionis occifis, cum Cato atcç Pompe/us rogationeoi,nbsp;reditu eiusjtotius urbis gaudio promulgafient, ne eaperficeretu*’»nbsp;EutvopiKt li^.pritnum Marq Con(ulis,amp; Furq Tribuni pkbis fadionibus,nbsp;ÿ, rerum Ro, fimiji fgre calumnia interceflum eft:Scd quam ealumnijun, non loï’*nbsp;go pdfi: tempore, manifefta uindida iniêquutaeO:» Sequent! efli^nbsp;anno Caius Cornelius Tribunus, Furium ipfum bac de eaufanbsp;iudicium uocauit,populus non expedato Furi) re(pon(b,innbsp;^/deZ^ciùinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omniumftatimibidemdcpræheiiftimlacerauiu

tib. Ro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Similis prope buic calumniae fuit acculâtio in Rutiiium,per eaô'

Calumnia dem fadionem inftituta. Is adeo fidei atœ innoceotiæ conftaOt^’ inRutiIiS«uß]s^y{; fißf ^b acculâtoribus dida^ui^ ad cognitionetnnbsp;capiUum barbamuedemiferit, necj fordida uefte bumiliue babi^nbsp;fuffragatores conciliant, inimicos permulferit, iudices tentauo^*’*nbsp;Orationê quocp,â Prætore c5ceflàm,nihilo (ùbmiisiorc anifflo^*'*nbsp;bueritjcû euidenti oppugnaretur calumnia,et opinione omnium b®quot;nbsp;norumiure abfoluendus putaretur,periurio ludicumcondemfla^nbsp;cft:qui Smy rnam cômigrans,literarum ftudijs contentus confet^*’*^nbsp;Calumniae Eiufdem generis fuerunt accufiuiones, quas Marius in SylÇ^nbsp;parn^Syk nos, amp; Sy lia in Marianos decreuerunt. Ac inter eos, qui à Mar*’quot;nbsp;IgetMarij, acculâbantur, quidam ut calumniofâ iudida feditioibru®

tarent, mortem fibi confciuerunt» Siquidem Merula Flaf^^^ Dialis, uenas fibiincidit: Catulus in cubiculo recens illinitonbsp;bumido, carbonibus accenfîs fponte lufFocatus eft, A Syllanbsp;accufàtiones fiebant,uel in pecuniarum exadionibus,uelnbsp;minifterfjs , uel omnino confîlij alicuius in Syllam perpettâ^nbsp;In delidorum quoqp numero bofpitalitates,amidtiae,amp; cobnbsp;Iationes,ueldantis uel recipientis ponebanturtuelßnbsp;quis promptitudinis alicuius aut contubernq innbsp;itinere deprxhcnfûs extitiHêt.

-ocr page 193-

UBER. TfiRTIVS CAP» Î3S»

De crudeîitatibitSy^ua nullopracedente iudïcto^ ^erßdttionem in innocentes exercentur^nbsp;Caput

jgLtcrum genus crudelitatum di'ximus,quibus nuUö Crudelita^» præcedente iudicio, innocentes per feditiones lace-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inno*

rantur.Quales funt profcriptionlt;s,exilia,publicatio nes bonorum 3 uaria genera tormentorumöi fup-pliciorum, cædes homicidia, fj^uitiain mortuos.ÖCnbsp;-------- - -fi qua funt fimilia. Ecearum rurfus alix peripfbs «ditiofbs, ali^ per eos,qui (editiones cotnprimunt, exercentur.

înitium duilium bellorum , fuerunt fedirioncs Gracchorum, Agrarrjs legibus cxciratae,ut aliquoties ante â nobis didum eft»nbsp;Ac fijb initium ftatim horum tumultuutnjmmenfæ hominum ftra- au^ it dui,nbsp;fünt,nec legibus ö^ordinepoteftatuai,fedturbisarmo- Mi,3.0.24.nbsp;conflidibus, nobiks ignobikfeg necati funt.

Has feditiones infequutæfiintpeiorcs : necç cnira ftudiùm fuit dîneeps alqs Gracchorum exempîa deuitare, fed niagis fuperarenbsp;fuit propoficuragt; Lucius fiquidem Saturninus Tribunus pkbis, 8C Aliæfedi^nbsp;'Caius Cæiâr, Seruilius Prætor, 8C muîtopoft M. Druius,muîto «on’sim*nbsp;immaniores leditiones excitarunt, quibus cædes iamtumgrauif-”’^quot;^^^^^nbsp;fimae, deinde (ôcialia bella exarferunt : quibus Itaîiauehementer af-Aida, ad uaftitatem miièrabikm deiertionemeç perduda eft»nbsp;Nam P/centes, Veftini, Marfl, Peligni, Samnites, Lucani,Drufonbsp;Sam interfedo, cum adhuc occultam defedionem medüareniur,nbsp;C.Scruium Prætorem, Romanorum Legatum ad fe miHùm, apudnbsp;Afculum occiderût, ftatiœcR claufa ciuitate, omnes Romanos duesnbsp;Sndida caede iugularunt. Bellum fociale infequutura eft ,80 ciuiliaînbsp;inter quæ atrociisimum fuit Marianum 8lt;C Syllanum,obtalem ferènbsp;cauGimortam. Marius affedauerat Septimum Conftilatum, amp; utnbsp;ipfe ad bellum Mithridaticum mitteretur. Quo Syllacognito impatiens SC pertinaXjintemperatac^ ira percitus, cum quatuor Legio'nbsp;nibus primum ante urbem confèdit, ibiGradium Marrj Legatum,nbsp;quafiprittiamuidimäbelli ciuilis,occidit,ut Eutropiusfcribic.Moxnbsp;urbem cum exercitu irrupit, faces ad inflammandam urbem popoi»nbsp;feit,omnibus metu abditis,citatoagmine in forum uenit,Mariosnbsp;omnium auxilio deftitutus ,cumpugnarcnon auderet,in Capito-lium concefsit, in quera cum Syllanæ cohortes irruiHcnt,magna i.demiitknbsp;fiiorumcxdediffugit. Multi etiam Mario fauentesurbcpulfî funt, Ro,bellis»nbsp;quorum necandorum,uel ad Confules dcducendorum,omnibusnbsp;poteftas data eftîied Si bonaeorum in publicum delata (unt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Póft deinde Marius, qui per fugam claplus, 8c uarijs caGbus * agitatus,una cumSertorio ct Cinna,Sylla iam circa Mithridaticumnbsp;O iijj beUum

-ocr page 194-

a BRVNI DE SEDITIGSIS


bellutn occupato crupcrunt, bc belluni aduerfus Retnpublicam ÙJ' ftaurarunt : in quo Marius primum Coloniam Hofticnfcm ui iß'nbsp;grefluSjCniniaibi generaljb(d/nis,auari£iæ amp; crudelitatis,cxcrcuft.nbsp;Deinde Antium SC Ariiiam duitates hoftiliter irrupit, cuûôof«^nbsp;in his, praetor prodûorcsinterfecitjbonalùis diripienda perinißt'


Crudelitagt; Poft: Cinna cum Legionibus, Marius cum fugjtiuis urbeiw tesperCin fngrcßj ^nobiliisimos quoftp amp; plurimose Senatu uiros Confixnbsp;nam SC Manbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interfecerunt, mukos profcripferunt Î Ipfius Sy 11« domo cutf'


fä,ßios Sc uxorem ad fugamcompuïenint.Fadæ deinde SyUan®' rum expulfiooes, bonorum pubh'canones,priuationes dignitatuiönbsp;aclegum»rcuocationes earura,quas SyllacondideratjinnuHiOf^nbsp;faétæ cardes » nee Senatorum aut Equitum deledus habitus,nbsp;uerfa Senatorum capita roftris afhxerunt * Non Deorum reuereO'nbsp;tia., aut uirorum indignatfo, inuidiaeue timor in his perpetrant^^


Cruddita;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;addentes,ad afpeäus uß


tesin occf* nefandiisimos. CXuippe homines impie credences, defundonJU* (brûcorpo infuper colla fccuerunt, miferabikft^ alpedus adtimorem ftup^’,'


rem^ ac ipedaculum ck-udelc propoRierunt: Interfeétofum cap''


ta in foro appenlà,nuîli fcpukhri honos habitus,ex ijs qui terfedi fuere,auibus tantum ÔC canibuslacerandailluftriumun'^'nbsp;rum abiecere cadauera. Iliudetiam crudelttatis add id it MariiJ^'


Appidtifu lib, Nam cum interfeftorum riuium capita illata conuiafjs, oblata^^^ lt;^ûîlata roftris ad fpcdaculumjOrnatumqp(utdidura

EutropiKs Ii6. caput M. Antonij eximij Oratoris abfciftum,cumindelani£sU’^ f.rtrum.Ko, naret,in ipfo conuiuio manu pertraólauit î infultans inßiper


conuitijs, complex«ftç P. Annium, qui caput illud ctuti^




Syllç cotra Confulatum accepiflent, Sylla aliquot prxlijs,cum Marianis F Marianos, jjßyg confertiSjin quibus Sc multamillia Marianorumcaeia



-ocr page 195-

liber TERTÏVS cap. Ï2C.

Hum fcfe dedidere,reïiquamiliuîtitudinen3iiifugainucrfâtti,infa-


liber tertïvs cap, Ï2È.


tiabih's uictori ciuium ira confumpfit. Sylla tnox ut üiÂorintrauit, triamillia hominutn,qui fc per Legatos,contranbsp;fas amp;fid em datam, ineroies fecurofqi ioterfecit. Plurimi tunenbsp;qiïocç, non folum innocentes , fed eti'am ipfius Syllanæ partisnbsp;oedßiùnt î quos fuifTe pîufquatn nouem minia,fertur. Ita libéré pernbsp;urbem pereuflbribus paßim uagantibus, C^Catulus palamnbsp;dixiiïc fertur : Cû quibus tandem uidurifumus,GinbeUoarmatos, ».de«Kili.Ró,nbsp;in pace inermes occidimusC Fertur autem ad bunc modum Ro-

in concioncconuocatfsjoquutusefle. Quoniara(fnquit) Crudslis pooulnm mpKorcm in oartem conucrtrrpin fimihi narntflêrlnuni Oratio L.

CLuæftores, Tribunes, quofeunq? aHos^quicumhoflibus fimul quippiam cgerunt,(ummispoEnis afficiam.Quodiâo Sena-tores quadraginta : Equités mille fexcentos,ad mortem condem-nauit,defcripfit,amp;: premiainterfedoribus,iudiciahis qui accufarent,nbsp;rt fupplicia infuper occulentibus afcripfit'.Quida fufpenfi,8^ ad Sy I- A«gJe dui,nbsp;lam delatf,ante pedes eius proiedi funttalij tradi U€rberatiq!,utne- d«.nbsp;mine intuente,uoce in tantis calamitatibus ob pauorem cmitterc au-deniCjin urbe tota,quem uelletSyllanus quifqj feriebat. Vndetot fu L.rioriMli.vnbsp;nera numerari omnino non poterSt, donee Syllx à Furfidio fugge- Epitb, 2T.nbsp;reretur, finendos efTe aliquos uiuere,ut eflent,q«ibus poflènt impe-tare, qui uicerant, tunc iam cohibita, quae hac atqj hac pafsim furi-bunda ferebatur licentia iugulandi. Primus ipfe infamen illam ta-bulam profcriptionis, cû magna gratuîatione propofuit,quæ homi- Tabulanbsp;num ex utroq^ ordine fpîendido,Equeftri fcilicet amp; Senatorio,occi- Profetie’nbsp;dendorum ac proferibendorù duo milîia continebat,quos quia pro- fgnbsp;lcripti erantjicebat occidcretQuorum etiam bona diuidebanturMilîia connbsp;pars Syllæ,pars percuiîoris fiebat,nbsp;nbsp;nbsp;Contriftabat numerus pro- tinebat.

lt;criptorum,{èd conlôîabatur modus : Quia tot cadebant, tantû erat tnaroris,quantum ïftitiæ. Q*uia cæteri non timebantjed in quibuf-dam eorü,qui mort iulsi erant,etiam licetipfâ crudelis cgterorû lêue-ritaSjgcneramortiumcxquißtacongemuit. CLuendam enim fine Laniaiusnbsp;Ferro laniantium manus diripuerunt -, immanius homines homi- finenbsp;ncmuiuum,qua'm beftiæ folent dircerpcre,cadaucrabiedum.Hicnbsp;Bebius fuit Marianus. Nam duo Bebij fucrunt,alter Syllanus:nbsp;^ter Marianus, 8^ ut Syllanus à Marianis antea unco tradus.


diu

-ocr page 196-

D. BRVNI DE SEDITÏOSÏS

Vindiâa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potiusdiuniQricoaduseæ CumucfoiûfîngÇ^J’^

mduita«*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciüitatesfcSyMaconucrtit,caflt;Jiud^

tes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;puniuit, aliarum arces demoh’rt lubendo, Quarundatn mcenia

Eutropiut li'k aequaodo, autpubljcanitnuldaniillisimponendo,autgraui’oribus

Intcrempti Sociale Jtah'cum, a ci'uile Syllanum, nbsp;nbsp;Confompforunt autem

eobellocj»centum quinquaginta miIliumR.omanorumuiros,ConfoIarestf‘' uili 150. gfnta tres, Prætorios Septem, Ædih'tios Sexaginta, Senatoresnbsp;Milia ciuiû centos,ab(cç innumeris totius Italiæ populis, qui fine confyderattlt;’^nbsp;Alfa oft ^^‘idetifontjUtlcribitEutropius, A bello Mariano atcj SylIaO^»nbsp;Syllam^belnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sertorîj atlt;^ Cat(Iinp:quorum alter a SyUaproicriptus,alt^

la duilia. nutritus fuerat, Inde ad Lepidi St Catuli bellum : quorum alter fta Syllana reiandere,alter defendere cupiebat, Inde ad Pompe^jnbsp;Cæfaris : quorum Pompeius lèdator Sy Ilf fuerat, eiuftp potentj^^nbsp;uel æquaueratjuel iam etiam foperaucrat.Cæfàr autem Pompeij P*’'nbsp;tentiamnonferebatjiêd quia nônhabebat,quamtarnenilloui^nbsp;interfedofptranftendit.Hinc ad aîium Cæiârem,qui pdftAüg*^nbsp;ftusappcllatus eft,peruenerunt, quo imperante, natus eftSalua^^’,^nbsp;mundijChriftus, Nam St ipiè Auguftus cum multis geisit bellanbsp;lia. Àc omiisis crudelitatibus, quasSertorius St Catilina,nbsp;dus St CatuiuSjCæfar St Pompeius exercuerunt : eas tantum(qü3^'nbsp;turn ad inftitutum noftrumpertinercuidctur)enumerabimus,^î‘’^nbsp;Triumuirorum,Antonq,Lepidi, St Odaui},tamconcordiae^‘’^^nbsp;diftordiaCjCiuiles fîue includes potius pepererunt,

Triumuiri, Hi) primum quidem difeordes, deinde autem concordes Antonius, acImperium inter (è partin', St aduerfos interfedoresnbsp;LepidusSt corupi fautores in urbepotitiuidoria,Synamimitati,prorcrip^^.-Odiauius. tabulas proponendas efiè decreuerunt. In quibus Seiiat^”^nbsp;Ordinis circa trecentos, Equeilrisüero ad Duo minia,innbsp;beilif.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam fratres St patrui proforibentium inerant : fed St ex potefld^’^À

Eutropiuslib. ßyg nbsp;nbsp;mortem condemnarunt Decern St Septem, interqu^^

poft Centû St Quinquaginta uirorum proicriptiones additp, aÇ^^ uariaurbis loca prolatæ font î Q,uorum omnium capita ad Tnbsp;uiros difFinito prgmio deferri iulfom.

Horrenda Erat autem kx profcriptionis,ut nuUus aliquem eorum,qui lex profcri foriptiefient, fofeiperet, aut occultaret,autaliquopræmitteret,OJjjnbsp;ptionis.nbsp;nbsp;nbsp;pecunqs confideret, ut uel foluaret aliquem, uel iuuaret,aut cuin‘

leruiret ? Si quis contra legem feciisit, nulla ueniadignus, St ip*^ prolcriptorumnumerumponeretur,

Praemtum Eorum autem,' qui interemptorum aft capita Triumuifis InVrfedo=P°*’^^^^°^’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erat,libero quidem. Qyincj fopra

rum. mille drachmae : ferui ultra proprq libertatem corporis, dee’es

-ocr page 197-

LIBER TERTIVS cap. 132*

drachmae Attkx.Idcm quocç premium ludicibus erat confli'tutum. Profcrfptione igitur Triumiuris ad hune modum annotata, cru*nbsp;delifsime in profcrfptos (æuitum eft.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Primum omnes urbj's exitus, aut portus aut ftagna, aut quod^

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cun^ ah'ud, quod ad fugam fufpitiofum erat, aut ad latendum per

pï'Oüinciam profugis patebat, àTurmarum Ducibus obfidebatur,

’ qnibüs perfcrutari omnia ac diftutere iniunótum fuefat * Et haec

‘j mioittipetufimul faâafunt.

'• ! Statim igitur per omnem prouinciam ac ciuitatetn,ut quifcji quod Pœne Pro ' ' ïperauerat,adeptus fuerat, hominum captiuitates plurimæ ftibitæcç fcrîptorS,nbsp;'gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcrpctrabantur,Varrj ad hæc necis niodi,capitum abfcifsiones mergt; 9'^* ftg’

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cedis gratia confpiciebantur, fugæ turpifsim3e,alf)s putros, altjs fubx

'' terraneos ipecus , 8lt;C imtnunda quælt;^ fubeuntibus : air) fubtecfts tc^ gulis operti, miro fokntio latuerunt.

0 Muliercs non minus amp; pueros, qujim pereufTores formidantes* Miferiafu-qui non facis beneuole ft erga eos habebantïaïfj ad pedes ftruoruni gienüum.

0 fuorum procidentes, cum clamore 8: ciulatu, eos dominos fuos, 2gt;C faluatores appellarunt. CLuæ res eo miftrior uidcbatur,quodnbsp;f omnium fpc fakitis deftituti,nuUamiftricordiaabulloftuarentur. ,nbsp;iquot; Nam 8^ fuos repente ex neceflâriis hoftes effedloseflccernebant,nbsp;î* Uel ob fimultatem, uel munerum promifsionem, uei ob repofituranbsp;V in domibusaurum 8^ argentum.

ïnfidus quippc iinufquiftç indomcfticos cffèdus erat, 8lt;progt;

0 priam utiîitatem bencuolcntiæ eorum - ante tuleranfidi autem 8£ beneuoli non auxilium afferre, non ceîare aîiquetn,aut cum ullonbsp;b conuenire audebant,ob liïpplicioru crudelitatcm.Erant qui ft fpon-tanea fame conficerent, qui laqueis uitam finircnt,qui îèaquisim-y mergerent, aut e tedo præcipites datent, aut igné ft abfumerêqautnbsp;Ü iugolatoribus ftofferrent. Cætcrum, quid circa fingulosaâum,nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;amp; quo genere immanicatis amp; crudelitatis in unumquencj eorum,

0 qui proferiptifuerunt, Quitum fit, præter ca,quæ iam in generc di-ûa font,ex Plutarcho,Äppiano,ah)rcß rerum Romanarum ftripto-

10 tibus cognofeere licetmos unum tantum ex Appiano,dc necc Cice«« if tonis hoc loco aferibemus. M. Cicero igitur, qui poft C.Cpiaremnbsp;potens admodum, quantum popularis Monarchia ualuit, in urbenbsp;floruit,cumfilio 8ô fratre ,acfratrisfilio,omnibus deniqjnccefla'

U' rijs eius, 8C Clientibus amicife^ proferiptione damnatus eft.

if Q^uam autem inimici eius in eum crudelitatem excrcuerint,ad P hune modum deftribit Appianus. Is, inquit,fugiens paruam ingreftnbsp;10nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fus ratem,maris tempeftate deterritus, ad proprios agros, quos ob

biftoriac huiuspafsionemuidifte memini, circa Capuam,Italiæ ur* jy, betn delatus eft » Tacite igitur accedentibus his, qui ilium inquirednbsp;10nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bant ,quippe præ cæccris ambitiofiftime hune uirum efflagitabat

Antonius,

-ocr page 198-

Itfs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D. BRVNÏ DE SEDITIOSIS

Antonius,amp; Antonrj cauG,quäm plurimi coruiaduolaöt«»®^' ftrepere cŒperunt, cundem c fomno excitantes, ueftem quo^nbsp;roftris co ufc|5 attraxere e' quiekentis copore,quo ad lerui id !nbsp;à Deo miflum’arbitrati, leäica impofitum, iterum ad marep^’’nbsp;i ‘ ' Lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”, -

rentibus, interrogantibufcp, ficubi Cicero apparerct : obui) beneuokntfam mikricordiamcj, nihil nifi ablatum fuifle rcfertb^^;

Verum Cerdo quidamCIodrj CIientuIus,Ciceronis acerbifs^*^

--- —,--------------------- - ----------- -- -----------, — Qyo cognitOjinkquitur illCjCt Ciceronis feruos longe plures,qu^


profundam fyluam occulto calk dctukre.Multis per partesac^^ | rentibus, interrogantibufcp, ficubi Cicero apparerct : obuij ®nbsp;beneuoktitiam mikrfcordiamcj, nihil nifi ablatum fuifle refercb^^;nbsp;Lçna, Inter Verutu Cerdo quidam Clodf} CIientuIus,Ciceronis acerbifs^*’’^nbsp;kdor Cice hoftis,LæOÉ Turmarum Duci,cum pauds afiftenti, caUemindilt;^^'nbsp;ronis, Ouo copnito ankouitur ilk.et Ciccronis feruos lonoe nlures.ciü^


Praemium L'ænse abnbsp;Antonionbsp;datum.

quosipk deduceret, auxilio adcfle cernens, militariter admodt^^ cŒpit exclatnare» Ea uoce qui in agris aderant poftremi Turmat^*^nbsp;Duces aduolant, quos intuentes Ciceronis lerui, quäm plurimisnbsp;cedentibus territi, ceflcrunt. Læna uero' qui propriam caufamnbsp;ronispatrociniotutatus,poenam efFugerat, caput e' Fedicapd*^’*^nbsp;cxtülitjfimulqp praccidit, tribus fcriens, kcaniq) uulneribus obio^^nbsp;perientiam. Ablcidit amp; dexterani, qua orationcs illas luculeßd^nbsp;mzis in Antonium, ueluti Tyrannum exarauit, ad DemoftheO»\*nbsp;Phtlippum gditarum fimilitudinera Quo fado, nonnulli innbsp;quidamnauibuspraeuedi funtjUthæc Antonio priminunciaf^^^nbsp;Lsena fedcnti in foro Antonio, caput manumcp Ciccrofl’^nbsp;longe promût, oftcnditq^. Q^ua ex re exhikratus, Duceninbsp;nauit, adornauitqj donis, ducentis IciIicet,Ôô quinquagintanbsp;Drachmis Atticis, quod maximum pugnadfsimum inimit^’*^nbsp;olimcius occidiflct. Caput maniisqj Ciceronis,in foro antenbsp;per fpatium temporis pependere, quo in loco amp; ipk prius orafd^nbsp;litus. Ad id jfpedaculum multi audientcs, uikndi caufaconueö^J ;nbsp;Ferunt Si in die Antonium Ciceronis caput in menfatenuifl^’jj, ;nbsp;mum faciatum animo, ab hoc nefando fpedaculo abftinuid^'nbsp;hunc modum Cicero eloquentia admirabilis, praeter caect*'^*nbsp;hancactatemufcp,amp; quiConfiilarem dignitatemobtinuerat/t’J j Snbsp;ximis patriae fuaeutilis,extindus, ab hoftibus contumelijs }nbsp;eft. Paulo diuerfius eandem hiftoriam narrat Plutarchus.^^ jnbsp;Anpianus proditorem ilium ac callis indicem, quern Appianusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

amp;Plutar* Clodij Clientulum fuiiTe Icribit : Plutarchus Philologurn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

fide^OcS tris hbertumfuifle aitÎ Eum uidelicet,quemCicero fludqslib^ fore Cic. bus erudierat. Lacnam uero, quern T urmarum Ducem fuiflt

AppianuSjPIutarchus no Lenâjfed Popilium, Ct cundc TribiJ^^^ militem fuifl^tradit:eum uidelicet, qui iamdudumparriridijt^^jnbsp;operaCiceronis,qui caufamfulccperat,defcnlùs,iudiciaeuafit’ jnbsp;nccLaena caput Ciccronis praecidit î fed Herennius CcnturiOjjj^jnbsp;per dcmonftratamfcmitamaccckrans,ilium confequatas^^ffnbsp;Cicero percuflores immintre cognofeens ,fiiis uti Icdicain «1

-ocr page 199-

LIBER TERTlVS CAP. IX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ilt;lt;0

iuperauic. Inde ecu perfgepe confucuerat, cum gcliatnGniftræim-pofuiflètjmtnods oculis pcrcuflbresprofpiciens,iugulumapparat, Q^uodHerennius pofccnscrine nudum ÔC extra Icdicamuulnericas prolatum,quia tunc Sexageßmum quartum ætatxs ?git annum,nbsp;caput amp;manus cius iuflu Antoni]præcidit.Antonius autemcaac-cipKnSjingend'uoce proclamauit. Sic habeantfincmProfcriptio-nes. Sic igitur difotus ilk artifex regendæ R-cipublicge Cicero,qui ««i.nbsp;AuguftofauitjUtciuspotentia cotra Antonium nutrirctur,fpcransnbsp;c5 depulla ÔC opprefla Antoni) dominationc, inftauraturu Reipu-blicæ libertatem, ab codem Augufto, cuius dignitatem 8i potefta*nbsp;tern fouebat, Antonio,quadam quafi concordisc paâ:ione,occct-dendus permißus eRtnec libertatem ilk Reipublicg,pro qua multumnbsp;clatnauerat,inftaurauit,fed ditioni potius propriæ fubiugauit.

Alterum genus crudelitatum eorum efle diximus,qui feditiones comprimunt.Cuius multaquidem excmpla commemorare poflem:nbsp;nbsp;‘cditio-

Sed quoniambgc Hiftoriarum ftudiofis pafsim obuia funt, nihil eft, ut pluribus It-klorem fuipendam, Namiatis diu his rebus immo*nbsp;ratus,ad aliamihi properandum uideomnum tantum,ne nihil denbsp;hoc genere diccre uidear,aftèro.Lucius Opimius Con(ul,qui aduer^ Aug.de dui.nbsp;óm alterum Gracchum intra urbem arma commouerat,iam co' cum d« ii.j.c. 14.nbsp;fócijs oppreHô amp; extindo, ingentem ciuium ftragem fecit. Cunqjnbsp;qugftionem haberet,iam iudiciaria inquifitione eseteros perfequens,nbsp;triamillia occidiiTe perhibetur.

Ex quo intelligi poteft, quanta faeuitia fucrit feditioforum,quail-do etiam uidoria contra feditiofos obtenta,tanta multitudo homi-num, non folum in turbido ipfo armorum ftrepitu,fed etiatn iudi# ciorum, uelut examinata cognitione prgeedente interierunt. Suntnbsp;qui ad hoc genus poftremu Sy Ilæ belluai,quod aduerfîis utrunq^nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Marium pattern ÔC (ilium ge(sit,referant, ut per quern opprefla iam

à Mario patria, priftinæ libertati reftituta fuerit. At quam crudelif-fimè, non in hoftes tantS, ftd in amicos etiam fàeuierit Sy lla,paulo 'nbsp;nbsp;nbsp;ante declaratum eftt Vt rede de ea uindida.fcu fxuitia potius,Luca-, ,

nus Poê'ta dixerit.

ti,


iJi'


Sylla ipuoip immenfis aceeßit cladthtts ukor^, Jlkt^uoi^ exiguum re/labatßtttguinis urbi^nbsp;Haißt y dum^ nimîs iam putrtda membra rectdttynbsp;Exceßit medicina modum^nimium^ ßelt;^uuta e/iynbsp;Qju morbi duxere mantis yperiere nocentesynbsp;Sed cum tam fohpojjènt fuperejjè nocentesynbsp;Tunedatakbertaiodi^s reßluta^ legumnbsp;^nnisira,


ïgt; Seditionem


-ocr page 200-

D, BRVNI DE SEDITIOSIS

Scditioncni nafci ex ßdttione, CapM

Nter /ncomtnoda (cdinonutn, flïud non minimal® efi, qiiod una feditio paritaliam.Eft cnimciusO*'nbsp;tura üditio, ut ubi femel corpus Refpublicac inuai^nbsp;rit, quad repente ad fingula ctiam intima

__ nbsp;nbsp;nbsp;____penetrctjamp;SnißradicituscxtirpatafueritjnonfbJ**®*

breui tempore repullulettiêd etiam alias ex ie fèditiones progigO^* dùon^^*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Tribunitiam poteRatem patribus ui extor^^’

paü^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^3.ttio, qui Coriolani cognomen habuit,per occa^^^

nem d/uidendæ Annonæ,dcnuo patribus recuperarcconante,^*^' T.riuittt.hb. tntaaïia fèditio eiï: QL,uam uix tandem Corioïano in cxiliunia*^®’nbsp;VrfZww/X”ÜSenatus,Sed cam maius maluminfêquut^’^nbsp;Gï, quot; * cflzNempc Coriolanus inexilio apud Volfcos dcgensjniurisfö'^^'nbsp;mor, bellum Romanis intulit, quod una mater Ve tunanbsp;Sic Càracchanx feditiones initium quidem fuerunt inurbcR^*^^nbsp;ciuiïis Gnguinis, gladioruttic^ impunitatis ? Inde ius ui obriil^'^nbsp;potentiorqp habitus prior diicordixcp ciuium,antea conditioD'^znbsp;fenartroJit£,ferro dijadicat^,b€Ï]ac^non caufisinKa,fed prout^®nbsp;Dierces fuit, Ex Gracchanis igizur Ieditionibus,ApuIeiana,Di^‘**

L^Florutna,SCcx bis bellum Sociak, Ciuilia Sgt;C Seruilia ortafiint» L/6 ï.lt;ieHlt;fre Sic ex hærcfibus hxrefcs, ex fchißnatibusichifmatanbsp;tuü^ t^febif, tur Î ut alias nobis abunde demonftratum eft, Nec id (ànc nn^^'nbsp;^ik2,mftoriieJ2QJ2 enim ibi confiftunt exempla,ut inquit Velleius Patcf^lPnbsp;unde caperunt, ièd quatnlibet in tenucin recepta tramitetnj^^^nbsp;me euagandi fibi uiam fadunt:amp; ubi fêmel redo deerratuH’nbsp;eil,ia præccps perueaitur, nec quifquam puut turpe,nbsp;quod alq fiiit iruduofiim*

DE SEDITIONIB'^

-ocr page 201-

t7»

DE SEDITIONIBVS

liber Q.VARTVS: Q.V I EST DE

REHEDIIS, QVIBVS SEDITIONES

©OMPRIMVNTVR.

ç.z/3 quorum off^idumpertineaty ßdare ßdtttoncs^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L

I|VPER EST pars ultima in^ituti open's hufus de fedin'ooibus, quæ re*nbsp;I media continet, quibus fèdiu'onumnbsp;motusjin Repubîica comprimuntur.nbsp;In qua rlt; duo fpeiftanda fiint;nbsp;Perfbna tam çoruni,qui medentur,nbsp;quant eorum,quibus remédia adbi^nbsp;bcntunet Ratio medendi. Primum Laudsndinbsp;igitur, fi magnam apudomncsiau-demnbsp;nbsp;nbsp;gloriâ raerentur^qui patriam

ab iniuria hoftiumfortiterdimjcan- tjonum.

tes defendant i quanto magis laudandi (unt,qui ciuilts S)C inteftinas difeordias in Repub.fànantCQuod puïchre apud Platonê côfirmare Plato lib.udenbsp;uidetur hofpes Athenienfis,qui citato quodà Tirt?i Poet? carmine,nbsp;primu fummis laudibus cfFert eos,qui optime fe gevut in belIo^Dein-de duo belli genera ftatuens : A!terö,quod feditionem appellamus,nbsp;grauifsimum (ane,ut quod nemo in fua ciuitate eiTe ueliuet fi accidat,nbsp;quam oeyus fieri poteft, (edari cupiat. Alteru uero belli genusgt;mubnbsp;to mitius illo, quoaduerfus externes 8^ alienigcnasutimur. Clarosnbsp;quidc eos efle ait,qui externa magno ammo bella gerunt. At longenbsp;clarifsimos,qui maximo in beJlo, id eft,in feditione pracftanttThco-gnis Poet? teftimoniû lubindc citans,qui ait:Fidelem uiru omni ar-gentoatc]^ auro in feditione meliorê, Etfi aût?quo iure tam Magi-ftratus quam fubditijRempub.afeditionûincômodis cuftodire,ct finbsp;quibus premitur, ab fifdê etiam liberate tcneâtur:tamen fîngularitcrnbsp;ad officiu corû,qui pr?funt rebus publicis,pertinet,ut pacatsc et quie-tae prouinciæ fint,quas regunt.Quod tu facile obtinent,fi ibllicite id i, congruit. ff.nbsp;agant,ucmalis amp; feditiofîs hominibus prouinci? carcant,eofq5 con-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pra:ßo',

quirantjôC ut quifq^ deliqueritj'n eum animaduertant. Sic ad Præ- ƒ. fediurbis curamolimpertinebat quies popularium, qui amp; difpofinbsp;tos milites ftationarios habebat, ad tuendam popularium quietem,nbsp;St ad referendû fibi quid ubicp ageretur. Veteres Irenarchas uoca-nmt: quiaad tollendas difeordias^ôc pacandos ciuium animos,innbsp;P rj ciuitate

-ocr page 202-

v* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ö» BR-VNI DE SEDI'TÏOSÏS

Ci'uitate prx(idcbaiïtur.K-?ro ttü tipnvK, ld cft, à pace concordia diöt Idem ctiam cognofcuat,quodcs de finibus ccrtatur, quanquaiUnbsp;Marriaous generaliter Irenarchas uocat, qui dilciplinæ publicsf»nbsp;Iwiwa.çrf» corrigendis monbus prgfiduntunSed èC in prouineqs Ircnarch?nbsp;jn”nAunut^ præfiduin, Decurionibus nominabanrur, quiadprouiO'nbsp;jwKt jitd. ciaruni tutclam, quieds 8^ pacis per fingula territoria fadcbafl^nbsp;cr m Aut. ie ftare concordiara Alibi Seruatoresloci, Hiocolitse, amp; latronufl*nbsp;^xpuÏ^res appeUantur, Ac inter caetera illud quoeç ad Irenarcb''nbsp;dffM/îod.rfoârum officium pertinet, ut cura apprarhender/nt latroncs,interro*nbsp;rum. gent cos de (oefjs ÔC receptatoribus, interrogadones litcrisifl'’nbsp;vdcÄkwf« fluids atcß obßgnata8,ad cognitionem Magiftratusmittant.N«^nbsp;intelligitur, qui cum co elogio miffus,uel«iaroP^Jnbsp;îrenarcham perdudus fucrit,fcd quafi re integra quæratin'»,nbsp;irfnarcb^ ff, qyfs erit, qui cum arguac. Et ideo ß quis avaKj«r/v facerct, iub'’^nbsp;icmu.crbo:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; - iih

itorib.

f. vjM.a qui cum arguac. Et ideo fi quis avaKj«r/v facerct, iuu^ '* oportet uenire Irenarcham , amp; quod fripier.t cxequi.Etnbsp;genter 8c fideb'tcr hoc fecerit, colJaudandtm eum:fi ucropai'i'^nbsp;prudentcr non exquifitis argumentis , fimplicitcr denotarenbsp;narcham, minus retuliffe , fed 8C fi quid maligne interrog^’’^*nbsp;aut non dicla retulifie pro didis,cum compeierit,ut uindit^^*^nbsp;cxcmplo, ne quid aliud poftea tale faccre moliatur.

lam ÔC Principum Conftimtionibus Ircnarcharum offd«i^ omnibus prouindarum Redoribus, 8C rcrum publicarumnbsp;niffratoribusiniungitur. Sicut luftinianus Imperator ad Tribuî’’^nbsp;num.quæfforem facri Pallatq 8C cxquxftorem,ca de renbsp;bens. Conueniens, inquit, eft, teprouiderc, ut nulli populi

buSjdum æquitas ctiara bine noftris fubiedis feruatur,8C ncc^l*’^**

?

Eodem pertinet Conftlt;tutio ilia Friderici Imperatoris

.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;----------J----y- ---------------------

rum Maglt;ftratuu,curæ8C officioimponitur ,'ut id agant J fi qui iuftitiara

Li IIIL , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 1»

Etinfuper, fi . praeftettmi^J,nbsp;_______I

In AUttde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v^uiiuvuibua}ii4V£Uii.}Vt|.jL».|/(wuiwk.aK}Ugt;. ttMinnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;— i

altcrutrifedittoncs faciant,fedomnem pacemeffeDci

BiitintituL neq$ pafsionis alicuius caufa ad aliquam partium dcdinaiu*'* . ItitC.defum» Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

mATfmitite, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quolt;^amp;defenforumlocorü,amp;^ quoruntç^

uc huiufmodi pax ab omnibus corii curac fubieÆs fidcliter cufto^ Pœna innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pana cidem legi adqcitur, ut fi qui iuftitiam ’

benarchas nbsp;nbsp;pacem uiolatamlegitime uindicare ncglcxerint, damnum

n^^gligëtcs. ne iniuriam paffo relarcirc compdlantur, Etinfuper, ß iudex fit, iacro xrario panam decem librarum auri praeftettm’^^nbsp;autem poena trium librarum auri muIdctur.CLuiucroadpt^nbsp;dam panam perlblucndam inopia dinofeetur laborare,is co’'P^nbsp;ris fui corrcótionem cum uerberibus patiatur, amp; procul ab co lonbsp;quem inhabitat, quinquaginta milliaria per quinquenniu uitânbsp;Idem quoep Canonicis Confiitutionibus cautum cft,quaH^nbsp;ilia Alexandri Papx I.ôi altera Huie baud diisimilis Anthf rinbsp;H^cdicit Dominus (inquit AIcxâdcr)iudicate manciudiciû^^,^

t.

Hier.:.

-ocr page 203-

LIBER. OjrARTVS CAP. b


175

truite ui opprefium de tnanucalumniantis,ne forte egrediatur qua-fi ignis indignatio mea,et fuccendaturxt non fit qui extinguat* Vos

Qui in foratnafpecula à Domino coftituti eftis, atcendere cos Ct opprimerc oportet,qui in fratres ieditiones et fcandala exdtant^enbsp;fimulcumeispereatis. Dcfchiftnaticisuero^R-cgulis fanélorum Pa'nbsp;trum ipecialitcr conftitutumeft,ut qui fchifmafecerit,aut proprium

fchifmatu. altare erexerit, primum quidem excommunicctur,8t fi excommuni-catione contempta, nihilominus diuifiones febifmata facere per-rexerit, per poteftates publicas opprimatur,Cl..uæ Regulæ Princi-pum quo® Conftitutionibus confirmantur» Sic enim de eadem renbsp;Fridericus Imperator conftituit.nbsp;nbsp;nbsp;Statuimus, inquit, hoc Edido Deflattttif crnbsp;fiingantur officqs,pro defenfionc fideipræftentpubliceiuramen-turn, quod de terris fuæ lurifdidioni fubiedis,uniuerfos hærcticosnbsp;ab Ecdefia dénotâtes, bona fide pro uiribus exterminate dude-buntîlta quodammodo quicunc^ fuerit, qui in poteftatem, fiuenbsp;perpetuamifiue temporalem, aflumptus,hoc teneatur Capitulumnbsp;iuramento firmare : alioquinec pro potefiatibus , nec pro Con-fulibus habeantur, 80 eorum fententias irritas extunc decernimus Sinbsp;inanes ? Si uero Dominus temporalis requifitus Si admonitus abnbsp;Ecdefia,terram iuam purgare neglexerit ab hscretica prauitatc,poftnbsp;annum à tempore admonitionis clapfum,terram illius exponimusnbsp;Catholicis occupandam, qui cam exterminatis hærcticis,abfi^ ullanbsp;contradidione pofsidcant, bC in fidei pietate conferuent,faluo iurenbsp;domini principalis : Dummodo fuper hoc nullum præftet obftacu-lum,iiec aliquod aliud inipedimentum apponat.Eadem nihilominus feruata lege,contra eos,qui non habentnbsp;dominos principales,

Ctuales ejjc debcant Irenarchi^;,^uibtt^ ßditionum com^O'

ntndarum curainiungitUTy

Vcmadmodum autem qui præfuntpublicis admi-niftrationibus, iufti debent cire,prudentes,Si boni uiri, tummulto etiamrerumufu exercitatidta Si quinbsp;componendarû feditionum negocium aggrediun-tur,primum omnium uirtutibus prædit{,ideft,iufti.


prudentesjfortes Si tempérantes efledebent.Nemo cnim integer Si fidclis, fine omnium uirtutum numero in f^itioni- » de legih,nbsp;bus reperiri poterit,ut inquit Plato,nbsp;nbsp;nbsp;Sed et eloquentem ene opor- t nar^

tetjCuius officio atcç curæ incumbit.difcordantium animos ad ami-dtiam Si pacem reuocare,Eft enim cloquentiatumomnibus,qui Rcfpublicas adoiimfttantauttt uero qs,qui ad fedandas difeordias,nbsp;P iii oi

-ocr page 204-

174 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D. BR.VNI DE SEDI'TIOSÏS

Ô^conciliandattî inter difsidentes dues pacem dcftfnatiüintjfloö folum ut ill's fed ctiacn necefTaria. Propter quod 8^ Reges oliin(*^*'nbsp;fcribit Plutarchus) tametfi fceptris, purpura nobiles, iatellitibusnbsp;conftipad, deoruni demum oraculis inflati ÔC tumidi,uulgus dettf'nbsp;ritare foltti ac fibi (tibrjcere : Volebantramen uerborum Oratorönbsp;cfficijgratiamc^ dicendi nequaquam afpernabantur. Concion«s,nbsp;in quibus clari folent effici uiri, non negligebantur,nec louein duo^

Calliope Mufalrc« _nbsp;narchænc» taxatconßlrj præfîdeniobferuabant,benicoiùmlt;ç Martcm,autn'^''nbsp;ceflâna eft. fftareni MineruamrSed Calliopen quoçp uenerabantur,quæ

bus ucneranda conies aceedit, ferociam atep duridam uiilgi (badeJ* leniens atc]^ pudore. Homo certe priuatus de uefte atlt;j habitu pop*^''nbsp;lari ciuitatem regere, uoluntatcm populi præualere, tnultitudin'®nbsp;tnoribus modutnfacere non poterit,nifi orationc 8c eloquent^’nbsp;t, .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præditus fit.quæ unà fuadcat, affîciat, fledat,ducatcft inultitudiorf’^

res cloqué* igitur mores dicentis tantum lunt, qui peruiadeaot, ® tiç coniun^ fola oratio. Re enim uera utrunlt;^ eft, quod rem efficitnbsp;diualent, nimirum atqj oratio: Cy.uemadmodura nauis non iblumanbsp;bernatore, fed etiam ä Clauo.’ô^ equus non folum ab équité,nbsp;etiam ä freno in gyrum uerfatur.CLui igitur 8Ó uirtutibusnbsp;eloqueotia clari amp; potentes funt, bos ego omnium maximealt;^ynbsp;dandas feditiones idoneos efle exiftimo.Cuius uelut effigiemP^’nbsp;his carminibus depingit.

Virg lit,«. Ancidos,

t^cuduti magno in populo cumßepecoortae/i SeditiOjßeuit^ antmis ignobile uulgiiSynbsp;lam^ faces er faxa uoîantjfuror arma mini/lrat,^nbsp;Tuinpietategrauemjacmerttisßiforte utrum quem^nbsp;ConJfexereJîient^arredti^ auribii^ a/lant^nbsp;Ille regit animos pedora mulcet^

Sedatorcs

fumnios Oratores ingentibus eos laudibus ftdkl^num 9ui dicendo ciuiles difcordias compreiferunt. d^ualis fu’^ . ’nbsp;populi.nbsp;nbsp;nbsp;Valerius Diktator, qui paua's annis poft Reges exacftos.cutn

ts.ciceroin propc ripam Aiiienis ad tertium milliarium confediflet, Sacer appellatus eft, occupauifl«t,orationc di(eo^

* fedauit. Ob quam rem nbsp;honores ei habiti amplifeimi,proternbsp;nbsp;nbsp;,

amp; primus Maximus eft appellatus, Exeadcmeaufa,M.P®P’j^jj, MtPopilip Iaudatur,qui cum Confiil effet, eodemcç tempore facrifidum

cum CÛ Lxna faceret(ea fuit ueftis miIitaris,uiUorum crafsitud'0^^^ lcfadcnsChlamidem)quod erat flamen Carmentalis,plebis .nbsp;traPatrescondtadone,ôC feditione nundata,uterat Laeiia^^nbsp;dus,ita uenit in condoneni,fcdidonemq^ cum authoritat^»nbsp;orationc fedauit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g'ljod^

-ocr page 205-

liber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAP, 11,

, , ƒ• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q igt;vwnw4»rgt;

Similetn laudcni Scipio, amp; plæricp alij tnwtti lunt, quorum g jecwndiUlW ipforum orationibus magnæ fcditiones compofîtæ font, quos hic p«nt«»nbsp;non eft locus omncs commemorare.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rr • t i,-

Ne^ ucro lâtis cft, iuftum, prudentein nbsp;nbsp;eloquentem e(ie,cuius ƒenarc a

»¦um animos prudentia 8C oratione fua leniendos

opera componenda feditio eftî fed talis etiain a ï^^idol haberi debet, Plurimum enim moment! in rebus publicis, prU' pud popu»nbsp;dentiæ probitatis opinio poisidet. Nam oratio quantumli- lum.

bec làlutar/s amp;bona, fî amalo proferaturjuelauthorisodiodirpli- videGelliunt

------ O, x 'mnoilibutAta


cere folet, nec quantum per fc meretur,tantum ponderis autho- j- ,g, ritatis habet.Ex qua cauia cû Lacedf mone Demofthenes quidam innbsp;Senatu author fuiflet fententiae falutaris, Slt; rei de qua agebatur ido-lieæ,nonfuifletea quantumlibet bona lêntentia,uel uniusautho-ris odio à Senatu approbata, ni(î Ephorialiumexfenioribusdele#nbsp;giflent. CLuinegocio fententiæ dicendæfibid«mandato,eandemnbsp;pronundaflêtîrati hoc modo gratiorem,amp; multitudiniacceptio-reniforc,quæà bono amp; fyncero,quàni quædmalo,abfoleto,8inbsp;fordido uafe,amp; ad transfundendam rem falutarem minus benenbsp;imbuto,fed abfoleto Sd fordido,prodij{ret,

Sed grati fint feditiofis oportet,per quos feditiones fedari dc^ bent,Nam quibus infenfifuntjcorum uerba ægerrime audiunt,nbsp;ne dum confilqs non acquiefeunt. CL-ua rationc fedttione rebePnbsp;lione fobditorum aduerfos dominos foos orta, non ipfi domini,nbsp;fed Legati feditiofis ipfis gratiSc accepti, facilius feditionem corn*nbsp;ponent. Sic pkbis fediiionc aduerfus Senatum RomanumS^ t.liWwIî. j»nbsp;Patres commota,cum tres Legati Confolares,C.îulius,P,Sulpitius,nbsp;SP,Tarpcius,ad feditiofos fuiiTent mifsiîCL-ui Senatus uerbis qug-rerent,cuius luflù caftra deferuiflènt, aut quid fibi uellent,qui armatinbsp;Auentinum oblèdifl'ent,bello^ auerlb ab hoftibus patriamfoamnbsp;cepiiTent :à multnudineconclamatumeft.VtL,VaIerium,8ôM,nbsp;Horatiumad fe mitterent, his fedaturos refponfom.Non alia procul dubio rationc, quâm quia fibi gratis ôô acceptis,8C quorum pru-deniiam cognitam, fidemq» minus fufpeâam habebant,quàm quorum cis faftus SC potentia inuifaerat,refpondere,eorumlt;^confilia Habendanbsp;fcqui maluerunc» lam uero quodad perfonaseorumattinet,qui elle ration?nbsp;a'feditionum morbis liberandi font,alia multitudini,aliàfingulis perfonarS.nbsp;pô'fbnis,aliaitem fèditionum authoribus amp; magiftris,alia ijs,qui fo-dudifucrintatcß dccepti:AIia uiris, aliafoeminis,aliaiuueni-

bus,alia ^tate prouedis,remedia adhibebuntur.Dc qui bus omnibus pofthac prolixius,amp; ordinenbsp;quidem dicrmus*nbsp;nbsp;nbsp;

-ocr page 206-

17^


D. BRVNI DE SEDiriOStS


dtutno auxiUoyin trtbulatiombiis ßdtüottu/ft implorando^ Cap^ IIL

I

Idumeft d« pcrfonis eorum, qui feditioöutti iöCOOl'

I toiàjSj modis medentur : Sequitur iam, ut deremedijs feditio' ?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;______J-_______r»_____________I___n/itf/


^^é^num dicarnus. Remédia iêditionum duplida fiint : na amp; Humana.Diuinu cft,quod a folo Deo prgftatur,nimiru boiÿ'nbsp;tas illa amp; dementia diuina,qua Deus in tribulatioiiibus (hccurritnbsp;qui inuoeât nomen cius.Sanè hoe remedio nihil efRcadus,nihil pfj'nbsp;ialutarc. Siquidem nunquamdeeft diuinaiöu^*nbsp;nib? Deus i)s,qui fperantes in Dominum,inuocant nomen eius. QP^nbsp;Eeel, i.^nini perm^nfit in mandatis eius,amp;dereliduseftC Autquisifl*’®'nbsp;cauit iUum,d^ deipexit cum^QL-uoniam pius S)C mifericors cft D^*^’nbsp;Sc remittit in die tribulationis peccata, ói protedor eftomoi^’*’^nbsp;exquirentibus iê in ueritatc. Acuniuerfeilequidemilludremedii^*^nbsp;eft, ad qyod in omnibus tribulationibus recurrendum eftï^^^nbsp;quod omnium maxime in tribulationibus iêditionum 80 belloi^nbsp;iuuat, ipfo Domino ita per Prophetam permittente, amp; dicentt»^^

Pptm.80. tribulatione inuocafti me, Öó liberaui te : Exaudiui te in abicon^^^^ tempeftatis : Probaui te apud aquam contradidionis»nbsp;Duplex Siueenim hoe de tribulatione amp; tempeftate conlcientia:nbsp;Tribulatio gamus,quæ eft bellum illudinternum,ÔC omniumgraunsiffii*^nbsp;^terna ôô concupifeentia rationi, ÔC caro fpiritui rebellant : praefeflsnbsp;èc iàlutareilludremedium. In tribulatione inuoeafti me,amp; libet^nbsp;te,8Ce. Siue de tribulatione,qua ab internis domefticis hoft*^*’^nbsp;præmimur, accipiamus î idem remedium a' Domino expcda.Ii’*’^nbsp;ca ipfufn in tribulatione, ôd lib erabit te. Nam Ôi de illis eut»nbsp;pftîm,S4f Pialte dicere potes.Si inimicus meus maledixiflctmihi.fuib'fl^”^nbsp;ièm utieç : fi is, qui oderat me, magna loquutus fuiiîêt, abfc^nbsp;diflêm me forfitan ab co .Tu uero homo unanimis,duxmeuj^nbsp;notus meus, qui fimul dulces mecura capiebas eibos,in doino”nbsp;ambulauimus cum eonfenfu. Veniat mors iûper illos, amp;nbsp;dant in Infernum uiuentes. CL-uoniam nequitiæinhabitacollt;^^nbsp;rum,in medio eorum. Ego autem ad Dominum damaui,S^^ -minus iàluauit me. Siue ab externis hoftibus tribularis,finbsp;num inuocauerisjliberabit teîExaudiet te in abicondito teraptfi^^nbsp;Probabitteapud aquam contradidionis.

CLuin iàndi Dei homines, non folum ßepe iûmmi , medici Opern implorarunt, iêd ctiam ipfius remedio in tribulati®^nbsp;bus adiutos feefle teftantur. Tu es refugium meum,inquitP^^ ’nbsp;àtribulatione,quæcircumdedit metexultatio mea,crue me a4

Exauditor

Deus in

tribulatio» nibus.

pfilm,\8* dantibus me ? Et iterum ? Exaudi me Domine, quoniam

-ocr page 207-

liber, qvartvs cap, nt

^iTericordia tua. Secundum multitudinem milerat/onum tuaruni . ’¦«Çîice me : Et ne auertas faciem tuatn à pucro tuo,Cy uom'am tribu-^or»uelodter exaudi me. Intende aninix raeæ,S^ libera earn,propternbsp;’niniicos meos en'pe me. Item. Domine exaudiorationemmeam,nbsp;clamor meus ad te ueniat. Non auertas faciem mam à me : in qua-die inuocauero tc, uelodeer exaudi me. His fimilibus medicinbsp;Opern à fc iroploratam teftatur Propheca,nbsp;nbsp;nbsp;Opern uero fibi latam

cflèjad hunc modum clamat De tribulatione inuocaui Dominuraj S^exaudiuit me in latimdine. Dominus mihi adiutor,nontimcbonbsp;quid mihi faciat homo. Dominus mihi adiutor, ôC ego defpiciamnbsp;inimicosmeos,Bonum cftconfidercin Domino,quamconfiderenbsp;inhonune.Bonumeftfperare in Doiiuno,quamiperarein Prind-pibus. Omnes genres circuierunt menbsp;nbsp;nbsp;in nomine Domini,quia

ultusfum in eos. Impulius euerfus him, ut caderem ; amp; Dominus hifcepitme. Fortifudo 0^ laus mea Dominus’, 8^ faâus eft mrhiin *7*nbsp;falutcm.|Item,In tribulatione inuocaui Dominum, 6^ ad Deumnbsp;nicumdamaui,amp; exaucLuii detemplofandofuouocemmeam.Etnbsp;clamor meus in confpedu dus, introimc in aures cius,

Porro diuinum hoc Rcmedium duabus maxime rebus compa-ratur: Pcenitentia, nbsp;nbsp;Orauone. Orationem'adiuuat ieiuniura SC

ckemofyna, iuxta quod Angelus ad 'Fhobiam dixit.Bona eft nbsp;nbsp;nbsp;paraiur Pee

do cumieûinio elecmofyna magis quam T hefauros auri recon- nifcntia èc conderc, Ac ad Panitentiam quidemimpetrandam,hocdiuinum Oranone.nbsp;rcmedium non folum utilc,fed etiâ neceftarium die,Dominus apudnbsp;Prophetâadmonet, Si Panitentiam, in quit, egerit gens ilia, a malonbsp;fuo, quod ioquutus him aduerfus earn Î agam amp; ego Poenitentiamnbsp;Ciper malo,quod cogitaui ut facerem fi.Et fubito loquar de gente Scnbsp;de regnOjUt ædificem SC planté illud.Si malum fecerit in ocubs meis,nbsp;Ut non audiat uoce meam:Poenitentiam agam fuper bono,quod lo-quutus fum,ut facerem d,amp;c.Orationem uero omnium maxime adnbsp;impecrandu,quod dixi,rcmediS clementiae 86 mifericordiæ diuinænbsp;efficacem eflèjidem Dominus innuit,dicens.Petite,et dabitur uobis: Aîawft.?.nbsp;qupricc,ôi inuenietls.Puiiâtc,etapcrictur uobis.Oninis enim qui pe-dt,accipit:amp; qui qu^it, inuenit:amp; puUànti, aperictur, Atcç ad hûc E^^plumnbsp;fane modû lânda mulier Judith, diuino hocrcmedio ufajpopulû abnbsp;nbsp;iuXm«

obhdionc Holofcrnis liberauit.HoIoferne fiquidem Bethuliam ciui- Tribuhtio tatem obßdcntc,populum ciuitatem eidem,incra quinep dies trader« ne obfidio»nbsp;Uolcntc,ad Panitentiam Orarionc adhortataeft,his uerbis.Po* nis.nbsp;Juiftis uos tempus miièrationis Domini, 8C in arbitrium ueftrü diemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8-

coftituiftis ci,Sed quia panés Dominus cft,in hoc ipib paniteair us, indulgcntiä eins fuhs lachrymis poftuIemus.Non eni m quafi hogt;

‘ nbsp;nbsp;Uio,Gc Deus cominabitur,necç fîcut fîlius hominis ad iracundiam in-

߮niabitur, Et ideo humiitemus illi animas noftras,et in ipiritu con-

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tritt

-ocr page 208-

178 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D. BRVNI DE SEDITÏOSIS

triti humiliato »fermentes iUi,dicatnus flentcs Doinino,ut (ècufidülfl uoluntatê fiiamfadacnobiicu iiiifèncordiamfiiam,ut fiait coturb»'nbsp;turn eft cor noftru in fuperbia eorü, ita ctia de noftra humih'tatenbsp;riemur.Quoni'am non fiimus fequuti peccata patru noftrorü, qui o* .nbsp;rctquerüc Dcû fuû,etadorauerûc Deos alienos:pro quo federe oa»nbsp;fiint in gladiü,amp; in rapinä,etin confußonc,inimicis fuis.Nos auia^nbsp;terui Dcu nefcitnus,pr£ter ipfiini. Expeclemus humiles confóIat/oD^nbsp;efus, ÓÓ exquireefanguinem noftrûdeafflidionibusinimicorun^nbsp;ftrorum:3d humiliabitomnes gentes,qu3ccûcçinfurgût contra do®gt;nbsp;et faciet illas fine honore Dominus Deus noftcr.Et nuc fratres,qult;^nbsp;niain uos qui eftis Presbyteri in populo Dci,amp; exuobispendetaO^''nbsp;ma illorû, ad eloquium ueftru corda eorS crigite, ut memoresnbsp;quiatentatifunc Patres nofl:ri,utprobarcntur,fiuerecoIcretDtu*’^nbsp;fuum.Memores ciT« debet,quomodopater nofter Abraha tenta^^nbsp;cft,amp; per multas tribulationes probatus,Dei amicus efFeótusnbsp;IfàaCjfic lacobjfic Moy fes, amp; omnes qui placuerut Deo, per tnu^^nbsp;tribulationes tranfierunt fideles» Illi autem,qui tentationes fiiasnbsp;fufeeperunt cum timoré Domini, amp;impacientiamfùam,Sôin3P’\'nbsp;’ perium murmurationis fiif, cotra Dominum protuleruntjextct*^nbsp;nati fiinc ab exterminatore, amp; à ferpentibus pericrunt.Et nosnbsp;non ukiicamur nos pro his quæ patimur,fed reputantesnbsp;noftris haecipfa fupplicia minoraefle flagella Domini, quafi^^*’’nbsp;qui corripimur,ad emcDdationem,8C non adperditionemnbsp;eueniffe credamus» Deinde amp; ipià Oratorium fuum ingr^^*^’nbsp;cilicio fe induit,nbsp;nbsp;nbsp;cinerem fuper caput fiium pofùit,Si profterO^^^

fe Domino, longam quidem orationem habuit,quam his tafl^^^ !«ditlï c **^’'^*^ conclufit. Non in multitudineeft uirtus tua Domine,nbsp;equorum uinbus uoluntas tua eft, nee fûperbi ah initio placud^’.^,nbsp;tibi, fedhumilium,8^ manfuetorum fem per tibi placuit depreta^^'nbsp;Deus coelorum, creator aquarum, amp; Dominus totius creaturaf/’^nbsp;audi me miferam deprecantem, amp;dctuamifericordia praefiu^^^nbsp;tcm,amp;c»nbsp;nbsp;nbsp;Eodem remedio ufa Hcfter,amp; ipia populum ludafo’’*!.

Artaxerxis Regis Iiberauit.^ tribulatîo- Dominum Deum Ifrael dcprccata eft. Domine mi,qui^nbsp;ne maxima nofter «s folus, adiuua me folitariam, amp; cuius praeter te nullu^nbsp;conftiiwtac. auxiliatoralius.PericuIum meumin manibus meiscft»Audjuiànbsp;tre mco, quod tu Domine tuli fles IfracI decundis gentibus,S^^nbsp;tres noftros ex omnibus retro maioribus (üis,ut pofsideresnbsp;tatemfempiternam, feciftiep eis ficut locutus es. Peccauimus in^nbsp;fpedu tuo, Sc idcirco tradidifti nos inmanusinimicorumnoU^^^nbsp;rum:coluimus enim Deoseorum. luftus rsDomine.Et nuncOnbsp;C'S fiifïicit, quod durifsima nos opprimunt feru itute : fed roburnbsp;nuwufuarum, Idolorura potentiae députantes, uolunt tua mutanbsp;proniii*quot;

-ocr page 209-

LIBER ctyARTVS CAP« lit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17^

promifla,8^ delete hjereditatê tuam, clauderc ora laudantfum te, at(Ç exdnguercgîoriâtcmpli Si altaristui,ut aperiant oragentiurii,nbsp;ÔC laudent Idolorû fortitudinê,ôô prgdi'cent carnalemregem in lèm-piternù. Ne tradas Domine fceprrü tuû his,qui non (unt,nc rideantnbsp;ad ruinam noftrâifed conucrtc conßtium eorûfiiper cos,ÔC eu,qui innbsp;Oû8 ccepit ifuire,difperde. Memento Domine,amp; oftêdc te nobis innbsp;tempore tribulationisnoftræ, amp; da mihi fidutiâ Domine rex Dcoÿnbsp;ïû,et uniucrfg poteftatisUribue ièrtnonê copofitu in ore meo,in connbsp;Q)edu leonis, amp; transfer cor illitis in odium hoftis noftri, ut amp; ipiènbsp;pereat, amp; cæteri qui ei coniêntiunt.Dcus fortis iùper omncs,exaudinbsp;üoeem eoru,qui nullâaliam ipem habent, amp; libera nos de manu ini-inicorû,et eruc me a timoré meo« Sic Azarias unus ex tribus pueris. Oratio* A*nbsp;qui aperiens os fuum in medio ignis, dixiuBencdiâus es Domine xarix inca*nbsp;Fatrum noftrorû, 8c îaudabik ÔC glorioiùm nomen tuu in ifculaî mino ignis«nbsp;Quia iuftus es in omnib9,que fecifti nobis,et u n iuerfa opera tua ue*nbsp;ra,ôt ui? tue r e ag,ec omnia iudida tua ucra«Iudicia enim uera fecifti,nbsp;iuxta omnia qu?induxifti fuper nos,amp; fuperciuitaté fanââ Patrumnbsp;noftrorû Hierufalem: Quia in ucritate 8c in iudicio induxifti omnianbsp;hfc propter peccata noftra.Pcccauim9 enim,et inique egimus recedenbsp;tes à t€,et deliquitnus in omnib9,et prgeepta tua nô audiuimus, ne^nbsp;obferuauimus,ncc fccim^ fîcut prfccperas nobis,ut bene nobis eiîêr»nbsp;Omnia ergo qug induxifti iüpcr nos,amp;: uniuerià qug fecifti nobis,innbsp;uero iudicio fecifti, amp; tradidifti nos in manibus inimicoru noftrorunbsp;iniquorü,S: pefsimorUjptfuaricatorü«^, amp; regiiniufto,8^ pefsimonbsp;ultra omnê terrà.Et nunc nô poflumus aperire os:côfufio ôé oppro*nbsp;briû fafti fumus ferais tuis,et in his qui colut te«Ne,qugfumus,tradasnbsp;nos in perpetuS,proptcr nomê tuû,Si ne difsipes teftamentûtuum,nbsp;neep auferas miiêricordiâ luâ à nobis,propter Abrahâ diledû tuû,8Cnbsp;ïfaac (èruû tuum,amp;C Ifraël iàndû tuumîQuibus locutus es,poMiccns,nbsp;quod multiplicares fernen eorum ficut ftellas cedi, 80 ficutarenam,nbsp;quæ eft in littore maris : quia Domine imminuti iumus,plu(quâ oni'nbsp;nés genteSjfumufq^ humiks in uniuerfâ terra hodie propter peccatanbsp;noftra« Sic Daniel in captiuitate pofîtus,primû quidê peccata nonnbsp;tantûpopuli lui, fed etiam (ua côfeflus,deinde ad hune modû orauit. Orationbsp;Et polui faciem mea ad Domïnû Deum rneum rogare,et deprecari Oanielis.nbsp;inidunqsjacco cinererÔi oraui DominûDèummeûjetconfeiTusnbsp;fum,amp; dixi.Obfecro Domine Deus magne 8i terribilis,cuftodieusnbsp;pads ÔC milêricordfam diJigentibus te, èc euftodientibus mandatanbsp;tua. Peccauimus, iniquitatem fecimus, impie egimus,8ô recefsimusnbsp;declinauimus â mandatis tuis ac iudicijs. Et non obediuimusnbsp;ftruis tuis Prophetis, qui loquuti lunt in nomine tuoRegibusno-^«s,Prindpib9 noftris.Patribus noftris,omnicp populo terr|.Tibinbsp;E)omiûe iuftina,nobis aût côfufîo faciei : hait eft hodie uiro luda,8C

habicatoribus

-ocr page 210-

tSO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D. BRVNl DE SEDITIOSIS

habitatoribus Hierufalem, 8C omni Ifraêl,^^bis qui prope fünt,S^ W* qui procul in uniuerfis terris,ad quas ciecifti eos,proptcr iniquitat^’nbsp;eoriïjin quibus pcccauerut in te Domine» Nobis côfufio faciei,R«§^*nbsp;bus noftriSjPf incipibus noftris,ôd Patribus noftris,qui peccaucrw^»nbsp;Tibi aût Domino Deo noftro miiêricordia amp;propitiatio:quiar^'nbsp;ccisimusàte,ôdnoaudiuimusuocê Domini Dei noftri,utambula'nbsp;remus in lege cius,quam poiuit nobis per feruos fiios Prophetas»b^nbsp;omnis Iff ael prguaricati funt legê tuâ,ct declinauerût,ne audiret

Deut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftillauit fùper nos maledidio ÔC deteftacio, quæ fcripta“^

in libro Moy ß fërui Dei quia peccauimus ci. Etftatuit ièrmoö^* iùos,quos loquutus eftiùper nos, ÔC iùper Principes noftros,qu**^nbsp;dicauerûc nos.‘ut fîiperinduceret in nos maIûmagnS,quale nuqu^^Jnbsp;fuit fub omni cœÏo, lêcundû quod fadû eft in Hieru(àIë»Sicuc fcfiP^nbsp;eft in lege Moy fi, Omne malum hoc uenit fuper nos.Etnbsp;mus faciem tua Domine Deus nofter, ut reuertcremur ab iniquit^^*'nbsp;bus noftris,8^ cogicaremus ueritatê tua.Etuigilauit Dominusnbsp;malitiä,et adduxit eä fiiper nos Juftus Dominus Deus nofter innbsp;ribus fuis,quæfecit:non enim audimus uocê eius.Ec nunc Dotn’^^nbsp;Deus nofter,qui eduxifti populu tu5 dc terra Ægypti in manunbsp;ti,amp; fecifti tibi nome iecundS diem häczpeccauimus Domine innbsp;nem iuftitia tuä.Äuertatur obfecro ira tua,amp; furor tuus äciuitat^nbsp;Hierufalem, 8lt; a' monte fando tuotpropter peccata enim noftf^’,nbsp;iniquitates Patru noftrorû,HicrHiàIê,amp; populus tuus in opprol’^^^nbsp;iunt omnibus per circuitum noftrü.Nunc ergo cxaudi Deus nol^Snbsp;orationê ferui tui,8lt; preces eiustamp; oftede facie tuâ iîiper iàndua’Vnbsp;tuû,quod defertû eft,Propter tcmetipium inclina Deus meus auf^^nbsp;tuâ,amp; audi:amp; aperi oculos tuos,ÔC uide deiblationê noftrâ,etnbsp;tem,fuper quam inuocatû eft nomen tuû.Nec^ enim in iuftifîcaU^^nbsp;bus noftris profternimus prcces ante faciê tuâ,fed in miièrationiP“^nbsp;tuis multis»Ëxaudi Domine, placare Domine:attêde,amp;: facN^^J^nbsp;reris propter temetipiùm Deus meus ; quia nomen tuû inuofat*^^nbsp;Si ergo qui tanta iândtf^

Conclufio ftipcr ciuitatê, ôd fuper populum tuû. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-1quot;

huius Ca» prædfci fuerût homines.ut ignes amp; Lconcs circa Ce innoxios pituli.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ö .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

rint,non dubitarût in tribulationibus. Domino peccata fîia coH^ èC ad diuinam clementiam atlt;]^ mifericordiam confugere înbsp;magis nos peccatores,reditionum bellorumcp procellis obruti?^’nbsp;tribulatione, primum quidemdepeccatis noftris panitentiam^^^nbsp;mus,ac deinde pace i Domino po(cemus,qui, ut eft unus idemc?nbsp;rus author pacis,ita amp; pacem folus largiri potefttnon folumnbsp;raneam illam,icd etiam quam in Hituro (æculo,cum iândisnbsp;Pfiifl». jLf,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habebimus fempitcrnam,Ipfe fîquidem Deus nofter

ÔC utftus, adiutor eft in tribulationibus,qu^ inuénerunt nos

-ocr page 211-

liber QVARTVS CAh Itit* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lit

Scditiombiis in tempore occurrendum. eJJèj,

Caput JIII*

Mplorato aduerfiis fedidofôs di'uino auxflio, liiigt; mana quolt;^ remédia (ânandis feditionibus adhi*nbsp;bendaerunt.Eflautcmcadcm feré ieditionum (e^

J dandarum ratio, quf curandorum morborum cor» poris^QzUemadmodum enim in curandis morbis, Simdituddnbsp;«««nâBBaa primum cauße morborum, corundem^ quaîi^attsnbsp;nbsp;curan»

^nquiruntur,quiDus cogQids,tum deinde remédia fgrotis adhiben- dis morbis» ^’^•QzUininipfâ etiam cura ratio habetur,ucaliartpentinis, nubnbsp;tam moram patientibus : alia diuturnis morbis,quos Chronicosnbsp;filedici appcl]ant,mediànx adhibeantur, Ita Si in dcpellendis i cor-porc Rcipublicaefeditionummalisyprimumquidem (èditionûcau-Êe inuefbgantur, ac bis ipiîs cognids, tum eorum medendorum cura (ulapitur,amp;: alia^ito 8C aperte ortis fcditionibus,anaclaocüluoanbsp;coiicepds,ac paulatûn glÜccndbus* amp;c düa, rurfîis in principio, aîia innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

mcdio,amp;^ in fine remedia adhibentur* Ac primum quidem Vt'fn tcmgt; lt;d generaliter in fedidonibus fedandis, comprimendisçp min- pore occurnbsp;guendis obfèruandum eftjUt undecUcp uelubicuncp ortis fed-tioni- tâturfcâi^nbsp;bus, in tempore occurratur, immo ncetianiorianiur,proiiid. atur. donibus.nbsp;Nam in fiuilium difeordiarûmorbis locum habet, quod dicitur;

Vrincipi/s ob/la^firo medicina paratur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuîd. lih. dé

Cum malapcrîongas inualueremora^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rtmclamcru»

Fit enim Qpe,ut ex paruo membri uulnufculo un/uerfûm corpus Vuînus» infidatur,ac candem,nin in tempore conuenientibus remedqs occurratur, intereat,8ô penitus confiimatunScintina ra parua eft,amp; penê Scintilla.nbsp;dumccrnitur,nonuidetur:lêd fl fomitccomprahenderiGamp;nutri-menta fui,quamuis paruus ignis inuenetic,mania, urbes,lati{simosnbsp;(àltus, regiones^ confumiunbsp;nbsp;nbsp;Fermentu quoc]p res modica uidetur Permentô.

nihiUjfed cum farina coniperfum, totam maflam fiio uigore cor- iiieronymui ruperitn'nillius uim tranfît omne quod mixtumeïl.nbsp;nbsp;nbsp;Ita ôd iedido

quxltbâcx paruis quidem initijs efl;,fêdqux paruo tempore,nifl 44 tnox exdnguitur,in immenfum crefeit, 8^ non fblum domos, ui'cos,nbsp;8^ duitates, iêd etiam prouincias. Si amplilsima Régna pcruagaîur:nbsp;maxime uero hærcfls Sc dodrina perueriâ, quæ ab uno incipiens, Hærcfisnbsp;uixduos aut très primum in exordio rcpcritauditores.Scdpaulatim cito crefdt»nbsp;cancer ierpit in corporcjamp;iuxtauulgare prouerbium» Vnius pecu-disfcabieSjtotumcommaculat gregem. IgiturSC IcintiUa ftatim utnbsp;apparueric,extingueoda eft,amp; fermentum a' maflâcuidnia fenjouen-diuu»Sccaadsputridæ carnes, Icabiofùm animal a caulis ouiumnbsp;ex* repeUendums

-ocr page 212-

Gal,f. pfccMbüt quicunqi p€clt;auerje,moriatur)bpiriLuuarocarnemuiii‘ cente,uïUcoius,Qui cnimnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deiforuit (quodfit Ipiritu) uitam h»*

R«», 8. bebit. jLcx eniEQ fpxritus uitæ «n Chrifto Ieamp;, hbcfat â lege peccad monis.Et ut prudentia carnb mors eftï osl prudentia fpirbis uita.S^nbsp;pax.Etn autem carnis aduerfiss ipiritum perpétua pugna Ht^ad fin«^nbsp;etiam ufep uitæ nofbrgperduraturattaaicn 8ó in manu iùatiiâorianinbsp;habet fpiritus.Q adiutus graiiaDei (qu? nunquam inuocann décrit)nbsp;ab inim'orebdlanri carn!,idcil,cooaipi(centi3e cius, non confèntiat»nbsp;Au^jlib, catrâ Atubi ieftiel atcÿ iterum cami frenum laxauerit, amp; concupifeenti?^nbsp;rorutMtSnbsp;nbsp;nbsp;pus induKèrit, paulatim peceandi confiietudine fubrepence, ita

mam pernidofadukedo 8^ uoJuptas coniuetudtne implicate ut P®' fteauincerc mm pofstt,quodipia(ibi pcccandofabricatacftîP’'^nbsp;peer quod Sc femd proftrata uilt;îfa, in perpétua conRifîonenbsp;ProafrEi«. Scignominia. luxtaillud. Imptuscum inproiùndumuencr/tpeet*^nbsp;torum,coiiCeinnit:ÔC lequitur eum ignominia,8C opprobrium.nbsp;Domeftica Sie in domo diircnticniibus inter fe patrcfamiiiàs,ôC qs, qui dus P®'nbsp;feditto.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teftati fixbiedi fiintîfacÜc quidem ea difcordia,ab initio coiaponi

a-».« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MIOnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aa* gwvcwnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

tiones Gracchanx, Apuldanx,Sc aliæ,qux ab initio facile comp®’’’ potuiifent.ubï aîiquandiu rcpultæ,ac deinde reiùicitatæ recruduetiif»nbsp;non folum non extindae,fèd etiam ex his bella fbdaîia,d«iliagt;Sinbsp;uiiia,fùboTCa fucrunt. Ita Arrius in Alexandria una fcintilUnbsp;fed quia non ftatim opprefla eft, totu orbeni cius flamma pop®^^^nbsp;eft. Sir narua initia fiicrtint Huftiticac faâionis. Cluæ ab inid®

fiepe uidimus»

Owl li^ tde rfmelaoiorit.

-ocr page 213-

UBER QVARTVS cap, V, fiatjocutti ttotihabcnti’n eoruperfonis, quos damtiatoa (latîm pu-niri publice intereft:Vt font infignes Iatrones,ucl ftdttionum cond'nbsp;latoresjuel duces faâionum.Inhis (iqui'dem caufis,ubi latro tnanife- ^[„/lorupj^nbsp;ftus eftjuel feditio prærupta, fadioij cruenta, nd alia iufta caufa,ap^ ini. tefia,nbsp;pdlatio excquutionc non l'mpcditînon pœnæ feftinatione,fcd præ^nbsp;*icniendi periculi caufa.Tunc enitn punire permitrii PradcSjdcindcnbsp;literis excufare. Sed nec ita tarnen feftinabit prudens Irenarcha, ifjnardianbsp;quin omnia bono confilio,nihil prgdpitater agatteius mcmor,quod confilionbsp;prouerbio dicitur. Qui nimium properat, ferius abfoluit:8^ fæpe fit, agat,nonnbsp;ut ingenio niagis,quam uiribus profidatur.Cuius rci pulchru(ane amp; præcipi^nbsp;mcmorabileexemplum,noftra3etate gdidftlnuidiisimus 8ó Glorio-fifsitnus Imperator Carolus,huius nominis Quintus, qui immêfamnbsp;feditioforu atcç rebellium multitud{nc,quæ nullis uiribus uind poflenbsp;uidebatur,ipfc quafi ociofos,confilio,amp; prudêtia fua,nuUofuro Gn-guiae,fuperauit,8c ad obedicntiam fuam rcdegit : ut uere de co dietnbsp;pofsit,quod olim prouerbio eelebratu eft. Sedendo uicit Romanus.

T^trtmiSijs Monaflicxfidttionï^,

Am uero ad ipedes ipias ftditionu de{cendimus,uc carûitam generalia,amp; qux font omnibus comunia,nbsp;quamfpcdaliaremcdiaexpliccmus. Interquas pri-J ma eft Monaftica, carnis uidelicet aduerfos fpirt*

Î1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rebcllio:amp; Ipiritus aduerfos came pugna.Qup


rWmerito internu homtnisbellumdidturzquiaintcr fpiritum amp; carné geritur.Qua: ctfi inter fe difcordent,tamen à Deonbsp;fommo Opificc in hoc creata 8C coniunäafont, ut mutua inter casnbsp;diet pax 8ê Concordia, quæ Ôi perpetuaerat futura,nifî propter ino-bedientiam primi hominis turbata fuiiTet, 2lt; io perpetuam quafi dpnbsp;ftordiam commutata : ut quamdiu uiuit homo, ucrum fit, quodnbsp;Apoftolus dicit. Caro concupifdt aduerfos fpiritum, amp; fpiritus ad- lt;3411.j.nbsp;uerfos carnêJtcm. Video aliam legem in membris meis,repugnan- Rom.?,nbsp;tern le gi mentis mep^Quin et ceflàbit aliquando hpc difcordia,quan-do feiiicet feminabitur corpus animale ,èc reforget corpus fpirituale.

Tunc enim caro nihil concupifeet aduerfos fpiritum ,quando 8C ipfa ’* ’ *' * fpiritualis uocabitur. Quoniam fpiritui non folum fine ullarepu- Awg.iwljLdenbsp;gaanua,uer5 etiam fineullacorporalis alimentiindigentia, inxtcr- oontMje«t.c.8.nbsp;num uiuificanda fubdetur.nbsp;nbsp;Eft aut teterrimum amp; exitialc bellum, Teierritnu

quod aduerfos fpiritu gerit caro,qu3e 8lt; magoa fecu fert incomoda.

Caro enim eft,qu3c animam perdittcaro cft,qu3e recipit inimicu cum 5. fpidts. uitqs.Eadcm caro feminat homiddia,feminatfornicatione,feminatnbsp;concupifcetiam,fcminat rixas, feminatlib{dine,fcminat Idolatriam,nbsp;ftminat cupiditatem/cminat foperbiam,8lt; inter fratres difeordiam, p^monc 4?.*nbsp;Q^ q feminat

-ocr page 214-

lt;«4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;». BRVN! BE SKDITIOSU

(cminat inuidiani,fdiiinat cotraDeutn bïaÿhemiaiii,prouocat fshi' (mata, irritât hsEref«s,8i intra Ecdcfîâ Dei infert diuifioncs,amp; ifli^nbsp;populos Chriftianos pooit ofièndicula, Sgt;C intergentcspugnas,8^nbsp;interconiàngui'nitatç mutationes.Sd quod pcius cft,in corda feruo^nbsp;rum Dei diueria cogitationu genera imoiittiu Pugnâ carnts mox,ßnbsp;Bellumnbsp;nbsp;nbsp;Caro euaferit uidrix, (equitur beUumconfcientiæ* Vtruq^ iànc horrp

Aug. in tjumtione,nbsp;fftl.io.

TPfii « b 8«

Ad Dcum pacis con«nbsp;fugcrc.nbsp;Vfthio,

Pugnarc contranbsp;carnem,nbsp;Rom. 8»

Rom,!}.

confdêtiac. bije^utquod nuUafugaeui£areIicet.Quocult;jn.fugimus,hrj holies nos lèquunturjCarnc nollratn nob]{cûportaaius,fed nec cft,quolu* ,nbsp;giamus.Quicquid n. uolumusjugerc poflumasxolcientiâ noftrairfnbsp;fagerc nÔ poflûmp. Intra in domu ïuam,rcquiefcc in kdo tuoîlncr»nbsp;in interiota^inttrius nihil habere potes, quo (ugias a confóentiatu»»nbsp;fi te rodiunt peccata tua.Sed nec Deum higerc poteR p£cca£or,quO'nbsp;modo times ira Del dicit.Quo ibo (piritu cuo,et quo à facie tuafo'nbsp;giamcSi alcendero in ccelura,«: ibi es J fi defeedero in lnfcrnS,ades»nbsp;Ad ledandum igif tam atrox, quod intra nos latet, carnis aduef*nbsp;fils n os 8^ conlcientiæ noftræ beÜum,primu omnium ad Deum p»*nbsp;cis,quem fiigere no poffumusjconfugiemus, ab illo opem peteOJU^»nbsp;ad ilium dicemus. Efto mihi in Deum protedorê,Sd in domu rdt^'nbsp;g^jUtlaluumme fadas^Quia fortitudomeaamp;refiigiummcûesti^»nbsp;amp; ,ppter nomen tuum deduces me,amp; enutries me. Deinde amp;nbsp;quantû in nobis eft,coutra carne noftrâ pugnare debemus,nbsp;fi carnali concupilcentiac conlèntientes, fecundum camé uixcrimu*»nbsp;morieraur:fî aût (piritu fada carnis mortifieauerimusjuiue® u$,utl®'nbsp;quit ApoftoIÿ.Tum aût côtra carne pugnabimus, fi membra noß^nbsp;mortificauerimus,quac funt (ùper terrâ:id lt;ft,fornicationê, immu^'nbsp;ditiam,irâ,r{xâ,ut Apoftolus admonet,qui amp; alio îoeo didt.Cut»*^nbsp;carnis ne fcceritis in concupilcentijs ueftris.Cgtcrû caro mortifît»^^

Aug,iefalnta, turper abfb'ncntiam in ieiunqs, orationibus uigilqs. Nam , ifceK.c.ff4, fiaiilib? rebus,8c caro domaf, et diabolus exterminatur,qui carfl^^^nbsp;«.Cor.M.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

loh.bcsr».


poteflate habet,no aût anima,dicête Apoftolo^ Dat? eft mjhi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

lus carnis rae3c,angclus Sathanæ,qui me colaphizet. Et in carne nbsp;nbsp;nbsp;;

£fgt;hef.s.

tentatus eft ä diabolo,dicêtc Domino. Et data eft et poteRas a mino in facultates eius.Et iterû.Dabo tibi iKum in poteftatc,nbsp;anima cius.Ac proiiidecotra diabolum etiam pugnâdum eft, qt*‘nbsp;ipft concinuûbellum contra nos gerit,ut fupra oftcndimus.CarO^^nbsp;aût polsidet diaboîus,qui amp; in carne noftra feminat lèraina (03»^^^nbsp;eft,homi£idia,foraicationê,concüpi(c€ntià,hbidinc,irâ,rixam,cht^nbsp;tatê,fiipcrbiam,furtû,et omnê fuggeftionê malam,dicête Apofto^^nbsp;Non eft nobis colîuctatio aduerlus carné 8lt; (ànguiné,ftd adult;t'«nbsp;(piritus aëris huius,aduerlus (piritualiain caîeftibus.Hacc (êmio»4nbsp;recipit, in carne feminare dicitur, ac propterca de carne quot]^nbsp;corruptionêjUt inquit Apoftol^. Eft igi^ infeftiisimus hoftis «nbsp;diabolus,qui nun^ non circuit tanq leo rugiens,quærensnbsp;uorctjtaato forraidstbilior,quanto calIidior.Eft muerlutus hoftis

1

1

-ocr page 215-

LIBER QTARTVS CAF, ^4

ac tortuoCis (ut toquit Aüguftinus, cui'us uerba ÔC hoc loco rcpcterc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

libct,quan^caîpïà lùpraquoc^Iibro tertio rcccnfiu’mus)nec facile deprehêdi poflunt circuitus uiæ eius,flec cogtiolci fpecies uultus eius,nbsp;niß dominus illuminet. Nam nûc hic.nûc illic, nue agnu, nunc lupu,nbsp;nùc tenebras,nSc lucc le oftcdit.Ec iîngulis quibuslibct qualitatibus,nbsp;locis 8c temporibus, fecûdumuarias rerûmutatiotîes,uàrias exhibetnbsp;têtationes.Nâ ut triftes decipiat,triflatur SC ipiêîut gaüdentes illudat. Varix tcti«nbsp;fingit feSC ipfi gaudcrcîut ipiritalcs defraudct,in angelû lucis iè tranf tanonesnbsp;hguratmt forces comprânac,apparetagn2:uc mites deuoret,apparctnbsp;lupus» Vnde nô folum in carnis operibus,qu£ de fadli cogno^ûtur,nbsp;uec taotû in ipfis uitfjs t fed in ipfîs ÿiritalibus excrc(tf)s laqueos ab-fcôdit fubtiles,8c fùb uircutô colore,ipfa uitia ioduit,8c tranfmutat lenbsp;in angelum lucis »Has igituraftutias quis agnoicct C Quis rcuclabitnbsp;ipedem indumenci eius,Ô^ gyrû dentium eius quis agnofeet C ÔC ab-Icondtc Ggittas fiias in pharetra,8ô laqueos iùos abicondit iub fpecicnbsp;luds. His ÔC multis alqs machinis,danculum adorit nos inimicus illcnbsp;noiler filius Belial : Ideoq» SiC (ortitamp;r côtra ipfum pugnetnus neceflenbsp;efl:»Nec deiùnc propugnacula 8C arma,quibus ilium nô (blum a' no ppjnbsp;bis propellarausjfed etiam profternamus. Ac primû quidem propa- Propu-gnaculum,quo c5munimur,eft curris illa,de qua in Pfalmo dicitur. gnaculanbsp;Turris fortt£udinis,à fade inimid» Turris hgc Chrift? eft,ad quem ”nbsp;fiigientcs,non folum telainimid diaboli per toc loca, tempora, ÔCnbsp;occafiones contra eos inßdiantis, euitabunc : fed etiam in ilium,quje TTurns fornbsp;uoluerintfccuri ipfi iacuIabuntur,QinTq«is igîtur tutus eficuult,ne tîtudiniseftnbsp;feriaturi diabolo,ad turrim fortitudinis fagiatChriftum,adquani Chnftus,nbsp;diaboli iacula nun^ pertingere pofluntzNec tutus taotû â diaboli ia-oïlis erit,qui in hanc turrim intrat, fed ipfe etiam in inimicû diabo-lum tela iaculari poteric,quibus ipfo feriatur,ÔC uincatur* Hæc ni-tUirumfiinCjUerbum Dei,fides,fpesgt;opcracharicatis,SC oratioîApo-pofsiogftare aduerfos infidias diaboÙ.QuoniamnoneftnobiscoI-ftolus armaturâ Dei appellat, Induite,inquit,uos armaturam Dei,utnbsp;ïuâ:atio aduerfus carné ôC iânguinc,iêd aduerfos Principes ÔC Pote- dj^bSum^nbsp;ftaces,aduerfos mundi redores tenebrarûjContra fpiritaba nequitig,nbsp;in coeleftibusrpropterea acdpite armaturam Dei, ut polsitis refifterenbsp;indie malo,8c in omnibus perfede ifare» State ergo foedndi lum-bos ucftros in ueritate,8c induti loricam iuftitise, ÔC caldati pedes innbsp;præparationé Euangelij pacis,in omnibus fomentes foutum fidei^innbsp;quo poisitis omnia tela nequifsimi ignea extinguere;ÔC galeâ (âlutisnbsp;aflûmitCjÔC gladium fpiritus,quod eft uerbum Dei, per omne oration? ÔC obfecrationc orâtcs,omni tempore in fpiritu. Omniu aût Efficacianbsp;maxime orationc dominica aduerfos infîdias diabolinos tuebtmur, orationisnbsp;qua nos Dominus coeleftc Pâtre orarc iubet,nc nos permittat induci Dominkj.nbsp;in tentationemrHoc fîquidem taâus iaculo, non audebit ad nos co-

Q,^ iq minus

-ocr page 216-

____ _ D, BRVnI BE seclTiosis

tninus acceder(«Sdt cni'ni initnicus nofler diabolus, qui (c bis artuif tuentur,cos Gue dubio aducrfus ipGim uiâoriâ obtinere.Nelt;| enfinnbsp;ffit.17, ignorat,quoditi Pialnio didc Dauid.Quoniatn in tc,inquic,lt;ripitfnbsp;iterumdn Deo faciemus uirtuceEQ,amp; iplêad nihilumnbsp;deducecomnes tribulaotes nos. Sdtaiain Dcum fèmper para'nbsp;cum cfle^uc nos à centatfonefubi opemeius iaiplorauerimus)eripiat|nbsp;i»CoMo, Apoftolo Paulo dicentc.Fidebs eft Dcus,quï non patietur nos ten'nbsp;tar/jfupraid quod poHùmuszfcd facict ctiâ eucencatione prouetutn«

Dcreniedij5jJ)omtflîCctfcdttionfSy (Japut

Oraus ex marito amp; uxore,parentibus Sc liberis,do' I mino Si ferais conftat.Inter quos,quicgteris ornai''nbsp;bus dominacur, paterfamilias; qui autem ilii pareai^nbsp;familia appellantur. Eli autem ita natura compænbsp;ratum,ut manlus uxori, parentes liberis,ôi dominénbsp;lèruis dominentur.Natura enim imptrantÔC do'nbsp;minantur, qui menteproljgt;ieere poOunt ? Qui autem corpore, quilt;^nbsp;imperatumfuerit5prællarepoflunt,naturaparêt.Atuxor Ôi feruus,nbsp;quafî inllrumêcafunt illa generatio nis;Iiic uero cxequutionis,corun*nbsp;quæprudentis mariti 8i domini confilio fuerint prolpcôa.Vtini’^nbsp;enim maritus uxore, tanquam inftruracto ad procreationem IiberOquot;


Vxor ias ftrumêtumnbsp;ad genera* rum,qufbus deinde tofa domus propagatur.Nifieniïn mas amp;nbsp;tionem,nbsp;nbsp;nbsp;mina ad generandum coniungerêtur, nec liberos domus nee feruo*

haberet. Scruo autem utitur dominus,ut eaquæ ad (uflentandani familiam neceflârfa efïc proljjexerif, opere iplo exequatur. Lfberdnbsp;uero tuni procreatjtum hontfte educac, ut quos ualentes ipfi iûo l*quot;nbsp;bore tuentur 8^ alunt,moximbecillcsobieniuni faâi, uakiuibi^

a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rr'

Ofconomifo» cadeoi reported a qui uiuerc ipfi perpetuo non pollunt, etiatn nidquot; r«»»c.j, J *nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—


tuiin fîïqs uiuant,8^,ut didïblet^natis natorum.Exduabu» igfturl^ dctatfbiis domus coaleicit,mariti 8^ uxoris,domini et ierui. Vndcnbsp;Heßodus Poeta dixit.o’mov /iev ix yuvtwxxTt amp;ûüv3’ Stfo7Hf«.Idnbsp;Primuna 2cdes,ddndc uxorem,fode bouem agricoIantem.Hicpi'^nbsp;dpue ad uiâum,illa ad liberos îquo locc per mulierem ctiam uim^nbsp;intelligit, ÔC per bouem aratorê (êruum, Si reliquamadcomparaænbsp;Lepes con. ufâumneceiîàriani pofTelsionemî Bos enim paupcribusnbsp;cordiæ in*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sutetn certx kges^ tara confugum inter le,

ter uiruni domini ad reliquam famfliam.quibus cuftcditfs,concordiafouttd» Si uxorem, Negledtis uero,diicordia lèdirio in fodetate domcfticaconcitatd'nbsp;Concordia inter uirum Si uxorem bis maxime legibus conferua^^*nbsp;Prima, Vt inter eos iniuria €elîèt,utconuitia,araatoria medicaHî^f^nbsp;Arill lib i odcrata caftigatio,Ôi fî qua liint Gmilia. Secuda, Vt ab extern®nbsp;CKonàmîèo» iUegiiimo concubitu abftineant:Eftenim façracilsinia nupd*»’^nbsp;r«n» c.4, làiiojdeocj nec ferere debent coniuges, unde nafd quicquam n® quot;

-ocr page 217-

tIBER QVARTVS cap, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;té7

icntîet fi fruâ? gignât,corû cos pudcat,ct quos maxime ceïcôtTcr-lia,Sicucnercutâiur,ut necp prçfentes egeant,n«utcumab€rût,ab- STet cï» ftinere ncqucant : fed ltaaflùcfadendum,ut amp; prffeiîtes abfentt» repud.gl. i«c.nbsp;finis habeant.Etfihî,qui longinquis fuerât onus fui temporc regio« q«cw«Hmo.nbsp;îiibus feparatijintcr feconuenerinc,8lt; fiuir adperegrinacotcnderic,nbsp;nüUaIoDginquitas,nuUa abfentia,côplalt;ïtâ minuat charitatc.Eadcm fiigitùrginbsp;Icx prgfentcs abfentcscp coniungitadcni ucro uincuîum inter diftan« W c.fie lit Jnbsp;tes confiftcccsjconiügalis cbaritatis iura conftringit.Eodem iugonbsp;benediflionis utriufeÿ collafociantur, ctiamfi alter obeat feparataru Ej(rf(neroc,7gt;nbsp;regionu longadiuortia ; quia non corporis lt;cruice,fed métis»iugumnbsp;gratiac r eceperunt, Sed SC cam pudieitif legem fet uabit uxor,ut adnbsp;«pfam uir, non ipla ad uirû accedere uidcatur : neep «nim deuitarc ui^nbsp;ru debet, fed ncc tarnen ipfa prior têtare. Vt enim hoc mcrctricis eft, pIwMkW- w»nbsp;it»pudentis:fic Slt; illud faftuofg,ncc usrû amantis.nbsp;nbsp;nbsp;Sunt amp; pro- pra-ceptis wu

prif leges uxoris.Prima,Probâ tnullcrê omnium,qu£ intra pnuatos parietesfeint, domina cfleoportcttquçaûtforisfiint,curabitmarit?,nbsp;In c»ten's omnibus niulier uiro parebit, nec quit q corum curabit autnbsp;traâabit,quæ extra domum uel publice ucl priuatim aguntur; Ne cinbsp;aecidat,quod tnatri Papyrrj Prætcxtati, quæcum fifum p£rlt;.ontatanbsp;eirct,quidnani Patres in Senatu cgiffent^nam amp; puer cum parentenbsp;fuoin curiafuerat) Papy rius fcftiuo mendacio matrem,quam nimisnbsp;turiofe négocia ad fenon pertinentia curare intelligebat, eludens.

Aéium cft(inquit)in Senatu.utrfiuidereturutiliuSjCxqjRtpublica fXmi. eflèjunus ne utduas uxores haberct.an ut una apud duos nupra gHIwnbsp;effet.Quopueri refponfo decepta mater, alias quoej matronas, ipfa ! £gt;.*.nbsp;quanquam imprudens fefeîlit. Siquidempoftridie cumlachryman-tes, atlt;ÿ obfecrâtes crarct,V oa potius ut duobus nupta fieret, quamnbsp;tit uni duæ, errore earum patefado ,ludibrio Senatoribus habitænbsp;difeeflerunt, Sccunda,Non permittet proba mulier quenquamnbsp;domûingredijfinepræceptouiri. Sumraopere enim formidarc debet , qux facile de mulierum corruptione circumferri folent,

Tertia, Sumptu,ueftitu, 8^ apparatu minore etiâ utatur uxor, qua’tn Ne fît eu«; leges ciuitatis permifcrint.Confyderare enim debet,quod ncc uefti-mentorumnitor,necclegantia formae,ncc auri mulPtudo, tantumnbsp;uaktad mulicris commendat{oneœ,quantatnmodeftiain rebus, aenbsp;ftudiumhonefte dccorecpuiuendi, Lyfandri filiabus ueftes mu-liebremcptnundumpracciofumjTyrannus Siculus mißt: eaLyfan-der capere noluit,dicens. Hocornamentum dchoneftabit potius fi- VeriS or»nbsp;lias meas, quam ornabit, Sed ante Ly landru hoc Sophodes dixit, namentumnbsp;Noneft hicornatus ci infcelix:ucr5 dedecus uidebitur tuaeCj^ infania w'uliais»nbsp;mcntis,Ornametum cnimeft(utinquit Crates) quodornat : ornatnbsp;aüt,quod honeftiorc mulicrem facit, T alem uero prpftat no auruni,nbsp;non Smaragdusjuon coedneus colortfcd quæcunt^ graiutatis,mo-

Qz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deriitioaii*

-ocr page 218-

ISS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©? BR.VMI DE SEDlTtOSIS

Fundus muliebris,

luJitb.e^io

deratioüis^Sf pudorfs fpcciemadhibent.QuaQ^ nihil ueut,uxorettgt; honelle quoqi mundida ornatus uti, modo ab honeftatis ÔC pudo*nbsp;ristramicenodiicedat Nam SC natura mulicrcs mudidän amant»nbsp;zî quanbsp;nbsp;nbsp;mundus muliebris dicicur, quo (cilicet mulier mundior 6t»

Nam tali ornatumuHeresetiä (ànâiisimas uGs fuiflc,traditücft»

* Sic enim de iànâa uidua ludith legimus» Et deicede« in domu üiam» abftulit ä fe dlicium,dC exuit (è ueftimétis uiduitatis fust, lauit copnbsp;pus iûum,ô^ unxit iè myrto optimo, 8c difcriminauit crinem capid^nbsp;iui,amp; impofuit mitrâ fiipcr caput (uUm,S£ induit fê ueßitnetis ioctingt; 'nbsp;ditatis iùy,induit^ (ândalia pédibus (tiis,aflumpßt(]i dextrariola,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Iilia,amp; inaures àC annulos,amp; omnibus omamêtis ftiis ornauit fclt^ Ari/Llib tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tamen,ut omnis eacompoßtio non ex libidine^ fed ex uirttttcpP

ptnderit» Quarta,EftprætereamuIieriperc5iünâionêMatrifli®* ni) lex ä Deo impoßta,ut mores uiiipro lege habeat« Quos ß 9^nbsp;ferat animo,facile reget domui: ßn contra,diffidlius* QuintijNot*nbsp;folum in profperis rebus^lecudaq^ Fortuna unanime G: uiro prf ftart»nbsp;8c feruire uelle debet uxor : ueru etiam in aduerßs» Et ß defcôû pad**nbsp;tur rcrum,pauperieq^ prematur,corporis morbo labor et,autnbsp;mentis impotêtia,2equo animo ferat,èC femper optima loquaOir d«nbsp;uirOjObfêquaturcj in his quac iunt lidta amp; honefiaîid folum caucO^»nbsp;ne quid turpe aut indignu Fadat» Sexta,Nec fi quid animi perturb»'nbsp;none deliquerit maritus,in memoria habebit mulier,fed aegritudio»nbsp;ignorantijép afcribet.Nam quanto in his djligctius obiequetur,t»J*nbsp;to fibi maiorê gratiam habebit,cum ab fgdtudine foerit bberatus^ö^nbsp;fi iubente aliquid turpe no paruerit,melius recognofcctad (àoiw*^nbsp;Vna fides reuerfus» Illa quoc^ comunis lex coniugibus data eft,ut unamnbsp;£)C religio fiteantur fidem Chriftfanä, amp; ut in una Catholica religione iicrft^'nbsp;inconiugi- tur. In coniugio ßquidem primfi quæritur religio, non igiturnbsp;b“s.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ducenda eft,n5 Iud?a,n5 alienigcna,id eft,h»retica,amp; omnis à 6d

Abr^am P4« Chriftiana et Catholica aliéna» Prima coniugi) fides caftitatis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

triareba lib.u» eft,ß Idola colat,quorü prf dicanf adulteria,ß ChriftS neget,qui

?• ceptor remunerator eil pudiciti3e,quomodo potefi diligerc dtiameSi Chriib'ana ßt,n5 eft lätis,niß ambo initiati ßnt SacraiJJ^nbsp;Baptifinatis, Simul ad oratione node coniugibus fiirgendunbsp;coniunäis predbus obfecrandus Deus, utalibi docet Ambrou^^nbsp;;;w. (K Quin amp; Ethnicis ca lex fuit,utcuriofereligioncsö^peregrin3^nbsp;ueilibulodomusarcerentur.NuIlienimDeonbsp;fultaamp;ablcondita,grataputabantur,quaea'multere fiebant»nbsp;Epamp; r« ilolus Paulus earn legem prælèribit coniugibus, utunuiquifipnbsp;rem ficut feipfiim diligat : uxor autem timeat uirum fiium.}nbsp;Idem de parentibus 8c filfjs hacc præceptatradit, P’li),^^^nbsp;Çoioffli» obedite parentibus ueßris in Domino : hoc enimiußumnbsp;ra patrem Sc matrem tuam,quod eß man datum primumnbsp;nbsp;P j

mil«ione,iit bene fit db/, ut fis longxuus fuper terram» Et uos

-ocr page 219-

UBER QjrARTVS CAP, Vt lîoîkc ad I'racundiatti prouocarc filios ueftrostlcd educate fllos {n di^nbsp;fdplina,0£ correäionc Domini. Eiufdem lex eft de dominis Sc ftr-^is,quae fic habet.Serui, obcdite dominis carnalibus,cum timoré 8^ ße f^ruos.nbsp;tretnore, in (implidtate cordis ucftri, ßcut Chriftomon ad oculum Epbcf.«.nbsp;^cruientes,quafi hominibus placentcs,ftdut ferui Chrifti, facientes colojf.j^nbsp;^Joluntatc Dei ex animo,cu bona uoluntate ftruientes,ficut Dominonbsp;Sc non hominibus.Quoniam unufquilq^ quodcucj feccrit bonum,nbsp;Hoc recpiet i domino,fiue feruus^iiue liber. Et uos domini eadcm fa*nbsp;flte iHis^remiitentes minasî fcientes^quia illoru 8C uefter dominus eftnbsp;in coeIiSjSC peribnaru acceptio non eft apud Dcum» EtQ aut filijs „nbsp;feruis obediêtiâ,uxori amp; feruis timorc iniungat Apoftol^:tamennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;timoris

obedicntig et timoris in his diucriaeft ratiojq? 8C usrba Apoftoli de* qc obedien lignât. SiquidemobedientixfiliorS 06 ftruofUjtimori item uxoris et tiç inter donbsp;feruorudiueriaiubiunxie.Ad filios n.dicit.Obeditepar«ibus ueftris mefticos,nbsp;in Domino, Ad feruos ueroiObedite dominis carnalibus,c5 timorcnbsp;actremore.Dcuxoredicit.Vxoraättimeatuirü fuum. Quo loco ti*nbsp;mor pro reuercntia accipitur.Dcferuo aut didt : Obeditc cö timorcnbsp;8c treraorc.Sicut igitur inter feruum amp;C uxore metus diuerfitas: ita amp;:nbsp;inter filics SC feruos difcrepat obedientia. Ariftotcles,quod ad ad*nbsp;fiainiftrationê domelb’câ attinet,duas fpedes ieruoru fadt, Præpofî'nbsp;n«H Gue domus procuratorc,8C artificcm,qui quippiam operaturtacnbsp;domino, quidem ad ftruos has leges pr3efoibit.Prima,Præpofito li- Leges do«nbsp;bcraliora,artifidminus liberalianégocia cômittet Secundajîa feruisnbsp;colloquctur, ut net^ infokfccre, nccç remiflôs efîè ßnat : 6C libcralio*nbsp;tibus honorem, operumuero efFcâoribus dbum abundeminiftrct.

Tertia, Aut nihil aut parum uini feruis indulgeat.Nam uini potus Ne feruis lt;tiam liberos infoIeutes,iaiuriofosŒ reddit, Quarta, In (èruis tria uinû»nbsp;funt nccciraria:opus,caftigatio,8i cibus.Ac cibus quidem fine opérénbsp;caftigatione, ubi dcfeeerint, infolcntes eos reddit, 8C ad iniurian-dum proeîiucs.Opus aûtfine caftigatione 8C dbo res uiolcnta eft. Sinbsp;impotentes feruos reddit, Quinta, Suntaut hæc feruis pro uniufnbsp;«uiuf^ dîgnitate diftribuenda, ac melioribus meliora, deterioribu»nbsp;détériora prgftanda. His itac^ mariti ôê uxoris,parcntu 8c filiorîï,nbsp;dominorutç ÔCferuorûjinter fc feruatis legibus, pulchre domefticsÊnbsp;fodetatis conftabit concordia.Contrauero,übi hg ipiâe negleö? ,aucnbsp;minus diligenter in adminiftationc reru familiarium euftoditæ fuonbsp;rintjin quacûcp tandem domus parte id Éat, mox difiôlutis legibus,nbsp;quæfunt ueru fodetatis domefticæ uinculuro, 8c glutinuquoddamj,nbsp;ipfa quoej concordia difiôîuaîur,diirenfîoncs^ ÔC difeordiæ (îibna?*nbsp;feantur neceflê eft. Vcluti ß maritus uitori iniuriam inferat,ucl con*nbsp;tri uxor uiro,aîtero uidclicet in alterutro conuitia iaculantsbus,quodnbsp;tarnen uxori magis proprium cft:autmanusinijcientibus,quodfre- „^arits 6£nbsp;quentîusfblentmarititautfiabfenteuel infdouiro,muîicruiros fîi- uxorem.nbsp;Ipedos aut incognitos ia dômuni intromittat $ maxime uero, ß

-ocr page 220-

19a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D, BRVNI OE SEDITIOSÏS

Difcordta in mohbusnbsp;aut in reil*nbsp;gione.

Terentiiu in AniriaAiltnbsp;S, Sana t.

cumquibus noö dccct,confiietudincbabeat;autniaiores fiimptuî»' quam pro tuendàdignitatc amp; dccoro (ùo^ti comparandis ueftibusrnbsp;Sc relf'quo ornatii 8c mundo muli'ebri faciatraut fi erga ufrum uelnbsp;mium morofa fit,aut peculans 8C procax:aut ß eoru quæ extra donWnbsp;aguntiir,nimis airiofiifoerit,aut marin» corû,qu« ad curam uxorisnbsp;pertinêtjOimis diKgenscuracor:aut fiuxor mores mariti faftidiat/^nbsp;ut mepte SsC infiilfe (olcnt^ß locate blandienteCj marito,froïï'nbsp;tem ipfa contrahatjSC agente aUquid ferfo iocetur SC ndeae» Nainnbsp;lûnttum triftiSjtu contemnêti's animiindiciataut fiin aduerfisrebo^rnbsp;mari tu uel negîigat uel c5temnat,ct fi quid uel morbogt;uel aVa intem'nbsp;pcftiufus urgente folicitudine afRâus impotetius agac»id iti pdor^nbsp;ipfa parte accipiatDenicpfi non fitpar cademcputriuftf Religioi^’fnbsp;8c fidei Catholicg confefsfozcx bis enim 8C fimilibus caufis inter tnai^'nbsp;tû SC uxorê graues plfrûcçdiflènfiones nafd,uclipfàcxpcrientia^^'nbsp;cetrquas 8c ipGs non inepte ièdinones appeïïabimus Juxta illudnbsp;michnbsp;nbsp;nbsp;Perpuîifti me,ut bomini adukfcêtulo in alio occupato

re,abborrenti â re uxoria,filiam darem in fcditioncatcç incertas l’æ ptias»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sic 8C animû parentû à filfjs alieoat,fî mandàtis eoruö^’?

pareant:8C contra fiifj quoc^p parentû obedientiam rclinquunt, mis eis duri fint,ncc quae ud bonefta ratione permifla funt,«orunbsp;luntati induIgeant»Nam utrinq^ peccaturîcft enim peccatû fîI^on’ƒ^'nbsp;non obedire parentibus^Parentû uero,paruulos atep laôêtesnbsp;cundiam prôuocare,aut certe iam adoleicetibus 8C maturiorisnbsp;Lex internbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imperare, quæ grauia fiint» Sicut igitur in filijs obléquiulU

parentes SC iûbicdionis merccs cft demonftrataîita parêtibusmoderatûiub^ fibos,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imperium,ut non quafi feruis,fed quafi filfjs fè prg efle noueriflt«^j

lïieronymui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcccant parêces,{î non redeeducauerint Iiberos:propter

EpiiiPMii2 ÔCprsecepto Apoftolico adiundû eft»Educateillos in difcipKn^’^ ^phêfios, correâione DomintHieronymusproeo quddcorreâionê ,nbsp;gimus, mdius in Græco diciputat Novflrtnav, qag admonitionc jnbsp;ÔC eruditionê,quàm aufteritatem fonat. Sed nec Ethnici ban^ 'nbsp;rorum cducandorû rationê ignorarût,qui SC ipfî parentumnbsp;beros difiiplinâ cum lenitate 8c fucilitite quadam coniunâatnnbsp;Duo dia?r mendanttaQieritatê 8c inclementiamuituperant. Cuius rdnbsp;forum mo«= Demea, quafiexcmpla inComoedia proponuntunlUecnitni**’nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nus 8C cornes pater î bic uero durus 8C afper inducitur, Ac utr«^

iiud kA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;uiuucxv uuiuo w. «upv* iuwui.uua^ a

quidem mores Mitio ipfeapudComfcûad huncmoduinexpi'*^

Frafrijncjuit^nati fili/

J^uo junt;,indc ego hunc tnaiorem adoptaui mibi;^

Eduxt dparuuloybabuiyamaui pro meo^

Ineo me obledlo folum;,tde/lcharummthh

Jlk ut idem contra me habeat^ facto fedulo^

tesMitioet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-f'..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Demea, a« pud Terê»nbsp;tium innbsp;Adelph.nbsp;Adî.i.Scc*nbsp;na I»

-ocr page 221-

tïBBR QJAR.TVS CÄP^ non ncctjjc omnia liabtonbsp;î^ro mco iurt agcrc^ po/ircmo alij cttncuhintnbsp;2^lt;tre faciunt:, fert adolefcentia,nbsp;Eantmecdft^confuefrcifiltum.

^am qui mentiri ^ut fatten infueutrit ^atrtm^ailt ^^lidehttytantomagit audehttcateroKnbsp;'Pudore iberaluatt liberosnbsp;^jetintre Jàtiult;s e/l credoqudm meiù.^nbsp;Hiec fratri mtcum nonconuentunt,ne^ placost,nbsp;^^tmium ipje dwtis,çr prater aquum cy bonum tnbsp;errat longtyinea qutdemßrttentia,

Q^fi imperium credatgrawifsejjeaut/lahiltus^ \tquodfie,qudm ittud^quod amicitia adiungitur^nbsp;f^eae/lfic ratiOyt:^ ßc antmum ittduco meum $nbsp;fdaïo coaBut qui ßium offciumfacttynbsp;Pum ld refcitumiri credit y tantijfercauet^nbsp;Sr Jf erat fire dantyrurfim ad ingenium redit».nbsp;JlkyquemboiißcioadiungaSytx ammo facit.nbsp;îStudetpar refirrCy praßens abjèns^ idem trie»nbsp;idoc patrum edlypotiiia confießcere flhumnbsp;^ua Jponteredefacereyqudmahenometu.nbsp;fdocpatere^ donuniis tntere/l:hoe qutftequtt^nbsp;fateaturß nefdre imperare hberfe»

ïam 8£ ex co difcordix demeftiae fisdiuft tur, ifuod domlfii fn ^08 ünpcdum exercent uel durutn ntmfs ÔC afpcru,uel nimis lene»nbsp;^dinspqualiter inter eos operas, præmfa, SC cnercedes diftribuont*nbsp;tüt cum ferui ud natiira,uel I'ndidgeoda àt. licentia domniorû,uel te^nbsp;tuulendainroleatiores ineos, qui ingénié font manfoetforc inforgt;nbsp;^nt,0^ turbas in domo tam in dorniu3,quam in rcliqua fomilianinbsp;«xdtant:ü3aximeuero,quiiaiprobi fîdjs faadlia« turpinm cnagiÛrinbsp;dueei amorum éxiflunt,quales plæiunlt;|{ in Cocioedqs fcruiio Termiim fnnbsp;ducuntur» Nam paucos repcrias, in quos conacnit, quod apud Co Adeiphtr aetnbsp;Ojiium de Getadidt Denica*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Tsmthi t/iprofledioJcrujiSyJpedbstiisctttdofninMciträeß^

Multi uero,qualem fc efle fatetur apud eundem Portam Dauus»

T^erturbduiyiociüityomma: fderumflefillt yin nuptias corned herilemnbsp;flhum.Mem a/lutias:quodfl quiejflmywkileuenijfit mlt;dhnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Adi4,scen,4^

Vndc ÔC prouerbiu natu uideripotcft,cuiusalibi Macrokraeminit* Qyot foruos babeçQus,toridlt; habeiuus hoßcs,Ex bis igî alijicß fi- ^lt;lt;Krß4tS8r»nbsp;xnilibu«

-ocr page 222-

BUFNI DE SBOirrOSIS milibus cau(i$, ort* domefh'ca ièdidonc,primü omniu dfligBnbsp;faniiU£s,unde,3£ « qiabcs cauGs oau Gt, inueftig^it» V t G prop^nbsp;fuatQ crga locorem Jibcro* amp; (éruos^dundem ÔC mdein«nriainnbsp;citaufuerit, ipfe mores fuos commuta. Si dcmeamp;tia Si comitatt“nbsp;cmoIUit, SicomponatjUt familia diligqre ipGimac uenerari oi^nbsp;quamdcacre» Siquidcm comitas Si dementia patrfsFaXluGàlt;gt;^nbsp;tam fatniliam didis audicntem rcddunt:duritia autem Si indeoa^^nbsp;tia, rcbdlcm Si contumaccm. Qjiodapud Condeum degiattf^nbsp;(c Si fratre,moribus (cilicct inter (èdifsiaiflUmis exprittutDcmc^»

Ttttnh'w w

AdelpbiiAél,

ÎLe^intfiitfipJa rcptri^ facilitate tîihil homini eße melitts^ne^ cUmentU^nbsp;TdeJJè uerum^exmeat^exfratreciaufi facile e/l wßtrt^nbsp;JlleJi/am femper egit uitam in ocio,in conuiwjstnbsp;ClemenSy placidiu^nulk ladere oSy arrive otnmbiu^nbsp;Stbiuixity/ibifu/nptum fecityOfnnes benedtcuntyomanü»nbsp;Egoille agre/iisyfeuuSytri/ltSy pareticytruculentiü^tenaXfnbsp;Duxi uxoreitty quam ibi tntferiam uidi • natifibf^nbsp;Kgt;41ia cura^ quot;Porro autem dum EludeoyiUls ut quam pJurimittnnbsp;fdceremyContriui in queerendo uitautyOt^ atatem meam»nbsp;f^unc exa^a atattyboc fiuäi pro hbore ah ipßs fèro,nbsp;Qdium i ille aker fine laborepatria potitur commoda».nbsp;îllum amantyme fugitaut : illi ertdunt cofßba omnia enbsp;Jllum diliguntyapudtUum funt ambo : igo deßrtu^frm»nbsp;lllum ut uiuat, Optant : meant autem mortem expédiant yfdlttt^nbsp;Ita eos meo lahore edudlos maxjmoyhicficttfiosnbsp;Paulo fimptu : miferiam omnem ego capiOy btc potiturgaudi^nbsp;t.gt;^e agtyuunc experiamur contra h^ecy quid ego pqßimnbsp;Blande dicereyout benignefacereyquando eo prouocat»nbsp;Ego quo^ â mets me amort amp; magnipendt podluh tnbsp;amp; id fit dando at^ obfequendoyUon podleriores fèram^nbsp;Ueerity td mea minime referty qui firn natu maximuf^

LegesDo* S*« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mokfta erit niarito,GIijs, aut reliquat famffiae,beoi^

meftieç nbsp;nbsp;täte ipiâm ad manGietiores reducet mores t aut G id non

irisfamiliàs derate eam caftigabit: Glios rebelles corrigat,alium quidem »^ rius,aGiim leuius,ut cuiul^ ingenium Si mores ferct t itanbsp;ut patrem fe,non dominum erga cos, nec duro nimis, ftdnbsp;leni animo cfle oftendat,Seruos contumaces durioribus uerbiSj^nbsp;itares exiget, infolcntiores uinculis ctiam Si uerberibusnbsp;dientiamcompcUct^incorrigibilesctiam domoexpeUct»

-ocr page 223-

tiBEft ÖJirARTVS e'ÂP, Vit quot;

itàfcgerttttiaritusadüxorcm,pater ad ßliosjdotnùius ad (cruos. Triplexrèi tum inter (e Fracres,at patris fit quàfî regnum aliquod in domo, ma* gimen dó^nbsp;h'tiamp;uxorisquafiAriftocratia,ÔC frâtrum inter fe quafi Ccrifupô.nbsp;teftas» CL.uorumreginiinumiegesfitrànfgrcdiantuf,tumcxré-gno in domo fît Tyrannis, ueluti fi pater filijs utatur üt feruis : Et exnbsp;Ariftocratia paucûrum potèflas^it fi üif in omnibus dominetur,necnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

üxori fùamquoq^ poteftateni iti dômo permittat. Similiter fi uxor dominetur,ob ampUtudinem patrimonij :Etex Cénfupoteftate pogt;nbsp;pularis poteftas,ut fi fratres müitum ætatibus differentes, inter ftnbsp;difsideant,amp;c»Qpemadmodum (ùperiori libro demonftratum eft»

T)t iDelatortbii^Cf'indicibtts Jejjtionum^

Caput f^îL

Âmad ciutîesdiftordiasueriio,quaru ftptem iûnt Septem rè* remédiaJnquifitio, diuifîo, tranfadio, uis armata,nbsp;iudktalfs nindida, caufarum, ex quibüs nafcüntur J»nbsp;fcdftiones,rcmotio,amp;contrafuturaftdit{önümfé-media cautio.lnquifîtionis duæ partes fiint:DeIatidnbsp;fîue denundatfo,amp; ludicialis cogrt itio* Principiô



igitur rumore aliqno latcntis ftditionis exorto,mox prüdens Sgt;C di-I igens Irenarcha,aut cui ftdandarum ftditionum cura commifia fue-nqddigenter curabit, ut authores 8^ prindpes feditionuni, ÔC clart* deftinos feditioforumconuentus,tradatus, ôC confultationes cauténbsp;ïnquirat.Adquamreminprimis neceflârij funtdchtores fiueindpnbsp;ces féditionum, quorum opéra foUicitefeditiofosconquirere pofsit. L/f}ttr4ff:dénbsp;Sunt autem Dclatorcs,qui uél criminâ,üct fadnorofos,uei eorum

bonaj ïrenarchis.alfiftç MagiftratibuSj Si fifto denundant. Porto g,^,c.4eEp. omnes delatoresjefie pofiiint ,qui lege non prohibentur. Pri- der»nbsp;mum igitur déferre non poflunt mulieres, proprer fsxus infirmitä' ff*nbsp;tem,Ôi quia aliéna négocia curare non poflunt : Alq à deferertdo re-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

luouentur propter dignitatem, ut clariisimi uirii Ali) propter poe- quoi^a ff.de nam déferré nonpofmnt,üt qui fuflibus cæfus, in opus publicu eratnbsp;datus.Similitcr qui in metallum damnati futittidq^ ideô,ne dèfperatinbsp;ad delationem facile pofsint fine caufa confugeré» Veteram' quócp tJeferreff'»nbsp;ûcrisconftitutionibus delatores efle prohibentur, propter hono- lt;ie ««re ßfcH^nbsp;rem utic^ ÔC mérita militiæjtem milites propter honores ftipendio-rüm,qaæ merentur,dcferre prohibentur, Sc quia aliéna négocia eu-rare non poflunt.Item,qui tutores uelcUratores fuerûit, deferrenon c. de prôcurd»nbsp;poflunt caufàm pupiîlorüm,ueladoleftentium fuorum.nbsp;nbsp;nbsp;Sed nec j« demu o*

filij parêtes,nec ferui dominoS,nee libérti patrones deferre poflunt.

ßt fcruüs quidem déferens dominum, in exemplum omnium pro- „g^ pcfj.pt* ditorum fæuifsimaî fententfe fiîbiugatur* Caeterum hii omnes ,fi i.ß c. de del4a

-ocr page 224-

lt;94 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D. BRV'N« Dï SBDÏTIOStS

fuanifntunatö cxfquantur, tnortcmue propinquonim dcfenJa^» ncc adelationcjocc ab excuGn'onc cxdudunturzSi'cut oec feipfos de*nbsp;fjedebtorib, ferrcprohibentur, Poftremo in caufa rebcUionum,S^ crimini*nbsp;l.ji lib.to» JxHs Mateftatis, otnnes quantumlibet altoqui déferre proh»biti,de*nbsp;btores eflè poflunt.Nec quifquam in caufa tam nefarij crimiois,adlt;gt;nbsp;ffi ie iurt fifci ferendo retnouetur» Carter um perfiflere in delatione debent de*nbsp;Fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fift' ^^f*^**^^*^ probarc,quod ab cis fucrit dclatum : ac propttrea in

Inonuntum bationibus deficicntcs,quia cafumniarj uidentur, caïumnfatorÜ p(^' l.fenatus m nam, ficut accufatores calumnioß, fuftinebunt. Sed Só infant'^nbsp;frindfi.cr^, not^nturdeJatores,quinon probant. Poftremo omnibus,quigt;ƒnbsp;^tecu}\ußmünbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxiftimant, aduerfus huiufmodi calumniofos deïatores, H'

L-omiiesiudi» «ntia datur,in5plorandi iudicum ièueritatem ferro diftridatn* ceiC,de ieU» Rurüis uero ut poenam non deuitant, qui calumniofê deferuntnbsp;pracmfa deccrni dcbere qs, qui quac detulerüt uera ciTc probauerin[»nbsp;latoribus ^^noribus receptum, ÔÇ facrisConftitutionibusconfirmatumdf*nbsp;ueradbus Qpod àC ucterû: exemplis, SC qux ea de re extant, tam Ecclefîaftï^^*’»nbsp;decernêda. qua'm ciuijibus Conftitutionibus, liquide comprobatur. Atnbsp;muni quidem extantea de rc non pauca, àC eadem infignia ueter^n*nbsp;T.LiKiJM lib. cxempîa:QuaIe cil (ut inter muJtarefera unum) illudapud Liuiu*^*nbsp;xdeWfoAïrfc. Tempore quoCanhaginenfiumobfîdes Sedæcuftodiebantur/’^nbsp;citatoäièruiSjquicum obßdibus eranttumuïtu,indicibus eiusnbsp;tus,quorum unus liber erar,duo ferui;Libero quidem centumnbsp;grauis æris, feruis aut uicena qnina millia seris SC liberias, turnnbsp;cium corum dominis, patres zx arrario dari iuflerunt. Et innbsp;uppiMttitib, lis quot^ proierfptionis Triumuirorû, quiconiurationcmpercufl*’'nbsp;Caefaris uindicabant,inter cetera continebatur,ut indit^^nbsp;®'nbsp;nbsp;nbsp;» tibusconiurationis partidpespræmia darenturtnec quifquatn^*”

ea accepinent,in comentarqs eorum perftriberetur,nc hinc cuiq^^*’* manifeftus fieret.Sic Quinto Curio,quia primus confilia coniuf^^’'nbsp;rum Catilinar ix feditionis detexerat, præmia publice a Senatunbsp;ftîtuta fucrûr,qui 8^ inter iôcios Catilinæ,Cælârcm nominauit,nbsp;c Catilina fe cognouiiTe dixit, Sed 8lt; alter ciufdem feditionis in^ynbsp;L.Vedius, Chirographum eius Catiünæ datum pollicitus eft« *nbsp;rum Cgiâr id nullo modo tolerandum exiftimâs, apud Cicerof’^?/nbsp;ne Curio premia darentur,eiFccit. Veâium pignoribus captis,^nbsp;repta fuppellcâilc, male mulâatum,ac pro roftrisin concioncP^*;nbsp;J«et.inca», dilcerptum, coniecit in career cm. Autor Suetonius. Deindenbsp;1(9 c/jSre,nbsp;nbsp;Synôdo R.omaiia,fub Symmacho Papa celebrata,de bis qui eff*

rationemeoru,qui Epifcopatum Romanum ambiunt,ad luinc dum conftitutü eft. Propter occultas fraudes(!nquit Canon)8^nbsp;iurationum fecretas infidias, quas huius iêntêtia diftriclionisnbsp;quitur,fiquisad Ecclefiafticam pertuler/t notitiam confilia eor^nbsp;qui contra hanc Synodum dc Pontificali egerint ambitu,ói

-ocr page 225-

LÏBÉR. oyARTVS CAP. Vilt btfi prebationc conuiccrit, pardceps aélionis huiufinoj/,öoo fôlumnbsp;pufgatus ab omni cuipà Gt,fed eüam remuneratione,quæ no n indigna fityiûblcuetun Sed amp; Honorij SC Archadrj de eadem re dut' J-lis extatConftitutio, quaead huncmodum habet. Säne, inquiunt^fînbsp;qujs in cxordio iaitx fadionis fludio ucræ laudis accenfus, ipfe prö-^idcrftfa(Gioncm,amp; præmio âc honore à nobis donabitur.Is uerogt;nbsp;qniuftisfoeritfadione,fi ucl fèro,iucogoita tarnen adhuc,confilio-futn arcana patcfecen’t,abfôlutione tanàim ac uenia dignus habebi-tur. Deinde ad hune modum per delators s Sgt;£ indices feditionuttinbsp;authoribus, Ô6eorum conuentibus coniùkacionibus patcfalt;Gis,nbsp;fi needum iâtis probata fueritcrimen, indices ordinariac inquifîtio-nis proccflii contra fufpedos StdifFamatos inftituto, rite ÔC legiti-me fuper crinaen cognofcct.Et in cos,quos nocentes eflê repererini;,nbsp;condignis pœnis aninaaduertent. Innocentes uero abfoJuent : Ma-xinaeuero id curabunt, ut fin«ullainoraamcntiac duces auferaiitur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Ciutbtts /nodis fedttioforunt coniurationcs nbsp;nbsp;nbsp;confthâ

dijjoluajitur. Caput

Ecutidumremcdiuniaufhum feditionSeft diuifio,qua Diuilio, fcilicet lêditioforutn cœtus 8c coniurationcs, confiJio qua dtßLnbsp;^^^arte difsipantur. In quare primum danda erttopera,ut pâiur con«nbsp;^^1 qui plurimutn tutti authoritafe, tuni fîdeapud niiiîrûu-dinem ipfamualent, eos primum periculorum inicâo metu, deinde “°nbsp;honorutn àC prgmiorum oftentata fpe,aut ahjs rebus, quibus eorumnbsp;animus a' edeepta coniuratione defteâipofTe uidebitur, inducanruis.nbsp;Ut Sc ad melioretn mentemredeant ipfi, tnultitudinis quoep tuninbsp;iram mitigare,tüm furoretn compefeere conêtur.Nam ad hune tno-dumeapitibus dementiaf e fiiriola iêditiolôrum turba diuuliîs, tumnbsp;facillinie inter fe quocÿ qui coniurationis iûntparticipes,difpergen-tur.Nunquam enim ad contumaciattl.pari conlêniù muîtitudo pro-rumpif.fed incitantur â paucis, qui uitiorum fcekrumt^ impunitatenbsp;fpcrantpeccarecum plurimis. Idem deinde cumipfa multitudine Pfudcns'nbsp;agetprudens Ircnarcha:aempeamp; periculaeius,8i incôiuoda fedi- admonitionbsp;lionis obuentura enarrabit î tum fidei eos,qui dominis luis obftriéli Irenarchaé*nbsp;fi»nt,fideIitcradmoncbit.Ètquam laudemapud omnes,quanc^ fcé^gt;nbsp;licem rerum fuarû Iûcceiîum,fi earn ipfam fideliter euftodierintiCon-tra uero,quam infamiam apud bonos graues uiros, fi earn no fer-üauerint,contraduri fînt,quaac|{ rerunilùaruiadurani obituri fint,nbsp;decIarabit.SednecuIlo eos,contra fîdelitatê amp;obedicntiam domi-tiorum fijorum,iurifi'urartdi uincülo obligari contendet,8i pro uirinbsp;^3U8 etiamconuincetîld«^ ôratione,üt non affcô:ata,fîc non omnino effe oradô*nbsp;fiflaplid amp; negleâftj IctfüÉ tes ipfâ exiget, ad fleâendos fîmplicium

R h

-ocr page 226-

Ä BHVN! DB StDlTÏOSIS

2.ahurb.cond. AgrippapIcbemGcrûmontefntrans Anicneminfîdentcm,adHi^


Pli», de illufl. uit. Is prifto iUo dicedi èC horrido modo, nihil aliud quim hoc nit' uirit e.is,nbsp;quot;Verba Menbsp;ncnij adnbsp;plebcmnbsp;dttiofam.


T. Ltututïib^ 8c deeeptoruin anftnos efficace» Qualis fuît flfa, qua Mtöefl/u# 2.ahurb.cond. Agrippaplcbeiuamp;crümontefntrans Ani'cnemtofidentcaj,adffle'nbsp;ï' S’ Iiora8cfàniofaconniia,ac poftremoadconcordiametiamrcuoci*nbsp;rafle fertunSfc cnini Liui'u s narrat hifton'atn» Tempor« quo inhlt;gt;'nbsp;mine non ut nunc omnia fn unum conlcntiebant,fed flnguUs meo^nbsp;bn's fiium euiqi conflh‘utn,fcajs fomofuerat: Prima indignatasrd^''nbsp;quaspartes/uacurajiuolabore^ac minifterio uentri omnia quaed#nbsp;uentre in medio quiem nihil aliud^quim datis uoluptatibus frui:nbsp;fpiraflc inde, ne manus ad os cibum ferret, ncc os acciperet data,n^^nbsp;dentes conflccretHaciradum ucntrcfarae domare uellentjiplanbsp;membra, totvKj corpus ad e;:tremâ tabem ueniflc : Indc apparuiH”^nbsp;uentris quotj baud (cgne miniilerium «flê,nec magis aîi,quàmnbsp;cuaj,reddentc in omna corporis parzes hunc,quo uiuimus,uig^nbsp;mus^,diuifiimpariccrin uenas maturu confedocibo Goguint^*nbsp;Atcp adhucmodum narratafabala,hinccomparatioacfedc, Qu^nbsp;inteftinacorporis leditio flmih's efiet irae plcbis in Patres: Quip?^nbsp;Senatus amp; populus, quaflunum corpus diicordiaperirent, confO*''nbsp;dia ualerêu Atcp hoc Gne exempio oftenditur, quantum oratio 0®^nbsp;modo ad diuidendam multicudinc, fed etiam ad reducendamnbsp;re^etlui lib.u unwcramp;m to concordiam,ualeat.nbsp;nbsp;nbsp;illud etiam ad difloluendas

f.4Jf n mi/, ditioiôrû coniurationes proderit, fl negocium cis bellicum aduei'^*’? hoftes externos detur:raaxime uero fadionum ducibus négocia^’*'nbsp;qua illis baud iugrata,demandencur. Qpo confliio fepc RomaO^nbsp;ufbg fuifle kgirnus,flcut in ipfls cxpcditiooibus bcllids Duxnbsp;tus efl'c debetjUt in omnibus Iegiooibiw,fiuc auxilijs,ueluexißau^’^»nbsp;bus, à Tribunis uicarijs Prindpibusc^, fl qui turbulenti ucl fedinlt;’^nbsp;fuerint milites, non pro inuidfafixggcrentiuin, fed pro reru ued^^^nbsp;cogaofcat,eos^ prudentiori confliio fegregatos à caftris, ad ag^^'nbsp;dumalfquid,quodipflsprope uideamroptabiletautad cafteH»'^^^nbsp;besi^ députentaauniendas atcg ftruandas tanta flibtilitate, u£nbsp;iib.i. r.io,dlt; abnduntur,uideantureledi. Quemadmodumaut inuniuerfumnbsp;ft tuilititri, pientis Duds«ft(utinqui£ Vegedus) inter hoftes diftordiarutö‘^nbsp;rere cauGstnuIIa enim, quamuis flt minima natio, cito potcft ahnbsp;uerGrr)sdeleri,nifl proprijs flmultatibus ftipfa confumplent^jnbsp;ciuile odium ad inimicoru pernidetn prxceps eft, ad utilitatc iu3£nbsp;fenfionis incautum : Ita omnium maxime ad dilsipada ftditiofot’^'^nbsp;confilia proderit,fl inter eos diftordiarum SC difîènfîonû ftminih^’^nbsp;lparfis,ipfi inter fc c5m{ttantur,eolt;5 adigantur, ut quxin aliosnbsp;Eplt;e fs» cendi arma parauerSt, ea ipG in fc tandem conuertant» JuftutOJnbsp;enimcora Deo, iniquorudifloRii concordiamîquippc tdiplûm”nbsp;mino per Propbeta prædpientc» D/flblue (inquit) coUigationcs inbsp;pietaciSjfoluc fafciçuîos deprimenccsîdiwitte cos, qui confralt;flt

-ocr page 227-

IIBER. CtVARTVS CAP. IX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O?

ïfccroSjS^ otnne onus dirupe. Sane hoc con fill o ufiis Apoftolus PauIuSjCum ludeoruCquitumeius uiteinfidiabâtur,ÔCcorà Præfîdenbsp;quafi reu mortis âccufabât) altera qui'dem parte Saducgorû, alteram Pau^^nbsp;i^harifforu efle fciret,cxdamauit m Cocilio.Viri fratres, ego Phari'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

Qus lumfilius PhariQorûîdc fpc SC refurredione mortuorucgo iu* dicor. Et cû haec dixiflct, fada eft diifenfio inter PhariQos ÔC Sadu*nbsp;eæos,nbsp;nbsp;nbsp;ibkita eft mu{tâudo,amp;fadus eft clamor magnus.Etexur--

gentcs quidam PhariCæorûCnam Sc illi refiirredionêmortuorucflc dicebant;pugnabant,dkêtes:NihiIOîaîiinuenimus in hotnine ifto,nbsp;quid fi Spiritus locutpeft ei, uel AngclusC Sed ÔÔ caufas feditionu Difstpârcnbsp;diligenter fpedare côducettQuippe ex his facile iêditioforû coniura- confilia conbsp;t ones difrumpendiconfiliacapientur.Velutijfimultitudinis feditiO'nbsp;forûjex pauperibus conflatac,auxil(um à diuitibus, quos fibi coniura-ti'onis feed ere copularut, pendeattRede diffoluentur colligattonesnbsp;iniquitatis,fi lege lata diuitibus,fub certa pccuniar/a pŒna,feditiofo- ..nbsp;rumcomunione interdicatur. Qua fanerattoncTheodofius Im-perator,coiurationêDonaîiftaru etCircumcellionuin Aphricadif- comit««.nbsp;fipauit.Siquidê ^pmulgata lege in omnes h^reticos, ut quifquis eorSnbsp;Clericus uel Epiftop^ ubilibet effet inuetus, dcce libris auri mukare*nbsp;tur : multi eius poenæ formidinc aoinjaduertdes,in ea hgrefi nihil ftnbsp;dignûinucnirij^pterquodtàtadamnapatcrêf.moxfîne ulladiffi-cultate,ad unitatem 8^ concordiam Ecclefîæ Catholicæ f euerß iuntlt;.

jJ)£*TranfaéltoJithiiSy(luîbti^ feäitioßad concot'

di am rcuocantur^, ' Caput

Ertium remedium ciuiliutn difeordiaru eft tranfadio, qua fcilicet feditiofi certis legibus, uel datis uel acceptis,nbsp;ad cocordiam reuoeâtur. Quo fane rcmcdio tu utimur,

¦ ¦ nbsp;nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Tranftdio


cum ratio iniri no poteft, qua ftditioibru coiurationcs, ran^Ctio ôi confilia comode diiïôlui pofsint. Primu igitur omniu prudensnbsp;Irenarchaeurabit, ut iufta fit amp; honefta,quam cum ftditiofis facit,nbsp;tranfadio.Porro honeftâ a perfonis,rcb9,0lt;^ coditionibus denomi-nam^jUt fi inter periônasfiatjquorûhoneftacôcordiacfie pofsit.Si-militer fi honeftis dercbus,legibus,8lt; c5ditionibus,pax amp; cocordia Tranfadfonbsp;conciiietur,iufta honeftaiSin aut inter perfonas,quariï nulla iuftanbsp;honefta Ibciecas elTepoftit, aut de rebus turpibus amp; inhoneftisnbsp;coditionibus, pax Si cocordia componatur,turpis Si iniufta appellc-tur. Primuigitur in facienda tranfadione,perfong fpedandg crût:nbsp;Si fi tales fuerirttjinter quas iufta et honefta cocordia efle pofsit,tlihilnbsp;prohibcbit,quin pax inter eas tran{âdiouè,fed iuftis ramen et honeftis legib^ componatur.Sin uero eius conditionis fint, ut nulla internbsp;«OS honefta cocordia efle poftit, turn armata potius ui comprimeturnbsp;mali,quam iniufta inter bonos Si malos cocordia cocilictun Ita«^

-ocr page 228-

b, BRVNI DE SEDITIOSÏS

Inter Ca* inter Catîiol/cos Sc hxreticos orta flt;ditionc,quoniä iufta amp; honefii tholicos QC gQg pjjjj comunio eflenô potefttfîquidem cum hgreticis nul*nbsp;non^po?àl ^.îîiicitig coiri pofltint,ut cutn quibus cibu caperc ctiâ prohibemur,nbsp;cffeiuftact^ Auequideni ilUs diccrc debemus» Iddrco ncc tranfàdion«nbsp;honefta huiuffîiôdi feditio,ß reuerti ad uniïatc Ecdeßg Catbolfcp nolunt hagt;nbsp;pax ôd co*rc£ici,(èd armatapotius manu extinguendaerit.Dc quare amp; diuinanbsp;Sic enim in Deuteronomio (cribitur. Si audieris in uoa upnbsp;’’ bium tuaru,quani Dominus Deus mus dabic tibi ad habitandû,dpnbsp;cêtes aliquos. Egrefsi iunt filrj Belial de medio mi, èC auerterût habpnbsp;tatores urbis tuæ,atcç dixeruf,Eamus,amp; (èruiamus d/js alicnis,quo»nbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ignoratis:Quere follicitc,ÔC diligenter rei ueritatc perlpeda,!! inue*

3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neris certu eiïè quod dicimr, Bc abominationê banc opéré perpétra^

tam^ftatitn pcrcuties habitatores urbis illius in orc gladt),Ô6 delebis eam,omnia^ quf in ilia funtjufc^ ad pecora. Quicquid ctfam fiippd^nbsp;P /- ledilis ftieritjCongregabis in medio platearueius,amp; cum ipfà ciuitatcnbsp;luccendes : ita, ut uniuerfa confumas Domino Dco tuo,amp; fit tumu-'nbsp;lus iempiternus.Non ædificabiturampIiuSjô^ non adhærebit deillonbsp;anaîhematc quic^ in manu tu2,ut auertatur Dominus ab ira furorisnbsp;fûi,8lt;mifereaturmi,8lt;:c» Deinde danda opera erit,ut de rebus ho 'nbsp;Fugiendanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuftis Ieg!bus,amp; cÔditionibus,pax Ôi côcordiacum Icdirio-'

t^dîa de^ tranfigatur» Fugienda eft enim omnis de rebus turpibus amp; inho' rebus inho neüis conditionibus,initacôcordia. Quaïis eft, quæ inter infidèles,nbsp;neftis. bgreticos 8lt; febifmaticos, de perfèquendis Chriftianis 8c Catholidsnbsp;initur.Item,qu3ß inter Catholicos fit amp; hæreticos,his adieâis conditio nibus: Vt Catholici cum hæretids in fide amp; religione cômunitttînbsp;Vt Ecclefîas,earû^ bona,qu3c per uim occupant,rctinere amp; adniini'nbsp;De Legation, ftrare polsint,8^ fi quæ font fimiles, de quibus nonnihil etiam innbsp;ßpjj noftris de Legationibus diximus,Suntaût aliglegeSjquibusrt*nbsp;bellioncs : aliæ, quibus faâiones componûmr, Ac in fedandisqui-dern rebdlionibus,omnium maxime cauendum crit, ne quid de Ini-Ne quid perio Slt; poteftate dominoru, aduerfos quos rebellio cxcitata eft, rt-propter fe^ ntittatur. Nam ubi femel impune dominoru Imperium immiflü*nbsp;rcroictSur intellexcrint fubditi, amp; fi acceptis legibus ad tempus quft^*nbsp;de iure 5Cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uideâtuntamen ubi uel minimam occafionê naâi fùcrint, maio*

poteftate ris îibertatis aut licêtiæ potius conlèquendæ fpe, facile ad ftmel co^' fopen'orô, donatamrcbelIionemreuertûmnSicpcr primam illam ftcclsiont®nbsp;piebis in Sacrû môtem trans Anienêfluuium, omnibus Tribunitij*nbsp;feditionibus feneftra aperta fuit:quia in tradatu côcordiæ conditio-nes datæ font,ut plebi foi Magiftratus eftènt focro(àndi,quibus aU-Tit. Liu. lia, î^do aduerfos Confoies eftèt, neue eut patru caperc eum Maglt;'nbsp;aburb,coni, ftratù liceret.Nam ad eum modû Tribunis piebis creatis, ac Patrunlnbsp;Impcrio nô kuiter imminuto î mox alia foper aliam,plebis nue illos,nbsp;nunc alios Magiftratus,uel abrogari,ucl creari pctctis,aducrfos pa-

-ocr page 229-

UBER QVAR-TVS cap,

trcs acccnfa fcdi’tio fait. Quod Quintius Conful in oratione, quam


Urbi imminêtibus Equis Volfcif«^ ad populû habuit,grauiter coque-»¦iturfaisuerbiSiDifcordiaCinquit)Ordinüeftuenenum urbishutus, oratio Tgt; patrû pkbis ccrtattu*na:dutn nec nobis Imperij, nccuobis libcrta- Quintij adnbsp;tis eft modus: Hum tædet LIOS Patrittorü, bos plebeioru Magiftra- plebemfe-tuuir iuftulerc animos.Proh dcum fideo3,quiduobis uultiscTribu- ditiofam.nbsp;nos pîebis cocupiftisjcôcordiæ caufa cocefsiraust Deccmuiros crearinbsp;dcfidcraftiSjCrc ari paisi fumus:Deccmuiroru uos pcrt^ium cft,abiercnbsp;M agiftratu,manete in eofdcm priuatos ira. ueftratMori atcÇ exularenbsp;nobilifsimos uirosatc^ honoratiisimos pafsi iumus,Tribunosple-bis iteru create uoîuiftis,crcaftis : Coniules facere ueftraru partiû,8^nbsp;fi patribus uidebamus iniquû,patritiûquocp Magiftratü plebi donunbsp;fieri uidimus:AuxiliumT ribunitium, prouocationê ad populum ,fdnbsp;ta pkbis iniunda patribus fub titulo Équandar51egü,noftra furaop-prcHatuIimus.Quis finis critdiicordiaru, amp; quando comunc hancnbsp;patriam ciTe licebit cV idi nos ^quiore animo quiefcimus,quam uosnbsp;uidores.Satis ne eft uobis,uos mctuêdos efteç Aduerfp nos Auêtinunbsp;capitur,aducrfus nos Saeer occupai mons :Efquilias quidc ab boftenbsp;propc captas,ftâdentê in aggcrêVolfcûhoftê,ncmo iubmouit,in Vera, non

adulationibus,prece aut precio, fed iaiutaribus admonitionibus, no fidis quidcm iUis,fed uehsnbsp;nbsp;fy nccris,fijbditi ad obedicntiam reuo- narchæ,

cêtur: nec^ enim diuturnû efle poteft,quod eft fimulatu» In principio quidê ucrnat,in proceflutanqflofculus difsipatur foluitur:Quod Awl-rofnbsp;autcm ueru amp; fynceru eftjalta radice fundatunCuius rei Diuus Am-i^rofius, ex libris RegStale affcrtexcmplum» Abfalon eratDauid Ablàîonnbsp;^cgis filius,dccore infignis,egregius forma,prxftâsiuuentaîita,ut kditiofus.nbsp;^ij* tabs in Ifrael no reperiretur,a ueftigio pedis ufcj^ ad uerticc immanbsp;mktus. Is fecit fibi currus,Slt; equos,amp; uiros quinquaginta,qui præ-Cürrerêcantc cum.Surgebatdiluculo,8i ftabat ante porta in uia:et ßnbsp;quem aducrtiftet,R.egis indicia quxrcnte,accedebat ad cum,dic«ns»nbsp;tx qua ciuitate es tuç Reipondit ilktEx una tribu fum de tribubus If-tael fcruus tuus,Ref«rebat Ablalon. Verba tuabona font 8^ direda,nbsp;« qui te audiaî,no eft tibi datus à Rege.Quis conftituet me iudicecSinbsp;quifquis ad me uenict, cuicûcç fiierit iudicium neceflariu, iuftificabonbsp;illum.Talibus dclinibat fingulos fermonibus»Et cum accederêt ado-rare eum,extedens manus fuas,appr£hendcbatatlt;^ ofculabatur cos»nbsp;Siccouertit in fe corda omnium.dum blanditiæbuiufmodiintimo-*^um tangunt uilcerûknlûm. Sed delicati ifti amp; ambitiofi,ekgcrût honbsp;öorabilia,8C grata ad tempus Si iocunda.Vbi aut paruaprocefsit di-^tio^quam prudcns omnium Propbeta paultfper cedendo interpo-öêdam putauit,n5 potuerut tolerate atcç fiiftinere.Denicp no dobi-de uiâoria Dauid,cômendabat filium dimicaturis, ut ei parceret.

R iiij Caeterum

-ocr page 230-

aeo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0gt; BR.VNÏ DE StDiTIOSIS

Cgtcrupvglio cu AbGlon 2lt; alrjs,qui illi adhérentes,!« patfc Dtujd coiuraiieratjfado: amp; Abfalon quxde in quercu fufpefus,populusnbsp;ab exereitu Dauid cgflis eft,in qua pugnauiginti hominumiffiac^^^^^nbsp;derûuQuo quidem exemple liquidé demonftratur,ea effe pcrp^t^*nbsp;folida,quæ ucra fiint, amp; quæ fyncere potius q dolo tranfiguntuf»nbsp;Ea uero,quæfîmuïationeat(j afTcntatione parta fiint, noopoflediunbsp;per{euerarc,ac proinde nee concordia (imulatis SC fidis uerbis palt;^3,nbsp;poteft.Nam quifidis 8d fimulatis promifsionibus,nbsp;' aflentationc ad obedientiam rediniuntur atq^ iauitrâtur,haud diunbsp;fide raanetiNatn ab initio facile quidem,^mifiionibus et aHcntadO'nbsp;nibus capiuntur,icd quia antea imperia dominoru iuorum deditii^^nbsp;afsucti funt, fi paulo duriora apparuerintîimmo fi uerbo perflrin^^^'nbsp;ris,imniurmurât,dcièr5t,amp; ut antea,obcdfentiam relinquunt.lnnbsp;dionibus aut nihil refert, quibus coditionibus amp; legib^, modonbsp;turpibus 2lt; iniuftis, côcordiacôcilietur, Poftremoillud etia diîig^^'nbsp;tercuftodiendum erit,ut quæconuentioiiesamp; padacumfedicio^^nbsp;Fides etiS fuerint,ea firmitcr cuftodiantur. Nani Sf hoftibus ueteresnbsp;hoftibus feruandam eflê cenfuerunt,non folum Ethnici, fed etiam Chrifiiat’^'nbsp;feruâda eft Vtenimiuflueft, homine beneficie affici ab homineïficnephasd^’nbsp;hominê hotnini contra iuftitiâ infidiar/,ßue amico,fiue inimico.Pi'^nbsp;pter quod 00 ueteres, ut ab omni etiam iniuftitfæ fufpiiione pro^^'^nbsp;abeflènt,adueriàrios molliore appellatfone nominarunt,percgdf’*®^nbsp;uocâtes,quos nos hoftes appdîamus.Et Hebrp aduerfarios fuosnbsp;lophylos, hoc eft,ahenigcnas Latino uocabulo dixerûtJuxtaü!^^’nbsp;t.Reg.4gt; quod in libro Regu J, legimus.Et fadum eft in diebus iJIiSjCOueu^nbsp;Pada cumnbsp;nbsp;nbsp;aKcnigengin pugna ad Iftaet Acproinde qugcu icdKiofîs,alîi^^

bona’ïdc noftris, pada à nobis inita fuerint,eaincôcufîè ièruâda fe°uati de^ Veiuti fi coftitut^ fit cu hofte certus aut locus aut dies pr£li'o,iniuf^^*^^nbsp;bent.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;certe fuerit aut loco hoftem,aut tempore præucnire,fiue id (Otr9

prefia padi uerba fi'at,fiuc per callidu aliquod cÔmentû,uerbis in num ftnfum detortis, contra paciftdium fentêtiam at^ uoluntatfö^’nbsp;Quod Thraces olim fecerût,qu/ padis cû Baotijs aliquot dieruii^''nbsp;Strabo lib. 4« ducqs,nodu impreisione in eos fecerSt. lam negligêtius agdt^nbsp;Geographie» lt;Juciarû fidutia,atq) ex his nônullos trucidarunt,aliquot uiuosnbsp;Eraf.chiit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.’i'.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

xerut.Deinde expoftulantibus de uiolatis padiSjBoeotijs reipoo^ï^' runttNihil fe prater pada fecifie,dies non nodes pado cotineri.^’^nbsp;qua re deinde ortû proucrbium,Thracium c5mentu,quo excogii^^'nbsp;tæ cauillationes dcttotâtur,quibus pada eludunf. Atq^ idem quo^nbsp;î.Rrg.2. diuinaru literarûi teftimonqs côfîrmatur» Nam Dauid moritof^^^nbsp;^•Reg.î. iam, fiiprema uoce filiuai Salomonern conuenit, ut innoceof^*^nbsp;fanguinem fêtoîleret, quem fodcrat Dux eius exercitus Joa^’nbsp;quando Abncr,cum de ineunda focietate tradaret, dux licet adu^gt;^'nbsp;farrj agminis, infidqs appetitos occubuitîquem fieujt,et poft luCtu^nbsp;€iusambulans,depofitis infulis, plan dus exequigrum iuftacurgu^^t

Cent.iOt Adag.ts»

Atnbrof.in Apologianbsp;Dauidii

-ocr page 231-

UBER nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e’Ap; istnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut ¦...

Q-.UO rümirum fafto,dhiinus Proph?ta dooiit, etiafii aduarfiirf|s fi? detn effè fcruandam, tum honorandain quoqs iû hofte uirtuteiounbsp;Scd nec candcmin omnes hoftes reueritatena cxeretndam, fed pro I« uind^ânbsp;di’uerfitatcoffenfîotiunijô^ qualiuteuiÖorfaCjUel kuiusuelatrocîus ƒlt;nbsp;quodfnnoi peccauerintjUldfceodutnefTcputaucruntjUt amp; feruanSnbsp;quoqj parte iuftitiæ gqualûatisc^ ratio babercturJnureft cnioi» utrûnbsp;nbsp;nbsp;çquita»,

Miiquis pagnaaliqua confit âu graut cap?atur,an lùpcriore gratta, uel alïquo euentu. Quod Diuus Ambrofîus Madianitarü,Slt; Sy* Anit. Ukt»nbsp;rorumhofttum exetnplîs comprobat^ Siquidem,înquit,uchctn«3-tiortbus hoftibus Sc infîdis,8c bis qui atnplius iaefertnc,uebsnientiornbsp;refcrtur uîtio: Vt Madiantns,qui per miilieres fiias piscrofcp peccare Vindicfîa 'nbsp;fccerant ex plebe Iud3eoriitn»Vndeamp;Dei in populutn patrumira-'nbsp;nbsp;nbsp;Madia*

cundia cffuîâ eft,ôt idco faâutn eft, ut nvillutn Moyfes uidor (ùper^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

elfepatcrctur.Gabaonitas auteîn,qui fraude magts quant bello ten-tauerantpkbcm patrum.non expugnaret Iefus,(êd Gonditionis inv pofitaeafficcretiniuria: Sicncc Syros Propheta extinguere uoîuit, 4,Keg.lt;.nbsp;fed cutn aliquapotius gratta ditnittcre»Sicenttn leoimus, quod in Benignita»nbsp;obfîdionc cius miferat Rex Syrig exerdtufuutn,cognito quod Heb'*nbsp;fæus effet, qui confiîtjs amp; argutnetattonîbus cius obuiaret omnibus, g^^fsyro»nbsp;QuctnuidcnscxerâtûGîCzifcruusPropbetx,defaIutJspcricuîotre«nbsp;ptdare cccpic,cui dixit Propheta.NoK tiœere, quoniiun i^rcs fiobiCnbsp;eum funt,qua'm cutn ilh's.Ét rotate Propbeta,ut aperirctur oculi fer-iio luo,apcrîi font, Vidit itatç Gkzi totum monte cquis repîlt;tum,ôdnbsp;«urribus in drcuituHcIi(âei,quibus defeedeotibus ait Propheta, Per*nbsp;cüu'at Dominus cgdtatc cxercitâ Syrix,Quo impetrato,dixit ad Syros, Ventte poft me,ôC ducamuos ad hominem, quem quacritis. Etnbsp;Utderût Helifgutn,quem çorripcrc geftiebant,8i uidentes tencre nonnbsp;potcrâtCuncj Rex lirael dixiflctzNuoquidpercutiam eos pater miCnbsp;Et ille aitîNon percutics, nelt;^ cnim ccepifti eos gîadio Sf areu tuo,uÈnbsp;percudastfed pone pane ôC aquatn cora eis, uteomedant 8c bibât,SCnbsp;üadantad dominûfount.AppofitaC| efteisciboru magnaprgpara;nbsp;u’o,Ô^ cotnederût 8lt; bibcr5t,8c dimifit eos, abieruntep ad dominumnbsp;ruutn,S^ ultra non ucneruntlatrones Syriæ,in terra IfraeL CXui- Paôa,qoi^nbsp;bus fane exemptis liquido conuiQdtur,etiamin bello iuftitiam fi- duces bellinbsp;dem^ cfTc feruâdamtmaxime quam belli duces hoftibus promittunt,nbsp;nbsp;tmr«

Nam qujc in ter le duces belli pacifcfour/anÇ public? conuentiones, oportet, de iure gentium feruandæ font.nbsp;nbsp;nbsp;Csetero, priuatos nihil probibet DoIo fab

de iureduilijboftcs contra promtffa pacemfàlIerc.Quolâne cafulo- 1ère pafla cumhabet,quoddilt;ifolet,DoIus an uirtus,quis in bofte requirat, uonltcct,nbsp;VndeSedolum bonumappellant Jurcconfulti, fi quisaduerfosho- h.^.non fuHnbsp;ftemiatronemue machinetur.nbsp;nbsp;De iureaut Canonico eiiatn priuO' ff*

terum padaiêruanda font,etiam fimplici uctbo inita:quiaioter firn-pliccm loquekm 8lt; iuramentum, non facit Deus differentiaro.

jDc ßdi^

-ocr page 232-

Ö. BRVNI DB SEDITIOSÏ?

Ibeßditiomhiis^^crutm armatam com^igt;-incndis^ Capu£

Edidones ui armata (iipprioii cxtingul pofl^» muleis quidcoinbsp;nbsp;nbsp;fjldcm ualidifsimis diuinarutn

tcrarum,Só humanaru icripturaru, tam Ecclefîaflï^ carum qiutn ciuilium,tcftimonfis amp; dccretis, inïl*nbsp;libn's,quos de hfrct.S^ fchifmaticis ia'ipfimus,p»’^nbsp;batS eft.Cætcrij, quibus modis aduerfiis léditio^^’

______ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vj^viiwwsa JAAwv.*iigt; *v»wvt

bella gcrenda fint(quod quartu remedf) genus contra feditioné diximus) non hoe meum cft explicare t fed eorum potius, qui rerun*nbsp;militanum funt pcriti 8C cxercitati, quibus merito in hac partenbsp;dTbeU^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tofare ôv ftatuendi ÔC decernedi authoritatc rdin*

no d’bent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiquæftatueriotatlt;çdecrlt;uerint,qs libenter fubferib^f’’*

diiTcrcre. Haud ignarus,fi fjs de rebus uel ftatuendi uel decernendi auth^f*^' cj«ro hb. 2» tern mihi ftimercm, idem accidcre mihi pofle, quod Phormiofl’*^'^nbsp;Ph°o**nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Philofopho, qui cum Hannibal Carthagine expul^n’»

fen^*ddigt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P*^®*^*® quod cius nonir’*

tufc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magna apud omnes gloria, inuitatus «flèt ab hoipitibus fuiî»

üteum quem dixi fiuellet,audiret, Cuncß is (e non nolle dixifl^^ loquutus efle dicit homo copiofus aliquot horas,de Imperatorisnbsp;cio,amp;^ de omni re militaruTum eum caeteri,quf ilium audicrât,ucb^'nbsp;menter eflênt deledati,quærebantà Kannibale, quid nam illeip^nbsp;deiilo Philofopho iudicaret: hic Pcenus non optime Græce, fednbsp;men libèrerefpondiiïè fertur.MuItos fe deïiros fènes facpenbsp;fed qui magis quam Phormio deliraret,uidiiïc neminem Jdcmnbsp;non iniuria mihi quoc^, ß de re militari præcepta dare prseiiiuiertm»nbsp;meritoobrjcipoiïênhomini uidelicet,quiuteunej in re literaria»^nbsp;aliquâtulum etiam in adminiftrationibus publias, nunquamtau*^^nbsp;Ante prse« in caftris uerfatus fum. Ill ud tantum iuflum,pium,amp;: prudent^’’nbsp;lium Dei Ircnarcham,alioslt;:p,qui ad comprimêdos armata manu Ïèditionn^nbsp;opem im« tQniujfus deflinati hierint,obferuare oportebit,ut manus confertjfnbsp;p orare. hoftibus,primüomniumconfiteantur pcccata fiia, amp; Deinbsp;ricordiamimplorentjciamantesamp;dicentescum filijs Ifi-ael,nbsp;tud.io. uimus tibi,quiadereliquimus teDominu Deum noftrudtefli’nbsp;cauimus,rcdde tu nobis quiequid placct,tantu hue libera nos.Et eui^nbsp;î.P4ra/.«4. AfàcôrraZaramÆthiopc pugnaturo. Domine non eft uUaap*’^nbsp;te diftantia,utrû in paucis auxilieris.aut in pluribusradiuua nosnbsp;mine Deus nofter îin te cnim amp; in tuo nomine habentes fidunaO*»nbsp;uenimus cotra hanc multitudinc. Dominus Deus nofter tu es, 0°^nbsp;præualet contra te home,,

Quemadmodum igiturpfj Reges cumhoftibus confliduri,oO^' nem fæpe foem èC fidutiam in Deum coUocarûi î Ita ôd coru exen*quot;nbsp;pluifl

-ocr page 233-

HBBR. QVARTVS cap,


105

Hüfti fequuH Chrifttani Principcs,amp; qufciinlt;$ alq fedfttonibus tnilp tnatiu extirpaadfs prçpofitijSô ipfi iauirtutc Dei, no in Humananbsp;Poiên’a confiderc debet,8i cuni ProphetaDauid dicere.Hfj in curri-^üs,amp;: hij in ^quis ; nos ant in nomine Dei noftri inuocabimus,S^c,nbsp;Sane hoc rcmedio belli Romani oraniu maxime feditiones feruiksnbsp;ïanarût* Sic Sy rus ilk feruus,Eunus nuncupatus,qui colkdo cxer-citu qaadraginta amplius miUia,8lt; caftra Praetoru cep«rat,8C Duces

Prgtorios profugauitîtandem Perpennalmperatorebdlofupcra-


tiis eil» Simîli exemple feditionem a' CyÜcc feruo cómotam,qui 8C ipfc conflato cxcrcitu,Prgtorios exercicus foderat, Aquilins belle exgt;nbsp;tinxic-Interdufumfiquidemhoilcra commcatibus.ad extrema com*nbsp;pulit, comunitascpcopiasarmis/Famedeleuit. Pulchra faneuitflorianbsp;contra feruosjiêd rarioris aliquanto exempli Scytharum aduerins ix/ï.nbsp;ferucs fuosjquam luftinus ad bunc modum narrat»nbsp;nbsp;nbsp;Scythæ(in-

quit) tertia expeditione Afiana, cum annis V11. à coniugibus H-beris abfiiifTentJeruilibdlo domi cxcfpiuntur»Quippe coniuges eo-rum Jonga expedatione uirorum FeiTse, nee iam teneri bdlo,fed de- Serui uir-letos rat?c,feruis ad cullodianipecorisrdidis ,nubunt : qui reuerfos g« fia-tum iiidoria dominos,udut aduenas armati finibus prohibée» Qui- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ quot;P*’

buscumuariauidoriafiijflèt,admonentur Scythgmutarc genus pu-gnæ, memores non cum hoftibus, fed cum leruis pracliandum, nec at morura,ied dominorû iure uincendos : uerbera in acicm,non tdanbsp;f«rcnda,ömiirocß fcrro,uirgas flagella, egtera^p feruilis metus pa-»¦aada inilrumenta. Probato omnes confilio, inftrudi ficut præ*nbsp;'Upturn erat, poilqiiam ad bodes acceiTere, inopinantibus uerberanbsp;intentanc,adeocp illos perturbant,ut quos Ferro non poterant,nbsp;hietuuerberumuincerenttfugamc^nonut boftes uidi,Fedut fogt*nbsp;ïiüi fcruicapeflerent.CL-uicunqîcapi potuerunt, (upplicia crucibus


donum cura demandata eft.ht quantum fieri poteft,incruentam fosuido-aduerfiis feditiofos obtineantuidoriam: Q»-uod co Facilius fiet,quo tisu feditiolôrumplaeruncç inter fediferepantium confilijs iufti Ireoar*»nbsp;chæ prudeatia,acbellicis ad earn rem pertinentibus llraU*nbsp;gematis di(s!patis,ipfi uelint nolint pdliFeramnbsp;coniurationem deferere cogantur»

de SEDITIO.

-ocr page 234-

DE SEDITIONIBVS

LIBER. Q.VINTVS, QVI BST DB

POBNIg SEDITÎOSORVM*

tnoitis 3 in con/lituendü ßfJitioßrum panif^ ßruandns ßt: ac prtmumdegcncrali ßJi'nbsp;ttoßirum fand^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L

Edato ita^ utcnn^ compreß^ quantulum uel per diuißoocflJ,nbsp;per tranlaäioncm, ucl per ui®nbsp;matatHjCiuiIiuni difcordiarumnbsp;quîQtû remedium adhfbenduni*^*^nbsp;quam publicam,qux de fedftioH’nbsp;njitur,uindiäam amp; panamnbsp;ximus» In qua conitituenda P**nbsp;dens IrenarcHa,primum omniufl^^.nbsp;afFedus eflè debet, ut amorenbsp;gendi, non odio perfequendi

pGm infligat Sic enitn non fôlumlt;afti(simæinnocentiæ,fêdtt'^ diïigenti^imæ leueritatis officium implebit : quin ita etiamnbsp;biturpanam,ne maioris turbationis^ôé pericuIicauamp;jquaWP*^^nbsp;(èntis morbi curatio exiihit. Cum igitur eis, per quos Reipubü^^nbsp;gitur, adeft pace iâlua poteflas difciplinx aduerfus improbos 8^nbsp;farios homines excrccndæ,tuncnecç fêcordia,neq^ (ègniticnbsp;miendum cftiUis,fed aculei's panarum, quæ ad feueritatem p^^nbsp;nentjfèditioforumcriminacoercenda î Sic,utnecpatiennacnbsp;torpeicere, ncc obtencu nî'miæ diligcntiæ feuire uideantur.nbsp;iufta eft minTicordia,qua in pemiciem bonorum mail's parcim^*nbsp;Deut-iff. fîquidcmcoërcendis,(cript5eftinlege,Non miiereberis /nbsp;f.Reg.»L EtinïibroR.egumïegitur,quo'd Saulcontraxit offin{àm,qu^nbsp;(êratus eft Agag,hoffi'um R.egem,quem prohibuerat diuinai«^^nbsp;c. iplà pietdsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feruari.Vbi autem per graues diflenßonum iciflûras, non

«J .^.4« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut illius hominis eft periculum, ftd plurimor u m ftrages iacet :

trahendum eft aliquid (êueritati,ut maioribus malis fanandis^ly^^jj ra charitas fubueniat, Ac generaliter quidem reipicien«^»^^ u,nbsp;t.refpiciendum iudicaoti/nc quidduriusautremifsius conftituatur, quâm cauWnbsp;ffidepoenis. pofcic: 8c nemaior pana, quàm cuïpaßt : amp; ne qfdemde

pledantur, alij ne appelkmur quidem. Ncc enim aut feueritat^^’ . gloria affedanda eft, fed perpenfb iudicio, pro utnbsp;res poftulatjftatuendum eft, Ac in leuioribu» quidem cauß«??*^®

-ocr page 235-

n B BR. OjriNTVS CAP. I.


105


ad knitaCetn indices cfTedebent:in grauioribuspoenis feueritas ïegum cum temperamento aliquo benignitatis mitiganda eft,amp; utnbsp;prouerbio diciturzSaliadhibendumoIeum.Acprimumquidemex- c.it feditiofltnbsp;tant de feditiofoni poena,c0ftitutiones tamCanonicæ quam ciuiles.nbsp;Sic cnim in Concilio Chalced. conftitutum eft,Coniuratiouum ôinbsp;conipirationumcrimen.quod apudGr2ecosdiciturPharatrea,pu.nbsp;bh'cfs etiamlegibus certum eft penitus inhiberi:hoc multo magis innbsp;fanâa Dei Ecdeßa, ne fiat,conuenit abdicari.Si qui uero Clerici uclnbsp;Monachi inuenti fuerint coniuratorcs,autconipiratores,autPha^nbsp;ratreas uel fadiones componentes aliquas, fois Epifeopis, aut alijsnbsp;omninocadant de proprio gradu.Ec Calixtus Papadeeademre, c.confpiutionnbsp;Antecefîbres (inquit) noftri, cum plurima turba Epircoporura,qut «“‘«»•»»•î» '•nbsp;cunc^ huius criminis rei in facerdotali honore font pofîti, aut exiftûtnbsp;CIcrid,honore,quo utuntur,carere præcepcruntzcçteros uero com-Qlunione priuari,et ab Ecclefîaextorres fieri iuflèrût, omncfqj fîmulnbsp;Utriufq^ ordinis uiros infames efle cenfoerunt,8^ non folum facien-tesgt;fed etiam conientientes. Lex uero ciuilis, quam Leo Imperatornbsp;tulicgt;ad hune modum habet. In nullis, inquit,locis,aut ciuitatibus,nbsp;tumultuofis clamoribus cuiufquam interpellatio contumeliofa pro-cedat,nec ad folam cuiufcp inuidiam petulantia uerba iadenturtSci-turis his,qui huiufmodi uoces emiierintjmoucrintc^^ tumultus,ic qui-demfrudum exhis,quppoftulant,nullatcnus habituros:fobdendosnbsp;autem panishis, quas defeditionibus tumultus authoribus,uetu-ftiftima décréta fanxerunt. Eft autem feditioforum pŒna,uctcrum

Corneliam in Sicarios,uencficos,ôô alios homicidas conftituta, Sed * de ui publica tenentur, qui turbæ feditionifue faciendæ confiliumnbsp;foierint. Atcç hæc fane' pana feditioforum generalis efttièd quæ uelnbsp;tetnifsius, uel durius, pro diuerfis criminis circunftantf)s,irrogatur.nbsp;Hacn etfi omnis (êditio noxia fît periculofa,et ob id grauietiâ pœ- i,in endtm.t,nbsp;nadignum crimen fît,ut quapaxÔi tranquillitas publica,omnifc^ q«i cituffldenbsp;adeo iuftitia turbatur aic^ conculcatur : turn iura 8C leges, quibusnbsp;Refpublic? gubernantur,ucl ncgliguntur,uelprorfos fubuertuntur,nbsp;btfopra demonftratum eft: T amen ut in cæteris delidis,ita etiam'innbsp;feditionibus accidit, ut propter circunftantias diuerias,alia lenior fît,nbsp;aliagrauior.Acleuioresquidem remifsiustgrauioresuero feuerius prîLip.ff.denbsp;puniendæ. Sunt autem circunftantiæ, propter quas feditiones panii.

poena uel grauiore, uel leniorepuniuntur:Cauià,perfooa, l,Mi locus, tempus, qualitas,quantitas,eucntus,De quibus Hc*

omnibus àC fîngulis,ordinedicemus*

-ocr page 236-

Md

BRVNI de sedïtïosïs

^ropttr caußttnßdttionum aîiam aha grauioriffiejjèud ïeuiorcttipZ^ ob idpœna etiamfeuert on ueîuitttorenbsp;dignatUy Caput IL

Riftoteks inter afFedus 8^ a (flus humanos hafl^

|3 diffcrentiam facit,ut quidam per fe praui fint amp;

If, quilt;^ adco continuo nomine fiio cum prauita^ fint coniuncfti. Vtmakuokntia, impudentia, »0^*nbsp;dentia, adulterium furtum, homicidium:qu3enbsp;mala funt, utnullum tempus fit,quo perpctrata,nbsp;bona cfie autufderi poisint.C^ia quicquid iftorum,ct quandocun^


Adîus in« efRcitur,iêmpcr delinquitur.Alrj aöus indiffcrêtes,id eft,nelt;ç b^o^» differentes m-jjjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ullo confilio,fcd cafu fiunt. Alij boni

funt,non quidê per fc,fcdkcundum eius,qui operatur,propofit‘’®’ Atq^ adhunc fanè modura legibus quoc]p ciuiltbus quædaiiii^^'nbsp;quamperfe,amp;^ in genere fuomalaprohibenturrquædam prop^nbsp;bonam malamue corum,qui agunr,fntentfonem amp; propofi^^nbsp;tum propter bonas malafue circuftantias, uel bonauel malanbsp;Ut.c.ai Itg. dicantur, Vnde 2lt; uulgariailla tritalurifconfultorumuerba^^nbsp;corJesica.L funt.Voluntas Slt; propofitü,diftfnguuntmakficia. Item, In ddid'nbsp;defurtk'^’^'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» quod principaliter agitur.Itcm. Affeâio operi

t. quid Reip», imponit, si fi qua funt fimilia. nbsp;nbsp;Adeo autem uoluntas ÔC

ff.de iniurijii opus uel bonutii ucl malum reddunt, ut ea ctiam,qu« funt deg^. ïrc°deZlu»nbsp;nbsp;nbsp;pfobibftorum ,fi bona intentione fianttipfa quotj, mutatP

ncjfufta Slt; bona efTe dicantur. Sicut interficcre hominem

Exod 10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gencreprohibitorum,immo amp; kgcdiufnaprobibi^*’,^^

2}.5. y.

Nam Icxait. Non occides.Ideoc^ qui mala intentione homin^^^ tcrfîcit,homicidaeft,ôC uthomicidapoenalegfs Cornelfædenbsp;exumJjomo, pcrccllftur. Et tamcn qui hominem occidit,ucl Deo iubentc, ud‘^nbsp;c.non foluin, perni.ittente,ucl ludice mandante,necj homicidq reus cft,ne(^ .nbsp;micida puniri poteff. Ideocp nequaquam contra hocnbsp;quo diiâu eftîNon occides,fecerût,qui Deo authore bellanbsp;Genefu. Et Abrahâ non foîû non eft culpatus crudelitatis crimine,nbsp;laudatus nomine pietatis, quod uoluitfîlium nequaquam fcd^^nbsp;fed ©bedienter occfdcre. Sed nechomicidæfùnt,qui perfonâg^nbsp;tes publicæ poteftatis, fccundum ius legis, ideft^iuftifsimaer^jj/nbsp;c, nonfruflrd. Imperiuni,fcekratos morte puniunt.Non enim fruftra funt b“nbsp;ta,poteftas Regfs,ô^ cognitoris ius,ungulæ carnfficfs, arma n”nbsp;nbsp;nbsp;j

difciplina dominantis,feueritas etiam boni patris:Habent otnn’^^ modes fuos, caufas, ranones,utilitates.Haecc5 timentur,S(:nbsp;èrcentur,8d boni quiete inter malos uiuunt, Igitur miles, cun’nbsp;î.n« w.i) JJ poteftati, fub qua legitime conftitutus eft, hominemnbsp;nulla ciuitatis fuse kgc reus eft homicidqtlmmo nifi

-ocr page 237-

HBER. qjintvs cap. n,


^nipcrf) defèrti atcp contctnpti» Quod ß fua iponte atquc authoritate fcdfletjin crimen efFuß humani fanguinis incidifletJtacp unde puni-

fecericiniuflus : inde punietur,ßnonfeceritiuflus.Sicquiob l.utuîm.ff'dt tucdam corporis fui, uel ut ab alio propullct iniuriam, occidit alium:nbsp;quia iure id fecifTc exiftiinatur,nequaquâ homiddq reus efle dicitur.nbsp;Cum igitur homo ab homine ocdditur, multu diftat,utrum fiat no-cendi cupiditate,uel iniufte aliquid auferêdi,ficut fit ab inimieo^ficutnbsp;i latroneîan ulcifcetidi ucl obediendi ordine, fîcut â iudicc,fîcut â car-nifîceUiel «uadendiuelfubucniêdi neceisitatc,ficutinterimitur latro ànbsp;Uiatorc,hollis à miIite.Sic contumelia.conuitium.aut ouxuis alia itî-

iuria


fîat,neque imuriæ nomen rctinet,nec ab eo,qui fe ca læfum cflè dieet, i, uindicari poterit. Sic quod Reipublicæ uenerandæcau(à,fècundum deiniur^ftnbsp;bonos mores fit.’etiamfi ad côtumcliamalicuius pcrtinct:quia tarnennbsp;non eamente Magiftratus fadat, fed ad uindidam Maieftatis pub-licae refpidat, adione iniuriarum non tenctur.nbsp;nbsp;nbsp;Et ad eundem mo-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«o

dura feditio,quamu!s Si ipfa mala fît,8i de genere prohibitorum,tâ-tuen fi non turbandæ Reipub» caufà, lcd ex alrjs iufliisimis Si ho-neftis caufis excitctur,neqj mala elîè dicetur,nec qui earn côcitarunt, feditioforum poenamfuftinebunt, C\.ucmadmodura a' crimine Sinbsp;poenaconlpiratorumimmunes fuerunt,quadraginta illilUyriciSinbsp;Grgtiæ Epifeopf, qui conuenientes in uiium, per confeßionem innbsp;feriptis fadâjSi à proprio MetropoIitano,Timotheo uidelicet, Pa- -iriarchaConftantinopoIitano,quem Condliû Chalcedonenfeana-ihematizauerat,difceflerunt,8i Romam mittentes,Romano Epifeo-po communieare in feriptis profefsi funt:quiaiuftam aduerfus hærc-ticutnEpifeopum confpirandi,Siab cius communione deficiendi,nbsp;lt;^ufiim habuerunt»Sic ncc feditioforum poenæ obnoxi) fueruntnbsp;lUultitudines populorura, qui ab Epifeopo fuo Diolcoro recefTèrûtînbsp;quia non à quibus potuit,manus impofitionem accepcrat.Iufta enimnbsp;erat diflenfîonis corû caufà, quam Si protinus allegabant,diccntes.nbsp;Qjiiafccundumquodcôtinent Canones fàndorum Apoflolorum,nbsp;non eft faÂus Epifcopus,Si ideo non redpietur. Principes enim in-ironizauerât cum. Sic fadionum certaminibus perturbata Repu-blica, alijs quidem ad priuatum commodum fpedantibus,aliis ueronbsp;maieftatem Reipublicæ defendentibus, eâ quidem partem,quf con-gregatis etiam armatifeß hominibus Reipub.iura tuetur,nec (editionnbsp;(àm cfïè,nec uim publicam priuatamue his, qui priuato commodonbsp;fiudentesReipublicæ,tranquillitatem turbare conantur, inferre.nbsp;Acproindenecpoena etiam feditioforum obnoxiam efledicemus.

-ocr page 238-

D. BKVNI Igt;E SEDITÏOSÏJ

»ar. »» nbsp;nbsp;nbsp;^Q5 qyj R.c/publicæ inferuiit,arniis repeUercC Scd T

gS.^ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rempublkatn, propter commodum priuatum opprimcntcl^j

Liberate licebit uf artnata coérccre : fi tarnen in defedum auxili)fiiperiorisgt;« , Rempub. fiat, ôô ut RcipublicaE flatus conferuetur,nonutnouaTyrannisiO*nbsp;à Tyranni» Jucatur. Nam fi aduerfus milites uel priuatos,qui nodurni popu^^*nbsp;c^dei«d l nul agros intraucrint, aut itinera frequêtata infidijs agg^€^sioO*ƒnbsp;litio-ibinot. obfederirit,Ijberarefîflendifacultastribuitur,etquodIpiiû eilpuo^*nbsp;ff. dthislt;ju£ rc iudicio, id ui armata, SC propria authoritate uindicare : QuaOt^’nbsp;tnfraui.crt. ^agis ad repellcndam à Republica Tyrannicatncrudeh'tatem oO*quot;nbsp;ß fidrb^ré* lîcentia dabitur, ubiiudicis defueritauxilium, ctiam publiée’nbsp;ff. de cp. noui^ T y rannor um iniuriam congr egatis amp;C armatis hominibus uindi^^'nbsp;rc, ut quam omnes defendere iurc naturali tenentur Jdeirco quinbsp;rdepHpiüo $. hune niodû Rempub.à Tyrannide libérant,etiamfîid turaultu

* nbsp;nbsp;nbsp;dam qC perturbatiore motu hat, tarnen ob id minime in pcenam'quot;

Seditionet quædamnbsp;bonac Sinbsp;utiles.nbsp;Cie.lib.hdenbsp;Outort»

ditioibruminddunt.Nam regni T yranniti,quoniani iniuUutD^*’ non potcft turbatio fêditioiâ üideri,nifi medicina ipfüm moduin^'nbsp;cederetjmaiufcç incomtnodum ex deftrudione T yrannidiS,qu^^nbsp;ex Tyrannico rcgimine Reipublicæ afFerretur.

lam Si feditiones quidam d lummfs Oratoribus non fblutn o*’® repræhenduntur,ut malæ : fed ctiam commendantur, ut i^^^’nbsp;bonæ Si Reipub.utiles. Sicut Antonius apud M,Ciceronem,oft^^*nbsp;dens,quomodo C.Norbanum fodalemSi Qufftoremfuum,q‘’^!’’nbsp;Sulpitius tanquam (êditiofiim ciuetn accuiâuerat, ipfe d«fenlt;i^^nbsp;Omnium, inquic, feditionum genera,uitia,pericula,collcgi :nbsp;orationem ex omni Rcipub. noflræ temporum uarietate rep^^*’*’nbsp;condufîcpita,ut dicerem,etfî omnes moleftae fèmper feditiu^nbsp;füifièntjiuftas tarnen fuiflenonnullas Si propeneceflâriaszturni^^’nbsp;quæ modo Craffiis commemorabat, egi, neque reges ex hac ciui^’nbsp;cxigi,nec^Tribunos pkbis crcari,neq^plebifcitis cocics Confub^nbsp;poteftatem minui, neq^ prouocationem patronam iliam ciuitaiis»^^nbsp;uindiccmlibertatis populi Romanidari, fine nobiïium difilnu^nbsp;potuifie:ac fi illp feditioncs fâluti huic ciuitati fuiflênt,non contiu^ ’

.. ...J. ----------------------------------------------

Sedirio ex fi qufs motus populi fadus eiïct, id C. Norbano in nefario critn’^j’ caufis iudi ae in fraude capitali efiê ponendum,Sic» Att^ ex bis omnibusnbsp;ï fx SfMfi« »^^ditionem propter eaufam, uel bonam eflè uel malao’'^nbsp;confuho^ffadnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;malæ fiint Si. iniuftæ, aliam quidem alia eflè uel graU'*’quot;

ïeg.i«/. df ui rem uel leuiorc,atc^ ob id pana ctiam grauiore uel mitiore digtiat”' feditiones, non immerito eorum quoep confp*^^nbsp;cor^êfa!/:ff:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oumerauerimus,qui improbecoëunt in aliéna Iitem,ut

deconeuftl,»» quid excondemnatione in rem ipfius adum fuerit, inter eos coi” muniraretur : Propter quod Si lege Julia de ui priuata,Sinbsp;lege Cornelia de falfis, Si pana concufsionis

tenentur,


ir.

-ocr page 239-

EIBER. QVINTVS cap. Ul.


te^


Z)c Affîrentia Terfinaruttty propter qua^ ^(xnauiî ^auïor^uclkuior contra.ßditiojos conßttuttur^nbsp;Ca^ut JJL

jErfona in crimiac ftditionis,ut in cgtcris ddiäis,du-jplidter fpedaturÆius qui fccit,ÔC dus qui pafîiis cft, dutf^a^ Ç, Eatumaucem perfonanim,pcr quas fcditio con-dtatur, quædam minoris ætatisfunt,quxdaniina-jjiftintfîionbsp;ioris :aliæmares,ali«fceming:ali«nobiks,ali3epk- inter perfonbsp;bei) : alise liberi,aliæ fcrut Sic Sc inter plt;rfonas,coa- î'-as uarias.nbsp;tra quas Gditiones exerccntur »differentia eft. Nam quædam fèditio-ncs a filijs in parentcs.qusedam «î feruis in dominos,quædam à {yb*nbsp;ditis iiî Principes 6^ IMagiftratus fuos, quædam à ciuibus inter lenbsp;concitantur. Ac propter diuerßtatem perfonarum,utriufc^ generisnbsp;panæ quocç in (èditiofos ucl fpuiores uel leuiores conftituuntur:nbsp;Oc quibus deinceps iam ordine dicemus.

In primo igitur genere perfonarum, primum fibi locum ucndk Seditiones cantftditioncsiuuentutis,qu3c adconcitandos tumultus » propter iuuentuüs,nbsp;feruentiorem (ànguinem, natura procliuior cftxpropter quod le-uiamp;imis ex caußs, turbulentis (è acclamationibus accommodarenbsp;^blet, maxime uero contentione propter nuptias, aut alias iuuentu-tis iUecebras inter iuuenes or ta, Ex quibus caußs magni fæpe tumul-tueoriuntur» Cuius rei aliqua excmpla ex Græds fcriptoribus ab Arifijib.f,nbsp;Ariftotelc referunturnbsp;nbsp;nbsp;memorabile eft,quod Liuius alibi de duo- Pol.c 4.

bus iuucnibus, unius uirginis nuptias ambientibus,narrat,cuius fugt; pra quo^ meminimus. Sedôi mulieres fæpe ad feditiones corn- Amazonönbsp;tQouentur, qualis fuitapud Scythas Amazonum ex fatffioncOpti- fediuo.nbsp;inatum orta, per quam cum duo Régi) iuuenes,Plynos amp; Scholpy-thus, domo pulß fuiflent, ingentem iuuentutem fccumtraxerc,8c •nbsp;in Cappadocig ora iuxta amnem Thermodoonta confédéré. Ibi pernbsp;multos atinos fpoliare finitimos confucti, tandem per infidias po-pulorum truddati finit. Horum uxores cum uiderent exilio fiio ab-ditamorbitatcm,armafiimpfère ,ôc fines fiios contra finitimos bellanbsp;inferentes,defcnderunt.Et ne faliciorcs alix ali)s uiderentur,uiros,nbsp;qui domi remanfèruntjinterfecerunt. Tune pace armis qu3Eßta,nenbsp;gens interiretjConcubitum finitimorû incuntîfi qui mares nafteban-iur,interfidcbantur. Virgines in eundê ipfum morê,non odo necçnbsp;lanifîdo,(èd armis,equis, uenationibus exercebantur, inuftis infan-tium dexterioribus mammis, ne fâgittarû iadus impedireturt V ndenbsp;ÔC Amazones didp fiint. Satis quide cruenta i]la,quam dixi Ama* Seditio manbsp;^onum mulierum feditio : Sed mitior aliquanto Ro.matronatû»ab- tvonarumnbsp;rogauonem legis Oppiæ petentium, quæ nulla nccauthoritatc,nec Rq.nbsp;uerecundia, nec imperio uirorum retent£,oQines uias urbis aditufi^nbsp;S ii) ia

-ocr page 240-

ltd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O. BRVNÎ DE SEDITlO^iS

r,L«/to Fit. in fortittt obfcdcmnt : Viros defcendcntes in forum,oratit««,üt fiô* Repubîica, CTefccntefndks priuata omnium fortuna, matro*nbsp;ni$ quoÆ priftinu ornatutn reddipaterentur, fed ÔC C O S S,Prlt;''nbsp;torc((ÿ,amp; alios Magiftratus adiré 8c rogare audcbant, Ac parutflnbsp;abfuit,quin ex illa mulicbri iêditione, uirorum quoqp diïcordia cooFnbsp;citata fujflêt^alrjs uidelicct abrogationcm legis Oppiæ,qualiiinuh^'nbsp;res pctcbanttalrjs ut Icx, quemadmodutn matron« rogauerant,ab'nbsp;Quid ftaj# rogarctur,fuadlt;ntibus. Erat aiitem lex Oppia,quam M.Oppiu*nbsp;witkxnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T.RomuIeius Trihuni pIcbis,Q.Fabio Sd T«Sçpronio COSS»

in medio ardore Punih* bellitulerant,ne qua mulier plus femiunû^ auri haberet, neu ueftimenro ueriicoloriuterctur,ncuiundo uehic'J'*nbsp;loinurbc oppidoue, aut propfus inde mille paflus, nifî iâcrorui^nbsp;11 fEdewmo. publicorumcaulâjueheretur» Etfi autem in multis iuris articuh^nbsp;rZ,i,i.5* minoribus, amp;C mulieribus,propter gtatis SC fexusinfirmitatem,coOquot;nbsp;iierb4 ff d4nbsp;nbsp;nbsp;tra iuris rigor em lubuenitur : T amen nullum eft auxilium, quod

^fn^onpif, cis fuffragctur« Infîrmitas enim «tatis ÔC fexus,nondolu* t.Auxilium.^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^’‘^diumfumit? Q^uanquam interdum miRratioîet*

m delink, nbsp;nbsp;tisjiudicem ad mitiorcm pcenam perducat» Ac de poenaieditio’^

ff.de minorib. fuucntutis, ad hunc modum uetctes conftuueruntSoIentquid«’” luucnum (^fnquit lex) qui uulgo fe iuucnes appellant,in quibufdam duiwdbi*^nbsp;ptcrkdîdo turbulentis fe acclamationibus accommodareîqui G nihil aWp^*^nbsp;nés. admiferint, ncc ante Ont a PræGde admoniti ftiftibus cscG diJ^^nbsp;tuntur aut ctiam fpeâaculum eis interdicitur.cLuod G ita corr^P^’nbsp;in qldcm dcpræhendantur, exilio puniendi funt, nonnuntju^nbsp;capite pleélendi : icilicet, cum fæpius ieditiofe amp; turbulenter iènbsp;rint, ÔC aî/quoties appræhenG tradati clemcntius,in cadem tctO^'nbsp;Mulierum täte propoGti perfeuerauerint î ferui cæG iblent dominii reddt '^^nbsp;poînapro’ mulieres feditiofæ in hoc,Gcutin c«teris dclidis,paremcum^'^?nbsp;pterfedido pcenam habcnt. CLuemadmodum enira mulieres in perpetrafl^Jnbsp;delidis non minus dolofæ amp; fraudulent^, immo fæpe ctiatttnbsp;dioresiùntuiris,a' quibus uiri plærunc^ decipiuntur :PfOP^Înbsp;Pro«frt.t. quodrede Sapiens ? Neintenderis ( inquit ) fallaaæ mulieris,^*”*nbsp;muîier uiri prcdolâm animam capit : Ita iuHum eft,ut in codednbsp;nerc delidi, par etiam poena tam uiros quam mulieres conftrin^

6,

Ieumcoditio^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caufain delidis,proexcutiendauericatc,demuli^

naliterx.de bus pcr tormcnta qugftio haberi poteftï de quibus ÔC poen« Pj quæflionib. qualitatc deltdorum fumuntur, Gue in feconfeff« crimina,ßüd^^nbsp;Pœna mu^ gftimis probationibus fuerint côuidæ.Sic mulier,qu^ intra quao*^nbsp;'aopattu. g'““ dies poft concepmm panum.intra quodtempu. oecdjjnbsp;animatus elt uifceribus luis, polt diuortium lam intulerit,nenbsp;tcicero.ff.de procrect, tcmporali exilio coêrcetur.Q^uac ucro accepta pecurt*^nbsp;tgt;oenif,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poft quadrageGmü diem partiïiam animatû Gbi medicamenris

egitjlege Cornelia de Sicarijs, ÔC lege Pompeia de Parriädijs


-ocr page 241-

tIBEK QjrlNTVs CAP* hit

Wr,Slt; ultimo fupplicio afBdtun Sic fimfli pana pleâuntur uir mulûr qui adukerium cum inccftu,furtura,aliaue fimilfa critninanbsp;cotnmittunu Atq^ cxhis omnibus cortcludimus,feditioGs mulie-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^„1,

gt; pcena quocç legis Corneliæ de Sicarijs,8ó legis luliac de ui pu- de «({((((gt; l^Uca, qu3c in feditiofos conftitutx funt, acque ficut uiros teneri, ànbsp;qua poena cas ncc^ ætas, necç fexus,modo fint doli capaces, excul 'at*nbsp;infirmitas enim, no calliditas mulieribus auxiliS præftat, idc^ no innbsp;deliâisjfedinciuilibuscaufis.Necpenim indeliâis propterfragili- ‘nbsp;tatem corporis, mulieri impunitas conceditur.Nam etfi multisnbsp;foemina corporis incommodis obnoxia fit, tarnen amp; maiores fsepc tfrrü.^.dead^nbsp;doIores,8Cuulneraetiammatora,quàmuir luftinerepotcft,

Cæterum edpriuilegio gaudet pregnas mulier, utpana quoad pariat, ac nutrix, quæ partum foucat,haben pofsit,difFera* nfç\nbsp;turïlmmo ne quæftio etiam de ea habeatur, quamdiu prcgnans eft.nbsp;Q^uanquam non mulieri,fed partux potius, qui non tantumnbsp;' parcnti,cuiuseiredidtur/edetiamRei^^^^^^^nbsp;huiufmodi priuilegium conceditur.

Jn uno coicin^gcnere deît^ty pœnàs thßdittojospró coh* âitioni ct^ualitatc pcrfonarumjuelßueriores^udnbsp;kuiorés coh/litui, Cap^ Illli.

§ Eéic prudciitcr uetèrumcohftitudohibus fancî-1 turn eft,ut poen? pro côdirione amp; qualitate perfona- Incrnd. rui v:“!quot;nbsp;rum,uel grauiores,uel mitiorcs in uno eodemcç gcgt; «“«A •nbsp;nere delidi coftituatjtur. Eft aût ea perfonarutn,nbsp;quod ad irrogationcm panatû attinet,'differentia: Multiplexnbsp;Vt eorum qui delinquunt,quidam Ecclcfiaftid fint, differentianbsp;quidam fæculares : quidam nobiks, quidam plebcq: quidam pu- perfonamnbsp;blids honoribus 8c muneribus fimgantur, quidam priuatamagantnbsp;uitamtquidamliberi, quidam fêrui : liber orum quidam honeftio*nbsp;te, quidam bumiliori loco nati : quidam honeftioris quidam forgt;nbsp;didloris cooditionis : quidam etiam nullius digniutiscapaces fint.nbsp;QxUales (ùnt artifices Mechanici, utPiftores, euftodes portarum, îh li. dr pk»,nbsp;tuftodes pratorum^feu pafeuorum, Saltuarrj, altjtç îdia eiufdem ctl.m4xim4r5nbsp;generis uiliaminifteriaexerccntes.CL-uarummultain conftitutioncnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i o. lt;1«

Gordlmperatoris, quæ eft(ûb titulo de exeuf. munerum, Decimi nbsp;nbsp;nbsp;ni. ‘9,

Codids »enumerantur.

Sed ÔC utriufe^ Ordinis Ecdefiaftici et faCcularis,diftirilt;fti gradus Ordo, «mtxVt inEcclefiaftico ordine^ ArchiepifcopiiEpiicopi,Prcsbyteri,nbsp;DiaconijSuddiaconiJn fæculari,Prindpes,Comitcs,Barones

S iii) Rurfus

-ocr page 242-

HX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a BKVNÏ DE SEDITIOSIS

I

’O awo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W* «A*»»«^*»»***nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;---- .

Quippccorum,quidignitatcprj?ditifuntjalf) IIIuftrcs,aIij SpeäaJ' Ies,alfi Clarißimi, alfjfcç modis ali) altjSjUel fupcn’ores fufit uelnbsp;riorcs» Ac propter hanc quidem diffcrentiam perfbnar5,0^ carü^'nbsp;dem qualitatem amp; conditionem, dcliâa in una perfbna grauius,*^nbsp;puniuntur, SuntcnimdiicriminapCEnarij,iie(^omDlt;^nbsp;tnmff.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cadem pcena afEct poflunuQuemadmodum de DccurioQibus

Decurio- Ritutum cft,ut in mctallum damnari non pofsint,nec in opus ncs.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ii,ncc furcæ fiibqcijUcl uiui exuruBt fi forte huiufmodi fententia

l.fi matrent’C» nbsp;nbsp;nbsp;affcdi Jiberandi erunt. Sic nec Præfès prouinciæ,puniri

fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;___________nt- ? J -t_ — r.J____1______r: _______-? Cr rt

l.pe.C.de ^Ute fiioni.


Digtiiu», Rurfus dignitatutn quoeç, bc munerum publicorum difFcfcflda^ Quippe eorum,qui dignitate prlt;^diti funqalrj lUuRres,aIij SpeäaJ 'nbsp;Ies,alfi Clariisimi, alfjfc^ modis alq altjs,ueliupcrioresfuntuelifl*^'nbsp;riores» Ac propter banc quidem differentiam peribnar5,0^ earü^'nbsp;demqualitatemconditionem,dcliâ:ainuna perfbnagrauius,«^*

eadem pcena afEci poflunuQuemadmodum de Decurionibus

Ii,nec furcæ fiibi)ci,uel uiui exuri»Et fi forte huiufmodi fententia

— - -

rionê permittere fibi debet,fed recipere eu in carcerê,ôC Prindpi here de panaeius* Sic nec quæftio de Decurionchabcri debet,etigt;nbsp;muneraDecurionatus dcpofuerit»Nani 8c propter prifE'nS digfl*^^nbsp;tem, quæftionem non patitur» Et generaliter uiri in dignitatib*^,*nbsp;'uZSquot; conftitutijufcç ad pronepotes,8i eorum liberos, plebeiorumnbsp;Difcrimen quæftionibus non fubfjciuntur. Sed ÔC pro qualitate ÔC coo^'nbsp;perfonarû tioneperfbnarum,difcrimen quoq? incuRodia earum feruandu’’’ inbsp;in cuftodiacRjde quare olim Proconlul æRimare fblebat,utrum in carcef^^nbsp;de cu^, recipienda effet perlbna an militi tradenda,uel fîdeiuflbribusnbsp;mittenda j uel etiam fibi;Nam hq fere modi funt cuRodiæ perfö^^jnbsp;rum» Hoc autem uel pro criminis, quod obijeiebatur, qualitatenbsp;propter honorem, aut propter ampîilsimas facultates,uelpi'^j’' jnbsp;nocentia perfbnæ, uel pro dignitate eius, quiaccuGbatur,facef^‘*^ !nbsp;lebat:CL-uo iure amp; hodie utimur» Nam pro perfbnarum dignff^^’ inbsp;8d qualitate delidorum, ali) carceri mandpantur,ali}miJitilt;^*?^nbsp;diendi tradun tur^alq fidciufloribus,uel fîbi,id eR,cautione iurato’^’^nbsp;a fe præRita, de fiRendo iuri amp; reQsondendo dimittuntur»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

kfl^duis » c. nbsp;nbsp;Sic in grauioribus delidis,in quibus plebeij carceri introduo^^ |

niuRres militi committuntur, amp; interim cuiulmodidelidumf’^»,^ ; Q,^^.f^depœ. qualfs pana imponenda,Principi fùggeritur.nbsp;nbsp;nbsp;Idem de !

»rffj.omn£ti«nibus, Principalibufqj ciuitatum,qui capitale crimen admifb'i’^j, diffî.cJede- obfèruatur J Ut fi quidadmifîfîe uidcantur,propter quodrelcg^^. ;nbsp;ttir,lib,io, extra prouinciam in infûlamfîntjUincli cuRodiantur,et Impcta^^’nbsp;IquotiesX-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quifcj cômiferit,fcribatur» Sed nec IIluRres propter

tibi setMto.utl blicum uel priuatû,cui tarnen nô per procurator? refpondcrelit^^ ci4rif. 10. de coram alio iudice,quàm Principe,uel cui Princeps cognition?nbsp;omnniudu!snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcmandauerit,accufari poflùnt» Cæterum coram ComffliJ^ .

c^rDeew. ' Principis accufàti, etfi abfolui quidem innocentes pofîüntxond^^,^ naritamennocentesinconfulto Principe non poflùnt»nbsp;opinor perfpicuù iam fit,panas pro qualitate Si conditione ,nbsp;narumin eos quidem, qui dignitate aliqua præditifùntretnii*nbsp;in eos uero,qui loco fùnt humiliori, Si conditionis fbrdidior/s,^nbsp;rius decerni» Quod ita tarnen accipiendum eRgt;ut fi dignitasnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

-ocr page 243-

ÜBER- OJINTVS CAP; ïur;

’^8^at,paoaquocçaugcatur î Sin ucro propter dignitatem Icuius fit crimen, ipfa quocp pcenaleuior irrogetur. Sin digniras crimennbsp;tion augeat,nec minuat,qualitas pcenæ fpeäatur:ut fi corporalis fît,nbsp;grauior plebeio ÔC priuato, quam nobili atlt;^in.dignitate conftitü^nbsp;to, Sin uero pecuniaria fit,maior diuitijquàmpauperiimponatur, Ulltcitasinßinbsp;Sic quædam deliâa Pagano, aut nullam aut leuiorem panam irro^ ojf.frx^nbsp;gant;militi uero grauioremuelleuiorcm.Nam ß miles artem Ludrinbsp;cam fecerit, uel in feruitutem fc ucnire paflüs eft,capite punitur.Quia de pcwt«.nbsp;üthuiufmodi dclida in p€rronamilitis,dignitate,gradu,fpecieq^ Ucrl.ownenbsp;militiæ augentur:Itapcenaquolt;^militi,quam Pagano grauior irro^nbsp;gatur. In bis enim 8C fîmilibus caßbusjtanto magis quifc^ poena c\deEp(f.ö*nbsp;dignus eft,quanto plus honoris delatum fueritt 8c cui pluracomit' cUr. zr ibidénbsp;tuntur,pluraab eodem exiguntur. Sic publice tradare de R.elt;nbsp;ligione,crimen eft,quoddignitate minuitur. Vnde amp; poena in eos,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftS,

qui dignitatc praediti fuerint, Icuior erit : fiquidem fi Clericus fueric, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

qui de fide Chriftiana publice difputare aufus fucrit,a confortto Cie-ricorum remouetur. Si uero militiapræditusfîr,cingulo fpoliabi-tur.i Cgteri etiam huius criminis rei^ßquide liberi ßnt,de ciuitatibus, in quibus morantur, repclluntur, pro uigore iudiciario etiam com-petentibus fupplieijs fubiugandi.Si uero leruiƒeuerifs!m^s animadquot;nbsp;üerfionibus pleäuntur, Generaliter enim in periona feruorum ob-icruatur,ut grauiuspuniantur,quàmliberi-Nâ ex quibus caufîs Über ij« feruoru,nbsp;fiiftibus C2editur,ex his feruus flageilis cfdi,€t domino reddi iubetur:nbsp;Ët ex quibus caußs liber fuftibus cacfusj'n opus publicum damnatur,nbsp;«Xhis feruus fub poenauinmloru, ad eins temporis fpatium fiaget jnbsp;fis cæfus.Domino reddi iubetur, ölt;c, Sed tarnen exemplo feruorumnbsp;puniuntur etiam liber i, fed pkbei tarnen ÔC hutniles perfônæ,

Necobftat,quodalibidiciiur,Qiios par facinus coinquinat amp; i,flauen tequat, eos ßmilis quoc]^ poena comitari dcbet.Nä ctß in genere fiionbsp;impares ßnt poenæ, quæ in Clericos 8^ Laicos,nobiles amp;Ó picbeios,nbsp;publieismuncribus hononbus fungêtes,Ôipriuatosftaiuuntur:nbsp;tarnen relatione fecundu proportionem faäa ad perfonas et earumnbsp;qualitatcs 8^ côditiones,çquales eife iudicantur, Vt igitur in cademnbsp;gencre poenx inæqualitas eft, ß una eademcj peena nobilis ple-beius affieiäturtita fi diuerfi generis poen?,altera quidê grauior ple-beiojaltera uero leuior nobiliinferantur,rede gqualitas eße dicetur*nbsp;Veluti,ß nobilis et plebeius in uinculis detincätur,aut tormetis (ubij-ciantununa quidem pOEna,ct in genere fuo æquaîis eft^quse utric^ ir- ffide panit.nbsp;eogatur,{èdrdatione fada adperlbnas ,in3cqaaliseft:Cl-uippe abnbsp;teri lcuis,alteri grauis. Rurfus uero mulda pecuniaria impofita diupnbsp;ti 8i pauperi, una quidem eademeç æqualis poena eft in génère ßjo: c. contumaces,nbsp;Sed quia diuiti leuis, at pauperi grauis eft, relatione ad conditionemnbsp;perfonarum fada,merito inæqualis effe dicetur.

Et

-ocr page 244-

I

Îf4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D« BRVM! DE SEDtTIOSlS

Blt;r. in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gj {læ^ omnia, qu« de difFeren tia panaro diximus,ut pro

de rrrS dwif. qualitatepcrfonarum,uelmic!usuel{èuerius infligantur»^’ âcopæda ßintjß pcen? prouniufcuiufcj perfongcôdi«onc,qualît^^nbsp;dignitate diffinâæ fuerint : namita ccrtum cnt,qu3E paoa qu^nbsp;perfonam amp; dignitatem aftringat. At ß pana generaliter in oinfl^nbsp;fineperfonarum Öidignitatum differentia concepta fuerit,omD^^nbsp;quotç, nulla perfonarutn differentiae ratiooc habita, obligabit»nbsp;KnuUitt, c. lt;d snbsp;nbsp;nbsp;poena exceptorum criminum, ut laefae Maieftatisdn

ieg.iul,md.l. fiquidemMaieftatis,omnibusacquaconditiocft.ltemhaereßs Mrtnicbeos c. moniacmam amp; ipiä in omnes aequo iure ftringuntur»Sic amp;C

Mathematid, rei criminis falß.ltem, quipriuati careef^* de£p“^'ch. exercent euftodiâ : qui tanquam ipßus Maieftatis uiolatores,nbsp;gl.in c. cupfT iupplicio fiibiugantun His connumeramus, qui muneribusnbsp;Manconelia.de ßonorfbus publicis fuDgcntes, in offiefjs fuis peccaflê, tum furtis'nbsp;ke^fièxcepta. fcckribus commaculaflê, fuerintconuidi.Nam ÔC tales 0®?’nbsp;nbi.gios.c.de dignitas, fed peena omnibus tam publicis quam priuatis perfoP^’nbsp;maief.etinat. commuttis dcbct comitar b Q^uin àC ab officijs remouentut»^nbsp;minus ad ca ipfaredeant, inhabiles redduntur. Nam quinbsp;cor. 'defall. i in officio male uerfatus fuerit, is deinceps quoep male in ipib uet’^nbsp;i.c. depriKdi. turus praeGimitur, CacterS ne in h.'s èi. ßmilibus cafibus,in qu*^^nbsp;rjrfwt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Clcrici,milites,Dodores,al!aecp peribnac digniiatibus praeditse,^'

digjib. «. ttbit’atibus tormentis lubqauntur, alqlue panis priuatorum i* r 10. de Plat, beiorum afficiuntur, iniuria aliqua dignirati inferatur.’Conftitu*^*^nbsp;Bar.in i. n.Ç. eff^ut oon ante ad irrogationem poenae procedatur, qua'm quinbsp;afficiendi funt,exauthorati, amp; qua fruuntur dignitate,nbsp;infa.t^m l. ' exuti. Atep haec fane differentia poenarum, in perfonis qi’^?nbsp;Indices c.de feditioforum obferuanda cft.Nam 2lt; ipfiproqualitateÖC coH“^nbsp;‘^'xtni ^e '^ perfonarura, uel grauiusuel mitius puniuntur.Sic enimnbsp;Authores feditionis àC tumultus, populo concitato,nbsp;lef. er W4tb. qualitatedignitatis,aut infurcamtonuntur,autbeftijs fubfjciuot^’^'nbsp;l.fl quis alunbsp;nbsp;nbsp;aut in infulam deportantur ; nifi certa in (editiofos pana diiht’*'

Tehff,de*ticen. ta,autpropter atrocitatem criminis led/tionisaequalis in omnes,nulla perfbnarum aut dignitatumnbsp;habita ratione, fuerit conflituta»

-ocr page 245-

YlBER ÖVtKTVS CAP. V, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;III

’Procter ^finaseorum^in^uosfeâition^sexercefUur^fôk^

nam ud^autorem /laiui y ud leutoremy Ca^ut

A M. 8^ propter perfonas corum, in cjuos fedido' nesexcrcentur,poenæucl(eueriorcs conftituuntur,

3 ucImniores.Nam crimina,quxin parentcs,in Ma-giftratus 8lt; publtcas perfonas perpetrantur, feue- * riuspuoiuntur,quàmquæ in perfonas externas ôCnbsp;priuatas cômittuntur. Et ad eun de modum gra-iiiore poena dignç font rcbeniones,quanifadiones,ideft,feditiones,nbsp;quç à fobdi'tis in dominos,quàm quæ à fobditis inter fe concitantur.nbsp;CL-uemadmoduni autem in alrjsaccidit,ut cxunofaâopluracri-Oaina nafeantur, ut ex co,quod ftuprum in fororis filiam committi- èSnbsp;tur, adulterium 80 inceftus nafcitur,Slt; qui focratifsimas uirgines ra- 1'2-puerit,ftuprum 8C facrilegium committit^Similiter, qui uxorem al- .nbsp;lerius tapit, fimul adulter eft 8C raptor» îta 8C ex uno facto,quo càrapere.c‘“nbsp;fobditi in dominos fuos infurgunt, multa crimina oriuntur, quæ 8c de ep.cr de,nbsp;diuerfa nomina fortiuntur, Siquidem qui dominorum foorum obe-dientiam per feditionem relinquunt, inter dura déficientes, inter-dum proditores, interdum trans fugx, interdumrebelksjintcrdumnbsp;*¦«1 criminis Isefæ Maieftatis appellantur. Déficientes : quia ab ijs, l-amifsioiie. §nbsp;quorum fob Impcrio font, defiftunt 8c in hoftium numero le con-nbsp;nbsp;nbsp;deficient.

ferunt,Proditores • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adibus prac fe ferunt,aîiud occulte in

«nente’agitant.Rebellcs î quia quorum poteftati 8: Imperio fobiedi fünt,eis répugnant,^ debitam obedientiam fubtrahunt. Transfu- § transfuga.nbsp;gæîquiade terris domino fuofubicdis,adhoftcs,ueladcos,cumnbsp;quibus nuUa amicûia eft,fide fufcepta,transfugiunt.

Reicriminislæfæ Maieftatis:quiaaduerfus Ro.Imperium,uel l’proditores. eo8,quiin terris fuis Impsrqauthoritateni tcnent,8d eorumfecuri- ff'.et.c-iidleg.nbsp;tatemmachinautur.nbsp;nbsp;nbsp;iam uero ut rebclliumdifferentia eft.Nam

(If

ali)àfupremis,alfjabinferioribus poteftatibus dcfîcfunt:ïtaamp;pŒ-narum diferimina font,quac in rebelles côftituuntur. Ac primû qui- Pœna in re dem rcbellium Ro. Ecclefîæ pœna eft,ut à cômunione fidelium fepa- belles Ro.nbsp;rêtur,omnibufc^priuilegiis 8: beneficiis,qu?àRo,Ecclcfiahabent, gxcômuninbsp;deftituantur, A qua quidem pcenanemo,quantâlibet dignitatc prg^ ^atio.nbsp;ditus,8c ne Imperator quidê Ro,fi rebellis Ro» Eedefis: extiterit,exi-mitur* Nam 8ô Fridericus Lab Alcxâdro lILPhilippus ä Celeftinonbsp;in.et Innocêtio lILexcômunicati.Otto IlII.ab Innocêtio III. primû Excomuninbsp;anathemate pereuffus,deinde in pertinaciaperfeucrans,in Conciltonbsp;Pr^fulüRomc celebratojmperiali dignitate priuatus fuit. Sic et Frn p°rTtQKSnbsp;dericus lI.quiaEcclefiçRo.rebellauit,ab Honorio lll.primûexcOm- Rq,nbsp;Wuicatus, deinde Impcrio regnifeç priuatus,8C propter cotumaciâ

eius.

-ocr page 246-

ïtö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D. BRVNl DE SEDITIOSIS

e. td nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eius^omnes Imperij et regnorSfiioru (iibditi,d Gcratnoato fidelftat^

abfojud'ac poftrcmo,ab Innoccntio Illtpcr (êntennatnab Impede depoßtuf fuit.SîC 8C quidâalq Imperatores, ab alqs Potifidbus R-®'nbsp;propter rebellionem, eodem gencre pœnæ perculfî fucrunt, Sednbsp;qui fand« Romanæ Ecclefiæ Cardinales ofFenderint, nonfecü*nbsp;atqp uiolatorcs corum, qui adlatusRomani Prindpismilitant,nbsp;t/ediets,dt criminis læig Maieftatisrei, puniuntur,nbsp;pcenit.lib,lt;s, Dc qua re extat conftitutio Bonifaci) Papæ V111. S inbsp;Conftitu/ deinceps ( inquit ) in hocifacrilegi) genus irrepièrit, quod faH'nbsp;tfo Bonifa Romanæ Ecclefiæ Cardinalem fuerit hoftiliter in(èquutus,u^nbsp;ctj Vni» pertufi^nt, aut ceperit, uel (bdus fuerit facientis,aut fieri mandant^nbsp;rit, uel fadum ratum habuerit, aut confilium dederit aut fauorcJiJ»nbsp;aut poilea receptauerit uel defenfâuerit {cientereundem,ficutreii^nbsp;criminis Maieftatis,perpetuo fîtinfamis,diffi'datusnihiloiô^'nbsp;nus ôC bannitus : fit inteftabilis, ut necTeftamenti habeatliberaiHnbsp;fadionem,nec ad alicuius bona ex Teftamento,uel ab inteilatonbsp;cetur. Q^uatenus ab omni fuccefsionerepuliusjpublicac^repul*nbsp;ffilm.tog. confu(usgt;minus inueniat fiiæ malitiæ (ûccefiôremtfiant habitatiot^^nbsp;eius defèrtæ,amp; ut non fît qui cas inhabitct,dentur cunda ipfiusnbsp;ficia in ruinam,nbsp;nbsp;ut perpetuæ notam infamiæ perpétua ruina

tur,nullo tempore rcparenturmullus ei débita reddcre^nullus in dicio refpondercteneatur » Quicquidetiâ in bonis inuenitur ip^^^înbsp;fiiciuel Reipublicæ dominio applicetur, ut ex illis niltrâfînittatï^nbsp;poderos, fed potius cum ipfo quodammodo damnentur Si foa» .nbsp;Si quiucro feudajocationes, ofEcium, ucl beneficium fpiritualen^nbsp;temporale ab aliquibus Ecclefqs obtinet, fit eis ipib iure priuatustq*J^nbsp;fie libéré ad Ecclefîas reuertantur, quod Ecclefiarum redores denbsp;pro fua uoluntate diiponant. CLuod fi quis prædidorumnbsp;uelfilios habeat, nepotc uel nepotes,per redâ lineam dclccndent^’»nbsp;benefîdatumfeubencficiatos quouis benefîdo (etiamfîPontifif^^nbsp;adeptuSjUel adepti fuerint dignitatê)fînt eis ipfo lure priuati,ij)enbsp;motionis omnino fiiblata, Nulli prjterea taliûfiliorûatcpnepoti^^nbsp;exuirili (èxu defcendentiuab eiidem, alicuius aperiatur ianua diglt;^*'nbsp;tatis,aut honoris Ecclefîadici uel mûdani,(èu ad alicuius loci regim^nbsp;fît a(cenlùs:Sit eis poftulandi negata facultas,fît notorienbsp;quodlibet aliud olFiciûlcuminifteriûpublicûinterdidû* Iniudi^nbsp;corum aflertio contra quenquâ,nihil fidei,nihil credulitatis inuetti^’nbsp;ut ad teftimonium prorfus reddantur indignitSiteisadOrdinnbsp;alcenfîis inhibitus,fît ad beneficium uel officium Ecclefîafticum deo^nbsp;gatus accclîuSjôi (ut magis famolà fît corum infamia) ad adusnbsp;timos nullus eis pateat aditus, nulla porta pandatur, eildem fnpnbsp;aliquo præmiflorum,omni fpe dilpenlâtionis adempta»nbsp;nihilominus adijdmus fandioni, ut ex inlêquutionc praedida,n

-ocr page 247-

UBER QjrlNTVS CAP, V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it?

'X inieAiotte ttianuutn uiolenta, ipfo facto excommunicati’oois fen-Untiatn quis incurrat,ôlt; tam iafecutor,qiïàtn alf) fupradidi,tâti mali partic«pes,quamdiu in fuacontumacia perdurabunt, fingulis Do-Diinfcis diebus àC fcftiuis,pul(aus campanis,0^ candrlis accenfis, pernbsp;oninesillius loci Ecckfiasjn quo tantum facinus fuen’t attentatum,nbsp;necnonciuitatuoaamp;DioEccfumuicinarum excommunicati publicenbsp;denScientur:necab alfo,quam a R.o.Poniifice,porsint abfolutioni»nbsp;beneficium obtinerc,nißduntaxat in mortis articulo conftituti.

Cum autcm fucrint abfoluendi, primo fiifficienter amp; idonce Pœnitenti^ caueant,quodinfercndaE poenx parebunt, ÔC auxiliante Domino, iniungcdaenbsp;pœnitcntiaaiperagentiniungendamîdcindeper omnes illius locinbsp;Ecclefias principales, uicinorum^ lûcorum, Dominicis dicbus 8Cnbsp;foîennibüSjinccdant nudf coram populo,foemoralia tantum ba-bentes, àC ferulas déférentes in manibus, cum quibus per eafdemnbsp;Ecclefias publice fuftigcntur,ituri poftmodum ultra marc,0^ ibidemnbsp;aduri poenitentiam per tres annosad minus î nee exinde poftmo-dum reuerfuri,abflt;q^ Sedis Apoftolicg licentiafpeciali,

Verum cum tails gratiam recouciliationis meruerit(bencficio abfolutioni» obtento)indulgcatur ci liclt;ntia,ut fuam ôc fuorumnbsp;iniuriamprolcquatur,8idcbitorum iilorum quæ contrada fucrint,nbsp;de poftmodum acquifitis repetitio non negetur,

Jllud autem non duximus omittendum, quod fi quis foerit in præmifsis nudo Concilio aut fimplici fauore culpabilis, iudex in ta«*nbsp;btn poenam metiatur ex culpa, ut fecundum quod cxccfftis exegerit,nbsp;^indida procedat. Cæterum,quia dignum eft,ut nefandi rationenbsp;fiagitfi,ultionisfeueritas amplius extendatur, amp; propter enormita#nbsp;temculparum,plagarum modus exuberet,nec panis folitis con-tencetur: Statuimus,utad collaterales,fratres uidelicet nepotes Sdnbsp;proncpotesjtalium pofsit cxtendercpanas,in huiufinodi noftranbsp;conftitutione contentas, circumlpcdio Romani Pontificis, proutnbsp;circunftantiæ rationabiles fuadebunt.

Prxmifiiis etiam dignS cenfuimus aniiedendum, ut 1Î quilquam aliquopr3edidorumexcefl'uum,qucnquamdc Clcncisuel Religio-fisnoftræ famih'ae.uel Cardinalium afficcre forte prsefumpferint,nbsp;proportionctur panadelido:Ita,quod uindida ex æquo exceflure-ipondente,aboffenfa noftrorum cohibeantur deinceps manus tc-tnerariæformidinculrionis, quasDei ucl noftra, feu fratrum noftrorum reuerentia non coercct. Si quis ucro per fe,uel per aliumnbsp;OccidentCardinalem (quod abfit) uel dederit caulam mortis, ultranbsp;quampromiflatcneanc: ficin eum poteftas lurifdidionis infurgat,nbsp;fic rigor ultionis infiliat, quod contra uitg fubfidium mortis folatiumnbsp;gt;nuocet,uiuens panæ,non culpaemiodidæ ipcculum, non oflènfæ.

Perhocquoc^ fsccularibus poteftatibus nonadimimus faculca-T tem’

-ocr page 248-

Dcfcnfor Ro.Ponr.

Carolus

Magnus. pldtmit 'm

Leone J,

itS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D* BRVNÏ DE SEDÏTÏOSIS

temufcttdï kgtbuscootra talcs, quas aduerfus facrilcgos Catbolid Principes ædiderunt. CL-uisenitn locusregiminis potcRcfletutus,nbsp;Q^uis redor fccuritate gaudebit, G Romana Eccicfîa, quæ omnsuninbsp;Ecclcnarum,difponente Domino, caput eft SC magiftra,cafibusnbsp;iftislubijciturC Si eius fili) fpecialcs huiufmodi pcnculis exponuo'nbsp;tur CLucm pcckfiæ fîlium,quem fidei zelatorcm.contumcliatantanbsp;non tangeret, amp; confufio tam afperanon moucrctÇPorro fi fiJiu’nbsp;cft,dokbit » fi fiddis,matre fidei læfà fscdecur.

(X-uapropter fi Princeps, Senator, Con(îiJ,Potcfl:as,ucI ab'u® Dominus fiue Redor, contra præiumptorcs prædidos præfentisnbsp;Conftitutionis tenorem non fecer/t obieruari, tam ip(è quâm Ofb'nbsp;ciales ipfiusjinfra menfem (poftquam rcs ad notitiam eorum p«*quot;'nbsp;uenlt;rit)eo ipib fententiam excommunicationis incurrant.

De rcbcHioncucro Archiepiicoporum,Epifcoporum,aIiarunilt;^ EccIefiaRicarum perfbnarum, ÔC carundem pOEna,alio loco a nobgt;^nbsp;didum eft. Iliud etiam addendum hoc loco uidetur, rebellesnbsp;clcfiæRomanæ,iàcpeetiamab imperatoribus Romanorumnbsp;punitos. Sic Defiderius Italiæ Rex, Romanæ Ecclefîæ rebeHù,nbsp;a' Carolo Magno Jmperatore punitus fuit. Idem quoc^ Carols*nbsp;Pafchalem Primicerium, amp; Campulum Presby£erum,qui compta'nbsp;none fada in Leonem Papam Tertium, eum ceperant,ac Poouft'nbsp;call amidu priuatum, multiscp uerberibus cæfum, tam crudeb^^’’nbsp;tradarunt, ut oculis amp; lingua captus putareturtcapitc plcden^J^*nbsp;pronunciauit, fed pro qujbus intereedens Pontifex facratifsin^^^’nbsp;rantum a' Carcsio Rege obtinuit, ut bis uita condonaretur,^^^nbsp;Franciam tantunimodo relegarcotur.

Sic Otto Imperator Primus,Romanos loanni Pap« XIj rcbcîîantes.’ut quem captum primum in Adrianl molem,nbsp;gruwauu. fatidiAngelt cafirutnuocant, perduxerant,acmoxhominemnbsp;chronogra. latum io Campaniatnmiferan£,feuerifsima potna afFecit. Nam

rebelles Papg Ioan.nbsp;Xiil.

Otto Pri*

mus, Nrf«d.nbsp;generntio. j)nbsp;(

luIcSjPræfedum urbis, ac Decarchones ( hrj enim rcbellionis thores erant) in carccrem detrudi iufsit.Conlulcs uindos innbsp;’ maniam deportari fccit,Decarchones equulio fuipenfi (unt,nbsp;fedus urbis,aracntizc^ caput,ludibrio per urbis plateas, compi^nbsp;habitus:öfinterea dum traheretur fiagellaius , in carccrem coni^'nbsp;duSjindead Confiilesin Germaniam deportatus eft. Suntta®^*^nbsp;qui ienbant, Pracfedum ipfiim excarnifi'candum ipfi Pontifie! t*'*nbsp;ditum, abraia barba, capillis iulpenfum ad caput equi Conftat^^'nbsp;niaDi,aliquandiu ftetifie.Inde autem ablatum, afinot^ fiiperimp^nbsp;fitum,ucrfo ad dunes uultu, amp; manibus fub cauda ligatis,at(^nbsp;per urbem dudum, uirgis cæiùm, poftea in Germaniam exd^nbsp;tum mifium.nbsp;nbsp;nbsp;Pana rebellium Imperq eft,ut primu deportenu’^’

ideft,bannolmperialifubijciantur:nam banniti hodie déporta^' «quiparaßt*^*


Poena in rebelles^nbsp;Imperq»

-ocr page 249-

XtBnit ojiNTVS CAP» «quîparaôtur.Oliin a Scnatu Romano hoftes Imperij dedaraban- Sitr.hi t,nbsp;tur, quæ poeoaeadem fuit, quæ eft bodie Imperialis Banni» Ideocp 5nbsp;itnpunc ab omnibus etiam priuatisamp; propria authoritate capi, bCnbsp;üt (crui dctineri, tum fpoliari bonis,8ó occidi poHunt»

Deinde omnia eis^ quæ ab Impcrio babenc priuilegia, munera, «• «. 51^» honores adimuntur,omniacçadeo in cis publica iura fubucrtun^nbsp;tur,utnec Magiftratus,necludicesmaneant,necnouo aliquo pu-blico muncre fungi pofsint»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in

Sed terras, ßquasbabent, 8ó lurifdiélioncs amittunt ïnam Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;«

bæc ad iura publica pertinent, turn fubditi corum ab omni fidcbtäte abfolui intelliguntur» Fcud«s quocç Imperfj priuantur Vafallinbsp;rebelles,qui amicitiam feceruntcum VaGillisdominorum fuorum» p^troniénbsp;QuarationeSoccinus refert Albmumde Carpi,bonis feudalibusnbsp;ab Imperatore Maximilianö fuifïè priuatum: quia amicitiam cumnbsp;Gallorum RegeCælârisinimico feccrat»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mvd»

Et nuper loannes Fridcricus Dux Saxoniæ, propter rebcllto-nem Si Elcdoratus dignitate. Si feudis, quæ ab împçrio babuit, à “Jat Det Gloriofifsimo Imperatore Carolo, buius nominis Quinto, boe eo- iw.Lnf.nbsp;dem iure priuatus eft»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f44..itifecuti^

Eadem poeoa in proditores cohftituta eft ï nam Si ipfi budis, propter crimen proditionis priuantur. Qiua hdvtn dommis non Gi.mcnbsp;leruant, propter quod Si proditores appellantur,nbsp;nbsp;nbsp;Q, ui uero ab in urrbo qui

inferioribus poteftatibus deficiunt,eatantum iura perdunt,quæ ab bis babent,quorum obedientiam rclinquunt. Vt ß Rex Gt Re gni,nbsp;fi Dux Ducatus, fi Comes Comitatus,fi Epifcopus Epifcopatus, titf quib.mod.nbsp;fi Ciuitas Ciuitatis,bcnefici‘)s,priuilcgtjs»lurifdiâionibus, mune-ribus. Si bonoribus deftituuntur»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;üolu^^

De poenauero rebellium, qui Si ijdem Maieffatem îæierunt, t quijquisc.aii tab's extat Conftitutio. Quifquis (inquiunt Honorius Si Area- Ifg-iKl M«».nbsp;dius Imperatores) cum militibus uel priuatis, uel barbaris fceleftamnbsp;inicrit fadionem, aut faótionis ipfius fufeeptrit facramentum uelnbsp;dederitjde nece etiam Ilkiftrium uirorum, qui conGlbs Si Confillo-rio rioftto interfuntj Senatorum etiam (nam Si ipG pars corporisnbsp;noftri funt) uel cuiuslibet poftremo, qui nobis militât, cogitaucritnbsp;(eadem enim iêucritate uoluntatem fce]eris,qua cfFectum punirinbsp;iurauoluerunt) ipfe qü{dem,utpote Maieftatis reus, gladio fcriatur,nbsp;bonis cius omnibus fifco noflro addidis.

Sane bæc lex duo capita habet î Primum,ut rei criminis tæfae Maieftatis, gladio ukore puniantur. Alterum, ut eorum bona pu-blicentur, ac fifco uendicentur» Atep buius quidem Conftitutionisnbsp;pOEnam,omnes Temper Principes in reos Maieftatis excrcucrunt»nbsp;Sic Bernardus Italiæ Rex, quia bellum aduerfus Patruum luuranbsp;t-udouicum Imperatorem, cognomento Pium, molitus fuerat,pri-tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T tj mum

-ocr page 250-

axo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D» ßRVM! DE SEDÏTÏOSTS

mumMaieftatis iudicio ab Imperatorc datnnatus,deinde grani gladio cælùs eft. Ac talem quidem panam annonbsp;N4«cI, uolu, j-iore Inuidifsimus Imperator Carolus, huius nominis Q^uint^®^nbsp;3,sener(t^28gt; Joannem Fridericum,Saxoni2E Ducem,pronunciauit.Sedquaf^^nbsp;precibus pro eo aquibufdam Magnatibus apud ft pro condemnai^nbsp;Duce in:erpoGtis,cIcmentcrrcmiGc,uitamcß Duci donauit.

N4«cl. U0ÎU.2, Sic Fridericus Imperator, huius nominis Primus, Henricum S’i' P^aln’ Ducem,nepotem liiurn, quia per rebellioncmtcmpore,qn®nbsp;Henricum Akxandriam in halia obfederat, ab eo defecerat ï Primum quido^’nbsp;poten«fsigt; ut ad acculationem contra ft propter crimen proditionis, Óó Is^^^nbsp;mum Du^ Maieftatis inftitutam reiponderet, ad curiam citauit. Deinde cuiï^nbsp;refpondere niG intra terras luas Dux detredaret. Imperatornbsp;mm *Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* -nbsp;nbsp;*

niæ àFrigt; derico I.

Noricum.

Iata,ut Imperator! euocarePrincipem proiultitia ad locum quenr cunc^ uelletjintratcrminos ïmperij fui exiftentem licerct, eadlt;^nbsp;lege per ftniêtiam conßrmata,Ducatus quos habebat Dux,omoialt;^nbsp;bonapublicauit. Ac Noricum quidem Ducatum Ottoni Palatin^’»nbsp;de Vuittifpach t Ducatum uero Saxoniæ Bernardo de Änhii!^nbsp;contulit.

P cc na in Duccmnbsp;Mediola^nbsp;nen. â “nbsp;den'co Lnbsp;NàucL uol»,t.nbsp;S(ner4t.}^,

NicolBafeiitit Simili pana Maximilianus Imperator Emichoncm Coi^^' in addù.crc. temdeLeyningen,quiaab Imperio per rcbellionem defecerat,^nbsp;ad hoftem Francorum Regem traosfugerat,affecit, Primumtn’^nbsp;Maieftatis rcum ipfum dccîarauit,deinde Banno Iraperialinbsp;ipfiimquàm omnia bonaeius fubiecit. Cuius etiam caftellajUilb^/nbsp;munitioncs amp; agros, Cornes Palatinos, alijcß Principes, in dedi-tionem Giam ck mandato amp; permiisione Imperatoris receperuflf*nbsp;Sunt Si aliæpanæ, quas pro conditione Si qualitate perfoi^ænbsp;rum Si temporum, Impcratores rebellibus irrogarunt.nbsp;eft, quod idem Fridericus Imperator, poft captum Mediolanum»nbsp;Guolfagum Principe Mediolanenftai,quia Imperio rebellis fuerat,nbsp;ac muîta in urbe contra Imperatorem molitus fuerat, capium td'nbsp;duoiûb menîâadmodumcanis tenuit,8i multis flagellis esedif^'nbsp;cit, Cbui P oftquam multis annis in Germania in compedibusnbsp;tentus fuiGct, tandem ruptis compedibus euaGt.

l.ß quit id Poftremo illud etiam ad panam rcbelli'um, proditorutn. Si ubiiiar7de^^^'* excauft Maieftatis damnati fuerint, pertinct : Quod eo^nbsp;lurifd^iui.knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domos dcftruuntur,8i folo æquantur, imagines in perpetual^

eorum infam!am amp; opprobrium, in pubh'co depinguntur ,6^‘‘ quæftatuæ ad honorem eorumeredæ,aut imagines pidæ fueriot»nbsp;detrahantur ÖC aboleantun

Etßainem generaliter in perfona eorum, qui crimina perptt^'' runt,Guita fundi fuerint, cum morte eorum Gmul etiam amp; crimio^nbsp;poenæ extinguantur: Tarnen repetundarum Maieftatis lænbsp;diciactiaoi mortuis reis, cutn quibus nihil adum eft, exercent ur,«^nbsp;booa

torum ubi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Har.ff'.de fioenitjdßnbsp;/iifl^de déïio^nbsp;Ç.pœtudrsnu.

»f*

-ocr page 251-

' tlBER ÇJVIMTVS CAF; V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎÎJ

iLquot; is,

,ni

feofli eorutn fifco uendicetitur, Vnde 2lt; ex quo quîs tale cHmea contraxit,nelt;^ ex bonis fuis alienarc, aut manu mittere, nec iureetnbsp;debitor foluere potefl, Q^uin ôC memoria cius, qui crimen læfacnbsp;Maicftatisjfîuc diuinXifiuc humanæcommifit,damnan' poteft,utnbsp;fæpcconftitutumeft. jam Öó propter airoritatcm huius crimi-nis, pana non folumfuos tenet authorcs,fcdetiam in fiHos eorumnbsp;rcdundat» CLuod eorundem Principum conftitutionc his uerbisnbsp;cxprciTum eft,nbsp;nbsp;nbsp;F/jq ucj-q quibus uitam Itnperatoria fpeciali- ,

ter lenitatcconcedimus (paterno enimdebcrentperirc {upplicio,in quibus paternij hoc eftjhærcditarr) criminis excmpla mctuuntür)â MaieftaUnbsp;materna uel auita omn urn etiatn proximorum hæreditare ac flic*nbsp;cefsionc habeanturahenûTcftameutisextrâneorum nshil capiant:nbsp;finipcrpetuocgcntesô^ pauperes, infamia eos paterna femper co-mitetur,ad nullos prorfus honores,ad nulla Sacramenta perue-niant, Sint poftremo tales, ut his perpétua egeftate fordennbus, fitnbsp;mors folatium, 8: uitafupplicium,Denic^ iubemus ctiam eos no-tabikseflefineuenia,quiprotalibusunquamapud nos inurucnirenbsp;tentauerint,nbsp;nbsp;nbsp;Sednec filiæâpana paterni criminis func immunes,

quanquam minor in cas, quam in filios pana conftituKLr,ut ea^ pp ^^icf dem kx his uerbisdeclarat.nbsp;nbsp;nbsp;Ad filias fane eorum,qui quolibet '

numero fuerint, falcidiam tantum ex bo'nis matris, fiue u ftara, fiuc inteftatadecefierit,uolumus peruenire, ut habeant rrtediocrcm po- i-bus fihae alimoniam,quam integrum cmolumentum.ac nomen hænbsp;redis :Mitiorcninl circa eas debet efie fententia, quas pro inSrmi- *nbsp;täte fexus, minus aufuras cfTe confidimus,

Eadera pana, qua parentes rci læfæ Maiiftatis, corum filfj Pœna in picduntur: Satellites quoep conferj ac miniftri,filq^ eorum tenen-tur, ut eadem conftitutionc cautum eft,

Caeterum confeos accipimus,parentes amp; dominos, filios fer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n d

y

J'

fl

Iios,qut crimen laefae Maieftaiis,quod uel perpetratum eft, uel per petrandum erat,fduerunt. Sed quod tarnen iîli,cum propter pa-triatn dominicam poteftatem polTentjOon prohibuerunt îhq [, utrum ubinbsp;ucro, cum fublmperioeiuseiTent, in quem crimen commiftum eft,nbsp;non rcuelarunt: Sed ncc tarnen rcuelare tenentur fubieâi, nifi crinbsp;men,quodperpetratû,ueïperpetrâdumeircfciunt, probare pofsint, p,;rricid.nbsp;CLui enim folum audit non rcuclat,immunis eft i deliAo î necnbsp;quod oftendi nonpoteftjiudicum animos commoucre debet, “ ’ ƒ”*nbsp;Cætcrum cum plura fint generacriminis If fæ MaieftatistVnum, Triplexnbsp;quodinPrincipcm,autin cos,quiadlatus Principis militant, com- crimennbsp;tnittitur,Alcerum,quod in R.empublicatn Roraanorura perpétra- Igfg Maiefinbsp;tur,Tertium, quod in eos admirtitur,qui iuperiorcm non recogno-feunt. Ad primum tart turn genus referenda eft pana,quam in rcosnbsp;criminis læfæ Makftatis, contra filios filias, lege Hon orrj

T ii) Arcadtj

I

-ocr page 252-

'd, BR?N! de seditiosis

Arcadrj conflitutam efTc oftctid/mus» nbsp;nbsp;Ac proinJc qui Rctnptf*

blicatn Romanorum Iaedunt,non perfonamPrincfpis,utquorutn opera,dolotnalo conGb'utn inttuni fucrit, quo armati hommes cu®nbsp;lapidibusue in urbc fint,conucniantue aduerfus Römpubli'canijnbsp;locaueoccupcntur,ult;lteniplaïquouecoetus£onuentusue fiat, hompnbsp;nesuc ad (èdttionem coouocenuir : quorumue opera,dolo malünbsp;confiWum initum fuerit, quo quis Magiftratus populi RomaUGnbsp;quiuc Imperium poteftatemue habeat, occidaoïr.Quouc quis cootranbsp;Rempublicatn arinaferat,ah'acp eiufdcm generis in Rempubh'catn,nbsp;non in psribnam Principis aut Confiliariorum eius, machinaW«nbsp;fuerit: etfi crimenIxfseMaieftatiscommittant,8Cob id capite pR*nbsp;dantur,tarnen ob paternum crimen,hoc cafu nclt;ç fîlij,ne(^ fîü'îfnbsp;puniuntur«

L. fMdciter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Similiter qui patriam oppugnant uel produnt,quilt;^ crimen

c. de abdi, Maicftatss committunt aduerfus inferiores potcftates,stiam nullui^ qu’dem ipfi capitc poflunt:Afnbsp;fofili. rtuerf. corum fili] filiaecj^, paterni criminis panam minime fuftinebunt’

Namquinonrecognofcunt iùpcriorem,fîue de faâo,fiue ex pr3C' fcriptione tanti temporis, cuius inith non eft memoria hominußi»nbsp;fiueex priuiJegio principis, Etfi Principis loco in terris fuis habeaOquot;


tifti cap.

1.4.^. h£C uerba ff-denbsp;ntg.gtji. Bar,nbsp;in l.omnes po»nbsp;puli ff de wjt,nbsp;içriur 64,nbsp;frtKc/p,

Necconftirutiones panales extendi debent, nifi ad cafiis expreflos t etiamfi cafus non exprefsi ex Iden-titate rationis contineri uideancur.

jDc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßditionuffty (2)^ corutn fxxnU,

Caput VL


Authores liquidem grauius dclinquunt,qui non ipfi tantum deliâum perp^quot; feditionis trant, fed etiarn alios ad delinquendum hortantur,amp;S ad aliquid in’*nbsp;dupliciter probe faciendum, uel cogitandum follicitant, Ita enim duplicinbsp;peccant»nbsp;nbsp;ßjine pgecant, ÔC quia dclinquiint ipG, 0^ quia Authores funt, ut w

-ocr page 253-

UBER QVINTVS cap* Tt


Huoqj délinquant : quosucl malos cumbonifint, ucj aim ßnttnali,L.t.er».ff:lt;amp; rftterfores reddununbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dzUa ratione in eum, qui feruo perfua- ƒ«»¦? «lt;”quot;?

fifiè quid dicetur,quo deteriorem eum faccret, poenale iudicium da-tür,VcIuti,ß quis feruo perfuadcat,ut iniuriam faciat.ucl ertori, ücl malis artibus deditus fit, ud (èditiofûs, ud amator, ud ut rationes Dominicas intercidat,ud adulteretjud ut rationes fibi com-niifias turbec,ud fi luxuriofijm eum uel eontumacem faciat,00c,nbsp;Nam in cum, qui his alqfuc fimilibus modis feruum corrupcric,nbsp;quanti ea res erit, in duplum adio datur»

Ac tant© grauius ctiam delinouunt feditionum autbores, quia Seditions

ftio qux prouinciæ ôC régna , à quibufdam Hacrefîarebis cor- dHoiübus* rupta fiat. CL-uolt;i otnnis generis immaoifsima crimina, ut noftritcm*nbsp;bialpbcmisein Deum fanôos cius, iàcrilegia, raptus fàcrarum poris.nbsp;Vûrgin«m,iilicitaconiugia,rapinæ,incendia,TcmpIorum ôc Mo-nafteriorum deuaftationes , Epifeoporum , ab'orum^ miniftronbsp;Ecdefiæ,profcriptione8 8lt; exilia î Ecdcfiafticorum iudido-•‘Uïîi in propbanas perfonas translationes ,legumtamdiuinarumnbsp;quambumanarumeontemptus 8^ abrogationes, S)C innumera alianbsp;«Hjfdcm generis teterrima monftra,qa« autboribus Haerefiarebisnbsp;nata funtjiquido teftantur» CLut igitur grauius ddinquunt,iuftumnbsp;’ft,ut feuerius etiam puniantur î CLuod ÔC ueteres fidditer ob- Mitius innbsp;feruarunt, qui non folum grauius in feditionum Âutborcs, quàm dcceptamnbsp;deceptam multitudinem animaduerterunt : fed fæpe etiam pana mxsUitudi«nbsp;de Principibus feditionum iurapta, multitudini pepercerunt, aut ^cr^quarrnbsp;fâltem de feueritate aliquid remiferunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^5 animat

Niratrum feientes, nunquam ad contumaciam pari confenfu uertîtur.

multiiudinemproruropercjfcd incitarit paueis,qui uitiorum fee-krum^ iropunitate Iperant peccare cum plurimis.

CLuod fi fieri medicinam neeeüitas extrema perfuaferit,re-ôius eft more raaiorum (ut alibi inquit Vegetius) in Autbores veget.IiKj, criminumuindicari,ut ad omnes metus, ad paucos poena perueniat. c 4.

Sicobfalfo nunciatam militi Scipionis mortem, aliasb^ non- TitriHu;

/ec«ndt fcclli

ditto fuiflet, de eo confilium baberi coeptum lt;ft, Vtrum in Au- Annick tbores feditionis tantum animaduerterecur, an plurium fiippîicionbsp;Uindicanda feditio efiêt ; Ac uicit fententia lenior, ut unde culpanbsp;’Öct orta, ibi pana confîfteret : ad multitudinem fatis efle cafti-

T iiq gationem^

-ocr page 254-

Xî4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D« BRVNI DE SBDÏTÏOSÏS

Verba Sei» pionisadnbsp;milites.

gationeöï. CL'Uod 8^ Imperator deinde uinflis feditionum a«* thoribus,acoratione iànequam eleganci öiefficad ad milites ha*nbsp;bita, earn ipfâm his uerbis concludit»ltalt;j(inquic) quod aduerfii»nbsp;uos uniuerfôs attinet, fî erroris poenitet, (ätis iuperc^ panaruoinbsp;habeo. Albius Calenus, Actius Vmbrius,amp; caeteri nefariaenbsp;ditionisauthorcsjfimguinclucnt quod admifcrunt,uobis fuppMnbsp;eorum (pcdaculum non modo non acerbum,ied laetum ctiam»^nbsp;iänamens redrjt, debet cHc : de nullis enim qua'mdeuobisinfeftiü*nbsp;aut inimicius confîiluerunt.

Atlt;^ eodem fane conßlio erga hærelîarchas quo® utendum îiiAmos Prà* cfle,BeatuiHieronymusexiftimat.ldeo enim,inquic, Magiftrinbsp;Pœnain **^dcorum percutiuntur, ut ialui fiant diieipuliJnimirum innuens»nbsp;hereßarch.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iouentoribus hacrefiim nouarum,amp; uetcrum refufd'

* tatoribuspunitiSjfacile deceptorummulcitudinemreuertuDc quo Sc in bbris noftris de haereiids à nobis didum cft.

Jam Sc illud ad feuentatem pcenæ authorum pertinet, quod ubi icmel poena conftituta eft, nullam moram eiufdem excquutionbsp;l.conüitutUn, recipit,Vnde Conftitutiones (inquit lex) qu« de rccipiendis neencnbsp;apptiut. appellationibusloquunturjucnihü noui fiat, locum non habent innbsp;eorum peribnas,quosdamnatos ftatim damnari publice intereftînbsp;utiuntlatrones uelfeditionumconcKatores.uel Duces fadionu®«nbsp;Caeterum de pana authorum iêditionum,hæ fere leges extant,nbsp;author feditionis fucrit, lege Cornelia de Sicarfjs teneiw.nbsp;itg.cwM Jtem,Autorçs feditionis SC tumultus, populo concitato, pro quali*nbsp;SIC4. täte dignitatis aut in furcam toUuntur, aut beftijs fiibijduntur, autnbsp;infulamdeportantur.

^,iepcenk * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciuiliter tenentur (editionum authores de omoibltf

damnis SC iniurijs,quae quibuicuncç modis in ipfa feditione fiue

Blt;lt;r. wfingulos, fiue per ipfam multitudinem data flint. Namhuiufinodi niamc.adieg. drcunftanti« dclidumaggrauant in perfona principa-

(turn, non feaatorum. bmguli uero quic]^ id tantum quod ipfi peccarunt, prae-flare tenentur.

-ocr page 255-

lïBER QjrifïTVS CAP. Vit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Üy

Tropter locum amp; tempusin Jèdittoßs uelgrautus uel kuius ammaduertip Gapt. kJL

Am ctiam îoeusSi tempus faduüt,ut quod deïfdutn non€ft»fcitdelidum:autqaod dclidumcft,uelfêue-minore pana lueedum fît.

OW ^‘^anegodanoneSjCoutraótuSjó^ comtnerdAhooiP num,non fokim illidta non funt, fedctiamitain Re- tmTsfllf»nbsp;publicanecenâria,ut fîue fjs ne fbdctas quidemhominumconfifter« JtXiùnt. *nbsp;pofsit : tarnen fî hæc îpfa fn locis facris excrceantur, adeo illi-’nbsp;cita funtjUt grauibus edam panis, qui in hoc genercdelinquunt,nbsp;afhdantur. Nam amp; Chriftus,Dominus amp; Saluator noftcr,flagel- iolt;n.j,nbsp;lo de funicuîis fado, de templo eiedt uendentes, oues amp; boucs,amp;:nbsp;columbas : 8lt; numulaviorum cffudit æs, amp; mcniàs fubuertit : Sinbsp;bis qui columbas uendebant, dixit. Auferte iftahinc, ÔC nolite facerenbsp;domum patris mei, domum negociatiouis.

Sic comraâio rei alieoæ fraudulofa,ddiâum quidcmeft,nempe UiH-deoiU^. furtum : Sed quod grauius fît, fi facrum de facro,uel non facrutn denbsp;facro,ablatum fuerit.Namhuiufmodi delidum, propter locum fa-«¦um, non foïum furtum, fed ctiam facrilcgium ciTe dicctur.

Siciniuriamex loco sdfimamus uel Ieuem,uel atroccm: Veluti, inn. de idur. fi tui in theatro,ucl in foro, uel in confpedu Prsetoris fada fin §.Atrox.

Siedefertor fi in urbe inucniatur,eapite puniri folet : alibi apprg; l.«o)j om«es henfus,ex prima defertione reftimi poteft. Sic grauius puniturnbsp;dciidurngt;quodinciui£ate,quàm quod in rure fueht perpetratum. bÏÏ.j^J.cm»nbsp;Similiter propter tempus,deiidum augetur tninuitur.Qucm- anallif.c.denbsp;admodum grauius eft furtum nodurnum,quam diurnum î Et atro-dores funt effradores nodurni,quàm diurnt Ideoqp hrj fuftibus ‘ainbsp;cæfi,ia metaUum damnari folent : Diurni uero poft fuftiumcafti- Ug.coMenbsp;gat»onem,in opus perpetuum uel temporarium dantur. sicar^nbsp;Sic qui diu uagatus, ad caftra reucrtitur,emanfor dicitur î 8^ de-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

fertor, qui per prolixum tempus cuagatus, reducitur. Q^uorum utiq^ pana propter tempus grauior eft,quam cius,qui cuagatus mox cr §jefertornbsp;fedijt; Immo emanfbrcs,nbsp;nbsp;nbsp;delertores, pro numero temporis jf^deremUit^

Uel grauius,ucneuius puniuntur.

Sic mitius propter tempus punitur, qui adultcrum nodurno /. craccltu c^: Icmpore dcpræhcnium otcidit,quam qui diurno.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adleg.iuk de

Ad cundem modum in fediciofbs propter locum tempus uel grauius, uel leuius conftituitur. Sic atrocior eft ftditio, quæ in loco Uenundamttsnbsp;fiicro,qua'm quxinprophanoconcitatur.Nam qui in facrofandisnbsp;Ecclefiis.alqfcçuenerabilibus locis,in quibus cum pace 8^ quiete confug,nbsp;Uota competic celebrari, ftditionem mouerint, aut côclamationibusnbsp;ufus fuetitjtumultu moucrit,autiinpetum comiferit, autconuêticulanbsp;coUeda

-ocr page 256-

e, SRVMI DE SEDtTÏOSIS colleélatnulutudine colïegcrit, aut cekbrare conatus Rurît, ultimonbsp;(upplicio fubiacebit,ut Martianus Imperator conftituit»

Sic non folum pcriculofior, (cd etiam maiore pana digm'or cft feditio, quæ co tempore concitatur, quo foris bellis infcftamur,nbsp;quam quo pacem cum externis habemus» Namnbsp;nbsp;facilius uincuiv

tur,qui inter (èdiuïG (iintó^ diflentientcs, quam qui coniunâiS^ pht^rciuf MiconcordantesîEtfacilius eucUuntur pili caudæ cquinæ (înguli 8^nbsp;omnes ui ÔC impetu. Et idem Chriilus Saluator no*nbsp;’* quot; fter admonct,Omne, inquit, regnum in (ê diui(um,de(blabitur.

fupra quolt;^ ex hiftorijs demonftrauimus, tum maxime apud oni' nés (emper nocuiiîe externa bena,qu3c in difl'entientes inter (èciuesgt;nbsp;ÔC ciuili diieordia laborantes, intentata fuerunu


Propter Euentum^JedttionemgrauûtSyUtt puntri^ Caput IIZ

Ventus quoeç (pedatur, ut dcKdum uel durius, ud remiisius puniatur» Eft autem Euentus malus»nbsp;ex propofito amp; uoluntate dclinqucntis ædimaOquot;’nbsp;dus,utßcarum rerum fit, quæ nobis uel licir? td»nbsp;operam dantibus, uel (altem nih’I male agentibus»nbsp;nec agere uolentibus accidunt:minime nobis,quod


' aeftiman^ K

1 fl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïX'iHiv ,


dus efî.



male euenit, imputetur. Redeenimeum Canone dicere pofliitnus' t.deoccidenif Abfit, Ut caquæ proptcr bonum ac licitum facimus aut habemus,^nbsp;aliquid hocpræter noftram uoluntatem cuicç mali acciderit, nobis 'nbsp;imputetur. Qua (anc ratione qui Matronam non matronali b^'nbsp;bitu,(cd meretricia ueflc indutam.appellauerit, aut comitem d abdii' gt;nbsp;xerit,iniuriarum non tenetur : quia non matronam,fed meretriccu’ 'nbsp; appellare putauit, Sin uero earum rerum (ît,quæ illicitaefd*nbsp;operam nobis dantibus, ctiamfi præter uoluntatem ÔC propofîtuU*nbsp;noftrum accidunt:merito quod male amp; (ecus etiam quàm uoluitnusnbsp;- accidit,nobis imputandum crit. Sic quiaurum (Lirripuic,qui ?s fu^nbsp;fe putabat, eius quod furripuit,furtum commitit : ÔC qui reO*nbsp;(acramfurtofubtraxit, quam prophanam efleputabat, ut facrilegüSnbsp;punietur,

Sicrcmalicnam inuadens,ut de poflèfsione dominum c/jciat» (îquisforte uel ex poisidentis parte,uel eius qui poflcisionemnbsp;mere tentauerit, interemptus fît, ctfî occidendi animum non bi'nbsp;buerit, qui de poflêlsione peruim occupanda follicitus fuit: quiat^'nbsp;men illicit? rei operam dédit, propter perpetratum homicidiumnbsp;1.1.5.iweitd, timo (ùpplido afficietur,

ff. de incend. nbsp;nbsp;Simili modo qui in unam domû ignem immi(êrit,cofp incendio

rui. CT nduff. quoc^ domus côbuftg,aut ex adiacêtibus domibus quid raptuö* fuerit,nbsp;9


luulgdrit Ç. fiqutf «es]^nbsp;furtii.


l.quonidnt multd C, ddnbsp;leg. Iul.de uinbsp;fubL


-ocr page 257-

tlBER QVIKT7S CAP. tX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;It?

^erit : 8^ (Î unatn tantum domum comburerc uoluft qui incctidium tarnen alwrum quocjj nomine iudidumin ipfùm dabitur. i.fi^uiiaîUnbsp;qui abortionis aut amatorium poculum dant, ctfi dolo non fa^nbsp;^üntjtamcn fî ex co mulier aut homo perierit, fufflcno tupplicio affi*nbsp;Guntur, Si uero euentus delinqucntis animo amp; uoluntati rcfpon-’i«at,quanto peior erit euentus, tanto atrodor quoc^ pana in dclin- traord-criubinbsp;quentcni ftatucnda criu Immo iaepe etiam qui efFcó:u fcekris potirinbsp;Hon poffi»nt,propter folam uoluntatem puniuntur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;camc^detp*

Et ad eundcni lane niodum in crimine icditionis euentus fpeôx' er äer.l. t.5, tur,ut de co etiam teneantur feditiofi, maxime feditioforum autho- £*'«'«nbsp;res,quod male euenit î Etiamfi ab alijs peccatum fiicrit,acpeius etiamnbsp;qu2Ùn uoluerint aedder/t, tarnen quanto euentus foerit magisno- dütZ.ubiiar.nbsp;xiuSjtantoin delinquentem feuerius animaduertatur : Quin etiam fo tù.nbsp;in crimine rebeliionis amp;!3c{x Maieftatis,eadem (eueucritateuolun-tas,quaeftecius puniiur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;«di. ikI.m«.

De panel inultitudtnU feditiofcyrum^ Capui

Adenus de panis fînguïarum perfbnarum, 8ó dr' cunftanti)s,crimcn icditionis aggrauâtibus,diâumnbsp;efl: Î Supereft,ut de pana multitudinis feditioforumnbsp;dicamus. Multitude feditioforum duplicis gene- Multitudonbsp;ris eft Î Quædam aPr3efidcnte,R.egentibus,8^ Icgf duplex,nbsp;timis Magiftradbus regitur, amp; haec untuerfitag



fiue communitas didtur, ut duitas,exercitus,8^c.Regentcs uniuerfi.' Utis,interdum procuratores, intcrdumpatres,inierdumcuratoresnbsp;appciïantur.Qaædamconfufaturbaeft,quxnonhabet Præfidem, 10. depUt.c^nbsp;U«1 Magiftraius legitimes, ôé hæc proprie multitudo uocatur. Necnbsp;intereft fine ex ipfo corpore communitatis eligantur, flue aliundenbsp;aduocentur Regentes : nam amp; alienigenis muncra publica deman-darf poflunt,utiuprademonftratumcft.

Sunt 2lt; congregationcs quædam hominum,quse amp; ipfæ Re- col* gentesÔÔ Mag’ftratus Gbi præfîciunt,fcd quæ tarnen fus uniucr- legia.nbsp;fitatis non habent : Cuiuimodi font, conuenticula hæreticorum,nbsp;Monopolarum,alrac^ ilîidta collegia. Etfî autem uniuerfltas nihilnbsp;aliudeft, qua’m homines ipfi, ex quibus corpus communitatis confiât: tarnen fïAione iuris uniuerfitas uice perfonæ fungitur,quæ l.tKortuojf.dtnbsp;aliud eft,quam homines uniuerfitatis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fUfiuir”

Siquidem de populo no modo uno aut altero,ièd omnibus ettam freponebit» deccdentibijs,nihilominus idem manet popuIus.Sicut idem iudi-dummanet,fi unusaut alter, uel etiam omnes indices fuerint mu-tatûEt Legionemeandem haberi dicitnus, ex qua multi dcccflêrunt,nbsp;quorum

-ocr page 258-

ns nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o. BRVNI DE SEDiTieSIS

quorum in locum alfj (iibiedi funt. Itcmcj naucm, fi adco rcFelt;fl« cflet,ut nuUa tabulacadcmpcrmaneret, quae no noua fuinet^mhilo-minus candem exiftimari dicctnus. Alioqui,fi qui's putaret parri'nbsp;bus commutatis aliam rcni fieri, foret, uteiusradone cos ipfi nonnbsp;rjdcni cfTemus, qui ab bine anno fuiflemus î propterea,quod,ut Phi*nbsp;lofbphi dicerctjcx quibus particulis minimis confiftlt;remus,hae quo'nbsp;tidie ex noftro corpore deccdcrent,aliæc^extrinfècusincarum lo^nbsp;Manente cum fuccedercnt.CL-uapropter cuius rei fpecieseadem confifteref,nbsp;eadem fpe^ï rem quotji eandem efiècxiftimari oportet Jtac^ idem hodie populusnbsp;eft,rademciuitas,eademuniuerfitas,quæabbinccentumannis fucquot;nbsp;corpurmanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiamfi intra tantum tempus homines, ex quibus ipfacommu'

neie diagt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;focietas homilium confiftit,faepedcceflcrint,ali}q^ in eorum

tur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locum accefl’erint* Idcirco uniuerfitas perfonam repræfcntat, qu^;

' non eft homines finguli ,utquæ partibus commutatis, ipfa tamcn eadem femper manerc exiftimatur.

Porro eorum,qaæabuniucrfitategeruntur,quædamâ Reftori' ff.derezJuris bus 8lt; maioribus iudicibus uniuerfitatum,quædamâ populo,nbsp;confîlio populi expIicanturzScd nee rata font, quæ à populo,nbsp;ÏÏeZ/LhowÏ ucl confiïio populi geruntur, ntfi quæ toto populo, aut ConfiHa^nbsp;c.dedeeur.li, rtjs populi,mjthoritatepoteftatis,uel altcrius Magiftratus, üel foo®nbsp;to.l.nunijf.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;puliâta campana,uel uoce præconis,folcnniterad lotuin

Z no“ub?‘ publicum conuocaEis,ac duabus,ut minimum, partibus conuenitöfo Dod.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus,a maiore parte earum décréta fuerint atqpordinata,

Gl. in rub, ubt nbsp;nbsp;nbsp;Adco autem per Regentes Confiliarios reprgftntatur uniucP

long^coTfue, ^f^SjUtqiJXab ipfis geftafuerint, caabipfouniuerfitategcftaeflcifl' Ffiïsws in c. tclligantur»Sic ÔC quod maior pars populi fecit, tota uniuerfitasnbsp;dtlediif de sU cifiè uidctur, lam Si delinquere poteft uniuerfitas, quia dolun*nbsp;inoiiM. committere poteft. Id^ dupliciter î Committendo Si Omitteii3o»nbsp;}fjdmufüdp, Committendodelinquituniuerfitas :quoniamRegêtesuel CoO'nbsp;filiarij uniuerfitatis officia fiia inique adminiftrant»VeIuti fiiniuft^’nbsp;«nim^uerten» leges fcrant,iuftas abrogent, publica munera Si honores inæqua^^'nbsp;metcàuî!^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diftribuantjueliniuftis eosexaftionibus onerent,aut^

populushæcipfà, aut maior pars populi eommunicatoconfîliop^î' petret.nbsp;nbsp;nbsp;Omittendo, ut fi ea negligant Præfidentes Si Coefif^*'^»

quæ ad iuftam Rcipublicæ admin iftrationem,tum ad publicatn p«' cem 8i cranquillitatem, 8i ciuium falutem pertinent.Veluti fi ânbsp;nifr.M. Si lêditiofîs hominibus,ciuitatem uel prouinciam non purgent : fi*^nbsp;Eji.j. facinorofos homines non animaduertant î ß ui oppreßbs, de mani^nbsp;calumniantium noneruantîficaufam uiduarum Si pupilloruœ,nof*nbsp;iudicentjSic» Item fi populus ipfo Magiftratu male in offidonbsp;oeriàntem,non repræhendat, nec iniuftis eius faâis contradicat.ƒ*nbsp;in hoc genere uniuerfitas ctiamnuîlocommunicato confilio ddin'nbsp;quitiSicut Si committendo etiam nulîo communicato confilio ddiH'nbsp;qui^

-ocr page 259-

tlBËR etyiMTVS CAP. IX,


^üi't,fideliäunicaufatnfuccefsiuam habcat: nam tunc cottittiunttas i^foit.^ut âci f^nctur, ttiamß nullum confilium prxceflcrit, ut in rebellion«, amp;ic, hoc allegat'nbsp;Atcp ex his omnibus ,ut opinor,fatis inteUigimus,qujbus modisnbsp;üniuerfîtas dcIinquat:Reîiquum cft,ut de poenis eius dicamus,ac denbsp;poenis communitatum, quae hæreticprum dodrinam amplcduti-tur,auteorura uel perfonasucldodrinas foucnt,Sófchifmaium eo-tum fc participes fatiünt, fans fupercÿ a nobis in libris de hxreticisnbsp;ÔC fchifmaticis didum eft. Hoc loco de poenis communiratum, pro-phanas (editioncs concitantium amp; cxerccntium, agemus, ac remnbsp;otnnem, quo clarius cognolci pofsit,in breues aliquot condufionesnbsp;contrahcmus. Prima conclußo. Communitas ßue umucrßtas t.mctu unit


da Sc emendandadamna condetnnctür. Criminaliter,ut ß folo adf- i ßufufr. jf. queturduitas, autlmperiali Banno ftbijciatur. Secunda conclu-fio.Communitas quae Deo rebellis eft, ut quae hscrefcs ampleditur,nbsp;earumvp authores uel fedatores fouet èc défendit, prêter eas pcenas, c.dt Ep.nbsp;quaciurctam Canonicoquam ciuili,io haereticos conft/tutæ funt,nbsp;ttiamdiuino iure feucrifsinic plcduntur. Sicenim habet lex diuina»

Siaudieris inunaex ciuitatibus,quas Dominus Deus tuus dab/t

tibi,inhabitar«iUicdicences. bamus, ÔC lèruiamusdrjs alienis, quos deos nonnôuifti:interficicns necabis omnes.quifunt inciuitate cgdenbsp;gladtjjSi incendes ciuitatern igni,8lt; erit fine habitaculo in ater nuni,nbsp;nonreædifîcabituretiamnunc,ut auertatur Deus ab indignätioncnbsp;iræfuæ î Si dabittibi mifcricôrdiam, amp; miCrebttur libi, SC muîti-pbcahitte, fi auJieris uoeem Domini Dei tui. Si cbferuauciis præ-ceptaeius, Harc lexutolim ludæosin ueteriTeilainencoobligà-ijit : itanOrt minus hodieChriflianos Euangefea kge promüigatànbsp;fonftringit. Quod fi enim ante aduêtum Chnftiiirca Deunicolen-duin,amp; Idoia fpcrnêda,hec prpeepta feruata funt.quanto magts poflnbsp;adiïcncomChnftiferuanda finit,quandoille ueniens,non taniuninbsp;Ucrbis nos hortatus eft, fed etiamfadis t De quarc latins in hbris denbsp;hærctins fcripfimus. Tertia cónclufio« Conimuniraies amp; ciuitä.-ies,qu3cR.om. Ecclefiæ,amp; qui huic præeft Roni. Pontifici,rebelisnbsp;f terint,ut quæauthoritatem eius imminucrint, iudicia cotempfifjrtt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wi

ac rcucrentiam SC honorem ei debitum fiibtraxerint:Quæ item per HnufW. rfà figt;namipfius,ueletiani R.cuerendifsimorumdorrinotum,Card nanbsp;lium,hoftiliterinfequutæ fiierint,auc contumelqs alfjfiieiniurtis affie-celt;int : primumPontificia dignitate hoc ipfb priuatæ erunt, de.ndc uâg. quifintnbsp;Eccleiîaltico interdido fubiacebunt : D e qua re laiius in I tbr is d e hg-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î »»

rcticis fcripfimus. Quarta conclufio, Communitates amp;. cilntates *-Roni.Ecclefiæ aut Imperio Romano,amp; qui his pr3cfunt,Rom. Pon-lu^ct ÔC Imperatori Romaöorura, rebelles : pritnû omnia quae iufis

V ciuilts

-ocr page 260-

excommunia Tum gcneralfum, amittutit ciu/tates, quæ propter rebellionem rue* crnoL 'mc, rintcondcmtiataezEaauteni,quælunt furifgentium,retincnt,utdo'nbsp;priuilegtd. de rcrutu» (XuatiquatTi ÔÔ ea ipfa, fi à priuatis captantur, occu*nbsp;gi.'O’doü. pantiumhanc : ficut olt;^ piiblicantur, fi læfæ Maieiratis per lentcivnbsp;j\r,c. de iure tiatn fuen'nt condemnatæ. CL-uinta condufio. Homines duitad®nbsp;ßfcil^f^ertafornbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.gßgjj,Qj-jgj^ condemnatae. ciuitatcm amsttunt : oroDtef


tur : Ita ciuicates 8C communitatcs rebelles,quia Sd ipfæ crimen lacß^


NitttcL lib,7, effe pronunciauir. Sic Fridericus Imperator, huius nominis Pdquot; generdt.}?, quem Barbarofsam uocarunt, rebellionem ciurtatis MedioU'nbsp;nenfis uindicaturuSjCumSta ipfiusmoenia euertiCjUrbeqt iolo

' quata, aratrum per circuitum duci, Óó fal in perpetuam damnatigt; nem feminan iufsih Idem Piacentinis Sc Brixienfibus, ne denult;’nbsp;afide delcifcerent, fecunduin iuramenta praeftita, prxcepit mur^**nbsp;fuos 8ó foflata deijcere, turres eucrtcrcîôlt; eodem modo reliquatnbsp;rZfmentc; rebdlium ciuitates dilpofùit, Eadem feueritate in Cretnez^nbsp;fes, amp; Brixicnles rebelles, ufus cft Henricus Septimus Imperator'nbsp;nam 8ó ipfè cunda carum ciuitatum mania cuertit.

Pcena in^? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Similis fere pana eft,quod ciuitates rebelles ineendio deuaftai^'

cendij. tur,quam quidem panatn noftra ætate paftura eft oppiduniVuci'^'

iperg,in Ducatu Vuirtenbergenfifitum ; Ita Sueuico fadere puB^ ex paciSjOtnnifi^ adeo Germanicæ liber tacts euftode fidelifsinio,’^nbsp;omnium quæufquameo tempore exoriebantur,r£benionumac‘^’^^nbsp;rimouindice,decernente:quippe propter crudelilsimum facinult;gt;nbsp;quod in ea feditione, qua ruricolæ Lutheranorum perfuafionibi^nbsp;corrupt!,uniuerfâm/prope fûperiorem Germaniam rurbauerant»nbsp;in nobilitatem Germanicam, cui turn antiquilsimæ Sc gencrof^^nbsp;profâpiæ,ipfegenerofifsim{amp; fortifsimianimi Cornes ab Hdfïdi''

ftain,tanquam Capitaneus

immamisime perpetratum dt»

-ocr page 261-

liber. QJ’INTvS CXP.


2?»

tUîHi non foîum communis fcnfus, (èd etiam publicæ Roneftatis ratio fuggerebat,mifcrantc,TragoediaiUa plufquamcriicnte pera*nbsp;lt;îla cft.fct h«c poena à (blo Principe irrogatur.Nam etfi domus par^nbsp;ticulares fint priuatorum : tarnen ciuitas uniuerfaliter confydcrata,nbsp;eft Principis, ficuc pukhra pallatia «iuitaiis» Ideoqp duitai finenbsp;üoluntate 8lt; authornate Principis deftrui non poteft.Nara fi Prin-cipe inconfulto contra Dccuriones feotcniia mortis ferri nonnbsp;poteR îquanto minus ciuitas,nifi ex authoritate Principis huiuC uerborebtbnbsp;modi poena afbcietur.

Sed 86 Banno Imperiali fiibqcitur cotnmunitas 86 duitas fC' Bald.mtit.

rum rebellium poena demonftratum eft* Septima condufio» Jllud quoc^ ad poenam communitatum 86 ciuitatum rebellium per-tinet,quod non foîum ab ipfo Principe, ab ijs,qui rebus publicisnbsp;prxfont, pŒois,quas dixi, coerccntur, fed etiam À priuatis homini-bus.quæ contra Principemipfse 86 Rempublicam deliqucrint,uin-dscari poiïtint. Nam 86 priuati homines duitates rebelles hoftili-ter inuadcre,earumcp ciues capere,bona prædari,xdificia ruralianbsp;comburcre,aliacj in ipfos,qug in hoftes folemus, quafî iure belli exernbsp;cere pofiùnc CL-uaeucro pubitci iuris font ciuitatum, priuati uendi-care non pofiunt: Sicut nccurbanaædificia, quibus deftrudis,urbsnbsp;deformatur, comburere poifont,nbsp;nbsp;nbsp;Cæterum multitude, ut nihil Delitflam

aliud eft, quam ßngulac perfonæ multitudinis, 86 quae nullum ccr- mulntudûlt; pus repræfentantîIta dcîiâum multitudinis fingulos tenet,eosep nisfingu*nbsp;nocentcs,non uniuerfos nec innocentes. De poena uero multitu-dinis, qux hxrefes 86 falfas doârinâs ampleótitur atop défendit,nbsp;inlibris noftris de hærcticis fatis multa fcripfîmus» Q^uæ ucronbsp;ad poenam earum multitudinum pertinent, quæ prophanis feditio-nibus agitantur, ex fequentibus conclufionibus, quantum quidemnbsp;ad inftitutura noftrum pertinet, cognofoerelicebit»

Prima condufio. Multitudine feditiolâ delinquente,non uni BarJnUui uerfi 86 innocentes,fedperpetrati dclidirei,86 nocentes puniuntur* fadn 5nbsp;Veluti fi colledocoetu, multi homines in Ecclefiam irruant,ac la- nunquam ffgt;denbsp;cerdotibus 86 miniftris,ucl in ipfo cuitu, uel loco iâcro iniurix ali-quidintulerint,etiamfi Icuato uexillo,86 puliàta campanaid fecerint,nbsp;fi non prxceflèrit deliberatio 86 confibïim, fînguli, non uniueriînbsp;huiufmodi (âcrilegium perpetrafle dicentur : Propter quod fîngulinbsp;quo(^,Ô6 ndem nocentes, non uniuerfî, nec innocentes punientur*

Secunda conclufiodn arbitrio prudentis Irenarchx pofîtum eft, utipfam etiam muliitudinem puniat,fî idè Republicaefîc, 86 ad rlt;-ftaurandam pubîicam pacem 86 tranquillitatcra conducere exifti-mauerit, Primum cnim omnium Reipublicæ intereft, ne crirainanbsp;Waneant impunita,Deinde, ut itain facinorofos animaduertatur,ut

V q pana

-ocr page 262-

i^z“* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b* BONI BE StDÎTlOSÎS _

l,ttd uuîntTd^^ pana profit tbagis, quatn obfît dcb'nqucntibus, amp;C fututiTtiïi mcdictnatn î tuai innocentes edam â contagione , èC abnbsp;inftantibüs periculis illffijs cuftodiat. Cutn cnim contagio p««:*nbsp;tfg, a^mi7. candi niultttudinem inuafêrit diuinæ diTcipIinæ iêuera miferKor-*nbsp;c, non poteél. ciiste(l :Naoi confiJia feparationis ÔC inania funt, 8lt; ptrniciofaat*înbsp;facrikga. CLuia impfa £lt; fuperba fiint, ÔC plus perturbant infirtuosnbsp;bonos,quàni corrigant animoibs malos. CX-ua fane ratione Ethtii^^nbsp;Ltimprid.in quolt;^ olim turbas,ôlt;C multitudines peccâces cmendarût, Sic Alexan'nbsp;A/fX(i»dro. der Seuerus,intégras Legiones exauthorauit : CXuiritcs eos app^^quot;nbsp;lans, id eft,ex militibus fadlos Paganos atlt;^ CXunices. BtidtffiC^^nbsp;cxauthorata apud Äntiochiam Legione cxclamauit. (Xuirites dt'nbsp;fccdite,at«^armadeponite, CXuo ianemirando exemple depoft’^nbsp;armis, depofitis etiam fâguîis miliraribus, omnes non ad caflx^nbsp;fed ad diuerforia militaria receflerunt.

Simile eft, quod ad milites dixit Julius Cæfân

Lucanut» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ineh ad bella rclin^uite fattiy,

Inuentcnt hicc arma manits^

Et paulo pofl» J^os defedla ßnes exhau fla^ jangutnc turba,nbsp;Ccrnctd no/lros iampkbs Blt;.oinana triumphos^.

Et rurfus..

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Jam certc mthi bella geram, difcedtte ca/lris^

JTraditc noJlra uird tgiiaut fi^na Q^rites,.

Decfmare Idem etiam ueteribus in ufu fuit, quod ex M» CiceronecoJif§^' Legiones. mus, utfi a' multis elTet flagùiumrei miliiaris admifTum, fortiiio^’^nbsp;tn quofdam animaduerteretur, ut metus uiddicct ad omnes,

MJlHOt» I» J *

ff.de his qui HQ paucos peruenirct. ruit autem mos antiquus,quo in Decimup; not,infam,nbsp;nbsp;nbsp;qnencp militem fbrtitio animaduertebatur capitalitcr : Vnde

matse Legiones appellacse func,uc alibi dodlifsimugdéclarât pîutarcitis 'm dæus.Hanc morem ièquutus M.Craflus, aduerfus Spartacuinnbsp;ledius Imperator, milites, qui contra mandatum eius pugnamnbsp;hoffe parum foeliciter conferucrant,primum quidera abiectis artni^nbsp;ad le fugientesjfummaignominiacxcoepit : Deinde itcrum arniaf^nbsp;'concedeiis, fponlbrcsabeis armorum feruandorum poflulauit,^nbsp;ex eis quingentos, qui primam fugam in ade caperant, quiepnbsp;timendi fuerantaurhores,in Qiunquaginta Decurias partitusnbsp;Inde ex earum qualibet unum forte delegit,quem in totius cxerdfi’^nbsp;oculis ultimo aftecit fuppliciotperuetuftum fane Romanorû punitifnbsp;di morem, in t onluetudmem reuocans, qui non minorem daOiH^nbsp;ignominiam continet, plurimumfj alpicientibus horrorero incuuf'

-ocr page 263-

VlBËR ÔÿiNTVS CAP. X. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjl

Tcrtia coticlufio, CLuotiVs à populo aut à turba peceatur (quia c,quotieï ’îî omncs propter multïtudincm uindicari non potcft) inultum quot;J'nbsp;fclct tranfîrc.Ideoc^ priera dimittchda func Dci iudfcio, 2lt; denbsp;fcliquo maxima follicitudine præcauenda: quia hoc ca(u peccantenbsp;tnukitudine, feucritati aliquid detrahitur, 8^ locum habet, quodnbsp;Canon dicit. Non afperc,non duriter, non modo imperiofonbsp;lolluntur : fed magfs docendo quant iubendo, magis monendo *nbsp;qua'm minando. Sic enim agendum eft cum multitudine peccan^ ,nbsp;tium:CL-uin potins cum multitudo corrfgi non poteft,amp; idem^’”^®^^nbsp;morbus plurimos occupauerit,nihil aliud bonis reftat, quâm dolornbsp;gemituSjüt per illud fignumquod Ezethiëii fàuélo reuelaba-turjiflæii euadere ab corumuaftat'one mereamur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E^ec^ÿ.

Œuarta concIufîo.Vbi autem male aliquid à multitudine fit, amp; quafî ex authoritate defenditur, non debet dormire icueritas.nbsp;Nain quae cft iiIa iuftitiac inimica bonitas, palpare criminofos, amp; eßquisnbsp;üulnera eorum ufe^^ in dicm iudiefj incurata feruareCnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo-dtfl.

Omnium autem maxime proderit,ut turba iniquorum, cum facultas eft in populis promendi fermonem, generali obiurga-tione feriatur: maxime, fi occafionem atlt;^ opportuniratem prac*nbsp;huerit flagellum dcfiiper Domini,quo cosappareatpro fuis meritisnbsp;^apularc»

Jbe Caïumniatoribus îegum , torum. Cap.

Am amp; quicrimini feditionis alia facinora adium 7^1,3 er, guntjgrauius puniendierunt,fiue finguli, fiueuni- minanbsp;uerfi.Vt fiblafphemia in Deum amp; Sanëtos eius,fi tioniad*nbsp;facrilegium,fi ftirtum,firapina,fi plagium, abigea- ‘unfla.nbsp;tuSjincendium, raptus uirginum, aliaue his fimilianbsp;perpetrannt feditiofi^prgter poenas generaliter in fè-



diuofos conftitutas, eorum etiam criminum,quæ feditioni accefTc-rint,pOEnam fuftinebunt, Ac de poena blafph«morum,facrilego-rum.incendiariorum, 8lt;quorundam aliorum criminum, quæ fab (arum doftrinarumaflertionibus amp; fchifmatibus, placfuncp ab hae^nbsp;reticis Si. fchifmatids adiunguntur,in libris de h^reticis» De panisnbsp;auc calumniatoru,detralt;ftorum, delatorum,0i falfbrfiaccufatorum,nbsp;in libris noftris,quos de calumnia fcripfimus, fatisanobis didumnbsp;eft. Nunc de poenaeoriim diccildiini erit,qui iufte pofitas leges,nbsp;tarn Canonicas quàm ciuiles, caIumniantur.(Xuod ÔÔ ipfum erbnbsp;Ulen feditioniadiundum,ac omnibus fere' ftditiofis pceuhare eft,nbsp;ut fupra demonftrauimus.nbsp;nbsp;nbsp;Id autem tnbus modis facereconlue-

Uerunt.(Xuidara enimeo nomine leges abrogandas efle dicunt, iggej,

V iq quia

-ocr page 264-

Author!? mus, idco rcqdf ndos e(îè damant : quia ncqj Ecdeiia Romana» tascon^!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

dendt Ca^ nones.


Conuiua in uniucr=nbsp;1 nates.

Hærettci funt taksnbsp;conuitia;^nbsp;tores.

C.1.XÎ. difi.c.

^ncrali de

[antt mcrito hxreticorum quo® pcenara (uftinebunt.

tn c. riitlii jaJ. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*— -

Panorjfi c. 1

caw non JicMt nbsp;nbsp;nbsp;kaib«s,0«anquam de his homines indice nr cunt «as inftituuoif

de prjcfcrip. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

c.in ijlif 4, dif.

Calurnm'æ

in leges SC

Canones,


*54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BkVïî! fe’® SBÙîriÔSÎS

quiaftoftßötlatacabhis, qui condendaruœ legum poteftatetti fi»* bcnt.CXuod ferc omnes ièmper foîent hæretid,qui fanâorumnbsp;ParrumSe Condliorum Décréta,quos iâcros Canones appeVæ

nec qui illi præefl: Romanus Pontifex,nec (acroiàndæ Synodi, fîueuniuîrfaîes (îuclocales,condendorumCanonum habeantaiPnbsp;thoritatem. CL-uin SC fcholas CaihoÜeas, 8c, Vniuerfitates ftu“nbsp;diofü generaîium,8c qui in h« literas diuinas 8C fàcros Canones,a(inbsp;fenium iànctgct CatholieacEcdefîf,quêq}adeo Spiritus fandus fl»*nbsp;gitatjamp;C Caiholicorum Dodorum captai iùggerit, profitentufînbsp;Synagogas Diaboli,8C faKârumôC incommodarum opinionuinnbsp;confidores Slt; aftruótores,eac^qux docent figmentahumana, in»'nbsp;nés nugasamp;C uanitates appeUanc. CL'Uoniatxi autem qui talia afllt;*nbsp;runtjid eftjqui fândam 8C CathoIicâEcdefîam,amp; fâcrofànda Cou*nbsp;cilia ftatuendoram Canonum authoritatem habere negantîqui^?nbsp;conditos amp; receptos â Catholica Eccldîa Canones, quafi uimnbsp;gum non habentcs,rci)riunt,ac authoritatem interprctandatuninbsp;feripturarum approbatis Ecdefîae Dodoribus derogant,hicretic*

»

Ali] kges eo ipfbrcqciendas eile dûunt; quia iniuftceas btas efle exiftimanu Contra quos dicit Canon. Jn iftis temporal^''

? tarnen cum fuerint inftitutæ 60 firmatæ, non Jicebit iudid de ipfisnbsp;dicare,fed iecundumipfas.De qua re alias fuiîus fcripfimus.

Ali] kges tam Canonicas quàm ciuiks,(anquaminiuftas cakW* nianrur : quia uerbo Dei contraria fint. Quod noftra aetate faduii^nbsp;hæretidamp;S fchifmattd,qui Canonicas ac Imperiales Conkitutiotifî»nbsp;ad conferuandamfàndæ RomanæEcckfiæauthoriratê, atep Ecdc*nbsp;fiafticam authoritatem Jatas, tanquam diuino uerbo aduerfan««»nbsp;8lt;iin primis cumipforum confeientia minime coniènticnt£s,abro*nbsp;gandas eHe contendunt : Alias ctiam co nomine abfjdunt, atlt;fnbsp;condemnant, quod corpori kgumciutïiumemcntito faborum a«*nbsp;thorum £lt; Legumiatorum titulo fint inkrtæ, Ac in taksnbsp;gumcalumniatorcs locum habet pana,quæ^ Martiano lmp«quot;’quot;nbsp;tore in eos conftituta eft.Qui, quæ femel iudicata, acrede difpo‘i^’nbsp;funtjreuoluere et diiputare contendcrtnc,ea eft:Vt fi Clericus fiictit»nbsp;a confbrtio Ckricorumremoacatur.Si uero militia præditus foefnbsp;dngulo ipoIktur.Cæteri, fi iiberi fintjde ciuiratibus expulfi^innbsp;Jium aguntnr, pro uigore iudiciario,ctiamcorapctentibus fopp^nbsp;eijs fiibiugandi. Si uero ferui, feuerifsimis animaduerfionibusnbsp;t.fi.ff'. ad teg. deneur. Ah} faifîs ôi abrogatis Confiitunonibus, tanquaninbsp;cpr. de faif.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utuntur. Ethis kcundum ucterum Conftitutioiics, kglt;?ƒ

celiaaqua igni interdicitur. Nouo autem iure de his lullin’^* Jtnpcraco

Pana in caSumnia»nbsp;fores legQ«nbsp;I.nemo C. denbsp;fum.trnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fid,

Ctith,

-ocr page 265-

'liber qjintvs cap. X. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti9

îrnperatoris Conftitutio cxtat.quæ Gchabet.Sciant, inquic, ottioes, c. de luûîntâa tam Iingatores,quàm diCcrtifsicni Aduocati, nuHatcnus ds licere no ecd.cöfir^nbsp;dccgtcroConftitutioncseji uetcribüs tribus Codicibus, uel ex his,nbsp;qugnouelîx Conftitutiones adpræfcns tempus uocabantur,in co- doa.inc.ne»nbsp;gn itionalibus recitar« certaminibus, fed fblo «idem noftro Codicc Mt,de i«(tnbsp;infertis Conibtuiionibus necefle efiè uti : falfi crimini fubdendisnbsp;hfs,qui contra hoc facere aufi fucrint, cum fufhciatearundemCon-rtitutionum noßri Codicis recitatio ,adiclt;fti8 ctiam ueterum iurisnbsp;Incerprctatoruni laboribixs, ad omnes dinmendas Ktes.

Alqiuftas leges, quas negarenon poflunc,prudenter amp; iuftc Deprauarc cGelatas,dcprauando corrumpunt.CL.uod omnium maxim« hac- hgumfen*nbsp;rcticifolent,quikges non foîumhumanas, led etiatn diuinas falfisnbsp;uci adicctionibus,uel dctralt;Stionibus,u«l compoGtione falfa,uelnbsp;detorta alkgatione, u«I interpretation« falfa deprauant : Vt lat«nbsp;de hac re in Jibris de hæreticis fcripGmus.

Cbui igitur leges ,Gue Ciuilcs Gue Canonical, ad eos quos dixi Lhodie ff'.dd modes, deprauant,atqp corrumpunt,lege Cornelia de falfo t«-uenmr. Sed.nec ins ciuile calumniari, nec uerba eius captare:nbsp;quin potius qua mente unaquxque lex lata Gt, animaduerterc mnfd. omnOinbsp;tjportebit. CL-ui cnitn uerba legum captant, ac non uerum «arumnbsp;knfumampleduntur, fraudem legi facer« exiftimantur: Maxime i«nbsp;Uero, qui facris dodrinis aduerfantes, uerba feripturarum, non l. bem'gnusnbsp;fcomdum traditionem Patrum, led iuxta luum fenfüm, ac pro-Fr/aminaenfj uirtutem uel intelligentiam docent.Sunt cnim mukanbsp;tierbainX'uinisflt;ripturis,quæ poHunttrahi adeumfenfum,quemnbsp;fibi unufquiG^ fpont« præfumpferit: Sed qux res ffiaximam in fenbsp;habet blafpheraiam,ut qua fenfus feripturarum,quem fandusSpi- cbmf«»4»nbsp;tiiüs flagitat, inuertitur, amp; agnita diuina ueritas impugnatur,nbsp;ïtac^ non fenfus «xtrinlecus,akenus,6i extraneus, in feripturis Ian-Ctis quaerendus eft,ut quoquo modo ex feripturarum authoritattnbsp;confirmetur î fed «x ipGs feripturis fènlûs capiendus «ft ueritatis.,nbsp;CL.uifecusfaciunt,acfoipturarum uerba captantes, fenfum uerita.-

US inuertunt, pro haereticis habendi funt : Quorum 0^ dodrinaanathematizatida eft,amp; ipG ut hat-redei fenerifsioie puniendi»

-ocr page 266-

T^tßdttioßsy^ui îudices amp; Magi/lratiis calumniatttur^ de^ poetJM corunt;, (Japut


L ß c.de Eft igitur prima amp; eadem generalis caïumniatörum pana,

tccußcrhß. fiiîilitudine fupplicf) coërceantur, id eft, eadem pana, quam coö' drffowfiM*”*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conuiâusue,qui calumniam pan'tur,fuftineret,pkdanW*'*

Sic enim. habet kx. Q^uiCquis crimen inten dit, non impunitagt;^ fore nouent licentiam mentiendi,cum calumniantes ad uindiéta*^nbsp;pofeat firailitudo fiipplicrj,nbsp;nbsp;nbsp;Huic haud difsimilis eft paoa,qua

diuinain falfostcftes conftituft,Sifteterit,inquftIcx, teftis mends’^ £xod,2o. contra hominem, accufàns cum præuaricationis:ftabunt ambo»nbsp;quorum caufa eft, ante Dominum inconfpcdu fàcerdotum,nbsp;dicum,qui fuerint indiebusiliis. CumtçdiIigcntiEime perferutaUquot;nbsp;tes inuenerint, falfûm teftem dixifTe contra fratrem fiium roenda'nbsp;ciumtreddent ci ßcut fratri fuo facere cogitauir,amp; auferes malumnbsp;medio tui.utaudicntcs cætcri timorem habeant,amp; nequaquamnbsp;audeant facere. Non mißreberiscius,fedanimam pro animajCX**'nbsp;Ium pro oculo, dentem pro dertte, manum pro manu, pedem p»quot;®'


de (tacetenecL fuj^xue quæftionis, fub capitakm caufam pecuniam acceperit»'^’’ publica lege reus fiat, kge Cornelia de Sicarrjs teneatun

Canon Porro depanacorum,qui falßs detradionibus aliorum fama^^ contra de« amp; exiftimationem laedunt,fic habet Canon, Caueat unufquiß^,^^nbsp;tradorcs. iinguam,aut aures habeat prurfentes, id eft, ne ipfeautalfjsnbsp;c.cx merito j.j.akat,aut aUos detrahentes audiat.Sedcns,inquit Propheta,adüd'

pßtl 4^. fus fratrem tuum loquebaris detrahendo, amp; aduerfus filiummau'’^ tuæponebas ftandalum.Parcant ßnguK detradioni Iinguæ,cuKO'nbsp;diantcp fermones fuos,ut fciant,qufa cunda quæ de ahjs loquunto’’’nbsp;fua fententia iudicabuntur, nemo inuito audiiorf libenter reft’^'nbsp;üffidum fingulorum fit,noa fölum oculos caftos feiüar€,fed etia^^


-ocr page 267-

UBER. C\yïNTVS CAP, x't

^’tiguatn, nec quod in cuiufcj dotno agatur, aba dotuus unquain per eos nouera ? habcant omnes fioiplidtatc columbac,nec cuiquamnbsp;toachincntur dolos amp; ferpentis aftutiani,ne aWorumfiippIantenturnbsp;infidijs, Sed 8^ homicidæ funt,non folum qui manibus bomi^ e,ptrituloßiinbsp;ticQi occidunt, fed ciiam quorum confilio, fraude, exhortatione pocmt.nbsp;bominfS cxtinpuntur. Similirrfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flliia oui QCCidit‘^'^^°’”’‘^‘‘^’

demonftrarur. Eft autcm decradtor, qui quæ à Deo abcuicollata cLwIc. funr,negacuelinuenit.Vduiiqui fapienti fapieniiam.caftocaftjta' mcidiorum denbsp;tlt;m dcrrahit :uel qui,quæbono zelo fiunt,ea nialo zdo fieri alfe-runt: Sicut ludaci dicebantjChriftum in nomine Beelzebub óx- Matth,«,nbsp;montaerjccre, Acillorûquidempcenacftdiuina, utuitâ æteroainnbsp;non habcantjdicente Apoftolo. Otnnis qui odic fratremiuum, ho-m.iddaeft ? 8lt;. fcitis quoniatn omnishomicidanon habet uitâ acter-nam.infemanenrera. Humana, ut quafi calumniatorcs, amp; alien«nbsp;famæ inGdiatores puniantur,

Præterea infamia notaiitur,amp;: a communione fidelium feparangt; lUr de tractor es, nee ad fereneïa teftimonia admittuntur: De qua c detericres t,nbsp;»¦cita Anadetus Papa. Détériorésfuotj'nquit,qui doóorutnuitamnbsp;trxorcsfp corrumpunt his, qui fubftanu'as aliorum prædiaép d»ri-piunr. Ipficnim ea, quacextra nos fiint,licet noftra fint, auferunt,nbsp;^'’oftri quoep detraétores , ÔC morum corruptores noftrorum,nbsp;fiüequiaduerfus nos armantur,proprie nos ipfos decipiunt,ôlt; ideonbsp;iüftr infames font, 8C men to ab Ecdefîa extorres Hunt, ôde.

Et Ckrkvs maled^cus drgradatur, nee unquam abfcç fatisfa-c. cffricw

qut ob infatniam 8lt; egeftatetn iniuriarum iudicium contemnere, jf. de iniurijt, iieclæfo fatisfatere polsint, cam rem iudex acrius in cos exequerur,nbsp;Ut qui non habent in ære, luant in corpore. Nam pro qualitate per-fonarum ucl Fuftibus fubiiciuntur, ud exilio tcmporali, uel incerdknbsp;^tione cert« rci coercentur. Si quis ucro librum ad infamiatn i. tex cemet.nbsp;a’icuius pertinentem fcripferit, compofuerit, ardiderit, doloue malo Ö ßlt;i“^nbsp;feccrit,quo quid eorum fieret,etiamfi alterius nomine ædiderit, uelnbsp;fine nomine, Item.Qui acdendum, emendum, uendendumue cura^nbsp;iicrit.nbsp;nbsp;nbsp;Similiter fi quis famofum bbdium fiue domi fuæ,fîue in pu- j „„,(.4 çjg

blîcOjUd quoeuncß loco ignarus repererit,non ftatimcorruperit, fim-hbellis^ ud igni confumpferit,fed uim eius manifeflauerittde iureciuil{,quafinbsp;tuthor huiufmodi libelli,capitali fententiæ iubiaeebit. De iure aut c.quidSf, i.nbsp;Canonico, lefu Chrifli corporis Sd fanguinis participatione pri-Uabitur. Etfi tanti maii fibi confeius SC prohibitus, corpus amp; fan- c. ^ui alttriuanbsp;guinemdum pcrciperc praefumpferit, anaihematis ultionepcrcutie-

Î fiillam quee^ panam eStempferit, flagellis quoqg fijbigetur.

Sic

-ocr page 268-

uftj 8C euin coram omnibus arguit, non corrector, lcd proditor d*’ Prttitrb,n. erroris,uc inquit Sapiens.Et qui «uelat arcana,fraudulcntcr ambU'nbsp;lat.Et iterum.Quacuidcrint oculi tui, ne proferas in iurgio cito,ntnbsp;poûea emendare non polsi», corn dehoneftaueris amicum tuuOJ»nbsp;Sed nccpanauacabunr,quorum confilio bC opera, innocentt*nbsp;exiftimationis bonorumue iaâuram paßi efle dicentur : quiucnbsp;aÜquîd rcucîauerint, quo Relpub. detrimentum patiatur»

amp;c,ad niumuero Icucrilsirae puniendi funr,quiinnocentiumuitæ infîdia^ le^. Cor, it fuerintjUt qui clam, ud palam eos occiderint, aut ut occidantur,op^


sicdr.


auxiiiumue pracftfterinu Nam qui hæc atlt;^ his fîmilianccandorüt^ hoininum cauG perpetraucrint, kgc Cornelia de Sicarijs tenentut*




veeris ufiurpatio,Vlt;§**



priuatis Cdr» lâcrolânâam Religionem noftram, in facerdotes, 0{ miniftt^’* ceribui, Ecclefiac perpetratur»


Q^bt^s modis in critntntfedittonis proct' dendumßt.nbsp;nbsp;nbsp;Caput





-ocr page 269-

liber QJINTVS cap, xrt,

Vnde quod Paul, de Caftro alibidiffinit,rebelkttl hott cflejOifi ^UicoQdemnatiisfit,de pana rcbelUbus imponenda accipiendumnbsp;'æe putotnonde nomine, Sc cfierebcllium. Namcdam non comnbsp;^ernnadrebcncs funt amp; appcllantur. Sed qui tarnen utrebelks,nifinbsp;P«r fententiam condemnati, rebellium poena affici non pofliint,nbsp;^orro in crimtne feditionis, maximeucro rebellionis SiC Ixix Maie- in extrdudg:nbsp;ftatisproceditui’,pcraccufationem, inquifitioncni,feu dcnunciatio- rtprimmi.nbsp;nem,îùmmariè S£ deplano,fîncftrepitu Sgt;C figuraiudicrj : ut Henridnbsp;Im peratoris Septimi conilitutione dedaratur, cuius hoc loco ucrba ^roced.fit,nbsp;infcrere libet,quaE fic habcnt. Ad rcprimendum muîtorû facinora,nbsp;qui ruptis totius debitac fidelitatis habenis,aduerfûs Romanum Itn^nbsp;perium (in cuius tranquillitatejtorius orbis rcgularitas requiefcit)nbsp;hoilili ammo armati conantur,nedum huraaaa,uerum etiam diuinanbsp;præcepta, quibus iubctur, quodomnis anima Romanorum Prin-cipi fitlubiedta, fcderatiisimis facinoribus, amp;alsiduis rebcllionibusnbsp;demoJiri,ne ex eorûabfênnain detcftando læfæ Maicftatis crimine,nbsp;proceiTus à fententia rctardentur, tanti fcekris nefandatcmeri-lasremaneat impunita : Hac ediâali,Deo propitio,perpetuo ualitu-ra lege fancinius, ut in quocfic^’ læfæ Maicftatis criminc. Si maxime,nbsp;^bi contra Romanorum ImperatoresSi Reges, ah'quid, quod di-^um tangat,afleratur c5mifium,poftit procedi per accufàtionem,nbsp;*nquifitionem,feu dcnunciationcm,fummarie Si’de piano, fine ftre.-pitu Si fiouraiudidbpro utilli, qui lurifditioniprxcft, uidebitur ex-pcdire. Ad hoc,Si qua communitas,corpus uel collegium, uel alianbsp;^uscuis pcrfona,cuiufcuncp ftatus,dignitatis,uel conditionis cxiftat,nbsp;^üpcr dido crimine per nuncium, uel per literas, feu per edidum pu-^licepropoficum,dtatauelcitatumneglexerit in termino pcrfonali-lfr,ucl legitime comparere : contra ipfam uel iplum perindc ac ßnbsp;praefeniialiter omnibus intereffet, uel lis foret legctimeconteftata,nbsp;tam adreceptionem tcftium,Si eorum publicationem. Si ftquentia,nbsp;quàm ad dilEnitiuam fcntentiamjSi eius cxcquutioneprocedatur,nbsp;legibus Si confuctudimbus non obftantibus quibufcunc^,

C3eterum,qugad accufationcm,inquifitioncm, denunciationem, Ottiuemt^ adco proceflum, tarn plenarium quam fummarium in d-iiilibus Si criminalibus,ac partes eorum,quæ lûntjcitationes,petitio-ncs,exceptiones, Sidefenfi'ones, probationes,fcntentiæ. Sic, pertinent î pkne à nobis in libris de hæreticis Si fchifinaiids difputatumnbsp;eft.CXzUorum fane ulùs, quoniatn fcditionibus omnibus, quæ exnbsp;caufis làcriSjSi quæ ex prcphanis delccndunt, communis eft : nonnbsp;alienum fucrit, quæ fpecialiter de procefiuin caufis hærefiim à nobisnbsp;, fcriptafuntjfa communiter ad caufas quoc^ prophanarum feditio-Hum accommodarc.Illud tarnen hoc loco addere libct, quæ de pro-ceflu in caufa rebçllionis,Si criminis læfæ Maieftatis fancita funt, utnbsp;horum

-ocr page 270-

14lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fet» BlVMt BE SEDITÏOSIS

horiim criöainuftirei,non nifi citatijdcfenfi, Sc rite condcttiötti, ptf' niripo(sint:Eainob(curis£antumnoQ notorijs, nec quae moramnbsp;i»no,^«ew non recipiunt,locum habere,nbsp;nbsp;nbsp;Nam in enormibus 0^ notorijs»

omnts fequun» non eft nccefle iudidarium ordinem obferuari î maximein perfom's cSiTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^orum^quos damnatos ftatim puniri publice intcreft,ficut amp; alias in

tttt Hip.de enormibus iura tranfgredi permiiîùm eft.Vt Innocentio placui^» lAtrf. m I. cuius ftneentia ab omnibus communiter recepta amp; approbata eft*nbsp;tiniKnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Acproptereain notorqSjCtiamnon citatus condemnari poteft»

qult;£fl, ' ctiamfiinalfjscaufis fententia in non dtatum amp; defenfum lata,ß* lial.inprielud. ipib iure nulla t maxime, ß crimen ita notorium fit, ut nulla déclara'nbsp;feud.'m ig.col. tfone indigeat,certumœ fit,nullam etiam defenfione reo compctcrûnbsp;gl.ml.pt.ff. ~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

Sic nee fententia opus eft in notorijs, ctiam dcclaratoria : appelîatio eorum rccipitur, quos publice intcreft damnatos fhaticOnbsp;punirf, ut latroncs, ftditionum concitatores, Sc duces fadionuß’»nbsp;Ahaadeandem rem pertinectia dil/gentiftimeaBanholOjP^quot;

ex quib.cauf.

ttiaior.

Latißimt

ïrancif.de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;

itp el ^pi^^arifsiïïio fimul 5C diligentifsimo iaris Interprété, in qs comrnr^' rails de rt lud. tarijSjquos in præfatam legem fcripfit,explicantur: quæ amp; nosnbsp;cfiM dlias aliquanto in quibufdam libellis noftris, de rebellione S( hnï^'nbsp;Abaat m c.cu fadionis.in Germanica lingua feriptis, fed nec dum tani«^’nbsp;de'^iud.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lucem æditigt;,diiculsimus,Quæ uero ad ufiim öc exerdtium,£^»'’*

alieg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uoesLüt^ praxim pr?didæ conftitutionis pertinent,etficrimen ip^“^

füll, in c. Ru«. jæfæ Maieftatis rebellionis ä multis retro Romanis Prindpihß^' fcr^pt^»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;irrogatispanis, uindicatum fuerit,t^^

L.conftitut.ff'. certus etiam incognofcendoiudicandolpproccffusamp;ordoft’'^^^quot; ie apptlia. eus : tarnen huiufinodi procefltium nulla ueterutn Prindpumnbsp;tarnen sedita fuifie credibile eft) exemplacernunturtEtfi aluubinbsp;tarnen quo minus in lucem prodierint, hadenusin occulto reteß^nbsp;fuerunt. Hodie autem duorum tantum in rebelles procefiüß?*nbsp;cxeraplaextant,eauidelicet,quæannofâlutis M, D, X LVh^nbsp;anno X LV 11. a' Gloriofifsimo amp; Inuidilsimo RomanorumI***'nbsp;peratore Carolo, huius nominis Quinto, sedita funt, quorumnbsp;rum ad duo ilia Schmalkaldicæconiurationis capita,loannemnbsp;dericum Ducetn Saxoniæ,ôt Philippum Landgrauiumnbsp;communiter : Alterum uero, ad præfatum Saxoniæ Ducemnbsp;prie pertinetUn quorum priore illo præfatus Dux,amp; PhilipP*^nbsp;Halsiae Landgrauius, tanquam Isefsc Maieftatis rei, rebelles, P*’nbsp;blicæpacisuiolatores Iroperij,Imperiale Bannum,aliasnbsp;iuris incidiflè,per fêntentiam Imperatoris declarantur, Innbsp;uerOjin prsedidum Saxoni» Ducem, ab Imperatore arrnatam^^nbsp;uidum Si captum,capitalis fententia pronundatur, qua ipfiimnbsp;dio ulcore,ultimo fupplido affidcndumcfie declaratur,nbsp;procefiuum, quoniamab Imperatore in celebrioribus Imperijnbsp;publicati,ac typis etiam Chalcographids excufi, ac omnibus

-ocr page 271-

(lyiîîTvs CAP» ÿtit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î4t

•icôalcs éxpofiti fu£runtîDubi’uiiinoneft,qu{n hodie pafsimpcr totum Imperiutn cxpofita extent exempla, ut iam non opus fit,nbsp;fllorum feriem hoc loco recitare, aut his feriptis noftris inferere»nbsp;Illud tantum admonitos eflè uelim omnium rerum pubh'ca-»•um adminiftratores,qui obedientiæ Romani Imperatoris fubiedinbsp;füntjUthorumprocefluum exempla in archiuis publicis retineant^nbsp;uthisipfis,quotiesuiuuenerit, admoniti, ipß fua officia fumma cum fide adimplere, èc fubditosnbsp;quoej eorum ipforu admonerc, ÔC innbsp;obedientiaretinere pofsint»nbsp;condîtioeft, ut quæ inter fe certum ordinem habent,alia alterius 3ald.inl.t.c.nbsp;tiec^ difpofîtioncm, necÿ exequutionem iuipendere impedircue ‘».ernbsp;poisitîquanto magis fixa femper erit, ac nulla Humana pana im-pedienda uel excludenda, quæfemel in facinorofos conftituta fue-»¦ituindiâa diuina»

Uc uindi^a. diuina in Jèditiojôs^

* * »

Avenus de pœnis humanis diximus, quæ fciiicét humanis Conftitutionibus in ieditiofos fancitænbsp;fiint.Etfi autem de eodem crimine nÔ debeat fæpius Pœnamnbsp;referriquæftio: tarnen niillapoena Humana quaii'nbsp;tumlibetgrauis 8c feuera, diuinam panam exclu- *nbsp;dere poteft» Nam fi humanarum panarum eâ mana.



Éft autem pana diuina, quæ ab ipfo Deo, uel a' Dei tniniftris, Angelisuel hominibus,mandante Deo, ueldiuinalcge prgeipiente,nbsp;delinquentibus irrogatur»Et eft duplex îÆtcrna,8c Temporalis»

Etfî autem à Propheta dictum fit.Noniudicabit Deus bis in idi-pfum î tarnen non ideo, qui àDeo temporaïiter puniuntur,non N(0»»c.i». erunt etiam, fi inter flagella panitentiam non egerint, æterna 'nbsp;pana ctuciandi» Nam qui inter flagella duriores fîunt, inftar Pha-taonis, præfcntibus æternaconnedunt, ut temporale fupplicium,nbsp;fîteis æternæ damnationis initium»

PrimumigiturtemporaliterDeus per Ce puniuit Adam,quemG«n4» propter præuaricationem diuini mandati, de Paradifo eiecit : multos etiam per miniftros Angelos puniuit, qualis uindiâafuit, quamnbsp;Dominus de Rege Aisyriorum per Angelum iumpfit» Egrefliisnbsp;dt,inquit Propheta, Angelus Domini, amp; pereufsit in caftris Afsy- Ep.jr.nbsp;tiorum Centum odoginta quinc^ milIia,S^ furrexeruntmanc, 8^nbsp;ccceomnescadauera mortuorum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Sic uiros Sodomorum domum LotH circundantes, percule- Gtaeß i^« tunt Angeli,ßquid€m onmes à minioio ufij ad maximum cæcitatenbsp;»nbsp;nbsp;nbsp;....nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X percuHérunh^

-ocr page 272-

Ï4» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D» BRVNI DB SEDïTtOStS

»J4J c.vf* percuflèruttt Per homines autem Deus punit peceata,aïiquancb, aitiuntuTtnbsp;nbsp;nbsp;quf Jej-Q nefcientes t aliquando icientes.Pcr ncicicntes,ficut per Seiv

nacherib, ÔC per Nabuchodonofor Regem, Óó per Antiochuni, Sc per Principes Romanorum, amp; per nonnullos Reges Genti*nbsp;lium, popuïum Ifraëlfticum delinquentcm aliquando atfljxit,aipnbsp;quandocaptiuauit»Vnde ipfe Dominus ait per Prophcfara. Virganbsp;furoris mei Alïur,ipfe autem non cognouit. Etfi autem miniftrinbsp;Dei funt,perquos Deusdiuina iußitiapeccatores punit:tarnen S£nbsp;ipfi diuinam uindiâam baud cuitant, li in iuperbiam elati,uidogt;nbsp;riam,quam aflequuntur,non diuinae potentiæ, fed fuis uiribuînbsp;attribuunL

Afrur,.uir* Vnde de Aiîûr didt Dominus. Væ Âffiir,uirga furoris mdî ga diuinæ 5^ bacülus ipfe cft, in manu eius indignatio mea.Ad gentem falb'nbsp;uindidîx.^ mittam cum, èC contra populum furoris mei mandabo illr,ufnbsp;auferat ipolia, diripiat prædam, èC ponat ilium in conculcatiO'nbsp;nem quafî lutum platearum . ipiê autem non fie arbitrabitur 8^nbsp;cor eius non ita æftimabit : fed ad conterêdum eric cor eius,Si ad in^nbsp;ternicionem Gentium non paucarum.Et paulo poit.Et crit, cura t'ai'nbsp;pîeuericDominuscunclaopcra fua in monte Syon,ôd in Hicruh--ïem:Vifitabo luper frudû magnifici cordis Regis Aflur,amp;: fupergi®nbsp;nam altitudinisoculorûeius.Dixitenimdnfortitudinemanusnbsp;fecijSi in iàpientia mea intenexi:ôi abftuli terminos populorutn

Principes eorum deprædatus fum, ôi detraxi quafi potens 10 fublimi refidentes, ÔC inuenic quafi nidum manus mea fortitudenbsp;nem popuîorum: 8Ó ficut colliguntur oua, quæ derelida funtjß^^nbsp;uniuerfam terram ego congregaui, èC non fuit, qui moueret ptB'nbsp;nam,Ô^ aperirct os,ut ganniret.Nunquid gloriabitur fecuris contrenbsp;cum,qui iecat inea C aut exaltabitur ferra contra eum,i quo trab*'nbsp;turCCXuomodofi eleuctur uirga contra eleuantem fe,Slt;: exalté'nbsp;tur baculus, qui uticj lignum elt Propter hoc mittet Domioato^nbsp;Dominus excrcituum in pinguibus eius tenuitatem, amp; fubtusnbsp;riam eius fuccenfa ardebit, quafi combuftio ignis, 6lt;c.

Sic Antiochus, per quem Idolatriam ludaicæ plebis Dofflin*’* puniredecreucratjôi Romanos per quos pcccatum mortisnbsp;uindicare ftatuerat : quia Dei diipoficioncm ignorantes, uidoriaö*nbsp;fibi a Deo in uindidam gentis peccatricis concefiàm, fuis uirib**’nbsp;afcrip(èrunt,imprecationes diuinas audiunt, CLzUalis eft ilianbsp;phetæ.EfFunde iram tuam in genees, cuæ non noueront te,nbsp;P/rfI.78.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O ’ Tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r J • l'rt

régna, quæ non inuocauerunt nomen tuum : ne forte dicant quot; GentibuSjubieft Deus eorum.Item, Leua manus tuas in luperb*^nbsp;eorum,qui teodcrunt:amp;qui multa maiignaoperati Iunt,mo*^nbsp;Uienta uidoriæ fuæ pofuerunt in medio atrio tuo.

ji» Per feientes peccata puniuntur,Sicut Deus per filios Ifrael pun’*”^ uoluif

-ocr page 273-

tiBÉR- Ayiiitvs ûAp. xni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141

Uoluitpeccata Atnorfæorum Cananæorum, amp; aiiofütn Gcn* lium, quarum ccrram ïfraêlitis pôfsidênclam dédit, quibus etiatnnbsp;præcepit, ut netniai coruni parccrent, (êd omncs morti traderent»

Sed nbsp;mali interdum èxdtantur àd puniendum peccatabono*

füin, UC tandem per bonos corredós,ïpfiqiiolt;$ puniantur : Sicut inlibro ludicum legitur de labin Rege Canaiiæoruni,amp; de Ma-dianitis, quod propter Idolatriam populi fufcitauit eos Deus, utnbsp;Ifraël affligerent,amp; terram eorûoccuparent.Cutn aut populus Def,nbsp;fub tnanibus coruna diutius afflidus, peccatum fuum recognolceret,nbsp;amp; per Poenitentiam fibi Dcüm placarct:Dei præcepto SC Barach •nbsp;comitatus Delborani Prophetiflam uxoretn Lapidoth, labin Re- iud.famp;7inbsp;gern Cananæorum, Zizaram Ducem exercitus fiii,contriuit,ÔCnbsp;Gcdeon jZebee ôô Salmana RcgeS Madianitarutn ôi Oreb ÔCnbsp;Zeb Duces coruni,inorti tradidit,

Adeundemigitur tnodum,fêditiofi quocç fêmpcr i Deo puniti funt. Cuius rei inter multàexempîa,quæin hiftorijs iàcris referun-tur junum tantutn, quod de Chore,Datban amp; Abyron proditur,nbsp;proferre libet: Vt quo non (ôlunl àtrocitas delidi cognofccnda,nbsp;fed ctiam diuinæ üindidae feuefitâs timehda proponuntür» Hfj Vindidànbsp;nimirum colledo cŒtu filiorum IfraeljquippeDucentoruquinqua-nbsp;nbsp;nbsp;Choréi

ginta uirorum Procerum, inlurgentcs contra Moyfcn 8^ Aaron, ^3than,ôi primum quidctn aduerfus utrunc^ nimis fupcrbeacfeditioiè.Süffî-ciacuobis(inquiünt) quia omnis multitüdo fahdorum eft,amp; in ipfîsnbsp;«ft Dominus t Cur elcuatßini fuper popiilura DominiC Deindenbsp;àd Moy fen conüerfî,quia eos ne facerdotiuhi fibi uendicar€nt,8^ nenbsp;contra Aaronftarent,admonuerat Moyfes,fînml atiç ut alterOnbsp;die unufquifc^ß cum tiirribulo fuo, ad offerendum inceniùmueni-»¦ent,præcepérat,tit fie appareret, qui eledi à Domino fandi eflenttnbsp;Ipfi tam paternæ admonitionis impatientes ( qUod omnibus ferenbsp;feditiofis femper peculiarefuit)impudenter ac proterue refponde-runt.Non ueniemus, nunquid paruni eft tibi, quod eduxifti nos denbsp;terra Ægypti,quæ lade 8lt; mellé manabat, ut occideres indefertOjnbsp;htfi ôô dominatus fueris noftri cRe uera induxifti nos in terram,qugnbsp;fluit riais ladis 8^ mellis, 80 dedifti nobis pofiêfsiones agrorum ôZnbsp;uinearû, an àC oculos noftros uis eruere C non uenimüs* Hadenusnbsp;atrocitatem rcbdlionis expofuit feriptura, Deinceps fèuéritatemuin-»nbsp;didæ declarabît, quæ quo magis multitudiriis infigeretur animis*nbsp;quaiis SC quanta ea effet futura, 8C quam non ab homirie,fed a Deûnbsp;effet immiffa, ptiufqiiam ea inferetur, bis uérbis expofuit Moyiès»nbsp;Primum enim præcipiens uniuerfô populo, ut fepararetur à T aber-tiaculis Cborc,Dathan 8^Abÿr5,dixit.Reccditea'TabcrnacuIis bo-*îiinum impiorum * 8(f nolitc tangere, quaêad eos pertinent, ne itl-Uoluamini in peccatis eoruni»Deindc oaox inféquuturj pçenaé atro-

X i) dtatetn

-ocr page 274-

BRVNt . DE SEDitïOSIt


14-4

citatctn inget chsjn hoc fcietis, inquit, quod Dominus miferit utfaccremuniuerfâ quæ cernÛJs, amp; non ex proprio ea corde pro*nbsp;tuîerim : Si confueta hominum morte interierint, uifitaueriteosnbsp;plaga,qua Si cæteri uifitari folenr, non mifit me Dominus, Sin au*nbsp;tem nouam rem fecerit Dominus, ut aperiens terra osfuum,de*nbsp;gïutiat eos omnia, quæad illos pertinent, defcendcrint^ uiueu^nbsp;tes ad Infernum; fcietis,quod blafphemauerint Dominum.C14Ji^nbsp;bus ita per Moyièn dieSfeis, ftatim infequuta pana eft. Nam lt;ofl*nbsp;fcftinijUtceflauitloquGdirupta eft terra fiib pedibus,amp; aperiefl®nbsp;» os {üum,deuoraui£ illos cum Tabernaculis fuis,Ôi uniuerià fubftafl^nbsp;tia. corum, deicenderunt^^ uiui in Infernum î operti humo,nbsp;rierunt de medio multitudmis, Et hæc qaidem pana authoruninbsp;lêdinonis fuit.CX.uod fequitur,ad panam multitudinis pertiflct»nbsp;Sed Si ignis cgreiTus a' Domino C inquit hiftoria) interfecitduceU*nbsp;tos quinquagintauiros,qui ofïèrcbâtincenium. Et cum die iequtO'nbsp;tiortanoua féditionc amp; tumultu, omnis multitudo filioruranbsp;contra Moy fen Si Aaron murmuraflèt, quafi populum DonUO^nbsp;interfeeißent, ipfis ctiam iam pro populo orantibus, magna p^’'^nbsp;eorumincendio dcuaftatacfl. Fueruntenim,qui percuisi funt,qua*nbsp;tuordecimmillia hominumSi feptingenti,abfe^ his,qui perier»^*quot;nbsp;in feditione Chore,

Poena tn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;blafphemiae, facrilegia,rapin», aliac^ fedition ibus adiu^'

blafphemû crimina,à Deo iêmper punita fuerunuAc de blafphemijs

Leuit,c,24.. ioquft, Homo qui maledixerit Deo fuo, portabit peccatum fttutn* Si qui blaiphcmaucnc nomen Domini, mortemoriatur:lapiditgt;‘’fnbsp;cumopprimetomnismultitudo populi,fius illc ciu{s,fiucpereg’^''nbsp;nusfuerit.dxUo iâne exemplo filius Salumith Ægyptius,quial’^^''nbsp;fphemauerat nomen Domini,ói maledixcrat ei, extra caftranbsp;dus,ab uniuerib populo lapidatus cft.

Sacrilegium autem appellamus, primum quod in ucrum


mini, leprofus fuit ufc^ ad diem mortis fùæ, Nee uero eo tantui^ peccauit, quod iacerdotibus uim inferre conatus eft : fed en'atnnbsp;facerdotüm officium uiürpauit. Quod Si ipfi iacerdotes fignifi^^^^^^nbsp;hisuerbis,Non eiltuioffici) Ozia, ut adoleas incenfum Doin’^jnbsp;(êd Gcerdotum, hoe eft, filiorum Aaron, qui confecrati iûtitnbsp;huiufeemodi minifterium. Egredere de fanduario, nc conteflip^*’nbsp;risjntiianon rpniitabiïurttbiin oloriam hoc à Domino Deo»

-ocr page 275-

liber QJINTVS GAP. Xllt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14?

Dei atcÿ colîfraélis, clauftrunt I'anuas domus Dei, ad iracundiam prouocarunt Doniinum Deum patrum fijorum. CLuod ÔC Ezc- ».pMi?.nbsp;cbtas R.ex tcRatur, qui cum ualuas domus Domini aperuifîèt,nbsp;inftaurauiflêt cas , ita ad facerdotes loquutus eft, Auditc menbsp;Lcuitac,amp;iandificamini:mundate domum Domini patrum no-ftrorum, amp;: auferte omnem immundiciem de fan âu ar io, Peccaue-runt patres noftri, S)C fecerunt malum, in confpeâu Domini Deinbsp;noftri, derdinquenteseumîaucrterunt facies fuas si Tabernaculonbsp;Domini Dei noftri, amp; prxbuerunt dorfum : dauferunt oftia, quænbsp;erant in porticUjamp;extinxeruntluccrnas, inceniumeç non adolcue-runtjamp;holocauftanonobtulcruntin fanduarioDco Ifrael.Con-citatuseft itaC^ furor Domini fuper ludam amp; Hierufalemjtradi*nbsp;dit^ cos in commotionem,S^ in intcritum,8c in GbiIiim,Gcut ÔC ipGnbsp;cernitis ocuUs ucflTis,En,c©rrucrunt patres noftri gladrjsjfilq noftrinbsp;6c ttliae noflræ, 8C coniuges captiuædudæ font propter hocfcelus?

Et Achon ex mandate Domini lapidatus eft, ÔC cunda quse lo/ùf.r/ illius foerant, igni lt;onfompra:quia quædam fpolia ciuitatis Hierico,nbsp;quae Domino conftcrata fucrantjuforpauit,.

Sed ÔÔ prophanas res de tempio furripere,focrilegium fuit, quod ÔÔ ipfom grauifsimc Deo punitum eft, Heliodorus,qui,,nbsp;iuflu Regis Seleuci templum Hierofolymitanum,pecuniain depoGtonbsp;cuftodita,ac â Simeone terapli PraepoGto prodita, fpoliarc conatusnbsp;«ft : uirtute diuina fobito correptus, flagellatus, plagis uerberatus,innbsp;terrain concidit,multac^ caligine circumfufos rapitur, 8C ex tempionbsp;«ncitur,mutus,omniq^ fpe falute priuatus: qui 2»C perij Get,niG ob-lato pro eo facrificio à fommo facerdote, in eadem uirtute diuina li-beratus efleh Alchimus, quia tnuros domus fandæ, 8c opera 9,nbsp;Propbetarudeftruerecapit,impedita foot opera illius, 86 occlufomnbsp;eft os ciusjSc dillblutus eft paralyGjnec ultra potuitloqui uerbum,86nbsp;Ujandarededomo fox. Cætcrum quse ad uindidam diuinamnbsp;aliorum criminum, foditioni adiundorum,pcrtinent: innbsp;libris de hacreticis, fads a^ nobis, quantum etiattlnbsp;ad hoc noftrum inftitutum attinct,nbsp;difeufta font atc^ de*

clarata*

X Gj DE SEDI-

-ocr page 276-

DE SEDITIONIBVS

LIBER SEXTVS: QVI EST DE RB-MEDIIS, Q^VIBVS SEDITIONES NON modo ßdarttur^ ßdttiam txitn^uuntur ; Tumnbsp;fttam ^iicauttur^ ne fimel cxttnéllt;t^nbsp;denuo renafcantur^

djuhtis modi^ fedttionesy^uas potentiorum auafitta pcpertt;gt;extin^uantur;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L

E^uitur fextumretnedium ßditiottuf^i quod lt;ft caufarum,cx qmbus ftdino*nbsp;nes oriuntur,rcmotio : tanto catttr»*nbsp;cfficacius,quia fu perfora ilia ad coHiquot;nbsp;primendamÔô fcdandam jiæcu«’®nbsp;ad extinguendani etiam fcditfonti^nbsp;pcrtïnêtzcum ad prgcautndum ctiaiô»nbsp;ne (èmeïexrinflæ fcdinoncs,nbsp;renafeantur* Siquidem dfuifionGnbsp;tranfadionCjUi armata,Slt; iudfda^nbsp;anitnaduerfîonc id tantum eft


inus,ut feditio,quæ lain inmotucft,nc uel latius ferpat,neue ubi graflaricaperftjomniacorrumpat atlt;^ deuaftet. At faufàrutnr^'nbsp;motioneid aiîêquimur, ut no folum fi;dentur atq? lôpianturfedf^^nbsp;CCS,fed ctiam radicitus extirpentur : ut ne pcrfculuôi quidemnbsp;cas ipfas (nïfî câuf? de nouo emergant) refufeitatum iHNam/ta n»'nbsp;tura comparatu eft, ut durante caufa, duret efFeâus î c€flante,ccflft'nbsp;Medfcorû ext:nâa,extinguatur»CLnani naturæ rationem medici quoep, quaßnbsp;confuetugt; nature amp; Phîlofôphorum arcHftcâifequutijin pnmfs optratn dau^*nbsp;ut ante omnia morbi cauiâra cognofeant, ac cognitam deinde r3(^nbsp;cituseuellaiîtjta enim fît,utcaufa morbi (ùblata,non ad tempus»®'nbsp;tum à tnorbo fubleuetur æger, fed ctiam in totumab co libertto’'*nbsp;Excidendçnbsp;nbsp;nbsp;CLnid obftat igitur,quin prudens Irenarcha, idem quocp iod^'

caulæ fedigt; peUcndo a'ciuili Reipublicx corpore iêditionis morbo obiêruet » ¦ lonum. prfîïjufn diligenter caufas fedftionum inueftigct,ôi cognitas in te®*'nbsp;pore repellat.Sic enim facillimc aflêquetur, ut ièditiones iam Ibptt^»nbsp;amp; inftar ignis uelut fub cincrfbus lateotes,uoo tantum premann”'»nbsp;fèdetfam extinguantur*nbsp;nbsp;nbsp;Primumigituromniumrepetendaho^

loco erunt,qug libro (êcundo huius operis de caufis fèditionumfcf^ piîmus : quo facilius, quod de r«moucndis ipfîs confilium daturi f®*

-ocr page 277-

LIBER SEXTVS CAP, I.

**^»^®göofcere pofsimus.Accaufasquldcm fcditioöSmukascnu^ lûierauimus : hanimquidetn alias Principales, alias loftrutnenta*nbsp;les Î amp; Principalium alias Propinquas,alias Rcmotas»nbsp;nbsp;nbsp;Sed Si re-

niotilsima cauia fcdjtionumeft,cxquac3cterse omn€s,tanquamcx radice enalcuntur» Hæcnimiruracft, uidum illud expcccato priantnbsp;parentis noftri Adas,in carne noftra contractum, id eft, rebellio ilianbsp;carnis aduerfus fpiritû,dc qua dicitur»Caro concupifcit aducrius ipi-'nbsp;riiiim , fpiritus autem aduerßis carnem» Ex qua omnium ftdi-tionuca femina producuntur,quæ nimirû hint opera carnis,inimici-tiæ,eontcndones,æmulanoncs,irx,rix3e,diiïcnriones,fe(ftg,inuidfae,nbsp;homicidia,Si hfs fimiliaîquibus difl'cnfiones,qusc propter auaritiatn,nbsp;ambiiioneQi,nietura,côteraptù,ôi quæ ob difsimilitudines originis,nbsp;geii£ris,artium,rcligionis:item quæ ob negligentiam coru, qui præ^nbsp;iûnt rebus publicis, oriuntur. Si fi quæ funt ßmiles, quas nos cauiasnbsp;Principales fcdit!cnu,{èd cas tarnen remotas appcllauimus. Similiternbsp;Si Inftrumcntaic«, fraudem Si uim, 8i quæ bis ipfis coniunguntiir,nbsp;quas Inftrumentalesnominauimus. Äc remotifsima quidcm illa fe* Caufarc^nbsp;ditionumcauia (quamrebellione carnis eßediximus)iiipprimi qui- motifsimanbsp;dem 5i domari poteftiextingui aut,Si radicitus extirpari non poteft,nbsp;donee îoeû habebit, quod Apoftoîus dicit* Seminatur in corruptio-ne,furgct in incorruptionerfeminatur in ignobilitate, fùrgctin glo^nbsp;ria:femfnatur in infîrmitatc,furgct in uirtute: feminatur corpusnbsp;animale, forget corpus Ipirituaîe. Etpauîo poft. Canetenim tuba,Si mortui reforgent incorrupti, Si nos immutabimur.Oportetnbsp;«nim corruptibile hoc inducre incorrupdonc,Si mortale hpc indue-re immortasitatê, Remctac uero feditionû cauiæ non folum fedari,nbsp;fod etiam extingui poflunt i non quidem perpetuo,fed ad tempus.

Nec^enitn fieri potcft,utradiée uircce, nÔ aliquando etiam germen Radix fe» aliquod ex ca(ninreprimatur)paulatim renaicatur. Atep eo fane per- ditionumnbsp;tinêt hgcSi fimilia.Ôportcthcrefes e{re:NcCenè eft,utfcandala fi'anunbsp;Qijandiu enim mortah hac carne circundati fumus,tam diu etiam fe- ,xoy. n. 'nbsp;ditionû fomenta in nobis gcftamus,in ipfo carne Iatêtia,qug ad tem-pus quidem extinda quielcuntîfed cum temporc,ubi non reprimun-tur,reuiui{cunt.nbsp;nbsp;Sed redeo iam adcauiâs ipiâs,quarû remotionetn

extinguendarum frditionû rcmediura eflè diximus.ln qua re nee iu-ftîora,nec certiora præcepta tradi poftunt, quæ multo rerû iifo Si experientia à ucteribus colleda fiintîquoru alia quidem in hiftorijs,nbsp;alia in Conftitutionibus Principû, Si ueterû luriiprudentû reipofis,nbsp;deicripta Si annotatareperiuntur» Priniû igitur opera danda erit i.eontofi»/,,nbsp;prudenti lrenarchfr,u£ Prinàpes frditionü,faâionumcp Duces(quos ff'nbsp;propinquas caufas eiTe diximus) fine alicuius moræ interpofîtione ?nbsp;medio tollantur. îdaûtquomodo fieri dcbeat,fupradeclarauimus»nbsp;b)ciQdc,quod ad recaotas cauij^ attinet,fingularum naturas dili-


-ocr page 278-

e» ERFNl ftl SSDÏTlOStS

Leges con gcntcf cofydcfabftjucïuti fi propter auaritfatn eorû,quiRcipüb,pr3egt; tra auantiâ itint,exorta fît fedio'o,rarioneminib«,quomodoradixillaauan'aaffnbsp;renoua æ. gQgjj^turJn quarcplurimûprodcrit,fî hgesucterûadcocrcendattinbsp;tam Magtftratuum,^ priuatorû auaritiam latsc, fî in defuetudinetnnbsp;ucneriot,renoucntur,S^ ad iuftû ôô legitioiû ufîim reuoccntur.Qujknbsp;Iis eft kx lulia peculatusjex lulia repetundarû,nbsp;nbsp;nbsp;fî qug fiint fimiks:

quibuseorumauaritta reprimitur^quicumaliquaRi poteftatem ba^ 4d kg. Tul bent,pecuniam ob iudicandum, uel non iudicâdum dcccrncndumucnbsp;repetund. l. i. acceperint.Sîmflj£er,qui ad accufânduni,uel non acoiiandum, ob honbsp;7.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miné in uincuja publica coniicicndum,utndenduni,uinciriuc iubeö*

Venalitas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ujncubsdittiittcnduniîob denunaandum item, uel non

tuum re-quot; denunciandumTcfi:imonium,condcmoandumhominê abfolucn-' primenda. dumue:ob litem æftiraandatô.iudiciumuc capitis pecuniarue fadeHquot;nbsp;dum,uel non fadcndum,pecuniam acceperint. Similiter,qui obmil*nbsp;tem kgendum mittendumue,?s acceperint,Qih item ob fcntennainnbsp;in Senatu publico, côfîliouc dicêdam,pc£uniamacceperint:Hi) cnio*nbsp;omnes kgeluliarepetuodarûtenentur, Si.c ÔC kgc lulia peculatu»nbsp;corum àuaritia coërcetur, qui ex pecunia iacra, religiofà publicauenbsp;quid auferunt ud intercipiunt, uel in rem fîiam uertunt, Eodcninbsp;Alt;f kg r«I dfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perdnet âuarttisL eorû.qui contra annonâ fccerint,focictatcniu^

coierint,quo an nona c arior fiat:qui lege lulia de annona puniuntur«' C. dt Monopolarûnimis auaræ fôdetates, conuentiones, amp; p»'nbsp;Monopoi^f, diones diflbiuentur. Quibus id agitur,ut fpedes diucribrû corpot*®nbsp;negodationis,non mfnoris, quam inter fcftatucrintjucnundcnwf*nbsp;Solutio Omnium aût maxime danda erit opéra i)s,qui R.dpub,prad0nf,nbsp;«ris alicni, ne fît æs aîicn5,quod R.cipub,noceat, quod multis rationibus cautf*nbsp;pofîc putat Cicero:Maxime aût,fî hoc non fucrit,ut locuplctes iûumnbsp;perdant,debi£oreî lucrentur alienu.Nec enim ullares (ut ipfê ait)ult;'nbsp;hementius R.einpab.continet,quam fides, quæ efîc nulla poteft,nbsp;folutio rerû creditaru, Jn primisep opéra dabunt rerû publicatut®nbsp;adminiflratores,utiuris iudiciorûc^ æquitate,fuum quil^teneat«^nbsp;neep tenuiores propter imbecillitatê circumueniantur,nelt;jlocupl^'’nbsp;tioribus ad iua uel tenenda, uel recuperanda obfît inuidia, Cufl*nbsp;Ne repentenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fîat,ut pquitate hac negleda,aliena pofsideant locupletiores,

fiat emen/fiiis careant tenuiores, nec commode ob diuturnitatem tempode» datio, huiufînodi difificultas emendari poisit,q«od iniquumuideatur:*^nbsp;qui agrum multis fæeulis poflèdit, tametfî alicnum, eum repen^^nbsp;amittat,8ôqui non pofîcdic,lt;tiamfî luum iam habeat,non deb^nbsp;prudens Jrenarcha ftatim ei qui pofsidet, quod habet auferre,nbsp;nbsp;nbsp;;

qui non pofsidet, quod non habet dare.

Nam etfî cquitatêaliquam præft ferre uideatur,ut in diuideod*^ agrls pqualitas inter locupletiores 8C tenuiorcs,proportionis tam^^nbsp;çuftodita regulajobfeructur ; tatuen non carebit tam repetina

-ocr page 279-

UBER SEXTVS CAP, !I?

pcriculo. nbsp;nbsp;Nam ex hac caufa Agrariæ contenriones olioa Grac- Pcnnila

^hos pcrdtdcrût,EcinGræcorûhiftoriisrcfcrtur,proptcrhoc iniu- «pentinae ’¦'Ç genus Lacedæmonios Lyfàndrû Ephorûcxpul»(rc,ÔC Agin Re-gem aecauifle,ut Cicero teftaiur.Idcoqj in tali diflEicultate media in-§fediendum eric uia, ut neep qui fuis careant, neep qui aliéna pofsi-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

^«antjplusiufto Ipdâtur. Quamobrem Aratû Sicyonium iurclau- Arat» pru* ^andum elFc dicic,qui MethodeoTyranno oppreflo,ac Sicyone d- dentiainnbsp;^uate(quam quinqiiaginta annos Tyranni tenucrât) libcrata,Gmulnbsp;atep fexcentiscxulibus,quilocupîetifsimi fuerât ciusciuitatisjteftitu-tiSjCum magna animaduerceret in bonis 8^ poflcfsionibus difficulta-tem,quod amp; eos,quos ipîêrefl:itu£rat,quorû bona alij poflêderant,nbsp;egere iniquiisimû effe arbitrabatur,8i quinquaginta annorû poiïèPnbsp;lores moue re non nimis æquum putabat : propterea,quod tam Ion*nbsp;go fpacîo,multa hæreditacibus, tnulca emptionibus, multa dotibusinbsp;detin«bantur:iîne iniuria efTeiudicauit^neqj illis adimi, neqj bis nonnbsp;fan's fieri, quorû inafueranc.oportere.Cutncp igitur ftatuiflèt, opusnbsp;tHèadeam remconltiiuendam pecunia, Alexandriam 1« profidfcinbsp;Helle dixit,remqj integrani ad reditu fuum iufsit eiTe, Ifq? ccleritcr adnbsp;î^tolomeum fuum hofpitê ucnit,qui lutn regnabat alter poft Aîexannbsp;driam conditâî quicum expofiiifîêt,patriâièliberare uelle, cauiâiu^nbsp;docüiiTec, à Rege opulcnto uir fütntniis facile itnpctrauit,ut grandinbsp;pecunia adiuuarctur.Quam cû Sicyoniâ attuliflèt,adhibuic fibi in cô-filium quindecim Priacipes,cum quibus caufascognouit,amp; eoruquinbsp;aliéna tenebant, amp; eorum qui iùa amiferant : perfecitij æftimandisnbsp;pofièfsionibus,ut perfuaderct altjs, ut pecuniam accipere raallent,8cnbsp;pofièfsionibus ccderentîalfjs,ut commodius putarent,numerari fibinbsp;quod tanti efièt,quàm fùum recuperarc, Ita psrfcdum eft,ut omnes,nbsp;toncordiaconftituta,fiasquerela dilcederent,

Ciuihus modîs ßditiones y propter t^mbitionetn nata^ extinguantuvy Qap. JL

Mbitionem non folum Chriftiani,fed etiam Etbni- De Ambigt; ci amp; Gentiles femper fugiendam efic putarunt : fed diuernbsp;aliter Ethnid, aliter Cbriftiani.Ethnid ad honores

amp; gloriam coDtendere,Magiftracus 80 muuera pe- Çhdftiani, tere, non folum non uerterunt ukio, fed uirtutisnbsp;etiam, amp; magni animi efle dixeruntttum quibus

rebus ea cornparanda elTet docuerunt,precium tantum in adipifeen- cicero dis bonoribus interuenire noluerunt. Chriftiani ucro, omnemqui- pfficiornm^nbsp;dem poteftatem bonam efïè dicunt, 8^ à Deo ordinatamî ambitio-tiem autem Si honorû appetitionem malani. Quia ftriptum cft* Necnbsp;quifquam fîbifumat honorë,fed quiuocatur à Dec «t Aaron :Ora-niutu aut pefsimam,quîc propter largitiones fît,honorû diftributio-

netu*


1 •

-ocr page 280-

IJO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'B, BRVHl DE SEDiTieSIS

nem, Quetnadmodum aut duplices funt honores 8^ Magiftratus, EcclefîaRici amp; fâecularesîltaô^ duplex cflanibitfo,una Ecclefiaftico'nbsp;rum^akera fæcularium honorû îilla Symonia, haec ambitus appdb'nbsp;tun Syraonfam diffinirc poffumus, ut fît ftudiofâ uoluntas emcn^nbsp;di, ucdcndiue aliquid fpirituaIe,Sunt aut fpiritualia,quorû pecunia'

Ambitio duplex.


31'^ 3«

- -,-------- __ _ „

templo ciecitjin quo uêdicores amp; emptores (bos gratia Spiritus di confiât deftitutos cfle èC uacuos, Quos enitn Chriftus de temp^*’nbsp;Incommö/ nus^ Spiritus Chrifti fibi fadct templum, Addo 2*^nbsp;da ex Sy* - -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ . .,1/

inoniagt;

QuidSy^ monta.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;

idi^l.e.fiude4t |.,'^£.Qj|^j^j|.f,'a^p|.Qj,jßgntur,Sacramenta Ecclcfîæ,ut Baptifmus,Eu' c.fiquiictnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefîæ, uel Epifî^’*

s« uator^q.}. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Præpofîruræ,Archidjaconatus:fîmiIitcr Prjbendæ amp; Benefi'

cia EccIefîaflica.Hpc enim amp; fîmilia dona Dei funt,res uidelicet,qii^ à Deo fidelibus,amp; a' fidelibus Deo donantur : De quibus dicitu’’’nbsp;Gratis accepiftis, gratis date.ldeot^ qui cas non ad hoc,ad quodnbsp;ftitutæfuntjfèd ad propria lucra,munere linguae, uel indebiti obf^'nbsp;c. quit/ltiietnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pccunige largitur amp; adipifcitur,Symoniacus eft. Eft aute^’’

*’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atrocifsimum crimen S y monifnbsp;nbsp;nbsp;quod grauifsime in utrot^ T eft^'

„'4.Rfg.j. mentouindicatuefTe confiât. Giezi enim gratiamfanitatis, Helii^^ Kitth,i7. m'ndicâte,kprofus fadus,amifît*Iudas omnium Redemptorê uen3*'nbsp;dic,mox laqueo fufpcnfiis,eandcm Redemptoris gratiam non

? Alt;S.e. nuit ? Et merito,quia nemo potcftretinere, quod ucndidit. Sym*^ etiâ Magus,a quo Symonia nomen accepit,cûeandê Spiritusnbsp;gratiam emere uellct,damnationis fcntentiam a Petro audiuit,nbsp;ma tua tecû fît in perditions t quia donu Dei exiftimafti pecunia P^ 'nbsp;loV, fîdcre. Dominus etiam, ut uendentes amp; ementes huius gratiacnbsp;pertes oftenderet, cun dos alios pcccatores per gratia in templonbsp;mifît,fîogiilariteruendentes ementes increpans,amp; flagellans^nbsp;templo ciecit,in quo ueditores amp; emptores fiios gratia Spiritus 1nbsp;di confiât deftitutos efle 80 uacuos. Quos enim Chriftus de temp^*’nbsp;incomodaperuenireexSymonia,ac generaliter quidem PrincP’'nbsp;tus,que aut feditio extorfît, aut ambitus occupauit : etiamfi morib*’’nbsp;amp; afFedibus no offendit, ipfîus tarnen initq fui perniciofus eftnbsp;plo.Et difficile cft,ut bono peragâtur exitu, qu? malo inehoataf^’’nbsp;principio. Deinde populiquotÿfâlusjcui per Symoniam prsefidtnbsp;Magiflratus,negligitui'.Vulnerato nanqi paftore, quis curadis oJJ* Inbsp;bus adhibet medicinâCautquomodo populum orationis clipeo tH^^ Inbsp;tur,qui iaculis hoftium fefe feriendum exponit C aut qualem frucii* Inbsp;de fefe produdurus cft,cui graui pefte radix infedaeftcMaiornbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

metuendaeft locis illis calamitas,ubi tales intercefîôres ad locum’' giminis adducuntur,qui Dei magis in fe iracundiam prouocanbsp;quam per feipfos placarc debuerant. Poftremoipie quoc^, qui Ppnbsp;Symoniaeâ prauitatê Magiftratum Ecclefîafticum adeptus eft, dnbsp;modi perplexitati feinuoluit,ut neq^ in officiomanere,nelt;^nbsp;tuto,^ CÛ bona cofeientia relinquere pofsit. De qua re ita fcribitnbsp;jjjj^cNerw; goE* Alius,inquit, penfare pondus Ecclefiaftid honoris neglig^^

e fertur

-ocr page 281-

UBER SEXTTVS CAP. II,


fulieptigregis curam gercrc,ûct fortnidat»nc dctcrioi* culpa *ninapaftorak'scuræditnittere,quàmcuiptapoisidc^. onorisnbsp;treoattibîtum.Iioatutiicuïpahincindcfeconïpîcitcne.t^uippc incnbsp;tam criminis.n™trum uidct.fi aut fufceptus femel grex reim quitur.nbsp;acturiùsfacraaftioipculariter etupiateneatur,Vndicÿmetu(t,oc u-fpedus latus omne pcrtimefcit.ne aut ftans in empto regiminc, nonnbsp;digne Iugeat,quod non etiam deferens cmendat : aut certe regimennbsp;deferens.dum aliud Here nititur. rurfus almd de ipfa gregis deftim-«ioneeôtnittat. Ambitus eft.quo Magtetushonorescpffculares Ambnbsp;Ftcunia comparantur. Fuit aût ingens oüm R-oinanormn ambitus.nbsp;Ptopterimmenfacomoda Magiftratuu. qui popuünbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘«a-

Uantur. Qnandoquidem mos trat, ut indiâis Comitqs .Tribus in Centurias diftributseCNampopuIus inCentuturbasdiuidebatur)nbsp;¦a eatnpum Martium.ex qualibet tuiba deleflis aliquibus.conuoca-


*^cs amicos obfccrantes Ôd obtenantes ut fibi ia coofequendis ho^ ^Ohbus focqSC adiutores «fient, atq^ in petitione fufiragatores.

Sed Nomenclatores fibi adhibebant,qui mérita fua uirtuterqj do- Nomens bii forifij cômemorabannquan^ poftca cautum fuit,ne Candidatis datofes.nbsp;NomeneJatores adefient,Maxime ucro daborabât, ut adoleiccntesnbsp;Mobiles 8^ fumnio loco natos haberentjquf fcamicos,iùftfag;atorcs.

ftudiahominufauoremc^ conciliarent.Hii quoniani Candidates fè- Secîîatores, qucbàtur, fc datorcs appdIabantur.Quorû tanta frequentia amp; afsi-duitaserat.utmodusquoc^cisperkgê Fabiâ ftatutus foerinVtefi:nbsp;apud Ciccronê.in oratione pro L.Murcna.Atcp ut quatuor genera Quatuornbsp;Gomitiorura erant, Ædilitia, Prsctoria,Tribunitia,Sii Confularia: genera Conbsp;fie Scab his nomina accepcruntCandidati, ut qui Ædiîitatem pete- nutiorum.nbsp;gt;'ent,Ædilitij:quiTribiinatû,Tribunftq:quiPræturtâ,Præcorq:quinbsp;Gonfuiatum, Confularcs appdlarcniur. Nec fraudi cuiquatn fuit,nbsp;hoc modofuffi-agia populi petere :nec uitio datura, Nomenciatorc

-ocr page 282-

tji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D» BRVNI DE S'EDITIOSIS

Si (edaton'buSjClieQtibuSjnobilibus, Si amicis uttNatti ad butte tnä Lib.i, officio» dum incorruptißinii,ac uirtutibus fuis clarifsimi. Si populo comcn*nbsp;rum,(y nt datifsimt bovnines fuffragiapopuli pctiucrunU Quod Si Cicero ftnbsp;beeiße fatetur.Et M.»Cato,queni (ut idem Cicero de co fcribit)nbsp;LausCa« turaipfaadhoncftatcnijtemperantiam, magnitudinemanimijiuft*'nbsp;tonts Cane tiam,8i ad omnes deniq^ uirtutes magnum hominem Si excelfun®nbsp;didati, finxerat : tarnen in campum defeendens, Tribunatum petijt.

Si omnes bonos Candidates (edatores habuit,qui Sicæterosa® mandandum CatoniTribunatumcohortati funt: utpotequinbsp;Plutdrchut in honorem qu3creret,fedoperafuampatriae offerret» Quin bocctiaö*nbsp;wre7 fertur,tantamfuifle multitudinem ci iufFragantiumj ut internbsp;officia^ hominum preflus,in periculo fuerit,uixlt;5 habucrit faculté'nbsp;tem,fefca' turba cxpIicandtAt Nomenclatoremnon habuit,nbsp;legem feruans, quae Candidate adclleNomcnclatorem uetabat.nbsp;Largitios iam Si largitiones immenias in populum faciebant CandiHat**nbsp;ncs Candi* Sic Milo Candidatus Conftilaris, ad fauorêpopuli concilianduö’’nbsp;datorum. tributim in fingulos milliaaisium dédit» Budæus milk aiîcs Dccti^nbsp;aureis Francicis æftimat : Vnde fi quis in fingulas Tribus, quaet’**' inbsp;ginta quincç fuerunt,milköos redemptos iuffragatores colligat,’^ .nbsp;trccenta quinquaginta millia coronatorum hoc nomine fnmpt^^ inbsp;euadet.nbsp;nbsp;nbsp;Sic Julius Cæfar Paulum ConJuIem, Aureorum no0‘^ !

gentorum millium æJlimatione redimere non dubitauit î ea non quod commodaret ci,fcd nc quid incômodarct» Et CurioO^’J*nbsp;Tribunum Quindecies Centenu millium, fed eo pado, ut in omo*’nbsp;fe addicerct, Ac de ingenti Si flagrantißimo Romanorumnbsp;bitu,decpimmenßs largidonibus, Cicero ad Qu. fratrem adnbsp;iuwuv ttiodum fcribit.nbsp;nbsp;nbsp;Ambitus redijtimmanis,nunquam fuit par,

Cic iti fntrem,

Immcnfac larginones

nunquam fuit par,0®^

in ambîtu. dico Hyperbolas, ucl fextertium Centies conftituunt in prserog^' tiuam pronâciare.Erat autem prærogatiua Tribus, cui forte obd ƒnbsp;rat,ut prima fufFragia ferret in creandis Magiftratibus, Si eamKnbsp;reliquæ fequebantur,aflcntientes ei. Idem Cicero cadem de renbsp;AtticumitaJcribit,deComitqsIoquens. Scquerenunc me innbsp;pum,ardet ambitus, foenus exTriente Idibus Quintilibus fa^^^nbsp;crat Iseisibus.Et paulo poft.Pompeius fremit,queritur, Scaurolb*'nbsp;det,kd utrum fronte an mente duditatur. Exoche in nullo eft,nbsp;nia omnium dignitatem exaequat, Mcftala languet, non quonbsp;mus defit,aut amicis careat,kd Cortio Cof Si Pomp.obiunt.Q^’*nbsp;Pecunia tanta etiam inuidia flagrauit ea res, ut hrj qui Magiftratum inbsp;largitionis bant,cum finguli à largitionibus deterriti eftent,in unum conueP^^.nbsp;apudCa^gt; contukrintc^ unufquifc^ Duodecim millia Drachmaruinnbsp;tonem de« fadafj3onlione,utqui ex cis per largitioncm peterct,id^jinbsp;P ’ gentum perderet : arbitrum Catonem clegcrunt. Si pecuniam;

ilium ftatucrunt, fedipfe Cato pecuniatn redpere nöluit,fideiuflb^ '

-ocr page 283-

¦LIBER SEXTVS CAP, iL

tarnen reccpit. Cum autctti in fumtnapecuniæ depoGta uarientCi* cero ÔC Plutarchus, Budæus Ciceroni potius, quam Plutarcho ere-dendumefle putat. CL-uin illud quoeg moris fuit apud Romanos, Ludinbsp;Ut Ædiles,8^ alrj Ma§iftratus,ludos uel munera magnifica facerent, Thcatralcsnbsp;Slt;æderentinTheatro,uel Circo, uel Amphithcatro : Venationesnbsp;itemacmuneradatent,id eft,gladiatorum multa paria,ad uulgtnbsp;oculos obleäandos depugnatura, quafi populo uniuerfam quan-dammercedemcollatorum fufifragiofoo Magiftratuum foluentes,nbsp;in quamrem amp; ipfamimmenfos fumptus fecerunt,

Acde animalibus SC uenatoribus in Circo datis,ita fcribit Pli- Venatio-nius,Primus aut Staurus in Ædilitatefuauarias Çde Panther is loqui-lur) centum quinquagintauniuerfas mißt.Deinde Pomp.Magnus, SÏerarö^ quadringentas decern : Diuus Auguftus quadringentas uigintt konum.nbsp;idem.Leonum fimulpluriumpugnamRomaePrincepsdeditCL» PU«i»«s Hf». 8»nbsp;Sceuola. P. filius in Curuli Ædilitate. Centum autem lubatorumnbsp;primus omnium L»Sylla,pui poftea Didator fuit in Prxtura, Poftnbsp;eum Pomp. Magnus D C. ac in r)s lubatorum C C C X V. Cæfarnbsp;Diâator quadringentos. Idem Plinius, Annalibus notatum eft,nbsp;M.Pifone.M. MefTala Confulib.Domitium Ænobarbum Ædi-IcmCurulem urfos Numidicos ccntura,0C totidem uiatores Æthio-pas in Circo dedifle.

De operibus uero magnificis ideta Plinius, Scaurus fecit in Scenatem-Ædilitatc fua opus maximum omnium,qu3c unquam fuere Humana poraria tnanu fada,non temporaria mora,uerum ctiam acternitatis defti-i oatione. C^uibusuerbis,ut Budæusinterprctatur,fignificat,Scan- ’•nbsp;I turn in Ædilitate fua ad populi obledationem feenam tempora-Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riam,8c ftatim ludis fadis,diruendam fecifle : fed quae uinceret ma *

I gnificentia clarifsimum opus omnium , qux unquam fada funt, ’ Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctiam co animo,uc perpétua effent.

ZI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Adco autemhiclargitionum,ludorum. Si Ipedaculorum nios,

n in creationibus Magiftratuum inueterauerat, ut non folum à Se-M nbsp;nbsp;natunon damnarctur,fed ctiam approbaretur. Quod primum ex

(li'l co coUigimus,quoddelargitioneàlulioCa:farc,Luceio, Si M.Bi-\ nbsp;nbsp;bulo Gandidatis Confularibus fadis, ad bunc modum fcribit Sue-

ßii'l tonius. E duobus Confulatus competitoribus L,Luccio,M.

I ^‘^'^lOiDuceiumfibiadiunxitCsefaripaduSjUtis quoniam inferior Cxfaj?

I gratia effet,pecuniacç polleret,nummos de fuo, communi nomine, tis con.ua tnbsp;nbsp;nbsp;per Centurias pronunciaret.Q^ua cognitarc,Optimates,quos me- comped*

I nbsp;nbsp;tus coepcrat,nihil non aufuru eum in fummo Magiftratu, concordi rores.

j/1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confentiente Collega,autborcs Bibulo f uerunt tantundem polli-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xr«*.

«nditacplxrifcçpecuniascontulerunt,ne Catonequidemabnuen-M.CiccroL.Murenxaduerfus

I nbsp;nbsp;nbsp;accufationem M.Catonis defcnfor,ludos»conuiuia,Si fpedacula in i^JJgidonis*

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y ciïÇQ

-ocr page 284-

brVnï de sedïtiosïs

Circo amp;Thcätro,!ib€raIi£atem. magis,qua'n3 Fargitiónein appdîan* da cfTe putat, Ac proptcrea nec Candidats huiufmodi benignita*nbsp;tcin,ncc populo eorum fruduseflè cripfendostfcdarbitrorcumconbsp;ïoco f aufæ mag/s ïnicruilîê, quàm quod dixit, ex animo afleutrafTcïnbsp;cic,CLuodexeo conijcio,quod in Oflicrjs fcribj'u Omntno,inquif»nbsp;prodigiraheri libérales»nbsp;nen.^^*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^P“b‘s uifèeraiionibus, ôt' gladiatorum piuncribus,

ludorum ucnat;onumq;apparatu,pecuniasprofunduntin casres, quarum nacmorianiaucbrfuemaut nullam func reliduri oninin^’*nbsp;Liberales auteni fiinî, qui iîiis faeuîtatibuSjautcaptos à pracdonibusnbsp;redimunt,autæs alienû fufcipiuntamicotû caura,autin filiaru collo^nbsp;^Theo'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adiuuant, aut opituîanturjuelinrequærendauelaugcnda»

phrafti de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miror,quod in mente uenerie Theophrafto, in libro,qucni

laraitioni* dtuitijs icriplîr,in quo multa præcîarc,iUud abfurdeÆft cnim multu® bus, in laudanda niagnifîccntia apparatione popularium munerû,nbsp;liumqî fumptuum faciiltatê,fruâum diuitiarûputat.Mihi aûc iikft^nbsp;dus libcralftatiSjCuius pauca excmpla pofui,tnulto ctiam maior uid«'nbsp;tur 8lt; certior: quâto Ariftoteles grauius amp; uerius nos reprachendif»nbsp;qui bas pecuniarû effufiones admiremur^quae fuit ob mukitudincô*nbsp;Laudabfles deliniendam. At hibquiab bofte obfîdcntur,fî caiere aqu:enbsp;fumptus. i-funinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cogcrentur,bocprimo incrcdibilc nobis uideri, omnd^

mirari : Sed cum attenderinc, ueniam ncceisitati dari, in bis nibus iaduris, infînitifq^ lumpnbus, nibilnon magnopere mir^*'*’nbsp;eumpræftrtimncc ncceisitati fubucniatur,ncc dignitas augta^^^*^'nbsp;Ipfaq; ilia dclinitio multitudinis, ad breuc exiguum^ tempusnbsp;duratura, caq? i leuilsirao quoq? animo, in quo tarnen ipfonbsp;(acierate memoria quoc^ moriatur uoluptatis* Vndc etiamconi^nbsp;tur, hæc pueris mulierculis. Si feruis Si ftruorum fimilliniisnbsp;bcriselft grata:Graut uero homini. Si ca quæ fiantiudicionbsp;pondtranti, probari poflê nuUo modo, Hadenus quid denbsp;gitionibus ludorum, Ipcdacuîorum, uenationum. Si muncrut^nbsp;fcntiat,d£darauit:CLuæfeqnuntur5,admoremÔi inftitutumnbsp;Verba Ci« Dianorum pertinent. CLuanquani,inquit, inteWgoin noftradi^^nbsp;ceronislib, täte inueterafte iam bonis teniporibus, ut fplendor ÆdililitaU-^’nbsp;2. offiie. ab optimis uiris pcftuktur. itaq? Si P. Craftus tum cognoffli*’^

Diues,tumcopîjs,ftindus cft Ædilitio maximo muntre. Et paul“^ poft. L. Craftus cum omnium bominum moderatilsimo CL.

tio, magnififcntißime .^Idilitate ftmdus eft. DeindeC, Claudiu^’ Appq filius, multo poft Lucuîlus, Hortenfius, Syllanus,nbsp;autern P. Lentulus, me Confule, uicit fùperiorcs. Hune eft Sraut^nbsp;imitatustmagnificenti/sima uero noftri Pompefj muncra lêcun^nbsp;ConfulatUjin quibus omnibus quid mihi placcat,uides.nbsp;obfcruatû,

rem quidem patriæ,à toc exccüentilsinifs uiris

-ocr page 285-

liber SEXTTS cap. It.

derc non audet : Ver urn quid honeftius ßt hoc ipfb, lottüit quod dkit.ln quibus omnibus quid tnihi placcac,uidlt;s. Omnium autem Mediocr i-niaximeinhacrc,ut incætcrfs,m€dioct*itatcmcommcndat. Imnraonbsp;honeftius ctiam iudicat, fine largitionc 66 tnunerc ad honores pu-bh'cos peruenirc:Idlt;ç exemplis quoc^ probat» h. quidem Phi-lippus (inquit) Œ.hliuSjUir magno ingeoio,in primifi^ clarus,nbsp;gloriari(bkbat,(cfine uHo munere adeptum efTe orania,quac ha-berentur amplifsiflla» Dicebat idem CottxGurio : Nobis quoeç licet in hoc quodamttiodo gloriari.Nam pro amplitudine honorum,nbsp;quos cundlis fufFragrjs adepti (umus, noftro quidem anno, quodnbsp;contigit corum ncmini, quos modo nominaui, fane exiguus fum-ptusadhibi£usfuit.Poftrerao fententiam (ham clarius exprimens,nbsp;ita concIudit.T ota igitur ratio taliumlargitionum generc uitioia eft,nbsp;tempore neeeßaria: Sc tarnen ipfaad facultatcsaccommodanda S6nbsp;Iticdiocritatc modcranda eft»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Coerceda

tiaecFufius aliquantodeambituex hiftori^s edmemorare libuit, Ambitio lit ex ipfoetiamrerS cucntuintcingatnus,quam pefsimucrimenfit, SeSymoj#nbsp;ctiam fsecularuim honorum 86 Magiftratuum ambitio. Ex qua fei-licet, praeter alia in comme da 86 pericula, faepe etiam teterrima bellanbsp;86 feditiones cxcitata fuiflè conftat» lam igitur orta propter Sy-moniam feditione, quod omnium maxime graftântibus hærefibusnbsp;fit, ut alias à nobis non paucis cxemplis demonftratum eft : unicumnbsp;remedium erit,ut facri Canones fandorutn^ patrum Décréta, adnbsp;cocrcendam Symoniamædifa,rcuocentur. Cuiufmodi eft Canon hq.t.c,ßquit,nbsp;Chaiccdonenfis Concilrj,quifichabet»nbsp;nbsp;nbsp;Si quis Epiftopus per pe-

oiniam ordinationem feccrit, 86 pretio redemerit Spiritus fanâi‘^°quot;‘æ gratiam,quç uendi non poceft,ordinaueritcp per pccuniam Presbynbsp;terum apt Diaconum, uel quemlibet de his, qui cognominantur innbsp;Ckro promouerit,86 difpenraforem,aut defeniôrem,ucl qucmliber,nbsp;qui fubicdlus eft regulæ, pro fui turpifsimi lucri comodo : Is, qui hocnbsp;axientarcprobatus fucrit,proprrj gradus periculo fubiacebit : Et quinbsp;ord/natus eft,nihil ex hac ordinatione ucl promotione, quæ eft pronbsp;negodatione falt;fta,profidat,fed ßt alienus à dignitatc,uel fbllicitudi-ne, quam pecunqs acquifiuit. Si quis ucro mediator tarn turpibus Ô6nbsp;öephandis datis ucl acceptis extitlt;rit:fiquid«m Clericus fucrit,a pro- e- dto turpemnbsp;gradu décidât:fi uero Laicus,anathemati2etur. Sunt 86nbsp;ali) multi Canones,quibuscauetur,apud Symoniacos fàcerdotiumnbsp;non fiibfiftere, bcncdicSioncmeorumin maledidlionem conuerti, c.quijluietnbsp;nec in Chrifti corpore cos efîè, qui font maledidi, nec fandificarc

alios pofte, nec corpus Chrifti tradere uel acciperc,nec bcnedicerc c. reperiuntur ali)sualere.Vndc^ ludxproditori,tanquam fcruumfiium, Spiri- ’ î **nbsp;rum fanâum U6ndentes,acquiparantur, èc pro hatreticis habeniur,nbsp;’ofktttia Iiotaötur,anathlt;maft2:antur,aboffici7s bC Magiftratibus

Y ij fûbmo-

-ocr page 286-

BR.rNi dB sbditiosU fubniouentur,aliirc^ poem's 3iffîduntur,quas hi'comnes rcccnfexc ßi*nbsp;mis foret prolïxum, ac fortaficnonntbil ctiaiii leâon mokfloflï»nbsp;Remediü Sm ucro fèdiuo ob ambitum fuerit codtata, duo remédia eröflf*nbsp;contra iè« Vnum,ut duobüs pïuribuiuc Mag’ftratum amb«nubus,tcr£iii5nbsp;ambüu^ quifpiata creetur, Quod Scipfone Hypfeo èC Milone, Conful^nbsp;tum petennbus, faâum eft. Cum cnira bfj non fblum folicis illisnbsp;fluturchus mtaustç largîtionibus, fed etiam armis S^ncdbuscontendcrentja*^nbsp;Cato, minore, temvtitatz 2lt; audada beUum ciuile coeitaflent, cum per mukos dilt;^nbsp;tr/a ueiuti caftra forum obfiderent, cenamp;iit antefluam fummanbsp;ftîascog€rct,fponce Si gratia Senatus earn rem Pompcio effê maHquot;nbsp;dandamtex duobus malis,quod minus forc£,drgcns,nc aim ciuit*^nbsp;ftdftionibus atep arniis diu afflifta eflet, tunc demum in poteftaK^nbsp;unius deueniret. Sententiam igitur a M, Bibulo Catonis nec^^'nbsp;fario prolatam, qua cenfebatjfolum Pompeium Coniulem d^ß'nbsp;gnandum, Cato quoep afiurgens^cotraexpedationcomniumlat^quot;nbsp;dauittafferens praftare,utquacuis poteftas in urbe ßt, quàmnbsp;pub. fine Magiftratu ac Pr^fide manere, Akerum renaediuinnbsp;Bgregia ut leges,quæ de ambitu cocrccndo îatæ fiint, in priftinum ufunir^'nbsp;ambftum*^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Theodofij Imperatoris conftitutio.Sicenim*’

* Flo.Pïæfedumprgtoriorefcribit.Sandœuseiufnaodiuirosadpf®' Lldncimitt c. utncias regendas accedcrc, qui ad honoris infignia non ambitio^^nbsp;ai, lesAnî. rs.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;probat« uit« Si ampîitudinis tuæ foîent ceftimofl^*’

' promoueri;ItaGae,ut hfj,quibus honores per fêdis tu», ucl pet'^’^' jftram fuerint dedionctn comiisi/'iurata intergeftadeprosnaflf» *nbsp;pro adrainiftrationibus ibrtiendis,nelt;p dedifTe qi»ppiam,n:cnbsp;ros unquatn poftmodum fore, fine per lê, fine per interpoficamp^'nbsp;fbnatn in fraudem legis facramentieç, aut uenditionis donatiöö*^*nbsp;tituîo,aut alio uclamento euiufeunep contraâus» Et ob hoc, excepj^’nbsp;fob's Salarrjs, nihil peninis tam in adminiftrationc pofltos,qü*?nbsp;poft depofitum officium pro aliquo praeftito beneficio tempor«nbsp;miniftrationis,quamgratuitonieruerunt,accepturo5. Etlicet^^quot;nbsp;mioem diuini timoris contemn en do, iure iuraodo, arbitramufnbsp;memorem, utfalutipropriæunumcommodumanteponat:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

teg.lul.de tmb.

ut ad ialutis timoré etiam neceftitas pcricub' fubiugc£iir,fi quis S fueritpraebita iacramenta negb'gere, non modo aducrius accip’^^'nbsp;tem,fed etiam aduerfus dantem,acailandi cumftis tanquamcrißi^'^nbsp;publicûconcedimus facultatem, quadrupb' poena co, qui conuid^’nbsp;luniea fuerit, modis omnibus fcriendo, Sed amp; Senatusconïultonbsp;turn eft, ut qui contra legem luliam de ambitu,Ma-giftratum aut Gcerdotiumpetierit,innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

centum aureis cum infa^

mia punia*

tur«

Quibfii

-ocr page 287-

LIBER SEXTTVS CAP, IIï,

^Q^biis modti feditioncspropter metum Tyrannorufft concitata ytoüantur^ Cap-, JIL

Ednionum.quac propter metum oriuntur, fiue dendarurn fiue extingucndarumjion una ratio eft.nbsp;Nam aliter,quae mctu iuft« uindiäac.aliter quae terrorc amp; formidinc iniuriarumuel illatarumuci tii'nbsp;ferendarum,excitate fueriQt,uel comprimuntur,uelnbsp;extinguuntur.Nam qu? ob mctum iuftf pcenac con-



citantur,tum rede toliuntur,cum ca ipöi pcena,quam formidatit,fe-ditiofi afficiuntunSic enim fit,ut aliquorû pana muldis,quo minus 1.1, c, ai Irg, nmilia perpetrju'c audeant,metum terrorê incutiat,nbsp;nbsp;nbsp;Quæ uero

ob mctum iniuriarum oriuntur, alio rcmcdio indigent, n€mpc,ut caufae metus,proptcr quem cômotæ funt,fubmoucantur. Porro Tyrannisnbsp;inter caufasjexquibus iniuriarum metus nafeitur, praccipua eft Ty- unde nagt;nbsp;rannis. Tyrannum lurifconfulti cum efle definiunt, qui non iurc innbsp;kepub. dominatur, IJautem duobus modis accid«t,Vno, fi domi-nationem fine Icgititno titulo ufiirpct: Altcro, fi priuati mag/s quamnbsp;public! cômodi,qui dominatur, rationem habcat.nbsp;nbsp;Id autem non

tblum in regno, fed ctiam in domo, in ciuitate, amp; in prouincia tue-tiit»Nam èC domefticam curara alicni amp; extcrni,nonnunquam fine titulo ulurpantjtfiipfi etiam Patresfamilias iniuftc lamiliam regunt.nbsp;Sic amp; in ciuitatibus 8lt; prouineqs, iâcpe quibus id,per quos oportet,nbsp;tïiandatum non eft, dominari contendunt Jmtno amp; lui ipfius redenbsp;Tyrannum diccmus, qui impcriorationis fiue fpiritu negledo fen-lum,fiue carnem in fe ipfo dominari permiitit, Vnde amp; propter mc-tutnTyrannidiSjfeditiones Monafticæ,domcftieje,amp;^ ciuiles conci-Untur. MonafticaCjUt fi in homine fenliisîDomcfticaE,utfiqui innbsp;domo prgtft Pacerfamilias;CiuiIes,ut fi in ciuitate,qui ciuitatem gu-bemant: In prouincia,ut fi qui prouinciam regunt:ln regno,ut fi quinbsp;regni gubernaculatencnt,iniuftedominentur, Adtollcndamigi-tur feditionera, quae propter metum Tyrannidis oriuntur, unicumnbsp;remedîum erir,utTyrannisipfa,amp; eaufæ eius remoueantur»

CaufaTyrannidis duplexeft:Propinqua amp; rcmota.Propinqua Caula Ty «ftTyrannusipfe:Remota,peccatanoftra, quibus Deus offenfus, ranmdisnbsp;Pnncipcm dat populo, 8^ ludicê Ecclcfif,non per arbitrium luum, duplex,nbsp;fedutmérita noftra depofcunt.Vt fi mali fint adus noftri,amp; opercnbsp;tnur maligna in confpedu Dei,dlt;tur nobis Princeps fecundum cornbsp;noftrum.nbsp;nbsp;Quod amp; de fcripturis Tandis probatur. Sic enim elicit

Dominus.Fecerunt fibi R.cgem,amp; non per me.’Principem, amp; non per confilium raeum. Et hoc didumuidctur de Saule illo,quern utiep ,nbsp;ï^ominusiplè eîegerat,Ôi Regem fibi fieri iufiêratrSed quomam *nbsp;öon fecundum Dei uoluntatem, fed fecundum peccatoris populi

Y iij mentum

-ocr page 288-

ifs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n* BRVNI DE SEDiriOSIJ

mentutn fucrat deâiis,ncgat cum cum ftiauoluntate, uet confiû'fl* conflitutum» Idem ciufdcm Prophetœ tcftimoniocomprobaturgt;^*nbsp;ofe^n* pcrfona Domini dkcntfs, Dabo tibi Reges in furore meo. Ec lob*nbsp;io^}4» Quiregnare facit hominem Hypoentam, propter peceata popuH*nbsp;Sed 8i tale aliquid intell/gamus in Ecckfijs fieri, quod promet^nbsp;tis aut in uerbo, aut opere potens à Deo tribuitur Redtor Ecdefiîf'nbsp;aut fi malignum faciat populus in conipeâu Domini, ÔC taks

Zapt 8* feuerent, tab's Ecelefiæ iudex datur, fub quo famera amp; ßtim popuk^ ¦ patiatur:nou famem panis,neqj ßtim aquæ, fed famé audiendi uef' (nbsp;bum Dei. Quin mores etiam,conditiones,amp; poteftatê Prindp^® jnbsp;exprimit icriptura, öC uelutob oculos ponitTyrannicädominatiO' jnbsp;nem eins, quem propter pcccata noflra collituic Dominus. Sicnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

».Reg.s. de Rege, quem feniorcs populiconftituifibi a Samuele petj'eruo^» inbbrisRegriorûfiribitur.Primû ipfi Regempetentes.ConfbtU^»nbsp;inquiunt,nobis Regem,ut iudicet nos, ficut amp; uniuerfac habentnbsp;tiones.Ädhancpetitioncm populi Dominus dcdarans,re Rcg«^nbsp;' daturu populo propter pcccata «oru. Audi,inquit ad Samuclem,«®'nbsp;cem populi in omnibus,quac loquitur tibi» Non enim abieceruntt^’nbsp;fed me,ne regne iùper cos,iuxta omnia opera iua,qup fecerunt ànbsp;qua eduxi eös de Ægy ptOjufq^ ad diem häc, Sicut derdiquerutnbsp;amp; kruierut dijs alienis, ficfaciunt etiam tibi.Nunc ergo uocê eoru'’’nbsp;audiîueruntamen conteflare eos,8c prædicius Regis, quiregna^^'nbsp;rus efifiiper eos, Dixit ita^ Samuel omnia uerba Domini adnbsp;nbsp;nbsp;i

lus Regis pulum, qui petierat à k Regem, S)C ait» Hoc erit ius Regis, Tyrannic/, imperaturus eil uobis, filios ueftros tollet, amp; ponet in curribusnbsp;fade tip fibi équités Sd praecurlbres quadrigarum (uarum. Si con^'nbsp;tuetfibiTribunos amp; Centurioncs,amp;aratores agrorum fijorutt»»^ jnbsp;mefl'orcs feg€îum,ô^ fabros armorum 8^ curruum fuorumtFiI’^ ’nbsp;quoep ueilras fascia ßkianguetarias^öc focarias,Öi panificas»nbsp;quoep udlros,amp; uinfas,amp; oliueta optima tollet,nbsp;nbsp;dabit kruisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Sed ÔC ueftras,amp; uintarum redditus addcdmabit,ut det^ : nuchis famulis fuis. Seruos etiam ueftros amp; andllas amp;nbsp;optimos Sc aßnos auferet, 8C ponet in opere fuo. Gregesnbsp;ftros addecimabitjUoic^ eritis ei ferais SC clamabitis in die ilia ànbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Regis ueftri, quem elegiftis uobis. Sc non exaudiet uos Douiin^* 1 in die ilia ; quia petiftis uobis Regem.

Ad hanc igitur caufam remotam T yrannidis tolkndam,au^''’” diuioi remedio utemur, quod ad feditiones in uniuerlum fedan^*^nbsp;extinguendascjj, in primisfalurare dfe, iopramultis fcripturoctd*nbsp;monqs ÔC exemplis comprobauimus : Maxime uero exaudietnbsp;Deus inuocantes nomen eius aduerfiis eos,qui iniuftasdominad^nbsp;lot.}4.n«s in nos exercent. Ipièenimcft,quidicitRegi,Apoftata:Cl'nbsp;uocat Duces impios, ne« «ogiiouit Tyrannum, «um difeeptaf

-ocr page 289-

EIBER SEXTVS CAP. ÏU.

cotiträ paupercm. Ac proindc ad hunt modum plaeatus a üqbis Deus, profligatts externiinatifi^ Tyrannis Pn'ncfpem nobis dagt;nbsp;bit fecundutn cor fîium* CXxUaîis in Deutcronomio ad hunc fere oez^f. 17.nbsp;modum defcribitur.Cum ingreffus Rieris terrani ( in quit lex) quamnbsp;nbsp;nbsp;Reg’s

pominus Deus tuus dabit tibi, ôC poflederis earn, habitaueriftç in iHajSd dixcris.Conftituam fuper me Regem, ficut habet omnes pernbsp;eircuicuui nationes : cum conftitues, quem Dominus Deus tuusnbsp;ckgcritjde numero ffatrum tuorum.Non poteris akerius gemisnbsp;hominem Regem facere, qui non fit frater tuus, Cumt^ fuerit con*nbsp;ftitutus,non multiplicabitfibiequos, nec reducet populum inÆ*nbsp;gyjfitum, equitatus numero Aibleuatus : praciertim cum Dominusnbsp;prxeeperit uobis, ut ^nequaquam per eandem uiam reuertamini,nbsp;Non habebit uxorcs plurimas, quæ alliciant animum ciustnccçnbsp;argemi 8C auriimmenfa pondera, Poftquamautem federit in folionbsp;regni iui, defcribet fibi Deuteronomium legis Iiuius in uolumine,nbsp;accipirns exemplar à facerdotibus Leuitkæ Tribus, amp; habebit fe*nbsp;cum, kget^ omnibus diebus uitæ fuæ, ut diieat timere Dominumnbsp;Deum fiium, öi cuftodireuerba 8c Cæremonias eius, qusc in kgenbsp;prccceptafiint, Nec eleuetur cor eius in fuperbiam Riper fratres fuos,nbsp;nec^dedinct in partem dexteramuel finiftram,utlongo temporenbsp;regnet ipfc, filq eius Riper ifrael.

Alteram Tyrannidis cauiâm,Sô earn quidempropinquam,Ty- Opera Ty i'annum ipfuin cRè diximus: Ipf« eft cnim,qui facit opera Tyran- rannica.nbsp;tirca. Eauero fimt, quæ ab AriRotele enumerantur : Vcluti, quednbsp;potentiores decerpere, 8^ fapientes perimere confueuerunt. Namnbsp;coniundifsimos, quos corura potentiæ aduerfari fufpicantur,nbsp;oeddunt. Sednec comeflationcs permittunt, nec fodalitatem,nbsp;neep d’fcipIinatD,ncc aliud quiequam talc, quin potius omnia cauercnbsp;folenttVndc confueuerunt inter dues oriri duodnteUigentia Rilicctnbsp;öd Fides.Simfliter nec fcholas,ncc conuentus alios uacationis alRnbsp;ciiiiis fieri conccdunt,8lt; omnia faciunt^ex quibus tiues inter R quarrtnbsp;inaxiin^ incogniti fint omnes : Cognitio enim fidem magis internbsp;ipfos generat, Praeterea Satellites eotum femper apparent, SC circanbsp;fores uerlantur, quo minus latere pofsit, quid quiîquè agat : quinbsp;explorant,an animum per Rruituteni continuam Ribmit tant. Similiter explorât ores haben c,qui inueftigant qufcnt^ quis fubieótorumnbsp;dixerit aut fecerit, Nam minus audent, qui talia formidant: etfinbsp;audent, minus latere pofRint, Sed 8lt; illud Tyranniese prauitatis Opera Tynbsp;eft,calumniari inuiceni 8C difeordias feminarc, amids(:]p amicos; rannicænbsp;confligere,ÔCplebem cum nobilitatc,amp; diuites inter fe ipfes,nbsp;fubditos ad paupertatem rcdigerc, ut neq^ iumptus fiat in cuftodia,nbsp;Sd illi quotidianis moleftfjs occupa«', uacare non polsintad confilianbsp;co nw a T y rannos incunda»

V iin Studefi

-ocr page 290-

t60 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o. BRVNl DE SEDITIOSIS

Studct eti'atti beUum concfrare T yrannus,ut negocijs occupe rt' tur ciucsjód indigcnria Duo's continuo dctineantur. Adulatoribusnbsp;in primfs gaudent Tyranni,ó^ mulicribus faculcatem dant per do'nbsp;moseuagandi,quorlt;udent uirorum fccreta.Qui fubditorumho' ,nbsp;neftati ftudent, aut libertati, cos odi'o babenc T yranni, tan^ cuct*nbsp;fores poteftatis fuae.’quiaminuere excelle nn'am atep praceminenuan^nbsp;uidenturPeregrinos etiS in couiuia 8ó quotidfanu ufum magisr^Jnbsp;ciperc.q ci'ues ƒ r yrannorü eft:quafi dJos babeant hofttSjhos aut flO 1nbsp;Tn'a inten« aduerlkntes» His SC lîmilïbus ftudijs tria conaturefficere TyrâcUS' |nbsp;dit Tyran* Vnû,uc animos imminuatciufû,ut paucafapiantînemo enimnbsp;lanimis côtraTy rannû infurgit. Secûdum, ut dues inter fe diffid«nbsp;tes reddatznon enim prius euertiturT yrannus,nifi duiû aliquinbsp;fe fidf m habeât. Quapropter 8^ bonos uiros perlequitur,quafinbsp;feros S^aduerfàrios dominationi luæ, nô fôlum quia non acquiefnbsp;in feruitute uiuererueru etiam,quia fides cis,8ó inter ie,amp; ab alrjsnbsp;rima adhibetur, necß accüGint alfos, nelt;^ ipfî inter fè accufànt,Tti''nbsp;tium,uc impotentes agendi reddantur : nemo enimimpofsibilianbsp;yrannidem tollere poffùnt,quibus poid’quot;nbsp;tia deeft. Ad remouendam igitur cauiâm banc propinquani Ÿnbsp;rannid s, in boc unû incumbendum cric, quomodoTyranntis^^'nbsp;cuercatur,amp; Magiftratu lubmoueaturraut ad melioretn frugeoit^'nbsp;ducatur. Illud in primis arduum eft : boc uero prope etiam impo^^'nbsp;bile. Nam iuxta Prouerbium. Lupus pilos mutât, ingeniutnn®^nbsp;mutât. Ac in fubraouendis quideniTyrannis, ueteresduo^^nbsp;potilsi'mù remedfjs ufos fuifle animaduerto. Nam autin corpus*^nbsp;iùrgeodum, aut in dominationê putauerûc* In corpus, ut quotiténbsp;Tyranniscôtumelia afïedi,ultionis caufâ,uel dam per infidias,**^nbsp;aperte per uim in eos impetû facientes, uel regnis eos pepuIeruntX ;nbsp;oedderunt. Cuius multatam Græcoru q R omanorû exempt»nbsp;CurPhi* biftorqs referuntur. Libet infignioraaîiquaafterre, PbilipF*’^^nbsp;lippus Rex Pau fan ia occifùs eft: quia non ulcifeebatur cÔntumeliam fibi faiîl^nbsp;occifusTi?nbsp;nbsp;nbsp;Attalo.Hjftoriam ad bunc modum narrat lußinus» Paufai’*^

' ïufi. lib.^, quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pubertatis annisftuprû per iniuriâ paflus ab Attalo

cuius indignitati bgc etiâ feeditas acceflêrat.Nam perduâû in coi] , uio,folutûqp mero, Actalus nô fuæ tantu,uerû èC conuiuarû liLid/t’*]nbsp;uclut f( or tû uile iûbiecerarjudibriûcÿ omniu inter coæquaks re^nbsp;derauHancrem pgre ferens Pauiànias, querdam iæpe PhilipP^^Vnbsp;tulerat.’cum uarqs fruftrationibus non fine riiu deferretur,amp; bonnbsp;ratû iniùper Ducatu aduerfàriû cerneret, ira in ipfum Pbiïippwnbsp;tit, ultionêcp, quâ ab aduerlàrio nôpoterat, ab iniquo iudice esc^

I», Sed amp; filius Pbilippi Alexander Magnus, per infidias eoru quos uarqs contumelfis amp; iniurrjs affecerat, ueneno internenbsp;diarum author Antipater fuit, qui cuiucbarifsimos amicos eius^^

-ocr page 291-

nsEiR. Sextvs ca?, tu

Âîcxandro mterfeâos uidtr et, Alcxandrum generu fiiufti f Lyn- Lyncefiit^i tiltaruBi ocafum,fe magnis rébus in Grxti'a gcfti's, non tam 1 cha- nlwt gr4t»»înbsp;ïum apudR-cgem, quàmitiiiidfolùaj cfTe, Accedebant ante paucosnbsp;dits fupplicia,i'n Præfedios deuidarum naüonuîxi crudeliter habita.nbsp;Ex quibus rebus fc quoej a Maccdonia,non ad fodecatcni milittæ*nbsp;fed ad pcenaoa cuocatuin arbitrabatur, Igttur ad occupandutn Regem, Caffaadrum filium dato ueneno fubornat: qui cum fratribusnbsp;PhîKppo, lolla miniftrarc Régi folebat, CLuod ÔC potioni Régis fuperinictens, hauriendum ipfî dédit, quo lûmpio, paulo poftnbsp;cxdnßus «ft. Hoc edatn retnedio ufusThralybuIug, qui trisinta


pkuiiTent, bona pars ci'uium urbe relinquentes, fuga fibi confuluo rannos runt. Inttr quos ThrafybuUis uir ftrenuus, 2lt; domi nobilis,audcn- Aihenis,nbsp;duinaliquid pro patria,amp;^ pro commuai fâlute ratüs,magnô inftriv-(Îusexerciturcueriusinurbeîti, trigintaTyraiinos emigrate Eieu-ün itîfiit îftJ Bflitutts dcccni,qui Rempub, regerêtjqui tiihil exempîonbsp;doîninaîionis prioris terrid,€aiidcm uiam crudclitatis aggrefsi funt:nbsp;frd quos ipfos deinde Pau(aaias,Rex Eleufîa,migrare ad eæterosnbsp;iufsic,nbsp;nbsp;nbsp;iam 06 multaex Romanis hiftorrjs oedforuni Tyranno-

hitn exemplaprofcrri poffijnt,nos paucaaliqua refer emus.

lulîus Cæfarjquiaper uiiniblus doniinari,ÔC Imperium fibi utn-difareuidebacur, fexagintaampîius in eumconfpirantibus.C, Caf ^0 Marcot^ Decio Bruto Prindpibus conipirationis, tribus ôénbsp;üiginti uulncribus confoflus interqt.

G.Caligula, ab initio quidembonus Princeps, poftea autem Ty^ suetMiu o» c* *atinus fachis omniumcrudelifsimusjut non immerito fax huraani caiiguia.nbsp;gentris dilt;ftu8 fît. Cuius amp; hxc uox fuiftè fertur, Optarc ft populonbsp;Rûi.unamcfieceruiccra,quo faciliusunoidu abftidi poflct,Scdamp; p/orc/jwlit*nbsp;duo Jibdli in Secreds cius reperd fîxnt, quorum alteri pugio,aîterinbsp;gladiuspro fîgno nominisaftriptumerat. Ambo leÄiftimorum ui-torum utriufcj ordinis, Senatorq amp; Equeftris, nomina SC notasnbsp;«ontinebât,raord deftinatorumuldemin pallado matronas nobiksnbsp;P^ibiicxlibidini fubicdt.Is Chercæ 8lt; aliorum coniuratione, p«r in-Cdias Cbcrcx quidem iino, aliorum autem triginta uulncribus ilia-tis,exdnétu£ eft, Claudius Cefar amp; ipft crudeüfsimus l'yrannusjj swf.in cb#if.nbsp;cuius inter cetera trudelitatis €xempla,illud ctiaCo rncmoratur,quodnbsp;idgintaquinc^ Sena£ores,€ttrccêtos fîmulEquités Romanos,mininbsp;diis eaufîs interfccerit :Huc Agrippinauxor ueneno in bcleto datonbsp;hitetfedt* Nero Claudius Cælar, feedis moribus ftcleftis fact-doribus turpifsimus,ut qui pctulantiam,Iibidincm,luxüriam,auari-bam, nullo non fcelere exerçait, quia tanta «dam crudelitatis rallie çfferatus ,,«t plurimm Sc^tus pivnejn ijiterfeccrit, Eque-

-ocr page 292-

a BRVNÏ DE SEDITIOSIS ftrlt;ttiordittcm pene dcftituttit: fed oeparricfdrjsquidettiabftiniÄr Inbsp;matrem, fratrem, fororem, uxorcm, cæterosœ omnes cognatesnbsp;propinquoSjGne hxßtatione proftrauft. Is horns a Senatupronu^nbsp;ciatusjignomintefifsime fogiens, ad quartum ab urbe lapidemnbsp;suet.iu ottone ipfe intcrfccit. M. Sylufus Otto,propter male pareu Pr/ndpatuta,nbsp;syluio,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Yyranno d/gnam mortem obfjtrquippc fcipfùmintra leuam pa|wî i

lam pugionc trafjeiensjinterfedt» Viteniuslmperator,cuminuf' I Orof.li.7.c.sgt; £2 crudelner ac ncquiter egillct,8lt;f inter caeterailludquoqp crudeh»' Inbsp;tis exemplum ædidiflet. Natn Sabinu Vefpaßani fratrem nihilnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

turn fîilpicâtcm, cum cæteris Flauianis in Capitolium compulit, nbsp;nbsp;nbsp;I

cenfo^ templo,5c mixta ßmul flamma ruinaép,omnes in unum I ritcr interitu ac tumultum dedit.Is à Vefpaßani militibus ex ccihil*» Inbsp;in quam confugerat,protradus, cum per uiam facram nudus diit^ Inbsp;retur,pafsimcunctis fimûinos eius coniedantibus, in forumdcHU' Inbsp;dus,apud Gemonias fcalas minutifsimorû iduum crebrfs compuflquot; |nbsp;dionibusexcarnificatus,atc|f inde unco tradus,amp; inTyberim Inbsp;fus,edamcomuoi fepuUura caruiunbsp;nbsp;nbsp;Flauius Domitianus, ed o* I

ifl Fl. Jditatis prosrefTus cft,ut nobiles c' Senatu alios palam interfccef f* I orop.7. ahosm exiliumtrukritjibii^trucidart tmperauerit^Quiamp;coon* |nbsp;cuoa matiisimara toto orbe Chrifti Eccleßam, datis ubicj crudelifsi^^ Inbsp;perfequutionis edidis, conuellere aufus fuit» Is tandem cruddif^ jnbsp;inpallatfoafius interfedusefl,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

ÆLLdmpr'J. Ludus Antoninus Commodus,qu2mplurimos Seoatorö^^ | in Com»nbsp;modoAnfio»nbsp;V.OroJîui

terfedt, maxime quos animaduertit nobüicate induftriaf^ excelle’’^ Vendidit fiippliciorum diuerfitates, Só alios pro alfjs occidit : ueDlt;^'nbsp;dit amp; nonnullis inimiconimfiiorum cædes, cubicularios fuos libeö^nbsp;Kr occidit, cum omnia ex nutu eorum fempcr feciftèt. His alij^nbsp;multis Tyrannicis operibus indtati,CL.Ælius Letus Pracfedus^nbsp;Martia concubina cius,inierunt coniurationê ad occidendum eut”'nbsp;cui fadioni 8i Eledus cubicularius eius interfuit, cum uidißet eut”nbsp;tam facile cubicularios occidere, Primum cnim uenenû ei dederüf^nbsp;quodeum minus operaretur, per Athletam, cum quo exerceri f^^^'

Eutrop. lilgt;.s. bat,ftrangularSt. Didius lulianus Imperium àmilitibus tus, tandem a' Seuero uidus, amp; fugiens in pallatio captus eft,nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abditas pallati) baincas dadus,extenta damnatorum modo cerüi^^

decoUatur,caputlp eius in roftris ponitur. nbsp;nbsp;Antoninus Bafsi»^*’^

sex.A«r. Vic. Q^LrsicaJisi^ksArcTn fuum Gctam peremit.Iscum Garris iter faett^ apud Ædeftàm fêccdcns adofbeia naturalia, à milite, qui quaßnbsp;cuftodiam fequebatur,intcrfedus eft,

^l.Edmprii. Aurelius Antoninus Varius , qui 8^ Hcliogabalus, hon’ j« Afjto«, He» impuhfsimus S)C crudelißimus, confpiratione militibus fada»’^nbsp;lio^abiilo, jatrina, ad ejuam confiigerat, occifus eft. Tradus deinde pernbsp;blicum, addita iniuria cadaueri eft,ut in cloaculam milites

-ocr page 293-

ï'cntîfed CU hl non cccpifTec cloacuîa fortuita, per poütctii Ætni-lium annexo pondcre ne fluitarct,iii Tyberim proiedtumlt;ft,ne ^hquam fepdiri pofTccTradum eft ctiatn cadauer eius per Cirdnbsp;^païiajpn'ufquam in Ty berim prsccipitaretur»

ïuiius Maximinus,duniperfcquiturpecuniofos,in(óntes panter Hoxioscp.apud Aquïleiam feditione tnilitum difcerptus c(l,una' *nbsp;cuhi filiOjCondathantibus cunöis militari ioco ï Ex pcisimo gcncrenbsp;He catuïum quidem habendum.Huius Imperio duo Gordiani,pater

filius, Pn'ncipatam arn'pkntes, unus poft unum intericre. Pari ctiamtenorc Pupianus di. Balbinus,regnuni inuadcnt€S,percmptinbsp;funt. Valcvianus Imperator, Chriftianos per tormentaad Ido-ïatn'am adigi^aßQegautesqj incerfiti iuisit, fufo perornnem Imperi)nbsp;latKudincmfandcrutii länguine« Isa SaporeRege Perfarû captus,nbsp;Imperator populiRomanisignominiofîîsiïnaapudPerfas fcruitutc ''nbsp;confcnuitdioc infamis ofbeij connnua,donecuixit,daninatione fbr^nbsp;tHus,uc ipfe acd/uis humi,Regeiii fempcr afcenfurutn in equum^tionnbsp;tiianu Cua,ftd dorfo attolicret» AurcKanus ffuus Fuit,amp;L fanguina-|•^^s,8ó trux omni tempore,etiam fiii)fororisinterférerJsfraudenbsp;ferui fuï,qui ad quofdam müitares uiros,anifcos ipfius , nomina per- ƒc^w in Aurt»nbsp;tuiü adnotata, falfb manum dus imiratus, tanquam Aurclianus pa-raretipfbs ocddere,ab qfdeiii interfeélus cft»

Valens Arriana hocrefi infedus, crudeliissmus Catholtcorum Scx^Atir.vic, perfequutor fuic.Isbdlo cum Goth'scommiflb,ßgittis Gu£ius,ac innbsp;cafam deportatus uihfsimam, foperuenienubus Gotbis, ignic^ fup-poGto, incendio concrematus eft» Zeno Kauricus, Catbolicænbsp;pcrfcquutor Ecckfiæ, hstrencorutn fautor, èC ipfc hærctiais,8enbsp;nioribus plane Tyrannicis,uiuus adhuc inclufus ab uxore fepubnbsp;chro, fruftra refipiftens, opem implorans, interijt*

Fl. Valerius Anaftaßus.amp;T ipièhærcfiarcham fêquutus, duas na- nilt;(coe türas in Chrifto denegauit, SC ob id Catholicos grauitcr perfêquu-tus eft» Cum cnim Horm/fda Papa Legatos ad ipfhm Conftan-tinopolitti» Catholicæ fidei fcriptonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anaftafium ad

Ecckßx gremium reduccrent, non folum ialubria eorum tnonita fpreuitjfcd itifupcretiania fuis confpeéhbus non fine contuttieiianbsp;cxpulic, naui^ fragili impoßt;s,inandauit,ne ufquam per totamnbsp;Grsetiani ad alsquam ciuitatera acccderent. CL-uam eius irapiamnbsp;iemer«at£m,dnuna nil io continuo fixbfcquutaeft:nam diuioo fulgt;

Caine afôatüs, pcrrjt»

Phocas jcædc Maiirith împeratoris contattiinatiis, 8^ alioqui homo impurus, confpiratiotu: in ipihm fafta, ab Heraclio amp; Hera-cliona interfectusefe» Conftans,Marcinum Ro. Pontificem fibinbsp;adue» fantem,coînpræhendi iufthni,in exilio moricoegit : Is à Longobardis uidus, in Sidliam traijciens^cum illicauareôi crudeliternbsp;tributum

-ocr page 294-

1^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÄRVNI DE SEDirrOSIS

tributum exigeret, tandem dolo fiiorû incerfedus eft. ludiniann» Hcraclfanæ ftirpis,homo praui ingeni) ôC hæreticus, S y n odutn ad'nbsp;uerfùs Sexcam à pâtre (îio cekbratamindixittlscrudelitatein fuo^nbsp;i'nuïfîorfadus,LeonttjPatriti)ôC Callinid Patnarchædolodetur'nbsp;batur Impcrio,atlt;ç Cherfonam relegatur,nareprius abfciflâ»Stdnbsp;Trcbellt) Bulgarorum Regis opera reftitutus, multo poft crude'nbsp;h'or faftus, Lcontium, qui ci fucccflerat,fugauit, ÔC Calïinicumnbsp;triarcham luminibus priuauit.Poftremo àPhiUippico puIfus,uiiaO*nbsp;amp; Imperium pariter amific,

Baptifta Phillippicus Imperium adeptus ,Scxtæ Syûodi décréta alKf*^ Egnatius. conciliabulo ftio infirmare conatus eft : Is cum opes Imperij cong^'nbsp;ftas diisiparet,priuatus oculis,lmpcrio fubmotus eft.

Illud etiam diuine indignationis in hgreticos euidens fîgnum quod Prindpes alioqui boni, bærefum labe infedi, Imperio pariténbsp;Ô6 uita priuaci fuerunt, inter quos Leonem Amcnum nume*’’^nbsp;mus:CLui cum Deiamp; Sandorum imagines penitus deleriiufs* 'nbsp;fêt, à M. Traulo, quem in cuftodia detinebat, noduper infîd^*^nbsp;cæiîis interqt.

Romanus Lecapenus per Tyrannidem inuadens Impcriii^ Gonftantino expulfo, fed propter T y rann idem tandem a Step^^'nbsp;no filio captus,infùlæ includitur,mox ôC eiiisfilrj a' Conftand^’^’nbsp;compraehenfi, alter in Proconnefum, in Lesbbum alter relega^*”^'

Romanus Leonis Junior in matrem amp; fororem impius : ita, Regia eiedæ, quæftum meretridum fint amplexæ, ueneni potioi’^nbsp;interfedus eft. Michael Colaphates auare éc crudeliter Impet*^nbsp;admiftrauit, ingrat!fsfmus in omnes t Patruum, auchorem ad«rnbsp;honoris, primum eiecit,reliquos deinde conlânguineos exce^’^nbsp;Inde Zoen matrem in infulam relegauic,quodcum indigoifs^^nbsp;omnes ferrent, populi confpiratione reftituta Zoe, fugiensnbsp;fratre Conftantino,a' turbacapitur,et utertç oculorum ufu pri^^^ j’nbsp;Bap.Egn. Michaël Parapinaceus pari ignominia amp;f^uitia Imperiurn*nbsp;miniftrauit, ideocp Nicephoro Imperium fîbi afièrente,cuninbsp;ÔC filio canobio inclufùs fuit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Andronicus oblæuitiam omnibus inuifûs, tandem ab Angelo, pratter fuam omniumêp opinionem, Imperiodeidusnbsp;captuicp,ac per urbem Caraelo fedens circumuedus,manu abK*nbsp;oculoc^ efFofiö, turbæ uulgic^ tumultu läcer perijt.

Hij fere font Romani amp; Orientis Imperatoresjegitfme ab initio ad Imperium afiiimpti, fed quos propter Tyrrano*nbsp;uel ocdibs, uel Imperio depulfos fuifle hiftoriae tradunt, Geroi^nbsp;uero aliquos quidem Romani Pontifices Imperio fubmouend^’ .nbsp;pronunciarunt, ftd propter rebdlionem raagis, quamnbsp;Tyrannidem»

-ocr page 295-

LIBER SEXTTVS CAP. lit,

lam multi propria authoritatc Imperium fibi avripietites, Inuaforcs propter iniufiam Tyrannical poteftatis ufurpationem uel truci. Imperij.nbsp;lt;iati,uel per uira regn is cxpulfi fuerutit.

SicutfubVirioGalloÆmilianusin MaßaImperatorcffeâus, stx,Aur.vilt;fr ab exercitu fuo eaeditur. Ita Licinio Valerianonbsp;nbsp;nbsp;Gallieno regnan-

tibus, Regilianus in Mafia, Caisius Labienus Pofthumius in Gallia, Ælianus apud Moguntiam, Æmilianus in Ægypto, apudnbsp;Maccdones Vakns, Mcdiolani Aureolus, alrjq^ multi per diuerfaanbsp;Imperii prouintias (Trebellius Pollio trigintanumcrat) Imperiumnbsp;per T y rannidem inuafcrunt.

Sic amp; fub Claudio Imperatore Viótorinus, fub Aureliano apud Oalmatas Septicnius, in Gallijs Tctricus, iub Probo Saturninus innbsp;Oriente, Proculus Bonoius Agrippinaî,iùb Diocletiano Cerau*nbsp;fio in Gallijs, Achileius apud Ægyptum,lulianus in Italia. Alexan -der apud Canhag’neni,fubConftantio ÔC Confiante Vetranio,nbsp;Magiftermilituni in PannoniaapudMarfiam, Sub Vaicntinianonbsp;Firnti'S apud Mauritaniam, fub Valente Procopius, Iub Theodo^-fio Maximus de Britannorum partibus. Sub Zenone Auguftu^ TripAib.^.e,nbsp;lus Odoacer, atep fubalfis quoq^ Romanis PrincipibusalrjTy-ranni, Romanum Imperium per uim arripuerunt: (X-uorum ali)nbsp;mifcre 5^ crudelitcr a' luis interfedi, alij alijs modis ab Imperij di-gnitate, atc^ adminiftratione fubmoti fuerunt. Et huiufmodi Occiforcsnbsp;Tyrannerum inrcritum uinditflam Græci amp; Romani, non fo- Tyranno»nbsp;lum non repræhendcrunt, fed plæruntç fummis ctiam laudibus rö laudati.nbsp;«xtukrunt. M. Ciclt;ro,T. Annium Milonem defendens, illud nonnbsp;folutn non uindicandumjfedetiamlauditribuendumefleconten-dit,quod Tyrannidis Clodij ultor extiteritî Græcorum fubindenbsp;*iioremcitans,quihonorestribuunt hisuiris,quiTyrannos ncca-*ierunt.CXuod 8^ uid^fic fc Athcnis,alijflt;5 Grætiæ urbibus tefta-Rir. Ac Romanorum ctiam notæ funt acclamationes, cædcsTyran norum approbantium.nbsp;nbsp;CXualis fuit ilia in Commodum Im-

peratorcm crudelifsimum Tyrannum,d S. P. CX. R. ad Pertina- dim Hi Com» cemdida.Hofti patriæ honores detrahantur, parricida trahatur,nbsp;baftis patriæ, hoßis deorum, carnifex Senatus : qui innocentes oc-cidit,unco trahatur, patricidae gladiatoris memoria aboleatur, car-nifexuncotrahatur, carnifex Senatus more maiorum unco trahatur, pr3Eroga,pr2croga, Omnes cenfemus unco trahendum : quinbsp;omnes occidit,uaco trahatur: qui omnem aetatem oeddit, unconbsp;trahatur:qui utruncç lêxum occidit,unco trahatur:qui fanguininbsp;fuo non pepercit,unco trahatur:qui templa fpoliauit,unco trahatur:nbsp;quiteftamenta deleuit, unco trahatur : qui uiuos fpoliauit, unco trahatur : qui precia uitae exegit. Si Hdem non feruauit, unco trahatur:nbsp;qui Senatum uendidit, unco trahatur,

Z Mihi

-ocr page 296-

D* BR7NI DE SEDITIOÏÏS

Chnftiana nbsp;nbsp;nbsp;Mifit uero TPyrannfs patienterniagts ferenda,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cedetiitV

de toleran* dicanda,nec diuino ludido refiftendum uidetur. Nam fêcunduö ranms^fene fiibditorutn, tribuuntur perfonæ regenttum, ut farpe qdnbsp;tentw, utdentur bom', mox accepte rcgimine permueentur, Sicuc fcriptU'nbsp;Grfg. in M0« ra de Sauk dfciï, Cum efïês paruulus inoculis tuis, caput te conftitu^ |nbsp;ralJi.ij.c.iQ, in Tnbubüs Ifracl» CLuin Chriftianorum prseccptuax eft,ot jnbsp;«?Rfguy. Tpyrannos non ibïum non occidant, fed pro ipfîs etiarn orent» jnbsp;Nam amp; pro inimicb iwftris crare ibbeniur,amp; perfequutoribu«nbsp;Tfrtttl.«» noftd« bona prccartnbsp;jnpolog. c.p.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Obfca o autmi pnffium omnium, inquit Paulus, fieri obfecra'

**• tioncs, (irationes, poftulationes, gratiariim adiones, pro omnibus ». Thi.t, JjojjjjQjbus p|.Q R.egibus, S: omnibus, qui in iublimitate conib*nbsp;tutf flint,utquictam Sc tranquiUam uitam agamus in omni piewf^nbsp;caftitate. (Xuod quidem præceptum diligentiisimc («mperiönbsp;mediisetiam tormentis obftruarunt Chrifliani,ut pukhre ded**nbsp;rat in ApologeiicoTertulIfanus»

'Verba Ad Deum iuipicicntes,inquit,Chrifiiani,manibus expaflß*» TertuHiani quia innocuis : capice nudo, quia non crubeicimus. Denic^nbsp;Icso'^flnwL monitore (quia de pcâorc oramus) prêtantes fumus omnes fd^quot;nbsp;I per pro omnibus impcratoribus,uitam illis prolixam, Imperium*nbsp;fecurum, domum tutam,lt;xcr€Kus fortes. Senatum fidekm,pop‘‘^nbsp;Jum probum,orbem quietum, Sc quæcunqp hominis Sc Cïefar*’nbsp;nota iûnt. Hæc ab alio orare non polîum,qua'm à quo feio menbsp;fèqutiiurum î Quoiiiam SC ipiè eft, qui folus prseftat, 8C ego fugt;^*nbsp;cui impcti'ari debetur,famulus eius : qui cura folus obferuOj^*^nbsp;iego^oplitnZ propter difciplinam eius occidor : quieiofièro topimamnbsp;rem hoftiam, quam ipfe mandauit : orationem de carne pudica,“^nbsp;anima innoccnti,’de Spiritu (ando profeâanxEt poft pauca.nbsp;Sic itac^ nos ad Deum expanfos unguJæ fodiant,cruces fufplt;^;nbsp;dant,ignés lambaot,gladq guttura detrunccnt,beftiac infib»’’?nbsp;Paratus eft ad omne fopplicium ipfe habitus orantis Chrifo*^’nbsp;Hocagite boni Præfidcs,extorquete animam Deo fopplicant*”*nbsp;pro Imperatore î hic erit crimen,ubi ueritas amp; Dei deuotio eft

Eil igîtur aliud remedium , quod ad toUendas l'yranni^’j îiChrifto eritadhibccdum,ncrîîpc poft prêtes ad Deum fufas»^nbsp;auxiliuni fuperiorum confogiet, 8C in dominacioncra ipiâmgt;dOnbsp;in corpus l'yranni ( quod alterum remediuni aduerfusTyraO^*nbsp;des ciîè dicebamus ) inforget î quod 8C impariiri iinplorantij’nbsp;tîicr.r.c.Rf* teneofur.Regum enim officium eft proprium, facerenbsp;2“^- atcß iuftitiam,8^ liberare de manu caîumniantium ui opprdinbsp;t,non frufiranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pgregrinis pupillisc^ uiduis,quae facilius opprimuntur ap

tentibuSjpræbereauxiJium.

Etfî igitur iure naturali iinicuitÿ permiftùm ßt» ioiutiani'

-ocr page 297-

LIBER. SEXTVS CAP. ill.

quiitii ab aUjs propulfarct tatnen fubditi Tyrannum helt;;j decider«, nea regno exigere poflunt^NaCtt wri fuperioris dcrogare non ,nbsp;po IIuncietG de £alt;G:o expellaiit, non ob id fupenor d/gniratem ],(,cture.ff'.denbsp;Cuatn amfrtic, ut inquic Baldusgt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuß,cr iure,

Adoffidamauuni fuperioris palinet,ut fubditos à ieruitute Tyranniliberet,aciuftispOEois,qui iniuftc fubditos opprimunt,nbsp;coerceant.nbsp;nbsp;Sunt autetn T y ran norum poenæ ,ut qui in corpora

Cïbditorum fæuiunt. Similiter, qui diicórdias inter ciueS ft minant, / t. quiep dolo malo faciiint,quo minus iüdida tuto exerceantur,aut ß. adirg.nbsp;iudices,utoportct,iüdiccnt, CX^ui item noua uedigalia excrc«nt,3^nbsp;fniuibs exaäionibus fubditos grauanttlege lub'a de uipublicate-tieantur,cuiüspcenacftdeportatio*Ideocpqüiin hanckgemcom-1» qu^iam fß»nbsp;mittuntjinfamiahotatijOmnesdignitatcs amp; Iurifdióliones,alialt;jnbsp;quae (tint iuris ciottisjamittiinu

CL,ui autem Régna 8d Imperia fine iuflo tituîo inuadunt, lege h-lupa Maieftatis tenentur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iMl.Mdieft»

Sedamp;feudo priuari pofluntdomini.quiinVafaUosfiiosgra-üioraptrTyrannidem’atrodoracp moliuntur»

Satpe ctiam acddit, ut qui Rempublicam iufte Si prudenter gugt; spec.'m tit. dt bernant, in morbutn aliquem incidant, quo correpti, aut alio quo^ fiud, $. quominbsp;piamcafiiimpeditijinutiles ad curanda négocia publica reddun-^r:r|s à fiipedore, etfi fuperiorcmnonrecognofcant,i Romano negl. prélat.nbsp;^ontifice, coadiutor dandus erit.nbsp;nbsp;nbsp;Surit etiam, qui dicant, Subdi- lib. e.cr'mc.

fifijperiorrequifitus regere eosS^gubernare non poisit, fiali-ter eis fiibueniri non pofsit,alterius fe (ubijeere poteflati nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ *

ÔC Impcrio pofle : In alrjs autetn cafibus,pro

sirbitrio fuo dominos mutate

non pofie.

-ocr page 298-

6. BRVHI DB SEOITIOSÏS'



tnoSis tolbtttturßjitiottes, ^ult;e fropter prte^a^ tcnttam aÏt^uorum, in Repubhca orta fwjßnbsp;dicuntUT;^ Capui IlIL

OtoIIcndas CeditloDes»quæ propter aüquorumid


iJRepubltea prxpotcntiain ortx fuiflè putantur.quf' ïdam gentes Oftraciftno uiae fimt, quo qui pr«polt;nbsp;tentes in Repubika trant, ud propttr diuitias,“^^nbsp;^propteramkoSjUei propteraîiatn al/quamdiiiîe®


ottntiani, in exiü'um rcîegabautur : non quidam


ut hæcraibgano tfïèt imprebitatis, fedhoncftiote uocc, dationisJC grauioris potentiæ moderatio.Erai fiquidem bumani b'uoris eon-'nbsp;foiatio, qu» cum baud intokrabilis eflct mcerorern ac dolorelô»nbsp;qucm cuiuipiam amplitudo peperiflet, fuis ex finibus deccm ann««


* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

pfc/frfreô.Jffl externu'narct.Fuitautcmhuiuftnodi.utPîutarcbus rcfert. Oftra^»


id efl,.calain uiritim in Concdio dabantur, ÔC in cis qufièp, que» àuîbus urbe cedcre ueUcntJiteris indicabant, quem poftea in un^nbsp;fort locum, cancdbs drcumfeptum, defercbant, Magiftratus utf®»nbsp;quibüs ncgocium dabatur, primum quidcmuniuerfos fimul rectO'nbsp;febant, qui nifi fex millium numerum exccfsifîent, nihil confc^*^nbsp;cflèt.PollcauniuscuiuftïcafcuIis fepofius, cum quem oluribus



ORradt clarabant, ut irudus (uos capere liberum rd/nquereiur. mus Cpedê suttem ratio âhi, quac circa Oftracifmum eft, ciuilem quanda»nbsp;fc(krionfs ftjtiam habeat, fi ad commune bonum refpiciatur : tamen non




âum elle uidetur,

Prrftatigiturabinitio per leg's conditorem prouidcrl les in Republica fijpcrexceUcntiæ fiant, quam huiufmodi



-ocr page 299-

LIBER SEXTVS CAP, till.

rum cu pi dit at

cxccnuntjCxouitatibus pcUanturjquos in alioruni cxctnplutn iicresnagis Ôi colcrcconuenit, quam nihil talc rncritos duili (bcicxnbsp;täte arcere. Sin uero non ob uirtutum,fcd dioitiaruni cxcelicn-tiam diflenfiones oriantur,ferenduni fortafle fuerit, fi grauius all-quid in cos fiat, propter quorum nimium ad acquircndas diuitiasnbsp;(tudium,(cditioncs fuerint concitatæ, CL-ua rationc plærifc^ui'nbsp;fum eft, nec iniuftos omnino fuifle Gracchanæ feditionis motus,nbsp;nimirum propter nimiam potentiorutn auaritiam concitatos î Necnbsp;fi modus aliquis, (aiua publica pace, tarn effreni diuitia»nbsp;tui potuiflet. Fuit autetneius feditionis(ut refert Plutarchus) tailsnbsp;origo, Romani,quantum uicini agri hoftibus adimebant, par*nbsp;timucnundarcjpartim in publicumredigere,accgcnisciuibus pronbsp;modica penfioncutendum tradere confueucrunt. Sed cum coepif- .nbsp;fent cas diuites penfioncs augerc, pauperes^ excludcre: lata eftnbsp;lex.qux fupraquingenta agri iugera ciuem Romanum habere pro* ’nbsp;hibebat» At ca res paucos annos aducrius locupletes auxilio fuit»nbsp;Nam primo fubditisad conducendutn perfonis fraus legi ficbat,nbsp;deinde aperte iam per (èipfôs diuitesproprijs tiominibus occuparenbsp;agroscoeperunultaergo exagitatis hominibus, nclt;^ militia; darenbsp;nomina, nec^ fiiios cxtollerc cura erat,coc^ proceflura uidebaturnbsp;res, ut breui exhaufta liberorum multitudinc, (cruis ac Barban's,nbsp;per quos diuites colebant agros, tota Italia compleretur, Cuinbsp;nialo mederi uolens Tiberius Gracchus, de ferenda lege Agraria Lex Agra-ftâioncm fufeepin Œuae res cum u ehernen ter offendcret diuites, Tiberijnbsp;narrjs cotentionibus inter diuites ÔC paupcres, propter cam inaequa*nbsp;iitatem ortis, tandem adio omnis in fxuifsimasfeditiones conuer*nbsp;eft.CX*uarutuetfi cruentus fueritcxitus,tamcnorigo,cxhisquænbsp;iamdida (uiit,nonnullamhoneftatis fpccicm habuifle uidetur,

Scio per leges Agrarias fxpc locuplctiorum prxpotentiae fuillc obuiam itum: Sed quo tarnen remedio fsepc tumultusnbsp;öoui tnagis excitati,quàm uctercs uel (e*nbsp;dati, uel extindi fuerunt*

-ocr page 300-

b» BRVNI DE SEDITÏOSIS'


Qiu^U4 modîifiditioncstolîatttUT^ lt;iult;9 propter dtßifftii'' tudinemoriuntUT;, Gapue


Mundüs



D tollendas fedtn'ones,qu3e propter dlfitroHittP i


oriuncur, non ipfâ quidctn difsilt;nilitult;i® ^^^Q^toUcndaeftîfed quæ ex ea oritw inaequalitaSs^dnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proporrionem reducendat Ntm dtf»^

|^^gt;*^^^mth'tudinelt; return tollere, eft tnundum deftru^r^* i ShrtijfflWLa Mundus ßquidcm cx rebus difsimiUimis, louxio ei


ex difsim^ comrari}« edam cooftat, Annon diGiniiUima funtïccdum,terra» libusaïcp fpiritus, corpus, materia, forma,elcmentuni, mixtum» fiibftanti^’nbsp;ctiam ex quant/tag^quahtas^adio, paßio,ubi, fitus, Habitus, amp; fi qua (ùnt ß'nbsp;conftau^*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Contraria autem : ut calidum, frigidum : humidum,riccuî®’

album, nigrum. Sic multa difsimilia reptràintur in corpof^ Corpus naturali ciuili Jn natural!, ut caput, manus, pedes, oculi »aut^^nbsp;Natural« nares, Si cætera membra. In riuili fæculari Si eins partibus, utnbsp;8l Ciuiie. domo maritus, uxor, parentes, liberi, dominus,(cruus. In regu^»


utnobiles pkbeij, Sc inter nobiles,Rcx, Prinapes,Duces: Int«^ pkbeios, agricolse/artificest Et inteijtf tificcs,f^llonc3,piftores,Unn’


j.— -----, - o— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-------------- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

cerdones. Sic. In Ecdefiaftico, ut Paftores,Doctores, Prophef^^» ) EpifcopbPresbyterijDiaconijSlc. Ad tollendas igitur fcdiu®' Snbsp;Difsimfli- nes, quæ ex Huiufmodi difsimilitudinibus oriuntur, non ipfscnbsp;tudo rerö dem difsimiJitudines toHcndæfuntjUt fine quibus Refpublica couiÿnbsp;non tolli,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non ooteft î fed deordinario notius* aux inter diisimilia



tolkntur ob id iura Matrimonrj\ dominia in feruos,nobilitas,a^ t cu!tura,Sl artes, fed id curabitur, ut quje cuiufi^ ftint ordinisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

rede Si ordine â fiogulisprxftentur. Ita cnim fariUitne diftor^’’ ¦ quæ turbato ofEdorum ordinc concitata lt;ft,difibïuetur 18lnbsp;dia, quæ certo difsimiliutn ctiain rcrum ordinc fecunduosnbsp;litatis proportionem coalcfdf,reftituetur.

CLuemadmodum cnim ordine cunda quae funt in ftruaris, quas unituicç rei natura præfcripfit, legibus coUigaP^ü^'nbsp;Ita deordinatione, quae natura eciam copulata funt, diflbluuntJJ^'


De qua re puldirc diflerit Gregorius Nazianzenus in fermoo^» Ordo res qyi de moderandis difputationibus inferiptus eft. Ordo,’^^',nbsp;^tima eft q^ft uniuerfum conftituittcontinct tamcoekftia quam terreftt’^nbsp;ria,^mentalibus î ordo io fenfibilibus : ordo in Angc^'^nbsp;ordo in aftris, motu, 8l magnitudinc, habitudine, continentia,J^nbsp;Iplcadore, Alfa eft claritas Solis, alia Lun«, ôlt; alia aftrorum i


-ocr page 301-

IIBËR SEXTVS CAP. F» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t7lt;

thitn â (lella diffère clariute» Ordo eft in. anni partibut tempo** ribus, quæ mundo nunc adueniunt, nunc tacite abeunt, ut äußertnbsp;tatem niediocritate mitigent,Ordo eß in menfuris,interuallts^nbsp;dici amp; nodis : ordo in eietnentts, cquibus corpora, Ordo circum-cgitcQeIum,tcnuauit aerem,tcrrani fijppofhit,quin Si fiipcrpofuit:nbsp;öaturam humedam fudit öi congrcgauit,uentosmifit,quibus aliosnbsp;non fiibmifit, aquam in nubibus coUigauit, 8i non cohibuit, ßdnbsp;fparfit iüper faciettx uniuerfae terræ indiferiminatim 6i bono or^nbsp;dine, Atq^ hæc non in paucis, neep in unam occafionem ali-«nbsp;quamuel tempus,fed ab initio ad finem ufqj eadem uia dtrfgun-tur,amp; circumeunt.Solidaia funtgt;8i mouentur:folidata quidemnbsp;uerbo mouentur, aut fluxu.Satuit,inquit,in fæculum fæculi : præ-* Ppti4Ô»nbsp;ceptum pofuit. Si non praeteribit. Si hoc folidationis eß ; Sed quodnbsp;fadum eß aliquid,ucl fiendum eß, ipfum eß fluxuræ. CLuatndiiinbsp;autemordo in rebus Principatum tenet, uniuerfum corpus KOcr/xognbsp;Si proprio nomine mundus eß, Si immobils perfeuerat rerumnbsp;pulchritudo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ordinis autem praetermifsio, Siornatus negligentia, noua- Ordinis tis rebus induxerunt in acre fulmina, in terra commotiones, innbsp;mari inundationcg, in urbibus Si domibus bellajin corporibusnbsp;ftiorboSjin atiimabus peccata. ißa omnia non ordinis,neq) pacis, bdia.nbsp;fed turbationis Si deordinationis funt nomina. Et poß pauca.nbsp;Ordo animiantibus omnibus natiuitatis SC cducationis leges, acnbsp;fuum euic^ locum præfcriplît, necç Delphinum quis agros fulcan-tem, net^ bouem aquis natantem uidit, ficut nec Solem node minui Si implcri,nec Lunam interdiu facem ignei lubaris preferre,nbsp;Montcs,ait, excclfî ccruisîSi petra refugium cmikuîis,Fecit Lunam pfai. lo,»nbsp;in tempora. Sol cognouit occafumfuum^

Et iterum, Ordo d brutis nos dißreuit, ciuitatcs inhabitàrc fe- Quanta citî leges condidit, uirtuti præmia, fceleribus fupplicia decreuit: funtbonanbsp;artes inuenit, coniugia adoptaüit,uitæ außeritatem amon's erganbsp;liberos aßedione manfùctiorcm reddidit. Si maiorem aliquara,nbsp;qua'meß humilis Si carnalisilla,affcdionetn in intimis penetrali-bus collocauit,nempe eam,quæ in Deum eß,Et quid opus fin*nbsp;gulatim percenferc C Ordo eorum quæ funt, parens eß,ac conßr-üatio ßcura, Hadenus Nazianzenus. Ex quibus uerbis liquiddnbsp;cognofci potcßjordinecundas res à Deo crearas cohaerere, dcor-dinatione uero difiolui, CLgt;uod non in naturalibus tantum, fednbsp;«tiara in politicis rebus locum habet* Nam Si in corpore ciuflinbsp;t^eipublic2C,tam Efclefiaßita: quïim ijcularis, feruato dißindo oßnnbsp;«iorum ordinc, rede tamimperandi quîîmparcdi legfs cußodiun*nbsp;*ur,Nam Si fimtqui impcrâc,8i qui imperaotium poteßati lubiedinbsp;fttatîSi hgc quidauinter fe à Dco ordinata (ùnt,dicentc Apoßolo,

iiij Omni«

-ocr page 302-


Diuerfàe omnium opcratio, etiamfîeadcm cum rauiua opera ad necefsi' operatioi^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bjßgyojg comprobant amp; annuunt. Et necç ocuîus ambu'

nniiS^rnï. î^t, ftd itcr moüftrat Scducatum prsebetinecjpes profpedat/«^


unius cor* nbsp;nbsp;’ '77q\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'r quot;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ’ ' r *nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* - r '

poris. tranfit öi transtert; nem lingua uocem excipit, neq^ aurcs loquuo' *nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« lt;• - n 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• CL n.________ir n


cur: quod h'nguæeft, hoc non auriugi eft. Et nares olfadus feol^' riafiint, guttur uero cibos guftat, ait lob. Manus autem dandir^'nbsp;cipiendicp fnftrumentum eft.Ca terum mens dux oniniutn,a'(Ji’^nbsp;fèntietîdi uis, amp; ad quam ftnCatio proficiftitur. Sic amp; apud n^s»nbsp;qui îumus commune corpus Chrifti^omnesquidetn unumcorp*quot;^nbsp;fumus in Chrifto: finguïatim uero Chnfti amp; internos metnbf^'nbsp;cum alter um principatum obtineac ÔC pr»fideac,alterunidi’'^'nbsp;gitur amp;ducitur. Bt Kcet non idem fit regere 8c regi, funtnbsp;utracß ununi ,ab eodem fpfritu in Chriftum coaptata amp; compoß^’*nbsp;ctiamfi iubditi quantocunt^ interftitiodiftent: Et Duces qua^t^'


Cocordia £un^ eminentia antecellant,eruditione,uru,amp; ætate. Hunc i^^ cxferuato Q^^Jingfu fi|^c(ftecuftodierimus,ideft,fiïd egcrimus^ut membranbsp;noris Reioublicacjam Ecclefîafticæ, quam fæcularis.auantuffibb^^î




-ocr page 303-

LIBER. SEXTVS CAP. VL 6^ cxtcrnutn eR,tanquani prophanum ÔC lacn'Iegutn cxecrcotur.

Prftcreoiamtnulta,qu£adfeditionesobcontemp£um,amp; nr?l^ gentsatn M.agjftratuum,aljaf(^ fimiks caufas ortas,pcr«nêt, quenbsp;ipfæfublatis earum caufîs,extiiiguuntur,Nam quffuntinteni'gendsnbsp;iudicrjjcx h}s,qu?de rcmoucndis extirpandiscpal/arutn kditionumnbsp;caufis didafcnt, fadle quid de fubmouendisbarû quoq^, quas dix»,nbsp;feditionû caufîs ftatucndum ßt,conijc€re pofsunt. Quia ex bis,qu3enbsp;de ordinc ofSdorurapraeftandorû à nobis diâa func, ad omniumnbsp;ferc fèdidonum cauiàs rcmoucndas ex aequo pertinent. Veiuti,fi k- Cocordhnbsp;ditio propter auaritiam potentiorumauc ambitionetn, orta efledi-caturtefficaxöd fijfïiciens retnedium erit, ut auarus Sc ambitiofus,nbsp;relidis amp;C uitatis auaridae 8C arobitionis crimintbus, «a præftenc,nbsp;quæ funt ofEcfi û«*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;euodem igitur inodutn de cæclt;ris quoqj qm's^ de-

feditionum cauGs ftatuendum erit, quæ tum fadle remouentur, G bet, quod per deordinationem peccatum eft, etnendetur : 8c quæ funtnbsp;Uniufcuiuflt;$ ofRcii,iuftô ordine peragantur.

»

modütoHantUT fiâitiontS:, propt£r£ontumebam

excitatie, Caput

Vetoadinodumtnorbi diffîdliores curatu {iint,uc tradunt Medid^quialdus in corpore radices cge^nbsp;runt : ka tnaiorc lt;um difïi'cultate {èdicioncs (quaenbsp;amp; ipfae morbi R-cipubticae fiint) fanantur, quaturanbsp;caufæ Griuius in ipfo Rdpublicæ corpore fix» funçnbsp;atqj radicatæ. In quo gener« cas maxime feditiones

tiunicro,quf ob iniuriS amp; cootumeliam condtantur^CoiitumeliaG-quidemirâ parit^qua, propter iUatas Gbi injurias perdti, quaûdo uk cifd Ce propres uiribus no polFunt.ad aliéna auxilia côfugientcs,pig-dintç ad (êditiones côuenûtur. Porro inter otnnes affeeSus ira eius Ira tardenbsp;naturae eft, ut tardifèinic fenckat, iuxtauerGculosillos Sophocleos. knefeit.


eujxôp ouJtv tsip aJSJkOj'TrTiip ©«VHV, ôaVôpTUp îiuj'tp SxfDÇ a-frfe-Â.

^raf. dik it.

Cfnt.iteT.

Adiig.tj»

I

!

1

c

k

'f

'f '

Quos ita Latine uertit Erafmus Roterôdaftius» Senega nulla ohtingit tracundianbsp;Pdiß mors y Jepukos nullus attingit dolor».

Omnium uero maxime (èditioG,$^ qui aliqua bis ipGs netefsk Uidineconiundifunt, femelconceptamifam,utcuncp etiamfedaranbsp;attç compreffa leditione, tenadfsirae rctineht t nee antea remit-¦tuut, quam illatam Gbi iniuriam contumeliam, ucl ukifeantut enbsp;lpfi,uelabaljjs ultam efle cognorint. Ad remouendam igitufnbsp;tarn alte radicataTO feditionis caufam gt; uetercs duobus potifsi- authotes*nbsp;mum

-ocr page 304-

174 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BRVNI DE SEDITIOSÏS

mum rettîcdrjs uG Hint tVnumeorum eft,qui ipfos fcditionumaU* thoKS,corutn^ amicos S)C meeffarios, perimendos effe putau^nbsp;runt î rati,i)s fpfis é medio fijblatis,fimul ctiam iram SC ulciiceodinbsp;piditaKm,fêdit/oniscp âdeodenouorefufcicandæatq^ rcititegrü^'nbsp;dæ occaGotlem effe fublatam»

Durum fane hoc 8c afjïcrum, (èd fæpe ramen oeceflârium medium, præfertim aduerlùs ipfos (edftionum authores/quibüSnbsp;iuxta Prouerbium, non minus fortafîe, quàmlupis parcendumeu'nbsp;An fllij Sunt 8C qui occiGs fèditioforum authoribus, filios quoeç eoruô*nbsp;5^°^ 1^'occidendos efîè purent. (Xuo conGlio Philippum Macedoflt^nbsp;occîdenX' futfte tradunt hiftoriæ : Qui cum liberos eorum quos oefld^^nbsp;fint.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;medio foftuliflêt, dixifle fertur * Aut enim oportebat pritöU^

à parentibus occidendisabftinere, aut filios item iùbmouere, pat^^ næ necis ulcores aliquando fiituros.Nec ignotus eft uerfos hicnbsp;uerbialis*

NHTTIOÇ OÇTTKTtf« KTîlVaÇ JjOUÇ VTTOTktlTrCf,

£j7 fatutis dui pâtre ptrcmbto piffttora îinauit^ Item ilk Theocriti.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

TÂeofritrK î» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aft-ioa koù AuKi£/'ëç,efï^ûtt laiiaç uç 'n! (^ayovrit

E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q-'UO nimirum fîgnificatur, non pafeendos efle canes, qui

^^tnt.i,Adas^ *’ï^ot,catulos(jhjporum. Cui Prouerbio milites, qui Maximini^'’’ S6, ‘ lmperatorcm,uûàcumfîliotrucidarant,relpondentesdixeruot.^*nbsp;peftimogenere tie catu1umquidemrelinquendum,Egocertealt;î’J' jnbsp;dandas extirpandasc]^ ftditiones iuftumeflêputo,utauthoresip’’’nbsp;6^ eorum adiutores,e medio tollanturzQuodSC legibus lândt^^nbsp;t, quîlquii c, cftjUt fupra dcmonftrauimus. Cæterum eorum filij,nbsp;paterno périr e deberent fopplicio, ut in quibus paterni, idnbsp;Pœna in hxreditartj criminis exempla metuuntur : Tarnen ueteresnbsp;filios reorS pes,corum qui in omni gencre fèditioforum pefsimi font,id eft,nbsp;læfæ Mai, i-um (nminis lælæ Maieftatis, fiîijs uiram donandam,acniitiof^nbsp;pŒnaminflfgendaraeflceonftitucruot.Eaeft, ut à materna uel^jnbsp;ra,tum omnium ctiam proximorum hæreditaté ac fuccelsionc 'nbsp;fint : tum nihil ctiam ex teftamentis extraneorum captant, ut fienbsp;nbsp;nbsp;{

petuo egentes 8c paupefcs, infamiaeos paterna fempcrcotniteti’^' ,• Sedô^ ad nullos prorfos honores, ad nulla Sacramentalnbsp;peruenirc, aepoftremo tales efîè uoluerunt, ut his perpetustegefi^^nbsp;fordentibus, 8c mors fit folatium, 8C uita fopplicium.

Satufi.de ^oniuratigitenbsp;Catiline,

Atq^ hac iancrationciuftum fuit,ut Lentulus, ctiamfi rius ex genre clarilsimorum Corneliorum :Cethegus itcm,St^^nbsp;lius, Gabinius 8C Cæparius,coniurationis Catilinx Principes,^nbsp;quco ftrangularentur, atcç hoc modo dignum moribusnbsp;fuis uitæ exicum inuenerint.

Contra uoro nimis crude!« fuit, quod Sylla aduerfus I

-ocr page 305-

’tlÊER SF-5tTVS CAP, vt

fios Î àc Tnumui'ri iUi, Lepidus, Antonius,8^ OÄauiuSj contra Crudeî/fâ« Gæfaris percuflbres, eorum amicos £lt; neceflarios,i'nnutneros Tnïimui^,nbsp;aduerfarum fibi partium occidcrunt, ut qui co crudelitatis progt; innbsp;«(Terunt, ut nulla nelt;ç pcrfonarum, nelt;^ criminum faéta tbffe-rcntiajnec cuiufquam crga Rempublicam mtritorum habita ra^ ns,nbsp;tionejprædarifsjnios quoflt;ç,acdcR.cpublica optime mérites ui-tosjinceremeriot, amp; in tanto ftjrorc ne foemineo quidem (èxuipc-perccrint,nbsp;nbsp;CL-uorum numerus amp; nomina in tabuiis proferiprio Tabulæ

nis, quas omnium primus Sylla introduxit, 8C hune fequuti diiei-pulieius rriumuiripropofberunt,coqtinentur. GLuofato,utmul-tos alios taccàm,M. Cicero, difertus illcartifex regendæ Rcipubïi-cæ. Antonio acerrimo eins inimico idipfumpetentc, amp; Oâauio, qui tarnen antea patris loco cum naDuerat,ita annucnte,exTriumui'nbsp;rorum paefio proferiptus 8lt; â Satellitibus Antonfj cxtinÄus efl,

Etfi cnim bac iêueritate efFetflum eft, ut altera iùpprefla fadionc, otnn’a demum ciuilia belîacxtinô;a,ac totius Reipublicæ Rimma,nbsp;ad unius Principatû translata, ac paxuniuerfoprope orbirégnante Oélauio Auguftoreddita fuenttTatnen minimelaudandaeft,nbsp;quæeum inilocentium, eorundcmcppracclarilsimorum hominutnnbsp;«xitiOjConiordia comparaturtneep enim medicina modum excc-dere debec,nec niala facienda (ûnt, ut inde bona cueniant,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ro.j.

Alterum remedium eft, ut fublatis feditionum authoribus, lex Lex obîi-feratur, ne qua præteritarum diieordiarum memoria refriettur, Actali quidem remcdioThrafybuIus^apud Athenienfes ufus fuiHenbsp;diciturJscnimcum ciuitacemà trigintaTyranooram fæuitialibc- / ’ ‘nbsp;tafKt, plfbi(lt;icuminterpofuit,ne præteritarum rerum mentio fîe-ftt, ÔC ne quis de præcericis ad.s acCufàretur, aut muldaretur, quænbsp;ïex obliuionis diôacft. CX^uin 8C focios uokntes contra legetnnbsp;(àzuirc inecSjCumquibusredûumeratin grat'am,pubîic« cohibuit,nbsp;latam iegem confîrmauic : atep hxc obfuio, quam Athenienfesnbsp;«p,vHsicîv uocarunt, conculTum 8lt; labentem ciuitatis ftatum in priflixnbsp;num habitum rcuocauit : Autores funt Valerius Maximus, 8c Pro- 4./.«.nbsp;bus Æmiliüs»

Idem rcmedium authoreCictrone in fedanda difcordiaciuili» propter Gæfarcra/nterfectum conciiata, adhîbitum fuit, ut iplê Cicero teftatur, his quidem uerbiSi Nee ueroufquamdiieedebam, ncc Cici^Hillip^Unbsp;dRepublicaderjciebam ocuIos:Ex eo die,quo in ædemTeilurisnbsp;eonuocati iùmus,in quo tenipîo quantum in me fuit,ielt;i funda-ftientapacis, Athenienfiumep renouaui uetus cxemplum, Græcumnbsp;Warn uerbumulurpaui,quod turn in fedandis'dïicordijs ufùrpauc-rat ciuitas illaratc^ omnem memoriamdiicordiarû obliuione femphnbsp;»erna delendam effe cenfùi. Verum non tam fodiciter Romanisnbsp;buiufiaodi lex obliuionis cefsit gt; ut ilia Thrafybuli Aihenienfîbus,

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q-uippe

-ocr page 306-

^7^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D. BRVNI DE SEDITÏOSrS

(L-uippe fotttctttpu diicordiarumobliuiooeab bis,qui CxCsris intenïumdokbant, (édido non (olum in prarfens fedatanon fiiït,nbsp;lt;èd odrjs inter partes indies œagis magifep glifcentibus,atro€iofnbsp;ctiam fadanon antea eeflâuit,quàni Imperio inOdauium Au-guiluoi translate, totius Reipubltcar ftatus in formain Monarfnbsp;lt;:hiæ faerie commtitatüs.

Tie Hemotione caujarum inUrumentaJiuni ßdttionum. Cap. Î^IL

«nultage» peilatione

Adenus de remotionc cauGrum prindpalium^ ditionum dixinius : deinceps de Inftrumcntalib**^nbsp;cauGs dice n dura eftîquarura ipGrum remoolt;^nbsp;adtollendas feditfonesneceGariadl. Hæ iunt,Vi^nbsp;âC Dolus,ut fùpra deraonftrauiraus. Ad uimnbsp;ferimus, Arma 2lt; Munitiones» Armorutnap'nbsp;«nultage» peilatione ueniunt, quæ ad oflFenGonera defenGonemép

rfe^r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gîadij,areus,cüipidcs,bombardæ,gale3e,loricæ,icutaî^

GtiUutlib 10, quæapudueteres inufufuifïe Gcllius coramemorat: Hafta,pgt;î^^/ t,n,noc.Atth pnalarkaykmiphalarica, fohfcrrea, gefa lancea, fpari, rumig«^’^*'nbsp;faces, traguî», fraraeæ, mcfattculæ, cateiæ, rumpbeæ,’ Rorpius,nbsp;bones,Gci1ices,ueruta,enfeS,Gcæ,macha’ræ, fpatæ, hngulæ, pug'^nbsp;nés, dimaculæ. Et quas luftinianus Imperator in tiïuîo denbsp;in Autentids enumerat : Cuius Conftitutionisuerba infra ponut^'nbsp;tur,alia(Ç, quæ fècundura commun cm conluctudinem inrernbsp;Munitto» computantur.nbsp;nbsp;nbsp;Munidones funt ciuitalt; um, raurkmania.tut’^^^'

nû genera. Siquibus ez dnguncur,ualla S)C. foffx,C3L[ira.^fortalitia.,èi.ü funt bis Gmilia.

Dolus in conuentt«nbsp;culis.

Ad dolura pertinent feditiolorum tonoenticula, amp;quaein^^ ipGs capiuntur, fècreiæ conGiItationes, Cenuenticula ucl iplb^^nbsp;mine,iHidtas congrcgationes deGgnant, Sunt eni'm duplkesnbsp;uentusî Liciti,Sé Jlliciti. Liciti,qui pubKcae quietis Sô tranqu^J^'^^jnbsp;tisconfrruandæ cauGaguntur. Et bq Gntduplicis generisnbsp;uel EcdcGaftici, ôô Propbani Gue Sxculares.

Sacri font, qui propter cultum diuinum amp; rclig»onem, an’^L^quot;

Congre* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sacri font, qui propter cultum diuinum amp;r rcîigîonem, an’^quot;*

ganones rum^ Glutem Gunt: Quales Gnt congregationcs bominum,^'^ cæuarH **nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in una EcdeGa conueoientium. Immo ÔC Ecd^^^

generis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gdelium congregatie efi, qux G Gat in Parothia, Paroch'^'

G in Epifropatu Éjjifcopalis : G in Arebiepifeopatu, Archiepi^^^^ palis : G in Patriarebiatu, Patriarcbialis diciiur. Q^uæ autciflnbsp;totum orbem diffuG bas omnes compleâitur, Cathoîûa drdc*^^'nbsp;Etbfj conuentusà CbriftoSC Apoftolis originem acceperv^^^nbsp;ex quibus deinde alix quo^ licitx ôC boneftx congregatioi]^^nbsp;defreflö^


-ocr page 307-

LIBER 'SEXTVS CAP. VU, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;277

^fccnderunt: Vt uarïorum ordinum Monaftcna,fratcPöitat€s,Domus' Xenodochï'a, Orphanotrophia, Pcochotröphia,No(bchomia,Ge. religiofo*nbsp;»¦ontochoniiajCathotrophia, alidrunicç pforum locorum conucn-aChnftifidcIibüseredorum bC fundatorum.

Eiufdem generis font EcClcGaftka Concilia, tam uniuerfaliaConcilia. parttcularia,inquibus ea,quæad necefsitatem utilitatem«^nbsp;Ecclefiarum, Monafteriorum ; ÔC piorum locorum pertinent, ôeli-berantur, Prophani fine fæculares conuentus font, qui pro- Congre«nbsp;pter iuftam in homines utilitatum communicationcm,ÔC adcon- gauonesnbsp;lôruanduni tranquillum Reipublicæ ftatum aguntur CL-ualesnbsp;font,congrcgationes hominum in domo,inuicinia,induitate,innbsp;prouinda, in regno : Immonbsp;nbsp;nbsp;domus ipfâ, uicinia, duitas, pro-

uinda,regnum,nihilaliud font,quàm hominum domefticœ ciui-focietatis uinculo coniundorumcongregationcs, quod has otimescompkäitur. Imperium uocatur. Atc^ hij faneconuentusnbsp;otïincs,à natura ipia,amp; ilia, qua humana fodctas confèruatur,nbsp;iuftida defcendunt. De qua repukhre Cicero. Inomni,inquit,nbsp;ïionefto nihil eft tam illuftrc, nee quod latius pateat, quàm coniun-ftio inter homines hominum, amp; quaG quædam focietas ÔÔ com-Uiunicatio utilitadim,ctiam ipfo eharitas generis humani, quæ naranbsp;ïprïrcfo fatu,quo à proireatoribus diliguntur,8i tota domus coniu-gioftirpe eoniungiiur: ferpit fenGm foras, eognationibus,tumnbsp;^mitatibus, deinde atnicitqs, poft uidnitatibus, cum ciuibus amp; rjs,nbsp;qui publice foci) atep amici font, deinde totius compicxu gentisnbsp;hütïianæ. CïzUæ animi sfFeâio, foum cuiep tribuens, atc^ hanc,nbsp;quam dico focieratem coniunftionis humanæ, muniGce amp; sequenbsp;tucnsjiuftitia dicitur, lurifpcriti hiiius generis conuentus Ju-’¦ifgentium cGe dicunt,quo nimirum difereta- gentes,amp; régna con-dira font : Quinnbsp;nbsp;nbsp;contraöus 8C commerria, quibus utilitates inter Conucius

homines communicantur : Magiftratus item, qui hæc omnia ad SC contra« ïîormam iuftitiae moderantur, ab eodem fore proGciftuntur, óusluriü

Sed 8^ fcholæ, tarn ïiterariæ quam militares,collegia artiGcum mercatorum,fcEdera item, quae iuftis legibus inter Reges,Prin- nijStfcVlwnbsp;tipes,amp;riuitates percutiuntur, ÔC aliae focietates propbanae, uel a Bdr,nbsp;iureciuili introduâæ, uel à Romanis Imperatoribus approbatae,nbsp;inhocgcnere licitorumconuentuum numerantur,

Illiciti conuentus font,qui ad prophanandum 8C extinguen- Illsdticon« dumdiuinum culcum,impcdiendum^p profeftumamp;^ falutemani-öiarum,tum ad perturbandam Reipublicæ quictem 8^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coi/eg

’^atern contrahuntur, Cuiufmodi font conuenticula latronum,Pi I. «.c.deMo» ’’atarum, Monopolarum, ftditioforum, rebellium, hærcticorum 8Cnbsp;fchifmaticorû,amp; omniacollegia,qu^de iure non font approbata.Etnbsp;font duplicia : Occulta, amp; Manifefta,Occulta,quae in abditis amp; abnbsp;a hominum

-ocr page 308-

iyà nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D» BR.VNI DE SEOITIOSÏS

Bacchanal homînuM cottucrfatione rcmotis lods frequcntantur. Cuiuftio-’ ka.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diapud Romanos erat locus, qucm Baccbis factum efle dicebacti

Baccbis inidati crant,no(îlurnos conucntus agebaiiG ftd^crÂ^t' promifcuos inter fe coitus uiri atq^ faminæ nudi exerccbant»

Qwz CuriosfimulantyZ^BacchanaliauiüUttt^

tuuenalii

Säty. I,

Adamita*

rum ÔC

Anabapti« runt:quorum omniumfûpraquocç mctninimus, flarû coiv “nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ~

uemicula.

His baud difsimiîia fîint conucntkula Si latibula AdamitaruOi Si Pickardorum, quorum Si ipforum promifcua connubia fü^'

________________l ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

’ Et noftra ærate Anabaptüîæ clandcftinas congregadones bonis Si fyluis facientcs,ipfiquocp promifcuam uenerem cxcrcu^'nbsp;runt, tum aîia bis etiam immaniora crimina perpetrarunt.nbsp;ManifeRa conucndcula funt, quæ in locis publicis, Si bo*^*'nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;__ .*1

Conuentigt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

cula hære/ numconfj3eduicxpofids,agitaniur.Cuiu{modi (ùnt hacretico»'^^ ticorum, conciliabula. amp; fcditioforum conutnncula : duorum muka in


Triß.lib.f.

r.iif.

7bcod.lib,t» C. JO.nbsp;Theoi. lib. i.nbsp;c.iS,nbsp;Tri^.io, lt;-,«j

conciliabula. Si feditioforum conuendcula : quorum muka in ri}s commcmorantur,ab Arrianisjalqfc^^ hærcdcisolim fuiiknbsp;bita,u£ Ariminenfe,Nicomcdenfe:Et item duo contra AthaO^'nbsp;fîum, unum apud Tyrum, aîterum apud Andochiam. Sitn’^’^nbsp;unum apud Sefeuciam Ifauriæ,Si unum in Chalcedonenbsp;loannem Chryfoftomum, Si muïtaaîia aliorum bæreti£orutnf‘’^'nbsp;ciliabula fuerunt, in locis non quidem abdids Si occultis, fed

Sckmalkal tantur.Siqufdeminomnium,ut opinor, recenti memoria dianorurn^Scbmalkaldianorum in celeberritnis German'æ ciuitatibusnbsp;uoluerunt cfle occulta,uc q“’‘^,nbsp;quouis tempore, inquouiscorum Concilio decreuerunt,non onbsp;bicarint,idipfum libellis,per formas Typographorum innbsp;cum ædids, toti orbi facere manifeftum»

Inter illicitos igiturconuentus,conucndcula fedidoforutöf^ quæ ob id conucndcula Si conciliabula uocain ’

t, eoftuenticul. numeramus , c.dee{)if.zr propha funt hæc ilk'dtorum conucntuum uocabula.nbsp;cler.c.multif a J j .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r„ T„n.

Remédia Si fraudem, bis feré remedy's inemur.Primum,ut uim ui contrauim mus,Si artem arte deludamus» Etcnim prudentis Irenarihacnbsp;P ciumcft, quod Lyfander dcbono Duce dicebat, Vt quokoO*

Secundum, ut quos uim nobis armis intuk'flê conftitef’f’ uidosarmisquoqjfpok’cmus, Terrium,utueterumnbsp;ges,quibus artuorum ufus in£crdid£ur,ad coëreendam

td [-'ivrpiici luiuiidtiuiULVium vvuu^uiuuujuvkauuia* Ad remouendas isitur feditionumcaulas Inftrumentaks,i^ ,nbsp;r .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K.. r X JL- Jïz__________r» «__________«-rtOuF

-ocr page 309-

LIBER •ÆEXTVS CAP, Vil. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27^

rtittiuini bC furorcm-renoucotunAcde armorutnufû uari? quideni De arrtio-Princïpum leges extant : De iure Digeftoru,artna ad ufum uenatio- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

nis,u61irinerïs,ucl nauigationis pcrmittunt.In aitjs uero cafîbus kge ”J, luliade ui publicatenentur, qui arma, tela domui fuæ in agrouê,in luUeuipub.nbsp;uiIlaue' coê'gerint.Scd et arma ad defendendum parata,hoc lure per-®ittuntur.Nain qui tclum falutis fuæ caufa gcrût,non uidentur homines occidendi caufa portare. Deiureaût Ccdicis, infeionbsp;nbsp;nbsp;incon-

fulro Priadp€,nemini armorû quorûlibet mouendorû copia tribui- j„ tur.Deiure uero Autentfcorû,priuatis omniû armorî],etiam ad de- tnis^.fin,nbsp;feufioiic paratorû fabricatio,et uius intcrdicitur.De qua re lex lufti-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lufti-

niani Imperatoris extat,quæ ßc habet. Prohibemus priuatos operari bC etnere arcus 6^ (àgictas,amp;C ipathas,amp; enfès, quæ uocare confueue-rut lëmi(pathia,8c quæ uocantur zanig fiuc loricg:amp; eontos, ÔC quolibet modo.uel figura fadas lanceas,8lt; qug apud Ifauros nominâturnbsp;monocapia,ô^ appellatos fitinnos feu mifsilia.Iniûper etafpidas fîuenbsp;fcutaiamp; galeas feu cafsides î non enirn ifta alrj cuidam inftruere fini-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

musjprftereos quideputati funr,infacris noftris fabricefibus.Solos ïûtfierinbsp;nbsp;nbsp;uendia priuatiSjCtpriuatis uêdi perniittimus,cultellos mi-

tiorcs,c(uibus nullus in prædtjs utitur.De rufticis uero amp; mcrcatori-

poteftatcrepertus fircrit,ucl arma tollat, ueluiginti fôlidos pro ipfis r«ajcw. ‘'edpiat a ruftico, Mereatot negociandi caulà per prouinciâ per tran-fitns oladiû fuû fiiæ fellæ alliget ,Uel fuper uehiculum fuû apponattnbsp;tion utquem If dat innocentem,ftd ut ä prædone fe defendat.Quodnbsp;igitur de iure communi armorû ufus priuatis omnibus interdidusnbsp;^ft:quâto mag/s comprefla extindafeditione,lcgibus uel latts uelnbsp;flt;rêdis cauendû CTit,nefeditîofis arma uel fabrkare,ucl emere liceat,nbsp;‘lel portare. Sane his remedijs noftra jtaté wß iunt,Principes quid«3 Seditio tu*nbsp;^Stra feditiofas ruffacoru multitudines, aduerlus dominos (hos paf fticorumnbsp;fiîtiinGermaniarebellantcSjAnnouidclicetàrcftitutafalute 152^5.nbsp;Primüiti enim armata et potenti manu multas ruftiforum turbasjn •nbsp;diuerfis fuperioris Germanise partibus, ut in Sueuia, in Qrientalinbsp;Prancia,in Saxonia, amp; perunfuerfum ferctiradum RhenijColkdas,nbsp;multis eoru mtllibus occifiSyfude^Uti Deinde armis quoqp fuperftitesnbsp;Si in dedinonemreceptos'cxael'untjtu legibus quoc^ latis armorumnbsp;ufum ad certS tempus ruftkis intèrdisferût. Quartûremedium erit, Diruerenbsp;m munition es, id eft,murôs,tarres,ô( moefiiaeiuitatu feditiolârum: munitionnbsp;^aftraitemfeditioforûPrincipum,Comitü 00 Nob ilium defti’uâtur. feditionbsp;Quo remedio fæoe aduerlus rebelles. Romanos Imperatorcs ufos



-ocr page 310-

Igo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D, BRVNl DE SEDITISOHnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

platiM in dientia diu pcrftitcrant,mania dcmolitus cft»Et Guilfclmus Rlt;x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

cimente v, Q-g/tatcm Barû futiditus euerticquiaciuesillius Grfcis faucnlt; tes,ncqui(simc contra ipfiitn confpirauerant^ut Sigebcrius in Chro*nbsp;nicis tcftatur ? Eodem remedioufus Rudolphus, poftquam Impet*nbsp;tor ckflus,amp; à Romano Poniificc con6rmatus,rcbeliium motusiß inbsp;Sueuia,Franconia,«t Alfatia^nec non quibufdam prouincfjs coprcPnbsp;fitjfonucntu agens Erphordig,caftra plus quam feptuaginta defb»**nbsp;xit.Porro ad remouendâ caucndam^ feditïoforû fraudem,unKUßJnbsp;lt;tin ordinc quintu remedium erit,ut legesdc interdidis fediliofor'*nbsp;Jnterdicen» conucnticub's Iatæ,reuoccntur. Ac dc hscreticorü amp; fcHifmaticoruO’ |nbsp;da hçre«» conuenticulis,quæ in utroc^ iure conftituta fùnt,diligenter ànbsp;corucon«: J«bris dc hæretids fcbifmaticis relata funt;hocloco eas tantunbsp;uenn'cula. cömemorabimus,qu3e de prohibitis diorûfeditiofotû conucntkul»^nbsp;dèricor^ (ùnt.Quale eft inter Canonicas Decretum illud Concilq Au^^^nbsp;JianenlîszSi qui CIericorû(ut nuper in roultis locis,pcr ft!perbiâ,D’^'nbsp;bolo inftigantc,aâ:û fuifle perpacueric)rebclli authoriratc fc in un*’’’’nbsp;coniuratione intercedente collcgcrint, aut (âtramenta inter lénbsp;autcartulatn conferiptâ fuiffè patuerit^nullis exculationibus prfnbsp;ptio labatur,iéd res deteda,cû in Sy nodum uentû fuerit, in prollt;^'nbsp;ptoreSjiuxta perfbnarû amp; ordinû qualitatem, d Pontificibus, qn*nbsp;Icottuent, c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;colledi fucriot,uindic€f, Inter ciuiles aut radis Arcadqtt^^

de ep. cr der» norfj extat Conftitutio.ConuenticuIâ illicit^tn etiam extra Ecck^^ in priuatis gdibus celebrari pfohibemus^proicriptionis domusp^'nbsp;culo imœinente^n dominus eius in ea Clericos, nouam ac tumul**’^nbsp;fam côuenticulam extraEcclefîam cekbrantes,fufcfpérit» Etnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

De pace te«ê» Friderici Itnpcratoris,quæ fîc habet, Conuenticula quoq^ ind***^^ wrßr. buSjOmnefcp coniurationes,etcxtra,ctiam occafioneparentclf»^’,’’^'nbsp;ter ciuitatc amp; lt;iuitatem,Ôi inter perfonâ ÔC perfonam : fineintefnbsp;tatê perfonam,modis omnibus fieriprohibemus,amp; in prçtet*’^nbsp;faâas cafïàmusjfingulis coniuratorû pana unius libræaurinbsp;Kdtttunciamuf dis Jtê aliaMartiani Imperatoris : Denuociamus, inquit, uobisnbsp;c.debisqui nibus,ucin làaolanâis Ecdefijs,amp; in alijs quidemuenerabibb**^ jjnbsp;cd Ecdtcefu, 0s^fquibu» cû pace amp; quietc uota competit cclebrari,abftineat*^nbsp;otnnifeditione:neiiio conclamationibus utatur ; nemo moueatnbsp;multû,auc itnpetum committat,uelconuenticula colleâa multitu^'nbsp;in qualibet parte ciuitatis,ucl uid, uel cuiufcûcÿ loci/olligere aùtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

brareconetur.Sciant faneomnes.quodfialiquiscontrahuiuffl’ | Edidi normam aut agere aliquid,aut leditionem mouere tentau^ ’ inbsp;ultimo fûpplicio liibiacebittnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

FINIS SEXTl ET VLTIMI LIER* '

Brwti y de Sefhtiombtf^^

-ocr page 311-

'«¦DK SEDlTIÖSIo

CLAMORIBVS ET SCRIPTlg NOVARVM SECTARVM, APPENDIXnbsp;loannis CochUi Germani»

APP ENDICIS

PARS PRIMA Dp

IMPIO ET SEDITIOSO LIBELLo*^ Trigami Apoftatæ,contra Interim.

I. PET. IIL

Ctf/w modeßta. O' timorc conßiottiam bahentes bonatn iut ineo (^uod deirahunt de iiobis y confundantur, tjuicalum^nbsp;fit antur ue/lram bonam in Chri/îo conuerfationetn^

Augu(1:.ia Pfalaio Su iSfon erubeßca^pradicare , ^uodno/li defendere^onbsp;blafjphemos^ ^uodcredidi/îu

-ocr page 312-

jyßx' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'ÄPISTOLA

Î* SEREN IS SI MO ERINCIPI et AMFilSSlMO SEnbsp;natvi reipvblicae vENETORVM, IOANNESnbsp;Cochlscus Germanus, Caoonicu«

,¦ Vratislauienfis,

JERÉNISSIME Prtnceps^ Dux Wu/lrißtfff^^ ^tnplißimi Patres Conferipti. Dum reccri^^nbsp;atK^uando familiarium Collo^uiorum : ad lt;lult;e frnbsp;(pienter ^proßtmma beni^nitate facdttlt;^^nbsp;fua:,paruttatem meam P^atiJpoUie oltm anteatiif‘’^nbsp;JSlouem admißt j immo ultro uocawt adhibutt ^^mplßifrnbsp;Pater Clarißtmus dSdobilißtmus mr y Gaßparus C Onbsp;'D K E TV V S , S* Homance Eccleßce Cardinalti;,nbsp;dti ^^podlobcce Eegatus de Latere ; reuerenter denotenbsp;tulor intra me tpßm prudentice aefoebeitati ue/lne y deßngulartnbsp;laude J^etpubhcie uedlne y quod dtcebat earn

Rerpub.^ çjM incorruptam perpetuô tldoc fane fenfiy ^uod ab initioufp fr VIRGOnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;femperynulhunpiam Regt aut

toriyßueRomanoßueCort/lantinopolttanoyßbtugatanecullu^^^' tra Eccleßam hcerß polluta..

Pauca (^utdem ßnt httc uerbayfed tta peeuharia Reipubîicæ ueEra y ut nulla prorfusßt ciuitas in untuerßnbsp;^uahanc laudem faltcitatem ue/lramßbi uere arrogareylt;^'^nbsp;uobis praripere poßit uero ratione feruataßt haélenu^ 7nbsp;perpetuo detneeps ßruanda ßty Deo propittOy pulcherrtme acfrnbsp;dentißtme docuit tdem Contarenus y in pneclaro nuper innbsp;cumeedttoopere fuOyDe Republica \^enetorum, RIoc fanenbsp;ttßimum indlitutum uedlrumy perpetuo tenore ßxliciter obferuatu^’nbsp;ut d muftis Rbßoriographis amplßtmis laudtbus proltxê cotnetno^‘^nbsp;tum ac celebratum edl y mtht per Magntßcos aliquot Oratfrnbsp;tK^os C lt;luos laudabilt anticpua conßetudtne tum apudnbsp;ream y tum apud Regtam Romanorum RdateEatem habere folfr'^nbsp;orequolt;pfamtltartter declaratum : Ita inutdlum armüàpnbU^nbsp;bet ho/libuSy^uantumuispotenttbi(Sy reddidtty at^ in fide orreh^^^^

-ocr page 313-

AD VENETOS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ïgj

fff Catholica /labile atlt;^ immotum, proj^erfi adau/lum ficceßibii^? f^onßruauit Imperium ueßrum.

Id ^uod exrecentibus (^uolt;p ßa/lif ue/lrii , per multorum liter as annoßtperiore abunde intellexiy dum multauolumina;,nouis hieretico'nbsp;rumßcrmentis mfella y q^uce Galltcus quidam Btbltopola y Jpe lucrinbsp;furtim inuexerat y bonorum nero uirorum. indicto dete/la y publice ßuntnbsp;fuJJuztJ^ authoritate ue/lracombulla. Sz hocßalubre ac necejjariuntnbsp;prudcnttlt;£ aù^ diligentiee ue/lrte exemplum y ßecutce fuijjènt multa innbsp;facro l^omano Imperia y praclaric alioqui opulenta ciuitatfs Ger'nbsp;manice y factie potuißenteaeuitare incommoda y quamultis iam annisnbsp;fummo cum dctrimento J^eipublica fa pertulerunt : Imme mores uetC'nbsp;ristn/lituti lèiomanorum y quo contra feditionum difcordtarumnbsp;periculay Senatiis DiHatori aut Conßultbiis fummam trtbitens pote^nbsp;Hatemy dicereßlebat^Vtprouiderent y ne quid detrimenti îiejpublicanbsp;pateretur^

Ql^niam uero temere præbuerunt prurientes feditiofis amp; noua' funtrerum cupidis Concionatoribus aures y grautßime turbauerunt^^^ß^^^^]^nbsp;tranquillum pium ueteris in î^epublica Jua in/îituti /iatumy non per Con»nbsp;[olum in {ide relicione y quam contra fdaiorum luorum exempla ciomtoresnbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fedtarumu

ittipié mutauerunt y Jed etiam tn externa legum objeruatione. f^uiii^ Jane rei exemplum y untiis prcecipuce ciuitatis htc referam : Glu^ cumnbsp;laudatißinui habeat d Maioribits fuis tn 1/epiiblica infituta y paucO'nbsp;tum imprudentia temere admifit externos quofdam nouarum reruntnbsp;fuptclos Concionatores.

Çy^rum units y cum änderet ètiam publicé contradicere ijSy qua

^(sfarea Maie/las inpublico Edidlo y po/l confellum contrafeditiO' torfeditio/ Jos^ rebelles bellumy con/îituerat t^ugu/la in nouißtmo Conuentu fus,nbsp;bmpertalttDtmiJJîis e/l CJquot; permiJJti'S potius y abire in malamrentynenbsp;tirta ciuitas tllayquce Imperatart l^cgi E-omanorum fdelißi^-fne^more Iddiorum fuorum y tn rebusnbsp;nbsp;nbsp;caufis prophanis adharere

obedtrefolet y perfeditiofas nbsp;nbsp;impias conctones uniiis externi igno'

btlis hominis y tantorum 'Prtnctpum forum indtgnationem incurrereti .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ille autemyne innoxius pact fee abtret ypeßtmwn po/l fe rcliquit difcor'

diafemeuy Itbellum fertbens y nbsp;nbsp;furtim C tacitofuo atq^ etiam TypO' fcordiçhç-

I nbsp;nbsp;nbsp;^raphi fti nomine ') adens Germanies feriptum. In quo non folum retiens li»

1' Imperatorem propter Edidlum illudy quod uulgo 1T ERÏ Al 5 ffocanty carpitytanquam tmpium Euangelij perfecutorem : uerumetiamnbsp;j 'SettaefitUtus ciuitatisÇâ quo tarnen innumeris honoratiis fuit benefei^s)nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a iiij reprahendit

-ocr page 314-

2S4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA

repr^ehenditt'att^uatftdgnitlt;e ucrttatis deßrtorem^ut eutn pkhi nbsp;nbsp;nbsp;hcC

reddcret ewßm.

Hatte ego Senatiis illitts frudentiam Ç (pua auitatem fuam a peri' I culoßs ßdittoßs hums hominis conciombus ßrtptis Itherautt)nbsp;alijstnexemplum hreui commendautlthelloy (puem celeberrimonbsp;ue/lropne exteris dedtcandum cenßeotCltmndopuidemnbsp;nbsp;nbsp;Senatiis ilkf

ue/lrlt;el^eipub^/ludtoßßtmus abantiq^uohabetur tn GermaniaNti' ttam uerouttiuerßlt;e totms Germantlt;e auttatesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jteßub »ßalubet'

rima i^eipubheee ue/lrce in/lttuta mallentßq^ui, lt;^udm ßdittoßs cott' donibiisi!^ß:ripti5ßiorum Conctonatorum dare locum, eißp permitt^'nbsp;re, ut populos ßmplicemplebem adnouas tumultus rebelliotiehnbsp;contrautranp pote/latem concttendDeus Gpttmus HaximusCp^nbsp;pacis,nondißnßonis e/lDetisyßaciat,utnonßlum Germaniie

lt;^ngli(£ Dantlt;ep ç^^Suectæ, atp etiam Horuegne ciuitates amp; 'Proceres,ßngularis prudentite ue/lrie exemplo,curent, Concionati^'’^^^nbsp;pe/itkntes, ^uißb IJiabolico Euangelijprcetextttypacem^zj-ßdeti^^'nbsp;tK^uatn perturbant,ßedttioßß? ß:riptisnbsp;nbsp;nbsp;Itbrisßuis omniamifeeni

confundunt, amouere , populosjuos in antipia Catholtcaf^^'^ pace^(:^ rebgtone ita retinere,utuobißumilludPauli^..^o/lolinbsp;bum uere dteere queant t ^emulor uos Dei (smulatione, Deß^^nbsp;entm uos uni uiro uiginem caEam exhibere Chrt/lo, qui e/l uereß'nbsp;uatcrr noEer, Deus tnßecula benedi^us, Hratislawecnbsp;TJte L Ianuarijyi,gt;^no Domini

M. D. L.

-ocr page 315-

‘P krat o REM, PIVS ET PACt’

’lCtS LIBELIVS IOAN. COCHLAEI, CONTRA

Wj^tum Z!)*feditioßimfcriptunt;, T*rigatni et fro'

fiigi cutußdamßtcerdotti

g, E V S Op/. MiX. dedit ac (àcrofandæ Maieftaci tuæ,lnuknbsp;dißime Imperator AuguRe, tatiCatnnbsp;Ôi potcndam ÔC in rebus gerendisnbsp;i®” fcelicitatcm, quantam poft Carolumnbsp;Magnum per D C C,ÔC amplius an-nos, nulli prædeceftbrum tuorû R.o,nbsp;ïmperatorum unquam dédit : ut poPnbsp;merito debeas, omnibusnbsp;R-o, Imperfj Regibus Imperatori-¦XJ bus longo anteferri interuallo, fîuenbsp;4ms aniœi tui magnitudincm,et intrepidum ad omnes periculorumnbsp;^(usamp;rerumcuentusconfyderctpeÂuSjGucuiÂor/arum in bellisnbsp;^üamlibet magnis ac difficilibus profperos fucceiTus attendat.

Mirotamen modo fît nouarum improbitate audacifsima ièda- Nouarum bitti,utuixullius Antecefforurntuorum Ediâa kgcfc^ mandata, fedarumnbsp;^pudplærofcp facri R-o.Imperii populos,minorera habuerinthono- rebellio.nbsp;’¦«oircuerentiamcÇjôC débit? obidientiæ effeâutn,quàm habent hocnbsp;tetnporc tua Cæfarjpqfsima alioqui amp; non minus ad pacem et con-^ordiam publicam,quâm ad fempiter nam animarum falucem nccePnbsp;^ria»Vereor iiaqj,ne qfee Germanis noftr is,qui tam grauiter ac per-ïitiaciter haerefi Srfchifmate Deumôô Maieftatcmtuam inceflâbilinbsp;tçbellione offendunt, cueniat propediem, in magnam Patriæ rui'nbsp;bam ôi infaraiam, fîcut feriptum cft in Efaia Propheta : Exeatca cor Ep. tf.nbsp;popuIihuiuSjSCaures eius aggraua,ÔCocuIoscius daude,nefortenbsp;bideat oculis fuis,Sic. Donee defolentur ciuitates abfcp habiratore,nbsp;doinus finehomine, 8lt; tcrrarelinquajtur defèrta.Timeo amp; illud,nbsp;quod de filijs Heli, iudids facerdotisin Ifrael, feriptum'legiturînbsp;Q-'Uod non audierunt uôcem patris fuiCqukos increpans ac dehor-lans dicebat : Quare facitis res hufufmodi,quas ego audio res pefsi-bîas)quiauoluit Dominusoccidere eos. Nifi enim iufto Dei iudicio Sèdsc in renbsp;^flent fedæ noftræ, propter infinita rcekra,quibus ad os ufe^ repie-^funtjinreprobumfenfumtraditæ.’tantam Maieftatem amp; poten-i*atn,qu3e à Deo fuper totam Germaniam legitimo iurc ac potefta-data eft tibi Imperator,non poflent no rcuereri aut contemptimnbsp;difsitnularc;

-ocr page 316-

25^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;APPENDICIS PARS PRIMA

Mitifsima nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’Ordfiatièncffï tuatn^nâtn

tra INTE. RIM.

Cæfaris j^nis Auguftat, onfioiuaUrapcrfi^^Hfict^um »'‘OrdiöuhiC^ r matto. Qm'^tjjnojconfenfg pujblico prîjmulgâfti, ^d^jn^jftcoi’ï^ninbsp;cificapijUt magis pie atCÿ patlt;:rne,(^^Rianig pqpiJof a fclt;jlaruipli^*'nbsp;citis coeptis dchortari nonppnes: Ucctproptejrrrcentw.abeis iiifd'nbsp;tatas,amp; uir tute tua pér graulßimü acfürriptp^nfstn^binüm opp*quot;^'nbsp;fas,fedittones Si lättßim« fônfpifâftoiiiliTéb'élh'ù^^ atc^ tumultu^nbsp;potuifli’S uuftor rigfdas leges impcn'ofe uidis imponere, ac uidofi^nbsp;tüi^à’tcp priuïîegto dicéte rÉfcàolé,èt lubeo.Stcut fecerût ipfi nobts»nbsp;Diuerfi ubkunqj in Gàcholïcos præüaluerünt. Hatic incredibilemnbsp;belli cons frâm gratiatncç èc benignitateoi tuam ingratiisitni homines, lup^'nbsp;” bilsimi-fcÄarum ConciönatoreSjUfcp adeonon curant autrtfp*'nbsp;duöt-jUC-möxpoft'äditam a Maidiatetua Ordinationem tuat’’»nbsp;quamuulgo 1 N T E RI Muocant,contemptoMaieftatisnbsp;Iniérdido, feditiöfos aciWpios io Germania? populos dilperftd’’^nbsp;libellos, tanta quidem ôiniâtidaciæ acrebellionis æmulation^,nbsp;inter f«(ê contendere indvàntur,quifnam eorum in hoc contraà'^^*’'nbsp;dï Rudio tnaior uideri debeat ? Vidiequidcm hic (licet alijsnbsp;ac jaraepeditus nunc ftudijs atcçin feceiïû Si (blitudine polîti’^^nbsp;intra Duos menfes ab eis Septem asditós libellos,^tanto fuflinbsp;itiiperiofeàciàdantercontra i N T E R I M fcriptos,innbsp;ßßimum Si Maicftatisttrie aliorumt^Pr/ocipum ac ftatuumnbsp;rif opprobrium Si contemptum, atq^ in blafphemas lûmmi PoOt*^nbsp;cis Ecclefîæcp tdtiüsîSi omhfüni Sacramentorum Cseremoniani^^nbsp;reprachenfioriés Si iniürias rutCathÔhcis magis optandumnbsp;deatur^fiillis tta impune ôrtinià Icnbere ac facere permillutnnbsp;Ordi narionetti tuam nunquam uel concaptam uel in lucemnbsp;eßc.Qüandoquidem pfö'unó Ordinationis luæ libello^Gerinaiî’^nbsp;populis'obtruduntfcandalofîlsHne permuîtos contradidiofljs^*’^nbsp;libellos, quibus èC fuas hasrèfes luculentius quàm antea iaditaot^^^^nbsp;cômendantjôcEcclefiaeGatholicæ fidem atqîdodrinamCser«^^'nbsp;H4ttkx4, niafc^,quanturâuis antiquas, «ta fùperbefalfo Dei Si ucrbi eius pf^nbsp;tcxtù reprobant atq^ impa^ât,ut in errores fijos inducere pop^^nbsp;etiam eledos,fî Del prgdeftïnatio pcrmittirct.Etnécenariuff'

ƒ

9' ¦-

1 cor.io. nbsp;nbsp;nbsp;attendcre ad illud uerbû Apoftoli,quôd ait ad Gorinthios :

fe exiftimat ftare, uideat ne cadatiTentatio uos non apprsehetJ Duo præ» nifihurôana» - Quantum fit igiturfcaodalitentationi^ Diablt;^'nbsp;cipui péri» cæjnbinisautternisunius Philippi Melanthoniscontra , ænbsp;cubfilibd Jnbsp;nbsp;nbsp;fcriptiSjbreuitcrcommcmoraui nüpèrin feptima ad

** tuam Philippica. Is enim tantæ eft apud Lutheranos ubic^ auth^”^ tatis Si exiftimationis, multisiam annis,ut uel folus pofsit nouos^nbsp;ufcitarecontra Maieftatem tuam tumultus^ fi permiflum fuerit,Dnbsp;rccircumferri noua contrail N T E R I M icripta eius. At *’*nbsp;paullt;’

-ocr page 317-

DE ÏHPIO HBELLO TRlGAjHïi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;197

paiilo poft alterius cuiufdatn Luthcrani hbcllum, contra fdipfunx INTERIM cuulgatum,queni non minus ftandaloium ac pcricu-bfum cxiftimo, quarn eum, qui Philippo æditus eft. Quamuisnbsp;^nimiUe authoritatc amp; gratia apud Lutheranos minor eft Philip*nbsp;po:tonciooandi tarnen induftria, qua amp; Catholicæ Ecdefiæinftitu-U irridere atcç calumniari, amp;C fuæ feâæ nouitates cordibus audito*nbsp;’¦ütninfigerc nouit, multomaior eft Philippo,qui conaonari adnbsp;plebem non folet, ut illc,

Malignitas utriufc^ eft,quod contra uGtatummorempublicuœtÇ Authorfl Itnpert) mandatum,plærifc^ Rcccisibus confîrmatum ac repetitum, «naWgui* înbsp;libellos fijos æduntjfùpprefsis ac ncquittr tacicis loci acTypogra*nbsp;phinominibuSjpofteriorpracterea bbellus,ipGus eciatn Aurhorisnbsp;nomen obticct.CXnodequt'dcm probe nofcere mihi uidlt;or,cx phra*nbsp;fi aiijrcj circunftantfis : prodere tarnen nolo hac uice, in gratiam SiCnbsp;honorem ciuitatis 5^ Reipublicæ, in qua illc pkbcm, anteapiam ÔCnbsp;^¦digiofam, pefsime fcduxit mulris iam annfs, Vndc magnoperenbsp;fiftieo ordinatifsimæ amp; ab antiquo laudatiisimac illius ciuitatis Reknbsp;à feditioGs iftius Concionaroris conGlrjs, qucmadmodum exnbsp;eius libello 8^ quibufdam alijs eins fcripiis facile depræhendinbsp;l'oteftrquacnon folum impiain multis funt contra Dcum 8é Eccle*nbsp;fi? Gdem,fcd ctiam iniurioiâ et icditiofa in Maicftatcm, Cgiâr juam»

Cum nemo Gt intérim reuera illo ipfo reprachenfibilior :CX-uan- Authot ^oquidetn uiuiticandalofc in iùperbiaô^ abuGone, contra leges 8Cnbsp;^îinoncs moremcÿ publicum, utpotefacerdos irregularis, rebellis,nbsp;uxoratus, quidem Trigamus iam manifeftcaut Quadriga*nbsp;paupcre fabri ferrarij filio per fas amp; nephas in rnultis mili*nbsp;ditatusjUt facile difccdere, amp; iræ tuæ uindidam clFugcre poftit,nbsp;\^d alios uel rebelles ucl ab Impcrio tuo exemptes migrare uoluc*nbsp;J’f ‘ CLua fane improba Gdutia fecurior faâus, liberriroe contranbsp;‘N T E RIM inuehitur» CX-uoniam uero alijs nunc impliotusnbsp;lum Iaboribus,Maieftati tusc bremter amp; fummatim qux*nbsp;dam capitula periculoG eius libelli recenfebo, ut intcl-ligat Maieftas tua,quid nam de huiufmodinbsp;feriptis cenff ndum ac fen*

tiendum Gtr

-ocr page 318-

APPENDICIS PARS PRIMA

JDc benedtéltone Salis Capitulum L

aiholkx Caerctno* atur irridetTri'nbsp;non jbïumutftiW*nbsp;uerutnctiam ut loynbsp;latriam, Idt^nbsp;aufùm populi,nbsp;s att^ etiamnbsp;E:cIcfi«,quafltuOgt;*

ExorciC Riorum ir*nbsp;rißo.

txorà-zatumt/i es angelosnbsp;^anitatem mentii^nbsp;''heutontcétnbsp;erdotis, quo Jnbsp;Locutio« M“**’“*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vv iu(iuiiult;uAui«.rc(tiutlt;iiii) nccaudit,

nesadcr*ea*^^^^‘8’^*“®“^*’'^^‘populari ci'us Sophifmati poflunt opp^^ï turas irra« multautriufc^ß Tcftamentiexempla,ubifanftiTsimiacfapienti^s*'^nbsp;tionabiles. homines ad huiufmodi creaturas irrationales locuti funt. Aitnbsp;De«tp. fes» Audite caliqugloquorjaudiat terra uerba oris mei.AitfijC«^nbsp;lofKc IO.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J g^jj eoQtra Gabaon ne mouearis,nbsp;nbsp;Luna contra

Bft’U Hailon» Ait Efaias Propheta : Audite coeli, ÔC auribus perdp^^^*^^ mlt;mA.i7* Et in nouo Teftamento ait ipfe Dominus ? Si habueritis fideU'nbsp;”•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;granum finapis, diceiis monti huic ; T ranfi hinc,et tranfibit,S^

impoßibile erit uobis .Item, Si habueritis fidem,amp; nihil hatß^^’Jf^ tis,non folum de ficulnca facietis/ed Sgt;C fi monti huic dixeritis,nbsp;le,8^ iada tein mare,fiet. Non eftigiturabfiirda aut ftultahuiuw^nbsp;M4r.j. dilocutio, fjs quihabent fidem. Ait enim ipfe Dominus înbsp;Laicorum polsibiliaîuntcredenti.Deindeaddicamp;hæc Laicaliainfidelitat*^nbsp;fuperba iu ienfoalitatis argumenta*

¦ dicta de la

Fatuitas e/i (incpiit)ßipra omnemfatuitatem yfic lo^ui movtuam creaturam , tan(puam ipja. haheat auresnbsp;nbsp;nbsp;audiati

qui^ ipfa ualde bene tntelbgat Latinumye:^ quembbetfermone/u^ H»c audientes fîiperbi Laid, qui non habent exercitatosnbsp;HeB. Î. in uerbo Dei,0C quibus lade opus eft, non folido dbo (utaitnbsp;i,cpr,j. dolus ftultiisimc credunt ita efîé : ÔC propter fuperbamnbsp;temeritatem, merito fic exuuntur 8c priuantur fide maioruu* .nbsp;ftrorum,in reprobum fenfum traditi, ut nihil uirtutis ineflenbsp;uerbis amp; benedidionibus, quibus utitur lacerdos per inuocatitgt;^^^

-ocr page 319-

DE tMPlÖ tïBELLO TRlGAMt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IS^

Öci‘,8^ notninis lefu Chrifti in exorcizando. Sed ftcuödutn ftultigt; tiæ iùæ fenfum iudicant, non aldus quam oculis uident ? Cuncç uir-tutem iupernaturalcrn,quæ per uerbumD« operatur in huiufmodinbsp;creaturis inanimaiis, oculis corporeis non uideant,ftulta infidelitatcnbsp;profigmento Sóludibrio habent,quicquidper tremcndam inuo-«ationem Dei, 8c per nomen lefu Chrifti ibi agitur Î Non confyde^nbsp;rantes^necf credences uerbo Dei (de quo tarnen uatiifsime fefeia- F^-f® “desnbsp;âitanc impudend ftuldda/anquam in eo naagis fint dodinbsp;nbsp;illumi-

had,quam(untomnes apud Caxholicos l'hcologiæ Dodores) Tametfi fcriptum eft: Verbo Domini eoeh firmad iunt, amp; fpiritunbsp;oris cius omnis uirtus eorum, Non eft igitur ibi confyderanda na-tura,aut propria uirtus falis Sgt;C aquæ,fed uirtus Dei 6C fides creden-dum.Ait cnittiipfe Saluator nofter in EuangcliozOmnia quæcuneÿnbsp;petieritis in oradone, credentes accipieds, Cuncç de huiufmodi uir- MduEiunbsp;tute dubitarent in nauijdmentes fibi afludibus maris 8^ tempeftate *'”*^’*’nbsp;exorta diftipuli cius,increpans eos ait: Vbi eft fides ueftraClili autemnbsp;dmentes miratifuntadinuicem,drcentes:Qinsputas hic eft,quia 8^nbsp;Uentis mari imperat, 8C obediuntci.SihæclegeretincreduLs Judaeus aut Gendlis,nonne poftet fimili procacitate(quali nunc nobisnbsp;Üludunt increduli Lutherani) dicererNunquid aures habüerunt,8inbsp;Uerborum Hebraicorumintelledum, uenti amp; mare, ut audirent acnbsp;obedirent fic imperantiC Quantum uero poisit uera fides,pulchf r-dmededaratOptatuSjEpifcopus quondam Mileuitanus, adueriusnbsp;Parmenianutn Donatiftam, tribus praccipue exempliSjCx Euange-lio*utpoteMulicris Chananeæ,Centurionts,8cMulieris fluxumnbsp;ünguinis grauiter padentis» Hunc ego Autborem nuper,Dco pro-Pido,inuentum,ex Bibliotheca Cufana,in lucem produxi» Terdo,nbsp;^urfus illudit nobis incredulus ifte Concionator,8C ait»

Qjiaßucrofalautaq^ualiberutn habeatarbitrtumjîcuthabef^^ hommesßtumßt in eiits poteslate, an ueht nec ne Dtabolumnbsp;^pellere amp; aliafacereßuper qwbns adiuratur^

Sed aucarumprædicatorifte (udappellabateumD^Ioan.Eckius, Increduli C^oäifsimus Theologus 8C Philofophus ) qui per hærefim fidem^^^’^^“^**nbsp;3^tttifit,non intelligit.quia non credit,atcendi hic non propriatn uir-temöCnaturamfallsamp;aquæ,fed uirtutera fupernaturalem,quaninbsp;habent ex inuocatione omnipotentis Dci,et per nomen leih Chrifti,nbsp;^odetiam Diaboli credunt( ut ait S. Jacobus) contremiJeunt, i4cob.2,nbsp;Hane autem uirtutem non intelligunt nec fentiunt infidcles hjretid»

I^iafcriptum eft in Efaia : Si non credidcritis,non intelligeds.Etin Ep.?* Füangelio legitur de ipfo Domino,fecundum MatthgumîC^od innbsp;^tria iua non fecit uiriutes multas, propter incredulitatem eorum:nbsp;^inetiamapertius apud Marcumlegitur,quod non poterat ibinbsp;uUam facere,aifi paucos infirtnos impofids maoibus curauit.

-ocr page 320-

APPENDICIS PARS PRIMA

«7» mirabatur propter i'ncreduKtatem eorum Jtenl,Cutn diTcjpuIi eiu* non pofTent Lunaticum curare, amp; à dætnonio liberare, inteiroga*nbsp;uerunt lefuin,quf dæmoniutn xllud eiecit,Quarc nos non potuifflU^nbsp;eqccrecDxxit illi's leCis: Propter incredulitatetn ueftram. Nemonbsp;tur tniretur, quod apud incrédules hæreticos benedidio (âhsnbsp;bent fal^^ aquæ non earn habet utrtutê,quam habet in Ecclefia Catholicajqo^nbsp;aqua bene be boe propter increduIitatemeorum.Vndc fît adhuc hodie in B*’*nbsp;dicta apud hemia(ficut narrauit mihi oliminfîgnis Condonator Mifheflß^*nbsp;fedas. Nicolaus Pufeherus ) quod aqua benedida apudfchilmaticos n^Onbsp;habeat ibi uirtutem, fîcut apud Catholicos ? Quarc aliunde afFo'^*’’^nbsp;ad illos, quia in templis eorum fiat ftatim putrida ôd fatida, finbsp;fuerit à Catholico làcerdote benedida.De qua Gne benedidiond^nbsp;EpifioU 1. (crfpfît S. Martyr Alexander Papa I. Aquam fale conlperGmp^nbsp;pulis benedicimus,ut eacundi aiperfi/andificentur purificenii’^*nbsp;Quod omnibus Geerdotibus faciendum eflê mandamus.NaOî*nbsp;N«nM9» einig uitulæ afperfus fanguine, populum fandifîcabat aicjnbsp;bat:multomagisaquafaleaiperG diuinife^ precibus Gcrata,p^P^'nbsp;lum Godificat atlt;ç mandat, Ecee S. Martyr,ritum hunc(queninbsp;uus ifteChriftianus, poft totfæcula impium SC Idolatricum di^ynbsp;etiatn feripturæ probac teftimonio,amp;f quidem argutnentonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

feiens nouum Teftamentum perfedius efîè quant uetus,ut aie ftolus» QuariOjNugatur amplius infîdelis Concionatornbsp;bifeç fedudor impius, ait,

Jnßrtpturis tmji^uatn repertrty^uoduttif^Uireßdelii homo pßrit aut attentautrttyâ mundt uf^ tnitio y adturare ullum homtnefff;gt;^Jnbsp;CUiHy Cunt'S tpfe fuertt tn eo cafu ordinarte Domtniif ZTßperior*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Virtus adlt;» At fi quis interrogée Concionatorem iftum,ubi nam fcripti^*’’ ‘ iurandi ere hoc fotîiniutn eius, quod nemo pofsit aut debeat adiurare uIluiJ*nbsp;aturas ina* ininem,nifi fubditum fibi ordinaria poceftate,Quidrogonbsp;nimatas.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poterit C Adiurauit Solem amp; Lunam lofue : Sol ( inquit )

Gabaon ne mouearis,Slt; Luna contra Hailon, Quid quaefo nbsp;nbsp;nbsp;y

lofue w. pot^ftatis in Solem ÔC Lunam habuit lofue C CLuis dedit aurcs^®^ Lunx^ut audirent 2lt; obedirent uod SC Imperio hominisnbsp;Et quod amplius eft, ita fubditur in textu ? Non fuit antea amp; P®*nbsp;tarn longa dies,obcdiente Domino uoci hominis,amp; pugnant^ P^nbsp;Ep*j8. IGael. Cunque obijeeretur contra hocilludEGiæ, quodreue^'^nbsp;fit Sol X.IineiSjhocque maius efle miraculum diceretur, quàmnbsp;Sol ftetcrit. Rclponium lcgitur,quod illud fadum fit ad iufluninbsp;tieut, p*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem ad uerbum hominis. Dirac præterea, fi poceft,

cor ifte, Quo nam iur e fubiedi fuerint call, uoci Imperio fc*^ teftaci Moy fi, quando dixit eis, Audite cali, quae loquor ?nbsp;dixit idem zTeftesinuocohodiecalum SC terraai » EtinEuaO^nbsp;potcftatisordiuariaehabiMt

-ocr page 321-

DE IMPIO LIBELLO TRïqAMI,


ttjfus fattiorc faiptutn cft, Rex Reguin, Si Dominus dominao-tium) impius PontifexCaiphas,quando dixit ci,Adiuro te per DeuniuiuumC Etquodlonge atnpliusamp;clanuscontrariumcfthuicnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Soniniatorisfentcntiæ,inh’uangelio Marei fie habetur feriptum: Quid mihi ôd tibi eft IE S V, fili Dei altifsimi, Adiuro te per Deum,nbsp;ne me torqueas, Nunquid in lefum filium Dei altifsimi aliquid iutis îc4n.nbsp;autpotcftatis habuit Diabolus C At negat hoeipfemet Dominus,nbsp;dicens : Venit cnim princeps huius iï|ûdi,et in me non habet quicc^.nbsp;Quinto Nugatur rurfus, non folum contra fenlîim communeni 2^nbsp;ccrtilsimam rerum experientiam, totiufe^ Ecclefîæ pradicam : fednbsp;etiam contra Euangelium 2lt; uerbum Chrifti ipfius, impudens iftenbsp;Pfeudopropheta, dum ait»

Magnam nbsp;nbsp;di^crentta/n inttr ntiracutumnbsp;nbsp;nbsp;bcnedidltonemy

interßmplex^teceptum nbsp;nbsp;adiurattonem, ^^dturatîonem enimfaciunt

Çinput)folummodo increduli ludaiyt?;^ßtper/littoß Chri/lianù

Sed ubi funt hæ nugæ eius fcriptæcNonne ex utroeç Tcftamcn* to produximus iam fiipra multa adiurationis exempla,pia 8C feriptU'nbsp;ris probataC Antiquifsima profeâo funt teftimonia de libris Salo-Uionis in hiftoria Regum. Inter quos numerantur â lofepho etiamnbsp;libriExorcifmorum feu adiurationum,libro Odauo de anciquitati' Antilt;iui,ingt;.3»nbsp;büs.Etenim facra Regum hiftoria fiebreuiter ait»

Loeutus eft quoejp Salomon Tria Millia Parabolas, amp; fuerunt tarmina cius Quincp Millia,S^e.Iolcphus autem clarius amp; prolixiusnbsp;’fia cÔmemorans, hæc quoc^ fuperaddidit. Pr xftitit (inquit ) Deusnbsp;«tiamei,utcontradæmones artena,ad utilitatem hotninum Sieoxnbsp;nini curas edifccret, Et incantationes inftituit, quibus ægritudinesnbsp;foleant mitigarû Modum autem Coniurationum, quibus obftridinbsp;dæmones , ne denuo redeant, effijgantur, inuenit ? Et haee curanbsp;haâcnus apud nos(inquit)multum præualere dinoftitur» Vidinbsp;«Him quendam Ekazarû de gente noftra : prælênte Veipafiano amp;nbsp;«iüs filfjs Si Tribunis,alioquè fimul exercituieurantem eos,qui àdp^nbsp;tnonibus uexabantur» Hæc Si id genus pluralofephus» Quibusnbsp;^ftipulari uidenturin EuangeliohæcuerbaChriftiîSiegoin Becl-2cbub etjcio dæmonia, fîlrj ucftriin qnoefjtiuntcldeo ipfi Indicesnbsp;ueftricrunt. Siautem ego infpirituDeicîiciodæmonesjîgiturper-Ucnit in nos regnum Dei.Sic»


b h fed

-ocr page 322-

X9» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;APPENDICIS pARS PRIMA

fed antiqua Ecckfi^ traditione,quâ ab ipfo Chn'fto Apofloïise/o^ accepitjamp;pcrtotfæculain perpétua praxi amp;confuetudine obkr-'nbsp;uauit 4 Etenim Chriftus conuocatfs XII. ApoftoIis,deditiH s pote^nbsp;ftatem fpirituutn immuDdorum,ut eficcrenteos,amp; curarent omminnbsp;languorcm.Poftpafsionem autemluam afeenfurusad Patrcmji«'nbsp;rum dixic generaliter. Signa aut em eos qui crediderint hæc fequf n*nbsp;turtln nomine meodaemonia eqcient.Hincin Quarto Concilianbsp;Carthaginenfi(cuietiattiS. Auguftinus interfuit) ftatutum eftiönbsp;DiH i ift De«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u«rba. Exorcifta cum ordinatur, accipiat de manu Epiftopi libd'

cretisc.Exort lumj'n quo feripti funt Exorcifmi, dicent« fibi Fpifcopo : Accipe ctjia, commenda memorise, habeto poteßatem impenendi manu^nbsp;fiiper Energumenujfiue baptizatum fiae Catediunicnû.Ethæcfbrnbsp;ma ôiconfuetudo ordinandi Exorciftas, hoc eft, AdiuratoreM^nbsp;huehodicobferuatur inEcclefia ab omnibus Epifeopis Catholif^'nbsp;Quo igituriurepraeiumitTrigamusacperfîdus ifte Presbyar/oO' jnbsp;tra tot Euangelq 8^ omnis Ecclefip iura 8^ teftimonia, fuadtrenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

deceptae ac male fafcinatæ plebi,ne obediat mandate Auguftc quod INTERIM uocantjCoquodineoantiquahaecEccldi^nbsp;conluetudo approbatur, 8d aboleri prohibctur* Sexto, Icerun®nbsp;fine uerbo DeiblatcratNugator iftead plebemftdudam,!^nbsp;uerba.

Diaholum aâturatiâo uultcogcre

y ù facit eum

O' ucracçjn tancluam tiis turandumjeruet. Clÿi (mm dicjt te;,is non amplnis dtcit^ niß^^ßtcio te lurare, aut luramentum atenbsp;aut admoneo te tui turamentt, Etfaatper hoc Cbrißum mendacein,tAfi'nbsp;quam M tmuriamfecerit Diabolo^ ubi dixit eum eß mendacem. Stnbsp;niendaxe/i,nullumßeruat turamentum^

Deceptor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Germanicus iftc Rhetor fatis callidc, ad dedpiendumij”'

plebis. nbsp;nbsp;perirum uulgus. Sed malignefallitjdum ueris falfa permifcet,

mentis fuis ueraex ftripturis interferit.Quod indoâi Eaici no in^^ ' ligunt neep confyderant,lêd temere credunt abfc^ iudicio, fal/adbi^^ jnbsp;«ius fermonibus irretiti 8^ circumuenti, ac ftatim fcquuctur

Prowerh 7gt; fom hoeferiptum eius. Skicut ftriptum eft in Proutrbqs de ftuho’æ uene,qui garrulam 8C uagam quienTqjimpatientem fêquicrr ni'd'nbsp;tricem, qùafi bos duâus ad uidiraam, 8lt; quafi agnus lalciuien®,nbsp;ignorans, ÔC nefeit quod aduincula ftultus trahatur, donee tran-*’^nbsp;gatiâgittaiecureius :VeIut fi auis fcftinct adlaqueum,ôlt;^ neicitnbsp;depcriculo animæilliüs agiter. Verum quidem eft, quod ChriHi^nbsp;IMendacia D’solo dicit ; Mendax eft amp;C pater eius, Rcl qua aunmnbsp;de Diabo*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utrba, non feripturæ, fed deceptoris commenta

lo Vbi cnim feriptumhabetur, quod adiurans Diabolum/acitjt nrobun*

-ocr page 323-

DB IMPIO LIBËLLO TRiGAMT,

195

piobutn amp; uçracemçQu j item fcriptura dieft, quód Adfuro te nihil aliud fît,quâm facio teiurarc, aut iur amentum à te cxigo,autadmo-neo teiuramenti tuicScd nee illafuntfcripturacuerba,Chriftum cflènbsp;ßiendacem,quod dixit Diabolum cfle mendaccm,Necifta,Simen*nbsp;daxeft Diabolus,oulîum iuramcntû feruauOmniahje fraudulentanbsp;hint figmenta peruerß ôd in reprobu (cnlum dati Sophij[læ,qui Magt;nbsp;gt;eftaniuæpræclaramamp; haftenus obferuantifsimam ciuitatemma-oifefte rebelIcmjSd Ordinationituæ fèditiofc contradicentem facerenbsp;^upit:Qui breui ueritatis unico diélo (Diabolus eft mendax) tot ad*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tnifcet ÔC pallfat fophifmara falfîtatis. Nemo cnim Catholicorû adiugt; rat Diabolum.ut eum fadat probum et ucracem/edut Deo fubfit,Ô^nbsp;imperium eius agoofeat. His enim amp;C fimilibus uerbis uexatur,incregt; Quomo-patur amp; flagellaturinExôrcifmisnoftris.ErgomaledideDiabole, do exord-recogiiofce (ententiam tuam, da honorem Deo uiuo amp; ueroî zatur Dia«nbsp;Da honorem lefu Chrifto filio eius 8lt; Spiritui fando, recede ab bolus^nbsp;hocfadtiulo Dei,amp;cJtem,Exorcizo te immunde fpiritus,in nominenbsp;Patris.amp;lFiIrjA Spiritus fandï, ut exeas amp; recédas ab hoc famulonbsp;Dei N, Ipfc enim tibi imperat, maledide ac damnate, qui pedibusnbsp;fuper mare ambulauit,amp;: Petro mergenti dexteram porrexit. Hi funtnbsp;ffficadfsimi Exorcifmi noftri,quibus infultamus amp; increpamus,atcpnbsp;cxpellimus Diabolum quotidie quando baptizamus* Quin etiam Redens exnbsp;fcio facerdotem Catholicum in confinibus Poloniae,mihi familiarif cmplûExgt;nbsp;fitne noiü,qui cû non haberet Itbrum Exorciimoru alium cum,qui orcifminbsp;Uulgo Agêda dicitur,ufiis eft fiduiialicer Exorcifmis^quibus circaBa- Catho-ptizandtfs utimur,0: per cos liberauit iuuene quendâ fuç Parochig,nbsp;cui propria mater ita maledixerat,ut à Diabolo obfeflus,uerfus fue^ dotem.nbsp;*¦!£ in Rirorem.omnibus uicinis ei compaticntibus,8c opem Exorcif-*tîiàfùopaftoreflagitantibus,Fada (unthæc ante Sex annos,dumnbsp;^¦«fiderem Vratislauiæ,8icollatioillius Ecclefîæ Parochialis ad iusnbsp;*neumpertineret. CLuid obfecroeffecerunt omnesLuihcrani,quinbsp;Bxorcifmos contemnunt amp;i. calumnianturC Hicautem facerdos.quianbsp;habuit fidem, potuit uiolentum ab obfeflo iuuene expelkre Diabo*nbsp;lum ? luxtaillud Euangelq : Omnia pofsibilia funt credenti. Hsere-ticis autem propter incredulitatem eorum,nihil talium effeduumnbsp;conc«ditur,utdidumeft fupra. Ncc admittimus confidam expofi-tioneiUjdeadiurando, quod nihil aliud fît Adiuro,nifî facio te iura-•^Cjaut iüramentuni à teexigo,auttui teadmoneoiuramenti.Vbinbsp;^nim habetur in fcripturis hæc expofîtio C CL.uis autem exigat iura-


dixit:

-ocr page 324-

'APPENDICIS PARS PRTMÄ


Î94-

cant.i, dixittAdniro uos fih’æ Hicrufaletn per capr cas ccruof^ caöiporun^ Nee S. Briedus Epifcopus ab infante 30, dierura, quando dixit eJînbsp;AdiurotCjUtdicasGegotegenuijÔ^c. Itanecîifale aut aqua exorciquot;nbsp;sataiuratnentum requirerc necefle eft,utfalfauult expofitio Det^'nbsp;ptoris.Ncc opus eft,Diabolum femper 8lt; in omnibus diflis fui^nbsp;mentiri, licet rede ac uerc nicndax à Chrifto didus fit » Non enin'nbsp;mentituseft, quâdo dix tDomino :Tu es filius Dei, S)i.c, Septimo,nbsp;Prowcrt.6. Filius ifte iofidelis,perfide contra uerbum Dei dimittit legera raatd^nbsp;fux: tanta (âne cum impietate, ut longe petulantius ac tnaligniu^»nbsp;Genef.^.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fgeie Cham patri (uo, conetur matri (uæ uerenda detegere,^

per fcekratas calumnias airjs illudenda præbere atcç exponere. PtOquot; indemeritoacueracitcr contra illufbrcs amp;cachinnatoresilllt;3s,ip‘^nbsp;cum Dauid conqueri ac dicere poteft ï Filij alienf mentiti (unt mih*'nbsp;alieni inueterati funt,amp;S daudicauerunt afemitisfuis . Etnbsp;patientifsimo Iob:Nunc auteoi derident meiuniorestcmpore,fi^*lnbsp;ftuïtorum amp; ignobilium, Si in eorum canticum uerfafum, 8C

p'em meam confpuere non ucrentur. Ait ergo»



Hacc ifte» nbsp;nbsp;At fi quis infpiciat uerba Exorcifmi,nihil horuin


ßluatoris noftri lefu Ghrifti, (uper creaturam Glis aquæ,üt tem contra immundos (piritus accipiat,non per Jouem autnbsp;aliofue deos falfbs amp; alicnosrfcd per Deum uerutn 8^ per inuocaf*^,nbsp;nem Ie(ii Chrifti, cuius nomen eft (uperomne nomen, ut in «o*’’*'nbsp;ne eius omnegenu fledaturcoeleftium, terreftrium inftrnon^’’’’nbsp;Pljil.1,. ut ait Paulus Apoftolus.Cui colbnatPrinceps Apoftolorûnbsp;A(ï*4» ita dicens : Et non eft in alio aliquo (âlus ï Nee enim aliud ncniet^nbsp;fiib coelo datum hominibusjn quo oportcat nos Gluos fieri.

-ocr page 325-

DE XMPIO LIBELLO TRIGAMI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î95

tbeutti : Sandifîcatur cnim per ucrbutn Dci 2lt; oradonê, Itaenim att Alexander l, Papa fupradidus. Si Paie afpcrfo per Heiifscum Pro* Epifloîa ».nbsp;phetam,ftcrilitasaquæfanataeft: Quanto magis cliuinis prccibus *’^^Sgt;**nbsp;Pacratus, ftcnlitatemrerum aufert butnanarû,^ coinquinatos Pan-lt;^ificat, atc^ mundat amp; expurgat : Et caetera bona multiplicat,amp; in-fidias Diaboîi auertic, età phantaPmatis uerPutfjs homines defenditCnbsp;Anuero huic Martyri 2lt; Pontifici Dodifsimo no plus credendumnbsp;«ftjfcripturas alkganti,quàm huic Apoftatæ,Pcripturam Pacram pronbsp;Puaimpictate maligneperuertenti.Nihileftigituribi IdoIatri3C,Pednbsp;ubieçreligioPa nominis ueri Deiinuocatio, Sicut ex lohelis prophc' loheLünbsp;tiadocct idem ApoftoIusrOmnis enim quicûeç inuocaueric notnennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘°*

Domini,Gluuscrû.Itaenitndocct nosDcusipPe per PPaîmiftatn, dicens:Inu«camc,amp; honorabis me.ltac^ Pacerdos ÉxorciPœumfâlisnbsp;Si aquæficexordûur.Adiutoriumnoftrumin nomine Domini,quinbsp;fecit ccelum Si terram . Exorcizo te creatura Palis per Deum usïium,nbsp;per Deutn ucrum,per Deum Pandum.Quæ cft,rogo,hic Idolatria;nbsp;Addit exemplum HeliPæi Prophetæ ex Periptura Pacra î Per Deumnbsp;(inquit) qui te per HeliPæutti Prophetam in aquammitti iuPsû,ucnbsp;faiiaretur fterilitas aquæ t Ea autem fanatio non tribuitur principali*nbsp;ter uel ipfi Prophétie,uel naturæ Palis, Peduirtuti diuinae.Sic cnim aitnbsp;Propheta : Hæcdicit Dominus, Sanauiaquas has,Ôd non erit ultranbsp;itîcis mors nec^ fterilûas.iuxta hoc exemplum Pacerdos Pal per Deumnbsp;exorcizat Slt; ait. Vt cfPiciarisPalexorcizatusinPalutemcredèntiutttjnbsp;fis omnibus te Pumentibus fânitas animæ amp;C corporis,SC effugiatnbsp;atej diPcedat ab eo loco, in quo aPperPus fueris, omnis phantaPia 8dnbsp;nequûiaac uerfiitîa Dtaboheæ fraudis, omniPep Ppiriius imuiundus,nbsp;adiuratus per eum,qui uenturus cft iudûarc uiuos Slt; mortuos,amp; Pg*nbsp;tülum per ignem, Amen. EcccinGlutê credentium exorcizatur Pal,nbsp;üt effteax fiac,non ex natura lua,ncc ex merito adiurantis : fêd ex uir*nbsp;tüte Dei omnipotcntis,per cuius nomen adiuratur, Quêadmodutnnbsp;ftatimadiuncta teftatur orano.nbsp;nbsp;nbsp;Sic 86 in ExorciPmo aquæ ait Pa* Exorci'P

cerdos : Exorcizo te creatura aquæ, in nomine Dei patris omnipo* in«s aquç, tentis,Slt;^ in nomine lePu Chriftifilrj eius Domini noftri, 8lt; in uirtu*nbsp;te Spiritus Pandi : ut fias aqua exorcizata, ad effugandum omnemnbsp;poteftatem inimici,8^ ipfijm inimicumeradicare amp;S cxplantareua*nbsp;leas cum angcîis Puis ApoftatitisîPer uirtutem eiuPdem Domini no*nbsp;ftrilefiiChrifi.i,qui uenturuscft iudicare uiuosamp; mDrtuos,amp; far* p.y ,nbsp;eulum per ignem. Amen. Quanta efe igitur Apcftatici huius fa-eerdotis,quihæcomnia fîmul tû Mifia amp; Pacro CanoneçalumnÇoPenbsp;teprobatjimpictas et blafphemiaîdum non ueretur nobis exprobra-fe Idolatriam quod ita inuocamus nomen Domini, quod tremuntnbsp;«iam impia Tartara. Idcp facit per nieras calumnias, öC Pophifticasnbsp;argutias,fînePcripturarumauthoriiate.Non enim ex Paleautaquanbsp;b üt) Deum

-ocr page 326-

* APPENDICIS PARS PRIMA

Dcum facioius aut ChriAum, fêd per orationetn Si ftiuocariofl«*^ diüini tiomitiis, petimus benedici èC Gnctifîcari iftas creaturas,utnbsp;km uirtutem,quam ex natura non habentjper omnfpotentiam 0^nbsp;accipiant.’Non fane,utabnegetur aut éxdudatur ibi Chriftus, Si b‘nbsp;atep aqua pro Chyifto habeantur, aut in locum eius fùccedant,nbsp;(celeratilsime nobis falfo imputât iflc CalumniatorjSed ut Chrift*J*nbsp;ipfe principaïis fit fânâificacor,et ciufmodi eïRduum operator,hi1^nbsp;treaturis ita pet nomen fuum fan â.‘fîcatis,utatur ut inftrumentisnbsp;minifterium ßcerdotis, Sicut enim uere dixit de eo loanes Baptfft^nbsp;lodrt.!. Hic eft qui baptizat in Spiritu fando * Ita nos quoc^ rede credim*^

Si dicimus:Hic eft qui fan dificat huiufmodi creaturas per uerbum orationem»Vtitur aut ex bonitate fua, non ex necefsitate, f)fccnbsp;turis Si minifterio Glt;erdotis,ficut Si in Baptifhio facit. Refcrip^^nbsp;ExempIS olim Plinio fecundo Traianus Impera£or,Non eflè fiiorum temp^nbsp;deTraia. rumjrecipcre delationcs contra Chriftianos.fine inferiptioneno®^nbsp;no contra . .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r r\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ i i i

Calumnia« ’ll® eius, qm dderret aut accufaret. Quanto minus debet, oblet»*'» tores.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuorum elle temporum, O fortifsime Imperator Si Rex Cathol/^»

utpermittasinecfublmpcriotuotamnefarijs Caluniatoribus, w’'* fediiiofosimpfofcpSiblafphemosIibclIos acdere. Si in uulgus fp^f'nbsp;lent. 14. gere.’Quibus deferunt Si pala'maccufantàtcçcalumniofe criniiD^^*nbsp;tur,noncertos Chnftianos priuatim:fed totâEccIefîam Catholft^’’^*nbsp;Si cuea Chriftu fimul et Spfritu fandu,qui cu ea manêt ufiç innbsp;ffculi,aclt;j adeoin^ternmiuxtauerbaipfius Chrifti,in Euangelionbsp;gj “praianus perfecutor et hoftis publicus Chriftianoru,flöl^^nbsp;patijUt delator in oeculto abfqj nominis fiii infeription e certesnbsp;ret Chriftianos, quibus tarnen propter diuerfam religionem inf^*^nbsp;fiisimus erat : Quanto magis pertnittere non debet Maieftasnbsp;palam aceufêtur tota Ecdefia Idolatriæ Si bJafphcmiæ in aoti4‘’^ *nbsp;fimis ritibus fuis,quibus etiam fiib Gentilium Si Idolatrarumnbsp;Dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tio ufa fuiiTe demonftratur. Auguftinus uir pfjfsimus et dodifsiD^^’*'

ChdSno Donatiftæ Jonge minus peccarent in Ecclefiam, quam faciu^^ tû offïciîï. Caluminatores iftifed tioGfsimi: in multis tarnen epiftolisnbsp;Regibus Si fæculari poteftati, efJe illorum officq, hanticorutnnbsp;eaJamofqi rcprimcrc,ne tantis cu fcandalis Ecclefiae fide oppugn^®,nbsp;3vlt;j,4.c.Non Noninuenitur(inquitad Vincentium Donatiftam)exemplun’’^nbsp;inuenitur.nbsp;nbsp;nbsp;Euangdicis Si Apoftolicis Jiteris, aliquid petitutn a Regibus terf

pro Ecclcfia,contra inimicos Ecdefîæ.Quis negat non inucniri^®* nondumimplebatur ilia prophetia. Et nunc Reges intelligite : ti*nbsp;ditnini qui iudicatis terram,Sic. Quomodo ergo Reges fet*nbsp;uiunt Domino in timore,nifi ea quae contra Domini iufla fuerint,religiofa fèueritate pro-hibendo atej pledendoC

-ocr page 327-

ÖE IHPIO LIBELLO TRÏQAMt

T)è Confecrattonc Chrijmatfs ^leiJan^i,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IL


. _ ----

hem óó Græcorum SC Latinorutnconfiictudtncin, poft aftuenptum Presby ceratü,nubcr€ aufus cft, amp; qi«dem in tarn ccîebr/^CæfarjIra*nbsp;perfj tui ciuitate, iutnmo cutn ftandalo populorum, non iïïius tan*nbsp;turn ciuitatis quantumuis populofæ, fed aliarum quoep non pauca^nbsp;rum ciuifatuni.qug inani,uelucprædpuam,amp; quafi oculutu 2lt; fpccu-lurn atlt;^ cxempluni, propur præclarani Rempub. à maioribus pijsnbsp;Ätep Catholkis iâpienterinftitu£â,opibufcç Slt; eSmertfjs adauóam,nbsp;habcnc et refpiciunt.Nupfit autcm non femel,ncc uni tantû uidü^jfednbsp;pluribus,propter diuitias earn magis (ut dicuntplurimi) propternbsp;procreandas ex eis proles. Et ea in re Moibano longe deterior eftnbsp;«xccrabiliorcß,qui uni nupfit, ex qua proies multas fufeepit. Nupfitnbsp;tatn«n ôi- ille tandem, uiduarum opibus bene fuftarcinatus,cuiuf-dam M-cd’ci fîiiæ uirgini, ut exiftimabaturjneep tarnen fine auaritignbsp;ni(pt£ione:Nam amp; Medicus illc diues erat, Refpondi aût de faitsnbsp;Siaquæbcnsdiâione aliquanto prolixius, quia inalijscontra INTER. 1M æditis libellis, non uidi tam multas amp; atroces calumniasnbsp;bîafpbe£nias,quâtas effùtiuit Apoftatic9 ifte Presby tcr.Breuiusnbsp;^Stad egtera refpondere ftudehp,quanm Deus dedcrit.Potcrunc n» ‘nbsp;*^ulta,qgt;jæillecontra caeteraloquaciccr obqcit, exlupradidtsfacilenbsp;^onfutari.Nam tnaior pars eorû.quæ ille contra Chrifnia 2lt; Oleumnbsp;fanôum ab Epifeopo conlècratum nobis exprobraf,tanqj Idolatrii anbsp;«tblafphemajana fupra funt difcuffa.atcç eciam paulo ante reproba-U, in fjfce libellis, quos contra Caluinum 8^ Melanthonem fcripfî^nbsp;Öeijs igîtur non uideturmibi opus hic eflé longaconfutationefo-phifticorum illius argutnentorum. Ait primo fîc.

Satisprofe^o/îultum eflyadiurare QleutfîjCUtnpotttis deberctEpif' copiis adiurarcJDiaboluni utdifce:derct:^diurataute)nQkum;,^u^d

reßi^vrenon

l^efpondeo. Laicâle hoc argumentum nihil aliud eft,nifî hvma-f Virtus uet »lumfiotnentumfine omni uerbo Dei. Nos fupra multis exfcripiügt; binbsp;fautriufqpTeftamenti exemplis probauimus,in Exorcifmisnbsp;nbsp;bene *

diâionibus noftris pofle nos alloqui adiurare, non foJum losöihomines,qui uerba intelligunt, fedetiam irrationales£gt;iina-‘lilüatas feu niutas(ut loquitur irrifor ifte )crcaturas,qualcs funt Sal,

-ocr page 328-

195^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;APPENDICIS PARS PRIMA

aqua,olcuni,cercus,herbæ, Quatnuis autemres huiufinodi'fl^ loqui,nec refifterc poflunt per f«fe,ex natura 8ó propria uirtutc,!^*'nbsp;bolojpoflïint tarnen ijs uti homines,ut (andiGcatis per uerbumD^*nbsp;etorationêf tcfte Apoftolo )inftrunientis, quibus per inuocatioD^nbsp;tremendg Trinitatis falutiferi nomiois lefu Chrifti,impercntPf'nbsp;monibuSjUt excât, SC nihil noceat fraude amp; malitia fûa, uel rebus Wnbsp;landificatis,u«lhominibus,quoruni ußbus in lalutem rcs iftaeappï^*nbsp;Jacob. U cantur,Nani 2lt; Dg niones credunt ÔC contreniifcunt,ut ait Icriptuf’»

Ait Secundo» Criminaturprteierea i^diurator Eptfcopt^ bonlt;i^ crcaturam Dei^tatKluam â JDiabolo obfeJJatn.Si autem oleum obfifi^nbsp;ejjetytmmundum foret et tam mtindïs^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bbetiter uefci aut utt^^

A D' bo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oleoytnc^uoradicesegijjet autradicaljèt Diabolus^

lus pofstt nbsp;nbsp;nbsp;Refpondeo.Fundat quidem improbus illufor iftc,hoc

effeinoko. gutnentutn fuum fuper hocuerbo Pauli ad Titum : OtnniatnuO^ mundis,Sed nequiter omittitclaufiilam alteratnftatiniiùbiêqu^^'nbsp;teni,qu3e fie habet îlmmundis autem nihil eft tnundutn » Quafll^’jnbsp;cnimoleum ex creatione Dei,bona SC mudacreatura eft*luxtajl^^^nbsp;IcripturaetEtuidit Deus cunda qux fecerat, amp; eraotualde bo^'nbsp;Tanta eft tarnen fuperbia Sc malitia Diaboli 8c omnium imtnuO^^*nbsp;rum fpirituu, qui à Deo apoftatauerunt,amp; peisima scmulatiofl^^^*nbsp;nis Dei operibus aduerfantur, ut omnia, fi poftent, corrumptf^^nbsp;M4r.y. ininiundafacere,atlt;^inuadcre ô^occupareuellent* Quemadi’’^nbsp;conftatex Euangclio, ubi Chriftus ab une homioe( quiuf’^nbsp;melior cft,quamuclcentum aut millegreges porcorum. luxtanbsp;üatth. «tf. uerbum Dei:Quid prodeft homini,fi lucretur mundum uniutrfi^^’nbsp;animæuero fuæ detrimentumpatiatur, äutquamdabit honio^^®*’’-mutationem pro anima fua^cxpulit totam legionem Djmonu, 4^”nbsp;deprecabantur cum,ut pertnitteret eos introire in porcos,Aitnbsp;textus Euangelij jEt conceisiteis ftatim leius, amp;exeuntes ipit’^nbsp;immundi introierunt in porcos,nbsp;nbsp;magno impetu grex pr£pdp^^^

tus eft in mare ad Duo millia, 8«^ ftjfFocati funcin mari. Si igitur ta cupide inuadunt immundi 8ó maligni fpiritus homines amp; iunttfnbsp;ac pecora, ubicûq? eis hoc a Deo permittitur : quid mirû,fi

amp; cæteras res inanimatas intrare,00 fua immunditia conijaurcaft Benedi.» homitiisdetrimentupercupiuntC Piaitac^SCreligiofacftnbsp;dio cibi amp;: j('cQ,.uni ab antique confuetudo, ut cibum amp; potum iumpturi,pjnbsp;. ? mittant benedidionem per inuocationem diuini nominis,utirti

S^Chryibftomus,amp; adhuc hodie in Monafterijs prsemittifolctb Multi). Tom, pa benedidio:Oculi omnium in te fperant Domine,^nbsp;* Pfrl.14.4, dasefeamillorum intemporeopportuno: Aperisiumanunitua

* impies omne animal benedidione.Gloria Patri ÔC Pilio,ÔCcgt; hæcin tota Germania,ante Lutheri Diabolicam Tragadiatn,g^.j

-ocr page 329-

DE IHPIO LIBELLÛ TRIGAM

val/s oninium,non.folum apud Princrpcs Si (âcerdoces^uerum «tiani apud Mercatores amp; omnem plebem Catholicamjaudabilis amp; pianbsp;confûetudOjfuQiendiciburn 8ôpotuni,«utnbcncdiâione SC gratia-futn aflione. Nam ÔC de primis Chrifti difcipuh's Iegittir,quod fura-pfen'nt cibum cû exulratione,et fimpHtitatc cordis laudantes Deum»nbsp;Et Paulus CoIoHenfîbus præcepit, ut omni’a quæcuncç facerent innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,

lïerbo aut in operc,omoia xn nomine Domini noftri Icfu Chrifti fa-cerentjgratias agentes Deo amp; Patri per iplum. At Lutheranis,qui Hæredcis otnnem benediâionem,quantumuispiam amp;aniiquam,irrident, omnta im*nbsp;contemnuntnbsp;nbsp;aboient, merito timendum eft illud Apoftoli : Im- mûda funt,»

niundis autcm nihil eft mundum.Et ficutin fudam Ifchariotamcum buccclla panis intinfti introiuit Sathanas, ita amp; cum cibo amp; potunbsp;(qucm neqj fîgno crucis muniunt, necp per nomen lelu Chriftinbsp;benedicuntjfedfîcut porei adharam,itaipßadmeniamfinc benedi-ftione ÔC laude Dei irreligiofe accedût,amp; rcfeöi fine gratiarû aôio-ne recedunt ) intret ia corda eorum Sathanas, eu uniueriîs legioni-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

hus fuis.In peccatis enim luis, omnibus porcis immundiores exiftût,, ficut dixit de iIJis fuis difcipulis Lutherus, qui per nomen Si dodlri*nbsp;nam eiusin feditiones afti intumultu rufticorum, miiere occifî innbsp;Sternum perierunt. Ait Tertio»

,^^nphus extendit fe i/la adiuratio adhoc^, ut oleum i/ludoperetut ^¦e^iCiatyUtifyi^uieoinunguntur;, carne JpirttußUj Deißantnbsp;^tmißtonctn peccat(yrum reaptant

Rcfpondco hic,fîcut fuprade fale amp; aquabenediâarefpoûdtHaôc Sanâifîca-^ivtütem nonhabere oleum ex feipfo,autnatura(ua,fedexcon(êcra' tio Old. none ôô benedictione Epiftopi, qui (antftificat illud per uerbum Deinbsp;orationê»Si enim Ifaac ucre amp; efficaciter benedicerc potuit lacob,nbsp;filio Rio fupplantatori fratris fui,utis, qui ei benediceret,benedidus erw/iî?»nbsp;^flètjlicet ipfc deceptus eftet per errorem, dum pro EGu benediccrétnbsp;Ucob: Quanto magis poteft CathoIicusEpifcopus,adbenedicen-dum et confecrandû legitime ordinatus,efBcaciter benedicere Chrifnbsp;nia S£ oleum fanétum,ut iode inuncti benedicantur SC Gndificenturnbsp;Peromnipotentis Deiuirtutem, amp; inuocationenominis leiu Chri-fti.Sicut ad Philippenfcs ait ApoftolustOmnia poflûm in eo,qui menbsp;confortât, Longe enim maior eft Chriftus,quàm fuit Abraham autnbsp;lGac,liccthoc non crederent increduli ludæi» Quibus profetftonbsp;^ongepeior,2lt;^ magis incredulus eftperfidus iftefacerdos, nomine lu*nbsp;^hriftianus,qui credit bencdiótionem IfaaCjEpifcopi autem benedi- dæo tna-’aionê per nomen Chrifti amp; Deifaâam non credit,fed irridet,cri-gis incre^nbsp;’^inatur blafphemat» CLuem tarnenlegiflè arbitrer,i|ludanti- dulus.nbsp;H^uni S.Fabiani Martyris amp; {ùmmi Pontificis teftimonium, quodnbsp;^îcconiècrandi ritus nonßtnouuminuentuhominum, autparticu- * * *nbsp;wis aliqua huius aut illtus Ecdefi» traditxQtScd ab ipfo ßt Chrifto cc^

k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apoftolis

-ocr page 330-

JOO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;APPENDICIS PARS PRIMA

ApoftoKs cius,eorumlt;^ fuccelTbribus inftitutus, amp; ad üos u(lt;^ lt;00' tinuata Rrie fànétè ac falubriter deriuatus, amp; in banc ulqi dieioff’^nbsp;Chnfti et uatus.Ec ifta ( inquit ) à fan élis Apoftolis Ù eoriim fiicccflbribus at'nbsp;Apoftolo cepimuSjUobifqi tenenda mandamus ; Hacc S. Romana Ecckfia®^

Antiochena,a tempore Apoftolorum cuftodit: Hscc Hierolblym®' rum 8^ Ephefiriorum tenet,in quibus Apoftoli praefidentcsnbsp;docuerunt, ÔCuetus Chrifma inccndi, non amplius qoa'm uo®nbsp;anno un permiflt;rût,at(^ deinceps nouo frui amp; non ueteri,iubenitsnbsp;docuerunt.Hæc Fabianus Martyr, muîto antiquior S, Sebaftiafl*’’nbsp;licet unoeodemc^ die ab Ecclefia eorum celebretur memoria.At®nbsp;negauerit(ut negaot nunc CaIuinus,Bucerus,amp; confimiles hgren'®)nbsp;hancFabiani effe Epiftolam,credantfaltem Cornelfj Papænbsp;tyris(qui Fabiano proxime in cathedra Petri (uccefsit)ucrba, quac*^nbsp;Eufeb.hiil. Echifloria. Ecclefîafticarécitât Euftbius,de effeâu huius SacraincOtt.nbsp;Hff.nxc.j}. Addie etiam hoc (inquit ) quod idemipfeNouatus, in iuuent®^^nbsp;fpiritu immundo uexatus fit : Et cum tempus aliquantum cofutnp^*'nbsp;fit apud Exortiftas,2cgritudinem incurrerit grauem, ita ut defp^ta'nbsp;retur,amp; quod iacensinledo,pronecefiitateperfufiis fit,neerditj“’nbsp;in eo,qux Baptifmûfequifolent,folennitcrimpleta (unt, neefjg®^'nbsp;culo Chrifmatis confummatus fit : Vnde nec Spiritum fanâunUttt'nbsp;quam potucrit promerct i,amp;c. Quis igitur inter Chrift/anostain^*^'nbsp;uis,uæfâousôimodiepfidei eiîèqueat, utiuftius autpotius cred^O'nbsp;dumefiecenfiathuic Irrifbri, Geerdoti perfido amp; Trigamo,nbsp;Gndifsimis iftis Martyribus 8^ PontificibusCCerte non alius,

Ad Tit.h cui per hærcfim omnia faétafunt immundaduxtaillud Apoftoh't^' fidelibus nihikft mundum» Ait Quarto,

ttaßt ex ohßjjo oîeo noutis JDeißliuSypropitiator ßalti^^‘. Qró ergo uelit puerumßuum permittere talt baptizart Bapttßttto^ ƒnbsp;iflaahominatione ttKlwnatus e/lf

Laid peria Refpondeo,utfuprade fale amp; aqua. Sunthæcannis plus quatß^’^ culofe dea gj^j-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Concionatore publice Lasc/s inculcata,^ perfuafa pj*’'

rimis in lingua Teuihonica, qui fallaces Rhetoris et Sophiftp argutias putantefle merura 8^ uerum Euangelium, 8^ nuncnbsp;quoeçcontra INTERIM fortius imprimuntur deceptie,nbsp;latius ia orbem difperguntur,antequam ullum polsit parariaut®rnbsp;poni ueritatis amp; antiquæ fidei Antidotum. Quid igitur boni Mnbsp;inde aut expedari potefi:, nifi nouum CaeGr in Maieftatem t®^^,nbsp;populorum odium, 8c horrenda quæpiam feditio, aduerfum^ \nbsp;otnnes adiutores tuos, tanquam aduerfus hoftes(utipftdicit)^nbsp;Mores Lunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Euangelq ZItaenim longo iam ufu afiuefadi font, ut

theranæ licorum fcripta,quaniumuis uera 8i feripturis confirmata,ne® plebis, re nc^ audtre,ue uidtre qwdem dignaniur, fed mox uifo tim ®

-ocr page 331-

DE IMprO^trSEELO TRiGÄMl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30«

contemptitn Papift/ca uocaot Sc Iddatricä , 01101113111 Wero eorum me miferct uehementerjóó grauiora cis œaîa timeo^noanbsp;poiTum deceptionibusöCerroribus eorum non plurimum condo-lere ucrc ÖC ex animo,quibus olim charus fui,8C ante Lutherum eosnbsp;uicifsim charifsimos habut Non funt igitur haec abominabilia,nbsp;aut poft confecrationcm faâarû »mnianda amplius, aut ab immun-disfpiritibusoccupata aut conCpurcata^multo minus obfcfla,red pernbsp;Uerbum Dei öi orationeni (ut ex Paulo iam fepe dióium cft) (änÄi- R ’s fantfü*nbsp;ficata,utpcr uirtutem diuinac benedidionis, amp; per implorationcm. “ca^pernbsp;oninipotentisDeifiIr),kfiiChrifti,nonfoIumfîntiànda,(êdetiamnbsp;ex ijs inunäos fanäificcnt, amp; ab omni Daemonum fraude amp; fpur-citia cmundcnt ac fanent : Non uirtute quidem liiae naturae, fed pernbsp;nomen eius,qui feiplura pro cis(ut ipfe ait)fandificauit,ut fint 8^ ipfinbsp;fandificati.Si enim in ueteri ;Teftamcnto non folumoleü,fed ctiamnbsp;panes,uafa,ueftes amp; id genus multa, per bencdidionc ludaici Pon- LrMit.24,,nbsp;hfîcisânâificari potuïrunt,utpatetcxplurimis nonfolum ueteris, Nrnjs»»nbsp;flt;d ctia noui Teftamcnti (cripturis : Cur qu^fo landificari non pof HfK 9.nbsp;fint per Chriftianum Pontificem, qui bcnedicit lt;a non in iuo, fed innbsp;Chrifti nomine uirtuteC Si enim cinis uitulae alperius inqui-natos fanäificat ad emundationem carnis,quanto rnagis languisnbsp;Chriftijincuius morte baptizantur amp; inungunturChriftianiçTaû-tutn abeft, ut ibi excludatur Chriftus aut laluator, ficut calumniatUrnbsp;ÖC fingit infidelis Sophifta,

Z)e Conßcrationc OJej Jnßrtnoritm^ Caput JlL

Ro nihilo habentifti Satellites Diaböli j 3^ Ecclefiaè hoftesimmanifsimijtotanimas milèrc fedudorumnbsp;hominû ex hoc mundo,intra triginta iam annos, innbsp;haerefi tranfinifilTein Tartaraadaeternos cruciatus,nbsp;CÛ conteoiptu huius Sacramenti, 8^ multoru alioru,nbsp;côtraconfuetudinêreligioiàm maioru noftrorum,

dummodo ipfi cficntapuddeceptosgloriofi:Pontifcx iiero Roma- Odium nuSjid eft, Vicarius Chrifti,haberef pro Antichriftodta enim odio- plcbis innbsp;futnrcddiditilium,tarn crebrisconcionibos Icandalofiis Presbyter Ro*Pont,nbsp;ifte fuis auditoribus,ut anno fuperiore dixerit una ex fedudis,lè cquanbsp;mente ferre uclle,fi Papa non efièt prior Diabolo, led aequalitcr ma-lus,8i: ad me ipfiim unius filius adolelcens, dixit ante annos Odo,(ènbsp;malle fubeflê Turcp,quâm PapprQuin etiam dcfàcratiftima Maieft,nbsp;ma publice icribcrc auius eft iampridem Sedudor ifte,in hæcuerba»nbsp;Cï^daüt Imperator I^omamis dtcitur^ cum tarnen i^omam nonpoßi'-^tatjuectlluc ajpirareßne quot;Papic conßnßt audeat yfaéîumnbsp;nbsp;nbsp;extrema inRojm«

^t^uitiaßerpentiiyi^ etitsutcar^JctltcetPapa;Ob hocipfum^^ttß^utf perau

c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex


-ocr page 332-

|0gt;


APP6MD1CIS PARS PRIMA


ex ht/ tatft äeddYdti/ órdcuÏt/^^alt^utd contra nequitiam tntderahïetf^ Dominationè R.omanenßum »tutireauderetyUideretur ettamcotraïff^'nbsp;fcratortam Maieélatem dtccre,î^crîires ipfaÇjn(lUit)taJnfatt/ euidcfi^



Haec ille, antcquatn in Maicft.tuam aï’mata (èditione infutrcxcttiö* hoflcs Ecdcfiæ,cÔtra quos fidatuh't Maicft.tuæauxilia Papa,ut ft*’)'nbsp;ta amp; mendax fuerithuius cacari Prophetæ confîdcntfa, quaproffl*'nbsp;ïèrat,nihil amplfus tnetucnduiti cfle pcricuIiiEuentus cnim rd long®nbsp;tâmen dcfiftitàdhuc fêdi'tionum Incentor ifte,nbsp;crc Si cuulgarc, non fblû in Papam,(èd etiâ in M«*^nbsp;icitatcmtua:ut non obediatur uobis in ijs quæ contra Ecckfîa^^’'nbsp;tholicæ ritus èt. Sacramenta ab ipfis (ùntfeditiofe in populosnbsp;fà.Hæc dolenter refero Cæfar,qufa timeo, ne maxirao cum pedt***®nbsp;plurimorum^paucis permittantur nunc tatn impia et feditiofà coo**^nbsp;INTERIM iëripta in Germanise populos late diuulgare,nbsp;8d de Sacramento Extrerog undionis amp; cius olci confeôioneif^P*^’nbsp;omnemHufsicaruœSC Vuiclephitarum impietatem ôC barbad®^’nbsp;totam calumniofè aiminatur Eccleliam. Sic enim ait»



VItertii/ßt^uttur undlio tnßrmorufn ubt orat Epifcopit/ Deuiti^V^ ritUrttfuumßtnduin dt^nctur inöleuinßgtre ati^ coartare tnnbsp;omnes Cuora enumèrat^e abominattones^






-ocr page 333-

DE ÏMPIO LIsfeLLO tRIGAMI. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30}nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

R-cfpóndeo.Nec^ nos ^qnîparanîus oîeutn confccratuttl Spirttui OkS Spirl Undojfcdaflirimuseüpropriavirtuteagcrcfandificanonê t«s fanóinbsp;latem.Okum aütdkimus fanâificandi èi. fanandi inftrumentu fignum.nbsp;Ggnüexternüedcjper Epiko-'nbsp;nbsp;quot;^ïc anonê efficaxfaâû.Id quod

öuageliutn «x fado comprobat Apoftoloru. Rcfert enim Marcus, quod Apoftoli DfmoniamukaefjGebantjCtungcbantoIco muko^nbsp;»gros,amp; fanaban’ur.Et multæ pijc ßgnificationcs Olci côfecrati,re-feruntur à fanctis patribus «n lure Canonico,in Decrcris et Décréta ptrtotum*nbsp;libus.quas (cditiofî ifti fub te Imperatorc PotennTsitno,non fblû rc- Extr^.de/i»nbsp;ijcere bC fcurriliter irridere,fed eu'am ignibus trader« aufîfuerunt, ÔCnbsp;Relus hoc etià in literas referrc nô trubuerût.Quid igitur nÔ audeancnbsp;ta fuperbiVnicornes ifti,fipoterûc ifta oniniaimpunc facercC Ad-ditpractcreaaliamrurfiiscaluinnfam deinuocan'one (andorû, quænbsp;more folito à Catholicis fieri fokt, circa applicationeni Sacramentinbsp;*xtrem2C V ndionis. Et ait.

V Itra bicc otnnia legitur cttant prißina Let ant a circa hanc V nBtonem^ ^binbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomtnatttn inuocantur^ ad orandum pro inßrmo. Inter

lt;luosfanenominätur alt(pii:,(luorüualde incerta ef fanllitagtetnonnulli, ^itinun(iuann nati fuerunt,fed antaltgnisnebulontbus conß^lu

Refpondco. Nihil impieraus habet Iandorfi in cahs.quicü Ghrifto ïnuoratfo Uiuut,inuocatio,ut antea ad longuprobaui SC côiraBulIingcrû Hel- Sandorö.nbsp;’Jttium,cc contra Phil. Melanihone in quibufdä Philippic s.Cfteru,nbsp;longe doäifsiincacefflcacifsime cofutauit hanc in (ànâos Dei iniu-»¦«amjanteannos M. C. ctainplius.côtraueterê Vigilätijhfrefim S.nbsp;Hieronyinus,ut non fit opus hic diutius aut prolixius hac de re cutnnbsp;Sophiftahoc difceptare,qui dicit tant5,ÖC nulla ratione aut fcripturanbsp;probat,q’jod aliquoru, qui nominatim inuocatur, fanäitas incertanbsp;fit : quorunda eciain uita,an unquatn fuerint in rerü natura.Et infranbsp;btiuseandemrcfricat dilccptattonem,ubi forfitan accuratius ei te-lpoodcbitur,fi tantu à laboribus.quibus nuncoccupor uehementiusnbsp;mihilicuerit. Repetitam item iam fæpenbsp;adiicit calumniam de ldolatria,diccnsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tta oportet dhrtliüpro^

pitiatoremcedereyetpeccataremittinonper eiult;fpaßionemortem(p fangwnii eßifione ^fedper linittoneßxtidi olet tVtfanélü oleü loco Deinbsp;Idolüßat. Rcfpondeo,uc antea. N emo Cat holicoru ita facit aut lo-quitur,nenio Chriftu negat ucl propitiatorem uel ßluatore. Nemonbsp;m exdudit,aut Idolum pro eo colic,aut in loco eius ftatuit.Mcrf fuotnbsp;’gitur calûniæ,qu3E neep feripturis neep rationibus ullis autexemplisnbsp;ptobari pofiuntzQpare opus non cft,multa ulterius uerbauel feribe-cfcis uel obftinaiis,amp;^ fua fponte furdis et incredulis opponere, uelnbsp;finefperefipifcêtiæ inaniter eflEundarc,iuxtaeaquf Efaiatnadmonct

1 ’pfe Dominus.Nä 80 Sapiens ait.Vbiauditus non eft, non effundas l Rroioncm. Audacior itatp fàâus, lacobi Apoftoli Epiftolam, qua?nbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ci). Canonica

-ocr page 334-

'äppendicis pars prima

berrimi apudannquos,utfuntEgefippuso^ CIemês,Slt; lofepnusifl' fîgnis hiftoricus,hâc itnpiâ de S. lacobo amp; eins Epiftola ftifpitiofl^^nbsp;aut dubitationê certifsimis arguilicntis cofutent, Super hxc ofliD”’nbsp;Lutherani ipfi Ratilponæ confelsi fuerût, nemini certiusnbsp;de feripturis iudicium^quàmipfîmct Ecclefiæ. Cû ergo ilia haâeP*’^nbsp;{èmpercenlueritjhanc Epiftolatneflè Caoonicâ S.lacobi Apoßlt;’’^’nbsp;non debet nos turbare huius Apoftatid Presby teri noua cêfora,‘l‘’^nbsp;tant5dicit,et nneomniprobau'onetetnereiudicat, nec aliû auiHo*'^nbsp;indkare poteft.nbsp;nbsp;nbsp;At S. Auguftinus in quodâ Sermone citât

lacobi Epiftoïâ,in hæc uerbaîQuoties aliqua infirmitas fupcrueo^^ corpus amp; Ginguinem Chriftiille qui ægrofataccipiat,olcumq?J’^^^'nbsp;di(îlum humiliter à Presby teris fidelibus petat,ô^ inde corpuftw^^*^nbsp;iuû ungat.Vtillud quod feriptû cft impleatur in eo t Infirmatufnbsp;inuobis^ Sic,

Dcreïi(liidrürcrumBenedidlionibiiSy Cap, IIIt,


-ocr page 335-

2

DB tMPIO LIBELLO TRÏGAMI.

obRcro cft ibi ipedes aut apparêtia ullius abufus,(ùperfl:(tfonis aut Tdo' latrifCVerbi gratiajn fefto Purificationis benedicitur cera.etlaudaturnbsp;ibi Deus in operibus fuis, atqj rogaf per Chriftä,ut (ânâifîcet illos ce-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cereo*

reoSjCt fadat eos nobis proficerc ad (âlutê corporis 8c animf.Quid hic rö in fefto otdlat qu^ib^nc (àncftifîcêtur fie per uerbû Dei ÔC oraiionêC Sic n, orat Purificationbsp;iacerdosmoxin principio laudabilis illius procefsionisÆxaudiquæfu-mus Dne plebem tuâ,et quf extrinfccus annua tribuis deuotionc uene*nbsp;farijinterius a fie qui gratiæ tug luce cocede,per Dnm noftrû,etc» Item,nbsp;Benedic Dne Icfii Chrifte hâc creaturâ ccrae ftipplicâcibus nobis,ct in-fonde ei per uirtutê fânôg crucis tuæ benedidionê cœleilêjUt qui eâ adnbsp;repellandas tenebras humano gencri tribuiftijalem fignaculo fanclaenbsp;crucis fortitudinê et benedfcçionê acfipiat,ut in quibufcûcç locis accêianbsp;fîue pofîta fuerit,difccdat Diabolus c5tremifcat,etfugiatpaïlidus cûnbsp;omnibus miniftris fuis de habitationibus illis,in quibus fideles habitât,nbsp;«te.Quid hic uidet Momus ifte infidelfs,quod iufte reprghêdere qt’e-ai7 An quia Chriftum rogaœus,ut benedicatC Vbi eft hoc in fcripturisnbsp;prohibitû'^An nô potefi: benedicere otnnipotensC Quoties cÔpertûeftnbsp;dreute S. Crucis eflFugari Diabolumc Nunquid falfo diâû fuit calitusnbsp;olim Conftantino Magno, de oftenfo figno crucis,In hocuinceC

aüt calumniator id inßcriptitris non haben y nee a JDeo commijjum aut iitandatü nobis ejjèyideo^ idßneßdeßeri ctpeccatü eße, Tuxta tlludnbsp;fialiIcxßdenoneßypeccatueh„ Nobis aut nifideChriftoet cius Ro»»- «4*nbsp;Cruris uirtute, longe ueriorÔC fortior eilet fides,^ omnibus eft Lu- coturabenbsp;ih«ranis,minime fic rogaremuszNcy necefiarium exiftimamus.omnia ncdtäio» *nbsp;benedidiooS uerba in forma,ut dicüturj'n fcripturis haberi.Vbi enim nes.nbsp;Deus hoc mâdatcNûquid nihil benedixerût Apoftoli ÔC difcipuli Do-mini,antcquàtn Euangeliàamp; Epiftolg Pauli amp; aliorûfuerunticripta»nbsp;longe aliud teftâtur fcrîpta Dionyfri,Clementis amp;!. Ignatq. Vbi aûtnbsp;ftripta habetur illabenediâio,de qua Paulus ait ad Corinthios : Quo-modo dieet Amen fuper tuam benedidionê î Nobis quidê ad omnes lt;.cor, *4.nbsp;btnedidionis ufitatg formas,fuffirit Auihoritas et cÔftjetudo Ecclefig,nbsp;iitdocct antiqut Doâores,Tertullianus, Ambrofius,Auguftin9,ctcnbsp;f^olfumus tarnen contra pernicaces 8ô infidèles hæreticos, obijeerenbsp;«dam lcripturæquofdatn locos generaliter, pro huiuftnodi ritibus amp;nbsp;fandis benedidionibus, quæ fidelibusiufficianuVt eftiilud Plairai-ftædnuoca me, ÔC honorifitabis me, Etillud Pauli làcpe iara didumî ppf, 4p.nbsp;Sandifîcatur per uerbum Dei amp; orationem.Etillud Petri:Argentum *.Tim. 4.

aurum non eft mihi, quod autem habco, hoc tibi do : In nomine bfu Chrifti Nazareni furge et ambula. Si cnim nomen Chrlftt,à Petronbsp;muocatuni,tam cito curauit claudum ex utero matris:Cur non pofsitnbsp;P«r facerdotis benedidionem orationem inuocatum, rebus rite be-^ed:dis,aliquid.uirtutis 6^ landificationis fpecialis,ultra naturse pro-

1 pri« Ujrtutem,impendcreC^^ Legioius in Tobia,quod etiam exentorati lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c iq piftw

-ocr page 336-

APPENDICÏS PARS PRIMX

Tot cor amp; lecür ab Angelo traditâ iuntori Tobisc^uirtfJtê babutrfÉ Cufnijiil*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effugadi ornne genus Dfmoniorû.Nuquid minus pote*

poffunt Be homen Chriltf,fuper ccreos fupplinter amp; in redlafide inuocaiuCSi ncdicfîio» apud hgreticos mhil poteft^non culpa eft Chrifti/ed inorû,quia fidftnnbsp;nes hæreti* non habent^üt diôum eft fiipraiSunc profecto 8C aliæ mukæ in bene*nbsp;corum« rî«/}«r»niliiic nristinnfs dfUAtap of ni!»» niiapfion mil lirions diipfp


Benedit (fîi'o cfne^nbsp;rums

diöionibus ceræorattones deuotæ ac piæ, quaenon mfîimprjs difpÎP cere poifuntjSó quas Rhetores hi noui, quantumuis uerborû ornatusnbsp;ftudiofi,elegantiores facere non polîènt. Sed breuitatis gratia,ex foîanbsp;ad Deû præfatione unam hw redtabo exempli caufa particulam: Vercnbsp;dignum Sc Jüftûeftfinquic Gcerdos)nos tnunificentiæ tuæ indeft^^^snbsp;femper graces perfcluere^quac inter cæteras mûdanç conditionis crea^nbsp;turaSjde liquore aëreo,per apuni efflt;calt;iam,cerei precioiàm fieri uol^^nbsp;fti fubftantiamtut tibi inde debiti honoris famulatus exift eret,et nobgt;*nbsp;ufiis neceftàrius proueniret,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Reprfhendit èC cineris bcnedidi^’'

nem nouus hicrituû Ecclefig Ccnfbr,cutn non ignorée ex Euangdi^’» id cfle fîgnûpanitcntig.ficut ipfedidt Dominusrincrediilis ciuitatibi'®nbsp;Mdttb cxprobrans,quod non egerintpcenitentiam, uifistot eiusuirtutibu®»nbsp;quia fi faftæ fuiflent in Tyro amp; Sydone, olim in cilido ôô einer« P^'nbsp;JMoui Chri nitendâ egiffent. At noui hi Chriftiani necç cilicio indigent nee dn^^’nbsp;ftiani fine nee alia pcenitentiac forma,auc iàtisfaâioncjicet mujta de his leg^*'*^nbsp;openbus exempla turn fcripturac,tum ueterü Ecclefiac Doâorû, quia fingun*:nbsp;poenitêtie.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paulü dicere,omnia pcenitentigamp;fatisfadîonisop^^

cfTe fupei Hua Si pectara,ed quod folus Chriftus femel in cruce pr^ g^Cor. 7, bis omnibus fatisfecerit.Scd difsiffiuJat nequiter paniteniia Cod^’^ 'nbsp;»«VfM* cuiufdam,quam Paulus refert.Etillud Petri:Ghriftus pro nobis p^nbsp;' eft,ut(èquamürueftigiaeius.lpfeaûtnequaquamcgît,ut aguntJi^nbsp;peccatores Lutherani,qui ieiunia,cilicia amp; dd«ris aipcrfionê,dcdö^nbsp;in crapulofis comeffationibus et ebriefatibus fuis,ac infuetis etnbsp;lofis carniüdeuorationibus:uane iaflâtes fatisfaâionê Chrifti,^^ .

L»c«ju curâtes de admonitionceius,negrauentcordafuacrapulactcbnd^ ’ Re« ? *}. Neqj de hoc Pauli dilt;fto:Vt abrjeiamus opera tenebrarS,et

armalucis,noin comeflationibus ct ebrietatfbus,fed induatnur E Bencdi* lefiim Chriftû,amp; carnis cura ne faciamus. In benediöionenbsp;dio palma tnulta deridet atq^ criminatur hie homo peccator,quf pia iunt

in Chrifti honoré amp; memoria inftituta. In quoru abolition« haeretici, ingrati fint omnibus erga nos homines beneficiisnbsp;quae ritibus illis ad memoriam nobis reuocantur. Quemadmodu*”^^^nbsp;ultimis duabus,qug ibi a facerdote dilt;utur,orationibus dinofdnbsp;Orau'ones, Itaenimprecatur.Omnipctens fempiterne Dcus,qui tuuunig^J^’j.^^i-

â ïericho,montecç oliueti ad Hierufalé direxifti, cui turba mird^* oclt;urrit,a{fj ueftimenta fua fternêtes,alfi ramos de arboribusnbsp;oliuarû,alij palmas manibus fiiisdefercntes.’tehumiîiter depr«c^^j^.nbsp;Ut haec germina arborum ita .lanâificarc digneris, ut hæc loca,u ‘

-ocr page 337-

DÈ IMPl'O LIBELLÖ TRIGAMI,


poftatafüçrint.làndifitatadEFiciaoîur, quo omtiis ini'quitas (eu illu-fio Dæmonû abfccdac, SC tua nos fempcr dexttra prt tegerc digne* tur;Per eunde Dominù noftru,amp;c » ltem,Omnipotcns fempiternenbsp;Deus^qui Dominû noftrû lîfum Chriftû hodkrna die fuper pullutnnbsp;afînæfedere,amp; turbas populorû ueftimcntaucî ramos arborûin uianbsp;ftcrncrejamp;^ Oiânna cantarc in laudetn ipfius docuiftiîDa quf ftjmus,nbsp;üt illorû innocentiam imitari pofsimus,8lt; corû meritU coofequi cnc*nbsp;rcamur.Per eundê Dominû noftrû îefum Chriftù.amp;fc.Haec pia uer-bact fada Ecckfig^criminarur «in ridiculü apud nouos Chriftianosnbsp;^ùos ucrcifjCophiftitis fucis impiæ loquaciiatis fuf Calumniator ifte:nbsp;Cüifupra,quantuniattinetadpaîmarum Ôô frondiutn bencdiâio*nbsp;Uem/af is rcfponfum puto, quod Paulus ea fanétificari dixit per uer*nbsp;bum Dei Ôi oracioneni. Quod autem improbiCsima calumnia nos Calumniânbsp;poterie,etiamfî dementata pkbs omnia temere credat illi. Si eniin pianbsp;plebs ilia Hebræorû, non ipfî afinæ aut eius puîlo ramos palmarû etnbsp;^cftimenta fua fubftrauit in honore, fed potius ipß Chrifto in ea te*nbsp;^«otitQuis rogo tam maligne potm't ftrio de nobis fiifpieari, quodnbsp;âfitiæ ligncæ talé exhibeamus potius honoré,quâm ipfî Chrifto, pernbsp;^’gneà Imaginé ita fîgnificatoçN«^ ignorât Côcionator iftc,nos nonbsp;adorar e in mente noftra,fîue aureâ fiue ligneâ Imaginé afînç,nbsp;^^dçûpotius,quifuper earn ftdit. Sicutaûtin legibus in crimen lacfenbsp;^aieftjmputaf uiro,qui ulla afficit iniuria ftatuâ aut imaginéCçGrisnbsp;’^tüxoris eius;Et econtra Afylutn quoddam fuitei,qui ad ftatuâ aut Crimen îç-^*^ag{ncm Cyfaris tonfugit, non in honorem ipfîus Jmaginis.ftd in i» Maieft.nbsp;bonorrm notius ipfîufmet Cæiâris,qué ftatua repraefentat : Ita 8^ in

aut iniuria,no ipfî lmagini,f?d Chrifto potius, quem


-ocr page 338-

505 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;APpENÖtClS PARS PRIMA

Bone Deus, quo abqt è Germania prifea Maioru noftroru religi^gt; amp;fiib tâ potente ac rcHgiofo Imperatore timor et Maieftasnbsp;refpedus mandatoruamp; Edidoru C^fàreæ Maieft«Decec ne,ob'nbsp;(êcrOjfien' tal/a tn ea ciuitate lmperij,quf hadenus multi's fæculisnbsp;Imperator« obfcruâtilsima fèmper fuiiç An ignoramus,^nbsp;Iconoda« olFcnderint,amp; turpiter confufi fuerint Iconoclaftæ ueteres,impnnbsp;ftg iietcrcs. Imperatores C5ftâtinopolitani,Leo JII, et IlIl.Conftâtin^V.etV'’

Qiiorû de Imaginibus error ÔC impia fentêtia publiée côdênata j ante DCC.annosm Vniuerlâli Synodo fepiima Niceæ, a'CCCl^nbsp;Epi(copis,amp;Francfordiginalia Synodo têporibus Caroli MagoJnbsp;Eft ne uni huic Blateroni,fine omni uerbo Dei ita friuole nuganti,^ Inbsp;totius Ecelefi? antiquû hue adorandi et olculandi Crucifixi rit5,U^^^^nbsp;Idolatriâ blalphemanti,pkis credendû,^ totantiquis Côcilfjstoô*? inbsp;Ecclefiæ,tam Orientai! Occidcntali,quam no fruftra eolûnaU’^^nbsp;ïconodaa bafitn ucriratis uocat ApofloIusCDcftruût nûc Imagines Crucifix*^^nbsp;ftæ noui.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fâcrisloc(s,et in publicis uqs Pièudochriftiani diuerßru fèdarü^’

Bäßl. despirî pennde ac fî ludgi nati efîènnCû ex Eufebio amp; Bafilio Magno lt;0^' titfmiio.c, ças in honore fuiflê ante M CC.annos,iîc tamê,ut honor iU^?

Prototy pu referret,non in (ubftantiâ aut materiatn ipiàrû

Bencdigt; lt;310 cereinbsp;Pafchalis.

Côfimili eêlùra propriæ temeritatis ea quolt;^ reprobat,quaE Sabb^^“^ findo aguntur in Ecclefia ritu antiqui(simo,eirca benedidionénbsp;Pafchalis,amp; fontis Baptifmalis, oîa Gentili Ôd Judaica incredulif^^,^nbsp;irridens ôd blaiphemâs atc^calûnians;Ad quæiam igpeex fcripi»^^,'^nbsp;reiponfum eft fupra. Certe quouis lapide durior attÿ frigidiornbsp;corde iùo Ghriftianus.quê non moueât, amp; ad deuotionis atqj chaf';nbsp;tatis afFedû non accédant folennia uerba, quibus benedicit cefti*^^nbsp;S. Ambrofio aut a Zozymo Papa(ut fcrtur)c5pofîta, in laudél^^*nbsp;omnfpotcntis,amp; fil t) eius Dni noftri lefu ChriftûQui pro nobisO!*'nbsp;Verba pîjf qm't)£teroo patri Adæ debitum foluit,amp; ueteris piaculi eautiofl^P*^nbsp;bmïdldionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deterfit,Hfc funt n.fefta Pafehalia, in quibus uerus ille ag^”^

nfs/ * nbsp;nbsp;occiditurjeiufc^fanguineportes côfecrantur.Itê,Hæcnoxeft, io^^^

deftrudis uinculis mortis,Chriftus ab inferisuidor aicédittNiN^ nobis nafci profuit,nifi redimi profuiftèt, O mira circa nos tu?

tis dignatio,d in?ftimabilis diledio charitatis,ut feruû redimeres,!quot;*^ tradidifti.Ité,In huius igitur nodis gratia,iurcipe finde paternbsp;huius ficrificium uelpertinû,quod tibi in hac cerei oblatione iôlrï’jj''nbsp;per miniftrorû manus, de operibus apû,ficrofinda r eddit Eccld’ 'nbsp;Sed iam colûnæ huius pr?conia nouimus,quam in honoré Deii^nbsp;lâs ignis accédit,ctc«Quid hic rogo,fuperftitiouis aut Idolatri?nbsp;nbsp;nbsp;,

ri queat, in tâdeuotis amp; affeduofis Dei Patris et Chrifti redépt®^ Benedû noftri Iaudibus,quas ipfi etiâ adiuuat mclodira dulcedine jnbsp;dio fontis ciatioC Sicamp; in benedidionefontis Baptifmalis, inter multas^^nbsp;Baptifma. Deilaudes,inh?cuerbaorâs prorûpit facerdosîReipiceDhe ia^nbsp;'‘5’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecdcfîæ tuæ,ct pmltiplica in ea regenerationes tuas, qui

-ocr page 339-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE IHPIO LIBELLO TRlGAKÎ,

«fluetitis impctujætificas duitatem tuâ, fontemcp Bapttfœatis âpé^ gt;^*s,tôto orbcterrarûgentibus iniiouandis, uttuæ Matcft. Impen'onbsp;ftitnatunigenîn tui gratia de Spiritu fando. Et i*nfra:Si't fons uiuus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r ,

aquaregcn€râs,undapurificans,u£ omnes boclauacro falutifcrodi-lüendi,operante in cius Spiritu fanâo, perfeâ? purgatiohis fnduL ê^iîtiâcôfèquant.Vndebencdico tecrcaturaaqua,per Dcuuiaum,nbsp;per Dcû uerû,per Deum fànâû, qui te in principio uerbo iêparauitnbsp;ab arida,cuius fpiritus fupcr te fcrabatur,amp;c. Quis igitur non dcte-ftetur impias et procaces irrifiones ÔC calûniaS increduli huius Sopbi-ftæCqui pro fbiltitia habet,nos fie alloqui muta creaturâ, per Deuoinbsp;omnipotente religioie benedidtam, cû dare dicat Chriftus : Onitiia Mlt;tr.nbsp;pofsibilia ftint credcnti.Si n.ad uerbû Helifaei Prophetf potuit aquanbsp;iordanis mûdare nomine geotilcln àlepracorporis,amp; per eiufdemnbsp;Prophet^ uerbu corpus Giézûfaœuli eius ficinficilepra,utmoxab conbsp;égreflus, quafi nix leprofus efTet î Quomodo credamuis, nihil peflenbsp;Uerbû Dci et nomen Icfu ChriftijSi uirtutê fpiritus fanlt;fti,quo fie be-öcdicitür et fanc^tifîcaf à facerdote Chriftiano aqua BaptifmicSi noiinbsp;audebât luda^i diccre,loannis Baptifmum noneflède ccelo,quoroo- Mcttb. it,nbsp;doaudctDefertor ifte Chriftianifmi, Baptifmû Chriftifiebenedi-^iû,ftultit!atnautldo!atna blafphcmarcÇ QuisnoftrûficaiJigatte--ïeo fut illuibr ifte dicit) Spfritû fandûjUt cogatur quafi corporaliter dnbsp;tü ipfoccrcoinaquâdcfcendcrctcûapertcdicat facerdos orâs Dcû, mo,nbsp;Sc hgcucrbapræmirtensîTuhas fimplices aquas tUo orc benedicito,nbsp;Htfint puriSf andis mentibus cfbcaces:Defceudat in hàc plenitudinênbsp;fonds uirtus fpiritus tui.Ifte aûtinfidcl(s,8^ uerbo Dei reuera in cor-defuo nihil credens,audet aquâ fie benediââ, dictre Idolatricam ÔCnbsp;foperftitiofamjfiniuIcûc€reo,eafnc^aquani,cruceChrifmatis oictnbsp;fandi fignatâ, uelüt Idolatria amp; fuperftitione infeâara, non eflè di-gnam aut idoneajn qua infantes Chriftianorû baptizêtur, Addit Rapfacesnbsp;alias plæraGç calûnias improbius bC impudentius, cotraapertam nouus.

büaog?liiucritatê,qua'nifceito!im Rapfaces cotra piumRegê Eze- 4.Reg.i9. dîiam. Dicit enim Dns.Quicquid petieritis Patrem in nomine mco,nbsp;dabituobis.ltêjQuodcûtÿ petieritis Patrê in nomine mco,hocfaciâ,nbsp;ht glorificef Pater in Füio»îtê,ümnia quecûq^ petieritis in oratione,nbsp;cr^deates accipietis, Viderint ergo noui Chriftiani ifti,quidnâ gratige ateipiât uei ipfiuel infantes eorû,qui tali cûcôtempiuaquâ baptiCnbsp;tïialem reiiciûc,8ô bencdiâione tâ pia et ab Apoftolis ufcp in Eccicfianbsp;fetnper obferuatafanâifieatam, perinuocationem Patris,8C Filfj,ôônbsp;Spiritus fandijUclut confpurcat«â,abominantur amp; exccrantur.Quisnbsp;Chriftianorûun^ita fecit aut docuitantea in uniuerfomudoC Le-*tiores quide fùnt Caîûniator.is huius iniuriaeetirrifiones,quas effu- (Siones ci-tttimpieetaudader,tuo fub Imperio Cçfar,in infigni ciuitate împe- borû, uini,nbsp;^li, in graue populorû ièandalû,atq5 in odiû 8^ contemptû publicg herbarum,nbsp;Drdinationis tug ,de rdiquis b€ncdidiônibp,qug fiût uel fopef cibos

in

-ocr page 340-

APPENDICIS PARS prima

ffi die PafiHXjUel fuper hefbas in fefto Afsûptionis Mari?, uclfûprf uinûin fefto S.loannis EuangeliftæzOmncs tamêinnitunturprrfrnbsp;t.Tim,4.. dæhuicin« redulitatijcontra Pauli (de quo uatiiftime iaétitantfêcoonbsp;tra Etckßam ) auihorûatem iftani, quod fandificantur ilia per uff'nbsp;bum Dei ôi orationem. Et contra raultipliccs Cbrifti inEuangdionbsp;Comiferai» promifsfônes.quæ credetitihus ab co tam manifcfte Hint fadsCjfîcw*nbsp;iam fa'pe dicftum eft fupra. Mcrito igiturmirandum ac dokndiilOnbsp;inter Gcrmanos,gentem antca rtligion{simam,amp; diuio®nbsp;cultui Ecdefîætj ritibus obferuationibus deditifsimam,huiufoiO'

di Contionatoribus impijs et fiip«rbis,ac Ibla linguaruperitiact ut**' borum ekgantia magîs quamfblidarcrum fcientia inflatis, atcçnbsp;uita iniuper ftandalofis, ac per leges amp; Canones reprachenfibilibiis»nbsp;ac palam rebelbbus ac feditioßs contra omnem Ordinariam poi^'nbsp;ftatem 8^ ftiperioritatem ftiam:tantum fidei ÔC authoritatis habetur*nbsp;multis,ut contra omnes Ecckfîæ ritus blaterantibus exmeris pro*nbsp;prr) capiris adinucntionibus, temere credatur contra Papam amp;nbsp;peratorem, contra Concilia, contra Patres, contra omnia iura


confuetudineSjUt ftulte patent multi, omnes ante nos


deceperunt,8c in fcditiones ac rebelliones ftimma cum confu»^ clade atcç calamitace concitauerunt ac impukrunt,flOOnbsp;folum miferos rufticos, fed eciam multos Nobi-les,af(ÿ etiam Principes 8^ ciuitates.nbsp;De Sacramento Conßrmationis^





-ocr page 341-

ÔE IWPlO LIBELLÖ TRIGAMÎ.

fupperaddit uerba: In Bapttfmo (itiquit) regeneratnur ad ui-iatn,poft Baptifmutn confirmamur ad pugnamzln BaptiTmo ablus-mut,poft Baptifmutn toboramur» Et quamuis continuo tranßiuns fuffitiaot regenerationis beneficia, uiéturis tametï ncceflaria funtnbsp;Confirmationisaiixilia» RabanusAnhiepifeopus olitn Mogun-tinus, fie ait : Signatur baptizatuscutn Chrifraatc infutnmitate capitis per faccrdotenijper Pontifieem ucro in fronte:Vt in priori un-ôionefignificetùrluper ipfum Spiritus (ânâi defeenfiojad babita-lioncm De© confecrandatn ? In freunda quolt;^, ut eiufdem Spiritusnbsp;fanâi feptifotmis gratia, cum omni plenitudinc iânâitatis 8lt; feien-tiæ Slt; uirtutis ,ucnjre in hominem dcclarciur. Hæc pia amp; antiquanbsp;contemnu^tur jCt contumaciter oraittuntur impie apud nouas feflasnbsp;inutrot^ Sacramento imaximocum animarum periculo, ac totiusnbsp;üitæ infantium detrimento. Secundo*

Epifcopiis îbt fitp/um faciàt Deumy quiadtat fidarepojje

Spiritum fandljiyßiccrdosaute}nttondare;,ßdacctp€rc€umpoßtt:Da' dó Epife© autem Spiritum ßtnäum yjoliu^ Dei/U.

Ad hoc brcuiseftrefponfio,quodEpircopus «um dat, non ut Deus ïüt caufa principalis, fed ut minifter Dei, uirtute à Deo per ordina-^ionem^eonfrcrationemfibicollatà. Altiori enimmodo ungiturnbsp;«t confecratur Epifcopus,quàm fîmplex facerdos aut Presby tenQuanbsp;deretraditumhabemüsexemplumin adibus Apoftolorum,quan- |,nbsp;^0 per manus impofitionê tradiderunt Petros ôi loartnes Spiritutnnbsp;^^ndum credentibus in Samaria, Paulus in Ephefo, Tertio^nbsp;^0J ungdtnii^ pueros Idolatrïco illo oko.

Nos quidem ungimuseos oleo fan do ÔC Chrifmate, fedubiferi-l'mtïi cft,quod ïdolatricum fit illud oleum C Quarto,

J Spiritum fanélüm tta albgemits nbsp;nbsp;captiuum dcihus tlli okô , ut

^^gaturaducntrt^quandoóleuinaUtnttur^

1Refpoodeo,Spiritus fandus Deus eft ömnipotêns,8^ à ricmine poteft. Sed fidelis eft Deus ( inquit Apoftolus ) qui promilfanbsp;ordinationes fuas non fallit : fi negauerioiUs cUtn, ilk negabitnbsp;’^«‘s.Si non credimus,ilk fidelis-perttianet, feipfum negate non po-««ftdpfemet ita Ecekfiam docuit,non poteft mentiri,Non enim mU'nbsp;mbilis eft ut homo, ficut faerg docentliteræ*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j4c.’*

*pfe enim ôd hanc, ut omnem aliam ueritatem docuit Ecclefiam, iplb opcre probauit idipfum in Samaria (ut didum eft)0i

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ephefo.Futilesigitur Sinimisfcurrilesluûtiftæ

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huius Pfeudoapoftolt calumniæ, fine

omni uerbo Dei confidse.

-ocr page 342-

APPENDICIS PARS PRIMA

y DcConfeßione^ Cap. 'Vl.

E Confefsiooe très ttiagnos (ut ait)abufiis addufif» amp; nobis obijc« atlt;^ improperat, Quorum prißiiJ^nbsp;dielt cfle,

Confitcri occultanbsp;peccata.

L«c.7,

Qjiod conßietitt(£ hominiißib faluth pertculo guntur conßurt omniapeccataßbi n^ta, unä etffti oH^'nbsp;ntbtió ctrcun/lantijS;, lt;ptlt;epcccatum grauiiisnbsp;Hoc aüc dicit eïïè 8^ fcandalofum Confeflbri (ut uocant)nbsp;ficenti periculofum atlt;^ edam itnpofsibile. Athscclibenteraudi'ü®^nbsp;aedunt amp; coprobant Laici,qui de (ins adibus erubefeut coränbsp;nibu8,etfacere non erubuerutinconfpeäuDei.Atnonnbsp;Iier,quf erat in ciuitatc peecatrix, fed corâ conuiuantibus procidit^

er iS.

* pedes lefu.Necilli fie feccrût in Ephefo apud Paulû^qui credent^^!^ niebantjconfîtentcs amp; annûciantes aflus (ùos.Nec impie dixitnbsp;idcot.j. S»Iacobus;ConiîtcminiaIterutrûpeccataueftra.AitcniniSapi^®^nbsp;Prottert.iS. Pf0Qerbqs;Iuftus prior aceufator eft fui,Itcm,Quiabfconditfc^^nbsp;(ùa,non dirigeturQui autem confeflùs fuerit àC reliquerit ea,ttgt;*^^’^nbsp;cordiam confequetur. Quid, rogo,his uerbis uel fànius uel apt*^^nbsp;dici qucaîC Sed cum non pîaceant Laicis, noua dodrinæ luce ab^^nbsp;nouo EuangeliftaTrfgamo illuminads,inclinant potius aurt^ *nbsp;Ppf. ns* oculos fùos ad falfâs eius adulationcs.De quibus ait Pfalmiftaî^^^jnbsp;Plebs Lu. rauerunt mihi iniqui fabuîationes,fed non ut lex tua*nbsp;nbsp;nbsp;Non

therana li* ©pus munire banc dodrinam fiiam (quæ prurit auribus)»^^. dkiüiV*^^quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loc(s,quia ultro credunt cam libenter rj,qui dicunt :

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobis placentia, uidete nobis errores.Nolunt eniminteWß^L*

ppl.3î. utbeneagercntjfcd fua fponteftandalofum (èquuntur cum, i,Tim,4, uerba iniquitas Hint Só dolus.Nuncenim tempus ïlïucjcftio*^-bus, cum fanam doârinam Ecckßae amp; (ànétorum patrum no^’nbsp;Confcfsionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defideria coaccruant fibi magiftros prurient«^^

oc°ulwrô »quot;‘bus. Itatç libenter credunt, occultorum confcfsioncmcfl« noneftim* culolattl impplsibikm î Quanquam id nullo uerbo Dei aUt'nbsp;pofsibiiis. pturæ probetur, Conftat autem ex fado amp; antiqua totnbsp;confuctudincjtalcm confefsiohem fceliciter obfêruatam fuilft,*^nbsp;non cflè impolsibilcm,quoniam adhuc hodie obïcruatur ubitf ^rnbsp;Catholicos. Chriftus cnim dixit diicipuIisliLiis,nonlbIumhantP\nbsp;Katth 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( quam noui’nunc Chriftiani lôlam attendant )

loÂn. il* folucritis aut remilèritis peccata ( ficut imperioiê nunc à fuis falß^^ Cur neceG» Apoftaticis (âcerdotibus abfolutionem petunt Lutherani) fed anbsp;farium eft etiam partem alteram, nempe î Quorum ligaueriiis aut retinut’’ .nbsp;rede con* peccata.Quomodo autem liget aut retincat peccata facerdos, dtnbsp;i(ï nihil ei dicicconfîtens peccatorCipfe autem per feiè icireco^Pg^nbsp;Hiere.*i7.* teft, quia non cftD€US,quicorintuetur,amp;lcrutarinouitcor

-ocr page 343-

DE IMPIO MBELLO TRÎGAMÎ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;315

»¦«(Ocs.Hgc ccrta amp; notafunt omnibus,at(Ç in fcripturis bcö« funda^ *ïi,fedfis Laids nôplac€nt,qui falfo putât,(blarecordatioacfui Ba-ptifmi aut fiimptione Sacramêu(ut Luthcrani doccot)ftatim omnianbsp;peccata fibiremitti. Alterum ait eflèabufum fuperbus hic Lakorumnbsp;dcccptor, Qt^dpro peccatis perpétrâtes Conßtenti imponitur alquanbsp;pœnitentia amenda,aut ulla iniutiaitur fates faélto^ At nihil eft ccriius Agere pœnbsp;tam in IcripturiSjquani in fan et is patribus,Caooniburlt;^ et Concilias fgj^faâio-hacEccIefiæconfuctudincîQuod facilecredetquifqu.s ïcgcriteiiif nem.nbsp;ttiodi kripca,(iuein Euangclio et Paulo,fîue in antiquifsimis patrumnbsp;Epiftolis, ut Dionyfq Ô6 Cypriani,fiuc in Canonibus Nkseni, Angt;nbsp;cyratani,Laodiceni,aut Elibertani CÔcilfj.Certe Chriftus ipfe doc et MaftE«.nbsp;agere pœnitentiâ in cinere amp;cilicio,amp; aperte dicitzNifipoenitcntiamnbsp;habueritiSjOmnes fimiliter peribitis.Et PauIus:Skut exhibuift s (in-quit) mcoibraucftraferuire immunditiæôC iniquitatiad iniquita-tetn,ita nue exhibete membra ueftra feruire iôftitiæ in fanétificatio-Oeni»Item,Nuncgaudeo,non quiacontriftatieftis,{èdquiacontri-, cor 7,nbsp;ftati cftis ad poenitentiam. Quæ enim fecundum Deum triftitia eft,nbsp;pOEDitentiam in fâ luce ni ftabilem operatur. Hæc id genus multa Decepto«nbsp;«îe pcenitentia agenda, tacet et difsimulat Condonator ifte,8ô loquf r« Laico-gt;ür placentia populo,cui opéra pŒnitentiæ dicit oecç nece{ïària,nec^ *nbsp;ütilia ad (àlutem eflê,(cd fufttcere Iblam fidem.Quam fane deceptionnbsp;Oemgrauitcrreprachepdit Deus perEzcchielemProphetamzTalesnbsp;enim Pfeudoprophetpdecipiunt populum,diccntes,Pax pax,et nonnbsp;eftpaxîædificantparietem, Sc Iiniunteumlutoabflt;çpalcis, Væigknbsp;tür illis,qui confuunt fie pulüillos fub omni cubito manus,amp; faciuntnbsp;‘^eruicalia fub capitc uniuerlàe ætatis ad capiendas animas ? Tertiumnbsp;^icit efleabu(um,Q^c//z6er;, lt;^ui ^^Q^endadecetur y nulluen doceat fa*nbsp;^trdotem reélatn ahjôlutionem yßd t^uod optent duntaxat ^eneraleternbsp;^onßtenttpeccatorumremißionem.’Jdi^uod^uihbet eteamfacere ^ueatnbsp;^u/hcteSytnulieryautpuer.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poteftas

Hictoto(utdidtur)calo errat tota LutheranoruÔi 2^uingliano-lt;onceS gt;¦11111 feâa,de poteftate Clauiû, quæ per ordinationem et manus im* façerdoti^nbsp;poGiionem traditurPresbyteris ,iuxtaantiquam Ecclefiæobferua- bus.nbsp;donctniDe qua Paulus non rafo mentionem fedt. Hæ auum iêélæ ’’¦J*nbsp;odiofîfsit^e fmpugnant^ fn^pyjgotif^ftnéncgantcjjjujûpotcfta-^eoijnniül cum uniuerfo noui Teftamenti facerdotio, ut patet ex qs,nbsp;quæ hac de re feripfî iam olim in Lutherû, Bullingeru, Mukulum,nbsp;Bücerum,amp;c.Faciuntlt;ç nouos fibi facerdotes abfcp légitima Epifeo-porûordinationc :Quemadmodû fecit olim apud ludæos in fthiGnbsp;Ulate regni rex impius Hieroboam,in Dan amp; Beihcl,c0(ra ufitatutu j.Re, „,et ij.nbsp;«icerdotiumfiliorûAaron. Proinde nullam prorfushabent ifti nouinbsp;'ôaru facerdotes poteftatê uel ablbluêdi uel côfccrandi,fcd horrêdanbsp;dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;populûiuQ)

-ocr page 344-

314 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appendicis pars prima

dcceptione fideomoiafiunt apud cos,hypocritfca ßmÖ^ non” bfok P^** immanifsima Idolatriam, qua in pcccatis remanent fidenbsp;uunt nee abfoluti Laid, Só pro ucnerabili Sacramento corporis amp; fânguioiJnbsp;confîciunt. Domini noftri Icfu Cbr/fti, datur miferis falfo coofecratus panisnbsp;uinûi,in quo nec Trâsfubftaaiiatio effc (ut ipfimet fatenf)nec ulla ob'nbsp;latiOjfed indigna ct nefaria in febifinate dC incredulitate comunican^’nbsp;falfi Sacramêti,quo fibi iudieiü mâducant ct bibac^nó habentesnbsp;dijudicantes corpus Domini,llt;d rcmanetes in pcccatis,amp; incredu'nbsp;litatis atç^ inobediêtiæ ÔC rebellionis fûæ erroribus^iam iudicati lufltnbsp;loitn,}, (ut ait JcannesjSi ira Dei manet fuper eos inætcrnû (prob dolor^^nbsp;non reßpifcunt.Noftri autfacerdotes, quando Confîtentê abiblo»^»nbsp;non optant folum aut precantur ci remifsionem pcçcatoru, ßeutt*’'nbsp;fticus m uh'crue aut puer faccre pote ft, fëd «iam poieftatc clauiu,lt;Ji^^nbsp;ipfisicgitimaordinatione per manus impoßtione,ab Epifeopo Ci'nbsp;thoîîco tradita eft, cfticacitcr abibJuût eû ab omnibus pcccatis coO'nbsp;fefsiSjÔC non fponte aut fraudukntcr tacitis aut oblitis.Sicut enimnbsp;baptizando dicuntîEgo te baptizo in nomine Patris,amp; Fât),S^nbsp;ritus fandi Jta 8c in abiôîucndo dicuntîEgo authoritate faterdota^’nbsp;quafungor,licetindignus,abfoJuo te ab omnibus pcccatistuis,nbsp;nomine Patris,Se Filq ôc Spiritus fanât Vade èC noli ampüusnbsp;io4ff gt; cave,ne decerius tibi aliquid contingat»

De jacerâotuin Qrûine amp; Conßeradofie^ Caput KIL

Érfidus Sc Apoftaticus fàcerdçs ifte, qui CatM‘^ ritu in Presby tcrü crdinatus fuit : Slt; per hocüt*'^nbsp;confccrandi Sacramenti amp;(. offerendi poteftaiéc^^’'nbsp;non ßtuft»samplius,poftq‘’®*’’nbsp;perhærefiniôCpoIygamiam fcelcfte ditatus

__________________ ¦¦¦ clefiæ antiquos ritus in ordinandisS^confecraO^’^ facerdotibus arguit in multis, præcipuc uero in bis punâis. Prit®*’*nbsp;Q^dfacerdotes tbi cogunturnbsp;nbsp;nbsp;obhgantur uitare Hatum

Jem^dtMd'Paulusdicateße doUrtnam Diemoniorum,^

At raentitur de Paulo Apoftolo Calumniator ifte. NufquâeO’^ probibet aut repræhendit Ecckfiæ aniiquam banc,de feruando C^'nbsp;libatu in facerdotali ordinc,confûetudinê, fed longe uerius cotnp^nbsp;bauit doârina ôô excmplo uitæ in ipfo faâo. Vbi eniœ duxit «P*^nbsp;uxoremCDocuitaûtmanifcfte Caelibatum bis adCorinihiosnbsp;“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--- ' ¦¦ .0*

Paulus mulfisra^nbsp;tionibusnbsp;approba^nbsp;uit Cælibanbsp;mm.

». cor, 7. nibus. Pritna,Nol«c(inquit ad coniugato8)fraudarc jnuKcingt;®^‘


forte excÔfènfu ad tempus, ut uacetis orationi. Hincautem AmbrofiuSjCÛ fit Geerdoti femper uacâdû orationi, nunqj debetnbsp;rem ducere,Secunda,Hoc aût dico (inquit Paulus ) fecundumind^nbsp;sentiam,nonftcundumimp«rium: Volo automnes uos

-ocr page 345-

DE ÏMPIO LIBELLO TRlGÄMt _ nbsp;31^

’flêficut tneipfûtD, fed unufquifc^ proprium donum habet ex Deo» ^lius quidem fîc,alius uero fie, Dicat ergo nobis hic, fi poteft,Triga^nbsp;Oius aut Tetragamus facerdos ifte,ubinam PaüIusTrigamus fuerit,nbsp;ficut ipfe iummo lt;um feandalo ac fcclere efle non crubefcitjcu audiatnbsp;Paulum diccreîV olo automnes uos homines ciTe ficut meipfùm.Etnbsp;quid cil,quod ait de coniugio Corinthqs, Hoc aût dico fecundû in-dulgentfam,non iêcundum imperiumcTertiatQuod fi oon fe conti-öent(inquit)nubat t melius eft cnim nubcre, quàm uri.Quibus qug-fo hoc dicitcNunquid iacerdotibus iam ordinatis amp;C Cæitbatum exnbsp;confiietudine ordine ip(bprofefsis,autMonachis propria ipontenbsp;Uoto caftitatisaddidis amp;obIigatisCAthifce dicitalibi,quod damna* * ?Tiw4 *nbsp;tionem habent,quia primamfidemirritam feceriit.Non hiicc igitur*nbsp;qui propria fponte uouerunt Sgt;C ad continentiam fiint obligati,per-tnittit nublt;re,et primam fidem irritam facere:(ed alqs qui libertateranbsp;nubendi habent. Nee uri fignificat hie quameuej carnis tentationemnbsp;aut pruritû.Qpalcm etiam Paulus ipft pafliis eft,quem ftimulum uo-Qt amp; angelum Sathanæ:fed earn carnis uftionê amp; Hammam intelli-§ithic,qii!C in pugna carnis contra fpiritû pr3eualet,amp; uoîuntaie üi*nbsp;ôamin adus côfenfura rapiuAitenim DominusipfeiSpiritus qui*nbsp;dê promptp eft,caro aût infîrma^Et ipfe Paulus ad GalatâsîCaro COx Golatt ffnbsp;cupifeit aduerlûs fpiritum,et fpiritus aduerius carnem:Spiritu ambu-latCjÔ^ defideria carnis nonperficietis.Quarta» Vnufquifcj (inquit) ».con 7^nbsp;in qua uocatione uocatus eft,in ea permaneat. Verbi gratia » Voeâ-tus eft maritus in coniugio, maneat ergo in eo, amp; ab uxorc fua nonnbsp;difeedat: Vocatus eft facerdos in Cælibatu, in lt;0 pcrmanèat,8: nonnbsp;fiat rclido perfide Caclibatu maritus i multo minus fiat Digamus pj^gsbyternbsp;autTrigamus, ficut fadus eft fcandalofifsime popularis carnalis contra^omnbsp;ifteConcionator,qui nonambulat fpiritu,ièddefideriacarnisper* ma iuranbsp;ficit in libidine àc auaricia, amp; re ipia atlt;^ in fado fuo deridet iândif Trigamus,nbsp;fima Paulimonita, quse habentur de fpiritu contra carnem, Qualianbsp;fane ôi hæc ad Romanos ab eo feripta funt:Nos non fecundum car- row. s ?nbsp;0cm ambulamusjfcd fecundum fpiritum ? Qui enim fecundum car-ocmfunt,quæ carnis funt fàpiunt:Qui uero fecundum fpiritum,qugnbsp;fpiritus funt fentiunt. Nam prudeniia carnis mors eft,prudentiaaûtnbsp;fpiritus uita amp; pax : Quoniam fâpientia carnis inimica eft Deo.Lcgfnbsp;cnim Dei non eft iubie(fta,nec cnim poteftzQui autem in carne fùnt,nbsp;Deoplacere non poflunt. Vos autem in carne non eftfs,fed in fpiri-tn,fi tarnen fpiritus Dei habitat in uobis. Si quis autem fpiritû Chri-fti non habetjhic non eft eius.Ergo fratres(fnquit)debitores fumus,nbsp;OoncarnijUt fecundû carnemuiuamus. Si enim fecundum carne ui-’feritis, moriemini:Si aût fpiritu fada carnis mortificaueritis, uiuetis,-Quicuncç enim fpiritu Dei aguntur,hi funtfilfj Dei.Hæc ibi Paulus,nbsp;^d qu» fane omnia in fado fuo furdas præbet aures, auare amp; libidi-d q nofè

-ocr page 346-

APPENDICIS PARS PRIMA


coniugatus ifte facerdos» Quinta^De u«rginibus(ai't)pr2CÉ^*

apw lacer» _______ , .____________


dorio. nbsp;nbsp;ptum Domini non habeo, confiHum auteni do.tanquam mifericor*

»,cor.7, diam coniccutus â Deo,ut firnfidelis. Exiftimo enimhocbonuoi ciTejpropterinftantcra necefsitatem, quoniambonum cfl: homio^nbsp;fie cfiè.Eae Paulus, ut fit fidclis,uirginitatem confülit,quia cxiftiroafnbsp;hoe efie bonuni homini fic cflè: At non prsEcipit,quia non omtics ei'nbsp;piunt:(ut iLit ipfe Dominus)hoc uerbum, fed quibus datum eil.Coö'nbsp;fulit tarnen hoe bonum uterq^,Dominus enim ait : Qui potcfl:lt;aplt;'nbsp;re,capiat.Paulus uero ficîSoIutus cs ab uxorc, noli quscrcreuxoreiu»nbsp;KpipJ),contra Vndeait Epiphanius, quoduirginitas fitin Ecekfia quafi crepi^onbsp;circa f‘’ndanicntum,quæ exercetur èC fcruatur i multis amp; glorificatie'*nbsp;* Sequitur autem adeandem uirginitatem folitudo, apud plaerof«?nbsp;utriufcß fexus folitariam uitam degentes, Poft hanc continentia/equot;nbsp;per cundem eurfiim fundata. Vertex autem horum omnium,nbsp;mater (ut ita dicam) genitrix, eft fanâum Sacerdotium, Ex uirgiö’'nbsp;bus quidem ut plurimum proccdensrfi uero non ex uirginibus,atnbsp;folitariam uitam degentibus, SCe. Haecigitur Chrifti Pauli amp;nbsp;phanq caftitatisamp; continentiae confilia,nemonifiimpiusamp;P^^^''nbsp;do€hriftianus,iure dixerit efie dodrinam Daemoniorum,ut falfonbsp;impie dieit ifte prophanus lacerdos Sc maritus, Sexta. Vlteriusnbsp;».Conr. ApoftolusîPræterit cnim figura huius mundi, Volo autemuosnbsp;follieitudinc efie.Qui fine uxore eft, foliicitus eft quae Domininbsp;quomodo placeat Deo : Qui autem cum uxore eftjibJlicitus eftnbsp;funt mundi,quomodo placeat uxori, amp; diuiius eft. Eecc quocno*^^nbsp;Paulus tot rationibus fuadctcontinentiam, ÔC intcrdicit facerJo^*'nbsp;bus,ne uxores ducaut,ficut obferuat fideliier hæc eius tofilia pi«nbsp;ter Ecclefia,in ordinatione facerdotum,perpetua confuetudinCjUl^*'’nbsp;Mille iamô^Quingentosannosjquæ amp;uerbis reprachender*^»^nbsp;faâis prxuaricari audetTrigamusiftefcortator ( qui uere autnbsp;maritus dici aut efle no poteft)per meras calumnias, abfij omninbsp;pturæauthoritate,in tuo, Cæfâr,Imperio. Paulus autem dodrif^^nbsp;Dæmoniorû uocat,fi quis prohibeat uniuerfaliter nuberc, ficut^nbsp;tiani amp; quidam alfj docuerut haEretici,qui Chriftianis prohibucru^*nbsp;nubcrc.quafi neminiinter Chriftianos coniugiuminire liceat.E^^'^'nbsp;fia autem non fic orohibet omnibus, fed facerdotibus tantu amp;

-ocr page 347-

DE IMPIO LIBELLO TRIGAHI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jiy

Mpræhetidit, Q^oJßtcerdotes noßri ordinantur adfactettdâ in ohlattonempro uiuisnbsp;nbsp;nbsp;mortu^s:lt;^gt;^t^ptr hoc conßrtnantur J^hijjce pro

defunäis^'Purgatorium. nbsp;nbsp;At nos alibi lani pridchl coritràalios

Tedarum complices,amp;C nuper ex DionyGo Afcopagita,lt;!ontra Phil, Mclanthoncm probauimus,iVliflam pro dcfundis in Ecckfia fem-pcr fuiflèjCtiatn temporibus Apoftolorum.Refpondcat igitur priusnbsp;ad lt;a Rcpr^henfor iftc,ct non calumnietur aut negct manifeftifsimanbsp;acuetufttrsimacompcrtæueritatisinftitutaChriftianorû.In Tertionbsp;rcpræhenditjQwoJ noßrifacerdotes conßcrato Ç^uod calumnioßc Ido^ cerdotum»nbsp;latricum uocat^unt^unturoko.P^ti^xa. ifpc rcfponfuni cft iüpra,oleunlnbsp;iftudperücrbum Dciö^ orationem cflc, teile PaulOjiandificatum.nbsp;Cuius in facris litcris plurimahabemus ex ueteriTeiiatneto exemplanbsp;amp; fi'guras,de cofecratis amp; unäis facerdotibus Domini in Moy fc amp;nbsp;Prophetis,ne pofsit Galumnitor iilcprobabiliter diccrc,nouum autnbsp;hutnanumcnê hoc Ecelefiæ inucntû.Àpertc enitn dicit Paulus Apo- row.v.nbsp;ftolus : Quacunc^ fcripta funt^ad nofträ dodrina fcriptafiintdtem,nbsp;Hæc omnia in figura contingebant illis, fcriptafunt autem ad cortC'nbsp;ptionê noftrâjin quos fines fæculorû deucnerunt.Taceo de optimisnbsp;Olcifignificatiottjbus amp;myfterfjs,qufinDecretisfartâorûpatrû,nbsp;8: Decretalibus Ro. Pontificû, præfcrtini Innocenti] Tertfj,doâifnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c.

fitni Pontificis referuntur. Nec ullus cil in tota fer/ptura locus, qui prohibtatautrcprschendathuiufmodiunélionem, iîcuttemerc facit fj/tcte. cxtr^*nbsp;et impie Calumniator ifte,qui abnegat impic,qu? pie ab Epifcopo in dtftcu undi»nbsp;ipfiufmct ordinationc confccratione olim fada funt, Sgt;C propternbsp;Charaàercm indelebilem(qücm féro nunc negat,ab ipfo aüt S. Au-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,,

guftino iam olim affirmatum 8Ó aflêrtum) eradi non poiTunt. Fada enitninfeda per nullam potentiam aut artê fieri pofiuntJn Quarto,nbsp;l^eprchendit Jnuocationem inortu(yrumÇütcontemptïmuocat')fandlo'nbsp;füntyiiua: inordinattoneßeriß)let,Scd loquitur fincicripturis,'quæ eatnnbsp;Hüfquam prohibent,nos iam fæpe cam ex fcripturis amp; fandis pa-tribus afleruimus, contra complices eius atc^ etiani contra Zuin-glianos abunde probauimus.De quailli mihi hadcnus nihilrefpon-derunt.Et infra contra eandem loquaciter argumentatur.ficut paulonbsp;ante fecit Melanthon, eut iam dudum refponfum eft.ln Quintonbsp;d^cprehendit y (^uodtniun^^üturßtcerdotibfts dicendce lt;^uotidie hone Cd' Obligatinbsp;nomcÆ. Qiÿta nonfitpofiibilC:,(luodultra cas demurmurataSy ah^uU ap. ^anonkasnbsp;pctitutnhabeatkgendtautßudendi.i^d hieCyi^uod fierdantptrea^optî ßj-grdotes»nbsp;ntum dtei tempiti hgra^. negant ChriAus èi. Paulus orandonbsp;perdi tempus amp; horas inutilitcr amp; incaflum. Aitquippe iple Dominbsp;nus:Quoniam oportet femper orare, Sd non deficere. Et Paulos ad ,7*nbsp;Romanos:Sine intermifsiotse memoriam ucftri facio femper in oranbsp;ïionibus meis.Item ad Theflalonicenfcs : Semper gaudetc (inquit) «.rhe/f. f,nbsp;d ii) fine

-ocr page 348-

APPENDICIS PARS RïMA


fine inter mifsio ne oratcjn omnibus gracias agite î Hæc eft enimo^ Juntas Dei in Chrifto lefu in omnibus uobis.Non intelligutur hui ƒnbsp;modi ucrba Chriftinbsp;nbsp;Pauli comode, ut ad litcram fine intcrmifsio'

Euchitae. nc oremus:ficut ea intcllexcrût antiqui haeretici Euchitæ,Sed ut quo* tidie perfoluamus boras Canonicas, ne eas intermittamus,nbsp;pjäl.HS. illudPfalmift?:Septi«sindielaudemdixi. Itcm,Medianode

bam ad confitendum tibi. (X'Uod autem ddicatus Sgt;C uxorius ift^ lacerdos 3iit, non efle pofsibile, utaliquis poft perfolutas borasnbsp;nonicas ,appetiiû babeat legendi autftudendi,falfumeft.Vidciö‘’®nbsp;enim quam multaamp; magna fane dodrinæfûæ opera indcfeflbft*^'nbsp;dio elucubrauerint plscriqp Gndi patres, ut Auguftinus,Cbrynbsp;mus,Ambrofius, Hieronymus :Ec permulti dodores Scholafii^’nbsp;uelutThomas, Albertus,Bonauentura,5óc.Quos utic^ quoti^^nbsp;perfoluifie boras Canonicas,iatismanifeftc conftat, çxrcligiofa^^nbsp;rum conueriatione atlt;^ timoré Dei. Ego fane,qui beu nimiumnbsp;dus ium in deuotione amp; oiltu Dei, oculifi^ debilis,ac uarijsnbsp;incommodis grauatus:quaniuis laboribus multis diuerfis itnp^*^^nbsp;tus,præfêrtim in fcribendis SC aedendis contra hæreticos librisrfl®*nbsp;tarnen defidiofe aut iponte,ullo die boras con(ùetas,atcç etiamnbsp;de Domina de S.Cruce,una turn acceflli amp;rccefluf






-ocr page 349-

DE JMPIO LIBELLO TRIQAMI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3»?

Addftî^uidcmlintenttamßepe^dnohfsrepett^fedneutto^utdem fcriptUTteuerboprobariaut o/letidii-

Addst 8c hanc calumniami


¦y qudm mentiri contraßriptü'


falßficare didlapatrû, (pîdm noua et Jri uo la efßn^ere comentru

Etinrifurn atc^ opprobrium noftri,apüd LaicosfioS ludiaam ^*ngiibanc ßfniUtudincm^

^lt;liifißplantaucrit DcusVater arborent uitie^ChrßuntJaluatorèthno'


firUyin cacleßt 'Parädyß ad dexter aßäßed nos butas arborispoma coU' fii ui nonpojjè^nififacrificansfacerdosCquem contemptibiUter Teutbo-


agnominatßadecerpat;, ac inde ad nos deportet^atd}

(gt;ro pecunia uendat.

Quid opus eft,quæfo,ad has contra facerdotes hoftiliter conKâas ÖJaiignitates prolixe refponderccLaid cius rident,amp; Apoftatæ huicnbsp;^Utitra iâcerdotes ouaniacredunt.acnoftrakgere contemnûnSicutnbsp;^•¦ediderut olim Pagani Apoftatse luliano,quicquid contra Chriftiâ' lülühusnbsp;^^usingcnioiê atep diierte icnpfir.Cuius calumnias operofe ac prolp Iiup»Apo«nbsp;^^côfutauitDoftmuItosannos S.Cvhnus.Doâifsioms Alexandrie

Amanifte nofter ac impius Apoftâta, ita préoccupât nouohoc contra 1 NT E R ï M faipto fuOjfubucrforû iatnpridem crebris ciusnbsp;l^cr tot annos concionibus Laicorû corda ,fenfufcp omnes «fFafcinatnbsp;Qcut Galatis olim contigifle querebatur Paulus) ut necç aperta libi- GdUt. j,nbsp;dinis amp; auaritiac uitiafcandalofamcç uitam cius côfydcrent,nccç te^nbsp;dînas amp; calumnias eius animaduertant. Vt non minus ucrc qua'mnbsp;dole nur,eu Paulo ipGs diccre polsimustO infenfati Gaïatç,quis uos EfFafdnatçnbsp;fafcinauitnonobedire ueritatiC Ante quoruoculos ChriHus lefùs plebes,nbsp;proferiptus eft, amp; in uobis crucifixüs. An non eft ita^Proh dolor itanbsp;eft,ÔÔ iam diu ita fuit. Ita cnim proferiptus cft ante oculos eorû Chri-ftüs kfuSjUt ne Cf patiâtur eu in Mifla ud offert i Deo patri,uel morenbsp;priftino eleuari,et in compunâionê cordis,autin gratiatû adionemnbsp;rtlaudé ipfius deuo£o(utolim)populo à faenfieante facerdote oftennbsp;dt : nccf permittant eu ucl in Ecclefiarû Ciborrjs uenerabiliur morenbsp;inaiorumferuarijuelinprocefsione autcircuitu deuote,accenfîsinnbsp;honorem eius CereiSjtircunferrijUel per plateas ad infirmosdepor-Urimecç credant eu fubftantialiter in uener abili Sacramento corpoi^nbsp;fe etfanguinc per Trâffubftantiationê(quam negàt et blafphemat)nbsp;adeffe: neqiuerbis confecrationis per os facerdoiis côficiaut offerri»nbsp;Cumqj inb^efiet fehiftnate cÔftttuti,cSpcr gratiamueramqifidcmnbsp;Sc charitatem adsffe non credant, miror £quidem,ß non fit totus etnbsp;per omnia fîmpliciter atq^ utrifsime,ante oculos eorum proferiptus.

d iiï) Quandoquidem

-ocr page 350-

APPENDICIS PARS PRIMA


52Q


CLuandoquidcm amp; Imagines dus fiuc Crücifixi fiult;flati, aut aut reiurge Iltis, non æquis oculfs intucntur, quas Conciôoatornbsp;infcelusôd Idolatriam imputât, fi üènerabilûer infpiciaotup*


flia. quibus carum falfitas conuincatur.Certe Cbriftùs ipfeiubet itgt; tio eft. n«n,aiccns : Hoc tacite in meam commétnorationem.QuertiaaDKynbsp;Mtfttb. le. dum mulieris piutn comprobauit fadum, murmurantibus difô'nbsp;pulis dicens inter cæterafie:Amendicouobis,Vbicunlt;^pr2edifï'nbsp;turn fuerit hoc Euangelium in toto mundo, dicetur, quodnbsp;fecitinmemoriameius,CXzUodautcmhæc mertloriafieridebeatiönbsp;altari per lâcerdotetn, in commemorationem criientæ illius oblatio'nbsp;nis,qu3c à Chrifto in cruce femel perada eft per mortêm,PauIusnbsp;i.Cor.II, CorinthiosapertiusdeclaratjUbi commemorationem hancdc aö'nbsp;fluncianda morte Domini interpretatur, quæièmelfadaeft.

hiir an^rtius d^rlarnt hor infîim in cn/ftoîa adHebrarns QcdicCO^’

-ocr page 351-

DE IMPIO LIBELLO TRIGAHI.

12)e InuocationcJanélorunt^ nbsp;nbsp;Cap,

1 E hac lam pridem alqs rcfpondi eiufdcm farinx hacrctl-] ds. 8C nouifsime Phit Mclanthoni nupcr in confimili k contra IN TE’RIM.icripto,adcadcnifereargumcta,nbsp;quæhicrepetuntuf^ Quid enimicitaut habet fuperbutnbsp;Concionatorifte,quodcx Vuittenberga nonacceperitC Quoniamnbsp;Ucro popularior cft,ct ad Laicos fallêdos amp; fubuertêdos, pr^fertimnbsp;plebeios ÔC fedentarios artifices,accômodatior, repetcnda mihi funtnbsp;fticdndc hic cius argumenta » Ait igitar primo üc,lnuocatiofanélorünbsp;hiicpritfîo habet defe^lum^ cluod cam Deus non praceptt nec ullum de eanbsp;uerbum tnanifejlauttyideo txßdeprocedere nojipóte/l, C^arepeccatutnnbsp;acceptart non debet. Rcfpondco. Efto,quod «am Deus nonnbsp;præccperit,ficut ifte dicit:Scd tn dignus interim eft Argumentator . ,nbsp;ifte Luiherico iilo relponfo,quod Carolftadio datumfuihDic Chri; cakiprof^tnbsp;fticidaô^ Animicida,ubiprohibuiteâDeustQuomodoaud«spro- ttKnbsp;hiberc,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prohibuit DcusÆfto prçtcrca,qüod eam non prg

dépérit ad Ktcram, an non ^otuit eàm præciperc per Spiritû lanôu, fine litcrali üerbo per diuinü inftincflûç Non cnim uos eftis (inquitnbsp;Chriftusad diftipulos (uos) qloquimini, fed SpiritusPatris üeftri, Matth, to*.nbsp;lt;^ui loquitur in uobis» Multa infùper alia per anni circula obfèruat Multa cre*nbsp;Ccclelîa, qug ftripta no funt in nouo Teftamêto, üt (ont dies fefti,di- dimus et tenbsp;ts IeiunioR2,dies Aduêtus,Quadragcnma,Nàtalis Dni,Pafcha,Pcnnbsp;tccoftc,ctc. Quid ergoCNunquid hfc oîa aboicnda et reqeienda funt, ânæftriptanbsp;Uclut peccata aut fuperftitiofa inftituta, quia in facris literis non (iint expliciténbsp;(briptacVbi feripta habcf hcc impiorû Ecclefîg hoftiufcntentiaî Cer-t«Lutherus ipfc,cûde Anabaptiftisfcnberetjlongcaliâ ^tulitlêntê'nbsp;tiàjNempe, ut nô minus faétis et operibus Dci,^ cius uerbi« aut (cri- “nbsp;pturis crcdêdû fit:ncc abolendû cfle in Ecclefia quic^,quod illc abo*nbsp;hre no prpcipit,eo', q? non omnia qup fieriaut feruari debcnt,fcriptanbsp;babcantur.Sicut igitur de Baptifmo parüulorû concludit ille^ita po-‘«(t pari ratione côdudi de Inuocationc fanlt;î^oru, ctiam (ccundu Lu-^eranos, quod abolcri nô debcat,quia Deus câ non permififict tamnbsp;diü in Ecclefia fieri,fi eâ reprobarct aut habere nolIet:Quia nô minusnbsp;fada,^ uerba Dei attêdenda fint. Nos quidê Lutheri ( que propternbsp;dodrinç (ûp inconftantiâ,iam olim Scpticipitê dixi amp; oftêdi) uerbisnbsp;aut (èntêtiis nô innitimur aut cÔfidimus,(cd firmiter credimus Ecclenbsp;cius authoritatireuercter cedinnus atc^ deferimus,u«Iutcolunpnbsp;^fundameto ucritatis,ficutChriftus in Euangelio,ct Paulus innbsp;ftolis fuis prpeipit nobis.Et'côfidcntcr dicimus Anathema omnibus,nbsp;9^1 nobfs aliud Euangeliû predicant prêter id quod aceepimus,eîiâfi Galat. ».nbsp;Angelus de cœIo id attentarcr. Quâto magis Anathema nobis eflenbsp;^«betjiftc ter perfidus ueri facer dotrj abnegator acTrigamus Apo-ftata:Cuius ftylus amp; lingua hgrefim, uita Si caro fupcrbiâ auaritiâcpnbsp;libidincm ubi^ (piraau Ait ftcuado*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non

-ocr page 352-

Tm-

311 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;APPENDICIS PARS PRIMA

jSfoJcnltJanéb noßras cogitattonts et oratïones'.Hoc n. ßlius JDei Rctpondeo. Soiius quidcm Deicft,intucn* cor,8lt; fcruiari renes 8^nbsp;iiier.17^ corda,ut fupraquoq] diâum eft : Nullatamctl ftripturadidt,Dlt;uönbsp;Hdub. ». nopoflêreueJare(ànt^isfûiscogüatidnes amp;orationesnoftras.Sicufnbsp;ergo nemo nouit Fïhum nifi Pater, nec^ Pa»rê quis nouit niß FiKus»nbsp;amp;cuiuoluerit Filius reuelare : Ita amp; Pater autFiFusin codopotedtnbsp;fandis fuis reuelare cogftationesnbsp;nbsp;nbsp;oranoncs noftras, laudes ïtê

ueneracioncs atqi inuocan'ones noftras,ßue per fè/pfijm,fiue per An' gelos ftioSjfiueper ah'cs in coelo fandos fuosait no abfcidaturonio^nbsp;Gommer* prorfîis c5mera'um(ficutfacere conantur nouæ nûc fèdæ) interfaOquot;nbsp;««Tint«*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fideles fn terra.LexenimdiaritatisSfamicitiseh*’^

Chn'ftia» permittitCum fîntigiturunius Si eiufdem Ecdefiæpiæmaid^ nosincœ^f fiïfj,unius 5C cfufdêcorporis Chriftimembra, licet melius Si beatiu^nbsp;îo et in ter» babeant in triumpbâte.quàm in militante EcclefiazRequiritutii^l^nbsp;’¦’*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;charitatis (quæ tefte Paulo per morte non excidic)ut non fît ftbifin’

KCo,K.etJ}, corpore( non mea,fcd Pauli funt hfcuerba)fèd in id ipfum proi^' , uicemfolieita fîot mêbra.Etfî quidpatitur unûmembr5,cômpatia®nbsp;tur omnia membratSiue gîoriatur unû mcmb»û,congaud«at oinni?

J J mêbraJta Si Petrus ad fideles Chriftidixic : Certus fum^quod uel®’^ eft depofîtio tabernaculi mci,(êcundu quod et Dominus nofternbsp;Cbriftus fîgnificauit mihizDabo aût opera, et frequenter haberenbsp;poft obitû meû, ut horû omnium mcmoriâfaciatis» Immanifs**®^’^nbsp;eft igitur contra feripturâ Si oranera charirate ifte fedarû error,^^^nbsp;ficpræcidunt omnia commercia Si officia charitais Si piæ innbsp;coniundionis,inter unius Si eiufde corporis Chriftimembra,nbsp;inter ea.extindapermortê charitate, fchifma fît,Si tabs diu:fîo,nbsp;lem in Euangelio dicit inter beams et damnatos pater Abrab'i®'^’^nbsp;enim ait ad diuitê,qui fepultus erat in inferno : In his omnibusnbsp;nos Si uos Chaos magnû firmatiî eft,ut hi qui uolunt hinc trâfir^ aonbsp;üos,no pofsint,oec^ inde hue trâfmearc. Ait Tenio.StJcirentnbsp;SophifîicQnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(luotp uolunt ate Da^ (juidfacere aut otntttere

argumen» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no pojjùnt pro nobli or are. Si n,uult facere^ non opus eß utorètiff^*

mm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Reipondeo. Necß in fcripturis,necç in Rhetorica aut Dialedica^hâquot;

betur indodû Si improbù hoc argumentû. Quaenimconfe^uenU* neceflario fequitur, ut feiant fandi in ccelo protinus uolûtatetnnbsp;quid facere uelit aut nolic,fî ftiât orationes noftrascQuis enim

Ep. 40. ienfum Domini,aut quis Confîîiahus eius fuitCinquit poft Propbef^ Row » «. Apoftolus,Nunquid propter indodû hoc argumen tû fûperbinbsp;tici,eradi debent ex fcriptura hacc Apoftoli uerbazO altitude diuio^'nbsp;rû.fàpientiæ Si (ciêdæ Dei,quàm incoprfhenfîbilia fùnt iudicia ciu^*nbsp;Si inueftigabiles uiac eiusCAlrj aüt Luherani Auguftp in Collocjut®nbsp;non multo prudentius concedebant nobis, fandos quidcm P*quot;®nbsp;bis orare pofle,fed nos eosinuotare non debere: Quoniatn Sinbsp;falfutn eftjSi in fcripturis uufquam habetur. Ait Quarto.

-ocr page 353-

de IMPIO LïBELLO TRIGAML

Si dcbeantßtn^li perßta mcrita exaudtri forent mediatores inter I)eu)ttnbsp;nbsp;nbsp;homines :J^oc autemJoli Chrißo conuenit.EjJèntnbsp;nbsp;nbsp;di^y quia

nediatorem inter Deum nbsp;nbsp;hommes, oportet tpfumquoipDeumeJJè et

hominem. nbsp;nbsp;nbsp;hoc quo^ tender et ad horredißimam îdolatriamyet abnc' do fandi

gationemMediatoris.. R-cfpondeo prirnunicjujdcm,quodiftear-' funt Medl gumêtator hic loquitur fine feripturis ex proprio capitc,ideo ex pro* atorcs»nbsp;priaipGus fententiarehdac reprobaripoteft. Deinde, quod unusnbsp;quidem mediator eft Chriftus per ledcmptionem ,ut ait Apo*nbsp;ftolus, quia Deus 8«^ homo eft,qui dedic redemptionetn femet*nbsp;ipfum pro omnibus : Ac nulla prohibet fcr jptura,plurcs efle media*nbsp;tores inter Deum Slt; homines per interccfsioncm.ad impetrandutnnbsp;aDeo gratiam,autad placandum iram Dei,amp; ad deprecandum 8lt;nbsp;auertenduni diuinæ ultionis indicium. Sic Abraham fuit mediator Gentf. ts^nbsp;inter Deu 8lt; Quinep ciuitates Sodomitar5,quem Si Deusexaudirenbsp;nolebat,fi uel decern iufti inter tot peccatores reperiri potuifient. Sicnbsp;Moyfes mediator erat inter Deû ÔC filios Ifrael, non folum ut inter*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»8»

nundus/quicaufas Si necefsitates populireferrct ad Deû, Si Deire* ^pon^ atep prfcepta ad populum,fcd etiarrt utinterceflôr,placator acnbsp;deprecator:Adcoquidemualidus,utira Dei fæpc in uniuerfum po*nbsp;pulümdefgui)ffèt,mfîMoyfcsproinisinterceisiirft.Iratus itacj ah'* Exod.p*nbsp;quando dixit ad eû Dcus:Ccrno,quod populus iftc dur? ccruicis fit:nbsp;'^’tuitte méjUtiraftatur furor meus contra eos. Si delcâ eos,faciamcçnbsp;gentê magnâ.Itacç ueraciter dixitjpfcmet Moyfesad populumj

^§ofequcfter Si médius fui inter Deû Si uos.Sic Si frater eius A a- De«t.y. ’^'^nfummus facerdos,cüder?uiretin populum ira Dei,obtuïit Thy*nbsp;’'^'ania,ct ftans inter mortuos,ac üiuêtes.pro populo deprecatus eft,nbsp;^plagaeeflauit. Sic Si poft morte fuam or auerunt Si intercefièruntnbsp;*ægt;caciter Si ualide,Onias facerdos Si Hieremias Prcphfta Def.Ad Hùre. n,nbsp;^'*èlàne,proptcr nimios exceflus populi (ùb Manaftè rége Idolâtra,nbsp;^atus Si inexorabilis fadus Deus, dixit : Si fteterinc Moyfes Si Sa-*ïiuel corâ me,nô eft anima mea ad populu.EqCe illos à facte mea. Sinbsp;'grediâtur. Sic et Paulus in naufragq periculo pro nauigantibus in*nbsp;‘'rcedens,à Deo exauditus fuit.Dixit enim ei Angelus iUa node:Ncnbsp;^meas Paule, Cxfari te oportet afsiftere. Si ecce donauittibi Deusnbsp;omnes qui nauigant tecû.Erantaut in naui animg x^ô.Sl ergo ficin*nbsp;ttreedere potuit Paulus ta ualidein terra pofitus,cû effet adhuemornbsp;nbsp;nbsp;x-

^^lis Si peccator,nunquid minus poteft in cœIo à Deo côronatus,a ^orteSi peccato iam pridem prorfûs immurtisCAbfit, Quiafeiebat,nbsp;*^'’ilto melius eflecum Chrifto ySfC mori elle fîbi lucrum Quomodonbsp;^t«m foret ei lucrum, fi minus poffet in cœIo, quàm potuit in terraînbsp;^nid ergo poterit ad tot feripturæ locos refporidere itnpius ifte Ca*nbsp;***’ôniatorfândorum,qüi fine feripturis uaniftime blatcràt^fànÂosnbsp;pfo nobis in cœlo intercedcrc aut orarc non pôfîe?

De

-ocr page 354-

314

APPEtîDICIS PARS prima

TJe ignc’Purgatorio ammarunt^ Caput

Ontra pkbcia huius Nugatoris argumcnta^qua^o® bis fine Icriptun's tumide ab eo inflatfs buccts obpdnbsp;uiitur,multahabcmus ex fcr/pturis prgfidiajqugiaO*nbsp;ol,m et à nie,et ab alfis in lucê producta Hint de P»J^'nbsp;gaioho,ad quæ ilie haâeniïs nihilcmnino refpo*^nbsp;dit. Nc^ curat achuc, quid de hoc fendant aut


bant doôi homines, quia fufRcit fibi,per(ùaiùm iam efle Lahis affirmari a facerdoiibus ÔC Monachis Purgator;û, folummodop^^nbsp;auarinam propter pecunias etcÔmoda propria,fi per aflcrtû Purg^'nbsp;toriupoismt recuperate MiiTas prodefunclis,Vndefad5eft,ui*'^nbsp;ea imperil prædara ciuifatc,ubi ifte prædicat, omne ftudiû ôinbsp;gium pro animabus defundorû,cius fcelefta fafcinatione, aboliti’^jnbsp;fit sam pridem:cumanteauix alia fueritpro iuuandis animabus’’^nbsp;largior in Eleemofy nis, uel frequentier ac Rudiofior in precibus gt;nbsp;obîationibus. Trahit ipfe populû in hune errorê maxime hoca’'^xnbsp;tnenio,quod dïcit Purgatonû cÔfingijper auaritiam Ecdefiailk^*^^nbsp;Calumnia^ Cû interim fit ipfè omntum auarifs!mus,qui ut diuirias fibinbsp;torauarifsi cumefîèt ex patrimonie quouisiro aut Codropauperior/cd^’^’^nbsp;*”us, multiph'cauitnuptiasjducens uxores utduas opjuIcntiores,unan^P‘’nbsp;aliam.Etantiquû atlt;]p conîuetû praedicandi ftipendium, extorßfnbsp;proba difeedendi fimulatione,adaugeri fibi noua auâionc nonbsp;in duplo, feditiâ in triplo aut quadruplo,ut iam in Milhbusaui’^®'nbsp;fu argenteifcp,8c de auratis poculis atep etiam aureis caihcnisnbsp;quibus( quod de Bucero dkitur ) certare poßit etiam cûnbsp;ciuibus. Nô opus eft igitur,multis hicuti de Purgatorioprobaf’^J'nbsp;nibus uel ex flt;ripturis,uel ex Iibris fandorû et antiquorû patr^,nbsp;Laicaliaeiusargumenta, quibus antiquam Ecdefiæpictaté ergs“ ƒnbsp;fundos irridet atq? calunmiatur, «ceo pkbis (qux eum proilli*’^*nbsp;nato Dodore habct,licet lUe nelt;^ Magiftcr in artibus, nenbsp;in Theologia,aut in ulla alia faeultate exiftat ) iudicio pro cet tifs’^’nbsp;habêtur demonftrationibus. Rcfpondcant fàltem ipfe amp; Laid^’^nbsp;incredulide Purgatorio,Luiheri(noui Euangelq fui auihori5)arg^nbsp;mentis,quibus ulus eft olim,n5 iblum contra Pighardos,cû dfr^nbsp;Re/olw.pro^o CatholicustVerüetiâ qs, quibus ufûs eft in Refolutionibus 1“’^’nbsp;.lî.o’»?. g^j-f|£),ij3utationeLipfica,quandoappingebaturimaginieiüSCôinbsp;ba ad auré dextcram,tan^ figuû Spiritus fanditQusn etiamnbsp;bus ufus eft in articulorû fuorû,quos Papa Leo X.dânauerat,fi»î'*“nbsp;amp; hoftili afiertione,quâdo iam manifefte rcbdhs erat EcdefiftJ “nbsp;fertor,ut nemo polste ullo exculàtionis prftextu dicere,ciïtuncr*nbsp;lierentiaaut timor« Papac aliter fcripfiflè, quàm in corde ^jj

-ocr page 355-

DE IMPIÔ IxtBBLt»

euttl• Lutkitt iiffefi


inlurqs.Refpondcaot igftür ad haecibi tuthcri (üi uerba, fi poflunt, Credo (inquit) Purgatorium eflciSC coniulo (iiadeo^ credcndum,nbsp;fed neminem üolo cogt Et in diTputatione contra D» Ioan. Eckiumnbsp;habita » Ego ( inquic) quÇcredo fortiter immo aiiätn dicere, fcio.nbsp;Purgatorium efle,facile perfüadeo in fcripturis de eo men tionê fieri»nbsp;Contra hapc Lutheri u«rba dicit ifte Concionator illius diicipulus,

ex ementito 'Purgatorio y ßt^uantur i^llt;£ ahominationes nbsp;nbsp;nbsp;Scurri’ia


lgt;!aßbemtlt;e, PrimOy (luodPaterQ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Spiritus ßnFltiSy^ut irtnbsp;ganda peccata. Detndey quod oporteat hoc modo Chris^m una cuutnbsp;fanélotemplofuoparitertnPurgatoriUfn defcendere: JSlectam potensnbsp;fit mors Chriflt cum omnt uirtute potentiaßia, ut eampoenampoßttnbsp;compenßareyperßluereacßntre:ßdoporteat infernalem tgne adtuuarenbsp;morteChri/liytn (pianosmorimuryUt fitmelior utrgay ij^uapaterna uo'nbsp;luntaspuerum comgaty tram Det plaçareppßity quam mors Chrifliynbsp;w qua nos patimur et mortmur. Item, quod haheant Dtabolum pro Deo


Non tcmif^r^atjPijrsime Imperator,populum antea deuotum 5{.


^uitatem Maieftatis tuf hacßenus obferuantiisicDä,tam nequiicr amp; *UaIigne,per tarn futiles Sd abiurdas illationes èC caluranias, à fcelç-ftifsirao impoßore ißo.tota exui Ecclefiæ fide,8^ in odium Maießagt;nbsp;obfecro,propter Purgatorium detrahit S» Trinitaii C quismortinbsp;ChrißiC CL-uis Diabolum pro Deo habet C Quis Purgatorium uo»-^tigncm infernalem cQiiæ ßriptura fic loquitur cNutjquid mor^nbsp;Chrißi fic tollic à Deo SC iudice Chrißo omnehi fußitiam, ut non If-çeat ei in mortuis ullum punire peccatum, amp; dare unicuitÿ Geun*. ¦nbsp;dum opera eiuscAudiat fàltem Lutherum, qui aperte duit^quodnbsp;®porteatpuniripeccata,fîue hocfaciatDeus,fîue Ecdefîa, ßuehohiönbsp;îütpeccator in ieipfb puniat.Nunquid Chrißus tarn graues pro no^nbsp;ftfispeccatisfiißinuicpoenas,ut nos impunepcccemus CEß quidentnbsp;^hrißusftit inquit loanncsjpropitiatio pro peccatis noßris,fed’«i°‘’'»-*»nbsp;Jjoo tanlumpro noßris,fed eiiam pro totius mundi peccatis. Nonnbsp;^luatur tarnen per earn mortem totus mundus,Iêdmanetuerahæç

Chrißi

-ocr page 356-

^APPENDtCTff PARS PRÏMA

[vütthi it, Chrifti iêtitetitia : Makt font uocati,pauct uoro deéti.ïtcaijEt prolt;e* ieKn.f» dent qui bonafeceruntin uitam atternam : qui ucro mala, in ignetnnbsp;atternum.Non etiiai cxcuseft iudex, ut ßneoperum re^clt;Su (quodnbsp;impijisime dicurit^c docent LutheraniJindifTerenter omnes p«**nbsp;HrftÆ,?. folam mortem Chrifti faluet, Sed dieet male opcrantibus, ctiamijsnbsp;qui tantam habuerunt fidem,utdiclt;rçnt : Domine Dominc,nonfllt;nbsp;in nomine tuo prophctauinius, 8lt;in nomine tuo Dxmonia

G4U. mus,ÓC in nomine tuo uirtutes mulus fecimus Difoedite a' raeotn* nes,qui opcramini iniquitatcm.Non ialuantur igitur Cbriftiani pn^nbsp;folara (îdem,nei^ per folam mortem Chrifti, fed per fidlt;m,qu«Plt;^nbsp;uTim. «» dneâionemoperacur,ut Paulus docct, Q^uanquam mors Chriftinbsp;focundumfefuffi'eiens fit precium, pro omnium hominum rede®'nbsp;ptione.Chrfftus em'mdcdic redemptioncm lemetipfom pro om®'nbsp;Kon^i,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus,Ec femel oblatus eft, ad multorum exhaurienda peo

cata» Manet nihifominus iuftus iudex,ut red-dat unicuique iuxta opera fua» reiiciuis ßditioß Qoncionatoris C(igt;nbsp;lumnijS;, Caput

Emum repetit per Epilogum fopradida amp; impia dogmata,quæ pro Euangelio uen^^‘^5nbsp;Sc calumniatur Ecdefiæ inftituta , quænbsp;Caefar tua in publica Ordinationc ( I N *nbsp;R.IM dtda) commendat, approbat SCnbsp;præeipit: ac fopcrbifsimacenfura fua leditio^^nbsp;ftringit ac repræhendit incl y turn Seivtum illius ciuitatis,qolt;’dnbsp;dientereamOrdinationem aMaicftate tua ,tanquam ànbsp;Rown.poteftatc,iuxtaPauli dodrinam acccptauerit,nc diuin«nbsp;tionirefifteret, fi poteftati tuærefiftere änderet»nbsp;nbsp;nbsp;Ait ergo»

Cfiiniftä* ' ' ' ‘Prociil dubio impugnabuntur omnes iilte abominatioft^^ ÜO propter do^os homtnes^nonß)Ium in Germantdyßed etiam jn omnibus alf/^nbsp;nbr^CæCnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^dt^uas bonus odorßincli Euangelij peruenit,^tspt^^ .

utdcibuntur conßttabuntur ut omnibus ijs, (pti po^î agnitau^^ t/item edS ittrum acceptant , indekbilem infamtam Qrnbsp;Itamßnt allatura^ Etubi nunc magnum pertculum ingenßut^^nbsp;prlt;etenditur id omne ad grauius intolcrabiltus ludiciuit^nbsp;* met, Si emm temporale daîitnum j (piod nobb mferre poßunt-hofi^^nbsp;C^ut nobis hadknus banc ob rem nihtl mah ßetrunt^ tamnbsp;tpr timtmns fmuko certe iuEiu^ temporale ac fempiterttufn

-ocr page 357-

DE iïSPIÖ tîBÇtLÔ TRtGÄMt

itutttyquodnobiiDeits per incófnmutabtle uerbutri fuum abiititióinun'

^inatiis eßytnultö ma^istimerè deberemifs, Çi^nto enim magi^ ttfftcnturhortïinéèy iatito md^ti ie/ltßcdttiri lt;juod bené fciatury J^euninbsp;tftultoitmendum éjjè t Qtul ^profeélo hüiüßnodi abominattones^nbsp;ß ad perturbatidä'i pérderida'f conßcisntiäSy pro ^uibifó mortui^s eflnbsp;^hrt^lttSyiterwn inflitui debêanty iton dimtttettinpunita^ abiré^

Deindeaii^uanto acrius 8^ apertfus reprghendit

quot;Vkra h(ec óinhia indgii dc inagü iimeiidum e/l terribtle Dst iudt- fx contra eZ«/«;, (plod iaffi acddity quod peccdtü peccata punïty amp; ho/lesnbsp;fctnperabuno peccaio ift ahud caderè permittit^lgt;Ionenim leuepeccd^nbsp;tumeEy^uod corißenfum eÜtriCoriciltumTridenttnüydnte^? fctreeur^nbsp;ßitdnatri conclußtrümejjeü. lm mo y uht non babebdtur uUd conieSlurd^^nbsp;piodredleconciußiruni eßet,ßedtarn prteócuïü erat, (j^uód conßrmaretnbsp;errores, quos tpfum IJ^T Ed^ IM met repr eben dit. Deinde Ceeßnbsp;Maiehatifolicommtjjùm eE: IMTEKIM, dtlt;p itanoEri funtnbsp;(xclußy^ab éo repulß : cum tameri non fu MaiéEdits èius uocdttoriiSynbsp;atep tntelleÉttslVlteriiiS confenßtm eßin Î MD EDI MyCuninbsp;tarnen conßeientideorümy ^ui conßrißrunt, contra illudclaritetittay utnbsp;^emitterenonpoßtnt^Clpodnon longé abeEâ peccato in Spirttumfatt'nbsp;Êum^quodinatèmumriori remittètUr.Et timendumeEy rieSathan ur^nbsp;geatßper conßenßumynullam euaßorierii admitfätyßd ad hoc coriipeîlatynbsp;^tcorifenßtgretpßaamp; operecöiripteatuf.Exhoccßeij^uetury ut priuatainbsp;ptrßonaSyquie in purd confeßione Ftlij Dei pernidrienty O“ bas abomina'nbsp;ttonesnon acceptanty oporteat coadiuuando perße^ui, eßagare, capti'nbsp;riaréyt^ hoEibi^s tr adere y atp itd Fthum Dei utui tri ßuts membris pei^nbsp;ßlt;}ui,pedibus calcareac interßccrt. Cltubusßaneßuperinducetur tllanbsp;tnaledidliöyCpioduerhum Det pemelßcrepitißtriynunp cocedetur iterum^,nbsp;^Wreuertetur^Mullus entm CoricioriatorprobuSy poterit propter reEi'nbsp;^^tionetnhuiußmodi abominattonum remariere. St enim tacueritaded/^nbsp;tpfi Diaboît erit: Stautem contra eas pradicauertiy ttmendum erttyriénbsp;mde oriantur ßdttiones : Qjueßane utrdtp tritoîerabtîidßunt, Q^iare di»nbsp;FgettterconßyderaridumeEy^utd faciendumßty^reuertdtur ^uicurißnbsp;reuerti poteE, anteßuam ira Deißridlttef infurgat^ Securis enim adnbsp;rirboretn poßta eE.

Hifce minis cupitabfterrere nbsp;nbsp;^debiïa Maieftatitaxobedicûîi'à

t’etraherc Senatum« Ac tandem in bæc uérba conciudit»

f MaieEati omnü prlt;eEandd éE obedientià, ßiä contra Deilril Cöüfïl/iïnt non es!:. Mon entmtpßiis Mate Eds eEy^ute hanc edüßtri agitMnnó'nbsp;t^enter enim uentt in hanc caußani y Lpu^ ei ritritü altd eE i Vrtneeps huitis

£ y mündig

-ocr page 358-

APPBNDTCIS FARS PRIMA

mwt^ y eitfi i^tichriflu^ cum omnihti^mcmhrî^ a^ntïfotti ctaufamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peßima intendurtt * Ideo direélenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sptritum Dd uerbo

I^et obutandum e/l et ^c^infaciem refi/lere^mendaday Idolatrtah blaßyhemiaf eitts detegere, confittare^ confund€re,Qjtpdßflattislttt'nbsp;IJgt;IT E 1^1 Mgrauanturyitet^ coftgregattmnetj^ß^'nbsp;gulattmytdfacere uolueritteyoutfacerenonconßduntyfakemtton twp^'nbsp;dl Ofte yßd fyromoueantyUtdoEittonnulltyqut facere poßent^ îtbetittfnbsp;facerentyperTypographiamitt mundnm proßratttyUt hoilis conß^'nbsp;datftr y ueritM bonoretur^

Hæc Condonäcor iâe»Oæfar, cotttraitihibitioöem tuatn catn,qiia Imperial/ authoritatc Auguft? probibuifti publice,ticnbsp;audeatcontra INTERIM, ideft,Ordmationemtuam,anq«'^nbsp;fcriberc atic cuulgarc. Probe iatelligec Maieftas tua, quonamnbsp;dant huius Cofultof is amp;. Cenforis uerba,ad qu? brcuitcr hoc libcÖ®nbsp;reipotidi.Maieft.t;ua dem€ter,oro,accipiat,et pie ac fapienter pr«’*’**nbsp;deat,uelut perpetuus Diâator,nequiddetrimentiRcfpub»nbsp;per tarn rebelles èC. feditiofos Icriptores amp; Concio-üatotes,grauius quam aateauaquam,nbsp;irrecuperabilicer padatur*

FINIS primae^ PARTIS ^.yippendicis

à’

-ocr page 359-

*3 PARS ALTERA

APPENDICIS* DE EXCVSATIONË ;

PHILIPPI, WELANTHÓNIS, ADVERSVS Clamorcs Flacn iByrici,Sc coötra ca-,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

lumoias Magdcburgcnfium»

CLARISSIMO VIRO

ET MAGNIFICO DOMINO MA-THIAB HELD. L V. DOCTORI* AC SACRAE Cftjarcie ^daie/ldtis CottflliariOy^ olim

CancclldriOy Joannes CocbkeM 5* T. D.

JJ^bitror è([uidefnperpducos eße interGerrndnosy^ui' Âdmonfr Lutherdtidhiereßsz^ fedttiofa faéltominn^plo'^^^^nbsp;nbsp;nbsp;i-u*

^CKCnf ntox abtnttiOy quam LAagnißcentice tult;ey qme Juris utriüf^ Lludqs inßgniter tnLlrüéla ac prce-' pjjg*nbsp;^^Sfftunitdypcriculoß homtniSy auddcis iuxtd mältgni,nbsp;per fuperbiam de ingentonbsp;nbsp;nbsp;eruditione tnßatiydc Sathanee proinde

inpoteJlatem traditiy tanq? etyqui eJl Rexfuper oinnes filios fuperbtee Çut habet UberJob^Llattm intellexity adiutdhiJlorijs^ longa rerumnbsp;^^perientidyquondmtenderentferocisQr inßati ^podJatce conatusznbsp;T)equibtis^tpßdCa:ßareaßtateLlas in tempore preemonuitnosmi^nbsp;ferosGermanoSyinEdi^oßioVuormacienß.nbsp;nbsp;nbsp;Qjtam reltgiofi

fitip deuote tune admonuit de doits nbsp;nbsp;erroribiis ißius hominis^ T)o3:ißt^

initser acutißtntu^ JurifconfiltusorTheologttSy^^^LmbrofiusCatha^ Ämbrö« TtinusSenenfisÇJîiittpltbriSy atij^etiain de impqs utolentts außibtts fiysCathä^nbsp;etn^ ytn comburendo Jure Canonico hbrts Giudtuory ante annos plttsnbsp;minus Trtginta. Gjuam infœliciter dutein ceßerit nobts Tragicus i/lenbsp;fiirentts ^..^oLldtee ludus y comemoraui ego in Gommentdrijs det^Llisnbsp;e^i^Scriptis Lutberiynupeneditü^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GJßoniainuero ßeditiönesnbsp;nbsp;nbsp;re--

belliones mukorum Germania popubru/Uytot cladtbus nbsp;nbsp;adutrßsßue-

eeßibus ßuneLlata y nondum ßuntplene ßedata^extindlazuißumeJi nuhi e tiepuhlicaZir faluteanimarum forty utE^egij fex ltbriDogt;nbsp;^ißimi Jurifconßlti E) * Conradi Eruniy iJe feditiontbuSy tnlucetnnbsp;e /y adanturi

-ocr page 360-

9)0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;APPENDI C!S PARS ALTERAnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Sex Librt D. Bnminbsp;De ’Sedicnbsp;tioßs*

óilattturi1}0C pfaßriimtemporeydumtotcuolant {fMcumJfof' gunturitai^ libdb JêditioJbrum LutheriCoittplicum, contra publiekenbsp;Imjperio authoritattf Itbrum^ ([utm IE -RIM uocant*nbsp;Ktrecttttiai^Wilgoiamnota apud Gcrtnanos ßditionum txewpla:,^^^'nbsp;btiZ!^ah(jrttm , quorum ad res nouasßagrant animi, per pèiicùlofosff'nbsp;beibunt clamores èxcitâti^/alubritêr ahUerreantur : û^ppendteemnbsp;dltßtmis dits Bruni Sex bbrts adijciOt ÇXuam celebemmonbsp;tuodedtcoytanlt;iuantuiro fapientie^ lurtfconfikißimoy at(^ pure^S'nbsp;thobeoy lt;0^ ueteri meo J^atrono, acfingtilari D, Brum amtco : Citi^nbsp;jM^elanthonis tbfàebces techfue y rebelbüm^ pertculofie uoafirtbiof^^^nbsp;ttonßuni incognita^ contra (puas hune paruulum fopcraddotraéiatii^’nbsp;^uem boni conftibs precor^ Bene uale uir Clartßtme Bttnbsp;'VrattslauiaySleßaciuitatepracipuapJ^Lnbsp;Idas Januari/, ^.yJnno Domininbsp;nbsp;nbsp;' '

PARVVL'^^

-ocr page 361-

OS SEDtTtOSIJ CLAMOftlSrU PARVVLVS tractatvs. contranbsp;INFOELIGES PHILIPPI MELANTHONlg

Tcchna^yahorum^rcbdbutnpericuh' fas uoafirationes».

Vcritur PhOippi« Mèlafiribôn fti , noua fua Prxfationc,quam libcUonbsp;foo de Panitentia prsefixit, quodnbsp;Flacius qUidam lllyricus calumniolenbsp;accufetipfum.quafi nouu Papiftamnbsp;Sc Luthcnci Euangciq defertorem,nbsp;qui tnccu Cæfan's nitnis tnulta p«rgt;nbsp;miittat Ediâo,quod INTERIMnbsp;uocant, contra Lutheri mcntem SCnbsp;dodHnamj'n SaKooiaeTuriogiae^

Sc Mifnïæ Ecclcfqs receptam, Au Recens æa


[M


igitur in €;i Prsefatione rcccns ædi'ca Philippus^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dïta Galen,

Qgod uero clamat Flacttis TllyrictiSy^ dod:rtndm tttutarl irt^u 'Cxertmonias ^nasdam antea abolttas^pnmn de doSlnna relpondebo^nbsp;'i^aïomrefutathanccalumniamy uoxomniumdocentiumtn Eccleß/sno-'nbsp;Urisnbsp;nbsp;nbsp;in fcholts,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne longa aut obfcuraßt rejßoffio, de uniuerja do'-

drtnafentio lt;^uodfcrtffi in eo hbro^^q^ut in utultorunt mantbus e/lytttulo; ïiocorunt'Tbeologiccnrutn^ lam de rttùum mutatiöne^ßue tdicubi faélanbsp;^^ipauca rejßofidebo. Gptarim certe (inc^uitb) in bac priefertim tanta ßxcufitionbsp;^ot/lttia:,nulla prorfts mutatione Ecdeßas turbari^ ac fi ^Klt;e/âÂenbsp;fint,nonfuntdmcortteiSedfateornie fuafijjè^ Francis^ idi^s^Üinbsp;defrerêt Eccîefiaipropterjèruitute^ quafine impietàtefufitnèrt pöjfit^nbsp;üxc Philippus,nbsp;nbsp;nbsp;Quid autem (cripfcrit in eum Flacius iîle Illy*

Hcus Latine,nondutu uidi. Ædidit quidem Teuthonice aliquot EpiftolasLutherijfcriptasabeoaddxuerfoäoIim Auguftæ inCo-UiîtrjsItnpcrialibusjAtinoi^o, Scd quid de itjsrcrpondcrit Philrpgt;nbsp;püsJgnoro^Certe Lutherus in ilh's furiofà protefuia fcditiofe fuaficnbsp;fcis, ne cutn Cæiàre alfjfcp Principibus antiquæ fidci, ullatti ineantnbsp;^^cordiain, nifî prfus adroittat amp; approbenc uoiucrfatn Lutheridnbsp;cuangelq dodrinam,reieda prorfüs ortini maicrumfidc SCobftrxnbsp;oaMoae,quj ante Lutherum in Ecckfiafuit, Ait igitur ibi in quadatttnbsp;ad Philippuni iftutn Epiflola Lutherus^ (îcut récitât Flacius,

^feioquid fcribam:gt;int Thdippe^deuanaprorfu^Cf'inutdt curaj^Qp^^^ ^Ua^quia faoconfibummeumapudtenonualere, Fdoctotu euenitindey fio Philip.nbsp;quodaht foil cr£dis:ßdihi aut ali^J^ credere non uls^proculdubto magnonbsp;^‘i^iidamnotuo, Egó fianençnauci qwdemfacio'Papi/las^aut eorum.

i liif furorss

-ocr page 362-

Uk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;APPENDICES' PARS AtTERA

furores^ Minlt;i5 :fi nos cadimiiSy caditfimuto* ipfi Chrt^iff, Gubernator mundt^ eftamß tpß caderttf ntalkm tauten ego cuttinbsp;ipfi cadere, ^uäm cum Ccefare /lare\.

Et in älta Epiftola ad cundem»

Gràtia.(iac[mt)Z3^paxinChrt/ioi JnChrt/io;,tn(luam^0'nonHt nundo^x.^^en.Magn(etuæfollicitudîniyperlt;luaminflrmaris,ut fcri'nbsp;bß^ntiPhdtppeyex corde tnimicus fim^quodenimflcpneualetm cordenbsp;tüb/nonmagintudinis caufie^ßd magnæ incredulitatis tua culpa e/l*nbsp;/^anieademhxccaufamulto maiorfutt tempore Joannts JFdtis^multO'nbsp;rum^aliorum ], (pta^ e/l temporibusno/lris^ Et fiatpud magna ejfit^fnbsp;itle tpuop magnum eE:^ put earn gerit : E/ón ènim edl nóilra^ C^gdnbsp;macéras tcipßm fine intermißione ^

£c rurfùm in alia ad eundem Epiflola»

Apologia K^fpoïogiam (inquit) ueüram accept^ cfquot; miror puidnam uelis, tetis Ccire^ dutdc'^r» duantum T^abi/lts cetneedendum Üt. Chuantufll^^^



abolere^aut doSlnna nßrapoßit no tmpugnarißante'PapatuJPro^^ confixderationes z^traélatus yUt'Papapermanere pofiit^\^uîtcof^nbsp;dere^admitterèpfifacimuSy^c. jÂtlaus Deo:,puodtnnihtlcotfj^.



-ocr page 363-

DE SEDÎTIOSIS CLAMORÏBVSà nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;335

feimtnarim ita concludit. i^rhitror^mi Philippe^ feiam pcrtum ejjcy t^uodChri/ltts Qr ßdialnulla uia concordari qucantyne^nbsp;de ulla Concordia cogttandumßty quantum ad reltgionem atttnet..Qjianbsp;deretpß quo^ Prinapt fcripfiy quodcaufa no/lraCafarem nequa^nbsp;pro Indice ferre queat, Ç^pid item arnica citatiofigmficauerity bene iamnbsp;Uîdemus^Sedcaufainterimfortafelongue ampliu^ a^ae^y antequaninbsp;liters mete funt reddita: Cii^madmodum ego cônijciebamycutnnbsp;firiberem.SedegoprofeSlo pro meaperjbnayne latum qutdem digitum.nbsp;^tdamyOUt innouattonemullarn inllitui permittamyetiamßuitamper^nbsp;dere debeam ; Cum tpfi uf^ adeopertinaciter procedantyßtciat Cafar


quantum pote/î^

Hæc Lutheri uerbaGcrtnafticcrcprodudtio luccmFlacius.adlnfuHçcon concitandos turbulent^ plebis.quæ (ediriofo adhgrct Lutheri Euati^ «a Philip-^cUo,atiimûs aduerfiis Philipputn iftumtClxUo tarnen nullus exnbsp;omnibus fedis hoc toto difsidiorû tetnporè,pleb{bus iuxta et Princinbsp;pibus deceptis gratior fuit. Captat, credo, contra Philipputn occa*nbsp;fîoncs Flacius ex aftuta bC dolola tnoderatione eorum, qui ad com#nbsp;t^Ucendum Cæfari, ut eius Ediâo, quod INTERIM uocitant,nbsp;^teuneç obedire uideantur* in externis Cærcmonfis,quas Lutherusnbsp;^compKccseius,furio{b conteinptuamp; audacia alaolcuerant, non^nbsp;*JihiIre(btuI curauerunt» Contra quos Flacius damolè quafdam Annotai?nbsp;Annotationes hiiee Lutheri Epiftolis adiecir:Breues quideni,(èd ad tiones Fia-*‘«bdlandum apertius Cglàri contra INTERIM accômodas.Nam,nbsp;nbsp;•

'^bicunc^ proteruius loquitur ad Philippû contra Catholicos (quos ^3piftas uocat) Lutherus,Flaciüs tnox adqcit in margine NOT A,nbsp;®tubi feribit Luthcrus î Dotninus tibi uobis omnibus adaugeatnbsp;‘'detïijibi Flacius in margine addit, Hanc precatiunculam nunc ma-Xitïie neceflâriam eflè,Et ubi admonet Lutherus,ne fui ullos cum Pagt;nbsp;fiftis ineant tradatus, de concordandis in religione articulis : Fia*nbsp;«us in margine addit,Nota Propheticum didum^Et ubi ait ad Phigt;nbsp;Lutherus, quod fàtis expertus iam fît^Chriftum nulla ui»nbsp;jum Belial conucnirepoircjibi Flacius odiofe adqcit hoccauillumtnbsp;ÿl« nunc hoc iteru oblitus eft.Et ubi deTraditionibus carpit Sophias Lutherus, ibi Flacius in margine addit : Hoc idem facere nunCnbsp;OouosInterimiftaSjhoceftjPhilippum ÔC Ibc/oscius»

Praetnifit inlûper in Præfatione cau^s lèptem, cur hafee Lutheri bpiftolas hoc tempore in lucem reproduxer it. Quarum primam Septem ra*nbsp;l^nitjut ueri Chriibani( quos folos Lutheranos inteIligit)fcvren‘oncs,Curnbsp;Hucant, quæ fuer/t mens 8c (èntentia Lutheri de Adiaphoris^quacnbsp;*^nc Philippus Ôt foci) eius, ad placandum amp; pacandum C»fârem, LSkerinbsp;jdmittereuidentur,contra mentemLutheri. Secundamponit,utnbsp;^pudentia obturentur ora eorum, qui nunc ex Lutheri libris co^

nantur

-ocr page 364-

.Jî4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;APPENDICÎS PARS ALTERA

nantut* otUttes abonunationes (ut ait)Papatus comprobafô

Tértiani ponic,quod huiufmodi Epiftolæ confolationumpUo^ fuot,quibus Ecclefîa hoc perkulôfo tempore maxime indigent*nbsp;Ôigt;uartam,utiQtelIigaturex fjs, prüden tiam de Adiaphorisnbsp;îndifFerentibus aüt medqs rebus,non de cœIo, fed de terra lt;fllt;nbsp;trapiumèc Chriftianumconfilium Patris,Luthcri fcilicet» QP*®quot;nbsp;tam,utfî Adiaphoriftæ aliorutU Chriftianorum monita fadk^®^nbsp;temouotjhuius magni iâlteni 8^ preciofî Prophetae admonitio^^nbsp;magni faciant,qui ipfos niinc uelut è ealo deorfùm admoneLnbsp;Sextam,ut habeantur iftg Epiilolæ non folumtanquamàb*^nbsp;thero ad Phih'ppum icriptx, ièd etiam per Spiricum fànflunl adnbsp;tam Ëcclefîam magno Propheta in admonitionem datæ*nbsp;mam 5^ ultimam exempli gratia poiitameHè affîrmat^ut ßcutnbsp;Auguftæ libera fidei côfelsio proipere ceisit, ac præualuitnbsp;tra DiaboIijAntichriftijamp;^Tyrannorum uoluutatemUtanbsp;condansueritatis cotifelsio plus efficiet,quàm ßad placandumnbsp;bolum amp; impioSjinreligionemultaeis concedaotur, Hæcinnbsp;logo Flacius. In fine autem poft redtatas Epiftolas, itanbsp;ad Ledorem, Ex bis (inquit) facileintelligerc potes, charenbsp;MalcdictioquidnamfenferitLutherusde huiufmodi cocordationibusnbsp;in Philip, amp; Belial,ut maledici etiam bene pofsint nunc huiufmodi conco^nbsp;tiones, cum authoribus fuis pariter : (Xui ultra alia pcccatanbsp;quoeç fiiperabunde faciunt,quod lanôi patris Mar t;ni Luthtf'nbsp;ptis,huiufmodi falfificationes Chriftiang religionis coîorareuuî*’^^*nbsp;Exuîes pernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibi clamoft Flacius Illyricus, ut infanse pkbis ad reb^^^

nicioiîGer nem contra Imperatorem, Dominùm fùpremütn Prio^P*^ maniaf. Itium,defîdcria plus accendat amp; adaugeat*nbsp;nbsp;nbsp;Sic facit ex alia

maligoiisimus rebellionûincentor Joannes Caluinus,qui ex proftigus, fimplicesi populortfm Hcluetiæ 8C Sabaüdiæ pop^^^pnbsp;contra INTERIM concitafe non ueretur. Exules iàne iog^^,nbsp;lîmi fimul amp; perniciofîfsimi, fîcut ÔC Alefius Scotus, 8gt;C antenbsp;Guilhelmus Tyndalus Anglus fuitî lt;Xuos cum tellus patt‘^nbsp;natale folum, propter eorum errores impietates^, ÔC manif'^jj.^,nbsp;patria fùorum in religione defediones, amplius ierre nonnbsp;ad nos Germanos (apud quos tantas in religione dilcordiasnbsp;uitates,a' Luthero fuftitatas e(Te cognofeût) confugiunt, ut phb**v jnbsp;lêdudarumfîmplicitate abutentes, uelut certÜsimi Sathan3e^P|.jnbsp;ftoli SC fatellites,fub religionis prætextu omnem à fidelibus P®P^Lnbsp;obedie ntiam in feditiofas réclamât tones conuertant, Quisnbsp;Expoftu- rogauit aut aceerfîuit eos C CLuo iure in meflem alienam falcts ’i’nbsp;latio con» immittunt C Si uerum Euangelium pure doc€nt,cur non in pa^nbsp;ira Exules fùos potius,quam apud externos uerbum iâlutisnbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;* An non iùperabundamus nos iampridem fcditiofîs ÔC impijs d®

tofi'D*”

-ocr page 365-

¦»

DE SEDÏTÏOSIS CLAMGRIBVS.

totibus Si fubuerforibus,antiquae fidei Sipictatismaioranitto^o.«-rum.â quibus optima quætç Si religionis amp; dtfcipHiiæ ^cepimus ï'nftituta,quibusôi tota Gtrmatiià floruit, atcp io omnibus bonisnbsp;bcnehabuitSi profetie,antequam LudKn' nomen Si Euaugeiiurainbsp;fuit in orbe audicum, Nunquid uîla focictate aut faaiiliaritatc-,nbsp;coniundiorunquamfuit Lutbero Fladus,quâcn Philippusc^ÇLuidnbsp;opus igitur erat Flacio,eas ob^ccre Philippo feditiofae confidentiænbsp;Bpiftolas Luth tri C cum ex fjs probari potius queat moderatio ant^ ’¦nbsp;tni in Philippo, contra audanaLuiheri coepta, qui furiofaSi Apo-ftatica defperationCjUerbi Dei prxtextu,Papam, Imperatorê,Con*nbsp;ciliutn,omncs^ Reges Si Principrs, uno concemptu fuperbifsime,nbsp;abfcp omni iure Si rationc, flocci fecit, amp; falfis confblationibus totnbsp;GermaniæPrincipes Si imperfl Status atlt;^ ciuitates,momne ma^nbsp;luni induxit. Gerte fi quid prudentiæ haberet Flacius,noa repro- iniquîtasnbsp;duxiflècin lucemfcdiiiofas illasEpiffelas, in quibustalû fuperbe Si Flacij innbsp;iwperiofe fcripfit Apoftata flagitiofus Philippo,qui uiiam Si om- Phflippumnbsp;ingenfl fai glor iam in pcriculum pofuit propter ipfùm, d-uidnbsp;cniniualuiflet,auc quantum in feda fua tam manifefte impia Si fedi^nbsp;tioamp; profcciiTet Lutherus Monachus, fi non adiuuiflèt cum Philip-pus,homo dodus Silegirimeuxoratus i Multum profcdoeffèdt Sinbsp;infcholisSiiaaulis Princip«m,ftylus Si ingenium Phi'ippi,quonbsp;loQge fijpcrabat Lutherum. Et apud Principes Si populos non pa-ïum fauoris Si authoritatis, condliabat Philippo hone ftas coniugrj,nbsp;lt;^innon fufpitio Si macula denigraret famam Lutheri crimi-Wauita,Si facrilegum cum Moniali contra omnes leges Si Cano-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

contubcrnium.CLuod igiturinualuit tam turpis Si impia feda, tiJer^per *100 tam Luthero quara Philippo tribuendum Si accepto fereO' Phil.înua-ôumcfl::d-U€inadtnodum ego pauloaote in Philippica Septiœa luit.nbsp;foGusdeclaraut Ingratifsimifuntigitur Philippi iaboribusomgt; iunbsp;ôlt;sLutherani,quicuncp nunc uodferanturaduerfus dus nouifsima ^^‘1‘PPumnbsp;^tripta,tanquam Lutheri Euangelio contraria. duid enini iodo-ftis Si feditiofis fois contra INTERIM condonibus Si libellisnbsp;^iudquæruntaucefficiuntjOifî quod Cæfarem, Potentifsimum Sinbsp;^idoriofi(sifiQumPrincipem,adgrauioremcontra rebelles uindi-ô:amprouocantÔi irritant: Imperquero Principes Siciuitates innbsp;grauiora ptricula præcipitare ßtagunt, fi qui force infanis eorumnbsp;daiuoribus aures Si aflènfum præbuerint, Sicut fadunt(prohnbsp;dolor) nuncimprudentifsime Magdeburgenfès,qui nonfolumfc- Imprudcn*nbsp;lt;fitiolâslibenteraudianc conctoncs,fêderiam huic Flacio,homini tiaMagde-^xterno SialienigenXjArafdorfio item furenti, S^ id genus thultis burgenfiû.nbsp;^siniânisuodferatoribus permittunt,inurbc fuaexcudere Si innbsp;®'bcai fpargere makdicos contra INTERIM libellos, Si uanenbsp;Sloriantur de pçrfelt;utione,quam propter uerbutnDei a Cadârelc

patî

-ocr page 366-

jjtf ¦ *; A^PΟ^rifCIS PARS ALTERA paridfäJötQL-uibus pröfeïïo uchemcnter timco grauifs/fflaW^nbsp;DerSf Gaefâris ultiohctn, propter tam muïta ((:elera,quæ à noifl®nbsp;Conaonatoribüsïnâtféli ÔCperlîiafi,lt;onnTerunt multis /atn aflO’®»nbsp;ïn quibus adhuc pcrtïnaciter perß(iunt,(iae paniteotia« Annbsp;Grauifsi- Jçuia funtpeccata,totcofumfacrilégiain omnia MonaftenautriWnbsp;ma pcccatafgxus,qiCEfn ufbeilla8^ circum circa, ad cultum èC laudcmnbsp;Ottone PrimojMagno 8c Religiofb lniperatore,amp; à plaeriTtçnbsp;rgen pj.j'Qf,'p,5ûsnbsp;nbsp;nbsp;Èpifcopis iîint fundata C At non (blutn in Mona^^^'

ria,fed criani in omneÆccIcfîas urbisô^ run's foi diftridus ; ctiam/nipfàniMctropoh'tanam EccIeßam,Gcrifegas manusext«^’'nbsp;derunt,S^ omnera cultum Dci,quem ueîut per manus à maiot''^^^nbsp;fuis accepcrunt,8«^ continua (üccefsione ultra fcxcentos annosnbsp;giofcôbfèruarunc,perh3crcncos fcdin'ofos clamores L-utheraH^nbsp;'rum aboleucrunt funditusextirpauerunt» Intérim tamcO^^quot;nbsp;V^hißima nifsimegicrianturdeuerbo Dei,permeraLuther/fbc/orura^^^nbsp;mendacia, n3endac/a,8t l'mpudcnter pctunt fib/ feruari Jibertates Si priaîl^ê^^'nbsp;quæab Ottone Primo (cu/us fidei 8i religion/per omn/acont’’^'^nbsp;nuncexiflunt) ol/m accepcrunt. Atcj ut/ram De/ôd hom/nu,uf^f ***nbsp;finem 8^ ultimum cxtcrmin/um,fibi accerfant ÔC contra fc/pfbsnbsp;uocent,falßs 8ó od/oßs calumnijs publ/ce conqueruntur adütd^/nbsp;Cæfàrem, Dom/num 8c Printiplt;m fiium,natura al/oqu/ chtn«’’^nbsp;Crimen ßmum,8^ ßngular/t/i’ulo Regem Caiholicum » O quant/snbsp;Igamp;Ma/ef obnox/os fe fccerunt, quotidie^p adhuc fac/unt, per talesnbsp;cr/m/nibus læfæ Ma/eftat/s Cæfareæ. CL-u/d en/m funt tales

• f»

' libcll/,n/ß fcelcratgcalumn/f 8C fed/tiofa mendacia, amp; ftulta /na*’^'\ querelarum amp; tadant/arü figmenta, quibus amp; Cæfàrem uefu*nbsp;rannum/ncufânt, amp; Germaniæ populos ad confimilemnbsp;nem rebcH/onemcp fui exemplo foll/citant, CLu/s obfecronbsp;Grau/ßi« ßuftus ex/ftat,ut rebell/bus perfid/s,atlt;j in reprobum fenfûi^ Pnbsp;îàrVm ^æ* hæreticos tam barbares amp; ab omni t/more De/ al/enos,tradin®»^ jnbsp;lumn/a^ *nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autpofsit uerc amp; ex an/mo Magdeburgenfibus, *?*’®

propter uerbum De/,apud Cæfàrem ad pacem 8^ concord/an^P^ uen/re non pofi/nt C Quafi uero CæGir h/c nofter non ßt Rexnbsp;ft/anus,fed nouus D/ocIet/anus. Qu/d item al/ud qua'mnbsp;mendac/umeft,quod apud pofteros fuos excufàre nonnbsp;uerbum Dei de fola fide /uftifi'fante,quod-longo /am tcmporcp^nbsp;d/catum/pßs ßt,dim/tterent: èC Papatùm cum M/fs/s, Vigil^’^nbsp;uocat/onibus fanAorum,amp; alrjs r/i/buis itcrum er/gerentcQ^^’^ ;nbsp;ueroprudent/oresfirifipfi,quam pn Ma/ores eorum fiieruntj^ï^nbsp;ultra DC. annos tal/acredideruntamp;rel/g/ore obferuarunt, qu^nbsp;itaIi,GaII/ amp; H/fpan/, alqt:^ Chr/ft/ani /pfis longenbsp;adhuchod/e obferuant. Q^uomodo autem excufabunt hatenbsp;(ana 8^ /mp/a fcelera fuaapud pofleros fuos, quod fua fjwnte,nbsp;prop*^*

-ocr page 367-

b fi î fi D l T10 S ! S C L A M OR I fiV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^7

propria tüalttla^ßtie omtilratlôoàbili cauiâicontraottlôia ttlâtorum Stuft^pro fuorum inftituta SftxetDph^tötatü Rtöüpublfcani fuatti tnutauexnbsp;runtjôc omnem botiutn ordiaem perueruruot î fadi propter utiias fu^ Euan«nbsp;hæretki tot modis publiée aé tegidmè datnûati falfum Euange^ gdiumnbsp;lium J feditiofc rébélles ( contra Chriftüni» Paulum Ôt omnem rumnæ.nbsp;ièripturæuerutn lênlüm) Poteftatibus fublimioribus,Papâe Jmpe*nbsp;ratori Régi, omnibus Priiicipibus j atque facri Romani Im-pertjStatibus,quideËuangelioabipfîa difîèntiunt» O Gpien*nbsp;te$uiros,quicontra Maiorum fuorum 6dem ôépietatemjPapamnbsp;pro Aûtjchrifto habent, Lutherum Uero Ç fecem ÔC lernam omnis ft“Wtia»nbsp;hærericæ prauitatis) Ueoerantur ut uirum fândum * Si magnumnbsp;Prophetam: propter quem in extrema pericula ponunt miferamnbsp;pIebeQ]fuam,qu3eui authoritate Senatus bC potentiorumciuium«nbsp;cogiturtotoiambiennio St ultra »Cæfaris iuftilsimam (ècundutnnbsp;omnes leges ferre indignationem * 8d profcriptionem Batinum^nbsp;lniperiale,undepauperesin omnem calamitatemôémilèriam per*nbsp;trahuntur,dum neque mercatores negociari, neque artifices ex la*nbsp;bûribus fills quicquam lucrarl, neque ruftici in quottdianum forumnbsp;neceiïària tutoafferre pofTuntiEt tandem poil longam pertina*nbsp;cemfÿ rebellionem, pkbiscpnbsp;nbsp;paruulOrum famem, timere fibqpßs

8é coticiuitatifiiae obiîdionem à ultimum éxtermiuium»quod per* tioacibus debetur haereticis» Itaenim habet lexdiuioaiti Deute*nbsp;ronomio î Siaudierisia unaurbiumtuarum,quas Dominus Deüs ^^“1*nbsp;luus dabittibi ad habitandum, diccntes aliquôs, Egrefsî funt filq^i'î^deae-Bclial de medio tui,8é auerterunt habitatores urbis tuæ^ atque dixc* mm.nbsp;rutit^EamusjUt feruiamus dijs alienis, quos ignoratis : quatre folli* Dij aïicninbsp;titè»8ê dilig^dtrïf rei ueritate per(peâa,ë inuencris eertum eflê quod Euth.scnbsp;âidtür,amp; abominationem hanc opéré perpetratam« ftatim perçu*nbsp;tics habitatores urbis illius in ore gladq » éc delebis eam gt; omnia^nbsp;quæin ilia funt ufi^ ad pecora. Hæc ibi lex diuina, quæ ÔC durioranbsp;Uiinatur dcinceps in iô» Ôé » capitulis eiufdem libri ?nbsp;nbsp;nbsp;Nec leuio-

radecernitin taies lex ciuilis ÔC Humana îCXuemadmodum do* öifsime ad longum déclarât D. B R V N V S in (Xüinto deLto.«*-Haereticis libre,ubi ex Bartholo tandem 80 alijs lureconfultis fiim*nbsp;tnatitn8ébreuiter ficait.Siue igiturcommittendo lîue omittendonbsp;delinquatuniuerfîtaSjCiuiliter amp; crimiûaliter puniri poteft : Ciuili*nbsp;ter,utfîlæfîs adrelârtienda Ôi emendanda damnacondemnetunnbsp;Criminaliter,utfîaratro fiibmittatur ciuitas : (X-uam pcenamCar*nbsp;thago pafla eRItem, fi Communitas iplâ Imperiali Banno fubijcia*nbsp;tur. Eft igitur poena ciuicatis uel Communitatis, qu« hæretico* Poena fnnbsp;rötndodrinamampleditur, auteorumucl perfônas uel do drinas hæreticatnnbsp;fou« Ôt defenditjUt omnibus priuilcgijs ciuitatum priueturjUec”“*^^^nbsp;f ullum

-ocr page 368-

,Î8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'APPENDICIS PARS ALTERA

uHiim coflîttierdum ciuitatum habeat * Scdc item nbsp;nbsp;digoitatc Epi*

fcopali pri«lt;tur,amp;c. Ideo^ ôi iUud confequetur, ut ciuicas ilia, hoc modo bannira St diffidata, hoftis Imperij fiat, omnesep dues eius,nbsp;ut hoftes impune in perfonis St bonis offend» poisint, fed St expdUnbsp;à Prindpe omnes ex huiufinodiduitacibus poßrrst. Poftremodd'nbsp;tasuduniuerfîtash3erefiinfeâa,etiampŒaa,ultimo iuppKdo pro*nbsp;portionabili, pleât pofsitrEaeffutinram aratrum inducatur Henbsp;Vana hae* iureduili, CXzUid obfetro ad hæc tatn horrenda, Sttamdiuioonbsp;retioorum hutnano iure décréta, dicerc queat ucl damofbs Ffacius oHnbsp;infiinus Amfdorfius, aut alius quiJibet næretKUS Non (blumnbsp;St Humana iura, prohibent St puniunt huiufmedi urbesin hacf^ßnbsp;pertinaces,ïèdeiiam fada ipfà loquuntur St teftantur,mifirriö’^nbsp;perirequoslibetfcdifiofosStrebeUes hsereticos, qui ut præcaettï^nbsp;«ideannir fäpientes, St in ud'bo Dei eruditi, ftultc ÔC impienbsp;refiftunt poteftati.Proftrati autem iufto Dei iudicio,pro iuperbare*nbsp;bellionefuaiincurruncutranquc mortem » corporis uidelicec Stat^^'nbsp;mæîCorporis temporalem, Animæ seternam» luxta iUudnbsp;ftoli: CL-UOrumfinisinterituseff Scgloriainconfufionc,nbsp;Excmplanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ita lane contigit his noftris t«mporibus, per led ttiofum St

horrenda O/aboIicum Lutheri Euangelium,mu!tis heu Millibus R.ufticon’’’* Geî’ttiania, qui in fedittones lt;oncitati,iuftlt; occifi fuottniH*’^^nbsp;perdentes, propter nouum hoc Luthcri Euangelium, utrafl^*^^nbsp;uitam, temporalem St aeternam. Contigit hoc idem tiompJi**^nbsp;Nobilibus, qui noui‘ Euangeltj prætextu terror! effe uolebant,nbsp;folum imbeUibus Monachis St Presbyteris, fed ipfi etiamnbsp;èC Imperii Principibus. Idem contigit in Heluetris multi»nbsp;bus Zuinglianorum, St ipfi etiam Zuinglio, qui pratlqs uidi a'nbsp;tholicis, iufte in peccatis fiais occifi funt» Q^uid item aliudnbsp;euti lûnt ièditiofi Conuenx, qui Monafterienfem innbsp;Brbem,amplam St arte naturaque munitam.firaiide occup^i^^^^'nbsp;noiium fibi Regem crearé præfiimebantç Recentius ddoH* *nbsp;longe infignius exemplum perditionis,exhibitumuidimusifl^®^*nbsp;iuratis Ligæ Sc hmâkaldicæ, qui Cxfari noilro non folutnnbsp;fid etiam terribili apparatu minadter bellum inferre aufinbsp;gj P . Tot tarnen ac tantis cruentae St infandæ perditionis, Stnbsp;mfeki E«3 t2i’fl2^ænfufioniscxemplis,nondum abfterrentur audacesnbsp;gelium,nbsp;nbsp;nbsp;Saxonise populi, qui Lutheri doârioam, impiam plane St

lam,DeoSthominibusodibiIem,ac totmodis iam olim pubw damoatam St execratam, totqué aduerfis euenttbus fiineftaW*®*'nbsp;nefandacum blafphernia Euangeliumac uerbum Dei dicerc n®nbsp;uerentur ? Certe non fuifiet necefiarium Flacio, in odiumnbsp;lippiMelanthonisreproducere paucas Lutheri Epiftolas,q“^,

-ocr page 369-

- SÈDlTtOSrS îCtAMOtll-BVS. é;}?? ftditióGpertinaciadifïuadetur Si prohibetur concordia, cutn Papanbsp;Si Itnperatore omnibufquè Caihobcis Nationibus incutida infidenbsp;Si dodrina. Ex ijs cnim clarîus cognofdtur. eius dodrinam nonnbsp;ä Deo cffè : cutn pacis, non diflenfionis Deus Gt, ut ait Apoftolus. «. cor, «4*nbsp;Sed à Diabolo potius, qui homicida erattnox ab initio ,-nicodaxèçnbsp;Si pater eius:ut iure ac ult;re pofsic Flacio Ôieonfîipilibuspacis amp; DeoLuth,nbsp;concordiac clamoGs hoftibus ,«±probrariiWud ex ueroEüangdio dodnna/nbsp;uerbum Chrifti: Vos ex pâtre Diabolo eftis. Si deGderh patris ’nbsp;ueftri uulcis facereJlle homicida erat ab initio,8i in ueritatç;no.n fte* ~nbsp;tit:Ecclefia autem columnaSi fundamentum eft uerifatis,â cuius Ppi» tf?»nbsp;pace Si unitate cundos homines feparare deßderant mifère cxcae-cati Si à Daetnonijs obfefsi Luiherani, tanquara gcntes difeipatæ,nbsp;quæb(llauolunc,ne uideantur dégénérés filq Luiheri, De quonbsp;anteannos plus minusTriginta,publice' in Edido Vuormaiienfi Verbanbsp;hanctulit icntentiam Cæfar ooftlt;r : Hic unus, non homOj fed Dianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c

bolusipï^j^b hominisfpecie, ad perniciemhumani genetis,aflum« pta M^onachi cuculla, quàm plurimorumhærctïcorum damnatifsPnbsp;niashacrc^^Sjiamdiu lepufiâs,inunam fentinam lt;ongefsic;fidemnbsp;Ueram prorlusdeftruit,fublibertatis ipcci€,Diaboli iugumSi ferui-lütem indudtjSi (ub Euangelicæ profefsionis nomine, omnctnnbsp;Euangelicatn paeem Si tharitatem,omnem^rcrum ordinem,ôi ’ lt;quot;nbsp;Pulfhcrritnam deniqué totius EccleGse factem inuertere, labçfadare, / * •nbsp;Si pen»us peHundare molitur.

... -y

i- U I

Hanc Cœfaris fententiam, ex inftindu Spiritus ueritatjs dida^ „1., tam (iuxta illud Salomonis : Diuinatio in labtjs Régis ) Si ipfo re- ProuX^.nbsp;fuvn cuentuper annos iam Triginta coroprobatam, fero impult;nbsp;gnare nunc audent fcditiofis uodferaiionibus Si libellis jleuifsiminbsp;hominesjUagiSi profugi fuper terram,ut Gain : CL'Uibus miCere Haercttcinbsp;decepta ciuicas M.agdcburg«nGs,periculoGfsîme iuam Rempubli-tatnÔi falutem talibusflebili temeriiate Si imprudentia crédit» Guinbsp;Uehetnenter timeo,ne propediem ex Ghriftiana compafsione di*nbsp;caïur ei, fiœt Pragæ olim, poft Hufsiticas clades dixit Henricus To- praga.nbsp;tkius,Canonicus MagdeburgenfisiCompatimur tibi^d Praga,nbsp;uidentcs quid nunc es,Tune es ilia famofifsima, maximis Si potcigt;nbsp;tirsitnis ciuitatibus connumerata,uix paucis (fi tarnen aliquibus)nbsp;ftcunda,multis prior in donis,maior in ImperioCSic»

(Xueritur Philippus, Flacium fibi etiam gladios minari.A| Calumnia fi quid fani cerebri reftarct in hoc feditionum Incentore, intelligeret Flacq in^nbsp;profedo , inter omnes Dutheranos neminem grauius impugnafte Pbifippw*nbsp;i 1 N T E R I M , Si Saxoniæ populos in Lutheri dodr^na Sinbsp;I bærefi aftutius Si fubtilius confirmafle, atqüe' ad rebellandumnbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uuo Imperator! animafle, quam fecit ipft Philippus,qui utique prilt;

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft) mus

-ocr page 370-

'340 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ ’-'APPENDltlS PÄR8 altera

mus 8^ principalis Cenforde INTERIM , ànouoEkiîl«^ dekâüs, amp; in confîtûim adhibiius fuit:CL-ui procul dubio apodnbsp;omnes Lutberanos Saxoniæ Mifniæqué Turiogiæ populos,nbsp;-¦ ’ contra INT ER IM longeeffi'caciuscgit,quam egeruntomnesnbsp;àli)Lutheri defen(brlt;s,quantumuis claixiofîÔ^ aperte (editiofî. Wnbsp;quod egcf in Sepiitha Philippica clarius ad longum detexi »


Qpalis re* fijs, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_____, .

Iigiofub andquö Ekflorc, feruatur ubique in Ecckfiis Vuittenbrrg^*

nouo Lle.^___________JL____. JttL

amp;OÏC Sa« xon/æ.


Frauda* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Addam tarnen hicin piatn ôlt; fidelem fimplicionim Lutherie^

lenta Phil,gi rèbëllioUis populoruin admonitionem^quod Philipp*’^ aftutia, ifteitacâüte SC aihite itnpugnat pacificam Cæfaris ordinatiOnnO»nbsp;qu3B INTERIM diciiurjUt non folumdoctrinam partciOnbsp;LutherijiirCrtue contra Catholicos S)C antiquos Ecrkfiæ ritus dc'nbsp;fendat^promoueat/in CaelàrisÔ£ Regis aliorumquè PriociputOnbsp;adhuc Catholicortini odium èc inuidiam î kd ctiam in nequifs^^nbsp;mam fraudem noui Eketoris Saxoni»,qui in cordibus Luthet^nbsp;. norum exoiùs eft propter depofitum Ekélorem antiquum. loui*'nbsp;lîor autem fadus eft propter fraudukntum commentum Adiaph^^nbsp;rorum,quibus debeat nouus Eledor fucum facere Caelarijqu^nbsp;obediefis fît eius ordination!, quæ INTERIM dicituc :Cun*nbsp;tafnen reuera in præcipuis de fide religionc puoÓtis, per offlO^nbsp;fèruet hærefîm SCerrores Luihcri, in omnibus luædifionisnbsp;Verbi gratia,De Baptifrao non minus fub nouo,qua01

I

¦ Torgauïæ,Zuicaui2e,amp;aIn8 oppidis^quacCaefarademitd^fi^*^ 8^ nouo donauit EledorijLutherica forma, quae rerjeit ËxOf^^'nbsp;finos amp;C Vndiones olci iaodi ÔC Chrifmaiis,caterofquè ritusnbsp;quos,quibus Eeckfia tot iam iæculis rcligioic uiaed. De Sacrau^^*^'nbsp;to Eudiariftise ndiil proriùs mutatur ex omnibus impietaribus, ‘I***nbsp;per Lutherum fontintrodudee. Fiunt Miflæ fine facro Cano^^*nbsp;negatur oblàtio amp; TranlTubftantiatio, tollitur ÔC omiitiiurnbsp;ftum Corporis Chrifti,tanquam Idolatria execrabilis. Nulla fitnbsp;portatiouenerabilis Sacramenti, neque publice in proceisiooib*^»nbsp;neque priuatim ad infirmes: Nulla habenturin EcclefqsCibod^nbsp;inquibus fekruaretur Corpus Chriki,oleumque' lacrum p**®nbsp;firmis : Nulla eft Inuocatio iandorum, nullaeommemorati«’*^®^nbsp;tuorum.Nulla iacerdotum légitima per Epikopos ordiaauo,nbsp;prophana per Superattendentes manuum impofitio.ln caufi«nbsp;trimonialibus,contemptis Epikoporumiudicrjs,retincntur ptænbsp;. phana confîftoria : non kruanmr horæ Canonicæ. Breuiter,nifi“nbsp;prorfos mutatur de ueteri Lutherikno in fobftantialibus,dc quibult;nbsp;Caefor in INTERIM mentionem facit »In fpeciem autemnbsp;tanturueftes Si quidam ritus , in gratiam Cæfan's, quibus ao*^nbsp;Lutheran^ noQutebantur«

.i jt

er?)

t‘ -

'ï’-

-ocr page 371-

bi sitoiTTöSis ctÄMoRisvs.*

Ati|i i’ta ßt,ut Philippus iftc jtnale ff awdukntcr (cruktis dup-dominisjocutri rcäe faruit, Dum enim Caeiàreni externa fpegt; lt;*€ quarundam Cæremoniarum decipere ÔC placare nicicur,cla-mofosoffenditConcionatorcs,qui nihil prorfus mutandum eflénbsp;«nfint in omni doärina Luthcri, Offendit ÔC Luthcranos populos »quibus accufätur â Flado ÔC confimilibus, quaß Euangcliuiünbsp;purum uerbum Dci, prodat Cæfàri Öó nouo Eledori Saxoni« ?nbsp;Offendit amp; filios atque anucos aneiqui amp; depoßii atque captiuinbsp;Ekdoris^quafidefertoreius doârinæ Sc flt;dæ,quam per annosnbsp;Triginta ÔC amplius defendcrit,amp; Auguftae,atque in omnibtisnbsp;Conuenticulis 8C publicis traÄatibus, Principibus amp; ciuitattbusnbsp;L-igæ Smalcaldicae fiiafèrit approbauerit} Proinde timet nunc ti^nbsp;anxie, ne per huiufmodi furentiumamp;ad nouas rebellioncs afpi- ’nbsp;fantium Concionatorum damorcs amp; calumnias,otnnlt;m apudnbsp;fuospriorem laudem gratiam perdat, Sicut Erafmo R.otcrogt;nbsp;datno(quimodlt;ratiusdequibi^fdam articuIisaLutheri f^uroribusnbsp;diffenßc) eontigifle non ignorât*nbsp;nbsp;nbsp;CXuapropter ita feribit nunc

»n Fladum»

I-Jtcß dolori tMo induîgéré udlefttypoßem nbsp;nbsp;nbsp;je Flactó tu/ie ([ueri;, Verha

aduerßlS tne tahamendacia Jpargtt: Etcommemorarcex alto r£lt; P^titas'caußfi harunt terumnarumlt;puhti^ nunc Ecckßa totiu^orbk Qinsop-^^drumoppreßa expónere, ([ua res armauerit audacioinad'nbsp;^^rfariorum contra ueritatem;, confirmauertt potentiatn * Hæc uuk quot; * •nbsp;nera nunc attingerenolo, hbertatfsuindiccsoroyutßnantm^nbsp;b* altos multos tacitos circumfirre no/lros dolores : ISlec accendantnbsp;^trociora dtßtdta.P4am lt;piod lllyrtciis uoetferaturpottits uäFltta'nbsp;'^ttn ßuijje ßactendant tn templis yZ^metu fedttionumterrendos quot;Prin^nbsp;^^pts y ego ne nunc ([utdem tam trtftis ßententite i^uthor ejß ueltm^nbsp;^lia oner a multô duriora , guâm Itnea ueilis eEl yßt/ltnere nos dlu' Oftetänbsp;diorum Eccleßce caußt mantßflum efl^Odia potentum, contuma-lt;iampopüli y maleuolenttam in ßitcatis amicisdtßcordias docentium,nbsp;^^opiamjiniuriaSy^ alta multa malay^ua etiatn tranquillamguberna'nbsp;ttonem comitantur : P^unc uero turbulentes temporibus multa accc'nbsp;dunt iitrociora lt; Cum autem propter tales mtßrtas non dtßcedenduntnbsp;d E:attoney toleretur etiam ßeruitttis in re leut ore , qute tarnen finenbsp;^fnptetaie e/l » Mthi ^^uiedam ingens motsl:itia huittlt;s temporis y tnnbsp;didlra^ione uoîùntatum opinionum pofcére uidetur y ut aß

-ocr page 372-

ÄPPIKDICIS PARS ALTERä plicafdya^ po^crttatem propagetur^ O' fMlt;e conferuettturnbsp;ctt^odes fint omnium hone/larum artium

'Trriifta ’ Hoe fane Mehnthoms confiliutn, quod ftoltc alt; PhildedoIumniaturFladus. uidctur mihi multo pcftileotiusnbsp;ôrina Lut yeai Si uniuerfam EedefiamCathokeam,^ «fie pofsintucIMnbsp;côfetiwda. çonna IN TER.IM lêditiofe clamantiutn condones ix hD««'»

ÇLuanto enim maiorcm fimuïat àC praxendû afiute' in iicrb« mo* delti'am S)C pietatem, tanto plus affert pro hærcfi tain fua qult;îm Lu*nbsp;therijin populis conferuanda latentis ueneni: Nec oblcure iofî''nbsp;nuat^quantumodi) gerat in corde luo,contraCaeßnslNTß*nbsp;R1M èC Ecclefîæ Catholicæ ordinanones.Vellet Fiadus, pati pô*nbsp;dus uafticatem ta templis,8lt; metù feditionum(utait Philippus)nbsp;terreri Principes : At longe aflutius dat confîlium Phiffppus,ufnbsp;tolereturGruKuSinre leuiore,quæ tartien fine impietate fit,utiflnbsp;rebus necefîârrjs coplèructur dodrina Lutheri, fideliter prop®quot;nbsp;getur ad pofteros, èc fcbolæ conferuentur.

Medium, Hanctechna aftutifsinii hoaiinis, flecç Lutbetani ipfî,nelt;Ç quodaftu* mature confyderant:Lutbcrani,(ûi dogmata Lutheri,u»ynbsp;aperte aHèrere dcfîderant, ut nihil prorfîis mutetut^^nbsp;nouis contra Ecclefiam antiquam jinftitutis. Cadâr atneminnbsp;T ER IM antiqua Ecdefisc dogmata 8c inftituta,quæ Luth^’*nbsp;temeritate funtabolita, uult in templis reßitui amp; obferuari.nbsp;terum Philippus hoc aßute prafcribit, amp; proponît medium,ut

cotnplacendum Cæiâri quædam exicrnæ Caeremoniae reftit*’®'^

^fnrma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gratia,Vt Miflac deinceps in Ecclefijs celebrentur,

tio Phil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;campanarum pulfu, cum candelis accenfis,cutn uaiïs.caut’^“^

de ueftibus atquè oroatnentis : Cum Introitu, cum ÏCvriéekY^^^’

I _ ‘Cr\U



-ocr page 373-

DE SEDTTIOSIS CLAMORlßVS.

nîfî oînncin iratn amp; confufionem ab utrac^ parte,A Catbolids,ia-lt;luajn,quoddoUs8^ tnendacfjs fuis totattifobftantiafn Miflàe,rei omnium fanlt;ftiTsimx,aboîerenititut*: A Lutheranis ucro, quodnbsp;tam multa utdeatur Papiftis in Mifïâ,contra rcceptàm Lmhtri do*nbsp;^rinam praxim reftituerc. Siniftræ per hoc fiifpitiooi faéïus ob*nbsp;ßoxius, tanquam pecunfjs corruptus^agnitam Euangelq ueritatetunbsp;Cæfari èi nouo Elcdori prodere, Luthcricoelcftem dodrinamnbsp;(quamantca tot libris iaäitauic defendit)nunc mctudefèrercnbsp;öon uer eatur,uelut kuiisimus cransfuga,nu nc harum nunc illar umnbsp;partium.CuiSC idinfc£licitatisper iftuddoloß medrj conßJiumac*nbsp;cedic.quodnouumElcdorem Saxonia: omnibus £rre Lutheranisnbsp;rcddit inuifutn,amp; Cacfari fufpeÄum:Poftcris uero, in omnibusnbsp;Lutheranorum fcholis.peisimam poft fe relinquet prodicæ religio*nbsp;nis faniam.Hinc ille ptrpeiuus io fcpulchrum ufcj dolor gemïius^nbsp;amp;niaftitialt;ius:DcoEcdcfiam,fuam fponfäm,quam innutnerisnbsp;hiafphetnauit iniorfjs Sc calumnijs, de co fie uindicaoie. Optarinlnbsp;quidem dodo 8C ingeniofo huic homini meliora î Sed Deus nonnbsp;^ridetur, nec ullum malum relinquit impunitum 8lt; inultum, ut ait roamp;.i .

Q^uid igitur de ipfb nunc ftntiant Lutherani,ex Flach lt;cri* ExtemorS ptisSi ex ipfiufmet Philippi querelisöC triftitqs,iatn palam fadum Melan-’ft.CLüidautemcxterni de eodem fentiant, notum «flenbsp;^odifsima Thomx Rhadini Itali oratione, qua eins Didymü con-^^uit Î Et ex eruditis Philippkis X X. Alfonfi VJRVESII, Ca*nbsp;’^’»¦ienßs Epifcopi Hifpani, atc^ etiä ex Epitome Dodifsimi Theo*nbsp;*ogi ParißenGs D. R O B E R T I,Epifcopi Abrincenßs Galli, quinbsp;^öotra huius Philippi turpetn defeofionem, qua Buceri Apoftat«nbsp;^Qiugiuni dcfenàre aufus eft,inter multa alia fic ait :

Prtecepta Dccalogt ne^atittajèmper O“ adfèmper obtigant. igitur rtcipiunt I JSlT Unbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Concubttu^ igitar facrtfegiis

Jjpurcißimus incc/luoßits Dißdtgamiis rtoft rectptt I T ScnptunLenimcEi.Qmaßä factecobbri fugepeceatum.Etnbsp;Conatus cEnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utfuo notlnnt rejponderety ca!plt;e dejenfor Verba

^f^riniusMdanthottyab buiujmodtcontubern^slt;^po/iataru)nc:ufît Ep‘kópi ^^'^gtjubusynotam facnlegt tnceEusqüàiïtdïi'iàxi}nacurdpotuît:,de'‘ *nbsp;pottßtmutn tngratiam Bucerißiit},titdiuidüt in bactofdnbsp;^'^^ßacouutis^congerronis impudenttßimi2 ut quem fettet cum fccTT'nbsp;PatriceßaEltzabetha attenta^ coittuç^ium^ptum Cut tiliutdèri üuleC^nbsp;autent tpfafacrilegum apud uerepioS;,iftceEuofumnbsp;nbsp;nbsp;impium. Q^ö*

etiim audttur hoc uerbum,Elrzabctha Bucert, confiEtm adtungen^ e^:, Itnpta tntpif yfacrtkga facrtlegi IttceEd inceEi, ^otdifagdnbsp;refuga refuge^fcortnm^ feurtatorisßrdidißimum ; Jyoanbsp;f tti^ ujior

-ocr page 374-

¦ APfïSBÏClf PÄRS AtTERA

»xor ucfd fHdriti;, q^uin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impurifada lycifca lupi. Impiüfft efiiift

Deo femel praAitamC^uod necfas nee iura finunt) uiolajjè fidetiti facrikgum uero rem Deo facram prophana^^t.y^eo^ut hutufmo^nbsp;carruptionem nihtl dnbitet ^^mbrofitt^ appeUare adulterum contubef'nbsp;nium, Sathance tugurium;, lutum platearwHy at^ intenebrk perpetrlt;^nbsp;turn Mlionatum^ cui utx poßtt digna mors amp; pœna cogitartnbsp;de CapttaJi dubitet Cutn lege cautumßlt DeEptfeopis

Legescpn» riciS;,Codice : ^uiSynon dteam raperefèdattentaretantum iungcff^ uirgtnesaufinsfuerit;, capitaÏt p(^^^nbsp;iugia iho^fi'fiaturJdemfentit luftnianu^ tn legeyP.dptgreS;,eoipfo titulo,Qiirnbsp;nachorß. etiam Edidium conßrmat tpß jn^utbenticiSyinbœcuerba : Si lt;^uîsf^'nbsp;puerit^Deince/luuero nemo dubitauerit^ (jut modoCanonumdecr^nbsp;uel ah ipfo liminefilutartt.Et poft pauca.2^fc diffèrt Çinquit3«^^nbsp;ólttius buiufmodi complexiis appêlare adulterijs détériorés^ Sednbsp;in re tarn dperta imm(yrari opus eE:, cum nec Grammatici ipfi tgnoi’^nbsp;ince/liiscrimen committtyUticumConfanguineisyitaz^cum^^eo^^*nbsp;catis uirgimbus. Libet italt;^ buc infererC;, ^uod rebgiofßime (utnbsp;fokt) in earn rem pronunctat indefejjiis Cbrt/linbsp;nbsp;nbsp;Eccleßisßotiß

Verba nbsp;nbsp;ks acpropugnator Gocblceiis. f)derit (inilutt ille) Maieflas tudj

Exteris^ ßlationibiis Cbrißiani pica ad nis atlt;^ ’etiam podleritafi reß)ondeaS;,ß buiufmodi i^poEatiif^’'^-Impcrat, flagitia impietates^ mamfe/ia crimina amp; bl^bemiaSy innbsp;perio diutiusgraßari;^^ omnem uita dlatumßxdarC;, -ßdei^ Cätl^'nbsp;C(e redlitudinem CT' ßmeeritatern deturpare ampîittS permißris^^^^^nbsp;tibi priecipue (([ut fupremam d Deo pote/latem inTmperio tenes)^^^^nbsp;Exoi,i», Dominus i Edakßcosne patiarü uiuere.E^ulli autem funt fcelerii^^‘’'\nbsp;reSyquambiiiufmodifunti^podiatày ^utnon folum l^empubîicaif^rnbsp;ditioßs ßriptis amp; conciombusgrauiiiSy quam ambo fecerunt GrdC^^nbsp;perturbdtfZ^ aduerfus Ecclefiam Deifchifmata excitant^^zi^pop^^’^^nbsp;ßdelembdreßbiis inßeiunty at^ criminoßt uitaßiafcandalixatiiy^nbsp;prauts moribiis imbuiint : Verum etiam luuentutempeßime corruffip^^nbsp;perlibertatem camtSy quam falß Euangelicam uocanty Oquot; andrnbsp;obedientia^ptetatis difclplinay inomnemmorum 'praultate/Uynbsp;ne/liorts uita; dtßblutionem abducunty atqy etiaminnumeras(p'i‘‘^blt;inbsp;ior) animos per febifma y rebellionemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bareßm fuamy aternoob^^

Alt;!xias redduntfupplicio^Etßcutipßproprio(utVaidusait)iudicioß . damnati y ita quam plurimos alios in eandem damnatione fecumnbsp;ß trabunt/E ime igiturnbsp;nbsp;nbsp;tUyprecor^Imperator ,^^guEeytdTt^^

r

-ocr page 375-

DB SEDITIOSIS CLAMORIBVS, ftf^f es^tnc^pSydtwnte Icgis pnsceptUftt ut exequarïs : Ciÿtnbsp;wrttnoincnDomni^morU moriatur,Ittmtl[ud\^po/iob ; Sicpuïsu'arnbsp;his euan^elfzauerit prlt;ettrtdquod acccpi/ltf^f^nathemaßt : Et utbnbsp;uam abfcuidantur^ ([ut uos conturbaM .Item tlludnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÙjM'

fnodo J^eppesfetuiunt Domino in timore, nifi ea, (pitc cotttt^ tufja. Do^ tninißunt,reltgioßt feueritateprohtbendoat^ pkHendo.Ttme etiamnbsp;buiiis Melanthonh uerbum^ i^uod uelut alter Catphai diat^non exßfe^,nbsp;fed ex Spiritufanllo (quot; a quo omnis ueritas uelut dfonte manat') quod in--ce/ia conßetudo^non miiws legtbips puniendafity^ 'Pamcidtum^^c.-

Hæc ego hic rcfero, non ia hoc fane,ut afflido toc curis 8C moe- Phil, â Lu^ ftùfiSjacrforem afflilt;îlionerri (upcfaddam, fed ut piùs cordacus thero mi^nbsp;Leâorindeintelligat, quam gram's fît hæc Dci ira ÔCuindiâaià f^reper*nbsp;hominem hune ingeniolum quid«m natura, (èdmale aftutum, ÔCnbsp;*^ifcre à Luthero dçprauatum. De quo egofemper iratusfui fcele-fatifsimoac feditioGfsimo Apoftatæ Luthero, quodDiabcIicoia-ftindu eum dreumuenit, amp; in lànguioariam fadionem fùam tra*nbsp;’^»quidoois Dei naturæ fœlicilsime potutilet uti (umma eumnbsp;•audeGermaniæ,amp; omnium Nationum gratia amp; fauoreinperpc-^“ütn.Nuncautem quid côfequitur tandem ex toc curis laboribus^nbsp;ftudrjs fiïis, qu3C ultra 30. annos, pro tuenda ôi augenda turpif-haiiin uita amp; moribus Apoftat» fèditiofîi hærefî, fuftinuit ÔC cx^nbsp;’Jïfîauitjnifi ingratifsimorû Lutherie» fadionisamp;perßdiaeCon-^onatorum èC populorum odiofas amp; initnicas querdas amp; calum*

amp; iüftam â Cæfare propter INTERIM iram amp; animad- -‘‘^ffîoncm» nbsp;Cui cquidera ex animo condoleo, qyod fie inddit innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J ’

j'*’»diâam Deo tot faipturac Prophetarum amp; Apoftolorum phn/ppuni uindidatn î Simulatores (ioquic) Si callidi prouocanc iram lob.}^.nbsp;*dei. Scriptum cft(ioquitApoftoIus)Pcrdam fapientiara fâpien-^tnJtcm,Nefîsfàpfens(inquit fapientifsimus Salomon) apudte- Prowfr^J*nbsp;^fiiplum^Et Efaias : Væ qui ^pientes cftis in oculis ueftris.Et lob, Ept. s»nbsp;apprachendit fâpientes in afturia eorum ? Quàm aftute aucemnbsp;^«¦itperfæpc Philippus ifte contra Catholicos, præiêrtim contranbsp;p*^arem,ego fæpeconqueftus ium,præfertimin primai quintanbsp;‘J’Ppicis, FaxicDeus,ut ex corde uerc paniteat,ôi reconcilieturnbsp;^*®^Â,antcquam ex hoc mundo tanto cum oncre peccacorutn

^ïauleadEt poenitendo fideliter recordetur illius apud Salomonern Prouerbij : Non eft ßpientia,non tft prudentia, non eft confîliumnbsp;contra Dominum,

APPENDICIS

-ocr page 376-

Tertia, ioannis cochlaei.

CONTRA SEDITIOSA 5CRIPTA

Ioannis Caluini, ex Gallijs Profijgi.

*äILLVSTRISSIMO

PRINCIPI AC DOMINO. DOMINO

FERRANDO DE GONZAGO, CJamp;S. MAIESTATIS fupremo Gubernatoriy^'Prfcfcélo jSfobtltßimi Duca.'nbsp;tiis /dedtolanenßs y lo. Cochlaitsnbsp;S. T. D.

, T SI nunc Principes, qufbelli»uif' [ tute ponenc.amp; reruin gcftarumnbsp;^3. riacekbrc« habentur,a' lKerarunii^*nbsp;dio abhorrcrc plærunc^ uidcaf’^^*^’nbsp;j|tanquatn fortibus uiris parumnbsp;riofum fit, ar mis coniungrrenbsp;Sc ßgatos itnpallelèerechariis’^^'^*nbsp;ftriisiina ramen Celfitudonbsp;quorum inft/tuta Pnncipum

Gonzago,non minus ftpienti^^

S pk's,inclytam 8ó illuftrem

®1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ihi*

Pericula apud Al*nbsp;gieram innbsp;bdlo «

dio,quam fortitudtnis bellicae gloria, iUuftriorem reddere tnefategit hadenus. Sicutolim feciiïê Icguntur (apientiisiminbsp;amp; fortifsimi Principes.tum Græcorum turn Romanorum, utnbsp;fiIaus,Thcmiftocles,Epaminondasapud Græcos : Scipio ApBr*^nbsp;nus,luVus Cæfâr,Odau/aaus Auguftus, ÔC id genus alifapud^^nbsp;manos*Apud Hebræos ucro Gpientiisitni Principes Moyiêsgt;nbsp;uid,Salomon,amp;c* Sapientia tua, fortiGimc PrincepsjiattJP*^’'nbsp;dem probata èC peripedaeft Cæfareæ Maieftati, in pacifica guult;^’‘jnbsp;natione tot gentium ÔC popu]oriim,ac magnarum ciuitatumnbsp;SitiIiaE,amp; ciira Pharum 80 ultra Pharum. Animi ueronbsp;6^ conftantia placrifc]^ quidem bellis rebus geftis, Caefari

-ocr page 377-

OE SEDITIÓSIJ CAtVMNtrs CALVIN!., ?47 ßdcli’fsime fcruqfti'jnufquam tarnen fortius amp; conflîtntius, be innbsp;niaionbüs uitæ SC fortunarum periculis, quam in Aphricatia exponbsp;ditione contra Algicratntquam fueukntifsime deferipfit Nicolausnbsp;^dlagog Miles RhodiusQ^uamuis uero uehementer exhor-animus meus inter kgendum, tam prsefentia ÔCexoretna iiliusnbsp;Expfcliîionis pericula : plurimum tarnen iuuat inde cogoofeere in-trepidumat«^ inuidum Cæfaris animum, tuamcß in omnibus illisnbsp;pcricuîi»,quæ terra maricp omni ex parte imminebanf.conftant/atànbsp;fidem ? CX-uanta uero lt;um gloria 8^ foelicitate gubernct nunc Honorificnbsp;llluftriCs. Celfitudo tua,potcntifsiraum Ducatutn Mediolancnicm, cenria ’nbsp;unicum abunde probat cxemplum honorum be Magnitîccntiæ Mcdiohtiinbsp;rpedaculum recens , quo Screnilsimos Principes, M A XIM K-L 1 A N V M Regis Romanorum Vngariaeep 8d Bohemiaenbsp;Knm, c Germania in Hifpanias abeuntem ,8^ PHILIP P V Mnbsp;Capfaris filiumtotRcgnoruraPrincipcm, « Hifpanqs per Italiamnbsp;ia opukntifsicnas Inkrioris Germanise prouincias ad Patremde-fidcratifsime deproperanenn, Mediolani excepifti, 8^ per rdiquasnbsp;C)ucafus duitates ipkudidifsime conduxifti»

Caeterura cauia, quae nunc paruitatem meam impellit ad fcri* Cauamp; fed-teodumCelfitudini cuae^nontam prophana be faecularia,quàm ï^eligionis be fidei négocia tangit acreipidt. Dequibus be Jlhiftrirnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

fitnis Principibus de Gonsago, Reuerendißimo Cardinali Manzano HE R C V LI, fratri tuo Gcrmano,8^ GeneroG/simo Öuei Mantuano FRANCISCO altcrius fratris tui filio, brèves dedicaui libellos. AdCeliitudinemuerotuam fcribcre inftigatnbsp;*nc,ex propinquo ab hseretkis imminens popuits, Gabernationinbsp;tuæ a' Cseiàre creditis,perkulum : maxime uero à loanne Caluino,nbsp;propter crimen hærekos é Gailijs profijgo, be Gebennæ nunc iêdi-tiofîs be impqs concionibusregnanteuerius quam exulante: QLuonbsp;poft Lutberum nemo Haereticorum ferocius atc^ fèditiofius boçnbsp;tunporelcribercprselumit. Tam fùperbe enim tumultuatur apiïdnbsp;Allobroges,uidnos Mediolano in SabaudiapopuIos^reditioGs ïiiisnbsp;fcriptis be concionibuSjUt mifere decepti ab co plæric^ Gebennaccsl Tiunultusnbsp;uonfolum noétu,kd etiam inclt;rdiu,ad portarum euftodias publice Gebennæ,nbsp;cunauexillo,nckio quo hoftium metu aut prsttextu tran(eant,perin-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

de atque iblentincaftris milites Stationary, qui contra notfturnas infidias boftium,caftrorumagunc uigilias. At non fufficit im-portuniftimo huic B AR R A B Æ , unius ciuitatis populos ira Seditiofanbsp;lt;on£urbare,8d à fide religionc^ be obcdientiaantiqua concionibus kripta Calnbsp;kis dehortari t uerum criam cxtcndit rebellionis fuïc manus contranbsp;quamlibetPoteftacemordinatam. Eo quippe audiciæ procefsitjUtnbsp;public? criminari be «alumniari audeat non folum Sefsiones be

DeaeU

-ocr page 378-

$49 r •. rÂÈPfWBklÔ ' J’ÄRS TERTîA

Décret geiieratis Coaciln T ridentini : uehim «lam Cœlâfe« Mi* ieftatisEdiââ,quæAuguft3c,propâccin fide religione feruafl'nbsp;da,Câe(ârcumcoûfiUôÔ£ cônfcnRi fach Romaoi loipen)»Pflod'nbsp;puOiô^Statuuai acqueduitatunl,pubHcauîh Atqueut fânguinarijnbsp;cônatus dus ciindis nottotes fiant j àppingi facit (ctiptis fois ptfnbsp;habet* gladwinnbsp;üttaque manu extentum in medio flamtnarum. Hsecequidemflonnbsp;fingo* fed in libris eins* qui Ptantfotdiæ in celebetrimo mercaoinbsp;Oenditi 8^ in orbemdiiper fi finît,date oftendère pofium.nbsp;nbsp;nbsp;Itaqut

De Conci« ut tarn fcandaloGs eius infôlentias 8c importunitates ex parte deff'' lioTriden. gerem,breuem euulgaur libeUuni,ad ER ASM V M Streiib^^'nbsp;gium. Canonicum Tridentinum, uirum egregie' SC doâufflnbsp;pium,cui notiisima erant acla Concili) Tridentini,cui 8^nbsp;randi patrcs,qui illi Concilio uel præfuerunt uelinterfuerunf,cd^*^nbsp;defacieutplurimumfamiliariter noti erant:ut intelligeret,qu^^nbsp;impudens fît Caluinus in mendacijs, amaruleotus in calurooó^»nbsp;maledicus in conuitijs, amp; fiiperbus in contemptu : Cum tarnennbsp;fcripturas, neque rationes afferat,propter quas iufte moueriui^^'nbsp;retur. Verbi gratia,in Ambrofium Catharinum,qui in fua adnbsp;cilij patres oratione, dixcrat Beatam Virginem M A RIAnbsp;deÛisimatn fôciam Chriili,inuehituraiperrimehiiceuerbis»

Ifißat âeinâeßiam buccindmi.,^l)rofitis Catharinti^ tte T^otnmicatKyruntfUetiistlkLuthm i^ntagom/la: C^uemnbsp;tabam ante annos pudore confu^m^ tn obfcura^snbsp;abdtdtße* quot;Tanto enim dedecore d Luthero^nouitio adhucnbsp;ßierat tant fiter at turpiter ^ordtnum ommunt confenß^^^nbsp;lattisyUtprodtrttn hotninumconjfedlumyfifaperetynunlt;iuamnbsp;Etpoftpauca» Ergo ^ut Cathartni tnfulßtates aÏqudn^‘’nbsp;gerunty nefdrent y putrtdum tllud cadauer adhuc ßtrare^ mßnbsp;nemin Synodo habitant legerent ttbi ChrtEt mater ßdehßtmatif^Jnbsp;cia uocatury ct* (ßidereßngitur eins tÏrronoyUtgrattam nobif iftt^^

Conuitia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hæc eius uerba uocat Caluinus Gcrilegam uocem, quse

Caluini inChriftum, Cum aurem ego breui libdlo,contra eas Cochlgö, jQ.ggnbsp;nbsp;calomnias, Catharinum 8^ Beatam Virginem defendet

ilk fuperbifsime intumeicens, ÔC me præ (c indignum, cui jj dere debeac,iudicans,fub nomine Gallaftl atrocius iouedus eit onbsp;folum per conuitia in me, fed etiam per calumnias innbsp;8c in BeatamVirgioem.Me enim protinus Afînum SC Beftiatonbsp;cat:Catharinumuero Ipurcum Siîiceroium,cuiusnbsp;phandas libidines totanouerit Italia« At matrem Chrißi

-ocr page 379-

BE SEDITtOSIS CAlVMNHS CALVIN!. 54^ titti dici,8c throno Chrifti âfsiderc, Gcrilegiim cflc puut, cuius inter-lt;lt;610 pro peccatoribus non plus ualcat aut profit,^ proFuic Adoniaenbsp;Wio Dauid intcrcc6io matris Salomonis * pro acdpicnda in uxorcm p Reg«nbsp;puella Sunamitide.Ego,quantû ad conuitia iû peribnam meam am- „,nbsp;nihilmoueor,quiaignorannæamp;hebetuditiisobiedû probrumnbsp;^quiTsitne fero.Quantutn ad conuitium libidinum fplt;âat,dixi apud (mpudêtcsnbsp;*’4tioniscompotesCatharinûfacikdefendi,non folumex (ànâis ôC calumniænbsp;«uditis ipfius Iucubrationibus,fed etiam ex ucrbis calumniatoris,qui JnCatharûnbsp;UOtum uirum fine omni probatione profcindere audet, cum ex pro*nbsp;P*“ns conuitiis eius ille cxcuiâri pofsic » Quïs en/m credat,uenerabileninbsp;fenc,qui cunélis diebus uitæ fuae literis incubuic. Sgt;C in ordinc Prxdi'nbsp;Catorû,rcH,eiQ l^cuIo,Deo ftruiuit : ita libidinoiùs fît fenex (quctn ipicnbsp;Caluinus putridum cadauer 8c Silicernium uocat) ut toii Italiæ notænbsp;fintflagiciofàe 8C ncfandse eius libidines i quomodo probat tam atro-calumniam C Quo fado amp; qua depræhenfîone criminis ç quibusnbsp;lt;lt;ftibus aut accuiàtoribus î Qua ad Deû confcientia C Si fît cafumniarinbsp;^ifeat, quis pofsit à calumnqs haereticorum liber aut tutus elFenbsp;nbsp;nbsp;Ecce

ueretur Gallicus exul ifte, tam horrenda obiicere crimina tatiio CathaHni per orbem terrarû noto uiro, qui a pueritia ufcj feœper ftuduit nonnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

6gt;Ium bonis ÔC politioribus literis^kd etiam praecellenti ingenio pr«- nbsp;nbsp;nbsp;uuro^

^itusJta inlegum ÔC iâcroru C anonum^omnis honeifatis Slt; uitæ re-^itudinis cuilodum gt; fludio adoleicens apud cekberrimi nominis ^bi^per Itaîiam luris utriufîp profefîbres inlt;Iaruitgt;ut inter acurifnbsp;fimos legum interprétés amp; difputatorcs Celebris habereturdum effetnbsp;^dhucfæcularis Ô^Laicus,diâus claro nomine Lançelotus Politus.

De quô complura ftripfî ex uero cbaritatis affedu^ante biennium Scripta Ca eaadR»D.PHILIPPVM EpÜcopûSpirenfêm Epiflobjqua tharini•nbsp;lt;idedicaui feripta qupdam btuus Catharinigt;noua 8c uetcragt;De perfo-

8C dodrina Lutheri.Et æaitum eft nuper LVGD VNI amplunx »»ariumep^ magnifies opus plurfmoruTradâtüueminentiumlurc-lt;onfultoru, inter quos habetur in Tomo feu parte ftptima inter multanbsp;®fia infîgnis T radatus De fubditutionibus.quem olimgt;in ffculo con-fiitutus,fcripfît,8C LEONI Papse X ? recens tunc Eledo ÔC coronatonbsp;^«licauitiÛeCatharinus^diduseo tempore Lancelotus PolitusSe-

In cuius Prologo ita exorfus eft.Si tua, LEO Pater fândi6 Proîogus ^lt;»lt;xcelfo ifto in faftigiopofîta,fiïprémapateretur SublimitasîSi de fubftrtunbsp;ßica tenuis (quamuis audax) tantum fîbi paruitas arrogaret,quodnbsp;praeter alia multa nonnullis uigifijs, paulo impenfius in Ciuili Philo-^phiauerfatuSjtandê elucubraui,dicare tibi certe no dubitafïcm,ÔCc^nbsp;quot;loxaûtâduttiucrfos 8C fingulos Iuris prudentes hanc fiibiunxitibinbsp;F^r«fatione,Scitis uiri Clarirsimi,^ infefta uirtuti fuerint clapfa tem-P^ra,quèmper fseuiGimosbellorûtumuItus, ffudiaueftra locum fibinbsp;^»udicare potuerint^quando neceflarium femper fueric,ubi armorumnbsp;^plt;tusat(^uiolcatia)Prseualeado inccffcrintyibipaciferâ legum (à*

g pientiam

-ocr page 380-

APPENDICIS pars TERtïÂ

Ëxccnentiapientialllcoriafcere.Paudctiâ ueftrû (opinor) ignoratis,MetcfiUfn! legum nihflomiQus homunculû, ut aliquid apuduos nominis atcj lod œiWnbsp;ftudio,nbsp;nbsp;nbsp;compararcm,aufîitn cffc per ccïebriora kali? Gy mnafîa,Milk circitcr

propofîtarû Qugftionu noftras partes,ubi Iituit, ingcnio dcfcfld«^ rc.Iiî qua rc fî feccrim opcr? pretiuni,aut fi quippiam tnihi ucr? îaudisnbsp;contraxcrioijueftri cft iudicq.Hoc ego uerc pofium dicefe,prxdpuosnbsp;illos 8c pcrcgregiüdoöriagrarg (pednien prions faui? lurccôfuJto»,nbsp;non (blutn priuatitn 8C publice me collaudafiè, uerû etiatn incf edibüinbsp;quadam cû adrairatione,tum beneuolentia efiè profecutos.NcCf ucronbsp;ncceife eft,a me quen^ noininari uobis, quando plus manifeftufl*nbsp;fit,quantomcpr?conio Ioan.CAMPÉGIVS,uir»nucftraliKra*^nbsp;ra celeberrimus, q amplifeimis amp; gràuiûimis uerbis hontftauerit,«^^*



-ocr page 381-

DE SEDITIOSIS , CALVMNIIS CALVIN!, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35t

îo CO aut nbello,quctn in C^CMaicftatis Ediâûaudacifsimarebel H’one amp;C calumnia »didit^côtemptim brcue dat refponfûm côfuet^ fii*nbsp;perbiæ fux (quapræ (c cundos contcmnit)noniinatiin taxaos R.D,nbsp;RobertVM,EpffcopüÂbrincêr.inGalIqSjUirûnofolumThçonbsp;*og«,uer5etiatti poliiioribus litcrisbaudignobilitcrinftruâû, fie ha-improbus Irrifor* P^nde. colbgcrcCin^uit)promptûerit^bomi feni^ naçaicm,nbsp;umbrafuafri^ra trafct,Sedboc SorbonicoDoôlon eè EptfeopO;^nbsp;Minime ignofeendum eß^utnugasd nefeto qutbits cofiélas exaÿtando^or'nbsp;bem temere coturbet^nifi ßgt;rfan exapi aû;, (^Uiß print legio ipiodatn It eer eetnbsp;^ptfcopisinepttxe^nbsp;nbsp;nbsp;Sorbonicü deßpere t C^a bonce parti iampr ident

ußtatü eß.'Porro Itbrü Epißopalem excutere^ tametfi non eßpreeßntü tn^ ßitufißäccre tarnen ne^ueoy ([utnex eo pauca deltbem.Citätur lUicgraues Sup^erbanbsp;^utboresy quorumnbsp;nbsp;nbsp;pondéré obruantur^ßlendore extinguantur^ non^^arui

^aießate concidantomnes bcereticttluo Carnotenßs^Speculator^ft^bba^ nominis '^anormttantiSyJßdoru^y Thomas ^^q^uinas,Bonifitctus quot;Papa^ dSbeo^ Authorcs,nbsp;ïrt/W'pCrßmtles, Qjud ni cum ex emptici^s Speculatoris rejßonßs oracuUnbsp;fuciaLQ^tdbenetn^ru^loatbletceuiélorid nondejßodeat f Ipße uero^nbsp;^on expeélato aliorüplaußußeßiuls ßibinde acclamattonibusT rtumpbumnbsp;ßbi canit^^tq^ ut i^reopagüßium compleat^Cocblceü etiam tilts adtun^

’* Ql« cum omnes cocbleasbebetudtneßperet^ quatoß:iltcet mafculutn P^^eßare decetßxmintSyUocaturbtc ßagacißtmits Jßtrituü dtß:retor.E)igt;;nbsp;^^tfane ambo^qui mutuüßbi preeconiä comodenttlSlampar Morioniiyexnbsp;fofrt Gallia Germania,deltgi aptitt^ uixpoterat Hgc Caluinus pet«nbsp;^^’ïöfsime, contra fummse äutoritatis publica feripta facri Cocilq Generalis amp; facrgCæGMaieftatis.quæ metis fycophâttjs irrifionibusepnbsp;ironijsino minus feditiofe (cur rilit er iUudit,fine cauG Sc ratione,nbsp;^Uc tefte 80 fcriptura,(umma cuimpudentia,cötra omnê fidemnbsp;nbsp;au-

^horitatemiandorüpatrU,quos ^teruiisima fopcrbiapræ (iioinge-y »o contemnit,atlt;ç «orû feripta peruertit, reqeit aut omnino negat. •d quod ego lucide oftendi multis exemplis in breuibus libellis, quos Libellinbsp;^oguniiaeanno fuperiorc contra furores amp; iniànas fiipcrbias cius Coehlæi innbsp;2‘eet occupatilsimus)euulgaui tVtpote libellum unS pro CociIrjTri-fentini defcnfionc,Alium DelNTERIM»T ertium De Autoritatcnbsp;lcripturp,Quartû De (acris Reliquijs Chrifti Sc fandorumnbsp;calumniator,deceptg incubans in urbe munitanbsp;?‘'^iCquam popularibus dementat cocionibus, ac rhetoricis ftyli fuinbsp;ucis 8c diderijs coplices Sc (ciolos ftios in hæreticis prauitatibus con-.®’^tat)fecurec5tcninitoîaobieda, quæcuncç pro ucritatis aflertioncnbsp;pubheu produxi,conteptu mei amp; dolofa hy pocrifi fua, qua fub alicnbsp;nis nominibus fîbilaudemÔ^ iànditatcmarrogat,meautfcurrilibusnbsp;^^’'ofeindit figmentis,Nam ficut in Quadragefimali Franefordip mer-^^u,nequitcr fubornato GallaGo mihi probrofc refpondit J ita amp; innbsp;*^tUnaIinupcriuercatuaUu (ubornauit obfeurS^ iroprobu Ne-g ij bulonem,

-ocr page 382-

ÄPPBNßlClS pars TERTIA hulotte,öomfüc Theodor« Bezatii,qui pucrih' figmentonifflc ƒnbsp;graph/am effinxit,ad Conradum Gefneru, uiru fane multi laboris ÖJnbsp;fa CocS*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GaluinûÇuc eft feda Zuinglianw)multisey

tollit Iaudibus,mci tarnen nomxnis 8^ aliquot opufculorumcoroinia ffgt;K 40?»nbsp;nbsp;nbsp;Bibliotheca fiia,prolixonbsp;nbsp;opcroib uolumine,longe modeftiore

inlt;nt(onc,qut miht perfiiadere q«eä,€tus iuflu aut approbatione icurrilem â Beza in me ad eum fcripta efle Zographiâ.Ita cnim ha^nbsp;Bezæ^uel fob fido «tus nomine Caluini Epiftola.nbsp;nbsp;nbsp;MagnopcrC 0^'

Verba Zo (juitylLeipub^ literaria itiferejjèputo^ut tam inßgfte beßia ab(iuaftdo ^ocWkö” titilJcypoßert (^ucx^ tntellt^at^ S/ec dubitO;,^uitt Qeßten^s nofler, ([uinbsp;nt^ium hißoriamfirtur cotexereybanc uelut^^y^pendiceßiis adßcijsnbsp;ija facilepatiatur.Id cum cateriSy lt;^ui aderäty/nagno cum rßtprobati^^nbsp;eßetyD.Caluinü excipio^inqutty qui ut eß modeßia etprobitateßugut(i^/nbsp;nthilaliudq?fantoreftienthßi Sycophdtaprecabatur^^infesLjta^O^nbsp;quit} ut aliquando tandem exordtamuryhuic beßia caput e/l oblou^^nbsp;piramidahßgura. Qjfale nimiru I-JorneriisT eßtißuo accomodaui^nbsp;le tngentinbsp;nbsp;nbsp;carnoßt i^^ures immenße et plane ^^fintnayUtfi rotUftlt;^''[

caputßyret,nulltreicomodiiiscompararepoßiiyq IJiota, /s/ametboCf neß:ii Çfcdcui tadem ideßepoteß ignottil)no tarn plenü eß cerebrinbsp;Sani quidem cerebri ne unciain quidem babet^neforte in eapite acuitiii^^^nbsp;aliquidaciiminls meße cogites^ Part dein de fourrilitate ac pctulaoi^^nbsp;dit prolixe in ichoIaniTheoIogtcâ Parifîenfiû, fîditio bC ridiculonbsp;dam Edido, Poftca in me iterû amarulento côtemptu debacchâs/®^nbsp;tumeh'ofc côcemnit 8C alios plfroft^ fommg et integritatis 8^ cru^î^^nbsp;J nisTheologos. T^egit ÇmquiQ perpetuo inßerquilinies imbellif etnbsp;lîicos °nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ißeScarabaitiiSterquilmia uoco^qua Tboma^yScotiiSyLofi^^^'

Thcolog. dttSyDurâdu^y^lexanderyZ;^ cateri einsfarinafirtptores eSgeßenff^^quot; Jn bfs conditn^ latetyfuos^ abortus y boc eßy cacatas cbartas (utnbsp;Catullus acit.Et infra. LiceatigiturißiCßueScarabaü ßiue cochle^t’^^nbsp;ßuealioquouis nomine uocarelibet) cum tmpurißimo illo CathariftOf^nbsp;Catharin. doälißimo illoßuo Con. BrunoyUo xq.tantüyßdquoteii^ uoktydenbsp;tra^atiis euoniere. Liceat quantascu^ libebityßercorSßt^^^nbsp;in heretic,nbsp;nbsp;nbsp;impurißimii Scbolaßicorü nugls Coagmetatas cogerere. Liceat bii

Procaeißi« busßacerrimi Concilij^ridentiniyet'PacificatoruGermaniaJ^tec^^et^ mus con» ßulcire. Liceat infaßtgio immenß. ißius adißcify'Ponttßce ipßffenbsp;temptus, collocarCyßu triplici TlarayUt oltm Cerberus tripltct eapitenbsp;dabikmyfeu lineaßuatunicayUt Pythagorai quondayDalmaticayCapplt;t^nbsp;ßolaytriphci cruceypedelbycructgera crepida, cateritqj ßlf impeditttetttitnbsp;Caufia, re* onußum-.t^ddo etiamyfacrile^o illofinatußipatUyCuinbsp;nbsp;nbsp;caufiasetan^t'

gmê capi# dlumynotamcoccorubentèyq? innocentißtmorühominiifanguine cruetitufft ipßperditionisßbus dtuendidtt,lLieCfittquam,omniaißt liceat i Looste*'nbsp;ttriftt

-ocr page 383-

DE SEDITIOSTS CALVMMIIS- CALVÏNh

coh(ere/Jtif hutttlt;s compatis ruina.omnia huiufmodi ntot^rayfuo artißdo opprejja^ßiautßime Çut par eß^ rid£bimus tnbsp;nbsp;nbsp;po^^ tßt tudlo

I^ei ludtcio in cmum exitnun perdant^gno uiélorigratias agtmtts im^ fcebîtur fnortakSi.Sedage tandè ex hisßordihi^ euadamui^I'iacßunt mi Geßere, Proue«ï4«nbsp;iupiity gute hoc tempore putaui ad te perfcrthenda^ At ego,Illuftr ifsitncnbsp;Princeps,hæc Cclfî(udini tuæ, tan^ uiro grauitat« 8c ikpîenria cxce^nbsp;Icntcrprxdi to,referenda puto,utclarius inde ititelligaSjqui'dde Caï-•nnOjhoniiae ufc]^ adlt;o pzftiiête ac fediciofo,amp; ab otnni pictatc Chri-ftiaoa prorfus abaliecato,atcç iufto D ei iudxcio in r eprobutn fe n(umnbsp;tradito »fentiendum fit,amp; quantoper« cauendû ac prouidcndum fit.nbsp;De tatn peftilentes cius libri (in quibus ilk rebus bonis : Ingenio,in-quam,amp; dégarni ftylo, perniciofifsime in (candalum Sc ruina pluri-morû abüticur) in uicinas Ducatus McdiolancGs ciuitates importenquot;nbsp;tur,pcr quos Catitolici populi,prudentiæ 8C fidei tuæ cômilsi, pofsintnbsp;non foluminfide religions Chriftiana.quam MaioRsfiiorâ exena*nbsp;plohalt;Stenusperpetuotcnorecuftodierût,lubuerti:fedctiam ad ré*nbsp;bellioncm ad res nouas atcç turbulentas pcriculofe concicari. Namnbsp;’0 CO Iibro,qucm receos ædidic contra Cæf. Maiïftatis publicatû Ediquot;nbsp;ftum (quod 1NTË R.1 M. uocant) circa fine ita increpat populos,quinbsp;pro nouo Euangelio noîunt coiumoueri ôC perieuh fubire» lam tem.^nbsp;lgt;iisQnquit)poßulat,utßdemnoßrd, quam ante bac linguae^ atrametonbsp;fimiis conßßt^ifanguine quotpnoßro obfignemins dam pridem,fi rite pro-feciJJentustnChrißißhoIaydebueramitatnhacmeditattoneeßß exercita^ terim Cæf.nbsp;^i^Hoc emmprintüuelutiTyroantum eß,quo ßtos erudit,utjetpßos abne^ Maicft.nbsp;^(utteSytoUentes^) crucemfiam, ad morte indefeßb curßt properent. IS/uncnbsp;^^tidenoui fumu^adßibeunda pro Euangelif teiltmoniopericula,acßnbsp;^ullumun^FdiuiDei bacdere, quam lt;ßtduetttculcat,uerbumßct/ßt.

^um obm Catits Cabgula ilatuaßuam t-heroßdymif tn templo collocart äiudxis ^andaßet,Jud(et undi^,quafiapum examina, nonut uimanuimpedt' contra C,nbsp;^ttaleßicrtkgiu, fedut cerutces ßuasgladijs opponerh, pro uindicanda Cdigulamnbsp;^(tnplt fyajaate,concurfum ad 'Pra:ßdemficerut.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fibitits tlle ani-

^orum impetusfutt, quißatim reßderet : fed quoties de templi propbana^ agebatur, innumeraprope tarn mulierum ß utrorü turba,fut obbta,nbsp;dacriterfe ad morte ofèrebat, ut non ntß adßragem corporü Juorum uianbsp;^lt;^olopateret. Et nos non lapideum tarn femplum,in quo E)eus inuocctur. Contranbsp;^^bentes,fedFibum E)ei,in quototaPatris Maieilashabitat,ßlentes^^^^^^ynbsp;Wßmpatiemur adeo turpiter uiolart 5“ Idolum cnim engttur,non quod eX'nbsp;^^'gt;'namfacrarij Jßeciem d€forfnet,Jed quod totam Eccleßteßtndlitate itt'nbsp;i^inet acperuertat : quod labefaäet totum Det cultum,nthilin religionenbsp;^o^lra impoUutumrelinquat. St adpropioratemporadefcendtmus,quot ExemplQ ànbsp;^artyrum Miba aduerfus prlt;eßentißimos mortis terrores inuida forti'nbsp;^^bt^periliteruitt Q^d df Ufroribtis loquor f ^n non morte tpfa iU'nbsp;g tif trepide

-ocr page 384-

APPENDICIS PARS TERTIA ’

trepiflete/ldtifintyaÏiam ßuita(^(j^ucererei^ccrto Jperare.^^tUHG


quidemßmul at^^xigua luwfcintilla homintbus emtcuerat^iotumcorjn' ßammabat tafiiocœle/lii uitadefiderio^ utuitam banc factie mortetn^nbsp;contemnerent t JSlunc cum plenum tntelligentice fulgor nobts tlluceaty ntbf^nbsp;ßre cordis apparet.Etßalutemßeramus exEuangeltOjpro cuius ueritattnbsp;aßerenda^nemouult periclttari. Itaip htecplits^ perßdaignauia^^uaft^nbsp;anniunitts experimentum prodidit^ documentumeilnimis luculentutntt^^'






-ocr page 385-

DB SEDITIOSIS CALVMNIIS CALVINI. iff corre^tîOJttbii'Sßii^^plurimum ntalK^niJj^tritiiSy quam minimum uero ami»


lumniatores omnes excludit^^ quales Cbrt^tanoru Jermones ejje deceat^ diligenter docet, ,^d hcec Mundtt^ per ß non ocioforu modoßdnbsp;nbsp;nbsp;tto-

uißimorü ucrborum:,cbuttiorum,ßomatumyexecrattonüjcalumniarüyob^ tredatîonumnbsp;nbsp;nbsp;infamtariim:gt;omnis deniip obßotnttatis totti^plenum

tgt;uthcruin ergo tarn tnßß ßli ßilem ejß decebatiipje iterouelnimiunt lt;imarulcntiie addityud conuitiando alijs exemplumprafert, Magna enmnbsp;plus Jot is magna e or um Goncionatorumen^copiayqutex Luthertli'nbsp;^^isyhedorijs amp; mordaabusyingentem maledidloiru uim colliçenteSy ean^


Öci ÔC Euatigeiq falfb prætcxtu,odia per calumnias 9C rebelHo* nis fomenta condpfant, Bene uak, GeneroGfsitnenbsp;Princeps» Ex Vratislam'a, Skfîæ præei**nbsp;pua ciuitace. X V. Calendasnbsp;Mariq M» D» L»

Excufim Moguntice apud S^Vtdloremypet lEranctßum Lehern Typographum»

LüUi cr griiMrum

-ocr page 386- -ocr page 387-

'À'

'“ANTIDIDA-

GMa SEV CHRP

STianAE et catholicae religio*

p/®» per R.euerend.6^ llluft.dnos Canonicos Metropolicanac eccle*

Colonien, affertio, aduerfus librum quendam uniuerfîs Ordini« bus feu Statibus Dicecefis ciufdem nuper Bonnæ titulo Reforma*nbsp;tionis exhibicum,ac poftea (mutatis quibufdam) Conful*nbsp;toriæ deliberationis nomine impreflum.

3DE ecclesiae catholicae do*

d:hna,Ôi in quo ilia contineatur.

Poftolus illc Paulus itaferibit ad Co* rinthios: Laudo uos fratres,quod pernbsp;omnia mei memores eftis, 80 ficut tradinbsp;di uobis præcepca mca tenetis. Modonbsp;fimili adhortatur ThclTalonicen.nbsp;hifee uerbisdeäqß fratres,ftate 8^ tene*nbsp;te tradiciones quasdidiciilis, Hue pernbsp;fermonem, fiue per epiftolâ noftram«nbsp;i.Theffalon.x.

i.Cormth. Xi

Ex quibus Apoftoli diâis,inferut uctercs fanâi patrcs,cum pri* mis ucro S.Bafilius Magnus ille,lib.dc Spiritu fanclo.cap.z7.amp;:x9.nbsp;ubi Si allegat uerba ilia Apofl;oli,quod dogmata qug in Eeckfia fer Dominä Ecckfnonnbsp;Uantur ac prædicantur habeamus partim ex conferipta doiflrina, /ôu fcriptur^,uertinbsp;partim uero ex Apoftolorum tradicione ad nos dclata in myftcrio. uniu^ahbutnbsp;Et addit confequenter, quod utrac^ ad pietatem eandem uim habe*nbsp;ant,ncmo^ eis contradicat,qui ucl modicam faltem Ecclefiafticonînbsp;iurium experientiam habuerit. Sicnim(inquit)aggrederemurcon*nbsp;fuctudines nullis feriptis proditas(uelut nonmagnam uimhabêtes)nbsp;reqcercjim prudentes etiam ipfis principalibusEuagclq partibus in*nbsp;iuriatn inferremustimo potius ipfam Euangclij prædicationê ad nu*nbsp;dum nomen contràhercmus.Et probat iftud S. ille Pater gpluriraisnbsp;HtceflTarqs Ecclefiæ Chrifti doélrinisnbsp;nbsp;nbsp;obferuationibus, quæ fola

traditione amp; apoftolica inftitutionejam inde ad nos ufquc peruene* runtjcum earum nihil ufpiam in facris feripturis inueniatur difertisnbsp;'lerbis expreffum: at^ inter plurima iftius rci exempla, indicatÖ^nbsp;of* ipfam

-ocr page 388-

DE ECCLESIAE CA*

îplafii facræ fidei noftræ principalem confeflîoncffl, cjtia crcdi'iïius in Patrem,8i Fili'um,8i Spiritum fanâum, apoftolica potius tradi*nbsp;tione,q aperta 8^ nuda fcripturæ litera nos habere. Afferit prctercanbsp;Chriftianum5amp; fua fententia plane apoftoli'cum effe, conftanterê^nbsp;intégré perfeuerare,in iftiufcemodi Catholica, tametfi non fcripta,nbsp;traditione,ab apoftoloru tempore fucceffîone,quafi per manus ac*nbsp;cepta,amp; ufii fimul cum têpore progrediente per longâ confuetudi*nbsp;nem Écclefqs irradicatâ. Cenfet^ hanc potiflimu rationênbsp;ad côfutandos h^reticos,qui eo tpe perfonâ Spûsfandli conabantu*'nbsp;ab unitatc fandiff. Trinitatis blafpheme profcindere. Vnde palao^nbsp;affirmât nobis,fe uelle traditiones huiufmodiuelut paterna quan^nbsp;hereditatê cÔferuare,preuerare^ in dodrina ab Epifcoponbsp;qui longo tpe in miniftcrio Dei uitâ tranfegerit, per quem Si bapÇ**nbsp;zatus fit,Si ad Ecclefiæ adminiftrationê promotus,accepta:pf2rtH’’nbsp;ubi côperiret beatos illos Patres,quotquot ipm prgcefferant,qbus*nbsp;fuç tcmpeftatis hoïes nullatenus côparari quirent,in eadênbsp;fe fentêtiajipfam^ cômuniter coprobaffe, (^a etiâ de caufa $nbsp;Catholica tuenda,plurimos uetei^ patrû a primo Clemête Roma«^nbsp;ad fuam uf^ ætatê recenfet Si allegat. Atcjjillud demû probatnbsp;mi fundamêti loco habet,in quo utraçp Ecclcfia,Orientali5 Sinbsp;SSeStS dentaliû Patru inuicê confentiût. Nec agendîr cum cis arbitrât,nbsp;prjpfttiiH ucrîMis, huiufcemodi uniuerfalê a Tandis Patribus ufurpatâ, tam long^ ƒnbsp;fuetudine confirmatâ Si in ecclefijs ufitatâ traditionê refpuunt-^*’nbsp;em reuera nihil foret aliud q aduerfus uentum uociferari.

Perorationê iftâueteruPatru,propcantiquiffiiTiusfacerP^^’'^^ fiusjis queiïi Areopagitam appellant,tpe apoftoloi^,longe antenbsp;filium,indicauic lib.EccIef.hierarc.cap. i,ad fînc.ubi teftat:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

diuina duplicis effe generis. NimiR2 qugdâ in Tandis ac theoW*^^ libris nobis comendata,8i alia prgterea,quæ ex animo in anini^^nbsp;dio intercurrente uerbo: corporali quidê,Ted qd carnis TenTuO’ P, •nbsp;tus excedaQlîne literis transfuTa.Siquidê(ut conTequent ait)P^’ ,nbsp;illi noftri Tacerdotales duces(apoftolos intelIigiOTumma ilia Sinbsp;Tubftantialia,partim Teriptis,partim nô Teriptis inftitutionibn^’’ .nbsp;bis tradiderunt. Sandus quotç Irenæus eandem Tententiainnbsp;firmat, libro contrahæreTes tertio: Quid enim (aiQSi Tide

Jufper do: aliqua qftione difeeptatio cffettnône oportebat in antiquiffiiî’^^^ EcckTias,inquibus apoftoli côuerTati Tunt,8iab dsdep^nbsp;adveteres. tiquæftioneTumcrequod certû oireliquidiffimû cft^ Quia anbsp;neep apoftoli quidê Teripturas reliquiffent nobis,n5ne oportebanbsp;dinê Tcqtraditionis, quâ tradiderût his qbus cômittebâc ecck

-ocr page 389-

THOLICÆ D OCTRIN A, Fot IL

Guiordinationi aflentiunt multi gentis Barbaror5,eorum,qui in Chri* ßu credunt «fine charadere uel atramêto, fcriptâ habentes per fpiritû innbsp;cordibus fuis falutem, ueterum traditions diligenter cuHodicntes«nbsp;Hucufcp Iræneus.

Ad eundê modû docet antiqui patres öes.Tertullianus qui de picric ptionibusaduerfusomeshærefesfcripfitlibrûpropriû. Athanafiusinnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-. t

difputatiôe cÔtra Arriû.Origenes in li^Pcriarcho, Êpiphânius Côftan ^’æ^yP^'l^pl^copus^Hic inter alia,contra hærefes l»b,i)àTom.t.aduernbsp;fus eos,^ fe apoRolicos uocarunt,aitîOportet aûc ÔC traditione uti.Nô rinenfem,quthM dtnbsp;enim omia a diuina fcriptura accipi poHunt, quaproptcr allqua facrisnbsp;fcripturis^aliqua traditione fanÂi Apoftoll nobis cômendaueruttquê^nbsp;admodum dicit fandus Apoft. Sicut tradidi uobis.amp; alibitSic doceo,nbsp;ûc tradidi in Ecclefns,amp; Û continetis» qua ratiorte prædicauerim uonbsp;bis nifi fruftra credidiilis. Idem fandus uir multas une numero hære*nbsp;^•»præcipua uniuerfalium traditionu autboritate fubuertit. Sed 8c B.nbsp;ïokChry foft.in pdiâos Apoftoli Pauli locos, i. Cor. 11z. ThclT.i.nbsp;l*lt;ait:Hinc patet quod non omia per epiftolâ,fed mulia etiâ G'ne litçrisnbsp;Apoftoli Chrifti iradiderint.quod alibi fæpe meminit Apoft. Ëadc ult;nbsp;fide digna funt tam ilia q ifta^Itacp traditionem quoq^ Ëcclefiæ fidc

^gnam putamus.Traditio eft^nihil quâîras amplius«

Poftent huic aftertioni confirmandæ.S.Hierony. èc multi alp Eccle bac LatinædoAores adduci: at cæteris omibus breuiiatis gratia pterinnbsp;bs,incomparabilis dodor Aug. pro rerum iftarû illuftratiöe accurate,nbsp;Pulcherrimctÿ diuerfis in Iibris difcriminatjnter ueteres cofuctudines,nbsp;^«uuifitatos in ecclefia mores.ita nimirûtlnterdû inucniri alicubi putat dinemnbsp;'^nfuetudinc aliqua in ufu,quæ ûcræ fcripturæ coperiatur dircde,3^ confuctudMnbsp;^là contraria. Hic noffe oportet extra omtm effe controuerßam nonnbsp;^^iufmodi moribus, uerû ei quod facræ fcriptur^ authoritas rèquirit,nbsp;^bfequendum elTe.Dns enim, no ego fum confuetudo,fed cgo,inquit,nbsp;^^rn ueritaSjlib.irj.de baptif.contraDonatift.

Rurfus elfe amp; alias confuetudines indicat fidei catholicæ nbsp;nbsp;fcriptua

nullatenus contrarias,eafcp triplici forma uariatas.

Quædâ enim tota per otbtm fréquentât Ecclefiajquae fimiliter atc^ ilia quæ fgcræ fcripturæ præfcribit authoritas obferuâda funt. Nâ qdnbsp;'ß '£üfmodi, quin ita faciendû ht difputarc infolentilTimæ infaniæ efl.il /«.nbsp;’ quæ no feriptajed tradita cuftodimus,quæ quidê toto terrarumnbsp;’^fbe obferuâtur,dantur ftatim intelligi.uel ab ipfis Apoftolis. uel pie*nbsp;^^rijs Concilijs,quorû eft in Ecclefia faluberrima auihoritas.commennbsp;j’ta atcpftatuta recineri.Sicuti quoddnipafTiOjÔdrefurrediOjôC afeennbsp;‘oin ccelû,6^ aduentusdecœlo fpusfandi,anniuerfariafolennitatecenbsp;^brantur:^ fi quid aliud talcoccurrerit,qd feruaturab uniuerfaqua«nbsp;q cunqi

-ocr page 390-

DE ECCLESIÆ CA*

cun^fcdiffunditEcdefia.Epift.ii8.ad Ianuarxû,cap.Qua* lia funt Item (ut alibi tcRatur) obfecrationum facerdotalium facra*nbsp;nienta,quæ ab apoilolis tradita,iii toto mundo atlt;ç in omni caihoJinbsp;ca Ecclefia uniform iter celebrâtur:ut legem credêdi lex ftatuat fup*nbsp;plicandijlib^eEcclef.dogmat.cap p.amp;j i. Alia quedam non co

Tr4diti0p4rfieKJi(, obferuatEcclefia,fed per loca terrarum regiones^, ad ædincau*


oncm fidei Si morum,fecundum fingularum eeclefiarû fpeciales ton


ditiones introduda Si recepta,uariantur. De quibus ita cenfetcTc* turn hoc genus rerum libéras habet obferuationcs^nec difcipünanbsp;la eft in his melior graui prudentie^ Chriftiano, q ut eo modo aga^nbsp;quo agere uiderit Ecclefiâ ad quâcuncj forte deuencrit : dum taœ^*’nbsp;uelit,ne aut ipfe cui^ fit offendiculo, aut alius quifpiâ fibi. Han«nbsp;docîrinam gaudec fe a beato Ambrofioaccepiffe: èc dicit fedenafnbsp;fententia etiam atcç etiam cogitante, ita femper affedu fuiifo,nbsp;cam ccclefti oraculo acceperit. Vnde queritur,q? fæpe doknsnbsp;mens multas infirmoR^perturbationesfenferit fieri, perquorun«nbsp;fratrum contentiofam obfti’nationê. bin'r Ambrofianop re


-ocr page 391-

THOLICÆ D OCTRINA, Fol, nt memorata eft, tan^ piam amp; falutarem docftrinâ allegat. Et alibi dicit*nbsp;Quod ueritati ad confuetûdinê accedente, ipfamc^ ftabiliente ; ficut qnnbsp;côfuetudo pknari) Cocilij authoritate confirmât, ipfi côfuetudinijtena:«nbsp;cius,côftâtiuf(^ nitcndû qj cuic5lt;^ alioRz diuerfg opinioni,b\4.ca.7’, conbsp;tra Donatift» Côfirmat hanc fentcntiâ Canon Catholica, xi.dift.nbsp;«X Aug.decerptùs,qui ita habet tCathoIica ecclefia g orbem terrai^ dif»nbsp;fufa,tribus modis probat cxiftere:quicqd em in ea tcnctur, aut authorinbsp;jas eft fcripturaF5i,aut traditio uniuerfalis, aut certc propria amp; partie«nbsp;taris inftrudio, Sequit:fed authoritate tota coftringit (intellige ita totânbsp;authoritateconftringi)utnemini liéeatpriuatofuoconfilio,autaducr^ ad clt;lt;*nbsp;fus feripturam aut uniuerfalê iftiufmodi traditionê aliquâ temerenbsp;titutrac^ ein hæc authoritatis priuilegio poUent ? Hinc eadê dift.ca. innbsp;hifee rebos, decemitur,qd ficut puaricatorcs diuinarû Icgum, ita cons«nbsp;ttmptores Eèclefiafticarumconfuetudinum coercendifunt.

Quanquâ aut ifta fit doâ:rina,quæ diuinæ (cripturæ per omia con# tjuadret, in lib.tfi ptenf^ réformatiôis tnultipliciter côtrariû eius docet*

tionù liber aduerfus hcec doceat^

^RincipiO:, ^prater do^rina inprophetis er apoßolis copnebefanty nihil certi de iioluntatejDei aut hoïmßtlutCy certo teßimonio reuelanbsp;dut traditüßt,Ert ^uod Fccleßa eiJblißperßru3:aßt;,quod in jerinbsp;pturis reperiatur expreßuntyUec aliudpopulo proponi debere.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ot

^nealiudÇtanquapurehutnanü)incertüyinutile «zj'noxiueße oporteat^ ^idß ab eis tradatur^ ^uißpirituChrißimultaco^ouerint y^egreanbsp;l^lt;^,efficacia^ feßimonia reddiderint ueritatiipropterea ([uod QT de iUnbsp;^^^diélußtpCdrnefinguine Deißipientiäperciperenopoße;,quod^nbsp;carnis in eis permanens etidm ipß Deo repugtet^

C5 tarnen Apoft. Paulus longe aliter hac de re loquat »i » Cor. i.ubi atiimalcm hoîcm fpirituali per antithefim opponit,De illo quide dicif,nbsp;^üod eaaquæ funt fpiritus Dei non percipiat:Ät huic fecurus 0^ confi*nbsp;^mter attribuit,quod fenfum Chrifti,8i norit habeat.

. T^neterea cotendit lib^ße^Scriptura abundeßffficerey addocenduni ^fftfiia èxa^e coßtmmateyomnem^ errorem denudandum remouen^nbsp;^^Folioprimo ßeundo^

^d hac totoßre libroymulta Catholicce inßitutionesy obßerudtio^ cotßictudines âtemporej^drumlt;^poßolorüinuniuerßtCdtho^nbsp;Fccleßa ußtatcenbsp;nbsp;nbsp;tradita?^ per C ocilia uniuerßalid robordta^

fdlutdresordinationesirt hac^.^chi FpißopiSyZS^ do^loribuiß^aßoribils^nbsp;abriter inßitutceyZ^hucußppie obßruatayrcijeiunturypermittitur^nbsp;^^mubetpro libidini agere contrarium^

^4* ÎQ

-ocr page 392-

DE VERO INTELLECTV SACRAE

Scripturæ,

:Erbum Dei clarifiRoic docec,uerufîi intdleÄuilf’Saf cræ Scripturæ in fola catholica Ecclefia qugrcndu «nbsp;fetquam ob id B. Paulus columnä appellat amp; firniß*nbsp;mentü omnis ucritatis,2.T imot. 5 .T eftatur quo^nbsp;phef.4 propterea dedilTe deS ecclefie fuç quofdâ aponbsp;ftolos,quofdâ aût prophetas,alios uero Euagdi^^®’nbsp;alios aût PaftoresS^ Dodoresjutiamnonfimusparuulinbsp;tes, amp; circunferamur otnni uento doârinæ, in nequidahomlnun’»nbsp;in aftutia ad circunuentionê erroris. Que locum B. Aug. poft Snbsp;næum ita intenigic,qgt; uerus feripturæ intellelt;ftus obtineatufnbsp;gitimâ fuccelTionê EpifcopOR2,8ô Ecclefiaßz 43pagationê,quaR2nbsp;ab ilia dodrinâ inuicê ordineacceperût côfcquuti funt,nbsp;fpeeftat celcbratiflîmiï illud eius didûiî Euangelio non credet^j^^nbsp;me ad hoc catholicæ ecclefiæ authoritas compelleret. Ita alibinbsp;Eligo in bis uerbisfde facris feripturis Ioquit)hoc intelligcre,4‘^j’nbsp;AdPiuîittunbnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omniSjUel pene ois fréquentât eccIefia.Conciliu itê Melcuitaoü“^*

clarat nô aliter intelligi debere qd Rom. j.ait Apoft.Per unu ho^^ ptftm in mundû intrauit amp;c.nifi quêadmodû Ecclefia catholic^ 0^**nbsp;que diffufa femper intellexit.Iftud longe antea docuit S. Clem^®’ £nbsp;Petri proximus fuccenbr,lib.Recog. lo.ad lacobû fratrê Dni,nbsp;fino presbytero interprete.ubi aittOportet ab eo inteîîigentiâo^^nbsp;re fcripturai^, q eâ a maioribüsfed*m j^itate fibi traditâ feruat- Lnbsp;Nwllitti homlntî^s docuerut rcliq près oês:pcipuc uero Irençus,T ertul. Athafl^*’nbsp;Epiphan.Nec debet iftiufmodi catholico,hoc ê uniuerfalinbsp;letcommuniEccle^ MltclIcduijCUiusg prjuati hoïs qtulibct in feripturis gitinbsp;ft^cithoiiaefenfui ti,fenfus' aut interprctatio pponiî quêadmodû S.paternbsp;prlt;tf«rri, jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bâptifmo côtra Donatiftas tradit,ubi inter alia fie b’^

Ilia quæ feribit Cyprianus cum collegis fuis, nullo modo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj

da funt aduerfus totius Ecclefiæ catholicæ confenfionera. Ad cit fe nequaq aufurum fuilTe pro indubitato tenere amp; doccre,no’jnbsp;fe rebaptizandos eos qui fuerant baptizati ab hæreticis,nifi i^^ lt;1nbsp;dus fuiffet uniuerfalis Ecclefiæ authoritaterCui ipfe Cypda^usnbsp;ben ter haud dubium celîïflet,fï ab ecclefia fuifièt eius declarado li*nbsp;ætate fàcla. Q^apropter fi quando olim inter Catholicos SChxtnbsp;cos concertatio de uero intelledu facræ feripturæ oborta fuififet, inbsp;omnibus femper Concilqs ad eum confequendum, furfum dibg^^^nbsp;ter inueftigabatur,quid Patres retro præcedentes,ad tempora apnbsp;ftolorum ufcç fenferint:id,quod etiam Praxes 8^ aeftionesnbsp;prum fatis manifeftant.

-ocr page 393-

REFÇ)1^M^T ION IS


Uber ißis traddt contrdriutn^

hs jßdydocet lib,obtenfce P^cformationùyCluod adfoldßeunu

dâferipturaßt rccurrcndü^ci^ißh habendä eßefidcyEt (juodpree.

dicatores idcirco nihil omnino hutnana: opinioisßta: do^lrince debeät itn/ mißere.Qüßtomnishomomendax.FoLv.fol.ßq^ JSlihilomianbsp;fins autpeßoribtts preedicantibus ficitpoteßate ßcripturas dcclarannbsp;di CT interprétai hoc perßoldethimolo^tält;^ collationelocoru obitnbsp;ßuriorüadclariora'Dßintulatuero lt;^tacetde intelleéluQatholiccenbsp;Fccleßie.Folio 4.ficießecundd.

At log« diuerfum docct Epiphanius iUc,contra hgreCes li.z.Tom,tJ . tontta apoftoIicosîScripturæCinçjtXjxculaiton« quidê indigent amp;nbsp;fu.adcognofccndû uniufcuiufi^ ptopofiiiargumcnti uini 8(facultatê.nbsp;Sed 8c oportet traditioe uti ; No cnim omnia a diuina fcripturanbsp;poffunttNcc fruftra dixit in epiftola fua apoft.Petrus: Eflè in B.Paulinbsp;^criptis quædâ difïicilia intelledu,q indodi 8c inftabiles deprauent,nbsp;(ut ÔC esteras (cripturas ad fuam ipforum perditionemr

de SVMMA PRAEDICATIO


nis Euangclicæ.



hifmum myfterium regni fui,mâdata fua » ÔC quicquid ut doceret fuis (Ômendauerat^ Ita nimii^, ut mandatum Chrifti de pdicatione ea fcili^nbsp;(«»quænon primûimpqs,fedregeneratisChriftianispoft baptifmïinbsp;fieri debet,hue potifTimu fpedet, quO doceantur deinceps poft regencs«nbsp;eationis beneficium feruare, aftiftente tarnen SC coopérante Ipiritu fannbsp;’^o»quê iam per fidem facramentû receperunt, omnia qûæ Chriftusnbsp;^èruarc pcepcrat. Quêadmodû Apoft.clare teftat ad Heb.ó.ubi pceni#nbsp;*ent)g pdicatione appellat inèhoationem tm uttæ Chriftianælt; (^apro^nbsp;pïerfinqt ) intermittêtes inchoatiôis Chrifti fcrmonê, ad ^fediorà fera liln(Spropo}teiid«i*nbsp;*^ur,non rurfus iacentes fundamentum Poenitentiæ aboperibus mor^nbsp;*uis,ôc fidei ad Oeum,Baptifmatum dodrinsc, impofitionis quoqj manbsp;*gt;umn, ac refurredionis mortuorum 6C iudici) seterni*

iüj Hue

-ocr page 394-

• DE SVMMA EVANG. PRÆDICAT.

Hue etiâ tota B. apoßoK lacobi epißola fpedat,requirentis poft fidçoi opera quibus perficiatur. fed amp; omnium epißolaru Pauli dodrina,adnbsp;Rom.præcipue.in qua fummâ Chriftianæ religionis complexus d^acnbsp;ca.i 2.8lt; fcquêtibus exigit, ut poft pdicationê Pccnitenti^ amp; fldei^bongnbsp;uitæ peepta Chriftianis ferueter amp; folicite imprimatur. Ad cunde monbsp;dumdocetS^ S.Petrus Apoft*i.Pet.2,8i 2.Pctx. ImoChriftusipft ***nbsp;toto fere Euangelio,pfertim Mat.^^ó.Sc 7.Cui mandato antiqui fan^^nbsp;patres obfequuti,hocpotiftimum omni ftudio ac diligentia curarût,utnbsp;populu credentera uitâ docerent piam amp; Chriftianâ;gt;per quä uti S. Awnbsp;broftus ait,certa fidei noftræ (pès obtinec ,in epiftola ad Roma.caplt;t2;

'P^CTQi HIS nalibripratenße ^cformationis dißidcat^

At prccßitnpta ißius Teformationis liberycuhacßormapro^^^* la in parte concordat:ErXigit enim^oitnon illatantumodoprlt;£^icdinbsp;tioei^^^ua: inßdelibiis^ autnegociorußdei imperitüßuntyucrumownediinbsp;coniune (piotipiot habentur in E-ccleßjs adpopulußdelem er iamnbsp;tuntydd ha:c duo tdtum capita reducatur^adpnedicationeuidelicetnbsp;tentilt;e-:,lt;î^ remißioniipeccatorum ? FoHßa, i .erfoL

Difljmulantcräutem præterit tertiüillud,quodChriftuspöP’^^^ diferte præcepit fidelibus 8c baptizatis proponere, Mat. vit,nbsp;eos feruare oniia qugeu^ mandaui uobis. Et certe liber Reforwa^’^nbsp;iftius, no alia forma copofttusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi nunc primu cx rcccnti

teamp; incredulitatcadChriftûdebeamushacdolt;ftrinacôucrti,S^^’ nus nonfucrimusChriftiatii.Quanq tarne non oppugncthic?lt;3‘’?Lnbsp;pediat etia in omi praedicatione de Pœnitentia remifllonenbsp;populo ineukarefermone. Sed hoc tantu, quod tertia illanbsp;parsefientialis,quæfidelespraecipue concernit, hicubinbsp;prædicationis capita reccnfentur,prætlt;ritur negleda»

DE RELIQ-Vns PECCATI ORIGINA' liSjS^ quid poft baptifm û proprie pro peccato acccipiefldt^

Erbum Dei exprefte habet, qd dnsChriftus fanAificetnbsp;nbsp;mûdet,p lauacrû aqu£ ift uerbo

hibeat ipfe fibi gloriofam Ecclefia,non habenté

S aut ruga aut aliquid huiufriiodbfed ut fit fôâ bC ® lata,Ephe.^* Quêadmodû amp;Chriftus ipfe de hocnbsp;tur,loh. I ƒ .lam uos mundi eftis propter fermonê que locuws »i* .nbsp;bis.Et Apoft. I .Corin.ó.Abluti inquit eftis,fandificatinbsp;lt;ftis,in nomine dni noftri lefu Chrifti,amp; in fpiritu Dei noftri.


-ocr page 395-

DE PECCATO ORIGINAL!. Foï. V/

Ex iftisplurimiscp alijs fcripturæ uwbis? fcmg docuit EccIcfiaCa# ihoKca,Rcfiduuorjginalis peccati poft baptifmuuipqualis eft? propcn inbaptizlt;tttsoir!gtnbsp;fio feu cocupifccntia carnis(propric loqucndo) non efle pcccatû contranbsp;mandata Deiuametfi Apoft, Paulus figurata loquutiôe reliquias illas propr/c peccatum.nbsp;peccatS appeIkt^Rom.7, cû ifta tn eius reftridione? qd no fit talis?pro*nbsp;pter quâ dânationis aliquid refideat in baptifatis? q non fecundû carnenbsp;ambulâtpRoma.g. Quodidoluculentcr (atisindicat? refiduû iftud innbsp;baptifatis? folû qualc re ipfa eft confideratû :gt; non eflè uerû peccaiû eiusnbsp;generis, quæ in Decalogo præceptorû damnantur. Id quod etiam S.nbsp;pater Auguft.lib.i .de fermone dni in mote teftatur,ubi ita habet : Sanenbsp;confiderandum nobis cft,quod non dixit dns : Omnis qui concupierit Qyidpefl bdptif*nbsp;mulicrcm.fed qui uiderit mulierem ad concupifeendû eam,id eft,hoc finbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proprùpe»

ne,amp; hoc animo attenderit^ut c5 concupifcat:quod iam non eft titillari tentationecarnisjfed plcneconfcntirelibidini, ita ut no refrenetur illicinbsp;appetitusjfed fi facultas data fueritjatictur, Nam tria funt quibusnbsp;••^pletur peccatum, fuggeftionc,delcdatione 8C confenfionc.

Hinc lib. i .contra duas cpift.P elagianorû, cap. i .dicit: Quod non P*^opter concupifeentiâ,cuius iam reatus lauacro regeneratiois abfum*nbsp;eftjdicuni in orations baptisatitDimitte nobis débita noftra, ficutnbsp;nos dimittimus debitoribus noftris.fed propter pdâ quæ fiunt, (îuenbsp;eis confenfîonibus cû ab eo quodlibet uincitur,quod placet^fiue cumnbsp;ignorantiam,malum quafibonum placet: fiûtautem fiueoperâdo,nbsp;^’ne loquendoyliue quod facilimum atlt;^ cclerrimum eft cogitando.nbsp;_ Côprobatur orne iftud luculentur per S. lacobû Apoft.t. cap.Epbnbsp;Çj^lîc fuæ.ubi ait : Vnufquifi^ tentaî a concupifcêtia fua abftraâus Scnbsp;’Mus. Deinde concupifeentia cû conceperit, parit pâm, peccatû uegt;nbsp;eu confummatû fuerit, générât mortê.Obferua ucrbû(deinde).Qi?ênbsp;^l^nftoli lacobilocû ,beatus Aug.in lib. allegato ad eundê modû inter*nbsp;^ktatur Sc citat.Scribit candê fententiâ,amp; ad Selentianâ y epift. i o8. Itênbsp;Afellicû epift. 200. amp; lib. 1 o.de Genefi ad literâ, ca. r 2.qbus in locisnbsp;mandatû Dei,n5 iftudgt;ne fit in nobis carnis cocupifcêtia dû uiuinbsp;^’nsin hoc mortali corpore/edhoeexigere potius, ne dnetur deincepsnbsp;*’nbis. Et ifthuc ipfum cft,qd idê ille S. Aug.in allegatis,alijflt;ç plunbsp;,”nis locis,amp; pcipuc lib.de Spiritu 8^ litera,ca. vlt.tradit.DupIicê cflèDapfextóto.nbsp;Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vnâ ex omi parte cô(unimatâ,q in uita pfenti nô aftèquamur. cenfumnuu/uta^

uero minore amp; imperfeââ,quæ nobis dû uiuimus copetat ? impaßä.(,pr^feik ^ruemus fit pcepta.Habet^ pro confeflb amp; ipdubitato, quod fan# hnewpom.

L 'hà in hoc mortali corpore ad tantä diletftioem , qua certe maiorê in '^iia effe no pofte^dns ipfe teftatus eft gt; ut animä fua pro fide, 8^ pronbsp;P°”^’'^bpoincrint quidc puenire» V ei^ hanc no effe excellentnbsp;”n5 illä charitatê,qûâ primû in cjlis,ceu gfeda iufticia cöfequcmur.

De

-ocr page 396-

SVMMA EVANG. PRÆDICAT.

De quä(utTertuUianuscxponit)dixcritÄpoft.Gatv.Nos autcm fpi Ze «rwVnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iufticise cxpedamus, Vuit prgtcrea fdSs ille Augu*

ftinu5,Dcum primo fuo mandato:Diliges dominum Deum tuuro,« toto corde tuo,hoc folum ex]’gere,ut talem conßituamus anima humanbsp;nam in hoc corruptibili corpore, quæ etfi nondùm ilia fupereminen*nbsp;tiiTima perfeâione charitatis Dei, omes motus terrenæ libidinis abfornbsp;buerit atq^ confumpferitjtamen in ifta minori iuHicia ad illicitum ope*nbsp;randumcidem libidini nulIainclinationeconfentiatNecp enim finon^nbsp;dum efle poteft tanta diledio noftra, quanta illi cognition! plenacnbsp;dæqî q in uita futura côfequemur,debetur,iâ culpæ deputandû eßCtfnbsp;fit aliud totam nondum a fîequi charitatem,aliud nullam fequi cupi(^lt;*nbsp;tatem : eile uero tantum poftremum iftud dum uiuimus ad feruadui^nbsp;præceptutta.Quanquam prptereauerumfît,qùod cum perIegem(N^nbsp;concupifces)infirmitatem noßram cognouerimus,d€beamus hodpl^nbsp;Temper impelli ad implorandam Dei gratiam,ad incdTanter repug'’^nbsp;dum,amp; per gratia reficiendum, quo perfedam illam iußicia poftnbsp;uitam in ccelis tandem confequamur.Propter iamdidam iußida*^^nbsp;in hac peregrinatione per Dei gratia obtineri poteß, appellantnbsp;in fcripturis iußi amp; ^flt;di,EccIe,xIiiij.Enoch placuit Deo. Noenbsp;tus eß pfelt;ßusamp; iußus.IteLucp i. Zacharias amp; Elizabetheraot’J?nbsp;ante Deü,incedentes in oinibus mandatisSciußificationibusdni hnbsp;quereljuSed quo modoCan erant prorfus abfcp omni pdôî* Nonnbsp;Nullus em fandus aut iußus (ut Aug.ait) caret peCcato,nec taifl^nbsp;id definit eflè iußus uel fandus, cû afledu teneat fanditatê : amp;nbsp;raciter omes fand! pronunciant fe eße pdores, quia in üeritatênbsp;qd plangant,etfi non reprehenfione confcientiæ,certe mobilitate ,nbsp;tabilitate praeuaricatricis naturæ.De Ecclef.Dogmatib.cap.

QS4 rdtione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïa»” S.PauIus licuti iam antea diximus inclinationê hui«^’^ ,

fimitaninbiiptizd fcu concupifcentiä in carne manentêappellet peccatü,fit th Aug.teßatur)Tropo quodâ fermonis.Nâ ipfa(inquit) concup’^.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nô eß peccatu in regcneratis, quâdo ei ad illicita opera non confo’^

Bdptifnjui dufcrt uniuer/d pcccM.

fed modo quodâ loquendi pdm uoutur. In primis ob id quod P . to( Adç nimiru)fada fit;qua loqucdi figura,fermonê Latinu»h^ßnbsp;appellamus Latinâ,cu non fit lingua,fed ea fiat.Deinde ob idnbsp;generat peccatu, quâdo uidoriam obtinet: quêadmodumnbsp;pigru,eo quod faciat pigros .At fi proprie loquatnur,nonnbsp;fed tantumodo mala quædâ infirmitas,aut malæ qualitatisnbsp;dam cenfenda. V ide ipfum li.i .de nuptijs amp; côcupifcad V aleriunbsp;2}.2j.26a7.SimiIia fcribitad Bonifaciû quocp lib.i.cap. i;-Baptifma dare omium indulgentiâ pd5rum,amp; auferre criminanbsp;dere.Sed çôcupifcefltia manês,fi uocetur pcccatu,no uiit^ 9“*’

-ocr page 397-

SVMMA EVANG. PRÆDICAT. PóI. VL

«ftjfcd quia peccato fada uocaturtficût fcriptüra, manus cujufi^ ^icitur,quod manus cam fcccrit.Pcccata autcm funt,quæ fccundû car^nbsp;*^is concupifccnciam ucl ignorâtiam, illicite fiunt,dicuntur,cogitantur.nbsp;fcquitur ibidcm:Quoniâ reatus dus gcncrationc tradus,rcgencrati^nbsp;Oîic dimiflus cftjdco iam non cft pcccatû,fcd fie uocatur amp;c.Quamobnbsp;ï’Pmidêillefandus Pater,li. de mcritisSC remiflionepeccatORi côtranbsp;^dagianos cap.28.ait:Cum in Baptifino reatus omis fit pleiiarie folui»nbsp;continuo confequapir ab hac uita migratio,non erit omino quodnbsp;obnoxium hominê teneat^olutis omibus quæ ipfum tenebant.

EftquidemuerûjAuguftinû contra lulianSlib.^.cap.j.îtafcribcre: rom reiinciuitw Côcupifccntia carnis aduerfus quâ bonus concupifeit fpiritus,etiâ peclt; ^erfeutrantibus ùtnbsp;fcatumcftîqmaineftiniinobedientia contra dominatS mentis.Verum uirtntit.nbsp;Henon dicit takm inobedientiâ,in baptizatis prædominâte in eis men*nbsp;'CjcfTe peccatû,quin potius aflerit, concupifeentiam malâ quæ reliquanbsp;'ftjfieri nobis ex aliqua parte bonâ, quando ci non afifentitur.De nupt.

concupif .ad Valcr.lib. i .cap.iç Sic contra eundem Iulianû toto fere •‘bro fecundo oftcndit,quod infirmitas ifta reftans fit illud côtra qd de#nbsp;•^ht regenerati certarc: uult enim affirmare nobis,quod quemadmo#nbsp;concupifeentia infidelibus caufa cft aftidue pcccandi, ita præbe#nbsp;^nt eius reliquiæ fidelibus materiâ, 8c exercitiû, gratia Dei adiuuante^nbsp;^Jincendi amp; benefaciendi»

qJ^id nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;içyisiis

liber ißis ttadat contrdriuni, \rFrum obldieè rcformdtionis liber, de rebus ißis docet longe dliteŸ;nbsp;. * ltd nimiruiSiquisfortenihilini^ui dUimodehberatococupifcdt,nbsp;habedt eius uel uoldtilem tantum concupifeentiam quandam^z^ expe^nbsp;infeipfo,quandoproponit in omni mafeetudinefen^itate ZD'p^cnbsp;ß continere,repu^antiddliqud,eßßtunc etiam nudafn ißdtn ,Qrfegt;nbsp;^d.iiî concupißentiam cor am F)eopeccatUm ?

Item legem itadocere uniïquethq^, tio modo hômicidiü,adulterium er fnü cßßpeccatù, uerumetiä quod unujquifeue,propter takm cocupifinbsp;^^^tiam,quduis ei nonconfèntiat uoluntasfetipfe inconJpeâuDeibofnbsp;^^^ida,adulter,^ fur,Folio ^s)faCie x,

^ieptauis Deusforte cocedat alicui,ut dominÜ taUqudDeuf^unicîl JßUatorenoflru agnofeat,Zir ucrafide apprehedatJnfuper ne^ uolüta^nbsp;uerbis aut operibus,idololdtrid,uel aliudquidqud,quo nomedominbsp;^P^opbanatur uerfet,Cordequolt;^,orecrfaétis, omnipietatiscfeicionbsp;l^^cfe omnibus demittdt,atlt;^ etidad obfequiü,^^nbsp;dedatyd^ineat quoq^ ab omni ira Zl^indi^atiinbsp;omni indecentia,lt;i:^ immoderato excefeu,ab omni audriOia^ç^ oStnbsp;fdo proprio omni denique uanavloria aut perfdia gt; ficuti pracebta

-ocr page 398-

DE PECCATO ORIGINAL 1.

J^imc tarnen talent nondunt ejjè it^utn, quam diu uel modicte ini(iuitlt;it^^ concupißentiapulßtur aut oppugnetur^licet nunquamnbsp;tiatylt;jüin etiamlicet ißtußnodiconcupifeentiant prauam Óquot; irritatifß^nbsp;e corde continuo abijciatyaut aduerßi earn dect:rtèt^t~^ut dentuntßß^nbsp;te adhuc teediuntytarditatem y aut moleßiam operi bonoper agendonbsp;experiaturyCpuamuiî nihiîominus eiußnodi ticdiuntyfiigamnbsp;nbsp;nbsp;ntoleßi^’^

itincatybünumguepropoßtumperficiat.FoL^yßacie i,z^ßquentü Sequitur po/l ha:c ibidem y quod nondum eminentem iüam pßr^nbsp;B^imam erga Ueum dile^ionem y quam in altera uitaprimum aßß^nbsp;tnuryConßequutvDum adhuc qua JDeusprobibuit nos infe(lantytotivdlt;^^nbsp;gis transgreßione teneamurßXppdqueprimum illud dile^ionis ntaud^^nbsp;it a nobis a radicibus imiSyZ^ perße^leßatis proponat ob oculosy q^^nbsp;layperuerßa Zi)quot; damnata fit tota noflranbsp;nbsp;nbsp;natura er indoles. FoqtiH^

autem eo in loco non de impvjs nondum baptizatisyßed deregtnerot^^’

j An per hæc nihil adimatur fuperabundanti illi graitæ ChriHi,nbsp;feilicet Dci,qui tollit peccata mundi, Iohannis pri. amp; gfedenbsp;diflbluit Opera diaboli, i.Ioh« ^.Quitß multo abûdâtius dominât **’nbsp;denubusadiufiiciam,quampeccataniantehac inincredulisnbsp;ciam præualuerat^Roma.v.Qui «iam legefpiritus uitæ liberalnbsp;tes a lege peccati Sgt;C mortis, Romanorum odauo.

Sic an non etiamhoc commentoextenueturuirtusbaptifmM^^ mortui fumus peccato ,Rom.fexto. SC Chriftu ipfam induimus,nbsp;viieclrylön ii|»in quo deniep plenam perfedamqueremiHionem peccatorOf’”^^/^nbsp;flomu in ij. hic omis inimicitia qua feparabamur a Deo deftru^tur)connbsp;”^“8: quemadmodum beatus Auguftinus lib.q.de merit öc renii^rnbsp;çap.xxyij.0^ xxviij.affirmat.

An quo^ non itidem bonitati creationis ,originali peccato extindæ penitus in nobis, tam contorta Só intempeftiua hyperb^nbsp;rogetur iniuriajpræfertim cum dicat fandüs AuguftinustCaronbsp;eft bona,§^ ualde bona,8ó non eft mala;ut uolunt Sethianus,Opbi^^^nbsp;Latr icianus:nec mali caufa, ut docuit Florianus: nec ex malonbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no compada,ut Manichæus blafphemat,lib.de Eccle.dogmatih•

Ixxvi« Iib.de natura boni,cotra Manichæos^Hæc inquani orhi’ ufeuiuft^ DeumamantisChriftiani eft,fecum bene expendere.

Et quo tandem ißa eorum dodrina qui librum com pofuerunh mentiHimoque domino noftro cum informatione praua obtuK*^^;,^nbsp;alio poterit fpedare aut pertinere,quam ut hcminesfecuri amp;

-ocr page 399-

DE VETER.I ET NOVO TESTAM; Vî tcsrcddâtur^ Enimueto cum audiunt,tîîanerc ih ipfis peccatu potnbsp;Baptifmumtamuerc qante: Item q? propter illudipfum aduerfunbsp;Decalogiï præceptorum inceffanter peccét : ctiam finon accedat enbsp;*ioluntas:quod^ hinc coram Deo fint homicidac Si fornicatores,q^nbsp;'Jis in hgc crimina nunq confentiant. quid poterunt fecum cogitarenbsp;®liud,^ perinde efle, obfequundes concupifeentiæ ucl non, neceflenbsp;çft te effepcccatorem,8i quid magni eft fi uoluptati obfequaris ea^nbsp;fiuarisî’maxime cum certo fcias,quod ubifaltem refipueris,8i credinbsp;^wis modo in Chriftum, omne quicquid perpetrabis, gque fimul^nbsp;Ut reliquias illas tibi non imputari.

De hoc probus quifiÿ Chriftianus dqudicet, difpiciat^ an non iftud euentus quoq; paftim ita fieri conuincant.

SWDE DISGRIMINE VETERIS ETlt;S

Noui Teftamenti.

a, Eiïio de V eteris Nouiamp; T eftamenti diferiminc

rt difertius meliusve differueritjq Spiritus ipfc fan

H n...» T_r___:_________’ '¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’••f.


dus. Is itaç^ per prophetam loquitur Hieremiâ cap. 51. Ecee inquit dies ueniunt(dicic Dominus)

ä: 8i feriam domui Ifrael Sc domui luda foedus no^ propyûNoui Teß^ O uum: non fecûdum padum quod pepigi cum pa mentidefcnptio.nbsp;tribus ueftriSjin die qua apprehendi manum eoRinbsp;uteduccrem eosde terra Ægypti,.padum quod irritum feccrunt,nbsp;ego doitîinatus fum eorum, dicit Dominus. SED HOCnbsp;®rit Padum quod feriam cum domo Ifrael,Poii dies illos,dicit Do^nbsp;Ulinus, dabo Legem meam in uifeeribus eorum, 8C in corde eorumnbsp;kribam earn.

Difcrimen iftud S.apoftolus Paulus eleganter 8i copiofe explicu ^tadHeb.S. uidelicetqj Vêtus Teftamentum fit lex ilia Deiferiptanbsp;^utabulis lapideis, quam dédit Deus Moy fi cum eduxilfct filios Ifinbsp;rael de Ægypto, propter quam pepigit cum Moyfe 8i Ifrael fcedùsnbsp;dlud quod habetur Exodi 54. ut qui ferualTcnt Ugem,uiuerent in ea.nbsp;^Oüum ueroTeftamentum fit eadem ilia lex Deijfcripta non in ta^inbsp;®ülis lapideisjfed in cordibus fideliumgt;pcr Spiritum fandum. Sic^nbsp;idem ille Apoftolus ctiam alibi dicit,-z. Corinth.}. Epiftolacftisnbsp;^hriftijiiîiniftrata a nobis amp; feripta, non atramento,fed Spiritu deinbsp;*’*'ii:non in tabulis lapideis,fed in tabulis Cordis carnalibus.De pri •nbsp;®‘^iTeftainçnio feribit ad Galat. 5. Si data effet lex quae poffet uiuifinbsp;Ê carc

-ocr page 400-

DE VETER! ET NOVO TESTAM. carcjuérc ex lege effet iufticia.Et iterumzPriusg ueniret fides fub îe^nbsp;ge cuftodiebamur,conclufi in eam fidem quæ reuclanda cratu’taquenbsp;lex pedagogus nofter fuit in Chrifto. Quo in loco ApoRolus pro*nbsp;prium Veteris Tcftamenti opus,cuius gratia data erat,graphicearnbsp;tificiofe^ deferibit î nimirum ut ludxis ad bonum perficiendû fuânbsp;impotentiam manifeftaret. id eft, q? ex feipfis, proprijs^ fuis uiH*nbsp;bus boni (quod Deo placeret) nihil poffent peragere: hoc paôonbsp;adChriftum eos impelleret. Dealteroucrodicit:Deusfecit nosi^nbsp;doneos miniftroS Noui Teftamenti:non htera,fcd fpiritu. Et lud*nbsp;dius adhuc diferimen iftud indicat,in allegoria de duobus filijs A*nbsp;brahæ, Galat.4.

Ex iftis confequitur, q? propheta Mieremias, 8^ apoftolo’ luSjubide Veteri Teftamentoagunt, non de fcedereillo gratia^nbsp;quantur,quod pepigit Deus cum Abrahamtfiquidem hocipf^*^^*^nbsp;rs.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft Noui Teftamentijimpîetum in Chrifto, in quo benedic^^^’’’

Beve/enfrcyî4wëO^”^®§^*’’^^sterræ: bed loquuntur delegequæabexitude/tgy tifignificet,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pto quinquagefimo die in monte Sinai data eft, cum dicat Prop»^*

ta notanter èc diferte j Non fecundum teftamentum quod feci eu*’’ patribus ueftris,in die qua apprehendi manum corum,8i eduxi te*nbsp;de terraÆgypti.Inquoctiam Teftamento patres nô permaoftt**”^’nbsp;quum eis propriam impoffibilitatem nondum per ipfum agno^ee***nbsp;tibus,abfc^ fpiritu ad feruitutem,imo transgreffio eius ad motte*’’nbsp;cefferit.î Corint.j. Quamobrem Hebr.S.ait Apoftolus: S*nbsp;illud culpa uacaffe€,non utiç^ fecundo locus inquireretur. Qpp P*^^nbsp;feefto uerba de fcederecum Abraham patflointelliginopoffunt*”*’nbsp;beatus lohâncsChryfoftomus in candê ad Hebracos epift.tcß^’^^’^'

Propterea beatus Auguftinus libro de Spiritu 8^ lit era cap’^ dicit, Spiritum faniftum, cum Vêtus Teftamentum a Nouo ü0’O’nbsp;fnquoVeterit O* fct in Propheta difcernerc,nihil de facrificiorum uel quoruiî’eu*’^nbsp;NoKi7e#4wc»h.(f//facramentorumcommutatione dixiffe, quamuis 8ô ipfa finenbsp;nbsp;nbsp;*

fuerat fcquutura, ficut fequutam uidemus : fed tantummodo nbsp;nbsp;g

commendaffe diftantiam,quod leges fuas datums effet Deus in tem eorum qui pertinerent ad hoc T eftamentum. Neep enim ƒ Pnbsp;tus faneftusCut in caput 8 ad Hebræos feribit Chryfoftomus) i*’nbsp;cit differentiam præceptorum,ied modum dandi oftendic altefUnbsp;Non iam in hteris(inquiQcritTeftamentum,fed in cordibusy*nbsp;dat hoc aliquis fadum aliquando ludæis: fed non inueniet. itenbsp;cnim in literis fadum eftpoftregreffïonemexBabylone. Ego 3nbsp;oftendam apoftolos nihil accipientes feriptum, fed in cordibns^e^^

-ocr page 401-

DE VETERI ET NOVO TESTAM. VlU.

piffe fpiritum fandum. Hucufiç Chry foftorhus.

Nclt;^ tarnen Chryfoftomi uerba ita uclimus a quog accipi, quafi fenferit, Patres in vcteri Teftamento faluatos, non recepiffe eundënbsp;fpiritum Dci quem habent in Chriftum credentes: quum dicat apo^nbsp;ftolus Paulus,nos habere eundem fpiritum fidei cum illis, ^.Corin*nbsp;4. Verum hoc uoluit fignificarc,Patres non recepiffe fpiritum illunbsp;uirtuteaut donatione Teftamenti Veteris. Idquodctiam Apofto*nbsp;lus ita fe habere teftatur, Galat.^.HocfolumCinquit) uolodücereanbsp;UobiSjEx operibus legis fpiritum accepiftis,an ex auditu fidci^

V nde confcquitur,T cff amentum Nouum a Vetcri non fecerni, nelt;^ fecernendum effe,pcr id quod Teftamentnm Vetus exterioresnbsp;cæremonias amp; infbtutiones impofuerit olim,quarum nihil require*nbsp;gt;fe ht Noui T eftamenti. V eriffimum eft cnim,quod Gcuc T eftamè*nbsp;turn Vêtus fuas quafdam Cæremonias ad Chriftum uencurum mit*nbsp;tentes olim habuit,quæ tarnen fint modo inutilcs,ob id qj per Chri*nbsp;ftum femel totæ funt impletæ, amp; quafi umbra quædam lucis âduennbsp;tu fublatæîita habet amp; Nouum Teftamentum fuas Cæremonias, qnbsp;nos eorum quæ per Chriftum gefta amp; iam impicta funt,debeanc c5nbsp;•tioncfacere. Ad hæc Nouum Teftamentum habet cxternas fuas in*nbsp;ftitutiones,ad quarum obferuationem eciam per confcientiam obli*nbsp;gamur:nifi forte per charitatem (quæ cxccditomncm legcm exter*nbsp;norum)nobifcumdifpenietur. Quemadmodumbeatus apoftoJusnbsp;Paulus t.Corinth. I i.amp;Z in alqs plerisc^ locis fedulo monct.Et prornbsp;fus uerum eft,q, oporteat nos non modo feculari poteftati, propternbsp;confcientiam,uerum etiam fpirituali, quæ non minus a Deo ordinanbsp;taeft,obedire.Romanor.i}. Hebræor.ij. 8(docuitChriftus ipfe,nbsp;Matthæi 25.

7gt;c^CTO Ü/B HIS DQCTRI^ nalibripnetaijà B^formationis d^idcat^

TAOîibri ah hocprorßii dtJcrcpatiContcndit cnim 'Teßamcnfi Pctui d Jgt;iouo non dificrn^in coy ([uod illud literifluducronbsp;Jpirituiyquinpotius hacinparte Petus a^udt]Slouo: (piippequoda^nbsp;ßruatl^tus Tcßamcntumremijjionempcccatorutn^communicationbsp;^^ntSan3.iJpiritusyperindecontincreatlt;^l^onumgt;Folio 18*

'^d hacyfotdui illud^atiay^uodpepigit Ucus cunt lt;^braham^fa^ cum co quodpoßeapaäus cß cum ^oyß in monte Sinai, Folionbsp;facie 2,

^'odem errvre d^cit ibid^nt^ dßr intenfxdcris quod pépiait Jjeus ß tj c«/«

-ocr page 402-

DE VETERI ET NOVO TESTAMENTO


Quodquidcm de focdcrem monte Synai ciimMoyfcpadouc^** cft,djcente Dauid:Non fecit taliter omi nationi,amp;: iudida foa non m’nbsp;nifeftauit eis,pfaLi47, Sed non ßmiliter de feedere pado cum Äbra^^nbsp;Gene.22. Cum feedus iftud expreflis uerbis longius uti^ porriga^^*^'nbsp;In femine tuo(ait Dcus)benedicentur omnes nationes terrræ.

Secundo uti liber iîle babet^, Uijßcrentia eßet in eo ßta ^quodßx^^^^^ antiguo exegeritDeusobßruationescxterioresmouu autemnbsp;nihilreduirat externi^fraterpaucds admoducieremonia^^quo/Snbsp;zpßinflituerityUfpoteBaptißnüz^ Sderamentücorporisnbsp;ßii,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teßamentühocliberarterit credetesdb oibus humanisf^^^’^

ptisßutraditionibus ypmißric^ eosliberafpirittdßin^i dire^iof^^'^^^ ^ndosyitdutnonßntdmpliusMigatihomines dahumdndsinßit^^^^^^^nbsp;obßrudnddSynißqudntum uoluérintß tdlibus ex corde ß)iritunbsp;Jjionte 3 non coaéli dd adißcationem proximißtbmittere.Folio. 19:^^nbsp;Jècunddp^fiq^






-ocr page 403-

DE VETERT ET NOVO THSTÄM. IX,


do,Lcuidco,Numéris,S^alibi plurima funt teftimoniaiquinSC Pau apoftolus ad Hebræos 9 ait:Habuit quidem prius Teftamcn,nbsp;tum iuftifi'cationeSjCUltum quendam ÔC fandum feculare 8^c.

Prætcrca ueruftî eft,quod ludæorufii plebçi non offtnia cgreifiô^ niarum fignificata fntellexerunt.Hoc tantum fcire debebant omnes^j^j,^ r« Wc^renbsp;quod uenturus effet Meffias, qui eos liberaret, quod^ in nuda illamoniarîifigmfictuinbsp;«’lt;terna onera non effet fiducia locanda: nihilominus ucro cas quo»» ‘’«empZwtjj t^ott

^‘cetnon intelledam legem profequerentur.Quemadmodû fandus ^afiliusteftatur î Magnus (cnim inquit) illc Moyfes non omnibusnbsp;^Uinia rempli loca pcruia cffc ftatuit: uerû extra facra fepta propha*nbsp;’’Os locauit,prima atria purioribus permittés, folos Leuitas dignoSnbsp;’’’iniftros iudicauittuidirtias uero ic holocaufta, ac reliquam facro^nbsp;turn celebritatem facerdotibus affignauit,unum^ ex omnibus de*nbsp;in adyta admifit:amp; necç hunc femper,fed una folû anni die,'nbsp;atc^ huius hora certa ad ingredicndum ipfi conff ituta.Lib.de fpiri*nbsp;fando,capic.27. Idem illud teftatur fandus Ambrofius quoquc,nbsp;l'broprimo Officiorum capitcdccimo. Cacterumq?ludæicære*nbsp;’’’Onias,quas propter obedientiatîl Dco præftandartiobfcruabant.


præcipuc capitc nono,ubi aitjquod per talcs obferuationes,qua* ^kcratquodfolus pontifex femel tantum in anno introibatinfan*nbsp;’^’^»fignifîcâuerit Spiritusfandus, nondum propalatam cffe fando


An autem ifte fît gerfflanus eius diâi intellcdus , cxipfîs

kj Pau*

-ocr page 404-

DE TIMORE SE RVÎLE

Pauli uetbis facile deprehenditur, Priufquam ùeniret fldes, înquit, fub lege cuff odicbamur,conclufi in cam fidem, quæ rcuclanda crat. Itaquenbsp;lex pædagogus nofterfuit in Chrifto^utexfideiuftificemur« Atubinbsp;uenit fides, iam non fumus fub pædagogo;

At prætcnfæ iftius reforinationis liber plane obliuiicitur utllitadi eins, quam lex pro ofBcio fuo proprie debéat fidelibus fubminißra**nbsp;ac porriglt;re:Quod non eft ut fideks per legem primu cognokant pe^nbsp;cata fua,quibus iam mortui fant,aut ut ira operetur,a qua funt p Cbi*nbsp;ft u hberati, nec denic^ ut fit eis pædagogus iam primu ad Chriftu» 4*^nbsp;oportebat habitare modo in cordibus eorum per fidem.C^terumnbsp;prium amp; erga fideles deftinatum kgis offîciû eft,ut fit eis in fpeculu^nbsp;quoddam in quo fefe contemplentur, amp; quouftp iam uiuendi religionnbsp;in charitate profecerinttacrurfus ut fit eis lumc 8c uia reda, in qu*nbsp;bulare femperep progredt debeant« Quod quidem kgis munusnbsp;tiam prseftat paruulisj^tificat corda,amp; illuminât oculos,Pfàlm.i8^nbsp;pfaLiiS Lucernapedibusmeis uerbûtuû,amp; lumen femitismeis«!-^nbsp;pingit alias quoep pfalmusifte fundionem feu officium kgisiu^nbsp;diffimcfimul Sfuenuftè.

quot;Pnetcrcd liber iße ita procedit^aeß uHerii teßamenti obßri0ilt;^^ eundetn cibüßirituale(ptetn noi^ eundetn^potü nobißü biberintnbsp;ducduerint,Ert dudßtdntunde illi inßuo /^l^d^pidtum noi in di^^ß^nbsp;corporisChrißifierdmento['umimusperceperint,P7defoLi-^,ß

Quod Catholici nequaquam admittunt. Vide Amb.in lib.de k® iftiiiantur myfterijs,cap.9,8e Iib.4.de facrametis,cap. 5 .Et f, cuinbsp;is poterit infigoem ilium ÔC dodum Abbatem Tuitienfem Rup^*^nbsp;legere,lib.j .de operibus Spirituflàndi,cap. 18. tpSf 20.

DE TIMORE SERVIEL

bii T On inutilem eflè timorem ctiam feruilem teftatui' fl® .nbsp;facra fcriptura^j.Regum 2i.Et iândi patresjdidu*^^nbsp;lud Salomonisdm'tium fapientiæ timor domini* de

Aadiuut(inquit)hæc homiftes,Sd quia uere future

Timorfenàlîs uti*

H uili timoré intellexerut.Vidc Auguftinum in

ÂUUIUUl^lli^^UAt-ytacB'W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ljUAf» mkmw bw»«*'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

imprjsjtiment amp; continent fe a peccato. Cum autem per timôreiti c linent fe a peccato, fit confuetudo iufticiæ,nbsp;nbsp;incipit quod durum

amari,amp; duIceffitDeus ? Sequitur poftea : Bonus eft ifte timor î cft.non tarnen permanebit in feculum feculi.

-ocr page 405-

DE POENITENTIÆ PRÆDICAT. Fot X. Et de tali timoré haud dubium loquutus ef); Sandus lohSnes Baptißä;gt;nbsp;quandodixiï : Progenies uiperarum, quis uos docuit fugere a uenturanbsp;ira'Tlam fecuris ad radicem arboris pofîta eft.amp;cEt Dauid illetCIamanbsp;uerunt ad dominum cum tribularentur, 8C de neceiTitatibus eorum libenbsp;fauit eôSjPfalm. i oô.

QBTE-I^S^E-

tionis liber (iducrfuî hcec doccat^ KTliberl^eformationiîCotendit lohanneBaptißdfdoniinuipßifrt^nbsp;apoßoloiy cttM inciperct à 'PœnitcMz^prad'icationc dicentcsinbsp;^(xnitentinagitemtmßt reßpißcntia ißd^aiiHimomntelligendos, Folionbsp;i^ßcieJèciitïdd^

Confiât fads banc pcenitudinèm feurefipifcentiam nofulFicerc. Po tarnen effe initia idoneum, ubi dns gratiam fuam fimul contulerit«

i D.E P OE NI T E N T Ï AE prædicadone,

E pcenitentiæ prædicationé non aliter döcct liber, g fi ni hil interfit,inter pdicationem pocnitenti^,q fieri debetnbsp;qui primû ex impietate ad Chriflianifinû uocantur,amp; ilnbsp;lam q fit Chriftianis,quando poft baptifmû,aut luftifïcanbsp; tionem acceptâ,denuo lapfi funt in peccatû. Quod ccrtenbsp;eft ad amuflim fcripturædidu:Quandoquidcm prior pcenitêtia* aw.

f iicatio q defertur infidelibus fieri debeat ( uti liber iftc non male fatet) f^opofitionc legis Mofaicæ uel legis iîaturæ, cû primis uero abom inâ jicetur.nbsp;^^nis,qua Deus peccatu execratur,adied:a tarnen dodrina, quod unbnbsp;8c fola peccatorum in infidelitate commiflbrura fatisfadio, fit ama«nbsp;^^illamorslefuChriftinoftrifaluatoris»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vide Ami.de pocnî.

At ûero pdicatio, q impêditur Chriftianis in pdm denuO relapfis, debet comemoratione ÔC cxercitatioe potius fpiritualis kgts uitæ, baptîfmum.

5^obis in Baptilmo impl5tata,pcr pdm rurfus fupprimit,g legis Mô minifterio» Perfpedo,q? fcriptura facra Chriftianis poft iuftificanbsp;prolapfis,non Moyfen propoftat aboculos,ueRt potius uoce il

’ tititür* Memento unde excideris,amp; age pcenitentiâ, 8^ prima opera ®c:unaûtuenio tibi cito amp;c«Apoc.2.Item quo Paulus acclamatGalasfg^^^ i^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

’®fi^os:OinfenfatiGalathg,qsuosfafcinaultn3obedireueritatiC’an#

J quoi^ oculos Chf us lefus pfcriptus eft,ÓC in uobis crucifi'xus. amp; ad 'hræosîirritam quis Fadens legem Moy fi, fine ulla miferatione fubnbsp;am tfibus teftibus raoritur:quäto magis putatis détériora megt;nbsp;lupplida,qui filium Dd conculcaucrit ? Hebrscorum decimo^. -Iftiufmo^

-ocr page 406-

iiil

DE POENITENTIÆ PRÆDICAT, Iftiufmodi uocibus, admónitionibufc^ fpiritus Chrifti*,debent ad «ß*nbsp;pifccndum rurfus cxdtari,amp; rcuocari crcdcntespquî peccato forte prpnbsp;occupati, ÔC tranfgrefïionedenuo obligati funttnô autem nuda Moyfinbsp;lege^quam cum non ignorarent, aduerfus eam nihilominus male convnbsp;miferunt^

Adhæc non debet Pœnitentia ifta tamnuda amp;incomptaprtedi* cari,atqueilla quæante baptifmuth exigitur.Obferua^abfqueomninbsp;noßra fatisfadione « Sicut beatus Ambrofius in Epißolam ad Roma-cap. I i.de Pcenitentia ante baptifmum, qug fufcepto deinde baptifn’^’»nbsp;nullam repofcit (àtisfadionem:ideo quod gratia Dei in baptifmate(ifl^nbsp;quit)nonquæratgemitum aut plandum;,aut opusaliquod,niûlôUlt;0nbsp;ex animo profeflioncm, Pofl Baptifmum autê doceri debet quxnbsp;patpconfcflione, fatisfadione/olicito timoré;, ira amp; indignation^nbsp;peccatumpfpe ueniæ, emdlatione, uindidalt;2. Corinth. 7«

Non quod rebus ifiis prôpter mérita earutnjfcmifliopeccatofp*” adfcribi,quîc foli preciofo fanguinf,ac mcrito Chrißi taotunbsp;/d gratia dimittan- tur accepta.Scd ut homo Chrißi per fanguinem eius redcptus?nbsp;turpacata. fys in feruitutem peccati prolapfus ? non cogitet ficut prius réminj'^’vnbsp;peccatorumiterum impetrandæ,ociofam operibusuacuam^®^?’^nbsp;centiam fufFicere. Cæterum fciendum eß ci amp; cogitandum,quodnbsp;teat ipfum aflidue apud Dcum inßare, ut fpiritus redus in co in'’®*’nbsp;tur.Cu hocpportet, ut per opera pcenitentig amp; mifericordisonbsp;ximum conteßeturpreditu fuum minime fidficium eße;,atep ita Inbsp;ra fpiritus commüTorum peccatorum immundiciam abluere •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

tarnen hoc per dignitatem talium fuorum operum ? fed mcrito nis Chrifti, propter qd peeçata rlt;»»ittHturpamp; opera eiufoiodinbsp;tur Deo in fide accepta^

Differentiam ißam ßatuut faneßi Patres palTim in fuis fcrip^g^^ tus martyr Cyptianus io pluribus locis? 8^ pfertim fcrmone.i o^ jj^nbsp;mofyna;, ita habet:MuIta amp;: magna funt fratres chariflimi bed®nbsp;uina aquibus in falutem noßram Dei patris 8ó Chrißtlonganbsp;fa dementia amp; operata fic,amp; fempcr operetur, quod coni^oannbsp;uiuificadis nobis pater filiu mifit^ut reparare nos poffct?quc^^nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miiïuS;gt;eflè amp; hominis fîlius uoluit,uf nos filios Dei faceret.

Uïï popûlû qui prius iaccbat crigeret, Vulncratus eß, ut rit pofl baptifmtiiu, noßra fanaret. Seruiuitput ad libertatem feruientes cxtraherct.inbsp;ßinuitjUt moriens immortalitatê mortalibus cxhiberet.M.uItaƒƒnbsp;S.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; magna diuinæmifericordiîcmunera.Sedadhucqualis^îuidet^^^,

amp; quanta dementia Chrißi,quod nobis (aluuri ratione^prolpi^

-ocr page 407-

DE POENITÈNTIÆ PRÆDÏCAT, Fol. XL homini (^ui redemptus eft referuando pknius confolatur. Nam cû do^nbsp;minus adueniens fanafTet ilia, quæ Adam portaiïet uulnera, ôC uenenanbsp;ferpentis antiqua curafTetJegem dédit faoo,8f præcepit ne ultra pecca^nbsp;vct,ne quid peccanti grauius eueniret. Coardati eramus, amp; in anguftûnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S.

innocentiæ præfcriptione conclufi, nec habebat quod fragilitatis huma næinfirmitas atq^ imbecillitas faceret, nifi iterum pietasdiuina fubue^snbsp;ni(ns,iufticiæamp; mifericordiæoperibusoftenfis^uiam quandamtucn*nbsp;(1% falutis aperiret, ut fordes poßmoduro quafcuc^ contrahimus elee^nbsp;mofynis abIuamus.Loquit in fcripturis Spiritu(IaRdu8,amp; dicitzElee^nbsp;mofynis amp; fide delida purgantur : non utique illa delida^quæ fuerantnbsp;ante contrada, nam illa Chrifti fangûine fandificatione purgantur«nbsp;Item denuo dicit:Sicut aqua cxtinguit ignem, fic eleemofyna extinguitnbsp;peccatü;Hic oftenditur quoçp amp; probatur, quia ficut lauacro aquæ fanbsp;îuiaris gehennæ ignis extinguitur, ica eleemofynis atlt;^ operationibusnbsp;iußisdelidoru flâma fopitur.Et quia femel in Baptifmo remiiTio pec*nbsp;«torû datur,airidua amp; iugis operatic baptifmi inftar imitata, Dei rur Kefiitutio ienorunbsp;^usindolgcntiam largitur.Etconfeßim poftaliquanta fubijcir: Reme# baptifmiifitexercUnbsp;^ia propiciando Deo,ipfius Dei uerbis data funt,quid deberent facercnbsp;peccantes, magißeria diuina docuerunt. Operationibus iußis Deo fa^nbsp;^isfieri,mifericordiæmeritispeccata purgari amp;c. Hæcfuntuerbafan*nbsp;^i martyrisCypriani. Interim tarnen ad ea quæ diximus, pius quift^nbsp;^hrißianus probe fatis intelligit Qc nouit,quod fatisfadiones operumnbsp;*ioßrorü,(bli fanguinis Chrißi merito, per quemfumus in Baptifmonbsp;“blun^nitinbsp;nbsp;nbsp;incumbere debeant ; quam quidem baptifmi purification

’’enijubi fuctß P« peccata maculata collapfa , oportet nos per talia ®pcra recuperare êè reßaurare, Ita docet etiâ fandus pater Äuguß.dcnbsp;i^egocijs ißisin EnchiridioadLaurentium, cap.ó^. ufqt ad caput 8;.

Vtrum uero libri ißius dodrina, huic Catholicæ Ecclefiæ dodrinæ Ht conformis,unicuilibet in prompte eß;)Ut deprehendat.Hoé uero itinnbsp;^ubitatumeßprofedo,quod Gndiilli Patres,longofemperfpaciofen Miter cenuerten»nbsp;^ünxerunt conaerfionem primam impi),ab ca conuerfione,quæ eß pecnbsp;^»torispoßBaptifmu in peccatum prolapfi jnter quas tarne liber Rennbsp;‘®emationis ißius, nuUum facit dtlcrimen, Aufert cnim etiam poß bannbsp;Ptifma omnes humanorum operum fatisfadiones, per quas certe ubinbsp;poß baptifmu lapfi fuerimus, uiolati baptifmi uirtutes in nobis denuonbsp;^fufeitare debemus reßaurare. Atcç buc proculdubio fpedat illudnbsp;* ertulliani,amp; poßTertullianum fandi HieronymididumxPoenitennnbsp;J*^fccunda poß naufragiu tabula, quod fandus illeCyprianusait,nbsp;’“•^^lepiß, j.Quod oporteat fatisfadionibus lamentaßonibus iußianbsp;redimere, uulnera lachrymis abluere » Et rurfus Epißola 14.

C lib.j.

-ocr page 408-

DEIVSTIFÏCATIONE NOSTRA librojpoffunt agentes peenitentiamueram, Deo patri ad mifcricor#nbsp;diam precibus operibus fuis fatisfacere«

DE IVSTiriCATIONE NOSTRA^

Acrafcripturadocet nosdetriplid hominis iuftißca# done. Prindpio de iuftificatione, qua increduli,impij,nbsp;qui hadenus inimici Dei fucrût?ÔC in fumma,quof»nbsp;quot a matris utero in peccato original! nati funt, pri*nbsp;mum amp; recenter in homines pios amp; Dei amicos, pftnbsp;facrum baptifma rrgenerantur«Huic iußificationi ftd

ptura fequenda quatuor capita includit :

Primû.remiffîonem amp; ablutionem peccatorum, per imputationem iufticiæChrifti.

Alterû,reconciliationem cum Deo,amp; aflumptionem in tilios adop^ tionis per regenerationem gt;

Tertiu, renouationem fpirituflandi, quam is facit per diffufioo^ charitatis in corda noftra.

Quartu donationem uitæ æternæ ƒ cuius per iußißcationem eßieimur fecundum fpemgt;

Qûæ omnia funt täquam efTentiales qusedam partcs,primæ dpalisiuftificatiohisnoftræ.itaueritas ipfaChriftus dehac loquituj»nbsp;spintuffanHuf àdlt;^ Iohannis tertio: Amen amen ,nifi quis renatus fuerit denuo, non P®^quot;nbsp;e«r w prima luflißc yidcre regnum Dci.Et iterum : Amen amen dico tibi, nifi quis rcoat“®nbsp;fpiritu fando,n5 poteft introite in regnu Dei; QP®“nbsp;natum eft de carne,caro cft,8ó quod natu eft ex fpiritu, fpiritusnbsp;Iohannis 4»Qugt; biberit ex aqua,qua ego dabo ei,non fitiet ioseternuoj»nbsp;fed aqua quam ego dabo ei,fiet in eo fons aquae falientis in uitanbsp;Similiter Iohannis feptimoiQui credit in me,Gcut die« fcriptura,nbsp;na de uentre dus ft uent aquæ uiuae. Hoc autem dixit de fpiritu,nbsp;accepturi erant credentes in eum.

Apoftolus it? Paulus ad Romanos. 8. Qui autem fpiritumChrifi^ non habetjhic non eft eius.Item:quicunque fpiritu Dei agunt,hinbsp;If) Dei. Ac rurfus : Spiritum accepiftis adoptionis, in quo clamamu«:nbsp;Abba pater. Ipiè enim fpiritus teftimonium reddit fpiritui noftro,nbsp;fiimus filij Dd.Si autem filtjS^hæredesihæredes quidem Dei, cobæ*nbsp;redes autê Chrifti.Eadem docemur,his quæ ad Corinthios icribit pr i^nbsp;mo ad Gorinthios fexto ; Abluti eftis, fanaificati eftis, iuftificati «ß»«nbsp;in fio^

-ocr page 409-

DE IVSTIFICATIONE NOSTRA, Fol. XII, in nomine domini noftrikfu Chrifti, Sfin fpiritu Dci noßri.

Item. î.ad Corinthios 5 .Epißola cftis Chrißj,tniniftrata a nobis;,8^ fcrtpta : non atramento, fed fpiritu Dci uiui. Quo 8c illud pertinet ad ^Piritu/Tanausnbsp;Gahtas quintodnChrifto Icfu, nequedrcuncifiouaïetaliquid, neque^“’'quot;*^'^’’“**nbsp;præputiumjed fides quæ per charitatem operaturxui tamê opponentnbsp;dum eft quod habetur Ephe.primoîCrcdêtes fignati eftis fpiritui pro«nbsp;mifftonis Gndo, qui eft pignus hæreditatis noftrcejn redemptionc ac«nbsp;quifitioniSyin laudem gloriæ ipfius.8^ ad Titum tertiotSaluos nos fedcnbsp;per lauacrum regenerauonis amp; renouationis fpirituftàntfti^quem eftuanbsp;ditinnosabunde.

Ea quae diximus(uerbum præterea Hieremif, pauloante fubi de no uoTeftamento agebatur)dtatum)luce darius demonftrat, in quo ue«nbsp;lut digito oftenditur, q» lex Dei cordibus hominum inferibatur, quænbsp;ccrtenoncftpoftrema iubftantialiam partium nouiteftamenti,atquenbsp;8deo iuftificationis,qua fœdus nouum pangitur.Et ad hanc feripturænbsp;*ïormam,tam Orientalis quam Occidentalis ecdefiæ patres, de iuftifi«nbsp;Jâtioncnoftrafempcr loquuti funt 8C docuerunt. Auguftinus totofercnbsp;jibro de fpiritu amp; îitera. item de peccatorum meritis 8C rem iflîone, Iknbsp;“fo primo,cap.decimo, ubi ita ait: Legimus iuftificari in Chrifto, quinbsp;^*^eclût in eû,oropter octultâ comunicationê 8c infpirationê gratise fp:gt;nbsp;qua quifque adhæret dno unus fpiritus eft, Et in bb, de naturanbsp;8egratia, capite.65.Ex qua fide(inquit) etiarn ante dus paflionem iu«nbsp;IIos uixiffenon dubium eft^qui præftat fpiritu fantftu, qui datus eft nonbsp;^iSjper quê diftunditur charitas in cordibus noftris,qua una iufti fune,nbsp;S'ïicunt^ funt iufti«ReIiquas patres breuitatis gratia prgterimus»Cgtc«nbsp;prima ifta iuftificatio^haud dubiû (ola gratia 8c mifericordia Dei,nbsp;per fidon dona ifta apprehendentem, impetratur« Atlt;ç hoc nemo ibitnbsp;inficias.

Sccundo,meminitfcriptura iuftificationis cuiufdam, quam non per iu/nfictititfi, ^obm fidem confequimur,fed etiâ per opera.ïfta enim lunt clara,uti(^^per0per4.

diferta Apoftoli Chrifti uerba: Videtis,quoniam ex operibus iufti* Ucoti ficatur homo, ôt non ex fide tantum .Docetaûtemfcriptura de huiu *nbsp;«îiodi iuftificatione hoc padotQuod in prima iuftificatione iddreo urnbsp;giatur nobis Deus excdlentiffima illaCquai^diximusXua dona^emillwnbsp;^^«m peccatorum, adoptionem filiorum Dei,renouationcm jpintus,

».

üitacæternx hærcdnatem,utdcinceps adiutorio fpiritus Chritti ha« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[firi

*gt;«antis innobis, omnemimpietatemôC feculariadefideriaabrmunci«*^^^^

-ocr page 410-

DE IVSTIFICATIONE NOSTRA ^tes jfobr ic, iufte, Qc pie uiuaiYius crga Deum, pfoximîj,amp; nos ipfos,nbsp;öóinhocitinerefcmper progrediamur. AdTitum z.ÆmuIantcs8Cnbsp;loIicitfyUt in omni opéré bono abùndemus.x^ad Corinthios nono:Qn^nbsp;præparauit Deos.utineisambuIaremus.Ephef z.QuamobremuWnbsp;poftregencrationem bocpadoambulauerimus.noniam folafideiu*nbsp;ftificaraur,uerumetiamperopera.dequawftificationefcriptû eftAponbsp;caIypfi8uicefimof€Cundo:Quiiuftuseft iuftifîcetur adhucSC ûnditfnbsp;lanûificetur adhuc.

Credimus cnirn, quod poft acceptatn Baptifmi gratiani,omncsb3* ptizati Chrifto auxiliante amp; cooperante,quæ ad falutem animpnbsp;nent,poftunt dcbeant,fi fideliter laborare uolyerint ,adimplcr« •nbsp;guftinusdeEcckfiaftici8dogniatib«capite^o. Atque ad bancnbsp;ficationem in primisfrequentius facris literisadmonemur »z. Connt^nbsp;Icptimo4i*TeflàIo.4.2.Tcflàl.i.i.Thimot. 2.1 .Petri.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pri.Iohâotf

tertio. Atq^ ita fides operibus confummatur.lacobi fecundo.

Nihilominusquamdiljgentiflîme ad hæc nobis inculcatfcfip^“*^ Vtfutaîs în. amp;cra,ut ne ita de nobis coftituamus, quafi poft regcnerationecnnbsp;fiinamp;us De«.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fufticientes fimus a nobis ipfis,tanquam ex nobis cogitandi

fed oranem fufficientiam noftram cc Deo effe. 2,Corinth, tertio. ut fateamur omnia opera noftra bona,efte gratuita quædam Deinbsp; frudus fpirituftandi, ad Galat, ƒ. Et quâquam opera noftranbsp;tenus fint caufæ crekentis iftius iuftificationis, meriti etiam apudnbsp;non temporalium modo.ucrumetiam ipiritualium bonorum,nbsp;uitsc æternæzHoc tarnen non prouenire ex propria eorumnbsp;quin potius dementia amp; dignitate Dei, qui ex mera ilia quamnbsp;meremur bonitate,dona lûa coroftat in nobis: ut teftatur beatus Aug**nbsp;ftinus.Et alibi lib. 14.de T rinitate,cap. i ^.Homo(inquit) acceptnbsp;ciam a Deo,propter quam beatitudinem accipere mercatur.Eiiffodfnbsp;capite pauloante hune locum:Et quid faciet(ait) mentem aliquam btJ*nbsp;tara^nifimeritum fuutn,ÔC præmiutn domini fuiC

T ertio feriptura commémorât perpetuam quandam, ôC ncctfli** riam iuftificationem, quæ in hoc coniiftit, ut pro quotidianorum ddtnbsp;dorum uenia confedueoda,cum omis uita amp; conatus nofter quamdiunbsp;inhac carne ambuIamus.deteCtui lubiaceat(ut intérim de hoc wc”nbsp;Bnus»quod nemo in hac uita ( excipimus tarnen cum Auguftino imniJnbsp;culatam genitricem domini noftri Mariara)fit liber a peccatis. Quf^^nbsp;admodumfandusillc Apoftoluslohannes, prijohannisprimoait:

-ocr page 411-

DE IVSTÏFICATIONB NOSTRA; Fol. Xlll Sidixerimus quia peccatum nonhabetnuSynosipfosfedudnlus, dCnbsp;ueritas in nobis non e(l)Deuni in uera fide per Chriftû fine inter*nbsp;miflioneinuoccmus.Hocfic,quando quotidie cum amara cordis cônbsp;tritioneamp;gemitu,quotidianosnoftros defcdus Sô peccata coramnbsp;Deo plangimuSjCum^ oratione Dominica pro remiflfîone delidoR2:nbsp;noftrorum obfecramus;8i hac uia cam iuftificationem quæ fempernbsp;nobis ncceffarianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quam iterum atq? iterurh fitirc debcmus c*

furirCjimpetramus. De qua beams lohannes apoRolus in loco iam citato ait:Si côfiteamur peccata noRra »fidelis eR SC iuRus,ut remit*nbsp;tat nobis peccata noRra,ô^ emundet nos ab otnni iniquitate. Per*nbsp;petuam iRam femper^ neceflariam iuRificationê Rgnificauit Chnnbsp;ftus in lotione pcdum apoRolorum faorum,Iohannis i j.

Très iftas iuflifîcationis formulas explicuit amp; notauil (quanquS paucioribus uerbis)fanâ:us pater AuguRinus,libro contra lulianûinbsp;Iccundo, circa medium:ïuRificatio(inquit)in hac uita, fecundû trianbsp;*fta confertur:Priu5 lauacro regcnerationis,quo remittuntur cun*nbsp;^a peccata:deinde congreRione cum uici)s,a quorum reatu abfolutinbsp;fumus.Tcrtio dum noRra exaudituroratio, qua dicimus j Dimittcnbsp;nobis débita noRra ^c, Quoniam quamlibet fortiter contra uicianbsp;’^itniccmuSjhomines fumus.Dei autem gratia fie nos in hoc corru*nbsp;ptibili corpore adiuuat dimicantes,ucnon défit propter quodexau*nbsp;5^Ût ueniam poRulantes. Hueufe^ AuguRinus.

Porro conuerfio corutîî qui poR Baptifma non in quotidians ta* tum peccata,uerumetiam in grauioracriminainciderunt, habet aliänbsp;praeterearationempropriam: Sicuc uiderc licet apud fandlos Pa*nbsp;tres,Si: partim articulo præcedenti de prædicatione Poenitentiæ «nbsp;Qypriano amp; A uguRino commonRratum eR.

PER QVAS CAVSAS ly* ftificemur.

PRocUcumeftetiatn deinde facriJtoeris.pttquas ta“!“ ‘cundumomnemmodumiuftiflcetnnr. Hictamenpn “nbsp;noff«opottet,prjpoamp;ionemCP‘Clt;nmateriaifta^^^^^^^

’»nis,non eodem modo femper accipt, fed fccundum caui æ cui præ Ponitur naturam.Quod per exempta manifcRabimus^

Scriptura tcRatur nos iuRificari fccundum

G iij luR»*

-ocr page 412-

DE IVSTIFCATIONE NOSTRA, îuftifîcationis modum: Per folum Deum. intellige tan^uam pef û*nbsp;effîcieH$ wgt; nicam caufam operantem bC effîcientem.

£/i‘mèrit9ritt iit ^0^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^^d it nos iuftificari abflt;^ ullo operum noftroru’®

incrttOjRd per folum Ghriftum: intellige tan^ caufam mericot»’^ CO quod ipfe fit iuftificationis noftrae author, eamquc apud patrô”nbsp;promeritus fit amp; impetrauerit.

Vtitur autem Deus amp; dominus nofter lefus Chriftt^ in opt*quot;^

Cduße rfi/ppjîflwoneiuftifîcationis noftraemedqsquibufdam, quibus partim pf^ ramur 8C difponimur,partim uero iuftificatione recipimus, tan^nbsp;caufisdifpofîtiuisnbsp;nbsp;nbsp;fufceptiuis: per fidem uerbi Dei, operand«*^

nobis ueram contritionem amp; poenitentiam, alia^iM-æuenientis^ tiæ opera,iufiificamur tanquam per caufam quandam prarpar«^***nbsp;amp; difpofitiuam: Per fidem autem, qua abfque dubitationenbsp;confidimus, nobis, qui ueram pcccatorum poenitentiam habefli^nbsp;peccata nofira propter Chriftum efle dimifla, (de quo tarnen op^nbsp;tec intrinfecus perfidem Spirituflanditeftimonio teftificatosi^nbsp;eire)iuftiö'camur tanq per caufam fufeeptiuam. Ad Romanos^nbsp;to,ad Galathas tertio, Aduum decimo.

r 'it' Eodeift modo iufiificamur a Deo iufticia dupKci, tang formales amp; cffentiales, Quaisz una amp; prior eft confummatanbsp;ftiiufticia: non quidemquomodo extra nos in ipfoeft, fednbsp;quandoeademnobis (dum tarnen fideapprehenditur) adnbsp;imputatur. Hxc ipfa ita nobis imputata iufticia Chrifti,nbsp;eft Só fumma iufiificationls noftræcauG, cui principaliternbsp;fidercdebcamus. Aliter ueroiuftificamurformaliter, peri*^^nbsp;inha?rentem:quæ rcmifiione peccatorum fimul cum rencuad^nbsp;Spirituflandi, amp; difFufionecharitatis in cordanoftra,nbsp;menfuram fidei uniufcuiuflt;^,nobis donatur, infunditur SC fifPj\nbsp;pria:atqß ita per frudus fpiritus exercetur, efficitur^ in nob^®nbsp;pria quædam mfiicia,qua alFiciamur. Cui tarnen inhsererinnbsp;ciæ(quod fit imperfeda)non innitimur principaliter : fed eanbsp;interioriquodamexperimento certificamur,nobis (quitalrH^Jj,nbsp;uationem fpiritus noftri in nobis fentimusôC experimur) remi^Lnbsp;nem peccatorum fadam, SC Chrifti confummatam iuftiö«’’’nbsp;imputari,at(^ ita Chriftum per fidem in nobis habitarc.

außßiulit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßnalis iuftificationis nrae nemini ê ignota, quu

-ocr page 413-

DE DVPLICI FIDVCIA; Fol. XIUÎ. potiffimum a Dèo iuftificcmur, ut fimus inlaudcm gloriæ îpfius,'nbsp;Ephe.pri.ÖtSobtineamusinChrißo falutem anitnarum noftrarumSènbsp;uitam æternam,pri .Pet.primo amp; tertio*

Ex quibus pérfpicuc apparct^q? licet fidei tribuatur, nos per eâ taAlt; caufam difpofitiuam 8c receptiuam, amp; de interiori renouationcnbsp;spiritus aut charitate Dei dicatur rcde,nos per ipfam, tâquam caufamnbsp;‘°nnakm 8C cirentialcm,tametfi non potiflimam iuftificari : nihilomi*nbsp;tarnen hoc loquendi modo, non afleribimus, neep fidei,ncqp charwnbsp;*ati,cfFicientiam iuftificationis, quæ foli competit Deo : non etiam me#nbsp;ritura eiusj^uod foli debetur Chrifto,n5 fidei aut charitati,aut ulli alia*nbsp;rum uirtütum, tametfi omnes gratuita quædam Dei dona funt Sed (^^tenusfidef einbsp;confitemur hæccfîè media quædam, quibus operetur Deus in nobisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iujUficenf

^uam iuftificationem : Quemadmodum de manu ekemofytiarq aot pfj bominenti uiri dicimusjhuius manus fuccurrit pauperi:cum manus fit infirumennbsp;tùtn tantum fuccurrentis,nbsp;nbsp;nbsp;nifi moueatur ab agente principali,ociofa

«fi amp; nulladnterim tarnen non ignoramus, nos nulli ali) merito, præ* terquam folius Chrifti, neque itê ullæ altj iufiiciæ,quam iufticiæ Chri*nbsp;ßi, fine qua omnino nulla eft iufticia, tanquam fundamento fidei no*nbsp;ftræjinniti debcre.Quanquam oporteat nos interim, interhæ illius re*nbsp;inouationiSjquæ fit per charitatem, quam fpiritus fantftus in corda no*nbsp;ftradifFundit,tanquamarrabonïs,autcerteexperientiae impetratg re*nbsp;«îiffionis peccatorum, ÔC imputationis iufticiac Chrifti, rattonem ha«nbsp;btre.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

DE DVPLICÏ EIDVCIA;.

fiue certitudine habenda.

DV plicis fiduciæ meminit feriptura facra*Qug funttfic^ucia re nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;remijjionii

miflionis peccatorumamp; fiducia bonæ cónfcientise.Prior ilia fecatorum/ fidit St innitit, prorfus foli amp; unico domino lefu Chrifto,

^iusmeritis. De hacfcribitur Ââorùmdecimo,d£adPhilippenfes tertio.

•'’'•Pilioli.nondiligai’iusuetbo neque

l’oc cognofcinins,quod lt;x ueritate (umu^SC in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

'“useordanofttaQuoniamfireprchendcntnoscotnoftwm.maior

Deus corde noftto,8£ nouit omnia*; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chariffimi

-ocr page 414-

DE DVPLJCÏ FIDVCIA;

Chari(îimi,fj cor noftrûnonreprchendcritnos, fiduciam habcmusad

Deum^Sf quicquid pet jcrinius,accipiemus ab eo, quia mSdata eius eu ßodimus, éc ea quæ funt placita coram ip(b facimus. Et iterû: Qui fernbsp;a.lfifcrf/r.*. uat uerbum.uere in hoc charitas De/ perfeda eß.In hoc fcimus,quoniânbsp;in ipfo fumusJtê.qui maner in charitate^manet in Deo, amp;C Dèus in eo.nbsp;In hoc perfeda cft charitas Dei nobifcum,ut fiduciam habeamusin dienbsp;a.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iucJjcfj.Sfc 2^ Corinth. i. Gloria noftra hæc eß,teßimoniü confeientte

hoAræ, qj in hmplicitate cordis 8c fy nceritate Dei, non in fapienü'a car hali, fed in gratia Dei cônuerûti fumu».

ta«,-4 h«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paffimamp;conferunt inuicê Wi

fcicntiihabendec» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® quibus Chryfoftofflus illein . i. caput. Matthaei, homilia

fiductd renijfionîi ita aitîVnufquiiè^ noßrü,nuna in re alia fpem ruam,nifi poft Dd mife pf«lt;wo. ricordiam, in morû fanditate conftitûat .Et paulo infra:Fiduciam bœnbsp;nxconfcientiæcolligamus. Ethoceft quod uoluit primus Apofto*nbsp;lorum Petrus, ubi poft fedulam admonitionê bonorum operu, ita ait;nbsp;Quapropter fratres magis fatagitc,ut per bona opera certain uocatit*nbsp;nemueftram amp;ckdtonem faciatis.

Quàpropter fteut fândis Patribus uifum fuit,populus debet de duf^ ci ifta iufticia,ut q? inuicem cônedantur, amp; una alteri ferat teftimoni^nbsp;diligenter 8^ appofiteedoceri.Quemadmodû fandus pater Bernardusnbsp;uenufte amp; pic docet fermone de annûciati5e,6€ in fermone de quatuornbsp;rXnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modis orandi.Cuius uerba hoc loco, breuitatis caufa non adducimu«

nec pluribus neceftè eft, qu5 feriptura fiera, his de rebus perfpktja fit omnibus.Âpoftolus Paulus remittit Corinthios pro fumendoexperi*nbsp;mêto huiufcemodifiduciçad feipfos: Vofm«tipfos,inquif,tentatefra*nbsp;(res,fi eftis in fîde.Ipfi uos probate : an no cognofeitis uofmetipfoM’nbsp;Chriftus lefus in uobis eftcln fumma, uerus Chriftianus debet offlor ftnbsp;duciam remiftionis peccatorû, ftatuere in folum Chrift û. Ac ftmul d(^nbsp;bet fiduciam iftiufmodi facerecertâamp; indubitatam/iduciabonreoo*nbsp;fcientiæ.ChriftusfoIuseftmedicus nofter,a quo folo finiras fperaîlda,nbsp;expedandaamp; petendaeft.At fiuolumusexperimctumcertu fumere,nbsp;utrû earn ucre receperimus an non,oportet profedo,ut conicientiâ no*nbsp;ftram examinemus amp; probemus, faciemusqt quod ait dominus:Sur*nbsp;ge,toile ledû tuûnbsp;nbsp;ambula t Quemadmodum plus ille Bernardus in

fermone de quatuor modis orandi,hanc rem pulcherrime profequitur«

tionislibcraducrfuf bac doccat^

Huk

-ocr page 415-

DE BONISOPBRIBVS, Fût XV.

pliccm iußificdtionctn tnnucrc j docct liber effe unicarn tantumßtä/n ra ^ißioncpcccatorum:)^ imputatione iulliciceÇhrt^ùFoî.^z, ^.2»

Fem ubi exßripturii oßenditurßtmmam iißificationem compla^i (puatuor ejßntialci partes ¦, uti Jupra explicuimUs : J^lt liber eantnbsp;tantum confinere , utpote remißionempeccatorumy^i^ imputationenbsp;’‘ßicia. Sic ubi ßriptura repuirit, ut iuxtaßduciam habendam in iußi^

Clyriflijpopulus proxime doceatur habere etiant certitudinem bornt ^onfiicntilt;e, F^lt Übermut (}uum iufliciam Dei ur^emus , omnino cauea»


operum^ dicit nosßducia bonorum operum reddi incertos , ac in t^petuam dubitationem execrationem d Deo conijei, atpue in ea manbsp;^^e,ita ut ueram inuocationem Uei retinerenepueamus ?

Cum tarnen doceat (criptura eius contrarium ,nimirum ut uocatio» **«11 noliram firmam Sc certam faciamus per bona opera.Quemadmonbsp;fupfa ex prioris epiftolg Iohan.cap. 5.8C 4.copiofe probatum eft,nbsp;per innumeros alios feripturæ locos probari poted.

Quos ucro fr uduSyborrore 8c delperatione plena ißa doäxina,ple* in locis ediderit, res ipfæ loquuntur,8c £gt;Ie clarius uniuerfus afpinbsp;orbis«

DE BONIS OPERIBVS’



i9.Mar.io.amp; Luc.i8.ubilegitur: q)dominüsadoiehN,«fl«„,-4 opey^i centulo interroganti j Quid boni facia, ut uitam


-ocr page 416-

DE BONIS OPERIBVS.

(ut Marcus ait)intucns eum,dikxit cû,8c dixit ci: Vnu tibi dccfî,uadc, ^'’Unijaere tc)ftpo= quæcuncjue babes uendCjSi da paûperibus, amp; habebis thefaurû iu coc^nbsp;Iö,amp; ucnicns fequere me»

pcrpctuo cantinere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huic,quod Mat. iç.ait Chriftus: Sunt cunucbi,qui feipfos

caHrauerunt propter regnum cœlorû.Qui poteft capere capiat,(^od Paulus cxponit amp;c aicBonû eft homini mulierê non tangere .Item: Vonbsp;, CPJ.J.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo cmncs homines cfle,ficut ego fum. Item, dico autem non nuptis amp;

uiduiSjbonû eft illis fi fie permanferint ficut amp; ego.Et iterû : De uirgilt;! nibus præceptû domini non habeo.Confilium autem do,tanquam mtlt;'nbsp;fericordiam cÔfecutus a domino, ut fim fidelis. Exiftimo ergo hoc bonbsp;.num cfle propter inftantem neceflitatem .Quoniâ bonum eft homini fienbsp;effe. Ad hæc.‘Volo autem uos fine folicitudine elfe. Qui fine uxpr« ß,nbsp;foliciius eft quæ funt domini,quomodo placeat Deo. C^icum uxorcnbsp;cftjfolicitus eft quæ funt mundi. Et fequitur : Porto hoc ad utilitatcmnbsp;ueftramdico:non ut laqueum uobis inrjciam,fed ad id quod honefinf”nbsp;eft,amp; facultatem præbeat fine impedimento dominum obfccrandi.itê,nbsp;qui ftatuit in corde fuofirmus non habens neceflitatem,poteftateu^^^^nbsp;lem habens fuæ uoluntatis.amp;: hoc iudicauit in corde fuo, feruare uirgi**nbsp;nem fuam, bene facit. Igitur qui iungit matrimonio uirginem fuacn benbsp;ne facit,amp; qui non iungit,melius facitgt;

. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Præterca dominus Matt.ó. hortatur,üt coram pâtre ccelefti,

ictHBiw. nbsp;nbsp;abfcondito eft, 8€ oidet in abfcondito ieiunemus : Redditurum coin’

i i lum.Sic Lucæ lo.ad Martham ait : Martha Martha, folicita es,6^ dieniiuer ^*^8® plurima.Porro unum eftncccflarium,Maria optimam

Z^resfZ4“p)'O t«*” ellt;’git,quæ non auferetur ab ea.Quemobrem etiam Eufebius hbro .wrandhnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9,.hifto.ccclcC,cap. I O* de primis Ecclefiæ patribus ita ait:Sapicntfs vf''

ro 8C eruditi uiri præferebant cos^quibus pura uita ac fyncera Emplit tas offerendi Deohoftias,maiorêfiduciâdabat,Et S.paternbsp;lit uitâ fandoruth Anachoretarum, Heremitarum Sc Monachorunbsp;pra uitam comunem:amp; reprehendit eorû opinionem, quiputabâteosnbsp;plus iufto fe ab humanæ uitæ conuerfatione feparare, libro pri. de mo*nbsp;ribas BcclcfiCathoLcap.51.

Marci T2.1audat Chriftus magnificc uiduam illam pauperem,qüæ colldt!0{» re/îduraduo minuta in Gazophilatium miferat(cedcbat autem iftiufmodi oblanbsp;reftaurandas)dicens: Viduahæcamp;:paupcr,plusnbsp;omnibus mifit,qui miferunt in gazophilatium:Omncs enim ex eo, qdnbsp;abundat illis miferunt, hæc ûero depenuria fua, omnia qug habuit mi*nbsp;fit totum uidum fuum.

Matthsci

-ocr page 417-

DE BONIS OPEfelBVS. Fol. XVt Matthæi.iô.Cum mulier ilia cffundcret alabaftrùm unguentinbsp;ciofi iü eaput Chridi reéütnbèntis in menfa, ÔC indignarèntur difcipulinbsp;de unguenti profufionCjditerentc^jut cjüid perditio ha’cï* pótuit ériininbsp;illud uenundâri multo æ dari pauperibüsjciens lefus^ait ad eostQuidnbsp;«nolcfti éftis huic muiiéri^’Opus cnirn bonû operata cft iri me.Quod dinbsp;ftum Chrißifanduü Hieronymus contra Vigilantium, indigne fer ennbsp;lt;«n,luminaria 8c candelas in honorem fandorum marty rum accendi,nbsp;®^'§3t,aitcptCaufabantür quodam amp;: Âpoftob\quod periret unguen

, fed domini uocc correpti funt:neque cm Chriftus indigebat utt* 8ucntô,ncC martyres lumine cgreorum, tarnen ilia mulier in honorenbsp;hoc Chrifti fecit, deuotioç^ mentis eius recipic. Et quiCunqj accendunitnbsp;c««oss fccütidû fideni fuam habent mercedc,dicente Apoftolo: Vnuamp;nbsp;in fenfu fuo abundet,Roma. 14 Hadenüs Hieronymus,

Cui confonat, quod fandus ille îohânés Chrÿfo(lomus,ia uerbuni Ulud ChriftijVæ uobis Scribis amp; Pharifæis, quia ædificatis fepulchranbsp;prophetarû, ornatis monumenta iuftorû,M.att. 2;. fcribit: Eccç quinbsp;(^nyria ædi(icant,écclefîas eorum ornant, bonum opus facerc uiden*nbsp;fed fiquidem éc alias iufticiam Dei cuftodiant, fi de bonis cpruninbsp;P^uperes gaudent,(i aliorû bona per uiolentiam non faciunt fua. Scito,nbsp;S*iia ad gloriam Dei ædificant.Et paulo infra : Si iuxta alia bona ppe^nbsp;^^ædificia fanda fcccrit homogt;additamentàm cd bonis operibus.

tioniî liber aducrfuihiscdoccat^

«

\ Ducrjùi omnia hac docci liber FeformaJUdJbla ejjè opéra bona, lt;\icpice in dccalogo praceptorum matidâtaßmt, quod^ de reliquis ortifinbsp;^ibuf operibut feriptuni fitifrußra mecoîuntmandatisbominu. ^^uodnbsp;Montra taîia a^tur non eßepcccatum^Folionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t ßd*

Item dicit nos Ç dum it a ut diximus^ßntimus _) ^ffii^gpre nbsp;nbsp;tor quere

^^^ipßsji^ alios qnoqueßlßspeccatiSjqualiaßnt(utaiunt)juperßitio ß Uotd jpere^inationesß^ecialid téiunidyoris conßjßo inutilis dele^nbsp;ciborüm abftinentia ab ijs rebusquibuspermittente £)eopojßt ho^nbsp;deberetfrequentius uti^FoI v^ßeie t *

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dhisc^q,ièiunarèinßconßderatümnonjltopusbonunide^

cuiquam per hominéî imponi,FoL67^ß^ie i.

Item eßeßperßitioßm^uelle ieiunio aiiqiiid â Deo demererit ^Jßß'ietcreafiperßitioßUsimpium^peruerßmficrißciu/ti utile

D ij Deä

-ocr page 418-

DE PRÆHIO BONORVM OPERVM; ßeo bonaó^rrc tcmporaliayfro exfrucndis aut dotandis^illullrandihnbsp;decorandis Ucckßp^altarihiiSy monaßeriji, ZJquot; (luicgiiid impenfarwn innbsp;ligna-yUpides Zf}“ oßa irrogdtur non placerc Deo,nbsp;nbsp;nbsp;abdreendos d

busbominci^ Qmnedenitjue (juodnonconferdt hominibui eßeingrdtunt Deoxnec pldcereDeoydtnplidre DccleßdSydut dliter icdifcdrcyudnbsp;orndre,qiidm dd hocßlunty ut hdbedtpopulus decentem conueniendi locthnbsp;pro diidiendo uerbo y Z^percipiendisSdcrdmentis,Folio 71.amp;ßk

Ft huefortdßcfe^^f quod folto tertio feie, z,dicitypr(edicdtioi iiem uerbi non alligdddtn loco dut tempor i, Item g, dominus Qhriflus onunbsp;uerit in montibus hortis,Folio bji^fcieprimd.

DE PRAÈMIO ETRETRIBV tione operum bonorum.

Hrifius dns nofter bonis operibus credêtium uitâ pro* imittit xtcrnam,Matt. i9.Vbi Petro fdfcitanti bC di««nbsp;ti:Eccc reliquimus omnia 8c. (ècuti (iimus te, quidjrgonbsp;jerit nobisCRefpondit lefus;Ämen dico uobis: Oi^i® 9nbsp;ircliquerit domum,uel fra(rcs,aut forores,aut pa«^»



matrem,autuxorem,autfilios,aut agros,propter nomen meuro/«^^“ plum accipiet, 8c uitam æternâ pofîidebit, Bodem capite, Adolc^«*”nbsp;éttemi pnnu quidam(uti antea citauimus)interrogat; Quid boni faciam^ut habtawnbsp;wn bofforü openu, ujtatn aeternam^Refpoftdit ei lefus:Si uis ad uitam ingredi,feroa o’’”*nbsp;data , Italegitur Marei uicefimoquinto: Venite benedidi patris«’'^»nbsp;pofTidete paratum uobis regnum a conftitutione mundi:Efuriiiinbsp;dediftis mihi manducare.Ôircæt. Sic Romanorum fecundo :nbsp;unicuique fecundum opera eius : His quidem, qui fecundum pati«”«’nbsp;boni opcrisjgloriamnbsp;nbsp;hoüoremßc incorruptionem quærentibu’ »“

tarn æternam, Innumera funt teftimonia, quibus ifta fides confiro”^*^*^’ quæ tarnen ipfa ficut ante præmonuimus, intelligi debent. Ita nionruoinbsp;q? Deus bona Opera rcmuneret,uitajcterna,exgratuita digna«oo^nbsp;ciementiæ,

Qualia uero de meritis 8^ remuneratione bonorum operum bh«r d le (radat,fiudiofus ledór pafiim in eo facile comperiet.

DE C A T H O L I C A

.1.

-ocr page 419-

DE catholica ecclesia» XVÎt

Aptifta ilk lohannes pulchra fimilitudine Ecclefiâ nobis cffîgiatjubi ipfam aream facit,in qua triticumnbsp;paleæ fimul congregata feruentur,ufc^ ad repur«=nbsp;gationenijMatthæi;. Lucæ^. Modofimili Chri*nbsp;_______ftus dominus comparât eandem agro feminato bo« nis frugibus herbis malis.Item reti iado in mare, amp; tam bonos qnbsp;malos pifces fimul colleâos compleâenti,Matthæi i ;¦ Sic Mattheinbsp;îj.affimilat ipfam decem uirginibus,quarum quinq? prudentes fuènbsp;rint, quincT^ uero fatuæ.Et uiti præterea, quæ iuxta palmites uiuos,nbsp;amp; aridos contincat.Iohan.nbsp;nbsp;nbsp;Ac Paulus de aridis iftis St cmortuis

membris dicir,q) fpeciem quidem habeant pietatis,uirtutem eius au tem abnegent.Ex quibus uerbis fandi Patres uifibilem iftam Ecclc DefcriptÎQnbsp;riam,hoc modo definiunt: quod fit côgregatio amp; communitas qu^^Ecdefie,nbsp;dam hominum uocatorum tranfeuntium^ in unam quandam comnbsp;rnunionem cxternæ confeflionis,unius fidei,unius dodrinac,eorunnbsp;demcp facramentorum,fecundum apoftolicam amp; catholicam tradi«nbsp;ïionem^in uno eodem^ indiuifo uinculo pacis amp; concordiæ.

Ad hæc ufquc tcfftpora de SaCfalftchtis, quæ funt nôtæ quædartî figna,quibus Ecclefiâ catholica dinorcitur,ita traditum fuit:nbsp;Primum,q) facramenta fint inuifibilis gratiæ figna uifibilia,quænbsp;® Chrifto,aut apoftolis ex ipfius mâdato,inftituta,recepimus,S^ tra«nbsp;ditione tradition! fucccdente,hadenus conferuamus: quod^fintnbsp;«orum fcptcm præcipua: Baptifmus,irtftitutus a Chrifto, Matthäinbsp;28. Confirmatio,a Chriftô ante afcenfionê ad cœlos promiffa, po«nbsp;ftea uero in die Pentecoftes reddita^ Lucæ 24. Ad»t. Sacrament«nbsp;Corporis Si fanguinis fui,quod èc ipfum ipfc inftituit, Matthæi 2Ó.nbsp;Marei i4.Lucæ 22.i.Corinthi. ii. Sacramentum pcEnitentiæ,fiucnbsp;®bfolutionis,quod inftituit Matthæi lô. Si 18. ôi Iohannis 20. Sasnbsp;ctamentum Ordinationis,quod tradidit,ut Paulus teftatur adEphenbsp;^1054. âlibi præterea approbatur,Marei 10. Lucæ 9Si lotpræcknbsp;Püe autem Matthæi 26. Marei 14,8i Lucæ 22. Sacramentum Ma*nbsp;^cimonii,quod ad eum ftatum quem in paradifo habebat,rurfus re*nbsp;V^cauit8ireduxit,Matthæii9. Et Sacramentum facræ undionisnbsp;^’’firmorumîcuius habemus cxcmplum Marei 6. Inftitutionem ue*nbsp;*¦0 expreffam apud lacobum apoftolum capite fine dubio fadamnbsp;’^^ndatoChrifti: Quumapofiolinonfuerintaufi aliquideorulo*nbsp;cos non efficeret Chriftus,aut de quo Chriftüsnihil mSnbsp;^uet:ficut teftatur apoftolus Paulus Roman. i ƒ .8i t .Corin.ÿ,

Septem ifta Sacramenta, femperinufu fueruntinEccIefia^

£) ii) tara

-ocr page 420-

DE CATHOLICA ECCLESIA.

tam Orientalium q Occidcntalium Patrum. ld quod ctiam Grxci In nouiffimo Concilio Florentino,fub Eugenio, cofefli funt,fe a manbsp;ioribus feptem tradita facramenta fufcepiffcï ut Ada Côcilij,amp; in*nbsp;fignis nie atcß eximie dodus Beflarîon, ConftantinopoUtanus Pa*nbsp;triarcha,teftantur.

Quum autem facrafftcnta amp; eorutfi uniformis ufus atcp admini* ftratio,certum quoddamiignum fint uifibilisEccIefiæ,facrisCananbsp;nibu8,at(^ etiam magno illo Condlio Lateratienfi, in quo Orienta*nbsp;kscumOccidentalibusfub Jnnocentio tertio congregati fueriint,nbsp;fancitum fuit amp; declaratum,eos qui de facramerito corporisnbsp;guinis Domini noftrilefu Chrifti, deBaptifmo,deConfcinonc,lt;ï^nbsp;Matrimonio,aut reliquis airjs facramentis aliud opinantur,au£ öo”nbsp;uerentur aliter docerc,^ fanda apoftolica crcdat doceatnbsp;pro hæreticis habendos,aut uinculo anathemaiis, perpetuæ feiltet

A6EecIe/?lt;lt;e/7c4b= maledidionis,obligatos. Quomodo etiam fandus pater Auguffi' enoSlJuitl4tCr,^(C* „nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rarriloorrko f'tfi'if IfCinCP


dfjMde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicit, q? contemptus facramentorum facrilegos faciat.

tif doceant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcifmaticorum 8C defertorum propria fere natura fit,fc uento fup^

bix Sc nimia leuitate a catholicæ Ecclefiæ confuetudine

proprios facramentorum ritus erigere.

Ad hæc quatuor figna feu notæ,qbus Ecclefia uera certo cogtjo*

Q«4t«or/igi»4 uiji fcatur,e feriptura colliguntur,8^ funt iftaî Primum fignü/ana biluEfelefi^. ina Chrifti, fecundum uniuerfalem apoftolicæ SC catholics?nbsp;ditionis intellcdum. Alterum,redus amp; uniformis ufus facran’®]*nbsp;torum. Tertium,uinculum unicatis 8C pacis. Quartumnbsp;uerfitas:quia uidelicet diffufa eft Eccleßa, SC diffundi attjnbsp;debet,per oifinia Ioca,ad fines uftj orbis terrarum.Iam ficub*

qI^ID RE.FQP^M^TlQblIS


iflis trääat contrarivw^


-ocr page 421-

DE CATHOLICA ECCLESIA? XVIFj

T^cformationii liber non efl ex parte ulU huic do^ati coformis.'Pri ^nuni enim définit Ucclefiam zifibiletn talibus uerbis:piodfit cogregationbsp;dlornnt ^ui uerbum Dei nobts per Chrfiutn amp; apofiolos commedatu ue»nbsp;raciter credunty^^ perfipirituntfian^wnfiint regeneratie Fotfiifiac,

Quæ defcnptio tâtum uiua membra Ecclefiæ compleôl»tur:imo ^crius dcfcripiio eftinuifibilis ilh'us Ecckfiæ» Et licet indiólo Re^nbsp;*ormationis libro,fequatur ftatim eius talisexplicatio (Q^dinhaenbsp;^‘^^gregatione nihilominus ntaneant in bac uitâ multiy qui non fiint regenenbsp;’’^^^tiy'^pçccatiscontrdconfiientiampropriamobnoxij:,') Patet tarnennbsp;bancexpHcationempræcedentibus in definitione uerbis plane adlt;nbsp;lierfari, Si enim Ecckfia uifibilis eft congregatio illorum tantû, quinbsp;uerbo Dei ueraetter credunt,amp; per fpiritum fandum funt régénéranbsp;^^uomodo poflunt in eadem ilia cÔgregatione elTe amp; manere plult;inbsp;’^‘^ijqui Si non funt regenerati,amp; peccant aflidue contra ipforumnbsp;Wdentiam^

Liber pr^etenfie Hefiormationii ponit triafigna^quibusputat Lech cognofiendatm C uni tarnen tertiü eorum cum primo planefit ideriîtnbsp;^^h'^fiacete

Primum enim facit uerarh dodrinam effe fîgnum. T ertinfïi, eius ^onfeffionem : quæ quid eft aliud C Eorum uero quæ nos tertio Sinbsp;Quarto loco pofuimus,8i non immerito cêtrum 8lt; cardo in quo resnbsp;‘fta uerfetur,æftimari poflintjprorfus non meminit, fcilicet funt fi^nbsp;gna quibus Hæretici Si diftinguantur ab Ecclefia, Si plane cognof*nbsp;’:antur.Siquidem,q) necÿ ueram dodrinam, netç redâ adminiftra*nbsp;‘ionem facrartientorum habeant,non uidentur fibi conuinci pofte:nbsp;At uero q? uinculum unitatis cum Ecckfia catholica per totum or*nbsp;Oem diflùfa non feruant,inficiari non poftunt.

^ræterea liber ilk aliter de prioribus duobus f/gnis loquitur qEc* 'îefia cathol. Hæc cm uult feripturâ intelligi debere fecundû traditinbsp;®nem Si intelkdum uniuerfalis Ecclcfiæ:de quo in libro filêtiû eft.nbsp;^‘militer EcckfiaCatholica unitatem exigit Si concordiam: non innbsp;^ogmatibus tantum fGripturæ,fed ctiam in traditionibus, quas nulnbsp;P feriptis in myfterio ab apoftolicis uiris recepimus. Verum libernbsp;feripturæ literam refpicit.

'-^d hiec liber concedit nobis duo tantUm fitcramentde Folio, i ^fiacic in U fil necejjariorum illorumfiacramentorügn illis tantufiormis reqnbsp;^^fiormitate;,quas Cbrifius ipfi fiolus inßituite Fe^^fide i .crfiq-'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qua

-ocr page 422-

DE ORATIONE CHRISTIANA

QuafiChriftus duo tantum inftituerit facramenta : reliqua ucro omnia,(undtio prgfertitn infirmorum, quain Reformatio ilia pcni*nbsp;tus abradiQnon per Chnftu,autex mandate ipfius fuerint inftituW'

l^niucrjalcmformam lauâabilitcr huci^lt;^ in adminißrationc tnentorumßruatantytnutat illc Uber in uniucrfumfcre : Q^dpoßeäti^^nbsp;ßin^e luis in locis annotabitur^ P.e^irit tantum ut obedientianbsp;bus deferatur^^in his rebus lt;jult;e exprejje à Deo ßmt mandata. Fob fhnbsp;facie xmonueroinhislt;jU(epr(tterÈuangeliumßnt,

CuOl tarnen hucufq? docuerit Ecclefia poteftati obediendunî» tantum in his que feripturaexpreOe fnandauit obferuare, ueruo* ƒnbsp;ijs etiam qug fcripturg no aduerfantur.uti iam antca didu eft

FFis anneFlit liber ordinationem competere jFpzßopis pracip^t-lio facie t, Quafi SC alq prgter Epifeopum poflïnc ordin^t^ Ecclefiaîcontrafcripturam SÎregulam apoftoIicæEcclefiæO^^nbsp;ipfumCut appareOprgtenfa Reformatio ilia etiam alijs permitti^

DE ORATIONE CHRISTIANA

Ominus noftcr lefusChriftus permittit nobis rum ut a deo poftulemus res quaslibetjuonbsp;jcontrariastnec res omnes in fpccic nobis prxft^^It^nbsp;pro qutbus orandum efletjfed dixit:Omnianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Ti

_____ petieritis in orationc credentes, accipietis. t

Peter« ()o/7«wttn’» xx.Marci it. Proponit cxemplum aridg ficus,8^ translatiooi® firatione quicquidnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quare obfecro non permittatur mulieri ChrifH^n^ .

cari ut Deus concédât ei liberosC Id quod fecit Anna Samueli’ ter multis cum lachrymis. i. Regum i. Quod tarnen Ghrifti^®nbsp;nbsp;nbsp;,

expreflemandauitprecari. Ergo adhortatur Chriftus, Venice ad me omnes qui laboratis ÔC onerati eftis, ÔC egonbsp;uos.Matthp ti,

l/erumliber Preformaiultutproeistantum rebus Cbrifus ut precaremur mandauit:gt;ut dicere poßimus: Jgt;b onproptl‘^ir^nbsp;fimptione uenimusßpplicatum tibipater coclejlis:, ßd uni^nitusnbsp;Ituslefus Chrißusyita pnecepitO“ mandauityZD“ heee eFl uoluntas einbsp;FoL6t facienbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.ß,

Præterea feripturis facris oftenditurnonefle impium eut Ezechias orauit,4. Regum 20.8c Ifaig j8. Memêto dominas

-ocr page 423-

DE ORATIONS CHRISTIANA.' Fol. XIX» fo,quomodo ambulauerim coram te,inu«itateamp; corde perfcdo,amp; ,nbsp;quod bonu eft in oculis tuis fecerim.Quomodo amp; Dauid frequentiusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aiicsdtefMm

orauit,0C alq fandi uiri hodiernodie pie orare poffunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erg« De«

t liber Reformat,unit ut non dliterprèceinur häc aut ßmilifor ind\Scimui domine^ciuod nihil prater iram meramy^ uindi^àmpromçnbsp;ritißmust Immodicaefthypctbole.FoZ.ói^^.t».

¦lt;

Eft quidem uerS, q? non oportcat in oratione diftidere:ut ueromai gnutn fit peccatum fi quifpiam dubitct, aut inter fpcm 6c mctu hgreatnbsp;ambiguuSjChriftus non docet. Monet autem trépidantes amp; dubitâtes l’ûsomntjnbsp;iia,utoreftt: Domine adauge nobis fidê^Lucae 17. Ätc^itn Petrus Sbnbsp;wonem Magum ilium adhortatur:Roga Deum, fi forte remittatur ti præfumptione fpe»nbsp;bi hæc cogitatio cordis tui i nee pollicetur ei ad primam ftatim petitionnbsp;^^enijpeccatoru remiflionem. V nde beatus martyr Cy prianys fermonenbsp;quinto de lapfis:Eos qui magna 6c grauia crimina poft baptifma inwnbsp;’ierunt monet,ne de mifericordia domini defperent,nec tarnen iam ue^nbsp;•'iam fibi ucndicent.Poft pauca addit : Or are oportet impenfius amp; ro)»nbsp;Rare^diem ludu tranfigere, uigiltjs nodles ac fletibus ducere, tempusnbsp;ömnelachrymofis lamentationibus occupare,eset. Videetiamadnbsp;^æCjparabolam Lucæ decimoodauo.Enimuero hæc eft peculiaris 6Cnbsp;propria orationis natura,ut qui orat,non ßatim putet impetratum fibinbsp;quod petit,ne uidcat fibi impcraffe potius qua oraffe, fed debet or^ionbsp;Mus efle pfeueranSjUt Aug.ait.Nec debet Deo tempus, quo mifericornbsp;^iam exhibeat præfcribcre. Verum permittere illud fuæ diuinæ uolunnbsp;^ii.Cuius habemus pulcherrimum textum,ludit.8.

P^cformationis autem liber docet ingent eße peccatumß guii trépida ^Uadam dubitatione inter orandum uacitlet.Ëum^ (pui utrumßatimUcfinbsp;fitasprecei exaudtat^^dubitauerit^ dubitarc dehoepuopue^anDeusßtnbsp;^axßolio6tficiezgt;

Tammanifcftueftutftegarinonpofrit,EccIcfiamChriftiomnitcm , . , pore docuifle,Dcum in rebus omnibus,amp;: in quacnnqjneceffitate in/lt;nbsp;'^ocaridebcre perChriftum. Id quod etiarn inEcclefiaufitatumuide=snbsp;^oSjCumomnesCoUedæac publicæ precationes hoc modo concluenbsp;dominunoftrum lefumChriftum 8dcc ».Similiter femper

^oditum fuit in Ecclefia,non fpiritualia modo dona, ucrumetiam tem^ Poralia apud Deum quærenda 8c petenda.Oratione dominica,cum dinbsp;'^*oaus:Panan noftrum quotidianum da nobis,8Ccæt.

ihilotninus ita traducit noi liber ille^acß Chrßianus orädi modus penitus

-ocr page 424-

'¦‘1!

W'


:decatholicä ecclesia;


apudnos intcrcidcrityiaceat^ÿ cxtin^us^adco ut uix ullus atn^îim

in Ecclcßd re^cz^Chrißiancorct,Folio^^.fdcicz.

Imo lt;juaß huc^^ nojcicrimus dißrimen inter inuocationem C hrßidfta er impidm Iudlt;eorumFrurcärum^dut Qentilium.T^defo,^fdcie i.

Quamlibet feriptura teftetur bcatos apoftolos certiS teporibus oraHcjUt eft uiderc Aft. j.ubi dicitur : Petrus amp; lohannes afeende*nbsp;bant in teöiplum ad horam ofationis nonam. Quamu« etiam fan*nbsp;di patres antiqui,illi præfertim qui Monafticen profeffi erant,tumnbsp;illi quibus præfïdebantur,ad Canonicas amp; ordinarias preces cernbsp;ds temporibus dicendas fuerint aftridi.Neglîgêtiores etiam depra;nbsp;benfos acriter corripuerint,ut habent Ecclefiaftica Tripartita hi*nbsp;ftoriæ.Item Athanafius,BafiIius,Chryfoftomus, lohannes Caffia*nbsp;nus, Auguftinus,Cafüodorus,Benedidu8,§0 alfj plures ex patribusnbsp;teftantur. Verum dc hoc latius in titulo de modo pfallendi, orandinbsp;8c legendi in Ecclef.ltem in titulo de reformatione monafteriorum.

* ßlibilominus libcf uult ordtionem nullispreeceptis dßringi deb^^'

Föl.62. Quum dominus Chriftus doceat nos orare,Sanâib^^‘;^’* nomen tuum,fineomnidubitatione credendum eiî, talem precano*nbsp;nemmagnam Dei uenerationem elTe.Infuper rationis composnbsp;Ûianus quiîibet,probe fatis nouit,orationes ChrißianoR£ cflefph‘*nbsp;talia quædam facrificia,atcp adeo uenerationem quandam

T^iber fdinen br^tétifîe F.eFormFis non conlzder^ift r. npi-At


BafiliusinConftitutión.excrcitat.cap.i.fichabet: Orans timad petitionem deueniasîid enim fi feceris,detegis propoßt“nbsp;qp a neceffîtate coadus,Deum adores.


-ocr page 425-

DE VENERATIONE SANCTOR? Fol XX Choro interim canentc; V t uere dignum 8^ iuftû cft, glorificare te dewnbsp;param 8ó fcmper beatiffimam ;gt; penitus incontaminatam matrê Deinbsp;noftri.honoratiorcfh Cherubim,8c gloriofiorem incomparabilitcr Scnbsp;raphim, quæ citra corruptionem Deum peperit,ùere deiparam te nia^nbsp;gnificatîius.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Itadcorationc loijuiturhic liberin Jatisfâ^ioneilt pecoftoru non debeai ddhiberi^lt;^ hoc jicientes deridct^acßßjciculos ex ordtionûnbsp;busconnedlant^

Aliter fanôlus Cy prianus Si. reliqui Patrés,qui nos adhortantur ût peccata noftra fcdulis amp; deuotis orationibus purgemusjfermone, ƒ ,dcnbsp;iapCNee^ tarnen per hoc minuimusChrifti meritum,aut qüiéquâ dennbsp;trahimus fatisfadboni, qua obtulit pro peccatis noftris, cui foli tanquanbsp;caufæ mcritorig remiflionem peccatoru in ucra fide affcribimus.Simtdnbsp;tarnen utimur noftris orationibus tanqua medqs quibufdarn, per quaenbsp;gratia talemapudDcum pofcamus,00 impetremus*

Saniftus Bafilius libro quæftionû difFufe cxpiicataRî,qupftion€ 6.it3i 3’tiScd 8c maculas ex pcccato per fedulam orationem, uoluntatumnbsp;E)ei meditationê perfeuerâtem exercere poterimùs« Idem pulchre comnbsp;trionftratfancftusChryfoftomusinlib.i.dc orandoDeum »perNini#nbsp;itas, MagdaIenam,Publicanum amp; Leprofuni« illudCinquit) demonsnbsp;ftrare uolo,q) «iâ fi nos peccatis refcrtos,prccatio depræhcnderit, cele^nbsp;tiler purgatos rcddit.Et iterum poft pauca î lam uero q) animam pcc^nbsp;rails obnoxiam, precatio facile pacatam reddit, docet nos publicanusnbsp;’lleA'cæt

de vemeratione

fandorum,

„ nbsp;nbsp;prreipiendam uniuerfalem ilia, amp; Catholica Chri^

I ftianorom fententiam, de uenerationc interceftione Sandoru, amp; quomodo eis utendum fit. Primu no Icenbsp;oportet illam fumme admirandamunionemCbrifti»nbsp;cum fuis faniftis. Hæc primum percipitur ex orattoneuniocldänbsp;facram cœnâ ante paflionem fuam pro credentibusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M»

i7 his uerbis: Rogo te pater, ut omes unum fint, fi'cut tu

\rr in me^ çgQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,pßnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;credat mSdus,„, .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«,

quot;tt^ifti’E t fequitur : E t ego claritatê aut ( ficut interpretatur ThBii4ie.

y 3rius)honorem quem dedifti mihi,dcdi eist ut fint unö^ ficut et nos D i) unum

-ocr page 426-

¦' DE VENERATIONE SANCTORVM. ünû fumus,Ego in cis,tu in me, ut fint côfummati in unum,amp;r cogncC»nbsp;catmundus,quia tu memifißf, 8lt;dikxifticos, ficut me dikxiftûnbsp;Volo pater, ut ubi ego fum,5d illi quos dcdifti mihi fint mecum,V t ui#nbsp;deant claritatem ineam,quam dedißi mihi ÔtTct

Hæc Chrifti uerba eximia quadâ confolatione amp; dckdatiofie p!w na,SanAus pater Hilarius Iib.8.deTrinitate ita ititelkxit, ut fandi nonnbsp;uoluntatc mentis tantû unum cum Chrifto, propterea quod unius fintnbsp;uoluntads cum eo,putandi Scexiftimandi funt. Verumetiâ ut intell^nbsp;tur cffc cû eo naturali quadam,per gratiam tarnen ipfis impartita unio#nbsp;ne,ita nimirum,ut quomodo ipfe uiuit per patrem,ita uiuant fanÄi ptfnbsp;«um.Qucmadmodum 6c beatus apoftolus Petrus teftatur.i. P««

per Chriftum maxima 8c præciofa proraifTa crcdentibus donauerft Deus, ut per eacffîciantur diuinæ confortes naturæ, Et hucp^f^^”^»nbsp;quod Chriftus ait Iohannis dccimoquinto : Ego fum uitis, uns palnaî»nbsp;tesjn qucmlocum ita beatus Auguftinus ait; Vnius quippenaturaenbsp;funt uitis palmites .Propter quod cum effet Deus,fadus eft homo,nbsp;ut milloeffet uitis Humana natura, cuius 8cnos homines palmitts dk

Summam jftamamp;admirandâonionem Apoftolus Paulus bus in locis eximie prædicat. i .Corinth. 12. fic habet; Sicut corpus uflHnbsp;cft,8c membra habet muka^ita amp; Chriftus.Quod didum fandus An*nbsp;guftinusinlibrodeTrinitate,Itemin pfalmo i;o.8c i42.dih'gcnt^’^^*nbsp;pcndit,exponit^,ut quod Apoftolus non dixeritt Sicut corpusnbsp;habet membra,ita funt multi Chriflj:Vet5,ita 8«: Chriftus. Quofg'’^nbsp;ficauit caput cum corpore fimul ÔC una Chriftu appellari. Sim^nbsp;Apoifolus alibi dicit : Vos eftis corpus Chrifti 6c: membra cius.nbsp;in re cognofeitur excellentiftima 6^ maxima gratia,quam Chriftusnbsp;bis exhibuit,in co quoduoluit unum effenobifçum,qui eft cum p^*^^nbsp;unum.Et ficut ipfe aittEgo 8c pater unum fumus, Ita teftatur Ap°ft^*nbsp;lus.quod credentes fint unum cum co.Non dicit(inquit) Apoftolus’nbsp;Galat, tertiodn Icmjnibus,quafi in multis,fcd quafi in uno,qui eft Chnnbsp;ftus. Et ad Ephefios quinto : Membra fumus corporis eius, denbsp;cius ÔC offibus eius Jta ad Ephefios fecundo : Deus conuiuificauit nosnbsp;Chrifto,6if conrcfufcitauit,amp; confédéré fecit in ccvkftibus in Chrifto enbsp;fu,ut oftenderct in feculis fuperuenientibus,abundantes diuitias gr’U^nbsp;fuæ in bonitate fuper nos in Chrifto lefu. Non eft putandum oniia il ’nbsp;didaeffede ijs tantum fandis,qui adhuc in hoc mortali corpore agunt»nbsp;Quinetiam multoque potius de illis, qui iam morte temporali tran k*

-ocr page 427-

DB INVOCATIONE SANCTO; Fol. XXL tönt in uitam,Gintque cum eo prxfentcs.lta cnim Chriftus ait lohannÿnbsp;dccimofeptimo: Claritatem quam dedifti mihi,dcdi cis, amp; uolo,ut ubinbsp;«go fum,fini Sc illi mccS « Item Iohannis duodecimo: Vbi fumcgojl icnbsp;minifter meus erit,8c fi quis mihi minißrauerit, hcwwincabit «u pa^nbsp;tneus.Sic Matthæi uiceûmofecundo : Non legißisCEgo fum Deusnbsp;Abraham,8c Deus Ifaac Sc lacob^Non eß Deus mortuorum, fednbsp;uentium»

Quandoquidetn igitur SanÄi Dci hoc paélo cutft Deo in Chtißo 'ïniti,funtnobifcum,8C nos cum ipös corpus unum inCfarißo, docuit sM^litn cœlo p.Q-fen^BccleÜaCaholilt;3afuiorigine.debeatiffitnaiftacommunione«^^^^^^^nbsp;amp; focioate concordittr,amp; prorfas unanimiKt abkp omni difcordia,nbsp;“ß etiam facræfideinoflræ Symbolum continet, quoddebeamuscrcnbsp;^«tc unam talcm communionem fandlorumiEt cß ifla communio, cünbsp;«apite Sc membris fuis,fpiritualis amp; uerus quidam cibus, quem in Sa^nbsp;«amento corporis 8C fanguinis Chrifli percipimus. Qui etiam nobisnbsp;in eo fpiritualitcr porrigitur 8c traditur, 8c qui folus ueraciter præflatnbsp;P«rcipientibusipfum,utfiantimmortalcs 8c incorruptibiles,ficutbcanbsp;*ös Augußinus tradatu uiceftmofexto in lohanncm circa finem habet:nbsp;inanes quoque uerccredentes,8C ineadem communionc permanctes;,nbsp;^labent participationem non eorum tantum, quæ Deus nobis per Chrinbsp;ftnm donauit 8C tradidit^V crumetiam eorum omnium bonorum,qug

Dei quotquot fuerunt ab initio mundi,ad nos uftj unquam halt; bueruntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eiùsacceperunt»

Hîcc cum ita fc haheant,Catholica Ecclefia de ueneratione fandlorîî iu tradit: Initio quodfandlos, qui ab hoc ßculo migrauerunt, non de*nbsp;bcamus appellate,mortuosautdefunélostfiàutbeams Hieronymusnbsp;contra Vigilantiura hærcticum teßatur ; Et dominus ipfe de filia iairinbsp;dicit:Non eß mortua,ßd dormit. Etdc Lazaro: Lazarus amicus no;« SMäinen Jehentnbsp;ßer dormit. Vnde Apoßolus Paulus præcipitTheffalonicenfibus, utnbsp;öoncontrißenturdc dormientibus.Ç^onomine mortuos fignifîcat.nbsp;Atque hac rationedies illi, in quibus fandi Apoßoli SC Martyres abnbsp;quot;Oc feculo féliciter tranfiertint,appellati dies natales, iam inde ab initionbsp;jafeentis Ecclefiæ hucufque, fic fefla Natalitia dida funttEo quod dic^nbsp;Lös illis ueraciter primUm poß multas ærumnas in aliud feculum fintnbsp;*’ad,fccundum uerbu Chrißi,Iohannis decimofexto.De quo uide Au#nbsp;Söfiinum de difciplinaChrißiana,cap.2.

OyARE, ET QVOMODO SANi difintuenerandi,

£ ii) Confe#

-ocr page 428-

DE VENERÄTIONE SÄNCTORVMV

GOnfequenter item ratiolie iam diclæ admirâdæ 8C beatæ uniogt; nis capitis Chrifti,cum fuis fandis membris, amp; membrorumnbsp;eorundem inter fe,de uero fandorum cultu amp; ueneratione, iwnbsp;femper traditum eft in Ecclefia, quod oporteat nos in ipfis laudarenbsp;um,qui gratiam tarn fandæ 8C piæ conuerfationis eis in hac uita donalt;«nbsp;uit.Quicp excellentia ilia;, amp;: admiranda ipforum opera, quibus ta pre^nbsp;dare in hoc mundo claruerunt in eis operatus eft, Ecdefiaft, 44.8^nbsp;Hcbræos 11.Deinde laudandi funtnbsp;nbsp;nbsp;fandi ipfi,propterea, qgt; tali gra*

tiæuoluntariæadh^ferunt, ipfamt^ ampl€xi,tanquamcqopcraiores Dei amp; Chrifti ,bcne 8C falubriter eadem funt ufi. Nec ob id folum lau


fandorum exempla fequenda: Verumetiâ propt erea,quod mcritis to* rum affociamur,amp; interceftiôibus adiuuamur.ficut tradit fandusnbsp;guftinus pluribus inlocis, dó præfertim contra Fauftum Manichïti^»nbsp;capice uicefimoluculenterteftatunnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;---

Nelt;|! id gratis aut fine caufa. Conforme eft enim fcripturis fempert^ creditum fuit in Ecclefia, quod fandi illi apud Deum ooß*^nbsp;fint memoréSjpro nobis foliciti,ctiam quafi patroni quidam, 8^nbsp;latione nro nobis intercedant.Ita ut Deus oatiatur fe mifcnVordittf

tam Hieremiam adiuuari, SiC quod eius interceifione a Crocodil's afpidibus fint non femel libérait. Poflènt ad banc rem fi necdfi^’®nbsp;quireret allegari, Eufebius Cæfaricn.amp;C hiftoria T ripartita innbsp;numeris. MagnusquoqueBafilius, qui inoratione de quadragnbsp;Martyribus,eos appellat communes generis humanicuftodes,®?nbsp;marum curarum focios,precum Sô uotorum inuiccm fuffragatot

-ocr page 429-

(inquiQrem admirandam,o incfFabilcm dementia Dei:Dauid mor tuus eft,amp; Ezechiæ uiuo patrocinatur.O iuftorum,etiam poft con«nbsp;fummationem,inexpugnabilis pugna uirorum.Dauid mortuus eft,nbsp;8cpoftmortcmfuam ;inuenitur uiuentibus tarn grande præftitiffçnbsp;folatium.Certe lam defecerat Dauid, 8c habebat multos annos req«nbsp;efccns:Qui4 autem dicit fcripturaCProcegam ciuicatemhanc,pro«nbsp;pter mc,amp; propter Dauid feruum meS.Dauid mortuus eft, amp; me«nbsp;fita cius uigent. Atc]ß hunc locum Efaiæ 37.8^ 4.Reg.9.in earn fentenbsp;tiamexplicatjfermon.^^deuicnsSCuirtutibus. Itemhomil.ig. quanbsp;habuitpoftreditum,0C plane fidem fuam his uerbis exponit:Credi«nbsp;rhusnos iuuarifandorum meritis. Inde eft quod fermon.zó. de Poenbsp;nitcntia ait:Quicuncp fandos uocauerit luminaria mundi,non pec«nbsp;tabitmon folum dum effent in corpore, fed etiam magis nunc quannbsp;do de hac uita migrarunt. Gratia enim mérita fandorum, mortenbsp;non minuuntur,non retardantur die. Sequitur :T une quidem pifeesnbsp;®apiebant ad mortem,nunc autem capiunt homines ad falutem:claunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -

dos facientes currerc,cæcos illuminantes, leprofos mundantes, dæ« ntones effugantesrut teftatur multitudo credentium diurna. Appelnbsp;lat eos columnas,fundamenta,portus, gubernatores,paftores, ara«nbsp;lores,uinitores ÔÎ medicos Ecdefiae»

Similia teftantur Occidentaîis ÈcdeGæ t)odor€S,Cypriattus cpI ffola prima ad Cornelium Papam,uiuus adhuc fidem quam habuitnbsp;’Ic his qui ab hac uita migraffent, indicat his uerbis t Memores (in«nbsp;^üiQinuicem noftri fimus, concordes atlt;^ unanimes, utrobitÿ pronbsp;nobis femper oremus.Ec fi quis noftrum hinc prior, diuinæ digna«nbsp;tionis celeritate præcefferit,perfcueret apud Deum noftra dilediotnbsp;pro fratribus amp;: fororibus noftris apud mifericordiam’patris no cefnbsp;fet oratio.SandusHieronymus contra Vigilantium, aittSiapoftonbsp;li martyres ad hue in corpore cÔftituti, poflunt orare pro ceteris,nbsp;Snando pro fe adhuc debent effe folicititquantomagis poft coronas,nbsp;niftoriasSC triSphosCS.pater Auguftinuslibro t.quçft.fuperExo»nbsp;^®P«io8.Deus(inquit) propiciaturpeccatispopuli fui,orationibu8nbsp;fanctorumrnartyrum. Seuerus Sulpitius ad Aurelium diaconum,nbsp;'um obitum S.Martini defcripfiffet,hanc adijeit coronidemtPâtrônbsp;numCinoniüDraemifi ad Deum. Incomparabilis Doeta Prudentius^

-ocr page 430-

rumhomitwm.

DB VENERATIONE SANCTORVM. Taliutti teftimom'um poffet innutïierabilis multitudo citari.nbsp;lam cum hæc ita fint, hoe etiam docuerunc fandi patres non impiunbsp;efïèjuerum Chriftianam humilitatem bene decere ,ut commiflbruninbsp;inuûcâh'of^it^orii, pcftôrum contêplationepufinanimesfimusuercamurq^,netemttcnbsp;’SlèhuSas^io ^cedamusin confpedû diuinæ maieftatis, atcj^ita (tâquaraqui,qlt;jnbsp;in nobis cft,fateamur nos acceflii ad Cliriftû indignos)oremus,ffltr*nbsp;tis SC interccflîone fandorum propitium habere Dcumgt; Quemadjnbsp;modum fandus Auguftinus hoc teftatur libro fecundo quæftionUnbsp;fuper Exodum, capite 149. Per hoc (inquit ) quod de Moyfe Exodjnbsp;9 x.fcriptu eft,admonemur,cum mérita noftra nos grauaflentjUetJ*nbsp;ligamur a Deo, releuari nos poffe apud eum illorum mericis, quo’nbsp;ipfcdiligit.

Sandus Ambrofius in oratione fecunda preparan.ad Mif otat hoc modo:Et ut efFicax fit hæc mea deprecatio,beatæ Mariæ uifg‘jnbsp;nis fuffragia peto, Apoftolorum interceffionem implere, Mariy’^^nbsp;preces depofco,confe(Forumque oratiôes expoftulo. T aliumnbsp;ne Deus preces nunquam fpernis,fi ut pro me exorent ipfe infpi*’’*nbsp;üeris.Et illuftris ille Prudêtius in hym, diui Laurentq iucûdonbsp;ac pio carminé cccim’t:

Indignus agnofcoamp;fcio Quem Chriftus ipfe exaudiat^nbsp;Sed per patronos martyresnbsp;' Poteft medelam confequi,

' QuadecaufauniuerfaCatholic»ChriftiEccIeßa,anteannosp^^” mille in antiquiffîmis Colledis hoc modo orauit: Omnipotou’nbsp;usfupplices deprecamur,utquimeritis adionumnoftraruu^^^nbsp;dimus,eius qui tibi placuic meritisSfinterceffione liberemu’^fnbsp;Chriftum.aut itajSuppheamus domine, ut quod noftrisnbsp;meremur accipercjintercclTione S.N. martyristuiconfeqi*’^y5’nbsp;Per Chriftum. Aut ita; Tanto maiori cum fîducia, nomininbsp;fupplicamus,quanto frequentius fandorum martyrum worum unbsp;nedidione defendimur.

In Lyturgia Græca beati Iohannis ChryfoftoffliuixquM^’^ frequentius repetitiir,'ätcß ifta oratio : Precibus fandilTimgnbsp;feruatorferuanos.Item dirige noftramuiâjConfirma nos indmonbsp;tuo omneSjCuftodi uitam noftram,ftabili greflus noftros,Pr^‘nbsp;amp; fupplicationibus fandg deiparæ femp uirginis Mariæj ôt 0nbsp;nium fandorurti tuoRt,qui tibi placuerunt ab initio mundi.

-ocr page 431-

DB INVOCATIONE SÄNCTO. Fol. XXIIL DESIDERIA NOSTRA

quomodo fandi per*» cipiant.

El X infcrutabili deni’q^ unione iîîa capitis Chrifti cum fuis

( brisjCrcdidcrunt Patres^landlos ipfos dcfideria noftra ex oratw

J nibus noftris percipere. Ita cnim magnus Ille Bafilius libro dc üifginitatc ait.‘ V irgo fcipfarn amp; confcientiam fuam reuerebitur ? Et finbsp;^Imaximefola fucrit,habet aftantcm cuftodem angdum:præangelisnbsp;autem rcuereatur, ipfutn fponfum ubique præfentem. Et quid fingulanbsp;•Jicam angelorum innumcrabikm multitudinemnbsp;nbsp;nbsp;cum bis patrura

fandlorum fpiritus rcuereatur. Nullus cnim horutneft, qui non ubiq^ omnia uideat. Ipfc quidem corporalibus oculis non cernens,ueruin in«»nbsp;torporali uifu, uniuerfa in cognitionern compræhendcns. Idem in fer«nbsp;mone de 4o.marty ribus:Hi funt (inquit)qui fuo tempio regionem no^nbsp;ßram ornant,quique aduerfus inimicos tutclam ut turrcs qugdam munbsp;nitg fulcipiunt. Et Gregorius presbyter in uiia Gregorq Nazianzeni,nbsp;ßldlis iftis adftipulatur, aitque fandlos Igtari fi quando pro donis Deinbsp;hominibus laudentur.Beatus Hieronymus audet aduerfus Vigtlannbsp;*’uita argumcntari.fcquuntur agnu quocunqueierit.Ergofiagnusnbsp;*^tgt;iquc eli,8d hi qui cum agno funt, ubique elfe credendi funt. intelligenbsp;*amen hoc non localiter, fed celeritate percipiendi ea, quæ eos uult feb io^,çap^:gt;cxij.

De angelis feribit fanäus Augulîinusî Quifquis angelorum diligit Dçum, certus fum quod etiam me diligit. Qiiifquis in illo manet, Scnbsp;Poteft humanas prcces fentire in illo,hoc cft,in Deo, me exaudit. Quilinbsp;Suis ipfum habet bonü fuum, in ipfo me adiuuat. Nec mihi eius parit«:nbsp;cipatione poteft inuidere. Auguftinus de uera religione cap.quinquanbsp;gefimoquinto. De fandlis ucro dicit pfalmo odlogefimöodauo. Atunbsp;knditc ergo charilfimijtcnete omnes unanimiter Deum patrem,8c manbsp;Ecclcfiam. Natalitia fandlorum cum fobrietate celebrate,ut imi*nbsp;kmur cos qui præccfferunt, 8d gaudeantde uobis, qui orant pro uo*nbsp;^isjut benedidio domini in æternum maneat fuper uos. In traàatu itcnbsp;o^ogefimoquarto in lohannem circa finemddeo ad ipfam menfam nonbsp;commemoramUs fandlos, queraadmodum alios qui in pace requi#nbsp;ctiä pro eius oremus: Sed magis ut orent ipfi pro nobis, S^c.nbsp;^^Sulpitius Seuerusad Aurelianum diaconum defando Martino:nbsp;^on decrit(inquit)illc nobisfmihi crede)non deerit, intererit de fc fer^nbsp;'^ociuantibus, aftabit orantibus.

ßtad

-ocr page 432-

DB INVOCATIONE SANCTORVM.

Bt ad Baffulâm de codé Martino ; hic pauper óó mcdicus/œlîïdiufs ingreditur .lllinc nos(ut fpcro)cuftodiens,mc hæc fcribentê rcfpicit » (enbsp;legentcm^ Et Prudent» ille in paffionê, S. Martyris Caffiani ita canïKnbsp;Audit credc prcces martyr profperrimus omnes,nbsp;Ratafc^ reddit quasuidet probabdes»

Infumma,uctcresiUi patres aflimilant fpiritusfandorüAngd/J, quomodo 8^ Chriftus ipfe facit,qn ait: Et erunt ficut angeli Dei innbsp;lis, Matth 22. Atqóiangeli Deigaudent fuper unoquoquepeccatot^nbsp;pcenitentiâ agente,Lucæ i ^.Fiet igitur hinc, ut etia ipiritusnbsp;idem quod angeli Dei faciant,cü ardiori neceffitudinis uinculo,nbsp;^geli nobis dcuinciantur « Ac quêadmodum in Apocaly pfi,capi^^nbsp;Dantangelo incenl multa,utdaret deoratioibusfandoruoîmnbsp;altare aureû,qd eft ante thronu.ubi ftatim fequit:amp; afcèdit fumu^nbsp;ford de oratioibus fandoru, de manu angeli coraDeo.Ita amp; denbsp;quatûorfenioribus in codeillolib-cap.^dickur; Senioresnbsp;corâ agno habentes finguli cytharas 8c phiales aureas plenasnbsp;fnentorum,quæ ißjnt oratiönes fandorum*

DE INVOCATIONE SANCTORVRÏ ad intercedendum pro nobis.

Ad hæc omia tametfi fecundS Catholicæ Eccleftæ fuetudinem,oratio in precibus altarisj quas colkdasnbsp;ncs Miflæ appeUamus,ad fold pattern per Chriftu fitnbsp;da. Quemadmodum ConcilioCarthaginenfi tertio fancitur,S^nbsp;Auguftinuslibro 22.de ciuitate Dei teftatur:Ad hoc(inquit)nbsp;ficut homines Dei,qui mundû in eius confeffione uicerunt,nbsp;inuocd,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nominantur,non tame a facerdote,qui facrificat,

ri,ut ceu.unicum turzDeo quippe non ipfisfacrificat.Interim tame nihilominus omnis boni duto. „fynbsp;nbsp;nbsp;inftio traditu tenemuspUt extra orationes, qug in altarinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jn

KwproKc '^‘’^^quot;^Dcodiledosfandosconteplatione unionis,0^ c5munionis,qy^ƒ_Jgt;

Chrifto, amp;: nobifeura habcnt,c5 timoré amp; deuotione erga lemus,at(^ ut pro nobis intercédant inuocemus.

Origenes homilia 2. in Cant.Iocum illufubi ipfe legit ) Videewtdemonge , ?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r a c

ncm infemonede me charitatem,fic exponit:ut lit oratio bponfæ ad angelos, aut a* ïnnocentib.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fandos. Ait enim: Sed Qc onies fandi,qui de hac uita decefterut, h»

tes adhuc charitatê erga nos,qui in hoc mundo font. Si dicantuf cti . gerere falutis corû,amp; iuuare eos precibus fuis, atqp interuêtu fuonbsp;Deû,non eritinconueniens.

-ocr page 433-

DE ÏNVÖCAtlONÉ SANCtÖ. Fol XXillh

Sandus Bafilius in pluribus locis inter alia tarnen, in oratione in 4^; martyrum ita aittSæpe operam dediftis, fæpe laboraftis, ut unum ali:»nbsp;quem pro uobis orante inaenirctis:Quadraginta funt hi,unâ oration isnbsp;uocc emittentes,Et fequitur.Qui aliqua præmitur anguftia ad hos cotinbsp;fugiat, qui rurfus lætatur hos orct,hic ut a malis liberetur, illc ut durcinbsp;in rebus Igtis.Poft aliquanta alloquitur ita Martyres: O fandum Chonbsp;rum,o facrum ordinem ,0 cuncum incxpugnabilem, humani generisnbsp;cuftodesjoptimi cum curaRt focij,prccum ac uotorum inuicem fufFra*nbsp;gatorcSjftellæ terrarum orbis, flores Ecckfiarum« Vos non terra con^nbsp;ttîiitjfcd ccclum exccpit:apertæ funt uobis paradifî porta?. Ad hûc monbsp;dum Gregorius Naz'ianzenus in Monodia fua^Sandum Bafilium aknbsp;loquiturq^,precatOr:Tü obiter e cœlo nos refpicc,amp; datam mihi rcrunbsp;debiIitatem,Sr articulorum dolorem,uel iube difeedere j uel adiuuanbsp;hortare ita me aequo animo ferre, uthinedemum difeedentem meinnbsp;seterna tabernacula recipias Ncque debet tails orâdi forma,alicui alie#nbsp;na amp; indigna uideri. Cum Chriflus in Euangelio ad eundem fere mo#nbsp;dum dicatîFacite uobis amicos de mamtnona iniquitatis, ut cum defe^nbsp;ceritis,rcGipiant uos in æterna tabernacula. Gregorius presbyter in ui#nbsp;taGregori) Nazianzeni ipfum precatUr, ut uclit cius apud Dcum effenbsp;tiicmor. Theophiladus expreflè meminit inuocationis in expofitionenbsp;^ndecimi capitis ad Hebræos his uerbis:Quo fit ut perfedi tunc(intel#nbsp;lige in refurrcdióe)efrcappareant;, cum coronas Sf palmas acceperint«nbsp;Habcnt tarnen interea honoris 8C gloriæ certiflimum pignUs. Quæratnbsp;^liquisïSi nondum perfedioncm font adcpti,8lt; coronas iUas promerinbsp;Us confecuti,unde hoc illis, opem ut ferant alijs fc inuocantibusÇ’ Opi#nbsp;tülandi tarn prompta uirtus undc obueniiCVnde inquisCNimirum cîénbsp;liducia certiori,quam habent apud Deum intercedendo«

In Latinorum Ecclefia apud fandütb Äuguftinum lib.meditahW *îum,cap.24.prolixam orationem reperisad fandos,quam ita conclu*nbsp;dit’Oratc omnia agmina fandorum,ÖC uniuerfi cœtus Beatoru, ut ue#nbsp;l^ris prccibus, meritisep adiuti, falua naue SC integris mercibus perue#nbsp;‘’’fe mereamur ad portö perpetuæ falutis, 8c quietis, æ continuæ pa#nbsp;nunquam finiendæ fecuritatis. Similia habes apud eundem libronbsp;de cognitiofte ûeræ uitæ,capite 59.

Quorfum auterti attinet,aut quid opus eft cæterorum patruni tc^ '’nioni)s dcmonftrare, ita Catholicam Écclcfiâ concorditer perpétuénbsp;^‘îfiflè cû in Ganonibus fexti illius uniuerfalis Conftantinopolitaninbsp;v^’^ciltj capitc lèpt« ita conftitutü fit, ut unufquifque Chriftianus foienbsp;«O creatore fuo adorato inuocet fandosj ut pro fe intercedere apudnbsp;maiefta#

-ocr page 434-

DE INVOCATIONE SANCTORVM maieflatê diuinâ dignentur. Quod ipfum in Adis fcptimi Concilij uninbsp;ucrfaïis in Nicæa Bitiniæ celcbrati/requcntiusrepetitur : at^ hoc mogt;nbsp;do confucuii Catholica Ecclefia in Litanijs, in primis folum inuocartnbsp;Dcum,ac deinde precari ûndos,ut eundem DeS fimul nobifcum pronbsp;nobis exorent, Quo peradorurfus foli Deo per Chriftu fupplicatur»nbsp;Ut ab omi malo nos dignetur liberate. Atque ita concluditur Litania.

T^xperimmtuftnß* bile poli fcripturatnnbsp;Mhc^/JlmA prob4=nbsp;tio.

Baftlius illc magnus in fummis moralibus ôap.2«furntnæ ló. datlt;* fcripturis hanc norma, quod ad probationem eorû,quæ gerunturauinbsp;afferunt ur a nobis,oporteat primu adferre teflimonium fcripturae, d«*nbsp;inde ctiam experientiæ,quo modo ca quæ per feripturâ dicuntur» in njnbsp;tura atc^confuetudine uitæ nota funt,Sicut Chriftus ipfcait:Nun^‘’^nbsp;colligunt de fpinis uuas,aut de tribulis ficusCamp;c. At iam negari nonnbsp;teft re ipfa amp; opère fæpiffîmæ compertum nobis eflèjinuocationénbsp;dorum adintercedendû pro nobis Deo non modo placuiflcjUerunvnbsp;ctiam cis,qui fandos(modo tarnen pio amp; abfcp fuperftitionc)inuocaigt;nbsp;fent magno amp; admirando folatio;,auxilio bono ceffifle* Vnumnbsp;turn eoiç: uifum nobis fuit hic recitandû: Hierofolymitanus patriarchanbsp;lohanncSjin conferiptione uitæ beati lohann/s Damafceni (que Iibru*^nbsp;Oecolampadius aliquando, qui nunc Eccicfiâ profugus deferuit»**^^nbsp;tulit in linguam Latinam) narrat quomodo Saraegnorû princepsnbsp;dam in Damafeo lohanni Damafeeno fec5 agenti in curia, innbsp;nbsp;nbsp;J?

Leonis Ifaurici Conftantinopolitani imperatoris.quiDamafeenu^ fedetulerat 8c accufauerat,manum dexterâiufleritdeamputarilp*'’nbsp;ucro Damafeenum manu una mutjlatum,ftatim confugifle adnbsp;Chrifti domini noHri Mariä, feruideque cidê fupplicaffe,at(^nbsp;do detruncatam manum fanitate rcftituta,mirabilitcr denuonbsp;Refert uirû ilium beatum inter alia, fie oraffe: Domina amp;: fanâ»!^'”’nbsp;mater, quæ Deû meû pcperiflijamputàtaeftdextera mea,obfat’‘^’*nbsp;8c diuinas imagines, tu qua de caufa Leo fæuiat non ignoras: Pf oionbsp;quantocius fuccurre.Dextera ein altiflimi,quæ de te incarnata cft » P^înbsp;tuas intercefliones multas facit uirtutes,fanet oro, hanc mcamnbsp;tuis precibus amp;cæt.Âdiones uniuerfalis Concilfj in Nicæa ficut dn^**nbsp;mus habitj ? Sandus itê Bernhardus,amp; alq fandi patres, infinitasronbsp;jßarum hißorias texunt^quas non eft ôperæprecium hic recitare«

Obijei denique iure non poteft interpellationis iftius fandof uifl j fcripturis non extare exemplu ullum. Quâuis em non dcd«ritE‘’^/’§^nbsp;lium de hoc mandatum peculiare, fatis tarnen cuidenter ex ipfo co Jg’*nbsp;tur, amp; liquet Deo implorationem iftiufmodi nequaquam impfowrï'nbsp;Quinetiâ in ludaifmo, quo têpore Chriftus docebat, adeo non

-ocr page 435-

DE INVOCÄTIONE SÄNCTO; Fol. XXV, hendebatur,ut etîam ufus eius pius credcretur i Älioqui non propofu^nbsp;iiïet nobis Chriftus^ quomodo dines epulo Abrahâ inuocaHet, proinbsp;catusfuiffet Lucæ 26. Narrat Euangelium Matt. 27. quomodo Chri#nbsp;fius in cruce magna ùoceclamauit:Eli elilammaafabtani. Quod aftan^»nbsp;tes quidam cum audiiïent^dicebant: Heliam uocat iße. Sine uideamusnbsp;an ueniat Helias liberans eura.Vnde certe,aperte fatis fignificatur inuonbsp;«tionem prophetarumetiamludæisin ufufnifle,necfuiflctanquamnbsp;tnipiamdamnatam.

înfuper patres ucteres non foîum non metuebant,ne taîi inuocatione qua petitur,ut Sanéli pro nobis intercédant, obrueretar ucra Dei inuonbsp;fcatio, aut maieftas, gloria,ucl honor cius ulla ex parte imminueretur î tnMcdtîonefMae.nbsp;Q9inpotius,multo^ magis arbitrati funt honorem Dei per inuocatûnbsp;®ncm fanAorum ampliari Sgt;C magnificari, Dum tarnen fuprema fidu«nbsp;tianoftrain Chrißumfolum unicum datorem omnis boni figeretur,nbsp;hihilc^ quod Deo proprium eflèt tribucretur Tandis»

tionislibcraducrfushacdoccat^

îiher appeîldtfàn^ot pliiribuamp; in locis nonßne cotumdia mon tuos^^mortuoshominos:gt;imoctiamcmortuoi.

; Ficin3.cdicituo'amnccc{jdridmlt;!:^jaîtitarcmdo3irtndmdtlt;^}inuoc(i Dci horribtliter obtencbt'atds per in^ntem ^formiddddm, utnbsp;^itidololdtridmy^uxcommiffdfitin inuocatione mortuorumhominum,nbsp;Folio.^ßcicjccutida^

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;item maldßt conßietudo:gt;dcbcdnt^^ obßrudntts cdmprohiber Z,

^^(erere duxilium dpud emortuoî,Folio 15 4 ^ie zlt;,

Dicit pTicterea UeumJècundoßo mdnddtoßgitißcdre uoluiße ido^ ^^Idtriam^tCdm ^uæ committèreturper hos^cpii ab ulUs credturis duxiliu^nbsp;^dond F)ei poßerent^dut (juifildtium ullum^uetduxüium dpudfdnélo$nbsp;^^^ßdm pdtronos uel dduocdtos (pKcrerent^Fotio 5 ißcie

Fem^(iuodnonlicedtdpudulldmeredturdm,dut propoßtos auxilidto^ ^^^sßue in caliißue in terrisßldtium ^«tcrcre uel duxilium ne^ etidittnbsp;*^^ple^i obldtum, nißdd hocßt d Deo ordinatd tdlis credturatquoddenbsp;J^fi^is dbnuity^uos negdt dd hoc conceßos.Imo ne (juidem db his:, tä^udmnbsp;Deus eiußnodi operetur dmplexanda duxilid huiußnodi^nbsp;5 j ßcic primd^

. ^d heec quod idold O' opef'd coßnxertmus^qudlid Fthniciper hdc ^^^etcationem mortuorum, Folio ^^.ßeie z*

^tetn C hrßianum non eßeßd uerbo Dei cont^ärium^ qudndoprecd^ F ' tur

-ocr page 436-

DE INVOCATIONE SANCTORVM.

tiir ^uis Deunt, CT remißionent peccätorum^ffer intereeßionetnt^ fneritumßn^orumconcedi^^tcluchunc abußm hiße temporibuinofnbsp;uißimis toto mundoßbortuni;,ubi ab initio nonfucrit, Folionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3*

Cum tarnen Eccicfia ante annos pIUs mille ita orauerit: Interccflio^ ne beatæ Agnetis martyris tuæ, uincula peccatorum noftrorö abfolu^»nbsp;Per Chriftura 8Ccæt.Item,meritis fancflorum marty rum tuorum a cuonbsp;dis malis imminentibus liberemur,Per Chriftum Sdcæu

Liber Feformationis récitât lt;juidem Colleras ali^uoty de *Fetronbsp;nbsp;nbsp;'Paulo:,de fanélo Stephane,Folio ƒ 5ßcießeunda.

QÿOHto^o Unteannos mille innbsp;Colleifit or^Hcrit.

In quibus nulla exprefla mentio fiat,interceflionis aut meritoru, itafupplicetur: Da nobis quæfumus,eorû in omnibus fequi prgr^P**nbsp;aut ùitâ,S^cgt.Quod rede amp; bene petitur ? Tacet autê libernbsp;ijfclem illis feftis dicbuSjillo étiâ tempore,quo primum citataenbsp;in Ecclefla kdæ fueruntpuna cu iftis in eodem Miflæ officio, etiaf’’nbsp;ledorum ufum babuilTe.in quibusmeritorum bC intcrceffionuninbsp;prelTa mentio habeatur. Fit interdû forte, ut prior Collcdanbsp;fonet, ut citât liber Reformationis ; at confeftim reperitur innbsp;fequentibuSjSecreta uidelicet 8d Complenda eodem baud dubiuo’nbsp;poreeodemq^ autore,in Gngulis officijSjUna cü priori compoliiis,‘’J^nbsp;ritorum 8c interceffionis fandorum, quorum fefta aguntur, expf^*^nbsp;mentio. In feßö Apoftolorum Petri 8d Pauli orationc fecretanbsp;Ecclefia îHoftias domine, quas nomini tuo facrandas deferimuSj’P^nbsp;ftolica profequatur oratio, per quam nos expiaritribuas, amp;nbsp;Et in Complenda : Qnos ccelefti domine alimente faciafti,apoft^^’^nbsp;interceffionibus ab omni aduerfitate cuftodi.

Item in fefto fandi Stephani hoc modo oratur in Complcnda.*^^”^ lientur nobis domine fumpta myfteria, amp; intercedente beatonbsp;martyre tuo Stephane, perpétua defenfione confirma. Pernbsp;Atlt;^ ita ficut beatus Auguftinus docettutrucp decei orare^ut SCnbsp;dat nobis Deus fdos imitari,0C eoRt meritis ailbciarijPer Chrißi^

Flis ontnibui adijeit liberytna^num eße abußm ßquisßipplicctß petat ab eis;,guibusßpplicarenon Ucetßcutißtyduando inuocantia‘j‘^ 'nbsp;^iyUtpro nobii intercédant, Folio (izßcie t, hno dicit eßpecc^i^’^^^nbsp;propterea ? g, non Inbéamus mandatum mortuosßn^loi inuocddiy^nbsp;ßeripturanulla reperiatur oratio,^piceßanS^is aptaripoßit.^^^dtpnbsp;tesßcundu uoluntateDei orare,nequeant etiaßmaxime uelintnbsp;illoißn^os,atlt;^adeofi.cereßcundühumand inuentione^eos ontneißnbsp;uoluerint inuocare fanS^oe, aßeritf^ue abußm illuuiolenter proßern^nbsp;Doipra:cepto,Folio6yficieprima»

-ocr page 437-

BE VENERAT. RELIQ.VIARVM. XXVI. fn 'Pradicantihus diligenter adnitenduntyUt ab inuocationejànéloitnbsp;homines auocent^ Hodemfolio,,

Be cvltv et veneratione uerarum Reliquiarum.

Vandoquidem fandorS corpora domicilia quæ* dam fuerunt inhabitantis gratiæ,S^ templumSpi^nbsp;ritusfandi hie in terris,ficut beatus apoftolus Paunbsp;lus i.Corint.ó.amp; 2.Corlnt.6.nobistcftatur.ïn quinbsp;bus amp; per quos Deus mirabilia opera fua exercuitnbsp;oftendic. Quemadmodu Ado. ƒ. inter alia legi*



infirmos expofuerunc in plateis,ut ueniente Petro,fâltêuma ”*^3 eins obumbraret eos, ut liberaretur ab omnibus infirmitatibusnbsp;^üis.Quando item Deus re ipfa amp; fadis oftendic nobis,q? eiufmodinbsp;gratia per tranfitum fandorum ab hoc fcculo,non ceffauerit, aut fitnbsp;«is ablata. Vniuerfalis feu catholica Chrifti Écclcfia,femper in manbsp;gna 8ó digna ueneratione habuit corpora amp; o(raSandorum,amp; fi qdnbsp;««rtarum reliquiarum poft eos manferit in terris.Ideo præcipùe, q,nbsp;«’^perientia amp; rebus ipfis habeat Ecclefia compertum fibi, Deu fsç^nbsp;erga eos qui fe ad ea loca,ubi Sandorum reliquiæ feruantur,chrinbsp;ftiana deuotione conculerint aut receperint, ac qui fide ardenti erganbsp;^eum acccnfi,reliquias illas attigerint, magnas amp;: admirandas nir^nbsp;*Utes operatum fuiffe.

EpiphaniusinuitaHieremiæ prophetæ teftatur,prophetam ill5

CO loco iaccrefepultum,quodudum Pharao rex habitauerat: q» adhuc fua ætate loci illius incolæ Ægyptq cum magna deuotionenbsp;oCreligione colerentîcum experimento comperiflTentjfe pluribuS benbsp;*ïcficrjs ab illo adiuuari. Afpidesetiam ôi undarum beluas, cocodrinbsp;los hominibus infidiari eos^ interimere folitos,fua interceftione ex vew SdndotK rt»nbsp;Minibus illis profligatos.Et fequitur in eodem Epiphanio:Qui^ uelnbsp;^odie fideles adhuc comperiuntur eodem in Ioco,fupplicare confue iHitfnexunt.

fumpto puluere,morfiunculis afpidum medentur:feræ quo aquatiles hinc fugam dedere.

Bafilius in pfal. i ij.fuper eo uerficuloî Prætiofa in confpedu do

^inimors fandorum cius,ait: Cum pro Chrifto contingit mors,p# funt reliquiæ fandorum eius. Iccirco qui contingit ofîa Mar^nbsp;*y^is,quandam fandificationis focietatem alTumitjCX gratia corpo*nbsp;infidentc. Similia feribit in Barlaam martyrcm Chtyfoft.de nati-Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uita

-ocr page 438-

DE CVLTV reliqviarvm;

. UïtaterepteniMachabæorum,homina7. Nonattêdas(ai't)cine«ni ^^rumaSdt» ^^nctorum corporum,nec fauillam rcliquiarum carnis,omnia^of»nbsp;reczco»^dfrlt;(w^ faconfumptatcmporibus:redaperi oculos fidei,8i uide eos diuinanbsp;®PwKlt;(f.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirtucc,8C gratia fpiricus fanâi amiclos, diuini luminis clarkate

radiantes. Hi ergo ipfi,de fuperno folis circulo in terrain radijChri fto emittente iaciuntur,8C a corporibus eorum profîlientes, corufcanbsp;luce fulgoris,ficut fpeciem Ecclefiæ gaudentis illuftrant, ita facicmnbsp;diaboli inuidentis obcccant. Et poft aliquanta dicit,Dæmones ubinbsp;coronatorum martyrum uiderint corpora pofita, longe ilico a cor*nbsp;fpeâu eorum pauidos fugere. Non enim ad naturam eorum inten*nbsp;dunt,fed in arcanam dignitatemnbsp;nbsp;gloria Chrifti, qui in agone cer*

tantium,induta corpora martyrum fuorum ficut arma portauit, at* que inde trepidant dæmones. Cui fubiungit,ideo pretiofanbsp;pora martyrum, quoniam plagas pro domino fufccperunt, 8^nbsp;ftigmata propterChriftum membris fuis imprefla ferunt : 8^nbsp;corona rcgalis undiiç decorata fulgores uarios emittiqitanbsp;rummartyrnm corpora.

Homilia quotç 28, amp; in fermone de Afcenfione Domini, babt* plurima ineandemfententiam,8C ait, Angelos templa faniSo’’^'’^nbsp;martyrum frequenti multitudine fine intermiflione uifitareS^ obU*nbsp;dere: Meminit^ ibidem folennis cuiufdam proceftionis, qua^^®^nbsp;die Afcenfionis Dominiquotannis ex Conftantinopoliad tenipnbsp;fanétorum martyrum,quod extra ciuitatem erat, foiebat cekbt^’^^'nbsp;Sermone item 5j.de uirtutibus amp; uicqs, hortatur, ut confidet^’y^nbsp;quas uirtutes Pauli ueftes habuerinc : Pauli (inquit) ueftesnbsp;fuderunt,Petri umbrae mortem fugarunt,fanlt;ftorum marty^^^nbsp;nis improbos dæmones expulit. Et in libro contra Gentik^ it^nbsp;Poft uiuæ uocis facultatem, ipfa certe faniftorumfepulcht^p^’®’^^nbsp;mum locum obtinent,ad animas hominum in ipfos fanflosnbsp;tium ad uirtutum carundem aemulationem excitandas. Acnbsp;fi quis huiufmodi monumentis adftet,fuum ftatim fenfum ab bac^^nbsp;correptum animaduertit. Capfulæ enim afpedus in anima*^ *nbsp;uadens,ipfam percellit exufcitat,ac perinde afficit, quafi lt;1*^^nbsp;mortuus iacet,preces fimul fundat,præfens^ adeffe cernatur-

Sed Aftcrius Amaze« in Ecpbrafi in Euphemia martyf^^.» in feptima Sy nodo fæpius allegatur, Refcrt Chrifticolas dus

-ocr page 439-

DE CVLTV RELIQVIARVM. Fob XXVIL

uirgo quicfcit capfulam Jn qua facrum corpus continctur, foh'^ tos in afpcdum proponcrc,ipfamlt;^ mariyrem laudare gt; ac feftum ciusnbsp;®nnuum frcqucntipopuliconucntu folenniter celebrate^ Quodc^fa#nbsp;«rdotes populo myfteria indicaucrint,amp; martyris memoriam prædi#nbsp;wtionc fua amplifiée extulcrint, laudauerintqp, amp; confluentem popu«»nbsp;^oni^quo pado uirgo certamen fui roboris aggrefla fit docu winu

Hac dc re fentiunt.Sd fcrifciónt patres Eccicfiæ Latine. Hieronymus toto libro contra Vigilantiîj. Vbi inter alia meminit eius, quod Ro^nbsp;•nanus pontifex offerat domino fua facrificia fuper corporibus iandoisnbsp;»um Apoftolorum Petri amp; Pauli,Sf tumulos eoru arbitretur, altarianbsp;Chrifii.Teftatur quoque ibidem quanta figna apud cineres fandolt;*nbsp;quotidie fiant,S^egt.


tyrutn in eadem ciaitate csccum illuminatum fuifle iam nouerâ;Sô alist nonnulla qualia tarn multa etiam ifiis temporibus fiunt ,ut nec omnianbsp;»ognofcere,neC eaquæ cognofdmusenumerarepoiTumus.Siclibronbsp;figcfimofecudo de ciuitate dei,prolixo capitulo^ordine odauo pro donbsp;gmatis iftius affertione, non minus uiginti miracula figna admiran#nbsp;•la enumerat, quæ apud corpora fandorum marty ru exhibitanbsp;nbsp;often

^àChriftifidelibus fuerant,amp; quorum partem magnam prgfens ipfe,ut ac fc teftatur,uiderit.Meminit inter hæc,quomodo eiufdcm loci Epifssnbsp;COpusLucillus, memoriam fandi Stephani populo précédente atque sokntn^ui pivc^nbsp;fiquente portauerit in manu,8d fiftula cuius moleftia iamdiu laboraue^; fionibus fandorumnbsp;»it,nec tarnen per medicos poterat curari, illius pic farcinæ portationcjnbsp;t*bi fandas attigit Reliquias fitliberatus. Reftituta fibi repente ualetUi*nbsp;^‘nc.Teftatur prætereaChriftianos fuo tempore non uulgari, fed prg#nbsp;^’pua deuotione fafidorum Marty rum Ecclefiasuifitareconfuefle.

libro fexto Confeftionum. Et libro de Ecclefiafticis dogmatib. ad«


Et fl

-ocr page 440-

DB I M A G I N I ß V S.

Bt fi quis contra hanc fentcotiä uenerit,non hunc Chrißist^^» noniianinn amp; Vigflantianum cflc ccnfet.

QJ^ID QBTE-îJS^E. REFQRM^‘ tionis liber aduerjus hac doceat^

LIbcrT^eforma,nonpatici31ociscontemptißime lo^üitwdc

Jan^^orum.E^xigitutprcedicantcima^o fludio arguant gent tangudabußtn guod(luidam credunt L)eum citim exaudirenbsp;uno ali^uo^ uti apud oßaßnSlorüy g^ud altbi^Idcirco (juo dißaßt^^^^nbsp;oßinßo ^2^ imminutio gratia Dei^^meriti^ C Jyrßi^, FoL 64'ß f- •nbsp;'Peregrinationes item CT uota^quee ad ca locaßunt y cenßt eßcß^nbsp;ßitioßa.FoUo t folio 64^ i »

Superßitioßm guolt;^ nßim hucuj^fußcy^uod homines pro ricofßruatione Tieli^uidrum donoaîicjuidcotribueruntX^^tnà^^nbsp;JF^gilantioipuo^doluitmartyruF^eliquias precioßoperiri ueläfi^^'

At Hieronymus, Si hoc ( inquit) fupcrßitiofuffi eflet,iam 0^^ fcopi,non folum facrikgi,fcd Qc fatui ciTent iudicandi,quinbsp;lutos in ferico,amp; uafe aureo portaueruncftulti quoque omniumnbsp;fiarû popuIi,quioccurrunt(anftisreIiqurjs,Ôô tantalgtitia, quaßp^nbsp;fentem uiuentemq^ prophetam cerrierent, fufeeperunt»

DE IMAGINIBVS.

od ab Apoftoloru tempore in uniuerfa lt; fia fucrit imaginü ufus tarn manifeftS eft, utnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

poffit. Qui uero de eo no hier it fufRcicter infof IS potcrit legere Adiones feptimi uniuerfalisnbsp;tinNicæa Bitiniæ,cotra Iconoclaßas feu Iconom^Sp^)nbsp;celebrati Jn qbus reperiet innuméra teft imonia ex patribus, qi^* ’nbsp;re ApoftoIoRi ufc^ in Occidental! 8c Orientali Eccleßa floructunbnbsp;fucceHiue claruerunt, fidcliter allegata, amp; in qfde Adis cumw^^^ pjjjjinbsp;abude propofita.Quales inter alios funt Athanafius ille,Eufebius rnbsp;phili,Bafilius Magnus, Gregorius Nizænus, Gregoriusnbsp;Ifiodorus Pelufiota, Cyrillus,Nilus, Afferius Amafææ,nbsp;My roru,Anaftafius,Sophroni9,Euagrius,Theodor9 Ledor^nbsp;nus patriarcha Coftantinopoly tanus. Et ex Latinis, Hierony.^’^nbsp;Gregorius-Exponiturtß 8: déclarât in code Cocilio uenufte^?nbsp;guem.Principio quaré ecclefia Chrifti a fui initio femp permiuf’^^^^j^nbsp;gines tdeinde quomodo imagines pie colendac fint,Sd quis

-ocr page 441-

DE I M A G I N I B V S, Fol. XXVIlt;

Tcftatur primum a M.anîchæis,Martianitis amp;alrjs hærctj’clSjqui fa tcri nokbant duplicê in Chrifto naturam, imagines primum uilipêfasnbsp;reieélas uidelicet ne uniuerfali ufu imaginum in Ecdefia conuincc#nbsp;tcntur,eitis quod Chriftus dominus ucrus amp; fenfibilis homo,nobis (ê^:nbsp;cundum carnem 8c membra fimilis per omia fuerk.Demonftrat quo^»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imdginiî non

queidê Concilium perpulchre ufum imaginum nullatenus pugnarc, manda cummandatoilioDei :Non facies tibiimaginem aut flmilitudincm,nbsp;quam adores aut feruias amp;rcæt.nec eflc iftud huic cotrarium.Imo fiiiflcnbsp;8^ in uctcri Teftamento a principio multas imagines 8c fimilitudines,nbsp;115 modo extra, uerûetiâ intra tabcrnaculum ôc templû. Quarû ufus jXgXnbsp;pius fuerit ludgis talis,amp; ad eundem modum,quo nos,nimirum admOnbsp;nitionis caufa, imagines feruare debemus»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ ~

Demonftrat quoque rem eflè loftgè aliaffi îdoîa Ëtbnicorutii \

^Iiamnoftras imagincstcurn idola fuerint dæmonibusconHituta,quiigt; ciffirentiaintà-^i biis Êtbnici, 8ô aliquoties etiam ludæi Idololatræ, diuinos honores 8Cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gentium

cultus exhibuerunt. Noftræ uero imagines fint amp; effe debeât figna tan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ä

»um memoralia,quibus prccipue domini noftri lefu Chrifti incarna e^e îgt;»4in« »lois, falataris uitae,paffionis,mortis,refurredionis, afcenfionis quoc^, inEaießa.

alioiçt diuinorum ôperum eius reminifcamûr .Sic ut imago nunquâ ^3tislaudat£ûirginis Marie matris Detfittanquam hgnum quoddâ,nbsp;quo corde expendamus, quomodo benediéla ilia mater(cum fuerit hunbsp;»^anæ noftræ naturæ ) inuifibilem ilium 6c omnipotentem Deum, fu«nbsp;captum angelorû amp; hominum, in fuo corpore cocepcrit, amp; de fuanbsp;«arne,carnem (ubminiftrauerit,gcnuerit^.Quapropter earn tanquamnbsp;»leram Dei matrê laudamus, magnificamus * fupra omnes uifibilesnbsp;inuifibiles creaturas cxtollimus.Quodc^ modo fimili imaginés pronbsp;Phetarum,apoftolorum,martyrum amp; aliorû Dco diledorum fando#nbsp;»Um fint quædam fîgna, per qu^ diuinæ conuerfationis,uit^, paftionis^nbsp;tranfitus eorum,tanquam in fpeculo quodâ admoneamur. Quo ftcnbsp;^nimi dilcâionem 8^ aft'edum,quem crga eos gerimus,afpeâu imagwnbsp;?üm ipforum cxüfcitemus.

, Ateßidcircohottorille,queinlagihibusinlfléndimùâ,hôniniàgifti Md infetonfideratis y fecundû fuam materiam, aut etiam artificq for# s.iniexbibetur,innbsp;“J^nijfed prototypo ipfi,cuius mémorise imago ftatuitur,impendatur.

Ac proinde nosChriftianos (quâdo cOrâ imagine fandæ crucis Chria

* genua cutiiamus)n5 lignû ipfum,fed eûm,qui in ïigno propter plt;flâ mortüus eft,adorare.Similiter qn imagini matris Dci aut alioi^

JÇtorû exhibemus honorê,n5 alligari animû noftru,aüt herere in exter# ’ quot;§ura imaginis ,fed refpiçere in uiuos illos i(ft5s,qui apud Deu funt,nbsp;ncque

-ocr page 442-

DE ÏNVOCATÏONE SANCTORVM.

neque tarnen ipfos etiam ficut dcos adorare, aut cis diuinos eultus itfif pendere:fed potius nos uirgini Mariae tanquam matri Dci,amp; alijs amp;nnbsp;élistanquam fidelibus Dei miniftris(in quibus Deus gratia fuâ abuiwnbsp;de operatus eft oftendit, qui^ nunc apud Dcum, cui praefentesad*nbsp;Cunt Jideliter pro nobis orant)tantuni decentem illum honorem, quoönbsp;Chriftianum Qc fraternum requirunt officium exhibcre Quemadmo#nbsp;dum etiam nos mortales illos homines, qui prae cæteriSjintcUigêtianbsp;iori,aut prseclaris uirtutibus ornati funt,non immerito, hohoribusd»nbsp;bitis profcqùimurt Dant quoc^ patres in eodem Concilio fimilitudin^nbsp;cius talem,quod (icót acceptis a Caefare liter is, ofculamur non cera autnbsp;figuram ßgilli aut forte plumbum,fed tali ofculo,abfenti Caeamp;ri bon^nbsp;rem deferimuslta noßram Chrißianorum mentem,quando coramnbsp;gno fandae crucis geniculamur,aut ofculum figimUsgt;non efle,nbsp;illud adoremus:Siquidem lignum illud cum Uetußate marceffit?nbsp;nbsp;nbsp;?

roditur,nihili pendimus/ed quia fignum illud,quafi ßgillum paffionis Chrißi afpicimus,eius admonitione falutamus, ÔC adorai»^^nbsp;ipfum,qui propter nos in eo cruciiixus eß. QuodqUe propterea,id » *nbsp;h propt« Chrißum amp;du» pafeem .fignum ßlud crucis »nbsp;ci$ pdfjim crttcit in domibus,in foro ,in uqs publias,»: alibi paffim, crigat,ßatoatu*^nbsp;»w4So iefcribtilt;(» fntexatur etiam ueßimentis,quo eius frequenti alpedu, bminbsp;omnibusc^ in rebus dornini noßri lefu Ghrißi, 8c falutiferae palfio”^nbsp;cius fumus memores.

Exemplo ffmili,ut ift eodem dicitur Concilio, quando librum geliorum(quo more Sd: ludæi coram libro legis fe inclinantnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pj

nunt)ofculamur,non membranas. non pelles, nelt;^ literas atran^^^^*^^ das,ucrum falutifera amp; fanda illa uerba,quae ibi inicriptanbsp;cordis ofculo amplcAimur.

Ad eundem tftodum, quado ofla aut imagines fandloruî” mur,non figuras externas,fed dona ueneramur, quae in fanaisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jJ

rabiUter operatus eß: Laudamus pietatcm uitae corum, nof^ ^tut imitationem accendimus,Sc petimus, ut eorum intcrceflioncnbsp;nos Deusadiuuare,non autem imagines ipfas, aut fandosnbsp;OS adoramus. Propterca crucê Chrißi,non ita affiimur,necpnbsp;tßorum imagines:Dq noßri eßis,Non cnim funt Di) noßri, ß“nbsp;modo hmiliiudines amp; imagines Chrißi ÔC fandorum eius,ad conbsp;morationem,honorem decôrê Ecclcfiarû uenerandæ.Nanjnbsp;tyrem coIit,DeSipfum colit: qui matrem ipfius honoraGipfjb^Jnbsp;nbsp;nbsp;.gj

affignat:qui Apoßolu honore profequitur, ipfum qui Äpoß® honorât,Rurfus uero in codé Cöcilio dicitur, ex beati Anatau}

-ocr page 443-

DB I M A G I N I B V S. Bot. XXIX

Qui in alicuius typumjmaginem aut cfflgiem ignominiofus

cuius cft typus, iniuriam fadam arbitramur. Sicut beatus Chryfoi?

nomus in rc fimili dicit: Quifquis iniuriam imagini Cæiaris irrogaue^ tur irrogatur i^fi ^tieumiamCæfaremipfuminiuriaafièdfTe»

»

i

Ad hæc;, præter ilia quæ comanorauimus,doclt;t amp; cônftituit Con* tilium ipfum^non efle conft ituendas in Ecckfia imagines,quam lieraisnbsp;piaruni hißoriarum,ac deinde imagines nûllo faftu fecular i, nullac^nbsp;Iruitate effe depingendas,quo fie diuinam Chrifti faluatoris noßri, relinbsp;Slofiimq^ piam fandorum uitam,martyrû paiTionem amp; tranfitum»nbsp;caufa formantur apte repraefentenu

Citatur in ijfdem Adionibus inter innumerabiles teßes, Bafilius I(m ^ens in hsec uerba: Quemadmodu a Deo Chriftianam amp; inculpabwnbsp;km noftram fidcm,ueluti hgreditario iure accepimus, fie cofiteor 8^ innbsp;eo maneo.Credo autem in unum Deum patrem cinipotenteni,Oeutnnbsp;patrem,Deum fiIium,Deum fpiritura fanftum, Vnuin Dc5 hæc trianbsp;•doro 8^ glorificff. Confiteor etiam filrj incarnatam 5.K0WMi’«,:deinde fan*nbsp;^am Mariam, quæ fecundum carné ilium peperit, hanè deparam uonbsp;cans.Sufpicio etiâ fanélos Apoftolos,prophetas 3^ martyres, qui pronbsp;*^capud Deû fupplicant,quo per illorum mediationem, propicius fitnbsp;^eus nofter bcnigniiTimus, amp; rcmiifionem peccatorû mihi gratis lar*nbsp;§iatur. Quâ ob caufam,amp; hiftorias imaginum illorum honoro,amp; pa*nbsp;6ni adoro : hoc enim nobis a fanftis Apoftolis traditum, non eft pro*nbsp;^»ibendùm, fed in omibas Ecclefîjs noftris eorû hiftorias crigimus.

Inter alios plurimos,indudtur illic Zc fandus Nilus, ut qui pro* *^ofuli OIympidioRt(qui abeato uiro iciid'tatus fuerat quomodo tem*nbsp;plu, quod inflituerat ædificare, imaginibus orAare deberet ) refcripfe*nbsp;^tltanimirum,fandæ crudsimaginemlocandam ad Orientem (intelnbsp;^gein al(ari,quod Orienté uerrusftatuebatur)propterea, quod pafliio*nbsp;’’«domini noftri lefu Chrifti, per unicum Zc falutiferum crucis lignumnbsp;genus humanum liberatum fit. Et idcirco per hanc defperabun*nbsp;undique ÿes falutis annuncietur. V erum hinc inde parietes replen*nbsp;p’sdodiflîmi pidoris opera nouiS^ueteristeftamenti hiftorijs, quonbsp;Slicet hi qui literas non norunt,neque facram feripturam legere quæ*nbsp;'**^^contemplatione piduræ in memoriam reducant, quinam fortiter,nbsp;lUi Deo, per uirilia fada feruierunt,atque in certamen excitentur,nbsp;B ûrioforuni àc landatorum facinorum,pcr quac ccelum c5 terra com*nbsp;’^‘»taruM,

G Intro*


-ocr page 444-

DB I M A G I N I B V S.

Introducunt in qfdem illis Adionibus elegantes tres epiftolæ: Quagt; rû prior eft Gregory fecundi.Rcliquæ uero duæGermani patriarch«nbsp;Conftantinopolitani prolixiores quam ut queant huic loco totæ inft#nbsp;ri. Qiianquam o fi in uernaculam noftram linguam propter fimplic«nbsp;quofcß phbgos transferrerentur, Gregorius fecundus dicit Ecclefiæ ranbsp;pita amp; columnas permififte imagines,quo forma domini Chrifti fecunnbsp;dum humanitatem omnium oculis proponcretur, per quam humilité*nbsp;tis Dei altitudinem nofeeremus, 8C difpofitionem illius incarnationfs,nbsp;faniftæ conuerfationis Jantftæ mortis,refurredionis quoque Sc afeenfwnbsp;onis in ccelum in memoria reduceremus : Si enim(inquit ) res iftf non^nbsp;dum contigerunt, non per piefturam fignificentur ? Si autem cundaamp;^nbsp;lt;fta funt,magnumlt;^ hoc pietatis myfterium eft : utinam fieri poflit ,utnbsp;amp; coclum,nbsp;nbsp;nbsp;terra,8C aqua, amp;: quiequid in eis eft, fiue per uoces,ßucp

luinmdriti colores,fiue per p{duras,omibus ea poftet narrare. Germanus urro iu acce.idütur dut thie fccunda cpiftola talem de rebus iftis præbet informationem. VrfUninbsp;ra dpud imdgiucs (jnquit)non offendat quenquam, quod ante fandorum imagines lun’inbsp;trunentur,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuaue olentia thtmiamata accenduntur. Simbolicos enim

fieri, non lignis aut lapidibus ipfis, fed in honore illorum opinandum eft,quorü cum Chrifto requies,quorum honor ad ipfum rccurrit: hocnbsp;ipfum teftante fapiente Bafilio ,quod erga coferuos bonos honor ,crgänbsp;ipfum dominum communebeneuolentiæ fignum exhiber.Senh^dianbsp;enim Iumina,fymbolum funt, immateriales illius 8^ a Deo daii lun”*nbsp;nis.Aromatü autem incenfio fynceramnbsp;nbsp;nbsp;totu fandi fpiritus afflatüi’’

ÔC repletionem fignificat.

teftatur cadem EpiftoIa,Dcum fæpemid^“^ dtfignallemiracula hominibus, qui admonitioneimaginum ardrofi^*^nbsp;Lib 7 cdöt 4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faneftos eius affedu commoti fuerunt. Inter plurima qu«

‘ jJh'crecenfet,aitrepcririapudEufebiumPamphiIi,fcnptuminE«^^^ fiaftica eius hiftoria, extitifle Panneadæ (quam amp; Cæfaream Phi^nbsp;Mlrdculunt îmigi. ^'PP^Euangelium uecai) prp foribus domus mulieris illius, farguio'«nbsp;ni! Miin œp:, profluuio laborantis, quæ tadu fimbriæ feruatoris fuerat a produuionbsp;m Philippi,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liberata, imaginem ex ære fufam, quædomini noftri eiïiaietu

fentarct .Exaduerfo autem ftatuam ciufdem mulierisgmibus pro^ uolutæ palmafquc fuppliciter adipfam Chrifti faluatoris imaginentnbsp;tendcntis,ad pedes uero imaginisChriftbhcrbam quandam perrg«^nbsp;amp; ignora fpecie fuccreuifte,qua omnium morbórum genera fuennt eunbsp;rata.Quod QC ipfe Eufebius oculis fe uidifle affirraatEundem iUü Eunbsp;fi^bium allegat îcribentemfe imagines ipfius domini noftri lefu Chrvnbsp;fil, Apoftolorum item Petri8C Pauli,ex coloribus depidas.uidifte, adnbsp;' liiuam eorum Ipeciem. Ac tandena ita concludit Germanus ille Epifto#nbsp;Ijrri

-ocr page 445-

DEIMAGINIBVS, Fot XXX;

fuam.H^c autem non dicimus,quod arbitremur nobis circa xrea^ ^utnftatuaram operofitatem laborandum, fed tantûniodo ut admoneanbsp;nius uetercm confuetudinem noft effc refjcicndam ? T eßantur qcioqucnbsp;Adioncs feptimi illius Conciltj Patres, qui fexto uniuerfali Concilionbsp;inCpnftantinopoli habitointerFuerunt,concordi fcntentia declaraflcnbsp;amp; debniuifle, Chriftianum pium effè ufum, ut in Ecdcfia ferueturnbsp;’ntago agni Dei,quem lohanncs Baptiila digito demoftrauit: quo pernbsp;^snirecordemurChriftuni Deum noftrumfecundühutnaoitatemfu*nbsp;uerum ilium agnum^æ eile qui tolleret peccata mundi. Quodqucnbsp;pnfthac in imaginibus pro ueteri agno ludæorum érigi, poifitnbsp;nbsp;nbsp;de*

beat noui agni talis figura,ac nos eiufmodi imaginibus, ad recordatio* falutaris illius mortis» quam in carne fua Chriilus pertoli t,maau*nbsp;ducendos»

. . ‘i . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Verba Canonis fexti iîlius generalis Concilrj» ficuti in feptimo teci^ Uniur funt ifta:ln quibufdä uenerandarum imaginum piduris, agnus t^eßnitio fexH coftnbsp;^’§it® præcu’^foï’is indicatus,qui in typum gratiæeft aftumptus, üerû alii generalis-aium nobis per legem præfignificatum agnumlefumChriftumindi*nbsp;tat»Veteres igitur typos amp; umbras ueluti ucritatis fymbola, amp; præfi*nbsp;^urationes Ecclefiæ traditas»amplexantes»gratiam Sc ueritatem ue*nbsp;*»eraniur,amp;cæt»

Tandem in feptima ilia Oecumenica fy nodo in banê fententiam COtt duditur.quod oporteat nos Ecclefiafticas Iraditiones, Gue fcripto,fiuc StptîmîConaliji^*nbsp;confoetudine in Êccïefiaretentas(quarumdenumerö fit imaginum effinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

guraiio,quibus iil hoc utimuf,utrecOrdemur,St affedu amplcdamur *cs fignificatas) unanimiter 3c inuiolabiliter obferuare, quodque eiui*nbsp;*Aodi imaginibus honor debeat exhiberimon quidem ine,qui Deo de*nbsp;betur,quê latriam appellamus » folique fuoCreatori a creaturis omni*nbsp;btis debet exhiberi : fed tantu is qui fit in recordationem. Quemadmo*nbsp;dum 8C typo uencrandæ at uiuificantis crucis,8i fandis Euangelqs, Scnbsp;Xdiquis facris oblationibus » fuftitus facimus, Sc luminaria reuerenter

I ^ccendimus,prout ueteribus pie hoc in confuetudinem addudu fuiftè» !nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conciliu teftatur.Sic ein fandorum noftrorum Patrtun obtinere

J'fciplinam,8i traditionem Catholicæ EcckGae, qu^ a finibus uique ad , «nes Euangelium fufeepit ? Dânat quöque eos omnes, qui aufi fuer intnbsp;^liüd fentire, aut docere,aut more impioru hæreticOrum Ecclefiafticasnbsp;'faditiones contaminare »autnouatn quandam uantloquentiam indu*nbsp;aut quicqua de confecratis in Ecclefia ad cultu aut recordationemnbsp;y'i» qualia funt crux SC imagines,amp;: uerg fandoru Reliquig, abijeere;nbsp;??ni^ 5^ illos facratis D^o rebus tanqua uilibus Sc prophanis utun*

-ocr page 446-

DE lElVNIO CHRISTIANO.

tur.Cum ampliori iftorum cxplicatione,uti in Dccrcto ipfo amp; fubic« ptionibus Epifcoporum eft uidere. At(^ banc uniuerfalis Concilq defi^nbsp;nitionem rcceperunt comprobaucrunt«^, omncs illius temporis psttrtfnbsp;archap amp; Catholici Epifcopi,tam Orientais quam Ocddentalis Ecclenbsp;fiæjUti in EpiftoIis Sy nodicis, quae in eifdem Adis reperiuntur apttilt;nbsp;fatiseftuiderc.

Qui de his plura cognofcereuöluerit,uideatlohannê Damafc«’’’ lib.4dc fide orthodoxa,cap.i7. amp; bcatu Gregoriu in Regcft.libnbsp;ftoh ƒ ad Secundu EpifcopG, amp; lib.p. Epift. 5. ad Sercnunbsp;EpifcopûjSc lib.9. Epift.9.ad cundem : ubi brcuiter fcribit in banc ftf*nbsp;tentiam,q) oporteat populum facrg fcripturae teftimontjs diligêt^*'nbsp;ccri,quod nihil manu fadum quauisrationeadorareliceat • Cumnbsp;ptum fit : Dnm Dcum tuu adorabis. Imagines uero retineri in Ecc«^nbsp;fia ad ædificationê imperitorum,nbsp;nbsp;nbsp;ut nefcientes literas^ipiam

pidam attendentes,eam memoriae reconderent, At^ ubi ad talé ufum adhiberenc,ûoluit omibus modis cas amp; fieri amp; haberi in EcclefijS)


liber ißii tradat contrariumt


Liber iîîe unît eße Idololatfiam ß imdginibus honorem penddtynbsp;nbsp;nbsp;Deunt ^auittr illud ^ere ueeuße. Q^od^fdldtn

repeccetur contraßcundümilludmandatunty (piodomimispracipi^'^^ ßcids tibißmilitudincs,non cola casteos^ omnes tncidere in tarn enoi'^^nbsp;crimeuptlui corant imaginibus luminaria acccndunty cantant, thui'^nbsp;lcnt:,genicuUntur,aut ornant eas.FoUo

DE IE I VN IO CHRISTIANO*

- ¦ f

Nter ifta duo,têperanter fcilicét uti ciboæpotuA^^ Ecclefia iéiuniû appellat, facit fcriptura no pâfuu lt;1“*nbsp;crime: c5 loquit pluribus in locis de ieiunijs a pfU”®*nbsp;ribüscerto têporead obferuandû cômuni populo imnbsp;^'pôfitis,non tantû neceflitate aliqua ingruente,ueru«uanbsp;j quæ inftitutis amp; certis temporibus obferuantur«

Auguftinos libro 2. quæftionum Euangel.capite x 8. tradit cffe ieiuniam:quoddam in tribuïatione, alterum uero in gaudio • °®nbsp;utroque reipondifte dominum, cura interrogaretur, cur difcipuH^luanbsp;non ieiunarentjLucæ quinto»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; , ,

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exjgrt

-ocr page 447-

DE lEIVNIO CHRISTIANO, XXXI

Exigit etj’am fcriptura ut ad euiïi modum idunium feruetur, quo ÛiodoprimoresEccIefiæad obferuandumimpofuerSt. EtChriftusnbsp;(Cum dicit,Cum ieiunatis ) baud dubium loquitur de iciunio ad Ger«nbsp;ta tempora inftituto.ÄIioqui in communi docuiffèc ut Temper tem*nbsp;pcranter uiuerent homines, abftinerent^ a fuperfluo cibo potu:nbsp;quemadmodum Lucæ 21 .facit.Hic autem dicit: Cum ieiunatis 8óc.nbsp;In quoetiam docetChriftus,ieiunium effe opus bonum, quod deus 'nbsp;dementer afpiciatÔ^ remuncret.Itaenim ait Matth.ó. Tu autem eunbsp;tdunas unge caput tuum,8^ faciem tuâ laua, nc uidearis hominibusnbsp;gt;eiunans,fed patri tuo,qui eft in abfconfo:Si pater tuus qui in abfeSnbsp;IÔ uidet,reddet tibi.

Licet autem ieiunium orationis ctufa in primls indici debeat, ter boe tarnen caftigatiö quædam eftSC mortificatio carnisj qüâ Denbsp;ns tan^ bonum quoddam opus a nobis exigit.Neque recens pro le*nbsp;ge impofitum eft ut diebus ieiuniorum abftineatur a carnibusTbe^nbsp;lefphorus enim pius SC fandus Pontifex,qui iftud inftituit,longe annbsp;te mille annosuixit, non contemnendus Romæ Epifeopus, fed quinbsp;Lnguinemfuum pro domino GhriftoelFuderic. In Concilie Lao*nbsp;dicæno prgcipitur,ut ieiuniorum tempore aridiori eibo,qui iciunionbsp;ConueniatjUefcamur.ca. JO. Quanq præterea etiam praeceptu fit, utnbsp;in diebus ieiuniorum,ab illorum pifeium efa,quibus caro inflamarinbsp;po(ret,nonminus^aGarnibusabftinerctur. SiGut teftatur beatusnbsp;Gregorius ad Auguftinum AnglorurnEpifcopum. Concilium Tonbsp;Ictamim odauum.cap.9.dicit,Eium carnium (^adragefimali tern*nbsp;pore acerrime prohibitum,nec licere cuiq banc legem tranfgredi: ninbsp;fi a facerdote,hoceft,ordinariofuoPaftore, propter extremamfe*nbsp;nedtutem.autcuidcntem aliquem languorcm, fiueneceffitatem aliinbsp;ineuitabilem,fibi carnibus uefei permittatur.

Auguftinus epiftola 8ó.ad Caful.dé îeiütiqs prifcófum,dat taîcrtî î'cgulam, q? unüfquifcç debcat hOc modo Si tempore idunare, quonbsp;Ecclefris ad ouas forte deuerteritaeiunatur. Si tarnen ouod bortu


-ocr page 448-

DE lEIVNIO CHRISTIANO.

Hæc en im uolunt «flc ludaica, amp; pertinere ad iugû iêruituti's Cu non fk iufto lex poG'ta,amp;c.ipfumque Acriûm ita dixiHe, fi omnîno uolo ienbsp;iunare,qualemcunqj eligatn diem a me ipfo, amp; ieiunabo propter liber*nbsp;taten)« Vnde apud Aérium amp; fuos difcipulos»ut idem reftrt Epipha*nbsp;niuSjftudium eft, ut potius in die dominica ieiunent. Quarta ueronbsp;• c 11 iabbato(quæ eft fexta, quibus diebus Chriftiani in humilitatenbsp;iûftaot)uefcanturprofualibidine.IndiebusautemPafchatis,quandonbsp;(hepr^cedit. apud nos fiunt humi dormitiones, caftitates, affliâiones.aridoru cfus,nbsp;üfcipïinA prcces,uigiliæ,acieiunia,amp;omesanimarû falutes,periandasafflilt;ïl^®nbsp;fummomane obfonantur, carnet^ ac uino ucnas fuas expI^JJnbsp;tes cachinnantur,ridentes ac fubfannantes eos, qui fandum hunenbsp;hebdomadæ Pafchatis perficiuntJib.j.Tom.i. hscrcf.7^*

tionis liber aducrfushacdoceat,

Liber Feformat, dicit ieinnium non ej^e opuipèrJe bonum dut cultuntI)ei.Folio67ficieprima^nbsp;dtem y lt;juod ieiunium nemini poßit tnandafo imponi ? quot;Patres iteUinbsp;rcs nullumprcecepîjjè ieiuniüßd tatum coßiejje admonere , acpropt^'..nbsp;clementißimumprincipem noßrutUyUtspii noui tßamentiJJiritusj^^^nbsp;ter ce debeat ejjè minier , nejcire cui^uam preeceptum de ieiunionbsp;ponendumyaut cuiußpiam conßeientiam eo obßringendam.Folionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

folio xz^.ßeieprima, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-!

Itemydeleólutn ciborum tanquam rem inufilem nihili ducit.

ßciepri,z^fUo 126 Fadecatjaclementßimumprineipctn neßiregnicßtamprcecipicndumeßcdedeleauciborum^nbsp;Fiicit rem ejjèfuperßitiofam uerce^ puritati uiolationem ynbsp;nare y caßioare corpus ad ßtisßciendum pro peccatisy autpfo^nbsp;alitpuid à Jjeo.Folio 6^.ficie i ?

Cum tarnen antea dixerity ieiunium orationi peculiariter reypropterremißionempeccatorUygratiamyauxiliumyZ^dondV^^nbsp;petranda,Folio(i(i,ßcie2.

F^lt item liberconfuetudinemillamy(puaprecesueßertinap^^^l^ drageßmam ante meridiem dicuntur eße blaßhemiam puandatnnbsp;ßonem diuince maießatis^Folio 6^ßcicprima.

At immodicst eft hyperbole ißa gt; äiam fi concedamus abu^^ quemeffe«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~

I

-ocr page 449-

de cäthol: ^admin. sacram. xxxn

Iciunium 'PauU a^oßoliproponit in cyAntplutn lihcri iciuuij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Quafi Apoftolus liberum ieiuniumfibi feruâdum elegiffet,trilt;^ö Ülo cum poft deieétionem in terram,inDamafco iacens, nei^ bibc«nbsp;ï^ct net^ comederet.pol.óó.facie 2.amp;i folio fecjuenti,facie fecunda.nbsp;Cum tarnen fcriptura inediam iftam non pro tali ieiunio deferibat,nbsp;8^ uticj5 acciderit potius ex debilitated timoré,fuerat confter«*nbsp;natuSjgtalipropofito.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•gt;

DE CATHOLICA ADMIN t

ftratione Sacramentorum.

“^^^;Apoft.Corinth.acritercorjs un^

: Erbum Dei exigit ut irt facramentorutn adminiftra# tione,e^dem rcgulam,modum^ dformam ferue sacrdmenu debentnbsp;ifortniternbsp;ripit dilTentionis d fciftnatu quæ tum inter eos uer» «dwnj^Mn.

tebantur, propterea quod unus ab hoc, alius ab aïïó

I

fuerat bapcizatus,d his uerbis cos alloquiturtObfe« ero uos fratrcs,per nomen domini noftri lefu Chrifti,ut idipfum dinbsp;eatis omneSjd non fint in uobis fcifmata:Sitis autem perfedi in eo*nbsp;^em fenfuydineademfententia. Confimili modo facit ineademnbsp;piftola cap. 11. Quibus ex lociSj.Sy nodus Toletana quarta,decernitnbsp;^t nihil diuerfum aut diftbnum in Ecclcfiafticis facramêtis agamùsr,nbsp;*^cquæîibet noftradiuerficas, apud ignotosfeu carnales, feifmatisnbsp;erroremuideaturoftendere,d multisextet feandalum uarietas ec«nbsp;elefiarum.

Quo oero ffialo tanto oàurfatuf, antiquisCanonibus faricitum eft,ut in Occidentalibus Ecclefijs, quæ utiiç a fanrto Petro eius^nbsp;fucceffcribus inftitutæfunt,norma ilia in adminiftrationefacrarnenbsp;tOrum obferuaretur,quæ in Romana amp; apoftolica Écclefîa femper Eccte/i4Occidentalnbsp;füit.d ad nos ufen delata eft. A qua cæteræ ecclefiæ initium fuû ac^nbsp;^eperunt: quodt^cotrahanc nulla nouitastemerarieintroducatur, tionefeeiitinbsp;aliunde autoritatem fuatn aut exemplutti petat.Vide c.quis he«nbsp;fciat,ii.dift.lnquo Papa Innocentius,quixitfeculo S.pris Aug. te«nbsp;ftatur,Decentiû epifeopû fæpe ad urbê Româ uenifle,ac fecuin ec«nbsp;^lefia uerfatû fuiffe,ibi^ inqfiuifle,didicifle d intellexiflc^quê mo«nbsp;uel in cofecrandis myfteri}s,uel in cæteris agêdis arcanis,teneat

^’^elefia Romana.Prsecipit^ côfequen? in codé c.Dccêtio ifti,ut po Mum fuum doceat mores eiufcemodiîd fi qui reperiâtur huic apo«nbsp;*^olicæ inftitutioni non acquiefeerCjUt taks adhortetur,commohefanbsp;'’^Ç^,ut defiftant, âut fibi cos indicate nÔ différât :^uo fare ualeat,nbsp;Süiaut nouitates introducant, aut alterius çcclefig q Apoftolicæ,innbsp;^^miniftratione facramentoRt côfuétudihê exiftimant elfe fetuâdâ.

-ocr page 450-

DE CATHOt; ADMIN. SACRAM.

Longe ante Innoccntium hune tempore, ab ofhni partium fufpin'oe remotus martyr ille Cyprtänus,epiÄ.8.1ibro 4.fic ait:Sdmus nos finnbsp;gulisnauigantibus necumfcandaloullonauigarent rationemred*nbsp;didiHe,S^hortatose{re,utEcclefiæcatholicæmatricem radiconnbsp;(fignificat uero ecclefiam Romanam)agnofcercnt ac tenerent.

iCypriano quo(^ feniorCaIixtus,ad omnesEpifcopos ti. c.nondecct,fcribit:Nondecet(inquit3acapitc membra difeederqnbsp;fed iuxta feripturg teftimonium,omnia membra caput fequâturnbsp;Et Papa Julius,ille qui fandum Athanafîum reftituitecckfiæAIc*nbsp;xandrinæ,ita ait:NoIiteerrare fratres mei, dodrinis uarrjs Siextw*nbsp;neis nolite abduci:Satis cnim indignum foret,quen^,ucl Pontifia*nbsp;uel ordinum fubfequentium hanc regulam refutarc,quam bestJnbsp;tri federn SC fequi uiderit docere.€.nolite ararCj 11 ? diftin^®”^

Çui confonat Hieronymus aduerfus Luciferianos: Ecckfi^f falusCaiOin fummi facerdotis dignitate confiftit:Cui fi non exorsynbsp;dam amp; omnibus præeminens detur poteftas,tot in Ecclefijsnbsp;tur fcifmtaa,quot facerdotes. Quemadrnodum ctiarfi antiquio’*nbsp;prianuspuIcherrimedocuit,Trad.5.de fimp.PræI.Si epift.ó.Ü^**

Beatus Ambrofius in quartum caput ad Ephcfi,dicit, quonda^^ talem ordinem in ccclefia fuifle conftitutum, ut nullus audef^f,nbsp;ordinatus non cffctjpræfumere officium, quod feiret fibi nonnbsp;mm ucl concciTum. Eodem modo beatus Auguftinus uultmnbsp;riores cpil copi authoritati maiorum fc fubmittant, ut feruetn^”nbsp;cordia.debaptif.cont.Donatift.Iib.2.cap.5. amp;in lib.denbsp;cap. 5o.dicit : Obfecrationiï quo^ faceràotalium facramenia fnbsp;ciamus,quæab apoftolis tradita,in toto mundo, atlt;» in offloinbsp;ïica Ecclefia,uniformiter celebranturxut legem credendinbsp;fupplicandi.

Leo Magnus file,fandus atq^ exccllenter dodus,epift.ßi naftafium Epifcopum Thcflralonicen.ca.ult.fcribit in hancnbsp;qj connexio totius corporis unanimitatê rcquirat,fed præcipuc cxi*nbsp;gat côcordiam facerdotum.Quibus cum dignitas fit communis, n«nbsp;eft tarnen ordo generalis: Quoniam 8^ inter beatiffimos apoftolo«nbsp;in fimilitudine honoris fuit quædam diferetio poteftatis : amp;nbsp;mnium par cHct elcdio,uni tarnen datum eft ut caeteris prxmintr^’nbsp;De qua forma,Epifcoporum quotj orta eft diftindio: 8^ magna d^nbsp;fpofitione prouifum eft,ne omnes iibi omnia ucndicarent,fed effentnbsp;J'tif'ngnhamp;p£onincijsftnguli,lt;juor5inter fratres buberctar prima

-ocr page 451-

DE CATHOL: admin, sagram. XXXIII lentcntia.Et rurfus quidam in maiohbusurbibus conftituti folici*nbsp;tudinem fufcipercnt ampliorem,pcr quos ad unam Petri federn uninbsp;uerfalis Ecclefig cura conflucret,8^ nihil unq a fuo capite difliderêc.nbsp;Qui ergo quibufdam fcit fe cffe præpofitum, non moleftc ferat ali*nbsp;qucmfibicflcpvæIatum:Sed obcdientiamquam exigic,ctiam ipfcnbsp;dependat,amp; c.Et in eandem fcntentiam docet idem illeLeo, epifto.nbsp;fua tertia’Si quarta ad Flauianum.

Celeftinus, qui ftatim fanâum Auguftinum fequutus eft, in De* «fctis ad omnes Galliarum Epifcopos,c. 11 .tcftatur,in omni catholinbsp;caEcclefiaobfecrationum facerdotalium facramenta uniformicernbsp;celcbrari. At(Ç hac uniformitatc,præcipue quæ in uniuerfo mundonbsp;lt;irca baptizandos obferuatur,oppugnat Pciagianos, amp; affirmât conbsp;inunem Icgem apud facramenta orandi,ab apoftolis côftitutam, Scnbsp;inde conformitcr unanimiter^ obferuatamtut Icgetn credcndi (fie*nbsp;Ut amp; Auguftinus habeQlex ftatuat fupplicandi.

Magnus ctiam Bafilius,tali fundamento oppugSat Eunoitiianos? in librode fpiritu fanâo.

Et beatus Johannes Chryfoflomus, uerum intelledum uerborü I^aulit.Corinth, (Alioqui quid faciunt qui pro mortuis bapti*nbsp;^antur)inueftigatexuniuerfali forma Sc ufu cachoIicæEcclefiæinnbsp;facramento baptifmatis.

Item homilia prima de Adam amp; Eua, ad demonftrandum nos ih odginali peccatonafei,citât ufum uniuerfalemin tota Ecclefia ca*nbsp;tholica receptûtquo ubicß docet ,paruulos rcccs natos debere bapti*nbsp;^ariîSi poft aliquanta demonftraturus, qgt; quicquid habemus boni,nbsp;non ex noftris cffe uiribus,fed a DeotCitat folennem orationem, qnbsp;itî Ecclefia Græcorum fæpius,apud Latinos autem in die fanclo panbsp;ïafccues,in officio diuino foIetrecitarhCum enim(inquit)fanÂæfenbsp;^is facerdoteSjper mandata fibi data Jegationefunguntur apud diuinbsp;*'ann clementiam,humani generis agunt caufam,totamc^ fecumEc*nbsp;^lefiam aggrcgantes,at(]^congemiîccntcs, poftulant Scprecantur,nbsp;infidelibus donetur fides,ut ab idololatria 8^ impijs erroribus li*nbsp;^rentur:ut ïudæis ablato cordis uclamine lux ueritatis apparcattutnbsp;hacrctici catholicæ fidei perceptionerefipifeanttut feifmatici fpiritiînbsp;Miuiuæcharitatisaccipiantxutlapfis poenitentiæ remédia confe*nbsp;J^nturtcathecumenis ad regencrationis facramenta perdudis, cgie*nbsp;lis mifericordiæ aula referetur. Hæc non inaniter dicit a Dominonbsp;P®d,nonobfcurcfignificans quanti debeat uniuerfalis Ecclefiæri*nbsp;ôc yfys ju facramentorum adminiftrationc communium^ oratinbsp;H onum

-ocr page 452-

DE CATHOL. ADMIN. SACRAM. 1 ionum lex ælUmari, 8C quantum ad Chriftianæ docSrinæ confirnwnbsp;tioncm,amp;: intcllcdum fcripturæ,adferant momenti.

Eufebius librononoEcclef.hifi:, cap, lo. orationum taliurti cano« nkarurti meminit:Liciriius(inquit)noftros odio profequi parat, q(inbsp;nonitaprofeficut pro ConftantinOjChriftianiin foknnibiisnbsp;præcepto fibi traditis orationibus,excubarenc.

Et imperator luftinianus in nouel.de Ecclef.diuerfis capitulis,có (litut.izj.fmiliter mcminit iftiufcemodi canonicarum orationuninbsp;apud Baptifma altaris Sacramentum : condemnat quofdam Epi*“nbsp;fcopos apud fe delatos,q? fecundum facros Canones uitam non in’*nbsp;ftitucrent,ac ne ipfas quidem facræ oblationis, facri Bapiiiniatwnbsp;preces fcire,dicerentur.Iubet uero ut exin eligendus in EpifcoP^’*^’nbsp;pronunciet facram oblationem (hoc eft,Canonicam precem)nbsp;‘ crificium quæ in fan/la fit §ynaxi,cutn cæteris precibus, qua: innbsp;croproferuntur baptifmate. Quarum iterum poftpleros^Psf^g'nbsp;mentionem facit. Item precum folennium,quas facerdotesnbsp;in publicis fupplicationibuSj^hoç eft in Litanijs.

Queifi iuuat uidere plura de authoritate ÔC dignitate Cathoi*^ traditionis,ac ufu Ecclefiæ,pf æcipue in àdminiftrationenbsp;torunijlegat elegantem ilium Tertulliani librum de eoron.mili’'’nbsp;Cypria.in fermon.de ablutione pedum,ubfdicit,Non minusnbsp;' eire,q) dicflante fpiritu fancfto Apoftoli tradideruntj'n admin’i^^,^nbsp;onepotiffimum facramêtorum,^quod ipfetradiditChriftu®’nbsp;fui commemörationem fieri præcepit. Auguftinus autemjpUf^^^^^nbsp;ni amp; Chriftiani uiri officium cfle,omnem potius fuftinerenbsp;tionem in patientia, quam ut tranfeat in ullam fcifmaticam*’®^^^^nbsp;tem.dcuera Relig.cap.ó.Imo Eufebius lib.ó.EccIef.hiftori3^gt;^^Pjvnbsp;Gmttîa'PotùM fulîunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hæc uerba fcribit: Non inferior erat gloria fuftinere

um,neEccIefiafcindatur,^eftillaneidolis immoletur: utdticos- dum ffieam fententiam,maius hoc puto elfe martyrium.Ibi n^^*?nbsp;nufquifcç profua tantum anima,in hoc uero pro omni Eccldi^nbsp;tyrium fuftinet.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Cum hæc ita fe habeant, nô profeflo licet in Archiepiftop^** Dicecefinouarn régula aut morem alium, in adminifi:rationei^5nbsp;mentofum potiirimum,q catholicaôô apoftolica Ecclefia hucu 4nbsp;feruauit,(finepræcedenteconfultatione,catholica eius^nbsp;©nederigere S^introducere.

uçro totopropemodü lihro üefor.prorfus contenditur /« riwn:(juod infra inßngulisßicratnentis di^ußw indtcabitur^

-ocr page 453-

XXXIIII

DE ADMINISTRATIONE SAC;RAlt;

menti ßaptifmi.

SAthoIicaChrifti Ecclefia tradidit àb apoftolo^ «rumtempore pukherrimam religiofifTimam^nbsp;Sformam amp; ordinem baptizandi, continente innbsp;^ter alia duo præcipua quidam: Exorcifmum,id Cdtechifnaa.nbsp;I eftjConiurationem maligni fpiritas:amp; Cathechinbsp;® fmum, hoc eft inftitutionem 8C informationemnbsp;3| in his quæ ad fidcm pertinent. Multas prætereà

pias cgremonias,Ôi Canonicas fiue reguläres preces inftitutas ad bà ptifhîum.De quibus Chryfoftomus magnifiée fentit: appellat enimnbsp;arcana 8i metuenda uerba:horribiles item canones dogmatum de cgnbsp;transmiflbrum.in tj.cap.adCorinthios. Auguftinus uocat antinbsp;îjuitus traditum amp; firmum Ecclefiæ ritum, in baptifmate paruulo«nbsp;ïiim retentum.ad Sixtum R.oman.presbyterum.


ïamutcæremoniarumiftarutfiquas liber Reform, répudiât alk c^remoniä;iniäp. ’ïuas recitemustHoc in primisTemper obferuatum fuit in Ecclefia, tifmoobferuntts,nbsp;^5 paruulo ante fores Ecclefiæ ailato,facerdos primum rogct paruunbsp;^nomcn,incipiat^ Exorcifmum,8i ter cxuflat in faciem eius dices:nbsp;^’fi fpiritus immunde ab hac creatura Dei, 6^ da locum aduenienti bOrftioaowwiV*nbsp;f'^nfto fpiritui paracIeto.Quod autcm ad inquifitionem nominis acnbsp;^incc,habemus eius teftimonium apud Dionyfium Areopagitatquinbsp;^icit,Sacerdotem non fcifcitari modo nomen,ueruractiam infcribe«nbsp;ïc ipfum qui pettjlTet baptizari. Et quarto Concilio Carthagincn.nbsp;^iiibeatus Auguftinus interfuic,decernitur 8j?. cap. q? uolentes ba^nbsp;Pdzari debeant dare'nomina fua.Neeç id fine ulla rationetquippe q,nbsp;^ebeancquibaptizantur, cum abrenunciatione prions domination«nbsp;*ïi8,Deo dare nomen fuum,amp; catalogo militie eius infcribi.

Exuflatio fimiliter ab apoftoIoRt tpe fuit in Ecclefia ad hunc uflt;^ ^icm:nifi qgt; initio quondam qui baptizabatur,mandantc Epifcopo th^xufidtîo i

^^’’jitainquiens.’Deinde Occidentem uerfus ilium ilatuic,intenden manus^ impingentem ad candem regioncm conuerfas,ac infu«nbsp;\^re ilium ter fathanâ iubet,amp; prætereà abrenunciationem profite*nbsp;Quomodo uero hæc in Ecclefia Græcoi^ fint obleruata,Chryf.nbsp;prædida homilia de Adam 8C Eua,his uerbis defcribit: Illud etianbsp;Sttod circa baptizandos in uniuerfo mundo fanéta Ecclefia^ fiue fintnbsp;^^«^uuli fiue iuuenes,uniformiter agit,non ociofo côtempkmur in*nbsp;H ij tui*

-ocr page 454-

DE ADMNISTR. BAPTISM.

tuitu,quod cuitt ad regenerationis ueniunt facratnentu/h,nôn pfius fontem uitæ ingrcdiuntunquâexorcifmis ac exuflati'onibus clericonbsp;rum,fpihtus ab cis iirmundus abigatur.Ec deinceps uafa eiusCdiabonbsp;lum putat) cripiuntur,in poffèffïoncm translata illius uiâoris, (In#nbsp;tellige Chriftumgt;qui captiuam duxit captiuitatcm,dédit dona hominbsp;nibus. Eifdcmpropeuerbisleguntur hæc in Auguftino, libre denbsp;Ecclcf.dogmat.cap.^iEtfubiungitChryfofttHis crgoEcclefiaft^nbsp;cis reguliSjamp;S diuina fumptis authoritatcdocumcntis, ita adiuuant^nbsp;domino confirmati fumus, ut omnium bonorum cfFeé^uum atquenbsp;operum,8^ omnium ftudiorum,omnium^ uirtutum, quibus ab in»nbsp;tio fidei ad Deum tenditur,Deum profitcamur autorem,amp; non dunbsp;bitemus ab ipfius gratia o mnia hominis mérita prouenire : per quenbsp;item fit,ut aliquid boni amp; uclle inueniamurSd facerc.amp;fc.Eccêquaonbsp;tamuimprobandædoctrinætribuat fandusifte uircatholicæE^'nbsp;clefiæ confuetudini.

Auguftinus eundem ritum dicit efle in Ecclcfi'a LatinoRî praallegatOjSC epiftao^.lib.item4,defymbo.ad cathccu.ubüta^**’;nbsp;Omnia facramenta quæ ada funt amp; aguntur in uobis,pernbsp;iim fèruorum Dei,exorcifmis,ôrationibus,Ganticis fpiritualibuSj*^*nbsp;fuflationibuSjS^c.efcæ funt,quæ uos reficiunt in utero,ut renatos^’^nbsp;baptifmo,hilares uos mater exhibeat Chrifto,Non adiuratur »»ƒnbsp;uflatur natura:fed ille fub quo coftituti funt, q in peccato nafeutuf»nbsp;qui propterea adiurant ur,ut expellatur ab eis hoftilis potentia»^*^?'^nbsp;hominem decepit,ut hominem poflideret. Et alibi libro 2 deg^^^^nbsp;Chrifti 8lt; peccatorum origine,ca.40.ita aitjpfa Ecclefiæ faetäU’^nbsp;ta,quæ tam prifcætraditionîs autoritäre concélébrât, fatisnbsp;paruulos a partu etiam recentiirimos,per gratiam Chrifti,de^^*^nbsp;Il feruitio liberari.Excepto enim q? in peccatorum remifffou^^,’nbsp;fanaci,fed fideli myfterio baptizantur,etiam prius exorciz^tufnbsp;is 8lt; exuflatur poteftas contraria.Celeftinus quolt;ÿ,qui Aüg»*‘nbsp;pora proxime fequutus eft,in epift.ad omnes GalliæEpifc®]^®’nbsp;i2.conteftatur,huncufumtan^apoftolicum per uniuerfan^nbsp;Ecclcfiam uniform iter obferuari.

Secundo exorcizat amp; benedicit Ecclefîa fal grauibus gt;'ExoYcîlntuifalii w's uerbis. Necdebet cuiquideri,exorcizationem aut adiuranbsp;Kcteri^cdefiti. buiufcemodifalis aut aliarû creaturarujcife nouitiûqnoddain^^j^^nbsp;hominum.Fuic enim ufuseius etiam in nafeentis Eccicfiae Pnbsp;di}s,credebatur^ creaturam benedidione purificari,6^nbsp;tutemdeferuiendinobisjperfidem adfalutem.

-ocr page 455-

DE ADMINIST, SACRAM. BAPT, XXXV. ADIVRATIO ET BENEDICTIOnbsp;cre« turarum non eft recensnbsp;inûentio,

Lïbro 9. Hiftonæ Tripart, cap. 54 Jegitur fuilfe Äpamig tempïâ louis ualde infigne 8c robuftum, quod cum Epifeopus Marcelnbsp;lus cum Præfeâo orientis igné itiiedo iufliflènt cucrtere,appalt;»nbsp;ruit illic deterrimus quidam dæmonj qui fîammas ardentes prohibe#nbsp;ret operari. Quod cum Epifeopus audiffet repente ad Ecclefiam çon#nbsp;currit,amp;f aquam in uafeulo appôrtarî præcepit, qua fubter altari loca#nbsp;ra in pauimento ftratus domino fupplicauit^ne amplius ty rannidem denbsp;nioni ttllam permittetetTaéloc^ poftea crucis fignaculo in aqua, tradi#nbsp;dit earn EquitiodiaconofuofideSc zeîomunitc»,prgcipiês,ut ueloci«nbsp;trrcurrcret,fupponeretcÿignem,Si cum fideafpergcrct.Quod cumfenbsp;ciffet diaconus,dæmon non ferens aquæ uirtutê,aufugit. Aqua uef o il#nbsp;la tanquam in olei naturam uerfa fuifletarfit, compræhenfai^ ligna 8Cnbsp;templum illud firmiffimum folo deiecit.Recitatur præterea ibidem,qdnbsp;Si alia Idoloru templa facratilTimus ille pôiifex fit deinolitus. Quode^nbsp;Uiéloribus feripferit martyribus frequenter,Sd referipta uiciffim ab eisnbsp;teceperitjSi nouiffimo etiam ipfe marty rio fit coronatusgt;

Ëufebius in Ëcclefiaftica hifloria îibro ô.capite feptimô,dc Nar# tifTo Hierofolymorum Epifeopo talem narrat hiftoriamtNarciflus finbsp;de(inquit)fidcns ,miniftris imperat haurire aquamyfibi^ deferri, cûcpnbsp;detuliflènt, orauit Si benedixit aquam,Si infundi lampadibus præce#nbsp;pit, T um repente natuf a aquæ in olei pingiiedinem uerfa, fplendoretnnbsp;luminum etiam folito reddidit clariorem.Refert autê iftud in die folenanbsp;hi uigiliarum Pafeh^, cum oleum deeflet luminaribus,accidinèi

EpiphaniusCypri Epifeopus libro prirhô,totho fecundo^conà tra hærefes,narrat de potenti quodam ludæo ad Chriftianifmum miranbsp;biliter conucrfo,lofepho nomine,hifl:oriam talem.lofcphus(inquit)aclt;’nbsp;«ptisa Conftantino literis Si poteftateiinTiberiademucnit, habensnbsp;rtiam Epiftolas, ut de regijs cxpcnlîs fumpturn faceret i incipit itaqudnbsp;In Tibcriade ædificare.Erat autem opus calce Si alia materia^Caminoanbsp;Itaque extra urbem multos facere iuflît At ucro callidi ludæi incanta#nbsp;donibus quibufdam ignem ligarc,ac difperdere aggreffi font»nbsp;Qya propter commotus lofcphus, Si zelo erga dominuni correptuânbsp;H irj extra

-ocr page 456-

DE ADMINIST. SACRAM. BAPT. extra ciuitatem currit,amp; ubi aquam in uafc afFerri iufliflct, acce pto ua^nbsp;flt; aquæ coram omnibus(multitûdo cnim ingens ludæorum confluxesnbsp;rat ad fpcdaculum)magna uoce crucisfignaculum digito fuo uafi inigt;nbsp;pofuit,8c inuocato nomine Icfu, fie dixii : In nomine lefuNazarcninbsp;fiat uirtus in hac aqua ad reprobationem omnis incantatiôis ac magi^ »nbsp;quam hi feccrunt, 8c ad efficaciam potèntiæ ignis,ad perficiendam donbsp;mum domini.’amp; fie accepit aquam in manum, 8^ de aqua fingulos for^nbsp;naces refperfit,amp; diflbluia funt incantamêta, ignis coram omnibu«nbsp;emcrfitjamp;c.PoflTent multahuiufcemoditeßimonia ex fide dignis autonbsp;ribus hoc loco allegari, fi operæprecium effet.

Chrifiianis autem hominibus no debet a Fide alienùtîi uideri,u( scripturdî fâcrds turæ adiùrantur amp; bcnedicantur.Non cnim(ut Auguftinus aitjeooiu*nbsp;tte^£ne'^/'anatnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natura,fed illc qui pro fuo arbitrio creaturam uult

pciitione crtatHTd* abuti.

rum,

Siquidem nouimus propter peccatum Adæ Deum dixiflead maledida terra in opère tuo »Genefis tertio. Nouimus item ex lobnbsp;alfjs plcrifcp facræ feripturæ didis, deniquenbsp;nbsp;nbsp;quotidiana exper

rerum compertum habemus.huc femper adniti diabolum, ut pro la fiia uolûtate,creatura Dei abutatur. E regione uero fcimus,5(r Ap*^nbsp;ßolum dicere,pri.Timoth.quarto: Omnem creaturam fanctificartp^nbsp;uerbum Dei orationcm.Et teftatur Tobias, diabolum fugercetja^nbsp;creaturas quaidam infenfibiles 8c iacorpOKäs^ fandifi'catas uerbo» inbsp;biæfexto.

Signi crucît operdt

tie C7 pote/îtJ«- gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Athanafius libro fecundo de incarnatiôe uerbi dicit,figno cf

li omem artem Magicam^omnec]^ ueneficium tolli,fi mur Jn libro item quæftionum,quæftione ^S.fic ait: Legemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?

dentes dæmones non tremunt neqp timent, quod ea non fit

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcm.’CrucêautemuidcntespQpetremunt,fugiuftt,euanefcuntTtb tj

foftomus teßatur, dæmones ubicuncß uiderint fîgnum crucis, 8C ad conipedum uirgæ qua cæfi funt,femper tremifeere.

AtquchinceftquoduetusEcclefiajnequecibumfumpfitjft^^ï^j.Çy diaTufLfi^etut' tum,neque creaturis uHis ufa eft in myfterrjs.nifi præcedente benemnbsp;içcie .in myfierijî. one«.lmo infirmis res facratas in cibum amp; medicinam dederunt. V inbsp;Hieronymum in uita Hilario. quod pani Sc oleo benedixerit • Sirnn^nbsp;de Pachomio legis^Et poflent fi liberet innumera fandorunbsp;ßimonia ad probationê iftius allegari. Sed ifta fuftic^nt nobis anbsp;bandû^quod uetus ecclefia creaturas Dei olim ficut nue,

-ocr page 457-

DE ADMIN., SACRAM. B APT. Fol. XXXVf. bcncdixcrit. In fcqucntibus fpcdatim dcfcribemus exorcifmos aquænbsp;*5aptifmî.

Ita Temper in ufu habuit Ecclefîa,àt Sacerdos paruulis ad baptizan# Saiisufus in Eäpti-^^ dum oblatis, Talem exorcizatum 8c benedidum in os mitterct Quod wteres’nbsp;^nani ex uetufiifTimo Origine in Ezechielem homilia 6, patere poteft.nbsp;^bi Catcchumcnos anoquitur,hortaturlt;^:ut fe præparent ad hoc, utnbsp;fi3ntfaldominiiamp; non baptizentur,quemadmodum Simon illcmassnbsp;gus.Nec^ in aquis terrcnæ Hierufalcm,qug non fuerat fale foluta,neqjnbsp;digna fale Dei.Quo etiam fatis innuat, falem habere fpiritualem figni^nbsp;ficationem.Beda quoque in eandem (èntentiam fakm exponit,8^ dicit,nbsp;^««chumcnos initiari fale fapientiæ coeleftis.Âc propterea nobis pre«nbsp;^^ptum efle^ut in omni facrificio operum noßrorum falem ofFeramus.nbsp;F^ius ille Rabanus qui ordinemnbsp;nbsp;nbsp;ritus ueteris Ecclefiæ ad fua tempos

ïa ufqoc ufitatos, pulchre conferipht, uadit in eandem fententiam, 8c dicit: Datur ei(puta qui baptizatur)fal benedießum in os, ut per fal ty «nbsp;picum,fapientiæ fale condiius,fcetor« careat iniquitatispS^ nec a uermknbsp;bus peccatorura ultra putréfiai, fed magis illgfus feruetur ad maioremnbsp;gratiampercipiendam.

Tertio poft dationëm iâlis,ô^ poft orationum completionem, qüæ dato fale fiÛGincipit Sacerdos ueros exorcifmos, de quibus patres tamnbsp;frequenter loquuntur, quorum pars bona in præcedentibus citantur.nbsp;Etprseterea Auguftinuslibrodcfideamp;operibus, cap. 6. uerbis uti^ EcckfidMtehptùnbsp;tür iftis:Exorcifmis(inquit)purgantur. Et paulopoft :Exorcizantur, fmtitnfemp confue»nbsp;fcrutantur,amp;:c.Et in fermone de Sacramêtis fidel.feria fccufida Pafchg,nbsp;lia ait : Vos frumentum eftis, quod primum in area domini Euangeli«nbsp;ca prædicatione colleélum 8c trituratum eft. Poftea,quandiu feruabasnbsp;lUini ad baptifmü, in horreo euftodiebamini. Dediftis nomina ueftra,nbsp;moli coepiftis Exorcifmis amp; coniurationibusrad fontem deinde ue^nbsp;iiiftis,nbsp;nbsp;nbsp;confperfi fadi eftis panis dominijamp;c. Fiebant exorcifmi ifti,

grauibus ÓC efficacibus uerbis,ac multis fignistqualia funt impicflio fi^ gni crucis,impofitio manuum fuper caput baptizandi.De qua impofinbsp;done etiam facer ille Diony fius dat teftimonium.

Quarto, Semper in Ecclefia Catholica Catechifmus exorcifmum Qudrtui Cdteclnß ï'quutus cft.Et olim aliquando cum adhuc fcrutinia folennia in Eccle«nbsp;«xcrcerentur, a dominica tertia Quadragefimæ ufque adfeftum

^ïfchïe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifmurn tradiderint

InPafcha

'4

-ocr page 458-

DE ADMINISTRATIONE SACRA. BAPT.

In Pafcha ùero Si Pcnthecofte tantutn dareturCfecundum placita Ca nonum ueterum, Baptifmus ) (eruabatur fcria quarta aut fabbato poftnbsp;dncam Lætare,uocabâtur(^ dies illi apud ueteres apertiois auriu.Qponbsp;ditriunt, gjfoiebat Ecclcfia legere multas lediones facræ lcripturæ,'8i prç*nbsp;cipue quatuor Euangeliorum initia, cum informatione de eo quid fitnbsp;Euangclium,unde uenerit,quid in eo contincatur,8i qui lcripferint:pônbsp;ftea Acob'ti recitabant fy mbolum Si orationem dominicâ, quam p«^“’nbsp;by ter grata breuitate exponebat.De quo Auguftinus libro quarto d«nbsp;Sy mbolo ad Catechu.poft exorcifmos,orationes,infufflationcs, Siff-accepiftis Si lymbolû^protedionem parturientis contra uenena ferptonbsp;lis. Adulli uero antequam baptizarentur folebât in uigilia Pafchx/yttinbsp;bolum Si orationem dominica^ipfi recitare Si orare. Quem ritom an*nbsp;te aliquot annorum hecatofta elegantibus literisconfcriptum reperi#nbsp;mus,in uetuftilTima Collegq noftri bibliotheca.

Poftquam uero fcrutiniorutft ilia folennitas,quæ in multos dies pît OrhC4techizlt;indi rumlt;^ protrahebatur, fuccedente baptifmo paruulorû ccepifTet omit*nbsp;“P« Catholtcos. ti^fommacatechifationis eiufccmodiinpræfentembaptifmipanjulo*nbsp;rum forma, quæetiam nûc in ufu retinetur,contrafl:a eft. Pr’.muO””*nbsp;legitur Euangelium Marei decimo: In illo têpore offmbant Iefunbsp;uuloSjUt tâgeret illos« Deinde iubet facerdos, ut patrini manusnbsp;ponantcapiti baptizâdi paruuli, ac nomine eiufdem profiteanturnbsp;bolum, orentque dominicâ orationem. Quo fado, mandat presbytesnbsp;fufeeptoribus patrinis,ut paruulum ubi ad inteliigentiæ ufomnbsp;ritjdoceant fy mbolum Si dominicam orationem.

Poftea facerdos denuo execratur diabolum ,dicens : Nec te thana irominere tibi pœnas, Sic. Quo fado dextro pollice funaK denbsp;liua fua eaque tihgens aurê dexteram baptizandi,dicit : Epheta,«!“®“nbsp;td adaperire.Deinde nares tingens,dicit:ln odorem fuauitatis.^nbsp;Apertionit Mriunt rem finiftram;Tuautemefl:'ugare diabole, appropinquat enim*^nbsp;apud baptifma uca gjyjjj J3ci,nbsp;tM traditie»

Ceremonia ifta Apoftolica eft,8i in uetuflifîimis Ecclefrj? ufitata^^? ritus ille antiquiflimus, obferuatus in EccleGa cum adhuc bapti^aren*nbsp;tur adulti,teftatur. Et Ambrofius libro de his qui inniantur niyftf*^nbsp;pri.Si libro primo de Sacramêtis cap. i.ubi ita dicit:Q«id egimus baonbsp;batoc’nempe apertionc.Quæ myfteria celebrata font apertioois,qoananbsp;do tibi aures tetigit Sacerdos Si naresC Quod dominus nofte«f If y®nbsp;ci oblatus eflèt furdus Si mutus,tetigit aures eius,Si os cius,8i auî^tpbenbsp;ta.Rabanus in libro de inftitutione ClericorS,fimiliter dat huic ufui uenbsp;tufto

-ocr page 459-

DE ADMIN. SACRAM. B AP T. Foî; XXXVlt tufto teftimonium cùm explicatione my ßerij, ut quod per faliuam ty«;.nbsp;picam ûcerdotiSjSôattadum eiusfignifiçentur ,ifta Ecckßg myfterja.nbsp;^liCet aperiri baptizando nares ad percîpiendum odorê notiitæ Dei\nbsp;^uod(^ aperiantur illi amp; aures ad audiendum mandata Dei,at ea fenfunbsp;Çordis intime reponat ad refpondendum facerdotidefide Chriftiananbsp;« tnterroganti»

Quinto, poft compïetum cxorcifmSamp;catechifmum,defcrtur par# v.AbenunMtio, üülus primo in Ecclefiam,8i requirente presby tero, baptizandus pernbsp;patrinos fuos tribus iterum teftimonrjs abrenunciat diabolo, interro*nbsp;§^tcß paruulum facerdos. N.abrenuncias SathangCEtrefpondent fuf*nbsp;^«ptores paruuli nomine : abrenuntio, 8£c.ut ad longum 8c clare in li*nbsp;^dlo Catholicarum Agendarum reperitur. Quod uero abrenunciationbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diaia

ïfta fit Apoftolica amp; Catholica,teftantor, Sandus Dionyfius Areopa gita.Hicronymus item in cap.ó.Amos prope finera. Et Âmbrofius innbsp;epiftola ad Coloflenfes, amp; librodeSacramentis. Auguftinus quo(^ ÎÛnbsp;bro fecudo de SymboIo.Denicp ueteres Patres oranes fere, qui prg*nbsp;tîrea conteftantur patrinos non fuo nomine abrenûnciare, fed nominenbsp;paruuli,Ita uidelicet,ut paruulifquando exorcifino pcllitur, 8c exufftanbsp;tur contraria poteftas)uerbis oHerentium 8C tenentium ad baptifmanbsp;polliceant abrenuciationem. Sicut beatus Auguftinus hbro fecundo denbsp;gtatia Chrifti amp; peccatorum origine docet.

Sexto, poftquam fucrit hoc pado Diabolo abrcnunciatum,dcbet presbyter feendum ApoftolicamS^ Catholicamtraditionem,ungere Trinachr^^ttorünbsp;baptifatidum oleo catechumcnorum,8c fignarefigno crucis bis, femelnbsp;’n pedore.Dcinde intra fcapulas,8c dicere. N.Ego te linio oleo falutisnbsp;’n Chrifto lefu domino noftro.

Quod autem côfuctudo ifta fit Apoftolica fempert^ in Ecclefia re* *«nia,tcftatur in primis facer iUe Dionyfius, qui aperte fatisexpontt^nbsp;^üod baptifandi modum ab Äpoftolis ipfis, uiris Apoftolicis acce#nbsp;J'fit : hunc nimirum ut Epifcopus ter ungat baptizandum, Huic coiinbsp;’^nat fandus Clemês Petri apoftoli proximus fuecefforJib, Recogni*nbsp;5.Baptizat(inquït)unufquifqp; uèftrü in aquis perennibus: noïcnbsp;beatitudinis inuocato fuper fe, perundus primo oko per oratknbsp;m fandificato«Et q? bic ritus ita permâferit in Ëccle(ïa,indicat On^nbsp;in Ezechiele homil.7.Ët Ambro.lib. t .de Sacramentis,cap. a.ubinbsp;’^^aitïVenimusad fontcm,ingreflus esïconfidera quid uidcris,quid lonbsp;fis confidcra,repeic diligcnter.Occurrit tibi Leuita, occurrit ti#

I^resby ter gt; undus es quafi aihleta Chrifti, quafi ludantem huius fe*

I

-ocr page 460-

DE ADMIN, SACRAM. BAPT, culJ ludaturus. Vndeperfpicnur,quareungatur baptizandusinpf^nbsp;dorc,ncmpeut uerafides cor eius poflideat, Qua contra diabolumnbsp;mundum decertet alTidue: addit edam radonem, qoare unganturnbsp;cerd,nempeutacer fiat amp; fords adcertandum,amp;iugum dominifonbsp;rendu m,Oportet enim fidem,quæ mente concipitur, operibus impl^*nbsp;ri:alioqui fides ilia mortua eft. Sicut beams Auguftinus hac de re CbrMnbsp;ftiane prorfus docet, libro de fide amp; operibus: ubl Sc demonftrat catf*nbsp;chumenos hifcede rebus ante baptifma edoceri debere, At de tertiinbsp;undione.quac fit poft baptifma in uerdce.dat beatus Diony fiusnbsp;pagita teftimoniUm libro de Ecclefiaftica Hierarchia. Ambroliu’nbsp;libro de his qui inidantur my fterijs,capite fcxto,Quorum uerba paul^’nbsp;poftfubqciemus.

Adftipulatur limiliter patribus de his tribus uncftioibus fanâus guftitlus ca. Ecclefiafticarum. i i.diftindione. Rabanus,quinbsp;Catholicæ Ecclefiæ Patrum ordinationes bona fide confcripfin

ViPCoKw elt;ere4 ipuibtiptifinunh

SepdmOjQuondam cum Baptifma tantum in Pafcha 8^ pcoff^ fteconferretur,benedicebatar inomniApoftolica Ecclefia, poftlt;l'^nbsp;rum Cæremoniarum impledonem columna cereæ candclæ.Ddn^^nbsp;gebanturfeledæquædam e uetcritcftamentoIediones.QuibusP’^^’^nbsp;phetæ deBaptifmo uaticinad funt : canebanturque dulcesnbsp;orationes recitabantur. Poft hæc omnia Clerus amp; uniucrfusp^P*^^nbsp;lus Chriftianus cum bapdzandis procedebant ad fonte baptifmi,nbsp;niam interim cantantes. Epifcopus uero aut presbyter baptifmu*’’^*’*nbsp;lenniter confecrabat.Ouratqj eciamnum is mos confecrandinbsp;fchali têpore,qucmadmodum olim.Nifi quod raro admodumnbsp;illis paruuli ad baptizandum oft’erantur, At nihilominusnbsp;aqua baptifmi? ut fit habilis amp;faftdißcata ad baptizandum innbsp;annum reliquum.

Quod item columna cereâ^ut hodie,ita olim fuerit confecrataA indc ad fontem baptifmi delata, confecradôiqj baptifmatis pronbsp;8C infigni myfterio fignificando adhibita, eius habetur pulchrumnbsp;moniumin excellehtiftimOyiuxtaacChriftianopoeta Prudentio»^'’nbsp;concinnum 8C iucundum hymnum compofuit, ad incenfum cereinbsp;fchaliSyita incipientem:lnuentor rûtuli dux boni luminis .Qucmnbsp;fia deinde ob pietatis eius elegantiam inufumreccpit.Inquem^n^*nbsp;dodiloquus Erafmus commentarios fcripfit.Habentur in hymno » ®nbsp;hæc tetrametra.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;

O

-ocr page 461-

DE ADMIN. SÄCRAM; B A PT. XXXVni.

Ö res di'gna Deus,quani tibi rofddg Nodis principio grex tuus oIFeràt,nbsp;Lucem,qua tribuis nil pretiofiûsnbsp;Lucem,qua rdiqua præmia cernimusv

Tu lux Qera oculisjux quo^ fenfibui Intus tu fpeculum.tu Ipeculum Foris*nbsp;Lumen quod famulans ofFero/ufcipenbsp;T indum pacifici Chriûnatis unguine.

Quid autem columnailla (jgnificct,8^ quomodo ad Sacramentihu ^’niyftcria pertincat, carmen illud Prudent!), amp;: hymnus laudationisnbsp;^us abunde Fan's expliçant.Similiter, quod Catholica Ecclefia ab Aponbsp;ftolorum tempore bapn'FmiFontem confeérauerit,quodquedebeat(în*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de»

lt;uitabilitamen neceflitate excepta) Fons illeconFecrari ,complurescx betconfecrari,nifi patribusteftantur. Inprimis Dionyfiusflie Areopaeita Apoftolorumnbsp;Whron(is.libro de Bakfiaftica Hieratchia.capit?fecundo.pane 2,nbsp;PontiFex(inquit) aquas Ginda prece ac inuocatione GiiidiFicat, terq^ innbsp;lt;asadcrucisefiigieni ûndiflimumFundit oleunie

Item BaFilius libro de Fpiritu làndo, capite 2% BenedicitTius aquam baptîFmatis.Ex qua autem FcripturaC Nonne a tacita amp; archana tradi»nbsp;tioneCEt Cyprianus:Oportet(inquit)mundari amp; Fandißcari aqaâ prinbsp;Us a Facerdote.ut poffîtbaptiFmo Fuo peccata hominis, qui baptizatùr,nbsp;^bluere,libro prieEpiftola 12. In Condlio Carthagincnfi(quod tanquânbsp;AFricse primas Cyprianus idem celebrauit ) legis : quod illo temporenbsp;lt;tiam hæretid exordzauerint, adiurauerintt^ aquam baptiFmî, in Fennbsp;tètia Cy rilli a Biltha. Vbi(inquit)exorcizat dæmoniacus amp;cramentû»

Item Ambrofius libro de his qui initianturmyfterijs,capite tertio, ^oc loquitur modo:Quid uidifti^Aquas utic^:S^non Folas.Leuitas uinbsp;^iftiillic mintftrantesjummumiâcerdotem interrogantem amp; confernbsp;lantern . Et poft aliquanta in eodem capite: Aqua fine prædicationenbsp;^uminicæ crucis,ad nullas uFusFuturæ falutis eft. Cumuero Fuericnbsp;^®Iutari crucis myfterio confecrata,tunc ad ufum fpiritualislauaai,nbsp;^®lutaris poculi temperatur.Et in alio loco libro primo de Sacramctis,nbsp;capite quintOjdiçit: Forma baptiFmatis,amp; ufum eius hæc requirere,utnbsp;^ute Fons confecretur ,* SC deinde presbyter fuper creaturam aquæFa^nbsp;^’at inuocatione amp; precem,ut fandiFicetur Fons,amp; adfit præfentiaTri^nbsp;^^tatisæternæ.

Auguftinus libro fexto de baptifmo contra Donatiftas, dicit aquS 1 ij in Eccles

-ocr page 462-

r DE ADMINgt; SACRAM. BAPT,

in Ecclefiä precibus facerdotis fanAificar i« B t in lohinc tradatu odo# gefimo:Hoc eft(inquit)ucrbum fidei,quod prædicamus, quo fine du^nbsp;bio,ut mundare poiïit,confecratur 8C baptifmus. Ita ad lanuarium epgt;nbsp;ßola I tS.Sicùti ( inquit) eil baptifmus Trinitatis nomine confecratus«nbsp;Atque hoc modo ab Ecclefiæ primordijs fcmper obferuatum fuit,nbsp;cepta tarnen imminente neceflitate.aut fubitaneo pericuIo.Quemadmonbsp;dum in Decretis Vidoris,antiqui illius Papæ, qui fando Irenæo con*nbsp;uixit » eft uidere. Myfterium autem Baptifmi cclcbriter in Baptifma*nbsp;tis confecratione proponitPræceflit autem confecrationis forma, Ionnbsp;ge Ambrofij tempora.Cum fcribat in eam,quafi commêtarium queo*nbsp;dam,librolt;de his qui initiantur myfterfjs,capite tertio«

vin.coitfejjio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Odauo^femper pro more feruauit Ecclefia, ut accedentes ad ba#

ptifmum propius,(i fint adulti,Apo^)olicum Symbolum ore proprio, •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; palam ipfi recitent,confiteanturc^. Si uero fint infantes, qui ad bap*

tifmum^deportantur, ut fcifcitetur facerdos a paruulo, interroget^i’^* N.Credis in Deum patrem omnipotentem,8Cc.Quod latius in Caibonbsp;Sufceptore^'ittliu b'ca Agenda exprimitur.Patrini uero refpondcant nomine pueri: Cr^*nbsp;ftifmo rtfponde» dolt; Semper fuifli obferuationem iftam in Ecclefia teßatur ßcer Dio*nbsp;nyfius in fine Ecclefiafticæ fuæ Hiérarchisé,ubi cum fponfor loquitur»nbsp;fuo^ fed pärituli in» paruulus baptizaturtdicit hoc fieri, non ut aliû pro alio ( ficuti irridlt;u*nbsp;/î(nw nomine.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes hæretici aiunt)fiicris imbuat Pontifcx«Ncquc enim hoc fponfor ait»

Ego pro puero abrenunciationes facio, aut fidei Sacrameta profîtforî fed ita:pucr renunciat Sf profitetur, id eft, fpondeo puerum indudry*nbsp;rum,cum ad fanam intelligêtiam uenerit,fedulis adhortatiôibu®nbsp;utabrenunciet contrarijsomnino,profitea£urqueamp; peragerdou’i*’®nbsp;quæpoUicetur.

Sic amp; Auguftinus dicit? Nihil eftealiad credere, quam fid«m fobr* » .ft f.Te,Ac per hoc,cum refpondetur paruulus credere, qui fidci nondunbsp;powdrt Bomfdcio habet aftedum, Refpondetur fidem habere, propter fidei Sacra«^quot;'nbsp;debdptifme pdrun* tum, amp; conuertere fe ad Deû, propter conuerfionis Sacramcotu,nbsp;Sequitur,ltaque paruulum,amp; fi nondum fides ilia, quae in credentiumnbsp;uoluntate confiftit, iam tarnen ipfius fidei Sacramentum fidelcu^ra^i-nam ficut credere refpondetur,ita etiam fidelis uocatur, non rem ipwmnbsp;mente annuendOjfed ipfius rei facramentumpercipiendo«

Sic idem ille Auguftinus libro quarto de Baptifmo contra oatiftasgcapitcuigefimoquarto:

-ocr page 463-

DB SACRAMENTO BAP. XXXIX

Cum ex ætat is indigent ia puer 1 nee corde credere ad «ifticiam pof* fint,nee orc confiteriad falutcm, ideo alq pro eis refpondent, ut itn*nbsp;pleatur erga cos celebratio facramenti, quôd ualet ad eorum confc*nbsp;crationem.-quiaipfirefpondercnonpoflunt. At fi pro illo qui re*nbsp;fpondere potefl alius refpondeat^non icidem ualeat.

Nono,Mox cum paruulus fuerit baptizatus, debet a Presbyte* *0facro chriimatcin uercice forma crucis inungi. Cui atteftatur fa*nbsp;lt;:er Dionyfius, fcribens quomodo fponfores baptizatum rurfus adnbsp;ducant ad Pontificemrqui ipfum confignet diuino amp; dcifico pror*nbsp;fusunguento. Et confonat Tertullianus aduerfus Martionem li*nbsp;^’^oprimo.In hoc quod Creator, id eft Deus, aqua fuos abluat acnbsp;oleo ungat.Siccnim aitftilequidem ufque nunc nee aquam reproba /lo/or««.nbsp;Uit Creacoris,quo fuos abluit,nec oleum quo fuos ungit.

SedSC Ambrofius ille libro de his qui initiantur myfterrjs,capite rexto,ad baptizatos in hacc uerba loquitur : Poft hæc utique afeen*nbsp;difti ad facerdotem, confidera quid fequutum fit: non illud quodnbsp;3itDauid^Sicutunguentumincapitc,quod defeendit in barbam.nbsp;bar bam Aaron. HoceftunguentumdequoS^ Salomon loquitur?nbsp;Vnguentum effufum nomen tuum.S^c. Et paulo poft: Ideo in bar«nbsp;bam defluit, ut fias eleftum, prætiofum ?€ faccrdotale genus,nbsp;Omnes enim inregnum Dei ungimur,8^ in facerdofium,gratia fpilt;nbsp;ïitali.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Item librofecundodefäcrathentis, Cum detriplici intinAionc bapcizati in facrum baptifmi fontem fcripfiffctjfubiungit: quot;V cniftinbsp;facerdotem:Quid dixit tibi^DeusCinquit)pater omnipotens, quinbsp;^tregenerauit ex aqua êi fpiritu fando, conceffit^ tibi peccata tua,nbsp;’pfcteungatinuitamæternam.Vidc ad quid unctus cs. In uitamnbsp;^ernam.Noli hanc uitam illi uitæ anteferrc.Si exurgat inimicus,alinbsp;^üis tuus,fi uelit tibi uitam tuam auferrc,fi minatur tibi mortem, utnbsp;P*’^üariceris:uidcquideIigas.NölieIigereillud in quo non cs un*nbsp;^^sjfed elige in quo undus cs,ut uitam æternam uitæpræfèras temnbsp;^^faIi.Pcr Chriftum dominum noftrum.

capite primo, quarto. His conteftaturS^ Concilium Laodiceh.Etdicit Ra«nbsp;ordinationem hanc femper in Ecclefia Catholica extitiffe.

-ocr page 464-

DE SACRAMENTO BAP.

Forfan cogitabit quifpiam fecum ,quare ungat presbyter bapti'za turn Chrifmatcfquum poftea inConfirmatione illiniat Epifeopusnbsp;chrifmafronticRefponfîôîApoftoIicorum Epi’fcoporum geftare^nbsp;feruntjbeatum Silueftrum conftituiïïèjuc Presbyter baptizatu ehrtnbsp;fmate Uniret fubleuatu de aqua:^pter occafîonê trâfitus mortis injnbsp;cxpedat2c,ne baptizati(propter abfentiam Epifeopi, quem forte conbsp;quiretc difficile e^ct) fine manuum impofitionedehacuitamigra*nbsp;rent.Iddrco Siluefter quantum in fe erat nolens præuenire talem lt;3nbsp;fum,ordinauit,ut abfente Epifcopo,bapuzati a Presby tero ungercnbsp;tur.’Si autem præfens effet Epifeopus,ungerentur ab ipfoS^ côinu*nbsp;lîicarentur, Slt;c. Voluit tarnen nihilominus beatus ille Siluefter, utnbsp;poft unâionem quam Presbyter facit in ucrtice,præueniendi diferinbsp;minis caufa,confirmaretur baptizatus ctiam poftmodum ab Epifeonbsp;po chrifmatetfed in fronte. Quod autem de Communionc commetnbsp;moratur hoc loco,durauit etiam Auguftini ternporibus.Poftmo*^ ƒnbsp;tarnen talis communio paruulorum per Ecclefiam (non finemagnônbsp;caufis)fublata eft.SCc.

Dccimo,Ecclèfia catholica femper hune ftiorcÂJ feruauif,ut baptf zatum albauefteinduerct,amp; Presbyter mitram imponeret. 0^°^nbsp;nobisteftatur facerille DionyfiusinHierarchia Ecclef. (quididOnbsp;tumatemporeapo. Affumentcs baptizatum facerdotesjnduunteum uefte mundidjînbsp;congrua. Quodautemabapoftolorumtemporibusduraueriinbsp;AmbrofiusÙ.i. etc mos inEeclefïa,éft uidere ex illo Ambrofî) : Accepifti (inquit)nbsp;fcù5m5i/îerj/f wct hæcueftimenta Candida, ut effet indicium quod exueris inuolucri*nbsp;anMp.7, peccatorum,induerisinnocentiæcaftauelamina. Hiftoriaq**®^?nbsp;Tripartita,libro ii.cap.x4.meminit ueftis huius candidæ. Et induenbsp;bantur ea baptizati ufcp ad oeftauum diem, uocabantur^ Albati.nbsp;Deponebât autem in Ecclefîa Sabbato feftum fequente: quodhiucnbsp;Sabbatum in albis appellabatur.

Qui ueteres Patres infpexerit, comperiet no efte ifty fteria ifta clefiæ pro ociofis fignis ufurpatatfed qj Epifeopi amp; Ecclefiarum panbsp;(fores populum Dei frequentius in prædicationibus fuis,ceremoninbsp;arum iftarumCquibus in Baptifmo Chrifto initiati amp; Eeclefiæ incornbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;porati fucrunt)diligentifïïmc amp; grauiffime admonuerunt: Non in

hoc tantum ut inde cognofeerent magna quam^ incffabilia Dei dona perceperint in Baptifmoîfed uel maxime utugnificatiuis iftisnbsp;rebus,initiatiamp; Ecclefiæ d€dicati,quid deinde tota uita fua exerce«*nbsp;rc,meditari,feruarc,§C operibus implere debeant, cogitent fempCT«nbsp;Sut

-ocr page 465-

DE ADMIN. SACRAM. RAPT. XL

Sünt autem cæremoniæ iftæ l'ti baptizatis aliud fere nihil,^ adhibit taquædâuifibiIiafigna,quibusuotoR2 in baptifinofadoruin,8c c5nbsp;uerfauonisChriftianæ,quam to:a uitaobferuaredebeanc,admone*nbsp;8ntur affidue.

liber ißiitr adat contrarium^

^^Ftrißiandi^f^poßoticas i^Catholicas Fccleßaßürmasyordindi ^lt;^tioncsnbsp;nbsp;nbsp;conßetudines:, )ina cum memoratii dxrcmonxy omnibus, itl

üninerßun fer e liber ille abro^at:F'x.orciJtniHn^(IUo diabolus adiuraturt tnultiplicéinßtlutiferacrucis itnpreßione]n:impoßtionemmanuum;,e3^ ónbsp;denit^ orationes^quas ab apößolorum tempore obßruauit Eccleßanbsp;^iformiter:,omittitl-dicne^exUßatio diaböliß^ne^^ßlis benedi^énbsp;datio:hic nulla apertio aurium:,nullaßliua intin^^io^ hulla^y omnino nnsgt;nbsp;Üio^net^anteneq^pollBaptißmuiivhic nullaßtconßci^atio aut benedi^nbsp;iliofontisbaptßnvtantumabeßutde columna ccereiluminisßat men»nbsp;iio ulld,Pdic abrcnunciant 'Patrini no pro paruuloßoloßedpotius ac prce.nbsp;cipueproßipßs.l-IicßruaturCatecbifmusnonergaparuulos:i,ßederganbsp;P^ircntes ^ßoußrescf^uinetiampra:cipitur,ut ad hos dirigat Presbyanbsp;ßrmönemßiunt\. Folionbsp;nbsp;nbsp;^.^^que ita reßondent patrini proßyßoa

nomincyod omnesßmbolt ^.^poflolici articulas,acß ipß rebaptiza» eßnt^Folionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tandem nulla fit hic mentio ueßis albce^

ßmmaßJatholica forma nbsp;nbsp;ordmatiogota fere bicpenitiis répudiât

^uryamp; nouum commentutn loco einsßbßituitur,

bjcc fiatur codent in loco^ut eadem rettneatUrformat ßd multijugiefon inßituuntur.'Fermittitür tämen unicutlibet 'Paßori potellas:,pro aranbsp;^itrioßoformas illasprolongandi CT* breuiandi,Folio ^s^fadenbsp;^io^facieprimaZD^ßeunda^

^omminißiturprteterealibernoUum(ptoddamamp; ihauditum doginai ^^mperenatosparuulos lt;juemadmodum^nósUènenatosefelt;z:r macula»nbsp;ExpendauerbaîQuemadmodumamp;nos. Foliota facienbsp;X^d item omnia fa^la nßra ac uita tota ^ua: ex naturali natiuitate d^nbsp;'’^^^^turßt danmata^malediêla^^mera mors;gt;peccatumy^ seterna damnaa

Quod certe durufî) eft ccnferc de ffiukis præclaris amp; per uirtute jS’^^gie geftis operibus Genciliuin: nec quadrat cum Paulo apofto«

^d Romanos primo.Et eo tendit,ac fi peccato Adae imago 8^ Cia *Iitudo Dei,ad qua creatus eft hornnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si penitus fit extinda«

Qijod

-ocr page 466-

. DE ADMIN. S AGRAM. B APT.

Quod facræ fcripturæ,8^ patribus omnibus cftcontrgrium. y/d« folio odauo.

Item (juod ilîi qui indigne forte aßiterint ubi cofertur bnpti fhui,peç cent aque atqi illi qui corpus Jàn^nem Idomtni indigne traçantnbsp;fiitnunt. Quæ comparatio nus^J reperitur in fcripturfs. ,

i^d h(cc oratur in libro non hoc tantum},ne Uais imputetparuulo aut baptizatopeccatum iniußitiam ^..^4d(exuerumetiäm neparentumßofnbsp;rumytotius^popuîipeccata ei imputentur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quæ inaudita, amp; a Ca

tholica fide aliéna eft precatio. Foli^hfacie z,

Formamquoqp conjùetudinem baptiz^ndiparuulos de ciuilus ortlt;t dubitatio efft^pro certitudinc habenda^ in blt;cc uerba :nbsp;nbsp;nbsp;cj baptiZittuh

non te rebaptizofèdß non es baptiZätus^ e^ te baptiZo^ In nofnine iris^t:^ Filijy'^Spiritusßan^i, Nihili facit illc liber. Folio Sô.fa. i»

Qua lingua debeat miniftrari baptifrtus,quovetempore,^?® debeant pueri bis deportarrin cccIefiamCdcquibus prætcnfâl^^‘®nbsp;matio ilia leges quafdatft præfcribit) hoc tantû in præfens dici*^^®*nbsp;fore mutationem huiufmodiChoc præfcrtim tempore,8c in hacnbsp;uincia)intcmpeftiuamnouationem. Sijauteth quicq nouarc^P®*^^nbsp;tcat,quod uideretur uti liter SC pic mutari poffe.’Optiiîiuffi’for^P^^nbsp;tamuSjUt illud ipfufli aut uniuerfaliter (feruata Ecdefiæ forrtj^nbsp;euffî præfcientia faltem coruiïi, qui in fpiritualibus Cletfiendflnbsp;mino noftropræpofitifuntjfiattacqjutitaprimum reftaurent^^j^nbsp;rnnia fecundum apofiolicatn 8C catholicam Ecdefiæ format!’*’^nbsp;Jo ucro pado fecundum ifta libri illius præfcripca.

Et hæc quolt;^ nouatio quædafn zûpVtpt^priufquam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

aut catlKchizetuTydeferatur in ^çcîepam^ Cum fit inftitttto fuetudini Ecdefiæ contraria.

CON*

' DE SACRAMENTO firmacionis.

-ocr page 467-

de sac ramen. CONFIRMAT. Fol XLI.

Ânélus martyr Cyprianustcftatur in uniuerfa Catho# lica Ecclefiajandum Chrifma cum cæteris undioni»»nbsp;busadfandificandum pôpulum clcdum, populû acanbsp;quifitionis/emper ab Epifcopis,in die cœng dominicænbsp;confecratumamp; benedidumfuiiTe.Etlicet circuncifio

alqs omnibus facrifici)samp;cgrcmonijsuetcris teftamenti perGhri ftum ceffauerincnon Contempfit tamê, ut idem illc dicit, Chriftiananbsp;*’§’0 » undionis my fterium » Séd cæteris generali fandorum confenftinbsp;“SnatiSjUndionis honor permanfitamp; in omnem popùlum catholicunbsp;ufa «ft gratiæ huius plenitudoJn fcrmonc de undione Chrifmatisnbsp;®^sSacramentis« Atc^ hoc ita fe habere, facer etiam Dionyfius affir«nbsp;”’at,librodc Ecclcfiaftica Hierarchia.capite fccundo,partc.2,Sôtertia.nbsp;Cui confonant Clemens libro Recognitionum 5. ôô Epiftola fecunda*nbsp;item Fabianus papa amp; martyr epißola fecunda ad Orientales, Concisnbsp;cilium Carthaginenfe j.Sc Carthaginenfe quartum » Concilium iteTonbsp;Ictanum primum,ca.2o.3C Concilium Bracacenfe i«ca. 57.Innocefitiusnbsp;in ca.illud 9^,diftindi5e.Et bcatus Gregorius in Gant» cap. x .qui dicit,nbsp;Chrifma Pontifîcali benedidione eftici^Sc de hac re habes in præceden*nbsp;libuspluraicftimonia.

8ecundo,Confirmatio baptizatoruni( que ùnpofitione manuutn ^pifcopalium, ÔC impreflïone figni cruels cum facro Chrifmate fit innbsp;frôte baptizati)a tempore Apoftolorum in Catholica Ecclefia pro manbsp;gno Sacramento celebrata eft.Hoc teßatur facer Dionyfius,qui nomis^nbsp;Bat cam perfleientem unaionem, Sanflus Cltmcns item Epiftola quarnbsp;U, 8c Epiftolg rbani amp;C Melchiadis pontificum Romanorum ».Ma^ ccc/e^lt;lt;p»om^g«onbsp;gnus quoque Bafilius libro de fpiritu fando, Chrifmatis 8c impnffioif ftcramtntocelebrdnbsp;nis cruels fimul commeminit, tanquam Apoftollc^ caiufdam traditionnbsp;nis ? Concilium Laodicen.capite 48, ita decernit : Oportet baptizatosnbsp;lioftbaptifmum, facratiffîmùm Chrifma percipere,8f cœleftisregninbsp;participes fieri. Sic Cyprianus libro primo, epiftola x xdn eandem fen#nbsp;'«ntiam: Quos(inquit ) baptifma habere cotendunt,ungi quot^ neceflenbsp;^»utaccepto Chrifmate, id eft,undione, cflè undusE)ei,8c habere innbsp;Chrifti gratianypoffit. Sandus Auguftinus libro fecundo contra li#nbsp;J^ras Pétilla, capite X04. dicit,Chrifmatis Sacramentum in gencre uifi^nbsp;Y’iiuni Sacramentorum,facrofandum eflèjficut ipfe Baptifmus eft.nbsp;^ni libro decimoquinto de Trinitate, capite 2Ó. Vnxitfinquit ) enimnbsp;P^üs fpiritus fandus,non utilt;^ oleo uifibili,fed dono gratiae,quod ui#nbsp;ytili fignifteatur unguento, quo baptizatos unglt Ecclefia. Profper innbsp;î?Chrifmateeft,nbsp;®^ideoomnis Chriftianus fandificatur : ut intelligat fcnonfolumfa#

K cerdota

-ocr page 468-

DB SACRAMENTO CONFIRMAT, cerdotalis amp; regiæ dignitatis cflèconfortcm, fed ctiam contra diabolt;nbsp;ludatorcm. EufebiuslibrofcxtoEcckfiafticæHiftoriæ,ca#nbsp;co^firmaM clt;t:.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? ? .rcfert annotatione dignam hiftoriâ, de Nouato hæretico,quocl

ritnonidspermijfus ea quæ baptifmum fubfequi foleantjOoti fint folenniier in eo adimpJcta, aDcoeJUabiiit er=nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fignaculo Chrifmatis confummatus fii.Quodtt ob id fpiritura fan

ctum nunquam potucrit promercri.

T crtio concorditer fcmpcr in Ecclefia Catholica obferuatûm fuit,

Âdfolum Epi/èopa

Sacramêtiad folumEpifcopumpeculiar/.«

tiare, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'


(

pcrtinere.Ad cuius probationem prjsquibuiè^Chriftianis/ufFfcietqd legitur Adlorum o(^uo. Sed 8ô plunma Concilia idipfum teßantur»nbsp;ïn quibus Aurelianenfeca.j. 6c Melden.cap.ô.dceo expreflèiîaïuunt.nbsp;Sandus item Melchiades, qui Sacramentum iftud ample dciêribit, Sinbsp;allegatur de cÔfecratione,diftind. ƒ. c. ipiritus fandus. Item calt;De his,nbsp;SCca.tnanus.lbidemeftetiam hac de re Canon,ut EpifcopiexCoùcwnbsp;lio Melden. In cafu tarnen neceflitatis,ubiEpifcopus haben* non po*nbsp;teratjpermilTumfuit aliquando Presbyteris Sacramentum iftud adfflwnbsp;niftrare,ut habetur ca.peruénit,9^«diftindione.Non eft tarnen ia poK^nbsp;ftatcclementiffîmi domini noftri iiiodohocalqspermiitere,utp®^^*nbsp;ca.quanto, de confuetudine

/n tpio liber ißis ctduerfètur.

Liber ille^ne paru contrarietur Lccleßdßicü traditionibw'^ß^^ prorfusconßc}'ationetnz^ußim(Jhrifmdtis.Folio()^ßcicpri}niigt;nbsp;confirmdtionemßeSdcrdmenaitn diuinum, Lxigittantu connbsp;ßeßionemßdei publicant cor am Ecclßd ? Liicit coßrmatiottctn no ßenbsp;opUSypiod ad Epißopum peculiaritcr pertineatJ^otis ali(i^uotnbsp;.TibtiS:,iZfJquot; in communepaßoribus reliquis^ddt poteßatemnbsp;tarnenßcundumßormamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;morem ueterem traditum ab Llt;^cleßa Gn/

tholicd,

ßlon fblum auf em Cbrißna tancpiam inutileß^num traducitur,(ivaß quodcejßrit in grauemßiperßitioncm, uertimetiä iinpreßioßnäaeruanbsp;vif adßontem hic plane neßigitur : at^ ut apparet mos iße ÇJatbobcusnbsp;ceßimatur mutilis traditio. Cum uelit liberomnes quantuntlibet ueteresnbsp;ordinatiocs^cedere Ecformationi^tpice hic iißitwtur,Fo,f)ogt;ß,t''^

Ad haec plurimæ quæftiones coaceruantur in libro. At quid ii^w^ dant iftiufmodi quæftionibus, qui eas comment! funt, prudens leclotnbsp;probe fan’s intelligit:Vna tarnen qufitafonat:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

'Placet ne tibi ? CT uisperßßere in co, quodPatrini tui apudjanciunt bdptijmapro te abrenunciarunt diabolo mundo^ quam reperisjolionbsp;tgz,ßcie prima,

-ocr page 469-

DE SACRAMENTO ALTARIS FoL XLIL


onon , utru uclint in eoj, quod in baptifmo ipfoRz nomine Patrini pre* funtjpermanere » Énimuero pluris debet æftimari,amp; ualere apudnbsp;^hriftianos baptifmus, quam circuncifio apud ludæos » lam an in lu*nbsp;daifmoante aduentumChriftiludæis poftquâ difcreiiouisannosatti*nbsp;B^rûtjpcrminum fit, uclint ne permanere in fœdere Dci, in circuneiß*nbsp;One pado an nonCnouit unufquilibcGqui uel parum in feriptura cxercinbsp;ƒ«üs eft,T alis interrogatio taliftç libcrtas(ut probabilis metus eß) iftisnbsp;podiïimum pcriculofis temporibus, magnâ occafîoncm dare polTcnt,nbsp;’¦ebaptizationijSc alqs hærefibus ampletflendis^ Quapropter qui iibrîînbsp;clcmêtifïîmo donaino noftro,amp; Principieledori, ûngulari pro*nbsp;Zitate prædito,cum infortnatione praua propofuerunt, aut impruden*nbsp;*er rem expendcrunt,aut perfidum aliquid machinati funt.

DE SACRAMENTO CORPORIS amp; fanguinis Chrifti amp; eius ad*


||^^^^^.tit amp; transfert. Vide Eufebium Emiflenum de confe* Ang««« chr^‘i-craüonj^dißind.i. ca.quia corpus.Propterea làncîlùslrenæusdicit.qî ulix mixtus,amp;: panis fraäus percipierts inupeatidne^ Dei,non fit amnbsp;plius communis panis : fed Eucbariflia corporis amp; fanguinis Chrifltnbsp;Qüod tarnen faneßus AmbroGus apertius hbrodeSacramentis mani*nbsp;feftatjubi fic ait:Antequam confecratur, panis efitubi autê uerba Chrinbsp;ftiacdeflerint, corpus eßChrifli,8lt;; panis fupéirfubGantialisuitææter*nbsp;n%,Chry foßomus de confècrata Eucharißia ,in qua fpecies adhuc pa*nbsp;ois 8c uini apparent,ita dicit:Num uides panem^num uinum î' num fi*nbsp;^ut reliqui cibi in feceffum uaduntcAbfitmé fic cogites.Quemadraodûnbsp;Cgt;nquit)fi cera igni adhibitaJUi aßimilatur,nihü fubßantise remanetgt; ninbsp;fuperfluit,fic hic puta, myßeria confumi corporis fubßantiadnnbsp;‘^fmonc admohitoiio de Eucharißia in EncacnijSjEt in alio loco de^*nbsp;^itione ludæ,in hæc uerba erumpit: Nunc ille præfio cßChrißus, quinbsp;*Ibm(de ccena loquitur)ornauit menfam,ißaiti quoque confecrat. Nonbsp;Jj’m homo eß qui propofita de confecratione menfæ domini, corpusnbsp;^hrifli fecit, amp; (anguine, fed ille qui crucifixus pro nobis eß Chrifius,

... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vjwa --------5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-w

««ccrdotis orc uerba proferuntur, 8c Dei uirtuie confccrantur 8lt; gra^ K t) üÄ»


-ocr page 470-

DE SACRAMENTO ALT.

tia,hoc cft,a it,corpus meum, hoc ucrbo propofîta confccrantur, Et ß« cut ilia uox quæ dicitiCrefcitc amp; multiplicamini SC replete terram,nbsp;mel quidem dida eft, fed omni tempore fentit elïedum ad generationnbsp;nem opérante naturarita 5^ uox ilia femel quidem dida ed^fed per omnnbsp;nés menfas Ecclefiæ ufe^ ad hodiernam diem,amp; u(c^ ad eius aduentumnbsp;præHat facrificio firmitatem, Quod ipfum latius, difFufiufq^ per Da*nbsp;mafcenû explicatur libro quarto de fide orthodoxa,cap, decimoquarnnbsp;to.Auguftinus libro de uerbisdomini fecundum Lucam^ fermonexS»nbsp;ait : Ante uerba Chrifti quod offertur panis dicitur : ubi Cbrifti ucrbanbsp;deprompta fuerint, iam non panis dicitur, fed corpus domini appellat»nbsp;tur.Item in hbro Sententiarum Profperi, ut habetur de confecratione,nbsp;dißindione 2. ca.Nos autem .Nec fimiliter compræhendimus has duasnbsp;Ipeciesjpanis 8c uini,quemadmodum ante confecrationem compr^hettnbsp;debamus: cum fidcliter fateamur ante confecrationem panemnbsp;num,quod natura formauit : Poft confecrationem uero carnemChrnnbsp;ßi 8c fanguinem ,quod benedidio confecrauit.Fideli Chriftiano nullonbsp;alio ad hanc rem credendam teftimonio opus, quam nudis amp; expreflî*nbsp;uerbis omnipotêtis Dei,æ domini noftri lefu ChriftûAccipiteS^ ma”nbsp;ducate,hoc eft corpus meum.îtem hic eft fanguis meus,ÔCc,


tionüliher aducrjus h^c doceat^


A 'F liber F.eformat,çxigit d ronßrmdndoy ut coTßteatW:gt; etifff uzno dari communicdtionem corporis Cr jdnlt;^uinis Chrtß^ gt;nbsp;alibi diciti Ctttn uißbilibusß^fHf panis cz* uini und minißrari nobis cortnbsp;pus erßanguineChrißi ? no dicitßubßccicbus panisnbsp;nbsp;nbsp;uiniioUo 102*

ficießeundd^

Itdij^ue uult liber tradi nobis in Sdcramento ygenerunt diuerfirwn res duaspnempepanent er uinum ynbsp;nbsp;eu aßem corpus erfinguineChrß

Cum tarnen Chriftus uetbis omnino ftmplicibus, claris expreß fis diferte dixerit.Hoc eft corpus mcum,8e hic eft fanguis meus^non aunbsp;tem ,hic eft panis aut uinum,aut cum iftis, uel fub iftis eft corpus amp; fannbsp;guis meus» Etnegarinon poteft.ita ab omnibus Catholicis Patribusnbsp;ucrba ilia intelleda,ut poft confecrationem,non fit amplius illic (quemnbsp;«dmodum ante confecrationem fuerunt)panis amp; uihumr

DE CONSERVANDO S

• cramento Euchariftiæ ,pro infir

. mispræcipue»

Secundo

-ocr page 471-

DE SACRAMENTO ALTARIS FoE XLÏIt

EcuridOjCum facramentum Euchariftiæ ad hoe femper'confe^ cretur ut tandem fumatur.docuit hacflenusEcclefia catholica,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confecntlo'ti

»nlacramentoradaconlecrationelub Ipeciebuspanisöcuini, fanguinen chnfli^ üerum corpus,uerumep fanguinem Chrifli cóti'neri,uerc efle ma^ z^promfirmitfer»nbsp;I nereufepaddusfumptionem.Eufeb.Ecclef.hift.libro^’Cap, 24.ex«

^ïtpta quedam exirenaci epift.ad Vidorempapamcitat: inquibus ]nbsp;nbsp;nbsp;lt;^erniturquomodo Romani pontificcs (haud dubium ex ApoftoK*

eatraditione 8^ confuetudine) peregrinis catholicis Epifcopis, qui Romam ueniflentjEuchariftiam folenniter tranfmittere folebant.nbsp;ßeatus Hieronym.ad Rufticum monachum,fcribit,Exuperium Epi

¦ Ropum Tolofanum,corpus Domini caniftro uimineo inclufum,^ f^nguitietn in uitro portafle.Beatus Ambrofius in orationefunebrinbsp;obitu fratris fui Satyri,commcndaturusnbsp;nbsp;prædicaturus fingu«

I nbsp;nbsp;brem eius erga Deum pictatem ac deuotionemjtefert taletti de eo hi*

’ t^oriamîQuod conftitutus in naufragiojnon mortem metuens fed uacuus my fterrj exiret e uita, ab his quos initiates effe cognoue*nbsp;ht.diuinum illud fidelium facramentum fibidari popofeeritîno utnbsp;îuriofos oculos infereret archanis, fed ut fidei fuæ tali facramentonbsp;^onfequeretur auxilium: quod^ datum fibi facramentum ligari fe«nbsp;*^erit in Orario,8^ Orarium in collo inuoluerit,attç ita fe deiecerit in

I ïîîareînonrequirensdenauiscompage refolutam tabulam cui fu« ' f’ernatans iuuaretur,quoniam fidei folius arma quælierat. Atq^ itanbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;bis fe tutum ac munitum fatis credcns,alia auxilia no defiderauerit»

Btaddit Ambrofius,q, non deferueriteum fpes j nee fefellerit opi* tiio:denilt;^ primus feruatus fit ex undis,in portum terrenæ ftatio

I nbsp;nbsp;his euedus: Ac propterea protedorem fuum cui fe crediderat,reco*

gnouiffe.Item inNouel.Iuftiniani conft.tij.deEccIef.diuerfis cap. ‘nuenis coftitutione imperialiconceflum, ut monafteria uirginumnbsp;poffint eliger e fibi facerdotem,qui ad ipfas Communionem facram

, deportee. ~~

Cutb pn’mis uero apud fandos ^iatres, 8^ in atitiquis Concilfjs re* ^^fitur, quod facrofandum Euehariftiæ facramentum poflïtSi de*nbsp;®^3t cuftodiri amp; feruarhquo neceffitate ingruente,firic ulla dilatio*nbsp;’’^facræCommunionis fiant participes. Quod 8C pluribuS exem*nbsp;PbsueterisEccIefiæmonftrarijioteft. Vide EufebiumEcClef.hiftinbsp;‘bro fexto,capite tricefimo^uarto : ubi legis de facerdote, qui cunrinbsp;corporis infirmitatem non potuiffet ipfeinfirmtim aCeederc,minbsp;‘^pirum Euchariftiæ ad domum inftïïïib

s; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

-ocr page 472-

DE SACRAMENTO ALT.

Et quid opus cft pluribus cxempli's onerare Lcifiorem Eccicfi® ufusoftendi potcft hocobferuaflead annos plus mille trecentos.nbsp;Ad hæc omnibus notum eft quid in Concilio Vuormatien ante midnbsp;tos annorum centenarios conclufum fit amp; fancitum. Et habetur ca»nbsp;Presbytcr,dcçonfecrat.dift.2:Presbyter(inquit)canon)Eucharifti*nbsp;am fempcr habcat paratam,ut fi quis infirmatus fuerit, ftatim euninbsp;communicctinefine communione moriatur. Canon Peruenic, cadénbsp;diftinÆcxcerptus ex Concilio Remenfi,ftrenue prohiber, ne facer*nbsp;dos ulli Laicojuiro aut mulieri,corpus domini tradere prefumat àenbsp;fcrcndum ad infîrmumtfed mandat,ut omnino presbyter per femetnbsp;ipfum infîrmum communicet.

In magno illo Concilio Lateranen. cui interfuerunt Patriarcliaî Quatuor omnes,8i ingens Epifcoporum multitudo,e toto orbe chrinbsp;(iiano conuocata,conftitutum eft,ut facra Euchariftia com chriimanbsp;te,fub fîdeli cuftodia,clauibus ictis adhibitis,conferucturîne poPnbsp;fit ad illa temeraria manus extcndi.c.ftatuimus,de cuft.Eucha.chrif«nbsp;aliorum facramentorum.Honoriustertius præcipit,utEuchari*nbsp;jftia in loco aliquo ad hoc deftinato amp; mûdo, honorifice rcponawr,nbsp;ac per fideles amp; pios cuftodes cuftodiatur. Sacerdos uero frcfjoen*nbsp;ter doceat plebem,ut cum in celebrationeMiflarumeleuatorhoft’ânbsp;falutaris,fe reuerenter inclinet,at£Ç idem faciat,cum eademnbsp;ad infirmum.Voluitquotpluminariafemper Euchariftiæ praef^*nbsp;ri,ad fignifîcandam præfentiam luds æternæ, c. fane de celebraiio*nbsp;neMÜTæ.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

tionis liber aducrfus hxcdoccat, TjRcetcnJæRefirmàtionis ißius liber prcecipîtyUtnbsp;Jb luerint cœnam dominipcragerc numercntpopulum lt;juent ad commit^nbsp;nicdttdum admiferunty^pro numero corum accipiant particidasQÿ^^nbsp;^uid nerofuerit rcßduumflatim ipßßmantynec guic^ dus rejerucf^fnbsp;reponant,aut déférant ali(iuo,quum hoc non/it uerbo JJei conforme.nbsp;propterea contrariwnfcientes , i^bo Dei iudicarinbsp;nbsp;nbsp;perpetuo damt

naridebereJFolio 11 xfàcie z.

At lôgeàliter conftituitur.c.presbyter.deconf.dift.2»P^^5^y^^5 Euchariftia fp habeat parata,ut qn quis infirmatus fuerit, ftatim eunbsp;quot;cômunicetmefinecoînemoriatur.lamnôadmittit catholica noftranbsp;Fides,ut credamus Deû Ecclefiæ fuæ ppofitos 8^ Epos,q tocies in clt;nbsp;lus caufa ZC noîe côgregati de hac re diffînierût,tam fœde enorminbsp;ter,q putât libri autores,^labinbsp;nbsp;errare finifle. Quod aût

' adferût caufam talê,nimii^ ad]auferêdos Si cauendos uarios lcrupu los Si inutiles qugftiones,unicuilibet in prôptu eft fccum dijudicarcnbsp;quofpcdet.

-ocr page 473-

DB SÄCRAM. ALTARIS. XUIII VBl SACRAMENTVM EVCHARISTIÆnbsp;debeat confecrarL

¦T

ï..

9-

^Ertio,Abapoftolorutn ternporibus fefnpcr ueticutï) fuit in corpus chrißi ex^ B Ecckfia Chriftiana,ne Sacramentum extra facrificium, idnbsp;'4L. eft Miflæoffîciu(ti,autextra loca adfacrificandumordina* onrhnbsp;Ja ,uel alibi in altari Domini,aut ab alqs g ieiunis facerdotibus, 8£nbsp;facramentum ipfum fumentibus,confecretur. Sicutteftatur beatusnbsp;Clemens,amp;habetur c.hic ergo,de conf.diftinÂ. ijtem Canô apoftonbsp;ïorum JO qui condemnat feorfum akare erigentcm, conuenticu«nbsp;E facicntem.ïtem S.Felix.c.ficutnon alq.Beatus Siîuefter.c.nuUüS,nbsp;'ademdiftindionc. Ifichiusquocç fuper Lcuiticum,capit.8 8C24.

Bafilius in quæft.compen.cxplicatis.quæft. j 10 Jtcm Concilium Tribur.S^ allegatur c.Miflarurhjde confecratione,dift. t .Et Au *'dianen.ConciIium,quod uetatindomibuscelebraremiftas. Videnbsp;Chryfoftomum in illud Pauli;Nunquid domos non habetisad mâ*nbsp;‘iucandum^.i,Corinth, II,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Sic Si beatus Auguftitius ad Ianuariurti,ëpîft. ïï^.akî Plâcuit fpi ï'itui fanctOjUt in honorem tanti faCramenti, in os Chriftiani homi*nbsp;m'Sjprius Domtnieum corpus intraret g exteri cibi:Nam per uyiuernbsp;futîî orberin mos ifte feruatur.Et ideo non præcepit Chriftus quo denbsp;ioceps ordine fumeretur:ut apoftolis,per qnos Ècclefias difpofitu-»•us erat.feruaret-hunc locum. Ipfa quoeç facramenti feu facrificij hilnbsp;iüs natura expofeit,ut qui confecrat,etiamfumat.c.relatum.decon«nbsp;fccrat.dïft.i.defumptoexConcilioToktanbij, 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nX.'*

crificiunt^ui uecip , Porro Chriftutft ka feciffeHieronymus ad Hedibiam feribit: Si ^aose^eänortUurnbsp;Auguftinus de Dodrina Chriftiana dicit,Chriftum præguftafle fa«nbsp;tfarnenium corporis fui.Quapropter facramentum iftud non quo«nbsp;^ibet tempore, nee quibuslibet in locis fine diferimine debet confc«nbsp;^fari.VidcRupertumTukiêfem inLeuiticum.cap. p. fuper illud;

^ïcerdos qui offert,comedet cam in locofando.amp;c,

pratenße liber corttrdh^ctradat^

. ^èformationis liber uult,ut Pa/lor üißtans iißrtnos in domihüs e»s Mrßätfhuerbd tantum inßituiionis huiusfacramenti:atempe i Inqudnbsp;Jjominus tradebatur.Z^c.una cum oratione dominieajfiper panenbsp;^^tiu debeat pronunciariyat^ itaporri^ere infirmefacrametu^E 114nbsp;nemini eftignotS uifitationesiftas anteSf poft prandia,fecunnbsp;mfirmi cômoditatê fieri debere£CQcderit lieet paftot aut ieiunet*

-ocr page 474-

D;E SACRAMENTO ALTARIS. itafäcilccßuiderc g, liber pcrmittdt 'PaJlori etiamaprandiqnbsp;^xtrd omnem Mijjam picrificium:,^ lt;ibf(jue ^dtidrum d3:ione ÿrænbsp;cedentcycoi^cerepicrdtnentutn apud it^rmos in domibwjCo (juodiximutnbsp;more^E-t wiltfneterzd liber ille^ntßpluresfuerintpraßentesßmulcon^nbsp;municent.Ipßdutemßtcerdoti non imponithdncle^ntßmul communicinbsp;di, J^deßolio i i^ßacie i. 'Porro nobilibusnbsp;nbsp;nbsp;^ui remotim db Ecclet

ßd hßjitdntßcit ideni ille liber poteßatemycanam Domini conuenienti tempore inproprr^f domibus Çy hdbitdtionibusßrudndi^ De (pio inltbronbsp;propriui(piiddm Tituluse^lx DeCommunioneinpriudtisdomibusßi»nbsp;norum,Folio ti^,fdcie u

Secus AureItancn,Conc. deccrnit:Vnicui(Ç fidcliu in domo fua Oratorium habere licet : Miffas autem ibi cclebrarenonbsp;Auguftinunsi de Altari contra altare ereäo.epift. i6z.^

. de VENERATIONE dignissimi

Sacraßienti Euchariftiæ,

QVarto,Cufn Chriilus feipfufh in Sacramento pracf^ntd»* hibeatjfemper fuit in Eccleiia obfcruatum,ut ipfe tan^üc*nbsp;re præfenSjCum gcnüflcxione,reuerentiffîme fumma^nbsp;tione,in fpiritu 8C ueritate ibideffl adoretur. Beatus Augufbnus denbsp;hoc in pfalm.98.ubi dicitur, Adorate fcabellum pedum eius,quoni^nbsp;fancflum cft Jta ait: Couerto me ad Chrifturft^quia ipfum quaem hic»nbsp;8gt;C inuenio quomodo fine impietate adoretur terra,finenbsp;doretur fcabellum pedum cius.Sufcepitenim de terra terram.' qnianbsp;caro de terra cft,SC de carne Mariæ camera accepit» Et qui^nbsp;carne hic arabulauit,6ô ipfam carneiTi nobis fftanducandamnbsp;temdedittnemo autetn illam carnem fflanducat,nifi priusadoraue*nbsp;ritinuentuiYi eft quemadmodutn adoretur taie fcabellum pedu do*nbsp;fnini:8^ non folum non peccemus adorando,fed pecceinus non adonbsp;rando. Sirailiterin pfalmaimbidicitur:ManducaueruntS^adoranbsp;uerunt omnes pingues terræ.fic ait: Manducauerunt corpushumili *nbsp;tatis Domini fui,etiâ diuites terræ: nec ficut pauperes faturati funt,nbsp;ad imitationem:fed tarnen adorauerunt amp;c.

Et eft quidetfi in hac parte fitftilitudo quædaiîi inter confecratattî baptifmi aquam,8d facramentum iftud Euchariftiæ quod otrunquenbsp;feruetur. Aqua enim baptifmi confecrata ad baptizandunn,toto an*nbsp;no referuatur pro paruulis baptizandis, nec amittit uirtutemb ene*nbsp;diâionis ufej ad facramenti eius adminiftrationeratin qua ueritas fanbsp;crame»

-ocr page 475-

DE SACRAMENTO ALTARIS-Fot XLVgt; Watnenti 8c uirtus côfiûiuSicut beatus Auguftinus docct, ïibro. 19. denbsp;Ciuitau Deijcap. 5, At ucro non adoratur îcum non Ût ibi ëorpus Chrinbsp;re jpamp; præfens, nèc bat ibi ulla tranfmutatiö aquæ in corpus amp; fan^nbsp;guincm Ghrifti,ficut in Sacramento altaris panis uinum tranfmutannbsp;’ur.Quanquam tarnen S€ apod baptifaia totaTrinitas, quæ illic inuo^nbsp;^’tur,fie præfens operatur,debeat in fpiritu adorari.

pratcnjalibcr contra hcectradat^^

F-efortnationû ißiuf Über conttnâit cos otnncs JacrdmcntoboC ^'^^cifjuth^uiprafintes aßitcrint^nißjacramcntaliterßmul communif^nbsp;ctid eosptjui corâfacramcto hocingcn'uaprocidcrint.Fo.

Quo fpedentjibriiftius artifices,facile prudens Chriftianôs pcrci* • kre pot^,amp; ex hpc dijudicarCf

ïtctn^illc liber ddnat uniucrfam Fccîefiam propter expoßtioncfii^ ^^ortationem Sacramenfi Fucharißiie, JFt unît non eße Icuem abußintnbsp;^^cramentiß exponatury^nt in auro^ argento^aut alio ornatu^cum lu/ninbsp;^ibusyCorporalibus^ßruitip circüfiratunpracipit^y ut paßores ab ex^nbsp;f^ßtione eiusp^ circülatione deincepsprorß's abftineät^FoL

An oero iftud fit coforme doârinæ Catlioliçæ,di(îï:um nobis eft in ÄrticuJodeconfecratione cuftodia Sacramenti corporis amp; fangui*nbsp;hisChrifti. Omnium maxime horrend deft,quod hberR« for mai lôisnbsp;*n his omnibus uniuerfam Chrifti Ecclefiam condemnat,Fot 98. fa.x,nbsp;^andum papam Viélorê, EccleÛas aliquot particulares, propter ob^nbsp;ftruantias quafdam cxternas,Euangelio non contrarias damnantem«nbsp;bcatus martyr Irenæus acriter redarguit, quod non reifte fecerit, dam#nbsp;*)ando tot 8C tantas EccIeGas Dei, quæ morem fibi antiquitus traditu,nbsp;^ftodirent. Vide Eufebium in Ecclefiaftica hiftoriajibro j. capitc ^4»nbsp;Quanto uero intolerabilius eft,quod faciunt Iibri| illius éonimêtatores,nbsp;feede totius Ecclefiæ confuetudinem danantes 4 V etus Ecelefia manbsp;Suuin illu 8c Chriftianifmum Imperatorem Conftantinum,ob infjgnenbsp;'^’Usmunificentiam in Ecclefiam ,utquiChriftianapietatcpermotus,nbsp;t^’^ter tot præftantiftimarum Ecclefiarum fumptuofam ædificationênbsp;^’^ntulerit, etiam ad digniflimi Sacramenti iftius honorem, tam multosnbsp;^b'ccs amp; patenas ex auro 8^ argêto fabrefatftas. Dequo uide Pontificanbsp;inSylueftro.PaIameftquiddehacreconßitua« Canones,nbsp;^'*^^fa,8c caxaliXjde confecratione,diftin(ftione prima«

L ,, Otlt;

-ocr page 476-

DE SACK.AM. ALTARiS.

Csctèrümjquicqûîd ih Dei honorem ad honorificam digoam cofef* uationem Sacramentorum, dcuotione Chrißiana impenditur, nequi^nbsp;profeflo eflè malum.

DE COMMVNIONE SVB utraque;gt;ule altera fpecie tantum.

Vinto.Quanquamuerumfit Chrilîum Âpoftetis fuisS^^ É J cramentum iftud Tub utraque fpecie porrexifle. Quern mo*nbsp;Z rem ctiam multopoft tempore feruauit Ecclefia.poiTett^nbsp;fus reitimi ordinatione uniuerfalis Concilrj : extra quod fine Eccld^nbsp;K4fe ^uiJdin'Eccte diflipatione,8^ horribili fchifmate(cuius cuitadi maior debet habennbsp;quam Ut extemas fpecies tantopere urgamus ) mos ille repeti noonbsp;mttniffmnant»nbsp;nbsp;poteft.Non debet tarnen ipfa damnarj,propterea, quod unam tantu*®

fpeciem,totum Chrißum, corpus fcilicet 8c fanguinem continentemgt;i** fua fide amp; deuotione,cum gratiarum adione erga Deum, contentanbsp;porrigere, Eft enim uerilfimum, Sacramentum iftudmftitutuni p®*nbsp;tius ad hoc,ut fpiritualiter ipfum percipiamus, quam iecundum extef^nbsp;nam fpeciemtq^uanquam ita interdum fumere oporteat. Cum Chd*nbsp;ftus ipfe,ubi de manducatione fuicorporis, potatione fanguinis fidnbsp;loquiturjta dixerit:Spiritus eft qui uiuificat,caro no prodeft quicquâ.nbsp;Verba quae ego loquor uobis, fpiritus uita funt. Vnde dicit beatustnbsp;pater Auguftinus:Credere in eum,eft pancm SCuinumcius manducai»nbsp;re,qui credit in eum manducat cum. Vt quid paras dentem 8C

Subitkerd tdntum ^’^^deSc manducafti.de cdhfecrat.diftindione i.ca.ut quid,amp; ca. quid fpecie, totus Chri* cft. Quam ob rem non oportet in hoc Sacramento nos nirnium de fpe^nbsp;^«//4wco)îKX i ciebus efle follicitos,multæ fint an paucæ,paruæ an magnæ, fed refpi*nbsp;tMguudccipitur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirtutem myftcrij.Praefcrtim cum in unaquaqu«

singuU totu, accipi fp^cic panis ÔC uini Jit totum Chrifti corpûs amp; fanguis^can.finguliau^ imtchriftüdomittü, tcm,8c ca. ubi pats» de confecratione, diftind.2. lam cum SacramentUnbsp;mibatoMeß^n^ec myftcrium,Sacramentum unitatis : unitatisipfius confer*nbsp;perfinguios minui uatio potius quscrenda amp; cogitanda nobis eft;,tanquam fcopus ac finisnbsp;tur,ßd integrufe huius Sacramenti,quâ fpecies externa.Qui accipit, ait Auguftinus,mynbsp;v^Sntcanonisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u”hatis,8c non fcruat uinculum pacis, non myften'um accipit

exHieronymo. pro fe,fed tcftimonium contra fe.

Cttn.lt;}uimanduciii,

de conf.dßut^.i’, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Proptcrea idem illc fandus pater libro icontra litcras Petiliani,ca.

loS.Etlibro tertio,capit.quadrage(imo,dicit,plurisualereapud JDeum,communionem fpiritualem habere cum tota Ecclefia, quæ pernbsp;uniuerftim orbem diftufa eft,quam paucorum Sacramentorum com*nbsp;munionem.

Eos

-ocr page 477-

DB SACRAMENTO ALTARIS* Fol. XLVL

Eos quoque qui mêbra corporis Chrifti toto orbe diffufa nolunt ag«« nofcerlt;,ôi nihilominus interim glorianturje mâducare corpus amp; fan«:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«-

guinem domini in Sacramento,audituros ab eodem domino: Non no* tcntuc/Jè,ü-inEc. ui uos»non noui uos^qui corpus meum fanguinê in Sacramêto man#nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uniMt

ducatis 8^ bibitis, membra autem mea toto orbe diffufa, in Euangelio fiô agnofcitis.lbidcm dicit:Si quærimus ubi fit Ecclefia Chrifti, ipfumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

qui cam fuo fanguinê redemit audiamus, dicentemïEritis(inquit) mihi teftes in Hierufakm,amp; in totam ludæam amp; Samariam, amp; uflt;^ in totanbsp;terram.Huic Ecclefiæ,quæ per totam terram diâùnditur, quiiquis nonbsp;communicat, èui non communicet, uides, ß cuius uerba ifta funt au 0nbsp;dis.Quid eft aute dementius C Et quod Auguftinus fcribit contra Vr*nbsp;bicum Cafulanum, Epiftola Só.compctit in eos, qui omnes Eccleflasnbsp;propter un ius tantum fpeciei communionê hac tempeftate temcre connnbsp;demnant. Siquidem amp; Vrbicus non uerebatur totam Ecclefiam Chrinnbsp;fti,coniumehofiflîme,proptcr cxternos quofdam ritus uilipendere.Nînbsp;Hairucenfctjgrauiter repræhendêdos8ecohibendosomnes,quotquotnbsp;ad hoc inquirunt,aut affirmant aliquid, ut poffint Ecclefiam toto orbenbsp;terrarum diftufiim damnare.

Et quis ferat(inquit)de tanto populo Dei ab ifto dici,quod in carne Ent,8d Deo placere non poffint,amp; quod de eis fit fcriptum : Recedantnbsp;fiiiquiame,uîameorumnoftènolo. QuæfideunoquopiamDeifiinnbsp;Oiuio diceret Vrbicus: quis eum audire,quis non deuitare deberetÇ' Etnbsp;tiuk AuguftinuSyUt Vrbicus fua blaiphemia totam moleftans Ecclefiânbsp;Compefcatur.

Quod autem ilia Chrifti uerbatBibite ex hoc omnes, non Cnt tâ ftrZ* ^te amp; coaâe inteüigenda,ut Ecclefia, quæ credit, non folum laico, uennbsp;fumetiam facerdoti, non celebranti, fufficere unam fpeciem,fM'optereanbsp;dcbcat damnari,Hoc uel inde coll/gitur, quod dominus Ghriftus, uix ciniaptiide reSatnbsp;^üicquamextcrnorumitaprgccperitjUtnon reliqucritEccIefigfuaefa ^^ternit {gt;r^;ceptiinbsp;'‘»Itatem, ficut pro temporis rationem uidcrit expcdire idipfum mode Ecci^adSt.ßnbsp;Jandi 8^ ordinandi, ad communem utilitatem amp;ædificationem Eccle# tameninteniftt9gt;t

• Dum tarnen non erretur in fcopo,8^ eo,quod per externa impes! ’»¦aodum eft,quis non fraudetur«Potiffimum uero,quando h^retici, utnbsp;Ij^externam fpeciem nimiû urgent 8C torqucnt ad fenfum fuum;gt;ut pernbsp;uniueriâlem Ecclefiam more fuo calumnientur aut damneot,quodnbsp;*^‘diipliciter demonftrari poteft.

Wio conftat dominû Chriftu,faftfl« baptifma difertis uerbis infti* ita obferuare mandaftè ; Ite, docetc omes gentes, baptizantesnbsp;L q eos

-ocr page 478-

DE SACRAM. ALTARIS.

«os,hoc eft,mergcntes «os in aqu3,in nomine patris, amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpiritui

fandi Quorû uerborû occafione inoleuît aliquando in Ecclefia ufuSt ut non propcraretur c5 paruulis ftatim ad baptifma nifi magna urge*nbsp;ret neceflitas Jdcirco nimiru, ut dodrina fidei aliquatenus faltem bap*nbsp;tifma præcedcret Jd quod uerba Ghrifti fecundum literâ uidentur exii^nbsp;gere ? Quemad modum Gregorius Nazianzenus teftatur in fermonenbsp;infandum LauachrS,ubiconfulit,utparuuli,quibusnullum jmmi#nbsp;net pcn'culum, triennium, aut paulo minus,feu plus feruentur, quo 6^nbsp;my fticum quid audirc èc refpondere poflint, 8cfi non perfede, faltemnbsp;Qttôdclîrijlitî ntdtt figuraliter ea intelligant,ac ita fandificent animas amp; corpora, magno ilnbsp;«[«rjïpimKdocerf, li fandificationis myfterio. Poftquam uero fequentes hæretici uetarentnbsp;qufidparSosEcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ingruerethececeiTitasbaptizare, ordinauit Ecck^

flejù mwicrdta (ß, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftatim(licet nulla tmpenderet neceiïitas)baptizarètur, cum tame

illud mandate domini propius accedat.

Ecck/tdnü» eogït

Md iiiMdtituin int= ntrfioitis»

Ad hgc propter eadem illa uerba inilitutiönis baptifmi,bapti2abart-tur initio homines,prorfus eo modo^ficut uerba Chrifti fonat cum im* merfione totius corporis in aquam«At cum iftud interdum non admo*nbsp;dum bene cederet infïrmis plerift^« Beatus martyr Cyprianus dcda^nbsp;uit epiftola ^.libro 4.eos etiam réde baptizari, qui no toto corpora’”’*nbsp;mergerentur aut lauarêtur, fed perfundcrentür tantum aqua baptiû”^*nbsp;Et quamuis forte externum elementum non adeo perfede alicui in hocnbsp;Sacramento adminißretur, exißimat non propterea mutilari aut debt*nbsp;litari poffe beneficia diuina, fed aßerit non minus afperfione aquaenbsp;impetrari,quam fitotafiat immer fio,fi tarnen plcna,ÔC totafide,ôinbsp;tisSé fumcntisaccipitur» In fumma,tota epißola h£C,ag!tCyP'‘^f^*^inbsp;Ut éxponat hanc fuâ fententiâ,Sacramêta non àd extremâ illânbsp;obferuationê,fcu adminiftrationê totius elemehti externi,fednbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

integritatê fidei tam dantis ^accipientisæftimarideberc ôiobuncf», diuina uero compendia credentibus totum conferred

Propterea cadê ilia uerba inftituti baptifmiintinoebantaliqnbaptf* ^ccîc/tdffonnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»mo initiâditribus diftindis uicibus fubter aquâ. Ôuêadmodû fonani

Ze™ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^quot;^*’I»«ogt;qûo(ut apparet) uerba Chri requirSt,amp; in Canoni*

, Ç? intelleda fuerût expofita, can. Aliter tarnen po* ßea in Ecclefia obferuatûfuit. Et B. Greg.epift, Jjb. i.dicit no malenbsp;«ta baptizari,necoffjcere quicq baptizato,f« femel tm immerfus fuerit»nbsp;cuius dat hac ratione, q, in unafideS«Ecclefiac nihil officiât côfuetudo-diuerfa, amp; fubiûgit: Sed qa nunc hueufe^ ab hæreticis infans in baptifnnbsp;mate tertio mergebat/aciendu apud nos effe non cenfeo,nedû merfiÔcsnbsp;numerâtjdiuinitaiêdiuidant, dû(^q)faciebantfaciût,femorê nofttrfnbsp;weiße gloncntur,Hæc Gregorius t

-ocr page 479-

DE SACRAMENTO ALTARIS* FolXLVIt

¦ Rurfus licet mandauerit Chriftus hac eflentiali uerborum forma baprizare,nempe:ïn nomine patris,8lt;:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpirituffanfli.Apofto

K tarnen nihilominus ipfi, alia quadam externa uerborum forma tê« -uerborum baptifnn pore aliquantofuntufijbaptizantcs tantum in nomine Domini Ic« *«E«lt;(«gc/(ofr4(/(snbsp;fu/haud dubium propterea,quo fie nomen illud célébré fieret.

Porro fi tantum externo feripturæ uerbo fit prorfus innitendû» nemo rerum intelligcns aliud cenfebit q reiedam illam Cypriani o«nbsp;pinionem, de baptizandisqs quos hæretid baptizaflent, externisnbsp;üerbis uiciniorem magisq^ conformcm,q fit contraria fententia. Vi«nbsp;deCan.apoftolorum 40.8^ ôy.in uerfione Gregori] Aloandri.Et tanbsp;n^en contrariam iftam fententiam Ecclefia uniuerfaliter tanq Chri«nbsp;ftianam acceptauitîCum ut Donatiftas retunderet,tum ctiam q? Cynbsp;priani opinio uchementer offîceret unioni 8^ paci Ecclefiæ refarciennbsp;dae.Idcirco dicit beatus Auguftinus:Omne illud quod uideretur banbsp;ptifmo hgrcticorum deeffcjtotum pace 8C unione compenfari 86 fa*nbsp;nari.epiftola jo.ad Bonifacium,8C debaptif.côntraDonatiftas.

lartï ut ad Sacfamentütïi corporis âi fanguinis Domini, de quo 8gitur reuertamur,pro euidentiori dcmonftratione corum quæ di*nbsp;5dmus,animaduerte,quod negari non poteft, Chriftum ftatim a cce*nbsp;na,ac fimul cum facramentum iftud inftituercc, apoftolis fuis pedesnbsp;iauiflCjdedifle^ mandatum cxpreflumSc* darum, Iohannis 15. hisnbsp;Uerbis compræhenfum; Si ego Magiftcr amp; doniinus laui pedesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de e)e=

ftros,8c uos debetis alter alterius lauare pedes. Exemplum enim de^ nbsp;nbsp;nbsp;pelt;btmiotio.

^i uobiSjUtqucmadmodum ego feci uobisjta 81 uos faciatis.(^od

Chrifti mandatumjfecundum externam profedo literam, non mv fe©-c.«i'ge^,iw«cx nus côgit,qhæc uerbà Domini:Bibite ex hoc omnes. Et tarnen Ca^nbsp;iholica Ecclefia non utitur externo illo operc apud facramStunj cor ' *nbsp;Poris 8i fanguinis Chrifti, cum Chriftus fit eo ufus, ÔC ut uerba fo*nbsp;•^ant,mandauerit deinceps, eo quo ipfe fecerat modo obferuare.

Qninetiam laudatiffimum iftud S^.pqflîmumopus prorfus fere cs ^leuittEtfi beatus Bernardus in fermone de coena Domini appelli* .nbsp;magnum facramcntum.amp;beatus martyr Cyprianus, ante ipfum

*^ftatus fit in fermone de umftione Chrifmatis,Qiriftum non lauiftc ?^®do apoftolis pedes,ucrumetiam folenni deuotione prxcepifle 8finbsp;‘’'ftituiffcjUt idem facerent deinceps Äpoftoli.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s.

Qdarc autem intercidcritdhriftiâniffîmütftfÂud Opus extérriûi eft caafa alia,q ut ex beato Auguftino eolligitur,ne putetur cf*nbsp;’’^ebaptizatiö,

l» iij pt«

O

-ocr page 480-

DE SACRAMENTO ALT.

Ec ex hac racione multi lotionem iHam in côfueCudinem rccipcre no luerunt. Sicut idem ille Auguftinus libro de ritibus Ecclefiæ ad la*nbsp;nuarium,capitei8.teftatur. Vitabatur autcmtalis error, omifioncnbsp;externæ iftius cærcmoniæ,commodius utib'us^,Qut eiuspertinacinbsp;retentione errori canto datus FuiHec locus.

Ad eundem tfiodum apoftolus PauIuSjGcut a domino accepit, i* KttUt arctn^dn» j,gnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j-gtradidifleCorinthnsferuandæcœnæ ritum.quem itade*

nott obferuantur fcnblttQuonia dominus lelusjin qua noctetradebatur, accepit pa* modoineccl^a, nem,6^gracias agens,fregit,amp; dixit 8^c. Similiter àC poftquam cce^nbsp;nauit. At hune ritum non feruamus inEccIefia modoîNonenimnbsp;poft cœnam,auc uefperi,fed mane Si ieiuni feruamus : Nec frangi*nbsp;mushoftiamconfccratampopuloporrigendamî neç^ fedemus adnbsp;menfam,quomodo tarnen Chriftus ipfe fecit. Et plurima adhuc innbsp;Euangelio recitantur a Chrifto fada apud facramentum iftudtqu»nbsp;tarnen nos eodem modo non peragimus. Etunde iftainftitutiChrinbsp;ftimutatioacciditC Augufti.aftïgnateiustalem rationcmîPlacu^nbsp;(inquiOSpiritui fando,qui femper Ecclefig fuæ præfcns adeft,ut innbsp;honorem tantifacramenti,in Qs Chriftiani prius Dominicutnnbsp;pus intraret,q exteri cibi. PoflTunt amp; alia plurima Dei mandata

m us hoftiamconfccratam populo porrigendamî neç^ fedcmus ad menfam,quomodo tarnen Chriftus ipfe fecit. Et pluriffla adhuc innbsp;Euangelio recitantur a Chrifto fada apud facramentum ifludî^u»nbsp;tarnen nos eodem modo non peragimus. Etunde iftainftitutiChrinbsp;ftimutatioacciditC Augufti.affignateiustalcm rationcmzPlacu^nbsp;(inquiOSpiritui fando,qui Temper Ecclefig fuæ præfcns adeft,ut innbsp;honorem tantifacramentijin os Chriftiani prius Dominicutnnbsp;pus intraret,q exteri cibi. PoflTunt amp; alia plurima Dei mandatanbsp;cpzyî.iigxJwrf» derebus externis recenferi8ôinmedium adferri,qugtarnen

c._________r.___________r i

Cenef.9,


Affuum 15

fia paulatim omiflTa funt. Qualc eft iftud.’Deus non folum ludçi«, fed omnium nationum patri,Ncie,poft diluuium ita prgcepitîOmenbsp;quod mouetur amp; uiuit efit uobis ih cibum,cxccpto quod carné cumnbsp;fanguine non comedetis. Et ne quis putaret hanc legem Euang^^^®nbsp;fublatam,decreuit S.Iacobus apoftolus in primo.illo Hierofoiy^^*nbsp;tano Concilio, ut ad conuerfos ex Gentibus feriberetur, ut abßine*nbsp;ant fe a concaminationibus fimulachrorum,8ô fornicatione, amp; fuf*nbsp;focatis fanguine. Imo Decretum amp; literæ Concilij ad conuerfosnbsp;ex Gentibus ica fonàntîVifum eft fpiritui fando,amp; nobis,nihil ul*nbsp;tra imponerc uobis oneris,qhæc neceffariaîut abftincatis ab immonbsp;Eedejtd mdoddtunt latis fimulachrorum,amp; fanguine,8^ fuftbcato.Et tarnen quod ad ponbsp;defuffocdtots-fdn^ flfetna duo attinec,mandatum iftud (quum res concernât externas)nbsp;tacitadÜTimuIationefenfiminEccIefia antiquatum eft* Tametfi innbsp;CanonibusApoftolorumS^ pleris^Synodisconftitutufit, ut adnbsp;mandatum iftud Apoftolorum conrormiter uiuereturtmulto^te*nbsp;pore ita in Ecclefia fuerit obferuatum. Vidc de hoc Tertullianîinnbsp;Apologetico cap.9.

rrMptutndtoîi/èif uittiene fabbuti^cesnbsp;dit ChdriMiChrû

Sic fabbatum illud ludgorum, cuius loco nunc dies Dominics . , apud Chrianosfandificatur,fuitproculdubioS^lt;tiam num eftDeinbsp;’ mandatuinînihilominusuerodocet Chriftus fabbatum debere ce*nbsp;derecharitati.Matthæi iz,

V

0

-ocr page 481-

DE SACRAMEN. AL TARIS. XLVIU

Quo Ggnificat externas ferias Si cæremonias charitati non efle præ ponendas.

Item Paulus i.Corin.ti.præcipit,ncuir orans uclet caputfuum: üult autem ut mulier uclamen geftet capite operto. Atq^ idipfum dinbsp;cit nos natura doceri.Et mftitutum iftud tali præi'udicio munit : Si

' quisCinquit)uideturcontentiofusefle,nostalem confuctudinemno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

habemus,nelt;ÿ Ecclefia Dei.Necj! tarnen Apoftolicum illud manda c/eyîrf uelandis non tum tam rigide modo apud Chriftianos feruatur.

Qüx omnia co retulimus,ut concludamus, ncccfTario Si cuiden« omnia ilia mandata,quæ externa uel figna uel opera concernunt,

J «on efle cenfenda ac fi plane SiprorfuS forent’irremiiribiJia,Si abfeß ulladifpenfationeautmodcrauoncadliteram obferuanda. Atquenbsp;hocideo.ne putet priuatus unufquisqj fibi liccrcj ut fecundum exrernbsp;naeliterærigoremSi tan^ ad falutem neceffarium ftatim exigat o«nbsp;mne quod forte inuenerit in Ecclefia Ghrifti, abfe^ fidei SC charita*nbsp;tisofFenfioncmoderatum,aut fuafpontemutatumuel antiquatumtnbsp;Cum permiffum fit Ecclefiæ in externis iUis ordinarc,omAia^ mo«nbsp;derari,ficuU iam diximusiSi tarnen profpiciatur,ut idem illud ad qdnbsp;«xternæ cærcmoniæ inftitutæ funt, nihilominus adipifcamur. Si innbsp;Ueritate confequâmur. Confequitur ex codem, Ecclefiam catholi«nbsp;tam non eile propterea quod una fpecie facramenti in rcÄa SC ueranbsp;fidecontcnta,noncommunicet fub utra^ fpecie fuos omneSjCon«nbsp;demnandam.quod^ uinculum ebaritatis Si pacis quo in cadem Ec«nbsp;«lefia fumus inuicem cölligatijnon debeat propter externas iftas fpenbsp;des folui 5i diflipari.Quum externum omne unitati Ecclefiæ Chri«nbsp;ftijSi charitati,cederc oporteat.

Si autem arbitrentur quidam fore melius ut Sacramento fub dua Eus fpeciebus denuo communicemus utamur^Cquomödo non paiinbsp;Cis hoc tempore uifum eft^Debitüm in Ecclefiam officium requirit*nbsp;üt primum hac de re cum cæteris Ecclefqs conueniatur. Si commu«nbsp;*gt;i confenfu in Chrifto de hoc conftituatur: quo fchifmati 8i conuulnbsp;Eoni corporis Ghrifti,qu3Ê eft Ecclefia,nulla detur occafioi Quumnbsp;quæuis facrilegia longe exuperent.

Nec^ item canon GelafqComperimuSjSi epiftola Cyprianx tart« afFcrunt ad hanc rem momcnti,quantum pleritj cxiftimant.Gcnbsp;3fius cnim loquitur de illis qui fuperftitionis caufa a calice fangui*nbsp;abftinebant. Similiter Gy prianus de hæreticis loquitur : qui po«nbsp;[?^5aquari)uoeatifunt,8ifuperftitiofaabftinentia a uino calicemnbsp;aqua præparabant«

Adeofi

-ocr page 482-

DE SACRAM, ALTARIS.

'Adeo^ nccefîc fuit tempore illOjUt redarguerentur taies, qui priua to fuo confilio.in rebus externis aliud conftituebât q catholica Chrinbsp;fti EccleOa obferuaret.Quod Temper in catholica Ecclefia damnatunbsp;fuicificuti ih præcedentibus inter demonHrandum hanc regulam Iflnbsp;tius explicuimus. Quod autem Laici longo iam têporc alteram fp«^nbsp;«'m.«»; inquam.non percepcrint. non eftpaucorum fuperfticiofanbsp;untum fpecie tint opinioneintrodudum: Verum tota bcclefia üccidentalis (Bono^^nbsp;Kftaî efl,utdee^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jg tantum cxceptis, qui huius articuli caufa fe non ita loge ante hac

origtitenon Ecclefia fepararunQconfuetudinem illam Christiana unanin« concordiamultisannorum centenarqs obferuauit ? Nec fuitquisqnbsp;una fola Specie non contentus: quoufi^ homines nouis faâionibusnbsp;concitarentur.Et eft crcdibile,imo plane apparet,qj qu icquid in Cô,nbsp;cilio Conftantienfi de hoc articulo conftitutum eft, fadum ideo eftnbsp;fcjquod quidam propter externam tantum fpeciem uolebantEccle*nbsp;fiam totam damnare,S^ afferere,minus in una fola q in utraqut fpe*nbsp;cie contineri. Ac proinde Concilium illud fadi fui non paruamaucnbsp;«ontemnendam habuit rationemjconfiderato q? fimilia quandocÿ ßnbsp;milibus de caufis ante hac ab Ecclefia conftituta fint, uti isn^nbsp;ximusordinata,

MQLI^TP^REFOP.M^TIO1lt;^^

Lihzräducrßiihfec^

Liier iîîe ddmnat ttniuerfint Chrißi Lccleßam:, qua Laicii

gt; mentum illud lon^ tant tempore und tantum Jpecieporrexitt Licü

' abußimtdciteirrepßjje^utfolufpdnüDominidißjenßreturiid^^^^^^ß^. mii temporibusyilliCjubi eccleßarumprapoßti officiumßumneß^S^^^nbsp;Ui procurdruntgt;foL i oo. (^^d^ C hrißm utrült;pßacrdmentÜnbsp;cdlicii ÿ pdniiyOibus C hrßtdnn inßiiuerit adpercipienduL

Qbfirud lilrrum Heformßicrameiitum ißud duoßtcrdmentdjeddetm quepdnemnbsp;nbsp;nbsp;uinum appelldre^ç^ alias de hoc ita loquiy acßßb alterd

joldJpecie non contineanturßmul corpUiZ^ßnguis Domini debeant^ necejßirio existente mandata er inßitutione Chrißiy utrai^ hac populonbsp;adminiftrariß)^madmodum pracipit liberyUt inßrmii totuntß^^'^nbsp;mentumporrigatur^ Quafi fub altera Specie totum faeramccum et*nbsp;- ficaciter non adminiftreiur. Folio 114. facie i.

Item liber docet quodoporteat nos apudßcramentutn ißudomnia^ ßnguldneceJJariofacereyquaChrißus incoenaßaperegitynecabeou^nbsp;lis modis cedere.jlicet etiam t^n^lus de coeloydut apoßolus aliquif^ iunbsp;doceat uelpracipidt. FoLf^^ßa, 2. Jßlcc curandum eße quid nomint cae^nbsp;na aut FFßa antcbac toto mundo obßruatumßt^ata modo objeruew-

-ocr page 483-

DB SACRAMENTO ALTARIS Fot XLIX,

^^uod hucuj^uc ignoranter in hac Jacratißima a^ione aBwnßt alitèf lt;ludm dominui ordinanerit^

Torquetßn^lum Cyprianum adnerßi C atholicam Eccleßa, guaß t^lt;rßdci E^ccleßarutn in eo^ cpiod Sacrametumßb altera ßeciehucuj^nbsp;foTrexerunt minißerio c?” nice Chrßi nonßntperfun^li ?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potius

^(indatutn eim obiecerintypropter traditiones homtnunt, Fol,^p ß, i.

lt;^tpteitaficotßituerintreos corporis^ßanguinisCbrißit Folia ^gt;ßcicßeunda^

Quantum uero'a bcato iHo martyre Cyprtano abRiit, ut uolueri't, cogitauerit Catholicam Bcclcfiam, propter externas iftas cæremo*nbsp;Rias condemnare,iam fupra fatis demonftratum e(lgt;

an DEBEANT OMNES PRÆ^

fentes huie Sacramento communicate.

SExto,quanquam Chrißus fuam facram ccenam, amp; unicS Sacras mentum,cum duodecim fuis difcipulis feruauerit,quanquam inlt;nbsp; fupef uerum fit, pium fore ÔC Chriftianum,fi exemplo tali probtnbsp;Chriftiani in Mifla præfentes omnes communicentlt;Quam ob rê merinbsp;to deberentadmoneri diligenter,utfefrequentiüs ad gacramenti huiusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

perceptione præpararent Jd quod fandli Patres, Chryfoftomus, Am^ /ij« commnic’enL Uofius,Auguftinus,amp; cætcri feceruntmon tarnen coegit Ecclefia, un#nbsp;quam fuos ad hanc legem, ut omibus Miffis tota communitas interef#nbsp;(et,aut ut nulla celebraretar,nifi tota commonitate ptæfênte amp; comuni Aâteîeîgt;rlt;tn^ Kipnbsp;«ante.Nam Sd Chriftus ipfe non obferuauithunc morum,quädo ad fa#nbsp;cram lua cœnam duodecim tantu Apoltolos uocauit. Cu adhuc præ# comtentus ex^eHcnbsp;ter illos pluresfibi deleûos difcipulos,qui Gtotosdodlrinaeeiustrat tia»nbsp;diderant haberet,quos tarnen ad ccenam illam non aeduit.

ChrißuscerteSacramentuißud proptetea inHitui'Gut quotquot ue tàfide amp; deuotione peterent,quoties eis uideretur,aut neceflitas requi#nbsp;teretjipfo frui polTent.Sicut in Apoftolo dicic : Hoc facite in mea com#nbsp;tiicmorationem : quotiefeune^ ein manducabitis panem hunc,Öd calicenbsp;tibetis, mortem domini annunciabitis,donec ueniat.

AtquêitaCbrilfós dominus Sacramentum iftud,quemadmodu cætera,neque multitudini,neque paucitati perfonarum,aut loco ubinbsp;^tdperentur, alligauit.neque item quenquam fpiritualijter appetentemnbsp;aftrinxit,ut propter alium quemeunque, qui forte no admodum denbsp;^cramento folicituseft,ipfequoquceo fe fraudet: præfertim quumnbsp;M laliier

-ocr page 484-

DE SACRAMENTO ALT, talitcr'affeflus cupiat, quotquot funt præfentes aut circûaftantes coni’nbsp;municare fecum.

Ad hæc negari non potcft, comunioncm Sacramcnti iftius non côn# fiftcre in externa fola fumptione facerdotis amp; circumßantium, quorunbsp;coMMWuo ijuæfît quidam nonnunquam proditori ludæ^qùâuerisChrifiidifdpulisnianbsp;inmiffd^nonadpr^g aflimilantur : fed præcipue in fpirituali 8C externa ilia comunionc,nbsp;JetUestMtutxtensnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• r -

ditur Jed habetur qua Presbytcr,öC quotquot cum eo in bacraniento comunicantjeom# cu omnibus ubili, nibus fidclibus toto orbc per fidem Sacramcntu iftud fimiliter perrippnbsp;beteonftitutif. entibus in fpiritu afTociat. Ita enim docuit Apoftolus Chrifti : Omnesnbsp;unus panis fumus S)C unum corpus, quotquot de uno pane participa*nbsp;mus.Nec loquitur de his folis,qui eo tempore Corinthiconueniebanr^nbsp;Sacramentuab uniusSacerdotis manurecipiebant,uerunipotiusnbsp;, de fe ipfoytum procul Corintho agente, amp; Corinthrjs ipfis omnibuiq^nbsp;in Chriftuna credent.ibus, ubi tandem conftituti eHènt, quos omnes fi*nbsp;ghificat unum elle corpus, qui toto orbe de uno pane communicantesnbsp;participarent.

Quod autê comrhunio non fit in externa potiilimum

. idem ipie Paulus in principio capitis illius in patribus ueteris teftamen ** docet,amp; tcßatur.’Omncs(inquit) eandem efcam fpiritualcm mandu*nbsp;tuaii^qexteraa fa^ caucrunt,8f omnes eundem potum fpiritualcm biberunt,fed noin plu^nbsp;framcntalicon/ifiit fibus eorum beneplacitum erat Deo, ( In his uidelicet,qui tatummodonbsp;extrinfecus in focietate uifibili uefcebant.)Nam proßrati funt in defer*nbsp;lo.Hæc autem in figura nobis acciderunt,amp;rc.Hoe modo locum hunc

• Apofloliintellexerunt Sanlt;fiiPatres,Ignatius Apoßolicusepif^^P“® Sc martyr Chrißi, ad Philadelphienfes ait : Vna eß caro domim Iefugt;nbsp;Sc unus eß eius fanguis,qui pro nobis cftiifus eßjunus etiam panis,pronbsp;omnibus confradius, 8c unus calix totius EccIcfiæ, Chryfoßomusinnbsp;f« pnw^mpj^. ad prædiCla Apoßoli Pauli uerba, ita feribittSi €x eodem pane,idem cor^nbsp;Cortttt. omt. X 4.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnes efficimur,quare non eandem præ nobis ferimus diledionê,

ut fecundum hanc fiamus hoc unum Etenim progenitorum noftroru AÂo«lt;w 4nbsp;nbsp;nbsp;f^r^pofibus hoc erat,multitudinis credentiû, inquit fcriptura, erat cor

unum 8c anim.auna.Ei iterum in eadem homilia ; Quid autêfiunt, qui accipiunt corpus Chrißi,non multa,iêd unum corpus. Nam qnemad*nbsp;modum panis ex multis gram's unitur,ut minime grana appareât, fednbsp;tarnen grana fint ; uerum incerta diferetione coniundla, ita nos ioumnbsp;cem Chriflo coniungimur.Non enim ex altero corpore tu,ex altero ibnbsp;le educatur,fed ex eodem omneSjSCc.

Eim ilia docct S. pater Augußinus in 6, tap.lohaanis, tradatu 26»

Man*

-ocr page 485-

•DE SACRAMEN. ALTARIS. Fol. L.

Manducauerunt Ç inquit) manna, Moylês, Aaron, 8c Phinecs,amp;: alij TOulti^qui domino placueront, 8^ mortni non font. Cætcrorum mukinbsp;funt mortui:ficut 8c hodie multi moriuntur, qui Sacramefttum folum,nbsp;non Sacramenti uirtutem de altari accipiunt Et fequitur:Noruntnbsp;fidèles corpus Chrißi.quod exponens nobis Paulus Äpoftolus: Vnunbsp;(jnquit)corpus multi fumus.Ofacramentum pi«atis,o fignum unirai cominumocorpoenbsp;^8,0 uinculum charitatis.Qui uult uiuere,habet ubi uiuat, habet undenbsp;niuat. Acccdatjcredatjincorporetur, uiuiftceturznô abhorreat a corn «itaj chnßi mctnnnbsp;Pïgemcmbrorum, amp;c£t.Et paulo ante, qui manduçat intus,non foris,nbsp;SôJ manduçat in corde,non qui præmat dente ? Idem ilk Auguftiausnbsp;**hro Confeflîonum nono, capitedecimotertio, de matre fua Monicanbsp;quomodo animam fuam ad Sacramentum precq noftri uinculonbsp;fidei alligauerit, 8C ita in fide defiderauerit/ui memoriam ad akare fie«*nbsp;deunde fetret difpenfari uitîlimam fanâam.Eccc piailla 8C fanâarau*nbsp;ber,noluit, ne poft morte quidem, afpiritualt ilia cômunione fepararû

Ex quibus omnibus cohfequitur,quod omnis cotfiunicaturös anw mumfuumhuc dirigeredebeat,quo talifumptione Chrifto domino QttoMcdtfacer,nbsp;fiio incorporetur,amp; ad hoc comunicct cum omnibus fidekbus toto orlt; dosuaba/àa refera,nbsp;hediftufispotius,quâ cum folis præfentibus, quorum fides fortaflèfi^nbsp;ht ignota eft.C5fequitur deinde etiam facerdotem non maleftcercCfi tai»nbsp;Uten non omittat admonere populum, ut ad communionem frequentienbsp;Us fepraeparet)quâdo célébrât Mifram,pra:fentibusaliquibus,qui fpinbsp;rituali oblationi fuæ confenfum præbeant.Licet ijdem interdum per finbsp;dem‘, fpiritualiter tantum in oratione in laude Deidn gratiarum adio^nbsp;ne cum eo communicêtQuum facerdosipfenihilominusprætcreà, c5nbsp;nnitbus illis,qui ubilibet locorum in Sacramento communicant, comi»nbsp;Uiunicet facramêtaliter, Ad quod etiâ refert uerba Canonis.Quemad^nbsp;inodûuc(usille8c dodus Cameracen, EpifcopusOdopulchretradit«

Nec uero,quæ diximus Chriftianû 8^ bene afFedû hominem ma* gnopere folicitare, debêt, tâtum fi animaduertat facerdotê altari adfta*nbsp;^c,no tâtum pro præfentibus,uerumctiam pro toto mûdo,pro abfenti*nbsp;hus 8c præfentibus,prô pr^teritis ante nos,8c futuris poft nos, pro quinbsp;hüs omibus iubet per facrificium iftud agere gratias,qn cxclamat: Granbsp;agamus domino Deo noftro. Quæ eft fandi lohânis Chry foftominbsp;‘^tentia,homilia 26, in Matthæum.

Flâne ad eûdem modû loquitur,8^ alibi lib, 6.de Sacerdot jo,übi c5 ^«xiftet: Sacerdotê pro ciuitate tota aftarejubdit : Quid dico ciuitate^nbsp;**’’0 ucro P uniuerfo terrarû orbe Legatus intercedii, deprecatory eftnbsp;Mi) apud

-ocr page 486-

DE SACRAM. ALTARÎS.

èpud Deum,ut omnium non uiuentium modo,fed ctiam mortuorum plt;ccatis propitius fiat lt; Similia reperis apùd eundem homil. de uer^nbsp;bis Efai^lt;

Tam nei^ in Orientali, ncc^ in Occidental]' Ecckfia unquam fuifllt; üfuminum,utpræfentesomncs officio Mjfïæ,autcogerentur ad cornnbsp;’^xi^urui^utprLmunicandû,aut abaufcultandaMifla iuberenturabftinerc, finechâ,ulnbsp;jcaesomtescoge.: finecortiunicantibus nulla celebraretur Mifla,nemomeliusabf^ullanbsp;contradidione, nemoç^ ceriiusÔC ad oculum demonftraueritaut «ß«nbsp;tur quâ Patres ipfi^qui co fccul« uixerunt,omniumlt;^ Ecclefiarum monbsp;res habebant exploratos. Inuidiofenimiû aftîngitur bac têpeftatcOfdnbsp;dentali Ecckfiæ, quafi in ea primum quotidianæ cômunicationis ufusnbsp;difecerit^ Quod certe non eft.Cû €x Patribus luculcoternbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quest,

sfTiduam comunicationcm duraflTelongiusin Ecclefia Occidental!^ in Orientali. Beatus Ambrofius teftatur Græcorû laicos fua actate fwnbsp;M mel tantum in ahnoconfueflècômunicarejbbô.dcSacramentiSjCap^’

AV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P r

uhufus(^^uenta^ Quod îmitari uolentes increpat his ucrbis:Si(inquit) quotidianus eft ci tomtnmicandi, diunbsp;tius apudOrienttinbsp;les dur4uit,lt;juitnqnbsp;non cogcrenturnbsp;(«aimunitare^


bus,cur poft annum ilium fumis, quemadmodum Græci in Oriente fa cere confueucruntC Huicconfonat Auguftinus lib.2. de fermonedo#nbsp;mini in monte,ubi teftat Orientales non quotidie ccenae dominie? comnbsp;municare. Volunt ambo dodoresdicere, aliter fua ætate in eorum Êc/nbsp;ckfqs,aliter apudOrientales,de comunione freqoêti obferuaiuro fuifle»nbsp;Quod confequenterexplicabimus.

At^ hoc uerum efle teftatur Chrylbftomus ipfcbomilia ï t.ad po* pulum circa finê,ubiConftantinopolitanosfuos ciucsincrepat, qitfdnbsp;in Quadragefima iudicarêt,1itigarent,iuramêta Si periuriaCutinft^*nbsp;illis fieri fokt)committerêt.Et fequitur.'Quomodo iâcrum uidebimusnbsp;PafehaCQuomodo facrum fufeipiemus facrificiümC Quornodo miranbsp;bibbus comunicabimus myftertjs,lingua illa^qua Dci kgeconeukauenbsp;rimusCS^c. Ad populum ifta loquitur,quem exhortabatur,«t fakem fenbsp;præpararentadcommunicandum proconfuctudineinPaicha.Quodnbsp;ipfum tame^xpreflius facit in io.cap. Epiftolg ad Hebrgos, homil. 17.nbsp;bis uerbiszPlurimi ex hoc facrificio femel accipiût in toto anno,alq bis,nbsp;alfj f^pius.Ad oêsergo nobis fermo eft.Nô ad eos qui hic funt tm,fednbsp;ctiâ ad eos q in heremo fedêt. Illi em femel in anno participant/ortaflîsnbsp;8lt; poftduos annos. Quid ergo eftCqs magis acceptamuslTEos ne q fe*nbsp;mel,aneosq fæpius,anillosqraro accipiutcNelt;^illosqfcrncl,nec^nbsp;q fgpius, nec^ qui raro, fed eos qui cû munda cofcientia, qui eu mudonbsp;corde,cum uita irreprehenfibiliîifti femper accedum. Qui ucro taies no

-ocr page 487-

DB SACRAMEN. ALTARIS. Fol. LL ^unt,nequc femel. Quid itaCQuia iudicium fibi accipiunt SCdamnanbsp;^ionem,8i fuppHcium.

Liect autem plebis Confiantinopolitansc pars maxima non quO ïidiecommuniCarétjinterdumfortaiTenemonontamcntproptereanbsp;Chryfoftomus illè, aut Presbyteri Conftantinopolitani cenfueruntnbsp;«ufam effe, quo minus ipfipuotidicfacrificarcntjMifrafquecele* tibas^nbsp;brarent. Quod eodem in loco ipfe teftatur,ubi dicit:Nonne per f nnbsp;ßulosdiesofFerimusCofFerimusfanejSfcgt. SimilitcriuEpiftola adnbsp;Ephefios capitc primo, fcrmone tertio mcminit quotidianae oblatiónbsp;’'^^•Quanquamucrum eft,quod populum fuu ibidem ( Geut Epionbsp;^copos noftros, ac paftores facere conucniçbàt ) uehementer redar*nbsp;guit,quod übi quotidie offèrreretur,quotidie aftaretur altari,ncmonbsp;qui cômunicaret acccderet.Fruftra(inquit)habetur quotidiana ob«nbsp;latio Fruftra ftamus ad altare, nemo eft qui fimul participet. Qua*nbsp;nis autem non accédèrent illi : Ipfe tarnen quotidianam fuam MiG» Quofintclryfc^.nbsp;fam iufto tempore quotidie perficere non deftitit. Quod autem bee «crixt in EpißoUnnbsp;fit mens eius, nec uelit expoftulatorqs il lis uerbis, ( Fr uftra ftamusnbsp;ad Altare) legem præfcribere,fcd arguere tantum :nec item uolueritnbsp;prohiberc Miffas,inquibuspraefentes non communicarent, manianbsp;feftant ipfius uerba eodem in loco ad Hebræos decimo . Ha?c (in«nbsp;quit)diCens,Non ab una in anno pcrceptionc uos ucto,fcd uolo femnbsp;per uos accedere,fanftis hæc concefta funt.Hgc etiam diaconuS in«nbsp;fonat in ilia bora fanftos uocans, per banc uocem ueluti maculasnbsp;fnfpictens. Hæc Chryfoftonhus, quiOrientalisEcckfia: confuctudinbsp;nemiftiuftnode uerbis fans indicaunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ~

lam ut ad Öcciderttaïem ÊccîeGafîi rcucftaffiûr ueiér« faiï^ fti Ep jfcopi referont fe quotidie, aut faltem aliquot in bebdomadanbsp;diebuSjMiftam aut facrificium altaris celebraftetut eft uidere apudnbsp;Cyprianum libro quarto, Epiftola nona ad Florentiutn t^upia « r««t.nbsp;nü 5ó in Ambrofio in cap.j.Eptftola prima ad T imotheum.In Aunbsp;guftino item, Epiftola uigefimatertia ad Bonifacium. in Pfalmó

Sc de fide ad Petrum capite decimonono. In quibuS lociS fuffi« *^ienter demoftratur Occidentalem Ecclefiam in aftiduæ frcquctinbsp;ficommunicationisufu longiuS quam Orientales perfcuerafte. Idnbsp;*luod etiam ex Epiftola Hicronymfad Lucinium manifeftc pater,nbsp;dicit Romanas 8^ HifpanasEcclefias quotidie communicarc.nbsp;Similiter in Epiftola ad Damafuro,6^ adHcdibiam quæftione fc«nbsp;^unda.

Quatx

-ocr page 488-

DE SACRAM. ALTARIS.

Quanquam autciti quotidie fancti patres celebrarcnt^noIucrunC tarnen præfentcs laicos ad cômunicationê côpellere, Admonueriïtnbsp;quîdem eos,intérim camen quid fentirent, fimul aperiebant : Se ne*nbsp;que laudare ,ncq^ uituperare quotidianam Euchariftiæ commu*nbsp;tiioncm:hortabancun:amen, ut faltem Dominicis præcipue diebusnbsp;communicarent ƒlt; tarnen mens fine afFedu peccandi eflet: Nam ha*nbsp;bentem adbuc’uoluntatem peccandi,grauari magis Eucharifiiæ pernbsp;* ceptione q purificari. Sicut in Auguftino Icgitur de Ecclef.dogma»nbsp;caP’Jî* Quinetiam epiftola ii8.adIanuarium.cap.».S^;«nonconnbsp;ucnit huic fandlo uiro cum illis qui putabant quoties mifla célébra*nbsp;retur,totum populuni comrnunicare deberc. Ÿerum in banc fentennbsp;tiam conduditjUt unufquifi^ pro fuo arbitrio facerc poifit 5^ debc*nbsp;atjÇjj fecundum fidem fuam crediderit fibi pie faciendum effe. Ali^nbsp;quis dixeric(inquit)non quotidie accipiendam Euchariftiamîquonfnbsp;am eligendi funt dies quibus purius homo continentius^ uiuit quonbsp;ad tantum facramentumdignus accedat. Qui enim manducaueritnbsp;indigne,iudicium fibi manducatS^ bibit.AIius uero contraîImoCiflnbsp;quit)fi tanta eft plaga peccati attj impetus morbi, ut medicameuMnbsp;taIiadifFercndafint,authoritateantiftitis,debetquif^ab altari re*nbsp;moueri ad agendam pcenitentiam,amp; eadem autoritäre reconciliati«nbsp;Cæterum,fipeccata tanta non font, ut excommunicandusquifquanbsp;homo iudicetur,non fe debet a quotidiana medicina Dominid co*quot;*nbsp;porisfepararc. Verum neutriusïententiaAugufiino probatutinbsp;jVndc media uiaincedenSjhanc promit dé eis ccnfuramîRediusOu*nbsp;quiQinter cos quifquâ dirimit litem,qui monet ut præcipue in Ch»nbsp;fti pace permaneant: Faciat autem unufquifiç quod fecundum ßdenbsp;fuam pie credit efle faciendum.Neuter enim eorum exhono^^^nbsp;pus 8i£ fanguincm Domini,fi faluberrifflum facramentum cerwtimnbsp;honorarc contendunt. Neep enim litigauerunt inter fe,autquirqu^nbsp;eorum fc aïteri præpofuit,Zachæus amp; ille Centurioîcum alter eoRtnbsp;gaudensinfuamdomumfufccperitDominum: Alter dixit: Nonnbsp;fum dignus ut intres fub tedum meum. Ambo Saluatorem honori*nbsp;ficantes,diuerfo quafî contrario modo:ambo peccatis miferi,amnbsp;bo mifericordiâ confequuti. Atqß hic dicit beatus Auguftinus: Va*nbsp;lercfimilitudinem illam in manna quod in illo populo unicuit^f«*

¦ cundum propriam uoïuntatcm fapiebat : fie 8^ in honore cuiulque Chriftiani facramentuminud quomodo fumatur,mftitpandum eft.nbsp;Nam amp;C illchonorando non audet quotidie fumere:amp; ille honorannbsp;do non audet ullo dicprætermittere. Contemptum folum non uu tnbsp;dbus iHe,ficut nec manna faftidium.Hucufij Auguftinus.

-ocr page 489-

D E SÀCR AMENTÔ ALT ARïS ' Fot LÎI

’Cognofcc autem annonhocfit quod uoluitapoftolus Paulus i.Çx) nnt. It ubi ait‘»Probet autem fe ipfum homo,amp; fic de pane i Ho edacnbsp;8^ de calice bibatS^c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘


l^uerunt.Non adcgit tarnen præfentem populum ad quotidianamfä cramenti communicatiünem, fed idipfum uniufcuiufc^ confcientiaénbsp;^^berum permifit. Quemadmodum 8ó fandus pater Auguftinus fenbsp;’^*^'QuotidieCinquit)Euchariftiæ communionem percipere nee launbsp;nee reprehcndoïomnibus tarnen Dominicis diebus communicanbsp;fuadco amp; hortor,fi tarnen mens fine affedu peccandi fit. Atcgnbsp;ita fadum uctuftiifimi quoep canones atteftantur. In priinis ueterisnbsp;niiusSotheris.c.hocquoc^ ftatutum eft.de confdifiind.t. Qui hocnbsp;tantum cxigit,ut nullus facerdos Miflarum foknnia celebrate præ*nbsp;fumât,nifi duobus ad mininaum præfentibus, fibi^ refpondêtibusnbsp;tum dicitjDominus uobifcum,aut in Secrctis, Orate pro meS^c.nbsp;Non exigic autem ut totus adfit populus neceflario præfens: multonbsp;tîîinus ut omnes femper eommuhicenttquod ne ab his quidera duo«nbsp;bus quos uult eife præfentes uidetur exigere. Præterea teftaturnbsp;Idem ille Soter,cccatc fua quofdam etiam in diedominieæ coenæ petnbsp;Ceptionem Euchariftiæ neglexiftetQuo die æquum certe erat otnnesnbsp;Chriftiani nominis communicare.c,in coena Domini. de confecrat,nbsp;dift.2: Hine conqcere licet quid alijs diebus communibus ea tem*nbsp;peftate feceric populus.

In canonibus Fabiani ita iegituti Etfi non frequéntius, faltefn itt înno ter hommes communieentzntfi forte quis maioribus quibusli*nbsp;he: criminibus impediaturtin Pafcha uidelicet,amp; Pentecofte,amp; N anbsp;Uli Domini Et habetur de confecratione diftindione fecurida, can.nbsp;Ëtfi non frequentius.

Neuero putetur Canon hic nouicium effe quöddatn cotftniicrttum, fenouatur Conftitutio ifta,tanquam uetüs,in Agatenfi Goncilio. canbsp;pitc decimo odauo,ubi præterea nihil a laicis exigitur amplius, q utnbsp;liftas die Dominico totas audiant. nee ante benedidionem facer»

Öllni terinatitiQ


Quine*

-ocr page 490-

DE SACRAMEN. ALTARIS.

Quinetiam ConciliutTi Agaten, c. 2t. Similiter fexta uniucrfalisSy* ”°^“®»®^^^§^*^2’i”c.CIericos,dcconf.dift.i. Permittunt faccrdoti*nbsp;fèufitéiSbri» conlentiête Epifcopo loci,celebrate poflint in oratorrjs,quaBnbsp;ttc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter priuatas domus funt. Quod 8c faÂum exprefle legitur in Con

ftantinopoli a beato Gregorio Nazianzenorqui illic in paruo oraio rio,cum multorumEpifcoporum communi decreto,fuiflct in Epi*nbsp;fcopum furrogatuSjfacra celebrate non dubitauit. Vide Tripartitanbsp;hiftoriamlibrop.cap.S.Iohannesille Elecmofynarius, Alexandrienbsp;nus patriarcha,cum poft ledum Euangelium, ociofis fermonibüsnbsp;quidam extra Ecclefiam’orationis tempore uacarent,exi}t 8C ipfe, 6^nbsp;fcditcumturba.Omnibusuero obftupclccntibus.dixitad eosftni*nbsp;or:Filq,ubi oues illic 8^ paftortaut intrate intro, Si ingrediar, autnbsp;teentwj Ne4polfo • mancte hic ÔC manebo.Ego propter uos defcendi in fandam EccU*nbsp;QprorKWEpj/co. fiafu:nam poterammihihceremetMiffasinepifcopio. Similiaf^*nbsp;*®apudAuguftinumlib.22.deCiuitatcdei,cap.8.8CGregoriütBnbsp;’ in Regeftisjubi frequentius priuatarum Miftarum meminit.

Ex quibus omnibus perfpicuum fit amp; clariflimum, non poiTe 3 ueterisEcclcfiæconfuetudinedcduci8Ctradi,non efle celebrand»nbsp;Mi(ram,nifi præfente toto populo amp; communicante.

Et quare obfecro probi 8i pij ChrifiianfnuIIis deliberato animo commiflïs criminibus obnoxq,arcentur a Miffa^ Quare non liceatnbsp;talibus manere in facro officio, ut corpore 6^ fanguine Cbriüi prx^nbsp;rente,tanco actentius Dominica; paffionis habeant mcmoriam,ad 3*nbsp;gendum Deo gratias,ad orandum,8c pro fua totiusqj mundi falutenbsp;fupplicandum,ad audiendum item leßiones facras, in aedificatiofl^nbsp;fidei Si charitatisfuæ^ Licet ctiam tales non fempcr tremenda ill«nbsp;my ft er ia (ut inquit Chryfoftomus) confcientiæ metu contcrriti, au*nbsp;fint recipere.Cur enim intereffe nequeant, ut dicant cum Centurio*nbsp;ne:Domine no fum dignus ut intres fub tedura meum,Matthep.8.nbsp;8c cum Petro:Recede a me Domine,quia homo peccator futn-Euc.nbsp;cum publicano ftare a Ionge,tonderc pedus, amp; dicere:Deus,nbsp;propiciusefto mihi peccatori.Lucæ 18. Dicit ApoftoÏus i.Coringnbsp;14.Cum conuenitis, unufquistß ueftrum pfalmum habet, dodrinanbsp;haba, Apocalypfim habct,linguam habet,interpretationem habet*nbsp;Si tandem perorans,Omnia(inquit)ad ædificationem fiant. Et bca*nbsp;tus Auguftinus epift. de moderate coercendis hærcticis,adBonff3nbsp;cium Comitcm,dicit:Chriftianos pacis tempore uario amp; multiplilt;^*nbsp;proutunicuiqucdonauit Dcuspietatis ftudioalacritcr conuenire-Quorum(inquiOo fi uideas in Ghrifti pace lætitias Jrequentes

-ocr page 491-

DE SACRAMENTO ALTARIS. Fol. LÎIL critateSjS^ ad hymnos audiendos 8C canendos,amp; ad ucrbum Dei pér*nbsp;cipiendum,cckbres, hylarcfc^ conuentus, multorumc^ in cis cum do#nbsp;lore magno rccordationcm præteriti crroris,8dc.Et bine cft,quod uetenbsp;fcs Canones tam frequenter de audiendis Miflis memincrût,ca,fi quis,nbsp;amp; ca.MifTas,qui funt ex Concit Agaten,de confecrat.diftind, i.

Aduerfus hæc, non adeo,ut plerifcç uifum fuit Jacit ca. perada,di# ftindione i.Excerptus eft enim ex Epiftola Anacleti:qiiæ fi diligenter vtrusfenfui dno»nbsp;infpiciatur,n5efFiciesexea,LaicosinMiflapr3efentes debuîfîè omnes ,nbsp;communiearc.Ita enim habet Anacictus : Epifeopi quâdo domino fa#nbsp;Çnficant,non foli hot agere debcnt,fèd telles (ècum adhibeant,utdomi#nbsp;no perfede in facratis Deo lotis facrificare probêtur, Deinde Epifeo#nbsp;pus domino facrificans,tcftes ut præfixum eft,fecû habeat,æ pluresnbsp;ïlius facerdos.In folennioribus quippe diebus,aut feptem,aut quinq?»nbsp;8üt tres Diaconos.qui eius oculi dicuntur,8£ Subdiaconos ac reliquosnbsp;niiniftros fecum habeat, qui facris induti ueftimentis^in fronte amp; a ter#nbsp;go,amp; Presby teri e regione dextra leuaep, contrito corde amp; humiliaionbsp;fpiritu,ac prono ftent uuitu, euftodienteseum a malcuohs hominibus,nbsp;amp; confenfum præbeant éius facrificio. Et flatim fequitur, quod cfl innbsp;Canone:Perada autem confecratione omnes communitent,qui nolue#nbsp;tint Ecclefiaflicis carere Iiminibus,amp;fc.Quod ^fedo no ad alios,nbsp;nbsp;ad

Sacerdotes,Diaconos,Subdiaconos, amp; alios Ecclefiæ minidros iam d j dos,qui apud facrificium folennibus diebus dcbcant efle præf«:ntcs,ne#nbsp;cçflàrio referri debet.Nulla enim fit expreffa laicorum ibidem mentiogt;

Alluefurn Canonis buius intêlledum,non paru confert nonus Apo ftolorum Canon, qui ica habet : Si quis Epifcopus,aut Presbyter, aut ^com^nicarclzcenbsp;DiaconuSjUel quibbet ex facerdotali catalogo,fada oblationeno corn# Itbnnte»nbsp;niunicaUerit:aut caufam dicat, ut fi rationabilis fuerit, ueniam confe#nbsp;quatur,aut fi non dixerit,communione priuetur. Cuius indituti daturnbsp;in eodem Canone talis ratio, ne uidelicct G lerici a communioe abftincnnbsp;tcs,populo fint ofFenfioni, generent«^ fufpicionem de eo qui facrifica#nbsp;nit,quafi non redeobtulgrit. Ad eundem modudecimus Apoftolorunbsp;Canó intelligêdus eft.Qui in Concilio Anthiocheno cap, 2. cxponitur,nbsp;’ï« bis qui ingrediuntur Ecclefiam Dei,amp; facras fcripturas audiunt, nonbsp;^ntem cum populo in oratione communicant, auerfantur autem fan#nbsp;’^i dominici Sacramenti fumptionê,fecundum propriam aliquam difei zxcommunkMio^nbsp;plinam:quos ab Ecclefia oportet abfjci,donec confitentes, frudum pee 3nbsp;niientiæ demondrent, amp;c. Ita profedo æquum ed,amp; hoc tempore, utnbsp;’’^communicentur, qui uniuerfalem Chridianorum communionem in communicttre,nbsp;fine Sacramento auerfantutfQuum autçm uniufcuiufque fermonis aut

N fenten

-ocr page 492-

DE SACRAMENTO ALTARIS fentchtiæ uerus inteUedlus, ut uult Hilarius,ex caufis amp; rationibus dbnbsp;élorum fit accîpiendus^Âtc^ ut dicunt lurifperiti, inciuile fit de kgenbsp;dicare,nifi ea fucrit tota perfpeda,quilibct facile prolpicit, quoufcÿnbsp;Pcralt;Ha,amp; ca. omnes fc extêdant:Sè præfertfm Canonibus iljis nonef’nbsp;fici hoc,ad quod per uim contra gcrmanum corum fcnfum a quibufdanbsp;infciicitcr fatis torquentur.Fit italt;^, ut Canonibus illis inoffcnfis, ueri^nbsp;tas maneat incoftcufla, nunquam fuilTe in Ecckfia ftridam ißam con#nbsp;fuetudinem, ut in omni Miffa tota comunitas fucrit præfens, omncf^nbsp;præfentcs coaâi fucrint ad communicandum. Alioqui profrdo nonnbsp;paulo rarius Sacramentum illud permiflu plebis obtuIiflcnt,Quôdnbsp;men Irgimus quotidie ab ipûs oblatum»

tionis liber aduerjus hcec doceat^

INprimii liberEcforrtîdf, e% bacpropoßtioneqitod dominusnolllt;^ leßs Chrißuseum omnibui dißipuliißtis^eo tempore praßntib^^^nbsp;quiß totoi eius doF^rincc dcd^atit Sacramentum iPludtra^auitE^^^^^nbsp;^ßßcie prima,

Infertplurima;,primumpiodidcirca üètiribiis Ecdeßjißieritt^i^^^ conßietudoyUt in una ^ualibet communitateßu con^regationcy unanbsp;canacum omnibuscommuniterßruaretur^ In (pia omnes deunopantjl^nbsp;de uno caliceperceperint »Folio

Inßert inde CT hanc doHrinam;, eos;gt;(jui in communitate unaplurèf imam cexnamßruarent:,boc ipß indicare CT cotnprobare ^^ß nonnbsp;Item unumi^ corpus Cbrißi;,nec uererecipercynec item haberenbsp;onemßi corporis Z^ßn^inis^prccß ferre cj^uocpßhißnaßunbsp;Item corporis Chrßi i^^yEccleß(eIInjuper ad hcec c^uod piicü^ praß^nbsp;tesßerint huic Sacramento^nbsp;nbsp;nbsp;SacrametumÇ ubifiierint de li^i

ordinatione fufßicienter edoHi^nonßmuluoluerintcücaterisp^T^^I^ re^wc ipßofatis demonßrareßnon ejß membra reliquorum Chriß^^°^nbsp;ruminéeuelleeßepanisunus^corpusunum,Fol.ß,z, Z^folßl

Item^cpuod in una communitate aut congregatione populi^^nonpl^ß cotna una obßruari debeat^fZit“ hoc eo tepore^lt;puddo tota comunitatjufuiinbsp;congregatur. Sicut diebus dominicisyt^ alijsßeßis gt; quibus habenpottfnbsp;runt communicantes »Folio.feie i.

Imo uult:,ut ccena tantü dominicis autfeßiuis diebus ^aut ^uibiis cotmi* nitas orationis caußa^aliopii totaßeritcogregatay obßruetun Sannosnbsp;item 'Fatres arbitrari Sacramentuißudnon uere coßci aut obßruari^nbsp;niß cord totaßraternitdte celebretur. FoL 101 2^ Et addit in maiorifnbsp;bus populoßs ciuitatibus olimßolitumitaßruarh

Simili#

-ocr page 493-

DE SACRAMEN, ALTARÏS. Fol. LIIIi;

Similitcu (^üod ucterei Ecclcßa éxcommunicaucrint eos omnc^^ (jui C(xn(£ intcrfwJJcntyÇ^ no communicaJßnt.PJuc torquctnbsp;Üquot; htatum Cbryfollomum,Folio ioQ^ßcic. pri.Q}quot; ßq,

Itcm,quodSlt;icramcntumiflud nondebeatexhiberiproßie3:äculoy fcdinßlam comtnunioncm omnium mcmbrorn Chrifl^quä debeatunaanbsp;communitas dz uno Säcramcntoßmcrc z^psrciperc, Folio i o i.nbsp;jSc/eficunda.

Vndeapparct, quod libcr die uclit eleuanonem Sacrament! huius dîgniffimbquæ fit (n Mifla prohibitam,quæ tarnen eft de ratione facdnbsp;ficf),quam 8C ratio nominis Miflæ requirit,uti poftea demonftrabitur.nbsp;Ad haec hoftiac ekuatio, ufitata fuit femper, tarn in Latinorum, quamnbsp;Græcorum Ecclcfia,ut teftatur Baßlius libro de fpiritufando,cap,27.nbsp;Quod etiam inCanone Miflàe Iohannis Chryföftomi dariflimc pater,nbsp;tbi fic habecSaccrdos autem eleuans fandlum panem : dicit fanäa fan*nbsp;ftjs.Et Choro refpondente : Vnus faftdus, unus dominus lefus Chri*nbsp;ftus in gloria Dei patris. Sacerdos rurfus ekuat panem,dicens;Supernbsp;coelos Deus,6lt; fuper omnem terram gloria eins effufa eft.

Propterea,qui Græcæ Ecckfiæ cohfuetudinem explôratâ amp; com pertam habent,probe norunt, quomodo Presbyter poft confecrationênbsp;Sacramenti, tradat Diacono patenam deauratam, continentem confe*nbsp;cratum 80 fandificatum panem cum magna religtone,ut populo oftennbsp;dat,qui deinde per populum in genua procumbentem circofert calicemnbsp;c5 Sacrameto. Nihilomious tarne nemo pkrunc^ ex populo cû facer*nbsp;dote communicat,præter Diaconum Zc Subdiaconû, quibus de facra*nbsp;to pane amp; calice datur. Cæteris ucro datur panis reliquus non confe*nbsp;cratas,e quo facerdos fibi delegerat panem confecrandum. Et partiel*nbsp;pat unufquifq^ portiunculam, quanquam non confecratam,cû magnanbsp;deuotione in memoriâChrifti, ÔCcæt. Liturgia Chryfoftomi defenbit ddtofcuîumpdât,nbsp;orationem quâ Diaconus,Subdiaconus,8d Ledor, priufq jam Sacra* /ocoGwiißiwn«nbsp;mentû participant debeât dicere: quod ipfum indicium eft non om*nbsp;pkbem quotidie communicaftèjfed miniftros tantum*

DE M I X T V R A CALI* cis cum aqua.

SEptimo, a tempore Apoftolorum ad nosufque traditam tene* mus inftitutioncm, quæ 8c toto orbe Chriftiano femper obferua*nbsp;ta fuit ? ut calix domini non folq ÔÇ puro uino, fed aqua mixto,nbsp;altaris (àcrificium adhibeatuc.

N ij Huius

-ocr page 494-

DE SACRAMENTO ALTARIS.

Huius inftituti anti'quitatem uidvmus apud Irenæum ui'cinû Apw


V/««»» wr;/cfsJ«gt;n ftolorum temporibus libro ^.contra hæref. Ait cm : Quando niixtus fradus panis perdpit uerbû Dci, fit Euchariflia fanguinis 8^


corporis Chrifti.Stmiîia habet Sf papa Alexander, qui fubTraiano uw xifjdeconfecratt diftinlt;îî:-2gt;ca«i ?


'VeïldCdnonis. If»




Cum omnCjde confecrat.diftind.i.diccns : In uino oftendi fanguinf’’’



ptionem quorundam.qui ad ucritatem fubuertendam fecusagercu®*^ bant.Cui confonat Concilium fob Martino papa habitu,ca.non oP*’*'*nbsp;tetjde confecrat.diftinA.2.amp; Concilium tertium Carihagincn.cuinbsp;tus Auguftinus intcrfuitjCan.ij.Quod ita fonat:In facramentis corp^nbsp;ris 8^ fanguinis Chrifti,nihil amplius olFcratur,quam ipfe dorainn^^^^nbsp;diditjhoceftjpanisamp;uinumaquamixtum. Idem illudGra:caCM’‘®nbsp;ftomi Miflrâteftatur,8«fiotiusdeniqueCathoIicæ Ecclcfia;confuc^“*nbsp;do uniuerfalis ab initio ad noßra uf^ fecula obferuata.




chrillus in canaoi ’‘Wquot; N totaCathoIica Ecclefia a têpore apoftoloRz cocorditertraditu


fuit.dntf noftru lefom Chrm in fua facratiffima cocna, no folû dw ßribuifTeApoftoIis fois fob panis amp; uini fpeciebus came ÔC fa^

guineni

-ocr page 495-

DB SACRAM. ALTARIS. LV guinê fuujfed eti'â codé têpore obtulifle Deo patri coclefti nóuS fa:«nbsp;crificiS, apoftolis ac fueceflToribus corn, ut id ipfum ufc^ ad finënbsp;n^undi facerent^mandafTe. Quod bcatus Irenæus pulcherrime atte«nbsp;ftaturlibroquarto contrahærefes.cap.5i.5Î ^5^- Capite funtnbsp;^Sc cius uerba.’Eum qui ex creatura panis eft,aecepit,Slt;r gratiascgitnbsp;dicensjHoceft corpus meum.Et calicemfimiïiter. Qui eft ex ea erenbsp;stura quæ eft fccundum no8,fuum fanguineni confeflus eft^SC No«nbsp;uiTeftamenti nouamdocuitoblationem.QiiamEcclefia abapoftonbsp;accipienSjin uniuerfo mundo offert Deo. De quo in duodecimnbsp;ftrophetis Malachias fie prgftgnauit: Ab ortu folis ufcß ad occa«nbsp;Him,nomen meum glofificatur inter gentes, ÔC in omni loco ineen«nbsp;turn offertur nomini mco,8^ faerificium purumj

Cæterufft,quod Chriftus dominus in cocha fua nouam Noui Tc« ftamenti oblationem inftituit,non opus habet ne(^ Irenaci neep alio«nbsp;rum patrum quorumcunc^ teftimoniotquum pofficidipfumextex«nbsp;tu euangeliorum dare dcmonftrari,?C intelligi facillime:Tantum finbsp;fafta 8^ dida Chrifti uoluerimus attente confi^erare. Enimueronbsp;certe magna foretCnoftro iudicio)eæcitas, fi quis hie uelit infpicerenbsp;ßCobferuare, quod Chriftus quemadmodum loco ueteris illius fa«nbsp;cramenti circuncifionis,inftituic facramentum nouum baptifmatis,nbsp;ita 8c hie loco multiplicium oblationum 8C facrificiorum Veteris tcnbsp;ftamenti, quae tantum umbrae quaedam fuerunc rerum futurarum,nbsp;nouum iftud tradidit facrificium.Quod eerte fit manifeftiffimumjinbsp;Uerba fada^ Chrifti,cum uerbis 8C ritu facrificiorum Veteris teftanbsp;menti conferâtur.Faâa enim utriuft^^ collatione, ftatim luce clariusnbsp;apparet quam pulchre refpondeat ueritas figurae, 8c hoc illi fucce«nbsp;dat.Quomodo item Chriftus tanq lux uera aufferat in cgna fua umnbsp;bram omnem ueterum facrificiorum: in quorum omnium locum fanbsp;crificium iftud,quod omnia fignificabant,repofuit amp; ordinauit.

In Veteri teftamento Moyfes de agrto pafchali (quod nihil aliud trat q oblatio amp; facrificium figurale)ita loquitur Exo. i z. Eft Pha« coH^tiiffacrificieinbsp;ft»id eft,tranfitus Domini. Dehocueronouofacrificio,quod illudnbsp;I’gnificabat,loquitur GhriftusjHoc eft corpus meum,quod pro uo« quodinMi^ttoffirnbsp;bis traditunlntellige in remiffionem peccatorum.In qua uticj fit ucnbsp;*¦118 tranfitus Domini. Nimirum, cum peceatum amp; mortem cuadi«nbsp;poteftas diaboli deponitur. Rurfus,de illo Moyfes ibidemnbsp;^betjUt accepto fanguine,afpcrgêtur eo fuperliminare amp; ambo ponbsp;domus,Ü6 fit cis fanguis in fignum liberationis a plagis Ægy pti.

N iij De

-ocr page 496-

DE SACRAM. ALTARIS.

ExaJa 14’

Dc hoe uero ita Chriftus aitïHic eft cah’x Noui teftamenti in meo fanguine^qui pro uobis cfFunditur in remiflÏonem’peccatorum.Dcnbsp;illqiterum aitMoyfes ad Ifraelitas: Cum introieritis terram, quamnbsp;dominus Deus daturus eft uobis, ut pollicitus eft, obferuabitis cx“nbsp;remonias iftas religione perpétua. De hoe uero mandat Chriftus:nbsp;Hoefacite in mcam commemorationem,ufq^ dum rediero. Alibi innbsp;Exodo,defanguinefacrificiorum,quo primum liber Teftamcntiôinbsp;omnis populus,deinde tabernaculumomnia^uafa minifterij Ddnbsp;3Q’«ï*'g«hantur,ait:Hicefi:fanguisTeftamenti, quod ad uos mandanbsp;uit Deus.Chriftus autem dicit: Hic eft ealixNouiTeftamenti, innbsp;meo fanguine,qui‘pro uobis efFunditur. Vidit hanc collationê Theonbsp;philadus in uerbis illis Domini, Hic eft fanguis meus,Mareixiifj-Ait^tSanguinem Noui T eftamenti dixit Chriftus, opponendo ucnbsp;teri:habebat enim Y etus T eftamcnturti fanguinem, quo afp^S^nbsp;batur amp; populus amp; liber legis.

Similiter de facrificio primitiarum,quod peculiaritcr facrificiuö' iftud Noui Teftamenti (ut Irenæus in loco iam allegato ait) fignih^nbsp;cabatjprgcipit Moyfes Deuteron. xó.Cum intraueris terram,nbsp;de cundis frugibus eius primitias, amp; pones in cartallo, perges^ adnbsp;locum quern Dominus tuus elegerit, ut ibi inuocetur nomen dus:nbsp;accedes^ ad facerdotem qui fuerit in diebus iïlis,adferes ad eumînbsp;Sufcipiet^ facerdos cartallum de manu tua,8lt;f ponet ante altarel^®nbsp;mini Dei tui.Et præcipit inde Moyfes, ut in hac oblatione Ifraeh'^^nbsp;clara uoce fateantur.agantque Deo gratias,q) in manu Forti 6^ bra*nbsp;chio extento induxeric eos in terram promiffionis, quod^nbsp;tint omnia quæ Dominus erat eis pollicitüs. Hic,quumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab

apoftolis fibi coenam parari iuftïffet,accipit ad eundem moduifl pa nem,fimul^ calicem,in fandas manus fuas,gratias agens patd^cc*nbsp;lefti.

Poftremo iubet Moyfes ut compléta oblatione 8C gratiarom aâi one,adorato^ Domino, fili) Ifracl in loco illo oblationisnbsp;rum,epulentur in omnibus bonis quæ dominus Deus ipfisnbsp;gitus. Chriftus autem in coena fua,cum gratias egilTetjdedit apoftonbsp;lis fuis proprium corpus fanguinem,fub panis amp; uini fpeciebus,nbsp;dicit^ omni confolatione ÔC gaudio plena uerba illa: Accipit«»^®*nbsp;medite,8^ bibite,Hoc eft corpus meum quod pro uobis datur. Hicnbsp;eft fanguis meus,qui pro uobis elFunditur.Sf c.

Poffent ad eundem modum uniucrfa libarninum Si lacrih*

-ocr page 497-

DE SÄCkAMENTO ALTAR!S. Fol. LVI.

oactif'ciorum uetctisTcfiamenti genera cumhocfacriQcioconferrJ«

EtutfummatimomnfapeirftnngamuSjtlcmoChriftianædifdpI«^’ næ intelligcns ôC probus Chriftianus aliter unquam dicere poterie,nbsp;quam EuangeÜumclareteßarj, quodChriftus( qui uerus eftagnus tio.nbsp;E^ci qui tollit peccata niundi, qui fecundum carnem præfignatus e(î,nbsp;ttïultiplicibus ueteris teftamenti facrificqs imo qui eft panis lUe cœle#nbsp;ß*s,qui dat uitam mundo) cum de hoc mundo tranhret ad patrem, du;«nbsp;plicis generis facrificium obtulerit. Vnum quidem in cruce cruentum,nbsp;ubioblattonecorporis fui,S^pra^tiofi fanguinis efFufione, nobisre^ SMificiumin äi»nbsp;•niflionem peccatorum, gternam hberationem impetrauit.Qyo qui ffnbsp;dem facrificio impleuit, Si. fuftulit holocaüfta omnia, amp; hoftias ucte#nbsp;ris T eftamenti, quac tantum umbræ quædam fuerunt ùenturæ ucræ ibnbsp;lius hoftise.* amp; fua propria uirtute peccata expiare,purgare(^ non potenbsp;rant. Atquc hoc nouæ legis facrificium femel tâtum in cruce oblatum,nbsp;non amplius ita offertur. Et eft unica ilia hoftia, quæ nobis remiflîo^nbsp;tiem peccatorum, amp; uitam æternam promeruit. Vna cnim oblauone,nbsp;inquit Apoftolus,confummauit in ætemum fandificatos-Quando au#nbsp;tem pater cceleßis decreuit morte unigeniti filij fuæ, nouum T eftamennbsp;turn amp; fœdus gratiæ nobifeum erigere, ad eum pertinnit, etiam prouinbsp;dere ut facrificium, quod tali Teftamento congrueret, quolt;ç teftamen#nbsp;liS^fcéderis eiüfmodi perpetuo recordaremur ^nobis infiitueretur amp;nbsp;reuelaretur. Quam ob rem Chrifius dominus, cum uoluiffet feipfumnbsp;femel pro nobis ofFerre hoftiamcruentam,fimul0difteademilIano#nbsp;de,qua tradebatur ante palFionem fuam, cumiam eamfubiredeereuif#nbsp;fet, iflt utuit amp; reliquit nobis fut facrificij imaginem quandam, tanquanbsp;racrificium,quo iterum atqj iterum fubinde in Ecclefia Gcrificarcmus.nbsp;Atque hoc ipfum eil,alterum ifiud facrificium, non cruenta, led incru#nbsp;enta,trcordationis,gratiarumadionis,Sclaudis oblatio. Quoquide Sticrifiduincantt^nbsp;tiouo facrificio ita omnium libaminum 80 holocauftorum, Imo etiamnbsp;recordationum, gratiarum adionum, ÔC laudum ueteris tefiamenti fa#nbsp;crificia fuftulit, ficut cruento illo fuo in cruce facrificio abftulit peccatanbsp;omnia,amp; hoftias pro peccatis Cum hoc ipfo teftatus eft externas illasnbsp;Ueteris teftamenti oblationes omnes, deinceps non fore utiles. Poftquanbsp;uidelicet fignificationes earum in ipfum direde,impletæcflènt amp;fi#nbsp;nem haberentAt uero nouum iftud facrificium falutare futurum.nbsp;Quale eft ob id praecipue, quod non folum fighificet, uerumetiaminbsp;*¦5 ipla in fe contineat ueritatem illarum rerum, quæ quondam oblati#nbsp;Une libaminum, uidimarum facrificiorum,0C holocauftorum fignifi#nbsp;cabantur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

-ocr page 498-

DE SACRAMENTO ALT.

Opales font fandû cius corpus,præciofus fanguis ciu». Præccpifcji ut fandifîîmum illud faerificiû patri ccekfti iterûatcpiterumac fem^nbsp;per,quoufcÿ u^tiiat, fpiritualit€r,amp; cômemoratiue oneramus: non adnbsp;dcmcrcndam eo primum rcmiflionê peccatorû,quafi non Gt per Chrknbsp;ftumGmel incruce omibuscredennbus plenarieamp;fuHîcienter impe*nbsp;Q«i7 ufùs alterîut trata,uerum in cius fuæ redemptionis memoriam, hoc cft, ut paffioncnbsp;cius 8c mortcm:Dcopatri,fandiflimisiftis myfteri}s,fempermyßiccnbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scfiguralitcr rcpræfcntamûs8c proponamus,3gamufquc propterca

gratiaseidem^quod nobis 8C toto mundo diïcdum unicûfiliumfuû, per eum remiffionem peccatorum,omnia(^ fua dona,cx liberali granbsp;tia fua donauit,ut ita nobis iftiufmodi fpirituali repræfentationc, corn*nbsp;memoratione 8Cgratiarum adionc,præcipucucro fumptionehuiusnbsp;fandiflimi fui facramenti, impçtrata ilia diuina dona applicetnus, ncMnbsp;bifque appropriemus»

VideCypriMum in firnionc âg cotntinbsp;io'.nini.

Hinc uctcrcs làndi Patres, de hac re cofïcorditcr docucrunt, non ita ïogMitchriflus^ Chriftum abrogaffe uetcris legis facrificia, ut nihil c rcgiôe quod in lo*nbsp;loM ontniîi utteris cutu corû fuccedcrct,ififtituerKîucrû ita, quod ubi in uctcri teftameotonbsp;tcfittmenùf^crifia fucrunt oblationcs, fint ctiam in nouo : ubi populus ille Ifracliticusfuanbsp;facrificia habuit, habeat 8c nunc Ecclefia fuum quoddâ iàcrificiû :nbsp;omia eodem refpiciant,conditione tantû 8c forma mutata .Cum ilbnbsp;uiliter,hæc a liberis oiferantur,ut dicit beatus Irenaeus in allegato loco,nbsp;capjtc 54» Vbi prætcrca tcfiatur nos Eucharifiiam corporis 8C faogai»nbsp;nisChrifti offerri patri ccdefii crcatutâ fandificâti,grattas agente» ptonbsp;fua donatione«

Sandus quoij pater Augußinus libro de fpiritu 8c litera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ *’

oblationem hanc appellat ueriflimum 8C fingularc facrificium.ln Mi^ Ca Chryfoftomi,in orationc Cherubici interpellât Ecclcfia Chrißuhocnbsp;modo: Propter inelFabilem 8c immenfam tuâ humanitatem, intrépidenbsp;8c irreuocabilit er fadus es homo,8c fummus Pontifex noßer. Sacrifianbsp;ciorum ritus inßituißi, acfolennis huius 8c immaculati Sacrifictjcdc^nbsp;brationem nobis tradidißi,tanquam dominus omnium.

Theophyladus in ló.cap.Matt.in locum illumjHic eß fanguis me# usnoui Teßamenti,ita habet: SicutuctusTeßamentum immolationênbsp;habebat 8C fanguinê, ita nouum teßamentum fanguinê habet ÔC imnbsp;moIationem«Hoc modo docent ÔC rcliqui patres omnes«

DE NOMINE MISSA,

-ocr page 499-

DE SACRIFICIO MISSÆ. Fol. LVIL

Am facrificiû illud noui teßamenti quod Eccletia Ca^ j tholica Temper in ufu retinuit amp; celebrauit, appellarûtnbsp;Patres ferc ab Apoftolorû tempore Hcbrseo nominenbsp;Miflam,quod origincm fu3(uti Hcbraice lingug pengt;nbsp;__ti teßantur)trabita uocc (Mas ) quod fignificat cornu* uoluntariâ oblationem.quæ manu offeratur, aut(ut quidâ uo*nbsp;ïünt)a uocc Nafas,quod ualet eleuare.Quanquâ præterea uerum fit,Panbsp;**¦«8 nomen Miffæ non Temper acdpere pro Altaris Tacrtficio, uerû in*nbsp;ïerdum pro qualibet Tpirituali oblatione,qug mcdiantc amp;ccrdotc,qôafi p^priefignifiat.nbsp;collecîla amp; adunata pro omibus Deo ofFertur. Græci appdlarunt Sy* i^ajfdprxcipucnbsp;ôaxim,quod Latini ut plurimû CoHcdam reddûnt.lta ut Patribus Tuenbsp;ï^itpiropcmodûidem »celebrareuelagerc Mifîam, quod celebrarc uelnbsp;8gcreSynaxim Tcu Colkdam. Quod præcipuein hiftoria Triparti»nbsp;lt;ftuiderelibroprimo,cap.to.i9.xi .libro ^.cap.tt. libro4.capite n,nbsp;libro ƒ .cap.2.8^ x ô.libro ô.capite 4.amp; xp.Iibro 7, cap. 5 2 Jib.i o.cap. 11.nbsp;8f 25 Jtbro ii.capite j.Vide Chryfoftomû homilia i7,in i, ad Corin*nbsp;thiosjæ Bpiftolâ Epiphanfjad lohannêEpifcopû HieroToïymitanu,nbsp;quam uertit Hieronymus, ÔC lohannem Caffianum libro fecundo denbsp;inftitutis Cœnobiorum.

Præcipue tarnen altaris oblationomineMiHæ^Teu Synaxis fignifi* catur.Cuius datur apud fandû Diony Gum libro de EccleTiaßica Hie*nbsp;rarchia in Parag, de his quæ in Synaxi, Reparte prima, capitc j.tefti*nbsp;moniû ÔC ratio.Teftatur em diuinû hocmyfterium,quâ 8c hoftiæ Talunbsp;taris oblationem appellat,peculiaritcr uocari communionc, Tiue Tocic*nbsp;tatem amp; Synaxim aut Colledâ. Et addit hanc rationê, quod colledio*nbsp;Hem ad unû illud unicum, Tacratius operetur,8^c3et ? Quapropter nonnbsp;Hiirû eft nomen MiiTæ leg j apud Tandum Ignatiû, Epiftola décima adnbsp;Smy rnenTes, qui uocabulû illud haud dubium ab Hebræis accepit, adnbsp;fignificandum idem illud,quod Diony Gus Synaxim appellauit*

M I SS A C O N STA T Q V A* tuorpartibus*

POrro ptjs omnibus Chriftianis notiffimu eft EccIcGam Chri* ftijin omnibus Tere, quæ ille in cœna Tua peregit,caput Tuum ÔCnbsp;dominû quam Timilime proximecçimitari.Eft auterepaririinnbsp;roenj iHa has præcipuas quatuor partes.Primo,dodrinâ.Deindc cotwnbsp;*'rrationê cum gratiarum adione fadâ, Tuper pane amp; uino, tanquê Ta*nbsp;domini. Tertio perceptionê Sacramenti. Ac quartodemû ora*nbsp;pro omibus ûdelibus » Quatuor iftis partibus, dodirina Tcilicet,nbsp;O Sacri*

-ocr page 500-

DE SACRiFÏCiO MISSÆ. facrificio jcommuni'oncamp;rprecibus Miflatota comporta eft. Quodnbsp;amp; beatus Dionyfiusin loco antcalkgato clare ttftaiur. Duacillae kâlnbsp;ones,quas uulgo Epiftolam Euangelium uocant, quæaftantibusnbsp;aufeukantibus quibusiibet coram recitantur, certife^ tempor ibustodnbsp;populo in prædicatione cxponuntur,8^ quicquid denicç in Mifla cru*nbsp;diend^ pkbi commodat,uclut dodrina,eft pars prior. Tres partes rdinbsp;quas uidet unufquifep ôC cognofeit qui uel femel cum attentione,autnbsp;Miflàm dixit, aut aufcultauit;dequibusnunc latius eft nobis diccQ*nbsp;dum.

gt;•

cîfcivneit inter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inter quatuor iftas Miflæ partes hoc diferiminis «ft, quod dus; ton

quatuor iflas par» ferynt præfenttbus præcipue 8C peculiariter,nem pe dodlrina amp; percer ptio Sacramenti. Reliqua uero duo,Sacrificium amp; OratiOjlolîgiu^nbsp;tenduntur,amp; conferunt etiam abfentibus#

rgt;oarind confert nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De doiftf îna quidcm hoc notutb eß omnihus,quÖd folurh {ïtaeltorf

^^2/cuU4n£- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;compræhendentibus conducat. Cû nemo qutaf

difeere pro alio. Similiter quod ad perceptionem Sacramenti attio^ beatus lohannesChryfoflomus in cap.i^.priorisepiflolac ad Cof^tnbsp;dicit : Qtiod quemadmodum unus pro alio,præfertim mortuobap^^nbsp;zari no potefl,ita etiam nemo pro allo ,mortuo pr^fcrtim,fumcrc P®^ .

Suntptio facramen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; fangutnem Chrißi.Quibus enim(ait)dixit Chrißus: N’ß

taiisfumentitaitta carncm meam ederitis,nifi fanguinem meum biberitis, no habebitn eonfert,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(am in uobisrmortuis nc an uluisÇ* Itê, nifl qs ex aqua amp; fpiritu

tur,regnum ccelorum uiderc non potefl,8Cc.Hoctantû dici forttp®^^ fet duas illas Miflæ partes hadenus contingere, etiam abfentesnbsp;^fumpHocontin-nbsp;nbsp;nbsp;niortuos,quod inter omnia Chrifli,ut diximus,membra(hot«^’^

gcrepojjiiit abfcn= tet fandos omnes credentes,qui ab initio mundi fuerSt, quiq'^^ modo,aut uenturi funt uflt;^ ad finem mundi)fit tails quædam commis*nbsp;nicatio,qua!is eß inter unius corporis membra, quorum hoc bonæ ua*nbsp;letudini illlus congaudet amp; quicquid boni uni alicui membro accidit,nbsp;fit toti corpori reliquo commune. Ad quem modum etiam Sacramentnbsp;ti ifiius participatio,communionem quandam ,ut Auguflinus ait,totknbsp;us corporis peculiariter ÔC præcipue efficit»

De reliquis duabus partibus,facrificio,inquam) confeßionis lau# Sdcrificiu amp;ordti âis.Sc gratiarum adlonis erga Deum, 8^ oratione, quæduo InMiflanbsp;ones in Mi/Jdcom» inuicem mifcentur, docult Ecclefla Chrißiana hoc modo tlnitl^ quodnbsp;'^^m^itetî^^^hrcL Sacrificium iflud perSacerdottmgt;uclutdefignaium publlcû Ecck#nbsp;tibusgt;

-ocr page 501-

DESACRIFICIO MISSÆ, Fol. LVIII. fiæminiftcrium præcipue,acnihilominasetiam perChrißianampki^nbsp;bem,in omnia quæagitSacerdos» intentionem fuam dingentem,cordenbsp;8c ore confentientem,âi: gratias ac nota Deo ofFerentem,una cum facernbsp;dote oHèratur communiter, non folum pro præiêntibus, uerumetiamnbsp;pro abfentibus, imo pro toto mundo. Atque ita Miffam non eße pri^nbsp;uati Sacerdocts priuatum facrificium,fed eße facrificium commune Sa Canonipfeindicdtnbsp;cerdotisöCpkbis Chriftianæ, quod ipfe etiamMiffac Canon paffimnbsp;indicat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dotis,fedtotiusamp;ca

clefia.

Saccrdos quando fanAißcationem propofitorum tnuncrum parat aggredijconuertit fe ad populum dicens:

Orate pro me peccatore Fratres amp; forores, ut meum pariter 8d ue ftrum facrificium acceptum fiat omnipotenti Deo.

Deinde orat in Canone:

Memento domine omnium circumftantium, quorum tibi fidea cognita eft, amp; nota deuotio ,qui tibi ofterunt hoc facriFicium lau«nbsp;disjô^cæt.

Et ftatim fequitur:

Qui tibi reddunt uota fua æterno Deo ùiuo uero, commun! cante8,amp;cæt»

Et iterum poft aliquanta:

Hane igitur oblationem feruitutis noftræ, fed amp; cundæ familiæ tux quæfutnus domine,ut placatusaccipias.

Sic poft confecrationem:

Vftde meinores nos ferui tui,fed amp; plebs tua fanâa ,«iufdê Chrl fti filij tui domini Del noftri, tam beatæ paftionis,nec no ab inferis re«nbsp;furredionisjfcd 8c in ccelos gloriofx afcenûonis, oftèrimus praeclaraenbsp;Riaieftati tuæ,amp;c«

SartAus quoqueChryfoftomus dicit, populum, quando ad falu tationem Sacerdotis, Dominas uobifcum,refpondet ; Et cum fpiritunbsp;tuo,teftari communem eftè gratiarum adionem»

IN MISSA Q,VATVOR facrificiaofferri.

E facrifïctj iftius ratioc hueufe^ docuit Ecclefîa Catholica, cp Quatuor in Omni .Miffa offerantur Deo fpiritualiter, quatuor quædânbsp;facrificia.Primumexmandatoamp; inftitutiûnefilq fui domini [.^nyflica puaisv

Icfu Chrifti,opéré quidam 3et€rno,fed fignifleatione my ftica offè uinioblatiogt; funtur panisSc uinum aqua mixtum. Deinde offertur commune lau« i,.oWlt;lt;//oZ4«JZfcrnbsp;ôe gratiarum aâionis facrificium,pro tota Ecclcfia Catholica, imo gwiur« aüionis.

O i).

-ocr page 502-

DE SACRIFICIO MISSÆ.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pro toto mundo, propter uniuerfa Dei beneficia,fiue nota, fiue incogni

ta nobis,quæuniuerfo mufldo aprincipioufc^ nunc,indefinenter ex* bibùit S)C quotidie exhibet ? Tertio, fada confecrationc Chrißus ipftnbsp;in.oWrftw coypo, corpuseiusfanguiseius, amp; facratiflima ipG'uspaflio,nbsp;èommemorationcm amp; repræfentationem dus. Ac quarto demum of*nbsp;fertor Bcclefia ipfa 8^ tota Chrifti communitas, quæ fe Deo patri ionbsp;hac facratiflima adione totam dedicat 8c facrificat,per Chriftudomt*nbsp;num noftrum, cuius ipfa corpus eft. Atqueinfuperdocueruntfanäinbsp;Patres,præter quatuor ifta facrificia præcipua ofl'erri alia plurima.

De conf-diflinH. Confeflioncm uidelicet dodrinæ,multiplices orationes, implorationc ciiiilt;vtrutn.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8C interceflionem pro omnibus hominibus, altaque præclara multa

pia defideria ac uota .Quæ cèrte omnia uera quædam amp; fpiritualia ft* crificia funt,amp; in Miflà exhibentur.

DE PRIORI OBLATÏONB Miflæ, quæ eft panis

amp; uini.

« panis O’uinum o^rantwDeo-

De oblatioe panis amp; uini,ita docetur in EccIefiazDona iffa rena ofFerri Deo, non ëonfideratione naturæ, feu fubftatin^nbsp;panis æ uini:Cum Deusnequepane,neque ùino,nequealianbsp;quacunque,quamlibet præciofa, irrationabili creatûra deledetur «nbsp;quemadmodum docent fandus Martyr Irenæus, amp; Patres innbsp;rioadfignifïcationem ineflàbilium beneficiorumDd,ficuidelicet,o*nbsp;rerum iftarum oblatione figniflcemus, ac opère amp; ii'gnis confit^amutnbsp;dominum Deum ( qui omnia creauit, amp; inceflTanter operator omnia,nbsp;qui dat efcam omni èarni,dat panem ad confortandum cor hominis,amp;nbsp;uinum ut cor hominis lætificet)ita mundum dilexifle, ut unigenitum ânbsp;bum fuum(in quo omnia creauit,in quo omnia quoque quæ extant,fi*nbsp;ue in cceîiSjfiue in terris reparauit, qui eft panis cceleftis,panis angelo#nbsp;rum,8^ uerus uitæ panis)propter nos miferit de ccelis in terras.Ipfum*nbsp;que filium incarnatum pro nobis fefe ipfum facrificaflè, eque lawre fuonbsp;fanguiftem amp; aquam in ablutionem peccatorum noftrorum enudifle.nbsp;Ad hæc iftud fuum corpus amp; prætiofum fanguinem nobis in Sacrasnbsp;mento in cibum fpiritualem ineft’abili fua mifericordia bonitatc in^nbsp;tuifleamp;dediflc,ut ciboillp ei inèorporati fpiritualiterque nmriti 8cnbsp;conferuati in æternum uiuamus. Quemadmodum Ecclefia in ratio#nbsp;ne quæ dicitur,in mixtione uini cum aqua indicat.

Deus

-ocr page 503-

DBSACRIFICIO MISSÆ. Fol. LIX.

Deus qui huttianæ fubflâtiæ dignitatem mirabiliter creafti,mirabi Mus reparafti : Da nobis quæfumus per hæc uini èC aquæ myfteria,nbsp;diuinitatis cius participes fieri,cui mifericorditer placuit humilita«nbsp;ds noftræ fieri confortem,lefu Chrifti filq tui,qui tecum 8lt;c.

Plane uerumeftjfuiflTe quondam inEcclefia confuetudincm, ut ftunerailIapanisôCuiniamuIieribus æque acuirisoffèrrerêturadnbsp;sltarc.Quod ex Canonibus apoftolorô èc Decretis Fabiani liquet.nbsp;Quo etiam orationes quas Sécrétas appellamus fpedant pleruncjînbsp;ïu quibus orat facerdos,ut Deus uelit munera populi fui accepta hanbsp;]^«tc,fandificare ôi benedicere 8ôc.

Dominica feptima quæ Pentecoften fequitur, ita orat Ecclefia; Deus qui legalium differentiam hoHiarum unius facrificij perfedi«nbsp;One fanxifti,accipe facrificium a deuotis tibi famulis,8^ pari benedi*nbsp;âione ficut munera Abel fandifica^ut quod finguli obtulerunt, adnbsp;maieftatis tuæhonorem,cundis proficiat ad falutem.Per Chrifturanbsp;^c. Vndeconiedare licet, quondam fingulos oblationem fuam,nbsp;üt confecraretur,ad altare obtulilTe, amp; peraéfa confecratione fum*nbsp;pfiffe.Quod 8£ in uetuffiffimo quodam Romanæ Ecclefiæ Ordinanbsp;ï’io,ubi de confecrandis facerdocibus agitur,eft uidere. Quinetiamnbsp;hodierno quo(^ tempore decentiffime fieret, fi populus fidclis, nonnbsp;modo corde amp; ore, uerumetiamfignis externorum munerum, fidênbsp;Se deuotionem fuam erga Deum in Miffa teftaretur, donaeç huiuf«nbsp;cemodiCpræter panem ôe uinum oblata, atlt;Ç in corpus 8e fanguinênbsp;Domini confecrata) diftribuerentur in eleemofynam pauperum,nbsp;quemadmodum exigunt ueteres Canones.

Licet autem confuetudo ilia fere interciderit,nihilominus tamê of ferunt etiam noftra ætate Diaconi, tanqtotius communitatis mini«nbsp;ffri,dona ilia panis 8e uini,quando ea in altari præparanttaut illis abnbsp;fentibus facerdos ipfe,non profe tantum,fed tanq dona 8e oblatio«nbsp;Mes totius populi Dei.Id quod etiam præfentes merito deuota medinbsp;tatione,cum excitatione fidei fuæ animaduertere deberent.

His quæ dieiafunt probe intelledis,nemo mirabitur, nonnunquâ oratione quæfup oblata dicit, Sécréta uidelicet,fupplicari ut fandanbsp;*lla myfteria nos prgparent,auxilient nobis,aut falutê opèrent,uel finbsp;^ile aliquidîita tn ut femp per Chriftû.In taîibus em uerbis nô uultnbsp;^Utelledû ecclefia,ut nuduspanis aut uinu nudu auxiliet nobis,uel fanbsp;*utê noftrâ opetur. Vcb2 hoc,ut myfteria prædida,quç rebus iftiußnbsp;*^odi fignificamus,8e in mcmoriâreducimus,fide^ nobis applica«nbsp;*îms5idipfum qd petiinus uirtute diuina opèrent, g Chrm dhm nrm.

O ii) Nec

-ocr page 504-

DE SACRÏFICIO MISSÆ.

Ncc fpc(flat Ecclefia uerbis iftis in foîum pancm aut uinutïi foîum» Sicerdoîirtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;figna.fed in cotam refpicit adionem.Hoc eft,Non

intotamiiiiߣaili muncre panis»: uini,quomodoea liueper naturam,lgt;uelJgnitica* onem. tionis gratia habenctfed ica potius quem paulo poft per coni ecran'onbsp;nem habebunt, ubi cranfmutata fuerint in corpus amp; fanguinem do«nbsp;mini noftri lefuChrifti.

Quod Lutherus pro iftore fuo peftïmo Ecclefiâ nequiter 8^ per^ fidetraducit,ac ficonftitueremusfalutemnoftrtminpane 8ô uino,nbsp;8^ per infenfibilium rerum facrificia,uenemus falutem propriâ o|^nbsp;rari:impoftura 8^ merafophifticatiocft. Iftudenim quis cogitauitnbsp;unquamCQuinamp; opus ipfum non patitur Falfarq iftius fcnlum,ei*nbsp;que plane compugnat. OfFerimus enim fignis iftis uifibilibus panisnbsp;uini, Deo patri, cum gratiarum aâione inuifibilia ilia palfior:**nbsp;Chrifti my fteria,oramus^ tali cærcmonia auxiliuni a Chnfto.Quanbsp;in reoperum noftroriim mérita propria plane excludimus,fidimusnbsp;que foli mifericordig Dei patris,quam filius Dei,ucrus i Ile panis denbsp;cüclo defcendens, fanda fua pafl'ione fanguinis^ pretiofi effufiot^nbsp;nobis comparauit» Atlt;ç hoc uerum efte teftantur omnes fere oraf*^nbsp;ones Secretæ.In ea quæ legitur dominica Aducntus Domini itanbsp;tur: placarcquæfumus Domine humilitatis noftræ prccibusnbsp;ftqstSi ubi nulla fuppetunt fufFragia meritorum,tuis nobis fuccu’^*nbsp;re præfidqSjPer Chriftura dominum noftrum.

Item dominica nona a Pentecofte ita oratur in Sécréta : Qoticede nobis Domine quæfumus hæc digne frequêtarc myfteriaîquianbsp;tics huius hoftiæ commemoracio celebratur,opus noftræ redeiîgt;P^^nbsp;onis exercetur. Per Chriftum Slt;c,

Quod indubitatum cft profedoî Siquîdem oportet ut opus ptionis noftræ per Chriftum in cruce impletæ,per fidem 8^ comm^nbsp;morationem ipfius nobis applicemus. Alioqui Chriftianis nobisnbsp;tam nihil prodeftet g minimum, ficuti nec Turcis fuccurrit nedu^nbsp;dxis.

DE OBLATIONB ALIA, Q^VÆ eft gratiarum adionis»

Sderificiumîauâis tr gratiarum adionbsp;nis quomodooffèranbsp;turnmiffa.

SEcundo,poft externum iïlud 8i ftgnificatiuum panis 8^ uini fa crificium,quo fignificamusCuti didum eft)amp;nbsp;omnia quæ habemus bona corporalia Ôe fpiricualia a Deo pernbsp;Chriftum accepifle.

Sequi«

-ocr page 505-

DE SACRIFICIO MISSÆ. Fol. LX Sequitur in Miffa commune illud laudis amp; gratiarum aftionis facHnbsp;ficiumiquod pro omnibus Dei donis,corde amp; ore, feruenii^ deuonbsp;tiöne offerri debet. Quod quidem laudisSC gratiarum adionis facrinbsp;ficium facerdos aggreditur,quando inchoat ad plebê: GRATIASnbsp;agamus Domino Deo noftroS^c. ItemjSVRSVM corda amp;c.

Eft autem facrificium iftudCut iam diximus^commune facrificiu: Offertur cnim non modo pro præfentibus,uerum etiam pro abfcn«nbsp;tibuSjUti Chfyfoftomus ait homilia 26 in Matthæum :quemadmo=snbsp;dum amp; fupra commemorauimus: Altari facerdos afliftens, facrifi^nbsp;cio I Ilo propofitoiiubetnos Deo offerregratias,pro uniuerfo terra«nbsp;rum orbe,pro abfentibus attç præfcntibus,pro rjs qui ante nos fue«nbsp;runt,pro eis qui poftea futuri funt.S^c.Idem tedatur in cap, 2 i.epi«nbsp;ftolæ ad Timotheum,ubi Apoftoîi didum explicans,dicit:In obfe*nbsp;quio quotidianooblationis facramentoRZ perpetuo^ diuinæReli«nbsp;gionis ritu obfecrationes amp; gratiarum adiones fieri ab Ecclefia.’nonbsp;pro fidelibus folum,fed etiam infidclibus:pro Regibus omnibusnbsp;qui in fublimitate funt pofiti. Quippe quod oporteat referre Deonbsp;gratias pro felicibus omnium fucceflibus,quod fciîicetfolem fuutnnbsp;oriri faciat fupér bonos 8C malos,pluat fuper iuftos 8ó iniuftos.Ät«nbsp;que hoc Deuma riobiscxigefcpropterea,uthocpadoincitemuradnbsp;diledionem fandam 80 Chriftianam omnium hominumrNemo eninbsp;(inquit)aducrfus eum inimico effe poteft animo pro quo obfecrati«nbsp;ones facit. Et hæc omnia Latina Rcclefia in fingulis Milfis agit innbsp;Communi quotidie : In die uefo Parafeeues difcretc peculiaritcrnbsp;pro fingulis omnium homirtum cuiufcunc^ condicionis gradibusSCnbsp;ftatu.DicitprætereaChryfoftomus nos uel obidpræcipue agercnbsp;Deo gratias pro Regibus èc principibus, quod huiufmodi principanbsp;turn pro utilitate communi inftituii:0^ preces quoq^ fundere,ut illonbsp;rum præfidiO defenfi,in tranquillitate atlt;j ocio fimus,ut trahqùillânbsp;Sê quietam uitam degamus in omni pietate amp; caftitatc,ipfos^ faci«nbsp;at ad agnitionem ueritatis uenire. Quod Tertullianus in Apolo«nbsp;getico fuo teftatun

Cum debeantautem gratiarum adiones fierietiam pro infideli^ in illis præcipue locis ubi Chriftiani fub eorum degunt potenbsp;^ätc:quantö æquius,quantôcp magis offerantur pro unitieffa fan«nbsp;^3 Catholica Ecclefiatpro principatu ütfiufiqß ftatus, fpiritualis ÔCnbsp;^^culafis:pro Papa,Epifcopis,Imperator€,amp; omibus orthodoxis,nbsp;quotum edCatholicam amp; Apojftolicam fidem,bonorum agriconbsp;^.^fUmmore'colefe^

-ocr page 506-

DESACRIFICIO MISSÆ.

Hçc gratiarum adio breuiter pulchrc l’nCanone noftro curfi an* nexa fupplicationc compræhenfa eft. In quo fupplicatur patri de*nbsp;mêtiffimo per lefum Chriftum dominum noftrum, ut munera pro*nbsp;pofita5amp; fancta facrificia,ueli€ accepta habere 8^ benedicere. Quænbsp;uerba iftud tantu hoc loco fignificant,ut ea dona,quæ nos ipfo mannbsp;dante (ad declarandam 8^ conteftandam gratiarum noftram adio*nbsp;nem, pro omnibus bonis amp; beneficqs eius,nobis amp; toto mundo ex*nbsp;hibiiis)ofFerimus,uclit accepta haberelt;Quod enim acceptumeftil*nbsp;li, hoc fimul bcncdicit, aut certc iam benedidum eft. ) Atque illudnbsp;ipfum præcipue proCatholicafuaEccIefia: pro qua confequenternbsp;oramus, ut earn pacifîcare,cuftodire, adu uare amp;: regere dignetur.nbsp;Cum Papa,ïmpcratorc,Poteftatibus,

Cuftî uclit autem Paulus,ut ante omnia oretur,pro omibus fan* dis,præcipue tarnen quibus uerbum, amp; Ecclefiarum regimen com*nbsp;miffum eft.Non fine caufa definiuit Pelagius Pontifex, eos a toiiusnbsp;epk.«. mundi communione abfcifos efle, qui in facris myfterrjs Apofto^*^nbsp;J. ci pontificis,memoriam non haberent.

Porro fupplicatur in Canone,ut Deus reminifeatur eoru, rum priuatam habemusmemoriarn.

Et omnium circunftantium,quorum hides ipfi cognita eft 8^ tadeuotio. Proquibus Sacerdos amp; circunftantcs ci ofFerunthocf’nbsp;crificum laudis, pro fe,fuiflt;j omnibus,pro redemptioneanimafumnbsp;fuarum,pro fpe falutis 8^ incolumitatis fuæ ( intelligein corporelnbsp;anima)redduntq^ uota fua æterno Deo 8^ uiuo,8Cc.

Quod certc æquiflîme fit. VndeChryfbftomus in loco præ^* do dicit,in facratÜfimo hoc myfterionos agere gratias,pro his ptÇ*nbsp;cipuc,qui nobis familiaritate iunguntur 8ô benefîcqs Dei,quj nobisnbsp;8c illis contigerunt,8^ quotidie contingunt, fiue clam, fiue manife*nbsp;fte proueniant, fiue læta fint, fiue triftia. Cum credêdum nobis fitnbsp;Deum hæc omnia pro utiKtatc amp;: falute noftra difpenfare.

Cum primis autem debet ifta gratiarum adio fieri ÔC offerri,pro cximrjs bénéfices nobis impetratis amp; impartitis, per facrifîciu Chrinbsp;fti femel in cruce oblatum. Quemadmodum fitinCanonenoftro,nbsp;ubi Deo aguntur gratiæ pro redemptione animarum noftraru,pronbsp;fpe falutis,8£ incolumitatis noftræ,hoc eft, pro donatione uitç æternbsp;nx.Quæ dona nobis per Chrift5,uii diximus funt impetrata. Quanbsp;de caufa

-ocr page 507-

de SACRIFICIO MISSÆ. Fol. LXL

caufa fanâiflimutn iftud Bc digniflimum my fterium,EuchariftiXtd *ft»gràtiarum adio,utChryfoftomusait,appeUatur,quod in hoc ope#nbsp;»«K myfterio fcrucnti attentioe, mcmoriam habeamus omnium, cumnbsp;pfimis autem præftantifTimorum illorum DdbencficioruminChri#nbsp;Ao,quodque hic (imul adm irandum illud diuinæ charitatis opus, quonbsp;proprium filium fuum omniac^ cum ipfo nobis donauit, tam gloriofenbsp;^fmonftratur.Qua obrem etiâ incitamur Sc accendimur, ut Deo fem»»nbsp;per enixifTime gracias agentes, nos totos ipfi dedamus, id quod uerba „nbsp;iUa Canonis exprimunt: Tibique reddunt uota fua æterno Deouii»nbsp;ttoamp;uero.

Quu Ecclefia porrigat amp; extentat ramos fuos in præteritos, præ# lentes amp; futuros,nec tantum numeret in membris eos,qui modo uitamnbsp;per ftdem habent,ucr5 illis etiam ,qui cum figno fidei præccflerunt. Idlt;»nbsp;rirco eu facratiflimum iftud 80 gloriofiiTimum facrificium, commuainbsp;euhu»fidecß concordi célébrât, ibicp reminifeit 8c animaduertit Chri=’nbsp;ftum dominû noftrum mortuum femcl,quo uiuorum dominaretur amp;C crdtûrïi déiionbsp;,inortuorum,nequaquam diuidit feipfam. Verum omia membra fua innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proprafl-ntt

‘fefe colligens eorum memoriâ habet,agitlt;ç grattas, no folum pro prg. fcntibus,qui adhuc in uita ifta mortali agunt, fed amp; pro his,q hinc tran 4/s,nbsp;fierût. £t in primis pro Deo diledis (anélis iUis,qui certilïime apud donbsp;minum uiuunt.

De qua gratiarum adione,nimirum pro Sanâis, bcatus Martyr Cyprianos Epiß.6.Iib. loquit, Et indicat eâ in tota Ecclefia pro congt;nbsp;lieiudine ufitatam, ot celebrentur oblationes amp; facrificia ob comemo#nbsp;rationes Martyrum,qui ad immortalitatê gloriofæ mortis exitu tran#nbsp;fierunt, Similis eß fententia quam habet Iibro4.epiß« ƒ. Sacrificiafin#nbsp;quit)pro ijs femper, ùt meminißis oHèrimus, quoties Martyrum pal#nbsp;amp;nes amp; dies anniuerfaria commemoratione cekbramus,amp;c.

Hinc amp; Græcoru Canon expreffîs uerbis dicittOfFerimus tibi pro l^atriarchiSjProphetis 8C Apoßolis.Quod tantû ualet: Gratias tibi re^nbsp;^imus domine, quod fandos tuos ab initio tnundi elegißi,fandifica#nbsp;fti}Confirmaßi,amp; tandem gloriofe coronaßi.

Noßer uero Canon ita habet:

Communicaraus ÔC memoriâ uencramor,in primis gloriofæ fern# j, ptrcp uirginis Mariæ genitricis filij tui domini noßri lefu Chrifli, fed »nbsp;beatorum A poßolorum tuorum,amp; c»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;?

Quod eß, memoriam ueneramur,o domine beatiffimg amp; imma culatæ matris filij tui Dei noßri,quæ abft^ omni contaminatione Deunbsp;P peperit

-ocr page 508-

DE SACRÏFICÏO MISSÆ. ' pepcrit ucraDdgcnitrix, honoratior Cherubim, incomparabiliternbsp;gloriofior Seraphim(quod Canon Chry foftomi profequitur) 8c âiioünbsp;rum fandorum tuorum, SCcæt. Facirnus auicm idipfum confideratiogt;nbsp;ne,quod hi tanquam nobiliiTima Ecckfiæ tuæ membra.mortc tempex'nbsp;rail nee fupprelli funr,nec perierunt,fed in uitam æternam funt prcmiamp;nbsp;fi. Quapropter quas poflumus tibi grattas habemus.quod inis,qui nonbsp;bis aliquando in omnibus quæ natura habet,fimiks fuerunt,tam adminbsp;rabilem gratiam dedifii,ut peccatum,mundum Ôc mortem,amp; uiriliternbsp;uincerent,amp; ultam confequerentur æternam. Denique pro donis,quaenbsp;eis cxhibuifti,amp; Ecckfiæ mæ per ipfos communicaßE

Cont^ntorätiofän nbsp;nbsp;Antiquiffimus Patrum Diony fius prodit clarc iam fua ætate in Sy*

ucnerabilibusfignis,perquæChriflusfignaturacfumiturfando Ealefitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ahari impofitis,protinus atquc incundanter ündorû inchoari

riam, quæ coniundionem eorum indiuiduam unionemque cum illo tiiïimam 8c facratiHimam indicet. Ad hæc quod iàcerdos eos præco*nbsp;nio extollat in altari,qui pic fandeque uixerunt, amp; ad finem ufquc uk*nbsp;tutis uiam confiantcr,nufquâ ab co defledendo tcnucrunt,nos quideinnbsp;ad imitandum beatilTimum illorum habitum, atquc ad dtuina pet^^^nbsp;prænu'a prouocansJnosautêueluti utuentcsprædicans,quinonnio*^nbsp;(ificati,fcd in diuinam penitus uitam ex morte translaii funt,Ô^c.

Ecckßa tnMyri:gt; lusnonßcrificati

Pulchre de hoc feribit Aùgufiinus fibro 22,de ciuitatc Dei, cap.^^^ cimo.Quod licet non fabricemus Martyribus noflris têpia ficutnbsp;JedfohneOftantum fcdmemoriasftcuthomtnibus,quorumapud Deum fpiritusuiusnilnbsp;erigamusaharia.inqmbus facrificemus ipfisMaf^/*^nbsp;«obii intcwdant, bus,fed UHÎ Dco, ÔC Martyrum amp; noflro facrificiumnbsp;hilominus tarnen eos ad facrificiû illud ficui homines Dei, quinbsp;in dus confeffionc uicerunt, fuo loco amp; ordinc nominari » Nec idco ta^nbsp;men a làcerdotc qui facrificat inuocari, quippe quod non ipfis facrifi«*nbsp;cct,quâuis in memoria ßcrificat corûîquia Dei facerdos efl,nc'*’ ilIoRs,nbsp;Ipfum uero facrificiû corpus cfi Chrifli, quod non oiFertur i» fi“’®nbsp;hoc funt amp; ipfijSCcgt^Quod autê dicit a facerdote qui facrifk**^ “°“nbsp;uocari Martyres,hune habet fenfum : Sacerdotê uerba facrifiefi no delt;»nbsp;beread fandos dirigere, quafi illis tanquâ Dqs hic aliquid ofteratur^nbsp;Interim tarnen non uult hoc loco negare, quirt poflint ad intercedendunbsp;pro nobis,tanquâ homines fandi inuocarrquod enim iüud pie fi^tnbsp;ante per eum ipfum comonßratü eß. Sic cû dicit, Non fabnca‘î’“s ibnbsp;lis têpla, uult dicere, tanquâ Dqs. Cæterû, Ecclefias corû nominibusnbsp;appellatasjcrigimus inipforum memoriam,Deoautemirt dslacrynbsp;ficamus.

Ethane

-ocr page 509-

DE SACRIFICIO MISSÆ. Fot EXIL

Et habe cflc mentem Augußini, apparct cx ipfius uerbisjibro 8. ciuitate Dci,capite 27.ubi èC r^tioms aflignat,quare in Miffa Mar*nbsp;lt;yru faciamus memoriam : Nos(inquit) Martyribus tempbjacerdo*nbsp;lt;ia,facra amp; facrificia non conflruimus, quoniam non ipfi.fcd Deus co*nbsp;nobis eß Deus.Honoramusfane memorias eorum,tanquam fan*nbsp;ôorum hominum Dei, qui ufquead mortem fuorum corporum pionbsp;üeritatc certarunt« Sequitur: Quisautemaudiuit,aliquandofideliûnbsp;ßantcmfacerdotemadaltare,etiam fuperfandum corpus Marty ris,nbsp;ad Dei honorem, cultumcp conßrudum, dtcere in precibus: offero li*nbsp;bifacrificium Petre,uel Pauk, uel Cypriane cumapud eorümemo*nbsp;fias oßeratur Deo.qui eos amp;: homines Martyres fedt,8lt;: (ändis fuisnbsp;angcliscoelcßi honorefociauit,uteacekbritatcamp; Deouerodeillorunbsp;uidorqs gratias agamus,nbsp;nbsp;nos ad imitationem talium coronarü eo»

dem inuocato in auxilium ex corû memorise renouatione adhortemur. •

Item,contra Faußum Mankhæum hbro zoxapite n.eifdeib fere uerbiSjCandem mentem fuä exponit;Populus(inquit) Chriflianus me*nbsp;morias Marty rum rcligiofa folennitate concelcbrat, amp; ad excitandamnbsp;iniitationem,öd ut meritis eorum confocietur,atcp orationibus adiuue*nbsp;tur.lta tarnen ut nulli Martyrum,fed ipfi Deo Martyrum,quamuis innbsp;memorias M artyrum coßituamus altaria.Quis enim antifljtum in Io*nbsp;cis fanftorum corporum aflißens altarj,ahquando dixit; OiFerimus tinbsp;bi Petre,aut Paule,aut Cy priancç'fed quod oflFcrtur,ofFertur Deo, quinbsp;Martyres coronauit,apud memorias eorö quos coronauit^ut ex ipfo*nbsp;rumlocorum admotjitionc maior affcdusexurgatadacucndamcha*nbsp;ritatein.

Itaprûrfus,quemadmodû dirille fanâ;usdicit,EccIeOammèmo* tiam facere in facrifido Miflæ, ut meritis eorum confocietur,amp; orationbsp;bibus eoru adiuuetur,Sic fit in Canone Ecclefiæ Catholicx« Ante con»nbsp;fecrationem em orat Ecclefia, ut meritis, precibufque fandorum Dei,nbsp;io omnibus protedionis eius muniatur auxilio,Per Chrißum dominunbsp;noßrü.Quod nihil aliud eß dicere, quä ut orationibus eoru adiuuetur.

Poß confecrationem autc, quando hoßia confecrata,non tantum eß 'JWum corpus uerus fanguis capitis noflri Chrißi fubßantialiter, uenbsp;’fumetiam corpus Chrißi my ßicü,hoc eß Ecclefiam, ficut ex capite amp;nbsp;’’^èbris fimulconnexa eß,fignificat èC repracfentattCuius corporis parnbsp;ks quaedam funt fandi Dei.Sicut Auguflinus eodem in loco dicit. Id*nbsp;tircopofl confecrationemorat Eccklia,utDeus nos in confortiumnbsp;P ij fuorum

-ocr page 510-

DE SACRIFICIO MISSÆ. fuorum, flon ut æftimator meriti, fed ucniæ largi'tor admittat, ut merinbsp;tis corum aflbcietur, Per Chriftum dominû nolirum. Hoc eft, ut «fienbsp;poHïmus corpus unutn In Chrifto cum fandlis, quod ipfum facramervnbsp;to illo præcipue fignificatur. ficut beatus Auguftinus tradat de Sacra*nbsp;mcntis:Myftcrium(inquit)ucftrû iacct in altari, my fterium ueftrû fu*nbsp;mitis,ad quod ipfi eftis, Amen refpondetis ? Efto membrum corpor ianbsp;Chrifti,ut Amen tuum fit ûerum.

Quôd quidam fine rationë caLmniantur in Canone noltro» Êthï nicam fandorû inuocationem committi, Per ipfum ctiam Canonê im*nbsp;püdentiiTimuû effe mendacium, manifefte conuincitur,qui ad folu p«*nbsp;“ trem per Icfum Chriftum dirigitur: Te igitur clemcntiftjme pater, pernbsp;“ lefum Chriftum dominûnoftrum fupplices rogamusÔ^ petinivis,amp;r»nbsp;Q(jo etiam tenore ad finem ufque procedit, omniaque uota SiC prices,nbsp;quæ diriguntur ad patrem, concluduntur per dominum noftrû k^titnnbsp;Chriftum. Quod omnibus Canonem legentibus folo afpedu fitnbsp;feftumdfta dixiffè fufficiat de fecundo illo altaris, fiue Miflæ facrifid®nbsp;uniuerfalijaudis fdlicet amp; gratiai^ adionis,qùod ante confecrationeninbsp;deùoto gratot^ animo, corde Qc oris confeflione debet offerri.

Et fequitur in Canone facrificij iftius tab's per oratio; V t Deus iglt;* ** tur(id eft, propter caufas didas, quæ unigeniti filq fui promiftioninbsp;“ mandato innitûtur) Hanc oblationê feruitutis eorum, fed amp; cunâ^fnbsp;miliæ fuæ placatus accipiat,diefque noftros in fua,non enundi huius panbsp;** cedifponat,atqueabæterna nosdamnationeeripijSCineledorûruOnbsp;rum iubeat grege numerari,Per Chriftum dominum noftruni'

Quæ eft anac^haleofis orationis noftræapud facrifieium dis.Tria ein quæ hic petuntur,funt præcipua ilia dona,quæ nobis De*nbsp;os pater per fiîium fuum donauit» Primum enim dédit nobis, ut pacenbsp;cum ipfo in terris habeamus, quæ ab ijs,quibus donatur,terrpremôCnbsp;anxietatê cordis oêm ptinus aufert,amp;gaudiû parit, quodnetfloqueatnbsp;auferre.De quo Chriftus ait Iohannis decimoquarto: Paeem relinquonbsp;uobis,pacem meam do uobis:non quomodo mundus dat, ego do uo*nbsp;bis*Non turbetur cor ueftrum neque formidet, amp;cæt. amp; Iohannis de*nbsp;cimofcxto:Hæc loquutus fum uobis^ ui in me pacem habeatis,in mun*nbsp;doprelTuram habebitis,fed confidtte,egouicimundum.Atquchæceftnbsp;pax il'Ia,quam Apoftolus paftîm nobis comprecatur ? De bac Romasnbsp;norû decimoquarto ait : Regnû Dci non çft efca ôC potus gt; fed iuftitianbsp;ÔC pax

-ocr page 511-

DE SACRIFICIO MISSÆ. Fol. LXIÎl amp; paXjS^gaudium inSpiritu fando /Et ad^ Philippen 4. Pax Deijnbsp;quæ exuperat omnem fenfum,cuftodiat corda ueftra intelligentienbsp;as ueftras in Chrifto lefu.

Dereliquis duobus quæfirnul petuntur, ut uidelicet ab cctcrna damnatione liberemur,^ eleflorum gregi annunicremur,idem illenbsp;Apoftolus ad Colloflcnfes t. ait: Qui dignos nos fecit in parte forenbsp;tis fancftorum in lumine,qui eripuit nos de poteftate tenebrarum,?^nbsp;tranftuîic in regnum filij diledionis fuæ,in quo habemus redempti*nbsp;Onem remiflîoncifl pcccatorum per fanguinem eius. EcAdlu 2Ó»nbsp;Chriftus dominus ad Paulum ait; Mitto te nunc in Gentes aperircnbsp;oculoscorum,ut conücrtantur a tenebrisadlucem, amp;£ de poteftatenbsp;Sathanæ ad Deum,ut accipiantremiftîonem peccatorum,8«: fortemnbsp;inter fandos,per fidefn,quæ cft in me.

DE CONSECRATIONE EVCHARISTIÆ SC tertio MifTæ facrificio.

ir


Otîipletofacrificioîaudisquodpro ftatu totius fïiundiofê fertur,fequitur ftatim præcipuum Miflæ caput,quod eft conbsp;fecratio diuihiffimi facramenti. Quem Canonis ordinê etiânbsp;beatus Ambrofius tradit libro de facramentis,8^ habetur in c.panis omnid qujeinfui^io.nbsp;cft.de confecratione.diftindione fecunda. In hac confecratione faenbsp;cerdos Ecclefiæ nomine per inuocatiötlem Dei,quÆ ciuS prômiffionbsp;nc,Sgt;C mandaco filij fui,tota innititür, fuppliciter ôtat, ut Deus proe titurpro populo,nbsp;pofiiam illam panis K uini mixti oblationem.quæ iam in fignum tanbsp;talis noftræ deditionis amp; gratiafum aflionis oblata eft. donfcqucn^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yciilidar,

ïer in omnibus Benedicftam, AftcriptamjR.atam,Gratam, Accepta nonßdsrermo bilem^ facere dignetur, ut nobis corpus amp;: fanguis fiat domini no* tùrftr^onecMnbsp;ftrilefuChrifti.Acmox pronunciatfacerdosEuangeliftarum ucr« fli,nbsp;^2îQVI P RIDIE quam patcretur 8ôc. Quibus ftatim diuinanbsp;nbsp;nbsp;djjumît fdcer^

Chrifti ucrba fubiungit, quorum uirtute dignifTimum Sô facratifli* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uèt

*^nmillud corporis amp;fanguinisChrifti facramcntum confecratur biseiuft ^cfficitur:HOC EST CORP VS MEVM. unacum » ,nbsp;®Iijs diuinis uerbisjquæ fuper calicem proferurttur.QuOmodo ueronbsp;Patina Ecclefia a tempore apoftoloRt «fa fit hoc omniu pr^cipuonbsp;^nmmo eôfecrationis opère,clarifiTimis fahdorçipatrû reftimonrjs,nbsp;paulo infra fubtjcientur)faciemus notiftïmu. Hic nobis Tatisnbsp;*^tit Chriftianum Si catholicum ledorem, quod ad forma confecra^nbsp;^iönis attinet mittete ad S,Ambrofiu.lib.4.de facram.cap. j ubi eartnbsp;dem a principio ad fine Si aduerbu fçrc récitât. Si ad S.prem A«g-P iij qui

-ocr page 512-

**•

'M*


DB SACRIF. MISSÆ.

Quiuerba illa inuocacionis Chrifl:ian«8£reflcdedarat;SaccriJos

- - -


(inquit)Deum inuocat(intdlige in canone)ut obladonem propofnä in omnibus facerc dignetur bcnedidam,per quam benedicamunaf*


fcriptam,per quam omncs in cœlo affcribamur:ratam,pcr quam in uifceribus Chrifti efle cenfeamurtrationabikm, per quam a bcftialtnbsp;fenfu exuamur:acccptabilem,ut qui nobisipfis dilplicemi4S,perhäcnbsp;accepxabiles eius unico filio fimus. Quæ omnia tum demum nobisnbsp;contingunc,quandooblatioaltarisconucrtitur nobis in corpus 6^nbsp;fanguinem domini noftri lefu Chrifti. Id quod oratiunculæ iftiusnbsp;conciufione proditur,qua uerba præcedentia dare Sf pulchre expÜnbsp;cantur.Quemadmodu Cameracen.EpifcopusOdo,in MiflgCanonbsp;nem fcribit:Pofuerat(inquit)in omibusbenedidam,a(rcriptam,ra*nbsp;tana,rationabiIem,acceptabilem.Scd hæc omnia claufa erant,minus


intelligebantur,minus patcbantîaperuitoftium,patefecit totum


Iicet,u*t nobis fiat corpus amp;fanguis Chrifti: hic totum complcw^, hictotumperficitur,amp;c.

Confecratione fada,c ueftigio in Mifla ( quæ omnium fanlt;ft^


cJjrifUcorpufer cæremoniarûfacratiffimaadioeft^Chriftusdominus (quifdp^i’®


rttn^uis quo turinHitJß.


ficium pro peccatis mundi obtulit) denuo totius Ecdefiæ mqdo incruentOjfpirituali repræfentatione, amp; commemoration^^nbsp;cratiftimæ fuæ paflîonis offèrtur.’Quod ipfum fic,quando Ecckß*nbsp;Chriftum 8^ eius uerum corpus uerum^ fanguinem,Dco patrie*^’”nbsp;gratiarum aâionc,amp; orationc attenta, pro fuis totius mundinbsp;catis proponic feu repræfcntat. Quan^ enim facrificium illudnbsp;forma qua in cruce offerebatur femel tantum oblatum fit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

tantum fanguis efFufus,ut ita repeti iterum^ offerri non poifi^,®‘^* lominus tarnen confiftit manec talc facrificium coram Dco p«’^ï*nbsp;tuo in fua uirtute SóefFicacia acceptum,ica ut facrificium illud



tri pretium illudjin uera fide Si deuotione iterum (fed fîguratiue Si fpiritualitcr)ad coniequendam remiffionem pcccatorum.No quodnbsp;huic operi fuo(quo uidelicet cômemorat Si reprgfentat facrificiûnbsp;lud)mcritum afleribat remiifionis peccatorû, ut quâ folus Chriftusnbsp;cruenta fua oblatione in cruce nobis nromeruie, VeRî tali fuu corne

A «



-ocr page 513-

DE SACRIFICIO MI5SÆ. Fot LXIIIÏ

^ïiagnum Si inæftimabik illud donatiuum remiflionis peccatorum 4«od Chriftus impetrauit : Cum accipiat retniflionem peccatorumnbsp;pernomen eius,qui' credit in cum, Aduum to.

Secundum quam fententtam fandi Patres corpus fanguinem Domini in altari prgfentia,nunc fatisfadionem peccatorum noftronbsp;rum amp;:totiusmundi appellant,nunc redemptionis noftræ præti5.nbsp;Quomodo de facrificio ifto Euchariftico corporis 8^ fanguinis Donbsp;niini Irenæus loquatur,iam fupra relatum eft. Chryfoftomus hoini Veteres Mtrcf dp»

hadeEuchariftia inEncenijs,exprefra libera uocejMenfaCait)do


iislocisoffcrtur,multifuntChrifti,fedunus ubicçeft Chriftus, 8C hie plenus exiftens,S^ illic plenus,unum corpus.Sicut enim qui ubknbsp;que oftertur,unum corpus eft,8i non multa corpora, ita etiam 8^ u«nbsp;num facrificium. Pontifex autem nofter Chriftus, illc eft qui hoftiânbsp;mundantem nos obtulit,ipfam oiFerimus amp; nunc, quæ tunc oblatanbsp;quidem confumi non poteft. Atc^ ita confonac fando manyri Cyanbsp;priano»

fcribenszEtquidCinquit) tarn grate

caro

Quibus S)C beatus pater Auguftinus libro quarto de Trinitate fub facrificq noftri,corpus effedum facerdotis noftri. Et in Pfalm.nbsp;Semel pro nobis Chriftus oblatus eftifi credimus autem comme«nbsp;moramus quia uenit ad nos,quotidie offeratur pro nobis,acfireno«nbsp;net nos quotidie,qui nos prima gratia fua renouauit.

Ad hgc Cyprianus in fermone de ccena Domini,dicit,Corpus 8d fanguinem Chrifti fimulÔÔ medicamentum holocauftum eire,adnbsp;^anandas infirmitates,8C iniquitates purgandas: Perpes (inquit) eftnbsp;^oc facrificium StC femper permanens holocauftum,nulla pane huncnbsp;Populi multitudo confumit S^c.Et epiftola 5. libri fecundi ad Cecknbsp;hum aitzPaffio eft Domini facrificium quod ofFerimus.

Nec iftud mirum uideri debet,Cum ad hoc donauerit nobis De^ Pdf er âeditnolisfi filium fuum domina noftrum Icfum Chriftum, ut qui noftris ui« l!ui»,ute^tpropt»nbsp;*'’bus5^potentiaenonconfidimus,confitemur^peccatanoftra,e5, p^tretn»nbsp;Jni eft dominus amp; redemptor nofter. Patri tanquam unicum facri«nbsp;beium pro peccatis noftris fatisfaciens,proponamus.

Ipfc

-ocr page 514-

DE SACRIFICIO MISSÆ.

Ipfe cft cnim quem propofuit Deus propiciatorcm per fidem in fan guine ipfius.8flt;:.Roinan.5. Sicut amp; nobis naïus eft:ut qui in ipfutnnbsp;credimusnonpcrcamuSjkdpaccm habeamus cum Deo,ôC uiua*nbsp;inus,reconciliaci patripcr fangui'nem Chrifti. Queffladniodum hanbsp;tus Bernhardus in Cantica, fermone fecundo ait: Cum defeceritnbsp;tus n3ea,non côturbor ftatimnecdefpero: fcio quid fac^re debeam,nbsp;Calicem enim falutaris accipiatn,6ic. Et in fermone primo de Epi*nbsp;phaniarTotumquoddarepoffum miferumiftud corpusmeum^nbsp;Si quo minus,addonbsp;nbsp;corpus ipfius.Nam illud demeoeft,8^ meum

cft.ParuuIus enim natus eft nobis,filius datus eft mihi.De te Do* mine fuppleo,quod minus habeo in me.O duldifima reconciliatie^nbsp;€gt; fatisfaeftiofuauiHima.

Porto 8C fpiritualisifta corporis fanguînis Chrifti oblatio,co mune quoddam facrificium eft,ficut alterum illud,de quoftcûdonbsp;loco diximus,propter gratiàrumadiones, ÔC orationesquseiHß*nbsp;untmon pro præfentibus modo,uerumetiam pro abfentibusinectinbsp;turn pro his qui adhuc in mortali ifto corpore agunt, fed pro fra*nbsp;tribus 8^ fororibus noftris, qui cum figno fidei hinc ad Dofliioi^nbsp;profedifunc.

Confecratione perafla,poftquatft uerba Domini, H Æ C efeune^ feceritiSjin mei mcmoriam facietis. pxonuciauerit facerdo^nbsp;rurfus Ecclcfiæ perfonam induit,loquiturc^ ad Patrem,8^ didt»nbsp;, J V N D E Si memores Domine nos ferui tui, fed 8lt; plebs tua faö*nbsp;daCquæ eft Ecclefia tua)eiufdem Chrifti filij tui domini 8dnbsp;ftri,tam beatæ paffionisjneenon abinferis refurre(ftionis,fr‘^^nbsp;cœlos gtoriofæ afcenfionis,ofîèrimus præclaræ maieftati tü3egt;lt;^^ I“nbsp;JJ isdonis ac datis,hoftiam puram,hoftiam fanâ:am,hoftiam immacUnbsp;Iatam,panem faoftum uitæ æternæ,8C calicem falutis perpetual«

Supplicac deinde EccIefia','utDeuspropicioS^lêrenoüultuad hæcrefpiccredignetur,8^ accepta habere pro nobis, quod ad a*nbsp;eftionem oblationisnoftræattinet, autquatenus confccratailla ho*nbsp;ftia,EccIcfiam Chrifti.tanquam corpus eius fîmul fignificat 8^ re*nbsp;præfentat. Alioqui nemo tam ftolidus eft,qui ignorer Deo patri ni*nbsp;hil pofte acceptiusefle corporeSC fanguineunigeniti filij fui Chri*nbsp;fti. Procul a nobis abfît ut talis fenfus aut cogitatio nobis in men*nbsp;tem ueniat,quafinosmiferipeccatoresuelimusnoftra adtio^^ cor^nbsp;pus ÔCfanguinem Domini lefu Chrifti Patri primum conciliate 8Cnbsp;accepta reddereiquum corpus iftud fit unicum illud quod per fe ac*nbsp;ceptmn

-ocr page 515-

DESACRIFICÏO MISSÆ, Fol. LXV. wptum cfti HaÂenus etiatn ut per ipfutn nos quoi^ 8€ omncs homwnbsp;nés acceptemur.Qdapropter ucrbis iam d idis corpus illud pr^dicauùnbsp;niiB, ÔC conteftati fumus e(fe hoftiam purâ,hoftiam fanââ, hoßia im*nbsp;maculatanijpanetn fandum uitæ æternæ, ôC calièem falutis perpetuæ«nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;Cum autem in Ecclefia nos tali loquendi formæ alTuefieri opor^

lt;ôt(ficüt beatus Auguftinus in libris de dodrina Ghriftiana,amp;paflini *libi doclt;t)qua corpori Chrifti,non folum hoc tribuitur, quod eft ipfinbsp;tanquâ capid proprium, uerumetiam quod cidem competit, quatenusnbsp;fecum membra fua coprphendit. Secundum quem modum clamauit innbsp;crucc: Deus meus,Deus meus,quare me dereliquiftiC Itê,Longe a iâlunbsp;te mea uerba delidorum meorum. Quod certe de nobis,quos in fe ge;»nbsp;Rabat accipiendum eR:non uero de ipfo tanquâ capite,qui peccatû nulnbsp;15 fecit. I ,P«ri z. Quarc(inquit) AuguRinus hoc dicitur, nifi quia nosnbsp;ibi eramus.nifî quia corpus ChriRi Ecclefia.Debêt amp; hfc ad cundê monbsp;dum uerba ilia intelligi,ut Deus fuper hune fdm panê,amp; caheem falu^nbsp;tis afpicere dignetur, quatenus panis ille fandusC calix falutaris nosnbsp;fimuîcôpræhendit. Vnusenim panis, ait Apoftolus,amp; unum corpusnbsp;multi fumus,qui de uno pane participamus. Quia uero(ut dicit beatusnbsp;IohannesChryfoßomus)Chrißus obtulit hoRiâ nos mundantem,quânbsp;nos quoque nunc oiTerimus y fie debent uerba iüa MiiEc accipi, utnbsp;Deus pater in hanc oblationê^jficut nos earn offerimUs, non quomo*nbsp;do ille obtulit, rcfpicerc dignetur. Quâ fententiam cogunt,necefrario^

Digneris accepta habere facrifiçia noftra, ficuti accepta habere di^ gnatuscs munera pueri tui iufti Abcl,ôf facrificium Patriarchæ noßri ’’nbsp;Abrahæ, amp; quod tibi obtulit fummus facerdos tuas Melchüèdech fan „nbsp;dumfacrificum,immaculatamhoßiam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

iam profedo facrificia ilia Patrum propter Chrißum utique,queni defignabant, deniquenbsp;nbsp;nbsp;propter mandatû Dei facrificia ilia requirent

.tis,non poterant ipfa non placerez amp; tarnen quod ad eorû obedientiam attinebat,quâ in facrificando Deo exhibebant, in facrificijs illis figura*nbsp;libus orabant,quemadniodû ÔC nos, ut Deus dignaretur ea accepta hanbsp;berç.ltaque pahis fandus calix falutaris,non ratione capitis fuperbenbsp;Uedidi illic fe exhibentis(in quo Patri femper bene coplacuit) ßd ratio*nbsp;lt;îe noßri,qui illic quoque unus cû Chriflo panis efle, myflice fignifica*nbsp;mur,8c quatenus nos ea offèrimus, accepta haberi petûtur,hoc eß,prenbsp;wmur,non ut Deus Chrißum, quem paulo ante Canon ipfe diledifli*nbsp;mum patri filium nuncupauit, fed nofirum ißud feruitutis obfequiu,nbsp;^cpræfentatiuum^,amp; comemoratiuum facrificium refpiciat,in quoeinbsp;«rnê 8c fanguinem filij fui fifiimus, petêtes,ut ea feme! in cruce oblata.

-ocr page 516-

DE SACRIF. MISSÆ.

prô nobis quoque habeat accepta, frudum ïam beatæ paflionis nobi» applicatis accommodans.Et qucmadmodum pctimus,ut pcrccptionbsp;corporis Chrifti fit nobis Calutaris,fic pctimus,utoblatio noßra inyßtfnbsp;ca corporis Chrißi fit Patri pro nobis accepta»

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atque bic loquendi modus eft in fcriptura plurimum ufitatus.Quil

ignorât enim ucteraPatrum facrificia, quae Chriftum præfignabani, . ^c- rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucl ob id quod Deus ea præcèpiffei fuiflè per fe munda Nihilominu«

dito-Deogwt^, tarnen trcquentiusimmundauocanturinlcripturis ,norationeluj*ilt;a propter indice oß proptcr malam uoluntatem ofFerentium.De quo uideChryfoftombmnbsp;firentes,diciiturmnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe^undaaducrfusludæos. Hincinuetuftiftimisahquoihbris

leriptKns immn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locum ilium. Supplices te rogamus, habetur ifta o***

tio : Memento mei quæfo domine amp; miferere, licet hæc fanda indig’’^ tibi fände pater omnipotens,œternæ, rneis mambusoffèrantutnbsp;fida,qui nec inuocare fandû ac uenerabifenomê tuum dignus fuW •nbsp;quomodo in honore,laude amp; memoria gloriofiftimi diledi filij w*nbsp;mini noftri lefu Chrifti offeruntur,fic ut incenfum in confpcdu diuin^nbsp;Maieftatis tuæ cum odore fuauitatis accendantuf *

Sandus Bafilius in füo Miflæ Can6ne,oinem catumniam aufttt. Orat em:Rcfpice fuper nos Deûs, amp; fuper hanc noftrâ latriâ,quâ acc«nbsp;ptâ habere dignerisjicuti accepta habere dignatus es munera Abd gt;nbsp;• crificia Abrahæ,8cc.

Poft hæc fequitur ift Canone noftror

.«« nbsp;nbsp;Supplices te rogamus omnipotens Deus, iube hæc perferri pî*

« nus iàndi angeli tui in fublîme altare tuum, in conipedu diuinæ *lt; ftacistuæ,utquotquotexhac altaris participatione facrofandunifilijnbsp;«« tui corpus fanguinê fumpferirau8,omi bcnedidionecctlefti,^^nbsp;« tia repleamur,Per eundem Chriftum dominum noftrum,Ameai

Neque nouiter oratio ifta introduda eft. Verum femper iw uit Ecdefia Latinorum,etiâ longeante tempora fandorum Patru Amnbsp;brofi) 8^ Augoftini;amp; proculdubio ab Apoftoforum tempore,quumnbsp;fîmilis precandi formula in Canone GræcorumapudChryfoftomumnbsp;rcperiatur,Habct etiam oratio ifta, quemadmodû præcedens hune fennbsp;fum:Omipotens Deus,cû probe feiamus myfticâ hanc noftrâ oblatio#nbsp;nê corporis amp; fanguinis dilcdiflîmi filrj tui, quâ tibi fub panis æuininbsp;ftguris in terreno ifto al tari exteriori operatione offerimus, beatiflimânbsp;cius paft’ionc tibi rurfus figuraliter proponentes, c5 immetjfa gratiarûnbsp;adionCjpropter indignitatê noftrâ tibi placere non pofte. Idcirco te fupnbsp;plices rogamus? ut per eu ipfum,qui eft magni cofili] aogçlus, cade ilianbsp;tibi

-ocr page 517-

DE SACRIFICIO MISSÆ. - Foi. LXVL tibi ofFeratur in fublime tuû altare hunianitatis eiUs, qua fuper oês cœ«nbsp;los exaltaftj,amp; ad dexterâ tuâ collocafti, quo fie âd nôHrâ reconciliatienbsp;onem femper in confpeâu appareat 8d luceat ? Vide de hoc AlgerS denbsp;ucritate corporis 8c fanguinis Chrißi in Euehariftia,iibro. t.cap^ i4.8dnbsp;Auguftinû in ca.Vtrum,dc confecrat4diftin0.2.ubi ita ait: Intra fdâmnbsp;EcclefiamCatholicâinmyfterio corporisChrifti,nihilabotiôrnaius, thî/îus confterd.nbsp;nihil a malo minus perficitur Sacerdote, quia nön in merito confecranenbsp;tiSjfcd in uerbo éfficitur creatoris,amp; in uirtüte fpirituiTahdi.Si enim irinbsp;tnerito effet facerdotis^nequaqua ad Chriftû pertineret. Nunc aût ficutnbsp;ipfe eft qui baptizat Jta ipfe efl;, qui per fpiritû fandlum banc fuâ efficitnbsp;carnem, amp; transfert uinû in fanguinê. Vnde 8c facerdos;Iube(inquit)nbsp;hæc perferri per mantis angeli tui fandli, in fublime altare tuum in connbsp;fpcâûdiuinæ Maieftatis tuæ gt; Vt quid deferenda inlucem depofeit^nbsp;nifi ut intelligatur q? ifta fiant in SacerdotiOi

Quanquâ 8c iîle noftro iudicio bonus fit fenfus,fi oretur ut Deus id beat oblationênoftrâ per fandos angelos in confpedûdiuinæ Maieenbsp;ftatis fuæ perferri^non uero hoc modo, quafî uelimus ut nunc primumnbsp;angeli perferant corpusSC fanguinê domininoflri in ccclos ad pattern:nbsp;fed uerius preces 8c uota noftra,quibus oratio ifta conclüdit.Hæcfcilinbsp;cet, utquotquotex hac altaris participationefacrofandûfilqeiuscor^nbsp;pus ôôfanguinêfumpferimus,Omni benedidionecceleftidCgratia re^nbsp;pleamur,Hocofficium em bonis angelis in feripturis pafîim attribuic,nbsp;qj perferant orationes noftras ad Deura, Tobiæ 12. Et ad hune modûnbsp;otauit beatus Ambrofius,qûi in Canone fuo duas illas oratiôesgt; Vndenbsp;8^ nos memores.Et,Supplices te rogamûs, in unam contrahit,ut ûidesnbsp;I1bro4.de Sacramentis,capit€

Perferri autê aliquid ad confpedû Dei fecundum loquendi modu, qui in Biblijs ufitatus eft,Bihil aliudintelligitur,quâ utfeda nofirapde#nbsp;uotiones,uota 8^ preces a Deo acceptantur amp; exaudiantur, Pfalm^^gf.nbsp;Item 87, ÔC Écclefiaft.jj* Quem fetifum orationis quoq^ condufio fe^nbsp;cum affert Jn qua luculenter oflenditur amp; apparet, quomodo præce#nbsp;dentia ucrba(quibus oratur, ut Deus hæè facrificia propicio ac ferenonbsp;uultu refpicere dignetur)fint intclligenda,ftc uidelicetj ut refpicere ea dinbsp;gnetur, non ob id quod nunc deinceps fufit facratifîimû corpus 8c fan^nbsp;guis dilediffimifilij fui, in cuius faciê fempcr alioqui refpicit : fed pro«nbsp;pter nos, quo facrofandu illud facrificium fie tradare amp; fumere pofli«nbsp;tnus.ut no ^ueniat nobis,utpote indignis ad iudiciu,fed ad côfequendânbsp;benedidionê potiüs cœleftê 8^ gratiâ.Qûo beatus’Auguft, in lohannenbsp;annotauiqÔC habetur in ca«credere^ de confecratdiftind4 2.Qui mandû

Q, if ca^

-ocr page 518-

DE SACRIFICIO MISSÆ. £at(inquit)carnem, 8d bibit fanguinê Chrifti,uflt;^ ad fpiritus parn'dpa#nbsp;tionefn,ut in corpore domini tanquâ membrum mancat,æ dus fpiritunbsp;uegetetur ( quod cft quando eins mâdata feruat) Ad altare Dei inuifibinbsp;Ic,quo no accedit iniuflus(fn ficramento tantum,no in fpiritu pcrcipicsnbsp;corpus 6cfanguincm)iîkperOenit,ôfCt Ad cundcmmodum in Gr^conbsp;ChryfoftomiCanoneoratur:Proaddudisamp; fandificatis prftiofisdonbsp;nisdominum Dcumnoftrum dcprcccmur.utdöminusDcusnoßcr,nbsp;quifufcepitea in fandû SC fupcrccckftc æintelledualcakarc fuum,nbsp;tanquam odorem bonæ fragrâtiæ, uiciffîm nobis mittat diùinâ gratiâ,nbsp;donumqueSccommunionem (andiilîmi fpirituF,3lt;c*

fiiijdngelus^/KcerT Hic fctifus qucm cx Augufiifto primu,acdeinde ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adduxt

dofftempluntfaltas mus,no aideatur alicui peregrinus î Conformis cft em facrae fcripturæ ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pgj. , quæ dominum lefum Aogelû utic^ magni concilij uocat,

Efaiæ 9. iuxta translationcm fcptuaginta. Et Exodi nbsp;nbsp;Angdum illn,

de quo ait dominus,Ecce ego mitto angelum meû qui præccdat te? 6^ cuftodiat in uiam,amp; introducat in locum quêpræparaui tibi. Obktfnbsp;ua eum amp; audi uocem eius,8Cc* Similiter fcriptura appellat dominu*’*nbsp;Chriflum altare,Heb. i ;.Et Apocal.8. Aureum illud altare. In quogt;^nbsp;per quod omnes pq Chriftiani uniuerfa facrificia fpiritalia, fidei, deu®nbsp;tionis,gratiarum adionis, uotorum,orationum,fpei æ charitatis Deonbsp;patri debent oIFerre. Sicut 8c Petrus ait Apoftolus: OfFerentes fpiriwanbsp;«.Pfffi.*» igg hoftiasacceptabiks Deo,per lefum Chriftum .Item ad

Habemus altare,de quo edere non habent poteftatem;, qui taberfl^culo deferuiunt.Et paulopoftxPer ipfum ergo ofFeramus hoßia laudis fe^^nbsp;per Deo.Id eft,frudum labiorum confitentium nomini eius.Atqu^’^’nbsp;îït,ut Chriftus ipfe fit ÔC Sacerdos, ÔC altare, ÔC facrificium, tcß'nbsp;Augufiino libro decimo deTrinitate,amp; in Pfalmo i^.ac lô-Ikm de fi*nbsp;de ad Petrum capit.2.dicit:ldem Sacerdos efi amp; facrificiû.Idc DeusSCnbsp;templû.Sacerdos,p que fumus recôciliati.Sacrificiû, qrecôcikti.Temnbsp;plû in quo reconciliati. Deus cui reconciliati. Quod fupra Apoc. 8. ci*nbsp;tauimus,clarcindicat Chriftum aftare tanquam mediatoremprono*nbsp;bis apud patrem fuum ccekfiem,cum corporis fui facrificio;»in thuribunbsp;lo aureo, in charitate immenfa, qua fe pro totius mundi peccatis tradi*nbsp;ditacerbiffimæSC contumcliofifTimæmortijad æternam reconciliati*nbsp;onem omnium,qui crederent in eum.Iam huic unico 8^ æterno faccrdonbsp;ti magni concilij angelo, tradunt facerdotes temporales, 8c populusnbsp;credentium hic in terris,in MilTa myfticum facrificium corporis Ôô fannbsp;guinis eius,cum gratiarum adionc,pijfque uotis ôd orationibus,

Quæ

( ¦

-ocr page 519-

DE SAGRIFICIO MISSÆ. Fôl. LXVIL

Quæ nie fufcipicnSjrcddît Patri accepta/at^ ita perfertur facrifid um illud ad Deum,S^ non aliterthoc eft manu Chrifti,^per mcritumnbsp;paffîonis faæ,quando ilia furaitur in manus, agitur^ in confpectiinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

patris cum ca,quod ipfî gratû amp; acceptum eft:quod certe fît in Mif *3,quæ Chriftiano catholico more îcruatur.

À

DE MEMORÎA DE- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î

funcftorum in Ghrifto.

P Oft hæc/am Cegaituria Mifla memoria Chriftianoruffi fîdtf lium,qui in uera fide in Chriftum ut fperamus ab hoc mundonbsp;tranfierunt, de quibus non adeo habetur certitudo utrum fanbsp;^isemundati pùrgati^ hinc abicrunt,^ fumus certi de fan(ftis,Quanbsp;P’^opter aliter horum,aliter eorum facimus memoriam.Sanâorumnbsp;^nim memoriam agimus ante amp; poft confecracionem corporis ô£nbsp;Sanguinis Chriftj,cum fingularigratiarum adione : non quod ore-pro eiSjfed potius ut ipfi pro nobis intcrcedant.Rcliquoruue-^oin Chvifto defundorum poft confecrationem tantum reminifci-*iiür:amp;agimus quidemgratiasjob id, quod Dominus ipfe cos hincnbsp;'um fignofidei,aut (ficutChrifoftomus homilia jp.dicit) cum fideinbsp;fîgillo cuocauic QC aftumpftc. V nde amp; fperamus eos quiefccrc in fo-tUno pacis. At nihilominus fimul etiam pro his (quod pro illis no fanbsp;cimus}fupplicamus, ut Deus in Qirifto quiefcentibus locum rcfrianbsp;gcrq,lucis5i paois indulgeat. Per Chriftum 8lt;fc. Hanc differentianbsp;defcribit Auguftinus diferte,tradatu 84. in lohannem,

?

t autem apud facrifîciuiw corpoHi Sf fanguinis Domini habcâ tur memoria amp; oretur pro fidelibus defundiS,traditione apoftolicanbsp;Ecclefiæ primordqs mos inoleuit. Quod facer Dionyfius in lbnbsp;broEcclefiafticæhierarchiæcap.^.téftatur.Aitenim:Deprecefupnbsp;^'Hindis faciertda,cx diuinis ducibus,hoc eft apoftolis,traditio pernbsp;*^'nit ad nos.Et paulo antetPrecatiir(inquit)oratio ilia diuinam de-^'ntiam, ut cunda dimittat per infirmitatem humanam admiflanbsp;P'ceata defundo, cum^ iri luce ftatuat Si f cgione uiuOrum, in fini^nbsp;“US Abrahæ,Ifaac Si lacob, in loco tinde aufugit dolor, Si triftitia^nbsp;§emitus,hoc eft, in peffedam immortalitatem, omni triftitiaüa^nbsp;^uam,acplenamluminis perpetui. Et licet ibidem uiderc quod pro Proquitiutdefun^fitnbsp;u's tantS orauerit antiftcs,qui digni habebantur, aut qui in uita fuanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W*#

P*’'catifuerantprofeinEcclcfiaorari.Etquanqnonignoret Anti-Its Deu his qui pie in fide uixerunt difcelTerutcp dare uitam,nec re-'ordari per fummâ dementia fua maculas q illis ex humana infîrmi-^^teadhçferutî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(X “î

-ocr page 520-

DE SACRIFICIO MÎSSÆ.

Petit tamê nihiloiftinus donari eis'præmia facra,propterea quod de beat orationem fuam uoluntati diuinae côformare,8C hoc petereqdnbsp;Deo placitum eft,8^ quod promific fe Deus prgftiturum.Non oratnbsp;autcproinfidelibus amp;Cpmpi]s,quibusnihilJtaleDeuspromifit,amp;c.

Tandem igitur difpice art rtoti com memoratio amp; precatio Eccle== fiæ inCanone pro defunâ:is,huic apoftolicæ tradition! in omnibusnbsp;concordet*:’ Ecclefiaenim pro his tantum orat, qui in fide difeeffe*nbsp;runt,atqß adeo uftj ad refurredionem quiefcünt, Çomprecatur aunbsp;tem ipfis quod iam confequuti funttnifi quod optât ut mortui perfenbsp;de idipfum confequantur. Huit Dionyfio pofteriorcs patresnbsp;omnes confonant,tam Orientalis quam Occidentalis Ecckfiæ-Gregorius Nazianzenus in oratione funebri in mortem Cgfa*quot;^nbsp;tris fui. Item Gregorius Niirenus,amp;: Athanafius,qui ad Anbochunbsp;principem,quæft«54.dicit, Animas fidelium percipere beneficia ui*nbsp;uentium,quandopropter eosfiunt conuentusinEcclefia:nbsp;enim non utitj in cura SC ekequijs fieret eorum commemoratio.

Epiphanius libro tertio contra hærefes, damnat Aérium os iftius,quod contempferit orationes quse pro defunctis dicuntur.

^trîiMd Jj/trefts, eji Habet autem it a: Quod proferuntur nomina defundoru, quid hoc »egrfre prodefittti. magis fucrit utileC.Quid hoc commodius 8^ magis admirationenbsp;diswdndum ejjè, gnun^r’Q^edunt enim præfentes quod hi qui præcefferunt



fiunt,etiamfitotamculpamnonabfcindunt., ‘

Verum enimuero eo quod nos fæpc dum in mundo fumus fallimur 8C erramusjtum inuiti,tum uoluntarie,quo id quod perfedius eft fi«nbsp;gnificetur,pro iuftis 8^ peccatoribus memoriam facimus. Pro pcccanbsp;toribus quidem miiêricordiam Dei implorantes: pro iuftis ucro amp;nbsp;patribus,patriarchis,prophctis,apoftolis,cuangeliftis,martyribus,nbsp;confcffbribus,epifcopis^ SsT anachoretis,8C pro uniuerfo ordine.’utnbsp;Dominum lefum Chriftum ab hominum ordine feparemus,per honbsp;norem quem ipfi exhibemus,8lt;^ ut adorationem ipfi prseftemus: Ibnbsp;lud mente uoluentes,quod Dominus non eft alicuihomini ad^quanbsp;tus,etiam ft milies Si ultra in iuftitia degat unufquifque homo.nbsp;Oii/imorlr» onim nntLhilo fncrit^ Illp pnim eft Deus.’ hic homo. Et


-ocr page 521-

DË SAGRIFICIO MISSÆ, Fd. LXVIII. Quisautem poteritftatutum matris diffoluere,aut legem patrisç'uënbsp;lüti Salomon dicit: Audi fili fermones patn’s tui, ne répudiésnbsp;tuta matris tuæ. Oftcndens per hoe, quod 8^ in fcripto 8gt;C fine fcri^nbsp;pto docuit Pater,amp; Vnigenitus, Spiritus faiidus. Mater autemnbsp;«oftra Ecclefia,habet ftatuta in fe pofita indiflbIubiJia,quæ difloluinbsp;nonpoflunt.Quum itacç ordinata Ont inEcclefiaQatuta,8lt; bcnefenbsp;habeant,amp; omnia mirabiliter fiant, confutatus eftrurfus hie fedult;nbsp;ctor: Aérium putat.Hucufiç Epiphanius»

HabesîrtChiyfoftomo locuffl in i.adCorinthi. homilia, 4t. ubi plurima in hanc fententiam dicuntur. Vult enim ut iuuentur defun^nbsp;‘^ijnon lachrymisjfed prece,fupplicationibus,eleemorynis obla*nbsp;«ionibus.Nec effe hoc temere excogitatum, ut memoriam mortuo*nbsp;inter facra myfteria celebrcmus,autaccedamus ad altare pronbsp;*ftis,agnum illic iaccntcm,6C peccata mundi tollentem deprgcâtes.nbsp;AlTerit ctiam, Spiritusfandi ordinatione fieri, quod facerdotes innbsp;fjfæcorum Mifla pro defunelisorant 8^ clamantîhortatur^,ne denbsp;fatigemur mortuis auxilium ferendo,preees pro ipfis olFerendo,c5nbsp;ïotius orbis communis uidima fint preccsi Et addicHinc plcni fidilnbsp;«a pro toto ctiainorbe fupplicamus inter martyres, inter corifeflb«nbsp;«¦CS,inter facerdotes mortuos rccenfemus. Vnum enim corpus oêsnbsp;fumus,undilt;p ueniam ipfis impetrare liccc,SimiIia habet homilia 5 anbsp;in Matthæum,homilia quotç ôp.ad populum Antiochenû.ubi hæcnbsp;funt cius uerba : Non temere ab apoftolis hæc faneita füerunt, ut innbsp;. tremendis rnyfterijsdcfunaorumagaturcommemoratio

„im illis inde multum contingerc lucruffl.utilicatcm multam. Cum lt;nim conftitcrit populus extenfis manibus,8^ tremendum proponanbsp;tur facrifiCium,quomodo Deum non exorabimu$,pro his deprecâ«nbsp;«cs-rHæc Chryfoftomuss

iohahnes Daifiafccnus fcripfit integrum ferrtionem de ifs qui in fi échine migrarutittQuem Occolampadius aliquando, cum nondanbsp;®^Ecclcfia catholica plane defciuifletjinterpretatuscft. Inquoitanbsp;^‘cit: Apoftolidifdpuli faluatoris,qui totius mûdi circulum coepe*»nbsp;*’*;gt;prædicarido uerbum uitæ,quod fuis oculis uiderant, in trenrtêdisnbsp;^italibus^ facramentis memoriam eorum,qui fideliter dbdormic*nbsp;*^^nt,habendam edixerunt.Quod adhuc firmiter,atlt;^ adeo fine connbsp;* «’’adidiiQjjg obferuât apoftolica 8i catholica Ecclefia Ghrifti 8ô dei,nbsp;finibus ufquc ad fines tcrræ,ab eo tempore ufque in præfens,8^ innbsp;mundi ufque*

. Eadem

-ocr page 522-

DE -SACRIFICIO MISSÆ.

EadefA teftanturSi OccidentalisEccIefiæpatres, Tertullianus uxoreiîJjCyprianus libre primo epift«nona,Ambrofius in orationcnbsp;funebri pro Theodofio lmpcratorc,ita aitjDilcxi uirum ualde,8^ P*nbsp;fumo de Domino,quod fufcipiac uocem orationis meæ, qua profe*nbsp;quor animam piam.Da requiem perfetflam feruo tuo Theodoü^^»nbsp;requiem quam præparafti Tandis tuis : illo conuertatur anima eiu^nbsp;unde defeenditjubi mortis a eu leu m fentire no poffet, ubi cognofe^tnbsp;mortem banc non hominis finem effcjfed culpe. Item ad Fauninufl’nbsp;obfororis obiturh dolentemjillam tam nondeplorandamqprof^*nbsp;quendamorationibusreonnecmocHißcandam lachrymis tuis/tdnbsp;magisoblationibusanirnameiusDno comendandum arbitrer.

Sandus pater Augu^linus libro ConfeHîonum % cap. t;-pro macre fua Monica,amp; feribit popofciffe illam, ut ad altars fieret eius memoria, ubi facra uidima difpenfaretur, qua chyro^’-^*nbsp;phum quoderat contrarium nobis,deletum eil. Et libro uig^^*^?nbsp;deCiuitate DeijCap.^.aitzNecp enim piorum animæmortuoruifl ƒnbsp;parantur ab Eccleiia,que etiam nunc eft regnum Chrifli. Alio^'^'î*nbsp;nec ad altare Dei fieret corum memoria in communionenbsp;Chrifti. Vnde libro de cura pro mortuîs gerenda,fic inquit t It®. *nbsp;ut non inaniter Ecclefia pro defundis quod potueric religionis ’J’*nbsp;pcndat.At^ hue alfegat quod habetur z.Machab. ti.deIudaM®^nbsp;chabæo,qui pro mortuis obtulit facrißcium,8i fubdicSedSinbsp;quam in feripturis ueteribus omnino legerctur, non paruanbsp;fuetudine claret authoritas,ubi in precibus faccrdotis,qu2Cnbsp;Deo ad eius altare funduntur,locum fuum habet etiam comtn^fnbsp;tiomortuorum.Eccap.4.Nonfunt (ait) prætermittendænbsp;tionesprofpiritibusmortuorum, quas faciendas pronbsp;Chriftiana focietate defundis fub generali commemoration^nbsp;nbsp;nbsp;.

pit Ecclefiatut quibus ad ifta défunt parentes aut filq, aut cognati uel amici,ab una cis exhibcatur pia matre communi-No^nbsp;fimoautem capitedicit,hocunumqucnlt;^faccre diligentiiispto’’nbsp;'ceflrarrjs fuis cum recitationc nominumcorundem, amp;in cotni^*^nbsp;pro omnibus.Itcm de88 hscrcfibus,ad quod uult Dcom,h^^fnbsp;feribic, Aen'um docuilfc non orandum efle pro defundisî quem®nbsp;modum S)C Epiphanius deeodem refert.

Bernhardusin Cantica,fermone 66. narrat,fua gtatefuilf^^^^^^^^ ticos, qui animas defundorum auxilrjs uiuentium fraudarcnbsp;runt,nec crediderunt ignem purgatorium reftare poft mort^^*nbsp;quo beams pater Auguftinus de Genefi contra Manichaeos h

-ocr page 523-

de SACRIFICI;O MISSÆ. Fol. LXÎX.



*^üllos fideles igné pùrgatorfj pofl hancuitâpurgari, boc ueïocius aut ^^^dius, quâto magisminifue^bona pcrcuntiadikxcrunt. lam licet beanbsp;tUs pater AuguHinus ibidem de pùrgatorio ita loqûatur, ac fi de natu^nbsp;*¦3 Se loco eius inquiri adhuc poffit, amp; aut inaeniri aut latere ir.quiren^nbsp;*®S’Tandem tarnen capite.i lo.in eodem libro concludit in banc fentennbsp;*«m:Negandum no eft defundoRz animas pietate uiuentium releuari,nbsp;pro ülis facrificium mediatoris offertur,uel eleemofynæ in Ecck#nbsp;fiuttfed eis hæc profunt, (inquit)qui cum uiuerêt, ut bæc fibi pofteanbsp;prodeffe poflent meruerunt.Pcr fidem intellige 8c pia ûota, ut fupra dlnbsp;eft . Et addit : Cum ergo facrificia, fiue altaris, fiue quarumeun#nbsp;*ïüe Eleemofvnarum pro baptizatis defundis omnibus offeruntur.


*’onesfunt,pro'ualde malis,ctfi nullafunt adiumènta mortuorum, liuetim, ^ualefcunque uiuorum confolationcs funt ? Qiiibus autem profunt,nbsp;3d hoc profunt, ut fit plena remiffio.autcerte ut tolerabiliorfiatipfànbsp;damnatio.

Ex iftisiam non difficile cognofc/tur,quaredefundorum mémo« tiam poft confecrationem faciamus. Sandli qui ex bac uita ad Deû mknbsp;grarunt,ubi amp; uiuunt, purgati funt fanguinc domini toti purificati,nbsp;proptereaante confecrationem agunturpro ipfisgratiæ. Iftos autem’nbsp;qui nondum prorfus perfcâe purgati funt, commendat pia mater Eclt;»nbsp;defia(ut Innocefttius ait in libro de myfterio My ffæ ) fua înterceflionenbsp;facrofandlo facr ificio, certiffime credens, quod fànguis illc præciofus,nbsp;qui pro multis eftufus eft in remiffionem, non folum ualeat ad falutemnbsp;Uiuentium, fed etiam ad releuationemdefunâorum.Cui beatus Bertwnbsp;Nardus loco allegato plane in omnibus confonau .


^icordia ipfius fperantibus,partem amp; focietatem donate dignetur cum fandlis fuis, atque ut eos in illorum conibrtinm,no ex illorum merito,nbsp;ncc ut æftimator meriti,fed uelut remiflîois largitor admittat per Chrünbsp;ftum.Hoc eft,quando facerdos amp; communitas fecum expendunt,pro*nbsp;Pofitum corporis amp; fanguinis Chrifti Sacramentum, non folum con*nbsp;dnere caput Chriftum fubftantialiter,uerumetiam myfticc membra

eius

-ocr page 524-

DE SACRIFICIO MÎSSÆ. ciuSjOrant ut in tali focietatein ueritatc reperiantùr. Per Chrißumlt;gt;nbsp;Per quem hæc omnia bona nobis Temper creantur,fandlificantu5nbsp;uiuificantur,benedicuntur,ÔCpræflantur»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

De conJec.ctiU.Kc^-quia corpus^

Siquidem ut diximus, Chriilus e(l inuifibilis faccrdös, qui uifibilt^, creaturasuerbi fui poteftatefecrcta in fubftantiâm corporis amp;[. fangui*nbsp;nis fui tranfmutatnbsp;nbsp;nbsp;conuertit,ut Eufcbius EmiiTenus ait: ChriftuS tfi

De co'ifec.dift,t’gt;ca. corp»!.

De confè(.ift’^xa. neccJlàne^

ille, qui uifibili fpiritus fui operatione, quod ex frudibus terraé ptum eft/andificattUt tarn magnum Sacramentum ex eo fiat. ficut Aunbsp;gudinus habet libro quarto de Trinitate.Chrißus etiam ille eft,qui hfCnbsp;in corpus uiuificum, ÔC fanguinem fuum tranfire facit. Cum Concili*nbsp;urn Ephefinum teftetur, nos illic f ecipere ueram Sf uiuificam carnem»nbsp;uerboæterno coniundam« Id quod etiam Auguftinus ad IreiiîPôuflinbsp;prodit:Et Chriftus eft,qui bona ifta benedicit.T eftante enim beato Aunbsp;guftino, non omnis pants, fed accipiens benedidioncm, Chrifti fitnbsp;pus,can.nonomnis,de confecratione,diftind. fecunda. Chriftus deni*nbsp;De conf-diflnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;que eft,qui largitur bofta ifta nobis, hoc efficientia,quando fumuniuf»

inchrifiopater, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftus in nobis fit,amp; nos in Chrifto, ut Hilarius ait hbro nonodc

It Trinitate ? Concludit autem Canon,Pcr ipfum, 8C cum ipfo,8lt;r in ipJ®» lt; t eft tibi Deo patri omnipotent!, in unitate fpiritus faildi omnis hono^nbsp;lt;t St gloria.Chriftuseft enim,per quern omnia errata funt,atqueadeoeftnbsp;ine,pcr quern omnis creatura laudat Deum« Et eft qui mundo patremnbsp;manifeftauitjSC quicquid perditum erat,r€ftaurauit. Per quern agn^f*^^nbsp;mus,laudamus Sc glorificamus Deum, Iohannis primo decio’t’fi^*nbsp;ptimo.Porro Chriftus eft, cui cum patre omnis gloria eft,cum fitnbsp;in diuinitateaequalisjohannis primo. Et habiter in ipfo omnis pim'tu*nbsp;do diutniiatis corj5oraliter,ad CoIIoftenfes fecudo. Per que Pto patrinbsp;in unitate fpiritus fandi eft omnis honor dc gloria Amen«

i

Poft quæ tandem lêqiritur oratio dominica, qua fupplicatur cow muniter pro toto mundo, pro donatione fpiritualium tcmpor’fi“quot;’nbsp;bonorum,præc^ue uero fuprrfubftantialis cceleftis panis, pro P^^*nbsp;caiorum remiftione amp; liberationeab omnibus malts«

Hancorditur Catholica Ecclefta a praefatiOne, qua uelutiaudari* am fuam apud Deum excufans/quem patrem appcllaf,dicit Chriftumnbsp;præcepifle,ad exercendam fidem ita orare. Qua temeritate enim, quisnbsp;auf« Deum appeliarepatrem funm,nifi ftliustta orare preecepdrtifnbsp;Vêtus

-ocr page 525-

DE SACRIFICIO MISSÆ. Fol LXX.

Vêtus EcclcÛa olim finicbsrt Canonê orationc dominica, Quod ^“fcquentibus dcmonftrabiturcx Auguftino^Quade caufafequcnsnbsp;Ofatio, Libera nos qùæfumus, nomen obtinûit p ut excrefcentia appèl*nbsp;Ictur.Ëtftatim deinde inter cantandum Agnus Dei, communio da^nbsp;batur»

Hadlenus de oblatlonè corporis fanguinis Chrifti, orationi* bufque Sd: uotis,quæ illic fiunt.

D B Q, V A R TÖ M I S S Æ S A«;

crificio,quo tota Eccleßa offcrtur»

Varto, In dclcriptione tertq Sacrificq, corporis uidelicct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fclr»

fanguinis domini.Cum MiffæCanonem exponercmus,me* ßm i« mjja offe minimus nonnunquum quarti facrificrj, quo offertur Deo

patri Ëccleiîa ipfa per Chriftum,cuius my fticum corpus cft. Cum cm Kcolit Ecclefia agnofcit, ex oblatioc Chrifti femel in cruce falt;fta,nosnbsp;omnesCquod in nobis eft) perditos eflc amp; damnatos, nifi unica ilia ob*nbsp;latione,quam fecit in cruce Chriftus Deo patri reconciliaremur,fe totânbsp;aftignatamp; offert Deo patri per Chriftum ? Et iîcut Chriftus incrucénbsp;nos omnes portauit, omniaque totius mundi pcccata fuftulit in corpusnbsp;fuutn,adeoqueinfeipfo Ecclefiam patri obtulit,ita ex aduerfo, amp; Ec*nbsp;clefiatradit amp;ohrertfeipfam patri hoftiam uiuam uotisfpiritualibus.nbsp;quibusfpondetfcinChriftopcrpetuo manfuram.

Quemadmodu S. pater AuguftinusluculêterteftaturEpift* quin* quagefimanona adPaulinum,amp;lucùlentius librodecinao deciuitatenbsp;Dei, capite fexto, ubi dicit: Hoc eft facrificium Chriftianorum, multinbsp;unum corpus fumus in Chrifto: quod etiam Sacramento altaris fideli*nbsp;bus noto,fréquentât Ecclefia,ubi ei demonftratur, qûod in ea oblatio*nbsp;*icquamoffert,ipfaoffèratur.Hoc eft,quemadmodum Chriftus in uenbsp;*^0 amp; cruento facrificio crucis, 6d facerdos crat 8d hoftia, fie ôf in re *nbsp;præfentatiuo iftofacrificio,quoinudrurfusproponitur, fe habet Ec*nbsp;clefia^offèrens per temporalem facerdotem miniftrum fuum. Cumnbsp;fit hoc fimul,quod offertur*

At uero quorhodo in Canone Miftàe hæc oblatio fiat, iam antea Mtis commonftratum nobis eft, eo loco Canouis, ubi facrificium gra*nbsp;R ij tiarum

-ocr page 526-

DE SACRIFICIO MÎSSÆ. tiarunî adlionis, quod fit pro Ecclefia, 8c l'ftud quo c rcgione uidiïimnbsp;fe Ecckfia offert, inuicem componutltur.Hîc nimirum ubi dicitur:

Memento domine famulorum famularumqûe tuarum, pro quibus tibi ofTerimus, uel tibi ofFerunt hoc facrificiû laudis,pro fe, Sdc.quo#nbsp;rum fides tibi cognita eft,8^ nota deuotio,amp;cgt;

Et fequitur: Tibique reddunt uota fua æterno Deo,uiuoamp; ucro» Similiter Ecclefia,ficut diximus, quando uerum corpus amp; fanguineninbsp;Chrifti offert,offert in eo feipfam fimul myftice, cû fit corpus eius my*nbsp;fficum.ln Miffa Chryfoftomi fæpenumero repetitur : Nofipfos amp; in«*nbsp;uicem, ÔC omnem uitam noffram, Chriffo Deo noffro commende*nbsp;niusgt;

DE A PPLICATIONE

(âcrae MiffaCf

lErrdnt ijui puMt tf nbsp;nbsp;nbsp;X iffis euidenter claret, quam feede 8^ impie errent, qui dieuft

fAcrificium 1—^ Chriffum facrofandam cæremoniam fuaecccnæinffituiff^i’*’* 8^profedum fingulorum affantium, praefertimnbsp;bus prodefe, rum qui externo Sacramento uefcerentur,non autem ut debeat pro 2gt;bgt;nbsp;fentibus cæremonia iff a celebf ari, negantque Chriff um in ccena fuanbsp;crifteaffe » Quum Chriffus ut abunde in præcedentibus commonffraî*nbsp;turn effjin facratiffima ccena fua primû obtulerit, qn pané in fuasf^^^nbsp;manusaccepit,amp;C gratiasegit lt; Poffea uerodéditÂpoffolis corpus^nbsp;fanguinem fuum, mandans ut hoc facerent in fui commémoration^^»nbsp;deinde patrem rogauit pro toto mundo, ut nomen eius mundonbsp;feffaretur,8f pro omnibus in ipfum credentibus,amp;c.

Ad eudem modum beatus pater Augöff inus duo iffa, licet 8C furaere,accurrate diff inguit.In altari (inquit ) offèrtur amp; datur»nbsp;ÔC perada pietatiscelebrationc fumitur.de Trinitatclibro tertio,c’P’*®nbsp;decimo.Obferuatum eff idem in Goncilio Neocgfarien.capit.drdoi®*.nbsp;tertio, quod facit difcrimen inter offerre 8C dare panem fandu^»

Deinde uclut claro die aperte cernicur,quam turpiter amp; foc^^ i^rrdntqui creduntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nullum faciunt difcrimen inter meritum remiflionis pccc^o^

redemptionischri^ rum,ô^ applicationtm tails merithCNuquam aliter docuitcccicu* flifineapplicdtione tholica,quam Chriffum lefum effe unicum facrificium,unicum præci*nbsp;um,8d redemptionem unicam.qua meruit nobis in cruce,8^ P*'^. .nbsp;guinis emit peccatorum remiffïonem. i, Corinth,ó. 8^ feptimo. 1nbsp;8iC Apocalypfis decimoquarto.

-ocr page 527-

DB SACRIFICIO MISSÆ. Fot LXXt Hanc fidcm fuam in comniunibus orationibus pkruni^ teßatur,8Cnbsp;pï’æci'pue in facro officio Miffæ.Docct autem præterea facerdotemnbsp;communitatem in MifTa aftantem,myftica pia oblatione iftiusnbsp;*acrificfjfibiapplicare,fecpparticipem facere rcmiffjonis peccato«nbsp;*¦1101,Per Ghriftum» Ad hoc quod apud facrificium iftud pofTitnbsp;Reheat orationis qiio(ß facrificium ofFerrijquo prccatur Deum fierinbsp;propicium peccatis,non tantum præfentium,uerum SC abfentium;nbsp;loio non uiuorum modojfed SC mortuorum, per mortem filq fui di*nbsp;icdlifTimi. Ätej ita docet orationem huiufmodi per fidem applicarinbsp;commodari pofTe uniuerfis.Eft quidem uerum Chrifti paffi'onemnbsp;plusq abandefufficerepeccatis omnium hominum, oportet tarnennbsp;W fide propria 5ó deuotione nos faciamus eius participes,precemurnbsp;S|oe Deum,ut per ipfum totius mundi mifereatur. Et ut fummatimnbsp;^icamuSjChrifti facrificium eJft meritorium rcmiffioniSjrepræfenî*nbsp;tatiuum Miflæ facrificium eft promeritæ remifïîonis applicatoriiï,nbsp;quod co applicet fibi quif(^ per fidem remiffionem illamrquod amp; illnbsp;«iefundis obtinct,qui dum uiuerent fibi hoc meritum per fide pro*nbsp;priam compararunt,ut ipfis hæcpoft mortem prodefle poflent. Sanbsp;crificiwm uero precum in Mifta fit pro omnibus, amp; quibuslibet,apnbsp;plicatur etiam malistquanq non pro facrificantis, fed pro Dei bonanbsp;uoluntate.

Neçp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“«3 docuit Eccicfia cathoiica, ficut aduerfarij calunP

antutsMHTam effe opus tantum externum folius faccrdotis,quo fc^ AtröxcalXmj, ^«4 cundu fua deputatione uiuis aut defunâis,quibus uoluerit prome*nbsp;rcatr£miffi'onêpdlóru:licetetiaopusilludfinefidepagat,applicet* S/^***’^*’*nbsp;fjs qui neq^ per fide aecipiunt,nequc mends bonû motu habent.

Verum longe aliter amp; contra docuic Ecclefia, Miffam non priua* turn,fed commune effe facrificium facerdotis, publici Ecclefiæ feunbsp;populiminiftri.Nam quod facerdos agit minifterio, populus agitnbsp;*ioto.ut Innocentius tertius ait libro quinto de altaris minifterio,ca ««jamnbsp;pitefecundo,ipfum^Miffæfacrificium illis tantum prouenirenbsp;f9lutem,qui aut ipfi propria fide illud appræhendunt, aut prius ap* “nbsp;pfæhenderuntyaut cum bcata Monica fandi Auguftini matre picnbsp;defideraueruntjUt pro ipfis ad altare Domini offerreretur. Quodnbsp;ipfum Canon dare profequitur. Quanquam alias etiam nemini fitnbsp;ignotum,communis cuiufquefacrificq proprictatem effe, ut omnfjs

^us qui in ea focietate funE,applicetur«

R if) De

-ocr page 528-

DESACRIFICIO MISSÆ,

Deorationcuero docuitEccIefiafemper facerdotem poffeeaiti cuilibetjtam fidcli g infideli',tam bonis g malis applicare.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hu^

iufmodifacerdotisoracionem,duni tanienin fideamp;pia deuotione fiatjcfFicaciorem eiïè apud hanc facratiffimam adionem 8ó oblatio*nbsp;nem quam alias. Sicuc bcatus martyr Cyprianus in fermonede cenanbsp;Domini ait: In huius facramcnti præfentia, nonfuperuacue mendi*nbsp;cant Iachrymaeucniam,nec unquam patitur cotriti cordis holocau^nbsp;ftum rcpulfamtfcd Hierarcha pius,quem Spiritus fandus compun*nbsp;git,excitât,inbabitat fandificat,ekuatione manuum crucis myftcnbsp;riumrepræfcntanSjConfidcnteroratprofuaS^ populi ignorantia.nbsp;Hæc Cyprianus.

DE OPERE OPERATO*

MVItinonparum hodierno tem pore fefcfatigant,iiflodice^ reaudentjhadenusin Ecclefia prædicatumnbsp;um facerdotis ualere coram Deo ex opere operato,fin^nbsp;AJidciltmùAh^trenbsp;nbsp;nbsp;motiwitentis. Appellant autem opus facerdotis qualeciï^

ticoriicottMEccle confiderata mentiscogitatione,opus operatum. Inquoiteruflino® leuis iniuria uiolentia^ Ecclefiæ Chrifti irrogatur. InnocentiuS«o’nbsp;tertiusjlibro tertio de facro altaris my ilerio capite quinto.Sinbsp;ftici dodores om nes in 4. Sentcntiarum, per opus operatumnbsp;cäcXrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;altaris intelligunt, nonextcrnas facerdotis adiones, fedopu’

peratum, crtiuido» Dci in confecratione 8^ fanclificatione facramcnti: Quod non a opcrans^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.jj-Q facerdotis,fed a Chrifti potentia dependettqui facramentnm

um ipfe ueraciter tonfecrat,conficit, 8^ fidelibus difpcnfat gt; minifterio facerdotis, licet mali nonnung 8^ indigni. Quaprop^nbsp;op»î operattm.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter opus operatum 8£ opus operans hanc faciunt dinC

rentiam:Prius illud dicunt cum fit opus folius Dei 8^ Chrifti, non confiftens in oblatione, fed in facramcnti confecratione 8^ fandifi^nbsp;catione,femper purum elfe fandum.Licet permittat nonn^qnanbsp;Deus externe cradari illud manibus facerdotis impuri» S*cut e*nbsp;nim C ut inqüit Hieronymus contra Luciferianos) hiceft qu» baptwnbsp;zac Chriftus,ita hic eft qui fandificat ad altare»

Confonat Auguftirius in ca.utrum,dc confecrationeadiftio^^*^^

1

-ocr page 529-

ÜÉ SÂCR.IF* 'MtSèÆ. LXXFl

Alterum uero opus operans,quod non confifti't in facramenti c5 fecradoncjfed in oblatione facnficij,in gratiarum adione,öfatiöni;ïnbsp;bus amp;c.dicunt hönnunq impurum efle, nee idem ualere utrum fiatnbsp;per religiofuni an facrilegum,per bonum del malum, imo facerdotinbsp;•Malocedere magisin damnationemdicetetiam præfentibus, ut fitnbsp;aliquando, próueniatad bonum. Non quidem ratione facerdotis,nbsp;fed propter attentionem propriam,quam ex auditu orationum con«nbsp;cipiunt:Præfertim cum oratio per facerdotetn tanq publicum mininbsp;ftfum,omnium nomine dicatur. Quodamp;beatu.sAuguftinustefta*nbsp;tur lib. 2.contra epift.Parmcniani cap.8.Certumeftlt;inquit)quia de«nbsp;üs etiam peccatores audit, propheta Balaam^ non de populo Ifrael,nbsp;fed alienigena,condudus ab inimico,ut populo Dei maledicef et,eó ceuuuditel'Mnbsp;üerfus dL Domino ad benedicendum eftiEt cum aliud haberet in uo#nbsp;tójuerba tarnen precantis,ó^ bona funt, bC pro populo exaudiunturnbsp;a Domino. Vnde non mirum eft,fi uerba bona quæpro populo dûnbsp;^untur in precibus,etiam fi a malts dicantur Epifeopis, exaudiri ta^.nbsp;men,non pro peruerfitacc præpofitorum, fed pro deuotione popu««nbsp;lorum.Vt utautemhæc fehabeant,nunqdocuit Ecclefia externumnbsp;mali facerdotis opus promereri alicui fine fide attenttone remiflt*nbsp;Odem pcccatorum*Quinpotius docuit,opus illud in fe quale eft connbsp;fideratum,nemini conferre. Quapropter fentêtia contraria dodo«nbsp;ribus fcholafticis inciuiliter,imo malitiofe per quofdam affi'ngttur.

Cæcerum,nemoüeridicusâîiüd affirmare quéàt,qoblationêamp; applieationcm Miffæ co quo fit In Canone modo (fi tarnen Canonnbsp;f ede int€nigatür)iierbis Chrifti confonanijtraditioni^ pet Chriftunbsp;inftitutîb cotlfentaneam efte conformcm . Chriftus em i ncccnÀnbsp;fua ,amp; coena fada,orat, non tantum pro apoftolis prsefentibus, fednbsp;pro omnibus qui credituri erant per uerbum ipforum in eum.

Similiter 8ó facerdos precatur pro omnibus fidelibizs. Cbriftus ac^ tipitpanem 80 calicem in manusfuas, tanquam ofFerens’, gratia»nbsp;^S’tjporrigit difcipulis,amp; diciti H O C eft corpus meum. amp; H J 0nbsp;meus fanguis,qui pro uobis SC pro multis effunditur : Præcipit«nbsp;que apoftolis idemut faciantin fuam commemorationem. Quænbsp;, quidem omnia ita in Miffa fiunt,i4bi facerdos cum populo Deonbsp;gratias agit,non folum pro aftantibus,fed pro omnibusnbsp;etiam proquibusfanguis Chrifti effufus eft;

idque in memoriam eius.

-ocr page 530-

DB ANTIQ^VITATE ET DIGNITATE *

facri Canonis Miflæ.

COnfequitur ctiaifi cx ijs qug diximus Latinuffl Canonem no ftrum non (Geut infani quidam Ecclefiæ hoftes dicunt) «nlt;nbsp;cenum inftar cofuturti, aut nouitrjs commentis permixtum,nbsp;fed orationem effe longe diuiniffimâ, in qua nihil contineatur quodnbsp;non fuerit a tempore edam apoftolorum infacrifieijs obferuatum-Quod ipfum collatione GrgCi Canonis cum noftro,5^ apud ueteresnbsp;patres,præcipue in antiquifiTimo Diony fio,qui hunc fandum ritumnbsp;ficut apoftolorum fere temporibus feruabatur, defcripfit, dare polt;nbsp;teftdemonftrari:8óiamancea, quantum necefle erat, oftendimus.nbsp;Quod fi Canon ille Chriftiane rede,eo quo diximus modo'iincel^nbsp;ligatur,abf«:^ ulla contradidionc non poterat neqß in uerbis,ncc^ 1*^nbsp;fenfu,meiiusS^Deodignius aliquid ordinari. In quoetiamGrxcinbsp;Canonis fumma tarn artificiofe SC incorrupte cotrada efl, ut no in*nbsp;iuria de eo quis mirari poffit. De quo iudicet fpiritualis ac bencuo*nbsp;fus Chriftianus:cum reliquis nihil eft nobis negotq,

Imperite errant,qui opinantur Canonem non adeo uctuftuifi fe,fed nouum comment urn cuiufdam qui didus fit SchQlafticus,S(nbsp;uixeritpau’o ante Gregorrj tempora. Enimuero qui talia fcribuot»nbsp;beatum Gregorium epiftola 6;. ad lohannem EpifeopumSyracU^^*nbsp;num,non rede intellexerunt. Non enim habet illic quod quidaff*nbsp;dus Scholafticus,qui paulo fe pricceftentjcompofucric Canontniînbsp;uerum confert ibidem Canonem ipfum cum Oratione Dominica»nbsp;hoc modo: MosCinquit)apoftolorum fuit,ut ad ipfam folummodonbsp;orationcm,oblationis hoftiam confecrarent, êi ualde mihi inconuc*nbsp;niens uifum eft,ut precem quam Scholafticus copofuerat,fupctob*nbsp;lationem diceremus,6i ipfam traditionem, quam redemptor noftefnbsp;compofuit,fupcr eius corpus amp; fanguinem non diccremus, 8^c-

Porro feitur quid patres nomine Scholaftici olim GgniGcauerint: Non utique uirum aliquem cui hoc nomen eftet proprium:fednbsp;tum,egregicdodum,8^ in rebus Ecclefiafticis exercitatum uirum.nbsp;Vt eft uidere apud Auguftinum libro de catechizâdis rudibus, ubinbsp;aic:Sedulo monendifunt Scholaftici,uthumilitateinduti,Chriftiananbsp;difcancnoncontemnere, quos cognouerint morum uitia n^agi'sqnbsp;uerboru deuitare. T alls Scholafticus fuit Origenes ille.T aliu Schonbsp;lafticorum frequentius meminit Genadius in Catalogo illuftriu ui lt;nbsp;rorum. Proinde nec beatus Gregorius contemptim de Canone fa#nbsp;cro, ficut aduerfarijuolunt,locutuseft:quem hauddubium in ma*nbsp;gna æftimatione habuit.Sed hoc folum uoluit, nihil æquius elle,

-ocr page 531-

DE SACRIFICIO MISSÆ. Fol. LXXIIL utubiCanon,qucm homo didauerat,ad facram oblationem diceretur,nbsp;ctiam orationem Domini ipfius no efTe omiuendâ.Hoc prgcipue apudnbsp;^regorium notandû eß,quod uetus Êcclefia, ficut antea diximus,Ca^nbsp;^loncm oratione dominica conclufit. Ait cm: Orationë autem domini#nbsp;«m, iddrco mox poft prccem dicimus, Slt;c* Intclligit cnim per prccê,nbsp;^gt;cut cæteri Patres in myfterijs Canonemt

Huic Canoni noftro dat beatus pater Auguftinus præclarum te^ TiflintotiU Pdtrunt ßimonium,EpiftoIa jp.ad Pauïin5,ubi dicit fe in ucrbis illis, quæ Apo rfecawnbsp;ftolus Paulus fcribit, i.Timoth,2.0bfecro igitur primum omnium fienbsp;tiobfecrationesjorationcsjpoftulationesjgratiarum adiones pro omninbsp;tus hominibus, pro rcgibus amp; omnibus qui in fublimitate conftitutinbsp;fünt,ut quietam èc tranquillâ uitam agamus, in omni pietatc amp; caftita#

Orationes autem'?cumbenedicitur Si fan(ftificatur,8^ ad diftribuen oïntîonch ’3um comminuitur,quâ totam petiiionem fere omnis Ecclefia domini:«nbsp;w oratione cocludit(nota hoc de Canone didum ) Ad quem intclledûnbsp;(ait confequenter ) etiam uetbi Græci origo nos adiuuat, wx» enim uoanbsp;tüm eft,Vndenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proprie intclligenda eft oratio quam facimus

ad uotum,uouentur autem omnia^quae ofFerûtur Deo, maxime fandi altaris oblatio,quo Sacramento prædicatur noftrum aliud uotum ma#nbsp;X jmum, quo nos uouimus in Chrifto effe manfuros, utilt;^ in compag'cnbsp;corporis Chrifti,cuius rei Sacramentu eft,quod unus panis,unum cor#nbsp;pus multi fiimusJdeo in huius fandificatione,8c diftributiom's præpa#nbsp;ratione.cxiftimoApoftoluiuffiflcproprienbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fieri. Interpellation mttrj^elldtwneh

nes autem fiunt cü populus benedicitur. Turn em Antiftites uélut ad# nocati, fufeeptos fuos per manus impofttionem mifericordiftime oHè#nbsp;runt poteftati.Quibus peradis, 8^ participate tantû Sacramento,gra#nbsp;diaram adio cunda concludit, qua inhis etia uerbis ultimam commennbsp;^uit Apoftolus. Ita Auguftinus : lam fi uerba illa expendcre, 8^ ani#nbsp;’’'^aduertere uoluerimus, comperiamus illo eti atêpore, Miftas célébra^nbsp;tas eo modo quo nunc celebrantur.

Ç^od autem dicit gratiarum adionem omnia concluderc,non eft ilia gratiarum adione intelligendum,quæ confecrationero precedit, wnbsp;orationi principal! tncludit, fed de altera, qua refponfione ad itenbsp;eftjuel ad Benedicamus domino.Deo Gratias»

S Chryfofto#

-ocr page 532-

DBSAGRIFICIO MISSÆ.

Chry foftomus cnïm homilia 85.tn Mattbæum tcftis cft, nos in MiiP* bis gratias diccre, quod 8C Chriftus fecit: Gratias enim egihantcquatnnbsp;difapubs fuis darrt,ut ctiam nos ab adionc gratiarum incipiamus Etnbsp;gratias egit, pofteaquam dedit, 8c hymnutn cecinit, ut nos quoquenbsp;militer fa ciamusr

AN SINE PRÊCB CAN O* nica Ëccleû'æ confecraturnbsp;iSacramentuni^nbsp;k

Hkpoßulatne^efTitasutindicemus uebementem prorfusinfa^ niam efle, quod nunc quidam arbitrantur fe confecrareSacra^nbsp;mêtum corporis 8C fanguinis Chr jßi,fine Catholica pre«»*?“^nbsp;inuocatiôc nominis diuinijfuptf^®*”nbsp;propofita,fed tantû recitatione feû leólione uerborum Pauli. i.CorinGnbsp;11.Dominus lefus in qua node tradebatur,amp;cpQuum Apoftolus ibnbsp;lie folym hiftorice narret fada, quæ Chriftus geffit : non autê ut formanbsp;c aliquam confecrandi tradat,qua iàcerdos Ecclefiæ miniftcr,cuni in^twnbsp;catione nominis diuini propofita dona benedicat amp; fandificet,nbsp;que fuis,fed omnipotentibus domini noftri lefu Chrifti uerbis«

Atque bic primum cernRur Magrturti illum Bafilium prudeotcr 8^ rede dixi(re,libro de fpiritu fando,ca pité igt;,Si aggrederemur nonbsp;pto proditas confuetudines, uelut non magnam uim habentes reijcn*^nbsp;imprudentes etiâipfis principabbus Euangelrj partibus damnu infnr*nbsp;remus.Probat hoc pluribus exemplis.In quibus meminit etiam uerho*nbsp;rum tnuocationis nominis diuini,quæ dicuntur quando fandusnbsp;riftiæ panis,amp; calix benedidionis populo oftenduntur, quæ ab Apo*nbsp;ftolisnôreperimus fcripta,fed tradita tantu.Quis enim(inquit)ftodo*nbsp;rum uerba ilia nobis fcripio reliquit C Et quid aliud uir ille beatus uulcnbsp;infinuare, qua Sacramento ipfocarituros tandem 8c deftituendos, quinbsp;uerba confecrationis a Patnbus accepta, quæ fuccedêtes illi ordine coanbsp;tinuo,alii ab alrjs acceperunt,amp; quafi per manus, ut dicitur,tradid«QGnbsp;noluerint attendere 8c obferuareT

Nec eft difficile iftud in re fimili,aliorumSacramentorumformis ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuincere.Chriftusdocuit Apoftolosbaptizare,diccns:lte8f baptizate

omnes genres,In nomine patris. Sc filij, amp; fpiritusfandi. Quisautem *taro obtufo eft fenfu,ut aufit dicere,facerdotem,qui récitât aut leg^t uecnbsp;ba Euangelij de inftituto baptilmo, non ante pronuciet eflentialis bapti

-ocr page 533-

de SäCRIFIGIO MISSÆ. Fol. LXXîIir.

zaodi formæ uerba: Ego te baptfzo, in nomine patris,S^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpfri#

*usfandi,pucrumuere dt^rite baptizareCpræfèriimcum facerdos id facicns non obeat EcclcCæ minifterium, nec quicquam ad pucrum dbnbsp;wtjfed uerba tantum légat hiftoriæ: Nec fungatur legations pro Chri««nbsp;ßo,tanquam Deo per ipfum baptjzante, fed rem geftam recitet tätum,nbsp;«a plane 8c hic necefle eß arbitrari,fi quis recitet, aut rclegat tantum hinbsp;fioriam inßitutionis huius Sacramenti, quomodo illa in Paulo confcrinbsp;ptaeß,noninuocet autemtanquam Ecclefiæminifier,nomenDejfu^nbsp;per dona propofita panisamp;uini, nec item confecrationis uerba diri#nbsp;g’t ad hoftiam præfentemjhunc talcm ncquaquam confccrare, nec ue*nbsp;rum Sacramentum fecundum Ecclefiæ Catholicæ fenfum traditionsnbsp;®rmefRcere.

Aliter profefto cenfuerunt feccruïît fandi Patres Orientalis 8c Occidentalis Ecclefig. Imo St Apofioluinuocarunt enim fijper hoftia,nbsp;rielut Ecclefiæ minifiri nomen Dei,eamque folenni precc confecrarût»nbsp;Quod St Gregorius ipfe in eadem ilia epiftola tefiatur, Epifiolaój^dnbsp;îohannem Sy racufanum. Atque ita hadenùs in Ecclefia Catholica dcssnbsp;dum St prædicatum fuit. In qua facerdos ita inuocat: Hanc oblatioüê ”nbsp;lt;]uæfumus omnipotens Deus, ut in omnibus Benedidam, Afierpta, ”nbsp;Ratâ,R.ationabiIê, Acceptabilemqß facere digncris,ut nobis corpus St ”nbsp;languis fiat dilcdifiimifil^ tuidninofirilefu Chrifti, Qui pridiequä **nbsp;pateretur,accepit panem in fandas ac uenerabiles manus fuas,St cleua« r • nnbsp;lis oculis Stcgt.Que uerba deinde in perfona Chrifiiptanquam minificrnbsp;eius profequitur St pronunciat,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f wetof».

Miretur,oportet homines ifios,qui uetufiifiimum Dionylium,8t rcliquos Patres antiquos legerit, quorum multîtudinê ut breuitati ftult;nbsp;dentes prætereamus. Quoties beatus Chryibfiomus prolixæ St làcrænbsp;rgt;rationis in confecratione Eucharifiiæ facit mentionem C De facerdosnbsp;tio libro tertio ait: Cum afiat Pontifex,is preces diuturnas fundit, quonbsp;gratia in facrificium infiuat,Stc,Mi(ra Græcorum prodit, quod JB piG*nbsp;ropus fe erigat fignetque (proculdubio crucis figno)oblationem,8t dwnbsp;gt : Fac o domine hunc panem præciofum corpus Chrifii tui. Amen.

in calicem dicat : Quod in calice eft,fac pretiofum fanguinem Chri* ßi tuijtranfmutans ipiritti tuo fando.

Theophiladus in cap. 14. Marti, fupêr illud accepto lefus pane, gratias egiflètjStcg.dicit St nos gratias agere p ficut fecit Chrifiusx Jnbsp;reces quoque adiungere,8t dicerc:Hoc eft corpus meum.

S t) Non

-ocr page 534-

'DE SACRÏFICIO MISSÆ,

' nbsp;Non cnim figuram tantum amp; exemplar dominîci corporis panent

cHeJed in ilium tranielementari. Quoties luftinianus in Nouellis con«« ßitutionibusde Ecclefiaßic. diuer, capitu. meminït fanftorum SC O«*nbsp;nonicarum orationum in facrificioC Et in Latinorum Ecckfia,quotksnbsp;Ambrofius confecrationis meminit Libro de Sacramêtis quarto,capi^nbsp;te quinto,ad uerbumfere récitât formam côfecrationis Canoni noftronbsp;' infertam.Ethabenturuerbaciusin can.panis,deconfecratione? diftin«»nbsp;dione fecunda Jtem in can.ante benedidionem, qui eft fumptus exnbsp;bris ofFiciorum Ambrofq:Ante bencdiCtionem ilia fpecies nominatur,nbsp;poft benediâionem corpus.

Idem facit Auguftinus frequentius, cüius plun'ma dilt;fta uimus. Præter quæ amp; contra Fauftum Manichacum libronbsp;capttedecimotertio legitur : Nofter panis calix certa confecraiione,nbsp;myfticus fit nobis : non nafcitUr. proinde quod non ita fit, quaniukfitnbsp;panis amp; calix,alimentum eft refidionis, non Sacramentum rcligioois.nbsp;Item alio loco facit expreftam mentionem de precc my ftica, qua lUo^»nbsp;quod exfrngibus terræ acceptum «ft,confecraturamp;f fumlturadfi^i**nbsp;tem fpiritualem,libro quarto de Trinnate.Si habetur in can.corpus»’^^nbsp;lt;onfecratione,diftindione fecunda. Item libro Sententiarum Profp«*’’*nbsp;Nos in fpecie panis amp; uini, quam uidemus,res inuifibilesjd eft,nbsp;amp; fanguinem honoramusjoecfimslitercoprochcndimushasduaslp^nbsp;cies,quemadmodum ante confecratione compræhtudtbamus.can.nosnbsp;autem,eadem diftindione.Ante quorum Patrum tempora bcatusHiatnbsp;tyr Gy prianus.illura tantum panem SC calicem pro digniflimo Sacf^nbsp;mento uenerabatur,quifui(rci Catholica confecrationenbsp;Panis(inquit)ifte fubftantialis,amp; calix benedidione folcni fatra^^^’nbsp;totius hominis uitam, falutcmque profidt, SCcsetun fermone de cœngt;nbsp;domini.

Vnum taätum antiquiftimi Irenæi uerbum libuit didis adijeere .1« «nim libro quarto, capite tricefimoquarto, dicit panem, qui perdpk^nbsp;inuocationem Dei,fieri Euchariftiam, amp;cæt. lam ucrô qui Canonemnbsp;non habent,nec Deum inùocant, nec uerba ad dona propofita dirigut,nbsp;ac proinde non confecrant,fed legunt tantum hiftorica Apoftoli Pau*nbsp;li uerba,quibus narrat inftitutionem Chrifti,n5 autem quomodo Pau*nbsp;lus ipfe uerba ilia fuper panem uinum folitus fit pronunciare, q«^”quot;nbsp;do corpus cofecrauit amp; fanguinem domini, quomodo dici queat inosnbsp;confecrare$^

Interpret

-ocr page 535-

?*gt;INTERPRES «’i'-xxv

AD LECTOREM.

Neer taifl tïiultas tatflcjß immanes perfequuti'* S-l ones,quas ab exordio fuo ad hæc ufque feculanbsp;fuftinuit Ecclefia Chrifti grauiffimi quiquenbsp;eiushoftesfraudemagisac dolo,q aperta uinbsp;jEccIefiam fan'garunt.TormentiS enim agitarinbsp;potuit.non corrumpi uel infid. Veruin pra«nbsp;uisdogmatis,hærefibus,arguti(ïimorumqucnbsp;__ philofophorum fcriptis folheitata, fæpius di=*

‘^‘ndebaturjdebilitabatur amp; languebac, adeo, ut interdum opprik» pene amp; extingui crederetur .Porphirius Syracufanus,Libaniusnbsp;^ophifta, Apoftata Iulianus,Symmachus Romanus,Patritius,malt;nbsp;ßnarji orbis partem, feriptis aduerfus Chriftum hbris blafphemis,nbsp;Ethnicifmo conti'nucrunc,plunmos^ a fîdeauerteruntChriftia«nbsp;Paulus Samozatenus,Nouatus,Arrius,amp; reliqu{bæretid,pîusnbsp;Potuerunt uenenatis fuis dogmatis, q Diocletianus igni, ferro, be*nbsp;ftijs,equuleis,8i omnium generum quçcunc^Tyrannorum çrudeli«nbsp;fas unquam potuit excogitare tormeotis. Natalis confelTor, qui innbsp;tormentis uicerat,ab arte moniiis,a celficudine ilia defleclitur. Malt;nbsp;XimumpresbyterumRomanum, Vrbanum Sydonium Céleri^nbsp;num,quiclariflîmi in confeHbribus habebantur,eo quod omnianbsp;tormentorum genera fuperaflent,Nouatius decepit : amp; nullis uidînbsp;tormentis, atcç ad omnia fortes, fola hærefi frangebantur. Quan*nbsp;turn malorum Sergius Mahumetus, qui ad hæc ufçp tempora Ec*nbsp;clefiam p€rfequuntur,fuis fraudibus inuexeruntç’ Quot prouindasnbsp;fide 8^ Chriftianæ religionis obferuantia quondam illuftriflîmas,nbsp;nepharia imbutas dod:nna,a Chrifto abalienaueruncî' Maximinusnbsp;Thrax i lie RomanORt Cæfar.confinxerat ad:a,quæ referrêt caufamnbsp;aduerfus Chriftû apud PilatS didâ, infandis amp; execrabilibus refernbsp;ta criminibus,qug publico edifto iubebat per oês prouindas uulganbsp;n,Præceptoribus^ qui iuuentutê literis inftituebant tradi, uti pronbsp;his quæ ad meditandû|uel edifeendû tradi folent, hæc traderet me*nbsp;morrjs eoR2 cômendanda. Obfecro te Leftor an non idem faduntnbsp;modo hæretidî'. Hiç feribit Grâmaticen, Dialedicen, Rethoricen:nbsp;cxempla dantur de dogmate hæretico.Cur quæfo^ nifi ut tenerâ iu*nbsp;Uentutê a prima ætatc corrumpant,magnis^ aptent hærefibus. Etnbsp;*ie délit quo eiiam adultijtam indodi q dodi feducantur, Alius hi*nbsp;ftorias feribit nÔ ueras,in qmbus pijiîîmos quofcf religionis noftrgnbsp;cültores nullis uidjs non contaminât, malos laudibus attollit.

S iij Alius

-ocr page 536-

DE SACRIFICIO MISSÆ.

AIiusfâci'asfcripturasuertit,reiierrit,fernper quæric quod cmen^ dctîquianihil rcdum putat. Alius confpurcat annotationibus»nbsp;Alius dicit efle ftramineas. Interca Eccicfîa catholica,quæ finenbsp;ptoribus iftis fuit Chriftiana,quaflatur:Chriftus in corporenbsp;eftEcclefia,fuftinet perfequutiones,difcinditur, conOeilicur. Ntcnbsp;his malis cxaciati hærecici,auferri fatagunt ab Eccleß'a amp; fuge faerPnbsp;ficiunijSacramentum inquam corporis amp; fanguinis Chrifti.

Ad quod facinus pcrficiendum,Martinüs Lutherus faeerdotia pû1 luiCjfacras ædes prophanat, euertit altaria, Miffam proculcat,nbsp;menda illa 8{ adoranda potius quam curiofe inueftiganda myfttrianbsp;ncpharioS^fceleratoaufupublicat, uertitCanonem MiiTæ in ü***nbsp;guam Tcutonicam,idquehærecicornm more,perfidenbsp;nbsp;infideliterî

Deinde etiam commentario blafphemo fimulacfcurrili ita dat,confpurcat,8ó ludibrio adficit, ut nihil poflit contemptiu^ab*nbsp;ieÄiusque uideritatquehoc ornatum modo, omnibus publicat,bo^nbsp;nisamp; malis, ßimplicibus,rudibus, iceleratis etiam ÔC myfterioruinnbsp;minime capacibus,iudicandum amp; deridendum. Quid poteftnbsp;tem atrociusjfceleratiusque excogicari Atque his artibus infult^nbsp;incEcclefiæChriftkfimpiicemueroô^ incautam plebem, fineu^^nbsp;miferatione diabolo triumphanti cradit captiuam.

Cum autem hæreticorum fentina undequaque Bonnatft conflü^ retjCœpitillicSô Canon modo quo dixiraus illuftratus,atqueperü»^nbsp;rum quendam Bonum lingua uernacula Colonienfi perccwfl'odcnbsp;donatus, uidelicet ne ifridor Saxonicælinguæ legentibus ofhlt;^^nbsp;circunferri,per plateas,per compita,per domos, ä omniu ferenaa^nbsp;tiibus tcri, Quæ caufa fuit ut Delcdi a Collegio Metropoh^^^®nbsp;Colonienß operæpreciumfe faóluros exiftimarent, fi innbsp;Teutonicam bona fide Canonem transferrent: Cum utnbsp;rum iftorum fraus omnibus appareat,tum etiam Laici pi},qüan^^*nbsp;indodßquibus alias non fit Teutonica eins copia.legant, cognol*nbsp;cantque,quam immerito cachinnentar amp; calumnientur eumnbsp;rctici^Non libenter quidem prodiderunt myfteria, quae Patres, utnbsp;ßafilius ille Magnus ait,femper in occulto feruauerunt,pi'0P^^’^nbsp;nerationem maiorem.Quod publicatur enim labefadatur-Atnbsp;aâjumeftjhæreticorumimportunitateinnecelTitatemhancifflpu *nbsp;fecerunt. Sed iam ad librum regredior, cifdemque de cauhs a*nbsp;nonem rurfus fuæ linguae reftituo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qbkt

-ocr page 537-

DB SACRIR MÎSSÆ. tXXVi Obfccro autem tc Iedor,ut religiofc 8^ cum timoré Dei, quæ in Canbsp;noneleduruses,fufpicias,admittas^ inanimum quod Ongencsnbsp;fn Numéris homilia quarta dicitïSi res pofcit proferre amp; imperitio«nbsp;ribusmyfteria apehre,ne nuda proférât ea facer dos,neaperta oftennbsp;dat:alioquin homicidium facit,exterminât plebe. Exterminatufnbsp;enim omni« qui fecreta 0^ ineffabilia facramenta coniigerit, nondSnbsp;meritis amp;£ fcientia in facerdotrj otdinem gradumtÇ trarislatus. Coginbsp;ta quocß non Humana efte,neque ab hommibus inuenta^ fed a Spiri«nbsp;tu fando Ecclefiæ tradita,apoftolörum minifterio. Itaenim ÄüguAnbsp;ftinus ad lanuarium fcribit: Apoftolüs Paulus dé hoc facramento lonbsp;Sluens,CæteraCait)cum uenero ordinabo.Vnde intelligi datur,quianbsp;tt^ultum erat ut in epiftola totum ilium agendi ordinem infinuaret,nbsp;quem uniuerfa per orbemferuatEcçleiîa, ab ipfo ordinatum efleinbsp;quod nulla morum diuerfitate uariatur.

SWQuo Canon tTiaior qui indpitjTe igitiir clcmentiflitne Pas’ tlt;tr per Icfum Ghriftum»amp;c. a coniuncftioné ratiortali ( Igitur ) quadnbsp;tnpræcedenSaliquodunde colligat refpicit,inSccretam uidelicctnbsp;®t*ationem jquæ fuper oblata panis amp; calicis munera ante præfàtio*nbsp;fenndicitur,faciliu$pointintelligi,damuspriusq Canonem ipfuitinbsp;^’tordiamurjunam aliquam talem Secretam,cum Præfatione ÔC Hynbsp;*t)llo AngelicOjUC fic ordine fuo Canon ex pr^cedentibus fequatur«

ORATIO SECRÉTA, DICb tut in MifTa did Cocnæ Dominicæ.

IPfe tibi quæfumus Domine fandéiPater ofTitiJpoteils,Àîtcrnlt; Deus facrificium noftrum reddat acceptum,qui difcipulis fuisnbsp;in fui commemorationem hoc fieri hodierna traditione mon^nbsp;ftrauit Jefus Chriftus filius tuus Dominus nofter. Qui tecutl)nbsp;uiuit SC régnât in unitate Spiritus fanâi,

Per omnia fecula feculormn. Reiponfio. Atnœ»

PRÆFA^

-ocr page 538-

PRÆFATIO COMMVNIS.

Sacerdos dfcit:Dominus uobifciï. RcfpÔfio: Et cum fpiritu tuo. Saccrdos: Surfum corda. Refponfio : Habemus ad Dominum.nbsp;Sacerdos: Gratias agamus dno Dco nro. Ref.Dignû Sc iuftum cÆnbsp;Saccrdos: V^rc dignum 8C iuftum cft,æquum Si falutare. Nos tibinbsp;(êmpcr amp;ubilt;jgratiasagcrc. Domine fände, Pater omnipotcfls»nbsp;ÆterneDcuSjperChriftum dominum noftrum:Perquem maiefta*nbsp;temtuamlaudant Angelii adorant Dominationes, tremunt Potlt;'nbsp;ftateSjCcclijCccIorû^ uirtutes,ac beata Seraphim,focia exultation^nbsp;concckbrant.Cum quibus amp; noftras uoces,ut admitti iùbeasnbsp;camur,foppliciconfeftîone,dicentes:

HYMNVS ANGELICVS.

S AnduSjSanduSjSandus,Dominus Deus Zebaoth. Pleni^^ cœli terra gloria tua,Hofanna in cxcelfis.

Jßenedidus qui uenit in nomine Domini,Hofanna in cxcelfis. .

CANOfr

-ocr page 539-

LXXVIL


E igitur clementiffime Pater,per lefum ChriftuW filium tuu dominum noßrum fupplicesrogarhusnbsp;ac petimus, uti accepta habeasnbsp;nbsp;nbsp;benediCas, hæc

dona j hæc muncra, hæc fanda facrificia ilbbata In primis quae tibi ofFcrimus pro Ecclefia tua fannbsp;da Gatholica, quam pacificarc, cuftodire,adunagt;nbsp;, re, amp; regere digricris toto orbe terrarum, unacanbsp;fâniulo tuo Papa noftro.N.Sc antiftite noftro.N.amp;f rege noftroN-Sdnbsp;oihibus crthodokis, atq^ Cathoîicæ S( Apoftolicæ fidei cultoribus.

Memento domine famulorum famularumque tuarum. N. omnium Circunßantium, quorum tibi fides cogriita eft nota deuo#nbsp;n’Ojpro quibus tibi offerimus, uel qui tibi offerunt hoc facrificiurn lau#nbsp;dis,pro fe fuise^ omnibus,pro redemptioe animarum fuarum, pro fpenbsp;falutis 8c incolumitatis fuae,tibiqß reddunt uota fua ætcrho Deo, uiuOnbsp;ucro:communicantes,Sc memoriam uCnerantes^in primis glöriofaénbsp;femp uirginis Mariæ geliitricis Dci,amp; domitii noftri lefu Chrifti, fednbsp;Sc beatorum Apoftoîorû,ac Martyrum tuorU,Petri,Pauli, Andræa?,nbsp;ïacobi,iohânnis,Thomæ,îacobi,Philippi,Barthoiomæi.Matthæi,Synbsp;monis Thadæi,Lini,Cieti,CIementis,Sixt j,CörncIi),Cypriani, Lannbsp;rentq,Chryfogoni,lohannis 8: Pauli, Cofmæ ÔC Damiani, omniSnbsp;fandorum taorum,quórnm meritis, precibuscp concédas, ut in oiniinbsp;bus protcdiohis tuæ muniamur auxilio, Per eundem Chriftum dominbsp;num noftrum,Ameri t Hand igitur óblatiónê feruitutis noftræ, fednbsp;cundæ famiïiæ tuæ quæfumus domine ut placatus acc»pias,dieflt;ÿ no^nbsp;ftros in tua pace difpOnas,atque abæterna damnatione nos cripi, Sgt;C itinbsp;eledorum tuorû iubeas gregenumerarij Per eündem Ghriftum domianbsp;tium hoftrum*

Quam oblationê tu Deus m omnibus quæfumus Benedidam, AP fcriptam. Rata, Rationabilê, Acceptabilemt^ facere digneris,ut nobiisinbsp;corpus 8c fangùis fiat dilediftimi fiiq tui domini noftrt lefu Chrifti,

Quipridie quampatereturaccepit paneminfandasac uenerabdes manus fuas, ôi. eleuatis oculis in cœlâ ad te Deum pattern füum omPnbsp;potente,tibi gratias agês,bndixit,fregit, amp; dédit difcipulis fuis, dices:

AccipiteSd manducateex eoomnesîHQC EST ENIM CORPVSMEVM.

Simili modo poftquâ ccenatum eß, accipiens amp; hune præclarû.ca* ^’cem in fandas èc uenerabiles manus fuas j item tibi gratias agens, be^nbsp;otdixit ôlt; dédit difcipulis fuis,dideos.*‘

ACCIPlTEà bibite ex eo omnes ; Hic eft «lim caîix fanguinis T md

-ocr page 540-

DE SACRIFICIO MÏSSÆ. fî)ej,noui ætcrni tcftameftd, myßerium fldei, qui prô uobis 8^ ptonbsp;muftis cHundetuf in remiiTionem peccatorum^Hæc quoticfcunqucnbsp;ceritis^in mei memoriam Facietis.

Vnde S)C memores domine^nos tui ferui, fed Sf plebs tua fanfla, ciufdem Chrifti fill) tui domini Dei noftri^tarn beatg paflionis,nec nonnbsp;8^ ab inferis refurrc(flionis,fed 8C in cœfos gloriofæ afeenfionis?nbsp;muspræclarcmaieftati tuæde tuis donisacdatis,hoftiam puram,nbsp;ßiam (àndam,hoftîam immaculatam,panem fandum uifææternæ,8^nbsp;calicem falutis perpetuæ. Supra quæ propicio Ôc fereno uuitu refpicf*nbsp;redigneris, ac accepta habere. Sicuti accepta habere dignatus es,niuncgt;nbsp;ra pueri tui iußi Abel,Ôô facrificium Patriarchæ noftri Abrahæ.Sif 4^nbsp;tibi obtulit fummus facerdos tuus Melchifedech, fandum facrihdu*”^nbsp;îmmaculatam hoßiam.Supplices te rogamus omnipotens Deusnbsp;hxc perferri per manus fandi angeli tui in fublime altare tuû, innbsp;fpedu diuing maießatis tuæ, ut quotquot ex hac altaris participatinnr,nbsp;facroamp;ndum filij toi corpus amp; fanguinem fumpferimus,omni bencefj*nbsp;dionecœleftiSC gratia repleamur,Per eundem Chriftum dnm noßf^.

Memento etiam domine famulorum famularumque tuaruœd^^ nos præceiTerunt cum figno fidei, ÔC dormiunt in fomno pacis. N-

Ipfis domine,amp; omnibus in Chrifto quiefcentibusjocum refng^’^n» lucis æ pacis.ut indulgeas deprecainur, Per eundetn Chrißumnbsp;numnoßrum»

Nobis quoque peccatoribus Famulis tùis,de multitudine miß’’’* tionum tuarum fperantibus, partem aliquam amp; focietatem donaf^^^’*nbsp;gnerisjcum tuis fandis Apoßolis ÔC Manyhbus, Cum lohanne gt;nbsp;phano,Matthia,Baroaba,Ignatio,Akxandrö,Marcelhno,Petro,Fdi*nbsp;citate,Perpetua, Agata,Lucia, Agncte,Cecilia, Anaflafia, ÔC cun’ on’*'nbsp;nibus Tandis tuis. intra quorû nos confortium, non æüimatornbsp;fed ueniæ qugfumiis largiior admittc, Per Chriflum dominum ooßn^nbsp;Per quem hæc omia domine Temper bona Créas, Sandifleas, Viui*nbsp;ficas.Benedicis, amp; præflas nobis. Per ipfum, 6^ cum ipfo, amp; i” ’P^°»nbsp;eß tibi Deo patri omipotenti, in unitate fpirituflandi, omis honor ÔCnbsp;gloria ? Per omia TeculaTeculorum. Refponfio, Amen»nbsp;Oremus: Præccptis falutaribus moniii,amp; diuina inßitutione For#nbsp;mati,audemus dicere:Pater nofler, qui es in ccciis, fandiftcctur nomennbsp;tuum. Adueniat regnum tuu. Fiat uoluntas tua, ficut in ccclo in ter«*nbsp;ra.Panenoßrum quotidianum da ncbishodie.Etdimitte nobis débitanbsp;noßra, ficut 8^ nos dimittimus debitoribus noßris. Eine nosinducasnbsp;in tentationem. Refponfio. Sed libera nos a malo.

Hie quonda finiebatur Canon, ÔC quod fequitur Ernbolifmflm feu excrefeentiam appellarunc.

Libera

-ocr page 541-

DE SACRIFICIO MISSÆ.

Libera rtos quæfumus domine ab omnibus malis, præteritis * præ# Lntibus amp; futuriSjS^ intercedente beata gloriofa icmg uirgine Dcinbsp;génitrice Maria,nbsp;nbsp;beatis Apoftolis tuis Petro amp; Paulo, atque An*

, cum omnibus fandis tuis, da propicius pacem in diebusnoflris, Opc mifericordiæ tuae adiuti,Slt; a peccato fimus femper liberi, abnbsp;omni perturbatione fecuri, Per eundem dominum noftru lefum Chri*nbsp;ftum filium tuum, qui tecu uiuit regnat in unitate fpirituflandi De*nbsp;Per omnia feculafeculorum* Refponfio; Amen.

Pax domini fitfemper uobifeum. Refpofio: Eicumfpiritutüo» Agnus Dei qui tollis pcccata mundi mifercre nobis.

Agnus Dei qui tollis peccata mundi mifercre nobis.

Agnus Dei qui tollis peccata mundi,dona nobis pacem, -Quando facerdos confecratæhoftiæ partem mittitincalicetïi orat:

Fiat hæd commixtio corporis nbsp;nbsp;fanguinis domini noftri lefu Cbri

ßigt;omnibus nobis fumentibus falus mentis Sô corporis,amp; ad uitam ca pfflendam æternam prgparatio falutaris.Pcr eundem Chriftum, Amê,nbsp;Sequentes orationes ad Canonem non pertinent, fed funt ora*nbsp;tiones priuatæ, quæ in Miflalibus quibufdam nonnunquamnbsp;uariantur.

Deinde iâcerdos dat ofculum pacis,dicens.*

Domine lefu Chrifte, qui dixifti Apoflolis tuis : Pacem meam do Uobis,paccm relinquo uobis,nc refpicias peccata mea,fed fidem Eccle^nbsp;fiæ tuæ,eamque fecundum uoluntatem tuam pacificare, amp; coadunarcnbsp;dignare,qui uiuis amp; régnas cum Deo pâtre,8Cc,

Interea dat facerdos pacem, dicens i Habete uinculum pacis amp; cha* titatis,ut apti fitis facrofandis myfterqs Chrifti. Pax Chnfti ôe: Ecclesnbsp;fiæ abundet in cordibus ueftris. Refponfio:Pax tecû ab Ecclefia Chr/«nbsp;Oratio ante communionem.

Domine lefu Chrifie fili Dei uiui,qui ex uoluntate Patris coopéra» te fpiritu fando, per mortem tuam mundum uiuificafii, libera me pernbsp;boc facrum corpus amp; fanguinetn tuum,ab omibus miquitatibus meisnbsp;uniuerfis malis,8c fac me tuis femper obedire mandatis, 8^ a miferi*nbsp;lt;:ordia tua nunquam in perpetuum feparari. Qui cum eodem Deo pa*nbsp;tre in unitate eiufdem fpirituffandi, uiuis 8ô régnas Dcus,amp;c.

Perceptio corporis 8c fanguinis domini noftri lefu Chrifti proficiat animæ meænbsp;nbsp;corpori meo in uitam æternam ? Perceptio corporis amp;

«nguinis tui domine lefu Chrifte,quâ indignus fumerc præfumo,non *^ihi proueniat ad iudiciû condênationemjed pro tua pietate profitnbsp;J’iihi ad tutamentum animg 8c corporis, Amcn.Gorpus domini noftrinbsp;Chrifti cûftodiat animammeâ in uitam æternam. Amen,

T i) Fada

-ocr page 542-

DE SACRIFICIO MISSÆ.

FaÂa cotïimunionCjdicitur oratio quam Compkndâ appellat^ Hane fequitur deinde bcnedidio*

Perado MifiTæ officio dicitfacerdosî

Piaceat tibi fanda T rinitas obfequium feruitutis noftrg,8^ prg* (la,uthoc facrificiumquodoculis tuæ maieftatis indignus obtuli,nbsp;fit tibi acceptabile,mihi^ omnibus pro quibus illud obtuli,fit tenbsp;miferante propitiabile. Qui üiuisSC régnas Deus per omnia feculanbsp;feculorum. Amen,

FINIS MISSÆ.

Poftrcmo adiierfarij amp; hoc quôtç oppugnàftt, quod Miffa adta dicic facerdos in oratione,Placeat tibinbsp;nbsp;nbsp;. mihi amp; omibus pj o

quibus illud obtuli,fit te miferante propitiabile. Quod ita traducût, quafi faciat facerdos de MilTa propiciatOrium facrifîcium, ad dero*nbsp;gandum propiciatorio illi quod pependit in crute 8Cc, Cæterum nonbsp;cft momenti alicuiusobiedüoifta: cumantedeclaratümfitquaUfa*nbsp;crificium fit MilTa, Vnde certe præter omnem propiciatorrjnbsp;facrificq in cruce oblati imminutionê,pie orari poteff, ut Deus aH’nbsp;ctiam facrificia noftra fpiritualia, quales funt, orationes, eleemofy*nbsp;hæ amp;c.dignetur acceptare,8ô per eà propicius nobis fieri. Imo ne isnbsp;SMdmtntitntiûtda quidem ftatim reprehendi deberet,qui MilTam propiciatoriuni üi*nbsp;forte appellaret,propter facrificium propiCiatoriünbsp;ceoblatum,quodMiirarepræfentat.Sienim ueteris teftamèntik*nbsp;crificiafinc offenfione Si abfcç iniuria propiciatoria, imo expiât®*nbsp;riaappellanturjhacfoladecaufa, quoduerum Chrifti facrific'®'”*nbsp;quod futurum erat unica pro pcccatis totius mundi oblatio, fig®*^^*nbsp;bant. Item fi patres ueteris teftamenti quando talibus cæremonijsnbsp;ufi funt,ipfo^ ufu confeffijfe credere, quod propter Meffia®’ pf®”nbsp;miflum dimitterentur eis peccata,remilfioncm peccatorutn in ca n*nbsp;de funt confequuti. Quare non permittatur nobis abfqß repræhcn*nbsp;fione Noui Teftamenti oblationem uocare propiciatorium aut ex*nbsp;facrificiurnç’ob id quod fit imago facrificq iHius Wobnbsp;ot/rfhoprocoifefk« Uci in crucc,ficut dielt beatus Chryfoftomus.Præfcrtim cutquot; tpinnbsp;irttntiu zTpopnli tualitcr utentes hoc facrificio,hoc eff,confiterttes,nobis uirtute pai*nbsp;pccc4tù. fionis Chrifti,facrificq in cruce oblati ( quod myfticc 8^ comme*nbsp;moratiue noftro facrificio exhibemus) remitti peccata, impretemuanbsp;nobis^applicemus remiftione peccatorum.

QT^Æ

ZitbcraduerßsbiVCt

i^ducf

-ocr page 543-

ÖÊ SACkIFÏCÏO MISSÆ. Pol LXXIX.

lt;-^dusrßii omnia illaytjua dcßtcrißcio Huchariflia nbsp;nbsp;tota Afß'a

diéia funtp'Oquot; tlt;^mfacraßriptura tcßimoniöy^} uniuerßli tradLiti» ^^^E^ccleßa ßntprobata^ibcr illemultismodisinßnit,

'^Titnum dicit Chrißum ccxndmßtam tätum communionis ^tia inßi ^ß^^Folio iQißcic

QuafîChriftus in coenafua nullum facrificiumnouuminßitucnh Apoftolis 8c eorum fucceiToribuSjufum cius in hoc Sacramentonbsp;corntnendauerit, att^ adeo rdiquerit EcckÜam fuam fine omni facrifwnbsp;doexterno»

lt;-*lt;ufert item Uber ille fcclcßaßerißeium, in conß^a ißd de ^^ßruanda cana domini formula y nullius ftcriß'cij meminit uide folionbsp;I ?ƒ .er ßecj,J\!e^ iteßib titulo defacrißeio C hrißianoy ubi hoc tantuntnbsp;^^pellatur Feefeßce ßicrißciwn^tliiodpro pauper ibus o^ertur, FoL 70^

(^o isero errorißiofuco aliquopatrocinenturyaßingit Uber ille 'Pà trihus^^qui hanca^ionetn frequenter facrificium oblationem uocant^nbsp;nouum fenfum^quaf aliud nihil eo nomine intellexerint, ß facrißcij me^nbsp;moriam aliquam,FoUo ^i^.ßcie 2.

Cum tarnen ueteres Patrcs,amp;: præcipuè Augußinus tefientur, hanc facrofaneßam aélionc, hon pro qualibec commemoratioe facrificq cru*nbsp;cis,q certe 81^ extra Miflam fieri pótefl habcndâ,ueru potius uerißimunbsp;effe A præc’P““”’ Catholicæ Ecckfiæ facrificiû.Idt^ propter quadrunbsp;pliccm oblationem,quam diximus in ca picofferri,

jpî*sitcïea liber üe^at atlionem hdc eßß jaerßeiuy quaUbétßcerdos applicet ed.Imo nuit adfeer dotent in abiotic ßa^non ßurapertinerey^nbsp;ui inßruatccend^exponatpraßntibusSacr’amehti myßerta yßdemeorünbsp;excitet:gt;acpoßea Sacrametum adminißret,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ita de rebus ißispröf

nnnciat Uber ^quaßnequeatßcerdos in FFifa, dominum noßrü C hrißii Pairißguraliter amp; myßiee ^erre,^oL^,fi, t ßeq.

i^d biec uim nbsp;nbsp;iniuria Êccleftçe Chrißi inferty idii dicitß)a^enus

in Fccleßd pnedicatufuiße^^ adhuc doceri, Sacer dotent ad hoc ofer te Patri Qhrißu^ iit ihtentionenbsp;nbsp;nbsp;orationefua ficiat eum eß nouum amp;

acceptabileßaerißeium pro hominumfalute^ nbsp;nbsp;quaß meritumpaßionis

C hrißi applicetydißribuat^^ illis qui nullaßde idipßum apprahendunt^ ^aßdenique populo perfuaßrinius^^öpusßcerdotis externum^e:^ßacrinbsp;ßcium y quodpatripropeccatis noßris proponitUTy tdtce eße uirtutisnbsp;^ßicacicCyUt aßdtes iuuentur eo in corpore CZ' anima, hicnbsp;nbsp;nbsp;in uitafutu*

^aynonobßante^ßmul interim inömnis geherispeccatis ^criminibus F)eo er conßeientifs manifeße contrarßßnt pernianeant.

T iij Licet

-ocr page 544-

'Licet etiam c Mijjd nibilpercipidnt amplius ut ajpicidnt tantutpK» ßjpe^dculum quoddamJacerdotis a^^ionem,Folio ^3ßd.z,Z2quot;folJcq^

Quod tarnen omne confîcluïîi eft,ut fupra dixionus.

Item no!JanSlam ißam aB.ionem uertere in opus pure humanumy at^ bineprajumerchominei contra Leum CT dominum Chri/lumyCo quodnbsp;J\Fißd inpcccatiii^ contemptu Q hrifli maxime conßrmenturyßant^nbsp;ßcuriLnßimmdydiuinam maißatemnbsp;nbsp;leßtm Chriftum re^m ^orice

nonpoßegrauius Icedi lt;p hocaGußi : ita enim Miflam appellant, adeo preedicantei debere buc imcumbercyut bomines ab bacfalßßducidynbsp;in quam baäenusadduäifucruntyabßrabantur Lohtet).ßac. t • ßF

i^brogat damnat FFßam totius Lccleßa Cbrißiy pue in Canone conßßitgt;(Janonem äußert: CZ* queeprater iliumnbsp;tat pro arbitrio in nouum quendam ritum^ba^enui non auditum in Fcclcnbsp;ßa^neque unquam receptum. Folio 11 aßacie zlt;,

ß^uodueromaximeomniumborreniumeFly cbnßngitur inßüm^ für in hoc libro^expropriofenßnouaquadam Mißßaßin qua null^ißi conbsp;ßcratio cum inuocationenominis diuini:ita ut necejjeßt totnm po^ulumnbsp;clementiß'.'Principinoßroßibie^lumyubiadhanc do^rinamßßipi^^nbsp;damßeritada^uiycrudelqßmelt;lt;:3*impiepriuari uerocorpore CZnbsp;guineCßrißi., l^idefolio 11oßacie z, ubifecerdoti pracipiti^7nbsp;bymnoßn^us decantatoßne omni inuocatione autprece canoniedy nioxnbsp;uerba^poßoli'Pauliquibttsrécitât inßitutionem huiui Sacratnenti^nbsp;nempe:Dominus Fefis Cbrißm Z^cßngulari^auitate decantebnbsp;cotßeßim ubi populus reßonderit ^^^en, pari modo decantet^^lt;^^^^nbsp;noßerydtque deinde populum communie et»

IncommentitiabacFFißanon oraturpro 'Papdyßimmoßiritualit ßatus îgt;o«t^ce;Necßt ulla memoria fanélorum qui cum Clrrißo uiuùt:nbsp;Cum tarnen hoc ab Âpoftolorum tempore fadum fit in Ecclefia.nbsp;jTantîim abeß ut memoria habeatur animarumyqua cumßgnoßdei Innénbsp;dißeßßrunt»

Cum fancfli patres dicant,amp;: præcipue Ambrofius ïib. i .Officio* rum,capice ^o.OblationespopuH (in quibus eft uotorum folutio)nbsp;adferri debere ad facerdotem,amp;: c, Scripeuræ quoeç fit conforme utnbsp;oblationes fiant ad alcare,eas^ facerdos benedicat. Id quod a tem«nbsp;pore etiam apoftolorum in uniuerfa Ecclefia obferuatum fuie.

2gt;iilnl(^

-ocr page 545-

DÈ SACR.AM, POENITENT. FoL LXXX iSlibilominus unît Uber ille ut ohldtioncs huiujcemodî nonßicer^nbsp;dotiadaltarcyfed curatoribus potius fccularibus yo^erantur ytradan»nbsp;turque ylt;^ab iqs in gdZo^hilatiumpaumerum reponatur Folio109nbsp;^i^primci-.

Sic ubi Ambrofius feribit (acerdote^ cîclt;îlos, Ut arcam tcftamentl operian£,quodnonliceatomnibus alritudincm mÿftcriorumuiderc»nbsp;Et ante Ambrofium, Magnus ilk Bafilius li.defpiritufanÂOjCa. 2,7^nbsp;Apoftolos ÔC Patres, qui ab initio res Ecclefiafticas fanciuerunt in oc?nbsp;culto ac filentio myfterqs autoritatem conferuaflèi Neque enim( ut ait)nbsp;oninino myfterium eft,quod ad populäres 8^ uulgares aures offertur,nbsp;ficut iam ante rediflime fcripfcrat.Ei quod publicatum eft,amp;: per fe apnbsp;præhendi poteft imminerecontempturti. Qtod uero remotum eft,acnbsp;rarum etiam naturaliter quodammodo eftè coniundam admiratto »nbsp;nem, Quomodo 8^ Chriftus docet,nc fparganturmargaritaè antenbsp;porcosjSecæt.

\bi F^eformationis liber iubet yUerbd inflitutionis huiuf facmntèii tijn qua no3^eylt;0'c,quce liber ille arbitratur ej^è conjècratiois uerbaÇJÎnbsp;tarnen eins autores y qui clenicntißimutnprincipem noUrum praua informnbsp;litatione hue intpultruntyquicquam de conjeeratione creddnt ) olara uocenbsp;canere*

Quod certe pefllmc fit, hoc potiffimum tertipore^quo difciplina Chriftiana collapfa eft, tiec ullum habetur difetimen inter plcbem Sannbsp;PcenitentcSjBnergUmenos Criminofos. Imo interdû muliis innbsp;locis,nec inter Ecclefiac mcmbra,qui intus ftnt,aut qui foris, hoclt;ft ex^nbsp;cômunicatos Sïquidë Ecclefia olim, cû longe melior difciplina uig€4nbsp;rct,etiam orationemillam,quæanteconfecrationem fuperoblationemnbsp;dicebatur, Secretam appellabat i Græci uero myfticam orationemnbsp;propterea^quod non deberet omnibus temere publicari,amp;c*

Quod autem liber Reformationis prætenfæ, hæe omnia tradat fepen'es folio no.facie fecunda«

lam quomodo hæcaliaque plurima,qu^e in libro Reformationis contirtcntur,cum mandato Chrifti,Apoftolicis traditionibus,uniaerfanbsp;CatholicaEcclefia,antiquisillis 8c fandis Patribus,amp; totoorbere*nbsp;^^pta confuetuditleconueniant,prolixe fatis demöftrauimusi

De Sacramçti

-ocr page 546-

S»DE SACRAMENTO POENITENTIÆ

Sc eius adminiftratione.

Atholica Chrifti Ecckfia a tempore apoftoloi?, J docuitChriftum dominum facramentum pccninbsp;tcntiæfiueabfolutionisinftituine. Matthæi i6,nbsp;iS.ucrbis illis: Quodcunlt;ç ligaucritis fupernbsp;terram erit 8C ligatum in ccclis,8c quodcûcpfol*nbsp;ueritis fuper terram,folutum erii 8c in ccclis.

] Iohannis lo.ubi textus habet, Hæc cum dixiflct elus,inluHauu in eosînimirum apoftolos,dicens eis: Accipitcfpirinbsp;turn fandum,quorum rcmiferitis peccata,remittuntur eis, 8C quoi^nbsp;retinueritis,retenta funt » Quibus uerbis intellexic Ecckfia Chrknbsp;ftum dominum apoftolis dedilTe claues, non folum potcftatk, fednbsp;SC fcientiæ ac difcretionis.Sine clauc enim fcientiæ,potcftatisclauisnbsp;cæca foret.

DE SECRETA CONFESSIONE aut Abfolutione.

QVapropterfan(fli patres quotqüotde hac re fcripfirunt, concluferunt ex his Chrifti uerbis, quod omnis qui pccca*nbsp;tis fucric oneratus,quæ confcietiam eiuS ream teneantcninbsp;cient^,debeac adiré fuum proprium facerdotem , eiufcemodip^^^*nbsp;cata diftinde confi'teri,8C ab eodem pofcere informationem,nbsp;cinam ÔC iudiciû,amp;: quiçquid denicß canonicæ fatisfaclionis nok fa* ,nbsp;cerdos tanq medicus fpualis fibi impofuerit, anîo uolûtarioadfad*nbsp;endû fufcipere: imo ante abfolutionem reponere in arbitrium ÔC iunbsp;dicium facerdotis,an ftatim confelfîonefacfla a peccatis fit abfoluennbsp;dusîan uero quoufqp peracta fit pocnitentia, debcat abfoluu’o differnbsp;ri.Confi'derato quod faeerdos in hoc facramento fpiritualem quen«nbsp;Confe/Tiofecretdin dam medicum agat, cuius munus eftuulnerum uicia indagarc.dili*nbsp;uerbis chriflißtndd peiitercß profpicere,ut ab imo fanentur,quo nulla obducentur cicanbsp;iet tdttt orientiiliii trice,pnusq pertectc lint curata. Jta dehis rebus docuerunt patresnbsp;5 Qccidentdliuin pK omnes,tam Orientalis q Occidentalis Ecclefiæ.

trunk

CleKeiti.

Clemens epiftola prima, quam Ruffinus Presbyter interpræta* tus eft ,tefiatur hanc efle Petri dodrinamtut fi forte alicuius cor,uelnbsp;liuor,uel infidelitas,uel aliquod malum latenter irrepferit, non eru«,nbsp;befeat qui animæ curam gerit confiteri hæc,ei qui præeffgt; ut abnbsp;ipfo per uerbum DeiSC confilium falubre curetur : quo poffit fidenbsp;integra 5C operibus bonis pcenas æterni ignis efFogere,ÔC ad pcrpelt;nbsp;tuæ

-ocr page 547-

DB SAC RAM. POBNITBNT. Fot LXXXr. tuæ uitç præmia peruenire« Vbi Clemens de occultis peccatis difcrtelonbsp;quitur.Sequitur enimJntrinfecus latens amaritudo peccati, abfjdendanbsp;prorfus emouenda eG;.

In Epiftöla Diony fij ad Demôphjlu fit mêtio ucterjs mon's,quo fo lebant impq fc proftcrnerc ad pedes facerdotis, confiteri,amp; peccatorû ^ionyßus.nbsp;•^cmcdi'a querere.

Tertullianus Exemologcfin faciêtcs,dicit presbyteris aduoluiïS^ cxi gitjUt noft folum faâ:i,fednbsp;nbsp;nbsp;uolufttatis delióla,quae in latebris occulun

ïur pandamuSjCiidelicet,ne faciant peccatores,quod committere folcnt, qui morbum in ucrccundioribus partibus coniradu abfeondunt medinbsp;Cum erubefeentia fua pereunt, ut fic peccator in Exemologefinbsp;cundafubfidia ftatuah

Adeundemodum hortatur nos Origenes in pfal. 57, Vide (inquit) on'Sfnef* quid edoceat nos fcriptura diuina. Quia oportet peccatum fton celarenbsp;intrinfecus Jortafli's enim ficut hi,qui habènt intus inclufam efcarn indinbsp;geflam,aut humoris ucl flegmatis,ftomacho grauiter amp; moleftc immlnbsp;ftetia/i uomuerint,releuantur.Ita etiâ hi qui peccauerunt,fiquidê occulnbsp;tant,8^ retinent intra fc peccatupintrinfecus urgentur, propemodumnbsp;fufFocantur a Hegmate:tantummodo circunfpice diligêtius, cui debeasnbsp;coftfitcri peccatum tuu.Proba prius medicum, cui debeas caufam lansinbsp;guoris exponere.Eade fcribit in i.oap. Leuir Jn Iibro ucro tertio Peri?«nbsp;archon,cap, i.dicit: Si quis non prius anitnæ fuæ uitia, 8c pcccatörumnbsp;fuorum cognouerit niala,ac pfoprtj oris confeflione prodidcrit, pur*nbsp;gari is abfoluic^ non poterit.

Cui adftipulatur beatus martyr Cyprianus fermone quinto, de la^ t^fis:Quamuis(inquit)nuno facinorefintconftridi, quoniamtamêdenbsp;hoc uel cogitauerunt, hoc ipfum apud facerdotes Dei dolenter amp; Gm*nbsp;pliciter confitent. Exemologefim confeientiæ faciût,animæfu^ pódusnbsp;«xponunt, falutarê medelâ, paruis licet 8^ modicis uulneribus exqui*nbsp;*^ut,fcientes fcriptu efl’e:Deus non irridet,amp; c. Et paulo poft: Confite*nbsp;®ntur finguli quæfo uos fratres, delidum fuum, dum adhuc qui deli*nbsp;quit in fcculo eft, dum admitti confefTio eius poteft, dum fatisfadio amp;nbsp;t’emifl’io fada per facerdotes, apud dominum grata eft. Et alibi ad Clenbsp;gt;fum de modo agendi poenitentiam dicit : Is demum ueram pœnitentiânbsp;qui Dei amp; facerdotis præccptis obediês,8d obfequijs fuis amp;: ope*nbsp;’‘’bus iuftis dominum promeretur^

V Nice*

-ocr page 548-

DE SACRAM, POENITENTIÆ,

Niccphorus Cartophilax ad Thcodofium Monachum, ita fcribit: Ligandijfolucndiï^ prouincia pontificjbus ipfis a clementiflimo Dconbsp;noftro demandata eft.Siquidcm ad Pctrum aitzQupcüc^ ligaucris, liganbsp;quæcunc^ folueris,foluta erunt. Vnde ohm omnesoportebaiadnbsp;ipfos pontifices accedere,fua(^ illis occulta prodcre, S)C fui uel rcconci»nbsp;Iiauoncm,oel rcpudium ferre. Ignoro autem qui fadum fit,cur bxcmifinbsp;nus oblêruentur,quamuis exiftimem Pontifices,negotq txdio, (requennbsp;multitudinis turbulentia defatigatos,id opéré ad Monachos tranßnbsp;mifiire^ad eos fcilicet^q uerc probati fini, amp; alfjs ualeant cfle utiles STc.nbsp;Ibidem lan'us docet,quotnodo ad confefTionem adeundum fit, amp; quidnbsp;facerdoci agendum»

aaßliut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bafilius in régula Monachorum, capite 21. dat præclarufn pro f^*

creta confefiîone teßimonium. Ait enim; Neceflàrium uidetur ijs, qui* bus difpenfatio myfterioRz Dei commiflacftjconfitendacflèptccata.nbsp;Quod probat per fcripturam,Matth. . amp; Adorum 1^.

gît, ut eiiam minora peccata confiteamur. Capite uero pS.meminit amp;* ïisfadionis,quæ peccatori debeat imponi.Confeffîo(inquit)pecrato/fnbsp;banc habet rationem,quam habet uulnus aliquod corporis, uel paiho,nbsp;quæ medico demonüranda eft. Ita confelTio peccatorû fieri debet 3ptgt;dnbsp;eos tantummodo,qui curare hæc præualêt ôc emendare.

'Chryfaflomus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Beâtus lohanhes Chry foftomus hbrô tertio de Sacerdotio.ûbi6*

cerdotalem dignitatem præclare extollit: Saccrdotibus(inquit)da* turn eft, ut poteftatem habeartt * quam Deus optimus, neque angelis,nbsp;ncquearchangdis datameiTeuolutc, Neque enim ad illos diduineflînbsp;Quæcunque alligaueritis intefra,crunt albgata amp; in coelo^amp;CJt.nbsp;enim ommfariam filio poteßatem dedit,cæterum uideo ipfam eandeuinbsp;omnifariam poteßatem a filio illis traditam « Atqui poteifas ißa iudi*nbsp;candi,fine præcedente confcHione exerceri non poteff, quum cognitionbsp;amp; diieretio iudicium debeant præcedere. Etinfrajinfania maoifeftarianbsp;eftjdefpicere tantum principatum,fine quo, neep falutis, neep promi^nbsp;lorum bonorum compotes fieri poiTumus : hi funt enim,qui non taninnbsp;regenerant nos in Baptifmo, fed amp; peccata poft baptifmum remittut,nbsp;ôd ueteris teftamenti facerdotes longe exuperant, qui tantum potefta*nbsp;tem habebant,probandi a lepra purgatos: At noftris facerdotibus, notlnbsp;corporis lepram,uerum animae fordes,non modo probare, fed 8c pur*nbsp;gare prorfus conceffum eft,

Cæteru qu£ obqciunf nobis, ex code Chry foftomo in epift, ad He*

Verus i^}telle^lHt

cûrü,quiecx Chry'c

foft. Ambro. crTrb

part. h,/lori4 obijci (jj-æ.^omiL2 iùo,amp;: 8o.ô^ homü.2.in Pûhco.ubi ait:N5 dico tibi^ut te

n^bisfolent. - ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-------- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•» -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;---------


prodas


-ocr page 549-

DE SACRAM. POENITEN. Fol. LXXXIÎ. prodas in publicum,neq5 ut te apud alios accufes/non dico tibi, ut cozinbsp;ûicaris feruo tuo,ut cxprobret,amp;c. Et quæ alibi forfan in eâdem fernennbsp;tiam dicunturjntelligi debent de pœniicntia publica, quæante temponsnbsp;ra Chryfoftomi, fecundum peccati magnitudinem, iudicio faccrdotisnbsp;illis etiam interdum imponebatur agenda, qui fecretius peccairent;gt;amp; lànbsp;cerdoti fecrete itidem fuiffent confefli. Quod ÔC ex Origcnc apparet innbsp;pfalm.57.Itcm apud Cyprianum in fermone de lapf 8C in Concilio.5,nbsp;CarihaginenfijCui beatus Auguflinus interfuit,ca, j.Quam confuetudinbsp;nem Conftantinopolitanus Epifcopus Nclt;îlarius,qui Chryfoftomumnbsp;proxime anteceffit,abrogauit, propter fcgleratam transgreflionê Dis^nbsp;coni cum matrona poenitcnte Èt in Ecclefia quoq? Romana, Leo Manbsp;gnus confuetudinem illam, quod fiimium dura amp; rigida uideretur,fiinbsp;^îulitjUt ipfc Epiftola $7 ad uniuerfos per Campaniam, Samnium, Scnbsp;Picænum Epiîcopos teftatur. Ad cundem modum, quod de bac re lianbsp;bro p.cap.jjT.hiftoriæ Tripart.kgitur,accjpiendum cft.Nequeenim ilnbsp;licnarratur fecretam confelfionem sbrogatam, kd magis illos,qui connbsp;fitcri fugiunt,liberius peccare,cum minora pcccata pudorc confitendi,nbsp;committi foleant.Hoc folum dicitur, Presbyterutn qui publice pcenwnbsp;tentibus præfici folebat, amotum ( Eo cnim tempore illi foli pceaiten^nbsp;tes appcllabantur,qui publicam pcenitentiam agebant, ut patet ex Ca^nbsp;tionibus Græcarum Synodorum, cap.25. ) Atq^ adeo in Conßantino^nbsp;poli fub Necftario feueritatem tantum confuetudinis (quareceptumnbsp;erat,ut etiam qui fecrete tantum peccaflènt publièam agerentpceniten^nbsp;tiam)non autem fecretam conf€frionem,fccretamq^pcenitentiam abronbsp;gatam.Quod autê Tripart. hiftoria ad hufïc fenfum debeat intcliigi, 8^nbsp;res ipfademonftrat,8c indicat litera * Presbyter enim pcenitêtibusnbsp;feduSjHobili matronæ cum peccata fua fuiffet confcffa, præecpit idu^fnbsp;nare,amp; Deo operibus bonis fuppIicare.Qaod cû obferuaret, crebriusnbsp;in Ecclefia cum Diacono fe confuetudinem habuiffe confeiîà eft. Hocnbsp;übi populus cognouilTet, feuiebat in fac€rdotes,qua(i per eos Ecclefianbsp;contaminatafuiflTet. Quam obrêNedariusremouit Diaéonum feelernbsp;fatum,8c unumquêe^ iudicio confeientiæ fuæ reliquit:quod no ita accinbsp;pere oportet, quafi fecerit ômnibus liberum fccreto confitêdi fi ûelint,nbsp;aut non fi nolint,fed quod ad pœnitentiam attinet liberü fecit,reliquitq^nbsp;ttnufcuiufi^ iudicio, an pro pcccatis occultis publice pcenitere uelit annbsp;tion.Quod ipfum Sc Léo Magnus qui Nedarq tempora non ita longenbsp;lècQtus eft,exprelfius agit in Epiftola ^7^ iamcitata.

lam ut ad Patres alios properemus. Hierottymus in 16. cap Ma^ *“cliKi,uuli,ne ûcerdos fibi temere arroget clauê poteftatis abfq^ clauenbsp;y ~ ij iudicq

-ocr page 550-

‘ DB SACRAM. POENITENTIÆ, iudictj Sc difcrctionis, fed qucinadmodum in teßamcnto ueteri leprosnbsp;(fs præceptum fuit,ut oftenderent fe facerdotibus, qui habent notntainnbsp;Ieprofi,8lt; non Ieprofi,8c poffuntdifcerncre,qui müdus,quiue immun#nbsp;dus fit « Sic Sc hic dicit Epifcopum S)C Prcsby tcrum alligarc uel foluf#nbsp;re pro officio fuo, cum audierit peccatorum uarietates, SC noucrit quinbsp;ligandus fit,quiue foluêdus^Quo Sc illud fpcdat,quod fcribit in Efaiänbsp;capitedecimoquarto,8c in Ecckfiaffen capitedecimo,ubiait;Si qutmnbsp;ferpes Diabolus occulte momorderit, ÔC nullo confcio eum peccati uenbsp;neno infecerit, fi tacuerit qui percuffiis eff, nee uulnus fuum fratri fuo,nbsp;SCmagiftro uoluerit confiteri, Magifter qui linguam habet,fed ad cu#nbsp;rädum, facile ei prodeffe non poterit.Si erubefcat enim ægrotus,medi#nbsp;CO uulnus confiteri,quod ignorât, medicina non curat «

Ambrofius in fermonc natalitio faneff orum Petri 8c Pauli, ambas claues deferibit in Petro Sc Paulo * pro diuerfo uniufeuiufque officio«nbsp;Quos enim clauis feientiae erudicrit ad falutem, clauis poteftatis fufei*nbsp;pitadquietem . Quorum’corda clauis illa patcfccent dodrinauerbo#nbsp;rum,eorum animabus hæc aperit régna cœlorum. Diuitias immorta#nbsp;litatis clauis pcenitentiæ difpenfat,fcientiæ thefauros clauis altera largi*nbsp;rurSCc.Item in exhortatione ad pcenitêtiam,monet fanum unum^^^nbsp;queuitarepeccata,quia nefeit fi poflit ipfam peenitentiam acciper^»^nbsp;confiteri Deo 8c facerdo ti peccata fua.Idem ille beatus uir Iibro pffnionbsp;de pœnitêtia,dicit eos mandata Dei refeindere, Deoeç iniuriam racere,nbsp;quinegantabfoluendipoteffatem ad facerdotempertinere.

Cum ipfe dominus lefus in Euangelio dixerit î Accipite fpiritum fan* (ffum,quoruni remiferitis peccata,remittuntur cis,Sc quorum rrtioiie#nbsp;ritis,reteta erunt. Quis eff qui magis Deum honorât ; utrum qu*nbsp;datis obtemperat,an qui reîiff itC' Ecclefia in utroi^ feruat obediétiam,nbsp;ut peccatum ÔC alliget 8c relaxet* Dominus enim par ius Sc foluedi effenbsp;uoluit Sc ligandi,qui utrunc^ pari conditione permifit. lam cum nemonbsp;poffit ligare autabfoluere hoc quod ignorât, uide quomodo fanClus ilnbsp;le pater his uerbis cogniiionem peccati,quæ confcffionc accipime gt; xi#nbsp;gatlt;Et ftatim fequitur : Munus fpiritus fandi eff officium facerdotis,nbsp;lus autem fpiritus fandi in foluendis, ligandifcj criminibus eft.lbidcmnbsp;docet,quomodo peccata fintdiicernêda, capite item quinto, comparainbsp;facerdotem medico,eos autem,qui iadant fibi non effe facerdoti opus,nbsp;illis de quibus Chriftus ait:Non opus eil: fanis medico, fed ijs,qui ma#nbsp;lehabent. Et capite fexto ait: Ecclefiæ fpecies eft in fœmina illa, q acceUnbsp;fitretrOpSCtetigitfimbriamueftimenüdomini.

Ecclefia

-ocr page 551-

CE SACRAM.-POENITEN. F0I LXXXÎII Ecclefiaeni'(nconfiteturuulnerafua,8ô curaricupit, Capite uero 7.nbsp;facramentum pœnitendæ æquac baptifmi fatramento.QuidCinqt)nbsp;intereft utrum per pccnitendam an per lauachrutrijhoc ius remittcnnbsp;dorum peccatorum omnium,facerdotes fibi uendicentC Vnum innbsp;utrocç minifterium eft;ut in lauachro operatur myfteriorum gratia,nbsp;ita in pccnitentia nomen Dei. Adeundemmodum Iib.2.cap.7.Sacernbsp;dotes comparât apofl:olis,qui Domino iubéte refufcitati Lazari uinnbsp;cula folueruncLazari ucro uocadonem,Veni foras,uocadoni ad cônbsp;feffionem 8lt;g.

Dehoc beato uiro ita fcribit Pauîinus in uitaipfiustQuotiefcun^ que illi aliquis ob percipiendam poenitentiam lapfus fuos confitebanbsp;lur,ita flebat,utô^ ilium flere compelIeret.Caufas autem criminuminbsp;quasilliconfitebanturjnullinifi Domino foli,apud quem intereennbsp;debat,Ioquebatur:Bonum relinquens exemplum pofteris facerdoti«»nbsp;fcus,ut interceflbres apud Deum fint magis,^ aceufatores apud ho*nbsp;mines. Et hinc quoeç apparet,olim aliquando in arbitrio St poteftanbsp;te facerdotis fuiffein Ecclcfia,ut non folum publico, uerumetiâ oc*nbsp;culto peccatorijpœnitêdam publicam imponeret.Quod tamê Amnbsp;brofius non legitur feciffejuetj item Leo Magims,ud diâum eft.

Santlfîs Auguftinus in pfaliftuifi óó.ait:Ergo triftis efto antequa confîtearis,confeffus exulta,iam fanaberis.Non confitentis confeienbsp;tia faniem collegerat, apoftema tumuerat, cruciabat te, requiefcercnbsp;non finebat,adhibet medicus fomenta uerborumîtu agnofee medicinbsp;oianunfîjConficere,exeat in confeffione,8t defluat omnis fanies.

ïtetîi in cap. J. Iohannis,tradatu 22: Mortuus ni corde tuo tan^ in fepulchro iacebas,8c tanq faxo malæ confuetudinis grauaristSurgenbsp;SC procédé,ôt crede,8t confîtere.Quia anteq confiteretur occultüsnbsp;eratteum autem confiteretur,procedit de tenebris ad lucem,8t tunenbsp;dlciturtSoluiteilIumjStfiniteabire, quotnodo didû eft apoftolis,nbsp;Quæ foluerids in t€rra,foluta erunt in coclo. In libris quoep denbsp;uera 8t falfa pocnitenda.Item de falutaribus documentis,8t de uifi*nbsp;tatione infirmorûîqui afferibuntur Auguftino.St funt haud dubiûnbsp;catholici 8t andqui.libri, dicitur necefiariû elTe peccatori,ut queratnbsp;facerdotemfcientemligareôtfoluereîcuius iudicio ÔC poteftati fenbsp;totutn permittatjiulïîséç pareat.Nec dicoCinquiQut foli Deo,fednbsp;facerdoti uicario Dei confitearis. Aperi ei penetralium tuorum ab*nbsp;didlTimaladbulajConfciendarum uerecundarufti penitiora reuelanbsp;rcpagula*

V «i Leo

-ocr page 552-

DE SACRAM. POENIT.

Leo illc magnus in cpiftola jy. quâ antea citauimus dicit non fc exi gerepeenitentiam publicam,abhisquifccretopeccauerunc;Sufficpnbsp;at enim(inquit)reatus confciêtiarüm folis facerdon'bus indicari,c5^nbsp;fcflione fccreta,8^c.Item epift.69. ad Theodorum Foroi'ulienfem,c5nbsp;parat inuicem(qucmadmodum amp; Ainbrofius)pœni'tenti'æ baptinbsp;fmi facramentum,in hoc quod non folum per baptifmi gratiam, fednbsp;ctiafin per pcenitentiæ medicinam fpes uitæ reparetur gternæjUC quinbsp;regenerationis donufn uiolaflent,proprio fe iudicïo condemnanres,nbsp;ad remiffionerti criminum peruenirent. Sic diuinæ bonitatis præfpnbsp;dqs ordinatis,ut indulgentia Dei nifi fupph'catione facerdotum ne«nbsp;queat obtineri.Bt dicit non folum utile,uerumetiam neceiTariumjUtnbsp;peccatorum reatus ante ultimum diem facerdotali fupplicatiouefolnbsp;uatur.

GregoriusMagnuSjCxChriftiuerbis, Quorum remiferitis caca ÔCc.intelIexicfacramentum iftud quo remntuntur amp; retinéturnbsp;peccata,fïmilitudinem habere cum iudicio Forenfi,ubi cauf| prinar*nbsp;cognofeuntur Sgt;C explorantur,deinde iudicantur.Inftituic^ fanäusnbsp;ifte Pontifex canonem,ut qui fecretam confeflionem proderet,«!nbsp;cerdotali officio deqcereiur. Bernhardus in fermone 12. adnbsp;tes templi,ait:Miniftros uerbi facerdot€s,caute neceffe efl ad utru*nbsp;queuigilare follicicos, quo uidelicetdelinquentium cordibustant®nbsp;moderamineuerbum timorisSó contritionis infligant,quatcnuseoanbsp;nequa^ a uerbo confeffionis exterreant,fic corda aperiât,utora n®nbsp;obftruâc:fed nee abfoIuSt,licet cÔpunci:û,nifï uiderintôi côfefTüi^*

Vt interim taceamus magnum illud 8c unfuerfaïe Conciliu^^ tcranenfe,fub Innocentio tertio. Quod præcipit ut unufquifçnbsp;lium faltem in anno femel fuum proprium facerdotem adeat, eiquenbsp;omnia peccatafua,quorum reatu conftringitur,confitcatur 8Cc.

Inter pofteriores patres,præftantilTimus uir Hugo de fando VI clorcjuerba illa Chnfti,quæ ex cap.Iohannis 2o.cicauimus,ita exponbsp;nit:Chriftus Deus 8C homo,homines qui puri homines erant, pote*nbsp;ftatis fuæ fecit participes,ut eius im pierent ofïicium,in fufeipiendonbsp;confeffionem pœnitentium,8C poteftätem eius exercèrent, pœniten*nbsp;tibus 8C confitentibus peccata remittendo.

Quibus omnibus fit euidens,Chriftum dominum Mat tô.SCtS-Iohannis item 20. ad hoc inftituilfe facramentû iftud, ut fi quis poft baptifmum fuerit in peccatum aliquod relapfus,(Euangelium enimnbsp;in locis illis non de infidelibus loquitur,, fed de his qui in fratres pecnbsp;canCper facerdotem b'gatur aut foluatur.

-ocr page 553-

DE SACRAM. POENITENT. FotLXXXÜIL

I^ecpofTe illud fieri fecLindum tonus EccIeG'æ Catholicæ fcnfum, . nifi primum quando peccator delicla fua diftinde facerdoti confianbsp;Utur,8c ab eodem tanq iudice,iudicium: amp; tanq medico, medicina uituntficcrdofe,nbsp;cupidus expedat.Sed 8lt; ratio naturalis idipfum comprobat. Quo*nbsp;ï^odoenimqueataliquisdimittereautretinere, Egaré aut foluere,nbsp;^uius nullam habeat cognitionemC

fircetcnße liber contrd CathoUca, hac do^rina außt^

Finie doUrince ih wiuerßiH contrariatur îibérffrtTtenße Feßorntdt 'Primum nonnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interßacrametitdFccleßce Pahitentiaßti

^bßlutionii Idcrdmeütuin. Pult nepoß hdc obligctur guißpiath ddpeccd torum enunierdtioheiußd tdntum ddgenerdleni illdtn ZfX hiimiletii conßeßnbsp;ßonenty^ud ingenereßdtedturßpeccdße.Folio i x^ßacie 2.

Item non rehntpiendunipeccdtorem in ulld dübitdtioney itd ut ipß uo» lunt^enerdliter tdntum conßtentemßd dnnuiicidnddm tlli eße certdnt rHnbsp;^ißionemygudtnß hdbereßdtim credere dibedty nonpropteropusßum^^

Quod certe ita alTcritur, ac fi abfolutionis poteftas non in facer^i dote,fed in peccatore,quifatetur fegeneraliter tantum peccafle,pcinbsp;pue confiftat:ut debeat facerdos uelic nolit eiufmodi peccatorem abnbsp;foluerCjCaufa licet inaud ita. Verum hoc quid cæcius efle queatç’ CiSnbsp;dominus Chriftus poteftatem ligandi amp; foluendi (ütit^ poft pecca«nbsp;torum explorationem)dederit facerdotibus.Porro ficüt patres an-tiqui illi docent,Cyprianus præcipue,libro de lapfis,Non debet facerdos fe tarn facilem 8^ ineptum præbere in hoc iàcramento : neepnbsp;item peccator peccata fua poft Baptifmum commifTa parui penderenbsp;debet,ut ftatim generaliter confeifus fe elfe peccatorem,polliceatui?nbsp;Obi abftp omni præcedente fatisfadione,remiirionem peccatorum^nbsp;Nec defperantesCinquit Cyprianus) miferieordiam, nee tarnen iamnbsp;ueniam uendicarttes.

CuiEpiphanius confonat contra hærefes, libro 2. toffio i. in Ca-tharos. Ait cnim:Ne(p promittimus libertatem omino his qui poft baptifmum lapfi funt,nelt;p defperamus dé uita ipforu. Sufeipit De-pccnitentiam etiam poft Baptifma,fi quis lapfus fucrit. Qyotno-do ueto peftea faciat,ipfe folus nouitgt; V bi idem uir fandtüs hoc qdnbsp;præcedentibus fupra didum eft,affirmât. Aliam longe effe con^nbsp;^«fionemeorum qui póft Baptifma relapfi funt, 8C aliam eoruinnbsp;ZK iropietate primum ad Chriftum in baptifmo conuertuntur.

....... De

-ocr page 554-

DE SATISEACTIONE PQENITENTl VM.

cbrillus^ fatisfu* üio propicAtoriu,nbsp;«pMeorWjCzretSnbsp;tAntoTM,

IDcirco deinde in hoc facramento docuitomni tempore Catho lica Chrifti Ecclefia,duplicem cffe fatisfactionem: Vnam pro«*nbsp;piciatonam reconciliatoriam, qua culpa deleatur, amp; poc*=nbsp;na auferatur ætcrna:hanc foli Chrifto dno accepta referre oportet,nbsp;qui feipfum dédit pro nobis,ut nos ab omni iniuftitia liberaret, adnbsp;Titumz. Quifacîuseft reconciliatiopro peccatis noftris,necpronbsp;noftris tantum/ed pro peccatis totius mundi.i, Iohan.2. Per quemnbsp;dedit nobis uidoriam,ut depeccato SC mortetriumphemus. i.Cor.nbsp;Præter quam fatendum eft aliam efte fatisfacflionem canoni*nbsp;Sitisfadio cMonU cani feu dtfci'phnarem,quæ ab his qui curam gerunt animarum, quinbsp;bus^ incumbic facramenta Chrifti eius nomine adminiftrare,imponbsp;natur:8lt; quam debeant beneuoli Chriftiani prom pt a obedicntia innbsp;fide peragere implere.De hac femper docuerunt patres, Prii’^o q?nbsp;cuellat caufas amp; radices commifforum peccatorum,fanet^ infirminbsp;rates poft peccatum in carne hserentes.Deinde quod uirtute fanguinbsp;nis amp; merito paffionis Chrißi,auferat aut falcem minuat pocnamnbsp;poralem peccatis noftrisdebitamtacdeniq^utendum caefteadfa*nbsp;tisfaciendummatri Ecckfiæ,publiciscriminibus læfæamp;iniorianinbsp;paflæ*

Interim tatîienSf hoc prædicatuôi amp; doclum fuit, neminem ud pofte uel debereDeo terminum aut nodum remiftionis pccnxna*nbsp;StUisfdéUo neftrd tuere,ac fi oporteret Deum ad completam canonicam fatisfadio^enbsp;non pro indicia hu» ilico a flagellts fuis ceflare.Chrifto uero reconciliatori noftro,cuinbsp;iudictum dcdit,prorfus relinquenda eft pocnp remiiftO'nbsp;plus minusucL pee quo peterc oportet, ut obedientiam noftram uclit per meritomfi^**nbsp;compen/àt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patri coclefti facere acceptam,nbsp;nbsp;nbsp;pocnam promeritâ mifericordiUï

aucrtere.

Principiofatisfadlioncmquæ canonica appellatur, fundatamin fcripturis,8ó animarum paftoribus mandatum efle, uteamfecundunbsp;peccatorum exigentiam, confitentibus cum difcretione imponant,nbsp;probant nobis uerba ilia Chrifti,duobus Euangcln locis allegata,nbsp;cris zj'pAtrAus fun deligationenbsp;nbsp;nbsp;relolutione,dimilnone oC retentione peccatorum.

data. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Matthæiiô.iS.amp;Iohan.io. Leo quoqß Magnus conteftatur ad

Theodorum Foreiulienfem Epiicopum,hifcc uerbis:Mediator Dei amp;hominum,homo Chriftuslefus,hancpræpofitis Ecclefiæ tradianbsp;ditpoteftacem,ut amp; confitentibus fatisfadionem pocnitentia; da«nbsp;rcnt,amp; falubri fatisfaâione purgatos, ad communioncm facramennbsp;torum per ianuam reconciliationis admitterent. PAuguftifnbsp;nus

-ocr page 555-

DE SACRAM. POENITEN. Fol. LXXXV. nusdicicSati'sfadio poenitentiæ,eft caufas peccatorum excidere,nec canbsp;rum fuggeftionibus aditum indulgere.

Patres, præcipue Chryfoftoniùs in Pfalm. ƒo.teftantur, Poft re^ niiflîonem peccatorum(quæ fitaDeo,quandohomo corde coniritonbsp;Piccata fua confitetur,præcipuc ucro, quando faccrdotali abfolutioncnbsp;fit de remifliôe certior ) lubrica quædam manere ucftigia ïanguorc,nbsp;qucm fimiliter deletum extindum oporteat. Quâuis enim Nathan, Dîmilfis peccatif,nbsp;pauidi remiflionê pcccati a domino nunciaflet,nihilominus petit Da^nbsp;üid: Mifercre mei Deus,fecundum magnam mifericordiam tuam, Et eràcorc?« refiidùnbsp;ficundum multitudinem miferatiônum tuarum,dele iniquitatèm meâ.nbsp;Amplins laua me ab iniquitatc mea; decorû meûm priftinû qucro^amp;fc.nbsp;Atqui talis eradicatio mali,bonicp reftitutio,non fit fola ceftàtione pec«*nbsp;catorum,nccj item uulgaribus bonis operibus,u€rum per opera dignanbsp;pcenitentiæ,ficut Matth.j.dicitnr : Facilefruâus digftos pœnitcniiæ.

Debentautê opera fatisfadoriaexillisuirtutumgeneribus aflii^ nii,quæ peccatis huiufmodi contrariantur,ApoftoIo Paulo præcipiennbsp;teRomanorumó.Sicut cxhibuiftis mêbra ueftra feruire immundiciænbsp;iniquitati ad iniquitatê, ita nunc exhibete mêbra ueftra feruire iufti^nbsp;tiæinfancft»ficationê. Vndebeatus Johannes Chryfoftomusincap.j.nbsp;Matthæi ita fcribit: Facile frudus dignos pœnitentiæ. Quo autê mo*nbsp;do frudifi'care poterimusC'Si uti(^ peccatis aduerfa faciamus ? Aliénanbsp;rapuifti: incipe iam donate propria.Longo tempore es fornicatus ; a lenbsp;gitimo quo^ ufu fufpêdere coniugij.ac perpetuam continêiiam fgpiusnbsp;paucorum dierum caftitate meditate. Iniutiam uel opéré cuipiâ, uel lêrnbsp;mone feciftiztefer benedicftionis uerba conuiiffs, 8i percutiêtesnbsp;nbsp;nbsp;nunc

cgt;ftici)s,nunc etiam beneficies placare contende. Neque enim uulnerato fufiicic ad fâlutem tantummodo fpicula de corpore euellere fed etiamnbsp;temedia adhibere uulneribus.Delitijs temulentia diftîuebas: ieiunionbsp;êcaquæpotuutruncg compêfa. Vidifti impudicisalienumdecoremnbsp;oculis:fceminam iam omnino non uideas, maiore tadus cautione poftnbsp;üulnera. Hucuflt;^ChryfoftomuSfc Cuiadftipulantur fandus Leo innbsp;fermone deQuadragefima ? Et beatus Bernardus in fermone de cœnanbsp;domini : Lauari(inquit)cito quidê poffumus : Ad fanandû uero opusnbsp;cftcurationenauhat

Confiât prætereanon fempcr cum peccati remiflione fimul re^ Dimittutur pfcca^ •’’îttt 8c pcenam peccatis debitam, uteft uidere.i.Regum capitcduo^ tapreconcüMo:^nbsp;d€cimo,ôe uigefimoquarto, euidentiftime autemExodi tricefimofe^nbsp;cundojôc Numeri decimoquarto»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tu dimittutur.

X Iam

-ocr page 556-

DB SACR.AM. P OEN IT.

lam beams Apofîolus Paulas teflaiur huiufmodi pccnas, nofîra fa^ tisfadione,aut minui,aut totas aufcrri. i. Codnth,undcdmo : Quod finbsp;noripfos(inquit)dijudicaremus,non utic^ iudicaremur « intelligit autê,nbsp;iudicarj,corripi,caftigari amp; puniri pro pcccaiis. Quod ucrba,quæ fe*nbsp;quuntur fatis indicancDum iudicamur autem, a domino corripimur,nbsp;ut non cum hoc mundo damnemur ? Hine 2.ParaIipo.7. fcriptum eß;nbsp;Si claufero cœlum. Sc pluuia non fluxerit, mandaucro præccpc#nbsp;ro locuftæ,ut deuoret terram, SC mifero pefiilentiam in populumnbsp;um,Conuerfusaut€m populus meus/uper quos inuocatum eß nomênbsp;meum, deprecatus me fucrit,nbsp;nbsp;cxquificrit facie meam, amp; egerit pce^

nitentiam a uijs fuis pefTimis.Ego exaudiam de ccclo, Sc propicius ero peccatis eorum,amp; fanabo terram eorum. Item lohclis fecundo/Coivnbsp;uertimini ad ine,amp; ego conuertar ad uos,

Confert ad hæc quod fenior T obias ait, T obie quarto .• ElccmO!’ (yna ab omni peccato,8d a morte libérât. Et quod Daniel Nabugodonbsp;nofor fuafit,Peccata tua eleemoiynis redimc,amp; iniquitates tuasnbsp;cordijs pauperum.

operä fdttißaio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quapropter faftâi Patres frequenter hoc modo Joquuntur, p«^*

nis uirtute nttriti cata amp; pccnas peccatis ipfis débitas,compenfari, purificari,operiri, reconciliarioperibusfatisfadionis:non quidem,quodfuadignitatef^nbsp;cdnt,cxtingLntct miffionem peccatorum mereantur,fed idco quia Deo placent:ut gufnbsp;ofiKguntpeccdta, ant ab iUis, quos Deus in gratiam propter contritionem depaeaiisnbsp;recepit, amp; hoc merito Chrifli, a quo ißiufmodi opera omnia meritun®nbsp;fuum mutuantur. Vide Chry foftomum in MLatth.Hierony munbsp;lach. Ambrofium libro fccundo de Pcenitetia,cap Cypriaoum f P’*nbsp;ftola i4.1ibro 5.8c hbro i.Epifiola ^.SatisfadiôibusOnquit^ô^ lamen*nbsp;tationibus iußis delidaredimere,amp;uulneralachrymis abluengt;nbsp;Item in fermone de Eleemofyna. Cuius pars in articulo de luftifica*nbsp;done quoqp fupra allegata fuit.

Augußinus in Enchiridio capite 7ô.âit: In melius eß uiw mutan*» da, per Eleemofynas de præteritis peccatis propiciandus efl Deus;nbsp;nonadhocemendusquodammodojut ealiceatimpune committere.nbsp;Nemini enim dedit laxamentum pcccandi quamuis miferando deleatnbsp;y faißa peccata,fi non fatisfadio congrua negligatur. Alibi idem ille fan*nbsp;'dus pater teßatur,dupliccm eflè fatisfadionem poß baptifmum in Ec«nbsp;ckfia, publicam unam,dc qua dicit : Quem mortalia crimina poß ba#nbsp;ptifmum commifla præmunt,hortor prius publica poenitenlia fatisfa*nbsp;cerç

-ocr page 557-

DE SACRAM, POENITEN, Fol. LXXXVt ita facerdotisi'udicio reconciliatum,communion! fociari,amp;c^t«nbsp;Alteram fecretam, de qua ita aitiSed fecreta fatisfadione folui mornbsp;taliacriminanonnegamus, fedmutatoprius feculari habitu, con^nbsp;fdïb religionis ßudio, per uitæ corredionem dC iogi, imo perpetuonbsp;^udu, miferante Deo, ita duntaxat, ût contraria pro his, quæ pceni#nbsp;agatjamp;cæter.de Ecclefiafticis dogmatibus, capite quinquagefimo^nbsp;Urtio.

Quod autem fatisfadio ifta pro peccatis publicis imponi debeat, Pocnîtentid puiîiat ^iam ad fatisfaciendum faiis Ecclefîæ lefæ, ÔC alqs in excmplumjpro#nbsp;batur ex Paulo, prû Timoth. quinto,ubi ait : Peccantes coram omni^ piumahis“^nbsp;bus argue,utnbsp;nbsp;cxteti timorem habeant.SC Auguftinus in Enchiridio:

ï^iat(inquit)etiam Ecclefiæ fatis,in qua remittuntur peccata.

Fiber aducrfuî hiec^

Liber autem F-cformationii illiua non admittit fatisfaSlionem? ßd pnecipityUt pajlor ei^qui in genere tantum ß confe/fu^ßt pecca^Cynbsp;annunciet remißtonempeccatoruntyuec meminit ullius fatisjaFtionis im»nbsp;potienda.

DE EXCOMMVNICATIONE.

Ertio,quodad excommunicationemattinet, quæneruuscfî Eccl€fiafticædifciplinæ,amp;abalteraclaue,iurifdiâ;iôisinquâ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

duasform.s.qaibus ad «am pro. *

cedatur m bcclelia:Prior forma eft,pcr uiam (ut aiunt) denunciationis proteditur. Euangelicæ,dcqua Chriftuspræcepit Matthæidecimoodauo.Atç^nbsp;hæc forma locum habet » ubi quifpiam in externa Chriftianorum corn:?

munitateexiftens, fratrem fuum uerbis aut fadis Igferit.Hic enim iniu? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dettimei4ti

ria affedOjdicit Chriftus : Si peccauerit in te frater tuus,uade argue eu inter te ÔC ipfum folum:fi te audierit, lucratus eris fratrem tuum : fi au^nbsp;tem te non audierit,adhibe tecum adhuc unum^ uel duos,ut in oreduo^nbsp;mm aut trium teftium ftet omne uerbûm.Quod fi non audierit eos,dicnbsp;Ecclefiæ.Si autem Ecclefiam non audierit, fit tibi ficut Ethnicus ÔC puonbsp;bheanus. Amen dico uobis : Quæcunquc alligaueritis fuper terram,nbsp;crunt ligata in ccelis,8d quæcunque folueritis fuper terram;gt;erit folu*nbsp;tumamp;incœlis,8^c.

X ij Atque

-ocr page 558-

DESACRAM. POENITENTiÆ;

At^ adeo, ut beatus Chryfoftomus in cundcm locum ait : Non lo quitur dominus de criminibus publicis fed de priuatis iniurijs ab unonbsp;alteri priuatim illatis. Quapropter dominus ibidem mandat ? ut iniuriânbsp;paflus, in hoc cafu primum folus conueniat offenforem. Si uero apudnbsp;cum non profecerit,denuo ipfum conueniat cum teßibus, led non plu*nbsp;resuno aut duobusfecum adhibeat. ldqueidco,quodnondebeamusnbsp;fratrumnoftrorumpeccataadcommunitatem deferre aut publkare,nbsp;nifi primo aut fecundo admoftiti fuerint. Verba autemquæfequun*nbsp;tur:Dic Ecclefiæ, Exponit Chryfoftomus,id eft, Eccicfiæ Prappofitis,nbsp;Epifeopis fcilicet ac præfidentibus.

Vîd (ilterd dd exa comntutticationaanbsp;f(rin^!iißtionem.

Altera forma cft,inquifitionis ordinarig.Oportet enim feriptura eid genteab Ecclefiæ Prælatis, quorum eft illud officium, cxcommunica*nbsp;tionem exerceri contra pubüca crimina peccata, quæ non in proxi*nbsp;tnum naodo,aerumetiam in Deum amp; in feipfos quoque mali hominesnbsp;committunt.De huiufmodi excommunicationis ufu loquitur Apofto*nbsp;Jus Paulus, i. G)rinth.quinto,ubifornicatorem publicumapud Co*nbsp;rinthios excommunicat,non fecundum regulam Matthæi P(^fra*nbsp;terftam correptionem fecreto bis faâam, led fama publica accepta. hanbsp;cnim ait Apoftolus.'Omino auditur inter uos fornicatio, qualis nec in*nbsp;ter gentes, ita ut uxorem patris fui quidâ habeat « Et uos inftati eftis,Sfnbsp;non magis ludum habuiftis^ut tollatur de medio ueftrû, qui hoc opn^nbsp;fecit.Ego quidem abfens corpore,prgfens autein fpiritu, iam iudicaui»nbsp;ut præfens,cum qui fie operatus eft,in nomine domini noftri lefu Chrinbsp;fti tradere buiufraodj hominem fathanæ,in interitum carnis,ut fpiriti^nbsp;faluus fit in die domini noftri Icfu Chrifti. Item, Nefekis quia modicanbsp;fermêtum totam maftam corrompit^ expurgate uetus fermêtum

ItemfcripfiuobisinEpiftola, necommifceaminifornicarijs. Non utique fornicarqs huius mundi,aut auaris,aut rapacibus^aut Idolis fer*nbsp;uientibus : Alioquin debueratisde hoc mundo exqftè. Nuncautetnnbsp;fcripfiuobisnon commifeeri, fi is qui frater nominator inter uos,eftnbsp;fornicator,aut auarus, aut Idolis feruiens,aut maledicus, aut ebriofus,nbsp;aut rapax. Cum huiufmodi nec cibum fumere. Auferte malum ex uo*nbsp;bis ipiis. Huic non eft diftimilis excommunicandi formula, quam ha*nbsp;bet fecundæ Teftàlonicenfis tertio : Denunciamus uobis fratres in no*nbsp;mine domini noftri lefu Chrifti,ut fubtrahatis uos, ab omni fratre am*nbsp;bulante inordinate, amp; non fecundum traditionem, quam acceperunt anbsp;nobis,æcæt. Sequitur : Si quis non obedit uerbo noftro, per Epifto*nbsp;lam hune notate, èc ne comtnifceamini cum illo ut confundatur.

Quo

-ocr page 559-

DE SACR.AM, POENITEN, Fol. LXXXVII

Quo 8c illud rcfpicit.z.Iohan. i .Si quis uenit ad uos,amp; hanc dödri nam non afferc,nolite recipere eum in domum, nee auc ei dixcritisînbsp;Qiii enim dicit ei aue,communieat operibus eins malignis.

Quibus facræ feripturæ uerbis patres inducliiauthoritatem ex«î communicationis ferendæjaflcripferunt epifcopis. A tlt;ç hinc cano»nbsp;nés excommunicationern appellant mucroncm Epifcopi.ca.nifis.iônbsp;quæft.2. Et Auguftinus damnacionê uocat Epifeopalis iudicijtquanbsp;pocna in Ecclefia nulla maiorcft.ca*corripiantur.24.quæft.5.

Quanquam uerum fit quondam ubifcntentia excommuhicatio* his ferenda erat,communitas reliqua uocaretur : non ueluc iudiccs*nbsp;fed tatiq confentientes,aut certe ne quem lateret, quod pro Eeckfianbsp;gcreretuf.

Præterea cxcotftffiunicatiônis fentêtia oliiîi ab Épifcopo aut èiu uicario pronunciabâtur,non femper ubi habitarettranfgreffbr, fednbsp;nbi cathedram fuam haberet Epifcopus: quemadmodum SC Paulusnbsp;abfens CorinthutU ilium excommunicauic.

Deinde ex fjfdem illis diâ-is facræ feripturæ,cônftituctut patresj' ne quidomninocommercij.fi'ue in fpiritualibu» fine in temporalenbsp;bus rebus jaut etiam in communionc facramentorum,in cibo,potu,nbsp;falutatione,alloquutionejemptione,uenditione, aut alio quouis counbsp;tra£T:u,cum excommunicatishaberetur. Quinetiam utpræfidesSCnbsp;poraliquidemregimiile fecum communionem habere permitterêc;nbsp;Cumfancflus Paulus in his omnibus(ficut beatus Ghrÿfôfiomus innbsp;epiftolam ad Hebræos.cap. 11 .homilia 2ô.teftatur)hoc diferimê fanbsp;ciat inter Ethnicos in ctiminibus deprghéfos,ôi fratresChriftianos,nbsp;qui pro fimilibus flagitqs excdmmunicentur.Nimirum de hisaitîNcnbsp;coramifeeamini cumeis.Et caufam affignatîut confuridantur amp; erunbsp;befeant. Gui beatus apoftolus lohannes cpiftola 2.aliâ hanc caufamnbsp;annediimc qui eiufmodi cxcommunicatos falutauerit, tacite com«nbsp;municet operibus corum malignis, fe talium peccatorum faciàcnbsp;participem:De illis uerogt;non idem conftituità


- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.là*

Quamobrem beatusCIemeOs cpiftola i. teftatur beatum Petrut apoftolû præcepilTejuitandâ effe omnê eius cômunionê,quê Epifeonbsp;pus propter malcfada fua c5demrtairet,fcd nee loquendûi cû eo : utnbsp;tanto diligentius procurât et Epifcopo reconciliari, reuertatur^ adnbsp;falutem amp; fanitatcm,ubi coepiffet obedire mandatis eorumjqui Eclt;nbsp;clefiæ erant præpofiti.

-ocr page 560-

DE ' SACRAM. POENITENTIÆ.

Sitnile eft quod Fabianus mandat, ne quis cum excommunicato uel doiïii loquatur.Quomodo apoftoli ipfi(ut is aîQftatuerunt. c.ficutnbsp;apoftoli.ii.quæft.; Jdemuetatur in Concilio Toletano i. amp;fanci*nbsp;tur ca.cum cxcommunicato,dida quçft.amp; caufa. Vt fi quis cum exMnbsp;communicato aut palam aut abfconfe loquutus fuerit, ftatim cû eonbsp;communem excommunicationis contrahat pœnam.Tantum difpê^nbsp;fant canones cum eis qui peregrinantur,ô^ incidunt forte in rempunbsp;blicam feu mancipium excommunicationc damnatum,ncc poifuntnbsp;inibi uitæneccffaria precio compararc,præterq a folis excommuninbsp;catis:Difpenfant quotç cum uxore, prolibus,feruis, familia dorne«nbsp;ftica:dum tarnen tales patrifamilias in malitia [non confentiant, can.nbsp;quoniam multosatem can.anteccflbr. c.quod prædecclfor, eadcnbsp;quatft.S^ caufa.

Enirnuero fi no debéat rigor ilïc difciplinæ feruarî, eueniet haud dubium bis potiflimum temporibus,ut cenfura ilia diuina non fol5nbsp;nequeat ad uerum eius ufum rcduci, fed abeat etiani paulaiim in menbsp;rum contemptum.Quod cranfgreflbrum pars maxima,fi tantûeonnbsp;cedatur confuetudinem cum alrjs habere in functionibus publicisnbsp;autciuilibus promifcuein emendo,uendendo,amp; his fimiîibus, Itemnbsp;fi per magiftratum liceat ipfîs in Itacu ciuili permanere,non magn*^nbsp;facientprofedoexcommunicationem,eam,qua a fola perceptionenbsp;facramentorumfdc quibus alioqui non magnopere follicitifunOabnbsp;arcentur. Adeoque non pudefient,paulatim^ in contumaciaperui*nbsp;caciaep obftinati progredientes,tandem etiam contemnent excom*nbsp;municationem, Quod præ omnibus cauendum eft ne fiat.

Chryfoftomus in fecundum caput epiftolæ ad HebræoS; Nefflo (inquit)contcmnat uincula Ecclefiaftica: Non enim homo eft quinbsp;gatjfed Chriftus,qui nobis hanc poteftatem dédit,amp;c. Nec itemnbsp;cederetexcommunicatioinmcdicinam,ad quam Inftituta eft,fednbsp;magis ad mortem,

Patres magno interuallo difcrcuerunt inter fententiam qua fola communio facramenti corporis amp;: fanguinis Chrifti fubtrahitur,8£nbsp;earn qua publicam pœnitentiam agentibus præcipitur, ufqucad re«nbsp;conciliationempoftpoenitentiamperadam, acommunione abfti«nbsp;nere:ac illam denique quæeft omnium grauiflima excomunicatio,nbsp;8^ anathema appellatur.JPrioribus duabus cenfuris ciuilis focictasnbsp;non prohibetur: At maior excommunicatio ab omni confortio fidenbsp;lium cxcômunicatos feparat.ca.ad mcnfam.parageuidêter. ii.q.

-ocr page 561-

DE SACRAM. PÖÈNITEN. FoL LXXXVIlß

Q.IQNIS fratefiße liber contra Catholica bac doHrinaaußt,

InitiopratenßeFeformationis liber confundit ßniulcomitiißei duas lilas excommunicaUdi fortnas^nec re^e cas di(linguit^ Item unit utnbsp;^(^}noexcommunizetur,nißprimumdßopajlorenbsp;nbsp;nbsp;ceftis quibußda, cpii

duitatibïisZ^pagis ad hoc deßgtiabunturßuerit admonituti, Folio xv6.facieprimaQuafi maniferti peccatores publica farnanbsp;declamatijfinefccrcta SiC cuangelica correptione præcedente nô de^nbsp;béant cicari SC excommunicari. Et certe Chrtftus non præcepic,.utnbsp;carti quidam ad correptionem faciendam aflumendi defignenturtnbsp;üerum perm i fit olFcnfo pro fuo arbitrio quos idoneos ad hanc remnbsp;ïudicaueritjalTumere.

Item liber nuit ut triplici citatîone pramißayres deferantnr ad S uper intendentem:clui debeat proßdßi eo ubi aceußtus commoratur jnbsp;nbsp;nbsp;lt;^ß

ßmptisßbipaßoree^delellis:,proferreßntentiam,Folio xi(îfacie. 2^ Cum ad Êpifcopum perdneat fententiam pronunciare in loco ubinbsp;ipfe refidet.

E^xcommunicatumâCommnnione tantum feramentt Fuebarißiee txcludityuetat^ allare ubi quis baptizatur aut matrimonium cotrabitur^nbsp;Ç!a:terum:gt;magfratuifcularifacit poteßatem ut excommunicatos innbsp;CiUilibus uerj^repermittat, H ec uult cxcommunicationem impedimentanbsp;cjfenegotijsduiltbustraélandisfedlicere óbedientibus Fcclefiæ memtnbsp;briSfCum excommunicatit;,pr(eejf^regereyemereyUedere^lt;^ in rebus iß»nbsp;ußemodi babere communionemFolio 117 fade t.

Item uetat propter pecunias débita aut alias obligationét, dcincebs ^uenlt;puam excommuniCarh

Non inuiti fatciîiur éxcoïfiiftunicationefli qiiorundâ uiu'o aliqua^ tenus ceffiiTe in abufum.Atqui interim efto ut Chriftianus quiîpiânbsp;aduerfus côfratrem forte qugratiir, quod fraudem in emptione àutnbsp;ùenditione cômiferit,aut alias nolit æqui amp; iufti fecS inire rationê,nbsp;8^ foluere débita,at(ß adeo ilium fe læderé amp; in fe peccare. Vbi in canbsp;fu tali damnu palFüSjpoftq olFenforèm primo folü,ac deinde ubi fonbsp;lus non fit cxauditus,adhibitis fecum fecundum Domini régula dunbsp;obus aliis,conueriiflet,adiret Præfules S: Ecelefiæ præfidentes(quonbsp;modo eos Chryfoft.in Matthæû appellat)eos^ imploraret. Quarcnbsp;obfecro nô debeât in hune talé ofFenforê poft trinâ admonitionê,^*nbsp;pter inobediêtiâ amp;:pertinacêe0tumaeiâexcôicatiqn£ aîaduertere^

-ocr page 562-

DE SACRAM, POENITENTIÆ.

Apoftolus Paulus z.TeflTal.^. non dehis tantum qui manifefta cri-mina incidcrunt,fed de illis qui ambulabant inordinate,nihil ope rantes,fed curiofe agentcs,amp; proximum defraudantes,præcipit:Sinbsp;quis non obedicrituerbonoftro, per epiftolam, hune notate, amp; nenbsp;commifceaminicumillo,utconfundatur^ Sanclus Clemens Petrinbsp;apoftoli proximus fuccefîbr,in epiftola fua teftatur, Apoftolupresnbsp;byteris præcepiire,hæc potiiTimum curare, ne quis in communitatenbsp;fidelium aliumdecipiat,atç ut lites inter Chriftianos ortas, ftatimnbsp;dirimant.

Concilium Mogiintinenfe presbyteris mandat, ut profpiciant, quo fubditi inuicem non decipiant iniquis menfuris aut pôderibus.nbsp;Éc Concilium Valenfe fanxit, ne peregrinos èC exteros in emptioncnbsp;Si uenditione fraudent, atlt;ÿ uttransgrefforibuspocnitentiaiinpo*nbsp;natur, cap. i.Si 2,de emption.ôi uendit.

Nobis tarnen magis probarctur,fi in caufis ciuilibus,uitata quart turn «cri poteftExcommunicationeJocoeiusimmiflione expriûionbsp;Si fecundo decreto uterentur,

Antiquis canonibus conftitutum eft,ut Excomrhunicati non P«quot;* usabfoluanturqubiegcrintpoenitentiam,dederint^ cautioné denbsp;emendatione damno releuando.



DE SVFFRAGANEO DIOCOESiS

Colonienfis.

IVxta hune articulum prætereundum nobis non cft,quod fcri^ ptura facra non permittat in eadem Ecclefia paris poteftatis fi«nbsp;mul Epifeopos efle duos: fed Si natura uidetur exigeïc ut unanbsp;Ecclefia unum tantum habeat Epifeopum. Sicut beatus Hierony*nbsp;mus feribit ad Rufticum Monachum.Si habetur ca. in apibus prin

-ocr page 563-

DE SACRAM. POENITEN. Fol. LXXXfX uat cnim(inqui‘t)me, atc^ contriftat, intolcrabilis pcrcuïû 8^ pene pro«nbsp;ftrati pedoris mceftitia,amp; perftringit, cum uos illic comperiflcm tonnbsp;(ra Catholicæ inftitutionis unitatem, Epjfcopûm alium fieri ccnfuifle«.

eß,quod nee fas cü,nec licet fieri, Ecclefiam alteram inflitui, C hrtßi membra difcerpf,dominici gregis animû 8^ corpus unum^difeiHa emunbsp;latiôclaccrari,amp;c. Auguftinus Epiftola,i7i. Donatißas arguit,quodnbsp;Epifeopum contra Epifcopu ordinauerunt, SC altare contra altare ere*nbsp;scerunt.Cuius quot^ meminit Eptft. tàz.

Conßatautem clementiff/mum dominu noßrum,amp; Dioèccfina Archiepifcopalem Coloniêfem iam habere Suftraganeumjegitime uonbsp;catum a Capitulo noftro, totac]ß Dioccefi receptum qui Diocce«nbsp;feos huius fuperintendens, 8C unicus in PontificaLbus Vicarius Reue*nbsp;îendiiTimi domini noßri inßitutus amp; ordinatus eß, Adeoc^ non poteßnbsp;ßmul alius fupraintendens. Hoc eß, Epifcopus aut Suffraganeus fin«nbsp;borrendo diflidio,in hac Dioccefi inßitui. cum Epifcopus Græcæ,fu«nbsp;praintendens Latine dicatur:ut Canohes ttßantur, can.kgimus.pj^nbsp;diflind-exccrptus ex Hierony mo,amp; 7. quæfla. ca.qui Epilcopatutn,nbsp;ab Augußino mutuatus.

REFORMAT IO NIS f)rie(cnja: liher contra Catholica hacdoärinäaußt^

Meminit autem liber noui cuiufdam Supraintendentis^ adantm inßi fiKnJumJil’riaiitorctClcmcntiß.noßrumprauis fumckionibus impalesnbsp;nat.FoUoii7.ficKz.çyaUbi. ¦gt;

erum hic tollerari nobis non poterie

DE SACRAMENTO O R D P dinationis facræ,quam liber Reformationis uocacnbsp;inßitutionem paßorum.

Acram ordinationem eßeSacramentum fan^æ Eccle* fiæ Dei, in q ordinatis ad publicû amp; cômune Ecclefiænbsp;minißeriu, datur figno externo gratia, quæ minißeriSnbsp;eorum certum faciat 8^ probaium,qualt;^ Sacramento*nbsp;rum confecratio, eorûdemiç adminißratio ipfis com*nbsp;mifla,fit efficax, Euangelium teßatur Matth, decimo*nbsp;lo-lohannis 20 Sicut mifit me pater(aitdominus)ita ÔC

(go mitto uos«Hgc cum dixiiïet infuHlauit,8^ dicit eis: Accipite fptritû y fandum

-ocr page 564-

D E S A C R A M. O R D I N I S: fandum.Similitcr Apoftolusa. Timoth.quarto : Noli negligercgra?nbsp;tiam,quæ in te eft, quæ data eft tibi per prophetiam cu impofitione manbsp;nuumprcsbytcrijSc 2.Timoth..i.Admoneotc,utrefufcitcsgratia del,nbsp;quæcft inte per impofitionem manuum mearum, Simule^ teftaturnbsp;ad Epifcopos folos pertinere huius Sacramenti adminiftrationem, adnbsp;Vide clryfoß3niü. Titum.i.Huius rci gratia rcliqui te Cretæ,ut ca quae défunt corrigas,nbsp;pXfwïÂotnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conftituas per ciuitates presbyteros, ficut 8^ ego difpofui tibi. amp;

Timoth.quinto:Manus cito nemini impofueris.Sic Adtorum primo: Vbi Apoftoli Matthiam.amp; Adorum 6. ubi ijdem diaconos ordinât»nbsp;Similiter Adorum decimotcrtio, ubi Paulum ÔC Barnabam fegregâlnbsp;in opus,8^cæt»

Diony fius Areôpagita de facerdotalibus confecrationibus in Ec* clefiaftica Hieriarchia capite ƒ. ubi defcribit ritum ueterem ordinationnbsp;nis, dicit neminem fieri Sacerdotem, nifi Pontificahbus offîcijs ad hocnbsp;öriinitio'iamp;n iton foerii promotus. Auguftinuslibro 2. in Epift. contra Parmenianum,nbsp;iuMtn,nbsp;nbsp;nbsp;dicit ordinationem ficut amp; baptifma cflè Sacramentura. Viruntç (

quii)quadam confecratione homini datur.lllud cum baptizatur. Iftnd cum ordinatur. Ideoeç in Ecckfia Carholica, utrunc^ non licetnbsp;Nam fi quando ex Donatiftis uenientes corredo fchifmatis errore fut*nbsp;cepti funt,8ô fi uifum cft,ut eadeni officia gerercnt,quæ gerebant, nonnbsp;funtrurfus ordinandi. Sedficut baptifmus ineig,ita ordinatiomanf^nbsp;integra. Quia in præcifione fuerat uicium, quod unitatis pace correâonbsp;eft,non in Sacramentis, quæ ubicunque funt, ipfa uera funlt;. Etnbsp;jnfra:Neutri Sacramento eft iniuria facienda. Cenfetq; non idco minusnbsp;efle Sacramenta Chrifti amp; Ecckfig^ quod cis abutantur hcretici,uirtutcnbsp;cnim Sacramenti(ficut contraDonatiftas ait)Dimittit etiam reliai®’’*®nbsp;fimulator peccata» Nam 80 in malis hominibus hoc Sacramenium connbsp;gnofcitur eflè Chrifti,quamuis in corpore unicæ immaculate columbgnbsp;non itiueniatur.Hinc in libro quaîft.ueteris noui teftamêti dicitîSpi*nbsp;ritum fandum no fequi dignam aut indignam perfonam, fed ordincmnbsp;traditionis.atcp ita,quâuis iitaliquis boni meriti,non tarnen poftii bndlnbsp;cere,nifi fuerit ordinatus.Patres reliquos ftudio breuitatis praft^f^o’us.

Secundo a tempore Apoftolorum diftingucbanturordines in ma* fores amp; minores, quemadmodum uiderceftinfcriptioeepift-P^uliadnbsp;ThefTalJdem teftâtur Apoftolici Canones. Antiquiffimus ille Dionynbsp;rcj crmaiores.nbsp;nbsp;nbsp;fius.Clemês,Anacktus,Ignatius Iohannis Apoftoli difcipulus in epift.

adAntiochenfes. Veterum Patrû Côcilia. Inter quæ L^odicenfcca. 25. 8C 24. Item Chalcedonenfe amp; Carthaginêfe 4.cui jnterfuitB Auguft^nbsp;In obus ordines oês enumerâtur,fcilicct Epifcopi,Presbyteri,Diaconi,nbsp;Subdia*

-ocr page 565-

DE SACR.AM. ORDINIS. Fol. XC. SubdiaconijAcoIytijLcAores, Exorcific amp; Oftiarij, dcfcribiturcp Canbsp;tholicus ordinationis ritus. Vide in B. Cypriano,Epift. ƒ Jib.z. pclaranbsp;ordinationem Confeïïbris in Ledorem.Beatus AmbroÛus in Epißolanbsp;9d Ephcfios, capite4.SiBgulis ordinibus fuam funftionem ex Apoftonbsp;ïo Paulo aflîgnat,lndicatcp,quo in munere ofRciOjdefcriptis in Paunbsp;logradibuSjfinguli ordines fuccedant. Et in Epiftolam i.Corinth.ca«»nbsp;pite ti.dicit in legedominica gradusefle charifmatum,in oft’icqs Eccknbsp;fiæ.In loco ordinis officq Ecclefiaftici pofitus,gratiam habet, qualifuisnbsp;fit, non uti^ propriam,fcd ordinis,per efficatiam fpiritüflanâi.

Tertio , demonilrari poteft Presby teros non fine externa unólioe Sdcerdotes ethnt olim ordinatos fuifle jpotilTimura in Occidêtali Ecclefia.Quin Diony ungtixtneurnbsp;fius,qui inter primos poft Apoftolorum tempora fuit in Ecclefia Ori^nbsp;cntali,dicit Epilcopum uti unguento ad omnem ferme facerdotalis of«nbsp;ficq fundionem,De his quæ in unguento,capite 4.parte 2.EccIefiafticanbsp;Hierarchia. Et parte ;.dicit legem fandifrïmorum myfteriorû exigeanbsp;rcjdiuini altaris confccrationem unguento facratiffimo. Et cxplicat la^nbsp;*ius,quid undiones illg fignificent. Ncc debet hoc quifquam incredibi#nbsp;le putare, cû amp; Cy prianus,uti diximus,dicat ceftantibus his, quæ ritunbsp;antiquo ueteris teftamenti inoleuerant,reljgtoncm Chriftianam undionbsp;nis myfterium non contempûfle, fed cæteris generali fandorS confen^nbsp;(u damnatis, non folum in regibus Sc faccrdotibus undionis honoremnbsp;permanfiflèjièd amp; in omi populo Catholico,(Obferua quod facit mennbsp;tionern propriam de undione Sacerdotum.) Beatus Hieronymus innbsp;Leuit.amp;: in Amos prophetam manifefte fatis indicat, quod facerdotesnbsp;fuo tempore ungebâtur. Conciliû Carihaginenfe 4,prodit,quod in orlt;nbsp;dinationeEpifcopi unusordinâtiumeffundat benedidioneminEpif*nbsp;copum. Quomodo autem cum ufum Ecclefia fèruauerit, habet Inno^nbsp;cent. ;.in ca-cum uenifTetjde facra undione. Hæc cû ita fe habeant, ufusnbsp;certe,ficut fupra diximus, totius Ecclefiæ in eo potiftimû, quod Apo«gt;nbsp;ftolica traditions ad nos peruenit, aftèrendus eft nobis, non paruipen«nbsp;dendus,

aKID RBFQRM^TIONIS firatenßc liber contra CathoUca bac doFlrinäaußt,

DiFla P^cformat.noneflßcundum bac compoßta.Tnprimit cnitn or^ dinatio non numeratur inter E^ccleßa Sacramenta.

Quamobrem uero,ut apparct,omifta flt,poftea dicetur.

Tantum deinflituendis paßoribusficit mentionem. Ç^afi in Eccle

fia non fint ait) ordines,œ paftorû duntaxat^Fol. 117. facie fecunda.

Y q C««

-ocr page 566-

D E S A C R A M. O R D I N I S.

(Juinantcaliber P^eformationis fdcratnun^ionemdbrifmatisre^ pudiaucrit^hicpnxcipity ncSu-ffragcineus tn aeremonijs ordinationi^nbsp;quicepuap^rtetet aducrßis libri huius injlitutd^nec ulldgrauamind dut up^nbsp;tdy (puahuicltbro dduerßntury ordindndis impondt Folio,i tSnbsp;prima.

Quid CO intendant, iam antea partim dtdû eft a nobis,paulopoß latins explicabitur . Atqui inpoteftate clemeniiffimi principisnoftdnbsp;prorfus non eft, formam Ordinaiiôis ante annos plus mille in iotanbsp;ckfiaCatholica ufitatam,abrogate ÔtC pcrimerc.

Ad hæc no modo durûjed nbsp;loge maxime borrendu fftimâdu

qd côfarcinatores libri iftius clementifT domino noAro pfuadere fumpferunt, id quod in libro illo præcipitur.lt;--/ô omnibus ordinadisnbsp;^dumyprimoy utfitedtur doF^rind huius libri certißime eße unicdmnbsp;tholica Fcckß(£ JJei doélrinam Similtter utpollicedtur in cdjtdipuiii^^nbsp;abß^ dubio (Jlrrißiand mdnerc:)ipfdmßdelitcrtucriy doccre^^^ifj'ßcuftdttnbsp;eins ordindtionem uiuere,(^c rurßs ideirco Sißrd^dneum in càremo^^nbsp;nß ordiHdtionis nihil debere dduerfus doélrind ißdm dgerc, Qwd oert^nbsp;ßtydo^-rindttt inibicomprahenßdmy uei'dmy(Jhrißiand^(Jatbolk^^nbsp;Fccleßa JJcißntcntidtn ^ßdem eße ^ut hdbcturßolio inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t ,Cii^

totus liber amp; præfertim hgc inftitntio tarn manifeße totius Ecclefia? tholicæ dodrinæ in tam multis amp; infignibus locis ex diametrocoitff^nbsp;rietur, nec ullum habeat in feripturis fundamentum.

Horrendum fane eft, hominës iftos clementiiT. domino nofltoboc uoluifleperfuaderc,/jl^/«cx officio Fpißcopali bdbcrcpoteßite^^^^nbsp;rogddi quicc^uid dpud ordindtionem intriida^um eß pofled ut ipßtiitih^nbsp;qudlisßl unélio ChrifmdtisyUotdyÇ^ßmilidypua omnid (ßimantlibi^nbsp;compoßtoresßne mdnddto Uei irrepßße,Folio i x8.

Interim autem non meminèrunt, fe de proprio fenfu innunj^^s no# uationes libro illiinfarfiiTe, quænelt;^uerboDei,ncqueP«^*^““®^®’^nbsp;formantur. Quale eft hauddubium Coniugium Sacerdo*“*” » «e quonbsp;poßea latius dicetur.

DE SACRAM ENTO Matrimonrj.

Beatm

-ocr page 567-

DÉ SACRAM.'^MATRÏM. XCt

AuIusapoftoIusadEphefios ƒ. in ucrbis pnmi hominiSjomniuin noftrum parentis Adæ, c5 Io«nbsp;queretur de Eua uxofé fuajHöc nunc os ex ofR«nbsp;bus meis^S^ caro de carne méa,Propter hoc relirinbsp;quec homo patrem amp; màtretil fuam, 8gt;C adhære«înbsp;bicuxorifuÇjSiefünt duoincafhe una, teftatürnbsp;frtagnum facramentum continëritnimirum itife«nbsp;parabilem unionCm Chfifti amp;C fponfçnbsp;nbsp;nbsp;Eicle«



ûg. lam Chriftus dominus nofter,cum intetrogaretut Matthäi 19. Si licet homini dimittcré uxorem fuam,quacunlt;$ ex caufàCRefpon«nbsp;dens aic:Non legiftis quia qui fecit ab initiohominemjmafculum acnbsp;fccmiriam creauic eos^SC dixit : Propter hoc dimittethomo patremnbsp;St matrcm,St adhscrebic uxori fuæ,St crût duo in carne una: Quodnbsp;crgo Deus coniurtxit,homo non feparet. Diuinis iftis uerbis reuo*nbsp;caüit Chriftus dominusmatrimonium in priorem ilium ftatu quönbsp;in paradifo primum inftitutum erat^Oftendit^ uerba ilia primi hônbsp;minisCPropter hoc relinquet homo pattern matrem 8tc)intenigenbsp;da nOn de coniugio tantum Adg Si Euæ, fed de unoquo^ matrimOnbsp;niOjfecundum fuum mandatum contralto î quo Mofaicam relaxa*nbsp;tionem ob duriciam ludæorum perrniiTam fuftulit. Si autem quodnbsp;Apôftolus dicit,magnum facramentum uerbis iftis côtinetur,opornbsp;tet utitç ut Chriftianum Matrimonium magnum facratnetitum fir,nbsp;fandum^fignum^admirandcfeSiinfeparabilis uhiOnis Chrifti,nbsp;fponfæ fuæ Ecclefiæ. Quapropter qui uera fide matrimonium ine^nbsp;unt,mcmoresunionis illius quamChriftianaipforumconiuâio fi*nbsp;grtificat,non uulgarem a Deo gratiam confeq Uuntur. Hanc proculnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iorife»

dubio,Ut fe ab omni caniis fpurcitia toro immaculato, cum adiuto« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facranien»

rio gratiæ diuinae quæant continere. Quemadmodum St Chriftus toüatrimoniii facramentum iftud matrimonrj (quod inter unum tantum uirum 8cnbsp;unam fœminam confiftere poteft)rton folum confirmât, fed St gra*nbsp;ciam côiugalis caftitatis,’ut in uerbis eius intelligitur, fidelibus pronbsp;mittitur,quando uerbis inis,Et erunt duo in carrte una,adi)cit: Itac^nbsp;iam non funt duo,feduna caro. Quod ergo Deus coniunxit,homonbsp;non fepàrèt. Cum autem inftarent pharifæijnterrogantes:Quid etnbsp;goMoyfes mandaultdarilibellumrepudf),8tdimittere‘» Ait illistnbsp;Quoniam Moyfes ad duriciam cordis ueftri permifit uobis dimittenbsp;rc uxores ueftras:Âb initio autem non fuit fié. Dico aütem uobis,nbsp;quod quicuntç dimiferituxoremfuam,nifiob fornicationem, Stnbsp;aliamduxeritjmcechatur, St qui dimiffam duxerit,fimiliter mcwnbsp;chatur.

Y iij Quibifs

-ocr page 568-

DE SACRAM. MATRIM.

Quibiis Chrifti uerbis innixa fanda catholica Ecckfia hucuGÿ fer'* uauitS^ docuit, Matrimonium Chriftianum facramentum efTe Ec*nbsp;** clefiæ Chrifti.Et longe aliam rem elTecotiiugiutn Ethnicorum,Iu^nbsp;dæorum,finematrimonium Chriftianorum. Apud Ethnicosconii»nbsp;gium fuit honefta quædam politiaîapud ludæos etiam res fanda:u^nbsp;rum apud Chriftianos res altior eft, nempe externum amp; uifibilenbsp;gnum inuifibilis cuiufdamgratiæî utquemadmodum ChriflusEonbsp;defiae fuæ infeparabiliter unitur,ita etiam qui in Chrifto in Ecclefianbsp;catholica matrimonium contrahunt, gratiam recipiant cafte amp;nbsp;maculate coram Deo in fua uocatione uiuendi.

Cum matrimonium Chriftianum,fit facramentum, quo præd»^ ' da unio Chrifti amp; Ecdefig ftgnificatur, femper obferuauit amp; dow*nbsp;it Ecdefia catholica, Chriftianis uetitam polygamiam : ut nonnbsp;at uiroChriftiano plures ducere q unam uxorem,8ó e diuerfo fccmi^nbsp;næ non pluribus uni uiro nubere. Id quod Chriftus exprefle 6^nbsp;diferte oftendit in eo: Ab initio non fuit ftc. Matthæi decimofexto«nbsp;Non legiftis. Et erunt duo in came una lt; Quapropter an« iqui cano*nbsp;nes,eos qui prgfumpferunt binas uxores ducere, anathematc nota^*nbsp;runt.Quondam etiam Archiepifcopi duo,TcugcuualdusTreuir^®nbsp;fts amp; Gontarius Colonicnfis, quod Lothario imperatori confenft*nbsp;rantjUt duas fimul uxores habcret,Thebergam amp; Gualdradatn,al’nbsp;Archiepifcopalidignitatedepofitifuerunt.c.Teuguualdum.ca.t**nbsp;qugft. 5.amp; ca.an non diftrida ultione feri£nduseft.42.quæft. 5.

Tertio,in catholica Ecdefia ftmper prgdicatum fuit, non Ik^^^ Chriftianis coniugibus,alterum ab alterodifccdere, ration^ f^*-*^^*nbsp;menti uinculimatrimonialisdicet etiam non confequantur proks^nbsp;quis generationis caufa contraxiftent. Ob id Sandus pater Augu*nbsp;ftinusdebonoConiugali,cap.7. dicit: Quern non faciat intenturtinbsp;quid fibi uelit tanta firmitas uinculi coniugalisC' Quod nequa^ pu*nbsp;to tantum ualere potuifle, nifi alicuius rei maioris ex hac infirmanbsp;mortalitatchominum,quoddam facramentum adhiber^tur,quodnbsp;deferentibus hominibus ad id diftbluere cupientibus inconcuffumnbsp;illis maneret ad pocnam.

«. c4.ait:Manet inter uiuentes quoddaôl uinculum comugale. rtdco. ‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod nec feparatio,nec cum altero uiro copulatio, ponit auiFerrctfi

cut apoftata anima,uelut de coniugio Chrifti rccedens,ctiam fideps dita,Sacramcntumfidei non amittit,quodinlauachro regeneratio*nbsp;nisaccepit, HadenusAuguftinus.

Qualt;

-ocr page 569-

bÉ SÂCRÂM. MATRÎM. ' XCÏÎ

Qiiafliuis autê Chriftus dominus unicam fornicationis caufani cxcepen'tjUtuideri pofTic libertatem alten nubendi,in hoc cafu conlt;,nbsp;ceffiffetex euangelica tainê amp; apodolica traditione eius didi fenfusnbsp;ihConcilioMeleuitano,cuibeatus Auguftinus interfuit, déclara«nbsp;tus eft,atcp ita fancitum: Plaçait ut fecundum Euangelicam apo«nbsp;f^olicam difciplinam,necp dimifliis ab uxore,ncq^ dimifla a maritonbsp;îilteri coniungantur, fed ira maneant, aut fibimet reconcilientur.nbsp;Quod fi conternpferintjàd pocnitentiamredigantur. In qua cenfue*nbsp;tunt caufa legem Imperialem petendam,uidelicet qua prohiberetufnbsp;aduerfus Concilq decretum,fecundum euangelicæ 8lt; apoftolicç do«nbsp;’^rinæ normam,magna cum grauitate latum,aliquid præfumere.nbsp;Canon apoftolorum 47.interpretc Haloandro,fic habet:Si quis lai«nbsp;eus cum fuam a fe uxorem abijcit,alteram duxerit,aut ab alio dimif*nbsp;Iam,a communione fegregetur.Atcp itapêr totamEcclefiam cathonbsp;licam obferuatum fuit.Cui Hbet uideat de hac reAuguftinum in feCnbsp;mone Domini in monte. Item lib.debono coniugali contra louinianbsp;num.Item de adulterinis coniug.ad Pollentium. ôd dodum illû Runbsp;pertum Abbatem Tuitienfem in Qenef.libr. z.capi. 24. de operibuânbsp;Trinitatis.

Quarto tametfi facra probante feriptura, matn'monium eximiè laudartdum fit: nihilominus tarnen intérim fÿncéra caftitas cocli«nbsp;batusjillorum qui in corde fuo firmiter ftatuunt non ex ncceffîtateinbsp;fed poteftatem habentes fuæ uoluntatis ad pure 8C cafte, per gratiânbsp;Dei,incoelibatuuiuendum,confulto proponunt, atcç adeo fe ca«nbsp;ftrant propter fegnum ccclortim, non modo non fit parujpendcn«nbsp;duSjfed 8^ fupra matrimonium ftatuéndus attolléndus, fuaden'«nbsp;dus ctiam hominibus:quemadmodufn 8gt;^ Chriftus fccit Matt. 19,8£nbsp;Paulus t.Gorint.7.quorumf uerbaiaminfummâm contraximus.

Epiphanius ubi éathoîicg Ecclefig imagiriem depingit,Iib. ^.cotfà hgrcfeSjtomo z.in fine,dicit uifginitatcm femper prædicatâ fuifle,nbsp;uelut crepidinem amp; fundamentum quoddâ in Ecclefiajferuari^ S£nbsp;exerceri a multiS,tam mafeulis q focminis,glorificari quoep fuper rcnbsp;liquosftatus:Poft ipfam cnim lequitué Viduitas, amp; omnium ulti«nbsp;fnoConiugium.

Simile eft quod habet Hieronymus ad Marcella, In Omnibus Ec« clefig ornamentis chorum uirginum refplenderc,tanq florem amp; no«nbsp;bile quoddâ margaritiï. Auguftinus lib.de hgre.ad quod uult deiï,nbsp;teftatur louinianiftas a louiniatto Monaehoqtiodä ortos, ideo pronbsp;hgreticis dänatos,q) uirginitatem etiä fan(ftimonialiü,8C cotinentünbsp;fexus

-ocr page 570-

DB SACRAM. MATRIM.

fcxus uirilis in fandis cligentibus uitaifi coelibem, coniugiorum ca* (lorum atcß fidelium mentis adæquaretn'ta ut quædam uir^esnbsp;crg,prouedæ iam ætatis,in urbe Roma,ubi hæcdoccbat,coauditonbsp;nupfiflèdicerentur:Dum tarnen ipfe nee haberet,nec habere uellefnbsp;propter inftantem neceflïtatcm uxorem^Sô^Et addit citiflimehaere*nbsp;ÊmhancoppreflTam amp; extindam fuifle,nec uflt;ç ad deceptionem fa*nbsp;cerdotum potuifle peruenire. Quanta Hieronymus 8^ alr| cathonbsp;lici patres aduerfus louinianum prolixe præclarc fcripferint,do*nbsp;diores non later.

Q«zd liber P^eformationù nominata. aduerßts hac conßituat^

hif omnibus dijjidct liber iUe^l^on rccipit Matrimoniutn in ni» tnérumfacramentorunbE^t baud dubium libri author es no opinaturnbsp;trimonium cjjê uerwnJacramentum^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t (jui itafentiuntypermittiOii^

Chrißianis habereßmulplures (piam uxorem unam.i^dmittunt^uoCpdi vortium ob plures alias caufas (ptam adulteriunu'Permittunt quolt;p dinofnbsp;tiofaEo repudiatisfacultatem iterum nubendi : guamuis legitimusnbsp;iunxadhucuiuat.

Et O utinam, Deo propicio, clemcntilTdoniinuiS nofter de rehu® iftis melius redius^ fuiffèt edodus,priufquam liber Typographquot;nbsp;committebatur imprimendus.

Exaduerfiautem,cumdeucra.Matrimonijdignitdtey qua in mentaliprarogatiua conßßitßt in libro ßlentiumy laudat ftatufnnbsp;re unde certe laudem non meretUTy Cr tarn ma^ißcatat^ extoUünbsp;tatemeiusyquaßnullus reperiaturßandlior ßatus^ Et audent aßitjnat^^nbsp;E)eum coniugibus maiorem quam alijs dare diledlionem lt;^ßdelituteer»nbsp;hominesyadßruiendumnbsp;nbsp;ßuccurrendum eisßcundum uerbumE)^^*

Folio xzQ.facie folio izißacicz^

didlum illud Geneßs ßcundoy Ed on eß bonum hofninem efß trohoizi/aciez. Quodjonatincalinguayacßmalumßthomme cjßnbsp;Jolum, Cum feriptura fecundum uerum eius fenfum hoc certe oÓnbsp;uelit,fed potius nonefle commodum neep expedire propagation! genbsp;neris humani,ut ftatim a creatione homofolus maneat Alioqui aponbsp;ftolus Paulus dicit,Bonum eflehomini ncpermanere,amp; mchus quanbsp;habere uxorem.

Item

-ocr page 571-

DE SACRAM. MATRIM. XCIIl

Itçm liberfræcipit ut omna Mdtrimonio initiandi, tam uirgines ^idu(£ybenedicantur in Erccleßa coram toto populo Dei.Folio

Quod antiquis canonibus aduerfatur,quibus uetitum eft fecûdîs nuptqs bencdicere:ob id,quod hæ non proprie fint facramcntû uninbsp;onis illius my fticæ,qua Chriftus unicus,unicæ fuæ fponfæ Ecckfiænbsp;coniungitur. can.quomodo. 51 .quæft. 1.8^ de fecundis nuptijs. ca. t.nbsp;amp;can.uirauteni,Vbidicitur:Vnacoftaaphncipio in unara uxos«nbsp;rem uerfa eft.Et eritCinquit)duo in carne una. Non quod fecundæ,nbsp;tertiæjautetiamquartænuptiæfint damnabiles : Cum Apoftolus.nbsp;Chrifti cas admittat.magis tamen ex indulgcntia q ut laudandas çftinbsp;fïiet* CerteuetusEccIefianonarbitrabatur fecundas nuptias lafcknbsp;niauacare.Videc.dehisexConcilioNeocgfarien.can hacratione*nbsp;qui ex Chtyfoftomo rumptus€ft,amp; c.quomodo.exHieronymo,; i.nbsp;qu|ft.i.ItemEpiphaniumlibro z. contrahxret.tortlo z.inhæreiimnbsp;Catharorum.

'Porro liber habetßjoniuget adeo cr ad sum modum unum ejjè bomîne Wper nullam creaturam ßue in calisßue in terris debeant unpiam Jepa^nbsp;'tari.Folio tzh^ Cum mortefoluaturmatrimonium, amp; non fit amnbsp;plius in coelo uHum coniugq uinculü,uti Chriftus Mat.iz.tcftatur»

Cum in uniuerfali Latcrancn.ConciIio,cui tarn Orientalis q Oc« cidentalis EcclefiaCut fupra relatum eft)interfuic,enumerentur amp; exnbsp;plicentur gradus prohibiti difcrte,decretum^ fit, ut in EccleGa ca*nbsp;tholica gradus illi çftimcntur tanq prohibiti illiciti. c. non debet,nbsp;deconfanguinitate8^affinitatc,Nonpo£eft folus clememiiT. Prin-ceps nofter hac in rz mutationem induccrc.

Bt tamenprodit liber ipßim uelleper impreffione euul^are ipios gra^ ÛUS uelitprohibitos cßeßoj^ i zzfacie i 2*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

T amctfi a ueteri tcftamento,8f canone Euarifti,non adift od5 ab* horreat ut proles non contrahant matrimonium abflt;^ parentum li*nbsp;centia 8^ uoluntatemon licet tamen clemcntiflT.domino noftro prænbsp;cipere ftatuere^ ut omne matrimonium ^uodprater uoluntatemparen»nbsp;tum,autparentibus defun^is abf^ conjanguineorum ueltutorum conßn»nbsp;fum initur,deinceps non cenßatur matrimonium legitimum^ nec pro talinbsp;babendumQwodfltinlibrojFolio zzzficie

Cuifanecanoncsfereomnesaduerfantur, ctiafft qui ante annos ïïiille fuerunt in ufu. Quod fi in re ifta debeat ad normam canonisnbsp;Z Euari*

-ocr page 572-

DE SACRAM. VNCTIONIS Euarißiulla fieri mutatîo,neceiïèerit EuarifiiCanonem ilium (îimrùanbsp;moderatione renouari^uidelicet ne parêtibus permittatur, ut proies fornbsp;te a commodo SC utili matrimonio prohibeat, aut relinquât contranbsp;rum uoluntatem innuptas,aut certe ad ineptum aliquod ( quod heu nMnbsp;ni]um(æpefit)matrimonium cogant. Adhæcprorfus inauditumefi»nbsp;matrimonium ex arbitrio uoluntate cognatorum primtim ratu udnbsp;irritum habendum cflètnec id periculo uacaret.Cum tali poteftatenbsp;diti cognati,aut tutores^occafionem polTent captare clientes fuos in f tanbsp;.te nubili.non defponfandi,aut ad nuptias quakfcunque pro fua libidi^nbsp;ne cogendi.Quod non modo durum amp; tolerabile,uerunKtiam parQtnnbsp;Chrifiianumforet»

Poftremo forma cöniungehdi Sc benedicendi matrimonium iaeut^ teshadenusinEcclefiaCatholica ufitata^hochbroin uniueiibmuta^

DE YISITATIONE INFIR*

morum faeräeunAionis Sacramento«

Vanquamfandæ undionis Sacramenfum, ficut Id præcedentibus ex Euangelio Marei ó.Sf Epiftola la^nbsp;cobi j.demôftrauimuSjSacramentû fit Ecclefiæ Chrinbsp;ftianæ. Quemadmodum etiam ab Ecclefiæ primor*nbsp;dqs pro tali ièruatuni fuit,amp;: cum orationibus falu(agt;nbsp;rjbus hueufi^ ufitatum,ficuti ex fanélis Patribus facilirae demonftrarinbsp;poteft.ln quibusuideChryfoftomum libro Jî.deSacefdotio,ThcophInbsp;ladum in cap^ô.Marci.Hieronymum ad Rufticum. amp; in Commentanbsp;rijs in Marcum,quac ei afferibuntur, Auguftinum in hbro de uiÛMt^nbsp;one infirmorum.innocentium Papam primum j qui Gculo Auguftininbsp;üixit. Gregorium, Bedam ôc »îios : ut intérim de uniuerfali traditionenbsp;badenus toto orbe Chrifiiano ufitata taceamus. Hoc unû fadum præssnbsp;terire non pofliiiTiHSjquod fcribit Eufebius libro 9.£cclcfiaft.hjftoriæ,nbsp;cap. 4. de difcipulis beati Antonq, quibus cum oblatus fuiflet homo,nbsp;iam pridem membris omnibus, amp; præcipuepedrbus aridus,«nxeruntnbsp;eum in nominedominioleo,ftatimlt;^confirmatæ funt plantaeiusiCuinbsp;fifnilecft,quodfcribit Sulpitius Seuerusinuita fandiMa^*I”I»^apitenbsp;uigefimoprimo. Qui oleo fandificato puellam quandaro dira paraisnbsp;fis ægritudine correptam, ut iam nullo ad humanos ufu» corporis ofîissnbsp;cio fungeretur, fanitati reftituit-Etiam fi externa ilia miracula noßranbsp;ætate non fiant.Cum Sacramentum uiriuiem intrinfecus operandi pronbsp;ptereanonamittat.

jit opinio Uhri âc hac rCt

Lihcf

-ocr page 573-

DE SACR.AM. VNCTIONIS. XCIÎIL

Liber tarnen nbsp;nbsp;for ma,Sacramentîî iflud una eu orationibu^^iciuce ha

^enui in eins adminifratione pie diélis fnt^yprorfr éliminât, Uocet attf tttnpaßores y infirmos certos CT f euros reddere^uo tutoilt;^eertißimenbsp;creddt omniafiapeeeata ab eis in C hrißum trandatdyd Q hriflo uero^nbsp;prorfiis ablata^^ in nibilum reda^a, atcpie ita non reßare modo in eon^nbsp;Dei irlt;e eaufm ullamßd meram ^atiamfolatiutny uitd beanbsp;titudiiîem,Fûlio 11 j feie prima.

SantÜi Patres multis modis confolati funt infïrmo»,fcd pie amp; Chti« ftiane;non autem tam largis uerbis, Beatus Ambrofius in exhortationcnbsp;ad pcenitentiam ag€ndam,aftirmare nôn audet, eum^qai in mortis artinbsp;Cülo iaceat,8C tue demum uelit pceniterc,fccure bine difcedere.Pro hu;«nbsp;iufmodi dicit fepoïliceri non pofle,quod neminem udit dcceptum.nbsp;Agens(inquit)pocnitentiam dum fanus eft,amp; reconciliatus,fi poftca benbsp;n « uixerit,(ecurus eft. Agens uero pcenitentiam ad ultimum,amp; reconcinbsp;hiatus,fi exierit,an feeurus bine exeat,ego non fum fecurust

In Commêtarqs,qui feruntur efle Hieronymi in Pfalterium,in Pût 11$4'ta dicitur:Quicunq^ fandius moritur, non uadit ad dominum lt;è(*nbsp;curus.marty r autem feeurus uadit ad dotninüm.Beatus pater Augufiinbsp;nus, fieut PofTidonius in uita eius narrat, doeere folebat pofi pereeptûnbsp;baptifmum,ctiam laudatos Cbriftianos amp; Saeerdotes, abfc^ dignanbsp;competenti pœnitentia, exirc de eorpore non debere. Quapropter amp;nbsp;ipfeante mortem fuam(ut inedieit)poenitêtiam egit.Antiquiflimi Cas»nbsp;nones teftantur,quod lieet poenit€ntibus(Hoc «ft,qui pcenitentiam pugt;nbsp;blicam agebant)imminente morte reconciùatio 8c abfolutio Cpceaitea^»nbsp;tia licet nondum impleta)non debuerit negari,neque item pœnitêtia bisnbsp;quf petiuiifent ad pcenitentiam recipi : Hoc tarnen fadlum eonditioni^nbsp;bus amp; paAis,ut fi ab infirmitate conualefcerent,pœnitentiam implerêt^nbsp;In Concilio Nicæno fiatuitur,ut de bis, qui reeedunt e eorpore antiqugnbsp;legis Ecclefiafiieæ régula obferuatur, ab Apofiolis nimirum tradita»nbsp;In quarto Concilio Carthaginen. cui beatus Augufiinus præfens intersnbsp;fuit,decernitur,ut pœnitentes,qui reconciliationem 8c uiaticum Euebanbsp;riftiæ in infirmitatefdabatur enim in mortis articulo pœnitentibus Eunbsp;cbarifiia,tanquam uiaticum itineris)acceperint,non credantfe abfolu^nbsp;los fi fuperuixerint, fine manus impofitioc,quam Epifeopus poft comnbsp;pletam pcenitentiam facere folebat, Statuitur item, ut fi pœnitêtes cafu,nbsp;uelinitinere,uelin mari mortui fuerint,ubi cis fubueniri non poftît,nbsp;memoria eorum orationibus ÔC oblationibus commendatur, can.704nbsp;77.78,0^79.

Z i) Similia

-ocr page 574-

DE SACRAM. VNCTIONIS

SiiDÎlia reperiuntur in GoncilioCarthaginen. 2 Item in Concilio Martini Papæ,8ô Concilio Araulicano,8v canonibus Innocêtij pri*nbsp;mijLeonis Magni Sf Celeftini.Si liber uide canonem Aurelius cumnbsp;fcquentibus aó.q.ó.ubi habetur, præfertim inc.agnouimus.quomonbsp;do infirmi in fuprema neceffîtate debeant confolari.


tem uita mctucrcjcd cuolarcjlatim ab ore ad coduttb

Ecclefia ucro catholica ftatim a diiïblutione corporis mortis îiu* îus,apud fepulturam follicite 8d ex animo pro defundis femper,etiânbsp;ab apoftolorum temporibus,orauit.Sicut beatus Dionyfius in libronbsp;deEccIef.hierar.cap.7.parte2 amp; ^.teftatur. Seruauit item uigilb*nbsp;nodurnaSjlcgit pfalmostunde Vigilie mortuorum initium fumpftnbsp;runt.Solennesquo(^ orationes fudit,quando corpus terræ commetnbsp;dabaturîunde adhuc Commendationis nomen habent.uti ex Nazi*nbsp;anzeno orationc8i.amp; Hieronymoin uita Hilarionis cognofei po*nbsp;teft.Similiter pro defundis obtulit facrificia ad altaretquod in præ*nbsp;cedentibus multiplicitcr,præcipue ex Auguftino demonftratû cü,nbsp;libro de cura pro mortuisgerenda.Item libro nono Confclïïonû, canbsp;pitc it.8^ 12. Item de uerbis Apoftoli ferm one 52. amp; de odoquaeft'nbsp;Dulcitq quæft, 2. Sed amp; canon 79 quarti Concilq Carthaginen. iainnbsp;allegatus,ad idem facit. Obferuatos fuilTe Anniuerfarios dies,nbsp;inueniturapud Arnbrofium de obitu Valentiniani. In Africanonbsp;quodam Concilio c.8.mandatur,ut quotidie fiat a meridic commennbsp;datio defundorum pqs precibus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

De bû omnibui liber nominate P^efirmationii nullam omnino mentù onemfacitjèdieflimatrcf ut apparet inutiles e/Je, ' ~

-ocr page 575-

xcv.

S»DE COMMVNIBVS ALIIS

Ecdefiæ exercitijs, nemp« pfallendi, orandi, k#

gendi,amp; nliquis Cæronontjs.


ïnfîitiitio oNfidnîi


Anonicarum pr£cum,quas fcptcm horas Ca# diumarut nonicas appdlât, on'go ex Patribus uetuftiflinbsp;mis oftendi poteft,cx Eufebio in Ecclefiaft.hi lant^nbsp;ftoriâ.Similitef ex biftô.Tnpart»Ex Athananbsp;fio,Bsflt;bo,Chryfoßömo,Hieronymo, aranbsp;bo preccs illas luis nominibus ordine nume^nbsp;rantjNodurnas Matutinas. Ad Primâ^TeriSnbsp;tiam,Sextara, Nonara, Vefpcrtinas amp; poftnbsp;ccenam preces.



Prior Chryfoftomus in Epifto.i.adTimotkcap.j.AIter Hicrony^ raus deuirginitateferuandaad Demetriadem « Beatus Arabrofius adnbsp;fingülas horas hymnos compofuit. Cæteros Patres filêtio prgterimus.

lara cû feptcm illc horæCanonicæ uniforraiter fere, per uniuerfara Germaniæ nationê in Catholicis Ecckfijs obferuent in Côcilijs aligt;nbsp;quot ad fcruandû fint preccptæ,non poteft clcraentiff.dns nofter folusnbsp;«ofdê de integro in formara aliâ rautare, nifi forte côperiatur in eis ali^nbsp;quid fcripturæ facræ amp; pietati non adraodûcôforrae. Cuius reftitutionbsp;pertinet ad Synodû prouiftdalê.Toletanû Conciliû conftituit ? ut una;«nbsp;quæ«^ prouinciajamp; pfallendi, SC miniftrandi pare confuetudiném ha#nbsp;beat,ne quælibet noftra diuerfitas fchifmatis errore uideat oftendere.

Conßitutio Itbri dt rebus ißis^

Libinquot; ordiMt^Ut in ciuitntibns diebus nonfeßis^ bis tantum tn hebdo» tnadaßant conuentus^in ([uibus Lcélioncs^C^rationcsyZ^ 'Pfalmiferueibnbsp;tUTy hora modis propopuli coinmoditate.

At quid autores libri mutationibus huiufraodi raoliant^deprghendl poteft ex tjs quæ habentur.Fol. i ;o.fa. 2,fol. 139X3.2,8lt; foLfeq,

DE FBSTIS DIEBVamp;

ANteannoscircitermille celebrauit popuIusChriftianusdies feftos,q hic eaumeranuqs deinde Conciliû Lugdunêfe,ac po «nbsp;ftremo Grego.nonusincap. finaude ferijspcepcrûtcelebrare.nbsp;Natiuitatis Chrifti*

Stéphanie

Iohannis Euangeliftae«

Innocentura; Circuncifionis»

2 iq Epv!

-ocr page 576-

DE ECCLESfÆ EXERÇÏTIJS. Epiphaniæ.

Conucrfionis Pauli*

Purifîcationis Mariæ.

Annunciationis.

Pafchæ,cû fequêtibus dîebus.

Âfcenfionis Domini.

Pcntecoftcs cü dieb. fequent.

Natiuicatis Iohannis Baptiftg

Duodecim apoftolorum. po« tiflînjum Petri Pauli.

SanéliLaurentîf*

ÂfTumptionis Mariæ.

Decollationis Iohannis.

Natiuicatis Mariæ,

Michaelis.

Omnium fandorufflL

Sandi Martini.

Dedicationis Eccleiîæ.

vèro P.cfarmâtionis liberpducorum dicrumjeßorutnpratcf^ minicos meminitdmo ordinat ut dicbu$ apßolorum^ßßo tantumnbsp;'Pauli exceptaJab operihus non longius adßnitumßrmonemnbsp;tur,Pofleapermittii unicui^ labor are curare^ negottaßia,Folio tnbsp;Sed hoc mirum,quod inter alia fefta omittuntur Aflumptioni^^nbsp;Natiuitatis Mariætquum tarnen feftum Affumptionis ante teinp^nbsp;ra Hieronymi amp;c Auguftini in Ecclefia Catholica folenniter cek^^^nbsp;rcntur:quod antiquæ homiliæ ôc fermones de ifdê feftis probaö^nbsp;NicephorusGrjcusfcriptorfcftumillud appcllab^*®^nbsp;eftjgratiofæuirginisprofedionem.nimirum c mundo ad rupe*quot;®®*nbsp;Vnde Theodoras Cyrus fcripfit de hac feftiuitate Tetrafticho^nbsp;dormicionem (iOTCKOU .

Si æquum eft folennertî agere dieffl Natah'tium Iohannis Bapd* ftæ,quitantiïminifter,nuncius8cpræcurfor fuit Chriftiînbsp;æquius celebremus diem natalitiû fandilïîmæ uirginis Mariæj^juânbsp;Deus ab æterno in fancliflîmâ 8C immaculatiffïmâ matrê unigenitinbsp;filf) fui dhi Dei noftri præordinauit^ Æquum eflè cenfemus ut dinbsp;csillosquibusapoftoliabhoc feculo migraueruntfefto* sgamus;nbsp;Quanto uero amplius diem ilium quo nunquam fatis laudata uirgonbsp;Maria fecundum carnem obdormiuit, amp; haud dubium uel fpiritusnbsp;eiusfuper omngs chorosangelorum exaltatuseft,celebremus^nbsp;lam

-ocr page 577-

DE DELEGTV GÎBORVM. XCVl

laiîi fingulorum apoftolorum dies ante Syricq antiqui illius Pa^ Pæ tempora folenni cultu celebrabantur. De fefto fandi Laurentqnbsp;’nuenitur apud beatum Auguftinum fuper ïohannem tradatu 17.nbsp;Reperitur quo(^ præcipue apud Bafiliuiîï,Ghryfoftomum,Cyprianbsp;*ium, Auguftinum alios patres,atcj ctiâ inGoncilqs generalibus^nbsp;quod in fingulis quibusque locis,ubi fandi martyres per martyriunbsp;§fóriófetriumpharunt,autubieorum feruantur corpora, debeantnbsp;feftaecrundem celebrari Jam an liceat clementiiT. principi noftronbsp;3duerfus uniuerfaîem banc ordùiationê foli,nouam erigercjprudennbsp;ïtrexpendendum arbitfamur.

heec liber dicit^no^ de nulîô apoßolorutn aîiciuid certi habérë plins;,^ÿ in E^uangelijs^K^3:ii apoßolorwnylt;Z9‘propriji èorumfiriptis renbsp;P^iatur Folio 124‘fâcie tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qtiod certe derogat authoritati amp;€ fi«

dei plurimorum uetuftiifimorum patrum,amp; fide dignisEcdefiafti« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

carum rerum hiftoriographis,Eufebio præfertim*

DE ÎEIVNÎO ET DELE- ¦ du ciborum,

QVid prætcrca liber tradat de præcepto aüt uoluritario iuniOjdé Quadragefima deîedu ciborum, iam fupra in«nbsp;dicauimus.Tanturn de Quadragefima quomodo olim ob«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.f,

leruajalit,amp; nunedc^atobreruan,yideTheophilum Alexandri tiumlibro t HaIcnali.ocliDro5aubi dareinueniesilloétiamtempo« pwhtitinfi,nbsp;re carnibus uefei non licuiflc.Hunc librum beatus Hieronymus trâ«nbsp;dulit in linguam Latinam î ISîon decet (inquit) ieiunantes temporenbsp;agonis Sb pr^lrj carnibus uefci.S^c Jnuehitur in eos qui claufis oftfjsnbsp;occulte carnibus uefcebaticur 8ô uinum bibëbant. Q^in amp; antiquinbsp;ueri Chrifiiani extra Quadragefimam tôto fere uitg tempore,ultronbsp;iaiuflî a carnibus abftinuerunt. Vide Eufeb.lib. j.Ecde.hiftoriænbsp;cap. I .ubi refert Blahdinam rnartÿrem inter tormenta pro Chriftia«nbsp;tiorum innocentia exdamafiTeiMultum erratis o uiri, quod putatisnbsp;infantum uifceribusuefci eos,qui ne mutorumquidem animabuminbsp;carnibus utuntur.;

DÉ ARCVLÂ PAVPERVM.

Llbëruultutpdffim^^rcula: ßatuantur (piibus imponatur ^uic»

quidFrdternitlt;ttes inpenuJeu cerario communi babent.Folio 127* Iam quicquid fere Fratérnitates habent, eo deftinatumnbsp;elf ,ut defundotum pie SC fände habeatur memoria apud altare Donbsp;mini.Vndeficut Auguftinu5ait,falutare faerifieium difpenfatur.nbsp;An

-ocr page 578-

DE S C H O L I 5.

AÄ ucro liceat clementifTimo domino noßro hæc alio conucrtcrc, quM quo ultima teftatorum uoluntate deftinata funt, prudêter cxpendcfldû*

DE S CHOL ISgt;

Vod deinde in libro Reforma, de Pedagogio Schola fticô,amp; academia Bonnæinflituenda mouetur,tripli^nbsp;ccm obcaufam nobis admodum graue eß*

'pTitnum ob id^^qiiod ibi dîcitur in ijiScholis tradcti^ damdoélrinamyciuæinhis guæüdigioniiChrilliâni^nbsp;fùntydodrina huiuilibriconß)ncty'Proptcrea iluod eadetn nihilßtdiudgt;



^uàm ucrui Ecckßce Catholica Cljrißißnßi. Secundo quodMli-quidam tllis nominatim dßripti, debeant adokfcentibusprakgi*

Qöos ccrtc in bis quæ Religioneift noftram concernunt, babemui non immerito fufpedos.ut quibus plurima infint, a Catholica dod*^nbsp;na diflbnantia, amp; ijs quæ fupra tradidimus, probauimulœ, plane coanbsp;ttuia,

^,gt;4cUrüo, quodliber ilk dicat ckmenfißimum principem noßruiitf praccptoriç^^famulisc’usyuelk uicaricis diquotprabendasprofitnbsp;pendio aßi^arc.Folio i z^ßeie z. ^^Fcademiam quo^ Bonnæitadentilnbsp;Militer inßituinbsp;nbsp;nbsp;confiruarißnon tantum k^ntesfipendiaßa^uerunt

ctiampauperes aliquot adokßcnta uiSum habcant^atfp in hue ußntnto naßer ium aliquod conuertatur^ qui bus alioqui etiam nunc abutdturd^^^nbsp;inplerifqueMonaßerijs uix quinque autßx agant^nemini utiles,nbsp;^lasfundationesy dotis,^atis proßigentes,ut idcircodecreueritnbsp;mentia intendere;,efficere^,quo hcec mutentur,Folio

Tarn uero non licet aJeari cuipiam operiendo nüdare aJurutn. Slcut beatus Apoßolus dick: Non faciamus mala,ut eueniant bona. Neelienbsp;cet item de alieno largitiones facere.

Quo uero Concilium iflud de extinguendis uicarqs, pra^bendis SC Monaßerijs,pro fußentatione præceptorû,famutorum acdifcipuIoRz,nbsp;n6adeoindecesaideat,authores libri clementifl? principinoßro fug^nbsp;geirerût,Cn//'?^^lt;ï olim fuißeScholas^ac poßea dotata,atqi ita in Qolknbsp;giapaulattm fuccreuiße, ueru cü hoc male nunc ceßerity neceßitatepoßttnbsp;larCyUtScholaterigantur^foueantttr.Folio t^xßeie i*

-ocr page 579-

D E s C H o L I s. Fol» XCVII.

Atqui hæc perfuafio non eft conformis ueritatî. Eufebius in Ecck fiaftica hiftoria^n mukis locis habet, qd Collegia ab Apoftolorû tem#nbsp;pore fuerint domus orationum fiue dominica appellata, kbro 8. cap. t»nbsp;amp; libro 9,capite lo.in Epiftola Maximini pro Chriftianis .*Et indubi# *verbdltgis quumnbsp;tatumeftficut beatusRhenanus inEufeb.annotauit,quodol2mChrifnbsp;ftiani Ecclefias amp; Collegia, quæ ad honorem Chrifti domini noftri crc or,liions doK'us .i,nbsp;îtcrunt,uocaruntc^dominica,obid potiftimum ædificauerint,quo po#:nbsp;pulus ibidem,orationis,prædicationis, ôc adminiftrationis Sacramentnbsp;torum caufa conueniret.Germanos a uoce Latina ( Dominicum) net^toin oïbusnbsp;nomen,quoCathredralesEcclefias contradisquatuorfillabis inunâ,nbsp;CirtSDbOm uocant,amp; Canonicos 0^0mfecnCltgt;mutuafîè.Quanquamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hdckge

Herum eft,quod iuxta huiufmodi Collegia eredæ fuerint olim Scholg, fdncimiu,utfî quibus qui prscficicbâtur,officiû dodorisfdc quo Paulus ad Ephe.4 )nbsp;obibant. Sicut Eufcb.teftatur Iibro ƒ .cap. 10» Modo appellantur Scho*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dnte,

laftici. Quanquam prohdolor officio fuo, non ita hac tempeftatc iatib bdcpdrc»tHnoftro,gt; fan'a«»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rUpr^ceptis lt;tdßfä

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iusfiicrdntfocidtd,

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiqudetHibididli

Si Collegia Scholæ tantum fuiflènt, uetos Eccleßa non ordinalTet nbsp;nbsp;teißqudfmf^^a

fingulis off'icijs,quæ a Paulo ad Ephef.enumerantur, exercendis pecu* dlt;lt;, dut âoneindiû Gares miniftros,Sicut beatus AmbroGus fadum fuifle tcftaturjfcd offinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;canldtdjiic

cio tantum dodoris dediflet fucceffores » lam autem yetus Ecclefiain cbrifliS^^dpi Ecclefqs maioribus ordinauit Epifcopos in locum Apoftolorû. In Io«? mus reuocdri,dominbsp;cum uero Prophetarum,Prcsbyteros,Canonicos, qui facræ fcripturæ »^^^propnjsunbnbsp;myfteria inquirerent ÔC exponerentzHabuit SC alios uiros,nullis certisnbsp;Ecclefqs alligatos,qui Euangcliftarum munerc fungerentür,amp; prædi#nbsp;carent uerbum Dei ubiuis. De quo uide Eufebium libro iamdido ƒ*nbsp;fcapitc 10 ? Quod quidem officium rurfus erigere aggreffi funt, Sandinbsp;patres Dominicus Sd Fracifcus,Habet denique Paftores, gregibusnbsp;quibufdam quos pafcant,Gcut olim,addidos»Prgter hos^autem omes,nbsp;fuerunt dodores,quales modo Scholaftici effe deberent.

Nemo meïiös,quid initio fuerint Collegia, amp; ad quid præcipue ædificata defcribit, imperatore luftiniano,in Nouel. conftitut. ut de^nbsp;terminatus Gt numerus Clericorum Maioris Ecclefiæ, neque non fan^nbsp;diflimarum Ecclefiarum,ô^cæt» Vbirefert in Regia urbeConftantinbsp;nopoli,principio folum facrofandamEcclefiamMauioremfuiflc, acnbsp;deinde conftrudas Ecclefias pofteriores gloriofæ uirginis genitridsnbsp;Mariæ,Sandæ Helenas,S^c. In quibus Presbyteri, Diaconi, Subdja^nbsp;coni,Ledores,Cantores,amp; Oftiarrj, fuum quifque munus ad exercennbsp;ffapietatis officia obirentContrahiiClerum Ecclefias maioris,qui plunbsp;a' rimus

-ocr page 580-

DE S C H O L î S.

rimus erat, in certum numerû ut eflent deinceps 'Pf esby teti tantû fexa^ ginta,Diaconi centum, Subdiaconi nonaginta, Centum amp; decem Le^nbsp;ûores, Cantores uiginti quinque, èc ORisxq centum. Quibus omni^nbsp;bus de uitæ neceiTanjs ad honcOatem profpedû erat. In cake uero eiusnbsp;coaftitutiofiis ait, non minus fibi {àcrofandarum Ecckfiarum commonbsp;da,curæ ede.quam ipfam uitam.

Similia reperis fub titulo, Quomodo oporteat Epifcopo« æ cx^ teFosClericos ad ordinationem perduci.æ de expenfis Ecclefiarû,connbsp;ftitutionc ôfitcm fub titulo de Ecckfiaßicis diucr fis, capftulis,confiitonbsp;tione 12;.legis,neminemde Eccicfiæ bonis uixifiTe, nifi fuifiTct ab Epi^*nbsp;copo ordinatus, ad aliquod prædidorum minifteriorû gt; Quod ipfutnnbsp;amp; ueteres Canones Latina* Ëcclefiæ teûantur, canluturam Ecckfianinbsp;ii.quæftione pri.ubi dicitur; A tempore Conftantinl uiri Religiofi,oonbsp;folumpoikfirtonesamp;: prædia quæ poirïdebant,fed etiam femetipûïsnbsp;domino confecrarunt, ædificantes Bafificas in fuis fundis, in honoreranbsp;fandorû Martyrum per ciuitates ac Monafteria innumera, in quibu®nbsp;CoZ/fenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feruientium coueniret.Etquod præter Ecclefiaftica minifies

ÿtt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ria(quaB2 gratia Colkgia potiflimû fundata funt ) fuerunt enâ apud ea

Scholæ,in quibus adolcfccntia inftituerctur,quf probatiflîmo Seniori» quem amp; magiArum dodrinænbsp;nbsp;teftem uitæ habebat, committebatu^

Habcs in can.omni s gtas, ead.quæftiooc amp; caufa, e Concilio Toletaoo cxcerpto,ubi etiam indicatur, earn folam iuuentutem Ecckfiarum ex*nbsp;penfisoiimeducatam 8c inAitutam, quæ EcdefiaAicis miniArismaQ*nbsp;cipataerat.

Qui banc uetéris Eccïefiæ fucceiïîonem ôf traditionem habet co* gniiam,ci mosS^ ordo Êcckfiæ noAræ Metropolitan», quæ fcholanonbsp;Theologicam,8c Pedagogium quoque fibi cohærentia habet,aliorue^nbsp;Co!ieg{orum,quæomnia(uteAColoniætamprimari) quamfecunda ,nbsp;tq Cîeri mos amp; ordo)Scholas fuas iuxta fe habent, non ufque adco im*nbsp;probabitur.Tantum fi annuente Deo omnia officia amp; miniAeria,ficutnbsp;optime inAituta funt, rede obferuarentur * Atc^ hue mérite inuigllatwnbsp;dum eilet,quæ hauddubium foret omnium optima Reformatio»

DECOELIBATV SACERDOTVM.

D hæc, quamuis negari non poAit ab ApoAolorum term; pore, tam in Ecckfia Græcorum quam Latinorum,om#nbsp;nibus, qui in Celibatu exiAentes, fe in Sacerdotium cotu*nbsp;liAent, prohibitum fuiffie poAea ducere uxorê, ficut Canonbsp;ApoAoIof

-ocr page 581-

DE COELÏBATV SACERDOT. XCVIIL

A poftolorum dedmus ehre teftatur^qui ita habet : Ex hj's qui ccehbes in Clerum perucnerunt,iubcmus ut Ledores tantum,8Ó Cantores ß ucnbsp;h'nt nuptias contrahant,8lt;Sc. Quod ex alqs quoque Patribus uctuftifli^nbsp;Conciirjs htius demonftrari poflet. Ét ne unum quidem ominonbsp;lt;xempluni adFerri queat aliter utiquam Eccleßa Catholica confentienonbsp;lt;c fadum»

Quamuisitemnunquam aùditumfit,8^ apudGrsccosquidemuIIu No« aJJîitneiMtur 8d Sacerdotiumaffumptum,quiduasuxoreshabuiflTet, ficutTertuIIianbsp;nus ad uxoretn ait:ÄpoftoIus non finit digames præfidere. Quod, ut runtgt;nbsp;dicit Auguftinus libro de bono Coniugali, cap.decimoodauo^acutiusnbsp;intellexerunt, qui nec eum qui Catechumenus,uel paganus,habuerit alnbsp;terä ordinâdû effe cenfuerut. Agit enim hic no de co,num fit pdm altenbsp;fam ducere uxorem,fed quid Ordinis Sacrameto congruat. Nâ quâ^nbsp;uis in baptifmo omnia peccata dimittatur, licet etiam qui duas,alteramnbsp;poft alteram habuit uxores, non peccaftèt, lus tarne Ordinationis Èc^nbsp;clefiafticæ amifit.Quod quidem ius,amp; fi non ad hæc exigatur, ut fi qsnbsp;Chriftianus, requiritur tarnen ad hoc,ut Ordinationis Ecclefiafticæ fi^nbsp;gnum accipiat.De quo uide eundem Auguftinum ex Apoftolo Paulonbsp;ftrennue difterentem,amp; hæcdemonftrantem.


Cooftat in Ecclefia Græcorum maritum quidcm,fed qui uirginem unam tantum uxorem duxiftet, ad minifteriumEcclefiæ uocatum fu«nbsp;iftè.ld quod amp; Latina Ecclefia olim ctiam fecit:nunquam tamê Ecclesnbsp;fia Græca alicui permifit, poft aftumptum Sacerdotium uxorem du^^nbsp;cere,amp; in minifterio nihilominus permanere. Tantum abeft,ut priorenbsp;defuncftaytranfitumconceftèritad nuptias fecundas«Sedamp; Latina Ec^nbsp;défia longe etiam ante beati Ambrofij tempora ,his,qui in coniugio adnbsp;Sacerdotium affumebantur, cum eorum amp; uxorum fuarum confenfunbsp;ac uoluntatejegem talem innexuit,ut in Sacerdotio deinceps coniugalinbsp;toro abftinerent « Sicut beatus Ambrofius in Epiftola pri. ad Timoth.nbsp;capite tertio nobis indicat,ubi illis Pauli uerbis. Si filios bene guberna«nbsp;uerint,8^cæt* explicatis,addit:Seddecsetero ab ufufœminæfecohi^

a q béant.

-ocr page 582-

DE COELIBATV SACERDOT;

béant.Vctcribus enim îdcircoconcefTum eft Leuitis nbsp;nbsp;SacerJotsbus,

uxoresadufum habere, qaiamukum tempus ocio uacabant. Nuncaü tem omnes a conucntu fceming abftj'nere debcnt,^a necefle eft eos quo^nbsp;‘Jotîd'eoitunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præfto cfle in Ecclefia Dei, nec habere dilationem, ut poft conuen

itt^,u‘u:c^\ur ‘epi/î^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legitime purificentur, ficut ueteres. Omni enim hebdomada

3 J. rfd MdrctUin^ rendum eft, etiam fi non quotidie, peregrinis, incolis tarnen uel bis io fozoregt;»,î(È.?. Pro hebdomada. Et non dcfunt quiprope quotidie bapiizentur. Si enimnbsp;^u0t'd!eTifiMrofi plebishominibusorationis caufa ad tempus abftinerc fe prçcipit,ntuanbsp;(rifidutn,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cent orationi,quâto magis Leuitis ôf SacerdotibusÇ' quos die nodütp

pro plebe übi commiftà oportet orare.Mundiorcs ergo debent effecse teris^quiaadores DeifuntHadenus Ambroftasgt;

îmo etiam Græcorum Ecclefia ibi praefertim ubi Canonum ob feruationi indulgebatur,ita feruauit : quod teftatur Epiphanius contrénbsp;hærefes libro i.tomo pri. in Catharis : Reuera(inquit) non fufcipit fan^»nbsp;da Dei prædicatio,poft Chrifti aduentû eos, ^a nuptijs, mortua ipfo«’nbsp;rum uxore/ecundis nuptqs coniundi funt, propter excellentem Siceï^nbsp;dotij honorem Sd dignitatem.Et hæc certo, fanda Dei Ecclefia cû fyn*nbsp;ccritate obferuat.Scd aphuc uiuentem amp; liberos gignentem, unius ux^nbsp;ris uirum non fufcipit,fed eum qui fc ab una continuit, aut in uiduitat^nbsp;uixit.Diaconum,ScPresbyterum,amp; Epifcopum,amp;: Hypodiaconü»nbsp;maxime ubi fynceri funt Canones Ecclefiafticijamp;Cc.Hadenus ille.

Vtrum iam clementiff, domino noftro permilTutn fit, öniuerfa* îem ab Apoftolorum tempore receptam in Catholica Ecclefia n'«’*nbsp;ditionem banc, præfertim,ut qui ccchbes in Sacerdotiû aftumpnb'’^»nbsp;non dücant deinde uxores.Similiter,ut qui duas, unam poft altera uxonbsp;res habuerunt, in Sacerdotio non admittantur, abrogate; beneamp; p^u*nbsp;denter expendendum, maxime cum Sacerdotés in ordinatiôe fua pro#nbsp;mittant fe utile ad inftituta facrorû Canonum uiuere.de quo uoto pau*nbsp;lopoft latius dicetur^

d't sd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inficiari nemo poteft Apoftolûm Paulû lucul^n^^*”nbsp;nbsp;nbsp;«x#

ccScM fcn\ præcepiflc,ne ad Ecclefiæ minifteriû aflumerctur,qui duas habu pturâ, quidefM^d iflèt uxores,quâtorainus ei iâ Sacerdotiû adeptus eft,liccat duas, unânbsp;cmdd^quot;^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alteram ducerc uxoresC Beatus Chryfoft.(ut Patres relîquos bre#

' * uitatis caufa prætereamus) in caput i.Epiftolst ad Titum, ita ait; Ca# ftigat Apoftolus hoc ipfo etiam impudicos, dû non eos permittit poftnbsp;fecundas nuptias ad Ecclefig regimen, dignüatemquepaftorisaftumi.nbsp;Nam

-ocr page 583-

DE RFORMAT. COLLEG. XCIX Narfi qui defundæuxori fuæ beneuolentiam nullam ferualTe deprænbsp;hendifurtquo pado hic Ecclefiæ præceptor eflc optimus poterit*/nbsp;imo quibus criminibus non fubrjcieturindiesC' Noftis enim profe#nbsp;lt;^0 ômnes,quod etfi per leges fecundænuptiæpermittûtur, mukisnbsp;tarnen eares accufationibus patet.Nullam ergo occafionem præbc*nbsp;gt;¦€ fubiedis Præfulem uult.Quocirca hic ante omnia pofuit,Si quisnbsp;«ft fine crimine,hoc eft:Si uita illius omnis immunis a culpa, fi mo*nbsp;fes eiusnemo carpere potuit»

DE REFORMAtiONE ET reftitutione Collegiorum*

Ic orditur liber file nouaS ordinäre conftitutiohcà dé Gollegfjs, quæ non folum funt nouitium quodda 8£nbsp;humanum commentum,abfq^ omni fcripturæ facrænbsp;fundamento:fed antiquis canonibus, fundationi*nbsp;bus 86 inftitutionibus Mctropolitanæ,ô6 aliarum ecnbsp;clefiarum,plane compugnarit.Ptaiter unum iftud qd



initioiiberdicit^Siadintcgrufndcbcnt pcrß)nlt;£ Collcgioruftt JR.cfor* mdriyoportcbitutomties Collcgicyrum 'Prapoßti^ guot(p{ot tarum.nbsp;fiinttnetnbrdyniimpsJdccrdotcsydidconißibdiaconhcanoniciyUicdr^ydcnbsp;nicpit^ otnncs Clerichadfortnam rcdcantnbsp;nbsp;nbsp;modum^ qiiètn canonesno

minibus ißis nbsp;nbsp;minißcrijs praßribunt^Folio tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a»

Hoc certe ueriflimum 86 fndubitatuffi eft, Vtirtätfi àüteifi côtice-é dat Deus,ut talis aliqua Rcförmatio qualem canones exfgunt,a Ca*nbsp;pite ad infima tiftj mcrhbra,otdinate,86 quomodo fieri decet, quæ*nbsp;ratur 86 iriftituatur.Hacenim condicuta^quifquis deprghendereturnbsp;tune aut fneptuSj’aut ad officium quod flbi incumbit peragendu n5nbsp;fatis uoluntarius,merito officio fuo deponcretur,aut faltem Ecclefi*nbsp;afticis bonis non frueretur. Verum in locu eius alq idonei 86 ad mi*nbsp;hifteria fubeunda prompti,affumercntur4Quèmadmodum noh aii*nbsp;tiquis modojfed amp; recentibus ultimis^ canonibus côftitutum eft,nbsp;c.fuper inordinata.de prgbcnd.86 dignita.item ea. quia nonnulh.S6nbsp;quia relatum.de clericis nonrefident*

Optiniit4dreforniS

liber ille conß(luettiercxigsiyVt Qdpituîutn Mcfropoîû tdnum in his dua ad doélrindm^ AfßdS:,ficrdmentorum ddmimßratiöinbsp;nem,dlia^Bccleßceminißerid^caremonidspertinent^ non aliterßnbsp;gprat^yprseßribitliberiße Folio

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a ii) Holt;

-ocr page 584-

DE RFORMAT. COLLEG.

Hoc ucro priori dido ex diametro aduerfatur,Canones enim fa« éri multipliciter condemnant ca quæ in libro prgtenfæ illius Refornbsp;mationis traduntur:ncc ullo ferunt paâ:o facramentorum admini*nbsp;(Irationem qualem liber ille exigit, multo^ aliter loquuntur de mi«nbsp;niftertjs i lits Ecclefiafticis cæremoni}s,q liber,uti iam fupra copinbsp;ofedemonRratum eR.

aütlib, uult ut 'Prcsbytcri Cdnonici oes ad curaanimdriï,pradi cdtioney^Jacramcntorù adminiftrationü^ßmilitcr Uiaconi ^Subdidnbsp;conidddiJpenfätioncmE-lcemoßndrumJeconferant^ Folio x^ófda*nbsp;Rurfus canonibus facris non fatis quadrat : Secundum canones eninbsp;ueteres,ad Epifcopum ipfum pertinet prædicare 8C facramenta potnbsp;hgere.Quinetiam antiquis canonibus conRitutum cR, ne qui pres«nbsp;byterorum populum doceant,hortentur,benedicant,cum prccatio«nbsp;ne(Dominus uobifcum)in Ecclefia falutent,baptizent,confirment,nbsp;corpus porrigantô^ fanguinem Domini, pœnitentiam imponant,nbsp;reconcilientue poenitentes,Epifcopo prgfente. Omne enim iRud ef«nbsp;fe Epifcopi,amp; ad epifcopale ofiîcium pertinere.Si tarnen neceffarianbsp;aliqua Ecclefiæ caufa auocante,nequeat ipfe intereRe,Iicebit presbynbsp;teristnon aliter tarnen nifi fpeciatim amp; expreflèEpifcopus manda«nbsp;uerit minîRerio perfungi. Quod fi de proprio presbyterorumnbsp;nonicorû oRîcio loquendum fit, fcimus presbyterorû Cathedralinnbsp;Ecclefiarû prgcipuû fuifle oRîciû quondâ,ut facras fcripturas dili^nbsp;gcnter perueRigarentjSdinSynodisunacum Epifcopo, quofTîodonbsp;fcriptura facra(diflentione aliqua dogmatum incidente^intellig*nbsp;beat,expIicarcnt.Etaliasetiam cum Epifcopo in caufis Synodali«nbsp;bus uclut afleflbres decerncrc folebant. Vide Hieronymum ad Ne«nbsp;potianum, cuius uerba narrantur in c.ERo.ç^.diRinsR. Iteffl adnbsp;Ricum Monachum.SC c.EccleRa.iô.quæR. t.

Presbyteri uero minorum Ecclefiarufli; aut fcripturas facras iti Collèges fuis profelïï funt 8^ docuerunt,aut in eis aflîduo exerciüonbsp;aliter uerfati funt.Sed S^Epifeopus eoHt opa inpdicatiôibus nÔnunnbsp;qua utebat,quamq non fuerit ifludClicet lib. Reformat.eis hoc attrinbsp;buaOproprium eorum oRîcium. Sicut beatus Ambrofins tcRaturnbsp;in caput quartum ad Ephef.Siquidem prædicare fuit proprium mü«nbsp;nus eius,qui ex ipfis communibus omnium fuffragijs in Epifcopumnbsp;fuiflet aRumptus. Alioqui Beatus Hieronymus, 6^ ^ins fimiles mulnbsp;tifandi presbyteri, neceiïario prædicare debuilRnt, quod tarnennbsp;nonfecerunt.

-ocr page 585-

DE BCCLËSIÆ EXBR.CÎTIIS. C

J

ïri prima Clementis epiftola legimus, beatum Petrum apoftolüm Epifcopo pr.rcepiiTe^ui uerbum Dei affiduc doceret, ncc mundi hunbsp;ius negotrjs perplexus teneretur. Li'garet etiam Sf foîutret quos dilinbsp;gcnti inquifitione facta ligandos cognofceret aut foluehdos. Presbynbsp;teris autem ut profpidant cumprimis, ne fornicationes in populonbsp;Chriftiano committantur. Atcp ut fint humani 8^ mifericordes erganbsp;omneSjGnt hofpitales.Et ut negotia fi quæ inter fratresoriahtur,dwnbsp;ïimantamp; componantîprocurentquoq^ nequisiniquiâttienfurisnbsp;ponderibus fraudctur,ffcuti antea pàrdm citauimus.EtdiacontS ecnbsp;cîefiæ ut fint oculi Epifcopi,circunluftrantés cum uerecundia àdusnbsp;totius Ecclefiæ,perfcrutantes fi quem uideant uicirium fieri præciptnbsp;tiOjUt hæc référant ad Epifcopum,ut talis ab Epifcopo commoner!nbsp;poffît.Negligentiores quolt;^,8ô eos qui rarius ad audiendum uerbûnbsp;Dei accedunt,commoneantamp; hortentur.Sed amp; eos qui fecundû carnbsp;nemægrotant,perquirantfollicite,ôC plcbiindicertt de bis, ac quænbsp;necelTaria funt præbeant eis,cum Epifcopi fcientiatquod tarnen etiânbsp;fl clam feccrint,nonpeccabunt. De perégrinis quolt;^ fimiliter refo«nbsp;tiendis Epifcopo fuggérant. Si cætera bis fimilia quæ ad cultum Ec*nbsp;clefiæ amp; difciplinâ eius pertinêt jDiaconis fint curæ. T alia Clemês.'

Eatefïiur Diaconos à fandfis apolîolis in exôrdio Ecclefiae deO* gnatos ad difpenfandum efculenta feu uidum Ecclefiæminiftris,uinbsp;duis 8€ pauperibus Statim uero poft apoftolorum tempora,fideliftnbsp;numero crefcerttCjDiaconorumofficium bueetiam conuerfumeft^nbsp;utaffidueEpifcopisadeffent,præcipueinofficrjs diuinis, quociirinbsp;altaris facrificio miniftrarent«

Inde cft quod legimus in biftoria beati Laufcntij,eu dixifle ad béai turn Sixtum,qui ad crucis martyrium ducebatur: Quo progrederisnbsp;fine fîlio paterCQuöfacerdosfancte fine Diacono properas-:' Tanbsp;iiunquam fine Diacono facrificium offerte confueuerasîQuid ergonbsp;iA medifplicuitÿaternitati tuæC’Nunquid degenerem meprobaftiïnbsp;Experire certo utrum idoneum Diaconum elegeris, cui commififtinbsp;Dominici corporis 8ó fanguinis difpenfationem* Idem Prudentiüsnbsp;hymno indicatjubi ita canitî

Hic primus c feptefft uiris Qui ftant ad aram proxiifiinbsp;Leuita/ublimis gradu^nbsp;Et cæceris præftantior.

/

-ocr page 586-

DE RFORMAT. COLLEG.

Quodliber Rcformationis urget didu illud Hieronytîii ad He«* liodorum,ClericipafcuntgregetnChrifti, ego, utpotc Monachus,nbsp;pafcor.Folio i;ô.fack i.Non compedt in Monachos huius temposnbsp;ns.ScimusMonachos ad tempora ufq? Eufebij, Zozimi SC Si'ricfj,nbsp;Monachos tantum,86 non Clericos fuiffe. P ofte a uero in Cenobrjsnbsp;alfj in Pfcsbyteros,alii in omnium ordinum Clericos ordinati funt.nbsp;UC pacet in canone Hinc eft etiam, lô q. t. Alioqui beatus pater Benenbsp;didus in Régula fua non prgcepifl'et,ut Abbas fratribus fuis daretnbsp;benedidionem:cum hoc ad facerdotes pertineat. Nec item Abbatinbsp;ledionem Euangelij dicendam cum Colleda impofuiffetteum Sinbsp;hoc fit presbyterorum.

Ftem uult liber M Cdpitulum Metropolitänum Eccleßjs 'parrochid libui eidem Qapitulo incorporatii,prceßciat 'Paßora idoncos,nbsp;nbsp;nbsp;ucr»

bum Dcipradicenttquibus nbsp;nbsp;de rebus neeeßarijs^ ad competentium

uideat^ Quod fane æquum foret 8^ dignum.

J/t uero eßieianf quo in talibus 'Parrochijs omnia lin^a Teutoniedper aganturßeundumpießormationis ißiusuoluntatem,Folio x57.Noneftnbsp;eorum,necfacere poffuntjpropter caufas prædidas.

Similiter utpreeter impenjas in Paßores idgneos cro^andos, erilt;ldnt etiamßcholas in omnibus Parrochialibusßis FccleJijs^Pcedaçîogos quo^nbsp;que ßipendijs conducant,prceter uetcrem confietudinem^ati^ ad bocfdd^nbsp;endum^tUic arias aliquot extinguantßcutfolio i facie z,exigitur^

Partim graue effet,partim etiam illicitum. Graue quidem propte rea,q?nunquamauditumfit unumquenc^ Paftorem fuis impend®nbsp;debere in parochia fua erigere fcholam. Illicitum autem,propt^i‘nbsp;tindionem Vicariæ. Vêtus ôi canonicum dieium eft, clTedifnbsp;cooperiendum unum altare ut aliud cooperiatur. Vicarq habent innbsp;ftitutiones fuas,debent^ in Ecclefrjs ad quas ordinati funtCanoni*nbsp;cis Clericis primarrjs in minifterio diuino opem ferre.ac uiceseo^nbsp;orum cantando,Iegendo,Öi fimilibus ofRcrjs fupplere.j Faxit aucetnnbsp;Deus ut ad hoc fuum munus adigantur. Sicubi uero neccffàriæ funtnbsp;fcholæ,erigi debent fine damno aliarum Ecclefiarum, ab qs quibu5nbsp;hocimeumbit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Seitdrif MciferdU tnr de fcholaru re.nbsp;flitutione^cutnedSnbsp;deßruiifit'

AnteSeclariorum irruptionem erat inucnireapudColIegiafcho las dccem,ubi nunc uix una reperitur:nec audiebaiut tempore denbsp;aliinentis 8C Scholarium educatione quaerela.

dßeque item quod in libro F^eformationis de o^^oprxbendisfacerdo^ tdlibus inßituiturybene hcererepoteß ; JF^quod duaprt^bendee aßignarinbsp;debeät

-ocr page 587-

DE ECCLESIÆ EXERCITIÏS. • CI ^^^cantprcedicâtibusduobusygui chorononalligcntur.Folio i;7.cr i ^9nbsp;flt;^cicprima,IDu(e item Fresbytem duobuamp;^Çnct^ tnim unît liber ÏFefornbsp;tnationis nt presbyteri Canonici deinceps adFFtJJarum miiltitudinemßnbsp;cut ha^enusßa^itm eß obligentur^ad hoc ordinandisyut diebus JComini^nbsp;cii^ßeflismaioribuiFdiß'cecelebrentoßdcium^ßeramenta^i difpen»nbsp;fint,^^c duÆ duobus alijspresbyteriS:)(Jui inßholis debeant docere. P^e^nbsp;licpioi uero dult;£ cedant duobus legum Do^oribus^cpii Collegio ipßconßnbsp;lio adßntynegotia^ eins tempor alia expédiant.Folio i

Tail’s enfin ordinati'o non modo fundationi Metropolitani Col^ lcgt},amp;confuetudi'nfantiquæ,uerum etiamfacriscanonibus con«»nbsp;trauenft. Quod fi omnino neceflarfum uideatur,ut prædicationisnbsp;officium ab Epifeopo ad presbyteros Canonicos transferatur, malt;nbsp;gis conueniet ut finguli hebdomodatim fuo quifej ordine prgdicêt,nbsp;fimul^ Miffæ officium celebrentjquo æqualiter omnes choro atlt;j{nbsp;diuinis aftringantur.

Apud Metropolitanam ccclefiam fchola iam cxtatîcurâdum tan« turn eft:,quo præbendæ ordinarie legentibus deftinatæ, nuîîis aîfjsnbsp;conferantur profefforibus SC docere uolentibus î aut ut fundeturnbsp;pro legentibus ftipendium. Habeatur Syndicus qui non fit Capitanbsp;larisjficuthaclenus fadum, atiç is fecularia Capituli negotia curet,nbsp;quo Presbyteri Canonici fuum munus, quod folum curare meritonbsp;deberent,tanto mclius obire ualeant.

Item FFetropolitanai Eccleßce 'Prtspoßto imponîtWyUt intendentia. Ijabeat ad E-ccleßas cr Scholasybona^ tant Pcclcßce quÆ Scholis de^nbsp;ßinataßntpro neccßitatc adminißrct.Folio i y^.facießeunda..

lamueroadPræpofitumnonpropricpcrtinet refpicere infcho« las:cum hoc fit Scholaftici. Adminiftratio quoqß bonorumCapitu«:nbsp;larium,nequitfiueMetropolitano Præpofito, fiuc Prgpofitis alijsnbsp;rurfus permitti. Ante hacenim male ceffit.Quamobrem clementiff.nbsp;Principis noftri anteceffores,magno labore Præpofitos a capitulisnbsp;hac in re fcpararunt.Nec ratio admittit, utquæ iuramentis, paciis,nbsp;amp; obligationibus confirmata funt,tam kuiter diffoluantur.

IDecano uero eiußem jFFetropoUtance Pccleßlt;e committitur:,ut dili penter proßiciatycpio omniaßcunduni illius libri ordinationem peragdtnbsp;tur.Folio 1 ^yßa.z ZD'ßolßq. Verum in hoc ei non parebitur.

item utprojpiciat quo concionatores optimi deßgnentur ^c.

Quod potius adEpifcopale officium pertinct. Decanus enim Mc« b tropoliia

-ocr page 588-

DE ECCLESIÆ EXERCITIÏS.

tropolitanus,proprie Archipresbyter eftduitatis.Quôd uerofit in pfius ofliciu(n,canones demonftranc.

AfiJ^prîtiata uicariorum in uni lierfum abrogantur.Folio i Item liber caujatur JTicdriorum multitudinemy qua ubi ordinatio librinbsp;adeffèFlumpertingeret^ullo ußiißt profuturatadeo^ uulf,tit l^cario^nbsp;rum parsfinnturpaulatim emoriiquo ccnßts eorum utilioribus rebus accanbsp;modetur,Folio i ^^fa. 2. Verum iftud non eft in clemcntifl'. Princinbsp;pis noftri poteftate. Caufa uero quare hoc fuadeant datur hæc,nbsp;quodadnihilaliudcommodentpracipue^'^adcantandum legendum^

At ucrogt;nelt;ç maïutn,nec^ contemnendum officium effet,fi atten teaffiduecj laudes diuinæ cantarentur, amp; precibus inEcclefia Deonbsp;fupplicaretur. Ante annos mille Conftantinopoli in una eccicfia pitinbsp;res q centum Clerici ad hoc tantum officium ordinati dC dotati fue*nbsp;runt,ficut luftinianus Imperator,uti diximus, in Nouellis teftatur»

Iterumpermittitur in libre JDeformntionisy QanonicisZ^QoU^^^ rum membris incores ducere^^ nihilominus inQ oilers manereyprabemnbsp;dis^tota uitafrui,Foîio i^^.facienbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßq. Hocquomodo conqua

dret canonibus facris aut canonicali inftituto,facilime difpicitur. Jr^ltdeni^liberuteodemßcutinAFetropolitanaeccleßa modoferue^nbsp;tur etiam apud pin^-um Gereonemylt;^ in atijs quoqp Collegijs ad cundcM

Verum Collegia per hoc querentur fe grauari : nec ulîo pacflocô fentient.

Item ut catera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minora in duos ordines partiantur^ itawmk


aa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«/r.Fol-159

Sed nelt;ç hoc cÔfifferc potcff.Textus enim luris.ad normamfcri^ pturæ facræ deliniatus,ita habettNos igitur attendentes,q? non ge*nbsp;neriSjfed uirtutis nobilitas,uitæ^ honeftas,gratum Deo faciuntôCnbsp;idoneum feruitorem. Ad cuius regionen non multos fecundum car*nbsp;nem nobiles amp; potentes clegit,fcd ignobiles amp; paupercs: eo, quodnbsp;non eft perfonarum acceptio apud ipfum,Et uix ad culmina dignitanbsp;tum,nedum ad præbendas uiri eminentis fcientiæualcant reperiri,nbsp;exceptionem huiufmodiCnempe quod cui prouifum crat,non fucratnbsp;carnenobilis)nonduximusadmictendam.ca.uencrabilis. depræb.nbsp;amp;dignitatib. Quod tarnen nolumus de Collcgijs pro Nobilibusnbsp;fundatisSedotatis accipiîQuæ acquumeftuteis permancant,fecunnbsp;dum priuilegia legitime obtenta,6ó libertatesipforum»

1-^

Præ*

-ocr page 589-

DE REFORMAT. COLLEG.


ClI


'PrÆtcrea cxigit liber conferiptionem omnium quee in thejäuris cccka ß(irumjcruantur^ut^^ßnc clementijjimi JJiomini noßri CT Qrdinum pd^nbsp;trice deputationoyuon debcant db cccleß^s alicnari.Folio inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßq*

At ifta æftimatur nouatio quædam. Haclenus Ordines patrie ec defiarum thefauris fe nonimmifeuerunt,

'Pojlremo unit liberyUt annus quern F-eßdentiee appellantßcundüqua litatemßue comoditatem uniußuiusqy lociz^perßonce moderationem acnbsp;cipiatyrelaxetur^^Folio x-^eßfacie

Quod fane magnam diffolutionem parerct, efficerct^, ut pauci admoduminCollcgrjsinuenirentur, quiofficq fui rationem habe^nbsp;renc,aut forte quale fit intelligerent.quod nemo poflit in Ecclefia rinbsp;te gererc,quod non prius longa exercitâtione,amp; diutinæ difeiplinænbsp;afluefadione didicerit.Nee in Collegqs aliud ftatui potcft,q ut cæ«nbsp;t^ris paribus omnes ad paria onera alligentur.

DE PROPOSITA FORMA RE^ nouandi Monafteria,tam uirorum foeminarum.


Verum ad hæc opus foret magna diferetione. Sed amp; pars altera canonibus antiquis patrum fanótorum dodrinæ non confonat.nbsp;Vide Hieronymum ad Heliodorum. Côcilium Chalcedonen, iubetnbsp;Monachis quieti opéra dare,obferuare ieiunia 8C orationes,in locisnbsp;quitus femel fe Deo deuouerint permanentes: nec^ communica^nbsp;re Ecclefiafticis nec^ fecularibus negocqs : nifi forte iubeantur pro«nbsp;pter urgentes neceffîtates ab ipfius ciuitatis Epifcopo.c.qui uere x6nbsp;quæfl.i.Item bcatus Auguftinus ad Eudoxiû: Exhortamur uos fra«nbsp;tresCinquiQut fi qua opera ueftra mater Ecclefia defiderauerit, neenbsp;datione auida fufcipiatis,nec blandientedefidia refpuatis. Et habe«nbsp;tur c.uos autem,eadem quscft.ölt; caufa.

h ij Nec

-ocr page 590-

DE C OE N O B I I S

Nee debent item MonacW ad officium clericatus,nifi eis tefii’mo nium Abbas fuus dederit,ordinari« Si enim neceffe fuerit Clericumnbsp;deMonachksordinari, cum confenfu amp; uoluntate AbbatiSjpræfu*nbsp;raat Epifcopus. Quemadmodu in Agaten. Herden. Tarraconen.nbsp;ConciÜjs fancitum eft.SC habetur in c.Monach.Só c.cum pro utilitanbsp;te.SC C.feq4i6.quæft. i. Debent autem tales Monachi,ubi ad Clericanbsp;tus ordines peruenerint.non difcedere a priori propofito.c. de Monbsp;nachis,eademquæft.6^caufa.AtMonachi Apoftatæ Cccnobiorunbsp;fuorum defertores, nuîîo pado ad Ecclefiarum minifteria funt affiunbsp;mendi.Sicut beatus pater Auguftinus ad Aurelianum ait : Si defer«’nbsp;tores Monafteriorum ad.militiam clericatus eligantur,uia datur fernbsp;uis Domini,ut fe purent erigi ad aliquid meliusxum fadi fuerint denbsp;teriores.Etenim ipfisfacilior lapfus, Sordini Clericorum fitindi^,nbsp;gniflîma iniuria:Cum ex his qui in Monafterio permanent,non nifinbsp;probaciores at(Ç meîiores in Clerum aflumere foleamus 8^c. c. carbnbsp;kgi epiftolam,eadem quæft.amp; caufa.

DE VOTIS MONASTlCÏS.

I{}erißeP.cformationisconßtlttftnputdt:,ut

Je mâticipantCanobip^uotif J\lonaßicis,(iuajiib Jantialid uocdutur^non dlli^entur deüicepsja dbnbsp;ip liberentur.Folio x^Q.fdcie i.

Chryf.ho)n.^T^dd

Theodommonach* um,dicitnuptiitsnbsp;ntonachoru ejjè pcanbsp;iorcsitdulteirio.

item clementißdominum cdujdftt non utf dercycur remordri debedtyOut iietare eos qui in monbsp;naßerijs d^untyComperiuntur^^ ddpdrrocbidru mi

nijterid ineptly dut donû monaßiee muedi nS habere,aut aliodui ddhoc ui tet genui non uoluntdrijyquo minui inde deceddnt : T^ernm quod in finbsp;ßcrrCyUt ijdem^ßuelint dmici eo^ honeßcJouerCydut JFÎatrimonio iwi^^nbsp;reyuotii liberdtiyCFFondßerijs cum'ßlßdio aliquo dotdlitio dimittdn^nbsp;tuTytTduJerdnt^Je ad uitam Qhrißidndm communem illam: Foi dutemnbsp;qui uoluerint in ÄFondfierqipcrmdnereynecejßirid uitaßßentdtione denbsp;here contentosejje,Folio 1^0,


F^endum FFonaßerip deincepsdd conßrudtionemßudiorum hone^ ßdrum^perßndrum educationem, ^-^ßfitmendos quoquein FFondßeridnbsp;tarn exigtio numero Fdondchosytit de annuo cenß dliquidexundet : quo binbsp;qui inopid obßante Jîdtrimonio iun^i nonpqfiunt y inde quaß dote qudfnbsp;ddmiuuenturgt;Foliot^oJdciez,

iam

-ocr page 591-

DE C OE N O B I I S.


ent


lam omne iHud partim facræ feripturæ partim Condlijs quis. In uniuerfum autem omnium Catholicorum Patrum dodrinæ,nbsp;ddatæque ad nos ApoHolorum tradiuoni prorfus aduerfatur,

Primum enim ex feripturis facris antea probatum eß nota caßie tatîsfeu ccelibatus,obedientiæ item 8^ pauprrtatisuoluntariæ,hoceft,nbsp;omtlis propri] abdicationcm, quæ uoia fubftantialia appellantur ( dunbsp;tarnen rebus perpenfis deliberato confilio^uoluntarie fiant, ad hoc quonbsp;libcrius, expeditiufque temporalium rerum minori cura Dco feruia*nbsp;lur)Chriftiana amp;: pia cfie uota * Quæ debeant tam mares quam feemiisnbsp;næ fub æternæ damnaticnis iudicio, quod alioqui incident,obfèruarr^nbsp;Sicuti, qd ad primûjCafiitatênimin2 aninet,uerboilIoChrifii,Mattb»nbsp;t9,fitmanjfi:fium:Sicu£Eunuchi quifdpfos cafirauerunt propter re#nbsp;gnum coclorum .Qui poteft capere capere capiat. Deinde ex Apoftolinbsp;dido. t.Corinihiorum feptimo:Qui ftatuit in corde fuo firmus,n5 ha^ E«d«ge/.o.nbsp;bens neccfritatem,pot£ftatcm autem habens fuæ uoluntatis, 8c hociudinbsp;cauit in corde fuo,feruare uirginem fuam,bcne facit.Item i.Timoth.j,nbsp;Adolefcêciores uiduas deuita.Cum enim luxuriate fuerint, nubere uoisnbsp;lunt,habentes damnationem,quia primam fidem irritam fecerunt.

ïam ne quis putet, nooum «fle intelleélum iftum Euangelicæ æ Apoftolicæ doâ;rinæ,referimus nos ad ueterem Ecclefiam,omnefqu«nbsp;fandos Patres.

éla de uotis intelligit.Dicit Chrifium clarc amp; exprefie modum indicaf« fe, amp; formam uotorum illorum. Eiàiam quoque, capite ^ô.prædixiCsnbsp;fe,quo modo in Chrißianifmo futura exercendaque effent, ut?» habet:nbsp;Hacc dicit dominus Eunuchis : Qui cuff odierint fabbata mea,amp; elege«nbsp;tint quæ ego uolui, tenuerint fœdus meum, dabo eis in domo mea^nbsp;in mûris meis,locum,8^ nomen melius a filtjs ÔC filiabus,nomen fensnbsp;piterftum dabo eis,quöd non peribit^

Quem locum ibidem prolixe amp; pulchre explicat,^ paulo an^ tea in eas inoehitur, quæ uirginitatem domino profeffe,deinde a carnisnbsp;uoluptatibus concitatæ, (cortationis peccatû,nuptiarû nomine uelarenbsp;uoluit,aitlt;^,non ignorât opinor,etiâ fi ignorantiä fimilêt,qj qug fponÖnbsp;fuidexteram præierijt, ne^ huius eft fponfa, quem illegitime reliquit.

b ii) neque

-ocr page 592-

D E C OE N O B I I S.

nequeillius cuifeipfam pcraftcAum uiciofum adiuflxit uxor reperd ripoteft.

t.CorinthA

tagens crimen eß ifiolare uirginemnbsp;Dgofacratain^

Tune enim Icgitimc,amp; fecundu di'ui'nas fer/pturas nupti'æ fiunt,cuni nonaHèélusuo]uptatis,neceflitatem legis,fed legis necellitaSjUolupta*nbsp;tem præoecupauerit,ficut fit quando nuptiarum necefütatibusCprocrenbsp;andorum liberorum caufa,cogitatione præfumptisjegniina unio coivnbsp;fequitur « Vbi autem ab initio domino tantüm fe confecrare per uirg^*nbsp;nitatem firmiter propofuerunt »nonpoHunt confeientia bona nuptiasnbsp;iniri, uidelicet, quod earnis aHedus non fequätur prias illud propofi^nbsp;tum^fed ab illo cui deoinda eA,trahat animam ad fua uitia.Nam ppusnbsp;quod ratio amp; lex in animo non præcedit, idiplùm omnino jUegititniinbsp;a confeientia notatur»Proinde idem ille ex Apoßolo ait: Mulier ligatanbsp;eß lege,quam diu uixerit uir ipßüs/i uero mortuus fuerit,libéra eß » utnbsp;nubatmon fimpliciterjed folum in domino, quoniam amp; quæ per mornbsp;tem uiri libera fada eß ad nuptias, non quia libera fada eß fimpliciter,nbsp;fed in domino nubere debet * At quæ fèipfam domino femel defponfa^nbsp;uit,libera non eß. ( Non enim mortuus eß uir eius, ut cui uelit nubercnbsp;poßit)uiuentec^ immortal! uiro,adultéra appenabitur,quæ mortalemnbsp;propter afiedus carnis,in domini thalamum fuperinduxit Nccincon^nbsp;uenienter quis de tailbus Apoßolicum illud pronunciauerit, quumnbsp;ordinate fe geflèrint contra Chrißum nubere uolunt , habcntesiudiâgt;nbsp;um,quia fidem reprobauerunt,non nuptias,fedadulterium fequentesgt;nbsp;Nullus igitur feruus ad tâtam impietatem ßimuletur, ut herilem fpoi^nbsp;fam contredet:nullus adeo furiofus fit facrilegus,ut impollutam facersnbsp;dotem petulantibus manibus contingat, Nemo ad tantam dementiamnbsp;deueniatjUt quum tantam pccnam facrilegis impenderc uideat,non inanbsp;nimata ex auri SC argenti materia fada uafa,fed ipfaanimata, uiuen*nbsp;tia donaria,prædatoria manu impure inuadat, Imo nemo fit adeo im^nbsp;plus, ut non inanima in templo uafa, fed ipfum domini templum, hocnbsp;eß uirginis corpus,petulantiæ facibus barbarico more comburat,nbsp;InPfalmum 44.dicit : Audiant quæ uirginitatem domino uouerunt,nbsp;quod uirgines adducentur Regi. Virgines autem propinquæ exißen*nbsp;tes,Ecclefiæ poß ipfam fequentes,amp;cæt«

Ambrofiiih

Beatûs pater Ambrofius de uirginitate tres elegantes libres coni* fcripfit,præter quosinueniunturapud eundem ,amp; alia in hanc ratios*nbsp;¦ nem peculiariter ßripta;gt;qualia funt; Exhortatio ad uirgincs.liem inflinbsp;tutio uirginis,

Item

-ocr page 593-

DE C OE’*N O b I I s. Fol. cnit*

Ttem ad uirginem deuotam,8ô ad uirginem îapfam de Viduis de* nicjp. In quîbus fupraditfla Euangdfj,8£ Apoftoli Pauli uerba, eodetnnbsp;quo Bafitius modo,accepit îibronbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirginitate alkgat, quod Matth.

i9-de Eunochis dicitur,amp; poft aliquanta ita ait: Qui nos uocafit in cul pam^quia nuptias prohibuimus ilhiitas,uoccnt in candcm culpam,ctiânbsp;lohanncm Baptiftam. Quam emm caufam habuitaliam ille martyrij,nbsp;fepetitc animo.Caufa ühus paffîonis ccrte hæcfuit.’Non licet (inquit)tinbsp;bi eam uxorem habere. Si hoc de uxore hominis, quantomagis de uir*nbsp;gineconfecrata*.Si hoc diclum eft regt, quantomagisdicendum cftpri* tjl ueid«nbsp;uatisCImo uult beatus ille uir, facerdotes uel morte oblata.G ita neceftènbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirsmcift

-a 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . r r ¦ J-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dKcefe ttt uxoreitft

citjintegntatis iacnticium uendtcare«

Et poft aliquanta,temper ( inquit ) tpc(ftauit ad gratiam Sacerdo* tum, iacere femina integritatisnbsp;nbsp;nbsp;uirginitatis ftudia prouocarc. Atque

boc Chriftum docuifte.Nec nouum efte uirginitatis ftudium,fed a tem pore etiam Apoftolorum in Catholica Ecclefia in fumma æftimatio*nbsp;nefuiflè probat per Teclam , Pelagiam amp; alias uirgines . Ac tandem:nbsp;Difcite(inqu£t ) quantas Alexandrina totiufque Orientis amp; AfFricananbsp;Ecclefia quotannis facrare uirgines confueucrunt.Pauciores hic homi^nbsp;nés prodeunt,quam illic uirgines confecrantur^ Item in libro de inftitu*nbsp;tione uirginis, capite pri. dtdlum Pauli. i .Corinth,7. intelligit de uirgi*nbsp;nitatis uoto,ubi Si Eufebium laudat,quod Ambrofiam filiam uirgincnbsp;obtulit Deo,quam feuelafleôe confeeraffegloriatur.Similitcr in libel*nbsp;lo ad uirginemiapfam, capi. Et in hbro de uiduis,locum illum.Mc*nbsp;iius eft nubcre quam uri,dicit pertinere ad non uelatas, nodû uoto ob.»nbsp;ligatas,fed hberas.Sic in cap. j.pri.Epifto. ad Timoth.ubi dicitur.'Ha*nbsp;tentes damnationc,quia primam fidem,8Ccæt.ait: Damnation! fit obü ChryfofiontHt inbsp;noxius,qui ab hoc declinat,quod re^e feccrat. Vide Chry foftomum innbsp;cundem locum, qui illic profedo uerum Monachatum defcribit : atc^nbsp;utinam concédât Deus, quo ad talem normam Monafteria reformen«nbsp;tur.Nihilopus cftbcatumCyprianum,Cafrianum,Hieronymum,Aunbsp;guftinum citare,qui totos libres hac de re feripferunt.

Quamuis autcm,quod forte poteratfieato Cÿpriano epiftola 11» libro pri.excidiffe, Sc quod Auguftinus de bono uiduitatis habet,plu*nbsp;rimaiactcnt,quafifandiilli uiri Ceniugiumcontra uotainitumnon mceftücommlttutnbsp;diftoluant. Hoccertenegare nonpoffunt, Auguftinum eodeminlo* (2;r pecedtu adulte^nbsp;CO ita habere, plane non dubitauerim, lapfus Sc ruinas a caftitate fan*nbsp;Û;iore,quæuoueturDco5adult€ri}seftepeiores»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tutentcdmuhcoj^u

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Étad

-ocr page 594-

DE C OE N O B I I S.

Etadhuc fenfum intelligit, quod i.Ti’moth.ƒ. dicituf ? At ucrobcatu» martyr Cy prianus hûc cafum »nceftû appdIai.Et quas(inquit ) poenasnbsp;inceftis ciufmodi coniunétionibus c6mjnatur,amp;clt; Scd et uerbum illudnbsp;Chrifti,Matth. xÿ.Qui fecaftrauerunt,S^c4n eadem epiftola intell/gJtnbsp;didum de his,qui fe uoti's caßrauerunt.atque ut apparet, hoc quod nOnbsp;bis obi)citur, non de uclatis uirginibus, fed de ht s tantum quæ fpontenbsp;extra Monafterium propofuerunt,uirginitatem fuam Chriftonbsp;culatam conferuare. idem facit in tradatu de habitu uirginum. Nequ«nbsp;cnim quæ in uirginibus illic damnat,unquam permiflà fuerunt uirgininbsp;bus facratis, ueluti promifcua balnea adire,fcd non uclatis lâtum. Suotnbsp;etiam qui dicant beatum Augufîinum non de uelatis loquutum:quoߣnbsp;coniugia Magnus Bafilius irrita amp; facrilega æHimat.

oiedientiie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lam quod amp; reliqua duo uota, ncmpc paupertat is uoluntariæ,8^

cr pnupertâtii uo:gt; obedientiæJundentur in uerbo DeipMatt* iç.Siuis perfcduseflejâiû Apoftoli Pauli Hebræorum 13. Obedite præpofitis ueßris.amp;c*nbsp;lidem Patres in libris iam nominatis, amp; aîfjs pkrifc^ frequentiiônbsp;teftantur.Præcipuc BafiJius in fermonibus exercitainentor. pietatis.nbsp;Item in Iibro Conftitutionum cxercitator, ad eos qui communem ittnbsp;Ccenobio uitam degunt.Præfertim capite 18.1922. jj.amp;T 34.

Augufiinus in Pfaî.:7fgt;ait: Nemo pofitus in Monafierio frater dl catjRccedo de Monafierio :Neque enim foli qui funt in Monafierionbsp;peruenturi funt ad regnum ccelorum.amp;T illi qui ibi non funt, ad Deumnbsp;non pertincnuR-cfpondetur ei: Sed illi non uouerunt, tu uouifii,turegt;nbsp;trofpexifii.Dedieiudictjcum dominus minaretur,quid ait ^Memen#nbsp;uxoris Loth.Quod de ilia dixit,omnibus dixit. Vouete ÔC redditenbsp;Mis,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domino Deo ueftro. Quia ilia uxor Loth ad omnes pertinet. Et infraî

Sed quid tibi dixerit Pfaîmus attende : non dixit ,nolitc uouere,fed uo uete amp; reddite.Quia audifii reddite,non uis uoucre.Ergo uouere uole#nbsp;basjôf non reddere.Imo utrûquefac,unum fit ex proftflionetua, aliudnbsp;ex adiutorio Dei perficietur.Àfpiceenim qui te ducit, non refpiciesnbsp;retro undeteeducit.

Ad hæc fandi Patres uoluft t, quod quamuis nemo debeat ftulte, leuiter aut temcre,præfertim, qui per ætatem nondum fui ipfius habcntnbsp;, , cognitionem, tâta uouere,aut etiam talium uota rccipere,atcp ad Epif#nbsp;qu£^ntlin^uuen^ copum cum primis pcrtinererefpedum ad hæc, nihilominus tarnen innbsp;Me,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;receptione talium uotorum,refpiciendam potius eflè fidem uerecun««

diam,quam ætatem uouentium, ut tefiatur Bafilius Iibro quæftionum dlffüfc

-ocr page 595-

D E C OE N O B I I S. Fol, CV. dîffufecxplicatar, quæftion. Ambrofiusïibro ;.deuirgimtate:nbsp;Non ætas(inquit)retjcitur florentior,fed animus examinatur. Etjcertenbsp;Techm non fenedlus,fed uirtus probauit. Âtc^ in hoc tandem conuc^nbsp;niunt Patres,quod uota etiam iuniorum ligent Vide Auguftinû in lo*nbsp;CO pracalkgatc/}b j dicit, Apoftoli diâujmuniores uiduas uolo nube^nbsp;te,non inteUigendum de his,qui fe uotis obftrinxerunt. Sic.

Totum illud-, multoadhuc antiquioribusSf pluribus Patribus, imo omnium antiquiiTimis Concilrjs generalibus,amp; Catholicæ Eccks-fiæun)uerfali,atempore Apoflolorum feruatatraditione probariSCnbsp;tonfirmari poteft.

Dionyfius Arcopagita in Ecclefiafl:, Hierarch, âapite 6. parte 2; defcribit ritum Monafticæ profeffionis. EccIefiaQica item 8c Tripar«»nbsp;titahiüoriaplurima tefbmonia dant ,Monafticæ,tam uirorum quamnbsp;feem inarum inftnutioni.Tripartita hiftoria libro 7.capite 4.refert Jouinbsp;nianum Chriftianum Imperatorem Prætorianâ Icgcm tuliflè, ut capknbsp;Ulif£ntentiaplcderentur,qui facram uirginem nuptiali torouiolare ginumßtcrdritcortnbsp;änderet, quâ iurifcofuhi habent in L.fi ^s non dicâ rapere,C. de Epife.nbsp;8^ Clericis.Concilium Carthagineh.anathemate notat,damnatc^ fecunnbsp;dum Apoßoli Pauli dodrinam facrarum uirginum corruptores. Idcnbsp;facit Concilium uniuerfale Chalcedoneniè,amp; alia multa Concilia, quænbsp;Gratianus cumulatim ad hanc'conclufionem ftatuendam congeiïit 27.nbsp;quæftione prima.

Atqueut funnmatimdicatnus,inhanc fententiamomnes conclue dunt,quod uoia ilia quâdo uôluntate hbera fiunt, funt Chrißianißima.nbsp;Attç tnfuper ad ueram ÔC Euangelicam uitam ducendam accommodanbsp;tjflima.Item,quod quemadmodum unufqoifq? ante ûotum in arbitrionbsp;habet, ut uouere poflit aut abftinere,ita poft uotum femel fadum, nonnbsp;folum capefeere nuptias, fed etiam fi non nubatur ,nubereuelle,dam)9nbsp;natum fit.

Confequitur ex omnibus illis clementiffdominonoftro,nullopa do licere,ut annuat, finat ? aut diftîmulet, Monachos amp; Nonnas uotanbsp;Deo fada uiolare, multo minus ut conftituat eis,qui profugij méditas»nbsp;tionecontra mandatumDeirefpiciuntretro,perfidiæ lucrum8Cille*nbsp;ccbras,,utpote, dotem facrilegarum nuptiarum dandam. Cum uetent 'nbsp;enim Canones,ne qs quidem, qui ad Ecclefiæ minifteria affumuntur,nbsp;Monafteria ipfa grauare, can^ ne pro cuiuslibet. lô.quæftione prima*nbsp;Quanio amplius cauendum ,ne defertoribus ÖC uotifragis grauentur,nbsp;c quos

-ocr page 596-

DE C OE N O B I I S.

quos muite iuftius erat ^protento cnmine grauiori pledere ufndiâa* Confequttur item eundem dominum noftrum clementiflimum prohilt;lt;nbsp;berenonpoflè, quo minus uotadeiaceps,auoluntarijsamp; exploraisnbsp;recipiantur. Cæterum quid de hac re facri Canones pronuntient , ha*nbsp;bes in can.hoc fanâum.p.quæftionc fccunda, in ÂmbrofJibro ter*nbsp;tiodeuirginitatc.

Deniq^ amp; hoc confequitur^quod clementiiTdominus noHer Apo* ftatas feu defertorcs,Monachos Nonnas tanquam facrilegos,nequenbsp;poflTitjne^ debeat uUa.Tatiôc fufFerre « Nam ut Bafilius ait libro quf ß«nbsp;difFufe Explicatar.quœft. i4»ApoftoIica régula manifefta eft,iubens,utnbsp;nos fubducamus ab omni inordinato,amp;S non permifceamur ipfi ut cotinbsp;fundatur,SCcæu

l^ûflrcmoyciuodlibcr txigityUt /^onaßeriainScholäs tionem iniientutif conucrtantur omnium Jan3.orum quot;Patrum do^rinfi

milia i4lt;ubi ueterum Monachorum morem deicribit,aitqß:Monachi Matutinis precibus,hymnifq^ peradis àd fanélarum fcripturarum Aunbsp;dia fe conuertunt.Sunt qui libres feriberedidicerunt, unufquif«^ pr^*nbsp;Ûitum habet domicilium, filêiio perpetuo ftudet. Siclt;^ nemine texentenbsp;nugas,aut aliud aliquid loquente,Tertiam,Sextam,Nonam,Vcfperti#nbsp;namcp confummât Synaxim.Quippe quatuor in partes dicm feindensnbsp;tes,impletis partibus (ingulis pfalmodijs,at(^ laudibus honorant Deu.nbsp;Et infratPoft cœnam rurfus diuinis inferuiunt laudibus,fict^ (intdligenbsp;poft completorium)fobrtj fomnum capiunt,amp;cæt. Perluftra locum ilnbsp;Ium:,amp; uide quam magnifiée uitam talem prædicct,qui uero pluranbsp;lueritdefententiaipfiusaduerfus inftitutiones nouæiftius Reformat,nbsp;cognofeere, légat tres libres quos contra uituperatores uitx Monafti*nbsp;cæ confcripfit. Atque o utinam fauente 8ô propitio Deo Monafterianbsp;omnia, imo amp; Parrochiæ atque Collegia, totaep infupe*' E^hfia,nbsp;fecundumfandift*. uirihuius dodrinam reformarentor. banbsp;demum reftitutio Iaudatiirima,Chriftianiftima^nbsp;profedo Reformatio

foret*

Pérora*

FINIS.

-ocr page 597-

CVI.


PERORAT! O-


I funt Chriftianæ 8^ Catholicæ Lcâor, dcfcnfionisæ confutationis noftræ articuli,quam ob caufas ineuitabinbsp;les in noftra præfationcrecitatas, in ïuccm profcrrc fu#nbsp;mus adadi, aduerfuslibrum iUum, quem Ckmentifï.nbsp;dns noftcr fub Reformat iôis nomine euulgauit. V olu^


mufque feruatam nobis facultatem, hanc defenforiam noftram ccnfu^ tamCpro afTertione autoritatis fandæ ChriftianæSc Catholicæ Ecclesnbsp;EæChriftiJn hac Dioccefi Colonien» magna feftinatione congeRam)nbsp;contrahendi,extendendi,mutandigt;emendandj,amp; declarandi» Quam te,nbsp;qui ipfam animo ChriRiano, zeloque pio,beneuole es Iedurus,noluis(nbsp;mus: celare quo altiori cogitatione hanc rem proRquaris;gt;ut tandem uenbsp;titas in lucê prodeat,ueraque Religio Reformatione ChriRiananbsp;Catbolica queat obtineri. Quod ChriRus dominus amp; Sabnbsp;uatôrnoRer concédât, cuieR laus, honor,

amp; gloria inæternum.

Amen»

SENTENTIA DELE-

CTORVMPER VENERABILE CAPITV» lum Ecclefiæ CoIonienfiSjde uocatione Martini Büceri.

REVERENDISS DOMINO COLONIEN, non licuifle Martinum Bucerum eo quo faiRum eRnbsp;raodo)uerbi minifterio præficere.

Erbu Dei docet, Neminem debere præfici miniRerio uerbi,nifi couocataSô cÔfcntiêtcEcclefia.Oportereq*nbsp;que eu qui præficiendus cR unû ex fratribus efle, quenbsp;Ecclcfia eligat, 8^ flatuat in cÔfpecîu Epifcopi,petattçnbsp;eu ut idoneû miniRerio pfici. Cui Legi amp; Petrus ipfc,

8^ cgteri ApoRolifefubiecerunt, ut patetin deOgnatione ApoRoli Matthif, A{R. i»ubi Petrus cÔuocata ecclcfia, ftâs in medio fratrum,nbsp;cû expheuiflet caufam cur neceRe effet unû ex difeipulis accipere lonbsp;cum miniRcrq.undcpuaricatus excidit Iudas,fubiecit: Oportet igicnbsp;ut ex his uiris,q nobifeum uerfati func toto tempore amp;c. (8i Ratimnbsp;poR)tcRê refurrecRionis ejus,nobifcum fieri unû ex iRis. Et Ratuc*nbsp;:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C' qnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;runt

-ocr page 598-

DE VOCATIONE MARTINI BVCBRt runt duos,amp; fada ptatione.dederut fortes ecwßi.Et cooptatus efl adnbsp;numeRxS^c.Itidem cap.fextOjin defignâdi's Diaconis iufîerût Apo*nbsp;ftoli adeifo multitudinê difdpuloRî, amp; ut fratres circunfpiccrentnbsp;fe uiros fpedacg ^bitatis,gbus ipfi hoc negotq delegarent.Et eu pi®nbsp;cuilïèt hic fermOjCorâ tota multitudinê elegerût Stephanû 8lt;c. Hicnbsp;quoeç ritus ^batur cap. Ad.xiq.xiirj.ôi xv.Et qdem ex hoc cap.xv.nbsp;cÔpr0batur,n5 efle in.poteftate cpifcopi,fi qugftio fup uerbi miniftenbsp;rio oriatur,4gt; fuo folius arbitratu ftatuere, fed côuocata cccl€fîa,acnbsp;ne quidê quibusiibet cÔmitterc,præcepta apoftoloß: perferre ad ec*nbsp;clefias;fcd uiros a tota ecckfia eligendos,qid faciant.Iam Martiuusnbsp;Bucerus alTcitus eft nedura nÔpetentibus feuaflentientibusCIeroSCnbsp;populojfed ipfis plane inuitis,ut oftendut literç Capituli Colonien*nbsp;fis. Qugrela item Ckri, Vniuerfitatis quocß,amp; Senatus.Deindc Bu^nbsp;cerustion eft unusex fratribus noftris, fed iamdudum declarauitnbsp;efle Antefignanum aduerfariorum noftrorum.

Secûdo ucrbwm Dei docetjoportere eum præficicdus eft rtîini* fteriojirrepr^henfibilê eflkOportere atïtôô illû teftimoniû haberenbsp;bonû ab fjs q foris funt,ne in ^brû S^Iaqueu incidat calûniatoris. ».nbsp;Tim. j.Ex q dodrina apoftohca(nÔ dubiû^defcêdit mos apudChrinbsp;Wftt« AlexfUtdri ftianos,femperCnam illiamp;Lampridius Aethnicus feriptor fert tefti*nbsp;moni5)obferuatus,nêpe, ut fi quâdo q ad minifteriû ordinâdi font,nbsp;eoRt nomina prius^ponant palam ,8d moncatpoptrius,ucfi qsquidnbsp;bâxt côtra Ordinandû, id^pônat. Prgpropere ergo, amp; no fatis adnbsp;ApoftoHcâ régula accitus eftßucerus, prius q ipfe ^poneret Cleronbsp;populOjS^ ©îm iudicio côprobaret irreprehcnfibilis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obtk

net quâlibettalis cfletBucerus.NâÔioportetillû habere teftimoniS ï. ritno .î.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ut inqt Apoftolus)n5 fol« ab his q intus funt.ôCc.amp;hocpccdcre de

bet, Quomagisiftudobtinetjubiraultafuntmanifeftain Bucero, quænedumapræfenti, fed6i abomni Ecclefia omniutcmporutnnbsp;abapoftolisinnosufquederiuatarepræhenduntur. Prim5,qgt;P’^I*nbsp;mam fidê irrita fecerit,infringendô uotâ Profetfionis monafticæ,nbsp;amp;CO ipfo damnationêhabeat,fecudû apoftolicâxiodrinâ. A qua eSnbsp;non exeufat .uel ætas, uel foruor naturæ:ficut non exeufauit adole*nbsp;feentiores ijidaas,quæ poftcaquâ feobftrinxifient ppetuo Ecclefiasnbsp;minifterio,IUxuriatæ,inCfiriftonubcrc uohierût. Et ut uotû ab illonbsp;cmiflum temerariûfuerit,eothnonuacat rcprghenfione,fed potiusnbsp;temeritatis in re tanta cÔmifla, amp; noîs Dei in uanu accepti iufte infl*nbsp;sîinhae tempora muIat.Etutipfænuptiæ damnandçnon fuerint,côftat thiufteineonbsp;po/gt;c(lt;r, damnari prOpofiti fraude,tsoti fradi fidê. Itê non folû fufeeptioné anbsp;biumtD^ boneilt Bono inferiori,fed ruina ex bono foperiori. Poftremo rede damna*nbsp;q-i£ tempera mere ri,cp continentiæ prima fidc irrita fccerit.quêadmodû Auguft. ha*nbsp;E^cc/c.nuptiarh.27.quæft,i.Deindeq? Monacham duxeritjn parinbsp;/i.yïcip ib. * damnations exiftentem^

-ocr page 599-

SENTENTIA DELECTORVM CVII,

Tertio uerbu Dei docetadfcifccndu minißerio,oportere tHe uiru uni «s uxoris. i»Tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T itia. qd Canones ApoftoIoRj, amp; Apoftolici

Patres in hoe ufep têpus ficintellexerutjVt fecundis nuptijs copulatus, aut qui uiduâ accepit, no pofTit efîè ex numero eoi^, qui minißerio fa*nbsp;cro deferuiût. Et Auguft, rationê affignat, lib.de bono coiugali,ca. i8»nbsp;Quia(inqt)tabs normä facramenti amifit^ad ordinationis Ecekfiafliegnbsp;f’gnaeulü neceflariä. Et cotextas ipfe Paulinæ Epiftolæ fatis déclarât,nbsp;hoc præceptû fie intelligendum eile,eu poßea cap,.^.iubeatn5 alfas ui*nbsp;duas elfgi ad minifteriû, q quæ fuerint unius uiri uxores : qd neeeße eßnbsp;intelligi de monogamis;gt;qd antithefis ipfa oHêdit. Nâ q digamy elTe uonbsp;lût,a minißerio excludunt. Alia qc^ funt, q (quod ad côdùioncpfonænbsp;attinet)inBucero multi reprehendût,q adferrein pkntiarûnoaninet.

lam qd pertinet ad dodrinâ.ExprelIim tuetur partes Lutheri hade* nus dânati, atc^ adeo eâ ipfe dodrinam profitec, quâ dânauit Pôtifex,nbsp;Imperator,Rcx,amp; Status imperfj,qui fe catholicos uocât,ut teftant re*nbsp;telTus imperiales, qbus hadenus Reuerendiæfubfcripfit, qsamp; fubiê*nbsp;dis fuis,uta feamp;Capitulofuô receptospublicauit,amp; obferuari pce*nbsp;pitjnter cætera uero olim Bucerus nedû a nris, fed amp; ab ipfo Lutheronbsp;male audiuit,ob rê facramêtariâ amp;iconomachiâ in multis côcilrjs dansnbsp;tasjamp;ut in côcilia tis articulis ferêdus Cæfari uifus fuerit Bucerus, dân?nbsp;lus th eß in nondû côcilfatis. At uerbû dhi iubet,ut adfcifcêdus miniße*nbsp;rio habeat forma fanorh uerboi^. i«Tim.2. Et in eadêch Catholicis renbsp;gula pmancat,PhiI. 5, uerbû eius fit irreprghenfibile. t.Tim. ƒ. nullânbsp;occalionê diffentiôibus pbens,Rom.ult,aut feiffuris« i.Corint. x. nec ulnbsp;lam nouitatê fapiat,quafi aliud Euangeliû introducere uideauquod nonbsp;cßaliud,nifiquod conturbcntaudientes,GaIati.amp; 2 Jnfumma,n5 hanbsp;bei(qucmadmodû Apoßolieg literæ uolüt)teßimoniü bonu ab oîbus:nbsp;Quod qrela Shmi Capituli,Cleri,Senatus amp; Vniuerfitatis déclarant.

Quarto,Chrus explorari uult^phetas priusq admittant,idqp ex ope ribus eoi^.Mat.7.Nuùc ineufat Bucerus a frudibus, q ex eius dodri*nbsp;na Argêting dimanarût,ut funt inter alia feditiofa: deßrudio altarih ænbsp;imaginû,abolitio Mifiæ,aliarhq^ piai^ ccremoniarh,extindio oîs uetenbsp;ris cultus dioini, ta inCathedrali q Collegiatis Ecclefrjs,fuppr{ßio oîsnbsp;Ecclefiafiicæ libertatis,monaßeriorhdeni(^ utriufi^ fexus hoîm euer*nbsp;fio,amp;: dißipatio,amp; alia multa.Necexißimat adhuc,alia eße q tum fuitnbsp;mente.Quod inbinisillislibellisfub futnoîs inferiptioneRatifponænbsp;Cæfari exhibitis, (quoi^t primu infcripfit de emêdâdis abufibus. Altei^nbsp;AbufuüEcdcfiaßicorh,6C q abufiis pcipue corrigêdi funt)intcr alia uenbsp;lit,ut Ecclefig Cathédrales in meras Scholas redigant,nó in qbus potif*nbsp;fimû inßituant,q illic alunt adEcclefig minifleriû,fed fie ut deinde reipunbsp;blicg feruire poflint,^fc^ in eo ^e uitg,ad qd natus amp;inßrudus fuerit.

c ii] Item

-ocr page 600-

DE VOCATIONS MARTINI BVCERI

Item ut ex Cathedralibus Ecclefijs Canonici nobiles no Ecclefi*® afticis minifterri's ,fed ciuilibus adminiftrationibus præficiâtur,praînbsp;fentibus tantum Canonicis.donec in pace moriaritur, neceflarijs ui^nbsp;taealimentisrelidis: quorum fcdditus poftea trâsféraritur tantumnbsp;aduerbiminiftros.

itidem uultjut opes CoIIcgiorum Coenobiörum diuidantur, fic ut pars ccdat illis qui Ecclefiæ miniftrabunt,id eft/ ut ipfe internbsp;pretatur )prædicantibus fcholis. Altera relinquatur ignauisCa^nbsp;nonicisjdonec morte difcedant:poftea trâsferenda ad eos, qui fe minbsp;nifterio uelint addicere.

Vult rcdigi præbendas ad inæqualitatem. Vult ut Fingulis flati bus,per uniuerfum Imperium liberum fiat fibi miniftros qu^rereSinbsp;conftituerctquod tarnen non plebis eft,fed Epifcoporum Officium,nbsp;ex régula Apoftolica,ad Tit. i.8^ i

T ribuit plebi nedum eledionem, fed uult ut examini quoque in* terfit,amp; difciplinaqii curct,fibiqueiudicq partem uendicet.

V ult adiugiLaicosClericis rccognofcêdis redditibus ecclefiafticis. Item ut Ecclefie fingulæ fuos habeant ccconomos,defcnfores 8^ uinbsp;cednos Laicos, q pofleftiones amp; totâ rem alimentaria procurent.

Vult ut pmittat ciuilibus Magiftratibus poteftas exigendi a mini* ftris fuum munus:qd tarnen eft Epifcoporû,nÔ magiftratuu ciuilin«

Vult ut ciuilibusMagiftratibuscorredio uitioruClcri, amp; cogni* tio caufaru ciuilium fugCIericospmittatur.Breuiter, côfulit,utoffinbsp;tium Principum 8lt;S Magiftratuu fecularium coèrtionê habeat, tamnbsp;in perfonas q bona, amp; quafeunt^ res ecclefiafticas, fecundu uetercsnbsp;Imperiales conftitutiones.

Exofam denicß habet EccleGaft icS libertatem,^ Cleri Licentiam uocat, de qua ctiam Clero adimenda libellum dicitur conferipfifft *nbsp;Hæc omnia quid portendant, 8d qualis hinc frudus fpcraiidus fit,nbsp;cogitandum relinquitur,

Quinto,uerbum Domini habet: Quomodopdicabunt hifi mittan turç A tqui Bucerus no eft legitime miffus. Nâ ecclefiam in q bapti*nbsp;•22tus 8C ordinatus eft,cij fuo Epifeopo déférait,8c fe in alia eccltfia,nbsp;qug neqp Reuerêdilfim5,nécj alios quofcuncg epifeoposGermanignbsp;ueris Epiftopis habet,recepit, ut miflîonê fuam ex Reuerêdiffiminbsp;iuflu,quém uerurn Epifeopum non agnofeit, tueri non poflit. Et fienbsp;uîdetur fibijpfi fumere honorem, amp; fe propria authoritate innererenbsp;contra uerbum Dei.Hcbreor. j.

Sexto,uerbum Dei monet omnes miniftros ,ut minifttrium fuum adimpkant. i ,Timot,4. Et ne unus alteriusouile inuadat.Sed Bucerusnbsp;iminifterium quod Argentina^ fufcepit(nedum deferuit,fed amp;alioi^ Panbsp;parochias sis inuitis,hhllil^ cauFis (quur illis fuo officio fit inter#

-ocr page 601-

SENTENTÎA DE LECTOR VM CVIIL ’ diccndu)preur)s, tnulto miftus g CanonicS fenteritiâ depofin'sjnuadit.

Septittio,Pontifex d€clarauit,8c Imperator dcfignauit Bucerùm hæ rcticum, 8C etiamnum ûtnufquc fentenda nullo Icgj'timo Condlio re#nbsp;iradata fubfiüit : Vtrique Clerus amp;: Populus Colonûn.eft fubiedus.nbsp;Refpicit ergo in ucrbum Dei,quod habet, Hæreticum hominem poftnbsp;ünamamp; fecundamcorrcd:ion€m,deuita.adTitum j.

Odauo, ucrbum Dei mandat uitari cxcômunicatos: quomagis uè tat affdfci eos minifterio, donee cenfura inflida, Ecclefiaftica auihori#nbsp;täte laxetur« Sed Bucerus periode ut Lutherus per Pontificem excoiti*nbsp;tnunicatus didtur,nondum Ecclefîæ rccondliatus.

Nono/piritus per Ecclefiâ probandi amp; dijudicâdi funt.i.Iohan 4J Nec ftatim fingulis permittendum eft feripturas pro fuo arbitratu in^snbsp;terpretari.z.Pet.uIt. fed ad communem Ecclefiæ confenfum recurrêdunbsp;lt;ft,quæ eft uniuerfalis teftificatiô Spirituftan(fti,columna amp; firmamennbsp;turn ueritatis. t Timoth. Probandus ergo prias erat Buceri fpiritus,nbsp;quam expofitioni uerbi Dei in hac dioccefi deftinaretur.

Poftremo, uerbum domihi uult ordinem elfe in Eccleûa^inferiôres præpofitis obedirc,amp; maioribus parère,in his quæ non funt contra le««nbsp;gern Dei.Romanus Pontifex(cui ReuerendilLut Archiepifeopus iurenbsp;iurandoobftriduseft, præfertim in tuendisCanonibuS Apoftolicisjnbsp;quatuor gencralium Conciliorû ) fimiliter Cæfar, cui Rcucrendifî;nbsp;ut Princeps Ëledor obedientiam debet, prohibent, atqae adeo omnesnbsp;Impertj ReceftiisCquibus Reuerendiff«uti obediens amp; Caiholicus pririnbsp;ceps fubfcripfit, SiC præfertim Ratifponenfis, anno 41 .editus, uctant^nbsp;neufpiam irtterra CatKolicorum, alterius partis homines minifterionbsp;Ecclefiarum adfcifcantur : fed qui ex hac parte funt, falua tarnen abu*nbsp;fuum rcformatione)expedcnt iudidum,uel concilq, ûel proximi Co*nbsp;mitq.Ergo cum utrun«^ iamdudum fit indidum,ac etiam iam coeptS*nbsp;amp; interea donee alterum eorum de hac tanta re difpidat ReuerendilT.nbsp;omnino poflît,per alium ex fratribus noftris, qui ex hac parte nobifeûnbsp;pie uerfatus,nobifqae percognitus fit,minifterium uerbi curare. Idcir*nbsp;CO nô licuit gratiæ fuæ Reuerediffim^ no expedato iudidei Synodi feanbsp;Comitq,Antefignanum ex aduer farqs, contra fuôrum fuperiorû man*nbsp;data,minifterio uerbi præficere.Nec hinc,nifi Reuerendid animû mu*nbsp;tet(quod ut fiat deuotiffime petitur Sc fperatur ) aliud expedâdum fuénbsp;dt, quam ut quemadmodum Reuerendiff.in hac parte contrait man*nbsp;datis Pontificis Ôf Caèfaris fuorum fuperiorum,ita futurum,ut fui infenbsp;riores, qui nolint ab obedientia Pontificis amp; Cæfaris, in licitis amp; hone*nbsp;itis,ad Ecclefiæ unitatcm,quæ firmiter tuenda 60 uindicâda eft ( ut Cynbsp;prianus ait)retinendam, libenter defeifeere, gratiæ quoque fuæ Reue*nbsp;'wdilTobediçntiam detredent «

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c «q Et quaniuK

-ocr page 602-

DB VOCATIONE MARTINI B'VCERI

Et quamuis ha?c abunde fuffecerint,tamen quum facrorum ca nonum,maximeillorum apoftolicoriï, quatuor etiam primoru uni*nbsp;ucrfalium aliorûqj uetuftifTimorû Côciliorû,deniçp Eccleßafticg c5nbsp;fuetudinis SC moris,per omnia tempora amp; loca recepti,non fit kuisnbsp;authoritas,nempe,cum hic côfenfusinnitaturauthoritati uerbi,quonbsp;Chriftus promittitjfi duo uel tres fuerint congregati in nomine fuo,nbsp;fe futurum in medio eorum, èC fi duo uel tres confenferint de aliquanbsp;rc fuper terram,id quotç coram feratum foreiitem omnia in Eccle*nbsp;fia ordincamp; decenter agi oportere, ac teftetur fcriptura, Paulum amp;nbsp;Sylam perambulaffè Syriam SC CiliciS, præcipientes cuftodireprænbsp;cepta apoftolorum amp; feniorum,nimirum in Côcilio Hierofolymitanbsp;no conftituta. Ad.nbsp;nbsp;nbsp;Deniçp contentiofos, nokntes ob temper are

Ecckfiafticis c5ftitutionibus,rei}ciat Paulus: Si quisCinquit)uult c3 tentiofus effc, nos talem confuetudinê non habcmus, netj Eccleßanbsp;Dei. i.Corint. 11 .Et laudet illic Apoftolus(ubi de huiufmodi Eccle^nbsp;fiafticis ordinibus agit)Corinthios, quod per omnia ipfius memo*nbsp;res fuerint,80 præcepta fuaCficut tradidit eis^tenerent.Et concludatnbsp;caput hifceucrbis:CæteraCinquit)cum uenero difponam. Exreforenbsp;arbitrabimur aliquot quo(^ uetuftiffîmos canones,amp; Côciliorûdenbsp;fréta hue adferre: pfertim cû Bucerus ipfe in fuis libelîi spafTim uin*nbsp;dieet uetei^ canonum authoritatê,ut merito ftet illis canonibus, qsnbsp;ipfe ex apoftolica traditionedimanaflealicubi fàtetur. luxtaucrbunbsp;Domini.’Ex orc tuo te iudico.8^c.Et,Ex uerbis tuis iuftificaberis,nbsp;ex uerbis tuis condemnaberis,5óc.

Initio Bucerus in libcllo quem inferipfit Abufuum Ecclefiaftico rum,ipfe tradic,ueteres canones ad apoftolica regulam requirere,utnbsp;nemo in facrum minifterium aflumatur,nifi probatus teftimonio8^nbsp;aflenfu Cleri amp; plebis.Requiro'e item ordinationeeius, qui Epifto*nbsp;pi officio fungi uelit,fubfcriptionê ClericoRt honoratorum teftin^onbsp;nium,Ordinis cofenfum 8^ plebis.Et ait Leone teftari hæc fie obfernbsp;uari,ab fjs qui patrum régulas norunt,8lt;^ apoftolicæ autoritatis nornbsp;mam fequunf. Simile eft quod ex Gregorio adfert: proinde^ grauenbsp;abufum efle iudicat,Si quis inuitis amp; no petentibus detur. Ec nullanbsp;rationem pati,ut inter miniftros habeantur,qui nec a Clericis fint e*nbsp;lcdi,nec a plebibus expetiti.

, Paulo poft in titulo de Examine, Ad minifterium ullum admitti uetat,njfi examinatione præcedenterquæ fieri debeat coram tota ecnbsp;clefia,ut quicunlt;5 aliquid contra defignatum habeat,id proférât. Etnbsp;hue citât canonê 9 CÔcilf) Niceni,8C c.ji.Concilq Carthag.Cypria*nbsp;num quoq^ in epift.4 libri i.quæ ipfo tefteferipturæteftimonifsnbsp;bat diuina autoritatc defeendere, ut minifter plebe prçfentc fub oîmnbsp;oculis deligatjUt^ dignus at(^ idoneus publico iudicio côprobetur.

-ocr page 603-

SENTE NTIA DELETORVM CIX

Dénfc^ titulo fcquêti d« Ordinati’one Côcilio Niccno, Ghakedo nenfi,Carthagincnfl',amp; Sardiccn.probat, neminem ad minifterium ownbsp;dinardum eilc,nifi qui poft legitimam explorationem inuentus fuerit,nbsp;nedum ad minifterium idoneus,fed 5lt; plane inculpatus. Bucerus itac^nbsp;füæ fefc fentcntiæ fubfjcjat,8ó patiatur legem quam ipfe fert*

Secundo ab Apoftolis in hæc uflt;^ tempora nunquâ pcrmiflum fuit in ulla Ecclefia Græca uel Latina, iam ad Clerom prouedis matrimoMnbsp;nio iungi,niii tantum Ledoribus Sc Caotoribus,ut habet Canon Apo#nbsp;ftolorum t7.fccundum ordinera ueteris translationis.

Iam fi Bucerusfine iuditioâf permiftu Ecclefiædiuerfurnmorem introducere uult,audiet ex Paulo:Nos talcm confuétudinem non babenbsp;mus,neque Ecclefia Del.

Tertio,Canon Apoftoloru i^.deccrnit, Vtfiquis Clericusacomu nione fegtegatus,feu nondum in commuâionem receptus^ad aliâ pro^nbsp;frdus ciuitatem,fine commêdatitqs literis fui Epifcopi receptus fuerit,nbsp;turn tam cum qui recipit,^ qui recipitur, communione priuâdos eftè«,

Ç^arto, Can. Apoftolorum.^^* cauetur, Vt fi quis presbyter ab Epifeopo fuo fegregatus fuerit, hune non lieere ab alio recipi lt; cui fub;^nbsp;fcribitNice.ca.j. ôc Anthiochxó»

Quinto, Canone Apoftoloru i4.uetàtur, rie quis propria parochia derelida,aliéna infiliat aut inuadat,licet cogatur a pluribus, nifi roaxbnbsp;ma utilitate exigente : ac ut turn quidê hoc no pertentet a femetipfo, fednbsp;demum multorum Epifeoporum iuditio ÔC exhortatioe maxima. Dogt;nbsp;indecapit. i j. cauetur, Vt fi quis presbyter aut quibetde numero Clerinbsp;eorrim, relinquens propriam parochiam pergat ad alienam,ô^ omni«nbsp;no demigrans pter uoluntatê fui Epilcopi in aliéna parochia comorc,tnbsp;hue porro in minifterio publico Ecclefig no eflè fuftinêd5,utpote inqe#nbsp;tudinis reu.Et huic Canoni fubicribit Côdliû Nice.c. tó.Deni^ Canonbsp;ApoftoIoRî i6.Epifcopû(adquctalisacceflerit)amp;^nihilohoc repu*nbsp;tantê,ueluti peruerfi ordinis magiftrû comuniôe priuari iubet.Et Côcinbsp;lioChalcedonen.c.j.Si io.magnoferio prohibent Clerici trâfmigrarcnbsp;de ciuitate ad ciuitatê«amp;: Cano.i ;.cauet, no oportere peregrinos Clerinbsp;cos fine comendatitijs literis fui ^prq Epifcopi miniftrare,amp; c.2o.Éânbsp;iq alienû clericu fufeipit, a comuniôe fufpedi oportere. Deniç^ c. x^.re*nbsp;mittêdos eftè alienos clericos,quis inuitos,eo unde uenerût, ne pturbanbsp;tiôes trâquillitati Ecclefiaftic^ inférât, èc dtuerforri domos corrûpant^

Sexto, Canone Apoftoloru xxxiiij, icerum cauetur, ne ullus pere* grinoRt presbyteroruni fine commendatitr}« fufeipiat epiftolis: Etf*nbsp;cas obtulerint atterîtius difeuti oportere, nec prius fufeipi taies qùânbsp;inuenti fuerintpdicatorespictatis: fin minus,excludendos a cÔmu*nbsp;nione uiuêdi côfuetudine, Cui fubferibit ea, vi), Côcilij Antioch.nbsp;...... Septimo,

-ocr page 604-

DE VOCATIONE MARTINI BVCERI.

Septimo,can.xvtCôcilij Chalcedonen. DiaconilTam qfeminifte^ rio Ecclelîæ côtradiditjS^poftea nuptfjs tradiderit,inferentê iniurhnbsp;am gratiæDei, anathema efle, cum co q cidem copulatur, déclarât.nbsp;Et canTeq. continetur, V irginem qu^ fe Domino confecrauit,fimi»nbsp;liter amp; monachum,non liccrc nuptialia iura contrahcre,quod fi hocnbsp;inuênti fucrint perpétrantes,excommunicandos.

¦ Odauo,qui citra fui epifeopi côfenfum feculariû magiftratuûfa* miliaritate, aut fauore impreiïïone popular! Ecclefiæ minifteriunbsp;fibi ufurpat,is fe omi deinceps minifterio indignum Slt;minus idoncnbsp;tim reddit.’üt côprobat Canon Apoftolorum xxxi, xxxrj. quibusnbsp;fubfcribit Concilium Antioch.C.5, lam Bùcerus contra fui epifeo^nbsp;pi uoluntatê impreiïïone feculari Argentina: Cathedra occupauit.nbsp;NonOjfi habenda eft ratio i udierj p Pontificem Sgt;C Cæfarê promulnbsp;gatijUetat Canon ApoftoloRî; xlv,haberi cômunionem etiam orationbsp;nis cum Bucero. Poffent hue fexcêti alt) Canones adferri, Buceronbsp;minifteriu adimunt, fed no eft operæpretium uifumtfuffîcit iurenbsp;diuino amp; humano coftare,neminem perducendueftead Clerum, ni

.î »


s' iit Ecclefitf di=nbsp;dici-Sico’tfi'retidunt ________________ ________________________ ________________________

^cientc cofentientc Clero amp; populo,præuio iudicio.Et fi Dumuolut ^idint natus alicuius inhabilitatis in fimuletur,tâtifper differendamelTe minbsp;intra Paldtiu dcfiz niftcri) funflionê, donee publico iudicio abfoIuat.Et certc ordo ualnbsp;runt,Zlircun^Znbsp;nbsp;nbsp;ppofterus fuerit,quê prius admouere minifterio,amp; demu poftea

ftionibits illa fynce cognofcere uelle,num admotus fit idoneus. Quonia uero intelligi* »¦4 Epi^opow ludt*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Reuerendiff. dhm noftrum uelle ordincs fuc diocoefeos ob hâc

tur. Ainbro/jtisepi. caulam couocare, a ilhc Bucei^ 1 iltere, ut q uehnt cum eo diflerere !i.dd valent,crnbsp;nbsp;nbsp;poflint.Exiftimamusnos, ne^Capitulo Ecclenæmaioris,nelt;juni

Theologo aut CIerico,aut etiâ Laico licere c5 Bucero publice, pfer vide Atta concilif tim corâ Laicis,in caufa Religionis côgrcdi,feu ullâ difputationemnbsp;chalced.cr I- fiento cum eo fufcipere. Vetat ein nos Paulus uerbis cotenderc cu peruicanbsp;Se o-^.cS!' cibus,qd ad nihil hoc conmodet,nifi ad fubuerfionem audientiu. Etnbsp;Canonicæ fïmul amp; Ciuiles fandioncs diftride ^hibent, nc publicenbsp;corâ Laicis tradet aut difputetur de fide uel religione, qd ex hoc pfinbsp;diæ S€ tumultus occafio oriatur: q amp; pronunciant cu iniuria facercnbsp;Reuerendifttmis lynodis, q femel iudicata amp; rede depofita reuolucnbsp;re, Sc publice difputare contenderid, magnis poenis cotemptoribusnbsp;huius Canonicæ legis fubdendis. Præterea,cum res Religionis, connbsp;fentienteetiâ ReuerendilT.dno noftro fufpenfa fit,ad Cocilium, autnbsp;falte ad inftans Comitiû,nô licebit quicq interea nouare aut attentanbsp;re,id qd amp; receffusRatifponeh. anno xli.^mulgatus diferte^hibet.

. Hßcfiriptü efiReuerendiffimOyUolenti exuerbo Dei edoceri,ßbi non licui/feBueerum rio Ecclefi^^prieficere, a Capitula fuo, Sabbato, tertia Februarij,anno if 4hnbsp;cumliteriifupplicibustranfmijjitnt'

-ocr page 605-

Pe Sacrîficîo Mi'fiæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fot

De nomine Mifl'a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.

Mifla confiât quatuor partîbità nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.

in miffa quatuorfacrifîciaoffcrrî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.

De Prima oblatione Mifla: quxèftpanis 8i ui ninbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.

De oblatione alia qeftgratiaramp;aéliotiis fol. r4 De côfccratiOneEuchafiftix 8(tertio Miffæ tinbsp;crifîcionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.

De Memoria défundlOK in CiiriftOnbsp;nbsp;fol.

De quarto Miflæ Sacrificie quo teta Ec-’ quot; clefiaofferturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.

Peapplkationefacf« Mifl’« fol. 7» De Opèreoperatonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol, 71

De Antiquitate amp; dignitate facri Canonic Alif-fsc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. 7»

An fine prtec Cstionica Ecclefi« ccnfccràtut Sacramennimnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. st

Canon Miflx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. 77

De Sacramento Pccniténtisc, amp; éius admiiii ftra tiotiènbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. so

De Sécréta Côfefl'ione Si abfolutiôc. fol. 8» DcSatisfadioncpgnitentiüm fol. 84nbsp;De Exconimunicatibnenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.nbsp;

DeSuffraganeo DidcccfisColonienfisfoi, 8» De Sacramento Ordinationis facr£,q liber Rc-formationis uocatinftitutioncPaftoiu.fol.si»

De Sacramento Matrimoiirj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. m

De uifitàtionc Infirmorum Sf facrx untflionis Sacramentonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. a»

Adiuratio amp; bcncdi(3iocrcaturarûm nonéftrc ’ DccommunibusaliisEccIefiæcxcrcitiis,ncmpe censinuentionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. 3J pfalkndi,orandi,legendiSéreliquisÇacre-

Dc Sacramento Cöiirmatióhis fol. 41 montjs De Sacramento Corporis amp; fanguînis Chrifti Defeftis diebus

amp; eins adminiftratiouc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. jï'^De Iciiinio amp; dckâu ciborum

De Conferuando Sacramento Euchariftia: pro- De Arcula Pauperum iitfïrmis prxcipuenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. 43

Vbi Sacramentü Euchariftiic debeat c©n-fecrari nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. 44

De ueneratione dignifl'imi Sacramenti Éuchari-ftiæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo. 44

De communione fub utraqjjUtl altera fpecic tantum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. 4 s

An debcant omnes prxfences Iwic Sacramento communicarenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. 4 9

Ccmixturacaliciscumaqua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol;4


index eôrvm de

([uibui in hoc libro agitur.

De doftrina Ecclelîgcatholicr, éf in q illacon-tineatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. i.

Deuerointclledlufacrscferipturç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. j

De Sûma prxdicationis Euangclieæ nbsp;nbsp;fol. 4

DcRclîquiis peccati Originàlis,amp;qd poft bap-tifmüxPpric^ pcccatoàccipiendü fit fol. 4 Dedifcrimine Veteris amp;Noiiitcftamcti fol. 7

?

Dcdiipticifiduciafiueccrtitudineliabëda fol. t-i-De bonis Operibus . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f-'-,

De Præthio 8C retributionebonoiuopéRtfol. De CaiholÈà Ecclefianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.


De Suma pracdicationis Euangclicæ tifmü^pric^ pcccatoàccipicndü fit fol. 4

De timoré feruili De P œnitenti g prædicationenbsp;Deluftificationeliominisnbsp;H er quas eaufas iuftificernur

_

De bonis Operibus

De CaiholÈà Ecclcfia De Oratione Chriftianainbsp;De VenerationeSandlorum

Quare ô^qmodoSandii fint ucnerandi. fol. n DefiJeria noftra qnomodo Sanéti pcipiât.fol.îjnbsp;De InuoûationcSandtorü adintercedendunlpronbsp;nobisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol- iJ

pc Cultu 8i uenerationcuerarü Reliqaw fol.ic Delmaginibnsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol- *7

DcIciutiioCriftiano nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. 3i

De Gatliolica adminiitratiorie Sacramentorum. fol. îtnbsp;De Adminiftratiôe Sacramenti ISapiftni fol. 34


fol. fol.

fol. fol.


foi. iï

1.

17 fol. ISnbsp;fol.


‘ ‘fol. 9t fol. 9tnbsp;fol. 9fnbsp;Ibidem,nbsp;fol.eodeinnbsp;foi.


De Stholis,

De Cœlibatu Sacerdotufn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;____ ,.

DcReformatiôcâfrcftitutioncCollegioK.fo.j» Dé propofita forma renouandi Monafteria tamnbsp;vnorumqwamfœminarumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. gt;lt;gt;»

De Votis Monaftieis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol- *’*.

Peroratio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.

ScntentiaDeleiflorum ç ucncrabile Capitulum Ecclefia: Colonien.de uoeationc Martini Bunbsp;ccri.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.i«®

FINIS INDieiS.


ÎNTÈRPRÈS LECTORI.

TYpograpiio rudes cbartas amp; uix Iegibilcs,quas me Latine e libre Germanico ^nunciante,ex* ceptor uocis Notarius côfcripfcrat,ne{p püélis rite difpofitis,nelt;p cliarafoeribusaccurate fa-tis dcformatis,r3picntcadplum,immaturâi^ uerfionccxcudcnte,potcrâ querinô fadiâmihi ptâtenfnbsp;cômodiora aptiora'cp uerba durioribus quibufdâ fubftitücndi,ac fi quidobfcurius didtû fuificr,qua‘nbsp;lia funt plurîa,clarius interprctandi.Non offendi tn,pcrcuTfo poftmodü libro imprcfl'o, tam cnor-tnes mendas ut uidereï cdttio(quanq intcpeftiua)intolcrabilis;inquocertcTypOgrapliidiligentiam'nbsp;admodum probo.ldcircoquodadtranslationëattinetjprofofuiediticne fccunda quxdâ cômodiusnbsp;reddere.At qug inliac editioneobiter deprclicndimus,corrigcnda funt ut fcquitur, lu quo Correde»nbsp;tio prior numerus foliû,litcra acolünâprimâjb fecûdâ,numerus fubfcquenslineâ dcmonftrar.

Folioi.a.lineair.iifitatos. saxueritatc. rbic^ficiëdü. cbiiPatriciaiius. 9a:4dccimo,Acquod. *°_a 31 nôMoyfenrurfiis. iiaicôfuliï; nbsdciuftifïcatiôehSis. «arapponendû. J4anu!rtiiiû qnbsp;®ës.i7i3i41iabëdosacuincula. i8az2mcminit,qifc3. ipbn Itc,quüdns. Ibidëli.îtBafiliusnero.nbsp;quot;idcli.pejmitïa^poftcöfecrationcTheotocöita.Fol.ïobsut iniclligâteëunùcüco.lbidëli.12 qdp.nbsp;Fol.îi J J m,iti,amp; ipi nobilcü,amp; nos cü ipfis corpus unü in Chïo fumus Idcirco docuit amp;c, Ibict.hii.


-ocr page 606-

atfmortuosflt;flôs,fîcut.Tbid.lin.3o dormientibs.Nöingtemcrtuis.Äti^hac. Fol.«tb lin pnnilna, optîos ttbiteftiofioniow.Ibid.lin.nimploro, ubiiCanoné. î4aîniartyns.ïb!d.8 dtle cum.«nbsp;Tenu. Fol.»çblin.anpcnult.ullos,atcp adeofaccrctmfc(Fm. ±7334lionoremus. îSbcrcg^rit.lbid.nbsp;a9.q infiîïs fiHSdciis. tbid.in fîne,Adianafii. Fol 31 bi Longo. IbiJ.lirt.pen.difcretionc. F0I.3Unbsp;ti eodcmodo fit dcmolitus. Qiiodtp is uir tam infignis fitcrit, ut uidloribus. Fol 3; bi± adtiircnï.nbsp;3lt;3a»falita.pinnuit. Fûl.37 a nares mentis Ibid.lin.io polliceanî. Fol. 38 b 9 Cum 4de forma Ionnbsp;gcpceiTit. Fol 4ia3ôVnxit(inqiiit)eüdeiisfpüf(fi;3. 43a33feruariinfirmis. 44 3 341 nsîcfuSnbsp;inqtia.iocletradebat. 4rair Vêtus certeccclefia. Ibid lin.anpen fabrefa(nas3dmodûcxtulir.Lcq.nbsp;FoI.4j b I locoG£fefu,kge,Infumm3.Ibid.lin.ii.urgcam9.1in 1$ porrigcreamp; accipcre,Eft.Fol.46anbsp;Joratione. b1om3gnoillo.l1n.3o Prætereaobcadë. Fol.48a34Neqj uero.bxi logo. Fol.49a«abnbsp;iccerinc.lin,±3morë.bcintcrna.9aflociât. FoLîoais Adhocutcômunkct. siato Vbificinquit,nbsp;Nô ab. n b 4 intra priuatas.Ibid.jo Nullis lt;ôtra côfcientiâcriminibiis obnoxii,arceât a Mifla.lin.nbsp;il iufirmitatedctcrritiaufint. Fol.rsb 8 repfentCm9.1in 9toti. Fol.t? a lin.anpen.uniOjqdfanefuitnbsp;facrifîciûgrawaftionisdni. ta a i miniftrû. lin.anpcn.opeqdêextcrno. Fol. 19 b »Nô inmuncranbsp;panis 8i uini,ut adhuc funt mcra Sd fimpliciafignatm/cdut paiilo porta fadtacôfecratiôeerür uc*nbsp;rumcorpusSf fangiiisdninri lefuChri.Ibid lin.30gqdminimü. Fol.« anillos.lin penult.ii nenbsp;ramur(odne)beatiflimæ. Fol.«bx4etiâilliserigamus. ctajrfacerefdöiuinfacrificio. beadnbsp;id qd ipfi ertis Ibid lin ±8 P riinû em petimus,iit nobis diuinâ fuâ pacé,g diii lue in terris bacremjlarnbsp;g tat I cm certe löge maxima,q ab fis Sfc. Fol.03 a ir 41 gratâ,lege ratioiiabi lë.Ibi Iin.26 fanguis fiainbsp;diledtiifimi fiifi lui diiiiifi Icfu Cliri.lbi.lin.iztcftat.Qiïifprefcriiaiæin corpore plagç f.ilutishüanbsp;«jexigâcptiû,Ecclcfiaamp;c.Fo.64 as impetratiir,Acgt;.epit ein ipa remiflionë pdtö« p non]cci9qcrenbsp;dit in eû. î-o.cc a 29 accept cf. «ras fuîc,qn Rs ilia memori mëte traiita{,amp; cômcæoratione exerteï,nbsp;adeû modû qipfeiiifli(,qdamp;c. «9 b tr pfïo.!jcnicp,Inquolt;ut in q habitat ois plcnitiidoduiiniiatiSnbsp;corpor«lif,adColofl.2)deopfi amp;c.I roblin anpeti gmcruit. lin iilt,dei.imcquarto,qdipfainfolênbsp;nibusoratioiiibp 8{^. nâs Âdhjcdocet. Itn.nfiiiïiceredilucndisp^fîs.lin uiipenult.offerref bnbsp;16 uteiitiSjliOcert ut ipfi iiitcrptani;,fulüexternû opus facerdotis,qlelt;.ûfi; di mû id fit,taninfi nullabonbsp;na mentiscogitatioauceflent. lin.ioiufacrificioakaris. Fo.72 b 2centotiû.liii t9Syracufanû,quciiinbsp;codetorque !t,nc.lbi.lin.26 m pcëCintelligit CaiioiK)qiiâ SdiolafticiiS,nimiRi uir aligs ecclefiafti-cuSjinrebusfacrisapprimcamp; 111 fignifuerfatus. Fo.rsasôrcfpoiidcmiis. b2antegcorp9 fuû difeinbsp;pulis. £0.743 lin.uli pcëqtp(iiitclligit Cai!ouc).idniiigcr€. b3l'anä:famp; sancnicçoïonisinfatrifinbsp;lt;io.lbi.liii 32nccdeüf. poblaiainuoi.ât. Fo.7tai? Aitimonitis. 80a i« IbiRiformaiicnisliber.nbsp;lin.xîeômuaicatoSjVbi tnecclcüa. Fo 82 a 21 Atqj ideo.. 33 sêfiteri. liii.penul.Manlia:i. b'4Paulonbsp;fië U riii’’^ ufiim,fie ingens, lbid.27 nfiftitUdeoeccléfia. 84 b 21 medü. 8raiiinigtatcmfa,lioctftnbsp;Utillûinpriftinûdécoréreftituar, jcasDciiiqjqdfatisfadfio, lin pen criititfóluta. b iz't^id‘0.nbsp;Ibid.lin.i7 (portfratcriiâsorrcptionê fccretoliu fadlâ). 87 a n fine incoionefacramentcw,fine innbsp;lt;ibo.lbid.2f excôicât. b 7 forte iu uicum feu muiiicjpium,ubi iota plebs cxsôicata ert.lbid lin si Panbsp;tresucromagno, isai« Cumtfiadepifcopiim,liti.32piîofob. bi9ubifiif.eperint ptiiatn tjb)*nbsp;in itifcriptioneepirt. 90 a 3 cuiufdâ Gôfell'oris. b 25 iniieôlumcrt,utipfiaiHnt,qlis fit undtio.lm.ulrrnbsp;côformantjlntelbgi hand diibium inf alia uolunt côiugium. 91 a9 lam ne qs exiftimetliac iicrbatmnbsp;fpedareadcôiugium Ada; amp; Eu£C,Chrs dns.lin.32 ^mittit. b 3 fine IudcoRj,q matrimomutn.lin.nbsp;14.Secundo,cum matrimonium. 9»ai4fegregator. 9ia8Eterunt. btomtolerabilc lbtd.linanp.nbsp;rcrtituit.Necrcfertqdexterna. 9rai8eafdë. b 26cekbrareï,qdantiquçliomi!iç amp; ferméesdecodénbsp;fertocôprobât. 96biwcôfenfus.amp;lin.n,illic. 97b2i.lt;ômittcbai,lugt;besin. 98aicVtfiq$* s’U'*nbsp;CoUegiORtplati. bsadminirtrationcm.lin.ioidrurfus cationibus.lin xr cjplkarcnt,Vi'cpciimepinbsp;fkopoincaufis fynodalibusuelut afl'efloresde«.crnercnt.VideFîiero. Fo. oobx« Vicariaw. bu 35 ad-modum graiiis qrcla. loi a x parenthefis toia,poncnda cft poft liçcuerba,facramentafij difpcufcut.nbsp;bio Atueroliocnec^malum, loxaisaliudcômodcftatuipoteft. b sxVtendum Motiafterfisdein-cepstmadvôferuationcmftudiow. 103a ix^untEunuJn.iin pe.uolunr. b3repiripôt,luncem(utnbsp;futidit)legitîa;.lin.7 Vbiauremaî®.lin.9fcquaiillicæpofitomlegiscôiugalis,fed. 104 a34plurinbsp;mumiadUnt. bu quam, lin.» habet. lej a ; Aportoii^diätum,Iuniores. bsEafihusdelusait.

-ocr page 607- -ocr page 608- -ocr page 609- -ocr page 610- -ocr page 611- -ocr page 612-