-ANTI DinA GM A SEV CHRI-STIANAE et catholicae religio«nbsp;per Rcuerend.amp;^ Hluft.dnos Canonicos Metropolitana: cede*nbsp;Colonien, affcrtio, aduerfus librum quendam uniuerfis Ordini«nbsp;Statibus Dioecefis ciufdem nuper Bonnætitulo Reforma*nbsp;tionis exhibitum,ac poftca (mutatis quibufdam) Conful*nbsp;toriædelibcrationis nomine impreffum.

ßE ECCLESIAE CATHOLICAE DO'

drina,ÓC in quo illa conüneatur.

Poftolus ille Paulus ita fcribit ad Co* rinthios: Laudo uos fratres,quod per i.corww. irnbsp;omnia mei memores eft is, 8^ ficut tradinbsp;diuobispræceptamcatcnetis. Modonbsp;fimili adhortatur amp; TheiTalonicen.nbsp;hifce uerbisticäcß fratrcs,ftate tene*nbsp;te traditiones quas didiciftis, Hue pernbsp;fermonem, fiue per epiftolâ noftram.nbsp;i.Thcffalon.a.

Ex quibus Apoftoli diâis,inferut ueteres fanâi patres,cum pri* *^15 uero S.Bafilius Magnus illc,lib.de Spiritu fando.cap. 278^19.

amp; allegat uerba illa Apoftoli,quod dogmata qug in Ecclefia fer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecckf:noa

^^ntur ac prædicantur habeamus partim ex conferipta dodrina, foU fcriptura^uerU tartim uero ex Apoftolorum traditione ad nos delata in myftcrio.nbsp;^tadditconfequenter,quodutralt;5^ ad pietatemeandemuimhabe*nbsp;®’'t,ncmo^ eis contradicat,qui uel modicam faltem EccIefiafticoRsnbsp;experientiam habuerit. Sienim(inquit)aggrederemurcon*nbsp;‘^^tudines nullis fcriptis proditas(uelut nonmagnam uimhabétes)nbsp;y^cere,im prudentes etiam ipfis principalibusEuagelq partibus in*nbsp;’Uriatti inferremustimo potius ipfam Euangclq prædicationê ad nu*nbsp;nomen contraheremus.Et probat iftudS. die Pater qplurirais

^ccflarijs Ecclefiæ Chrifti dod:rinis obferuationibus, quæ fola ^’•äditione amp; apoftolica inftitutione,iam inde ad nos ufque pcruene*nbsp;^'^ntjcum earum nihil ufpiam in facris fcripturis inueniatur difertisnbsp;expreifum Î atcK inter plurima iftiusreicxempla, indicatS^nbsp;ipfam

DE ECCLESIAE CA^

prffitüK ucritatis, huiufceiTiodi uniuerfalêa fanefiis Patribus ufurpatâ, tam long^ fuetudine confîrmatâ ôi in ecclefijsufitatatraditionê refpuuf’’’

THOLICÆ D OCTRINA; Fot It

Cul ordination! alTcntiunt multi gentis Barbaroru,eorufW,qui in Chri* ftu creduntyfine charadlerc ucl atramêto, fcriptâ habentes per fpiritS innbsp;cordibus Cuis falutcm, uetcrum traditionc diligenter cuftodlcntes«nbsp;Hucufi^Irseneus.

Ad eundê modu docet antiqui patres oês.Tertullianus qui de pfcrii» plionibusaduerfusomeshærefesfcripfitlibrûpropriû. Athanafiusinnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦„ .~r

difputatioe cotra ArriS.Origenes in li^Pcriarcbo, Ê piphanius Coftan tiac Cy pri epifcopus«Hic inter alia,contra hærefes hb.tjT om. t«aduer^,yjir/«f(?„f,ÿ tUnbsp;I« apoftolicos uocarunt,aitîOportet aut Sf tradltione uti.No nnnftmyf^w h^c dénbsp;«nim omia a diuina fcriptura accipi poHunt, quapropter aliqua facris KŒnbsp;fcripturls^aliqua traditione fanAt Apoftoli nobis cômendauerûttquê#nbsp;admodum dielt fanAus Apoft, Sicut tradldi uobis.amp; alibitSic doceo,nbsp;8^ fic tradidi in Ecclefns,Só û continetis, qua ratiortc prædicauerim uonbsp;^is nifi Iruftra credidiftis. Idem fanAus uir multas fine numero hærc*nbsp;Ilt;gt;)pr%cipua uniuerfalium traditionu authoritate fubuertit. Sed amp; B.nbsp;^oh.Chryfoft.in pdiAos Apoßoli Pauli locos.t. Cor.i i.amp;2.Theff.2.nbsp;^taait:Hinc patet quod non omia per epiftolä,fed multa etiä fineliterisnbsp;^poftoli Chrifti tradiderint«quod alibi fæpe meminit Apoft « Eadc uenbsp;*^fide digna funt tarn illa q ifta^ltac^ traditionem quoc^ Ecclefiæ fidenbsp;’lignam putamus.T raditio eft,nihil quaeras amplius.

Poffent huic alTertioni confirmandæ.S.Hierony. nbsp;nbsp;multi alt) EccI«

fiæ Latin« doAores adduci: at cæteris ofhibus breuitatis gratia pteri# ’’’»incomparabilisdoAor Aug.pro rerum iftarö illuftratioe accurate,nbsp;l^ulcherrimecB diuerfis in libris difcriminatjnter ueteres cofuetudines,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”

uifitatos in ecclefia mores« ita mmiru: Interdu inueniri alicubi putat d,„em digefla. ’’^nfuetudinc aliqua in ufu,qu« Gctæ feripturæ coperiatur direAe,amp; con/uctudmS.nbsp;Mä contraria, Hic noffe oportet extra omtm eflè controuerfiam nonnbsp;’^•ufmodi moribus, ueru ei quod facræ feripturç authoritas requirit,nbsp;^bfequendum cflc.Dns enim, no ego fum confuetudo,fed ego,inquit,nbsp;ueritaSjlib.ifj.de baptif.contra Donatift«

Rurfus effe amp; alias confuetudines indicat fidei catholic« nbsp;nbsp;feriptu*

nullatenus contrarias,eaflt;^ triplici forma uariatas,

Quædâ enim tota per otbem fréquentât Ecclefiajqu« fimiliter ateß

“Lçjuæfjcræ fcripturæpracfcribitauthoritasobferuâdafunt.Nâ qd -ryx^fwwtefr/!«» ’n e£ufmodi, quin ita facienda fit difputare infolemiffim« infani« eßJl lü,

^tn qyæ fcripta,fed tradita cuftodimus,qu« quidê toto terrarum

®’'b« obferuâtur,dantur ftatim intelligi.uel ab ipfis Apoßolis, uel plea Concilrjs,quor5 eft in Ecclefia faluberrima authoritas,commennbsp;p’ atc^ ftatuta rerineri.Sicuti quod dni pafrio,amp;rrcfurreAio,8f afeennbsp;.’^’n coe1û,ô^ aduentusdecedo fpusfanAi,anniuerfafiafolennitatecenbsp;’^lt;^antur:8c 11 quid aliud talcoccurrcrit,qd feruaturab uniuerfaqua«nbsp;ij cunq|t

THOLICÆ D OCTRINA; Fot Ht

Jftenaorata eft, tang piam amp; falutarem doefirinâ allegat. Et alibi dicit ? ueritati ad confuetûdinê accedente, ipfamc^ ftabiliente : ficut qnnbsp;^ofüetudo plenartj Cocilij authoritate confirmât, ipfi c5fuetudini,tena^nbsp;^*us,c3ftâtiuflt;^ nitendû g cuicûlt;çalioRt diuerfg opinioni,li,4x3.7’, conbsp;Oonatift, Côfirroatnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hanc fcntcntia Canon Catholica, xi.dift.

J* Aug.deccrptüs,qui ita habet :Catholica ecclefia g orbem terraRi diß« *‘»amp;,tribus modis probat cxiftere;quicqd em in ea tenetur, aut authorinbsp;j5s eft fcripturai^,aut traditio uniuerfalis, aut certe propria amp; particitnbsp;inftrudio« Sequiufed authoritate tota coftringit (inteUige ita totâ

Juthoritatc conftringi)ut nemini liéeat priuato fuo confilio, aut aduer^ Auguflinus ad a* *us fcripturaiD aut uniuerfalê iftiufmodi traditions aliquâ temerenbsp;hæc authoritatis priuilegio pollent » Hinc eadê dift.ca. innbsp;fiitee rebos, deccmitur,qd ficut puaricatores diuinarû legum, ita con^nbsp;^^niptores Etckfiafticarumconfuetudiilum cocrccndifunt.

Quanquâ aut ifta fit doâ:rina,quæ diuinæ feripturæ per omia con#

^Uadret, in lib.tS ptenf^ rèformatiôis multipliciter côtrariû eius doccu

tionis liber aduerfus hcec doceat^

^Fincipio, ^prater doélrina. inprophetis er npojlolis copreeheß/tt^ nilnl certi de noluntateJDei aut hoîmßalute^ certo teßitnonio reuelanbsp;aut traditüßt,Ft ^uodFccleßa eißlißperßru^aßt^quod inßrinbsp;ptnrü reperiatur expreßßntynec aliudpopulo ßroponi debere.nbsp;^n^aliudÇtan(luâpurehumanü)incertüyinutile z^noxiüeße oporteat^nbsp;^iaß ab eis tradatur^ßifpirituChrißintultaco^ouerint, CT^grc^nbsp;l^efficacia^ teßimonia reddiderint ueritati:propterea quöd er de ibnbsp;ßtfii^rneerßnguine Deißapientiapcrciperenopoßße^quod^

J'^ßiscarnis in eis permanens etidm ipßJDeorepu^et^

C5 tarnen Apoft. Paulus longe aliter hac de re loquat «i * Cor. i.ubi Animalem hoîcm fpirituali per antithefim opponit,De illo quide dicif,nbsp;Hüod caaquae funt fpiritus Dei non percipiat:Ät huic fecurus amp; confwnbsp;^«nter attribuit,quod fenfum Chrifti,8i norit 8^ habeat.

. 'I^rceterea cotendit lib.ße^Scripturäabundeßfficere^ addocendum ^^nia èxade er cofimmateyomnem^ errorem denudandum retnouen^nbsp;^^^Folioprimoz^ßcundo^

'^d hac totofere libroymulta CathoUca inßitnctonesy obßeruatioa er conßetudines â temporeJ^orum lt;^poßolorü in uniuerfi Cdtho^nbsp;Fccleßa ußtatanbsp;nbsp;nbsp;traditayZ^per C ocilia uniuérfalid toborata,

imiliter multaparticularesyßdfalutdres ordinationes in hac

^Pßopali F)iotceßydprimis eius EpißopiSylt;!^ do^oribuSy'Paßoribus^ Flubriter inßitutc£ylt;!^hucußp pie obßruatayreijeiunturypermittitur^nbsp;^^^^^^dibetprolibidiniagerecontrarium^ ~

«j E)®

DE VERO INTÉLLECTV SACRAE

Scripturæ,

iErbum Del clariffîoïc docet,ucruTh intelleÄu*^^^|^ cræ Scripturæ in fola catholicaEcclefia

mentS omnis ueritatis,2.Tîmot.5.Teftatur quo^? phef.4.proptcrea dedilTedeû ecclefie fuç quoflt;^^^Pnbsp;ftolos,quofdâ aût prophctas,alios uero Euâgd’*'^ ’nbsp;alios aût PaftoresS^ Dodores:utiamnonfimusparuuliflult;î^^^nbsp;tes, amp; circunferamur oirni uento doârinæ, in ncquiciahoml*^*^?^^nbsp;in aftutia ad circunuentionê erroris.Quê locum B. Aug. poft S •nbsp;næum ita intelligit,^ uerus fcripturæ intelledus obtineaturnbsp;gitimâ fucccflionê ÉpifcopoR2jamp; EccleflaB2;ppagationê,quaR^nbsp;ab ilia doftrinâinuicc ordineacceperût SC côfequuti funt,nbsp;fpesflatcelcbratilTimiïilIudeiusdidû: Euangelionon crcdef^» ,nbsp;inc ad hoc catholicæ ecclefiæ authoritas compclleret. Ita alibi Jnbsp;Eligo in his uerbis(de facris fcripturis loquit)boc intelligcre,lt;l‘’^nbsp;AiPstiUiium, omnis,uel pene oîs fréquentât eccleft'a.Conciliû itê Meleuitao*^,nbsp;clarat nô aliter intelligi deberc qd Roiï». ƒ .ait Apoft.Per ununbsp;pcftrh in mundû intrauit amp;c.nifi quêadmodû Ecclefia catholic^nbsp;que diffufa femper intellexit.Iftud longe antea docuit S. Clem^^ Jnbsp;Petri proximus fucce(ror,lib.R.ecog. lo.ad lacobû fratrênbsp;fîno presbytero interprété.ubi aittOportet ab eo intelligentienbsp;re fcripturai^, q eâ a maioribus fccTm j^itatê fibi traditâ ferua^'nbsp;Uuîliiii'hominugt;q:^docuerûtrdiqpresoês.’pcipueueroIrençus,Tertul.Athafl^ ‘nbsp;Epiphan.Nec debet iftiufmodi catholico,hoc ê uniuerfalinbsp;teuomwBiËccfeûntelkcftuijCuiusgpriuatihoîs qtûlibetin feripturisgiti8^ex«f^‘ -fi£ catholic^etifui ti,fenfus' aut interpretatio pponiî quêadmodu S.pater Augi^^y* *.nbsp;prlt;e/ew; jBaptifmo côtra Donatiftas tradit,ubi inter alia fie

Ilia quæ feribit Cyprianus cum collegis fuis, nullo modo da funt aduerfus totius Ecclefiæ catholicæ confenfionera.Àcînbsp;cit fe nequaq aufurum fuifle pro indubitato tenere amp; docerc,J^^nbsp;fe rebaptizandos eos qui fuerant baptizati ab hæreticis,nifinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj

dus fuiflet uniuerfalis Ecclefiæ authoritaterCui ipfe CyP’^‘^J’‘ / benter haud dubium cefliflet,fi ab ecclefia fuiflet eius déclarât*^’ ,nbsp;ætate fada. Quapropter fi quando olim inter Catholicosnbsp;cos concertatio de uero intelledu facræ fcripturæ obortanbsp;omnibus femper Concilqs ad eum confequendum, furfumnbsp;ter inuefl:igabatur,q«id Patres retro præcedentes,ad temporanbsp;ftolorum ufeç fenferint:id quod etiam Praxes adionesnbsp;prum fatis manifeftant.

DE SVMMA EVANG. PRÆDICAT. Fot Illf; Attamê hoe interim perpetuo fuit obfcruatum,ut tantomodo de illoi^nbsp;l^atrâ fentêtia fieret inquifitio, qui ante difeeptationê de rebus ijfdê in^nbsp;corrupte,8c in nullius partis graiiâ feripferant. Sicut legit Hiftorig T rinbsp;parrdi.ç.ca.ip.Quod fequêdi funt dodores q ante diuifionê floruerûtnbsp;REnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IQJgt;1 IS

liber ißis tradat contrdrüitn,

A Dii^ßisißdßocGtlib,obtenflt;£Rcformationis,(luodddfolaßunu feripturaße rçcurrendü:,Gi^^ßU babendä eße fide^Et (luodpreenbsp;dicatores idcirco nihil omnino hutnanæ opinioisßtee doSrince debedt imAnbsp;inißcereSSußtomnishomomenddx.FoLi. fi^zlt;e:^foLßq, Flihilomianbsp;nusaütpctßQyibusnbsp;nbsp;nbsp;pradicdntibus ficitpoteßateßcripturas dcclaran

di CT ^nterpretddi nbsp;nbsp;nbsp;hoc perßoldethimologide^ collationclocorüobi»

ßurioründcldriord’Dißifdulatuero ç^^'tdceide intelleSuCdtholiccc EfCcleßaFolio^.ficießcundd^

AtlógcdiuerfumdocetEpiphaniusilIc,contrahgrefesIi.2.Tom,tJ kontra apoftolico8:Scripturæ(inqt)fpeculatiône quidê indigent 8e iin'^o'^ribuf,ubi£Znbsp;fu,ad cognofeendu uniufeuiufe^ propofiti argument! uini amp;facultate. ratio, ^udrepetrus

amp; oportet traditioe uti ? No cnim omnia a diuina feriptura accipi^*^“?'^“*’” Poflunt,Nec fruftra dixit in epiftola fua apoft.Petrus: Efle innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*’

^ctiptis quædâ difficilia intelledu^q indodi inflabiles deprauent, fi* egteras feripturas ad fuam ipforum perditionemr

pE SYMMA PRAEDICATI(gt; nisEuangclicæ.

Hriftus lefus dodrinæ nbsp;pdicatioAisfu^fummä tribus

i mû lâdæis amp; impiis gêtibus in nomine eiusPœnitêtiajP’'*'^'^^.“*'quot; eac^ infinuata: Deinde rcmiffîôe pdôrum per fidênbsp;cramentû Baptifmi:Tertio demû prædicaretur,poft ba«snbsp;Pÿtnum myfterium regni fui,mâdata fua, Sc quicquid ut docerec ûiisnbsp;^Ôiïiendauerat* Ita nimiRz, ut mandatum Ghrifti de pdiçatione ca fcilknbsp;J'*»quænon primûimpqs,fedregeneratisChriftianis poft baptifmûnbsp;debet,hue potiilimû fpedet, quO doceantur deinceps poft regenennbsp;beneficium feruarc, aftiftente tarnen SC coopérante Ipiritu fannbsp;^»quêiam per fi'dem facramentû receperunt, omnia qûæ Chriftu»nbsp;*^üare pcepcrat. Quêadmodu Apoft.clare teftat ad Heb,ó.ubi pœniünbsp;pdicationê appellM inchoationem tm uitæChriftianæ.^»pro»nbsp;^’^^inqt ) intermittêtes inchoatiois Chrifti fermonê, ad preótiora feranbsp;y^nonrurfusiacentes fundamentumPoÉnitentfæaboperibusmor«nbsp;fideiad Deum,Baptifmatum dodrinæ, impofitionis quoqjma

gt; ac refurredionis mortuorum ÔC iudict) æterni^

iitj Hue

• DB SVHMA EVANG. PRÆDICAT. Hue «iâ iota B. apoßoli lacobi epißoh rpßßat,requircntis poß fiJi™nbsp;opera quibus perficjatur. fed amp; omnium epißolarü Pauli dodrinM“nbsp;Rom.præcipue,in qua fummâChriftianæ religionis complcxuscft»3cnbsp;ca.i 2.8c fcquetibus exigit, Ot poft pdicationê Pccnitentig SC fidev^nenbsp;uitæ peepta Chriftianisferueter à folicite imprimatur. Ad cundé^®nbsp;dumdocet8cS.PctrusApoft-i.Pet.2.8c 2.Peti. ImoChriftusip»^’quot;nbsp;toto fere Euangelio,pfcrtim Mat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7.Cui mandate antiqui faß ‘

patres obftquutijhoc potiftimum omni ftudio ac diligentia curaf populu credentera uita doccrent piara ÔC Ghriftianä;,per qua utinbsp;brofius aitjcerta fidei noftræ i^s obtinct ,in cpiftola ad Roma.caP‘*^gt;

HIS

na Ubri prÆtenJà P^eformationis dißidcat^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

AT praßimpta ißius B^ormationis liberycu haeßorma la in parte concordat:Bxigit enim:,ut non illa tantumodopfnbsp;tioes^pio: inßdelibtis^ aut negociorüßdei imperitisßunt^uerutnnbsp;comune quotciuot babentur in E-ccleßjs adpopulüßdelemnbsp;nbsp;nbsp;iatti

tunt;,ad hcec duo tdtum capita reducdtur:adpriedicationeuiddii^^^^ tentice-;,^^^ remißionispeccatorum * FoL^.ßa., inbsp;nbsp;nbsp;foLz^ßa, t •Cl'

Diflîmulantêr àutem præterit tertiû illud,quod Chriftus àiferte præcepit fidelibus 8c baptizatis proponere, Mat. vit»nbsp;eos feruare onlia qugeu^ mandaui uobis. Èt certc liber R€fof*’’’,jj(î/nbsp;iftius, no alia forma côpofttus eft,^ fi nunc prima ex recentinbsp;te8c incredulitatc adChriftûdebeamushacdotftrina côucrtiAnbsp;nus non fucrimus Chriftiani.Quanq tame non oppugnet hiO^i^pUinbsp;pediat etiâ in omi prædicatione de Pœnitentia 8c remiftiotienbsp;populo inculcate fermonc, Sed hoc tanta, quod tertia illanbsp;parsefientialis,quæfidelespræcipue concernit, hicubinbsp;prædicationis capita recenfentur,præteritur negledat

DE RELIOVIIS PECCATI ORlGl^ lis,ÔC quid poft baptifm û proprie pro peccato acccipi«’“^’

Erbum Dei exprelTc habet, qd dns Chriftus fandificet 8C mûdet,g lauacrû aquç in uerbonbsp;hibeat ipfe fibi gloriofam Ecclefiâ,non habeflicnbsp;aut rugâ aut aliquid huiufmodi?fed ut fit fôâ SC ’ ^iiï^nbsp;lata,Ephe. ƒ * Quêadmodû 8c Chriftus ipfe denbsp;tur,loh. Iƒ.lam uos mundi eftis propter fermonê que locutüsnbsp;bis.Et Apoft. i.Corin.ô.Abluti inquit eftis,fan(ftificati eftis,«!*nbsp;eftis,in nomine dni noftri îefu Chrifti,Sc in fpiritu Ç« noftri» i(lit

,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;______J------ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttg fontes non cit

ftiandatû Dei:tametfi Apoft. Paulus figurât^ loc|uutioercljquias illas prepric peccam-peccatû appclktpRom.7. eu ifta tn cius rcflridione? qd no fit tabs^pro^ pter quâ dânationis aliquid refideat in baptifatis? q non fecundu carnenbsp;ïmbulâtpRoma.8. Quodiäoluculcnter fatis indicate refiduû gt;find innbsp;baptifatisp folu qualc re ipfa cft confideratû ¦? non effe ueru pcccatu ciusnbsp;§tneris, quæ in Dccalogo ptaeccptoru datnnantur. Id quod ctiam S»nbsp;pater Auguft.lib.i .de fermone dni in mote tcftatur,ubi ita habet : Sanenbsp;confiderandum nobis eft quod non dixit dns : Omnis qui concupicritnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jxtptiß

inulicrcm.fed qui uiderit mulierem ad concupifccndó camjd eft,hoc ft hoc animo attendcrit,ut câ concupifcattquod iam non eft titiUarinbsp;ttntationecarnis,£ed plene confentire libidini, ita ut no refrenetur illfcinbsp;appetitus»fed ft facultas data fuerit,fatietur ? Nam tria funt quibus

’•^pletur peewtum ,fuggcfttone,deledatione amp;C confenfione.

Hinehb. 1 .contra dua's cpift.Pelagianoru, cap. 15,dicit: Quod non Propter concuoifeentiaxuius iam reatus lauacro rcpeneratiois abfum*

•SVMMA EVANG, PRÆDICAT.

De quà(ui Tertullianus cxponit)dixcrit Apoft.Gatv.Nos autcfl* P* Terf«Ue HKrrcvrjtuexfidcfpetn luftidæ cxpcÂamus, Vult prgtcreafdûsnieAug’’*nbsp;{tione e^rnif. ftinus,Dcum primo fuo mandato:DiIiges dominum Deumnbsp;toto corde tuo,hoc folum exigcre,ut talcm conftituamus anima bunbsp;nam in hoc corruptibili corpore, quæ etfi nondûm ilia fupertmin^^nbsp;tiftima perfedione charitatis Dei, ornes motus terrenæ libidinis ab»nbsp;buerit atq^ confumpferit^tamen in ifta minori iufticia ad ilhcitumnbsp;randum «idem libidini nulla inclinationeconfentiatNe^ enimnbsp;dum effepoteft tanta diledio noftra, quanta illi cognition!nbsp;dæqj q in uita futura cofcquemur,dcbctur,iä culpac deputandu dt-fit aliud totam nondum a flequi charitatem,aliud nullam fequinbsp;tatem : effe uero tantum poftremum ißud dum uiuimus adfetu^^ignbsp;præcepturtî.Quanquam pr^terea uerum fit,qùod cum pernbsp;concupifccs)infirmitatcm noftram cognouerimus, debeamusnbsp;femper impelli ad implorandam Dei gratiam,ad inceiTanternbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut

dum,S^ per gratia reficiendum, quo pcrfedam illam iufticia p®” uitam in ccelis tandem confequamur.Propter iamdidamnbsp;in hac peregrinatione per Dei gratia obtineri poteft, appellan^y^nbsp;in fcripturisiufti dc ]gfedigt;Eccle.xliirj. Enoch placuitDeo«nbsp;tuseft pfedus amp; iuftus.Itê Lucg i. Zacharias amp; Elizabethnbsp;ante Deü,incedentes in oinibus mandatis 8c iuftificationibus^^nbsp;querela.Sed quo modoc’an erant prorfus abfe^ omni pdôî* N*’*’nbsp;Nullus em fandus aut iuftus (ut Aug.ait) caret peCcato,necnbsp;id definit «(Te iuftus uel fandus, cu aftedu teneat fanditate : SCnbsp;raciter omes fandi pronunciant fe efTe pdores, quia in üeritat^nbsp;qd plangantyCtfi non reprehenfione confcientiæ,certe mobilit**^^^.,',nbsp;tabilitate præuaricatricis naturæ,De EcclefDogmatib.cap.nbsp;Qti^rdtioniApifi,nbsp;nbsp;nbsp;ïam licet S.Paulus (icuti iam antea diximus inclinationê

fomiteminbuptizd feu concupifcentiâ in carne manentê appellee peccatû»fit th illu nominet P««’Aug.tcftatur)Tropo quoda fermonis.Na ipfa(inquit) concuP^lj^fînbsp;no eft peccatu in regeneratis, quâdo ci ad illicita opera non con » ƒ‘nbsp;fed modo quoda loquendi pdm uocatur. In primis ob id qn^. * ^jii0nbsp;to( Adg nimiru)fada fit;qua loquêdi figurajermonê LatinijJ^^^j^»nbsp;appellamus Latinâ»ch non fit lingua,fed ea ftat.Deinde ob idnbsp;generat peccatu, quâdo uidoriam obtinet: queadmodumnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9“°^^ facial pigros .At fi proprie loquamur,non eft P

fed tantumodo mala quædâ inhrmitas»aut malæ qualitaiis dam cenfenda. V ide ipfum li.i .de nuptqs côcupifcad

.p p 25.2j.26.27.Similia fcribit ad Bonifaciuquoep lib.i.cap. i ;• Baptifmadareomiumindulgcntiâpd5rum,amp;auferrecrimina^’^^^tijnbsp;dere.Sed cocupifeentia manes»fi uocetur peccatu,no utiq^ quia

SVMMA BVANG. PRÆDICAT. Pot Vf.

one dimiffus cft:idco iam non eft peccatû.fcd fie uocatur ôôc.Qu «midêilkfandus Pater,li. t,de mcritisôC remiffionepeccanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;

Pclagianos cap. 28.aitîCum in Baptifino reatus omis fit plertar lus,fi continuo confequatpr aB hac uita migratio,non eril omino qunbsp;obnoxium hominê teneac^olutis omibus quæ ipfum tenebant.

Eft quidcmucrû,Auguftinû contra lulianûlib.j.cap^j.itafcribere: C«upifc«,i,„™isaduetfusquâbonusconcup.f«tfp.t«us.«.apcc.P^^^^^^^nbsp;tatum cfttquia incft illi inobedientia contra dominatu nicntis. V crumnbsp;hic non dicit takm inobedientiâ,in baptizatis prîcdominâte in eis mcngt;nbsp;peccat5,quin potius afferit, concupifcentiam maU quæ rdiquanbsp;lt;ft,ficri nobis ex aliqua parte bonâ, quando ei non afîentimr JJe nupt.

concupif .ad Valer.lib. i .cap. içSic contra eundcmlulianu hbto fecundo oftendit,quod infirmitas ifta reftans fit illud cotra qd de#nbsp;heafttregenerati certarc: uultenim alFirmare nobis,quod quemadmo#nbsp;läum, concupifeentia infidelibus caufa eft affidue pcccandi, ita præbe#nbsp;’nt eius reliquiæ fidelibus materiâ, 8C exercitiu, gratia Dei adiuuante,nbsp;^linccndi benefaciendi.

te adbuc tcedium^tarditattm aut molcßtam operi bonopcragcno. J cxpcriatur;,guamuis nihilominus ciuJfnoditcednitn^yßigämZiXnbsp;uincatybonumquepropoßtumpcrficidt.FoL'^y.facie

Scipuiturpoll hac ibidem quod nondum eminentem tlUm 'O' 3^ißimam erga Deum dile^ionem y puam in altera uita Critnumnbsp;tnuryConJepuutttjDum adbuc (Jiice Deusprobibuit nos ii

autem eo in loco non de impijs nondum baptizatis^ifed dere^nertil^^'

An per hæc nihil adimatur fuperabundanti illi graitæ Chdß* » fcilicet Dei,qui tollit peccata mundi, Iohannis pri. amp; gfedenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(pi

dilToluit opera diabolt t.loh« 5. Quit^ multo abûdâtius domio’^ dentibusadiufticiam^quam peccatomantehac inincredulisnbsp;ciam præualueratjRoma. v.Qui etiam kgefpiritus uitæ libers^^*^^nbsp;tes a lege peccati amp; mortis, Romanorum odauo.

DE VETERI ET NOVO TESTAM; Vî'

Ut reliquias illas tibi non imputari.

Dehoeprobusquifep Chriftianw di)udic«,difpiciat^ an non iftud eaentus quoçp paffim ha 6cn conuincant.

NouiTeftamenti.

, Eiîio de V eteris Noui^ T eftamenti difcrimmc

Muccron eos de terra Ægyptij.paflum quod irritum fecerunt «egodoiBinatus(umeoruin,didtDominus. SED HOC»«nbsp;Padum quod feriam cum dolBo Ifrael.Poft dies «Uos,diot Do.

^nus, dabo LcgeOl meam in uifeeribus eorum, 8C in corde eorum •cribam cam.

ut 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cordibus fideIium,per'Spiritum faniftum. Sica

dicitj'x. Corinth. J. Epiftolaeftis a nobis ÔC fcripta, non atrartiento/ed Spiritu deinbsp;Of tabulis lapideisjfed in tabulis Cordis carnalibus.De prinbsp;* * eftamenio fcribit ad Galat, j.Si data eflet lex guae poftet uiuiß

care,uére ex lege effet iufticia.Et iterum:Priusq ueni’ret fides fub ge cuftodiebamur,conclufi in eam fidem quæ reuclanda eratutaquenbsp;lex pedagogus nofter fuit in Chrifto. Quo in loco Apoftolus pro*nbsp;prium Veteris Teftamenti opus,cuius gratia data erat, graphice arnbsp;tificiole^ defcribit : nimirum ut ludxis ad bonum perficiendu fu^nbsp;impotentiam manifeftaret. id eft, ex fe ipfts, proprijs^ fuis uin*nbsp;ad Chriftum eos impelleret. De altero uero dicit:Deus fecit nosnbsp;doneos miniftros Npui Teftamentiznon litera,fcd fpiritu. Etnbsp;dius adhuc difcrimen iftud indicat,in allegoria de duobus fihjsnbsp;brahæ, Galat.4.

DE VÈTERI ET NOVO TESTAM. VlU.

piflefpiritumfandum. Hucufc^Chryfoftofflus.

Neqp tarnen Chryfoftomi ucrba ita uclimus a quoq accipi, quafi fcnferit, Patres in vetcri Tcftamento faluatos, non rxcepiffe eundênbsp;fpiritum Dei qucm Iiabent in Chriftum credentes: quum dicat apo*nbsp;ftolus Paulus,nos habere eundem fpiritutn fidei cum illis, x.Corin»nbsp;4* Verum hoc uoluit fignificare,Patres non recepiffe fpiritum iHunbsp;üirtute aut donatione Teftattienti Veteris. Id quod etiam Apofto*nbsp;lus ica fe habere teftatur, Galat.j.HocfolumCinquit) uolodilcereanbsp;ttobiSjEx operibus legis fpiritum accepiftis,an ex auditu fidei^

Vndc confcquitur,T cftamcntum Nouum a Veteri non fecernf, nccp recernendum eflc,pcr id quod Teftamentum Vecus excerioresnbsp;cæremonias amp; injditutioncs impofuerit oUm,quarum nihil require*nbsp;»¦e fît NouiTeftamenti. VerifTimum eft cnim,quod ficucTcftamê*nbsp;tum Vêtus fuas quafdam Cæremonias ad Chriftum uenturum mit*nbsp;tentes olim habuit,quæ tarnen fint modo inutiles,ob id qp per Chri*nbsp;ftum femel totæ funt impletæ, amp; quafi umbra quædam lucis aduennbsp;tu fublatæjita habet amp; Nouum Teftamentum fuas Cæremonias, qnbsp;nos eorum quæ per Chriftum gefta amp; iam impicta funt,debeanc c5nbsp;•Uonefacere. Ad hæc Nouum Teftamentum habet externas fuas in*nbsp;ßitutiones,ad quarum obferuationem etiam per confeientiam obli*nbsp;gamurmifi forte per charitatem ( quæ exceditomnem legcm exter*nbsp;norum)nobifcumdifpenfctur. Quemadmodum beatus apoftoJusnbsp;^aulus t .Corinth. 11.amp; in alqs pleris^ locis fedulo monet.Et prornbsp;fus uerum eft,qgt; oporteat nos non lïiodo feculari poteftati, propternbsp;confcientiaffljuerum etiam fpirituali, quæ non minus a Deo ordinanbsp;^aeft,obedire.Romanor.tî. Hebræor.ij, Ô^docuicChriftus ipfe,nbsp;Matthæiaj.

HIS

nalibri^ataijà B^formationis dißidcat,

libri ab hocpror/ùs dtJcrcpat:Conicndit cnim Tcßamcttt tum J/ctus dî^iouo non dißcrniyin co^ cjuod illud litera^ ijlud ueronbsp;ßijpirituiyquinpotiui hac inpartc T/etm a^uat ]^ouo: ^uippci^uodd^nbsp;P^tui Tcßamentum remijjionempeccatorum cr commnnicationbsp;^^gt;fiSan^ijpiritusypcrindecontineredt^Ï^ouum,polio i8» fa*z-

^dhacyfotdus illud^atia^cpiodpcpigit Dew cum^^brahamßa^ idem cum eo guodpoßea paéîw eß cuftt ßfoyß in monte SinaK Folionbsp;fade 2^

Bodem errore dicit ibi^m^ dßcritn^nfxderis quodpepigit Deus ß q cum

DB VETERI BT NOVO TESTAMENTO cwni^brahamamp; Moylc^abillo^uod^crdilc^ufnßliumnbsp;huity^icicr alias conßßit tn his rcbw;

'Primo y quodßxdiis illudprins nocationè externa nbsp;nbsp;manißefla

cumfemineC^ralxeyZ^ populo Ißaelßcimdnm carnem initnmßt-

Quodquidem de fixderém monte Synai cumMoyfepadoU^'^ lt;ß,diccnte Dauid:Non fecit taliter oini nationi,amp;: iudicia foa non m’nbsp;nifeßauit eis,pßLi47, Sed non fimiliter de feedere pado cumnbsp;Gene. 2 2» Cum feedus iflud expreßis uerbis longius utic]^ porrig®^^’’^*nbsp;In feniine tuo(ait Deus)benedicentur omnes nationes terrrse.

Secundo uti liber ille habety Idiß'erentia eßet in eo fita ^(pnod antiquo exegerit JDeus obßrnationes exterioreitnonü aut emnbsp;nihil requirat externiypraterpaucas admodu cceremonias^quasnbsp;ipßinßitnerityUfpoteBaptißnüZD^ Sderamentücorporisnbsp;ßi, (^wd^ teßamentü hoc liberanerit credetes ab otbus humanisß^^^^^nbsp;ptisßutraditionibus ypmißrit^eoslibersefpirittßßin^i dire^^^^'^nbsp;^ndosyitantnonßntamplins Migatihomines adhumanasinßü^^^ßnbsp;obßrnandaSyniß(ptantnm uolnérintß talibus ex corde fpirit^nbsp;Jpontcynoncoa^iadcedißcationem proximißbmittere,Folioa9‘Jnbsp;ßcnndayZ^ßelt;i^

Quomodo autem ißud, c5 fäcra feriptura 8^ Patribos, § proprium faciunt,redlec^ funt aßequuti, conueniat»feripturaf *nbsp;tus quiftp poterit facilime dqudicare«

Sed autboribus libri,qui eum clementißimo domino noßf® CÛ informatione obtulerunt, hoc agitur amp; quæritur, cupiuntnbsp;omnes cgremonias,amp; ufitatam in ianeßa Eccleßa confuetudintn^' f,gt;nbsp;gatastpræter duo tanta facramenta,quæ tarnen ipß non perm’J.“^ ÿc#nbsp;delibus»quomodo tradidit ea haAenus amp; adminißrauit £cci^‘^ *nbsp;fumdehoepoßea.

J/idesfolio x^ßeieprima, quodprisdicatores nullis rebus gogiampertinentibus debeant homines onerarCy^ualesÇfècÜdutunbsp;ßnt y omnes prseceptiones de cceremonijsyoblatiombusnbsp;nes corporaliumpurißcationumy deleüus ciborumyt^nes^ inß^^nbsp;^ßorm(eexternorumiudiciorum^poUtiarum^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çijd*

Vnde licet am’maduertcrc, quod prætenfaifta Reformatio non *ta æftimat opera cxteriora 8^ inftitutioncs T eftamenti uereris,qua ceremonie îegdlesnbsp;li fuerint tempore illo cultus quidam Dei,fed exercitium tantum fi”nbsp;’^cijillorum qui proprie intellexerint quo cæremoniæ illg fpedarêt.nbsp;Eft autem utilt;ç ucrum quod utrunlt;ç,tam V etus quam Nouurn Tenbsp;ftarncntû,tales cgremonias cultum appellitcnt Dei.Dequo in Exoi»nbsp;’^OjEcuiticOjNumeriSjS^alibi plurima funt tcftimoniajquin Paunbsp;ius apoftolus ad Hebræos 9 ait:Habuit quidem prius Teftamen,nbsp;turn iuftificationeSjCultum quendam 8C fandum fecularc 8Cc.

P rætcrea ueruft5 eft,quod ludæorurtî plebp non otïinia cgrcffib« hiarum fignjficata intelkxerunt.Hoc tantum Rire debebant omncSpj^l,^ lud^ruc^renbsp;lt;îuod uenturus effet Meffias, qui eos liberarct, quodcj in nuda illamonidrußgnifiouinbsp;^’^teraa opera non effet fiducia locanda: nihilominus uero eas quo^»nbsp;ï^odo a Deo præceptç erant obferuarentjfpiritu autem g^uericate,*”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

^ftetnon intelledam legem profequerentur.Quemadmodû fandus Eafilius teftatur î Magnus (cnim inquit) ille Moy fes non omnibusnbsp;^•^nia templi loca peruiaeffe ftatuit: uerS extra facra fepta propha*nbsp;’’Os locauit,prima atria purioribus permittes, folos Leuitas dignosnbsp;’’’•niftros iudicauittuidirtias uero 8^ holocaufta, ac reliquam factornbsp;’’otn ceicbritatein facerdotibus affisnauit^unumct? ex omnibus de*

autem ifte fit gerrfianus eius dilt;fti intelledus , cxipfis ß itj Pau*

DE TIMORE SE RVÎLL

Pauli uetbis facile deprehenditur, Priufquam ùeniret fides, induit, fub lege cuilodiebamur,conclufi in eam fidcm, qaæ rcuelanda erat. Itaquenbsp;kx pædagogus nofterfuit in CbriOo,utexfideiuftificemur. Atubinbsp;uenit fides, iam non fumus fub pædagogo;

At prætenfæ iftius rcformationis liber plane obliuifcitur utilita*^ eins, quam lex pro officio fuo proprie debeat fidelibus fubminiß*^***nbsp;ac porrigerejQuod non eft ut fideks per legem primu cognokaiitnbsp;cata fua,quibus iam mortui riint,aut ut ira operetur,a qua funt pnbsp;ftu liberati, nec denie^ ut fit eis pædagogus iam primu ad Chriftû»nbsp;oportebat habitare modo in cordibus eorum per fidem.C^terumnbsp;prium 8C erga fideks deftinatum kgis officiû eft,ut fit cis in fpeeway*nbsp;quoddam in quo fefe conteropkntur, amp; quouftp iam uiuendinbsp;in charitate profecerinttacrurfus ut fit eis lumc amp; uia reda ,iflnbsp;bulare femperlt;p progredi debeant. Quod quidem kgis munusnbsp;tiam præftat paruulis,lgtificat corda,amp; illuminât ocuIoSjPftliH’*^^nbsp;pfal.118 Lucernapedibusmeis uerbutuu,amp; lumen fcmitisnieiS’^nbsp;pingit amp; alias quoep pfalmusifte fundionem feu officiumnbsp;diffime fimul uenufte.

’Pratercd liber ißc ita proceditß uéterii teßamenti obfirit^^^^ eundem cibujpirituale(piem noi, eundem^potu nobißu biberintamp;ß\nbsp;ducduerint^Ert dudßtantunde illi inßio f^dna^qudtum noi in di^rnbsp;corporisChriftijdcramcntoßimimusyperceperint.]yidefol,i7'r

QuodCathoIicinequaquam admittunt.Vide Amb.in Iib.d^^*^ iftitiantur myfterijs,cap.9,amp; lib.4.de facramctis,cap. 5. Et fi cuinbsp;is poterit infignem ilium amp; dodum Abbatem Tuitienfemnbsp;legere,lib«;.de operibus Spirituftàndi,cap. 18.19.8; xq.

DE TIMORE SERVILE

I On inutikm elTe timorem etiam feruilem teftat»^’' facra fcriptura*;.Regum ii.Et fandi patres,dilt;^‘^^|ÿnbsp;lud Salomonisdnitium fapientiæ timor dominénbsp;Çj uili timoré intellcxerut.Vidc Auguftinum in P*’nbsp;ABdiuut(inquit)hæc homitles,amp; quia uerenbsp;impt)s,timent amp; continent fe a peccato. Cum autem per timOre«”^^^!,nbsp;tinent fe a peccato, fit confuetudo iufticiæ,nbsp;nbsp;nbsp;incipit quod

amari,de dulceffit Deus ? Sequitur poftea : Bonus eft ifte timor ? cftttion tarnen permanebit in feculum feculi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^(3^

DE POENITENTIÆ PRÆDICAT. FoL X. Et de tali timoré haud dubium loquutus eft Sandus lohSncs Baptiftâ;,nbsp;quando dixii ? Progenies uiperarum, quis uos docuit fugere a uenturanbsp;iraî'Iam fccuris ad radicem arboris pofi'ta cft.Ôfc.Et Dauid illczCIamanbsp;ücrunt ad dominum cum tribularentur, 8C de neceffitatibus eorum libenbsp;tauit eôSjPfalm. i oô.

tionis liber adu^rfufhcecdoccat,

A TliberF^eßorjndtioniicotendit lohanneBaptiJldydoftiinutpßiM^ apoßolosy ct^ inciperFt à 'PaniteMiÆ^cedicatione dicentesinbsp;^anitenti^agite.tvmßt reßpißentia ißßaitUimomntelligcndas. Folianbsp;i^ßcießcunda.

Confiât fatis banc pœnitudinèm feu refipifcentiam nofufFicere. Po tarnen cïTe iniiiû idoncum, ubi dns gratiam fuam fimul contulerif.

cft ad amuflim fcripturæ aictu:Quandoquidem prior pccnitêtia* dm. f 4icatio q defertur infidelibus fieri debeat ( uti liber iftc non male fatet)nbsp;l^opofitione legis Mofaicæ uel legis ùaturæ, cû primis uero abomina dicetur.nbsp;^^nis,qua Deus peccatu execratur,adieda tarnen dodrina, quod uni«nbsp;Sc fola peccatorum in infidelitate commifforum fatisfadio, fit ama«nbsp;nia mors IcfuChriftinoftrifaluatoris,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vide Arnkde paaU

At ûero pdicatio, q impêditur Chrifiianis in pdm denuO relapfis, Çj'fidebetcômcmorationeÔC exercitatiôepotiusfpiritualiskgfsuitaè,nbsp;8 *’obis in Baptifmo implâtata,per pdm rurfus fupprimit,q legis Mônbsp;minifterio»Pcrfpcdo,q)fcriptura facraChriftianispoftiuftificanbsp;J’onctn prolapfis,non Moy fen propofiat aboculos,uei?t potius uoce ilnbsp;4 utitur: Memento undeexcideriSjSô âge pcenitentiâ ,8t prima operanbsp;’c:Gn aût uenio tibi cito ôCc» Apocadtem quo Paulus acclamat Gala#nbsp;illosîO infenfati Galathf ,qs uos fafcinauit no obedire ueritatiCan#nbsp;J quoi^ oculos Chrus lefus pfcriptus eft,8t in uobis crucifi'xus. 8c ad

^bræosdrritaiïi quis faciens legem Moy fi, fine ullamiferatione fub ^obus aut tribus teftibus raoritur:quâto magis putatis détériora me#nbsp;''i fupplida,qui filiura Dei conculcaueritîHebræorum decimo.. 'nbsp;Iftiufmo#

DE POENITENTIÆ PRÆDICAT. Iftiufmodi uodbus, admônitionibufc^ fpiritus Chrifti,dcbentadnC*nbsp;pifccndum rurfus «xcitan*,amp; rcuocari credeotcs^qui peccato forte pffnbsp;occupât!, tranfgrefTione denuo obligati funt:nö autem nuda Moy 1'nbsp;lege^quam cum non ignorarent, aduerius cam nihilominus male coi^nbsp;miferune^

Ad haec non debet Pœnitcntia ifta tarn nuda S^incomptapi^^^’* carj,atqueilia quæante baptifmuih cxigitur.Obfcrua^abfqo^o’”'’nbsp;noßra fatisfadionc Sicut beatus Ambrofius in Epiftolam adnbsp;cap.t itde Pcenitentia ante baptifmum, qug fufeepto deinde bapo^*’’nbsp;nullam repofeie (àtisfadionerntideo quod gratia Dei in baptifm^t^^nbsp;quit)non quærat gemitum aut plandum^aut opus aliquod, niß ^^1^nbsp;ex animo profeflioncm. Poft Baptifmum autêdôceri debet q^^^^nbsp;pat?confeftione, fatisfadione/olicito timoré? ira amp; indignatioo^^^nbsp;peccatum?fpeueniæ,emùlatione,uindida«2^ Corinth.7,

Non quod rebus iftis própter mérita earum.remiflîopeccî^S^Î adfcribi,quæ foli preciofo fanguini,ac merito Chrifti tao^y Lnbsp;la gratia dimittait^ tur accepta.Sed Ut homo Chrifti per fanguinem cius redeptus?nbsp;turpucata.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fys in feruitutem peccati prolapfus non cogitet ficut prius

peccatorumitcrum impetrandæ,ociofam amp; operibusuacuait”^^ ’Lr centiam fuffi'cere. Cacterum fciendum eft d 8c cogitandum,qüO“nbsp;teat ipfum aftidue apud Deum inftare ut fpiritus redus in eonbsp;tur.Cu hoe oportet, ut per opera pccnitenti^ amp; mifcricordia?^’'^’ppenbsp;ximum conteftetur?reditü fuum minime fidicium efte?ate^nbsp;ra fpiritus commiftbrurn peccatorum immundiciam abluerlt;c*nbsp;tarnen hoe per dignitatem talium fuorum operum ? ftd merit^^nbsp;nis Chrifti, propter qd peeçata remittSturp^ opera eiufinodinbsp;tur Deo in fide accepta»^

Diftèrentiam iftam ftatuut fandi Patres paftim in fuis 01^ tus martyr Cyprianus in pluribus locis? amp; pfértim ièrmone.*' gt;nbsp;mofy na? ita habetïMuIta 8c magna funt fratres ehariftimi bef^^nbsp;uina,quibus infalutem noftramDeipatrisamp;:Chrifti?long«^^jj's^nbsp;fa dementia operata fif,amp;: femper operetur, quod con^*^’ dj'y’nbsp;uiuificâdis nobis pater filiû mifit?ut reparare nos poffct?qu‘^^p,iliJ*nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miflus?eire Sc hominis filius uoluit,ufnos filios Dei faceret •

mi£an^aaZ uit fe,ut popûlû qui prius iacebat crigeret, Vulneratus eft, rii poU baptifmum, noftra fanarct. Seruiuit?ut ad libertatem feruientes extrahcrei-ftinuit,ut moriens immortalitatê mortalibus exhiberet.Multa ƒnbsp;£.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magna diuinæmifericordiæmunera.Sedadhucqualis^m jjjf^uj

ÔC quanta dementia Chrifti,quod nobis (aluwri rau?ÇSP’^®^’jioiîii^

DE POENITÈNTIÆ PRÆDICAT, Fol, XL homini qui redemptus eft referuando plenius confolatur. Nam cû do^nbsp;minus adueniens fanaflet ilia, quæ Adam portaiïet uulnera, amp; uenenanbsp;ferpentis antiqua curafTetJegem dédit fano,8c præcepit ne ultra pecca^snbsp;ret,ne quid peccanti grauius eueniret. Coardati eramus, amp; in anguftûnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8«

innocentiæ præfcriptione conclufi, nec habebat quod fragilitatis huma næinfirmitas atcp imbecillitas faceret, nifi iterum pietas diuina fubue^snbsp;nicns,iufticiæamp; mifericordiæoperibusoftenfis^uiam quandamtucn#nbsp;dæ falutis aperiret, ut fordes poßmodum quafcûlt;:^ contrahimus elee^nbsp;mofynisabluamus.Loquit in fcripturisSpirituflàndu8,amp; dicit:Elee«nbsp;mofynis amp; fide delida purgantur : non utique iUa delida,quæ fuerantnbsp;ante contrada, nam ilia Chrifti fangûine amp; fandificatione purgantur«nbsp;Item denuo dicit:Sicut aqua cxtinguit ignem, fie eleemofyna extinguilnbsp;pcccatû;Hic oftenditur quoepnbsp;nbsp;probatur, quia ficut lauacro aquæ fa

îutaris gehennæignis extinguitur,ita eleemofynisatç^operationibus luftisdclidorû flâma fopitur.Et quia femel in Baptifmo remifTio pec*nbsp;catorû datur,affidua amp; iugis operatic baptifmi inftar imitata, Dei rur Kejîltutîo dewmnbsp;fus indulgcntiam largitur .Et confeftim poft aliquanta fubqcit: Rcme# baptifmi,fitcxcrcûnbsp;dia propiciando Deo,ipfi us Dei uerbis data funt,quld deberent facercnbsp;(Peccantes, magifteria diuina docuerunt. Operationibus iuftis Dec fa*nbsp;dsfieri,mifericordiæmeritispeccata purgari 8^c. Hæcfuntuerbafan*nbsp;di martyrisCypriani. Interim tarnen ad ea quæ diximus, pius quifcÿnbsp;Chriftianus probe fatis intelligit 6ô nouit,quod fatisfadiones operumnbsp;•ïoftrorS foli fanguinis Chrifti merito, per quemfumus in Baptifmonbsp;ablüti,niti amp; incumbere debeant : quam quidem baptifmi purificatie*nbsp;»icm.ubi Piccata maculata Sd collapfa , oportet nos per talianbsp;opera recuperarenbsp;nbsp;nbsp;reftaurare, Ita docet etiâ fandus pater Auguft.de

Oegocijs iftis in Enchiridio ad Laurentium, cap,ô^. ui^ ad caput

Vtrum uero libri iftius dodrina, huit Catholicæ Eccleiîæ dodrinæ ^tconformis,unicuilibet in promptueft;gt;ut deprehendat^Hoè uero iû*nbsp;^übitatumeftprofcdo,quod fiindiilli Patres,longo Temper fpaciofe* ^uur conuerten»nbsp;^ühxerunt conoerfionem primam impi),ab ea conuerfionc,quæ eft pecnbsp;nbsp;nbsp;impium,Aiitef

o’toris poft Baptifmû in peccatum prolapfi^tcr quas tamê liber Re# 'Ormationis iftius, nuUum facit diferimen. Âufert cnim etiam poft ba*nbsp;Pïifma omnes humanorum operum fatisfadiones, per quas certe ubinbsp;poft baptifmû lapfi fuerimus, uiolati baptifmi uirtutes in nobis denuonbsp;î^fufeitare debemus reftaurare. Atcç hue proculdubio fpedat illud

* '«ulliani,amp; poft Tertullianum fandi Hieronymi didumzPœniten* j’jjfecunda poft naufragiû tabula, 8f quod fandus ilIeCyprianusait,nbsp;’“H.epift. j.Quod oportcat fatisfadionibus lamentationibus iuftisnbsp;^hda redimere, ÔC uulnera lachrymis abluere « Et rurfus Epifiola^t4»

DE IVSTIFICATIONE NOSTRA libro ^.Poffunt agentes pcenitentiam ueram, Deo patri ad mifen'cor^nbsp;diam precibus amp; operibus fuis fatisfacere^

DE IVSTIFICATIONE NOSTRA

Acrafcripturadocet nosdetriplici hominis iuflifiea^* tione. Principio de iuftificatione, qua increduli.impn»nbsp;8c qui hadenus inimici Dei fuerutpamp; in fumma,quer’»nbsp;quot a matris utero in peccato original! nati funt, pr^»*nbsp;mum 8c recenter in homines pios 8c Dei amicos, p^^nbsp;facrum baptifma rrgenerantur«Huic iußificationi

ptura (equentia quatuor capita includit :

Primu,remiflibnem nbsp;nbsp;ablutionem peccatorum, per imputationefl’

iufticiæChrifîi.

Alter5,reconciliationem cum Deo,amp;aflumptionem in filios tionis per regenerationem gt;

Tertiu, renouationem ipirituflandi, quam is facit per diffufioo^ charitatis in corda noßra.

Quartû donationem uitæ ætcrnæ ƒ cuius per iuftiheationetn eßieimur fecundum fpemgt;

Qûæ omnia funt tâquam effentiales quædam partcs,prim2eamp;f P*'*’’ cipalisiuftificatiohisnoHræ.itaueritas ipfaChriftus de hacnbsp;spirituffanilus lohannis tertio: Amen amen ,nifi quis renatus fuerit denuo, non P®^^nbsp;e«r iB primalußißc uitere regnum Dei.Et iterum: Amen amen dico tibi, niC quisnbsp;fanao,n5 poteft introitein regnûnbsp;natum eft de carne,caro eft,Ôô quod natû eft ex fpiritu, fpiritus eft •nbsp;Iohannis 4»Qui biberit ex aqua,quâ ego dabo ei,non fitiet ina:«'^“'!!’nbsp;fed aqua quam ego dabo ei,fiet in eo fons aquae falientis in uitânbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Similiter lohannis feptimoîQui crédit in me,ûcut dicit feriptura, na de uentre eius Huent aquæ uiuæ. Hoc autem dixit de fpiritu,nbsp;accepturi erant credentes in eum.

Apoftolus itê Paulus ad Romanos. 8. Qui autem fpiritumChr* non habetjhic non efteius.Item:quicunque fpiritu Dei agunt,hi ,nbsp;Irj Dei. Ac rurfus : Spiritum accepiftis adoptionis, in quo clamanit^^^nbsp;Abba pater. Iplc enim fpiritus teftimonium reddit fpiritui noftro »‘ïnbsp;fumusfiltj Dei.Si autem filij amp; hærcdes:hærcdes quidem Dei,co^^,nbsp;redes autê Chrifti.Eadem docemur,his quæ ad Corinthios fer ibirnbsp;mo ad Gorinthios fexto : Abluti eftis, fandificati eftis, iuftificati drnbsp;in 0^

DE IVSTIFICATIONE NOSTRA. Fol. XII, in nomine domini noftri lefu Chrifti, in fpiritu Dci noilri.

Item .2.ad Corinthios j.EpiftoIa cftis Chrifti,miniftrata a nobis?8r fcriptatnonatramentOyfed fpiritu Deiuiui.QuoSôillud pertinetnbsp;fjahtas quintodn Chrifto lefu, neque circunciûo ualet aliquid, ncqucnbsp;ptæputium Jed fidcs quæ per charitatem operatur:cui tamê opponeiynbsp;dum eft quod habetur Bphe.primo:Crcdêtes fignati eftis fpiritui pro«nbsp;miiTtonis fando, qui eft pjgnus hæreditatis noftræjn redemptionc ac«nbsp;quîGiioniSyin laudetn glor iæ ipfius.Sd ad Titum tertiotSaluos oosfedcnbsp;per lauacrum regenerationis amp; renouationis fpiritufranâ:i,quem eifu«nbsp;ditinnosabunde.

Ea quæ diximus(uerbum practerea Hieremî^, pauloantc (ubi de no ttoTeftamento agebatur)citatum)luccclariusdemonftrat Jnquoue«nbsp;lut digito oftenditur, qj kx Dci cordibus hominum inferibatur, quænbsp;ttrtenoncftpoftrema Üubftantialiam partium nouiteftamentiyatquenbsp;®deo iuftificationis,qua fœdus nouum pangitur.Et ad hanc feripturænbsp;*'urmam,tam Orientalis quam Occidentalis ccckfiæ patres, de iuftifwnbsp;^done noibrafemper loquuti funt amp; docuerunt. Auguftinus toto fercnbsp;libro de fpiritu amp; litera. Item de peccatorum meritis amp; remiffione,nbsp;primo,cap.dccimo ,ubi ita ait: Legimus iuftificari in Chrifto quinbsp;^eedût in eû,oropter occulta cômunicationê ÔC inipirationê gratiæ fpi*nbsp;^*^lis,qua'quifqueadhærctdno unusfpirituseft« Etinhb. dénaturanbsp;gratia, capitc.6;.Ex qua fide(inquit) etiam ante eius paffionem iu«nbsp;Jos uixiffe non dubium eft,qui præftat fpiritu fanâû, qui datus eft nonbsp;Eis,pcr que diftunditur charitas in cordibus noftris,qua una iufti funt,nbsp;Huicunc^ funt iufti.Reliquas patres breuitatis gratia prgterimus^Cgtc«nbsp;prima ifta iuftificatio,haud dubiû fola gratia amp;: mifericordia De/,nbsp;Ftr (idem dona ifta apprehendentem, impetratur« Atqi hoc nemo ibisnbsp;‘uficias.

S^tur nobis Deus exceUentiffîma illaCqu^^ renouationemfpifitns. ^«nîpeccatorum.adoptionemftliorumnbsp;nbsp;nbsp;»

^uitææternæhærediiatem.utdeincep

“^tis in nobis, omnemimptttatemôÇl^tt ar

DE IVSTIFICATIONE NOSTRA antes,fobriejufte, amp; pie uiuamus erga Deum, proximû,amp; nos ipfos,nbsp;amp; in hoc itinere femper progrediamur « Ad Titum z.Æmulantesnbsp;foliciti,ut in omni opere bono abàndemus.2*ad Corinthios nonozQoenbsp;præparauit Deus, ut in eis ambularemus ,Ephcf 2. Quamobrcm uWnbsp;poft regenerationem hoc pado ambulauerimus, non iam fola fideiu*nbsp;ftificaraur,uerumetiam per opera.de qua iuftiftcatione fcriptu eft Aponbsp;caly pfis uicefimofecundo îQuiiuftuseft iuftificetur adhuc,SC ûnâusnbsp;fandtficetur adhuc.

Crediraus enim, quod poft acceptam Baptifmi gratiam,omnesb2* ptizati Chrifto auxiliante Si cooperante,quæ ad falutem animpnbsp;nent,poftunt 80 debeantji fideliter laborare uolyerint ,adimpllt;r«. A^nbsp;guftinusdeEcckfiafticisdogmatib^capitejo. Atque adhancfto^i*nbsp;ficationem in primis frequentius facris literis admonemur .2. Corinio«nbsp;lcptimo,T.Teflalo,4.2.Teffal.i.i.Thimot. 2.1 .Petri.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pri.iobanis

tertio. Atq^ ita fides operibusconfummatur.lacobi fecundo.

Nihilominusquamdiligentiftime ad hæc nobis inculcatft*’’^’^^ ju.fecrajUtneitadcnobiscoftituamus, quafi poft regcnerationei«’‘^°”fnbsp;De».nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fufticientes iimus a nobis ipfis,tanquam ex nobis cogitandi

fed omnem fufttcientiam noftram oc Deo cfre.2.Corinth. tertio-ut fateamur omnia opera noftra bona,eftegratuita quædam Sc frudus fpirituftandi, ad Galat, ƒ. Ét quâquam opera noftf^ 9*^? -tenus fint caufæcrefcentisiftius iuftificationis, meriti etiam apoonbsp;non temporalium niodo,uerumetiam fpiritualium bonoruoi ’nbsp;uitae acteriwE:Hoc tarnen non prouenire ex propria eorumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

quin poilus dementia SC dignitate Dei, qui ex mera ilia qua»” f roeremur bom‘tate,dona faa coroftat in nobis: ut teftaturnbsp;ftinus.Et alibi lib. 14.de Trinitate,cap. i^.Homo(inquit) acceptnbsp;cam a Deo,propter quam beatitudinem accipere mereatur.E^nbsp;capite pauloante hune locum:Et quid faciet(ait) menrem aliqoagt;”nbsp;tan3,nifinuritum fuum,amp; prsemium domini fuiC

T ertio feriptura commémorât perpetuam quandam, SC riamiuftificationem,qaæinhocconijftit,utproquotidianoruO’nbsp;“““ confeqaenda,cam omis uita amp; conaius notenbsp;in hac carne ambulamus, defedui fubiaceat ( ut intérim de nonbsp;wus,quod nemo in hac uita (excipimus tarnen cumnbsp;culatam genitricem domini noftri Mariara)ût liber a peccatis-admodum fandus ille Apoftolus lohannes, pri Johannis primo

DE IVSTÏFÏCATÏONB NOSTRA. Fol. Xlll Sidixcrimus quiapeccatum nonhabemus,nosipfosfcdudrhus, dCnbsp;uericas in nobis non ell) Deum in liera fide per Chriftû fine inter*nbsp;miflione inuoccmus.Hoc fic,quando quotidie cum amara cordis conbsp;tritioneamp;gemicu,quotidianosnoftros defedus peccata coratnnbsp;Deo plangimus,euni^ oratione Dominica pro remiffîone delidoi^nbsp;noftrorum obCecramus:5c hac uia eam iuftificationem quæ fenipernbsp;nobis ncceflaria eft,8ô quam iterum atq? iterurh fitirc debcmus e*nbsp;furir€,impetramus. De qua beams lohannes apoHolus in loco iamnbsp;citato ait:Si cofiteamur peccata noftra,fidelis eft ôC iuftus,ut remit*nbsp;tat nobis peccata noftra,8^ emundet nos ab omni iniquitatc. Per*nbsp;petuam iftam femper^ neceflariam iuftificationê fignificauit Chrinbsp;ftus in lotione pedutft apoftolorum faorum,Iohannis i j.

Très iftas iuftificationis formulas explicuit Si notauit (quanquî paucioribus uerbis)fanâ:u8 pater Auguftinus,libro contra Iulianixnbsp;fecundo, circa medium:IuftificâtioCinquit)in hac uita, fecundutrianbsp;iftaconferturzPrius lauacro regencrationjs,quo remittuntur cun*nbsp;peccata:deindc congreflione cum uictjs,a quorum reatu abfolutinbsp;^umus.Tcrtio dum nolfra exauditur oratio, qua dicimus j Dimittenbsp;nobis débita noftra Sic. Quoniam quamlibet fortiter contra uicianbsp;dimicemuSjhominesfumus.Deiautem gratia fie nos in hoc corru*nbsp;I^tibili corpore adiuuat dimicantes,utnon défit propter quodexau*nbsp;ueniam poftulantes. Hueufe^ Auguftinus.

Porro cohuerfio eorutîî qui poft Baptifma non in quotidians t5* tum peccata,uerumetiam in grauioracriminaindderunt, habet aliSnbsp;ptaeterearationempropriam: Sicuc uiderc licet apud fandos Pa*nbsp;tres,8i partim articulo præcedenti de prædicatione Pœnicentiæ ocnbsp;QyprianoSi Auguftinocommonftratum eft.

PER QVAS CAVSAS ly* ftificertiur.

PRoditumeftetiamdeinde facrisliceris,plt;tquas caufas ft* cundum omnem modum iuftificemur. Hic tSmen prirtiumnbsp;noffe oportetjprçpofitionem CPer)in materia ifta iaditicsti^perjnjcriptuntnbsp;*^nis,non eodem modo femper accipi, fed fecundum caufac cuinbsp;Poniturnaturara.Quod per excmpla matiifcftabimusî

Scriptura teftatur nos iuftificari fecundum tripliceib iftum

C iij iufti*

DB ÏVSTIFCATIONE NOSTRA, iuftißcationis modum: Per folum Deum. intellige tan^uam ptfnbsp;Cdi/lt;i efficient in» nicam caufam operantem amp; eiRckntem.

Modo fimili tradit nos iuftificari abflt;^ uïlo operum noftforu® incri£o,(cd per folum Chriftum: intellige tan^ caufam mcritof i’*”»nbsp;eo quod ipfe fit iuftificationis nofiræ author, eamque apud pau«’”nbsp;promcritttS fit 8C impetrauerit.

« Vritur autem Deus amp; dominus noftcr lefus Chriftu« in op«’’’*’nbsp;Cdtifie difpcfftitutonciüAi^icMioïÀs noftræmedijsquibufdam, quibus partimnbsp;8c difponimur,partira uero iuftificationê recipimus,nbsp;caufis difpofitiuis 8ó fufceptiuts* per fidera uerbi Dei, operaotj^nbsp;nobis uerara eontritionem amp; pcenitentiara, alia^ præuenientisy^nbsp;tiæ opera, iuftificamur canquara per caufam quandam prapp^^rannbsp;amp; difpofitiuam: Per fidem autem, qua abfque dubitationcnbsp;confidimus, nobis, qui uerara pcccatorutn pcenitentiamnbsp;peccaca noftra propter Chriftum efle dirai fia,(de quo tamö*nbsp;tecintrinfecus perfidem Spirituftanditeftimonio tcftificatos^nbsp;efle)iuftificamur tanq per caufam fufeeptiuam. Ad Romaoo^^nbsp;(o,ad Galathas tertio, Aduum decirao.

1^. Eoderft modo iuftificamur a Deo iufticia duplici, tan^ fas formales cflentialcs. Quaisi una 8C prior eft confummawnbsp;ftiiufticia:nonquidcmquoraodoextra nosin ipfoeft,fednbsp;quando eaderanabis ( dura tarnen fide apprehenditur) adnbsp;imputatur. Hxcipfa ita nobis imputata iufticia Chrifti,nbsp;eft Si fumraa iuftificationis noftræcaufa, cui principaliterif’’’!^? 4nbsp;fideredebcamus. Aliter ucroiuftificamurformaliter,nbsp;inhærcntem: quæ remiflïone pcccatorum firaul cura reflc-u^t*^nbsp;SpirituflanAi, Si difFufionccharitatisin corda noftra,nbsp;menfuram fidci uniufeuiuft^,nobis donatur, infunditur Sinbsp;pria;atqß ita per frudus fpiritus cxercctur, efficitur^ in nobis Pnbsp;pria quædara iufticia,qua affi'eiamur. Cui tarnen inhær^o^nbsp;ciæCquodfic impcrfe(fta)non innitimur principaliter î fednbsp;interioriquodamexperimento certificamur,nobis (quinbsp;uationem fpiritus noftri in nobis fentimus Si experimur) refl’“nbsp;nem peccatorum fadam, S^ Chrifti confummatam iufticiamnbsp;irapucari,ac(^ ita Chriftum per fidem in nobis habitarc.

caufa finalis iuftificationis nbsp;nbsp;nbsp;ncmini e ignota, quu

DE DVPLICÏ FIDVCIÄ? Foh Xllît potiffimum a Dèo iuftificemur, ut fimus inlaudcm gloriæ ipfiusjnbsp;EpHe.pri.ÔCobtincamusinChrifto faluum animarum noftrarumSCnbsp;yitatn æt€rnam,pri «Pet.primo amp; tertio*

'onfitemur hæccfle media quædam, quitus operetur Deus in nobis Xriwj iuftificent ^üam iuftificationem : Quemadmodum de manu elecmofynarq aot pi) fco?ni«eff»3nbsp;'’’b dicimusjhuius manus fuccurrit pauperi:cum manus fit inftrumcnnbsp;tantum fuccurrentis,nbsp;nbsp;nbsp;nifi moueatur ab agente principali,ociofa

8c nulla»Interim tarnen non ignoramus, nos nulli alq merito, præ# ‘«rquam folius Chrifti, ncque itê ullæ alij iufticiæ,quam iufticiæ Chri#

, fine qua omnino nulla eft iufticia, tanquam fundamento fidei no# ^ræjinniti debere.Quanquam oporteat nos interim, internæ illius rcfinbsp;*^ouationis,quæ fit per charitatem, quam fpiritus faneftus in corda no#nbsp;diffundit, tanquam arrabonlt;s ,autcertecxperientiæ impetrat^ re#nbsp;*^îft’ionis peccatorum, ôc imputationis iufticiæ Chrifti, rationem h»!»nbsp;ke. *

DVplicis fiduciæ meminit feriptura facra »Qug funtîfiducia re nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;remîffîonti

miffionis peccatorumSc fiducia bonæ cônfcientiæ,Prior ilia ^ecc^torum. fidit 8C innitit, prorfus foli amp; unico domino lefu Cbriftô,

’’üsmeritis. De haefenbitur Ââorùmdedmo,Ô£ adPhilippenfea Urtio.

Chariftimi

DE DVPLICI FIDVCIA;

Chariffimijfi cor noftrSnon rcprchcndcntnos, fiduciam habetnusad Deum^Sf quicquid petilt;rimus,acdpiemus ab co, quia mSdata cius cunbsp;ftodimus, 8c ea quæ funt placita coram ipfb facimus. Et itcrS:nbsp;tdehaif.^, uat ucrbum,uere in hoe charitas Dei pcrfeéla eft.In hoe (ciinus,quoflianbsp;io ipfo fumus.ltê,qui riianct in charitate,manet in Deo, ÔC Dcui io «o»nbsp;ïn hoe perfeda eft charitas Dei nobifcum,ut fidueiam habcamus in oitnbsp;X iudicij.Sic 2^ Corinth, t. Gloria noßra hæe eß,teßiinoniü confeientöfnbsp;hoftræ, qj in fimplieitate cordis 8C fy nceritate Dd, non in (apientia ca*fnbsp;nah, fed in gratia Dei cônuerfati fumus.

Vtrunqj fiduciæ genus, tradantpaflimSf conferunt inuicêfa^ P’»« : « quitus Chryfoftomus ilkin . t. esput. Matihæi. h^“ ƒ;nbsp;fiducu remtjjionü iw ait:Vnufquiu^ noftru,nuna in re alia fpcm ruani,nifi poitnbsp;fca^torKm.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ricordiam, in moru fanditate conßitüat.Et paulo infrazFiducia*”

næconfcientiæcolligamus.Ethoceftquod uoluitprimus lorum Petrus, ubi poß fedulam admonitionê bonorum opern?^^nbsp;Quapropter fratres magis fatagite,ut per bona opera certainnbsp;nemueßram amp;eledionem faciatis.

Qiâpropter fîcut Tandis Patribus uifum fuit,populus debet «î* ci ißa iußicia,ut q? inuicem conedantur,nbsp;nbsp;nbsp;una altcri ferat teßi’’’

diligenter 8^ appofite cdocerl.Qüemadmodû fandus pater Q«lt;» populutJtfcc uenuße 8C pic docet fermone de annuciatioe,amp; in fermone denbsp;modis orandi.Cuius uerba hoc loco, breuitatis caufa nonnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft

nec pluribus neeeße eß, quû feriptura facra, his de rebus omnibus.Äpoßolus Paulus remittit Corinthios profutnendnt’^*^nbsp;mcio huiufcemodifiducigad feipfos: Vofnietipfos,inquir,tlt;»’^j‘^^ûJnbsp;tres,fi eßis in fideJpfi uos probate : an no cognofeitis uofmlt;dp^^Ünbsp;ChrißuslefusinuobiseßClnfumma, uerus Chrißianus debetnbsp;duciam remißionis peccator û, ßatuere in foly m Chrißu. Acnbsp;bet fidueiam ißiufmodi facerecertâSc indubitatam,fiduciabntgt;^j^,nbsp;fcientiae.Chrißus folus eß medicus noßer,a quo folo (ànitasnbsp;expedanda 8d petenda eß«At fi uolumusexperimêtum ceriônbsp;utrû eam uere receperimus an non,oportet profedo,ut conici®’*’nbsp;ßram examinemus 8f probemus, faciemusc^ quod aitdomiof jdnbsp;ge,toile ledû tuû amp; ambula t Quemadmodum pius illenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jtytj

fermone de quatuor modis orandi,hanc rem pulcherrime prow^

0.^/2) OBTÆNSuZE

tioniîîibcraducrfusbacdoccat^

Quod non rede âictturji modo utraque fiduda populo confidera*

Cum tarnen doceat (criptura cius contrarium, nimirum ut uocatio* ^'’ïï noftram firmam Ôc certam faciamus per bona opera. Quemadmonbsp;fupfa ex prions epiftolg Iohan.cap.5. gf 4.copiofeprobatum eft,

DE BONIS OPERIBVS*

g^_^Radit facra fcriptara,q) prætcr decc ilia præcepta,quia lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opera ilia bona^qose ab oinibus exigit fum*

ä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;matim coplexus efl, fint amp; alia qufdâ opera bona^^ipfi

il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multo gratiflima amp; acceptilTima, ut uidere licet Mat«

i RWI i9Mar.io.amp;Luc.t8.ubilegitur:q)dominûsadoleGN,«ô,B»»4tgt;pfM rrntiifn mrprmrtantî • Oin'd hnni Arîâ «f iiitam haben pr^cepta^

caftrauerunt propter regnum ccelorû.Qui poteft caperc capiat. Paulus exponit amp; aicBonu cft homini mulicrê non tangcreJtem: Vonbsp;lo omnes homines cflc,lîcut ego fum, Item, dico autem non nuptis SCnbsp;uiduiSjbonû cft illis fi fie permanferint ficut 3c ego.Et iterû ; De airg'lt;‘nbsp;nibus præccptâ domini non habeo.Confilium autem do,tanquamnbsp;fericordiam cÔfccutus a domino, ut fim fidclis. Exiftimo ergo hoc bonbsp;num effe propter inftantem neceffitatem .Quoniâ bonum cft homini fienbsp;cITe.Ad hæc.*Volo autem uos fine folicitudineefle. Qui fineuxP*”^^^’nbsp;folicitus cft quæ funt domini,quomodo placeat Deo. Ç^icumuxorcnbsp;cftjfolicitus cft quæ funt mundi. Et fequitur : Porro hoc ad utilitstemnbsp;ueftram dicotnon ut laqueum uobis iniiciam,fed ad id quod hontßnmnbsp;eft,amp; facultatem præbeat fine impedimento dominum obfecrandiHC,nbsp;qui ftatuit in corde fuofirmus non habens neccflitatem,potcftatfni3iynbsp;tem habens fuæ uoluntatis.SC hoc iudicauit in corde fuo, fêruarei’*^

. . Prætcrca dominus Mattó. hortatur,üt coram pâtre ccelefti, abfcondito eft, 8C oidet in abfcondito ieiunemus : Redditurum toio’ »nbsp;i 1 lum.Sic Lucæ lo.ad Martham ait : Martha Martha, folicitanbsp;bariserga plurtma-Porro unum eftneceflarium,Maria optima’^nbsp;clegit,quæ non auferetur ab ea.Qucmobrcm ctiam Eufibiu«nbsp;swAitdi^ öhifto.eccleCcaD.i o*dc Drimis Ecclefiæ patribus ita aô.Sîanicntesi’^*’

abundat illis miferunt, hæc ûero depenuria fua, omnia qug habuit m»* fittotumuiâumfuum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , ,

DE BONIS OPEfelB VS. Fol. XVt Matîhæi.iô.Cuni mulier iUa cfFundcrct alabaftrùtn unguentinbsp;«oû irt fcaputChrifti rcèüthbcntis in iiicnûi, indignarcntur difcipulinbsp;unguenti profuiionc,dicerentlt;^îut quid perditio haécC potuit ériininbsp;*ftud uetiundari muîto éc dari pauperibüsjciens îcfus,ait ad costQuidnbsp;*uoleftiéftis huic muîicri^'Opus ertimbonû operata cft in me.Quod dinbsp;’^um Chrifti fanéluis Hieronymus contra Vigilantium, indigne ferennbsp;^^»luminaria 8ô Candelas in honorem fandorum marty rum accendi,nbsp;®^'gat,aitcptCaufabantür quôdam amp; Apoftoli.quod periret ungucnnbsp;*um,fed dominiuocecorreptifunt;nequcemChri(lu$ indigebat urt*nbsp;guentôjheC martyres lumine cgreorum, æ tarnen ilia mulier in honorenbsp;hoc Chrifti fecit, deuotioq^ mentis eius recipit Et quiCunc^accenduntnbsp;«««osj fccûtidu fidèni fuam habent mercedc.dicente Apoftolo:VnuGnbsp;^uifque iti fenfu fuo abundct,Roma. 14 Hadenüs Hieronymus«

Cui confonat, quod fandus iÜe lohânes Chryfoftomus,in uerbuni Ulud Chrifti, V æ uobis Scribis amp; Pharifæis, quia ædificatis fepulchranbsp;pïophetarûjôC ornatismonumenta iuftor5,Matt.25. fcribit:Eccc quinbsp;*^irtyria ædificant,ccclefias eorum ornant, bonum opus faccrc uiden*nbsp;*Ur: fed fiquidem alias iufticiam Dei euftodiant, fi de bonis epruninbsp;P^upercs gaudent,ûaliorû bona per uiolentiam non faciunt fua. Scito,nbsp;quia ad gloriam Dei ædifjcaniÆt paulo infra : Si iuxta alia bona ope^nbsp;^^»ædificia fanda fcccrit homogt;additamentam eft bonis operibus.quot;

‘

tionii liber aduerjui bac doceat^

A Dnerßs omnia bac docei liber ßeßrntaJllaßla eße opera bona, in decalogopraceptorum niatidâtaßint y quod^ de rcliquis onifnbsp;^ibui operibut fc'riptunt ßtifrußra me colunt mandatishotninîi. ^quodnbsp;^^ntra talià agitur non eJJepeccatutri^Folionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i .CZ ßq*

Item dicii nos ( dum iia ut diximusyßntimut j ajjligere nbsp;nbsp;tor queré.

filßipeccatiSpqualiafuntÇut aiunt)ßperßitio ß nota jperegrindtiones,J^ecialià teiunia^oriiconfeffio^inutilisdele^nbsp;ciboriim abßinentia ab ijs rebus y qüibus permittente Fieopojßt bofinbsp;deberetfrequentius utUFolas^ficit i

d blt;ec,q, ièiunaré inß conßderatum nonßt opus bonum ? CZ tiode^ ^^t cuiquamper homines imponi,FoL6^^^i^ !•

eßßperßitioßmyUelle ieiunid (fliqitid d Deo demereri^ ^Jßß’atereaßperßitioßUs Hnpiuni lt;i:;^peruerßnificrißciuffi Uellenbsp;D ij Dea

DE PRÆMIO BONORVM OPERVM.

Deo bona oj^rramp; ttmporalia;,pro cxfrutndis aut dotandis^illullrandis, dccorandis Ecclcßjs^altdrihiSy monaßcriji guicqiiid itnpenfarwn innbsp;li^a,läpidci oya irrogatur non placcre Deo, CT abarccndos à talbnbsp;bus homines^ Qnincdeniquc ciuodnonconférât hominibus ße ingrntuntnbsp;Dcoxnccplaccrcléko,ampliarc EcclcßdS,dut aliter ccdißcarcjndnbsp;crnarcygudm ad hocßilunty ut habeat populus decentetn conueniendi locihnbsp;pro aitdiendo uerboyi^^pcrcipiendisSacratnentis^FoUo 71,0'ßF

Ft hue fortaßcß)c^3it, lt;ptod folio tertioßcie, z,dicitypradicdtio^ nem uerbi non alligddam loco aut tempori. Item g, dominus C hriflus oru^nbsp;uerit in montibus cr hortis.Folio bj^feieprima^

DE PRAEMIO ET RETRIEVE

«one operum bonorum.

j Hriftus dns noßer bom’s operibus credêtium imittit xtcrnam,Matt. i9.Vbi Petro fcifcitantinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

|ti:Ecce reliquimus omnia amp; fecuti fijmus te, q jerit nobisÇ’Rcfpondit lefus.^Âmen dico uobis:

________ ireliqueritdomum,uelfratres,autforores,autp’^‘'^’(d matrem,autuxorem,autfilios,aut agros,propter nomen meun’ó^fnbsp;plum accipiet, 8C uitam æternâ pofliidebit. Eodem capite. Ado 1«nbsp;Ÿitt ttenj prxMi quidam(uti antea citauimus)interrogat: Quid boni faciam,utnbsp;tm bomrii c^enti. uitam acternam^Refpoftdit ei lefuszSi uis ad uitam ingredi/eft’^nbsp;data . Italegitur Marei uicefimoquinto : Venite benedidinbsp;pofTidete paratum uobis regnum a conftitutione mundi:EfurtO^^nbsp;dedißis mihi manducare.âircæt. Sic Romanorum fecundo »

unicuique fecundum opera eius : His quidem, qui fecundutn uJ boni operisjgïoriam 8c hoftorem,amp; incorruptioncm quæreod^’^^j’jjt;nbsp;tam æternam.Innumera funt teüimonia, quibus ißa fidesnbsp;quæ tarnen ipfa ficut ante præmonuimus, intelligi debent.Itanbsp;Deus bona opera remuneret,uita æterna, ex gratuita dignattnbsp;clementise.

lilX*’ Qualia uero de meritis 80 remuneratione bonorum operütnnbsp;le (radatyßüdiofus ledôr paßim in eo facile comperict.

DE CaTHOLICA Eccleba.

.1.

DE CäTHOLICA ECCLESIA. XVÎt

Äptifta file lohannes pulchra fimilitüdinc Ecckfiä nobis effîgiat,ubi ipfam aream facit,inqua triiicumnbsp;amp; paleae fimul congregata feruentur,ufcß ad repur^nbsp;gationemjMatthæij. Lucæ^. Modofimili Chri^nbsp;____ _^|ftus dominus comparât eandemagrofeminatobo«» ni» frugibus herbis malis.Icem reti iado in mare, tam bonos qnbsp;malos pifces fimul colleâos compleâenti,Matthæi i 5. Sic Matthcinbsp;ïj.aflîmilat ipfam decem uirginibus,quarum quintç prudentes fuènbsp;Tint, quincg uero fatuæ.Et uiti prætcrea, quæ iuxta palmitcs uiuos,nbsp;aridos contincat.Iohan.nbsp;nbsp;nbsp;Àc Paulus de aridis iftis cmortuis

roembris dicif ,qgt; fpeciem quidem habeant pietatis,uirtutem eius au tem abnegent.Ex quibus uerbis Candi Patres uifibilcm iftam Ecclc Of/cr/pHo '«îjîMliinbsp;fiam,hoc modo definiunt: quod fit côgregatio amp; communitas quçsEcdcAnbsp;^am hominum uocatorum tranfeuntium^ in unam quandam comnbsp;munioncrn extern x confefTioniSjUnius fidei,unius dodrinæ,eorunnbsp;facramentorum,fecundum apoftolicam amp; catholicam tradH

‘‘onem^in uno eodem^indiuifo uinculo pacis ÔC concordiæ.

Ad hæc ufquc tempora tîe Saeraffîchtis, quæ funt notæ quædarti figna,quibus Eccleüa catholica dinofcitur,ita traditum fuit:nbsp;Primum,qj facramenta fint inuifibilis gratiæ figna uifibilia,quænbsp;Qirifto,aüt apoftolis ex ipfius mâdato,infiituca,recepimus,d£ tra^nbsp;^itione tradition! fuccedente, hadenus conferuamus: quod^ finÉnbsp;'otumfcptempræcipua: Baptifmus,infl:itutusaChrifto, Matibpnbsp;Confirmatio,a Chrifto ante afcenfionê ad cœlos promiffa, po*nbsp;ftea uero in die Pentecoftes reddita, Lucæ 24. Ad.i. Sacramentiïnbsp;^rporis fanguinis fui,quod ÔC ipfum ipfe inflituit, Matthæi 2Ó.nbsp;^arci i4.Lucæ 22.i.Corinthi. n. Sacramentum pocnitentiæ,fiucnbsp;^^folutioniSjquod infiituit Matthæi lô- i8. 6^ Iohannis io. Sasnbsp;^’'amentum Ordinationis,quod tradidit,ut Paulus teftatur adEphcnbsp;alibipræterea approbatur,Marci 10.Lucæ9ÔC io:præcisnbsp;autem Matthæi 26.Marci 14.Lucæ 22. Sacramentum Ma*nbsp;^’^‘monii,quod ad eum ftatum quem in paradifo habebat,rurfus re^nbsp;^^cauicamp;reduxit,Matthæi 19. Et Sacramentum facræ undionisnbsp;^’^firtnorumîcuius habemus exemplum Marei 6. Infiitutionemue*nbsp;^xpreflam apud lacobum apoftolum capite $. fine dubio fadamnbsp;^^«datoChrifti: QuumapoHolinonfuerintaufi aliquideorûlo*nbsp;cos non efficeret Ghriftus,aut de quo Chriftüs nihil mSnbsp;^æetîficut teftatur apoftolus Paulus Roman, 8^ t.Corin.ÿ,

Septem ifta Sacramenta, Temper in ufu foeruntinEcclefia# ii) tam

DECATHOLICA ECCLESIA, tarn Orientalium Ocddencalium Patrum. H quod cti'am Græcinbsp;in nouiffîmo Concilio Florentino,fub Eugenio, cofeffi funt,fe a manbsp;ioribus feptem tradita facramenta fufcepifleî ut Ada Côcilq,amp; in*nbsp;fignis ilk atcß eximie dodus BeiTarion, Conftantinopolitanus Pa*nbsp;triarcha,teftantur.

Quum autcm facrartienta amp; eoruifi uniformis ufus attp admini* ftratio.certum quoddam fignum fint uifibilis EccIcfiæ,facrisCanonbsp;nibus,at(p etiam magno illo Concilio Lateranenfi, in quo Orienta*nbsp;îescum Occidcntalibusfub innocentio tertio congregati fuerunt,nbsp;fancimm fuit 8^ declafatum,eos qui de facramento corporisnbsp;guinis Domini noftrilefu Chrifti, de Baptifmo,de Confefl»oo^’°^nbsp;Matrimonio,aut rêliquis alijs facramentis aliud opinanturjait*^nbsp;uerentur aliter docere,^ fanda apoftolica credat doceat Fcelena»nbsp;pro hæreticis habendos,aut uinculo anathematis, perpetualnbsp;fA Eccltßdnbsp;nbsp;nbsp;/'“fnaledidionis,obligatos. Quomodo etiam fandus pater Äug’**“*

dcyS/icMnS’”“® qj contemptusfacramentorumfacrilegosfaciat. ttf docettnt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcifmaticorum Sc defertorum propria fere natura fit,fe uento

biæ S)C nimia leuitate a catholicæ Ecclefiae confuetudine fepar^’'^’ proprios facramentorum ritus erigere.

Ad hæc quatuor figna feu notæ,qbus Ecclefia uera certo QH4tKor^g«4 uiß fcatur,e feriptura colliguntur,8^ funt ifta: Primum fignü,!^*’^nbsp;biiiEfcleßte.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti, fecundum uniuerfalem apoftolicæ amp; cathon‘^^

ditionis intelledum. AIterum,redus amp; uniformis ufus corum. Tertiuni,uinculum unitatisnbsp;nbsp;pacis. Quartum

uerfitas:quia uidelicet diffufa eft Ecclefia, ÔC diffundi attj debet,per oflîïnia Ioca,ad fines ufij orbis terrarum.Iam fici»^‘nbsp;non inueniantur hæc fîgna quatuor,aut fint qui de eis aliternbsp;nbsp;nbsp;.jjg

aduerfum taies indubitanter pronunciatur,ipfos ad cathoH^ aj uifibilem Ecclefiam non pertinere. Quum ut beatus paternbsp;nuSjde tertio præfertim fi'gno dicit:Si quis a catholicà Eedennbsp;Sobfep^räthainbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feparatus,quantumlibct laudabiliter fe uiuere exiftimetî^o

elefia peccatu cj fcelcre(quod a Chriftianitate feiundus eft) nô habebit uit^^’ , Dei manet fuper eum.contra Manicbacos,8d habetur ca.Sinbsp;tholica, 2 5 .quæftione 4.

R£FQRMtgt;tTI01gt;!lS

' nbsp;nbsp;nbsp;liber ißistradätcontrarium^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^et

DE CATHOLICA ECCLESIA; XVirj

'Bdsformationis liber non eß exporte nlld huic do^wdti coforniis/J^ri ntinn enint deßnit Hccleßatn uißbiletn talibm ucrbisvluodßt co^regationbsp;illorum lt;^ui uerbum Dei nobis per C hrißunt dpoßolos commeda^iueanbsp;quot;rjiciter credunt;gt;lt;^ perßirituntßan^uin ßint regenerativ Fol,ß)ßac, 2,v^

Quæ deferiptio tatum uiua membra Ecclefiæ compIectKur:imo yerius defcripu'o eft inuifibilis illi'us Ecclefiæ. Et licet in didlo Re^nbsp;formationis Iibro,fequatur ftatimeius talis explicatio in badnbsp;^ongregatione nihilominus maneant in hac uitä multi^ qui non fint regenenbsp;peccatii contra conßientiampropriatn obnoxijy') Patet tarnennbsp;hancexplicationemprxcedentibusin definitione uerbis plane adlt;nbsp;nerfari, Si enim Ecclefia utfibilis eft congregatio illorum tantü, quinbsp;üerbo Dei ueraciter credunt,8ó per fpiritum faniftum funt régénéranbsp;^igt;quomodo poftunt in eadem illa cogregatione efle amp; manere plu^«nbsp;’^imfquiamp; non funt regenerati,amp; peccant aflidue contra ipforumnbsp;Weientiam'r

Liber prætenficeüeformationiiponit triaflgna^quibuiputat^ccîe. cognoßendatn: C um tarnen tertiü eorum cum primo planeßt identenbsp;^^b$^ßacvtv

Primum enim facit ucrarti dodlrinam effe fi'gnum. Tertiufti, eius ^onfeffionem : quæ quid eft aliud ç” Eorum uero quæ nos tertionbsp;Sluarto loco pofuimus,amp; non immerito cétrum cardo in quo resnbsp;uerfetur,æftimari poftint,prorfus non meminit, fcilicet funt fi«nbsp;§oa quibus Hæretici amp; diftinguantur ab Ecclefia, 80 plane cognof*nbsp;'antur.Siquidem,q) neej ueram dotftrinam, neep redâ adminiftra*nbsp;^ionem facramentorum habeant,non uidentur fibi conuinci polTe:nbsp;At uero q? uinculum unitatis cum Ecclefia catholica per totum or*nbsp;difîùfa non feruant,inficiari non polTunt.

^tsetcrea liber ille aliter de prioribus duobus fignis loquitur g Ec* '^efia cathol.Hæc ein uult feripturâ intelligi debere fecundu traditinbsp;amp; intelledum uniuerfalis Ecclcfiæ:de quo in libro filêtiû eft»nbsp;Similiter EcclefiaCatholicaunitatem exigit 8^ concordiam: non innbsp;J°gmatibus tantum fGripturæ,fed ctiam intraditionibus, quas nulnbsp;fcriptis in myfterio ab apoftolicis uiris recepimus. V erum libernbsp;‘olam feripturæ literam refpicit.

^-Ldhiccliber concedit nobis duo tantumßacramentavFotio.t'qßacie in ufineeeßar iorum illorumßacramentorü^in illis tantußormis reqnbsp;’quot;'f ^nißormitate;,quas Chrißus ipfinbsp;nbsp;ß)lus inßituitv Fv^^jav i »crfiF

DE ORATIONE CHRISTIANA

QuafiChriftus duo tantum inftituerit facramenta : reltqua ucro omnia,(undtio prgfertitn infirmorum, quam Reformatio ilia pcni*nbsp;tus abradiQnon per Chrift5,a«t ex mandato ipfius fucrint inftituw-

PTtiucrJakmfortnam Idudabilitcr huct^^ in adminißrationc mattorumJcruatamytnutat illc Uber in uniuerßimfcre :nbsp;ßindlc fuis in locis annotabitur. Hcduirit tantum ut obedientiapaßof^*nbsp;bus deferaturjin bis rebus guitexpreße à Deo ßmt mandata^ Fob p)*nbsp;facie tmonuero in bis ^ueeprater Éuangeliumfnt^

Cum tarnen hucuflt;ç docueric Ecclefia poteftati obedtendufï’» tantum in his que feriptura exprefle mandauit obferuarc uerut^ ƒnbsp;ijs ctiam qug fcripturg no aduerfantur.uti iam antea didS

FFis anneFlit liber ordinationem competere E^pijeopis pradp^^’ Uo facie z. Quafi 8d alq prgter Epifeopum poffint Jnbsp;Ecclefiatcontra fcripturam Sd regulam apoftolicae EcclefixOi*nbsp;ipfumCut apparct)prgtenfa Reformatio ilia etiam alijs pertnit^^^^

Ettert pojjùmusin n.Marci tt. Proponit cxemplumaridg ficus,Sd translatioo*®'^.^^ erdtiwe qutequid gj- quare obfecro non permittatur mulieri Chriftlai’? P gt;nbsp;cari ut Deus concédât ei liberosÇ' Id quod fecit Anna Sarnüdl’nbsp;ter multis cum lachrymis. x. Regum x. Quod tarnen Chri^*^’nbsp;exprefle mandauitprecari. Ergo adhortatur Chriftus,nbsp;Venire ad me omnes qui laboratisSd oneratieftis,Sd egonbsp;uos.Matthçi XX,

F^rumliber F^eform,uultutproeistantum rebus Cbrißus ut precaremur mandauitjUt dicere pojfimus: onnbsp;fimptione uenimusfppUcatum tibipater caleßisj ßd uni^nitus tnnbsp;liuslefus Cbrißusjita pracepstO“ mandauitnbsp;nbsp;nbsp;bac eFl uoluntaf

F0L61 facie i, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aft

Præterea fcripturis facris oflenditur non efle impium prec cut Ezechias orauit,4. Regum lo.Sd Ifaig 58. Memêto dotnit’^

liber P^cformcttMult ut non aliterprècemur hac autßtnilifor ^a\Scimui domineytj^uod nibilprater iram meramyÇ^ uindi^am promlt;inbsp;r^tifitnw, ^i^modksizühYpabok.FoL6iß.t^.

Eft quidem uerS, q? non oportcat in oratione difFidcremt ucro malt; gnum fit pcccatum fi quifpiam dubitet, aut inter fpem 6ô metu hgreatnbsp;®*«bjguus^Chriftus non docetlt; Monet autem trépidantes amp; dubitStes ^onomnîs duiitâ»nbsp;«a,utorcftt:Domineadaugenobis fidê,Lucæ 17. Atqjita PetrusSi^nbsp;*^onem Magum ilium adhortatur:Roga Deum, fi forte remittatur ti priefumptione fpe»nbsp;bi hæc cogitatio cordis tui î nec pollicetur ei ad primara ftatim petitio«nbsp;*'«ni,peccatorü remiflionemtV nde beâtas martyr Cyprianijs fermonenbsp;Quinto de lapfisÆos qui magna amp; grauia crimina poft baptifma incis»nbsp;^crunt monet,ne de mifericordia domini defperent,nec tarnen iam ue^nbsp;’^iam fibi uendicent.Poft pauca addit : Orare oportet impetifius amp; roi»nbsp;S3te,diem ludu tranfigere, uigilfjs nodes ac Hetibus duçere, tempusnbsp;’^mnelachrymofis lamentationibus occupare,amp;cæt. Videetiamadnbsp;^æCjparabolam Lucæ decimoodauo.Enimuero hæc cft peculiaris 6Cnbsp;pfopria orationis natura,ut qui orat,non ßatim putet impetratum fibinbsp;’î'ïod petit,ne uideaf fibi imperafle potius qua oraflè, fed debet orationbsp;Mus effè gfeuerans,ut Aug.aiuNec debet Deb tempus, quo miferîcornbsp;^iam cxhibcat præfcribere- Verum permittere illud fuæ diuinæ uolunnbsp;^ii.Cuius habemus pulcherrimum textum,ludit.8t

Tam manifeftû eft ut ftegari non poflît,Ecclcfiam Chrifti omni tern pore docuifle,Dcum in rebus omnibus,amp; in quacDnq;neceiïitate inlt;»nbsp;'^ocari debere per Chriftum « ld quod etiam in Eccleiia ufitatum uidc#nbsp;^^SjCumomnesColledæac publicæ precationes hoc modo conclus»nbsp;^otur;pg|.jjQminunoftrum lefumChriftum 8^cc».Similiterfcmpernbsp;^^ditum fuit in Ecclefia,non fpiritualia modo dona, uerumetiam tem*nbsp;Poralia apud Deum quærenda petenda.Oratione dominica,cum dinbsp;'^”^os:Pancm noftrum quotidianum da nobis,ô^cæt»

:decatholica ecclesia;

ptnitui äpud nos intcrcidcrityiaceat^? extin^us^adco ut uix ullus ampliiis K,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Ecclcßa. rc^enbsp;nbsp;nbsp;Chrißiäne orct.Folio ^t^.facic

Jmo quaß huc^^ nßcicrimus dißrimen inter inuocationem C hrißiäfki impiam ludceorutnFF urcarwn^aut ^entilium.l^defo.'^ßacie i.

Quamlibet feriptura teftetur beatos apoftolös certis têporibus oraßcjUt eft uidere AA. j.ubi dicitur : Petrus lohannes afeende*nbsp;bant in tetnplum ad horam of adonis nonam. Quamuis ctiam fan*nbsp;di Patres antiquijilli præfertim qui Monafticen profeffi erant,tumnbsp;illi quibus præficiebantur,ad Canonicas SC ordinarias preces cernbsp;tis temporibus di'cendas fuerint aftridi.Negligêtiores etiatn depra:nbsp;henfos acriter corripuerint,ut habent Eccicfiaftica Si Tripartita hi*nbsp;ftoriæ.Item AthanafiuSjBafiliuSjChryfoftomus, lohannesCaffia*nbsp;nus,Auguftinus,Caffîodorus,Benedidus,amp; alq plures ex patribusnbsp;teftantur. Verum de hoc latius in titulo de modo pfallendi, orandinbsp;8C legendi in Ecclef.ltem in titulo de reformatione monafterioruni.

’ nbsp;nbsp;nbsp;FJihilominus liber unit orationem nullispraceptis dßringi debcre.

F0I.Ó2. Quum dominus Chriftus doceat nos orare,Sartdific^^^’’ nomen tuum,fine omni dubitatione credendum eft, talem precatio*nbsp;nemmagnamDeiuenerationem efte.Infuper rationis composChrinbsp;ftianus quilibet,probe fatis nouit,orationes ChriftianoR^ eift fpi*'‘*nbsp;talia quædam facrificia,atlt;ç adeo uenerationem quandam Dd-

Liber tarnenpreetenße FieformFis non cenpderatis^ uetai ßeri hoc modo acßßt opus quo honoretur Deusßd unit ut huenbsp;rigatur quo inneeeßitatecurespoßit aliquiddDeo impetrcmui'

BafiliusinConftitutiön.exercitat.cap.i.fichabet: Orans n^e^j tim ad petitionem deueniasiid enim fi fcccris,dctegis propofi^«nbsp;q? a neceflitate coadus,Dcum adores.

^^dheec liber ille habet proabußißquisexißimetße matrem noßrileßChrißiangelicaßalutationehonordrey eam^gauds}nbsp;indeaccipere^

Secus Pres fandi nobis teftantur ,qui tradunt ftftós ipfos, ubio^ na Dei 8^ uirtutcs,quas in ipfis Deus operatus eft amp; oftendic laoda*nbsp;prædicantur,gaudere. Atlt;ç te ctiam ipfa Ddnbsp;lutAtiflneAngelica uit:Beata,inquit,medicent omnesgnationes.Scftâquot^ thSdOti ,nbsp;honorare, fpyj' impleta fdójCum audiffet uocem mris dni ipfam uifitâtis,uocfinbsp;magna excIamauit:Bndicta tu inter muIieres.8lt;^c.Lyturgia Chrylo-Erafmo interprété,habet,qj GrgcoRiEpifCopus aut facerdos ftatimnbsp;poft confecrationem ita falutauerit: Aue gra plen3,dominus tecum,nbsp;benedióla tu inmulieribus, amp;benedicftusffult;ftn®i*^*^^^®^^*’

DB VENERATIONE SANCTOR, Fol XX

Choro interim canenté.* Vt ucrcdignum 8^ iuftu eft,gïorificarc te dew param amp; femper beatifTimam 8â penitus incontaminatam matrê Deinbsp;noftri,honoratiorem Cherubim,8^ gloriofiorem incomparabilitcr Scnbsp;raphim, quæ citra corruptionem Deum peperit,uere deiparam tc tnai#nbsp;gnificamus.

ItadtorationQ lotjuiturhic liberin ßatisfci^lioncMi peccäforu non debeat ddhiberi^lt;^ hocßcientes deridct;,acßßjciculos ey. ovdtionünbsp;^nsconne^ant^

Aliter fandus Cyprianus Si reliqui Patrcs,qui nos adhortantur, ut peccata noftra fcdulis amp; deuotis orationibas purgemus,fermone, ,denbsp;bpf.Ne^ tarnen per hoc minuimusChrifti meritum,aut quicquâ de^j punnbsp;trahimus fatisfadioni, qua obtulit pro peccatis noftris, cui foli tanquanbsp;rauiæ meritorif remiiïionem peccatorü in ucra fide affcribimus.Simulnbsp;*ansen utimur noftris orationibus tanquâ mcdfjs quibufdarn, per qusenbsp;gratia talem apud Dcum pofcamus,8ó impetremus*

SandusBaûIiusIibroquæftionudifFufe expiicataR*,qugftion«ô.itâ JjjiScd Só maculas ex pcccato per fedulam orationem, amp; uoluntatumnbsp;^ei meditationê perfeuerâtem exercere poterimùs. Idem pulchre cornnbsp;’^onftratfandusChryfoftomusinlib.i.dc orandoDeum »perNini#nbsp;^Kas,M.agdaIenam,PubIicanum amp; Leprofuni jnud(inquit) demon#nbsp;ftrare uolo.q? etiâ fi nos peccatis refertos,precatio depræhcndcrit, cele#nbsp;^»ler purgatos reddit.Et itcrum poft pauca î lam uero çp animam pcc#nbsp;obnoxiam j precatiofacilepacatam rcddit,docet nos publicanusnbsp;’’leÂcæt

DE VENERATIONE

fandorum,

D percipicndam uniuerfalem illâ. Si Catholicâ Chri# ftianoram fententiam, de uenerationcSi interccfflonenbsp;Sandoru, Si quomodo cis utendum fit. Primu noftcnbsp;oportet illam fumme admirandamuniOnemChriftijnbsp;cum fuis fandis. Hæc primum percipitut ex oratione^’’'^«^nbsp;^.^••ifti.quam poft facram cœnâ ante paftionem fuam pro credentibusnbsp;lohan. i7.his uerbis: Rogo te pater, ut omes unum fint, ficut tunbsp;in me, amp; ego in te,ut Se ipfi in nobis unum fint, ut credat mSdus,nbsp;tu me mififtiEt fequitur: Et ego claritatê aut ( ficut interpretatur Trinité,nbsp;y^arius)honorcm quem dedifti mjhi,dedi eist ut fint unu* ficut et nosnbsp;D q unum

¦' DE VENERATIONS SANCTORVM. unu fumus.Ego in cis,tu in me, ut fint côfummati in unum,8ô cogneC«nbsp;cat mundus, quia tu me mififii, 8C dilexifti eos, ficut 8^ me dilexift/,nbsp;Volo pater, ut ubi ego fum,Sô illi quos dedifti mihi fint mecura,V t ui#nbsp;deant claritatem ineam,quam dedißi mihi èic.

Hæc Chrifti uerba eximia quadâ confolatione delcélationeplr# na,San(n:us pater Hilarius Iib-S.de Trinitate ita intellexit, ut fànôi oonnbsp;uoluntate mentis tantu unum cum Chrifto, propterea quod unius fintnbsp;uoluntat^ cum co,puiandi amp;exiftimandi funt. Verumetiâ ut intcDîgannbsp;tur efle cû eo naturali quadam,per gratiam tarnen ipfis impartita unio*nbsp;ne,ita nimirum,ut quomodo ipfe uiuit per patrem,ita uiuant fanâi prfnbsp;cum.Quemadmodum beatus apoftolusPetrus teftatur.i. Pem pdnbsp;per Chriftum maxima Sgt;C præciofa promiiTa credentibus donauentnbsp;Deus, ut per eacfficianturdiuinæ confortes naturæ. Et hueptrtmtf,nbsp;quod Chriftus ait Iohannis decimoquinto : Ego fum uitis, uos palm»nbsp;tesjn quemlocum ita beatus Auguftinus ait; Vnius quippenatura^nbsp;funt uitis 6c palmites .Propter quod cum effetDeus,faduseß hom»,nbsp;ut in iîlo effet uitis Humana natura, cuius nos homines palmit^nbsp;poflîmus.

Summam iftam nbsp;admirandâ uniohem Apofiolus Paulus

bus in locis eximie prædicat. i .Corinth. 12. fie habet; Sicut corpus u” «ft,8ô membra habet multapita SC Chriftus.Quod didum fandusnbsp;gußinus in libre de Trinitate, Item in pfalmonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i42-dibg^^^*^^.

pcndit,exponitc^,ut quod Apoftolus non dixerit:Sicut corpus^*’ habet membra,ita funt multi Chrifti: Vcrû,ita amp;: Chriftus.nbsp;bcauit caput cumcorporefimül amp;runaChriftûappelIari.Sicu^^^nbsp;Apoftolus alibi dicit : Vos eftis corpus Chrifti membra eius.nbsp;in re cognofeitur excellentiflîma 80 maxima gratia,quam Chriß'^®^^^^nbsp;bisexhibuit,in eo quoduoluit unum eflènobifcum,qui eftnbsp;unum.Et ficut iplè ait:Ego amp; pater unum fumus, Ita teftatur Ap°‘ ,nbsp;]us,quod credentes flot unum cum eo.Non dîcit(inquit) Apuß^’jif.nbsp;Galat. tertio:In fcminibus,quafi in multis,fed quafiin iino,qui fß^nbsp;ßus. Et ad Ephefios quinto : Membra fumus corporis eius, de cafnbsp;eius olTibus eius Jta ad Ephefios fecundo : Deusconuiuifie^uH’’^^nbsp;Chrifto,6«^ conrefufcitauit,amp; confédéré fecit in cœlefttbus in Chritnbsp;fu,ut oftenderet in feculis fuperuenientibus,abundantes diuitiasnbsp;fuæ in bonitate fuper nos in Chrifto lefu. Non eft putandum oiîuanbsp;dida efle de fjs tantum fan(ftis,qui adhuc in hoc mortali corporenbsp;Quinetiam multoque potius de illis, qui iam morte temporali

DE INVOCäTIONE SäNCTO; Fol. XXL îQnt in uitam,funtque cum eo præfentes.Ita enim Chriftus ait Iohannisnbsp;dccimofeptimo: Ciaritatem quam dcdifti mihi,dedi eis, amp; uolo,ut ubinbsp;^0 fumjint amp; illi mecü » Item Iohannis duodecimo: Vbi fum ego^illicnbsp;amp; rainifter meus erit,amp; fi quis mihi miniftrauerit, honorificabii eu pa*nbsp;meus.Sic Matthæi uicefimofecundo : Non legiftisÆgo fum Deusnbsp;Abraham,8e Deus Ifaacfic lacob^'Noneft Deus mortuorum, fed ui*nbsp;^loitium.

Quandoquidetn igitur Sandli Dêi hoc paä;o cutfi Deo in Chrißo öniti,funt nobifcum,amp; nos cum ipOs corpus unum in Chrifto, docuit sdnilitn cœlonbsp;fanftaEccleCia Catholics a fui origine, de beatiffimaifta communionelt;^''”''^û»c ebn»nbsp;amp; foci,Ote coMOrdto amp;prorfa8unanimtoabflt;J omnidifcordH.^’^Squot;“nbsp;ctiam facræfideinoftræSymbolum continet, quoddebeamuscrenbsp;dère unam talemcommunionem fandlorum.Et eft ifta communio, c5nbsp;«pite Qc membris fuis,fpiritualis amp; uerus quidam cibus, quem in Sa*nbsp;Çtamento corporis 8c fanguinisChrifti percipimus. Qui etiam nobisnbsp;»n eo fpiritualiter porrigitur amp; traditur, amp; qui folus ucraciter præftatnbsp;Percipicntibusipfum,ut fiant immortalcs amp; incorruptibiles,ficutbea

Auguftinus traâatu uicefimofexto in lohanncm circa finem habet: Pmnes quoque uere credentes,8^ in eadem communione permanêtes;gt;nbsp;^sbent participationem non eorum tantum, quæ Deus nobis per Chrinbsp;ftiim donauit tradidiuV erumetiam eorum omnium bonorum,qugnbsp;fätidli Dei quotquot fuerunt ab initio mundi,ad nos ufq^ unquam hai*nbsp;^Uerunt,aut per mifericordiam eiós acceperuntt

Hacc cum ita (e haI)cant,CathoIica Ecclefia de ueneratione fanélorîS tradittInitio quod fantflos, qui ab hoc feculo migrauerunt, non de*nbsp;^camus appellate,mortuosautdefunâosxficutbeatus Hieronymusnbsp;(Qntra V igtlantiura hæreticum teftatur ; Et dominus ipfe de fi lia lairinbsp;dicit:Non efl: mortua,fed dormit. Et de Lazaro: Lazarus amicus no*nbsp;^«r dormit, Vnde Apoßolus Paulus præcipitTheflfalonicenfibus, utnbsp;’’oncontriftenturde dormientibus.Quo nomine mortuos lignibcat.nbsp;A^que hacrationedies illi, in quibus fandi Apoftoli 0^ Martyres abnbsp;feculo féliciter tranfierùnt,appellati dies natales, iam inde ab initionbsp;^^feentis Ecclefiæ hucufque,fic fefta Natalitia dida funt*Eo quod die*

'^s inisueraciterprimûm poft multas ærumnas in aliud feculumflnt *^hfecundum uerbûChrifti,Iohannis decimofexto.Dequo uide Au*nbsp;^'^ftinum de difciplinaChriftiana,cap.2,

QXARB, ET Q VO MODO SAN» Aifintumetandi.

£ iij

DE VENERÄTIONE SANCTORV;M7 Onfcqucnter item ratiortc iam diclæ admîrâdæ bcatæ unio#nbsp;nîs capids Chrifti,cum fuis Tandis membris, amp; mcmbrorumnbsp;eorundem inter fc,de uero fandorum cultu ÔC ueneratione, itanbsp;femper traditum eß in Ecclefia, quod oporteat nos in ipfis laudare

um,qui gratiam tam fandæ 8C piæ conuerfationis eis in hac uita donagt;* uitQuKç cxcellentia ilhp ÔC admiranda ipforum opera, quibus ta pre#nbsp;dare in hoc mundo daruerunt in eis operatus efl, Ecdefiafl. 44. amp; adnbsp;Hebræos 11. Deinde laudandi funt fandi ipfl,propterea, q? talinbsp;tiæuoluntariæadhgfcrunt, ipfamt^ amplexi,tanquamcooperaioresnbsp;Dei amp; Chrifli jbene Slt; falubriter eadem funt ufi. Nec ob id folutn launbsp;ttonofdniifànili, dandi nobis funt fandi,quod per eos confirmamur in fide,tanto firtui#nbsp;modo nobifeum mifericorditer adurun^nbsp;fiomlxts (fdiuuemur Nec ob id etiam folum,quod in alFedu 8d in propofito accendimór,adnbsp;fandorum exempla fequenda: Verumetiâ propt créa,quod merit's co#nbsp;rum affociamur,amp; interceflioibus adiuuamur.ficut trad it fandusnbsp;guflinus pluribus in locisjôd præfertim contra Fauflum Manicha^^»nbsp;capite uicefimo luculenter teflatun

Netji id gratis aut fine caufa. Conforme efl enim fcripturis fempert^ creditum fuit in Ecdefia, quod fandi illi apud Deumnbsp;fint memorcs,pro nobis foliciti,etiam quafi patroni quidam,nbsp;latione pro nobis intercédant.Ita ut Deus patiatur fe mifericordit^’^J'^*nbsp;conciliari,propter mérita 8lt; interceCfionCs eorum, fuaqne dona nonbsp;propter illos impertiat. Semper tarnen per Chriflum dominant ’nbsp;uatorem noflrum,qui omnia ilia propter quae Deo placent,nbsp;cepti,Tandis fuis promcruit, impetrauit ÄC obtinuit, Quemadm^“^nbsp;teflantur nobis tam Orientalis quamOccidentalis EcdcfiæpâU^^’^’^^nbsp;teres, SicBt inter alios efl uidere apud Origenem homil. tertiairnbsp;ubi huic fententiae probandæ,aiïegat hoc quod legimusnbsp;decimoquinto; Hie eft Hieremias propheta Dei, qui Temper orat

Epiphanius Cypri Epffcopus,in uita Hicremiæfim/Iiterteft^^j Ægyptij faepeexpertifintfe pluribus beneficijs per fandum p**®?’Lnbsp;tam Hieremiam adiuuari, Sc quod eius interceflione a Crocodilisnbsp;afpidibus fint non femel liberati, PoiTent ad hanc rem fi necelTu®^nbsp;quireret allegari, Eufebius Cæfaricn.amp;T hiftoria T ripartita in lod^nbsp;numeris. Magnus quoque ßafilius, qui in oratione de quadragiunbsp;Mariyribus, eos appellat communes generis humant cuftodes,oPnbsp;marum curarum focios,precum 0^ uotorum inuieem fuffragatot^*^^

IDE INVOC. SANCT. XX»

Sandlus illelohanncsChryfoftomus,homilia 2.in pfalrtl jo. mi^ tifice Dei mifericordiam intcrceflionum iftarum gaatia extollit; Onbsp;(inquiQrcm admirandam,o incfFabikm dementia Dei:Dauid mornbsp;tuuseftjSC Ezechiæuiuo patrocinatur.Oiuftorum,eti2Mm poft con«nbsp;tummationem,inexpugnabilis pugna uirorum.Dauid mortuus eft,nbsp;poft mortem fuam 'inuenitur uiuentibus tam grande præftitiffe;

^blatium.Certe iam defccerat Dauid, SC habebat multos annos req* rfcens:Quid autem didt fcripturaC'Protegam ciuitatemhanc,pro*nbsp;pter me,amp; propter Dauid feruum meS.Dauid mortuus eft, ÔC me#nbsp;dta eius uigent. Att^ hunc locum Efaiæ 37.8^4 Reg.p.in earn fentenbsp;tiam explicatjfcrmon. 3 j.de uieijs amp;: uirtutibus. Item homil. 28. quanbsp;habuitpoft rcditum,0^ plane fidem fuam his uerbis exponiqCredi«nbsp;lïiusnos iuuarifandorum meritis.Indc eft quod fermon.26. de Peenbsp;nitentia ait:Quicuncp fandos uocauerit luminaria mund i,non pec«nbsp;^abitmon folum dum effent in corporc, fed ctiam magis nunc quannbsp;do de hac uita migrarunt. Gratia enim mérita fandorum, mortenbsp;non minuuntur,non retardantur die.Sequitur:Tunc quidem pifeesnbsp;«apiebant ad mortem,nunc autem capiunt homines ad faluftemtclaunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. - - «

dos factentes currcrc,cæcos illuminantes, leprofos mundantes, niones effugantestut teftatur multitudo credentium diurna. Appelnbsp;lat eos columnas,fundamcnta,portus, gubernatore$,paftores, ara«nbsp;Fores,uinitore8^ medicos Ecclefiæ»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

Similia teftantur Occidentalis Ècdefiæ t)o(ftores,(3ypriatius cpI ftola pdffta ad Cornelium Papam.uiuus adhuc fidem quam habuitnbsp;de his qui ab hac uita m igraffent, indicat his uerbis î Memores (in^nbsp;Huit)inuicem noftrifimus, concordes atlt;^ unanimes jUtrobitç pronbsp;nobis femper oremus.Ec fi quis noftrum hinc prior, diuinae digna#nbsp;donis cclcritate præcefferit,perfeueret apud Deum noftra dile^liotnbsp;pro fratribus amp; fororibus noftris apud mifericordiam’patris no cefnbsp;fet oratio»Saneftus Hieronymus contra Vigilantium, aitjSi apoftonbsp;martyres ad hue in corporc coftituti, poffunt orare pro ceteris,nbsp;Hnando pro fe adhuc debent effe folicitijquantomagis poft coronas,nbsp;^iftoriasamp; triuphos^S.pater Auguftinuslibro t.qugft.fuperExo,nbsp;®’Pgt; 108. Deus (inquit) propiciatur peccatis populi fui, orationibuSnbsp;fanclorum martyrum. Seuerus Sulpitius ad Aurelium diaconum,nbsp;obitum S.Martini defcripfiffet,hanG adijeit coronidemtPätrönbsp;^nm(inquit)praemifiad Deum. Incomparabilis poeta Prudentiusjnbsp;«bro Periftephanon, fæpe nominat fandos martyres patronos or#nbsp;”^®)præfidia noftra,auxiliatores,fuffwgantes,pq,tctes inter ceffores.

E iii) Ta#

DE VENBRATIONE SANCTORVM.

Taliufïi teftimonium poflct innuïîierabilis multitudo citari. lam cum hæc ira fint, hocetiam docuerunt fandti patres non impiunbsp;eflèjuerum Chriftianatn humilitatem bene decere ,ut commiflbrumnbsp;pdôrum contêplatione pufillanimes fimus uercamurq^, ne temercnbsp;^cedamusin confpedû diuinæ maieftatis, atlt;ß ita (tâquaraqui,qdnbsp;in nobis eft,fateamur nos acccffu ad Chrift û indignos)oremus,merinbsp;tis amp; interceifione fandorum propitium habere Deumgt; Quemadjnbsp;modum fandus Auguftinus hoc teftatur libro fecundo quæftionunbsp;fuper Exodum, capite i49.Pcrhoc(inquit)quoddeMoyfe Exodinbsp;5 2.fcriptSeft,admonemur,cuni mérita noftra nos granafTcntjOedinbsp;ligamur a Deo, releuari nos poffe apud eum illorum meritis, quoSnbsp;ipfcdiligit.

Sandus Ambrofius in oratione fecunda preparan.ad hoc modo:Et ut efficax fit hæc mea deprecatio,beatæ Maria; uiî’gijnbsp;nis fuffiragia peto, Apoftoïorum interceffionem implere,nbsp;prcccs depofco,confe(Forumque oratiôes expodulo. T alium domi*nbsp;ne Deus preces nunquam fpernis,fi ut pro me exorent ipfe infpi^a*nbsp;ijeris.Et illuftris ille Prudêtius in hym, diui Laurcntq iucudonbsp;ac pio carmine cccinit:

Indignus agnofcoamp;fcio

Quem Ghriftus ipfe exaudiat,’ Sed per patronos martyresnbsp;Poteft medelam confequh

' Qua de caufa uniucrraCatholicaChriftiEccIeGa.antcanflO’P^^” miHc in antiquiffîmis Colledis hoc modo orauit: Omnipotentnbsp;usfupplices deprecamur,ut qui meritis adionumnoftraruin^‘”‘*nbsp;dimuSjCiusquitibi placuit meritis SCinterceflione liberemuf,^^nbsp;Chriftum.aut itajSupplicamus domine, ut quod noftris meritis n»nbsp;meremur accipere, interceifione S.N. martyris tui confequa^^?’nbsp;Per Chriftum. Aut ita; Tanto maiori cum fiducia, nomini tuonbsp;fupplicamus,quanto frequentius fandorum martyrum tuorutn benbsp;nedidionedefendimur, quot;

In Lyturgia Græca beati Iohannis Chryfoftoftiuixquicqnafl* frequentius repetitiir,âtlt;p ifta oratio ; Precibus fandiffimg deipafênbsp;feruator ferua nos.Item dirige noftram uiâ,confirma nos in timo’^^nbsp;tuo omneSjCuftodi uitam noftram,ftabili greflus noftros.Pr^æ^®nbsp;amp; fupplicationibus fandp deiparæ 3^ femp uirginis Mariæj 6^ oflinbsp;niumfandoruihtuoRt,quitibiplacuerunt ab initio mundi.

DH INVOCATIONE SANCTO. Fo!. XXIIt DESIDERIA NOSTRA

quomodo fandli per^ cipiant»

El X infcrutabili denilt;^ unione ilia capitis Chrifti cum fuis mcm* ( bris,crediderunt Patrespfanflos ipfos dcfideria noftra ex orati#nbsp;J nibus noftris percipere. Ita coim magnus ilk Bafilius libro denbsp;üirginitate ait: Virgo feipfam amp; confeientiam fuam reuerebitur ? Et finbsp;ïrI maxime fola fuerit,habetaftantemcuftodemangclum:præangelisnbsp;autem reucreatur, ipfum fponfum ubique præfentem. Et quid fingulanbsp;dicam angelorum innumerabilem multitudinem ,8d cum his patrumnbsp;fanâorum fpiritus reuercatur. Nullus enim horum cft, qui non ubiq^nbsp;oninia uideat. Ipfe quidem corporalibus oculis non cernens^uerum in?nbsp;^orporali uifu, uniucrfa in cognitionem compræhendens. Idem in fer?nbsp;•lîonc de 4o.martyribas:Hi funt (inquit)qui fuo templo regionem no?nbsp;ftram ornant,quique aduerfus inimicos tutclam ut turres qugdam munbsp;nitg fufcipiunt. Et Gregorius presbyter in uita Grcgorrj Nazianzenî,nbsp;dials iftis adftipulatur, aitque fandos Igtari fi quando pro donts Dcinbsp;’b hominibus laudentur.Beatus Hieronymus audet aduerfus Vigilannbsp;dûita argumentarijfequuntur agnû quocunqueierit.Ergofiagnusnbsp;übique clijôf hi qui cum agno funt, ubique efïe credendi funt. intcHigenbsp;nbsp;nbsp;^ertutin

*ânien hoc non localiter, fed celcritate percipiendi ca, quæ cos uult fei? /o2.clt;tp.xx»/.

De angelis feribit fancflus AuguÜinusî Qaifquis angelorum diligit O^um, certus fum quod etiam me diligit, Qtiifquis in illo manet, amp;nbsp;hiteft humanas preces fentire in illo,hoc cft,in Deo, me exaudit. Quii?nbsp;S'ils ipfum habet bonû fuum, in ipfo me adiuuat, Nec mihi cius parit?nbsp;dpationê poteft fnuidere. Auguftinus de liera religione cap.quinquanbsp;§«fimoquinto. De fandlis uero dicit pfaimo oiflogefimöoólauo. At?nbsp;^Mite ergo chariffimi,tenete omnes unanimiter Deum patrem,Sc manbsp;Eccleflam, Natalitia fandorum cum fobrietate celebrate,ut imi?

Btad

DB INVOCÄTIONE SANCTOR.VM.

Et ad BafTuIâm de codé Martino : hic pauper modicus,cœlS diues ingreditur .lllinc nos(ut fpcro)cuftodiens,mc hæc fcribcntê refpicit,nbsp;legentem^ EtPrudent* ille in paffionê, S. Mari y ris Caffiani ita caniunbsp;Audit crede preccs martyr profperrimus omnes,

Ratafi^ reddit quas udct probables»

In fumma, ueteres illi patres aflimilant fpiritus fanélorû Angdisgt; quomodonbsp;nbsp;nbsp;Chriftus ipfc facit,qn ait: Et crunt ficut angcli Dci in ccc

Iis, Matth 22. Atquiangeli Deigaudent fuper unoquoquepcccatore pcenitentiâ agente,Lucæ t^.Fiet igitur hinc, ut etiâ fpiritus fandoroi«nbsp;idem quod angeli Dei faciant,cû ardiori neceffitudinis uinculo, quaf”nbsp;angeli hobis deuinciantur Ac quêadmodum in Apocalypfi,capit« 8»nbsp;Dant angelo incenlà multa,ut daret de oratiôibus fandorû oïm fup^^nbsp;altare aureîj,qd eft ante thronû.ubi ftatim fequit:amp; afcêdit fuiuns inccnbsp;forû de oratiôibus fandorû, de maftu angeli corâDeo.Ita amp;nbsp;quatûor fenioribus in eodêillolib.cap.jdicitur; Seniores cecidtï^^*nbsp;corâ agno habentes finguli cytharas, 8c phiales aureas pknas odora*nbsp;inentorum,quæ lûnt oratiönes fandorura»

DE INVOCÄTIONE SANCTORVM ad intercedendum pro nobis.

Ad hæc oinia tametfi fecundû Catholicæ Ecclefiæ uût^tâ Iu€tudinem,oratio in precibus altarisj quas coîkdasnbsp;nes Miflæ appElIamus,ad folîj patrem per Chriftu fitnbsp;da. Quemadmodum Concilie Garthaginenfi tertio fancitur,8^ xnbsp;Auguftinuslibro 22.de ciuitate Dci teftaturtAd hoc(inquit)nbsp;ficut homines Dci,qui mundû in eius confeffionc uicerunt, ftionbsp;ntKrIino fiin/i-S nriiTn'naiiMir fion tame 3 facerdote.rtni

tes adhuc charitatê erga nos,qui in hoc mundo funt. Si dicantur cutat^ gerere falutis eoru,amp; iuuare eos precibus fuis, at^ interuêtu fuo aptinbsp;Deû,non erit inconueniens.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« ,

DE ï N VOCATION É SANCtO. Eoî. XXilII.

Sandus Bafilius in pluribus locis inter alia tarnen, in oratione in 40'; warty rum ita ait:Sæpe operam dediftis, fæpe laboraftis, ut unum alünbsp;quem pro uobis orante inoeniretis:Quadraginta funt hi,una oration isnbsp;tiocê emittentcs,Et fequitur.Qui aïiqua præmitur anguftia ad bos connbsp;fugiat, qui rurfus lætatur bos oret,bic ut a malis liberetur, ille ut durctnbsp;in rebus letis.Poft aliquanta alloquitur ita Martyres; O fandum Cbonbsp;rum,o facrum ordinem, o cuneum inexpugnabilem, bumani generisnbsp;cuftodesjOptimi cum curate focq,precum ac uotorum inuicem fufFra*nbsp;gatorcSjftellæ terrarum orbis, flores Ecclefiarum, Vos non terra con^nbsp;t«}£it,fed coelum excepit:apertse funt uobis paradifl portæ. Ad hue monbsp;dum Gregorius Nazianzenus in Monodia fua^Sandum Bafilium al^*’nbsp;loquiturc^ ,prccatOr:Tu obiter c ccelo nos refpice,amp; datam mihi rerunbsp;dtbifltatcm.S^ articulorum dolorem,uel tube difeedere j uel adiuuanbsp;Wtare ita me sequo animo ferre, ut bine demum difeedentem meinnbsp;seterna tabernacula recipias Neque debet tails orâdi forma,alicui alle#nbsp;lia amp; indigna uideri. Cum Chriflus in Euangelio ad eundem fere mo^nbsp;dum dicatiFacite uobis amice» de mammona iniquitatis, ut cum defe^nbsp;«ritis,rceipiant uos in seterna tabernacula. Gregorius presbyter in ui*nbsp;lt;a Gregory Nazianzeni ipfum precatûr, ut uelit cius apud Deum effcnbsp;Wemor. Theopbiladus expreflè meminit inuocationis in expofitionenbsp;^ndecimi capitis ad Hebræos his uerbistQuo fit ut perfedi tunc(intebnbsp;^ige in refurredióe)eflc appareant? cum coronas Só palmas acceperint«nbsp;Habent tarnen interea honoris 8c gloriæ certiflimum pignus. Quæratnbsp;îliquisîSi nondum perfedioncm flint adepti,8lt; coronas illas promerinbsp;las confccutijunde hoc illis, opem ut fcrant alijs fc inuocantibus; Opi.«nbsp;tulandi tam prompta uirtus unde obueniiCVnde inquis^Nimirum cjInbsp;I^iducia certiori,quam habent apud Deum intercedendo*

In Latinorum Eccîefia apud ianduth Äuguftinum lib.meditatio^ iium,cap.24prolixam orationon reperisad fandos,quam ita conclu«nbsp;dit:Oratc omnia agmina fandorum,8c uniuerfi ccetus Beatoru, ut uei«nbsp;l^ris precibus, meritisep adiuti, falua nauc SC integris mercibus pcruei.nbsp;merearaur ad portu perpetuac falutis, 8C quietis, amp; continuæ pagt;nbsp;nunquam finiendæ fecuritatis. Similia babes apud eundem hbrönbsp;de cognitioftc üeræ uitæ,capite 59.

Quorfum autem attinet,aut quid opuseft cæterorum patrunl ^’Wonqs demonftrare, itaCatholicam Ecclefia concorditer perpetuônbsp;wfiife cquot; CÛ fn Ganonibus fexti illius uniuerfalis Conflantinopolitaninbsp;^ocilij capite flpt« ita conflitutu fit, ut unufquifque Chriftianus foienbsp;creatore fuo adorato, inuocet fandosj ut pro fe intercedere apudnbsp;maiefta.«

DE INVOCATIONE SANCTORVM maieftatê diuinâ digncntur. Quod ipfum in Adis fcptimi Concilij uninbsp;ucrfaîis in Nfcæa Bitiniæ cekbrati,fircqucntius rcpetitur : atq^ hoc mo#nbsp;do confueuit Catholica Eccicfia in Litanrjs, in primis folum inuocaknbsp;Dcum,ac deinde precari ûndos,ut eundem Deu fimul nobifcum pr®nbsp;nobis exorent, Qao perado rurfus foli Deo per Chriftû ftjpplicat««’»nbsp;Ut ab omi malo nos dignetur liberare. Atque ita concluditur Litania«

ixperimmtufenjt, Bafdius iïlc magnus in fummis moralibus éap. 26. dat feripturis hanc normâ, quod ad probationem eorû,quæ geruntufaufnbsp;tio.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aflerunt ur a nobis,oporteat primû adfcrre teftimonium feriptura^s

inde ctiam experientiæ,quo modo ca quæ per feripturâ dicuntuf» 'JJ tura atc^ confuet udine uitæ nota funt^Sicut Chrifius ipfe ait:Nuult;î‘quot;®nbsp;coHigunt de fpinis uuas^aut de tribuhs ficusCamp;Sc. At iam negari no” P^’nbsp;teft rc ipfa amp; opéré fæpiflîmæ compertum nobis efîè,inuocatio”^nbsp;dorum ad intercedendû pro nobis Deo non modo placuiflc,^^^”^nbsp;ctiam cis,qui fandos(modo tarnen pio 5C abfc^ fuperftition€)inuo'^nbsp;fent magno Sôadmirando folatio;,auxilio amp; bonoceffifle,nbsp;turn eoR2 uifum nobis fuit hic recitandû: Hierofolymitanusnbsp;lohanneSjin conferiptione uitæ beati Iohannis Damafceninbsp;Oecolampadius aliquando, qui nunc Ecclefiâ profugus deferui'»‘’^^j^nbsp;tulit in lioguam Latinam) narrat quomodo Saraegnorû princeps'îj^nbsp;dam in Damafeo lohanni Damafeeno fccu agenti in curia, innbsp;Leonis Ifaurici Conftantinopolitani imperatoris,quiDamafc^J’‘j.^jj,nbsp;fe detulcrat amp; aceufauerat, manum dexterâ iuiTerit dcam putad’P^j^nbsp;uero Damafeenum manu una mutilatum,ftatim confugifle adnbsp;Chrifti domini noflri Maria, feruideque cidê Iupplicafl[e,att^nbsp;nbsp;nbsp;Uf.

do detruncatam manum fanitate rcftituta,mirabiliter denuof^^^K Refert uirû ilium beatum inter aï/a, fie oraffe: Dominanbsp;mater, quæ Deû meû peperifti, amputàtâ eß dextera mea, ohnbsp;diuinas imagines, tu qua de caufa Leo iæuiat non ignoras: P'J’nbsp;quantocius fuccurre.Dextera em altiffimi,quæde te incarnata dnbsp;tuas intercefftones multas facit uirtutes,fanct oro, hanc mcamnbsp;tuis precibus cæt.Adiones uniuerfalis Conçût) in Nicæanbsp;mus habiti, Sandus itê Bernhardus,amp; alij fandi patres, infinité®nbsp;ißarum hißorias texunt;gt;quas non efl ôperæprccium hic recitar^

Obqci denique iurc non potefi interpellationis iflius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^pgc

feripturis non extare exemplu ullum. Quâuis em non dcderitf^^jjjgf^ lium de hoc mandatum peculiare, iâtis tarnen euidenter ex ipfonbsp;tur, 8c liquct Deo implorationem ißiufmodi nequaquamnbsp;Quinetiâ in ludaifmo, quo têpore Chrißus docebat, adeo non t JP

DE INVOCATIONB SANCTO. Fol. XXV. hendebatur,ut etiatn ufus eius plus credcretur « Alioqui non propofu*

nobis Cbriftus, quomodo diues epulo Abrahâ inuocaflet, nbsp;pre^

wtusfuifijet Lucæ 26. Narrat Euangeîium Matt. 27, quomodoChri# ßus in cruce magna üoccdamauKîEIicIihnimaafabtani. Quodaftan:»nbsp;quidam cum audi(Ientgt;dicebant: Hdiam uocat ifte. Sine uideamusnbsp;ucniat Helias liberans eum.Vndc certe,aperte fatis fignificatur inuonbsp;^ationem prophetarumetiamludæisin ufufuiffßjnecfuiflctanquamnbsp;i*iipiamdamnatam.

Infupcr patres ueteres non folum non njetuebant,ne taîi inuocatione petitur,ut Sanâi pro nobis intercédant, obrueretur uera Dei inuonbsp;^®do, aut maieftas, gloria,uel honor eius ulla ex parte imminucretur î inMCdtionenbsp;Q9«npotius,multocç magisatbitrati funthonorem Dei perinuocati* irum,)n4gnificdtui‘nbsp;®ncm fandorum ampliari 80 magnificari. Dum tarnen fupremafidu«nbsp;tianoftrain Chriftum folum unicum datorem omnis boni figereturg

quod Deo proprium effet tribueretur (ànâis»

tionis liber aducrfus bac doccat.

^R/z«o liber appellat fànêlospltiribuamp; in locis nonßne cotumelia mor^

* tuosy^ mortuos homineiy into ctiam entortuoi.

, Fieinde dicit ueram necejjariam nbsp;fàlutarem doSlrinam at^ inuocd

Dei borribiliter obtenebrata^ per in^ntem ^formidadam, ni ^ifidololatriamy^uacommißdßtin inuocatione mortuorutn bontinufmnbsp;^^lio,^ficießcunda^

Qt^d item malaßt conßetudoßebeant^^ obßruantCf earn prohiber iy 3}^(erere auxilium apud emortuos,Folio 1.5 ^ie 2.

Dicit præterea Deumßcundofuo mandatoß^tißcare uoluiße ident ^^latriam^eam tpiee comntittèreturper hoSy^ui ab ullii creaturis auxiliUynbsp;^dona Deipoßerentyaut guißlatium ullumyueî auxilium apudßnäos

Fern ^guodnonliceat apud ullam er eaturamyaut propoßtos auxiliato^ ^^^sßue in codipßue in terrisßlatium querere uelauxilium y ne^ etiantnbsp;oblatum , nißad hocßt d Deo ordinata talis creaturatquoddenbsp;abnuityquos negat ad hoc conceßosJmo ne quidem ab hisy täquamnbsp;^^Sy per quie Deus eiußnodi operetur amplexanda auxilta huiußnodi^nbsp;3 3 -ßeieprima^

DE INVOCATÏONE SANCTORVM. ïttr ^uis Dcwn y O' ot'at remißionctnpeccatorutn,per intereeßtoHff’^nbsp;tneritumfanélcvumconccdi, ^-gt;^t^uchunc abt^m htjee tcmporinbsp;Uißimis toto mundoßtbortum^^ubi ab initio non fucritr Folio

Cum tarnen Eccicfia ante annos plus mille ita orauerif Injerceflïo^ ne beatæ Agnetis martyris tuæ, uincula peccatorum noftroru abfow^,nbsp;Per Chriftura amp;caet.Item,meritis fandorum marty rum tuorfl»« cuonbsp;dis mail's imminentibus liberemur,Per Chrißum â^cæu

Liber Feßormationii récitât guidem Colleras aliguoty de 'Petronbsp;nbsp;nbsp;Paulo;,defanHo Stephano,Folio ßcieJècunda,

In quibus nulla expreflà mentio fiat,interceffionis aut men'toru, ita fupplicetur: Da nobis quæfumus,eor5 in omnibus fequinbsp;aut óita,8^cgt.Quod rede èc bene petitur ? Tacct aute liber 1nbsp;ijfdem illis feftis diebus^illo ètiâ tcmpore,quo primum citataenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

in Ecclefia l«dæ fueruntpuna cu iftis in eodem Miflæ oftîcio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Q^owodo^cclip4. Icdorum ufum babuiflèyin quibusmeritorum 8d interccffionuifl alkaüo^itcht. mentio habeatur.Fitinterdüforte,ut^iorCollcdanbsp;fönet, ut citât liber Reformationis ; at confeftim reperitur in coH^^’ *nbsp;fequentibuSjSecreta uidelicet 8^ Complenda eodem baud dubiuf”nbsp;poreeodemc:^ autorejn Gngulis officijs,una cS priori compoGtîsX**nbsp;ritorumamp;: interceffionisfandorum,quorumfcftaaguntur,cJ^P^^nbsp;mentio. In feftó Apoßolorum Petri amp; Pauli oratione fecreta if’nbsp;Ecclefia :Hoßias domine, quas nomini tuo facrandas dcferimüS,’Lnbsp;flolica profequatur oratio, per quam nos expiaritribuas, Lnbsp;Et in Complenda : Quos coeleßi domine alimento faciaßi,apoß^nbsp;interceflionibus ab omni aduerfitate eußodi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Item in feßo fandi Stephani hoc modo oratur in Complend’’^^”^ lientur nobis domine fumpta myßeria, amp; intercedente beatonbsp;martyre tuo Stephano, perpétua defenfione confirma. Per Chriftf”’’'nbsp;Atep ita ficut beatus Augußinus docet:Utrücp decet orare,utnbsp;dat nobis Deus fdos imitari,ÖC eoßt meritis aflbciari,Per Chriß^

ILii omnibui adijeit liber^ma^num ejje abu[timßquäftippl^^^^ ƒ petdt ab eii^quibuijuppUcare non licet:ßcutißtyquando inuocatitiO'J^ ‘nbsp;^iyUtpro nobis intercédante Folio (izßcie t. J^o dicit eßepeccatv^^^nbsp;propterea, q, non Inbéamw mandatum mortuosßin^los inuocadh^nbsp;ßripturanulla reperiatur oratio^qmeßn^lis aptaripoßtt.^^’^rnbsp;tesjccundÜ uoluntateUei orare,nequeant etiaß maxime uelintnbsp;illosßnüoseatq^adco ßcereßctindühumanä inuentione y eosontfi^^ßnbsp;noluerint inuocare ßn3:os y aßeritque abußm illüuiolenter prßerfiinbsp;Deipr (SC epto,Folio 6‘^ßcieprimaenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pttA

De VENERAT. RELIQ.V1ARVM. XXVI.

bcmTgt;ritilicaiiti!gt;usdiUgaitcradnitaiiiim,utabiaiocatioiKjàii{lûf homines auoccfttgt; ^odemfoïio^

infîrmos cxpofuerunt in plateis,ut ueniente Petrojfâltê uma cius obumbraret eos, ut liberaretur ab omnibus infirmitatibusnbsp;’^is.Quando item Deus re ipfa amp; fadis oftendit nobis,q? eiufmodinbsp;gratia per tranfitum fandorum ab hoc feculo,non ceffauerit, aut fitnbsp;ablata. Vniuerfalis feu catholica Chrifti Ecclefia,femper in manbsp;goa 8^ digna ucneratione habuit corpora offaSandorum,8ô finbsp;^«rtarum reliquiarum poft eos manferit in terris.Ideo præcipùc, q,nbsp;^perientia amp; rebus ipfis habeat Ecclefia compertum fibi, Deû façfnbsp;qui fe ad ea loca,ubi Sandorum reliquiæ feruantur,chrinbsp;J^iana deuotione contulerint aut receperint, ac qui fide ardenti erganbsp;^eum acccnfi,reliquias illas attigerint, magnas 8^ admirandas nir^nbsp;*ütes operatum fuilTe.

EpiphaniusinuitaHieremîæ prophetæ tcftatur,prophetam iII5 co loco iaccrefepultum,quodudum Pharao rex habitauerat:nbsp;adhuc fua ætate loci illius incolæ Ægypti) cum magna deuotionenbsp;^religione colcrent:cum experimento comperiflentjfe pluribuS benbsp;^cficqs ab illo adiuuari. Afpides etiam 8^ undarum beluas, cocodrinbsp;hominibus infidiari eosc^ interimerc folitos,fua interceftione ex Vew re»nbsp;?^ibus illis profligatos.Et fequitur in eodem Epiphanie: Quicfc uelnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»»/««-

tirvj- 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 1 rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mnuentrationcbih»

‘^^le fidèles adhuc comperiuntur eodem in loco,lupplicare confue fumpto puluere,morfiunculis afpidum medenturtferæ quonbsp;^'^^aquatiles hinc fugam dedere.

ßafilius in pfal. 11 ƒ .fuper eo uerficulo: Prætiofa in confpedu do inimors fandorum eius,ait: Gum proChrifto contingit mors,p#nbsp;funt reliquiae fandorum eius. Iccirco qui contïngit ofla Mar^nbsp;J^^*sgt;quandam fandificationis focietatem alfumit.ex gratia corpo*nbsp;*‘rxfidente. Similia feribit in Barlaam martyrem Chtyfoft.de nati*nbsp;F ij uita

DE CVLTV reliqyïarvm;

OM' r '¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nonattêdas(a/t)dncfcrn

ranaorumattmdf ^^Hctorum corporum,nec fauillam reliquiarum carnis,omnia^ of* rcüœ»)î4er«(«^ fa confumpta tcmpohbusifed apch oculos fidci,ôi uide cos diuinanbsp;uirtutCjÔC gratia fpiritus fanâi amictos, Slt; diuini luminis clan'tatcnbsp;radiantes. Hi ergo ipfi,de fuperno folis circulo in terrain radijChrinbsp;fto emittcnte iaciuntur,8i a corporibus corum profilicntes, corufcanbsp;luce fulgoris,ficut fpeciem Eccîefiæ gaudentis illuftrant, ita facicmnbsp;diaboli inuidcntis obcccant. Et poft aliquanta dicitjDæmones ubinbsp;coronatorum martyrum uiderint corpora pofita, longe ilico a con^nbsp;fpeâu eorum pauidos fugere. Non enim ad naturam corum intcn*nbsp;dunt,fed in arcanam dignitatem gloria Chrifti, qui in agonecet*nbsp;tantium,induta corpora martyrum fuorum ficut arma poriauit, at*nbsp;que inde trepidant dæmones. Cui fubiungit,fdeo pretiofanbsp;pora martyrum, quoniam plagas pro domino fufeeperunt, 8^nbsp;ftigmata propterChriftum membris fuis impreffa ferunt î 8^nbsp;corona regalis undiiç decorata fulgores uarios emittit,ita fan^®nbsp;rummartyrnm corpora.

Homilia quotç 28. amp; in fer me ne de Afeenfione Domini, plurima ineandemfententiam,Ôi ait, Angelos templanbsp;martyrum frequenti multitudine fine intermiftîone uifitare 8^ 0^ \nbsp;dere:Meminit^ibidemfolenniscuiufdam proceiTionis,nbsp;die Afeenfionis Dominiquotannis ex Conftantinopoliadnbsp;fanßorum martyrum,quod extra ciuitatemerat,folebat cd^*”^^ ‘nbsp;Sermone item 5j.de uircutibus amp; uicqs, hortatur, ut confiti^*'nbsp;quas uirtutes Pauli ueftes habuerinc : Pauli (inquit) ueftes ®nbsp;fudcrunt,Petriumbræ mortem fugarunt,fanlt;ftorum marty’^^'”nbsp;nis improbos dæmones expulit. Et in libro contra GentiU^nbsp;Poft uiuæ uocis facultatem,ipfa certe fantftorumfepulch’^^P’'^^^nbsp;mum locum obtinent,ad animas hominum in ipfos fanâos mWnbsp;tium ad uirtutum earundem æmulationem cxcitandas. ’nbsp;fi quis huiufmodi monumentis adftet,fuum ftatim fenfum ab nac^^nbsp;correptum animaduertit. Capfulæ enim afpedus innbsp;uadens,ipfam percellit 8^ exufcitat,ac perinde afficit, quafi lt;1*^^nbsp;mortuus iacet,preces fimul fundat,præfens^ adefle cernatur«

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Afterius Amazeæ in Bcpîirafi in Eupfiemiâ martyrrîquot;, qui

in Kptima Sy nodo fæpius allcgatur, Rcfe« Chrifticolas cius loci, ubi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ fanâa

DE CVLTV RELIQVIARVM. Fob XXVIL

fafiâa uirgo quicfcit capfulamjn qua facrum corpus conti’netur tosinafpcdlum proponerc,ipfamc^mariyremlaudare,acfcftum ciusnbsp;ïnnuuiu frequent! populi conuentu folenniter cekbrare Quodc^ la#nbsp;«rdotes populo myfteria indicauerint,8^ martyrismemoriam prædi#nbsp;wtionc fua amplifiée extulerint laudauerintq^, amp; confluentem popu#nbsp;ïuni,quo pado uirgo certamen fui roboris aggrefla fit docuerinu

Hac de re fcntiunt,8^ fcribtïnt patres Ecclefiæ Latine. Hieronymus *oto libro contra Vigilantiu.Vbi amp;: inter alia meminit eius, quod Ro#nbsp;manus pontifex ofterat domino fua facrificia fuper corporibus lando#nbsp;ïum Apoftolorum Petri amp; Pauli,amp; tumulos eorüarbitrctur, altarianbsp;«ffeChrifti.Teftatur quoque ibidena quanta figna apud cineres fando#nbsp;ïUiï]quotidiefiant,amp;cgt.

Sandus Auguftinus buie adfiipulatur muÏtis in Ïocisj prgfertim lib? hino Confeflionum, cap. fept.ubi translationis fandorutn martyruntnbsp;CeruafijS^Protafij,amp; miraculorumibidem eotemporefadoröme#nbsp;•ninit.SimiIiterlikretradatio«primo,cap. 15. ubi in hæcuerba fcribittnbsp;^go ipfe quando hunc bbrum fcripfi ad Mediolanêfium corpora marnbsp;^yrum in eadem cisitate cæcum illuminatum fuille iam nouera;S^ alianbsp;*)onnulla qualia tam multa etiam ifiis temporibus fiunt ut nee omnianbsp;^ognofcere,nee eaquæ cognofdmusenümerarepoirumus.SicIibrónbsp;^igefimofecüdo de ciuitate dei,prölixo capitulo^ordine odauo pro donbsp;^«natis iftius affertione, non minus uiginti miracula figna admiran#nbsp;enumerat, quæ apud corpora fandorum marty ru exhibitanbsp;nbsp;often

bChriftifidelibus fucrant,amp; quorum partem magnam prgfens ipfe,ut ^efeteftatur,uiderit.Meminit inter hæc,quomodoeiufdem loci Epifinbsp;^opusLucillus, memoriam fandi Stephani populo præcedentc atque soîeittmZutnbsp;^tquente portauerit in manu,amp; fiftula cuius moleftia iamdiu laboraue# fionibus fdnUorumnbsp;*gt;t,nec tarnen per medicos poterat curari, illius pic farcinæ portatione^ ^^^uUcirctildt^nbsp;^hi fandas attigit Reliquias fttliberatus. Reftituta fibi repente ualetu#nbsp;^*ne.Teftatur prætcrea Chriftianos fuo tempore non uulgari, fed prg#

Et ft

DB I M A G I N I B V S.

Et fi quis contra banc fcntefitiâ uenerit,non hune Chriftianum, fid Eu nomianum 5c Vigilamianum cflè cenfet»

LiberReforma^nonpdiicislociscontemptißime lolt;puiturdc ßtnHornm,Bxigitutpr(edicantesmamo fludio

genttanguaabußmy quod(luidamcredunt L)eumcitius exdudi‘r^^^°^'^ uno aîi(juoy uti apud offd finHoriiy qua alibi, Idcirco quodißanbsp;oßinßonbsp;nbsp;imminutio gratia Dei^meriti^ C Irrßi, FoL

'Peregrinationes item CT nota^qua adea locaßunt y cenßt eßcjtp^ ßitiqßi^Folionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,0^folio

Superßitiqßm quo^ ußim hucuj^fuißcyquod homines pro ri cotßruatione Reliquiarum dono aliquid cotribuerunt,Ç)dîS^^^ • enbsp;J/iglantio quo^ doluit martyru Reliquias precioß operiri

At Hieronymus, Si hoc ( inquit) fuperßitiofuffi eflet,iam fcopi,non folum facrikgi,fed amp; fatui efiènt iodicandi,quinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pL]«

lutos in ferico,d£ uafe aureo portauerunt:fiulti quoque omniuoy^ fiaru populi,quioccurruntfandisreliqui)s,amp; tanta Igtitia, quaßP^nbsp;fentem uiuentemcj prophetam ccrnerent,fufceperunt»

DE IMAGINIBVS.

Vod ab Apoftoloru tempore in uniueria fia fuerit imaginü ufus tarn manifefiS eft, utnbsp;poffitt Qui ucro dc eono fuerit fufïîciêter ioflt;”^‘’‘’’Jjjnbsp;IS poterit legere Ädiones feptimi uniuerfaüsnbsp;in N icæa Bitiniæ,cotra Iconoclafias feu IconofJ’’Sponbsp;celebrati Jn qbus reperiet innumera tefiimonia ex patribus, qi’’ *nbsp;re Äpofioloi^ ufiç in Occidental! amp; Oriental! Ecclefianbsp;fuccefliue claruerunt, fideliter allegata, amp; in fjfdê Adis cumoj^*nbsp;abude propofita.Quales inter alios funt Athanafius ilIc,EufiBiü^nbsp;philijBafilius Magnus, Gregorius Nizænus, Gregoriusnbsp;ïfiodorusPelufiota, Cyrillus,Nilus, Afterius Amafææ,nbsp;Myroru,Anaftafius,Sophroni9,Euagrius,Theodor9 Ledobnbsp;nus patriarcha Coftantinopoly tanus. Etex Latinis, Hierony*^ 1nbsp;Gregorius.Bxponiturqp Sc dechrai in code Cocilio uenuft«nbsp;guem.Piincipio quare ecclefia Chrifti a fui initio femp permik*^*nbsp;gincs :deinde quomodo imagines pie colendse fint,amp; quis

D E I M A G I N î B V S. Fot XXVIIf;

Tcftatur primum a M.anichæis,Martianitis amp;alrjs hærcticis,qui fa lerinolcbantduplicêinChriftonaturam,imaginesprimum uilipêfasnbsp;reieélas, uidelicet ne uniuerfali ufu imaginum in Ecclefia conuince^nbsp;ï®tur,eiûs quod Chriftus dominus uerus ôd fenfibilis homo,nobis (èü!nbsp;«undum carnem 8c membra fimilis per oinia fuerit,Demonftrat quo«»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imaginK nogt;t

^ueidc Concilium perpulchre ufumimaginum nullatcnus pugnare, pugnatcummuda cummandatoilIoDei :Non facièstibiimaginem aut fimilitudincm,nbsp;^uam adores aut feruias SCcæt.nec efle iftud huic cotrarium.Imo fuiflè

in ueteriTeftamento a principio multas imagines 8ô fimilitudines, nô modo extra, uerûetiâ intra tabernaculumamp;:tcroplû«Quaru ufusnbsp;pius fuerit lud^is talis,amp; ad eundem modum,quo nos,nimirum admOnbsp;pitionis caufà, imagines (êruare debemus»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~

Demonftrat quoque rcffl eflè longé aliaffi îdola Ëthnicorutrt quot; ^liamnoftras imaginestcum idola fuerint dæmonibusconAftuta,qui^ affirentU interèinbsp;^Us Etbnici, ÔC aliquoties etiam ludæi Idololatræ, diuinos honores 8C w«/lt;lt;cr4 gentiujnnbsp;Cültus exhibuerunt. Noftræ uero imagines fint 8c effe debeât figna tannbsp;tüm memoralia,quibus prccipue domini noftri lefu Chrifti incarna efe int^intt t/utnbsp;fiôis, falutaris uitæ,paffionis,mortis,refurredionis, afeenfionis quot^,nbsp;alioi^ diuiaorum óperum eius reminifeamûr .Sic ut imago nunquânbsp;fatislaudat^ûirginis Marie matris Dci,fittanquam fignum quoddâ,nbsp;^üo corde expendamus, quomodo benediéla ilia mater(cum fuerit hunbsp;***80« noftræ naturæ ) inuifibilem ilium 8ô omnipotentem Deum, fu«nbsp;ha captum angeloru amp; hominum, in fuo corpore côceperit, amp; de fuanbsp;lt;arnc,carnem fubminiftrauerit,gcnueritlt;^.Quapropter eam tanquamnbsp;lt;Jeram Dei matrê laudamus, magnificamus j fupra otnnes uifibilesnbsp;inuifibiles creaturas éxtollimus.Quodcp modo fimili imagines pronbsp;hctarum,apoftolorum,martyrum 8c aliorû Dco dileeftorum fando#nbsp;*Um fint quædam figna, per qu^ diuinæ conuer{àtionis,uit^, paftionis^nbsp;tratlfitus eorum,tanquam in fpeculo quodâ admoneamur. Quo fie

®nimi dileâionem Sc affedum,quem erga cos gerimus,afpeâu imagi^ ipforumcxüfcitcmus.

, At^ideirco hortor ille, quêirrtaginibusihipéndiiMu§,rtônirfiàgini veüerâtilt;)lt;}K£ intd infeéonfideratis ? fecundu fuam materiam, aut etiam artifictj for# giniexbibett/r,innbsp;^^’’ijfed prototypo ipfi,cuius memoriæ imago ftatuitur,impendatur.nbsp;proindc nosChriftianos (quâdo corâ imagine fandæ crucis Chrianbsp;§«nua cutuamus)n5 lignu ipfum,f€d eûm,qui in ligno propter piflänbsp;fA-tüus eft,adorare«Similiter qn imagini matris Dci aut alioi^nbsp;exhibemus honorê,n5 alligari animû noftru,aüt hererc in exter#nbsp;’ quot;gura tmaginisjftd refpiçere in uiuos illos fâ5s,qui apud Deu funt,nbsp;' ~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nequ«

DE INVOCATIONE SANCTORVM. neque tarnen ipfos etiam ficut deos adorare, aut cis diuinos è ultusnbsp;penderetfed potius nos uirgini Mariae tanquam matri Dci,8ô alijs wnnbsp;âis tanquam fidelibus Dei miniftris(in quibus Deus gratia fuâ abup*nbsp;de operatus eft amp; oflendit, qui^ nunc apud Deum f cui præfentes ad*nbsp;funt/ideliter pro nobis orant)tantum decentem ilium honorem, qucn*nbsp;Chriftianum æfraternum rcquirunt officium exhibere« Qucm’dfflO*nbsp;dum etiam nos mortales illos homines, qui præ cîetèris,intelligêtianianbsp;iorî,aut praeclaris uirtutibus ornati funt,non immerito, hohoribusd^nbsp;bitis profeqùimurgt; Dant quoc^ patres in eodem Concilio (imilitudi^nbsp;eius talcm,quod ficut acceptis a Cæfare literis, ofculamur non cerâ autnbsp;figuram figilli aut Forte plumbum,fed tali ofculo,abfent j Cælârinbsp;rem deferimus.lta noftram Chriffianorum m entern,quando coram Üjnbsp;gno fandæ crucis geniculamur,aut olculum figimùs,non efle» utl/gnttnbsp;illud adoremus:Siquidem lignum illud cum uetuftate marcefifibnbsp;roditur,nihili pendimus,Fed quia fignum inud,quafi figillum quodd^nbsp;paffionis CbriÂi afpicimus,eius admonitione falutamus, amp; adoramu^nbsp;jpfum,qui propter nos in eo crucifixus eft. Quodqûe propterea,iddbnbsp;olifnincmniitttîa P’^optet Chriftum8ceiuspaflionem .fignumilludcrucisinnbsp;CK pdjjlm crucit in domibus,in foro.in utjs publicis,8£ alibi paffim, erigat.ftatoatt”'^’nbsp;imago itfcnbtid» fntexatur etiam uêftimentis,quo eius Frequenti al^du, omi temp®’’nbsp;omnibuses in rebus domini noftri lefu Ghrifti. amp; falutifera; palfio”quot;nbsp;cius Fumus memores.

Exemplo fimili.ut ift eodem dicitur Concilio, qoando librum geliorum(quo more ÔC ludæi coram libro legis fe inclinantnbsp;nunt)ofculamur,non membranas. non pelles, neq^ literas atraO^’^^^ °nbsp;Aas.uerum Falutifera amp; fanda ilia uerba,quæ ibi inlcriptanbsp;cordis ofculo ampledimur.

Ad eundem tftodum, quado ofla aut imagines fanAorum fnur,non figuras externas.fed dona ueneramur, quae in Tandis fuisnbsp;rabiûter operatus eft: Laudamus pietatem uitæ eorum, nof^ j'pi®^nbsp;imitationem accendimus,amp; petimus, ut eorum intcrceflionê digp ®nbsp;nos Deus adiuuare,non autem imagines ipfas, a ut Fandos tanqua Pnbsp;os adoramus. Propterea crucê Chrifti,non ita afïàmur,nee^ etiamnbsp;dorum imagincs:Dq noftri eftis.Non enim Funt Dq noftri. Fed taotu*nbsp;modo fimilitudines 8^ imagines Chrifti amp; Fandorum eius.ad comoi«^nbsp;morationem,honorem amp; decôrê Ecclefiarû uenerandae.Nam qui ui®nbsp;tyrem colit,Deû ipFum colit: qui matrem ipfius honorat,ipfi ho ƒnbsp;airfgnat:qui Apoftolu honore proFcquitur, ipfum qui Apoftolu «m inbsp;honorât. RurFus uero in codé Côcilio dicitur, ex bead Anatafq

DE I M A G I N I B V S. Fol. XXIX

Qui in alicuius ty puin,imagincm aut cfRgicm ignominiofus cft,in illû cuius cft typus, iniuriam fadam arbitramur. Sicut 8^ beatus Chry fo#nbsp;itomus in re fimili dicit: Quifquis iniuriam imagini Læiaris irrogaue?nbsp;nbsp;nbsp;irrogamr

citjCum iam Cæfarem ipfum iniuria afirciiTce

Ad hæcp prætcr ilia quæ c5memorauimus,do«t amp; cônftituit Con* cflium ipfum,non effc conftituendas in Ecclefia imagines,quam lieraisnbsp;piarum hiftoriarum,ac deinde imagines nùllo faftu feculari, nuUaq^nbsp;Icuitate efle depingendas,quo fie diuinam Chrifti faluatoris noflri, relinbsp;§iofimn(^8^piam fandorumuitam,martyrûpaffionem Sctranütum,nbsp;^uarum caufa formantur apte rcpræfentenG

Citatur in ijfdem Adionibus inter innumerabiles teßes, Bafilius lo* ^ens in hæc uerba: Quemadmodû a Dco Chriftianam amp; inculpabt«nbsp;I«ni noßram fidcm,ueluti hgreditario iure accepimus, fie côfitcor ÔC innbsp;comaneo. Credo autem in unum Deum patrem cmipotentem,Deuninbsp;patrem,Deum fiIium,Deum fpiritum fandum lt; Vnum Dc5 hæc trianbsp;Moro Ôe glorificff. Confiteor etiam fili) incarnatam î.KOïOMi'«,:deinde fan*nbsp;^am Mariam, quæ fccundum carné iiïum peperit, hané deiparam uonbsp;^us.Sufpicio etiâ fandos Apoßolos.prophetas martyres, qui pro

G Intro*

DB I M A G ï N I B V S.

Introducunt in ijfdem illis AAionibus elegantes tres epiftolæ: Qua*^ tu prior eft Gregorfj fecundi.Reliquæ uero duæ Germant patriarchalnbsp;Conftantinopolitani, prolixiores quam ut queant huic loco totæ inft«»nbsp;ri, Qiianquam o fi in uernaculam noftram linguam propter fimplicrtnbsp;quofçp picbeos transferrerentur, Gregorius fecundus dicit Ecekfonbsp;pita Sc columnas permififte imagines,quo forma domini Chrifti (ecunnbsp;dum humanitatem omnium oculis proponeretur, per quam humilita^nbsp;tis Dei altitudinem nofeeremus, 8C difpofitionem illius incarnationfs,nbsp;fandæ conuerfationis/antftæ mortis/efurredionis quoque SC afccnhgt;nbsp;onis in cœlum in memoria redCiceremus : Si enim(inquit ) res iftf non^nbsp;dum contigerunt, non per piduram fignificentur » Si autemnbsp;lt;fta funt,magnumc^ hoc pietatis myfterium eft : utinam fieri pofl't ,utnbsp;Sc ccclum. Sc terra,Sc aqua, 8c quiequid in cis eft, fiueper uoces/iue^nbsp;colores,fiue per pifl:uras,omibus ea poftet narrare. Germanusnbsp;fecunda cpiftolatalem de rebus iftispræbet informationem.nbsp;(inquit)non oiFendat quenquam, quod ante fandorum imagines kminbsp;na, Sc fuaue olentia thimiamata accenduntur. Simbolicos enifnnbsp;fieri, non lignis aut lapidibus ipfis, fed in honore illorum opinanfl^n*nbsp;eft,quorü cum Chrifto requies,quorum honor ad ipfum recurrit'nbsp;jpfum teftante fapiente Bafilio ,quod erga coferuos bonos honornbsp;ipfum dominum communebeneuolentiæ fignumexhiber.Scnhh'h’nbsp;enim lumina,fymbolum funt,immaterialcs illiusScaDeodank*”**nbsp;nis.Aromatü autem incenfio fynceram SC totu fandi fpiritusnbsp;Sc repletionem fignificat.

Idem ille Germanus teftatur eadern EpiftoIa,Dcum fæpr dtfignaffe miracula homimbus, qui admonitione imaginumnbsp;ga Deum 5c fandos eius affèdu commoti fuerunt. Internbsp;illic reccnfet, ait reperiri apud Eufebium Pamphili, fcriptum i”nbsp;fiaftica eius hiftoria, extitiftè Panneadæ ( quam 8cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^,3

lippi Euangclium uecat) prp foribus domus mulicris illius, profluuiolaborantis,quætadu fimbriae feruatorisfueratap’^^’nbsp;Iiberata,imaginemexærefu(àm,quædomininoftrinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Drolt;ï

fentaret .Exaduerfo autem ftatuam eiufdem mulierisgcn’^^^ f uolutæ palmafque fuppliciter ad ipfam Chrifti faluatorisnbsp;tendentis,ad pedes uero imaginisChriftbherbam quandamP^^^^^^^nbsp;Sc ignora fpecie fuccrcuifte,qua omnium morbórum generanbsp;rata.Qiiod SC ipfe Eufebius oculis feuidifteaffirraat.Eundc^nbsp;ftbium allegat fcribentem fe imagines ipfius domini noftrinbsp;fti, Apoftolorum item Petri 8C Pauli,ex coloribus depidas.u'nbsp;piuam corum ipeciem. Ac tandem ira concludit Germanus il

DEIMAGINIBVS, Fot XXX;

fuam.Hçc autem non dicimus,quod arbitrcmur nobis circa xrea^ ^tnflatuaram operofitatem laborandum, fed tantumodo ut admoneanbsp;uetereni confuetudincm noft cffe reqcicndam ? T eßantur qcioqucnbsp;^^ioncsfcpnmi illius Concilrj Patres, qui fexto uniucrfali Concilionbsp;jConftantinopoIi habitointerfuerunt,concordi fefttentia declaraflcnbsp;* ddïniuiife »Chriftianum 8^ pium cflè ufuitt, ut in Ecckfia ferueturnbsp;’»ïiago agni Dei,qucm lohanncs Baptifta digito dèmoftrauitï quo pernbsp;^recordemurChriftum Deum noftrumfecundühumanitatemfu*

Herum ilium agnum,8€ efïe qui tolleret peccata mundi. Quodquc ^fthacin imaginibus proueteriagnoludæorum érjgi, poffit 8^dc#nbsp;^ât noui agni talis figura,ac nos eiufmodi imaginibus, ad recordatiOi#nbsp;faluiaris illius mortis» quam in carne fua Chriftus pertnlit,manui»nbsp;^Hcendog*

Verba Canonis fexti illius generalis Concilij, iicuti in feptimo Kcis

Jntur funt ißadn quibufda uenerandarum imaginum piäuris, agnus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fexti cen

indicatus,qui in typum gratiæ eft aftumptus, ûcrû dhi ^eneraiis^ aium nobisperlegem præfignificatum agnumkfumChriftumind^nbsp;Veteres igitur typos æ umbras ueluti ueritatis fymbola, amp; præfi*nbsp;gHrationes Ecclefiæ traditas,amplcxanies,gratiam amp; ueritatem ue*nbsp;^framur,amp;cætgt;

Tandem in feptima ilia Oecumenica fy nodo in banà fententiam COti lt;îüditur,quod oporteat nos Ecclefiafticas iraditiones, fiue fcripto,fiue geptimiCandtiise*nbsp;lt;onfuetudineio Êcckfiaretêntas(quarum de numero fit imaginum eftinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

^raiio,quibus iti hoc utimuf,utrecordcmur,8i affectu ampledamuc fignificatas) unanitniter inuiolabiliter obferuare quodque eiußnbsp;*^odi imaginibus honor debeat exhiberi.*non quidexn ine,qui Deo de«nbsp;hetur,que latrjam appellamus » folique fuo Creator! a creaturis omni*nbsp;hus debet exhiberi : fed tantu is qui fit in recordationem. Quemadmo*

amp; typo uenerandæ at uiuiftcantis crucis,8d fandis Euangeltjs, Sc ^cliquisfacrisoblationibus» fuftitusfacimus,amp; luminaria reuerenternbsp;^^dimus,proutueteribuspiehocinconfuetudinemaddu(ftu fuiftè»nbsp;ConciliS teftatur.Sic ein fanâorum noftrorum Patrom obtinerenbsp;J*fidplinam,8c traditionem Catholicæ Ecckfiaé, qu^ a finibus ulque adnbsp;‘*nes Buangelium fufeepit • Dânat quöque eos omnes, qui aufi fuerintnbsp;^^•ud fentire, aut docere,aut more impioru hæretîcôrum Ecclefiafticasnbsp;*’‘®ditioncs contaminare ,autnouatn quandäm uaniloquentiam indû*nbsp;aut quicquâ de confecratis in Ecclefia ad cultu aut recordationemnbsp;•X qualia funt cruxnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerg fanâorû Reliquig, abijeere;

gç iHos (àcratis Dço rebus tanquâ uilibus Sc prophanis utun*

¦ -i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

DE lElVNIO CHRISTIANO. tùr.Cum ampliori iftorutn «xplicatiofte,uti in Dccrcto ipfo ÓC fubfoinbsp;ptionibus Epifcoporum cft uidete.Atc^ hanc uniucrfalisConcilrj dcfigt;nbsp;nitionem receperunt comprobaueruntc^, omnes illius temporis patrionbsp;archsç 8c Catholici Epifcopi,tam Orientalis quam Occidentalis Eccltnbsp;fiæ,uti in Epiftolis Sy nodicis, quac in eifdem Adis reperiuntur aper«nbsp;fatiseftuidere.

Qui de bis plura cognofcer«uölucrit,uideatlohannê Damafceniï lib.4dc fide orthodoxa.cap.i?. SC beatu Gregoriü in Regcft.libóep^nbsp;ftolanbsp;nbsp;nbsp;ad Sccundu Epifcopu, amp; ïib.p. Epift.j. ad Serenu

EpifcopüjSc Iib.9. Epift.p.ad cundem : ubi brcuiter (cribit in hancfen* tentiam,q) oporteat populum facrg fcripturæ teftimonrjs diligérer do#nbsp;ceri,quod nihil manu fadum quauis ratione adorare liceat. Cugt;^nbsp;ptam fit : Dnm Dcum tuu adorabis. Imagines ucro retineri ioEcde#nbsp;(ia ad ædificationê imperiïorum, 8c ut nefcientes literasj'pfamnbsp;pidam attendentes,eam memoriae reconderent, Atcp ubi ad tal^nbsp;adhibereûtyùoluit omibus modis eas amp; fieri ÔC haberi in Ecclefijs»

Liber illeuukeßcldololatfiam^ßtßisimä^inibuihonoretftvH^^^ pcnddt:gt;nbsp;nbsp;nbsp;Dcum^auittrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßcere ucttajjc.

repcccetur contraßcundumilludmandatump(juodomimiipraciF^''^^^ ßcids tibißmilitudines^non coles eds:eos^^ omnes tncidere in tainnbsp;crimenfSjui coram imaginibus luminaria accendunt^ cantantnbsp;knt?^niculdntur,aut ornant eaa.FoUo

DE lEIVNIO CHRISTIANOgt;

• Nter ifta duo^teperanter fcilicét uti cibo Ecclefia iéiuniû appellat, facit feriptura nonbsp;crime: c5 loquit pluribus in locisde ieiunqsa

J3 ribas certo teporead obferuandu comuni pop^'®’ ,-pofitis,non tantu neceflitate aliqua ingruente,«^’^^^^’’

J quae inftitutis amp; certis temporibus obfcruanti^*'*

Auguftinosïibro 2. quæftionum Euangel.capitc cflè ieiuniûm:quoddam in tribuïatione, alterum uero in gaudilt;’ 'nbsp;utroque refpondifle dominum, cum interrogaretur, cur difeip*^“nbsp;non ieiunarent,Lucæ quinto»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exigi'l

DE lEIVNIO CHRISTIANO. XXXI

Exigit etiam fcriptura ut ad cutïi modum ieiunium feruetur, quo ftiodo primores Ecclefiæ ad obferuandum impofuerût. Et Chriftusnbsp;(Cum dicitjCum ieiunatis ) baud dubium loquitur de ieiunio ad ccr«nbsp;ïatcmpora inftituto.ÄIioqui in communi docuiflec ut fcmper tem*nbsp;Planter uiuerent homines, abftinerent^ a fuperfluo cibo potu:nbsp;^uemadmodumUucæ ii.facit.Hic autem dicit: Cum ieiunatis amp;c,nbsp;**î quoetiam docet Chriftus,leiunium efle opus bonum, quod deus 'nbsp;^lenienter afpiciat remuneret.Ita enim ait Matth. 6. Tu autem eunbsp;*^‘unas ungc caput tuum,2lt; faciem tuâ laua, ne uidearis hominibusnbsp;*^junans,fed patri tuo,qui eft in abfconfo:8i pater tuus qui in abfeonbsp;fo ûidet,reddet tibi.

î-icet autetft ieiuniuffl orationis clufa in primls indici debeat, plt; hoe tarnen caftigatiö quædam eftôi mortificatio carnisî qüâ Denbsp;^stan^bonum quoddam opus a nobis exigit.Neque recens pro le*nbsp;ge impofitum eft ut diebus ieiuniorum abftineatur a carnibuS.Thciinbsp;iefphorus enim pius Se fandus Pontifex,qui iftud inftituit,longe annbsp;mille annos uixit, non contemnendus Romæ Epifeopus, fed quinbsp;^*iguinem fuum pro domino Chrifto efFuderic. In Concilio Lao*nbsp;’^icaeno prgcipitur,ut ieiuniorum tempore aridiori cibo,qui ieiunionbsp;^onueniat,uefcamur.ca. JO. Quanq præterea etiam præceptû fit, utnbsp;’in diebus ieianiorum,ab illorum pifeium efu,quibus caro inflâmarinbsp;Po(ret,non minus a carnibus abftineretuf. SiCut teftatur beatusnbsp;Gregorius ad Auguftinum AnglorumEpifcopum. Concilium Tonbsp;^«taSimodauum.cap.9.dicit,Elum carnium Ç^adragcfimali tem*nbsp;Pore acerrime prohibitum,nec licere cuiq banc legem tranfgredi: ninbsp;a facerdoCCjhoc eft,ordinario fuo Paftore, propter extremamfe*nbsp;^cftutem,autcuidentem aliquem languorcm, fiueneceftïtatem allâtnbsp;^neuicabilem,fibi carnibus uefci permittatur.

Auguftinus epiftola 8ô.ad Caful.dé leiunqs prifcorum,dat taîefh î^^gulam, qj unüfquiftç débeat hoc modo Si tempore idunare, quonbsp;P Eccleffjs ad quas forte deuerterit,ieiunatur. Si tarnen quod bonunbsp;J iififtianum decet,iuxta mandatum Domini,tton uelit alijs effe fea*nbsp;^^Jojnec quenq fibi. Facit ibidem mentionem de ieiunijs feriæ Sex*nbsp;^^ScSabbati,

Concilium Cjangrenfc,damnâttâméos qui efum carnium omni* ^üpcrftitione quadam prohibentiquafi caro fit cibusabominabi*nbsp;creatura qua Deus uetuerit uti,q 1 Hós qui communia totiusEcnbsp;^^^aeiciunia putauerût contênenda. Epipha.dicit Aeriûideo codenbsp;^^UhaerefeoSjÇb docueritnon cffeccrtis umporibus ieiunandum*nbsp;G iq HaeÄ

DB lElVNIO CHRISTIANO.

Hæc «nfen uolunt eflè ludaica, pertinere ad iugû (êruituds \ C5 non fit iufto lex pofita,amp;c.ipfumque Aeriùin ita dixifle, fi omnino uolo ienbsp;junarr,qualenicun(^ elfgam diem a me ipfo, Sc ieiunabo propter liber*nbsp;tatem Vnde apud Aerium fuos dilcipulos,ut idem rcamp;ri Epipha*^nbsp;niuSjftudiumcft,utpodusin diedominicaieiunent. Quarta ueroS^nbsp;proiàbbatoCquæ eftièxta ,quibus diebus Chrifiianiinhumilitateie*nbsp;iûnaiK)uefcantur pro fua libidine, In diebus autem Pafchatis, quandonbsp;apud nos fiunt humi dormitiones, caftitates, affliäiones,aridoru «fus,nbsp;preces,ajgiliæ,ac ieiunia, omes animarû falutcs,per fondas afflidïi^nbsp;nes: Ipfi a fummo mane obfonantur, carnet^ ac uino uenas fuas exple^nbsp;tes cachinnantur,ridentes ac fubfonnantes cos qui fandum hunc cult**nbsp;hebdomadæ Pafchatis perficiunt,lib,;.Tom.i. hæref.7^»

Liber Feformat., dicit ieiunium non eße opusper Je bonttm^ cultumIIci.Folio 67-ficieprima.

Item y quad ieiunium nemini poßit mandat o impemi. quot;Patrés rcs nullumpreecepiße ieiuniuyßd tatum coßejje admonere y acpfo^^'nbsp;clementißimum principem nolirutUyUt pii noui teßamenttnbsp;teræ debeat ejjè minßer y neßire cuipiampraceptum de ieiunionbsp;ponendumyaut cuiußptam conßientiam eo obßringendam.Folionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

folio xz^ßeieprima.

Itemy deleHum aborum tanquam rem inutilem nihili ducit « feie pri.^foUo Fade cauja clementßimum principe^nbsp;nefcire piicptampracipiendum eße de deleitu ciborum.

F)icit rem eße fuperflitiofam uera^puritatiuiolationem nare y cßigare corpus adfitisßciendum pro peccatisy autpf^^^nbsp;alipiid à ÎJeo.Folio ht^ßeie i ?

Cum tarnen antea dixerit^ ieiunium orationi peculiaritcf ^reypropterremißionempeccatorüygratiamyauxiliumyZ^donaJ^^^nbsp;petranda.Folip (yfyßcie z.

J/idt item liber conftetudinem illam,quapreces ueßertinap^ 'ßri^ drageßmam ante meridiem dicuntur eß blaßhemiam piandatnnbsp;ßonem diuime maießatis.Folio hs^^ßeieprima.

hi immodica eft hyperbole ifta, êtiam fi concedamus abu^**^ quemeffe,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

de cathou admin, sacram. -xxxn

Iciunium'Pauliapofioltproponitinexcntpîum liberi

QuafiApoftoIus liberum ieiuniumfibiferuâdum elegilTetj tri^o illo cum poft deiedtiotiem in terram,in Damafeo lacens, necç i e«nbsp;rctnecfè comederet.Fol.óó.facie 2.8: folio fequenti,faci6 fecunda. ,nbsp;Cum tarnen feriptura inediam iftam non pro tali ieiunio deicnbat,nbsp;uticß acciderit potius ex debilitate timoré,,quo fuerat conl e *nbsp;natus,^talipropofito,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•gt;»

DE CATHOLI CA ADMIN P

ftratione Sacramentorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:nbsp;nbsp;nbsp;-,

; Erbum Dei cxigic ut in facramentorum adminiftra^ |tione,eandemregulam,modum^ amp; formant ferue SMdtnenti debentnbsp;mus.t.Corint.i. ubi S.Apoft.Corinth.acriter cor? unîformîter ubi^nbsp;ripit diffentionis ÖC fcifmatû quæ tum inter eos uer? lt;idntiaifir4ri,nbsp;tebantur, propterea quod unus ab hoc, alius ab alionbsp;fuerat baptizatus,8i his uerbis eos alloquiturtObfe«nbsp;eto uos fratres,per nomen domini noftri lefu Chrifti,utidipfum dinbsp;eatis omnes,8ô non fint in uobis fcifmata:Sitis autem perfe^i in eo^nbsp;dem fenfu^öCineademfententia. Confimili modo facit ineademnbsp;Piftola cap. 11. Quibus ex locis,Synodus Toletana quarta,decerniçnbsp;nihil diuerfum aut dilfonum in Ecclefiafticis facramêtis agamus,nbsp;’^cquæîibet noftra diuerfitas, apud ignotosfeu carnales, feifmatisnbsp;^rroremuideaturoftcndere,ÔCmultisextet feandalum uarietas ec«nbsp;^lefiarum.

. Quo nero malo tanto 'occurf atuf, antiquis Canonibus fancitutti ^ft,ut in Occidentalibus Eccleftjs, quæ uiilt;ç a fando Petro eius^nbsp;fucceffcribus inftitutæ funt,norma ilia in adrniniftrationefacramênbsp;^Ofum obferuaretur,quæ in Romana 8^ apoftolica Ecclefia femper Ecde^rfOcdJe«/*nbsp;fuit,8^ ad nos ufeu delata eft. A qua cæteræ ecclefiæ initium fuû ac«

’^«perunt: quodt^cotrahanc nulla nouitastemerarieintroducatur, tîonefequi Rom^n Huæ aliunde autoritatem fuatti aut cxemplum petat. Vide c.quis he*nbsp;nbsp;nbsp;ecciejt^ confutb

^’^iatjii.dift.ln’quoPapa Innocentius,quixitfeculo S.pris Aug. te? ^®tür,Decentiû epifeopû fæpe ad urbê Româ ueniffe,ac fecû.in ec*nbsp;*:hfia uerfatû fuiffe,ibi^ inqfiuiflejdidiciife 8^ intellexilTcjquê mo*nbsp;*em uel in côfecrandis myfteri}S,uel in cæteris agedis arcanis,teneatnbsp;^’¦^lefia Romana.Præcipit^ côfequenf in code c.Dccêtio ifti,ut ponbsp;^^lum fuum doceat mores eiufcemodilSi fi qui reperiâtur huic apo«nbsp;*^.olicæ inftitutioni non acquiefGere,ut taies adhortetur,commohefanbsp;^’®Ç^,ut defiftant, àut fibi eos indicate no différât : quo fare ualeat,nbsp;*1^1 aut nouitates introducant, aut alterius ecclefig q Apoftolicæ,innbsp;^^«îiniftrationefacramcntOHtcÔfuétttdihêexiftimant elfe fetuâdâ.

DE CATHOt: ADMIN. SACRAM.

Longe ante ïnnocentium hune tempore, ab oiîini partium fufpitiôe remötus martyr ille Cy priànus,epift.8.1ibro 4.fic ait:Scimus nos iînnbsp;gulisnauigantibus necumfcandaloullonauigarent rationemred«nbsp;didine,8Chortatose(re,utEccIe0æcatholicæmatricem 8^ radiceninbsp;(fignifîcat uero ecclefîam Romanam}agnofcerentac tenerent.

«Cypriano quot]ß fenîor Calixtus,ad otïinesEpifeopos 12. diftin. c.nondccet,fcribit:NondccetCinquit) acapite membra difeedere,nbsp;fed iuxta feripturg teftimoni’um,omnia membra caput fequâturnbsp;EtPapaluKuSjinequifandum Athanafium reftituiteccIefixAIc*nbsp;xandrinæ,ita ait:NoIite errare fratres mei, doârinis uarijsnbsp;neis nob'te abducûSatis enim indignum foret,quen^juelnbsp;uel ordinum fubfequentium hanc regulam refutarc,quamnbsp;tri federn Si fequi uiderit Si docere.c.nolite errare, 11 ? di/bn^®”^

r'quot; - ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. quot;

’ nbsp;nbsp;Çui confonat Hieronymus aduerfus Luciferianos: Ecckfl^:

falusCait)in fummi facerdotis dignitate confiftit:Cui fi non dam Si omnibus præeminens detur poteftas,tot in Ecclefijsnbsp;tur fcifmtaa,quot facerdotes.Quemadmodum etiam antitjül^’’^,.nbsp;prianus puIchcrrimedocuit,T rad. j.de fimp. Præl. Si epiftlt;^'^‘^'*’

Beatus Ambrofius in quartum caput ad Ephefi.dicic, talem ordinem in ecclefia fuifle conRitutum, ut nullus aude^quot;^^’nbsp;ordinatus non effèt,præfumere officium, quod feiret fibi n®’’nbsp;turn uel concefTum. Eodem modo beatus Auguftinus uul*'^'’ «jj/nbsp;flores Epifeopi authoritati maiorum fe fubniictanc,ut feru^^*’^jnbsp;cordia.debaptif.cont.Donatift.Iib.2.cap.5. Siinlib.de Snbsp;cap. 5o.dicit : Obfecrationû quoep facerdotalium facrameo^^/nbsp;ciamus,quæ ab apoftolis tradita,in toto tiiundo, atlt;ç innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{uat

ïica Ecclefia,uniformiter celebrantur:ut legem credendi 1^ * fupplicandi.

Léo Mâgnus ille,fandus attß excellenter dodus,epift-^? naftafium Epifeopum Thciralonicen.ca.ult.fcribit in hanc 7^nbsp;qgt; connexio totius corporis unanimitatê requirat,fed pra:clp^^nbsp;gat côcordiam facerdotum. Quibus cum dignitas fitnbsp;eft tarnen ordo generalis: Quoniam Si inter beatiffi'mosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;olt;

in (îmilitudine honoris fuit quædam diferetio poteftatis : nbsp;nbsp;-^cret.

mnium par effet clcâio,uni tarnen datum eft ut cæteris pr^ De qua forma,Epifcoporum quocj orta eft diftindio: Sinbsp;nbsp;nbsp;gfleof

fpoiïtione prouifum eft,ne omnes fibi omnia ucndicarent, in fingnlsa Prouineqs finguli, quoru inter fratres haberctu F

de cathol: admin, sacram. xxxiii fcntcntia.Et rurfus quidam in mai'oribusurbibusconftituti folicx*nbsp;tudinem fufcipercnt ampliorem,per quos ad unam Petri federn uninbsp;uerfalis Ecclefig cura conflueret,amp; nihil unq a fuo capite dÜïïderêc.nbsp;Qui ergo quibufdam feit fe effc præpofitum, non molefte ferat ali*nbsp;quemfibieflepræIatum:Sed obedientiamquam exigic,ctiam ipfcnbsp;dcpcndatjSd c.Et in eandem fententiam docet idem ificLeo, epifto.nbsp;lua tertia’S: quarta ad plauianum.

Celeftinus, qui ftatim fandum Auguftinum fequutus eft, in De^ «quot;Ct is ad omnes Galliar um Epifcopos,c. 11. teHaturjin omni catholinbsp;«aEcdefiaobfecrationum facerdotalium facramenta uniformicetnbsp;cdebrari. At(Ç hac uniformitate,praccipue quæ in uniuerfo mundonbsp;circa baptizandos obferuatur,oppugnat Pelagianos, ÔC affirmât conbsp;niunem legem apud facramenta orandi,ab apoftolis coftitutam, 8Cnbsp;•tide conformiter unanimiter^ obferuatamtut legem credendi (fic^nbsp;Ui Auguftinus habeQlex ftatuat fupplicandi.

Magnus ctiam Bafilius,tali fundathento oppugnat Eunoitiianos« In librode fpiritu fanâo.

Et beatus Johannes Chryfoftoffius, uerufl) intelleftum uerborui f^aulit.Corinth.!ƒ• (Alioquiquidfaciunt quipro mortuis bapti«nbsp;^antur)inueftigatexuniuerfali forma 3^ ufu cathoIicæEcclefiæinnbsp;facramento baptifmatis.

Item homilia prima de Adam amp; Eua, ad demonftratldutn nos iri nrigioalipeccatonafcijCitatufum uniuerfalem in tota Ecclcfia ca^nbsp;tholica recepturquo ubi(Ç docet^paruulos reces natos deberc bapti«nbsp;^ari:8ó poft aliquanta demonftraturus, q» quiequid habemus boni,nbsp;non ex noftris effe uiribus,fed a DeotCitat folennem orationem, qnbsp;gt;n Ecclefia Græcorum fæpius,apud Latinos autem in die fanclo panbsp;fafeeueSjin officio diuino folet recitari:Cum enim(inquit)fanÂæ fenbsp;*Iis facerdotes,per mandata fibi data,legatione funguntur apud diuinbsp;nam clementiam,human! generis agunt caufam,totam^ fecumEc*nbsp;^lefiam aggrcgantes,at^ congemifeentes, poftulant 8^ precantur,nbsp;infidelibus donetur fides,ut ab idololatria amp; impijs erroribus li*nbsp;^erentur:ut ludæis ablato cordis uclamine lux uericatis apparcatjutnbsp;nacretici catholicæ fidei perceptionerefipifeantjut feifmatici fpiritunbsp;‘^'diuiuæcharitatisaccipianttutlapfis pœnitentiæ remedia confernbsp;j’^nturtcathecumenis ad regenerationis facramenta perdudis, cgle*nbsp;‘hsmifericordiaeaulareferetur. Hæc non inaniter dicit a Dominonbsp;I^^i,non obfeure fignificans quanti debeat uniuerfalis Ecclefiæ ri^nbsp;^Us ôc ufus in facramentorum adminiftratione communium^ oratinbsp;H onum

DE CATHOL.' ADMIN. SACRAM. 1 (onum lex æfttaari, amp; quantum ad Chriftianæ doflrinæ confimra’nbsp;tionem,amp;: intclkdum fcripturæ,adferant monienti.

EufcbiusIibrononoEcclcf.hi'ft.cap.io.orationutn tali’uiTi canoj nkarum meminit:Licinius(inqu«)noftros odio profequi parat, qdnbsp;nonitaprofeficut pro Conftanti'nOjChnftianiin folennibiisnbsp;præcepto fibi traditis orationibusjcxcubarcnt.

Et imperator luftinianus in nouel.de Ecclef.di’uerfis capituHs,^^ fLitut.iij.Cniilitermemi'nit iftiufcemodi canonicarum oradonun’nbsp;apud Baptifma amp; altaris Sacramentum : condemnatquofdam Ep**“nbsp;fcopos apud fe delatos,q? fecundum facros Canones uitam nonnbsp;ftituerent,ac ne ipfas quidem facræ oblationis, facrinbsp;preces fcirejdicerenturJubct uero ut exi'n eligendus in Epiflt;^‘’Pj’?’nbsp;pronunciet facram oblationem (hoc eft,Canonicam precem)nbsp;' crificium quæ in fanda fit Synaxi,cum cæteris precibus, quak’dnbsp;croproferunturbaptifmace. (^arum iterum poftpkros^ Paf^f 'nbsp;mentionem facit.Item precumfolcnniuni,quasfacerdotespßf^pnbsp;in publicis fupplicationibuSjhoççft in Mtanqs.

îuuât uiderc plura de authoritate amp; dignitate Gathol*^ traditionis,ac ufu Ecclefiæ,pfæcipue in àdminiftratione facr^f^^g^nbsp;torum Jegat elegantem ilium Terculliani librum de eoronnbsp;Cypria.in fermon.de ablutione pedum,ubi dicit,Non minusnbsp;nbsp;nbsp;j

' cffe,q) ditflantc fpiritu fando Apoftoli tradiderunt,in admiu*'^ onepotiflimum facrametorum,^quod ipfetradiditChriftuSjnbsp;fui commemorationem fieri præcepit.Auguftinus autemjpi’*^^^nbsp;ni amp; Chriftiani uiri officium e(re,omnem potius fuftinerenbsp;tionem in patientia, quatti ut tranfeat in ullam fcifmaticanid®^nbsp;tem.deucra Relig.cap.ó.Imo Eufebius Iib.ó.EccIef.hiftorio^,cap^^nbsp;cmnidPothti fuHunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hæc uerba fcribit: Non inferior erat gloria fuftinere

um,neEcclefi'afcindatur,^eftillaneidoIis immoletur: maticos. dum ffieam fententiam,maius hoc puto elfe martyrium.Ibinbsp;nüfquifcç profua tantum anima,in hoc uero pro omninbsp;tyrium fuftinet*

Cum hæc ita fe habeant, no profedlo licet in Archiepif^^PV^j.^/ Dioccefinouarnrcgulâautmorem alium, in adminiftradoo^nbsp;mentofum potiftimum,q catholica 8lt;S apoftolica Ecclefianbsp;feruauic,(finepræcedenteconfultatione,catholica eius^nbsp;one^erigcreamp;^introducere.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nCOtttT^

uero totopropemodû libro P^efor.prorßis contenditu^ riunK^uodinfra inflnguîis faerätnentis di^ußui indicabitur.

XXXIIIl

De administratione sacSra=

menti ßaptifmi.

I in his quae ad fidem pertinent. Multas præterea pias cgremonias,ólt;: Canonicas fiue reguläres preces inftitutas ad bànbsp;P^ihîîum.De quibus Chryfoftomus magnifiée fentit; appellat enimnbsp;.^’^catia amp; metuenda ucrba:horribiles item canones dogmatum de cgnbsp;transmiflbrum.in tƒ cap.ad Corinthios. Auguftinus uocat antinbsp;Quitus traditum 8^ firmum Ecclefiae ritum, in baptifmate paruulo*nbsp;retentum.ad Sixtum R.oman.prcsbyterum.

ïamutcæremoniarumiftarutftquas liber Reform, répudiât ali^ ^asrecitemusïHocinprimisfemper obferuatum fuit in Ecclefia,nbsp;paruulo ante fores Ecclcfiæ ailato,facerdos primum roget paruunbsp;jjnomen,incipiat^ Exorcifmum,amp; ter exuflat in faciem eius dices:nbsp;^itifpiritusimmundeabhaccreaturaDei, Sida locum aduenienti bD4tiö«omi«iknbsp;fpiritui paracIeto.Quod autem ad inquifitionem nominis atnbsp;^inct.habemus eius teftimonium apud Dionyfium Areopagitatquinbsp;^icit,Sacerdotem non feifeitari modo nomen,uerumetiam inferibe«nbsp;^cipfum quipettjflecbaptizari. Et quarto ConcilioCarthaginen.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beatus Auguftinus intcrfuit,decernitur gj?. cap. q? uolentes bagt;*

l^dzari debeant dare’nomina fua.Ne(ÿ id fine ulla ratione:quippe qj licbeanc qui baptizantur, cum abrenunciatione prion's dominationnbsp;*118,Deo dare nomen fuum,ôi catalogo militig eius inferibi,

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exuflatio fimiliter ab apoftoIoRt tpe fuit in Bcclefia ad hunc uflt;^

^icm:nifi q? initio quondam qui baptizabatur,mandantc Epifeopo n*i tpe *Ptc exuflabat. (^emadmodu amp; S.Diony. in Ecclef.Hierarch.teftanbsp;^iii^jita inquiens: Deinde Occidentem uerfus ilium ftatuit,intendennbsp;P ID manus^ impingentem ad candem regioncm Conucrfas,acnbsp;”5*'^ ilium ter fathanâ iubct,amp; præterea abrenunciationem profite*nbsp;QuomodoucrohæcinEcclefiaGræcORtfintobferuata,Chryf.

’*iprædi(îtahomiliade Adamamp;:Eua,hisucrbisdefcribit:Illudctiâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

^Hod circa baptizandos in uniuerib mundo fanÄa Ecclefîa, fiue fint P^ruuli fiue iuuenes,uniformiter agit,non ociofo cotemplcmur in*nbsp;H ij tui-

DE ADMNISTR, BAPTISM.

tuitu,quod cuiïi ad regeneration is ueniunt facramentuïïi^nön pfius fontem uitæ ingrcdiuntur,quâ exorcifmis ac exuflationibus clericonbsp;rum/piritus ab eis iirraundus abigatur.Et deinceps uafa eiusCdiabonbsp;lum putat) eripiuntur,in poiTefiTionem translata illius uiâoris, (in^nbsp;tellige Chriftumgt;qui captiuam duxit captiuitatem,dédit dona hominbsp;nibus. Eifdcm propeucrbis leguntur hæc in Auguftino, librodenbsp;Ecde f.dogm at. cap. ; i. Et fubiungit Chry foft:His ergo Ecclefiafti*nbsp;cis regulis,8ô diuina fumptis authoritate documentis, ira adiuuantcnbsp;domino confirmati fumus, ut omnium bonorum cfFeduum atqucnbsp;operum,8(f omnium ftudiorum,omnium^ uirtutum, quibus ab ininbsp;do fidei ad Deum tenditur,DeLim profiteamur autorem,amp;non dunbsp;bitemus ab ipfius gratia o mnia hominis mérita prouenire : per quenbsp;item fit,ut aliquid boni amp; uelle inueniamur facere.amp;fc.Eccè quannbsp;tam uim probandæ doctrinæ tribuat fandusifte uir catholicæEc*nbsp;clefiæ confuetudini.

Auguftinus eundem ritum dicit efle in Ecclefia LatinoRiJo^® pra allegato,amp; epiftaojp.Iib.item 4,de fymbo.ad cathecu.ubi iwnbsp;Omnia facramenta quæ ada funtamp; aguntur in uobis,per miniftt^*nbsp;um feruorum Dei,cxorcifmis,ôrationibtis,Ganticis fpiritualibus,in*nbsp;fuflatiQnibus,6ifc.efcæfunt,quæuos reficiunt in utero,ut renatost’*-baptifmo,hilares uoà mater exhibeatChrifto.Non adiuratutnbsp;uflatur natura:fed ille fub quo cÔftituti funt, q in peccato nafeutuf»nbsp;qui propterea adiurant ur,ut expellatur ab eis hoftilis potcntia,qu^nbsp;hominem decepit,ut hominem poflideret. Et alibi libro 2nbsp;Chrifti ôc peccatorum origine,ca.4o.ita aitjpfa Ecclefiæ facram^unbsp;t;a,quætam prifeæ tradition is autoritate concélébrât, fatis indieaUnbsp;paruulos a partu etiam rccentiirimos,per gratiam Chrifti,del^*®°2nbsp;liferuitioIiberari.Excepto enim qgt;in peccatorum remiffiot’^^,’”*’nbsp;fanaci,fed fideli myfterio baptizantur,etiam prius exorcizatut

DE ADMINÏST SACRÂM» BAPT. XXXV.

ADI V RATIO ET BENEDICTIO crcâ turarum non eft recens

inüeniio»

LIbro 9. Htrtonæ T ripart.cap. 54.îegîtur fuilTc Apamig templâ louis ualdcinfignc amp; robuftuna, quod cum Epifcopus Marcelnbsp;lus cum Præfedo orientis igné inicflo iuffiffent cuertere,appatfnbsp;*¦11« illic detcrrimus quidam dæmoni qui flammas ardentes prohibe#nbsp;ï'et operari. Quod cum Epifcopus audiflèt repente ad Eccîefiam çon#nbsp;turrit,aquam in uafeulo apportari præccpit, qua fubter altari loca#nbsp;** tn pauimento ßratus domino fupplicauit|ne amplius ty rannidem dgnbsp;ullam permittetet. faÂoc^ poftea crucis fignaculo in aqua, tradi#nbsp;EquitiodiaconofuofideS^ zeîomunito,prgcipiês,ut ueloci«nbsp;^^rcurrcret,fupponerct(^ignem,8^ cum fide afpergcret.Quod cumfenbsp;riffet diaconus,dæmon non ferens aquæ uirtutê,aufugit. Aqua uero iUnbsp;btanquam in olei naturam uerfa fuiflet arfit, compræhenfacç ligna 8Cnbsp;^emplum illad firmilTimum folo deiecit.Recitatur præterea ibidem,qdnbsp;alia Idoloru templafacratilTimus ille pôtifex fit detnolitus. Quod^nbsp;^iâoribus feripferit martyribus freqûentcr,6c referipta uiciffim ab cisnbsp;tcccperit,amp; nouiflimo etiam ipfe marty rio fit coronatus«.

Eufebius in Ecclefiafiica bißoria iibro ô.capite feptitfjÔ,dc Nar# tilTo Hierofolymorum Epifeopo talem narrat hiftoriamtNarciffus finbsp;^e(inquit)fidcns ,miniftris imperat haurire aquani,4ibi^ deferri, cût^nbsp;detuliflènt, orauit amp; benedixit aquam,ÔC infundi lampadibus præcc#nbsp;T um repente natufa aquæ in olei pingiiedinem uerfa, fplendorcmnbsp;btninum etiam folito reddidit clariorem.Refert autê ifiud in die folen^nbsp;ni uigiliarum Pafehg, cum oleum deeflèt luminaribus^accidifiè«

EpiphaniusCypri Epifcopus îibrô prittio,totho fecundo;,conii hærefes,narrat de potenti quodam ludæo ad Chriftianifmum miranbsp;Militer conuerfo,Iofepho nominc,hiftoriam talem.lofephus(inquit)ac^nbsp;'fptis a Conftantino literisnbsp;nbsp;nbsp;poteftate, in Tiberiadem uenit, habens

*tiam Epiftolas, ut de regijs expenlis fumptum faceret i incipit itaqud Tiberiade ædificare.Erat autem opus calce amp; alia matcria.Caminosnbsp;itaque extra urbem multos facere iuflît » At uero callidi ludsei incanta#nbsp;*lonibusquibufdam ignemligare,acdifperdercaggreiri funt»nbsp;Qya propter commotus lofephus, zelo erga dominum correptu^nbsp;H iq extra

DE ADMINIST. SACRAM. BÄPT. extra ciuitatem currit,amp;^ ubi aquam in uafe afFerri iuHifTet, accepto ua:^nbsp;flt; aquæ coram omnibus(mulütùdo cnim ingens lodæorum confluxe#nbsp;rat ad fpecîlaculum)magna uoce crucisfignaculum digito fuo uafi imgt;nbsp;pofuit, Sc inuocato nomine lefu, fic dixit : In nomine lefu Nazareninbsp;fiat uirtus in hac aqua ad reprobationem omnis incantatiois ac magi^ inbsp;quam hi feccrunt, 8c ad efFicaciam potèntiæ ignis,ad perflcicndam do*nbsp;mum dominkamp; fic accepit aquam in marium. Si de aqua fingulos for*nbsp;races refperfit,8i difFoluta funt incantameta, Si ignis coram omnibusnbsp;emerfitjamp;c.Poflent multa huiufcemodi teßimonia ex fide d/gnis autonbsp;ribus hoc loco allegari, fi operæprecium elTet.

Chrißianis autem hominibus no debet a fide alienûiîi uideri,ut cr«a^ sarîptttr«» Idcrds turæ adiùrantur Si benedicantur.Non cninn(ut Augußinus aitj^oniufnbsp;fartai oaturajed iUc qui pro fuo arbitrio creaturam uult pofßdlt;r^»^^^nbsp;fcatione crtaturd* abuti»nbsp;rum,

Siquidem nouimus propter peccatum Adæ Deum dixiße ad Ad^ maledida terra in opere tuo, Genefis tertio. Nouimus item ex 1°^^nbsp;airjs plerifcp facræ fcripturæ didis, denique Si quotidiana expert^^’*nbsp;rerum compertum habemus.huc femper adniti diabolum, ut pf®nbsp;la fua uolutate,creatura Dei abutatur. E regione uero fcimus,Sfnbsp;fiolum dicerc,pri,Timoih.quarto: Omncm creaturam fanctifit^’*^’?^nbsp;uerbum Dei Si orationem.Et teflatur Tobias, diabolumnbsp;creaturas quafdam infenfibiles Si incorporeas, fandificatas uerh®»nbsp;biæfexto.

Sigtti crucij operd*

tit cr potentiu. gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AthanaCus libro fecundo de incarnatioe uerbi dicit,figno cf

li omcm artem Magicam,omneq^ ueneficium tolli,fi pic Si in mur Jn libro item qu3efiionum,quseßione ^S.fic ait: Legemnbsp;dentes dæmones non tremunt ncqp timent, quod ea non fit ynbsp;tcm.'Crucêautem uidentes;,fgpetrcmunt,fugiufit,euanefcuntTt ƒnbsp;foflomus teflatur, dæmones ubicunepuiderint fignum crucis 3*^0 *nbsp;Si ad conipedum uirgæ qua cæfi funt,femper tremifeere*

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AtquehinceflduoduetusEcclefia,nequccibumfumpfit,fllt;^®®,5^

dinisufi efi uetus tum,neque creaturis ulhs ula eft in my fterqs,nifi præcedente nbsp;nbsp;nbsp;y

içcie.inmyfierijs. one..lmoinfirmisres facratasincibumSimedicinam*^^^^**^”*0jha Hieronymum in uita Hilario. quod pani Si oleo benedixeritnbsp;Si de Pachomio legis^Et poflent fi liberet innumera fandoruPnbsp;flimonia ad probaiionê iflius allegari* Sed ifla fuft’ictónt quot;^^’^-^gucritnbsp;bandü,quod uetus ecclefia creaturas Dei olim ficut nöc,

DE ADMIN,, SACRAM. BAPT, Fol, XXXVL 8c benedixerit. In fequentibus fpeciatim defcribemus exorcifinos aquænbsp;baptifmi.

Ita Temper in ufu babuit Ecclefia,ùt Sacerdos paruulis ad bsptizan^ sdîsufus in Bäpti^ dum oblatis, Falem exorcizatum 8C benedidum in os mittcrct, Quod wteres^nbsp;^tiam ex uetufiiffîmo Origine in Ezechielem homilia ô, patere potefî.nbsp;Vbj Catechumenos alloqtiitur,hortaturc^:ut fc præparent ad hoc, utnbsp;fiantfaldominiiamp; non baptizentur,quemadmodutn Simon illcma«5nbsp;§us,Nelt;^ in aquis terrcnæ Hierufalem,qu^ non fuerat fale foluta,necpnbsp;digna fale Dei.Quo etiam fatis innuat, falem habere fpiritualem figni^nbsp;ficationem.Beda quoque in eandem fententiam fakm exponit,amp;: dicit,nbsp;Catechumenos initiari fale fapientiæ cœleftis. Ac propterca nobis pre«nbsp;septum efle^ut in omni facrificio operum noftrorum falcm ofîèramus,nbsp;Pius ille Rabanus qui ordinem 8C ritus ueteris Ecclefiæ ad fua tempo«!nbsp;ta ufque ufitatos, pulchre conferipfit » uadit in eandem fententiam,nbsp;dicit:Datur ei(puta qui baptizatur)fal benedidum in os, ut per fal ty «nbsp;picum,fapientiæ fale conditus,fœtore careat iniquitatisj,Sc nec a uermknbsp;fins peccatorum ultra putréfiât, fed inagis illgfus feruetur ad maioreinnbsp;Etatiam percipiendam.

Tertio poft dationem falis,0^ poft oratiotium completionem, qüæ dato fale fiuGincipit Sacerdos ueros exorcifmos, de quibus pa tres tarnnbsp;fi'cquenterloquuntur, quorum pars bona in præcedentibus citantur,nbsp;^tpræterea Auguftinus librodefideamp; opcribus, cap. 6. uerbis uti^ Eakfiddntchpti.nbsp;tur iftis:Exorciimis(inquit)purgantur. Et paulopoft jExorcizantur, fmuinfemp confue*nbsp;fcrutanturjSCc.Et in fermone deSacramêtis fidel.feria fccufida Pafchg’nbsp;^la ait : V os frumentum eft is, quod primum in area domini Euangcli«nbsp;ca prædicatione collegium 8c trituratum eft, Poftea,quandiu feruaba«:nbsp;•nini ad baptifmu, in horreo cuftodiebamini. Dediftis nomina ueftra,

moli cccpiftis Exorcifmis 8^ coniurationibustad fontem deinde ue^ ’’iftis, Sgt;C confperfi faâi eftis panis domini,8Cc, Fiebant exorcifmi ifti,nbsp;Stauibus amp; efficacibus uerbis,ac multis fignis:qualia funt impieftio ûfnbsp;E*ti crucis,impofitio manuum fuper caput baptizandi,De qua impofinbsp;done etiam iacer ille Diony fius dat teftimonium.

' Qijarto, Semper in Ecclefia Catholica Catechifmus exorcifmum Quirtui caeebiß J'quutus eft.Et olim aliquando cum adhuc fcrutinia folennia in Eccle«

exercerentur, a dominica tertia Quadragefimac ulque aoteitum uetercsatech ^afchaenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tradiderint

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;InPafcha

DE ADMINISTRATIONS SACRA. BAPT.

Poftquam ucro fcrutiniorutti ilia foknnùas.quæ in multos orhCdtechizMü rumc^ protrahebatur, fuccedente baptifmo paruulorû cœpifl^^nbsp;apadcathoücoi. jjfurnnjj catcchifationis eiufcemodi in præfentcmbaptifminbsp;rum forma, quæ ctiam nûc in ufu r«inetur,contraâ:a cft,nbsp;Icgitur Euangdium Marei dccimo: In illo têpore ofFenbant 1«^^nbsp;uuloSjUt tâgerct illos. Deinde iubet facerdos, ut patrini manusfuasi'^nbsp;ponantcapitibaptizâdiparuuli,acnomineeiufdem profiteantu*'nbsp;bolam, orentque dominicâ orationem, Quo fado, mandat pfnbsp;fulccptoribus patrinis,ut paruulum ubi ad ûiteliigentiæ ufump®’^nbsp;ritjdoccant fymbolum 8c dominicam orationem.

Poftea facerdos denuo execratur diabolum ,diccns : N ce thana imminerc tibi pœnas, amp;c. Quo fado dextro pollicenbsp;liua fua eaque tiftgens aurc dexteram baptizandi,dicit : Eph^^»^jnbsp;M^rcir.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adap€rire.Deindenares tingens,dicit:ln odorem fuauitatis»^ ly

Apertiontf auriunt rem (iniftram:Tuautemed'ugaredfabole, appropiuquat eni^’’^* ««p«damp;4pÂKC-tMtroibtie-

Ceremonia ifta Apoftolica eft,amp; in uetufbffimis Ecclefrjs ritus ille antiquiflimus, obfcruatus in Ecclefia cum adhucnbsp;tur adultiyteftatur. Et Ambrofius libro de his qui initianturnbsp;pri.amp; libro primo deSacramêtis cap. i.ubi ita dicit:Quidnbsp;batoCnempe apertionê.Quæ myfteria celebrata funtnbsp;do tibi aures tetigit Sacerdos Si naresC Quod dominusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^cepb«

ci oblatus eflèt furdus Si mutus,tctigit aures eius.Si os cius.S^ ta.Rabanus in bbro de inftitutione Clericorû,fimiliter dat haie u

DE ADMIN. SACRAM. B AP T, Fol; XXXVlt tufto teftimonium cùm explicatione my fteri), ut quod per faliuam ïys.nbsp;picam £icerdotis,amp; attadutn eius lignifïcentur, ifta Ë ccleG^ tny fteria,nbsp;Sdlket aperiri baptizando nares ad percipiendum odorê notiitæ Dei»nbsp;^uod(^ aperiantur iUi 8c aures ad audiendum mandata Def,üt ea fenfunbsp;tordis intimo reponat ad refpondendum facerdotidefide Chrißiananbsp;» intcrroganti»

Quinto, poft complctum exordfmu amp; catecbifnium,dcfertur par* v, ttülus primo in Ecclefiam,8^ rcquirente presby tero, baptizandus pernbsp;patrinos fuos tribus itcrum tcftimonqs abrenundat diabolo, interro*nbsp;gatcp paruulum faccrdos. N.abrenuncias Sathang^Et refpondent fuGnbsp;teptores paruuli nomine j abrcnuntio ôt^c.ut ad longum Sii clare fn Ibnbsp;MoCathoIicarum Agendarumreperitur.Quodueroabrenundationbsp;’fta fit Apoftolica ÔC Catholica,teftantar, SaBdus Dionyhus Arcopanbsp;gita.Hieronymus item in cap.ôAmos propc finera . Et Ambrolius innbsp;epiftola ad Coloflenfes, amp; Übro de Sacramentis. Auguftinus quolt;^ IGnbsp;fcro fccîjdo de SymboIo.Denilt;ç 8C ueteres Patres omnes fere, qui prg*nbsp;ttrea conteftantur patrinos non fuo nomine abrenûnciare, fed nominenbsp;Paruuli.lta uiddicet,ut paruuli(quando exordüno pcllitur, cxufflanbsp;contraria poteftas)uerbls oftèrentium SC tencntium ad baptifmanbsp;PoHiceant abrcnuciationem. Sicut beatus Auguftinus libre» fccundo denbsp;gïWia Chrifti 8e peccatorum origine docet»

Sexto, poftquam fuerit hoc pado Diabolo abrenuociatum^debet presbyter fecûdum Apoftolicam 8^ Catholicam traditioneni, ungerenbsp;taptifaftdum oleo catechumenorum,8c fignarefigno crucis bis, femelnbsp;’hpedore.Deinde intra fcapulas,8d dicere. N.Ego te linio oleo falutisnbsp;Chrifto lefu domino noftro.

Quod autem cofuetudo ifta fit Apoftolica femperq^ in Ecclefia re* *«nta,tcftatur in primis facer ille Dionyfius, qui aperte fan's exponit^nbsp;^üod baptifandi modum ab Apoftolis ipfis, 8f uiris Apoftolicis acce*nbsp;Ptrit : hunc nimirum ut Epifcopus ter ungat baptizandum. Huic cotinbsp;^onat fandus Clemcs Petri apoftoli proximus fucceffor,lib, RecognGnbsp;*’On5.5^Baptizat(inquit)unufquifq^ ueftruin aquis perennibus: noïenbsp;^tinae beatitudinis inuocato fuper fe, perundus primo oleo per orati*nbsp;^^ein fandificato.Et hic ritus ita permâferit in Eccleiia,indicat Ort*nbsp;in Ezechiele homiI,7.Et Ambro.lib. t «de Sacramcotis,cap. 2.ubinbsp;’^^aitjVenimusad fontem,ingrcflus estconfidera quid uideris,quid Ionbsp;fis con(idera,repete diligenter.Occurrii tibi Leuita, Occurrit tGnbsp;f^Ksby ter, undus es quafi aihleta Chrißi, quafi ludantem huius fe*nbsp;l tuli

DE ADMIN, SACRAM. BAPT, culi ïudlaturus. Vndeperfpicitur,quarcungatur baptizandusi’npr^nbsp;dore,ncmpëuc uera fides cor ciuspoflideat,Qiia contra diabolumnbsp;8C mundum dccertet afliduc: addit cdam rationcm, quarc unganturnbsp;ccrti,nenipeutacer fiat amp;fortis adcertandum)amp;iuguin dominifc^nbsp;rcndum.Oportet cnim fid€m,quæ mente concipitur, operibus impi«*nbsp;ri:alioqui fides ilia moriua cft. Sicut beatus Auguftinus hac de reChri*nbsp;ßiane prorfus docet, libro de fide amp; operibus: ubi Sc demonftrat cat«*nbsp;chumenos hifeede rebus ante baptifma edoceri debere ? At de ter««nbsp;undione,quæ fit poft baptifma in uertice,dat beatus Diony fiusnbsp;pagita teftimoniùm libro de Ecclefiaftica Hierarchia. ôc Ambrofiu«nbsp;libro de bis qui initiantur my fterrjs,capite fexto^Quorum uerbanbsp;poft fubijciemus.

Adftipulatur (îmifiter patribua de bis tribus unÄioibus fanâus guftitlus ca. Ecclefiafticarum. i i.diftindione.nbsp;nbsp;nbsp;Rabanus,qui

Çatholicæ Ecclefiæ Patrum ordinationes bona fide confcripfiu

Viï-CûîÜnd elt;ered nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Septimo,Quondam cum Baptifma tantum in Pafeba 8^

gpuel bdptifmuitb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confcrretur,benedicebatur in omni Apoftolica Ecclefia, poß

rum Cæremoniarum impletionemcolumna cereæcandelæ.D«!”^’^ gebanturfeleâæquædam e ueteriteftamentoIelt;ftiones,QuibusPf‘’^nbsp;pbetæ deBaptifmo uaticinati funt:cancbanturquc dulces melf^’^Jnbsp;Sô orationes recitabantur« Poft bæc omnia Clerus amp; uniuerfusp^fnbsp;!us Cbriftianus cum baptizandis procedebant ad fonte baptifmi»nbsp;niam intérim cantantesÆpifcopusueroaut presbyter bapiiffi’f’’’p^nbsp;lenniter confecrabat.Duratq; etiamnum is mos confecrandinbsp;fchalitêpore,quemadmodum olim.Nifi quod raro admoduninbsp;iUisparuuIiad baptizandum ofïerantur, At nibilominusnbsp;aqua baptifmi 7 ut fit habilis ôd faûdifi'cata ad baptizandumnbsp;annum reliquum.

__________

Quod item columna cerea,ut bodie,ita olim fiierit confecrat9gt;^ inde ad fontem baptifmi delata, confecratiôiq; baptifmatisnbsp;SC infi'gni myfterio fignificando adbibita, etusbabetur pulchruf^nbsp;nbsp;nbsp;j

moniumin exccUcntiftimo,iuxtaacCbriftiano poeta Prudenti^’/ß^^ concinnum 8ô iucundum bymnum compofuit, ad incenfum cef^‘nbsp;' fcbaliSjita incipientem:Inuentor rûtuli dux boni luminis •Qi?«*’’nbsp;fia deinde ob pietatis eius elegantiam in ufum recèpit. In que«’nbsp;doâiloquus Erafmus commentarios fcripfit.Habentur innbsp;bæc tetrametra.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q

DE ADMIN. SäCRAM; B APT. XXXVIII.

Ö res digna Dcus,quam tibi rofddg Nodis prindpio grex tuus oIFerlit,nbsp;Lucem^qua tribuis nil pretiofiOsnbsp;Lucem,quareliquapræmiacernimus. y

T U lux aéra oculisjux quof^ fenfibui Intus tu fpeculum,tu fpeculum fonsgt;nbsp;Lumen quod famulans ofFero»fufdpenbsp;T indum padfici Chr ifmatis unguine*

Osa »utmi coluniiw illa Ggnifica,amp; quomodo ad Saoramentihu ««’M«ûp«nineat.«tmmiUodPmdœtn.amp;hymnusl,u*„^ .....

'iiisabundefaisexpHçant.Simfliier.qaodCatholicaEcdcfaabAi»

mcefftaK«apo)fo«B ilkçonfecrati

htribusteftantur. In primis DionyfiusilleAreopagtta Apoltolorum fynchronos.libro de Ecdefiaftica Hierarchia,capite fecundo,partenbsp;^ontifex(inquit) aquas fonda prcce ac inuocatione fendiflcat, tertÿ innbsp;’’sadcrudsefFigicra fendiffîmumfundit oleom»

Item Bafilius libro de fpiritu fondo, capite 2% ßenedicimus aquam ^dptifmatis.Ex qua autem fcripturaC Nonne a tacita amp; archana tradi»nbsp;tioneCEt Cypdanus:Oportet(inquit)mundari ÔC fendificari aqoâ prinbsp;lt;is a facerdote,ut poffitbaptifmofuo peccata hominis, qui baptizatiir,nbsp;5l)Iuere,IibroprtEpiftola i2.InCondIioCarthaginenfi(quod tanqu5nbsp;African primas Cyprianus idem celebrauit ) legis : quod illo temporenbsp;^am hæretid exorcizauerint, adiurauerintq^ aquam baptifmi, in fennbsp;^ètia Cy rilli a Biltha. Vbi(ïnquit)exordzat dæmoniaeus ^cramentu»

Item Ambrofius libro de his qui initiantur myfteri)s,capite tertio, ^oc loquitur modo:Quid uidifti^Aquas uti(^:S^non folas.Leuitas uinbsp;^iftiillic miniftrantesjfummumfocerdotem interrogantemSiconfernbsp;lantern . Et pod aliquanta in eodem capite: Aqua fine prædicationenbsp;I ^ominicæ cruds, ad nullas ufus futuræ folutis ed. Cum uero fueritnbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;folutari cruds my derio confecrata,tunc ad ufum fpiritualis lauacri,

‘^lutaris poculi temperatur^Et in alio loco libro primo de Sacramêtis, ^’pite quinto.dicit: Forma baptifmatis,8€ ufum dus h3ccrequirere,utnbsp;fons confecretur : 8C deinde presbyter fuper creaturam aquæfa*nbsp;’^’at inuocatione èC pr€cem,ut fandificetur fons,amp; adfit præfentia T ri#nbsp;’'itatisæternæ.

Augudinus libro fexto de baptifmo contra Donatidas, didt aqu3 1 jj in Eccles

DE ADMIN, SACRAM. B APT, in Ecclefià precibus faccrdotj's fandificari. Et in lohane tradatu oâo*nbsp;gefimo:Hoc eft(inquit)uerbum fidej,quod prædicamus, quo fine du««nbsp;bio,ut mundare poffit^confecratur 8C baptifmus. Ita ad lanuarium epi^nbsp;ftola I iS.Sicùti ( inquit) eft baptifmus Trinitatis nomine confecratus,nbsp;Atque hoc modo ab Ecclefiæ primordijs fernper obfèruatum fuit, (ifnbsp;cepta tarnen imminente neceftttate,aut fubitaneo pericuïo.Quemadmonbsp;dum in Decretis Vi(ftoris,antiqui illius Papac, qui fando Irenæo coo^nbsp;uixit t eft uidcre. Myfterium autem Baptifmi celebriter in Baptifma*nbsp;tis confecratione proponit.Præccffit autem confecrationis forma, lonnbsp;ge Ambrofij tempora.Cum fcribat in eam,quafi commêtarium queo^nbsp;dam,libro*de fais qui initiantur myfterfjs,capite tertio.

vmxonfejjlo, Odauo;,femper pro more feruauit Ecclefia, ut accedentes ptifmum propius,(ï fint adulti,Apo^ûlicum Symbolum oreproP’^’^’*nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; palam ipG recitent,confiteantur^. Si uero fint infantes, qui ad baP*

tifmum^deportantur, ut feifeitetur facerdos a paruulo, interroget^}*^^* N.Crcdis in Deum patrem omnipotentem, amp;rc,Quod latius innbsp;Sufceptoref'înb'ca Agenda exprimitur.Patrini uero refpondeant nomine pucri:nbsp;ftifmo refpondta do. Semper fuiftè obferuationem iftam in Ecclefia teftatur Gcernbsp;pX/or«w^ »0«*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefiafticæ fuæ Hierarchiæ,ubi cum fponfor

fuo/ftdpdrituli in» paruulus baptizaturzdicit hoc fieri, non ut aliû pro alio ( ficuti irrid^ funtitnomine»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes hæretici aiuni)facris imbuat Pontifex.Neque enim hoc fponfor

Ego pro puero abrenunciationes facio, aut fidei Sacramèta profii^*^' fed ita:puer renunciat amp; profitetur, id eft, fpondeo puerum indu^^^^nbsp;rum,cum ad fanam intelligêtiam ueneric,fedulis adhortatiÔibus*^^*^’nbsp;utabrenunciet contrarqsomnino,profiteaturqueamp; peragetdo’’’’'^^’nbsp;quæpollicetur.

Sic amp; Auguftinus didt; Nihil eiTe aliod credere, quam fidco^

pondethonifdcio habetattectum, Keipondeturfidemhabere,propterfidcioa^^r^ debitptifmo partw* tum, Qc CQtMcrKti fe ad Deû, propter conuerfionis Sacranieotr’»nbsp;Scquiturjtaque paruulum, 8c fi nondum fides ilia, quae innbsp;uoluntate confiftit,iamtarnenipfiusfideiSacramentum fidelroanbsp;nam ficut credere refpondetur,ita etiam Fidelis uocatur, non rem ipnbsp;mente annuendOjfed ipfius rei facramentumpercipiendo,

tea

Sic idem ille Auguftinus libro quarto de Baptifmo cont Ratiftas, capite uigeGmoquarto:

DE SACRAMENTO BAP. XXXIX Cum ex ætatisindigentiapueri nee corde credere ad iufticiam pof*nbsp;lint,nee ore confiteriad falutem, ideo ali) pro eis refpondent, ut im=«nbsp;pleatur ergaeos cclebratio facratnenti, quód ualet ad eorum confernbsp;crationem;quiaipfirefpondercnonpo(runt. At fipro illoquire«nbsp;Ipondere poted alius refpondeat,non icidem ualeat.

Nono,Mox cum paruulus fuerit baptizatus, debet a Presbyte^ ^ofacrochrifmateinuerticeforrtiacrucisinungi. Cui atteftatur fa^ ix.cb-iy«4.

Dionyfius, fcribens quomodo fponfores baptizatum rurfus ad ^ucant ad Pontificemrqui ipfum confignet diuino amp; deifico pror*nbsp;^sunguento. Et confonat Tertullianus aduerfus Martionemli«nbsp;“^primo.In hoc quod Creator, id eft Deus, aqua fuos abluat acnbsp;ungat. Sic enim ait:llle quidem ufque nunc nec aquam reproba fiolormn,

Creacoris,quo fuos abluit,nec oleum quo fuos ungit.

Sed Ambrofius ille libro de his qui initiantur my ftcrijs,capitc hxto,ad baptizatos in haec uerba loquitur : Poft hsec utique afeen^nbsp;^*fti ad facerdotem, confidera quid fequutut|| fit; non illud quodnbsp;^'^DauidCSicutunguentumincapite,quod defeendit in barbam,nbsp;^®fham Aaron. HoceftunguentumdequoSC Salomon loquitur;nbsp;y’^guentum effufum nomen tuum.S^c. Ét paulopoft: Ideo in bar«nbsp;defluit, ut fias eleftum, prætiofum facerdotale genus,nbsp;^mnes enim in regnum Dei ungimur,8c in facerdotium,gratia fpi«nbsp;^«ali.

Item libro fecundo de fäcrartlcntis, Cum detriplici intinÄionc ^Äptizati in facrum baptifmi fontem fcripfiffeCjfubiungit; V eniftinbsp;M facerdotem:Quid dixit tibicDeusCinquit)pater omnipotens, quinbsp;regenerauit ex aqua fpiritu fando, conceffic^ tibi peccata tua,nbsp;’l^lete ungat in uitamæternam.Vide ad quid undus es. In uitamnbsp;^«rnam.N oli hanc uitam illi uitæ anteferrc.Si exurgat inimicus,alinbsp;4'iis tuuSjfi uelit tibi uitam tuam auferre,fi minatur tibi mortem, utnbsp;^’^*uariceris:uidequideIigas.Nólieligereillud in quo non es un*nbsp;J^stfedcligein quo undus es,ut uitam æcernam uitæpræferasteninbsp;^^fali.Pcr Chriftum dominum noftrum.

^e Ognificatione præterea iftius undionis tradat capite primo, quarto. His conteftaturS^ Concilium L-aodicen.Êtdicit Ra*nbsp;ordinationem hanc femper inEcclefia Catholica extitifte.

I iq iPór*

DE SACRAMENTO BAP.

Forfan cogftabit quifpi'am fecum,quare ungat presbyter bapt’2» turn Chrifmatefquum poftcainConfirmadonc ilh'niat Epifeopusnbsp;chrifmafronticRefponßütApoftolicorum Epifeoporumnbsp;ferunc^beatum Srlueftrum conftituiHe,uc Presbyter baptizatucnftnbsp;fmace linirec fubleuatu de aqua:^pter occafîonê trâfitus mortis irvnbsp;cxpedatæ,ne baptizatifproptcr abfentiam Epifeopi, quem forte conbsp;quircte difficile clJeC fine rnanuumimpofitionedehacuttamigt^*nbsp;rcnt ldcirco Silueftcr quantum in fe erat uolens præuenire takmnbsp;fum,ordinauit,ut abfcnteEpifcopo,baptiza« a Presbytero unget^nbsp;tur;Si autem præfens effet Épifcopus,ungerentur ab ipfonbsp;nicarentur, amp;c. Voluit tarnen nihilominusbeatus ille Silueftcr, utnbsp;poft undionem quam Presbyter facit in uertice,præucniendi di^nbsp;minis caufa,confirmaretur baptizatus etiam poftmodum ab Ep“‘^°nbsp;po chrifmatetfed in fronte.Quod autem deCommunionccoU’*”^jnbsp;moratur hoc Ioco,durauit etiam Auguftini temporibus.PoftuioaUnbsp;tarnen talis communio paruulorum per Ecclefiam (non fine w^gn*’nbsp;caufis)fublata eft.8Cc.

Decimo, EccIeGa catholica fernper hunc ftiorcfti fcruauit,ut bap^ zatum albauefteindueret,amp; Presbyter mitram imponeret.nbsp;nobis teftatur facer ille DionyfiusinHierarchia Ecclef. (qui^i^nbsp;tumatemporeäplt;k Affumentcsbaptizatum facerdotes,induunteum uefte munlt;îi^‘J^nbsp;congrua. Quod autem ab apoftolorum temporibus duraucritl’Jfnbsp;Aw6ro/ï«ïiili.tïe quot;’O® inEcclelïa,eft uidere ex illo Ambrofi) : Accepifti (inquit) p®*;nbsp;his^myßerijsinici hæc ueftimcnta Candida, ut effet indicium quod exueris inuoluc'^'’nbsp;afit,cap.7, peccatorum,induerisinnocentiæcaftauelamina. Hiftor/alt;ï*^°^nbsp;Tripartita,libro i i.cap. i4,meminit ueftis huius candidæ.nbsp;bantur ca baptizati ufcç ad odauum diem, uocabantur^ Albati-Deponebât autem in Ecclefia Sabbato feftum fequente: quodk^i^nbsp;Sabbatum in albis appellabatur.

^lueteres Patres infpexerit, compcrictnöeffemyfteriaiftaEc cleiiæ pro ociofis fignis ufurpataffed q? Epifcopi amp; EceJefiarum panbsp;Korcs populum Dei frequentius in prædicationibus fuis,ceremoninbsp;arum ntarumCquibus in Baptifmo Chrifto initiât i Ecclefiæ incornbsp;porati fuerunOdiligcntiffimc ÔCgrauiffimc admonuerunt: Non innbsp;hoc tantum ut inde cognofeerent g magna quam^ ineffabilia Deinbsp;dona pcrceperint in Baptifmoffed ucl maxime ut fîgnifîcatiuis iftisnbsp;rebus,initiatiamp; Ecclefiædcdicati,quid deinde tota uita fua exerce*’nbsp;rc,meditari,fcruare,8lt; operibus implere dcbcant,cogitent femper«nbsp;RTif

de admin. SACRAM. ßAPT.

Sünt autcm cæremoniæ iftæ l'n baptizatis aliud fere nihil,q adhibit taquædâuifibiliafign3,quibus uotoi^ in baptifnaofadorutTi,8C conbsp;üerfationisChriftiaaæ,quam to:a uita obferuaredebeatlc,admon^*nbsp;®ntur alTidue.

r^PTrißiandtyt^poßolicas Cctthclicas Ereclcßaßürmds^oYdinii^ ^lt;^tionei confictildincfj Ma cum mcmoratis cærcmoi^'i omnibus, innbsp;fere liber ille abrogat:E^xorcißnUm:gt;(luo diabolus adiuraturtnbsp;falutifiracrucis imprejfionesmim^ßtionemmamtumyZ:^ onbsp;nuies dettilt;^ orationes^ouas ab apoflolorum toupore objeruauit E’Ccleßctnbsp;^ßormiteryomittitfycne^exiißatio diabolief^ncipßUs benediäinbsp;^sttio^hic null/I /lOerfin durium-,nulla fàliult;£ intiiî^io-, nullacf^ omnitto uUfi

frtnônemßum^ Folio nbsp;nbsp;\...ß[tque ita refondent patrini profe;,ßoa

^itrioßo formas illasprolongandi nbsp;nbsp;breuiandi Folio ^^facie a.'Z^fa

K^facieprimaz^ßeunda, ¦ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

I ExpendauerbaïQuemadmodumamp;nos. Folio^ofacieti item omniafaéla neßra ac uita tota ^ua: ex natur ali natiuitate danbsp;damnatà^malediélaymera mors^peccatumy^ ceterna damnainbsp;^^^nedigna.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

Quod certe durutft eft cenferc de ffiuïtis præclaris 5^ per uirtutê geftis operibus Gentilium: nec quadrat cum Paulo apoftoanbsp;2?^ ^onianos primo.Et co tendit,ac ü peccato Adæ imagonbsp;nbsp;fû

^‘«tudo Del,ad quâ creatus eft homoi^jfus amp; penitus fit extinâa; Quod

. DE ADMÎN. SACRAM. BAPT.

Quod facræ fcn'pturæ,8^ patribus omnibus eftcontrgrium. Vide folio oélauo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Ttcm (juod ilîi ^üi indigne forte afiterint ubi cofertur bnpti fhuspet cent aque at^i illi cpii corpus fnguincm Domtni indigne traçantnbsp;Jûmunt» (^ux comparatio nus^ rcperitur in fcripturis. ,

ux/J hcec oratur in libro non hoc tantum^ne Deus imputetparwilo baptixatopeccatumnbsp;nbsp;nbsp;iniuftiami..^lt;eiuerumetiânt neparentuntfuo^

rum,totius^ populipeccata ei impntentur, nbsp;nbsp;nbsp;Quæ inaudita, 8ô a Ca

thoîica fïdealiéna eft precatio. Fot^ófacie z.

Formant cluolt;^ nbsp;nbsp;confùettidinem baptiz^ndi paruuîos de (luibus ofrtlt;^

dubitatio ejft^pro certitudine habenda^ in h(CC uerba : es baptizatuh non terebaptiZofd fi non es baptizatus^ ego te baptizo^ Innbsp;irispt:^ Filijylt;^ Spiritus fanât, Nihili facit ilk liber. Folio 8ô-fa. it,

Qua lingua debeat miniftrari baptifmus,quove temporc,5^ 3^ dcbeant pueri bis deportarrin ecclefiamCdequibus prætcnfânbsp;matio ilia leges quafdatîi præfcribit) hoc tantûin præfens diû’flos,nbsp;fore mutationem huiufmodiChoc præfcrtim tempore,amp; in hac P**®*nbsp;uincia)intcmpeftiuamnouationem. Si^autcffi quicqnouarcopo’-*nbsp;teat,quod uideretur utiliter SC pie mutari poire:Optimuffi*fo*'^P^*nbsp;tamus,uc illud ipfum aut uniuerfaliter (feruata Ecclefiænbsp;cuiftpræfcientiafaltemcorutftgt;quiinfpiritualibus Cktficndffnbsp;mino noftro prxpofitifunt,fiat:atqj ut ita primum reftauren^^^^j^nbsp;rhnia fecundum apoftolicatn amp; catholicam Ecclefiæ forrtiaco ~ •nbsp;lo uero pado fecundum ifta libri illius præfcripta.

Et hæc quolt;^ nouatio qusedafn zÛ^vtpt^priufquant aut cathechizetuTydeferatur in ]^cclefiam^ Cuoi fit inftuatonbsp;fuetudini Ecclefiæ contraria.

DE SACRAMENTO CON* (irmatioiüs.

DE SACRAMEN. CONFIRMAT. Fol. XLI.

cum alrjs omnibus facrificijsSCcgrcmonijsuetcris teftamenti perGhri ftum ceflaucrini:non Contempfit tamê, ut idem ille dicit, Chriftiana re^inbsp;^igio, undionis my fter ium ? Sed cæteris generali fandorum confenfunbsp;^ànatis,undionis honor permanfit, 8^ in omnem popùlum catholicunbsp;'ffufa eß gratiæ huius plenitudo Jn fermonc de undione Chrifmatis SCnbsp;’InsSacramentis, Atc^ hoc ita fe habere, facer etiam Dionyfius affirmnbsp;’^^Uibrode Ecclcfiaflica Hicrarchia,capite fccundo,parte.2. amp; tertia.nbsp;Gui confonant Clemens libro Recognitionum 5.8^ Epifiola fecunda,nbsp;ïtem Fabianus papa Zcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;epißola fecunda ad Orientales, Conck

cilium Carthaginenfe 5.8c Carthaginenfe quartum ? Concilium itêTo Ittanam primum,ca.2o.8ô Concilium Bracacenfe i,ca. 57Jnnocefitiusnbsp;In ca.illud 9^,dißindioe.Et beatus Gregorius in Cantlt; cap. 1 .qui dicit,nbsp;Chrifma Pontificali benedidione eftici,ôC de hac rehabes in præccdeiwnbsp;tibus plura teßimonia.

Èecundo,Confirmatio baptizatorum( que iinpofitione manuutn tpifcopalium, amp; impreffione G'gni crucis cum facro Chrifmate fit innbsp;frÔte baptizati)a tempore Apofiolorum in Catholica Ecclefia pro manbsp;gno Sacramento celebrata efl.Hoc teflatur facer Dionyfius,qui nortii^^nbsp;Hat om poEcientem unlt;aionem, Sanflus Cltintfls iion Epißola qnarnbsp;ta, 8C Epifiolg V rbani 8i j^/Ielchiadis pontificum Romanorum ? Malt;f ecckftapiomagnonbsp;g*îus quoque Bafilius libro de fpiritu fando, ChriGnatis 8d impreflio^; f‘icramento((ltbrlt;tnbsp;Ois crucis fimul commeminit, tanquam Apoßolic^cuiuidamtraditio^nbsp;Ois ? Concilium Laodicen.capite 48, ita decernit : Oportet baptizatosnbsp;tgt;oflbaptifmum,facratiflimum Chrifma pcrcipere,8f cœlefiis regninbsp;participes fieri. Sic Cy prianus libro primo, epißola i z.in eandem fen#nbsp;*cotiam: Quosfinquit ) baptifma habere côtendunt,ungi quoq^ neceflenbsp;jftiUtaccepto Chrifmate, id eß,undiofiejcflè undusDei,8d habere in

Chrißi gratianypoHit. Sandus Augußinus libro fecundo contra 1m jetas Petilia. capite 104. dicit,Chrifmatis Sacramentum in genereuiC^nbsp;plium Sacramentorumjacrofandum effe,ficut ipfe Baptifmus efl.

libro decimoquinto de Trinitate, capite xô. Vnxitfinquit ) enim P^us fpiritus fandus,non utilt;^ oleo uifibili,fed dono gratiæ,quod uknbsp;J’^ili figniûcatur nnguento, quo baptizatos ungit Ecclefia. Profper innbsp;^jentijs Augüßininumero.54x.dicit,Chrißi nomen a Chrifmate eß,nbsp;^ideoomnis Chrißianus fandificatur : ut intelligat fenonfolumfa^nbsp;K cerdota

DB SACRAMENTO CONFIRMAT.

ccrdotalis 8ó regiæ dignitatis eflèconfortem, fed «iam contra diaixî* ludatorem. EufebiuslibrofextoEcdcfiafticæHiftoriæ/agt;nbsp;coifiriLtienif ca,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.refe« annotations dignam hiftoriâ, de Nouato hæretico,quod

timoniatpermi/fùs a quæ baptifmum fubfequi foleant,noiî fint folennicer in eo adimpieia, fignaculo Chrifmatis confummatus fit.Quodc^ ob id fpiritura fannbsp;dlum nunquam potuerit promercri.

toi £ iFco U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tertio concorditer femper in Eccicfia Catholica obferuatûm fuit,

pcrtine^Ji^xU admîniftrationem huius Sacramêtiad folum Epifeopum peculiaritcf onis iMxwnsnti»» pertinere. Ad cuius probationem pijs quibufe^ Chriftianis/ufficiet qdnbsp;iegitur Adorum odauo Sed amp; plunma Concilia idipfum teftantunnbsp;In quibus Aurclianenfeca.j. ÔC Melden.cap.ô.deeo expreflèlîatuunt.nbsp;Sandus item Melchiadcs, qui Sacramentum iftud ample defe^bit,nbsp;allegatur de cofecratione,diftind. ƒ. c. ipiritus fandus. Item ca*D^nbsp;amp; ca.manus.lbidem eft etiam bac de rc Canon, ut Epifeopi exCoftei*nbsp;lio Melden. In cafu tarnen neceflitatis,ubiEpifcopus haberinooP'^nbsp;terat,permiflumfuitaliquando Presbyteris Sacramentum iftudado^^^nbsp;nifirarCjUt habetur ca.peruénit,9^,difiindione.Non eft tarnen ionbsp;dateckmentiflimi domini noftri modohocalqspermittere,utnbsp;ca.quanto^ de confuetudine

In x^no liber ißis aduerßtttr^

Liber illcyne paru contrarietur Lccleßallicis traditionibu5''A^fi^ prorfif conßerationemnbsp;nbsp;nbsp;ußim Chrißnatb. Folio^^.ßeiepritnd.

confirmationem ejß S acrctmentutn diuinum, Fxigit ßjßionemfidei publicam cor am Ecclßa. Licit coßrmationetnnbsp;epUSy^Uod dd ^pißopumpeculiaritcr pertineatJ^otii aliquotnbsp;ribtiSy^ in communepaßoribus reliquisydat poteßatem confirtn^^^^ß^^^nbsp;tarnenßcimdumformamnbsp;nbsp;nbsp;morem ueterem traditum ab Ectl^ß^^

tholicd^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

Lion fblum auf cm Clrrißna tanx^uam inutileß^num tradudtti^^l^-' epiodcejßrit in grauemßperßitionemy uerumetiä itnpreßionbsp;£ii adßontem hic plane nc^igitur : at^ ut apparet moi ißenbsp;ceßimatur mutihs traditio. Cum uelit libery omnes quantumlib^^nbsp;ordinatioes^cedereFieformationiyquat hic iißitwturLo.f^oß^'^''^

. Ad bæc plurimæ quæftiones coaceruantur in libro. At dant ißiufmodi quæftionibus, qui eas commend funt, prudent lt;nbsp;probe fads inteiligiuVna tarnen quçitafonat:

quot;Llacet ne tibi y CT uisperßßere in eo,^ quod 'Patrini tui apudß^ baptißnapro te abrenunciarunt diabolonbsp;nbsp;nbsp;mundo^ quamrepe'i'^L^

^z.ßcufrim». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

DE SACRAMENTO ALTARIS Fol. XLII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti

Non cft Catholica, 8c hucufc^ in Ecdefia Catholfca nunquam audi* ^•ProhibeatDeuSjUtChriftianisfcmelbaptJzatislibcrâfaciamusoptinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

, utru uelint in coj, quod in baptifmo ipfoR2 nomine Patrini prc3 f^i funt,permanere ? Énimuero pluris debet æftimari,amp; ualere apudnbsp;^hriftianos baptifmus, quam circuncifio apud ïudæos » lam an in Iu(fnbsp;daiftno ante aduentum Chrifti ludæis poftquâ difcreiiouis annos attwnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

B^’^ütjpermiiTum fit, uelint ne permanere in fcedere Dei, in circuncifio One pado an non^nouit unufquilibet,qui uel parum in fcriptura cxercinbsp;|tatus eft,T alis interrogatio talifi^ libertasfut probabilis metus eß) ifii»nbsp;potiffimum periculofis temporibus, magnâ occafionem dare poiTent,nbsp;^'baptizationi,8c alqs hærefibus ampledendis^ Quapropter qui übrunbsp;ifium clemêtiffimo domino nofiro,amp; Principi eledlori, fingulari proonbsp;Zitate prædito,cum informatione praua propofuerunt, aut imprudentnbsp;ter rem expenderunt,aut perfidum aliquid machinati funt.

DE SACRAMENTO CORPORIS 6e iânguinis Chrißi Se eius adonbsp;minißratioue»

/

1 Âtholtca Ecdefia docuit diuinifîtmum ißud Sacramen

^^!tum omnipotent! uerbo Chrißi confici ôe confccrari. QÿoJpowV er «S. In quo inuifîbilis facerdos facto minißcrio,uifibiles erenbsp;laturas in fubßantiam corporis ôe fanguinis fui conuer?

_ ‘tit 8e transfert. Vide Eufebium Emiflinum de confer chnjti.

ca.quia corpusgt;Proptereaamp;nâùsIreoæusdicit,q3 talix mixtus,amp;: panis fradus percipiehs inupcatidnehr Dci,non fit amnbsp;plius communis pants t fid Eucharifiia corporis amp; fanguinis Chrißi»nbsp;Quod tarnen fandlus Ambrofius apertius hbrodeSacramentis manionbsp;^flatjubi fic ait: Antequam confecratur, paniseßtubi auiê uerba Chrinbsp;ftiaceeflèrint, corpus eßChrifii,8lt;; panisfupélfubfiantialisuitææter*nbsp;*'Ä,Chryfoßomus de confecrata Euchariflia ,in qua fpecies adhuc paonbsp;•its amp; uini apparent,ita dicit:Num uides panemCnum uinum num fi'onbsp;reliqui obi in feceflum uaduntCAbfit:nc fic cogites.Quemadraodûnbsp;finqu jt)fi cera igni adhibitaJUi afljmilatur,nihü fubfiantiæ remanet» ninbsp;Jil fuperfluitjfic S)C hic puta, myßeria confumi coloris fubßantia:Itinbsp;t^rntone admohitorio de Euchariß/a in EncænijSjEt in alio loco de^onbsp;^itione ludæ,in hæc uerba erum pit: N une ille præfio eß Chriflus, quinbsp;‘Hamfde ccena loquitur)ornauit menfam,ißam quoque confecrat. Nonbsp;homo eß qui propofita de confecrationc menfæ domini, corpusnbsp;^hrifli facit, amp; fanguinê, fed ille qui crucifixus pro nobis eß Chrißus,nbsp;^^ccrdotis ore uerba proferuntur, ÔC Dei uirtute confecrantur 6lt; gra*nbsp;K ij dar

DE SACRAMENTO ALT.

•

tia,hoc corpus meum, hoc ucrbo propofîta confccrantur, Ef fî« eut iUa uo3t quæ dicit:Crefcit€ S)C multiplicamini replete terram,nbsp;mcl quidem dida eft, fed omni tempore fentit eft’edum ad generationnbsp;nem opérante natura :ita uox iila femel quidem dida ed/ed per omnnbsp;ties menfas Ecclefiæ ufcß ad hodiernam diem,86 ulçp ad eius aduentumnbsp;prædat facriftcio firmitatem, Quod ipfum latius diffufiufc^ per Da*nbsp;mafcenu explicatur libro quarto de fide orthodoxa,cap. decimoquarnnbsp;to.Auguftinus libro de uerbis domini fecundum Lucam^ fermonenbsp;ait : Ante uerba Chridi quod offertur panisdicitur : ubi Cbrifti uerbanbsp;deprompta fuerint, iam non panis dicitur, fed corpus domini appeHannbsp;(ur Jtem in libro Sententiarum Prolperi, ut habetur de confecraiiooe,nbsp;didindione 2.ca.Nos autem .Nee fimiliter comprschendimus has duasnbsp;(pecies,panis 8c uini,quemadmodum ante confecrationem compe^heiinbsp;debamus: cum fideliter fateamur ante confecrationem panem elf^nbsp;num.quod natura formauit : Pod confecrationem uero carnemChtinnbsp;fii fanguinem ^quod benedidio confecrauit.Fideli Chridiano tioBonbsp;alio ad hanc rem credendam tedimonio opus, quam nudis amp; expf^^^nbsp;uerbis omnipotêtis Dei,óf domini nodri lefu ChriditAccipiteS^nbsp;ducate,hoc ed corpus meum.ltem hic edfanguis meus,amp;c.

tionislihcraducrjushiecdoccat^

T liber T^cformdt.exigitdtonßrmändo, utcofßieaiur^eiiff^P'^ XX er uino dciri cotnmunicdtionem corporis CrJanguinisChriß^ 'nbsp;alibi dicitt Cuißbilibusßßfiifpanisnbsp;nbsp;nbsp;uini 2ind tninißrari nob^^

pus^ßdnguineC])rißi.gt;nodicitßibJpecicbuspdnisZ^ uini.Foli^^°^' ßeießeundd^

ItdipieuultUbertradinobis in Sdcramento^»gencrumdiuerfi^ß^^f^ dudSytnempepdnent er uinum ynbsp;nbsp;cüdßiem corpus erßn^ineCb^j

Cum tarnen Chridus uetbis omnino fimplicibus, clan's 8^ fis diferte dixerit;Hoc ed corpus mcum,amp; hic ed fanguis meus»n^ nbsp;tem ,hic ed panis aut uinum,aut cum idis, uel fub idis ed corpus ctnbsp;guis meus ? Et negari non poted, ita ab omnibus Catholicisnbsp;uerba illa intelleda,ut pod confecrationem,non fit amplius illic(^“nbsp;admodum ante confecrationem fuerunt)panis amp; uinumt

DE CONSERVANDO gA* cramento Eucharidiæ,pro infirnbsp;. mispræcipue,

SECundOjCum lacramentum buchanitisc ad hoe Icmper confer cretur ut tandem fumatur,docuit hacflenus Ecclefia catholica,nbsp;in facramento fada confecratione fub fpeciebus panis Sc uini,nbsp;uerum corpus,uerum^ fanguinem Chrifti cÓtineri,uerc efle 8»C ma^ lt;!:^froinfirmisf:nnbsp;nereufq^adeiusfumptionem.Eufeb.Ecclef.hift.Iibro j cap. 24.ex«nbsp;cerpta quedam ex Irenaci epift.ad Vidorem papam citât: in quibusnbsp;cernitur quomodo Romani pontifices (haud dubium ex Apoftoli*nbsp;cairaditione 8ó confuetudine) peregrinis catholicis Epifcopis, quinbsp;Romam ueniflentjEuchariftiam folennitcr tranfmitterc folebant.nbsp;Beatus Hieronym.ad Rufticum monachum,fcribit,Bxuperium Epinbsp;Ropum Tolofanum,corpus Domini caniftro uimineo indufum,^nbsp;Eanguinetn in uitro portaiTc.Beatus Ambrofius in orationefunebrinbsp;^e obitu fratris fui Satyri,commcndaturus óf prædicaturus fingu«nbsp;brem eius erga Deum pietatem ac deuotionemjtefert taletti de co hi*nbsp;ftoriam:Quod conftitutus in naufragio,nonniortem metuens ,feclnbsp;tie uacuus myfterq exiret c uita, ab his quos initiates efle cognoue«nbsp;hCjdiuinum illud fidelium facramentum fibi dari popofeerittno utnbsp;’Curiofos oculos infercret archanis, fed ut fidei fuæ tali facramentonbsp;confequcrctur auxilium: quod^ datum fibi facramentum ligari fe«nbsp;t^erit in Orario,amp; Orarium in collo inuolueric,atqp ita fe deiecerit innbsp;*tiareînonrequirensdenauiscompagc refolutam cabulam cui fu«nbsp;I’ernatans iuuaretur,quoniam fidei folius arma quæflerat. Atlt;^ itanbsp;his fe tutum ac munitum fatis credens,alia auxilia no defiderauerit*nbsp;Êtaddit Ambrofius,^ non deferuerit eum fpes , nec fefcllerit opi*nbsp;hio:dcnicp primus fcruatus fit ex undis,gc in portum terrenæ Rationbsp;his euedus: Ac propterea protedorem fuum cui fe crediderat,reco*nbsp;gnouifle.Item in N ouel. I uftiniani conft. 12; .de Ecclef.diuerfis cap.nbsp;’nuenis coftitutione imperiali conceflixm, ut monafteria uirginunanbsp;Poflint eliger c fibi facerdqtem,qui ad ipfas Communionem facramnbsp;'Icportct.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

DE SACRAMENTO ALT.

Et quid opus eft pluribus exemplis onerare LccftoremEccicfix ufusoftendi poteft hocobferuaflead annos plus milk trecentos.nbsp;Ad hæc omnibus notum eft quid in Concilio Vuormatien antemulnbsp;tos annorum centenaries conclufum fit SC fancitum. Et habetur ca.nbsp;Presbyter,de confecrat.dift.2:Presbyter(inquit)canon)Eucharifti*nbsp;am Temper habeat paratam,ut fi quis infirmatus fuerit, ftatim eun»nbsp;communicet:ne fine communione moriatur. Canon Peruenic, eadcnbsp;diftindl.excerptus ex Concilio Remenfi,ftrenue prohibée, ne facer*nbsp;dos ulli Laicojuiro aut mulieri,corpus domini tradere prefumat denbsp;ferendum ad infirmumtfed mandat,ut omnino presbyter per fefflrtnbsp;ipfum infirmum communicet.

în magno illo Concilio Lateranen. cui interfuerunt Patriarcliaî quatuor omnes,8C ingens Epifeoporum multitudo,e toto orbe chrinbsp;(liano conuocata,conftitutum eft,ut facra Euchariftia cum chrifmanbsp;ce,fub fideli cuftodia,clauibus amp; feris adhibitisjconferuetutm^ P®*,*nbsp;fit ad ilia temeraria manus extendi.c.ftatuimus,de cuft.Eucha ch’^“*nbsp;aliorum facramentorum.Honorius tertius præcipit,utEuchan*nbsp;ftia in loco aliquo ad hoc deftinato amp; mudo, honorifice reponawGnbsp;ac per fideks amp; pios cuftodes cuftodiatur. Sacerdos uero frequtn*nbsp;ter doceat pkbem,ut cum in cekbrationeMiftarumekuatur hoft*^nbsp;falutariSjfe reuerenter inclinet,at(Ç idem faciat,cum eadem defertutnbsp;ad infirrnum.VoIuicquotßluminariafemper Euchariftiæ praef*^*nbsp;ri,ad fignifïcandam præfentiam luds æternæ, c. fane de celebra^*^nbsp;neMiffæ.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

tionis liber aduerfus hcec doceat^

Refbrmàtionis ißiw Uber preecipit^ut pißorcs(l^‘’^^^^ A lucrint cxnatit dotninipcragerc numerentpopulutn guentnbsp;nicandum adtniferunt^z^pro numero corum acapiantparticid^^Qdii^^nbsp;^uid ucrofuerit rcßduumßatim ipßßimantyncc quicduäcius rejcruei^fnbsp;reponant,aut déférant alipioypium hoc nonft uerbo f)cinbsp;quot;proptereacontrarium feienta, uerbo Dei iudicarilt;(^ perpetuodii^^nbsp;naridebereRolio m feie z.

At löge aliter conftituitur.c.presbyter.deconf.dift. 2.P^^®^y^^5 Euchariftia fp habeat parata,ut qn quis infirmatus fuerit, ftatimnbsp;cômunicet:nefine coîne moriatur. lam no admittit catholics noftranbsp;fides,ut credamus Deft Ecckfïæ fuæ ppofitos amp; Epos,q toti^s in e«nbsp;ius caufa 8^ nok cogregati de hac re diffînierût,tam fœde enorminbsp;ter,q putat libri autores,^Iabi SiC errarc ftnifle. Quod aut p^epti uinbsp;adferut caufam tak,nimiR2 ad^^auferedos 8^ cauendos uarios icrupunbsp;los 8^ inutiles queftiones.unicuilibet in proptu eft fecum dijudicarcnbsp;quofpedet.

DE SACK. AM. ALT ARI S. XLIIII

VBI SACRAMENTVM EVCHARÏSTIÆ debeat confecrari.

¦f

TErtiOjAbapoflolorum tcmporibus fernper uetitufïifuitin cerpuschrifli ex^ EcclefiaChriftiana,ne Sacramentumextra facrifidumjdnbsp;eft Miffæ offîdum,aut extra loca ad facrificandum ordina* trari,

J.2,uel alibi in altari Domini,aut ab alijs g ieiunis facerdotibus, 'acramcntum ipfum fumentibus,confecrctur. Sicut teftatur beatusnbsp;Clemens, amp; habetur c.hic ergo,de conf. diftinÄ. i »Item Cano apoftonbsp;^otum 50 qui condemnat feorfum altare crigentem, ÔC conuentku*nbsp;E facientem.Item S. Felix, c.ficut non alrj.Beatus Siluefter.c.nulltis,nbsp;jademdiftindionc. Ifichius quocç fuperLcuiticum,capit.8 Sd24.nbsp;«em Bafilius in quæft.compcn.explicatis.quæft.jxo.îtemConcili«nbsp;*101T ribur.8^ allegatur c«Miflarurn,de confecratione,dift. t.Et Aunbsp;^¦clianen.Conciliumjquod uetat in domibus celebrare miftas. Videnbsp;Chryfoftomum in illud PaulijNunquid domos non habetis ad mâ*nbsp;^ucandum^.i.Corinth.ii,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

Sic amp; beatus Auguftinus ad Ianûariut6,'epift.ïï^.ait: Pttcuit fpi ^¦itui fancto,ut in honorem tanti facramenti, in os Chriftiani homi*nbsp;*iis,prius Dominicurn corpus intraret exteri cibi;Nam per uuiucrnbsp;ûim orbem mos ifte feruatur.Et ideo non præcepit Chriftus quo denbsp;gt;nccps ordinc fumereturtut apoftolis,per qnos Ecclefias difpofitu«nbsp;tus erat,feruaret-huno locum.Ipfa quocß facramenti feu facrifici) hunbsp;iüsnaturaexpofcit,utquiconfecrat,etiamfumat.c.relatum.decon« , „nbsp;f«crat.dift.i.defunjptoExConcilioToteanoij, *

crificium,cui ttecip

PorroChriftutfiita fecifCeHieronymus ad Hedibiarti feribitî ÔC ^cfbs^e^el^ontur AuguftinusdcDodtrinaChriftianadicitjChriftumpræguftaflefa« *nbsp;^ramentum corporis fui.Quapropter facramertum iftud non quo«nbsp;^ibettempore, neequibuslibetin locis finedifcrimine debetconfe«nbsp;^tari.VidcRupertumTuitiêfem in Leuiticum.cap.jx, fuperilludlnbsp;^^cerdosquioffertjComedetcaminlocofando.SCc,

pratenJa liber contra h^ctradat»

. ^eformationis liber uult^^iUt quot;Paflor uißtam itßrttloi in domibus ejtfi ^7jßimyuerba tantum inßituiionis huiusfacramenti,nempe i In ^udnbsp;Ijominus tradebatur.Z^c.una cum oratione dominieajfiper panenbsp;^itiu debeat pronunciari^att^ itaporrigere itßrmofacrametu,!, 114nbsp;nemini eftignotû uifitationes iftas ante 56 poft prandia,fecunnbsp;infirmi eômoditatê fieri debere^côederit licet paftot aut ieiunet.

D;E SACRAMENTO ALTARIS.

itaf(teilt tß Üidert lihcrpermitidt 'Paßori ctiam a prandip txtra otnnttnJ\Iißam cr ßtcrificiumy^ abjque ^atiarum d3:ione prdnbsp;ctdtnte^cütßctreßtcramentum apud itßrmos in domibufjCo quo dixtmmnbsp;mort^lßt nult pnettrea libtr ille^utßplurtsfutrintpra:ftnttîßmid eon^nbsp;tnunictntJpßduttmJdcerdoti non imponithancîtgemjimulcommunicinbsp;di, P^dt folio I facit t. Porro nobilibus qui remotius ab Bcclcfnbsp;ßa bpbitantßcit idttn illt libtr pottßattm,co£nam Domini conuenientinbsp;temport inpropri^i domibui habitationibus fcruandi. Dcquo inltbranbsp;propriusquidam Titulwcß* DeCómmunioneinpriuatiamp;domibusßi*nbsp;norumDolioti^facitu

Secus Aurch'anen,Conc. decernit: Vnïcui^ fideliu in domo fu» oratorium habere licet : Miffas autem ibi cclebrareno licet. Vid«nbsp;Auguftinum de Altari contra altarc crcâo.epift. t6z,3c epift. i7t’

• DE VENERATIONB DÏGNISSIMI Sacrament i Euchariftiæ,

VartOjCum Chriftus feipfufh in Sacramento præfcflt^^* J hibeatjfemper fuit in Ecclefia obferuatuffljUt ipfenbsp;ƒ e præfenSjCum gcnüflexione,reuerentiirime fumma^nbsp;tione,in fpiritu ueritate ibidem adorctur. Beatus Augufboü^nbsp;hoc in pfaïm.pS.ubi dicitur, Adoratc fcabellum pedum eius,qut»ni^nbsp;fanélum cft.ita ait: Côuerto me ad Chriftum.quia ipfum quaeto^’^*nbsp;amp; inuenio quomodo fine impietate adorctur terra,fine impic^ttnbsp;doretur fcabellum pedum eius.Sufcepitenim de terranbsp;caro de terra eft,amp; de carne Mariæ carnem accepit» Et qui^nbsp;carne hic ambuiauit,6ô ipfam carnem nobis ffianducandan^nbsp;tem deditmemo autem illam carnem manducat,nifi prius adoraj^*nbsp;ritinuentum cft quemadmodum adoretur taie fcabellumnbsp;mini:S^ non folum non peccemus adorando,fed peccemus non ad®nbsp;rando. Similiter in pfalm aiïubi dicitur.’ManducaucruntS^^“®^*nbsp;uerunt omnes pingues terræ.fic ait: Manducauerunt corpus bumttinbsp;tatis Domini fui,etiâ diuites terræ: nec ficut pauperes faturati lunt,nbsp;ad imitationem:fed tarnen adorauerunt SCc.

Et cft quidem in hac parte fimilitudo quædam inter confecratatlî baptifmi aquam,amp; facramentum iftud Euchariftiæ quexi utrunquenbsp;feruetur. Aqua enim baptifmi confccrata ad bapti2andum,toto an*nbsp;f^ftruatur pro paruulis baptizandis, nec amittit uircutcmb ene*nbsp;didionis ufij ad facramenti eius adminiftrationemtin qua ueritas fanbsp;crameo

DE SACRAMENTO ALTARIS- Fol. XLVgt; flramcnti 8^ uirtus coftftit.Si'cut beatus Auguftînus docct libro. 19. denbsp;Giuitate Dei,cap«; At ueronon adoratur:cum non fit ibiëorpus Chrinbsp;re jpfii præfens, nèc fiat ibi ulla tranfmutatio aquæ in corpus amp; fan^nbsp;güinem Chriftijicut in Sacramento altaris panis uinum tranfmutannbsp;tur.Quanquam tarnen amp; apud baptifma tota Trinitas, quæ illic inuo^nbsp;lt;^tur,8c præfens operatur,debeat in fpirïtu adorari.

Quo fpcÂentJibri iftius artifices,facile prudens Chriftianôs perci« •• pere poteft,amp; ex hpc dijudicare»

^ibuiyCorporalibus^Jcruitijs circiïfcratunpracipit^y utpaflores ab cxa f^ßtione eiuS)^ circulations deincspsprorßi abflincätßoLnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.j

An nero iftud fit coforme doc^ïn'næ CatboIiçæ,dîÂum nobis eß in nbsp;nisChriiti. vmnium maxime norrendu eit,quod fiber Reformaiióisnbsp;*n his omnibus uniuerfam Chrifii Ecclefiam condemnat.Fofi 98. fa. x.nbsp;^andtum papam Viélorê, Ecclefi'as aliquot particulares, propter ob^nbsp;firuantias quafdam cxternas,Euangelio non contrarias damnantem«nbsp;^atus martyr Irenæus acriter redarguit, quod non rede fecerit, dam#nbsp;*’ando tot 8^ tantas Ecclefias Dei, quæ morem fibi àntiquitus traditû,nbsp;^ftodirent. V ide Eufebium in Ecclefiaßica hißdriajibro capite 24.nbsp;Qüanto uero intolerabilius efl,quod faciunt librij illius éommêtatores,nbsp;feede totius Ecclefiæ confuetudinem dânantes .Vêtus Ecelefia manbsp;S^uixj illû 8c Chriflianifmum Imperatorem Conßantinum,ob infignênbsp;'^‘'ïsmunificentiam in Ecclefiam ,utquiChrißianapietatepermotus,nbsp;^¦^tertot præflantiflimarum Ecclefiarumfumptuofamædificationênbsp;^ntülerit, etiam ad dioniflimi Sacramenti ißius honorem, tam multos

DE SACRAM. ALTARIS.

•

Cactêrum,qukqîiid in Dei honorem ad honorificam amp; dignam coftf* uationem Sacramentorutn dcuotioné Chrißiana impenditur, nequi^nbsp;profedlo cflc malum,

DB COMMVNIONE SVB utraque^ule altera fpedç tantum.

Vinto,Quanquam uerum fit Chnïîum ÂpoftôHs fuis Si^ cramentum iftud fub utraque fpccie porrexiffe. Quem mo^nbsp;^rcm etiam multopoH: tempore feruauit Ecclefla,poflètlt;^ rutnbsp;fus re itui ordinatione uniuerfalis Concilfj : extra quod fine EcciçÛ^nbsp;Kdle Ecck diflîpatione,8c horribili fc hifmate(cuius cuitâdi maior debet habennbsp;^^éciefdZ^r4tinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ut cxtemas fpccics tantoperc urgamus ) mos ille rep«w

9ntm ildmndst, nbsp;poteft.Non debet tarnen ipfa damnar j,propterea, quod unam tantum

fpeciem,totum Chriftum, corpus (cilicet amp; fanguinem continentes,^ fua fide amp; deuotione,cum gratiarum adione erga Deum contenta utnbsp;porrigere. Eft enim uerifSmum, Sacramentum iftudïnàitutumnbsp;tius ad hoCjUt fpiritualiter ipfum percipiamus, quam (ècundum extt^nbsp;nam fpeciemtquanquam 8^ ita interdum fumere oporteat. Cusnbsp;ftus ipfe^ubi de manduçatione fuicorporis, Ôâ potatione fanguinisnbsp;Ioquitur,ita dixerit:Spiritus eft qui uiuificat,caro no prodeft quielt;l‘^^nbsp;Verba quæ ego loquor uobis, fpiritus amp; uita funt. Vnde dicit beatu^nbsp;pater AuguftinustCredere in eum,eftpanem amp;uinum eius mandi^^’*nbsp;re,qui credit in eum manducat eum, Vt quid paras dentem 8C uent*^^ *nbsp;Sub dîterd tdntuia manducafti.decohfecrat.diftindione i.ca.ut quid,amp;^ ci'nbsp;rpecict totus chri* eft. Quam ob rem non oportet in hoc Sacramento nos nimiufU Tnbsp;fius^amcorputnbsp;nbsp;nbsp;cicbus cfle follicitos,multæ fint an paucæ,paruæ an magnje, fed teip**

jdngutt dccipitur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potius in uirtutem myfterij.Praefcrtim cum in uoaqu^^J

singuii totH dccipi fp^de panis ÔC uinijit totum Chrifti corpCis fanguis,can.fing‘tJ*’‘’j tmtchriftHdomittu, tem,8c c»» ubi pars, de confecratione, diftind. z. lam cum Sacramentnbsp;crinßngHlis porti niyfterium, 8^ Sacramentum unitatis ; unitatis ipfius erntet*nbsp;perßnguios minui uatio potius quærenda oC cogitanda nobis eitptanquam fcopusnbsp;tur,fed integrufc hüius Sacramentf,quä if3ecies cxterna.Qui accipit, ait Auguftinus,mynbsp;ve^SntcMonii ß^tium'unitatis,amp; non fcruatuinculum pacis, nonmyfterium accipttnbsp;exHieronymo. pro fc,fed tcftimonium cootra fe.

Can.quimdnduceitf

de cenßdfimdl.i'. Pfopterea idem ille fandus pater libro x contra literas Petili^nijC^ loS.Et libro tertio^capit.quadragefimo, dicit,pluris

Deum,communionem fpiritualem habere cum tota Eccleß«»

uniuerRim orbem difiufa eft,quam paucorum Sacramentotuin com* munionem.

Eoi

DB SACRAMENTO ALTARIS- Fol. XLVL

Bos quoque qui mêbra corporis Chrifti toto orbe diffufa nolunt aglt;« nofccrCjS^ nihilominus interim gloriantur,fe mâducare corpus amp; fan?nbsp;guinem domini in Sacramento,audituros ab eodem domino: Non no# tetttueffè,z!^inEc,nbsp;tïi uos^non noui uosgt;qui corpus meum Sc fanguinê in Sacramêto man#nbsp;nbsp;nbsp;* unitAtc mine

ducatis amp; bibitis, membra autem mea toto orbediffufa, in Euangelio nó agnofcitis.lbidem dicit:Si quærimus ubi fit Ecclefia Chrifti, ipfumnbsp;qui earn fuo fanguinê redemit audiamus, dicentem:Eritis(inquit) mihinbsp;idles in Hierufalem,amp; in totam ludæam ÔC Samariam, óó uflt;^ in totanbsp;lerram.Huic Ecclefiæ,quæ per totam terram diffunditur, quifqüisnonbsp;communicat, éui non communicet, uides, fi cuius uerba ifta funt au *nbsp;dis.Qijid eft autêdementius C Et quod Auguftinus fcribit contra Vr*nbsp;hicum Cafulanum, Epiftola Só.competit in eos, qui omnes Eccleßasnbsp;propter un ius tantum fpeciei communionê hac tempeftate temere cón«nbsp;demnant. Siquidem 0£ Vrbicus non uerebatur totam Ecclefiam Chri«nbsp;fii,contumeliofiflîme,proptcr externes quofdam ritus uilipendere.Nînbsp;»Uiru cenfctjgrauiter repræhendêdosnbsp;nbsp;cohibendos omnes, quotquot

M hoc inquirunt,aut affirmant aliquid, ut poftint Ecclefiam toto orbe terrarumdiftufam damnare.

Et quis ferat(inquit)de tanto populo Dei ab ifto dici,quod in carne Bnt,8c Deo placere non poffint,amp; quod de cis fit fcriptum : Recédantnbsp;iniquiame^uiameorum noftènolo. Quæ fi de uno quopiam Dei fà#nbsp;lïiulo diceret Vrbicus: quis eum audire,quis non deuitare deberet^ Etnbsp;*iüItAuguftinus,ut Vrbicus fuablafphemia totem mokftans Ecckfiânbsp;tompefeatur.

, • Quod autem ilia Chrifti uerbatBibite ex hoc omnes, non fint tâ ftri* fte amp; coaéfe intelligenda,ut Ecckfia, quæ credit, non folum laico, ue*nbsp;tumetiam facerdoti, non cekbranti, fufficere unam fpeciem,proptereanbsp;debeat damnari.Hoc uel inde colligitur, quod dominus Chriftus, uix ctnicquiide rdutnbsp;quicquam externorum ita prgcepcrit,ut non reliquerit Ecclefig fuæ fa extentit ^lt;ecepti

DE SACRAM. ALTARIS.

lt;os,hoc cftjmcrgcntcs èos in aquâ,in nomine patris, Sd filrj,8d fpiritus fandi, Quorû uerboru occafione inolcuît aliquando in Ecclefia ufus,nbsp;ut non propcraretur cû paruulis ftatim ad baptifma nifi magna urge*nbsp;ret necefTitas Jdcirco nimirû, ut dodrina fidei aliquatenus faltem bap*nbsp;tifma præcederet Jd quod uerba Ghrißi fecundum literâ uidentur exilt;fnbsp;gere. Quemad modumGregorius Nazianzenus teßatur in fermonsnbsp;infandum LauachrS,ubiconfulit,utparuuli,quibusnullum immi*nbsp;net perîculum, triennium, aut paulo minus,feu plus feruentur, quonbsp;my fticum quid audire SC refpondere poflint, Scfi non perfede, (alternnbsp;Q«odclgt;riyîttî titdn figutaliter en intellfgant,ac ita fandificent animas amp; corpora, magno ilnbsp;àdhtprimwdocerc, li fandificationis myfterio. Poftquam uero fequentes hæretici uctarcnlnbsp;ingrueretftececcffîtasbaptizarc, ordinauit Ecclc^nbsp;tlcßa i^erdtanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftatim(licet nulla impenderet neceffîtas^baptizarêtur, cum »me

illud mandate domini propius accedat.

Ad bgc propter eadem ilia uerba inilitutionis baptifmi,bapti2abart tur initio homines,prorfus eo modo^ficut uerba Chrifti fonât cum in’*nbsp;merfione totius corporis in aquam. At cum iftud interdum non admo*nbsp;dum bene cederet infirmis pleri(lt;^« Beatus martyr Cyprianus

non £0 it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7.1ibro 4.eos etiam rède baptizari, qui nô toto corpore ini*

ddiiiJKddtum nbsp;nbsp;nbsp;mergeréntur aut lauarêtur, fed perfunderentür tantum aqua bapti^^^’

ntrßonis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et quamuis forte externum clementum non adco perfede alicui m hoc

Sacramento adminiftretur, exiftimat non propterea mutilari aut debt* litari poffe beneficia diuina, fed aiferit non minus afperfione aqu^iÜ’^nbsp;impetrari,quam fi tota fiat immerfio,fi tarnen plena,8lt; tota fide,nbsp;tis Sc fumentis accipitur. In fumma,tota epißola h£C,ag!t Cynbsp;ut exponat hanc fuâ fententiâ,Sacramêta non äd extrema illânbsp;obferuationêjfeu adminiftrationê totius elemcftti extcrni,fcdnbsp;integritatê fidei tam dantis ^accipientisæftimarideberc SC obtins”»nbsp;diuina uero compendia credentibustotumconferrcr

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bapiifini teingebant al/qfi

ImoinHwditnbusdiftinais uicibusfubwraquâ.cliêadmodûfM»« !? a n ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’PPquot;«) “«t” Chn Kquirôt amp; in C«quot;’®

bus Apoftoloie inulhaa fiierm 8c expoflta. can.jo. Aliter lamm pw f tea in bccleua obferuatufuit. Et B. Greg»epift. i .lib. i.dicit no malenbsp;itnbaptizari,necoff^c€te quicq baptizato,fi fcmel tm immerfus fo^it:nbsp;cuius dat hâc rationê, qj in una fide S.Ecclefisc nihil officiât eófoetu^onbsp;diuerfa, Sc fubiûgit: Sed qa nufle hucufep ab bæredds infans in bapüf*nbsp;mate tertio mergebat,faciendû apud nos efle non cenfeo,ned5 merfiÔcsnbsp;dûqjq?faciefaantfaci5f,femorê noßränbsp;tticiffeglorientur,Haec Gregorius ?

de SACRAMENTO ALTARIS- Fol. XL VIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hi

‘ Rurfus licet mandauerit ChriflushaceflTentiah'uerborum forma baprizare,nempe:Innominepatris,8lt;^filr),amp;fpiritufTanéîi.Apofto

li tarnen nihilominus ipfi, alia quadam externa uerborum forma tê^ ^ucrborrnnbaptifm pore aliquantofuntufijbaptizantcs tantum in nomine Domini Ie» -ianuM^fbo tradt=nbsp;fu/haud dubium propterea,quo fie nomen illud célébré fieret.

Porro fi tantum externo feripturæ uerbo fit prorfus innitendû» nemo rerum intelligens aliud cenfebit q reiedam illam Cypriani O*nbsp;pinionem, de baptizandis qs quos hæretici baptizafient, externisnbsp;uerbis uiciniorem magis^ conformem,q fit contraria fententia. Vi«nbsp;deCan.apoftolorum 4Ó.8C 67-it^ uerfione Gregorij Aloandri.Ettanbsp;men contrariam iftam fententiam Ecclefia uniuerfaliter tanqChri«nbsp;ftianam acceptauittCum ut Donatiftas retunderet,tum etiam q? Cynbsp;priani opinio uehementer ofRceret unioni paci Ecclefiæ refarciennbsp;dae.Idcirco dicit beatus Auguftinus:Omne illud quod uideretur banbsp;ptifmohgreticorum deeffcjtotum pace unione compenfari fa*nbsp;nari^piftola jo.ad Bonifacium,8Cdebaptif.cônCra Donatiftas.

-J-,.,

lam ut ad Sacramentum corpofis Sc fanguinis Domini, de quo ®gitur reuertamur,pro euidentiori dcmonftratione eorum quæ di*nbsp;’^iiîms,animaduerte,quod negari non pöteft, Chriftum ftatim a cœ^nbsp;*îa,ac fimul cum facramentum iftud inftituerct, apoftolis fuis pedesnbsp;J^uiflCjdcdiiTc^ mandatum expreflum êC' darum, Iohannis 15. hisnbsp;Uerbis compræhcnfum: Si ego Magifter dominus laui pedesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àe

ftros,85 uos debetis alter altcrius lauare pedes. Ex cm plum enim dei= terna pediun lotie» diuobis,utquemadmodum ego feci uobisjta St uos faciatis.Qpod Î'ÆSSnbsp;Chrifti mandaCurrijfecunduni externam profe^fïo ïiceram non iniiS;fcerc.«rg«.«oHcxnbsp;*iiis cogit,qhæc uerbà Domini:Bibitcex hoc omnes. Et tarnenCa=«nbsp;tliólica Ecclefia non utitur cxtcrno illo opere apud facramctuna cornbsp;Poris 8^ fanguinis Chrifti, cum Chriftus fit eo ufus,nbsp;nbsp;nbsp;ut uerba fo*

’'ant,mandauerit deinceps, eo quo ipfe fecerat modo obferuarc. Qüinetiam laudatiffimum iftud S^ptiffimumopus prórfus fere ex ¦nbsp;^IcuitïEtfi beatus Bernardus in fermonede ccena Domini appelli*inbsp;magnum facramcntum.amp; beatus martyr Cy prianus, ante ipfuninbsp;^^atus fit in fermone de unftione Chrifmatis,Chriftum non lauiiTcnbsp;î^^do apoftolis pedes,uerumetiam folenni deuotione prxcepiiTc 85nbsp;**'^ituiffe,ut idem faccrent deinceps Apoftoli.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

Qüarc autem intercideritdhtiftiàniffîmüift iftud opus extérriîii eft caufa alia,g ut ex beato Auguftino colligitur,ne putetur ef*nbsp;’^ebaptizatid,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Li it] Etex

O

DE SACRAMENT;O ALT.

Et ex hac ratione mulei lotionem illam in cÔfuetud/nem recipereno luerunt. Sicut idem ille Auguftinus libro de ritibus Ecclefiæ ad la*nbsp;nuarium,capite iS.ceftatur. Vitabatur autem talis error, omifionenbsp;externæ iftius cæremoniæ,commodius utib'us^,Q ut eius pertinacinbsp;retencione errori taneo datus fuiiïet locus.

. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;------ X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- - —WWnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—

tadicitfetradidifleCorinchnsferuandæcœnæ ritum.öuem itade* nett lt;ägt;ftru(itttut fcnbittQuonia dominus lelus,in qua noctetradebatur, accepit pa*nbsp;meiioinMl^a, nem,8^ gratias agens,fregit,amp; dixit 8Cc. Similiter öd poftquam cce*nbsp;nauit. At hunc ritum non feruamus inEccIefia modo: Non enimnbsp;poft coenam,auc uefperi,fed mane 8^ ieiuni feruamus : Nec frangi*nbsp;m US hoftiamconfecratam populo porrigendamj nelt;g fedemus adnbsp;mcnfam,quomodo tarnen Chriftus ipfe fecit. Et plurima adhucinnbsp;Euangelio recitantur a Chrifto fada apud facramentum iftud:qu3Bnbsp;tarnen nos eodem modo non peragimus. Etundc iftainftitutiChr*nbsp;fti mutatio acciditC Augufti.aftignat eius talem rationem : Placui^nbsp;(inquit)Spiritui fando,qui femper Ecclefig fuæ præfens adeft,u£nbsp;honorem tantifacramenti,in os Chriftiani prius Dominicutnnbsp;pus intrarct,q exteri cibi. Poffunt amp; alia plurima Dei mandat’

fia paulatim omifla funt. Quak eft iftud.*Deus non folum Iudp*gt; fed omnium nationum patri,Nóc,poft diluuium ita prgcepitîOo’^nbsp;quod mouetur amp; uiuit etit uobis in cibum,excepto quod carné cü^nbsp;fanguine non coiftedetis. Ec ne quis putaret banc legem Euaög£‘\®nbsp;fublatam,decreuit S.lacobus apoftolus in primo.illo Hierok^Xf’^*nbsp;tano Goncilio, ut ad conuerfos ex Gentibus fcriberetur,ut3^^*”r*nbsp;ant fe a contaminationibus ftfnulachrorum,amp; fornication^jnbsp;focatis fanguine. Imo Decretutli amp; literæ Concilq ad conucn®nbsp;ex Gentibus ita fonant:Vifum eftfpiritui fando,amp; nobis,nihd vi *nbsp;tra imponerc uobis oncris,q hæc neceffariatut abftineatis ab inii’’®nbsp;EecUjjtt nttiitJtitum latis fimulachrorum,amp; fanguine,8d fuffocato.Et tarnen quod ad p®nbsp;iefuffoctttocrfM^ ftrema duo attinet,mandatum iftud (quum res concernât exttf^^ynbsp;tacita diflïmulatione fenfim in Ecclefia antiquatum eft. Taiïi^tii innbsp;CanonibusApoftoIorumS^ pIeris^Synodisconftitutufit, ut anbsp;mandatum iftud Apoftolorum conformitcr uiueretur:mul£olt;^^5*nbsp;pore ita in Ecclefia fuerit obferuatum. Vide de hoc Tertulb^*’^^*’nbsp;Apologeticocap.9. nbsp;rrteceptumdtopfctnbsp;titttiene fAbhittiiCe-.nbsp;dit ChdriMiàirit

DE SACRAMEN. AL TARIS. XLVIIl

Quo fignifïcat externas fcrias cæremonias charitati non efTe præ ponendas.

Item Paulus t.Corin.ti.prædpit,neuir orans uclet caputfuum: üult autcm ut mulier uelamen geftet capite opcrto. A t(Ç idipfum dinbsp;cit nos natura doceri.Et ïnftitutum iftud tali præiudicio munit : Sinbsp;QuisCinquiQuideturcontentiofus efTe, nos talem confuetudinem nonbsp;nabcmus,nelt;^ bcclelia Dei.Netç tarnen Apoftolicum illud manda c/ç/ù uMis non

Quæ omnia co retulimus,ut concludamus, nccefTario euitîcn« omnia ilia mandata,quæ externa uel figna uel opera concernunt,nbsp;J non cITc cenfenda ac fi plane SóprorfuS forent’irrcmiffibiJiajSZ abfcÿnbsp;nnadifpenfationeautmoderaiioncadliteram obferuanda. Atqucnbsp;fcoc ideo.ne putet priuatus unufquiscp fibi licere, ut fecundum extecnbsp;na21itcrærigorcmamp; tan^ ad falutem neceffarium (îatim exigato»nbsp;mne quod forte inuenerit in Ecclefia Ghrifti, abflt;^ fidei ôi charita«nbsp;tis ofFenfionc moderatum,aut fua fponte rautatum uel antiquatumtnbsp;Cum permiiTum fit Ecclefiæ in externis illis ordinare,omftia^ mo«nbsp;^crarijficuti iam diximusjSi tarnen profpiciatuf,ut idem illud ad qdnbsp;^’^ternæ cærcmoniae inftitutæ funt, nihilominus adipifeamur, 8ô innbsp;•^Gfitatc confequamur. Confequitur ex eodem, Ecclefiam catholi«nbsp;ïatn non elTc propterea quod una fpecie facramenti in reÂa ueranbsp;fide contenta,non çommunicec fub utralt;ç fpecie fuos omnes,conanbsp;demnandam,quod^ uinculum cbaritatis amp; pacis quo in cadem Ec«nbsp;tlefia fumus inuicem cölligati,non debeat propter externas iftas fpenbsp;tics folui 6^ dippari.Quum externum omne unitati Ecclefiæ Chri«nbsp;fti,amp; charitatijCedere oporteat.

Si autem arbitrentur Quidam fore melius ut Sacramento fub dua

cquæuis facrilegia longe exuperent.

ius enim loquitur de illis qui fuperftitionis caufa a calice fangui« ’ ^bftinebant. Similiter Cyprianus dehæreticis loquitur j qui po«nbsp;'^aquarquocatifuntjSCfuperftitiofaabftinentia a uino calicemnbsp;‘îaquapræparabant« quot;

DE SACRAM. ALTARIS.

Adeo^ neceiïè fuit tempore illo,ut redarguerentur taies, qui priua to fuo confilio.in rebus externis aliud conftituebât g catholica Chr*nbsp;fti Eccleßa obferuaret.Quod Temper in catholica Ecclcfia damnatunbsp;fuit:ficutiih præcedentibus inter demonftrandum hancregulam fanbsp;tius explicuimus. Quod autem Laici longo iam têpore alteram

concordiamultisannorum centenarqs obferuauit ? Nec fuitquis^l una fola fpecie non contentus: quoufc^ homines nouis fadionibusnbsp;concitarentur.Et eft crcdibile,imo plane apparet,qj quicquid tnCo^nbsp;cilio Conftantienfi de hoc articulo conßitutum eft, fadum ideo eftnbsp;fe,quod quidam propter externam tantum fpeciem uoIebantEcc^^*nbsp;fiam totam damnare,8^ afterere,minus in una fola q in utraque fpe*nbsp;cie contineri. Ac proindeConcilium illud fadi fui non paruarnai^®nbsp;çontemnendam habuit rationem:confiderato q? fimilia quando^nbsp;milibus de caufis ante hac ab Ecclefia conftituta Tint, 8c uti iamnbsp;ximusordinata.

__ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' -J-’-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—

^olafpccie non contineanturfimul corput ßnguis Domini debeam^'P nccejßtrio cxi^ente mandata o- inllitutioneCbrifli^ utrat^ hacnbsp;adminiftrari.Qd^fü^^^^^^ P^acipit libèrent inßrmit totufuß^nbsp;mentumporrigatur^ Quafifubalterafpecictotumfaeramêcumc .nbsp;ficaciter non adminiftretur. Folio i i4.facie t.

DE SACRAMENTO ALTARIS Fob XLIX.

Üquot; ^uod hucujciuc ignoranter in bac Jacratißima a^ione aBwnßt aîitèr lt;lvàmdominu\ordinaucrit^

Torquetßn3.um Cyprianum aduerßi (Jatholicam Hccleßa, quaß praßdci Ecclcßarum in eo^ (puod Sacramëtumßb altera ßecie hucuj^nbsp;porrexerunt tninißerio çyy nice Chrßi nonßntperfun3:i ? Qiùn potiusnbsp;Mandatum eins obiecerint:gt;propter traditioncf hominufn,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß,i.

Quantum uero'abeatoiKo martyre Cypriano abfuit.utuoluerit, cogitauer it Catholicam Ecclcfiam, propter externas iftas cæremo*nbsp;condemnare,fam fupra fatis demonftratum eft«

AN DEBEANT OMNES PRÆm fentes huic Sacramento communicare.

8Exto,quanquam Chriftus fuam facram coenam,8lt;f unicS Sacras mentura,cum duodecim fuisdifcipulis feruauerit,quanquam in#

fuper uerum fit, pium fore ÔC Chrifiianum,fi exempio tali probi Chriftiani in MiflTa præfentes omnes communicent.Quam ob rê merinbsp;lt;0 deberentadmoneri diligenter,ut fe frequentius ad Sacramenti huiusnbsp;perceptionc præpararent.Id quod fanéli Patres, Chryfoftomus, Am#nbsp;nbsp;nbsp;commnuenL

brofius,Auguftinus,amp; cîcteri feceruntmon tarnen coegit Ecclefia, un# quam foos ad hanc legem, ut omibus Miflis tota communitas interef#nbsp;fet,aut ut nulla celebraretur,nifi tota commonitate praefente amp; comuni AMuniiiï Mipnbsp;cante.Nam 8d Chrifius ipfe non obferuauit hunc morum,quado adnbsp;cram fua cœnam duodecim tantu Apoßolos uocauit. C5 adhuc præ# co^cMi'sTxpcaenbsp;terillospluresfibi deleAos difcipulos,qui iètotosdodrinæeiustra# tur*nbsp;diderant haberet,quos tarnen ad cœnam illam non acciuit.

Chrifius certeSacramentuiftud propterea infiituit,ut quotquot ue fide amp; deuotione peterent,quoties eis uideretur,aut neceffitas requi#nbsp;*crct,ipfo frui pofient.Sicut in Apofiolo dicic : Hoc facitc in meâ com#nbsp;*^cmorationem : quotiefcunc^ ein manducabitis panem hunc,amp; calicenbsp;^ihetis,mortem dominiannunciabitis,donec ueniat.

AtquêitaChrifiós dominus Sacramentum ifiud,quemadmodu cætera,nequemultitudini,neque paucitati perfonarum,autloco ubinbsp;^^ciperentur, alligauit.neque item quenquam fpiritualiter appetentemnbsp;afirinxit,ut propter alium quemeunque, qui forte no admodum denbsp;^cramento folicitusefi,ipfequoqueeo fe firaudet:præfertimquum

DE SACRAMENTO ALT.

talitcr afFedus cupiat, cjuotquot funt præfentcs aut circSaftarttes corn* municare fecum.

Ad hæc negari non potcft, comunioncm Sacramenti iftius non côn^ fißere j'n externa fola fumptione faccrdotis S)C circumftantium, quorunbsp;camtmoiic quidam nonnunquam proditori Iudæ,qûâuerisChnftidifcipuîisnianbsp;gis affimilantur : fed præcipue in fpirituali externa ilia cômunione,nbsp;Jattes titatuextea:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r '

diturjedhaictur qua Presbyter,«: quotquot cum eo in bacramento comunicant,feom* ca omnibus ubili, nibus fidehbus toto orbe per fidem Sacramentû iftud fimiliter percippnbsp;bctfonßitutif^ jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpjj.,'jy affociat. Ira cnim docuit Äpoßolus Chrifti : Omnes

unus panis fumus amp;S unum corpus, quotquot de uno pane participa*’ mus.Nec loquitur de bis folis,qui eo tempore Corinthi conueniebantinbsp;amp; Sacramentû ab unius Sacerdotis manu recipiebant, uerum potiusnbsp;de fc ipfojium procul Corintho agente,nbsp;nbsp;nbsp;Corinthijs ipfis omnibufc]^

in Chriftum credent,ibus, ubi tandem conftituti effentquos omnes fi^ gnificat unum effe corpus, qui toto orbe de uno pane communicantesnbsp;participarent.

Quod autê comtfiunio non fit in externa potifïïmum focietatefiw» idem ipfe Paulus in principio capitis illius in patribus ueteris teftamennbsp;teftatur;Omnes(inquiî)eandcm efeam fpiritualcm mandu^nbsp;tiuii,fcxtera4cauerunt,amp; omnes eundem potum fpiritualem biberunt,fcd noin pln^nbsp;lt;T4aK«t»/ûow/îfti jibys eorum beneplacitum erat Deo, ( In bis uidelicet,qui tâtummodonbsp;«xtrinfecus in focietate uifibili uefccbant.)Nam proßrati funt innbsp;to.Hæc autem in figura nobis accideruntjamp;fc.Hoc modo locum hunCnbsp;Apoßoli intellexerunt Sandi Patres ? Ignatius Apoßolicusepil^®?^®nbsp;martyr Cbrißi, ad Pbiladelphienfes ait : Vna eß caro domimdefonbsp;unus efl eius fanguis,qui pro nobis effufus eß,unus etiarn panis,pr®nbsp;omnibus confradus, unus calix lotius Ecclefiæ » Cbryfoflomusianbsp;I« primimepifl. di prælt;jjda Apoßoli Pauli uerba, ita feribittSi ex eodem pane,idem cor^nbsp;Corint,homil,t4-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnes efficimur,quare non eandem præ nobis ferimus dilediön^

ut fecundum banc fiamus boe unum Etenim progenitorum noflroru Aäorum 4 ^^”’P®*'ibus boc erat,multitudinis credentiü, inquit fcriptura erat cornbsp;unum amp; anima una.Et iterum in eadem homilia : Quid autêfiunt, quinbsp;accipiunt corpus Cbrißi,non multa,fed unum corpus. Nam qnemad^nbsp;modum panis ex multis granis unitur,ut minime grana appareâi, fednbsp;tarnen grana fint : uerum incerta diferetione coniunda, ita nos inui*nbsp;ccm Cbriflo coniungimur.Non enim ex altero corpore tu,ex alter® il»nbsp;le educaiur,fcd ex eodem omnes,amp;g.

Similia docet S, pater Äugußinus in ó, èap.Iohannis, tradatu 20. Matw

. DE SACRAMEN. ALTARIS. Fol. L. Manducauerunt Ç inquit) manna, Moyfcs,Aaron, Sc Phinccs,amp;: alf|nbsp;Wulti,qui domino placucront, mortai non funt, Cætcrorum multinbsp;ûint mortui:ficutnbsp;nbsp;hodie multi moriuntur, qui Sacrameùtum folum,

amp; non Sacramenti uirtutemde altari accipiunt. Et fequitur:Norunt fidèles corpus Chrifti.quod exponens nobis Paulus Äpoftolus: Vnunbsp;(inquit)corpus multi fumus.Ofacramentum pi«atis,o fignum units# communiocoypoanbsp;^,0 uinculum charitatis.Qui uult uiuere,habet ubi uiuat, habet undenbsp;öiuat. Accédâtjcredatjincorporetur, uiuificeturmo abhorreat a com mbuschrifit mciti,nbsp;P^ge membrorum, S^cgt.Et paulo ante, qui manducat intus,non foris,nbsp;Söi manducat in corde,non qui præmat dente ? Idem ille Augußiausnbsp;ï’hro Confeflîonum nono, capite decîmotertio, de matre fua Monicanbsp;quomodo animam fuam ad Sacramentum precrj noßri uinculonbsp;fidei alligaucrit. Si ita in fide defidcrauerit,fui memoriam ad altare fieonbsp;’’iUndefeiret difpeniâri ui^^î:imam fanâam.EccepiailIaSi fandamu#nbsp;^^»noluit, ne poft morte quidem, a fpirituali ilia comunione fepararû

£x quibus omnibus cohfequitur,quod omnis cotfiunicaturûs anw ®*umfuumhuc dirlt;geredebeat,quo talifumptione Chrifto domino ct2.eiebcdtfaccr^nbsp;fiïo incorporetur,8i ad hoc comunicet cum omnibus fidehbus toto or# iosuahifMreftrtnbsp;hcdifFufis potius,quâ cum folis præfencibus, quorum fides fortafli fi#nbsp;fii ignota eft.Côfequitur deinde etiam facerdotem non malefacereCfi ta#nbsp;(Lennon omittat admonerepopulum, ut ad communionem frequenti#nbsp;*isfeprseparet)quâdo célébrât Miflàm,pr3cfentibusaliquibus,qui fpinbsp;ïitualioblationi fuæconfenfumpræbeant.Licet rjdem interdum per finbsp;dem;, fpiritualiter tantum in oratione in laude Dei^in gratiarum aâio#nbsp;he cum eo communicctQuum facerdosipfenihilominus prætereà, cûnbsp;htnibus illis,qui ubilibet locorum in Sacramento communicant, corn#nbsp;hiunicet iacramêtaliter ? Ad quod etiS refert uerba Canonis.Quemad#nbsp;inodûuctusilleSidoilus Cameracen, EpifcopusOdopulchretradir«

Nec uero,quæ diximus Chriftianû Slt; bene aftèélû hominem ma# gnopere folicitare, debêt, tâtum fi animaduertat facerdotê altari adfta#nbsp;*t,no tâtum pro præfentibus,uerumctiam pro toto mûdo,pro abfenti#nbsp;fius præfentibus,prô pr^teritis ante nos,Si futuris poft nos, pro quinbsp;fius omibus iubet per facrificium iftud agere gratia$,qn exclamat: Granbsp;agamus domino Deo noftro. Quac eft fandi lohânis Chry foftominbsp;*^tentia,homilia 26, in Matihæum.

Plane ad eûdem modû Ioquitur,8i alibi lib. ô.de SacerdotiOjUbi c5 yixiiTet: Sacerdotêpro ciuitate tota aftare,fubdit : Quid dico ciuiiatcCfnbsp;**^0 uero P uniuerfo terraru orbe Legatus intcrcedit, deprecatort^ eftnbsp;M ij apud

DE SACRAM. ALTARIS.

apud Deum,ut omnium non uiuentium modo,fed etiam mortuorum ptccatis propitius fiat lt; Similia reperis apüd eundem homil. ƒ, de uer^nbsp;bis Efai^lt;nbsp;cere confucueruntC Huitconfonat Auguftinusbb.i. de fermonedo*nbsp;mini in monte,ubi teßat Orientales non quotidie ccenæ dominie? coi»nbsp;municare.VoIunt ambo dodores dicere, aliter fua ætate in eorumnbsp;ckfqs,aliter apudOrientales,de cômunione freqoêti obferuatuninbsp;Quod confequenterexplicabimus.

At^HocuërùmefleteftaturChryfoftornusipfebomilia pulum circa fin?, ubi Conftantinopolitanos fuos ciucs inc repat,nbsp;in Quadragefima iudicarêt,litigarent,iuramêta ÔC periuriaCuti'^^^^*nbsp;illis fieri folet)committerêt,Et fequitur.’Quomodo Gerum aidebimusnbsp;PafehaCQuomodo facrum fufeipiemus ûcrificiùmC'Quomodo*^*’^’nbsp;bilibus cômunicabimus myfterqs,lingua illa^qua Dci lege coneukau®nbsp;rimusCamp;c.Ad populum ifta loquitur,quem exhortabatur,Btnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

præpararentadcommunicandum proconfuetudineinPafeh®*^^ ipfum tamc’exprefîius facit in lo.cap, Epiftolgad Hebroos,nbsp;bis uerbis:Plurimi ex hoc facrificio femel accipiût in toto anflO,**5nbsp;alrj f^pius. Ad oês ergo nobis fermo eft.Nó ad eos qui hic fuojnbsp;ctiâ ad eos q in heremo fedêt. Illi ein femel in anno participattt,iortanbsp;Sópoftduosannos.Quid ergoeftfqs magisacceptamusï'Eosneqnbsp;mei,an eos q fæpius an illos q raro accipiutcNecp iHos q ,nbsp;q ffpius, ncc^ qui raro, fed eos qui cû munda côfdentia,nbsp;cordcjcura uita irreprehenfibiii;ißi femper accedunt. Qui

DE SACRAMEN. ALTÄRIS. Fob Lt ^unt,nequc femel. Quid itaCQuia iudidum fibi accipiunt 2lt;damnanbsp;ïionem,amp; fuppUcium.

Liect autem plebis Conftantinopolitartæ pars maxima non quo ^idie communiCaret, interdum fortaife nemo non tamcn:proptereanbsp;Chrt-foftomusilk.autPresbyteriConftantinopoliianicenrucruntnbsp;«uiâmelle,quominusipfipuotidiefacrificarcntjMulaiquecelebsnbsp;Parent. Quod codem in loco ipfe teftatur,ubi diciuNonne per Onnbsp;^los dies ofFerimusC'ofFerimus fancjamp;'cgt. Similiter in Bpiftola adnbsp;'Thefios capitc primo, fermone tertio meminit quotidianæ oblationbsp;ï'is.Qpanquam ucrum eft,quod populum fuû ibidem ( ficut Si Epwnbsp;^copos noftros, ac pafiorcs facere conucniçbâc ) ueheraenter redarlt;«nbsp;Suit,quod Ubi quotidie ofFefreretur,quotidie aftarctur altari,nemonbsp;qui tomunicaret accedcret.Fruftra(inquit)habetur quotidiana ob«nbsp;btio Fruftra ftamus ad altarc, nemo eft qui fimul participct. Quâlt;nbsp;w*s autem non accédèrent illi : Ipfetarnen quotidianam fuam Miff Quofmicbryfo/f.nbsp;fam iufto tempore quotidie perficere non deftitit. Quod autem bee uerbd in Epiftolannbsp;ßtmens eins, nee uelit cxpoftulatorqs illis uerbis, ( Fruftra ftamusnbsp;®d Altare) legem præfcriberc,fed arguerc taotümînec item uolucrit ”***nbsp;prohiberc Miflas.in quibus prxfentes non communicarent, mani«nbsp;ftftant ipfius uerba eodem in loco ad Hebræos decimo « Hxc (in*nbsp;quit)diCens,Non ab una in anno pcrceptione uos ucto,fed uolo femnbsp;per uos accedere,fan(ftis hæc concefta funt.Hgc etiam diaconus in«nbsp;fonatin ilia hora fandos uocans,pcrhanc uocem ucluti maculasnbsp;infpiciens. Hæc Chry foftorhus, qui Orientalis Ecckfiæ confuaudlnbsp;nem iftiufmode uerbis fads indicau

lam lit ad Öccidcntalem Êccîefiâfft iFëuêftaffiûr ] ucict’éi fari^ di Epifeopi referont fe quotidie, aut faltem aliquot in hebdomadanbsp;diebuSjMiflam aut facrificium âltaris celebrafle:ut eft uidere apudnbsp;Cyprianum libro quarto, Epiftola nona ad Florentiuih t^upia*nbsp;nû, SC in Ambrofio in cap.j.Eptftola prima ad T imotheum.In Aunbsp;guft'no item, Epiftola uigefimatertia ad Bonifacium. SC in Pfalmonbsp;gt;gt;ƒ Si de fide ad Petrum capite decimonono. In quibuS lociS fuffi«nbsp;Pienter dcmÔftraturOcCidéntalem Ecclefiam in afti'duæ Sc frequennbsp;ïicommunicationis ufu loiîgius quam Orientales perfcucraïTe. Idnbsp;^uod etiam ex Epiftola Hieronymiad Lucinium manifefte patet,nbsp;ubi dicit Romanas Sc HifpanasEcclefias quotidie communicare.nbsp;Similiter in Epiftola ad Damafum,ô£ adHedibiam quseftione fe«nbsp;^ünda.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

M iij Quaix

DE SACRAM. ALTARIS.

Quanquam autem quotidie fancti patres celebrarentjnoluerunc tarnen præfentes laicos ad comunicationê copellcre. Admonuerûtnbsp;quidem eos,intérim tarnen quid fentirent, fimul aperiebant : Se ne*nbsp;que laudare ,ncq^ uituperare quotidianam Euchariftiæ com mu*nbsp;tiionaïithortabanturtamen, ut faltem Dominicis præcipuc diebusnbsp;communicarent,fi tamexi mens fine afFedu peccandi eflet: Nsra ha*nbsp;bentem adhuc’uoîuntatem peccandi,grauari magis Euchariftiæ petnbsp;' ceptionegpurificari.Sicut in Auguftino Icgitur de Ecclef.dogma»nbsp;caP’5r}• Qyinetiam epiftola itS.adIanuarium.cap.».amp;f 5.nonconnbsp;uenic huiefandto uirô cum illis qui putabant quoties mifla célébra*nbsp;recur,totum populum comfnunicare deberc. Verum in banc fentennbsp;tiam concludiCjUC unufquift^ pro fuo arbitrio facerc poffit debc^nbsp;at,q)fecundumfîdcmfuamcredidcrit fibi pic faciendum effe.nbsp;quis dixcric(inquit)non quotidie accipiendam Euchariftiamîquoninbsp;am eïigendi funt dies quibus purius homo continentius^ uiuîtnbsp;ad tantum iàcramentumdignus acccdat. Qui enim manducaueritnbsp;indigne,iudicium fibi manducatamp; bibic.AIiusuero contradmofiflnbsp;quit)fi tanta cft plaga pcccati atlt;j impetus morbi, ut medicamm»nbsp;taIiadifFerendafint,aùthoritateantiftitis,debetquif^ab altarinbsp;moueri ad agendam pcßnitentiam,8^ cadem autoritatc reconcihafi-Cæterum,fi peccata tanta non funt, ut excommunicandusnbsp;homo iudicetur,non fe debet a quotidiana medicina Dominici cof*nbsp;porisfepararc. Verum neutriusTententia Auguftino probaïuf»nbsp;Vndc media uiaincedens,hanc promit dé eis cenfuram:RcfliusOgt;'*nbsp;quiQinter cos quifquâ dirimit litem,qui monet ut præcipuc innbsp;fti pace permaneantî Fadat autem unufquift^ quod fecundumnbsp;fuam pie crédit efle faciendum.Neuier enim eorum exhonoî*3fnbsp;pus fanguinem Domini,fi faluberrifflum facramentutn certatimnbsp;Honorare contendunt. Ne(^ enim litigauerunt inter fcjautqu’f^*^^nbsp;eorum fe alteri præpofuit,Zachæus amp; ille Centuriotcum alter coRtnbsp;gaudensinfuamdomumfufccperitDominum: Alter dixit: Nonnbsp;fum dignus ut intres fub tedum meum. Ambo Saluatorem hooon*

D E SÀCR AMENTÔ ÄLTAMS ' Fob LU 'Cognofce autem an non hoc fit quod uoliutàpoftolus Paulus i^Çonbsp;rint. Il ubi ait:Probet autem fe ipfum homo,8ô fie de pane illo edatnbsp;amp; de calice bibatamp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Hinc apparct.quod licet uetus Latinôruin Écclefia , quotidiè fa^ trificaueriCjMiiTas^ celebrauerittquibus baud dubium populusjlnbsp;li præfertim qui nullis publicis criminibus infames erant,præfentesnbsp;fuerunt.Non adegit tarnen præfcntem populum ad quotidianam fânbsp;cramenti communicatiOnem, fed idipfum uniufcuiufcç confeientisènbsp;liberum permifit. Quemadmodum fandus pater Auguftinus fcnbsp;‘:itiQuotidie(inquit)Euchariftiæ communionem percipereneclaunbsp;do nec reprehendoîomnibus tarnen Dominicis diebus communicânbsp;dum fuadeo 86 hortor,fi tamen mens fine affedu peccandi fit. Atcgnbsp;fadum uctuftilfimi quoep canones atteftantur. In primis ueterisnbsp;illiusSotheris.c.hocquoc^ ftatutum efi.de conf difiind. i. Qui hocnbsp;tantum cxigit,ut nullus facerdos Miflarum folennia celebrate præ=«nbsp;fumatjnifi duobus ad minimum præfentibus, fibi^ refpondêtibusnbsp;turn dicit,Dominus uobifcum,aut in Secretis, Orate pro meamp;^c.nbsp;Non exigic autem ut totus adfit populus necefiario præfens: multonbsp;tïiinus ut omnes femper communicenttquod ne ab his quidem duoenbsp;bus quos uult eife præfentes uidetur exigere. Præterea teftaturnbsp;idem ille Soter,ætate fua quofdam eciam in diedominicæ cccnæ petnbsp;ceptionem Euchariftiæ neglexifiexQuo die æquum certe erat omnesnbsp;Chriftiani nominis communicare.c,in ccena Domini. de confecraunbsp;dift.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hinc conrjcerc licet quid alijs diebus communibus ea tem*

peftate fecerit populus.

Ôlitn ter i» diiuii ïn canonibus Fabiani ita Îegitutî Étfi non frcqüéntius, faîteffi irt

Snno ter hommes communicent:nifi forte quis maioribus quibusli*« het criminibus impediaturfin Pafeha uidelicet,amp; Pentecofte,amp; N anbsp;tali Domini. Et habetur de confecratione diftindione fecunda, can.nbsp;Etfi non frequentius.

Neuero putetur Canon hicnouiciumenequoddamcoiftmentumi ’^^uouatur Conftitutio ifta,tanquam uetus,in AgatenfiConcilio. canbsp;pite decimo odauo.ubi præterea nihil a laicis exigitur amplius, q utnbsp;^ilïas die Dominico totas audiant, nec ante bcnedidionem facer»nbsp;dotis egredi prælumant,capitequadragéfimofeptimo gt; habeturnbsp;de Confecratione diftindione prim ajCan.MifTas die dominico. gt;

Idem illud mandatur inConcilio Aurelianenfi. can. 28. ÔC habë^ confecratione dift.prima.cum ad celebrandas Mjffaslt;

Quine^

DE SACRAMEN. ALTARIS.

Quinetiam Concilium Agaten.c.ii.Similiter fcxta uniuerfalisSy* bus ut conlentiëte Epifcopo loci,celebrarc poflînt in oratorrjs,quaBnbsp;riOjCum multorum Epifcoporum commun! dccreto/uiflet in Epi*nbsp;fcopum furrogatuSjfacra celebrarenon dubitauit. Vide Tripaniwnbsp;hiftoriamlibro9.cap.8.1ohannesille Elecmofynarius, Alexandrienbsp;nus patriarcha,cum poft Iccftum Euangelium, ociofis ferrîionifausnbsp;quidam extra Ecckfiam’orationis tempore uacarent,exqt Sgt;Cipfc,nbsp;fedit cum turba.Omnibus uero obftupefcentibus,dixit ad eosfcni*nbsp;or:Filq,ubiouesinic8ôpaftor:aut intratcintro,amp; ingrediar, aut

Ex quibus omnibus perfpicuum fît amp; clariflïfflum, non pofft ® uetcris Ecclefiæ confuetudine deduci SC tradi, non cITe celebrandânbsp;MiiTarOjnifi præfente toto populo amp; communicante.

Et quarc obfecro probi ÔC prj Chriftiani,nullis deliberato animo commiftîs criminibus obnoxq,arcentur a MiftaC Qu are nonnbsp;talibus manere in facro offîcio, ut corpore fanguine Chridip^^nbsp;fentCjtanto attentius Dominicæ paffionis habcant mcmoriafn,ad vnbsp;gendum Deo gratias,ad orandum,amp; pro fua totius^ mundinbsp;fupplicandum,ad audiendum item leßiones facras, iq ædiücationénbsp;fideiS^charitatisfuæC' Licet ctiam taies non femper trefli^nda ilianbsp;my fteria(ut inquit Chryfoftomus) confcientiæ metu contçrrid, au*nbsp;fint recipere.Cur enim interefte nequeant, ut dicant cum Cefltudo*nbsp;ncîDominc nÔ fum dignus ut intres fub tedum meum,MattIief.i5.nbsp;8c cum Petro:Recedc a me Domine,quia homo peccator fuffl.Luc.

cum publicano ftarc a longe,tonderc pedus, SC dicere: Deus, propicius efto mihi peccatori.Lucæ i8. Dicit Apoftolus i.Corint.nbsp;14.Cum conuenitis, unufquiscß ueftrum pfalmum habet, dodrinänbsp;haba,ApocaIypfim habet, linguam habet,intcrprctationcm habet:nbsp;tandem perorans,Omnia(inquit)ad ædifîcationcmfîant. Etbea^nbsp;tus Auguftinus epift. de moderate coercendis hæreticis,adBonifanbsp;cium Comitcm,dicit:Chriftianos pacis tempore uario amp; moltiplicinbsp;prouc unicuique donauic Dcuspietatis ftudioalacriter cofluenire.nbsp;Quorum(inquiOo fi uideas inChrifti pace Iætitias.frequcntcs ala*

DE SACRAMENTO ALTARIS. Fol. LIIL critateSjS^ ad hymnos audiendos æ cancndos,amp; ad ucrbum Dei pérlt;nbsp;cipiendum,«kbres, hylarcf«^ conucntus, muhorum(^ in cis cum do^nbsp;lore magno recordationem præteriti crroris,amp;c.Et bine eft,c|uod uetcnbsp;rcs Canones tam frequenter de audiendis Miflîs meminerût,ca,fi quis,nbsp;ÔC ca.Miffas,qui funt ex Concil. Agaten,de confccrat.diftind. i.

Aduerfus bæc, non adeo,ut pleriflt;^ uifum fuit »facit ca. pcrada,dk ßinftione x.Excerptus eft enim ex Epiftola Anacleti:quæ fidiligenternbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cdno»

infpiciatur,noefficiesexea5 LaicosinMifla pracfentes debuifle omnss communicare.Ita cnim habet Anacletus : Epifcopi quadodomino (à#nbsp;^nficant,non foli hoC agere debent,fed teftes fecum adhibeant,utdomilt;nbsp;no perfetfte in facratis Deo lods facrificare probetur. Deinde Epifcos»nbsp;pus domino facrificans,tcftes ui præfixum eft,fccû habeat,amp;: pluresnbsp;Äliusfaccrdos.Infolennioribus quippe diebus,aut feptcm,aut quinqj,nbsp;8ut tres Diaconos,qui eius oculi dicuntur»8iC Subdiaconos ac reliquosnbsp;miniftros fecum habeat, qui facris induti ucftimentis,in fronte 80 a ter#nbsp;go,amp; Presbyteri e regionedextra leuac^, contrito corde amp; humiliât©nbsp;fpiritu,ac prono ftent uultu, cuftodientes cum a maleuolis hominibus,nbsp;conienfum præbeant eius facrificio, Et ftatim fequitur, quod eft innbsp;Canone:Pera(fta autem confecratione omnes communicent,qui nolue#nbsp;tint Ecclefiafticis carere liminibus,amp;c,Quod ^felt;fto no ad alios, adnbsp;SacerdoteSjDiaconoSjSubdiaconos, 8c alios Ecekfiae miniftros iam dinbsp;ftos,qui apud facrificium folennibus diebus debeant effe prækntcs,ne#nbsp;ceflario referri debet.NuIIa enim fit exprefta laicorum ibidem mentio»

AlluerumCanonisbuiusinfèlk(ftum,nonparu confertnonus Apo ßolorum Canon, qui ita habet : Si quis Epifcopus,aut Presbyter, autnbsp;Diaconus,uel quilibet ex facerdotali catalogo/ada oblatione no com# Itbrante»nbsp;municaUerit:aut caufam dicat, ut fi rationabilis fuerit, ueniam confe#nbsp;quatur,aut ft non dixerit,communione priuetur. Cuius inftituti daturnbsp;in eodem Canone talis ratio, ne uidelicet Clerici a communioe abftinennbsp;tes,populo fint ofFenfioni, genercntq^ fufpicionem de co qui facrifica#nbsp;tiit,quafi non rede obtulerit. Ad eundem modu decimus Apoftolorunbsp;Cano intelligedus cft.Qui in Concilio Anthiocheno cap, 2. exponitur,nbsp;’^e his qui ingrediuntur Ecclefiam Dei,8c facras fcripturas audiunt, nonbsp;quot;intern cum populo in oratione communicant, auerfantur autem fan#

dominici Sacramenti fumptione,fecundum propriam aliquam difei Excomntunicdnâos Plinam:quos ab Ecckfia oportet abrjci,donec confitentes, fruftum poenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

t'itentiac demonftrent, 8Cc. Ita profedo æquum eft,amp; hoc tempore, ut ^^communicentur, qui uniuerfakm Chriftianorum communionem in communictire.nbsp;^Oc Sacramento auerfaHtur,Quum autçm uniufcuiufque fermonis autnbsp;N fenten

DE SACRAMENTO ALTARIS fentehtiæ uerus intelledus, ut uuk Hilarius,cx caufis Si rationibus dbnbsp;dorum fit accipicndus, Atc^ ut dicunt lurifperitj, inciuik fit de kge iu#nbsp;dicare^nifi ea fuerit tota perfpeda,quilibet facile profpicit, quoult^ ca»nbsp;Pcrada,fic ca. omncs fc extêdant:ÔC præfertîm Canonibus iljis noncf»nbsp;fici hoc,ad quod per uim contra germanum eorum fenfum a quibufdânbsp;infdiciter fatis torquentur.Fit itacp, ut Canonibus illis inofFenfis, uengt;nbsp;tas maneat incoftcuffa, nunquam fuiflTe in Ecciefia ftridam iftam con^nbsp;fuetudinem, ut in omni Mifla tota comunitas fuerit præfens, omnefcpnbsp;præfentes coadi fuerint ad communicandum. Alioqui proffdononnbsp;paulo rarius Sacramentum illud permiffu pkbis obtuIiflènt^Quôd ta*nbsp;men kgimus quotidie ab ipfis oblatum«

tionis liber aduerjus bcec doceat,

Imprimis liber JFèfbrrttdt. e^ bacpropoßtioneqiiod dominüi^ioßcT leßs Cbrßuicu/fi otfinibus dißipuliißiis^eo tempore prafcntib^hnbsp;quiß totos eiui doF^rinæ dcdëraiit Sdcramentum ifiudtraélauit^F^^^^nbsp;^ßßcieprima.

Infertplurimd;,pritnum (JuodidcirCó uttiribiis Fccleßpfueritt^^^^^ conßietudoyUt in und lt;pualibet communitateßu congregationcy unanbsp;cand cum omnibus communiter fruarctur. In cpid omnes de utiopdncj^nbsp;de uno calice perceperint^ Folionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i *

Infert inde hanc doHrinamy eosy(jui in communitate unaplurè^ itnam coenamßruarentyboc ipjb indicarenbsp;nbsp;comprobare yß non ß

nein unum^ corpus Chrifiyuec uererecipercynec item habere onemßi corporis ^^fin^inisypnefi ferre quo^fihifmaßunbsp;nein corporis C brißi ^^fF^cleßie.Inßiper ad hcec c^uodquicü^ prdßf^^nbsp;tesßuerint huic Sacramento,nbsp;nbsp;nbsp;SacrametumÇ ubifùerint de li^i

ordinatione fuficienter edoHi^non ßmuluoluerint eue ceterisperdp^ rcyboc ipfißitis demonflrareß non eße membra reliquorutn Chriß^^^*nbsp;ruiUynec uelle eße panisunUsç^ corpus unum^Fol.^^ß,Z

ItemyCpiod in una communitate aut congregationepopuliyiionpln^^^ cotna una obßruari debeatyZ^ hoc eo teporeycpiddo tota comunitdsß'^^lnbsp;con^egatur, Sicut diebus dominie is ylt;^ alijsfeßis , cpiibus haben pott*nbsp;runt communicantes ^Folio -feie t.

Imo uultyUt cana tantü dominicis autßßiuis diebus ydut quibus cotmi^ nitas orationis caußayalioipui totafuerit cogregata, obßruetur, Sanciosnbsp;item 'Fatres arbiträri Sacramentüißudnon uere conßci aut obßruariynbsp;niß cor a totafrdternitate celebretur. FoLnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;addi t in maiorif

buslt;lt;^populoßsciuitatibusoliinfolitumitaßruari^

DE SACRAMEN. ALTARÏS. Fob LIUL

Similiteu (jnod utterei Ecckßce excommunicaucrint cos omna^ gut C(xn(E intcrfu!jjcnt:,lt;lt;^ no communicaßcnt,I~Iuc torquctnbsp;nbsp;nbsp;at^ 'Pcra^a^

bcatwn Cbryfollomum,Folio t Qo-ßcic pri.ZJ’ fcg^ ItcmyguodSacr-amcntumiß.ud nondcbeatexhiberiproßtci^äculoynbsp;fcdinjblam communionctn omnium mcmbrorü Qhriflhgua debeatunafinbsp;communitas dc. uno Säcramcntoßimcrc iz^pcrcipcrc. Folio i o i.nbsp;J^/eßcunda.

Vndeapparct, quod Iiber ille uclit eleuati'onem Saciamenti huius digniffimbquæ fit (n Mifla prohibitam,quæ tarnen cft dc ratione factinbsp;ficq,quam ratio nominis MiflSc requirit^uti poftea demonfirabitur.nbsp;Ad hæc hofiiac ekuatio, ufitata fuit femper, tarn in Latinorum, quamnbsp;Græcorum Ecclcfia,utteftatur Baßliuslibro defpiritufando,cap.37.nbsp;Quod ctiam in Canone Mtflæ Iohannis Chryföftomi clarifiime patet,nbsp;ubi fic habettSaccrdos autem eleuans fandum panem : dicit fanda fan#nbsp;dis.Et Choro rcfpondente : Vnus faftdus, unus dominus lefus Chrknbsp;ftus in gloria Dei patris» Sacerdos rurfus cleuat panem,dicens;Supernbsp;ccelos Deus,0lt; fuper omnem terram gloria cius effufa cft ?

Propterea,qui Græcæ Ecclefiæ cohfuetudinem cxplôratâ amp; com pertam habent,probe norunt, quomodo Presbyter poft confecrationênbsp;Sacramenti, tradat Diacono patenam deauratam, continentem confe#nbsp;cratum Sc fandificatum panem cum magna religione,ut populo oftennbsp;dat,qùi deinde per populum in genua procumbentem circûfer t caliccmnbsp;c5 Sacrameto. Nihilominus tame nemo pkrune^ ex populo cû facer#nbsp;dote communicat,præter Diaconum 8f Subdiaconû, quibusdefacra#nbsp;to pane 8f calice datur. Cæteris uero datur panis reliquus non confe#nbsp;cratQs,e quo facerdos ftbi dclegerat panem confecrandum . Et partici#nbsp;patunufquikç portiunëulam ,quanquam non confecratam,cû magna j^^f;„orKncdeß4nbsp;ùeuotione in memoria Chrifti, amp;rcæt. Liturgia Chryfoftomi defcribit ddtofcuiumfiacis^nbsp;otationem qua Diaconus,Subdiaconus,amp; Ledor, priufq jam Sacra# /oeoGwj jffïwn*nbsp;mentu participant debeât dicere: quod ôi ipfum indicium eft non om#nbsp;*)cm plcbem quotidie cotnmunicaftè/ed miniftros tantum*

DB M 1 X T V R A CALI# cis cum aqua.

SEptirao, a tempore Apoftolorum ad nosufque traditam tent# mus inftitutionem, quæ ÔC toto orbe Chriftiano femper obferua#nbsp;ta fuit 9 ut calix domini non folo dC puro uino, fed aqua mixto,nbsp;altaris làcrificium adhibeatur.

DE SACRAMENTO ALTARIS.

Huius inßituti a ntiqaitatem uidemua apud kfnæum uicinû Apo* ftolorum temporibus libre ^.contra hæref. Ait cm : Quando mixiusnbsp;calix 80 fradus panis perdpit ucrbû Dei, fit Euchariftia fanguinis âCnbsp;corporis Chrifti.Similia habet Slt;r papa Alexander, qui fubTraiano ui#nbsp;xitjdeconfecrat* diftind.a.ca.i ?

VeriaCdnonis. (»

fàcramentorîioblii nbsp;nbsp;ît€m,fandus martyr Cyprianus hbro ^.Epiflola 5.ad Ceeilium fra*

traditioncm aChrißo ipfo defcendifle.Et quemadmo* nin9of/irrttur^!(’‘ dum dicit in facrificando calice domini,offerri aqua fola non poteft, iwnbsp;nts cfuinn dqua nec uinum. Nà fi uinum tantû quis offerat, fanguis Chrißi incip’t efftnbsp;^ffcrxntur^.‘^^o!tnobis.Si ucro aqua ht fola, plebs fumit efle fine Chrifîo Huitnbsp;eitim debet in calice eft fimjlequod EufebiusEmilTenusin hom ilia de corpore amp; fa^guin^nbsp;U^fferri^^Tutr^-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ait.’Hocdominicifanguinisuinum,aquamifcenduni

^ne fmixtîc offèriu folum traditionc dominus,fed etiam ipfo genere pafîionis oftendit. ex tur,qautrug;exla. cuiusfacro latere fanguis 8c aqualanceæillifioneprofluxit» At^nbsp;^nefiia’^ofinx^fe' lulius Pontifex ad Epifcopos perÆgyptum latius déclarât,ca*nbsp;l^ÿtur. Cum omne,de confecrat.diftind.z.dicens : In uino oßendi fanguin^’’*nbsp;Chrißijin aqua uero populum intclligi. Et ergo cu in calice uinoatlttgt;nbsp;mifcetur,inteiligi populum Chriftoadunari,amp;ca?t. Dicit infupcfnbsp;quis Conciirjs præceptum,nulli licere aliud offerri in fscrifjcrjs diuiois»nbsp;quam panem amp; uinuhi aqua mixtum. Reprobat errorem amp; praef^mnbsp;ptionem quorundam^qui ad ueritatem fubuertendam fecusagercuolcnbsp;bant.Cui confonat Concilium fob Martino papa habitû,ca.nonoP®^^nbsp;tetjde confecrat,diftind.2.amp; Concilium tertium Carihagincn.cuinbsp;tus Auguftinusintcrfuit,can.25.Quod ita fonatdn facramentiscorp^nbsp;risnbsp;nbsp;nbsp;fanguinis Chrifti,nihil amplius ofFeratur,quam ipfe doraio^^

didit,hoccft,panis8d uinumaquamixtum - IdemilludGræcaChty^^ ftomi Miflâteftatur,amp;:totiusdcniqucCathoIicæ Ecclefiæconfuct“*nbsp;do uniuerfalis ab initioad noßra uft^ fecula obferuata.

Q^^ID QBTE.1gt;JS^E^ tionii Uber aduerjus bac doceat^

l^rtim liber Feformationiiyillis negledlisytiullamßcit de uino atjua mijeendo^

DE SACRIFICIO MISSÆ.

JN tota^JatboJica Ecclefia a teporeapoßoloRz cocorditertraditu fuitjdnm noßru lefum Chrm in fua facratiflima ccena, no folü di^nbsp;ßnbuifleApoßoIis fois fob panis amp; uini fpeciebus carne amp; fan«nbsp;guinem

DE SACRAM. ALTARIS. LV guinê fuûjfed etiâ codé têpore obtuliffe Deo patri cocleftt nóuS fa^nbsp;crificiû, 8ó apoftolis ac fueceflbribus eorût, ut id ipfum ufqî ad finënbsp;facer€nt,mandane. Quod beatus Irenæus pulcherrime atte«nbsp;ftatur libroquarto contrahærefes.cap.5t.52 ^5^- Capite 52* funtnbsp;^?c cius uerba:Eum qui ex creatura panis eft,aecepic,2lt; gratias cgitnbsp;^‘ccnsîHoceft corpus meum.Et calicem fimiliter. Qui eftexca crenbsp;stura quæ eft fccundum no8,fuum fanguincnj confcflus eft^Sc No«nbsp;iiîTeftamenti nouamdocuitoblationem.Qiiam Ecclcfia ab apoftonbsp;^‘8accipiens,inuniuerfo mundo offert Deo. De quo in duodecimnbsp;Prophetis Malachias fie prgfignauit: Ab ortu folis ufcç ad occa«nbsp;^um,nomen meum glorificatur inter gentes, 8^ in omni loco incen^nbsp;fum offertur nomini mco,8^ facrificium purum^

Cæterutfi,quod Chriftus dominus in coena fua nouam Noui Tc=« ftiimcnti oblationeminftituit,non opus habet neq? Irenæi nccç aho«nbsp;tum patrumquorumeunt^ teftimonio:quum poffîtidipfumextex*nbsp;tu euangeliorum clare dcmonftrari,8c intelligi facillime:Tantum finbsp;faftaôi dida Chrifti uoluerimus attente confiderarc. Enimueronbsp;certe magna foret(noftro iudicio^cæcitas, fi quis hic uelit infpicerenbsp;ßfobferuare, quod Chriftus quemadmodum loco ueteris illius fa^nbsp;cramenti circuncifionis,inftituic facramentum nouum baptifmatis,nbsp;itaamp;hic locomultiplicium oblationum 8^ fachficiorum Veteris tenbsp;ftamenti, quæ tantum umbræ quædam fucrunt rerum futurarum,nbsp;houum iftud tradidit facrificium.Quod certe fit manifeftiftimumjinbsp;Uerba fada^ Chrifti,cum uerbis 8ô ritufacrificiorum Veteris teftanbsp;menti eonferâtur.Fada enim utriufc]^ collatione, ftatim luce clariusnbsp;apparet quam pulchre refpondeatueritas figura?, 8^ hoc illifuccci*nbsp;dat.Quomodo item Chriftus tanq lux uera aufferat in cgna fua umnbsp;bram otnnem ueterum faerificiorum: in quorum omnium locum fanbsp;crificium iftud,quod omnia fignificabant,repofuit 8C ordinauit.

In Veteri teftamento Moyfès de agno pafchali (quod nihil aliud ^tatqoblatioSi facrificium figurale)ita loquitur Éxo. 12. EftPhas» Colùtiifacrificioénbsp;^ÇjideftjtranfitusDomini. Dehocueronouofacrificio,quodillud fac'riSrtfi'Mnbsp;l’gnificabatjloquitur Ghriftus:Hoc eft corpus meum,quod pro uo»» quoi iff mijfdoffitnbsp;^is traditurAnteilige in remiffionem peccatorum.In qua utilt;^ fit uc t«’’’nbsp;tranfitusDomini. Nimirum,cum peccatum amp; mortem cuadi«nbsp;^üs,8^ pöteftas diaboli deponitur. Rurfus,de illo Moyfes ibidemnbsp;^betjUt accepto fanguine,afpergêtur eo fuperliminare amp; ambo ponbsp;domus,ttt fit eis fanguis in fignum liberationis a plagis Ægypti,

N iij De

DE SACRAM. ALTARIS.

De hoc uero ita Chriftus ait:Hic eft calix Noui teftamenti in ffîeo fanguine,qui pro uobis cfFunditur in remiffionem’peccatorum.Dcnbsp;illàiceruni ait Moyfes ad Ifraelitas: Cum introieritis terram, quamnbsp;dominus Deus daturus efl uobis, ut pollicitus eft, obferuabitis cx^nbsp;remonias iftas religione perpétua. De hoc uero mandat Chriftus:nbsp;Hoc facite in rheam commcmorationem,uf£^ dum rediero. Alibi innbsp;Exodo,defanguinefacrificiorum,quo primum liber Teftamenti 6^nbsp;omnispopuluSjdeindetabernaculumomnia^uafa niinifterij Ddnbsp;afpergcbantur,ait:Hic cft fanguis Teftamenti, quod ad uos mandanbsp;uitDeus.Chriftusautem dicit: Hic cftcalixNouiTeftamenti, innbsp;meo fanguine,qui‘pro uobis elFunditur. Vidit hanc collationê Théonbsp;philadus in uerbisillis Domini, Hic eft fanguis meus,Mareixiiij.nbsp;Ait^tSanguinem Noui Teftamenti dixit Chriftus, opponendo uenbsp;terùhabebat enim V etus T eftamentuiti fanguinem, quo afpe^gcnbsp;batur populus SC liber legis.

Sinailitcr de facrifîcio primitiarum,quod pecuîiariter facrificiuW iftud Noui Teftamenti (ut Irenæus in loco iam allegaio ait) fignifî*nbsp;cabatjprgcipit Moyfes Deuteron. zó.Cum intraueris terram,toUc»nbsp;de cundis frugibus eius primitias, 8C pones in cartallo, perges^adnbsp;locum quem Dominus tuus elegerit, ut 1 bi inuocctur nomen eius:nbsp;accedes^ ad facerdotcrti qui fuerit in diebus illis,8i adferes ad eum:nbsp;Sufeipiet^ facerdos cartallum de manu tua,86 ponet antealtarcDonbsp;mini Dei tui.Et præcipit inde Moyfes, ut in hacoblatione Ifraditaenbsp;Clara uoce fateantur,agantque Deo gratias,q? in manu forti 6^ bralt;nbsp;chio extento induxerit eos in terram promiffionis, quod^ fuftepc^nbsp;rint omnia quæ Dominus erat eis pollicitus. Hic,quum Chriftus abnbsp;apoftolis fibi coenam parari iuftiflet,accipit ad cundem fflodurti panbsp;ncm,fimul^ calicem,in fandas manus fuas,gratias 'agens patri ccelt;nbsp;lefti.

Poftremo iubet Moyfes ut compléta oblatione gratiarucn afl» onc,adorato^ Domino, filq Ifracl in loco illo oblationis 'primitia*nbsp;rum,epulentur in omnibus bonis quæ dominus Deus ipfis erat Iarlt;nbsp;gitus. Chriftus autem in coena fua,cum gratias egiflet,dedit apoftonbsp;lis fuis proprium corpus fanguinem,iub panis ÔC uini fpeciebus,nbsp;dicit^ omni confolatione SC gaudio plena uerba illa: Accipite, colt;nbsp;medite,amp; bibite,Hoc eft corpus meum quod pro uobis datur. Hiçnbsp;eft fanguis meus,qui pro uobis effunditur.S^c.

Poflent ad cundem modum uniuerfa libaminurh 8C omnium facrifi*

de SACRAMENTO ALTARIS. Fol. LVt. uctcrisTcftamenti genera cumhocfacrificioconferrl»

Etutfummatim omniaperftnngamuSjiicmoChriftjanædifdpIi^ • . « næintclligcns, probus Chriftianus aliterunquam ^’cerepoterit,nbsp;quam Euangcliumdareteftari, quod Chriftus ( qui uerus eftagnus tio.nbsp;E)ci qui tollic pcccata lüundi, qui fecundum carnem præfignatus eft,nbsp;*^ultiplicibus ueteris teßamenti facrificqs, imo qui eft panis ille code#nbsp;ß*s,qui dat uitam mundo) cura de hoc mundo tranfiret ad patrem, du««nbsp;plicis generis facrificium obtukrit. Vnum quidem in crucecruentum,nbsp;libi oblattone corporis fui,8^pr£ttiofi fanguinis cffiifione, nobis re# s^cfifiduntin cruinbsp;*ïiiflgt;onem peccatorum, amp; gternam hberationein impetrauit.Qyo quinbsp;dem facrificiö impleuit, fuftulit holocaüfta omnia, hoftias ucte#nbsp;ïis Teftamenti, quæ tantum umbræ quædam fuerunt ùenturæ ueræ ibnbsp;lius hoftiæ* 8c fua proprïa uirtute peccata expiare,purgareq^ non potenbsp;tant. Atquc hoc nouæ legis facrificium femel tatum in cruce oblatum,nbsp;non amplius ita ofFertur, Et eft unica ilia hoftia, quæ nobis remiffîo#nbsp;nem peccatorlim, uitam æternam promeruit. Vna enim oblauone,nbsp;inquit Apoftolus,confummauit in ætemum fandificatos-Quando au#nbsp;tem pater cœleftis decreuit morte unigeniti filij fuæ, nouum T eftamennbsp;tum amp; fœdus gratiæ nobifeum erigere, ad eum pertinnit, etiara proulnbsp;dere ut facrificium, quod tali Teftamento congrucret, quotç teftamen#nbsp;tiamp;fcéderis eiüfmodi perpetuo recordaremutjnobis inftitueretur amp;nbsp;reuelaretur. Quam ob rem Chriftus dominus, cum uoluiftet feipfumnbsp;femel pro nobis ofFerre hoftiamcruentamjimulamp;ift «adem ilia no#nbsp;de,qua tradebatur ante paiTionem fuam, cum iam cam fubirc deereuif#nbsp;fet, infiituit SC reliquit nobis fui facrificq imaginera quandam, tanquânbsp;racrificium,quo iterum atqj iterum fubinde in Ecclefia iacrificaremus.nbsp;Atque hoc ipfum eft,alterum iftud facrificium, non cruenta, led incru#nbsp;tnta,rccordationis, gratiarum adionis, amp; laudis oblatio. Quo quide i» c«»#nbsp;houo facrificio ita omnium libaminum 6^ holocauftorum, Imo etiamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mcnnntih

tecordationum, gratiarum adionum, amp; laudum ueteris teftamenti fa# crificia fuftulit, ficut cruento illo fuo in cruce facrificio abftulit peccatanbsp;utnnia,amp; hoftias pro peccatis « Cum hoc ipfo teftatus eft externas illasnbsp;Ueteris teftamenti oblationes omnes » deinceps non fore utiles. Poftquânbsp;uidelicet fignificationes earum in ipfum direde, impletæ eflent amp; fi#nbsp;nem haberent A t uero noaum iftud facrifieium falutare futurum.

Quale eft ob id præcipue, quod non folum fighificet, uerumetiami te ipia in fe contineat ueritatem illarum rerum, quæ quondam oblati#nbsp;Une libaminum .uidimarum facriftciorum^ holocauftorum (ignifbnbsp;cabantur»

Quales

DE SACRAMENT^O ALT.

Quaîes funt fanâû cius corpus,8«f præciofus fanguis eius. Præccpif(ji ut fandifîîmum illud faCrîEîdû patri cœkfti iterû at(^ iterum ac feoi*nbsp;pcr,quoufq,' ueniat, fpiritualiter,6if cômemoratiue oneramus: non adnbsp;demerendam co primum rcmiflionê pcccatorû,quafi non fit per Chri*nbsp;ßum femel in cruce omibus credentibus plenarie ÔC fuHiieienter impe*nbsp;Qui! ufii! alteriuf trata^uerum in cius fuæ redemptionis memoriam hoc cft, ut paffionénbsp;cius amp; mortem:Dcopatri,fandiflimisiftis myfterr)s,femper myfticcnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; figuraliter repræfcntamUs Sc proponamus, agamufque propterca

gratiascidem,quodnobis 8^ toto mundo diledum unicûfiliumfuû* éc per cum remiflionem peccatorum,omniacp fua dona,ex liberaligranbsp;lia fua donauit,ut ita nobis iftiufmodi fpirituali repræièntatione, com*nbsp;memoratione ÔCgratiarum adione,præcipucucro fumptionehuiitfnbsp;fandiflimi fui facramenti, impetrata ilia diuina dona applicemu^gt;nbsp;bifque appropriemus*

Hincuetercsamp;ndîPatrcs,dehacrcconcorditerdocuërunt,nonita lo^Mitchrißus^n f^^*^**^“*” abrogaffc ueteris legis facrificia, ut nihil e regiôe quod in lo*nbsp;loMotttniii ueteris cum coru fucccderct,inftituerit:ucrû ita, quod ubi in ueteri teftamcotonbsp;tcftdmentißtcrifis fucrunt oblationcs, fint ctiam in nouo ; ubi populus ille Ifracliticus fuanbsp;eicrewî.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facrificia habuit, habeat 8c nunc Eccleûa fuum quoddâ làcrificiû : tju»

omia eodem rcfpiciant,conditione tantû 8ô forma mutata ,Cum iH^ uilitcr,hæc a liberis ofFerantur,ut dicit beatus Irenscus in allegato loco,nbsp;capjte 54. Vbi prætcrca teftatur nos Eucharißiam corporis amp; fioguifnbsp;nis Chrifti ofFerri patri cedeßi creaturâ fandificâti,gratias agent«nbsp;fua donatione»

Sandus quolt;^ pater Augußinus libro de fpirit u I,'fera cap^'^^ oblationem hanc appellat ueriflïmum dC fingularc facrificiumJonbsp;fa Chryfoßomijin oratione Cherubici interpellât Ecclcfîa Chrißu^®^nbsp;modo: Propter ineßabilem ÔC immenlâm tuâ humanitatem, intrépidenbsp;amp; irreuocabilit cr fadus es homo,amp; fummus Pontifex nofler. Sserni*nbsp;ciorum ritus inßituißi, acfolennis huius amp; immaculatinbsp;braiionem nobis tradidißi,tanquam dominus omnium.

Theophyladus in ló.cap.Matt.in locum illum.Hic eß fanguis m« US noui Tcßamenti,ita habet : Sicutuetus Teßamentum iinnioladonenbsp;habebat 80 fanguinê, ita 8C nouum teßamentum fanguinê habet «nnbsp;molationem»Hoc modo docent amp; reliqui patres omnes,

DE NOMINE MISSA,

Iain

DE SACRIFICIO MISSÆ. Fol. LVIL Am facrificiû illud noui teAament i quod Ecclefia Ca*nbsp;tholica femper in ufu rctinuit 8c cdebrauit, appdiarûtnbsp;Patres ferc ab Apoftolorû tempore Hebrseo nominenbsp;Miflam,quod originem fuâ(uti Hebraice lingug péri#nbsp;_____, ti teßantur)trahita uocc (Mas ) quod fignificat cornu# uoluntariâ oblationem,quæ manu offèratur, aut(ut quidâ uo#nbsp;‘^ot)a uocc Nafas,quod ualet eleuare.QuanqUS præterea uerum fit,Panbsp;**^^8 nomen Miffæ non femper accipere pro Altarisfacrjficio,uerûi in#nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomen Miß

^^fdum pro qualibet fpirituali oblatione,qug mediantc amp;ccrdotc,qôafi

amp; adunata pro omibus Deo offertur.. Græci appellarunt Sy# Mîjf/d pr^c/pac ®8xim,quod Latiai ut plurimû CoHcdam reddunt.lta ut Patribus fuenbsp;’^’fpropemodûidem.celebrareuelagerc Miflam,quodcekbrarcuelnbsp;®§creSynaxim feuColkdam. Quodpræcipuein hiftoria Tripartitanbsp;^ftuiderelibroprimo,cap.to.i9.xi. libro ;.cap.ti. Iibro4.capite it,nbsp;ïibro5-.cap.i.8Ci6.Iibro6.capitc4,8f 29.Iibro zcap.^xjib.to.cap.ii.nbsp;8f x^Jibro ii.capite j.VideChryfoftorauhomilia i7,in i. ad Corin#nbsp;thios,amp;EpiftoIâEpiphanffad lohannêEpifcopü Hierofolymitanu,nbsp;Süam uertii Hieronymus, àc lohannem Caffianum Iibro fecundo denbsp;ûiftitutis Cœnobiorum.

Præcipue tarnen altaris oblatio nomine Miflæ, feu Synaxis f gnifi# tatur.Cuius datur apud fantflû Diony ßum libro de Ecclefiaiîica Hic*nbsp;hirchia in Parag, de bis quæ in Synaxi, S^c.parte prima, capite j.tefti#nbsp;«ïioniû SiC ratio.Teftatur cm diuinû hocmyftcrium,quâ boftiæ falunbsp;taris obïationem appellat,peculiariter uocari communionê, fiue fode#nbsp;tatem amp; Synaxim aut Collegia. Et addit banc rationc, quod colIetSio#nbsp;*'tm ad unû illud unicum, facratius opcretur,8c^c3ct ? Quapropter nonnbsp;^irû eft nomen Miifæ legi apud fandum Ignatiû, Epiftola décima adnbsp;^niyrnenfes y qui uocabulu illud baud dubium ab Hebræis accepit, adnbsp;^‘gniFiçandum idem iUud,quod Diony fius Synaxim appellauit«

MISSA CONSTAT QVA# tuorpartibus«

POrroptjs omnibus Chriftianisnotiffimû eftEccIefiamChri# fti,in omnibus fere, quæ ille in ccena fua peregit,caput fuum ÔCnbsp;dominû quam fimilime proximelt;^ imitari.Eft autc reperiri innbsp;^oena ilia bas præcipuas quatuor partes.Primo,dodrinâ.Deinde con^nbsp;*'lt;^ationê cum gratiarum adione fadâ, fuper pane ÔC uino, tanquê fa#nbsp;^’^ificiodomini. Tertio pcrceptionê Sacramenti. Ac quartodemû ora#nbsp;bonè pro omibus fidelibus r Quatuor iftis partibus, dodtrina fcilicet,nbsp;O Sacri#

DE SACRIFICÎO MISSÆ. facrißdojcommunioneamp;rprecibus Miflàtota comporta eß. Quodnbsp;amp; beatus Dionyfiusin loco antealkgato clare teßatur. Duæillænbsp;oncs,quas uulgo Epifiolam Euangeliutn uocant, quæ aßantibus SCnbsp;aufcultantibus quibuslibet coram recùantur certife^ temporibustodnbsp;populo in prædicatione cxponuntur,5(: quicquid dcnic^ in Miflà cru*nbsp;diendg pkbi cororoodat.ueîut dodrina,eß pars prior. T tes paries rdinbsp;quasuidet unufquifiçôô cognofcit,quiuelf(melcùmattentione,autnbsp;Miflàm dixit, aut aufcultauit.dcquibusnunc latius cfl nobis dieen*nbsp;dum.

Inter quatuor ifias Miflæ pattes hoc diferiminis efi, quod duîc eoß ferunt præfentibus præcipue Si peculiaritetjnempedodirinaSip^*:^^nbsp;ptio Sacramenti. Rcliqua ucro duo.Sacrificium amp; Oratio,loOgius ex#nbsp;tenduntur,6i conferunt etiamabfcntibus*

De dodf ina quidem hoc notutin efl omnibus,quÔd foluni bus,aufcuitantibus,8i compræhendentibus conducat. Cû nemonbsp;difeere pro alio. Similiter quod ad perceptionem Sacramenti attio^^»nbsp;bcatusIohannesChryfoflomusin cap.iƒ.prion's epiflolæ adCoH*’^*nbsp;dicit : Qiiod qiiemadmodum unus pro alio,præfertim mortuobaptj*nbsp;zari no poteß,ita ctiam nemo pto alio ,mortuo prgfcrtim,fumcre pojj .nbsp;suinptio faerdmennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanguinem Chrißi.Quibus cnimCait)dixit Chrifius: Ni«

tdiisfumentitdntu carnem meam ederitis,nifi fanguinem meum biberitis, no habebitis ut* coiifcrt»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarn in uobis:mortuis nc an uiuis^ Ite, nifi qs ex aqua Si fpiritu reo^“?

tur,regnum ccclorum uiderenon poteß, Sic.Hoc tantudici fortepof# fetduasillasMiflæpartes hadenuscontingere,etiam abfentes«'“®®nbsp;Qudtenusdoannanbsp;nbsp;nbsp;monuos.duod inter omnia Chrißi,ut diximus,membra(hoc«^’^

screpojjint dbfcn= tet fanâos omnes Si credentes,qui ab initio mundi ruerut, qui^«^ r“™ tci'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modo,aut uenturi font uflt;^ ad finem mundi)fit talis quædam commua

nicatiOjCjualiseß inter unius corporis membra, quorum hoc bonæ u^ Ictudini illius congaudet, Si quicquid boni uni alicui membre accidie,nbsp;fit toti corpori reliquo commune. Ad quern modum ctiam Sacrameh#nbsp;ti iflius participatiOjCommunionem quandam ,ut Auguflinusait,toti#nbsp;us corporis peculiariter Si præcipue eflicit.

De reliquis duabus partibus,facrificio,inquam) confeflionis lau# ^‘s,8i gratiarum adionis erga Deum, Si orationc, quæduoinMjflanbsp;^ZXdMur^^°^nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mifeentur, docuit Eccicfia Chrifiiana hoc modo î Init^ quod

ferunt ctidin dbfen» Sacrificium ißud per Sacerdotim gt; uelut defignatum Si publicû Eccle# fiæmfe

DESACRIFICIO MISSÆ, Foî. LVIIL fiæminifterium præcipue,acnihilominasetiam per Chrißianam pki*nbsp;bem^n omnia quæ agit Sacerdos» intentionem fuam dirigentem,cordenbsp;ore confentientem,dlt; grattas ac nota Deo offerentem,una cum facernbsp;dote ofFeratur communiter, non folum pro præfentibus, uerumetiatnnbsp;pro abfentibus, imo pro toto mundo. Àtque ita Miffam non elfe pri#nbsp;uatiSacerdottspriuatum facrificiam,fedefle(âcrificiumcommune Sa canonipfeinclicdtnbsp;ccrdotisS^pkbis Chriftianæ, quodipfc etiam Miffac Canon paffîmnbsp;Wdicat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dotiSffedtotÎHSRca

(leßit.

Sacerdos quando fancßißcationem propofitorum tnunerum parat gt;ggredi,conuertit fe ad populumdicens:

Orate pro me peccatore fratres amp; forores, ut meum pariter 8^ ue ßrum fachficium acceptum fiat omnipotenti Deo.

Deinde orat in Canone:

Memento domine omnium circumftantium, quorum tibi fideg eognita eft, ÔC nota deuotio ,qui tibi offerunt hoc facrificium lau*nbsp;disjô^cæt.

Et fiatim fequitur.*

Qui tibi reddunt uota iua æterno Deo ùiuo 8c uero, commun! cantes,amp;cæt»

Et iterutn poß aliquanta:

Hanc igitur oblationem (èruitutis noftræ, ièd amp; cuncflac familiæ

(Ux quæfumus domine^ut placatusaccipias« Sic poft confecrationem:

Vnde amp; mem w«s nos ferai tui.fcd amp; plebs tua fanfla .eiufdc Chri fli fl II) tui domini Dei noftri, tara beatæ paffionis.nec nô ab inferis re.nbsp;furrelt;Ilionis,fed 8C in coelos glorioGe aicenfionis, offêrimus praeelaraenbsp;*^aieftatl tuæ.amp;c,

Sanâus quoqueChryfoftomus dicit, populum, quando ad falu *’tioncm Sacerdotis, Dominas uobifeum, refpondet : Et cum Ipiritunbsp;*‘‘%teftari communcm elfe gratiarum adionem»

IN MISSA Q^VATVOR facrifîciaoftèrri.

E facrifict) iftius ratioe hucuilt;^ docuit Ecckfîa Catholica, q? Quatuor milßeßu in Omni Miflà offerantur Deo fpiritualiter, quatuor quædânbsp;facrificia.Primum ex mandatenbsp;nbsp;nbsp;inftitutione filf) fui domini f. ii^yflica pani$ or

DE SACRIFICIO MISSÆ.

pro toto mundo,propter uniuerfa Dei beneficia,fiue nota, fiue incogn^ ta nobis,quæuniuerfo mufldo aprincipioufc^ nunc,indeGnenter ex*nbsp;bibùitScquotidieexhibet ? Tertio, fada confccrationcChriftusipf'^nbsp;tiL oMlt;tïö corpo. offertur, corpus eius amp; fanguis eius, S)C facratiflima ipfius paiTionbsp;èo”’’’’«™orationcm repræfentationem eius. Ac quarto demum of»nbsp;fertar Ecclefia ipfa amp;C tota Chrifti communitas, quæ fe Deo patri iflnbsp;hacfacratifflmaadione totam dedicatamp; facrificat,per Chriftuidomi*nbsp;num noftrum, cuius ipfa corpus eft. Atque infuper docuerunt fanâinbsp;Patres,præter quatuor ißa facrificia præcipua oft'erri alia plurima.

DC coupdiflina. ». Confeflioncm uidelicet dodrinæ.multiplices orationes, implorationc tun-vtrutn, 8ó interceiTionem pro omnibus bominibus, aliaque præclara multanbsp;pia defideria ac uota. Quæ cèrte omnia uera quædam amp; fpiritualia û«»nbsp;crificia runt,amp; in MiiTa exhibentur.

DE PRIORI OBLATIONB

Miflæ, quæ eft panis

ôf uini.

De oblatioe panis 8d uini,ita docetur in EccIeßazDona rena oftèrri Deb, non ëonfideratione naturæ, feu fubftanti^nbsp;panis æ uini:Cum Deusnequepane,neque ùino,nequeali^nbsp;quacunquc,quamlibet præciofa, irrationabili creatûra deledetur.nbsp;quemadmodum docent fandus Martyr Irenæus, Patres innbsp;rio ad fignificationem inefîàbilium benefîciorum Dei,fic uidelicet,nbsp;rerum iftarum oblatione figniflcemus, ac opéré amp; fignis confiteamurnbsp;dominum Deum ( qui omnia creauit, æ incefranteroperatur omnia,nbsp;qui dat efcam omni èarni,dat panem ad confortandum cor hominis,8dnbsp;uinum ut cor hominis lætificeQita mundum dilexiffe, ut unigenitum Hnbsp;lium fuum(in quo omnia creauitjn quo omnia quoque quæ extant,G^nbsp;uein cceliSjfiue in terris reparauit, qui eft panis coeleftis,panisangdo#nbsp;rum,8c uerus uitæ panis)propter nos miferit de ccelis in terras Jpfum«nbsp;que filium incarnatum pro nobis fefc ipfum facrificafte, eque latere fuonbsp;fanguiftem amp; aquam in ablutionem peccatorum noftrorum elfudiffe.nbsp;Ad hæc iftud fuum corpus ÔC prætiofum fanguinem nobis in Sacra#nbsp;mento in cibum fpiritualem ineft’abili fua mifericordia SC bonitate inßinbsp;tuifleamp;dediflC jUt ciboilip ei incorpora« ipiritualiterque nutriti Scnbsp;conferuati in æternum uiuaraus. Quemadmodum Ecclefia ia Oratio#nbsp;ne quædicitur,i[imixtione uini cum aqua indicat.

Öcus qui hutfianæ fubftâtiæ dignitatem mirabiliter crcafti,mirabi h'us reparafti : Da nobis quæfumus per hæc uini aqtfæ myfteria,nbsp;diuinitatis eius participes fieri,cui mifericorditer placuit humilita)»nbsp;ds noftræ fieri confortemJefuChriftifilq tui,qui tecum ÔCc.

Plancuerum eft, fuiffequondam inEcclefia confuctudinem, ut ftunerainapanisSCuiniamuIieribus æque acuirisoffèrrerêturadnbsp;^sfc.Quod ex Canonibus apoftolorû amp; Decretis Fabiani liquet.

lt;ine ranxifti,accipc facrificium a deuotis tibi famulis,8i pari benedi* âioneficut munera Abel fanclificajUt quod finguli obtulerunt, adnbsp;’^’aieftatis tuæhonorem,cun(ftis proficiat ad falutem.Per Chriftuninbsp;Vndeconiedare licet, quondam fingulos oblationem fuam,nbsp;ütconfecraretur,adaltareobtulifle, perada confecratione fum*nbsp;pfiffe.Quod in uetuftiffimo quodam Romanæ Ecclefiæ Ordinanbsp;*’io,ubi de confecrandis facerdotibus agitur,eft uidere. Quinetiamnbsp;hodierno quotç tempore decentiffime neret, fi populus Fidelis, nonnbsp;modo corde amp; orc, uerumetiamfignis externorum munerum, fidenbsp;êc deuocionem fuam erga Deum in Miffa teftaretur, dona^ huiuf«nbsp;cemodiÇpræter panem uinum oblata, atlt;j in corpus amp; fanguinenbsp;Domini confecrata) diftribuerentur in eleemofynam pauperum,nbsp;quemadmodum exigunt uetcres Canones.

Licet autem confuetudo ilia fere interciderit,nihilominus tame of fcrunt ctiam noftra ætate Diaconi, tanqtotius communitatis mini«nbsp;ftrijdona ilia panis amp; uini,quande ea in altari præparantîaut illis abnbsp;fentibus facerdos ipfe,non pro fe tantum,fed tanq dona SC oblatio«nbsp;nes totius populi Dei.Id quod etiam præfentes merito deuota medinbsp;^ationc,cum cxcitatione fidei fuæ animaduertere deberent.

His quæ di(fta funt probe intellelt;ftis,ncmo mirabitur, nonnunqua pratione quæfup oblata dicit, Seer eta uidelicet,fupplicari ut fandanbsp;myfteria nos prgparent,auxilient nobis,aut falute operent,uel finbsp;P^ile aliquidn'ta tn ut femp per Chriftu.In talibus cm uerbis no uultnbsp;mtelledu ecclefia,ut nuduspanis aut uinu nudu auxiliet nobis,uel fanbsp;’ütê noftra opetur. Vcrx hoc,ut myfteria prædida,qug rebus iftiuGnbsp;*^odi fignificamus,8^'in memoria reducimus,fide^ nobis applica«nbsp;’’^usjidipfuin qd petimus uirtute diuina operent. p Chrm dnm nrm.

DE SACRÏFICIO MISSÆ.

Nec fpejflat Ecclefia uerbis iftis in foïum pancm aut uinuffî foîum» nelSeu nScùnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;figna,fed in cotam refpicit aftionem.Hoc eft,Non

intouniiißiaiti itiniunere panisSC uini,quomodoea fine per naturam,fine fignifica* ofietn. tionis gratia habentîfedita potius quem paulo poft per conl ecratio

nem habebunt, ubi cranfmutata fuerint in corpus 8^ fanguinem do^ mini noftri lefuChrifti.

Quod Luthcrus pro rîiore fuo peftïmo Ecclefiâ ncquiter amp; pcr^ fide traducit,ac fi conftitueremusfalutcmnoftrtmin pane 8^ uino,nbsp;8t per infenfibilium rerum facrificiajUellemus falutem propriâ openbsp;raririmpoftura 8C mera fophifticatio eft. Iftud enim quis cogitauicnbsp;unquamCQuinSf opus ipfum non patiturFalfarq iftius fenlum,ei=*nbsp;que plane compugnat. Offèrirrus enim fignis iftis uifibilibus panisnbsp;uini, Deo patri, cum gratiarum aâione inuifibilia ilia pafîionisnbsp;Chrifti my fteria,oramus^ tali cæremonia auxilium a Chrifto.Quanbsp;in re operum noftrorum mérita propria plane excludimus,fidimusnbsp;que foli mifericordig Dei patris,quam filius Dei,uerus ille panis denbsp;cccio defcendens, fanda fua paflione fanguinis^ pretiofi eftuûonenbsp;nobis comparauit« Atc^ hoc uerum efte teftantur omnes fere orati«nbsp;ones Secretæ.In ea quse legitur dominica Aducntus Domini ita oranbsp;tur: placare quæfumus Domine humilitatis noftræ precibus 8^ honbsp;ftrjs:8i ubi nulla fuppetunt fuffragia meritorum,tuis nobis fuccur*nbsp;re præfidqSjPer Chriftum dominum noftrum.

Item dominica nona a Pcntccofte ita oratur in Secreta : Concede nobis Domine quæfumus hæc digne frequêtarc myfteriaîquia quonbsp;tics huius hoftiæ commemoratio celebratur,opus noftræ rcdempdnbsp;onis exercetur.Pcr Chriftum 2lt;c.

Quod indubitatum cft profedo: Siquîdetfi oportet ut opus rede ptionis noftræ per Chriftum in cruceimpletæ,per fidem 8^ commenbsp;morationem ipfius nobis applicemus. Alioqui Chriftianis nobisnbsp;tam nihil prodeftet a minimum, ficuti nec Tur cis fuccurrit necliwnbsp;dæis.

DE OBLATIONE ALIA, QVÆ eft gratiarum adionis«

SEcundo,poft externutn illud amp; fignificatiuum panis 8^ uini fa crificium,quo fignificamusCuti didum cft)amp; confiten^rj nosnbsp;omnia quæ habemus bona corporalia 8C fpiritualia a Deo pernbsp;Chriftum accepifle.

Sequi«

DE SACRIPICIO MISSÆ. Fol. LX Sequitur in Mifla commune illud laudis gratiarum adionis facdnbsp;ficium,quod pro omnibus Deidonis,corde SC ore, feruentiq? deuonbsp;tione offerri dcbet.Quod quidcm laudisôC gratiarum adionis facrinbsp;fi’cium facerdos aggreditur,quando inchoat ad plebê: GRATIASnbsp;agamusDomino Deonoftroô^c. ItemjSVRSVM cordaamp;c.

Eft autem facrificium iftud(ut iam diximus^commune facrificiiï: Offertur enim non modo pro præfentibus,uerum etiam pro abfen*nbsp;tibuSjUti Cht’yfoftomus ait homilia z6 in Matthæum :quemadmo«nbsp;dum amp; fupra cömmemorauimus: Altari facerdos affïftens, facrifi^nbsp;cio illo propofitoiiubet nos Deo offerre grattas, pro uniuerfo terra«nbsp;fum orbe,pro abfentibus atlt;ß præfentibus,pro rjs qui ante nos fue«nbsp;runt,pro eis qui poftea futuri funt.ô^c.Idem teftatur in cap. z i. epi«nbsp;ftolæad Timothe«m,ubi Apoftoîi diâum explicans,dicitîln obfe«nbsp;quio quotidianooblationis facramentoRt perpetuo^ diuinæReli«nbsp;gionis ritu obfecrationes 8^ gratiarum adiones fieri ab Ecclefia.’nonbsp;pro fidelibus folum,fed etiam infidelibus:pro Regibus Si omnibusnbsp;quiinfublimitatefuntpofiti. Quippe quod oporteat referre Deonbsp;gratias pro felicibus omnium fucceiribus,quod fcilicet folem fuutnnbsp;oriri faciat fuper bonos Si malos,pluat fuper iuftosSi iniuftos. At«nbsp;que hoc Deum a hobis exigefe proptcrea,ut hoc padoincitemur adnbsp;diledionem fandam Sô Chriftianam omnium hominumîNemo eninbsp;(inquit)aduerfus eum inimico effc potcft animo pro quo obfecrati«nbsp;Ones facit. Ec hæc omnia Latina Ecclefîa in fingulis Milfis agit innbsp;Communi quotidie: In die ucfo Parafceues difcrete Si peculiaritcrnbsp;pro fingulis omnium homiüum éuiufcunc^ condicionis gradibusSinbsp;ftatu. Dicit præterea Chryfoftodnus nos uel obidpræcipue agercnbsp;Deo gratias pro Regibus Si pirincipibus, quod huiufmodi principanbsp;turn pro utilitate communi inft:ituit:ô^ preces quoqp fundere,ut illonbsp;rum præfidio defenfijin tranquillitate: atlt;j ocio fimus,ut trahqùiUânbsp;Si quietam uitam degamus in omni pietatc Si caftitate,ipfos^ faci«nbsp;at ad agnitionem ueritatis uenire. Quod Si Tertullianus in Apolo«nbsp;gcticofuo teftatun

Cum debeantautem gratiarum adiones fierietiaffl pro infideli« .^us,8c in ill is præcipue locis ubi Chriftiani fub eorum degunt potenbsp;ftateiquanto æquius,quantocp magis ofFcrantur pro unirierfa fan«nbsp;daCatholica Ecclefiatpro principatu Utriufcp ftatus, fpiritualis Sinbsp;quot;^culafistpro Papa,Epifcopis,Imperatorc,8i omibus orthodoxis,nbsp;quotum eft Catholicam Si Apojftolicam fidém,bonorum agricoinbsp;^rummortcolereï

DESACRÏFICIO mïssæ,

Hçc gratiarum adio breuitcr pulchre in Canone noftro cutfi an* nexa fupplicationc compræhcnfa eft. In quo fupplicatur patri ck*nbsp;mêtiffimo per Icfum Chriftum dominum noftrum, ut munera pro*nbsp;pofita,amp; fancla facrificia,udit accepta habere benedicere. Quaenbsp;uerba iftud tantu hoc loco fignificant,ut ca dona,quæ nos ipfo mannbsp;dante (ad declarandam 8^ conteftandam gratiarum noftram adio*nbsp;nem, proomnibus bonis amp; benefîcrjs eius,nobis Sc toto mundoex*nbsp;hibiiis)ofFerimus,uelitaccepta habere.(Quod enim acceptumeftil*nbsp;b, hoc fimul bencdicit, aut certe iam bcnediâum eft. ) Atque illudnbsp;ipfum præcipue proCathoIicafuaEccIefiaî pro qua confequenternbsp;oramus, ut earn pacificare,cuftodire, adu uare regere dignetur.nbsp;Cum Papa,împeratore,Poteftatibus, SCc»

Curtî uelit autcm Paulus,ut ante omnia orctur,pro omibus fan* dis,præcipue tarnen quibus uerbum, amp; Ecclefiarum regimen com*nbsp;miffum eft.Non fine caufa definiuit Pelagius Pontifex, eos a todusnbsp;epÂeX mundi communione abfcifos efTe, qui in facris myfterqs Apoftob*nbsp;«^TW. ci pontiFicis.memoriAm non habercnt.

Porro fupplicatur inCanone,ut Deus reminifcatur eoru, rum priuatam habemusmernoriam.

Et omnium circunftantium,quorufli fîdes ipfi cognita efl 8^ a® tadeuotio. ProquibusSacerdosSi circunftantesei ofFeruntho^^’nbsp;crificum laudis, pro fe,fuiflt;ß omnibus,pro rcdemptione antfi’am®’nbsp;fuarum,profpe falutis 8c încolumitatis fuæ ( intelligein corpore8^nbsp;anima)reddunt(j uota fua ætemo Deo 8c uiuo.SCc.

^od certe æquiffîme fît. VndeChryfbftomus in loco præ^* do dicitjin facratiffîmo hoc myfterionos ageregratias,prohis pfÇ*nbsp;cipuc,qui nobis familiaritate iunguntur 8c bénéfices Dei,qu? nobisnbsp;amp; illis contigerunt,8C quotidie contingunt, fîue clam, fîue manife*nbsp;fte proueniant, fîue læta fint, fîue triftia. Cum credêdumnbsp;Deum hæc omnia pro utilitate 8C falute noftra difpenfare.

Cum prim is autem debet ifîa gratiarum adio fieri 8^ ofîèrri,pro eximijs bénéfices nobis impctratis 8C impartitis, per facrifïciuChrinbsp;fti femel in cruce oblatum. Qucmadmodum fit in Canone noftro,nbsp;ubi Deo aguntur gratiæ pro rcdemptione animarum noftraru,pronbsp;fpe falutis,8C încolumitatis noftræ,hoc eft, pro donatione uitç æternbsp;næ. Quæ dona nobis per Chriftû,uii diximus funt impctrata. Quanbsp;de caufa

DE SACRIFICIO MISSÆ. Fol. LXL

de caufa fandliffimum iftud ÔC digniffimum my fterium,Euchariftia j'd lt;ft,gràti'aruni a(ftio,utChryfoftomusait,appelïatur,quod in hoc ope#nbsp;tcamp; myfterio fcruenti attentiôe, memoriam habeamus omnium, cumnbsp;primisautem præftantiHîmorum illorum DeibeneficioruminChri^nbsp;ßo,quodque hic G'mul admirandum illud diuinæ charitatis opus, quonbsp;proprium filium fuum omniac^ cum ipfo nobis donauit, tam gloriofcnbsp;demonftratur.Quâ ob rem etiâ incitamur acccndimur» ut Deo fern.»nbsp;per enixiiTime gratias agentes, nos totos ipfi dedamus, id quod uerba ,,nbsp;ilia Canonis exprimunt: Tibique reddunt uota fua æterno Deo ui«» ,,nbsp;itoamp;uero.

Quu Ecclefia pom'gat 8£ cxtentat ramos fuos in præteritos, præ^ feitcs amp; futuros,nec tantum numerei in membris €Os,qui modo uitamnbsp;per fidem habent,ueru illis etiam ,qui cum figno fidci præccflerunt. Id**nbsp;rirco cu facratifTimum iftud amp; gloriofiflimum facrificium, communinbsp;cuku/idec^ concordicélébrât, ibicß reminifcic amp; animaduertit Chri«nbsp;ftum dominû noftrum mortuum femcl,quo uiuorum dominaretur Si: Gwfwm 4Æ0 of.

fefe colligens eorum memoria habet,agite^ gratias, no folum pro prg^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jXj

lentibus.qui adhuc in uita iHa mortali agunt, fed amp; pro his,q hinc tran fierut. £t in primis pro Deo diledis (andis illis,qui certiïïime apud donbsp;minurn uiuunh

De qua gratiarum adione.nimirum pro Sandis, beatus Martyr Cyprianus Epift.ó.hb. loquit. Et indicat eâ in tota Ecclefia pro con^nbsp;lietudine ufitatam, nt celebrentur oblationes 80 facrificia ob comcmo#nbsp;rationes Martyrum,qui ad immortalitate gloriofæ mortis cxitu tran#nbsp;fierunt, Similis eft fententia quam habet hbro4.epift, ƒ. Sacrificia(in*nbsp;quit)pro ijs femper, Cit meminiftis ofterimus, quoties Martyrum paG*nbsp;amp;nes S)C dies anniuerfaria commemoratione cekbramus,amp;cgt;

Hinc 8^ Græcoru Canon exprcffis uerbis dicittOfFerimus tibi pro ^atriarchiSjProphetis ApoftoIis.Quod tantu ualet: Gratias tibi rc^nbsp;^»mus domine, quod fandos tuos ab initio mundi elcgifti,fandifica^nbsp;ftigt;confirmafti,amp;: tandem gloriofecoronafti.

Nofter uero Canon ita habet;

Communicamus 8C memoria uencramûr,io primis gloriofæ fem^ ,, per^ uirginis Mariæ genitricis filq tui domini noftri lefu Chrifti, fed »nbsp;beatorum A poftolorum tuorum,amp;cgt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»?

Quod eft, memoriam ueneramur,o domine beatffTim^ 8f imma lt;ulatæ matris fill) tui Dei noftri,quæ abG^ omni contaminatione Deu

DE SACR.ÎFICIO MISSÆ.

pepcrit uSraDeigenitrix, honoratior Cherubim, incompjirabiïiïct gtoriofior Seraphim(quod Canon Chry foftomi profequitur) èc sâiQfinbsp;rum fandorum tuorum, amp;cæt. Facitnus autcm idipfum confiderationbsp;ne,quod hi tanquam nobiliffima Ecclefiæ tuæ membra,niorte temposnbsp;rail nec fupprefli funr,nec perierunt,fed in uitam æternam funt prcmiffnbsp;fi. Quapropter quas poflumus tibi gratias habemus.quod inis,qui nonbsp;bis aliquando in omnibus quæ natura habet,fïmiks fueruftt,tam adminbsp;rabikm gratiam dedifii,ut peccatumjinundum mortem,amp; uiriliternbsp;uincerent,amp; uitam confiqucrcntur æternam. Denique pro donis,quafnbsp;cis exhibuiftijSc Eccletiæ tuæ per ipfos communkaHûnbsp;riam, quæ coniundionem eorum indiuiduam unionemque cum illonbsp;tiCTimam amp; facratiHimam indicet. Ad hæc quod facerdos cos præco*nbsp;nio extollat in altari,qui pic fandeque uixerunt, amp; ad fincm ufquc uir^nbsp;Cutis uiam conftantcr,nufquâ ab co defledendo tenuerunt,nos quideninbsp;ad imitandum bcatifTimum illorum habitum, atque ad diuina petendanbsp;prænu'a prouocans Jllos autê ueluti uiucntcs prædicans, qui non mornbsp;cificati, fed in diuinam penitus uitam ex morte translati funt,æc.

hilominus tarnen eos ad facrificiû illud fiait homines Dei, in eius confeffione uiccrunt, fuo loco Sc ordine nominari t Nf c idco ta#nbsp;men a fiicerdotc qui facrificat inuocari, quippe quod non ipflt;s factifi#nbsp;cet,quauis in memoria iâcrificat eorûtquia Dei facerdos eft,non illoi?,nbsp;Ipfum uero facrificiu corpus eft Chrifti, quod non ofFertur ipfi^» 9“’®nbsp;hoc funt amp; ipfijSCcgt^Quod autê dicit a facerdote qui facrifloat non irwnbsp;uocari Martyres,hunc habet fenfum : Sacerdote uerba facrifkii no de^

DE SACRIFICIO MISSÆ. Fot EXIL

Et hanc efle mentem Auguflini, apparet ex ipG'us uerbisjibro 8. deciuitateDei,capite 27. ubiSc rationes aflignat,quare in Miffa Mar#nbsp;lyrû faciamus memoriam : Nos(inquit) Martyribus tcmplajacerdo#nbsp;tia,facra amp; facrificia non conftruimus, quoniam non ipfi/ed Deus eo#nbsp;rum nobis eft Deus.Honoramus fane memorias corum,tanquam fan#nbsp;âorum hominum Dei, qui ufquead mortem fuorum corporum pronbsp;ueritate certarunt« Sequitur: Quisautemaudiuit,al)quandofideliiînbsp;ßantemfacerdotemadaltare,etiam fuper fantîïum corpus Martyris,nbsp;#d Dei honorem, cultumcß confiruc^um, dicere in precibus: offero ti#nbsp;bi facrifidum Petre, uel Pauk, uel Cypriane Z cum apud eorû memo#nbsp;rias oßeratur Deo.qui eos Sgt;C homines S^Martyres fedt,amp;: fandis fuisnbsp;sngelisccclefti honorefociauit,uteaeekbritateSC Deouerodeillorunbsp;uiAorijs grattas agamus, amp; nos ad imitationem talium coronarû co»nbsp;dem inuocato ia auxilium ex eorû memoriæ renouatione adhortemur.

Ittm,contra Faußum Manichæum hbro zo-capite ii.eifdeib fere uerbis,eandem mentem fuâ exponit; Populus(inquit) Chriftianus me#nbsp;»norias Marty rum rcligiofa folennitare concélébrât, amp; ad excitandamnbsp;»mKationem,ôd ut meriiis eorum confocietur,atcç orationibus adiuue#nbsp;tür.lta tarnen ut nulli Martyrum,fed ipfj Deo Martyrum,quamuis innbsp;memorias M artyrum coibtuamus altaria.Quis enim antiftjtum in lo#nbsp;cis fandorum corporum alTiftens altari,abquandodixii;Olïèrimus tinbsp;bi Petre,aut Paule,aut Cy priancÇ’fed quod offerturjoffèrtur Deo, quinbsp;Martyres coronauit,apud memorias eorû quos coronauit^ut ex ipfo#nbsp;rumlocorum admotjitionemaior afFcélusexurgatadacuendamcha#nbsp;rùateni.

Itaprorfus,quemadmodû ûiriïk fanâusdicit,EccIeGammemo# riant facere in facrifido MiiTæ, ut meritis eorum confocietur,amp; orationbsp;»^ibus eorû adiuuetur,Sic fit in Canone £ccIefiæCatholicælt; Ante con#nbsp;f^crationem em orat Ecclefia, ut meritis, precibufquefandorum Dei,nbsp;in omnibus proteârionis eius muniatur auxilio,Per Chrißum dominûnbsp;^nßrü.Quod nihil aliud eß dicere, qua ut orationibus eorw adiuuetur.

Foß confecrationem aute, quando hoßia confecrata,non tantum eß 'gt;«rum corpus èc uerus fanguis capitis noflri Chrißi fubßantialiter, uenbsp;*ümetiam corpus Chrißi my ßicü,hoc eß Ecclefiam, ficut ex capite ÔCnbsp;*^cbris fimul connexa eß,flt;gnificat Qc repraefentattCuius corporis parnbsp;quædam funt fandi Dei.Sicut Augußinus eodem in loco didt. Id#nbsp;^rcopoß confecrationemorat £cclelia,utDeus nos in confortiumnbsp;P ij fuorum

DE SACRIFICIO MISSÆ. fuorum, fton ut æftimator mer jti fed ucniæ largitor admi'ttat, ut merinbsp;tis eorum affocietur, Per Chridum dominû nortrum. Hoc e ft gt; utnbsp;poftimus corpus unum in Chrifto cum Tandis, quod ipfum facramcfwnbsp;lo illo præcipue (îgnificatur. ficut beatus Auguftinus tradat de Sacra*nbsp;nicntis:Myftcrium(inquit)ucftrû iacct in altari, myftcrium ueftrû fu*nbsp;mitis,ad quod ipfi eftis, Amen rcfpondctis ? Efto mcmbrum corporianbsp;Chriftj,ut Amen tuum fit üerum»

Qyôd quidam fine rationê caîumniantur in Canone noftro, ÊiW nicam fandorû inuocationem committi, Per ipfum ctiam Canonenbsp;pudentiflTimuû eife mendacium, manifefte conuincttur,qui ad foltinbsp;“ trcm per lefum Chriftum dirigitur: Teigitur clementiftïme pater,nbsp;** lefum Chriftum dominû noftrum fupplices rogamus âc petimuaA^*nbsp;Qyo etiam tenore ad finem ufque procedit, omniaque uotanbsp;quæ diriguntur ad patrem, concluduntur per dominum noftru la^**®*nbsp;Chriftum. Quod omnibus Canonem legentibus folo afpedu fitnbsp;feftum. Ifta dixiffe fufticiat de fecundo illo altaris, fiue Miflæ facrih^’®nbsp;uniuerfaiijaudis fdlicet SiC gratiai^ adionis,qUod ante confecratio*^^'^nbsp;deùoto gratoc^ animo, amp; corde Sc oris confeftione debet ofFerrf

Et fequitur in Canone facrificfj iftius talis peroratio.-Vt Déus ig’^ ** turfid eft, propter caufas didas, quæ unigeniti filq fui promiifioU«^nbsp;** mandate innitûtur) Hanc oblationê feruitutis eorum, fed amp;nbsp;miliæ fuæ placatus accipiat,diefque noftros in fua,non mundi huius pânbsp;** ce difponat, atque ab æterna nos damnatione eripi, SC in eledorû fu**nbsp;rum iubeat grege numerari,Per Chriftum dominum noftruiU’

Quæeftatïacephaleofis orationis noftræapudfacrifieîutwifti’'^^^ dis.Tria em quæ hic petuntur,funtpræcipua ilia dona,quæ nobis Ce*nbsp;os pater per filium fuum donauit. Primum enim dédit nobis, utnbsp;cum ipfo in terris habeamus, quæ ab fjs,quibus donatur,terrprem otnbsp;anxietatê cordis oêm ptinus aufert,amp;gaudiû parit, quodo^u’oqufatnbsp;auferre.De quo Chriftus ait Iohannis decimoquarto: Pacetu rehnquonbsp;uobiSjpacem meam do uobis:non quomodo mundus dat, ^go do uolt;nbsp;bis.Non turbetur cor ueftrum neque formidet, amp;cæt. Iohannis de*nbsp;cimofexto:Hæc loquutus fum uobis^ ul in me pacem hafaeatis,in mun*nbsp;do prelTuram habebitis,fed confidtte,ego uici mundum, Atque hæc cnbsp;paxiUa,quam Apoftoluspaflim nobiscomprecacut ? DehacRoma«nbsp;norû decimoquarto ait : Regnû Dei non çft efca potus j fed wnitia

DE SACRIFICIO MISSÆ. Fol. LXIÎl Sê pax,8«rgaudium inSpiritu fandoEtad^ Philippen 4. Pax Deijnbsp;quæ exuperat omnem fcnfumjcuftodiat corda ueftra 8C intelligentienbsp;as ueftras in Chrifto lefu.

Dercliquis duobus quæfitfiul petuntur, ut uidelicet ab æterna damnationeliberemurjamp; eledorum gregi annumcremur,idem illenbsp;Apoftolus ad CollofTenfes 1. ait: Qui dignos nos fecit in parte (órenbsp;tis fandorum in lumine,qui eripuit nos de poteftatc tenebrarunij5lt;^nbsp;ttanftulit in regnum fiîij diîedionis fuæ,in quo habemus redempti*nbsp;ôtiem ôd remiflîonern peccatorum per fanguinem eius. EcAdu 2Ó.nbsp;Chridusdominus ad Paulum ait: Mitto te nunc in Gentes aperircnbsp;oculoseorum,ut conöertantura tenebrisadlucem. Si dcpoteftatenbsp;Sathanæ ad Deum,ut accipiantremiiTionem peccatorum,^ fortemnbsp;inter fandos,per fidefn,qux cft in me.

DE CONSECRATIONE EVCHARISTIÆ

fecratiodiuihiiTimifacramenti. Quem Canonisordinêetiâ Awho/Pd-beatus Ambrofius tradit librode facramentis,8i habetur in c.panis omnidqujeinfuÿio. cft.de confecratione,diftindione fecunda. In hac confecratione fa.^ rilgt;uslt;ifdceriotedinbsp;ainniutur, fupplidter otat, ut Deus pro. Snbsp;politam illam panis Si uini mixti oblationem,qusc iam in fignum tanbsp;faits noftræ deditionis Si gratiarum adionis oblata eft, éonfequeii«^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'cmfidtur,

fer in omnibus Benedidam, Aflcriptam,R.atam,Gratam, Accepta idtn nonfuisfermo bilem^ facere dignetur, ut nobis corpus Si fanguis fiat domini 00=«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ucerdo^. ftd

l^rilcfuChrifti.AcmoxpronunciatfacerdosEuangeliftarum uers«/if^ frfnonec r

DE SACRIR MÏSSÆ.

Qui ucrba ilia inuocationis Chriftiane rede déclarât î Sacerdos (inquit)Deum inuocat(intellige in canone)ut obladonem propofitânbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.

fcriptam,per quam omncs in cocIo aircribamur:ratam,per quam in uifceribus Chrifti efle cenfcamur:rationabilem, per quam a beftialinbsp;fenfu exuamur:acceptabilem,ut qui nobisipfis dilplicemys,perhâcnbsp;accepxabilcs eius unico filio fimus. Quæ omnia tum demum nobisnbsp;contingunc,quandooblatioaltarisconucrtitur nobis in corpus 6^nbsp;fanguinem domini noftri lefu Chrifti. Id quod oraiiuncuîæ Äsnbsp;concîufione proditur,qua uerba præcedcntia dare amp; pulchre expl*nbsp;cancur.Quemadmodû Cameracen.Epifcopus Odo,in MiiTgCanonbsp;nem fcribittPofueratCinquiOin omibus benedidamjaffcriptam/a*nbsp;tarB,rationabiIem,acccptabiIem.Scd hæc omnia claufa erant,

licec,uc nobis fiat corpus amp; fanguis Chrifti: hie totum compl«^'^’^* hictotump€rficitur,amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Confecratione fada,c ueftigio in Mifla C quæ omnium fann^

ficium pro peccatis mundi obtulit) denuo totius Ecclefiæ pon^^^’ mqdo incruentOjfpirituali repræfcntatione, amp; commemoration^^nbsp;cratiffimæ fuæ paflîonis offertur.’Quod ipfum fic,quandonbsp;Chriftum 2lt; eius uerum corpus uerum^ fanguinem,Deo patrinbsp;gratiarum adionc,amp; oratione attenta, pro fuis totius mun^I* P^**nbsp;catis proponit feu rcpræfentat. Quanq enim facrificium illud »0nbsp;forma qua in cruce offerebatur femel tantum oblatum fit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

DE SACRIFICIO MI5SÆ. Fot LXIIII

Wiagnum amp; inæftimabile illud donatiuum remiflionis peccatorum quod Chriftus impetrauit : Cum accipiat remiflionem peccatorumnbsp;per nomen eius,qui credit in cum, Aduum to.

Secundum quam fententiam fandi Patres corpus 8«^ fanguinem Domini in altari prgCentiajnunc fatisfactionem peccatorum noftronbsp;rum amp;totius mundi appellant,nunc redemptionis noftræ prætiiï.nbsp;Quomodo de facrificioifto Euchariftico corporis 8^ fanguinis Do

iislocisoffertur,muItifuntChrifti,fedunus ubicgeft Chriftus, 8C plenus cxiftcns,8i illic plenus,unum corpus,Sicut enim qui ubi«nbsp;Sue offertur,unum corpus eft,amp; non multa corpora, ita etiam 8ó u««nbsp;num facrificium. Pontifex autem nofter Chriftus, ille eft qui hoftiânbsp;naundantem nos obculit,ipfam offèrimus SC nunc, quæ tunc oblatanbsp;Suidem confuminon poteft. Att^ ita confonat fando martyri Cy«nbsp;priano.

Quibus 8C beatus pater Auguftinus libro quarto de Trinitate fub facrificq noftri,corpus effedum facerdotis noftri. Et in Pfalm.nbsp;Semel pro nobis Chriftus oblatus eftffi credimus autem 8^ comme«nbsp;nioramuS quia uenit ad nos,quotidicofferacur pronobiSjaefirenOi«nbsp;net nos quotidie,qui nos prima gratia fua renouauit.

Ad hgc Cyprianus in fermone de cœna Domini,dicit,Corpus 8i fanguinem Chrifti fimul 8C medicamentum 8C holocauftum effe,adnbsp;fanandas infirmitates,8^ iniquitates purgandas: Perpes (inquit) eftnbsp;hoc facrificiumfemper permanens holocauftum,nulla pané huncnbsp;Populi multitudo confumit Séc.Et epiftola 5. hbri fecundi ad Ceci««nbsp;hum aitzPaffio eft Domini facrificium quod offerimus.

DE SACRIFICIO MISSÆ.

Ipfc cfl: eoimquem propofuit Deus propiciatorcm per fidem in fan guine ipfius.amp;c.R-oman,^. Sicut Sc nobis natus eft:ut qui in ipfuflinbsp;credimusnonpereamuSyfcâpacem h abeam us cum Deo,8£ uiua*nbsp;mus.rcconciliatipatriperfanguinemChrifti. Quemadmodum beanbsp;tus Bernhardus in Cantica, ferm one fecundo ait: Cum defecerituitnbsp;tus mea^non cÔturbor ftatimnec defpero: fcio quid faceredebeafli.nbsp;Calicem enim falutaris accipiam,6Cc. Et in fermone primo de Epi*nbsp;phaniaxT otum quod dare po ff um miferum iftud corpus meum^nbsp;Si quo minus,addo corpus ipfius.Nam illud demeoeft,ö^ meuflinbsp;eff.ParuuIus enim natus eft nobis, 8^ filius datus eft mihi.De te Do*nbsp;mine fupplco,quod minus habeo in me.O dulciffima reconciliatio»nbsp;o facisfaäiofuauiffuna.

PorroSC rpiritualisifta corporis 8^ fanguinis Chriftioblatio,c® mune quoddam facrificium eft,ficut ÖC alterum illud,de quo fecûdonbsp;locodiximus,proptergratiärumadiones, ÔC orationesquæiWf^nbsp;untmon pro præfcntibus modo,uerumetiam pro abfentibustncct^nbsp;tum pro bis qui adhuc in mortali ifto corpore agunt, fed amp; pro fr**nbsp;tribus 8^ fororibus noffris, qui cum figno fidei hinc ad Domininbsp;profeäifunc.

** nbsp;nbsp;Confecratione peraÄa,poftquatft uerba Domini, H Æ C quot^

cfcuncp feceritiSjin mei memoriam facietis. pxoniiciaucrit facerdo^ rurfus Ecclefiæ perfonam induit,Ioquitur^ ad Patrem,8i dicit'nbsp;V N D Enbsp;nbsp;monores Domine nos ferui tui, fed 8C plebs tua f*®*

j j dafquæ eft Eccicfia tua)eiufdcm Chrifti filq tui domini amp; Dei ftri,tam beatæ paffionis,necnon abinferis refurrcâionis,frlt;^^^nbsp;JJ cœIos gloriofæ afcenfionis.ofterimus præclaræ maieftati t**nbsp;JJ isdonis ac daeis,hoftiam puram,hoftiam fanâ:am,hoftiamim’^^^*’nbsp;latam,panem fandum uitae æternæ,8c calicem falutis perpetuæ.

Supplicat deinde EccIefia'j’utDcuspropicioS^ftrenouoItuad hæc refpicere dignetur,8C accepta habere pro nobis, 8i «jood ad a*nbsp;clionemoblationisnoftræattinet, autquatenus confecratailla holt;nbsp;ftia,EccIefiam Chrifti,tanquam corpus eius fimul fignificat 8^ re#nbsp;præfentat» Alioqui nemo tam ftolidus eft,qui ignorer Deo patri ni«nbsp;hil poffe acceptius effe corpore 8^ fanguineunigeniti fih) fu» Chri«nbsp;fti. Procul a nobis abfit ut talis fenfus aut cogitatio nobis in men«nbsp;tem ueniac,quafinosmiferipeccatoresuelimusnoftra adio«^ cor«nbsp;pus ÔC fanguinem Domini Icfu Chrifti Patri primum conciliare amp;nbsp;accepta reddere:quumcorpus iftud fit unicum illud quod per fe ac«nbsp;ceptum

DESACRIFICÏO MISSÆ. Fol. LXV. ceptum cft. Hatflcnus ctiatn ut per ipfum nos quoi^ Si omnes homwnbsp;nesacceptcmur.Qdapropter uerbis iatn didis corpus illud prgdicauù

Si conteftati fumus efTe hoftiam purâ,hof];iani fandâ, hoftiâ im« niaculatain,paneni fanAum uitæ æternæ, Si calicem falutis perpetuæ.

Cum autem inEccleftanostali loquendîFormæafTuefieri opor« *ôt(ficüt beatus Augußinus in libris de dodrina Ghriftiana,8ipaflîmnbsp;•îibi doclt;t)qua corpori Chrifti,non Colum hoc tribuitur, quod cft ipfinbsp;lt;3nquâ capid proprium, uerumetiam quod eidem corn petit, quatcnusnbsp;Ftcum membra fua copr^hcndit. Secundum quem modum clamauit innbsp;crucc: Deus meus,0eusmeus,quare me dereliquifti» Itê,Longe a (alunbsp;tcniea uerba delidorum meorum. Quod certe de nobis,quos in fege«nbsp;Rabat accipiendum eß:non uero de ipfo tanquâ capite,qui peccatû nulnbsp;ïû fecit. I .Petri 2. Quarc(inquit) Augufltnus hoc didtur nifi quia nosnbsp;ibieramus.nifi quia corpus ChriftiEcclefia.Debet Si hie ad eundêmonbsp;dum uerba ilia intelligi,ut Deus fuper hunefdm pané,Si calicem falu«nbsp;tis afpicerc dignetur, quatenus panis ille fandusC 8i calix falutaris nosnbsp;fimuicôpræhendit. Vnusenim panis, ait Apoftolus,Si unum corpusnbsp;multi rumus,qui de uno pane partidpamus. Quia uero(ut dicte beatusnbsp;IohannesChryfoßomus)Chrißus obtulit hoßta nos mundantem,quânbsp;8i nos quoque nunc oiTcrimus, fic debent uerba ifta MiflTæ accipi, utnbsp;Deus pater in hanc oblatione^jficut nos earn offcrimûs, 8i non quomo«nbsp;do ille obtulit, rcfpicere dignetur. Qua fententiam cogunt,nece(rario^

Digneris accepta habere facrifiçia noßra, ficuti accepta habere di« „ gnatus es muncra pueri tui iußi Abd,Si facrifidum Patriarch» nofiri ’’nbsp;Abrahæ, 8i quod tibi obtulit fummus facerdos tuas Mdchifedcch (an „nbsp;dumracrificum,immaculatamhoßiam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

lam profedo facrificia ilia Patrum propter Chrißura utique,queni defignabant, denique Si propter mandata Dei facrificia ilia requirentnbsp;,tis,non poterant ipfa non placere; Si tarnen quod ad eoru obedientiamnbsp;attinebat,qua in facrificando Deo exhibebant, in facrifietjs illis figura«nbsp;libus orabant,quemadinodu 8c nos,ut Deus dignaretur ea accepta hanbsp;bere.Itaque patlis fandus Si calix falutaris,non ratione capitis fuperbenbsp;nedidi illic fe exhibentis(in quo Patri femper bene coplacuit) fed ratio«nbsp;fie noßri,qui illic quoque unus cû Chrißo panis eße, my flice fignifica«nbsp;mur,8i quatenus nos ea offerimus, accepta habcri petutur,hoc efl,prenbsp;eamur,non ut Deus Chriflum, quern paulo ante Canon ipfe diledifli«nbsp;fiium patri filium nuncupauft, fed noflrum iflud feruitutis obfequiu,nbsp;gt;'epræfentatiuumc^,Si comemoratiuum facrificium rcfpidat,in quo elnbsp;carné Si fanguinem filij fui ftflimus, petet€S,ut ea feme! in cruce oblata.

DE SACRIF. MISSÆ.

pro nobis quoquehabeat accepta, frudum tam beatæ paflionis nobi» applicatis éc accommodans. Et quemadmodum petimus^ut perceptifnbsp;corporis Chrifli fit nobis falutaris,fic petimus,ut oblatio noftra myßi*nbsp;ca corporis Chrißi fit Patri pro nobis accepta,

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atque bic loquendi modus eß in fcriptura plurimum ufitatus.Qui^

ignorât enim uetera Patrum facrificia, quæ Chrißum præfignabani» u«l ob id quod Deus ea præcépiflet fuifle per fe munda Nihilominu«nbsp;àx cr Deogratdj tamco trcqucntius immunda uocantur in fcripturis, no ratione lui* konbsp;propter indigne ofi proptcr malam uoluntatcm ofFerentium.De quo uide Chryfoflowbntnbsp;ïcr^pturi^irnSdlnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecunda aduerfus ludæos. Hine in uetußjßimis aliquot Iibr«

Mißarum ,poß locum ilium. Supplices te rogamus, habetur ißa o*“* tio : Memento mei quæfo domine 8c miferere, licet hæc fandain^^e”^nbsp;tibi fände pater omnipotens,æternæ, meis manibusofièranturnbsp;fida,qui nec inuocarefandu ac uenerabilenomc tuum dignus fut^*nbsp;quomodo in honore,laudememoria gloriofißimi diledi filij w*nbsp;mini noflri lefu Chrißi oßeruniur,fic ut incenfum in confpedu diüif’^nbsp;Maießatis tuæ cum odore fuauitatis accendantur*

Sandus Bafilius in füo MiÔæ CanÔne,omem catumhiam aufo*^* Orat em :Rcfpicc fuper nos Deüs, amp; fuper hanc noßrä latriä,quanbsp;ptä habere digneris,ficuti accepta habere dignatus es munera Abel,nbsp;crificia Abrahæ,8^c.

Pofl hæc fequitur in Canone noßra*

. «« nbsp;nbsp;Supplices re rogamus omnipotens Deus, iube hæc perfirrri pis'

« nus fandi angeli tui in fublime altarc tuum, in conipedu diuinæ ** ßatistuae,uiquotquotexhac altaris participanone facrofandu^”nbsp;« tui corpus æ fanguinê fumpferimus,omi benedidione cceleßi»8^nbsp;lt;c tia repleamur,Per eundem Chrißum dominum noßrum,Ametii

Neque nouiter oratio ißa introduda eß. Verum ferapo* uit Ecdefia Latinorum,etiä longe ante tempora fandorum Pak*^nbsp;broßj amp; Augußjni;amp; proculdubio ab Apoßoloruin tempot^d““”*nbsp;fimilis precandi formula inCanone Græcorum apud Chryfoß®*''^™nbsp;reperiatur.Habet etiam oratio ißa, quemadmodu præcedens hunc fennbsp;fum:Omipotcns Deus,cü probe feiamus myßicä hanc noßrä oblatio*nbsp;nê corporis amp; fanguinis dilediflimi filrj tui, quä tibi fub panis S^uininbsp;fjguris in terreno ißo altari exteriori operatione offerimus, beanß^manbsp;aus paß’ionc tibi rurfus figuraliter pröponentes ,cu immeqfa gratiarunbsp;adione,propter indignitatê noßrä tibi placere non poße. Idcirco te fupnbsp;plices rogamus? ut per eu ipfum,qui eß magni cofilq angelus, cade ilia

DE SACRIFICfO MISSÆ. Foi. LXVf. tibi ofFeratur in fublime tuu altare hunianitatis éiUs, qua fuper oês coé«nbsp;los exakafti,amp; ad dexterâ tuâ éollotafti, quo fie àd nößrä reconciliatienbsp;onem femper in confpeâu appareat 8^ luceat ? Vide de hoc Algerû denbsp;ueritate corporis amp; fanguinis Chriüt in EuehariÉia,iibro. i.cap4i4.8d:nbsp;Auguflinû inca.Vtrum,deconfecrat4diftind.2.ubiita ait : Intra fââmnbsp;EcckliamCatholicâinmyflerio corporisChrifti,nihtiabottômaius, cht-î/îus eonfeerd .nbsp;nihil a malo minus perficitur Sacerdote, quia nön in merito confecranenbsp;dSjfcd in uerbo efficitur creatoris,amp; in uirtute Ipirituflàhdi.Si enim innbsp;merito effet facerdotis^nequaqua ad Chriftû pertineret. Nunc aût ficutnbsp;fpfe eft qui baptizat^ita ipie eft, qui per fpiritû fandum banc fuâ efficitnbsp;wrnem,nbsp;nbsp;nbsp;transfert uinû in fanguinê. V nde Sc facerdos.'Iube(inquit)

hæc perferri per manus angeli tui Candi, in fublime altare tuum in con fpedûdiuinæ Maieftatis tuæ^Vtquid deferenda inlucemdepofcit^nbsp;nifi ut intelligatur q? ifla fiant in SacerdotiOi

Quanquâ amp; ille nofiro iudicio bonus fit fenfus,fi oretur ut Deus id beat oblationênoftrâ per fandos angelos in confpedûdiuinæ Maie*nbsp;ftatis fuæ perferri,non uero hoc modo, quafi uelimus ut nunc primumnbsp;angeli perferant corpus amp; fanguinê domini noßri in cœlos ad patrem:nbsp;fed uerius preces amp; uota noßra,quibus oratio iftà Conclüdit.Hæc feilinbsp;cet, ut quotquotex hac altaris participationefacrofandûfilrjeiuscor*nbsp;pus 8ô fanguinê fumpferinius, omni benedidionecoeleAiamp;gratia re*nbsp;pleamur,Hocofficium em bonis angelis in feripturis pafTim attribuic,nbsp;q, perferant orationcs noftras ad Deum, Tobiæ 12. Et ad hune modunbsp;orauit beatus Ambroûus,qûi in Canone fuo duas illas oratiôes» Vndènbsp;nos memores.Et,Supplices te rogamûs, in unam contrahit,ut oidesnbsp;libro 4. de Sacranientis,capite 6^

Perferri autê aîiquid ad confpedû Dei fecundum loquendi modu, qui in Biblq s ufitatus cfl,nihil aliudintelligitur,quâ utfàda noßrapde*nbsp;üotiones,uota preces a Deo acceptantur 8ô exaudiantur, Pfalm^^g.nbsp;Item 87» amp; Écclefiaft»;^» Quena ferifuiii orationis qüo^ coftelufio fe*nbsp;cum aHert.In qua luculenter oflenditur apparet, quomodo prsecciinbsp;dentia uèrbaCquibus oratuf, ut Deus hæé facrificia propicio ac ferenonbsp;üültu refpicere dignetur)fint intelligenda,fic uidelicet* ut refpicere ea dinbsp;gnetur, non ob id quod nunc deinceps fufit factatiffimû corpus ÔC fan*nbsp;guis dilediffimi fill) fui, in cuius faciê femper alioqui refpicit : fed pro*nbsp;pter nos, quo facrofandu illud facrificium fie tradarenbsp;nbsp;nbsp;fumere pofli*

*nus,ut no ^ueniat nobis,utpote indignis ad iudiciu,fed ad côfequendâ bcnedidionê potius cœleftê gratiâ.Qûo beatus'Äuguft» in lohannenbsp;annotauit,8£ habetur in ca.credere^ de confecrat4diftind4 2.Qui mandtlnbsp;Q, ij cat

DE SACRIFICIO MISSÆ.

£at(inquit)carnem, amp; bibit fanguinê Chrifti\ufc^ ad fpiritus participa# tionctn,ut in corpore domini tanquâ mcrobrum maneat,amp; cius fpiritunbsp;uegetetur ( quod cft quando eins mâdata feruat)Ad altare Dei inuifibinbsp;le,quo no accedit iniußusfin facramcnto tantum,no in fpiritu pcrcipiêsnbsp;corpus8^fanguinem)ineperaenit,amp;c.Adeund€m modum in Grçconbsp;ChryfoftomjCanoneoratur:Proaddudisamp; fanAificatis prgtiofis donbsp;nisdominum Deumnoftrum dcprecemur,utdôminusDeusnoftcr,nbsp;quifuicepitea in fandû fupcrcœlcftc ÖCintcIkAualeakare fuuffl,nbsp;tanquam odorem bonæ fragrâtiæ, uiciflîm nobis minât diûinâ gratia,nbsp;donumqueSc comtnunionem fanAîGimi fpirituF,3lt;rc,

Êfaiæ 9. iuxta translationem feptuaginta. Et Exodi Angclum de quo ait dominus,Ecce ego mitto angelum meû qui præcedat te?nbsp;cuftodiat in uiam,amp; introducat in locum quêpræparaui tibi.nbsp;ua eum amp; audi uocem eius,amp;c. Similiter fcriptura appellat domiß^*^nbsp;Chrißumaltare,Heb. i ;.Et Apocal.8. Aureum illud altare.In quo,ó^nbsp;per quod omnes pq Chriftiani uniuerfa facrificia fpiritalia, fidei, deu^nbsp;tionis,gratiarum a Aionis, uotorum,orationum,fpei cbaritatisnbsp;patri debent ofFerre.Sicut amp; Petrus ait Apoftolus: OfFerentes fpiriw®

Habemusaltare.de quo ederenon habent poteftatem, qui tabernaculo deferuiunt.Et pauIopofttPer ipfum ergo oiFeramus hoftia laudisfr*’’*nbsp;per Deo.Id e(i,fruAum labiorum confitentium nomini eius^Atq*^^***

Chriftus ipfe fit ÔC Sacerdos, ÔC altare, Só facrificium, tefl« beato Auguftino libro decimo deTrinitatc,amp; in Pfalmo zy.ac 26. Item dcnbsp;de ad Petrum capit.3.dicit:Idem Sacerdos eft amp; facrificiû.Idê DcusSCnbsp;ternplû.Sacerdos,g que fumus rec5ciliati,Sacrificiû, q recôcilati.Trninbsp;plu in quo reconciliati. Deus cui reconciliatl. Quod fupra Apoc. ci#nbsp;tauimus,dareindicat Chriftumaftare tanquam mediatoremprono#nbsp;bis apud patrem fuum cœleftem,cum corporis fui facrificio;,in thuribunbsp;lo aureo, in charitate immenfa, qua fe pro totius mundi peccatis tradi#nbsp;ditacerbiftimæôif contumelioifftimæmorti,ad æternam reconciliati#nbsp;onem omnium,qui crederent in eum.Iam huic unico 8^ æterno facerdonbsp;ti magni concilij angelo, tradunt facerdotes temporales, 8c populusnbsp;credentium hic in terris,in Miflà myfticum facrificium corporis dC fannbsp;guinis eius,cum gratiarum aAione,ptjfque uotis amp; orationibus«

DE SAGRÏFICÎO MISSÆ. Fol. LXVIT.

Quæ ille fufcipiensjreddit Patri accepta/at^ îta perfcrtur facrifid um illud ad Deum,amp; non aliter:hoc eft manu Chriftijper mentumnbsp;paffîonis fuæ,quando ilia furaitur in manus, agitur^ in confpcctixnbsp;patris cum ca,quod ipfi grata amp; acceptum eft:quod certe fit in Mifnbsp;fa,quæ Chriftiano SC catholico moreferuatur.

DE MEMORIA DE-funcftorum in Chrifto.

POft iiæc iam ftquitur in Mifla memoria Chriftianorum fido lium,qui in uera fide in Chriftum ut fperamus ab hoc mundonbsp;tranfierunt, de quibus non adeo habetur certitudo utrum fanbsp;tiscmundati pùrgati^ hinc abierunt,^ fumus certi defandis.Quanbsp;propter aliter horum,alitcr eorum facimus memoriam.Sandorumnbsp;enim memoriam agimus ante Si poft confecrationem corporis ôCnbsp;fanguinis Chrifti,cum fingularigratiarum adione î non quod ore^«nbsp;mus pro eiSjfed potius ut ipfi pro nobis intercédant.Reliquoru ue^nbsp;ro in Chrifto defundorum poft confecrationem tantum reminifei««nbsp;mur:amp;agimus quidem gratias,ob id, quod Dominus ipfecos hincnbsp;Cum fignofidei,aut (ficutChrifoftomushomiliajp.dicic) cum fideinbsp;figillo euocauic 8^ aflumpfit. Vnde amp; fperamus eos quiefeere in fo^nbsp;mno pacis. At nihilominusfimul etiam pro his (quod proillisno fanbsp;cimus)fupplicamus, ut Deus in Qirifto quiefeentibus locum reff i^nbsp;gerrjjlucisS^ pa3is indulgeat. Per Chriftum 8(c. Hanc differentianbsp;tjefcribit Auguftinus difertCjtradatu 84.in lohannem,

?

Vt autem apud facrificium corpofià St fahguinis Domini habeä tur memoria 8^ oretur pro fidelibus defundis,traditione apoftolicanbsp;àbEcclefiæ primordqs mosinoleuit. Quod facer Dionyfius in lbnbsp;firoEcclefiafticæhierarchiæcap.7.teftatur.Aitenim: Deprecefug ap^liea,nbsp;^cfündis faciertda,ex diuinis ducibus,hoc eft apoftolis,traditio pernbsp;^cnit ad nos.Et paulo arttetPrecatiir(inquit)oratio ilia diuinam de«nbsp;*’^cntiam,utcund:a dimittat per infirmitatem humanam admiffanbsp;Peccata defundo, cum^ iri luce ftatuat Si regione uiuörum, in finbnbsp;I’us Abrahæ,Ifaac Si lacob, in loco rtnde aufugit dolor, Si triftitia^nbsp;gemitus,hoc eft, in perfedäm immortalitatem, omni triftitia üai»nbsp;’^uam,acplenamluminisperpctui. Et licet ibidem uidere quod pronbsp;tantu orauerit antiftes,qui digrii habebantur, aut qui in uita fuanbsp;Precati fuerant pro fe in Ecclefia orari.Et quanq non ignoret Antbnbsp;ftes Deu his qui pie in fide uixerunt difeefferutep dare uitam,nec re«nbsp;^ordari per fumma dementia fua maculas q illis exhumana infirménbsp;'Weadheferût;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q. “j

DE SACRIFICIO MISSÆ.

P etit tatnê nihilomînus donari eîs præmi’a facrajpropterea tjuod de beat orattonem fuam uoluncati diuinæ côformare,8C hoc petereqdnbsp;Deo placftuna eft,8^ t^uod promific fe Deus prgftiturum.Non oralnbsp;autcpro infîdehbus ÔCi impqs, quibus nihil,ïak Deus promifit,

T andern igitur difpice art rton com memoratio 8c precatio Eccle^ fiæ in Canone pro defunlt;flis,huic apoftolicæ traditioni in omnibusnbsp;concorder^ Ecclefia enim pro his tantum orat, qui in fide difcelfe*nbsp;runt,atqß adeo ufcj ad refurredionem quiefcünt. Comprecatur aunbsp;tem ipfis quod iam confequuti funttnifi quod optât ut mortui pttf^nbsp;de idipfum confequantur. Huie Dionyfio pofteriores patresnbsp;omnes confonantjtam Orientalis quam Occidentalis Ecclefiae.nbsp;Gregorius Nazianzenus in oratione funebri in mortem Cgfarij frajnbsp;tris fui. Item Gregorius NifTenuSjSó Athanafius,qui ad Antioebunbsp;principem,quæft.54.dicit, Animas fidelium perciperebeneficia ui*nbsp;uentium, quandopropter eosfiunt conuentus inEcdefia: Alio^^*nbsp;cnim non utilt;^ in cura 6^ exequfjs fieret corum commemoratio.

Epiphanius libro tertio contra hærefes, damnat Aérium os iftius,quod contempferit orationes quæ pro defunctis dicuntuf*nbsp;/itridndhareris^ejl Habet autcmita:Quod proferunturnomina defundorû, quidho^nbsp;negdreprodefitn^ magis fuerit utileÇ’.Quidhoc commodiusSó magis admirationcdi*nbsp;äisordndum ejje, gnum^Crcdunt enim præfentes quod hi qui præccflerunt uiuut.

non funt nullijfed funt 86 uiuunt apud Dominum. Et ut pientifli^^ prædicationem recenfeam,quod fpes cft orantibus pro fratribus u^nbsp;lut qui in peregrinatioc fint. Profunt autcm 86 preces quæ pro ip^^nbsp;fîuntjCtiam fi totam culpam non abfcindunt.,

Verum enimuero eo quod nos fæpe dum in mundo fumusfaHiUfiur 86 erramuSjtum inuiti,tum uoluntarie,quo id quod perfedius cftnbsp;gnificetur,pro luftis 86 peccatoribus memoriam facimus. Pro pcccanbsp;toribusquidcmmifericordiamDei implorantes: pro iuftis uero8^nbsp;patribus,patriarchis,prophetis,apoftolis,euangeliftis,martyribus,nbsp;confefforibusjepifcopis^ 86 anachoretis,Ô6 pro uniuerfo ordine.’utnbsp;Dominum lefum Chriftum ab hominum ordine fcparemus,pcr honbsp;norem quem ipfi exhibemus,86 ut adorationem ipfi prseftemus: II*nbsp;lud mente uoluentes,quod Dominus noneftalicuihominiad^quanbsp;tuSjCtiam fimilies86ultrainiuftitiadegatunufquifqrtchomo.

... iz'f r Quomodo enim poffïbile fueritC Illeenimeft Deus.’ hicbomo. nbsp;t

cXJm EpiphMiu. fubdit,quod Ecclefia hoc ncceffario perficit, traditione a Patw us accepta.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Quts

DË SAGRIFICIO MISSÆ, Fd. LXVnt Quisauiem poterie ftat ut um matris dilToIuere,aut legem patrisç'uënbsp;bei Salomon dicit: Audi fili fermones patris cui. Si ne répudiés fta«nbsp;tuta matris tuæ. Oftendens per hoe, quod Si in feripto Si fine feri^nbsp;pto docuit Pater,Si Vnigenitus, Si Spiritus fandus. Mater autemnbsp;«oftra Ecclefia,habet ftatuta in fe pofita indiflblubilia,quæ diffoluinbsp;non poflunt.Quum itaç ordinata fint inEcclefia ftatuta,Si bene fçnbsp;InbeantjSi omnia mirabiliter fiant, confutatus eftrurfus hie fedult;nbsp;ctor: Aérium putat.Hucufq^ Epiphanius.

Habes in Chiyfoftomo locuiîl in i .ad Corinthi. homilia. 41. ubi plurima in hanc fententiam dicuntur. Vult enim ut iuuentur defun^«nbsp;^ijnon lachrymiSjfed prece,fupplicationibus,eleemofynis Si obla«nbsp;ïionibus.Neceftehoctemere excogitatum, utmemoriam mortuo*nbsp;’’um inter facra myfteria celebrcmus, aut accedamus ad altare pronbsp;*ftis,agnum illic iacentem,8i peccata mundi tollentem deprgeâtes.nbsp;AiTerit ctiam, Spiritusfandi ordinationefieri,quodfacerdotesinnbsp;fjræcorum Mifla pro defuncTîisorant Si clamant:hortatur^,nc denbsp;fttigemur mortuis auxilium ferendo,prcees pro ipfis ofFerendo,cSnbsp;*otius orbis communis uiftima fint preces. EtaddicHincpIcni fidunbsp;. cia pro toto ctiam orbe fupplicamus inter martyres, inter corifcflb*nbsp;**€8,inter facerdotes mortuos recenfemus. Vnum enim corpus oêsnbsp;fumus,undilt;ç ueniam ipfis impecrarc licec.Similia habet homilia 5 3nbsp;in Matthæum,homilia quo^ ôp.ad populum Antiochenû.ubi hæcnbsp;funteiusuerba:Nontemercabapoftolishæcfaneitafüerunt,utinnbsp;trcmendis myfterrjs defundorum agatur com memoratio. Sei untnbsp;nim illis inde multum contingerc lucrum jUtilitatem multam. Cumnbsp;tnim conftitcrit populus extenfis manibus,Si ttemendum proponanbsp;tur facrificium,quomodo Deum non exorabimus,pro his depreca«nbsp;îW'THaîC Chryfoftomus.

iöhahnes DaiÜafcenus feripfit ifîtegrum fernhonem de qs qui in fi ^chinc migrarutit:Qucm Oecolampadius aliquando, cum nondS

Ecclefia catholicapla ne defciuiffctjintcrpretatuscft. In quo ita ^’cit: Apoftolidifdpuli falutitoriSiqui totius mudi circulum cccpelt;=nbsp;’’Cjprædicarido uerbum uitæ,quod fuis oeulisuiderant, in tremêdisnbsp;^italibus^ facramentis memoriam eorum,qui fideliter óbdormie*nbsp;’^^ntjhabendam cdixerunt.Quod adhuc firmiter,atlt;^ adeo fine connbsp;‘ ^’^3di(ftione obferuät apoftolica Sé catholica Ecclefia Ghrifti Si dei,nbsp;finibus ufque ad fines terræ,ab eo tempore ufque in præfeoSjSi innbsp;bem mundi ufque*

.Eadem

DE-SACRÏFICIO MISSÆ.

Eadein teftanturSi OccidentalisEccIcfiæ patres, Tertullianus uxoreiîJjCyprianu« libro primo epift«nona,Ambrofius in orationcnbsp;funebri proTheodofio lmp€ratore,ita ait:DiIexi uirum ualdc,8i P*nbsp;fumo de Domino,quod fufeipiat uocem orationis meæ, qua profe*nbsp;quoi* animam piam.Da requiem perfedam feruo tuo Theodobo,nbsp;requierîi quam præparafti fandis tuis : ilîo conuertatur anima eiusnbsp;unde defeenditjubi mortis aculeum fentire no poflet, ubi cognofeatnbsp;mortem banc non hominis finem efle,fed culpe. Item ad FauftinuHJnbsp;obfororis obiturh dolentem,illam tamnondeplorandamqprofc^nbsp;quendamorationibusreor/necmœftificandam lachrymis tuis,fednbsp;lïiagisoblationibusanimameius Dho cômendandum arbitrer.

Sandus pater Auguflinus libro Confeffionutti % cap. i orauit pro tnatre fua Monica,amp; feribit popofcilTe illam, ut ad altarenbsp;fièreteiùsmemoria,ubifacrauidima dirpenfarctur,qua chyrogfa^*nbsp;phum quod erat contrarium nobis,deletum eft. Et libro uigditn®nbsp;de Ciuicate DeijCap.^.aitzN ecp enim piorum animæ mortuorutünbsp;paranCur ab Eccleiia,quç etiam nunc efl regnum Chrifti, Alioquii*nbsp;nec ad altare Dei fieret eorum memoria in communione corpo*^**nbsp;Chrifti. Vnde libro de cura pro mortuis gerenda,fic inquit : Itafit»nbsp;ut noninaniter Ecclefia pro defundis quod potueric religionisnbsp;pendat. Att^ hue allegatqüod habetur z.Machab, tx. dtludaM»'nbsp;chabæo,qui pro mortuis obtulit facrific{ui1n,8i fubdit:Sed ÔC fi n***nbsp;quam in feripturis ueteribus omnino legeretur, non parua hacnbsp;fuetudine claret authoritas,ubi in preçibus facerdotis,quae domifl®nbsp;Deo ad eius altare funduntur,locum fuum habet etiam commcß^^nbsp;tiomortuorum.Et cap.4.Nonfunt (ait) prætermittendæfupp^*^*nbsp;tioncs pro fpiritibusmortuorum, quas faeiendas pronbsp;Cfariftiana focietate defundis fub generali commemorationsnbsp;pit Eeelefîarut quibus ad ifta défunt parentes aut filq, aut quicuncÿnbsp;cognati uel amici,ab una eisexhibeatur pia matre communiNouif*nbsp;fimoautem capitedicitjhocunumqueniçFacerc diligcntiusprone«nbsp;teflarqs fuis cum recitatione nominumeorundem, amp;in communenbsp;pro omnibus.Item de 88 hscrcfibus,ad quod uult Deumjh^^^- Jnbsp;feribit. Aérium docuiße non orandum efle pro defundisî quemad^nbsp;modum 8^ Epiphanius de eodem refert.

Bernhardus in Cantica,fermone óó.narrat,fua çtate fuifls hære« ticos, qui animas defundorum auxilijs uiuentium fraudare uom«nbsp;runt,neccredidcruntignem purgatorium reftarepoft mortem. Denbsp;quo beams pater Auguftinus de Genefi contra Manichæos libro 2.

DE SÄCRIFICi;O MISSÆ. Fol. LXIX. dicjt.’Qui forte agruni(animæ fuæ)no côluerit, amp; fpmts pérmifen't éunbsp;opprimthabet in hac uita makdidionê tcrræ in omibus operibus fuis,nbsp;amp; poft banc uitâ habebit uel igné purgationis,ucl pcenam ætcrnam. Innbsp;Enchiridio quo(^ ad Laurentiû cap, óp. dicit non cfle incrcdibik, no;»nbsp;nullos fideles igné pùrgatortj poft banc uitâ purgari, boc uelocius autnbsp;Wrdius, quâto magis nijnirue,bona pereuntia dilexerunu lam licet beanbsp;tus pater Âuguftinus ibidem de purgatorio ita loqûatur ac fi de natu«nbsp;ta amp;: loco eius inquiri adbuc poffit, Sgt;C aut inueniri aut latere inquiren^nbsp;tes.Tandem tarnen câpite. 11 o.in eodem libro concludit in banc fentennbsp;tiamîNegandum no eft defundoRz animas pietate uiucntium releuari,nbsp;eutn pro illis (àcrificium mediatoris ofîcrtur,uel eleemofynæ in Eccle#nbsp;fia fiuttfed eis hæc profunt, (inquit)qui cum uiuerêt, ut hæc fibi pofteanbsp;prodeftè poftent meruerunt,Per fidem intellige amp; pia ûota, ut fupra dinbsp;âum eft . Et addit : Cum ergo facrificia, fiue altarfs, fiue quarumcun«nbsp;que Eleemofynarum pro baptizatis defundis omnibus oifcruntur,nbsp;pro ualde bonis gratiarum aâiones funt,pro non ualde malis ,propitianbsp;tionesfunt,pro ualde malis,etfi nullafunt adiumenta mortuorum,nbsp;qualefcunque uiuorum confolationes funt, Qtiibus autem profunt,nbsp;ad boc profunt, ut fit plena remiffio, aut certe ut tolerabilior fiat ipfànbsp;damnatio.

Ex iftisiam non difficile cognofcitur;,quaredcfundorum memo^ rîam poft confecrationem faciamus. Sandi qui ex bac uita ad Deû mknbsp;grarunt,ubi amp; uiuunt, purgati funt fanguinc domini 8C toti purificati,nbsp;propterea ante confecrationem aguntur pro ipfis gratiæ. Iftos autem’nbsp;qui nondum prorfus perfede purgati funt, commendat pia mater Ec^»nbsp;clefiafut InnoceAtius ait in Iibro de myfterio Myffæ) fua intercefïioncnbsp;facrofândo facrificio, certiffime credens, quod languis ille præciofus,nbsp;qui pro multis eft’ufiis eft in remiffionem, non folum ualeat ad falutemnbsp;uiuentium, fed etiam ad releuationem defundorum.Cui beatus Beriynbsp;bardus loco allegato plane in omnibus confonat*

Poft memoriam 8C orationem pro fidelibus defundis, facerdos aftans communitas orant pro feipfîs,ut Deus eis omnibus de mife.snbsp;ticordia ipfius fperantibus,partem amp; fbcfetatem donate dignetur cumnbsp;Tandis fuis, atque ut eos in illorum confortiam,no ex illorum merito,nbsp;hec ut æftimator meriti,fed üclut remiffiois largitor admittat per Chrknbsp;ftum.Hoccft,quando facerdos amp; communitas fecum expendunt,pro#nbsp;pofitum corporis amp; fanguinis Chrifti Sacramentum, non folum con*nbsp;dnere caput Cbriftum fubftantialiter, uerumetiam myftice membranbsp;R eius

DB SACRIFICIO MISSÆ.

élus, Orant ut in tali focittatcin uetitate npariantùr, Pn Chrißum« (C

lt;( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Per quem hæc omnia bona nobis Temper creantur Jandlificantur»

utuificantur,benedicuntur,â^praen:anturgt;

Siquidem ut diximus, Cbriftus eft inuifibilis facerdds, qui uifibil««, creaturasucrbi fui poteftate fecreta in fubftantiâin corporis amp; fangui*nbsp;nis fui tranfmutat amp; conuertit,ut Eufebius EmiiTenus ait: ChriftuS lt;ftnbsp;ille, qui uibbili fpiritus fui operatione, quod ex frudibus ierr^e acce^nbsp;De eo zfcc.d^*.crf.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,fandificat,ut tarn magnum Sacramentum ex co fiat. ficut Au

corpus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;guftinus habet libro quarto de Trinitatc.Chriftus etiam ille eft,qui hjc

De con/êf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corpus uiuificum, ÔC fanguinem fuum tranfirc facit. Cum Concilia

neccjjkrie^ um Ephcfinum teftetur, nos illic fccipere ueram 8c uiuificam carncni» uerboæterno coniundam. Id quod etiam Âuguftinus ad lreti£^umnbsp;prodit:Et Chriftus eft,qui bona ifta benedicittT eftantc enim beato Aunbsp;guftino, non omnis pant's, fed accipiens benedidioncm, Chrifti fit cornbsp;pu$,can.nonomnis,de confccratione,diftind. fecunda. Chriftus deni*nbsp;fDeconf^dfl t^edn. que eft,qui ïargitur bofta ifta nobis, hoc efFicientia,quando fumuntut»nbsp;Incknftopdter,nbsp;nbsp;nbsp;yj Chriftus in nobis fit,amp; nos in Chrifto, ut Hilarius ait hbro nonodc

K Trinitate ? Concludit autem Canon,Per ipfum, SiC cum ipfo,8^ in fpft’» eft tibi Deo patri omnipotent!, in unitate fpiritus faftdi omnis honornbsp;gloria.Chriftuseft enim,per quern omnia creata funt,atque adeoeftnbsp;ine,per quern omnis creatura laudat Deum« Et eft qui mundo patremnbsp;manifcftauit,^^ quicquid perditum erat,reftaurauit. Per quern agoofdnbsp;(nus,laudamus èc glorificamus Deum, Iohannis primo amp; decin’OK*nbsp;ptimOtPorro Chriftus eft, cui cum patre omnis gloria eft,cum fitnbsp;in diuinitatearqualis Johannis primo. Et habitet in ipfo omnis plenito*nbsp;do diuinitatis corporaliter,ad Colloffenfcs fecudo. Per quenbsp;in unitate fpiritus fandi eft omnis honor amp; gloria Amen lt;

Poft quætandemfequitur oratio dominica, qua fupplic^^^^’^J^®”’ muniter pro toto mundo, pro donatione fpiritualium 8ó tcmpc’*'®nbsp;bonorum,præcipue uero fuperfubftantialis amp; coe leftis panis» P^o pec*nbsp;caeorum remÜTtone amp; liberatione ab omnibus malts»

Hancordtïur Catholica Ecclcfia a præfatiOne, qua am fuam apud Dcum excufans/qUem patrem appellat,dtcitCquot;’’’ “nbsp;præcepifle,ad exercendam fidcm ita orare. Qua temcritatcnbsp;auftt Dcum appellate patrem fu«m,nift filiu« ita orarcpraftep

DE SACRIFICIO MISSÆ. Fol. LXX.

Vêtus Ecclefia olim finiebat Canonê oratfone dominica. Quod infequentibus demonßrabiturex Augußino«Quade caufafequensnbsp;oratio. Libera nos qùæfumus, nomen obtinùit ut excrefcentia appèhnbsp;letur. Et ftatim deinde inter cantandum Agnus Dei, communionbsp;batur.

Hadenus de oblationc corporis amp; faOguinis Chrifti, orationi* bufque uotis,quæ illic fiunt,

D B Q,V A R TÔ M I S S Æ S A«: criGcio,quo tota Ecckfîanbsp;offcrtur.

QVarto, In dcfcriptione tcrtfj Sacrificq, corporis uiddicct 8^ qt^o eccîcJi^ fdr-fanguinisdomini.Cum Miflæ Canoncm exponercmus,meis fum in üijja offe» minimus nonnunquum quarti facrificfj, quo offertur Deonbsp;patri hccleiîa ipfa per Chriftum,cutus my fticum corpus eft. Cum emnbsp;rccolit Ecclefia agnofcit, ex oblatiôe Chrifti femel in cruce fada^nosnbsp;omnes(quod in nobis eft) perdîtes efte èc damnatos ni fi unica ilia ob^nbsp;latione,quam fecit in cruce Chriftus Deo patri reconciliaremur,re totânbsp;aftjgnatamp;S oiFert Deo patri per Chriftum« Et iîcut Chriftus incrucénbsp;nos omnes portauit, omniaque totius mundi peccata fuftulit in corpusnbsp;fuum,adeoquein feipfo Ecclefiam patri obtulitjta ex aduerfo, amp; Ec^nbsp;défia tradit Qc offert feipfam patri hoftiam uiuam uotis fpiritualibus,nbsp;quibus fpondet fe in Chrifto perpetuo manfuram.

Quemadmodü S. pater AuguftinusluculêterteftaturEpift, quin* quagefimanona adPaulinum,ôôIucûlentius lîbrodecînao deciuitatenbsp;Dei, capite fexto, ubi dicit; Hoc eft facrificium Chriftianorum, multinbsp;unum corpus fumus in Chrifto: quod etiam Sacramento altaris fidelfinbsp;bus noto,frequentat Ecclefia,ubi ei demonftratur, qûod in ea oblationnbsp;Oequamoffertjipfaofferatur.Hoc eft,quemadmodum Chriftus in ucnbsp;*0 Sc cruento facrificio crucis, 8c facerdos erat Sd hoftia, fie ôd in re#nbsp;præfentatiuo iftofacrificio,quoilludrurfusproponitur,fe habet Ec*nbsp;clefia,offerensper temporalem facerdotem miniftrum fuum. Cumnbsp;iplà fit hoc fimul,quod offertur«

Atueroquorhodo inCanoneMift^hæcoblatiofiat,iam antea

^tis commonftratum nobis eft, eo loco Canouis, ubi facrificium gra* R ij tiarum

' DE SACRIFICIO MÎSSÆ. tïarum adlionis, quod fit pro Ecclefîa, amp; l'üud quo e regione uiciiïimnbsp;fe Ecckfia offert, inuicem componuntur.Hîc nimirum ubi didtur:

Memento domine famulorum famularumque tuarum, pro quibus tibi offerimus, uel q tibi offerunt hoc facrificiû laudis,pro fe, amp;c.quO/nbsp;rum fides tibi cognita eft,8^ nota deuotio,amp;c.

Et fequiturîTïbiquc redduHt uota fua æterno Deo,uiuoamp; uero» Similiter Ecclefia,ficut diximus, quando uerum corpus amp; fanguineninbsp;Chrifti offert,offert in eo feipfàm fimul myftice, cû fit corpus eius my*nbsp;ßicum.ln Miffa Chryfoftomi fæpenumero repetitur : Nofîpfos ÔCnbsp;uicem ôc omnem uitam nofiram, Chrifio Deo nofiro commendednbsp;mus»

DE APPLICATIONE ûcræ Miffæ»

qui puMt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X iftis euidenter claret, quam fœde 8ó impie errent, qui dicunt

l—X Chriftum facrofanélam cæremoniam fuaecœnæinftituifïetan* ïu”’ «*S^profedum fingulorum aftantium,præfcrtimnbsp;t«î i^rodejji,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum qui externo Sacramento uefcerentur,non autem ut debeat pro ah*

fentibuscæremonia ifta celebrarf, negantque Chriftum in cœna fua 6* crificaffe.QuumChriftusut abundein praccedentibuscommonfirai»nbsp;tum efi;,in facratiffima cœna fua primû obtulerit, qn pànê in fuasnbsp;manus accepit, Sc gratias egit ? Poftea uero dédit Àpoftolis corpusnbsp;fanguinem fuum, mandans ut hoc facerent in fui commemorationenî»nbsp;deinde patrem rogauit pro toto mundo, ut nomen eius mundoiu^ni*nbsp;feftareturjamp;’ pro omnibus in ipfum credentibus,8ec»

Ad eudem modum beatus pater Augùfiinus duo ifta, offerte,fci licet Sc fumere,accurrate diftinguit. In altari (inquit ) offertur amp; datur,nbsp;amp; perada pictatisccIcbrationefumitur.deTrinitatelibro tertio.capitenbsp;decimo.Obferuatum eft idem in Concilio Neocgfarien.capii-drcimOiinbsp;tertio, quod facit difcrimen inter offerte 0lt; dare panem fandum»

Deinde uclut claro die aperte cernicur,quam turpitet amp; fœde er* trrdntqui cyeditntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jmJjyjj, faciunt difcrimen inter meritum remiffionis pcccato*

redem^tionischri^ rum,ö£ applicationtm tails merituNuquam aliter docuit tccicna ua* ftifinea^pïicdtione tholica,quam Chriftum lefum effe unicum facrificium,unicum præci*nbsp;um,8c redemptionem unicam,qua meruit nobis in cruce,8^ pretio fannbsp;guinis emit peccatorum remiffionem.i. Corinth,ó« amp; fcptimo.Tit.i^;nbsp;amp; Apocalypfis decimoquarto.

Hanc

DE SACRIFICIO MISSÆ. Fot LXXÎ. Hanc fidem fuatn in communibus orationibus plerunt^^ teftatur,8Cnbsp;prædpue in facro ofFicio Miffæ.Docet autem prætcrea facerdotennnbsp;communitatem in Miffa aftantem,myftica pia oblatione iftiusnbsp;Facrificrj fibi applicare,fe^ participent facere remiffionis peécato«nbsp;ï’urn.Per Ghriftum» Ad hoc quod apud facrificium iftud pofTic Sinbsp;debeatorationis quolt;j facrificium ofFerriîquoprecatur Deum fierinbsp;propicium peccatis,non tantum præfentium,uerum Si abfentium;nbsp;into non uiuorum modo/ed Si mortuorum, per mortem filq fui di*nbsp;leiliiTimi. Atlt;ç ita docet orationein huiufmodi per fidem applicarinbsp;Si commodari poffe uniuerfis.Eft quidem uerum Chrifti pafRonemnbsp;plusq abandefufFicerepeccatis omnium hominum, oportet tarnennbsp;üt fîde propria Sideuotione nos faciamus eius participes,precemurnbsp;que Deum,ut per ipfum totius mundi mifereatun Et ut fummatimnbsp;dicamuSjChrifti facrificium eft meritorium remiflionis,repræfengt;nbsp;tatiuum Miflæ facrificium eft promeritæ rcmiffionis applicatoriû,nbsp;quod eo applicet fibi quifcç per fidem remiffionem illam:quod Si iilnbsp;defundis obtinet,qui dum uiuerent fibi hoc meritum per fidê pro*nbsp;priam compararunt,utipfis hæc poft mortem prodefle poflent. Sanbsp;crificism uero precum in Mifta fit pro omnibus. Si quibuslibet,apnbsp;plicatur ctiam malistquanq non pro facrificaniis, fed pro Dei bonanbsp;uoluntate.

Neep uero ung docuit Ecdefta cathohea, fieut aduerfarij caluni* antur^MdTam efte opus tantum externum folius facerdotis,quo fe^#nbsp;cundu fua deputatioiK uiuis aut defun(ftis,quibus uoluerit,prome* nccießa^nbsp;reat remiffîonê pdorudicet ctia opus illud fine fidepagatjappHcets

ijs qui neq^ per fide aecipiunt,neque mentis bonu motu habent. Verum longe aliter Si contra docuit Ecelefia, Miftam non priua*nbsp;turn,fed communeefte facrificium facerdotis, publici Ecclefiæ feunbsp;populiminiftri.Namquodfacerdosagit minifterio, populus agitnbsp;lïoto.ut Innoeentius tertius ait libro quinto de altar is minifterio,canbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iß conmune

pitefecundo,ipfum^Miflæ facrificium illis tantum prouenire ^alutem,quiaut ipfi propria fide illud appræhendunt,autpriusap* ‘nbsp;præhenderunt,autcumbeata Monica fandi Auguftini matre pienbsp;defideraueruntjUt pro ipfis ad altare Domini olferreretur. Quodnbsp;ipfum Canon dare profequitur. Quanquam alias etiamnemini fitnbsp;ignotum,communis cuiufquefacrificij proprietatem efte, ut omni«nbsp;^us qui IQ ea focictate funt,applicetur.

R ii) D«

DBSACRIFICIO MISSÆ.

Dcorationcuero docui'tEcdefiafemper facerdotem pofleearti cuilibctjtam fideli q infideli,tam bonis g malis applicare» Atcç hu^nbsp;iufmodifacerdotisoracionein,duni tarnen in fideSCpia deuotioncnbsp;fiat,efFicaciore(n efle apud hanc facratiffimam adionem obbtio^fnbsp;ncm quam alias. Sicut beacus martyr Cyprianus in fermone de cenanbsp;Dominiaitdn huius facramcnti præfentia, nonfuperuacue mendi*nbsp;cant Iachrymæueniam,ncc unquam patitur côtriti cordis holocau*nbsp;ftum rcpulfam:fed Hierarcha pins,qucm Spiritus fandus compun*nbsp;git,excitat,inbabitat S)C fandificat,el£uatione manuum crucis myftlt;nbsp;riumrcpræfcntanSjConfidenteroratprofuaSC populi ignorantia.nbsp;Hæc Cyprianus.

DE OPERE OPERATO.

MVIti non parum hodierno tempore fefe fatigant,imo d^ re audentjhadenus in Ecclefia prædicatum fuifTe/acriß^nbsp;um facerdotis ualere coram Deo ex opéré operate,nbsp;e motautentis Appellant autem opus facerdotis qualecûq^ ßbnbsp;ticoriiconME((k confiderata mentis cogitatione,opus operatum. Inquoitcrum^®?nbsp;leuis iniuria uiolentiaq; Ecclefiæ Chrifti irrogatur. Innocenti«^nbsp;tertiusjibro tertio de facro altaris my derio capite quinto.8^ ß’ ,ûnbsp;n -4 4 , fticidodoresomnesin4.Sententiarum,peropusoperatumft‘^^nbsp;eäwwrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;altaris intclligunt, non externas facerdotis adiones, fedop*^®

fxratufa, cr^uido» Dci in confecratione 8c fandificatione facramentit Quod flon a pm opcrans»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facerdotis,fed a Chrifti potentia dependettqui facrameflf

urn ipfe ueraciter confecrat,conficit, fidclibus difpenfat’ minifterio facerdotis, licet mali nonnunq 8^ indigni. Quaprop^nbsp;op«$ operatum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jntgr QpQg operatumnbsp;nbsp;nbsp;opus operans hanc faciunt di

rentiamxPrius illud dicunt cum fit opus folius Dei amp; Chb^*»J”,®” confiftens in oblatione, fed in facramenti confecrationenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

catione,femper purum effe Sgt;C fandum.Licet permittat

Deus externe iradari illud manibus facerdotis impud’ nim ( ut inquit Hieronymus contra Luciferianos ) hie eftnbsp;nbsp;nbsp;bapti*

zat Chriftus,ita hie eft qui fandificat ad altare»

Confonat Augufiinus in ca.utrum,de confecratione,diftiquot;^^^^^^

ÖÉ SÀCRIF. MtSSÆ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXH

Alterum uero opus operans,quod non confiftit in facramend cô fecrationcjfed in oblatione facrificij,in gratiarum adlione,0ratiöms op«foper4»Anbsp;bus S^c.dicunt hönnunqimpurum effe, nec idem uàlere utrum fiatnbsp;per religiofum an faCriIcgum,per bonutn del malum, imo facerdotinbsp;lïialocedere magisin damnationemdicetedam præfendbus, ut fitnbsp;àliquando, pröuenfatadbonum. Non quidem ratione facerdotis,nbsp;fed propter attentionem propriam,quam ex auditu orationum con«nbsp;eipiunt:Præfertim cum oratio per facerdotetn tanq publicum mininbsp;ftrum,omnium nomine dicatur. Quodamp; beatusAuguftinus tefta«nbsp;tur lib. 2.contra epift.Parmcniani cap.S.Certum eftlt;inquit)quia de«nbsp;Usetïam peccatores audit. prophetaBalaarn^ non de populo Ifrael,nbsp;fed alienigena,condudus ab inimico,ut populo Dei maledicef etjCÔ ceuuujàefMnbsp;uerfus a Domino ad benedicendum eftjEt cum aliud haberet in uo# peccatoreiititeni^.nbsp;to,uerba tarnen precantis,S^ bona funt, amp; pro populo exaudiunturnbsp;a Domino. Vnde non mirum eft,G' uerba bona quæ pro populo di*nbsp;Curttur in prccibus,étiam fi a malis dicantur Epifcopis, exaudiri ta^.nbsp;men,non pro peruerfitatc præpofitorum, fed pro deuotioiie popu««nbsp;lorum. Ve ut autem hæc feliabeant,nunqdocuit Ecclefia externumnbsp;mali facerdotis opus promereri alicui fine fide ÔC attentione remilE-onem peccatorum»Quinpotius docuit,opus illud in fe quale eft corinbsp;fi'deratum,nemini conferre. Quapropter fentêtia contraria dodo«nbsp;ribus fchôlafticis inciuiliter,imo malidofe per quofdam affîngitur.

Cæterum,nêftioücridicusâiiiîd affirfnâté quéât,qobladonê8: appliCationcmMiffæeoquofitinCanonemodo (fitatnen Canonnbsp;reAcintcnigatüCuerbisChrifticonfonattiitradieioni^pEtChriftüinbsp;inftitutäscotlfentaneamclTeamp;conforincm . Chriftus emincoenanbsp;fuanbsp;nbsp;nbsp;ccena fa(fla,orat, hon tantum pró apoftolis præfcndbus, fed

pro omnibus qui credituri erant per uerbum ipforum in èum.

Similiter 8ó facerdos precatur pro omnibus fidelibüs. Chriftus ac^ ^ipitpanem calîcem in manusfuas, tànquam offerens’, gratiasnbsp;^git,porrigit difcipulis,Ô£ dicitt H O C eft corpus meum. 8C HICJnbsp;meus fanguis,qüi pro uobis SC pro multis efftinditur : Præcipit«nbsp;Slue apoftolis idem ut faciant in fuam tommemorationem.

quidem omnia ita in Miffa fiunt,dbi facerdos cum populo Deo gratias agit,non folum pro aftantibus,fed pro omnibusnbsp;ctiam pro quibus fanguis Chrifti effufus cftînbsp;idque in memoriam dus.

Oé

DB ANTIQVITATE ET DIGNITATE * facri Canonis Miffæ.

COnfequitur etiarfi ex fjs qug d/ximus Latinuffi Canonem no ftrum non Cficut infani quidam Ecckfiæ hoftes dicunt) een*nbsp;cenum inftar cofuturti, aut nouitfjs commentis permixtum,nbsp;fed oracionem effe longe diuiniffimâ, in qua nihil contineatur quodnbsp;non fuerit a tempore etiam apoftolorum in facrifieijs obferuatum«nbsp;Quod ipfum collacionc Grgci Canonis cum noftro^Só apud ueteresnbsp;patres,praecipuc in anciquilTimo Diony fio,qui hunc fandtum ritumnbsp;ficutapoftolorum feretemporibusfcruabatur,defcripfit, clarcpo*nbsp;teft demonftrari : 8c iam ancea, quantum necefle erat, oftendimus.nbsp;Quod fi Canon ille Chrilliane amp; re(Q:e,eo quo diximus modo,intcl*nbsp;ligatur,abfi^ ulla contradidione non poterat necç in uerbis,nelt;^ innbsp;fenfu,meitusamp;:Deodignius ahquid ordinari. In quoetiam Græcinbsp;Canonis fumma tarn artificiofe SC incorrupte cotrafta efl, ut no in*nbsp;iuria de eo quis mirari poffit. De quo iudicet fpiritualis ac beneuo*nbsp;Tus Chriftianus:cum reliquis nihil eli nobis negotq,

Imperite errant,qui opinantur Canonem non adeo uctuftutft fe,fed nouum commentum cuiufdam qui diâus fit SchQlaftkus,S^nbsp;üixcritpauîoanteGregorijtempora. Enimuero qui talia feribuof»nbsp;beatum Gregorium epiftola 6;.ad iohannem EpifeopumSyracufa*nbsp;num,non rede jntellexerunt. Non enim habet ijlic quod quidam dinbsp;dusScholafticus,qui paulofe prïeceflcrit,compofueric CanoncO’»nbsp;uerum confert ibidem Canonem ipfum cum Oratione Dominic^»nbsp;hoc modo: MosCinquit)apoftolorum fuit,ut ad ipfam folummodonbsp;orationcrtijoblationis hoftiam confecrarent, ôê ualde mihi inconuc*nbsp;niens uifum efl:,ut precem quam Scholafticus copofueratjAipei^o^'nbsp;lationem dicercmus,amp; ipfam traditionem, quam redemptor noftecnbsp;compofu/t,fupcr eius corpus amp; fanguinem non diccremus,

Porro feitur quid patres nomine Scholaftici olim fignificauerint: Non utique uirum aliqucm cui hoc nomen eifet proprium:fed peri*nbsp;tum,egregiedodum,0^in rebus EccIefiaHicis exercitatum uirum.nbsp;Vt eft uidere apud Auguftinum libro de catechizadis rudibus, ubinbsp;ait:SeduIo monendi funt Scholaftici,ut humilitate indud,Chnftiananbsp;difcancnoncontemnere, quos cognoucrint morum uitia magisqnbsp;uerboru deuitare. Talis Scholafticus fuit Origenes ilIe.Taliû Schonbsp;lafticorum frequentius meminit Genadius in Catalogo illuftriû ui «nbsp;rorum. Proinde nec beatus Gregorius concernptim de Canone fa*nbsp;crOjficut aduerfarrjuolunt,1ocutuseft:quem hauddubium in ma*nbsp;gna æftimatione habuit.Sed hoc folum uoluit, nihil æquius efte,

DB SACRIFICIO MISSÆ. Foi. LXXIIL utubiCanon,quem homo diclauerat,ac[ facram oblationem diceretur,nbsp;«iam orationem Domini ipfius no elTe omittendâ.Hoc prgcipue apudnbsp;Grcgoriam notandû eß,quod uetus Ëcckfia, fient antca diximus^Ca^nbsp;Tonern oratione dominica conclufit. Ait cm: Orationë autem domini#nbsp;cam, idcirco mox poft preeem dicimus, ô^c. Intclligit cnim per precê,nbsp;fient cæteri Patres in myfterqs Canonemt

Huic Canoni noftro dat beatus pater Auguftinus præclarum nbsp;nbsp;Teftitnenù Pdtrunt

ßimonium,EpiftoIa $'9.ad Paulin5,ubi dicit fe in uerbis illis, quîc Apo rfecwo;je ftolus Paulus feribit.i.Timoth,2.0bfecroigttur primum omnium fienbsp;ri obfecrationes,orationcs,poftulationes,gratiarum atftiones pro omninbsp;bushominibus,pro regibus amp; omnibus qui in fublimitate conftitutinbsp;fiint,ut quietam èc tranquillâ uitam agamus, in omni pietate ôc caftita*:nbsp;te,amp;cg,hoc intelligerc, quod omnis, uel pene omnis fréquentât Ecclesînbsp;fia, ut precationes accipiamus difl:as,quas facimus in celebrationc Sa^nbsp;cramentorum, antequâ illud quodeft in dnimenfaincipiat benedict

Orationes autem ^cum benedicitur fandificatur,8^ ad diftribuen ordtiowh dum comminuitur,quâtotam petitionem fere omnis Ecclefiadomini««nbsp;ca oratione cocludit(nota hoc de Canone diâum ) Ad quem intelIedSnbsp;(ait confequenter ) etiam uerbi Græci origo nos adiuuat,nbsp;nbsp;nbsp;enim u©^

turn eft,Vnde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propric intelligenda cft oratio j quam facimus

ad uotum,uouentur autem omnia^quae ofîèrûtur Deo, maxime fandi altaris oblatio,quo Sacramento prædicatur noftrura aliud uotum ma#nbsp;ximum, quo nos uouimus in Chrifto effemanfuros ,utj(^ in compag'énbsp;eprporis Chrifti,cuius rei Sacramentu eft,quod unus panis,unum cor#nbsp;pas multi iûmus Jdeo in huius fandificatione,amp; diftributiom's præpa#nbsp;ratione,cxiftimo ApoftoluiuffilTeproprie fieri, fnterpellatio# inttr^elliitioitehnbsp;nés autem fiunt cû populus benedicitur. Turn em Antiftites uelut ad#nbsp;üôcati, fufeeptos fuos per manus impofitionem mifericordiflîme olFe#nbsp;»unt poteftati.Qyibus peradis, amp; participato tantu Sacramento,gra#nbsp;tiar um adio cunda concludit, quâ in his etiâ uerbis ultimam commet!nbsp;dauit Apoftolus. Ita Auguftinus : Iam fi uerba illa expendere, æ ani#nbsp;nîaduertere uoluerimus, comperiamus illo cti âtêpore, Milîas cclcbra^nbsp;tas eo modo quo nunc celebrantur.

(Juod autem dicit gratiarum adionem orania concluderc,non cft ^îfaridiniguntur de illa gratiarum adione intclligendum,quæ confecrationero precedit, »»nbsp;Suam orationi principal! includit, fed dealtep, qua reiponfione ad Itenbsp;^fla eftjuel ad Benedicamus domino.Deo Gratias»

S Chryfofto*

DESAGRIFICIO MISSÆ.

Chryfoftomus ênim homilia Sj.tn Matibaeum tcftïs cft, nos in Mifl* bis gratias dicere, quod 8C Chriftus fecit: Gratias enim egitgt;antequafnnbsp;difapuüs fuis daret,ut etiam nos ab adionc gratiarum incipiamus gt; Ecnbsp;gratias egit, poftcaquam dcdit, 6c hymnum cecinit, ut nos quoqnc fi#nbsp;militerfaciamusr

AN SINE PRßCB CANO^ oica Ecclefiæ confecraturnbsp;iSacranientuingt;nbsp;u

HkpofluÏatneeeflitasutindicemus uehementem prorfus infs^ niam efle, quod nunc quidam arbitrantur fc confecrare Sacra#nbsp;mêtum corporis 8C fanguinis Chrifti,finc Catholica pfcce,qucnbsp;Caooncm appellamus ,8d abflt;^ inuocati5cnominisdiuini,fuptfnbsp;propofita, fed tantu recitatione feü ledione uerborum Pauli, i.CocinGnbsp;11. Dominus lefus in qua rtode tradebatur,amp;cpQuuni Apoßolus i^nbsp;licfolym hißorice narret facfla, quæ Cbrißds geffit : non aute ut form®nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliquam confecrandi tradat,qua (àcerdos Ecclefiæ minißcr.cum inüo#

catione nominisdiuini propofita dona benedicat 8c fandificet, que fuis,fed omnipotentibus domini noAri lefu ChriAi uerbis«

Atque hic primum tefnitur Magdutti illum ßafdiutn prudenter reftc dixiflejibro de fpiritu fando,ca pit^ 2;'.Si aggrederemur nonbsp;pto proditas confuetudines, uclut non magnam uim habentes reijco'çnbsp;imprudentes etiâ jpfts principalibus Euangelij partibus damnûnbsp;reinus.Pfobat hoc pluribus exemplis.ln quibus meminit etiam uerho*nbsp;rum inuocationis nominis diuini^quæ dicuntur quando fandus Ecichanbsp;riftiæ paniSjSó calix benedidionis populo oftenduntur, quæ ab Apo*nbsp;ftolisnoreperimus fcripta,fed tradita tantu.Quis enim(iftquit)faodo*nbsp;tum uerba iila nobis fcripto reliquit C Et quid aliud uir ille beatus uultnbsp;infinuare, qua Sacramento ipfo carituros tandem 8^ deAituendosgt; quinbsp;uerba confecrationis a Patribus accepta, quæ fuccedetes illi ordine co«nbsp;tinuo,alq ab alrjs acceperunt,Sf quafi per manus, ut dicitur,tradider ut,nbsp;noluerint attendere amp; obferuareT

Nec eftdifbcile iftod in ré fimili,aIiorumSacramentorumformii

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuincere.Chriftus docuit Apoftolos baptizare, dicens:henbsp;nbsp;nbsp;baptizate

omnes genres. In nomine patris, 8C S)C fpiritus fandi. Qu« tarn obtufo eft fenru,ut aufit dicere,iacerdorem,qui récitât aut hgat uecnbsp;ba Euangelij de inßituto baptiimo, non autêpronûciet cflentialis baptinbsp;zandi

DB SACRIFIGIO MISSÆ. Fol. LXXîIîr, zandi formæ ucrba: JSgo te baptizo, in nomine patris,8Cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpïri#

tusfandi,puerumuere Sprite baptizareCpraeferdmcura facerdos id Badens non obeat Ecclefiæ minifterium, nec quicquam ad puerum di^nbsp;«tjfed uerba tantum legat hiftoriæ: Nec fungatusr legations pro Chri#nbsp;ßo,tanquam Deo per ipfum baptizante, fed rem geftam reciter tatum»nbsp;ïta plane amp; hie nccefle eft arbitrari,fi quis recitet, aut relegat tantum hinbsp;ßoriam inftitutionis huius Sacramenti, quomodo ilia in Paulo conferinbsp;ptaeft,noninuocet autem tanquam Eccicfiæ minifter,nomen Detnbsp;pct dona propofita panisamp;uini, nec item conftcrationis ueibadiri^nbsp;gat ad hoftiam præfentem.hunc talcm nequaquam confccrare, nec ue#nbsp;turn Sacramentum fecundumEccIefiæ Catholic« fenfum amp; tradit^o^!nbsp;otnjefficere.

Aliter profeAo cenfueruntSe feccruftt fandi Patres Orientalis 8c Occidentalis Ecckfig. Imo amp; Apoftolidnuocarunt enim fopcr hoftia,nbsp;uelut Ecclefiæ miniftri nomen Dei,eamque folenni prccc confecrarût»nbsp;Quod 8lt; Gregorius ipfe in eadem ilia epiftola teftatur, Epjftola6;^dnbsp;lohannem Syracufanum. Atque ita hadcniis in Ecclefia Catholica dennbsp;duro 8C prædicaturo fuit. In qua facerdos ita inuocat: Hanc oblatiotïê ”nbsp;quæfumus omnipotens Deus, ut in omnibus Benedidam, Afferiptâ, ”nbsp;Ratâ,R.ationabiIê, Acceptabilemq^ facere digneris,ut nobis corpus 8c ”nbsp;languis fiat dilediffimi filq tuidninoftrilefu Chrifti« Qui pridiequâ **nbsp;pateretur,accepit panem in fandas ac ucncrabiles manus fuas,8c cleua:* ”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerladua

lis oculis Scegt.Que uerba deinde in perfona Chriftiptanquam minifter coitficraMit dus profequitur Sgt;C pronunciat »

JMiretufjOpottet homines iftos,quj uetuftifttmum Dionyfium,8c rcliquos Patres antiquos legerit, quorum multitudinê ut breuitati ftu«nbsp;dentes prætereamus. Quoties beatus Chrylbftomus prolix« 8c fàcrænbsp;*gt;rationis in confecratione Eucharifti« facit mentionem C* De facerdosnbsp;do libro tertio ait: Cum aftat Pontifex,is prcces diuturnas fundit, quonbsp;gtatia in facrificium influât, SCCtMiflTa Gr«corum prodit, quod Epißnbsp;^opus fe erigat fignetque (proculdubio crucis figno)oblationem,Sc dk,nbsp;JJt : Fac o domine hunc panem præciofum corpus Chrifti tui. Amen.

in calicem dicat : Quod in calice eft,fac pretiofum fanguinem Chri# Ifl tuijtranfmutans fpiritù tuo fando,

Theophiladus in cap. 14. MarCi, fupér illud accepto lefus pane, gratias egiflètpamp;cg.dicit 8c nos gratias agere ficut fecit Chriftus: gt;nbsp;quoque adiungere,8c dicerc:Hoc eft corpus meum.

S tj Non

DESACRÏFICIO MÏSSÆ.

Non cnim fïguram tantum 8c exemplar dominxi corporis panent cfTe/ed in ilium iranlelementari. Quoties luftinianus in Nouellis coOi»nbsp;ßitutionibus de Ecclefiaftic. diucr, capitu. mcminii fanflrorum Qcnbsp;nonicarum orationum in facrificioC Et in Latinorum Ecclefia,quotiesnbsp;Ambrofius confecrationis meminit Libro deSacramêtis quarto,capi^nbsp;te quinto,ad uerbum fere récitât formam côfecrationis Canoni noftronbsp;infertam.Et habentur uerba eius in can.panis.de confecratione, diftin#nbsp;dione fccunda Jtem in can.ante benedidionem, qui eft fumptus ex li^nbsp;bris ofEciorum Ambroß|:Ante benedidionem ilia fpecies nominatur,nbsp;poft benedidionemcorpus.

Idem facit Auguftinus firequentius, cuius plurima dida iam allege* uimus. Præter quæ 8ó cofitra Fauftum Manichæum hbro uigefimo»nbsp;capite decimotertio legitur : Nöfter panis calix certa confecratione,nbsp;myfticus fit nobis : non nafeitUr. proinde quod non ita fit, quamuis Önbsp;panis amp; calix,alimcntum eft reftdionis, non Sacramentum religioois*nbsp;Item alio loco facit expreflam mentionem de prece my ftica, quanbsp;quod ex frugibus terræ acceptum «ft,confecratur8«f fumituradft^n^nbsp;tern fpiritualem Jibro quarto de Trinnatc.8lt;: habetur in can.corpus,^ƒnbsp;lt;onfecratione,diftindionefecunda. Item libro Sententiarum Profpenfnbsp;Nos in fpecie panis amp; uini, quam uidemu$,res inuifibdesjd eft,nbsp;amp; fanguinem honoramus, nee fimiliter copræhendimos has duasnbsp;cies,qucmadmodum ante confecratione compræhtndtbamus.can*no^nbsp;autem. eadem diftindione. Ante quorum Patrum tempora beams n^^*^nbsp;tyr Gyprianus,inum tantum panem Si calicem pro digniflimoSatf**nbsp;memo uenerabatur,quifuinct Catholica confecratione fandifi^^^^nbsp;Panis(inquit)ifte fubftantialis,amp;: calix benedtdione folêni làtrai^®’ ¦nbsp;totius hominis uitam, falutemque profidt, æcætu'n fermonenbsp;domini.

Vnum tafttum antiquifTimi Irenæi uerbum libuit didis adij^^^'f * cnim hbro quarto, capite tricefimoquarto, dicit panem, quinbsp;inuocationem Dei .fieri Euchariftiam, fidcæt. Iam uèrô quinbsp;non habent,nec Dcum inùocant. nec uerba ad dona propof’t’d**'^'^**nbsp;ac proinde non confecrant.fed legunt tantum hiftorica Apoß®^’ pnbsp;li uerba.quibus narrat inftitutionem Chrifti.no autem quomodo raonbsp;Jus ipfe uerba ilia fuper panem SC uinum folitus fit proounciare,nbsp;do corpus cofecrauit Sc fanguinem domini, quomodo did queat

intcrpm

?*gt;INTERPRES

AD LECTOREM.

Nter tarif! multas tatft^ imrnanes perfequuti'* ones,quas ab exordio fuo ad hæc ufque feculanbsp;fuftinuit Ecclefia Chrifti', grautffimi quiquenbsp;S eiushoftesfraudemagi'sac dolo,q aperta uinbsp;Ecclefiam fan'garunt.T ormentis enim agitar inbsp;potuit,non córrumpi' uel infid. Verum pra=snbsp;uisdogmads,hærefibus,arguti(rimorumqucnbsp;S’phi'Iofophorum fcripti'sfollicitata, fæpius di«nbsp;ïcindebatur,debilitabatur 8£ languebac, adeo, ut interdum opphfnbsp;pene amp; extingui credcrctur .Porphirius Syracufanus,Libaniusnbsp;Sophifta, Apoftata Iulianus,Symmachus Romanus,Patritius,ma*nbsp;gnam orbis partem, fcripti’s aduerfus Chriftum libris blafphemis,nbsp;in Ethnidfmo continuerunr,plunmos^ a fide auertcrunt Chriftia^»nbsp;na. Paulus Samozatenus,Nouatus,Arriusgt;amp; reliqui hæretid,pîusnbsp;potuerunt uenenatis fuis dogmatis, q Diocletianus igni, ferro, be^*nbsp;ftqSjequuleiSjSi omnium generum quçcuncpTyrannorum crudeli*nbsp;tas unquam potuit cxcogitare tormentis* Natalis confelTof, qui innbsp;tormentis uicerat,ab arte monitis,a celficudine ilia deflectitur. Ma*nbsp;ximumpresbyterumRomanum, Vrbanum SydoniumSi Celeri*nbsp;num,quiclari{rimi in confeffbribus habebantur,eo quod omnianbsp;tormentorum genera fuperaflent,Nouatius decepit : amp; nullis uiAinbsp;tormentis, atcç ad omnia fortes, fola hærefi frangebantur, Quan*nbsp;turn malorum Sergius amp; Mahumetus, qui ad hæc ufiç tempora Ec*nbsp;clefiam perfequuntur,fuis fraudibus inuexeruntC Quot prouinciasnbsp;fideS^ Chriftianæ religionis obferuantia quondam illuftriiïîmas,nbsp;nepharia imbutas dod:rina,aChrifto abalienaueruntC Maximinusnbsp;Thrax ille RomanORt Cæfar.confinxerat ad:a,quæ referrêt caufamnbsp;aduerfus Chriftûapud Pilatûdida, infandis amp; execrabilibus refernbsp;ta criminibus,qug publico edidlo iubebat per oês prouincias uuîganbsp;rijPræceptoribus^ qui iuuentutê literis inftituebant tradi, uti pronbsp;his quæ ad ineditandû’uel edifeendû tradi folent, hæc traderet me*nbsp;morrjs eoß2 comendanda. Obfecro te Leftor an non idem faciuntnbsp;modo haeretidC. Hic feribit Grâmaticen, Dialedicen, Rethoricen:nbsp;cxempla dantur de dogmate hæretico.Cur quæfo^ nifi ut tenerâ iu*nbsp;uentutê a prima ætatc corrumpant,magnis^ aptent hærefibus. Etnbsp;ne délit quo ctiam adulti,tam indodi q dodi feducantur, Alius hi*nbsp;ftorias feribit nô ueras,in qmbus pijiïîmos quofqß religionis noftrgnbsp;culcores nullis uidjs non contaminât, malos laudibus attollit.

S iij Alius

DB SÄCRIFICIO MISSÆ.

Aïius facrasTcri pt urasuertit,reuer n't, fem per quærit quod dctîqui’anihil redum putat. Alius confpurcat annotationibus»nbsp;Alius dicit cfle ftramineas. Interea EccÏefia catholica,quæ fine fednbsp;pcoribus iftis fuit Chriftiana,qua(ratur:Chrifl:us in corpore fuo,qdnbsp;cftEccIcfîa,fuftinet perfequutiones,difcinditur, conOeilitur. Necnbsp;his malis exaciati hæreticfauferri fatagunt ab Eccîefia Si iuge facri^nbsp;ficiutn,Sacramcntutn inquam corporis Si fanguinis Chrifti.

Ad quod facinus perficiendum,Martinas Lutherus faeerdotia pô1 luitjfacras ædesprophanat, euertitaltaria, Miffam proculcat, tre^nbsp;menda ilia Si adoranda potius quam curiofe inueftiganda myftcdanbsp;nephario fcelerato aufu publicat, uertit Canonem Miflæ innbsp;guam Tcutonicam,idquehæreticornm more,perfide Si infidelitetînbsp;Deinde etiam commcntarioblafphemo fimul ac feurrili ita defee*nbsp;datjconfpurcat,Si ludibrio adficit, ut nihil poiïît contemptiusah*nbsp;iecliusque uideritatque hoc ornatum modo, omnibus publicat, bo«nbsp;nis Si malis, fimplicibus,rudibus, fceleratis etiam Si myfterioruninbsp;minime capacibusj'udicandum Si deridendum. Quid poteft aiPnbsp;Km atrociuSjfceleratiusque excogicari Atque his artibus infult^tnbsp;ineEccIefiæChriftkfimp'icemueroSiincautam plebem, fincull«nbsp;tîiiferatione diabolo triumphanti tradit captiuam*

Cum autem hæreticorum fentina undequaque Bonnatft conflue* ret,CŒpit illic Si Canon modo quo dixinius illuftratus,atque per uilt;nbsp;rum quendam Bonum lingua uernacula Colonienfi percciumo^^enbsp;donatus, uidelicet ne ftridor Saxonicælinguæ legcntibus officeret,nbsp;circunferri,per plateas,per compita,per domos, amp; omniû ferema*nbsp;tiibus teri, Quæ caufa fuit ut Deledi a Collegio MetropolitaflOnbsp;Colonienfi operæpreciumfe faduros exiftimarent, fi in ling^/”nbsp;TeutonicambonafideCanonem transferrent: Cum utnbsp;rum iftorum fraus omnibus apparcat,tum etiam Laici pq,quamuisnbsp;indoâ:i,quibus alias non fit Teutonica dus copia,Iegant, cognof»nbsp;cantque,quam immerito cachinnentar Si calumnientur cum Hæ«nbsp;retiefNonlibenterquidemprodiderunt myfteria,qu2e Patres,utnbsp;Bafilius ille Magnus ait,fcmper in occulto feruauerunt,prop*^er ue«nbsp;nerationem maiorem.Quod publicatur cnim labefadatur*At quodnbsp;adum eft,hæreticorum importunitatein neceffitatem hanc impulfinbsp;fecerunt. Sed iam ad librum regredior, eifdemque de caufis Calt;nbsp;nonem rurfus fuæ linguae reftituo.

DB SACRIF. MÏSSM tXXVï Obfccro autem te Iedor,ut religiofe 8£ cum ti'morc Dei, quæ in Canbsp;nonckduruseSjfufpiciaSjadmittas^ inatiimum quod Origcnesnbsp;«i Numéris homilia quarta dicitïSi res pofcit proferre imperitio«nbsp;ribus my fteria aperire,ne nuda proférât ea facerdosinc aperta oftennbsp;dat:alioquin homicidium facitexterminât plebê. Extcrminatui*nbsp;enim omnis qui fecreta ineffabilia facramenta contigcn't, nondftnbsp;meritis amp;£ fcientia in facerdotq ordinem gradumcç translatas. Coginbsp;ta quolt;ç non Humana efle,neque ab hommibus inuentaj fed a Spif knbsp;tu fando Ecclefiæ tradita,apofto!ôrum minifterio. Ita enim AüguAnbsp;ftinus ad lanuariumfcribit: Apoftolüs Paulus de hoc facramento lonbsp;quens,CacteraCait)cum uenero ordinabo»Vnde intelligi datur,quianbsp;multum crat ut in epiftola totum ilium agendi ordinem infinuaret,nbsp;quemunluerfapcrorbemferuatEcclefia, ab ipfo ordinatum efleinbsp;quod nulla morum diuerfitate uariatur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

$WQuo Canon tîiaior qui incipit, Tc igitiir dcmefttiflîmc Pa^ ter per IefumGhriftum,8Cc. a coniundiorîé ratiortali ( ïgitur ) quadnbsp;inprxcedenSaliquodunde colligat refpicit,inSecretam uideliceCnbsp;orationcftî ^quæ fuper oblata panis 8£ calicis munera ante præfatio*nbsp;ncmdiciturjfaciliuspoflît intelligi,damuspriusq Canonem ipfuinnbsp;ïxordianiur,unam aliquamtalem Secretam,cum PræfationeSCnbsp;ttWlo AngelicOjUt fie ordine fuo Canon ex prgeedentibus fequatur«

ORATIO SECRETA, QVÆ DICb tut in MilTa diei Coenæ Domùicæ.

IPfe tibi quæfumus Domine fande^Pater offiHipotcns,Æternlt; Deus facrificium noftrum reddat acceptum,qui difeipulis fuisnbsp;in fui commemorationem hoc fieri hodierna traditionc mon^nbsp;ftrauitjefus Chriftus filius tuus Dominus nofter. Qui tecutn. -uiuit 6^ régnât in unitate Spiritus fandi.

Per omnia fecula feculorum. Reiponfio. Amen.

PRÆFA-J

PRÆFATIO COMMVNIS.

Saccrdos dicit:Dorainus uobifcû. Rcfpofioî Et cum fpin’tu tuo. Saccrdos: Surfum corda. Refponfîo : Habemus ad Dominum.nbsp;Sacerdos: Gratias agamus dno Dco nro. Ref.Dignû iuftum cft.nbsp;Saccrdos:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dignum 80 iuftum cft,æquum 8lt; falutare. Nos tibi

fempcr amp;ubi(jgratiasagere,Domine fancte, Pater omnipotcns, Æterne Deus,per Chriftum dominum noftrum:Per quem maiefta*nbsp;temtuamlaudantAngeli, adorant Dominationes, tremunt Pote*nbsp;ftatcs,Cceli,cccloru^ uirtutes,ac beata Seraphim,fbcia exultationcnbsp;conccIebrant.Cum quibus noftras uoces,ut admittiiubeas deprcnbsp;camur,fuppliciconfeirione,dicentcs;

HYMNVS ANGELICVS.

S An(fhis,Sandus,Sandus,Dominus Deus Zebaoth. Pleni fuot coeli 8^ terra gloria tua,Hofanna in excelfis.

Jßenedidus qui uenit in nomine Domini,Hofanna in excelfis.

ÇANOK

filium tuû dominum noftrum fupplices rogariiüs ac petimus, uti accejsta habeas betiedkas, hæcnbsp;dona j hæc munera, hæc fancla fier ificia illibatanbsp;In primis quaétibi offerimus pro Ecclefia tua fatinbsp;da Catholica, quam pacificarc, cußodirc,aduna*nbsp;famulo tuo Papa noftro.N.amp;r antiftitc nóftrö.N.amp;S rege noftro.N.S^nbsp;oinibus crthodokis, Gathoîicæ Apoftoïicæ fidei cultoribus»

Memento domine famuîorum famularumque tuarum. N. amp; omnium circunßantium, quorum tibi fides cogiiita eft 8^ rtOta deuo«nbsp;tio.pro quibus tibi offerimus, uel qui tibi offerunt hOc facrificium lau*nbsp;dis,pro fe fuisep omnibus,pro redemptiôe anirnarum fuarum, pro fpenbsp;falutis ÔC incolumitatis fuæ,tibllt;^ reddunt uota fua æterho Deo j uiuOnbsp;èc ucro:commümcanteSjÔ£ memoriam uénerantesjin primis gloriofænbsp;femg uirginis Mafiæ getiitricis Dci,amp; domini noftri îefu Chrifti, fednbsp;ôc beatOrum Apoûolorû,ac Martyrum tüôrU,Petri,Pauiii Andrææ^nbsp;ïacobi,iohannis,Thomæ*îaCôbi, Philippi, Bartholomæi,Matthæi,Sÿnbsp;monis 8^ Thadæl,LiniiCîeti,Clementis,Sixti,Côrnclii,Cypriani, Launbsp;rentii,Chry fogonijlohannis 8i Pauli j Cofmæ ÔC Damiani, èc omniûnbsp;fandorum toorum,quôrBm meritis, precibusq^ contédas, ùt in oniiinbsp;bus protediohis tuæ muhiâmur auxilio, Per eundem Ghriftum dominbsp;num noftrum,Amert, Hand igitur óblatióriê firuitutis noftræ, fednbsp;cundæ familiæ tuæ quæfumus dominé ut placatus accipias,dieilt;^ no*nbsp;ftros in tua pace difponas,atque ab æterna da mnatione nos cripi, 8lt;r iiinbsp;«lcdorum tüorû iubeas gregenumerarij Per eUndem Ghrifium domi^nbsp;numnofttum,

Quam oblationê tu Deus in omnibus quæfumus Bcnedidam, A G feriptam. Rata, Rationabilê, Acceptabilemt^ facere digncris,ut nobiônbsp;corpus fangûis fiat dilediiïimi filq tui domini noßrt Iefu Chrißi.

Quipridie quam pateretur accepit panem in fandas ac uenerabdes manus fuas, 8d elcuatis oculis in ccelû ad te Deum patfem füum omt*nbsp;potente,tibi gratias agês,bndixit,fregit, 8^ dédit difeipulis fuiSj dicêstnbsp;AccipiteSc manducateex eoomnesîHÛC EST ENIMnbsp;CORPVSMEVM.

Simili modo pofiquâ cœnatum eß, accipiens amp; hune præcIarS.ca# ^’cem in fandas 8d uenerabiles manus fuas j item tibi gratias agens, be*nbsp;^cdixit 8^ dédit difeipulis fuisjdicens/

ACCIPITEà bibitc ex co omnes ; Hic efi enim calix fanguinis

DE SACRIFICIO MÏSSÆ. fhei^noui amp; ætcrni têftamefiti, myßerium fidei, qui prô uobis 8^ pronbsp;muftis cHundetuf ifl remiflionem peccatorum«Hæc quoticfcunqucnbsp;ceritis,in mei mcmoriam facietis.

VndeSc memores domine^nos tui ferui, fed pkbs tua fanâs, ciufdem Chrifti filij tui domini Dei noßri,tam beatg paflîonis,ncc nonnbsp;ab inferis refurrcdionisjed amp; in cœîos gforiofæ afeenfionis? efferi^nbsp;mus præclare makftati luæ de tuis donis ac datis,hoftiam puram, holt;»nbsp;fîiam iàndam,hoftiam im macula ta m,pancm fandum uitææternæ,8^nbsp;calicem falutis perpetuæ. Supra quæ propicio Ôc fereno uuitu refpicf*nbsp;re digneris, ac accepta habere. Sicuti accepta habere dignatus es.rnunes»nbsp;ra pueri tui iufti Abel,amp; facrificium Patriarchæ noftri Abrahæ,amp;nbsp;tibi obtulit fummus facerdos tuus Melchifedech, fandum fâcrificiu’’’?nbsp;îmmaculatam hoßiam.Supplices te rogamus omnipotens Deus, iubçnbsp;haec perferri per manus fandi angeli tui ? in fublime altare tuu, if*

* fpedu diuin^ maießatis tuæ, ut quotquot ex hac altaris participauuue, facroiandum filij toi corpus amp; fanguinem fump(crimus,omni hencdMnbsp;dionecœleftiSc gratia repleamur,Per eundem Chriftum dnm noftru.

Memento etiam domine famulorum faraularumque tuarutnd**^ nos præceflèrunt cum figno fidei, 8c dormiunt in fomno pacis. N-

Ipfis domine,amp; omnibus in Chrifio quiefcentibusjocum refrigefÔ» lucis pacis.ut indulgeas deprecamur, Per cundem Chrifîum domi^nbsp;numnoÂrumt

Nobis quoque peceâtoribus famulis tûis,de multitudine mifef’* tionum tuarum fperantibus, partem aliquam 8c focietatem donate di*nbsp;gneris,cum tuis fandis Apoftolis 8c Martyribus, Cum lohanne, S«*nbsp;phano,Matthia,Barnaba,Ignatio,AI«xandrô,MarceIhno,Petro,F^ii'’nbsp;citace,Perpetua, Agata,Lucia, Agnete,GeciIia, Anaftafia,8^ cuni omi»nbsp;nibus Tandis tuis. fntra quorû nos confortium, non æfiimator meriti,nbsp;fed ueniæqu^fumus largitor admitte. Per Chriftum dominum noßriLnbsp;Per quem hæc omia domine Temper bona Créas, Sandificas, Viui*nbsp;ficaSjBenedicis, amp; præftas nobis ? Per ipfum, æ cum ipfo, in ipfo,nbsp;eft tibi Deo patri omipotenti, in unitate fpirituflandi, omis honornbsp;gloria ? Per omia TecuIaTeculorum. ReTponfio, Amen»

Oremus: Præceptis falutaribus moniti,amp; diuina inftitutione for# mati,audemus dicere:Pater nofter, qui es in cedis, Tandificetur nomennbsp;tuum. Adueniat regnum tuu. Fiat uoluntas tua, ficut in ccelo Sc in ter«»nbsp;ra.Panenoftrum quotidianum da nobis hodie.Etdimitte nobis débitanbsp;noftra,Ticutamp; nos dimittimus debitoribus noftris. Eine nosinducasnbsp;in tentationem. ReTponfio. Sed libera nos a malo.

Hie quonda finiebatur Canon, ÔC quod fequitur Embolifmum feu cxcrefcentiam appellarunt.

Libera

DE SACRIFICIO MISSÆ.

Libéra rtos quæfumus domine ab omnibus malis, præterit Js præ^ fentibusamp;futuriSjS^ intercedente beata gloriofa £cmp uirgineDcinbsp;génitrice Maria, S^beatis Apoftolis tuis Petro Só Paulo ,atquc An*nbsp;drea, cum omnibus fandis tuis, da propicius pacem in diebusnoflris,nbsp;ut ope mifericordiæ tuæ adiuti,8ó a peccato fimus Temper liberi, amp; abnbsp;omni perturbatione fecuri, Per eundcm dominum noftrû lefum Chri*nbsp;ftum iilium tuum, qui tecu uiuit ÔC régnât in unitate fpirituffandi De*nbsp;us,Per omnia feculafeculorum« Refponfio; Amen.

Pax domini (itTemper uobifcum. Refpôfio: EtcumTpiritutûo, Agnus Dei qui tollis peccata mundi mifercre nobis.

Agnus Dei qui tollis peccata mundi miferere nobis.

Agnus Dei qui tollis peccata mundi,dona nobis pacem.

Quando Tacerdos confecratæ holîiæ partem mittitincalicem orat:

Fiat hæé commixtio corporis Sc fanguinis domini noftri lefu Chri ßijOmnibus nobis Tumentibus Talus mentis 8c corporis,amp; ad uitam canbsp;peHèndam æternam prgparatio Talutaris.Per eundem Chriftum,Amê.nbsp;Sequentes orationes ad Canonem non pertinent, Ted funt ora*nbsp;tiones priuatæ, quæ in MilTalibus quibuTdam nonnunquamnbsp;uariantur.

Deinde (àcerdos dat ofculum pacis,dicens.*

Domine lefu Chrifte, qui dixifti Apoftolis tuis : Pacem meam do üobisjpaccm relinquo uobis,ne refpicias peccata mca,fed fidem Eccle*nbsp;fiæ tuæ,eamque fecundum uoluntatem tuam pacificare, amp; coadunarenbsp;dignare,qui uiuis amp; régnas cum Deo pâtre,ô^c.

Interea dat Tacerdos pacem, dicens : Habete uinculum pacis amp; cha* »itatis,ut apti fitis facrofandis myfterijs Chrifti. Pax Chr/fti Se Ecde^nbsp;Cæ abundet in cordibus ueftris. RcfponfiotPax tecu ab Ecclefia Chri*nbsp;Oratio ante communionem.

Domine lefu Chrifte fili Dei uiui,qui ex uoluntate Patris coopéra» te Tpiritu fando, per mortem tuam mundum uiuificafti, libera me pernbsp;hoc Tacrum corpus Tanguinetn tuum,abomibus miquitatibus meisnbsp;uniuerfis malis,S£ Tac me tuis Temper obedire mandatis, 8^ a miferi*nbsp;cordia tua nunquam in perpetuum Teparari. Qui cum eodem Deo pa*nbsp;tre in unitate eiuTdem fpiritulTandi, uiuis ôô régnas Dcus,æc.

Perceptio corporis fanguinis domini noftri lefu Chrifti proficiat Bnimæ mcæ 8^ corpori meo in uitam æternam. Perceptio corporis 8Cnbsp;Tanguinis tui domine lefu Chrifte,quâ indignus Tumere præfumo,nonnbsp;*^(hi proueniat ad iudiciu amp;C condênationem,fcd pro tua pietatc profitnbsp;j^ihi ad tutamentum animg 8c corporis, Amen.Gorpus domini noftrinbsp;*«fu Chrifti cûftodiat animam meâ in uitam æternam, Amen.

T ij Fada

DE SACRÎFICIO MISSÆ.

FaAa cotnmunione,dicitur oratio quam Compkndâ appellat. Hane fcquitur deinde bcncdidio.

Perado Miffæ officio dicitfacerdos:

Placeat tibi faiida T rinitas obfequium feruitutis noftrg,6^ pr^* (lajUthoc facrifîciumquodoculis tuæ maieftatis indignus obtulf,nbsp;fit tibi acccptabiïe,mihi^ ÔC omnibus pro quibus illud obtuli,fic tenbsp;miferante propitiabile. Qui üiuisS^ régnas Deus per omnia feculanbsp;feculorum. Amen.

FINIS MÏSSÆ.

Poftremo aduerfarfj amp; hoc quôç oppugnàüt, quod Miiîa pergt; adla dicit facerdos in oratione,Placcat tibi 8lt;c mihi ÔC oniib^’’nbsp;quibus illud obtuli,fit te miferante propitiabile. Quod ita traducut,nbsp;quafi faciat facerdos de MilTa propiciatOrium facrificium, ad dero*nbsp;gandum propiciatorio illi quod pependit in cf ute amp;c. Cæterum n5nbsp;cft momenti alicuiusobicéfio iftaî cum ante declaratUm fitqualèTa*nbsp;crificium fit MilTa. Vnde certe prætcr omnem propiciatorrj ill*^^®nbsp;facrificq in cruce oblati imminutionê,pie orari poteft ut Devis alianbsp;ctiam facrificia noftra fpiritualia, qualesfunt, orationes, eleemofy*nbsp;hæamp;c.dignetur acceptarc,8ô per ea propicius nobis fieri. Imo ne isnbsp;SMitmetttamdltfb quidem ftatim reprehendi deberet,qui Milfatn propiciatorivirtinbsp;forte appellaret,propter facrificium propiciatoriünbsp;ceobIatum,quodMiirarepræfentat.Sienim ueteris tefiamêntifa*nbsp;crificia fine offcnfîone amp; abfc^ iniuria propiciatoria, imo expiai®*nbsp;ria appellantur,hac fola de caufa, quod uerum Chrifti facrißeion’»nbsp;quod futurum erat unica pro pcccatis totius mundi oblatio, fig®’^^*nbsp;bant. Item fi patres ueteris teftamenti quando talibus cærefno^n®nbsp;ufi funt,ipfo^ ufu confe(fi,fe credere, quod propter Melfiam pro”nbsp;milTum dimitterentur eis peccata,remiflionem peccatorum in ea fi*nbsp;de funt confequuti. Quare non permittatur nobis abfiÿ repræhen*nbsp;fione Noui Teftamenti oblationcm uocare propiciatorium aut ex*nbsp;.- , r g piatorium facrificiumç’ob id quod fît imago facrificq illius femel obnbsp;obiatio pro ekelet Uci *0 cruce,ficut dicit beatus Chry foftomus. Præfertim cum fpiri*nbsp;trantiu crpopuli tualiter utentes hoc facrificio,hoc efi,confîtentes,nobis uirtute paf*nbsp;pccMtû.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fionis Chrifti,Sd facrificq in cruce oblati ( quod myfticenbsp;nbsp;nbsp;comme”

moratiue noftrö facrifîcio exhibemus) remitti peccata, impretemus nobiscpapplicemus remifiione pecCatorum.

Q/^Æ MQLI^TP^RE-FORM^^TIQ'NIS Liber aducrjûs txc,

i^ducf

DB SACRIFÏCIO MISSÆ. Fol. LXXIX.

^^dusrßis omnid illd^quis deßterißeio E-ucbariflice CZ ioid Afßd iam dîHa luntyamp; tamfacræfcriptnrce teßimoniby^y uniuerfali traßtiiinbsp;oneKccleßa: ftmtprobatdylibcr illemultiitnodisißinit,

'Primum dicit Q hriflum cœndmßiam tätutn communionis ^tid inßi tuiße,Folio xoti.ßciex,

QuafiChrißus in cöenafua nullum facrifidumnouuminßitucnfi nec^ Apoßolis 8C eorum fuceeßbribusjufum eius in hoc Sacramentonbsp;comtnendauerit, att^ adeo reliquerit Eccleßam fuam fine omni facrifi^nbsp;cio excerno.

t^ufert item Uber itle ficcleßdßdcriß^iumy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conß3:d ißä de

obßrudnddccxna dominißormuld y nulliusßcrifici^ meminit y uidefolio ßg,F^e^ iteßibtituiodeficrificioChrißianOy ubi hoctdntumnbsp;appellcitur Fccleßa: ßdcrißciuniytjuodpropduperibus oßertur, Fol. 70»nbsp;Q«o licro errorißoßuco dli(juopatrocinentUTyafingit liber ille 'Pdnbsp;trihusyqui bdnea^ionem frequenterßdcrißciumnbsp;nbsp;nbsp;oblationem uocdnt^

nouumfenfumyqudß aliud nibil eo nomine intellexerint y qÿ fdcrißbij me^ moriam aliquam^Folio ^^feie 2.

Cum tarnen uctcres Patrcs,amp;: præcipué Auguflinus tefientur, hanc tacrofandram aélionê, hon pro qualibec commemoratioc facrifiefj cru*nbsp;cis,q certc amp; extra Miflam fieri pötefl habendâ,uerû potius uerißimunbsp;præcipuum Catholicæ Eccicfiæ facrificiö.Idt^ propter quadrunbsp;plicem oblationem,quam diximus in ea pic offerri,

jgt;r(f tered Über negdt dAionem Uac eße facrißaSy ßaUbetßcerdol dpplicet édJmo uult adßcerdotem in abiotic ^layUonplura pertinereyßnbsp;ut inßrudtcdnaycxponat praßntibus Sacramehti mßlertdyßdemeorünbsp;excitetydcpoßed Sdcramhum adminiflret.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ita de rebus ißispro^

tmneiat liber,qußnequedtßcerdos in FFßdy dominum noßru C hrißü PdirißguraUter myßiee ^erre.VoL^^ß t .O“feq.

^d hsec uim nbsp;nbsp;iniurid. Eccleßa (Jbrißi inferty uhi dicityba^enus

in Fccleßd pradicdtufuißcy^ ddbuc doceri, Sdcerdotem ad boc oßir Patn Chrtßüy iit ihtentionenbsp;nbsp;nbsp;orationefua Fciat eum eße nouum amp;

dccepfabilcßerißeium pro bominumßlutCy er quaß meritumpaßionis Cbrißi applicetydißribuat^} illis y qui nullaßde idipßm apprsebendunt^nbsp;^^dßdenique populo perfuaßrimusyöpusßcerdotis externum,^nbsp;ßcium y quod patri propeccatis noßris proponitUTy tdt(e eße uirtutis (27*nbsp;^ßicaciiCyUt aßdtes iuuentur eo in corpore ÖZ' ahinia, hicnbsp;nbsp;nbsp;in uitafutu^

‘^dynonobßanteq.ßmul interim inbmnis geherispèceatis amp;criminibus •üco er coßeientia manifeße contrarijfint pernianeant.

T iij Licet

Licetetiam e/LiJJdnihilpcrcipiantamplins ute^ieiätittantucpt^ ßJpeUacülum ^uoddamJaccrdotis d3:ioncfnLolio

Quod tarnen omnc confkluiîi eft,ut fupra diximus.

Item nosJdn3:dm ißdma^ionem uertere in opus pure humanWihät^ bine præfumore homines contra Deumnbsp;nbsp;nbsp;dominum Chriß^um^^eo ([uoi

inpeccatisa:^^ contemptu Chrifîi maxime conprmenturßant^ ßccuri^^ßumma^diuinam maießatemz^ leßtm Cbrißum regemnbsp;^^onpoffegrauiusIcedihocahujux ita cnim Miflam appellant,nbsp;adeoprtedicantes debere hue imeumbere^ut homines ab hacfalfafilucidfnbsp;in cpiam haHenus addu^ißucruntyabßrahanturLol.^.ßtc^ i. ßl*

K^brogat O“ damnat /LiJJam totius Lccleßa C hrißi-, pueinCanoneconßßit,(Jattonemäußert:^queeprater iliumß^^^nbsp;tat pro arbitrio in nouum (piendam ritum:gt;haHenus non auditum innbsp;ßa^netpie unptam receptum, Folio 11 oßacie

Qi^dueromaximeomniumhorrendumeilconßngitur ittßdti^^ tur in hoc libro;,exproprioßnß noua lt;puadam FFißdy in qua nulbnbsp;ßcratio cum inuocatione nominis diuini:ita ut neeeßeßt totnm pop^^^nbsp;clementijß'ih'incipinoßroßibiellumyuhiadhanc doHrinam fuß^FI^nbsp;damßuerit adaHus^erudehjßmez^ impiepriuari uero corpore Vnbsp;guineChrißi,^ ß^deßolio 11 aßacie z, ubißcerdoti pracipü^’nbsp;hymnoßnHus decdntatoßne omni inuocatione autprece canonicii7nbsp;uerba^.^poßoli'PauUqttibtisrécitât itßitutionem huius Sacramefii^»nbsp;nempe:DomiuusIefis Chrißuslt;(^cßngularigrauitatedecatii^^*nbsp;confeßim ubipopulus reßonderit ^.Âmen. pari modo decantetnbsp;noßerydtque deinde populumcommunicet.

IttcommentitiahacMißanon oraturpro 'Papa.rummoßpiritualU ^tus 'Igt;onzifice:^ecßt ulla memoriaßan^tyrum qui cum Clrtßo uiuut:nbsp;Cum tarnen hoc ab Äpoftolorum tempore faftum fit in Ecclefia.nbsp;aantum abeß utmemoria habeatur animarum^tOua cum ftenoßdeihtnenbsp;dißcejßerunt^

Cum fanÆ patres dicantjamp;Tpræcipue Ambrofi'us lib.i. Officio* rum,capite^olt;ObIationespopuIi (inquibus eft uotorum folutio)nbsp;adferri debere ad facerdotemjSi c« Scripturæ quoc^ fit conffii'tne utnbsp;oblationes fiant ad altare,eas^ facerdos benedicat. Id quod a tem*nbsp;pore etiam apoftqlorum in uniuerla Ecclefia obferuatum fuit.

Fdihilo^

DÈ SACR.AM. POENITENT. Fol. LXXX

Sic ubi Ambrofius fcribit (acerdotes eicdos, Ut arcam teftamenti operiant,quodnonliceatomnibus altitadinem myftcriorumuiderc.nbsp;Et ante Ambrofium, Magnus ilk Bafilius li.de fpiritu fanélo, ca. 27*nbsp;Apoftolos Sc Patres, qui ab initio res Ecckfiafticas fanciuerunt in ocs,.nbsp;cuito ac filentio my fterijs autoritatem conferuafle. Neque enim( ut ait)nbsp;omnino myfterium eft,quod ad populäres 8C uulgaresauresoftertur,nbsp;(icut iam ante rrdiftîme fcripferat.Ei quod publicatum eft,8c per fe apnbsp;præhendi poteft imminere contemptum. Quod uero remotum eft,acnbsp;rarum etiam naturaliier quodammodo eftx coniundam admirattonbsp;nem « Quomodo 8C Chriftus docet, ne fpargantur margaritaé antenbsp;porcos,8Ccæt.

tarnen eins autores, ^ui clementißimumprincipem noflrum prana inf orm litatione hue impultrnnty/piiccptam de conjecratione credant j £llt;ira uoccnbsp;canerct

Quod certcpeflimefit, hoc potiftimunl tertiporc^quodifciplina Chriftiana collapfa eft, nee ullum habetur difetimen inter pkbeni Sartnbsp;dam, PcenitentcSjEnergûmenos Criminofos. Imo interdû multis innbsp;locis,nec inter Ecckfiæ membra,qui intus ftnt,aut qui forts, hoceft ex^nbsp;cômunicatos. Siquidê Ecclefia olim, cû longe melior difeiplina uige^nbsp;rct^etiam orationemillam,quæanteconfecrationem fuperoblationemnbsp;dicebatur, Secretam appellabat i Græci uero myfticam orationemnbsp;propterea,quod non deberet omnibus temere publicari,8c c*

Quod autem liber Reformationis prætenfæ, hæc omnia tradat^ ïeperies folio no.facie fecunda*

iam quomodo hæcaliaque plurima,quac in libro Reformationis contirtcntur,cum mandato Chrifti, Apoftolicis traditionibus,unioerfanbsp;CatholicaEcckfia,antiquisillis SC Tandis Patribus,ÔC totoorberwnbsp;clt;pta confuetudiiieconueniantjprolixe fatis demôftrauimus^

SWDE SACRAMENTO POENITENTIÆ

Só dus adminiftratione.

Atholi'ca Chrifti Ecckfîa a tempore apoftoIoRt, ß docuitChriftum dominum facramencum pccninbsp;S tcntiæ fiuc abfolutionis inftituifiTe. Matthæi i6,

Sê iS.ucrbis illis: Quodeuntç ligaueritis fuper I terram erit ligatum in ccclis,amp; quodcûcp fobnbsp;ueritis fuper terram,folutum erit Sè in cœlis. 6^

IduSjinluHauicineosînimirum apoftolos,dicens eis* Accipitcfpiri turn fandum,quorum remiferitis peccata,remittuntur eis, SiC quoi^nbsp;retinueritis,retenta funt » Quibus uerbis intellexit Ecclefia Chrilt;nbsp;ftum dominum apoftolis dediffe claues, non folum poteftads, fednbsp;SC fcientiæ ac difcretionis.Sine clauc enim fcientiæ,poteftatisclauisnbsp;cxca foret.

QVaproptcrfancQi patres quotqüotde bac rc fcripfetunt, concîuferunt ex his Cbrÿfti uerbis, quod omnis qui pccca*nbsp;tis fuerit oneratus,quæ confcietiam dus ream teneant en»nbsp;cient^,debeat adiré fiium proprium faCerdotem , eiufcemodipec*nbsp;cata diftinde confîteri,8lt;C ab eodem pofeere informationem,nbsp;cinam ÔC iudici5,8lt; quiçquid denic^ canonicæ fatisfaclionis noîc fa*nbsp;cerdos tanq medicus fpualis fibi impofueric, anîo uolûtario ad fad*nbsp;ends fufeipere: imo ante abfolutionem reponere in arbitriuni 8C iunbsp;didum facerdotis,an ftatim confeffîonefada a peccatis fit abfoluennbsp;dusian uero quoufcp peracta fit poenitentia, debeat abfolutio differ.nbsp;ri.Confiderato quod faeerdos in hoc facramento fpiritualem quen«

Clemens epiftola prima, quam Ruffînus Presbyter intcrpræta^* tuseft,teftaturhanc elTe Petri doârinamtut fi forte alicuius cor,uelnbsp;Iiuor,ud infiddicas,uel aliquod malum latenter irrepferit, non cru*nbsp;befeat qui animæ fus eu ram gerit confiteri hæc,ci qui prædf, ut abnbsp;ipfo per uerbum Dei 8^ confilium falubre curetur : quo pofTit fidenbsp;integra operibus bonis pcenas æternï ignis efFugere,amp; ad perpe*

DB SACRAM. POENITENT, Fot LXXXL tüæ uitg præmia peruenire« Vbi Clemens de occultis peccatis difertelonbsp;^uitur^Sequitur enimdntrinfecus latens amaritudo peccati, abfjdendanbsp;prorfus amp; emouenda eQ.

In Epißola Diony fij ad Demóphilu fit mêtio ucteris mon's,quo fo Icbant impi) fe profternere ad pedes facerdotis confiteri,Sc peccatoru ßionyßus.nbsp;•^ctnedi'a querere.

Tertullianus Exemologcfin faciêtcs,dicit presbyteris aduolui:amp; exi TcrtuUiMuf-gitjUt noft folum fadi,fed SC uoluntatis deliâ:a,quæ in latcbris occulutl lur pandamus,ûidelicet,nc faciant peccatores,quod committere folent,nbsp;qui morbum in uerecundioribus partibus contradu abfcondunt medinbsp;lt;is,8c Cum erubefcentia fua pereunt, ut fic pcccator in Excmologefi fe^nbsp;cunda fubfidia fiatuatt

Ad eundê modum hortatur nos Origenes in pfal. p Vide (inquit) erigenef, quid edoceat nos feriptura diuina ? Quia oportet pcccatum non celarenbsp;intrinfecus Jortaffis enim ficut hi,qui habènt intus inclufam efcam indinbsp;geftam,aut humoris uel flegmatis,ftomacho grauiter 80 moleftc imminbsp;nêtia,fi uomuerint,releuantur.lta etiä hi qui peccau€runt,fiquidê occulnbsp;tant,8C retinent intra fe peccatû;,intrinfecus urgentur, amp; propemodumnbsp;fufFocaotur a flegmate:tantummodo circunfpice diligêtius, cui debeasnbsp;confiteri peccatum tuu,Proba prius medicüm, cui debeas caufam Ian#nbsp;guoris exponere.Eade feribit in 2.oap. Leuit Jn libro ucro tertio Peri#nbsp;archon,cap, i.dicit: Si quis non prius anirnæ fuæ uitia, ôc pcccatörumnbsp;fuorum cognouerit mala,ac proprij oris confeflione prodiderit, pur#nbsp;gari is abfoluic^ non poterit.

Cui adftipulatur beatus martyr Cyprianus fermone quinto, de la# opn«««!«' pfis:Quamuis(inquit)nulIo facinorefintconfiridi, quoniam tarne denbsp;hoc uel cogitauerunt, hoc ipfum apud facerdotes Dei dolenter amp; fim#nbsp;pliciter confitent. Exemologcfim confeientiæ faeiût,animæfug podusnbsp;exponunt, falutare medela, paruis licet 8^ modicis uulneribus exqui#nbsp;ïût,fcicntcs feriptu effe:Dcus non irridet,amp; c. Et paulo poß: Confite#nbsp;antur finguli quæfo uos fratres, delidum fuum, dum adhuc qui deli#nbsp;quit in feculô eß, dum admitti confeflio eins poteß, dum fatisfadio amp;nbsp;temiflio fada per facerdotes, apud dominum grata eß. Et alibi ad Cienbsp;rum de modo agendi pœnitentiam dicit : Is demum ueram peenitentiänbsp;agit, qui Dei amp;: facerdotis præceptis obediês,Sd obfequijs fuis 8^ ope#nbsp;ïibusiufiis dominum promeretur.

V

DB SACRAM. POEN1TENTIÆ.

Nkcphorus Cartophilax ad Thcodofium Monachum, ita fcribit: Ligandijfolucndic]^ prouincia pontificibus ipfis a clementiHimo Deonbsp;noftro demandata cŒSiquidem ad Petrum ait;Quccûc^ ligaueris, liganbsp;ta»ó^ quæcuncp folucrisjoluta erunt. Vndc olim omnesoportebatadnbsp;jpfos pontifices accederejuat^ illis occulta prodere, amp; fui uel reconci*nbsp;liationem,uel repudium ferre. Ignoro autem qui fadum fit,cur hxemifinbsp;nus obfcrucntur,quamuisexiftimcm Pontificcs,negotij taedio, frequennbsp;tilt;ç multitudinis turbulentia defatigatos,id opere ad Monachos tranf#nbsp;mififlèjad cos fcilicet^q uere probati fint, Sgt;C altjs ualeant efle utiles amp;Sc.nbsp;Ibidem latius docet,quomodo ad confeHionem adeundum fit, 8C quidnbsp;facerdoti agendum*

Bafilius inreguIaMonachorum,capitC2t.datpræcIaruniprofc« Creta confeflione tefîimonium. Ait enim; Neceflàrium uidetur ijs, qui*nbsp;bus difpenfatio myfterioRz Dei commiiracftjConfitendaeiTepeccata.nbsp;Quod probat per fcripturam,Matth. 5. 8c Aamp;oram ç. cap-git, ut ctiam minora peccata confiieamur. Capite uero pg.meminit ü*nbsp;«isfadionis,quæ peccatori debeat imponi.Confeflïo(inquit)peccatoR:nbsp;hanc habet rationem,quam habet uulnus aliquod corporis, uel paiho,nbsp;quæ medico demonßranda eft. Ita confeftio peccatoru fieri debet apudnbsp;cos tantummodo,qui curare hscc præualêt emendare.

cerdotalem dignitatem prseclare extollit: Sacerdotibusfinquit)«^’* turn eft, ut poteftatem habeartt^ quam Deusoptimus, nequeaogelis,nbsp;ncquearchangelis datameftèuoluîc, Neque enim ad illos ditftunjeft'nbsp;Quæcunque alligaueritis in terra,erunt albgatanbsp;nbsp;nbsp;in ccelo^amp;cJ’^-

enim omnifariam filio poteftatem dedit,cæterum uideo ipfam candetn omnifariam poteftatem a filio illis traditam, Atqui poteftas ißa iudi*nbsp;candi,fine præcedente confeftione exerceri non poteft, quum cognitionbsp;amp; diferetio iudicium debeant præcedere. Et infra:Infania manifrftarianbsp;eft,defpicere tantum principatum,finc quo, nec^ falutis, MCp promifrnbsp;iorum bonorum compotes fieri poftumus : hi funt enim,qui non tantünbsp;regenerant nos in Baptifmo, fed amp; peccata poft baptifmum remittSt,nbsp;amp; uetCris teftamenti facerdotes longe exuperant, qui tantum potefta*nbsp;tem habebantjprobandi a lepra purgatos: At noftris facerdonbus, nonnbsp;corporis lepram,uerum animæ fordes,non modo probare, fed amp; pur*nbsp;gare prorfus conceflum eft*

Cæteru qup obijeiunt nobis, ex code Chryfoftomo in epift. ad He*

DE SACRAM. POENITEN. Fol. LXXXII. prodas in publicum,neçp ut te apud alios accufcs. non dico tibi, ut connbsp;fitearis feruo tuo,ut cxprobret,8Cc. Et quse alibi forfan in eâdcm fernennbsp;*iani dicuntur,intclligi debent de pcenitentia publica, quæante tempooinbsp;M Chryfoftomi, fecundum peccati magnitudinem, iudicio facerdotisnbsp;ïllis etiam interdum imponebatur agenda, qui fecrctius p£ccaflent?amp;nbsp;«rdoti fecrete itidem fuiflènt confdïi. Quod 8C ex Origencapparetinnbsp;pfalm.57.ltcm apud Cyprianum in fermone de lapf èC in Concilio.5.nbsp;CarthaginenfijCui beatus Auguftinus interfuit,ca. ƒ .Quam confuetudinbsp;Hem Conftantinopolitanus Epiieopus Nelt;flanus,quj Chryfoftomuninbsp;proxime anteccflit,abrogauit, propter fcgleratam transgreffionê Dis^nbsp;coni cum matrona pcenitente Èt in Ecclefia quoq? Romana, Leo Manbsp;gnus confuetudinem illam, quod lïimium dura ÔC rigida uideretur, fitnbsp;fiulitjUt ipfc Epiftola $7. ad uniuerfos per Campaniam Samnium, Scnbsp;Picænum Epiîcopos teflatur. Ad eundcm modum quod de hac renbsp;bro 9.cap.55r.hifl:oriæ Tripart.kgitur,accipiendum cft.Nequecnim dnbsp;lie narratur fecretam confeffionem abrogatam, fed magis illos^qui connbsp;fitcri fugiuntjliberius peccarc,cum minora peccata pudorc conßtendi,nbsp;committi foieant. Hoc folum dicitur, Presbytoruna qui publice pcenknbsp;tentibus præfici foiebat, amotum ( Eo enim tempore illi foli peeaiten*nbsp;les appellabantur,qui publicam pcenitentiam agebant, ut patet ex Ca^nbsp;nonibus Græcarum Synodorum, cap.25. ) Atq^ adeo in Conflantino^nbsp;poli fub Necflario feueritatem tantum confuetudfnisCquareceptumnbsp;crat,ut etiam qui fecrete tantum peccaflènt publicam agcrent peeniten^nbsp;tiam)non autem fecretam confeffionem.fccretamc^ pœnitentiam abronbsp;gatam.Quod autê Tripart.hiftoria ad huftc fenfum debcat intdiigi, 6cnbsp;res ipfa demonft rat, 8c indicat litera ? Presbyter enim pceniîêtibus prg^nbsp;fedus,nobili matronæ cum peccata fua fuiffet confeffa, præccpit idu^nbsp;nare,Sf Deo operibus bonis fuppIicare.Quod c5 obferuaret, crebriusnbsp;in Ecclefia cum Diacono fe confuetudinem habuiffe confefta eft. Hocnbsp;ubi populus cognouiftet, feuiebat in fac€rdotes,quafi per eos Ecclefianbsp;contaminata fuiffet. Quam obreNedariusremouit Diaconum fcelelt;nbsp;ratum,Sf unumquêc^ iudicio confeientiæ fuæ reliquittquod no ita accinbsp;pere oportet, quafi fecerit ômnibus liberum fecreto confitedi fi ûelint,nbsp;aut non fi nolint,fed quod ad pœnitentiam attinet liberu fecit,reliquitq^nbsp;Unufeuiufi^ iudicio, an pro peccatis occultis publice pœnitere uelit annbsp;non.Quod ipfum ÔC Leo Magnus qui Nedarq tempora non ita longenbsp;fecutus eftjcxpreffius agit in Epiftola pt iamcitata.

lam ut ad Patres alios properemus. Hierotty mus in 16. cap Ma# Hicrowww* nichaeijuuli,ne facerdos fibi temere arroget claue poteftatis abft^ clauenbsp;y ij iudicq

¦ DB SACRAM. POENITENTIÆ.

iudicij amp; difcretionis, fed qucinadmodum in tcftamcnto ueteri lepros fis præceptum fuit,ut oftendcrcnt fe facerdotibus, qui habent notitiainnbsp;leprofi.Sè non Ieprofi,8^ poiTunt difcernerc,qui mûdus,quiue immun*nbsp;dus fit gt; Sic amp; hic dicit Epifcopum amp;C Presby tcrum alligarc ucl folue*nbsp;re pro officio fuo, cum audierit peccatorum uarietates, ÔC nouerit quinbsp;ligandus fit,quiue foIuêdus*Quo èc illud fpcdat,quod fcribit in Efaiânbsp;capitedecimoquarto,amp;S in Ecckfiaftcn capitedecimo,ubiaitîSi qutmnbsp;ferpês Diabolus occulte momorderit, èc nullo confcio cum pcccati uenbsp;neno infecer it, fi tacuerit qui percuflus eft, nec uulnus fuum fratri fuo,nbsp;amp;magiftro uoluerit confiteri, Magiftcr qui linguam habet,fed ad eu*nbsp;râdum, facile ci prodeife non poterit.Si erubefeat enim ægrotus,medi*nbsp;CO uulnus confiteri,quod ignorât, medicina non curat «

Ambrofius in fermonc natalitio fancflorum Petri 8c Pauli, cîaues deferibit in Petro amp; Paulo * pro diuerfo uniufeuiufque officio«nbsp;Quos enim clauis feientiæ erudicrit ad falutem, clauis poteftatis fufet*nbsp;pitadquietem . Quorum’corda clauis illa patefecerit dodrinauerbo*nbsp;rum,corum an/mabus hæc aperii regna ccelorum. Diuitias imniofta«’nbsp;litatis clauis pcenitentiæ difpenfat,fcientiæ thefauros clauis altera largi*nbsp;turamp;:c.Item in exhortatione ad pcenitêiiam,monei fanum unumquennbsp;que uitare peccata,quia nefeit fi poifit ipfam peenitentiam accip«^ »nbsp;confiteri Deo ÔC facerdoti peccata fua.Idem ille beatus uir libro primonbsp;de pccnitêtia,dicit eos mandata Dei refeindere, Deoc^ iniuriam racere,nbsp;quinegantabfoluendipotefiatem ad facerdotempertinere. Ait^oio^*nbsp;Cum ipfe domiftus lefus in Euangelio dixerit î Accipite fpiritum fan*nbsp;dum,quorum remiferitis peccata,remittuntur eis,8c quorum retinue*nbsp;ritis,retêta erunt. Quis eft qui magis Deum honorât ; utrum qni man*nbsp;datis obtemperat,an qui refiftitC' Ecclefia in utro^ feruat obediêtiam,nbsp;ut peccatum amp; alliget amp; relaxet,Dominus enim par ius Sgt;C foluedi effenbsp;uoluit ÔC Iigandi,qui utrunq^ pari conditione permifit. lam cum nemonbsp;poftit ligare autabfoluere hoc quod ignorât, uide quomodo fandus ilnbsp;le pater his uerbis cognitionem peccati,quæ confeftione accipitnr, exi*nbsp;garEt ftatim fequitur : Munus fpiritus fandi eft officium facerdotis,nbsp;lus autem fpiritus fandi in foluendis, ligandifq^ criminibus eft.lbidcmnbsp;docet,quomodo peccata fintdifcernêda, capite item quinto, comparainbsp;facerdotem medico,eos autem,qui iadant fibi non effe facerdoti opus,nbsp;illis de quibus Chriftus ait:Non opus eft fanis medico, fed qs,qui ma*nbsp;lehabenc.Et capite fexto aitîEcclefiæ fpecies eft in feemina illa, q acceCinbsp;f«retrO;,ÖCtctigitfimbriamueftimenudomini.

DE SACRAM. POENITEN. F0I LXXXlIt Ecclefiaenimconfiteturuulnerafua,8^ curaricupic, Capite uero 7.nbsp;facramentum pœnitentiæ æquat bapcifmi fatramento.Quid(inqc)nbsp;intereftutrum per pccnitentiatn an per lauachrum,hoc ius remitteanbsp;dorum peccatorum omnium,facerdotes fibi uendicentC Vnum innbsp;utrocç minifterium eft:ut in lauachro operator myften'orum gratia,nbsp;itain pccnitentia nomen Dei. Adeundemmodum lib.2.cap.7.Sacernbsp;dotes comparât apoftolis,qui Domino iubête refufcitati Lazari uinnbsp;cula folueruncLazari uero uocationem,Veni foras, uocationi ad c5nbsp;feffîonem ÔCc.

Deboc beato uiro ita fcribit Pauîinus in uita ipfiustQuotiefctin«« que illî aliquis ob percipiendam poenitentiam îapfus fuos confitebanbsp;tur,ita flebat,ut8^ ilium flere compellerct.Caufas autem criminuminbsp;quas illi confitebantur,nuni nifi Domino foli,apud quem intcrce:«nbsp;debat,Ioquebatur:Bonum relinquens exemplum pofteris facerdoti*»nbsp;bus,ut interceflbres apud Deum fint magis,^ accufatores apud ho*nbsp;mines. Et hinc quoqj apparet,olim aliquando in arbitrio Si poteftanbsp;te facerdotis fuiflc in Ecclefia,ut non folum publico, uerumetiâ oc*nbsp;culto peccatorijpoenitêtiam publicam imponeret.Quod tamê Amnbsp;brofius non legitur fecide,ne(j item Leo Magnus.utidiâum eft.

Sandâs Auguftinus in pfaliftutfi 6ô.ait:Ergo triftis efto antequa confîceariSjConfeiTus exulta,iam fanaberis.Non confitentis confciënbsp;tia faniem collegerat, apoftema tumuerat, cruciabat te, requiefcercnbsp;non finebat,adhibet medicus fomenta uerborumîtu agnofce medicinbsp;manum,confitcre,exeat in confeffîone,8i defluat omiSs fanies.

Item in cap. Iohannis,traâatu 22.: Mortuus in corde tuo tan^ in fepulchro iacebas,8C tanq faxo malæ confuetudini.s grauar is: Surgenbsp;Si procédé,Si crede,ôi confitere.Qiiia anteq confiteretur occultusnbsp;eratîcum autem Gonfiterctur,procedit de tenebris ad lucem,8i tunenbsp;dicitur:Soluite ilium,Si finite abire, quomodo didû eft apoftolis,nbsp;Quæ folueritis in terra,foluta erunt Si in coélo. In libris quoeç denbsp;uera Si falfa poenitentia.Item de falutaribus documcntis,8i de uifi*nbsp;tationeinfirmorûîquiaflcribuntur Auguftino.Si funthaud dubiûnbsp;catholici Si antiqui.libri, dicitur neceflariû effe peccatori,ut queratnbsp;facerdotemfcientemligareSifoluereîcuius iudicio Si poteftati fenbsp;totutn permittatjiulTis^ pareat.Nec dico(inquit)ut foli Deo,fed Sinbsp;facerdoti uicario Dei confitearis. Aperi ei penetralium tuorum ab*nbsp;ditiffîmalatibula,confcicntiarum uerecundarum penitiora reuelanbsp;repaguh.

V ü) Leo

DE S AGRAM. POENIT.

Leoillemagnus in cpiftola^.quâ antea dcaulmus di'cit non fc cxi gere poenitentiam pubUcam,ab his qui fecreto peccauerunt: Suflicpnbsp;at enim(inquit)reatus confciêtiarüm foKs facerdoîibus indicari^cô-feflionefccretajS^c.Itemepift.ôp.adTheodorumForoiulienfcmjCÔnbsp;parat inuicem(qucmadmodum ôC Ambrofius)pccnitentisc8i baptinbsp;fmi facramentum,in hoc quod non folum per baptifmi gratiam, fednbsp;eciain per pœnitentiæmedicinam fpes uitæ reparetur gternæjucquînbsp;regenerationis donum uiolaflent,proprio fe iudicio condemnanres,nbsp;ad remiflîonem criminum peruenirent. Sic diuinæ bonicatispræfi^nbsp;dqs ordinatiSjUt indulgentia Dei nifi fupplicatione facerdotum ne^nbsp;queat obtineri.Ec dicit non folum utile,uerumetiam neceflarium,utnbsp;peccacorum reatus ante ultimum diem facerdotali fupplicatione folnbsp;uatur.

Gregorius Magnus,ex Chrifti uerbis, Quorum remiferitis p^c* cata ÔCc.intellexic facramcntum iftud quo remittuntur amp; rctinêturnbsp;peccata,fimilitudinem habere cum iudicio Forenfi,ubi cauQ priori*nbsp;cognofcuntur ôô explorantur,deinde iudicantur.Inftituit^ fandu^nbsp;ifte Pontifex canonem,ut qui fecrctam confeffïonem proderet,anbsp;cerdotali ofFicio deqceretur. Bernhardus in fermone tz. ad mill*nbsp;tes tempIi,ait:Miniftros uerbi facerdotes,caute necefTe efi: ad utrî*nbsp;que uigilare follicitos, quo uidelicet delinquentium cordibus tantonbsp;moderamineuerbum timorisÔ^ contritionis infligant,quatenuseosnbsp;nequa^ a uerbo confeffionis exterreant,fîc corda aperiâtjit oranbsp;obftruâtzfed nec abfoluât, licet côpunâ:û,ni(i' uiderintôCcôfelfü’^*

Vt interim taceamus magnum illud 8c uniuerfale Conciliii^ tcranenfe,fub Innocentio tertio. Quod præcipit ut unufquif^nbsp;lium faltem in anno femel fuum proprium facerdotcm adeat,nbsp;omnia peccatafua,quorum reatu conftringitur,confiteatur8Cc.

Inter pofteriores patres,præftantilTimus uir Hugo de fando VI ctore,ucrbailla Chrifti,quæ ex cap.Iohannis 2o.citauimus,itacxp®nbsp;nitlChriftus Deus 8C homo,homines qui puri homines erant, potelt;nbsp;ftatis fuæ fecit participes,ut eius implerent oiFicium,in fufcipi^ndonbsp;confelTionem pœnitentiutri,8C poteftâtem eius exercerent,poen*tenlt;nbsp;tibus 8C confitentibus peccata remittendo.

Quibus omnibus fit euidens,Chriftum dominum Mat. Iohannis item 20. ad hoc inftituifle facramentû iftud, ut fi quis ponbsp;baptifmum fueritinpeccatum aliquod reIapfus,(Euangdium cnitnnbsp;in locis illis non de infidelibus loquitur,^ fed de his qui in fratres pecnbsp;canQper facerdotem ligatur aut foluatur.

DE SACRAM. POENITENT. FotLXXXÜIL'

Necpofle illud fieri fecundumtotius Ecclefîæ Catholicæ fcnfum, . nifiprimumquandopeccatordeliclafuadiflinde facerdoti confianbsp;t€tur,amp; ab eodem tanq iudice,iudicium: tanq medico, medicina uiturafaçerdote,nbsp;cupidus expeiflat.Sed 8^ ratio naturalis idipfum comprobat. Quo*nbsp;modo enim queat aliquis dimitterc autretinere, ligare aut foluere,nbsp;cuius nullam habeat cognitionemî’

RBFQgt;RM^!T IO]\J 15 pratcf^ liber contra Catbolica hac doRlrina aî^t^

l-Juic doBlrinæ in wUuerßiM contrariatur libèirffirictenße Reformat, tionis.'PrimnninonnumerdtinterßteramentdE-ccleßce 'Patiitentiaßtinbsp;abßlutionii facramentum. J^dt nepofl hac obligctur tjuijquam adpeccanbsp;torum enumerationemßd tantum ad generalem illam hiirnilem confefnbsp;ßonem^epta ingenere fateaturßpeccafße,Folio i i^ßacie 2.

Item non rèltnqueudumpeccatorem in ulla dubitatione^ ita iit ipß uo» ïuntùeneraliter tantum conßtentemßd annunciandam üli eße certain rHnbsp;inijßonem;,guamß haberefiatim credére dàbeat^ noiiprópteropusßuim.

Quod certe ita afiferitur, ac fi abfolutionis poteftas non in facer^i dote,fcd in peccatore,qui fatetur fegeneraliter tantum peccaffe,pcinbsp;pue confiftat:utdebeat facerdos uelic nolit eiufmodi peccatorem abnbsp;folucrc,caufa licet inaudita. Verum hoc quid cæcius eiTe queatC’ Cijnbsp;dominus Chriftus poteftatem ligandi amp; foluendi (ütilt;^ poft pecca*nbsp;torum explorationem)dederit facerdotibus.Porro ficüt patres an*nbsp;tiqui illi docent,Cyprianus præcipue,libro de lapfis,Non debet fa*nbsp;cerdos fe tarn facilem ineptum præbere in hoc facramento : neq^nbsp;item peccator peccata fua poft Baptifmum commifta parui penderenbsp;debet,ut ftatim generaliter confeflus fe efle peccatorem,polliceatufnbsp;fibi abft^ omni præcedentc fatisfaâione,remiffîonem peccatorum^nbsp;Nee defperantes(inquit Cyprianus)mifericordiam, nee tarnen iamnbsp;üeniam uendicaiïtes.

CuiEpiphanius èonfonat contra hærefes, libro 2. toffio i. in Ca* tharos.Äit cnimtNeq^ promittimus libertatem omino his qui poftnbsp;Baptifmum lapfi funt,nelt;5^ defperamüs dé uita ipforu. Sufeipit De*nbsp;us peenitentiam etiam poft Baptifma,fi quis lapfus fuerit. Quomo#nbsp;do uefo poftea faciat,ipfe folus nouit» V bi idem uif fandlus hoe qdnbsp;in præcedentibus fupra didum eft,affirmât. Aliam longe effe con^nbsp;nerfionem eorum qui póft Baptifma relapfi funt,nbsp;nbsp;nbsp;aliam eoruin

cx iropietaÉe primum ad Ghriftum in baptifmo conuertuntur.

....... '¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De

DE SATISEACTIONB POENITENTl VM.

IDcirco deinde in hoc facramento docuitomni tempore Catho lica Chrifti Ecclefia,duplicem efle fatisfactionem: Vnam pro«nbsp;piciatoriam recondliatoriam, qua amp; culpa deleatur, amp; poc«nbsp;na auferatur æterna:hanc foli Chrifto dho accepta referre oportet,nbsp;qui feipfum dédit pro nobis,ut nos ab omni iniuftitia liberaret, adnbsp;Titum 2. Qui faclus eft reconciliatie pro peccatis noftris, neepronbsp;noftris tantum,fed pro peccatis totius mundi. i, lohan. 2. Per quemnbsp;deditnobisuióloriam,utdepeccatoamp;^ mortetriumphemus. i.Cor.nbsp;Iƒ. Præterquamfatendum eft aliam efte fatisfaftionem canoni*nbsp;Sitisfailio cMonk cam fcu difciplinarem,quæ ab his qui curam gerunt animarum, quinbsp;bus^ incumbit facramenta Chrifti eius nomine adminiftrare,imponbsp;natur:amp;C quam debeant beneuoli Chriftiani prompta obedientia innbsp;fide peragere amp; implere.De hac femper docuerunt patres.Pr*f’’o Qjnbsp;euellat caufas amp;: radices commifforum peccatorum,fanet^ infitminbsp;tates poft peccatum in carne hærentes.Deinde quod uirtute fanguinbsp;nis amp; merito paflionis Chrifti jauferat aut faltem minuat pcenam tenbsp;poralem peccatis noftris debitani: ac denitß utendum ca eflead fa*nbsp;tisfaciendummatri Ecclefiæ, publicis criminibus læfæ amp;:iniorwinnbsp;paflTæ.

Interim tarnen 8lt;f hoc prædicatumamp; doclum fuit,ncmincmud poiTe uel debere Deo terminum aut nodum remiffîonis pcenaefta«nbsp;Sdtisfiâio neßrA tuere,ac fi oporteret Deum ad completam canonicam fatisfaâioncnbsp;«0» proiudicio hua ilico a flagellis fuis ceflare.Chrifto uero reconciliatorinoftro,culnbsp;Dcr»«(^rS(Znbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludicium dedit,prorfus rclinquenda eft pœnp remiflîo* 3

flus minusuede pcc qUO peterc oportct, ut obedientiam noftram uelit per merituU*^^ wrf comfenfit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patn cœlefti facere acceptam,nbsp;nbsp;nbsp;poenam promeritâ mifericoïditer

auertere.

Principiofatisfadioneffîquæ canonica appellatur, fundatamin fcripturis,8^ animarum paftoribus mandatum efle, uteamfecundiînbsp;peccatorum exigentiam, confitentibus cum diferetione imponant,nbsp;probant nobis uerba illaChfifti^duobus Euangeirj locis allegata,nbsp;deligatione 8^ refolutione,dimiirione 8C retentione peccatorum.nbsp;Matthæi 1Ó.18.amp; lohan. 20. Leo quoç^ Magnus conteftatur adnbsp;Theodorum Foreiulienfem Epifcopum,hifce uerbis:Mediator Deinbsp;amp;hominum,homoChriftusl€fus,hancpræpofitis Ecclefiæ tradi-dit poteftatem, ut amp; confitentibus fatisfatftionem poenitentiæ da«nbsp;rcnt,ôiffalubrifatisfaâionepurgatos, ad communionem facrameqnbsp;torum per ianuam reconciliàtionis admitterent. Porro Augufti:.nbsp;nus

DE SACRAM. POENITEN. FoL LXXXV, nusdicittSatisfadio pœnitentiæ,eft caufas peccatorum excidere,ncc eanbsp;rum fuggeßionibus aditum indulgere.

Patres, præcipue Chryfoftoniùs in Pfaïm, ƒ o.teftantur, Poft res miftionem pcccatorum(quæ fitaDeo,quandohomo corde contrkonbsp;peccata fua confitetur,præcipucucro quando faccrdotali abfolutionenbsp;fit de rcmifîîôe certior ) lubrica quædam manere ucftigia laoguorê,nbsp;quem fimiliter deletum ÔC extînlt;ftum oporteat Quâuis enirn Nathan,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatif,

Dauidi remiffionê peccati a domino nunciaffetjnihilominus petit Das üid: Miferere mei Deus,fecundum magnam mifericordiam tuara « Et ©¦ decorcm ïsfiitu,nbsp;fecundum multitudinem milèratiônum tuarum,deleiniquitatém meâ.nbsp;Amplins laua me ab iniquitatc mea: decorû meûm priftinû quero^ô^c»nbsp;Atqui talis eradicatio mali,bonic^ reftitutio,non fit fola ceftàtione pecsnbsp;catorum,ne(^ item uulgaribus bonis operibus,u€rum per opera dfgnanbsp;pœnitentiæ,ficut Matth.j.dicitur : Facitefrudus dignos pœnitentiæ.

Debentautê opera fatisfadoriacxinisuirtntumgeneribus aftus tni,qu9e peccatis huiufmodi contrariantur, Apoftoio Paulo præcipiennbsp;teRomanorumô.Sicut exhibuiftis mêbraueftra feruire immundiciænbsp;iniquitati ad iniquitatê, ita nunc exhibete mêbra ueftra feruire iuftisnbsp;tiæin (andificationê ? Vndebeatuslohannes Chryfoftomus incap.^gt;nbsp;Matthæi, ita fcribit; Facitc frudus dignos pœnitentiæ. Quo autê mosnbsp;do frudifi'care potcrimusCSi uticp peccatis aduerfa faciamus ? Alienanbsp;rapuifti: incipe iam donate propria.Longo tempore es fornicatus : a lenbsp;gitimo quoç^ ufu fufpêdere coniugq.ac perpctuam continêiiam fgpiusnbsp;paucorum dierum caftitate meditate, iniuriam ueî opère cuipiâ, uelièrnbsp;mone fecifti:refer benedidionis uerba conu«f)s, æ percutiêtes te, nuncnbsp;oftiCq s,nunc etiam beneficies placate coatende ¦. Neque enim uulneratonbsp;fuHicit ad falutem tantummodo fpicula de corpore euellere, fed etiamnbsp;remédia adhibere uulneribus.Delitqs ôC temulentia diffluebas; ieiunionbsp;êcaquæpotuutrunq^ compêfa. Vidifti impudicisaïienumdecoremnbsp;oculiszfeeminam iam omniâo non uideas, maiote tadus cautione poftnbsp;bulnera. Hueufe^Chryfoftomus». Cuiadftipulantur fandusLeoinnbsp;fermone deQuadragefima ? Et beatus Bernardus in fermone de cœnanbsp;domini : Lauari(inquit)cito quidê poffumus î Ad fanandû uero opusnbsp;cftcurationemultat

Confiât prætereanon femper eum peccati remiflione fimul res YHmiitiltur pecc^ mîtti 8ôpcenampeccatisdebitam,uteft uidere^z.Regumcapiteduos «ßrccosd/ufzo»nbsp;decimOjôC uigefimoquarto, cuidentiffime autemExodi tricefimofesnbsp;cundojôe Numeri decimoquar to*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta âwttatur.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X Iam

DE SACRAM. POENIT.

lam beatus Apoßolus Paulus teftatur huiufmodi pccnas, noßra fa^ tisfadion€,aut minui,aut totas aufcrri. i. Corinih,undccimo : Quod finbsp;nofipfos(inquit)di)udicarcmus,non utiq^ ludicarcmur, intelligit autê,nbsp;iudicarijCorripijCaftjgari amp; puniri pro pcccatis. Quod uerba,quæ felt;înbsp;quuntur fatis indicancDum iudicamur autem, a domino corripimur,nbsp;ut non cum hoc mundo damnemur, Hine a.Paralipo.y. fcriptum eß;nbsp;Si claufero cœlum, amp; pluuia non fluxerit, amp; mandaucro præcepc^nbsp;ro Iocufi2c,ut deuoret icrram, Qc mifero pefiikntiam in populum mc^nbsp;um,Conuerfusautem populus meus?fuper quos inuocatum eß nomênbsp;meum, deprccatus me fuerit, exquifierit facie meam, 8^ egerit pœ*nbsp;nitentiam a utjs fuis peßimis.Ego exaudiam de cœlo, S)C propicius eronbsp;peccatis eorum,amp;: fanabo terram eorum. Item lohelis fecundo/Coiynbsp;uertimini ad ine,amp; ego conuertar ad uos«

Confert ad hæc quod fem*or Tobias ait, Tobic quarto : Eleecno^ fy na ab omni peccato,8d a morte libérât. Et quod Daniel N abugodonbsp;nofor fuafit,Peccata tua eIcemofynisredirae,8iC iniquitates tuas mifer^nbsp;cordijspauperum.

oplt;r4 fdtisfailio e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quaproptcr fahdli Patres frequenter hoc modo loquuntur,

«« uirtiite meriti cata amp; pocnas peccatis ipfis débitas,compenfari, purificari,operiri, rcconciliari operibus fatisfadionis:non quidem,quod fua dignitace re*nbsp;cant,cxtinguunt ct miflionem peccatorum mereantur,fed ideo quia Deo placencut qufnbsp;c3ittcguatpeccatd, ant ab illis, quos Deus in gratia m propter contritionem

recepit, amp;: hoc mcrito Chrifli, a quo ifliufmodi opera omnia meritun* fuum mutuantur. Vide Chry foftomum in Matth.Hieronym5 tnnbsp;lach. AmbroGum libro fecundo de Poenitetia,cap4 ƒ. Cypnaoum Ep**nbsp;fiola i4,libro libro i.Epißola ;.Satisfadióibus(inquit)8il3nï^‘’*nbsp;tationibus iußis delidaredimere,amp;uulneralachrymis ablueri«

Item in fermone de Eleemofyna. Coius pars in articulo de luftifica* tione quocß fupra allegata fuit.

Augußinus in Enchiridio capite ^ó.ait: In melius eß uita mutatw da, amp; per Eleemofynas de præteritis peccatis propiciandus efl Deus;nbsp;non ad hoc emendus quodammodo, ut ea liceat impune committere.nbsp;Nemini enim dedit laxamentum peccandi, quamuis miferando deleatnbsp;\ fada peccata, G non fatisGidio congrua neglfgatur. Alibi idem ilJenbsp;^dus pater teflatur,duplicem eflè fatisfadionem pofl baptifmum in Ec«nbsp;cleGa, publicam unam,dequadicit : Quern mortalia crimioa pofl ba#nbsp;ptifmum commilTa pracmunt,hortor prius publica pcenitentia fatisfa#

DE SACR.AM, POENITEN, Fol. LXXXVL lt;«¦«,80 ita facerdotisîudicio rccondliatum,coiiimunioni fociari^amp;cgt.nbsp;Alteram feer et am, de qua ita aittSed ÔC fecreta fatisfadîone folui mornbsp;taliacriminanonnegamus, fedmutatoprius feculari habitu, amp; con««nbsp;feflb religionis (ludio, per uitæ corrcôlionem iogi, imo perpetuonbsp;ludu, miferante Deo, ita duntaxat, üt contraria pro bis, quæ pceni#nbsp;t« agat,8dcæter.de Ecclefiafticis dogmatibus, capite quinquagefimo^nbsp;tertio.

Quod autem Gitisfatflio îfta pro peccatis publicis imponi debeat, PomitentU puMiett etiam ad fatisfaciendum fatis Bcclefiæ lefæ, alqs in excmplum,pro;î fatiifitucdefixnbsp;batur ex Paulo, pri» Timoth, quinto,ubi ait : Peccantes coram omnis« ^^*^*’^*nbsp;bus argue,ut Sc exteri timorera habeant.amp; Auguftinus in Enchiridio:nbsp;Eiat(înquit)etiani Ecclefiæ fatis,in qua remittuntur peccata.

Llhcr autem Reformatioiûf ilhunnonadmiftit JdtiifaSlionsm ßd pracipityUt pajlor ei^qui in gencre tantum ß con/effufßt peccajßcynbsp;annunciet remißtonem peccatorum,nec meminit ullim fatisfallionis im»nbsp;ponendlt;e.

DE EXCOMMVNICATIONE.

TErtio,quodad excottimunicationemattinet, quœneruuseft Ecclefiafticæ difciplinæ,8d ab altéra claue, iurifdiéliôis inquâ,nbsp;dependetjTraduht feripture duas formas,quibus ad eam pro?nbsp;nbsp;nbsp;exioMwunieati

cedatur m nccleliazHrior forma elt,per uiam (ut aiunt) denunciationis proccd/t«r. Euangelicæ,de qua Chriftuspræcepit Matthæidecimoodauo.Att^nbsp;bæc forma locum habet, ubi quifpiam in externa Chriftianorum corn?

munitateexiflens, fratrem fuum uerbis aut fadis lgfcrit.Hic enim iniu^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clentmci4tt

ria affcdo,dicit Chriftus : Si peccauerit in te frater tuus,uade argue eu inter te Sf ipfum folumtfi te audierit, lucratus eris fratrem tuom : (i au?nbsp;tem te non audierit,adhibe tecum adhuc unum, uel duos,ut in ore duo?nbsp;rum aut trium teftium ftet omne uerbum-Quod fi non audierit eos,dicnbsp;Ecclefiæ.Si autem Ecclefiam non audierit, fit tibi ficut Ethnicus 8^ pu?

blicanus. Amen dico uobis : Quæcunquc alligaueritis fuper terram, «runt ligata 8e in ccelis,8e quæcunque folueritis fuper terrampcrit folu?nbsp;tuni8dinccelis,8ec.

X ij Atque

DE SACRAM. POENiTENTlÆ.

At^ adeo, ut beatus Chryfoftomus in eundem locum ai't : Non 1» quitur dominus de criminibus publicis, fed de priuatis iniurijs ab unonbsp;alteri pnuatim illatis. Quapropter dominus ibidem mandat ? ut iniurianbsp;pafltis, in hoc cafu primum folus conueniat oHenforem. Si uero apudnbsp;cum non profecerit,denuo ipfum conueniat cum teßibus, fed non plu*nbsp;res uno aut duobus fecum adhibeat. Idqueideo,quodnondebcamusnbsp;fratrumnoftrorumpeccataadcommunitatcm deferre aut publicare,nbsp;nifi primo aut fecundo admoftiti fuerint. Verba autemquæfequun^nbsp;tur: Die Ecclefiæ, Exponit Chry foftomus,id eft, Ecclefiæ Prappofitis,nbsp;Epifeopis fcilicct ac præfidentibus.

Altera forma cft,inquifitionis ordinarig. Oportet cnim fcriptu« Vid dlttrd adnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genteab Ecclefiæ Prælatis, quorum eft ilJud officium, excoirniunica*

(0gt;nmunicationan tioDcm exerceri contra publica crimina 86 peccata, quæ non in proxi# fcrin^Mjttioncm,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nflodo,oerumetiam in Deum ÔC in feipfos quoque mali hemin«

committunt.De huiufmodi excommunicationis ufu loquitur Apofto* lus Paulus. I. Corinth.quinto,ubifornicatorem publicum apud Cwnbsp;rinthios excommunicat,non fecundum regulam Matthæi Poft fra*nbsp;ternam correptionem fecreto bis fadam ,led fama publica accepta. hanbsp;cnim ait Apçftolus.’Omino auditur inter uos fornicatio, qualis necnbsp;ur genres, ita ut uxorem pat ris fui quidâ habeat ? Et uos inflati cftis,8Cnbsp;nonmagisludum habuiftis^uttollatur de medio ueftrû, qui hoc opusnbsp;fecit. Ego quidem abfens corpore,pr^fens autein fpiritu, iam iudicaui,nbsp;ut præfens,€um qui fie operatus cft,in nomine domini noftri lefu Chrlnbsp;fti tradere huiufmodi hominem fathanæ,in interitum carnis,ut fpidtusnbsp;faluus fit in diedomini noftri Icfu Chrifti, hem, Nefeitis quia modicunbsp;fermêtum totam maftam corrumpit^ expurgate uetus fertnêtum, Sf c;

Item fcripfi uobis in Epiftola, ne commifeeamini fornicarijs. Non utique fornicarijs huius mundi,aut auaris,aut rapacibus,aut îdolis fer*nbsp;uientibus : Alioquin debueratisde hoc mundo exqffè. Nuocauieiiinbsp;fcripfi uobisnon commifeeri, fi is qui frater nominator ioteruos,lt;ftnbsp;fornicator,aut auarus, aut Idolis feruiens,aut malcdicus, aut ebriofus,nbsp;aut rapax. Cum huiufmodi nec cibum fumere. Auferte malum ex uo«nbsp;bis ipfis. Huic non eft diffimilis excommunicandi formula, quam ha^nbsp;bet fecundæ Teftàlonicenfis tertio t Denunciamus uobis fratres in no*nbsp;mine domini noftri lefu Chrifti,ut fubtrahatis uos, ab omni fratre am*nbsp;bulante inordinate, amp; non fecundum traditiotiem, quam acceperunt anbsp;nobiSjæcæt. Sequitur : Si quis non obedit uerbo noftro, per Epifto*nbsp;lam hune notate, ne commifeeamini cum illo ut confundatur«

z*v

DB SACR.AM, POENITBN. Pof. LXXXVII Quo Sr illud rcfpicit,2.Iohan.i .Si quis uenit ad uos,amp; hanc dodrinbsp;nam non affèrc,nolite recipere eum indomum, neeaueei dixeritis;nbsp;Qui enim dicit ei aue,comniunicac operibus eius malignis.

Quibus facræ fcripturæ uerbis patres induclijauthoritatem ex^ communicationis ferendïCjafiTcripferunt epifcopis. Atc^p hinc cano«nbsp;nes excoinmunicationem appellant mucronem Epifeopi.ca.uifis.iónbsp;quæft.2. Et Auguftinus damnacionê uocatEpifeopalis iudicijïquanbsp;poena in Ecclefianulla maioreft.ca*cornpiantur.24.quæft45.

Quanquam uerum fit quondam ubi fententia excornmuhicatio* his ferenda eratjCommunitas reliqua uocaretur : non uelut indices^nbsp;fed tanq confentientes,auc certe ne quem lateret, quod pro Ecclelianbsp;gereretuf.

Practerea cxcoffiiftunicatiónis fentêtia ól/tïi ab Epifcopo aut eiuÄ üicario pronunciabätur,non femper ubi habitarettranfgreflbr, fednbsp;übi cathedram fuam haberet Epifcopus: quemadmodum Paulusnbsp;abfens Corinthurtt ilium excommunicauit.

Deinde ex qfdem illis dióèis Caeræ fcripturæ,cônftitucf ût patres^’ ne quid omnino commercrj,fiue in fpiritualibus^ fiue in temporal!«nbsp;bus rebuSiaut etiam itl communione facramentorurrï,in cibo,potu,nbsp;falutatione,alloquutionejemptione,uenditione, aut alio quouis connbsp;trartu.cum excommunicatis haberetur. Quinetiam utpræfidesS^nbsp;magiftratusjcxcommunicatum a ciuili focietate exigèrent,ne in tenbsp;porali quidem regimirte fècum communionem habere permitterêc«nbsp;Cum fandus Paulus in his omnibus(ficut beatus Ghryfôftomus innbsp;cpiftolam ad Hebræos.cap.n.homilia 2ô.teftatur)hocdifcrimê fanbsp;ciat inter Ethnicos in ctiminibus deprghêfos,amp; fratresChriftianos,nbsp;qui pro fimilibus flagittjs excommuniecntur.Nimirum de hisaitîNcnbsp;commifeeamini cumeis.Et caufam affignat.’ut confuridantur STeranbsp;befeant. Gui beatus apoftolus lohannes epiftola 3.aliâ hanc caufamnbsp;annedittne qui eiufmodi excommunicatos falutauerit, tacite corn«nbsp;municet operibus eorum malignis, fe talium peccatorum faciacnbsp;participem:De illis uerogt;non idem conftituit.

Quamobrem beatus Clemens cpiiîola i. teftatur beatum Petrui apoftolû præcepiife,uitandâ elfe omnê eius cômunionê,quê Epifeonbsp;pus propter malcfada fua côdemnaifetjfed nec loquendû cû eo : utnbsp;tanto diligentius procurarct Epifcopo reconciliari, reuertaturcp adnbsp;falutem amp; fanitatem,ubi coepiffet obedire mandatis eorum,qui Ec«nbsp;clefiæ erant præpofiti.

X ii) Sitni

DE•” SACRAM. POENITENTIÆ/

Simile eft quod Fabianus mandat, ne quis cum excommunicato uel domi loquatur.Quomodo apoftoli ipfi(ut is ait)ftatuerunt. c.ficutnbsp;apoft oli. 11. quæft. 5 «Idem uetatur in Concilio Tolctano i. amp; fanci*nbsp;tur ca.cum cxcommunicato,dida quçft ÔC caufa. Vt fi quis cum ex*nbsp;communicato aut palam aut abfconfc loquutus fuerit, ftatim cS eonbsp;communem excommunicationis contrahat pœnam.Tantum difpê*nbsp;fant Canones cum eis qui peregrinantur,amp; incidunt forte in rempunbsp;blicam feu mancipium excommunicationedamnatum,necpoiruntnbsp;inibi uitæneceftaria precio comparare,præterqa fob's excommuhinbsp;catisîDifpenfant quotç cum uxore, probbus,feruis, familia dome*nbsp;fticatdum tarnen tales patrifamilias in mabtia Jnon confentiant, can.nbsp;quoniam multosatem can.anteceiTor. amp; c.quod prædeceifor, eadênbsp;quæft.8^ caufa.

Enimuero fi no debeat rigor illc difciplinæ feruari, eueniet baud dubium his potiiTirnum temporibus,ut cenfura ilia diuina non folirnbsp;nequeat ad uerum eius ufum rcduci, fed abeat etiam paulaiim in menbsp;rum contemptum.Quod tranfgrefforum pars maxima,fi tantS connbsp;cedatur confuetudinem cum alqs habere in fundionibus publicisnbsp;autciuilibus promifcue in emendo,uendendo,8d his fimilibus. Itemnbsp;fi per magiftratum liceat ipfis in ftatu ciuili permanere,non magni«nbsp;facientprofed:oexcommunicationcm,eam,qua a fola perceptionenbsp;facramentorum(dequibus ab'oquinon magnoperefollicitifunt)abnbsp;arcentur. Adeoquenon pudefient,paulatim^ in contumaciaperui*nbsp;cadai^ obftinati progrcdientcs,tandem etiam contemnent excom*nbsp;municationem. Quod præ omnibus cauendum eft ne fiat.

Chryfoftomus in fecundum caput cpiftolæ ad Hcbræos'î Nertio (inquit)contemnat uincula Ecclefiaftica: Non enim homo eft qui linbsp;gatjfed Chriftus,qui nobis hanc poteftatem dedit,amp;c. Nec itemnbsp;cederetcxcommunicatioinmedicinam,ad quam inftituta eft,fednbsp;magis ad mortem.

Patres magno interuallo difcrcuerunt inter fententiam qua fola communio facramenti corporis 8^ fanguinis Chrifti fubtrahitur,8ónbsp;earn qua publicam poenitentiam agentibus præcipitur, ufquc ad re*nbsp;conciliationcmpoftpocnitentiamperadam, acommunione abfti^nbsp;neretacillamdeniquequæ eft omnium grauiifima excomunicatio,nbsp;8^ anathema appellatur.JPrioribus duabus cenfuris ciuilis focictasnbsp;non prohibeturtAt maior cxcommunicatio ab omni confortiofidcnbsp;burn excomunicatos feparat.ca.ad menfam.parag.euideter. 11 .q.

DE SACRAM. POENITEN. FoL LXXXVIlfe’

pratcfiße liber contra Catbolicâ bac doclrina außtgt;

InitiopratenßcFeformationis liber confundit ßmulcominifcet duai illas excommunicaiidi formas^nec re3.e eas dißinguit^ Item uult ùtnbsp;üemo excommunizeturyiißprimum a fiiopaßore ceïtis quibufddy (jui

Folioxx(tßacieprima^ Quafi manifelii peccatores publica fama declamadjfînefecrcta amp; euangelica correptione præccdente nô de^nbsp;béant cicari 8C excommunicari. Et certe Chriftus non præcepic,.utnbsp;certi quidam ad correptionem faciendam affumendi defignentur:nbsp;ucrum permifit ofFenfo pro fuo arbitrio quos idoneos ad hanc remnbsp;iudicaucritjafiTumerc.

Item liber uult ut triplici citatîonepreefnißa^res deferàntur ad Super intendcntem:(pii debeat proßdßi eo ubi aceußtus commoratur aßnbsp;fimptisfibipa^oreç^^delellis^proferreßntentiam,Folio xxhfcie, 2.

Cum ad Êpifcopum perdneat fententiam pronuiiciare in loco ubi ipfe refidet.

E^xcommunicatumàCommunione tantumßcramenti Fuebarißiee excludityuetat^ aßare ubi quis baptizatur aut matrimoniunt cotrabitur^nbsp;(Sa:terutn:,ma^ßratuißcularifacitpoteßatem ut excommunieatos innbsp;ciUilibus uerJarepermittat.Uec uult excommunicationem impedimento

Itemuetdt propter pecunias débita aut alias obli^ationes, deincet» ^ucntpiamexcommuniCarh

Non inuiti fatéiîiur CJfCorfltflunicatioilcflfi quorunda uitio aliqua=« tenus celfilTe in abufum.Atqui interim efto ut Chriftianus quifpiSnbsp;aduerfus cofratrem forte qugratur, quod fraudem in emptione autnbsp;denditione cömiferit,aut alias nolit acqui amp; iufti feeu inire radonê,nbsp;8^ foluere débita,atlt;^ adeo ilium fe læderé amp; in fe: peccarc. Vbi in canbsp;fu tali damnû palFuSjpoftq olFenforem primo folij,ac deinde ubi fönbsp;lus non fit cxauditus,adhibitis fecum fecundum Domini régula dunbsp;obus aliis,conueriifret,adiret Prscfules Ecelefiæ præfidentesCquonbsp;modo eos Ghryfoft.in Matthæu appellat)eos^ imploraret.Quarenbsp;obfecro no debeât in hunc talé offenforê poft trina admonitioné,^«nbsp;pter inobediêdâ ôéperdnaeêeôcumaciâexcôicadone aîaduertere?

DE SACRAM, POENITENTIÆ.

Apoftolus Paulus 2.Tcflal.j. non de hi's tantum qui manifelta cri« mina inciderunt,fed Slt; de illis qui ambulabant inordinate,nihil opcnbsp;ranteSjfed curiofe agentes,ÔC proximum defraudantes,præcipit:Sinbsp;quisnonobedierituerbonoftro,perepiftolam,huncnotate, nenbsp;commifceaminicumillo,utconfundatur„ Sandus Clemens Petrinbsp;apoftoli proximus fucceffor,in epiftola fua teftatur,Apoftol5presnbsp;byteris præcepiire,hæc potifTimum curare, ne quis in communitatcnbsp;fidelium aliumdecipiat,atlt;5 ut lites inter Chriftianos ortas, ftaiimnbsp;dirimant.

Concilium Mogiintinenfepresbyterismandat,ut profpiciant, quo fubditi inuicem non decipiant iniquis menfuris aut poderibus.nbsp;Ec Concilium Valenfe fanxit, ne peregrinos èC exteros in empdoncnbsp;S^ucnditionefraudent, attj uttransgrefforibuspocnitcntiailUpo*nbsp;natur, cap. x.de cmption.8^ uendit.

Nobis tarnen magis probaretur,fi in cauGs ciuilibus,uitataquaiii tum fieri poteft Excommunicatione,Ioco eius immiiTionc ex primonbsp;amp; fecundo decreto uterentur.

Äntiquis canonibus conftitutum eft,ut Excommunicati non pd* usabfoluanturqubiegcrintpocnitentiam,dederint^ cautions denbsp;emendatione ÔC damno releuando.

T^(^rumlihcrnominlt;it(t P^cßyrmätionismultolcniüsagitaifn municatis.Folio

DE SVFFR.AGANEO DIOCOESIS

IVxta huncarticulum prætereundum nobis non eG,quodfcri* ptura facra non permittat in eadem EccleGa paris poteftatis G«nbsp;mulEpifcoposefle duos: fed amp; natura uidcturcxigere ut unanbsp;Eccleßa unum tantum habeat Epifcopum. Sicut beatus Hierony*nbsp;mus fcribit ad Rufticum Monachum.amp; habetur ca. in apibus prin

uat

DE SACRAM. POENITEN. Fol. LXXXIX uat Enim(inqun)me, atcp contriftat, intolerabilis pcrculû penc pro*nbsp;ftrati pedorismœftitia.ô^ pcrftringit, cumuos illiccomperiflèm connbsp;tra Caiholicæ inftitutionis unitatcm, Epifcopûm alium fieri cenfuifle»nbsp;Id eß,quod nee fas lt;fl,nec licet fieri, Ecclefiam alteram infiitui, C hnflinbsp;membra difcerpi,dominici gregis animû corpus unum,difcifla emunbsp;lati5elaccrari,amp;c. Augufiinus Epifiola,i7i. Donatifias arguit,quodnbsp;Epifeopum contra EpifcopS ordinauerunt, altare contra altare ere*nbsp;xerunt.Cuius quoq^ meminit Epiß-

Conßatautem clementißimum domina noßrum,Sc Dioécefim Archiepifcopalem Coloniêfem iam habere Suß’raganeumjegitime uonbsp;catum, Sc a Capitulo noßro totaqß Diocoefi receptum, qui Diocce*nbsp;feos huius fuperintendens, amp; unicus in PontificaLbus Vicarius Reue*nbsp;rendißimi domini noßri inßitutus Sc ordinatus eß. Adeoc^ non poteßnbsp;fimul alius fupraintendens. Hoc eß, Epifeopus aut Suffraganeus finenbsp;horrendo dißidio,in hac Diocoefi inßitui. cum Epifeopus Græcæ,fu*nbsp;praintendens Latine dicatur:ut 8c Canohes nflantur, can.leg1mus.95»nbsp;dißind.exccrptus ex Hierony mo,ôe 7, quæfl.a. ca.qui Epiicopatum,nbsp;ab Augußino mutuatus.

IOT4IS fratenja liber contra Catholica hac doFlrina außt»

Meminit auteni liber noui cuiufdamSuprdintendentiSy adguem inßl tuendum,UbriautoresCle}nentiß,noßruntj^auisfu^eßionibus im^ule^nbsp;rwit, Folio 117 .fidenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alibi.

Verum hic tollerari nobis non poterie

DESACRAMENTO ORD P dinationis facræ,quam liber Reformationis uocatnbsp;inßitutionem paßorum.

Acram ordinationem efièSacramentum fandæ Eccle* fiæ Dei, in q ordinatis ad publicû amp; cômune Ecclefiænbsp;minißeriu, datur figno externo gratia, quæ minißeriunbsp;eorum certum faciat 8C probaium,quaqp Sacramento*nbsp;rum confecratio, eorûdemc^ adminißratio ipfis corn*nbsp;mifla,fit efficax, Euangelium teßatur Matth, decimo»nbsp;lodohannis loSicutmifitme pater(aitdominus)itaSC

lt;go mitto uos^Hgc cum dixißet infufllauit,Sc dicit eis: Accipïte fptritu Y fandum

D E 'S A C R A M. O R D I NI S.’

fandlurn.Similiter Apoftolus.i. Timoth,quarto : Noli ncgligeregra^ tianijquæ in te eft, quæ data eft tibi per prophetiam cu impofitione manbsp;nuum prcsbyterijSc x.TimotUi.Admonco tc,ut refufeites gratia de/,nbsp;quæ eft in te per impofitionem manuum mearum « Simulq^ teftaturnbsp;ad Epifeopos folos pertinere huiu$ Sacrament/ adminiftrationem, adnbsp;ViJenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Titum.i.Huius reigratia reliquite Cretæ,utca quædéfunt corrigas,

[twen4(lT£t nbsp;nbsp;nbsp;conftituas perciuitatespresbyteros,ficutamp;:egodifpofuitibi, amp; u

Timoth.quinto:Manus cito ncmini impofueris.Sic Aeftorum primo: Vbi Apoftoli Matthiam.amp; Aeftorum 6. ubi qdem diaconos ordinât»nbsp;Similiter Adorum decimotèrtio, ubi Paulum ÔC Barnabam fegffgâ*nbsp;in opuSjSCcæt»

DionyGus Areôpagita de facerdotalibus confecrationibus in Ec^ clefiaftica Hieriarchia capite ubi dcfcribit ricum ueterem ordinsdo*nbsp;nis, dicit neminem fieri Sacerdotem ,nifi Pontiflcalibus officijsad hocnbsp;Oi-diHXfwwa non fuerit promotus. Auguftinuslibro 2. in Epift. contra Parrnenianum,nbsp;ejfi ttcMim.nbsp;nbsp;nbsp;dicit ordinationem ficut amp; baptifma effe Sacramentura ? Vtrunqp (

quit)quadam confecratione homini datur.lllud cum baptizatur. Iftn^ cum ordinatur. Ideocç in Ecclefia Catholica, utrunt^ non licet iterari-Nam fi quando ex Donatiftis uenientes corredo fehifmatis errore fuGnbsp;cepti funt,8^ fi uifum eft,uteadeni officia gererent,quægerebant,honnbsp;funtrurfus ordinandi.Sedficut baptifmus ineis,ita ordinatiomanf^nbsp;integra. Quia in præcifionefuerat uicium, quod unitatis pace correddnbsp;eft,non in Sacramentis, quæ ubicunque funt, ipfa uera funt. Et pao^®nbsp;gt;nfra:Neutri Sacramento eft iniuria facienda. Cenfetq; non ideo minusnbsp;efle Sacramenta Chrifti Sc Ecdefi^^ quod eis abutantur heretici,uirtu^^nbsp;enim Sacramcnti(ficut contraDonatiftas ait)Dimittit etiam rel'g’^*®nbsp;fimulator peccata« Nam Sc in malis hominibus hoc Sacramenium co^nbsp;gnofeitur effe Chrifti,quamuis in corpore unicæ immaculatg columbgnbsp;non inueniatur.Hinc in libro qua^ft.ueteris 8C noui teftamêti dicittSpi^nbsp;ritum fandum no fequi dignam aut indignam perfonam, fed ordinemnbsp;traditionis,atcp ita,quâuis lit aliquis boni mcriti,non tarnen poflit bndinbsp;cere,nifi fuerit ordinatus.Patres reliquos ftudio breuitatis practcrimusr

Secundo a tempore Apoftolorum diftinguebanturordin« in ma^ fores amp; minores, quemadmodum uidere eft in feriptioe epift Pauli adnbsp;d^/Jordbnsm^o Theffal.Idem teftâiur ApoftoliciCanones, AntiquiffimusilIeDionynbsp;m €7 majoreƒ.nbsp;nbsp;nbsp;fi us, Clemês,Anacletus, Ignatius Iohannis Apoftoli difcipulus in epift.

adAntiochenfes. Veterum Patrû Côcilia. Inter quæ Laodiccnfeca. 25. 8^ 24. Item Chalcedonenfe amp; Carthaginêlè 4.cui inter fuit B Auguft^nbsp;In qbus ordines oês cnumerâtur,fcilicet Epifcopi,Presbyteri,Diaconj,nbsp;Subdia*

DE SACRAM. ORDINIS. Fol. XC. SubdiaconïjAcoIy tijLcAores, Exorciße amp; Oftiari), dcfcribkuri^ Canbsp;tholicus ordinationis ritus. Vide in B. Cypriatio,Epift,y.hb.2. pdarânbsp;Ordinationem ConfeHbris in Ledorcm.Beatus AmbroÛus in Epißolanbsp;ad Ephcfios, capite4.Singulis ordinibus fuam fundionem ex Apoftonbsp;ïo Paulo a(rignat,indicatcp,quo in muncreôô officio,dtferiptis in Paunbsp;ïogradibuSjfinguIi ordines fuccedant. Et in Epiftoïam t.Corinth.ca*nbsp;pite 12.dicit in fige dominica gradus efle charifmaturo,in oft’icqs Ecclenbsp;fiae.In loco ordinis officq Ecclefiafiici po(itus,gratiam habet, qualifuisnbsp;fit, non utitç propriam,fed ordinis,per cfficatiam fpirituflanâi.

Tertio , demonßrari poteft Presbytères non fine exterùa undioe SMrdotet etîdtn olim ordinatos fuifle ,potiflimum in Occidctali Ecclefia.Quin Dionynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ungcîxtncur

fius,qui inter primos poft Apoftolorum tempora fuit in Ecclefia Otb entali,dicit Epiieopum uti unguento ad omnem ferme facerdotalis oGnbsp;ficq fundionem^De his quæ in uoguento,capite 4.partc xEcclefiafticanbsp;Hierarchia. Et parte pdicit kgemfandiffimorummyfteriorû exige«»nbsp;re,diuini altaris confccrationem unguento facratiffimo. Et explicat la^nbsp;tius,quid undiones illg fignificent.Nec debet hoc quifquam incredibi#nbsp;le putare, eu amp;: Cy prianus,uti diximus,dicat ceflantibus his, quæ ritunbsp;antiquo ueteris teftamenti inoleuerant, religionem Chriftianam undionbsp;nis my fterium non contempfifTe, fed cæteris generali fandoru confen^nbsp;fu damnatis, non folum in regibus amp; facerdotibus undionis honoremnbsp;permanfiflc,ièd æ in omi populo Catholico.(Obferua quod facit mennbsp;tionem propriam de undione Sacerdotum. ) Beatus Hieronymus innbsp;Leuit.amp;: in Amos prophetam inanifefte fatis indicat, quod facerdotesnbsp;fuo tempore ungebâtur. Conciliû Carthaginenfe4.prodit,quod in or«nbsp;dinationeEpifcopi unusordinâtiumeffundat benedidionem inEpif«nbsp;copum. Quomodo autem eum ufum Ecclefia ièruauerit, habet Inno«nbsp;cent.^.in ca.cum ueniftèt^de facra undione. Hæc cû ita fe habeant, ufusnbsp;certe ,ficut fupra diximus, totius Ecclefiæ in eo potiffimu, quod Apo«nbsp;ftolica traditione ad nos peruenit, alTerenduseft nobis, non paruipen«nbsp;dendus«

RBFQRMl^TIONIS ;

pnetenße Uber contra Catholica häc doFlrinäaußt^

Reformat,non e(lßeundutn hac compoßta.lnprimifcnim or* dinatio non numeratur inter E^ccleßa Sacramenta,

Quamobrem uero,ut apparct,omifTa (it,poftea dicetur.

Tantum deinßituendispaßoribusßcit mentionem, Quafi in Ecek

fia non fint alij ordines.œ paftorû duntaxat«Fot 117. facie fecunda. ,,

Y q C««

D E S A C R A M. O R D I N I S.

(J um anted liber ^-cformationis facramunäionemChrifmatisrefi pudiducrit ^hicpratcipity neSuffraganeus zn cæremonijs ordination^inbsp;guicgudpertaet aduerfis Izbrz huzui injlitutd,nec ullagrauamina out uo^nbsp;ta, quÆ huic libro aduerjciitur y ordinandzs imponat Folio, 118.nbsp;prima^

Quid CO intendant, iam antea partim ditflû eQ a nobis,3^ paulopoft latiusexplicabitur . Atqui inpoteiiate clemeniifïïmi principis noftr 1nbsp;prorfus non efl:, formam Ordinatiôis ante annos plus mille in tota Ec^nbsp;défia Catholica ufîtatam,abrogareamp; pcrimerc.

dus ordinationem uiuerc,lt;.^c rurßs idcirco Sißragancum in careino*^ tiijs ordinationis nihil debere aduerfus doélrina ijlam agerc, Qwdcertunbsp;ßt,do3.rindm inibicotnprahcnfamy ueramyChrißidnä^ij'QatholiCdidnbsp;Fccleßa JDeißentehtidm ^ßdem cjjc yUt habetur folio 11 t .Cumnbsp;totus liber Só præfertim hgc inftitatio tarn manifefte totius Ecclefi^c Canbsp;tholicæ dodrinæin tam multis amp; infîgnibus locis ex diametro coitff^nbsp;rietur, nee ullum habeat in fcripturis fundamentum.

Horrendum fane eft, bominës iftos clementÜT. domino uoluifleperfuadcre,z)^z«cx oficio Fpifcopali hdberepoteßdtttnd^nbsp;roßidi quiccpiid apud ordinationem introdu^um eßpoHea y ut ipfidit^b^nbsp;qudlisß unélio Chrißndtisyuotaylt;z^ßmilidytjuceomnia cßimantUl^nbsp;compßtoresßne mandata JDei irrepßße,Folio i x8»

Interim autem non meminèrunt, fe de proprio fenfu innumeras tXM uationes libro illi infarfilTe, quæ nelt;^ uerbo Dei,neque Patribus cotigt;nbsp;formantur. Quak eft hauddubium Coniugium Sacerdotum, de quonbsp;poftealatiusdicetur.

DE SACRAMENTO Matrimonij,

DÉ SACRAM.'^MATRÏM. XCt

fl?. îamChriftusdominuS nofter,cum interrogarctut Matthäi içi^ Si licet homini dimitteréuxoremfuam,quacun(j ex caufacRefpon«nbsp;dens ait:Non legiftis quia qui fecit ab initio hominem,marculum acnbsp;fccmiilam creaüic eosCÔ^ dixit : Propter hoc dimittethomo patremnbsp;8^ matrem,amp;: adha:rebit uxori fuæjS^ crut duo in carne una: Quodnbsp;crgo Deus coniurtxit,homo non feparet. Diuinis iftis uerbis reuo«nbsp;caüitChriftus dominus matrimonium in priorem ilium ftatu quönbsp;in paradifo prim um inftitutum erat^Oftendit^ uerba ilia pritfti hönbsp;minisCPropter hoe relinquet homo pattem matrem 8^c)intelligenbsp;da nón de coniugio tantum Adg amp; Euæ, fed de unoquo^ matrimdnbsp;niojfecundum fuum mandatum contrado ï quo Mofaicam relaxa«nbsp;tionem ob duritiam ludæorum perrniflam fuftulit. Si autem quodnbsp;Apóftolus dicit,magnum facramentum uerbis iftis côtinetur,opornbsp;tetutlcç ut Chriftianum Matrimonium magnum facraUieUtum fir,nbsp;fandum^fignum,admirahdteamp;inf€parabilis uniönis Chrifti, dCnbsp;fponfæ fuæ Ecclefiæ. Quapropter qui uera fide matrimonium ine^nbsp;unt,mcmores unionis illius quamChriftianaipforumconiuâiofi«nbsp;grtifkat.nonuulgaremaDeogtatiamconfc(Jüuntur. Hancprooil ç,nbsp;dubio,ut fe ab omni carnis fpurcitia toro immaculato, cum adiuto«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facrama»

tio gratiæ diuinæ quæant continere. Quemadmodum ôiChriftus tolititnmmiii facramerttum iftud matrimonij (quod inter unum tantum uirum 8Cnbsp;unam fœminam confiftere poteft)non folum confirmât, fed 8^ gra«nbsp;tiam côiugalis caftitatis,’ut in uerbis eius intelligitur, fidelibus pronbsp;mittitur,quando uerbis illis,Et erunt duo in carrie una,adrjcit: Itatjtnbsp;ïam non font duo,feduna caro. Quod ergo Deus coniunxit,homonbsp;non feparet. Cum autem inftarent pharifæi,interrogantesîQuid etnbsp;go Moyfes mandauit dari libellum repudrj,8ô dimittere ? Ait illistnbsp;Quoniam Moyfes ad duriciam cordis ueftri permifit uobis dimittenbsp;rc uxores ueftras: Ab initio autem non fuit fie. Dico aütem uobis,nbsp;quod quicunt^^ dimiferit uxorem fuam, nifi ob fornicationem, 8£nbsp;aliamduxerit^mceehatur, ÔCqui dimiffam duxerit, fimiliter mcwnbsp;chatur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

Ÿ ii| Quibus

DE SACRAM. MATRIM.

Quibus Chrifti uerbis innixa fancla catholica Ecclcfiahucufqj fcr^ uauitS^ docuit, Matrimonium Chriftianum facramentum effeEc*nbsp;clefiæChrifti.Et longe aliam rem efleconiugtumEthnicoruni,Iu*nbsp;dæorum,finematrimonium Chriftianorum. Apud Ethnicos coniunbsp;gi'um fuit honefta quædam politia:apud ludæos etiam res fanda:uenbsp;rum apud Chriftianos res altior eft, ncmpe externum amp; uifibile (i*nbsp;gnum inuifibilis cuiufdam gratiæî utquemadmodum ChriflusEonbsp;defiae fuæ infeparabiliter un«ur,ita etiam qui in Chrifto in Ecclefianbsp;catholica matrimonium contrahunt, gratiam recipiant cafte amp;iingt;nbsp;maculate coram Deo in fua uocatione uiuendi.

Cum matrimonium Chriftianum,fit facramentuib, quo prædi* » da unio Chrifti amp; Ecclcfig fignificatur, femper obferuauit 8^ docu*nbsp;it Ecclefia catholica, Chriftianis uetitam polygamiam : ut nonnbsp;at uiro Chriftiano plures duccre q unam uxorem,amp; é diuerfo fccmi^nbsp;næ non pluribus q uni uiro nubere. Id quod Chriftus ex preftèS^nbsp;diferte oftendit in eo: Ab initio non fuit fie. Matthæi dcciinofexto.nbsp;Non legiftis. Et erunt duo in carne una lt; Quapropter anu’qui cano*nbsp;ncs,eos qui prgfumpferunt binas uxores ducerc, anathematc notafnbsp;runt.Quondam etiam Archiepifeopi duo,TcugeuuaIdus Treuir^“nbsp;fis 8C Gontarius Colonienfts, quod Lothario imperator! confenft*nbsp;rantjUt duas fimul uxores haberet,Thebergam Gualdradacn,abnbsp;Archiepifcopali dignitate depofiti fuerunt. c.T euguualdum.ca. ri*nbsp;qugft. 5.8^ ca.an non diftrida ultione feri€nduseft.42.quæft. 5.

Tertio,in catholicaEcdeGa ftmpcrprgdicatum fuit,non beef® Chriftianis coniugibus,alterum ab altero difccdere, rationenbsp;menti uinculi matrimonialisîlicet etiam non confequantur proles,8^nbsp;quis generationis caufa contraxiftent. Ob id Sandus pater Augn*nbsp;ftinus de bonoConiugali,cap.7.dicit: Quern non faciat intentuflinbsp;quid fibi uelit tanta firmitas uinculi coniugalisC Quod nequa^ pu*nbsp;to tantum ualerepotuiffe,nifi alicuiusrei maioris ex hac infirmanbsp;mortalitatchominum,quoddam facramentum adhiberetur,quodnbsp;deferentibushominibus ad id diflbluere cupientibus inconcuffumnbsp;illis maneret ad pocnam.

Et alibi ait: Manet inter uiuentes quoddaftï uinculum coniugalc? quod nec feparatio,nec cum altero uiro copulatio, polfit aufièrre:finbsp;cut apoftata anima,uelut de coniugio Chrifti rcccdens,ctiam ft'depanbsp;dita,Sacramentumfjdei non amittit,quodinlauachro regenerationnbsp;nis accepit, Hadenus Auguftinus,

Qua*

t)ß SACRAM. MATRtM. ' XCit

QpaiftuisautêChriftus dominus unicam fornicationis caufanl cxceperitjUtuideri potTic libertatem ahcri nubendi,in hoc cafu con^nbsp;ccfïïfleîex euangelica tarne amp; apoftolica traditiöne eius didi fenfusnbsp;ihConciüo Mcleuitano,cui beatus Auguftinus interfuit, déclara«nbsp;tus eftjatcß ita fancitum:Placuit ut fecundum Euangelicam amp; apo«nbsp;ftölicatn di'fciplinam,necp dimiQus ab uxore,nelt;$ dimilTa a maritönbsp;alteri coniungantur, fed ita maneant, aut fibimct reconcilientur.nbsp;Quodfi concernpferintjäd pocnitentiamredigantur. In qua cenfue«nbsp;funt caufa legem Imperialem petendam,uidelicet qua prohiberetutnbsp;aduerfus Concilq decretum,fecundum euangelicæ 8lt; apoftolicg do«nbsp;ftrinænormam,magna cum grauitatelatum,aliquidpræfumere.nbsp;Canon apoftolorum 47.interpretc Haloandro,fic habet:Si quis lai«nbsp;cus cum fuam a feuxorem abqcit,alteram duxerit,aut abalio dimif«nbsp;fam,a communione fegrcgetur.Atcg ita pér totam Ecclefiam cathonbsp;licam obferuatum fuit.Cui Übet uideat de hac re Auguftinum in feCnbsp;mone Domini in monte. Item lib.de bono coniugali contra louinianbsp;num.ltem de adulterinis coniug.ad Pollentium. öi dodum illu Rtlnbsp;pertum Äbbatem TuitienfeminQcnefdibr.z.capi. 24. deoperibuanbsp;Trinitatis.

Quarto tamctß facra probante fcriptura, matrimoniutft eximieJ laudartdum fit: nihllöminus tarnen intérim fÿncéra caftitas amp; cccli«nbsp;batuSjillorum qui in corde fuo firmiter ftatuunt non ex rteceiTitatéjnbsp;fed poteftatem habentesfuæ uoluntatis ad pure amp; cafte, per gratianbsp;Dci,incoßlibatuuiuendum,confulto proponunt, atcß adeo fe ca«nbsp;ftrant propter regnum coclorum, non modo non fit parüipendcn«nbsp;dus,fed amp; fupra matrimonium ftatuendus St attollcndus, fuaden«nbsp;dus etiam hominibustqucmadmodutn 8gt;^ ChrtftuS fccit Matt. 19.8£nbsp;Paulus t.Gorint.7.quorum( uerba iam in fummâm contraximus.

Epiphanfus ubi tatholicg Ecclefig imaginem depingit,Iib. 5. cot ƒ a hjrefeSjtomo 2,in finc,dicit uirginitatcm femper prædicata fuifle,nbsp;uelut crepidinem fundamentum quoddâ in EcclefiaTeruariq^ S£nbsp;exerceri a multiâ,tam mafculis q focminis,glorificari quoqß fuper renbsp;liquosftatus:Pc^ ipfam enim fequitur Viduitas, amp; omnium ultl«nbsp;moCöniugium.

Simile eft quod habet Hieronymus ad Marcella, In Omnibus Ec« clefig ornamentis chorum uirginum refplenderc,tanq florem amp; no«nbsp;bilequoddâmargaritu. Auguftinus lib.dehgre.adquoduult deu,nbsp;teftatur louinianiftas a louiniano Monaeho qtiodä ortos, ideo pronbsp;hgreticis dänatos,q) uirginitatem etia fandimonialiu,8^ cotinentiânbsp;fexus

DE SACRAM. MATRIM.

fcxus uirilis in Candis cligentibus uitatfi coelibcm, coniugiorum ca* ftorumat(^ fidelium mentis adæquaretn'ta ut quædam uir^nes falt;nbsp;crçjprouedæ iam ætatis,in urbe R.oma,ubi haccdoccbatjcoauditonbsp;nupnfîèdicerentur:Dum tarnen îpfenechaberet,nec habere uelletnbsp;propter inftantem neceflîtatem uxorem^SC^Et addit citiflimehærc*nbsp;fimhanc oppreflTam SiC extindam fuifTe^nec uf(Ç ad deceptionemnbsp;cerdotum potuifle peruenire.nbsp;nbsp;Quanta Hieronymus alq catho

lici patres aduerfus louinianum prolixe amp; præclare fcripferint,do» diores non lacet.

Q«zd liber P^eformationis nominatie aduerfus bac conßituat,

t^b bis omnibus dijjîdet liber ille^flon recîpit Afatrimoniutn in n^ mérumfacramentorum,E't baud dubium libri autbores no opindturnbsp;trimonium ejjè uerum facramentum^ ^^ts^ui ita fentiuntypermittuntnbsp;Çdbriflianis babereßmulplures (juam uxorem unam.^dmittuntlt;iuo(pdinbsp;itortium obplures alias caufas quam adulteriumJ^ermittunt quo^ diuofnbsp;tio faHo repudiatis facultatem iterum nubendi : ^uamuis legitimus consnbsp;iunxadbucuiuat.

Et o utinam, Deo propicio, clementiff.dominus nofter de rebü^ iftis melius redius^ fuiffet cdodus,priuCquam liber Typographnbsp;committebatur imprimendus.

^xaduerJbautem,cumdeult;^aJSd[atrimonîjdi^itate^ quecin mentaiiprarogatiua conßßitßt in libro ßlentium, laudat ftatutnnbsp;re unde certe laudem non meretury O' tam magnißcatat^ extoîlünbsp;tatem eius^quaßnullus reperiaturßnä^ior ßatus^ E^t audent afficfnat^fnbsp;Deum coniugibus maiorem (piam alijs dare dileélionem oßdelitatccysnbsp;bomines^adßruiendum ofuccurrendum eisßcundum uerbum Eoünbsp;Folio X zo facie i ,0 folio izi facie z^

(^IßnOdi^^umilludGenefisßcundoy]Sloneß bonumbominetneße folumâta redditTeutonicc: pçnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bifmenfd) «llcyflt Ry»

Polio X ztfacie z. (fuodjonat in ea lingua,acßmalutnßt homme ejß Jolum, Cum fcriptura fecundum uerum eius fenfum hoc certe nonbsp;uelit,fed potius nonefle commodum nelt;ß expedire propagationi gcnbsp;neris human«,ut ftacim a creatione homo folus maneat. Alioqu* aponbsp;ftolus Paulus dicit,Bonum effe homini fic permanere,ö^ melius quanbsp;? habere uxorem.

Itetn

DE SACRAM. MATRIM. XCÎII

Item liberpracipit ut omnes jMLatrimonio initiandi^ nbsp;nbsp;nbsp;uirgines

^idua^^benedicantur in E'Ccleßa coram toto populo Dei.Folio 119.

Quod antiquis canonibus aduerfatur,quibus uetitum eft fecûdis nuptqs benediccrezob id,quod hæ non proprie fint facramentû uninbsp;onis illius my fticæ,qua Chriftus unicus,unicæ fuæ fponfæ Ecclefiænbsp;coniungitur.can.quomodo.^i.quæft.i.ô^defecundisnupttjs.ca.i.nbsp;Ô^can.uirautem,Vbidicitur:Vnacoftaapnncipio in unam uxofnbsp;rcmuerfaeft.Eterit(inquit)duoincarneuna. Non quod fccundæ,nbsp;tertiæ,autetiamquartænuptiæfint damnabiks : Cum Apoftolus.nbsp;Chrifti eas admittat.magis tarnen ex indulgentia q ut laudandas ^ftinbsp;met* CerteuetusEccIefianonarbitrabatur fecundas nuptias lafeknbsp;Uiauacare.Videc.dehisexConcilioNeocgfarien.can hacratione»nbsp;qui ex Chryfoftomo fumptus eft.ôi c.quomodo.ex Hierony mo, 51.nbsp;quçft.i.ItemEpiphaniumlibro 2. contrahæret.tomo 2.in hæreiimnbsp;Catharorutn.

T^orro liber habetßj oniu^s adeo cr ad cum modum unum ejjè homme utpernullamcreaturamßueincoelisßueinterris debeant uncpiamJepatnbsp;rari,Folio izit Cum morte foluatur matrimonium, amp; non fit amnbsp;plius in coelo ullum coniugq uinculû,uti Chriftus Mat. 22. teftatur.

Cum in uniuerfali Lateranen.ConciIio,çui tam Orientalis q Oc* cidentalis EcclefiaCut fupra relatum eft)interfuit,enumerentur ÖÓ exnbsp;pliccntur gradus prohibiti difertc,decrctum^ fit, ut in Ecckfia ca*nbsp;tholica gradus illi çftimentur tanq prohibiti amp; illiciti. c. non debet,nbsp;deconfanguinitateS: afRnitatc,Non poteft folus clementiiT. Prin-ceps nofter hac in re mutationcm inducerc.

F,t tamenprodit liber ipfum uelleper impreffïoneeuulgare ^uos gra^ dus uelitprohibitos eße^Fok t zifacie

Tamctfi a ueteri tcftainento,8f canone Euarifti,non adiftodû ablt; horreat ut proies non contrahant matrimonium abflt;^ parentum Iknbsp;centia uoluntatetnon licet tarnen ckmentÜT.domino noftro prænbsp;cipereftatuere^ ut omnematrimonium (^uodprateruoluntatemparentnbsp;tum,autparentibusdefunllisabß^conjan^ineoriun ueltutorum conßntnbsp;fum initurydeinceps non cenßatur matrimonium legitimum, nec pro talinbsp;habendumF^ipodßt inlibrojFolio ix»

Cui fane Canones fere omnes aduerfantur, etiaifiqui ante annos mille fuerunt in ufu. Quod fi in re ifta debeat ad normam canonisnbsp;Z Euark

DE SACRAM. VNCTIONI3 Euarißiulla fieri mutado,nece(reerit EuarißiCanonem ilium fumriîanbsp;moderatione renouari^uidelicet ne parêtibus permittatur, ut proks fornbsp;te a commodonbsp;nbsp;nbsp;utili matrimonio prohibeat, aut relinquat contra ea^^

rum uoluntatem innuptas,aut certe ad ineptum aliquod ( quod heu nk mium{æpef]t)matrimonium cogant. Adhæcprorfus inauditumcß,nbsp;matrimonium ex arbitrio uoluntate cognatorumprimùmratûuelnbsp;irritum habendum cflcmec id periculo uacaret.Cum tali potcßare prg*nbsp;diti cognati,aut tutorcs,occafionem poflent captare clientes fuos in çtanbsp;.te nubili,non defponfandi^aut ad nuptias quakfcunque pro fua libidi^nbsp;necogendi.Quod non modo durum amp; tolerabile,uerumetiam paramnbsp;Chrißianum foret»

Poßremo forma cOniungehdi èc benedicendi matrimonium ineuni« tes hadenus in Ecckfia Catholica ufitata,hoc hbro in uniuerfo mutau

DE YISITATIONE INFIR*

morum facrîëunélionis Sacramento^

Vanquam fandlæ undionis Sacrameritum, (icut id præcedentibus ex Euangelio Marei ó.amp;’ Epiflola la#nbsp;cobi ^.demößrauimus,Sacramentü fit Ecclefiæ Chrinbsp;ßianæ. Quemadmodum etiam ab Ecckfiæ primor#nbsp;dqs pro tali kruatum fuit,amp; cum orationibus faluta#nbsp;ribus hucufe^^ ufitatum/icuti ex fandis Patribus facilime demonfirarinbsp;potcß.ln quibusuidcChryfofiomumlibro ^.deSacerdotio,Thcophinbsp;ladum in cap»ó,Marci.Hieronymum ad Rufiicum. amp; in Commentanbsp;rijs in Marcum,quae ei affef ibuntur, Augußinum in libro de uifnati^nbsp;one infirmorum.lnnocentium Papatn primum, qui kculo Augußininbsp;uixit. Gregorium, Bedam 80 alios : ut interim de uniuerfali traditionenbsp;hadenus toto orbe Chrifliano ufitata taceamus. Hoc unu fadum præ#nbsp;terire non poflumuSjquod kribit Eufebius libro p.Ecckfiafi.hifioriæ,nbsp;cap.4. dedifeipulis beati Antontj, quibus cum oblatus fuilTethomo,nbsp;iara pridem membris omnibus, Slt;præcipuepedibusaridus,unxeruntnbsp;cum in nomine domini oleo,fiatimlt;^ confirmatæ funt plantæeiusDuinbsp;fimilecfl,quodfcnbit Sulpitius Seuerusinuita fandiMartini,capitenbsp;uigefimoprimo. Qui oleo fandificato puellam quandaro dira paralknbsp;fis ægritudine correptam, ut iam nullo ad humanos ufus corporis offisnbsp;cio fungeretur, fanitati reßituit« Etiam fi externa ilia iniracula noflranbsp;ætatc non fiant.Cum Sacramentum uiriuiem intrinfecus operandi pronbsp;ptereanonamittat»

ßt opinio libri de h(tc rCt

DE SACRAM. VNCTIONIS. XCIÎIL

Liber tarnen P.eforma,Sacramentu ifiud una cüorationibui^tguce ha ^enus in eins adminißrationepie di^ce fiintyprorßis éliminât, Uocet an^nbsp;tempaßores y infirmas certos ßcurosreddereipio tuto^^ certißimenbsp;^eddt y omniaßiapeccata ab eis in Chrißum translata^d Chrijlo uero^,nbsp;prorßts ablatayf^ in nihilum redaSla, atcpie ita non reflare modo in con^nbsp;ßpeauDeiiriecaußmnllamßdmeram^atiamßolatiwny uitdz^ beanbsp;titudiiiem,Fülio 115 ßeieprima,

Sandli Patres multis modis confolati funt infirmos/cd pie 8^ Chri^ ßiane;non autem tarn largis uerbis,Beatus Ambrofius in exhortationenbsp;ad peenitentiam agendam,aHirmare nönaudet, eum^qui in mortis artinbsp;Cülo jaceat,dc tue demum uelit pcenitcrc,fccurc hinc difccdcre.Pro hu^nbsp;iufmodi dicit fepolliccri non pofle,quod neminem uelit deceptum.nbsp;Agens(inquit)pccnitentiam dum fanus eft,amp; reconciliatus,fi poflca bcnbsp;nc uixerityfecurus eG;. Agens uero peenitentiam ad ultimum^Sè reconcinbsp;liatus,fi exierit,an feeurus hinc exeat,ego non fum fecurust

In Commetarijs,qui£eruntur effe Hieronymi in Pf4lterium,in Pfat 1 t;;.ita dicitur:Quicunq^ fandus moritur, non uadit ad dominumnbsp;curus,marty r autem feeurus uadit ad dominäm.Beatus pater AuguGinbsp;nus, ficut Poflidonius in uita eius narrat, docere folebat poft perceptunbsp;bap£ifmum,etiam laudatos Chriftianos 8c Sacerdotes, abflt;^ digna ÔCnbsp;competent!' poenitentia, exirc de corpore non debere. Quapropter 8cnbsp;ipfc ante mortem fuam(ut ille dicit)pcenitedam egit, Antiquiflimi Ca#nbsp;nones teftantur,quod licet pcenitentibusfHoc eft,qui pœnitentiam pugt;nbsp;blicam agcbant)imminente morte reconciliatio 8e abfolutio Cpcenftcn-tia licet nondum impleta)non debuerit negari,neque item pœnitêtia bisnbsp;quf petiuiffent ad peenitentiam recipi ; Hoc tarnen fadum conditioni^nbsp;bus 8C padis,ut fi ab infirmitate conualefcerent,peenitentiam implerêt«nbsp;In Conciho Nicæno ftatuitur,ut de his, qui recedunt e corpore antiqûgnbsp;legis Ecclefiafticæ régula obferuatur, ab Apoftolis nimirum tradita«nbsp;In quarto Concilie Carthaginen. cui beatus Auguftinus præfens intersnbsp;fuit,decernitur,ut pœnitentes,qui reconciliationem ÔC uiaticum Euchanbsp;riftiæ in infirmitate(dabatur enim in mortis articule pcenitentibus Eunbsp;chariftia,tanquam uiaticum itineris)acceperint, non credant fe abfolu^nbsp;tes fi fuperuixerint, fine manus impofitioe,quam Epifeopus poft comnbsp;pletóm peenitentiam facere folebat. Statuitur item, ut fi pœnitêtes cafu,nbsp;uel in itinere,uel in mari mortui fuerint,ubi eis fubueniri non poftit,nbsp;memoria eorum orationibus 8C oblationibus commendatur, can.70«nbsp;77’78.8^ 79«

DE SACRAM. VNCTÏONIS

Similia reperiuntur in Goncilio Carthaginen. 2 leem in Conciüo Martini Papæ,amp;Concilio Arauficano,8«i canonibus Innoceti] pri«nbsp;mijLeonis Magni amp; Celeftini.Si Übet uide canonem Aurelius cumnbsp;fcquentibus 2Ó.q,6.ubi habetur, præfertim in c.agnouimus.quomo.nbsp;do infirmi in fuprema neceffîtate debeant confolari.

Apparet autem Hbri authores ifta infirmorum certifiCationeuo* luiiTe hoc tandem diótum amp; infinuatum,or«ifZo«e^gt;ro defuncts nihilnbsp;omninoopuieJJçyCos^^quiinjupremißpirittifexhalationc crederenttan^nbsp;tum^dicct tempui uitæJùa abj^ timor c Dciperc^crint:,panittntiäm aufnbsp;tem ante mortü exitum nullam egerint^no debereßbi defuturapoß morfinbsp;tem uita metuerejed euolareßatim ab ore ad codam,

Ecclefia uero catholica ftatim a diffoluiione corporis mortis hu« ius,apud fepulturam follicite Zc ex animo pro defundis femper,««nbsp;ab apoftolorum temporibus,orauit.Sicut beatus Diony fius in libronbsp;deEccIef.hierar.cap,7.parte2 8c ^.teftatur. Seruauit item uigiüasnbsp;nodurnaSjIegit pfalmos:unde Vigilie mortuorum initium fumpfcnbsp;runt.Solennesquo(^ orationes fudit,quando corpus terræ comme«nbsp;dabaturtunde adhuc Commendationis nomen habent.uti ex Nazi«nbsp;anzeno oratione 81.8C Hieronymo in uita Hilarionis cognofei po«nbsp;teft.Similiter pro defundis obtulit fachficia ad altarc:quod in præ«nbsp;cedentibus multipüciter,præcipue ex Auguftino demonftratu eit,nbsp;libro de cura pro mortuis gerenda.Item libro nono ConfefTionu, canbsp;pitc ii.Só X 2. Item de uerbis Apoftoli ferm one 5 2.8c de odoquæft«nbsp;Dulcitq quæft. 2. Sed amp; Canon 79 quarti Concilij Carthagineh. iatnnbsp;allegatuSjad idem facit. Obferuatos Riifle 8^ Anniuerfarios dies,nbsp;inuenitur apud Ambroßum de obicu Valentiniani. In Africanonbsp;quodam Concilio c.8. mandatur,ut quotidie fiat a meridic commennbsp;datio defundorum pqs precibus.

De hii omnibus liber nominate P^eformationis nullam omnino mentù onemfacitjedteßimat ret ut apparet inutiles eße.

xcv.

Sgt;DE COMMVNIBVS ALIIS Ecclefiæ exercitqs, nempe pfalkndi, orandi, kfnbsp;g€ndi,amp; rdiquisCærcmonijs.

Prior Chryfoftomus in Epifto. t. ad Timotb. cap. j. Alter Hicrony# n^ius deuirginitateferuandaad Demetriadem « Beatus Ambrofius adnbsp;Ûngulas boras bymnos compofuit. Cæteros Patres filêtio prgterimus.nbsp;lam cû feptcm ille boræ Canonicæ uniformiter fere, per uniuerfamnbsp;Germaniæ nationê in Catbolicis Ecclefijs obferuent, amp; in Côcilijs ali#nbsp;quot ad feruandû fint preceptæ,non poteft clementilldns nofter folusnbsp;cofdê de integro in formam aliâ mutare, nifi forte côperiatur in eisali#nbsp;quid fcripturæ facræ amp; pietati non admodû côforme. Cuius reftitutionbsp;pertinet ad Synodû prouiflcialê.Toletanû Conciliû conftituit ? ut untb»nbsp;quæc^ prouincia,amp; pfalkndi, amp; miniftrandi pare confuetudinem ba#nbsp;beat,nequælibetnoftradiuerfitas fcbifmatis errorê uideatoftendere.

Conßitiitio Ithti dircbus

Liber ordinat^ut in ciuitdtihni diebtis nonfeßü bis tantum in hebdot madafiant conuentus^in ([uibus Leélioncs^Graaoncs^^e:^ Tfalmiferucntnbsp;tur^ hora modis propopuli cointnoditatc^

At quid autores libri mutationibus buiufmodi moliant,depr£hendi poteft ex ijs quæ babentur.Fol.ijo.fa. 2,fol.x59.fa.2.amp; foLfeq,

DE FBSTIS DIEBVS.

ANtcannoscircitermilk celebrauit populusCbriftianusdies feftos,q bic enumeranuqs deinde Conciliû Lugdunêfe,ac po lt;nbsp;ftremo Grego.nonusincap. finaude ferijspceperûtcekbrare.*nbsp;NatiuitatisCbrifti*

Stepbani.

lobannis Euangeliftae^

Innocentum;

CircuncifioniSr

2 iij

DB ECCLESIÆ EXERÇITI.IS.

Epiphaniæ.

Conucrfionis Pauli* Purifîcationis Mariæ.nbsp;Annunciationis.nbsp;Pafchæ,cS fequêtibus diebus.nbsp;Afcenfionis Domini.nbsp;Pcntccoftes cS dieb. fequent»nbsp;Natiuicads Iohannis Baptiftgnbsp;Duodecim apoftolorum. polt;nbsp;tiïïîniuni Petri Sc Pauli.

SandiLaurentq. AITumptionis Mariæ.nbsp;Decollationis Iohannis.nbsp;NatiuitatisMariæ.nbsp;Michaelis.

Omnium fandoruffll Sanâi Martini.nbsp;Dedicationis Ecclefîæ.

nero 3-efarmationis liber paucórum dierutn feßorumpraeter do minicos meminitJmo ordinat nt diebus ap^olorumÇfèflo tantum

'Pauli excepto^ab operibus non longius adßnitumßrmonem eeße^ titr,Pofieapermittit unicui^ laborare curare^ negotiaßia,Folio 124*nbsp;Sed hoc mirum,quod inter alia fefta omittuntur AffumptionisS^nbsp;Natiuitatis Mariætquum tarnen feftum Affuitiptionis ante temponbsp;ra Hierony mi amp; Auguftini in Ecclefia Catholica folenniter célébranbsp;rcntur:quod antiquæ homiliæ Sc fermones de ifdê feftis probant«

NicephorusGrgcusfcriptorfeßumillud k‘gt; appellat»boc cftjgratiofæuirginisprofedionem.nimirum c mundo ad fupetos.nbsp;Vnde Theodorus Cyrus feripHt de hac feftiuitate Tetraftichon itinbsp;dormicionem f im'xov.

Si æquum eft folennerfi agere dieft Natalitiuft Iohannis Bapti* ftæ,quitantuminifter,nunciusS^præcurfor fuit Chrifti * Quantonbsp;æquius celcbremus dicm natalitiû fanâilïîmæ uirginis Madæ,qu5nbsp;Deus ab æterno in fancliflimâ amp; immaculatiflimâ matrê unigenitinbsp;filfj fui dni 8^ Dei noftri præordinauitC* Æquum cfle cenfemus ut dinbsp;csillosquibusapoftoliabhoc feculo migrauerunt feftos agamusînbsp;Quanto uero amplius dicm ilium quo nunquam fatis laudata uirgonbsp;Maria fecundum carnem obdormiuit, 8C haud dubium uel fpiritusnbsp;eiusfuper omngs chorosangelorum cxaltatuseft,celebremusç’nbsp;lam

DE DELEGTV GIBORVM. XCVi

Iatîi fihgulorum apoftolorum dies ante Syricq andqui illius Pa^« Pætcmporafolenni culcu celebrabantur. DefcftofancîliLaurcnti)nbsp;»nuenitur apud beatum Auguftinum fuper lohannem tradatu 17.nbsp;Reperitur quolt;^ præeipue apud Bafiliutft,Ghryfoftomum,Cyprianbsp;num, Auguftinum alios patres,atcj etiâ inGoncilrjs generalibus,nbsp;quod in fingulis quibusque locis,ubi fandi martyres per martyriuinbsp;gibriofctriumpharunt,aut ubi eorum fcruantur corpora, debeantnbsp;feftaeorundem celebrari.Iaman liccat clementiiT. principi noftronbsp;aduerfus uniuerfalem banc ordiriationê foli,nouam crigere^prudetinbsp;terexpcndendum arbitramuf.

hecc liber dicit^nos âe nulîô apoßolorttm aîi^uiâ certi habèrë am^ plins;,'^? in Kuangeliji:gt;lt;^^is apoßolorwn^f?^ proprijs èorutnßriptis rcnbsp;p^iatur .Volio i z^-fdcie t Quod certe derogat authoritati fi*nbsp;dei plurimorum uetuftiftimorum patrum,8c fide dignisEcclcfiafti*nbsp;carum rerum hiftoriographis,EuCebio præfertim*

DE iEIVNIO ET DELE- •

du ciborum,

QVidpræterca liber tradat de præcepto aüt uoludtario îéi iuniojdé Quadragefima deledu ciborum, iam fupra in*nbsp;dicauimus.TantumdeQuadragefimaquomodoolimob* - .. .nbsp;Ieruatafit,amp;: nuncdebcatobfcruari,VideTheophilum Alexandrinbsp;tîum libro t Pafchali.amp;libfo j.ubi clare inuenièsillo étiam tempo*nbsp;te carnibus uefci non Iicuifie,Huhc librum beatus Hieronymus trâ*nbsp;(fulit in linguam Eatinam î t^on decec (inquit) ieiunantes temporenbsp;agonis 8^ pr^lfj carnibus uefci.S^c.ïnuchifcur in eos qui claufis oftqsnbsp;occulte carnibus ucfcebatitur 80 uinùm bibebatit. Quin 8C àntiqufnbsp;ueri Ghriftiani extra Quadragefimam toto fere uitg tempore.ultronbsp;6c iaiuflî a carnibus abftinuerunt. Vide Eufeb.lib.j.Eccle.hiftoriænbsp;cap. I .ubi refert Blahdinam martÿrcm inter tôrmenta pro Ghriftia*nbsp;tiorum innocentia exdamaffetMultum erratis o uiri, quod putatisnbsp;infantum uifeeribus uefci eos,qui ne mutorum quidem animabunsnbsp;carnibus utuntur.;

DÉ ARCVLÄ PAVPERVM.

LJbcruvltutpdJpmlt;^rcula:ßatuantnr P guibus imponatur ^uîc»

^UidFrdternitates inpenufèu cerario communi babent,Folio 127» ïam quicquid fere Fraternitates habent, co deftinatumnbsp;cft»ut defundorum pie amp; fände habeatur memoria apud altafe Donbsp;ïïîinûVndeficut Auguftinusaitjfalutare faerificium difpenfatur.

Art

DE S C H O L I S.

Art uero Iiceat clementiflimo domino (loftro hæc al/o conuerterc, quâ quo ultima tefbtorum uoluntatedeftinata funt, prudêtercxpendeodu*

DE S, CHOLISgt;

Voddc/nde in libro Reforma, de Pedagogio Seboîa fticô,8c academia Bonnæinftitucnda mouetur,tripli*nbsp;cem obeaufam nobis admodum graue eft*nbsp;'Primum ob id;,(^uod ibi dicitur in ijsScholis tradeti^nbsp;damdo^^rinamyfjiKeinhis queeHeÏi^ionisChrillidtK^nbsp;fùnt^dodlrinlt;ehuiUilibriconfinct:,'Proptçrclt;t ijuodeâem nihilßtaliudfnbsp;^udmucruiEcclcßx CatholiC(£CI)rißifenJ'usgt; Secundoquodlibcllï'nbsp;quidam tllif nominatim deßriptiy dcbeant adolcßentibuipralegL

Qöos certein his quæ Religionerfl noftram concernunt, babemuf non immerito fufpedos.ut quibus plurima infint, a Carhol/ca dod«^nbsp;na diflbnantia, amp; ijs quæ fupra tradidimus, probauimuiï^, plane connbsp;iraria.

\...gt;4ctertî0y quodliber ille dicat chmentißimumprincipem noßruüt^ praccptori^famulùc’ufyuelle uicarias aliquot f^prabendasproßfnbsp;pendio aßi^are.Folio i z^ßeie z. ^.^/cademiam quo^ Fonnecita detti^nbsp;Militer inßituinbsp;nbsp;nbsp;conßruarißnon tantum legentesjtipendiaßayUeriU^

ctiampaupercs aliquot adokßcntei uidlum babeant^ati^ in hiicußmfi^^ naßerium aliquod conuertatur^, quibüi alioqui etiam nunc abutatur^q^^^^nbsp;inplerifque Monaßerijs Uix quinque aut fex agant,nemini utiles,nbsp;^lasfundationes, dotis,^dtisproßigentes,ut idcirco decreucritnbsp;mentia intendere,efficere^,quo hcec mutentur,Folio

lam uero non licet altari cuipiam operiendo nüdare aketutn. Sicut beatus Apoftolus dicit: Non faciamus mala,ut eueniant bona. NecH*nbsp;cet item de alieno largitiones facere.

gt;

Quo uero Concilium ißud de extinguendis uicartjs, pracbendis SC Monaßerijs,pro fuftentatione præceptor ü,famulorum ac difcipuloR2,nbsp;n5adcoindecêsaideat,authores libri clcmentiff. principinoftro fag^nbsp;geirer£it,Collegia olim fuße Scholas,ac poßea dotata,atqj ita in Colknbsp;giapaulatimjiccreuiße, uerü cü hoc male nunc eeßerit, neceßitatepoßunbsp;lare,utScholaerigantur^ßoueantitr..Folio tzzßcie i»

Atqui

Fol, xcvir.

Atqui hæc perfuafionon eft conformi's ueritati. Eufebius in Eccle fiaftica hiftoria,in multis locis habet, qd Collegia ab Apoftoloru tem^nbsp;t)ore fuerint domus orationum fiue dominica appellata, libro 8^ cap. i,nbsp;libro 9,capite lo.in Epiftola Maximini pro Chriftianis «*Et indubi# ^^vetbiilegis qudmnbsp;taiumeftficut bcatus Rhenanus in Eufeb.annotauit,quod olim Chri#nbsp;ftiani Ecclefias 8c Collegia, quæ ad honorem Chrifti domini noftri cre datons.{.

pulus ibidem,orationis,prædicationis, Sc adminiftrationis Sacramen»’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sd«

torum caufa conueniret.Germanos qlt;^ a uoce Latina ( Dominicum) ne^iotn dbus c»:. nomen, quo Cathredrales Ecclefias contradis quatuor fillabis itluna,

uocant,amp;Canonicos 0^om^C«ert.«’utnaft^Qyanquam etii iltud hdc lege Herumeft,quodiuxta huiufmodi Collegiaeredæfuerint olim Scholf, fMcimits,utß(jult;enbsp;quibus qui præficiebâtur,olfici5 dodorisfde quo Paulus ad Ephe.4 )

obibant. Sicut Eufeb.teftatur libro ;j.cap, i o. Modo appellatltur Scho* anerS boniî, ante.

Si Collegia Scholae tantum fuiflent, uetos Ecclefia non ordinalTet fingulis ofEicijs,quæ a Paulo ad Ephcf.enumerantur.exercendis pecu# Hd,dutdottoindlùnbsp;Hares miniftros,Sicut beatus Ambrofius fadum fuifle teftaturtfed offi quemc«tildtdj)tcnbsp;cio tantum dodoris dediftèt fucceflbres, lam autem yetus Ecclefiainnbsp;Ecclefijs maioribus ordinauit Epifeopos in locum Apoftoloru. In losr musreuocdri,dominbsp;cum uero Prophctarum,Prcsbyteros,Canonicos, qui facræ feripturæ »‘^^ipropnjsunUnbsp;myRerist inquirerent exponerentzHabuit Sgt;C alios uiros,nullis certisnbsp;Eccküjs alligatos,qui Euangeliftarum munerc fungerentùr,^ prædi#nbsp;carent uerbum Dei ubiuis. De quo uide Eufebium libro iam didonbsp;capite 10 Quod quidem olficiüm rurfus erigere aggrefli funt, Sandinbsp;patres Dominicus ÔC Fracifcus,Habet denique ÔC Paftoves, gregibusnbsp;quibufdam quos pafcant,ftcut olim,addidos,Pr^ter hos^autem omes,nbsp;fuerunt dodores,quales modo Scholaftici efte deberent.

Nemo meliSs,quid initio fuerint Collegia, amp; ad quid præcipue ædificata ,defcribit,imperatore Iuftiniano,inNoucL conftitut. utde^«nbsp;terminatus fit numerus Clericorum Maioris Ecclefiæ, neque non fan^nbsp;diftimarum Ecclefiarum,amp;cæt, Vbirefert in Regia urbeConftantinbsp;nopoli, principio folum facrofandam Ecclefiam Maiorem fuifle, acnbsp;deinde conftrudas Ecclefias pofteriores gloriofæ uirginis genitridsnbsp;Mariæ,Sandæ Helenæ,Ôôc. In quibus Presbyteri, Diaconi, Subdja^nbsp;coni,Ledorcs,Cantorcs,6c Oftiarij, fuum quifque munus ad exercennbsp;da pietatis ofticiaobirent.ContrahitClerum Ecclefiæ maioris,qui plunbsp;'—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?______

DE SCHOLÏS.

fimus erat, in certum numer u ut eflènt de inceps Pfcsby teti tantû fexa# ginta,Di'aconi centum, Subdiaconi nonaginta, Centum Sc decem Le^nbsp;âores yCantores uiginti quinque, Ss Oftiarq centum. Quibus omni^nbsp;bus de uitæ neceiTanjs ad honeftatem profpedû erat. In calce uero eiusnbsp;conftitutionis ait, non minus fibi iàcrofanâarum Ecclefiarum commonbsp;da,cut% cfre,quam ipfam uitam.

Similia reperis fub titulo, Quomodo oporteat EpifeopoS cæ* terosClericos àd ordinationem perduci.ôf de expenfis Ecclefiarû,connbsp;ßieutione ó Jtem fub titulo de EcdeÛafticis diucriîs, capitulis,conßitunbsp;done 12^ Jegis,neminemde Eccicfiæbonis uixiffe, nifi fuifîct ab EpiC*nbsp;copo ordinatus, ad aliquod prædidorum minifteriorû ? Quod ipfumnbsp;amp; ueteres Canones Latinae Ecckfiæ tedantur, canfuturam ficclefiamnbsp;i2.quæftione pri.ubi dicitur.A tempore Conftantini uiri Religiofi,n5nbsp;fo!umpo(I^{r(onesamp;: prædia quæ poßidebant,fed etiam femetipfpanbsp;dOmino confecrarunt, ædificantes BafiSscas in fuis fundis, in honoremnbsp;fandorû Mariyrum per ciuitates ac Monafteria innumera, in quibusnbsp;ccetus dno feruientium coueniret. Et quod præter Ecclefiaftica minifte*nbsp;riafquai^ gratia Collegia potiiTimû fundata funt ) fuerunt etiâ apud eanbsp;Scholæ,in quibus adokfccntia inßitucrctur,qu^ probatiflîmo Seniori,nbsp;quem amp; magißrum dodrinæ amp; teüem uitæ habebat, committebatur.nbsp;Habes in can.omnis gtas, ead.quæftione amp; caufa, e Concilio Toletanonbsp;lt;xcerpto,ubi etiam indicatur, earn folam iuuentutem Ecclefiarum tx*nbsp;penfisolirneducatam ÔC inÜitutam, quæ EcclefiaOicis minißrisnbsp;cipataerat.

Qui banc uettris Eccîefiæ fucceffîonem Ôf traditionem hbetcofi gnitam,ei mosamp; ordo Êcclcfiæ nofiræ Metropolitan», quæ fcholamnbsp;Theologicam,amp; Pedagogium quoque fibi cohærentia habet,aliorult;pnbsp;CoUegiorum,quæ omnia(ut eß Coloniæ tam primarfj quam fecundanbsp;rq Cleri mos amp; ordo)Scholas fuas iuxta fe habent, non uique adeo im*nbsp;probabitur.Tantum fi annuente Deo omnia officia 80 minißctiagt;fi^“*nbsp;optime inßituta funt, rclt;ïlc obferuarentur « Atq^ hue merito inuigilatwnbsp;dum eßet,qa» hauddubium foret omnium optima Reformatio.

DECOELIBATV SACERDOTVM.

D hæc, lt;]uainui's negari non polTic ab Apoftoïorura ttnw pore,tarn in Ecekfia Græcorum quam Latinorum,ora#nbsp;nibus, qut in Celibatu exifientes, fe in Sacerdotium cotivnbsp;bßent, prohibitum fuifle poßea ducere uxorê, ficut Canonbsp;Apoßolo^

DE COELIBATV SACERDOT. XCVIIf.

Apoftolorum decimus dare tefl:atur,qin ita habet : Ex his qui cœlibes in Clerum peruenerunt,iubemus ut Leélores tantum,amp; Cantores fi uenbsp;lint nuptias contrahant,amp;c. Quod ex alijs quoque Patribus uetuftiffi#nbsp;»niSjSc Concihjs latius demonftrari poflct. Et ne unum quidcm ominonbsp;cxemplum adferri queat aliter uftquam Ecdefia Catholica confentien^*nbsp;te fadum»nbsp;#d Sacerdotiuma(fumptum,quiduasuxoreshabuiffet,ficutTertullia duasZxoreshiâetnbsp;nus ad uxorem ait:Apoftolus non finit digamcs præfidere. Quod, ut runtgt;nbsp;dicit Auguftinus libro de bono Coniugali, cap.decimoodauo,acutiusnbsp;intellexerunt, qui nec eum qui Catechumenus,ud paganus,habuerit alnbsp;terâordinâdûeflccenfuerût. Agitenim hic no de eo,num fit pâmaltenbsp;ïam ducere uxorem,fed quid Ordinis Sacramètocongruat. Nâ quâ^nbsp;uis in baptifmo omnia peccata dimittâtur, licet etiam qui duas,alteramnbsp;poft alteram habuit uxores, non peccafîèt, lus tamê Ordinationis Ëc#nbsp;defiafticæ amifi't.Quod quidem ius,amp; fi non ad hæc exigatur, ut fi qsnbsp;Chriftianus, requiritur tarnen ad hoc,ut Ordinationis Ecclefiafticæ figt;nbsp;gnum accipiat.De quo uide eundem Auguftinum ex Apoftolo Paulo

' ftrennue difterentem,amp; hæc demonftrantem»

Conftat in Ecdefia Græcorum maritutn quidem,fed qui uirginetn unam tantum uxorem duxiiTet, ad minifteriumEcdefiæ uocatum fu«nbsp;iftedd quod amp; Latina Ecdefia olim etiam fecitmunquam tamê Ecclesnbsp;fiaGræcaalicuipermifit,poft aftumptum Sacerdotiumuxoremdu^nbsp;cere,amp; in minifterio nihilominus permanere. Tantum abeft,ut priorcnbsp;defuncftajtranfitumconceiferitad nuptias fecundas«Sedamp; Latina Ec«»nbsp;défia longe etiam ante beati Ambrofij tempora,his,qui in coniugio adnbsp;Sacerdotium aftumebantur, cum eorum amp; uxorum fuarum confenfunbsp;ac uoluntate,legem talem intiexuit,ut in Sacerdotio deinceps coniugalinbsp;toro abftinerent. Sicut beatus Ambrofius in Epiftola pri. ad Timoth,nbsp;capite tertio nobis indicat,ubi illis Pauli uerbis. Si filios bene guberna^«nbsp;uerint.Sdcæt* explicatis,addit:Seddec«etero ab ufufceminæfecohi^

DE COELIBATV SACERDOT.

béant.Veuribus cnim idcircoconceflum eft Lcuitis 86 Sacerdotibus, uxorcs ad ufum habere,quia multum tempus ocio uacabant. N une aunbsp;tem omnes a conuentu feeming abft/nere debcnt,qa necefle eft eos qu(wnbsp;»îjS ;/oh*£Î‘ Itu præftonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Ecclefia Dei, nec habere dilationem, uî poft conuen

legitime purificentur,ficutueteres. Omniènim hebdomadaoite^ 3 J. t(d Mdrcellinâ. rendum eft, etiam fi non quotidie, peregrinis, incolis tarnen uel bis innbsp;rororemjtb.f. Pro hebdomada.Etnondefunt quiprope quotidie bapiizenturlt;Siènimnbsp;quot;quZ^'die^nffurofi plebis hominibus orationîs caufa ad tempus abftinere fe prfcipit,nfuanbsp;crifiiium, cent orationi,quâto magis Leuitis SacerdotibusÇ' quos die nodut^nbsp;pro plebe fibi commiftà oportetorare.Mundiores ergo debent effecasnbsp;teris,quia adores Dei funtHadenus Ambroftasgt;

îmo etiam Græcorum Ecclefta ibi praéfertim ? ubi Canonum ob* feruationi indulgebatur,ita feruauit : quod teftatur Epiphanias contranbsp;hærefes libro z.tomo pri.inCatharis : Reuera(inquit)non fufcipii fan*nbsp;da Dei prædicatio,poft Chrifti aduentu eos, Qa nuptf)s, mortua ipfo«»nbsp;rum uxorcjfecundis ouptqs coniundi funt, propter excellentcm Sacefj»nbsp;doti) honorem 86 dignitatcm.Et hæc certo, fanda Dei Ecclefia cû fyn*nbsp;ccritate obferuat.Sed aphuc uiuentem 86 liberos gignentem, ünius uxnnbsp;ris uirum non fufcipit,fed eum qui fe ab una continuit, aut in uiduitatenbsp;uixit.Diaconum,Ô6Prcsbyterum,S6 Epifcopum,86 Hypodiacona,nbsp;maxime ubi fynceri funt Canones Ecclefiaftici,86c.Hadenus ille.

Vtrum iam clementilT. domino noftro perrnilTum fit, öniuerfa* lem 06 ab Apoftolorum tempore receptam in Catholica Ecclefia tw*nbsp;ditioncm hanc, præfertim,ut qui cœlibes in Sacerdotiû aftumpti 1“”^nbsp;non ducant deinde uxores.Similiicr,ut qui duas, unam poft altera uxonbsp;res habueruot, in Sacerdotio non admittantur, abrogate: bene 86 prugt;nbsp;denter expendendum, maxime cum Sacerdotès in ordinatioe faa pro*nbsp;mittant fe uellead inftituta facrorû Canonum uiuerctde quo uoto pau^nbsp;lopoft latius diceturt

PrætereainficiarinemopoteftApoftoIûrnPauîûluculentef 86ex* cerdosco£d prefle præccpilTèjnead Ecclefiæminiftenu affumeretur,qal duas habunbsp;ptws, quidefan^iji iflef uxores,quâtominus ei g iâ Sacerdotiû adeptus eftjiceat duas, unânbsp;cwddin^^ poft alteram ducere uxores^ Beatus Chryfoft,(ut Patres rellquos bre*nbsp;uitatis caufa prætereamus) in caput t .Epiftólse.ad Titum, ita ait ; Ca*nbsp;ftiga t Apoftolus hoc ipfo etiam impudicos, dû non eos permiitit poftnbsp;fecundas nuptias ad Ecclefip regimen, dignitatemquepaftorisaftumtnbsp;Nam

DE RFORMAT. COLLEG. XCIX Natfi qui defundæuxori fuæ beneuolentiam nullam ferualTe deprænbsp;henditur:quopadohicEcclefiæ præceptor eflc opümus potent*?nbsp;^mo quibus cri minibus non fubfjcietur indicsC Noftis cnim profe#nbsp;lt;^0 ômnes,quod etfi per leges fecundæ nuptiæ permittûtur, multisnbsp;tarnen eares accufationibus patet.Nullam ergo occafionem præbci»nbsp;»¦efubiedis Præfulem uult.Quocirca hic ante omnia pofuit,Si quisnbsp;eft fine crimine,hoc efi:Si uita illius omnis immunis a culpa, fi mo*nbsp;fes eius nemo carpere potuit»

DE REFOkMAtiONE ET

reftituiione Gollegiorum.

ic orditur liber file nouas ordinäre conftitutiohcS dlt;f Collèges, quæ non folum funt nouittum quoddâ SCnbsp;humanum commentum,abflt;j omni fcripturæ facraenbsp;fundamento:fed antiquis canonibus, fundationi^nbsp;bus 5C inftitutionibus Metropolitanæ,amp; aliarum ecnbsp;ckfiarum,plane compugnarit.Praéter unum iftud qd

Hoc certe uefiffimum èc indubitatum eft. Vtiriätfi äüteffi Córicc^ dat Deus,ut talis aliqua Reförmatio qualem canones cxigunt,a Ca^nbsp;nbsp;nbsp;„,4,

pite ad infima ufc^ mcrhbra,ordinate,8i quomodo fieri decet, quæa ratur irtftituatur^Hacenim coriffituta^quifquis deprghendereturnbsp;tune aut ineptus/aut ad officium quod fibi inCumbit peragertdu n5nbsp;Va cis uoluntarius,merito officio fuo deponcretur,aut faltem Ecclefi*nbsp;afticis bonis non fruerctur. Verum in locu eius alfj idonei amp; ad mknbsp;nifteria fubeunda prompti,afrumerentur«Quémadmodum noü ari*nbsp;tiquis modo,fed amp; recentibus ultimis^ canonibus côftitutumcft,nbsp;c,fuper inordinata.de prgbend.Sd dignita.item ea. quia nonnulli.ÔSnbsp;quia relatum.de elericis nonrefident»

Qvod dutem liber ille confçluenier exigU^ut Qdpitulum Metropoli» tdnum in bis qua ad doârinamy Mßasyjacramentorum adminißratiotnbsp;nemydlia^^Fccleßieminißerid^caremoniäipertinenty non aliterßnbsp;gp^atqypraßribitlibermeFolio i.^7i

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à ii) Hoe

DE RFORMAT. COLLEG.

Hoc ucro priori diAo ex diametro aduerfatur,Canones enim fa« ëri multipliciter condemnant ea quæ in libro prgtenfæ illius Refornbsp;mationis traduntur:ncc ullo feront paAo facramentorum admini«nbsp;(Irationemqualetnliberille exigit,multo^aliter loquunturdemi«nbsp;nifterijs illis Ecclefiafticis 8^ cæremoni}s,q liber,uti iam fupra copinbsp;ofedemonRratum cR.

dut lib, nuit ut 'PreshyteriCdnonîci oes ddcura, animarüjprædi cdtione,^Jàcrdmcntorü adminiftrationiï^ßmilitcr Uiaconi ^Subdiâ^nbsp;conidddiJpcnfdtioncmElcemoßndrumJeconferdnt^ Folio x^hßd.z»nbsp;Rurfus canonibus facris non fatis quadrat : Secundum canones eninbsp;uetcres,ad Epifeopum ipfum pertinet prædicarc facramenta pofnbsp;hgere.Quinetiam antiquis canonibus conRitutum cR, ne qui pres«nbsp;byterorum populum doceant,hortentur,benetlicant,cum precatio«nbsp;ne(Dominus uobifcum)in Ecclefia falutent,baptizcnt,confirment,nbsp;corpus porrigant 80 fanguinem Domini, pœnitentiam imponant,nbsp;reconcilientue poenitentes,Epifcopo prçfente. Omne enim iRud ef«nbsp;Ce Epifcopi,8c ad epifcopale officium pertinere.Si tarnen neceffarianbsp;aliqua Ecclefiæ caufa auocante,nequeat ipfe interefl€,licebit presbynbsp;terisînon aliter tarnen nifi fpeciatim Si expreflèEpifcopus manda«nbsp;uerit miniRerio perfungi. Quod fi de proprio presby terorumnbsp;nonicorû officio loquendum fit, feimus presbyterorS Cathedraliiïnbsp;EccleRarû prçcipuû fuifle officiu quondâ,ut facras feripturasnbsp;gcntcrperueRigarcnt,8iinSynodisunacum Epifeopo, quofflodonbsp;feriptura facra(diflentione aliqua dogmatum incidente)intellig* d^*nbsp;beatjCxpIicarcnt.Etaliasetiam cum Epifeopo in caufîs Synodal!«nbsp;bus uelut afleflbres decernere folebant. Vide Hierony mum ad Ne«nbsp;potianum, cuius uerba narrantur in c.ERo.9^.diRin A. Iteffl ad Ru«nbsp;Ricum Monachum.Si c.EccleRa.iô.quæR. 1.

Presbyteri ucro minorum Ecclefîarum; aut feripturas facras in Collegrjs fuis profefli funt Si docuerunt,aut in eis affiduo exc^citionbsp;aliter uerfati funt.Sed SiEpifeopus eoRi opa in pdicatioibus nônunnbsp;quâ utebat,quamq non fuerit iflud (licet lib. Reformat, cis hoc attrinbsp;buat)proprium corum officium. Sicut beatus Ambrofius tcRaturnbsp;in caput quartum ad Ephef. Siquidem prædicarc fuit proprium mu«nbsp;nus eius,qui ex ipfis communibus omnium fuRragijS Epifeopumnbsp;fuifletaffumptus. Alioqui Beatus Hieronymus, S «ius fimiles mutnbsp;ti fan Ai presbyteri, necelTario prædicarc debuiflenb quod tarnennbsp;non fecerunt.

DE ËCCLËSIÆ EXBRCJTIIS. C

In prima Clementis epiftola legimus, beatum Petrum apoftolüm Epifcopo prcecepilTejUt uerbum Dci aflidue docerec, nec mundi bunbsp;lus negotf)S perplexus teneretur. Ligaret etiam SC folutret quos dilinbsp;gcnti inquifitione fadta ligandos cognofceret aut fôluehdos. Presbynbsp;ten's autem ut profpidant cumprimis, ne fornicationes in populonbsp;Chriftiano committantur. Atlt;ç ut fint humani 8^ mifcricordcs erganbsp;omneSjGnt liofpitales.Et ut negotia fi quæ inter fratres oriaritur,dwnbsp;rimant amp; componanttprocurent quoqp ne quis iniqüis ttienlurisnbsp;ponderibus fraudctur,fkuti antea pärtim citauimus.Ecdiaconis ecnbsp;clefiæ ut fint oculi Epifcopi,circunluftrantés turn uerecundia adusnbsp;totius EccIeGæ,perfcrutantes fi quem uideant uicirium fieri præciptnbsp;tiOjUthæc référant ad Epifcopum,ut tabs ab Epifcopo commoner!’nbsp;polTit-Negligentiores quolt;^,8^ eos qui rarius ad audiendum uerbunbsp;Dei accedunt,commoneant 8C hortentur.Sed amp; eos qui fecundu carnbsp;nemægrotant,perquirantfonicite,amp; plcbiindicerit de bis, ac quænbsp;necelTaria funt præbeant eis,cum Epifcopi fcientiatquod tarnen etiânbsp;fl clam feccrint,non peccabunt. De peregrinis quolt;^ fimiliter refo«nbsp;uendis Epifcopo fuggèrant* cætera bis fimilia quæ ad cultum Ec*nbsp;clefiæ 8C difcipb'nâ eius pertinêt jDiaconis fint curæ. T alia Clemês.'

Fatefftur Diaconos à fanc^is apoftolis in cxôrdio Ecclefi* défi* gnatos ad difpenfandum efculenta feu uidum Ecclefiæ miniftris,uinbsp;duis pauperibus Statim uero poft apoftolorum tempora,fideliftnbsp;numero crcfcertte,Diaconorum officium hue etiam conuerfumeft^nbsp;ut aftidue Epifeopis adefrent,præcipue in offîcfjs diuinis, quo ci iiînbsp;altaf is facrificio miniftrarent«

Inde eft quod legimus in hiftoria beati Laufcntrj,cu dixifte ad beà turn Sixtum,qui ad crucis martyrium ducebatur: Quo progrederisnbsp;(incflliopaterCQucifacerdosfancte fine Diacono properasc' Tanbsp;tiunquam fine Diacono facrificium offerte confueueras:Quid ergonbsp;iû me difplicuit’paternitati tuæClMunquid degencrem me probafti^nbsp;Experire certo utrutti idoneum Diaconum elegeris, cui commififtinbsp;pominici corporis fanguinis difpenfationem» Idem Prudentiüsnbsp;hymno indicatjubi ita canitî

Hic pritfius e feptetft uiris Qui ftant ad aram proxiifiinbsp;Leuita,fublimis gradu^nbsp;Et cæteris præftantior.

/

DE RFORMAT. COLLEG.

Quod liber Reformati'onis urget diélu illud Hieronytïii ad He«» ïiodorum,ClericipafcuntgregemChrifti, ego,utpote Monachus,nbsp;pafcor.Folio i jó.fade z.Non competit in Monachos huius temposnbsp;ns.ScimusMonachos ad tempora uflt;^ Eufebfj, Zozimi Sin'cïj,nbsp;Monachos tantum,8^ non Clerkos fuiffe. Poftea uero in Cenobrjsnbsp;alrj in Prcsbyteros,ali} in omnium ordinum Clericos ordinati funt.nbsp;ut pacet in canone Hinc eft etiam,ió.q. i. Aliocjui beatus pater Benenbsp;didus in Régula fua non prgcepifl'et,ut Abbas fratribus fuis daretnbsp;benedidionemreum hoe ad facerdotes pertineat. Nee item Abbatinbsp;ledionem Euangelq dicendam cum Colkda impofuitTetïcum Sinbsp;hoe fit presby terorum.

Item uult bber ut Cdpitulum Metropolitanum Eccleßjs 'parrochid libus eidem Capitulo incorporatisjpraficidt 'Pdßorcs idoncos-:, (p^i uertnbsp;bum Dcipra:diccnt:lt;juibus CZ* de rebus neceJJ^rijs^ dd competentidm pro*nbsp;uidcdt^ Quod fane æquum foret Si dignum.

uero efficidnt quo ïn tdlibus quot;Pdrrochijs omnid îingud Tcutonicdper agdnturyJècundumP^eformdtionis zßius uoluntdtem. Folio i j^.Noneftnbsp;eorum,necfaccre pofTuntjpropter caufas prædidas.

Similiter ut prater impenfds in 'Pdßores idgneos erogdndosy erilt;^ânt etidm fcbolds in omnibus 'PdrrochidlibusJuis E'Ccleßjsy'Pisdd^ogos quo^nbsp;que ßipendijs conducdntyprater ueterem confuetudinemydtlt;^ ad bocfdd^nbsp;endumyUicdrids dliquot extin^dnt^ßeutfolio t ^^fdcie zaxigitur^

Partim graue effet,partim etiara illicitum. Graue quidem propt« r6a,q?nunquamauditumfit unumquenc^ Paftorem fuis impenfi®nbsp;debere in parochia fua erigere fcholam. Illicitum autenijproptefnbsp;tindionem Vicariæ. Vetus Si canonicum didum elf,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efle dif

cooperiendum unum altare ut aliud cooperiatur. Vicarq habent iti ftitutiones fuas,debent^ in Ecclefijs ad quas ordinati funtCanoni* 'nbsp;CIS Si Clericis primarijs in minifteriodiuino opem ferre.ac uiceseo*nbsp;orum cantandoJegendOjSi fimilibus officijs fupplere. j Faxit autemnbsp;Deus ut ad hoc fuum munus adigantur. Sicubi uero neceffàriæ funtnbsp;fcholæ,erigi debent fine damno aliarum Ecclefiarum, ab ijs quibuqnbsp;hoc imeumbit»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;',

Ante Seefariorum irruptionem erat inuenirc apud Collegia fcho las decem,ubi nunc uix una reperiturmec audiebatur eo tempore denbsp;alimentis Si Scholarium educatione quærela.

dSleque item quod in libro F^eformdtionis de o^o preebendisfteerdot tdlibus inßituiturybene barere poteß ; F^quod duaprabenda dßigndrinbsp;debeät

DE ECCLESIÆ EXERCITIIS. • CI âcbeattfpradicatihus duobusyClui choro non alligcntur^oUo tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ;9

facte printit,Duce itent 'Presbyteris duobus^tÇneJ^ cnitn wdt liber P^efor nicitionû utpresbyteri Qanonici deinceps ad Pdijjarutn multitudinemJînbsp;eut ha^enusfa^um efi obligentur)ad hoc ordinandisyUt di^bus Dominicnbsp;çis ^feßismaioribuiMijpecelebrent officium -,Jacramenta^^ difpcnfinbsp;fint^^^^c du(e duobus alijspresbyterih(lui inßholii debeant docere.nbsp;li(JU(C uero duce cedant duobus le^um JPo^oribus^tpii Collegia ipßconßnbsp;lio adßntynegotia^ eius temporalia expediant^Folio 158»

Talis eni'm ordi’natio non modo fundationi MetropoKcani Coï^ legqjamp;confuetudiniantiquæ,uerum etiamfacriscanonibus con«»nbsp;trauenic. Quod fi omnino necefiarium uideatur,ut prædicationisnbsp;officium ab Epxfcopo ad presby teros Canonicos transferatur, ma*nbsp;gis conueniet ut finguli hebdomodatim fuo quifi^ ordine prgdicêt,nbsp;fimul^ Miffæ officium cckbrent:quo æqualiter omnes choro atcjnbsp;diuinis aftringantur.

Apud Metropolitanam cccîefiam fcholaiam extatîcurâdum tan^ turn eft,quo præbendæ ordinarie legentibus deftinatæ, nuîîis alqsnbsp;conferantur q profeflbribus docere uolentibus : aut ut fundeturnbsp;pro legentibus ftipendium. Habeatur Syndicus qui non fit Capitanbsp;laris,ficuthaclenus faftum, att^is fecularia Capituli negotia curet,nbsp;quo Presbyteri Canonici fuum munus, quod folum curare meritonbsp;deberent,tanto mclius obire ualeant.

Item Metropolitanec Fccleßcc Praepoßto imponitur^ut intendentia

Jjabeat ad E-ccleßas O“ Scholaiybona^ tam Fcclcßee cpice SeboUs de^ ßinataßnt pro neccßitate adminißrct.Folio i ^^.facießeunda^

lamueroadPræpofitumnonpropricpcrtinct refpicerc infcho« Ias:cum hoc fit Scholaftici. Adminiftratio quoqß bonorum Capitusnbsp;larium,nequit fiuc Mctropolitano Præpofito, fiue Prgpofitisaltjsnbsp;rurfus permitti. Ante hacenim male ceflit.Quamobrem clementifT.nbsp;Principis noftri antece(rores,magno labore Præpofitos a capitufisnbsp;hac in re fepararunt.Ncc ratio admittit, utquæ iuramentis, pac'tis,nbsp;amp; obligationibus confirmata funt,tam leuiter diflbluantur.

Uecano uero eiußem MetropoUtänce JFccleßcecommittituryUt dili penter profficiatycpio omniaßecundum illius fibri ordinationem peragMnbsp;tur,Folio t t^j-folßci. Verum in hoc ei non parebitur.

Item ut proßieiat quo concionatores optimi depgnentur crc»

Quod potius adEpifcopale officium pertinct. Öecanus enim Mc* b tropolita

DE ECCLESIÆ EXERCITHS. tropoîitanus,proprie Archipresbyter cftduitatis.QLiôd uero fit Pnbsp;pfius offîcium^canones démontrant.

ATiJpepriiMtct ulcariorum in uniuerfutn abrogantur.Folio i ^8 Item liber caufatur I^icariorum muîtitudinemy ubi ordinatio librinbsp;ad^i^umpertingeret^nullo ußiißtprofuturaxadeo^unltynt F^carionbsp;viim parißnatur paulatim emori:(juo cenßi eorum utiUoribus rebui acc^nbsp;modetur.Folio inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Verum itud non et in clemcntiæPrinci

pis noftri poteftate. Caufa uero quare hoc fuadeant datur hæc» guodadnibilaliudcommodentpracipuey^adcantandtun amp; legendujn»

At uero^nec^ malum,nelt;ÿ contemnendum officium effet,fi atten teaifidue^ laudes diuinæcantarentur, precibus inEccIefîa Dronbsp;fupplicaretur. Ante annos mille Conftantinopoïi in una ecclefia plunbsp;res g centum Clerici ad hoc tantum officium ordinati 8C dotati fue*nbsp;runt,ficut luff inianus Imperator,uti diximus, in Nouellis teffatut.

Iterum permittitur in libro Deformationiiy Canonicisz^ Qolîe^^ rum membrii uy:ores ducere^f^ nihilominm in Q oilers manereyprabtn^nbsp;dit^tota uitafiu^Folio i-^^ßaciefi(i, Hocquomodo conquanbsp;dret canonibus facris aut canonical! inftituto,facilime difpicitur.nbsp;JFult deni^ liber ut eodem ficut in FFetrcpoîitana eccleßn modo Jeruefnbsp;tur etinm apud fangum Gereonemylt;t^ in aîijs guo^ Collegijs ad eundetAnbsp;fere modum. Folio x^^^ßac. t.

Verum Collegia per hoc querentur fe grauari : nec ulîo paff o c5 fentient.

Itemut catera Collegia minora in duos ordinespartiantur^ if a nîmb

Sed necç hoc côfiff erc poteff .T extus enim Iuris,ad norrtiam ffti^ pturæ facræ deliniatus,ita habet:Nos igitur attendentes,q) non ge*nbsp;neris,fed uirtutis nobilitas,uitæ^ honcftas,gratum Dco faciuntSCnbsp;idoneumferuilorem. Ad cuius regimen non multos fecundum car*nbsp;nem nobiles amp; potentes ei^it,fed ignobiles amp; pauperes: eo, quodnbsp;non eft perfonarum acceptio apud ipfum.Et uix ad culmina dignitanbsp;tum,nedum ad præbendas uiri cminentis fcicntiæualeant reperiri,nbsp;cxceptionem huiufmodi(nempe quod cui prouifum crat,non fueratnbsp;carnenobilis)nonduximusadmictendam.ca.uenerabilis. depræb.nbsp;amp;dignitatib. Quod tarnennolumus de Collèges pro Nobilibusnbsp;fundatis amp; dotatis accipitQuæ aéquum eft ut eis permaneant,fecunnbsp;d«m priuiîegia legitime obtenta,ÔC libertates ipforum.

Præ*

DE REFORMAT. COLLEG. Cil

* 'Praterea cxigit liber confcription^m omnium (juce in theßurii eccle^ ßarumßruantur^^ut^jßne clemcntijjimi Domini noßri Qrdinum pa^nbsp;trilt;e deputationcyuon debeant ab eccleßp alienari,Folio 159.^^

At ifta æftimatur nouatio quædam. Haclenus Ordines patrie ec clefiarum thefauris fe non immifcuerunt.

'Pojlremo uult Übermut annus quem F^eßdentioi appellant ßcundu qua litatemßue comoditatem uniußuiusq^ loci perßona moderationem acnbsp;cipiat,relaxetur^,Foliot^f)jäcie z.

Quod fane magnam diiToIutionem pareret, cfficeret^, ut pauci admoduminCollegrjsinuenirentur,quiofficrj fui rationem habe^nbsp;Tenc,aut forte quale fit int eiliger ent. quod nemo pofli't in Ecclefia rinbsp;te gcrere,quod non prius longa exercitätione,amp; diutinæ difciplinænbsp;afluefadione didicerit.Nec in Colleges aliud ftatui poteft,q ut cæ«nbsp;ttris paribus omnes ad paria onera alligentur.

DE PROPOSITA FORMA RB^ noüandi Monafteria,tam uirorum g fœminarum.

Vb hoc titulo exigit liber ut Monaßeria in doéÏrina^ cceremonijs ordinatiombus je libroilli conformant,nbsp;Fccleßds quolt;^ parrochiales incdrporatas zf fibolat^nbsp;ßcundum libriformam inflituantßoliox^ofa, i »

Item clementijfdominus ntjlcr uendicatßbipoteßofi tem^pneßciend^ccleßarumparrochiaîiu minißerio^nbsp;quotquot in Alonaßerqs adpradicandum aut regendum parrocbiasßc«

Verum ad hæc opus foret magna difcretione. Scd amp; pars altera canonibus antiquis patrumfandorum dodrioæ non confonat.nbsp;Vide Hieronymum ad Heliodorum. Cocilium Chalcedonen.iubctnbsp;Monachis quieti opera dare,obferuare ieiunia orationcs,inlocisnbsp;quibus femel fe Deo deuouerint permanentes: amp; neq^ communica^nbsp;re Ecclefiafticis necp fecularibus negocfjs î nifi forte iubeantur pro«nbsp;pter urgentes neceffitates ab ipfius ciuitatis Epifcopo.c.qui uere 16nbsp;quæftlt;i.Item beatus Auguftinusad Eudoxiü: Exhortamur uos fra«nbsp;tres(inquit)ut fi qua opera ueftra mater Ecclefia defiderauerit, necnbsp;elatione auida fufcipiatis,ncc blandiente defidia refpuatis. Et habe^«nbsp;tur c.uos autem,eadem quteft.Slt; caufa.

b ij Nec

DE C OE N o B I I s.

Nee debent item Monachi ad officium clericatus,nifi cis tcfiimo ntum Abbas fuus dederit,ordinär/. Si enim neccflefuerit Clericumnbsp;de Monachis ordinari, cum confenfu ÔC uoluntate Abb2tis,præfu*nbsp;mat Epifcopus. Quemadmodii in Agaten. Herden. 8^ Tarraconcn.nbsp;Conciîijs fancitum eft.Só habetur in c.Monach.8^ c.cum pro utilitanbsp;te.S^c.feq^iô.quæft.i.Debentautem tales Monachi,ubi ad Clericanbsp;tus ordines peruenerint,non difccdere a priori propofito.c. de Monbsp;nachis,eadem quæft.8^ caufa.Al Monachi Apoftatæ Cccnobiorunbsp;fuorum defertorcs, nullo pado ad Ecclefiarum minifteria funt affunbsp;mendi.Sicut beatus pater Auguftinus ad Aurelianum ait : Si defer«»nbsp;tores Monafteriorum ad.militiam clericatus eligantur,uia datur fernbsp;uis Domini,ut fe putent erigi ad aliquid meliusrcum faâi fuerint denbsp;teriores.Etenim ipfis facilior lapfus, Sóordini Clericorum fitindpnbsp;gniflima iniuriatCum ex his qui in Monafterio permanent,non nifinbsp;probatiores att^ meliores in Clerum aflumerefoleamus 8^c. c. can.nbsp;kgi epifto}am,eadem quæft.amp; caufa.

DE VOTIS MONAST1CÎS.

Iber iflc Feformationis conßdtum putat ? ut qui ß mancipant CanobqsyUotis J\Fonaliicisyqu(cJubnbsp;ßantialia uocanturyuon alli^entur dcinccpißd abnbsp;ijs libcrentur,Folio x^oßacic i.

lt;^ßlßrit item clementiß.dominum caußm non uif dercycur remorari debeatyout tietare eos qui in tnonbsp;naßerijs a^untyComperiunturdp adparroebiaru minbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•' Uf

iwes ai^Uerio, Jcrrc^ ut ijdtm^ß uclint amici co^ honcßcfoucreydut J^Latrimonio inn^^ rc^uotii libcrati^eMonaflerijs cum'ßlßdio aliquo dotalitio dimittan^nbsp;tUTytramfcrant^fe ad uitam Qhrillianam communcm illam: Jdos autemnbsp;qui uoluerint in ÄfonaßcrijipcrmanQrC;,ntcc:JJarid uitceJußcntatiooc denbsp;bcrccontcntoseßc.Folio

F^endum FFonaflerijs deincepsad conßruationemßudiorum honcf ßarum^perßnarum educationem, ^^ßumendos qtioque in Fdonaßerianbsp;tarn exiguo numero FdonacbosyUt de aunuo cenß aliquidexundet : quo hinbsp;qui inopia obßante Fdatrimonio iungi nonpe^nty inde quaß dote qua^nbsp;dam iuuentur,Folio i^o.facie j.

lam

lam omne ißud partim facræfcripturæ, partim Condli^s antis^ quis. In uniuerfum autem omnium Catholicorum Patrum dodrinæ,nbsp;delatæque ad nos Apoßolorum traditioni prorfus aduerfatur«

Primum enim cx fcripturis facris antca probatum cft j nota cafti^ tatis feu coElgt;batus,obcdientiæ item Só paupertatis uoluntariæ,hoccft,nbsp;omilis proprij abdicationcm, quæ uoia fubftantialia appcUantur ( d»5nbsp;tarnen rebus pcrpcnfis deliberato confi!io,uo]untarie fiant, ad hoc quonbsp;libcrius, expeditiufque tcmporalium return minori cura Deo feruiafnbsp;tur)Chriftiana piamp; cife uota ? Quæ debeant tam mares quam fcemi^nbsp;næ fubæternæ damnationis iudicio, quod alioqui incident,obfèruare.nbsp;Sicuti, qd ad primü^caßitate rumin2 at(inet,uerbo illo Chrißi,Matth»nbsp;¦»o.fitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fiinnrhi nnlt; feinfns raßraiirrnnt nrontprrp^nbsp;dido.i.Corinihiorum feptimozQui ftatuit in corde fuo firmus,n5 ha«» ^uangeho*nbsp;bensnccciritatem,potcftatem autem habens fuæ uoluntatis, 6C hociudinbsp;cauit in corde fuo,feruare uirginem fuam,bcne facit.Item i.Timoth.pnbsp;Adolefcëtiores uiduas deuita.Cum en jm luxuriate fuerint, nubere uotfnbsp;Iunt,habentes damnationem,quia primam fidem irritam fecerunt.

lam ne quis putet, noDum effe intelledum iftum Euangehcac 8C Apoftolicædod:rinæ,rcferimus nos ad ueterem Eccl£fiam,omnefqu€nbsp;fandos Patres.

ßafilius i«e magnus in elegant! de uirginitatc libro,omnia h?c di da de uotis intelligit.Dicit Chrißum dare amp; expreße modum indicafânbsp;fe, amp; formam uotorum illorum. Eiàiam quoque, capite ^ô.prædixif;nbsp;fe,quo modo in Chrißianifmo fututa exercendaque cETent, ulji habet:nbsp;Hæc dicit dominus Eunuchis : Qui cußodierint fabbata mea,amp; elege«nbsp;tint quæ ego uolui, amp; tenuerint focdus meum, dabo eis in domo mca^nbsp;S)C in mûris meis,locum,ô^ nomen melius a filtjs amp; filiabus^nomen fensnbsp;piterûum dabo cis,quôd non peribit«

Quem locum ibidem prolixe èc pulcbre explicat, hc paulo an^ tea in eas inuehitur, quæ uirginitatem domino profeffe,deinde a carnisnbsp;uoluptatibus concitatæ, fcortationis peccatû,nuptiarû nomine uelarenbsp;uoluit,aitlt;ç,non ignorât opinor,etiâ fi ignorantiâ fimilêt,q5 que fponûnbsp;fui dexteram prætetfjt, neep huius efl fponfa, quem illegitime reliquit.

D E C OE N O B I I S.

*

ncqueillius cuifdpfam pcraftcdum ui'dofum adiuflxif uxorrcpcrw ripoteft«

Tunccnim Iegitjmc,8c (ècundu diuinas fcripturasnuptiæ fiunr,cuni nonaffèdlusuoluptatis,necenitatem legi's,fcd legis ncccflitas,uolupta*nbsp;tem præoccupauerit,ficut fit quando nuptiarum necefîitatibusCproctenbsp;andorum liberorum caufa,cogttat]onepræfumptisdegniiDa uniocoivnbsp;fequitur Vbi autem ab initio domino tantüm fe confecrare per uirg^nbsp;nitatem firmiter propofuerunt »nonpoiTunt confciendabonanuptiacnbsp;iniri, uidelicet, quod carnis aHeólus non fequatur prins iHud propofi*nbsp;tum^fed ab illo cui deninda eft^trahat animam ad fua uitia^Nam opusnbsp;quod ratio amp; lex in animo non præcedit, idipftim omnino jlkgiiimUnbsp;a confcientia notatur. Proinde idem ille ex Apodolo ait: Mulier ligatanbsp;eß; Iegegt;qnam diu uixerit uir ipfîüs/i nero mortuus fuerit,libéra eß, utnbsp;nubatmon fimpliciter.fed folum in domino, quoniam quæ per mornbsp;tem uiri libera fada eß ad nuptias, non quia libera fada eß fimpliciter,nbsp;fed in domino nubere debet * At quæ fèipfam domino lèmeldefponfa^nbsp;uit,libera non efl. ( Non cnim mortuus cfl uir eius, ut cui uelit nuberenbsp;poflit)uiucntec^ immortali uiro,adultéra appcllabitur,quæ mortaleninbsp;propter affedus carnis,in domini thalamum fuperinduxit^Ncc incon^nbsp;uenienter quis de tahbus Apoflolicum illud pronunciauerit, quum in^nbsp;ordinate fe geflèrint contra Chriflum nubere uolunt , habentcsiudid*nbsp;urn,quia fidem reprobaucrunt,non nuptias,fedadulterium fequcntes»nbsp;Nullus igitur feruus ad tâtam impietatem flimuletur, ut herikm fponnbsp;fam contredet:nullus adeo furiofus fit facrilegus,ut impollutam facersnbsp;dotem petulantibus manibus contingat, Nemo ad tantam dementiamnbsp;deueni^tjUt quum tantam pocnam facrilegis impendere uideat,non inanbsp;nimata ex auri ÔC argent! materia fada uaïa,fed ipfa.animata, uiuen*nbsp;tia donaria,prædatoria manu impure inuadat lt; Imo nemo lit adeo im^nbsp;plus, ut non inanima in templo uafa, fed ipfum domini templum, hocnbsp;efl uirginis corpus,petulantiæ facibus barbarico more comburat, amp;C«nbsp;InPfalmum 44.dicit : Audiant quæ uirginitatem domino uouerunt,nbsp;quod uirgines adducentur Regi. Virgines autem propin quæ exiflen*nbsp;tes,Ecckfiæpofl ipfam fequentes,amp;cæt«

Beatûs pater Ambrofius de uirginitate tres elegantes libres con^ fcripfit,præter quosinueniunturapud eundem alia in hancratioi«nbsp;¦nem peculiariter fcripta;gt;qualia funt; Exhortatio ad uirgines.ltem inflinbsp;tutio uirginis.

DE C On’*N O B I I s. Fol. CîIIt.

Item ad uirginem deuotam,8ô ad uirginem îapfam de Vi'duis dei nicp. ïn quibus fupradidla Euangelrj,amp;: Apoftoli Pauli uerba, codctnnbsp;quo Bafjiius modo,accepii libro ^tie uirginitate allegat, quod Matth.nbsp;19 de Eunuchis dfcitur,amp; poft aliquanta ita ait: Qui nos uocaût in culnbsp;pam,quia nuptias prohibuimus illititas,uoccnt in candcm culpam,ctï5nbsp;îohanncmBaptiftam.Quatn emm caufamhabuitahamilkmartyrrf,nbsp;repetitc animo.Caufa ilhus pafhonis ccrte hæc fuit.’Non licet (inquii)tinbsp;bl earn uxorem habere. Si hoc de uxorc hominis, quantomagis de uir^nbsp;gine confecrata^Si hoc diclum eft régi, quantomagis dicendum eft pri^nbsp;uatisç'tmo uult beatus i Ile uir, facerdotes uel niortamp;oblata,fi ita neceftènbsp;eftjintegritatis kcrificium uendicarct

Et poft aliquanta/emper C inquit ) (pecftauit ad gratiam Sacerdo# tum, iacere femina integritatis 8Ó uirginitatis ftudia prouocare. Atqucnbsp;tîoc Chriftum docuifle.Nec nouum efle uirginitatis ftudium,fed a tcmnbsp;pore ctiam A poftolorum in Catholica Ecclefia in fumma æftimatio^nbsp;nefuifle probat per Teclam, Pelagiam èC alias uirgines. Ac tandem;nbsp;Difcite(inqui’t ) quantas Alexandrina totiufque Orientis amp; Affricananbsp;Ecclefia quotannis facrare uirgines confueuerunt.Pauciores hic homknbsp;nés prodeunt,quam illic uirgines confecrantur^ Item in libro de inftitu^nbsp;tione uirginis, capite pri, dtcftum Pauli, t .Corinth,7. intelligit de uirgiiinbsp;nitatis uoto,ubinbsp;nbsp;Euftbium laudat,quod Ambrofiam filiam uirginc

obtulitDeo,quam feu£lafleamp; confeerafîegloriatur.Similiter inlibeb lo ad uirgincmlapfam, capi. Et in libro de uiduis,locum ilium,Me*nbsp;iius eft nubcre quam uri,dicit pertinere ad non uclatas, nodû uoto ob^nbsp;ligataSjfed liheras.Sic in cap. j.pri.Epifto. ad Timoth.ubi dicitur. Ha^nbsp;tentes damnationê,quia primam ftdem.amp;Tcæt.ait: Damnationi fit ob^ ChryfcfiomUi tnbsp;noxius,qui ab hoc declinat,quod rede fecerat. VideChryfoftomum innbsp;eundem locum, qui illic proftdo uerum Monachatum defcribit : atlt;^nbsp;utinam concédât Deus, quo ad talem normam Monafteria reformen«nbsp;tur.Nihil opus eft bcatum Cy prianum,Caflianum,Hieronymum,Aiinbsp;guftinum citare,qui totos libres hac de re feripferunt.

Quamuis autcm,quod forte poterat teato Cy priano epiftoîa 11 ? libro pri.excidiffe, ÔC quod Auguftinus de bono uiduitatis habet,plu^nbsp;rimaiadcnt,quafifandiilli uiri Ceniugiumcontra uotainitumnon meeftucommittuinbsp;diftoluant. Hoccertenegare nonpofliint, Auguftinum eodeminlo cz pecedtit adultesnbsp;CO ita habere, plane non dubitauerim, lapfus amp; ruinas a caftitate fan#nbsp;^iore,quæuoueturDeo,adHlterijscflèpeiores»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tatemcdmalicopa

Ètsd

DE C OE N O B I I S.

Et adhuc fenfum intelligit, c|uod i.Timoth, ƒ. dicitur « At uero beatus martyr Cy prianus hûc cafum inccftû appclIat.Et quas(inquit ) poenasnbsp;inceßis ciufmodi coniundlionibus c6minatur,ô^c Sed et uerbum illudnbsp;ChriftijMatth. 19.Qui fecaftrauerunt,8^cdn cadem cpiftola intelligitnbsp;didum de his,qui fe uoiis caßrauerunt.atque ut apparet, hoc quod nonbsp;bis obqcitur, non de uclatis uirginibus, fed de his tantum, quæ fponienbsp;extra Monafterium propofuerunt,uirginitatem fuam Chrifto imma*nbsp;culatam conferuare. idem facit in tradatu de habitu uirginum. Nequcnbsp;cnim quæ in uirginibus illic damnat,unquam permifla fuerunt uirgininbsp;bus facratis, ueluti promifeua balnea adiré,fed non uclatis tâtum. Suotnbsp;etiam qui dicant beatum Auguftinum non de uelatis loquutum:quo«£nbsp;coniugia Magnus Bafilius irrita facrilega æftimat.

Qttoa (übedientu ïam quod amp; reliqua duo uota, nempe paupertatis uoluntariæ,8C cy pMpertatii ult;k obedicntiæ,fundcntur in uerbo Dci;,Matt* tp Si uis perfedus efle,amp;c»nbsp;Apoftoli Pauli Hebræorum 13. Obedite præpofitis ueftris,amp;c.

îidem Patres in libris iam nomtnatis, S' alfjs plerift^ frequcntiUJ teftantur.Præcipue Bafilius in fermonibus exercitamentor. pietatis.nbsp;Item in libro Conftitutionum exercitator, ad eos qui communem ionbsp;’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ccenobiouitamdegunt.Præfertimcapite

Augußinus in Pfal.7^.ait: Nemo pofitus in Monafierio frater di cat,Recedo de Monaßerio :Ncque enim foli qui funt in Monafierionbsp;peruenturi funt ad regnum ccelorum,S(f illi qui ibi non funt, ad Deumnbsp;non pertincnuRefpondctur e»: Sed illi non uouerunt, tu uouifii»to regt;nbsp;trofpexifli. De die iudicij cum dominus minaretur,quid ait C Memen^nbsp;SoSdmnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Loth.Quod de ilia dixit,omnibus dixit. Vou eteamp; reddite

bilis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domino Deo ueflro. Quia ilia uxor Loth ad omnes pertinet. Et infra:

Sed quid tibi dixerit Pfalmus attende : non dixit ,nolitc uouere,fed uo uete amp; reddite.Quia audifli reddite,non uis uouere.Ergo uouere uole#nbsp;baSjÔ^ non reddere.Imo utrûquefac,unum fitexprofdfionetua, aliudnbsp;exadiutorio Dei perficietur.Afpiceenim qui teducit, SC non refpiciesnbsp;retro unde te educit.

Adhæc fandi Patresuoluftt,quodquamuisnemodebeatfiulte, leuiter aut temerc,præfertim, qui per ætatem nondum fui ipfiushabcntnbsp;, . cognitionem, tâta uouere,aut etiam talium uota recipere,atcp ad EpiGnbsp;copum cum primis pertinere refpedum ad hæc, nihilominus ramen innbsp;tute.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;receptione talium uotorum,relpiciendam potius eflè fidem SC uerecun»«

diam,quam ætatem uouentium, ut tefiatur Bafilius Iibro quæflionum dilFufe

D E C OE N O B I I S. Fol, CV.

diffufccxplicatar. quæftion. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambrofius Iibro;.de uirgmitau:

Non ætas(inqun)rcijcitur florentior,fcd animus examinatur ,lt;Eftcerte Teclam non fenec^us/ed uirtus probauit. Atcp in hoc tandem conue^nbsp;niunt Patres^quod uota ctiam iuniorum ligent, Vide Auguftinû in lo*nbsp;CO præalIcgatOj’jbi dicir, Apoftoli didujmuniores uiduas uolo nube^nbsp;re,non inulligendum de his,qui fe uotis obftrinxerunt, amp;c,

Totum illud-, multoadhuc antiquioribusSf pluribusPatribus, imo omnium antiquiflîimis Conciltjs generalibus,amp;: Catholicæ Eccle^nbsp;fiæun)uerfa]i,atempore Apoftolorum feruatatraditione probariSCnbsp;tonfirmari potcft.

Diony fius Areopagita in EccleGaft Hierarch, éapite ô. parte 2; defcribit riium Monafticæ profeflïonis. Ecclefiaßica itemnbsp;nbsp;nbsp;Tripar»»

ticahißoriaplurima teßimonia dant ,MonaHicæ,tam uirorum quam fccminarum inftttutioni.T ripartita h ißoria libro 7.capite ^refert louinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

nianum ChrißianumImpcratorem Præton'anakgcmtuIiHè, utcapk I41i fententia plcderentur, qui facram uirginem nuptiali torouiolare ^tnumfAcmticoîinbsp;audcrêt, quâ iurifcofuiti habent in L.fi qs non dicâ raperc,C. de Epifc. ’'«pfore/.nbsp;ÔC Clericis. Concilium Carthaginen.anathematenotat»damnatc^fecunnbsp;dum Apoßoli Pauli dodrinam facrarum uirginum corruptores. Idcnbsp;facit Concilium uniuerfale Chalcedoneniè,amp; alia multa Concilia, quænbsp;Gratianus cumulatim ad hanc’concluûonem ßatuendam congeßit 27.nbsp;quaeßione prima.

Atqueut fummatimdicamuSjinhanc fententiam om nes conclue dunt,quod uota ilia quado uoluntate libera fiunt, funt Chrißianißima.nbsp;Atcp infuper ad ucram ÔC Euangelicam uitam ducendam accommodanbsp;t)flima.Item,quod quemadmodum unufquifq? ante üotum in arbitrionbsp;habet, ut uouere poflit aut abßinere,ita pofl uotum femel fadum, nonnbsp;folum capefcere nuptias, fed etiam fi non nubatur ,nubere uelle,dami9nbsp;natum fit,

Confequitur ex omnibus illis clementi(rdominonoßro,nu]lopa do licere,ut annuat, finat aut dißimulet, Monachos amp; Nonnas uotanbsp;Deo fada uiolare, multo minus ut conßituat eis,qui profugij méditaitnbsp;tione contra mandatum Dei refpiciunt retro, perfidiæ lucrum amp; ille#nbsp;ccbras,,utpote,dotemfacrilegarumnuptiarum dandam. Cumuetent gt;nbsp;enim Canones,ne qs quidem, qui ad Ecclefiæ minißeria aßiimuntur,nbsp;Monaßeria ipfa grauare, can^ ne pro cuiuslibet. lö.quaeßione prima»nbsp;Quanto amplius cauendum,ne derertoribusamp; uotifragisgrauentur,nbsp;c quos

DE C OE N O B H S.

quosmultoiußiuserat^protento cn'mfne grautori pledere ufndïâat Confequttur item eundem dominum noßrum clementiflimum prohi«nbsp;berenonpoflè, quo minus uotadeiticeps,auoluntarijsamp; exploratisnbsp;recipiantur » Cæterum quid de hac re facri Canones pronuncient , ha*nbsp;bes in can.hoc fanâum.plt;quæftione fccunda, in ÂmbrofJibro ter*nbsp;tiodeuirginitatc

Denicß Sc hoc confequitur,quod clementifTdominus noRcr Apo* Aatas feu defertores^Monachos SC Nonnas tanquam facrilegos,nequenbsp;poiTitjnec^ debeat uUa^ratioc fuHerre * Nam ut Bafilius ait libro qu;Rgt;nbsp;difFufe Explicatar.queeR. 14» Apoßolica régula manifeßa eß,iubens,utnbsp;nos fubducamus ab omni inordinato,8d non permifccamur ipfi ut connbsp;fundatur,amp;cæu

'Pofircmoyfjtuidliber txigitjUt /^onaßeria in Scholdi , CT educaf tionetn inaentutii conuertantur omnium jandlorum l^atrum dodlrin^nbsp;aducrßatwr^

fuiïut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vide cum reliquis Chryfoßomum in 1. ad Timoth^capit. ho;

milia t4.ubiueterumMonachorummorem de(cribit,aitqß:Monachi Matutinis precibus,hymnifq^ peradia àd fandarum fcripturarum ßunbsp;dia fe conuertunt.Sunt qui libros fcribere didicerunt, unufquiflt;^ pra^*nbsp;ßitum habet domicilium, fdêtio perpetuo ßudet.Sicc^ nemine texentenbsp;nugas,aut aliud aliquid Ioqucnte,Tertiam,Sextam,Nonam, Velperti*nbsp;namc^ confummat Synaxim^Quippe quatuor in partes diem feinde^nbsp;tes,impletis partibus (ingulis pfalmodf|s,at(^ laudibus honorant DcÛ.nbsp;Et infra:Poß ccenam rurfus diuinis inferuiunt laudibus,ficc^ (intelligenbsp;poßcompletorium)fobrfj fomnum capiunt,amp;cæt. Pcrlußra locum ilnbsp;lum,amp; uide quam magnißce uitam talem prædicet,qui uero plura uo*nbsp;lueritdefententiaipfiusaduerfus inßitutiones nouæiRius Reformat,nbsp;cognofeere, legat tres libros quos contra uituperatores uitx Monaßi*nbsp;cæconfcripfit.Atqueoutinamfauenteamp;propitio Deo Monaßerianbsp;omnia, imo SC Parrochise atque Collegia, totacp infuper Ecclefia,nbsp;fecundum fandiß*. uiri huius dodrinam reformarentur. Eanbsp;demum reßitutio laudatißima,Chrißianißima^nbsp;profeAo Reformationbsp;foret,

FINIS,

P E R O R A T I O-

I fünt Chriftianæ S)C Catholicæ Leâor, dcfcnGonis amp;: confutationis noGræ articulGquam ob caufas ineuitabinbsp;les in noftra præfatione recitatas, in lucem proferre fu*nbsp;mus adadi, aduerfuslibrum ilium, quem Clementiff»nbsp;__dns nofter fubRcformatiôis nomine euulgauit. Volu^ mufque feruatam nobis facultatem »hancdefenforiamnoftram ccnfu^nbsp;ramCpro alTertione autoritatis fandæ Chriftianææ Catholicæ Ecclesnbsp;GæChriftijin hac Dioccefi Coionien» magna feftinatione congeftam)nbsp;contrahendi, extendcndi,mutandi,emendandi,Ô£ declarandi» Quam te,nbsp;qui ipfam animo Chrifliano, zeloque pio,beneuole es Iedurus,noluiilt;nbsp;mus: celare quo altiori cogitatione hanc rem proiêquaris;,ut tandem uenbsp;titas in lucê prodeat,ueraque Religio Reformatione Chriftiana amp;nbsp;Catbolica quear obtineri. Quod Chriftus dominus amp; Sabnbsp;uatörnoßer concédât, cuieft laus, honor,

amp; gloria inæternum.

Amen»

sententia dele-

CTORVM PER VENERABILE CAPITV^ lum EccIefiæCoIonienfiSjdeuocatione Martini Buceri.

REVERENDISS DOMINO COLONIEN» non licuifle Martinum Buccrum ( eo quo facftum eftnbsp;modo )uerbi minifterio præficerc*

8^ cgteri Apo ftoli fe fubiecerunt, ut patet in defïgnatione Apoftoli Matthig, Acft. i.ubiPetrus côuocata ecclefia, ftâs in medio fratrum,nbsp;cû explicuiflec caufam cur necefte effet unû ex difcipulis accipere lonbsp;cum minifterq.undepuaricatusexcidit Iudas,fubiecit: Oportetigitnbsp;ut ex his uiris,q nobifeum uerfati func toto tempore amp;c. (8ó ftatimnbsp;poft )ccftê refurredionis ejus,nobifeum fieri unû ex iftis. Et ftatue*nbsp;:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C' i)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;runt

DE VOCATIONE MARTINI BVCERI. rünt duos,amp; fada pcatione,dederut fortes eo3ß2.Et cooptatus eft adnbsp;numcRzamp;c.Itidem cap.fcxtojn defignâdis Diaconis iuflerût Apo*nbsp;ftoli adclfo multitudinê difcipuloRz amp; ut fratres circunfpiccrent exnbsp;fe uîros fpedatg ^bi'tatiSjQbus ipfi hoc negotîj delegarent.Et c5 planbsp;cuidèthic fermo^corâtota multitudi'neclegerûtStephanûSCc. Hicnbsp;quoc^ ritus ^batur cap. Ad.xiij.xiiq.amp; xv.Et qdem ex hoc cap.xv.nbsp;cÔpr0batur,no elTc in poteftate cpifoopi,fi qu jftio fup uerbi miniftenbsp;rio oriatur,4p fuo folius arbitratu ftatuere, fed couocata cccl€fta,acnbsp;ne quidê quibusiibet cÔmitterc,præcepta apoftoloi^ perfêrre ad ec*nbsp;clefias.’fcd uiros a tota ccclefia eligendos,qid faciant.Iam Martinasnbsp;Bucerus affeitus eft nedurn nôpctentibus feuaflentientibusCkroôCnbsp;populo,fed ipfis plane inuitis,ut oftendut literç Capituli Colonien*nbsp;fis. Qugrela item Qeri, Vniuerfitatis quo(Ç,8C Senatus.Deind(î Bu*nbsp;cerusnon eft unus ex fratribus noftris, fed iamdudum declarauit lenbsp;efle Antefignanum aduerfariorum noftrorum.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Secûdo uerbwm Dei docet,oportere eum præficiêdus eil rtiini*

fteriojirreprghenfibilê eflkOportere autôi illû tcftimoniû habere bonû ab fjs q foris font,ne in ^brû Ô^Iaqueu incidat caluniatoris. t.nbsp;Tim.j.Ex q dodrina apoftolica(nÔ dubiû^defcêdit mos apudChrinbsp;wÄt« Rlexindn ftianos,femper(nam illiôôLampridius Aethnicus feriptor fert tefti*nbsp;inoniû)obferuatus,nêpe,ut fi quâdo q ad minifteriû ordinâdi font,nbsp;COB2 nomina prius^pônantpaüm,8i moneatpopulus,utfi qsquidnbsp;hsâiet côtra Ordinandû, id^pönat. Prgproperc ergo, amp; nô fatis adnbsp;Apoftolicâ régula accitus eftßucerus, prius q ipfe ^poneret Cleronbsp;S)C populo,^: oîm iudicio côprobaret irreprehenfibilis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obti*

net quâlibet talis effetBucerus.Nâ Ô^oportet il 15 habere teftimoniU t, Titno .î.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ut inqt Apoftolus)nô folâ ab his q intus font.S^c.amp;hocpccdere de

bet. Quoraagisiftudobtinetjubiraultafontmanifcftain Bucero, quænedumapræfenti, fedamp;. abomni Ecclefia omniS temporumnbsp;ab apoftolis in nos lifque deriuata repræhcnduntur. Primû, q? pti*nbsp;mam fidê irrita fccerit,fnfringendô uotû Prófetfiöhis monafticæ,nbsp;amp;eo ipfo damnationêhabeat,fecudû apoftolicâdodrinâ. A qua c3nbsp;non exeufat .uel ætas, uel feruor naturæ:G'cut non exeufauit adolc*nbsp;feentiores uidaas,quæ pofteaquâ feisbArinxiftent ppetuo Ecclefiænbsp;minifterio,Iüxuriatæ,in Cbriftonuberc uohierût. Et ut uotû ab illonbsp;cmiffom temerariûfoerit,eothnonuacat rcprghenfione, fed potiusnbsp;temeritatis in re tanta cômifla, noîs Dei in uanu accepti iufte infï*nbsp;Si inî}£ctempora mulat.Et utipfænuptiæ damnandg non fuerint,côftat tn iufte in eonbsp;hddiffèt polycar^ damnari prOpofoi fraudé,uotifradifidê. Itê non folû fofeeptioné anbsp;bmeîn Eono inferiori,fed ruinaex bono foperiori. Poftremo rede damna«nbsp;(l-i£ tempora mere ri,q) continentiæ primâficK irrita fccerit.quêadmodû Auguft. ha«nbsp;eIx/fctnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27-quæft, i.Deinde q? Monacham duxcrit,in pari

damnatione exiftentem^

SENTENTIA DELECTORVM CVII,

Tertio ucrbü Dei docctadfcifcendu minißerio,oportcre cfle uiru uni üs uxoris. i»T im,5.amp; T iti.i. qd Canones Apoßoloßj, ÔC Apoßolidnbsp;Patres in hoc ufc^ têpus ficintellexerûtjVt fecundis nuptijs copulatus,nbsp;aut qui uiduäaccepit» no poßit eße ex numero eoi^, qui miniflerio fa*nbsp;cro deferuiût. Et Äuguß, rationê aflïgnat, ljb.de bono coiugali,ca. i8.nbsp;Quia(inqt)tal is normâ facramenti amifît^ad ordinationis Ecdefiaßicgnbsp;fgnaculü neceßariä. Et côtextus ipfe Paulinæ Epiftolæ fan's déclarât,nbsp;hoc præceptû fie intelligendum eße,c5 poßea cap.^.iubeat no alias ui*nbsp;duas eligi ad minißeriu, q quæ fuerint unius uiri uxores : qd neeeße eßnbsp;intelligi demonogamis^qd antitheßs ipfa oßedit. Nâ q digamy eße uonbsp;lût,a minißerio excludunt. Alia qc^ funt, q (quod ad côditionc pfonænbsp;attinet)jnBucero multi repr^hendût,q adferrein piêntiarû no attinet.

lam qd pertinet ad dodrina.Expreßim tuetur partes Lutheri hade* nus dânati, at^ adeo eâ ipfe dodrinam profitec, quâ dânauit Pôn'fex,nbsp;lmperator,Rex,amp; Status imperfj,qui fe catholicos uocät,utteßant re*nbsp;eeßus imperiales, qbus hadenus R.euerendiß'.fubfcripfit, qs amp; fubie*nbsp;dis fuis, Uta feamp; Capitulo fuo receptos publicauit,amp; obferuari pee*nbsp;pit. Inter cætera uero olim Bucerus nedu a nris, fed amp; ab ipfo Lutheronbsp;male audiuit,ob rê facramêtariâ amp;iconomachiâ in multis cocilijs dânànbsp;tas,amp;ut in cociliatis articulis feredus Cæfari uifus fuerit Bucerus, dänanbsp;lus tn eß in nondu cociliatis. At uerbü dni iubet,ut adfcifcêdus miniße*nbsp;rio habeat forma fanoru uerboBt. t.Tim.j, Et in eadê cû Catholicis renbsp;gula pnrianeat,Phil. 5.uerbä eius fit irreprghenfibile. i.Tim. ƒ. nullänbsp;occaßone diflèntiôibus pbens,R.om.ult.aut feißuris. i.Corint 1. nec ulnbsp;lam nouitatê fapiat,quafi aliud Euangeliü introduccre uideacquod nonbsp;cßaliud,nifi quod conturbentaudienies,GaIat.i.8^ 2.Infiimma,nö hanbsp;bet(quemadmod5 Apoßplicg literæ uolut)ießimoni5 bonu ab oîbus:nbsp;Quod qrela Sumi Capituli,Cleri,Senatus ôc Vniuerfitatis déclarant.

Quarto,Chf us explorari uult^phetas priusq admittant,idçp ex ope ribus eoB2.Mat.7.Nuftcincufat Bucerus a frudibus, q ex eius dodri*nbsp;na Argcting dimanarut,ut funt inter alia feditiofa: deßrudio altariü Scnbsp;imaginu,abolitio Mifiæ,aliarûcp piar^ ceremoniarû,extjndio oîs uetcnbsp;ris cultus dioini, ta inCathedrali q Collegian's Ecclefi)s,fupprcßib oîsnbsp;Ecclefiafiicæ libertatis,monaßeriorüdenic^ ütriufi^ fexus hoîm euer*nbsp;fio,ÔC dißipatio,amp; alia multa.Nec exißimat adhuc.alia efTe q turn fuitnbsp;mente.Quod inbinisillislibellisfùb fuînoîs Infcripn'oneRatifponaenbsp;Cæfari exhibitis, (quoB2 primû infcripfit de emêdâdis abufibus.ÄlteBtnbsp;AbufuüEcdefiaßicorö,amp; q abufiis pcipue corrigedi funt)inter alia uenbsp;lit,ut Ecclefig Cathédrales in meras Scholas redigant,n5 in qbus potif*nbsp;fimü inßituanc,q illic alunt adEcclefi^ minifleriü,fcd fic ut deinde reipunbsp;blieg feruire poflint,^f(^ in co gne uitg,ad qd natus amp;inßrudus fuerit.

c iij liera

DB VOCATIONS MARTINI BVCERI

Item ut ex Caihedralibus Ecclcfijs Canonici nobiles no Ecclefi«“ afticis minifi:erf)S ,fed ciuilibus adminiftrationibus præficiâtur,prænbsp;fentibus tantum Canonicis.doncc in pace moriaritur, neceflarfjs upnbsp;tæalimentisrelidis: quorum redditus poflea trasFeratitur tantumnbsp;aduerbiminiftfos.

itidem uult,ut opes CoIIegiorum Coenobiörum diuidantur, fi'c ut pars ccdat illis qui Ecclefiæ miniftrabunt,id eft/ ut ipfe internbsp;pretaiur pprædicantibus fcholis. Altera relinquatur ignauisCa^nbsp;nom'cisjdoncc morte difc€dant:poftea trasferenda ad eos, qui fe minbsp;nifterio uelint addicere.

Vult redi'gi præbendasad inæqualitatcm. Vult ut fingulii ftati bus,per uniuerfum Imperium liberum fiat fibi miniftros quçrercSinbsp;conftitueretquod tarnen non plebis eft,fed Epifcöporüm Officium,nbsp;ex régula Apoftolica,ad Tit. i .8^ x .Tim.ii).

T ribuit plebi nedum eledionem, fed uult ut examini quoque in* tcrfitjamp;difciplinam curct,fibiqueiudici} partem uendicet.

. V ult adiûgiLaico^Clericis rccognofcêdis redditibus ecclefiafticis. Item ut Ecclefie fingulæ fuos habeant occonomos,defenfores amp; uinbsp;cednos Laicos, q poflcftioncs amp; totâ rem alimentaria procurent.

Vult ut pmittat ciuilibus Magiftratibus poteftas exigendi a mini» ftris fuum munustqd tarnen eft Epifcoporû,nÔ magiftratuû ciuiliS.

Vult ut ciuilibusMagiftratibuscorredio uitiorûCleri, amp; cogni* tio caufaru ciuilium fupClericos pmittatur.Breuiter, côfulit,ut off!nbsp;tium Principum amp; Magiftratuû fecularium coèrtionê habeat, tamnbsp;in perfonas q bona, 8C quafeuntj res ecclefiafticas, fecundu ueteresnbsp;Impériales conftitutiones.

Exofam deniç^ habet EccIeGafticâ Iibertatcm,q Cleri Licentiam uocat, de qua ctiam Clero adimenda libellum dicitur conferipfifle ?nbsp;Hæc omnia quid portendant, 6^ qualis hinc frudus fperaiidus fit,nbsp;cogitandum relinquitur,

Quinto,uerbum DominihabettQuomodopdicabuntnifi mittan turC Atqui Bucerus no eft legitime miftiis. Nâ ecclefiam in q bapti*nbsp;zatus 80 ordinatus eft,cû fuo Epifeopo deferuit,S6 ie in alia ecclfcfia,nbsp;qug ne^ Reuerêdiffimû,néq^ alios quofeuneg epifeoposGermanignbsp;ueris Epifcopis habet,recepit, ut miffîonê fuam ex ReuerediiTiminbsp;iu(ru,quem uerum Epifeopum non agnofeit, tueri non poflit. Ét fienbsp;uîdetur fibijpfi fumere honorem, amp; iè propria authoritate innrerenbsp;contra uerbum Dei.Hebreor. ƒ.

Sexto,uerbum Dei monet omnes miniftros ,uttninifierium fuum adimpkant. 1 ,Timot.4. Et ne unus alteriusouile inuadat.Sed Buccrusnbsp;iminifterium quod Argcntinæ fufeepi/oedum deicruit,iêd amp;alioi^ pgnbsp;pârochias sis inuitis,îuillif^ caufis (quur illis fuo officio fit inter*

SENTENTIA DE LECTOR VM CVIIL * diccndu)preufjs, multo mifius p Canonicâ fentcritiâ dcpofiti’s,inuadit.

SeptimOjPontifex declarauit,amp; Imperator dcfignauitBucerùm hæ rcticum, Sc ctiamnurn ijtriufque fentcntia niillo kgitimo Concilio reanbsp;tradata (ubGttit : Vtrique Clerus amp;: Populus Colonitn.eft fubiedus.nbsp;Refpicit ergo in uerbum Dei,quod habet, Hæreticum hominem poftnbsp;ünam amp; fecundam corrcdioncm,deuita.ad Titum j.

Odauo, uerbum Deimandatuitari excomunicatos: quomagis uè tat aftdfei eos minifterio, donee cenfura inflida, Ecclefiaftica auihorknbsp;täte laxetur. Sed Bucerus perinde ut Lutherus per Pontificem excomi*nbsp;municatus dicitur^nondum Ecclefiæ reconciliatus.

NonOjfpiritus per Ecclefiâ probandi amp; dtjudieâdi funti Johan Nee ftatim fingulis permittendum eft fcripturas pro fuo arbitratu inttnbsp;terprctari.z.Pet.uIt. fed ad communem Ecclefiæ confenfum recurrêdunbsp;cft,quæ eft uniuerfalis teftihcatió Spirituffandi,columna amp; firmamennbsp;turn ueritatis. i Timoth. Probandus ergo prius erat Buceri fpiritüs,nbsp;quam expofitioni uerbi Dei in hac dioccefi deftinaretur.

Poftremo, uerbum domihi uult ordinem elfe in Ecclefia,inferiöres præpoh'tis obedire,d£ maioribus parère,in his quæ non funt contranbsp;gem Dei.Romaflus Pontifex(cui ReuerendilLut Archiepifcopus iurenbsp;iurandoobftriduseft, præfertim in mendisCanonibu^Apoftolicis,nbsp;amp; quatuor generalium Concilioru ) fimiliter Cæfar, cui Reucrendiffnbsp;ut Princeps Eledor obedientiam debet, prohibent, atqae adeo omnesnbsp;Imperi) ReceftusCquibus Reuerendilïmti obediens óc Cathólicus pritinbsp;ceps fubfcripfit, 8c præfertim Ratifponenfis, anno4t.editus, uctantinbsp;neufpiam iri terra Gatholicorum, alterius partis homines minifterionbsp;Ecclcfiarum adfcifcantur : fed qui ex hac parte funt, falua tarnen abu*nbsp;fuum r€formatione)expedcnt iudicium,uel concilq, nel proximi Co*nbsp;mitq.Ergo cum utruncß iamdudum fit indidum,ac etiam iam coeptûsnbsp;amp; interea donecalterum eorum de hac tanta redifpiciat ReuerendilT.nbsp;omnino pollît,per alium ex fratribus noftris, qui ex hac parte rïobifcûinbsp;pie uerfatuSjUobifque percognitus fit,minifterium uerbi curare. ideir*nbsp;CO no licuit gratiæ fuæ Reuerediftîm^ no expedato iudicio Synodi feunbsp;Comittj,Antefignanum ex aduerfartjs,contra fuôrum fuperiorû man*nbsp;data,minifterio uerbi præficere.Nec hinc,nifi ReuerendilT animû mu*nbsp;tet(qüod ut fiat deuotiftime petitur amp; fperatur ) aliud expedâdum fuénbsp;rit, quamutquemadmodum ReuercndiflT.in hac parte contrait man*nbsp;datis Pontificis ôf Cæfaris fuorum fuperiorum,ita futurum,ut fui infenbsp;riores, qui nolint ab obedientia Pontificis Cæfaris, in licitis amp; hone*nbsp;fti8,ad Ecclefiæ unitatem,quæ firmiter tuenda amp; uindicâda eft ( ut Cynbsp;prianus ait)retinendam, libenter defeifeer e, gratiæ quoque fuæ Reue*nbsp;'«ndiITobcdiçntiam detredent

-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gtquamuis

DE VOCATIONS MARTINI BVCERI

Et quamuis hæc abunde fuffecen'ntjamen quum facrorum ca nonum,maxi(ne illorum apoftolicorû, quatuor etiam primoru unilt;nbsp;uerfalium aliorûq; uetuftiflîmoru Cociliorû,denilt;5 Ecclefiafticg c5nbsp;fuetudinis 8£ moris,per omnia tempora amp; loca recepti,non fit leuisnbsp;authoritas,nempe,cum hic cÔfenfusinnïtatur authoritati uerbi,quonbsp;Chriftus promittitjfi duo uel tres fuerint congregati in nomine fuo,nbsp;fe futurum in medio eorum, fi duo uel tres confenferint de aliquanbsp;re fuper terram,id quo(Ç coram feratum foreîitem omnia in Eccle^nbsp;fia ordine amp; decenter agi oportere, ac teftetur fcriptura, Paulum amp;nbsp;Sylam perambulallc Syriam amp; Ciliciâ, præcipientes cuftodirc prænbsp;cepta apofiolorum amp; feniorum,nimirum in Côcilio Hierofolymitanbsp;no conftituta.Ad, Denit^contcntiofos, nolentes obtemperarenbsp;Ecclefiafticis cofl:itutionibus,rei}ciat Paulus: Si quis(inquit)uult c5nbsp;tentiofus eifc, nos talem confuetudiné non habemus, necç Eccicfianbsp;Dei. I .Corint. i i.Et laudet illic Apoftolus(ubi de huiufmodi Eccle*nbsp;fiafticis ordinibus agit)Corinthios, quod per omnia iplius memo«nbsp;res fuerint,amp; præceptafuaCficut tradiditeis)tencrent.Et concludacnbsp;caput hilee uerbis:Cætera(inquiôcum uenero difponam. Exreforenbsp;arbitrabimur aliquot quoq^ uetuftiffîmos canones,amp; Côciliorûdenbsp;çreta hue adferreî pfertim c5 Bucerus ipfe in fuis libellispalfïm uinlt;nbsp;dieet ueteRz canonum authoritatê,ut merito ftet illis canonibus, qsnbsp;ipfe ex apoftolica traditionedimanafle alicubi fàtetur, luxtaucrbunbsp;Domini.’Ex orc tuo te iudico.8^ c.EtjEx uerbis tuis iuftificaberis, SCnbsp;ex uerbis tuis condemnaberis,8óc.

Initio Bucerus in libello quem inferipfit Abufuum Ecclefiaftico rum,ipfe tradit,ueteres canones ad apoftolica regulam requirere,uCnbsp;nemo in facrum minifterium airumatur,nifi probatus teftimonio SCnbsp;aflenfu Cleri 8C plebis.Requirere item ordfnatione eius,qui Epifeo#nbsp;pi officio fungi uelit,fubfcriptionc ClericoRz honoratorum teftiflionbsp;nium,Ordinis cofenfum 8^ plebis.Et ait Leone teftari hæc fie obfernbsp;uari,ab ijs qui patrum régulas norunt,SC apoftolicæ autoritatis nornbsp;mam fequunt. Simile eft quod ex Gregorio adfert: protnde^ grauenbsp;abufum effe iudicat,Si quis inuitis 5C no petentibus detur. Et null»nbsp;rationem pati,ut inter minifiros habeantur,qui nec a Clericis fint e«nbsp;ledi,nec a plebibus expetiti.

, Paulo pofi in titulo de Examine, Ad minifterium ullum admitti uetat,nifi examinatione præcedenterquæ fieri debeat coram tota ecnbsp;clcfia,ut quicunq^ aliquid contra defignatum habeat,id proférât. Etnbsp;hue citât canonê 9 Cocilrj Niceni,8C c.ji.Concilij Carthag.Cypriannbsp;num quoq^ in epifi.4 libri i.quæipfo tefiefçripturætefiimonqsq^inbsp;bat diuina autoritatc defeendere, ut minifier plebe prgfente fub oimnbsp;oculis deligat,ut^ dignus attj idoneus publico iudicio coprobetur.

SENTENTIÄ DELETORVM CÎX

Dênlc^ titulo fequêti de Ordinauone 8ó CôciUo Ni'cêno, Chalcedo ncnfi,Carthaginenfi,amp; Sardicen.probat, neminem ad minifterium or*nbsp;dinandum qui poft legitimam explorationem inuentus fucrit,nbsp;nedum ad minifterium idoneus,red Sgt;C plane inculpatusgt; Bucerus itaq^nbsp;fuæ fîfc fententiæ fubqciat,8^ patiatur kgem quam ipfe fert»

Secundo ab Apoftolis in hæc ufq^ tempora nunquâ permiflum fuit in ulla Ecckfia Græca uel Latina, iani ad Clerom proueeftis matrimo*nbsp;nio iungijOifi tantum Ledoribus CantoribuSjUt habet Canon Apo*nbsp;ftolorum t7,fccundum ordinem ueteris translationis.

lamfi Bucerus fine iuditioamp; permiftu Ecclefiæ diuerfum moretn introduccre uult,audiet ex Paulo:Nos talcm confuétudinem non habenbsp;mus,neque Ecckfia Dei.

Tertio,Canon Apoftoloru i j.decernit, Vt fi quis Clericus a coma nione fegregatus,feu nondum in commuAionem receptus^ad aliâ pro*nbsp;fedus ciuitatem,finc commêdatitqs literis fui Êpifcopi receptus fuerit,nbsp;turn tam cum qui recipit,^ qui recipitur, communione priuâdos eflè«

QjariOjCan. Apoftolorum.j^.cauetur, Vtfiquispresbyter ab Epifeopo fuo fegregatus fuerit, hune non lieere ab alio recipi. cui fub*nbsp;fcribitNice.ca.^. ÔC Anthiochx.ô.

Quinto, Canone Apoftoloru i4.uetatur, ne quis propria parochia derelida,aliéna infiliat aut inuadat,licet cogatur a pluribus, ntfi tnaxi*nbsp;mautilitate exigente : ac ut tuna quidê hoc nô pertentet a femetipfo, fednbsp;demum multorum Epifcoporüm iuditio exhortatioe maxima. De*nbsp;inde capit-1^.cauetur, Vt fi quis presby ter aut quibet de numero Clerînbsp;corum, relinquens propriam parochiam pergat ad alienam,8^ omni*nbsp;no demigrans pter uoluntatê fui Epifcopi in aliéna parochia comore,cnbsp;hue porro in minifterio publico Eeclefic nô efle fuftinêd5,utpotc inqe*nbsp;tudinis reu.Et huic Canoni fubfcribitCôciliû Nice.c.ió.Denic^ Canonbsp;ApoftoloRt ió.Epifcop5(adquctalisacccflcrit)amp;^nihilohoc repu*nbsp;tante, ueluti peruerfi ordinis magiftrû cômuniôe priuari iubêt.Et Côcinbsp;lioChalcedonen.c.^.SC to.magnoferio prohibent Clerici trâfmigrarenbsp;de ciuitate ad ciuitatê«amp; Cano.i ;.cauet, no oportere peregrinos Clerlnbsp;cos fine cômendatitqs literis foi ^prq Epifcopi miniftrare.amp; c.20. £ânbsp;alienû clericû fufeipit, a cômuniôe fufpedi oportere. Denic^ c.x^.re*nbsp;mittêdos eflealienos clericos,quis inuitos,eo onde uenerût, ne pturbanbsp;tiôes trâquillitati Ecclefiaftic^ inférât, amp; diuerforfi domos corrûpanh

Sexto, Canone Apoftoloru xxxiiij, iterum cauetur, ne ullus pere* grinoi?2 presby terorum fine commendatitqs fufeipiat epiftolis: Etfinbsp;cas obtulerint attendus dlfcuti oportere, nec prius fufeipi taies qûânbsp;inuenti fuerintpdicatores pictatis: fin minus,cxcludendos a cômu*nbsp;nione uiuêdi côfuetudine. Cui fubferibit ea.yij, Côcilij Antiocli.

Septimo,

Hire in Eccle/ii dU dici-Siconjirotdttm __________________________________________ __________________________

^ciente amp; cofentiente Clero amp; populo,præuio iudicioEt fi deiig^ Dutnuolut natus alicuius inhabilitatis in fimuletur,tâtifper dilFerendamefle minbsp;fundionê, donecpublico iudicio abfoIuat.Et certe ordoualnbsp;runt,u7circm^ri‘^ deppofterusfuerit,quêpriusadmouereminifterio,8ódemiipofteanbsp;ptionibns iaißnee cognofcerc uelle,num admotus fit idoneus. Quonia uero intelligi*nbsp;mus ReuerendilT. dhm noftrum uelle ordines fuc dioeoefeos ob hâcnbsp;tur. Antbroßtuepi. cauiam couocare, SC illic bucei^ Iiltere, ut q uchnt cum eo dillerefenbsp;i^.adVilcnb^poflint.Exiftimamusnos, nelt;^Capitule Ecclefiæmaioris,ne(5ßulHnbsp;roran.lib^T.'’ TheologoautClerico,autetiâLaicolicerccSBuceropublice,pftfnbsp;vide AHi coitcilif tim corâ Laicisßtt caufa Religionis c5grcdi,feu ullâ difputationemnbsp;chaiced.^ b New emjjnbsp;nbsp;nbsp;fufeiperc. Vctat em nos Paulus uerbis côtendere cû peruica

nitite^fi-catbob' c*hus,qd ad nihil hoc conmodet,nifi ad fubuerfionem audientiu. Et Canonicæ fimul 8C Ciuiles fandiones diftride ^hibent, ne publicenbsp;corâ Laicis tradet aut difputetur de fide uel religione,qd ex hocpfinbsp;diæ Sc tumultus occafio oriatur: q 8C pronunciant eu iniuriâ facerenbsp;Reuerendilfimis fynodis,'q femel iudicata 6C rede depofita reuoliïcnbsp;re, Sc publice difputare contenderit’, magnis pcenis cotemptoribusnbsp;huius Canonicæ legis fubdendis. Prætcrea,cum res Religionis, connbsp;fentiente etiâ ReuerendilT. dno noftro fufpenfa fit,ad Cócilium, autnbsp;faite ad inftans Comitiü,nó licebit quicq interea nouare aut attentanbsp;re,id qd 8C recefliisRatifponeh. anno xli. j^mulgatus diferte^hibet.

. Hßcßriptu efiReuerendißlmo^uolenti exuerbo Dei edoceri,ßbi non licttißi Bueerum minifttt rio Ecclefi^^pritficere, a Cupitulo fuo, Sabbato, tertin ïebrMrii,lt;(nnonbsp;tnmliteriifupplicibustranfmiJßM-

a5mortuosflt;flSs,lîcut,ïbîd.lin.3lt;'dormientib9.Nôingtcmprtu!s.Atlt;ÿbac, Fol.tib Un priiuMa,. optîos tt b I teftimoniORi.tbid.lin.ifimploro, ijbiiCanoné. î4aimartyns.îb!d.s dtle cum.»nbsp;Tenu. Fol.ifblin.anpcnult.iillos,atcpadeofaccrctmfciFm. »vaHllonoremus. îSbcrcqrit.Ibid,nbsp;aj.qinfitîsfiusdciis. Ibid.in fîne,Atlianaftj. Fol si b t Longo. IbiJ.lirt.pen.difcretionc, Fol.nïnbsp;17 codé modo fît dcmolitus. Quodtp i s uir tam infignis fiicrit, ut uidoribus. Fol si b n adiurcnï.nbsp;î«a»falita. 9inniiit. Fol.» 34 nares mentis Ibid.lin.io polliceanF. Fol. 3«b5 Cuis «jdê forma loanbsp;gcpcetîit. Fol 41335 Vnxit(inqiiit)eüdciis fpü fdô. 43a33feruan\pinfirmis. 44 3 341 nsïcfuSnbsp;inqaa.iocletrjdebat. 473:7 Vêtus certcccclefia. Ibid lin.anp.n fabref3lt;ftas3dmodüextulit,Leq.nbsp;Fol.47b « locoCgtew,lege,Infîimma.Ibid.lin.ii.urgcamp,lin porrigere3ccipcre,Eft.Fol.46anbsp;Joratione, biomagnoillo.lni.30 Prariereaobeadë. Fol.48334Ne^ uero.bx) logo. Fol.4!gt;a«abnbsp;iccerint, lin.ï3 moré, b e intcrna.9 aflbciât. Fol.70 a is Ad hoc ut comunivcr. 71 a 10 Vbi fie inquit,nbsp;Nô ab, 71 b4 intra priuatas.Ibid.io Nullis lt;ôtra côfeientiâcriminibus obnoxii,areeâi a Mifla. lin.nbsp;il iufirmitatcdcterritiaufiiit. Fol.75 b 8 repfentéms.lm 9 totj. Fol.77 a lln.anpen,unio,lt;}d fane fuitnbsp;faerifieiûgfaiu aftionisdni. 78 a i miniftrü. lin.anpcn.opeqdëextcrno. Fol. 79 b îNô inmuneranbsp;panisnbsp;nbsp;nbsp;uiin,ui adhuc funt mera ôi fimplieia fîgna tin,fed ut paulo poft a faëfa cô feeratiôe erûr uc*

Tumcorpusôffanguisdninri lefuClûi.Ibid lin.soqqdminimû. Fol.ci anillos.lin pciiult.u ne ramur(odne)beatiflimx. Fol.cibi4eiiâilliserigamus. ciaiTfacerefiflÖRiinfaerifieio. beadnbsp;idqdipfî eftis Ibid lin 28 Primüem petimus,utnobisdiuiiiâfuâpacë,qdju lue in terris bacremjlarnbsp;giat icin eerre loge maxima,q ab qs amp;e. Fol.ci a 17 grata,lege ratioiiabilë.Ibi Iin.Jc fanguisnbsp;dileftillimi fiitj luidniiiri Icfu Cliri.lbi.lin.iztcftat.Qinfprcferuaiac in corpore plagç falutishûanbsp;Hj-exigât ptiû,Ecclcfiaôëe.Fo.64 a; impetraiiir,Acucpit ein ipa remiftionë pëtêtu pnoniéeig qcrenbsp;dit in eu. Fo.cc a î9acccptëf. ci a 3fux,qn fe3 ilia memori mëte traëtaî,ôë cômcn-iOratione exertef,nbsp;adeû modû qipfetuflii,qdamp;c, C9bi7 prio.iJcniqj,Inquo(ut in q habitat ois plenitudndiuiniiatisnbsp;corpuralif,adColoflquot; j)dcopri amp;c.: voblin anpen qmeruit. lin ult.decimcquarto,qdipfainfolénbsp;nibusoratioiiib9 amp;i.. 71a 7 Adligcdocet. lin.n futfieerediluendis p^fîs. Im afipenult.offerreï bnbsp;16 utciiiiSjltoc eft ut ipfi iiifcrptatit,fo 1 ü externü opus faccrdotis,qleeri'q; di mû id fit,tamnfi nullabonbsp;na mentis cogitatioaeccflerit. Iin.ioiiif4erificioalfaris. Fo 71b i centonü.lin i9Syracufanû,qucninbsp;eo detorque if,nô.lbi.lin.i6 ut pcëfintclligit Canonê)qu3 Sdiolafticiis,niniiRi mr aliqs ectlefiafti-cus,in rebus faerisapprimcamp;jnfignituerfatus. Fo.73a3c refpoiidemiis. b2antcqcorp9 fuû difeinbsp;pulis. fo.74a lin.ult pcëqq;(intclligitGaiionéJ.idnuigere. bsfandlfamp;’(.ancnicçoioiiisinfairifinbsp;cio.lbi.liii 37needeùf. poblatainuovât. Fo.77aiî Artemoniris. 80a iclbiRiformaticnisliber.nbsp;lin.xrcômuaicatoSjVbi tneccleiia. Fo 87371 Atcç ideo. jieôfitcri. liti.pcnul.Matiba:t. b'4Paulonbsp;Si U riii’cp ufum,fic inqens, Ibid.77 nfiftit^Ideoccclcfia. 84 b 71 modû. sr aiiiniqtatemf3,ljoctftnbsp;utillû in priftinûdécoré reftituar. jcasDeniqjqdfatisfadlio. lin pen cruntfóluta. b rr t^idto.nbsp;lbid.lin.lv (poftfrateriiâeorrcptionë fecretohis faélâ). 87 a n fiucincoîonefacramentCRi,fiOcinnbsp;cibo.lbid.7; excôicâf. b 7 forte in iiicum feu muiiicipium,ubi iota plebs exsôicata eft.lbid Iin.31.Panbsp;tresucromagno, itaïc Cumtfiadepifcopiim.lin.37piiofol9. bwubiluReperint priiam I9b34nbsp;in infcriptioncepift, 90 a 3 cuiufdâ Côfcfloris. b 7$ inue(flumcft,utipfiaiunt,qlis fit undio.lin.ult.nbsp;eöformanïjlntell'gi baud dubium int alia uolunt cöiugium. 91 a 9 lam ne gs exjftimet bac uerba tmnbsp;fpcélareadcôiugium Adx amp; Eu£C,Chrs dns.lin.37 ,pmittii. b 3 fine lud£om,q matrimonium.lin.nbsp;14.Secundo,cum matrimonium. 9» a 14 fegregator. 9)a8Eterutit. biointolerabilc.lbid.lin.anp.nbsp;rcftituit.Necrcfertqdextcrna, 97aiscafdé. b76celcbraret,qdantiquçbomiîiç amp; fermêesdeeodénbsp;feftocôprobât. 95 bivCÔfenfuS.Sf lin.n.illic. 97 b7i.eômittcbaï,blt;ibesin. 98aic Vtfi waunbsp;CollegiORiplati. b8adminiftrationcm.lin.io id rurfus canonibus.lin 77 cxplkarcnt, Vi'epeumepinbsp;fsopoincaufis fynodalibusuelut aflefl’oresdécernèrent.Vide Hiero. Fo. oob76 Vicariaw. lm 37 ad-modum grauis qrcla. loi 3 7 parentbefistota,poncnda eft poft bçcuerba,facramentaiç difpeiifcnt.nbsp;bio Atuerohocnet^roaliim. io7ai3abudcômodcftatuipoieft. b srVtendum Monafterijsdein-cepstmadcôferuationcmftudiORt. 103a uüuntEunucbi.lin pe.uolunt. b3repiripôt,luncein(utnbsp;fubdit)legitï!c.lin.7 Vbiauremaîaf.lin.9fequaiillic4ipofitomlcgiscôiugalis,fed. 104 a34plurinbsp;tnum iadent. bnquaiu.Jin.ijhabct. lojaj Apoftoli^diétum,luniores. bsBafihusdchisait.