Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn innbsp;volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order ofnbsp;appearance:

^j�ni��wvtiftrttwimt�if BttwwtMtiwiftttriwdha�nbsp;.t'-wai'tte - Tfgt;�Mfc-lt;y^oTBa .�***�'gt;

nS#�ffiSr,i.M xtftttifli^af�itttipioait

-�Ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�5.

^m) ww^��tt-'-vvn^M^.yi'

lt;J(tKV101

......

S5tt�n|�i

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jrt�gt;.-(-.........

I r�gt;^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Theologia

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� Folio r.�. 139-

flfnf�.'u�TruKmqH�n�nc�vm tv.n�^^rttqtii wcttj j$ni wtflnbsp;RtM�J|i�iMcipi�.0'n��fl^imffnbsp;mmautaftmtvatirt�t�i�nbsp;]�fti�tlno�ft^i�niirtjm

^�rrxu^HA�y � V^U�f mt�itlj^M�p*MjllCQ^^ nqgt;trt)i�eftciPfi^i�W. 'Znbsp;apitttt�^^^ii'ttecft�tti

rfsr

cc^ii^iW�lif�nfen�^^

4^n(Sttttlr Ottfua^i ow �fl t j�tf�!itnc.ft�tr�tittniiftj5iw

tlti/'S

c�-q�utd�t�fla��fl�Snn ��im^^ncati�itm^ 1^-1 fnbsp;swssfejjnbsp;�vft�iti^Sf�!�vmi-�finjif F,�U ..]i inbsp;c�.�tnt�H^eiiianrctnRgirat�inbsp;nc�i^^oeua'(Cittin,ffttfii]i

-V�ftt- � t^Jt**�* � 1?T^

ntm mitctttH ftr�ir/iamiuf itiftttt�4jF�i�tt�t�w^i�i. fnbsp;�jii^atint^^�iatol)Uf('

fl)t.�*fi�mOn|hrt��rf^Srt

qjtV^iS�iM�iw�'v�iXrmi 'lfttiflf ��Snp�fet^fiiif�f

i?irrtt�g?ei� fti�^ttit�J��fRir ^wtprtutfqntl�.lP)rrtd�U -

EXPLICATIONVM ONNIVM ARTICVLORVMnbsp;AC 3APITVM, CATHOL�CA�, ORTH�DOXA�, VE-r�, a( pix do�trinx Chriftiln� q�x hae �tate cotitro�erf� f�int,nbsp;ex reierendi, vereqs Dei viri, ac �immi Theologinbsp;nbsp;nbsp;Martini Lu

ther,�, ^ncer� Euangelic� do�trin� inftaurat�ris f�delirtinii,ope-ribiis, iam recens magna diligentia, fmgulari iudicio, ae�optima fide, citravUamfcntcntiarum ac verborum autoris immutatio-nem, colle�rus, amp; in ordinem conuenienti�imutti digellus, hocnbsp;lempore multiplicium certaminum f�c�ndifsimo, panopli�nbsp;inftar, omnibus f�n� do�trinx fludiofis, ad fanaticarum opinionum rcfutationem,per qu�mnbsp;vtilis ac neceflarius.

PIETATE. VIRTVTE, PB.VDENTIA, FORTITVDINE ET GENERE PRAESTANTISS. ANDREAEnbsp;� MeyendorfF, Domino amp;Patr�no f�o perp�tua ob�fuantianbsp;colendo, Gratiam amp; pacem � Chriftonbsp;Domino noftro.

addit,amp;f�peamp;diligentermeditandaeft. Nam luce mendia-na clarius eft, totius generis humani c�munem morbum efte ingratitudinem. Ac omnibus feculis hoe accidifle conftat, vtnbsp;quanto maioribus amp; illuftrioribus Deus orbem terrarum be-neficijscumula;uerit,tanto magis homines ingratiamp;benefi-ciorum ac meritorum eius immemores exifterent. Quantumnbsp;enim amp; quam admirandum beneficium fuit, quod primonbsp;mundo ante Diluuij tempora pr�conem iuftiti� Noah d�dit?nbsp;Cuius pr�dicatione centum amp; viginti annis exub�rantes di-uitiasgrati�fii�corruptiftimis hominibus large eftufeq, ob-tulit,led fruftra omnes bonitatis fuse thcfauros,improbilhmisnbsp;�caduerla fronte repugnantibus obtrufit. Non folurri enimnbsp;ingratis animis oblatam fibi miftricordiam �ebonitatem im-menlam relpuerunt,veru indignis etiam modis contemptuq,nbsp;horribili earn exploftrunt amp; abiecerunt. Sic �c noftra �tatenbsp;accumulatift�m� omniaviftera rriil�ricordi�amp;gloriof�gra-ti� fii� per ele�tum organon fiium, Do�torem Martinum L�-therurn, oriens ex alto in nos effudit, vt illucelceret liis, qui innbsp;tenebris�cvmbra mortis fub dunftimo Antichrifti regno fe-debant,ad dirigendos pedes noftros in viam pacis. At qua fide,nbsp;religione,��gratitudinis cultiihomineseosquosdixithefau-ros exceperint manifeftiuseft quamvtprolixademonftrati�-neindigeat. HodieenimD. LutheriDodfrina non folum fordere incipit plerifq J principibus �c ciuitatibus, q��m initio in-genti feruore animi complexij'amp;proqua orririiapatiaefiifti-a 2nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Here

nere pericul� forti amp;infraclo animo parati fuerunt,quamquc maximis fumptibus amp; labovibus propagare conati funt, fulci-piendis fou endis fynceris Sgt;c conftantibus Ecclefi� Do�tori-busamp;miniftris,verum ita iam ingrata amp; odio{a,vt eamvelnbsp;plane abijcianc,aliud doctnn� genus, quod f�pienti� amp; ratio-ni human� magis plaufibile videtur, f�lcipientes,vel atrociternbsp;perf�quantur coudantes Dothores amp; miniftros,quiLutherinbsp;do�lrinam tueri amp;inuiolatamad pofteros propagate ftud�t,nbsp;crroribus amp;corruprelis manifeftis contradicunt(ell: enim pro-pugnatio dodtrin� non minus necelfaria qu�m explicatio )nbsp;amp; vitia magnatum acriter amp; abiquenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;taxant amp;: inf�-

�hantur,eosq5 ditionibus amp; vrbibus expell�nt, omnibus im uifosredderecupiant,itavt nufquam fer� eistutus pateat locus,in quem caput queantreclinare,vtveriflim�Poeta dixilTenbsp;videatur, v�tus gratia dormit, amp; homines fiint immemorcs:nbsp;Itaque ferio deploranda amp; deteftanda eft horribilis ilia noftro-rumanimor� peruerfitasde ingratitudo,amp;omnianimicon-tentione ac neruis annitendum eft, vt pedtora noftra ardentesnbsp;gratitudinisflammasconcipiant,idqj propterplurimas easqjnbsp;grauift�mas caul�s. Nam ordo diuinus �cimmotus id poftu-Iat,vtcreaturaftium creatorem amp; benef�dtotem, non linguanbsp;tantum,{�d toto pe�tore, celebret. Natur�liter quoqj nota eft,nbsp;copulatio cau�e �c effe�lus amp; obligatio adnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et immenf�

illainfinitaquediuinorurii erga nos beneficiorum varieras amp; amplitudo, animos ad gratitudinem pr�ftandam merito ex-citare debet.Neq, verb iam de corporalibus amp; externis Dei be-neficijs loquor,fed pr�cipue de fpirirualibus �c �tcrnis, vt funtnbsp;verbi caufa, patefa�io per filium vnigenitum,Prophetas, Apo-ftolos, piosq^ Do�tores amp; miniftros Ecclefi�, colle�hio �ccle-ft� ex colluuie generis humani per Minifterium yerbi,�cc.qui-bus bonis nullum optabilius, nullum pr�ftantius, neque datum eft mortalium generi Dei conceffu atque munere, nequenbsp;dabitur.

Eft amp; vox diuina confideranda amp; ponder�nd�,q�� hune gratitudinis cultum omnium maxim�requirit,�ccontraex-trem�ingratitudinisf�dumamp;abominandum crimen dete-ftatur.NamDeut.3i.SicMofiDomin�s loquitur dicens:Nuncnbsp;itaq5 icribite vobis cantic� ift�d amp;docetc filios Ifta�l, vtme-moriter teneant,amp; ore decantent, �c f�t mihi carmen iftud pronbsp;teftimonio inter filios Ifraefintroducam enim eum in terram,nbsp;pro qua iuraui patribus eius,la�te �e melle manantem.Cumq$nbsp;come-

EPISTOLA NVNCVPATORIA. comederintamp; faturati craffiqjfuerint,amp; auertcntur ad Deosnbsp;alienos, detrahentque mihi �cirfitum facientpaclum meum.nbsp;Poftquam inuenermt eum multa mala amp; affli�liones, refpon-debit amp; canticum iftud pro teftimonio,quod nulla delebit obnbsp;liuio cxorefeminis fui. Etlerem.z.cap. Vidctcverbum Domi-ni.Nunquid folitudo fa�Eus (um Ilraelfaut terra lerotin�? quanbsp;re ergo dixit populus meus ; Recelfimus, nq vehiemus vitra adnbsp;te ? Nunquid obliuilcetur virgo ornamentifui, autSponlafa-Ici� pe�loralis fu�? Populus verb meus oblitus eft rrief diebusnbsp;inmumeris. Adh�cDeogfati� agend�ftint,vttcftemurmi-rando amp; prorftis ineffabili modo, nos diligi, exaudiri �c iuua-ri. Qyjs enim verbis confequi poteft diuinam illam �c inex-hauftam Dei bonitatem,qua ab initio minifterium verbi con-l�ruat,mift�s excellentibusamp;filutaribusDo�toribus,qLloruninbsp;nainifterio collapf�m dodtrin� vocerr� inftaurat, idolatricosnbsp;cultus,fall�m impiamqj do�lrinam abolet, fidem, inuocatio-nem,confeft�onem,reftituit ? Deniq5,vt idolatricis cultibus amp;nbsp;do�brin� dediti fonora voce refutentur,qui vociferari non du-bitant humano amp; prauo imo latanico mftindtu do�hrinamnbsp;hac tempeftate repurgatam.Et fides quoque in imbecillis con-firmetutjUoftroq, exemplo alij homines ad veri Dei amp; partisnbsp;Domini noftri Ihefu Chrifti agnitionem amp; inuocationcm in-uitentuf.

His alijsqj grauift�mis cauf�s commonefadhi ftertentes amp; oftitantes animos noftros exulcitemus,adf�riambeneficio-rummeritorumque diuinorum confiderationem, qu�Deusnbsp;opt.max.pater Domini noftri Illeftx Chrifti, non folum ab initio Ecclen� fu� exhibere dignatus eft, led pr�cipue in fcnefce-tem Ecclefiam hifte poftremis amp; exulceratift�mis temporibusnbsp;per D. M. L. contulit,-quorum tanta magnit�do amp; copia eft,vtnbsp;minimam eorum partem, non dico referenda, led ne cogitan-da quidem gratia aftequi poftimus:Ingenue enim farerinosnbsp;oportet amp; decet,tam egregios, magnos amp; pr�claros, per hunenbsp;virum Dei in nos bonorum cumulos collatos efte, efrulbsq�enbsp;mil�ricordi� inexhauftae thefauros tam perfedios ex omninbsp;parteatq, �ummos, amp; quibus nihil addi pofte videatur, vt nullis dicendi luminibus fatis illuftrari, null�pari orationis glorianbsp;exornari � nobis queanf.

Cum verb patri Domini noftri Ihefu Chriftfpatri miferi-cordiarum, a Deo totius coniblationis, qui conlblatur nos in Omni tribulatione noftra,placefe Iciamus gratos pedboris mo-� 3nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tus amp;

tus amp; laudem ex ore infantium amp; la�hentium profici�Gentem, aliaua(altem amp; quidem pr�cipua Dei beneficia per D.M.L.nbsp;Ecclefi�fenefcenti exhibita grato amp; l�to corde amp; ore come-morabimus. Cum vt pedlora noftra qu� nimium frigide denbsp;tantis rebus cogitant, amp; rarifiime meditationem inftituut ac-cendantur,tumvel maxime, vtalij quoq, adeacognofeendanbsp;�C celebranda adducantur. Ac deniq^, vt ad conferuanda �c re-tinenda ilia bona tanto diligentiorem cautela adhibeamus,nbsp;quanto ea magis mundus per(�quitur,nauf�at amp; tanquam vi-lilfima alpernatur,amp; Diabolus per fiia organa,h�reticos,fal{osnbsp;fratres,placctinos, grata amp; fuauia dicentes, aulicos phicolitas,nbsp;Ahitophelesamp;Doegitas (omnes enim aul�f�mperhacinfe-lici appendice macuTati fiint quod habent Doegitas,vt Luthe-rus ait in Genefcap.zi.^amp;Tyrannos,contra carabiofius graffa-turamp;furit.

Primum verb idque pr�cipuum amp; longe maximum eft, integra c�leftis Dodtrin� in omnibus articulis Catholic� amp;nbsp;Chriftian�fidei ac religionis noftr� repurgatio �Cinfiauratio.nbsp;Q^anquamenim fub Antichrifti Romani tyrannidearticulinbsp;Symbol! non plane fuerutaboliti,horrendum tarnen inmo-dum eos deprauarunt amp; cofruperunt ,ytpaucifiimiimoferenbsp;nulli,veram,natiuamqueeorumcqgnitionem affequipotue-rint. Quant� enim �c quam horribiles tenebr�, c�leftis do-�trin�lucem fiib Papatu obfcurarintamp;obnubilarintnonfb-lum immenfi pLn� Herculani Luther! viri Dei labores, innbsp;repurgandis fmgulis articulis, abftergendisque fordibus Anti-chriftianisexhaufti,abund�luc�lentifi�meqj teftare polTunt,nbsp;verum pontificiorum etiam feriptorum libri, qui fub Antichrifti regno floruerunt,amp; in Ecclefi a domin�t! funt,amp; adhucnbsp;liodie extant,lucide non obfcur� oftendunt.

Alterum eft reuelatio (eu patefa�fio Antichrifti Romani, De quo D. Paulus in 2. adTheflalon. Epiftolacap. 2. his verbisnbsp;perfpicu� vaticinatus eft,inquiens:Tune reuelabiturilleini-quus,quemDominusIheftis interficiet Spiritu orisfui,amp;de-ftruetilluftratione aduentus fiii,eum cuius eft aduentus,(�-cundum operationem S�than� in omni virtute �c fignis �cnbsp;queauguftumfit,velindeconftarepoteft,quod Spiritus San-Aus tanquam fing�lare -5gt;�a-�*o�H4/*Ecclefi� fene(centi,ante no-uift�mum diem amp; extremum indicium minifterio amp; vocenbsp;Luther! c�municandum per Paulum pr�dixit. Quanta enim

�c qi�am llorfenda ac prop� infinita malorum, confufionuni, idolatriar�jlibidinumqjagmina filius ille perditionis amp; honbsp;mo peccati, qui aduerf�tur amp; extollitur fupraomne quoddi-citur Deus,aut qubd colitur,qui in templo Dei fcdct, oftend�snbsp;fetanquamfitDeus,inEGcleiiam filij Deiinunda�erit,nullanbsp;mens cogitando comple�li, nulla vox Humana eloqui, nulionbsp;calamo feribi poteft.Euqj id multoties cum in corpore doclri-n�jtumvel maxime omnibus in fcnptis D.Lutheri tam eui-denter amp; palpabiliter monftratum,vt port� inferorum, quan-tumuis fremant amp; i�uiant, nihil tarnen firmiamp;folidi Habe-ant,quod contra afferre amp; iure opponere que�t; Hoc,inquam jnbsp;beneficium quod Deus Pater Domini noftri Ihefu Chrifti pernbsp;D. M. L. Ecclefi� pr�ftitit cum Spiritus Sandhus amp; dare pr�dbnbsp;xerit amp; re poftea atque e�entu comprobauerit, ardenti amp; prudent! confideratione eft digniflimum. Aequo magis nos eonbsp;permoueamur ipfum Lutherum loquentem audiamus. Innbsp;pr�fatione enim Epiftol� Hieronymi ad Euagrium in Huncnbsp;modum Antichriftum feuPapam Romanum defcribitjnqui-ens : Quid putas fuiftet didhurus S. Hieronymus, ft vidilEet no-diernos Epifcopos, Archiepifcopos,Cardinales?Quid ft Paparpnbsp;vidilEet, non folum nullum parem Epifeopum ferentem, fenbsp;omnes fibi,vtDomino fubijci cogentem , plufquam ficulanbsp;tyrannide, Ecclefiam fiiis peftilentibus dodtrinis opprimen-tem,omnium Ecclefiarum amp; terrarum opes rapientem,furan-tem dolis, fraude �c omni mendaciomm genere extorquen-tem, colla Regum ( amp; quidem Chriftianorum ) pedibus con-culcantem,ofculandos eifdem pedesftiosofFerentem,gladi-um vtrumqs fibi toto orbe arrogantem, pompa �c fplendor�nbsp;cundhos reges fuperantem, bellis f�ditionibus orbem Chr�-ftianum vexantem, verbum Dei,non fblum negligentem, fednbsp;ptorf�s ignorantem, perfec^uentem , extinguentem, Chriftinbsp;omnia biafphemantem , oues Chrifti madhantem. Breuiternbsp;liorrenda crudelitate amp;f�tanicamalicia in rebus, honoribus,nbsp;corporibus, animabus fidelium ludentem, fallentem, riden-tem, exultantem, amp; inf�tiabiliter adhuc ad maiora amp; peioranbsp;hiantem.Cert� non hominem naturaliter viuentem,fed Sa-tanam in fpecie hominis furentem efte credidiflet, amp; ftupefa-dhusinfilentiumamp;lachrymas fef�dedifletvfque ad mortem:nbsp;Nam qui ferre non poteft, vt Romanus Epifcopus Eugubienf�nbsp;Epifeopo fuperior fit,quid qu�fb in Papa inueniret quod nonnbsp;viqjadmortemexecraretur?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Et h�c omnia nos mif�ri portenta facrilega amp; abominan-daada�li f�mus adorafe,veluti iure diuino firmata d�cr�ta, incurfuri ali�qui,indignationem omnipotentis Dei amp; beato-rum eins Apoltolorum Petri �ePauli.Ettolerabilius peccatumnbsp;fuit,negafre,blafphema(fe,rififle etiam (vti faciunt ipfi Rom�)nbsp;onines Articulos fidei, qu�m de hoc iure diuino Pap� fiibdu-bitare. ^Deniqj cogitate de Papa aliud quam efTe eum l�ndhifli-mum,�tern� damnationispeccatumfuiu Ha�henus Luthe-rus-H�c verb recenl�ndaputaui, vt huius de quo dico, benefi-cij magnitudo in omnium oculos incurreret, magisq, conlpi-cuaredderetur.

Tertium eft inftru�hio amp; cruditio ftatus ��u ordinisEc-clefiaftici, politici �c�conomici. Etfienimhi ftatus amp; vit� ordines etiam ftib Antichrifti regno extiterunt, tantis tarnen,nbsp;tam denfis �ccraft�s nebulis, maximarumq, rerum ignoratio-ne oppreft� iacuerunt, vt ferme omnes amp; dignitatem, neceft�-tatem, vtilitatem, ftiiq, ftatus proprium amp; debitum finem ne-IcireUL Nam quid docuerintde his vit� generibus manife-ftius eft,quam vt negari poftet. Eos certe qui in politia amp; con-iugio vixer�tjtanquam leculares, carnales amp;prophanos dam-narunt. Ideoqj confuluerunt, vtrelicftagubernatione politi�nbsp;amp; �conomi�, vitam potius Monafticam f��farentur, vt me-liores magisqueprobatos amp;acceptos Deocultuyir�ftarent.nbsp;Ac quid hifte fuis impijs amp; nefarijs clamoribus effecerint,velnbsp;vniuerlb terrarum orbi conftat. Multi enim deftrta amp; abiedta,nbsp;in quam diuinitus collocati fuerant ftatione, Monafticam ra-tionem viuendi amplexi j politias amp; �conomias tanquamnbsp;damnataamp;polluta vit� genera abiecerunt. Tandemque adnbsp;eum locum res dedu�fa eft, vtyel in extremoagoneconftitu-tos homines amp; morientes in ftios cooptauerint, amp; receperintnbsp;ordiueSjCUcullisque fuis f�tentibus indutos fepelierint,certiCnbsp;fimafpefa�f�jqubd f�n�liores inderedderentur,faciliusquenbsp;peccatorumveniamconf�cuti in c�lumfubuolarent.

Contra h�c ftulta amp; impia Papiftarum Monachorum-quedelirantiumfomnia,quibus plurimosexftimmisamp; infi-mis faftinarunt, Lutherus Ipiritu un�fo duce docuit, euiden-tiftimis4j ftriptur� do�lis afteruit, nullum vnquam ftin�hum extitifte,quinon Vel in politia vel �conomia verf�tus fuerit,nbsp;ftimmos enim viros intrufit Deus in aulas principum, Eliam,nbsp;Eli{�um,Iel�iam,Danielem,amp;c. Taceoiam delan�tiftimisre-gibus,Dauide,Salomone, Ezechia,Iofia,amp; alijs. Qmn lohan-nem

EPISTOLA NVNGVPATORIA. nem B�pti�lam quoque oportuit aulicum fieri,amp; regium con-filiarium,ficut textus dicit : Herodes mulca faciebat audito lo-hanne. Sic omnes Sandlos fuos coniecit vel inpolitiam velnbsp;oecononiiam,excepto vno Chrifto, qui erat fapientia Patris, isnbsp;nec vxorem duxit,nec politiam gubernauit. Quia oportuitnbsp;eum aliquid fingulare eile pr� reliquis ,amp; tarnen vtrumquenbsp;vit� genus,nempe nuptias amp; Magiftratum, honorauin Huicnbsp;quoque longe ampliflimo amp; maximo beneficio celebrando,nbsp;qu� oratio par reperiri poteft ?

Quartum eil, acerrimacotradidlio dcref�tatio efrorum ac corruptelarum quas Satan pur� Dodlrin� implacabilisnbsp;hoftis,per organa fua,h�reticos nimirum,falfbsque Fratres, adnbsp;opprimendam inftauratione dodlrin� perDodlorem Lutherum fadlam excogitauit,fparfit,veritati patefadl� oppofuit,nbsp;�C ad feducendos etiam fafcinandosque eledlos Dei, dodtisnbsp;dolisfacetisque fabricis,quafiglaucoma piorum oculis ob-iedlurus mins coloribus amp; pr�ftigijs pinxit. De his Dodlornbsp;Lutherus ipfe in pr�fatione ad Galatas Tom. 4. fcribit innbsp;hunc modum:H�reat igiturquipoteft,in hocvnicoarticu-lo ( l�ftificationis fcilicet ) c�teros qui naufragia faciunt fi-namus ferri quo mare �cventivolunt, donee ad nauem rede-ant, vel ad littus enatent. Summa amp; finis querel� eft, nullamnbsp;fperarequietem,aut finemquerel�,donee Chriftus amp; Belialnbsp;non conueniunt. Generatio pr�terit, generatio aduenit, ft ca-ditvnah�refis mox fhrgit alia. Quia Diabolus non dormit,nbsp;neque dormitat. Ego ( quanquam nihil fum ) qui in minifte-rio Chrifti fui lam viginti annis, vere pofium teftari, me plusnbsp;quam viginti Sedlis efte petitum,quarum aliqu� penitus cor-ruerunt,aliqu� adhuc, velut infedtorum membra palpitant,nbsp;Sedindies nouas f�feitat Satan,Deusillefadliofbrumhomi-num. Et proxime hanc, quam minime omnium pr�uidif.nbsp;fem,aut fperaftem,fcilicet eorum,qui docent, Decalogum tol-lenduni ex Ecclcfia, nec homines per legem terrendos, fed pernbsp;Chrifti gratiam fuauiter monendos efte, vt impleatur illudnbsp;Prophet� Miche�, Verum non arguatur vir,non ftillabis f�pernbsp;nos. Ac fl nefeiamus, aut nunq uam docuerimus, afflidlos amp;nbsp;contritos Spiritus efte per Chrift�erigendos. DurosverbPha-raones,quibus fruftrapr�dicatur gratia Dei, per lege efte terrennbsp;dos.Cu amp; ipfimet cogantur fingere reuelationes ir� f�per malos amp; incredulos.Quaf� lex aliud fit aut efte poftit,qtiam reue-latio irx. T�ta eft coecitas �c fuperbia iftorunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ho minu.

Oportet igitur miniftros verbi certos efle, fi fideles amp; pru dentes naberi volent,in illo die Gbrifti,S.Pauli vocem non elTenbsp;futilitcr di�lam, aut de re nihili prophetatam, oportet h�ref�snbsp;cHcjVt qui probati funt naanifefti fiant.Sciat,inquam minifternbsp;Chrifti, donee pure Chrift�m docebit, non defuturos homines peruerfos, qui Ecclefiam perturbare ftudeant, etiani ex no-flris.Atque h�c confolatione lefe obfirmet, efle nullam pacemnbsp;inter Chrift�m amp;: Belial, feu inter fernen ferpentis amp; mulieris,nbsp;imb gaudeant fefe pati f��las, amp; feditiofos iftos Spiritus perpe-tuo fioi fticcedentcs : Qiu�glorianoftrah�ceft, teftimoniumnbsp;confcienti�noftr�,quod muenimur ftantcsamp;pugnantcs exnbsp;parte f�minis muliens,contra fernen ferpentis, mordeat ille fane calcan�um nofttum, nec ceflet mordere, nos viciiflm nonnbsp;ceflabim�s conterere caput eins per Chrift�m prlnclpem, connbsp;tritorem eiufdem benedi�tum in fecula. H�cLutherus.

.Hoc quoqj quantum f i t,�c quam ineflPabile beneficium, vel hinc �ftimari poteft,quod re�tifl�m� in verf� dicitur : Nonnbsp;minoreftvirtusqu�mqu�rere partatueri. Neqs enimmino-ris eft virtutis, veritatem collapf�m inftaurare, qu�m inftaura-tam conf�ruare. Quomodo verb conf�ruari acretineri poflir,nbsp;nif� corruptel� contra puritatem amp; veritatem c�leftis do�tri-n� fubinue exorientes amp;: repullulantes,per verbum Dei profli-gentur �c extirpentur non video. Eftque manifeftum Spiritusnbsp;San�ti mandatum, quod iubet contradicentes conuincere.nbsp;Hui�diuinopr�cepto,quomodo Do�lorLutherusamp; quamnbsp;grauiterobtempenuerit,monumentaeius luculenter teftarinbsp;po^unt. Oppofuit enim fefePapiftis,c�leftibus Prophetis,fe-ditiofis fpiritibus, Enthufiaftis, Sacrametarijs, Schuencfeldio,nbsp;Anabaptiftis, Erafino, liberi arbitrij vim modiculam, amp; reipf�nbsp;ineff�caccmdefendenti'(quem hodieerroremSynergift� eo-rumq, Se�tatores renouant, amp; omnibus neruis ftabihre anni-tuntur,repertis nouisamp;z inufitatis,imoafcripturaexplofisamp;nbsp;planedamnatisphrafibus,capacitafem,aptitudinem �c mo-du agendi libero arbitrio hominis carnalis affingentes ) Anti-nomisamp;alijsqui fucofas amp; infidiofas cum Papiftis concilia-tiones (qualespoftea tempore libri Auguftani interim ab A-diaphoriftis tentat� funt) qu�rebant, operum item neceflita-fem ad falutem ,amp; econtra nouam obedientiam arbitrariamnbsp;feu liberam efle conteridentibus, eorumq, peftiferos errores,nbsp;vanas �cPhil�fbphicas modefationes, ex vefbo Dei egregi� �cnbsp;neruof� refutauit. Q^anquam autim complures noftr� �ta-tis Ma-

tis Matli�ologi, qui perfuafibilibus human� lapienti� verbisj plus quam verbo Dei immoto amp; inconculTo innitunturjiancnbsp;Do�toris Lutlierinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oder�t,amp; extreme in difcipulis eins

dcteftantur, amp; calumniando blafphemando, Sgt;c perf�quen-do execrantur,omnes tarnen boni^quibus veritas cordi eft, eamqs ialuam retinere cupiunt,amp; ad pofteros inuiolatam propagate ftudent, non folum ea dele�tantur, eamqj faciuntplu-rimi,verum toto etiam pe�lore intimisq; pr�cordijs amant amp;nbsp;exolculantur. Omnino enim (�ruandam elTe cenf�nt regulamnbsp;Dodloris Lutheri, qu� in Pfalin.45. enarrat . Tom.3. folio 476.nbsp;cxtat.Nulli f�dl� ceaendum eft ne in vno quidem apice icrip-tur�,quantumcunque clament�c calumnientur,nos chari-tatem diftbluere, dum verba fic ftri�t� tenemus. Quia om-nis charitatis principium eft, vt Iceptrum �quitatis maneat.nbsp;Quod fi aliter obtineri n� poteft,rumpenda chantas,amp; ft quidnbsp;etiam maius eft, vt tantum verbum maneat purumjftante au-temhacpuritate verbi �cfteptr� re�titudinis, vololibenterinnbsp;charitate tolerate mores amp;c vitia fratris, �cc.

Qmntum eft pr�cipuorum l�cr� fcriptur� librorum veteris �cnoui Teftamenti enarratio,tam perfpicua,copiol� amp; illuftris, vt etiam aduerlarij eius, volentes nolentes coacti fintnbsp;fateri,nullas fimiles enarrationes in omnium Patrum monu-mentis estate. Ipfe enim fuit ver� petit lis,�cThcodidachis ar-tifex interpretandi ftripturamj eiusqj interpretationem dex- �nbsp;tr� accommodandi ad omnia tentationum amp; aftiictionumnbsp;genera. Ac Erafmus Roterodamus adfirmauitLutheri in ftrip- .nbsp;tur� facr� libros,enarrationes longe omnium enarrationibusnbsp;qu� extant antecellere.

Retft�eruditi norunt,in lectio ne amp;: enarratione Icriptu-, r�,qu�Epiftolaeft viuentis Dei,ad genus humanum miflaJnbsp;attentionem arden tem amp;prudentem adhibendam efte,amp;pri-mum requiri, hanc circumfpedtionem ,vt mens interpretisnbsp;cogitet de authore Icriptur�fan�l�,^; ilouerit hiftoriam Icrip-turae a Prophanis amp; Gentilium hiftorijs dilcernerei Deindenbsp;quidinlacrisliteris proponatur �c qu�ridebeat,qualifuedo-lt;5frina in ijs contineatur, qu� videlicet rationi human�pror-fiisignota,qu�noncommodishuius temporalis vit�, led�-tern�l�ruiat. Nam hucomnis{cripturafpe�fat,vtDeib�nig-uitatem nobis commendet, qui hoc agit per f�lium ftitim,vtnbsp;naturam in peccatum �cdamnat�onem pro lap{am,iuftiti� amp;nbsp;vit� reftituat. Ad h�c,vt gen�s fermonis ft� phr�fesfcriptuf�nbsp;.. .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facr�

{�cr� intcliigat, amp; ex ipfis fontibus earum linguarum, quibus Biblicafcripta compr�henf�fuhtjHatiuum �c proprium ver-borum fenf�rn eruat, (erie amp; eonnexioiie, feu ceconomia fcn-tentiarum diligenter confiderata, amp; collatis pluribus tcftimo-nijsjobfcuriusdi�taclarioribusfcriptur� teftimonijs explicate de illufttare pol�it Poftea, vt circumftantiarum confidera-\ tionem accurrate obf�ruet,definitioneSi diui�ones, cauias, cf-fe�luSjCOgnata, pugnantia, cognofcat amp; animo compr�hen-dat. Deniq5, vt ad pr��nti a tempora, hominum vitam, infti-tuta, mores, p�nitentiam vel imp�nitentiam, prudenter ap-plicetHocver�artifici�Do�l:oremLuthetumcalluiire,amp;iux-ta has metas �criptufam neruofe copiofiflim� interpreta-tum fuifle,tam certumeft de manifeftum,qu�m certum eftnbsp;meridiem efte,cum (bl ad medium �oeli peruenin

Fatendum autem eft,verba nobis deefte,quibus hoc tam infigne beneficium celebremus. Ac vt paucis cxplicem atqjnbsp;comple�lar, quod i�ntio, Deus opt. max.volens fenefcenti Ec-clefi� egregium de excellentem dare Do�:orem, cuius fimi-lem ab Apoftolor� �tate nec habuit nec vidit : Dodtqrem Lu-therum' admiranda de prorfiis diuina ornnium articulorumnbsp;Do�trin�Chriftian� cognitionc inftruxit. Deinde eumpr�-clarift�moeloquenti�dono ornauit,vt non fblumeaqu�a-nimo compreli�diffet (Spiritu f�ncfto mentem eius radijs fuisnbsp;illuftrante ) diftrt� de copiofe eloqui poftet,{ed tam proprijs,fi-gnificantibus, depr�gnantib�s Verbis def�ntentijs vteretur, vtnbsp;unguia eius verba fingulateftimoniap�tari que�t. Ideoqs quinbsp;D.Lutheri feripta afdenter de prudenter legit,dcattento animonbsp;res quas traclandas fibipropofiiitobf�ruat,properare aut �e-ftinare haud poteft,fed tam fortiter afficitur,quafi adaman-tinis vinculis conftridtus tencretur. Et quid multis opus eft innbsp;rc tam manifefta verbis ? fi quis vnqu� magnus atq; fiimmusnbsp;fuit,fiquiseaqu�ip{�cogitaret,{entiret,in aliorum mentesnbsp;atq5 animos ita tranftulit, vt imprefta,non tradita, innata nortnbsp;inu ta,propria non ali�na viderentur,fi quis,inquamj dulcis, finbsp;quis grauis,nullum verbum temer� proferens, fi facundus yn-quam fuit,is profe�lo noftetLutherus fuit, is prop� vnus aliosnbsp;omnes poft le reliquit,de multis paraf�ngis pr�ceftit. Nihil ad-do,nihil fingo,fijperfiintmonumenta jadh�c in viuis fiint o-culati de auriti tenes, quorum voce deliteris h�c qu� dixicomnbsp;probantur. Deniq^ pe�huseius non fimulato veritatis amo-re imbuit, de Spiritus lan�ti pr�ftntiarexit, vtacerrimusinl�-dator

EPISTOLA NVNCVPATORIA* �tatorSophiftices eflct. Quapropter dedit ei, vt ex ipfis fundarnbsp;mentis amp; fontibus Ifrael fingulorum articulorum dodtrinaninbsp;extrueret,necflexiloquisamp; ambiguis definitionibus amp;phra-fibus vteretur,fed diieftis,claris,perlpicuis,vfit�tis amp; fignificannbsp;tibus verbis,feiedtis �erepudiatis contrarijs, idqubdfentiret e-tiam eloqueretur. Hoc verb tempore limercili�fis qui buldamnbsp;philofophicis Theologis natiua illa amp; nmplex in loquend o amp;nbsp;Lutheranaproprietas non amplius arridet, hec quicq�am nifinbsp;quod fing�lare nouurri amp; inufitatum eft placet. Vir Dei D.L�-tnerus,{ummo l�bore,indefeiro ftudio, induftria inimitabili,nbsp;plan�m,claram,fimplicem �cpropriam Theologiam nobis re-ftituerat,nunc Verb pallim fieri videmus, vt illa abiedta lt;Sc pro-fligata rurfijs ad anti quam Sophifticam �cPJnlofophic� Theonbsp;logiam multisq, labyrinthis plenam Ipont�pr�f�ns�tas Ccfcnbsp;pr�cipitarecontendat. An verbhocfitpr�clarum depofitum,nbsp;^magniprccij th�f�urum alpiritu fandto per Lutherum nobis commendatumcu ft odirc,ferb intelligere amp;deplorarein-cipiemus. luftiftimam certe caufam haberemus, pofteaquamnbsp;nobis tantus vir ereptus eft diuino ingenio, admirabili dodtri-na,multarumrerumexperientiapr�ditus,non tam vt multanbsp;qu�reremus, qu�ftionumque mole amp; varietate nos ipfos ob-meremus,qu�m vt multum lemper quereremur, fiimmamqjnbsp;diligentiam adhiberemus, vt bona parta �c relidha c�f�ruaren-^ur, fed ftulti homines non agnofeut bonum dum eft in mani-bus, priufquam amittant, poftea amifla defiderant.

Sed defino viri Dei D. M. L. encomionamp;laudationerri texere.MaiorenimcftLuther�s,qu�mvt � me laudari polfit.nbsp;Etarduumac perdifficile eft eiusviri laudes orationecomple-ai, qui omni genere laudis maxime floruit, amp; cuius vnius vir-tutibus pares omnium hominum virtutes noftra fecula nonnbsp;habuerunt,ijs referendis omnibus,idonc�mvn�homirien�nbsp;exifterc.Ac omnino veriftimum eft, quod in Lutheri laudes fe-quendas Luthero laudatore opus fuerit. Ingenue etiam fateornbsp;quod vixprimis labris magnitudinem, altitudinem amp; arnpli-tudinern donorumD.L.dcguftauerim. Eum miraripoflum,nbsp;iniitari vel aftcqui non poflum, plurimum fe in Theologianbsp;profeciftefeiatjCuiLutherusvaldeplacebit. Nequeh�ceade ,nbsp;caufe dicimus, qubd perlbnam veiimus in c�lum laudibusnbsp;tollere,non,inquam, proibpolipfia feu relpedtu peribn� dudiinbsp;h�cferibimus,fedvfei praddico amp; experientiaedodtificfenti-tnus,amp;:donaillaDei m�gnific�, qu� in elediu organon fuumnbsp;b D.Lu-

D.Lutherum contulit,fic praedicamus �claudibus vehenda eC fecenfemus, quibus etiani mundo vtilifl�m� feruijt,certamcnnbsp;luum certauitjcurf�m confiimmauit.

Quodverbnonnulliquci'untureumfuiffe Pliilonicum, durum,Stoicum,amp;c. His cum Philippo amp;Erafino rcfpondeonbsp;Deum dedifle huic poftrem� �tatiproptcr morborum magninbsp;tudinemacremmedicum. Accertum eft eos qui Lutherumnbsp;hancobrcm flagcilarc nonverentur,in caufis religionis poftnbsp;obitum eius itaiufifle,qucmadmodum pueri aftragalis folentnbsp;ludere, �creligionem ad potentum voluntatem atternperafle,nbsp;ceftifte, dcqs alieno liberales fuilfe, nec cxiguoru certaminumnbsp;^ftandalorum in Ecclefia authores extitilie.

Sextumeftjfacrorum Bibliorum in linguam Germani-cam conucriio , tanta perfpicuitatc amp; facilitate adornata,vt h�c ipfa verfio plus adferat lucisChriftiano lectori, quam mulnbsp;torum prolixi commentarij. Quam enim diiigentiam, feduli-tarem,induftriam,in vertedo adhibueritj�c opus ipfum, quodnbsp;artificem commendare {blet,indicat,amp;: omnes linguarum pc-riti candide amp; vere iudicantes agnqfcere �c fateri cogutun Sednbsp;nec hoc beneficium vlla voce aut literisfatispoteftcelebrari.

Ac, vt tandem conclud am, fummaque ��quar faftigia return,dies enim me deficeret,omnia fi beneficia qux Deus opt. max.feneftenti Ecclefi� ante extremum indicium per D.Lutherum exhibuit,non dicam numerando percenfere, fedcogi-tando compledti velim.An non ingcntiamnt beneficia, quodnbsp;omnium fer� tentationum amp; affli�fion�, qu� excogitari pof-funt, quibusq, homines Chriftiani obrui amp; premi pTerunquc,nbsp;( ftd optimo tarnen amp; vtiliflimo Dei confili�) folent,ex quifi-titifiima, cfficaciffimaqj remedia ex facris literis, qu� non tantum cicatricibuSjf�d vulneribus quoqj confcienti� medentufnbsp;monftrauit, quod mnltorum affli�lis amp; perturbatiffimis con-fcientijs,defperatione amp; alijs morbis, periculofiffim� laboranlt;nbsp;tibus, pr�f�ntiffimam f�lutaribus confilijsopem tulit:quodnbsp;difcrimencukuumdiuinorum amp; humanoruoftendit,quodnbsp;ingrauiflimisilhs de religione controuerfijs ,difrenfionibus,nbsp;dehberationibus,prudcntillim� �cpijft�m� fe geflit alijsfide,nbsp;conftantia, veritatis intrepida confeftione,vera inuocatione,nbsp;morumqj grauitate pr�luxit ? quod ipfo curfum fui minifteri)nbsp;inchoante fpirituum amp; animar� apparitiones, qu� horrenda?nbsp;idolatri� cauf�m dederunt, amp; multis �terni exitij fuerunt oc-cafiojCefTarunt�Deniqj qu�d Gcrmanicam linguam non fobnbsp;plurimuna

EPISTOLA NVNCVPATORIA. plufim�cxornauitamp;locupletauit,f�d primam in ea laudemnbsp;obtinuit,amp; ea vertit � Hebr�o fermone, qu� verti no pofTe pu-tabantur?H�c quanta fint amp; quam illuftria Dei opera amp; beneficia, cogitatione m�gis,quam verbis conlequi pofiumus.

H�c omnia hisqj fimilia cum compl��lor animo, plures reperio c�ul�s, qu� �d f�dulam amp; diligentem monumentorunbsp;C^o�loris Lutheri le�tion� me aliosijue inuitare,�cexufcitarenbsp;debent. Bono igitur �evtiliconfilio hoe do�trin� corpus exnbsp;viriDei fcriptis collegi. Primum vtconftaretLutherum fiiis innbsp;operibus integrum Chriftian� d��trin� corpus comprehen-difie, nobisq, tanquam pr�clarum depofitum amp; magni precijnbsp;thefiiurum reliquifie, deq, omnibus amp; fingulis articulis Ghri-ftian�religionis tanta (cripfifle perlpicuitateamp;dexteritate, vtnbsp;nullus fcriptorum Ecclefiafticorum hanc la�dem cum ipfonbsp;communem habeat

Deinde ad retundendas quorundam calumniofas amp; Sy* cophanticasobtre�tationes,quiDo�toriLuthero fixauiter innbsp;Chrifti finu quielcenthprobri loco obijciut qu�d ex eius mo-numentisimpofi�bilent,vt folidum amp; integrum corpus do-lt;^rin� colligatur,omnia enim fine ordine, confui�que fcriptanbsp;efle.Quos certum eft,non confiderare amp;:perpcndere rerum ge-ftarum l�riem,nec animaduertere, quibus occafionibus, quonbsp;confilio,tempore,locofiios (cripferit�c edideritcommentaries amp; libros.

Ad h�c ad occurrendum ijs, qui Cainico amp; Satanico furore agunturrabiofiflim� inlandivirilabores debacchantes, totisque viribus vocif�rantes, Lutherum fcripfifie contraria.nbsp;Quorum in numero, �celeratus amp; perfidus Apoftata Staphy-lus fuit, qui quanta fuerit�cq��m in{�na,mentiendi,fingendinbsp;^calumniandi libidine pr�ditus, ipfius teftantur �c conuiri^nbsp;cunt libri, quos, ex hac vita fugiens tanquam f�lis malos poftnbsp;f� f�tores rcliquit.Huic verb calumrii� Lutherus,ipf� in priminbsp;Tomi pr�fatione,voluit occurrere, in hune modum icribens.nbsp;Ante omnia oro pium leblorem j amp; oro propter ipfum Dominum noftrum lefiim Chriftum, vtifta l�gat cum ludicio, imonbsp;cummulta mif�ratione, �c ftiat me fuilTe aliq�ando Mona-chum �cPapiftam infiinift�mum, cum iftam cauf�m aggreftusnbsp;fum,itaebrium,imbfubmerfiim, in dogmatibus Pap�, vtpa-ratilfimus fuerim,omnes fi potuifrem,occidere aut occidenti-bus cooperari �c conf�ntire, qui Pap� vel vna lyllaba obedien-tiam detrebharent. Tantus cram Saulus vt adhuc multi. Nonnbsp;j erarr.

cram ira glacics amp; frigus ipfum in defendendoPapatU,{�GUt fuit Eccius�c fui �miles, qui mihi verius propter fu� ventremnbsp;Papam defend ere videbantur, quam quod ferio rem agerent*nbsp;Imo ridere mihi Papam adhuc hodie videntur, velutEpicur�i*nbsp;Ego ferio rem agebam, vt qui diem extremum horribiliter ti-mui, �C tarnen faluus fieri ex intimis meduilis cupiebam*nbsp;Itainuenies in iftis meis fcriptisprioribus,quammulta�cnbsp;magna humillim� concefferim Pap^,qu� pofterioribus �cifVisnbsp;temporibuspro fummablafphemia amp;abominatione habeonbsp;. �cexecror. Dabisergohuncerrorempiele�tor,vei(^vtipfrca-lumniantur) Antilogiam tempori �c imperiti� me�.SoIusprv-, mocrani,amp;certeadtantasres tra�fandasineptiffimus�cindonbsp;�tifl�musjcafuenim non voluntate nec ftudio in bas turbasnbsp;incidi, Deum ipfum teftor. H�cLutherus.

PofteavtneophytisTheologi� ftudiofis opera�c quaVv cunqjinduftriameainferuiremexemploquepr�irem.None-nim Facile dici queat, quantum in ea re fit pobtum momenti,nbsp;cjuantumqueponderis,quibus exfontibus Tbeologiam initio hauriant �caddilcant.Nam quo recens imbutaenferuabitnbsp;odorem tefta diu. Ac infignes noftri temporis Tbeologivna-nimi conf�nfu Fateti non erubefeu nt, intereffe quam plurbnbsp;mum, vt iuuent�s Theologi� ftudio addi�ta i ftatim ab initi�nbsp;fontibus Lutheri potius aauAm viuam fcaturientibus quamnbsp;aliorum riuulis �ccifternis nortulosfuos irriget.Mens emminnbsp;iuuentute ad alias phrafes �c cxplicandi formas adfuefa�iapo-ftea non Facile prop� diuinis ac penetrantiffimis Lutheri pbra-fibusimbuipoteft*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Deniq5,vtcorani tot�ihUndo amp; vfti�etfaChriftiEccle^ fia oftenderem, quid in bis diuerfilftmis �c varie pugnantibusnbsp;f�ntentijs de relisionis noftrx capitibus, quibusProtbei inftarnbsp;plurimi ex Matn�ologis huius �tatis in varias fefe formasnbsp;3uotidie non fine magn� amp; grauiEcclefi� Chriftifeandalo amp;nbsp;etr imento vertunt, fentirem, amp; credendum ac fequendu efienbsp;iudicarem.Ego fane D. Lutheri difcipulum me effe ( quatenusnbsp;quidemhomo hominis difcipulus effe debet Sepoteft) ingenue amp; abfqs Vila fim�latione nrofiteor, ac fauente annuenteq^nbsp;Ihcfu Chrifto,Deiamp;Mari�filio,ineafententiaconftante� ac-, quiefeam, donee ab ipfo in c�leftem academiam tranflatu�nbsp;fuerq.Non qu�d(vt fupradi�tum eft) in perfonaLutherl adelt;nbsp;obftinate h�ream, fed doftrin� c�leftbquam fihus Dei rcnbsp;demptor amp; faluator nofter Lutheri minifteriohis poftremis inbsp;uiftif

triftifl�mis temporibus Ecclefi� fu�, quafi iure poft liminij re-ftituit j tam fortiter inh�relcendum elfe perfuafumhabeanij exploratumq5 omnino ducam.

Vt verb pio �c cord ato ledtori aliqua ex parte f�tis fiat,nec hocpr�tereund�eft, quam videlicet rationem feu ordiriemnbsp;in huius corporis do�trin� collcdtione �c ftrudt�ra fuerimnbsp;lecutus:Dedioperam,vtdepr�cipuismaterijsjqu�ftionibuSinbsp;propofitionibus, ex Tomis latinis len� impreflis,amp;: exEnar-rationevcr�aurea in librumGenefeos Noriberg��dita,qu�nbsp;D. Lutheri Gygneacantio fuit, non contemnend�m optima-tumrerumaceruum colligerem,�c iuxtacertasmetasordinenbsp;diftribuerem. Aftignaui non folum folia amp;paginas, fed quoqjnbsp;librorum ex quibus fmgulaftintdeftimpta, titulos,capita, �c hnbsp;qu� ali� fuerunt diftinctiones,qu� ledVori faciliorem aditumnbsp;in inquirendo redderent,adlcripfi. Idq, ctiam eo � me confilionbsp;cftfa�tum,vtfimul Vitebergenlcm tantum editionem habennbsp;' tibuseadem opera inf�ruirem. Acver�teftaripofrum,mefide-liter amp; dilig�ter omnia defcripfilfe, nec ftudio aut de induftf ianbsp;quicqu� omififtc, deprauafte, autimmutalfe, f�d pro ingen�o-11 mei mediocritate ad ceftasMethodi partes omnia digefilTe.nbsp;Chriftianisq�oque�c pijs le�toribus veritatem amp; D. Lutlierinbsp;fcriptaamantibus,huncmeum qualemcunqjlaborenifub�j-cio,amp; fpero eos pro fua pietate amp; modeftia cand orem d ignumnbsp;viris Cnriftianis �c Theologis in iudicando adhibituros efte.nbsp;Nec alijs inuideo aut prohibeo vt meliora faciant Ecclefi�quenbsp;� Chrifti communicenL

Verfionibus non fum vftis, nift viiic� tantum clarift�mi �^iri D. Calparis Cf ucigeri, qui D. Luthefi de nouiflimis verbisnbsp;Hauidis feriptum inLatinam linguarri conuertit, ex quo adnbsp;� locum de DeO tribusqu� perfbrtis diuinis tanto lucidius tr�-�randum qu�dam mutuatus fun�; C�gito enim eadem M�-fhodo vitam,fi mlhi Deus opt.m�x.prorogauerit,ociumq5 ftunbsp;dijs meis conceirerit,f�p�ratim etiam ex GermanicisTomisnbsp;D.M.L.Chriftian� do�tfin� corpus colligere amp; contexefe, de-^nbsp;queeole�torem c�monefacio,cum eamobcauf�m,vt Iciacnbsp;quid in hoc corpore fibi expe�fandum fit, turn quia locum denbsp;coena Domini,quem paulo locupletius propter pr�f�ntia cer-taminatraffari conuenieb�t,ex p�fuo tantum Catechifino amp;nbsp;^lijs Latinis Lutheri fcriptis collai. Narri materna folum lingua de hac controuerfta fcripfifle plus quam notum efte ar-bitror.

Tu� autem,gcnerofc vir, Preftanti� hune cxplicationum omni� �rtic�lorum ac capit� dodtrin� Chriftian� Thelaur�,nbsp;h�c potifl�m� ob cauf�m dedicare volui. Qjiod certis amp; mini-i�i�f�llentibusindicijs deprehender�P.T.hagrare vero amp; nonbsp;fimtilatfo amorc fcruaiidvV amp; propagandas dodtrin� Lutheri,nbsp;vel eoel�ftis potius, quam nobis Deus opt. max. pater Domininbsp;noftrilefnChrifti^poftremis hifee amp; nouiffimis temporibusnbsp;miranda bonitate reftituit. Etfi enim D.Lutheri nomen �cnbsp;do�triil� multis exofa fuit ab initio, quorum corda obtene-brauitDeush�iusf�culi,neillucefceret eis lux glorias Chrifti,nbsp;ac crefCentibuS corruptelis,altequeradices agentibus multonbsp;tnagisexecrabilis efle incipit,peccatis Germanias vrgentibusnbsp;�C atcr�lientib�s hotribiles calamitates cum Ipirituales tu corporales, tarnen tu am preftantiam earn probari amp; plurimi ma-ximiqpb eafieti,muita haudoblcure arguunt. No�lurnae-nim diurnaqj (quod dicitur manu)D.Lutneri fcripta verlas,ea-quequafiinfuccumamp;languinem conuertis tuum. De con-trouerfijs religionis ex ipfis fontibus Ifraelis,amp;Lutheri monu-tnentis quotidie veram lententiam inquiris, nec ex anteceptisnbsp;�pinionibus,quasplerumque veritativim adferunt,iudicas.nbsp;Veritatisc�leftis patrocinium ardens amp;: conftanthlimum fii-fcepih:i,corruptelis,qu� tanquam cancer,amp;c.f�rpunt,acerrim�nbsp;te opponis, plurimos vacillantes pio tuo zelo confirmas, fier-tentes amp; ofei tantes ftudio amp; diligentia excitas, amp; in omnibusnbsp;fortem teChrifti militern bon�m militiam militantem,fidemnbsp;�ebonam confeientiamhabentem exhibes amp; probas. Sed nolo la�d�m tuarumprasco elfe,neauribusPreftanti�Tu� ali-quid dare videar. Etilluftrior eftvirtusamp;pietastuaquam,vtnbsp;tnea pr�dicatione opus habeat.

Habeo amp; hanc caufam, quod volui hac qualicunque ra-tion�, ftudium, beneuolentiam amp; amorerri erga te m eum ali-quo nioeJo declarare. Innumerabilia enirri Tu� Preftantia^ Hint in me,reliquosq[3 exulesChrifti officia,qu� in hac amp;: futu-ra vita ceiebrareamp;predicare nunquam definam.H�c verb col-legijVt cum tibi tuorum officiorum magnitudinem propo-ftiiftem, amp; ipte te ad e� vehementius incitarem, ne quafi fra-*nbsp;�lusiniquisl�pient�h�iusf�culi l�dicijs j amp; iniuftis qtiorun-dam Math�oiogor�ril amp; aulicorum criminationibus, ardo*nbsp;rem amp;ftudium bene mercridi deadfli�tis amp;oppreftis remitteenbsp;res,amp; tu magis confideres fore nos miftros amp; abie�tos Chriftinbsp;legatos,qui proCath�rmatisamp;peripl�matis in mundo habe-mun

EPISTOLA NVNCVPATORIA. tur,tuorum in nos officioruniamp;promeritorum,inprecibusnbsp;nollri's, bene memores.

�Juod reftat, vt hoc do�trin� Lutheri Corpus bene voie fulcipias, amp; me mcaque ftudia tibi commendata habeas,eti-am atque etiam oro. Precor autem Deum asternum patternnbsp;Domini noftri leih Chrifti,vt TuamPreftantiam in veraagni-tione et inuocatione filij liii c�{�ruet,et aduerfus omnia huiusnbsp;vit� incommoda, cum vniuerl�familiaprotegat, ac per fpiri-tum l�n�t� gubernet, vt lalutare organon Eccte�� amp; Reipub.nbsp;inaneas,amp;infinem vfqj perleneres, id faxit Deus. Dat� Air-fordia529.Decembris, Anno lalutis humane 1565.

fauum. Qniaeatractanturinifto libro, inqu� defiderant Angeli prolpicere, Sicut dicitur i. Petr. i. Sed funt abfcondita ab oculis carnaliter fapientium, amp; patent tant�m Spiritui.

Genef.cap.43. Tom.4.fol. 1x9. Homines profani h�c rident amp; contem-nunt, quia non vident linum fidei fumigans, nec noruntSpiritum fan�lum, qui eftefficax in cordibus piorum, ac linum illud fouet amp; excit�t. Proptcreadi.nbsp;xif�pe rcfpiciendum efle ad autorem harum hiftoriarum (fcriptur�) Spirituninbsp;landum, cuius lingua non eft leuis aut ociofa, fed docet de rebus grauiflimis vtEnbsp;liflimisfandiflimis.

Tom. 3. lenenf. fol. 507. loel.cap. 2. Tria hie genera diuin� reuelatio-nis ponit. Primo Prophetiam, qu� eft vbi dare amp; rotunde pr�dicatur myfteri. iim Chrifti, hoc eft gratia per Chriftum mundo exhibita ,vt quando leremias ait:nbsp;Dabo legem meamin vifeeribuseorum ,amp;quando Paulus aut alij Apoftoli eui-denter Icripturam interpr�tantur de Chrifto,h�cinterpr�tatioeftProphetia.nbsp;Secundo fomniafunt, vbi qu�dam imagines in fomnis offeruntur, qu� tarnennbsp;interpr�teSpirituintclliguntur,itavt nihil dubirentij,quieas viderint, quin Deinbsp;flut. Tertiovifionesfunt,qu�oculis fubijeiuntur, habentenim cerramanalogiam, cum rebus confentientem, vt quando loelvidit locuftasamp;erucasamp;bru-chos, quando Efaiasviditgloriam Domini ftipra templum.

Item Tom. 4. lenenf fol. So 7. loel. cap. 3. Qu�ritur de modo, quo h�c hominibusper Spiritum fandum funtpatefada. Hie primo omnium memine-rimus,quij^Spij.itusfandibenehcio minifterium verbi imEcclefialemper con_nbsp;feruatum eft^phirimorum animos per ipfum verbumexcitatosefle,vtfuturumnbsp;Chrifti regnum in verbo vocali, tanquamintabulaadumbratumcernerent, amp;nbsp;pofteaclariusceu coloribusilluftratum,amp;inbonolumine pofitum mundopro.nbsp;pqnerent. Sicconciones ill�Dci amp;SandorumPatium,quasMolespaflimr�cit�t , Dauidem, Efaiam, leremiam, pr�clai c erudiuerunt.

DanielledionePropheti�, per leremiamrcuelat�,vtiplc refertexcitatus, cogitatdefine captiuitatis, amp; oransproreliquijs populi, perAngelumedoceturnbsp;A quot;quot; etiam

etiam de tempore aduentus Chrifti. Etfi igi tur Angeli minifterio hoe didicit Dan iel,tarnen initia amp; quali occalio ex diligent! verbi ledione orta fiint. Et Chriftusnbsp;oftenditferutantibus fciipturas, reuelatum iri myfterium regni coelorum. Hoenbsp;igitur primum medium eft,quo Deus patefacit myfterium fidei, amp;Chrifti co_nbsp;gnitionem Sandis Prophetis. Efaias legens concionem de Semine mulieris connbsp;trituro caputferpentis,amp; deferpentearrepturo calcan�um Seminis ipfa diligen.nbsp;ti cogitatione de his rebus, peiSpiritumfandumaccepitillud turnen, vt de morte amp;pafl�one Chrifti Cic diiert� vaticinaretur,amp;oftenderet fimuleum natura De_nbsp;um efl�. Nam Satanam vincere non eft hominis, fentireautem morfum ferpentis, eft hominis , non Dei. Dauid eandem Prophetiam legens , per Spiritumnbsp;fandum admonitus, etiam vidit hoc Semen efle Dei filium, ideo Dominum appellat Pfal. 110. In i. autem diiert� ex Deo natum amp; �ternum oftendit. Efaiasnbsp;quoq; legens vaticinium lacob , quod defici�nte Sceptroamp;Prophetia Chriftusnbsp;venturus eifet,.vidit ex radice lefle, tanquam ex mortuo ftipite, enafciturum vir-gultum feu frondem Filium Dei. Etfi autem quod ad Chrifti regnum attinet,nbsp;omnia impleta fint, tarnen ad diligentem feriptur� Ic�tionem, nos exhortarinbsp;h�c debebant. Videmus enim diligent!cogitatione amp; pia meditatione h�cil-luftriora fieri, non quod ea noftra fit fagacitas , fed qu�d Spiritus fandus ver,nbsp;bofeu organovtitur,perquod accenditamp;mouctcorda.

Alius Reuelationis modus eft per Angelos, ficut confi�t Danielem de tempore Mefli�, quo Filius Dei nafeendus erat, edodumeife, ficut autem qu�dain nouiTeftamenti hiftori�clariusexponunt. Angeli nonfemperhum.ana formanbsp;pr�buerunti�videndos,SicutvideruntAngelosGedeon,Manoha,amp;alij,necfcm_nbsp;per locutifunt Angeli humana voce , ficut ad Mariam, ied per fomnia amp; vifionesnbsp;oftenderuntf�tura. Nam iftaibmnia fatidica, non humanum quiddam aut for_nbsp;tuitum funtjied immittunturper Angelosbonos,ficmouentesienfus, ficutcer-tum eft malos Angelos eifeinftrudoresturpium Scterribiliumfomniorum. Vo-cantur autem fomnia quoque vifiones aliquando, cumfcilicet imagines futuro-rum euentuum proponuntur. Sicut Nebucadnezarvidet arborem,Pincerna Ae-gyptius, videt fe teuere vuas amp;porrigereregi, Proprie tarnen vifionesdicuntur,nbsp;cum non dormientibus, fed vigilantibus obijeiuntur qu�dam imagines de futu,nbsp;ris, ficut Daniel vigilans videt arietem ad aquam amp;c. Ad hunc modum etfi Pro^.nbsp;phet!a,fomn!um,v!fio,dift!nd� resfunt, tamenidemomnium eft finis, vtpernbsp;h�c de futuris euentibus Deus doceat.

Tom.^.Ienenf. fol. 70. In libello,QuomodolibriMofi legendi fint amp;c. S�-pe hoc didum eft, Deum bis tantum manifefto teftimonio, amp; voce palam de coe-lo fonante, tradidiffe verbum fuum, quod certofeirent homines eue dodrinam diuinitus patefadam. Semei cum Populo Ifrael amp; legem tradidit, amp; politiam.nbsp;peculiareminftituit.Iterumcum miflb vifibiliterSpiritu fando , per Apoftolosnbsp;Euangelium in omnium gentium linguas fpargere c�pit. Etfi enim amp; alias cumnbsp;Patribus,Adam,Noha, Abraham,Ifaac,Iacob, ade�queamp; per illos alijs locutusnbsp;eft, vfque ad Molen, tarnen id non eft fa�lum eiufmodi aliqua manifefta in omnium oculos incurrente fpecie feu pompa,amp;publice de c�lo fonante voce, fed pri_nbsp;uatim Patribus oftenfafpecie,verbumfuumfonante,tanquamluceipforum cordinbsp;busaffulfit,amp;perminifterium vocis eorundem ctiamin aliosfparfit,quieosau_nbsp;dierunt,vtpaterBaptift�Zachariasinquir,ficutlocutuseftperos fandorumPro-phetarum,inde vfque ab initio. Quemadmodum amp; hodie per minifterium vo^nbsp;cishuman� nobis loquitur. Nam vniuerfum minifterium, in Ecclefia omnibusnbsp;temporibus

DE VERBO DEL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

temporibus mundi, nihil aliud eft, quam perpetuum quoddam teftimonium, amp; propagatio illius c�leftis vocis, quam lemel Deus voluit manifeftis fignis palamnbsp;edere.

Genef. cap. a Tom. 5. fol. 1. Sola Ecclefia hoc beneficio fruitur habet certain cognitionem acteftimoniaDiuina,de verisinitijs, amp; mirabilipropa. gatione do�lrin�, quam amp; retinct ipla, amp; initio tradidit Deusftia voce primis pa.nbsp;rentibus, ac voluit eins profefl�onem amp; teftimonia extare intotoillo ordine amp;nbsp;l�rie patrum.

Tom. a. lencnf. fol. a. Pfalm. i. In primis id in fcripturis obferuandum, quam prudenter abftineat � nominibus le�tarum perfonarum. Nam cumnbsp;hoc Plalmo, fine dubio ,Iud�orum populus taxetur primo, ficut ait Apoftolus:nbsp;lud�o primum amp;Gr�co. Et Roman. 3. Scimus quoniam qu�cunquelexlo.nbsp;quitur,hisquiinlegefuntloquitur, Non tarnendicit Beatusiud�us, autBea.nbsp;tus illevel ille, nec in confilio gentium horumvelhorum, led abfolute:Beatusnbsp;viramp;conliliumimpiorum,viapeccatorum , lelfio illuforum, amp; quicuiique illinbsp;tandem lint, quia non eft acceptio perfonarum apud Deu m.

Et hoc fieri fuit fumme necelfarium, vt verbum Dei cum fit �ternum, omni, bus omnium hominum feculis conueniret. Nam etli varient per tempora, mores , perfon�, loca, ritus, Eadem tarnen vel pietas vel impietas, tranfit per omnianbsp;fecula. Sic videmus Prophetas, aduerfus fallbs Prophetas, Apoftolus contranbsp;PfeudoApoftolos, Do�lores contra h�reticos eifdem Scripturis vlbs , cum tarnen nec Prophetarum, nec Apoftolorum, necDodorum, aut luorum aduei la.nbsp;riorum nomen,led piorumamp;impiorum in illisinuenirenr. Deinde ne fivniusnbsp;perfonatusnomenalTumereturjiam reliqui ad fe non pertinere ciederent quodnbsp;malum dicitur, Aut adle folos pertinere quod bonum dicitur, amp;c.

Genef. Tom. 4. cap. 4 9. fol. 197. Dandaeft opera omnibus, pr�fertim infacrisliteris verfanribus, vt habeantvnum certum amp; fimplicem lenfum fcriptu-r�, nec lint erron�s amp; vagabundi, ficut Rabini amp; Scholaftici Theologi, amp; Profef.nbsp;fores Iuris, qui perpetuo laborantin �quiuocationibus. Ide�ScholafticaTheo.nbsp;logia nihil aliud eft,quam opinio. Vclficaiunt,velfic docendum amp; creden.nbsp;dum eft. Idem fit in lure amp; Philolophia. Memini enim me legere aliquandonbsp;Acuil�um,qui cum h�reretin loco quodam obfcuro, varias opinionesrecitabat,nbsp;vell�caccipiendum,vel lie,vel die, nefcio, idqu�d liber�fatebaturipfe,amp;pla-cuit mihi ingenuitas iftius lureconfulti. Id enim variare nihil aliud eft quamnbsp;nefcire.

Qui vero aliquid certo cognitum habet,non dubitat, nec vari�t, non dicit : Sicvelfic. Ide�fummo ftudio vitandi funt Rabini, qui impediunt ftudium facrarum literarum , non dant opcram vniuocationi aut proprietathnbsp;Qu�dfi fcripturamita inccitamamp; �quiuocam legeredebeo,legam potiusVir.nbsp;gilium amp; Ouidium. Opiniones vero Rabinorum in fcripturis odi amp; deteftor.nbsp;Pluravide Tom. z. Icnenf. fol. 10 6. Pfil. S.

Tom. 3. lenenf. fol. 539. lefai. cap. z 3. H�c eft natura verbi Dei, quod proponit nobis res qu� captum noftrum exccdunr. Sic cum promittit remiCnbsp;fionem peccatorum, promittit impoflibiliajincogitabilia Sc plane delperata.

Tom. 3. lenenf. fol. 315. lefai. cap. 8. Neputentfore,vtDeuspei fpecu_ lationes eis relpondeat Sgt;c mittat nouum verbum,remirtit eos ad legem fcriptam,nbsp;amp; ad teftimonium hoc eft, ad vocalem pr�dicationem, ne fiant nimium IJ�ritua.nbsp;leSjficutnoftriH�reticihodie, qui clamant,Spiritus, Spiritus. Non fie inquitnbsp;Propheta, fed ad legem amp; ad teftimonium, id eft, Nifi verbum Deifecutifucri.nbsp;tis, peribitis, amp; auferetur� vobislux, ideft verbum Euangelii, quo illum�nan.nbsp;tur,pacificantur , l�renantur corda. Sic nos ad verbum reuocat, ne fingularesnbsp;aliquas reuelationes expe�temus. Sic Chriftus : ferutamini feripturas. Sicnbsp;Paulus : Scriptura vtilis addocendum. Sic Petrus : Habemus fermonem Pro.nbsp;pheticum, cui attendamus. Verbum eft quod mut�t amp; aificit corda, Reuelationes autern inflant amp; arrogantes faciu nt.

Ego neque l�gnis neque reuelationibus peculiaribus dodus fum,neque vnquam Deum pro fignis rogaui, imo contrarium potius rogaui, ne efferrem me,nbsp;amp;ne�verbovocaliabftraherer,perimpofturamSatan�. In verboenim nullumnbsp;periculum eft, fed eft efiicax amp; mut�t corda, qu� non funtperuerfa, Rottenfts au.nbsp;tem Ipiritus peruerfi funt, qui omnialegunt ,non tanquam Difeipuli, l�dran.nbsp;quam Magiftri, vt fuum errorem confirment.

Quare diligenter notandus hic Prophet� locus eft contr� fadiolbs amp; fana_ ticos fpiritus , qui Prophetant ex fuis capitibus, Ad legem dicit Propheta, idnbsp;eft, de lege potius qu�rendumeft. Deus enim nobis per Scripturam,amp; per hominem docentemScripturamloquitur, quem qui audiunt non falluntur. Re_nbsp;uelationes autem fingulares de fide fugiend�funt, funt enim Satan�impoftur�.

Qu^anquam autem h�c generalis fit comminatio, tarnen potiflim�m de lu. d�istemporeChrifti intelligitur,qui amp;lucem verbi amp;paccm cordisamiferunt,nbsp;amp; exc�cati indignanturChrifto noftro,R�gifuo,funtfamelici, ideft, induratinbsp;auidaexpedatione Mefli� torquentur, de dieindiem ardentiores,cupidiorcs,nbsp;amp;induratiores fiunt. Si furfiim vident, Clamauerunt inquit, amp;ego non au_nbsp;diu�. In terra quoque nihil nifi tribulationes cernunt. Sunthorrend�com-minationes,aduerfuscosqui verbumfidei relinquunt,qu�nosmonere debenr,nbsp;vthumiliemur amp;fimusparatidoceri�verbo Dei contraPapiftarumealumniam,nbsp;qui clamant Ecclefia, Ecclefia, Nos autem clamamus, lex amp; teftimonium, amp; po-nimus infra h�c Ecclefiam, qu� Euangelium accepit. Non enim fequitur, Ecclefia habet poteftatem accipiendi Euangelium. Ergo habet etiam poteftatemnbsp;rautandiEuangelium,profualibidine, ficutipfiimpudenteralTerunt.

Tom.3. lenenf �01.1x3. Fides nihil fufferr, amp; verbum nihil tol�r�t, fed perfed� purum

de VERBO DEL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

pturumc��c debet verbum,fanaper totumdo�'ti inafcinper^vtScopus fitvit�amp;o. perum dirigendorum.

Tom.i.Ienef. fol. 165. de S-Pr�cepto. Cum feriptura fanda velit in ti. more amp; humilitate tradari,amp; magis ftudio pi� orationis penetrari,quam acumi.nbsp;ne ingenij, impoflibile eft, quod fme domo fint,^el.fuo proprio vel aliorum quosnbsp;docent,qui nudo ingeniofrcti,incam irruuntillotis pedibus,ficutporei,tan.nbsp;quam fit Humana qu�damfcientia, ade� nullo reuerenti� difcrimine verfanturnbsp;in illa. Inde veniunt totpromptuliaddocendum, qui ftatiin cognita Grammatica, Theologiam fine omni ftudio profitentur dicentes : Hem, Biblia resfacilisnbsp;eft. Maxime autem id faciunt, qui diftenderunt ventrem fuum filiquis illis por.nbsp;corum ( id eft Philofophorum ) Vndc de eis conqueritur B. Hieronymus, quod arnbsp;bitriofuotrahunt repugnantem fcripturam,amp;iamprouerbiumfadumeft:Serinbsp;pturam habere cereum nafum.

Hoeeffecerunt inlulfiilli 8c ineptifomniatores,ludentes inlenfuHterali^aL Icgorico, morali, anagogico, amp; vocantur Dodores Scholaftici, amp; hoe proprijlfi.nbsp;moveroquenomine , Scolaftici cnimfunt,ideft,ludicriamp;lufores, imo amp; iHu-lores tam fui quam aliorum, qui neque quid fit litera, neque quid Spiritus co,nbsp;gnouerunt.

. Tom.4.Ienenf.fol.2.75.Cantic.t. cap. Verbum crefcat tibi, fiidtrada, ueris. Eft enim verbum talis thefaurus qui tradando crelcit amp; diftribuendo,nbsp;feruandoautemp�rit,oportet vt fit in alfiduo vfu. Quo enim magis docetur,nbsp;auditur,difcitur,eo magis amp;clarius intclligitur.

Genef. cap. 6. Tom. t. fol. 126. Vfitatum pr�ceptum eft: Spedandum non quisled quiddicat, proptereaquodS�peDodorum certa extent vicia : Iranbsp;cum de Dei pr�ceptis, amp; vera obedicntiaagimus,inuertendah�cl�ntentiaeft.nbsp;Hicenimnon quiddicatur,autpr�cipiatur�pedandumeft,Sedquisdicat. Sinbsp;eni m in pr�ceptis diui nis fpedes quid dicatur, amp; non quis dicat facile impinges,nbsp;Sicut Heu� exemplum oftendit. H�c enim cum non de pr�cipiente cogit�t,nbsp;led tantum in pr�ceptum intuetur,parui momenti elfe ducit,guftarepomum.nbsp;Sed quantum inde toti generi humano creatum eft periculum ?

Qui autem refpicitad pr�cipientem, hieprofedo etiam in Ipeciemvililf�-ma,ducet elfe maxima. Paptift� exiguum quid elfe putant,gubernarepolitiam, elfeconiugem,cducare liberos. Sedpradica oftenditcli�res maximas, quas Humana fapientia nullo modo poteft conl�qui, amp; videmus etiam Spiritualiifimosnbsp;nonnunquanif�d�laplos.lgiturfirelpiciamusadpr�cipientem,facil�apparebif,nbsp;ctf�qu�Deuspr�cipit, videntur communiaamp;vilia, tarnen fummaell�,necpolie pr�ftari aut implen ab illo homine, ni fi diuinitus adiuuetur.

s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VERBO DEI.

Genef.cap. iS* Tom. 3. fol. S7. AudireverbumDeipromittentisamp;bc. nedicentis , longe aliud eft, qu�m audire pr�ceptum, quo iuberis aliquid facerenbsp;autpati. Idfatisperfpicuumamp; manifeftumeftdifferre verbum promittentis,amp;nbsp;pr�ceptum iubentis aliquid facere.Ergo iamp;legend�Sandorum, Si totavitadiftinnbsp;guatur in h�c duo : In verbum Dei amp; opus noftrum. IlludDeifoliuseft, hocnbsp;noftrum eft, videlicet Charitas,patientia, maceratio amp;Crucifixio Garnis. H�cnbsp;eft vita led operum, qu� non appr�hendit l�nditatem verbi, qu� eft \dt� anima :nbsp;Ideo neceirari�pr�cedit,quiaeft verbum amp; promifl�o Dei benedicentis,promit-tentis, recipientis nos in gratiam, remittentis peccata. Id nimirum debet pr�ce-dere : Remittuntur tibipeccata. Ego fum Deusruus,nolitimereDiaboium,nbsp;ego tecum fum cuftodiam te, non deferam te. Poft remilfionem autem peccato.nbsp;rum fequitur, Tolle grabbatum amp; vadein domum tuum. Pr�cedit: Confidenbsp;Fili, hoc eft, prim�m agnofee mepropitium, placatum, fauentem, abfoluentem.nbsp;Prius meum beneficium accipias,vtlibereris � peccato,amp; � morte : Poftea lana_nbsp;tus toile grabbatum, amp; ambula, doce,fac opera. Ita lacob confirmatus, prim�mnbsp;fide de gratia amp; benedidione, poftea ambulat, operatur amp; patitur.

REGVLAE ET OBSERVATIONES ALIQVOT AD IN-TELLECTVM ET EXPL ICATIONEM SACRAE fcripturx nccejjarilt;e.

in. Item eodem folio. Regulare eft in Scripturis vbifimpIiciteramp;perfedfiE firne vniuerfalein absq; fcrupulo, exclufa Synecdoche feu particularitate ( vt ficnbsp;dicam ) ftatuit, non contenta eft, pofuilTe vniuerfalem amp; affirmatiuam, adijeit amp;nbsp;vniuerfalein amp; negatiuam.Qualeeft illudRoma. 3. exPfal. 14. Omnesdeclinauenbsp;runt, fimul inutiles fa�ti funr,non eftintelligens nec requirensDeum,non eft quinbsp;faciatbonum. Quo loco Paulus hanc Regulam feruatamp;confirm�t, concludensnbsp;fimpliciter omnesIud�osamp;Gr�co$,hoc eftomnes filioshominum,fubpeccato^nbsp;Nifienim hic exclufa elfer Synecdoche, totaApoftoli dilputatio illic rueret, amp;nbsp;nihilpro grati�necelfitatequamintendit,concludercf.

IIII. Tom. X. lenenf. fol. 430. contra Latomum. Scriptur� Synceritas cuftodiendaeft,necpr�fumathomofuoore eloqui, autclarius,aur lyncerius^nbsp;' qu�mDeuselocutuseftorefuo. Qui vcrbaDeinonintelligitinrebusDei,perfenbsp;loquentis, noncredarfeintelle�furum verba hominis de rebus alienisioqucntis.nbsp;Nemo melius loquitur, qu�m qui optime intelligir. Quis autem res Dei inteLnbsp;ligat melius, qu�m Deus ipfe ? Im� quantum eft id quod homo intclligit de rebus Dei ? Detpotius honorem Deo miler homo,amp;vel confiteaturfele nonnbsp;jntelligere verbaeius, velomittat prophanare ea uocibusluisnouisacproprijs,nbsp;ytpura nobis maneat genuina Ipecie amabilis lapientia Dei,

DE VERBO DEI, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

teftanteetiam Philoiopho, debeantieruire rebus , non res verbis. Etnotaeft Hilarij fententia, quam etiam Magifter in fententijs cit�t. Quod verba intelligi denbsp;beantiecundum materiam fubiedam. Igitur in omni expofitioneprimo iub.nbsp;iedum confiderari debet, hoc eft videndum eft de qua re agatur. Hoepoft,nbsp;quam fadum eft, deinde verba, fi ita fert Grammatices ratio, ad rem ducendanbsp;funt,amp; non res ad verba.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H�cquiaRabini, amp;quieosiequunturnon faciunt

(namresamiferuntamp;tant�min verbis h�rent) fiepe in abfurdiifimas iententias incidunt. Quia enim non habentcogitationesdignasSpiritualibus rebus, denbsp;quibus Sacr� liter� tradant, � re aberrant, �c verba trahunt ad vanas amp; carnalesnbsp;cogitationes.

Certiim autem eft amifiife lud�os Chriftura, quomodo igiturqu�velE-uangelij, vellegisfunt, rede poifunt intelligere ? Nefciuntquid fitpeccatum, quid Gratia, quidlufticia, quomodo igitur huiufmodi locos dextrepoifunt explicate ? Similes horum fer� funt Sophift� noftri, quidenim fani de tantis rebusnbsp;habent? Reigitur noncognita,impoifibileeftvtverbapoifintredcintelligi. Effi enim verborum cognitio ordine prior eft, tarnen rerum cognitio eft potior.nbsp;Nam mutatis rebus, etiam verba mutantur in alium fenfum, amp; fit plane noua Grammatica. De hacRegula plura vide Genef. capitei6. Tom. x. fol.

IX. Genef. cap. 3 0. Tom. 5. fol. n 5. Hadenus f�ruauitMof�s lineam fine feriemHiftoricam indefcriptionefex annorum*, fed ea nunc mutatur,amp; fitnbsp;gap�argoTt�.yfigura nifi diligenterobferuetur inledionefiicrarum,im�omnium Hiftoriarum, f�pe magnas obfcuritates parit. lam enim fecundum con-f�quentiainHiftoricam fequidebebat Natiuitaslof�ph, poft Naphtali. Sedil-lamdilfertMofes vfquein tertium Paragraphum, amp; redit ad Leam qu�duobusnbsp;annis, amp; eo etiam quo nafteturlof�ph nihilpeperit, per f�guram vstgof? �sr^�ngep^idnbsp;cft,pofteriusprius, quafiepe loca obfcurilfima, inHiftorijsreuoluuntur. Au-guftinus libro de ciuitate Dei 16. Anticipationem amp; recapitulationem vocat.nbsp;Et eft vnade Regulis,adintelligendam Scripturamfandamneceffanjs.

lofeph deberet efl� prius, amp;poni poft Naphtali, fedfitvs-t�sp.- Lea cum Zilpa ancilla debebant efle amp; fiunt 'wgoTtg�t/. S�pe eniminHiftorijs resdiucrf�nbsp;eodem tempore,feddiuerfis locis geft� ftint : Aliud Rom�, aliud in Gr�cia.nbsp;Ibi non delcribuntur certo ordine. Sed vna Hiftoria perrexenda eft ad finem,nbsp;poftea idem tempus repetendum , amp; alterius etiam narratio abfoluenda eft.nbsp;Temporaenimfunteadem, fed res diuerfe, qu� concurrunt eodem tempore.nbsp;X. Genef. cap. 41. Tom.4.fol. 7X. C�terum Regula h�c diligenter no.nbsp;tandaeft : Inlacrisliteris, Tautologiamnoneft� ociolam,fed confirmationemnbsp;noftr� fidei. Sicut lefaias fere fempei eandem rem dupliciter eifert, non quodnbsp;affe�tet laudem copi �, aut fit Tautologus, fed vt certitudinem fidei adferat, vt fi-muscerti de Deopromittente amp; loquente.

Tom. 4. lenenf. fol. 171. Ex pr�fat. in Cantic. Scimus hunc totius Scriptur�elfe finem, vtdoceat, arguat,emendet, ac ad iufticiam inftituat,vrnbsp;perfe�lus fit homo Del ad omne opus bonum. Sicut Paulus dicit x. Ti_nbsp;moth. 5. Huncfinem qui non relpiciunt, etfiopinionemeruditionisdiuina.nbsp;tionibus fuis apud imperitos comparant, tarnen verum Succum fcriptur� nonnbsp;norunt. Nec dilfimilis ea eruditio eft, corporibus qu� Hydropc infedafunt,nbsp;Ea tumore immodica inflata, (pcciem fiicci habent,ledqui totus corruptus amp;nbsp;vitiofuseft.

ItemTom. 4.fol. 579. In pr�fat. Pfalm. $1. Hucomnisfcripturalpe. dar, Vt Dei benignitatem nobis commendet, qui hoc agitperFiliumfiium,vtnbsp;Naturam inpeccatum amp; damnationem prolapfam iuftici� amp; vit� reftituat.nbsp;Hic nihil agitur de hac corporali vita, qui vidus,qu� oper� fint fufcipiend�,nbsp;quomodo regendafamilia, quomodo colendaterra, amp;c. H�c ante hominemnbsp;ihParadyfocreatafunt, amp; hominumin-mamus data, cum diceret Deus:DomLnbsp;mini pifcibus maris amp; volatilibus c�li. S�d agitur hic de futura amp; �terna vita, deDeo iuftificante, reparante ac viuificante, amp;dc homine � iufticiaamp; vitanbsp;prolapfo in peccatum amp;�ternam mortem. Qui huncfcopum l�quitur inledLnbsp;one facranim literarum, ille cumfrudu facra leget.

Tom. 1. lenenf. fol. 3 o x.Galat. cap. t. S AN AT. Mifit verbum fuura (nempe Deus) amp;fic fanauit eos. Venir Homo amp; verbum fuum , amp;H�morr.nbsp;hoiffam prius habere facit: hoc eft, vt dare dicam, quoties verbum Deipr�di-catur, reddit l�tas,latas, fecuras conlcicntias in Deum, quiaeft verbum gra.nbsp;ti�, Remiflionis,bonum amp; fiiaue. Qu^oties verbum hominis, reddit triftem,nbsp;anguftam, trepidam confcientiam in feipfa : quiaeft verbum legis, ir� amp;pec.nbsp;cati, oftendens quid non fecerit amp; quanta debeat.

Tom. 5. lenenf fol. 509. lefai. cap. 5. Verbum eft ver�bonum Pri-mum quia docet reda, amp; dicit in periculis ne pereannis. Secundo eft lux, quia docet in tribulationibus, non delerit omni auxilio humano deftitutos.nbsp;Tertio

DEVER.BODEI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9

Tertio eft iucundum�ctiam , quia eft vita, amp; adfert animis pacem. Debe_ bamus igitur banc gloriam verbo , vtfentiremus verbumbonum efle. Sednbsp;contrarium fit, quod bonum eft, vocant malum, lucem, tenebras amp; c. Quarenbsp;accipiunt fuas traditiones, eas docent amp; vrgent, tanquam iucundiflimam dodri-nam, quia facit ad farinam.

Tom. 3. lenenf. fol. 324. lefai.c�p. 12. Chriftiani nulla alia rationevin-cunt, quam per verbum, quam iadando amp; canendo Pfalmum ilium , vt fcias nullum vidori� momentum, in noftris viribus, operibus, iufticia amp; mentis effe, fed infola pr�dicatione verbi vocalisamp; extern!, quod nec Satan necmembraeius,nbsp;impij homines ferrepofTunt. Siue igiturtrifticia,fiuepufillanimitas,fiue aliudnbsp;malum te cruciet, li potes cd perrumpere vt verbum audias, vicifti, Sieur Gedeonnbsp;folo buccinarum clangoreMadianitas fodit. Q^are merito �Satanaobfefli iu.nbsp;dicantur prophani illi Spiritus, qui Verbum externum contemnunt, tanquamnbsp;ineffieax amp; corrumpunt. Et prorfus idem per os molitur Satan, quod ante pernbsp;Papam,tumcnim inanibus fomnijsobrut� erant Sacr�liter�, lamexilHstene,nbsp;bris erutas, per vanosillos Spiritus contemnit amp; negligendasfuadet�

Tom. 3.Ienenf. fol. 470. In Pfalm. 4 5. Verbum eft Sagitta, de qua hicProphetadicit. Sicut nos quoque Germanica figura verbum fagittamdici-inus, ,�rr �f�( fompf Pem �oebm Item, QT-tn �cr 6(utef.nbsp;Et eft Emphafis in hac figura, quod non fimplici ter verbum fighificatur, fed acu.nbsp;tiftima verba penetrantia amp; Ifimulantia animumficutMatth. 7. De Chriftodi-cunt, quod populus fttipuerit ad doftrinam Chrifti. Docuiffe enim eum cumnbsp;potentia, amp; non ficut Scrib�, qui q�afi ftcrtentes docebant. Sicut Erafmus aliasnbsp;cloquentiffimus ,in Theologia tarnen itafrigide, ftupid�,amp;plumbe�fcribit,vtnbsp;apparcat eum nihilferio agere. CB we�cr noc^flappct /f6 triflft �oefenbsp;WintPft ntcfjf I non ferit, non relinquit ftimulos in animis ledorum. Chriftinbsp;autem verbum perrumpit amp; fauciat, omnia pr�fidia fiduci� adimens, amp; foli Sanguin! Chrifti redemptionemtribuens,h�cpunguntanimum amp; vulnerant. Eflnbsp;autem h�c vulncratio Salutifcra. Sic enim occidunt h�c arma, vt viuificenr.nbsp;Nam verbum Dei cftefficax amp;penctrantius quouisgladio. Idco fequirur, po-puli cadunt fub te. ld eft, humiliantur fub te, deferunt fua ftudia, opiniones, re_nbsp;ligiones, voluptates fuas, amp; adorant te, Hic eft f�liciffimus cafus, amp; ruina in falu-tem, vt qui ante male fteterunt in fiducia propri�iuftici�,hiiamf�liciffim�ia-ceantiniufticiaChrifti. H�cautemfiunt, dicit,noninfinibus, fedinmedioi-nimicorumRegis,ideftvbiminimefperatur. P�n�tr�t enim Euangelium nonnbsp;l�liim in domos Rufticorum, f�d in aulas, in cameras amp; corda principum. H�cnbsp;eft infignis vi�loria, qua declaratur potentia amp; efficacia verbi, quod vrgat fuccefinbsp;fum amp;fortunam fuam, nee ceflat,donee acquirat multos populos, qui pereuffi fa.nbsp;lutaribus Cagitris, fiant alij homines, amp; incipiant Chriftum amare, quem oderantnbsp;ante, incipiant timerc amp; reuereri Chriftum, quem anteaneglexerant. Hoeeft,nbsp;caderefubeo. Eft autem vi�foria f�lixamp;plcna confolationis,qu� oftenditpo-tentiam amp; fortunam verbi.

Genef. cap. 22. Tom. 2. fol. 191. DauidPfalm. x 19. dicit: Verbum tuum confolatio meain humilitatemea, ideft, quia habebam verbum tuum, eramnbsp;animo pr�f�nti, amp; alacri ad omnia pcricula iubeunda, amp; viuificabat me elo.nbsp;quiumtuum.

Veriffimum cnim eft,quando quisin vocatione fua animo perfua�im habet, qu�d Deus velit,amp;verbofuo iuflerit hoc, quod gerit, tantam vim amp;eflica-ciamilliusdiuini mandat! fentiet, quantam in nullius oratoris,necD�mofthe_ nis, nec Ciceronis oratione inueniet. Illud circumftantias omnes d�clar�t:nbsp;Quidvtile, quid bonuminre fit,oftendit,amp;fuggerit animoDeum infinitosfines exuperantes l�nfirmnoftrum lpe�lare,qua'fiduciainftru�tus animus forti ternbsp;pergit, nec de polfibili, aut impolfibili, facili, aut difficili folicitus eft. Sicutnbsp;hanc piorum confidentiam , amp; fecuritatem Paulus Rom. S. magnifi�e de-fcripfit.

Si Gideon amp; Simfom non habuifient verbum Dei, nunquam tantas res geffilTent, lcd fuccubuilTcnt oneri amp; magnitudini rerum. Ver�m quia crede.nbsp;bantverbo, ficcogitabant : Ego fum ad hoc vocatus,amp;habeo mandatum inua.nbsp;dendi Philifteos, Madianitas, amp;c. Pergam ergo audenter. Eides enim eft qu�nbsp;h�cmirandaoperaefficit. Sicut inquit Chriftus lohan. 14. Qui creditin m�nbsp;opera qu� ego facio amp; ipfe faciet, amp; maiora horum facict.

H�c autem in Ethnicis hiftorijs non videmus, neque nos Chriftiani fatis intelligimus, quia ftertimus,neccredimus mandant!, comminanti, punienti,nbsp;autpromittentiDeo,fedfumus infenfati. Iftifandi Heroes amp; Patres Abraham,nbsp;Dauid 3 amp;c. crediderunt, ideo tam arduas res gelferunt. Supra comm�mora,nbsp;tur quomodo Abraham quatuor reges exiguis copijs deuicerit, earn vi�ioriamnbsp;nondiareconl�cutuseft,quam fide qu�iulfuamp;vocationediuinanitebatur.

Ita in hac Hiftoria vincit fide tentationes, quas habuit baud dubie maximas. Seit Deum pr�cepifl� , ideo properat ad executionem , nihil moraturus Sar�nbsp;aut famili�, autvllius creaturg diuerfum indicium. H�retenim id infixum animo, quod inTfalmo dicitur : Lex tua mea maxima conlblatio, quia me viuificat.nbsp;Ad eundem modum qui habet Certum verbum Dei, in quacunque vocatione,nbsp;credat tant�m, amp;audeat, amp; dabitDeushaud dubiclecundosexitus.

Genef. cap. 27. Tom. 5. fol. 7$. Oportet vtfimpliciter pendeamusex inuifibiliDeo,amp;cumgaudioagamusDeogratias , quod habemus verbumDeinbsp;promittentis, de quo inquit Petrus : Habemus firmiorem Propheticum ler,nbsp;monem cui benefacitis attendentes , quafi lucern� lucent! in loco caliginofonbsp;donee dies illucelcat amp; lucifer oriatur in cordibus veftris. Verbum enim eft luxnbsp;vit� noftr�, alioqui nihil habemus de gloria. Scio me elfe Baptifatum, fcio menbsp;manducalTeCorpus amp; SanguinemChrifti,eire abfolutum,vocatum,amp; dodumnbsp;verbo Euangelij, Amplius de vita �terna nihil habeo. Nondumhabeo corpusnbsp;clarificatum,fuperanslplendorem foilsamp;ftellarum, fed habeo animum adhucnbsp;' pr�grauatum, multis magnis malis amp; terroribus, circumfero corpus obnoxiumnbsp;multis infirmitatibus amp; morti. Nihil minus igitur cum in corpore, turn in anima apparet,quam vita �terna. Sedpromilfionon fallet nos. H�reamus igiturnbsp;amp;perfiftamusinfideamp;lpc, amp; fimuscontenti verbo promittente.

___ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE V ER BO DEI.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Unbsp;CONSOLATVR E.T ERIGIT ADFLICTOS.

Gcnef. cap. Tom.3. fol. 1x9. Neque fruftra loquitur Deus. Nec oflFert verbum fuum ociofis fecuris. Sed his qui egent, qui laborant, qui ad-lliguntur,amp;fuftinent difficillimum certamenaducrfus carnemjamp;omniaappa.nbsp;rentia, hoc eft, ea qu� fecundum fenfum,amp; rationcm humanam pugnant cum fide. Hebr. 11. vt adlll�ti vnico pr�fidio verbi Dei niri 8c fiiftentari queanr. Nonnbsp;habitat fapientia inquit Hiob, in terra fuauiter viuentium. Quia eft verbumnbsp;crucis, 8c delperationis. Ide� pertinet tantum ad vexatos, amp;mortificatos, de-fpe�tos,defperatos,oppreffos : Qualis fuitlacobin exilio fuo ,apud foceruminiu.nbsp;ftum amp;auarum, qui nihil largiri 8c omnia rapere amp;deglubere conabatutjamp;c.

Genefi cap.'^j. Tom. 5. fol. 195. Verbum non docetur fine frudu,f�d colligitc�tum aliquem in mundo, non tantum ex ijs, qui vocaliter audiunt,amp;nbsp;qui funt in EcclefiaPatriarcharum, fed etiam exteros 8c alienos, qui font pr�or-dinati adducit.

Tom. 4. lenenf. fob 33^. �nMattb. cap. 13. Duohicnotanda,primuin contra Spiritus fanaticos, qui verbum vocale putant inutile efi�, quia in plurimisnbsp;nonferttru�ium. Stulti, fcilicet quafi ipfi frut�lus ferant,cum hoc ipfo quodnbsp;verbum Dei contemnant fint pefl�mi. H�c H�ref�s vulgata eft, maximeque communis. Quia omnis homo lie eft, vtpromptus fit alios iudicare, f�ipfo negle�lo.nbsp;Vnde amp; poeta dicit ; Nemo tent�t in fcfo defoendere, fod pr�cedenti Ipedaturnbsp;manticatergo. wir�)nicbfInbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�?erilklt(af

fen / quodtrabenfesindicant feftucenfes ,,45ro(jeJDKbcl^engcn�)ief(einen gro�e(5cbe(efe �raffen Heine @cf)e(efe. Hoc eft,Mundus fuit, eft amp; manebitnbsp;Mundus. Sicut amp; princeps eius Diabolus aceufat^damnat amp; occidit San�tos Dei,nbsp;cum ipfe fit omnium damnatiflimus. Ira fit in Ecclefia, vteiufmodihominesnbsp;damnent San�tos propter aliqua, qu� propter uerbum Dei faciunt. Etqu�runtnbsp;Ecclefiam feu San�tos fine peccato, quam tarnen impoflibile eft inuenire. Ide�nbsp;concludunr,auteos verum verbum nonhabere,aut verbum externum elfe inutile.

Sed hic vides quod fernen in terra bona fert fru�tum ,im�nifi effetfemen, nonf�quereturfru�tus in terra. Ita nifi verbum vocaleeflet in Ecclefi*quot;!, nullusnbsp;effet fru�tus in ea. Ide� fumma fapientia eft, non offendi multitudineverbum,nbsp;contemnenre. Nemo credit,qu�mmagnivirietiam hodie hocfeandalopereant,qui in Ecclefia nihil nififumma fpeciefan�tumputanteffevidendum. Sicnbsp;primo Donatift� ab Ecclefia recefferunt, quia malos in eamixtosvidebant,po-ftea ipfi inter fefe quoque difeordes. Et recefferunt Maximianift� � Donati-ftis, quia malos inter eosinuenerunr. Eadem infipientia Nouatiani ab Ecclefia recefferunt, 8c mult� ali� h�refcs, quibus femper fuit h�c caufa, quodnbsp;malos non voluerunt ferre , de quibus Auguftinus copios� contra Donatiftas.nbsp;Ide� nihil mirumfi hodie quoque ifta infipientia perdat multos, amp;offendate-riaminfignes viros, vt taceam , Muntzerum amp; fanaticos alios. Sedinexeufa-biles funt, pr�fertim fiChriftianiefle volunt. Quia hoc caputMatthei velnonnbsp;legunt, velcontemnunt.Sienim legerentamp;crederent,fatis aperte hic vid�rent.nbsp;Semen,

feinen, id eft, verbum Dei, vix in quarta parte vtile elfe. Et tres partes habere i-dein verbum cum quarta, amp; tarnen manere malos. Cur ifta vel non legunt, vel noncredunt ?Haberent hie folutionem potentiflimain iftiusQu�ftionis, fcili_nbsp;cet, Quomodo fieri polfit, vt verbum fit verum amp; vtile, amp; tarnen quarta tant�mnbsp;parsfrudificat. Quorumvitio ? Verbi? Non. Sedterra? feuauditorum. Idemnbsp;verbum omnesaudiunt,fednon omnesfru�tificant.

Nonneigitur furor eft manifeftus, tribuere culpam verbo, qu� eft audito. rum? fcilicet. Homo non curat verbum audituin, ergo verbum non eft verumnbsp;verbum. Diabolus non amat Deum, ergo Deus non eft verus Deus. Filius nonnbsp;honor�t patrem,Ergo Pater non eft verus Pater. Latro non obedit principi, Ergo princeps non eft verus princeps. Hac amentia percuti debent homines ingratinbsp;amp; fuperbi,vt dicant amp; faciant non nifi peruerfa. Et tarnen vt dixi, communis eftnbsp;ifta peftis, quod iudicant homines de verbo, ex fru�tib. particularibus,amp; vitiofif.nbsp;fimefic colligunt, Vbicunque non fiunt omnia verbi, ibi non eft verbum verum.nbsp;Apud hos aut alios non fiunt omnia verbi. Ergo non habent verbum. Maioremnbsp;negatpr�fens Euangeliuin, dicens,mul ta verbi non fieri, vt inter lpinas,petrola,nbsp;in via. Ergo eft falla. Sufficit ergo ad veritatem verbi, quarta pars agri boni. Imonbsp;feptem milia virorum in Ifrael fubElia, amp;reliqui�in Ecclefia. Reliqui� enimnbsp;falui fiuntnon tota mafia. Ergo quitotammaliam fpe�l:ant,merit�oftendunturnbsp;verbo, led qui reliquias Ipe�tant, iciunt quod fatis fit, fru�lum elfe in reliquijs, c-tiamfi in alijs fit inutile. Hoedeprimo.

Secundo notandum, pronobis, ideft,pijs, vt confolationemhabeamusfi non omnes verbum noftrum audiant, ne frangamur aut dclperemus, aut d�f�ra.nbsp;mus verbum, quod multi imo plurimi ipfum contemnunt, filtern propter ele�losnbsp;doceamus, dclpedemus reliquias laluandas , Abeant ali� tres partes ad Diabo.nbsp;lum. Si principes non credunt omnes, tarnen vnusatquealter,Sirufticinonnbsp;omnes boni, fatis eft duos aut tres bonos elle, fi cadunt do�li amp; l�ndi plurimi, fuEnbsp;ficitqu�dpaucos retineamus. flT� Wtl hod?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|cttt/xv:v tvcvbcn

tnwipcn �Dotttcit llt;tfRn^otttCttlgt;Utbctt/Vttbt6nttctt6nicbt$in*5iitcrtffr-bc��machen. 2H|o m�fjcnwtv aud) Viam vnb Petrofa lafjcn bleiben/ �rtb vn� ber guten A�:rbentr6|lett ! weicht barumb and? nichten �Dotnen wirbnbsp;ob ihr tTacbbctr �Dotnen ftnb / vnbbarumb jbte frucht bee �amen� nich tnbsp;verbclt/ob bte iDotnenben �rttnen erf�icten. Eft vt dixi fcandalum maximum, tain multos elfe contemptores,fedfolatium diuinum, quod certi fumus la.nbsp;borem noftrum non elfe inanem ( vt Paulus ait Cor. 15.) quia verbum Dei non venbsp;nit vacuum, fedeft VirtusDeiinfalutem credenti, amp; Spiritus per ipfuin venir, fal.nbsp;tem in quartam partem terr�.

Tom. X. Genef cap. 19. fol. 1^3. H�retici hac in parte valde errant, amp; conne�lunt inconfequentia, cuin de verbo vocali, amp; deSacrament�s difputanr,nbsp;Ac Deum prorfus nudant minifterio : Quienim verbum tollit amp; id non accipitnbsp;tanquam �Dcodidum,is tollit omnia. Aufer verbum de Baptifmo, de Abfolu-tione, de C�naDomini, amp; nihil erunt.

Nonfol�m ftultumigitur ,fedetiam impiumSacramentariorum argumentum eft,qu�ddicunt externa nihil prodefle ad Salutem,amp;poftca cumulant exem. pla amp; lententias lcriptur�. Caro non prodeftquicquam amp;c. Faciendumenimnbsp;diferimen eftinter �xterna, amp; nonita in genere omniaexterna abijcicndafunr.nbsp;Nam

DEVERBODEI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^

Nam externa redt- tum damnantur, quod adfalutcm nihil profunt, cum funthiu mano arbicrio, feu potius temerari� line verbo Dei inftituta. Alioqui Deus vultnbsp;per fuarum crcaturarum minifterium agere. Ideo ante omnia hoc conlideran-dum eft , an externa ifta fiant fecundum inftitutionem �c voluntatem Dei, velnbsp;non. Si verbumleu inftitutio Dei non adeft, tunc rede dicis externa nihil pro-delTe ad falutem, fedetiam nocere. Sicut ChriftusMatth. 15. dicit : Fruftramenbsp;colunt mandatis hominum.

Sedlivides externa iftaniti verbo ,amp;diuino mandatoinftitutaefte,ibige, nu flexo tacitus adora ifta externa amp; die : hoc non iubet fieri meus paftor nonnbsp;Petrus, non Paulus, fed meus Pater in c�lis, igitur in humilitate obediam, amp; ere.nbsp;dam obedientiam hanc profuturam ad Salutem.

H�cdiftindio admodum necelfaria eft, quam quia vclnefciuntvelnegli. guntH�rerici, in deformes erroresincidunt. Nonenimvniuerl�liter amp;ablblu-t� verum eft, quodSchuuenckleldiuslieargumentatur. Nullum externumpro.nbsp;deft adl�lutem,BaptifiTaus,Pr�dicatioEuangelij,CoenaDominilunt externa. Ergo nihil ad falutem profunt. Maior manifeftefalfacft. Diftinguend� enimresnbsp;extern� funt. Alia? enim funt mer� human�, amp; ab hominibus confid� de hisnbsp;maiorvera eft. De ijsautemqu� diuinit�sinftitutaamp;iulfafunt,Maior non eftnbsp;vera : Nam nobis adfaluteminftitutafunt, ficut Chriftus de Baptifmo dicit: Quinbsp;crediderit amp;Baptilatus fuerit,laluus erit. Et Paulus:Confeflio fitore adfalutem.

Sic verbum vocale eft quidem vox hominis, led autorit�re diuina inftituta ad falutem. Vult enim Deus gubernare Mundum,per Angelos amp; homines creatunbsp;ras fuas,tanquam per fua minifteria, ficut lucem dat per Solem, per Lunam,etiamnbsp;perignem,amp;candelas. Hicetiampoterasdicere nulla externa res prodeft : Solnbsp;eft res externa. Ergo nihil prodeft, hoc eft non lucet, non calefacit, amp;c. Tamnbsp;fatuumargumentatorum quis ferret ?

Manet igitur r�gula de qua fupra etiam dixi, quod Deus non amplius vult age refecundumextraordinariam,feuvtSophift�loquuntur abfolutam poteftatem,nbsp;fedpercreaturasfuas, quas non vult el�� otiofas.Siedat vi�lum ,nonvr lud�isinnbsp;del�rto, c�m c�litus daret Manna,led perlaborem, c�m diligenterfacimus opusnbsp;vocationis noftr�, nec vult amplius homines ex gleba fingere,ficut Adamum,l�dnbsp;coniundione maris amp; f�min� vitur , quibus benedicit. Hanc vocantDci or.nbsp;dinatam poteftatem, c�m fcilicet vtitur minifterio vel Angelorum vel hominum.nbsp;Sicut in Propheta Arnos cap. 5. notabilislcntentiaeft,Deum nihil facere, qu�dnbsp;non prius fignificet Propherisfuis.

Si qua autem nonnunquam fiunt extra minifterium,vel Angelorum vel ho_ minum : Ibi re(ft�dixeris,C^� fupra nos nihil ad nos, nobis enim ad ordinatamnbsp;poteftatem refpiciendum, amp; ex ea indicium fummendum eft. Poteft Deus falua.nbsp;re f�neBaptifnio, ficut credimus infantes, qui nonnunquam parentum negligentia, aut alio cafu Baptifinum non conlequuntur, non ideo damnari, led nobis innbsp;Ecclefia lecundum ordinatam Dei poteftatem iudicandum amp; docendum eft,nbsp;quod fine Baptifmo illo externo nemo laluetur. SicordinatapotentiaDeieft,nbsp;quod aqua humedat, ignis vrit, amp;c. Sed in Babylone in medio igni Danielis Ib.nbsp;eij incolumes viuebant. H�c fuitpotentiaDei abfoluta, fecundum quam turnnbsp;agebar, ledlecundum hanc nihil nos iubet. Vult enim nosfacerefecundum ordinatam potentiam.

Recitatur fententia Dionifijin fcholis. Deum operari perEftentiam : nos perqualitatem dcfluxam,l�dh�c quis intelligct ? QuiautemiliumCanonera,nbsp;queni pofuimus re�le tenet,is poteft iudicarePapam Sc Mundum in omnifuafa.nbsp;pientia, qu�dIcilicetDeusordinate omnia agit, per minifterium hominum. Nc_nbsp;Bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mo igitur

DE VER BO DEI. moigiturconfequeturfalutem,{piritualibus vt vocantfpeculationibus, fineex-ternisrebus. Verbo attendendum eft,Baptifrnuspetendus,fumenda Euchan.nbsp;ftia, Abfolutio requirenda. H�c quidem omnia externafunt,l'ed in verbum induik. �giturfine eis Spiritus San�ius nihil operatur.

Ante hoc tempus priufquam Deus lucem Euangelij oftenderet, multa Scripta amp;di�lafunt, de vita ipeculatiua,amp;alt;ftiua : acin Monafterijsvtriusquefexus, qui fer� fuerunt optimi, occup�t! funt hoc ftudio, vt offerrentur eis viliones amp; re-uelationes. Hine etiam fadumeft, vt quidam omniaftia fomniaannotarent:nbsp;Hi ftilicet omnes expedauerunt illuminationes ftngulares,fine externisrebus:nbsp;Sed hoc quid aliud eft, qu�m fine fcalis veile afcendcre in Ccelum ? Igitur pr�ftLnbsp;gij s Diabolicis f�pil�im� delufi funt.

Redeigitur Paterquidamin Heremoiudicauir, c�m enim viderctMona, chos fuos talibus Ipeculationibus indulgerc,monuit eos hoc verbo vt abftinerent.nbsp;Si inquit,videris tibi aftendere in C�lum,amp; iam vnum pedem figerc fuper limennbsp;C�li,ftatim eumretrahe,necf�quarisalteropcde. Hicdamnauit/peculatio-nes, feu vit� genus fpeculatiuum, quod indodaamp;imperita poftcritastantislau-dibuseuexit. Quienimredelpeculari voletintueatur Baptifmumluum, legatnbsp;Biblia fua, audiat condones, honorer Pattern amp; Matrem, fratri laborant! lubuc,nbsp;niat,nonconcludatfe,vt fordidum Monachorum amp;Monacharumvulgusfolct,nbsp;in angulum,amp;deledetur ibifuisdeuotionibus,ac fieputetfein Dei finu federe,amp;nbsp;commercium habere cum Deo fine verbo, fine Sacramentis, amp;c.

Qui tales funt contemptiflimc loquuntur de vita a�i:iua,ac mihi quidem magno conftitit, donee ex hocerrore IftKratus fiim. Placet enim ration!, amp; vtnbsp;Paulus appellat,videtur efle Angelorum Religio. HipocritaVicclius,amp;Blalphc-mus Apoftata,aliquandoobijciebatmihi, nos nimisexternadocere. Spiritual!-bus infiftendum efle,amp;c. Vult enim ratio ambulate in mirabilibus fuper ie : Sednbsp;VOS cauebitis hos laqueos Satan�, amp; aliam conftituetis definitionem vit� fpeculanbsp;tiu�, quaminMonafterijsdocuerunt, Nempehanc: Veravitalpeculatiuaeft,aunbsp;dire amp; credere verbum vocale, ac nihilvellefcirenifiChriftum,eumq; Crucifi-xum. Is folus cum verbo fuo obiedumlpeculationisvtile amp;falutare,abeocauenbsp;difeedas, qui enim abiedavelnegleda humanitatc, ftu carne ChriftideDeo,vtnbsp;Monachi folebant amp; nuncSchuuenckfeldius amp; alij folent, fpeculantur, autad de-iperationem adiguntur opprelfi claiitate Maieftatis, autiubilant ftultc, acleinnbsp;C�lospofitos fomniant, decepti � Satana, talibus pr�ftigij.s animos ludente. Acnbsp;defperantibus quidem fuccurrj poteft, fed iftis^qui feu gaudio ebrij, fe in finu Deinbsp;ledere pu tant non item.

Gerfon quoque Scripfitdevitalpcculatiua,acornateammagnistitulis, ac imperiti c�m legunt talia, ampleduntur eapro diuinus oraculis, fed reuera vt innbsp;prouerbio dicitur : Thefaurus Carbones. Igitur feu externum feu ciuilem tenbsp;appellent Vani Ipeculatores ifti, nihil te hie moueat, age tu Deo gratias pro verbo, amp; externis iftis, amp; rclinque iftas ampullofas Ipeculationes alijs.

Ego legi tales Ijbros cum magno ftudio, amp; vos quoque hortor vt legatis : led cum iudicio, nec nulla caufa eft, cur ego h�c fie vrgeam amp; inculcem, vt in ordina.nbsp;tarn Dei potentiam,amp; minifteria Dei intueamini, volumus enim agere cumnbsp;Deo nudo, cuius vi� funt imperueftigabiles, amp; abfeondita indicia Romanosnbsp;vndecimo.

OrdinatampotentiamhoceftFil'iumincarnatum ampledemur,inquofunto-mnesthefauri diuinitatis. Adpuerum ilium pofitumin gremioMatrisMari�,ad V Vi(ftimam illam pendentem in cruce nos confercmus,Ibi verb contemplabimurnbsp;Peum,ibi in ipfum cor Dei introlpiciemus, quod fit milericors, quod nolit mortem pccca-

tem peccatorisj fed vt conuertatur amp; viuat. Ex hac Ipcculatione feu conremplatio ne nafcitur verapax, amp; verumgaudium cordis. Itaque Paulus dicit; Nihil iudi.nbsp;co mefcirepr�terChriftum. Huiclpeculationicumfrudu vacamus.

Illa autem vnioanim�amp; corporis,dequaGerfonmagnific�difputat^f�pe cum magno periculo eft, amp;�merumSatan� ludibrium, quitales deuotionesina-nimis excit�t.

Recitatur Hiftoria de quadam Moniali, qu� obledata Ipeculationibus fuis, ftudios�� reliquisfe feparabat ne impedirenturcogitationes. H�c c�m videre.nbsp;tur ftbi aurea vefte induta, amp; aurea corona or nata,atque itaceu nuptijs Iponlanbsp;l�ta federet 8c gauderer, reliqu� Moniales depr�henduhtSatan� ludibrium : Vident enimCoron� loco in capiteftercusvaccinum, quodipfefemnibataureamnbsp;Coronam elfe. Siue hoc ita fttfadum fine non, tarnen oftenditl�pe hominesnbsp;fuis Ipeculationibus turpiter deceptos. Qui igitur fecurus in hac parte vult elfe,nbsp;fugiat rales Ipeculationes, amp;magnificefenriatdcminiftcrio,perquodDeusnocnbsp;bifeum agit,amp;fe quafi nobis conlpiciendum pr�bet.

Genef.cap.^.Tom. i.fol.45. Hac Regula pr�cipu� opus eft, ad quamtan, quam adSacram ancoram relpiciendum eft in omni vita, vtpoftquam'conftatnbsp;hoc elfe verbum Dei,quod habemus amp;profitemur,limplicifideei alfentiamurScnbsp;non difputemus curiose. Nam omniscurioladilputatio ceitilfimamfecumad-fertruinam.

Habemus Chrifti verbum manifeftum de C�na Domini, vbi de Pane dicit : Hoc eft Corpus meuin quod pro vobis traditur. Depoculo : Hie eft Calix nouinbsp;Teftamenti in meo Sanguine. Fanatici igitur c�m � fide horum verborum difee-dunt amp;difputant: Quomodo h�c fie elfe polfunt,paulatime�labuntur,vtfimplinbsp;citer hoc verbum Chrifti negent amp;impugnent,ficuthocinJocoHeu�accidit,

Sic c�m Arius de Deo cogitat, quodfit fimplicilTima vnitas, initio appr�-hendithanepropofitionem. Forte Chriftus non eftDeus, Deinde tantilperab-furditatescolligit,dum plan� defendatamp; ftatuatcert�,Chriftum'non elfeDeum. Non moueteumquodlohannes clar� dicit : Verbum eratDeus. Non mouetnbsp;eum,qu�d Chriftus iubet Baptifariin nomine Patrisamp;Filij, amp; Spiritus San�ti.nbsp;Non quod mandatum habemus credendi inChriftum, adorandiamp;inuocandinbsp;eum. Quid autemeft magis abfurdum,quamquodnobis lumimusiudiciurnnbsp;deDeo,amp; verbo eius,quiaaDeoiudicari debebamus. Ergo in hoe fimpliciternbsp;confiftendum eft, c�m audimus Deum aliquid dicere, vtid credamus, amp; non di_nbsp;lputemus,fedpotius captiuemusintclle�iumin obfequium Chrifti.

Re�l�citaturlelai�fententiacap: 7, Nilicredideritis, nonpermanebitis. Nam etiamfi rumpamur, tarnen nunquam intelligemus,Quomodo oculus vide-at, quomodo aurisaudiat, quid anima fit, amp;c. Et tarnen h�c in nobis funt,hisnbsp;quotidiejamp; omnimomento vtimurin omnibus a�tionibus. Quomodo igiturnbsp;intelligemusilia,qu�fupra omnesfenfusin Ibloverbofunt ? Sicutinlbloverbonbsp;eft, quodille Panis fitCorpus Chrifti, quod Vinum hoe fit Sanguis Chrifti, credinbsp;debent,intelligi nee debent, necpolfunt.

Sic quodadpr�fentem Mofi locum attinet, verbaerant fimplicilTima, Ex arbore in medio Paradafi noncomedetis : Sed rationemhorumverborumnonin-telligebat ratio, quareDeus h�cita vellet fieri. Dum igitur curiofius inquirit Heiia, non contenta eo quod audieratDominum pr�cepilfe, perijr. Quare h�cnbsp;tentatio verum exemplar eft omnium tentationum,per quas Satan impugnat ver-B ij bum^

DE VERBO DEI. bum amp; fidem. PriufquamHeuam fubitlibido comedendi pomi,amifitverbumnbsp;quod Deus ad Adamum dixit : Hoc verbum fi retinuiflet,manfiflet reuerenti a Deinbsp;amp; fides. Vbi contra amifib verbo, adeft contemptus Dei, amp; obedientia Diaboli.nbsp;H�cvtiliafuntvtdifcamus, licut Petrus dicit, in tentatione forti ter flare,amp;nbsp;refifleretentatori,retinentes verbum forti fide, amp;occludentes aures, neadmitta*nbsp;musea, qu��verbo ali�na flint: Ver�enim h�cara�wgaTaHeu� iamp;Ad�, nobisnbsp;funt/4��/x�T�, ne �verbo amp;fideabdu(flipatiamureadem.

Tom. 1. Genef. cap. 17. fol. 101. Monachi celebrant Patrum fuorum Benedi�li, Bernardi legendas. Sedprofed� Deus in genere, cum quouisChrLnbsp;ftiano multo copiofius loquitur amp; familiarius conuerl�tur,qu�m illi iaClantdenbsp;fuis Patribus. Imb fi in manu mea res effet, non vellem Deum mihi loqui de c�_nbsp;lo, aut apparere mihi. Hoc autem vellem, amp; tendunt hue quotidian� me� pr�.nbsp;ces,VC in digno honore habeam. Severe�flimem donum Baptifmi, quodfumnbsp;Baptifatus, quod video amp; audio fratre^ qui habent gratiam amp; donum Spiritusnbsp;San�li, qui confolari, erigere verbo poflunt, exhortari, monerc,docere. Quumnbsp;enim tu optas meliorem amp; vtilioremDei apparitionem ?

Sedproh dolor,fuperbi Spiritus contemnunt h�c,8e nos quoque communes has apparitiones in verbo, Baptifmo, C�na, amp;c. Non ponimus eo loco quo de-bebamus. Id autem duceremus nobis gloriofum, fi vt Munzerus gloriabatur,De_nbsp;us nobis loqueretur vifibiliter, fedcuentusoflendit, qualis Deus fuerit; Satannbsp;fcilicet affe�tans Maieflatis gloriam.

H�c inculcandafunt fepius, 8c non fine caufa � me repetuntur. Abraham ficonferatur nobifeum, qui viuimus in nouo Teftamento, magnaex parte, modonbsp;rem �qua lance expendas, nobis minor eft. Priuata quidem dona in co maioranbsp;flint. Sed Deus non le exhibuit illi propiorem aut familiariorem quam nobis.nbsp;Sit lane magna Gloria habere apparitiones illas: quid inde habuit Abraham mains aut melius, quam quod Deus cum ipfo locutus eft ? Hoc autem nobis quoc;,nbsp;amp;quidcm quotidieaccidit,quoties Sequocunqueinloco volumus. HomiriCmnbsp;quidem audis, cum Baptifaris, cum C�na Sacra vteris : Sed verbum quod audis,nbsp;nonhominis: SedviuentisDei verbumeft. IsteBaptifat,isteAbfoluitapecca-tiSjis iubet vt Iperes in fua mifericordia.

Magna autem ingratitudo eft, has Dei facies, vtScriptura vocat, negligere, amp; qu�rere interim apparitiones, amp; reuelationes alias. Itaquetales in Papatu de-deruntfanedignasp�nas,dumSatan ftultis, ineptisabfurdisapparitionibuseosnbsp;ludificatus eft, quas tarnen Monachi magnifice efferunt amp; ornant. Pontificesnbsp;autem fuo teftimonio comprobarunt amp; confirmarunt.

Sed cum iudicio talia legenda flint, nec ftati m credendum quid quisque dicat : Ad normam fidei examinand� flint omnes apparitiones, amp; qu�rendum flntne analog� fidei,an verb,vtplerumq;accidit,cum verboreuelatopugnent.nbsp;Adhuncenim modumMofesetiam Prophetasvult iudicari, vtfiquidcontrare.nbsp;uelatum verbum afferunt,nonaudianturetfifignaamp;miraculafaciant,Deut. 13.

Pono autem aliquas apparitiones elfe veras, quales feruntur de Dionyfio amp; alijs,tarneneas non euro. Non quidem quod penitus contemnam,led quianbsp;fcio, quod nihil flint adBaptifmum,adC�nam Domini. Imo adcolloquiumnbsp;pium, quod haberepolflim cum quolibetpio fratre. H� enim apparitiones flintnbsp;generales,amp; cercilfim�,qu� faller e non polfunt.

Dilceigiturhoc, quod in omni vita,opere amp; re maximeIpedandum fitver-bumDei. Patriarchis amp; Prophetis Deus fingurariterapparuit,fiueinfomnis flue

DEVERBODEI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,7

fiueinvlf�one,feu per Patriarcharum, nonnunquam etiam Angelorum vocem. Tales reuelationes feu apparitionesnos non defideramus, fed fumus cor.tenti,acnbsp;Deogratias quam maximas agimus pronoflris apparitionibus amp; faciebusDei,nbsp;quasvidemus in BaptifmoSc toto verbi minifterio.Ibienim frater fratri fit Ange_nbsp;luSjAbfoluit eum�peccatis, confolatur,inftruit,munit,monet,exfiortatur amp;:c.

H� funt noftr� apparitiones, quas merito facimus maximi. Agnofcimus cnim per eas Deum, amp; confequimur vitam �ternam. Diftinguend� igitur funtnbsp;legend� feu vit� hominum. Si enim Deus nunquam mihi apparet vifibiliter fi-cut Abrah�, ne quidem id cupio,amp; quod plus eft,credere vellem Deum eft�, nifinbsp;manifpfto cog�rer. Quia amp; falutcm �ternam mihi fatis eft,qu�d fum Baptifatus,nbsp;quod audio Euangelium, quodvirtute clauium Abfoluor.

Quod fi Deus vult me alloquiin fomnioamp;monere de rebus temporalibus, ficutmonebat Magos redituros ad Herodem. Bene. Sed ad vitam �ternam nulnbsp;la alia reuelatione mihi opus eft, nullam igiturcupio : EtfiofFerreturfufpe�tanbsp;mihiefretobSatan�infidias,quifeinAngelumlucistransformareSolet. Abun-deenimfemihiDeusoftendit,inBaptifmo amp;Minifterio.

ApparuitinquitPaulus Tit. 3. PhilantropiaferuatorisnoftriDei,faluantis nos non ex operibus,qu�funtin)ufticia,qu�fecimusnosfedfecundum miferi.nbsp;cordiam fuam per balneum regenerationis,amp; renouationisSpiritusSan(fti,quemnbsp;effuditinnos oppulenter,perChriftumlefuro feruatorem noftrum,vtiuftificati'nbsp;ipfius gratia, h�redes fiamusfecundum fpem vit� �tern�.

Hic certus fermo eft. Si igitur legeris Hiftorias Sandorum, amp; inueneris in cis mirabilia opera, amp; mirabiles apparitiones, cum iudicio eas lege, ac cert� hocnbsp;ftatue,nullam apparitionemgloriofioremeffe, amp;auguftiorem nobisquoq; con-ducibilorem illageneralilfimaomninm Chriftianorum,per quam confiftit,aliturnbsp;amp;conferuaturtotaEcclefia. H�cfubftantialiseft, amp;vniuerfaUs. IllaAbrah� amp;nbsp;Prophetarum accidentalis amp;particularis.

TaceodenugisMonachorumindignisluceamp; memoria. Sunt cnim maxi, maexpartepr�ftigi�Satan�adfallendum amp;nocendum inftrud�. Ideoexa,nbsp;minand� funtad analogiam fidei, amp; fcriptur� Canoncm. Apparitiones Grego.nbsp;rij admodum funr c�l�br�s, quasipfe crediditveras, amp;imj)leuitfuoexemplo Ec,nbsp;clefiam infinitis erroribus. Credidit enim Sandorum animas fe videre amp; audi,nbsp;re, poftulantcs fuffragia non Chrifti, fed fuperftitum in terra : Item operum pr�fi,nbsp;dia,eleemofynas,ieiunia.

Sedexamincnturh�cadScriptur�Canonem , quidh�c omnia ad mortu. Os, amp; futuram vitam ? Sed Gregorius negledo hocCanonecrediditifta veraefte,nbsp;amp; dcdit exemplum omnibus Monachis fequendi ifta,amp; docendi in Ecclefia. Ob,nbsp;fcurataigiturgloriaminifterij verbi, amp; verarum ac falutarium apparitionum eft,nbsp;amp; amplificat� nug� ift� : ImoSatan�perniciof�impoftur�.

Magnum autem donum eft, quod diuina mif�ricordia nobis hanc lucem ver, bi iterumaccendit, vtfciamus vbi qu�rendus, amp; vei� inueniendus Deus, non Ronbsp;m�, noninHifpanijsvltimis,IedinBaptifmo,inEuangeli; voce,in vfu Clauium,nbsp;im� quoque apud quemlibet fratrem,qui mccum confitetur amp;cieditinPiliumnbsp;Dei.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H� f�nt Epiphani�, feu apparitiones omnibus Chriftianis communes.

Ac in ifta particular! apparitione, quam Mofes hoc in loco defcribit, nihil eft au, guftius amp; maius, qu�m qu�d Deus cum Abraha loquitur, tanquam cum familia,nbsp;riffimoamico,

Atque idem fi volumus, habemus nosquoque, amp;quidemcopiofius qu�m Abraham. Si igitur viuerct. Sine dubio indignaretur quod tantas glorias, amp;nbsp;tantas diuin� mifericordi� opes tam indigne contcraneremus.

l3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VERB O DEI.

IdeoMofesquoq;hoc beneficium magnif�c�pr�dicat. Dent.4. Noncfta-lia Gens, qu� habeat Deos appropinquantes fibi ficutDeus adeft c�n�is obfecra. tionibus noftris. SicEfaias gloriatur, quod Deus habeat federn, 8c ignem fuumnbsp;inHierufalei^, lefai. 3x. Sed profedo maiornoftragloriaeain nouoTeftamen.nbsp;to : Non fol�m habemus Deum appropinquantem nobis, fed etiam corporaliternbsp;inhabitantem in nobis. Quod fiperfona eius nonapparet, vt eum de ore ad osnbsp;videamus, tarnen apparent verbum amp; opera eius.

Genef. cap. 37. Tom. 4. fob �5. In genere eft aliquid diccndum defom-nijs,quam quidem materiamfcio valde copiofam efTe amp; late patentem , idco brcuitermeexpediam. Quia non fum idoneus ad habenda , aut interpr�-tanda fomnia, neque earn facultatem aut fcientiam mihi expeto amp; padumnbsp;feci cum Domino Deo meo,ne vel vifiones,vel fomnia, vel etiam Angelos mihinbsp;mittat. Contentusenim fum hoc dono, quod habeo Scripturamfan(ftam,qu�nbsp;abund� docet amp; fuppedi tat omnia qu� funt necelTariajC�m ad hanc tiim adfutu.nbsp;lam vitam.' Huie credo amp; acquiefco, accertus firm me non pofte falli : Neq; ta_nbsp;men aliorum donis derogo,ficuifort�pr�terScripturam�liquidreuelarctDeusnbsp;per fomnia, per vifiones, per Angelos. Sint fane dona, fed qu� ego nec euro, neenbsp;defydero. MouCor enim infinitailia multitudine illufionum,pr�ftigiarum,imnbsp;pofturarum, quibus Mundus horribiliterftib Papatu longo temporedeceptus eftnbsp;per Satanam : Deinde fufficienria Scriptur�fan(ft�,cuinnonadhibuerofidcm,nbsp;profedo nec Angelo, nec vifioni, neefomnio facile eredam. Sed vtdixi h�c ra.nbsp;tio mihi peculiaris eft , qua nihil alijspr�fcribereaufim. Satis enim fuperq;re.nbsp;uelationum habeo,cum feiamquidcredendum,quid fperandum, quid confu.nbsp;lendumaliis,qua ratione pie amp;honefte h�c vitatranfigendafit. Idq;promeanbsp;tenuirate libens cum alijs communico, vt amp; ipfi norint amp; intelligant Decalogum,nbsp;Symbolum, orationem Dominicam.

Aliquid tarnen dicemus ex do�lrinaamp; f�ntentiaScriptur�Sandl�defbm. nijs. Ali�senimprobatfomnia, aliasimprobat. Syrach 34. Multos erratefe.nbsp;cerunt fomnia. Sc exciderunt fperantesinillis. Item,Salomon: vbimultafuntnbsp;fomnia,ibi multum eftvarietatisamp;errorum. Tu verb Deum time. Rurfusre.nbsp;ftatur facra Hiftoria San�tosPatriarchas amp;Prophetas habuiffefomniavtlacob,nbsp;lofeph, Daniel, item Pharaonem amp; impios etiam, qu� tarnen diuinitus monftranbsp;ta funt. EtNum.12. AitDominus ad Aaron: Siquisfueritintervos Pro.nbsp;pheta Domini, in vifione apparebo ei,vel per {omnium loquar ad ilium. Atnbsp;non talisSeruus meusMofes,qui in omni domomea fideliffimuseft, oreenim adnbsp;osloquotei. Ibi Deus confirm�t fomnia amp; vifiones, amp; eft infignis locus, quiac.nbsp;curatam Sccopiofioremexplicationem requirebat. Mofes inquit Deus, aliquidnbsp;maius vidit, habet alias maiores reuelationes pr�ter ilia, qu� vos ex eo audiuiftis,nbsp;qui eftisems difeipuli, amp; habetis vifiones amp;fomnia. Ego noui quid Moles Scego inuicem conferre, amp; colloqui foleamus. Mofes vidit Paffiones Chrifti. Por-ro ex eo loco ort� funt vfirat� ill� form� loquendi in Prophens, de fomnijs amp; vi-fionibus. Sic loel de milfione SpiritusSan�tipr�dicit : luuenes veftri vfionesnbsp;videbunt, Sefeniores veftri fomnia fomniabunt. Nonigirurpoffumusnegate,nbsp;quin Deus iftis modis reuelationum vfus fit � principioin EcclefiaPatrum amp; Prophetarum. Primus modus fummus eft. Prophetia fine infpiratio amp; DauidisScnbsp;Prophetarum, qui illuftranteSpiritu Sando, do�lrinarn Sc promiffionesaperrisnbsp;yerbis Sc raanileftofenfu tradiderunt. Deindefunt vifiones, fine imagines qu�-damSc

DEVERBODEI. dam amp; Ipecles. Tertio Somnia. Sic in nouo Teftamento primurn genus eftnbsp;do�lrinajhucacceduntSacramenta,tanquamCcremoni�extern�jamp;poirentdLnbsp;ci vif�ones. Baptifmus nofter, C�na Domini, Abfolutio funr qu�dam vifio-neSj quiafuntextern� Ceremoni�.

C�mver�Scriptura SanCta h�c tria genera amp; probet amp; damnet videturea. dcmRegula,amp; iudiciurii icquendum efredefomnijs,quodin vifionibusamp; Pro_nbsp;phetijsfequifolcmus,nimirum Analogiafidei. Namamp;h� aliasver�,aliasfaLnbsp;f�funt,perindevtfomnia. Non enimfemper, auttant�m�Deo oriuntur,Sednbsp;etiain � Diabolo, qui eft SimiaDei, amp; vtfolet excitareProphetas, ita mouetquo.nbsp;qucvifioncs amp;lomniajfic permittenteDeomirabiliconfilio. Ver�m aliudnbsp;lpedat,etiamciimvera loquitur, qu�m Deus per fomnia. Deus exhiber ver-bum amp; fignaad lalutem amp; redemptionem hoininum, Satan autem qu�rit pcr_nbsp;niciem amp; interitum animarum , �c oblcurationemVeritatisdiuin�,proptereanbsp;ctiamveradicendo mentitur. Hincamp;in Ethnicorum hiftorijsfomniar�citantnbsp;tur,qualiafueruntBruti,C�laris,Syll�, Annibalis.

Autor eft Liuius,perfomniumvidifle Annibalem iuucncm diuina Ipecie, qui le ab loue diceret ducem initaliam Annibali mifliiin, quem lequeretur, neq;nbsp;vsquam abeo delle�leret oculos. Relpedantem ver� vidil�e poll feferpenitninbsp;mira magnitudine, cum ingenti arborum ac virgultorum ftrage ferri. Id vei onbsp;pr�fagiens fomnium Sc cum impreflione quadam fuit. Quia Diabolus probenbsp;cognitum habuitftatum totius orbis terrarum, amp; facile fuit ex antecedentibus colnbsp;ligerefutura, amp;eaperfomnium monftrare Annibali.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Taies lunt pr�di�io-'

nes Lichtenbergijj amp; Arnold! de villa Dei, qui habueruntSpiritum Propheti-cum, quem alias Pythonicum appellant. Quibus interdum relpondet euentus, interdum non,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo �rtffte / fd�gt;t6 fo fflDte.

Porr�infomnio AnnibalisLiuius amp; omnesitali fentiunt ferptntem figniff-carc Annibalem, qui vaftaturus effet Italiam, Sed h�c verior interpr�tatio eft, qu�d voluit Diabolus, vel Deus per Diabolum fignificare Annibalem ante l� ha_nbsp;bere iuuenem formofum, hoe eft fortunam profperam. Qua� diceret, hadenusnbsp;fuifti fortunatus Anniabal, amp; gelTifti res maximas,Sedhic fuccelTus non eritperpetuus. Sequeturenim te horribilisbeftia, videlicet Romanumimperiumjquodnbsp;inuoluet amp; vaftabit totum orbem terrarum. Ita � Satana mendace ortum lom-nium tarnen verapr�dixit. Ipfe veronon intellexit: Etitali auidiores glori�,nbsp;non libenter audiurtt fignificari Romanum Imperium, tam turpi amp;immanibe-ftia. Sed nos ad imagines in vifio nibusDanielisrefpicimus, Vbiregnamundinbsp;non conferuntur hominibus, aut Angelis,fed immanibusbeftijs. Serpens igiturnbsp;nequaquam Annibalem fignificat, ledfuturam vaftitatem per beftiamRonaaninbsp;Imperij,ac hoe voluit dicere Satan : Suc�elTusamp;fortunatua non erit conftans,nbsp;non perfides quod c�pifti. Wtrf�e tUC^f ^tnau^ ffircn. Neque opus fuitnbsp;Spiritu Sando ad hanc Reuelationem ,quia Satan viditvires,confilia,voluntates,nbsp;ftudia,ac totum ftatum vtriusq; Reipublic� Roman� amp; Carrhaginenfis. Et Deus permifit hoc fignificari Annibali per hominum,led fineinterpr�tatione.

Talia multa extant in hiftorijs Gentilium certa amp; incertafomnia. Sicut cnim Deus per bonos amp; malos principes gubernat orbem terrarum : Ita etiamnbsp;malorum pari ter amp; bonorum Angelorum minifterio vtitur. Inlerit igitur Deusnbsp;impijs aliquandovera,aliquando falfalbmnia, amp; habet Diabolus fuosquoquenbsp;I^rophetas, quorum pr�didiones tarnen incert� lunt.

JO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEVERBODEI.

ieduratn faciuntde ccrtis humoribus amp; adfedionibus item temperamentis cor_ porum. H�c vulgariafunt 8c communia omnibus, de quibuspr�ccptum Cato,nbsp;nis obleruandum eft:Somniane cures. Quanquam etiamqu�dam nonnun.nbsp;quam funt fignificantia. Verum de his non dilputo,fed remitto ledorem ad Ma.nbsp;crobium, � quo eadem tradantur copiofius.

Tertium genus Prophetum amp; verum eft, quod commendat Scriptura fanfta, amp; pertinet ad falutarem gubernationem Ecclefi�, aut ad Reuelationes neceflariasnbsp;huic, aut futur� vit�,amp;funtqu�damquafiPropheti�, qu� non funt conrem-nend�.

Sed qu�ritur quomodo difeerni autdijudicari poftint ? Quod ad me attinet, nonfum fomniator, nec conie�torfomniorumvt ante dixi. Ideo nolo indicatenbsp;nifi � pofteriori amp; alijs circumftantijs pertinentibus ad Ecclefiam amp; falurem animarum, iuxta normam amp; Regulam verbi Dei. Omnia enimlomniadiuinitusnbsp;infpirata certiflime implentur, atqueitavt fint falutariaorbi terrarumamp;gcnerinbsp;humano. Itaque ab eifedu rediflime �ftimantur. Nec de illis tant�m diconbsp;qu� offerunturSan(ftis,vtDanieli amp;Io{eph,fedetiamqu�impijs monftrantur,vtnbsp;Pharao ni, Nabuchdonolbri amp; alijs. Nam amp; illis refpondit euentus , amp; habue.nbsp;runt adiun�lam interpr�tarionem ,qu� duo fignafuntinfallibilia certorum fom,nbsp;niorum.

Quando Deus qui inl�ritlbmnia mentibus, addit fimul interpr�tat�onem amp; execurionem. Tertio eadem vehementer mouent Ibmniantem , habent imprefinbsp;fiones val de acres, quale fuit PharaoniSjin quo tanta erat confternatio animi amp;nbsp;vt fentiret elle diuinam quandam admonitionem. Ibi Deus non permit-titvt impius aut falfus Propheta, etiam impio monftratumfomnium interor�tc-tur, fed adhibet verum Prophetam, lofeph autDanielem,quieiusfignincatio-nem edoceat, illuftranteSpiritu fiindo.

Quandoautem Spiritus ipl�interpr�sefteorumqu�fiiggelfit, tumnoneft * dubitandum de euentuaut certitudine. Horum autem nihil fimile in Gentili.nbsp;urn fomnijsinuenies,pr�ter acrem illam animi comniotionem. Ver�mquianbsp;habent autorem Satanam,quietiam defuturispoteftamp;foletmonere,ideofuntnbsp;plerun^ue ambigua amp; fallacia, nec monftratur interp r�tatio, ficut fit in diuinisnbsp;fomnijs,qu�Prophet�cert� amp; fideliterenarrant,docenteSpirituSando. Sicnbsp;enim Daniel lacob amp; loleph colligunt ex Ibmnijs monftratis do�trinam amp; Icriptunbsp;ramfacram de rebus inaximis : non tantum deimperijs,qu�diuinitusconftituinbsp;amp; conleruari docent ,fed etiam de Regno Chrifti, amp; pr�cipuis articulis dodrin�nbsp;Chriftian�, (i�t eeannncmgufcnaufllc�fr* Ideo requiriturbonusin-terpr�s, vt Germanicoprouerbio dicitur.

Confueuit igitur Spiritus Sandus pri miim fiiggerere Ibmnia, poftea enarra-tionem monftrare, tertio exequi. Idque pulchre ad Trinitatem Perfonarum ac-commodatur. Paterdat fomnia, Filius interpr�tatur, Spiritus San�ius exequL tur. H�cego appelle vera amp; Prophetica fomnia, qu� non fallunt. Sedde hisnbsp;non fumo raihi indicium, nifi � pofteriori. Reliquam turbam prorfus contenunbsp;no. Habeoquidemquandoquefomnia,qu� aliquantum me mouent,fed vili-pendo, amp;cum Domino Deo meofietranfegi, qu�dvelim credere Mofiamp;Pro-phetis. Neque enim prohacvitadefidero,nequeadfuturammihiijsopuserit.

Interim tarnen relinquo alijsfiia dona. Scio enim De�m varias reuelationes Principibus amp; Regibus f�p� per fomnia exhibuiire,ea qui volent interpr�-tari , viderint qualisfit Spiritus , amp; vnde proficifeantur. Turci etiam vtrumque

DE VERBO DEI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�1

vtrumque habcnt^fomniaamp;Prophetias, quiftatus amp; qui finis fit futurusRegni Turci. Scd non credo exSpirituSan�hooriri, Quia non habentProphetas^neq;nbsp;Turca,nec Pontifex, alioquimanifeftarenturperconfefl�onem Ver� dodrin�amp;nbsp;fidei. V tcu nq; igitur h�c fuerint,non curamus eiufmodi lomnia ,nec auto rem eo-rum,quianonhabentadditaminterpr�tationem,liceteuentus executio non.nbsp;nunquam refpondent. Diabolus enim eft exercitatus, amp;; inftin�tus infinitis exemnbsp;plisgubernationisdiuin�,nouititem \^oluntates,ftudia,confilia hominum, amp;eanbsp;etiam gubernat.Ide� facile perlpicit deliberationum iinperiorum fata amp; exitus.nbsp;Videt ha�tenusf�cvel aliter cogitatafucceflilfe,necadhucquidemvllum veftigi-um apparere,qu�d velitDeus obijcereimpedimentum aliquod fulcept� d�lib�ranbsp;tioni,ide� faciles funt ei pr�didionesdefuturis. Sic Lichtenbergiuspr�dixitnbsp;bellum Bauaricum, quia Diabolus vidit confilia Maxiniiliani, Palatini, amp;alio.nbsp;rumPrincipum. Idem facit alijs temporibus, amp; nifi Deus fingulari confilio le op.nbsp;ponit, turn relpondet exitus pr�uifus. Sed de hoc non eft Iblicitus Diabolus,nbsp;Vtrumfitfalutarefomniumrebushumanisannon:

C�ter�m totum hoc vit� genus, quod viuimus eft merum fomnium,amp; nox caliginola. NullaenimluxintotoO'rbelucetpr�ter illam animalem amp; cor.nbsp;poralem-Solislumen nobiscaufaerroris eft,vtcredamusnosin luce elfe,fed reue,nbsp;ra velut in c�ca node erramus. Vere igitur vita noftra fomnus eft amp; nox Spiri,nbsp;tualiter. Sicut in fomnio lofeph parentes eius Soli amp; Lun�, fratres verb Stellisnbsp;comparantur fulgentibus in tenebris huius vit�: Atque idem teftatur MOSESnbsp;Pfalm. 90. cum ait: Inundationem in eosmittis,amp; funt fomnus, hoc eft vita nonbsp;ftra fugax cft,volans amp; tranfiens,ficut Albis perpetuo tluxu, aut quiuis torrens ce.nbsp;lerrimo impetu fertur,'�Btectn ^a|frr fur �brr ra ufc^ct. Ita fecifti eos gurgitemnbsp;auttorrentemtranfeuntem. Sic Hiobinquit : Homo natusdemulierebreui vLnbsp;Uenstempore,repleturmultis miferijs. Quiquafi flos egreditur amp; conteritur,amp;nbsp;fugit velut vmbra,amp; nunquam in eodem ftatu permanet. Et quod detcrius eft ad.nbsp;dit Mofes, funt fomnus,hoc eft vita noftra fomnus eftjcomparatione vjt� �tern�,

Ver�igitur in media node amp; denfilfimis tenebris hctremus, nifi affulgeat Lu eiferille,dequodicitur : LucerUapedibusmeis verbumtUum. Sirtonhabemusnbsp;Scripturam Sandam pr�lucentem amp; gubernantem noftras adiones, tota h�c vita amp; vniuerlumlumen rationis,omnisdeniquefapientiaamp; confilia omniafuntnbsp;tenebr� amp; confufio. Auguftus, Alexander, C�far,h�rent in denfilfima caliginenbsp;nefeiunt quid rerum gerant. SicetiamNabuchdonofor,Pharao,omnesq; alqnbsp;Reges amp; Monarch�, nifi quod videnturfibi pulchr�multafacereamp;egregi�lape.nbsp;te,ledfuntmcrafomnia,vtapudlfaiam dicitur : Sitficutfomnium Vifiqnisno.nbsp;�fturn� multitudo omnium Gentium,qu�dimicabuntcontra Ariel. Sic res ge.nbsp;ft� omnium Heroum celebrat� Poematis amp; hiftorijsGentilium �' Hedoris, A_nbsp;chillis, inftar fomniorum funt. Quemadmodum fomniatefuriens amp; comedit,nbsp;cum autem fueritexpergefadus vacuaeft animaeius: Etficut lbmniatfitiensamp;nbsp;bibit amp; poftquamfueritexpergefaduslalfusadhucfitit, amp; anima eius vacua eft:nbsp;Sic erit multitudo omnium gentium, qu� dimicabuntcontra montemSion. Sicnbsp;cnimfiepefoletfieri vtfomnians videatur fibi inuenire faccum refertum auro, autnbsp;ludere cum pulchra puella, fed euigilans fentit fe deceptum elfe. Ad cundem mo.nbsp;dum tota h�c vita nox eft, amp; fomnus.

Id verb foehxfomnium eft, quando largitur Deus Verbum amp; Scripturam Sandam in hac node, quemadmodum dat in natural! vita,leu fomno aliquam renbsp;uelationem ,qualis h�c eft in fomnio lofeph. Ad hoc verb vt ante monui accedatnbsp;oportet

i,r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VERBO DEI.

oportet interpr�tatioSpiritus Sandi amp; executio. Tantum cnira ego de fomnijs intelligo�pofteriori,nonamplius. Ideo nonpoflum indicate quando fides eisnbsp;habenda fit, nifiDeus interpr�tetur.

SCRIPTVRAE EO, clVO SCRIPTAE SPIRITV INTEELIG.ENDAE ET DE AVTORITATE PA-truminP-cclefia.

Tom. 1. lenenf. fol. 509. In Affert. contra Bullam Leon. X. Prim�m Si nulli licet Sacras literasfuoSpirituinterpr�tari, cur ergo non obf�ruant, nec Au.nbsp;guftino nec vlli alij Patrum idem licuifl� ? Et qui Scripturas Sandas f�cundum Aunbsp;guftinum, amp;non Aguftinumpotiusl�cundum ScripturasSan�tasintelligit, finenbsp;dubio f�cundum hominem amp; Spiritum proprium intelligit ? Siautem Scripturas non licebitfecundum proprium�fpiritum intelligere,mult� minus licebit Au.nbsp;guftinum f�cundum proprium Spiritum intelligere, quisenim nos certos fa.nbsp;ciet,anre�l�Auguftinumintelligas ? Dandu�ergoeritaliusinterpr�sAuguftinonbsp;quoque,neproprius Spiritus nos fallet in illius libris. Quod fi ita fieri oportetnbsp;dandus eft amp; tertio quartus interpr�s, quarto quintus vsque in infinitum,amp; co-get nosproprij Spirituspericulum, nihil vnquam diftere aut legere. Id quodcertenbsp;impletumeftjdum primonegle�lis Sacrisliteris,fbli Auguftino infudatumeft:,nbsp;poft amp; hoc non intelle�lo �c negle�lOjThomas Aquinas regnauit. Et hune alij finenbsp;fine interpr�tes f�cuti fu nt.

Erroritaque manifeftuseft,hocverbo,non licet Scriptura proprio Ipiritu intelligere, nobis mandari, vtfepofitis Sacrisliteris intendamus amp; credaitius ho.nbsp;minumcommentarijs. Hancinquam intelligentiam, absque dubio Satanasnbsp;ipfe inuexit, quo nos � noftris, id eft, Sacris literis, longiffime auocaret, amp; defpe.nbsp;ratamfeientiamScriptur�nobisfaceret. C�mfiepotiusfitintelligendum,Scripturas non nifi eo Spiritu intelligendas efre,quo Scriptur� funt, qui Spiritus nufinbsp;quam pr�f�ntius amp; uiuacius, quam in ip fis Sacris fuis, quas feripfit, literis inueni-ripoteft.

Danda igitur fuit opera,non vtfepofitis Sacris literis, humanis fol�m Patrura feriptis intenderemus,im� contra.Primiimfepofitis omnium hominumScriptis,nbsp;tanto magis amp; pertinacius infudandum eratfolis Sacris ,qu�pr�fentiuspericu-lumeft,nequisproprioSpiritueasintelligat,vt vfus affiduiftudij vidopericulonbsp;eiufmodi, tandem certum nobis faceret Spiritum Scriptur�, qui nifiinScripturanbsp;prorfus non inuenitur. Hic enim pofuit latibulum fuum, amp; in C�lts ( id eft A.nbsp;poftolisjtabernaculumfuum. EtPfal, 1. Vir Beatusinh�claudatur,qu�ddienbsp;acnode, non inalijslibris, fed in lege Domini meditatur. Hine enimhauftonbsp;Spiritu,iudiciumfuum quifque formabit,nonmod�fuper omnia Gentium, fednbsp;amp;S. Patrumferipta. Scriptum eft enim,quodMofifacies glorificatafuitecon.nbsp;fortiofermonis Domini, non vtiqueeconfortiofermonishominum,etiamSan-diffimorum, qui t�m erant,

Pr�terea c�m credamus Ecclefiam fandam Catholicam habere eundem Spi ritum fidei, quem in principio femel accepit, cur non liceat hodie, aut folum autnbsp;prim�m Sacris literis ftudere, ficut licuit primitiu� Eccleli� ? Neque enimnbsp;illi Auguftinum aut Thomam legerunt. Autdiefi potes, quo iudice finieturnbsp;qu�ftio, Sipatrum dida fibi pugnauerint ? Oportet enim Scriptura iudice hicnbsp;fententiamferre,quod fieri nonpoteft,nif�Scriptur� dederimus Principem lo-cum in omnibus qu� tribuuntur Patribus ,hoc eft,vtfitipfa per fefe certiffima,nbsp;facillima,

f�cill�ma, apcrtiflima, fui ipfius interpr�s, omnium omnia probans, iudicans �c. illuminans,ficutfcriptum ell Pfalm. up. Declaratio feu ( vt Ebr�uspropri� habet) Apcrtum feu oftiumverborum tuorum illumin�t amp; intelle�lum datparuulis.nbsp;Hic clar�Spiritustribuitiil�minationem amp;intelle�lum dari docet,perIblaverba Dei, tanquam per oftium amp; apertumfeu principium ( qu�d dicunt ) primum,nbsp;� quo incipioporteatjingrelTurumadlucem amp;intelledum.

Iterum, principium l�u caputverborum tuorum veritas. Vides amp; hicve-ritatem tribui, non nifi capiti verborum Dei, hoe eft fi verba Dei primo loco di_ diceris, amp; eisvelut principio primo vfusfueris, pro omnium verborum iudicio.nbsp;Et quid facit o�lonarius illc totus, quam vt peruerfitate noftri ltudij damnata,nosnbsp;reuocetadfontem,amp;doceat primiim amp;fol�mverbisDeiftudendiim elTe^Spiri-tumautemfualponteventurum,noltruinlpiritumexpulfurum, vtlinepericu-lo Theologil�mus ? Hoe fan� verum eft,fuperbis impijs Scripturam fan�lamnbsp;l�mper cl�� maioris c�citatis occaf�onem, led qu�hominum Scripta etiam nonnbsp;lunt occal�o maiorum tenebrarum ? Autqu� res quamlibet optima fuperbis amp;:nbsp;immundis non copoeratur in malum ? Hos fieri in Scripturis h�reticos nihil mi-tum^veriim eofdemin humanis Icriptis plus etiam qu�m bellias fieri nihilnouum.

Sint ergo Chrillianorum prima principia non nifi verba diuina, omnium autem hominum verba, conclufiones hinc eduCt�, amp;rurfusillucreducend� amp;nbsp;proband�, illaprim� omnium debent elfe notilfima cuilibet, non au tem per homines qu�riamp;difci, fed homines per ipfa iudicari. Quodfi nonitaeft,CurAunbsp;guftinus Sandi Patres,quo tics vel pugnant vcl docent ad Sacras li teras ceu prima principia Veritatis recurrunt, amp; fua vel obfcuravel infirma,illarumluceamp;nbsp;firn7itateilluftrantamp;confirmant ? Quoexcmplo vtique docent. Verbadiui-naelTe apertiora amp; certiora omniu m hominum, ctiam fuis proprijs verbis, vt qu�nbsp;non per hominum verba, led hominum verbaper ipfa doceantur, probentur, ape-riantur amp; firmentur. Nifi enim ea apertiora amp; certiora ducerent, ridicul� fuanbsp;oblcura per oblcuriora Dei probate pr�fumerent, c�m amp; Ariltoteles illorum v-niuerfusquenatur�fenfus id monllrent ,qu�d ignora per notiora, amp;obfcurapergt;nbsp;manifeftademonftrarioportear.

Qu� igitur eft nollra tam irreligiofa peruerfitas, vt Sacras literas non per le ipfas,amp;illarum proprium Spiritum, fed per hominum glolfas, velimus dilcere,nbsp;diuerlb omnium Patrum exemplo, amp;inhac peruerfitate gloriemur, leu religio- 'nbsp;filfimapietate ? Sienim hoc volumus, concedemus ScripturasSan�las elf�ob-feuriores amp; ignotiores, qu�m Patrum Scripturas. Hoc autem admilTo, vlteriusnbsp;dabimus S. Patres fuis commentarijs nihil aliud fecilTe, qu�m vtdumfuapro-bant per Scripturas, notioraprobarint per ignotiora, amp; fie ram le ipfos qu�m nosnbsp;mir� illulerint, prorfusque in vanum laborauerint, amp; erit vt plus credanius inter-pr�tantibus, qu�m loquenti Scriptur�, quis ita infaniat ?

lam quanti errores in omnium Patrum Scriptisinuentilunt ? Queries fibi ipfis pugnant ? Queries inuicem dilTentiunt ?nbsp;nbsp;nbsp;Quis eft qui non l�pius

Scripturas toi�crit ? Qiioties Aguftinuslbl�m dilpurat, nihil definit ? Hieronymus in commentarijs fere nihil alferit. Qua autem lecuritate polTu-mus alicui niti,quern conlliterit l�pius erralTe, fibi amp;ali)spugnalfe, Scriptu. risvim fecilfe , nihil alTeruillc nifiautoritate Scriptur� , nos omniaeorum cumnbsp;iudicio legerimus ? Nullusattigit Scriptur��qualitatem,fidurnecdebuir,nbsp;quanquam vetufti illipropius accelTerint, quodin Scripturis diligenriores fue-runt. Nemo ergo mihi opponat Pap� aut San�li cuiufuis autorit�rem,nbsp;nifi Icripturis munitam. Nec llatim vocileretur,me vnum veile omnib. Do�tio-em vidcri,amp; Icripturas proprio Spiritu intelligcre. H�c enim non funt vociferationbsp;neSj

i4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEVERBODEI.

ones qu�rentium Dei veritatem, led fuam vanitatem. Auteiim afferat au to rem, quem conftat nunquam erraffe, Scripturas torliffe,alijs fibi pugnaffe,dubitaffe-Nolo omnium dodior ia�tari, f�d folam Icripturam regnare, nee earn, meo Ipiri.nbsp;tu aut illorum hominum interpr�tari,{�d per feipfam fuo Spiri tu intelligi volo.

Inquareneiuft�videancurvociferari,praeclariffimumexemplum habeo Au guftini,quemf�piusadduxi,amp;quiafurdaeumauretranfeunt amp;pius inculcarenbsp;oportet,vbidicitinEpiftolaadD.Hieronymum: EgofoliseisIibris,quiCano.nbsp;nici dicuntur, eum deferrehonorem didici, vt nullum eorum Scriptorem en aflenbsp;firmiter credam,c�teros verb quantalibet fan�litate do�lrinaq; pr�polleant,ita Ienbsp;go vtnon ideo verum eredam, quia ipfi fic fenferunt,fed �perCanonieas Seriptunbsp;rasautrationeprobabili mihiperfuaderepotuerunt. Cur non amp; hune Augufti-' num arroganti� arguunt ? qui prorfus oinncs ad vnum tra�'tatorcs Seriptur� eon-temnereaudet,quatenusfcripturis rationib.non perfuadcnr, amp; nobis idem facinbsp;endum docet li.^.de Trinitate,diccns: Noli meis literis velut Canonieis i nferuirc.

Et Hilarius vel inter primos Patrum in fuo deTrinitate li b. i. Dieit : Optimus interpr�shieeft,qnifenfum�feripturapotiusretulerit qu�mattulerit,neecogatnbsp;hoe indi�lis contentum videri,quodahte intclligentiam doccre pr�fumpicrit.nbsp;Ecee hie infignis autor vult,�Seripruris referri,non afferri in Scripturas intelligennbsp;tiam. Non ergo hoe cft elucidate fapientiam ( de quo gloriantur ) multa Patrum dilt;fta eongerere, amp; ex ijs Scripturam intelledam pr�fumere, fed � Scripturanbsp;intelligentia relata, per fui folius collationem elucidata, illorum di�laiudicare.nbsp;Sic amp; Beata Virgo conferebat verba omnia in cordeluq.

Quodfi,vthoeauderemusamp;debeiemus, Auguftinusamp; Hilariusalijqjnon docuiffcnt,nonnePaulum habemus ad Theffalonicenfes dicentein :Omniapro-bate,quodbonumefttenete. EtGalatas. i.Siquisaliud Euangelil�uerit,pr�_nbsp;teridqu�daccepiftis,anathemafit ? Et i.Iohan.4. Probate Spiritus vtrumexnbsp;Deo fint. Has cert� Apoftolicas monitiones, necefl�eft omnescontemnere,finbsp;qu�libet Patrum di�laoportetabsq; iudiciq admittere,iudicio inquamSpiiLnbsp;tus, quod nullis nifi lacris literis voluit includi amp;contineri.

Atq; vt latius, quod mirentur dicam, legimus in A�lis Apoftolorum cap.17, qu�dij,qui cum omniauiditate verbum Pauli audierant, quotidiclerutabanturnbsp;Scripturas, fi h�c ita haberenr. Si ergo Pauli Euangelium Icu nouum Tcftamennbsp;turn oportuit probari per veterem Scripturam, an itahaberer, qui tamenaurorLnbsp;tatemhabuitaDeofibidatam,ficut Apoftolus,vteiusverbo erederctur,Quid nosnbsp;facimus qui patrum di�la, quorum nulli fuit autoritas, noua docendi, led tantumnbsp;acceptaper Apoftolos conleruandi,nolimusad{criptur� indicium vocari ?Deni-quenon folum ipl�Paulusfua omnia per v�tus Teftamentum probat, vt in Epiftonbsp;liseiusabund�videmus,adeovtinpro�mioEpiftol�,adRoman, teftetur, Eiian.nbsp;geliumluumpr�di�tum in Scripturisfan�lisperProphetas, lcdamp;Petrusamp; om-nes Apoftoli, etiam concilio congregati A�lo. 15. per Scripturas fuademonftranr,nbsp;Quin amp; ipfc Chriftus omniumDominus,voluitper Iohannis teftimonium com-probarijamp;vocePatrisde coelo confirmari, adhuc tarnen frequentiflim�fuapcr-fijadet teftimonijs feriptur�,iubensetiamlud�is vtferutentur Scripturas, quxnbsp;teftimonium perhibeant de eo.

Mira ergo noftra peruerfitas, vt alijs teftimonijs qu�m Scriptur�,noftra veli. mus probare,quando Chriftus amp; Apoftoli omnes fua volunt in fcripturis teftificanbsp;ri, im� quo fit infania intolerabilior, Scripturas, vnde teftimonia pro nobis petennbsp;dafunt, volumus teftimonijs hominumprobate amp;rueri. Nonnehoc eftaliudnbsp;nihil, qu�m veile humanis diuina formate amp; elucidare ? Nonne hoc eft gladiumnbsp;Spiritus, quo nos defenlbs oportuitobie�la carne brachij noftri tueri ?

DEVERBODEI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.^

Non tarnen per h�cSandisPatiibusvolo detradam autorit�rem Scingrati. tudinem pro San�tis eorum laboribus repenlam, Sed libert�rem Spiritus amp; maie.nbsp;ftatein verbi Dei illis propofitam,fint Sandiviri, amp;EcclefiarumPatres,Sedho.nbsp;mines amp; Apoftolis atque Prophetis impares, horum autoritati non pr�lati,nbsp;nee �quati, fed fubiedi, vt quos non ipfi erudierunt aut illuftrauerunt,Sed � qui.nbsp;busipfi eruditi amp;illuftrati funt, tant�mnobis exemplofint, vtquemadmodumnbsp;ipfi in verbo Dei pro fuo tempore laboraueruntdta amp; nos pro noftro feculo in eo.nbsp;dem laboremus. Vnaeft vinea, Scddiuerfi diuerfarum horarumoperarij,omnesnbsp;tarnen in ipfa vineanon in larculis autcultris operarioiumlaborant.Satis eft �Panbsp;tribus didicifte ftudiumamp; diligentiam in Scripturis laborandi, non omne opus e.nbsp;orum probari necefl�eft,Siquidem amp; diligentia pluribus quandoque non dat,nbsp;quod dat vel vni fola occaf�o, amp; nefeio qu� Spiritus incompr�henfibilisimpulfio.

Exemplo itaqueS.Bernardi,fiidpoterimus,potiusex fonte ipfo qu�m ex riuulis bibamus. Sic cnim de fe confitetur,ob id non rar� patribuslan�tis reludannbsp;aufus. Alioqui fi Pontificibus aut Dodorrbus folis fidendum eft,nec ad Scriptur�nbsp;tribunal vocandi funt, cur non Scripturas fandas explodimus tanquam hiperflu.nbsp;as amp; obfcuriores, qu�m vt easpoflimusconl�qui,Eodemexemplo tandem amp;Pa.nbsp;tres S. repcllamus receptis in locum eorum apertioribus (vt iadant)Theologisnbsp;Scholafticis,doneeamp;his obiedis,Ariftotelem amp;qu�quisque remotior�facrisnbsp;literisamp;S.Patribus fuerit, duces habeamus,ficut reuera habuimusamp;habemus.nbsp;Turn reucraerit,vt Scripturas landas non fol�mSpiritu proprio non interpr�te.nbsp;niur,Sed nihil nifi proprium Spiritum,Scripturisintotumincognitis,reliquumnbsp;retineamus, amp; meris opinionum noftrarum turbinibusamp; procellis fine fine agi-temur, ficutcftdiesh�c.

Genes, cap. 3. fol. 67.Hoc in facrisliterispr�cipu�eft agendum amp; aliquant certam amp; fimplicem lententiam inde eliciamus,pr�l�rtim in tanta varietatein.nbsp;terpr�tum,t�m Latinorum,t�m Gr�corum, t�mEbr�orum quoque. Hi enimnbsp;fer�omnes, non folum Hiftoriam non curant, fed etiam ineptis allegorijs earn o.nbsp;bruuntamp;turbant.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. :

Origenis amp;Hieronymiabfurdaratio,quaminhiscapitibus fecutifunt nota eft, Vbique enim difeeduntabHiftoriaquam vocant literam occidentem amp; carnem, acmagnific�commendant Spiritualem fenfiim, quemnon norunt. Acnbsp;fccutus eft Hieronymus Origenem Magiftrum fient noftro quoque feculo acci.nbsp;dit. Quia enim hiqui vel ingenio, vel facundia volebant�, in eo omnes neruosnbsp;intendebant, vtperfuaderent auditoribus, hiftorias elfe res mortuas,necvalerenbsp;ad�dificationemEcclefiarum : Ideofadumeft, vt rueremus communi ftudionbsp;ftudio ad allego rias. Ac mihi iuueni pulchre fuccedebat conatus. Namnbsp;ctiam abfiirda licebat fingere, liquidem hi tanti Dodo res Ecclefiarura, vtfuntnbsp;Hieronymus amp;Origenes,nonnunquamindulferuntingenijs. Qui igi tu r Allegorijs fingendisaptiorarat, is etiam dodior Theologus habebatur, Ac Augu.nbsp;ftinus quoq; h�c opinionedeceptus,f�pepr�l�rtimin Pl�lmisHiftoricamf�n.nbsp;tentiam negligit, ad Allegorias vertitur. Perfuafum enim fuit omnibus,quodnbsp;pr�fertim in Hiftorijs veteris Teftamenti, Allegori�.elfcntSpirirualis intelledus,nbsp;Hiftoria autem feu literalis fententia, effet carnalis intelledus,

Sed te qu�fb an nonhoceftprofanare facra ? Origenes ex Parad�fb c�_ lum, ex arboribus Angelos facit. Hoc fiita eft,vbi manebit arti cuius creationis?

2,� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEVERBODEf,

opus igitureft pr�fertimTyrombus (acrarum literarum c�madlcdioncm vcre� rum Dodorum accedunt,vt cuin iudicio, vel potius cum certo confilio damnan,nbsp;di, qu� minus probabilia funt, eos legant ne autorit�re nominis Patrum amp; Do-dorum Ecclcfi� decipiantur, ficutego deceptus fum, amp; omnes Theologorumnbsp;Schol�. Ego quidem ab eo tempore, quo c�pi hiftoricam fententiam ampledi,nbsp;lemperabhorrui ab allegorijs,necfumijsvfus,nifi vel iple textuseasoftendcrct,nbsp;vel interpr�tationes ex nouoTeftamento poflent fumi.

Difficillimum autem mihi fuit ab vfitato Audio Allegoriarum difcedere, �c tarnen videbam Allegorias el�� inanes Ipeculationes, tanquam fpumam f�cr�Scri_ ptur�. Sola enim hiftorica fententia eft,qu� verb amp; folidc docet, poftquam h�c tranbsp;data amp; rede cognita eft, tunc licet eti am Allego rijs ecu ornamento amp; florib. quLnbsp;buldam vti,quib. illuftretur hiftorialeu pingatur. Namnud� Allegori�,qu� nuinbsp;la exparte hiftori� relpondent, necpingunteam,fimpliciter tanquam inaniafomnbsp;niafunt reijciend�, Sunt autem fer� taies, quibus Origenes vtifoler, amp; qui eum (�-cuti funt. Vbi cnim ex Scriptura probari poteft, Paradalum fignif�care ccelum-.nbsp;Arbores autem Paradaf� Angelos ? An non ineptiflima amp; fine omni frudu ex-cogitata h�c funt ?

Quiigitur Allegorijs vo�untvti,hifundamentumearumexipfahiftoriap�tant hiftoria enim eft qu� ecu Dialedica vera amp; indubitata docct. Contra Allegorianbsp;quafi Rhetorica, pingere hiftoriam debet, ad probandum autem nihil valet. Adnbsp;hune modumvalet Allegoria,c�m c�lumdicimusfignif�careEcclefiam. Terramnbsp;autem Imperia amp;poliricam confuetudinem. Nam ipi�Chriftus appellatEccle_nbsp;foin, regnum c�lorum, amp;regnumDei, Terraautem diciturterra viuentium, v_nbsp;bi regnant reges amp;: principes.

Similis eft Allegoria qua Paulus vtitur,quod Adam amp;Eua i�u ipfumconiugi. um fit typus Chrifti amp;Ecclefi�. H�c Allegoriaerudita amp; plena confolationiseft.nbsp;QuidenimpoteftdiciiucundiuSjqu�mquodEcclefiavtfponl� amp;Chriftuslpon-fus? Signif�caturenimhicillatumfocietas, tumcommunicatio l�tifsimaomnium donorumqii�fponfushabet, amp;obruunturfimulpeccataamp;calamitatesomnes, quibus mifera fponfa onerata eft. Itaque iucundiflima vox eft,cum dicit Paulus a. Cor. 11. Delpondi vos vni viro,vt adducerem ad Chriftum caftam virginem.

Sic Roman. 5. dicit: Adam erat forma futuri. Q^omodo ? Sicutenim per A-dam multi fiint mortui, multo magis gratia Dei amp; donum per gratiam, qu� eft v-nius hominis lefu Chrifti, in multos fuperabundauit. An non pulchr� ad hiftoriam,ceu ad fundamentum alludit h�c Allegoria ?

Sic Galat. 4� Ex Sara amp; Agar facit duo Teftamenta ad hunc modum qui volunt Allegorias afferre, fundamenta earum ex ipia hiftoria qu�rant.

Supra audiuimus de Scmincmulierisamp; Serpentis. Hanc hiftoriam Chriftus imitatur in fimilitudine de homine inimico,iemjnaute malum Semen, hoc eft,nbsp;impiamdo(ftrinamamp; cogitationes malas. H�c quis non vider aptiora,iUuftrio-ra vtilioi-a, amp; meliora efle, quam qu� Auguftinus, Lyra amp; alij afterunt de por-tione rationis inferioreamp;fuperiore ?

Ad hunc modum clauil Paradafus amp; Cherubim cum gladijs ad cuftodiendam Paradsfumpofiti, quid almd fignificant quam quodhomo extra idem in Chriftum pofitus, neq; legem,ncq;Eiiangeliumpoteftferre? SicutPaulusdelud�isnbsp;dicit, qui non poterant intucri in faciem Mofi corufeantem, amp; cogebaturMofesnbsp;velamen ponere ante ocLilos.

Arbor mortis eft lex, Arbor vit� eft Euangelium feu Chriftus,ad has arbores non poffuntacccdere,qui noncreduntin Chriftum. Prohibentur enim gladioAnnbsp;geli,quiHypocrifin amp; venenatam iufticiam nonpoteft tolerare. Agnofeenti autem peccatum amp;; credenti in Chriftum, huic Parad�lus aperta manet, afteit enim

non fuam fedChrifti iufticiam, quam Euangelium ideo pr�di cat in omnes ea ni_ tamuramp;iblueniur.

Sed nihil necelTe eft 'nine Allegori� immorari, hoc monuifle fit latis vt qui Allegorijs vti volent, ijs vtantur quas indicarunt Apoftoli, qu� habent funda_nbsp;mentum certu min ipfaliterafeuhiftoria. Alioqui fietvt�dificemusfuperfun,nbsp;damentum,paleam amp;ftipulasnonaurum. Plurade Allegorijsamp;quatuorlenfi-bus Scriptur�ficupis vide cap. 9. Genef. Tom. 1. fol. 147, Item Tom, z lenenfinbsp;Pfal. zi. fol. X 5 6.2.57.

Tom. lenenf. fol. I�8. DeSeruo arbitrio. ElTeinScriptura qu�dam abftrufa, amp;non omnia expofita,inuulgatum eft quidem per impios Sophiftasnbsp;quorumoreamp;tuloquerishicErafme,led nunquamvnum articulmn produxe-runr,nec producere poftunt, quo fuam hancinfaniamprobatent. Talibus autem �nbsp;laruisSatanasabfterruit �lcgendisliterisl�cris, amp; reddidit Scripturam Samftamnbsp;contemptibilem,vtfuaspeftes exPhilofophiainEcclefiafaceretregnare.Hoclanenbsp;fateor, elfe multaloca.in Scriptui is obfeura amp; abftrufa non ob Maieftatem rerum,nbsp;fedobignorantiamvocabulorumamp; Grammatica?,fed qu� nihilimpediantleiennbsp;tiam omnium rerum in Scripturis. Quid enim poteft in Scripturis auguftius la_nbsp;tere reliquum, poftquam fradis fignaculis amp; voluto ab oftiolepulchri lapide, il.nbsp;ludfummum myfterium proditumeft,Chriftum FiliumDeifadumhominem,nbsp;ElfeDeum trinum amp;vnum,Chriftum pro nobis palfum amp;regnaturum�terna-liter ? Nonneh�cetiam in biuijsfunt nota amp; cantata ? Tolle Chriftum�Serinbsp;pturis, quid amplius in illis inuenies ?

Resigiturin Scripturis contenta? omnes funtprodit�, licet qu�dam locaad-huc verbis mcognitis obfeura lint. Stultum eft verb amp;impium,fcire, res Scriptu. t� elfeomnesin lucepofitas elarilfima, propter pauca verba obfeura, resobfeu.nbsp;gt;^^5 dictare. Si vno loco obfeura funt verba, at alio funt clara, Eadem verb res manbsp;�iiftftilTim� toti mundo declarata, dicitur in Scripturis, t�m verbis claris, turn ad-hue latet verbis obfeuris. lam nihil refert, fires fit in luce, an aliquodeius fignumnbsp;fitintenebris, cum interim multaalia eiufdem ligna fintin luce, Quisdicetfon-tem publicum non elfe in luce, c^uod hi, qui in angiporto funt, ilium non vident,nbsp;cum omnes qui funt in foro videant ?

Nihiligitureft,qubddeCoriciolpecu adducis, non habetita resin Scriptu ris, Etqu� funt lumm�Maieftatisamp;abftrufilfimamyfteria,nonluntampliusinnbsp;fecelfu, led in ipfis foribus, amp; in propatulo produda amp; expofita. Chriftus enimnbsp;aperuitnobisfenlum vtintelligamusScripturas, EtEuangelium pr�dicatuineftnbsp;omni creatur�. In omnem terram exiuit fonus eorum. Et omnia qu� Scripta luntnbsp;adnoftram dodrinam fcriptafunt,Item omnisScripturadiuinitusinlpirata, vtLnbsp;liseftaddbcendum. Igiturtuamp;omnes Sophift�,agite amp;producitevnumali-quod myfterium, quod lit in Scripturis adhucabftrufum, Qubdverb multis mul_nbsp;ta manent ob�ftrufi, non hoc fit Scrip tur� oblcuritate led ilioru m c�citate vel fo_nbsp;cordia, qui non a^unt vt clarilfimam veritatem videant, ficut Paulus de lud�is di-cita. Cor. 4. Velamen raanetfupercoreorum. Etiterum: Si Euangelium noftrumopertum eft, in ijs qui pereunt opertumeft , quorum corda Deusnbsp;huiusfeculiexc�cauit. Eadem temeritate, Solem obfeurumq; diem culpa- ,nbsp;ret, qui ipf^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oculos vclaret,aut � luce in tenebras iret amp; left abfeonderet. De-

finant ergo miferi homines tenebras amp; obfeuritatem cordis fui blalphemaperuer-fitate, Scripturis Dei clarilfiniis imputarc.

XS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEVERBODEI.

TuergocviinPaulum_adducis, dicentem : Incompr�henfibilia funt indicia ius,videris,pronomen eius,adScripturamretuliflc. AtPaulusnon dicit: In.,nbsp;compr�henfibilialuntiudiciaScriptur�^fedDci. SicEfai. 4c. nondicit ; Qnisnbsp;nouitfenfumScriptur�,fedfenfumDomini. QuamuisPauLafl�rat,Chriftianisnbsp;notum eflef�nfum Domini, ver�m in his qu�donatafunt nobis, vt ibidem dicitnbsp;1. Cor. a. Vides ergo quamofcitanter hoslocosScriptur�infpexeris,amp; tarn apte ci taris, qu�m apte citas, fer� omnia pro libero arbitrio. Sic amp;exemplatuaqu�nbsp;fubiungis, non finefulpitione amp; oculeo, nihil faciuntad rem, qualia de diilin�lionbsp;ne perfonarum,de conglutinatione natur� diuin� amp; human�,de peccato irremiCnbsp;fibili,quorumambiguitatem dicis nondumeflerefedam.Si de fophi darum qu�-ftionibus circa has res agitatis, intelligis, Quid tibi fecit innocentiflimaScriptu-ra, vtabufum fceleratorum hominum obijcias illius puritati ? Scriptura fimplici-terconfitetur, TrinitatemDei amp;humanitatemChrifti, amp;peccatumirremiflibi-le.Nihilhicobfcuritatis,autambiguitatis. Quibusveromodisiftahabeant,Scrinbsp;pturanondicit,vttufingis,nec opus eft nofle,Sophifl�hicfuafomniatradanr,nbsp;illos argue amp; damna, amp;Scripturas abfolue. Si verb intelligis de ipfa refubflantianbsp;itcrum non Scripturas, fed Arianos argue amp; eos, quibus opertum eft Euangeliumnbsp;vtclariflimateftimoniadeDiuinitatisTrinitate amp;humanitate Chrifli,per ope-rationem Satan� Dei fui non videant.

Etvtbreuiterdicam, duplexed claritasScriptur�, ficutamp;duplexobfcuritas. Vna externa in verbi miniderio pofita,altera in cordis cognitione fita. Si de internbsp;na claritate dixeris, null us homo vnum iota in Scripturis videt, nifi qui Spirituranbsp;Dei habet, omnes habent obfcuratum cor, ita vt fi etiam dicant amp; nori nt proferrenbsp;omniaScriptur�, nihil tarnen horum fentianr, aut vere cognofcanr, neq; creduntnbsp;Deum, nec fefe cfTccreaturasDei, nec quicquam aliud iuxtailludPfal. 14. Dixitnbsp;infipiens in corde fuo. Deus nihil ed. Spiritus enim requirituradtotamScriptu-ram, amp; ad quamlibet eius partem intelligendam. Si de externa dixeris. Nihil prornbsp;lus reli�lum cd obfcurum aut ambiguum, fed omnia funt per verbum inluceranbsp;produ�ta certidimam, amp; d�clara ta toti orbi qu�cunque funt in Scripturis.

Tom. 4. �enenfifol. 544. Matth, cap. 15. Videmusin omnibushidorijsida mondra quod verbum Dei nufquam itafadiditur , qu�m vbi copiosedocctur,nbsp;Imo quodpefl�mumnbsp;ed, non oriuntur h�refes nifi in Ecclefijs,amp; ex Ecclefijs. Quod non fir nifi (quia fanbsp;didiuntamp;contemnunt verbum, fiuntq, mox eius indices. Si enim non contentnbsp;nerent,cum teueren tia audirent,amp; h�refes non exci tarent. Sit ergo ida confolationbsp;nodra quod verbum nodrum, Im�Dei,contemn) tur ab ipfis nodriffimis,amp;quodnbsp;nonmirumfit�Rudicis,Nobilibus contemni,vtqui citofaturi fiiint ,ledetiamnbsp;ab eruditis amp; ipfis domedicis feu Coepifcopis nodris,qui nos quf runt pr�cipitarenbsp;de montedum non volumus loqui amp; facere qu� volunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi/ Propheta in Pa

tria. EtSicutexMichea citatMatth. 10. Inimici homines domedici eius. Sede_ contra confolatur nos,quod lefus tranfiens per medium illorum ibat,lt;Sie Wf r�)f tl�nbsp;I �n�mufieiiDvn'Propheten fafien Maben.

Genef. cap. Tom. z. fol. 37. 55. Adhunc modum fiSan�lorum Patrum hidorias infjucias , amp; hoc infigne Donum rede �dimes , non amplius exigu� amp; tenues videbunrur. Sedfuperabunt omnes omnium Monarcharumnbsp;quantumuis

quantumuisinfpeciem maximas res geftas. Oculos quidemfpecieamp;magnitu-dinelua occupant : Sed cor re�l� inftitutum refpicit ad verbum Dei, quodSan�ti Patriarch� audiuerunrDeum, quod Deus propitius eosgubernauerit, amp;conler-uauerit, hoc donum antefert omnibus mundi opibus.

Intueamurigitur in hune Sandum Pattern Abrahamum, qui incedit non in auro,nec(�rico,fed ornatus, circumfeptus, coronatus, veftitus diuina luce, verbonbsp;Dei. Igitur hiftoria eius omnibus mundi hiftorijs anteferendaeft, qu� c�m opti.nbsp;m�.funt tant�m ofFunduntquafdam operum nubes, inlpeciem quidemiucun.nbsp;das,fed nhe veto frudu, plerumq; etiam triftes, amp; metu plen as. Deftitut� enimnbsp;funtverboDei,quodfolumlux veraeft, exhilaransamp;docensanimos, amp;plusinnbsp;eisfpedatiir iudicium amp;iraDei,qu�m mil�ricordia amp; gratia.

Ver� igitur Chriftianibeatifumus,ficutVergilius deagricolisdicit,f�nofl:ra norimusbona. Habent genres infinitarerum �fe geftarum volu mina in omnibus linguis Scripta. Sed nos habemus (�cras hiftoiias conf�gnatas verbo Dei.nbsp;AudimusenimDeum loquentemfamiliariter cumhominibus : VidemusDeumnbsp;mirabilitergubernantemhumana, amp;i�ruantemfuosinmedijspericulis. H�cdonbsp;na.filud�i�ftimaflenr,vtfunt�ftimanda,annondiceresbeatoseire? SicutPf�l.nbsp;musdicit : Beata gens, cuius Dominus Deus eius eft. Item .-Beatus populusnbsp;quemelegit Dominus.

Sint igitur magni Perfe, Gr�ci, Romani, �ert� deftituti hoc donQ verbi, ponfunt bead, non cnimtant�m non habent huncDeum , fed ne noruntquidem:nbsp;Dominus non loquitur cumeis ,etfi benedicitipforumimperijs ad tempus.

. Re�tc'igitur Dauid-:L�tabor amp; diuidam Sichimam, hoc eftj gratus ero Deo meo, amp;l�tabor in eius donis, quia Deus loquitur in Sando fuo. Hoc caput eftnbsp;de quo gloriatur amp; gaudet, quali dicat. H�c noftra pr�rogatiua eft, quod habenbsp;musSandparium in quoDeus loquitur,etfiigituralij Regespotentioresfuntnobis: tarnen hoc donum non habent, de quo nos gloriamur, quod audimus De-umloquentem nobifciifri perProphetasfuos.

SicMof�shocipf�m donumMagnif�c� pr�dic�t. Deut.4.Enpopulusf�piens amp; intelligens, nec eft alia Patio tarn magna, qu�habeat Deos appropinquantesfi-bi. SicutDeusnofter adeft cundisobfecrationibus noftris: Qu��nimeftalianbsp;gens fie inclyta,vthabeatC�remonias,iuftaque indicia amp;vniuerfam legem ? Hinbsp;intellexerunthocingens Dei donumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Quod ft nos Chriftiani etiam adhuncmodum intelligeremus hocnoftrum Um ingens donum, vereefTemus beati,ficutChriftusdicit luc� lo. Beatioculinbsp;Muividentqu� VOSvidetis. Multi reg�svoluerunteavidere,amp; nonviderunt amp;c.nbsp;vtplusdicam, ego credo, quod ficut nunc Abrahamum propter hoc donumnbsp;^'^^ramus, ita ipfum longe magis nos in nouo Teftamento celebraturum : Viditnbsp;diem ChriftijVt eftlohan. 8. Sed-vidit in fideamp;Spiritu tant�m.

Nosautemdefacieadfaciemhanc gloriam videmus, audimUsDeum nobi-. U'^ioqui^amp;promittereremiffionempeccatoruminBaptifino,in c�naFilij ftii, in vero clauium vfu : H�c Abraham non habuit, fed Spiritu vidit amp; credidit Major igiturnoftra gloria eft : Sed quia earn non curamus, neque dignasDeo reddi-donis gratias, maius pecuni� amp; op urn, maius potenti� amp; volupta.nbsp;cura eft : Ideooportet venire Turcam,Papam, amp;innumerabilesnbsp;alios D�mpnes, ex Italia, Hifpania amp; om nibus ten � angulis, qui vexent, fatigentnbsp;amp;propterinenarrabilem amp;indigniffimumcontemprum.

EftigiturEcclefiadifcipulaChrifti, fedensad pedes eins, amp; audiens verbum eius, vtlciatiudicareomnia. ouomodoferuiendum vocationi.auomodo ciuilia

DE VER B� DEL vt nulla pars vlt� f�t in dubio,{�dinl�ticiaamp;pulchei niuo�un�ne,vndi4icircirn�nbsp;fufi radijs verbi perpctu� ambulemus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed proh dolor, dona noftra non vide-

nius :Nif� Spirituales, hi l�tanturamp;Deoagiintgratias : C� ter i quia ca males, iiu grari, auari, fuperbifunt, ab hisetiam aufercturquodhabent, amp; acc�dent p�ncc,nbsp;vt pro Chrifto Sathanam, pro Apoftolis h�reticos audiant, qui in verbo qu�runtnbsp;fapientias amp; glorias fuas, amp; alia omnia, pr�ter illud gaudium amp; c�lef�ia beneficia, qu� verbum ad nos adfert.

H�c mileria merit� doletChriftianis omnibus,quod in tanta luce amp; gloria vex* bi, maiorpars manetc�ca, amp;tenebrasplusdiligitquam lucem. Vident cnimnbsp;hunc efle fontem omnium publicarunrcalamitatum.-Quod ingruuntTurep,quodnbsp;h�reles cre{cunt,qu�d Papade vindicando regno fiio cogitat,quod pofitumeftinnbsp;inuocaiioneSandorum,ininnumeriscommutationibusamp;venditionibusbono-rum operum,amp; alijs,per qua* miferas animas hadlenus abduxit � verbo : Ibi enimnbsp;ficlaboratum, fic fudatum eft,vt etiam Cataphra�ii pedibus, vltimas Hifpanias adnbsp;San�lumlacobum irenn Ciim autem redirent, nclciebantftulri,quid velfccif�.nbsp;lent, vel paffiefl�nt. H�e diuinumiudiciumiufti Dei fuit.

Accident autem h�c vel'etiam his triftiora ahquanto poft nobis fublatis noftris hominibus :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iHam gratiam quam def�derauit Abraham videre, non curant,

c�m tarnen Abraham vix paruas guttulas harum diuitiarumhabuerit,quaruni nos amplum mare poflidemus.

Eft autem h�cvf�tata fortuna Ecclefi�, vt quanto verbum cop�of�us reuelaturj tant�mai�rhominum f�tingratitudo : Abutuntur enimeoadfuamgloriam,amp;nbsp;ad tegenda p�ceata. Ide� mittit Deus efficaces errores ,tficut Pap� exemplum do-cet, qui loco verbi d�cr�ta, decretales luos,legendas S�n�orum amp; alias nugas Ec-clef��obtruf�t. Vultehimmundusdecipi.

Tom.5. lenenf. fol.544. lelai� cap. a 6. Ojaia in magno vfu verbi lumus, ideo in vera dodrina amp; Ipe manemus. Signif�cat enim hic modum, quo in veranbsp;dodrim'^ manere polfmt ,nempe fi diligenter exerceant verbum ,Sicutin prouer-bijsdicitur: Quando ceflat diuinatio,diffipabiturpopulus,hQC eft,ceftante verbojnbsp;l�quunturfed� amp; h�retici, qui diffipantpopulum. Quaref�pius vos moneo, vtnbsp;oretis contra illam tentationem,qua faftiditur �St naufeaturverbum,qua tentatio-nelaborant ij, qui inflati Icienti� perfuafione,le verbum fatis intelligcre exifti.nbsp;mant, amp; fiuntl�curi acpr�f�imptuofi, ficut videmus in Sacramentarijs amp; Anaba-ptiftisqui fubito Magiftri fadi, verbum tanquam notam rem relinquentes, nouasnbsp;excogitaruntopiniones,quibuscapti lt;3t�fide amp; charitateexciderunt. Sicagiturnbsp;cum illis, qui in vnoanno repente Do�lores amp; Magiftri f�unt; Eft autem horri-bilis cafus. Statim enim quando l�turi yerbo f�imus,vel ipla mors anim� vel pornbsp;t� amp; occafio mortis adfunt. Prophetaigitur inquit: Nos Domine expedamus tenbsp;inviaiudiciorum tuorum. Boni enim paftoresinEcclef�acontinentpopulumnbsp;fuumin verbo. Porto Emphaticumeft,Expedamuste, Quodnon videmus te,nbsp;ledfoiumverbumhabemusquonitimur. Incedimusinfiduciaamp;fpe, quanta.nbsp;limusper viam iudiciorum tuorum amp;c.

Def�derium anim� vocat, quod ex prof undo cordis amp;intimo alfedu proficifei tur, vtfitinnobisdef�deriumnon erganoftrumnomen, ledergabeneficia, qu�nbsp;Deusinnoscontulit, vtearecolamus amp; recordatione eorumnosadgratiaruma-dionem excitemus. Memoriale nominis Domini in lege erat, quexieduxifletnbsp;cos ex

eos ex Aegypto. Hodieiii nouo Teftamento memoriale amp; nomen Domini elt, quod non pepercit proprio Filio fuo, fed pro nobis omnibus tradiAt ilium. Hancnbsp;memoriam,hoc beneficium celebramus,nonin concionibuslbl�m amp; lingua, lednbsp;ex deliderio anim�, quia credimus Chriftum noftram elTe fapientiam, iulticiam,nbsp;San�tificationem, amp; refurre�iionem, vt fie confidamus non in nollra opera, led innbsp;Chrifti mcritum. H�ceftiucundilfimabeneficiorum �hrifti memoria, nonlpe-culatiua,qualemMonachifingunt,fedexternaeelebratio,qu�fitperpr�dicatio,nbsp;ncm verbi publicam, quam quotidic exercemus, ficutPaulus etiam monet: Abunnbsp;det verbum inter vos.

Exprimit ardenrem alfedum, contra faftidiolbs fabulatorcs in quibus non efl: vnafcintillaferij adfedus. Sicut in Erafmo videmus,quicuai ad tra dation entnbsp;facrarum literarum accedit, nihil alFert nifi faccum inaniuin verbofum nihil nccnbsp;docer, nec dicit cum alfedu.Tales multi hodie funr, in quibus cum nulla gutta vc_nbsp;riaffedus fit,tarnen volunt elfe noftriindices,amp; omnium Theologicarum return.nbsp;Qui fl eis depugnandum fit contra Satanam, turn demum experiuntur, quales fintnbsp;Iheologi.

Quare ego vobispatribus amp;fratribus meis commendo hunctextum , vt �auea, tis � verbi naul�a amp; faftidi�,ne l�miles efficiamini illorumi in delerto faftidientiuntnbsp;Mann^, Nam verbum Deicibuseft,quem qui coineditadhucmagis e^rit. A,nbsp;bundantia igitur verbi i nter nos elfe debet, lacietas au'tem non. Habemus autentnbsp;certilfimas turn promilfiones, turn conlblationes, verbum non fore oci��im,fi dLnbsp;ligenteragitetur. Quare maiore ftudio amp; ardentiore affedu in id in��mbamus jnbsp;ne� demus locum falUdio, quo Satan nos tent�t.

EtPaul� pofteodem cap. Quanquam nos nullum,vel modicum admodum ver biprofedum videamus tarnen non celTemus � docendo. Ncque enim ideo,quianbsp;hnpij non conuertuntur celTandum cft ab ofhcio docendi. Semper enim funt ali-�lui, qui cupiunt doceri, Turn fi nihil aliud fit, occupatur tarnen locus, ne Satannbsp;poflitfuas Peftilentias docere amp;lpargcrein homines. Nonigitur dodrin�lednbsp;hominum vitium eft, qu�d non omnes conuertuntur. Id pr�dicit Spiritus San-dus ne olfendamur, amp;ideo celTemus� docendo. Molefta eft enim pijsDodo-dbush�c tentatio, qu�d vident verbum lie contemni.

� ^^uef. cap. 13.Tom. x. fol. x 14. 111 ud confi�t fer� omnes populos omniumnbsp;Rcgiotiuin^ vitra viginti annos retinere difciplinam amp; virrutem, amp; honefta,nbsp;tem colere. Teftantur id omnes hiftori� prol�n� amp; l�cr�.

homines l�meldedudi funt ad agnitionem Der amp;honefiatem rao. runijSdfuturuumxo. Annosftudiapietatis,amp;bonorummorum retinent,pau-latim enim magis ac magis corrumpuntur, negligentia amp; faftidio.reruin pr�,nbsp;fentium, donee in llagitiaamp; fcelera horribilia prolabantur,legehiftoriamDa.nbsp;uidis, Salomonis , Regum omnium amp; Auguftini quoque. Quin noftramnbsp;�tatem vide, an non docet experientia, principia reftaurat� dodrin� c�leftis fu.nbsp;ifie gratilfima �? Sed nunc fubinde magis ac magis oboritur faftidium amp; nau.nbsp;fea luper cibo ifto leuiflimo. Sic Hebronit� tempore Abrah� fucrunt fatis pijnbsp;amp; bonj(�

amp; boni. Sed poflea temporibus Mole amp; lofuc deleti funt, poft amil��m videlicet do�trinam, deDeoamp;folutam dilciplinam.

Supra deSodomitiseadem narrauit Moles, quos c�mliberaflet ingentipericu-lo Abraham, repulfishoftibus,frugi fuerealiquandiu :Sed poftfept�mannos tanta llagitia inualuerunt,vtigniamp;fulphurcc�litusexufti amp; confumpti fint.

NoftraGermaniaquoqs pofttantamlucemEuangelij, tantum non obl�flavi-detur � Diabolo. luuentus indomita amp; effrenis eft, impatiens dilciplin� fenes auaritia,vfuris,amp;multisfceleribusinf-andis impliciti tenentur. SicIcilicetrefer.,nbsp;rimus gratias Deo pro verbo grati� amp; F:lio vnigenito. Sicut de lud�is Moles qu�.nbsp;ritur Deut. 3 z. Popule ftulte amp; infipiens, heccine reddis Domino ?

Nihil mirum igitureft fequip�nas amp;calamitatesomnisgeneris. Sedcurfiis f�culi, amp; curfus mundi hi funt. Nos igitur dum tempus habemus operemur bo.nbsp;num Galat. 6.quisq; fiio loco, dilcendis lacris amp;excolendis moribus, f�orenteamp;nbsp;fulgente dodrina EuangelijjficutChriftusmoneti Dumlucem habetis in lucemnbsp;cr�dit�. Diabolus enim contrarium agit, amp;fu as artes amp; tenebras omnibus �tati-busobtruditincautis.

Genef.cap.47*Tom. 4.fol.i74. Nos hodie opulente donamur minifterio verbi, led q�omodo accipiatur ab auditoribus ingratis videmus. Graft�turenimnbsp;inE�clefiamtyrannisPrincipum,vfur�,fraudes, rapin�, priuatim amp; public�,nbsp;qu� exhaur�untvniuerfam Germaniam. Acfipergentita homines laxarefrenumnbsp;omriis generis cupiditatibus, l�quetur baud dubi� horribilis mutatio.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;WI�IX

Germania �leleln an�vr gepalt getvtntten /folfj lange alfo pelzen. EritenimalL quando c�m auferentur nundinationes amp;luxus�dificiorum,veftium, ciborum,nbsp;pomparum, led non fine magno raalo Germania?.

Mundus non intelligit,necagitgratias pro innumeris amp; immenfis beneficijs, quibusquotidieaDeo cumulatur, amp;peccatanimisgrandiaamp;enormialunt.Nonnbsp;eiiim delinquiturignorantia,vtfubPapatu fiebat. Scimus hodie amp;agnofcimusvenbsp;ritatem. Non eft igitur error in intelledu,nec defedus in lcientia,led contraintellenbsp;�i:um,nec emendantur homines dodrina amp;exhortationibus,quib. magna Iuce amp;nbsp;copiaerudire3amp; ad p�nitentiamagendamexcitare, eos conaniur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fettt

wehren � je me^r man ^PreOigt / je erger man iv jr�t* Papift� perlequuntur fine fine agnitam yeritatem, amp; feruntur concitati furore aduerfus pios, ficut Prophetarumnbsp;temporibus, accenfi funt velania, amp; amentia,ideo infaniunt in fuis ftudijs amp; cupiditatibus, 2(lfo tvtl Germania ^jnbure^. Et fequitur Germania regnum Ifi-ael amp;nbsp;luda, in quo quantumuis clar� amp; l�dul� vrgerent verbum Dei Prophet�, tarnennbsp;nihil prorfusprof�ciebant, ^Bl^aljfalleentC^f�. Sicut exprobrat eis Dominusnbsp;horribilemvefaniamleremi. x.Inlpice viam tuaminvalle, cognofcequidfecerisnbsp;Difeurris vt camela tempore concupifeenti�, amp;vt fera in deferto, c�m ardet fuisnbsp;tlammis, quam nemoacurfuauerterepoteft, -ieufftfiOal^in Wie ein tollernbsp;Deusfubindehocingeminabat. Reuerter^ noli peccare, audi verburameum,nbsp;led non audiebantilli, donee veniret Rex Aftyrms, qui inhibebatcurfiimeorum.nbsp;Sic hodie German! non cel��buntpeccare,donee aliquis externus hoftis r�prim�tnbsp;furorem co rum.

Nos qui habemus amp; amamus verbum, oremus amp;gcmamus,vtDcusmilereatur noftri, vel faltem colligat triticum in horfeum fuum, necperdat nos cum paleis i.nbsp;gni �terno. lamq; adeo c�pit trituratio Dei, qui vero palearum amp; ftipularumnbsp;exitus fitfuturus,fentientilli tandem, qui nullam admonitionem ferunt, nosfu.nbsp;niusexcufati.

Nomen Domini hie quidf�t,qu�rendumeft,de quomulta multi in diner.* fisquoque linguis. Ebr�i decern nominaDeiiadant, tefte etiam Dino Hiero.-nymo, inter qu� illud magnafupeiftitione celebrant, quod Tetragrammaton vo^nbsp;cant, Iehoua,cuius virtute nelcio quantum tutcl� amp; operationis libi proraittunt,nbsp;ciim interea perimpiam incredulitatem, amp; blafphemiam nominis Chrifti fine fine nomen Dei aflumantinuanum, nec aliquid minus curant, qu�m vtin nominenbsp;Dominifalutem animarum fibi parent. Dimanauit autem amp; in Chriftianoseo.nbsp;rundemfuperftitio,vtpalfim ia�tcnt, fcalpant,figant,gcftcnt,quatu or iftasliteras,nbsp;fiueimpij liuc pij fint, nihil curantes,velutMagiin literis chara�leribus virtutesnbsp;lehaberepr�fumentes. Nos verb, ficutdecetChriftianos,opoitethocj(cire, quodnbsp;fine fideipietate omniafuntluperftitiofa Sc damnabilia, adeo vt nec Chriftus necnbsp;Deus iple,vlli fitfalutaris,nifiperfidemhabeatur. Quare quodlibet nomen Dei,nbsp;imo quodlibet verbum Dei, omnipotentis eft virtutis, in falutem corporis amp; ani_nbsp;m�,fi fidei reuerentia poifideatur. Non itaq; nomen,led fides in nomen Domininbsp;facit omnia, nec vnum altero efficacius eft : Si enim nomen Tetragrammaton fo_nbsp;lum tant� virtutis eft, ftulte facit Ecclefia, quod non in ipfo, fed in nomine potiusnbsp;Patris amp; Fili j amp; Spiritus fandi benedicit,Baptizat, �c omnia Sacramentafua per-ficit : Mirumq;fitEcclefiamChrifti,qu�SpiritumDei habet, h�c nondum no-Uilfe, qu� omnia nouit, qu� Dei funt.

Quodfidixeris,amp;iplumTetragrammaton h�c omnia in ft continet, omniumqgt; perfe�fiones, itavt nominato San�f� Trinitatis nomine,autDei,autDomini fi-mulibi nomineturTerragrammaton,curergo abali�sfecernitur,curnonefficitinnbsp;omnibus quod efficitfeorfum ? An tarn lan�tumeft,amp;aliatamprophana,vthisnbsp;mixtum polluatur ? Aut tam inuidum, vtalijs hanc virtutis gloriaminuideat?nbsp;Sint ergo iftalud�orum figmenta. Chriftiani melius fapiant, vnam fcilicet elftnbsp;omnium nominum Dei virtutem, fi fidem piam habeas, fine qua nec Sand� TrLnbsp;fruftrafcriptuscredatur, non negarem in nomineTetragrammaton, aliam amp; finnbsp;gularem pr� c�teris figuram fuilft fignatam,in nouo fti. Teftamento reuelandamnbsp;vnde Sc tunc ineffabile hab itum eft, amp; etiaranum habetur lud�is, quia reuelatumnbsp;efteiuldem myfterium, pertinacilfime exhortent. Quare vt amp; nos fine nugemur,nbsp;fiuecum eiscabaliftmus,putemus nomenTetragrammatonelft Symbolum no,nbsp;minis fan(ft�Trinitatis,amp; nomen Patris amp; Filij amp; Spiritus Sanlt;fti,nunc reuelatumnbsp;nunc fub quatuor literis elfeadumbratum. Qiiod vtfaciamusverifimile,exipfisnbsp;literis, ex numero, ex fignificatione eorum, argutemur.

Significatie eft h�c,Iod principium,He ifta,Vaf,amp; He ifta,componantur Gram matice amp; latine refultabit h�coratio, principium iftius amp; iftius. Quod cumnbsp;nomineSan�t� Trinitatis per omniaconuenit. Quod Pater in diuinirate fit principium iftius, Scilicet Filijiftius, Spiritus Sandi. Namiftapronominaiftiusnbsp;amp;iftiusobfeurius Filium amp; SpiritumS.repr�ftntant,ficut conueniebat illiTe-ftamenro,in quo non erat rcuelandum,fed iudicandum duntaxat myfterium Trinitatis. Sed neePatris nomen dare exprelTum eft, licet nomine principij plus no.nbsp;tifi�etur,qu�m Filiusamp;SpiritusS. inquofimulfignificatumeft,nulli efle(Sicutnbsp;Chriftus Matth. ii.dicit)cognirum Pattern neqj Filium jOificuifuerit reuelatum.

Siquidem nec hodie S.an�� Trinitatis myfterium, etiamfi nomen profcratnr, cognofcitur, nifi docente Spiritu fidei.

Apparet itaq; illisfub nomine Tetragrammatonperfonarumdiuinarum nu merum amp; naturam non l�cus efTe adumbrata, quam nobis f�bifto nomineTrini-tas, vt ficut vocabulum Trinitas, fi refoluatur, eius fcntentia dabit, Patrem amp; Fili-lium amp; Spiritum San�lum: ItaTetragrammaton refolutum redder principium Lnbsp;ftius amp;. iftiusobfcurius�quidem, tamenidem : Aequeenim tres commendanturnbsp;perfon�,amp;du�procefliones, arque in nomine Patrisamp;Filij amp; Spiritus Sandi.

Secundo numerus eft quaternarius, Hiceft quadratusplanus primus : Qui conftat duabusproportionibusf�mplis�qualibusprimis,quarumprioreft,vnLnbsp;us ad vnum, amp;duorumadduo,abvnitateincipiensamp;in quaternitate delinens.nbsp;Sunt autem proportiones ift� iuxta Arithmeticam in�quales, fed iuxta Geome-triam �quales, fed h�c ad Mathematicam.

ItainquadratohuiusdiuininominiSjfignificaturvnitaspatern�fubftanti�, exquavnusproceditFilius�qualiseidemSimplaproportioneprima : Exvtro_nbsp;que autem Spiritus San�lusfecunda procelfione, velut altera proportione fimplanbsp;�qualis Patri amp;Filio ,f�cutproportioduorumad duo amp; vniusad vnum�qualisnbsp;eft Geometric�. C�m autem proportio ifta fimpla omnium fit perfe�limma,nbsp;prima, amp; proportionum fons amp; capuqvbi neutra partium alteram excedit ne� ex-cediturvltra, quia vnumvni, duo duobus, per omnia�qualia, Fitvt �qualitasnbsp;perfonarum in diuinis, per duas tantum proceftiones amp; non plures fubfiftentium,nbsp;pulcherrimiiftiusquadrat!feu Tetragrammati Symbolo, fignificatafitantiquisnbsp;patribusinocculto. Aequalis enim Patri Filius procelfione prima, �qualis vtri_nbsp;que Spiritus procelfione l�cunda.

Huciam facile eft referre, quatuor iftas relationes, quas Theologi habent vfi-tatilfimas, Generatio a�iiua, generatio pairiua,Spiratioalt;ftiua, Ipiratio palfiua, H�cenim quatuor conftituunt (vtficdicam) DeumTrinum amp;vnum,ficutift�nbsp;quatuorliter� eius nomen.

Tertio ex ipfis literisac natura earum. Syllaba prima tenninatproportio-nemprimamliteramHe,qu�eftlenisSpiritus, vtindicet procelfionem illam in diuinis elfe, non carnalem,led Spiritualem,amp; fuauilfimarn ac blandilfimam, Alpinbsp;rationis enim litera, fi proferatur aliud non eft nifi quidam blandusprocelTus vennbsp;tifeu flatus, vtaptilfim�bancprocelfionemFilij fignificet. Similiter amp;totum nomen terminatur proportione fecunda ineandem alpirationis lcnitatem,vtamp;l�-cundaprocelfio intelligatur,Spiritualis,nec ab eadifferens, nifi qu�d eft fecunda,nbsp;amp; � prima procedens, nec differt Spiritus � Patr� amp;Filio, nifi procefsione Sola abnbsp;vtroq;. C�m ergo Spirituales f�ntift� proceffiones amp; Spiritualifsim� natur�,nbsp;necelfetotum principium in rotumfluere principatum , qu�d diuifibilis non fit.nbsp;Ita in�ftimabilis pluralitas fiibfiftit in fimplicilsima vnitate.

H�c inquam, amp; fi qua funt fimilia, videntur efl� in Tetragrammato veter! figurata, nunc ver�in omnibuslinguisreuelata, vtiamTetragrammato nonfitnbsp;opus, non magis qu�m totalinguaEbr�a, pro intelligendo Deo.

His fuffragatur, qu�dBurgenfis dicit, Tetragrammatonidcirco ineft�bile dici,qu�dnulliusvocisEbr�� Etymologiam fapiat,nec Analogialiceateiusfi.nbsp;gnificationem agnofcere,vtappareat,confilio diuino hasliterasEbr�as quidemnbsp;copulatas, fed tarnen velut extraneam amp; non gentilemlud�oriim didionemfi-gnificabilem conftitutam, quomodo Latinis literisliceatdidionem aliquam connbsp;ftituere, Grammaticis ignotam tant�m fignificandi amp; memorandi cauf�. Quodnbsp;Valentiniani videntur �mulati in fua, abraxas, Gr�cadi�fione.nbsp;nbsp;Re�t�ergo in-

fftabik nomen Domini didum eft,quod tunc non fiicritreuelatumTriniratisSa-cramentum, amp; � occulte infinuarum.Rede quoq;. Soli Deo hoc vnicum nomen tributumdicituramp;quodDeuml�cundumfubftantiam, dcinternam natutamfi,nbsp;gnificar. Nam Deus verein feiplo aliud non eft nifi Pater, amp; Filius amp; Spiritus Sannbsp;dus,Trinitas,amp; ea qu� de vnitate amp; proceflione dici lol ent. Qu� res in nulla cr�anbsp;turainueniripoteft, quarenecTetragrammaton ei aptari,c�malioquinominanbsp;Regis,Domini,Dei,Fortis,Excelfi,Elohim amp; fimilium, alijs conueniat amp;. tribuannbsp;turvicemDeigerentibus. Operib. enimDeiexternis, Angeli amp;c homines aflimj-laripolfunt, ledTrinitasin vnitateefte non poirunt,Ide� amp; nominibus Dei funginbsp;poftunt, led Tetragrammaton amp; Trinitatis vocabulo vti non polfunt.

Hine puto facile dilfolui difficultatem illam, Exo. 6. Vbi multi �ftuant quid vc litSpiritus,quandodicit:EgoDominus quiapparui Abraham, Ilaac, lacobjinnbsp;Deo omnipotente, amp; nomen meum Adonaj non indicaui eis, cum tarnen nomennbsp;Tetragrammaton longe ant�etiam Gen. 4.amp; deincepsponatur.Non inquam,punbsp;to, id voluilTe literas illas,lcilicet,non fuilfeeis indicatas, Nifi forte tunc liter� nonbsp;minis eiusnondum fuiirentautcompofit�,autfcript�, led quod vim huius nominbsp;nis,ideft, fidemTrinitatis amp; noticiam Chrifti non fcceritpublicari tempore Patrum, nec Moifi, nec totius veteris Teftamenti, led tantiim occulte infpirarinbsp;gurisadumbrari. Sunt qui putantTetragrammaton elfe nomen lefu , interfertanbsp;literaSchin, quod optarim efteprobatum amp; verum. At quando Mattheus Euan-gehftacap. i. Salutis Etymologiam illi tribuit,dicente Angelo ad lofeph: voca_nbsp;bis nomen eiuslelum iple enimfaluum facietpopulumfuum apeccatis eorum.

Tetragrammaton verb (vtdixi) nullius fit Etymologi�prorfus, difficile idi-pfum tueri. Vt idtaceam quod in Ebr�o vocabulo,quod falutem vel falutarem fignificat,neccirariaamp;fubftantialis,quam vocant,litera fit, Ain, quam amp;Tetra-grammatonnonadmittit, amp;nomen lefus exinde co�ftitutum,non habet. Ve-rhm aliorum in hac re indicium efto. H�c pro vitanda fuperftitionelud�orumnbsp;lt;filt;ftafunt.

ELOHIM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiir

Dignum obferuatiorte eft, q��d Moles non dicit-inprincipiocteauitAdo-ni C�lum amp; terram, fed vtitur vocabulo pluralis numeriEl�him,�'q�ci nojiiinein Mole �C alibi turn Angcli,tum indices leu Magiftratus appellantur, ficut inP�lm.nbsp;81. Ego dixi dij eftis. HicautemCcrt�meftfignificareDeumvnum,-amp; verum �nbsp;quo creata funt omnia cur igitur vtitur pluraii nomine ?. lud�i varie cauillanturnbsp;Molen, led nobis darum eft voluilTe eum Trinitatem, feu perlbnarum piuralita-tem,invn�diuina natura rede oftendere. Quia enim dich de txpere creationis,nbsp;manifefte l�quitur quod excludit Angelos. Manet igitur ilia coritradidio,nbsp;quodvnus eft Deus, amp; tarnen ilia vnilfima vnitas,Verifl�ma.etiam eft plucalitas^nbsp;quorfum cnim alioqui attinet, Molen pluraii numero vti ?

Deindevtmult�mclamitent,vocabul�mhoc tribui Angelis etiam amp; homi. nibus, tarnen in hoc loco plurale eft, amp; non nifi devnoveroDeopOtcftaccipi,nbsp;quia igitur decreationc. Et fuere alia multavocabulafingularia, quibuamp;potuiLnbsp;TetMolesvti,nifivoluilTetcertoconfilioSpiritualibusfignilicare quodinnatu..nbsp;radiuina , extra creaturam fit perlbnarum pluralitas. Non quideim apertisnbsp;verbis didt, elfe Pattern, efte Filium, efte Spiritum Sandum, vnum amp; veruinnbsp;Deum,Id enim Euangelijdodrin�referuandumfuit, Ibd fatiseifuit vocabulo plurab , ftuod poftea hominibus quoquetribuitur, iftampluralitatemper-fonarum oftendere.

^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VERBO DEI.

. In has abfurdasopinionesdelabuntur animi cum fine verbo de tantis rebus voluntcogitare. Atquieos ipfosnefcimus,SicutLucretius ait zNefcrtur ad.nbsp;huc qu� fit natura anim� , Sentimusnospofie indicate, numerate, difcernerenbsp;quantitates amp; Spirituales creaturas(vt fic vocem) Verum amp; falfum, amp; tarnennbsp;nondumpoflumus definite quid fit anima, quanto minus diuinamnaturamingt;nbsp;telligemus ? Nefcimus qualis voluntatis noftr� fit motus, nonenim qualita.nbsp;tis, non quantitatismotuseft, amp; tarnen eft motus quidam. Quid igiturindiui-nis ftiremus ?

Ergo fanaticum eft, fine verbo amp; inuolucro aliquo de Deo amp; diuina natura dilputare, ficut folent omnes h�retici, ea lecuritate de Deo cogitant, qua depot.nbsp;co aut vacca dilputant. Ideo etiam ferunt dignum pr�mium temeritatis, vtnbsp;fic periculose impingant.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam qui vult tutus efl�, amp; fine periculo in tantis

rebus verfari, is fimpliciter fe intra ^ecies, figna amp; inuolucra ifta diuinitatis con. tineat,qualiafunt verbum eiusamp;opera eius, Nam in verboamp;operibusfe nobisnbsp;oftendit. H�c igitur qui attingunt, ifti quemadmodum muliercula fangui.nbsp;nisprofluuio labo tans, conta�luveftimenti fanantur,

Qiii autem extraiftainuolucraDeum attingere volunt, ifti finefcalis, (hoc eftverbo) nituntur ad Coelum afcendere,ruuntigituropprelfiMaieftate,quamnbsp;nudam conanturample�b amp;pereunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sicut Ario accidit,hic cogitauitefTe

medium,quiddarri-, inter creatorem amp; creaturam, amp;ab illo medio condita efl� cun�la. Hucneceflari� delabitur, poftquam contra Scripturam pluralitatemnbsp;Perlonarum in diuinitate negauit. Sed quia fine amp; extra verbum Dei iftadi.nbsp;fputat, amp;folafua cogitatione nititur, nonpoteft nonimpingere. Gene. cap. i.nbsp;fol. J.

Hie quoque obleruandum eft,qu�dMoles hie nouo nomine appellat Deum Dicit enim Melchifedec fuifleSacerdotem Leel ELon Dei altiflimi. AcPlalminbsp;f�pius hac appellatione vtuntur, quam puto fadamavoculaAl, qu�fupr�velnbsp;furfum fignificat, ad dilfereiitiam cultuum notandam, qui tum erant. Nam Rexnbsp;Sodom�, Gomorr�, Rephain, Babilonij amp;alij, habuerunt has certos Deos amp;nbsp;cultus. Mundus enim lemper varijs ledis plenus fuit : Sed Sandi Patres amp; po.nbsp;fteriEber, colueruntDeum Elon, hoc eft altiflimum, qui fupr� omnes eft vnicusnbsp;amp;�ternusDeus.

Hine Angeli quoq; canunt, Gloria in exceIfisDeo,,Satan cum fifis Angelis damnatisvolitatinaere,ledverusDeus altiorem ledemhabet, quamnonpoteftnbsp;attingere.

Adhunc modum voJueruntSan�i Patres hac appellatione varietatem Deo, rum amp; cultuum excludere amp; damnare, fiquidemeumfoluincoluerunt, qui eftnbsp;fummus amp; altifliraus. Genef. cap^ i j. Tom. x. fol. 4 6.

Hagar in lignum gratitudinis, quod velit confiteri Deum, amp;cultum meri, turn ei pr�ftare,propter beneficium fibi �Deo collatum, datfimul amp; Deo, amp;loconbsp;nomen, amp; vocatputeum viuentis amp; videntis.

Vtrumqj nomen plenum eft conlblationis,fi enim Deus eft viuensDeus, i_ giturnosqui eius fiimus populus, etiam viuemusipfius, hoc eft �ternamvitam,nbsp;H�c cum magnum fit beneficium, illudre�i� cum eo comparatur, quod viuensnbsp;Deus ,eft vidensDeus, qui non deferitadflidos ,.ledrelpicit amp;iuuateos.. Genef.nbsp;cap 16. Tom. X. f01.7x.

DE VERBԒDEf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�7

El Sdiadaf. Sed quorfum attin�t no�� Det �ppellatio / qua hoc in loco pri-mumMof�s vti'tur? AppellauitanteaD�uril (Elohirn) hic vocat C Schadai) Sine dubio ad fignificandum myftehum aliquod. ' Id etfi pr� fingulorum opinionenbsp;aliud ab alio fingipoteft. Hoc tarnen egq pt^cipuum iudico fignificatum hacnbsp;nouaappellationc,qu�d hac deCircunlcili�ne pr�ceptum non pei tineat ad vnpnbsp;ueri�mCreaturam, fed huncpopulum hoc modo fuifl� feparandum ab alijs rergt;nbsp;iae populis.

Vocabulum ( El ) fortem fi'gnificat, vlurpatur autenl aliquoties fubftanti-�e. Sicut in Deuter. Alius rapiet tuum Afinum coramte, ItemrBouem tuum abducet �C madlabit,�(f non erit in manu tua. ( El ) vt id prohibeas. Prouerbio^nbsp;fum tertio: Cum fuerit fortitudo tua in manu tua ad faciendum, hod eft cum fa-eultatem habebis vt facias.

Sic in primo pr�cepto : Deus tuus fum fortis zfclotes. Hinc funt Angelo-rum nomina, Raphael, Vriel, Michael, Gabriel. Item de quo pauld ante dixi-muslfinael. Infummafignificaturhoc nomine virtus Sd* potentia Dei,quddfo-lus fit potens, quod habet ex fe fufficientiam omnium, qudd fit compos omnium, ^u�d nullius virtute indigeat,qu�d omnia pofsit dare omnibus.

Altera appellatio ( Schadai ) fer� transfertur omnipotens. Ncc moror hi'c Grammatiftarum rixas, vnde deriuetur. Nam qu�d ex pronomine SC nominenbsp;componunt, quod fignificet fufficientiam ex fe habentem, non fane repugno, SCnbsp;fi non credo, Cum nomine Sched, quo appellarunt D�monia, quibus lud�inbsp;immolarunt, prorfiis nihil commune habet, nec cum (Schadat) quod uaftarenbsp;f�gnificat.

Sed vndecunque tandem trahat originem,mihi ideo videtur Moles noluifl� generali appellatione totius generis humani ( Elohim) vti : Sed fingularem hancnbsp;^nouamappellationem vfiirpaft�, ad fignificandum myfterium hoc quod hocnbsp;pado Circumcifionis, quam hic praecipit, nolit tenere vniuerfum orbem terra-fed particulariter pertineread Semen Abrah�. Genef. cap, 17. Tom. z�nbsp;*01-74. Et fol. fequcnti. Ineptum im� impium, quoque eft, quod quidam lu-o�iSchadaidicuntappellatum� Schadat, vaftare, qu�d folusuaftet c�leftia SCnbsp;^��teftria. Hoc nomen cum hacfententia, D�monibus verius conuenit, qu�mnbsp;J-fco vit� lucis. Eft enim Deus benefacicndi,non perdendi.

K-ccfii�sforniatur�primitiuo Schad, quodmammafonat, Sicut Gr�civO-CaruntfeumammofamDeam, Cui tribuerunt beneficium alimoni�. St�nosDcumvocamus alumnum,quinonfolum potentiamexiehabet, fed datnbsp;Omnibus altjs fufficientiam vtfealant.

H�c fignificatio proprie ad lud�os pertinet, quibus fob's fa da erat pro-mifsio de terra Canaan. Fuit igitur his El. Satis enim habuit potcntiat ad defen-dendum Populum fuum contra Gentes. Fuit quoque Schadai,quafi dicas vbera ad fouendos amp; alendos eos. Etfi enim Gentes quoque d�fendit SC aluit, tarnennbsp;lud�os ex promifsione cogebatur alere �C defendere.

f^�cmihihuius nominis ratio vera cfle videtur. Etfiautem me harum ri-xarum inter Grammaticos iudicem non conftituo , tarnen res conuertit, qu�d Deus hunc populum fouit, d�fendit, SC vt Paulus i.Timoth, loquitur, omnianbsp;contuhtad fufficientiam.

Elolam. Obferuandumautem eft nouum nomenDei, hoc in loco, uoca-tiitinquitlcuclamauit in nomine Domini (Elolam) Dcifeculorumleumundi, vocabulum enim(Olam) �quiuocum eft, fignificat enim f�culumfeu �terni-t'�tem SC mundum. Ei autem etiam creaturisapplicatur, SC in Mofe f�pe diciturnbsp;de pr�ftantifsunis Sc optimis frudibus, 6C fer� exponitur pro fortitudine. Mihinbsp;D igitur

38 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEVERB�.DEI.

K' �. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K A

�gitur placet hoc in loco diet Deum',' (�olam ) quafi dicas potentiam -, �C virtu' tem mundijimplentem omnia in mundo, ficut apud Poctam eft, � laue princi'nbsp;piumMuf�rlouisomniaplena, quam vocem fine dubio haufit ex antiqua tragt;nbsp;ditionc Patrum� Qiiicquid cnim habet mundus, exiftit 8(. feruatur diuina voce*nbsp;13 eus enim condidit mundum,�C coftfetuat mundum, itahic ( Elolam ) Deus eftnbsp;virtus mundi, per quem mundus eft, poteft quiequid poteft. Hoc nomennbsp;Abraham Deo tribuit doeftus fua experientia� Vidit enimDeum praefenti auxilt;nbsp;h'o adeflefuiSjita vt etiamcorRegisamp;Tproceruminclinetqu�velit. Imoquifin-gatfigiilarimcorda,hoceftqui det omnibus conf�iia�i^ motus ad faciendum tusnbsp;�i^rciftum. Gcncf. cap.iuTom.�.f�l. �87*

Refpedor Schnuim. Diligenter hoc obferuate, qu�d Deus appellatur re* fpcdorSchnuim, idefteorumqui funt ipreti �Sabiedi tantum non deiperent.nbsp;Genef.cap.zcj.Tom. 3.fol. �05�.

Timor Ifaac. Pachad Hebrgis eft timerc, pauere. Pial. �4. Ill�c trepidaue* runt timor�. amp; Hypocrite metuunt, vbinon eft metuendum, fiue vt alibi di*nbsp;citur, Impius fugit nemine periequente� Sic vulg� exponitur, fed de cultiinbsp;intelligendum eft. Qjnd igitur vult Spiritus Saneftus, quod appellat timogt;.nbsp;rem liaacc'

Non dubium eft quin fignificetDeum. Quia additDeus Patrismci,Deu9. AbrahanijS^DeusIiaac. Coniungiturtimor cum Deo, necefie eft igitur idemnbsp;valere quod Deus. Ideo timor hie limpliciter fignificat Deum. Sin aliud quidgt;nbsp;damfignif�c�rec,qu�mDcus,nonconiunxifi�tIacobcumDco. Nonenim trans-ferendus efthonos fiue cultus Dei alio, Iniinit�autem qu�ftiones �6 cxplicatio-nesftint, quare vocettimorem �C reuerentiam liaac. Et cur non Abrah� etiam,nbsp;fed foil liaac hoc nomen tribuat. Ego veto fequar fimplicem �C communcm fen-tentiam, quodfic appellarit propter infignem �C fingularem cultumPatris fillnbsp;Ifaac,qui fingulari pietate timuerit �C coluerit Deum. Hxc communis iententiatnbsp;eft mihi bene placet.

Alij ficinterpr�tantur, qu�d timuerit li�ac c�mjefl�t immolandus. Sed eft alienus ienfus SC impius ; Qjtia Ifaac non timuif,nec formidauit, fed fponte obe-dijt Patri Sc Deo. Non enim eft terror tribuendus SanC�is, i�dobedientiaipon*nbsp;ranea SC fortitudo. Timor enim fignificat peccatum regnans, quod non fuit innbsp;IfaaCjfed fuir Spiritus obediens. Et quanquamreimftata eft caro, tarnen vicit, �Cnbsp;dominants eft Spiritus,quifubiecit fibi carnem.

Sed pr�ter hanc fententiam exiftimo etiam fignifi'eari Chriftum. Patres cnim habuerunt hanc benediClionem diftinclam � benediefiione corporali. In I-iaac vocabiturtibiSemen, inquit Paulus, qui etiam vrget Emphaticum vocabu-lum. Ifmaelis enim benediClio erat corporalis in duodecim Principibus : fed innbsp;Ifaac vocabiturtibi Semen, quod non eft nifi Chriftus ipfe,iseft verum Semen,nbsp;Quia Panes vitra benediClionem corporalem, quam habuerunt Ifmael �C Efau,nbsp;principaliter in fpiritualemjqu� eft Chriftus ipfe,rcfpexerunt. Intelligo ergo hienbsp;T rinitatem,SC alibi etiam, vbicuntp ex locis veteris T eftamenti myfterium id pofnbsp;film eruerc, Ita hie timor fignificat Filium Dei incarnatum, quern fpetftarunt innbsp;promiftionibuSjSC docueruntPatriarchac SC Prophetg. Sicut initio promiflus eft.nbsp;Gen. 3. Semen mulieris conteret caput Serpentis. Item in femine tuo benedicenlt;nbsp;tur omnes Gentes, Hunc timuerunt 6C coluerunt Patres, tanquam gemmam �Cnbsp;nuclcum corporalium promifsionum, que erant inftar teft� autfiliqug, dataea�lnbsp;confirmandam fidem,de alenda pofteritate propter Chriftum.

Significat ergo Spiritus lanClus, qu�d magno defiderio expeefiauerit �C coj luerit Ifaac illud Semen. �t lacob gloriatur hie in Chrifto future, quern coluerftnbsp;Pater-

DE VERB O D Et. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3?

Paten Meminerimus quoqiie diligenter loc� ilia i'nfignia referenda cflc ad Chrp ftum,cuiufinodifupra aliquot in promifsi�nibus habuimus �C infra 49, diccturnbsp;de Schilo venturo,qui eft lilius vteri, filius matricis� Nee lequamur Rabinorumnbsp;interpr�tationes, qui horribiliter obfcurant Chriftum� Nam Patres hanc gern-maminclufam corporalibus benedilt;flionibus, diligent�r obferuarunt �C colue*nbsp;runt,alioqui non dixifl�thiclacob, timor I�ac, Is enim eftFilitis Dei, Chfiftus Icgt;nbsp;fos incarnatus,in fecunda perfona. Nee ide� f�c dicit, quod fit alius Deus, quamnbsp;Deus �brah�,fed ad fignificandum myfterium Trinitatis� Genef cap.ji. T �m^nbsp;j. fol. 148�

Deus in feipfo aliud non eft,nifi Pater amp; Filius, amp; Spiritus lanc'�us, Trinu tas,amp; qu� de Vnitate dC procefsionedici folent* Tom. 4. lenenf foti^dquot;. Eogt;nbsp;dem Tom.fol. 239, Deus eft Vita, Lux, Sapientia, Veritas, lufticia, Bonitas, Po*nbsp;tentia,L�Eticia,Gloria,Pax,Beatitudo,Sc omnebonum.

Speculatiu� definiunt Deum,fimilitudinibus quibufdam, quod Deus fit ceri trum,quod vbiep eft,SC Sph^a qu� nufquam eft. Sed h�cMathematica SC Phygt;nbsp;fica funt,qu� nos rclinquimus alijs Profefloribus. Nam Theologicam definitio..nbsp;ncmqu�rimuS,eanoneftdeHnitio efl�nti�diuin� , qu�incompreh�nfibilis eft,nbsp;fed voluntatis SC adfe(ftus,quid ci placeat,quid non placeat. Neqp cnim Princi*nbsp;pern nouit,quipotentiam SC opes nouit, fed qui affetftus SC confilia omnia Prin*nbsp;cipis intelligit. Sic ante oculos funt creatio mundi, SC potentia Dei,ied hoc caputnbsp;eft, feire quo fine Deus fecerit ifta,amp;^ quo confilio. Hanc cognition�pr�ftns ver*nbsp;fus Pfalmi cum fingulari fuauitate proponit,qu�d fcilicct Deus, fittalis Deus,quinbsp;finaliternihilfaciat aliud, qu�mvt contritos, vexatos,perturbat�s j tefpiciat acnbsp;amet,SC quod fit Deus humilium SC contribulatorum. Hanc definitionem, ft quisnbsp;animo compledi poftet,is eftet Theologus, Nct^ enim Deus in Maieft�te amp; po^nbsp;tentiaapprehendi poteft. Ideo h�c definitio nobis voluntatem Dei aperit,qu�dnbsp;ftt Deus non mortis ftd vit�,non perditionis, fed falutis, non hoftis humilium SCnbsp;pcrditorum,fcd amator SC adiutor,amp; fimplicitcr,qu�d fit Deus vit�,falutis,quie*nbsp;tis pacis,Sc omnis confolationis, l�titi�. Ex Pial. �t.Tom. 4. lenenf fol. 411.

Qin'd Deus in natura fit definite no poftumus. Hoebene poftumus definirdj� quid non fit,Ncmpe quod non fit vox,non columba,non aqua,non panis non vi*nbsp;num,Et tarnen hifee vifibilibus formis ft nobis offert, nobiftum agit, has formasnbsp;proponit nobis,ne degeneremus in erraticos �C vagos Spiritus, de Deo quidemnbsp;difputantcSjftdeum penitus ignorantes, tanquam qui in nuda luaMaicftate nonnbsp;poteftapprehendi. Hanc viam cognofeendi Dei videtDeus nobis eft�imp�isi*nbsp;bilem. Habitat enim ficut Scriptura dicit,lucem in acceisibilem,0C propofuitqu�nbsp;poftumus apprehendcrc SC intelligere. In his qui refiftunt, Deum vereapprehen*nbsp;dunt,cumilliqui vifiones,rcuelationes,illuminationesia(ftant SCftquuntur, aufnbsp;opprimuntur� Maieftate, aut in denfiftima Dei ignorationc verftntur. Genefinbsp;Tom.i.fol. I, cap.j'.

Sophift� difputarunt in Scolis,an Deus effet in pr�dic^mento aliquo. Sed huiufmodi deliria oftendunr, quam nihil intellexerintSacrarum rerum,

Qiii enim de Deo vult qu�rere quid fit, refpiciat ad cultum Dei, qui omnis in adoratione Sc ftruitute conftituitur. Matth. 4. Gen.Tom.2. fol.86.cap. 17*

ExComment, inloel. cap. j.Tom.4, lenenf fofsoj. Vides hie firmamen* turn Sy luboii Athanafii,quo Ecclefia noui Teftamentijhaud ftio an poft Apofto*nbsp;D ij ioruiri

4-0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VERBO DEI.

^orum tempora grauius fcn'ptum habeu Alia inquit eft Patris perfona, �liaRltf^' alia Spiritus Sandli, fed Patris Filij amp; Spiritus Santfti vna eft F)iuinitas,acqualisnbsp;gloria co�tcrnaMaieftas. QualisPater,talisFilius,talis Spiritus Santftus* Increa*nbsp;tus Pater,immenfus, acternus omnipotens, fic Films fic Spiritus Saniftus, Et tarnen non tres increatijimmenfi �terni,omnipotentes, fed vnus increatus immen-fus,�ternu^ omnipotens* Ita Deus Pater,Deus Filius,Deus Spiritus fan�us,Etnbsp;tarnen non tres Dij, led vnus eft Deus, SCc. H�c necefl�ria eft dodtrina non ideonbsp;folum quiafine ea fjlei notitia efl� tmllapoteftjfedetiam propter inuocationem.nbsp;Mens enim quoties Dcum inuocat,debet animo intueri Deum Patrem, condito-rem omnium,�� Filium quern ab �terno gignit Pater,imaginem ftiam,ac deftinatnbsp;vt fit vieftimapro peccatis mundi,0(^ Spiritum Saneftum qui procedit � P�tre amp; Ft-lio,amp;y t loci h�� loquitur effunditur a Pane per Filium vtfancftificet corda, �fc,nbsp;plura vide. T om.3.fol.45)i. T. 4. fol. ��gt;�.

Toj, Icnen.fol.y73,y74. 1, Scripturalamfta docetefle Dcum fimplicifttm� Vnum tres (vt vocant) perfonas verifsime diftincftas.� i. Harura perlbnarumnbsp;quelibetiotuscft DCus extra quern nullusalius eft Deus.j.Nectam� dici poteft,nbsp;qudmlibet perfonam folam ef�� Deum, 4, Hoc cnim idem eflet dicere,Deum nullum clle,cum quaiibet perfona ex�lul�jtotus Deus efl�t exclufus, qu�libet perfona efl�texclul�. 5. Hic enim ratio corrupta originalt peccato captiuanda imanbsp;extinguenda eft,cum ftia luce SC lapientiain oblequium fidei, 6. Aliud eft dicere,nbsp;Perfoitdquo' yna perftinaeft totus Deus t�t: vnaperfonafoh�ft vnusDeus. 7. Quomodoau-modo dijlin- teni diftinguatur perfona � Diuinitate I'pfa, non eft rationis inqutrere, nec Ange-gwdtwr � Di- Il's coniprehenfibilg. 8, Imo periculofum amp; cauendum eft ibi,tllamefl� putare di-ttmitdte non ftin^ionem,cum fit qu�libet perfona ipfifsimus�^totus Deus,nbsp;nbsp;nbsp;Fruftra via eft

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihili,Scoti. 2C fimilium qui formalem vel aliam diftintftionem hic fin-

5�irer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jNefciuntquidloquanturvcladfirment,dumtalibus fapientiePhar

macis rationem iuuarcuolunt. u. Nam vtcuntp iftalubtiliter dicivideanturjratio tarnen noncapitdiftimftionem formalem efl�aliam quam realem, leu �fl�ntialeimnbsp;12. Qiiia ratio non capit,vnam remindiftincqam,efle tres res diftincT:as. i j, Exclu-denda eft igitur Mathematica,amp; omnis totius Creaturg cogitatio in credenda diuinitate. 14. Qiianiuis non minus impolsibile videatur inter has tres vniusfimplinbsp;cis eflentigjVnamfitiealiafatftamhominem, ly. Veretarnenimpofsibilius eft, v-liam diftineftam rem efl� tres res diftin�ftifsimas. id. Credere igitur Filium Deinbsp;efl� hominem falt;ftum,minus eft qudm credere,ipfum efl� Patri � Spiritui Santftonbsp;�onfubftantialcm. 17. QiiodDialecfticaarguit, hgefuis regulis non quadrate,nbsp;dicendumeft,MuliertaccatinEcclefia. 18. Nihilmirum. SiAniusIudgus,Ma-homet totus mundus negent Chriftum efl� Deum. 19, ludicat enim egeus denbsp;colore,5lt;: creatorem in feipfo fubfiftent�,�ftimant fimilem creaturg, qug ex nihi-fit' Patre^ conftat. 20. Moucnt quidam an dicendum fit Pater femper Genuit vel g�n�r�tnbsp;femperge- FiIium,velanFilius femper natus fit, vclfemper nafeitur. 2t. Alterum modumnbsp;nutjj� piii- loquendi qui tenent,caulanturFilium Dei debere dici,femper natum,quia prgte-�m.czc. ritum.tcmpus, perfe��um, pr�l�ns, imperfeeftum notet. 22. Hilarius�falqau-dent di�grc,Filium femper nalci ex P�tre, ��viuum exviuo viuere, �C ex inna-fcibilinafci. 23. Sed puto hanc efl� magis Grammaticam vel Philofophicam,nbsp;quam fl'heologicam controuerfiam, qua caro l�u ratio mouetur. 24. Cnnnbsp;certum fit in Diuinitate, quia ipla gternitas eft, nullum efl� locum Grammaticenbsp;vel Philofophie, ibi idem eft, pr�tcritum, pracfens, futurum, 25. Vndenbsp;praeteritufDnbsp;/

pr�teritum tempus natus de Fih'o idem faeit q� nafcitur pr�fcns, �C nafeetur futugt; r�. zd. Quia idem Filius eft ab �terno,in �tern� natus,nalcens,nafciturus,id efl:nbsp;aeternusexDeoDeus, Z7, Sicutrecfl� deDeo diciturnobis:Deus manf�t,manetnbsp;manebitjC�m nihil aliud fignificetur, qu�m efl� Deum femper feu �ternum� 28.nbsp;Suum fuifl� eft femper efle,fuum futurum eft femper fuil��jfuum praefens eft f�m^nbsp;per fuifi� amp; futurum, id eft �ternum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoc eft illud nomen lehoua, quod la-*

crumTetragrammaton, Sf^ineffabile dicunt ludaei, etiamfi quid dicant non in* telligant, ?o. Sentit 5C Ariftoteles, �ternum leu infinitum in quantum eiuFnbsp;modi efl� ignotum amp; incomprehenfibile. 3I, Imo affirm�t infinitum feu �ternumnbsp;in quantum huiufinodiexiftere non pofle, �C fecundum rationemvifus eft reiftenbsp;dicere. 32. Sedconlcqucntiamnon vidit,velpotiusvidere, voluitlcilicet quodnbsp;apud rationcm ex hoc fequitur,Deum non efl� nee efl� pofl�j�Cc.

1. V erbum in Diuinirate vocatur fapientia Patris, vel vt S.Paulus aitjlapien-tia 00 virtus Dei, i.Cor. 1. 2. Non ita vt Pater in fua perfona,per Verbum amp; non etiam per fcipfum,fapiens vel fapientiafit. 3. Qu�libet enim perfona eft lapiengt;nbsp;tia, virtus,bonitas Dei ficut eft SC efl�ntia, fubftanria Stf quicquid de Deo dici po^nbsp;reft. 4. Nonpatiturfides,vtpcrfonaPatrisperfef� fitfine fapientia , autperfonanbsp;Filn,fincpotentia�irvirtutc,aur Spiritus Saniftusfinevtrac^, Hoc efl�t dicere,nbsp;perfonasperfefe efl� finefubftantfa,efl�ntia,�ternitate,immenfitate,Maicftate, idnbsp;eft fine diuinitateS� prorfus nihil. 6. Traditur igitur ( exS, Auguftino) h�cnbsp;Regula. Qiiicquid abfolut� �C no relatiu� diciturin Diuinis,id c�muniter dici��nbsp;intelligioportere. 7. Etiamfi communia nonnunquam, ad difeernendasS� ma*nbsp;^fteftandaspcrfonas,deipfisdicanrur,qup vocantattributa. 8, Vtquia inFilionbsp;�ftenfa eft,per carnem fapientia amp; virtus Dei tribuitur eifapientia virtus Dei,nbsp;tio eftminiiTi��ntitatis,5�nonperfefubfiftens,Im�fecundum, Modernoseftni*�nbsp;hil. 13. H diuinisRelatiocftres,id efthypoftafisamp;.'fubfiftentia,nemp�id�qu�dnbsp;ipf� DiuinitaSjTres enim perfon�,tres hypoftafes, S� tres fubfiftentes funt. 14*nbsp;Relatio hicarguitdiftincftionem rerum,fed res diftinift� probant efl�relationem.

Non fequiturPatereft f�piens in feipfo,Ergo fapientiaPatris in feipfo,c�m f�t ��^latiuaadcum,eft diftineftaresabeo. l�. Sicut tarnen recft�dicitur,FiIius eft re*nbsp;EtiuusadPatrem,ergoeftaliahypoftafis�Patre,itade SpirituSanifto. t/� Sum*nbsp;^^perRationem��Philofbphiamde his rebus Maieftatis nihil, perfidem veronbsp;�iTinia reeft� dici SC credi poflunt�

4; ^ndifputabilis Veritas eft,vnum efl�Deum S� trinum,omnium rerum ex* tral�Creatoremvnicum� t;. Acfihicaliquiddiceretur improprie tarnen res ipf�nbsp;defendendaeft,perScripturas contra Diabolum. �, Hpc vnitas Trinitatis vtfi'cnbsp;dtcamus eft magis yna qu�m vllius creatur� etiam Mathematice vnitas. 7. Simulnbsp;nihilominushaEcvnitas,eftTrinitas,feuTrium Perfonarum diftineftarum Diui*nbsp;nit^.8.Vtquaeiib�j-pgj.fQ^^^j. ipfatotaDiuinitas,ac fi nulla efletalia.p. Et tarnennbsp;verum eft nullam perfonam efl� folam,quafi alia non fitDiuinitatem, 10. Hpedi*nbsp;ftiniftioperlori^�'urnade�magnaeft, vt fola Filfj perfona adfumferit hominem,nbsp;�1, Error eftenimn.Erroreft

DEVERBODEL iracp vniucr� Mathematica,ipfaqucfortiter crucifigenda, dum de fpfo Deo quac*nbsp;ritur. IJ. Leuitcr Sc frigide confolantur nos Scotus SC fcholaftici aim fuis diftin*nbsp;�flionibuSjformalibus8^realibus. 14. QiiinMagifter(�ntentiarum,nonfatisrecel� docuit, Efl�ntiam diuinam,necgenerare nee generari,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed rect� ab loa-*

chim Abbate reprehenditur, quod in diuinis quaternitatem afleruerif. ilt;�. Nee quidquam facit C. firmiter deTrinitate, probans Magiftrum SC damnans Abba-tem. 17. Cum enim negate ex Auguftino,non potuit Magifter, fubftantiam denbsp;fubftantia,fapicntiamde iapientia generari. 13. Nullo modo potuit negare, efgt;nbsp;fentiam dcE��ntiajSC quiequid de Deo vero tam fimile dici poteft. 19. Praeter-quam quod omnia alia fufpeCla iunt,qu� ifta abominatio in loco Sancflo ftans de-terminauit. 20. Meruit ( vt videtur) Magifter,nc duae vel tres Efl�nti� diceren-tur,fi vna de alia nafccretur. i�. At fimiliter illi metuendum fuit, ne duo vel tresnbsp;Dij fi�rent,fi vnusdealia generaretur. 22. Concedimus Efl�ntiam, in creatura,nbsp;non dici Relatiu�Cvt Auguftiniverbo vtar ) fed abfolute tantum. 23. Sed c�ntnbsp;ftibftantiam,i�pientiam naturam SC fimilia in diuinis, apud Auguftinum 5C Hila-n'um accipi relatiu� videret. 24. Non erat cur Efl�ntiam negarct relatiu� dici, �Cnbsp;ob vnum, vocabulum tantas turbas moueret.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vnde SC Cardinal! Camera-

cenfi, Docfttfsimo inter Scholafticos, ifta determinatio , non iniuria valde diiplicuit,

Tom,5.fol.Ilt;^2. Pfalmus ito. Vnusetiamefteorumlocorumquibustres di* ftinrft�perfonae diuinitatis f�gnificanter exprefl�e funt, qui intelledlus tantum eftnbsp;Prophetar�m 6C Chriftianorum patefartus SC traditus per Spiritum Sanlt;ftum,Iu-d�iSjMah�metiftis,^ human� rationis fapientiae. inrra h�carcana non datur penetrate, Prim�m enim hic audis,Deum Pattern (qui vocatur Dominus) quemnbsp;ait dic�re illud : Sede � dextris meis. Deinde additur altera perfona Mefsiac, feutnbsp;Chrifti qui eft Filius D�uidis, ad quem Deus Pater haec loquitur. Nam Pater hicnbsp;loquens,cert� non eft ipfe Meftias,f�u Dauidis Filius ( de quo loquitur ) nec^ hicnbsp;MefsiasperfonaPatrisloquentiseft,Etis tarneniubeturf�d�re ad dexteramPa-tris,hoc eft idem Regnum,eandem potentiam,eundem honorem SC gloriam te- ,nbsp;nci e. Cumautem diuinitas extra fe neminem alium patiatur�qualipotentia SCnbsp;Maieftate fibi adiungfinccefl� eft,hunc(Chriftum ) Dauidis Filium, efl� vere SCnbsp;natura Deum,cum P�tre co�ternum,adeolt;peiufdemdiuinxefl�nti�, quianonif�nbsp;Vnus eft Deus, Vt in primo pr�cepto Decalogi dicitur;Non habebis Deos alienosnbsp;Coram mc.Simul aurem hie5C Spiritus Sandus eft,videlicet idem quoque ver� SCnbsp;Sc ille ipfe vnicus Deus, qui perDauidem amp; Propheras, nobiftum loquitur, SCnbsp;omnem veritatem de Deo folus patcfacit SC docer, vt SC Dauid fupra dixit : Spiritus Domini per melocutus eft, SCc. 8C Chriftus. Matth, zx. Quomodo DauiJnbsp;inSpirituvocateumDominumc* Hauddubi�videlicet, fine Spiritunecnomi-naturus,nequeetiam agniturus Chriftum, eundemSC Filium fuum, SCDominum. Satis darum eft autem, Spiritum Saneftum non efle ipfam Dei Patris, ne-que Chrifti Filrj perfonam,neque tarnen alium Deum efl� pofle, colligitur igituEnbsp;euidenter,vnicum Deum,fedperfonas diftineflas efl�, Deum Patrem, Filium,SCnbsp;Spiritum Sandum ab �terno in �ternum. Paulo poft fol. 1^4. Sic amp;^no-fter Dauid Molen legifl� 8C intellexifl�fe fatetur c� inquit Pfal. . Verbo Dninbsp;c�li creati funt SCSpiritu oriseius omnis exercituseorum.Fatftos efl� ait c�losnbsp;Sc omnem corum exercitum, hoc eft quicquid ab illis intra fillos continetur.nbsp;Vnde qu aefo f Vnde nifi ex nihilo. Per quid aut quo t�nquam organofnon certenbsp;peralxf

te�TRI�vJPERSONt� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41

pera�iqutd rcrum conditarum ( mhil enim erat ) fed verbo illnis tnquif, ��Spi�rp tu onseius. Annonfif Daind hoc loco cumMof�congrin't, acvclutijfdem ver^nbsp;bis hociplum loquitur,Dix�trDcus,fiant cceli,amp;' fa�funt. Siquidem ergo c�iinbsp;�l quicquid hi continent, verbo Deidicentis extiterunt fa� lunt, Necefl�eftnbsp;codent verbo amp; terram, SC qu� in ea infunt extitifle �C facta efl�. Confi�t autemnbsp;(d verbum Dci dicentis feu non �fl� ccelum aut terram aut aliquid coruninbsp;qu� c�lo terraque continentur, queque per hoc verbum extiterunt. Quare re*nbsp;linquitur vt necefle fit K�yef/ efl� ipfum conditorem Deum ,fic tarnen vt fit perfonanbsp;diftind�, atque alia � perfona dicentis, qui pet hune omnia, facit, vna �Cnbsp;indiuulfaieu indiftinda natura �C efl�ntia, diuin��f �tcrn�potentiae, poteftatisnbsp;SiC cffic^cix,

Poftquam veto perfona Filfj Dei Ccuex bac dido Pf�lmi patefada eft, facile amp; tertia Spiritus Sandi vn�feie oftendet, quasfignificaturinhis ipfis ver-bis,cum ait: Et Spiritu oris eius omnis exercituseorum.

Quod enim ant� fimpliciter dixerat, verbo Domini, nuuc tepetfr, Spirittt oris eiuSjhaud dubi� ide� addita voce Spiritus, quo fimul fifnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�f Spiritum San-

dum conpledatur,Conftat enim liane pcrfonam,vbiquen�mine Spiritus appel-lari, vt amp; initio genefios,Spiritus Dci ferebatur fuper aquas,It� non iudicabit Spiritus meusinhomine)�tfignificaturhuncpariter� P�treFilio efl�i�uproce-derc,quia �C Patris �C Filij Spiritus vocatur,vt h�c dicitur,Spiritu oris eius( hoc eft ipfius verbi ) haud dubi�nbsp;nbsp;Patris,� quo eftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feu verbum* Obferuetur

autem amp; hoc, quod femel tantum ponitur vocabulum, fadi feu firmati funt. Per-fon�difcert� aediftind�nominantur trcs,Dominus,verbum Sf Spiritus oris eius Sed vnus tantum fador feu conditor ( finevnius opus �f fadura,finedilcrimine,nbsp;videlicetfadaafle omnia,� quo f Ab vno fadoreleu conditore,quieftDominusnbsp;Verbum feunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,amp; Spiritus,) Nee Dominus (ftilicet prima Perfona Patris aeter-

^��) feorfim aut peculiarefuum aliquod opus facit, Nee nbsp;nbsp;nbsp;fuum feparatim � Pa*

Sunt igitur diftindae perfon�, vnus tarnen �f idem fadorc��f conditor eiuC-operis, hoe eft quidquid eft conditum. Suntep res condit� fingula: Vniuerf� trium perfonarum commune opus, vtvnius �f eiufdemconditoris, �Cnbsp;vcl�tarchitcdi: Sicutenim Dominus dicitur faccre Ccelos, Sic 8f A^gt;�f eofdeninbsp;c�los racit,Eoidem facitSf Spiritus,noniuos aliquos alios. Idem eft opifex quinbsp;facit,idem 8f opificun-, � tribus perfonis effedum. Rurfiis vt iple Dominus, om-nem excrcitum coelorum condidit : Sic item �f ao'^o?( verbum) eundem ipiumnbsp;condidit. Quare, h�c diligenter confiderandum eft illud quod Athanafius ir�nbsp;fyrnbolofiionomineedito, docet, nevel perfonasconfundamus, veliubftantiacnbsp;vnitatem ieparemus, feu diftrahamus in perfonis. Nam fi vni alicui perl�ng di-uinitatis', ieorfim aliquod opus,ab extra ( vt v ocant ) in rebus conditis tribuitur,nbsp;fimul �f reliquarum opus elle intelligatur, h�ciam diftrada �f diuuli�nbsp;eft ilia fimplicifsima, �f ardifsima vnitasdiu�nitatis �f pro vno Deo tres Dij fei?nbsp;conditores finguntur, quod falfum dC impium eft, Rurlus fi intra ipl�m diuinita-tem (vt fie loquamur) �f extra feu fupracreaturas,non difcernas fingulas perib-nas,fingulisfuis feuproprictatibus,noncommunicandiscumreliquis, iam perfonas confudiftijid quod fimilitcr falfum eft,�f alienum � fide.

Atque hue rede conuenit Regula Auguftini, qui inquit : Opera Trinitatis ab extra, ftu qu� eft extra Diuinitatem fiunt, in creaturis, efl�nbsp;indiuifa, hoe eft. Non eft facienda perfonarum diuifio, feu diftindio, iuxtanbsp;opera qi� agunt m Creaturis, nee fingulis fingula opera extra Diuinitatemnbsp;funt afsignanda, ed perl�n� iplg, intra ipf�m diuinitatem ftint difternend�,nbsp;D i�j ita tarnen

44- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE TRIBVS PERSONIS.

jfa tarnen vt extra cam, fingula diuin�tatis opera, omnibus comnuniter di. fuie dilcn'mine, afleribas.

Hoe vt exemplo fiat planius re(5le dico:DeumPatrcm�tcrn�eflcme�,fuum Dcum creatorem, qui me, te, amp; omnia condidit; Sicctiam dico ciufdem opificqnbsp;qu�d fumus ego �6 tu autorem �6 conditorem efi� Fili� Dei -^Q��.lt;',coa�rernum Pa^nbsp;truEodem modo 5CSpiritumSanlt;fi:um,idcm hoe opus,me S)C tecondidiflc, elle-que pariter cum P�tre SCFilioDeumamp;^ conditorem meum, tuum, �� omniumnbsp;rerum, Neque ramen tres funt Dfi feu conditores fed vnus Deus conditor.nbsp;Hac fide amp; confefsione( qu� eft perperuaf�C vera confenfioEcclefi� Deinbsp;Catholic� inde vfque ab initio )pr�munitus firm aduerfus Arij acfimiliumde-liria, ne fimplicifsimam vnitatem cfl�nri� diuina: diuidam, amp; velut difeerpamnbsp;in tr�s Deos aut coditores fed vera fyncera fide agnolco,veneror �C profiteor,nbsp;vnum Deum conditorem omnium rerum.Rurfus cum extra amp;fupra res condi-tas feu opus creationis, de interiore illo mirando inenarrabili arcano diuini-titis cogito, h�c ex Scriptura difeo ( nam rationis human� iudicium SC acumennbsp;Pitlrii'Perfo- b�c nullum eft^�ternumPatremefle perfonam diftinS�am� perfonaFil�j, in ilianbsp;�(t. fimplici vnica Sgt;C indiuif� diuinitate. Huius proprietas eft, quod eft ficut di-citur Pater, SC nonaFilio, nequeabalio quoquam, ied�f�ipibcft. Filius Deinbsp;perfona eft eft diftinSla � P�tre, eadem ilia diuinitate qua Pater Deus eft:nbsp;Huius proprietas eft quod Filius eft,hoc eftab�ternonatus�Patre, SCdiuinamnbsp;naturam non habet�ftipfo, aut non aliunde accepram, fed tarnen � nemiue nifinbsp;Spiritus San- � �terno P�tre� Ita 6C S.S. perfona diftinefta eft � P�tre �C Fi�io, eadem tarnen d�nbsp;uinitate cum P�tre SC Filio. Huius proprietas eft, quod Spiritus eft Patiris �Cnbsp;Filij, ab vtroque procedens, SC diuinitatem habet non � f�fe,fed pariter � P�tre 6Cnbsp;Filio, idque ab �terno SC in�ternum.

'Dijl'mllio Hac fide 6C confefsione munitus, caueo Sabellij deliriqm, ac fimilium, Perfonarumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lud�orumSC Mahometiftarum, �Cquorumuisaliorumquii�ftrpraDeum

iudicant, necut illi, confundo perionas, quafi vna tantum omnium fit f lanijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0^ vero fyncer� SC catholic� fidei fenfii, tres perfbnas, pro

prictatibus quas dixi diftineftas, in vnitate gterne efl�ntig �C cogternus confiteor, que tarnen fi ad nos, SCres omnes conditas refpicias ver� funt vnicusnbsp;Deus conditor effetftor �C conieruator omnium rerum. H�c fortafl� rudio-ribus SC vulgo nonitatrita SC plana iunt, SCpotiusinfcolisagitandavideripof-funt. Sed quiaSatanam videmus illam fiiam caudam Leuiathan n�here, SC virus fuum f�mel cuomere conari, vt hoeextremo tempore omnium h�rcleon velut i�ntinam comoueat: C�mque mundus plenus fit Icuibus SC curiofis in-genijs,' quos velut prurientes auribusdeletftetnouitas, quoique facile faftidiumnbsp;capit lan�docftrin� quare iam patefaeftum eft oftium Satan� queuis deliria in-uehendi in dotftrinam: Ideo vtile SC necefl�rium eft, ialtem aliquos eil�veldenbsp;populo, vel literatos precipu� paftores SC dotftorcs Ecclefiarum ac iuuentutisnbsp;in feolis, qui de his prgcipuis articulis, quorum maxime nccefl� eft extarequot; ve-ramnotitiam in Ecclefia, re(fte,proprie, �C explicate iuxta icripturam etiaminnbsp;vernaculo icrmone docere SCloqui aflueicant.

Si quiSquot; ver� nondum h�c argutiora, vt videntur, capit, is cum pueris 8C alijs,qui in Catechefi dotftrin� Chriftianp inft tuuntur , fimplici fide teneat SCnbsp;fequatur ea, qup in Symbolo articulorum fidei didtcif,3C alios adiuuetpijspre-ciFus, orando contra Satanam,�C ab l'pio excitatosfurores,ac contra ludaica SCnbsp;Mahometica deliria,ne inducatur in tentationem.

Qi�iaergo in liane tratftationem ingrefsi iumus, �Cad eos adiuuandos, quitus gratum futurum eft noftrumftudium, �C ad confirmandam �C confefsione noftra

DE TR IB VS PERSO Nil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^

n�ftratcftificadamfidcmnoftraiti, colb'gemus plura tum exempia tlirii finagmes que d�clarent,hunc ipfurn articulu, qui docetin diuinitate^nefp efl�ntiam diuinpnbsp;tattsdiftrahendam aut diuidendam el��,necp perlbnar� difcrimina confundenda.nbsp;In illa admiranda amp; fcr� omnium maxima patefadiione fadla diuinitus in Bagt;nbsp;p�ifmo Chrifti ad Iordanem,iciibitUr apertum efl� coelum,�^ S.S.vilibili fpccie degt;nbsp;Ivcndilic tanqu�Columbam fonuifl� vocem �terni Parris de c�lo :Hic �ftFi*nbsp;Iiu� meus dileclus,quo deledlor Luce j.Hic columbam feu i�� Co�umb� ipeciemnbsp;corporalem,vt inquit Luc�s(ne tantum inane vifumjaut pbantafma,feu pr�ftigi�nbsp;fomnies)conftat elle creaturam,conditam non a folo S. S. ( qui tarnen in ea fe le�rgt;nbsp;fimoftendit)fedamp;�DeoPatre fiC Filio vt didlum eft, opera Trinitatis �d extranbsp;indiuifa efl�. Quicquid enim creatum eft,id necefl� eft vn� � P�tre Filio,amp; S.S.vtnbsp;ab vno Deo conditum elle. Et tarnen h�c columba folo vocatur S, S. feu vtLucaenbsp;verba fcquatur, folus S. S. deftendit corporali fpecie tanquam Columba, amp;:nullonbsp;modo patiturfidei Chriftian� fynceritas de illa fpecie deftendentis Columb� di*nbsp;ci : Ecce, Hic eft Deus Pater,aut hic eft Filius Dei aeternus: Sed fie necefl� eft digt;nbsp;fi,hic vides defeendentem, S. S. tametfi verum eft Patrem, Filium, amp; S� S. efl�nbsp;vnum amp; eundem �ternum Deum, vtrecft� fi^hoedicascum Columbam deften-dentem intueris, Hic eft Deus aerernus vnicus,necp extra hune alius eft Deusi.nbsp;Sed rurfus ramen nonrccft�dicere pofsis. Hic eft�tcrnus Pater, aut Filius Deinbsp;aeternus:Scd tantum l�oc dici necefle eft, vt perfona difternatur. Hic Gft,DeUs S.S.nbsp;fcuh�ceft S.S. perfona. Sic�� vox,qu�clamat: Hic eft Filius meus dilc�lus 2�c.nbsp;Creatura eftcondita,no fol�m�DeoPatre,fed etiam � Filio amp; S.S.iuxta r�gulajnbsp;Dp era Trinitatis funt indiuil�hoc eft extra iplam Diuiniratem,omnes res creatae^nbsp;patiter ab omnibus tribus perfonis, tanquam ab vnica diuinitate condit�fttnt, �dnbsp;tres perfon�relpe�lu creaturarum5fttnt vnus aeternus Deus^ Ac vicifsim resnbsp;Gtnncs c�dit� relat� ad perfonas diuinit�tis,tantUm vnicvt,non triplex �ut tripar*nbsp;titutnopus funt. Et tarnen vox c�leftis fonans de Chrifto, vt dicitur efl� vox fogt;nbsp;fttts Patris. Nec Orthodoxum efl�t Chriffa'anum de hac voce dicere.Hic eft(velnbsp;lonat)biii^5j2)ei,curperfona.S.S.Sed necefl� eft dici, h�c eft vox Dei PatriSjnbsp;etiamfi amp; s,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fih�ts, cuni Deo P�tre fint vnus S� idem �temus Deus. Vt h�c

quoq^ re�le dtcatur de hac voce fonante. ' Hic eft verus Deus, neqp extra hunc eft a^lius^Kurfus tarnen non re��dicatur, Hic eft FiliusDeiacternus, authic�ftS.nbsp;SanctuSjfedhocvnum necefl� eft dici,HanC vo�em fonat,f�u in hac voce eftDeusnbsp;Pater. Ad hunc eundem modum, amp; de humana Chrifti natura fentiendum QCnbsp;dicendum eft: Videlicet earn reuera efl� creaturam condifam pariter a Deo Pagt;nbsp;trey6�FiIio,amp;^SS. Neque fine detrimento patitur fides dici, vel Patrem folumnbsp;vel folum Filium, vel etiam Spiritum Saneftum folum coditorerrt fuifl� huius opi'*nbsp;fidifcilicet humanae natur� in Chrifto: Sed eft opus indiuifum Trinitatis, quodnbsp;�C pariteromnes fingul� perfone, tanquam vnicus Deus,amp; c�ndit�r eiufdemnbsp;vnici open's condidit, vt Gabriel Angelus�dvirginem Lucez.inquitiSS.defti^nbsp;per veniet in te,amp;r virtus altifsimi obumbrabit tibi.Non folus inquit SS.adeft tibinbsp;defuper vem�ns^fed �C ipfealtifsimus hoe eft Deus Pater �temus obubrabittibi,nbsp;virtute feu potentia diuina,hoc eft per Filium feu Itacp quod in te nafce-tur,ipfeFiliusalrifsimi vocabitur. Sic ergo tota diuinitas, vnicus eft fa�lor feutnbsp;conditor,d�vnum idemque opus, videlicet naturam humanam condidit, ta*nbsp;men fola perfona Frlfj feu ^^j-i^jcum ea vnita eft,eamque afliimfit, non perfona Pa-tris neque Spiritus Saneftii �

Qjrarc neque de hoe hominc , Icfu Nazareno rctft� dici poteft, Hic eft Dtus Pater, authic eft Deus SpiritusSan(ftus,fedneceflari� dicitur, hiceft Filiusnbsp;33 ei A^gt;f,e�iamn verumeft Patr�mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SC Spiritum Saneftum, vnuni �� eundem

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deum eflc�

H.6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE TRIBVS PERSONIS,

Deumcfl�, vthk quoque re�:� �i^ver� affirmetur de hoc ipfo homme, huncefl� Deum,neque vllumefl�ahumextrahunc,amp;tamennonre�l� dicatur,huncefl�nbsp;Dcum Patrem,aut Spiritum Sandu,fed necefl� fit dici,efl� hue Fihum Dei,nbsp;vt Paulus ad CololKz, loquitur : In ipfo habitat omnis plenitudo diuinitatis, Ne^nbsp;que tarnen proptereaPatris,aut Spiritus San� diuinitati quidquam deceditautnbsp;detrahitur, fed vterque vn� cum Filio Dei,S6 eodem homine Chri�o vnicus eftnbsp;a:ternusDeus.

Ex his opinor pofle intelligi, quofflodo tres perfonas �tern� diuinitatis, intra ipiam diuinitatem diftincflas crcdi,nec in vnam perfon� confundi oporteat:Ita lt;amen ne ipiam cfl�nti� diuin� vnitat� diuidas,aut tres Deos fingas. Sed ab extranbsp;feu cum ad creaturas reipicis, vnum efl� Conditorem ieu Creatorem confitearis,nbsp;eumcpfimplicitcrtamvnic�vnum, utetiam h�creatur�, inquibusi�i�orfim�^nbsp;diftin�� vnaqu�que perfona, oftendit(vt in Baptilmo Chrifti di�lumeft ) comnbsp;muniter trium perfonarum, vt vnius �terni Dei, opificium fint� H�c arcana, vtnbsp;vtcumque � rudibus tanquam pitfta cogitari poisint, feriptorum quidam, pr�ci-Bonauentura, crafl� imagine vtuntur, Vt fi tres fint puell� qu� vnam in-ter ipi�s noua vefte induant, fie vttresfimul omnes eidem vefti manus admo-ueant,amp;r tertia vnacum reliquis duabus fibi earn veftem inducat. Hic tres puel-l� vn� tertiaiTi vefic induunt, fie tarnen vt vna tantum,non item reliqu�,ea veftenbsp;induatur. Ad hancimaginem intelligatur amp; hic, quod tr�s perfon� diuinitatis,nbsp;videlicet vnius Deus Creator amp; opifex, ilhus vnius �Ceiufdem opif�cij, autorcsnbsp;fint, hoc efthuman� natur� Chrifti, �� earn cum Filio Deinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in eandem perib-

nam vniuerint, ita vt folus Filius nbsp;nbsp;nbsp;non Pater, nec Spiritus Saneftus humanam

naturam afl�mftrit. Eodem modo, intelligantur qu� leguntur de Columba,in cuius fpecie SpiritusSaneftus, in Baptifino Chriftife oftendit. Item deflatuve-hementi amp; linguis igneis, in quibus i� idem Spiritus in Pentccofte vifibiliter ex-hibuit, Et fi qu� alia tribuuntur Spiritui Sand�o, teftimonia i�u patefaeftiones,nbsp;qu� in Ecclefia, ieu in icriptura per prophetas efiieere dicitur. Sed hic non absnbsp;rc qu�ri poteft, quare vulg� in profeisionefidei i�u iymbolo dicatur im� cur feri-ptura fie loqui nos doceat : Credo in Deum Patrem omnipotentem Creatoremnbsp;c�li amp; terr� SCc.ubi propri� Filius non vocaturCreator.Item credo inlefum Chrinbsp;itumconceptum de Spiritu Santfto, ( nonDeo P�tre ) Item in Symbolo Ni-ceno dicitur, Spiritum San(ftum,( non Patrem aut Filium ) locutum per Prophetas �^c. Hic cert� fingulis peribnis, tanquam propria �C � reliquis diftinclanbsp;opera attribuuntur, vt �� reuera inter fc difeernuntur, Sed h�c imperitioribusnbsp;fortaife etiam nimis lubrifia videbuntur,quos fi plura noafl�quuntur, i�tis eft h�cnbsp;fimplicemfidei do��rinamtenere, quod etfi tres funt peribn�, Deus Parer, Filiusnbsp;��Spiritus Samftus, tarnene�dem funt vnicus ac idem Deus �ternus, Slt;c. Ve-r�m in doiftrina Ecclefi�necefl�eftetiamh�caliquomodoexplicarivtde ijs re-(ft� ��loqui �C intelligere difeamus, vtDiaboli corrupteig h�reticorum delirianbsp;caueantur, �f^refutari pofsint, prim�m ergo certum �lt; indubitatumeft, Deumnbsp;fie veile Sein hac vita perfidem, in futura pal�m SC �terno contuitu agnoici,nbsp;quodfitvnica�terna mens, �C tresdiftinlt;ft�perfon�,qu� ipi� agnitio nobis eftnbsp;dck� tMium vita �terna v t lohan.t/.dicitur. Vt ergo agnofeatur, v erbum ftium 6C icripturamnbsp;fccuditm nobis tradidit, teftimontjs miraculorum 8Coperumdiuinorumconfirmatam,vtnbsp;tcfa�ionon, fiincquoddel�lcirivoluitdifcamus.

rcdcrfg/io- Nam adhoc vtre�l� agnoicipofl�topus fuitpatefacftioneSCdotftrina,quafe P�� 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobis oftenderet, velut confpiciendS pr�bercf.Ex nobis ipfis ac noftra l�pien-

tia non eramus penetraturi intra illud arcanum cglefte,necperueftigaturi quidfic Deus, aut qu� fit ratio efl�nti� diuinitatis� Sed vth�cinc�prehenfibiliaaliquonbsp;modo

BE TRIBVS PERSONISi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4r

8aodocogttationcfequipofsimus,adeadefcrib�da vntur vclut fm�gi'iifbus fiinv tis � rebus creatis Sgt;i. uifibilibus, Nam res inuifibiles non mouent (enftisnbsp;tationcm noftram. Duplex eft autem ereatur� fiue rerum conditarum omnpnbsp;umconf�dcratio. Pn'mum abfolute, vtvulg�loquuntur, SC per feft vel ftiana-�nbsp;tura aiiquod opus cogitatur, fie aut aliter � JDeo conditum. Hac ratione omnesnbsp;ereatur�fine difcnminefunt, Sc dicuntur Dei ( feu diuim'tatis ) id eft mum per-fonarum communiter, fa eta feu opera, vtfatis diSlum eft. Nam h�c confidera-tiononadfertullam diftinSlam notionem alicuius vnius perfon� feorfim, cumnbsp;vnaqu�que rerum conditarum pariter S� communiter fit opus trium perfonagt;nbsp;rum fiue vnieg diuinitatis.

Secundo,e�dem res condit� ctiam re�atiue confiderantur, non vt fua natura funtjfcd vt vfu difternuntur, quo Deus ijs erga nos, ad ft patefaciendum vti-tur. Sic cnim Deus creaturamfuam, videlicet trium perfonarumSC vnic�diui-nitatis,commune opus,adhibetad hunc vfum, vt ft his tanquam imaginibus SC fimulacris,fcu fpecie oftendat ac patefaciat.

Hocmodo igitur fiunt ereatur� vifibilcs imagines, feufigna, ftu teftn-no-nia Sl patefaSliones perfonarum inter ft diftinSlarum. Ita in ilia miranda reuegt; latione faSla in Baptifmo Chrifti,vfus eft Columba, vtefftt imago ftu fignum pagt;nbsp;tefactionis,qua ft Spiritus vifibiliter oftendit. Eft itaqj h�c diftinSla ftu proprianbsp;�Cincommunicabilis fpecies, qua pcculiariter Perfona SS. non Patris aut Filijnbsp;�oftenditur. Sic enim �terno Deo SC Patri SC Filio �C S S. vifum eft, vt h�c fpcciesnbsp;Columb� feorfim S S.perfonam folam nobis fignificarct SC exhiberet, videlicet vtnbsp;propofitis diftinSlis imaginibus certi redderemur, ipfam diuinitatem fiue �tern�nbsp;Iki vnicam clftntiam,vere elft tres perfonas ab �terno diftinSlas. Propterea di-ftrt� inquit Lucas; Spiritum Sanclum (nonPatrem aut Filium) deftendifl'e Ipe-cftcorporali,tanquamColumbam,5Cc.

, Ad eundem modum de perfona Filq Dei reSle dicimus, videlicet quod ft patefcceritalftinitahacnoftra humana naturaj ftu vt Paulus ait, in forma ferui,nbsp;habitu, ftuutipftfig�Tiificanti�s loquitur Schemate, id eft omni geftu 5C confue-tudine vit�,inucntus vt qui vere elftt homo. H�c igitur forma feu natura humana aflumta � Chrifto,non eft Dei Patris, ncc S S, fpecies ftu oftenfio, etiamfi verenbsp;fft vrriufqj, Patris ScS S. ficut SC Fihj,idem opus feucreatura,ftd proprie SCnbsp;feorfim eft fpccies,fiue forma folius Filtj Dei. Sic enim placuit Deo �terno,videlicet Patri, Sc Fiiio SC Sanefto Sp iritui, ut hac fpecie feu forma human� natur�,nbsp;Filius Dei humano genen' patefieret,6C agnofeeretur,vt perfona diftinSla a perfona Patris Spiritus, in vnatarnen co�terna, indiuil� elftntia diuinitatis. Similiter SCde perfona Dei patris dicendum eft, quod feft patefccerit nobis vocenbsp;de ceelo fonante. Nam h�c fpecies feu forma,non eft Filij aut Spiritus fanSli forma ftu oftenfio, SedfoliusDei patris,qui hac fpecie feorfim exhibita, ftft pate-facere voluit,tanquam perfona,SC � FilijSC Spiritus lanSli perfona diftinCla, vni-c� tarnen SC indiuif� diuinitatis,

Sumito fi placet,huius diferiminis pinguiUsSC crafsiusexetnplum, ex ipfo tommuni Sc vfitato fermone noftro, quovtimurin Ecclefia , Cum minifterE-iiangehj Baptifmum aut Abiblutiocm alicui impertit his verbis : Baptiib aut Ab-f�l�o te a peCcatis, in nomine Dei Patris, SC Filtj, SC Spiritus Sanefti. Hec ipftnbsp;v�tba omnia ccrt�funrcreatura�C opus conditum � Deo in noftro ore, vt 6C nosnbsp;fpfi Sc quidquid eft noftrum, Nccillum horum proprie aut diftincfte eft, vclfo-lius Dei PatnS,yelFilij, vel SanCliSpiritus, ftd trium perfonarum commune*nbsp;adeo^ vnic� diuinitatis idem opus.

4?^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�E TRIBVS PERSONIS.

Sed fi figniflc�tionem SC patefa�onem fpe(fles,feu ipfas r�s his iicrbis figni' f�catas,nonred�dikenshacuoce (in nomineDciPatris) figniflcariparitertre�nbsp;PevfonaSjfed feorfim SC peculiariter DeiPatris perfonam. Sic etiam hac voce (frnbsp;lij) difcrtel�gnificaturper{bnaFil�jDei{�u��gt;�f : S� hac voce (SS) propric tan*nbsp;tum i�n� Spiritus perfona fignificatur, tres inquam perfonae figillatim SC diftiivnbsp;C�e notantur, vnius tarnen SC eiufdem diuinitatis per has noces feu figna feu nolt;nbsp;tas,videlicer,quod fint vnic� diuinitatis tres diftinCl� peribn�. Non enim did*nbsp;tur,innominibus,tanquampluriurn, autquafi ieorfim vnaqu�qj peribna pccu*nbsp;liaris el��nti� nomen habeat ab alia diftind�,fed in nomine paths,5C Filtj,amp; S S,nbsp;dicimus,qu�d vidciicct vnic� SC indiuif�ellenti� idem fit nomen, SC tarnen tre�nbsp;P erfon�, d iftin Ct�.

Ex hoc cxemplo fatis dare in tell t gi puto, quod dixi res conditas duplici ratio* ne cofiderari, videlicet vt res, SC vt figna, hoc eft, SC vt per fe fubliftunt ficut � Deonbsp;Crcatae fiint,SC vt vfurpantur vt aliquid aliud fignificent, aut d�ceant, quod ipf�nbsp;fuanatura,nonfiint. Fumus( verbi caula) eft �C res � Deo condfta, per fefeufiia-natura,SCfimuI etiam fignum altcrius rei. Cuius naturamipfe non habet led earnnbsp;fignihcatSC oftendit, videlicet igncm� Qjiod genus multa Auguftinus colligitnbsp;in libris de doClrina Chriftiana,

Sed in hac miranda patefa��ione diuinitatis, aliud amplius, qu�m in his vfi* tatis excmplis intclligendum eft. Nam humana natura(in qua fe patefecit Filiusnbsp;Dei ) non tantum eft nudum fignum,aut inanis fpecies alterius arcan� rei,fcilicctnbsp;perfon� Filij Dei,ficut SC de columba apparente, non eft intelligendum, efle ina*nbsp;ne Signum leu lpcciem,SC vox de c�lo lonans, non eft inanis fonitus aut imago,nbsp;Sedh�c humananatura,in quaperfona FihjDeidiftincfte,�: proprie patefaiftanbsp;eft,plene SC int�gr�, cum diuina natura, ineadem peribna cop ulata leu unita eft,'nbsp;videlicet ea,qu� in omnem aeternitatem ledet ad dexteram Deipatris, regnanSnbsp;in eius regno aeterno, ficut fupraDauidi promiflum fuifie audiuimus. Columbanbsp;apparensjlpecics eft,a S S. ad tempus afl�mpta, vt per earn lb patefaceret, norfnbsp;t^mcn cum iplb vnione perfon�li,nec perpetuo copulata eft, led poftea ab eo de*nbsp;pofita,perindevt Angelialiquandolpeciehumana affiimta apparent, quampo*nbsp;ftcarurfus deponunt. Idem etiam de voce patris coeleftis iudicetur. Hicenimnbsp;non �dita eft promifsio, autdecretum diuinitus (utdeperfonaFilij) hanc forenbsp;perp�tuant coniunClionem leu vnionem perlbnalem,led fuit tantum exigui tem*nbsp;poris oftenla patefatftio, Ciim igitur in vfitato Symbolo dicitur : Credo irinbsp;Deum pattern, o m nip o ten tern, creatorem c�li �Ctcrr� : Non hoc intelligatur,nbsp;quafi peribna Dei partis fola,dicatur el�� omnipotens, conditrix rcrum,aut qua�nbsp;haec fola fit nobis Parer,Nam Sc Filius �qu� SC pariter eft omnipotens, Cr�a*nbsp;tor Sc pater omnium return conditarum, fic SC S S, omnipotens SC Creator SCnbsp;pater eft.

Nee tarnen tres funt omnipotentes, ( vt ait Athanafius ) aut Creatores, aUt tres Patres : fed vnus eft omnipotens, Creator,pater c�li, terr�, SC noftrum omgt;nbsp;nium. Sicut SCDeus pater, Saluator SC redemptor nofter, SC Filius laluator SCnbsp;redemptor, itemcp SC S S. leruator ac liberator eft.

Ncq3tamen,tresSaluatoresfeuIiberatorcs, fed vnicus eft Saluator SCRc* demptor leu liberator, prorlus vtSC pater Deus nofter eft, fed SC Filius noftcTnbsp;DeuSjSC S S.Deus nofter eft, nontamentresDij, led vnicus �ternus Deus eft�nbsp;Ad eundem modum S S. lanClificat Ecclefiam, fed SC Pater, 8C Filius l�mftificantnbsp;Ecclefiam, neque tres ftintl�ncftificantes, led vnicus eftl�nC�ificator, Nam vtdt*nbsp;duiii eft,opera Trinitatis ab extra leu erga Creaturas lunt indiuila.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

H�c ideo fic dicuntur 8c explicantut vt dilerte ac dxftincfte tres perlbnas vnicsf'

DE T R IB V S PERS ONI S: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^

vnicac diu�utatis agnofcere, credere confiten', nos intelligatur, necperfbnas permifcendo confundere, aut rurftis vnitatem efl�ntia� diuidere aut diftrahere.nbsp;Nam perfon� Paths proprictas,qua Pater � perfwia Fill) diftinguitur, vt fatis iamnbsp;eft Qj^um, haec eft quod diuinitatem nori aliunde fed � feipfo habet, amp; earn pernbsp;generationem acternam Filio communicat. Quare �C Filius vn� �C �qualiternbsp;cum PatrcDeus eft Creator omnium rcrum,fcd hoc ipfum � P�tre habet ab gt�rno:nbsp;Nam quod Pater Deus eft �C conditor, id non � Filio acceptum habet, fed quae Filius Deus eft�C conditor rerum, id aeterno Patri acceptum fert� 'Sic Pater fiC Filius, quod vterque Deus eft 06 creator,id non habet � Spiritu Saneft�, led � regio-ne,quod Spiritus Sandus Deus 06 creator, eft,id pariter � Patre Filioab aeterndnbsp;accepit.

Hac ergo de caula in lymbolo, primum, cummentio fit perfonaeParris,a(l-dunturh�c verba Pater, omnipotens, creator, quae non item adduntur perlonac Fili),aut Spiritui Sanclo, vt concideretur efle diftrimen perfonac Patris, � perfonanbsp;Filiijj�f Sanefti Saneftus, intra ipfam fimplicilsimam vnitatem diuinitatis. Pofteanbsp;in mentione perfonarumFilij S6 S.S.rurlus adduntur peculiar es nota�dilcriminis,nbsp;quo 06 perfona Fili) � Patre, 06Spiritus Sanifti SCrurfusperlbna S. S. � Patris SCnbsp;Fili) perfona diftindacfleintelligatur. Videlicetita,qii�d prima pcrlbnavocaturnbsp;Pater 06 creator,quia ab ipfo efthoc ipfum,qu�d 06 FiliuS SC Spiritus S�ncftus ftihfnbsp;Pater 06creator omnipofens,itavtPaterintelligatureflevelutormo, principiuninbsp;�C fons ( fl liceat his vocabulis de Deo loqui vt interdum veteres �cclefiaftici IcrFnbsp;ptores locutifunt) diuinitatis, � quo Sc Filius vt Spiritus SanC�us, eandemdiui�nbsp;nitatem habet ab aeterno,non autem Pater � Filio, aut Spiritu Santft�.

H�cdixideproprietatibus qua perlbnaeintraipl�m diuinitatem dilcernun* iur,fed pr�ter hgc vt fic vocem,interiora dilcrimina,fi)nt etiam quae lane vocemusnbsp;�xteriora leu extrinfecus oftenla dilcrimin�, in patefaClione SC benefieijs erga Ec-$lcfiani, videlicet quod perfona Filij patefaefta eft in natura humana: Hac enimlb-Deinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aflumfit, conceptus 06 vt Graeci dixerunt lt;5^�'^��^��,incarnatus

Spiritu Santfto, natus ex virgine, pro nobis crucifixus mortuus, 06 reliqua , �^ P�'^ocetconfclsiolymboli. Sic ramen vt pie SC rede hoc quoquedicatur,Deumnbsp;cncpro�no)5j5paflftm,crucifixum8Cc. QiiiaFilius vere eft vnicus Deus, extra �Cnbsp;pi aeter quem alius Deus nullus eft, fed perfonae in eadem ilia diuinitate praeternbsp;hanc funt ali�jg^ Patris, Sc fandi fpiritus,

ItaS.S. perfona d ftind� SC feorfimpatefada eft in linguis igneis, 6C varijs dom's, �CteftiinonijsmiraculorumexhibitisinEcclefia, Etiamfi verum eft SCna-turam humanam aflumtam aFilio Dei elle opus totius diuinitatis,conditam �Pa-tre,Filio,�CSpirituSando,fic�Cflammasapparentcsfpecie linguarum, 06 donanbsp;S.S. totius trinitatis feu trium perfonarum opus 06 fadura lunt, vtlaepe iam 06 vtnbsp;inbreui tradatione fatis a nobis didum eft� Nam fi quis plurarequirit extant 11-hri in hoc argumento praeclare fcripti ab Auguftino,Hilario,Cyrillo� Et h�c ipl�nbsp;dodrina articuli fingulari Del beneficio, red� �Cincorrupt�,inEcclefiaetiam�nbsp;Scholafticis feriptoribus, qui fic vocantur,tradita 06 propagata eft, vt in eo non fuenbsp;rit nobis ab ipfisdifsentiendum.

Hic quidam in hac queftione laborant, vtrum perfonam Dei Patris propri� �C diftinde compellant c�m r�citant praecationem vfitatam Pater nofter qui es innbsp;coelis,amp;Cc. an ver� fimul votam diuinitatem �C coiundlm etiam reliquas perlbnasnbsp;compledantur. Nec ver� mirum eft in hoc tam mirando 06 ftupendo arcano �Cnbsp;procul fupra captumhumanaerationispofiroarticulo, varie mentem humanam'nbsp;cxercerij�C velut iadari cogitationibus quarum interdum aliquae aliqutd d�criant velut a tramite verae �C redg fententiae interdum etiamfi fententia tenetur ta-�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;men mo-

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DB TRtSV� PHRS0N�5�

men modo loquendi alieno,aut no �tis proprijs �f idonei verbis res effertirr, tarnen cum ipfa Fidei veritas, tanquam fundamentum certum�iSfirmumretin�-'nbsp;tur,h�e velut feftucul�aut ftipulg deerrationum(tanquam in fano fpecioib cor*nbsp;pore quidam naeuuli ) non oberunt i�luti noftr�

Sed fundamentum illud, cui fides innititur, hoc eft, vtcert� credas conf�* tcarc tres efl� peribnas vnica� �tern� diuinitatis,Sf earum quamiibet vcrc efl�cuiinbsp;dem vnicum �ternum, Sgt;C per omnia verum Deum, ita videlicet vt neque perib-narum fiat confufsio, ncc virtus efl�ntig, feu diuinitatis diftrahatur vnitas, ied vtnbsp;�C perfon� diftinlt;5ie intelligant�r, nontollatur efl�nti� fimpliciftima vnitas,nbsp;feu quod v�tus Ecclefia vocauit Hoc enim eft illud ipfiim mifteriumar*nbsp;can� SC mirand�fapienti�squo neAngeli quidem ipficontuendo SCmirandocx*nbsp;pleri polEintjVt ait Petrus eos finefine dele�ari,tanquam pronis �Cfixis oculis innbsp;ea intenderezSC hoc ipfo contuitu gternum bead iunt, adeo, vt fi finem tam miran*nbsp;d� rei peruidere pofl�ntgt; iam etiam finis futurus efl�t f�licitatis ipforiihi, vt �C nosnbsp;fummo Del beneficio, idem etiam in ilia �terna confiietudine cura Deocontuc*nbsp;bimur, �C co contuitu fine fine falui SC beat! perfruemur, Sicut Chriftus ipfe lohan^nbsp;17. inquit : Hec eft vita eterna, vt cognoftant te folum verum Deum, SC quentnbsp;mififti lefinn efl� Chriftum. Sed priufquam coram eterno conipetftufruamur,nbsp;necefi�eft intcrcafidem verbo nid quo fe patefecit diuinitas, �C in eo velut apprg*nbsp;hendcrc vitam promiflamp;m�

Ratio in his tantis rebUs,nihil �li�d no�it ac poteft, nifi qu�d argut��a recla* mat 6C cauillaturjhec efl� impofsibilia, SC tanquam tecum pugnantia non confifte*nbsp;rc, quod tres fint (quas vocamus perfonas) quarum vnaqugque fitperfeCfe�Cnbsp;per omnia verus Deus, 6C tarnen hi tres fint non plures Dij, i�d vnicus gternusnbsp;Deus, quodep harum perfonarum vna duntaxat, videlicet Filius Deinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad*

fumlcrit naturamhumanam,5Cver�fif homo. Quifquis autem Deum Patrem,�C Filium ex verbo cognouit, huicfimul �C Spiritus Sandus, videlicet ab codentnbsp;P�tre SC Filio innotelcet.

Et fupr� fatis ditftum eft, quod Vt Deus Pater eft omnium noftr�m, adeoqu� omnium naturarum conditarum Deus, Pater, �C autor,fic SC Filius , idem eftnbsp;omniumDeus co ndit�r,�C P�tre, SC Spiritus Samftus itidem Deus eft QC creator,nbsp;feuautor, SC Pater omnium. Nec tarnen eft nifi vnicus Deus �C Pater noftrumnbsp;omnium. Nam efi�nd'a non eft aliaaut diftinSla. Qiiarc quameunque tri�ntnbsp;perfonarum nomines aut cogites, fimul verum vnicum Deum feu totam diuini*nbsp;tatemSCnominafti 5Ccogitationecomplexuses. Cumvnaqu�libetperibnarurrtnbsp;fit idem ille vnicus a�ternus SC per omnia verus Deus. Nequehic periculum eftnbsp;erroris aut offenfionis, nam le�us Chriftus (Filius Dei) non eft alius Deus auCnbsp;creator aut Pater uniuerf� creaturac � Deo PatreSC S.S, etiamfi perf�na alia eftnbsp;idem etiam de Patre 6C de Spirit� Sanefto. reefte iudicabis.

Quare non folum error SCfalfum eft, fedetiam impofsibile 8Creipfa nihil eft fiDeiPatris perfbnam vt � reliquis diftinSlam SC folam appelles Pattern noftruninbsp;nec fimul Sc coniuntftim cum Patre ScFiltjamp;fintftifpiritus perfbnam compl�tainbsp;Velis� Sic enim veram efl�ntiam diuinam feu ipfam diuinitatem quafi diftra*nbsp;c�am SC diuifam cogitates exclufb ab ea DeoFilio �C Spiritu Santfto. Qiiod prorgt;'nbsp;fus reijciendum eft vt alienum � fide. C�terum alia res eft loqui de perfonali ( Vtnbsp;fic dica m ) paternitate Dei Pattis qu� eft proprietas perfbnalis, iuxta quam Deusnbsp;Pater fcorfim dicitur Pater. Secundum hanc enim eft �C dicitur vnius f�t�nbsp;vnici Filijab eterno geniti ( domini noftri lefu Chrifti ) vnicus Pater, Ver*nbsp;rum co modo non eft tibi mihi �C aliorum Pater, nec tu aut ego aut alij ei fugt;nbsp;mus Filij : Sed vnicuseft Filius �Patre ab gterno genftus vt in pfal,z. inquidnbsp;Tw^

T U CS Films meus,ego hodie genui te. Et tamen idem iuxta Inimanam natur�,Slt;f eius �tatem, videlicet natus annos triginta c�mbaptizarctur ac deinceps, quadranbsp;gintaquinquaginta��nuncampliusmillequingentos,Poftquamearnnaturamnbsp;aflumfi!; : Idem inquam certo tempore ex virgine natus, Filius dici poteft totiusnbsp;diuiniratis, feu triumperfonarum, qu�funtidem �C vnicus Deus.

Qiiia vt opera trinitatis ab extra font indiuiia, fie etiam agnitio 8C cultus trigt; nitatis ab extra eft indiuifos. Et quidquid Deus erga creaturas agit, id agunt, fagt;nbsp;ciunqfine diferimine fimul, tres perfon�, propterea qu�d harum eft vnica �ternanbsp;diuinitas, Et e regione,qu�d nos, aut qu�uis creaturae erga vnam quamuis perfogt;nbsp;namagimus,crcdendo,inuocandoamp;Omnicultufpirituali, idagimus erga vninbsp;cumDeum, feutotam diuinitatem, SCerga tresperfonas fine diferimine: Quianbsp;nobis (feu erga nos ) eft indiuifos SC vnicus �ternus Deus, 5Ctamen eiufdem digt;nbsp;uinitatisintrafcfetrcsfontperfon�inter fe diftineft�. Sic de hoc cultu Chriftusnbsp;ipfe loquitur Iohan.i4.Philippc, qui videtmevidetSCPatremmeum. Annoncrcnbsp;dis qu�d ego in P�tre fom SC Pater in me eftf Et Ioh.5, vt honore aff�ciant Filium,nbsp;ficut Patrem honoreadficiunt, Rurfus lohan. 10, Ego 8CPater vnumfomus id eftnbsp;(quod nos noftris verbis diceremus ) vna eademquenatura alterna, feuefl�ntia,nbsp;videlicet vnus Deus, vnus Dominus vnic� colendus. Vt hanc ipfam vocem intelligentes lud�i propter cam Chriftum tanquam palam blafphemum lapidan-dum efie iudicanqltemiohan.�. cum inquit Pater meus huiufq3 etiam modo ope-ratur,0C ego vn�opcror,mult�magis( inquit Iohannes)cogitabantoccidere eumnbsp;vt qui non tantum fabbatum violaret, fed etiam diceret Patrem foum efle Deum,nbsp;Sc palam fefe Deo �quaret.

Ad retinendam fimplicitatem SC proprietatem doeftrina? de diferimine perfo narum,Sc ad excmplum Apoftolic� form�,5C confuetudinis in Ecclefia imitatio-neApoftolicarecept�, conueniens eft fequiactenerehuncordinem, vt iuxta fe-riem, qua recenlentur perfon� diuinitatis, inftituentes in vocationem,6C alias innbsp;docendo, autexponenda confefsionefidei noftra, primum nominemus, perfo-namDei Patris,ficut in formaa Chrifto tradita,dicimus: Patercceleftis SCc. Qtrianbsp;h�cperfona eft velut fcaturigo, �C fons diuinitatis ( vt fic liceat loqui ) in Filio ��nbsp;inSpirituSanefto, nec poteft nominato Deo Patre, feiungi, autabeficFilius, fednbsp;iiecefle eft hunc etiam tanquam vn� nominatum intelligi, ItaScSpiritumSan-nominato Patre SC Filio intelligi oportet vn� adefl� �C nominatum efle:nbsp;�unmulla trium perfonarum ipfa diuinitate ab alia feiunda, aut extra aliam feor-lim, tanquam alius Deusefie pofsit* Sic fereApoftolosPaulumSCPetrumloqui videmus:Bcnedicftus Deus PaterDomini noftrilefo Chrifti,Pater omnis mi-fcri�ordi�8lt;c.EtChriftus ipfc pafsimin concionibus Euangclicis mentionem,nbsp;feu nomen Patrisfooanteponit, Sc ad eumfeSCfua omnia refert: Et tamen idemnbsp; clare inquit Filium honorandum efl� perinde vt honoratur Pater. Item qu�cum-que habet Pater mea font. Et qu� Pater operatur,fimiliter operaturScFilius. Videlicet prorfus tota diuinitate �qualem Patri fe faciens, nifi qu�d intelligi vult,nbsp;primam perfonam diuinitatis eft�Patrem,� quaFilius eft SC habethocipfum qu�dnbsp;Filius eft, non econtra Pater � Filio SCc, Pofl�m plurima ditfta de perfona Patrisnbsp;adfcriberefedcum eaomniaqu� fcitufont neceflaria de hac perfona continean-E tj tur in

$z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DB TRIBVS PERSONIS,

tiir in loco pr�cidenti de tribus perfonis de induftria me cohibui, Sgt;C breuitatj ftudere malui inde igitur petas amice le�or,

Saepe audiftis � nobis,hunc canonem in (acris literis diligentilsim� obfenian* ' dum, vtabftineamusaipeculationeMaieftatis, qu�humano corpori intolerabi-lis cft, mult� magis menti, Non videbit me homo dicit icriptura QC viiiet, Papa,nbsp;Turc�, ludaei, amp; omnes iuftitiarij hunc canonem negligunt, ideo rcmouentes exnbsp;oculis Cllriftum Mediatoren!,de folo Deo loquuntur,coramDeo o r�t, viuunt �Cnbsp;agunt omnia. Vt Monachus cogitat,H3ecopera quae facio placentDeo,ifta votanbsp;mea refpiciet Deus, SC propter ea me ialuabit. Turca, fi feruauero ea qu� in Ahnbsp;corano praecepta funt,acceptabit me Deus, �if vitam �ternam dabit, lud�us, fife^nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cero qu�lexpr�cipitjhabebo Deum propitium �C ialuus ero.Sichomines hodie,

Phanaticijiadtantes ipiritum,illuminationes,vifiones,06 ncCcio qu� alia portenta ambulant in mirabilibus iirper ie. Hi noui Monachi,nouam crueem amp; opera exnbsp;Cogifant,amp; propter ilia i� Deo placere fomniant. Iniumma,Quotquot ignorantnbsp;articulum iuftifi'cationis, tollunte medio Chriftum propitiatorem, Deuminfuanbsp;ma(eftate,iudicio rationis appr�hendere,�C operibus placare volunt* Chriftiananbsp;autem6CveraTheologia,vt��pemonco,noningcritDeuminMaieftate,vtMogt;nbsp;fesSCali�docfirin�noniubeticrutarinaturamDei, Sed Agnofcerevoluntaterrtnbsp;eius,propofitam inChrifto,quem voluit aflumcre carnem,naici,mori propter pednbsp;catanoftra, �fhocpr�dicariinomnes genres. Quia cumfeiretmundum, Deumnbsp;in i�picntia non agnoicereper iapientiam, placuiteiperftultampr�dicationemnbsp;faluos facere credentes. Qiiare nihil eft periculofius, cum agendum eft in agone,nbsp;contra legem, peccatum, ��mortem cum Deo, quam nos vagare noftrisipecula-tionibus in c�lo, amp; confiderare Deum ipfum,in fua incomprghenfibili potentianbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fapientiaamp;^ maieftate, quomodo creauerit �C gubernet'mundum* Sific Deum

apprghenderis Sc eum volueriSjexcluiO propiciatore Chrifto, placare,amp; tuis operibus, ieiunijs, Cucullo 6C raiurateinterponere,aliterfierinequit,quincafumLu-ciferi facias, SC in horribili defperatione, Deum SC omnia amittas� Nam Deus in fua natura, vt eftimmenfurabilis, incomprghenfibiiis, SCinfinitus, itaintolle-rabilis eft humane natur^. Qiiare fi tutus efle 6C fine periculo conftienti�SCnbsp;falutisefle voles,prohibe iftum fenfum ipeculatiuum, SC appr�hende Deum, vtnbsp;Paulus apprphendere docet .t. Corinth,i� Nos prgdicamus Chriftum crucifi-xum. ludeis fcandalum, Gentibus ftulticiam , Ipfis autem vocatis ludgis �Cnbsp;i^uareipnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qhnflum Dei virtutem �CDeiiapientiam* Ibi igitur incipe vbi Chri-

ftus ipieincepit, ncmpeinvtero virgmis, inprefepi,invbcribusmatns In hoc enim ipfe deftendit, natus, conueriatus inter homines, pafliis crucifixusnbsp;mortuus cft,vt fefe omnibus modis nobis oboculos proponeret,SC oculos cordisnbsp;noftriinftfefigeret, vt per hoc aftenftim in ccelum 6C fpeculationem Maiefta-tis prohiberez Itaque cum verlaris in loco iuftificationis �C diiputas de inue-niendo Deo, quiiuftificat feu accept�t peccatores vbi SC quomodo is qugren*nbsp;dus fit Turn prorfus nullum Deum fcito,extra iftum hominem leftim Chriftum,nbsp;hunccomple(ftere,SC toto corde in eo hgre omiflafpeculatione Maieftatis, Scrutator enim Maieftatis opprimitur � gloria� Ego expertus ftio quid dico�nbsp;Sed phanatici homines, qui exclufo Mediatore Chrifto cum Deo agunt, mihinbsp;non credunt. Chriftus ipft dicit, lohan. Cap� decimoquarto : Ego iumnbsp;Via , Veritas SC Vita , Nemo venit ad Pattern nifi per me, pr�ter handnbsp;igitur viam CHRISTVM, fimpliciter nullam inuenies aliam viamnbsp;ad Pattern fed errorem, non Veritatem, fed hypocrifin SC mendacium , nortnbsp;vitam,fed

DE TRIBVS PERSONIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;53

vitam,(�d�ternammortem. Qu^re diligentermemin�n'Sjincauf�iuftif�cahonis vbi nobis omnibus res eft cum lege, peccato, morte, Diabolo �tT malis omnibusnbsp;vincendis, nullum Deumcognofcendum efl�j pr�terhunc in carnatum �C hu-manum Deum*

Alias extra b�nc locum iuftificationis fi quanto dilputandum eft, cumlu-d�is,Turcis,h�reticus,de ftpientia,potentia,amp;c.Dei vtere tunc omni artetua,0d quantum potes fis ftibtilis �C argutus difputator, turn enim es in alio arguinento.nbsp;Incaufa autem confcienti�, iuftiti� vit� ( quod f�gnificanter dico ) contra legem,nbsp;peccatum,mortem 06 diabolum, vel in caufa de fatisfa(ftione,de remifsione peccagt;nbsp;rorum,dereconciliationc,de falute�terna,�mnino abducas animum,ab omnibusnbsp;cogitationibus �f fpeculationibus Maieftatis, 0(S fimpliciter intuere in iftum ho*nbsp;minem,quilefe nobis mediat�remproponit,�^ dicit: Venite ad me omnes qui la*nbsp;boratisSCc, Hocfifeccris,videbisamorem,bonitatem,dulcedinemDei,videbisnbsp;fapientiam,potcntiamac MaieftatemDei dulcificatam SC tuo captuiattempera*nbsp;tam,Omnia(^ in ifto iucuildo fpeclro inucnies,Iuxta illud Pauli ad Colollz, Omgt;nbsp;nes th�lauri l�pienti� SC fcienti�, funt in Chrifto abftonditi. Item in ipfo habitatnbsp;omnis plcnitudo diuinitatis corporaliter. Hoc mundus ignor�t, ide� fine pro-mifsione de Chrifto inquirit voluntatem Dei,fuo maximo periculo. Nemo eninlnbsp;nouit Patrernnifi Filius, SC cui Filius voluerit reuelare*

Atque hoc eft cur Paulus, tam frequenter folet coniungere leftim Chriftunt cum Deo P�tre, vt Icilicet nos doceat Chriftianam religionem, quae incipit non ainbsp;fummo, vt omnes alig religiones, (�d ab im� iubet nos aft�dere per ftalam lacob,nbsp;cui Deus ipfe innititur, cuius pedes tangunt ipfam terram, iuxta caput lacob.nbsp;Quare cum voles cogitare SC agere de l�lute tua,ftim omifsis fpeculationibus Ma*nbsp;ieftatis,omifis omnibus cogitationibus operum, traditionum, Philophi�SClegisnbsp;etiam diuinae,accurras ad pr�fepe, SC gremium matris, amp; appr�hendas iftum in*nbsp;fantem, SCfiliolum virginis, fpetftescp eum naftentem fugentem, Crefcentcm,nbsp;conuerfantem inter homines, docentem, morientem, refurgentem ftiblatum fu*nbsp;pra Omnes c�los, poteftatemhabentemfupra omnia. Hoc modo poteris excu*nbsp;tere,vtnubesfoledifpelluntur,omnespauor.es,omnesdeniqueerrorisvitare. Etnbsp;nocfpedaculum retinette in via recft�, vt quo ipfe Chriftusabierit, tu fequaris.nbsp;Paulus ig; turoptando,Gratiam6Cpacem,non � P�tre folum, fed etiam � lei�Chrjnbsp;fto, Primumhocdocer vt abftineamus � fpeculatione diuinitatis. Nemo enimnbsp;Deum nouit, fed vt Chriftum audiamus qui eft in finu Patris SC reuelat nobis ip*nbsp;fius voluntatem,Qui2lt;inhocconftitutuseft�PatrepO(ftor,vt omnes eum au*nbsp;diamus.

mirabilis, diciturRegnum enim eius fupra omriem experi�tiam eft, quod non fentitur fed creditur. Quid enim magis mirabile dici poteft,qu�m vt nitamurnbsp;ali�na �uftiaajglt; defperemus de noftra iufticia (eu operibus noftris.

CONsiliarivs. Per verbum fuum nobis in omnibus pcriculis confulit. viRTvs. Qiii verbo fuo (uftentat exhauftos tentationibus ? Conftili�nbsp;fuis tali verbo, quod vim habet SC eft efficax. Sic autem funt haec duo nominanbsp;diftingueima,qu�dElfignificatvirtutemfubftatiuam, qua fuftinetalios. Gibbotnbsp;autem feu Gigas fignif�cat virtutem adiuam,feu operatiuam,qua refiftit inimicis,nbsp;quod fugat SC perdit eos.

GIGAS. Qitinos d�fendit SC eftpotens contra aduerfarios, Porto notabis,' � il) primum

prifflumnomen ad omnia alia referendum efl�. Sicut enim eft mirabilis Confilisf* rius,5Cmirabiiiter potens,fic etiam eft mirabilis Gigas, quia contrarium apparet,nbsp;Gigas eftj��finit fe crucifigi QC occidi� Satana, Gigas efl SC finit Ecclefiam fuan�nbsp;abHaaeticis opprimi. Sunt igitur omnia fide accipienda�

Aeternus Pater. Hoe nomen non fignificatperfona,fed opus perfonac,vtfic �eternus Pater, g lemper generat,femper Regn� �� Ecclefi� fii� �uget, iemper ma-*nbsp;net Pater,no eft neep fiet aliquando Iudex, led eft in eo paternus aftedus fine fine.

PRINCEPS PACIS. Qiiiconfolaturcorda,remittitpeccata,amp;rc.Notabisaut, ft aeternus eft Pater, fi eft princeps pacis. Ergo non poteft efie Rex corporalis autnbsp;mundanus. Sicctiam in pace SCaeternitate mirabilis eft, To.j.Icnenff.ji^.Efaut?,

S E R V V S. Efai, y ?. dicitur, non qualis fuit Moles aut hodie funt luftictartj, 8C jMonachi,qui iaclantfeDeo feruire,fed quod fit inminifterio verbi, dC quod publicum docendi officium habeat. Toin,3. lenenf. fol* 411,

VIRGVLTVM. Perinde eft inquit Propheta,cum hoc Chrifto,atmfi quis ele-gans furculus ex arido quodam loco proueniret. Eft igiturChriftus lurculus, creftit non coram mundo,neque enim habet ipcciem illam,ficut iam dicit, led coram Eo. Hie enim latet Emphafis, quod ilia gloria Chrifti fit Spiritualis. Ita fit,nbsp;vt Chriftus in nulla Ipecie, fit tarnen fpeciofifsimus, in humilitate gloriofilsimus,nbsp;�npaupertateopulentifsimus, Tom,^,lenenf fob 413.

ADONAI, eft nomen faneftum, quod in hac forma qua hie eft pofitum,non ap-jp vopriatuqnifi vni veto natural! DeOjteftibus omnib, lud�is.Qiiia aSt dare trJ buitur hoc nomen Chrifto,magisexafperathaec probatioludeos, quam aflirmtanbsp;propofitio,quia dicit contraria,Homo eft DeuSj, Propheta igitur hoc loco lecun-dum lud�os ration?, Incredibile abfurdu probat per aliud magis abfurdumnbsp;Sd incredibile. SedDeus non curat,quidimpij fentiant de iuo verbo. Sed per verbum luum hie ftatuit �� pronunciat,quod femper eft abiurdumrationi.Eft autentnbsp;3�oftrum,humiliteraudire amp; afl�ntiri, q�odcufecerimuSjintelligemuSjhancpro-bationem efl� efficacifsimam. Ipfe dicit hunc Regem ChriftumefleDeum, nonnbsp;Igitur mentietur. Si autem eft Deus,ergo omnia debent ci cedere,Moif�s,Lex,�^nbsp;quicquid eftintotaEcclefia iufticiarum �C legum. Eft igitur hoc alterum argumentum Icandalofum, quod appellat ChriftumDeum amp; Regem,fupra aut homtnbsp;ncm vocauir,Tuesfpecioftispra:Filr)shominum. To.3.Ien.Plal.45,fol.4po.

MALEDICTVM, PECCATVamp;�,AGNVS DEI TOLLENS PECCATVM.dicataliqs� Valde abfurdum SCc�tumelioium eft,Fili�DeiappelIarepeccator��f^maleditfti�,nbsp;RelpondeOkSi vis negate cum efle peccator� SC maledilt;ft�,Ncgato etiam paftum,nbsp;crucifixum Sgt;C mortuu. Non enim minus abfurdum eft dicere, Fili� Dei (vtfidesnbsp;noftra confitetur�C orat) crucifixu.paenas peccatiamp; mortis fuftinuifle, quam pec-catorem aut maledid� dicere. Si veto non eft abfurdum confiteri amp; credere Chri-ftum crucifixum inter latrones,netp abfurdum fit, eum dicere maledicftu amp; peccagt;nbsp;torem peccatorum. Certe non ftint inanes voces in Paulo : Chriftus fiuftus eft pronbsp;nobis maledicftum. Deus fecit Chriftum, qui peccatum non nouerat, pro nobisnbsp;peccatum,vt efficeremur iufticiaDei in ipfo. x. Cor.y. Ad eundem modum vocaCnbsp;eum lohannes Baptifta,Agnum Dei tollentem peccata mundi. Ipfe quidem innonbsp;cens eftjQina eft immaculatus �C incontaminatus Dei agnus,fed quia port�t pec*nbsp;catamundi,praemitur eius innocentiapeccatis,00 reatu totius mundi. Quaecuntpnbsp;peccata ego,tu,0^ nos omnes fecimus,6C in futur� faciemus,t� propria ftint Chrifti,quam fiea ipfe feciflet. In fumma,Oportet peccatum noftrum fieri Chrifti proprium pcccatu,aut in �ternum peribimus.H�c veram cognitionem Chrifti, quamnbsp;tradidcruntPaulus SC Prophet�clarifsim�,obfcurarunt impij S0phiftg.Efa.cap.y3.nbsp;dc'Chrifto loquitur. Deus inquit pofuit omnium noftrS iniquitates in iplum.No

� � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debenu�s

'dtbemus ifta vocabula extenuate,fed rehncjuerc in propria Cgnificatione* Deus ennn non iocatur verbis Prophet�,fed feri� loquitur QC ex magna charitate,vide*nbsp;licet quod ilie agnus Dei Chriftus, debuitportare iniquitates omnium noftrum.nbsp;At quid^ftportarefRefpondentSophift�jpuniri. �ene* Sed quare Chriftus pu-�nbsp;niturf'An no ideOjquiapcrcat� habet �C gerit^Q^idd a�tpeccat� habeat Chriftus,nbsp;teftaturetiam S.S.Pf4o. C�pr�henderunt meiniquitates mee, �C nopotui vt vi'nbsp;derem.Multiplicat�ftintftiper capillos capitis mei,Et Pl�l.4i.�go dixi, Dite mile*nbsp;feremei, iana anima meam quia peccaui tibi.Et piahdp. Deus tu ftis infipientiamnbsp;meam, A^delidiamea � tenon funt abftondita. In his pfalmis loquitur Spiritusnbsp;Saneftus in perfona Chrifti, �C manifeft�s verbis teftatur eum peccara habere. Suntnbsp;tarnen h�cteftimonia pfalmorum, voces noninnocentis,fed patientis Chrifti,quinbsp;perfonam omnium peccatorum gcrendam fuftepit, ideoep reus faeftus eft pec-catonim totius mundi. QuareChriftus non fol�m crucifixus eftmortuus,fccjnbsp;per diuinam charitatem ci impofitum eftpeccatum. Pcccato ei impofito, venicnbsp;kx dicit:Omnis pcccatormoriatur. Itaque fi uis Chrifti fponderc, reus efl�, �Cnbsp;pcenam ferr� pro pcccatoribus, feras etiam peccatum amp; maledicionem� Reiftenbsp;ergo Paulusj generalem legem adducitexMoIe deChrifto : Omnis pendens innbsp;ligno eftmaledicftum Dei, Chriftus pependit in ligno. Ergo Chriftus eft maledi-�ftum Dei, Et haccconfoiatio piorum fumma eft, 00c, Tom, 4. Icnenf. fol. pi�nbsp;Galat.cap.j,

S A C� R D O S, p A S T o R, M A R1T V S. Sicut PrOphetp alibi ChriftS fingunt,quod facerdos, quiamp;orerpro peccatis fuipopuliamp; facrificet, Sicut Paftorcm ouiuitinbsp;appellant,quinon ideo baculum geftat, vt oues malemulcftet, led vt lupu arceat,nbsp;eis quieta reddat palcua,�cut Dotftorem vocant donatum luaui lingua, vt erbnbsp;gattiiftcs56 pauidas mentes,ficut Regem appellant, qui tarnen adfliiftus fit SC iu*nbsp;�his: ItaProphetah�c eum compar�t marito, � quo etli difcelsit adult�ra vxor�iSnbsp;alienos amcres fetftutaeft, tarnen oblhnTciturhuiuslumm�ingratitudinis�i^of'nbsp;f�nfte, ST iter um fecumeac�iungit. Qihdpotuitfingifuauiusf'Qiia alia fimilitu.�nbsp;dine Dei mifericordia �qu� potuit commendari Suauifsimum eft, qu�dipl�nbsp;Chriftusdicitdeouiculaperdita. Sedh�cculp�l�gnificatiotamilluftris,abyllbsnbsp;rrn'lcriccxdiac diuin� clarius oftendit. Nobifeum qui ftimus gentes, hoc coniu^nbsp;gale paefturn non habuit Deus, quod ctim lud�is habuit, amp; tarnen nos quoque,nbsp;tanquarn immundus partus � Domino mundati amp; ornati fumus, Tom: 4. lenenfnbsp;�uHofc.Cap.j.foL^xi.

B R A^: HI V Al D o MIN i.Efai.fj .Chi'iftum appellat brachium Domini.Et pf p3. Saluabit fibi dextera cius,��brachium Saneft�m cius. Paulus i Cor.i, V irtutem 0(Snbsp;*^pientiamDei,Rom.i. Euangclium virtutem Dei vocat.Summa verbum Dei,nbsp;eft pr�dicatus nobis,eft quo velut dextera inui(fta,petra immobiltnbsp;t'^�^��^^^�^oiuconcunb, lapide angulari, cornu vieftoriofifsimo, Icruamur, congt;nbsp;111 �Tius, ;edificamuf amp; copuiamur, vincimus in omnibus per omnia. Tom.z,nbsp;Icnenf. p^L 17. fol,

s c Hl L o, V ocabulumCSchilo)etiam varie torqucnt,fcd placet mihi lententia Bcrnhardi 2ieg]cri,qui deducit � (Siliah )ficut ex Rabinis quidam eo argumentonbsp;appugnatdiuinitatcm Chrifti, cumfueritin (Siliah ) vtcromatris fu�accapitcnbsp;vlqucad pedes,qi�modo potuit efle Deusr�Nos vocamus fecundinam, vt Deut.nbsp;aS.Muliei tencra �c delicata dcuorabit ( Siliah ) fecundinam fuam, hoc eft Filios,nbsp;qui funt frueftus Siliah fu�. Ibi continens pro contento ponitur, focundina pronbsp;infantibus ^paruulis.valdeigitur dclcclor Grammatica ilia Etymologia,

Sed obijciunt alij,(fo(i ) amp; literam finalem (He) efle notas feeminini generis in quo(Schilo)hicponitur, Vcr�m me illudnihilmouct. Nam Latinimulranbsp;E iitj mafculina

mafculina habent,pr�fertim propria^quorum terminatio eft f�minin�, vt Cotta, Cmna,�^c ideo magis mihi placet vtponatur ( Siloh ) quam (Silo), Nam �lt;C pronbsp;loco tabernaculi quidam ex Rabinis ( Siloh ) exponunt, quod icimus � temporisnbsp;bus lofoae alias in Silo, alias ibidem fuifle, ficut ait Dominus ad Dauidem �dif�*nbsp;caturo ipfi domum : Necp enim habitaui in domo ex die ilia,qua eduxi filios Ifraelnbsp;de terra Aegypti, vfque in diem hanc,fed ambulabam in tabcrnaculo �C tentorionbsp;per cuntf�a loca,qu� tranfiui cum omnibus filijs Ilrael,amp;c. Vbi fignificat taber^nbsp;naculum non fuifle vno certo loco amp; tribu ante Dauidem* Referunt igiturnbsp;hanc particulam (donee veniatSchilo) ad Saulum, adDauidem �C Hierobeam,nbsp;qui fuerunt poft deftrudam Silo. Sed cum interpr�tatione hac pugnat resip�,nbsp;�c tota hiftoria,ficut ipfi fatis intelligunt, nifi quod tenebras fimplicibus QC impe*nbsp;ritis conantur offundere in verbis iententia clarifsima.

Schiloh enim fignificat Filium vteri,aut fecundin�,terminatione f�minin�, propter primam promifsfonem faeftam Ad� :Inimicitias ponam inter te�^�Mu*nbsp;licrem,amp;SementuumS^ Semen illiuSjipftimconteret caput tuum. Et Heua po-ftea ; Pofledi virum Domini. Ibi dare dicitur fernen Mulieris,hoc eft Filium vir*nbsp;ginis vcnturum,�^ deftruefturum potentiam amp; regnum Diaboli.

Hanc promifsionem accurate infpexerunt Sanefti Patres �C Prophetae,eam^ acuerunr,ficut inquit Eiaias, cap, 7. Ecce Virgo concipiet �C pariet Filium �Cc,nbsp;eandem �C Abraham li�ac diligenter excoluerunt ,exercuerunt QC inculcarunCnbsp;pofteris, vt fieret eis familiariisfma notifsima. Non enim viri fernen futurusnbsp;crat,nec natus eft ex Patre,led Virginis Filius eft.

Et in hunc modum loquitur lacob quolt;^ue, Regnum illud leoninum 8�Ico ordinatus diuinitus ftabit, SC gubernabitur a ducibus Senioribus amp; Confiliarijsnbsp;donee veniat Virginis Filius, hoc eftiecundinarius vt fic dicam, ftu vteralis Fi^nbsp;lius. Nos non fumus Filtj vteri,non Semen fecundin�, fed viri fernen transfo-fum ex lumbis Patris in ftcundinam. Ille furgit 6C naicitur fine virili ftmine,ficutnbsp;inquit Angelus ad Mariam. Quod ex tenaftetur, amp;c. non ex loftph. Filius tuusnbsp;erit Virginis Filius,eritfrueftus fecundin�,eritSchilohjid eftfrudlusmaternivte-*nbsp;ri tantum,Patrem non habebit.

Vide igitur quales SC quam pr�claras conciones ex vno hoc verbohauferint Patres,ante 6C poft diluuium,qui omnes cum Prophetis faciunt Meftiam verumnbsp;fanguinemDauid, fedita vt fit tantum Filius f�cundinarius, 6C refpexerunt adnbsp;tertium SC quartum caput Genefis, vbi dicitur : Ipfiim conteret caput Serpentis,nbsp;pofledi virum Domini. Ac lane infignis locus SC pulchcrrima argumenta fiint,nbsp;qtiibus COnfirmatur fides noftra, SCmonftratur quid docucrintSanCli Patres abnbsp;initio, vfque ad Prophetas SC Chriftum ipfum, imoad noftratempora,SC in fi*nbsp;nem vfque.

Rerjeimusigitur Sc deteftamur inianiam hominum peftimorum, qui hanc doclrinam nobis obfturare conantur. Non enim fruftra lacob fingulari vocabulonbsp;vi us cft,ied voluit celebrate iftumFilium promifl�m ipfi SC Patribus. Et nos ho*nbsp;die Deibeneficio fruimurLucacEuangelij clarifsima,qua illuftratur �C exponiturnbsp;VOX Schiloh, quod fignificet Filium Virginis �C Deifimul. H�c Grammaticanbsp;mihi placet, Sc in ea fumma fiducia acquiefto. Gene. Tomo 4, Cap. 4p. fol�nbsp;223. 242.

Seu verbum appellatur, quia promifsionem de exauditione dicitur e c�lo ad nos attulit. Item Imago Dei, quod in Chrifto ft patefecit Deus, quo er*nbsp;go nos fit animo,quod non ( vt in legepingitur ) adcritnos,fed diligat,6C libera*nbsp;tos � peccatis per Filium vclut l�luare, Ideo enimmitticFilium luum, Tom.4�nbsp;lenenf cap. 3. loel; fol.80p.

Ex Comment. Pfal. Tom. j. Textus clams eft qtn'a ipfe eft Dominus l)eus tuus amp; adorab�s eum, videtur quidem pofl� per calumnias eludi, Dairidnbsp;etiameftadoratus. Ergo adorare non eft proprium Dei. Sed Teftimonia Scrpnbsp;pturaefuntduplicia. Qu�damfumptafunt�priori, quaemanifeft� dicunnChri-ftum efl�Filium Dei Sc verum ac naturalem Deum, qualiamulta f�nf inlohangt;nbsp;ne, Qii�fiquiseucrtere volet, is iciat quod ScripturaianS�aeuertenda fint, �i.nbsp;non ratione Humana, Qxiid clarius eflc poteft quam quod dicit ; In principio eratnbsp;verbum. Item omnia qu� faSla flint, per verbum illud fa�f�a funt, ergo ipfuninbsp;VerbumnoneftfacT:umfedfemperfuit. Deinde alia teftimonia fumpta funt, �nbsp;pofteriorihoceftabcffe(ftibus,ficut Paulus dare dicif.Filium regnare fuper omgt;nbsp;nia,ficutinPfaimoquoqueeft: Omniapofuiftiflrbpedibuseius : Itcmf�de�donbsp;Xfrtsincis. Itemapudlohan.vbidicit: ScfimilemPatri,omniaPatrisfuadie, fenbsp;etiam facere qu� Pater faciat, viuificare, iuftificare. H�c flint argumenta � po*nbsp;fteriori qu� probant Chriftum Deum eile. Sunt autem diligenter tenendi hi lo^nbsp;ci,0C muniend�confcienti�, contra Sagittas Diaboli, videmus enfin quod multinbsp;qui h�s locos non tenucrunt fint fubuerfl � Diabolo,ficut Arriani,SabelHj, ��no*nbsp;�nianijSC ante eos Samofatcnus.

InC�mm�nt.adGalat. Tom.4. fol. tj. Alterum quod hie Paulus doect� eft confirmatio fidei n�ftr�. QHiod Chriftus eft verus Deus. Et huifmodi fen*nbsp;tenti�dediuinitate Chrifti diligenter colligend�SCobferuand�flint. Non fb*nbsp;Itim contra h�reticos, Arrianos 6C alios qui fueruntaut futuriflint, fed etiamadnbsp;confirmandos nofi'pfos, Qina Satan nonomittet, quinomnes articulos fidei innbsp;nobis impugnct,antequam mori�m�f* Infenfifsimus hoftis eft fidei,qui earn no*nbsp;uiteflcvidon'am qu�vincitmundtim, ideo oportet nos dare operam, vtfidesnbsp;hoftra certa fit diligenti 5C afsidua traiftatione verbi, 6C inuocatione creftat SC con*nbsp;firmetur, vt Satan� refiftere pofsimus. Qj-�d autem Chriftus verus Deus fit,nbsp;Hine clari^ oftenditur, Qiiia Paulus eadem ei �qualiter tribuit, qu�Patri videli*nbsp;hcetp�tentiamdiuinaffl,qii�ddonct gratiam remifsionem pcccatomm, pacemnbsp;c�nfcienti�,vitam,vi(ft�riam peccati,mortis,Diaboli,inferni. Hoe nullo modonbsp;fi-cret, imo facrilegiumefict, nifi Chriftus efl�t verus Deus, luXta illud : GI0-*nbsp;^iatn meam alteri non do. Deinde, Nemo dat alijs qtiod ipfe non habet, Cumnbsp;, Chriftus donct gratiam, pacem, Spiritum Santftum, liberet � poteftatenbsp;��-��aboli, � pcccato Sc morte, Certum eft quod habeatinfinitam, SCdiuinam po*nbsp;per omnia �qualem potenti� Pattis, Nequ� Chriftus donat Gratiamnbsp;t�acei'n.vt: Apoftolipr�dicando, Euahgelium eaafferunt, fed vt autor �Ccreaanbsp;for, doriat, Pater cr��t �C d�t vitam, gratiam, pacem. Hgc eadem cr��t lar*nbsp;S�^urFilius.Darc autem Gratiam,pacem, vitam �tern�m,remittere peccata,iufti-fi�arc,^uifieaj.�, lihgj-are � morte 5CDiabolo,non funt vlliusCreatur� opera, fednbsp;vnius St folius Maieftatis, Angeli ifta nec create nec donate pofllint. Ideo ope*nbsp;ra ifta ft�l�^�^pertincnt,adGloriam fumm� Maieftatis, creatricis omnium. Cumnbsp;veto Paulus tribu�t Chrifto eandem, Sc �qualem ciim Patre potentiam, crcan.lt;nbsp;di SC donandi ift^ fequitur etim efle vere SC natura Deum. Talia multainbsp;flint argumenta,mlohanne,vbi exoperibus qu��qualitcr tribuunturFiliocumnbsp;PatrCj probaturnbsp;nbsp;nbsp;concluditur quod eadem fit diuinitas Patris QC Filij. Itaque

aliam rem autdonum aliud � Patre non habemus quama Filio,fed vnum 6C idem ^JPatre P�^oficifeitur, Aloquiaulus Paliter locutus fuiflet, nempe fie.

$8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE �PATRE,

Gratia � Deo P�tre, SC pax � Domino �efu Chrifto, fed vtrunc^corvrecf�ens tngt; buit �qualiter tam Patri qu�mFilio.Hoc ideotam diligenter admoneo, quia pe^nbsp;n'cuium eft,ne in tot erroribus Sgt;C tanta varietate ,SC confufione Set^arum, l�icce^nbsp;dant h�retici �rriani,Eun�miani,Macedoniani,�iSc Qiii fua fubtili'tatenoceantnbsp;Eeclefijs� Fuerunt profecT:� Arriani acuti hommes,conceflerunt Chriftum haberenbsp;duph'cera natiiram, vocari Deiim,de veroDeo,led nuncnpatiu�,{eii nominal�ter.nbsp;Chriftns eft Crcatura ( di'xerunt) fupra Angelos, nobih'fsima, 8gt;C pcrfeiftifsima,nbsp;per quam Deus poftca creauit ccelum SC terram amp; omni'a* Sic Mahometes denbsp;Chrifto,magnihc� loquirur,led l'fta nihil font, nifi fpcciofo cogitationes, verbanbsp;human�rationiiucunda,5Cplaufibi'ha,qinbusfanaticiSpiritusimponunt,incaugt;-tishomimbus, fed Paulus aliter loquitur deChriflo,Vos eftis inquit radicati �Cnbsp;conltabiliri, in ifta cognitionc, quod Chriftus non fit perfcciiisimaCreatura,fednbsp;verus Deus, Qiiia ea facit qu� Deus� Habet opera diuina, non creatur� fednbsp;Creatoris,quia datgratiam �C pacem, Ea autem dare eft peccatum damnare,mor,'nbsp;temdeftruere, Diabolum conculcare. Ifta nullus Angelus donare poteft, cumnbsp;autem Chrifto h�ctribuanturjnecefl�efteum efl�natura Deum,

1. V inccre pcccatum m�di,mortem,maledflt;ftionem,�!^ iram Dei, in femetipfo, non eft vllius creatura:, fed diuing potenti� opus. Igitur necefl� eft ill�, qui in fe.nbsp;jpfo ifta vicit, v�re natura De� efl�.Oportet enim ift� ftimm� potenti�Cpecca.nbsp;to,morti,maledilt;ftioni )qu� per lefo r�gn�t in mundo,amp; in tota creatura,opponinbsp;aliam potentiam fuperiorem,qu� nulla poteft inueniri aut,efl� nifi diuina. C�^iarenbsp;abolere peccatum,dcftruerc mortem, auferre maledicftionem in feipfo, SC donatenbsp;iuftitiam,vitam in lucem producere, afferrebenedieftioem hoc eft,in nihilum redinbsp;gereh�c,�lt;r create illa,funt foliusdiuin� potenti� opera.Qina veto Scriptura tri.nbsp;buit Chrifto,idco ipfe eft vita,iuftitia QC benedieftio ifta omnia, qu� naturaliter SCnbsp;fubftantialitcr eft Deus, Qiiare negantes diuinitat� Chrifti, amittunt tandem to.nbsp;t� Chriftianifmum,f�unt prorfos Gentiles acTurc�,locus igitur Iuftificationis,vtnbsp;fope monco,diligcntcr diftendus eft.In eo enim c�pr�hcnduntur omnes alrj fideinbsp;noftr�Articuli,eocpi�luofaluifont SCreliqui. Qiiarccumdocemushominespernbsp;Chriftumiuftiftcari, Chriftum efl� vieftorem peccati, mortis �tern� maledi.nbsp;lt;ftionis,teftificamurfimuleum efl� natura Deum. Galat� Cap. Tom�nbsp;fol, lt;?2.

i. Cum Chriftus in propria fuaperfona legem vicerit,necefl�ri� foquitur eum efl�naturaDeum. Nemo enimfiuefit homo fiue Angelus, eft fupralegem pr�.nbsp;terfolum Deum. At Chriftus eft fopra legem,quia vicit ac iugulauit earn, Igiturnbsp;eft Filius Dci,ac natura Deus� Galat, cap.4,. T om.4� fol.121�

3� Chriftus verus Deus quiaPropheta Mich�as tribuit ei nomen ven' Dei Ie* houa. in Commentanjs Mich�. cap.4. quot;T om�4.fol.y65',

In tribus Symbolis. Theologi hanc natiuitatem Filij, immanentem ; natF uitatcmnominant,noncxcedentem ex diuinitate, fod ex iblo P�tre proceden.nbsp;tem in diuinitat� manentem,Slt;c. pluraibid�

b � CHkl^TO' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Tom� 4. fol. Departiculahodiegenu�te, varie difputafiint Dod��i Tcs,alq entm de natiuitate Chrifti exponunt,, Alij de refurrecf�tone �C temporenbsp;noui T cftamenti, fed nos retineamusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feu literam. V er b uni Ebr�um enim,

figmficat propne gignere. Id hoc loco non poteft intelligf de natiuitate naturali, fcuteraporali,(non eninr de hominibus fed de Deo dicitur ) fignificat �gitur natPnbsp;uitarem �ternam �C inu�fibilem� Igi'tur eiufmodi verbum eft quod intell�gi, autnbsp;compnehendi Humana ratione non poteft� Filius narrat nobis fed nifi credideri-mus nunquam intelh'gemus. Eft enim Verbumallatum ad nos,ex ilia inaccefsi-bili luce, quam Deus habitat� Turn intelligitur cum inter homines dehominbnbsp;bus dicitur. Sed h�c cum Pater �ternus qui Spiritus eft, de Filio fuo hoc verbumnbsp;loquitur,intelliginonpoteft. Vides autem hoc ipfo in l�c� dupliccm pr�dica�-tionem,primaeftinternaquando Dominus cum Filio loquitur, Earn nosnequenbsp;audimusnecpintelligimus,fed tantum intelligitur ab eo qui dicit ad quem di-citur. Altera praedicatio eft externa quando Filius nobifcum loquitui �Dominusnbsp;dixit ad me : Filius meus es tu. Flanc audimus quidem fed etiam non intelligi-mus,fola enimfide appr�hendi vult SC poteft� Accipio igitur locum hunc de �-lerna generatiOne � Auguftini difputatio non difplicet, vbi compar�t Verbumnbsp;prtetcriti temporis, cum aduerbio pr�fentis temporis, QC dicit coram Deo nequenbsp;pr�teritum neep futurum efl�, f�d extra tempus 6C in �ternitate, omnia efl� prat-fentia� Et tarnen tempore prgterito voluit Spiritus San(ftus,vti ad notandam per-feedionem natiurtatis, Alioqui,fi,vt res eft, loqui volumus, hodie, quotidie, ��nbsp;remp�r nafcitur,5Cnatus eft Filius Dei� Nam aeternitas neque pr�teritum nec^nbsp;futurum habet. Ad hunemodum accipienda particula Hodie eft, pro temporenbsp;Icilicet Dei non noftro� Non enim nobifciim loquitur Deus, fed cum ilio qui eftnbsp;extf�tempusapudDeum� Noshabemusifta,tempoi'um diferimina, vtaliud fitnbsp;i]�die,aliud heri,aliud eras. Hane dif�erentiam nefcit �ternitas, vbinull� eft tempus,neque pr�teritum nee futurum,fed perpetuum hodie, ficut Petrus dicit : V-nus dies apud Dominum licue mille anni SC mille anni ficut vnus dies.Nam prin-cipiuriifinis SC mcdiu temporis,apud Dcum funt vnum momenurn. H�c verbanbsp;ficutPfitaci loquimurfi'nc intelleS�u. Sumus enim t�porales,feu vt verids dicaranbsp;vna exigua particula temporis. Nam quod fuimus abqtjquod,autem futurum eft,nbsp;eo caremuSjIta de tempore nihil habemus nifi m�mentaneum quiddam quod prgnbsp;Eiiseft. Pertinetigituraduerbium Hodie ad illam �ternam natiuitatem Filrj,nbsp;ftu�manifeft� conuincit cum non eft� creaturam, fiquidem hodie Hoe eft in �ter-num eft natus fine piincipio 6C fine fine, in pr�fentifsima vt fie dicam, natiiiitate�nbsp;Dixiaut�fupra fi conf�ras h�c quod SC ab �terno natus fit hic Filius, �C tarnen fitnbsp;Rex inZion,fequi duplicem eius efl� natiuitate, extra tempus �C in tempore,SCnbsp;fimu� v�rum hominem 5C verum Deum cfl�,h�c perfonam ex Mafia Virgine na-t�m. Id quomodo aut faclum fit aut potueritfieri,Caue'difputes fubtilius, verbuirinbsp;�cqucrc fimplicj fide,quod de his rebus fie nos docet, Sc difputationes fuge. Norinbsp;enim hom inuni hoc figmentum eft, vtdehoc homine ex Maria nato dicat�r eflenbsp;Deum,eft� a Patre ab �terno genitum:Scriptura fola nos hoc d�cet�Credamus iginbsp;�urtanquamarticulumnobisdiuinitus,finehoftro inueto traditum SCoftenfum^nbsp;ftec �ftimemus tantas res ex n�ftramendicitate,c|ui tanturribre�emomenturrid�nbsp;�cmpore habemus, atternitatem autem ne intelligimus quidem. De�terria ge-nerationeChriftiaPatre videplura Tom,iJatin,f�l.J4� Tom�jr.Ger.f�l.i8.;i8.nbsp;Tom./� fol.5?2*jo��

�II. InEnarrat.Pl�l.2.Tom.4.fol.7^4. Pi�lmusvocatChrif�ui�fRegetn,� difert� dicit Regem conftitutum in Zion, ergo iequitur bona amp; certa conf�*nbsp;quentia, eum efl� hominem alioqui quomodo pofl�t corporalis loci Rex efl��'nbsp;Hue facit quod, dicit � Deo conftitutum Regem. Dei autem non eft conftituinbsp;f:d conftituerc,eft enim creator�. Hic autem Rexconftitutuseft,Ergo efthomo eftnbsp;creatura. Hocarguit ipfa conftitutio amp; inun�tio 8C filocus corporalis vt fit verus,nbsp;vifibilis �l pa�pabilis homO,qui Humana etiam voce doceat. Nec eaderedubiumnbsp;fu! t,hominibus vnquamjnec opus ad earn rem fuit fide. Nam oculis viderunt efl�nbsp;liomincm habentem carnem,o��,l�nguinem, QC qu� non Dci l�d hominis atqucnbsp;adeocreatur�funt. Sed hoc an de ifto Rege fan's eft feire f nullo modo fan's eft,nbsp;fed etiam eftFilius Dei, ab �terno genitus. Hoc oculis cerni non potuit, Igitufnbsp;ipfe Rex hoc docuit 66 fide opus eft. Ne autem eludi pofsit textus verba penfan*nbsp;da funr, Filius meus es tu hodie genui te. Eft Deus extra tempus,eft naturaSpi*nbsp;ritualis,igitur nihil tcmporale,nihil corporale ex f� poteft gignere, f�d gignit fibinbsp;fimile hoceft aeternum 66Spirituale, Quia autem haec verba dicit ad illam per*nbsp;fonam,conftitutam in Zion,vt cfl�t Rex in corporali 66 vifibili loco,quidindc f�*nbsp;quitur c' Nonne hoc quod hic homo in tempore natus, ex Maria virginc, ante*nbsp;quamin vteroMari�conciperetur,perSpiritum Saneftum, extint 66 quidemabnbsp;�terno. Nam hodie apudDeum non habet initfum,non habetfinem. SicinhaCnbsp;perfona coniungit textuspr�f�ns,diuinitatem 66 humanitatem, vt vnum fint,v�nbsp;red� dicaSjhichomoeft Deus. Hanc f�ntentiam in Pfathoc oftenf�ni retincamusnbsp;firmitcr,contraSatan�linguas,qu�huncarticuIum conatae funt labcf�lt;ftare,Imonbsp;etiam contra noftr�rationis ftultitiam. Cum enimftulti homines, de Maieftatisnbsp;perfclt;5tione,difputareincipiunt,labuntur�6ruunt, tanquam Lucifer dccceloirtnbsp;blafphcmias. Quid enim de tantis rebus nos mif�ri,vel cogitarc pofsumus, poft*nbsp;quam � verbo difccfl�rimus:' Quin potiusfequimurhuncPf�lmum, quiiaman*nbsp;this ter mille,contra omnes h�ref�sfirmus 56 inuiolatus ftetit 66 clar� �6 rotundcnbsp;pronuncian^

pronuncians, hune regem efle QC hominem �C a�ternifm Deum. Huic d�finition� aff�ntiamurnosquoque, �C quidquid pr�tereavelaudimus vel cogit�mus ab hacnbsp;definitione difl�ntiens, id tanquam fanaticum blaiph�m� 8C � iatana ex cogitatum,nbsp;execremur �C damncmus�Tulit impius Arius nomeri Filtj D�i, f�d interea retinuitnbsp;d�fendit,blafph�mum dogma, eademratione nos qU�cpFilios JDeiefl�.Quant�nbsp;reeflius P�ul.nos adoptione Filios efl� dixit,hunca�t natura Filiu efi�,Itacpnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feu

imaginemjinuif�bilisDei appellat. DeindeEpift.adEbreos,qU�mapp�fit�,quant grauit�fjhuius pfalmi teftimonio vtitur,c�inquitr Cui Angelorum, vrtquam dixitnbsp;Dcus,Filius meus es tu,hodie ego genui terquot; Ex to Hit enim huncReg�m etiam fupernbsp;Angelica naturam, quae tarnen inter creaturas,primum locum �btinet, ac merit�.nbsp;Nam per Dei Filium,Angeli SC Archangeli funt conditi� Et Paulus ColoffUinbsp;ideos�oTwx^^W^^f primogenitum totius creaturac, vocat Filium, eumnbsp;extra iupra Angelos,�C omnes alias creaturas collocet. Inhacfimplicitat� viuagt;nbsp;mus Si^ noncommittamus nos huic alto f �C vaftiisimo Pelago dilputaturi d� t�fttisnbsp;rebus. Eft enim hicarticulis admodum lubricus, primum pr�pter fubtih't�t�mjnbsp;deinde etiam propter noftram, infirmitatem. Mera igitur ftulticia �ft periculogt;nbsp;fifsimusconatus, velleh�cicrutarifubtilius. Si enim hoc poflemus non Opus efl�tnbsp;�nobis duce feriptura, Im� hoc do (flore 6C Rege nihil nobis opus efl�t, Qu* mutentnbsp;fcripturamnegligunt 6C fiducia ingentj, tantes res aggrediuntur, hijiunt Magiftrinbsp;Dei �C non difcipuli, itaque ficut Phaeton gubernaturus Solem praecipitanturnbsp;ruunt. De hac tameritate conqueritur Deus, cum apud Prophetam inquit : Cuinbsp;afsimulaftis mef Namhoc omnium h�reticorum hypocritarunl Suf iecflarum progt;nbsp;prium eft, vt fibi imaginent aliquant dci fingant, Monachus ore cofitetur, quod cregt;nbsp;datChriftum efl� Dei Filiunt, fed huic Filio Dei aflingit, aliquidexfiiavoluntatCjnbsp;ftatuit eum probare cucullum �C hoc vitae'genus fingulare, aepro eo reddituruninbsp;�ternam vitam. Sed O hypocrita quis iufsitte Filio Dei talem vtfic vocem, Nagt;nbsp;fumaffingere Quis certumtefecit,Deum tale aliquidabste veile. Nihilo igiturnbsp;Monachus quando fecundum Regulam fuam iandilsimo viuit,ianiorautrheliornbsp;cftArio,dicenti quod Deus tantum vnus fit, Chriftum aStdici, DeiFilium, quodnbsp;fit perfeeflifsima hc prima creatura, per quam omnes aliae creaturac fadac funt. Sinbsp;enim Chriftus Dei Filius eft, QC in eovno, nobis acquieftendum eft, quod Deusnbsp;cum miferit faluatorem,cur addit Monachus, talem fiduciam,Iuo open' � ft deledo;*nbsp;Hacc incommoda inde naftuntur, quead omiflb aut neglecHo verbo, animi de Deonbsp;fpcculantur, Omnis enim fpeculator eft figulus, �f fingitquodin veritate non eftnbsp;ftquitur enim rationem fiiam,Cum in his rebus tantum fit fequendum verbum.nbsp;Ratio enim neque capere tantas resperfenecvincere, ipeculationes fuas, autfu*nbsp;P^rare,poteft.

Ex Enarrat. Pftl. 4^. Tom. j. folio 472, Chriftus Rex: com fit vertfS homo, (quia vtdicit efl� fpeciofum prae Filijs hominum, ) ftquitur habere eumnbsp;aliam vitam quam h�c eft inqua nos viuimus tribuit enim Chrifto �terftam fegt;nbsp;dem. Et tarnen quia fcriptum eft , efl� eum ipeciofum �6 apparet �fl� hompnbsp;nem, perconfequens etiam efl�mortalem, ԣf tarnen quoque aeternum # quianbsp;fedes tua in aeternum Deus. Haec iam inter ft compara. Textus enim dicit, Eumnbsp;efl�inter Filios hominum vbi mors r�gn�t,ergo necefl� eft eum mori, amp; tarnen digt;nbsp;cit aeternum fore.Concluditur ergo ex hoc loco refurredtio morruorum,qu�dnogt;nbsp;fterRexeiufmodifit,quiverus Deus, homo facftus,tandem ficutal�j homines mo^nbsp;Ti'atur, relinquathanc vitam, acrefiirgens, ex morte recipiat vitam ^ternam ,nbsp;Vt fit Rex vitae aeternac,qui tamenin hac mortali vita vixerit. Sicut dicit in lohanne:

Defcio tnundum, vadoadPatrcm, id eft derelinquam hoc miniftenum, quod' hadenus in mundo inter vos gefsi, amp; ibo ad Pattern, hoc eft, accipiam Regnumnbsp;aliam vitam, vtfimRex aeternae vitx, pro omnibus meis fidelibus, quam aeternaninbsp;vitam h�c quoque incipit in corde noftro. Nam cum tncipimus credere in Chri-ftumpoftquam baptizati fumus tunc fecundum fidem SC verbum fumus liberi dnbsp;morte, �peccato�6 � Diabolo* Ergo principium vit� �tern�, amp;primitiashabe*nbsp;hac carne, omnia plenilsime pr�cepturi� Patet igitur ex hoc loco Chriftum eflenbsp;verum hominem, amp; tarnen efl� quoque Regem non temporalem,fed �ternum,nbsp;hoc eft verum etiam Dcum,qui quanquam mortuus lit tarnen refurrexerit � morte.nbsp;Nam mortem vincere non eft hominis aut creatur�. Sicut enim tota creatio, vniusnbsp;Deleft, ita quoque vitam quae ipft quoque creatura Deleft nemo praeter Deum,nbsp;cr��t, confequltur Igitur Chriftum efl� verum Deum, fiquldem cr��t vitam amp; morgt;nbsp;tern deuorat. Ideo exprefl�, hic Deum nominat SC eum fic dcftribir, quod fit Deusnbsp;Sc homo. Sc naturaliter Deus �C Dominus mortis qui mortem in femetipfo, pronbsp;Omnibus nobis vielt,quern mors tenere non potuit ficut Petrus dicit, quia tenuifletnbsp;diuinam perfonam, compofitam, (Qi^anquamfophift� v�tant fic loqui,.)ieuvni*nbsp;tarn ex duabus, Naturis vt vnam perfonam conftituat, qu�f�t verus Deus SC verusnbsp;homo, quam fi voraflet Satan, dicerctur vorafle diuinitatem ieu diuinam perib*nbsp;nam. Deus autem nefeit mori, fi� n�c humanitas, cum diuinitate vnita mogt;nbsp;ri potuit SCc,

Ex C�mfti�nt. �del Cap. j. Tom, 4. fob 8�;. Neutiquam negligendum eft hocinlocoilluftr�t�ftimoniumde Chrifto, ad conuincendum pertinacem lud�o*nbsp;rum etrorem. Audiunt Prophetae vaticinium,Dominum (lehoua) ex Zion locu*nbsp;tururn,Re(pondeant autem quando id fit faeftum. Qiiia enim negate non poflunt,nbsp;quin Zion SC lerufalem iam olim fit vaftata, nonne cogentur etiam hoc fateri,nbsp;Prophetiam haneftante adhuGlerof�lima,efleimpletam:' fed per quern aut quomo*nbsp;do implcta eftf Num Dei vox fic infirma fuit, ad quam tarnen c�lum �C terramnbsp;contrcmifcerc, Propheta dicit jVt earn ipfinon exaudirent t* Si autem audicrunr,nbsp;num fic fiierurtt peruerfi, vt audire nellent SC contemnerent tquot; Nonne quoquenbsp;fiquidem de Mefsia, feu Chrifti regno Prophetam loqui certum eft Mefsiam ex*nbsp;hibitum, iam olimftanteadhueZione, dC lerofolima, res ipia loquitur �* Sed caecinbsp;ludaeijt�nquam in d�nia caligine errantes,quo fe vert3nt,nefciunt.

Nos autem qui credim�s Chriftum efl� exhibitum, SC agnoftimus curri non folum hominem , fed �terni Dei �ternum Filium nos inquam icimus pernbsp;Chriftum lefum, ex Maria virgine natum, hanc prophetiam impletam efl�, ��nbsp;�pfum efl� verum C lehoua) ficut teftantur plures loci, noui Teftamenti, Iogt;nbsp;han. 14. inquit : Creditis in Deum, in me cr�dit�. Item verba qu� ego loquornbsp;nonloquorde meo, Paterquiinme eft facit opera. Cr�dite mihi quod egoinPa'nbsp;trefuni, 5C Pater in me cft, Item Philippe qui me videt, videt Patrem meum. Si-*nbsp;cutautemh� fententi� non debent eludi, quaft tantum deminifterio � P�tre de*nbsp;mandato, loquat�r Chriftus, Ita pr�i�ns quoque locus fimpliciter intelligengt;nbsp;dus eft quod ipfe ( le'houa ) Deus loquitur c�m Chriftus loquitur, �C quod ipfumnbsp;verum �ternum Deum audiunt, quicunque hanc vocem fonantem in Zion augt;nbsp;diunt. Non enim' eft Deus extra Chriftum quanrendus SC quanquam perlbnagt;nbsp;rum d�fcrimina, funt tarnen non eft nifi vnus �ternus Deus, fic�t Paulus digt;nbsp;cit in CHRISTO habit�re plenitudinem diuinitacis. Hacc definitie peribnaf

hoc loco ncutiquam negligcnda fuit, Habes igituf,ha:c dcftouo T cfi:amcnto,quod (cilicetexZionegredietur, noua do(f�rina,�^quodDodlorquie�niprimus (par^nbsp;get f�t Deus. Includiturautcmhictertiumqu�que, Qui� enini corporalis locinbsp;mentionem loei facit,amp; vaticinatur de voce quaeauribus hauritur, certuni eft huncnbsp;dodoremhominem quoqueeire� Hincfequunturomni� hift�rica illa nouiTefta-menti,quod c�m homo fit mori eum necefl'e fuit. Quia autem non tantum homonbsp;fed Dei �t�rnus Filius eft i nonpotuitin morte maner�, fed refiirgere eum oporgt;nbsp;tuit, S� expiato per mortem peccato, vicfta autem Qc abolita per refurredionemnbsp;morte, pofsidere a�ternum Regnum. Haec omnia certifsim� confequentia fonbsp;quuntur�

DifputantDo�loresSchoiafticivtrum Chriftus natus fit ex carne peccatrice an mundo. Anf�ruauerit Deus � condito mundo aliquam puram guttulam car* Exjs.Capinbsp;nis ex qua Chriftus nafteretur. Refpondeo ergo, Chriftum ver� natum efle ex v�-raamp;naturali carne �C fanguinehumano, quicorruptus fuit originali p�ccato, irinbsp;Adam,fed fie vt pofl�t fanari. Sicut nos credimus �6 (peramus, qui fumus circum*nbsp;daticarnepeccati, futurum vt in die redemptionis noftr�nbsp;nbsp;nbsp;purgetur 6C feparctur

ah omnibus intirmitatibus,morte 8C ignominia (unt enim peccatum �C mors mala feparabilia. Itaque c�m ventum fuit ad virgirtem, vel guttam illam (�nguinis vir'nbsp;ginalis impletum eft quod dixit Angelus : Spiritus Sandlus veniet (uper te,nbsp;nbsp;nbsp;ob-

umbrabit tibi. Non quidem, natus eftMeftias virtut�camis �C (�nguinis, ficut lohan. 1. dicitur. Non ex (�nguinibus neque ex voluntate viri, ԣ^c, Sed tarnen exnbsp;�nafl� carnis,amp;: ex ifto (�nguine corrupto, voluit rtafti. In illo autem punefto con*nbsp;ceptionisvirginalisSpiritusSandlus, purgauit QC (�ncftificauit mafl�mpeccati, �Cnbsp;exterf�t VertenumDiaboli, �� mortis, quod eft peccatum. Etfi manfit mors in ^3.nbsp;carnc, propter nos, tarnen fermentum peCcati expurgatum�ft, Sgt;C fadlaeftpur�nbsp;fima caro per Spiritum Sandum purificata,�^ vnita cum diuina natura in vna per*nbsp;(bna, Eft igitur ver� natura humana, non alia quam in nobis. Et Chriftus eft Fi*nbsp;Jius Ad�Sc de Semine SC carne eius , fed vt dieftum eft, Spiritu Sarido obum*nbsp;fcrante, Op�rante, Scpurgante, vtapta eftet ad hanc concepfionem irinocentilsi*nbsp;mam,amp;mundam ac fan dam natiuitatem , qua nos purgaremurSC liberaremuranbsp;peccato.

Poftquam hoc tartquam fundamentum, tenes, vt Chriftum fideagnolcas, ac Ex noui�. confitearis vere elle Dcum �C hominem, iuxta feriptur� dodrinam. lam porro wBw dlt;lt;�m-diligjenti animaduerfionc SC cautione opus eft, vt amp; de naturis 6C perfona Chrifti �iwTom.s.nbsp;rede iudices, nc aut perfonam tanquam diuellas �C dilaceres, aut naturas diftin*nbsp;das,diuinam �C humanam in vnam confundas, fed vt cum diftiridione naturarum,nbsp;fimul perfon� indiuilam vnitatem retineas.

Namin hoc ipfo amultis � veritatc aberratuni di, vtautdiuinam �S huma* F tj nam natu*

namnatutamcoftfudcfint, ficvtvnamamp;eandemcfl�doccrent, e�cdiTcru minis diccrcnt, Aut contra ex vna perfona duas facerent, vt in hoc Neftorius fecit,nbsp;in illo Eutyches, amp; in vtroqucalij quidam delirant� Noftrac vero iilius ludaicaenbsp;fccisreliquiae,8Cabaltcrapartc Mahometisdifcipuli,tanquam nuncpoftalios prPnbsp;rn�m de ccelo delapiu, vnde multo diuiniore fpirit� adflati, longe fublimioremnbsp;l�pienriam hauferunt, qua nos Chrifti nomen profefl�s, tanquam extreme ftupi-4'olt;s,ex alto d�rident, cum ilia fua acumina nobis prof�rant. Si'Deus eft C inqup^nbsp;unt) vefterMefsias, quomodo fieri poreftvt tanquam homo moriatur cum Deinbsp;maxime proprium fit mori non pofie. Si vero homo eft quomodo fieri poteft,nbsp;vt Filius Dei fit natural Cum Deus vnicusfit* fineconiugeautconforte, vndcnbsp;Filium gignat.''

Hie dum fibi digito coelum videntur attingere, atque adeo in ipfa diuin� fapientiae penetralia irrepfifle, eoquod deprathenderint,noftra�deMeftia ftnten-�nbsp;ti�qu�dam ration! abfurda, Slt;abhumanis iudieijs abhorrentia pofte affingi, diggt;nbsp;nt Hint, qui omnium irrifione laudantur, non ipinus, quam ranula ilia, quatvtinnbsp;Cermanico prouerbio eft conlpedo forte teruncio xris infidens, tanquam de Pcrgt;nbsp;ficis gazis glorians, arroganter exclamaft� fertur, Ergo pccuniam comitaturnbsp;dignitas.

Gratia feilicct habendaeft his ter maximis, ablblutilsimis, fapientiisimis, ab omni laude f�IicifsimisSlt;diuinifsimis Magiftris, atque dolt;ftoribus, vtpotea'qui�nbsp;bus nos Chriftiani miferi, hebetes, plumbeo cerebro, neftio an dicam homines,nbsp;uno trunci, lapides, fungi, �C inutilia terr� pondera, docemur ilia interiora, recon-�nbsp;�ditiora, acdiuinioramyfteria, ftilicet, Deum non pofte mori, nequeeflemaritum.nbsp;J raque gratulemur attati pofteritatique noftr�, de his fingularibus, eximtjs, incom-parabihbus,lc(ftiftimis,pr�ftantifsimis, SComni laude cumulatifsimis doiftoribusnbsp;ac magiftris, quorum monitisamp;monftrationeadhuncexcellentemi�pienti� gra-�nbsp;cium peruentmus, quod antea vix optandum nobis videbatur , vt nunc demumnbsp;intelligamus,necintermori diuinamnaturam,nec vxorem habere�

Age verd, num poft hac cuiquam admirationem debet mouere f Mirum profeefto omnibus nobis vidcri d�bet, quod vbicunque lud�us vel Mahometiftanbsp;folo impreftcrit veftigia, non profinus ip l� tellits, perinde aefiNuminis alicuiusnbsp;praientiam ac maieftatem fertfiflet, inefedibili elatagaudio, c�lum atque illas fir*nbsp;perioris mundi machinas inufitat� �tque iiiaudito motu tranfsilire confpi*nbsp;citur�

Rurfus autem quod non c�leftia corpora,ԣ^illc Sol,Luna, caeterique aftro' rum ignes certatim Semideis talibus applaudentes ad pedes, lud�orum, �^Tur*nbsp;carum, fef� abtjeiunt, vel ctiam ad inferos imani^ fceleratorum federn atque relt;^nbsp;gionem pr�cipitant.

Nam omnind incompr�hcnfibilis, atque immcnla fapientia eft, intelligcre Deum non habere Vxorem, ncc eft� mortalcm, long� fupra captum vecordiuntnbsp;Chriftianorum pofita, imd quam vix cuiufquam mens aut cogitatio capere poznbsp;teft. Dicant enimqui Chrifto diuinitatem tribuunt, figenitus eftquis,SC vndenbsp;ei vagienti in cunis nutricem adduxitf Vnde poftea anciilulam lufitanti, S�nbsp;iam fari ingredi difeenti adhibuit i Deinde fi mortalcm Deum fing�nt, quiinbsp;ei mortuo iufta faciet f vel quis exequias' iilius funeris profequeturf Qin�scae-*nbsp;lebranti nuptias hymen�um canet C �� ad tibiarum neruorumque cantum ch�gt;nbsp;reas inftituet f Qitis funebria Sacrificia, vel vt hodie appellant, Mift�m pro d�nbsp;fundo faeftitabit aut peragetnbsp;nbsp;nbsp;Heu quantus eft ftupor veternus,quanta temulcn

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tia�^

t/a amp; incogitantia,GhriftianoVum/qui Deum mortalcm colunt j eiimque tnaritutrt efl� fonimant. Econtra ter �6 amplius beatfj)fu^ciendi, arqu�pleno or� laudandinbsp;fiint,Mahom�tusԣ Rab�ni^qui nobi's r�entibus in tenebras^ �C in. m�xirnis errori-bus verf�ntibus, h�cdiuinaifapienh� myft�ria enunciant^ O Furoren) Mahometnbsp;t�abomi�iumaunbus repellendum, O dementiamtncredibil�m j O deteftandamnbsp;�ripudentiani

Audes ne tu Propheticum Spiritum la�^are, c�m tain puenliter, inept�^ futile ter, infulfe, turp�ter amp;flagitiof� nugeris, halluqneris� d�lires f- Hic veto audisnbsp;ipfa Deil�pientia, magi's diuinam j vt ver� dici poteft�ludj quod ni Germaniconbsp;prouerbioefl:,r;lnulani tef uncio �n's infidentenij tanquatn de perficis gazis gioriah*nbsp;tent dixiflcjgl�nani adefl� p�cunt�.Quantu.enim necefl� eft,hanc arc�nam lapien*nbsp;ti'am putas, hoc eft quod illi; omnibus lummorumdocftifsnnormn, fapientilsimo-�nbsp;r�nt^ter QC tnulf�amplius maiores,Do(��:iores,fapientioreshos docent^Deumnonnbsp;po�e ihorijSC Deum non efl� maritum. Quid nos miferi,caeci,afinis h�betiores,�(^nbsp;fungis ftupidiores, qui Chriftiani dicimur f quaiido vnquamintra ill�d arcanumnbsp;cceleftis l�pientia� pertingere daretur, nifi nobis afinis amp; fungis omnibus diuinis dpnbsp;uiniores Magiftri contigifl�ne.- Sed omiflos.ill�s miferandos potius quant tiden-tos fatuos finantus frui fuo ill� inani fomnio l�pientiac. Plus ledlor teneat intnto.;nbsp;tam veritatem f�dei noftr�, qu� firmis teftimonijs �cn'ptur� diuinitus tradir�^nixa,nbsp;docet leftimChriftum Dominum noftrum efl� verum �tT natura Deum, FiliuirrDeinbsp;Patris �terni, amp; verum hominem, Dauidis ex virg�ne Maria Filium: Nonrantennbsp;geminum efl�,aut duos Filios, feu duas p�rfonas. Sed viticum cundemFiliumirinbsp;eadem perfona, vera coniundiione fine vnionedUarUmiiaturatum, diuinaeamp;hugt;nbsp;nian�, quarum tarnen vtraquefuis proprietatibus,ab altera dilcernitur�;

Nam i�cut dixi, de articulo trium perfonarum amp; diuinitatis,cauen4um efle, n� diftindas p�rfonas in vnam confundas,fiC rurium,ne eandem diuinitatem (eu efl�n�nbsp;tiam diflrah�s, tanquamtres Dqint�Uigendt.fint, fedretiniendam efl�, trium pcrfogt;nbsp;nanim diftinxftiortem in vna ihdiuii�^fl�ntiat, Ita amp; h�c, de Filio Dei, � regionccagt;nbsp;uendum eft, neillam vnicam perfonam diftrahas in duas, �6rurfum,n� diftifidas in.nbsp;eadem perfona naturas in vnam confupdas, QC tahquan).duos Cliriftos facias. Sednbsp;retinendum eft duarumnafurarumdilcrimert, in admir�nda vhitate peribn�.

DciCopulat�fcuvnit�iunt : Ita eti�m vqcabula in ftrmpnef�u foripis loquendi inEcclefia receptis,qu� tribunttrr nat�ris,fe�yt v�lgo vbc3ntur,pra:dic�t� conue^ c�nimunicd'nbsp;niunt5C�quaficonpuIanturcumijs,qu�deintergap�riohadicuntur. Quasf�rmasnbsp;loquendi vf�tate vocant communicationemldiomat�ni leii jpropriet�tum, hoceftnbsp;cum id, quod eft proprium alteri natur�, dC de eal�orfim in abftracfto dicitur, ta*nbsp;men in concreto tribuitur toti perfong./ Vt ficut redl� ^vere dicimus : Homi*nbsp;nem natum efl� ex virgine Maria,S� � ludgis �rucif�xum, Itahgc eadem yocabulanbsp;feu prgdicata,relt;ft� etiam tr ibuuntur Filio Dei,amp;^ retft� dicitur,Fili� Dei efl� natumnbsp;ex virgine, erucffixum � ludeis, propterea quod Deus amp;homQ vna perfona eft, i�unbsp;vnusChriftus,FiliusDei6C Virginis, nopduoChrifti, needuo Filft^ alter etern*nbsp;DeiPatris, alter virginis, led idem �lt;f vnicus Filius Dei virginis. �tfi v�rum �ft,nbsp;nomen hominis per fe proprie de natura Humana intelligi,ficut Dei nomen ( de na*nbsp;tura diuina) feorfim diuing naturae tribuitur..

Nunc fi negate velis , vt Neftorius impie dclirauirDeum feu Dei Filium fe* futtt Chriftum,natum efl� ex virgine,a�t cr�cif�xum � lud�is, �tf contendas homi*

nem duntaxat ef�� virginisFilium, crudfixumamp;c. Hocipie ijfmpcffonaeilidf�M duairt vnitatcm diftraxtftt,m duas,quarum altera fitnata ex virginc, amp; ad�xa cruci,nbsp;altera ver� qu� nec nata nce pafl� f�t �: Intell�giturquc hoc modo vtra^ natur�nbsp;fcorfim afle perfpona per fefabfiftens,amp; �am non vnus fed duo Filtf.

CiliodprOrfusidem eftacfin�g�sFili�DeumfeuDei fad�mefl�hominem, talem,diftradioneminChriftofacir,acfi Deus fitperfona feorfim cOgitanda, i�iinbsp;reuera �T perfcfe feiunifta^b hominCj q�afique rur��m homo fit perfonaliter fei'un-�5�u�'� perfona di�m�i t^iod palafn v�n'tati contran'Um �C impium eft adfir-mar�. � �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Glare �nim h�c r�fut�t fcri'ptura nbsp;nbsp;nbsp;fie loquitur lohan.�. Et v�rbum caro

f�(ftuin^ft. EtLut�i�. Qirod in te nafcetur, Filius Del vocabitur. Et in fymbogt; lo vfit�t� -, ^u�d^ vocaiit Apoft�l�rum : Credo in Icf�m Chriftum j Filium Dej*nbsp;vnicitm, cdnceptUm deSpirituSancft�, natum ex Marfa virgine, paniim,crucifi-xiim �c Non ait alium elfe Filium Dei,amp; alium hominem natum,fed eundem efl�nbsp;Filium D�i,quinatuseftex virgine,�C iametiam Virginis Filius.

� Rurfus^ fi ab alteta parte in Eutychis delirium relapfiis, ncges hunc homi* nemlcfumGlirifttim, elleconditorem c�lfj terr� omnium rcrum, aut non eflcnbsp;Filium Dei, qui fit adorandus inuocandus. Qucmadmodum his proximisnbsp;anniameirrininluS quendam fanaticum tragicis clamoribus tumult��ntem, amp; lenbsp;iactantem�h hoc loco, quam pcriculol� � nobis� fieret, qui a-eaturam pro creatorenbsp;adoraremus,c�m taies ncc in Propheticis �C Apoftolorum Icriptis tradita attentenbsp;-kgant, nec fermonisinEcclefiaitecepti�ifcxplicationis dogmatum rationem vlgt;nbsp;lain habeanuSedex tuo parum ianocenebrogignant nobis dogmata, amp; quidquidnbsp;�grifomniarumdetantisrebusobtrudantorbi videlicet ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i�d

' Sed vt dixi, in hoc Eufychiafid d�liri� rurfus peribnae vnitasdiftrahitur, S)C' reuera du�perfona finguhtin^Fil�jD�i�ifiVii^inis, i�dalioquodammodo. Narrt'nbsp;Ncft�rius fie difeerpit perf�ham, vt humanam naturam abftrahatSCdiuellat�di-'nbsp;�iaa, laccrans unionemfeu copulationem, SC ex Vtraque natura faciat peculiaremnbsp;perfonam^i�o�fiin cOgitandam/�m adfirmat i�offim tantum hominem,nonDeuninbsp;hoc eft non integram peri�qam, feu tot�m Chriftum, crucifixum efl�. E regione,nbsp;�i�tych�aitaleiungit ac'^i�cllit di��nam nat�ram ab humana, vt hic quOq�ela/.nbsp;�rx.�^o�ll t�e'ret c�pul�tiortem feu vnion�m' perfonalem, amp; dua� diftintftas peri�nasimagigt;nbsp;. .r../. �, lt;. �n�tur, �um contenditDeum, non h�min�madorandumef��j videlicet Chriftuirinbsp;�lt;�v�b humana natur� feparatUm*

Vei�m Scripfui-a Prophetica amp;S Apoftolica 6d rioftrat fidei S�mbolum ac c�nfefsi� fie docent : Nos c�m Chriftum natum ex virgine videlicet hominemnbsp;ador�mus,rt�hadorare �lic(�empurum,vt vocant,ieu merum hominem, feu aliurrtnbsp;^FilioDei, qui feorfim cxtraDeum,feu praeter �f eitra Deum, fit perfona quacdanlnbsp;fepafafa, feorfim ado'r�ndx, fedadorari� nobis aet�rnum, verum, vnicumDeum,nbsp;qui cunii P�tre �t�rho�lt;^ SpiritU San^�,vh�s eft Deus,�tcrnus,�(r cum humana nanbsp;turaafl'ufflraekvirgin�,vnaeftperfonafeuvnusChriftus.Huncfideinoftr�,feu dogt;nbsp;dOtftrin� de Rho Dei verum int�lletfti�qUifquis non habet eum necefl� eft tanquamnbsp;toto c�lo � fententia ftripturg Prophetie� Apoft�lic� deerrare. Ncque vn*nbsp;quam rcvfe iudicahitdc di/fis qug de.Chrifto alias alia forma loquuntun

t: ^1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qviant

Qii�ni faepe ih Pr�ph�tis Mefsias dtdtur feruus Dei' vt Efai* 4!� Ecc� f�ruus meus,quodele(flatuianimamea,amp;c.Etca.f).Ecceferuus meus i'ntell�gctS^c.Qui'd^�nbsp;qn�dcnamvocatur vermis vtdefefe inquitPl�l.xi. Ego autem vermis (um^ �i�nbsp;non homo. Qiiodqucmult��vtvidetur,abi�irdius, �C atrocius eft etiam peccatornbsp;dicicur:P�l.4J. Ego diximifereremei Domine,l�na animam meam, quia pceca-Ut tibi i�u tibi fum peccator amp; reus. Et Plahdjt� Deus tu feis infipientiam meam,'nbsp;dehVta mea � te non funt abieondita. Ex mox : Opprobria approbrahtium tibinbsp;cecideruntfuperme. AcrurfusPfal. quadraginta. Circumdederunt me mala jnbsp;quorum non eft numerus, Compraehenderunt me iniquitates me� �C nonnbsp;potui vt viderem,Multiplicatae funt fuper capillos capitis mei St cor meum dere*nbsp;�iqUi� me.

H�c vero rati�riis hiirrianaef�pientia lud�i, Mahometici, fibi videntur merito rcclamare, Ifta quomodo de Dco feu perfona diuina intelligi poft�nt t'Qiro pa�lonbsp;fieri poteft qui Deus fit, eum efic feruum f Qiiid vero etiam, vt dicatur peccator t*nbsp;Qiiish�mirtum adh�c tamabfurda, tetra, non obftupcfcat auribus �tSanimo per.�nbsp;horreftens tQiiod vnquam genus homintim ftultius aut magis execrandum tugt;nbsp;lit hic orbis 2C natura rerum, qu�m hos qui fe Chriftianos vocantf Scilicet nuUanbsp;font magis tetra portenta S)C monftrahominum, iudicio illorum lapi�ntum, San-vlorum,fummorum,�� qui fcfolos homines efl� putant, quod non vt nos creatu�nbsp;ram,fed ipfom Deum creatorem adorent*

, Nuncitaver�r�scft, non eft h�c miranda dotftrina nata �c prolata ex homi^ num arcana fapientia, tanquam ex tenebris, dC quodaniTrophon�j Ipecu eruta�nbsp;Ne� ex ludai�is �C Thalmudicis lacunis,ex quibus illi fuum illudSchemhamphoresnbsp;hauferunt : Neque etiam ex Mahometici proftibuli luftris, in quibus imp�rus illenbsp;qui fe Dei Prophetam dicere audet,i�fe ftudiofe exercuit,adeo, vt fine fronte �C ob-(cacn� ore etiam gloriari audeat, fibi � Dco fuo ( Diabolo principe mundi) tantum mafeuli roboris datum e�e vtne quadraginta quidem Mulieres in vnam no-^emei fufficiant. � Magiftrum caftum , amp; exemplum pudiciti�, cuius tetramnbsp;(purcitiam, �C quauis latrina olcntiof�m y vbique redolct �C refipit totus illius Liber Alcorani, videlicet non difsimulanter pr� le ferens, left ilium fuum Propheti-cum Spiritum , non aliunde nili ex olentibus abominandis bachanaliumnbsp;luftris haufifl�, Nunc qui taies Pr�ceptores audit in talibus libris legendisnbsp;qperam ftimit, quid iniruin eft , eum nihil neque de Deo, neque de Meisia rc-int�lligere r C�m ne ipfi quidem Magiftri feiant, quid aut doceant aut vi-Uant.

Nos verb q�iFiliumDei, quem ipf� �ternus Pat�r c�rtifsimis' teft/monrfs QC voce de c�lo fonante audiri iufsit, Doeftorem fequimuf, ingehti Dei bcncficio fei-musjhurtc Mefsiam efl� vnici �terni Patris vriic�rri co�terrtumFilium, mifl�m innbsp;mundum, �df�mta humana natura, vt prO pecc�tis rioftris irt le deriuata ira Deinbsp;KiTS��f' amp; vic'lima fiercr, ipfum peccaturn �f-mortem in nobis abolerct. VtElaf*nbsp;515. claredicitur�OmncshOs quafioucs errauimus, vnufquifque in viam foam, lednbsp;Dominus pofoit in ipfom iniquitates omnium noftr�m* It�m p�net animam foamnbsp;pro peccato.

Hoc ergo cum certum fit,l�ti �s verb peclore h�cgl�riamur,amp; praedicamus PiliuniDei,vnicumvcr�Deum,vn�cum aeternoPatrCjamp;TcuS.S, pro nobis eflefa-lt;fi� homirtc,feruum, verm�,^: opprobriS homirium, denic^ etiam pcccator�, feu vtnbsp;P�ui.loquitur,pCccat� Slt; maledi(ft�.It� SC illud rede,pie,�f pia cofefsione dicimus:

68 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CHRISTO.

D�urrt pro nobis efl� mortuum, Dcum crucifixum pro nobis, in fuo corpore tuliflc pCccata noftra, Deum nos rcdcmil�c fiio (anguine, Nam hie iam vna eft perfona,nbsp;Dei amp; hominis^eu diuina natura, �if Humana copulatae font in vnam perfonam, QCnbsp;Chriftus reuera eft Deus amp; Homo. Qiiod igitur facit,patitur, loquitur homo,idemnbsp;/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vere facit, patitur,loquiturDeus �ternus,

Ruifom quod facit, quod loquitur Deus, idem facit, loquitur Homo, videli' cct, idem Filius Sc DeiiEremiamp; hominis.Virginis, vnaindiuidua perfona, fed di*nbsp;ftindlarum naturarum.

H�cnobis inquam,certa Sgt;C firma font,quantumuis offendantur qui verbum Dei non aUdfunt, quamuis furenter reclament, quamuis maledice blaiph�ment,,nbsp;vel ipfe Satan veleius impurus afl�da, lenonum 6C proftibulorumPatroiius, Magt;-'nbsp;homet,aut noftri,Schamhagerift� lud�iahj. Sedbreui impuritatis ac oblcoznita-tis QC blaiphaemioris in imo tartaro poenas daturi.

Per Semen Mulicris conteretur caput Serpentis, per Semen Mulieris foilicef, itavtficutpermulierem conditam de Viro fineMatre, genus humanum in huncnbsp;ixr.oui�. miferand�m lapfom Diabolus pelfondedit : Ita hoc Semen ex Muliere, fine Vi-�crb.Ddui' ^ronaiciturum, rurfom ipfom Diabolum conculcet. Hoe igitur Semen Mulieris,nbsp;dis. Ten�. 3. neceft� eft efl� ver� hominem,�C maftulam prolem ex muliere naram. Nam huma-Gcr;jw�. Seminis appellatione iuxta PHrafin Scripturx Propheticac, conftat nihil aliud�^nbsp;fignificari,nifi fcetum feu prolem natam ex homine, Sed hoe loco illud fingulare-eftjqu�d h�cproles,f�uhichomo dicitur,Semen Mulieris,cum alioquivocabulum-Semen,vbique viri feu PatrisSemertjideft � Viro feu Patre ortam fobolem fignifi-�nbsp;eet vt Semen Abrah�, Semen Dauid adeoep pafsim in rota Scriptura Prophetica'nbsp;de Seminc feu fobolc viri dicitur, Qiiare Mofes hoe quidem locO pr�rfos cum�nbsp;Luca SCMatth�o congruens, clare fignificathancMuIieremfouMatrem virginem^nbsp;fore,qu�fineviriliSeminefuturafitMaterluifbliusSeminisfeuFiltj. Cumlt;^ h�c*nbsp;fontenria cum fcriptis Apoftolicis noui Teftamenti confonet, nos qui Chriftiani^nbsp;fumus iuxta fupra traditam regulam,nullam aliam admittamus. In fumma, hoe'nbsp;Setnenmulieris vcr�SC naturaefl�hominem iam certum eft, fed eundem neceflc^nbsp;eft etiam ver� SC natura efl� Deum, Alioqui Mof�n non Dei fidelem SC verum, fed*nbsp;Satan�mendacem,6Cidplolatricum Prophetamiudicarioporteret, C�m huic Sonbsp;mini hanc poteftatem,ac vim tribuat, qu� folius Dei propria eft, videlicet quod fit'nbsp;aboliturus SC mortem ingenere humano, SC mortis autorem, adeoep �C pecca-turn Sc iram Dei,SC iuftitiam ac vitam inftauraturus. Hoccerte neque vnus aliquis'nbsp;Angelus coeleftis,neqUe vniuerfos c�tusAngelorum,effi'cerepofl�nf, fed necefle.nbsp;eft perfonam efl� maiorem, Sc praeftantiorem,acpotentiorem Angelis SC omnibusnbsp;creaturis. ReCle ergo hoc dicoacrepeto ^oifen tanquam idolatricum DoCloremnbsp;Sc Prophetam damnandum �C execrandi� efl�,fihanc poteftatem �C vim SC morteni;nbsp;Sc peccatumabolendi, SChacabolitaiuftitiam SC vitam �ternam reddendf, Semininbsp;mulicris tribuit,quod nihil aliud nificreatura fit, non etiam ipfo vnicus Deus, quinbsp;folus eft Viuificator, feu vit� dator SC effetftor, vt lohan. i. deFilio Dei^'z'� ait ; Innbsp;ipfb vita eraf. Nam hoc etiam iudicio �C confefsione rationis human�, necefl�nbsp;eftfequi, Qriod in cuius pipteftate eft mortem conculcatam abolere in ciufclemnbsp;etiampoteftate fit vitamreftituere':. Etcuius fitpeccatum tollere, eiufdem efl� SC'nbsp;iuftitiam reddere, cum reipfa mortem auferre nihilaliudfi't,quamfo'tamamifEn�'nbsp;repararCy

reparare, pcccat� aboh'tio fit ipfa mftni� reftitutio, cuitis velut � p�fl�fsione Ier-pens, Icu potins per fcrpcntem Diabolus primos parentes cumomnipofteritate generis humani deiecit, �C mendacio circumuentos in peccati noxam Qi. mor-*nbsp;tcm�tcrnam eoniccit,vtclar�aitvox,mandatidiuini; Qitaciinquc dic,6lt;rc� Etnbsp;paulo poft, In hoe dicto omnes Gentes benedicentur inSeminc Abrahaepla-�nbsp;ne idem fignificatur quod ad primos parentes duftum erat: Semen Mulieris conferee caput Serpentis, hoc eft per hunc tolli QC aboleri peccatum �C mortem, �Cnbsp;tuftitiam ac vitam aeternam reddi. Nam peccatum 6c mors �terna funt ilia ipfanbsp;tnaledicftio cui fubieeftum erat totum genus humanum poft miferandum lapfuninbsp;primoram parentum fine fine, Nifi per hoc Semen rurfus benediceremur, hoc eft:nbsp;nouaiuftitia �C vita donati, Sanefti ac falui ellemus. Sic ergo in hoc Semine A-brah� nos Genres ( qui in hac promifsione vocamur Goim ) de hac benedieftio-nc gloriamur earn nobis arrogamus fide , �C ca confifi etiam iuperbimus , acnbsp;animofi defpicimus Satanam, cius potentiam, peccatum mortem, �C quid-^uid eft nobis aduerfarium,��tanquam iam vieftis amp; criumphatis omnibus laeti ca-nimus hoc �TtjyvHit// nos in hoc Semine Abrah�, Dauidis amp; Mulieris Virginis,nbsp;habereremifsionempeccatorum,Sceorundem perpetuam ablutionem, deniqueSdnbsp;iibcrationcm � peccato SC morte,

Hie cnim nobis fatftus eft � Deo, vt ait Paulus, vtfitiuftit/anoftra,lapien-tia noftra, redemptionoftra, famftificatio noftra, beneditftio noftra, Ipes noftra, vita laetitia sterna, De quo Deo atterno fit laus SC gloria in perpetuum.nbsp;Amen,

Cum igitur hoc Scmcn Abrah� hanc tarn efficaeem bencditftionenl adferat Cc largiatur omnibus Gentibus, Necefle eft eum non folum efle hominem, quinbsp;tantum,quod eft hominum, verbis nobis bene precetur, ftd SCipfum verum, vni�nbsp;cum,�ternum Deum,cuius in manu 6C poteftatC,fit v�r� efficere, ac impertirihancnbsp;fjenedicftioncm. Nam peccatum SC mOrtem abol�re, �C iuftitiam ac vitam redde-�nbsp;te,non eft hominis,ac ne Angclic� quidemnatur�opus, fed folius vnic� �ternaenbsp;diuinitatiSjConditricis omnium rCrum,

Rurfus, cum bic ipfeautor, SC donator benediiftionis dicatur �C fit Abraha� Scmcn feu Filius, ex ipfius pofteritate natus, necefl� efteum non tantum haberenbsp;diuinam naturam, ftd vcr� 5C natura eft� etiam hominem ex carne �C f�nguinenbsp;Abrah�, hoc eft in eadem perfona vcr� fimul efle vnitam diuinam SC huma-ham naturam,

Pluradehocloco vide inGenefi Luth. Cap, 2z. InPoftillis, In Galatis To,^.� pi,,Ji, 8id, 1 om. 3. Gevmaui fol. 205.2olt;?, 4^2, 4^3, 46�.4o�. roj� Tom, 7�nbsp;G^rman.fol.�z.

�r ^^^'^^^��^^��cpot'^^Qmd�Dcusiuxtanoftrascogitatioes r�tft�agnofci,fedit�, '�xnoutfL ^�P^P^�-�^^'^^h.AcprecipuevoIuitDeusfili�fu�patefierij�C�nobisagnofcijin nerbiinbsp;noui Teftameti.In hunc Fi�i� Omnia refpiciunt. Propter hue dis Tom. 8.nbsp;cnim Meftu, eu propter hbc Semen mulieris,omnis fef iptura tradita eft,per qu5 vinbsp;delicctr�ftituer�turqugcunlt;^perf�rpent�deftru(ftafunt,abolercturpeccat3,mors,nbsp;placata

placata liorribili ira Dci/�d' noua iuftida, vita, l�nmortalitas 2C laeticia in �terna corigt; . fuetudine cum Deo reftitueretur, ad e o que vt Paulus loquitur fieret illud, vt omni'anbsp;velutfiibhocvnum caput COniunda rediganturCololT. i� Namficutprimumlapgt;nbsp;fus hominis, pr�cipu� �C proprie in Fi'lium Dei offendit, �C tarnen eo ipfo fimul etpnbsp;am aduerfus totam diuinitatem peccatum eft: ItaDeusinillo fiio arcano confilionbsp;de liberatione humani generis hocadmirandumdecrctum fecit, vtpcculiariterCCnbsp;Iblum Filius adfumeret naturam humanam, videlicet vt per 6d propter eundemnbsp;homini redderetur iiberatio, �C inftauratio integritatis, de qua exciderat, contranbsp;quem lapfu fuo initio impegerat: Ita tarnen vt h�c ipl� Iiberatio feu inftauratio hoquot;nbsp;minis, fada per Filium, totius diuinuatis, hoc eft trium perfonarum, communenbsp;opus fuifl� intelligatur�

C�menim ierpens Diabolus homin� ad pr�uaricandum c�ntra Dei manda,* tum follicitaret, pr�cipu� viusefthacarte, vt gum contemtu amp; odio contra Filiunxnbsp;Dei incenderet, cum diceret ad hominem: NouitDeus quod quacunque Die co^nbsp;meditis de hac arbore, eritis ficut Deus,icientes bonum amp; malum. Hoc veto eratnbsp;l�dere gloriam Filfj Dei, �f ea fibi vfurpata, iplum de eius pofsione veile deijcerc.nbsp;Nam huius vnius eft haec pr�rogatiua, quod ipfe Filius Deo fimilis eft,feu vtPaul�nbsp;aitcololT.i, Imago feu ��w^yDei inuifibilis, amp;charaderfubftantiae, fiCnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(�it

fulgorglori� eius, Ebr.j. Ac ante hune ipfumlapfum hominis iam Diabolus, cum fuiflet inter bonos Angelos, fefe auerterat � Deo, cum fimili lapfu, contra hanc ip*nbsp;iam imagincm Filium Dei rueret. Non eiiim contentus, que in hac praeftanti na*nbsp;tura vna cum reliquis pr�ftantibus eledis Angelis erat imago Dei ( non tamer!nbsp;vt Filius Dei, co�terna �C fubftantialis, fed condita imago ) fed aufus eft hor*nbsp;ribilifuperbiaappetere etiam hanc gloriam illius �tern� imaginis, intraipiam efnbsp;fentiam diuinitatis, vt quidam ftriptores locum Efai*�4.fub nomine Regis Baby*nbsp;lonicide diaboli lapfuenarrant, tanquam SC velut alluferit propheta cuminquit:nbsp;Qiiomodo cecidifti de c�lo lucifer, qui mane oriebaris, qui dicebasin corde tuo;nbsp;1 n ccelum afeendam. Item Aicendam fuper altitudinem nubium, ero fimilis Al*nbsp;tiisimo. Propterea igitur feorfim �dita eft patefadio de Filio Dei �C ipfe adfum*nbsp;fitnaturain humanam,vt per eundem in carnehumana rurfus reftitueretur ,huma'-num genus, quod in ipfius diuinam naturam horribilifuo lapfu incurrerat QC offen*nbsp;derat.

Eft ergo totius feriptur� Prophetic�,vt ex ijs que hadenus dida funt,fatis in* telligi poteft, velut ffopus, QCfummainChrifto Filio DeidCVirginis. Inhocfin�nbsp;q�am)f�ntomnia, 0!^ propter hunc omnia, aeprgeipue ob hanc caufam, editgfiintnbsp;patefadiones, tradita dodrina prophetica, vt hunc Dominum agnofcamus, S�nbsp;quidem fic, vt perfona difeernatur, �C tarnen per hunc etiam Pattern gternum S�nbsp;Spiritum Sandum, vtqug huius vnicigterni Dei confpedu in omnem gternitatemnbsp;fruanlur. Si quis igitur hunc Filium Dei rede agnouit, huic iam tota propheticanbsp;fcriptura, tanquam interius illud adytum arcanum remoto velo aperta eft, SC quonbsp;magis crefeit quoque firmior fit fides in Filium Dei, co clarius hgc lux fcripturgnbsp;fuis velut radijs effulget.

Paulus dlfcrteac propriedefinitChriftS hoc modo.Chriftus eft Filius Deiaevi^/ ginis, traditus SC mortuus pro peccatis noftris. Hicfi' diabolus attulerit aha defini*nbsp;* tionem �hrifti, dicas definitio SC definitum funt falf�, ideo hanc definitionem no^nbsp;recipio. Non fruftra hoc dico, fcio cur tamdiligentervrgeam,vt Chriftum proprfcnbsp;�x verbis Pauli difeamus definite.; Eft enim reuera Chriftus non exador, fed pro-*

picr�tor pcccari tot�us m�nd� Qiiare fi peceator es, v t certe omries fcinper fuinusj neftatuas Chriftum mInde ludiccm, alioqui pauefies �C defperabis, fed appiehengt;nbsp;dcverameiusdefimnonem, cam videlicet. Quod Chriftus, Dei amp; Virginis Fi-lius,perfonaf�t,qu�nonterr�t,nonadfligit^ non condemnatnospeccatores, nonnbsp;exigitrationein�nobismaletranfadt�vit�, fed qu�feipfam trSdidit propeecatisnbsp;nolhis, Atquevnicaoblatione aboleuitpeccata totius inundi, crucifixit 'QC in fegt;nbsp;metipfo extinxit. Hanc definitioiiein diligenter dilce, amp; pr�cipu� hoc pronogt;nbsp;men, Noftiis, ita exerce, vt hae du� fyllabse ( noftiis ) credit� tuum quoque pccca-tum totum hauriant �� abforbeant, Hoc eft vt certiisim� noris, Chriftuin non fogt;nbsp;lum quorundam hominuni,fed etiam tua �C totiUs itiundi peccata abftulifl�.Etiam^nbsp;fi omncs homines non hoc credant, tame traditio faCta eft pro peccatis totius mun-di. Sint ergo peccata tua non folum peccata, fed vere tua, hoc eft vtcredasChrigt;nbsp;ft'am n�n tantiim pro aliorum peccatis traditum fed SC pro tuis. Hoc mordicus regt;nbsp;n�, n�quevllo modoabhac dulcifsima definitioneGhrifti, qu� Angelisetiam innbsp;ootloiucundaefti patiaris te auelli. Ncmpc quod Ghriftus fecundum iuam pro*nbsp;pbam definitionem, non fit Mofes, nonexacftor, non Carnifex, fed propiciatofnbsp;p�cc�torum,donator grati�,iuftiti�,vitae,quifcipfum dedit, non pro meritis, i�n*nbsp;dlirnonia,iuftitia,f�n(fta vita noftra,fcd pro peccatis noftris. Interpr�tatur quidemnbsp;legem Chriftus, fed hoc non eft proprium amp; principale eius officium. H�ec,quodnbsp;�d verba attinet, fcimusS�loquiniur , led in agone vbi Diabolus obfturare Chri*nbsp;ftum,0L ex corde verbum Graci� cripere folet, experimur nos ifta nondum recienbsp;for�. Qiii turn Chriftum propri� definire pofict, amp; cum magnifacere, ac infpicerenbsp;vt dulcifsimumSaluatorem ac pontificem,non vt SeuerUmiudiccm, is viciflet om*nbsp;nia mala,6Ciameft�t in regno c�loruffi. Scd hoc pofte in agone pr�ftare, eft om*nbsp;Ilium difficillimum. Ifta cxpertus lOquor, Noui fiquidem aftutias Diaboli, quodnbsp;tionfolum legem tunc foleatinflare,vt nos terreat. Item quod exfeftuca multas �inbsp;tnagnas trabes, hoc eft ex non peccatoinfcrnum faciat(Eft enim mirabilis artifexnbsp;aggrauandipeccatuniSCinflandi confeientiam, etiam in benefadis) fed quod fo*nbsp;leat etiam terrere nos per ipfam perfonam mediatoris, in qiiam transformat ft. Etnbsp;citatoaliquoScriptur�locOjVelChriftidid�o, ffibito pcfcellens cOr, fic ftft nobisnbsp;oftendit ac fi effet verus Chriftus,finitcp nos in hoc fpeeftro h�rere, quod conftien*nbsp;tiaiurar�teumeff�Chr!ftum,cuiuSh�c fententiafeu ditftum fit; Inftrper ea eft ca*nbsp;lumhiatorisaftutia,qu�d tantuni partem Chrifti, non totum Chriftum proponatnbsp;fciiicet eum efte Dei Filium j natum homin�m ex virgine. Deinde fubito afsutCnbsp;aliquidalienum,hoceftopponitdic7um aliquod Chrifti, quo ipfe peccatores ter*nbsp;*'�t. Qi�a�c iiliid eft Luc�ij. Nifi p�nitentiam egeritis, omnes fimiliter peribi*nbsp;tis. Sic veram Chrifti definitionem, inficiens veneno Sgt;C vitians, hoc efficit, vtnbsp;quot;�tiatufi credamu s Chriftum MediatOrem eff�, tameil reuera c�nftienti� afflidla fen*nbsp;t�dt, iudicet cum Tyraiinum amp; iudicem. Hoc modo decepti � Satana, facilenbsp;�mittiinus dulcifsimam imaginem Pontificis �C Saluatoris Chrifti, qua amifta,nbsp;Cxhorrcfciniuseumnon minus qu�m ipfum Diabolum. Atque ea eft caufa, cutnbsp;tarn vehementer vrgeam, vt ben� amp; propri� Chriftum definite difeatis, ex hisnbsp;verbis Pauli : Qiti dedit fcipfum pro peccatis noftris. fl ftipfum pro peccatis no*nbsp;ftris in mortem dedit, turn profetfto non eftTyranriusaUfludex, qui condemna*nbsp;bit nos propter peccata,non eft afflidorum contriftaror,fed lapforum ereeftor, coi�*nbsp;tritorum propiciator,amp;^ confolator.

Alioqui mentiretur Paulus cum dicit : Qui ftipfum tradidit pro pecca* tis noftris. Si fic Chriftum definio, red� definio, verum Ghriftutn apprehen*nbsp;do �lt; habeo.

7X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CHRISTO.

Irem omitto (peculati�nesMaieftatis diuinac, SiC hacreo inChriftihumjanitat?* Arque ira v ere d�fco agnofcere volunrarem Dei, Ibi turn nullus terror eft, (�d mcranbsp;luauiCasJ�titia �Ca fimulcp apen'turlux,qu� oftendit,cogmtxoncra Dei,mei ipf�usnbsp;omnium creaturarum,�Comnis iniquitatis regn�Diaboli �Cc� Nihilnouidocemus,nbsp;fed vetera �Cqu� ante nos Apoftolt �C omtics pq Dorf�ores docuerunt, inculca'nbsp;mus �C ftabilimus. Et vtinam ben� pofl�mus inculcate amp; ftabilire, vt non {olumnbsp;in ore,fed in profundo corde, eaben� meditata haberemus, �C praecipu� in agonenbsp;mortis vti pofl�mus,

Ex Comment. loel. cap.j.T om,4.fol. 8oj. Omnis vis in eo eft quod dicit� Ef�undam meum Spiritum, Petrus immutauit paululum verba demeo Spiritu, fednbsp;res prorfus eft eadem. Nam omnis vis in pronomine eft pofita. Id c�m Petrusnbsp;quoqueretinueritjfententia manet eadem. H�c omnium primo obl�rua differen*nbsp;tiam perfonarnm. Audis enim quipromittatfc effulurum Spiritum luum. Et ta*nbsp;men hoc quod effunditur,non eft is qui effundit, l�d quiddam differens. Sic enimnbsp;loqui neceflc eft, vt conftituamus perfonarum diff�rentiam qu� neutiquam con*nbsp;fundenda eft. Sic fupr� quoque dixit�Gaudete inDeo veftro, qui vobis dat Dogt;nbsp;(ftorern iuftiti�. Hicnecefl�eft conftituere duas perfonas, Nempe dantis 8C do*nbsp;centis. Filius qui docet non eft Pater, qui donat, Dodorem, SC Pater qui donatnbsp;non eft Filius qui docet. Et ramen dicitChriftus ego �C Pater vnum lumus. Nonnbsp;credis Philippe quia Pater in me eft Sgt;C ego ftim in P�tre f Ad hune modum hicnbsp;quoque perfon� ftint i�parandat, Alia perfona eft qu� effundit Spiritum, �C Spi*nbsp;ritus qui effunditur,alia eft perfona qu�m qu� effundit. H�c certa vera font ac fir*nbsp;miter tenenda : Addendum tarnen poftea eft,quod nonfimpliciter dicit,Effundafflnbsp;Spiritum,fedaddit meum Spiritum, EftigiturhiePatris Spiritus. In P�tre autemnbsp;nihileftquodnonfitdiuinum,�tcrnumomnipotens. Igiturhic DeiSpiritus, quinbsp;non eft ipiePater,eft �ternus �C omnipotens Deus.

VidesigiturhicfirmamentumSymboli Athanaf�j, quo Ecclefia nouiTefta* ftamenti haud fcio an poft Apoftolorum tempora grauius feriptum habet. Alianbsp;inquit eft Patrisperfona,AliaFilfj, alia Spiritus Sandi, fed Patris SC Fill) ScSpiri*nbsp;tus Santfti vnaeft diuinitas, �qualis gloria, co�terna, Maieftas, Qualis Pater ta*nbsp;lis Filius, talis Spiritus Sandus, Et tarnen non tres increati, immenfi, �terni, om*nbsp;nipotentes, fedvnus increatus, immenfos, �ternus, omnipotens. Ita Deus Pa*nbsp;ter,Deus Filius,Deus SpiritusSandus. Et tarnen non tres Dij fed vnus eft Deus,nbsp;�-I�cnecefl�riaeftdodrina,nonidcofol�m quia fine ea Dei notitia efl� nulla po*nbsp;tcft,f�detiam propter inuocationem. Mens enimquoties Deum inuocat, debetnbsp;animo intueri Deum Patrem,condit�rem omnium, Et Filium quem ab �temanbsp;gignit Pater,imaginem foam, ac deftinat vt fit vidima pro peccatis, mundi �C Spf*nbsp;ritum Sandum,qui procedit a' Patre SC Filio SC vt loei hic loquitur;�ffunditur � Pa*nbsp;tre per Filium vt fandificet corda.

De Eflentia Spiritus Sandi plura vide Tom. i. Germ, fol. 2ji, Tom, 7, fol.7� Sgt;5.Tom.5,Germ.fol.n6. Tom.8,fol.i;4, Tom.tf.foLyr?�

D� Spirits ExComment. Ioel.cap,3.Tom.4.fol,8o4. ScripturaDeiSpiritumSanduitt curSunHus vocat, vt ficut Filij officium, in eo oftenditur quod vocatur Dodor iuftiti�, It�nbsp;dicatur. Dei Spiritus ab officio Sandus vocatur. Qgiafandificat nos qui per peccatufl*nbsp;proifo^

prorlus propham 8� impij nafcimur Scfumus� Peccatx ciii'm vencnum difFufurrij cftnonper corpus tantum, qu�d ex immortalivitiofiimmorbidum SC mortale fecit, fed etiam Spiritum noftrum corrupit. Nam intelledlus �mifit notitiam Def,vtnbsp;quafic�li in Soiemeridiano ambulcmus, voluntas autemfic deprauata eft, vt per-petu� pugnet cum lege Dei, nee pois it �i fubdi. �gimur igitur malo Spiritu, quinbsp;Sc deledatur peccato SC indicium Dei oditi Spiritus autem Dei officium eft, hacc (^emodonbsp;naturae mala lanare, Sc prophanos, animos S�neftfficare� Id fi't pr�cipu� tribusr�- SpiritmSan^nbsp;bus. Prim�m eximit ex animis fecuritatem inftillat timorem Dei. Nam na- (ah�tfi-turaliter omnes dclcctamur peccatoSC fecure ei indulgemus. Dauidem vide, isnbsp;bene fecum putat aeftum , quod occifo vria eius vxorem fine querela obtinere �nbsp;pofsit.

Paulus poftquam litcras impetrauit, vt etiamDamafci iguirefn ChriftianOs liceat triumphat,ac fe beatum ducit. �uarus cum occafio infignis,etiam iniufti lucrinbsp;oftenla eft, cupide cam amplcxatur�C vrget, Quidmultat' vitioi� natura occ�gt;nbsp;fiones peccatorum folicite qugrit, dC captat fecura, de Deo SC iudicio Dei. San*nbsp;(ftus autem Spiritus hoc primam folet, fecuros animos arguitdc peccato vt pec-cati f�ditatem intueantur, �C vt p�nas fecuris pcccatoribus infliSlas con-fiderent. Hac ratione fit vt odifl� peccatum incipiamus SC emendemus, quae

tur peccatum folicitare nos non cefi�t, tarnen adiuti Spiritu Dei refiftimus pec- nttuSan�m. cato SC id mortifleamus, Haec c�m in animis per Spiritum Sandtum, font fatfta,nbsp;nonenimhuman�induftri� autfapienti� funt, Pofteaaccenditin animis nouumnbsp;fidei lumen, vt ftatuamus per Chriftum condonata nobis peccat�, 8C placatum nogt; lu �^cetniitnbsp;bisPatremin c�lis. Hoc quoque non natur�fcd Spiritus San� opus eft. Namnbsp;animi c�m peccata fua intuentur, naturaliter refugiunta DeO, �C metuunt irartinbsp;eius. Hancanimorum diffidentiam corrigit Spiritus Sandlus oftendens Chriftinbsp;facrificium, SCexcitans per id nos, vt etiamfi peccatorum grauifsimorum, nobisnbsp;fumusconfeq, non tarnen fugiamus � Deo, aut diffidamus eius bonitati, fed cumnbsp;fiduciaad eum accedamus, propter mediatorem Chriftum. Hacfidevtait Petrusnbsp;purificantur corda SC ver� Sandlificantur. Qiiia enim remifsionem peccatorum,nbsp;fide accipimus, reputamur per Chriftum Sandli SC iufti. Fidem autem iequiturnbsp;confefsio ficut dicit Pfalm. Credo ideo �C loquOr. Confeisio autem certa fecumnbsp;adfert pericula SC tentationes, oditenim earn Satan, amp; concitat mundum contranbsp;pios,quicumpotentia,dignitate,5Copibus valeat,graUitcradfligitEcclefiam. Hicnbsp;igitur Spiritus Sandli officium, SC beneficium eximi� i�ntitur, confirmantis amp;^on- nf. spirituinbsp;folantis animos in medijs periculis, nedefperent,autconfefsionemabijcianft ApO- Sanilui ton'nbsp;ftoli confirmati SpirituSandlo minas i�cerdotum contemnunt, potior eis cUraCrft foUturinpe��nbsp;docendi alios de Chrifto, qu�m fertiand� vttae fiig. Sandli Martyres jficut Prud�ngt;nbsp;tius deLaurentio, Agncte �C alijs comm�mor�t, in ipfis torm�ntis infultat Tyrangt;nbsp;t�is, Stephanusiam lapidandus vitam fuam negligit, folicitus de ialute, tamfecur�nbsp;peccantium. Hec non Humana funt l�d certa Spiritus dona, qui ex alto per Chriftum ad nos venir, ac imbecillam naturam confirm�t. Deftituti autem Spiritu San-dloquid in periculis foleant, prefcrtimC�m mors accedit,notumeft. Tr�pidant,nbsp;querulantur,pauent,nufquam vident in quo acq�iefcant. Hgc naturalia fiinf, fednbsp;�andlus Dei Spiritus, naturam etiam hac in parte corrigitpgC�nat, non eo modo vtcruciatusmitiget, aut corpora fine ienfumali efle faciat ( quanquam id quoque alicubi folet ) fed vt in fenfu ipib mali, non concidat animus in melioremnbsp;ipem intuentes, ipfi nos confolemur 2�^ erigamus, per inuocationem , ficutnbsp;ideo � Zacharia appellatur Spiritus gratiae �C praecum. Grati� qui confirmet ani-

74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE SPIRITV SANCf�C

mos, de remifsione peccatorum, per Chr�ftum, pr�cum qui l'n perictiUs ad orat/o^nbsp;nem exuscitct, ac fpc liberationis pr�fentia commoda mit�get.

Arque h�clongum agmen virtutum Chriftianorum, conne�turj libcrtasii* confitcndo, patientiain ferenda cruce, Inuocati'o cum certa fpc liberationis, fide�nbsp;certa deDei fauore etfi fortuna diuerf�m loquatur, Exercitium verbi dum progt;nbsp;mifsionibus infirma fides feerigit. �C quis cnumeret omnes Spiritus Sancfli dotesgt;nbsp;inhacnoftraimbecillitatet' Excitare autemnosh�cdebent ad agnofcendam Delnbsp;ingcnrcm mifericordiam,quimii�rosnospeccatores,totmodisample�itur,iuuaf�nbsp;fouet, regit, tuetun Non enim faris ei eft dedifl� nobis corpus, mentem, volu�nbsp;tatem, fermonem, etiam Filium donat, qui docet iufticiam �C fit vicffima pro nobisnbsp;etiam fpiritumfuum c�lo demittit, qui morbos natur� inf�nabiles,mortiferos QCnbsp;aeternos, fanet ac curet. Hune vult habitare in animis noftris, vt nos regat,guber^

net, amp; feruet, qui tot modis impetimur f�C follicitamur contra Deum,, Ingens SCnbsp;ineffabilis plane h�c eftbonitas, quam finonagnofcimus,finondeeacogitamus,nbsp;fiepius �C gratias agimus, prorfus ingrati fumus.

Docent autem haec quoque de vera inuocationeSpiritusSandi, cuius infi'gn� exemplum proponit Pfal .�i, in quo pr�pheta queritur de natur� mifcrabilidepra^nbsp;u�tione,per peccatum, quod fiibinde non fblicitat tantum nos, f�d vi quoque imgt;nbsp;pellit, contra legem Dei, vnde poftea tot SC tam varq etiam in Ecclefia exiftuntnbsp;horribiles lapfus, SC fcandala pen� infinita. Quare magna nobisincumbit necePnbsp;fitas, in totpericulisconftitutis, fedul�vt pro gubernatione, SpiritusSandi, Da-*nbsp;�idis exemple oremusi

Is prim�ttl petit abfcondi peccata, SC dc�ef i iniquitates. T aies enim fumus vt quahdiu in bac vita fumus , fine peccatis efl� non pofsimus. Nulla igitufnbsp;alia mcdicin� via rclinquitur,qu^m vt peccata qu� in nobis funt,Dominus abfcon-*nbsp;dat SC delear, acquafi claudat oculos, ne cogatur ea videre. In bac indulgcntianbsp;Deiconfiftit f�lusnoftra, nobis acquifita per Filium Dei, qui fc d�dit vi�limarrtnbsp;pro peccatis totius mundi. Quia autem, bunc th�f�urum, vt Paulus vocat, porgt;nbsp;tamus in vafis fidilibus,qu� Icui momento franguntur, opus eft alio ccelefti donc,nbsp;Spiritu San�o, qui nos in bac gratia feruet, ne ab ea excidamus. Ideo pergit Da^nbsp;uidor�re; Cormundumereainme Deus, SC Spiritum firmum reftaura in cordenbsp;meo. PoftulatDauid creariinfecormundum* H�c manifeftaconfefsioeftquot^nbsp;corbabeat immundum, boc eft difsidens � lege Dei, SC quod deledatur peccato.nbsp;Id cupit mutari.ac creari nouum, vt non amplius immundum fit ,hoc eft vtimmuH'nbsp;dictes h�ccondonetur,ac ad earn rem opus efl� dicir,( ruacb nacon ) Spiritu firme,nbsp;qui fubinde accendatfidem, ne propter peccata d�bitet de beneuolentia Dei, f�dnbsp;vt certamac perpetuam fpem remifsionis peccatorum retineat* Vtitur auterOnbsp;yerbo ( Chiddefeh) quod reftaurare fi'gnificat� Qiiia enim in tanta infi'rmitat�,nbsp;CO nfiftere non poffiimus quin f�pe labamur. Spiritus San dus autem per lapfuSnbsp;contra COnicientiam, exeutitur. Neccfl�ria h�c pr�catioeft, vt reftaureturfiibiivnbsp;.de in nobis donum Spiritus Sandi, ne dubitemus quin peccata noftra per Chrf*nbsp;ftum nobis, remifl� fint. Compleditur autem h�c particula fidem, quam f�iprinbsp;f�cundo loco pofuimus. Poftea Dauid orat pro alio dono, inquiens : Ne prOnbsp;qcias me � facie tua SC Spiritum Sandum tuum neaufei es�me. H�c primum oh*nbsp;ferua gradus. Eft in nobis cor immundum. Fide autem purificans corda, vtnbsp;etfi peccatum adf�t, tarnen non impUtetur. Quia autem peccatum fubinde noSnbsp;folicitat,2lt;:^ in nobis pugnat contralegem Dei, non folum fide opus eft, quaftatua*nbsp;musperChriftum nobis condonata efl� peccata, fed etiam alio dono Spiritus Sat�*nbsp;di indigemus nos vt fandificet,hoc eft vt confirmer nos SC exciter ne pareamu�nbsp;pcccatc�

peccatofolidtanti Sedcirefiftamus�Cidmortificcmus nifi enirti idfiatfiindulfen-mus peccato, abijcit nos Dominus � facie fua,hoc eft,fecur� peccantes relinquitfuis defiderijsjficut exempla ante oculosfunt. JHoc tantum malum depra�catur Dauidnbsp;Sc petit contra ld Spiritum fan�fican^m�

Tertio addit. Redde mihi l�ticiam Salutis tuae, ScSpiritupromptoconfirma me. Hoe nimirum eft tertium illud de quo fupr� diximus, Qyia enim omnes,nbsp;qui volunt pie in Chrifto viuere,perlecutionem patientur, h�c quoqueSpiritu Sangt;nbsp;lt;?lo nobis opus eft, qui impleat animos l�ticia falutis Dei, vt quanquam vari� ex*nbsp;creemur in hoc mundo, tarnen nos certa falute per Chriftum parta confoiemur.nbsp;Hoc enim eft, qu�Paulus ait : Spes non confundit. Cum hacfpe coniungit Da*nbsp;uidfRuah nediba.)promptum,voluntarium, liberalem Spiritum, quinondefa*nbsp;tigetur ferenda cruce. Ea enim eftfortuna piorum, vttentatio tentationemnbsp;cipiat,ficutinuftri figura Pfal. 4.1. oftendit. Compar�t enim Ecclefiam nauigio innbsp;procellofomari, quod fiueftus fubinde ex omni parte concutiunt,nec finis eft peri*nbsp;euli, vna procella alteram vrgente, ficut dicit, abijflus abijflum vocat. Oportetnbsp;igiturSpirtumefl�(nadib.) non humilem�C abieeftum, quiadprimumimpetumnbsp;cedat,fedgeneroftim, altum, infraeftum, qui non defatigetur periculis, fed prom*nbsp;ptusSCalacrisfit,

Ad hunc modumnos quoque quotidie orarc decet, vtSC augeat Dominus in nobis fidemSC Spiritu fuo adiuuet, ne cedamus peccato, fed contra peccatumnbsp;pugnantes, triumphemus. Tertio, vt in cruce fimus alacres, SC conftantes, necnbsp;defugiamus vllapericula propter confefsionem. Nifi enim adiuuerit nos Dei Spi*nbsp;ritus, impofsibile eftnos confiftere. Merito autem repr�hendimus finguli no*nbsp;ftramignauiam. Qiiotus enim quif^ de his periculis aut cogitatautfolicituseft^nbsp;Quam multos inuenias pafsim, qui nunquam Spiritum Samftum inuveaiUntfEx*nbsp;citemus igitur nos, �C hoc Fill) Dei munus quod pro nobis accepitaDeo Patre,nbsp;veto corde petamus, SC dabit nobis Dominus Spiritum fiium,qui hoc pado guber*nbsp;nctjtueatur, �C confirmer nos ficut dicit Chriftus : Pater meus dabit Spiritum San*nbsp;dfirm petentibus fe Luc. u.

Vt autem hoc quoque addam de in inuocatione, nulla differentia eft,fiue � Patre, fiue� Filio Spiritum Santftum poftules. Nam eft Spiritus, qui procedit�nbsp;Patre �C Filio. Ideo Chriftus vtrumque dicit, lohan : 14,, Spiritus quem mittetnbsp;Pater in nomine meo ? Item rogatus � me, dabit alium paracletum. 6C Act. 2. dicitnbsp;Petrus : Chriftus accepit promifsionem Spiritus�Patre.�CPI�l.ds.Accepiftidonanbsp;pro hominibus. Red� igitur petitur Spiritus Samftus � Patre,ita tarnen, vt in no*nbsp;*^�ne Chriftipetas, hoc eft, vt propter Chriftum hoc donum donari tibi petas�nbsp;lohan: u^.dicit Chriftus :Nifi ego abiero,non veniet ad vos paracletus, Si autemnbsp;abftro, mi.tameumad VOS. EtCap.iy. Cum venerit paracletus, quern ego mittamnbsp;nobis a Patre, Spiritus veritatis, qui � Patre procedit. Reifte igitur a Chrifto hocnbsp;beneficium petes, Nec eft differentia, fiue dicas zAeternae Pater Domini noftrileftinbsp;Chrifti, dona mihi Spiritum Saniftum tuum,qui accendat in me fidem, gubernet �Cnbsp;COnfirmetme,�Cc. Siue dicas : � Fili acterni Patris lefu Chrifte, dona mihi San*nbsp;iftum Spiritum tuum.Ecclefi� autem exemplo inuitamur ad ipfius Spiritus San*nbsp;lt;fti inuocationem. Sicenimorat : Veni Sanlt;fte fpiritus repletuorum corda fide*nbsp;lium. Er cit�t BafiliusEufebfjpalgftini verba, Santftum Deum lucis conditoremnbsp;per Saluatorem noftrum Ieium,cum Spiritu Sanifto inuocantes. H�c Ecclefiae te*nbsp;ftimonia,etfi non extarent, tarnen iatis firma �C certa ratio eft, quod quiconfiten*nbsp;tur Patrem,Filium,0C Spiritum Samftumefle vcrumDeum,hi etiameum vnampernbsp;fonam tantum nominant,tamen Deum fe inuocare norunt. Sicut Ecclefia baptiia*nbsp;G ij uit in

/(S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE SPIMTV S�NGT�.

uitinChtiftinomine� Hacc �ttingerc paucisi libuit, tie fimplices dum orant, filjJ laqucum necflant*

Dixim�s h�cf�en�s, quid fit Spiritus Sandlus, �d cur mittatur Spiritus Sanquot; dus. Deinde exemploDauidisoftendim�s J qu� beneficia Spiritus fint rogan'nbsp;da. Rcftat i�m quarta particula, vt etiam demedijs, �C quafi inftrum�ntis doccaquot;nbsp;ni�s per qu� Spiritus S�ndlus �ft efi�cax. Efl: aut�m hajc quoque dodlrin� parsnbsp;admodumnecefl�ria. Nota enimfiint non MonachOrum tantum fomnia, qui icquot;nbsp;�unrjs orationibus fe pr�parabartt,fcd Ctiafn aliorum ( qui purioris dodlririacpofnbsp;fcfsion�m fibi fiimebant ) ph�natic� �pini�ncs, Hi enim ncgledo Miriifterio,nbsp;quod Deus in f�a Ecclcfia efl� voluit,abdebant fe in angulos, �C vacabailt conteniquot;nbsp;platioilibus, iicfcio quibus, eoep modo exped�abant pr�mifsionem Spiritus �ernbsp;certosgradus, quos portentofis nominibus appellabant, His rati�nibus tantumnbsp;profeceruntjVtnonfandlOjiedaliomalo Ipiritu implerentur,quiatr�nitos, �dtangt;nbsp;t�mnon fatuos efficiebat. Sicut nota font exempla in ijs l�cis, ubi Muntrerusjnbsp;CarlftadiuSjSt�rchius, Stalij phanaticihomines docuerunt, ac maior pars poftcanbsp;ad Anabaptiftas, nihil� illis faniores, tranfierunt, Hiic� Crroribus occurrendum,nbsp;5lt; de tantis rebus ex Scriptura certa teftimonia petenda font.

Memincris igicur, qu�fopr� de Spiritus Sandli certis �Cindubitatis operi-� bus diximus, Quod primumaccendat inanimis fidcm,nc propter peccata defpe-�nbsp;rent. Secundo, adiuuat nofirum Spiritum, vt refiftamus pcccato, dC mortificemusnbsp;peccatum. Tertio, confolatur in rebus aduerfis. Nam,fi quid natUra foleamus,nbsp;interroges,notum eft peccati fenfom patere defperarionem, notum cft, S� dcledlaquot;nbsp;ri nos peccato,6d in periculis concidcre animos ac trepidare. Hanc naturae depra*nbsp;uationem corrigit Spiritus San dus SC ianat, non in ijs, qui monafticas pr�paratio-�nbsp;nes amp; folitarias contemplationes iecuti font, ied qui ftudiofe audierunt verbumnbsp;Dei. Vide enimMatthaeum publicanum, cur relinquit quaeftuofum, �C pcccatisnbsp;plenum vit�genus, ��fe adiungit ad Chriftumt'Nonne, quia Chrift�m ibll�citenbsp;audiuitf Sicpeccatrixmulier, cumantea occafioncs peccatorum fltudiof� f�datanbsp;eilet, �tT vitro captafi�t,anxia plorat,dolct de admifsis peccatis,amp; qu�rit rurfus Chrinbsp;ftum etiam in ali�na domo, in cOrona grauium virorum, quo accedere faltem pUquot;nbsp;dor,fi quis inefl�t,proluberet,Ac i�cura de iudicio aliorum, cupit audire vocem denbsp;remifsioncpeccatorum. Qtiisita mutauit animumeius f Nonne verbum, quodnbsp;ex Chrifto audiuit f Zachaeus quoep deledatus badenus iniuftis lucris, dimPnbsp;diam bonorum partem promittit pauperibus, Defraudatis autem reftauratioquot;nbsp;ncm.

Paulus quoque cum arderet ira contra Chriftianos, ad Chrifti vocem, flatim fit alius, amp; promittit fefadurum imperata, amp; omilfiirum inftitutas rationes. Sicnbsp;triamillialudaeorum ad Petri concionem reipondent, Qiiid laciemus viri cErgonbsp;verbum Dei inftrumentum perpetuum eft, per quod mouere, accendere, illumiquot;nbsp;nare homines,vult Dcus,imoprorlusmutate, vt qui hadenus fuerunt iecuri, priquot;nbsp;nto incipiant metuere iram Dei, amp; indicium, ac emendent vitam. Deinde quinbsp;fuerunt pauidi ob metumiudieij Dei, vt fe confolcntur faCrificio Filij Dei contf�nbsp;peccatum. Tetti�,vt etiam in peri'culis,S�:' in ipfa motte, fpem Salutisretineant.

Sic Paulus dicitjRom.ta. Fides eft ex auditu, Auditus autem ex verbo, con-� ftituenda tarnen bic definitio verbieft. Lex etiam eft verbum Dei, fed per cam,nbsp;dicit Paulus,in Galatis, Spiritum Sandum non dari, ftd per verbum Euangelij*nbsp;Ideo dicitEfaias:Qiram fpeciofi pedes Euangelil�ntium pacem. Vete enim Miquot;nbsp;nifterio Ecclefi�,nihil fuauius,nihil praEciofius,quod affett Spiritum Sandum, qutnbsp;fidem

�dern 8^ notidamDei accendit,mortificat peccattinij�^ confolatur mpcnc�lis. Eft enimficutpluuiajquaenunquamcaditinaridumlocum, quin ftquatur cettus fru-lt;fhis. Si igitur donum Spiritus Sandli confequi optas, fi optas famili� SiC libero^nbsp;rum ccrtam emendationem,hanc viam infifte. Audi verbum ftudiof�, adhibe tu�nbsp;fideicreditos ad verbum. Solus enim Spiritus Sandhis eft, qui corda peccato vigt;nbsp;tiata,fanat,fanatautemper verbum Euangelq, in quo arguimurpcccati, iuftici�jnbsp;8d iudicij, peccatum c�m audimus in nobis efl�, confternimur animis, �d pauemus,nbsp;lufticia autem FilijDeinos contra peccatum erigimus, Qc certam retinemus falu-tis fpem in omnibus periculis, ScimUs enim Principem mundi iudicatum �d vigt;nbsp;d�um,qui nocere amplius non poteft his,qui lunt in Chrifto Iefu,ctfi tentare �d m�*nbsp;leftare eos p ofsit, �d crebro foleat.

Sorr� cum de verbo Euangelrj loquimur, etiamSacramenta indudimus� Ha* bent enim annexam promiisionem Spiritus S�ndli QC remiisionis peccatorumtnbsp;Id�� Petrus c�m interrOgaretur,quid faciendum efl�t,refpondet : Agite p�niten*nbsp;tiam, �d baptiietut vnufquiiq�e in nomine Iclii� Et Chriftus dicit ; Nifi quis renagt;nbsp;tus fuerit per aquam �d Spiritum, non veniet in regnum Dei. Hatc manifefta ien*nbsp;tentiaeft, Spiritum Sanctum per Baptiimum veile efficacem efl� in animis, ficutnbsp;Petrus quoquedicit. Et accipietis donum Spiritus Sandl� At^ bate quo� cauianbsp;eft, cur ad Baptiimum, exemplo Apoftolorum �d primitiu� Ecclefi� adhibemusnbsp;�iam infantes. Quia enim certum eft, Spiritum Sandhim per aquam Baptiimi e�gt;nbsp;ficacem veile efl�,ftatuimus tam� non impediri Spiritus Sandli adlfonem per infangt;nbsp;quam nosadulti noftris viribus �d i�nfibus,Spiritus Sandli opusnbsp;�on reddimus perfediius.

Extant autem exempla etiam nondum natos in vtero matemof�nd�if�'catos �fl�jim� etiam Chrifti noticiam habuifl�. Quia autem certum eft, Spiritum in infan*nbsp;tibus immundum efl�, propter peccatum, cur inuideremus eis landlificationem,inbsp;quam Chriftus cum �qua Baptiftni promittit, �d fine qua i�luos eos fieri impoPnbsp;f�sile eftr

Maneat ergo hacci�ntentia rata �d firma, qu�d Spiritus Sandhis per Minifte-tium Ecclefiae, hoc eft, per pr�dicationcra Euangclij �d Baptiimum contingit. Ingt; de p�tant eum, quotquot potiri eo cupiunt. Non negligant publicos coctus, vb/nbsp;Euangelijvoxfonat, Adiungant vota iua adEcclefiae, in nomine Chrifticongre*nbsp;Sreces, acc�m audiuntfacras conciones,p�tant dii�rte. SpiritusSandlusvtnbsp;gat animis, �d digito fuo in corda noftra feribat. Sicut Hieremias promit*nbsp;tit futurum,cumdocebiturEuangelium,vtinfcribaturLcxDei in carnem �d cor*nbsp;^noftra,non vtLexMofi in durafaxa. Sed h�e �d de noftra imbecillitate �d in�nbsp;figniDeibonitate, Im�vtPaulusdicit, de immenfismii�ricordiaediuitfis cogite*nbsp;mus. Induit nos Baptiimus pura �d immac�lata vefte, per Chriftum enim Con*nbsp;donatur quicquid in nobis vitiofiim eft, Sicut autem per lubrica �d immunda lu*nbsp;to loca qui ambulant, facile autlabuntur, aut polluuntur ab alrjs: ita i�pcexcidi*nbsp;dtum. Sic accidit Dauidi, ideo agnoicens periculum, ofat, ne tollat Dominusnbsp;SpirifumSandlumiuum. Hicquoquecauit nobis miiericordia diuina. Nam pernbsp;Chriftum datae iunt Ecclefi� claues, vt dubitantes deremifsione peccatorum fuo*nbsp;rum,audiant fententiam Chrifti, quam pronunciari vult fijper omnes, qui �ddO*nbsp;Jent de peccatis fuis,�d ijs leuari cupiunt, Clauium igitur vfus etiam e� pertinet,-Vt reftauretur in nobis donum Spiritus Sandii ae accendatur extindh per pecca*nbsp;Cum fides*

Ad hunc modum c-�na quoqj � Saluatore noftro inftituta eft,in qua duae fes n(y bis cxhibentur.primum corpus �C fanguis Chn'fti cum pane amp; vino� Deinde infi *nbsp;gnis proinifsio,qu�fingulis ccena vtcntibus,dicit corpus Chrifti pro nobis tradit�,nbsp;�C fanguincm eius ad remifsionem peccatorum noftrorum effuium.De hae proniif*nbsp;fione ne dubitentanimijfingulis ccena vtentibus, ipfutn precium pro peccatistra'nbsp;ditumexhibetur, vt tanto ftatuant credant ccrtius pro fe datum corpus Chi pnbsp;fti,6Cfanguinempro pcccatisnoftriseffufom. Haec quoquevia cft, qua adrcmiP.nbsp;fionem peccatoiaim patefit aditus, 6� ad donum S. S. recupcrandum, quia mittitur.nbsp;per peccata contra conicientiam admifla. Sicut autem fupra diximus,S.S.nonvegt;nbsp;nire folum,f�d adducere fecum agmen pulchcrrimarum virtut�, Ita h�c quocp dico,nbsp;qui cupiunt ferio inuocare Dcum,qui cupiunt mortiticare carn�, �C pradiare patien-*nbsp;tiamincruce,necfrangianimis, Hil�dulohocagant, vt verbum ftudiof� audiantnbsp;Sc crebro vtantur turn clauibus, turn ccena Domini� Non enim nuda aut ocio�anbsp;fpeclaculafuntjfcdinftrumenta, per qu� Spiritus San�His in nobis eftefficax, QCnbsp;fan�lificat nos� Quiigiturhifcemedijs vtuntur rarius, aut etiam, quod multi fagt;nbsp;ciunt,kuiter de toto Minifterio kntiunt, Hos certum cft non bono,lt;�d malo ipiri-tuagijVtcuncp pallient facftum fiium,

Ex Commcntarijs ad Galat. Cap� 4� T�m, 4. folio 12�. u2. �j. Spirp ritus Sancftus dupliciter mittitur� In primitiua Eccleha manifeftaac vifibili fpecicnbsp;miflus eft, Qiiomodo defcendit adiordanem foper Chriftum, in fpecie Columbae,nbsp;(uperApoftolos Sc alios credentes in fpecie ignis. Ifta fuit prima mifsio Spiritusnbsp;Sandijucceflaria in primitiua Ecclefia, quam manifeftis fignis fundari oportebat,nbsp;propter infidekSjVt Paulus teftatur, Corint� decimoquarto. Lingu� inquitfigninbsp;vice funt,non rjs quicreduntied incredulis , pofte�ver� vbi Ecclefi'a fuitcongrelt;nbsp;gata amp; iftis fignis confirmata, non opus erat iftam vifibikm miftionem Spiritusnbsp;Santfti perdurare. Altera eft qua Spiritus Santftus, per verbum mittitur in cordanbsp;credentium,vt hie dicitur, milit Deus Spiritum Filq fui in corda, �Cc. ilia fit finenbsp;vifibili fpecie, quando videlicet per verbum vocale concipimus ardorem �C lugt;nbsp;ccm,quaahj8Cnouiefficimur, qua nouum iudicium nouifenfus �C motus in nogt;nbsp;bis oriuntur^

Ifta mutatio �C nouum iudicium non eft �pushumanae ratibnis, aut virtU'* tisjied donum Sc effetftus Spiritus Samfti, qui cum verbopr�dicato venir, qui fidenbsp;purificat corda,�C Spirituales motus in nobis parit� Ideo maxima differentia eftnbsp;inter noSjSC eos qui vi �c doits �uangclium peri�quuntur, Nos gratia Dei cert�nbsp;ftatuere �C iudicarepoflumus, ex verbo de voluntateDei erganos, Itemdeomnij'nbsp;bus Legibus SC Do��rinis,de vita noftra 8Caliorum.

Contra Papiftae 6C fanatici Spiritus, de nulla r� certd iudicare'pofl�nf� f�i cnim depfauant �C peruertunt, illi Ver� periequuntur �Cblafph�mant verbum,nbsp;ne verbo autem nihil certi de vlla f� iudicari poteft*

Licetaut�mnon �ppar�at corammundo,nos renouatos elle rnente, 8C Spif^ turn SancftUnil�abcr�, tarnen ipfum iudicium, locutio amp; confefsio noftra fatis af'nbsp;guit,Spiritum Sandum cum fuis donis in nobis. Nam ante� prorfus de re nuU^nbsp;reeft� iudv

tc^ffiiidicare peril!mus� Non ficlocunS^Tconfefsi'firmus, omnianoftraefl�peccagt; ta, damnata, folum Chnftum efl� mentum noftrum, congrui �C condigni, vtnbsp;nunclucente vcntatis Sole,facimus. Qirare nihil nos moueat qu�d mundus,cuiusnbsp;opera teftificamur cfl�mala, iudicet nos efl� haereticos peftilenftifsimos, QC feditiogt;nbsp;lt;05 homincsjcuerfores Religionis QC public�pads,obf�fl�s � Diabolo, qui ex nobisnbsp;loquaturSC omnes atftiones noftras gubernet. Contra hoc perueri�m iudici� mun.*nbsp;di,� fatis fit hoc teftimonium confeienti� noftr�, quo cert� icimus diuinum�eflenbsp;donum, quod non folum credimus in Icfum Chriftum, fed palam eum etiam prre^nbsp;dicamus 06 conhtemur coram mundo. Vt corde credimus ira ore loquimufnbsp;fuxta illud P��lm* Credidi ideo locutus fum. Ego autem humiliatus fum ni*nbsp;mis.

Exercemus deinde nos ad pietatem �L vitamus pcccata quantum pofl�mus. �i pcccamus non confulto,fedper ignorantiam peccamus, Si dolemus. Labipofl�*nbsp;jnus,quia Diabolus infidiatur nobis dies nodlescp Item reliquiae peccati h�rentnbsp;�dhuc in came noftra. Qiiantum igitur ad carnem attinet,peccatores fumus,etiamnbsp;poft acceptum Spiritum Sanrftum. Nec ita magnum eft diferimen inter Chriftia*nbsp;num fie hominem ciuiliter bonum. Nam opera in fp�ciem vilia f�nt, facit ofificiurarnbsp;fuxtavocationem fuam, gubernatRempublicam, regit domum,colit agrum, con*nbsp;fulitjargitur, amp; l�ruit proximo, Ea opera carnalis homo, non m�gnifacit fed pu-tat cfl� vulgaria,amp; nihili,qu� laici,im� Gentiles etiam faciant, Mundus cnim notgt;nbsp;pcrcipiteaquaefpiritusDeifunt, ideo peraerf�iudicatdeoperibuspiorum* Mon-ftrofamillamhypocritarumftiperftition�, Si eor�ele�ftitiaopera,non folum admi-taturetiam religiof� decisfentit,Slt;reamagnis impenfis fouet. Contra pior� operanbsp;(infpeciem quidemvilia,6C exilian tarnen ver� accepta Deo c�m fiant in fide, laeti-lt;aa,animi obedientia Si gratitudine erga Deum, )tantum abeft Vt agnoftat efl� botta, vt etiam vituperet Si damnet eafanquam fummam inpietatem Si iniuftitiamj,,nbsp;�deo mundus nihil minus credit qu�mnos habere Spiritum Saneftum. Temporenbsp;tarnentribuiationis, fou crucis Si confefsionis fideij ( Qiiot� pr�priumpr�ci-puum opus eft credentium ) cuni vxor, liberi, res, vita relinquenda funt,aut Chri-^^snegandus eft, palam fit nos virtutc Spiritus Sanc'ii sconfiteri fidem,Chriftumjnbsp;verbum eins�

Non debemus igitur dubivarc Spiritum Sandum habitarc in nobis, fod eerto ftattiere, ^Si agnofocre nos elle templum vt Paulus ait Spiritus S�n�i. Nam fi althuis fontit amorcm erga verbum, Sd libentcr audit, loquitur, cogit�t, didlat, Si (erbnbsp;bit de Chrtfto,is feiat hoc non cfie opus human� voluntatiSjaut rationis fed donumnbsp;Spiritus fonefti. Impofibileeft cnim ifta fine Spiritu Sancftofieri.Contra vbi odiumnbsp;contemptusverbieftibi, Diabolus Deus huiusfoc�li r�gn�t, excaecat amp; captiuanbsp;tenet corda hominum, ne illis fulgCat lux Euangehj, gloria: Chrifti. W quod ho-die in vulgo videmus qui nihil afheitur Verbo,fod focurifsim� cotemn�t,acfi prorfussnbsp;nihil ad fe pertineret. In quibus vero eft aliqua flamma Si fufpiriurn erga vdrbum*nbsp;illiagnoicant cum gratitudine, iftum affedlum per Spiritum Sand�um fibi infufiimnbsp;cfl�. Cumifto enim affetftu non nafoimur, neque vllis legibus erudiri p�flum�s,nbsp;-vteumacquiramus. H�c plan� Si fimplicitur mutatio eft deXter* Excelfi, Ita-que, c�m libenter audimus praedicari de Chrifto,Filio Dei, qui propter nos fad�uSnbsp;�ft homo gt; SCfubiecit fefo legi,vt nos redimeret, turn Deus per �tZ ctim ifta pr�dica*nbsp;tionc cert� mittit. S. S. in corda noftra. Ideo maxime expedit p�js foire, fo Spiritum Santftum habere, H�cdico pro confutanda Sophiftarum amp; Monachorumnbsp;'pernitiofa doeftrina, quam docucrunt Si ftatuerunt, videlicet. Neminem cert� t�iionemPii�nbsp;pofte feire, etiamfi pro virili fua bene operetur Si inculpate viuatgt;vtrum in gratia fit. p^icam�

Et ifta fententia vulgatifsima, amp;rectptifsima, fuit princ�pium�^aiticul�s, quidam Do�rinaSo- Fidei in toto papatu,quo dotfhinamfideiprori�s obruerutfidemeufa-teruntcofcpnbsp;phifiaruin de cntias pcrturbarunt,Chriftum ex Ecclefia fuftulerunt,omnia beneficia amp; donaSpi*nbsp;dubitatione ritus Sand�i obicurarunt, SC abnegarunt, ver um cultumDei abrogarunt,Idolatriamnbsp;qudntu daitt- contemptum, �C blafph�miam Dei in cordibus hominum ercxeru:nt. Nam quinbsp;ni det in Ec- de voluntate Dei erga fe dubitat, SC non cert� ftatuit fe efic in Gratia, is non, poteftnbsp;credere ie habere,remiisionempeccatorumieDcocur�cfl�jicpofl� l�luari*

Auguftinus reC�� SC pi� dicit, vnumqu�mque fidemfuam, certifsim� viderc, fleam habet, Hocipfi negant, �bfit aiunt vt cert� ftatuam qu�d! fim in Gratia,nbsp;qu�dfim fandus, qu�dhabeamSpiritumSanrtum, etiamfi f�nde vinam �C om*nbsp;nia faciam. Hanc impiam opinionem qua totum Regnum Papar. nititur, vt n�gt;nbsp;centifsimam peftem vos iuniores fugite, SC exhorrefeite, quia eanondumimbutinbsp;eftis. Nos fenes in ea � puero educati iumus, eamque ita imbibimus, vt coaluerit,nbsp;in imis vifeeribus cordis noftri,ideo no minori labore dedifeimus earn qu�m verairtnbsp;fidem difeimus, Omnin� autem nos cert� ftatuere oportet, qu�d fimus in Gra�nbsp;tia,qu�d placeamus Dco propter Chriftum, qu�dhabeamus SpiritumSanduffl*nbsp;Qlii enim Spirftum Chrifti non habet hic non eft eius. Deinde quicquid dubitantnbsp;cogit�t, loquitur SC operatur, peccatum eft, Qiiia omne qu�d non fit ex fide pcc*nbsp;catum eft� Ciiiare fine fis verbi minifter, fiue gubernes Rempub� cert� ftatuertfnbsp;debes, tuum officium placere Deo, Illud autem, nunquam ftatuere poteris ni�nbsp;habeas Spiritum Sandum, At dicis, Non dubito, officium placere Deo, quianbsp;eft ordinatio diuina, ied de perfona dubito an ilia placeatr* H�c cOnfiilenda eftnbsp;Theologia, qu� praecipu�hac agit vteertos nos reddat, quod non fblum officiumnbsp;periqnaCji�detiam perfona ipf� Deo placeat� Quia peribna baptizata eft cr�ditnbsp;in Chriftum,ftnguine eius ab omnibus peccatis mundata eft,viuit in ibcietateEc*nbsp;clefi�. Item non fol�m amat puram verbi dodrinam, fed vehementer etiam gau*nbsp;det earn propagari, SC numerum credentium augeri. Contra odit Papam �C fa*nbsp;naticos Spiritus, cum impia fua dodrina, luxta illud ; Iniquos odio habui legemnbsp;autemtuam dilexi� Ideo ftatuere cert� debemus, non folum officium noftrumnbsp;placeieDeo, fed etiam perfonam noftram� Quicquid ea etiam priuatim dixerit,nbsp;gefl�rit,cogitauerit,plaeet Deo. Non quidem propter nos, fed propter Chriftum,nbsp;quem,credimus pro nobis fadum efl� fub legem�

Sumus autem cerriisimi, Chriftum placere Deo eum Sandum efl� �Cc� Qira* tenus igftur placet Chriftus , �C ineo hairemus, eatenus nos Deo placemus aCnbsp;Sandi f�mus� Et quanquam haereat peccatum adhuc in carne, �C pr�terea etianinbsp;quotidie adhuc labamur, tarnen Gratia vberior �C potentior eft peccato, Mif�*nbsp;ricordia �C veritas Domini fuper nos r�gn�t in�ternum. Quare peccatum nonnbsp;poteftterrere,aut dubios nos reddere de gratia Denn nobis. Chriftus enimGigaSnbsp;potentiisimus, fiiftulit legem,peccatum damnauit, mortem �C omnia mala aboie*nbsp;uit, donee ille eft in dexteraDei, interpellans pro nobis, non pofl�mus de grati�nbsp;Dei erga nos dubitare�

*fcliimoni4 Deinde quoque mifit Deus, Spiritum Filij fui vt Paulus h�c ait, in cordano* �Mtmw crnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftus autem certifsimus eft inSpiritufuo fe Dco placere, �Cc.Ideo �CnoB

externe nos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eundem Spiritum Chrifti habeamus, debemus certiefl�,no6 efl� in gratia,�Cc�

�d �^^dbe- propter eum qui certus eft� Hoc de teftimonio interno,quo cor certiftime ftatuer^ re� spiritumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fc efl� in gratia, fe habere Spiritum Sandum� Externa verofigna, vtfupr�

� 'Sdn�um. dixi funtdibcnter audire deChrifto,docere,gratias agere,laudare,c5fiteri eum, eut* 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difpcndio etiam rerum �C vit�Deinde fecundum vocationem pro virili racere ofli*'

� ci�infide, ga�dio, �Cc, non deledari peccatis no irrumpereinalienamvocationciV f�dprd*

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE SPIRIT V S ANC T�.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S�

Vtd propria fent�rc,�diuuate fratrem cgcntcm,confolari ttiftcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iftis �gni^ certi

Vcatlimur �C confivnianiur a poftcriori^nos cffc in gratia, �rrtaginantur �C irripij fe ifta fignah�bcre,rcd nihil minus habent. Ex his fatis coi�ftat, Papam fua dot^rinanbsp;tantum perturbare 2C ad extremum in dcfperationem adigerc cohfcientias. Qinanbsp;nonfol�m docet, fedetiam pr�cipit cas ambigereSCc.�dcoirt�reeius vt Pfatnusnbsp;ait nihil cft certi. Et alibi^Sub lingua eiuseft labor SC dolor. Vidfemus autemh�cnbsp;cjuanta fit adhuc inftrmitas in pi]s. Nam fi certo p off�mus ftatuer� n�s effe ih gratia,nobis peccataefler�mifl�, nos habere Spirituni Chrifti, nos effe FiliosDei, turnnbsp;profccl� lacti ae Deo grati effemus,pr� hoc innerrabili dono. Quia vero fentimusnbsp;contrarios,motus, timorem, dubitationcm,trifticiam, 2Cc, Idco nonaudemushocnbsp;certo ft�tuere. Imo confeientia iudicat magnam pr�fumptionem ac fuperbi�m elle,nbsp;banc gloriam libi arrogate. Ideo res ifta turn demum re�fte �ntclligitur, c�m adnbsp;vfumtransfertur. Sine experientia enim nunquam difeitur. Qirar� vnufquifqucnbsp;a-ifuetaciat fe quod certo ftat�at le elle in gratia,p erfonamfuam placere cum opc-�ibus.Siautemfcntittedubitarc,cxcrccat ftdem SC lueftetur contra dubitationem,nbsp;ac nitatur ad certitudinem, vt dicere poisit fcio me acceptum �ffe, Spiritum SanrftSnbsp;babere. Non propt�r mcam dignitatem auttncritum,fed propter Chriftum, quinbsp;propter nos fubiecit fe l�gi,�C tulit pcccata mundi. Irihunc ego cred�, fi �gd pec-catorfum amp; erro, ipfe iuftus eft errave non poteft ? Deinde lib�nter audio, lego,nbsp;canto,fcribo de eo,nihil magis cupio qu�mEuangelium ipfius innotefc�re inundo,nbsp;amp; multos conuerti,

H�c certo teftanturSpiritumS�h�umad�fl�. Talia enimnonfiunthumanis viribus in cord�e,nec vllis exercitiis,autlaboribuS acquiruntur,fed per Chriftum connbsp;tingunt,quiprim�nl notitia fui iuftificat nos. Deinde cr��t cor mundum, paratnbsp;nouos motus, donat certitudinem, illamquaftatuimus nos placere Patri propternbsp;jpfunii Donat item certum indicium, quoprobamusea,quteprius ignorabamusnbsp;aut profus contemnebamus. Debemus igitur, quotidie magisnlagifquclucftarinbsp;ab incertitudine ad certitudinem, S� operamdare vt iftam peftilentifsimam opinio-jicm (quodhomo dubitare debeatdegratiaDei') qutetotutrl muridum deuorauitnbsp;bunditus extirpemus. Namfidubitemus nos effe gratia, tros placereDeo propternbsp;lt; rriftum, Negamus Chriftum nos redemiiTe, Negamusfimpliciter omnia eiusnbsp;beneficia. Vos iuniores facile puram Euangelq doeftrinam capere 0( illam pc-fti.eram op� nionem vitare poteftis, Quianondum eftis infeefti.

Clamantem AbbaPater ) PotuiffetPaulus dicere : MifitDeus SpiritumFih| bti in corda noftra,inuocantem AbbaPater, fed confultd dicit clamantem, vt indi-lt;^tet tentationenl Chriftiani, qui ad hue infirmis eft, �C infirmiter credit, Rom.8*nbsp;votat hunc clamorcm gemitum incnarrabilem, Similiter 2lt; Spiritus adiuuat in^nbsp;firnlitatesnoftras, inquif.Nam quid oremus, vt oportet, nefeimus, led ipfe Spiritus intcrccdit pro nobis gemitibusinenarrabilibus.�dc,

Eftautcmgrauifsimaconfolatio,quddPaulus hie dicit Spititttm Chrifti, mif-fuin a Deo in cordanoftra, clamarc AbbaPater,2Cc, Item Rotrt, 8. adiuuare infirgt; mit�tes noftvas �C intcrcedere pro nobis gemitibus inenarrabilibus, Quihoc cergt;nbsp;to crederet illc in nulla adftiefiione quantumuismagna deficcret. Sedmulta hatttnbsp;fidem impediunt. Primum quod cor noftrum natum eft in pecCatis ? Deindenbsp;quod hoc malum nobis naturaliter ingenitum eft,quod de diuino fauore erga nosnbsp;dubitamus, non poffumus certd ftatucrc nos placere Decs, ?lt;c. Praeter h�c obgt;nbsp;auhbulat aduerfarius nofter Diabolus, cdens terribilcs rugitus 2lt; dicit : Tuesnbsp;peccator ideo Deus irafeitur tibi �lt; damnabitteinaeternum.

Cotrahos maximos Si intollerab lies clamoreSjUihil plane habemus,quo n�s ori-gamus^

8z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE �PIRITV SANCTO,

gamus Sc fuftentemus, nifi nudum verbum, quod proponit nobis Chn'ftum vP c�orcm peccati, mortis SC omnium malorum. Sed hui'c adhacrere firmiter in iftonbsp;certamine 6C pauoribus conicienti�, hoc opus, hie labor eft� Nulli fenftii tuncnbsp;oftenditur Chriftus, Non enim videmus eum, non fentit cor in tentatione eiusnbsp;pr�fentiam �C auxilium, imo tunc apparet Chriftus iraici nobis �C deftrere nos�nbsp;Deinde fentit homo in tentatione vim peccati, infirmitatem carnis, dubitationem,nbsp;lentit ignitatelaDiabolijterroresmortis, i�ntit iram SC indicium Dei. Ifta omnianbsp;fortifsimosachorribiles clamores edunt contra nos, vt nihil proriusvideaturreli*nbsp;quum quam defperatio ac mors aeterna. At in medijs iftis terroribus legis, tonfinbsp;truispeccati,concuisionibusmortis, SCrugitibusDiaboli,incipitclamare(aitPau*nbsp;lus ) Spiritus SanC�us in corde noftro Abba Pater, Et clamor ipfius longifsimCnbsp;fuperat,SC perrumpit clamores fortilsimos ac horribilcs legis, peccati, mortis, Dia*nbsp;boll,Scc. p�n�tr�t nubes SC coelum, ac pertingit vfque ad aures Dei SCc. Signifi*nbsp;cat ergo Paulus his verbis, infirmitatem adhucin pijs efle. Idem docet Rom. 8�nbsp;cum ait Spiritus adiuuat infirmitates noftras. Cum igitur fenlus contrariorum for*nbsp;tisfitapudnos, hoc eft cum plus ftntiamus Deum iraici, quam fauere nobis, SCc�nbsp;Ideomittitur Spiritus Sandus in corda noftra, qui non fuipirat, non inuocat, fednbsp;fortiisimeclamat AbbaPater, SCintercedit pro nobisfecundum voluntatem Dei,nbsp;gemitibus inenarrabilibus, Quomodo f In ferfjs pauoribus SC certaminibuSnbsp;conicienti�,appr�hendimusquidem Chriftum, �C credimus eum Saluatorem no*nbsp;ftrum. Sed lex turn maxime terret SC peccatum conturbat nos, impugnat deniquCnbsp;Diabolus nos omnibus machinis ac ignitis telis fiiis, SC conatur totis viribus eri*nbsp;pere nobis Chriftum, SC omnes confolationes excutere, Ibi parum abeft ne iuc*nbsp;cumbamus �C deiperemus. Sumus enim turn arundo ilia contrita, SC linum fumi*nbsp;gans. InterimtamenSpiritusSandus adiuuat infirmitates noftras, SC interpell�tnbsp;pro nobis gemitu inenarrabili, datque teftimonium Spiritui noftro, quod fimusnbsp;Filij Dei. Hoc modo in terroribus erigitur mens, fuipirat ad Saluatorem ac Pon*nbsp;tificem fuum lefum Chriftum, vincit infirmitatem carnis, atque iterum coniola*nbsp;tionemconcipit, SC dicit Abba Pater. Iftum ergo gemitum quern nos vix ienti*nbsp;musjvocat Paulus clamorem SCgemitum inenarrabilem, qui replet c�lum SC ter*nbsp;ram. Deinde etiam clamorem SCgemitum Spiritus vocat, quia nobis infirmis QCnbsp;tcntatis,excitat Spiritus hunc clamorem in corde noftro.

Vt maxime igitur lex,peccatum,Diabolus, magnos SC terribiles edant contra nos clamores,qui videntur totumcoelum 6C terram replete, ac longiisime vincercnbsp;gemitum cordis noftri, tarnen nonpofl�nt nocere nobis. Nam quo plus hi hoftesnbsp;noftri inftant,accufant amp; cruciant nos fuis clamoribus, hoc magis ingemifeentesnbsp;appr�hendimus Chriftum,cordeSCore inuocamus eum, h�remus in eo, SCcredi*nbsp;mus eum pro nobis fadum iub legem,vt nos � maledido legis redimeret, vtep peC*nbsp;caturn Sc mortem deftruerct. Atcpficappr�henlbChriftofide, clamamuspereuntnbsp;Abba Pater, Isque clamor nofter longe fuperat, clamorem Diaboli, SCc, Ver�mnbsp;vfque adeo non putamus iftum gemitum,quem edimus in his tcrroribus,in hac im*nbsp;becillitate noftra efleclamorem,vt �gr� depr�hendamus efl� gemitum. Fides enii�*nbsp;noftra qu� fie in tentatioe afpirat ad Chriftum,infirmifsima eftjquantum ad fenf�flinbsp;noftrum attinet. Ideo huncclamorem non audimus. Verbum folumhabemus quonbsp;appr�henfo in ilia luda refpiramus paululum acingemiicimus,Hunc^noftrum gcnbsp;mituni,a!iquo modo fentimus,clamorem veto non audimus. lUeveroinquitPau*nbsp;lus qui ferutatur corda,intelligit quid Spiritus defiderct, �Cc.

Huic cordium ferutatori, ifte exilis, vt nobis apparet gemitus, eft forti�F mus clamor, SC inenarrabilis gemitus, in cuius comparatione maximi, �Chor^nbsp;horrib�es rugitus legis, peccati, mortis, Diaboli, inferni, prorfus nihil funt,nbsp;HCC audirf

t� 2t �udiri pofl�nt* Non fruftra crgo Paulus hune gcmitum, pij cordis afflnflt vo* cat elamorem �S gcmitum incnarrabilcm Spiritus* Replet curm totum cceluin, acnbsp;tam fortiter clamat, vt Angeli purent fe nihil vfquam audire, praeter iftum da*nbsp;morem.

Contra,apud nos cftomnin� contrarius ienfus, non vidcturifteexiguusnoi ftcrgcmitus,itapenctrarenubeSjquod folus audiatur in c�lo, � Deo amp; Angelis,nbsp;-im� putamus, pr�f�rtim durante tentatione , Diabolum horribiliter contra nosnbsp;rugirejCoelummugire,terramtremerc, omnia collapfura efl�,omnes creaturas minanbsp;ri malum,infernumaperiri,ac veile nos deglutire. Hic fenius eft in corde noftrOjnbsp;bas horribiles voces ,hanc terriffeam faciem nos audimus �C videmus. Atep hoc eftnbsp;quod Paulus 2. Corinth* n. dicit:Potentiam Chrifti in infirmitate noftra perfic�nbsp;�ftenim Chriftus turn ver� omnipotens , turn Vere r�gn�t ac triumphat in nogt;nbsp;bis,quandonostaminf�rmifumus, vtvix gemitum ederepofsimus. Ver�m Pau*nbsp;Jus diciteumgemitum in auribus Dei efl� fortifsimum clamoremjqui totum cce*nbsp;ium ac terram repleat* Vocat �� Chriftus Lucae decimo oeftauo in Parabola de inigt;nbsp;quo indic� iftum gcmitum cordis pij, elamorem talem elamorem, qui indef�-nentcrdieacnoifteclametad Deum, c�m inquit: Audite quid Iudex iniquus di-car. Num igitur Deus non faciet vindidtam eletftorum fuorum elamantiumatfnbsp;fedieacnocfteS�patientiamhaberctftiperillis Dico vobis cit� faciet vindid�aninbsp;illorum. Nos hodie in tanta perfeciitione, Sd contradid�ione Pap�, Tyranno-tumacfanaticorumSpirituum,quiimpugnantnos�dextris �C finiftris, nihil poC-rumus,qu�medere taies gemitus, ac ifti fuerunt bombarda: ac inftrumenta noftranbsp;bellica,quibus difsipauimus rot annis cOnfilia aduerfariorum, quibus demoliri c�-pimus �ntichrifti regnum, illictiam prouocabunt Chriftum accelerate Diem ad*nbsp;uentusfuigloriofi,quo abolebit omnem principat�m, poteftatem ac virtutem,po*nbsp;lt;ietque omnes inimicos fub pedes fuos, Amen* Item Exod. (4. loquitur dominus Mofi ad mare rubrum, dicens : Quid clamas ad me � Certe Moles non clama*nbsp;batfedtremcbatacpen�dcfperabat. Erat enim in fummis anguftijs* Incredulitasnbsp;videbaturregnareineo,nonftdes. Videbatenimpopulumlftael ita montibus, e-Xercitu Aegyptiorum ac mari conclufum,vt nulquam pofl�taufugerc.

Hic Mofes nemutire quidem audebat,quomodo igitur clamauit c'Quare non debeititis iudicaie fecundum fcnfunl cOrdis hoftri, fed fecundiini vcrb�ln Dei*nbsp;quod docct Spiritum Sandtum , ideo donari adflicftis, conterritis, dcfperabun-diSjamp;'c. vteosexigatacconlblctur, neintentationibusSdomnibus malisfuccum-bant, fed ea vincant, non tarnen fine maximis pauoribus Sd laboribus* Papift�nbsp;ft�mniarunf,Sanlt;ftos ita habuifleSptrifum Sand�um vtnunquam fenferint j aut ha-buerint tcilfationem. Hifpeculatiu�tantum,vt�d hodie fanatici homines de Spi-�ituSantftoloquuntur. Sed Paulus dicit; Virtutem Chrifti in noftra infirmitatenbsp;perfici. Item Spiritum Santftum adiuuarc infirmitatem noftram, �C interpellarenbsp;pro nobis gcmituinenarrabiliSfc. Ergo tum maxime habcmus opus Spiritus San-iftiauxilioamp;conlblatione, tumqjmaximeadeft n�bis, c�m maxime fumusimpo- ritut Sanflut,nbsp;tentes,ac dcfperationi proximi* Si quis forti ac l�to animo mala perfert, in eo iam cfficitwt fuanbsp;fccit officium fuum, Spiritus Sandt�s^ In his aut�m proprie exerc�t opus ftium,nbsp;qui vehementer conterriti funt, appropinquauerurtt vt Plalmus ait vlque adnbsp;porras mortis. Vt de Mole iam dixi qui videbat pr�fentifsimam mortem in a-quis �lt;C quoquo vertebar vultum* Fuit igitur in fumma anguftia �C defperatio-jie , proculq�e dubio fenfit in corde fortifsimum elamorem Diaboli, contra le� diccntis: Iftc totus populus hodie peribit, nulqu�m enim poteft ela-bi. Hums maximi mali tu folus cris autor, quia eduxifti dum ex AEgypto*nbsp;Adhaec accclsit clamor populi qui dixit : An non erant fepulchra in Aegypto e*

T U ideo cduxifti nos vt h�c morercmur in defcrto. An non melnis fuifl�tieruir^ Aegy pttjs,qu�mhic mifer� nos mon in deferto X Ibi Spiritus Sandl�s non fuit ipC'nbsp;culat�u� in Mofe fed reuera, qui pro ipfo interpellauit gemitu inenarrabili, vt i�ifpfnbsp;rare� ad Deum amp; dicerct: Domine tuo iufl� eduxi popul�mferigitur opem.Hun^^nbsp;gemitum vocat Scriptura clamorem. Ifta copiofius trad�aui vt clare oftcndcreipnbsp;quod fit officium Spiritus Sanc�i,�6 quando hoc pr�cipu� exerceat. Debemus igi'nbsp;tur in tcntationcn�llo modo iudicare, de illare ex i�n�unoftro, feu exclamorenbsp;giSjpeccatijDiaboli, fi hic ienium noftrum fequi, 8� iftis clamoribus credef^nbsp;volumuSjiudicabimus nos deftitutos omni auxilio SpiritusSan�i, acplan�proiOnbsp;c�os � facie Den Qiiin potius meminerimus tunc quod Paulus dicat, Spiritum adquot;nbsp;iuuare noftras infirmitates S�c. Item clamareAbba Pater, hoc eft, edere infirmiftfnbsp;mum quendam lingultum ac gemitum cordis, vt nobis apparet, qui tarnen fit c0gt;nbsp;ram Deo maximus clamor,�i^ inenarrabilis gemitus. Quareinomni tentationeaCnbsp;infirmitate tua, h�re faltem in Chrifto ac gerne is dat Spiritus Sand�us qui clama�nbsp;�bbaPater. Isqj exiguus, gemitus, in auribus Dei fortifsimus eft clamor �Cnbsp;ccelum Sc terram replet, vt pr�ter eum Deus nihil audiat, pr�terea compeftit onvnbsp;nes omnium aliarum rerum clamores.

Obferuabis etiam quod Paulus dicit Spiritum non multis verbis, aut longa orationeintercederepronobis, intentatione, fed tantum gemitu, inenarrabili ta*nbsp;men, nec voce forriter teftariclamorem cum lachrymis �C dicere : Miferere mdnbsp;DcuSjSCc. Sedtantumipiamclamoris,acgemirusvocemedere, qu� eft AhPater,nbsp;quidem breuiftima vox eft,fed omnia completftitur� Non os led adfedlus iWnbsp;loquituradhuncmodum* Etiamfi anguftia fint mihi vndiq�e SC videar dei�rtus,nbsp;ac prorfus � facie tua proic(ftus,ftxm tarnen Filius,tu Pater, propter Chriftum, ftnflnbsp;dtlcduspropter diletftum. Quare voculaPater formaliter ditfta in corde, eftelogt;nbsp;quentia, quam Demofthenes Cicero , �C eloquentifsimi qui vnquam fuegt;nbsp;runtinmundo,nonpofluntexprimere. Res ifta non verbis ftd gemitibus exprfnbsp;nritur, qui omnibus verbis omnium Rhetorum non exprimuntur. Sunt enin*nbsp;incnarrabiles�

Q.VAESTIO D. M. L. PROPOSITA IN DISPVTAT, deoperibi�LegiiSc^griitiiednno 1537.

Magifter Sententiarum ex lib, primo diftineft,�^. i�ntit,qu�d charitas qua dilF gimus Deum SC proximum fit Spiritus SanCli efl�ntia� Sed h�c eius fententia re'nbsp;probata eft � Theologis Parifienfibus. Querit idem Magifter ftntentiarum, SCalffnbsp;multi, fitneinnobisSpiritusSanc'iusperiubftantiam ftiam, an vero per operatic'nbsp;nem tantum. Hac de re mult� funt opiniones multorum. Ego fie reipondeo,Spi*nbsp;ritusSanCfus manifeftauit ft Prophetis,in commotione �C fibilo, Apoftolis in lin*nbsp;guis igneis,Chrifto in Ipecie Columbae. Sicut Pater fuit prpftns, �C coram loquensnbsp;cumbapCizareturFilius,IeiusChriftusinIordane, ficutFilius Dominus ScSerua'nbsp;tor nofter adfuit �'�A��^T/��f^corporaliter,�d iubftantialiter. Ita quoque Spiritus Sant'nbsp;Ctus adfuit, Ira �C nunc reuera adeft �C operatur in nobis per Verbum �C Sacra*nbsp;menta,Spiritus San(ftus,fuis inuolucristeeftus SCveftitus, vt pofsit capiab haeva'nbsp;letudinaria,infirma 5C l�proi� natura, ac intelligi � nobis. Si venirct ad nos in dt�nbsp;Maicftate,non poflemus eum capere,5C hanctantam lucem ferre. Itaque venit atlnbsp;nos per Prop hctias,adeft ver� corporaliter,feu Iubftantialiter,. Sc operatur in riobiftnbsp;perVerbuirt

DB SPIRITS SANCTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tf

verbum Si fa�ramenta. H�cenim nunc cius font �nu�lucr�.' Ocubnoftri font maiijh�beteSjbppi, obfcuri,non poff�nteumafpicere, Ideo vt iam dixi r��lus adnbsp;nos venir, facit nobis nebulam Si vmbram, fient dicit ad Mariam, Spiritus S�n�lusnbsp;obumbrabit tibi. Poft hanc veto vitam ( vt ante� quoqucdixi) videbim�s eum^nbsp;ficut eft. Si fer emus foam mai�ftatem. Nam tum oculi noftr i etunt purgatif Si cornbsp;noftrum innouatum. Nequetantumvenit ad nos,ficut �rtifexaliq�is, quiacdificatnbsp;domum,�i pofte� abit Si tradit ��m alteri pofsidendam, fed femper �deft nobis, fubnbsp;cit amp; conferuat no s,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cr intmcr^atnbsp;nbsp;nbsp;we � ^aUm/bn� wie �n einem alten lgt;�5#

Itaque c�m infundit nobis fidem, fpem, ebaritatem, modeftiam, libertatemj beneftcentiam,longanimitatem,nondifcedit,fedmanet innobis,nbsp;nbsp;nbsp;were Denn

Wir in (eiber mutwi�iglic^ mit vnftrn ��nDen von vno tagten. Hoc tantum bonumj fomma cumveneration� Si gratiarum a�lione agnofeendumeft. Sc cauendum n�nbsp;amittamus. EtvtSpiritusSan�lusnobis�deft, itaadeftPatetj Filiusjinfoisin* /nbsp;uolucris conciufi Si te�li,veluti puer in fafcqs.

Vbi Deus autDij loquitur de Deo, ibi exprimUntur tr�s pcrfonac Si vnus Deus. Deum autem cui faciendum eft altare, intelligimus Filium Dei, qui eftnbsp;vnus Si verusDeus cum Patre Si SpirituSanefto,. Sicut fopra de virolu�lante cumnbsp;lacob diximus. H�cnos erudiunt Si confirmant egregie. Mofes enimnon fuitnbsp;ebrius c�m h�c traderet, nee Spiritus San�lus qui per eum locutus eft. Et fiuenbsp;Angelus fiue Mofes loquatur nobifeum, eftDeiverbum. Hoc igitur vult dicer�nbsp;dominus,ficelebraueris illumDcumjqui apparuit tibi in Bethel, celebrabis Patternnbsp;SiFiliumSi SpjritumSandum. Qyando enim dicit�r Elohim, Dijlocutus,fig-�iificatur pluralitas perfonarumin diuinitate,Genef,cap.}5.T om.j.fol.jp4,.

H�c generalis r�gula eft, omnibus in Pfalmis et tota Scriptura obferuanda^ QiiodinvetcriTcftamento non erat Deus , nifi in Zion, feu loco tabernaculi,nbsp;�i quod omnes orationes ad Deumfedetem Si habitantem inter Cherubim fiebant,nbsp;deftru�lo autem tcmplo hoc, pofoit Deus aliud templum,quod eft Chriftus,innbsp;quo vult qu3eri,adorari, coli. Extra hoc templumnon eft Deus, fed Diabolus que-tituracinuenitur. Etanimi autin defperationem incidunt, fiaccedat confeientianbsp;mala,Aut in pr�fomptionem per hYpocrifin,ficut idolatraeludxi, Si noftri Papiftscnbsp;ptsdumunt multum de fua iufticia Si Dei fauore, Tom. 4.1cncn.fol4lt;)o .Pfalm.tjo i

Decretum damnat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod dcDeo loquerentut tanquam de homi

tie,tribuerent ci oculos,aures,brachia Sic. luftavero damnationis caufa, Qixcmo-do enim aliter homines inter homines de Deo loquantur. Quodfifioc modo de Deo fentire hxrefis eft, profe�lo a�lum eft de falute puerorum omnium, ita pucnbsp;tiliter de Deo cogitantium Si loquentium. Sed mitte pueros Si da mihiDo�lorcmnbsp;do(ftifsimum,quomodo is aliter dcDeo docebit Si loqueturt

Iniuria igitur bonis hominibusfadlaeft, quod c�m crederentDcum omni potentem Si faluatorem, Idco tarnen damnatifont, quoddicerentDeumhabere ocu-los, quibuB afpiciat egenos, habere aurcs quibusaudiat orantes,8ic, Quomodo Hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim fob.�

entm fubftantiam fpiritualem h�c noftra natura poteft intelli'gere. Et Striptufra paf� fim hoe i pfo genere fermom's vti'tur. Igitur immerit� font darnnati, Sgt;C lau danduinnbsp;potius eL ftudiuin fimplicitatis,quod in dodn'na iriaxirn� necefl�rium eft. Necefl�nbsp;cm�neftjVt Deus cum fe nobis reuelat, idfadatper velamen �C inuolucrum quodgt;nbsp;dam amp; di'cat: Ecce fob hoe inuolucro me certo apprachendesf ld �nuolucrum curtinbsp;ampledimur,cumibiadoramuSj inuocamus, �crificamusj Deuminuocafl�, De�nbsp;lacn'ficafle rede dictmur.

Sienondubium �ftprimos Parentus adorafl� Deum manc cumfed orirctur, admirantes creatorem in creatura, vel vt clarius dicam per creaturam admonitunbsp;Pofteri morem retinuerunt, fed fine intelleclu, ita in idolatriam iftemosabijt*nbsp;Caui� h�ius non eft fol ipie, qui eft bona Dei creatura, fed quod dodlrina paulatiiiinbsp;extinda eft, quam Satan non poteft ferre. Sic c�m Heuam abduxit Satan � verbo,nbsp;ftatim in peccatum prolapfa eft.

Vt igitur redeamadAnthropomorphitas, nequaquam eos damnandos cengt; ft:o,quia etiam Prophetae pingunt Deum fedentem in Solio. Hoe c�m audiunfc.nbsp;fimplices,ftatim cogitant de Solio aureo,mire ornato, quanquam ftiam nihil tat�nbsp;materiale efl� in c�lo. Sic Eftias dicit ft vidifl� Dominum in ampliftima vefte,nbsp;qua Deus in abfoluta ftu intuitiua vifione non poteft pingi nee cerni. Ideo talesnbsp;figur� Spiritui Sanifto placent, �tT opera Dei pjoponuntur q�� appradrendamus*nbsp;Taliafontt^uodcondiditc�lumamp;terram, quod mifitFilium, quod per Fili�mlo-*nbsp;quitur, quod baptizat, quod per verbum � pccccatis abfoluit. H�c qui non apgt;nbsp;praehendit,isDeum nunquam appraehendet.Gencs.Cap,�.fol.4.

Eft autem bic magi�us ftrupulus, cur Prophetae fing�lari fl�rdio hoe obftruent, vt pronuncient mala ab ipib Deo venire,cum tarnen verum fit, Deum per ft mal�nbsp;nonfacere, fed vtimedijs inftrumentis, Nam ficin Hiob dicit Dominus Tu�nbsp;me coegifti vt eumaffligerem fruftra. Hiob.x. Cum tarnenhiftoriadare oftendaf,nbsp;Diabolum incendiift Dornum occidifle liberos,Suafiift defperatiohem QC murmutnbsp;contraDeum. Haec inquam vere Diaboli opera font, Stamendicit Dominusinbsp;Ego adflixi eum* Ad eundem modum dicit hie Dauid quoque: Tii cOntriuift^nbsp;ofla mea,cum tarnen Deus nihil aliud fecerif,quam quodfubtraxeritmanum �C SpFnbsp;ritum foum, �C reliquerit Dauidem exercendum ignitis telis Satanae, quibtis cd�nbsp;itaimpleuit trifticiaamp;T deiperationc, quibusita perrurtauit SC confcdit mehteiWnbsp;vt nullus pateret exitus, Eft enim pater mendacij amp; homicida. Tale inftrumentuflinbsp;fed medium eft lex quoque, per quam accuiantur amp; damnantur pcccata. Vtttix^nbsp;autem his medijs Deus ideo, vt humilietnos �C eximat pr�fornptionemnoftroruiiinbsp;operum,vt fimpheiter difeamusnos ibla gratia amp; benignitate Dei viuere.

Sed refpondeamus ad argumentum Cur ifta tribuuntur Deo, cumea progt; prie non faciat, Sed vtatur medijs fuis, Satan occidit, lex accufat 6lt; tarnen Dednbsp;vtrtimque tribuunt facr� litcrx. Eius rei haec cauia eft, vt retineamur in articuldnbsp;fidei noftr�, quod tantum fit vnus Dcils, nc cum Martichatis pliires faciam�^nbsp;Deos.Hi enim ponebant Du� principia, quorum vnurrt bdnum,alterummaluiflnbsp;eflet.Inbonis currebant adbortUin Deum, inmalis admalumDeum. Vultautetdnbsp;Deus nos turn in ftcundis,fum in aduerfis rebus inft vno haberefiduciamJ^Ion vdRnbsp;nos inter eos efle, de quibuS Efaias dicit: Non eft populus couerfosad percutientc^nbsp;ft. Nam hoe folet natura nqftrajin fobitis terroribus amp; periculis � vero Deo auefh'nbsp;tur^quia credit cum elft ftatum ficut Hiob,Es mihi fa�us in erudeftm Hoc autem

D� DEO'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

aliumfingercDeum,�dn�nmancreinfimplidtatcfidcijqu�dfitVnusDcus. Neep enim Deus eft crudelis,fed eft Pater confolationis.Qt�a autem fufpendit auxilium jnbsp;ideo mox corda noftra,exDeo femperfuinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conftanti, faciunt id�lumiratum

Hoe voluut Prophetx prohibere, cum vno ore dicuntt Ego� Dominus qui creo bonum malum. Ne cogitemus, cum Sol impeditur nubibus, omnino Solcmnbsp;� mundo fubUtum, aut ex lucido corpore atrum Qc obfc�rum fadum eflci retinctnbsp;enim Sol lumen fuum, fed nubibus impedimur nos,ne id pofsimus viderc. Sicnbsp;Deus eft bonus� iuftus amp; mifericors, etiam cum percutit. Qui hoc non credit, isnbsp;difcedit ab vnitate fidei, quod fit vnus Deus, 2lt; fingit fibi alium Deum, qui fui fitnbsp;difsimilis, iam bonus,iam malus. Sed donum infigne Spiritus Sanefti eft, crederenbsp;Deum cum mala immittitjeffepropitium�C mifericordem. Tom, 4, lenenf.Pfal*nbsp;�ufol.401,

Theologiftse noftri multa difputant de definitionibus perfonalibusdiuinita* tis, 8Cc. Sed ilia omnia rationisfunt humanae, qu� fineverbo SC vera Dei noticianbsp;cogitantur, nunquam eo deueniunt vt aut doceant aut cogitent, quid Deus nob if.nbsp;cumagat, Hmcfuntiftachorrendacfentcntiac, inter ipfosnotifsimae. Nefcit homo, vtrum amore vel odio dignus fit, fimiles, fed quxfo quid hoc eft de Deonbsp;difputare,finefcias quiddetecogitatautconftituatf Hoeverd eftDeumficcon-cludere �C abfeondere, vt nufquam earn nec audias nee videas, Verbum itaquenbsp;eft , ex quo ftatuere poflumus de voluntate Dei quid nobifeum gerat, quid einbsp;placent,quid velit, amp;c. Qui ad hanc cognitionem non veniunt, funtTheologinbsp;haudmultomeliores, qu�mafinusCytharedus, �taqucillamignorantiam�C f�-�nbsp;dam infeitiam, fecutafunt alia �qu� abfurda, vt crcdercntfcDeo placituros, ft huncnbsp;aut alium ordinem vit� Monaftice fufciperent,fthuiuS aut illius SantftiPatrociniumnbsp;peregrinationibus compararent,quot;8^c. Hoc chaos infinft�rum err�rum amp; malo-rum fequitur, vbinoneft verbum 6� vera Dei noticia, qux tantum ex Verbo fuminbsp;poteft. Hoc amilTo nefeitur quid Deo placeat aut difpliceat, fequuntur igitur ilianbsp;inonftraidolatriaE,qu3cinpapatuexpertifumus.Tom.4Aencnf.fol.4ji.Pfal}.Grad,

ACTIONES SEV OPERA DE� COMMVNIA, OPERA DEI VlDENTVR RATION! STVLTA ETnbsp;lt;iBfttr(l�t.Gcne.Clt;tp.4o-Tom.4.fol.s6

Initium operationisDiuin� hoc eft, quod auertit faciem fuam,nec videtur cfl� Deus fedDiabolus. Sic in prxfcnti Hiftoria facies eius conuerfa eft ad merctri-com �C Tyrannum, hos folos fouet negle�o lofeph. Sicut Hiercmias quoquenbsp;queritur: Prope es tu ori eorum, Ideo iaditant Deum fibi adeffe propitium 8lt; fa-uentem. wonetnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sedlofeph,lacob, Abraham non babent in fe

conuerfamhanc faciem.^Oa^fi^^W WOttCt Dc� tCuffcV faciem meam non videbis �^c. Qtiia fteconfueuitDeus duccre�Cgubernare fuos, Sicut inCantic� Habacuc defer ibitur�.Semitae tux in aquismultis�C veftigiatua no cognofeuntur^�temEfai�}*?*nbsp;Et eruntoculituividentesprxeeptoremtuum SCaureStu� audient vCrbum poftnbsp;tergum monentis. EtChriftus ad Petrum inquit: Qgdd ego facio tu nefeisnbsp;tnodo,fcies autem poftea. �Utmiv in faciemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vis me facer e quod tibi

commodum �Cbonum videtur. Ver�m Sic agam,vt vidcatur tibi fatuusali* quis hxc feciffenonDeus, SufoUtttw wnrucfcttfeljcttnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non

debesvidere opera Slt; conftliamea quibus te fingo �Crefingo inbeneplacit�meum�

S8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� B D� �.

foil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�JttttdFettb Non aliter ea accipics �C intelliges, ac f� cflent mors 6^

Difeamus igitur hanc r�gulam ordih�m gubernationis Sandorum vfita' tutnDeo, Nam �iSegof�pecertasrati�h�sConatusium Deopracicribcrc, quibusnbsp;V teretur in ad miniftratione fine Ecclefi�, fine aliatum rerum. Ah Domine, Dixi�nbsp;hocvelim itafieri hocordine,hoceucntu,�lt;fc. SedDeusprorluscOntrariumfacic'nbsp;bat ab eo quod penueram, Ibi turn cogitabam. Atqui meum cohfilium non eftnbsp;alienum � gloria Dei, fed plurimum faciet ad Sandifitandum nomcn,c�lligenduninbsp;Sc atigendum regnum tuum, ad noticiam verbi propagandam, breuitcf,pulchergt;nbsp;rimurti eft, SCoptime cogitatum. Sed rifit baud dubie dominus hanc l�pi�htiaifljnbsp;acdixit:Age vetonoui te eff� prudentem SC eruditum, Sed mihinunquam hiemosnbsp;fuit,vtautPetrus, auf D.Martinus,autquiuis alius me doceret, formater, gubefgt;nbsp;naretjduceret� Non fum Deus pafsiuus fed adiuus, qiii confiieui ducere re-*nbsp;gere, formare*

Acveromoleftumadmodum eft, quod fapientiamea tantum eft paisiua, SC-quod earn mortificare SC occidere iubeor, ac propterea fane multi horribilitet lapfi funtjcum hanc mortificationem non poflens ferre.

Superbis refiftit. Hac Dei indicium fiC fingularis gubernatiO eft, qui deporiit potentes de iede exaltat humiles � Ne^ enim vult nec poteft ferre fuperbiam.nbsp;Qiiin potius cofde deijeit SCeuertitj quos paulo ante in i�d� collocauerat. Vtrum^nbsp;enim facit, erigit humiles, SC collocat in federn, SC eofdam prarcipitat ex iede.

Qi^^re autem hoc facit Deus,amp; quarc fecum ipie pugnatrRefpondeo. Qiios propter humiliratemexaltat, eofdern propter iuperbiam deponit. Nullus Impera'nbsp;tor tam potens eft, quern non poisit humiliare. Ac facillius eieft Monarcham all*nbsp;quem euertere,quam mihimulcam accidere. Siceniminqiiitad S�ulorNonne cun*nbsp;paruulus efles in oculis tuis, caput in tribubus Iftael fadus es, SCc. Sed nunc fuper^nbsp;b; s, necobedis vocime�, ideo te deporio. Eft igitur Dei hoc op�s, exaltarehumi*nbsp;les,2e ccontra. Idem teftantur omnes oninium gentium hiftori�. Coftituit inquitnbsp;D inicl,�� tranfert regna.Dumfunt r�ges humiles, tUetur eos,amp; conferuatregntim*nbsp;Q,'andofuperbiunt SCperfequuntur Sandos iuos,tranfert.Genes.cap.26.T.j.f.fo�

Ponit modum terminum teUtationi. Exemplunt Laban infigne eft, quo docemurquomodopoisitDeusfrcn�r�impetus SC furores Diaboli SC membror�nbsp;eius, neprolibitu fu�faeuiant. Sic enim Deus frangit SC reprimitanimftmLabarinbsp;iam inflammatum,vt ne mutire quidem aduerius lacob auderet.

idep nobis in confolationempropOnitur, vt certamipcm habeamus in boni* late SC mifericordia Dei, qui vt in quit Paulus fidelis eft, qui non patitur nos tenrarinbsp;fupraid quod poflumus,Sed dat vna cum t�ntatione exitum,vt pofsimus fuftinere*nbsp;Deiis imponitm�dumtentati�riqnefupra vires, aut vitra voluntatcrii Si. confiliun*nbsp;ipftus tententur. Diabolus SC Laban certa iententia definierant, lacob meritum eflqnbsp;extremum fupplicium. Mitigaflent autem p�nam, feditafiinpcrpetuam ieruinT*nbsp;tern fededidifl�t cum tota familia qu� feruitusipfamorte fuiflet acerbior. Verunfnbsp;dum de opprimedo eo cogitant,adeft Deus amp; confilia ac c�natus crudeles dilsipaf*

Ncquaquam hoc facies Laban, inquit. Imo ne Verbum quid� afperfus aut acer* bius cum e� cornmutabis.Sic ponit terminum furori cius,quemadmodum de Audi*nbsp;bus amp; procell is marinis. DeusadHiob loquitur: Circumdediilludterfninismeis',nbsp;poftii vedem SC oftia. Et dixi vlque hue veilies, SC non proc�d�s amplius, SCnbsp;eonfringes tumentes fludustuos. Mare enirhvento SC tempeftatibus agifatumin*nbsp;tUmefeit,ac minatuf, quafi aggeri fiue littori circumfiifo, fludibus ftiis turgentibu4nbsp;tanquaih iam exundaturum per omnes regiones terrae, fed ego poftii ei terminuMnbsp;InqWic DeuSi Ideo littus non metuit minas SCtumoxemmaris� SicDiabolus infurgt;

DE D��? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�P

git aduerfus Ecclefiamjamp; diraminitaturj ac molitur 'vim�C exitium pijs^ fed quipogt; fuit terminum marijhos quofp fludtus compon�t, ne pofsit grafl�ri pro libitu Satan,nbsp;Ad hune modum totum impetum amp; fororem Laban reprimit Deus vno fomnio,nbsp;�C tam placidum reddit qu�in ouem,quantuniuis inuitum frementem. No enininbsp;permittit Deus,hos qui credunt �C habent verbum eius, adfligi aut tentari fupra vires. Eft fidelis euftos eorum, qui euftodiunt �C feruant verbum eius, Nou�m con-uentus adi funt ab eo tempore, quo c�pit Euangelium renaici adfu�gere Germanbsp;ni�,aduerfarijsh�rribiliretfurentibus dC dira minitantibus. Quin Auguft� apertenbsp;dixer�ntjiS� WoIfCO gUt �tth Mut jufamttie�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ac fane viuos deglutiuifl�nt nos^

ficut in Pi�h�no dicitur,nifi Deus nos feruaffct,6C confilia eorum fecifl�t irrita,Quo-' ties vidimus t�lmultuantemlncendiarium, amp; pefsima qu�que molientem, doneenbsp;e?�lt;flus eft fua ditione. Sic d�inceps plur� tentabunt, nec quiefeent, donecTurcanbsp;eOsdifsipet. Genef.cap.ji.Tom.j.fol.ijS,

Corrigit emtd SMllorum. Hoc eftjopUs artificiumDei, vtcorrigatamp;^emciv det,quod errore lacob perditUm erat, ijfrfanbdfe facjjctt gUtina^cn / tvenn WtP� �ff#nbsp;�Jtrbct nn� �frwa�fiofet ^aben, Sicut in tanta infirmitate rerum humanat�m, non pof-fint etiam Saneftiefl� fine multis 8C magnis lapfibus. Ego fane faepe tnulta impru-denter amp; ftult� egi,de quibus poftea vehementer conturbatus fum,Nec poteram vinbsp;dcre,q�om�do elueftarer aut extricarer rebus impeditis mea ftulticia,SedDominusnbsp;ihuenit modum SC viam,vt corrigeretur erratum, Ita Raheli ex inconfiderata per*nbsp;mifsione mariti,fuit ingens certum periculum creatu. Qu� enim erat immanitasnbsp;nequifsimi hypocrit�,aut fguijfl�t in fili�,aut generum, pro falute aut vita eius ded�nbsp;fibi voluifl�t inferuitutem. Sed Deus fie gubernatSand��sfuos, vt errent amp; hallu-einenturquidem,fed exitus tam�fintf�lutares,aut finemagno detrimento. Omnianbsp;enim cooperantur clelt;ftis,8C his qui cred�t in bonum, etiam errOres amp; peccata, hocnbsp;eft certifsimum. Quia Deus folet ex nihilo facere omnia, Ideo ex malo poteft elice-le�Tproducere bonum. Sicut Auguftinus in primis hac cogitatione delccftatur.nbsp;Tanta inquit Dei bonitas eft,vtnullummalumpermitteretfieri, nifi illud verteretnbsp;�n bonum, Gencf,cap.3t,Tom,j.fol.i4.4.,

NumcTitt IdchryniM. Nonfolum Vigilantes SC op�rantes Deus euftodit curat,i�d eti� in fomnis,cum nihil agimus,quando neicimus nos viuere, tum obferuat noftra fomhia,numcr�t Omnes curas 2C gemitus etiam dormientium, Equidem odinbsp;carnem me�m,quod h�cfcio vera efle, amp; qs tarnen non ferio adficior, Quem enimnbsp;fanta cura S� folicitudo Dei pro nobis non moue�t, quo d non tantum capitis capil-los,verum eti� lachrymasnumerat�� colligit invtrem. vtteftaturPfal.�d, Numeranbsp;fugas me�s,repone lachrymas meas in vtrem tuum,cert�tu nUmeras.�cittnbsp;ini� vmb fbHflnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e wtr�gt; angefe^et mit groRe� mastige� ^uc^flabe� in c�lo.

Non igitur fruftragemimus,lachrymamur,patimur, omnia fiint icripta �C annotata ht Comentarqs Dei,�)a6 ^tifl fa gettaw barcitt gffe�c/ Deus no � log�,fed prope nos in-tuetur,amp; numerat meas ph�tafias �� cogitati�es,trifticiam amp; dolores eti� nolt;ft�,�^nbsp;vult remunerari longe opul�tius,qu� ego p etfj aut intellexi.Hinc P�ulin� illudna-tum eft,quodperpetu� animis noftris obueri�ri debebat ,Nimis exiguS amp; leue eft,nbsp;quod patimur, cum ftiamus maior� fore gloriam Slt; redemption�, qua vUis cogita-tionib.aut verbis confequi pofsimus,SC tarnen leue illud �C minut� obferUat Deus,nbsp;Cuius igitur culpa fit, vt tam miferc �xcruciemur amp; angamur f nimirum imbe-cillitatis fidei,fpei,ac maliciae Carnis,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(^iag foht (iebffnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t/foi icfe fitt foicfettt

�Otf ^abm/qui ade� curiofus eft, vt etiam nodlu dormientem �C fomniantem c�fto diat. An non fatis eft,quod vigilantes tuetur,Slt; dirigit greflus noftros,infuper eti�nbsp;quietcm��fomniacuratf'niudcert� eftDeum propicium amp; euftodientem habere,nbsp;qui non permittit, vtcapillus decapitecadaqvel vtftilletpupilla oculi,autcert�fin-H hj gulasgut-

Jgt;� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dB deo:

gulas glitt as labcntcs ex ocuh's,tn numerato habet,�? rfrn oDtr @t^�ffd/�nh fie^t he torenen auflf. At cuius lachrymas colligit i Peccator�-Qiiis fDeus Creator omnium. Hivc igitur i�pecogitandacrantadexuicitandam-fidem,fpem,Slt; charitatem in nobis, cum habeamus verbum, cxempla,nbsp;nbsp;proprianJ

VeliruitconfilUfapienti�imii (3-infirmaerigit. Non eft confiliumcontra Domin�,qu�lt' do vult nos adfligcre. ^tiffitfeilt confiliumjfeill ratio,fei� fapicntia contra Deuin,nbsp;wenn er VlW plagen wil. Brat fan� hoc confilium �acob optimum amp; fapientifsimum,nbsp;fed fuit inf�lix e� �il|ft nie^U Quia Dominus eft deftrutftor i�picntiisimorum con'nbsp;filiorum,amp;�dificatorinfirmiisimorum,defperatiisimorum,rcielt;ftiisimorum.Idqucnbsp;requirit � nobis,quod mandauit in Pi�l.jo.�C alibi, Inuoca me in die tribulationis,�^nbsp;ego cxaudiam te. Item comenda Domino viam tuam. Reqce in Dominum curantnbsp;tuam,�� ipfe faciet, Qiiando enim deiperata �C conclamatafunt omnia,S� iuxtaiG/.nbsp;PfaL Omnis fapientia eorum deuorata eft, wefl� allee �er�wbt iflzamp;a^ mon fi^reief wienbsp;m�jfen verderben vnb Jtl grtinb ge^en/ibi adeft Deus, amp; dicit : Nolo te in corft�hjs tuisnbsp;quantumuis fplendidis,iuuari,aut perire. Pofl�m enim deftruerc pulcherrima con'nbsp;fih'a,�: abiedifsima excitare �f adiuuare. Sicin praefenti exemple, res erant defpc'nbsp;ratiftim�jipfi confifij S)C auxilq inopes,putabant ie damnatos, amp;�. iamiara periturosnbsp;elle,fed mox fequetur illud : Ego fum Ioieph,ad hanc vnicam vocem rcuiuiicunt,�^nbsp;inftaurantur miferrima amp; perditiisima confilia� Antea ver� i�cuti erant,neque quicnbsp;quam periculi metuebant. Sed Deus inuenit culpam � caui�m contra eos rebusnbsp;optime deiiberatis �tf conftitutis. Confidendum itaqueeft Deo,eti� c�fumus inftntnbsp;(fil confiltjs proiperrimis prudentiisimis,neqp defpcrandum eft,quando fapientianbsp;�� ope humana deftituimur, Sed ficftatuamus:Credo inDeum omnipotentem,quinbsp;pulcherrima confilia poteft redigere in nihil�,amp; comutare in infernum, �C viciisintnbsp;ex abietftifsimis c�lum facere, quia eft Creator omnipotens.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fan fW nt^l $U tiejf

foHen/er fan mic^ ^eraup �eben. fan fm nicfef $u n�^n/er fan mi(^ fl�reen. Ergo no eft quod pr�lumamus amp; fuperbiamus del�pi�tia noftra, aut de peccatis delpere-*nbsp;mus. Qin'a ipfe eft fupra �(. extra �d infra omnia.Cor� eo omnia font nihil �C. nihilcflnbsp;omnia. Viuif�cat enim mortuos,amp;f vocat ea quacnon font, vt fint. Ge.c.4x.T.4.f.5gt;^,

Addit i3'fi'i�'igit animum prxluntibuf, Exod. if, Dominus vir bellator, Dominus no' men eius. nn ber ine felbl fomptz [o ^�te |�C^ �nb S��ann .Econtra feriptum eftnbsp;de eo,Pi�l.7lt;^. Qui aufert Spiritum principum^ SC eft terribilis Regibus terrac.T umnbsp;(�ne infceliciter pugnatur,quia ibi confregit potentias,arcum,icutum,gladium,bcl'nbsp;lum. Dormierunt fomnum fuum, �Cc. iaffen .^amifi^ �nb @ptr^ fatfen. Ac adfir'nbsp;mant rei militaris periti,ante pr�lium fiue conflitftu, certis fignis deprachendipofl�,nbsp;vter cxercitus fit viefturus. In altero enim quiprofligandus eft, filentium �C ftuporSnbsp;quendam depra�hendi,c�m in equis t�m in viris,non exaudiri vUum fremitum,autnbsp;clamorcmhominumautequorum. In altero veromiram efl�alacritatemad confli'nbsp;gendum,8C animum quodammodo praef�gien�em,ac promittentem fibi vieftoriam�nbsp;Qliia Dominus eft vir bellator, qui gubernat manus ad pr�lium �C dando, �C sufegt;nbsp;rendoSpiritumprincipum. GeneC cap. 4�.Tom.4.fol.77�

Bcntfiacitimpijspropter pios. Solet Deus etiamindignos 6C impiosbcnedicere, pro' pter vnum aliquem pium SC bonum virum. Sicut fupr� Iacob,ad focer� foum dixit:nbsp;Modicum habebas cum veniread te:iedDominus adpedem meumtelocupletauit�nbsp;Intetea d� in domo tua cucurri 6Claboraui,multiplicata eftfubftantia tua. Vtigitufnbsp;Iacob fuit benedidio in domo Laban : fie lofcph apud Domin�m fou Aegyptium�nbsp;^aeifl vnfer6 .^crin �otlee weife. Ita diligitfoos qui inuocant eum, �C expedantabnbsp;CO auxilium gc dona, vt propter vnum aliquemhominem, totiterraebencfaciat�nbsp;Qu�rtquam lofeph ipfe nihil accipit,i�d manet fcruus,nifi forte manumifl�sfincurt�nbsp;|jr�ficereturdomui�CrebusPotipharis,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QuiiJ^

b t C R. E � T I � N R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JL*

Q�fcquid vero boni accidit,toti mundo agnofccndum eft, pr�dicandum gratis animis, amp; fciend�, Dcum pacem �C alia beneficia praeftare multis millibusnbsp;eaui� eletflorum Riorum, Tametfiijs quidcm non parcit,ficut lofeph feruire finit totnbsp;anruSjSC tandem pro pratxio ieruitutis in carcerem conijci fumma ignominia. Sic ni^nbsp;mirum r�mun�r�t fanctifsimos,qtii plurimum profunt, im� ipi� benediiflio mundinbsp;fimtj�� frtC�fn fo fc^ctt�fic^tn �o|n. Diligenter igitur obieruandum cftjDeumbene^nbsp;dicere impijs propter Ecclefiam, Si enim absque eaefl�t, amp; nifi doceretur SC diice-retur Euangelium,iam diu perijflct mundus. Sic nobiicurnhodieDeuseft^ habeinbsp;mv� enim verbum �C lacram�tajoquitur opcratur per nos,multos lib�r�t � mor^nbsp;te �f �terna damnatione,nos fiimus laluatores mundi:Et quicquidboni habet Ger*nbsp;mc�uajnon fiiae pofcntiae,non virtuti,non fapienti9c,fed abie�sjContemptis amp; magt;nbsp;icdi�s illis hominibus, qui dicuntur Chriftiani acceptum ferau

Papa 6^ cardinales actota ilia cam�rina pGfsimorumhominum,fruitur gloria opibusj potentia, voluptatibus, tantum bcrteficioEuangelij j atque idem noftriho*nbsp;��iines f�te�tur oporteuEt tarnen illi hoe fummis viribusaguntjv t nobis d�bita gra*nbsp;iti� r�f�rant ferro,igni,fame omnis generis exquifitis ftipphcijs. Quin noftrosau*nbsp;ditores vide. Ruftici �l nobiles,ciucs Su Magiftratus diripiurtt acfjpoliant (?os ipfos,nbsp;quosalere,iuuare,ac foucre acc�mb�crc debebant,ad fuftent�dam�cclefiam, vndenbsp;tota ipforum falus pendet.fo fail Da Wt�D nic^f a�^, GeniCaprjp, T,4. ^1,47,.

Deus hanc i�pienti� niaieftatem St faniim intellec^um huius capitis, fibifol� refcru�uit, reliera ifta generali notici� nobis, q��dfcimus itiundum ccepifl�, St con*nbsp;ditum efie per Deiim ex nihilo. haec generalis noticia ex textu dare fumitur Genes,nbsp;Cap.t.fol.u Et paulo p�ft.Nos ex Mofe icirnus, muhdum ante iex millia annorumnbsp;nond� extitifi�. Id Philofophohomirii riiillo m�d� p�teritperfuaderi. Qiiia i�cun*nbsp;dum �riftotelem,primus homo � vltiinus non poteft dari,Quanquamautem Ari*nbsp;ftofelcs,relinquit dubium Problema hoc efle. An fit mundus aeternus,tamen in earnnbsp;fententiam inclin�t quod fit �ternus, Neque cnim humana ratio altius poteft afeen*nbsp;derc, quam vt ftatuat mundu efle acternum, St infinitos homines proceisifie nos, acnbsp;fcquijhiccogitur fubfiftere.Scd ex hac ipiai ient�fiajftquit�r periculofifsima opinio*nbsp;Quod anima fit mortalis,QuiaPhii�fophi� nefeit plura infinita.Necefle enim eft ra*nbsp;noncm humanam maieftate harum rerUm obrui ST impingere.

Plato fortafle,vt videtur^ collegit in Aegypto fcintillas, quafi ex Patr� St Pro* phetarum fcrmonibus,tdeoq} accefsit propius. Is mat�riam quid�m ponit St Ideamnbsp;atcrnaiTijmundum autem dicit c�piftc St faeftum efle ex materia, Sed definoPhilosnbsp;sc'i�horum opinionesallegare,nam iftas Lyra r�cit�t,qu�nquam hon explicat.

Gcnef Cap.i.fol.i.Scimus mundum conditum eflepcr Deum,Item.Decalogus 6'totafcriptura teftatur,Deum fex diebus fecifle coelum dC terra St omnia qu� in eisnbsp;iunt.Et paulo poft,Omnia qu�funt � Deo a-eata ftint,

Inftrumentum autem feu medium,quo Deus vfus eft,eft eius omnipotens ver* bQ,qu�d cum DeO fuit ab initio,St ficut Paulus loquitur, ante conftitutionc mundiinbsp;Ergo quod dicit Paulus,pcrlpfumfunt eondita omniaCvtitur enimpr�pofitione,innbsp;Ebreoru more pro pcr,fic cnim Ebr�i vfurpant Iiter��eth)Stfimilia loca ex hocloc�.nbsp;Mofi funt dcfumta,qui loquitur de verbo prolate,quo iuberur Stprpcipitura�iquid,:

Id verbum eft Deus, St eft omnipotens verbum, prolatum in diuina eft�ntia. tdoc proferre nemo audiuit,nifi Deus ipfe,hoc eft,Deus Pater Dcus Filius, St Deusnbsp;Spiritus San�us. Ac dum prolatum eft, generata eft lux, non exmat�ria verbi,nccnbsp;H iuj exnatur^

lt;gt;� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CR RATIO NE.

ex natura dicentis fed ex tenebris ipfis,fic vt Pater intus diceret,�(f forts ficret-fjatint, atlt;^ exifteret lux. Hoc modo etiam alia creata fiint poftea, Genef,Cap*t,fol,6.

Auguftinus Qc Sart�iiPatrespr�cipue obferuarunt,quodMof�s his tribus vcfgt; bis vtitur, Deus dixit, fecit, vidit. QuafihocmodOj tresdiuinemaieftatis peffonaSquot;nbsp;voluerit oftendere.Verbo dicit fignificat�r Paterj ille g�n�r�t verbum in aeternuiUjnbsp;�lt;in tempore, conftituit per illud verbum, h�ncmundum. Ideoacc�mmodaruntnbsp;Fill} perfon� verbum Fecit. Filius enim in fe: habet exemplar, nonfol�m Maieftatt'Jnbsp;diuin�,fed etiam exemplar omnium rerum creatarum, ideo dat efl� rebus. Et ficutnbsp;Patre res dicuntur, ita per Filiura �C verbum illud Patris res omnes fubfiftunGnbsp;Adiungitur autem his tertia perfona Spiritus Sanlt;f�i,quires creatas videt �C probatnbsp;Genes. Cap.t.Ibidem Magnis Ecclefi� confenfus eft de myfterio trinitatishicprOquot;nbsp;dito.Pater per Filium quern 0lt;5 verbum Mofe vocat,cr��t coslum SC terram ex nihilonbsp;His Spiritus Sandus incub�t, ficut enim Gallina incub�t ouis, vt pullos excludaf,nbsp;oua caiefacienSjSC calore quafi animans: Ita Scriptura dicit Spiritum San(ftum,quaf�nbsp;incubafi� aquis, vtifta corpora, quasanimanda�f ornanda erant, viuificant. Nan*nbsp;Spiritus Sancfli officium eft viuificare.

InnouilF verbis Dauidis T om. 8. Germ, fol. uJy. clar�hanc queftionem expli'' cat �ftractat his verbis.

Creatura eft condita non folum � Deo Patre,fed etiam � Filio amp; Spiritu Sancho* iuxta regulam:Opera trinitatis funt indiuif�,hoc eft extra ipfam diuinitatem,omneSnbsp;res creat�, pariter ab omnibus tribus perfonis, tanquam ab vnica diuinitate comnbsp;ditae funt. Sc ipfe tres perfonaerefpecftucreaturarum, funt vnus aeternus Deus, Itanbsp;vicifsimresomnes condit�, relat�ad perfonas Diuinitatis, tantum vnicum nonnbsp;triplex aut tripartitum opus fiint.Paulo poft fol.idz. Cum in vfitatoSymbolo did'nbsp;tur: Credo in Deum Pattern omnipotentem,creatorem c�liSC terre,Non hocintel*nbsp;h'gatur, quafi perfona Dei Patris fola dicatur efl� omnipotens conditrix rerum, autnbsp;quafi h�c fola fit nobis Pater. Nam 5C Filius �que SC pariter eft omnipotens 5C cr�a-'nbsp;tor Sc Pater omnium return conditarum,fic 6C Spiritus Sandus omnipotens �C cr�a;nbsp;tor Sc Pater eft. Nec tame tres funt omnipotentes( Vt ait Athanafius)aut creatores,nbsp;aut tres Patres, fed vnus eft omnipotens creator Pater c�li SC terrae SC noftrum omlt;nbsp;ilium,ficut Sc Deus Pater,SaIuator �C redemptor nofter,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Item fol.t/o.fcimus certum SC indubitatum hoc efl�, ac ita Deum ipfum illuftrigt; bus teftimontjs fef� patefecifl�, quod fit vnicus aeternus Deus, conditorSCparentnbsp;Omnium return c�liSc terrae, quodque idem vnicus creator SC Pater vniuerfacna*nbsp;rur� condit�,fitvere Sc natura �ternus Pater vniciFilij fui intra ipfam diuinitatetnnbsp;Et rurfus quod in eadem diuinitate illeidem Deus conditor Pater natur�rerum,fitnbsp;vnicus ver��C natura aeternus Filius �terni Patris : Denique quod 6C idem Deu^nbsp;Conditor Pater omnium return fit vnicus Spiritus SanClusab aeterno Patre �CFi*nbsp;lio procedens SC vtrique co�ternus.Nam h� tres diftinC�ae perfon� reuera fiint vnvnbsp;eus �rernusDcusconditor,Pater omniurerum,�Cvnaqu�libct perfona, ver� eft ilIcnbsp;ipfe, vnicus gternusDeus c�ditor,Pater vniuerfi opif�cijmSdi �Cc.pIura videibidc*nbsp;DE CAVSSA MATERIAL!, VKDE.

Dehoccaufl� clar� dicit D.Lutherus Gene, Cap.i.fol.t.Scimusmundumcapm fe,6C cond�tum efl� per Deum ex nihilo.Et Paulo poft.Pr�ter ifbm generalen! ftn*nbsp;tentiani,QL��d mundus ex nihilo c�perit efl�,nihil fer� eft de quo pariter inter oifl**nbsp;nesTheoiogos coftat.Etabie(ftis omnib.alijs opinionibus hocftatuamus,Deume3�nbsp;nihilo c�dtdifl� c��um SC terra, quafi rud�mafl�m.Iter� Mofes voCat c�l� 6C terra,nbsp;no qualia nue funt,fedrudia adhueSC informiacorpora,�qua fuittencbrof�,�CqUi^nbsp;natura leuior eft, quafi lut� feu denfa nebula circ�dedit terra informe ipftm quo�^*nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Han^

� E b ��. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8^

Ma�c quafi primammatcriam ( vt fie v�cem ') futur! �peris, Deus coi�d�d�t, fcc�fii d�mDecalogifnan�feftaverba,non extra dies, fed in principio primi diet. Mofisnbsp;igiturfimplicifsirnaeftfententiahacc,omniaqu�fontefl�cre�ta�Dco, ac principianbsp;primi dici,creatam cfl� r�dem molcm foti feu terr�,�d nebulae fou aquae, quibus po.�nbsp;ftea per reliquium primi dieifpac�um ^ infuderit Deus lumen j SCfeccritapparcrcnbsp;dicm,quo �ftender�t iftam rudern mol�tti c�li SC terr�, nondifsimifonlrudi Semi*�nbsp;ni,fed tatnert apto ad producendum aliquid. Iter�m. fontio M�fen voluifte fignigt;nbsp;ficare,initium temporis,vt fit in principio idem, ae fi dicat co tempore cum nullumnbsp;effet tempus, fou c�minciperetmundus s ficinc�pit, vt c�lum amp; terra primum �nbsp;Deo conderentur ex nihilo,in forma rudi non fie exculta vt nunc font-, Qiianquamnbsp;ironitadiu iacuerunt inculta, fod ftatim primo die c�pta font ornariluce� Genef.nbsp;fol.^. inquit. Ergo nobis fatisfint ifta,cum de mundo �C eius conditione qu�rttur,nbsp;Quod ad materiam mundi attinct,ex nihilo effe facbim, fie ex non foce faeffom eff�nbsp;iucemsexnihilo fatftum c�lum �Cterramjficut Paulus dicit�.V ocat ea qu� nonfuQtnbsp;vt fint.

Hilarius 5d �uguftinus, quafi duo maxim�Ecclefia� lumina, fonti�t m�ttdum creatum fubitd 8C fimul,nonfoccefsiu� per fox dies. Ac �uguftinus mirabiliter�u*nbsp;dit intradtatione fox dierum,quos facit myftic�s dies, cognitionis in Angelis nonnbsp;naturales. Hinc in feolis �C Ecclefi] s vfitatac font difputati�es,dec�gnitione v�fper�nbsp;tina amp;C matutina,qu�s �uguftinus inuexiq Slt; �Lyr� diligenter recitantur, qui vo*nbsp;let cas foire petet �xTLyra.

H�c etfi fobtiliter difp�t�nt�r,tarnen nihil faciunt ad rem,Quid'enim opus eft faccre dupliccm cognitioncfNcc etiam vtile eft Mofon in principio tam facere my-fticumSvallcgoricum, Qiiiaenim nos vult docere, iion de c'r��turis allegoricis �Cnbsp;�nundo allcgorico,fod de creaturis efl�nti�lfous, �d mundo vifibil��cexpofitofonfi-bus,appellat vt prouerbio dicitur foapham, foaphafn, hoc �ft di�m �d vefper� vocat,nbsp;ticutnosfolemusfine �llcgoria. SicutiEuangeliftaMatth�us capitevltimodtancnbsp;phrafinquocprctinct cumforibitjChriftumreforrexiff�v�fper� Sabbathorum, qu3�nbsp;in vnam Sabbathorum ill�cefo�bat,finonfatis affequimur rationem dierum,nec in-teiligimuSjCur interuallis his temporisDeus vOfoCf it vti,fateam�r potius �gnoran-jaam noftram, qu�m vt verba pr�ter rem, ad alierium fonfum tdr'queam�s.nbsp;. Qiiodigituradhancfontentiam Auguftini attihet, ftatuimusMdfon proprienbsp;loc�tum,non allcgor ic� aut figurat�, hoc eft mundum cum omnibus creaturis �ntr�nbsp;Vexdies^vt verbafonant creatum�ffe. Quodficaufamhonadfoqu�murmaneamusnbsp;difoipuli,2lt; relinquamus magifteriumSpirituiSan�o.

Hiautemdiesficfontdiftindli. Quodprimo diecreataeftmafl� r�dis c�li �d. terr�,cui ppft�a additalux eftjfocundo firmamentum. Tertio, T erra prod�cfta exnbsp;^uis cum frudlibifois. Qiiarto,ornatum co�ium,creati�neSolisLun� �d St�llar�.nbsp;.Qlfidto,pifocs maris,�d volucres c�li. Sexto ,�nimaliaterr� �d Homo eft conditus;nbsp;Omitto autem illud quocp,quodiftadiftinguuntin opus creationis,diftinlt;ftio-tiis �d ornatus, quia haudfoio an vbiquebelle ifta quadrent. Et t�incn fi quem iftinbsp;delcclant Lyram confolat. Genef. C�p i .fol.t.

alia DISTINGTIO ex Q_VA �ENIGNITAS ET SOL-LlClTVDQ DEl PRO NOBIS COGN�SCITVR, �T SlNlVt, caufdfifiitijs credtionii rAundi ludicAt�r.

� Mihi magis phcet,vtconfideremus euri�dbenignitat�diuinapro nobis, quod domicil

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE DEO.

domicili� tam degas futur o homi�ni inftruit,priufqu� homo fit coftditus, vt cum p� ftea homo creatur, paratam S)C tnftrudam domum tnueniat, in quam � Deo deduOnbsp;tur, 0�:iubeturfruiomnib.diuitqs tarn amplae domus.In tertia die inftruiturcuhn�nbsp;GC Vidus, In Quai ta homini datur in minifteriu �C fcruitutem Sol amp; LunaJn Qui�nbsp;ta,traditut dominium inpifcesamp;f volueres.In Sexta traditur dominium inomne�nbsp;beftias,vriftisomnib.opib,fruaturpronecefsitateiuagratis,tantum vthomoexift^nbsp;liberalitate agnoicat ibonitatem,0lt;^ viuat in timoreDe�Genes. cap.i.fol.n.

Vt ex talibus operibuscognoicamusqualisfit nofter DeU9,ncmpeOmnipo* tens, qui admirabilc c�lum ex riidi coelo fecerit,0lt;f omnia profua voluntatefit opc*nbsp;ratus.Gene,i.cap.fol.8,Inenarratione P(alm,i.To,2.IencnEdicit;Creaturatotadai3nbsp;eft ad erigendum illuminandumcp hominem. At ipfe ilia vtitur ad excaccandum 8Cnbsp;tHcuruandum feipfum,Et Tom, 4, IenenCfol.j4,Tota creaturaeftlaruaDei,nbsp;dvID DEVS ANTE INITIVM

Ahani imagmati funt ante initium conditos fuifle Angelos Filium Dcii fedhaecblafphemaomittamus. Omittamus etiam aliam qu�ftionem, quidDeiiSnbsp;ante pnncipmm mundi fecerit, quieuerit ne an non:quot; Ad quam fic refpondifl�nbsp;quendam, refertinconfefsioneAuguftinus, Deum pr�parafl� infernum, curioftnbsp;fcrutatibus,(cilicet vt eluderetCait Auguftinus ) violentiam qu�ftionis.Placet erglt;Jnbsp;Auguftinimodeftia, qui profedo candide dicit, fein huiufmodiquatftionibus coflquot;nbsp;trahere lui ingenij vela, Qiiia etiamfi in infinitum fpeculemur amp; diiputemus, tain^nbsp;manent h�cincompr�henfibilia.Qiiod fi etiam ilia quae videmus0Cgerimus,nortnbsp;fatis plane intelligimus,quanto minus h�cafl�quemur.^Qirid enim extra tempus Sinbsp;ante tempus fuifle ftatues;' Autquid Deum anteqa� tempus efl�tfecifl�cogitabisi'

Quare abqciamus ifta, �C. fentiamus Deum anteconditionem mundi, fuifl� in* compr�henfibilem in fua efl�ntigli quietc. Nuncautem poftcreationcm, efl�intr^nbsp;extra fupra omnes creaturas, hocefteumefl�incompraehenfibilem. Aliud di^nbsp;non poteft. Qijia noftra intclledus,quid ante tempus fit,non intelhgit, Idco DcU0nbsp;quoquefen�manifeftat, nifiinoperibusnbsp;nbsp;verbo, quiah�caliquo modocapiunquot;

tur, reliquaqu� propria diuinitatislunr,capiautintelligt non pofl�nr, vtfuntefl^ extra tempus antemundum, �lt;^c, forte Ad�apparuit, nudus, fed poft peccatuH*nbsp;in Sibilo apparuit,quo ceu inuolucro/uit inuolutus. Sic poftea inuolutus fuit innbsp;bcrnaculo,propitiatorio,in del�rto,nubc SC igni.Qiiare Mofes ifta etiam vocatnbsp;facies,per qu�fe Deus manifeftauit.Et Cain vocat facicm Dei,locum in quo inmO'�nbsp;laueratantea, H�c enim natura, ficeftpeccatodeformata, im�corruptaSCpcrdita/nbsp;vt nonpofsitDeumnudum cogno{cere,{�u comprehenderc qualis fit.IdeoinuoW''nbsp;era ifta necefl�ria funt.Et infaniaeft dilputare multa de Deo extra �C ante t�pus,qui^nbsp;ideft veile compraehendere, nudam diuinitatem, feu nudam efl�ntiam diuinaiH'nbsp;Hoc quia impofsibile eft,ideo inuoluit f� Deus in opera,5lt; certas ipecies,ficuthodi^nbsp;f� inuoluit in Baptifinum,in Abfolutionem. Ab his fi dilcedas, tune abis extra me�'nbsp;furam,locum,tempus, 6C in meriismum nihil, de quo i�cundumPhiloi�phura noi*nbsp;poteftefl�fcientia.Genes,cap.i.foI,3.

H�c queritur de t�pore anniquo mundus creatus eft.In Vere ncan Autum�d^ fit creatus�t quanquam varient fentcnti�,tamcn vtraque pars habet fiias coied�^nbsp;ras,Qlr

DE SPIRITV SANCra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�!

it^s. Quicnim atrtur�nummalunt,illiluamIententiainprobafttperhoCj�l��dart3dgt; respi oduxcrunt frult;��us. Nam Adam amp; Heuapomacomederunt.Adhoc compr�gt;nbsp;bandum ctiam illud adferunt,Dei perfec�a funt opera� Alf) malunt tcrhpuis Vcns,nbsp;quia tum eft formofi�imus annuSjSC mundi quafi mfantia feu pueritia. Hmc Poetanbsp;quoquc vcrnafccntis mundi originem fuifle ftnbit. Sed neutra pars,(uffici�ntes hagt;nbsp;bet rationes,vtrumcp enim textus confirm�t,SC quo d terra germinauerit j id profe-*nbsp;do noheftautumhi,fed Veris,�r quod frudus t�extiterint��uarc iliud dicimusnbsp;miraculum mundi fuifle, quod fiibito ifta omniaextiterunt, vt �C germinar�t terra,nbsp;ac florerent arbores,amp;fubit� etiam fubfequcrentur frudus� Id miraculum tutneef�nbsp;fault* Nam fpeci�s ift�f�cut tum creat� funt, propagarttur per femina fua.Ergo magt;nbsp;l�arguuntjabeffedunaturaliadfupernaturalem� Hoc �nim creatori tribuendunknbsp;cft,amp; primo creationis operi,lt;^uod maturauerit partes veris autumni, quoad her-*nbsp;bas frudus arborum* Porroh�ccauia eft qu�mouitHilarium�i:alios,vtftatuc-'nbsp;rent mundum fubit� extitifl�perfedum, nee fex dierum naturalium ihteruallo, adSnbsp;creationis opus Deum vfum efl�* Cogit enjm nos textus vt fateamut arbores vn�nbsp;cum frudibus,eO die quo Adam coditus eft ftetifle. Hoc etfi fit citius fadum quamsnbsp;hodiefolet(namfcmcftri fere apud nos opus eft) tamennonfolum verbo frudifi.*nbsp;candif ed germinandi etiam verbo textus vtitur,

Qitod igitur attinet ad qu�ftioncm fupra pofitam,raaxime vetifimile eft, VenV td fuifle tempus,quo mundus CGEpit,ficut luda�i quoqueftium annum inciptunt,nbsp;primum Menfem Veris tempus faciunt, cum terra quafi aperiturnbsp;nbsp;nbsp;omnia pullugt;

Ego etfi nihil definio,tarnen fentCntiam meam oftendam. Sentio autehi omnes 8rborcs,initi� fuifle bonas 0lt;f fo2cundas,amp;beftias agri cum Adamo, quafi commugt;nbsp;ttemhabuiflemenfam,acfiliginetritico SC alijs nobilioribus frudibus, paftas efl�*nbsp;ftjit etiam maxima opulentia omnium Creaturarumi Poft pcccatum aut Ad�, pri'nbsp;�num ad terram didum eft,vt ferat fpinas SC tribulos. Quarc non dubium eft, earnnbsp;q-^oque pcceatiefle pctertam,qu0d hab�mus tam multas arbores �� herbas, quarumnbsp;T-'dusfitvfus �dpabulum. Attp hincaccidit, quodquid�Paradifum dixerunt,to*nbsp;tamtcnam,propterprim� creationis benedidionemamp;opulentiam.Expulfioneninbsp;atrem ex Paradyfo,dixerunt en�,quod Adam ex f�lici mundo,inter fpinaspofitusnbsp;fit,\ bi etiam poft multumlaborem,f�pe nullum oper�precium fiat, Ergo quod adnbsp;Pr��entem qu�ftioncm attinet,libent�r in dam f�ntenti�m inclino, omiies arboresnbsp;fuifle frUgiferas Genef. cap. t. Qii�ritur etiam de nocentibus vcl vermibuanbsp;^elbeftiolis,ficutfuntbufones3muic�,papiliones,inquibusadmirabilis eftf�cun-*nbsp;vditas,6f fer� accidir,vt quant� qu�cp eft nocentior,tant� etiam fit fc�cundior� Egonbsp;enim credo co temp�rc,iftas molcftas amp; noxias creaturas, nondum extitifl� ( ftili-cet ante lapfum ) fed pofteainp�nam peccati,exmal�dida terra efl� procreatas, vtnbsp;nos affligerent,amp;cog�rent ad inuocandumDcum, Genef. cap. t,

C^iando textus dicit: Et vidit Deus quod eflet vald� bori�tfi, f�ghificat ipl�rrt conf�ruationem. C^ia creatura non pofl�t ftare^nifi S. S. dih'geret earn, amp; ifta comgt;nbsp;placentia Dei,irt fuo op�r�,conferuaret Opus. Ncque e�im Deus it� creauit res,Vtnbsp;creatas d�f�r�t,fed amat cas approbat.

igiflirfimul eft,agitai,mouet, amp; conferuat fingula, pro fuo modo, Genefu fe)I*i4. EtGcnefcap � j?.T om.j.fol.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Monet nos Spiritus Sandys exemplo ia.lt;

cobij�T�fgtatitis de ciuitate Sichcmquam gladi� percufl�tai�t Filij, vt reef�^ dilcamU* �rticulum Creationis,nimirS quod omnia fint �n manu Dei, dC ad(ucfaciamus,atlt;pnbsp;exufcitemusnos,adfiduciamCreatorisnoftn,qu�in nobis fane adhuc perexigua,nbsp;QC imbecill�s eft. Si enim firmiter ftatuercmus,Dcum efl� CreatoremjCert� creder^*nbsp;mus eum habere in manibus fuis, c�lum QC terram, amp; omnia qu� his continentut�nbsp;Qliinli videremus fadtum ruere orbem,eum omnibus elementis,amp; imminer^nbsp;ccruicibus noftris,tarnen diceremus etiam ruendo non rues, nifi Deus velit, SC. finbsp;piti inciimberet,nihilnocebis,nec opprimes me,diceremus,aut fi fie vifiim eft DeOgt;nbsp;vt obruar mole tua,fiati�n� quodbonum eft in oculis Domini. In manibus eius teiflnbsp;poramea. Sin alitervifum eft iniultabo tibi O c�lum amp; terra, Cum Turcicisnbsp;Tontific�js alijscp furoribus omnibu.s,totius mundi.

Sic enim domui Iacob,certa6^ extrema vaftitas impendebat.Necpenim vire�, vel voluntas,Canana:is deerant,nec cof�lia,nec arma,nec manus, fed quid obftabatf*nbsp;Dominus inquit : Nolo. Hue vfque venient tumentes fluefius tui, amp; confringeivnbsp;tur ficut inquit Hiob 2C Pfal. Qiii compeftit ftrepitum mariumjftrepitum vnda*nbsp;rumeorum,amp;fremitum populorum. TurbabunturGentes�^ timebunt qui habi^nbsp;rant termines � fignis tuis. Nos viuimus in ipIbmari,�!S ficut aqu�diluuij quind^*nbsp;cim cubitis fuperiores fuerunt altiisimis montibus. Ita etiamnum oceanus �upcratnbsp;terram trium vlnaru alritudine, Sed quare non obruit nosr'Qriia Deus pofiiit term*'nbsp;num mari. Tumentquidemflult;ftuseius,SCallid�turlittoribus, velutiiamiam cm'nbsp;pturi in terram,fed cohibetur �C reprimitur impetus ille diuinitus. Idem viderc eftnbsp;in omnibus furoribus mundi,tumultuantis aduerfus Ecclefiam.Turca eftinftarPe'*nbsp;lagt tumentis amp; turgentis flult;ftibus, qui fi noftris viribus reprimendus eflet, iai**nbsp;diu de nobis aiftum foret.

Quia nosGermani ftertimus fomno vinoquefepulti, S� ftimus deftituti duc** bus,quil�pientia,confiltjs,Toboreanimi, tantis rebus gerendis pares efl� pofl�nt�nbsp;Ac fi procederet Turca iamdudum totam Germaniam occupafl�r. Nemo enim eftnbsp;quipofsitnostueri,nec Imperator, nec Reges, necPrincipes, folusDeuspugnatnbsp;pro nobis. Nec grafl�bitur in Germaniam,nifi iuxta definitam Dei i�ntentiam,nbsp;voluntat�,alioqui fine omni n�goci�,iam diu oftitanres oppreftifl�t. Nam �C Pri**'nbsp;cipes fie Nobiles,luxu,voluptatibus,Seauaritiaiuntperditifsimi. Qiiodautemfet'nbsp;uamur idfitvirtutcfiebonitateDei, fie hanc defenfionem impetrat oratio �C fidesnbsp;Ecclefi�. Sic Imperator in Belgico, non prOgredietur, nec f�uiet vlterius qu�mnbsp;Deus prarfiniuit. H�c igitur traduntur � nobis in confolationem, �e ad fidem nO'nbsp;ftrain excitandam,vt maiore ardore inuocemus fie credamus.

Et lucetprouidentia fie gubernatio Dei,etiam in Ethnicorum hifterqs. Ha�' nibal potuifl�t potiri Roma,fine omnin�goci� fiediff�cultare,c2Efis bellicoftimis di^nbsp;cibusjfieexercitibusRomanorum,fed reprimebatur diuinitus. Quod cum alq no**nbsp;iutelligerent clamabantj vincere Icis Hannibal, viefioria neftis vti.

bringftl* Carolus Regem Galliarum, ingenti pr�lio ad Ticinum filt; peratum c�pit,anno t � z v* Altero ab hoc Romam expugnauit fie arripuit exercituSnbsp;eius. Ita duos potentiIsimosMonarchas,inI�a poteftatehabuit. Nec defuit occaC*?nbsp;fie vires,rempraecIar�gerendiaduerfusTurcicumTyrannum,anno i � jzicontracf�*�nbsp;cxercitu felefi�ifsimo ab extremis orisRomani impcrij,veru ea no eft vluSj�e ffuft*^nbsp;olim e� captabit. Qi.iia Deus eft qui aufert S. principum,�e eft terribilis regib.terf^nbsp;Hic vno verbo aut nutufrangit animos magnor�belIatoruPyrrhi,Hannibalis,�^^nbsp;Ha�c eft vera cognitie fiefides creationis, qu� dofi�rina diligcntermediran(^^nbsp;fie exercenda eft,vt nos ad inuocationem fiecredendum exuftitemus. Impia en�***nbsp;fie inanis fiducia eft,in munitionibus,vallis,borabardis.Etfi qu�doita fiierit viiu*^nbsp;yt T urca grafl�tur in Germaniam,no tuebuntur nos aggeresifti, magno ftrmptu

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laboreco*�^

D E D E O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7

hborecongefti,necliberetfan�mihi,tumin hocoppido commorari, Itnau^friccbft'*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quando genua tle(5limus,amp; clamamusad creatorem no.

ftruin,is poteritigneis m�ris nos circumdare ^ficutteftatur Pfal. 1x4. Mon, tes in circuitu eins, amp; Dominus in circuitu populi fui, ex hoc nunc amp; vsque in fe.nbsp;culum� Item Angelus Domini in circuitu timentium eum. Ego odi molemnbsp;iftamvallorum amp; munitionum. Qiiia nihil aliud eft quam perditiopecuni�jamp;nbsp;oftentano extrem� ftultici�. Id potius agendum eft vt firmiter ftatuarnus nosnbsp;eifein manu creatoris, amp; non tant�m nos led etiam hoftes amp; Diabolos, cum omnibus portis inferorum. Si enimDiabolus poteftatem liberamgraflandihaberetnbsp;nemonoftrumvnomomentofuperftesmaneret. Dilcamus igiturfiduciamcol-locare in Deum creatorem amp; proteftorem, non in munitiones, Bombardas,nbsp;fapientiam, potentiam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;forfictt. Turca amp; Diaboli fine omni nego-

cioperrumpuntamp;vaftanth�c omnia. Quia Deus non vult luos in aliud quic. quam confidere quam in le. Propterea quod profeffi funt hanc fiduciam in creatorem per Filium per quern fufcepit nos in gratiam, amp; inijt foedus nobifcuni quodnbsp;eft confidere vitam noftram,aduerfusomnesinfidias amp; potentiam Satan� amp;niunnbsp;di, penderea folo Deo,qui fi vultmeextin�ium, non opus eft vtmittat milites,nbsp;fin minus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iXo�)t�n�gt;2^c�ffdntnl)cr.�)dk. Meminerint

igiturhi, qui habcnt, promiflionem diuinam, confidendum fibi eft� quodDeus veli t elfe nofter Curator, Defenfor, Paftor, amp; Pater, propter Filium, ficut teftaturnbsp;Chriftus, Pateramat vos, quia meamaftis. In mundo pr�iTuram habebitis,lednbsp;confidite,ego vicimundum. Simundusvosodit,fcitotequiameprius, quamnbsp;VOS odio habuit. Et tarnen etiam vita veftra, huius corporis peccati eft in manunbsp;inea. Quare ergo trepidamus amp; exhorrefcimus hoftium minas,amp;potentiam,nbsp;quin potius l�tamur in domino, qui vocauitnosvocationefual�nda,amp;docuitnbsp;nos confidere amp;vincereinipfo.

SOLVTIO QVAESTIONIS QVOMODO DICATVR DOMINVS QVIEVISSE DIE SEPTIMO ABnbsp;opere quod fecerat Gen. cap. z. fol. 21,

Hiequ�ftiooritur. Moles dicit quieuifle Dominum die feptimo aboperc quod fecerat, hoceft celfalfe operari in leptimo die. ContraChriftuslohan. ��nbsp;dicit. Pater meus operatur vsque modo,amp; ego operor. Facit autem ad hunc locum , quod Epiftolaad Ebr�os cap. 3. amp; 4. Dilputat de lequie. Si introibunr,nbsp;non quidem in terram promilfionis,led in requiem meam amp;c.

Sed nos fimpliciterficrelpondemus, lolutionem alferri ab ipl�textu,cuni dicit : Perfedi funt coeli amp; terra. Sabbatum enim leu quies Sabbati, hoc fignifi.nbsp;cat,quodDeusfic celTauerit,neconderetaliudc�lumamp;aliam terram,non hocnbsp;fignificat, quod Deus coelum amp; terram turn conditam defierit conleruai e amp; gubernbsp;nare. Nam de modo creationis, liiperiore capite dare nos docuit Moles, Deuranbsp;per verbum condidilfe omnia, producat marepifees, terraherbam,beftias, amp; c.nbsp;Item, crefeite, replete terram,mare : H�c verbavsque hodie durant Ideo videmusnbsp;multiplicationem fine fine. Itaque fi mundus conlifteretinfinitis annis, vir2nbsp;tushorum verborumnon interiret, led efletperpetuamultiplicatio,vtiftius verbinbsp;feu prim� vt hie loquar, fundationis.

Facilisitaqueeft folutio. Quieuit Deus ab opere fuo,hoc eft contentus fuit illo coelo, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;condita per verbum, non creauit nouos c�los, non nouain

9S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE DEO.

terram, non nouas ftcllas, non arbores nouas. Et tarnen operatur Deus ad^ hue , fiquidem femel conditara naturam non deferit, fedgubernatamp;conferuatnbsp;virtute verbi fui. Ceffauit igitur � condirionc,fcdnon ce�auit agubernationc.nbsp;In Adamo c�pitgenus humanum, in terra c�pitper verbum genus aniraale,vtnbsp;fie dicam, in mari c�pitpifcale amp; volatile. Sed in Adamo amp; primis beftio-liSjfeu animalibus non defieruntifta. Manetadhuchodicverbumfupergenus humanum di�um.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Crcfcite Sc multiplicamini, manet verbum producat

mare pifces,amp; aues c�li. Omnipotensigiturverbivisamp;virtuseft, quodto-tam creaturam fie conferuat amp; gubernat.

Clareigitur oftendit Mofes,qu�d verbum in principio fuerit. Qui^a autem crelcunt,multiplicantur, conleruantur amp; reguntur adhuc omnia eodciunbsp;modo, quo �principio mundi manifefte iequitur, verbum adhuc durarc nee eflenbsp;mortuum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quod igitur dicit ; quieuitDeusabopere, non eft referendum ad

iftum curfum rerum, quomodo conieruanturamp; gubernantur,ledfimplicitcrad initium, quod ceffauerit Deus ad ordinibns condendis,vtvulg�loquunrur,amp;inbsp;nouis Ipeciebus, feu nouis creaturis. Ego fi meam perlonam fpedes, fuiunbsp;quiddam nouum, quia ante annos lexaginta nihil fui, fie mundusiudicat,ledDeinbsp;aliud eft iudicium,nam co ram Deo fum generatus amp; multiplicatus, ftatim in prinnbsp;cipio mundi. Quia hoc verbum. Et dixit Deus: Faciamus hominem, me quoquenbsp;creauit. Qu^icquidenimDeusvoluitcondere,hocrum,cumdiceret fiatcondidit.nbsp;Non fubito noftris oculis apparuerunt omnia. Sicut cnim fagitta, aut globus, qui exBombarda mittitur( nam in hocmaiorceleritascft) vno quafi momennbsp;to ad metam dirigitur, amp; tarnen per certum interuallum mittitur : Ita Deus pernbsp;verbum fuumeurrit ab initio vsque adfinem mundi. NonenimapudDeuiunbsp;fiintprius amp;pofterius, citius auttardius, led omnia funt cius oculis pr�fentia-Eftenim fimpliciter extra temporis rationem.

Ergo verba ilia, Dixit Deus, fiat, crelcite, multiplicamini, lie conftituunt creaturas,vtnuncfuntamp;;erunt vsque adfinem mundi. CelTauitautem�con-dendis nouis. Non enimcondiditnouamterram,nonccelumnouum ledficutSonbsp;� lemamp;Lunam voluit currere,itaadhuccurrunt. Sicut turn repleuitmarepilcibus,nbsp;c�lumvolatilibus,terram pecudibus .-itafuntiftaconfummata, amp; manent adhuonbsp;ac conleruantur. Sicut Chriftus dicit : Pater operatur vsque modo, amp; ego ope-ror, verbum enim quod in principio dixit, adhuc eft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sicut Pfalm. i a. ait :

Sedhicopponitur aliud, nemp�, Quomodo verum f�tDeum nihil noth condidil�� , cum tarnen confier Arcum l�u iridem tempore Noh� conditaiU'nbsp;Item poft Ad� lapfiim, minatur Dominus futurum, vt terra producat tribulos amp;nbsp;lentes, quos non fueratprodu�fura, fi Adam non peccaft�t. Itemdel�rpentenbsp;dicitur ,qu�d debeatrepere pronus humi, qui proculdubi�, ficut initi� conditusnbsp;fuit, redus incelfit, ficut hodie cerui amp; pauones incedunt ?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H�c cert� amp; no-

uaconditio, fadapernouumverbum. Itemf� Adam non effet lapfusinpcc-catum, non fuilfet iftaluporum,leonum,vrforumferocitas, plane nihil in totii creatura homini autmoleftum autnoxium fuilfet.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam textus cl are dicit'

omnia�Deo conditafuilfebona. Nuncqu�fo,quant�molefti�funt ? Ip-fiim corpus quot amp; quantis incominodis , morborum faltem eft obnoxi-um ? Omittam pulices , mufeas, araneos, quantum periculorum efi �reliquis,

�reliqu�s truculentisamp; venenatisbeftijs. Sedvt nihilhomini fitjCert�hocma, xitn�eftnouum,qUod Virgo parit Filium Dei.Ergo Deus f�ptimo dienoncefla.nbsp;uit,l�doperatur, nontant�m conl�ruando creaturam ,{cd eriam mutando �c no-uandocreaturam. NeeeftveruiUj quodfupr� pofuimus, abftinuifl�Deum,nbsp;� nouis ordinibus condendis ?

Refpondeo. Mofeshic loquitur de natura incorrupta. Siigiturhomofte-tlfl�t ineainnocenria^qua eratconditus, non extitiflet fpin�, nontribuli, non morbi,nonvisbeftiarumvlla. Sicut ex eo fatisapparet^quodHeuafinemetu,nbsp;non aliter cum ferpente loquitur, quam nos cum delicata auicula, aut blando ca.nbsp;tello.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ne�mihi dubium eft, ferpentem fui ftepulcherrimam creaturam, cum

fingulari hoc dono ornatam, vt inter reliquasbeftias habentprimamlaudem cal-liditatis, ficut calliditatis laudem habent V ulpecul�, Muftel� amp;c.

Ergo c�m Adam adhuc effet San�fus 8c innocens, omnia animantiacum fumma voluptate ei cohabitar�unt, parata ad omnis generis officia. Nec fuifler,nbsp;fiitapermanfiffet, metusadiluuio, amp; per confequeusneque Iris feu arcus extitiftnbsp;fet. Sed peccatumcaufa extitit, cur multa Deus aliter faceret. Acinextremonbsp;die,longe maior totius creatur� mutatio amp; renouatio erit, qu� ficut Paulus dicit,nbsp;Rom. s. Propterpeccatumnuncvanitatifubiedaeft.

QuodigiturMolesdicit: Quieuil��Dominum,loquiturdeconditioneori-ginalis mundi. In eo quia non fuit peccatum, ideo nihil noui creatum eft, non fuerunt tribuli, non fpin�, ferpentes amp; bufones,etfi erant, tarnen erant fine vene-no, amp; fine cupiditate nocendi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad hunc modumloquitur de creatione mun

di in fuaperfedione. Erat turn munduspurusamp; innocens, propter hominem purum amp; innocentem. Nunc c�m alius fit homo propterpeccatum,etiamnbsp;munduscapit elle ali'uSjhoceft lapfum hominis l�cutaefteorruptio amp; maledi�tionbsp;creatur�. Maledi�ta terra ait Deus ad Adam propter re,lpinas amp; tribulosnbsp;germinabittibi. Et adpeccatum vnius maledi�li Cain , maledicitur terra,nbsp;vt etiam culta non reddat vi rtutem fu am.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P ofte� ad peccatum to tins mu ndi

venitdiluuium, amp; deleturvniuerlumgenushumanum,paucisiuftisleruatis,ne promiffio deChrifto non impleretur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sicut autem apparet terram deforma.

tameffeperpeccatum: ItacredoegoSolisquoqjlumenclariusamp;pulchriusfuifi� cum creareturante peccatum hominis.

Eft vfitatum verbum in Scholis Theologorum,diftingue tempora amp; concor. dabis Scripturas. Quare mult� aliter loquendum nobis eft, de mundo poftnbsp;talemmiferamcorruptionem qu�perpeccatuml�cuta eft,qu�m deillooriginalinbsp;puro amp; integro mundo. Confideremus exemplum quod ante oculos eft,Terram promiflionis qui viderunt hodie, dicunt nihil fimile elfe illi commendati oni,nbsp;qu� extat in facris literis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itaque cum earn comes Stolbergenfis fingulari dili

gentia perluftraf��t dixit, fibi fuum agrum quem in Germaniahaberet,ellegra. tiorem. Nampropterpeccatum, propterimpietatem amp;maliciam hominumnbsp;terra in falfuginem eftpofita,vtaitPlaIm. 107. SicSodoina,antequamigninbsp;de c�lo perijt, fuit ceu Paradafus qu�dam. Genef. 13.

Sicin genere peccatum l�quiturmaledidio, maledidio autem mut�t res, vtexoptimis fiant peffima loquituritaqueMofes, de creaturarum confummati-one, qualis fuit ante peccatiim.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si enim homo non pcccalfet, omnes befti�

IQO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E D � O.

manfifl�nt in obedientia, donee Deus hominem tranftulifl�t de Paiade.fo l�u tef'' ra, fed poft peccatum omnia funt mutata in deterius.

Adhunc modum manet folutio fupr� pofita. Quod Deus in lex diebu� confummauit opus fuum, hoe eft quod defijt � conftituendis.ordinibus, amp; quit-quid facere voluit, tum fecit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non dixit denu�: Fiat noua terra, no�um mare, amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qu�d autem virgo Maria peperit Filiunj Dei, manifeftum eft,

quoque benefici) caufamfuifrecalamitatemno'ftram , inquam perpeecatum i�' cidimus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sic autem Deus illudmirabile amp; ingens opus fecit, vtpriusidpel'

� � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� moJ -lt;lt;f� hl � ; ; -

� � -7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fin;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�' TI -

EtfiDeus otnniaverbofuo ordinaueritamp;creauerit, tarnen non ideoallig^-tuseftadiftasRegulaSjpoteftenimeaspro.fuavoluntatcmutarc,. Gepe. cap. J* fol. 8. Et fol. 9. Hoc tantum dicimus ifta fie creata elfe, amp;conferuariverbo,nbsp;Verbo tarnen etiamadhuc�hodiemutaripolfe, fient ilia tota natura tandem im-mutabitur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.

Plalm. lOi. dicitur. �niti� tu Domine terram fundafti, amp; opera man�-umtuarumfuntcoeli. Ipfi peribunt,tu autem permanes,amp;omnesficutve-ftimentum veterafeent� C�lumamp; terra paulatim mutantur amp; veterafeunt, ac tcnduntadcorruptionem.poftea verb induent nouam veftem.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deusenim

non fol�m terram, ftd amp; c�lum iplum longe pulchrius faciet, vbi veteri indumeU tofueritexutum. . ^Dlt;i6�flnurfhn'�BfrrfcIf(fi0t/l^frnac^�Wcramp;n� fieeinOl�h'^nbsp;roef / �Mb �Pftngf�fftt�if an�tf�cn-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hodie non eft tanta claritasamp;lplendorlu-

minis folaris, quanta pofthanevitam erit, neq; tant� funt vires reliquarum cr�a-turarum, quant� initi� creationis fuerunt. Sicut teftantur Ruftici natural p�ul�timftnelcere,ac arbores fiue in faltibus, fine in hortis citiusfuccreuilft antenbsp;trigint�aut quadraginta annos, qu�m nunc, amp; incremenra ftx autfeptem anno-rum in arboribushorumtemporum, vix�quareannuum augmentumfiiperiorisnbsp;leculi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Terra igitur alio indumento ornabitur, amp; c�lum quoque ac lumina-

rialong� eruntlplendidiora. Vt apudlfiiiam dicitur cap. 30. Sed amp; lux Lu-n�eritficutluxSolis, amp;luxSolisfeptiesclariorerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ulten O�oef ber

Cunlt;ftisdiebusterr�ftmentisamp;melfis,frugisamp;�ftus,�ftas amp; hyems, amp;diesnon ceft�bunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hic rextusben�notandus eft, contra vulgatasopinio-

nes de f�gnis pr�celTurisextremumdiem. Ibienim neftio quotdierumEc-clypftsfingunt, nuganturtotoftptennio nullam muliereraparituram amp;c. Sed hilt;�

hic textus dicit, non quieturam nodcm, non dicrn, non �ftatem, non hy�mem. Ergo inanebuntift� vices natur�, nequevllavnquam Eclypf�s totum dicmho.nbsp;minumoculisadimet. Necociofumeft, qu�d dicit : Cundisdiebusterr�nbsp;fubindicat cnim hos terr� dies aliquando cef�aturos, 8c fecuturos alios dies coeli.nbsp;Stantibus igiturterr� diebus, terraftabit,amp; manebunt ift� vices temporum. Sednbsp;ceflantibus his diebus terr�, ceffabunt ifta omnia, amp; fequentur dies c�li, hoc eftnbsp;�terni dies qui erunt Sabbatum ex Sabbato, vbi non occupabimur corporalibusnbsp;laboribus, ad parandum vi�tum,erimusenimficut AngeliDeL Sednoftranbsp;vitaeritagnofcereDeum,dele�lari fapientiaDei,amp;frui pr�fentia Dei. Confe-quimurautemeamvitamfideinChriftum, Gencf. cap. s. fol. 141.

Pr�fentis mundi erit aliap�na ( nonenimaquaperibit) ficut colorIridis oftendit. �nfimus color cuius finitumlp�cium eft, eft aqueus. SicenimgraCnbsp;fataaquaeftindiluuio, vt tarnen p�n� modus ftatueretur, amp; aboli tispeccatori#:nbsp;bus reddcrctur terra habitanda pijs reliquijs. Sed alter exterior circulus Iridis,nbsp;qui eft infinit� capacitatis,habet coloremigniseiusfcilicetelcmenti,quototusnbsp;mundus conflagrabit. Sequetur tarnen hanc corruptionem melior mundus,nbsp;quiin�ternumdurabitamp;leruietpijs. Genef. cap. 6. Tom. 1. fol izz.

lt;^id futurum putamus ante diem extremum, fiquidemnunc reuclatoE- Cenefcap. uangelio, tanta contemptorum eft copia, vt verendum f�t ne breui pr�ualeant amp; 5-repleant raundum erroribus , amp; verbum omnin� extinguatur. Profed� ^7*nbsp;Chriftihorribilis voxeft,dicentis .-putasne, quod Filius hominis, c�mvenerit,nbsp;mueniet fidem ? Luc�. 18. Et Matth. 14. Compar�t poftrema temporanbsp;temporibusNoah. Sunthorribilesh� voccs,l�dmundusfecurus, �ngratus,nbsp;omnium promiif�onum amp;comminationum Dei contemptor, abundatomnibusnbsp;iniquitatibus, amp; quotidie magisac magis deprauatur. Poftquam enim pontif�-cum regnum def�jt apud nos,qui tantum lormidinep�n� rexeruntmundutn,connbsp;temptafanadoarina,degeneranthomines,tantum non in bruta amp;beftias. Numerus Sandorum amp; piorum pr�dicatorumminuitur,omnesindulgentcupidi-tatibusfuis. Fiet autem vtnouiifimusdies, ficutfurobruatmundum,amp;de-pr�hendat homines in l�curitate, indulgentes ambition!, tyrannidi, libidinibus,nbsp;auariti�, amp; omnibus vici)s.

Porr� ipfe Chriftus h�c pr�dixit, non itaque eft, vteum mentitumefl�pu-teinus. Qu�d f� primus mundus, qui tantam copiam fummorum Patriarcharum habuit, fie mil�recorruptus eft. Quid nobis noneft metuendum, in tanta imbecillitate natur� ?

DetigiturDominus,vtinf�deamp;confeffioneFilij fiiileluChrifti, quamci-ti f�im�colligamur ad Patres illos, amp; intra vingintiannos moriamur, nehorribi-lesillaspoftremi temporis miferiasamp; calamitates,tum Spirituales turn corpora., lesvideamus. Amen.

�Oi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ANGELIS BONIS.

Scd hie qu�ri (olet de Aftrolog�cispr�didionibus, qiias ex ho� loco confi�' mant amp; probant.nbsp;nbsp;nbsp;Ego fi quiseas defendat min�s pertinaciter,non valde repW'

gno. Oportetenimingenijsfiioslufus concedi. IgiturfiluperftitionenitollaS non valde offendit me, fi quis ingenij caulaiftis pr�di�lionibus ludat. Quodnbsp;men ad rem attinet, mihi nunquam perfuadebitur, Aftrologiam inter (cientiasnbsp;merandam efl�, fequarautem banc rationem, qu�d nullam plane demonftratilt;?'nbsp;nem habet. Nam quod allegant experientiam nihil me mouet. Omnes eni^^nbsp;Aftrologic� experienti� funt mer� particulates; Nam iftas tanr�m artificesnbsp;tarunt amp; retulerint in literas, qu� non fefellerunt,reliquas experientias vbi f�ly �nbsp;fiinr,necfecutifunteflfelt;�tus3quospr�dixeruntcertofuturos, nonnotarunt. Si-eut autem Ariftoteles dicit : vnam nirundinem non facere ver : Ita ego ex talibu^nbsp;parricularibus obferuationibus, non puto Icientiam conftitui. Sicut enim vc-natorum di�tum eft. Quotidie venationes exercer!poflejfednonquotidiel�-cundas venationes efl� ; Idem plane de Aftrologis amp; eorum pr�didionibus dic^nbsp;poteft, quia f�piflime fallu nt.

Sed etiam fi quid certi habent ifta, qu� fiulticia eft valde de futuris efi� anxi-um ? Nam fac futura pofie feiri per Aftrologicas pr�diftiones, fimalafunb profefto multis modis eorum ignoratio melior eft qu�m Icientia,ficutCiceronbsp;quoquedilputat. Etpr�ftateflelemperin timor�Dei, acorare, qu�m dilcruci�-ri metUjfuturorumeuentuum. Sed h�c alias. Quare exiftimo Aftrologicaspr^-di�tiones non fatis tut�hocin locofundari,funtenimfignarationafia,vtficvo-ccm, hoc eft per rationem colle�ta. Magis autemproprium eft, fi intelligamusnbsp;Mofen de fignis, qu� Deus oftendit,vt homines in genere vel admoneanturvelnbsp;Tcrreantur.

Angeli boni funtSp�ritus admiftratorij amp; miniftri creatur�, quipr�liantui� pro incolumitate amp; falute mundi amp; piorum.

Genefi cap. i. fol. 7. Mo{�svideturfuioblitus,qu�ddcduabusmax�-misrebus nihil agit, nempede creatione amp;lapfu Angelorum,ac tant�m corpo-ralium rerum conditionem perfequitur, C�m tarnen non dubium fit, Angelot cfl�creatos. Decreationeautem,depugnaamp;lapfueorum, nihil omnin�extatnbsp;inScriptura,nifiqu�dChriftusdicit:Inveritatenon ftetit. Etpaul�poft. Satis nobis fit ifta icire,eft� Angelos bonos amp; malos. DeumautemcreafleomncSnbsp;pariterbonos,amp;c.

Appellantur Angeli, ex�rcitus, milites nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vigiles, redoreSjgubetna*

tores in creatura Del. Idenim eft �orum officium inferius. Superiuseft, ca-�ierc gloria in Excelf�s Deo, Inferius erga nos de creaturas eft vigilare, guberna-rt, milit�'

DE ANGEtlS BONIS- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,0^

Te,milltare^non tant�mpropijs fed etiampro impijs. SicutexDaniclepatct, vbi dicit Angelus fereuerti ,vtpr�iietur aduerfumPrincipem Perfarum. Angelusnbsp;autem bonus non refiftitbono Angelo. IdeoPrinceps Perfarum fuit malus Angelus J Sc de numero lllorum, de quibus inquit Chriftus : Princeps huius mundinbsp;cijcietur foras. SatanasDeusbuiusfeculi, habet maximosexercitus Diabolo-rum, Sc eft etiam inter malos Angelos qu�dam Monat chia.

Res enim loquitur ipfa, amp;Scriptura non obfcut� oftendit,fiquidemvide-mus mundum horribiliter mifeeri, turbari, conhrndi, collidi horribilibus flagi-tijSjhoc inde fit : nbsp;nbsp;Q^iavbique regnant mali Angeli in aulis, Pap�, C�laris,

Regum ,Principum, quin etiam in �dibus priuatis. H�cfimt amp; dicuntur opera Diaboh, qu� videmus Sc experimur. Sed mundus non videt autore amp; impulfo-re Diabolo, fieri c�des, Sc alia infinita fcelera. Effe�ium vident om n�s, caufamnbsp;verb non vident. Cert�m igitur eft, principes bonos inter Angelos milltare ad-uerfus duces malorum Angelorum, id enim teftatur experientia. Sicutetiamnbsp;Gentes aliquam vmbrara huius cognitionis retinuerunt, quando finxeruntlarcs,nbsp;aut genios Donos Sc malos. Deuseft creator Sc gubernator omnium, qui etiamnbsp;impiorum,vtBabyloniorum ,Affyriorum, Perfarum imperia adminiftrat pernbsp;Angelos, freut teftatur Daniel, Sc in noftrisaulis ac regiminibus rdemapparet,nbsp;V nde fit, vt f�pe etiam optim� cauf� in aulis vari� impediantur,turbentur, Scnbsp;protrahantur, amp; tandem tarnen f�lices exitusfortiantur, du�lu Sc confilijs bono_nbsp;rum Angelorum. Atque h�c funt mirabilia confiliaDei, de quibus non eftdi-fputandum, cur bac aut alia ratione gubernet mundum.

Sic entra definit eosEpifliola adHebr�os : Nonne omnesfuntadrainrftra-torij Spiritus, inminiftcriummiffi,proptereosquih�reditatem capientfalutis. NonfuntDij autDe�,fedfuntminiftriadminiftrantesorbemterrarum. Idquenbsp;propter eos qui �ternam falutem h�reditabunt. Quicquid enim rerum in hacnbsp;vita geritur, hoc orane propter hommes pios, Sceos qui faluandi funtgeritur.nbsp;ProptereoslucetSol,conferuantur Sc ftabiliuntur r�gna,f�cundatur terra, con,nbsp;r�gia contrahuntur. Breuiter omnia qu� funt in c�lo Sc in terra, ad hune finemnbsp;ordinatafuntjVt colligantur iufti, Sc numerus faluandorum impleatur. H�c ita-que yer� c�lefti s do�tr ina eft, non rationis Sc fapienti� human�, quod in hac vita tninifterio Sanftorum Angelorum, Sc imperia Sc politi�, oeconoiuiSjdeniquenbsp;qu� habet hic mundus omnia gubernentur.

lamverooritur qu�ftio : Sih�cfuntvcra8ccerta,vtfuntprofelt;ft�,fequi-tur Erafrai Sc omniumEpicureorumfententiam effe falfiffrmam. llli enim moti infinita rerum in�qualitate Sc co nfufione in hac vita, qua vident improbosf�li-ciores eflebonis Scpijs, e� delabuntur, vt negent hanc euftodiam, Sc minifteri-um -Angelorum, quin ipfam Del P rouidentiam. Sed Sc communis experientianbsp;teftatur, Sc etiam SanStorum querel� , quod quanto quis eft feeleratior , tan-toeftfortunatior. SieCicero ait : Optim� cogitat�pefftm� cadunt, fielulijnbsp;C�faris , Demofthenis Sc aliorum , qui fuerunt fapientia , do�hrina , virtu-te, ingenio pr�ftanti�frmi, qu�rel� extant de fucceffu Sc exitu confiliorumnbsp;.infceiici 5 quin ipforum quoque exitus , pro fummis ergaRempublicamme-ritisfuerunt triftiffimi. Sic pi) opprimuntur, Eccleha adfligitur Sc duri.nbsp;ter exercetu�. Impij cmergunt, tlorent Sc abundant opibus Sc potentia.

,04 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ANGELIS BONIS.

Qu� igitur h�c eft Angelorum adminiftiatio ? Quis non videat fortuit^ amp; temere omnia ferri amp; mifceri ? QuinpotiusSatan�hancgubernationeinnbsp;efTe ? Sicut Chriftus eum principem mundi appellat, amp; Paulus Deumhiiiusnbsp;feculi. Quomodo ergo flat �ngelorumadminiftratio ? Refpondeo : H�ce^nbsp;vtanteadixi admiranda amp;compr�henfibilislapienti�Dei,quam non aflequitufnbsp;fapientiahumana. Quanquam fivelimusaperireoculosh�cperipicerc amp;iu-dicare poffemus, Diabolum e�Te vindum amp;captiuum teneri, tanquam inie�isnbsp;pcdibus manicis, itavt ne cap ilium qu idem capitis nofl:ripoffitattingere,ni^'nbsp;volente amp; permittente Deo. Si quid autemaduerfiaccidit, nequaquamnbsp;negligenti� Angelorum in minifterio eorum tribuendum, fedpotius adtenta-tionem referendum erat,quibusfolentin hacvitapij finguli, amp; totaEcclcfiaexer-cere. Neque enim tanta potentia eft Diaboli, quanta in fpeciem apparet.nbsp;Namfi effet ei plenapoteftaspro libituf�uiendi, nonviueresvnamhoram,nonnbsp;vnampecudem, non fegetem incampo,nonfrumentuminhorrco, nihildenbnbsp;que eorum, qu� ad banc vitam pertinent, faluumaut integrum retineres.

lam verb vniucrfum ordinem natur�, amp; to tins huius vit� animo perpendc, acpcrluftra omnc genus hominum, pecudum, volucrum,Pilcium, amp;inuenicsnbsp;pluraeffebonaqu�ra mala, videbis etiam minimam partem fubiedam effepotefl'nbsp;ti� Diaboli. Cogitur enim pifces in tluminibus, volucresin aere,hominesnbsp;iumenta in pagis amp;ciuitatibusrelinquere, quod nonfaceret fi abique pr�fidionbsp;Angelorum effet. Atqui interdum magnas turbas dat, commititinterfe r�gna amp;Monarchas,prouincias,ciuitates,familiasconturbat ? Turbatfan�jta#nbsp;men hoc quod maxime cupit, non poteft efficere, vt euertat omnia, amp; c�lum ter-r�mifceat,tam firmavtvalla, munitiones, amp;fepes Angelorum in circuitu no-ftro amp; omnium rerum.

Si igiturconferantur malacum bonis,qu� acclduntin bac vitajlong�maiof numerus amp; copiabonorum eritqu�mmalorum,pr�tereaqu�adtentationeinnbsp;aut p�nas amp; caftigationem peccatorum pertinent, fi quando peccatapr�ualent,nbsp;amp; traduntur r�gna, ciuitates, ac principes in p�nam amp; vaftiratem.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sicut So-

doma amp; vicinas ciuitates Deusperdidit, ibi turn ceffantvallaamp;caftra Angelorum. C�ter�m in Republica amp; omnibus ordinibus vit�, excit�t varies tumuf tus, impellit homines ad adulteria, furta, c�des, periuria. Sed tarnen non om-nes{�ducit,autfubuertit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qmaeftredadusinordinemvtnon poflitetiame3lt;

malis quos vult occidere. Si enim in manu eius effent omnia, etiam impios, licet iam ante� fuis vinculis irretitos perderet.

Tol�r�t igitur Deus etiam improbos amp;peccatorcsaddeclarandamimmen* fam fuam bonitatem , dctolerantiam, fedvlqueadilludtempus, quodeftdefti-natum p�n�, quandoiamimplet� funt iniquitates eorum, ^cuc^t cr

Ad hune modum relponderi poteft ad qu�ftionem illam,fi funt Afl' geli caftra Dei amp; Spiritus adminiftratorij, quare tam multa mala eueniuntjnbsp;qu� dilplicent Deo. Impijs ben� eft, donantur vita, honoribus, digni--tatibus,abundant opibus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ifta profed� omnia danturper bonos Ang^

los hominibus peffimis. Sed re�pondeo : Non effe difputandum de di-uinis confilijs, c�m malis etiam largiatur bona, amp;dilpergat fua dona parir^t in bonos amp; malos, in gratos amp; ingrates. Sicut ait Chnftus Matth. 5'nbsp;Ideo

DE ANGELIS BONIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,0$

Idco enim hoc fit, vt oftendatfe non habere humanam tantum amp; fiiishmitibus circumfcriptam bonitatem ^fed potius immenfamjnfinitam, amp; incomprehenfi.

ReUnquamus igitur ipfi fuam adminiftrationem^ amp; pr�diccmus maximam mifericordiam, liquidem palam eft, plus boni cuenire, qu�m mali, etiam in mails amp;blafphemis, qui amp; ipfifuabona corporalia habent.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si enim vel vno die

non gubernaret Deus orbemterrarum per Angelos fiib^to vniuerfumgenushu-manum occifione occideret,raperet,ageret, perderet fame,pefte,bellis, incen--di)s. Eth�cferendaeffentnonmali^tant�mfed��btinis. Qtrodvcr�ab histantispericulisfecuriamp;tutielfc poftumus pr�ftdio caftrorum amp;exercituumnbsp;c�leftium l� fieri certo ftatuamus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Permittunt quld�in. interdum Augcli, vt

aliquaraalaaccidant,fedidebvttentemur,vtfidcsnoftrapvobetur amp; cxerceaturj atquead��vtdlfcamusDeum agnofcerein mirabilibus confilijs op�nbus-fuis,nbsp;eiquepro miranda gubernatione gratias agaraus. Queii'admodum do'cetnbsp;noshoc cxemplum Patriarchs lacob , Is enim pergit l�tus Sc confidens, pro-ptereaquodilluxitei Sol, amp;oblati funtco�lcftesexer�itus,fed aliquanto poft i-m-_nbsp;fusSoloccidet. lam r�gn�tamp;triumphatplenusfi;de��gaudioSpiritus : Sednbsp;moxinfinnmammiferiam,amp;perturbatlonumconijci�tur.. . j jnbsp;nbsp;nbsp;rn

Bodem modo ducitamp; gubernatamp; pios �clmpioslt; gt;Quando iamiamviden-tur ruitura omnia ; quot;Non tarnenobijcienda eft prorfus omnisfp�s amp; fiducia.Sed expe�ta, perler amp; perdura.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deus adhuc viuit, Angeli regunt 8c defendunt.

Et quanquam videntur obliti muneris 8? cuftodis-demaudat� .tam�n reuera non cef�ant.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sedeft tentatio amp;probatio,quaDeus non fol�m pios, fed etiam

impiosexercer . Q^�nt^uam irapi) qu�dem nonintelligunt. nbsp;nbsp;nbsp;Perinde vt in

tempeftatibus fubitis ventorum 8c imbrium, ac fulralnum impetus minantur c�. lo 8ct�rritc�nllagrationem,autruinamtotiusorbistcrrarum. Vei�mfeda-ta terapeftate,germinatterra, Scoftendit plurimuiqad feeQunditatemprofuilfenbsp;terapeftatem quanturnuis horridara,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

H�c igitur eft do�trina, qu�hocloco traditui *. quod fint Spiritus admi-niftratorij, amp; miniftri creatur�,qui pr�liantur pro Incolumitate amp;falute mundi, amp;piorum. Itaque inferiuseorurn officrumeft : Superiusautemeftcanere :nbsp;Gloria in excelfisDeo, amp; te Deum laudamus amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item in c�lis vident faci-

em Patris. Idque faciunt cum gloria Del �c gaudio, amp; fuo amp; omnium cre. �entium. �llamver� admirandam gubernationemhuiusvit�, ipfipr�clar�nbsp;intelligunt, qu�m conueniat f�licitasimpiorum, cum aduerfa Fortuna piorum,nbsp;quo� nos non polfumus perfpicere in bac carne fed in fine mundi, amp; poft banc vi_nbsp;tam, videbimus pulcberrimam illambarraoniam,8cconcentumhuiusadmini.nbsp;ftrationis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 1

Perinde vt homo agreftis mirabilem Sympboniam tot vocum in organis aut Cithara non intelligit, propterea quod totius barmoni� rationem ignor�t.nbsp;Sic nos arbitramurtemer� omniaferri,exiftimamusDeum dormire,amp;Diabo_nbsp;lumvigila-teamp;regnare. Etacceditfimuliudiciumratioi�is,quodftatuitnecDe-um nec hominem elfe huius mundi r e�torem, fed agi mortalia cafu. H � c eft car-nisfapientia, nonc�l�ftisilia 8c in�ftimabiliscognitio gubernationisDei,qu�nbsp;monftrat raaiorem elfe nunrerum eorumqu� confcruantur,qu�m qu� pereuntnbsp;in mundo, effe item maiorem Deibonitatem, qu�m maliciam Diaboli. Sed ratio 8c caro etianr in San�tish�fitat�cIabafcitjC�m vider tanras confufioncs, 8cnbsp;diffimilitudi-

IO6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ANGELIS BONIS,

diflimilitudinemfortun�. Hoc inde fit, quia nondumfumus in ilia luce, qua Angeli Iruuntur, amp;perfpiciunt quomodo peccatumamp;iufticia, mors amp; vita,nbsp;nebr� amp; lux conueniant.

Difcamus igitur gubernationem Angelorum cfie certain, amp;fuperarimali' ciam Diaboli immeiila Dei milericordia, conferuantis hanc rerum natural^nbsp;mirabiliter aduerfusomnemfuroremamp;impetumDiaboli. Siceniminon^nbsp;nibus partibus huius vit� videmus. Paterfamilias interdum iaduram facUnbsp;pecudis, gallinae, pecuni�. Retinet tarnen domum amp; agros, SepotiflimaU*nbsp;partem rei familiaris. Hadenusdecuftodia Angelorum, cuius cognitio^nbsp;fiducia in primis vtilis amp; neceflaria eft. Sicut lacob magno gaudio hofee clt;�-leftes exercitus confpexit,amp; iam l�tatur 8c triumphat, defuperatis omnibus nao-leftijs amp; Diabolis, fub iniquo focero Laban.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L�tus amp; fecurus eft in Domini,

Sedof�ruand� hint diligenter vicifl�tudinesamp; alterationesinviraSando-rum vfitat�. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alias enim l�ta amp; iucunda ali�s triftia amp; molefta obijeiuntuf�

Cuiufmodi etiam vicesin tota rerum natura funt,vtdiei amp; nodis,lucisamp;rene-brarum, montium 8c vallium, vt eft in Pfalmo : Afeendunt montes amp; defcenduiU campi in locum quern fundafti eis Interdum audimus ea quae exhilarant noSnbsp;finon in mundo, tarnen in coelo per verbum Dei. Interdum redit tentatio^nbsp;adftilt;ftio^iritus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad halce vicesaftuefeendum eft pijs,ftatim enim mirabih^

Genef. cap. 19. fol. 13z. Tom. x. Angeli quafiglorianturquodfii�^ mifliad perdendas ciuitates, Nos inquiunt perdemuslocumiftum. Itemnbsp;nos Dominus vtperdamusiftum. Hoc perindeeftacfiglorienturfeelTecarni�'nbsp;ces Dei ,perditores amp; vaftatores.

Pertinetautemhocaddefcriptionemofficij amp; potenti� Angelorum. Na*^ HeliaSjHelifieus amp; alij, ficut Hebr�or. n. eft, etiamfaciunt miraculagrandia,nbsp;fed non propriavirtute. Oportetaccedat oratio amp; fides adh�c, tanquamaunbsp;caufamf�nequanon, vtPhilolbphi appellant, fequunturmiracula. SicPetrU^nbsp;oratamp;infideChriftnubetclaudum mrgere,fed Angeli funt potentes, vtfaciau^nbsp;mirabilia fua virtute concreata ipfis.

Eft autem h�c magna gloria, tantapotentia inftrudosefle, notaenim eft h�' ftoria, Quqd Angelus Domini vna node amp; vno impetu lub Rege Ezechia centeu^nbsp;amp;oduaginta quinqjmilliaAflyriorum occiderit. EtChriftuspr�dicat Ang^nbsp;lorumpotentiam, cum ad Petrum dicit Matth, x 6. de duodecim legionibu^inbsp;CiimvnusAngclusad vertendos amp;perdendoshoftes Chriftifatisfuiflet.

Genef. cap. x 4. Tom. x. fol. X3 7. nbsp;nbsp;nbsp;H�c cura eis demandata eft,

crediderimus eandem experiemur finguli. Sic enim videmus AbrahamU�� certo perfuafum habere, adelTcfibi Angelos amp; miniftrarenon fecus,acfi anteO'nbsp;culos adftarent. cum tarnen fint inuifibiles. Tanta eft eius fides, amp; quinbsp;de�^

de ANGELIS BONIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,07

dem fiduciamhabet, verfarlinter nos Angelos, amp; adminlftrare omnia, is ccrtiffu m� videt Angelos, fed oculis Spiritualibusnon carnalibus.

Eft autem b�cinlignis cornmendatio c�leftium fpirituum quod adbibeii fe patiuntur ad tam humilia minifteria, ipfis vt videntur indigna. Ac fan�nbsp;c[u� noftrafuperbiaeft merit� gratiasDeo agiinus,^u�d non creati fumus Ange_nbsp;li, non enim ferre potuiffemus minifteriumtamabie�lum,acLuciferum omnesfenbsp;cuti effcmus.nbsp;nbsp;nbsp;An non eni m abie�ta amp; fordida res eft^ adducere mulierem fpon,

fam Ifaac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pr�terquam enim qu�d humana natura, corrupta amp; horribili.

ter dcformata eftpeccatis amp; p�nis, hic fexuspr� viris fingulares calamitatcs amp; crucem fuftinet.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Num igitur tam Sandus Angelus patictur fe mitti ad mulie.

Sic nos folemus qui nihil aliud quam lutum, putredo amp;vcrmcsfumus,fi quiantecelluntaliosdoniseloquenti�, fapienti�,ingenij,itnoopumautform�,nbsp;quanto faftufupereosqui hifcecarent,feefferunt, quibus tarnen pares funtpec.nbsp;catis amp; calamitatibus.

Sic Diabolus exiftimauit indignum effe Maieftate AngelicaferuireRebec. c�,nonadpetitionem Ab rah�, fed ad votum tantum , c�m dicit : Vade Au.nbsp;gelusDomini tecum erit ,iuftiffimacaufavideturfuperbiendi amp;irafcendi.

C�ter�mhinc apparet, qu�ftt naturabonorum Angelorum,quam ftthu-milis,fuauis, amp; benignanatura, qu� non dedignaturferuire peccatoribus mifer* rimis viris amp; foeminis quia ardent luce �cf�pientiadiuin� bonitatis, quicquidDcnbsp;us iubet, id cximium amp; optimum effe intelhgunt,quia placet Deo.

Sic Gabriel non recufat mitti ad virgincm longe fe inferiorem, amp;adferre nunciumamp; mandatumaDeo. QmaleitDeoplacere,ftuefingulare,finevulga.nbsp;te mandatum fit, ttihil moratur. Mali Spiritus contemnunt non minifterianbsp;tantum,fed ipfum etiamDominum amp;Deum.

Nos igitur cum intelligamus AngelorUm confuetudine ,cuftcdia amp; amici, tia nos frui, agamus Deo gratias, amp; imitemur eorum virtutes, amp; ofheia Charita.nbsp;tis Scbeneuolentix mutu�.nbsp;nbsp;nbsp;Nemohominum tarn benignus, amp; ad omnia ob.

fequia, amp;beneficentiam paratus eft ,quam Angeli, fed non credimus, nectribui-museis has virtutes. Sed certum eft Rebeccam amp;lfaacfidehorem amicumamp; cuftodem Angelorum habuiffe quam feruum amp; cognatos. Serui fides ipfis fuitnbsp;iatis perfpcfta,fed nihil fuit ad x\ngeli fidem amp; beneuolentiam.

Difeamus ergo optlmos amp; conftantiffimos amicos noftros effe inuifibiles, Angelos videlicet, qui fideamp;beneuolentia, amp; omnibus offieijs am�citi� longenbsp;fuperantvifibiles amicos. Sicut mail Angeli amp; Diaboli inuifibiles inlenfioresnbsp;hoftes funt, quamvifibiles, quicquid mail fit, abillisOriturpotius,quamabijsnbsp;ques oculis cernimus, econtra, fi quid boni accidit, id to turn per bonos Atigeldsnbsp;adminiftratur.

Adfuntijs quitentantur aSatana, amp; miniftrant, fignificantes,fefefauefe no. bisinagonibustalibus,amp;gauderedevi�torianoftra. Tom. 4. lenenf. fol.nbsp;Matth, cap. 4.

Sunt amp; eruntMeffores in extremo die. Pilius hominis mittet Angelosfuos, quod eftidem,quodeos fieri Meffores, amp; colligent de regno eius Omniafcandalanbsp;amp; eos qui faciunt iniquitatem, id eft tarn dogmataimpia,quamomnesmalos.nbsp;Etmittenteosincaminumignis. Matth, cap. 15. Tom. 4. leneni. iol. 34i�

,0S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ANGELIS BONIS.

Gcncf. cap. z4- Tom. i. fol. Abraham fie colligit. Cuicunque loquitur Deus, huic miniftrant Angeli omnes creatur� : Mihi locutuseftD^-us. Igiturminiilrabuntmihi Angell.

Hxcpulcherrirna conclufioeft ex promiflionibusdiuiniSjquacert�ftatui^ Angelos aafore feruo. Ego enim habeo Deum, qui habet Angelos, is dabit Angcnbsp;lum, qui te comitetur amp; adiuuet. Mirabilis omnino vox amp; fiduciaeft, quaere*nbsp;ditAngelisiam hoc opus mandatum, Vf pr�ft�fintferuo. Egoquodmeumeftnbsp;faciam cogitauit, daboferuodona qu� ferat iponf�, amp;arrhas,Deus adiungctnbsp;Angelum qui reliquacuret.

Sic plena amp;perfeda fide committit caulam Deo amp; Angelis, Illovili,carn^ li, amp; ftulto, vtapparetopere,fentit occupatos c�leftesillos Spiritus amp; principes*nbsp;Et tam certus eftdeeorumminifterio, vtnonlol�mfciat amp;credatl�domi Angelos habere, fedetiam pr�ft� adeire,quocunque mii�rit leruum. Quia habe-mus Deum coeli amp; terr�^ Ergo Angeli fiint defenfores, curatores, im� miniftri, V-bicunque fuerimus.

Hinc in Pfalmis manarunt dulciflim� voces : Caftra metatur Angelos circA timenteseum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Angelis fuis mandauit de te. 94. Dauid enim Paulo alti�S

hafce hiftorias introlpexit, quam Papa amp; nos folemus, qui putamus Angelos nos non curare, l�dludere ociolbsincoelo. Sic natura omnes iudicamus, amp;accelf*^nbsp;adviciumilludpeccati originalis,iplaconluetudo itadocendi amp; cogitandi,quo^nbsp;longifl�m��nobis abfint, cumvideamus defenfioneamp;minifterioeoruml�ruad�nbsp;amp;regi quiequid habemus , amp;f�pe horribiliterperire homines,quandoeorun*nbsp;miniftenodeftituuntur.

Quis vnquam fimilem fidem audiuit authabuit,qui tam cert� fibi perfu^-deret hoc, quod Abraham fibipromittit? Nihil ad huncAmbrofius,aut Augif-ftinus, aut fimiles. Et qu� fint eius opera, vides, Eft Oeconomus amp; paftor, viui^ inter homines vfitata amp; vulgariratione vit�,facitidquodomnibusparentib�Snbsp;inmoreeftjVt prolpiciant amp; curentnuptiasliberorum,nihilhicfpiritualeapp^nbsp;ret, non cucullus, non rafiira, aut fimiles nug�. Pertinent igitur h�c ad excitan*nbsp;dam fidem noftram, amp;inuocationem, vtconiugiumingreflurus,Deuminuoce*:nbsp;amp;credateum daturum,quampetitvxorem, moribusfuisaptam. Itaqscum�*nbsp;ducia �ic ftatuas. Scio Domine additurum te mihi Angelum, qui gubernet oi�'nbsp;nia, ego addam manum,linguam, amp; qu� mearum partium funt faciam, reliqU^nbsp;iibicur�erunt.

Sic amp; Ecclefiafticas aut politicas fundionesfiibituri cogitemus. Quia vn* corad munus paftorisaut dodo ris, faciam quodpoffum. Angelus aderit, qui g^'nbsp;bernabit omnia. Adhanc fidem fequitur pax, ftcuritas amp; gaudium fpiritus,nbsp;qualibet tentatione. Quia certusfum,etfi multa mala me pr�munt, tarnen An*nbsp;geloselfe infpedores,amp;Epilcopos, ipfi ergo viderintdefoelicieuentuamp;libeigt;nbsp;tione.

Hoe qui credit, eum ver� beatum pronunciabimus. Sed turpiflimum vi^' um eft incredulitasamp;c�citas, qu� tanta beneficia nec agnofcitnec credit, ide^�nbsp;etiam tam ingrat! fumus, inhuman! amp;ferrei, vt ea officia qu� Angelihominibn^nbsp;pr�ftant, inter nos prorfus frigeanr, neque alter alterius commodis eodem ftult;h^nbsp;inferuiat, quo c�leftes illi Spiritus quotidie amp; fingulis momentis minifteriumnbsp;um diligentiffim� peragunt. Ideo dabimus tandemp�nas huius ingratitudin^^'nbsp;Ettar�^�

DE ANGELIS BONIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iq^

Et vamen certa eft de pr�fentia Angelorum, de qua ne femel quidemambi. gendum crat. Cert�m eft eos non fol�maduentumnoftrum inluturamPatri�nbsp;am expe�tare, led ver�nobifeumverfari in haevitaj curantes amp;gubernantes no.nbsp;ftra n�gocia, fi modo firma fide id credimus.

EtPaul� poft fol. 137. Sicredimus Sefumuspi), Angeliboninobisfunt amiciffimi. Sicutlfaac �c Rebecc� fuerunt qui amp; ipfi peccatores amp;indignie.nbsp;rant tanto pr�fidio,fed quia credebant habebant adiun�tos Angelos miniftros.nbsp;Sicnosquoqueconluetudine c�leftiumSpirituumtrui ftatuamus, quantumuisnbsp;deformatos peccatis, amp; indignos tam excellentes creatur� minifterio.

Genef. cap. 3 a. Tom. 3. fol. f55. Atqui non video inquies me elfe circundatum minifterio Angelorum, im� contrarium fentio, amp; videor mibi tra.nbsp;ditus in poteftatemSatan�, amp; adinfernum deduftus. Nequaquamfic ftatuas.nbsp;Si enira effes traditus Satan�, ne ho ram quidem fineret te elfe fijperftitem,fed pr�nbsp;cipitem agerat in omnia llagitia, quinetiam tantum fpacij non concederet, vt fce.nbsp;leribus amp; peccatis te inuolueret, fed conteftim vocaret. Quod veto viuis Angelorum tutel� amp; euftodi� debes. Aut fi ex hac vita emigrandum eft, amp; fuccum-bendum furori Sathanico Deo ita permittente. Ingens tarnen beneficium eft,nbsp;qu�dhabesDeum confortantem amp; confolantem per verbum.

Ifta igitur traditio inmanus Satan�, qu� oculis amp; animo tuoobijeitur,eft tcntatioadhoramamp;momentumtemporis,noninperditionem,fedinprobatio-nem,infalutem,8cfru�lumimmenfum. SicutinquitChriftuslohan. iz. Nifinbsp;granum frumenti cadens in terr am mortuum fuerit, ipfum folum manet, fi autemnbsp;foeritmortuummultumfrudumadfert. Sic enimChriftustraditus eftinmanusnbsp;latronum,fed adhoram tantum amp; in falutem. ftaque fi fentis te vexari amp; tantarinbsp;aDiabolo ora,amp; gratias age,qu�dnon es confumptus,fed tantum tentatus amp; pi;p.nbsp;batus,iuxtailludThren. 3.nbsp;nbsp;nbsp;Mifericordi� Domini quia nonfumus confumpti,

quianondefeceruntmiferationeseius. Itemx. Cor.4. Perfecutionempatimur, led nonderelinquimur,deiicimur fednonperimus amp;c.

Idem docetexemplumHiolgt;,cuirapit primumDiabolus omniabona, cum liberis, amp;. relinquit vxorem morofam, moleftam amp; maledicam,adtligit amp; valetu-dinem vlcere pelfimo. Tamen inquit Diabolus adDeum -.Nonne tu circumual-lafti eum. Ibi queritur pios imo etiam impios , circumuallari. Ac minitaturnbsp;cum indignatione tacitaexcidiumcorpori Sebonis, Quafidiceret,Siinmeama.nbsp;nu effetHiob, oftenderemquidvalerem,amp;quomodo illelaudestuasfonaredeberet , efficerem vt in faciem tuam malediceret. Permittit autemDominus, vtnbsp;corpus excruciet, amp; lacultates rapiat,fed vitam non eripiat.

Eiufmodi igitur exempla docent omnem maliciam amp;vexationemDiab�H effe tantum eruditionem amp; caftigationera, qua excitemur ne ftertamus, amp; torpef.nbsp;camus,atque itainter ofcitantes opprimamur. Confirmatur autem fimul, amp;nbsp;manetfaluaac certa do�lrinah�c, quod Angclifmt caftraDei,nonobftanteeo,nbsp;quodmultamalaaccidunt inhac vita propter malos Angelos.

Scdhic monendum eft, Deo tribui cuftodiam vit� noftr�,rcgnorurn,paciS yrbium, cumtarneneamfaciat mediantibusprimutn Angelis,Deindeprindp*'nbsp;bus, parentibus, Scc. Fitautem idideo,vtftatuamusifta media nihil valitU�^nbsp;effe in cuftodiendo Se curando,ni fi fupremam curam horum negociorumnbsp;rctDeus. Vtitur itaque minifterio Angelo mm amp; princtpum, heut pane amp; vin*�nbsp;Namficutpanisamp; vinumperfe vitam non conferuant, alioqui nemo moreretuGnbsp;tarnen propter Dei ordinationem, amp; natur� noftr� conditionem, ad conl�rU^nbsp;tionem vit�funtnecef��ria, Ita quoque, Angelorum,Principum amp; aliorumni*^'nbsp;diorum cuftodia per f� nihil effet, nifi cuftos Ifraelvigilaretamp;cuftodirct.Tom�4*nbsp;Icnenf. z. Pfalm. Grad. fol.

Gene. cap. XX. Tom. x. fol. 197. C�tcr�m hoc loco qu�ri poteftcnf apudnosamp;invniuerfumin nouoTeftamento rarius apparuerint Angeli, qu�n�nbsp;in veteriTeftamento. Reljjondeo, ideohoefieri,quia apparuitamp; mifluseftf�'nbsp;liush�resomnium. Anteaquidem pr�mifli funtminiftri amp;nuncij,vtfbletf^nbsp;ri �principibus amp;reg�busin mundo^qui monerentpopulum deaduentuDort*�-ni. Iplo autem pr�fente, nihil opus eft miniftns amp; pr�curforibus.

PoftquamDeus mif�tFilium,reuelauit omnia, rcpleuit orbem fapientiac�S' Icfti, atteftantibus fignis amp;miraculis aChrifto editis. SicutinquitPaulus.nbsp;Timoth. 3. Deusmanifeftatuseftincarne,iuftificaturinSpirituamp;c. Ideono**nbsp;expetend�funtAngelorumapparitiones.

Poft Chriftum exhibitum, Diabolus horribilitermundoillufitimmiffislp*^' �ris,amp;malis Angelis, vt teftanturexempla fuperioris �tatis. Sedfuiteapcen**nbsp;ingvatitudinis hominum, qui Dominum ipfum pr�f�ntcm contempferunt,nbsp;inani curiofttate nouas reuelationes qu�fiuerunt.

Sic initio renati Euangelij Monetarius,Caroloftadius ScSacramentarij^^�' orti funt, qui relido Euangelio, tradito per Spiritum San�fum de c�lo, peculi^nbsp;res illuminationes f��tati funt. Quidam eo dementias peruenerunt, vt glori^^nbsp;rentur fe vocem Dei in c�lo loquentis audire.

Hicneceft�ri�opponenda fuit veritas amp;luxEuangclij,amp;pugnandumcon' tra eiufmodi fanaticos, qui fine verbo voluntatem Dei fcrutandam putaban^nbsp;Tales fuerunt olim Enthufiaft�,itemManich�us amp;omnesh�retici,qui volu*^'nbsp;runt fimileseffe Patriarchis, quibus fubinde clarius reuelata funt oracula Dei, dOquot;nbsp;nccChriftus luxipfaprodiret in hune mundura.

Sic Pontifices noua deliria commenti funtexpromiflioneChriftimale tclleda, cum dicitlohan. 16. Adhuc multa habeo vobis dicere, f�d non pot*^nbsp;ftis portare modo. Cum autem venerit Spiritus illeveritatis,docebitvos01^'nbsp;nem veritatem. Finxerunt non omnia per Chriftum amp; Apoftolos traditaeffenbsp;qu�funtad falutem noftramneceflaria. Sed multa oracula referuata �f�� Ef*'nbsp;feopis amp; f�bi, fubinde clarius Ecclefi� proponenda.

His delitijs omnibus opponatur vox Chrifti: Habent Molen amp; Prophet as� lremDominusipfevenit,hictoUanturport�vtintret. Nonenimeftferuus quails Mofes, aut Spiritus miniftrantes funt, fedDominus ipfe.

H�c tradenda amp; ad pofteros quoque propaganda �unt, vt fugiant amp; deteften tur reuelationem nouaruniDodrinarum, euftodiant mandatum illud c�lefte.nbsp;Hune audite, id eftEuangeliftas, Apoftolos. Hoslegantamp;audiant. Item v�tusnbsp;Teftamentum,quodlertde iltisomnibus fidele teftimonium.

Q^od fi pr�ter h�c aliquidreuelatur, oportet vt habent Analogiam fidei, amp; fit reuelatio intelle�lus Scriptur�. Alioqui Diabolica eft. Satan me quidemnbsp;f�pe tentauit ,ficut amp;. Auguftinum, qui depr�catur ne Angelus fibi appareat, vtnbsp;poftularemfignum �Deo. Sedabfit � me,vthuictentation! adfentiar. Martyres fine Angelorum apparitione folo verbo confirmati, mortem oppetieruntnbsp;pro nomine Chrifti. Cur noneodemamp;nosacquiefcamus? Satis euidens amp;illu_nbsp;ftris apparitio eftbaptiftnus, Euchariftia, Claues, Minifterium verbi, �qualenbsp;imo exuperansomnes omnium Angelorum apparitiones, quorum collatione A_nbsp;brahamguttulastant�m amp; micas habuit.

Ego igitur non euro Angelos, �cfoleo Deum quotidiepr�cari,nequen_ quam ad me mittat, quacunq^ue de caufa. Quod fi offerretur aliquis, no n audi_nbsp;rem.fed aduerfarer, nifi de politica neceftitate aliquid fignificaret, ficut fomnia o_nbsp;mnia iucunda 8e i�ta in rebus ciuilibus interdum folent nos exhilarate. Et tarnen baud fcio,an etiam in tali cafu aufcultare,8e credere ei velim. Ver�m in re^gt;nbsp;bus Spiritualibus non requiramus Angelos. Quia promilfio Dei abunde innbsp;Chrifto exhibita �e patefa�laeft. Reliquit is mihi verbum, quo me erudio 8e con-firmo. Nee eft quod verear eum varium aut mutabilem elle, qui fubinde aliamnbsp;atque aliam do�trinam edat. SicutNum. x?. dicitur: Non eft Deus quafinbsp;homo,vtmentiatur, nee vt filiushominisvt mutetur. Habemusfermonem Dei,

Grcgoriusvtvidereeft ineiusDialogis,crediditfimplieiteromnibusappa-. ritionibus. Sicut inter reliquadePeftoS. Michaelis multa comment! funt. In 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;monte Gargaro Michaelem templum confecraffe,amp; Bouem confodiffe,qui eo die

Pefto arauerat. Ego dixiffem : Quid tibi cum monte Gargaro, cuius Dominus eft Rex Apuli� Tu nones Michael, fedDiabolus.

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Talibus mendaeijs relertifunt Papiftarumlibri, 8c acciditid noftraculpa.

Quia noluiraus audireDominum, Sc poftulauimus Angelos,reuelationes, amp; ap_ paritioncs^deo magna copia quod qu�fluimus olfendimus magno noftro malo�

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SicenimPaulusiudicat X. Theffa. X. Eoquodcharitatemveritatisnonre-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cepcrunt, vt falui fierent,Ideo mittet illisDeus emcaciam crroris,vt credant men-

' dacio. ComtempfimusillumDolt;ftorem,dequodi�lumeft:Huncaudite. Item .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Spiritus Domini fuper me amp;c. Habuimus aures prurientes, �c�veritateaudi-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turn auertentes, ad fabulas conuerfi fumus. Ideoinuenimus qui aures fricarent.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ego ft effem Rex, �c mifilfem alicui filium meum vnicum oblato fimul re,

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gno �C o mnibus bonis, �c is tantum beneficium afpernar etur, mitterem ei crucem

i f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; omnis generis mala.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sic nos ciirn Euangelium confir matum fignis e ccelo

� � non receperimus. An non digni 1 uimus,qui acciperemus totamlegionemDia-bolorum pro vno Angelobono, quern vidit Abraham $

De Cherub quantum ego potui ex ledioneconlequi meamlententiam�^* cam. Videtur enim mihi Cherub fignificare faciera illamfloridam,qu�nbsp;puelliSjamp;iuuenibus in prima �tate, l�cutetiampingunturAngelifimilesinfan^i*nbsp;bus, vt Ch�rubin intelligas Angelos, qui apparent facie non rugola, non triftinbsp;l�ta amp; exporreda fronte, facie plena amp; pingui, fiue fit eahumana facies, liueali^�nbsp;Eft igitur Cherub nomen generale, quod non conftituit nomen figulare inter or-dines Angelorum,licut Dionifius fomniat/ed ad apparentiam pertinet,quodHo-ridafpecieamp;iuuenilifacieleolferunthominibus.

Atqueh�cetiamEbreorum l�ntentiaeft, quidicuntCherubelfeChald^*' cum acKappa,elfeferuilemliteram. Rubautem lignificareformofumadolefcer�'nbsp;tern, quillt plena amp; florenti facie, l�toshincKeinbin appellariAngelos,nbsp;florentes facie, l�tos amp; iucundos, licut etiam pinguntur fer�.

Si Seraphim etiam generale nomen eft Angelorum, ab igni leu ardorcpropter qualitatem forinx, licut oftenditlocusNum. xi. InimifitDeusinpopr*^ lum Hannehafchim, Ha Seraphim, ferpentes Seraphim hoc eft vrentes vel igniro^nbsp;vt intelligas Seraphim Angelos,non foJ�mf�rmofaamp; plena facie,licut luntCh^:nbsp;rubim,fed etiam fulgentes, licutin Euangelio pinguntur ad fepulchrum Doniir�*nbsp;fedilfe. Erat inquit textus,forma eius licut fulgur. Matth. xS- Hucpeitip^��nbsp;Pfalmus � 0 J. (^i facit Angelos fuos Spiritus, amp; miniftros fuos flam mam igoiSnbsp;hoc eft rutilantem ignem. Sicut Luc� x, dicitur. Quod c�m Angelusnbsp;adpaftoreSjCircumfullit eos claritas Domini. Talisetiam fuitChriftifaciesi^nbsp;monteTabor. Tales erunt noftr� quoque facies, c�m excitabimur in extrem^nbsp;die ad gloriam � Chrifto nobis partam.

Quod autem in libris Rcgumcftdechenibiciscortinis,intelligit etiam tiesiftas plenas amp; v�g�tas Angeloru m, vna cum alis. Non quod habeant Ang^nbsp;lialas,Sedquod aliter pingi non polTunr. Sicut Efai. �.

Cherub appellatur Angelus, qui venir volans, l�ta amp; formola facie, qu^^^ in tapetispinguntur. Quod fietiam accedat rutilanti, vt fic dicam,qualisSr^nbsp;phani facies fuilTe dicitur l�ta amp;hilaris, ex cuius oculismer�l�tici�radiabao^nbsp;turn dicuntur Seraphim. Nos GermanicepolTumusdicere facies. ^i(

Tales nos quoqucerimus,lucebuntfaciesnoftr�ficutSol in meridie,non ' runt rug� ill�, non contrada frons, non oculi purulentia, led licut Apoo^ rnbsp;pfisxi. dicitur: Abfterget Dominus omnemlachrymamoboculisnofti^S^nbsp;non mors,non Indus,non querel�, non labor vllus fitreliquus. Hanclp^.nbsp;retineamus, amp; viuamus in timor� Dei,donecliberati exhaccalamitofavita/^ ,nbsp;uamusillam Angelicamamp;�ternamvitam, Amen. Gene. cap. 5. fol. �S-

Quis Angelus fucrit, qui cum Hagar locutus ell, Moles non cxplicat,!^� riusfentitfuiireiplumDeum,amp;fer�huiufmodiapparitiones Angelorumacco-modat ad my ftcrium Trinitatis.

DE ANGELIS BONIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jlj

Etfi autem homines quoque vocantur Angeli, tarnen Angelum hunc indu. fpecic hominis hunc fuil�� exiftimo. Cumenim ie oftendunthominibus,nbsp;�pcciem corporis, in qua apparent, alTumunt.

Sic oculis cerni potuit Angelus, qui Paradifo iuftus eft additus. Item duo illi, qui eduxerunt Lothum� Sodomis, quiadlederuiitadftpulchrumDo.nbsp;*uini, qui docuerunt diicipulos de reditu Chrifti ex nubibus.

Mos enim hie perpetuus eft Angelis, vt appareanr in forma humana, hue iu, ucnili flue ftnili. Sicut enim nos non femper eadem vefte vtimur. Sed nuncnbsp;hac, nunc alia induti, nihil amittimus, aut mutamus de corpore noftro : Ita Amnbsp;geh manent ijdem Spiritus, licet non femper eadem fpecief�f� hominibusob�rant, fed quafiveftem mutent. Genef. cap. id. Tom. 2. fol. 68.

Mofesfignificateflemirabilem dimicationem amp; certamen in omnibus diui. operibus, amp; quod Deus omnia efficiat per Angelos, tanquam difeeptandonbsp;��Uni Satana,vt exemplum ex Daniel. lo. declarat. Habemus enim Angelosnbsp;^diun�tos, led fu nt in perp�tua difputatione amp; redargutionecum Diabolo, quinbsp;^ititur impedire hoc opus, quod Angeli promouere cupiant.

Videbat Diabolus Rebeccam ellepuellam piam,pudicam,amp;honeftil��m� ^ducatam,eamque futuram coniugem Ifaac, amp; matrem benedi�tifeminis,ideonbsp;^uimaderat feruus cum mandatis, vteam abduceret, Idconatus eftimpedire,nbsp;^^^^igitur opus difputatione amp; redargutione boni Angeli, qui cum feruo erat,nbsp;Reruns id vnumoptabatamp;pr�cabatur, vt Dominus certando cum D�monenbsp;bonos Angelos tandem vinceret.

H�c fignificatio verbi ( Hochachta ) propria, amp; genuina huius loci (enten. Quod difputata fitpuella,vt fic dicam, ideftdifputandoacquifita. Pro.nbsp;P^erea quainter Angelos bonos �cD�mones perp�tua difjsutatio eft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Boni

�^�^gtli proponunt amp; promouent bonum : Mali opponunt malum, amp; horum ^^ieftiones impiasfoluuntpij, amp; rep rehen dunt aduerfariorumSpirilUum confi.nbsp;conatus. Genef. Tom. x, fol. 140.

Eft magna differentia inter fpiritualem Angelorum conditionem amp;Ad� '^Uocentiam. Angeli vt nunc funt non poffunt cadere. Adam autem potuitnbsp;^^dere. Fuit enim in tali ftatu, in quopoterat fieri immortalis ( erar enim fineo.nbsp;J?uipeccato) expuerili gloria, in immortalem vitam transferriin qua non po�nbsp;�^�^pofthacpeccare. Poterat enim ab iftainnocentiapuerili-ruerein maledi�io.nbsp;P^iri, peccatu m Sc mortem ficut accidit. Immortalis erat Adam, quia habebatnbsp;^onditas arbores, quarum frudlus ad conferuationem vit� valebant. Sed im.nbsp;^^ttalitas h�c, non ficei erat confirmata, vt impoflibile effet eum cadere in mor.nbsp;^'ditatem.

Quare autem Deus in hoc medio ftatu voluerithominemcondere, non eft ^oftruin definite aut fcrutari curiofius. Sicut nequeillud. Quodhomoficeftnbsp;^onditus,vtabvnoper generationem,propagentur omnes. Angeli non fic funtnbsp;K iij condi.

114 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deangelisbonis.

conditi, non enim g�n�rant, nee propagan tu r, viuuntenimlpiritualem viraffl. Dignum autem admiratione eft coni�liuin Dei in creando horaine , queni�,nbsp;cum condidiflet ad animalem vitam amp; a�tiones corporales, addidit tarnen poten-tiam i n telled tiu am, qu� in Angelis quoqueeft, vr fit homo mixtum animal,cxnbsp;brutaliamp; Angelica natura. Genef. cap. x. fol. ^x.

ANGELOS CONDITOS ESSE IN fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MEDIOSTAT V.

Porro quoniam in mentionem de natura Angelorum incidimus, non difli-mulandum eft, quod Patresfcribunt,fimilitudinemaliquamfuifleintercondi-tionem hominis amp; Angelorum. Sed h�c fimilitudo neutiquam referenda eft ad propagationem, qu� in fpirituali natura non eft, fed ad imperfedionem. Sicutnbsp;enim de homine conftituto, quafi in medium, dixi, ira quoque Angcli, cum pri-m�m funt conditi, non funt ita conftabiliti in lua natura, vtnon pofTent peccare�

IdeoChriftusIohannis 8. dicit: Nonftetifleeum inveritate. Hincima-ginatifunt lan�ti Patres, ortam pugnam feu fcditioneni intcrAngelos,quibuf-dam fouentibus partes pulcherrimi Angeli, efterentisieobeertadonafuper om-nes. Verifimiha h�c funr,nequc enim abludunt ab eo quodChriftus dicit, euin in veritate non ftetifte, amp; quod ludas dicit in fiia Epiftola, deieruifle eos luum do-micilium dd Apoftatafie,

Atque ad hanclententiamaccommodarunt quoque locum Elai. 14. Sed quod ad Efaiam attiner, certum eft eum loqui de rege Babylonis, qui voluit ledere in Solio Dei, hoc eft Dominari populo San�lo amp; templo. Siucigiturdift�n-fio fuerit, feu quod mihi magisprobatur,fuperbi Angelioffenfiin humilitatcFbnbsp;lijDei, volueruntfe ei pr�feric,certumeftfuifle Angelos quoque in tali ftatuin-nocenti�,qui tarnen mutari potuit. Poftquam autem mali funt iudicatiamp;daifl-nati,bonificfuntconfirmati,vtnonpoffintampliuspeccare. Omnesenimfun^nbsp;elecli, reprobis reiedis.

Quod fi Draco,fiue mali Angeliperftitiftentininnocentia,ctiamficeffen*: poftca confirmati, nepofTent cadere. Adhunc modumPatresloquuntur quodnbsp;lint Angeli in iufticiacreati,�Sepofteaineaetiamconfirmari. Sed eos quilapf*nbsp;funt, fecundu m Chrifti didu m, in veritate non ftetilTe. Non autem putabimuSnbsp;paucos numero fuilfe. Nam Chriftus in Euangelio dicit, quodSatan habeat re-gnum, amp;qu�dficut inter latrunculos vnuseftqui gubernat omnia autorit�re^nbsp;confilijs, ita quoque mali Angeli,habentprincipemfuumBaalzebub,quifedj-tionisiftius caput fuit. Genef cap. x. fol. jx.

De pugna amp;lapfu Angelorum, nihil omnin�extatinScriprura,nifiquo^ Chriftus dicit : In Veritate non ftetit. Et Mole infra cap. 3 comm�mor�t mbnbsp;lerabilem hiftoriam de ferpente. Mirum igi tur eft tacere de his tantis rebus Mofen*

Hine fadum eft cum nihil certihaberenthomines,vtaliquid fingerent,nem-pe,quod nouem fuerint Angelorum chori, ac tantam�ltitudo,vtnoucmtotos diesceciderint. Finxerunteriam depugna maxima, quomodoboni Angelir^-ftiterint m�lis. Hoeputo fuinptum effe ex pugna Ecclefi�, qu�d ficut pij Dodo- jnbsp;res pugnant contra malosamp;fanaticos : Itaetiamfomniantinter AngelosfuiYnbsp;pugnam contra malos, qui voluerunt vfurpare diuinitatem. Seditafit vbi nul-

Uieftimonia extant^ itaplerumque exiftimanthominestemerarijfibilicerefingere qu�libet.

Hine etiam de periculo amp; metu Ange�orum meditanturexlocoEfai�, vbi Lucifer dixit ; Afcendam in c�lum, fuper aftra Dei ponam folium meum, amp;c.nbsp;Etli Propheta ibi de fuperbia regis Babyloniorumvaticmetur. EtBernhardusnbsp;cogit�t Luciferum vidiife inDeo, forevt homofuperangelorum naturameleua-retur. Hanc homini f�licitatem fuperbum fpiritum inuidiife, ac fie elfe lapfum.nbsp;Sed valeant ifta quantum merentur. Ego neminem eoegerim talibus opinioni.nbsp;bus alTentiri. H�e tarnen funt certa, amp; lapfos Angelos, amp; Diabolum ex^Angelonbsp;i�ciselTefa�tum Angelum tenebrarum. Forte etiam inter ipfos Angelos bonosnbsp;amp; malos concertatio fuit.

Sed quia Mofeferip fit rudi amp;nouo populo, qu�feituerant necefTaria amp;vtL Lafcribere voluit. Alia qu� non erant neeefiaria, de Angelorumnatura amp; firni.nbsp;bbus pr�teri�t. Qu are � nobis quoque,dehactota re nihil debet expedariam-pbus,pr�lertim cum nouum quoque teftamentum pareius de hoc locoagat, nihilnbsp;'^�^imaddit qu�m qu�d fintdamnati, amp;teneantur quafiin carcerevindi,vsquenbsp;^diudicij diem. Igitu rfatis nobis fit ifta feire, elfe Angelos bonos amp; malos. De_nbsp;autem creafiTe omnes pariter bonos. Hine lequitur neceflari�, malos Angelos elfe lapfos, Sc non ftetifi� in ventate. Quomodo autem id fit fad um, nelci-verifimiie tarnen eft, ex fuperbia efle lapfos, quod verbum feuFilium Dei connbsp;terupferunt�rfeei volueruntanteferre,pluranonh3beo. Gene. cap. i. fol. 7.

C AVS A LA PS VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Extat Bernhard! didum de lapfumalorum Angelorum, qui fingitficutp�, t� figtnenta habent, illam fuifl'e occafionem lapfus Satan� de c�lo : Quia vide.nbsp;^itFilium Dei incarnandum efte. Sc alTumpturum hanc mileram maflam humaninbsp;generis. Deinde Angelis demandari minifterium. Sc curam natur� human�,qua�nbsp;]pfislong�eratmil�rior, indignitateigiturrei motum, contempfifleFilium Dei,nbsp;ideoque c�lo excidifle.

Satis pulchra amp; pia cogitatio eft amp; videmus id malum � Satana quoque poe Peccatum omnibushominibusinditum, quo quis eft locupletior, dodior, formonbsp;fior,hoc infolefcitmagis. SicutpoetaEthnicusteftatur : Necleruaremodumnbsp;rebus fublatalecundis. Homines igiturmonendi funt, vtfugianthunc Diaboli-cutnfaftum, amp;agnolcantfuammiferiam. SienimAngclilapfifunt,propteril-lamfuperbiam amp; magnitudine amp; pr�ftantiadonorum, etiam hominibuseaexLnbsp;tio erit, amp; pr�l�rtim ijs, qui de rebus diuinis fibi indicium temere fumunt, amp; cumnbsp;'^ixvnciamfapienti�habeant,centenanumfcpoflidereputant. Genefi cap. 14.nbsp;Tom. X. fol. X37. pluravide. Genef. cap. x8. Tom. 5. foli S4.

Voco autem hoc Diabolicum peccatum amp; non humanum, quia Diabolus in sternum odit, aceufat amp; damnat Deum,le autem i uftificat. Nec poflibile eft vt exnbsp;corde dicat;Dominepeccaui,ignolce mihi.Alioquivt in Martini hiftorialegitur,nbsp;K iiij non

,1^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ANGBtIS MALIS.

non efl�t dcfperandnm ei de venia^qu� venia impoflibilis eft, dum peccatum non agnofcit, amp;DeumbIafphemat, tanquamfine caufaexercenteminiuftaracruo^nbsp;litatemincreaturas. Genef. cap. 5. fol. 51.

. Dclapfu Angclorum incertumeft, quo die accident, fecundo ne an tertio^ Hoc tantum ex Euangelio oftendi poteft, cecidifleeum dec�lo,ficutChriftnSnbsp;teftatur, vidifle fc quo modo de coelo ceciderir.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

An �utem perfedi tum fucrint coeli, amp; an rudes adhuc amp; imperfecti, ncfci* mus. Genef. cap. 3. fol. 43.

Hoc genus D�moniorum noneijcitur nif� ieiunio Scoratione, hoclbn^^' q. d. Alia genera D�moniorum eijcipolfunt fine ici uni o amp; oratione fed h�*-'nbsp;genus non poteft amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quaf� manifeft�alTerens diuerfa elfe genera Daein^'

niorum. Deinde cogitatio meaeft,quodChriftusiftis verbis volueritfignific^: re, politiam inter D�mones, fcilicet, quodquidam fint deputati ifti peccato,a^inbsp;alijSjVtalij fmt Spiritus fuperbi�, alijinuidi�,alij auariti�,alijfornicationiSnbsp;Et itaf�ngulipr�fedi inter ilIoSjfingulis vitijs pr�fint,velutiprouincijsfibi coin-miffis. IgiturficutItali�Spintus,eftSpiritusfuperbi�, Germani�Spirituscrj'nbsp;pul� amp;ebri�tatis, Gr�ci� Spiritus mendacij amp; leuitatis,Galli�libidinis amp;pern*nbsp;di� amp;c. ItaSTfingulishominibus, f�ngulavicia habentfuosSpiritus,amp;pi�d-pu�iftumSpiritum,cuiusvitiohomoiftelaborat. Tom. 4. lenenf. fol. 37^�

Genef. cap. 3. fol. 43. Manifeftum eft, fuifle in l�rpentealiquid d�tenus, quodpropri�poflitaduerfariusvocariDci,mcndaxamp;homicida Spiritus, m quomaximaamp; horribiliseftfccuritas qu�dnon veretur deprauare mandatufnnbsp;Dei, amp; follicitare hominem ad idwlatriam ex qua nouittotum genus humanuinnbsp;periturumelfe. Ver� horribiliah�cfuntcumred��nobis�ftimantur. Aevi-demus etiamnum in Papiftis amp;alijsSedis exempla fimilis f�curitatis, qua v^quot;-bum Deideprauant, amp; homines feducunt, �cc.

Genef, cap. 3. fol. 42. SatanimitaturDeum. SicutenimDeuseratcofl cionatus Ad�,ita iplequoqueconcionaturHeu�. Verumenim eft, quodpto-uerbio dicitur ; In nomine Domini incipit omne malum.

Signif�catautem hocMofes perverbum,Dixit. HocenimegitSatan,vtp^t fuum dicere, abduceret Heuam ab eo,qu�d Deus dixerar,acfublato verbo, coriu-pit optimam volunratem,quam antea habuithomo ,vtfieret rebellis,corrupitc-tiam intelledum, vtdubitaretdevoluntateDei. Ex his fequitur poftea rebellt^nbsp;manus, contra mandatum Dei extenfa, ad pomum carpendum. Deindeos^nbsp;dentes rebelles. In fiimma omnia mala f�quuntur incredulitatem feu dubitations�� ,

D E ANG Et IS MAL I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nr

nem de vcrbo amp; Deo. Quid cnnn potcft e�Te peius,qu�minobedientem efl� Deo, amp; obedire Satan� ? Hane aftuciam amp; maliciam Satan� imitantur omnesnbsp;h�retici, amp;c.

Tom. i. lenenf. fob S 0. Pfalm. �, D�mones ver� funt callidifl�-nii incitatorcs animarum ad inobedientiam, fub Ipecie obedienti�. Quando proprium eft eis, letransfiguraie in Angelum lucis, tum maximequando mini-ineoportet, id eft in tribulatione.

Tora. 4. lenenl. fol. 315. Matth�. cap. 10. Satan eft mille artif�x femper nouas fubinde calumnias inueniendi, vt nulla r�gula ccrtapoftlt,vllus*nbsp;pr�dicator fatis muniri, quid vel quomodo fit refpondendum.

Quia paratus eft fempcr ex quolibet verbo nouas deprauationes torquerc,amp; cfteiusmaliciainfinita. Et ita fit, vtpr�meditataomnia fruftrentur, amp; aliud ve_nbsp;niat in aceufatione, qu�m putaflemus. Ideo opus eft pr�l�nte SpirituSando,nbsp;^uiiftum vertumnum amp;Protheumcapiat, vel laltem abeius vei�utijs,tutos�er.nbsp;^^^bne nos capiamur, amp;c.

Eftautem hicTheologicus Canon Satanamaftlidisaddercaflflidionem, amp; errantes corpore, facere vt etiam corde errent : Sic enim fblet vt Germanico pro-Uerbiodicimus, vbif�peshumilis eft inca parte tranftendit earn, amp; qua in partenbsp;inclin�t currus,in earnincumbitvt penituseuertat.

Accefterunt igitur ad has calamitates cogitationes triftiflim�, quarum egre-giusinftrudor Satan eft, quo ibonunccogitauit, ( Hagar) ego mil�r�eiedamu-lier � NequeDeus in c�liseft,quimiferaturnoftri, neque homo in terra. Deus oditnos, igitur finer nos mori hie, amp;perirein deferto fiti amp; fame, amp;c.

H�ceft ilia Peftilens additio, � qua Satan nomen habet, quod vocaturLe-niathan, quodex corporah facit fpirituale, amp; oneri addit maius onus. Dicit au-tetn Hiob: Hamo cum capi non polTe, hoc eft humanis viribus non pofte repelli. Eft Leuiathan leu adiedor, qui femper ad alteram lancemlibr�aliquid addit amp;nbsp;deprimit, amp; inclinatum currum euertit.

Sicautor Apocalypfews appellat Satanam acculatorcm fratrum noftrorum, qui enim lecuri lunt hos facit adamantinos plane, ficut noftri Antinomi funt.nbsp;Qui verb imbecilli amp; timido funt animo,hos terroribus(ceu impetu fulminispro-fternit. Pluravide. Gene. Tom. 3. cap. x3. fol. 82..

Torn. i. lenenfi fol. 151. Plal. 13. Quomodo D�monescxultent,quos tredimus damnationem fuam vbique lecum ferre ,alijs rclinquo explicandum.nbsp;Satis abundantexempla, fuifte eosad lapfum Sandorum gauilbs. Et fi exemplanbsp;noneftent, tarnen huiusScriptur�autoritas (Pfalm.13.) fufficitadrei veritatemnbsp;aftruendam fidelibus.

Tom. 4. lenenl. fol. 42.3. in i. Pfal. Graefuum. Sicenim foletmalL gnus Spiritus,quos magni tudine vel multitudine tentationum vincere nequit,fu-perat t�dio. Itaque multi inexperti bellorum Ipiritualium, in principio quidemnbsp;pugnant fortiter,fedin fine languent amp; deficiunt.

Eft Superbiflimus Spiritus, qui nonpoteftin illam humilitatemrefpicer�, (.Videl. incarnationis Filij Dei. ) Vt boni Angeli, led perpetu� in c�lum fufpi-cit amp; vultefte fimilisaltifl�mo. Ideo etiam tam horribiliter lapfus eft. Genei-cap. xs. Tom. toi, S5.

Genef. cap. 19. Tom. x. fol. 131. Quod fi absque cuftodia efl�tAn-gelorum, amp; Dominus hoc modo Satan� furorcm non arceret, non viueremus 'f-nomomento. NamquidpolfitSatan, amp;quidcupiatmaxim�,fatiscertumdo-cumentum ex Hiobis hiftoriafumi poteft, excit�t tempeftates, mittit fulmina, leu vtScripturaloquitur, ignem deijcit dec�lo, immittit hoftes, etiam ipfum corpusnbsp;corrumpit, amp; replet vlceribus.

Et Tom. 3. lenenf. fol. 57X. lefai. cap. 35. Satan longe potentiln-mus hoftis eft amp; intolerabilis, propter varias artes amp; indefelfam alfiduitatem' Ideo Paulus in Thelfa. amp; Mattheus Trei^x^ovr� vocant, quod nunquam cclfetanbsp;tentatione, led fubinde noua pericula amp; fraudes nouas excogitet, in quas nos iu-ducat,femelvj�lusftatimredit,innouumcertaminis genusprouocans.nbsp;nobisquoquc.dandaeft opera, quoniamtamimparcongrelTus eft,vtdiuinisar-mis, verbo, fide, acoratione inftru�ti, ei occurramus, ne incauti per fraudem op-prem,fuccutnbamus. Pluravide. Genef. cap. X7- Tom. 3. fol. 69.

Tom. 4. lenenf. fol. 34X. Matth, cap. 13. AdmonitielTedebemuS Diabolum nondoimire,f�dcircumirequ�rentem quemdeuoret. Quia noneunbsp;Iperandum quodcelfabit l�minareinter Ecclefiam malos , ideo vigilandum^nbsp;orandumeft.

Genef. cap. x8. Tom. 3. fol. px. DiaboluseftfiiperbusSpiritus,ideu libenter occup�t loca fan�fa amp;munda,qualisifte fuit. Sicut teftaturvoxiacob:nbsp;Terribilis eft locus ifte,amp; c.

Tom. 3- lenenf. fol. 468. Pfalm. 45. Arma Diaboli funrdeformi^ amp;terribilia,quialuntarmamortis,peccati,iniquitatis, triftiti�. NamSataUnbsp;etiamhabetgladium,l�dcruentum,turpifl�mumamp; pelfimum NoftriautemR^nbsp;gis arma lunt gratiofa. Noftri enim Regis gladius, non ideo pecutit, vt perd^*^nbsp;homines, fed vtl�luet.

Diaboluspr�l�rtimcandidusille, Im�ateretiamDiabolus,amp;manifeftaflagi*^^^^ i rapellens, operculum facit homini, vt peccatum quod commilTurus eft, vel cou^^nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;mittit extenuet. Homicidanonvidetin furore, ram grande amp; horrendump^^^'

DE ANGELIS MALIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1,9

caium e�e ho inicidiiim, vt reuera eft, quia habet operculum. Adulter i, flirt s, auari, ebriofi, amp;c. Habentfuas blandiciasamp;opercula. Ira Satan etiam aterinnbsp;Omnibusoperibusamp; con�lijsfuis,proditperlbnatus 8^ fucatus. Atinlpiritua-libusvbi non ater, fed Candidus Angelica amp;diuina Ijpecic prodit Satan, Ibicalli.nbsp;diffima difliniulatione, ibi miris artificijs fallend! vincitfeipfum ftiumque nocennbsp;tiffimum vcnenum vcnditare loletpro dodrina grati� pro verbo Dei, proEuan.nbsp;gelioChrifti,amp;c.

Gcne� cap. 5. fol. 5�6. Hoc odium Satan� amp; hirorem hune pr�dicit hocinloco Dominus, c�madmonetdeinimicitiapofita. Nam Satan prim�mnbsp;l^romnes genres amp; populos totius orbisfernen mulierisinfeftoodio qu�fiuit.nbsp;Ocindec�mad Abrah�pofteritatempromiflio translata eft, videmus qu�m va_nbsp;^i^promifftonem fitconatusimpedire. Ac tribus Iuda,adquam tandem promiLnbsp;fionem Dominus tranftulit, qu�m horribilibus calamitatibus excepta amp; agitatanbsp;eft, donee tandem videretur totafubuerf� �c eradicataefle. Aefub tempus Chri-ftinafeendi, pauper Maria longe � Hierufalemin ignobili oppiduloNazarethvi-uebat,Hierololymisdominabanturimpij. Rede igitur comparatur tribus h�cnbsp;emortuotrunco,fed tarnen quia Deus mentiri nonpoteft, eftloreftit Radixillanbsp;ficdelpcrata.

Nondum igitur de crudelitate , odio , amp; inimieitia lua , contra Se_ *i^cn mulieris quiefeit Satan , incurris pof�tum per Herodem qu�rit, iranbsp;Chrifto inter genres in Aegypro viuendum eflet. Poftea omniaconaturacnbsp;tent�t, donee depr�henfum in liorto, lud�is obijciat,acciuciaffigat. Sednenbsp;morte qui dem eius l�tiari poteft inexhauftura odium, etiam � l�pulto metuir,tamnbsp;�tcresfuntinimiciti� eicumFilioDei. Quemc�mnunc vider ad dexteram Deinbsp;ledere, amp;eftequoddiciturtf(�)j�tA(�i/, f�uit omni g�n�r� furoris contra mifera eiusnbsp;membra de Eeclcfiam. Horum pe/iculorum omnium hicvaticiniafunt,inqui-Eus tarnen fiducia Fili j Dei,conterentis Satanam,magno nos animo decet verfari.

Tom. 4. lenenf. fol. 417. Plalm.j. Graduum. Porto homicidiumva, rium eft, quo Satan Ecclefiam adfligit. Alios l�nfu mords, alios calumnijs,nbsp;aliosiniurijs inimicorum ,odijs, periculis, amp; alijs calamitatibus exercer. H�cnbsp;omnia ad vim pertinent.

Ad mendacium autem pertinent, qu� per ftios miniftros, maxim� intra ipfam Ecclefiam, facit per fall� dogmata, quibus perturb�t confeientias. Itemnbsp;per rentationes interiores, cum fatigat ptos venenatis fuis telisdelperationis,diE.'nbsp;fidenti�, blalphemi�, amp; fie fub nomine Dei, occidit amp;adinfernumabripir.nbsp;H�c enim omnia compleditur mendacium. Arque de his periculis videmusnbsp;Ecclefiam non fol�m in Pfalmis, fed in omni Scripturaaccerbiflim�conqueri,nbsp;quodpetaturvijdolojledisjh�ref�bus.

tio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ANGELIS BONIS.

. Tom� 4. lencnf. fol. 7. Diabolus non potcft non vehementer iftatfl do�rinam impugnare vi amp; dolis, neque quiefcit donee earn opprim�t, autp�i�nbsp;Tyrannos, aut cert�per fanaticos Spiritus dep rauet, ac tandem pro ea, fub fpeci^nbsp;tarnen pietatis, impiam hominibus Iccuris amp;ftertentibusobtrudat. Etpropt^�^nbsp;hanc vnicam caufam,quoddo�trinamEuangeIij pur�tradimus, habemusDiab^nbsp;luminfenfum,qui contra nos f�uitiam mundi, amp;h�reticorum acerbifllmumo-dium excit�t.

Cala.ca.t, Tom. 4. lenenf. fol. 13- Satan non omittet, quin omnesarticulosFid^* in nobis impugnet, antequam moriamur.nbsp;nbsp;nbsp;Infeniifiimus hoftis eft fidei, qui^

earn nouit effe vidoriam, qu� vincit mundum. Ideo oportet nos dare operam, vt fides noftracerta fit, diligen ti aflidua tradatione verbi amp;: inuocationecref�i^nbsp;Sc confirmetur, vt Satan� refifterc poflimus.

Tom. 4. lenenf. fol. 15. NouiaftuciasDiaboli, qu�dnonlbl�ml^' gem tunc (in agone) foleat inflate, vt nos teneat. Item quod ex feftuca,n3uli^nbsp;amp;magnastrabes,hoceft exnonpeccatoinfernuiri, faciat,(Eftenim mirabilisar-tifex aggrauandi peccatum, amp;inflandi confeientiam etiamin benefadis)!^^^nbsp;quod foleat etiam terrere nos, peripl�m perfonam Mediatoris, in quam transform�t fe, Et citato aliquo Scripturse loco, velChrifti dido fubit�pcrcellenscor,blt;'nbsp;fefenobis oftendit, aefi effetverus Chriftus, finitquenos in hocIpedroh�rer^)nbsp;quod confeientia iuraret eum elfe Chriftum, cuius h�cfcntentiafoudidumft�nbsp;Infuper ea eft calumniatoris aftucia, quod tant�m partem Chrifti,non totuJ*nbsp;Chriftum proponatjfcilicet, eum effe DeiFilium,natum hominem exvirgin^'nbsp;Deindefiibit�afruitaliquidalienum,hoceft opponit �idum aliquod Chriftbnbsp;quoipfepeccatoresterret. Quale illud eft Luc. 15. Nifi p�nitentiamegeritis,o-mnesfimiliterperibitis. Sic veram Chrifti definitionem inficiens veneno amp; vio-ans, hoc efficit, vt etiamfi credamus Chriftum mediatorem effe, tarnen reueracoflnbsp;feientiaafflida, fentiat amp; iudicet eum Tyrannum amp; iudicem. Hoc modode-cepti � Satana, facile amittimus dulciffimamlmaginem Pontificisamp;Saluatorbnbsp;Chrifti, qua amiffaexhorrefeimus eum non minus,quam ipfufn Diabolum.

Tom. 4, Ienenf.^fol. 19. Difcamus hoc efic proprium artificium boli, Quod fi non poteft nocere perfequendo J amp; deftruendo, facit hoc corrigon-do amp;�dificando. Sichodievi amp;gladioperfequitur nos, vt nobis deleris,Euan-gelium non fol�m obfcuret,fedprorfus euertat. Sedhadenus nihileffecit. Qil�^nbsp;multos occidit, quiconftanter confeffi funt, hanc noftram dodrinameffeSai]-dam amp; diuinam, quorum fanguine Ecclefia non deleta, fed rigata eft. Curn ig}'nbsp;tur hac via nihil promouerit,fufcitatnequamSpiritus,impiosDodorcs,quip�'i-m�m noftram dodrinam probant, amp; earn nobifeum communi confenfu

DE ANGELIS MALIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m

Poftca vcro dicuiit, Hane efle noftram vocationem vt traderemus prima rudimen tado�trin�Chriftian� jlibi autem rcuelata efle diuinitusveramyfteriaScriptu-r�, amp; in hoc vocatos, vt ea m undo perirent. Hoc modo impedit Satan Euange-lij curium � dextris amp;finiftris. Adextris tarnen, vtdixi, plus nocet �dificando.nbsp;amp;corrigendo, quam � iiniftrisperiequendo 8c. occidendo. Quare nobis indeiLnbsp;nenter eft orandum, legen dum, h�rendum in Chrifto amp; verbo ipfius, vt aft uciasnbsp;Diaboli, quibus nos adoritur �dextns Seflniftris vincamus. Nonenim eft no-bislu�t�aduerfuscarnemamp;i�nguinem,amp;c. Ephef. 6.

Tom. 4. lenenf. fol. 110. Galat, cap. 4. Nos afliduo ac diligentiC fim� inculcamus, vrgemus 8c. acuimus, pr�dicando, pr�legendo, feribendo do.nbsp;*^nnamfidci, difeernimus puriflime Euarigelium � lege, amp; tarnen parumeificLnbsp;Culpa eft Diaboli, qui mirus eft artifex ieducendi homines. Nihil minusnbsp;^crre poteft, quam veram grati� cognitionem amp; fidem Chrifti. Ideo vtChri.nbsp;ftuineconipedu 8c cordeauferat,proponitaliaij?e��:ra,quibusfenfim reducitho.

� fide amp; cognitione grati�, ad diiputationem legis. Hoc vbi eifecit ChrL ftusablatuscft.

Tom. 4. Tenenfl fol. 147. Gal. cap. 4. Quamprimum verbum Dei in lucem prodi t iralcitur Diabolus, iratus vti tur omnibus viribus amp; dolis ad perlenbsp;quendum amp; prorfus obruendum illud. Ideo aliter fieri non poteft, quin exulci-tetinfinitasfedfas amp; fcandala,itemperfecutiones amp; c�des. Eftenimmendacijnbsp;Pater amp; homicida. Mendacium fpargit in mundum per impios dodores, homi.nbsp;nesoccidit per Tyrannos, fic vtrumque regnum, ipirituale 8c corporale occup�t,nbsp;hoeper mendacium impiorumDodoruni(interim nondicam, quodperpetuonbsp;inisignitis teils vnumquemque priuatim follicitat, adh�refesamp;impiasopini.nbsp;ones) illudpergladiumTyrannorum,atqueitavtrinqueconcitatcontrafilio'sli.nbsp;pater mendacij amp;c�dis,lpiritualcm 8c corporalemperfecutionem.

Tom. 4. lenenf. fol. 177. Gal. cap. $. Diabolus c�m vi non poteft luperare ten tatos,afliduitatefuperat. Nouitenimnoseirevafateftac�a,qu�frenbsp;quentes amp; diu durantes idus amp; impetus perferrenonpoflint,ideo afliduitate multos vincit. Ad hancipfius afliduitatem vincendara,opus eft longanimitate, Quaenbsp;vtemendationem illorum qui vim inferunt,ita quoquefinemtentation�m,quasnbsp;Diabolusmouetpatienterexpedat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Genc. cap. 15. Tom. 3. fol. 2. Diabolus operatur alia amp; contraria rc-gnl�. Statim enim folet pr�ftoeflelhis facerdotibus amp;prophetis,quando vo. hint,necdilFertidquodpetunt. Siclubito f�pe�Veneficis tempeftatesSetoni-Lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tu racon-

rrua concitantur, Qua 1' atione dementat ac capit homines, vt libenter ipfi quia mox iuuat amp; exaudit,Et quod peflimum eft, diuinitus id fieri iudicatur. Diligenter igitur diuerfitas ifta operationurn Dei amp; Satan� attendenda eft.nbsp;vult nos expedare, amp;c.

Genei, cap. 35. Tom. 3. fol. ^05. Quando videt Diabolus aninio^ tentatos amp; territos, mox ignita fua amp; venenata telain eos torquet, vtcogitc^*^nbsp;Deum f�bi irafci amp; aduerfari.

Genef. 39. Tom. 4- fob 51. Solet Satan plerunque fpargerc Icmhi^ odrorum Sc rixarum, quibusdiftrahuntur animi,vtadulterijsamp;vagislibidini-busl�fe polluant. Initi� antequam contrahant matrimonium mutuo feruot^nbsp;inflammati arden t, poftquam ver� f�dus coniugij inierunt,mox adeft Diabolusnbsp;qui fermorem ilium varijs modis conatur reftinguere. Poteft eni m ex eodemnbsp;Sc calidum amp; frigidum eftlare. � Ac quando iuuentus lurit �more amp; libidinSnbsp;non eft fimplex amp; naturalis amor, l�d eft halitus Diaboli, ficutinquitHiob : Ha�-tus eins pennas ardere facit, amp;flamma de ore eius egreditur. Inflat igitur in San-guinem meretricis amp; fcortaroris,amp; vehcmentilTimum ardorem excit�t, econtraiunbsp;coniugum animos inflat frigidum halitum, vnde refrigefcit feruorilleamod^nbsp;cdniugalis. Hinc ill� voces adulterorum amp;fimiles nat�funt,vxorefthonefta-tis nomen, mulierver� voluptatis. In talibus celTat furor mulieris ad viruiflnbsp;econtra. Quia Diabolus fpirat � Septentrionehorribilefrigusamp;gelu. ItaqU^nbsp;qui volet ducere vxorem, petat �Deo gratiam habitandi cum mutiere, amp; diligen-dil�mutuo, ne diftrahantur animi. Acquandomanetconcordia interconiu-ges, ;SDu6herXe�flrflmtfr�'nen^�ip5apfl�nmc^f�)umtt fumpt. Tumeftmanil^-fta benedi�tio amp; donum diuinum.

Bernhardus autem loquitur, de non copulatisconiu^io ,quosmagisexei'' cetSatan vagis amoribusamp;libidinibus,quinondumquidfe]lisautmellis aiu�-ri infit guftarunt, amp; plus Iperant qu�m inueniunt poftea, quando fiunt voti coUi'nbsp;potes.

Genef. cap. 39. Tom. 4. fol. 52. Id enim agit Diabolus, vt;timoreu? amp; reuerentiam Dei, quibufcunqueartibus extinguatin animishominum,cobnbsp;que adomnis generis I�elera impellat. Quod fi �dextris pariter amp; finiftris repd-litur, tarnen alfidui t�te nititurdefatigare eos, quos lemel oppugnare c�pit.

Genei, cap. 40. Tom. 4. fol. 5 s. Diabolus etiam prophetandi vif�ones^ amp; fomniafacultatem fibi vendicat.nbsp;nbsp;nbsp;Nouit enim ordinem caufarutu?

videt pr�fentes, amp; inftantes caufas , inde colligit futuroseuentus,Cernit�' dia amp; fimultates Principum,machinationes C�faris , ^�cinde ratiocinate^nbsp;y-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecutur��

DE ANGELIS MALIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12?

lecuturos motus in Germania, nec fallitur lane, nifi Angelus bonus impediar. argumentatur amp; concludit ex caufis vifibilibus.

Genc. cap. 37. Tom. 4. fol. 7. Spiritus immundus etiam Ibmnia ^onftrat, quia cognitione multiplici, amp; varia experientia nobis longe eft inftru_nbsp;Nos conlilia amp;ftudiaPrincipum amp; aliorumignoramus, im�mea vixnonbsp;wi. SedDiaboluscallidiflimuseft,amp;omnesdeliberationesRegum,Sapientum,nbsp;lureconlultorum,Theologorum exadifl�m� tenet, hoc vnico excepto qualis litfi.nbsp;ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deum, ��C� tcfj mit �oft barutt bin. Quia fides amp; verbum Dei,

cfteicaligo amp;nubes, inquam nonpoteft penetrate fua luce. Idquodiplemeto-fiendit per Chriftalla amp; fpecula Mercurialia, in quibus monftrat ciuitatem aut per ionamaliquam, fedobfcuram auttedam nebulaautpluuia, quafitvtnon poflicnbsp;^gnofci nec cerni,perfpicitur quid ibi fiat. Sic verb illudit hominibus. Si fimul ta.nbsp;^cnfatetur,qu�d nonpoflitintueri in cor hominis,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vabrcnt cr bUO

^�ibbieT�afen. In hancl�nrentiam Angelus adMariam inquit: Spiritus Sandus iuperueniet in te amp; vi rtus Altilfimi obumbrabit ti bi .jEris pr�gnans amp; concipies Finbsp;hum, fed hoc modo vt fit abfconfio amp; obumbrario eiufmodi, vt nec Angeli, necnbsp;h^�nionespolfint perlpicere autintelligere. Igitur in verbum amp; corfidclenonnbsp;p�n�tr�t acies lucis Diabolic�,amp; earn ob caul�m ego magis deledor verbo amp; fide,nbsp;9u�m fomnio. Et oraui Dominum, ne mihi daretlomnia,quia luntfallacia.nbsp;Verbum autem eftcertumvmbraculum amp;caligo,quam nonpofluntintueriSpi.nbsp;htui maligni, quantumlibet fublimes.

Tom. 3. lenenf. fol. 371. lefai. cap. 35. Primo, impetuquodam,vt velut vno ridu eos hauriat. Sic vnumquemque noftrumf�peimpetir, vtdenbsp;fide amp;fpe ad trifticiam amp;delpcrationem nos deijciat. Ibi fi inuenit cor munitumnbsp;verbo,impingitquafiin filicem amp;fruftraturimpetufuo. Decurritigituradaliamnbsp;viam,amp;quandoviacimpetu nonfucceirit,vertituradadum,amp;continuatvexa-honem. SicutCyprianus dequibufdam Martyribusfcribir,quodlentisfupplicijsnbsp;afiedifint, amp; cupientibus mori non fitpermiflum mori.

Hacarte etiam Satan aduerfus Sandos vtitur,amp; qu� vi fubuertere non poteft, fatigandofrangit,vtfuccumbant. Hoc grauilfimumtentationis genus eft,quan-doita alTiduitate nos fuperare nititur. Ibi funt conferend� vires, amp; mutuis ora-tionibus intercedendum pro periclitantibus in hac graui luda. Eiufmodi enimnbsp;Antagonifta eft, vtlemel appr�henfum non di mittat �manibus, necpriusperle.nbsp;tjuendi finem faciat, quam proftratus hoftis iacear. HicOportet Chriftianumnbsp;verbo fe confirmare, amp; dicere : Etiamli centum annis mihi inacie ftandum fit,nbsp;non tarnen cedam. Si tu continuando amp; fatigando afliduuses,Chriftusmeusnbsp;naagis afliduus erit confirmando virtutem fuam nefuccumbam.

Hoc autem vnicum his afsiduis oppugnationibus agitSatan, vt gloriam Do. mini corrumpat, hoc eft cogni tionem Chrifti vel obfcuret, vel plan� tollat, quamnbsp;perverbum habemusamp;accipimus. t�alftevmbbaeverbum^ut^un. Ver.

114 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E A NGELIS MALI S.

bum Dei petiturquo fublato fcitfe triumphaturum, Ideo priuatim etiam guli impugnamur, infirmitate fidei, confcientiapeccati,fcrupulisconfcienn;^gt;nbsp;t�diopaupcrtatis, libidine, auaritia, ambitioneamp;c. Ita non quiefcit prinatH�nbsp;amp; publiceoppugnandoEcclefiam. Tom. 3. lenenf. fol. 371.

Quod ex Scriptura fatis probavi poteft. Primo lob. 1. Vbi ignis dectf^^ cccidit, amp;pecoracumleruis occidit, amp; ventus irruit,amp;domumeuertit,filios4^nbsp;cius oppreflit. Item tandem in coipoieeius percuflitvlcerepeflimo. Noui��'nbsp;m�autem inanimaeumtentauiqgrauiflimadefperationis tentatione. Ettain^*^nbsp;textusibi dare exprimitvrrunque,fcilicet, quodDiabolus h�coperatusfiieri^nbsp;accepta licentia � Deo. EtquodDeus h�c eadem fecerit, fient ibidem dicit:nbsp;gnisDeiceciditdec�lo,amp;c. Etipfcmctinfr�. Dominusdedit,Dominusabnbsp;ftulit, amp;c. Ciim tarnen Dominus ibi dicat ad Diabolum : Ecce in manuti^^nbsp;funt omnia, qu^e habet. Etipf�, tantum ne in animam eiusexfendemaniin�*nbsp;Si ergo ignem amp; fulgura de c�lo poteft Satan iacere amp; tanta mala fticere,Dconbsp;mittente, cur non amp; nunc idem non polfit ad padumfuum adiuratus?

Secundo Aegyptiorum plagasper Angelos malos efle falt;ftas,teftatui Pfa. Mi�t iram amp; indignationem, immilfiones per Angelos malos. Atillephi�^nbsp;fueiunt niaiores, quam nuncfaciantvll� malefic�.

Tertio. Qu^otobl�lfi recitanturinEu�ngelio ? Quot animas quotidicof^' cupat erroribus amp; peccatis ? An minus cft animam immortalem perdere, qu^'^�nbsp;membrum moriturum aut aerem Vexare. .

Quarto. NonneomnesSandosMartyresipfepcrfecutuseftamp;occidit nique ipfum Dominum aflumpfit, amp;dede{�rtoinmontem, demonteinpino^nbsp;culum rempli tranftulit. Item,cumMichaele amp; Angelis eiuspugnat.

Qmnt�. Palfio Chrifti h�c omnia fortius probat,fienimr'iliusDeitanr^ luftinuit�D�monibusamp;membriseorum. Quidmirum fi horrea noftrapo^^*��nbsp;deftruere, amp; membra percutere,eadempermifsioneDei ?

Sexto. Illudvide. Quomodo Deus dattam multismalishominibusp^^ teftatem abutendi rebus, diuitijs, poteftate, dominio, in aliorum pernicieni^nbsp;fuum peccatum. Mult� raagis D�monibus permittit, rerum abufiim conl�^nbsp;nos, fiue vtpuniat,fiue vterudiatnos. VerumeftautemquodfineDeiperin^nbsp;fioncnec folium arboris mouerepofsit, quia, vtChriftus ait, fine voluntatePat*'*^nbsp;fui, nec arborisfolium cadit in terram. Ideo Chriftianos oportet nofte, h�cnbsp;.laperD�moncsamp; magasfuasquideminf�rri, f�d tarnen � Deo fie ordinari. fi�'nbsp;permi^o-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;malum per malos. Vndelob (vt Auguftin.

neMl dixit: Dominus d�dit, Diabolus abftulit. Sed dominus qui deditidcT� po�unt. abftulit. Tom. 1. lenenf. fol, 1x5. InenarrationeDecalogi.

Merito qu�ri polsit, cur Deus permittat D�monibus ,tantam virtutetn,J^ nobili�imam creaturam hominem tarn horribilibus amp; indignilsimis' motl'nbsp;obfidcrc

D E AN G EL Is M A L t s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tij

obfidere amp; vex�repol��nt, cum interim nccporcum ^necmufcampofliiit vexare autturbare.

Refpondetur aurem Deus oditincredulitatem diiigit fidem vehementilli-m�. Ideo permittit Diabolo tantam vim in homine vt pcrcutiantur incrcduli, amp;impij �C indurati homines,difcantquetimere amp; credere amp; inuocare. Nifi enimnbsp;hoe facer�t^ Homo non putaretfe Deoindigere, led beat um fingeret amp; diceretinbsp;Pax,pax amp; fee U ri tas. Ideo oftendit eis qu�minuidus litDiabolus (Si defit eiusnbsp;manus amp; gratia, ) vt terret amp; humilietj humiliatos autem liberet �c faluet^

Sicut pater oftendit filio rebelli lidorem aut aliud terribile, vt filio terrefa. fto 8chumiliato, eo plus benefaciatfidenti amp; p�treminuoeanti. Rurlus vb� fi.nbsp;husiampatricharusamp;liberatuseft, ollendit ei quam infirma fit furiaiftiustamnbsp;horribilis hoftis Ecce inquit t qui voluit tevorare,tam nihil eft, vt nee porcel.nbsp;lum, nee letam porcelli point auferre. Quare difee fili, me timere , mihl fidcre,nbsp;amare, Et nihil mali tibi accidet ab ifto Satana. Sed li me contempferis, nonnbsp;credideris, oderis, turn relpice, quid ( me iralcente ) polfit, in iftis duobus obfelfis,nbsp;^epr�fente nihil poteft, me abfente omnia poteft. Time ergo amp; inuoca me, fienbsp;�luuseris. Tom. 4. lenenft fol. 502. Matth, cap. S.

Refpondetur ad primum, Spiritus funtmendacij, Ideo nihil eft eis credent ftum, vocant eum FiliumDei, primotentatiu�, quafi inflaturi eum gloria vana,nbsp;quafi diceret. O lefu quam magnus es tu,cui nos D�mones credimus. Quia Dia.nbsp;lus magnos viros tent�tPhilautia frequentilfime, vt quos alias non poteft, per fu-perbiam deijeiat. Secundo vt eft Spiritus amphibol�s, poteft Filium DerappeLnbsp;lare,vtquemlibet Sandum hominem Scriptura appellat, quern tarnen metuerenbsp;cogitur propter fidem illius. Nihil igiturcerti loquiturSatan,Tentatamp; meruitnbsp;fimul, vt folent etiam homines dubij facere.

Quid nobis amp; tibi ? Hie etiam acccufat tanquam furensGhriftunl.,quafi ChriftusinuadatregnumDiaboli, q. d.. Noftrifuntifti hominespeccatisfer-uientes, nullo iure nobis eripis hanc poteftatem, quantumlibet t� fisSancKis.nbsp;Quia iufti Deo, peccatores nobisdebentur* Ethanciuridicamadionem abfquenbsp;dubio multis verbis egit Diabolus, defendens fuum regnum fuper impios.

Ante tempus venifti, id eftnonfatispermittisiuftici�Diuin�, Named-amfi fis San�fus, amp; milfus adfaluandas animas, tarnen peccata impiorum maiora L iij funt

tur tres a�liones. Prima eft, An Chriftus fit perfonaamp;vocata ad faciendum'^ Secunda^Si fitperfona vocata. An hoc opus fu� vocationiconucniat ? Tertia, Sinbsp;hocopusconueniat. An hoc tempore fieri conueniat ? Singul� harum a�iio-num,parerentmaximasdiiputationcs^fiChriftus vellet easaudire. Sediplepcr-tranfit h�c peremptori�, amp; nihil difputans cum Satana, procedit in opus. Sic amp;nbsp;nos facere oportet J poftquam vocatifumus. Hie vi�lusSatanasamp;fentiensncCnbsp;tentationes, nec qu�ftiones, nec dilputationes fuas valere, frangitur amp; cedit, pc-titque vt in porcos mittatur.

Et fie ad quartum dicitur. Quodvoluntate diuinaSatan ( vtvi�us ) confo-fus nelcit quidpetere debent, nifi porcos forte conlpe6tos,fed fefe dignos hofpitcs� Quia virtutediuinaDiabolus ipfefefecogitur definite,quo loco dignus fit. N eiHquot;nbsp;pe non humano corpore jfedporcino. Quodintcr omnia animalia maximeter-renum eft, amp; pr�ter ventrem nihil vtile, vt etiam Gentes dixerunt, hoc animal habere animam pro fale. Nam nec cantu vt volucres, nec labore,ncc vlla feruitut�nbsp;homini prodeft,ficutequus, vacca,gallin�,amp;c. Tantumvoratqu�luntapu�nbsp;homines, pr�fertim inlegeMofi ( vbiprohibitum eft ) ficut apud nos funtcuhetsnbsp;amp;pediculi,�qui vorant amp; nihil profunr,fignificanteChrifto,quodDiabolusiiinbsp;hominibus habiter tant�m porei nis, qui ventres funt amp; nulli profunt. H�cpd'nbsp;genera hominum amplificandafunt, ,quiain quolibet ftaiu, plena funt omni^nbsp;porcis, quorum Deus venter eft.

Adquintum. Abyftum,id eftaquas amp; defertahorrentD�mones,quiaibi, nihil eftquod agant pro fui voto. Votum autem eorumeft, noeerehumar.ogc-neri. Im�interdomefticosefl� cupiunt, amp;porcoseliguntdomefticumaniiua^�nbsp;Vndf�^ adhiir fvliirr antin� nlen.-pfiintD�monihns S' nliismonti ris.

non occiderunt. Porcos autem fimpliciter occidunt �c fuftocant in aquis, fign*' ficanteSpiritu,quodDiabolus poteftaftligere homines, ad Chriftumpertinei�'nbsp;tes,f�dnonperdere,fibiver�deditosporcosperdit3 amp; talem mcrcedem red^li�^nbsp;qualem lidor fuo feruo.

Sextum. Curinalienosporcos? Refpondctur,ChriftuscftDominusoni' nium, amp; nihil habet alieni, Imo amp; porei erantliii. SiitaqueDominusfuitcb-f�fli hominis, amp; D�monis obfidentis, qui tarnen amp; ambo non erant fubeo�U^nbsp;politico amp; Oeconomico, amp;c. Quanto raagisporei erant eius, etiamfi iure pd*-tico erant aliorum. Sedqui eft Dominus iuris politici, eftetiam Dominusonynbsp;nium qu�funt fubie�ta iuri politico, fecundum illud: Qui dominaturfuperioibnbsp;etiam dominaturinferiori,

SiRexdoininaturprincipi, etiam dominatur Principum fubiedis. Etia/i� potuitChriftum forte mouerelexMofi,qu�prohibetIud�isporcos,Ideo punie-riteos, tanquam legis contemptores. Sicut prineeps approbat, fi viatorocciti^*�nbsp;latronem graflantem in fe, amp;c.

�quot;�Z bei manifefta ,hoc cft, audiuntrefponfum quod negare hon poflunt, vident o_nbsp;pus, quod reprobare non pofTuntjRelponfum eft hominem efle meliorem one,Ernbsp;liouem licet feruare in Sabbat�,mult�magis hominem. Quid contra h�cpo^nbsp;teft dici,amp;tamert funt exc�cati amp; indurati. Opus eft, quod in oculis corum,nbsp;publice coram omnibus fanataiidam manum. Quid poteft contra hoc cogita-ri? Et tarnenifti boni viri nonfol�mnon conuertunturautquicquammo�eh.nbsp;tur, im� contrapeioresfiunt,amp;confiliumincunt, non quomodo diltantau-^nbsp;diant,fedquomodo occidant. O boni viri, qui ipfa veritaretam verbi qu�m ta_nbsp;�i,palam amp;in confcientia conuicli, tarnen furore contraveritatempro menda-dacio feruntur. Quidmirum Ci hodiefimilia faciat Satan, f�bifempcr fimilis, licet di�imilibusorganis luis,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo(6 i h4�/ tretif�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�ffcnnen

mufljen /�e hte war^citl bcnnoc^ fodcn fie vcrf�ocfct I i�re lugfn w��Ror�tvnb Hutvertfi�igen. Alioqui non cflent filij digni luoPatreDiabolo^quiautoreftnbsp;hiendacijamp; mortis.

exemple, quod lohannes Keiferberg r�cit�t. Quod qu�dam vetula, vt pr�dica. torcm argueret mendacij qui talia docuit eft� fall�, fer� eo vocato, amp; i n oculisnbsp;eiusfel�vngens,ledensqucinlintrepiftorio,iamque volensvehi,ecceftatimob.nbsp;dormiuit, amp; quibufdamgeftibus mouebatur donee caderet defeamno, amp; vulnusnbsp;incaput acciperet, tandem reuerfa ad le, coniii�la eft de illufione ex vulnere �lt; ca-fii, quantumlibct vidift� feia�talfet mirabili� fua.

Idem paretex vitis patrum, devirgine�parerttibus ad S. Macarium du�la,' lt;iu�abeovintefteftepuella,cumalijsvaccavideretur. Et taies pr�ftigi� pluresnbsp;bodie quoque hunt, vt illequi lud�o debebat, amp; dormiens, palfus eft f�bi crus to.nbsp;tum�corporerapijVtlud�umconfunderet. Idem de Monacho quodam refer.nbsp;rur,quiplauftrum f�niprop�confumpfit. Multadeijsvbiq; referuntur,poteftnbsp;cnim Diabolus Ve mutaredeperfona inperlbnam, amp; miris modis ludere l�nfbm,nbsp;dequo in legenda S. Martini. Vbivnus omnium l�nfusillufit c�lefti quadamnbsp;vefte � Diabolo, fub nomine Chrifti donarus. Simile de quadam mortialii,qult;Enbsp;infuo cubiculo fedens, vifaeft abalijs l�ciniofo pallio Icminuda, amp; buba�o fter-core caput velata, qu� tarnen fefc credebat, amp; fulgentiflima vefte ac corona aureanbsp;federe, � Chrifto decorata.

Item amp; illud in legenda S. Andrea?, quomodo informafpecio�em�lieris tantumvirum illufit. Item deequeftri ino,qui lcr�inholpirium veniens,iucundonbsp;conuiuio interpuellas amp; choreas amp;epulas fibi vifus, maneiacuitinprofundo lu.nbsp;to, equus eius ad arborem ieiunus ligatus.

Sedomniumeflamp;caciftimumeft,quodinlegenda S. Germani Altifiodonctt. fisEpifcopi,(videcatalogumSan(ftorumlib. 6.. cap. 9.)cum cnima�quandonbsp;bofpitatus fuilTct, amp;iam dormituriadhuc menfampararentfuis (vtrcquil�tiabnbsp;eo dicebant) vicinisin node futuris. Tanderp illevcnientesadiurauir,excitatonbsp;patrefamiliascumfuis,pcrcontatusannoirentiftos ? Illis veto aft�ntientibus,iul-fttvtad vicinos irent videre,andomieft�nt. Etinuentifuntomnesdormientesnbsp;in Icftis luis. Et fie euidenter illufio D�monum amp; pa�ui t amp; dilparuit eo iubente.

At vt contentions qtioque fatisfaciam. Dicunt enim muliercs �n catos fuifie mutatas, eo argumento Verum efTe, qu�d quidam audaculus in vacua domo dormiens, plures vulnerauerit taies catos, mane autem fado, mult� vetul�nbsp;(int inuent� fie vulnerat�. Vel enim id fidum eft, vel D�mones ver� vetulasnbsp;ipfi vulnerauerunt, vt rei mendaci fidem faciant, ac fi ver� vetulas i 1 le vulnerafl�t,nbsp;quicatos ( id eft D�mones )vifus eft vulnerare. Poteftinquam fieri, vt ver�bt,nbsp;in fomno vel ectafi difeurrere vulnerari fibi videantur, c�m tarnen in ledo iace-antquiet�,amp; ver� vulnerentur� D�monibus, vtpoftea credantfefever�difcur-nfl�, �c ab alio vulneratas.

Tale eft quoque deequitando fuperfeopam. De Herodiade amp;laribusfa-tis manifeftura eft, ftilicet nbsp;nbsp;nbsp;D�mones

Delncubis amp;Succubistradunt infignes autores, quodpoteft Satan in Ipecic mulieris fuccumbere viro, amp;accepto l�mine rurlum incumbere f�min�, amp;it^nbsp;generate, fed monftra non hominem verum. Sic enim follicitauit quendan�nbsp;Eremitam, vlqueadobfc�nitatem, amp;pofteaeuanuir,vtr�cit�t S. lohanncsprimus Eremitarum apud Hieronymum. Quin dicitur, quandoqueDiabolusii�nbsp;Ipecic infantis fuifle , �c vix quinque nutrices ei fatisfuifle^ Genef. cap.nbsp;Tora, t* ^ol. 10 6. Ad hune modum de Succubis delncubis feribit.

Quod autem ad Incubos Sc Succubos D�mones attinet, non nego, fed credo pofte fieri, vt D�mon fit vel fiiccubus vel incubus, audiui enim multos r�citant^nbsp;lua ipforum exempla. Ac Auguftinus quoquedicit,idem feaudiuifl� �fidedi-gnishominibus,quibuscoadus fitcredere. Gratum enim Satan� eft,fi ludiri-cari nos in hunc modum fumpta fpecie,vel iuuenisvelmuliercul�poftit. Sednbsp;qu�d ex Diabolo amp; homine poflit aliquid generari, hoe fimpliciter falfuninbsp;Qu�d igiturde monftrofispartubus, D�monumfimillimis dicitur, quorum^nbsp;liquosego vidi,eosaut� Diabolo d�form�tes, non autem � Diabolo generatornbsp;efte fentio, aut fiint veri Diaboli, habentes carnem vel fi�lam, vel aliunde fur^nbsp;tam. Si enim Deo permittente,Diabolustotumhominempoteftpoffidere,^nbsp;mentem mutare,quidmirura eft,fietiam deformer corpus, fi vel c�cos, vel clai*-dos nafcifaciat?

Poteft igitur ludificari homines prophanos, amp; fine timor� Dei viuentes/^ c�m D�mon in ledo fit, exiftimetadolefcensf�haberepuellam,autpuellaad^'nbsp;lefcentem. Sed qu�d ex illo concubitu aliquid poflit generari, hoc non credo*nbsp;Nam mult� venefic� paflim igni fubied� amp; cremat� funt,q��dcumD�nio��^nbsp;confuetudinem habuerunt. Si enimpoteft ludificarioculosamp;aures,vtputesf^nbsp;videre amp; audire aliquid, quod tarnen non eft, Quant� faciliusei eftludifi*^^^�nbsp;f�nfum tadus, quem h�c natura habet crafsiflimum ? Hadenus ex Genefi.

Deijs,quivehunturpallioprop�dubito,potcft fieri, vtvehanturparuofpari^; iief�io an in longinquo, faltem tambreui tempore vt dicitur. Hoefeioetiao^,nbsp;non ver� vehantur, pofte eum fie ludere om nem fenfum,vt ille qui vehitur,fitnbsp;etus,amp;tarnenexiftimetf� vehi adDomin�mfuam,arquecumeaomniaperag^nbsp;re, qu� tarnen merafinr Phantafmata.

Simile indicium mihi eft, de aflferentibus � long� cibos amp; potus, 'nee ob^^ � quod poftea agnofeant ver�loca, vbi fuift� f�dicant, quiapotuitf�mileslpo^*nbsp;fenfibusingerere.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-v

Sicetiamdeminiftris,quos adducit, cuius id iudicium videtur, quia non permittitur aliquis eos alloqui, ne videlicet euanefcant ficut fumus.

vltimo deijs, qu� in Criftallis vel ebore velvnguevidentur,certumefte�. fepr�ftigium Diaboii,figuras fingentis in Criftallis, quantum fibi permittiturjnbsp;non enim lemper, nec coram omnibus id poteft, vt fatis compertum eft.

Sedexijs caetera iudicentur. Infinita enim funt, amp; quotidie augcfcunt eiuf. modi portcntorum genera, defedu operariorum in vineaDomini.

H�c autem omnia faciliora amp; leuicula funt apud Diaboluiri,puta,quibus carneoslenfus amp;Phantafiasilludit, infimas partes hominis. Sed maiori lubti-Rtate, vt amp; maiori periculo, illudit mentibus �c intelledibus. Et quanquaranbsp;luntplurimi,quorum{enfusillufionibus eins patent, tarnen mult�pluresilluftitnbsp;mente, fcilicetdo(ftosinScripturis,San(ftosinoperibus. ItavtabApoftolopro�nbsp;pfio titulo infigniatur: corruptor mentium, SicutHeuamfeduxitaftuciafua, a_nbsp;deo, amp; vt in Angelum lucis feie transfigurer. Vnde amp; B. Ambrofius lerm.nbsp;dePon.

Supplantatoresinuifiperomnes vias extenduntlaqueos,innumerabilibus mortibus exti mefeendos, Animaliapufilla cum magnis, amp; reptilia, quorum nonnbsp;eft numerus, Ita vt impofsibilelit vllum hominem elle tutum, in quocunqueo..nbsp;pere,fenfu,intelle�tuluo,nifi quialsidu� fibijpfifulpe�lus timet in omnibus, amp;nbsp;cum Hiob omniaoperafuaveretur.

Tom. 4. lenenf. 551. Matth, cap. 11. Sed hic qu�ftio incidit non contemnenda. Qiiid fi D�mones fimulentfeleexpelli, ficut hadenus fadum eftnbsp;multisinlocis,amp;amultis'pefsimis. Subnomine S. Cyriaciamp;aliorum ? Quianbsp;bocarguraentofoluiturChrifti ratiocinatio,lcilicetqu� fequitur,fiSaran cxpeLnbsp;latur, ergo non fiat � Satana, cum fe finat expclli fallaci ter, amp;c, Hic vrgendum eftnbsp;verbum iftud, regnum Satan�, tanquam finalis caufa expulfionis. Diftinguenbsp;igiturfinalem caufain.

Si agitur de confirmando regno Chrifti, de fide, de verbo Dei, hic non cedit Diabolus, nec finit feexpelli vlhs viribus, nili Dei. Sed fi eft confirmandumnbsp;mendacium, error, idwlatria, amp; regnum Diaboli, hiclibenterfimulatftfeexpellinbsp;corporaliter,vt leptuplo confirmetur inpofiefsioneSpirituali. Siefingitfeex^nbsp;pelli per impiosexorciftas,vt confirmer eos in errorecontraChriftum. ideoob�nbsp;feruandum,an resagaturdeChrifti Regno, vel deDiaboli Regno. QuiaChri-ftus hic loquitur de Regno Diaboli, non dc fimulatione cius. Et h�c ligna men-dacia pr�dixit Chriftus amp;Paulus, ne crederemus ideo eile verum, fi videremusnbsp;D�monesexpelli, led caufiun obferuaremus, ob quam ipleexpelleretur aut cede-,nbsp;ret, 5c ita non falleremur. Hocneglelt;fto,ledu�tifumus,credentesomncmex*nbsp;pulfionem D�monum elle virtutemdiuinam, c�mhieri nt omnia f�mulationesnbsp;D�monumcedentium,accedentium,recedentium.

Tom. 5. lenenC fol. lefai. cap. Optimum igitur eft, fcunquetandem tentatiOj animum turbet,recurrere adledionem facrarum litei^nbsp;tu m, amp; meditationem verbi Dei, Quanquam autem abhorrebit animus^ � le�tiO;nbsp;ne amp; meditatione verbi Dei ( Satan enim impedireconatur,amp;naufeamlegeDlt;^nbsp;obijcit) tamenipie te cogaSjVt fi non animus tarnen lingua, aures amp;oculi occup*^nbsp;tiinterim,aliud videant,audiant agant, quam animuscogitat. Certo auteH*nbsp;��nties animum occupatis lenfibus externis verbo Dei facile poftea acquieturui�*

Atquehic inprimis ccrniturvis potentia verbi, quod animum Satana^t^ lisfaucium,reftituitamp;pulchrefanat. IdeoEfai. 9. Inter nominaChrifti,eri!ii��nbsp;hoc ponitur quod fitConfiliariusafflidorum. Confolatur enim perverbuifl�nbsp;ficut dicit Elai. 9 9. Dominus dedit mihi linguam eruditam, vt fciam verbo eui^nbsp;fuftentare qui lafTus eft. Et Paulus. Roman, ly. docet, confolatione fc^^^nbsp;pturarum Ipern concipiamp;augeri, quam Satan in tentationevnicccupiterept^i�nbsp;piorum animis. Quare cum in tentationibus nullum fit pr�f�ntius remediuߒ�nbsp;quam quoquo modo moleftas cogitationes animo eijcere,vna ad earn rem via Anbsp;fi diligenter verbum Dei legamus. Itaenim commodilTimeSatan� ignita telanbsp;ftinguuntur.

Hoc confilium qui lequi nolunt, amp; indulgent cogitationibus �grianii�*? illi nihil aliud faciunt, quam vtmateriamincendio fuggerant, donee fefliamp;vilt;^nbsp;�Satan�,q�i mille artifexeft, fuccumbant. Hoc enim vnum pugn� genus innbsp;intendit^ quod cogitationibus ir�diuin�, fidem noftram conatur labefadaf^'nbsp;Adhanclpiritualemludam, fitucarnalia auxiliaafFeras,pr�ter verbum Dei, n�-hil aliud facis,nifi quod nudum te potend Spiritui obijeis. Hic igitur, fi libet,nbsp;ftitue collationem tuarum virium cum Satan� potentia,amp; facile apparebit, qu�i^nbsp;imparhic congreffus fit, negledo verbo (in quofolo diuinapotentiaeft,Rom.i�/nbsp;humanis viribus amp; confilijs cum Diabolo, tot, ab initio mundi, vidorijsclar^?nbsp;tanto belli vfu do�lo, contendere.

Omitte igitur cogitationes, quibustuum cor occup�t, amp; caue cum eodlip**' tes, p�tcft �nim fein Angelum lucis transformare, amp; Chrifti gloriofam perfbn�'nbsp;induere, amp; quiaetiam facras literas nouit,ficutapparetMatth. 4. NonnuDgt;nbsp;quam ipfis Chrifti verbis, quibusnihilfuauiuseft,contraChriftumamp;fidemti�'nbsp;am vtitur. Hic nif� fimpliciteranimum reuoces,amp; dicas : Nefeio alium Chriftni�nbsp;qu�meum, quia P�tredatus, promeamp;promeispeccatiseft mortuus,huncfc�^nbsp;non irafei mihi, led amare me, alioqui non fuftinuiflet pro me mori,nbsp;H�c inquam, nif�obijcias,amp;fimuladdiligentemle�tionem fcriptur�te confe^nbsp;ras, cert�fuccumbes. Facile enim eft ei, infirmam fidei noftr� fcintillam obriic-re, nif� earn verbo Dei alamus.

Leue pr�ceptum hoc quoque eft, fed tarnen neceftarium amp; vtile, vtaftH�^ animifugiantfolitudinem, amp; captent colloquia amicorum qualiacunque. Ao-ferunt enim amp; colloquia aliquidadauertendumanimum,�grauioribuscogii3'nbsp;tionibus. Ideololitudo imprimis peftilens eft, amp; reifte dixitille:V�hominifo��jnbsp;ficeciderit,noneritquierigat eum. Verbumenimfratrum magnam vimhabebnbsp;amp; debent tentati meminiffe, vt fratrum voces tanquam Dei voces audiant ,eisqi�^nbsp;credant. Quod fi nemo fit, qui nos de verbo Dei doceat, tarnen fatiuseftnbsp;lefcunqu�-

DE ANGELIS MALIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

kfcunque ali om m fermoncsaudire, qu�m audireSatanam^blalphemias Slt;. igni-tafua tela in cor noftrum loquentem.

H�c tanquam generaliapi�cepta Spiritualium tenrationum propofui, feli. quumeft, vt vnufquisque itainftituat animum fuumcontraSatanam,vtl�ntiatnbsp;fe aliquid hoe noftro confilio adiutum efle. Neque enim eft quod quiiquamnbsp;putet, qui Chriftifidemiequitur^iefine tentationibus vidurum efl�. Verumnbsp;enim eft illud Pauli : O nines quipi� voluut viuerc inChriftoIefu, peri�cutio-nem patientur. A.c corporales tentationes quidem , vtftintinopia, cupiditasnbsp;glori�,opum,ignominia, amp;firnilesfaci]iusfuperantur.

Hic autem labor hoc opus eft, ciim diuinamiram nobisipedandam Satan exhiber. Ad quam accedit etiam noftr�confcienti�teftimonium,quod Satannbsp;deinde �uget varijs diuin� ir� exemplis,qu� hinc inde in diuinislitcris haben,nbsp;tur, amp; qu� quotidie vfus huiusvit� offert. H�c longegrauifftmapugna eft, innbsp;qua Satan omnes fuas vires amp; artes omnes efFundit,fequeinimaginemiratiDeinbsp;transform�t. Hic ft incipias fequi cogitationestuas, quasipfefuggeritperijfti.nbsp;Etquiamulti hoc faciunt, videmusquo prolabantur. Cupiunt enimquoquonbsp;modo grauiffimo onere h ar uni cogitationum de ira Dei leuari. Quare vella.nbsp;queo vel ferro vel alia rationevitam fibi eripiunt. Is finis eftconfiliorumSata.nbsp;n�, amp; hoc fpedat, vt c�m Chriftum oculis cripuerit, in delpcrationem adducat.

Quare eijeienda animo cogitatio ilia depeccato,amp;�raDeleft,amp;diuerfum potius cogitandum eft. Quemadmodum legimusin Vitis Patrum dequodam.nbsp;Is c�m hac tentatione defperationis ob admiffum peccatumgrauitervexaretur,nbsp;obfirmato tandem animo dixit : Nonpcccaui. Non quod negaretpeccatum,nbsp;fed quod videretfe alia ratione� triftibus illis cogitationibus liberari non pofte,nbsp;qu�m fi eas abijeeret amp; diuerfum cogitaret. Et fine fi fiducia mortis amp; meriti Chrinbsp;fti,hanc vocemedidit, infigne exemplumfidei eft,quod nos in huiufmodiperi,nbsp;culis,imitari oportet, vt nos quoque dilcamus, non efle cum Satana difputan�nbsp;dum,alioquiiraobruenturinfirm� mentes cogitationibus,vt fibi mortem confci-fcant. Nequeenim animus humanus iram Dei, quamSatan nobis obijeit, amp; vr-geqfuftinere poteft.

Quicquid igitur fuggeflerit, fimpliciter auertendus eft animus, claudcndi oculiamp; aures, nequicquam vel videamusvelaudiamus,pr�tetverbumpromiC.nbsp;fiqnis de Chrifto, amp;debonavoluntatc Parris, quiFiliumfuumpronobis tradi-dit. Sicutdicitlohan. 5. Sic Deus dilexit mundum, vt vnigenitum fuumFi-liumdaret,amp;c.

Quicquidpr�ter hanc voluntatem placati amp;fauentisDei Satanfuggeflerit, hoc tanquam volatiles amp; inanes cogitationes animo eijee.

Idem fere Gcrfbn quoque monet, quifolus ex recentioribus, de confb-landis�grisanimis,amp;infirmis confeientijs cogitauit. Reliquifer� omnes in alto ocio amp; pace verfati, nunquam huius rei meminerunr. Proponit autemnbsp;illuitrem fimilitudinem, amp; compar�t hasSatan� cogitationes , quibus tan-quam ignitis telis pia corda follicitat, canilatranti, quern fi lapide vel ferro petas,nbsp;magisirrites. Idem inquit fit in cogitationibus, fi eis indulgeas.

Sicut autem tutiflimum eft , cancm latrantem contemnere amp; pi'�teri. re : Ita vna vincendi ratio eft , contemnere cogitationes Satan� , nequenbsp;cum eis difputare diutius , ita fict, vt fua fponte excidant , quanto enimnbsp;magis

perari, amp; Satan nihil minus ferre poteft ,quam fui contemptum. Quarere�ii'**' m� faciunt qui hic fortes elfe, amp; contemnere malignum fpiritum polTunt.

Nec dilfimileeft, quod invitis patrumlegimus,ibic�mquidamgrauibiif cogitationibus vexari queretur,confulitfratrem. Isinhuncmodummonet,ynbsp;quemadmodum cogitationes fpont� non accerfit� incidunt. Ita rurfusex^i-Hrr�*pa�finat neniippicinrlnlop^f. Onemadmodnm eniminnuir intuaffi�l^^

prohibere ne in capite nidificent. Iraetiam cogitationesSatanicascauerepof potes. In hoc intende, ne ilise altius animo infigantur amp; occupent prorfus aH*'nbsp;mum. Hocen�mfi fit,perijfti. Re�l� hic monuit,amp;omnin�nilipericul�']�nbsp;certum adir� velimus, idem nobispr�ftandum. Quant� enimplus cogitation*-busindulgebis, e� minuspatebitexitus,l�dceu inlabyrinthum conclulus, m�*�'nbsp;quamteexpedies.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Idem hoc loco fieri videmus. Volunt Rabfacem optima ratione amp; con'?' lio compefcere, l�d fruftra, redditur enira furiof�or. Commendo igiturvob'^nbsp;hune locum, vtfciatis,quomodo vexatisconlcientijsfit confulendum. Vidimquot; 'nbsp;tos, qui c�m g� auil�im�tentarcntur,hancartem non norunt, quod contemn^^'nbsp;d� cogitationes client. Hi ne fadum eft,vtinciperentfurere,c�m fcilicctorgaquot;^nbsp;I�nfuum,vehementibus eogitationibus elfent l�la,quidametiarafibieonfe''^^nbsp;runt mortem. Sunt autem huiufmodi cogitationesmeraludibriaSatan�,nbsp;nos non lacimus, fedpatimur, necluntadioneshuman�, fedpafl�ones. QH?�nbsp;qui dilcerc nolunt, deijsadum eft,cogunturenimfuccumbcre. Diabolus en'quot;'nbsp;talisclaumniatoreft,qui non fatigatur,donee vicerit. Quiigitureumnonco'�'nbsp;temnunt,led fiunteiusIpedatores, ijsvnum Ipedaculumpcftalterumexhib^�^�nbsp;vham cogitationem poft aliam obtrudit, donecobruantur. Qui autem effug^�^^nbsp;eius inl�dias volunt, dicant, necIpedator,nequeador tuus ero. Sicenimn'?�'nbsp;nuitChriftus. Matth. iS. Nif� fueritis ficut paruuli amp;c. SicRabfaces,nbsp;habet hos fpedatores amp; dilputatores, confidentior redditur amp; furiofior.nbsp;as autem infra obiurgat eos. Quare relpondens ei, amp;c.

Homo eft creatura Dei, carne amp; aninia Ipirante conftans, ab initio ad im^� ' nem Dei fada fine peccato, vtgeneraretamp;rebusdominaretur,necvnquain'�^^quot;nbsp;reretur. Tom. i. Icnenf. fol. 538. Exdilput. dehomine.

tenti�, virtutis, amp; glori� ab hominibus pofl�detur. Vt hinc merito ipfa vocari debeatdilFerentiaeirentialiSj quaconftituaturhomo dilferreabanimalibus 8c rc.nbsp;bus alijs.

Quam amp; Scrip turaSan�iaconftituittalem dominam, fuperrerram, volu. eres, pifees, pecora,dicens: Dominamini, amp;c. Hoc eft vt fit Sol amp; numen quod-damadhasresadminiftrandas inhac vitapofitum. Nec earn Maieftatem Deusnbsp;poftlapfum Ad� ademitrationijfedpotiusconfirmauit. TarnentalemftleMaieftatem efte, nec ea ipfa ratio nouit � priorc, fed tant�m � poftenore. Ideo fi com.nbsp;paretur Philolophia leu ratio ipla ad Theologiam, apparebit nos de homine pen�nbsp;nihilfeire. Vtqui vix materialem eins caufam videamurfatis videre. Nam Philolophia elficientem certe non nouit, fimilirer nec finalem. Qiiia finalem nuLnbsp;lam ponit aliam, quam pacem huius vit�, amp; elficientem nefeit efte creatorem De.nbsp;um. De formali verb caufa, quam Animam vocant, nunquam conuenit, nun-quam conueniet inter Philolbphos. Nam quod Ariftoteles earn definit, a-primum corporis viuere potentis, etiam illudere voluit le�iores amp; auditores.

^ecfpes eft, hominem in hac pr�cipu�parte l�l�pofte cognofcere quid fit, donee In fonte ipfo, qui Deus eft feie viderit. Et quod miferabile eft, neefuiconfilij,nbsp;autcognitionem plenam autcertam habet poteftatem, fed in hisfubiedaeft cafuinbsp;amp;vanitati. Sed qualis eft h�c vita, tails eft amp; definitio amp; cognitio hominib, hocnbsp;cftexigu2,lubricaamp;nimi�materialis. Tom. i. lenenf. fol. 537.

D I T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Genef. t. cap. fol. 16. Faciamus hominem ad imagincmamp; fimilitudi-|! nemnoftram. Hie iterum nouaphrafiMolesvtitur. Nondicit,Mareagiteturj : ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fierbefcat,aut producat terra, fed F A C I A M V S, Ergoincluditmanifeftam

� ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;leliberationem amp; confilium, cuius nihil fimile fecit in prioribuscreaturis. Ibi

I enim fine deliberatione amp; confilio dixit : Agitetur Mare, producat Terra,amp;c. ' Hicautem Deus fe ad confilium vocat,amp;indicitquafideliberationem cum hominem create vellet.

Prim�m igitur fignificatur hie, infignis differentia hominis, ab omnibus ^lijs creaturis. Magnam fimilitudinem cum homine habentbefti�, fimul habi_nbsp;mnt,fimulaluntur, fimul comedunt, amp; ijlHem velcuntur, dormiunt amp; quiefeuntnbsp;apud nos� Siigitur conuerfationem, vi�tum amp; alimoniamconfideres,magna,nbsp;cftfiniilitudo.

Sedinfignemdifferentiaminteriftaanimaliaamp; hominem Mofeshicoften. tlft, cum dicit: Singular! Dei confilio amp; prouidentia hominem effeconditum.

lt; nbsp;nbsp;nbsp;fequuntur. Textusautem hie potenter feparat hominem, cum dicit; Deumcer.

I adimaginem Dei. H�cimago longe aliud eft, quam cura ventris, cibusamp;po. tus,qu� befti�etiam intelligunt amp; appetunt. Etfol. 17. Omnestres perfb.nbsp;n� hic concurrunt, amp; dicunt: FACIAMVS, nec Pater facit ahum homi-� uem ,qu�m Filius, nec Filiusaliumqu�m Spiritus San�lus, f�d Pater, Filius amp;nbsp;! 1 ^pititusSan�fusvnusamp;idemDeus,autoramp;creatorefteiuldemoperis. �nbsp;U:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M EX

Gencf. cap. i* fol. X4. Formauit igitur Deus hominem de puluer^ tcrr�, See, Hie redit Mofes ad opusfextidiei amp; oftendit vndecultor terr� ventri Nempe quod Deus eum finxerit ex gleba, ficut figulus manu ex luto fingit ofinbsp;lam. Ideo fupr� non dixit, ficut de alijs creaturis, producat terra hominem, fe�nbsp;faciamus hominem vtoftendatexcellentiam genei is humani, amp;ieueletDei confilium fingulare,quovfus eft incondendo homine,Etfipofthac homo crelcitnbsp;multiplicatureodem modo, quo reliqu� befti�. Nam fernen in matrice coagU.nbsp;latur, amp;formatureademratione. Hic nulla dilf�militudo eft inter vaccam fe-tam, Sc grauidam mulierculam. Sed in prima conditione oftenditMol�s raaxi-raam elfe difl�militudincm, fiquidem fingul�ri tum confilio,tum fapientia,huin:t-na naturacondita amp;digito Dei formata eft.

' H�c difl�militudo, qu� inter originem hominis amp; pccudumeft,etiam n-ftenditimmortalitatem anim�,dequapaul� ant�diximus. Etficnimomniaf^ liqua operaDci plena admirationis amp; valde magnifica funt, tarnen hominem hotnbsp;arguiteirepr�ftantiffimam creaturam, fiquidem Deus in eo condendo confilim�nbsp;adhibet, amp;nouo modovtitur. Non relinquit eum fingendum terr�, ficutnbsp;ftias Si arbores. Sed ipfe earn format ad imaginem fui, tanquam participe��^nbsp;Dei, amp; qui fruiturus f�t requieDei. Itaque Adam antequam � Domino for�^'nbsp;tur, eft mortua amp; iacens gleba, earn appr�hendir Deus, amp; format inde pulcherf'nbsp;mam creaturam, participera immortalitatis.

H�cf� Ariftoteles aud�retlolueretur�n cachinnum, amp; iudicaretcfre,ctf�nof� infuauem , tarnen abfurdiflimam fabulam, Quodhomo qu�adoriginemfuan�nbsp;primam, fuiflet gleba, formatus autem fit diuina fapientia, amp; f�c conditusnbsp;c^ax immortalitatis� Nam etiamf� quidam ex Philofophis, vtSocrates amp; nhhnbsp;aUerueruntimmortalitatem animarum,tamen � reliquis Philofophis irrif� amp; tai�'nbsp;t�m non exploh funt� Sedannonmagnaeft fatuitas,f�coftendi rationem,cni�nbsp;videatadhuc hodie, plenam admirationis elfe hominis generationem ? An^nbsp;nim non abfurdumiudicabis, hominem qui in �ternum vidurus eft, naici quannbsp;ex vnaguttulaferainis inlurabispatris ? Maior in hocfercabfurditas cft,qu�^nbsp;qu�d Moles dicit de gleba, digitis Dei formata. Sed ratio hoc modo oftendit,�^nbsp;plane nihil feire de Deo, quifolacogitatione ex gleba facit, non fernen hominiSnbsp;kd ipfum hominem, amp; qu�d poftea Moles dicit, ex cofta viri facit f�minafi��nbsp;H�c prima hominis origo eft.

Creatoautem fie malculoamp;f�mina,pofteaexcor�mlanguincdiuinah^ hedidionegeneraturhomo. Quanquamautemh�c,cumbrutiscommunisg^nbsp;neratio eft, non tollit tarnen illam gloriam originis noftr�prim�, qu�df�uyii^nbsp;vafculaDei,abipfoDeof�da,quodipfeeft figulUsnofter, nosautemlutumci�Snbsp;ficutlefaias 64. loquitur. Idque non fol�mad originem noftramattiner,^�nbsp;per omnem vitam, amp;vsque ad mortem, amp; in lepulchrum manemusluturnhiii�^nbsp;figuli.

Sed hic noua qu�ftio oritur, Sicut cnim Mofes noua phraf� hic de hon��' ncloquitur; Formauit Deus hominem delimo terr�. De alijs autem anim^�' �nbsp;tibn� '

DE HOM INE A NTE LAPS VM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,55

ribuSjlupr�non f�cloquutuseft. Ita,quoquehicpeculiarc quiddamdehomine dicit infpirafle Deum in faciem eius ipii'aculum,quod de reliquis beftijs non dixir,nbsp;c�mtamen omnibus beftijSjficuthominiinf�t Spiritus in naribus.

Qu�ritur igitur cur hoc Mof�s fie voluerit dicere ? Secundo qu�ritur id quoque (quanquam eodempertinet) c�m per totamiefipturara, omnia anima.nbsp;lia vocentur anim� viuentes, cur tant�m dehomine hoc in loco dicatur, Fa�iumnbsp;eumefle inanimamviueiitem ? Supra qui dem dixit: Producat terra ani mamnbsp;viuentem, vnumquodque infuo g�n�r�. Sed hic mult�m mut�t amp; dicit Homo faduseft in animam viuentem.

H�cabfque dubio mouerunt Patriarchas, San�los Patres amp; Prophetas, vt huiufmodilocos diligentiusexcuterent, Quod ifta fingularis loquendi jatio fi-gnificat Molen infigne quiddam voluifle oftendere. Nam fi animalem vitam,nbsp;de qua hic Moles loquitur, relpicias, nulla differentia eft inter hominem amp; AILnbsp;num. Habet enim animalis vita opus cibo amp; potu, habetopus Ibmno amp; quiete,nbsp;corpora pari ter cibo amp;potufaginanturamp;crelcunt,inediamarGelcuntamp;pereunt.nbsp;Stomachus cibum accipit, codum tranfmittitad cpar,quodfanguinem gignit,nbsp;quo reftaurantur omnia membra.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

H�c cum confideramus, nulla inter hominem amp; beftiameft differentia. Et tarnen hominis vitam Mofes orn�t hoc modo, quod de eofolo dicit, Effeeumnbsp;fadum in animam viuentem, propterea quod ad imaginem Dei eft ebnditus, qu�nbsp;imago procul dubio in ftatu innocenti� fingulariter reluxit in facie Ad� Sc Heu�,nbsp;ficutpoftpcccatum, tarnen Gentes, ex pofitucorporis,quodfolushomoere�lusnbsp;incedit, amp; attollit oculosadcoelum, collegerunt hominem pr�ftantiorem effenbsp;creaturaminteromnes reliquas creaturas.

Hue rclpexit Paulus, c�mhunc locum cit�t, Corinth. 15. Scriprum eft, Primushomo Adam,fa(ftuseftinanimamviuentem, vltimus autem Adamnbsp;inSpiritum viuificantem. Animam viuentem vocat vitam animalem^qu� efte.nbsp;dere,bibere, generate,augefeere,qu� omnia ctiam in brutis funt. PerAntithe.nbsp;lin autem dicit, vltimum Adam tadum elfejn Spiritum viuificantem^ hoc eft ta.nbsp;lemvitam, qu� iftis animalis vit� conditipnibus non indigeat.

Docet etiam Paulus, etiamfi Adam nonpeccaflet, tarnenvi�iurumfuifl� corporalem vitam, indigamcibi,potus, quietis, crefcentem,generantem,amp;c�te-ra, donee per Deura ad vitam Ipiri tualem effet translatus, in qua vixiffet fineani.nbsp;malitate,vt ficdicam, nempcab intra, ex lolo Deo, amp; non ab extra, ficut an|eaexnbsp;herbis amp; fru�tibus. Idque fie vt tarnen homo habeat carnem amp; ofla, amp; non fitnbsp;mereSpiritus, ficut Angeli funt.

Refpondeo igitur ad qu�ftionem, Deum per os Mofi, etiam hoc in iopq yo. luilTe oftendere fpem futur� amp; �tern� vit�, quam Adam, fi in inno�entm per.nbsp;ftitiiret,poft animalem h�cvitamhabiturusfuerat,quafidiceretMoles : Faftusnbsp;eft homo in animam viuentem, non fimpliciter ficut befti� viuunt,fed quamnbsp;Deuspofthacviuificaturuserat,etiam fineanimalivita. Hancfpemimmortal^nbsp;tatisperChriftumhabemus nos quoque, quanquam propterpeccatummortiamp;nbsp;omnibus calamitatibusfumusfubie�li.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; ,

Ad� melior fucrat futura conditio. In terra fuauiter amp; cum fumma vo-luptate vixifTet. Deinde fine vlla moleftia effet translatas de animait vitain fp�-ritualem. Nos ex animali vita, non nifi per mortem amp; poft infinita perKii^ �c cruces transferimur.

. : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Genei, cap. i.Tol. 57. Dic�titaqueMofes,profundofomnoopprc^' fum Adamum, ita vt procumbens invirentemterram,longos duxeiitSpirftaSnbsp;ficutfolentquiben�amp;fuauiterdormiunt. Hunclomnuminquit, fecit Dom*'nbsp;nus fuper eum cadere. Eftcnim fomnus ver�diuinum amp; pulchcrrimiim^^^'nbsp;num,quod delupertanquamr'osdefiuit, amp;hume6lat totura corpus.nbsp;que fie dormiret Adam, tulitDominus vnam de coftis eius. Vocabulumnbsp;um 2c/4, coftam amp;latus fignif�cat. Quare ficaccipio,qu�dnudaracoftam,l^�nbsp;ueftitamcarneacceperitDominus,ficut Adam infr� dicit: Hoceftosexolfib^nbsp;meis, amp; caro de carne mea. Porto hoc quoque fecit Dominas, per verbumii^^nbsp;um, neputemuseum Chirurgi more fe�fionealiqua vfum elfe. Dixit : Ex iftonbsp;fe fie induto carne,fiat muher amp; ita fadum eft. Atque eum hiatum 'ateris poft^^nbsp;claufit carne.

�um in vno latere plus habere coftarum, qu�m in altero. Sed hoc meliuslci^�j�, Medici,quiAnatomiannorunt. Lyra difputat. Numeacoftain corporeA^^nbsp;fueritfuperflua ? Sedhocf�fuit,inquit, monftrofumfuit,Si non fuit, fequitl'nbsp;Adamumpofteadiminutum fuilfe cofta,fedidquoquemonftrofumeftinqi�'f'nbsp;Tandem refpondet, Illam coftam fuilfe fuperfluam ratione indiuidui, Italt;l^�^nbsp;fublataea, fuilfe corpus Ad� integrum, amp; tarnen corpus Ad�indiguilTehac*^^'nbsp;fta, propter mulierem ex ea formandam.

bum foluit omnia huiufmodi argumenta. Qi�id enim necclfe eft difpiit^f^� vnde reliquam materiam acceperitDeus, qui vno verbo poteft amp;conditomi��?'nbsp;Oriuntur autem h� qmrftiones ex Philolbphia amp; Medicina, qu�lineverb�^^nbsp;Dei operibus dilputant. Fit autem hoc modo, vt amittatur gloria Scripturaenbsp;�l�,amp;maieftascreatoris.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* x

� cut � Mole exponi tur, quod Heua fit condita ex cofta Ad�, amp; quod ea pars poris iterum claufa fit carne.

Sicut Adam ex gleba, ego ex guttula languinis Patris mei fadus l� Quomodo Mater me conceperit, quo modo in vtero formatusfum, amp;increme^^nbsp;lumplcrim,hoc glori� conditoris relinquo.

Vere enim incredibile eft, ex gutta languinis hominem nafci,amp;taincn^^ verum. Si igitur ex gutta languinis, ifta potentia generandi cxiftit, cur nnbsp;ctiam ex gleba? Cur non ex cofta?

Qu�ftio de loco in quo Homo conditus eft. Gcnef. cap. i� ol* Scd agitata quoque h�c qu�ftio eft, in quo loco tcrr� Deuscondiderit omi-nem ? Ac funt qui magno conatu defendant, eum i n agro Damafceno elle connbsp;ditum,e� qu�daudiuerunt, glebam Damafcenam effe rutilam ac rertilem.nbsp;nbsp;nbsp;ed

Nobis enimlatis eft fcire,qu�d homo fcxto die per animalia ex terra condL t�s, ScinhortumEden poficus fit. Vbi autem conditusfit,quidneceffeeftfci-re ? ExtraParadifum eft conditus, ficenim dicittextus, eum inParadifum elfenbsp;translatum leu pofitum,antequamHeuaeirecondita,quam inParadifo condtnbsp;tam elfe Mofes hic oftendit. H�c fcire fatis eft.

Genefi cap. x. fol. 17. Agitatur hic quafi mare qu�ftionum. Quid fit imago ilia Dei, ad quam Mofes hominem dicit fa�lum eftc ? Ac Auguftinusnbsp;in hoc loco explicando multus eft, pr�l�rtim in libro de Trinitate. Dodoresnbsp;autemreliqui,Fer�Auguftinum lequuntur, qui Ariftotelis diuifionem retinet,nbsp;QuodImagoDei fintpotenti�anim�,memoria,mensvclintcllcdusamp; voluntas.

In his tribus dicuntconfiftereimaginemDei, qu� in omnibus hominibus I eft� Sicut enim in diuinis ( inquiunt ) verbum nafeitur ex fubftantiaPatris, amp;nbsp;Spiritus Sanduseft complacentiaPatris : Itain homine ex memoria proceditnbsp;verbum cordis, quod eft mens, Eoprodudo prodit voluntas, qu�videtmentemnbsp;amp;eadeledatur.

* Similitudinem autem dicunt elTeindonisgratuitis. Sicutenimfimilitu, doeftqu�damperfedioimaginis : Itadicunt naturamperficipergratiam. Ita.nbsp;que fimilitudo Deleft, quod memoria ornatur fpe, intellcdus fide, amp; voluntasnbsp;charitate Adhuncmoduminquiunt,homo eft creatus ad imaginem Dei, hocnbsp;cftjhomo habet mentem,memoriam amp; voluntatem.

Item homo eft creatus ad fimilitudinem Dei,hoceftintelleduseftinumi-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natusfide, memoriaconfirmata fpe ac conftantia, amp; voluntas ornata chahtate.

Tertio faciunt etiam alias diuifiones,Memoriamelfeimaginempotenti� Dei, mentem fapienti�, amp; voluntatem iuftici�, amp;c. Ad hunc modum Augu_nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftinus pr�cipu�, amp; poft eum alij, eo incubuerunt, vt diuerl�s trinitates in homine

I excogitarent, putaueruntenim hoc modo imaginem Dei,faciliuspoireconfpici. Sicut autem h� non iniucund�ipeculationes arguunt acuta amp; ociofa ingenia, itanbsp;minime faciunt ad i magi nem Dei rede explicandam.

I nbsp;nbsp;quibus omnia rediguntur ad Trinitatem, tarnen baud fcio an lint valde vtiles,

. nbsp;nbsp;nbsp;pr�fertim cum eapoftea longius ducantur. Nam hue quoque alferturdifputa-

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M iij tio de

t^S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE HO M �N EANTE LAPSVM,

-tiodeliberoarbitno,qu�eximagineiftanafcitui-. Ita enim dieiint, Deus cft liber, ergo c�mhomo adimaginemDei fit conditus, habet etiam liberam mcnio-riam, mentem amp; voluntatem. Ad hunc modummultaexcidunr,qu�autim-propri�dicuntur,autpofteaimpi� accipiuntur. Ita nataeft hincpericulofafen-tentia, quapronunciant, Deum ita gubernarehomincSjVteos proprio motvif�-natagerc. Exhoedido mult� incommodit opinionesenat�iunr. Similceui quod citatur : Deus qui creauit tefinete, nonlaluabitte finetc. Hincconclu-fiimeft,liberum arbitrium concurreretanquam caulampr�cedentem �tefficiei�-tem falutis. Nondilfimile eft Dionifij di dum periculofius fuperioribus vbiai-cit. Quanquam D�mones amp; homo cecideruntinquit, tarnen naturaiia manie-runtintegra,vtfuntmens,memoria,voluntas,5fc. Sed fi hoc verum efifequi-tur, quodhomo viribus natur� polfit facere, vt faluus fiat.

H�tam periculofu Patrum (�ntenti� in omnibusEcclefijs Sc Schobs agitat� funtj nequelan� video, quid Patres voluerint per eas elficere. Quare conlulo vt c�n'nbsp;iudiciolegatur. S�pe loquuntur ex affedu amp; proprio feniu quem nos nonh^^nbsp;bemus,nec habere poirumus,c�moccafionesfimilesnon habeamus. Imperil*nbsp;igitur fine iudicio omnia arripiuntin fuofcnfu,amp;nonineo quemPatreshabui^'nbsp;runt,fed omitto h�c amp; ad rem venio

Vereor autem, nepofiq�am h�c imago per peccatum amilTaeftjnoniatr� earnpoifimusintelligere. Memoriam, voluntatem amp; mentemhabemus quidei�nbsp;fedcorruptilfima amp;grauilfim�debilirata,im� vtclarius dicam ,prorfusieprofa^nbsp;immunda. Si enim ift� potenti� funt imago Dei,fequeturetiamSatanatn^nbsp;imaginem Dei conditum elfe, qui profe�l� ilia naturaiia longe habet validio^^�nbsp;quam nos habcmus,ficut eft memoria amp;intelledusfummus,amp; voluntasobu''nbsp;natilfiraa.

Ergo eft imago Dei, long� aliud nempc opusDeifingulare. Si qui tatnc�^ contendunthaspotentiasefleiroaginemiftam,fiiteantureas quafileprolas amp;nbsp;mundas efle. Sicut leprolumhominem tarnen hominem appellamus,qU�'^^'nbsp;quam in carne leprofi omniapen� mortua funt amp; ftupenr, nifi qu�d ad libidin'^*�^nbsp;commouentur veheraentius.

Qu�re imagoDei,ad quam Adam fuitconditus,fuitreslong�pr�ftaiid^' ma amp; nobililfima, c�mfcilicetnullaleprapeccati, nequein rationc, nequein''^quot;nbsp;luntate h�fit. Sed amp; interiores amp; exteriores f�nfus omnes fuerc mundilfiminbsp;telle�lus fuitpurilfimus, memoria optima, amp; voluntas fincerilfima, inpulcher�'^'nbsp;maftcuritate, fine omni inetu mords, amp; fine follicitudine vlla. Adh�c intsd^'nbsp;raaccelfit etiam ilia corpus amp; omnium membrorum pulcherrima amp; cxcellenti^�'nbsp;mavirtus, qua omnes reliquasnaturasanimatasvicit. Plane enim exiftitrio^^^^nbsp;Ecccatum Ad� oculos ita fuifl� acutos amp; claros, vt Li ncem amp; Aquilam fuperaf^ 'nbsp;eones autem amp;vrlbs, quorum maximum robureft ,ipl�fortiortra(ftauit,n�Dnbsp;literqu�m nos catulos tradamus.nbsp;nbsp;nbsp;Frult;ftuumquoque,quibusvfus eft m ci*� �

Sed poft lapfum irrepfit mors, tanquam lepra in omnesfenfus. Ita intelle�lu quidem imaginem iftam poifimus alfequi. Adam non cognouJnbsp;fiiam Heuam, nifi l�curiofilfimo animo ergaDeum, amp; voluntate obedientcD^^�nbsp;fineomni viciofa cogitadonc. Nunc poft peccatum, norunt omnes, quantumnbsp;furor in carne, qu�nonfol�m furiol�eftinconcupifcendo,f�detiaminfam^^nbsp;cil I

DE ��OMINE ANTE LAPSVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;139

cndo, poftquam nada eft quod voluit. Vtrin que igitur nec ratio, nec volun tas integra cernitur, fed furor plufquam beluiutis. H�can nongrauis noxia lepra elt, qua Adam caruitanrcpeccatum ? Pr�terquam quod habuit maioresnbsp;vires amp; acriores f�nfus, qu�m reliqua an�manria. Apri quant�m hodie auditu ?nbsp;Aquil� quant�m vifu ? Leo quant�m viribus hominem anteceilit ?

Ergo ImaginemDei lie intelligo. Quod Adam earn in lual�bftantiaha-bueriqqu�dnonfol�mDeumcognouir, amp;crediditeum elfe bonum^fedquod ctiam vitam vixeritplan�diuinam hoc eft quod tueritfinepauore mortis ,amp; omnium periculorum,contcntus gratia Dci. Sicutin Heuaapparet,qu�cuml�r-pente lineomni metu loquitur, ficut nos cum agno aut cane. Ideo etiam iftamnbsp;p�nain proponitDeus, litransgredianturpr�ceptum, Qu^acunquediecomc-deris ex ligno hoc, morte morieris,quafi dicat. Adam amp; Heua, vos n une viuirisnbsp;fecuri, mortem non fcntitis,nec videtis. H�c eft imago mea, qua viuitis, ftcutnbsp;L)eus viuit. Si autem peecaueritis, amirtetishancimaginem Sc raoriemini.

Nunc igitur videmusquantaper�cula, quotmortes amp; mortisbccafionesmi ftra h�c natura cogaturexperi ri, amp;luftincre,pr�terfoedam concu^ifeentiam, Scnbsp;alioslurores peccati,acinordinatos motus, qui in omnium animisfx.�.nr. Nun-quam fumus fecuri in Deo, terror amp;pauor etiam in fomnis nos exercent. H�cnbsp;amp; l�inilia mala funt imago Diaboli, qui ea nobisimprel�it. Adam autem in fum-mavohiptateamp;fccuritatevixir,nonignem,nonaquam metuit non meti�talianbsp;incommoda, qui bus h�c vita infeftatur, amp; nos nimium metuimus.

Ext�nuent igitur peccatum originis qui volent, profe�o apparet tum in peccatis,tuminpoenis,long�cfl� maximum. In{ptce{blamlibidincm,annonnbsp;cftvaftilsima,tumconc�pircendo,tumfaftidiendo ?

Quid autem de odio erga Deum, amp; blafphemijs dicemus ? Hi cnim funt lapfusilliinlignes, qui ver�arguunt imagincm Dei amilfam elle.

Ergo c�m deimagine illaloquuntur,loquimurdercincognitaquamnon Ibl�mnonfumus cxperti,fcdperpctu� contrariaexperimur, amp; nihil pr�ternu.nbsp;da vocabula audimus. Fuit enim in Adam ratio ilium inata, vera noticia Dei, amp;nbsp;voluntasredilsima ad diligendum Deum amp; proximum,ficutAdamHeuamlu-amcomplcxuseft, amp; ftatim agnouitvtfuam carnem.

Adh�c acccircruntalialeuiora,fedlong�maxima,ficumnoftrainfirxnita-teconf�ras, nempe cognirio natur�perfcCfa,animalium, herbarum, frudlumn, arborum amp; aliarum creaturarum.

H�c omnia fimul coniundta, an non talcm virum conftituunt amp; faciunt, in quo imagincm Dei reluccre fentics ? Maxime c�m addas etiam imperium innbsp;creaturas. Vtficut Adam amp;HeuaDeujn agnoueruntDominum, ita pofteaipfinbsp;rehquis creaturis, in aere, aqua, terra, dominatifunt. Hanc maieftatem quispo-teritverbisaficqui. Nam ego credo Adamitapotuilfevnoverbo imperareleo-ni, ficut nos imperamus alfuefa�lo cani. Ac liberum ei fuit terram colere, ad.nbsp;proferenda eaqu� vellet. Nam fpinas amp; tribulos tum non fuifl�,fequentia pro-babunt, ficut neque beftiastam immanes tum fuiffeputo,vtnuncfunt.

Scdpeccati originalis iftaculpaeft, quo vitium contraxittotareliquacre^ tura, vt Solem ante peccatum clariorem, aquam puriorem, arbores fertiliores, a-gros foecundioresefTe exiftimem : Per peccatum autem amp; ilium horribilem la-pfum non Ibliimcaro lepra peccatideformataeft,l�domniaquibush�cvitavr^-tur,corruptaiunt,ficut infra clariusdiceraus.

Hoe autem nunc per Euangeliumagiturvtimago illa reparetur. Etpau-lo poft. Ergo fuit pr�ftantiflimum quiddam illa imago Dei, in quam inclula fuit vita �ternaamp;fecuritas�tcrnaamp; omniabona. Ita autem perpeccatumh�'nbsp;imago obfturata amp; viciata eft^vt earn ne quidem intclle�tu pofl�mus al�equi. Nai^nbsp;etf� vocabulalonamus,quis eft qui intclligere pof��t, quid lit elfe in vita lecura, line pauoribus amp; p�ri culis,lapientem ^redum ,bonum, liberum ab omnibus cala-mitatibus, turn Ipiritualibus, tum corporalibus ? His autem maius fuit, quo^nbsp;etiam �tern� vit� capax fuit.

Nam ita fuit conditus, vt quandiu in hac corporali vitaviueret, terram co-leret, non tanquam opus moleftum faciens,autlab�redefatiganscorpus. Std cumfunima voluptate, non tempus fallens, fedDeoobediens, amp; eiusvolunta�nbsp;parens.

Hane corporalem vitam exceptura eratfpiritualisvita,inquanecvteretuf cibis corporalibus, nee alia qu�in hac vitafbient,faceret, led viueret Angelica��nbsp;amp; Ipiritualem vitam. Nam ita pingitur nobis futuravita,inScripturalan^ia,nbsp;quod nec bibemus, nec comedemus, neque alias corporales a�fionesexerceb^nbsp;mus. IdeoPaulusdicit : Primushomofaduseftinanimam viuentemjhoccllnbsp;viuit vitam animalem, qu�indigctcibo,potu,fomno,^c. SedfecundusreflO-uabitur in Spiritumviuificantem, hocefteritlpiritualis4iomo, vbi redibit adin�^nbsp;ginem Dei. Erit enim fimilis Deo, in vita, iufticia, fanditate, lapientia,nbsp;N une fequitur,Dominetur pifeibus maris, amp;c.

Hicpulcherrim�creatur�,qu�cognolcitDeumamp;eftimagoDeiinqual��' cet fimilitudo diuin� natur�, per rationem illurainatam, per iufticiam amp; fapi^�'nbsp;tiam , tribuitur regnum , amp; fiunt Adam amp; Heua redores terr�, marisnbsp;Committitur autem eis hoc dominium non loh'im confilio,fedetiam expt^l*^nbsp;mandato. Vbi primiim exclufiuam hanc diligenterconlideremus, quod n�� *nbsp;befti�dicitur,vtdominetur, fed fimpli eiter omnia animalia, imo terra cum o�J'nbsp;nibus terra nafcentibus,fubijcitur Ad�, quem Deus vocali mandatoamp;expr^l��nbsp;conftituit regem, fuper totam creaturam animalem. Nam ifta verba aurib��nbsp;audierunt Adam amp; Heua c�mdiceret Deus:Dominamini. Ergo nudushom��?nbsp;finearmis amp; m�ris imoetiam fineveftituomni,infolafuanudacarne,domin�nbsp;tus eft omnibus volucribus, feris amp; pifeibus.

Hancimaginis diuin� particulam etiam amiftimus, itavtneintelliga�l�*� quidem illam plenitudinem l�tici� amp; voluptatis, quam ex totius creatur� ani��nbsp;lis inlpedione Adam habuit. Sedomnia leprofa, imo ftupidaamp;plane mort��nbsp;hodie funt. Quis enim poteft cogitare iftam quafi portionem diuin� natuigt;�nbsp;quod Adam amp; Heua, omnes omnium animalium affedus , fenfusamp; vires omn_nbsp;intellexerunt ? Quale enim regnum fuiiret,nifihocl�iuilfent ? AtqueinSanbsp;disinhaevita aliquaDeicognitioex verboamp;SpirituSandocernitur.nbsp;natur� cognitio,vtomnesviresarborum,herbarum,naturasomnes beftiat��nbsp;perlpiciamus,h�c in hac vita plane eft irreparabilis,

Si igitur volumus pr�dicare infignemPhilofbphum pr�dicemusprimos noftros parentes J c�m adhuc eflcnt � peccatopuri. HienimcognitionemDeinbsp;pcrFedifTimamhabueruntj quom�do enim nefcirenteum,cuiusfimilitudinemnbsp;in fe habebant Sc (entiebant ? Deinde etiam ftellarum Sc totius Aftronomi� ra_nbsp;tionera certif��mam habuerunt.

- � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

l^�c f uerunt in Heua, �quc atque in Adamo, ficut oftendit ratio Hcu� cum icrpcnti reipondet de ligno in medio Paradifi. Ibi fatis apparetnouiffe earn fu-ura finem, ad quern eifer condita, Sc autorem oftendit, per quern id ici at, ait c.nbsp;nim : Dominus dixit. Igitur non exfolo Adamoh�caudiuit,iedipfanaturanbsp;adeo fuitpura amp; plena cognitione Dei,vt verbum Dei per fe intelligeret amp; viderer.

Hu ius cognitionis nos hcbetes amp; quad emortuas reliquiashabemus* Ani-maliaautcmc�teraomnin�hac cognitione carent,nefciuntcreatorem,originem amp;finemfuum,vndeamp;curcrcatafint. Ergoprorfus carent ilia fimilitudine Dei.nbsp;IdeoPfalniusquoquo hortatur : Nolitefierificutequus amp; mulus.

Etfiigitur imago ifta pene tota fitamiifa, tarnen maxima eft difterentiaho-nnnis amp;c�teror�manimalium. Turnautemantepeccatum, longemaior amp;il-luftriorfuit differentia, c�m cognoicerent Adam amp;HeuaDcum amp;omnescrea. �uras, �e quafi abforpti eifenttoti in bonitate amp; iufticia Dei, Hine inter ipfbsnbsp;4'^oqueinfignis animorum amp; voluntatum coniundio fuit.

Nec alia fpecies in toto mundo Ad� fuauior amp; venuftior vii� eft qu�m He., tufua. Nuncvxoreftficutgentesdicunt,neceffarium malum. Accurmalumnbsp;^ocent fatis manifeft� cernitur, led caulam mail nefciunt,Satanamj[cilicet,quinbsp;fi�nc naturain fic deprauauit amp; corrupit.

Qu�autemeJficimusinvita,canonf�untperdominium,quodAdamha-buit,fed per induftriam amp;artcm. Sicut videmus dolo amp; fraude capi aucs amp; pL fic arte cicurantur belli�. Nam qu� maxime domcfticalunt,vtanl�res,nbsp;gullin� J tarnen per le amp; fua natura fera funt. Ergo leprofum hoc corpus, habetnbsp;adhuc Dei beneficio,lpeciem aliquam dominij in alias creaturas.

Sedidperexiguum eft, amp;longeinferiusilloprimodominio,vbinon arte, non dolis opus fuit, led fimpliciter diuin� voci paruit creatura, c�m iuberenturnbsp;Adam amp; Heua dominari eis.

Ergo nomen amp;vocabulum dominij retinemus ccu nudumtitulum. Ipla autem res fer� tota amilfa eft. Et tarnen bonum eft ifta Icire amp; cogitare, vt fulpire.nbsp;wus ilium venturum diem, in quo h�c nobis reftiruentur, qu� in Paradifo pernbsp;peccatumamilfimus. Expedamusenimeamvitam, quamexpedalfetquoque

Hic non vtitur vocabulo fimilitudinis, led tant�m imaginis. Forteautsip voluitvitarenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; ideo repetiuit nomen imaginis. Aliamcaufam

�onis nullam video, nif� earn accipiamus pro Emphali,vt fit figni ficatio Creator V gaudentis amp; triumphantisin ifto pulcherrimo op�r� quod fecit. Vt fignifi^jnbsp;Mofes, Deum non fiedeledatum in alijs creaturis, ficut in homine, quein^nbsp;fuam fimilitudinem creauit, c�tcra animalia dicunturveftigiaDei,folusaut^,nbsp;homo eftimago Dei, ficut eftmfententijs. Nam in c�teris creaturis, cognoi^'nbsp;turDeusceuin veftigio. Inhomine autem pr�fertim in Adamo, ver�cogo^'nbsp;feitur, quia in eoeftfiipientia ilia, iufticia amp; omnium rerum cognitio, vtre�tooj'nbsp;catur /xixg�x�o-Ac�f. Intelligit enim c�lum, terram amp; totam creaturam. Hocig*'nbsp;tur deledat Deum, quod fi pulchram fecerit creaturam.

Ne videretur mulier ab omni gloria futur� vitae, compr�hendit Mofos\ xrumque{�xum,videturenimraulier quoddam diuerfumefl�animal�viro,lt;lf^nbsp;amp; membra habet dilfimilia, amp; Ingenium longe infirmius. Ac quamuisHo^nbsp;fueritpr�ftantiffima creatura fimilis Ad�,quod ad imaginem Dei attinet,hoco* �nbsp;ad iufticiam,l�pientiam, amp; falutem, tarnen fuit mulier. Sicutenim Sol praeft^^'nbsp;tior eftLuna (quanquam Luna quoque fit pr�ftantif�imum corpus) Itamul^^nbsp;etfi effet pul�herrimum opus Dei, tarnen non �quabat gloriam amp; dignitato�^nbsp;mafeuli.

Ideo autem coniungit hic Mofes vtrumque fexum, amp; dicit Deumere^'' maiculum amp; f�minam, vt fignificet Heuam quoque �Deo fadam, fuiffe conf��^'nbsp;temimaginis amp;fimilitudinisdiuin�. Itemimperijfuperomnia. Sicadhuclr^'nbsp;die muli er eft confers futur� vit�, ficut Petrus dicit, quod fint coh�redes eiufo^*/nbsp;grati�. Etin Oeconomia eft vxor Domini confers, amp; habet communemf^'nbsp;leflionem prolis, fubftanti�, amp; tarnen magna differentia eft fexus. Maseftoonbsp;Sol in cOelo, f�mina velut Luna, animalia funtceu ftell�,quibus Sol amp; Luna^^^'nbsp;minantur.

Genef. cap. 5. fol. 9S. Porr�fupr�diximus,quidfimilitudoDe^�^^ rit. Etfi autem fer� omnes pro eodem accipiant, fimilitudinem amp; imagi �nbsp;Dei, tarnen quantum ego diligent! obferuatione potui depr�hendere,eftafiy^nbsp;interh�cduo vocabula differentia. Nam zeZew proprie vocarunt imaginentnbsp;figuram. Vt cum dicitScriprura.-Deftruite aras imaginumveftrarum. Ibi vonbsp;bulum nihil fignificat aliud, qu�m figuras feu ftatuas, qu� eriguntur.nbsp;verb, quod fimilitudinem fignificat,eftperfe�fio imaginis. Exempli caufe, �nbsp;loquimur de imagine mortua, qualesfiint in nomifmatibus, dicimush�c oft^Tj,,,nbsp;gq Bruti, C�faris, amp;c. Sed ea imago non ftatim refe'rt fimilitudinem, non oitnbsp;dit lineamenta omuia.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Q^od �g�turMof�s dicit,hominem ctiam ad fimilitudincm Dei fadum eC fe oftendit qtidd homo non fol�m referatDeum, in eo qu�d rationem feu inrelle�nbsp;dum amp; volunratem habet, (�d etiamqu�dhabetfimilitudinemDei, hoceftvo-luntatem amp; intelledum talem, quo Deum intclligit,quo vultqu�Deus vult,amp;c.

Ad hanc turn imaginem turn fimilitudinem Dei perfcdam conditusho^ ino,finonlapfuseiret, vixifietin�teinum l�tus amp;gaudioplenus, habuifiTetvo.nbsp;luntatem hilarem amp; expeditam adobedienduraDeo. Sedperpeccatura turnf�-militudotumimagoamiflaeft. Reparantur tarnen aliquo modo per fidem,fi_nbsp;eut Paulus dicit. Incipimus enim agnofeere Deum , amp; adiuuat nos Spiritusnbsp;Chrifti, vt cupiaraus obedire mandatis Dei.

Sed horum donorum tant�mprimitiashabemus. H�cnouacreaturain nobistani�mincipit,nonabfoluiturdumfumusin hac carne. Erigitur volun.nbsp;tasaliquo modoadlaudandum Deum, ad agendas gratias, ad confel�ionem, pa_nbsp;c^entiam amp;c. Sed tant�mfecundumprimitias. Nam carofuo more,l�quiturqu�nbsp;luafunt,amp;ijsqu�Deifuntrepugnat. Ita tant�m incipiunt in nobis h�c donanbsp;l'eparari^ Decim� autem feu pl�nitude hui�sfimilitudinis, contingent in futU-vita, poftquam caro peccati per mortem abolira fuerir.

Pr�ccpitquc ei dicens : Ex omni ligno Paradifi comede, de ligno autem fcientiae boni amp;malinecomedas.

Inftituitur Ecclefia fine m�ris amp; fine pompa allqua, in loco fpaciofilfimo amp; �tn�niflimo. Poil inftitutam Ecclefiam, etiam Oeconomia conftituitur,c�ranbsp;Ad� additurfociaHeua. Sictemplumpriuseftqu�m domus,ficutetiampotiusnbsp;eft. Poiitia riutem antepeccatumnullafuit, ncqueenimeaopusfuit. Eftenimnbsp;politiaremedium necefi�riumnatur� corrupt�. Oportet enimcupiditatem con.nbsp;vmculislegum amp;p�nis,ne lib�r� vagetur. Ideo politiamrededixerisre-gnum peccati, ficut Paulus Mofen quoque vocat miniftrum mortis amp;peccati,nbsp;Hocenim vnum amp; pr�cipuum agit politia,vtpeccatumarceat. Sicut Paulusdi_nbsp;cit: PoteftasCTeritgladium,in vindi�lammalorum. SiigiturhominesnoneCnbsp;lent per peccatum mali fadi,politia nihil fuiflet opus, fed Adam vixifi�t eum po-fteris luis in fumma tranquillitate, ac plus effeciflet moto vnodigito,qu�m nuncnbsp;omnesgladij,cruces,fecures,poiruntefficere. Nullusfuilfcttumraptor, HomLnbsp;cida,Fur,obrredaror,mendax. Quidigiturlegibus,quid politia fuifl�ropus ?nbsp;Qu�eft ceu cauterium amp; horribilis medicina, per quam noxia membrapr�icingt;nbsp;duntur,vtreliqua laluentur. Ad�igiturinParadifo,poft EcclefiamenamOe.nbsp;conomi� adminiftratio effetdemandata. Ideo autem Ecclefia primo inftituitur,nbsp;vt oftendatDeus hoc quafi figno, hominem ad alium finem elle conditum,qu�mnbsp;leliquaanimantia. Quia enim inftituiturverboDei,ccrtum eft, quodfit conditusnbsp;�diiTiiuortalem iScfpiritualem vitam,adquam raptusfeu translatus elfer Adamnbsp;fine morte, poftquam in Eden amp;reliqua terra, adfocietatem, amp; tarnen fine mole,nbsp;ftiavixilfet : Non fuilfet in eo illaf�dalibido,qu� nunc eft,fuiiretfimplex amp; pu.nbsp;fusamor, Sexus ad fexum. GcneratioextitilPctfinevitio, tanquam obcdientianbsp;qu�dam. Mati es fine dolorepcperilfent, infantes non fie miler� amp; magno cumnbsp;l�bore elTenteducati.

,44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�E HOM�NE ante lapsvm.

Sed quis illam innocenti� gloriam quatn amifimus,poteft verbis confeq^^ � Manet qiiidetn in natura appetitus maiculi ad f�minam, Item frudusgeneratJ^'nbsp;niSjfedcum horribili f�ditatelibidinis, amp;ingenti dolore partus. Acceduntp'^:nbsp;dor, turpitudo, confufio, etiam inter coniuges, quotieslicita confuetudinefr^*nbsp;volunt. Adeo vbiquepr�fens eft, peccati originalis grauiflimum malum.nbsp;na quidem eft creatio, bona benedi�tio, fed per peccatumficfunth�ccorrupi^^nbsp;vtfinepudore coniuges non poffint ijsvti. H�c omnia in innocentiaAd�i^^^nbsp;fuiffent,fed ficut finepudore,coniuges fimuleduntamp;bibunt : Itafuiffethoo^'nbsp;ftas fingularis, non pudor,non confufio in generatione amp; partu.

Inftituitur hicvtdixi, Ecclefia antequam effet Oeconomia. NamDoi^!' nus concionatur hie Ad� Sc proponitei verbum. Iderfi breue eft, tarnennbsp;gnum eft, in quo immoremur paululum. H�c enim concio Ad� amp; omnib^�^nbsp;nobis, fi in innocentiaperftitiffet,fuiflcttanquamBiblia,necopushabuilfein^^nbsp;Papyro,atramento,calamis,amp;illainfinitamultitudinelibrorum, quahodieJ^'nbsp;digemus, nec tarnen millefimam partem eius fapienti�confequimur, quam A'nbsp;dam habuit inParadifo. Totumftudiumfapienti� h�cbreuis concio abfoln*�'nbsp;fet, ac oftendiflet nobis, tanquam in tabulapidam bonitatemDei, quifineil^'^nbsp;incoramodis naturam hanc creaffet, qu� poftea per peccatum funt confecuta.

Hanc concionem fi vt textus oftendit, Adam folus audiui t, fexta die habb^ eft, ac Adam eum poftea cum Heua communicauit. Et nifi peccaflentnbsp;porr�totipofteritatihocvnicumpr�ceptumpropofuiffet, �textitiffentindeop*nbsp;timi Theologi, dodiifimi lureconfulti, amp; expertiffimi Medici. Hodie libror^*?nbsp;infinitus eft numerus, inquibusinftituunturTheologi, lureconfulti,nbsp;Sedquicquid adiuti libris difcimus,vixfecesmerenturdici,comparationeilb^nbsp;fapienti�, quam ex hoc vnico verbo haufit Adam. Sic omnia per peccatu*^nbsp;originis funt cor rupta.

H�c igitur feienti� boni amp; mali, feu locus in quo magno numero bp' iufmodi arbores fuerunt confit�, fuiffet Ecclefia, ad quam Adam cumnbsp;t�te fua , die Sabbato ^nuenil��t, amp; poft refe�tionem ex arbore vit� prlt;^^�'nbsp;cafletDeum, amp; laudanet eum pro tradito dominio omnium creaturarumb�'nbsp;pertermm.quot; SxcutPf�lmus ^ 14 s. amp; ,49. Quan dam formam ta�isgrab^'nbsp;runiattionis ptoponunt, vbiSol,Luna,SteU�, Pifees, Dracones luben*^**'nbsp;laudare Dominum. Quanquam nullus tam eximius eft Pfalmus quonbsp;vnufquisque noftrum , meliorem amp; perfetftionem potuiffet componere, i�nbsp;innocentiaab Adamo propagati effemus.

Pr�dicaf��t A�m fummum beneficium quod effet cum pofteritate conditusad fimihtudinem Dei.

Hortatus effet, vt Sandi amp; fine peccato viuerent pofteri, vt operarent'� fideliterin horto, ac cuftodirent eum diligenter, vt fummo ftudio cauer^quot;nbsp;fibi ab arbore feienti� boni amp; mali,

Hune externum locum, ritum, verbum,cultum,habuif��t homo,po^, redijf��tadoperationemamp; euftodiam,donee pr�finitum tempus impletuin^'nbsp;iet J quo effet translatas in c�lum eum fummafuauitate.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Set! loquimur de his bonis tanquam de thaefauro pcrdito, iherito fufpiramus 2d eum diem, in quo rcftituentur omnia. Vtile tarnen eft meminifle turn bonorumnbsp;^uae amif�mus, tum malorum qiiae fuftinemus, SC in q�ib�s miferrime viuimus, vtnbsp;^xcitemuradexpecftationemillam rcdemptionis n�ftroriim corporu, de qua Apo*nbsp;ftolus loquitur Ilt;om,3�Nam quod ad aninamattinet, ftimus per Chriftum liberatinbsp;��^eam liberationem retinemus infide donee reueletur.

y tile autem eft vt hoc quoque confiderCmtis, Deum Ad� verbum, cu�tum �C ��digioncm dedifl� nudifsimam,purifsimam �C fimplicifsimam, in qua nihil laborionbsp;nihil fumptuofum fuit* Nonenim prazeipit madationem taurorum, nonfu^nbsp;thuris,non vota,non ieiunia,non alias afflitftiones corp ons.Hoe tantum vult,nbsp;vtlaudetDeum, vtgratiasei agat, vtlaetetur in Domino, SC ei in hoe obediat, nenbsp;^xvetita arbore comedat.

Huius cultus reliquias habemus aliquo modo per Chriftum reftitutas inhac lt;^arnis noftr� infirmitate,quod nos quotp laudamus Deu dC gratias ei agimus de omnbsp;^'^'bcnedictioncfpirituali Sc corp or al i. Sed ver� nihil haec funtqu�reliqui�* Cumnbsp;^^tempofthanemiferamvitam veniemus ad choros Angelorum, tumfancftiusSCnbsp;purius hos cultus pr�ftabimus* Sicfunt reliquiat huius foelicitatis, quod per coniu-S�^HTicauemus SCvitamus adulteria, quodhaec corporalis vita non folum viCtum,nbsp;^uanquam laboriofum habet, ied etiam euftodiam �C defenfionem aliquam, contranbsp;�tcommoda varia, quibus jlioqui opprimeremur. Reliqui�haeftint, fcdprofeSl�nbsp;^iftrac rcliquia�jfi ad primam conditionem reipicias�

GenefCap.�.fohji* Sedh�cnafcitur qu�ftio,dequa omnium Sopiftarum libri ^^^gantu^ Sc tarnen nihil explicant,ncmp�, Qiiidfitiuftitiaoriginalis^ Alij faciuntnbsp;^2iri qualitatem aliquam,ahj aliud,fed nos,fi Molen fequimur, definiemus Originalnbsp;iufticiam dici,qu�d homo fuit iuftus, verax,r�lt;ftus,non folum corpore, fed magt;nbsp;animo,quod agnouitDeum,qu�dobediuitDeo, cumlummavoluptate,quo!inbsp;^ntellcxit opera Dei, etiam non admonitus, Sicut illuftre eius rei exemplum eft,nbsp;Adam profundilsimum fomnum dormiret, SC Deus ex cofta eius conderctnbsp;^^uam, ftatim vt euigilatAdam, agnolcit opus Dei dicens :Hoceft os exofsibusnbsp;H�cannon excellens intelleStus eft, ftatim primo obtuituintclligere SCaggt;-^ofcere opus Deis Ad hanc originalem iufticiam pertinet, quodinfigni SCpuriGnbsp;i^nioaffeCtu diligebat AdamDeum, SCoperaeius, quod viuebat inter creaturasnbsp;�^^1 in pace,l�ne timorn mortis, fine omni metumorborum, quod habebat quoquenbsp;Corpus obedientilsimum, repugnans malis affeeftibus SCf�d� libidini, quam nuncnbsp;^t^ntimus. Sicut pulcherrima pieftura certifsima Originalis iuftici�poteftfumi,�nbsp;^orruptione ifta,quam iam in natura noftra fentimus.

Gcnef�Cap.5.fol47*Scholaftici difputant,QiiodIufticia Originalis non fiierit fonnaturalis, fedceu ornatus quidem additus homini, tanquam donum. Vtfi qui ;nbsp;ftirmolxpuellx coro nam imponat. Corona cert� non eft pars naturae Virginis, Sednbsp;^^iddam feparatum � natura,quod ab extraaccedit,SC fine violationc n�tur�poteftnbsp;adimi. Quare difputant de homine SC d�monibus, quod etfi originalemnbsp;�i^'fticiamamilerint, tarnen naturalia pura manl�runt, ficut initio condita funt. Sednbsp;li�c fententia, quia peccatum originis extenuat,ceu venenum fugiendaeft.

Qiiinhoc ftatuamus, iufticiam non fuifle quoddam donum, quod ab extra acgt; �ederet, l�paratum � natura hominis, fed fuifl� ver� naturalem, itavt natura Ad�nbsp;N efl�t diligt;

cflctjdiligeieDcuffl,credere DeOjagno(cereDeum,�Cc,Haec tam naturaliafucreJ^ AdamOjqu�mnaturaleeftquodoculilumenrecipiunr. Qiiiaaurem fi oculumv*^nbsp;ciofum reddas inflidro vulnere, rc��e di'cas naturam violatam efle : Ita poftquamnbsp;mo ex lufticia in peccatum lapfus eft,re(f�� SC vere dicirur:Naturalia non integra,nbsp;corrupta efle per peccatum, Sicut enim natura oculi eft videredta natura rationisnbsp;voluntatis in Adamo fuit,noflcDeum,fidere Deo,timerc Deo, Ha�CcQiamami^�nbsp;efle conftet,quis tarn amens eft,qui dicat naturalia adhuc efle integral Et tarnennbsp;fententiain Scholis nihil fuit vfiratius,necrcceptius, Qiianto autem abfurdius eftnbsp;hoc de damonibus afnrmare,quos Chriftusdicit in veritatenon ftetifl�,�C quos nO'nbsp;uimus acerrimos hoftes efle Chrifti Ecclefiae,

Integra naturalia in homine,fncruntcognitio Dei,fide�, timor, SCc, H�c Satart per peccatum ita corrupit, vt ftcut lepra carnem inh'cit : ita voluntas 8�ratio pernbsp;catum, ficviciata eft, vtnonfolumnondiligatampliusDewm, fed eum fugiatnbsp;odcrit eum,00cupiat fine co efle viuere.

Pulchreigiturhiceacorruptiodeicribitur,habetqug fticceftit originali iufti^ SCglori�, gloria enim fuit non videreft efle nudum. Qii� autem poteft elftmaif'^nbsp;corruptio,quam quod nuditas,qu� antea gloria fuit, nunc vertitur infummamnbsp;pitudinemtNemo erubeftit ob oculos ftnos SiC integros, diftorti oculi, aut hebetes,nbsp;minus honefti habentur^�� induc�t pudor�. Sic in ftatu innocenti� honeftifsimU^��nbsp;fuit ingredi nudum, Nunc poft peccatum cum ft nudos efl� Adam �� Heua videi'^nbsp;pudefiuntjSe qu�runt perixomata,quibus turpitudinem tegant. Qiianto autenbsp;ior turpitudo in eo eft,quod voluntas ftucia,intellctftus corruptus, 6C ratio tota vi*nbsp;cioft,amp; in aliud mutata eft f Hoc ne eft efle naturalia integra fSed vide quid ftqt^^quot;nbsp;tur ex ilia ftnt�tia,fi ftatuas iufticiam originale non fuilft natur�, ftd donum quolt;^'nbsp;dam fuperfluum ftiperadditum. An non ficut ponis iufticiam non fuilft de eflent*^nbsp;hominisflta etiam fequetur peccatum quod luccefsit no elft de elftntia hominisf A�*nbsp;nonigiturfruftra eftmittere redemptorem Chriftum,cum iufticia originalis,nbsp;quam ali�na res a natura noftra ablata eft, �d integra naturalia manentfQiiidp'�''-teftindigniusTheologodicif

Qhiarefugiamus deliria ifta,tanquam veras peftes, corruptclam Sacraruni^^ tcrarum,�� ftquamur poti�s cxpcrientiam,qu� docet, quod nafeimur ex immun�^*�nbsp;ftminejamp;contrahimus ex ipl� natura ftminis,ignorantiamDei,ftcuritat�,incretl^^nbsp;litatem,odi� �rga Deum, inobedientiam, impatientiam, amp; fimili� grauiftima vih^*nbsp;H�c fie in carnem noftram funt impl�tata,hoc venenum fie lat� per carnem, corpil^*nbsp;animam,neruos,ianguinem,per ofl��t: medullas ipl�s,in voluntatejinintclle�it)*��nbsp;rationc diffufum eft, vt nonfolumeximiplenc n�n po�if, ftd nc quidemagnoft�'nbsp;tur peccatum efle.

Nota Comiciftntentia eft. Non eft flagitium adoleftentem feortari, fed veO^^ debeturhominiEthnico, Hoever� indigniftimum eft, quod Chriftiani�iSSaer^i^nbsp;literarum periti,in earn ftntentiam inclinarunt, quod fimplexfcOrtatio nonfitP^^''nbsp;catum, �C collegia Canonicorum magno confenlu eandem ftntentiam, vitanbsp;ribus fuis,compi obant.Hoc c� fit in externo peccato, quid iudicabimus deimmU�^'nbsp;dicia cordis,�d internis motibus,quos homines imptj non intelligunt efl� peccata�

Sic non intelligit homo j gloriam nuditatis per peccatum efl� amifl�m. quod Adam amp; Heua nudiincelftrunt, fuit fummusornatus coram Deo, Sinbsp;creatura, Nunc poft peccatum,non fol�m fugimus hominum c�fpetftum nudi, ftnbsp;etiam cor� nobis ipf�s verecundamur,ficut de Adam Si Heua hic Mofts dicit�nbsp;tur a�t hic pudor,amifl�m efl� in corde fiduciam erga Deum, quam ante peccafii�� ,nbsp;nudi habucrunt. Q^iare Adam etfi egeus fuifl�t, tarnen veritus efl�tft nudumnbsp;dere oculis Dei amp; hominum,Qiiod per inobedi�tiam,f�ducia erga De� efl�t am**

DE HOMIN� ANTE LAPSVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�4-7;

Porr� h�c omnia probant, originalem iufticiam fuifl� de natura hominis, e� tarnen per peccatum amifl�, manifeltum eft naturalia non manfifl� integra, ficut,nbsp;fcholaftici d�lir�t. Sicut enim naturae hominis fuit incedere nudum, pl�num fiducianbsp;amp; fecuritate ergaDeum, �Cfie plac�r� Deo �C hominib�siltanunc p�ft peccatumnbsp;fenrithomo hanc nuditatem, innocentis naturae, difplicere Deo, fibi�� omnibusnbsp;creaturis,ideo parat perizomata,�^ tegit corpus.Haec an nonnaturg eft immutatio Cnbsp;Manet quidem natura,fed multis modis corruptaj fiquid� fiducia ergaDeum amifl�nbsp;cor plcn� eft diffidentia, metUjpudore. Sic mannet in natura m�mbra eadem,nbsp;ftdqu�antcanudacum gloria confpiciebantur, nunctanquam turpis �C inhoneftanbsp;Velantur, propter interiorem defeeftum , quod natura fiduciam in Deum perpecgt;nbsp;catum amifitjfi enim crederemus non erubefeeremus.

Genef. Cap.2. fol.23. Homopraecipue eft condit�s ad noticiam nbsp;cultum D�u

^on enim Babbatum propter oues amp;boueSj fed propter homines inftitutum eft, vt ��^eisrtoticia DeiexerCereturdCcrefcer�t.Etfligitur per peccatum homo noticiamnbsp;^eiamifit,tarnen Deus mandatum de fancftific�ndo Babbato voluit manerCj voluitnbsp;feptimo exerceri turn verb�, turn alios cultus ab ipfo inftitutos,vt primum cogi-taremus deconditione noftra,quodpotifsim�mad agnitionemamp;Tglorificationeninbsp;t)ei natura haec fit condita.

Deinde vt ctiam certam fpem futur� aetern� vitae animo retineremus. Narrt Omnia quae inSabbato Deus voluit agi, funt euidentia ligna alterius vitae poft hancnbsp;vitam, Qiiid enim necefl� eft Deum per verbum fuum nobiieum loqui, fi nonnbsp;'^iuendumeft in futura S� �terna vitaf Namfi non eft iperanda futura vita, cur nonnbsp;viuimus ficut quibus cum Deus non loquitur, S�quiDeumnonagnofcuntr' Sednbsp;^uiadiuina maieftas cum folo homine loquitur, S� folus homo agnofcit, S� apprae�nbsp;fienditD�um,neccfl�ri�fequiturelTealiam vitam poft hanc vitam,ad quam con*nbsp;fequendam nobis opus fit verbo S� cognitione Dei. Nam hgetemperalis S� pr�fensnbsp;eft vita animalis, qualem viuunt omnes befti�, qu� verbum S� Deum nonnbsp;�^otunt. Item.GenefiCap.i.fol.t�^. Mof� fignificat nos ad excellentiolem viram efl�nbsp;Oonditos, quam haec Corporalis efletfutura, in natura etiam integra. Bene auteninbsp;dicuntdoefores. Si Adam non efl�tlapfus per peccatum, tunefinito certo numeronbsp;Sandorum ab animali vita ad fpiritualem vitam Deum translaturum fuifl�. Namnbsp;Adam nonerat finecibo, potu S� generatione vidurus. Ceflaflent autem ifta corgt;nbsp;poralia pr�finito tcmpore,poft impletumnumerum Saneftor�, 8� Adam cum poftenbsp;��itate fua eflet translatus, ad �ternam S� fpiritualem vitam. Ifta autem opera cor^nbsp;poralis vit�, edere, bibere, procreate^ S� fuifl�nt quaedam l�ruitus Deo grata, quamnbsp;otiamDeo fine vicio concupilcentiae, quae nuncpoftpeccatumeft, praeftitifl�rnusnbsp;�ne omni peccato, S� finemetu mortis. Haecprofetfid iucundaS�fuauisfuifl�t vita,nbsp;de qua re cogitare quidem licet, aflequi autem in hac vita earn non licet. Hoc tarnennbsp;habemus, quod fpiritualem vitam S� finem vit� in Paradifo cogitatum �C deftpnbsp;Hatum aDeo,poft hanc vitamcredimus, S� certo expe��amus permeritum Chrifti;

Obferuandus igitur eft pr�fens textus,quoitamagnifice ornat, S� ab omnibus Slijscreaturis feparat Spiritus San �lus humanam naturam. Corporalis quidem feunbsp;^gt;rimalis vita,fimilis erat futurabeftiar� vit�. Nam ficut befti� cil�)o,potu, quiete in.'nbsp;��ent ad ref�ci�da corpora: Ita Adam quoqpin innocentia his vfurus erat.Sed quodnbsp;additur,conditum efl� homin� ita in animalem vitam, vt efl�t tam� fa�lus ad imagfinbsp;*�emDeiamp;fimilitudinem,hec eft fignificatio alterius, S�melioris vitgqu�animabs.

Habuit igitur Adam duplicem vitam, animalem 5� immortalem, fed nondum teiielatam plane,fed in Ipe. Interim edifl�t,bibifl�t laborafl�t, gener�fl�t,S�c.

tjo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D� H O MINE ANTE LAPSVM.

Ad L�amp;offmcohdifMi.GcneC2.Cap.foLi9,Tulit Dominus Deushommerii,S^ po�fit eunl tn hortS Eden, vt opcraretur �C cuftodiret cumiMandat Adg duplicem curaifl,nbsp;Vt �pereturl�u colathOrtShunCjamp;^ etiam vttueatur ac cuftodiat. Huiusmandat�*^nbsp;itidcn's feh'quqs,q�as nos habemuSj qu�d� vcftigia manenn Nam adhuc hodienbsp;c�iiiurt(?�a cfl� debent,vt terra non t�t�m colatur,fcd vt quac cultaluntdefendantufnbsp;quoque. Sc J infinitis m�dis vtnmquc deformatum eft* Non cnim cultus folum ft�nbsp;dcfenfio quoque plem'fsima eft omnis generis moleftiarurn S)C miferiarum�nbsp;autem eius rei caufafit infra in j.Cap� fatis oftendetur* Ibi enim videbimus operationnbsp;ilcnihancterra.� perturbatamamp;defoedatamefl�, fpinis,tribuliSj f�dore vultus,nbsp;infinita miferia� Nam vt de victu parando taceam, quantum difhcultatis, laborufl�nbsp;molcfriarum in co cft, vt infantem educes f Si igitur Adam manfifl�t in innO'nbsp;centia, coluifl�t rerram,plantafl�t areolas aromatum, non folum finemoleftia,nbsp;quafiperlufum SCcumfummavoluptate� Nati liberinonit� diuvfila(flematernogt;nbsp;l-orte ftatiirtjficut ii� Gallinatum pullis vidcmus,ie coniecifl�nt tri pedes, �f quarfiiH^''nbsp;fcrit vidum fine patents labore vIlo.Nunc videtis quanta fit mii�ria noftrg originis*

Si de vidu difputes non foluiri eum communem nobifcum habent beftiae, ftlt;^ homines hominibus �um fubducSt �f pCr fraudem furantur. Ideo m�ris,fepibus,�^nbsp;altjs munitionibus opus eft, Sf tamCn aegr� feruati poflunt quae magno laborsnbsp;coluifti, Ita reliquam habemus operationem, i�d long� difsimillimam illi priori*nbsp;Nonfol�m quod cum fumma moleftia coiumfta eft,fed etiS quod terra quafi inuitsnbsp;parcedat, quac Adamo cum fumma voluntafe dediflet, Sf in maxima copia,nbsp;intrahortiim, fiue extra in relinqua terra i�minafl�t, nullum fuifl�tpericulum aft'nbsp;ribus Sf homicidis,omhia fuifl�nt in tuto,

Videmus igitur etiam hac in parte,qua'htum malum fit pcccatum originis,cuii' fnfpicimusipinas fentes, fudorem vultus, Sgt;Cc. Sicut enim homo perpeccatuiui��nbsp;Spiritu cccidit, fic ctia in corpore cecidit in poena. Nam labor eft pcena, qui inftari*nbsp;inn�c�tig fuifl�t ludus �C voluptas, Ac nunc in ifta natur� miieria experimur,finbsp;�m�num hott� habet, quodnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fererc,nec plantare,nee fodere labor eft,ied fit co

dio �f voluptate quad�.Quant� id inhorto ifto,in ftatu innoc�ti�,fuifl�tperfe(ftiiJ^j

Prodeft autem htc quoque admonerCjquod homo non ad ocium,ied ad labot*^ etiam in innocentia� ftatu c�nditus eft.Qiiare merito ocioium vitae genus damnaril�'nbsp;quale MonachorUm Monialium eft.

Sicut autem de labore �f operatione diximus,cam fine moleftia futuram fuift; �ta quoque defchfio feu cuftodia fuifl�t iucundifsirria, que nunc pleniisima pcricubnbsp;eft, vno v�rb� imo nutu etiam vrfos Sf leones fugaflet Adam. Hodie habemus qft'nbsp;dem defenfionem,fed plane hotribilcm. Opus enim eft ad earn gladqs, haftis, botri*nbsp;ibardis,muris fepibus fofsis,0f tam� vix poflumus cum noftris in tutoefl�.'nbsp;igitur Sf pene euanida veftigiaextarit, turn oper�tionis turn cuftodiac.

Vtile eft videre, quam iron pofsitlongius progredi ratio, feu fapientiarioft^ in �ftimatione creature. Qiiid enim qu�fo nouit Philof�phus de c�lo Sf riiundo?�'nbsp;quidemncfcitvndefit�fquotendat f Im�quidnosderiobis ipfisfeimusf Vftj'nbsp;mus nos efl� homines,ied quod hunc Patrem,hanc matrem habeamus,an non ere�*nbsp;hoc debet,feiri aut� nullo poteftmodor Sic omnis nofiracognitio feu fapientia tari'nbsp;tum �x pofira in n�ticia cauft materialis Sf formalis,qu�nqu� in his quoqp non nUri'nbsp;quam turpiter hallucinamur. caufam eflScent� �f finalem plane non poflumusnbsp;dere,prgfertim quod miferabile eft,cum de mudo in quo fumus �f viuimus,itciri^nbsp;nobis iplis eft difputandum autcogitandu. Hgcanno miiera �f �genai�pientiaci

Dicit Al iftoteles. Homo Sf Sol g�n�rant homin�. Belle dicftum,i�quere hari5 ' i�pientiam �f e� deu�nies, vt ftatuas hominem ac folem efl� xtCrnum �f infinitu^nbsp;Nunquamenuri

cipium QC finem me� perfon�, non pofl�m irtuenircj fi cert� icire id �C non creder� potius volo. Qtialis autem fapientia^ qualis n�tici� eft, ignorare caufam finalem QCnbsp;faufam efficientem Nam qu�dform�noticiamhabemus,ficvaccanouitdomuninbsp;fuam(Sic vt germ�nico proucrbio dicitur)intuctur Sgt;C agno�cit oftium. Apparet itagt;nbsp;que h�c quoque qu�m hombilis lapfus fit peccati originalis,quo amifimus earn notinbsp;ciam, vt neque principium,nec finem noftri vider� poisimus�

Quod igitur Plato, Cicero, amp; altj Philofophi,qui melioris not� funt difputant,� Hominem incedereeredo capirCj cum c�tera terrain prona�pecftent, quodpr�^nbsp;dicant rationem ieu vim intelligendi �6 iudicandi in homine, poftea concludunt jnbsp;Efl� hominem fingulare animal, conditum ad immortalitatem. Qua�ib qu�m hocnbsp;exile �lt; pen� futile eft f Totumenim�noticiaform�fiimtumeft. Siautem pofteanbsp;etiam de materia cogites. An non cogette ratio, vt ftatuas naturam hanc iterumnbsp;difioluendam cfle,filt;nonpofl�efl�immOrfalemc�

Ergo difeamus veram (�pienti� efl� in icriptura (�ndla SC in verbo Dei.Id enim fol�m de rnateriamon fol�m de forma totius creature.fcd etiam de efficiente �d

^eftijgj qu� etiam oculis aurib. vtuntur, fed principium 6C finem plan� ignorant.

Infignis itaque hic textus eft,qui qu�t� videtur cum tota experientia �C rationc *nagis pugnare,tant� diligentius obferuandus SC certius cred�dus eft. H�c enim do-retour de principio hominis,qu�d primus homo non extiterit per generationem,nbsp;^cutAriftoteles 6CreliquiPhiloibphi,�ratione deceptifomniauerunt. Propagationbsp;pofteritatis per generationem fit,fed primus mafculus ex gleba agri,prima f�mellanbsp;�Xcofta viri dormientiscfi�dlaSCcondita eft. H�c igitur inuenimus principium,nbsp;quod per Philofophiam Ariftotelis non pofsibile eft inuenirc.

Hoc principi� conftituto, i�quitur deinde pr�p�gati�, non minus admirabilis pci* coniunClionem mafeuli dC f�minse, vbi ex gutula humani corporis procreaturnbsp;vniuerfiim genus humanum. Sicut Paulus ex hoc loco eleganter inter Philofophosnbsp;AthenisPhiloibphatur AClor.i/, Deus ipie dat omnibus A^/'�i��T�'Jlt;^itzSpiritum SCnbsp;vitam in vniuerfum, fecitq�e ex vnius i�nguine omne genus homirtum, vt habit�enbsp;fupervniueri�m terra, vtqua�rantDeum,fifort� palpent eum,autinuenianf,quam-'^isnon long� fit ab vnOquoque noftrum. H�c Paulus loquitur depropagatione,nbsp;feda per primum hominem, ficut dicit ex vnius i�nguine ? Si igitur ex guttula i�n-guinis generatur homo,ficut experientia omniumhominum in toto orbo terrarumnbsp;*cftatur,profc(ft� non minus hoc eft admirabile, qu�m quod primus homo ex gleba,nbsp;^fozmcllaexcofta viri condita eft. Sed curhoc deAdaz�C Heu� conditione, fienbsp;�icredibile SC admirabile videtur, SC alterum dePropagatiorte quodomneshomi-�nbsp;fies noruntac vident non fie admiramurr' Nimirum ideoqu�d ficut Auguftinusnbsp;didt: Miraculaaisiduitate vilefeunt. Sic nonadmiramurillamadmirabilem Solisnbsp;lucem, quia quotidiana eft, non admiramur alia creationis dona infinita, obibrdui*nbsp;fiius enim ad h�c,ficut Pythagoras ben� dixit,mirabilcm concentu, SC fuauifsimumnbsp;aediab illaharmoniamotuum, quia funt in orbibusc�leftibus. Sed quia hommesnbsp;afsiduo audiunt hune concentem obfurdeft�t ad cum pcrinde,vt qui ad Catadupasnbsp;�^li funtjfonitu 8C fragore aque, quem afsiduO audi�t no afficiuntur, cum alrjs nonnbsp;alluefaClis efl�tintolerabilis. Sine dubio ex Patrum traditione, hanc ipfam voc�m

�50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE HOMINE ANTE LAPSVM.

Sic magnum miraculum cft, quod exiguum fernen feritur, �^inde altifsiio^ quevcus cnaicitur, Sedquotidianah�cfunr, viiucrunt licut ifta �pl� propagationisnbsp;noftr�ratio. Quid enim non digniftimum admiratione eft, quod mulierfernen ac-*nbsp;cipit, quod fernen concrefeitj acficut eleganter dixit Hiob coagulatur, deindefor*nbsp;maturd�alirur vfque dumferendo aerimaturus fit f�tus, Editof�tuperparturn#nbsp;nonquidem nouum alimentum, fed noua via amp; nouo modo venu, quod ex vbetfnbsp;bus gcminisjtanquamex fontelacpromanat, quoinfans alitur. Omnia ha:c pleni^^nbsp;sima admirationis, penicus incompr�henfibilia fuiiq fed afsiduitate viluerunt, no^nbsp;q�ead huncfuauilsimumGoncentum natur� vere obforduimus,

Qyodfivera fide h�c � nobis infpiccrentur �d �ftimarentur vtfunt, profe�^ non viliora efienq qu�m quod Mofes h�c dicit Dormienti Ad� exemptam exlatetcnbsp;coflam,SC Heuam inde eile c�ditam, Qj.iin fi placuifl�t eadem ratione nos format�,nbsp;qua Adam ex limoterr� formatuseftjnuncquoque destjffet id nobis efl� miracuUnbsp;locogt; magis admireremur iftam rationem propagationis per fernen viri. Verufl�nbsp;enim eft quod barbare, fed pr�felt;�l� non temereconfiifto verficulo dicitur : Omnlt;:nbsp;rarum carum, vilefeit quotidianum, Si non fi'ngulis no(ftibus,aut omnibus in locisnbsp;orirenturftell�,quantusefl�tfoncurfusad idfpedaculumc' Nunenemo noftrufl��nbsp;ne quidem feneftram eius rei caula aper it,

Merito igitur damnatur ingratitudo noftra, fi enim credimus cauf�m efficient tem QC finalem efl� Deum, an non opera eius admirari, fis delecftari, QC ea fempernbsp;vbique debebamus pr^edicare �* Sed quot ftint qui id faciunt vere �C ex animo-AudimusDeumappr�hendifl� glebam,amp; fecifl� hominem hoc admiramur,amp; pi'^nbsp;admirationeducimusefl�fabulofum. Quodaut�appr�henditadhuchodieguttai�^nbsp;de f�nguine patris, 5lt; cr��t hominem hoc non admiramur. Quia hoc quotidienbsp;illud femel fa(ftumeft,cum tam� vtrumque eadem arte �C eadem potentiafiat,ab ce*nbsp;demautore. Nam qui ex gleba formauit hominem, idem adhuc hodie creathoin^'�nbsp;n�s ex f�nguine parentum.

Fruftra igitur Ariftoteles nugatur, Qtrod Homo Sol g�n�rant homih�. nifi Solis calor fouet corporajtamen generandi caufa longe aliud eft,nempe verh�t�^nbsp;'Dei fie iubcntis,quod dicit ad hune matitum : lam f�nguis tuus fiat mafculus,fiatnbsp;niella. Hoc verbum ratio nefeit. Itaque nonpoteftnon pueriliter nugaridecau�^nbsp;tantarum rcrum.Sic medici Philofophos fecutfigenerationem referunt ad conuen*'nbsp;entern mixturam qualitatum,qu� in materia pr�difpofita operantur. Id etf�nbsp;non poteft negare, nam videt fidas QC frigidas naturas ad generationem inepta^�nbsp;contra humidas SC moderate calidasaptiores, tam� primamcaufamnonattfngunf�nbsp;Altius enim qu�m in naturamjqu�m in qualitateSjamp;^ temperam�taearum,nosd�d�^nbsp;Spiritus Sandus, cum verbum proponit, in quo omnia creantur ��T conferuattf�J''nbsp;Qiiod igitur exgutta fanguinis homo,nonbosinon afinus nafeitur, verbi virtutc^^�nbsp;quod�Deo prolatum eft. Itaque vere ficut in oratione Dominica ctiamChri�^�nbsp;docct,Deum vocamus Patrem noftrum QC creatorem noftrumficut Symbolumarnbsp;pellat. Inhanc caufam cum refpicimus, turn cafte,pure cum gaudiodefisnbsp;pofsimus loqui, quarum alioqui hac caufa omifl�,fine foeditate ԣ^ obfeenitaten^**nbsp;pofsimus meminifl�*

Ergo pulcherrima �f iucundifsima hgc eft fabula in aurib.ratiortis,qua ad deli��^ vfqueabufi4iintPhilofophi,fieam audierunt,ficut quidam audierunt,praefcrtiinlt;l^nbsp;Aegyptiorum literas amp; f�pientiam didicerunt, Sed in�ftimabilis fapientia noh�^nbsp;fGire,quod nobis^ h�c quantumuis ridiculaf vt mundus iudicat) fabula oftend*^�nbsp;nemp� quod initium generationis humanat eonftiterit per verbum, fiquidemnbsp;appr�hendit glebam �C dicit: Faciamus hominem, Sicpofteaappra:henditcoft^nbsp;�d� dicit;Faciamus liomini adiutorium,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;

Et paulo poft. DtxiiTiLis fatis c�pi�f� h�tfteiius de conditione Heu�e qiirc �tfi irattom' fabulofa vidctiir,tarnen eft certifsima ven'tas, quia in verbo Dei eft prodita,nbsp;quodftil�in ver�docet, vtdixi, deduabus principalibus caufis efficiente �f finallynbsp;quarum cognitie ctiain in naturalibus,ficubi haben' poteft, plurimum momentiha'nbsp;bet. Qiiid cnim prodeft fcirc quam pulchra creatura fit homo,fi linem ignores,quodnbsp;fciiicet eft conditus ad cultum Dci,SC vt cum Deo in aeternum viuat f Aliquid die itnbsp;Ariftotelcs,cum ponit hominis finem efle f�licitatem, quae in atftione virtutis con--fiftit ? Sedin hac natur� imbeciilitate, quis ad hunt linem pci uenit cum etiam quinbsp;optimiftint,varljs incommodis obijciantur,quae turn fortuna, turn hominum mail*nbsp;cia prauitas concili�t. Requirit ea foelicitas tranquillitatem animi, fed earn quisnbsp;perpetue in tanta fortunaeiacftationeretincrepotcft;*'Fruftraigitur hie finis praeferi*nbsp;bitur,quern nemo attingiu

Principalis igitur finis eft,quern Schptura oftcndir,quod homo fit conditus ad Rniilitudinem Dei,vt cum Deo in aeternum viuat,dC hic in terra Deum pt �dicer, cinbsp;gratias,SC verbo eius obediat in patientia. Hunc finem vtcunep quainuis infir*nbsp;��'fer,apprghendimus in hac vita. In futura autem vita perfecle earn coiffiequemur.nbsp;^�cPhilolbphi non norunt. Itacpmundus in fummafua lapicntia eft ftultifsimusjnbsp;quando facra Scriptura leu Theologia caret. Nam heqp principium,nec finem fuuninbsp;bomines norunt,quando verbo carent,taceo de reliquis creaturis.

Genef.dap.i.fol.zo. Lyra r�cit�t lud�icam fabul�t�l, t�i�s in Platone etiam ^bcubifitmentio. Hominem principi�cr�atum cum vtr�que fexu, 6c poftea vir*nbsp;^tute diuina quafi dilciflum feu difl�(ftum,ficut d�cli QC fpinae forma vidcntur teftari.nbsp;|^3ec alt) oblcaeniorib�s nugis auxere, fed feCuditrii Caput hos nugatores redarguif,nbsp;Nam hoc fi verum eft,quomodo Conftabit funipfifle Deum vnam de coftis Adae,-^xeaedificafl�mulieremt'Thalm�dicah�cfuntamp;f tarnen attingenda fuere, vt vi*nbsp;Seamus Diaboli maliciam^ qUi tarn ablurda fuggerit hominibus.

Cum hac fabula conuenit, quod Ariftotcles appellat muli�rem virum occafio* *'atum,8c all) monftrum dicunt, Sed fint ipfi monftra SC tn�iiftrorum fill), qui fie ca*nbsp;lumniantui�iffidentcreaturamDei, in qua ipfe Deus delctftatUs eft, tanquam innbsp;�iobilifsn-n�opere. Item,quamvidemusfingulariconfilio conditam efte. Sedargt;nbsp;ifta gcntilia,quam ratio nihil pofsit certi de Deo SC Opcribus Dei ftatuere,fecfnbsp;Rantum rationes contra rationes fingifj neque quidquam perfetfte aut folidedocet*

Gencf. cap. x. fol. ;t, Porto h�c monendi eftis contra Pieudoprophetas, per quos Satan fanam doeftrinam varie conatur deprauare. Recitabo autem cxemplumnbsp;me�hiftori�jquojPQdo�fanaticoSpiritu, fub initia huius docftrin�,fimvcxatus*nbsp;Habet quidem textus verFum pr�cipicndi, va lezraf Ichoua. Et pr�ccpit Dominus,nbsp;ramen ilie fie colligebat. lufto non eft lex pofita, Adam fuit iuftus,Ergo Ad� iu*nbsp;fto u�n eft lex pofita. Ex hoc poftea illud neeftebat, hanc non legem fed tantum ad-jnonitionem efl�. Porr� quia pr�uaricatiO non eft, vbi lex non eft, eo fenfim fere*nbsp;batur, vt negaret peccatum originale. Ac in ifta lententiarum connexione magnosnbsp;Sgebattriumphos, tanquam quiThefaurum toti mundo hatftenusincognitumre-p�iifl�t, V tilc avfc eft viderc Satanaeniol�nina, vt eisprudenterdifeamus obui� ire.

Ambaef�ntenti� font Pauli, Qiiod iufto nonfitlexpofita,amp;f quod vbiLc�^' non cfi-jibi quoque non f�t tranfgreisio. Sed boni Dialetfiici eft, obieruare dolo^nbsp;ac ft�dium Diaboli, quodpoftea etiameius mancipia miieri Sophiftaz vforpant�nbsp;Nituntur quidem Scriptura, Namridiculum cf��t nihil praeter foafomnia homin*quot;nbsp;bus obfrudere. Sed earn non integram producunt, ��mpcr ea arripiunt, quac in fp^'nbsp;dem pro ipf�s faciunt, hocautem quod contra ipfos ell,aut callide difsimulant, aUtnbsp;vafris gloll�inatis deprauant�

Sic c�m Satan Chriftum audirct nitifiducia miiericordiae Dei in magna fam^gt; conabatur eum ad prob.ibitam fiduciamjioc eft ad tentandum Deum inducerCjVt^quot;nbsp;batur fontentia Plalmi fibi commoda: Mandauit Angelis fois de te, vt portent tenbsp;manibuSjSf non ofFcndas ad lapidem pedem tuum. Hoc autem quod contranbsp;nac inftitutum erat, quod feilteet euftodia h�c Angc�orum effet in vijs noftris, f^^nbsp;vocatione noftra,id callide difsimulabat. In eo enim totius argumentifolutioe^^�nbsp;Nempe quod Angeli euftodes noftri font,ied in noftris vijs,

HancfolutionemChriftus erudite oftendit, cum opponit praeceptum : fentabis Dominum Deum tuum, Significat enim hominis viam non eff� volare iJ*nbsp;aere,ea enim volatilium via eft,ied gradus quierant de tetfto rempli,ad id facftijVt^'nbsp;cilis �C fine periculo deftenfus effet. Cum ergo fomus in vocatione amp; officio,nbsp;ma�dato diuinitus,fiue per homincs,qui vocationis legitimum ius habent, �binbsp;damus praefidium Angelorum,non defuturum nobis elle,

Hec vtilis r�gula eff:,quotics cum fanaticis eft diiputandum.Nam incauti fall^� tur,cum homines vafrifoo more aut � diuifis ad coniuntfta transferunt orationei��nbsp;aut vtuntur fallacia compofitionis �f diuifionis,nec int�gras adducunt i�ntentias*nbsp;Idem in hoc argumente f�tjCum fie colligitur. Iufto non eft lexpofita.

fuit iuftus,Ergo ei non fuit pofita lex, fed tantum admonitio qu�dam fuit. Qui h�*quot; non ben� prudens �feautus eft, irretitur praeter foam expeeftationem, inhorribillt;^nbsp;conclufionem,quod ne quidem peccatum focrit,de porno illo comedere, fiquid^*��nbsp;non lex fuit. Verum enim eft vbi non eftJex,ibi non eft tranigrelsio.

Atep haudicio an non etiam noftro tempore, quidam hoc ipib argumento cepti fint. Sic enim de peccato originali loquuntur, ac fi no fit culpa,fed tantumnbsp;na, SicutErafmus quoque alicubi diiertis verbis diiputat, eff� peccatum orig�i�^^^nbsp;p�nam inflieftam parentibus primis quam nos pofteri quoque cogimur fufon^�^^nbsp;propteralienamculpam, fine noftro merito. Quemadmodum puer exftortol�^^nbsp;�tus, cogitur fuftinere infamiam, non foa culpa ied matris. Quid enim pecea*^�^nbsp;qui nondum fuit r Abblandiuntur hacc rationi,fed funt plena impietatis �fnbsp;^fphemi�,

Qitod igitur eft vicium huius Syllogifini f Hoc fcilicet commune, quod non eft int�gr� citatus, fed eu fomma perfidia mutilatus. Nam rextus integerfic^^*nbsp;bct,Non eft lex iufto pofita,fed homicidis adukeris,Sf c.Ex hoc quid aliud i�qu�^�nbsp;qu�m quod Paulus loquatur de ea Lege, qu� poft peccat� eft lata,�f non de hacnbsp;ge,quam tulit Dominus,c� Adam adhuc effet integer iuftus.Iufto inquit lexH^^nbsp;eft lata. Ergo (equitur irrefragabiliter legem latam elle natur� nocenti Qi peccatfi^^nbsp;An non autem ingens ftelus cft,fic confunderc in grauifsimis caufis fenteti^^'nbsp;Adam poft peccatum non eft,qui fuit ante peccatum,in ftatu innocenti�. Etnbsp;ifti nullum diicrimen faciunt inter legem ante peccatum amp; poft peccatumnbsp;Sed quod Paulus dicit de lege, qu� poft peccatum ftibintrauit, mendaciter �gt;Cnbsp;blafphcmia transferuntad legem in Paradifo latam. Nifienim peccatuexfitifl^b�.

�fvt Paulus vocat P�dagogo,non fuiff� opus in integra natura.Puer quia mains � opus habet P�dagogo amp; virga, Sic quia Princeps habet inobedientes ciues,hlt;ft^�^f

Eus Sf carnifeibus opus cft. De tali' lege propn� Paulus loquitur,qua poft natur am pcccato corruptam opus fuit, Dixi autem ifirpr� quoque,cur hoc mandato de arbor�nbsp;Icicnn'� boni SC maft opus h�bu�n'r Adani, Nempe vt eflet externus cultus,amp; opusnbsp;obcdicnti�externum erga Dcum. Sic Angelus Gabriel eft fine pcccato purftsimanbsp;vV innocens crearura, Slt; tarnen aecipit � Deo mandatum vt Danielem de maximisnbsp;rebusdoceatjVtVirginiMari�nunciet^quodfuturafitmater Chril^i pr�milsi pagt;nbsp;tribus. H�c funt ver� pr�cepta, qu� inn�centi natur� prop�fita ftint. Sic Adacnbsp;hicpr�cipitur� Domino ante peccatum, ne edat de ligno fcienti�boni 6Cmali,idnbsp;quod libenter �C fumma cum voluptate fecif��t, fi fuiffet abfque fraude Satan�. Sednbsp;Paulus de alia lege loquitur,dare enim dicit fe loqtii de l�g� qit� eft pofita non iuftisnbsp;led iiiiuftis. Qin's iam tarn aut ftupidus, aut inianus eft, qui inde velit coiligerejnbsp;Adsnonefic pofitam legem,cum audiat Adamefleiuftum Nihil enim aliud ind�nbsp;fequiturjOii�ni legem quae iniuftis eft pofita,earn legem non efle pofitam iufto Ad�*nbsp;^^�n, autem Ad� iulto pofita lex fit,fequitur earn die aliam legem, quam qu� poftnbsp;fiocihiuftis eft pofita.

Eft itaqu'e in hoc argumento vicium comp�fitionis diuifionis, quia mutih's ^'cx��sadducit�r. Deinde eft ibi duplex �quiuocatio. Prima in �Oj qiiodali�deftnbsp;�cx�ntep�ccaturrijamp;Saliud poft peccat�rii. Secunda quod iuftusquOque non eo^nbsp;dem modo dicitur poft peccatum �C ante peccatum. H�c vtile eft obferuare, 06 ar*nbsp;teshocmodo transferri debent ad vfiimin grauibus difputationibus. Non enimadnbsp;filas ociofas contentiones in Scholis excogitatae funt, f�d vt grauiisima n�gocia pernbsp;fas rede p�fsint�xplicari. Sicuthocipfo argum�nto Satan magnam rem agit, vtnbsp;peccatum originale neget^ Atque hoc vere �ft negate pafsionem SC refurredionemnbsp;Chrifti. Nihil ergo impediat nos Pauli fententia,qiiin ciim Mofe ftatuamus Adae iugt;nbsp;fto efi� pofitam legem, ne de ligno ftienti� boni comederct, fiedt Angelis dantufnbsp;fiaandata. Hoc mandatum quia tranfgreflus eft | peceauit, Si p�ce�tores poftea exnbsp;ffpropagauiti

Gcncf. cap.2. fol� jx, Adam fuit vt fic dicam meditis; qui tarnen poterat decipi pct Satanam,SC cadere in illani calamitatem in quam cecidit, Tale periculum lapfuSnbsp;non el it in ilia perfeda innocentia,qu� erit in fut�ra SC ipirituali vita, Atque hoenbsp;fignificathec p�n�comminatioiQuacunque diecomederis de ligno hoc,morieris.nbsp;Qicafidicar,potesquidemmanere invita,adquamtecondidi, tarnen nec fic esnbsp;immortalis vt Angcli, Eft vita pofita ceu in medio,potes in ea manere,00 poftea ra*nbsp;jpi ad inamifsibilcm immort�litatem.Contra fi non parueris,mortcm incurres im*nbsp;liioi talitatem amittes. Ergo eftmagna differentia inter fpiritualem Angeloru con*nbsp;ditionem amp; Ad�innocentiam.Angeli vt nuhe funt non poflunteaderc- Adam au*nbsp;tem potuit cadere,Fuit enim in tali ftatu,in quo poterat fieri immortalis ( erat enimnbsp;fine omni peccato ) Si expuerili gloria,in immortalem vitam transferri, in qua nonnbsp;poffet pofthac peccare, Poterat enim ab ifta innocentia puerili mere in m'aledi*nbsp;�ftionem,peccatum Si mortem ficut accidit. Imniortalis erat Adam, quia habcbatnbsp;tonditas arbores, quarUmfrudusadconferuatiohem vit� valebant, fed imfnor*nbsp;talitas h�c, rtOn fic ei �rat confirmata, vt impofsibileeffet eum cadere in rftotta*nbsp;litatcm.

Qtiare autem Deus in hoc medio ftatii voluerit hominem c�nderc,fton eft no* ftruiii definite, aut icrutari curiofius,ficut nequ� illud, Qitod Iromo fic eft cond itus,nbsp;^tab vnopergenerationem, propagenturomes.

*? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE LAP SV Ad AE ET HE VAE.

Gcncf. cap.x. folio 5?� Adam cum adhuc cflet natura integra, fuit fagaCifsiu''^ ingenio, vtquiHcuamftatimintellexit, carnem fuam el��, omnium creatura'nbsp;rum exac^am noticiam habuit,fuit iuftusjteclusj intellec^�u pr�ftanti, voluntate rC'nbsp;0a,amp;^ tarnen imperfecf�a. Nam perfectio diffcrebatur poft illam animalem vital��nbsp;ad Spiritualem.

ti Genef cap. 3. folio 43, Initium peccati originalis fuit tentatio Diaboli, cun� �nbsp;verbo Dei abduxit Heuamjad Idolatriam,contra primum,iecundum �C terti�nbsp;ceptum. Hue enimproprie pertinent verba h�c,fcilicet :Pr�cepit vobis Deus.nbsp;horribilis audacia Diaboli,fingentis nouum Deum, �C negantis priorem veruiunbsp;�ternum Deum, cum tanta fecuritate S� fiducia. Quafi dicat : profccQo fatui eft�^nbsp;fi creditis Deum ita pr�ccpifl�, Deus enim nullo modo talis eft,vt tam follicitec�'nbsp;retjfiueedatisjfiucnon. Qliiaenim eft arbor icienti�boni �lt; mali, quomodonbsp;teft in cum cadere tanta inuidia,vt nolit vos efl� iapientes f

Porro ineffabilis h�c malicia fatis arguit, etfi Mofes tantum Serpentis, S� etiam Satan� mentionem facit, Satanam huius negocrj architeeftum fuii��. Acnbsp;tres amp; Prophet� Sanlt;fti,quantumuis inuoluta haec eft�nt,tarnen Spiritu Sane�tonbsp;illuftrante,facil�viderunt,noneflehocnegociumSerpentis, fed fuifl�in SerpeP�^nbsp;Spiritum illum,hoftem innocentis natur�,de quo Chriftus in Euangelio clar� coP'nbsp;cionatunQiiod non ftetcrit in veritatc,S� quodhomicida S� mendax fit. Euang^^nbsp;enim fuit,ifta explicate clarius,SC oftendere hunchoftem Dei S� hominum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Viderunt autem Patres hoe ipfum ex tali ratiocinatione. Certum eft fp�^ turn omnes creaturas in perfeda obedientia, fecundum fententiam. Et viditnbsp;eunefta qu� fecit,S� erant valdebona. Hic autem in Serpente prodit ie talis Sp�*^*^nbsp;tus,qui fit hoftis Dci,�C verbum Dei deprauet, vt eo modo innocentem homiu*^*�'nbsp;in peccaturn S� mortem inducat.

Manifeftum igitur eft,fuific in Serpente aliquid deterius, quodpropri� po(��^ vocari aduerfariusDei,m�dax S� homicida,Spiritus,in quo maxima eft SChorrib�^nbsp;fecuritas, quod non veretur deprauare mandatum Dei, S� follicitare hominem, ,nbsp;idolatriam,ex qua nouit totum genus humanum periturum efle. Vcr� horrib*^nbsp;h�cfunt, cumrecft�� nobis �ftimantur. Ac videmusetiamnuminPapiftisnbsp;Sedis exempla fimilis fecuritatis,qua verbum Det deprauant S� homines feducP��*^'

Gcnef. cap. 3. folio 41. Porro hie quoque mare qu�ftionum oritur. Nam mines curiofi qu�runt, Cur Deus permiferit hoc Satan�, vt tentaret Heuam � 'nbsp;autem Satan per Serpentempotius, quam aliam beftiam Heu� infidiatusfit,nbsp;Sed quis reddere poteft rationem eorum qu� videt diuinam Maieftatemnbsp;fifle fieri � Cur non potius difcimus cum Hiob : Non pofte Deum vocari ini��,^�nbsp;nec ipfum cogi pofte, ad reddendam nobis omnium qu� facit aut permittitnbsp;ri rationem,^ Curnoneadem ratione cumDeo expoftulamus,quod non petnbsp;turn annum terra ger minat,5lt; arbores virent;' SicutinParadii� omninonbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perpetii�^��

perpetuum ver futurum fuil�c, fine ilia hyerne, m'ue�if frigoribus, qutc�iodi�funt jx)lt peccatum.Scd funt ifta omnia-pofita,iii poteftate S� voluntatc diuinaj hoc feirenbsp;(atiseft, accuratius autem ea inquirere, eftimpia curiofitas. Qiiarc nos lutum m�nbsp;nuum eiusj cellcmus difputare de talibus. Non mdicemus Deum nollilim, fednbsp;�namus nos ab co porius iudicarn

Refponfio itaque ad Omnia huiufmodi argumenta b�cvna �fl� debet. C^�d Domino fie placuit, vt periclitarctur Adam, cxcrcer�t vires fuas,ficut adbuc hogt;nbsp;die,eum baptizati S� in regnum Chriftitfanslati fumus, non vult Deus nos ociofosnbsp;efi�,vult exerceri verbum dona fua. Idco permittit nos infirtnos � fatana cribari.nbsp;Adhuncmodum videmus Ecclcliam repurgatam verbo, afsidu� periclitari. Exci-tanturiacramenrarrj, Anabaptift��i^ alij fanaticiDodloresqui Ecclcfiamexercentnbsp;varrjs tentationibus. Accedunt ctiara intcrnac vexationes. H�c ita permittit Deusnbsp;fieri,non quod conftiru�rit Ecclcfiam aut dcicrere, aut perire veile, led ficut, iapien-tiadicit, ilIaccrtaminaEcclefi� 2Cp!jsobijciuntur,vt vincant, �uipfo vlu diieant,nbsp;�luoniam omnium potentior eft fapientia.

Alia au�ftio h�c cft,de qua fortal�� minore cum pcriculo, frudru autem maiore pifleHcuamf Scdrelpondeo. Iftalicinuolutaelle,vt omniareleruarenturChrifto,nbsp;�ius Spiritui,qui per totum orbem debebat lucere,ficut Sol meridianus,�(^^ omnianbsp;Scripture myfteria aperire. Hic Spiritus Chrifti, quia in Prophetis fuit inrellcxeruntnbsp;Prophetae fand�i talia lcriptur� myfteria. Diximus autem fupra lerpentcm (ficutnbsp;^liain befti� fua differentia dona habent ) cxcelluifl� dono calliditatis. Ideo ad hunenbsp;Satan�ludum aptior fuit. Et huius rei f�tis euid�s teftimonium eft,bicMofitcxtus,nbsp;,9^1 dicit fingularem pr� omnibus bellijs terr�, calliditatem inferpentem fuiil�.

Gencf Cap.j.fol.42. Hoc cgitSatan vtperl�ium dicere, abducerctHeuam ab - nuod Deus dixerat,ac fublato verbo corripit optimam voluntatem, quam antcanbsp;iiomo, Vf fieret rebellis, corrupit etiam irttelledlum, vt dubitaretde vol�tate.

Ex hfs fequitur poflca rebellismanus, contra mandatumDei extenl�adpo^ � �fmcarpendum. Deinde os SCdcntcs rebelles. In fumma omnia mala fequunturnbsp;� �'quot;^^dulitatcm feu dubitationem de verbo S� Deo, Quid enim potefl efl� peius,nbsp;S^^nn'nobedientem ef��Dco,�L obedire Satan�f

Gcncf Cap. 3. fol. 4.0. Heuaper incredulitatem inmendaciumrucrat. Itaque ^oranioculis Deiiammortua.Tenente autem SatanaanimumSdoculos, mortemnbsp;^nfolSnonvidetnccfentiqled paulatimetiammagisinccnditurcupiditatepomi,nbsp;o^delec'latur in idolatria ifla, �lt; pcccato. Si igitur Heua � verbo non difcefsil��tjnbsp;^bominatio ei fuif��t fie infpicerc pomum, vt co vefci cuperet. Nunc cum voluptatcnbsp;ocpcccatumin animo verlat, vbi priusrefugif��t, fiquemalium vidil��textenden-tenrmanusadarhnrptn iflam. bJirnr more imr^an'ens efl.fic dilccndentenerratonfl

i�j6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE LAPSV �DAE Et HEVAE

contraDei verbum tredit,futurum vt nonmon'atur,fed potius vt aperiantur oculi, �C cognofcat malum �l bonum f Oculi non pofl�nt l�tiari afpe�lu. Parum einbsp;quod habet cogm'tionemDeijSt^redlamrationemj etiam mail cognitionemnbsp;acccdcre. Hoc vero eft Satanae ipfifsimum venenum quod opt�t fapcre fupra i�nbsp;quod ei pr�ceptum erat. Eftenim h�cfapientiamors, �C inimica��pienti� Dei t�nbsp;pr�cepto tradit�. Facit enim h�cf�pientia,vt quod peccatum eft,iudicet efl�iuft*'nbsp;ciam,�L qu� extrema inl�nia eftjfentiat efl� optimam iapientiam. Emphafis igin^��nbsp;in eoeft,quodtarnenLatinustextus omifit, quod ftilicetarbor ideovidebaturde'nbsp;�ecftabilis,quia prudentes faceret. FIoc cnim Diabolus, in omnibus tentationibi^^nbsp;folet, vtquando homo�verbodifcedit long�us,tant� videatur fibi docftiornbsp;pientior.

Non igitur audiendi funt,qui diiputant, crudclitatem efl� quod propter p otP� morftim,natura haec lie mifer� corrupta fit,�C demerfa in mortem amp; reliquas cala�f*'nbsp;tares. NamEpicureicumh�eaudiunt, tanquam fabulam rident. Sed diligent*nbsp;le�ori facile apparet,pomimorfum non efl� eaui�m, peccatum caufa eft, quonbsp;cat Heua contra vtramque tabulam, 6C contra ipftim Deum �C verbum eius,acpe^'nbsp;cat eo modo, vt verbum Dei abijciatjSif fe totam praebeat Satan� difcipulam.

H�cnullo modo poflunt extenuari,ftintenim vt dicunt pr�gnantes caufx rum poenarum,quas ftjftinemus, tam horribile peccatum tam horribilis auerfionbsp;Deo. Hanc inrueri animo debebamus, SC non tantum h�rcre in dccerpto ac vorat*^nbsp;porno. Qiiienim folu m opus QC non peccatum, ex quo opushocfecut�eftintucii'nbsp;tur,hi non pofl�int Deum non aceufare crudelitatis,quod ob tantillum peccatultt��^�nbsp;tantas p�nas vniuerfo generi humano inflixerit. C�uare oderunt Deum �f defp^'nbsp;rant. Aut ficut Epicurei h�c tanquam fabulam rident.

In verbumigitur refpiciendum eft. EftautemidDei vcrbumjqu�m magnU^^ igitur eft verbum,tam magnum etiam eft peccatum, quod contra V erbum admid*^nbsp;tur. Huicpeccato vniuerf�naturafliccumbit. Qiiomodo enim id pofl�t vinccte�nbsp;eft cnim incxhauft�magnitudinis. Qiiare ad vincendum hoc peccatum eo op^^nbsp;eft,qntafteratfecuminexhauftumiufticiam,hoc eftFilioDei.

Atqj hoc etiam Satan� aftris dftendit. Neep enim Heuam ftatim foUicitat, t�te pomi,fummam virtutem hominis primum inuadif,ftdem in verbum.Radixi^*nbsp;tur de Ions peccatieftincredulitas,6lt;raucrfio� Deo,ficut econtra fonsnbsp;dix eft fldes. Et Satan primum abducit � fide ad incrudelitatem. Hac vbiconftd^'nbsp;v t non crederet Heua pr�cepto � Deo tradito,facile fuit etiam id perficere, vt ind^^nbsp;laret in arborent, �fpomumdecerptum comederet. Nam peccatum per incrit^*^'�nbsp;litatem conftimmatum in corde,fequitur etiam externa inobedientiar�dhuncid^'�nbsp;dum peccati ratio confideranda eft, i�cundumfuammagnitudinem veram, in^^^nbsp;nos omnes perijmus.

Genef.cap.i.fol.�o. MultiDodloreshacquoqueputant, Adamum pcccaflc,Slt; celebrant fextum diem duplici nomine, quod ficut Adam fexte dienbsp;cauit : ira Chriftus quoque fexto die pafl�is fit. H�c an vera fint ipfi viderint,nbsp;Mofesmanifcft�dicitjhomineminfextodiccreatum, �Cei Vxorem addi'tatne*� 'nbsp;Miht ficut infra dicanijfimilius vero videtur, quod Adam peccaueritfeptimo �nbsp;hoceft in Sabbato,ficutadhucSabbatumEcc!efi�infeftatSatan, c�mdocetur'^^nbsp;bum, fed ne hoc quidem ex Moi� manifefto oftendi potcft. Sunt igitur vtrinO^nbsp;ratioi^^*

DE LAPS? ADAB ET HEVAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�$7

rationes contra rationes, ficutC�farMax�mih'anus folebat dicere. Quarc rclinquo iftadubia, ira vtfint,in vniufcuiufquearbitn'o. Cap.j,fol.4t� Qiiod adhiftoriamlap-fus attinct, dixi antea lenteiitiam ineairij Quod mihi videtur banc tentationem eflcnbsp;fadam in die Sabbato, Ita vt in fexto die Adam amp;Heuafiht conditi, Adam citius,nbsp;Heuafubvefperam. Sequenti die Sabbato mane Adam H�u�concionatuseft,denbsp;voIuntatcDeijquodbenignifsimus Dominus tot� Paradifum condiderit ad vfumnbsp;�C voluptatem homin�j quod etiam lignum vit� fingulari bonitatc creau�fit,cuiusnbsp;vfureftaurarentur vires corporis,amp; retineretur perp�tua iuuenta� Viiam autem ar-borem feientiae boni SCmali ef�� prohibitam, ex qua non licet comedere, banc obe-dicnti�m t�m benigno conditori pr�ftand�efl�. Haec forte cum dixit in paradifo He 'nbsp;uamfuam circumducens Adam, probibitam arborem ei oft�dit� Ita Adam amp; Heuanbsp;florentes innoc�tia �C iufticia originali, pleni fecuritate, propter fiduciam inDeumnbsp;tam bcnignum,deambularunt nudi,tractantes Verbum amp; mandatum Dei,SC bene-dicentes Deum, ficut in die Sabbato decet Jbiprob dolor interuenit Satan, amp; intranbsp;paucas boras fubuertit ifta omnia�

Genef Cap. 3. fol. 42. Difputant Sopbift� quoque de genere huius tentatio-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l�fSj qualis nam fuerit. Num peccauerunt idolatria, num foperbia l�u fecuritate, an

� verof�mplici pomi comeftionef Sed nos, fi ifta, vti debent, paulo dfligentius con-' fiderabimus, inueniemusfummam amp; acerrimam omnium tentationum banc fuifl�, Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quia Serpens inuadit ipfarrt voluntatem Deo bonam, 6^ nititur exinterdieftione ar-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f�oris,probare,Dei voluntatem erga b�ininem non efl� bonarn, Ipf�m igitur imagi-

nemDeiSCfummas vires, qu� in natura incorriipta erant, petit, ipfum fummum I lt;ultum, quCm Deus ordinaucrat, conatur ettertere* Fruftf� igitur difputamUs, denbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ocautillopeccato, folIicitaturenirnHeuafimpliciteradomniapetcat�, cumeotra

( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Verbum �� voluntatem Dei bonam follicitatur,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ItaqueMofes cautifsim�loquitur, �6 inquit iDixit ferpens, hoceft verbo im-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Satan, b�c conatur euertere. Nec tantum h�e agir,quod imperiti cogitant, vt often-

t dat arborem, inuitet ad frueftum decerpendum, oftendit quidem, fed addit aliud ' �lt;nouum verbum, ficut adljucfolet in Ecclcfta.

Eadem exempta noftra �t�s etiam vidit,poftquam puriorEuangelq docftrfna �lluxit,impugnatores operum �� verbi Dei non vnius generis exorti funt. Non quinbsp;d�cefl�ntali� t�tationes, quod follicitat Satan ad icortationem,adulteria �C fimilianbsp;' flag�tia. Sed b�c tentatio, cum Satan verbum �� opera Dei petit, longe eft grauiornbsp;.^p^�'ftnlofior,S(^ propria EcclcfigScSancftOrum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad hune igitur modum Adam SCHeuam petit hic Satan,vt verbum eiseripiaf,

, ( nbsp;nbsp;nbsp;�f vt luendacio credant amifib Verbo �C fiducia in D�um. Hoc cum accidit, qind

.1 minim eft poftea fieri fuperbum r efl� contemptorem Dei SC hominumf fieri adult�*nbsp;rum, Iiomicidam, 6lc. Vere igitur h�c tentatio caput omnium tentationum eftnbsp;quae fecum affert ruinam feu violationem totius Decalogi ? Fons enim omniux�-peccatorum eft incredulitasJiancGum Satan excuflb aut,deprauato verb� cxcitau�t�nbsp;nihii ei non facile eft.

Sic cum Hcua verbum fibi effet pafl� permendacium excutfi facillimum fu**' acccdereadarborem, SCpomumexeadecerpere. Itaqueftultumeiicogitarc,nbsp;Sophift� Si Motiachi de hac tentatione cogi tanqquod Heua, cum arborem eflet tn*nbsp;tuita, paulatim c�per�t incendi cupiditatedecerpendipomt, donee tandem vilt;^nbsp;cupidare, pomum ori admouit. Nam tentatio fiimma fuit, audire aliud verbum,nbsp;diftedere ab co, quod Deus prolocutus erat, futurum vt morerentur, fi ex ea com�*nbsp;diflent, Sed videamus ordine verba Moii. Primo Satan imitatur Deum. Sieur enit�nbsp;Deus eratconcionatus Ad.rpta ipfe quoqueconcionatur Heu�. Verumenim eftnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod prouerbio dicitur : In nomine Domini incipit omne malum. Sicut igitur

verboDei veto falus eft; Itaetiamex verbo Dei deprauato eftperditio, Vocoatt* tern verbum deprauatum, non fol�m vocale minifterium, fedetiamperfuafionefl�nbsp;internanijfeuOpinionesa verbo diftideht�s,

Significat autem hoc Moles per verbs dixit; Hoc enim egit Satan, vt perfudfl* dicere, abduceret Heuam ab eo,quod Deus dixerar,ac fiiblato verbo corrupit opt^'nbsp;mam voluntatem, quam antea habuit homo, vt fieret rebellis,amp;c.

�tpauio poft, fol, 4 J. Secundo confiderandaetiameft aftucia fingularis,qu2�^ �iocprimitmdepraehenditur, quod Satan inuadit firmmas hominis vires, amp; ipfagt;^nbsp;Deifimilitudinemimpugnat,nempe voluntatem reefte de Deo l�ntientem,nbsp;ferpentis aftucia ( inquit textus ) maior,qu�m omnium animalium terrae,

Sed hgc aftucia fupra illam naturalem aftuciam ferpentis eft,quod cum fidmitt^ difputat de verbo amp; voluntateDei, Hocf�rpens ex natura conditionisf�aenonp^�*nbsp;tuit,qui fuit fubdttus hominis imperio. Spiritus autem qui in ferpente loquitur, ^5nbsp;callidus eft vt homin� vincar,^^ perf�adeat comcdere,de frutftu ligni pf ohibiti-N^nbsp;jgitur creatura Dei fie loquitur, qu�bona eft, fedhoftis acerrimusDei hominS,nbsp;quid� etiam creatura Dei eft,fed non fie mala creata � Deo, no enimftetitin verit^f^�nbsp;V f Cbriftus dicit fohan.8. Hgc plena cofequenria exEu�gelio �C hoc textu fequ�ti^*'�nbsp;Deinde depr�hendituraftucia etiamineo,quodSataninuaditinfirm�part�lt;^nbsp;human� natur�,Heuam fciemin�,Slt;^ non Adam mafculum, Qjianquam enim amfi��nbsp;aetjualiter iufti creati funt, tarnen Adam Heu� pr�ftitit. Sicut enim in tota reliq^�nbsp;natura mafculavirtus,exceditalterumfexum; Ita etiam in integra natura mafeuW^nbsp;pr�ftitit nonnihilf�mell�. Ideo Satan quia Adamum pr�ftantior� eff�vidituo^nbsp;audet eu inuadere,metuit enim ne fruftra c�d�t conatus. Ac credo fi prim� tentaft^nbsp;Adamum, Adami vidoriam fuifl� futuram* Pede contriuifl�t potius ferpenteiflnbsp;dixift�t : T ace tu,Dominus aliud iufsit, Satan igitur Heuam tanquam infirmiot�*�^nbsp;partem adoritur, amp; tent�t eius fortitudinem, videt enim earn fie confidere viro,nbsp;non putet fe pofte peccar�.

Porto h�c quoq? admonemur de permifsione diuina,quod Diabolo permifi^�^. cftinuadcrebeftias,ficuth�cinuafitferpentem. Nonenim dubiueft,verumferp��^'nbsp;temfuifle, in quo Satan fuit, �T cum Heuacollocutus cft. Qiiodautem difputant^'*nbsp;fuerithumana facie, ridiculafunt. Fuitferpens beftiola pulcherrima, alioquiiV^^nbsp;fic fecur� cum eo eft�t collocuta Heua. Poft peccatum autem, nonfolum ilbnbsp;pentis pulchritudo iminutataeft, minaturenim Deus futurum, vtreparhumi,nbsp;ante retftus incefsitficut Gallus, Item vt comedatterram, qui prius vefcebft'nbsp;melioribus fru�bbus, fed etiam fecuritas illa amifta cir, fi�^gimus emm a' ferp�^nbsp;tibus,ficut vicifsim feppentes nos fugiunt, Hacc vulneranafurat propter peclt;�3f'� ,nbsp;liuftidaFquot;

DE LAP SV ADAe�eT HE VAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�5'lt;gt;

infiicfla f�llt,ficiK nos nuditatem reiflam voluntatem,�anum mtcllcctum amifimus, i\.c de aftucia quoque pkirimum fcrpcnrc amififl� credo, quam Mofes h�c tanquamnbsp;fingulare don� creatoris pr�dicat. Sicut igitur fcrpens h�di�malus eft inter beftias,nbsp;itatiim pulchrum, bonum, benedicftiirri �C am�bi'lem fui'fle ludico, cum quo nonnbsp;homo folum, fed c�ter� quoque b�fti� libenter amp; curri voluptate vixerant; Quarenbsp;Saran� quoque ad hanc rem, qUam infhituit, aptifsi'mus foit vt per eum loquereturnbsp;Sc ad peccatum Heuam follici'taret,

H�cmea eft cogiratio de ferpente naturalfquo Satan abuti voluitjqui fuittuni pulchern'ma beftiola,ftne venenata cauda,fine fquamis illis foedis.Hpc emm proprernbsp;peccatum poftea acceflerunt,ficut videmus in Moftprgceptum eft�, vt beftie qu�nbsp;c�dem feciflcnt occideventur,non ah'am ob caufam,qu� quod Satan per eas peccauitnbsp;�ccidendo hominem. Ita ferpens in teftimon�um huius lapftis rnaliciaeDiabolicgnbsp;punitus eft.

Qirodadlt;jrammaticamattin�t,latinus, particulam Aphki, vertit, cur.Etiamfi autemid � fententia non multum abludit, ramen minus proprium eft. Nam primanbsp;maxima tenta tio eft,quado difputatur de confilio Dei: Quare Deus hoc vcl illudnbsp;feceriu Mea autem ftntentia, Emphafis non eft pofira in ilia particula, cur vel num,nbsp;ftd potius in nomine Elohim Deus. Id enim facit tentationem fortiorem*

Quafi Dicat: Profetko bene fatui eftis, fi cogitatis Deum voluifle, vt de hac arbor�comederetis, qui fuper omnes Paradifiarbores vos conftituit Dominos,im�nbsp;veftra caufacas condidit. (^omodo qui fauit vobis omnia huius vnius arboris frugt;nbsp;*^s'inuidere vobis poteft, tarn iucundos 8^ fuaues Eo enim refpicit Satan,quo*nbsp;modo cis verbum cripiat. 8^ c�gniti�nerri Dei, v t ftatuaht nort eft hge voluntas Dei,nbsp;I^eus hoc non pr�c�pit. Hanc enirri Icntenti�m i�quentia quoqu� c�mprobant,nbsp;vbi dicit: Non moriemini. In hoe enim Satanae pofita funt omnia,quomodo � verbonbsp;�!^fide, hoceft � ver� Deo abducatadfalfumDeum.

Hancrati�nem Satanae lequ�htur omnes fanatici Spiritus, Sic Arius. Putas nc lt;�uod Ghriftus fit Deus, quiclar� dicit. Pater maior me eftf' Sic iacram�tarrj,putafnenbsp;S�odpanis fit corpus Chrifti,�Cvin� languis Chrifti.^ PrOfecft�ficabfurdaChriftusnbsp;We cogitauit quidem, His cogitationibus, c�m p oftea indulgent homines,paulatimnbsp;3 verbo difcedunr,6C incidunt in etrorem.

Cum igitur caput tentationis fit,dubitare anDeus hoe dixerit,recftius Emphafis nomine Deus. Particula quare,languidiuiculam ient�tiam facit. �lagisnbsp;�g�tur mihi placet vt verras. Non, vel num Dixit Deus,no comedetis de omni lignonbsp;�orti C Non enim hoc agit propri�, vt quaerat cauiam quare Deus hoc dixerit C Illudnbsp;potius agitjVt Heua ftatuar,Deum hoc fimpliciter non dixifle, vt ita verb� ei eripiat.nbsp;^�det enim rationem hoc modo facile pofse fallfiquando fub Dei nomine �C verbo,

Porto hocquoque infidiofifsime dieftum eft,quod in genere loquitur, �C inclugt; nit Vniucrfaiiter omnes arbores, Qiiafi dicat. Habetis vniueriale dominiS in omnesnbsp;neftias,5c feilicet Dcu's,qui vniueriale hoc dominiu in omnes beftias, vobis tradidif,nbsp;^ntradidit fimul o�s arbores^Qirin hoc potius cogitabitis:Sicut Deus �mn� terra,nbsp;pecudes omnes vobis iubiccit,ita etiam concefsit vium omium terra nafeentium.

H�c fane magrta tentatio eft, qua Heug animu fic conatur folicitare,vt ftatuat ^^�^^'^^�^^^�^^�demfui. Itaquefi tradiditaliarumcreaturar�vniuerfalitatem,nbsp;muidit quoque vniucrfalitatem arboruni. Sequitur igitur mandatum dearborenbsp;*ion guftanda,non elle Dei mandatum,aut faltem non fic intelligendum,quafi nolitnbsp;�xeaarbore comedi. Sic gemina tentatio proponitur,qua tamenSatan id�agit.Prpnbsp;dixit. Ergo licet ex arbore hac comedere. Sec�da eft. Deus deditnbsp;' � omnia.Ergo habetis omnia. Ergo vna h�c arbor vobis non eft prohibita,0^c,

Tendit autem vtracp ad id, vt � verbo SC � fide abducatur H�ua. Nam hoe pr^cep^ tuni quod eis � Deo tradit� eft,dc nonguftanda hac arbore, arguit AdS cum fuisp�nbsp;fteris vic�ur� fuifl� etia in integra natura infide^doncc ex corporali hac vita efl� tra^''nbsp;latus ad fpiritual�, Vbi enim verb� eft, ibi necefl�rio �ti� eft fides.H�c eft verb�,nbsp;guftet h�carbor�,alioqui eum morituru efl�.Oportet igitur Adamu �C Heuamnbsp;derc,qu�d arbor hgc efi�t faluti inimica.Sicincluia eft in hdc ipfum prgeeptum fid^^�

Nos qui ex peccato transferim�r in iufticiam, �f ex mortali corpore ad corpi^^ immortaleetiam infideviuimus,iedverbumhabemusaliud,quodAdaminintegi^nbsp;natura no habuit,qui fimpliciter ex animali vita erat transferend�s ad vita/piritual^*nbsp;Jdeo fupr� dixi hanc arborera in medio paradif� futur� fuifl�, ceu t�pium in quo ho*-verbum pr�dicaretur, quod aliae arbores omnes efl�nt ialubres, hacc autetn efl�tnbsp;tioi�. Quare difeerent obedir�Deoamp; hunccultumDco praeftare, peexeag�ft^'nbsp;rent,Deum enim prohibuifl�

Ad hunemodum natura incorrupta, qu� Dei noticiam veram habuit, taiu^*^ habuit verbum ieupracceptum,quod efl�t fupra intelletftu Ad�,2� credi oporter^^'nbsp;�dco autem hoc pr�ceptum traditum eft,innocenti natur�,vt haberet Adam figniH��nbsp;i�u forma colendiDeum,Dco gra�j'as agendijamp;inftituendifilios f�ios. Hoc videti^nbsp;Diabolus 6C lciens,qu�d hoc pracceptura efl�t fupra intelletftum hominis, t�tatnbsp;uam, vt ipfa cogitet,fit ne hoc Dei mandat� SxL vol�tas,an nonr Eft autem h�c omni�nbsp;t�tationis origo Qi. capuf,cu de v erbo �C Deo ratio per l� indicate conatur fine verblt;^�nbsp;Voluerat Deus vt hoc prgcept� efl�t homini occafio obedi�tig �C cultus extern**nbsp;Item vt arbor ifta efl�t ceu fign�,quo teftaretur homo fe Deo obedire.Scd Satannbsp;dilputatfon� mouet, An Deus hoc pr�ceperir,ab hac obedientia homin�conatur abnbsp;ducere ad peccat�. H�c vnica l�lus fuifl�t, fi Heua vrfifl�t mandatu Dei, nec pafl�nbsp;efl�t ad alias difputationes abduci. Num Deus hocmandafl�tr'N�c�m omnia hon^^nbsp;nis caufa codiderit Deus,vna hgc arbor ad hominis pernicie fit cSditarSapientiaqni'nbsp;dem efl� videtur,h�c perfcrutari accuratius,fed cum prim� huiufmodi difputatio*�*quot;nbsp;nof� qug funt in paradifo veftimur. De frutftu vero ligni, quod eft in medio paradtnnbsp;pr�cepit nobis Deus, ne comedcremus, nelt;^ tangeremus illud, ne forte moriann^^^nbsp;Initia fatis fecunda funt,diftingut inter reliqua.s arbores h�c,recitat mandat**nbsp;De�Sed ibi labaicir,cum ad p�nae comemorationem eft ventum. Non enim r�cita*nbsp;pcenam,ficut � Domino propofita fuerat,fimpliciter enim dixerat : Qiiacunquenbsp;ex ea comederetis, morte moriemini. Ex hac abfoluta fententia facit ipfa nonab^b'nbsp;luram,fed addit : Ne forte moriamur.

Hoc notabile SC non pr�tcreundum v/cium eft,arguit enim quod � fide ded^' xerit adinfidelitatem. Nam ficut promifsio exigit fidem, ita etiam comminationbsp;gitfidem, Statuere debebatHeua, Simanducauero certo moriar.Hancfidcmfic*^nbsp;crat � Diabolo, vt cogitaret Deum neutiquam tam eft� crudel�, vt propter pont'**��nbsp;guftatum occidatjfic veneno Satan� cor Heuac nunc infedum eft.

Nofter textus ideo h�cquocp paru ben� tr�slatus eft,quod ibnat quafi Heua verb^ fua recitet cum recitet verb� Dei, 6C de fuo ad verb� Dei addat part iculam(fortenbsp;ceftit itaep dolus mendae� Spiritui,c|uod enim pr�cipu� qugfiuit,quomodo Heuat^nbsp;� verbo amp;. fide abducerer,id nunc eo vfque perfecit,vt Heua deprauet verbum Df*gt;nbsp;hoc eft vt Pauli verbis vtar, auertit eam � voluntate diuina vt poftSatanam eat.**nbsp;T imoth.y. Inirium autem ruin� eft auerti a Deo, �f couerti ad Satan�m,hoc eft nf**nbsp;conftanter manere in verbo Stfin fide. Haec initia cum videt Satan, incumbit i^**^nbsp;fumma vi tanouam in inclinatum narietem. vt oenitus eam ODOrimat.

DE LAP SV �DAE ET HE VAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i6t

arbore comcdctis,apcnentur oculi veftri. Et entis ficut Dij fdentcs bonS malum� H�c eft Sathamca Rhetorica, quamiferarri rriulierculain penitus obruif, cumnbsp;videt cam auerf�m � Deo^SCmclmatarn ad aliUni dod�rem audiendurrii fupra cumnbsp;diceret: Nurn Deus vobis hOc prgcepit,nonmariifeft�nega�it verbum,(edpermo*nbsp;dum queftiom's in dubitation� conatus eft Heuam abducere.Nunc poftquam hoc Cenbsp;eftecifle videt, incipit cum ftimma temeritate fimpliciter Dei verbu negate, Deunbsp;inendacij SC crudelitatis �rguere. Non fatis ei eft Heuam addidifle particul� (forte)nbsp;fed ex particul� ( forte ) nunc facit negationem �6 dicit* Non moriemini.

\idemus igitur h�c quam hornl�ilis res fit,c�m Diabolus incipit hominem ten-tare. Ibi�nim ruina ruinam trahir, SC in fpcci�leuis offenfio ingentem ruinam com^ mouet. Magnum erat auerti �DeO SC verbo eius,�6 prgbereaures Satan� Sed logenbsp;maius eft,quod nunc fit, vt afl�ntiat�r Heua Satan�,argu�ti Deum mendacij,�� imgt;nbsp;pingentiquaficolaphos infaciemDe� Non igitur amplius auerfaeft Heua, vr innbsp;prima tentatione, fed cum Satana incipit contemnere Deumj negate vetbuDei, SCnbsp;credet� Patri mendaciorum contra verbum Dei�

H�cnobis documentofintj�C diicamus quid fit homo fi enimaccidithoc in nagt; tiira integra, quid putabimus de nobis futurum efl�f Et exempla ante oculos fiint�nbsp;Qyi nobiftum initi� gratias Deo agebant pro reuclato verbo, horum multos vide-�nbsp;mus non fol�m cecidifl�, led etiam nunc auerfari nobis.

Et paulo poft. Qirare hac r�gula pr�cipue opus eft, ad quam tanquS ad iacram ancoramrefpiciendumeft, inomnivita, vt poftquam conftet,hocefl� verbum Delnbsp;quod habemus SC profi'temur,fimplici fide ci afl�ntiamur, SC n� diiputemus curiof�.nbsp;Nam �mnis curiofa difputatiO certifsimam fecum�ffert ruinam.

Sic qu�d ad pr�fent� Mofi locum attinet verba er�nt fimpliciftima. Ex arbore tn medio paradifi non comedetis. Sed rationem horum verbor�m non intelligebatnbsp;latio, quarc Deus h�c ita vellet fieri. Dum igitur curiofius inquirit Heua, non contenta CO quod audierat Dominum pr�cepifl� pertjt. C^are h�c tentatio verum exemplar eft omnium tentationum,per quas Satan inpugnat verbum �Cfidem. Priufinbsp;quam Heuam fubit libido comedendi pomi, amifit verb�, quod Deus ad Adamumnbsp;dix�t.Hoc verbum fi retinuifl�t,manfifl�t reuerentia Dei SC fides. Vbi contra amiflbnbsp;''erb�,adcft cont�ptus Dei,SC obedientia Diaboli. H�c vtilia funt vt diicamuSjficutnbsp;Petrus dicit, in tentatione fortiter ftare, SC refifterc t�ntatori, retin�tes verbum fortinbsp;fide,Sc occludentes aures,neadmittamusea,qu�� verbo ali�na iunt.Ver�enim hpcnbsp;Heue SC Ada�,nobis funtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� verbo SC fide abdutfti patiamur ead�.

Qitod fcqUitur in t�xtu. Seit Deus qu�d aperientur oculi veftri,duplicem i�n-j^uti�m habet. �ut enim intelligi potcft,quod dixerit hoe ad mouendam inuidiam �r ^ogt;qui tam vtili frutftu noluit vefci hominem, vt Heua hoe modo inciperet odift�nbsp;Heum,t�quairi par�m fauent�. Aut ficut ego intelligo, laudat Deum, vt eo faciliusnbsp;Heuam in fiaudem inducat. d. profeefto Deus non eft talis, vt velit vos tanquamnbsp;tn tenebris viuere,fine cognitioneboniSCmali. Bonus eft,nihil vobis inuidet,quodnbsp;ad VOS iuuandos aliquo modo coducibile eft, equo animo feret vos ipfi efle fimilesgt;

Ad hunemodum cum Sat�Deumlaudat,tum vere habet noUaculam in manu, vt gulam pr�cidat homini. H�c enim lapfus facillimus eft, vbi ad id quod cupiditasnbsp;fuadet,etiam pr�textus verbi �C volunta s Dei accedit. � Atque hoc facit vt potiusnbsp;^telligam h�c� Satana dici ad perfuadendam Heuam,quam ad inuidi�mouendamnbsp;Hco. Et tarnen liberum vobis facio,vt fcquamini quodlibet. Summa certe h�c eft,nbsp;quod conat�r � verb� abducere SC perfuadere, vtHeua id faciat,quod per verbu eratnbsp;prohibitS.Eft enim accri imus verbi Dei hoftis, quod nouit in obedientia verbi no,nbsp;f�lutem eftc pofitam. Sedh�c mouetur queftio non fan� abfurda. Quifiat quo-Heua peccatum fijum nonduih l�ntiat f Etfi enim pomum nondum voraueratnbsp;O iij tarnen pecce

taw en peccaui't Contra verbum �� fidem,{equidem � vcrbo auerf�eft admendadw*^ � Kde ad ina'edulitatein, � Deo adSatanam, � cultu Dei ad idolatn'am. Hoc cutnc^^nbsp;put pcccati fit: Nam pomum decerperc no fuit peccati caput,quifit quodmors no^*nbsp;ftatimfequtturf Quifit quodpeccatum fuumnon fentitf Imo quifit,poftquamnbsp;pomum comedit, quod mortem non f�ntit, priufquam Adamum etiamperfixaftf*^nbsp;ad comcdendum

Sdiol� varia dilput�t de rationis portione fupcriore,SC inferiore, quod Adai^ fitfiiperiorportiorationis, Hcua inferior* Sedhis ineruditis QC fcholafticis rationi''nbsp;bus omifsiSjqu�raraus veram i�ntentiam,ea auteur h�c eft* Prim�m Deus eftnbsp;ganimis, Itaquenonftatimpunitpeccat�.Alioquifieret vtinpeccatisftatimperiJ'^''nbsp;mus. Hac longanimitate Dei Sat� abutitur, cui vtile eft ad inftitutufuum,vtnbsp;peccatum fuum non ftatim fentiatzFit itaque vt quia p�naceflat,Satananimumii�^''nbsp;pleat fecuritate, vtnonfol�m homo � fe peccatum efl�, fed vtetiaminpeccatisfu^�nbsp;gaudeat exultct.Sicut videmusinPontificibus,hi ficarnificinamconlcientiarun�,nbsp;imointeritum hominum, inquemperimpiam dodlrinam eos adducunt, oculis�^nbsp;animo cernere pofi�nt,fine dubio emendarent dotftrinam, lam autem Satan oculo�nbsp;quafi perftringit, ne iram Dei, �Cindiciumfuum videre poftint* Itaque inhis ip�^nbsp;grauiisinris peccatis,cum fiimma fecuritate,cum gaudio amp; leticia viuunr,ac quafinbsp;ben� gefta,ma^nificos triumphos agunt.

Idem plane hic Picu� accidir,per incredulitatem � verbo in mendacium ruef^f* itaque coram oculis Dei iammortua. Tencntca�tSatana anima oculos,mortef�^nbsp;non fol�m non vider,necf�ntit,fed paulatim eti� magis incenditur cupiditate poJ^^nbsp;�C deletftatur in ido�atria ifta Sf peccato. Si igitur Heua � verbo non difcefsifl�t,abo'nbsp;minatio ei fuif�ct,fic infpicere pomum vt eo vefci cuperet. Nunc cum voluptatenbsp;peccatum in animo veri�t, vbi prius refugifl�t, fi quem alium vidifl�t extendentci�^nbsp;manus ad arborem iftam. Nuncmor� impatiens eft, fie defeendente peccato adi*�'*nbsp;feriora membra,�f prorumpente ex corde.Hge igitur deletftatio cupiditas coui^''nbsp;dendipomi,eft tanquam morbus ex peccato natus,quempofteamorsfequitur,lic^^nbsp;cam Heua interim dum'pcccat,non fentiat.

^uditlt;i� corporis. Gcnef ;.cap.fol.43. Pulchr� h�c ea corruptio defcribitur,quaeffi�'�, Cefsit originali iuftici� amp; glori�. Gloria enim fuit,nonvidere ie efl� nudum*nbsp;autem poteftefl�maiorcorfuptio, qu�mquodnuditasqu�antca gloria fuit, minever titifr in fummam turpitudinemC Nemo erubefeit, ob oculos ianos �C integtO^*nbsp;Diftorti oculi aiit hebetes,minus honefti hab�tur,amp; inducuntpudorem. Sicinft�^^nbsp;innocenti� honeftifsimum fuit ingredi nudum.Nunc poft peccatum,cum fe nudosnbsp;efl� Adarn Heua vident,pudefi�f, dC qu�runt perizomata, quibus turpitudinCJ��nbsp;tegant. Quantaaut�maior turpitudo in eo eft,quod vol�tas f�ucia, intellecftus coi'nbsp;fUptuSj�il ratioquot; totaviciofa, amp; in aliud mutata eft Et paul� poft* Ex;hac corrupti�quot;nbsp;ne quae per peccatum fecuta eft,natum eft aliud malum, vt Adam 2lt; Heua no folo^nbsp;erubefeerent ob nuditat�,qu� antea fuit lioneftifsima 6� fingularis orrtatus hominis,nbsp;fed etiam vt facerent fibi cin(ftoria,ad earn corporis partem, tanqu� turpifsimam vC''nbsp;landam, qu�natura fua honeftifsima Stf dignifsima erat. Quidenim in totanatiH^nbsp;nobilius eft, quam opus generationesf Hoc opus diuinitus attribut� eft non oculisnbsp;non orfquas iudicamus honeftiores partes corporis, fed ei parti qua nos perpecc^'nbsp;turn fie edo(fti,pudendiappeltamus,�(lftudiof�inuoluimus,neconfpiciantur. S^n^nbsp;a�t in Innocenti naturatotum opus generationis fancftifsim� amp; puri�imum fuiflct'nbsp;Ira poft peccatum,lcpralibidinis,hanccorporis parte inuafit.Qui igitur extra coniiilt;nbsp;gium viuarit ardent Curpifsim�, Qiti in coniugio viuuntj nifi moderent aft��s^

�rfoHidte cuftodtant beneuoicnd�m mutuam,qu�m vari� t�tanturf' �ri. h�ti igitur fcntiemus tandem,qu�m Ideda horribilis res lit peccat�rfiquidem fola libido �iubnbsp;lo remedio poteft curari, ne qindcm coniugio, quod diuinitus infirmas naturae pronbsp;remedio ordinatum cft. Maior enim pars coniugatorum viuit inadulterifs,fiC canitnbsp;dtconii�genotumvcrficulum,Nectccumpol�uinviuercnetfinete� H�chorribpnbsp;hs turpitude ex honeftilsima amp; pr�ftantifsima parte corporis noftri, pr�ftantiftigt;nbsp;inam appeilojproptcr opus generationis, quod pr�ftantiisimum eft,liquidem con-fauatfpccicm :Per peccatum itaque vtilifsima membra turpifsima fadla iunt.

Non enim h�c fie fuil�ent in Adam �d Heua. Etant pleni fide erga Deum, �tagt; que quotics liberis voluiflent operam dare Con�enifl�nt non incitati furore illo,quinbsp;nuncin leprofa carne eft.* Sed admirantes Dei ordinationem Sc obedientes ei,cumnbsp;lummamodcrationejficutc�m iamconuenimus ad audiendum verbum Dei, culnbsp;tum Dei. H�c omnia per peccatum ita amifimus, vt folum priuatiue, amp; non pofitpnbsp;'M^f^eapoisimus intcUigere.Exmalo cnim quod rctincmus,cogimur colligere quan-*nbsp;turnbonum fit quod amifimus.Debemus a�t Deo gratiam,pio reliquijs,quantum*nbsp;corrupt� generationis,adhuc man�tibus, quibus Ecclefia St politia opus habet,

Fttg^Dficrp4�or. Genef.cap,5.fol.49. Adam igituramp;Heua^poftqiiamconfeien da per legem conuid�a eft, 6C ientiunt turpitudinem coram Deo �C fe, amilfa fiducianbsp;�rgaDe�,ficplenifuntmetu SC pauore, vt ctim fpiritum feu ventum audiar, ftatininbsp;cogitentDeum adefle vltorem,amp; ft abftondant. Atque exiftimo vocem Domindnbsp;ambulantis,diciaMoftventumftufonumvcnti, qui pr�cefsit apparitionemDo-'nbsp;mini. Sicut Chriftus inEuangelio de vento dicit,vocem eius audis. Cum cnim au'nbsp;diuci unt folia crcpantia,tanquani � vento impulfajCOgitauerunu Ecce iam aducnitnbsp;Dominus expetiturus � nobis pc�nas.

itaque cum Mofes addit poftca^ad aurairi dici, videtur mihi quod ft exponat, Qtiafi dicat:Erat vox ficut ventus diei, vtEmphafisin vocabulo diei fit. Non eniiftnbsp;dicit de ventis in nolt;fte,vt exaggerct ingentem pauorem,qui peccatum fecutus eft,nbsp;quafi dicat : Ita pauidi fuCrunt, vt in data luce diei,mctucrent � fonitu folij.Qtiid ac*nbsp;odifletfi Deus in tenebrisamp;^ node veniflet, ibi enim terror longe maior cft. Sicutnbsp;enimluxanimofosfacit:Ita tenebr� augent pauorem. Hie pauor quo Adam SCnbsp;Deua inipfodieiluminepoftpeccatum cxcipiunturmanifcftum fignum eft, ceeftnbsp;dilft cos prorfiis � fide. Hanc exiftimo veram ftntentiam cift huius loci, SC conuc^nbsp;�trcumillacomminationeMofi, vbiinLcuif. concionarur de poenisftcuturisnbsp;peccatum, quod � fonitu folij volantis pecc�torcstimdbunt, �C fugient tanquam �nbsp;gladio. Citm cnim conftientia v ere eft perterrcfa(fta,ita opprimitur homo, vt nonnbsp;lolum nihil facerc, fed ne cogitationem aliquam inftituere poftit. Sicut dicunt innbsp;acicficrt,ibi metu opprefsi milites non manum m�ucre poflunt, fed pr�bent ft ma*nbsp;efiandos hofti. T am horribilis pcena fequitur peccatum, vt � fonitu folq merhat con*nbsp;Icientia : Imo vt pulcherrimam creaturam, ipfum lumen diei fuftinerenon poftitynbsp;quo tarnen natura recrcamur.

V ides igitur htc iterum magnitudirtem peccaf i originalis, nobiftum natijSC no bis per peccatumprimorum parentum implantati. FaCit autcmhoc quoque incom-*nbsp;modum ad intelligendam priuatiue 5 feu � contrario iufticiam originalem. Fuitnbsp;enim in hominepulcherrima fiducia erga Deum jnccpotuiflc�thomo timere,etiamllt;nbsp;coelum vidilfttruere.

Qiiantacumfecuritatc audit Heua Serperttemc�Nos no cum catellodomiedu* c�to amp; al��efa(fto,noncum puilo tam familiariter loquimur. Non igitur ante pec*nbsp;tatum qu�rebant latibula,fcd fapientes,rec�i,ftabant eretfta facie, laudantes Deum,nbsp;At nunc � fonitu folrjterrentur* O qu�m gram's cafus,labi ex ftimma ftcuritate, fi*nbsp;ducia deledtatioe Dei in ramhorribilem pauorem, vt homo � confpccftu Dei plus;gt;nbsp;O Hi) quamr

�lt;?4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEEFPECTIBVSLAPSVS.

qu�m�Diaboliconfpe��u �6 pr�fenti'a r�fugi�t, NonenimDiabolumfugiunt�' dam �lt; HeuajDcum conditorem iuum fugiunt,eum ludicant fibi grauiorem �C fo�nbsp;midabih'oremeH�Satana, Satanamautem meli�remDeo, � Satana enim nonfu-giunt. Ergo pauor bic vere fuga amp; odium Dei eft.

UI. '�.xcu[AtiopeccdtL Genef.cap.j.fol.yo, Sicutftultec�pit fugerc,itaetiamftub tifsim� refpondetjadco deftitutus eft per peccatum omnifapientia Sgt;C confilio.Vui*-De urn docere quod nudus fit, qui eum nudum creauerat. Sic feipfum confundif�nbsp;prodit �^^condemnat proprio ore. Dicit audiuifie fe vocem Domini Sgt;C timuiflc*nbsp;AnnonautemaudiueratanteaquoquevocemDomini prohibentisy ne dearbornnbsp;vetita comederet f Cur igitur turn non timuitf cur turn fe non abfcondit cur turnnbsp;ftabatl�tus�d erelt;ftus,c�mDeumpr�l�ntemviderer amp;audiret C Nuncautcmadnbsp;fonitum folij pauet. Sequitur igitutjiion efl� Adamum eum amplius^ qui fuit,nbsp;mu�atum, 8C aliumefl� facftum, quimendacem caui�m accerfat ad defenfioncn�'nbsp;Quoinodoenim verumeft, caul�m timorisefl� vocem, cum antca vocem non ri*nbsp;muerit,fed cum voluptate audiuerit Deum

Difcamus igitur banc peruerfitatem �fftulticiamf�mpercomitaripeccatuirigt; vt excuiartdo peccatores le acculent,defendendo fe prodant, maxime cor� De^,nbsp;ficut Adam hic, vult tegere crimen,SCfeornare, dicit caui�m fug�efl�, nonnbsp;peccarit, fed quod audiuerit vocem Domini, amp; ea fit perterrefaclus, amp; erubefeahnbsp;quodnudusfit. Non cogit�t miferfe bunctimoremanteanon habuifl�, nec eUi*nbsp;buil��ob nuditatem,qua: c�m Dei creatura efi�t,cur veretur ineo, quod Deusnbsp;Nudus anteain conipeiftuDei, f�u omnium creaturar�m in Paradifo obambulan^*nbsp;rat,fecurus de voluntate Dei,8lt; fe obleiftans in Deo. lam pudefit quod nudusfibri^nbsp;git � Deo dC abicondit �e. H^ec omnia certa argumenta.funt, quibus Adam f�ipiriJ��nbsp;condemnatj�Cpeccat�ftium prodit. Etfol.y^EtiamHeu�exemplum proponit^ibnbsp;qua: peccato corrupta^nibil melior eft qu�m Adam. Adam voluit videri' inn�cen��nbsp;�� reiecit culpam in Deum, qui Vxorem addiderat, Heua etiam conatur fe excof^*nbsp;fit Serpentem,quietiam Dei creatura erat. Fatetur quid�i� comedifl� pomum,!^^nbsp;Serpens inquit que tu creafti,quem tu permififti inParadiio obambulare, impof�^^nbsp;rrt�bi. Hocannoneftaccuf�recreatorem,amp;icuIpam�i�remouere.^Sicvidemusp^�^jnbsp;C-ituin, vbicp idc efl� �C agerc,non vult efl� peccat�,non vult puniri pro peccato,u�nbsp;vult efl�iulticia. Hoc c� obtinereno poteft,in Deum r�clin�t culpam, vt Deuin^^^nbsp;guentem peccat�,mendacij arguat. Ita ex peccatohumanofit peccat� plan�Diab^''nbsp;lieu, 8C incredulitas Vertitur in blaiphemi�, inobedientia in contumeliam creatobS'

VocoautemhocDiabolicum peccatum amp; non bumanum, quia Diabolus atternum odit,accui�ramp; damnatDe�,i�autem iuftificat.Necpofsibileeft vtexto�^^nbsp;de dicattDomine peccaui,ignoice mihi. Alioqui ficut in Martinihiftoria legiu^�nbsp;non eflet defperandum eide venia, qua: venia impofsibilis eft, dum peccatumnbsp;agnoftit, �d Deum blafphemat, tanquam fine caul� exercentem iniuftam crudelri^*nbsp;tem in creaturas.

Sicvidemus Adam amp; Hcuam italapfbs 6d demerlbsinpeccat�, vtnonpols�i� demergi altius, Incredufitatem enim l�quitur inobedientia omni� viriumjSdnbsp;broruminhomine. Inobedientiam banc fequitur pofteaexc�Gti��ddefenfiop^^'�nbsp;cati. Defenfi'onem l�quitur accuf�tio �d condemnatio Dei.HiC vitimus gradus p^^'nbsp;cati eftjD�um afficere contumelia�,Sd tribuereei quod fit autOr peccati.nbsp;�111. Dolores in padi�. Genef cap.?. foh�r. Vaide multiplicabo dolorem tuum tUnbsp;eris grauida,Sidc, H�cpeenamulierieft impofita,fed profetfto l�ta �d hilaris,j,nbsp;dem non dii��ntit a priorefententia contra Satanam lata. Sienim hocmanetjq^�nbsp;Serpenti caput conterendum eft,certa eft Ipes refurreeftionis � morte, �d tollemb*nbsp;eft,quicquid hac ipe manente ac firma,homini imponitur�

Atc� fa�c quoqire cauf� cft, quod Scriptura �n�a fie diligenter cauet, ne quid dicat in piinienda mulicre contra fcntcntiawi prius de Serpente latam� Imponitpcequot;nbsp;h�m mulieri, �C tamen relinquit fpem refiirrc�onis �C vit� �tern�. Mortem auquot;nbsp;tciTijquain p�r peccatum merueratjtransf�rt in alteramj�C ignobiliorem partem ho-�nbsp;minis,fcilic�t in carnem,vt Spiritus propter fid em viuat iniufticia.

Muller itaqu� obhoxia �ft morti quo ad carnem,fed quoad fpem eft � morte ligt; bera. Manet enim certa (ertt�ntia,qua Diabolo comminatur Deus contritionem ca-�nbsp;pfris. Itaque animalis vita habet hic efueem Slt; mortem fiiam. Sicut Paulus quoquenbsp;j.Corinth.ij�dicitiCorpus animale mori, led ref�rre�urum Spiritualci Ita in hacnbsp;animali vita m�nentconiugia, ac mulier experitur poenas, quas propter peccatumnbsp;hic infligit DomihuSjVt � tempore conceptionis inpartu 2C tota relfqua vita, qua li-beris feruitur vari� periclitctur,i�d omnia hgc tantum ad animalem viram,feu ipiamnbsp;carnem pertinet,manentc interim fpe fpiritualis �C �tern� vite poft hanc vitam.

Etrol.�s. Altera m�l�dicflionis pars eft incohabitatione. Qiiod finonpecca� �ca{rctHcua,non f�l�m fine dolore pep�rii��t^ed etiam ipfa cum viro coiun�o tamnbsp;honcftafuifietjqu�m h�nefturrih�di��ft, cum Vxore in menfa edere aut colloqu�nbsp;Educatio q��que fuilTet facillima,�lt;: plena voluptatis. Hec bona per peccatuamifl�nbsp;funtjSC fuCc�fi�runt nota ilia mala,doloris �C laboris,qui in geftando, enitendo,edunbsp;icando eft. Sicut enim elegans puella,fine molcftia,im6 cum magna voluptatc QC fu-perbia quadam, pulchram coronam ex floribus contextam in capite geftat : Ita finenbsp;omni molcftia, �C cum magna-voluptate Heua,fi rtOn peccafler,in vterO geftaflTet foe�nbsp;turn. Nunc ad illos geftationis enixionis dolores,acciditetiam, quod Heua po*nbsp;keftate viri fubieda �ft,qu� antca liberrimaj�� nulla in parte viro inferior erat, focianbsp;omnium d�n�rum Dei,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ;nbsp;nbsp;nbsp;,

H�c �ti�m poena eft, ex peccato originali nata quani m�li�f a?qu� inuita porgt; k�f,ac dolores �C moleftias illas carni impofitas. Regnum itaepmanet penes maritS^nbsp;ouiVxor mandato Dei patere cogitur, Is gubernatdomum, politiam, gerit bella,nbsp;d�fendit fua,colit terram,�dific�t,plantai,�cc.Contr� mulier ceu clauus parieti infi-�nbsp;xus,domif�det,ficut Paulus Tit.i.ideonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocat. Et Genres pinxerunt venerem

infift�nt�conch�marin�.Quodficutdonch� iiiarn domulecum port�t: Ita Mulier domi afsidua efl�. QC dOmcftic� ��rare debeat. tanouam ou� fooliata fit ratione mi*

V. nbsp;nbsp;nbsp;MalcdtiSio tcjT�. Gencf.j�fol.�^. Prfitium terra m�lcdicitUrpropter ipfum

dam. Apparetautem hic,quanta calamitas peccatum i�c�ta fit. Siqutd�m terra qug innocens eft �� nihilpeccauit,tamen cogiturfuftinere maledicfionem,nbsp;nbsp;ficut Pau

lus Ro man.8, loquitur vantati fiibicdla eife,� qua tamen vindicabitur in nouilsimoi die quern expetftat. Vocat enim Pliniusbenignam,mitem, amp; indulgetcm matrem,nbsp;�t� perp�tuam ancillam vfiis mortali�. Sed ipfa ientit vt Paul, oftendit, maleditftio-^nbsp;hem fuam,primu in eOjquod iliabonanon fert qu� tuliflet,fi homo non efl�t lapfos.nbsp;Deinde in eo quoque,quod multa noxia ferr,qu� non tuliflet, ficut funt infozlix Io-�ium,fteril�saueng3�izania,vrtic�,fping,tribuli,addevcnenaj,noxiasbeftiolas, ��fi

i66 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE EFFECTIBVS LAPS VS.

qua funt aliahuius generis. H�c omnia per peccatum inuecQa funt, Nec dubfW� quinante peccatum aurapun or amp; falubnor, aqua fcecundior, imo quocp Solis lU'nbsp;men pulchrius �C clan'us iuen't: Ita vt nunc tora creatura in omni parte nos admO'nbsp;neat malcdi�ionis per peccatum inflidl�. Manferunt tame reliquiae quaedam priO'nbsp;ris benedi(flionis,quod improbo labore qu�fi eoa�a terra, ad vRim n�ftrum nccef'nbsp;i�riaproducit,etfieal�ntibus SC ipinis , hoc eft inutilibus 8C noxi]'s quoque arbotPnbsp;busjfruticibus Sc herbis, quas diuina ira ferit, deformata fint. Ac malediCtionbsp;po�ftea aucla eft per Diluuiunij in quo omnes bon� arbores euulf�,perditae, arendenbsp;cumulat�, 3C tumherb�tumbefti� noxi� multiplicatae fiint. Vbi igitur 7\damnbsp;ante peccatum inter f�cundifsimas arbores^in ameenifsimis pratis,inflorib.SC refisnbsp;ambulauit,ibi nuncvrticas,fentes SC alia molefta germina pullulant, cum tanta cO'nbsp;pia,vt fer� qu�bona funt obruantur.

Namagrumvideiampr�paratumaratroad accipiendafemina, c�m primun� c�nfitus eft,citius Zizania SClolium prorumpunt^qu�m vit� vtiles fruges, Ac nifinbsp;fcdula agricol�cura euellanturjquotidie paulatim ita occupant agrum noxia ilia,rinbsp;bonum fernen ftranguletur. Eft quidem terra innoceris , ac libentius proferr^*�nbsp;qu� optima fiint, fed impeditur malediClione, propter peccatum homini infliCla.

SicutigiturMulier peccatip�naffl, fed profeefto tolerabilem, in corpore fertjdumaffligiturin officio paricndi Jta maritus fert p�nam in Oeconomia, dui�nbsp;cum difficultate, �molefto labore gubernat domum, SC al�t familiam. Nam pf*�'nbsp;pter eum ager maledictus eft,c�tn ante peccatumnulla pars terrae fterilis, nec vitio^nbsp;fa,ied omnia mire fcccunda SC fertilia �flent. Nunc non' fbluminmultislocis tefrinbsp;fterilis eft, fed etiam f�cunda loca, lolia, Zizania, i�ntibus ac �pinis d�formant^'nbsp;Eft hec magna calamitas,qu3e Adamum SC nos omnes merito ad laqueum adigen^nbsp;ftdmitigaturpr�mifsioneSeminis, dump�ena �terng mortis,qu� infinito inaio^nbsp;eftjtollit�r�

Quod additur. In dolore comedes ex ea, cuntfiis diebus vit� tu�, facib's fententia. Qiiis enim nefeit, quam laboriofum fit efle agricolam C Non latis eftp^'nbsp;rare terrain ad icmcntem,quod tarnen multo �C vario labojejindiget,etiam cumnbsp;frges in herba eft,pene finguli dies fuas certas operas poftulant.Taceo incomino^�nbsp;co�li pene infinita, noxias beftias, 6C fimilia, quae pmnia hfic dqlorem feu �rumD^nbsp;augent.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

y I. Mors, Genef.j. fol. dj. Donee reuertaris in terram quoniam ex ea ft�^' tus es, Quoniam puluis es SC in puluercm reuerteris.. Sic lapfiis Ad� fuit � vita if*nbsp;mortem, a f�qttate in morbos. Et tarnen fuit adhuc ver� aureum feculum , finbsp;ftrum fpeeftes. I^ampaulatim degeneraueruntomnia,ficut etiam oftenditidftat*�^nbsp;Danielis* Qiianto enim inundus fuo fini eft propietr, tanto homines fiunt deteni�''nbsp;res. Ideo fit c�iam vt p�n� duriores de nobis fiimantur.

VII. . Eie�ioeKParadifo. Gen,cf 3. .cap. fol. dy, Pertinen t h�c quoque ad nofttai^ correptionem �C admonitionem,ficut Paulus dicit Rom.i�. Quod qu�cunque fri*'nbsp;pta font,propter nos fertpta font. Magnurfi enim pericuium ineo eft,fi oblitipt**�^nbsp;runijiterum in ea demerganrur�. : Sicutetiam Chriftus Iohan.y;admonct, cum diri*�nbsp;yide ianatus es noli ampliqs peccare,ne quid tibi peiusaccidat. Et Petrus 1. Peri-ciefoeIofa,�Cde�aner�uerfo�dvomitum. Itcm,z,Petr,i, Quiobliuiicunturpri'nbsp;catorum foorum vetei-um,.

- H�cSC aliafcriptureloCa, font admonitionesdcpeccatoinfuturum cauen�!*�� proptcrca quod ficut in morbis,recidiuatio difficilius curatur,qu�m primus morb^^nbsp;Ita hoc in loco v-ari� admonetuf Ad� �C tota eius pofteritas, vt poftqua per pron^* 'nbsp;fionem Seminis fpcm vite acGeperunt,eaueant,ne per peccatum earn iterS amittanj'nbsp;Notacn*'^

D� �FF�'CTIBVS L A P S V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�lt;^7

K�t�'cnini eft parabola de domo purgata, poft ei'edum Satanam,quam it�nim oc* cupatjafliimptis fecum feptcm Spiritibus nequionbus.

In hune hnem vtitur tanta acerbitate Donnnus,Quafi dicat zProhibui antea,ne AdamSC Hcua attingerentarborem mortis, f�d ea petulantiafuitj vt ne�ftio in*nbsp;c�fnm'�do abftincrcnt* Pr�fecft� nunc danda opera eft, ne etiam ad arborem vit�nbsp;acccdantjlortcetiam ab ea nonabftinebunt. Ideo fic cauebo id,vtfimulprohibeamnbsp;vfitnr omnium arborum Paradifi. Exite igitur foras amp; comedite herbas agri, �C ftnbsp;quid aliud terra producit. Non folum arborem vitae, fed ne quidem feliquas arbo*nbsp;l�es Paradi�, pofthac licebit guftarej�tc

Oftendit autem hie locus arbores Paradifineutiquam fimiles carum fuifle,quas r�liqua terra tulit. Nunc itaque etiam victus, quo Adam amp; Heua vfi ftint,eos adgt;nbsp;monet peccati miferrim� conditionis,in quam per peccatum conieefti iunt. T amnbsp;T'.in'e calamitates noftr� pilt;ftaeftint,vr etiam veftitus Qi. vidluSjBonfolum ilia Spiri*nbsp;tualium donorum carcntia,nos corum admoneanti

Gencf, cap, 45, fol. 14?. Tom. 4. Anima pr�ftantius quiddam eft cofporc,n�c poteft corpus ferre motum affecQum ilium gaudij in ftimmo gradu. Quid autemnbsp;dnima fit fpeculatiue, vel vt Philotophi lOquuntur, M�taphyfic� non poflumus fei'nbsp;rc,fedcxaffe(ftibus S^fruclibuscolligimus, efle rtobiiifsimum Qi mirabili�iinumnbsp;quoddarn ens, tarn praefens ac potens vt corpus nequeat fuftincre �i�s irn�etum.nbsp;iVtcuminfignisScimmodicus animi dolor, dominatur homini, heceflarioextin*nbsp;guinit corpus,atque idem fit in laeti�� ni�ni�. Sicut teftantur exempla plurima innbsp;.Gentilium hiftorijs,

Tanta igitur vis eft anim�,vteafo la dominante, corpuscum omnibus f�nfigt; ou5,yifu,auditu,ta(ftuSCc. obftupefcat. ijl d� WUn�CrfiC^ lt;^Kat�h(^en� Spe*nbsp;fulatiue quidem facile definitur ab Ariftotcle: Anima eft atftus primus,corporis orgt;nbsp;ganicijPhyficijamp;c. Sed non poteft exprimerequid fit, nifiobietfti�� tantum. Intel*nbsp;bgereautem Sc fentireanimam, quo ad affedlusfiios, SC vehementifsimos motus,nbsp;�ion eft fpeculatiuae 8C obie(ftiuae,fed pra�ica� cognitionis, vt cum iftimenfa l�ticianbsp;occup�t, Sk: propemodurn occidit corpus,aut cum lachrym� praegaudio manant exnbsp;oculisjde quibus Monachi SC deuotarq rhulta fcribunt, nihil efl� dulcius lachrymisnbsp;gaudij. Econtra vero nihil triftius Qi acerbius fletu lugentium. Ideo anima mira*nbsp;bile quiddam eft SC nobis incognitum.

Tom.i.Ienenf.fol.f77�exdiiputatione,0Cc. Qui putant vitium Sf pccca' turn in natura haerere,quodfir ex nihilo fa(ft�,parum abfunt� contumtlia Creatoris*nbsp;cumtalcnonfitin Angelis,Sole,Stellis,SC toto coelo.

3^* Olli cogitauerunt Animam ex traduce efl�y videntur non penitus ali�na j �cripturisfenfi{fe.

3^ � Imo facilius defendent propagationem originalis peccati, quam rj, qui aliter �entiunt^cum ( Auguftino autore ) peccatum originale etiam impietas fit.

fatetur fefe ignorarc,vtra fententia certior Qi verior fit, nec fuit �^^��^^s,quieamqu�fti�nemdererminauerit.

? � nbsp;nbsp;nbsp;Nam quod Hieron. iequunturalij ex Pial.jj, Qiii finxit figillatim corda eo*

3?� f^cterminationcs ver�Papa:SCiuacSynagogac,procxterminati�ne l�uexe trationc,iuftifsima caufa habcmuslt;

168 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DB. EFFECTIBVS LAPSVS.

5^ Ncquc cnim tus,ncque facultatem habet in doc^rina fidei qukquam deccP nendi jaut in Ecclefia Dei aliq�id faciendi.

j7, nbsp;nbsp;lus non habet, quia vocatus non eft,neque � Deo neque ab hominibus, k�

58. nbsp;nbsp;nbsp;Facultatem non habet,quiabeftia indo(flifsima,06 venter ftirdus ad Scripn^'

NecferenduscftinEcclefiaPythagorifmusille, Ipledixit, quofolorcgn�^ Papa,fed qui loquitur fermones Dei, vt ait Petrus,hic audiendus eft.

40, nbsp;nbsp;nbsp;Igitur Papa eft nullus �6 omnia quae dicit �c facit funt nullttates iplb iure/

4�. Melius in hac re decerneret ratio SC poeta dicens : Pattern fequitur proles.

4j. Vtnihilfitquoddicitur:Anima intellediuacreandoinfunditur, �dinf��* dendo creatur.

44. Qiiis hoc probauit, aut quis prohibebit fimile pofte dici, de omni Anima �*

4^. nbsp;nbsp;nbsp;Et diff�ciliorem facient quaeftionem. Quomodo Deus non fit iniquus, lt;1^

46. nbsp;nbsp;nbsp;Qtiamuis iftam rem fine periculo Chriftianus ignoret,cum S. AuguftinO

47 Abftinendum tarnen eft ab ea temeritate, quae vergere pofsit in contui�^* ham Creatoris.

Qi�� difficultas Deum moretuf, ne Animam intellcdiuam turn ex nih^^� turn ex Scmine corrupto pofsit educere C

^0, Sicut fpicam vredine vitiatam educit ex grano vitiato gt; vt SC multa alia tiofa ex vitiofisproueniunt.

RESOLVTIONES ARGVMENTORVM A L Igt; QJ'OT.Q.VAE opposita svnt in dispvtatio-ne hdbita � D. M. LKtfccro, Anno 1^46. ^�0 obijt.

Negocortiequentiam ftilicet Animam ex traduce fimul cum corporc pcri^^* quia fi Adam permanfiflet SC non cecidiflet, tunc omnes eflemus nati vt ille, SCnbsp;mo fuiftet mortuus. Res argumenti qusrit cum anima fit ex traduce, an neceflc **nbsp;Animam perirc fimul cum corpore,quod eft ex traduce. Reipondeo autem.nbsp;omnes fumusquodad corpus ex traduce, ibinon eftdubium, SC tarnen omneS*,nbsp;musimmoitalcs, quia furgemus in nouiisimo die, Pr�batio autem argum^^^*nbsp;Qtna omne generabile eft corruptibile.

�gitureft corriiptibili's. Refpondeo, �t Philofbphic�fniaginat��, �f nihil �d rem, nos difputamus de traduce, non quod velimus efl� dogmatiftx eius rei^ fednbsp;quod velimus r�pugna re Papiftis audacibus^qui affirmant hoc quod ignorant. �ugt;nbsp;guftinus diligenter dC copiofe tradat iftam rem,Dogmatiftg RomaniftgjSC Papiftgnbsp;arrogant fibi authoritatem quod quicquid ftatuerunt,fit certum SiC rsLt�i vt non licetnbsp;c�tradicere,fed nos volumus cotradiceredCno admittere, quod haneparte ft�f�antnbsp;pro articulo fidei. Nos volumus cum Auguftino {entire �Cpugnarc^ noncf��pronbsp;articulo fidei ftatuendum. Auguftinus non vult affirmare, nec tarnen negate, fednbsp;dogmatiftg affirmant,ftatuunt nobis articulos fidei affirmant,quod ignorant, negt;nbsp;feiunt an fit SC tarnen alteram partem audader affirmant.Ita difputamus nos, vt cumnbsp;Auguftino inclincmus ad hanc opinionem, quod fit anima ex traduce, ficut corpusnbsp;eft ex traduce,non fic quod pater faciat corpus ,fed Deus faCit, veruntam� ex feminenbsp;patris, ita etiam animam Deus ex traduce, vel ex femine patris cr��t, non autem ideonbsp;hoc dicimus, quod plane affirmemus, fed potius quod nobis placeatilla dodrina,nbsp;contra dogmatiftas iftos audaces, qui parum in his rebus funt attenti. Auguftinusnbsp;vt antea dixi multa hic dilputar, �iS dicit neutram partem efl� aflirmandam, fed efl�nbsp;f�fpendendam cognitionem, quanquam magis inclin�t in earn l�ntentiam vt exnbsp;traduceoriatur anima, 0^ tamennon vult certo afl�uerare,quo amp;^nosinclinemus,ncnbsp;fimus audaces QC temerarij, vt Papa cum fuis.

quidem pro mea credulitate l�ntio quod anima fit ex traduce, fed feiamus quod in Ecclefia loquendum fit cum reuerentia rimore Dei vcrcri Deum, innbsp;cuius confpeduloquimunNon facile eft ftatuendum hoc quod ignoramus.Hacc eftnbsp;fententia de traduce, quae nihil pro certo affirm�t, aut tanquam pro articulo fidei ha-het. Ideo �C nos cum Auguftino eo inclinemus, quod anima fit ex traduce, �C totusnbsp;homo cum corpore SC anima, Deo enim non eft impofsibile ex femine humanonbsp;faccreanimam immortalc,cum ex fluxa materia,faciat corpus mortale,nonne etiamnbsp;^xfemine faceret Deus animam.

Pater non facit corpus fill) fui, pater generat filium, fed non corpus fui filt),� nequcoculos,nequemanus,nequevllum membrum, verum miniftrat Semen,gut-tulam paru�,qu� guttula humida SC calida eft ex parente Adam, 8C procedit in om-nes homines,hoc eft facere noftrum, fed Deus accipit iftam guttulam feminatam innbsp;excit�t Sc pcrdcitySC quia in peccato eft concepta,ideo fit ex vitiofa guttula,nbsp;vitiofumcorpus, SC vitiofaanima,h�ceft vitiofa propagatiopeccatioriginalis,vtnbsp;diciturPfti. y,, gcce in iniquitatibus conceptus fum,6lt; in peccatisconcepit me ma-mos nos facit de propagatione carnis, vndc eft peccatum lt; Ibi recenfet Auguftinusnbsp;multaargumentainvtramque partem, amp;S dicatf�n� quicquid velit,dicat quodfit.nbsp;Sc quod non fit, modo non impingat inhunc fcopulum, quae efl�t fumma contu-mclia aduerfusbeum, quod Deus animam puram cr��t de nOuo, SC mifeeat ac co-pulet carni impur� SC pollute. Ibi laborat Auguftinus, non vult affirmare nec negate, Qiiiafi afifirmaret animas fine traduce creari de nouo, tunc anima fit tea finenbsp;vllo reatu,amp;: Deus efl�t ca�f� SC autor peccati. Hoc non eft dicendum, quOdDeusnbsp;pura creatam SC innocentem animam creat de nouo, coniungaf SC copulet pcecatrixnbsp;ci carni, fed quando anima propagatur ex fe, fequitur qualis eft natura, talis SC resf

cx yitiofo panno fitvitiola tunica* Quando anima pura QC carni peccatrici c�pul�^ tutytunc Deus facit peccatum, �C eft autor peccati* Vcrum minime nos fie dict^^nbsp;oportet. Ergoillefciupulus vehementer mouit Auguftinum. Si anima tradit^^nbsp;inuita � Deo volente incarcerem pollutum �C impium, anima per fe non pcccaf�nbsp;quia eft pura amp; innocens,fol�m hoc facit cauiam damnabilem QC ream, quodnbsp;pollutac carni infundit animam. At hoc non eft Deo tribuendum,fed potius def�*''nbsp;denda eftiufticia diuina�

Nilt;f�r4 fepardbilis crfuperjies corpori^non eR ex trddu ce, Sed Anima, ejl ('eparabilis,Gr fuper/tes corpor�.

Quid amplius opus eft relinquere in dubio. Cum habeamus manifefta teftifl�^ nia lcripturae,animam elle ex traduce. i.Cor.i�. dicitur. Corpus animale eft corp^^nbsp;ex Adam,Sc corpus fpirituale eft ex Chrifto. Non dicit fine anima omnes honn^^^/nbsp;funt ex Adam,6C per praeuaricationem inciderunt in peccatum SC condemnation�'^'nbsp;Ergo omnes animae noftr� funt ex Adam,8C corpus non eft fine anima. Ergo etM*^nbsp;omnes animae funt ex anima Adami,nam homo ex carne tantum non eft homo,nbsp;Ctiani ex anima.

In P�Ljro. Dauid dicit : Ecce enim in iniquitatibus c�neeptus fum SC in fcju�tatibus concepit me mater mea. Ibi loquitur de tOto homine, de ie cum corp^�*'^nbsp;Sc anima. Ergo eiTet afrirmandum,quod anima �ftet ex traduce*

DE EF FE CJti B VS LAP S VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�7�

abfquepeccatOjfi non f�cund�m corpus tarnen fecundum am'mam, quia corpus Ijj concipitur non tantum ex corpore meo, fed etiain ex �nimamea purificatafide,nbsp;fergononindiget renouation�,

V ellem quod concluderet argumentum/cd non p�teft SC hoc vult. Adam ef� luftificatus poft lapfum,habet remifsionem dC l'uftid'amj �c tarnen generat peccato-res. Auguftinus facit firnihtudmem,circumciftis lud�us non gignitcircumciftimnbsp;Iud�um,ficiuftificatus Ghriftianus,nongeneratiuftumfilium, fed obnoxium ir�nbsp;t)ei,quipoftea fide in Chriftum iuftificatur.

Tom.t.Ienenf.fol.�jS. ex difpur.de Homine. Theologia de plenitudin� Epienti� fu� hominem totum �f perfeeftum definit.

Scilicet quod HOMO EST CREAT VRA D El, carne �fanirna fpiranteconftans,abiniti�adimaginemDeifa(ftafirt� peccato, vt geheraret 6C re*nbsp;bus dominaretur,nCc vnqu�m m�rcretur.

Poftlapium veto Ad�fiibiecftapoteftatiDiabohbpeccato �fmorti, vtrotp malo luis viribus infiiperabili amp; �terno.

*?? nbsp;nbsp;nbsp;Nec nifi per Filium Dei, Chriftum lefum liberanda ( fi credat in eum ) vi^

Quibus ftantibus pulcherrima ilia �f excellentiftima res rerum quanta eft ratio p�ft peccatum,relicftafub poteftate Diaboli tarnen efl� concluditur.

Vthomototusamp;fomniSjfiue fit Rex, Dominus,feruus,fapiens,iuftus,amp; quibus poteft huius vit�bonis excellere,tarnen fit 6C maneat peccati �f mortis reus,nbsp;fub Diabolo oppr�fl�S.

^^* nbsp;nbsp;nbsp;Quare ijjQui diCi�ntNaturaiia poft lapftim remanfifle integra,impie Philo-

Similiter qui dicunt hominem faciendo quod in fe eft, pofte mereri gratiam Dciamp;vitam.

^8. Item qui Ariftotelem ( nihil de homine Theologrco feientem) inducunt, quod ratio depraecetur ad optima.

Item quod in homine fit lumen vultus Dei fuper nos fignatum, id eft liberum arbitrimTj,ad formandum retftum didamen �f bonam voluntatem. 3�'nbsp;nbsp;nbsp;hem quod hominis fit eligerebonum 5C malum,feu vitam �C mortem,�fc,

r*r ipfi f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neque quid fit homo intelligunt, neque de qua re loquan

^^ulus Roman.j. Arbitramur hominem iuftificari fide abfque operibus,brc uiter h(^mi's definitionem colligit,dicensiHominem iuftificari fide.

zr iuftificandum dicit, peccatorem �C iniuftum, ac ita reum cor�m eo aflerit,fed per gratiam faluandum.

hominem indefinit�,id eft vniucrl�litcr accipit, vt concludat totum muh dum,feu quicquid vocatur homo fub peccato.

35* nbsp;nbsp;Quare hOmo huius vitae eft pura materia Dei, ad fut�rae form� fu� vitam.

Sicut �� tota crcatura,nunc fubied�a vartitatimateria Deo eft ad gloriofam luturam fuam formam^

�Z� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE EF FE CTIB VS LAP s VS.

Interim in peccatis eft homo, fiC indies vel iuftificatur vel polluitufii�^'' 40. Hinc Paulus ifta rationis r�gna nec mundum dignatur appellate, fed fc�^nbsp;ma mundi potius vocat.

Tom.4. lenenf fol. 5rj4,. Pfal. po� Philofophi hominem def�niunt eflc aniif^ rationale, Sed hocquis dicit in Theologia efl� verum d Ibi enim ver� homoc**nbsp;ftatua falls,ficut Vxor Loth. Quia illam magnam iram Dei non intclligit �Cnbsp;imprudens in mille per icula mortis, im�i�pe volens �C icicns, Hanc calamitatci�nbsp;noftram Moles h�c nobis ob oculos ponit, quodfimus coram Deo accufati �C daifl'nbsp;nati,vt aperiamus oculos,�tT credentes hoc, exuamus l�curitatem, Sgt;C oremus pronbsp;beratione. Siquidem fie opprefsifumus,morte�ternaamp;r peccatis, �f tarnen idnbsp;fentimus,nifi admoneamur, admoniti autem non credamus. Nam cumrempot�'nbsp;lia illa,de calamitatibus huius vit�,non inteliigamus nec credamus, Qiiant� min��nbsp;credemus fpiritualia,dc �terna morte �C �terna vita d

Geneft.cap.fol.iS. H�CliUftC per Euangeliumagitur, vt imago ilia repaf�' tur. Manferunt quidem intellecftus SC voluntas,fed valde vitiata vtraque.Euang^'nbsp;lium igitur hoc agit, vt ad illam �6 quidem meliorem imaginem reformemur,nbsp;invitam�ternam, velpotiusinfpemvitacattern� renafeimur perfidem, vt viu^'nbsp;3nus in Deo �d cum Deo,amp; vnum cum ipfo fimus,l�cut Chriftus dicit.

Neque veto ad vitam fol�m renafeimur,l�d etiam ad iufticiam, quia fides art*' pit meritum Chrifti,SCftatuit nos per Chrifti mortem liberatos ell�.Inde alia iulfi^'^nbsp;noftra oritur,nempe ilia vitae nouitas,qua ftudemus obtemperare Deo, edodinbsp;bo,�d adiuti per Spiritum Sandlum. Sed haec iufticia in hac vita incipitur tantu*��nbsp;neque poteft in hac carne efl� perfeefta. Placet autem Deo non tanquam perfclt;^nbsp;iufticia,aut tanquam praecium pro peccatis, fed quia proficilcitur ex corde,quodnbsp;tirur fiducia mifericordig Dei, per Chriftum. Deinde hoc quoque fit per Euang^/nbsp;lium,vtconferatur nobis Spiritus Saneftus, qui refiftit in nobis incredulitati, inU^'nbsp;diae SC alijs vitijs, vt ferio optemus ornare nomen Domini �C verbum eius,8�rc.

Ad hune modum incipit imago ifta noug creatur� reparariper Euangeliuin hacvita,fednon perficiturinhaevita, c�m autem perficietur in regno Patris,nbsp;erit voluntas ver�libera �^bona, mens ver�eritilluminata , �C memoria conftan��nbsp;T une fiet etiam, vt omnes creatur� alig, magis nobis l�ntlubiecft�, qu�m inParao^''nbsp;fo Ad� fuerunt.

Antequam hoc in nobis impleatur, non pofl�mus l�tis feire, quid ilia imag^ DeiperpeccatuminParadifo amilfafuerit. Hoc autem quod dicimus fidesnbsp;bum docent,qug tanquam ex longinquo oftendunt illam gloriam diuing imagii^^nbsp;Sicut autem c�lum �d terra initio quafi rudiacorpora fuerunt priufquam luxc�^nbsp;addita :�tapij illam imaginem rudern intra le habent, quamDeus perficict in noi^^nbsp;fimo die,in ijs qui verbo crediderunt.

Pcccatum in Scripturis non fol�m fignificat opus cxtcrn5,fed totam illam virtii amp;; natiiiam energiam, incrcdulitarem feu cogn�tam pra�itat�, qua ex veten'Adamnbsp;impellimur Sgt;C rapimur ad peccandutnmempe cor ipfum t�r�uum, �C totam ration�,nbsp;cum omnib.�^ optimis amp;fummis virib. fuiSjquibus nihil aliud po{stmus,qu�m peCnbsp;care,fie vt tu facere pcccatum dicamur,qUando hac energia ceu imp�tu quo dam to tinbsp;ferin�ur S� impellimur ad mal�. Necp vll�m pcccatum externum Ht, nifi prim� hacnbsp;natiua vi totus homo,totocp aff�cflu,ceu rotetur, 8C tranfuerfus auf�rat�r ad peccan�nbsp;d�. Hanc prauitatem cordis �C propenfionem natiu�,hoc viti�,�^ hanc incredulita-tem ceu fontem caput omni� peccatorum refpicit fcriptura Deus j quando denbsp;peccato loquitur. Qiiemadmodum ergo fola fides iuftificat,folaq5 impetrat �C affertnbsp;Spiritum SCvimfaciend� legis, �6 faciendi opera verc bonatficafolaincredulitasnbsp;facit pcccatum, excit�t feu �cCendit carn�m ad peccandurri, dC opera mala, quem*'nbsp;admodum Ad� amp; Eu� contigit in Paradifo Genef j ?

Quare Chriftus in Euangelio folam incredulitatem peccat� vocat,ioan.t6.Spi-htus(inquit) mundum arguet de peccato, qUia no crediderunt in me. Qiiamobrem opera verc bona,veluti boni fruc^us, non pofl�nt aliunde proficiici, nifi ex arborenbsp;bona id eft ex fide,in corde agente op�rante. Mala nOn pofl�ntaliund�proficifcinbsp;nifi ex arbore mala,ideftincredulitate in corde. Proindc�d h�c prauitas �i. incre*nbsp;dulitas in corde, pafsim in Scripturis caput Serpentis �C antiqui Draconis vocatur,nbsp;quod per Semen illud mulieris bcnedid�um nempe Chfifturri cOrtter�ndum fit,

Pffti CT Hrtf. Hebreae linguae peritis commendo, vt differ�ntiam duarum di�itonum inquirant j Pela fiC Hete. Colligurtt eriim Rabin! tredecim v ocabula,nbsp;omniafignificant impietatem,�Ctr�nfgrefsionemi,quae no funt hiiius loci. Haecnbsp;duoautem quibus Mofes vtitur,fic diftingui folent. Pela fignificat culpam omifsio*nbsp;nis. Hete pcccatum commifsionis,amp;r compleduntur originale pcccatum. Pela fi*nbsp;gnificatomittere facienda. Hete, facere omittenda.

Sic^.Rcg.i. dicitur,pr�uaricatus efl: Moab in �irael. Sunt enim Moabitae tribu populi Ifrael. Sed pr�uaricatus eft,hoc eft defrjt obedire Sgt;C foluere tribut�.Itemnbsp;�aui.praeuaricati lunt in me,hoceft debebant reuererime, �C mihi obedire tanquamnbsp;parent!,fed negligunt obedientiam mihi debitam. Adoptaui eos in filios, vt ferui*

�74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE PEC CATO OKI GIN I S.

f9veg�|l(r Wtlxir vtt$.Noii fomus pur� ab omnibus vitijs Sgt;C inquinamenti* Hic eft reatus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wtr ��faw .^crr @0{f no^ fcft�l�ig fvtn. lam fi addideris �ip^'

fciam,ingratitudinem,inclementiam crga fratrem,reuiuifcit totum peccatum,amp;^ bitum tibi non eft remifl�m� T um autem remittitur, cum tu remii�ris conieruo tuo,nbsp;fofbtlgt;a6debitumtitfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Seruusdebetdecies milletalenta, fedDominusr^

mittit,f(^a�)Cf jmnUttt^t/nonteneturi�luereauti�tisfacere, debitum iam non debitum.perquid^per remiisionem. iedvbi ille conieruo centum denarios noi�nbsp;remittit,rurlus vniuerlum debitum cxigit paterfamilias. Sic nos non fumus abf?nbsp;debitis,fi Deus iure S� non fecundum mil�ricordiam, vult nobilc� agere. Sed fi P^''nbsp;tiuerimus nobis ignofci,ac crediderimus, fratricp remiferimus condonantur omn*^nbsp;delicfta noftra, etiamfi fint d�bita�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aber iwl flol^ftren ��D bOf^Ol / fo

H�c eft vis vocis illius ( Alcham ) quam Chriftus fapientia Patris, qui mus Grammaticus �CHebr�us reddidit debitum in orarione Dominica�nbsp;cap� ^i.Tom.}. fol� lo J.

Sophift� c�m de peccato originis loquuntur, tantum de mil�ra �c foeda libi^^ ne l�u concupifeentia loquuntur.

SedPECCATVM ORIGINALE eftver�totuslapfusnaturae n�,quodeftintelle(ftus oblcuratus,vtnonagnolcamus amplius Deum �C volunt*'nbsp;tem eiuSjVtnon animaduertamus opera Dei. Deinde quod etiarn voluntas mireei^nbsp;deprauata, vtnonfidamusmilericordiacDei, vtnonmetuamusDeum, fed fecugt;^^nbsp;omiflo verbo �d voluntate Dei,fequimur concupilcentiam QC impetus carnis. Ite��nbsp;quod confeientia non amplius tranquilla eft,led cum de iudicio Dei cogitat, defpe'nbsp;ratjfequitur �C quaerit illicita praefidia QC remedia. Hgc peccata fic alte in natur�nbsp;funtjVt inhac vita non pofsint penitus euelli,SC tarnen miferi Sophiftae, ne quideJ�nbsp;verbo ea attingunt� Adhunc modum (ficut correlatiuorum natura eft) peccat��nbsp;.originale demonftrat,quid fit iufticia originalis amp; econtra, nempe quod eftamifil^nbsp;iufticie originalis,feu priuatio,ficut egeitas eft priuatio vilus�

Hoc longe patet latius,quam Monachi cogitant, qui iufticiam originalem tum intelligunt de caftitate� Anima inlpicienda erat primum, poftea etiam corpi^^nbsp;concupilcentia fic def�datum. In animaaut� praecipuum eft,quod amifi� eft cogJ^*^nbsp;tio Dei,quod non ei vbiep amp; fempergratias agimus,quod non delecftamur eiusop^nbsp;ribus amp; fa(ftis,quod nonconfidimus ei,quod cum m�ritas p�nas infligiqincipin�^nbsp;Deum odifle �C blafphemare,quod quando cum proximo agedum eft, oblequiflii�^nbsp;.cupiditatibusnoftris,lumus rapaces,fures,adulteri,homicidae, crudeles, inhuman';nbsp;immilericordes, �Cc. Eft quidem furor libidinis pars qugdam peccati originalis,!^�nbsp;maiora funt ilia animi vitia,incredulitas,ignorantia Dei,defperatio, odium,blafpb^nbsp;mia. Has calamitates fpirituales Adam in ftatu innocentig nefeiuit�

Deinde annumerandg h�c funt poeng originalis peccati.Nam originale pcccat� .rede vocatur,quicquid eft deperditum deijs conditionibus,quas Adam cum adh^^nbsp;-cflet natura integra,habuit,quod fuitl�gacifeimo ingenio, vt qui Heuamftatimi��'nbsp;tellexit carnem luam el��,6� omnium creaturarum exaeftam noticiam habuit, qt^*��nbsp;fuit iuftus,re(ft�s,intelle�u pr�ftanti, voluntate reefta tarnen imperfe(fta�N�p^'nbsp;fedio differebaturpoft illamanimalem vitamad Ipiritualcm� Genef cap�4�fol.p*

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Genef.cap.2.fol.;t. Deitspeccatufflnoncreauit, fiitaq^ Adam paruifietma��' [ dato,nunquam elTet mortuus,Nam mors per peccatum venit. cap.j� Genefinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�'

�niciumPAcatioiiginalis fuit tenratioD�aboli, e�m� verboDe� abduxit Heuani, ad Idolatham contra primum, fecundum �C ternum Pracceptum,

Gencf. Cap. 21. To-ni. i. tol.iS/. Deus dat omnibus confilia 2lt; motus ad faciendum lus amp; rcdum. Excipitur tarnen h�c peccatum, Cuius Deus autor non eft, A�ionunbsp;omnium dicimus efle autorem qu� iuft� font, peccatum autemnon efta�o^f�dnbsp;priuatio�

T om.4.Ienenf fol. Hofe�.cap; ij.Sed peccati porr� qu� caufa fit, fi roges,' Sacraeliter� oftendunt, id ex Satana efl�, cui contra verbum Dei afl�nferunt noftrinbsp;parentes, amp; Deo inobedientes fadi incurrerunt in horribiles pccnas * Nam pernbsp;peccatum illud non fol�m corpora noftra fie infirmata font, vt ex immortalibusnbsp;mortalia fi�rent, fod etiam mens deprauata eft. Amifit enim homo veram Dei notigt;nbsp;ciam,��voluntasquoqueturnadmodum �ft deprauata, vf nihilqu�m malumap�nbsp;petat, hoc eft vt Paulus dicit,vtoderitlegcm Dei, �C peccato deletftetur. Nam denbsp;naturalibus appetitionibus, quales font ftudium conicruadi foi �6 foorum, in famenbsp;defiderium cibi, in nimia fatigationc quietis defiderium, fiCc. h�cnihil agimus. y/o*nbsp;luit enim Deus hec etiam innatura integra exiftere,quanquam nunc aliquid admix-tum fit viefi, propter peccatum, nec fomper h� appetitiones i� intra foos limitesnbsp;continentjficut vfo diieimus.

H�c igitut vera malt fou peccati caufa eft, quod voluntas per peccatum deprauata,filmens agnitioneDei,acipfoDeiSpiritucftdeftituta. Hincenimnonmodo, tanquam experenni fonte, omnis generis pcccata �manant, fodetiam reliqua malanbsp;oriuntur, qu� in hac mifora vita patimur amp; patientur damnati in �ternum. Accen-dit autem Satan voluntatem contra Deum, �C tanquam equo foa natura indomitdnbsp;fobijcit calcaria,�Cc.

Tom.4..Icnenfi fol. jpj. Pfal.jrr. Summadoeftrinae Chriftian� eft vt fcilicctag-hofeamus nos totos elle in peccato pofitos,im� elle peccatum, etiam turn c�m con-cipimur formamur in vtero matris.

�t paulo poft. Inftituit Propheta generalem confutationem, quafi habeat in confpetftu aliquem, qui contra dotftrinam iam traditam h�c obijciat. In genere damnas omnesjc�m tarnen conftet,multos bonos SC fanlt;ftos efl�,quorum vita moresnbsp;intcgriamp; fine querela font. Num Solus tu fapis^ Sicut nobis hodie obijciunt ih fi-mili argumentO. Num Soli vos eftis Ecclefia f Num foli habetis foripturamt' omnisnbsp;enim �ontentio eft de nomine Eccleli�. Id nomen quia aflertfocum iudiciumdcnbsp;religione,defalute��vita�terna, ideofuriof�proeo adueriarij dimicant. Nonvo-luntyideiri quod errarunt, aut impia docuerunt. Et quanquam negate non poisintnbsp;manifeftos abufos,qui paulatim inualuerunt, tarnen non ideo volunt de Ecclef��nbsp;nomme cedere. SicTurca pertinaciter retinet hoenom�, quod co�at verum Deum^nbsp;Pic Synagoga, fie noftri aduerfarq etiam vi SC armis hoc defendunt, obrjciuntcultusnbsp;fuos,�^ gloriantur ficut Paulus dcludpis dicif,fohabere2relumamp;ftuderevigilijs,clcnbsp;jnofinis,/�crifictjs,orationibus,cercm�qs,afperitatevi(ftus�6alijs5peruenireadpro-mifsiones Patrib. fadas. H�c(inqu� ) obijci�t nobis anno fanda 06 bona font:6Curnbsp;�gitur dicis omnes efle peccatores.^Cur omnes pronuncias danationi efl� obpoxiosi^

Reipondet igitur in hoc verfufides �6 Spiritus Sandus. H�c efl� fapientiam m�nd^non efl� fapientiam Dei. Ideo nihilominus veram mancre, hancvniucri�-lem . Omnes efl� pcccatores. Mundus enim fie iudicat, Efl� fanditatem fi for-dide veftiasjfi duro vidu affligas corpus,�6 te maceres,fi angulum aliquem qu�ras.

qu�m longifsim��communiconfuetudinevitaedifcedit. HinccehbatuSjhincrt�*^�' nafteria,hincmonftrof� illa veftitus Sgt;C vi�ius ratio, hincinnumer�ali�ftuln^^*^nbsp;profluxerunt non apud nos fol�m,fed �C apud lud�os olim, amp; hodie apudTurc^��nbsp;qui prodigiofifsnna qua*quecommim�cuntur,SC faciunt, vtiingularem opinion^��nbsp;fandlitatis apud fuos colligant. Quanquam nihil opus eft � Turcis petere cxemp^^�nbsp;Cucullatum Monachuminfpice,'^ red�excute,ibi �finiraberis amp; videbisea,po�,'nbsp;quam de vera SC Chriftiana f�nditate recft� erudirus es,quae aduerf�rtj noftrinbsp;titulis ornant amp; pr�dicant, im� propter qu� coniugia �C ciuilia ofhcia negligi^^*^�nbsp;tanqu� impedimenta fu� fand�imoni�. Hi igiturfunt qui c�m audiunt vniuerfal^��nbsp;hanc,quod omncsfint peecatores,plenis buccis obijciunt vitam �c^ obferu�tiasftia^*nbsp;Num inquiunt,omnes nos damnabisr'Num nos obijcies omnes Satan�;'

Ita inquitPropheta, damno omnes, vos,cum Omni veftra l�picntia,cum fanC^/ tatem* Ita enim fonant verba in Hebr�o,non diligis mendacium, hypocrif�n S)^ rnbsp;cum. Ergo vocabulum veritatis fimpliciter pr�cedit amp; damnat,quicquid prgfufl'*'nbsp;turextra hanc docftrinam. Item quicquid oper� amp; iuftici�eft� poteft apud Tuf^a^�nbsp;lud�oSjPapiftas, extra verbum Dei, iftas omnes iufticias�H�ncftitatemiftam�*��*nbsp;phci'ter vocat mendacium,quod non fol�m non diligar,ver�m etiamfumm�nbsp;�C execretur Deus� Neque enim vocabulum veritas,ad verba tantum referend�^

fumus, fitcertum amp; verax, quononfol�m non fallatur mundus, fed ne nos que.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, r

In mundo quoque eft veritas Politica, quae verbis SC vita pr�ftatur,fed ea modieft,vtmultahabeat admixtavitia. SicPomponius Atticus, Ariftides,So^*^^^nbsp;tes, fuere homines veraces, SC fine fuco, Sic multi inter genres fuere ver� copiUg^^�nbsp;quifidem datam vxoribus egregri�praeftiterunt. Sic inuenies alicubi mercarol'^�^nbsp;veracem, Hanc politicam veritatem Deus rcquirit,�(^ quoridiana exemplanbsp;dunt,nonimpun�fiquisaliquid contra ciuilem veritatem faciat. Sed nequenbsp;eft h�cveritas,fi fpeeftes iudicium Dei,haerent enim in ea multa feeda vitia, SCnbsp;�ong� maiorem veritatem requirit, idco addit : Tu dihgis cam veritatemnbsp;�'n ablcondito eft. OrtafiDicat veritas Politica, qu� in mundo eft, poteftnbsp;ti, SC intelligiturfaltemab hominibus, Ideo Ariftides, Pomponius, magnP�^�^nbsp;minis fuere inter fuos. Econtra audimus quotidianas querelas, de perfidia, n�*-*'*nbsp;quot;d|cijs SC fraudibus,quibushominesinterfevttrnfur.

Sed ilia veritas, quam Deus diligit, ea non eft ita expofita oculis, l�d eft iu feondito 5C latet. Ergo Mahomet et��politicefuifl�t vents, tarnen coram Deo fi�*nbsp;mendax. Enoetfivere SC fine fuco Monachusfui ( nonoenim me in exempP�**�nbsp;fuperftitionem SC hypocrifin, quam non videbam. Latcbat enimablcondita,nbsp;ipcciefan(ftitatis(ficut etiam veritas ablcondita latet)donec per verbum arguereznbsp;6C reuclaretur veritas ha?c abfcondita. Ad taies refpicit Prophet?, cum dicitiD��^nbsp;veritatem in abfcondito. Qiiafi dicarillialijfucatifantfti quiincedunrin 2clo 1��^^nbsp;irrepr�henfibiles, 5C fperant fe diligi, qui pro iufticqs fuis parari funt mori, P*nbsp;tantfeac ftudia fuaefle Deo in deltcqs, hifunt quos extreme odifti, dii. mo �.'nbsp;perabiliodio Qiaia ru tantum diligis ablconditam veritatem, iftos hypoci ira'^

BE CA V S A MATERIALI PECCATI ORIGlNlS. confirtattoncjdodn'nam confolationem Dauid connrngtt.. Nam nos qui venta-tem Dei grana habemus,amp; confitemur nOs cfl� peccatores,Deum autem iuftu efl�,nbsp;non pofiumus ita plene ftaruei e nos � Deo diligi, ficut ifti in mendaeijs pofiti ftatu-unt amp; pleno ore iaclant fe diligi. Jmo cum videmus multitudinem impiorum ifanbsp;praefi artam elle, amp; lie pr�iumere de iufticifs fuis, 5lt; Dei dile(ftione,f�pe deijcimurnbsp;ammo. Sed hoc faci�dum erat pon'us, vt Igticiasnbsp;nbsp;nbsp;triumphos iftos cotemneremus,

ftatueremus, eos efle ceuftercoram ocuh's Dci, abominationemj quia Deus fucum tarn in dortrina,quam vita odir. Ergo by pocritarum pictas eft ftimma im-pietas,eorum vehtas eft ftimmum mendacium. Contra qui fcntiunt infirmitatemnbsp;fuam,0C agnoftunt peccatum, lii funt in veritatc.

Curigitur pauentf' Curnonconfidunt/ Cum h�caudiuntdi'ci. TuDeuses, qui diligis veritar� ablcondicam. Vtrumque igitur peruerfo modo fit, fijcati Saniftinbsp;pr�fumunt de dilecftione,cum fint in odio.Econtra qui in veritate funt,qui creduntnbsp;coufitcntur,{ecundum quod audiunt in verbo Dei,quod icilicet fint peccatores �nbsp;tempore conceptionis, �C quod folus Deus iuftus fit, hi de dilcctione dubitant, SCnbsp;mctuuntiram,quia natura aliter non poteft cogitate,cum vidctpeccat�fuum,qu�mnbsp;quod Deus peccatores oderit. H�c eft fapientia noftra, fed Dauid aliam fapientiaittnbsp;docet,ccclefcem,nempe,quodDeus peccatores veros, noabijccre fed diligere veliunbsp;Econtr� qui hancconfefsionem impugnanr, S� nolunt efle peccatores,eosmedacesnbsp;elfe Deum odifie eos. Nam cur paueat peccator, aut cur iram metuat, cum Deusnbsp;miicrit Filium fuum, vt pro peccatis iatisfaceretf Non igitur de iufticia nobiftumnbsp;vult diiceptarc,fed hocrequirit,vtagnoicamus nos efl� peccatores. H�cagnitio ftunbsp;confefsio eft veritas, non Philoibphtca, quam audit SC videt ratio, fed Theologicanbsp;amp; abfeondita, quam tantum videt SC audit Spiritus. Igitur Deus veritatem hancnbsp;diligit. Contra quicquid non eft in hac veritate hocodit, ficut alibi dicit; Non vo*nbsp;lens iniquitatcin tu es Deus.

Gencf j.Cap.fol. 40.41. Horribilis fuit ruina Ad� SC Heu�, per quam amifi-mus pulcherrim�illuminatam rationem, SC voiuntatem conforme verbo SC volun-tatiDei. Amifiinus quoqueillam dignitatem c�rporum,vtiam extrema turpitudo fitnudumconfpiefiquod turn fuitpulchciTimum,��fingularispr�rogatiuagenerisnbsp;humani, pr� omnibus alijsbeftijs.

Sed grauifsima iad�uraineo eft,qu�dn�fol�miftaamifl� funt,fed auerfio qu�-dam V oluntatis a Deo fccuta eft, vt homo nihil eorum velit aut faciat,qug Deus vult PJ�eipit. Item quod nefeimus quid Deus, quid gratia, quid iufticia, deniquenbsp;quid ipfum p�ccatum fit. Hi ftmt profetfto horribiles defetftus, quos qui nonnbsp;�UJ^^lfiguntnec vident, talpa c�ciores funt. Experientia quidem docet nos de hisnbsp;calamitatibuSjfedtamenmagnitudinemcarum plene nonfentimus, nifi rcfpicia-jnusadillatnqualemcunque imaginem ftatus innocenti�, in quo voluntas bonanbsp;fv 1 atio redla fuit^ denique fumma dignitas corporis humani. Horum donorumnbsp;priuationem feu amifsionem cum confideramus in contrario, tum �ftimari ali-quo modo malum peccati originalis poteft. Magnorum itaque errorum caul�mnbsp;pr�bent, qui hoc malum ext�nuant,SC loquuntur de natura corrupta Philofopho-�'u m more, quafi non fit corrupt a. Sicut dicunt non fol�m in hominis natura, fednbsp;cciam in Diabolo naturaha manfifi� integra, fed hoc palam falfirm eft, Qiiid SCnbsp;quantillum rcmanlerit aliquo modo videmus ientimus. Sed quantum ami-fen'mus profeeft� non vident, qui difputant naturalia manfifi� integra. Namnbsp;Voluntas bona, reefta , Deo complacens, Deo obediens ,fidem in Creatore SCnbsp;creaturisre-

�78 DE CAVSA MATERIAU PECCATl OR�GINIS. creaturis re�� cum gratiarS a�:ione vtens ami'fla eft, ade � vtcx Deo noftra volnH'nbsp;tas faciat Diab�lum, 2x2 horreatad mentionem nominis eius^ pr�fertim c�mnbsp;tur iudici� Dct. Hoe num qu�fo eft naturalia efl� integra f

S�d confid�ra mferioraj coniuncftio maris 02 f�min� diuinitus eft conftjt'^^� fed quamf�da ea nunc cft poft peccatumf�quam ipf� caro furiof� incenditurr'Itaqi�^nbsp;n�nc po^�peccatum coniuncQio h�c, non tanquam Deiopus, in publico fit, fedho'nbsp;nefti cortiuges, qu�runt fola loca, remota ab oculis hominum, Ad huncmodtH^nbsp;corptts habenxus, fed quain miferu quam varie l�fum f Habemus vol�tatem qu^^nbsp;amp; rationem, fed quam multipliciter vitiatamf Sicutenimratio ignoratiamulcipl*^nbsp;opprefla eft,ira voluntas non perturb�t! fol�m,fed auerl� � Deo �C inimica Dei �nbsp;qu� cum voluptatead malumfertur,Vbi diuerfum faciend�erat. Non itaepnbsp;tur�multiplex corruptio extenuandaled magis amplificanda eft. QuodhomO^nbsp;imagine Dei,� noticia Dei, � noticiaaliarum creaturarum omnium, ab honeftifsi^,�nbsp;nuditate,in blalpfiemias,in odium,in contemptsDei,im� quod plus eft,in initn�^'nbsp;ti�m erga Deum,lapftis eft.Taceo iam de Tyrannide Satan�,cui propter peccatu�^�nbsp;miferah�c natura fubielt;fta eft, Amplificanda inquam h�c funt,propterea,quod n*nbsp;reeft� coghoftatur magnitudo morbi,remedium quotp non cognoftitur, nec defi^^^^nbsp;ratur, Qiiantoenim magis peccatumCxtenuaueris, tanto quoque gratia rnagts''**nbsp;leftet.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

Adam 2x2 Heua nudi non erubefeebant. Non excitabatur in eis ilia f�da libido, alter alterum infpiciens,agnofcebat Deibonitatem Igtabatur in Deo,fecurus erat*�nbsp;bonitateDei, Vbi nunciblum peccato carere non pol^mus, fed etiam laboram^^nbsp;defperatione SC odio Dei, Hie tamhorribilis cafus dare oftendit,quam non integ*^nbsp;fint naturalia,

Sed qUanto impudetius,hoc ipfum deDiabolo Sophiftp adfirmant, in quo maior erga Deum inimicitia,odium 2x2 furor eft,quam in homine. Cum tamenfl�^nbsp;malus creatus fit, fed habuerit vol�tatem Conform� voluntati Dei. Hanc volunt^**;nbsp;amifit, amifit quoep pulcherrimS 2x2 clarilsimS intellelt;ftum,2x2 verlus eft inhorrit�*�'nbsp;fpiritum, furentem contra ftxum creatorem. An non enim maxima corruptionbsp;amico Dei,fieri acerbifsimum 0(2 obftinatifsimum hoftem Deic'

Sed opponunt Ariftotelis fententiam. Ratio deprecatur ad optima,hancefi^^ quibufdam facris fentcntqs conStur confirmare, Itcm,eo quod Philofophi difpd^^'nbsp;Rcdam rationem efle caufam omnium virtutum. H�c quidem non nego efl�nbsp;cum transferuntur ad res rationi fubiedas, ad gubernandas pecudes, �dificanxl^*��nbsp;dom�m,cbferendum agrum. Sed in rebus iuperioribus non funt vera.nbsp;enim r�lt;ft� ratio dici poteft,qugOdit DeSfOiiomodo volStasbona dici poteft,0^^nbsp;Dei voluntatirefiftit,ac Deo par�rerecufat r Quomodo igirur dilt;ftat, Ratio dep�^^'nbsp;catur ad optima.^ Die tu optima politice, hoc eft de quibus ratio poteft iudicare, 1^*nbsp;dieftat 2x2 ducitadhoneftum, dC vtilecorporale feu carnale. C�ter�m c�m plena*'nbsp;ignorationisDei,2lt;2auerfionis�voluntateDci,quomodopoteftinhocgradubogt;*^nbsp;.^dicif' Notum autem eft, cum pr�dicatur noticia Dei, 3(2 hoc agitur vt ratio reftn^^,nbsp;tur, tunc qui optimi flint 2x2 melioris vt fie dicam,rationis ac voluntatis hi tan**�nbsp;acerbius Euangelium oderunt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

InTheologia itacp fic dicamus, rationem in hominibus efl� inimiciftimatn P Deinde honeftam voluntatem efl� maxime aduerl�riam voluntati Dei, ficutWnbsp;�riuntur odium verbi, 2x2 perfecutio piorum miniftrorum. Qiiare vt dixi non cX*nbsp;huemus, fed amplificemus potius hoc malum quod natur�humana ex peccato pnnbsp;morum parentum contraxit, turn fiet,vt 2x2 deploremus hanc noftram cond**'^^nbsp;nem, 2x2fliipiremusadChriftummedicumnoftrum, quiirihocaPatreeftmifln^�'.nbsp;qu�Sa*quot;

DB G�VSA M�tBRlALl P�CCATI ORIfilNll� �7^ Hux Satan per pcccatum mala ncdn's inHixirgt; ca per �pfijm fanentur, 6lt; nos reftitua*nbsp;mur ir^ aiTnflam �tcrnam glon'am.

i r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. s. lol.ijs. Qiioniamfigmchtum cordis humani malum eft, ab ado*

inlignis locus de pcccato originali,quod qui ext�nuant hi pro* ftcrOjficut'ceci hi Sole en anqS^ qu� quotidie agunt Sc experiuntur no videntl^amnbsp;tncunabula noftrainfpic�,qu� varia in prima �tate ft prodit peccatu f Quanta molenbsp;yirgarum efqdum quail in ordinem redigimur,�^ rctinemur in officio?

Huie �tatifuccedit adolefcentia, Ibimaior rebellio ftntitur,SC accidit indomit� malum,furor libidinis QC concupiftentia. Si vxorem ducas,ftquitur faftidium tup �Cnbsp;hirorin ali�nas� Si Reipublic� gubernatio commendaturj ibi demum vberrimanbsp;''itior5fegeseft,pmulatiOjambitio,infolentia,fpeslucri,auaritia,ira,indignatiO)8�c,nbsp;Itacp ficut German! prou�rbio dicunt : vnacum annis etiam peccata creftunt.nbsp;KUngfrieergfr/jcdferfcfcrgcr. Atqueh�c omniaeiufmodivicia funt, tamcraflaSinbsp;P�nguia,vtiudicaripofsint fiC intelligi. Qiiid diccmus de intcrioribus, quod creftitnbsp;mcredulitaSj ftcuritas, neglelt;ftus verbi,impi� opiniones.

Et tarnen in�gnesTheologi habentur �t haberi volunt, qui pcccatum originis ^'^phiftic�exfcnuant. Profeefto h�c tot�lt; tanta vicia non pofluntextenuari,nonnbsp;lem�g hic morbus feu defc�us eft, fed extrema �^�*^'�,cuius fimile tota reliquanbsp;cteatura, Gxceptis Datmonibus non habet.

r'A ^^dhabent neifti extenuatores teftimoniaftriptur� quibus nitunturt* Moftii *igt;cvideamus. Is ficut fupra quoqueinfextocapite,nonlibidinem, non tyrannid�*nbsp;^3ha peccata vocatmala. Sed hgm�tum cordis humani,hoceft induftriam, iapien*nbsp;^�^nijrationcm humana, cum omnibus viribus, quibus etiam in optimisaeftionibusnbsp;ratio vtitur. Nametliocconomica amp; politica opera non damnamuSj tarnen eaipfanbsp;Poiiaopera vici�t cor humanum,cum ijs vtitur ad gloriam, vtilitatemj tyrannidem,nbsp;''cl contra proximum vel contra Deum.

Nec poteft hie locus eludi,quod tales fuerlntiqui pcrierunt diluuio, generis vo* ^bylo vtitur Deus 06 dicit : Cor hominis tale elle. Erant autcm tum homines nonnbsp;^ln,qu�m quiin area ftruati erant, �6 tarnen dicit : Figmentum cordis humani efl�nbsp;malum.

X Ergo non excipiuntur h�c ne San�ti quidem: Nam in tertio filioHam pofteaft � gment� hoc prodit quale fit. Nec fueruntalijfratres natura meliores. Hoc tantum ,nbsp;mtereftj quod alij per fide Seminis,ipem de remifsiome peccator� retinent, mal� �nbsp;�tordis figmento non indulgent, fed eirefiftuncper SpiritumSaneftum, qui ad hocnbsp;^btut) vt pugnet contra hanc maliciam naturae, �6 earn vincat. Halle naturam quianbsp;ftquiturHam totus malus eft, �6 etiam p�rit totus. Si aiitern �6 laphet, quia Spiritunbsp;contra cam pugnant, etfi etiam mali funt, tarnen noniunt totimali, habentenimnbsp;^�^^tim,quocontra malum pugnant,SC ideo ianefti funt*

E)iligent�j.jj.^qyg locus obferuandus eft quia aperte oftendit naturam homi* niscorruptameift. Haeccnim corrupt�natur�cognitio inprimisnecefl�riaeft, necnbsp;poteft fine ea miftricordia 56 gratia Dei retfte intelligi;

; itaque digni odio Sophift� ffint, 5)C non fernere acciii�mus Interprptem, qui huic error! occafionemdedit,dum vertit,Cog!tationem humani cordis non malam,nbsp;fed ad malum prortam efft. Hac en!m occafione deprauant Sophift� 56 eluduntnbsp;^�fo^Pauli in quibus dicit : Omnes elft filios irae, omnes peecare 66 fub pecca*nbsp;, Sicenimexhoclocoargumentantur. Mofts non dicit naturam eift malam,nbsp;ftd pronam ad malum. Hccc fine procliuitas ftu inclinatio eft in poteftatc libe*nbsp;arbitrij,ncc cogtt hominem ad malum, ftu vtipforum verbo vtar, non necefsi*nbsp;�^t hominem.

Poftea quaerunt caufam huius (ententiae �C afl�runt In homme efl� et�atti p�* lapfum bonam voluntatem �C re�am rationem� Nam naturaha manfifl� intcg^'nbsp;non in homiiiibus fol�m,led etiam in Diabolo, Atque ad hanc f�ntentiamnbsp;quellt tandem Ariftotelis diV�um,rationem depr�cari ad optima.

Acfunt harum opinionum fcmina etiam inPatribus,qui exPfal.4.vbi de lun^*' ne vultus Dei foper nos fignato loquitur,ponunt diftincf�ion� portionis fuper^ot*��nbsp;qu� de Deo fpeculatur,amp;: inferioris quae exercetur in cxtemis �C politicis negoCTnbsp;Acdeledaturhacdiftindione Auguftinus quoque, ficut diximus (upr� vbide^'nbsp;pfo hominis diiputauimus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

Sed fi feint ilia cognitionis Dei in homine manfifl�t integra, longe efl�mus aW� qu�m nunc fumus. In�ftimabilis igitur Sophiftar� c�dtas eft,qui manifeftas Pa^^nbsp;fententias ita cauillantur. 'Nam fi hune ipium locum ficut in latinis Biblrjs habd^�nbsp;red� �ftimarent, �i. piammentem afferrent, profed� definerentpatrocinarit��!nbsp;mal�caufie, Nonenimexiguumaliquiddicit, quifenfiis fiCcogitationem huna^^*nbsp;cordis ab adoleicentia ad malum pronam efl� dicit, Pr�i�rtimcum capitenbsp;xerit Moies:Cun(flam cogitationemcordis intentam efi� ad malum omni tempoi^*nbsp;hoc eft ftudere malo,Slt; eue in intentionc,ftudio �C conatu ad malum : Sicutnbsp;cum ardet cupiditate,etfioccafio,locus,perfona,tempus eum deftituunt, tarnen^*'nbsp;hilominus agitatur ^ftibus libidinis,nec poteft cogitationibus fuis in aliamnbsp;cumbere.Talem naturam dicit Mofes efle omni tempore ad malum,Num igitut^*^*nbsp;turalia fiint integra,fiquidem ad malum homo fem per intentus eft C

textumexHebraea veritatenondicere, quod fenfos �i. cogitatio humani cordis* prona,fed quod figmentum cordis humani malum fit ab adolefcentia,

V ocat autem figmcntum,ficut aliquoties fopr� dixi,ipi�m ration� cum voli^ t�te Sc intelle(ftu,etiam tum cum de Deo cogitat, cum honeftifsimis operibusnbsp;cetur,fiue politicis,fiue oeconomicis, Semper enim eft contraria legi Dei, eft innbsp;Catis, eft fob ira Dei, Nee liberari ab hoc malo poteft fois viribus, fecundumnbsp;tiam Chrifti:Liberi eritis,fi vos Filius liberauerit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Si igitur hominem voles ver� definite, ex hoe loco definitionem fume, quod� animal rationale,habens cor fingens. Qiiid autem fingiff Refp�detMofeSjinal�^�'�'^nbsp;Contra Deinn irilicetfouleffemDei SChomines. Tribirittaifurforinturn

DE C�VS� H�TERIamp;LI P�CCATi ORIGINIS. �8� �ft, ac fi dicas, hominis naturam adhuc intcgram dC bonam efl� quam t�t cxemplisnbsp;difcimus 8lt; expertmur,extreme efl� vi'tiatam�

Ex hac praua (ententia multa periculofa didla nata funfjqua�d� etiam mam'fefte falfaSCimpia, vtcumdicunt: Quando homo facit quod infeeft, tum Deus inf�lli-bilirer dat gratiam ? Hoc quafi clafsic o cxcitarunt homines, ad orationes, ieiunia,nbsp;affliA�nes corporum, ad peregrinationes Sgt;C aliafimilia, Sicenim perfii�lum fuitnbsp;mundo,fihomines facerent quantum pofl�nt natura, meren' gratiam,fi non de con-digno tarnende congruo. Meritum congrui autemeoretulerunt, quod opus nonnbsp;eilet contralegemDei, fed fecundumlegemDei.Nammalo non debetur meritumnbsp;fed p�na.Condigni merits tribuerStn� operi,(�d qualitati operis,fi fieret in gratia.

Tale etiam eft Scoti di�lS,qu�dhomo expurisnaturabilispoisittimereDeS fiipef omnia. Fundamentum enim diefti huius eft, quod naturalia fint integra. Sicnbsp;autem colligit,homo puellam diligit que eft creatura, ficut autem perdire diligit, vtnbsp;(c �C vitam mam pro ea in diftrimen ponat. Sic mercator diligit opes,amp;^ quidem tamnbsp;impenf�,vtmillemortispericulafubcat,dummod�lucrariahquid pofsit* Siigiturnbsp;tantus creaturarum amor eft quae longe infra Deum fiint pofit�,quanto magis aura-bit homo Deum ; qui fummumbonum eft r Ergo ex pun's naturalibus dili'gtnbsp;poteftDeus. Bella confequentia SC digna Francifeano Monacho. Oftenditenimnbsp;quod nefeiat tantus Dodor, quid fit diligereDeum, Natura etiam fie corrupta eft,nbsp;vtDeSnoagnfcatamplius,nifi verbo SCSpirituDei illuminetur, quomodo igiturnbsp;fine Spiritus Sandlo amare Deum poteft r Verum eft enim quodignoti nuila fitnbsp;cupido,Natura igitur Deum quem ne{cit,amare non poteft, �mat autem idwlumnbsp;amp; ibmnium cordis fui. Deinde in creaturarSamore, ita implicita tenctur, vt Deumnbsp;etiam poftquam ex verbo agnouit, tarnen negligat, amp;contemnat verbum eius.nbsp;Sicut exempla noftrorum hominum oftendunt.

Sunt igitur huiufmodi abfurda �d blafphema di(fta,certum argumentum,quod Thcologiafcholaftica plane degenerauerit in Philofophiam quandam,qua� nullamnbsp;veram Dci cognitionem habet, fed quia verbum ignor�t, etiam Deum ignor�t, Sdnbsp;verfatur in tenebris.Sicut enim �riftot�les Sd Cicero,qui tarnen in hoc g�n�r� fum-mifunt, multa de virtutibus docent, amp; eas magnific�commendant, propter poli-ticumfinem,quod vident 8d priuatim 8d public� eas efl� vtiles, de Deo autem nihilnbsp;docent,quod magis eius voluntas 6d mandatum,qu�m vel priuata vel publica com-moda ^et��anda fint. Hanc enim voluntatem Dei qui verbum non habent ignorant. Plan� ad eummodum, fcholiftici Theologi philofophicis imagfnationibusnbsp;capti, nequeDei, nec fui veram agnitionemretinuerunt,Ideo in tam horn'biles er-roresfunt prolapfi.

Acfan�facilislapfus eft, poftquam � verbo difeefl�ris. Nam illefplendorpoli-ticarum virtutum mirabiliter capit animos. Erafmus ex Socrate tantum non per-fedumChriftianum facit. Et Auguftinus immodic� laudat.M. Attilium Regulum obfidemhoftiferuatam. Omnium enim virtutum veritas pulcherrima eft, acce-dit hocin loco fumma commendatio, quod coniunxit hanc virtutem cum amore er-ga patriam,qu3e ipfa quoquefingularis,�d laude dignifsima virtus eft.

Inuenias autem multos daros viros, qui hanc veritatislaudem non h�bent, ficut cert� Themiftocles earn non habuit,etf� hcroicus vir efl�t amp; Patriae vtilis. itaque admiratur Attilium Auguftinus, videf enimrationem �dvoluntatemretftam, innbsp;fummogradu, hoc eft quanta in hanc naturam poteftcadere, Quid igiturh�c Vici)nbsp;eft,autquid eftmalum f cert� opus repr�hendi non poteft.

Prim�m inreguloeftignorantiaDei, �dquanquam rede facit, tarnen videan non etiam finis � Theologo repr�hendi pofsit. Cum hoc enim ftudio iuu�d�Patri�nbsp;etiam cupidas glori� coniunda eft. Contemnit enim vitamvt hoc modo fibi parcenbsp;Q. immortalemad

�S2 DB CAVSA MATERI�LI PECC�TI O R 1 Q IN I S. immortalcm ad pofteros gloriatn.Si igitur hoc quafi fomnium vit�jSC external^nbsp;laruamconfidereSjpulcherrim�fadumeft. Sed coramDeo eftfcedafdolatria,nbsp;enim huius facti glon'am arrogat, Et qui's dubitat, fuifl� cum hocgloriac ftudi'onbsp;coniuntffa alia vicia rquot;

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ergo Attilius hanc lummam virtutem veritatis 8C ftudif in patriam praeftarc

poreft, nififurens�t^inl�niensadmal�. Malum enim eft,quod gloriam Deo efip�*^^ �C fibi arrogat. Hoclpolium diuinitatis,ratio videre non poteft. Ergo difternenw^nbsp;funtvirtutesGentilium,a virtutibusChriftianorum. Verum eft vtrinque imp^'^nbsp;luntur animi diuinitus,fed hos diuinos motus magnorum hominum,corrumpitR^nbsp;fteainEthnicis glori� ftudium �C ambitio.Si igt tur Rhetor accedat, qui caufam^ߒ'nbsp;cientemamplificatjcontra finalem hanc viciofamcauiamdifsimile, quis nonnbsp;duabus potiisimis caufis formait �i^finali dilsimulatis,miler�hanc virtutis quafinbsp;bram,ab homine eloquente ornari poflefSed Dialecticus facile depraeh�det fue�J��nbsp;videt enim deefl�caui�m formalem,hoc eft recta rationem,quia Deus non agno^*'nbsp;tur,nec eft recta voluntas er ga Deum.Caui�m autc finalem videt vitioiamnbsp;enim ipectatur verus finis,obedientia erga Deum �C dilectio proximi. Qyalisnbsp;h�c virtus eft,in qua pene omnes caufae defiderantur,pr�ter naturalem,quae eftnbsp;tum palsio,hoc eft impetus feu im pulfirs, quo mouetur animus, ad pr�ft�damnbsp;fidemr' Habent autem hos impetus vt dixi,etiam imptj.Igitur fi pro patriafufcipil^^'�nbsp;tur,fiunt virtuteSjfi contra patriam,fiunt vitia,ficut Ariftoteles erudite diiputat� �nbsp;H�c eo dico,vt hunc locum obferuent ftudiofi facrarum literarum, quinbsp;pronunciat naturam corruptam efle. Nam illa virtutumfimulachra, qu� innbsp;bus funt,d{uerfum videntur probare, quod fcilicet in natura aliquid integrumnbsp;(turn fit� Accuratoitaqueiudicioadh�cdiftingucndaopus eft,

Qiiod addit Mofes ab ad�lefcentia,ea rationc fitjquia hocmalum in primapl�^'^ latet Sgt;C quafi dormit. Sic enim nobis tranfigitur puerici� tempus, vt ratio vol^nbsp;tas quafi dormiant, Sd tantum beftialibus motibus rapiamur, qui pr�tereuntfi^nbsp;fomnus. Vix dum euafimus quintum annum, c�m qu�rimus ocium, lulus,nbsp;iiiam, cupiditates,difciplinam autem fugimus,obedientiam conamurexcuterclt;nbsp;odimus virtutes omnes, pr�cipueautemillas fuperiores, veritatem SCnbsp;Euigilaf enim turn quafi ex alto fomno ratio, �lt; videt quafdam voluptates,fednbsp;dum veras, �C mala qu�dam, led nondum fumma, quibus capitur. Vbi autemnbsp;quafi adoleuit ratio, ibi poft confirmata aliquomodo, c�tera vitia, accedit ctian�nbsp;bidoj�� f�dus carnis furor,heluationes, ludi, rixac,pullationes cacdes, furta �Cnbsp;non i Sicut igitur apud parentes virga opus erat, ita nunc Magiftratus career^nbsp;vinculis indiget ad cohercendam malam naturam.

Proueeftioris autem �tatis vicia quis non videt.ibi enim vno agmineinghi'�*^� auarttia,ambitio,fuperbia,perf�dia,inuidia,ԣ:c.Suntaut� haec vicia tanto noc�n^^Jnbsp;quanto ea aetas callidior eft ad tegenda �C ornanda ea. Igitur hie gladius Ma^fi^nbsp;tus non fatis eft. Ignis gehenng requiritur,quo tot amp; tanta flagitia puniantur.nbsp;igitur fupra in lexto capite dicitur : Cor hominis feu figmentum cordis, eflenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

malflper fingulos dies,leu omni tepore.Et h�c.Efl� mali� ab adoleftentia. Etfiaii*;^,^ latina traslatio mitiore vocabulo vtitur. Tamen fatis dicit, qui ad malu pronu oCnbsp;Sicut apud Comic3eft:Omnium homin� ingeni�,� laborc ad libidine procliue enbsp;Qiii autem hoc vocabulo abutivoluntad extenuandumpeccatumOrigU^^nbsp;hos conuincit experientia omnium hominum,magis ramen gentili� leu impio^nbsp;Si enim homnes fpirituales,qui tarnen habet adiutorium diuinum de coelo,vixibnbsp;poflunt contra flagitia, QC contineri difciplina. Quid faceret homo fine hocauxinbsp;Si auxilium diuinum milit�t, SC fudat contra captiuitat� legis peccati, Qu� am^i^nbsp;eft fomniate integra naturalia fine hoc auxilio diuino;'

Igitur ratio non di(fiat rcdta per fennec voluntas per le retfla vult,ficut caeca Pht-lofophia difpurat,qu�neicit vndehorribiies hi impetus ad peecatum in puer is, ado Icfccntibus �C l�nibus exiftant* Igitur excul�t eos,vocat tantum at�cCtus feu palsio-�nbsp;neSjHon vocat maliciam natur�.

Deinde in magnis viris qui moderantur hos impetus �ifgubernantvocatvir-t�tes. In alq's quirelaxantcupiditatibus frgna, vocat vicia. Hoc autem eft ver� igno-rare qu�d natura fit mala. Scriptura autem fancfia confentit cum experientia di-cit. Cor hominis ab adolcfcentia eff� malum,fic enim experientia docet, quod etiam Sancliaegreconfiftuntjledfacpeetiam in crafl� peccatainuoiuuntur, opprefsi ift�nbsp;naturae malicia.

, VocabulumNeurim,fignif�cateam aetatem, quahomOincipit rationcvti,id ferefit anno l�xto. Sicut etiam nenrim vocant iuuenes Sgt;C pueros, aptos ad minifte*nbsp;ha parentum �(S praeceptorum vfquc ad virilem �tatem. Non autem inutile eft, vtnbsp;rcfpiciamus ad earn etatem finguli,6C confideremus qua'm libenter paruerimus ma*nbsp;datisparentum,praeceptorum, qu�mfuerimusin dilcendo feduli, qu�m patientes,nbsp;quotiescaftigarunt petulantiam parentes.Qiiis enim fuit cuinon longe gratius fue*nbsp;ht dcainbul�re,ludos agere,garrire,qu�m templa ex parentum iuflu frequentarer'

Etfiautemdi/ciplinaaut corrigiautfrgnarih�cpofluntaliquomodojtam�nor� penitus pofl�nt ex corde euelli,ficut teftantur veftigia poftqu�fuccreuimus. Verusnbsp;enim Verficulus ille barbarus eft : Angdicui iuueni^ , fenibus fAtanifut in annis. Im*nbsp;pelhtquidcni Deus quofdamad naturales bonosmotus, iedid fitfupranaturam,nbsp;Sicut cum Cyrus impellitur ad reftitutionem cultus Dei �� Ecclefi� conferuation�,nbsp;Sed h�c non funt naturae. Vbi enim Deus eft cum fuo Spiritu, ibi non amplius eftnbsp;ngmentum cordis humani,fed figmentum Dei. Habitat enim ibi Deus per verbumnbsp;Spihtum Dei. De talibus Mofes hoc in loco non loquitur, i�d tantum dehomi*nbsp;nibus extra Spiritum Santftum, hi mali funt, etiam c�m funt optimi.

I ^llpriuitioorigimdisiu�iciie, Genefi cap.x fol.jz. Peccatum originale dcmonftraf, quid fit iufticia originalis amp; ccontr�. Nempe quod eft amilsio iuftici� originalis,nbsp;feupriuatiOjficut c�citas eft priuatio vifiis,

E/itotlt;t/��rft�rlt;cb�Mlt;tKfcorrttpuo,Pfal.5iTom,4.Ienenf foLjSp. conftituuntur hicillg du� principales totius ftriptur� fententiae. Primo qu�d tota natura peccatonbsp;d�nata �C perditafit,necpolsit luis virib.aut ftudijs ex hac calamitate SC morte emcrnbsp;^fiera qu�d Deus folus fit iuftus. Qih ergo � pcccati vol�t liberari,hi per con*nbsp;e smem peccati debent ad iuftum Deum confugere mifericordiam eius excm*nbsp;P O auidis implorare. Et paul� poft eod�folio. Natura humana litigatcum Deo,nbsp;tbum verum fit,quod pron�ciat omnes homnies fub peccato efl�, Deumnbsp;autem olumefi�iuftum. Nam natura huicfententi� r�clam�t,necftatim afl�ntitur,^nbsp;quo omnia foa operain iudicio Dei fint mala QC peccatum,ficut ftholaftici acerrimenbsp;hancient^tiam jefendunt. Hominem habere redlum lumen rationis�f naturalianbsp;mtegra. Hoc autemeft non folum ne^are peccatum, quod diuinitus reuelatum eft,nbsp;ei etiam negare ipfum Deum efle folum iuftu, quinospronunciateftepeccatorcs,nbsp;n haccontradieftione perp�tua viuit totus Papatus omnes ScholeSophifta*nbsp;) �^untagnofcerel�nihilnifipeccatoreseft�,{edcontenduntrationcmhabcrenbsp;uum umen integrum, SC fiquidvitq fit in natura, inferiorem tantiim portionemnbsp;corruptam efl�, earn trahi libidine amp; connipifcentia,fedfuperiorcm portionem ha*nbsp;cie mextinguibilem amp; puram lucem. Hoc ft quis de ciuilibus adlionibus affir*nbsp;Q. q naaret,ali*

�u DE CAVSA HATERI�LI PECCATI ORIGIt�i�. maretjaliquo modo verum cl�ct,fcd non fimplidter. Nam in illis quoquefenti'm�^inbsp;quantum perpeccatum ademptum fitnatur�, Sedc�mde cognitioneDei 5C pecca'nbsp;tifeu human�natur� agitur,nihil minus verum eft.

Gen,cap.j.fol.4f)unquit,Hiciterum apparet quam reda fit voluntas �� intcU*^'' lt;^us poft peccatum. V oluntatem deprauatam efle oft�dit ipfum fadlum quod apP*-'nbsp;tunt diuinitus prohibita �C fic appetunt, vt Deo inobedientes, Satanae autemnbsp;dientes fiant. Ncc de intelled�u deprauato dubitare poflumus, cum vidcamus coH'nbsp;filium, quo Adam amp; Heua fe tutos putant. An non enim extrema ftulticia eft.nbsp;mum tentare impofsibilia,dumconantur Deum fugcre, quem non poflunt fuge^^^*nbsp;Secundo tentare fugam,tam ftulto modo,vt inter arbores le tutos credant,quosnbsp;rei muri montium ingentes moles non poterant faluare. Ad hune modum am**'nbsp;fa fiducia Dei,fequiturin voluntate horribilis pauor,amp; amifl� fapi�tia 5C intellig^**'nbsp;tia pulcherrimis dotibus, fequitur extrema ftulticia, v t ftultifsimis rationibus in*'nbsp;pofsibih'a tentent� Adeo inexhauftum malum eft peccatum originis, amp;c.

IIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eft((mifsi�pmilitudinisDeidcqui�tio�niilttudinisSlt;it(in�e.aoiex . a.cap, Toni�^�

lenenf fol. (�o/. Antequam per fidemad Chriftiregnum accedimus,non fumus� Dei fed Satangfilfi.Sumus quid� � Dco conditiadipfius imaginemjhoc eft fan�^nbsp;i ifti,acctiam immor cales, Sedperpeccatumcuiusautor��caul�^SatanSCnoftrav�'nbsp;1 antas eft, ita fumus deformati, vt amplius Dei filij no fimus. Siquidem Dei f�m***'nbsp;t idinemamifimus, St'Satan�fimilitudinem accepimus,quietiamin veritaten^nnbsp;ftetif.Qiudautcm inobedientiam h�cfeu peccatum ftcutum fir,notum eft. Nat***^nbsp;�aim ad vitam c�dita,morti SC Infinitis ealamitatibus fubicefia eft. Mens in quanbsp;noticia lucebat, perpeccatum ita excgcata eft, vt Deum amplius nonagnofeat,nbsp;luntas quoep ad eum mod� eft deprauata, vt diuerfum concupiftat � lege Dei.nbsp;mirabilisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnium affecftuum leu motuum eft, qui etfi omnes per le vitiofi

fint ( Nam appetitus cibi SC potus,amor coniugis,liber�rum �C parentum,SCfitn*^�^^ affcd�us, etiam in integra natura extitil��nt ) tarnen nunc non ita puri funt, l�mP^^,nbsp;enim adh�ret vitiolum aliquid,legi Dei aduerftim.Ideo eti�Sancfti varijs calain**^^nbsp;busfubrjciuntur�nhacvita,vtpeccatireliqui��Cpuni�tur5Cpaulatim extingu�**�'^'

H�c incommoda omnia perpeccatum accepta ftint, per quod primiparen*'^�� ex quibus propagatilumus, defierunt efl� filij Dei, ac fimifitudinem Dei amife*'***�^'nbsp;itaep lcriptura totamnaturamaccufiit,ficut eft inPl�l,14.�C contumeliofonon**^,^nbsp;appellar,hominumnonDeifilios, Profpexit Dominus de c�lo fuper filioshon**^nbsp;num, vt vidcat num fit aliquis inrelligens, qui requirat Deum, fed omnes ded***nbsp;uerunt, inutiles fa�li Hint, non eft aliquis qui faciat bonum,^ ne vnus quidem. ynbsp;fent�tiacomuneiudici�jdetoto generehumanoproponit,necquifquamexcip*^nbsp;nonlud�ijiionmaiores eor�l�ncfti SC primi Patres. Eadcmenim rationeprops^^.nbsp;fumus omnes ex carne per peccatum corrupta. ItaCp omnes fumus natura non 1-^ �nbsp;fed hominum fih]',hoc eft peccatores ,qui caremus gloria Dei Rom.3.

un. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EftpropagatioiiontanfiimimputittioredtuspeccdtiAdie, Genef cap.j.fol.pS.QilodM

les difert� dicit de Adam,Genuitcpinfimilitudinefua, luxta imaginem fuam.I^^^^j varie difputantTheologi.Sedfimplexfent�tiahaeceft. Quod Adam fuitcreat**^^ .nbsp;imaginem 6C fimilitudinem Dei, vel creata imago a Dco, non generata, nonnbsp;habuit parentes. Sed in hac imagine non manfit,excidit ab ea per peccatum.nbsp;fed qui poftea nafcitur,non nafeitur ad imaginem Dei, fed patris fui Ad�, hoceftnbsp;fimilis Ad�, refert patrem Adam, non fol�m oris figura, led etiam fimilitudin^�.^jnbsp;non tantum haberttdigitos,nafum,oculos,geftus, vocem,loquclam fient pateb^^,^nbsp;etiam fimilis efl�t reliquiscoditionibus, tumanimi turn corporis,moribus,in^nbsp;voluntate, �;c. Irt h is non refert fed fimilitudinem Dei, quam Adam habuibnbsp;rum amifitjfcd fimilitudinem lui patris Adam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

�ncluditautem h�c imago peccatum Originis,�(f p�nam mortis aeternae propter peccatum Ad�inflidam. Sicut autem Adam perfidem in futurum Semen, reeu-pcrauitimaginemamifl�m. Itafedquot^ poftquam adoleuit, Deus per verbum ei imprefsit fimilitudinemfoam.

Pi�l,5i.Tom.4..Ienenffol.3p2 . In iniquitatibus conceptus lum, Quidpofsit dici clarius aut fignificantiusfNon dicit, occidi vriam,Non dicit,commifi adulteri�,nbsp;fed totam humanam naturam ceu vno faite complcxus,addit,In peccatis conceptusnbsp;fumNon enim de operibus quibufdam, fed de materia fimpliciter loquitur �i. dicit:nbsp;Sernen humanu,mafl� ilia ex qua formatus fum, tota eft vitio f�u peccato corrupta.nbsp;Materia ipf� eft viciata,Lutum illud vt fie dicam,exquohocvaiculumfingicoepitnbsp;datnnabile eft,Quid vis ampliusftalis fum ego, taies fiint omnes homines,ipfa con-ceptiOjipf�augmentatio f�tus in vtero,antequam nafcimur,�^ homines efl�incipi-mus,eft peccatum,

Porro non loquitur de peccato coniugali, feu parentum quod parentes accuf�t pcccatijdef�dicit:Egoinpeccatiscoceptus fum. Nodicitmatermeapeccauir,c�mnbsp;cociperetme,necp diciuErgo peccauicum conciperer,fed de ipforudi femine loqui-tur,amp;: pronunciat id peccato plen�,�!r mal��m perditionis efl�, vt fit vera �C germananbsp;fententia,Sum peccator,non quia adulterium comif�,no quiaVriam obieci,fed ideonbsp;adulterium,ideo c�dem commifi,quia fum peccator natus,im� conceptus amp; formanbsp;tus in vtero. Sic nos non ideo fumus peccatores, qu�d iam hoc, iam illud peccatumnbsp;defignamuSjfed ideo ifta def�gnantur � nobis, quia antea fiimus peccatores. Hoc eftnbsp;arbor vitiof� SC vitiof�m fernen,etiam frutftum vitiofum afferunt, Nec poteft ex radi�e mala, aliud quam mala arbor enafei. Et paulo poft. Hic igitur verfus Pfalminbsp;nos de cauE peccati docet,quare fimus peccatores. Palam enim ratetur Propheta,fenbsp;fuo proprio non parents tantu vitio, vitiofum fuifle,dum geftaretur adhuc embryonbsp;in vtero, 0^ d� adhuc formaretur,ita vt mater fanguine fuo in vtero adhuc peccarorenbsp;aluerit,antequ� edidifl� t partum� Idem fentiendum eft fimpliciter de omnib.qui na-^ntur, Qc nati funt,6C nafeentur in hunc mundum,excepto vno Chrifto. N� quodnbsp;lohannes Qc alq in vtero fandlificati funt,non tarnen hoc tollit,quod in peccatis nonnbsp;fint concept!,ficut etiam in adultis fandlificatis fpiritu amp; fide, caro tarnen vitiof� eft.nbsp;V. ^ftquiddiiminfepiirabilenecpoteflexpid.ri nifi perTilium Dei. Genef cap. x. fol. p.PeccatSnbsp;originis fie alte in naturam fixum efle dicit, vtinhacvita non pofsitpenituseuelli.nbsp;Et Genef.cap,4z� Tom,4.fol.2y. H�ret in nobis malum originis, contradlum in Pa-radifo, fermentum illud Diaboli, quo natura infedfa eft, h�ceft ftulticia cordis Sdnbsp;voluntatis, ofcitantianimirum Sdfecuritas amp;contemptusDci, quodfbmniamus

puros �C mundos ab omnibus inquinamentis,ibineceflaria eft virga difeiplin�, cruditio pucri, vt agnofcat fuum peccatum 6d errorem,qu�d non timeat,nccreda-met pattern, tantopere ipfum diligentem, non vtfatisfiatpro peccato^ ficutPapift�nbsp;nug^tutjfed vtcorrigatur 8d aboleaturftulticia,

^^ficitur nobifeum horribilis caligo, ignorantia Sd auerfio � Deo: Ibidicit Dommus:Ego ignofco tibi gratuit�,fine vllis meritis tuis,nccp propter contritioncnbsp;Kcque propter fatisfadf ionem, non enim eft expiabile, aut vt ita dicam fatisfadlibilcnbsp;peccatum per nos,fcd perfilium Dei, Sed hoc faciam, vbi remifero tibi peccatum,fa-ciam teh�redem Sd Filiumregni Dei,vt meum erga teamorem declarem, ita tarnennbsp;VC prius elu� fordcs tuas�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'�Of vntp�f(^(n� Sicut mater infantem

noncollocat in cunas, nifi p rius lotum Sd mundatum, nec mouetur eiulatu 6d fletu, quo minus eum purget�

r 1 quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocati fumus ad regnum Dei, habemus remifsione peccatonim, fimus

�lit] a hpredes Dei,fed h�ret adhuc in notsis ignauia �d veternus corporis animi quam luem cogitat Deus tollere in vniuerfa vitanoftra.

�cftualia vcr� vt furta,{cortationes 2lt; fimilia,iubebant expiare operib. bonis, SC tisfacftfonibus,vigilt)s,orationibus,votis monaftids,�Cc,Haecfuit illorum dotftf*�^nbsp;de poznitentia, pro pcccatis fatisfaciendS eflc noftris meritis �C virtutib.Ciim tan*^�nbsp;longe maior expiatio �C fatisfacftio requiratur, videlicet Filius De� Verum ipfi e**��nbsp;iicfcirent quid efl�t peccatum,extenuauerunt id, SC imbecillitatem qu�dam fiuenbsp;fcdum,amp; languorem natur� efl� fomniarunt, de expurgatione parum foliciti.nbsp;miferabili caligine dC deprauatione lang docftrin� homines horribiiiter fcdu�inbsp;runt.paucis feruatis,quibus luxilla diuinitus affulfit, Sola flde iuftificari homine***'

hominib. nihilpcccati in ipfis efl�reliquum,pr�ter fomircm quendam,qui l�n� limus 2lt; tetern'mus error,ac merum rnendacium eft. Sumus enim recepti in gratia��nbsp;per Baptifmum,non fol�m ad rcmilsionem peccatorum, fed ctiam ad expurgat*^/nbsp;nem. Remilsio eft gratuita,qu� cotingit propter fol�m Filium Dei, fine vlla dig**�/nbsp;tate,merito SC contritione noftra. Hane remifsionem fequitur vexatio,anguftia)^�^nbsp;b,ilatio,mortificatio,qu�omniae�pertincnt,vtaboleaturpeccatum, ita vtnon^^,'nbsp;l�m fit remiflum Qi. condonatum diuina gratia QC mifericordia, fed etiam donoSp*^nbsp;ritus �ndi expurgctur,6C vt dilcas intelligere, quanta fit malicia QC deprauatio^��^nbsp;jnan� naturae. Caligo enim amp; excitas ilia nobis innata,nccmileriam noftram,nbsp;miferieordiam Dei immen�m nos finit agnolccre,fed eft ftupor quidam, quip^� '*nbsp;tus opprelsit corpus �iT animam noftram,

VI. nbsp;nbsp;nbsp;vult fro iuflicid haben'. Genef cap.4i.Tom.4.f�l.io9. Hxc cft natura pecd�

Qi mali originis,quod non vult efl� pcceatum. Ac ap�d Papiftas l�n� praeualuit hoc Diabolus, quodvitium originis prorlus extintftum eft nequeampliuspfOnbsp;damnata habetur, Ignorantiaautem peccati, necefl�n� fecum trahit ignorantie*�nbsp;DefiChrifti Qi Spiritus Sanfli�^ omnium rerum. Nemo enimputet l� foreTl**^^

tenuat,aut non rede intelhgif,im�nemo hominum vim eius l�tis cogitate auta�^ qui poteft. Non enim rem leuiculam efl� putabimus,propter quammifit Deus rnbsp;lium fuum, vt fieret vidima ad redimendos nos.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Papiftae docent in Baptilmol�blatum eft peccatum originis Sf maneretant**^ fomitem Qi infirmitatem carnis, fiue pronitatem quandam ad peccandum.Pro�O�.nbsp;neep quid gratia,fiue remifsio peccati,neque quid SpiritusSandus Qi Deus fitnbsp;lieunt. Hoc autem caoitc memorabilis delcriptio eft horribilis iftius mali l�u pec^^

�fqiii Deus non poteft efl� mundus aut iuftus nifi nos imufti SC immundi fp Tnus, hoeeft Deus non cognofcitur efl� iuftus, nifi agnofcamus noftram immundi*nbsp;ctem. Non qu�d nunc demum meiniuftumfierioporteat, Nam antea immundusnbsp;fum.Scd h�c eft qu�ftio, an eti� in Spirifu velim fieri immundus, hoc eft agnofterCnbsp;fCfateri pcccacum. Sicut enim initi� mal� illud originis tegi �C ornari v�luit, itanbsp;quuntur etiam adlualia peccata, veluti proies fuam matrem SC patrem, ac mordicusnbsp;hoc retineat quod dicf folct : Si fecifti nega. Qiii enim negat autdifsimulatpeccati�nbsp;l�iam hominibus, is iamiuftincatuseft,fed eft reuera Diabolus transfi'gurans f� irtnbsp;Angelum lucis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wiiaflf6 r�n fein/vn�) wae @otft�ut hae fo( vnrcin fdn. Ad extre-

tftuin ver� ftabiliri banc fententiam tarnen oportet: Domine Deus tu es iuftus,tu es niundus� Ego fum iniuftus,immundus.Atep illud cum Dauide fonandum eft ;T iblnbsp;foli peccaufi vt iuftificcris in fermonibus tuis*

Sed hic locus egregi� rractatus eft � Paulo.Ro.j. Atlt;^ irtde apparet quam abftir da horribilis h�c d�Clrina fit in aurib. hominum carnali�. Sic enim dicebant qui-�nbsp;d�, Apoftolos docere peccand� efl� SC facienda efl� mal�, vt vendant bona, fi noftranbsp;�niufticia c�mendat iufticiam Dei. foWt��cfe�Ctrofthraufffunb�aen.Ver�mh�cnorB

^efl�fratrieidas,qua confeisione �C Deus Sgt;C pater ipfis fuifl�t placatus*

nici Deus, quoiuam in peccatis natus fum,�C tota naturamea corrupta eft,plena cg-^��tCjConcupifccntiaSCignorantiafui, Sv peccati. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n j�

Ac fi vultis f�liciter verfari inTheologia,ac facrarurnlitmrurti ftudijs, n�que ^mpingerc in feripturam claufam feu obfignatam,antea omnia difeatis peccat� redenbsp;^d Romanos fit vobis ianua, SC clauis ad feipturam fandam^nbsp;alioqui ad eius intelledum SC cognition� nunquam penetrabitis. T um vero intelli*nbsp;getis,quantum malum fit pcccatum, propter quod Deusmifit Filium fuum, vt pur-gai-eturfanguineFilq Dei,�C ineflabiliilla vidima.Ideo enim SC mal�ipfuminenar-labile efl� necefl� eft.

Sicut autem fratres hi obftinati feelus fuum tegere pergunt,itahorribilis ilia pla-ga SCmifcriaper totummundum grafl�tuf, quod peccatunl non vult nudari, amp;hod �^ftquodeft.vult enim Purum SC mundum�fl� cotra fuam naturS. t�i�fthdttfeitt-

' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ram peccat�,qu�m belleh�cpidlafit,qu�dnullo modo pofsit ad confefsionetn cati cogijfed negat peGcatum,aut excufat, quamdiu videt aliquam excul�tionisnbsp;fpem,vel fpedem relidam efl�. Non autem mirum eft, quod initio fperar pd^'nbsp;turn r�gi pofl�,�C potius Deum accul�t,qu�m vt agnolcat fe peccafl�. Hocnbsp;eft, poftquam conuicit eum conlcientia,amp; iple eti'am ex Deo audit peccatum finU��nbsp;quod tarnen perftat in excui�tionc. Non enim dicit : Domine peccaui, dimittelt;^^'nbsp;bitum. Efto mifericors ( Nam natura peccati eft, vt non finat animum ad Deutn��^'nbsp;fugerCjfed cogat potius ad fugam � Deo)ied transfert culpam in mulierem.

Notum autem eft in Scholis Rhetorum tradi, quod obiedum crimen aut gandum,aut defendendumf�t,quodiurefitfadum. Vtrumque Adam facit :nbsp;in�mnegatcrimen,amp;dicit,fevoceDominiterreri, non fuopeccato. C�mautlt;^nbsp;conuincitur,ita vt negate fadum non poisit, conatur iure defendere fadum. Sb**'nbsp;quit mihi non addidil��s hanc mulierem non comedifl�m.Sic iterum quod ipftnbsp;cauitjin Deum rerjcit,�6 eum accuiat de fuo peccato. Adeo nullus finis eft peccan^*�nbsp;vbi femel � verbo deflexum eft. Peccarat inobedientia 6C incredulitate,nuncnbsp;nat contumelias,�lt;: blafphemiam dicens : Ego nonaudiuiSerpentem,non delelt;^'nbsp;tus fum in infpiciendo arborem illam, non extendi manum meam ad decerpend�^*nbsp;pomum prohibitum. H�c omnia Mulier fecit, quam tu mihi dedifti. In fumtna,^'nbsp;dam non vult agnoftere peccatum,f�d purus amp; mundus haben' vult.

Pertinet itaque h�c quoque particula ad defcriptionem peccati feu naturae cati. Quando enim non adeft promifsio rcmiftionis peccatorum i�u fides,tuncnbsp;catornonpoteftaliterfacere. Sidixifl�tDeus:Adam peccafti, f�dcondonabot*^*nbsp;peccatum,ibiAdam cum ftimmadeteftatione peccati, humiliter �Ccandideag�^^^nbsp;uift�t peccatum. Sed quia ipes remifsionis peccatorum n�dum adeft, propter tra^J'nbsp;grefsionempr�cepti,nihilftntit necvidet,qu�m ipi�m mortem. Earn autemnbsp;natura non poteft non auerfari,ideo Adam ad confefsionem peccati non potefta^'nbsp;gi,fed omnesvias.tent�t, quibusfperatculpam amoliri pofl�. Sic omnis peccat^^nbsp;oditp�namfuam. Qtna autem odit p�nam, fimul odit iufticiam Dei 8gt;Cnbsp;Deum, amp; conatur omnibus viribus perfuadere Deo Qi, omnibus, quod innoctf^'nbsp;ter patiatur.

Adhuncmodumextcnuath�cAdampeccatum, quodnonaudiueritSerp^^' tcm,qu�d non deccrpfcrit pomum. Mulierquam mihi dedifti inquir, d�dit mi�* ,nbsp;�gno hoc. Ab hoc fenlu non mult�m abfunt homines deiperati,qui c�m ad cogi�*'nbsp;tionem peccati veniunt,aut laqueo abrumpunt vitam,aut Deo maledicunt.nbsp;funt Hiob voces : Maledida dies in qua natus ftim. Cur non mater mea mihi fep'�^*nbsp;chrum facfta eftr^amp;fc. Culpam enim peccati transferunt in Deum, murmurantnbsp;tra Deum,quod conditi fint ad interitum �C damnationem. Aliter homo nonpo^^nbsp;facere,c�m non adeft fpes veni� 8C promifsio grati�. Quia enim mors naturaenbsp;lerabilis eft,ideo parit defperationem �Cblafphemias.

Eft igitur vox plena doloris irarum contra DeumzMulier quam tu mih� difti,quafi dicat : Hoc incommodo tu me onerafti. Si Mulieri dedifl�s propriumnbsp;quem hortum,necme eius cohabitationeonerafl�s,manfifl�m fine peccato.nbsp;igitur peccauitua culpa eft qui addidifti mihi Vxorem. Proponitur igitur Ad^nbsp;h�c,ceu exemplar omnium peccantium �C in peccato deiperantium. Non enim P�nbsp;ftint aliter,qu�m Deum accuGre QC f� excuf�re. Siquidem videntDeum omniP'^nbsp;tentem efl�,�^ ifta peccata prohibere potuiflc. T am horribilis res eft peccatum,nbsp;non in tempore eriguntur animipromiftione remifsionis peccatorum.

VIII. Tacit arrogantes,fuperbos,c^c. Genef capitc nono,f01.iy�. H�C prauitas P�'�P�^ peccati originalis,quod facit arrog�tes,fuperbos,amp;^ i�pientes vitra menforam. Ctnbsp;ficutPa�f�

tJE CAVS� FORHAL� PE cc ATI ORlGINlS; �8lt;1 fi-ci�r Paulus Rom. iz. monct, fapi'endum fit cum moderatione, fcii fbbri�,fccundumnbsp;in�nfuramfidci,quam fingulis diftribuit Deus. Sed in hoc gradu peccatum origi*nbsp;nalenoHpatiturconfillcrc ipfuni Ham� Itaquc arrogat fibi vitra fuam menfiiraninbsp;radkium in patixm�

Idem videmus in Abfolonc, priufquam feditionem mouit contra patrem Dagt; �id,inique iudicat dc eius gubci nationc, Hane difplicentiam vtfic vocemjquam exnbsp;partis gubernatione haurit,icquitur pofteamanifeftus confemptus^�d aperta vis adnbsp;cpprimenduin patrem. Hoc veneno cum cor Ham plenum eilet, quod tanquarrinbsp;aianeus ex patre,ceu optima rol� colligitjlequitur talis frud�us�

IX. F�giH�ccm. Geneficap.4i.Tom.4.fol.�G7. Tantuseftftupor,fiuefuror,� vefania Originalis mali,qu�d non vult dehoneftari, nec turpitudinem fiiam conlpinbsp;ci, Ac prorfus contra naturam peccati eftjfateri fe peccafle.

Sicferunt S. Martinum Diabolorefpondifi�jc�m illuderct ei,acrcpraehendegt; rct facilitatem illam in remittendis pcccatis pefsimorum �c Icelcrati�imorum hominbsp;num.Si tu quoque pofles dicere peenitet me peccati,etiam te abfoluere vellem.Efletnbsp;cnitn faluus Diabolus, ficut nos omnes, fi pollet fincero corde dicere: Mifereremcinbsp;Deus. Abfolutio amp;remifsio pcccatorumcertaeft, tantum agnofeas Sefatearistenbsp;peccafle. ^btT�afomt�frXml�dStit^m. Adam Sc Heua hoc non potucrunt. Sicnbsp;cnim inquit Adam:Vocem tuam audiui in Paradifo,Slt; timui co quod nudus cff�m.nbsp;Nortait:Qiiiatranfgrefius fum tuum pr�ccptum, donee Deus ipfe vrgeat cum,nbsp;fiC qu�ratamplius : Qiiis tibi indicauit quod nudus cfles, nifi quod ex lignt? dc quonbsp;pr�ceperam tibi ne comcdcres,comedifiif�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wtl fr nic^f flintfen. Nequc tarnen

obietfiumcrimenagnofcit aut fatetur,fed transfert in V xorem:Mulier inquit quam dedifti inihi,dedit mihi de ligno,amp; comedi. Etiam territus, paucns, tremens, fen-tiens fepcccaflcjtamen non fatetur peccatum. Simile exemplum eftSaulis quoquCjnbsp;quiait:Peccaui coram Deo,fed honora me coram Principibus Ifrael,tcge peccatum*nbsp;W�l��5f(ffn. Hoc nihil valet ne quidem coram hominibus. Qtiiafacere peccatumnbsp;S/Cnegate duplicat,im� feptempiicat vt fie dicam,peccatum, Homines non extremenbsp;malt quando funt offenfi,facile ignofeunt dcpr�cantibus SC agnofeentibusj @01jlnbsp;�gt;٫l^bul� (0�gt;t. Sin tegttur �f ornatur peccatum,magis irritantur animi. Sy*nbsp;rach inquit : A mortuo quafinihil p�rit confefsio. Talis eft natura confeienti�, ta*nbsp;inetfifentiatpcccatum,teneatur�Cexcutiatur cor vfque ad damnationem, tarnennbsp;non fatetur delic'lum.

Qiiilibetigiturdifcatin nomine Domini, fi peccauit, fatefi id, non modo etitremifl�mpeccatum,verumetiam OAunes homines condolebunt, �C commiiera-�nbsp;buntur lapfum cius.'Sed nemo eft qui veiit hocfacere,nifi in genere tantum.Singu*nbsp;kuiter veto culpam �d reatum agnofcerc,non cft huius nature corruptae, vtcunquenbsp;fateaturfe ream eflecoram Deo, ld cnim teftatur excmplum horum fratrum. Lu*nbsp;dit cum eislofeph,6d vari� animos corum verfat, fed non cogitant hune efl� lofeph,nbsp;Cjucm iam diu extincT:um putant, Sentiunt quidem Deum recordari iccleris lufinbsp;fed nondum eft pura confelsio. Ideo vrget Sgt;c inftat lol�ph, vt extundat extor*nbsp;quearagnitionem peccati, qua pofsir eis adirus cft� ad rcmifsioncm,

Atquanra h�cmiferia Sd dementiacft,quodad ipfum falutis noftr�aditumita refugimus. Qiiod fi fapercmus,6cfi eflet abfque lue pefte il la Originali, hequCnbsp;cenfeientiatam obftinata SC conrumax eflet in nobis, tum pcccata pifs ver� efl�ntnbsp;Spiritus fancli ctncndationcs,erudit�oncs Sf operationes in bonum, vt inquit Pau*nbsp;lusRom.8. Sandtis omnia co ^pcrantur in bonum, etiam pcccata, Qiiare C Quianbsp;lapfus illihumiliant,crudiunt Slt; reddunt nos cautiores,im� etiam gratiorcs Deo,flnbsp;confitcamur Stf pcenireamMs. Adco multiplex frudus eft inpeccatis,fi quis fpiritua*nbsp;liter jjspolsir vti. Eft quidcm mors Sddaninatio in vfulegali, fed vfus fpiritualisnbsp;adhibendus

ipo ' DE CAVS� MATERIAL! PECCATI ORIGINISi adhibendus eft,hoc eft agnofcendum eft peccatum,aperiendum cor, confitcndti*��nbsp;qu�rendum remediuirijtum proden't peccatum dC quo magishumihaberis,nbsp;tiusxmpetrabisveniamamp;remdsionem.

Dauid etiam tacuit ah'quandiu, vt de fe inquitjPfal.j 2.3f^ Wo(t$ cideram vriam, ftupraueram cius coniugcm,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fc^tnttct V�� WOft titelt

peccatum cxlabam,tegebam,ornabain. Quia peccatum originale non vult con*P ci iuam deformitatem. Nec Diabolus fert turpitudinem amp; feetorem fuum pro^'nbsp;Sed vtrumque vult pro innocentia amp; iufticiahaberi,

Id non poteft ferre Deus. Ideo addit Dauid:Quia tacui inucterauer�t oflamp; wer fc^�r grunb gangen. Quia cruciatus Sc Erynnis confdenti� malacnbsp;pelctur tacendo, difsimulando,tegendo� Quando igitur Nathan venit Si(. di einnbsp;ille es,qui h�c defignafti, Ibi terretur �C occiditur,6C tarnen per fpiritualem vfuf^^^nbsp;eit ; Peccaui� Id verbum vbi audit Propheta, quod non veretur feipfum defono�^^nbsp;confundere 8C damnare, ibi ftatim adijcit : Dominusremifittibi peccatum tu�^nbsp;Qiiodfi excu�fletautornaJilet le vt Saul, voluiflet tegere deli(flum,nechab^nbsp;pcccator,fed iuftus SC innocens,pertjflet in aeternum. ^animb CT ja ��nnbsp;�Ott /nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wir peccatum originale rtt^tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f dtttttt/SC fi quis eilet lapfus,fli^

ad vfum fpiritualem conuerteretur, fo tjl Cf �rttmbtt� �Ott mit ffintt �nb Vergebung.

X� e-�rationiittcognihtin. Tomo4.Iencnf,folio.3pj. P�l.$i� Locus de pecc3� originiSjVnus ex illis infignioribuslocis eft,quos ratio nefeit. Dilcitur autem,nbsp;alij ex lege SC promifsionibus Dei, Solus autem Paulus ex �poftolis eft,quih�^nbsp;locum ex profelib magna grauitate tradauit.

Forte autem ideo � reliquis Apoftolis pra:termillus eft, quod haec dodrina manus quafi pofteris traditafi't� Moles quoque attingit hunc locum in lua oratio��^nbsp;Pfal 90. Poluifti iniquitates noftras in conlpedu tuo. Ibi enim no obfcur� figni�^^nbsp;nos coramDeo eile in ira,SC ferre mortem propter iram Dei, quae inde excitai^'nbsp;quod peccata noftra Deo nota fint. Horum pcccatorum SC irac Deicaufa hxc^' 'nbsp;quod caro haec in Paradifolapiu Adae vitiata eft, vtfitperuerfo timor� SCamort �nbsp;gaDeum SCfeipfum. Haecdodrinaficut dixi,permanus tradita eftpofteris,nbsp;tarnen SC Dauid etiam literis cam mandarunt. Sc poft eosApoftolus Paulus,nbsp;dubioaut� hancfapienti�,haul�runt ex primo prgeepto, 3C ex promifsioneAbt�^*nbsp;fada SC Ad�, Ex hi s enim manifeftum fit,quia benedidionem promittunt,hantnbsp;turam ellelub maledidionc,6Cfub regno Diaboli,in quo funt tenebr�, odiumnbsp;difhdentia,8Cc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Continet igitur hic verficulus caul�m,cur nos omnes debeamus confiteri,ci'�^ fimuspeccatores,ac omnia noftra ftudia coramDeo damnabilia, folus autemnbsp;fit iuftus. Atque hgcdodrinalummenecel��riaeftinEcclefia,nequePapa,nc^^^nbsp;Turca earn credit. Nam hoc pofl�m teftari mco ex�plo, me cum multos annos Fnbsp;dor Theologie fuillem,hanc dodrinam nodum fciuiflc.Difputabant quid� denbsp;cato originis,fed dicebant inBaptilmo fublatum efle, SC extra Bap tifmum innanJ^^nbsp;lumen elle reliquum quod fi quis lequatur,dari infallibiliter gratiam.Quin doceb^^nbsp;in D�monibus quoque manfifle naturalia integra SC tantiim gratiam eos ami�^ *nbsp;Qin's autem non videf,ft�mm� contrariahgcel��,dicere, Qiiod naturalia fintiiinbsp;gra,SC naturam elle peccato corruptam, voluntas eftquidem res naturalis, fed lt;P^nbsp;non fimpliciter de veile difputant,fed de veile bonum,idque vocant naturale, mnbsp;error eft, Manet voluntas in Diabolo,manet in h�reticis, hoc fatcor efle natural gt;nbsp;fed ea voluntas non eft bona,neque intelledus redusautilluminatus manet.

Ergofi ver� volumus de Naturalibus loqui,fecundum hue Plalmum,SC fecUf� S.S. modum,tunc vocemus Naturalia hoc ipfum, quod in peccatis QC mortefoif 1nbsp;qifO*

c�rrupta amp; mala volumus,jntclh'gimus �C cxpetimus Jd�arccnimcum pr�fen-ti Pl�lmi loco coiiuchiuntjSC ex eo probah pof�unt. . Haec (�ris fint de confe�ionc pcccati on'ginaliSjfeii nobi�cum nati,quod tarnen toti mundo abfconditum cft, necnbsp;rcuelatur viribiis,rationibus aut fpeculatioiiibus noftris, fed potius oblcuratur, de*nbsp;fenditur �C cxciil�tur. Ideo opus efl verbo Dei de c�lo, quo reueletur h�c naturaenbsp;rmmundiciesjfeu vitium. Qiiin verbo credcntes,confiteamur h�c fie habere, etiamfinbsp;tota natura r�clamer,feue cogitur reclamare.Hgc huius Pfalmi,im� tonus Scriptur�nbsp;�cii Theologi� diff�ciliima docf�rina eft,finc qua impofsibile eftjlcripturam recS� in*nbsp;telligijf�cut recentiorum fomnia probant.

XI, nbsp;nbsp;nbsp;Eft res infinita SC omnium malorum caul�. Pfal. 90� T om.4., lenenf.fol.fp,

Porr� h�c pr�cipu� obf�ruanda h�cfententia cft,quod nullus homo omnia fiia pec* cataviderepofsir,prgcipu�fimagnitudinem pcccati originalis fpecf�es� Neepidmi*nbsp;rumeftjQiiis enim vnicumpeccarumlibidinis,omnib.not�,fatis deferiberepoteft,nbsp;etiarafi omnes efl�mus Pocte, Vli gilio vcl Ouidio paresfldeo Salomo dieft,via virinbsp;ergapuellam efle inucftigabdemjhoc eftjaffec^us amantium, � neminc exponf,auCnbsp;Eus dici pofle.Qitanto igitur minus poterunt reliqua peccata grauiora Si. fpiritualfanbsp;fan's agnofcfficut funt impatientia in aduerfis, blaiphemi�, murmurationes contranbsp;De�jamp;c.Qi�antum barathrum ell fola incrcdulitast'Ver� igitur peccatu tarn eft magnum,quam magnus eft quipeccato ofixnditur. Eum verb c�lum �C terra non po(*nbsp;iunt capere. Merito igitur vocat peccatu rem ablconditam, cuius magnitudo no po-teft indudi animo. Sicut enim ira Def,ficut Mors,ita peccatumquoep infinitum eft.nbsp;VultautemMofeshgc�nobisdiici�Ccredi, vt perterrefadli fuipiremusadDeumnbsp;pro gratia,ne fimus in contemptorum numero, led contriti amp; humiliati ad morien*nbsp;dum,fperemus per gratiam Dei reternum pondus gloria�

Qiuhocmodocontriti�Chumiliatifunt malleolegis, hipoftunt fnformari docerijVtillas fagittas Satan�modercnturjC�nos follicitat vt qu�ramus caui�s, curnbsp;ficnobifeum agat Dcus.^Gur omnem potentiam ftiam,contra hoc aridum foliu exernbsp;fcarficiit Hiob loquiturdncidere polTunt h� difputationes,fed noli terrcri.Hoc ponbsp;tiusftatue,Eflehgcquoque peccati pcenas �C fagittas Diaboli, que repellunturCly*nbsp;peo fidefad hoc valente, vt prematur fecuritas QC fuperbia noftra, in quam peccatunbsp;ouginisnos deducit. Qiiantum itaque de calamitate hominum poteft dici,tantumnbsp;hicdicit Moles. Nec credo pofte hec aut melioribus, aut grauioribus verbis expli*nbsp;fari,deducit enim narrationem vfque ad extremum gradum, quod harum calamita*nbsp;�um caufa fit peccaturn,Quod etfi a nobis amp; toto mundo abfconditum eft,tarnen innbsp;conlpedu Qc claro lumineDei collocatur. Qiiid poteft diet grauiust'

Nulla alia ratione toll iturSfeondonatur, nifiper traditumFiliumDeiin mortem. Galat. 1.cap� Tom.4.. IenenCfol.13.

^ceata noftra nulla alia ratione tolluntur,nifi per traditum Filium Dei in mor bellicis machinis SC arietibus deftruedus eftPapatus�nbsp;a. lubuertendp omnium gcntium,omncs religiones, omnes cultus omnia opera �inbsp;m�rita. Sienfm peccata noftra pollunt tolli per noftra opera,fatisfad�iones �Cmzrbnbsp;ta. Qiiid Opus crat pro ipfis tradi Filium DeftCum vero pro ipfis traditus fit. Ergonbsp;nos non abolebimus ca per opera noftra.

Deinde oftenditur hac fentetia quocp,pcccata noftra tarn magna, infinita 6^ t�cta cfle,vt impofsibile fir roti mudo pro vno fatisfacere.Etccrte ipGprgctj magni*nbsp;r'-'do,nempeChriftus,quifeipfumtradidit propter peccatanoftra,fan's declaratnosnbsp;n'o pofte latisfaccrc,3(dommarq peccato.Valdeamplificatur vis potentia peccatinbsp;per ifta verbaiQi li dedit lemctipfum pro peccatis noftris,infpicieda eft igitur magninbsp;tudo S)C infinitas(vt ita dicam)pr�cij pro eo imp�fi, tu apparebit omnino t�tam vim

Qui h�c bene confidcrat, intelligit peccati vocabulum, �ternam Dei ira*�� jj totum regnum Satanae,complelt;f�i, �C iram plus quam dici poteft efl� horribilefl�*nbsp;quodcert�feri�afiicere, Sgt;C perterrefacerenosdeberet. Verum nos

lifsimus potentifsimus Tyrannus foper omnes homines in toto mundo, qU*� pofsit vinei �C expelli,illa pot�tia omni� creaturarum,fiue fint Angelic� finenbsp;n�, fed fola infinita 2C foperiore pot�tia,Iefu Chrift i Filij Dei, qui feipfum pro eonbsp;didit. Deinde iftal�ntentiaingentem quoque confolationemproponit, oinnbsp;COnfcienrtjs,magnitudine peccati perterrefaeftis* Vt maxime enim fit inui(?hi�^Lnbsp;rannus peccatum,tarnen quia Chriftus morte fua vicit illud,non poteft credent^nbsp;in eum nocere* Porro fi hac fide inftrult;fti, adh�ferimus toto corde ifti hoini*^'nbsp;ChriftOjtum aperitur nobis lux,SC l�no iudicio informamur, vt certifsim� Si.nbsp;me de omnibus vit� generibus, iudicare pofsimus. Nam cum audimus pecca^^ �nbsp;T yrannum efl� omnipotentem, totum mundum illi obnoxium,ftatim ineuit^nbsp;li confequentia colligimus. Quid ergo faciunt Papift�,Monachi, Montales,nbsp;dotes,Mahometift�,Anabaptift�,� omnes operarij,qui fuis traditionibus,p�'^Epnbsp;rationibus,l�tisfa(ftionibus,5Cc. voluntclucre SC vincerepeccatumr'Ibi ftatim*�^ gt;nbsp;camus iftas Se�ftas omnes impias �C perniciofas efl�, quibus non fol um obfoi�^^nbsp;gloria Dei �C Chrifti,l�dpenitus auf�rtur,�C noftra illuftratur 2C ftabilitur�

Ami�io bonorum quie habuit homo ante lapfum. Genef. capite primo,folio th eft conditus, vt habeat cognitionem Dei,8^ vfom creaturarum, quern voletpro�nbsp;arbitrio,cum fomma fccuritate,iufticia,fapientia� Nihil deeft,omnia font abun�^^nbsp;tiisime creata,ad animalem vitam,amp;c� H�c amp; bona maxima ex parte omnianbsp;font per peccatum,0C fomus hodie ceu cadauer cjuoddam illius primi hominis, 4^,nbsp;vix vmbram iftius regni retinemus. An non eum dicemus omnia amifilF^jnbsp;ex immortali faeftus eft mortalis, ex iufto peccator, ex accepto �C grato homingnbsp;mo damnatus f' Quia iam homo eft mortalis �C peccator*

Malediaioterr�. Genef cap. z*fol* 25. Nunc cum alius fit homo propter p^*-turn,etiam mundus coepit efl� alius, hoc eft ad lapfum hominis i�cuta eft corrupt fiC maleditftioereatur�; Maledida terra ait Deus ad Adam,propter tc,fpinasnbsp;bulos germinabit tibi. Et ad peccatum vnius maledidi Cain, malediciturnbsp;ctiam culta non reddat virtutem foam. Poftea ad peccatum totiusmundinbsp;luuium �S deletur vniuerfom genus humanum, paucis iuftis i�ruatis, nenbsp;de Chrifto non impleretur. Sicut autem apparet terram deformatam efl� per pc^nbsp;turn. Ita credo ego, Solis quoeplumen clarius �C pulchrius foifl� cum crearetutj^nbsp;te peccatum hominis.

Calamitates plurim^e in hac uita er po/l hanc uitam lt;eterna damnatio. Genf Capita \ fol. lt;So. Siquis copiam aflredat,nbsp;nbsp;nbsp;vult videriRhetor,is hoc in loco numereto^

nia generis humani mali,inueniet autem tarn copiolam i�getem omnis generis eai mitatum, vt prg metuhoevnum a Deo fit expetiturus, nevnamhoram in tannbsp;pmculisliceatviucrc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ouidcni'�

� � D � � Ff � CTIB V s PECCAT� OR�GINFS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�pj

(�uid cniin morbos tMti�m commemordtntts ? Omnes creatur� contra nos �6 tantum non quot; ��pcrm'cicmnoftramarmataefunt. Qttotfuntquosignis�Caqua perdunt f'Qiian-� feroctbus SC venenatis beftijs periculi eftr'Nec tantum corpora noftra,fcd al�nbsp;nta ctiam ad alendos nos nata inlcftant. Taceo quod nos ipfi ruimus in mutuas ;

, Itaque fi hominum ftudta ipeSles, quid eft haec vita quam quotidiana conten-^'%infidi�,rapinajC�dcsf'pr�ter ca incommoda, qu� ab externis in nos deriuan-��B Hcc omnia non exiftimo ante diluuium, vel numero tot, vel tam grauia fuift� '^^Uunc iuntjied quia creuerunt peccata, ctiam poenae ill� autft� ftjnt. Quare cala-�^^tates Ad� impof�t� mediocres fuere,pr� noftris. Qii� enim mundus magis ver-^'^a(ifinem,e� magis obruitur p�nis Q� calamitatibus� Acccdir autem ad hocetiamnbsp;^dinalum,qu�d quo plus mundus percutitur, e� magis indurat frontem, SxL ftu-quafi ad iua mala,ficut Proucr. 2/.dicitur: T raxit me Sc non fenfi, percuisit me

. An non enim mirum SC miferum cft,h�rere prim�m in corpore noftro veftigia ^^ei,quam peccatum meruit. Deinde etiam confpici iram Dei,in terra SC in om-Q Bs creaturis,nbsp;nbsp;nbsp;ramen octo (b aciceufo animo ifta omnia � nobis negliguntur.

^'�dcnimfpine, quid tribuli, quid aqua, quid ignis, quid erucg,quidmulcg,quid ^'^Bces,pediculi,cimices r'An nonh�c omnia SC lingula ftint nuncij, quiconcionannbsp;�^BobisdepeccatoSCiraDei i?* Siquidem ante peccatum non fuerunt aut (altemnbsp;^Bfuerunt noxia SCmolefta.

. Scientes igitur 6C videntes, (urnus 6C viuimus in plufquam Aegyptiacis tene-ihfira Dei, SCeatn tantum non in oculos infigant, tarnen nos earn non animaduertimus, 5C hanc vitam ceu vni-Felicias ampletftimur. Sicut igitur peccata multiplicantur, fecuritas crcicit, dCnbsp;^Biinesadmalafua occolluerunt SC obduruerunt :Ita etiammala multiplicantur^,nbsp;J ^tantum in hac vita,(ed etiam infutura. De imptjs dico : Si quis enim in inferno.

�'turn fenfu pcenas Sgt;C auci^tus (uftincret,5C non intclligeret fe iuftas p�nas ftifti-g^�^^jtolerabilioresef��ntcruciatus, ficut nos noftra mala non volumusagnofeere ^�^Bafi dedoluimus. Sed ibiauferetur ftupor ille qui nunc obftat, quo minus vi-� ^^usniiferiamnoftram,0Capcricnturicn(usomncs, vt non folum in corpore fitnbsp;poEne,(ed etiamin ip� mente fenfus ireDei, SC confefsio quod earn iram no-J^Bialicia meriti (umus� Hec acuent SC infinitis modis augebunr., impiorumnbsp;��^datus.

^pmamdtfiuetribulumfdcietcrcfceretibi. H�c itcrum admonemur, terram per fe nihil ^producere,(cd propter peccatum Ad�,ficut fupr� difert� dixit propter te, Qiia-^Botiestribulos Sc fentes, quoties zizania Sc alia id genus in agro, horn's, vide-irgt;,- �^^^^^^mur tanquamccrtisfignispcccati �C ireDei. Non tantum in templisnbsp;Br audimus argui nos peccati, omnes agri, imo pene tota creatura plena eft tali-� concionatoribus admonentibus nos de peccato noftro, SC ira Dei per pecca- �nbsp;/��^lexcitata.

Dominus iftum mirabilem ftuporcm, ex oculis,fen-cordibus noftris eximeret,vttotics admoniti de peccato, exuercmus fecurita-^�^^^^Brcmus in timor� Dei.Ideo enim tarn varie malcdic'�ionibus deietfti SC ^P�-efsifumus.

Genef.cap.z.fol. 2. Mea fententia hge eft, v^n^'^PfimumParadifus per peccatum hominiclaufa. Deinde per diluuium totanbsp;q difietfta,vt iam nullum eius appareat veftigium. Nam ficut (upra quo*nbsp;Poft ^��^nin�exiftimo, Paradifiim poft Adae lapfum extitifle 8C notamfuift�nbsp;eritati eius,fed tame inaccefsiblem,propter cuftodiamAngeli,quicumgladionbsp;Rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiammco

flammco hortum cuftodiui't, vt tcxtus dicit. Sed diluuium omnia vaftauit, fient prum eftjf uptos efl� omnes fontes amp; abyfl�s* Qins igitur dubitet etiam hosnbsp;ruptos Si confufos el�� i Sicut�taquepoft D�uuium montes funtvbianteaagn*�nbsp;am�na planicie fuerunt, Itaquoque non eftdubium, nuncefl� fontes, vbiantt^nbsp;nulli ftieruntjSC econtr�,

Tota enim terrae fades mutata eft. Nec dubito ego reliquias Diluuij efl�, qito vbifodt'nae metallic�nuncfiint, ibi non rar�rcperiunturligna durata in l�xum-*nbsp;�'pfis {3xis confpi'ciuntur formas vari� p�fcium,amp;r al�arum beftiarum. Sic credonbsp;mediterraneum ante diluuiumnon fuifl�intraterram, ledperDi'luui'umeieflc*^^nbsp;�am viam hanc, in qua nunc confift�t. Sic fpaci'um rubr� maris fine dubio antean^nbsp;f�ecundusager, 2lt;vtvcrifimile eftportioa�iquahuiushorti� Sicreliquif�nus,P^*^^nbsp;ficus, Arabiens �lc. exiftunt ex rcliqups Diluuij.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Non igitur exiftimandum eft,fluuiorumhorum efl� hodie eundem fontciflj^*� turn fuit, fed ficut terra adhuc eft,amp;^ profert arbores,herbas, �t^c. Hase fi ad incorniP'nbsp;tamnaturam referas, font quafi reliquiae miferabiles illarumopum, qua s terra t�i�nbsp;condita habuit. Ita hi fluuq tanquam reliqui� manent, fed non in eodem plane Ift��nbsp;mult� minus ex �jfdem fontibus. De noftris corporibus quantum per peccatii^nbsp;perqt;' Loquendumitaque de tota natura poft corruptionem eft, tanquam den^^nbsp;facie rerum, quam natura primum per peccatum, Deinde per vniuerlale dihiuitiit*nbsp;induit�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;

Ac adhuc ita folet Deus cum peccata punit, fimul etiam maledicit terrain, per Zophoniam minatur fe congregaturum piftcs maris, �C volatilia coeli. SicUt nP'nbsp;ftro feculo multi amnes minus pifeium habent,qu�m maiorum memoria. Minus nnbsp;quentes font auiculae,��c. Sic apud Eiaiam cap. tj. eft de Baby lone quoque�

Qtiando enim hominesauferuntur, etiam beftiasagri diicedunt,nec quidqus�^ remanet,praeter monftra amp; infauftas feras. Sic terra Canaan olim fertililsiffla,nUgt;�nbsp;dicitur plena efl� falfoginis. SicutPfal. �07. minatur. Sihocacciditinparticulat*^'�nbsp;pcienis,quid putabimus illam vniuerialem p�nam fecifl� C

Nemo ergo offendatur hoc ftandalo quod audit Molen dicere. Ex eodemf^^^ te flumina quatuor oriri,quae hodie longifsime inter fe diftant,Slt; diuerfos fontts^�nbsp;bent. Ncque enim cogitandum eft,mundi eandem formam efl� hodie quae fuit annbsp;peccatum. In ea opinione cum efl�t Origines, ad ineptifsimas allegorias le couetnf^

Eft quidemNilus adhuc, eft adhuc Ganges, fed ficut Virgiliusdeeuerfa dicit. Et campus, vbi Troia fuit. Si quis enim Nilum �i. alios fluuios vidifl^^*,^nbsp;foa prima conditione �� gloria, longe vidifl�t efl� alios. lam non fol�m non eftnbsp;go eadem, necqualifas, led nec curfos idem. Sicut ali� quoque creaturae omnes nnbsp;formatas SC corruptasfont. Ideo Petrus Atft. 3. dicit: Oportet Chriftum coelum^^^nbsp;pcre,vfqueadtempusreftitutionisomnium. Significat enim,ficut Paulusqn^q^nbsp;dicit totamcreaturam vanitati fubielt;ftamcfl�,amp;^fperarireftitutionemomniuni)nnnbsp;fol�m hominis,fed c�li,terraE,Solis,Lun�,6Cc. Sic igitur refpondeo ad hunenbsp;Efl� Nilum, Gangem 8C casteros fluuios, led non taies quales fuerunt. Nequeen*^^nbsp;fontes fol�m confufi, l�d etiam qualitas mutata eft. Sicut homo habet quidempnbsp;deSjOCulos, aures, ficut in paradifohac forma eft conditus, fed hase ipfamcnbrap�nbsp;ferrim� corrupta �C deformata font poft peccatum.

Habuit Adam ante peccatum clarilsimos oculos,�tcnerrimum 6C fubtiliftin� odoratum,corpusad gener�dum aptilsimum SC obedi�tifsimum. Sed hodie q^^ jnbsp;turn abfunt membra noftra ab ifto vigore f Eadem ratio eft iftorum flurninum,nbsp;primam eorum origincm refpicias,SC totius creaturas*

Expedemus igitur iam reftitutionem omnium rertm, non Ibl�m anim3^^^ corporisquoque, quodipfommelius�Cnobilius inilladiehabiturifomus,

peccato vixiff�t. Ad hanc fpcm nos deducitChriftus,qui innocentiam reftituit nobis perremi�ionem peccatorum, QC facitnoftram meliorem conditionem, quam Adacnbsp;condinoinparadifofuit.

Coniugifbonaperpeccatumfuntcorrupta. Genef cap. 2. fol, Si Adam in ftatu inno* ccnti'ae permanfiflet, fuiflet h�c coniuetudo manti �C vxoris iuaui�ima. Iplum opusnbsp;generationis quoque fuiflet i�ndli�imum �C reuerendum. Non fuiflet ill e pudor exnbsp;peccato natus, qui nunc eft,quod parentes tum coguntur ft abftondere in tenebras.nbsp;^on minor fuiflet in concumbendo honeftas, quam eft in capiendo ibmmo, cibo,nbsp;Potucumvxore,

Annon igitur horribilis hie lapfus eft fReucra enim nullum opus fuit praeftangt; flus Sc admirabilius in tota naturaquam generatio. Eftenimpoftpr�dicationemnbsp;uominisDei fummum opus,quod tarn fine peccato Adam SC Heua in ftatu innoce*

�n carne h�ret,b�ftialem fcilicet appet�tiam dC pruritum, omnia haeefunt originalis Peccati manifefta figna.

Adx itaque adiutorium fuit mulier,folus enim non potuit generate, fi'cut nec uiulicr fola generate poteft.Porr� amplifsima hgc funt pr�conia fexus,qu�d mafeu-lus pater generationis, mulier autem mater generationis eft, �C adiutorium mariti.nbsp;^ed c�m ad ftatum innocenti�reipicimus, etiam generatio inf�nitis modis fuit me-�nbsp;^br, iucundior, faneftior�

Hodie multos inuenias qui voilent fibi nullos liberos nafei. Atque h�cpluf-�luambarbaricaimmanitas�Cinhumanitas, praecipu� inter nobiles SC principes ingt;

cert� fine pudore non poflumus ea vti. Caufa eft peccatum. Nam in paradifo con-grefl�sille fuifl�tfine omni verecundia, tanquam opus �Deo conditurnfiCbenex didumjhabuifl�thoneftam voluptatem,qualistum in cibo 8C potufuit. Nunc prohnbsp;doloreft tamf�da�C horribilis voluptas, vt�mediciscomparetur cum EpilepP?,nbsp;feu comicialimorbo.Sicmorbus veruscum ipfo operegenerationisconiuncftuscft,nbsp;fumus enim inftatu peccati �C mortis,ideo cti � poznas iftas fuftinemus, vt mullere,nbsp;finehorribilifurorclibidiniSjSC tanquam morbocomiciali,non pofsimusvti.

vi�uslt;iuolt;juentutdtuspropterpeccdtum.Gen.j.fol,66,Exiteforas inquitDominus,S^^*^ m�dite herbas agri, f�C fi quid aliud terra producit.Non fol�m arborem vitae, f^^nbsp;quidem reliquas arbores paradif� pofthac licebitguftare. Oftendit autem hic loc^nbsp;arbores paradifi neutiquam fimiles earum fuifl�, quas reliqua terra tulit. Nunc iWnbsp;etiam vidus, quo Adam �6 Heua vfi font eos admonct peccati �C miferrimae con�nbsp;tionis,in quam per peccatum conie�ii fonuTam varie calamitates noftrg pi��nbsp;vt etiam veftitus vitfius, non fol�m ilia Ipiritualium donorumearentianos^^nbsp;rumadmoneant,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

fdcitutnelcidmusoriginemnojlrdin. Genef cap. fol. 55. Apparethincquoque,q'^^ horribilis lapfus fit peccati Originalis, fiquidem vniuerfum genus humanuinf^�nbsp;origincm nefeit, Videmus quidem copulari mafculum �C f�minam, poftea ae^�,nbsp;lucem certifsimo tempore infantem. Sunt h�c oculis omnium expofita �d�nbsp;ma,�d tarnen nifi verbum te admoneat �d doceat, ipfom opus quod leiens vidertnbsp;facis,nelcis. Sicut Philofophorumdilputationes l�tis oftendunt, Ha�c an nonnbsp;bilis c�citaSjSC mil�rabilis eftignorantia dSi italt;� Ad� perftitifl�tininnocentia,fl^nbsp;tiqua fuifl�t opus admoncri pofteros de foa origine. Sicut non opus fuit,vt adi^fjnbsp;neretur Adam de coditioneEug fo�, ipfe ftatim cum earn intuetur agnofeit,nbsp;fit os ex ofsibus fois, �d caro ex carne foa. Talis cognitio fui �d aliarum creaturagt;^ rnbsp;manfifl�t etiam in pofterirate Adae. Omnes ftafim animaduertifl�nt finalemnbsp;ficientem caufam,de quibus nuncnihilo plus fcimus,qu�m ipf� pecudes.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, '

iiuditdSiidmonctnosdcpccciito, qutenuncfaddefl. Gencficap,z.foh40. Fuerunt nudij�dc. Videturquodhaecclaufulapotueritomitti, qu�admonetderenofl^nbsp;modum necefl�ria. Qiiidenim refertfiuein paradifo nudi, fine indutivelfibu�^^nbsp;ambulauerint. Sed profedt� infignis �d necefl�ria claufola eft, qu� oftendit innbsp;nobis videtur leuicula, quantum mali per peccatum originale haec natura accep^*^ �nbsp;Omnes genteSjacpr�fertim quae ad Septentrionem magis d�clinant,abhorenj�nbsp;ditate corporum. Itaque paulo verecundiores �d grauiores homines, non fol�n�nbsp;pr�henduntcurtas�dmilitarespenulas in adolelcentibus, fed etiam publicanbsp;virant, c�m tarnen pudenda loca ftudiofe tegantur, turn � mulierculistumnbsp;H�c nunc fapientia eft, �d difeiplina digna laude, quis enim pater fine fcelere,nbsp;ram filio nu dare pofl�t t' At Adam �d Heua inquit Mofes, incedebant nudinbsp;erubefeebant. Non fol�m itaque non turpe fuit nudos incedere,l�d etiam lau�^^nbsp;gloriofom �d iucundum.

Hocnuncdmifiinusperpcccdtum. Nalcimur ejuidem nudi �d cumglabra cuteinb� mundum,cum reliqua animalia omnia, foas pelles, pilos, plumas, fquamulasf^*quot;nbsp;aflerant. Itaque contra �ftum folis vmbra �dificiorum,contra pluuiamjgran��'f�djnbsp;niuem, veftibus multiplicibus habemus opus. Horum nihil fenfifl�t Adam,fc��^d,nbsp;oculi humani,adhuc earn habent naturam, vtneefrigore nee �ftu afiiciuntur,nbsp;fuifl�t to turn corpus tutum � frigore. Ac quidem multis modis melius Heua,nbsp;noftra, fedifl�t apud nos nuda, nee qu�qu�offendifl�t nuditas vber�, �d relifi'^^^pnbsp;partium corporis,qug nunc pudenda: funt, �d accendunt propter peccat�J�^

Qixarehiclocus pulchre* docet,quantum mali peccatum Ad� fecutum extrema infania iudicaretur, fi quis incederet nudus. In quo igitur turn funm^^nbsp;ftra gloria fuifl�t, in eo nunc extrema turpitudo eft. Homini gloriofomnbsp;omniaanimalia ob f�ditatem teg�dam,pilis,plumis,fquamis haberent opus,*^nbsp;hominem ca dignitate�dpulchritudine coporis �fl� conditum,vt glabra �dmio'^^pnbsp;te incedere pofl�t. Hpc gloria perijt,maiore enim ftudio �d cura cogimur tegct^nbsp;pora noftra, non fol�m propter ncecefsitatcm, l�dmagis propter turpitudin^^nbsp;uendam,qu�m reliqua animalia � natwa velatafont�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, -p'a

S�pientiaSatanicdfecuta. GertcC cap. j.f�l, 46, Haeceft i'ftafublimisftpicntiajquae ex trcetur in cultu amp; religione ergaDeum plantata per Satanam 0lt;^ originale pecca-tum in hac mifera natura, vt homines omiflo verbo, quodDeus propofuitad ftlute,nbsp;vertanturadfuas cogitationes* Sicut Heuaftpientifsima f�minacondita, app�titnbsp;aliam fapientiam extra verbum, �C propter hanc ftpientiam fie multipliciter peccatnbsp;Omnibus lenfibus,vidcndo,cogitando,defiderando �C operando.

Tyrdttnts Satan�e. GeneC4.cap.fol.7p. docent nos hajc, deillacrudeliSatanaety* f annidegt;qua natura peccatis implicita,opprcfla eft,ficut Paul,Eph.x.ideo vocat filiosnbsp;ir�,661Tim. dicit captiuos teneri ad voluntateSatan�.Si enim nihil nifihominesnbsp;fumus,hoceftfi nonhde appraehendimus fernen benedit^um omnes fumus Cainnbsp;fimiles,nec deeft nobis aliud quam occafio. Nam natura deftituta SpirituSanlt;f�o,abnbsp;Codern malo Ipiritu agitatur,quo agitants eft impius Cain. Si autemin vllo homincnbsp;autviresfiifiacientes, aut liberum arbitriumel�et, quo fe pofl�t tuert contra Satanacnbsp;impetus,profedio in Cain h�c dona extitifl�nt, cuius fuit primogenitura �i: promiftnbsp;fioSeininisbenedi(fligt;led eadem eft omnium conditio,nifi adiuuetur hec natura (pinbsp;ritu Dei,non poteft fe fuftinere: Qind ergo futiles iatftamus liberumarbitriumr

CogitadabufumdonorumD�, Genef. Cap.�.fol. 104. lampoftlapfum, fichominum lt;^mparat�res funt, vt quanto pluribus donis quifque ornatus eft,tant� etiamtnagisnbsp;fuperbiat. Hoc Angclorum qui lapfifunt peccatum fuit. Hoeprimi amp; originalisnbsp;mundipeccatumfuit, in quo excellentifsima pars generis humani vixit. Qyiaau*nbsp;tem de fapientia fua QC alrjs donis pr�fumpferint, perierunt. Hoc peccat� fuit ftim*nbsp;tnorum Regum. Hoc peccatum fuit primogenitorum fer� omnium. Qjjid mubnbsp;tis r hoc eft peccatum originale, quod non nouimus, necpofl�mus red� vti magnisnbsp;amp;cxcellentibus donis Dei.

Qitod ioiturfummihomines atrociftimaexemplaf�unt, non accidit culpa dogt; norum autremm,fed culpapofl�fl�rum. Deus autem talis Dialedicus eft,vtarguatnbsp;�coniugatis,Slt;fimul poft�ftorem cum re feu dono pofl�flb deftruat.

Etpaul�pofl. Attp hoc commune naturae noftraeeftvitium, non poteftft conti.� ��crc, quin infletur donis � Deo datis, Nifi per Spiritum Sandum cohibeatur. f�pe inbsp;igitur dixi. Hominem non habere perniciofiorem hoftem qu�m feipfum.Hoc enimnbsp;difeo mca experientia, quod non habeo tam magnam cauftm timendi extra me,nbsp;qu�m intra me . Dona enim qua: habemus intra nos, inflant noftram natu*nbsp;ram.

Sicut aut Deus natura optimus non poteft omittere quiniravarijs donis omet 8^ cumuler,ficut ftint,inc51ume �6 integrum corpus, opes, fapientia, induftria, cog�gt;nbsp;nitio feriptur�, Slt;'c. Ita nos non poflumus omittere, quin in his donis ftiperbiamusnbsp;�^infoleftamus.Miierrima igitur vita noftraeft,ficar�dum fit donis Dei.Sed duplonbsp;mii�rior eft cum habemus. Nos enim duplo d�t�rior�s red dimur. T an ta eft malicianbsp;peccatioriginalis, quotamen omneshomines,exceptis fidelibus aut ignorant, aucnbsp;f anquam rem leuiculam negligunt.

Fdcitutnondnticmusi�inmALiqu^pitimur. Tom.4.lenenC fol.Pfth9�^ Inter reli* quas calami tares generis humani, h�c noneftpoftrema, quod tanta fiue malicia,nbsp;fiue p�na peecati originis eft, vt ne ientiamus quidem ifta mala,qu� patimur. Igiturnbsp;Prophete fandifsimi quiqj coguntur orare,vt homines ftltcm agnofeere haneminbsp;feriamfuampofsint. Siue igitur peccatum originis qualitatem, fiuemorbum voca*nbsp;uerimus, profedlo extremum malum eft, non fol�m pari �ternam iram amp; mortem,nbsp;i�d neagnoftere quidem qua: paterls. Adeo vt necefl�ria fit oratio pro toto genercnbsp;humano,vt ifta cogitate pofsit,qu� vidct,im� qu� experirur ficri,qu�d h�c vira nonbsp;folum breuifsima,fed varqs malis obnoxia eft, quodque poft ilia corporalia incom*nbsp;tnoda,cxpccftanda fint eterna. Satis malorum efl�t.abfconditum efl� peccatum ori*nbsp;R �f ginis,fcd

gini's,f�d quod ctiam tpfa p�na peccati eft abfcondita,haec non lepra eft, qil� ��nntjfed vcr� lapidis natnra*nbsp;originalipeccatoinnatum,qu�diniuftos SC im'ufticiam ferre nolumus. Prompt*nbsp;fumus malos repr�hendere �C omnes ludfcare. Deinde nobis arrogare fapicntw^�nbsp;iufticiam amp; porenriam emendandi omnia, quafi ipfi fimus prac c�teris hominib^�nbsp;iufti,f�pienteSjamp;c� SicutilleinEuangelio Lucae i8. Non fum ficut c�teri hoi^*'nbsp;nesj�fc. Sic Donatus voluit efl� cum fuis punis prae omnibus peccatoribus.nbsp;Aluncerus voluit omnes impiosperder�. Hoc eft feftucam in oculo fratris vid^*^^�nbsp;trabem in oculo ftio non videre. Ver �m hoc malum non definit in mundo, vlq�^

ftiamus nos natos efi� in peccato original!, itarcgimur � Deo, vt non l�mper tur donum naturam,nequefilq aequent parentes ��pientia Si virtute.

t�orspeccati p�na, Tom.4,.Ienenfifol. 378,Pi�l.5;i. Peccatum eft corruptio virium interiorumԣ:exferiorum,adeo vt nullum mcmbrum officium fiium itan'**'nbsp;faciat,ficut in Paradiib ante peccatum, fed diicelsimus � Deo plcninbsp;morbis Si mortiobnoxtj,ficutpcen� verba oftendunt:Quacunque die comed^^*^nbsp;de hoc ligno,morte morieris. Difcimusautemh�cex folo verbo. Gentesnbsp;deftitut�jCtfiinmedijs his malis iacerent, non tarnen ea red�� intellexerunt,nbsp;mortemiudicaruntnecefsitatemaliquam naturalem, non peccati p�nam efl^d*nbsp;de tota hominis natura non pofltint iudicare,quia fontem nonnorunt, vndcnbsp;lamitates in humanum genus promanarunt.

fam nos finitagnofceregt;fed eft ftupor quid� qui penitus opprefsit corpus Si �ioftram.Ad hune tollendum opus eft vexationibus vehementioribus, qiJ�nbsp;az._____/vtcXClt^�

Nam �udas Saul non fuftinent purgan'onem I'ftain, fed de/perant ac damitat � abiedos in �ternum, proptcrea quod atfliguntur,cruciantur,mortificantur. Ad*nbsp;flidis fgirur diiigentcr hoc inculcandum eft non irafei ipfis Deum, SC quodi'pfi de*nbsp;ffvtionemi'nterpr�tantur, cfleacccptationem amp;certi�s�mum argumentumgrat�a�nbsp;�iiu�n�jfiqu�dem omnemfihum quemrec�pit,flageilatjne pereat tnftupore, �C exei�nbsp;�atepeccati onginahs,quod fuopte ingenio nee videre,nec intelligere pofl�nt.

GeneCcap. 42. fol. lo^. Sed obqci�nt Papift� efl� fanatamperbaptifmumSC peccataremifla.Rcd�fan�fcd nondum funt ablata vtinquit Auguftinus* Hocquianbsp;ignorant illi, nunquam ad veram lucem ftn'prur�j regni Chrifti vniuerf�e Theo*nbsp;logi�penetrant.

Vulnera quldcm f�miuiui funt h'gata vt habetParab.Luc�. to. Infiifumeft vt* numamp;oleum, donum Spiritus Sandlc�pit, �d tarnen vulncraadhuc funt l�talla.nbsp;fufeeptus eft in curam vt fanetur. Nondum veto prorftis reftitutus eft. Qiiod fi veilsnbsp;diccrc,non efl� vulnus^non efle perlculum,expcrlre an femniluus pofslt Ingredljla*nbsp;boiare �f facere officium fanl hominis. Ipfe portatur � lum�to cul eft Impofitus, nor�nbsp;�aborat, non ambulat. Sic per �aptlfinum lumus lufceptl In lumentum Deij hoceftnbsp;pr�clofifslmum facrlficlum pro nobis, flue humanltatem Chrlftl, quaportamur, QCnbsp;^��mel quldem receptl,de die vero In diem curamur amp; fanamur.

EtTom. 2,]enenf fol. J14. In Afl�rtlon: ContraBullamLeon : Vldeamus antem qua ratlone moueantur, vtnegentpeccatum did rellquambaptlfinollbldl*nbsp;iieiTi. Dlcunt enlm baptlfinl Inlurlam efl�, fi non omnium peccatorumtribuere dl*nbsp;catur remlfslonem, ficut habet fides Cathollca Ecclefiae �f fandumEuangellum. Sinbsp;^tgorenilfl� funt omnia peccata, quod rellquum eft peccatum did non debet. Re*nbsp;fpondeofQsild h�c dlcere poflum,nlfl quod vrgentlbus eodem argumento Pelagia*nbsp;nis Aiiguftlnus dixit,Iclllcet peccatum remlttl qu�adreatum,l�d no quo ad adum,nbsp;l�uvt Ipfius verbis vtar. Peccatum iftudreatu tranfit, adumanet, Slcutenlm(vCnbsp;idem alt ) allquod peccatum tranfit adu SC manet reatu( Slcut eft omne aduale)ltanbsp;�contra hoc orlglnls peccatum tranfit reatu 06 manet adu. Ecce non negat efl� pec*nbsp;catum,necdlcltfolum defedum autp�nam efl�,fed peccatum adu �Cver� efl�,

^tirlumdicunt, Atnosredumhunc proprl� vocamus peccatu,nonllludquodre* �nanet. Refpondeo : In re Ifta ferla amp; lacra no licet argutijs fophlftlds caulllarl,qulb.nbsp;effinguntreatum efl� refpedum Inter Deum �6 pcccatorem, quoh�cdeputaturadnbsp;pfsnam. Inlurla eft gratlae Del, fl folumlftum phantaftlcum relpedum, tollere do*nbsp;ceatur, cum vtfcrlptura loquitur, gratia Delrenouet, mutet, amp; Innouos hominesnbsp;transformer de die In diem,06 res Ifta l�rl�agatur,nonrelpcdlbus toll�dls, led fub*nbsp;fiantla Sc vita murandls.Namldeo corpus morl 56 Indnerarl oportet, vt peccatumnbsp;t^�ipurgetur, verus eft morbus St ferlus, qui tam ferla 8^ potentem exlglt medicina,

El�clpfa enlm gratia noul Teftamentl 56 mlferlcordla Del eft,quod quia genlti fcimus verbo verltatls, renatl baptlfmate vtfimus Inltlum allquod creaturac elus.nbsp;Interim fauor Del nos fufclplt 56 fulh'net,non Imputans ad mortem,quod rellquumnbsp;eftpcccatl In nobls, licet ver� peccatum fit �6 Imputarl pofslt, donee efficlamurnbsp;perfedenoua creatura,adfinem enlm purgatlonls patrls mlferlcordla refplclt,prop*nbsp;let quern Intermedlas peccatl Immundlclas ftatult mlferlcordlter Ignofcete, donccnbsp;pcnlrusabolcantur.

Apoftolus Rom. 8. fic dlclt. Nihil ergo damnatlonls eft In Ifs, qui funt in v.nrlftolefu, quinon f�cundum carnem ambulant. Non alt nihil peccatl In els eft^nbsp;cum pr�cedente caplte peccatum afl�rulfl�t, fed nihil damnatlonls, quia etfi fit pec*nbsp;catum In els, non nocct dupllcl lure. Primo quia funt per fidemln Chrlfto lefu,nbsp;quo medlatore els lgnofcltur,qindquld peccatl lncft.Secund�,qula non fecundumnbsp;carnem ambulant, Id eft pugnant contra peccatum, vt extlnguant, quo ftudlo,

quia inuiti habent peccatum in f�,pro non habentibus Deus illos habet, non tain^ nifi gratuita miiericordia, ne fuperbiat quifquam in oculis Dei de mundicia fusjnbsp;inhumilitate luae mii�rig feruetur, Hoefenfu i.Iohan.j� didt;Scimus quoniam o��'nbsp;nis qui natus eft ex Deo,non peccat, fed generatio Dei conferuat eum, �C malig��^�nbsp;non tanget earn� At omnis qui credit,quoniam lefiis eft Chriftus exDeo natus dbnbsp;vt ibidem dicit:Ita fimul verum eft,iuftum non peccare, �C tarnen peccatum habd��nbsp;feu malum facere*

Concludamus ergo cum pulchcrrimo verbo Auguftini. Peccatum inquit mittitur in Baptifino non vt non fir,fed vt non imputetur. Ecce eft 3^ remanetnbsp;catum ied non imputatur. Quarc perieuerandum eft in vfii ftripturg amp; AntiquotJ��nbsp;�C non defedus led vere peccatum appellandum, libidincm �C alias pafsionesft�'nbsp;quas baptiimo. Et aliud efleomnia peccata remitti,aliud omnia tolli.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Baptifmus omniaremittit,ied nullum penitus tollit,fcd incipit tollerejd illos fefelliqqui remilsionem intellexerunt omnimodam expurgationem, ac ficnbsp;fetftum pro peccato accipere feipibs coegerunt,exmalo intellerftu in peioremnbsp;Namhaclcntentiaeorum,hominesinfecuritatem SCiuperbam pr�lumtioneiu o�*nbsp;cuntur,dum pcccatisablatis fibi puri vifi,omittunt ftudia expurgandi peccatfivtc^'nbsp;ius conicij iam non iunt. Qua impia opinionc,plurimi pereant necefl� eft, Sednbsp;peruencrunt inl�ni�, vt etiam libidinem ineuitabilem parents Sanlt;ftorum,dujunbsp;ncrant,quanrumuis indomitum,6C iummo inuirftoep furore,contra legem Deinbsp;cupiicentem,defe(ftum vocare fint coaefti. Hoc eft vere nimis extenuate peccatud�nbsp;dicere fam atrocem libidinis impctum,cfle deferftum. plura ft cup is. V ide T ot�'*'nbsp;lenenf fol. 30 j.

Gcnef.cap,42.Tom 4,fol.io4. Hoc in primis notandum eft, quodlofcpf�^^^' Icribitur plenus charitate amp; affedlibus naturalibus,ac fraterna beneuolentia�nbsp;quam enim duriter copellat QC tratftat fratres, tame ardet cor eius r-�f fvcrvxinbsp;fpirituali.Quiafides Qc Spiritus San(ftus,non corrumpit aut deftruit naturaiu/^^nbsp;corruptam deftrudam ianat S)C reparat.Mancnt itacp naturaliisimi adfedusifPnbsp;rentibus, fra tribus, vxoribus, quinontollunturper gratiam, fed excitantur.

Monachi olim ex hominibus truncos �f i�xa inftnfibilia fecerunt, aefingt^ hocpr�conium de Sandis fuis voluit celebrari Satan,qu�d non comouerentufnbsp;genere adfeduum,homines ftolidi ac iepties ftoici. Gratia vero amp; Spiritus Sanlt;^nbsp;non fic exuithumanam naturamiuis motibus, vt Pater lacob non defleatFill?nbsp;ritum,hoc enim pugnaret cum natura fic condita � Deo cum adfedibus.

Vidimus autem ante aliquot annos fanaticos fpiritus conari eiuimodi*�'*^ tnuebcre in Ecclefiam, Sicut Monetarius earn vita moribus ftudebat expriu�^^'nbsp;tanquam fingularem fandimoniam. Cum enim nunciata ei efl�t natiuitas fil^?nbsp;ante aram quafi mutus furdus,non l�tatus eft,nec gratias egit, ncquenbsp;refpondit, vt oft�derct ft truncum �C ftipitem efle, �C poftea iadauerat natur�nbsp;prorfus efle muta tarn mortificatam.Id reuera fanaticum fuit longe deterius Stnbsp;corum delirio. Deus enim vult ftruatam naturam, non extindam, fed iubetnbsp;corrigi, vt fiatpurior,Sd affedus magis fintcompofiti in ptjs,quam ingentilibus,(^nbsp;non regunt cos timor� fid fiducia Dei, ftd temere, QC fine certa lege verbinbsp;rapiuntur,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

Vides igi'tur deftriptam in hoc cxcmplo ftndimoniam landiftimoruin � J qui eofdcm adfedus,licct pauciores fid moderatiores, fuas item paftiones fidin�^nbsp;tates habent ficut caeteri homines,

Scribit Marcus Chriftum circumfpexifl� Phah�ros cum ira 8lt; coturbatum, ftp per caecitate cordis corum, proptcrea quod diiputabant an liccrct Sabbato curare.nbsp;At quomodo iraftitur aut contriftatur Chriftus, qui eft fine peccato f Qirare tribuicnbsp;eiEuangelifta dolorenijtrifticiamjindignationemjiramf Rcfpondeo. Ira fi accedicnbsp;moderatio �C manct in vero legitimo vfu, eft adfeclus naturalis, infitus hominisnbsp;naturae diuinitiis,ficuf amor SC appetitus coniugis ab initio cum alljs naturalibus ap^nbsp;pctitionibus eft conditus. Cum autem hi adfeclus fint corrupt!peccato originis,nbsp;idporro agiturvtcorrigantur.

Manifeftusigitur furor Satan� efteiuftnodi fantftimoniam iarftarc, vbi homf* ncs fiunt trunci �C faxa,6C definunt efle homines� Negant eos cftc San�los qui iranbsp;comouentur,cum tarnen nee Stoici illi hominem iracundia dC alijs adferftibus pror*nbsp;ftis pofsint exuere� Aut enim fin gunt Ie non iralci,aut fugiunt occafionem irafceipnbsp;confuetudinem cum hominibus, qui pofsint eos commouere� Sic lan� egonbsp;quoquereprimerem iram,fi nemo cfl�t qui me irritaret� Atque inde nata funt totnbsp;^gtninaftolidifsimorum Santftorum,qui concefl�runt in loca deferta,fugientes c�-fi�s focietatem hominum, vt viderentur alieni ab omni adferftu l�nfii humano^nbsp;�cutdefcribunturftudia Sgt;C mores eorum in vitis Patrum. Monachi vero cuiufdamnbsp;^�^�Tiplum alicubi recitatur,quo ego in primis dcletftarifoleo, Cum enim moroft'-�3te 8lt; impatientia vi(ftus,rcli(fto Monafterio in locum defertum l� contulifl�t, vbinbsp;Iianquillenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omni offenfione SC peccato immunem i� degere pofte ipcrabatjfor-�

accidit vt prodiret ad fonrem,aquam allaturus vafculo lamio, id vero cum incaugt; �J^^^iJpcrfufaaqu� copia, euerteret,arreptum vaftulum iratus folo illidit �� frangit,nbsp;�01 tum ad fc rediens agnouit non hominum culpa cum quibus vixift�t, ft toties adnbsp;'lam concitatum fuifle,fed fu� naturae �if carnis vitio, quae ad iracundiam eft�t progt;nbsp;'J'or. Reuerfus igitur in Monafterium moderationi affcdluum patientia: ftu*nbsp;Quit.

Sic nos in hac commun! hominum focietatc mancre conuerfari decet, vt pee ^talibidiniSjir�ac fimilium adfeeftuum frenare �� frangere diftamus, adeoqde rc^nbsp;vtamur iracundia appetitione fexus,vt purgetur fuperbia, ambitio odium,nbsp;� 'do, ��c. quodnonpoteftfieri fine ingenti labore �� dolore� In Santftis igbnbsp;'urnon folum cerniturnatura humanafic condita cumfuis adfedlibus, quos Spigt;nbsp;J'tus Sandlus non extinguit, fed etiam infirmitas corruptio, contra quam ve�-in procindlu liantes afsiduo dimicant laborant vt mortificent viciofosnbsp;'Uotus.

Sic lac�b amp; Mofes multa pafsi ftint non fine dolore,cum quo interdum �i^�ndi ,^^��gt;fremitus,murmuratio, quin etiam blafphemia quandoque coniundla fuif,nbsp;'^^prefl�niru tarnen fe,0�^compeftuerunt motus illos�

f 4 f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;haud dubi� fenfit naturalem immundiciem, ver�m non laxauit ei frenu,

� itam �C impatientiam, �C alias cupiditates audiens S� obtemperans Spiri-ul�an(fto^q^^ fuggefsit ne murmuraret,neuc malum pro malo redderet. Etfi igi-iuftifsim^ni caufam irafcendi, S)C vindicandi iniuriam illatamafratribushabet, ��nen non exequitur ius fuum,ftd vertit in ludum quendam fuauifsimum, 6C cumnbsp;'1 ^^osangi�^ Jolere,flet vnacumipfis.

Capite 45. Genef. Tomo quarto,fol.tiS, Quanto melioreft natura �^inte-* habet, nee tollit aut�corrumpitnbsp;corruptamftnatamp;re-�'nintegrum. Id enim ex hoc exemplo loftph apparct, qui adeo vinciturnbsp;Slt; oculi eius liquefcant foluantur in lachrymas. Totus ftupet SC obgt;nbsp;ntefcit prae nimia miftratione, qua adficitur erga fratres Si parentem�

�taque non fruftra inquit Moles ( feftinaui't ) (�r fan nbsp;nbsp;nbsp;��l* nt�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

fie tntf^unt. Poftquam proloquutus eft verba benedidionis ad, Beniamin,proP ad conclave foum� Ipfi neiciunt quid fibi velit feftinatio b�c amp; fubita auerfio v�l^V �nbsp;quin etiam indignationis �C odqargumentum clam interpr�tanturJEx oration�*nbsp;dic�t eum clemente, ��d quid fibi hoc vellet,quod tam fiibit� abrumperetnbsp;nem non intelligunt. Nullam ver� aliam ob caui�m confert fe in penetralia don* �nbsp;qu�m vt lachrymis indulgeat, �af ntu||(n auftnoncn.

Atqueh�quidem infignes hiftoriae Sandorum fiint, quae te�antur nonmutari,fed i�ruari�Deo, ficutftolidum�Cvef�numMonachorumvulgns^nbsp;cuit, def�rendos efl� patentes,vxores �i. mundS,fecedendum el�� in Monaftcn^nbsp;Sed qualis turn focietas humani generis, aut tota denique, vitaeritf Noneqninnbsp;fan�monia illa,aut cultus diuinus, vt perhibuerunt,fed furor i�thanicus fuit.�'nbsp;do autem necefsitate �C mandato Dei adigeris ad defertionem hanc, �Cc,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Et paul� poft. Diligenter igitur notandi funt taies loci, in quibus c�l�brai**^ yJfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adfecftusfanlt;ftor�,quibus ita mou�tur, vt molliores videantur,^**^..

homines profaniScEthnici, Adeoenimcontriftantur 6C dolent, tamtencft*^ gunt fuos liberos, vtquouisgentiliinfirmioresfepracbeant, adeoquein vtramvnbsp;partem mirabilis vehementia ardor in cis conlpicitur.Huc addendum eftnbsp;ceptum Pauli,qui inquit; Gaudete cum gaudentibus, Flcte cum flentibus.

Sic poterit refutari Monachorum �C Heremitaram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propter quam O^

vita eorumfolitariaapud vulgus inadmiratione fuit, multosq�ef�cumin �nn^^q errorem amp; perniciem pertraxerunt. Et Monetarius noftris temporibus earnnbsp;in Ecclefiam inuehere conatus eft,

Recitantur in vitisPatrum plurima monftrof� exempla Monachorum, �C furorem illorum, �C caliginem fiiperioris feculi monftrant. Vt duorum fratn**:nbsp;ad quos venitmatervt videret filios fuos,quos longo interuallo temporis nonbsp;confpicata, ipfi ver� claufo oftioabdideruntie,acpr�cant� vi^admitteretur, iun�*^nbsp;difcedere, ac interea �quo animo hanc orbitat� ferre, donee in a�terna vita ipfi 3pP^,nbsp;rcr�t. Ego fi eo loco fuift�m Magifiratus cellam monafticam iuisifl�m ignicrem^^'nbsp;Curnon meminerunt fefuxifl�lac maternum amp; efl� hominesmatreillainhan�nbsp;cem�ditosf Sedhaec Monachi valde admiranturamp;pr�dicant, dicuntfuifl�v**^nbsp;fortes, 2lt; confiantes, quipotuerintcontemnerematrem,nulla ratione habita P**nbsp;ceptidiuini, nondecxcludendamatre, feddecolendis�fhonorandis parentifi*^^'

Ideo alius quifpiam Heremita dignas ftultici� p�nas d�dit, cui dixerat�^*^'^ bolus venturum adipfumDacmonemin fpecie parentis eius, cum intellexifl�^?^nbsp;trem velleinufl�refilium. Cum igitur aduenifl�t parens, progreditur Monachnsnbsp;(peeftrum efl�ratus, arreptam i�curim capiti patris illidit eumq^ trucid�t, Poft�^'^nbsp;r� videt non Dacmonem,f�d parentem flium fuifl�,

Talibus fane illufionib. Sathan� exagitandi fuer�t hi, qui proprias vias 5gt;C elegcrunt.Qiiinpotiusapud parentes,vxorem,liberosmanes,donecDioclcflannbsp;aliquis veniat, QCabripiat patrem,filios, QCc, Ibi adfummum cultum primae tabn �nbsp;deduceris, confitendo Chriflxrm �C pr�ferendo eius doeftrinae profefsionem on***nbsp;bus, quaeinhac vira merit� funt chariisima,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

C�tcrum adfetftus non extinguuntur per Spiritum Santftum, verbumf^p dem,fed augentur, vt apparet in hifte patribus,qui ardent vehementiftimis adi�nbsp;bus.Sicut dicitur hic deloi�ph ( Nichimenj ) incaluerant vifeera, fiuemil�r^t*nbsp;nes eius.

Pcccat�m Aduale ficdefi'niunt, efl� didi�m,fadumautcogitatutn conttale-gemDd. Scd h�c defim'tio long�cft anguftior, qu�m vt peccad magnitudincm, S� Vim ob oculos poi�at� Altius enim pcccat�m infpicicndum, QC radix impietatis feunbsp;pcccaticlarius oftcndendacrat,nonfimplidter eratrefiftenduminadibusclidtisvtnbsp;vocarunt* Ex hoe errorcquod pcccat�m non re�c intelligftur, alius error, vtficnbsp;nafa'tur,vt neque Gratia quid fit intclhgatur. Accidit igitur vt in erigendis pauidisnbsp;confcientijsjinconfolandismentibus contra mortem �l iudicium DcicHcnt ineptiGnbsp;fini, Qiiomndo cnim coniblari poteft, quiquid Gratia fit non intelligitj' Ergonbsp;ad ilia ftultaprolapfi font, vthominibus opprefsis conicientiat dolon'hus foaderentnbsp;cucullos,r�gulas �C fimiles nugas quibus placari Deum credebant. H�c autem ma-nifeftateftimoniafont, quod neque peccatum, nec Gratiamredfc intellcxerunt, 6Cnbsp;fiiripliciter Theolo*�'iam rationalem, fine verboDeidocucre. Tomlt;4�^^^^nfifol,nbsp;jy-PfatjuEufol �377�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KT r- 1 V

Magna itaque lapientia eft, Eire nos nihil eflc,quam peccatum, Neficleuiter depeccatofentiamus,ficutPap�Do(ftorcs, quidchniunt, Peccatum efle didum,nbsp;fadum,autcogitatum cotra legem Dei. Qinii tu fie defini, fec�dum hune Pfalmum#nbsp;Peccatum elfe hoc totum,quod eft natum ex patre �C matre, antequam homo pofsitnbsp;per �tatem aliquid dicere, facere aut cogitate. Ex hac autem ecu radice nihil boninbsp;eoram Deo cnafti pofte.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Hincnafciturdiuifiopeccati.Namtotanaturaprimumpcr peccatum corrupta, �tcrn� morti fobieefta eft. Deinde alia ceu fpecies peccati eft,quod homo habensnbsp;iegem poteft agnofeere, cumfcilicet furta, adulteria, c�des committuntur. De hocnbsp;poftcriore genere etiam ciuilia fora loquuntur,quanquam minus accurate.

Ipfi peccatum mortale tantum intellcxerunt de opcrc externo, commifla con-fa legem, vteft homicidium, adulterium, furtum, ��c. Non viderunt peccatum mortale efl�,ignorantiam,odium,contemptum Dei in corde,ingratitudinem,muf-murationem contra Deum, aueriarivoluntatem Dei, carnem nihil pofte cogitate,nbsp;loqui�6 facere,nificontra Deum pro Diabolo. Si iftas maximas peftes,in natura hominis h�rentes, vidift�nt, non tam impie nugati fuift�nt demerito congru! Si con-lt;��gni. Quare propri� QC diferte definiendum eft,quid impius fou peccator mortalisnbsp;ht� Eft autem talis i�ntftus hypocrita, �C i�nguinarius, qualis fuit Paulus, c�m pro-ficifcereturDamafoum,perfocuturus IefomNazaren�,aboliturus doeftrinam Euau-trucidaturus fideles, 5^ prorfos euerfotus Ecclefiam Chrifti, Ea cette erantnbsp;maxima amp; horrendifsima peccata contra Deum,fed qug Paulus nonpotuiteernere.nbsp;fia enim exc�catus erat impio zelo Dei, vt fentirct ifta nefanda flagitia,efl� fommamnbsp;iulhciam, cultum �C obfequium Deo gratifsimum, �Cc. Tom. 4. lenenft fol. 45,nbsp;in Galat.

Externapeccata quaecorporeadmittimus,prius in animo fiant neceft� eft, hoc efe priufquam peccatur op�r�, cor difoedit � verbo �C timor� Dei, non intelligit necnbsp;requiritDeum. SicutPi�l. dicit. Taie poftquam cor eft�c�pit,vtnegligat verbum,nbsp;�. contemnatminiftros�c prophetasDei,fequiturambitio �C fuperbia, obruunturnbsp;odijs ԣf detraeftionibus, quos obfiftere cupiditatibus nofttisvidemus, donee etiamnbsp;poft contumelias etiam caedes fequuntur. Genef. cap ,p. T om. i. fol. 173.

Pcccatum adtiale eftfrucflus originalis,hacc font �am propria peccata, li'cct opera,qu�facimuSjCriamiuftid� priores antefidem, luxtaApoftolumRoi�'*nbsp;S� 3. Quialiumdocesteipfomnondoces* Etiterum, Noneftiuftus,noneftiW^nbsp;ligens. Et itei �, Eadem facis,qug iudicas,in quo enim iudicas, condemnas teipi�'nbsp;Et in hoc augetur malum peccati originalis,nectamenpoteft vitariproprijs viril�^^'nbsp;Tom. i, lenent fol. �77. de Triplici lufticia,

Nonpoffiiiit omnia cognofci. To.i.Ien, fol.317. in Afl�rtione articulor�, 5Cc. bilceftjVt omniamortalia cognofcas,iuxta Piaf ip.DehV�a quis intelligitfabnbsp;tis meis munda me. CurhuncProphetam non damn�t,ex cuius ore mea verbanbsp;Si pendent, qui fie pi�l. 7* titulu fecit pro ignorantia foa, in quo nonnifi pronbsp;fie ignorato fibi peccato precatur. Idem rurfos pi�l�i43� Non intres in iudicium �nbsp;feruo tuo, quia non iuftif�cabitur in cofpelt;flo tuo omnis viuens. Nec poteftnbsp;DelicT:a occulta efl� venialia,cum non iuftificarihocipfum fit,mortale fie damnal�*^^nbsp;Si ergo San�lihabent mortalia peccata,qug ignorantpropter quae damnarent�b*��jnbsp;humili fie generali confefsione pr�uenirentmii�ricordiam Dei ignoicentem, 9^*nbsp;nos audemus tribuere impijs p�nitentibus ante gratiam , vt omnia po�ind��nbsp;gnofeere�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

peenaconfet^uitur. Tom.4.IenenC fol. $84. in Micha. Quia difert�dicit: Iramf^^ mini feram,quia peccaui ei,profe(ft� hoc fignificat futurum, vt iemper peccat�nbsp;fequantur fo�p�nae,hoc fi ftatutum habeat adulter,auarus, vforarius, impiusnbsp;amp; miniftrorum contemptor, n�putasadeo i�cur� peccaturos efl� diuerfomnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Nam c�m vid�t quod homines pofsint honefta fpecie falli,etia�peum i� fallet^E^^ f�confidunt. Putant Deum tanquam cupidinem claufis oculis inter homines?*^nbsp;fenfu,fine cura aliquahumanarum rerum volitare.Ideotam i�cur� peceanqfin^'^^j^nbsp;metu p�nae fecutura^, donee poft longum ipaci�,quod Deus ex th�i�uro bonitenbsp;fug datadpcenitenti�,p�naeos arripit,ibiin horribilem �wufia,/) i�u deiperatio^�^nbsp;ddunt, ficut ex�pla ante oculos font,vbi in leuifsimis inc�modis,mirabilis anif]�^nbsp;cofternatio i�ntitur.Necefl�ria igitur h�c docftrinaeft,vt in omnibus calamiwi^*^*^nbsp;periculiSjProphetg excmplum imitemur,acreipiciamus ad caui�mmali,�efat^^^nbsp;peccata noftra talium incommodorum, non occafioncm tantum, i�d veramta^ ,nbsp;efl�. Itafiet,vt cum Propheta humili fie tarnen forti fie c�ftanti corde diicarnus�bnbsp;iram Domini. Vbi econtr� mundus in fomma impatientia aut deiperat, autnbsp;nbsp;nbsp;J

fpicit adillicitapr�fidiahominum �C daemonum. Ridiculum videri poteil, Bafilius in Epiftola quad�, vbi de matris morte queritur, addit hoc accidifl�nbsp;peccata foa. Sed profcfi�� qui etiam leuiisima incommoda ex hoc fonte enafo ^nbsp;non errat,fedpulchr�viuit in timor� Domini.

Peccdtum ge�cf f�jj� ri�t�d6f|f Genef T.4.fol. (74 cap. 45;. Longe �d �j. eft pr�uaricatiofiueoffenfio, qu�m fanatioeius. Pcccatum ^c�ctf�fp! fin/nbsp;au^. Et folio fequenti. Diicamus igitur velp�narum metu, fie immedicabiiis i^^.jnbsp;mali quod eft animus faucius,cauerelapfos, quia dif��cilima luefta eft, cumnbsp;peccati. d�tt lapfus t|� {ridjtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! fed reuocare gradum, rurfumque ad ati

illam benignitatis fie mifericordi� diuing opus afpirare hoc opus hic labor eft* ,

Aliquoties iam difcipulorum Chrifti exemplum propofoimus, quiturb^^^^^j confufi erant, non aliter ac fi manibus fois Dominum foum trucidafl�nt,

quod defecerant ab eo. S cd quid agit Chriftus ? Tons quadraginta diebus coiloquitur cum eisde regno Dei, de remiflione peccatorum,de mifericordia Dei,nbsp;item de paflione fua. Vos non occidiftis, qec oftendiftis me inquit. Sed hocnbsp;iuitconfilium amp; voluntas Patris mei,vtpaterer mortem amp; refurgerem,vt in nominbsp;ne raeo pr�dicaretur remifsio peecatorum. Et tarnen non omnes erigit. Vehenbsp;menter doluerunt baud dubie dedefertioncilla.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ictb/ amp;vtcunque

fermonibus Chrifti acquieuerunt, fed animus non adeo tranqudlus ac ferenus eC. fe potuit, ac fi nihil tale admififlent.

Citbat inforibu^. Gen. ca. 4. fol. 77. Quod additur. Peccatum tuum ad fores cu-bat,eftRhetoricapeccati defcriptio^ quamoptarimproprouerbio vfurpari. Ver� enim h�c peccati natura eft, vt cubet tanquam fopita beftia, dum in adtu eft hocnbsp;eft, vt non mordeat,non terreat,noncruciet,fedpotius vtadblandiatur: Sicnbsp;cumHeuaprim�m,poft Adam in paradifo pomum prohibitum comederenqnoiinbsp;putabant id � Deo obleruari, multo minus futurum putabant,vt tarn acerbe punknbsp;retur. Sicut enim etiam feroces befti�, cum fatur� funt, tra�labiliores funt, amp;nbsp;iomnumappetunt : Itapeccatumdum in adueft,dele�labileeft, neclentiturve.nbsp;nenum,ledcubatamp;quielcit. Quisenim vnquam viditauarum ringi,c�mma.nbsp;gnalucri occafio adeft f Quis adulterum c�mpotiturvoto lugerc vnquam vi-dit? Quodfiflagriscutem,autmalleocaput�bcunderes,abirettentatio. Atc�mnbsp;peccatum quiefeit,necl�ntiturpoena,etiamfummavoluptaseftauaro in lucrumnbsp;inuolare, Adultero potirialteriusvxore, neevidetur eiusvoluptatis modus jUutnbsp;�nisaliquiseffepoffe.

Loquitur itaque AdamhocinlocOjnonfol�mdepeccato Cain,{�dingei: ^erepeccatum defcribitquale f�t. Quod enimCain accidit, idem omnibus accLnbsp;Cain priufquam facrificaret, eratvan�gloriolus de primogeniture pr�ro-gatiua^ contemnebar fratrem, fibi vendicabatprimas, cubabat t�m peccatum amp;nbsp;Suielcebat,ledinforibus,hoGeflinlocononquieto. Namperforesingredimurnbsp;^^gredimur. Minime igitur fomno aptus is locus eft. SedpertinethocqUo_nbsp;QUeadpeccatinaturam,q�odetfiquiefcitadtempus, tarnenibiquiefcitvBi nonnbsp;Poteft diu quiefccre. SicutChriftusdicitMatth. 10. Nihil opertum eft, quodnbsp;�^onreueletur. Impius enim putat peccatum quiefcere amp; latere, fed in fori busnbsp;poteft quiefcere, arguitur tandem amp; producitur in publicum.

, Lores enim fomnus feu quies flint oppofita in adiedo. Sicutenimtene� J^�inlumine,itaquiesininquieto loco eft. Sunt enim res natura difeordes. Adnbsp;uncmodum poteft hoc exponidcpeccatoquocunquepr�terito.

Si de futuro exponas, eft eademfententia. Si l�des fratrem, acindulgebis ^^ncept� animoir�, dicotib� quiefcet peccatumtuum, f�d quiefeetinforibus,nbsp;O�eftinlocovaldeinquieto. Itaque fieri nonpoteft, quinexpergefiatamp;ficutnbsp;Ihabripiat. Ac ita accidit. Nam poft c�dem fadam,cum Cai n fo_nbsp;fratremfepeliret, quiefcebatpeccatum. Sedqu�mdiu ? Donee fcilicet voxnbsp;^�mfadaeft:^ Vbi eft Habel frater tuns ? � De omni igitur peccato h�c defcrilnbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cub�t info ribus. Sic enim funt hominumadfedus, dum o_

os hominumfallunt,putant dam fore peccatum fuum. Sed reuelatur amp;ex. rgncitur,nifi ben�agant, hoeeftnificredant Deum propterChriftumidcon.nbsp;^onaturum.

grauifsimamfententiam,prouerbialis h�c figura compleditur. Quod Ret nihil manet abfconditu m, fed omnia reuelentur : Sicut Paulus quoquenbsp;S dicit

dicit I. Tiinoth. 5. Quorundamhominumpeccatamanifeftafunt,vtpo��^ ijs indicium fieri. Ac pr�lertim videmus fingulariaDei iudicia in criminalibnbsp;Qu�m multi enimoccidunturclam, amp; tarnen authorcsindignarumc�diuniP^nbsp;mirabilesoccaf�ones producunturin lu�em. Monetiraque Adam filiuin, nenbsp;dulgeat peccato. Non enim clam fore, fed futurum qui id in lucem profenat^^^nbsp;puniat. Nec videtur ab hac fententia abludere,quod Poet� finguntCupidi^nbsp;nudum, fed c�cum etiam. Quiaenim nobis pcccatumvidecux aaiconditum^ �nbsp;putamus id � reliquis quoque non confpici. Sed Deus tandem reuelatnbsp;occultiffima.

EtGenef. cap. ir. fol. t6S. H�c peccati natura eft,vt cuber ad tcaip^. �c quiefeat ficut fupr� diximus,dum feruet dies,hoc eft dum concupifeen tianbsp;catum r�gn�t, amp; homo �Satana opprefTus amp; abforptus cfl,verbum Dei nonnbsp;fed negligit. Perindeac fi Deusdormiat, aut prorfus nihil fit.

Sed fub vefpcram poft �ftum diei incipit Dominus in Paradifo ambal^�^ amp; auditur voxeius, nonamplius iucunda amp; fuauis, ficut ante peccatum, fedh^.'nbsp;renda, quam Adam fuftinere non poteft. Igitur feabdit inter arbores,nbsp;Deum neque auditum nec vifum, non ramen poteft latere.

Finxerunt Poet� latratu Cerberi terrerianimas, fed verus terror nafe*^'�^� c�m Dei irati vox auditur,hoc eft c�mf�ntirurconfcientia. TumenimP^Pjjnbsp;qui anteanufquamerat,eftvbique, amp;quipriusdormire videbatur, omnianbsp;Sc vider, amp; ira eius ficut ignis ardet, furir amp; occidit.

H� funt Scriptur� Sandl� phrafes, quibus oportet afTuefieri, Defc^j�^^ Deus,non refeufubftantia,eft enim vbique,fed definit diftimulare,definitefftd^,nbsp;ganimis,amp; incipitreuelare�peccatum, puniredr arguere. Homines igiturftt'�nbsp;quiantealongeeum iudicabant abefle, nunc pr�fentem elfe vident,nbsp;Ad nos igiturterrendosh�cperrinent,vtdifcamus peccatum caucre , nonnbsp;perpetu� id diflimulabit Deus, fed ficut aduentu fuo , tandem terruit amp; occia�^,nbsp;dam, Cain amp; toum orbem terrarum diluuio : Ita nos quoque oppriinct:nbsp;quando,nifiperpoenitentiam eum anteuerterimus.

rhumpeccatumtrahitaliud. GenzL cap. S. fol. 1x4. Vnum peccatu�� non ftatim corrigitur, trahit in aliud peccatum amp; inde iterum in aliud vlqne ia �nbsp;finitum, donee perueniaturadeumgradum, quern Salomo defcribit inp''^^^^nbsp;bijs cap. X 8. Impius;cum perueneritin profundum peccatorum, contemninnbsp;les enim etiamfipoftea moneas, nihil curant, putan fe nullododore opush^b^ �nbsp;ac indicant f� iuftas habere caufas non credunt vitam poft hanc vitam, autfal^*^^^nbsp;etiam in manifeftis peccatisfperant. Sed opprimit tandem eos ignominienbsp;opprobrium.

H�cf�na�isimp�nitentia amp;verbiextrcmuscontemp:us, Deumcoegct^� ad vniuerfale diluuium omnis carni s.

'Peccatumpoteft latere, fed non femper. Gencf. cap. d. fol. izo. J cunda quoque tabula fuum fucum amp;Hypocrifin, l�d nullaeaeftcomparantnbsp;primam.

Adulter, fur,horaicida,poteftlatere aliquandiu, l�d non f�mper. Atpc'^.'i^j;

prim� tabul� fei�manent occulta Ipecie fanditatis,dumeaDeusreuelar. Inu pictasenimnunquamvulthaberiamp;efleimpietasjfedpietatisamp;religionislaudeinnbsp;aucupatur, amp; ita pingit cultus fuos vt veri cul tus, �c vera religio pr� eis fordeant.

Tacitfurdosamp;mutos. Genef cap. 41. Tom. 4. fol. 104. Nondumve, t�agnofcunt(fratreslofeph.) Peccatum,quanquamclanculuininterfeidconf�.nbsp;tentur,hauddubi�enim reticuiflentamp; c�laflent, fifciuii�ent adeflequi aduerte.nbsp;ret,aut intell igeret fermones iplorum. Quiapeccatum natura fua faCitfurdos Sinbsp;mutos, neque quilquam eft, qui velit fua deli�ta publicari, acpropterea raal� audite apud alios.

Itategunthifratrcsfcelusfuurn amp; ornant f� coram Principeterr�. Ibi peccatum mutum eltamp;furdum, aclperant perpetuo id polfe latere. Qv[ia vet o non-dumpacauerant pattern,neque etiam facinusfuumipfiaperuerant,necefl�erat proferriiilud^ eosqueadcognitionem amp; confeflionem tantorum fcelerum adigi.

Ellpropcmodtimviilnttiimmedicabile. Gencf cap. 5 O. fol. 2.4^* Videshic qu�mhorribile malum, ac propemodum vulnus immedicabile lit peccatumamp;nbsp;confcientiamala. AudierantHlijIacob^benedidtionespatris, amp;quanquam il-lisduobusSimeon amp;Leui fatistriftes p�n�denunclat�funr,tarnen rcmilfaeratnbsp;iniquitas eorum, fiquidem benedixiteis pater vtcrefcerent amp; multiplicaientur.nbsp;Reliqu�vero tribus omnes opulenter benedift�amp;loCupIetat� �tant pr�fertimnbsp;luda, �c vixerunt lacob adhuc fuperftite c�m lofeph in Aegypto 17. annosamp;nbsp;niultismaanisbeneficijsabeofuerant adfe�ti,lineintermifsionegratiamamp;mife-i^icordiam^anquam parentis experti, videi ant etiam amp; fenferantnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ixigt; ei us,

lt;luodamaretfratres,amp; admodum aman ter iploscomple�teretur,ficutnonfol�in blandifsi mis verbis compellarateos, i�d etiam dimil�rat�fe, vt adpareniemicdi-�^cnt, cumulati.maximis muneribus.

b�ihil igitur aliudapparetinlofeph, quam mera amp; vt itadicam,mifericor-^ifsima miferlcordia intusamp;foris,coreiusarfitamorepaterno, manus fuevunt plen�ingentibus beneficijs ergafratres, amp; tarnenadhuc inquietuseft animusco-�^um, atquc ita excruciantur conlcientia fceleris, amp;aculeo mortis, vtnequeantnbsp;confidetehomini optime de ipfis merito*

Annon igitur horribilis res eft peccatum? pr�fettimextratentationem,vbihomines amoto metu fanfsime �cnbsp;peccant, lt;00,cTcnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fein not. Sed quandti reuelatur amp; fequimrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

mulusconicienti�, tune nulla remifsioautConlolatiof�fficitadeumre unden-dumamp; reprimendum. ProindePapacumfuisComplicibus\t ta o , xecranduseft qui renleuit orbem infinitis peccatis, amp; docuitde.peianbsp;mirericordia�tiaChnfti. Non cnnn F.nc magna difficnitate afp.rat mensnbsp;�dbenignitatemamp; ignofentiamDei, quemnaturafugitamp;aueilatur quan^lennbsp;'�heumoffenfumeffe multisraagnisamp; enormibuspeccatis. ConloUtiodiflicuLnbsp;teradmittitur, lemiifio adraodum �gr�h�ret in animo, quantumuis mu tispro-tniffionibus amp; ftgnis beneuolenti� Oei confirmata. Vnde colligi pote quamnbsp;fit acre venenum peccatu m in natura hominis.

ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verb fubit� id perfpicitur, fimplici lege tantum propofita, nifive,

^tadvirtutenfuam amp;incipiatrcuiuifcere. Ibit�m arrocitas venenati amp;infer-S ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;naliS

nalis mali dcpr�henditur, adec vtetiam mors amp; languis Filij Dei v�xpofliii^ tegcreamp;abolerepeccatum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

Vide quid faciant Petrus reliqui difcipuli,quam fit durum cor amp;incredulum amp; infenfatumadrciurre�LionemChriiti. Itainhisfratribuspnbsp;tinaciffime h�ret peccatum, vt non potuerit haftenus fopiri aut tolli tantisnbsp;fieijs, tam benignaSt fuaui compe�atione ac mandatis ad patrem pleni�^'�nbsp;humanitate amp; bcneuolentia, 'ot deniqueannorumplacidifiimaconuerfadJ^jnbsp;Ideoenim defun�toiam parente trepidant, amp; timentmai�fibi confcij,neO�^jnbsp;ipfoslofeph, neue vicifcaturininriatnillatam,amp;reddat malum pro maio.nbsp;h�ccogitat aut loquitur niflipfiffimum viruSpeccati refulcitari per legem ?nbsp;nonpoiruntcompelcereautfanare iam 17. anniscuratum mitigatum.

At ver�qu�m facile, quam leuitcrpeccaruntSimeon amp;Leui,amp;reIilt;l^�b trcs,fedquamdifficulterlancntur, tefiaturhocinloco Scriptura. Indead^^�dnbsp;vt multi qui non audiunt verbum grari� addelperationem adigantur,amp;aiit��^ jnbsp;rnina fepr�cipitent, autlaqueo vitam fimant, quia non poiTunt ferre vimnbsp;reuelati amp; viuentis.

Dumcubarin foribusvt adCaindiciturnegligitur,amp;fubindealiisatrlt;^ j ribuscurnulatur,20^aitfdttn�n(�uu�cvberigt;tean�er� Sedc�mexcitatuf^'nbsp;uificatur, tum oportet impend! fanguinem Filij Dei, vt tollatur.

Tanta nimirum Medicina amp; falus requiritur, diuinitas incarnataamp;^^ guis ipfe filij Dei;

Ciim igitur plusfatis mali amp; miferiarum fit in original! peccato in qu�lt;^ cepti amp; nati lu mus ,tant� magisdeteftandi fiint Papift�, qui augent oc aggf^^^nbsp;calamitatem noftram peccatis adtualibus amp;Iegibus Pap�.

Caucatverb lapfus qui poteft cauere. Lapfi autem dilcant refurgere titer credere. Et in hisagonibus intelligimus quid fit credere, quodSopi^�^pnbsp;ignorant, amp; cogitant fidem elfe opinionem quandam conceptam human^Pnbsp;fuafione,quianefciunt legem amp;peccatum, ideoquenecEuangeliumnbsp;jntelligunt, putant efie resexiguas amp; leues,quibusfacilepoffismederiop^^Dnbsp;amp; viribus naturalibus. Quod fi didicilTent amp; expert! elfent in tentation�^^j^nbsp;qu�m difficile fit erigere fe,amp; exufcitare fidef�luatoris contrapeccatumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m

tcmlong�aliterdocerent. Sedh�c ignorantesftertunt, amp; fomniantpccc^^ nihil aliud effe, qu�m concupifeentiam carnis.nbsp;nbsp;nbsp;De dubitatione verb, de

dentia, de odio autfugaDei nihil Iciunt, ideo non funt digni nomine rum,quiapr�cipua capitadodrin� Chriftian� nefciunt.

Difeamus ergo peccatum horribile malum efie, non c�m defignat�r/P[,^ enim mirura in modum adlubefeit amp; placet, fed refufeitatum per legem cfTenbsp;numipfum, amp;longe potentius coeloamp; terra ,adeovt non fine magno laboi^^^nbsp;pr�hendi queat gratia, vt ftatuat animus o^preffus lege amp;peccato,quanQ*�^^nbsp;peccaui, tarnen mifit DeusFilium fuum in niundum,nonvtiudicctmundnbsp;(edvtfalueturmundusperipfum. H�cconfolatio nifi adfit,non eft v41umnbsp;dium, autauxilium aduerfus peccatum amp; ftimulum eins, etiamfi mille cue*�nbsp;induas, aut ad extreraos Garamantes peregrincris.

f I Dementatio obcMatio gubernatorum (^rfubditorum. Gcn. ca. 54. Tom. ..jjiJ*nbsp;Itafoletfieri : Quando imminent alicui ciuitati aut region!

dementanturprius amp; gubernatores 8c fubditi, vt communibus peccatis amp;p�nis impliciti h�reaiir J �cut teftantuf omnes omnium gentium hiftori�. Sic re.nbsp;gnum Ifrael amp; ludac�m effet vaftandum per regem Babilonium,occidebanturnbsp;lerofolimis amp; alibi Prophct� fundebaturfanguis innocens, amp;rcplebaturtota terra, auaritia,c�dibus, peccatis, amp;furoribusomnisgencris. C�m impenderet extrema vaftitasicrofolimorum , amp; totius gcritisludaic�, prius oportebatcrucif�ginbsp;FiliuraDei. Itahodicc�m Turciciexercitus vaftaturi fint Germaniam oportetnbsp;prius implcr� omnia locavfuris3perfidia,malicia, proditione, perlecutione,vtnbsp;compleanturiniquitates Amorrh�orum. Infumma,^ffw�||Vn��(f0Wl4cfe(n/

Ita in hoc exemplo, impendebant p�n� ciuibus proptet variadlagicia. L deototuspopulus implicatur fini ticiaPrincipis,peccato amp; p�nahorribil�, Que-madmodumapudEhnicum po.etamdicitur. (^icquid delirantRegespl�ftun-turachiuih� Principes 'J�arrctt fein�)Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mup�aetragen*

Nobis quoque infania principum accerfitp�nas, qu�s dudum meruimus, bte^�r jtennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�rrdjf fetn�)/ vnh �alpcn hen^urefenine -(�nhfoinmcm

Et vt vtrique puniantur fubditi �c Magiftratus,oportet'eos ftulticiaaUqua f�na-liaugere amp; multiplicarepcccata. SicuthicSichcmprimusautoramp;inco.a.toreft ftolidi huius confilij. Circum�iditurehimipleamp;perfuad'ettot�populo. �tpaunbsp;1� poft folio. 1S7. Simulftolidus populus�n �rrorenr�riduciturad^�pnfentien-dumamp;adprobandum raptumadfluprumDinm. Ho�efficitftultusamp;irifipi�nsnbsp;Princeps, propterpeccatapopuli, qu� pUniuntur d�lir�js Regum, 5icut ora-nes hiftori�, amp; po�mata omnia oftendunt. Hic enim eft curfusmundi ab initionbsp;vfquead finem. Sichodie graffantibus i'mpun� tot (c�l�ribus in populo,,fccuri.nbsp;tare amp; conteraptu Dei amp; hominum, fiet tandem,vt ftulticia alicuius Principis ac-cerfantur p�n� amp; calamitates, quibus oppreffi perea'mus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nvf�gt;a� �J�olcF

machet/WirbtfinPrinceps�'n Xor^fttt^un J wirbt fin vngfflef anric^tfn/ b�ruber werben wir affe mit geftn tniifffm Quia non audimus, nec �mendamurnbsp;voceamp;comminationibusdiuinis. Ideovehient tandem p�n�.

Horribile peccatum fuit H�mor amp; Sichern, peccatum tacere amp; non agno. feere imo fecur� contemnere San�ffffimum virum. Qp�d lacob ? Quid f�lta?nbsp;Etqui ad tantum feelus non expauelcit, nec mouetur Dei aut hominurh iudicio,nbsp;illefan�audebitvir�parentis,ficutanteapudiciti�fili�,infidiari.

HanGlecuritatem(�quiturc�citasamp; amenda, vt infidi�samp;periculaimpen-dentianon attendant, necintelligant.

rnumpeccatum�epeinfinita alia fecum trahit. Genef. cap. ^9. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eol.

55. Nullum peccatumfolumeft,ledfemperaliudfecumtrahit. Idqu�inom-nibus lapfibus folet accidere. Qui non ftatim refurgit amp;ref�pifcit,mo^in a-liam tentationem prolabitur. Poft libidinis amp; adulterij feelus ilico mendaci-�m fequitur, pofteahomicidium amp;eftufioinnocentislanguinis, amp; tandem etiara defperatio. @0 get^e mttben .^f^ernauc^/ niemanbwirbtfin�f�erpropterv-num Articulum. ^egreifft ber iSieuffe 1 einen in vno, fo muffen f�r me�r fummen.nbsp;Sic non exiftunth�retici propter vnum tant�m Articulum,f�dc�min vno abef-r�runt�verafententia,dementati� Diabolo, etiamin alijspluribushalllucinan-tur. Itain Adulteris multa peccata concurrunt,mendacia,fufta,c�d�s amp; fimilia.

Genef. cap. 19. Tom. z. fol. ixi. Dilpuratur hic de pcccaris mantibusinc�lum, amp; numerantur ab alijsquatuor, ab alijsquiaque. Idetfi�''nbsp;rationefadumfit, tarnenpiorum ftudiumnondamno. Siautempropri�volquot;'nbsp;mus loqui, clamor in Scripturanon fignificatilla quatuor vel quinque pecca^�nbsp;(�dgeneralit�rrefertur ad omniapeccata, cumquibusconiundaeftimpeeni�^*'�'nbsp;t�aamp;malicia : SicEfai� Expedauivtfacerentiufticiam,amp;ecceclamor,nbsp;cftpeccantimpudenter amp; nemoeft qui puniat, nullum in Magilrratul�unbsp;bus remedium eft, nihil reliquumcft, qu�m clamor,

Celano fc^r��f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Vbi igitureftadiiucaliquisDei timor, ibi Mag�ftratus facit officium, mad�ertitinfontes, amp;fequiturvt homines non clament,f�dgratiasagantD�^^,nbsp;Magiftratui,quodcum vxoribus,liberis, amp;facultatibus fuisintutofint,nbsp;cxpof�ti quorumuis libidini. Contr�vbi verbum noneft, amp;Magiftratusn^nbsp;git officium, ac dilciplina nulla Oeconomica f�ruatur vbi parentes indign�nbsp;dantur � liberis, herus � familia amp; i bifequi clam orem necefle eft.

Sicuthodie auaritia 5c vfur� funt immodic�. Magiftratus adeas conni^'quot; � necpunitvtdebebat, quid igitur fit ? Nonne quiiniuriamf�ntiunt,amp;nihilP�^'nbsp;fidij vident in Magiftratu clamant ? Taies vocat Petrus inceffabiles del�^i^fnbsp;Petr.Z. Quifcilicetcohercerinolunt,'amp;:admonitifuriofiuspeccarepergunr,*'.*^nbsp;qucpeccatum peccato cumulant,Ph�raonis exemplo,quie�infaniebatnbsp;quo plus Aaron amp;M�fespr�dicabant.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

H�c viderunt San�liPatres, videntesautem tantam maliciam, dilcru^*^ funt anim�s. Leuius enim eft mori, qu�m videre extremam amp; indomitamnbsp;di inaliciarn. In his igitur completum eft, qu�d textus dicit, clamor Snbsp;muitiplicatus, 5cc.

Genef. cap. 4, Tom. 1. fol. go. ProfuntnobisExemplah�c, tendamus cum Deo fed c�m fentis in confeientia te reum elfe, hoc fummonbsp;caue, ne vel cum Deo vel cum hominibus lu(fteris,defendendo aut excufanlt;f^P^[jinbsp;catum. Hoc potins fac, ne � Deo intentante haftam aufugias, f�d potiusad^nbsp;confugias,cumhumiliconfeffionc culp�amp;veni�petitione. TumDeush^�nbsp;retrahet amp; pareet. Vbi contr�, quant� per negationem amp; peccati exeufarip*^^nbsp;longius�Deo conansetfugere, tant�propiusamp;hoftiliusteDeusperf�qnit'j*nbsp;vrget. Nihil igitur melius nec tutius eft,qu�mvenirecum confcffionecWTnbsp;Sicenimfit,vtdumDeusvincit,nosquoquepcrcum vincamus. .

SedCain amp;hypocrit� hoc nonfaciunt. Intent�teisDeus haftam. tr� non quidem humiliantur, nec petunt veniam,fed quoque haftam Deonbsp;tant. SicutCain hic facit, non dicit; fateor Domine, occidifratrem,ignofee-^^.nbsp;ipfeaceufandus,vitro accufatDeum. Nunquidegofumeuftos fratris mei ?nbsp;fuperbiaquid efficit ? Nimirum vt vitro fateatur felegem hanc nihilnbsp;Diligeproximumtuumficutteipfum. Item : Quodtibivisfieri,alterinefee^^^nbsp;H�c enimlex non in Decalogoprim�m promulgata, led omnium hominu^nbsp;misinlcriptaeft. Contra hanc Cain pugnat,hancfe non curare, led fimphnbsp;contemnereteftatur,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t- C-

Genef. cap. 5, fol. 145. Refpondetlacobftulto Laban Iccundum ftultL ciam fuam, l�d ira, vt (cruet illud quod Salomon addir,ne fimilis ei fiat^l�d ne ftul.nbsp;tisvideatur fibi fapere. lubet enim Salomon vterudiamus jarguamuSjincrepe-mus opportun�^importun� peccatoresamp;ftultos, nevideantutlibi fapientes,hocnbsp;cftneinaneantineaopinione,quafire�l� fecerint peccando. Sedproponend�nbsp;funtincrcpationes diuin�, acvita Si. malefa�laipforum aperierrda vtientiantlenbsp;cieiiquif��,amp; agantp�nitentiam. Quivero fieincrepatftultum,vtfiatei fimilis,nbsp;vt li velim certare mendacijs, calumnijs cum eo, turn nerem ei fimilis. Sed fie ob-iurgandus eft, vt confundatur in fua ftulticia. Et hoc eft iudicium dini num, tuanbsp;confeientia amp; totavita anteada te redarguit, videvtagnofeas culpain, amp;c. EiuL.nbsp;modi repr�henfione vtiturlacobaduerfusLaban. Quidfeciinquitjqu�mea.nbsp;transgreffio ? Quodpcecatum meum ? Congefl�fti in me maximaplauftr^con.nbsp;uiciorumamp;criminum,clamafti mefurem,abigeum,facrilcgum ,religionistu�-euerlbreraelfe. Horum vnum tant�moftende amp; proba, amp;luamego dignas p�.nbsp;nas. Quod fi non potes, iam tuam leuitatem amp;mentiendilibidinem prodis.nbsp;Namfilentio tuo faterismentitumreefre,quin amp;diuino amp; proprio teftimonionbsp;confcicnti�tu� conuinceris. Nihil potes adfcrre in quopeccauerim,autquic-quameorumqu�facere debebam, omil�rim. Totaincrepatiotuacalumniofa,nbsp;ementitaamp;furiolafuit. Tuoenimipfiusiudicio, confunderisamp;condemnaris.nbsp;�go vero teftem habeo innocenti� me� Deum, amp; tuam ipfius conlcientiam,nbsp;fo fol man �gt;fnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mit �olben huffn.

Itadepexum dari oportuit ftolidum Nabal, vt videret fe erraffe, idque eft re-^pond�r� ftulto de ftulticia eius, ne fibi videatur fapere. Non enim diffimulanda l�ntconuiciaSatanica,aduerfuspietatemamp;Deumipfumconfi(fta,f�dfunttradu ,nbsp;cenda amp; refutanda.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;talis refutatio non eft peccatum. Noneftiraihiufta,

sut repr�hendenda,fed fanda amp; iufta, amp; Zelus pius, qui irafeitur impietati amp; peccato. �

Profuntautem taies obiurgationes,neperfcuercnthominesinerratisautdc. Jiftis, amp; ma n�ant mancipiaSatan�, qui eos im pulit amp; obfedit, fed arguenda funt,nbsp;vtconuertanturamp;liberentur � tyrannideSatan�. SicutnosinfedamurPapamnbsp;^anquam Antichriftum, amp;fedu�lorem orbisterrarum,traducimus amp;damnamusnbsp;iinpietatemamp;ldolomaniamomnis generis. Non priuata cupiditate incitatieinbsp;bafcimur,fedZelo iufto, amp;feruore confcienti� ad vindicandam amp; tuendam glo-riamDei.

Genef. cap. 19. Tom. i. fol. InftituitDeus tresordinesquibus man� datum d�dit, nepeccatafinantimpun�abire. Primus eft parentum qui dotnifu�nbsp;difeiplinam feuere euftodire debentin regendafamilia amp;liberis.

Secundus ordo eft politicus,Magiftr�tus enimgladium gerit,vtcontuma-8en�gligentesdifciplin�vi cogat.

Tertius eft Ecclef�afticus, qui verbo gubernat. Sic aduerfus Diabolum car-nem amp; mundum, muniuit Deusgenushumanum hac tripliciautorit�re,in eum finemnelcandalacrelcerent,fedpr�ciderentur. Parentes funtceuP�dagogi,hosnbsp;S^uiadultifunt amp; negliguntcohei cetMagiftratus per carnificem. In Ecclclia quinbsp;�^�^ntumaeesfuntexcommunicantur.

Italucetvbique diuina maieftas,vtens pro fuavariafapientia infinit^P � dentiahominumminifterio. Qui fi vocationemfiiam negligunt, Scautco�nbsp;uent ad fcandala, aut non leri o puniunt, alienum peccatum in�e transferunr-

Peccatum filiorum fi pater non repr�hendat, fitpropriumpatris. tum adulterorum, homicidarum jvfiirariorum funt qui dem propria ciuium/^nbsp;Magiftratusnonpuniat,ficutpaflimhodie fit,priuataillapeccatafinguloruii�gt; jnbsp;untpeccataciuicatis,feu publicapeccata,qu�public� calamitatesfempeH^ .nbsp;l�quii Re�l�enim dicuntLeges,qu�dfaciens amp;confcntiens paripoenaplc*-di funt. Sic fi Epifcopus videat errores, H�refes, malos mores in Ecclefia,nbsp;corripiat nee excommunicet impoenitentes,feipfum conftituitrcumomni^ .nbsp;ftorum peccatorum. Sic Loth audit horribilem fententiam, nifi egredi^nbsp;participem fore peccati ciuitatis amp;periturum efl�cum incredulis ciuibus. �nbsp;Mol�sNumeri. i �. C�mf�ditiofos Dathan, Abiron amp; Core Dominusp^�j^nbsp;turus efl�t,clamat ad reliquos : Separamini de medio impiorum, ne amp;nbsp;nbsp;nbsp;;

forbeamini, EtcumimmolarentvitulisExodi. xj. Vigintituamillia�f^^^ tisoccifa funt, alioqui � hoc non efl�t fadumjtotuspopulusinteremptuSj^Fjj^nbsp;pulopeccatumilludimputatumefl�t. Etinlofua, poftquam RubenitX'^^^^nbsp;cafl�ntaltare,totuspopulusmetuensp�nammittitlegatos : Nosinquiun^l*nbsp;dum fiimus purgati � pcccato Balaam, amp; vos nouum peccatum inducitisl'^Pjnbsp;nos. Sentiuntenim amp; vident veramefl�Ezechielis l�ntentiamrSidicentei��^ jnbsp;impium morte morieris, non anunciaueris ei, neque locutus fueris, vt auer^^^.nbsp;via iua impia amp; viuat, ipl� quidem impiusin iniquitatefua monctur,eg�'nbsp;tem fanguiriem eius requiram de tua manu Ezech. 5.

Porro hoe pr�cep turn derepr�hendendis peccatis, non fbl�m ad in Ecclefia, amp; Magiftratus in Republica pertinet, fed ad fingulos ciues amp;nbsp;cos. lof�ph de fratrum peccatis refcrebat ad Patternamp;accu{abat eos. Sic^*^nbsp;inter f� non debentdiflimulare peccataaliorum, amp; in Ecclefia frater fratre^ jpnbsp;guat, fecundum Chrifti mandatum, ne alienis peccatis communicet.nbsp;nbsp;nbsp;� gt;

politianon raro exempla funt, qu� oftenduntquoties Magiftratus autfufti^�^^p aut d�fendit manifeftapeccata,{�cu turn efl�exitium, amp; publicascalamitatcs^nbsp;ribiles.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fugere igitur t�m nccefl� eft, nifi velis alieni peccati particeps

poenam alieni peccati attrahere in tuum caput. Sic in Apocalypfi rnonem^^ exeamus Babylone, amp; difcedamus ab ea, hoe eft vt nos prorius feparemusnbsp;fia Pap�, nifi cum ea velimus etiam perire.

QuqdadipfumLothattinet,efthomo fandus amp;innocens,fineomni^� ^^( ne amp; tarnen audit hanccomminationem: Ne tu rapiaris, non quidemnbsp;tua peccata, nam Angeli ad te mifli funt, vt te l�ruent, fed propterpeccatum cinbsp;tis. OportetlgiturnosfiueJn Magiftratu fimusjfiuepriuati,vnanimitei'�^^nbsp;rcpeccatis,neiraDeifupernosveniat,amp;abforbeamuromnesfimul.

Recitat�r in hiftorijs Gr�c�s, de quodam Sybaritarum ciue Amin vidifl�tf�ruumabheroexaraprotradum confugere ad fepulchrumPatnSnbsp;herummotumreHgi�hepaterni,epulchrif�ruoparcere : Indignuin ratusnbsp;maiorem religionem fepulchri, qu�mar� efl� venditis qu� habebatnbsp;migrafl�exopulenta amp; florente turn ci�itate Sybaritarum, innbsp;quod ftatueret certam posnam fecuturam, talcs mores, ac infanire vifusnbsp;uibus ob hoefadum.nbsp;nbsp;nbsp;Sed ipfe hui�s fu� infani� pulcherrimum tul it

namSybar�spaulopoftdeleta. Obferuandum igiturhoceft,quodf�mperpr�-ualentibus peccatis, necefte eft venire iram Dei. Qui igitur in officio feu Magi-ftratu funtj faciant fuum officium, neque ad vlluin feandalum quantumuis exigu, �m conniueanr. Quod fi pr�ualuerit iniquitas, fugiant ne fiant participes alie.nbsp;nipeccati.

Merit� igitur Antinomos repr�hendimus, qui adf�rmant comminationes legales in Ecclefia non habere locum, fed certum Dei mandatum eft, quod pecca.nbsp;ta debent argui.

Itaquenemo curct, quod veritas odium parit. Qui gerit gladium fcuer�in �candalorumautores animaduertat, nulla habitaratione ciuium, oftendanturnenbsp;an non.

Sic do�tor in Ecclefia lib�r� repr�hcndat,qu�cum feandalo f�unt, amp;im. p�nitentes arceat� communione, amp;alijspijsoftcijs,noncnimimpijscontem-ptoribus Euangelium pr�dicandumeft, f�dal�li�fismifcris, amp;mal�habcnribus,nbsp;�icutapudEfaiameft: Spiritus San�lusfuper me adpr.xdicandum aftiidtis mifitnbsp;me adpr�dicandum contritiscorde, amp;c. Non ad confolandos fuperbos contem.nbsp;ptores amp; pr�fraftos, quorum Temper maxima parseft. SicutChriftusinpara.nbsp;boladefeinine oftendit. Et nos hocirilocoaudimusregulam,alicnispeccattsnbsp;noneffiecommunicandum. Etf�enim Loth non fuit Magiftratusfed priuatus ci.nbsp;uis, amp; fine crimine, tarnen nifi fugifTetjpeccatumciuitatisfadumfuifretipfiusnbsp;peccatum, amp; fimul cum c�teris pcrijfTet.

Genef. cap. 45. Tom. 4. fol. l�i. �acoblibcntcrignofcit amp; remit. tirfilijs peccatum, pofitaindignatione, placatusque illis recipit eos in gratiaranbsp;propterlofeph. Sed tarnen non obliuifeitur prorfusperpetrati facinoiis� filijs,nbsp;ficutinfr�apparebit,cum fontibus triftesp�nasdenunciabit. H�cenimeftre. ,nbsp;guladiuina. Rcraittendum eft peccatum, vt remittat nobis Deus,fed p�namnbsp;remitiere non femper necelfe eft.

Quando autem vcrbumDei ita apprehendo, vtfciamDeummihiprop�ci. um elfe, qui non velit me damnare propter peccatu m, nihil crit incommodi, fi innbsp;cxemplumaliorumpatiarciuscaftigationem,iuxtailludPfalm. iiS. Caftigansnbsp;caftigauit me Dominus, f�d morti non tradidit me.

Sic Mofesvirfancftiffimusnoningrediturterrampromiffionis, amp;cogiturfcr. rchancvirgamDcidicentis : Nonintrabis terram,quanquam magna amp; mirabi.nbsp;liafecifti, ficutipf� comm�mor�t Deut. 4. Pr�catusquefum Dominum in tem.nbsp;pore ill o dicens: Domine Deus tu c�piftioftendere f�ruo tuo magnitudinemnbsp;tuam, amp;c. Tranfibo igitur amp; videbo terram hanc optimam trans lordanem.nbsp;Seddixitmihi: Sufficittibi,nequaquamvltr:iloquarisdehac readme. Ingensnbsp;enim beneficium eft,qu�d remittitDeus peccataamp;adfirmatfegratiaamp;beneuo_nbsp;lentia fua me comple�li veile,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wit Dir fei� tct'D t�u�, non nocebo tibi, non

perdam te, fedvt habeas monumentum peccatorum tuorum ob oculos pofitum, amp; alij exemplohocerudiantur,oportet vt tecorripiam.

Idem docetexemplumPauli 1. Cor. ii. Quiqu�riturdeftimulocarniS) amp; Angelo Satan�colaphilanteipfumJ propter quod inquirter Dominumnbsp;uivtdifcederet�me, amp;dixitmihi: Sufficittibigratiamea. CefTa,defineho^nbsp;me petere, expedit tibi h�c adflidio, quia virtus mea in i nfirmitate tua perficit^f'nbsp;�in �ir ntc^t �ngiuamp;tg. lam qui poteft hocfirmiter animo fuo perfuadef^�nbsp;quod habeatDeumfauentemamp;propitium, is facile omnemimpetumSatani?/nbsp;totius mundi indignationem furorem co n tem net.

lacobigitur d�clar�tanimum paternum in condonando peccato, bennoc^ ntc^f �ergcRcn* ver�m ne obliuifcanturpeccati, pofteair3lt;nbsp;tur amp; caftigat eos, tametfi nunc eis parcit, mitigatus excmplo lofeph, cuiusb^^^nbsp;gnitatem clementiam fingularem experti fuerant. lamque conuidusnbsp;mentisipforum prorfusacquiefcitamp;ait: Sufficit. Satluperquequ�dfiliu^��.nbsp;us adhuc viuit, nihil amplius requiro in hac vita,quam vt videam lofeph,nbsp;marty rifatus amp; crucifixus lum totos viginti duos annos.

Genef. cap. 50. fok 249. Hoceft quod Paulus aitRom. s. quoddiligentibus Deum omnia cooperantur in bonum ijsqui fecundump^'^f�jnbsp;litum vocati lunt ^an�li. Et Auguftinus alicubi inquit : Tam bonus eftP^quot; �nbsp;vtnonpermittat malum fieri nifiingensbonumpoffit inde elicere.

Sed inde non fequitur hoc, quod colligunthomines profani, amp; aPa^l^^^ futaturRom.^.Si enim veritas Dei in meo mendacio abundauitin gloriamip** .nbsp;quid adhuc amp; ego tanquam peccatoriudicor, amp;ficutaiunt quidam nosnbsp;Faciamus mala, vtveniant bona? Addit enim Paulus : Quorum damnat'�nbsp;ftaeft.

Lex quidem fubintrauit, vt abundaretdeli�um,hoceftper legem tur magnitudopcccati, amp; non tant�m non fonatur, fed ctiam abundat.nbsp;h�cmagnitudofacitetiam abundare gratiam. Itaquemagnitudopcccati^^)nbsp;nem debet adigere ad defperationem,led magiscommcndandaeftamp; ampli^^^nbsp;magnitudograti�, qu�abforbetpeccataquantumuis magna.

H�cverbimpiaratiocinatioeft: Sipeccatum noftrum commend^^ ricordiam Dei, ergo peccemus. Non enim hoc vult aut permittit Deus,nbsp;fcribit tibi regulam,iuxta quam impune delinquas. Nondicitfepropterp^ jnbsp;turn benefacere. Aliudeft reddere bonum propter peccatura, aliud fubue*^^nbsp;fuGCurrere propter peccatum.

Omnino enim deteftatur amp; odit Deus peccatum, amp; tarnen ptop��?\ pfO' miflionem : Qui lapfiis eft non delperet. Noniubetfacerepeccatum,lf^^ ^*1nbsp;hiber. Poftquam verbdefignatumeft, amp;lex acculatamp;terretconfeienti^'^hnbsp;fiatfupramodum peccans peccatum Rom. 7. Vthic in fratribuslofepb^^ii)nbsp;ret, ibi non vultregnare mortem, ficut teftatur apudProphetam : Nolonbsp;peccatoris, ledvtconuertaturamp;viuat. Sicut peccatum abominaturitaWPj.jfynbsp;non vult manere in peccato viuente,fauciante amp;torquente confeientiamPnbsp;gem, feddat promi�ionemamp;remedium, quofcruetur animusfauciusnenbsp;ret. Pharil�us non debet laluus fieri pr�fumendo,nec Dauidaut latro pnbsp;dclperando.

Sed regia via incedcndumamp;fugiendum eft peccatura� Quanquamcnim promifirDeus veniam, ficut ait Auguftinus tarnen non promifit hoc quod certonbsp;lisredituruspoftlapfum,ficutSaul amp;Iudasnon redeunt. Noneftinnoftrapo-teftateappr�hendere gratiain, neque fcis an pollis remi�ionem oblatain acciperc.nbsp;Wco timendus eft Deus, qui amp; pr�fumptionem amp; delperationeni odit. Sicutnbsp;nolopeccatorcniinquir,itanecinortem peccatorisvolo. SedfinialiciaDiabo-li ifflpulfus CS ad.peccandum., amp;lex te condemnat, Diabolusignitafua telain tenbsp;torquet, amp; pr�cipitare conatur in infernum, nolo temori autdeiperare,l�d con-^ugere ad Chriftum laluatorem, qui non vult mortem peccatoris,ficut nec pecca.nbsp;toremvulu

H�c ingens conlolatio eft diligenter inf�genda animisp�orum^ nain amp; cori'oborandam fidem.l�d videndum eft ne abutamur ea. Sicinbsp;^^^h.cap. 5. Sup�i data venia ne fis fecurus, vt peccata pcccatis accumules,nec di-Mifericordia Dci plurima eft, copi�peccatorummeorumignolcet. Tarnnbsp;^nim ira qu�m mifericordia feftinat ab eo, amp;in fceleratos furor eiusiricumbet.nbsp;Germanic�dicimus foffl niefjtaMfFsSarm^er^j�fnt ftlnhigni, EtPau.nbsp;^^ante : Nedicas: Poftquampeccaui,quidmihitrifteaccidit? Dominuseniranbsp;pafiens quidem eft, fed i mpun� te non di mittet.

itaque quo maior eft bonitas amp; mifcricordiaDei, hoc minus ea abutendum fed qui lapius eft, confugiatadgratiamcius,vbividebit,qu�mdifficilefiteri-gerefeJ amp; confolationem admittere, ca v�rd appr�henfa, iam fanatum eft pecca.

Sin fretus boni t�te Del feiens Seprudens mandata eius violate aufus fueris, P'�!^iculuineftncpeffundertepeccatum,antequamaccipias remilfionem in filio,nbsp;^�l^hfudas,Saul, Achitophel,Abfolon,nonpolfuntadeamalpirare, qui in rai-^^^cordiamamp;gratiam Dci obftinat�deliqucrunt.

Quodigitur ait Syrach : Depropi�iatopeccatonolicflcfinemetigadfutu �aipeecatumpcrtinet,ne quis eriorcm fophiftarum inde probate conetur, quinbsp;j^^centnon elfecredendam remilfionem pcccatorum,amp;efle earn incertam. Sednbsp;�ceftfententia: Non debcs in futurum peccarc. Non itafidendumeft mileri-^�^fdii�Dei,vteaabutamur,talescnimfuntquidicunt: Faciamus mala vt veni-hona. Dtus c�m prohibuit peccatum vult te id fugere amp; vitare. Vbi verb pet-petratum eft^ac mordet te, amp; ad defperationem i mpellit, ficut Adam in Paradilbnbsp;^gitDeum,amp; abiconditlCjC�m agnolceret nuditatem luam ,necpo^^etconfifte-^^advocemDei , ibi peccatum crat in fuoa�tu, amp;horribiliiudicioaccufiindi amp;nbsp;^ipnandi, Seteucta mortuuserat iuxtafententiamDei: Quocunquediecome.nbsp;� fis exeo, morte morietis, turn verb ad verbum grati�properabis, ficut Adamnbsp;^�iuifcitadpromilfionem delcmine mulieris : Inimicitiasponam inter te amp;nbsp;^�herem, amp; fernen tuum amp; Semen illius,ipfumconteret caput tuum, amp;c. Id eftnbsp;fiam amp; Heua non morientur, fed viuent amp; habebunt Semen, quod feruabicnbsp;Ibiredijtvterque invitam amp; laluatus eft.

Diligenterigiturhoc tenendumeft, quodDeus non vult peccatum , ne-^bequicquam propter peccatum facit, quia odit illud amp; punit, ficut Scri. P^Uin eft : Reddens vnicuique fecundum opera fua. Sedhis in quibus abun.nbsp;�t peccatum per legem , oftert gratiam amp; falutem. Antea inquit prohibuinbsp;priefum.

DE PECCATO ACTVALI ET MORTALE Pr�fumptioncm, fed non obediuifti mihi amp; nu nd prohibeo defperatioO^�^^j,nbsp;trumque peccatum fugies : Ne dicas eft propiciatio amp; expiatio pro pecc2to,^lt;?^^nbsp;ro fine meru, non pergasin ea (�curi tare, fieri enim poteft,vt obruaris delpc��^*'nbsp;priufquam appr�hendas mii�ricordiain. Nefcis horam mortis, nefcis annbsp;ius tibi antequam refipiicas manus inijciat^ aut mora te pr�occupetnbsp;Non enim talis res eft peccatum autmors, qu� polfit liberedeponinbsp;ci,ficut tunica exuitur, fed p�n�tr�t medullas carnisamp;fpirituSj ficutvideij� -tentationibus delperabundos �gritudine animi amp; tabeconfici , 8c Dauidnbsp;vimillius amp; tyrannidem horribiliterfcnfit, ciim audiret ex PropbetaNath^^ �nbsp;ftilfimamrepr�henfionem : Tuesillc,amp;c. Ibiexclamat,peccauiDorn'�^j^t,nbsp;oculis atque animo eius ni bil aliud quam mors, amp; exitium obuerfatut, fSnbsp;queeoipfo momento,nififubiccifletftatimPropheta : Nonmorieris,DofOnbsp;abftulit peccatum tuum. Tanta nimirum.vis eft delperationisamp;peccat'/^nbsp;hauriatcorpuscumanima.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. pt

Non igitur temere peccabis fiducia ignoftenti� diuin�, led in delpci'^^ tantiim ea nitendu m, amp; acquielccndum eft. Atque ibi fuccui^ere debent inbsp;amp; miniftri Ecclefi�, amp; mil�ricordia exuberans fupra peccatuni amplificafl^�^nbsp;ficutNathan Dauidem hacconfolatione refufcitatex mortuis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Dominus tranftulit �te peccatum tuum. touffu ? TVtltU pp, (lerbnimbdncn@iin�cn ? d�funt ce aba �kidjtvol lung nic^fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pp-

ftea ramen longo tempore cum aculeo amp; morfu illius peccaticonHi(ftatur,y^jp tumuis remilfum amp; condonatum eflet. Vide enimtriftilfimaseiusqua;!'^ . pinbsp;Plairais, @0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;waepeccatum fur fcbabCUt�ut/eftintolerabileonus,5^'*

Noli ergo lecurus elle ad defignanda mala vtveniantbona,etfienini''^^ Deus hoc fcelere fratrum lofeph ad falutem multorum hominum, amp; aliapl^^pjnbsp;xempla milericordi� diuin� palfim extant, tarnen periculum eft ne illinbsp;metu funt,pi�occupentur amorte, amp;defcendant ininfernum antequainp^ Jnbsp;confugere ad mifericordiam Dei. N�m id quoque pr�fens hiftoriateft^*^'�nbsp;monftrat,quam difficile fit poft peccaturti refipifeere amp; credere lalutemnbsp;quod Deus gratis fit propicius propter Filium,agnolcentibus deli�fa.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.�

primis non fine magno labore elu�lari polfunt ex dclperatione, qui edur^)j, in lege, amp; carcerePap�, irretiti laqueis traditionum humanarum. Semp^J. jj,nbsp;quid afterre cupimus meritorum, amp; optatnus vt relpiciat Deuscontritione*^^ pinbsp;fatisfadionem noftram , quem errorem adhuc impudenter amp; impienbsp;Louanienles.

Genef. cap. iz. fol. zj. Tom. z. Oritur hie grauisqu�ftiOjC�ni'ip tum fit Pharaonem peccalfeignoranter, cur tarnen punitus fit, amp;quideinnbsp;ui p�na, ac priulquam aliquid conaretur cum Sara ?

Relpondent autem turn Theologi, turn lureconfulti per diftindionei�, ignorantiam duplicem. Aliam iuris qu� neminem excufat : Aliam aute��^ :nbsp;ftiqu�exculat. lus autem hic definiendumeft Diale�fic�, non de omnibusnbsp;nionibus Dodorum, h�cenim amp;infinit�funt,amp;plerunqueinterfepugu�t'�^nbsp;fiquidemdeapicibuslurislureconfultidilputant,acrar�conueniunt: Seddrnbsp;promulgatainterciues,autvlu amp; confuetudinerecepta. Qui igiturignor�t,^nbsp;publice promulgata, aut vlu receptafunt,nonexculatur. Difcereenimi^^^,nbsp;bar ex vicino. Et ideo promulgantur leges, vt ceu lux pr�lu�eantin gencrrnbsp;nibus, amp; qui contr�faciunt, le deliquilfe lciant, amp; expedent pcenam.

fcire quid in quolibet cafu Bartolus, quid Baldus iiidicet, l�u concludat, h�c non eft Iuris ignorantiavocanda. lusenimeftnonopinionesDodorumamp;qu�ftio-neSjfcdfcientia publice propof�ta.

Ignorantiaautem fadi eft,cumiusfcio,amp;fa�lum ne{cio,vt c�m paterfamilias domi furem alit, quem tarnen nefcit furem elfe. Hic ius fcit quod furari lege prohibitum fit,fa�umautem nefcit: Ideo fine periculo fuo alit furem, quem nefcit elfe furem, �c nec confilio nec auxilio adiuuat. H�c diftin�lio vtilis eft, amp;nbsp;ideo earn recito, nequorundam intempeftiua fapientiadecipiamini,quifobri�nbsp;amp; vtiliter dicla, acdocendicaufainuenta,nimiorixandiftudio,fuggillant.

Theologi in Icolis alias ignoranti� Ipecies numerant. Primaeft, quam vocarunt inuincibilem, confi�tam ad excufanda peccata, quod nullainduftria,nbsp;vel diligentia vinei aut emendari poflit. Sic Cicero eft inuincibiliter ignoransnbsp;Dei. Nam c�m eius difputationes de Natura Deo rum, de finibus bonorum amp; manbsp;lorum,legis, vides nihil ab eo omiffum, quod Humana ratione, 8c tons viribus abnbsp;hominepoteft effici, amp; ramen quid Deus velit,qu� eius de nobis fit lententia i_nbsp;gnorat. Ratio huius ignoranti� eft, quia non eft rationis nat� videreDeum,nbsp;led Spiritus Dei illuftrantis mentes noft ras per verbum. Hoc c�m deftituereturnbsp;Cicero, inuincibili ignorantialaborareeumneceflefuit. Sedhocipfumexemsnbsp;plum euertit celebre illudScolafticorum di�lum : Homo c�m facit quod eft innbsp;le Deus infallibiliter dat gratiam. Fecit enim Cicero quod in fefuit, amp; tarnennbsp;nonconfecutus eft gratiam. Imohocfuoftudioinaltiorestenebrasincidit, vtnbsp;prorfus de Deo dubitaret. Ita enim necelfario accidit,qui fine verbo de tantis re-buscogitat,tant�m fretus rationis lumine,eumcrrare ruagisacmagis necelfeeft.

Huius igitur ignoranti� excogitand� caufam, Theologi nullam habue-nmt, non enim patrociniapeccatorumqu�renda funt, ficut in fumma Angelica, vbi de docendisconfeientijs agitur, f�pe fir. Isenim autor huiufinodi politica amp;nbsp;Oeconomica di�ia, cum magno fcandalo inTheologicas dilputationes inuexit�

Itaque c�m ego recens Theologus earn ob caufam^ eum librum legerem, confeientijs confulere inconfelfione vt poflem ,f�piflim�grauiteroffenfusfura :nbsp;quod qu� ad Dei indicium amp;c Ecclefiam pertinebant, forenfi 8c iudiciali modonbsp;traftabar.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; . �

In politicisnegoeijs poteft elfe locus inuincibili ignoranti�, vt cum quisim peditus morbo aut mente captusaliquidpeccat.nbsp;nbsp;nbsp;Sedh�c ad resfacras amp;con_

feienti� n�gocia transferenda non funt. Sumus enim nati in c�citatepeccati o-riginalis. Id malum inuincibile eft, adeo vt etiam renatos captiuet, fed non ideo cxcufabile eft. Sicut Scholaftici inuincibilem ignorantiamdixeruntexcufabi^snbsp;lera,qu� fimpliciter � toto excufet (Sicenim loquuntur ) id eft peccatumnbsp;tollat. Hoc fiftatuamus verum elfe,fequerur etiam fine Chrifto homines taluan,nbsp;fl faciant quod Ulfe eft. Tanta c�citas eft in Pap�fcholis amp;Ecclefijs.

Sed intuere Pharaonem, is moraliter eft in ignorantia inuincibili, nefcit Saramefle vxorem Abrah�, amp; audit ex ipfo Abraha, quod foror tantum fit, amp; ta-menDeus immittiteigrauiflimasp�nas . An non vides hic fallam�fl�,iftaninbsp;celebremScholafticorum fententiam,de ignorantiainuincibiliexcuf�nte� toto ?

Sic Chriftus c�m inquit : Si in Sodomi s fad� eft�nt virtu tes, qu� in te fuiit fa�i�, manfilTent vfque in hodiernum diem, fed dico vobis qu�d tolerabilius eritnbsp;Sodomisindieiudicij,qu�m tibi. Hic ftatuit ignorantiam in Sodomis, fi coni'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feras

tiS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE PECCATO VENIALT.

feras ad Capernaitas, fed tarnen dicit, non excufari ideo Sodoma � toto. A (vtloquunturinSchoIis)excufaridicitj quod propter iftamignorantiamni^'*nbsp;punientur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Sed quid multa ? Quifquis inuincibilem hancignorantiam, excuamp;tilt;��?^. mereri ftatuiq inuertit Scripturam Sandam, Sc toUit �mundo Chndum iuߓ',nbsp;Solern,reuelatum ideo vt hancignorantiamtolleret. Vereenimaliudnib**^nbsp;quam peccatum Originale, quod qui excufatione dignum datuit, nihil facraf**nbsp;rcrum tenet.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

Secundam ignoranti� Ipeciem vocarunt fapinamlcucralTam ignoran�^ ! qualis ed, ciim tepide 8c frigide verbum audis quod polfes difcerc fi veiles.nbsp;rededatuunt inexcufabilem.

Tertiaed ignorantia adfedata,quando dudiose cauemus, ne quid mus aut dilcam US. Hane rede duplicem p�nam mesreri docent, vt c�ia j?nbsp;qui in aulis Epifcoporumamp; impiorum Principumviuunt,dudioabdincn�^\jnbsp;bris nodris amp; eos legere nolunt, vtcompellati� fuisprincipibusliquidonbsp;poflunt, fe ignorare dodrinam nodram.

SicapudHiobemdiciintcap. ii. Scientiamviarumtuarum nolunii^^' inEuangelio: Nolumushuneregnarefupernos. Hancvocantadfcdataifl^snbsp;rantiara.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Siqu�ras quo in loco Papa cum Pontificijs fit, autdicem.useosinholt;^Pp dremoordine elfe: Multaenimirripugnantamp;damnant,qu�xciuntbcna,^'fjj;nbsp;bo conlentientia efle, aut ponemuseosfimplicitcr inter perlccuturos �Scnbsp;riosfan�dodrin�x SicutideoPontifexAntichridusdicitur.

Quidigiturrelpondebirausadpropofitam qu�dioncmdePharaone? ' n ' udnihil, quam quod ipfahidoriafecumadferr. Ignorantianotaed,amp;nbsp;quia Deus infligit poenam, lequitur ex ipfofadoignorantiam nonexeuw��'''^),,,nbsp;trumque igitur datuamus, amp;errorcmeflefadumPharaonisamp;malum erruf''nbsp;Alioqui nulla Icquereturp�na.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; jjiil

Quod fi quisexidimabit poenam hanc immilTam, non qu�dmali^�^,n' defignauitPharao,fcdvtamalo quodlecuturumeratnifip�naintercidiy^^�^ji,nbsp;hiberetur. Is videat nc dum exculat errorern, patrocineturpeccato.nbsp;am ignorans Pharao, faduseflet adulter. Adultcrium autem lempefnbsp;cd, neque valet hoc i n loco illa iuris amp;fadi ignorantia qu� in foro valet. ,

Circiiinflanspeccatum. Tom. 5. lenenf fol. 47 Plal. 45�. pugnare peccato repullulanti amp; deponere pondus �amp; circumdanspeccatu^nbsp;adEbre. iz. Grauat enim nos amp; follicitat adidu�,ficut videmusnbsp;crebrolabi. lamlaborcogitatione ir�autfuperbi�, iam�Satanavexor^*^^ p[i'nbsp;autdclperatione,Iam Papa autSed� irruunt plenilcandalis,qui contranbsp;gnant. Ibi oppono me 8c ref�do,arguo 8c adhortor. Vide plura. Tom. 4�nbsp;fol- 501.

�Peccatumnonp�napeccatiF�catur. Tom. z. Icnenf. fol. 4^^� Latomum. Videamus inquit Latomus in Scriptura qui litnbsp;inde peccatum quatuor modis accipit , Primo pro caula peccati,dcunnbsp;effedu feu p�na. Tertio oblationem pro peccato. Quarto pro ipf�nbsp;anima rea fir. Et miror qu�d non quinto modo etiam pro pr�mionbsp;ti acceperint. Deinde vt totum Aridotelem liaberemus,etiampeccatum

pcccatumperaccidcns facerepoterant foecundi iUidiftin�;ores.*'Hicfiqu�ram : Qu�eftillaScripturainqua ilia quadriga peccatorum Latomo vilacft ? Refpon-det, Origenesamp; Ambrofius Diabolumvocantpeccatum. Er Auguftinus, con.nbsp;c�pifcentiampoftBapttfmum vel motum eius remanentem. Ex his ego conclu,nbsp;doqu�d Origenes,Ambrofiusamp; Auguftinuslunt Scripturafanda, itamultipli.nbsp;cabunturnonfolumDij per operabona/edetiam Scriptur� Deorumperpecca.nbsp;ta. Quid enim effent Dij ,nifi amp;Scripturasdiuinas nobis datent ? Deinde ne.nbsp;gat peccatorem dici, eum qui habet peccatum feciindo modo, id eft concupifcen-damfeu motum eiuspoftBaptifmum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i- ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� i w

Sed mittamus ifta portenta amp; ad rem veniamus. Hicte le�ioriubeohbc. rum effe amp; Chriftianum, in nullius hominis verba iuratum, Scriptur� fand� connbsp;ftantem profefforem, qu� liquid peccatumvocat, tucaucil�isyerbismouearis,nbsp;qui velut melius locuturi, ipfum negant peccatum, fed nunc imperfe�Honemnbsp;nuncp�nam, nunc vitiumvoluntappellari, quo ext�nuent amp; �ludant verba Dd,nbsp;c�m nihil ho�rum habeatScriptura,credasqu�tuSpiritum Sandum eum fuiflenbsp;qui res fuasidoneis verbis eloquipotuerit, vt homihumfigmentis nihil opus ira.nbsp;beret. Incredibile eft euimqu�mtorqueatSophiftas, Paulus Rom. 6. 7. amp; 8.nbsp;Q^odibi peccatum amp;non p�nam appellarit concupHcen�am fuperftitemB�-prifmo. Multafumma,fipofrent,redimerenthocvocabulum.

Tom. X. Icnenf. fol. 4x9. ContraLatomum. Dehocreliquopeccato uiihicum Sophiftisqu�ftio eft. An fit cenfendum verb peccatum necne ? Etvtnbsp;didtum eft, negate non polfunt, peccatum ab Apoftolo drei, ficuti vellent,ideo adnbsp;Patru m glofos amp; diftinCliones confugiunt, adeo vt obtinuerin t, vt Pauli vox con.nbsp;ticueritperorbem,nemoquefit amphus qui illud peccatum vocet, nomine, quonbsp;Paulusvocat,volenteseflcvocem abfurdam amp;periculofam. (^afiSpiritusSan.nbsp;�usminusprouidus fuerit aut verba ignorarit, quibus fine periculo de rebus fuisnbsp;loqutrecur, amp; nos loqui doceret. Proinde pro reducendo vfu Paulin� vocis, hicnbsp;omniaPatrum didafemelin vnum negemus, fine appellentfuperftitem illam connbsp;cupifcentiam,infirmitatem,p�nam,imperfedionem,vitium aut quoquo nio.nbsp;do volent, nos illis Paul um opponimus Apoftolum noftrum, id eft gentium, tamnbsp;locupletem autorem,qui non vno loco peccatum,amp; Temper peccatum,nunquamnbsp;p�nam,nunquamimperfe�tionem,nunquaminfirmitatem vocat. Nequeenimnbsp;Auguftino, quanquam omnium fummo, licuit vocem Pauli mutare amp; ahamnbsp;inuenire.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Dicimus ergo : Si probauerint velexabfurditate f�ntenti�, vel ex confequen. tia, peccatum hoc non efte peccatum vere cedem us, amp; peccatu m hoc loco non pecnbsp;catum,fed p�nam fignificareconlentiemus. Alioqui ne Angelis quidem de coe-lo aliud dicentibus cefiuri. Quid qu�ritis ampliusSophift� ? Ac patres quidem excufatos habeo, qui vel tentatione vel necelfitate adadi fortiter negaueruncnbsp;peccatum poft Baptifmum remanere. Quia c�m illis pugnabant, qui gratiam fim-pliciternegabant. Ideo vtdigneeamcommendarent,afleruerunt omnia pecca-ta auferri. Etferuiebatfermo eorum pulchre amp; apte materi� (vtdicunt) fubie.nbsp;ft�. Nam aduerfarij de peccato r�gnante difeeptabant, hoc negabant auferri idnbsp;qirodimpiumeft. Vereenimtotumpeccatum abolitumeft,vtprorfusnihilre.

lox nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE PECCATO VENIAL!

gnat amplius* Quan quam Auguftinus ipfe in multis locis plane Sc vkium catum appelletj vt eft in Epiftola ad Hieronimum vbi dicit : Nemini tantamnbsp;charitatem in hac vita^ qu� non augen debeat. Atque id quodinterim dccftd*'nbsp;tium eft inquit, Et{�quiturexquovitio,f�dixerimus quiapeccatum nonnbsp;muSj ipfi nos feducimus, amp;c veritas in nobis non eft.

Exquo vitiononeftiuftusinterra,quibenefaciatamp;nonpeccet. ' guftinus. Hie vides amp;Auguftinum hanc autorit�rem ficintellexiflejquodbcf^nbsp;facicnspeccet,quiaoperaturin charitate nondum fatis auda, quamvitiun^'�^*nbsp;cat,nihilaliudin opere iftodceftedifterens^quamplenamcharitatem.nbsp;h�cclarafatis ? Sedamp;Latomusqu�damexeodemadducit,incanderafe�*^nbsp;tiam vitium femper afferente.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quanquam vt dixi Auguftino non fatisnbsp;nbsp;nbsp;�

nc aduerfarius dicat me eo niti tantum, vbi mecum facit. Sitfan� fibiip^'.�'�*'' trarius, vtLatOmuscogit, meanihil refert. Attamen c�m effet Latomushi^^�*nbsp;nitruispercuffus in caput, vtalienatus diu fecumnon effet, vide ns fefeAug*^ jnbsp;num damnaffe in Lu thcro, quod ante temeritatemvidere non poterantvni^^nbsp;Sophift� tandem ad fereuerius cogirauit : Quidfaciam ? Turpeeft vind,*�!^nbsp;faciam, imaginabor Latinam linguam in toto orbe, vn� cum Gr�ca amp; Ebrca/^'nbsp;tute Dialog! mei extindam elle, aut fi quid reliquiarumfupereft dicam,nbsp;hoc pcccato dico, non effe peccatum, ita illam non eflelinguam,quiarnbsp;dum noftrum comprobauit, facile erit, vt iftas orbis reliquias � Louanien�nbsp;tateTheologi� petere vocabulorum fignificationes, '

Igiturcum vocabulumvitium in Auguftino tones occurrat, vt ctian�^^J, infeftet, quam vocabulum peccatum in Paulo, ftatuimus amp; ordinamus, amp;i��'nbsp;tute facultatis noftr�pr�cipimus, vtvitium fignificet, quod nos voIumuSj^^^j^nbsp;peimperfedionem, nonillud quod defit �rdeeffe non debet, nec quodfit .nbsp;legem Dei,fi quisautcmaliterdixerit,indignationem Bull� amp; in caudamnbsp;ueritfefeincurfurum. Datum fub figillo, amp;c. �

Teobfecro,Jedor,qui miraris meficludcrein Sophiftasiftos, anjjs? fit dolor meus fuperiftisinauditis temeritatibusamp;impudentiflimisfycoph^^^^j^^nbsp;Non eos ludam ? qui non content!, quodScripturasDei, quod didanbsp;quodeuidentes rationes ludunt, infuper pergunt totiorbi osoblincre,amp;Pnbsp;omnes homines in beftias transformare, quafi neclinguasnoftrascognof^^*^^^nbsp;Omnia fccula,totus orbis vitium vocatetiam hoc, quod contra virtutesn�^�^^^;,nbsp;eft, 8c vfitatilfimum eft verbum de vitijs amp;virtutibus,nccipforum Ariftotd^^�nbsp;catx aliud qu�m vitia vocat.nbsp;nbsp;nbsp;Et adhuc audent ifti prodire, noftra, fua,

omnia negaturi, amp; in faciem omni urn diduri, vitium non fol�m contra fed neccontra gratiam dici. Entibi Louaniatuos incendiarios,hoftesb^pnbsp;rum amp; veritatis. Et tu Antichrifte Romane, En tuas cultriccs.

�gitur frontes iftas mcretricias contemnamus, amp;'Auguftinum gifc, iungamus, qu�dhicpeccatum, illc vitium vocat. Vitium autem feimusnbsp;quod culpam amp; repr�henfionem habeat, arguique dignumfit, ctiam i^^nbsp;corporalibus. Sichabetvniucrfalingualatina.

Quarc Paulum de peccato audiamus. Rom. 8. diccntem:MifitDcns^^^[^;, f�um infimilitudinemcarnispeccati, amp; de peccato damnauit peccatumnbsp;vtiuftif�catiolegisiraplereturin nobis, qui non f�cundum carnemnbsp;fedf�cundumSpiritum. Quid eft peccatum damnandepeccato�DixiniU

DE PEC CATO VE NI A LI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23,1

efl�pcccat�mfade um pro nobis, ficut dicit x. Corinth. 5. Euin quinonnouc. ratpeccatum,pronobispeccatum fecit, vtiufticiaDeiefTcmusinillo. Hicv-trumquepeccatutnvtroquelocoponit. Metaphoricumvcl allcgoricumeftChrinbsp;ftus,dequopeccatodamnauitnoftrum verum peccatum. Nam quod peccatumnbsp;noftrum toUatur, vnde habcmus nifi de Chrifto, fa�ho peccato pro nobis, non v-tique de noftris viribus aut meritis,{�d depcccato Dei, ideft quern Deus peccatumnbsp;fecit. Rogo cur non dixit, extinxit peccatum, led vigilanterponitdamnauit pecnbsp;catum. ? '

Non cnim noscredimus ,cumLouanienfibusSophiftis,Paulo defuiflever-ba,qui fit vas eledionis, eledis amp; proprijs verbis iocuturus pr�uiius. Quise� nimeftdamnatus ? Deindeaddit in carne, omnino afferens peccatum in camenbsp;led damnatum. Damnatus vtique is eft, qui non modo �latrocin�o autmalonbsp;Icelere prohibitus,non modo captus amp;incarceratus, fediudicatiis Si. lataienten-tia mortis dudus eft ad mortem, vt nihil aliud cum eo fiat,quam vttoll'atur de menbsp;dio,etiainli necdum fttfublatus. Qu�eft enimvirtus talis latronis ?

Itapeccatum perBaptifmum in nobis captum, iudicatum, prorfusqueinfir-�tiatum, vt nihil poftit, mandaturpenitus abolendum. Qui verb huiedamnato confenferit, incurret illud lohan. 16. Spiritus arguetmundum de iudicio, quianbsp;Princepsmundiiamiudicatuseft. Damnatumpeccatumamp;iudiciumhocredumnbsp;elfe crederedebemus, Scipfum exequi� Qu� luntautem vincula huius captiuita-tis ? Elai. 11. Et erit fides cindorium renum eius, amp; iufticia cingulum lumborumnbsp;tius. SicPfal. 6S. Afcendiftiinaltum,captiuamduxifticaptiuitatem,acce-piftidonainhominibus. Quis verb ignor�t latronem liberum non minuseflenbsp;latronemqu�mcaptiuum ? Sed virtuseius extinda eb, vt nihil fit eo infirmius,nbsp;cui mors eft proxima, non poteftmodb quodlatro vellet jmifer ergo, fed tarnennbsp;latro, fienim d�mifer�s eum, faciet qu� latro facit. Ita peccatum in nobis poftnbsp;Baptilmum,ver�peccatum eft,naturaliter, (edin fubftantia, nec in quantitate,nbsp;nec qualitate nec adione, in palfione verb totum. Nam idem prorfus eft motusnbsp;iv� amp;libidinisin pio amp; impio, idem ante gratiam amp; poft gratiam, ficut eadem ca-to ante gratiam amp; poft gratiam, fedin gratia nihil poteft, extra gratiam pr�ualet.nbsp;Vnde Paulus Roman. S. Lex Spiritus vit� in Chrifto, libcrauitmealegepecca.nbsp;ti amp; mortis.

Cur non dixit, liberauit me � peccato amp; morte ? Nonne Chriftusliberauit � peccato amp; mortefimul ? Verum de opere proprio legis amp; Spiritus loquitur,nbsp;qu�h�cfaciat quodChriftusmeruir, Chriftus quidemiemelabloluit, amp; liberanbsp;uitomnes � peccato amp; moi-te,dum nobis legem Spiritus vit� meruit. Ille ergonbsp;Spiritusvit�quidfecit ? Nondum�morte,nondum�peccatoliberauit,hbera_nbsp;bitautem tandem, quia adhuc moriendumeft,adhucinpeccatislaborandum.nbsp;Sed �lege peccati amp; mortis liberauit, hoc eft � regno amp; ty rannide peccati amp; mortis, vt peccatum quidem adfit, fed amiflatyrannide nihil poflit, amp; mors quidemnbsp;inftet,fed amiflb ftimulo, nihil nocere neque terrere poflit. Ecce iam dubs locos,nbsp;inquoPauhisvocatpeccatum reliquum malum Baptifmatis.

Hine Paulus Roman. 8. amp;Colo(f. 5. lubetmortificari membra fuper terfam, iram ,libidinem, auaritiam amp; fimilia.

Apertis verbis vtens, iam non (blum appellansipfum peccatum, led fuis no-ininibus,irain,libidinem, auaritiam.

Eth�cnoui ifti linguarum auroresperfuadebunt, non efle nomina vitiorum neque peccatorum,fcribitenimSandis amp;fidelibus Apoftolus. Fingant igitur,nbsp;libido in ifto loco non eft vitium, fed poena peccati amp; imperfe�Ho qu�dam, nonnbsp;T iijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contra

JIX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE PECGATO VENIAL!.

contra legem Dei. An non erat etiamp�napeccati ante Baptifmiim ? eratpeccatum ? An imputatio hkfola mutauitremamp;naturam ? Necefl'ec�^nbsp;habebunt vniuerfum Paulum, fermenouisvocabulis replerCjCrafisiftisinoho^nbsp;SicRoman. 6. Non regnet peccatum inmortali corporevcftro, vt obedi�^^nbsp;concupifcentijseius.nbsp;nbsp;nbsp;Quid clarius dici potuit? peccatum ineft in corpora?

Hiciamtertiuslocus. Quartus ibidem. Peccatumenimvobis nondoj�'* nabitur, quia non eftis ftib lege, fed fub gratia. Ecce fub gratia agentibus fcril�Jnbsp;amp; peccatum eis non dominari dicit. Quod vtique non de extraneo^fedintrai'^^nbsp;oportet intelligi. Quis enim extraneo refiftere poteft, amp; alterum prohiber*^�nbsp;peccet ? Quintus ibidem. Vetushomoaofterfimulcrucifixuseft,vtlt;leftf'^'nbsp;tur corpus peccati.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nofterinquithomocrucifixuseftjamp;taniendeftruen^i*

eft corpus pcccati in eisdera nobis. Nunquamvult dicerevtdeftruat corpusj^' pcrfedionisautcorpusp�n�. Ecce quinque locos apertoshabemus,inqi*�^.nbsp;Paulus peccatum vocat,pr�ter eos, quos non numeramus adhuc, vbinbsp;indiuidualibus vitiorum vtitur. Et h�c omnia c�leftiatonitiua, cederccog^^^nbsp;fibi fumiuenduli homunciones, vna reperta giofella, eproprio capiteptol^fnbsp;nevnoquidemlocoScriptur�roborata. Namde/. capite^quodtotumhu^-P^'nbsp;tinet, in fequentibus videbimus.

C^idefgo ? Pcccatores fumus ? Imo iuftificati fumus, fed pergr^^'^^j lufticianoneftfitain formis illis qualitatum,fedin mifericordiaDei.nbsp;enim, ft apijsrcmouerismifcricordiam, peccatores funt amp; verum pcccatun^j-bent, fed quia credunt, amp; fub mifcricordi� regno degunt, amp; damnatum eft,nbsp;liduemortificaturin eis peccatum ,ideo non imputatur eis, Ifta eftnbsp;ptifmigloriofiflima, Etcertefi fpe�fes rem diligenter, fere minus eft, cumnbsp;llo haberi, qui adhuc peccatis infc�fuseft, qu�mquiomnin�puruseft.nbsp;crgodicendum, quodBaptifmus nontollatomniapeccata ? Vere omniat^'^^nbsp;non fecundum fubftantiam, f�dplurim�m f�cundum fubftantiam, amp;tomi^^nbsp;cundum vires eius,fimulquotidie etiam tollens fubftantiam vteuacuetur,nbsp;ego folus aut primusexhominibus poft Apoftolos h�c dico. Auguftin^'^^^^jpnbsp;funt : Remittitur in Baptifmo vniuerfum peccatum, non vtnon fit. fednbsp;iraputetur. Audis ? Eft peccatum etiam poft remiffionem, fed nonnbsp;tur. Non fufficit tibi h�c incffabilis Deimifericordia, quod tepenitusii*�jjnbsp;cat ab omni peccato, habens tc,acfifinc pcccato fis, tant�m vtpergasmo^� jnbsp;careid,quodiamdamnatum, ^propc mortempofitumabipfoeft ?nbsp;itaque abfurditatem, amp; cogat Latomus, Apoftolum non intelligendumnbsp;peccato, prop ri�di�lo. At dices hoc iam non peccatum eft, nonimputari.nbsp;eftquodvolOjVtnonnatur� opens,fed m�fcricordi� non imputant! tribua^nbsp;Latomus autem mif�ricordi� ignofccntiapoftpofita,vultcx natura non elf^Pnbsp;catum, hoc verb eft facrilcgium.

Tom. z. lencnf. fol, 419. ContraLatonum. Paulus ait: NihjJ jJ damnationis, licet non nihilfitpcccati,quiatotdepeccatopr�mif�rat,fcdnbsp;nihil eft damnationis, non quianon fitibipcccatum, vtLatomusmentit��*^^ji}

quiafuntinChviftoIcfu dicitPaulus,ideft pullaftrifubgallina, amp;fubvmbraiu-ftici� illius paufant, feu vtRoman. 5. Clarius dicitur,Gratiam amp; donum in gra-tiailliushabent. Deinde non ambulant i�cunduin peccatum feu carnempecca. ti,ideftnonconlentiuntpeccato,quodreuerahabent. Deus enim eis prouiditnbsp;duo robuftiflima munitifl�maque firmamenta, ne hoc peccatum eis fit in damna.nbsp;tionem. Prim�mipfumChriftumpropitiatorium (vtRoman. )Vtfubhu.nbsp;iusgratia tutifint, nonquiacredunt fidem aut donum habent, f�d quia in gra.nbsp;tiaChrifti habent. Nullius enim fideslubfifteret,nif� in Chriftipropriaiufticianbsp;niteretur, amp;illius protedionc feruaretur.nbsp;nbsp;nbsp;H�ceftenim fidesvtdixivera, non

abfoluta,imo abioleta ilia qualitas, in anima, vtilli fingunt,f�dqu� fe � gra. tia Chrifti nonpatitur auelli, necali� nititur,qu�mquodfcit iliumefl�in gratianbsp;Dci,necpoiredamnari,necaliquem qui ficin eumfeproiecerit. Scilicettamma.nbsp;gnareseft hoc peccatum reliquum,fic intollerabile indicium Dei, vt nifi eum pronbsp;te opponas quem fine omni peccato elfe nofti, fubfiftere nequeas, idquod fecit fi,nbsp;desvera.

Alterum eft, quod dono accepto non ambulant f�cundum carnem, nec obe. diunt peccato, fed prius illud principale amp; robuftiflimum eft, licet amp; alterum fitnbsp;aliquid,fedin virtuteprioris. Quiapepigit Deus pa�lum ijs,quifunthocmo-doinChrifto,vtfipugnentcontra f�ipfos amp; peccatum fuum, nihil f�t damnations. Non ergo nihil eft damnationis, vt Latomus d�lir�t, quia non peccant, autnbsp;non f�t peccatum in op�r�bono.nbsp;nbsp;nbsp;HocfingitSophiftaextrade contraapertum

textum Pauli � proprio capi te. Sedquiafuntinquit,inChriftoIefu,amp;nonam-Dulant f�cundum carnem , manifeft� de mortali peccato loquens. Sol�m hoc ^unt Sophift� , vt hoc peccatum ext�nuent, quod Deus tantum exaggerat,vtnbsp;Milium fuum fibi velit opponi, de homines omnes hoc vehementif��mo iudicio adnbsp;Chriftum vrgere amp;compellere,vt fubalaseiustrementeSjdefperantes, anhelan-tes fele recipiant.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;At ifti h uius peccati negatores, f aciu n t ofeitantes amp; fecu ros

homines, in accepto dono, per hoc, amp; Chrifti gratiam vilem, dcmifericordiam C^eileuem, adqu� f�qui necelfario oportet, frigus amoris, fegniciem laudis, amp; te-�porcmgratitudinis. NihildeChriftohi prorfusfciunt.

Tu c^o caue illos peftilentiff�mos, amp; difce opera Dei magna, mirif�ca amp; gloriofa ef�e, Ideo feias tete non poffehocpcccatumfatis exaggerate. Nequenbsp;oniiii malum eiusvllus hominumvnquaminucftigareautcompr�henderepeni-nspotuit, c�mfit infinitum amp;�ternum,vtrurfusoperaDeicognofcas,in Chri-Itotecum fa�fa, effe immenia,vtquitampotentemtibiinChriftogratiampr�-ordinauit^ qu�tanto raalonon pariatur teteperdi.�equitantomalodignusfis.

iiitufajdefideacqu�fit�^dclibci'oarbitnOjfotnniafuntamp;�ud^cr^aad^^^f^^^-

2,2-4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PECCATO VENIALI.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-j

Sic fcilicet de tremenda maieftate �terna iapimus, quafidchomineq^*^ diijputemuSj quando de ilia difputamus,

Tom. 2. lenenf. fol. 4x1. ContraLatomum. At dices mihi �lio illa noua amp; tua eft, de peccato r�gnante amp; rcgnato,amp; arbitrio tuonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. J

fpondeo. Efto,contemne earn, non eft mihi in verbis controuerfia finge tu faltem regnantis peccativox, non meum inucntura,fedPauli autoritaseft� .

Tununcilludquodnonregnat, quouis nomine appellato, quamub^^�j promefaciat. Genef. 4. Sub te eritappetitus eius, amp;tu dominaberisi*nbsp;Hic cert�peccatumfubiedumdcfcribitur. Sed amp; Sophift� cogunturnbsp;re aliudpeccatum veniale, aliud mortale.nbsp;nbsp;nbsp;Et c�m veniale aff�rant, non no

rc,nonregnare,non damnare, veriflimum tarnen vocantamp;propri�didun�Gjj catum, nec ideo alterius generis aut natui� peccatum faciunt, quia illudnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

hoc veniale, fed vtrumque defetftuma leg� Dei, �ccontrarium legi Dei Et ego aliud nihil peto,qu�mvt mihi permittant hoc modo peccatumnbsp;lud reliquum Baptifmo, quoinodo ipfi veniale, quod milericordia egeat, amp;� ?nbsp;ra fua malum amp;vitiumfit, cm fi confentias, eriamregnarefcciftiamp;feruifti^\nbsp;mortaliterpeccafti. In hoc habeo Paulum Rom. Satis iam n�.emon't'*nbsp;� quo non patiar me auelli.

Non inquam negnare poterunt, duo malafupereffeBaptifmo,peccatU��^, concupifeentiameius. Verba Pauli apertafunt,peccatum,fomesiplenat'^'^p,nbsp;malum, concupifeentia motus eius. Huie non obediendum,illudnbsp;dumdicitjVtdeftruatur inquit,corpuspeccati.nbsp;nbsp;nbsp;Appcllentilladuovtlifi*^^

non repellantefle dida�Paulo, Mortificanda ea amp; deftruenda vult Paul^' qu�damnata fintad mortificandum, mala ergo vitiaamp;peccata funt.nbsp;tesenimamp; mortalirates amp;p�n�non caduntfubpr�cepto,necin arbitrionbsp;ponipofTunt. Quis enimmortemamp;p�nasmortificet,nififolusDeiisf�^^-ji,)nbsp;bis ? Super peccata verb, amp;eaqu� nos reos faciunt, pr�cepta feruntur.nbsp;ergo nobis pr�cipiat mortificare, nonobedireillis,non vtiquep�nas, nou^nbsp;talitates, non infirmitates, fed peccataintelligit : Qu� effet enim Lex : Nol^nbsp;direhulceri, noli obedire febri, noliobedire fami amp; fiti, noli obcdirenudi*^^^.nbsp;vinculis, aut concupifeenti� vnius illorum ? Nonne amp;ift�funtinf�rnii*^^ s:nbsp;p�n�, mortalitates? Sedpeccato, peccatori amp; fuggeftionibus eorunij^^nbsp;ipfapcccatafunr,noneftobediendum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-

Quanquam ftultumfit,nosinre tarn manifefta tor verbis laborare,cnn^ poftolumclarisexpreffisqueverbishabeamus,peccatumamp; concupifeenti^^nbsp;rentem. Qui Pauli verbis non acquiefeit noftris quando capietur ? jjji-quidfadurifiiiflent fi Paulus obfeurefuiffet locutus, amp; pro peccato malui^'S^t,nbsp;nrmum pofuiffet. Item pro obedire amp; non regnarc, vigilare vel abftinere di^^nbsp;SicutPetrusdicit: Abftineteacarnalibusdefiderijs,quam fecuros,qU��'��nbsp;hie triumphos ducerent? Nunc c�mluci amp;diei refifterenequeant,par^^ .,ii,nbsp;besilliobducere, amp;in medio dictenebrascreare,vtpcccatumfitnonpecc-^(,iinbsp;vtPaulusmentitusvideatur. QuodfietiamPatresproipfisfbnarevideantub^^,),nbsp;tarnen eis adh�rendum eft,fed magisPaulo,etiamfiveradixerint,nbsp;rius amp; impotentius quamPaulus loquuntur. Clariora funt Pauli verba,^ p,|,nbsp;Vtvlliusglofa indigeantjimoglofamagisobfcuranrur. Quanquam

DE PECCATO VEN�AL�. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2Z5

trestamcn 3c �pf�hoc peccatum amp; vitiumvocantaliquando ^tum f�piusdepec-cato r�gnante loquuntur.

Quarc Sophiftis noftris perPatrum didamc oppugn antibus, ficdixcrim : Vos per obfcura probatis clarifl�ma, amp; per humana tradatis diuina. Quarenbsp;e�im hoc etiam vefter Ariftoteles prohibuerit, ne ignora per ignora, obfcura pernbsp;obfcura, multo magis, nemanifeftaperobfcuraprobentur,concludo vosineptosnbsp;dilpuiatores, qui non nifi toto op�r� amp; omni tempore principium vitiofiflim�nbsp;petitis. Summa refponfionis Lutherans amp; confutationisLatomian� eft h�c.,nbsp;Si peccatum in locis Apofloli Pauli citatis probari poteft non efTe vcr� amp; propri�nbsp;peccatum, ruitLutherus. Si non poteft probari ruitLatomus. Atprobarinonnbsp;poteftnifiperqu^edamPatrum di�la, fibietiam pugnantium,infuper humana, finbsp;i^on pugnarent etiam, quibuspr�ferridebent diuina, fine quorum aurorirate ni.nbsp;hileftaiferendum quareruitLatomusamp;omniafua,amp;ftatLutheruscumomnibus fuis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Tom. 4. �enenf. fol. 3^4. Pfak 5:1. Eft peccatum rcm�flum per graham, amp; eft peccatum reliquum in carne.

PeccatumpergratiamremiffumeftjquodDeuspropterChriftumnonvelit nos deferere, quantumcunque fimus peccatores, (edquodvelitmifericorditeri.nbsp;gnofcere nobis, qui peccato perdit! amp;corruptifumus.

Hoc peccatum per gratiam rcmilTum non fatiseft. Nam per infirmitatcm Jubinde, in peccata relabimur,vellemus igiturnonfolumpeccatumremitti,fednbsp;totumaboleri. NampeccatumficutAuguftinusloquitur,a�umanet,Teatuau.nbsp;temtranfit,hoceft, Resipfa, qu� ver�peccatum1 eft,amp;remi^^aeft,ac�Deotole-tatur, ea raanet in carne rcliqua, necdumplane mortuaeft,nifiquodperChri-ftum, ficut m Genefi dici tur, caput Serpentis contritum eft, lingua tarnen adhucnbsp;tnicat, amp;cauda min�tur idum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam peccatum,quiagratiaamp;mifericordia

I^eiluper nosregnat, non poteft nos damnare , non poteft Deum nobis iratum reddere. Ettameniniuftificatis, reliqui�peccati manent, vt concupHccn.nbsp;tiaamp;aliavitia, qu� ceu fecesreliquas, hue leminaria, Propheta in feintuetur.nbsp;Et ficutfupra pro remiflione, vniuerfaliter rogauit,itahic oratproiftarumreli-quiarum expurgationc, feu extirpatione.

H�cigiturfecundapars pctitioniseft,qu�vtdixinobisfccundamdiftin�io-nem peccati oftendit, quod Deus vult peccata delete, quo ad remifl�oncm cul-p�,amp;adipfamvimpcccati,non qu�adrem,Ieunaturam peccati. Namvispec-cati,eftaccufare, damnare, mordere,l�dcre,nonrelinquerepacemcordi,obijcc. reiraturn Deum,Infernum. H�c vis peccati per mifericordiam gratuitam rollitu^nbsp;amp; tarnen manent ver�huius veneni reliqui�. Ergo vtrumque verum eft. Quodnbsp;nullus Chriftianushabet peccatum, amp; quod omnis Chriftianus habetpeccatum.nbsp;Hinc nafeitur ilia diftindtio, quod apud Chri ftianos duplex eft peccatum. Peccatum remiflum, amp;peccatum reliquum, quod extirpandum amp;abluendumeft.nbsp;Peccatum remifliimeft, quodfiducia miler�cordi�contritumeft, nedamnet,nenbsp;accufet,amp; tarnen propter hanc carnem, adhuc pullul�t amp; milit�t in carne noftra,nbsp;vtefficiatfimiles frudlus prioribus,vtfimusfecuri,ingrati,ignorantesDei, ficutnbsp;priiisfuimus. Hi funtconatus reliquiarumpeccatiinnobis,quosctiamfcn-tiuntSan�ijfedperSpirituniSandhumeis nonindulgent.

1X6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE PECCATO VENIALI.

ErgoChi'iftianus, poftquam fide �uftuseft, feu remiflioncm cepit, non debet fic fecurus efle, quafi plane ab omnibus peccaris purus fit,ledtnbsp;demumeiperp�tuah�c incumbit lult;ft�cumreliquijspeccati,�quibusProp�^�'^^nbsp;hic cupit ablui. Eft quidem iuftus amp; Saniftus,ali�na leu extrinleca l�n�i�tc,nbsp;fic docendicaufa appellera, hoc eft iuftus mifericordia amp; gratia Dei.nbsp;ricordia amp; gratia non eftaliquid humanum, non eft habitus quidam autquaUnbsp;in corde, led eftdiuinum beneficium, quod nobis do natur per illamcog^innbsp;nem Euangelij propriam, quod fcimus feu credimus peccatum noftrumnbsp;Chriftigratiam �c meritum remilfum elfe, amp; quod fperamuspropterChnnbsp;in mifericordiam amp; miferationes multas amp; maguas,ficutProphetahicdicit�nbsp;autemiufticia an non ali�na iuftici a eft? qu�totaconfiftitinalteriusin�USnbsp;tia,amp;merum donum eft Dei milerentisamp; propter Chriftumfauentis.

H�c in fimilitudine darum fit. Siquis in aulaalicuius Principb^P'^' lupplicium fit meritus,hunc fi ex gratia dimittet princeps, an non dices ci culPnbsp;remilTam, non proprio merito,fed gratuitobeneficio dementis Principb?nbsp;nbsp;nbsp;�

ritus Sandi opus eft, qui expurger in nobis reliquum peccati,aut lai tern uet,nefuccumbamuspeccato, amp; doncupifeentijs carnis, ficutPaulus dicb^nbsp;tificantes Spiritu fada carnis.nbsp;nbsp;nbsp;lam hoc nobifeum accidit, quod in eafe�DD

Ergo Chriftianus non eft formaliter iuftus, non eft iuftus fecundummD^^i,, tiam aut qualitatem (docendi caufa hifee vocabulis vtor, ) fed eft iuftusnbsp;pr�dicamentum ad Aliquid,nempe relpedu diuin� grati� tant�m,amp;nbsp;pecc�torum gratuit�, qu� contingit agnofeentibus peccatum, amp; crede^nbsp;qu�d Deus faueat amp; ignolcat propter Chriftum ,pro peccatis noftristrao�' j,nbsp;amp; � nobis creditum. Hanc iufticiam poftquam fide confecuti fumus,nbsp;celTe eft hoc balneo, feu lotione hac, de qua Plalmus dicit. Nam peccaru'^^jj,nbsp;quidem amplius damnat, fed tarnen remanet, vex�t, amp; moleft� impedit,nbsp;piamur amoreergaDeum,nefic pleno corde credamus,ficut aut per Spirb^nbsp;lemus, aut Deus exigit, ne fiefimus cafti, placidi, benefici, amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,iii

Sed omnia quafi membra fuis vicijs laborant contra legem Dei. , magno conatu nos oppofuerimus amp; pugnauerimus, tuncpericulumeftj'�^^[p,.nbsp;vitiagrandelcant, amp; nos retrahantin veterem impietatem. Sicut plurim^nbsp;planoftrorumhominumdocent, qui nunc auditoEuangeliolong�fumPnbsp;qu�mantea. SicutetiamSedarum exempta teftantur. Sic enim Iccuri�,^^^^,nbsp;finonpolfit eosfiia ratio fallere,ac fifintfine carne. Illas Diabolicascog'_^^Jnbsp;nesquas afteruntadverbumDei,admiranturamp;vulgant,quafioracula,*quot;-'�nbsp;nbsp;nbsp;! i

fit nullus remedio locus eft reliquus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;are,*�'

Contra hanc l�curitatem prodeft orationem Dauidis ben�confided quapoftquam remilfionem pecc�torum, quodad culpam rogauit, amp;innbsp;dia Dei l�taturetiam hoepetit, quo reftatvt laueturabiniquitatibus, vnbsp;tur f�bi Spiritus Sandus,'virtus amp; donum illud, quod intus in cordenbsp;purget reliquum peccati, quodper Baptifmum c�pit lepeliri, l�d nondu� rj;,nbsp;l�pultumeft. Atqjh�ceftvitaChriftiana,f�cutegregi�difcribituradnbsp;vt qu�ramusea qu� furfum funt, tanquam mortui mundo, amp;quorin^j^j.ji�i'

- nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEPECCATOVENIALI.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2-1%

Et 1. Corinth. %. Vtmundemusnos abomniinqui-Spiritus. Significatenimreftareinfeamp; omnibus Chriftianis �ft �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Spiritus, hoc eft malas opinioncs de Deo, amp; carnis hoc

cupiditates Si hoc noftri laboris amp; ftudij elfe dcbere, vtadiuri Spiritu � J^P^gt;?cmus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qui autem fibi toti fan�i amp; fine vitijs cft� videntur, hi inqui,

��las^Zfidem. Si concipiunt opiniones, fidei quidem fimili-(�l�r� Diabolo immiflas quibuspaulatim ftcuri�verboinimpietatem ab-��^ntur.

dixcris credo in Chriftum, fed res pieniffimi laboris eft,vth�c encorde fixa amp; certa fit acmaneat. C^iainquinamentumSpiritusadeft.nbsp;noftra, nec Satan celTant, qui hoc agunt coniun�is viribus, vtomiflbnbsp;proprijs nos opinionibus gubernemus. Hinc oriunturfe�l� amp; h�refes,nbsp;odcrunt, amp; ramen hocfuum odium nonputantpecca.nbsp;t�jjj^V^dZeluminrerpr�tantur. Igiturnonexpurganrnonabl�untjpecca,nbsp;quotidielauc�ur, vrdcnbsp;tijj� fiamuspuriores,vtnouushomo rcfurgat,amp;v�tuscorrumpatutqtio.

^�^hancChriftianorum quafipalcftram faciunt,qu�dnonfol�m varijscH-corporalibus Ecclefiam Dcuspr�mi finit,fed quodetiam h�refes amp; �ai,jP^rtnittitexcitari,vtcxerceatur'adretincndumverbum amp; fidcm, amp; expur.nbsp;^^/^^��^^�Qiri^speccati. Nam ideodatur Spiritus Sanlt;ftuscredentibus,vtnbsp;�^fti�^^�^^^^^prenti�noftr� incordibusnoftris pugnet,qu�lc attol�untaduerfusnbsp;Deinde vt nos exciter ad orandum, adpr�ftanda officia humani.nbsp;raaaxime aurem fratribus, amp; vtficanimusamp;corpusexerceatur, amp;nbsp;rliem fiamus lan�iiorcs.

r� igitur h�c confcff�oefr,quod Chriftianifintpcccatores. Nam ^�rio, ibi fignificatur inquinamcntum amp; fordes. ScdnoftriSo.nbsp;re,t^(^^Srnatant�m Philofopbicam iufticiam intelligunt,ftu qualitatein in men.nbsp;^'^^^rrithancdifcordantiam concordare. Ponunriufticiamceu qualita.nbsp;��t. p?^rle,eac�m adeft fentiunttorum hominem eflelan�ium in llfiritu amp;car_nbsp;�gitur audiunt Paulum elfe ele(ftum,amp;rameneffcpcccatorcm,pro�nbsp;^�Q�j^Jj�j^riiaspcccatih�rentis in natura, purantfe Chinieram aliquam audire.nbsp;Damnant igiturnos pro h�reticis amp;minanrurnbsp;l^�^rii^d^^^Q'orideant nobis ad hune Plalmum ram nobilcm , amp; notum vuLnbsp;^�^atiotjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dauid poft mifericordiam amp; miferationes hoc eftpoft iufti-

^^rcato-'^�P^rat hoc quoque vt mundetur ? NamDauidhabens remifl�onem gratia, quem nullumpcccatumacculatnecdamnat,ta-habet adhuc immundumpeccatum,cui nihil dc�ft,nbsp;Eronbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^��5 ^ri�m quod non potefteuni damnarc.

3^iniijj|^^^oid iuftus amp; iuftificatusadhuc habet peccaium,amp;proparte adhuc Ideoorat donum maximum Spiritus San�ii, adhaslbrdes expurgan.nbsp;K donum hocfatisprob�t,noneireludumautiocumhancablutio.nbsp;etiam cauendum eft , ne ilias pcccati reliquias extenuemus.nbsp;etiam purgator amp; donum purgandi, Spiritusnbsp;Propheta difcrt� illas reliquias vocat peccatum Si ini.

� �irianquam non eft id peccatum, quod antcafuir,quiacaputciuseft P^r remiflioncm peccatorum. ideo non fimpliciter dicit Propheta:nbsp;3 ^cd amplius, ftu mult�m laua me, hodiejCras, amp; ita deinceps pernbsp;omnem

omnemviwm, ab inquinamentis corporis ScSpiri tus, vt de die in diera�^,�� .[ tioramp;certior,contraterroreslegis, donee fiam Dominus legis amp;nbsp;7r�H^0cpo^M(j tu� mifericordi�, amp;c. H�c eft doftrin^uiusPfalmi,nbsp;noftra Schola, inquanunquam perfediMagiftri euademus,nonnos,non^nbsp;ftoli, non Prophet�. Omnes enim hic manemus diftipuli, amp;omnesnbsp;dumviuimus,ampliuslauari.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjti-

H�funtdu� partes iuftificationis. Prior eft gratia per Chriftumr^^y: qu�dper Chriftum habeamusplacatum Deum, vtpeccatum ampliusnonPnbsp;nos accufare, fed conlcientia fiducia mifericordi� Dei, fitredu�lainnbsp;Pofterioreft donatio Spiritus Saudi, cum donis fuis, qui illumin�t contraijH^;,nbsp;namentaSpiritus 8c carnis, amp;defendamur abopinionibusDiabolicis,qUiD�.nbsp;bem terrarumfeducit, vt vera cognitio Dei in diem crefeat. Item alia don^*nbsp;tas,obedientia,patientia,vtcorpusnof�rum amp; concupifeenti�frangantui'�.^pnbsp;obediamus. Quihocdonumnonhabent,auteoficnonvtuntur,fed�ut^%'nbsp;nisfordes, aut fpiriruslabuntur,vtfinedifcrimine dogmataomniap�*!nbsp;hos dominatur caro,necnorunt taies, quid fithoeSpiritus Sandibalncunigt;^nbsp;Dauidhiepetit-

VENIALE A MORTALI PECCATO Dl-SCERNERE PERICVLOSVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

f llv Tom. 2. lenenf. fol. 35. Pfal. 4. Scio nullam effetemeritatempede^pnbsp;rem,qu�m veiledifeernere inter veniale amp; mortalepeccatum,pr�fertin^^^jjiinbsp;commotionisamp;tentationis. Illudpeccatuminquam,quodmotibusanii^�nbsp;antis patratur, c�m folent vel libido vel indignatio, aut qu�uis alia pafl�^nbsp;natant�m^ ver�m multis quoquehoris hominem quandoqucoccupare?�^^ lt;i;ifnbsp;confenferit nec ne ipfe incertus fit. Quin non raro diuina di�pofitionc, �nbsp;uoluntaria palfioeft boni amp;fyncerianimi,adeoabfconditavtmetuat,ip^^^[i)inbsp;credatfe confenfiffe. Quo remediofoletdiuinamifericordiaconferuaiei^-pjJnbsp;litate diledos fuos,quos infignibus donis pr� c�terisornauit,neijsind^^^qjnbsp;c�terisfuperbiantamp; per�ant. ProindemihiApoftoli dogma triftiffiiDun^nbsp;pientifl�mumeft, vtfaltem veiperi quifqueadfe redeat, amp;iracundiamnbsp;cepit, dormitumiturusponar,fratrique concilietur. Neque enimpo^^^'j^pii'nbsp;tempus aptius huic rei def�niri, qu�m Solis occafus amp; finis diei, vbi amp;nbsp;nia amp; opera finiuntur, amp; animus iamquietioreft,aptusq5 ad deponend^^J,nbsp;�fomnem maliciam,fiueincam confenferitfiue minus Nam delidaqi'^^nbsp;ligit ? Atque in Omni Op�r� metuendum eft, indicium Dei ftridifl�m^^*

Tom. 2* lenenf.fol. 426. ContraLatomum. l�ftus amp; f�delisabsqj habetgratiam amp; donum. Gratiam qu� eum totumgratificet, vtpcrfonap jjnbsp;accepta fit, amp; nullus ir� locus in eo fit amplius. Donum verb quodnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjecdquot;

peccato�c totacorruptionefuaanimi amp; corporis, fmpijfl�mum ergo^^ Baptif�tum effeadhucinpeccatis, aut non elfe omnia peccatapleniffiuiei^ , (�i.nbsp;Quidenim ibi peccati vbi Deus fauet, amp; nullum noffevultpeccatum,nbsp;tum accept�t amp;fandificat ? Sedhoc non eft referendum ad noftrampu^nbsp;vtvidesjfedadfolamgratiamfauentisDei. Remiffaluntomniapergrau^'^^.�,igt;',nbsp;nonduni omniafanataper donum. Donum etiam infulum eft,�jiofF�'nbsp;tum eft, laborat vtpeccatum expurger, qu�diamperfon� indujtuni^ /nbsp;tem malum extrudat, cm hcentia fada eft ei�Cienth. Interim dum h�c 5nbsp;peccatum dicitur amp; eft ver� natura fua, fed iampeccatum fineira, fineleg^jP

bild nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcccatum innoxium, modo in gratia �T domo eins pcrfeueres. Ni-

j ��^rtpeccatum � feipfo,fecundum naturam fuam,ante gratiam �C po� gratiam, t�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiacflatir� Aliter enim nunc tratflatur quam antea, Quomodo an*

fitcognofceretur amp; obrueret nos. Nunctratflatur vt non tudnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atnon ob hoe,non eft vete naturaliterpeccatum. Qiiin ingrati-

o Ol iniuria eft gratiae �C doni Dei,negare ipfurn ver� efl� peccatum. Gratia qui* ha^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatum habet, quia perfona tota placet. Donum autcm peccatum

ob nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;expurger amp; expugnet,fed �C perfona non placer,nec habet gratiam,nifi

onum hoc modo peccatum expurgare laborans. Deus non fidtos fed veros ftatores faluos facit,non fitflum fed verum peccatum mortificare docet.

to amp; nbsp;nbsp;'^ni modum intelligendi amp; loquendi fimplicem 0^ Pauhnum ego qug*

Vila (Tffi ^^bere in tradatu peccati Sd grati�. Hic purus �tl f�neerus, prorfus fine tufa ' ' g capitur,nullis diftin�onibus indiget,�Cmiro modo blandus aper*nbsp;Scripturam aperit. Non efth�c necefle�dicere, peccatum apudnbsp;eft pro vero peccato capi,quo gratia amp; do*nbsp;dAn ^jPureamp;ver�commendetur. Qiiodfiquisneset, ver� peccatum efl�, h�cnbsp;�'quot;�JniDeiblafphematamp;ringratuseft.

p�. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doceo, vtomnishomo in omni op�r� ftioftiatfe tantum habere de

f\�� J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in ipfo nondum eft eiccrum peccatum, qualis arbor talis frudus.

Ho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mundicia fua inieipfo, glorietur autem in gratia do*

fltjod fauentem Deum habet,qui hoc peccatum non imput�t, inftiper do* 0 d�dit quo expurger. Veritatem ergo confiteatur, quod fi fecundum naturamnbsp;gratiam iudicandus efl�t, nonpofl�t ftibfiftere ante faciem eius. Nuncnbsp;gtatia nititur,nihil eft,quod eum aceufare poteft. An f�nt h�c tam obftura,nbsp;Ps rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ttienfa ilia volumina de peccato �f gratia congefta An non iam

fidei SC ratio ilia, qu� cog�r� videbatur, vt peccatum pro caperetur,pulchr� conueniunt f Quid facilius dicere, qu�m peccatum tracfta*nbsp;ti'anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tiangelio C Si lege fola tracf�es,mors amp; ira eft,fi' folo Euangelio, gra*

vtroque ver� �C naturaliterpeccatum. QirocircaPa* tti autorit�res, qui negant peccatum efl� in iufto, omnes intelligend� font i�cun*nbsp;b�^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non fecundum naturam peccati vel legem , Chriftus enim nos li*

Pomes eft origo viuaciisi* 'nquietifsimaacftualium peccatorum. Omitto h�c dicere, quod Originale pec*nbsp;peccata,ita amp; incredulitas eft. At nemo vnquam fatis diligit,crcdif,nbsp;enimpromptuseft, fedcaro infirma, en'amnbsp;fomes ver� efta{ftuale peccatum,a(ftualis priuatio, fiue defedlusnbsp;f� � ��^bqu� adefl� debet, amp; adualis pofitio feu pr�fentia infirmitatis aliorum ad*nbsp;qnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui deefl� debent, vt ver� dixerit S. lacobus : Nos efl� initia creatur� Dei,

�jjp^^um complementum,partim iufti,partim peccatores,hoc vno ialui �l ab impqs peccatum agnofcimus, confitemur 0�. expugnamus, cui illi potiusnbsp;�ediant.

GencC Tom.z.fol.14.4. cap. ip* Sed inquies,Cur Deus fic labi fuos finitf Nobis �dem non licet curiofius inquirere, de fa�iis Dei, amp; tarnen facilis h�c eft rclpon*nbsp;Vult Deus noftram imbecillitatem nobis notam efl�, neabeamus infecuntatc.

Xja nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OB PECCATO VSi�lAtKnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� flf

Loth i'gituf S^l�xa Gftlt;�lafamiha,vidcrant Sodomitarum peccata, SimctitQti cxccrati, (�d quid nunc ipfis accidit f Tarn f�ndi homines, abominandonbsp;polluuntjid quo apud Sodomitas vix fadum eft, aut faltem non vulg�

Cau� igitur par et, vult Deus vt humuliemur omnes, �C tantum de ipw� ricordia gloriemur, quod enimadnosattinet,nemoalteromcliorautfanctio ,nbsp;nemo tam grauiter peccat, fi Deus manum retrahat, tu eodein peccato te po*^ .nbsp;Vtrumque igitur hic horribilis cafus docet,vt te coramDco humiles,�^ afsioUoPnbsp;gubernatione Spiritus Samfii ad Deum ores

Genef, Gap. 40. Tom, 4� fot ? lofeph cum in fpiriru quidem eflet tamenhomo fuit perinde vt alij fandi omnes,qui in carne m an ent, licet nonnbsp;fecundumcarnem, vt ait Paulus : Garo concupilcitaduerfusfpiritum, qu^P'^g^nbsp;in Omnibus fendis per totam vitam eorum dur�t, in alrjs magis, in alijsnbsp;igitur loieph credidit, fperauit, gratias egit in tribulationibus, tarnen nihilnbsp;eft, eum etiam legem in membris fuis repugnantem legi mentis fenfiflc.nbsp;lionemfecundum carnem, �C motus quofdam impatientiae habuit, fednbsp;rauit, non quod afeiduo eos fenferit, fed vno aut dimidio die, f�p� etiam bidtJOnbsp;triduo, fecundum beneplacitumDei, qui finit tentarifuos, fed cum tentation�nbsp;prouentum, vt pofsint fuftinere. ^lt;5 tttU^ fadtKr Cin tag JWftI kttr�amp;Ct fan.nbsp;feine Murmura �abeil, fed tarnen dominari debet fpiritu. Sicut dicitur Genef �nbsp;te fit appetitu? tuus,ne definitiue concludas difiidentiam 8lt; defperationem.

Garo qu�m adhuc circumferimus, facit vt gaudium fpiritus non pofsit eh� P fedum,nec queat hocpracftare quod debet: non enim eft inhac vitaabfcpnbsp;amp; tarnen frenanda SC conpeftenda eft, ne dominetur murmuratio amp; impad�^^ �nbsp;etiamfi vrgeat, folicitet, impellat ad indignationem,

Acceflerunt igitur fpirituales t�tati�nes,ad mala quae carn� fugit fatiga�^ duriter exercuerunt.Miferum enim eft,humiliari in carcere,pati exilium,cont�^^,nbsp;�negligi,rclinqui folum fine confilio amp; auxilio, pro fumis benefictjs fiimmain inamp;nbsp;titudinem experiri. Ideo maxima haecpatientia fiiit, quae non caditinhom'n^�^'nbsp;Poftquam vero vidit Diabolus conflidari lofeph cum tentatione murmuration^jnbsp;impatientigjtum demum ignita tela iua in ipfum torfit, quale illud fuit : Sinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0/

es,die vt lapides ifti panes nant. V ides miferabilem ilia QC diuturnam calamit^t�� des praeces tuas efl� irritas, clamas,inuocas,credis in Deum,fed fruftra, ModoPp^^^jnbsp;bas teperinterpraetation�f�mnij pincernac liberari amp; exaltari pofle, Ag�lih�^^nbsp;Deus ft vult te. Hgc tela animum aegrum �C feucium longe grauius excruciamn*^'

Gum I�tantur pij in fpiritu 8C cantat: Fortitudo �C laus mea Dominus, tnn�PL cul abeft Diabolus, amp; cefl�t murmur amp; impatientia, abCT WCn kt {Otm nt�ffnbsp;lt;p/fo f Utnpf �W (i^irf.Quandiu fonant voces ill� lau dum QC gratiarumadionts:nbsp;nedicamDominum in omni temppre,femper laus eius in ore meo,Exultabo innbsp;falutari meo, 6Cc. tantifper cuanefeunt omnes tentationes moeftici� �C diffidcnj*nbsp;aclat� panditurc�l� S)Cparadif�s,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifl verfofi^cn. Cum vero iterum deP�*^

tuncredit cogitatio de calamitate, defertione,exilio, ficut lofeph fecum repntan�^p vend i turn efle � fratribus,qui nunc domi in fummo ocio 00 delicifs viuerentjip**^,nbsp;ferrime vndo �C cocluib in carcere,qui nihil tale vnquam meritus eflet,nihilnbsp;ciffet,nbsp;nbsp;nbsp;0^ i(l �er teuftl/ wen ba^ waffer (rub wirb / fo ftfi^ct cr ger� / ��b tempi

*^Juine,fuper�ja^�^Q {^detiamdeincredulitate, diffidentia, delperatione, odio, �^ontemptuDei,idolatria,h�refibus, Sic^ cum ait:Et concupifc�ntiam carnis nonnbsp;pcrHcietis.

Qliafi dicat : Ego icribo, vt vos mutu� diligatis� Hoc non f�citis, necp ett'am Poteftis,quiahabetis carnem,�(r earn corruptam concupiicentia, quaenonfol�m ex*nbsp;�^*^tinvohispeccatum,fed ipfum peccatum eft. Alioquifiperferftamhaberetis cha*nbsp;�^�f�tem,nullatrifticia,nullaaduer{�fortunatammagnaefl�t, qu� illam charitatemnbsp;�*^erturbare pofl�t,perfuamp; enim efl�t per totum corpus. Nulla vxor tam deformisnbsp;^*�t,qu�m maritus non vehementer amaret, alijs mulieribus formofiisimis faftidi-^*^�c. Hoc non fit. Impoftibile eft igitur, vos diledione iuftificari.

OnarPn^,.,T, f-i�� merpiinrarpHofQrinaTn de fide. Nam onortPt manere ii..

aj� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE PECCAT� IN RENATIS REtlQVOnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

IdquodHier�nymuSjVtaliosfilentiopra�tcream, qui mirificus amatof�c� fenfor caftitatis fuiqingenuc fatetur, � quotics,inquit, ego ipie in eremonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

amp;:inillavaftai�litudine, qu�, exufta folisardoribus, horridum MonachisP��* ftat habitaailum, putabam me Romanis interefl� dclicijs, �ifc. Item : Uk ig*^�nbsp;cgo,quiobgehenn�metum, talimecarcere ipi� damnaueram, Scorpionumnbsp;t�m iocius �C ferarum, f�pe choris intereram puellarum* Pallebant ora �nbsp;S)C mens dcf�dciqs �ftuabit in frigido corpore,amp; ante hominem fuum iam carne^^.�nbsp;inortua,fola libidinum incendia bulliebantjamp;c. Sitantos ardores libidinis fenlit^nbsp;cronymus,qui pane 2C aqua in eremo viditauitjquid putas fentire noftros �nbsp;fantfti ventris cultores^qui fe itarepl�qamp;^iftendunt lauticijs, vtmirum fit,nbsp;pi medios C Qiiare nelt;]^ Monachis,ne�p peccatoribus in mundo ifta tantumnbsp;tur, fed Catholic� Ecclefiae, omnibus^ pijs, quos adhortatur Paulus, fpiritu afliDnbsp;lare,vt concupiieentiam carnis non perficiant, hoc eft, vt non fol�m cohibeant^nbsp;fos motus carnis,libidinem,iram,impatientiam,�Cc, Sed etiam fpiritualesilloSjO^nbsp;les funt,dubitatio,blafphemia,idolatria,contemptus, odium Dci,�Cc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Necp,vt dixi,Paulus exigit� prjs,vtcarnem prori�s abijciant,amp;: perdant, fc� itaeamcoherceant,vtfpirituiiubditafit,Rom,i3.iubetnosfouerecarnem.nbsp;non debemus efle crudeles in aliorum corpora, nec ea vexare iniufto labore, it^nbsp;noftra Quare iuxta pr�ccptum Pauli debemus carnem noftram curare, vt pofsir tnbsp;lerarelaboresingenij �6corporis, adneceisitatem tarnen, non ad alendamnbsp;pifeentiam vult curari earn, Italt;� fi caro incipit laiciuire, reprime eam ipiritu� Sip^^nbsp;git,duc vxorem. Melius eft nubere,qu�muri. Hoc faciens,ambulas fpiritu,nbsp;fequeris verbum Dei, �Cfacis voluntatemcius. C�ter�m, vtdixi,hocpraecept^nbsp;de ambulando fpiritu, �Tc. non ibl�m ad Eremitas M onachos,i�d ad omnesnbsp;etiamfi non vtantur libidine,pertinet� Princeps cocupiieentiam carnis nonnbsp;cum diligenter facit officium iuum,c�m bene praceft ftibditis, punit fontes, �Cnbsp;centes d�fendit. Ibi caro amp; Diabolus repugnant follicitanteum,vt iniuftun�^nbsp;lummoueat,vtobfequaturfuiscupiditatibus,amp;c. H�cnifiipiritumducemft^^�pnbsp;lur �� verbo Dei reeft� 6C pi� monentieum de officio fuo, obediat, perficit con^^E,nbsp;feentiam carnis. Sicquifqueinfiia vocatione ipirituambulet, �C non fol�m 1*^^*nbsp;nenijfed etiam alia opera carnis,non perficiet.

Caro enim concupifeit aduerfiit Spmtum,fj}iritiK dditerfat carnem. Paulus, c�m dicif, concupiieere aduerius ipiritUAn, fpiritum aduerium carnem, commonefacit �nbsp;quodfenfurifimus concupifeentiam carnis, hoceft, non folum libidinem,nbsp;perbiam,iram,trifticiam,impatientiam,incr�dulitatem,6Cc. ver�m ita vult no^nbsp;fentire, ne illis confentiamus, aut ea perficiamus. Hoc eft, ne ilia cogitemus�nbsp;quamur, �C faciamus, qu�fiiggerit, amp; ad quacfollicitat nos caro. Vt fietiamnbsp;commoueatadiram,tamenita iraftamur, vtPi�l. 4. docetjUepeccemus,nbsp;velitdicerePaulus : Scio quod follicitabimini � carne ad iram, inuidiam,lt;l^nbsp;tionem,incredulitatem,0!fc. Sedrefiftiteipiritu,nepeccetis. Si vero dei^�^^nbsp;ce fpiritu carnem iequimini, concupiieentiam carnis perficietisnbsp;nbsp;nbsp;morieminfi

manorum 8. Sicdiiftumhocintelligendum eft, non de fola libidine, fed de^'^ regno p eccati, 06 c.

Kiccautemfibi inuicem aduerfantur, ut non quitcunque uo�ueritisddhifciciati!. Hi duo di^^^ inquit,in corpore veftro:Caro �6 Spiritus,aduerfintur fibi, vt non qu�cunq�^nbsp;lueritis,illa faciatis. Ifta verba potentialiter accipiOjid eft, vt non poisitisnbsp;quae velletis.Et hie locus dare teftatur, Paulum ifta fcribere Saneftis, hocnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jf

J�� credenti in Chriftum,baptii�t�,iuftificafae,renouar�,�6 perfetftae, habenfit^ fionem peccatorum. Et tarnen dicit,eam habere carnem liftftantejn contra

t�demmodo de fcipfo loquitur,Romanorum Ego carnalis fum, vcnuftdatus fubpeccatunK Et deinde, video aliam Legem in membris meis, rcpugnantem Le�nbsp;gi mentis mea?,amp;^c. Item : Infcelix ego homo, SCc. H�canxi� laborant non folumnbsp;�Sophift�, fed etiam quidam ex patribus, quomodo Paulum excufent. Indignumnbsp;cntmiudicant,qu�d dicatur eledlumillud organum Chriftipeccatumhabere. Nosnbsp;fideinadhibcmus verbisPauli,quibusingenuefatetur, fe venditumefleftibpecca�nbsp;tum,captiuari pcccato,habere Legem repugnantemfibi, carne (� ieruire Legi pee�nbsp;cati. H�citerum refpondent, Apoltolum ifta loqui in perfona imp to rum, Impifnbsp;nonquaeruntur dcrebellione, pugna, captiuitate peccati, quia peccatum potentesnbsp;in ipfls dominatur. Ideo ifta querela verifsim� Pauli eft, omnium Sandtor�, �Cc,nbsp;Nonfol�migiturimprudcnter,fedetiam impie fecerunt, qui cxcufarunt, Paulum,nbsp;amp; alios Sandos non habere peccatum. Ifta enim perfuafione ex infcitia dodrina:nbsp;fidei nata,priuarunt Ecclefiam maxima confolatione,aboleuerunt remifsionem pecnbsp;catorum,amp;: Chriftum reddiderunt ociofum.

Qliare Paulus non ncgat fe carnem amp; carnis vitia habere,cum dicif. video aliam Ltgem in membris meis, Sgt;Cc. Ide� credibilc eft, eum aliquando fenfifle libidt�nbsp;^etn� Opinor tarnen earn bene fuppreflam fuifle grauibusamp; magnisillistentatio-�=iHisanimiamp; corporis,quibus,vteiusEpiftol�indicant, fer� perpetuo exeteita-tusamp;fvexatus fuit. Aut ft quandoep l�tusamp;T fortis, libidi�nem, iram, impatien�nbsp;damjamp;c. fenfit,tarnenfpiritu reftitit, �C illos motus non permifit dominari. Itacpnbsp;nullomodoconcedamus huiufmodilocaconfolationeplenifsima, quibus Paulusnbsp;Wtam carnis contra Spiritum in fuo proprio corpore deferibit tarn ineptis glofsisnbsp;deprauari. Sophift� Sgt;C Monachi nullam fpiritualem tentationem expert! funt,nbsp;�deo tantum bellum geflerunt cum libidine reprimenda �C vincenda, ea viefto�nbsp;��'ainflati, qua tarnen nunquam potiti ftint, putauerunt fe longe meliores 5gt;C Ian�nbsp;dtioresefleconiugibus, vtinterim non dicam, quod ifto ipeciofo praetextu alue�nbsp;hnt �C confirmauerint omnis generis horribilia peccata , difl�nfionem , ftiper�nbsp;^lt;am,odium,contemptumproximi, fiduciam propriae iufticiae, praefumptionem,nbsp;��egle�um pietatis �C verbi, incredulitatem, blafphemiam,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Contra ifta pec�

fata non pugnauerunt, imd ne quidem duxerunt eft� peccata, tantum in ftultis impijs votis fuis obftruatis ftatuerunt iufticiam, in neglctftis peccatum.

Nos vero certo ftatuere debemus, noftram capitalcm, rotundam, 6C perfe� iufticiam eile Chriftum. Si nihil eft,quonitipoflumus, tarnen iftatria, vt aitnbsp;aulus,manent,Fides,Spes,Charitas, Semper igitur fidendum �C fperandum eft,nbsp;f�^perapprehendendus eft Chriftus, vt caput fons iuftici� noftre, qui in huncnbsp;f i^fditjnon pudefiet.

^finde operam dare debemus, vt etiam externe iufti fimus, hoc eft, ne aften� pamurcarni,qu�femper ftiggerit aliquid mali,fed illi refiftamusper Spiritum. Nenbsp;itangamur impatientia propter ingratitudinem contemptum vulgi, qui abuti�nbsp;I itrlibertate Chriftiana,fed Ipiritu vincamus hanc amp; omnes alias tentationes. Qua�nbsp;U'nus igitur lutftamur ljairitu contra carnem, eatenus etiam externe iufti ftimus�nbsp;flyanquam ifta iufticia nos coram Deo non commendat.

Nemo igitur deiperet, cum fenierit carnem ftibinde nouam pugnam ^'Ouere fpiritui,^ aut fi non ftatim poterit carnem cohibere , vt fpiritui ftibietftanbsp;Cuperem �C ego me habere firmiorem amp; magis conftantem animum,nbsp;qiJi non i�l�m minas Tyrannorum, hercies, quas fanatici fpiritus ierunt, �i^nbsp;�icandala ac tumultus, quos qdem ftiftitant, egregi� contemnere poftet, fed!nbsp;S^i etiam pauores amp; dolores ftatim excuteret, qui denique mortemnbsp;V �j acerbam

acerbam non cxhorrefccret,fed cam tanquam gratifsimum hofpitem exdperct, inuenio aliam Legem in membrismeis, rebellantem legi mentis me�, �Cc, nu)nbsp;lu�lanturcum inferionbus tentationibus, vt font, paupertas, ignominia, in�?�'nbsp;tientia,�Cc,

Ide�nemomiretur,aut perterrcfiat, c�m fentit in corpore foo banc Garnis contra Spiritum,(�derigatfe verbis Pauli, caro concupilcit aduerfosnbsp;turn. Item:Haec fibi inuicem aduerl�ntur,vt non,quac volueritis,illa feciatis.

His cnim fententfjs confolatur tentatos� Quafi dicat. Impofsibile eft, omnia ducem Spiritum foquamini,fine vllo fenfo,aut impediment� carnis�nbsp;roobftabit,amp;ita obftabit,vtnonpofsitisfacere,qu�libentervelletis� H�c fad^d inbsp;vt carni ref�ftatis,ne concupifcentiam eius perficiatis, hoc eft, vt Spiritum fequa��''nbsp;ni,non carnem,qu� facile impatientia frangitur, cupit vindidam, mordet, dubit^^�nbsp;murmur�t,odit Deum,iralcitm ef,delp�rat,amp;c. Itaque c�m aliquis fentit hancnbsp;nis pugnam,nonide�abi|ciatanimum,fed refiftatlpiritu, 8C dic3.t : Egofomp^^*^nbsp;tor, �C psccatum fontio, qm'^ carne nondum exutus fom, in qua tantifper haet^^nbsp;catum,donec viuit* Sed fpiritui,non carni oblequar, hoc eft, appr�hendantnbsp;lpeChriftum,acipfi�s verbo meerigam, at^ hoc modo eredus concupifcti^^*^nbsp;camisnonpcrfidam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Valde prodeft prfs hancdocflrinam Pauli ben� cognitam 8C meditatantfo^ quiamirabiliter confolatur tentatos. EgoMonachus, putabam ftatimacfon��^nbsp;de �lute mea,fi quando Icntiebam concupiicentiam carnis,hoc eft, malum mot*�*��nbsp;libidinem,iram,odium,inuidiam,amp;c. aduerfos aliquem fratrem. Tentabann��^*nbsp;ta, confit ebarquotidi�,SCc� Sed nihil prorfosprofi'ciebam.

Qin'a ftmper redibat concupilcentia carnis,ide� non potcram acquiefcer^/ perpetu�cruciabarhiscogitationibus. Hoc, amp;illud peccatum commififti�nbsp;laboras inuidia, impatientia, 8^c, Fruftr� igitur ingreflus es facrum ordinefli�nbsp;omnia bona opera tua inutilia font. Si turn intellexifl�m recft� Pauli fent^^^^'^i;nbsp;caro concupiicit aduerfos Spiritum,amp;^c. Haec fibi inuicem aduerl�ntur,amp;c.nbsp;que adco me afflixifl�m, Sed, vt hodi� foleo, cogitaft�m, Martine, tu non car^ jnbsp;prorfos peccato,quia carnem adhuc habes,i�nties igitur ccrtamen ipfius,iuxtailnbsp;Pauli,Caro refiftitipiritui.Neigiturdefpera,fedrelu(ftare,neconcupifcentianidnbsp;P erficias, StT turn non es fob Lege.

Mem ini Staupicium dicere folitum, Ego plufquam millies Deo uouij^�J reprobiorem,Iednunquam pr�ftiti,quod voui,pofthacnon uouebo talequi'^�^^nbsp;quia experientia nunc didici, me hoc non pofle pr�ftare. Nifi igitur Deus P^^nbsp;tusamp;^ propitiusmihi propter Chriftum fit,Sc opratamac f�licem horulamnbsp;feritjCum tnihi migrandum erit ex hac mifera vita, non potcro confiftere cumnbsp;�Cbenefadismeis. H�cnonfol�mvera, led etiampia SCiandla deipcranbnbsp;quam necefle eft fateri ore 6C corde, quotquot ialui fieri volunt.Nam Sancftiooi^^^^nbsp;tunturfuaiufticia,fedcumDauideclamant: Ne intres in indicium cum fer*J�^znbsp;quianon iuftificatur in conipedu tuo omnis viuens. Item ; Si iniquitatesnbsp;ueris Domine,Domine quis foftinebit t'lntuenturautem Chriftum propd�^� -,()nbsp;fuum,qui vitam dedit pro peccatis ipforum. Deinde quod reliquum eftnbsp;carne,nouerunt hoc non imputari,fod per rcmiftione condonari fibi.Interimnbsp;nbsp;nbsp;,

fpiritu pugnant contra came, non quod omnino eius cocupiicentiam non ftnt�, fod quod eanon perficiant.Ita^etiamfiientiant carn� furere�Crebellarenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Li/

fe quando^ etiam per infirmitatem in peccata labi,non tarnen ideo defponden^^ mum, neque ideo ftatim cogitant, iuum vitae genus QC officium ac operanbsp;VOC�U'3^

Magnam igitur confolationem habent pij, ex hac doet nil a Pauli, quod n�rint lepartiin carnem,partim Ipiritum habere,fic tarnen vt Spiritus dominetur,caro lub*nbsp;iec�afitjlufticia regnet,peccatum l�ruiat. Qui ignor�t hanc docflrinam, Q� cogit�tnbsp;piosdeliercprorfus carereomni defe(fi:u,�^ tarnen ientit contrari�, is ad extremumnbsp;3-bforbeturfpiritu triftici�, �lt; defperat. Qui verohanc dodlrinamnouit 8Crerte eanbsp;''dtur,huic etiam mala necefl� cft cooperari in bonum.Nam c�m caro iollicitat eumnbsp;pcccandum,hac occafione excitatur Si vrgetur ad quaerendum remiisionem pecgt;nbsp;^torum per Chriftum,ad iufticiam fidei ampledendam, quam alioqui tanti non fa-fwet,necjp tanto defiderio iuipiraret. Ita^ valde prodeft, vt nonnunquam fentia-malicjjjnnatur�amp;^carnisnoftr�, vt vel hoc modo expergefiamus amp; excite-�nuradfidei�i Siinuocandum Chriftum�. At^ ifta occafioneChriftus fitartifexpo-mirificus Creator,qui ex trifticia gaudium, ex terroribus confolatio-

Hoc ego dico,ne qui's putct,peccatumpoft acceptam fidem,no efl� dum.Pcccatum eft ver� peccatum,fiue ante,fiue poft Chriftum cognitumnbsp;tur.Et Deus fetnper oditpeccatumjm� omne peccatum,quod ad fubftantiaw�nbsp;attinet,eft mortale. Qu�d autem credenti non eft mortale fit propter Chriftuin pinbsp;piciator�m, qui peccatum fua morte expiauit. Non credenti in Chriftum non tonbsp;omnia peccata mortaliafunt, fed etiambonaipfius opera peccatafiint, luXtaiU ,nbsp;Quicquid non eft ex fide,peccatum eft* Ideo perniciofus eft Sophiftarumnbsp;peccata diftinguuntpenes fubftantiamfalt;fti,non penes perfonam. Quinbsp;�� qu� magnum peccatum habet, vt incredulus, cred�ti tarnen condonaturnbsp;imputatur, Incredulo retinetur 6^ imputatur. Huic veniale, illi mortaleeft.nbsp;propter differentiam peccatorutn,quod credentis peccatum minus,incredulim^�^^nbsp;fit,fed perfonarum.Credens enim fide ftatuit peccatum, cum Chriftus feipfti�^ Fnbsp;eo tradiditjfibi elfe remrfl�m* Itacp peccatum habens peccans, tarnen manetpr^jnbsp;contra, incredulus, impies. At�^ ea eft ver� piorum fapientia amp; confolatio, �nbsp;etiamli peccata habeant QC committant, tarnen fciant, ea propter fidem in Chnft^�nbsp;nonimputarifibi,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. jU

Hgcin confolationem piorum dico*Nam hi foli verefentiunt,fe peccata nbsp;nbsp;�

St committere,hoc eft,fe non fatis ardenter amare Deum,ex corde illi confidetc,� fubinde dubitarefe illi cur^ efle,inaduerfis rebus impatientes elfe,�C irafci DcOj ,nbsp;Hinc ill� qu�rel� Sanc�orum in Scriptui-is,pr�cipu� in Pi�lmis. Et Paulus 9^^nbsp;tui-jfe venundarum fub peccatum. Et h�c ait,carnem refiftcre fpiritui. Qiiia veto Inbsp;alibi ait.) fpiritu fa�acarnis mortificant, SC in fine huius capitis, carnem cumnbsp;cupifeenttjs �(^def�derrjscrucifigunt, nonnocent, necdamnant eos peccata�nbsp;autem carni obfequuntur,perficiendo eius concupilcentias,amittunt fidemnbsp;turn Sandum. Et nifi deteftentur peccatum, amp; reuertantur ad Chriftum, quinbsp;tradidit Ecclefig vt lapfos recipiat �� erigat,at(p ita fidem amp; Spiritum fancftumnbsp;perent,inpeccatis moriuntur.Quare dehis non loquimur,qui fomniant fefid^ .nbsp;bere, Sf tarnen interim in peccatisviuunt. Hihabentf�ntentiam foam, fecuflo^^nbsp;carnemviuentes moriuntur. Item,manifefta font opera carnis,Fornicatio,nbsp;quibus prgdico vobis,ficut pr�dixi,quod qui talia ag�t,regn� Dei non c�foqtictu

Ex his etiam intelligi poteft,qui veri San�li fint.Sunt autem non trunci des, vt Sophift� �C Monachi fomniant, qui prorfus nulla re afficiantur, autnbsp;concupifeentiam carnis fentiant,fed,vt Paulus ait, Caro ipiorum concupifeftnbsp;fus fpiritum. Ideo peccatum habent, �C peccare pofl�nt. Et Pi�l:j2. teftatur,San^ ,nbsp;confiteriiniufticiam foam,2lt; orare pro remiisione impietatis peccati foi,cui toynbsp;Dixi, confitebor aduerfum me iniufticiam meam Domino. Etturemifift�uip*^nbsp;tem peccatimei. Pro hac orabit ad te omnis SanduSjamp;c. Deinde orat totanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,

qu� cert� fantfta eft,remitti fibi peccata, amp; credit remifsionem peccatorum. �t 14.3. orat Dauid: Ne intres in indicium cum feruo tuo, quia non iuftificabitur iunbsp;Ipedu tuo omnis viuens.EtPl�lm: 130. Si iniquitates obferuas Domine,nbsp;quis foftinebit f Apud tepropiciatioeft,amp;:c. Sic loquunturamp;Torant Maxim�nbsp;�5h,Dauid, Paulus, SCc. Ergo idem loquuntur QC orant eodem fpiritu omnesnbsp;Sophift� icripturas non legunt, aut fi etiam legunt, tarnen obdudlo ob oculos vnbsp;legunt, ideo vt de nulla prorfus re, ita netp de peccato, necp de i�ntftitate retft^nbsp;earepolKint.

SiMtcm fpirituducimini,noneflis fub Le^e. Paulus non potcft obliuifei docfttir�^jj,;* de fide, fed femper earn repetit SCincuIcat, etiam c�m de bonis operibus agft-obijciat aliquis, Qin fieri poteft, quod fob lege non fimus. Tarnen tu Paulenbsp;jios carneau habere,qu� concupifcat aduerfosSpiritum,quaEmiliter,vexet,�i^^^/-,nbsp;uetnc^i''

DOMANDO ET EXTIRPANDO.

^�ttos,amp;c. Et reuera fentimus peccatum, nec illo fcnfu liberarf poflunius , vt �naxHn� veltmus. Hoc certe eft fub Leg^ efl� Cur ergo Paule di'ds, nos non eftcnbsp;^ubLcgc i Hase res,inquit,nihil VOS moueat, fed hoc faltem agite, vt fpin'tu duca*nbsp;'Tiini, hoc eft, vt hanc voluntatem feruetis, qu� aduerfatur carni, �C eius con*nbsp;fup/lcenti'as non perficit ( hoc enim eft duci, feu trahi fpin'tu ) turn non eftisnbsp;^bLege*

SicPauIus de ieipib Ioquitur,Romanorum 7. Mente f�ruiolegi Dei, hoc eft, fpiritu nulli peccato fum obnoxius. Carne verb feruio legf peccath Itatp pij nonnbsp;fub lege, fcilicct fpin'tu, lex enim non poteft aceu�re ferreiententiam rnor*nbsp;tis contra cos, etiamfi ipfi peccatum fentiant, �L fateantur ft peccatores efl�. Quianbsp;�us ademptum eft Legi per Chriftum, qui fatftus eft fub Legem, vt eos,qui fob LegCnbsp;crant,redimeret. Ideo hoc, quod vere peccatum eft contra legem, lex pro peccatonbsp;non poteft aceu�re in pijs,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

Tanta eft igitur potentia dominij ipiritus, vt quod vere peccatuwi eft, tarnen Eexnonpofsitaccufare. lufticiaenimnoftraChriftus,quemfideappr�i�^^ditnus,nbsp;��'�'epr�henfibilis eft ideo � Lege non poteft accufarn Donee in illo haeremus, ipi^nbsp;ducimur, �� Lege liberi fumus. Sic cum Apoftolus etiambonaoperado-eer, non obliuifeitur difputationis de luftificatione, fed femper indicat, impo�nbsp;iibileefl�, nos operibus pofte iuftificari* Reliquiae enim peccati haerent in car*nbsp;ne, Ideo donee ea viuit, non definit concupifeere contra fpintum. Nihil ta*nbsp;men periculi inde accipimus, quia � Lege liberi fomus, modo ipiritu ambu*nbsp;lenius.

Et his vcrbis,Siducimini fpiritu, non eftis fub Lege, egregie poteris tcipfuni SfaliosvehementertentatoSjConiblari. S�pe enim accidere iblet, quod homo, ira,nbsp;ndio, impatientia, libidine, fpiritu triftici�, aut alia concupifeentia carnis, tarn for*nbsp;titer excrceatur, vt eamprorfus nonpo�tt excutcre, etiamfi hoc maxime cupiaf.nbsp;Qihdh�c facial 7 num ideo defperet Non, fed ira dicat. Caro tuaiam pugnat�Cnbsp;�rkaduerfus fpiritum. Sinito earn furerequamdiu vult, Tu mod�ftlineaft�ntia*nbsp;tis, ftd ambuia amp; ducere ipiritu, vt concupifeentiam eius non perficias. Hoc fa*nbsp;lt;iens liber es � lege. Aceu�t perterrefacit quidem te fed fruftra, SCc. In tali ergonbsp;lucla carnis contrafpiritum, nihil melius eft, quant in confpecftu habere verbum,nbsp;ex eo confolationem fpiritus petere.

Nequemoueat ilium, qui hanc tentationcmpatitur,quo Diabolusitapoteft ptecarum exaggerate, vt videatur fibi prorfus fuccumbere in paroxifmo, niliil*nbsp;qucfentiat,quam meram iram Dei amp; defperationem. H�c faltcm non iequatur ien*nbsp;fum fount, fed lioc Pauli ditftum arripiat. Si fpiritu ducimini, hoc eft, ft fide innbsp;Chriftum VOS erigatis, noneftis fob Lege. Itahabebis pr�fidium potenti�nbsp;fintum, quo poterit omniaignitatela, quibus ille malignuseumpetit,extingue*nbsp;rc. Vtmaximeigiturbulliatamp;infaniatcaro, tarnen omnes ipfius motus 8Cfuri�nbsp;non poterunt nocere QC condemnare eum. Qitia fpiritum ducem f�quens, nonnbsp;pr�bet carni aflenfum, neque perficit eius concupifeentiam. Itaque id vnicumnbsp;eft remedium, vt furentibus carnis moribus, arripientes gladium ipiritus , hocnbsp;eft, verbum falutis, ftilicet, quod Deus nolit mortem impfi, amp;lc. pugnernus courra cos, tunc baud dubie vidlores erimus , etiamfi durante pugna plane contranum ientiamus. Remotoautem exoculis verbo, non eft confilium , neque ail-xilfom, 6:e. Ego expertus ifta loquor:paflus fum varias amp; multas pafsiones, �Cnbsp;�asgrauifsimas, Qu�mprimumautem aliquod dieftum feriptur� appr�hendi, 6�nbsp;jllitanquam faa �anchor� innixius fum ftatim deferbuerunt tentationes, multdnbsp;mausvincere.

Doc�t ergo Paulus in fumina, hac difputatione de lu(fla carnis �C fpir�tus;lt;l Sandi, feucredentes, non po�intperficere hoe quodlpin'tusvult. Libentet^^^j,nbsp;fpin'tus vellet totusefl� purus, fed caro coniunda illi non permittit. Saluinbsp;funtper remi�ionem peccatorum qu�eft in Chrifto. Deindequiaetiain^JJ*.jnbsp;lant �C ducuntur fpiritu,non funt fub lege, hoe eft lex non poteft aeeufare P,nbsp;terrefaeereeos,66c. autfiedam hoe tentet, tarnen non poteft adigereeosad�^�nbsp;rationem.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

initnifefia funt uutem opern camis, quitfunttCrc. Hieloeus non eft di�imihs tiacChrifti ; Afru��ibus eorum agnofeetis eos. Nunquideolliguntdelpm��'7(jfjnbsp;aut de tribulis ficus Sie omni's arbor bona,fru(ftus bonos faeit. Mala autem^^^Pnbsp;frudus malos facit,f�Ce. Paulus plane idem hoc loco docet,quod illic Chrifttis-Icilicet teftari opera amp; frult;fius,an arbores bon� fint,an mal�,an hominesnbsp;ducemcarnem,anducem�pirftum, Quafi Dieat. Ne quidam veftrum caufl^^ j^jjnbsp;f� non intcUigere me nunc difl�rentem deludacamis SCfpiritus, fub�jciai^^�|ji)nbsp;ob oculos,prim�m opera carnis,quorum pleratp etiam impijsnotaftint,Deih^nbsp;(ftus fpiritus, Hoc^ Paulus ideo facit, quia multieranthypocrita� internbsp;hodi� etiam internos,quifimulabant,feeflepios,ia(ftabantfpiritum, 8C quo^anbsp;ba attinebat, egregrie nouerant dodrinam pietatis, Interim tarnen non fp*^,nbsp;carne ambulabant,ac opera ipfius perficiebant, Eaep re Paulus manifeftenbsp;eos non efl� taies,pro quibus iel� venditabant. Et ne hanc eius admonitionet�'nbsp;tcinnantjfcrt contra eos horribilem fententiam, Qiiod regni Dei hasredes no�'nbsp;vt ea admoniti fefe emendent.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. jjn

Quaclibet �tas etiam in pifs peculiares fuas tentationes habet,Iuuenilein virilemambitio QC vanagloria, ftnilemauariciapr�cipu�exercer, Hinefop�^.^rnbsp;nullumfuifl�unquamfandum,quem non f�piusinvita follicitauerit C3xo�^nbsp;patientiam,iram,Slt;c. HincPaulus deSan�is h�cloquens,dicit,carneminip'�*nbsp;cupiftereaduerlus fpiritum, SCc. Italt;pnonaberuntdefideria, amp;pugnaecamiSjnbsp;tarnenideo ftatimobfunt illis, qui eas fentiunt. Sed itade hacre iudicand��'�^j�/nbsp;Aliud efl� folicitari � carne�Ceius concupiftentias non vitro ferre, fed fp�^,ili�nbsp;bulare �C reniti,�(rc. Aliud efl�, afl�ntiricarni, �C opera eius fecur�perficere,nbsp;commorari,�i: tarnen interimf�mularepietatem,amp;:ia(ftarefpiritum,amp;:c.prio'^^el*nbsp;folarur,dum dicit,eos lpirituduci,SC fub lege n� efl�.Pofterioribus cominaty�',^iiJnbsp;numinteritum. Im�quando^ etiam accidit, vt Sandi labantur, �C de�dcti^j^^,nbsp;carnis pcrficiant. Sicut Dauid grandi SC horribili lapfti cecidit in adulterium* inbsp;autor fuit c�dis multorum, dum volebat Vriam in acie perire. Ea^ re h�nbsp;etiam occafionem d�dit gloriandi contra populum Dei, adorandi Idolumnbsp;blafphemandi Deum Ifrael.Lapflis eft horribiliter 5C Pctrus,c�m negaretnbsp;Sed quamiibet ilia peccata grandia fint, tarnen non ex contemptuDei, aUt d^�nbsp;malicia,l�d exinfirmitatecommifl�funt. Deinde admonitfinonperfeuerai^nbsp;ftinatiin peccatis,Ied refipuerunt, Sgt;Cc^ Taies infra, cap. d.iubetrecipfiinft*^*�nbsp;ftaurari,dicens, Sipraeoccupatus fuerithomo,amp;c.Ideo qui exinfirmitatenbsp;labuntur, illi non denegatur venia, modo rurium refurgant, �C in peccatisnbsp;feuerent: Perfeuerantiaautempefsima eft, amp;c.Siautem non refipifcunt,^^^Ypj)fnbsp;obftinati perf�ciunt defideria carnis,certiftimum fignum eft, qu�d dolus fit�' � �nbsp;tuipforum.

Defidertfs igitur nemo carebit, quoufep in carne viuit, ideoep nemo Im^ tentationibus. Alius tarnen aliter tentatur, fecundum diicrimen perfonaf^^f)'?�nbsp;grauioribus motibus exercetur,quales fimt Trifticia fpiritus,blafphemia,d�7nbsp;defperatio,5Cc. Alius crafsioribus,quales funt,libido,ira,odium,SCc. Sednbsp;requirit � nobis, vt ipiritu ambulemus, SC carni refiftamus. Qyi autem

^qui'turjamp;pergitfecurus dcfideria ipfius perficere, ille fdat,fenon pcrtinercad maxime feie omet nomine Chriftiano, tarnen feipium fallit: Qixi enimnbsp;^nriftifunt, carnemiuamcrucifiguntcumconcupifcentrjSjSCc.

Tom.4� lenenf.fol.jjj. in cap. n.Matth* Omnis blafphemia remittetnrhomp us.Non folum de peccatis communibus,fed etiam deblafphemia dicit^quodfincnbsp;��niar^ifsibilia,pr�tcrblafphemiam infpiritum, fcilicet blafphcmare homines,nbsp;eftjfed fpiritum blafphemare irremifsibile cft�

Hic qu�ftio oritur de peccato in Spiritum Sandturrijde quo etfi alias di�um fit, n �C in praefentia paucula qu�dam fubtj ciemus*

in Spiritum Sanctum, qu� etfi in tc fint fer� eadem,ta* PraefumptiOjImpugnatio agnitg Verita*nbsp;ficVef fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Duidentia fraternae gratiaejmpcenitentia nnalis. Qu�

fu nbsp;nbsp;nbsp;,9�untur feu officrjs exercentur, fcilicet tempore fecuritatis 0^ pacis,

n'a �^*��P'Jgnatio,obftinatio,Temporeangufl:iaeamp;turbae, defperatio, inuiden-�'Jipttnitentia.

fua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;temporefecuritatis confidit,pr�fumitamp;certus fibividetutfcfe�C

arguitur, tune uperbusj�^ rcfiflit veritati fibi contrariae, etiamfi feiat efl� veritatem,non vultta-n cedere praefumptionCjSC ita impugnat agnitam ven'tatem. Perfeuerat obftina-�n ifta praeferiptione �C impugnatione. Et moritur ita in peccatis fuis, induratus,nbsp;g^^auatuSjincorrigibilis* Econtra. Imptj cum c�perint fentire iram Dei,ficut Cainnbsp;liQ^^i gratiam efle cogitant. Cum viderint feie rcprobari,inuident omnib.nbsp;in Elutem,vellenttp nullum l�luari,SC omnes cum eis perire, Perfeuerantnbsp;lt;in ��^nidentia �C defperationCjUec finunt fefe conuertere. Et ficut obftinatio eftnbsp;Poenitentia quaedam finalis tempore fecuritatis, id eft in praefumptione SiC irnpu�nbsp;�nd^'rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impoenitentia finalis eft obftinatio quaedam tempore anguftiaeid eft

(Pcil ^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft infignis lapfus,�x qui hune locum ad purgatoriu applicat

�nitt'^^^ nbsp;nbsp;nbsp;fi�cjnecp in fiituro remittetur ) Ergo inquit aliqua peccata in futuro re-

Eo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftilicet in purgatorio,alias no diceret neep in futuro, �Cc� Valde dormitat

htr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftus h�c de blafphemia fpirittis loquitur, quod hgc non remitti-

Cad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uecinfuturo.Ergo fi fola blafphemia no remittitur in futuro,l�queretuf

hac ^�ftM�^entfa,qu�d omnia peccata in futuro poflent remitti. Et fi'c remifsio in �eatur^P��^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�'ecefl�ria,quia in futura poflet obtineri,tantu fi � blafphemia abfti-

Eoc V * , fi�^nl vide quam periculofum fit feripturam male int elletfta adducere�N� 9uiinbsp;nbsp;nbsp;. %fionus vir per totS mundum cofirmauit errorem ilium de purgatorio,

fius errores SC monftra gencrauit, fcilicet apparitiones fpirituu pro anima-tta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peregrinationeSjidolatriam Sanlt;ftorum QC horribilem illam Sa-

P*^�Ph^natioemperMiftir� venditionem,amp;velutoperis bonicomunica-Et plane Sacraments iftud mortuis feruire fecit, ''�uis abftulit, Hic certe elecfti fiint in errorem duefti 0^ mirabiliter feruati.

DOnfeipf�m exponit. Marei j,vbi dicit :Qui blafphemat Spiritum, �ternum, fed reus eft �terni iudieq. Quae verba f�tisnbsp;'*�lt;0 dMatthaci( nequeh�c,neque in futuro ) intelligendum effe, non di-*nip L ^*^aremifsione,fcdconiun(ftimfimpliciternegatiu�, qu�d nulla fit re-^�0 blafphemiae. Deinde hoc etiam ridiculum, quod in futuro feu purgatorio fa-libnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol�m V enialium peccator�,aut faltemfatisfadtion� pro mprta*

��c remifsis, Nam eu qui in peccato mortali moritur dicunt fimpliciter damnan*. Nonnq

Nonne ergo furor eft docere quod Chriftus in hac vita remifsionem omniuiD P torum,etiaminfinitorum QC maximorum peccatoruminftituerit, Sgt;Cnbsp;cata feu fatisfadionem temporalem referuarit in purgatorium f Scilicet quinbsp;debitori centum milliatalentorum, non remittit etiam vnumobulum.nbsp;horribilia funt iftamendacia,amp; tarnen plusformidataamp;fublimius honorata, Qnbsp;ipfum verbum Dei, per totum mundum enim regnarunt.

Et eft purgatorium vera blaiphemia, contra claues � Chrifto donatas. dicit�.Quodcunque folueris fuper terram, folutum erit in ccclis. Non diciuQ^^nbsp;foluenturinfuturo, fed ftiper terram foluta, ftint omnia in c�lofoluta.nbsp;illud. Dimittite QC dimittetur vobis. Non dicit dimittite, amp; quaedam h�c, 4^nbsp;infuturo dimittentun Et contraOrationem Dominicam QC Symbolum�c^^)nbsp;prgcepta pugnat purgatoriu. Quia in omnibus tribus habetur remifsionbsp;ficutdicit, Dimitte nobis. ItemRemiisionempeccatorum, Item:Egonbsp;Deus tuus,0Cc. Quare manifeftum eft, purgatorium efl� vnum de maximis a �[nbsp;nationibusSCoperationibusSatan�, amp;conterruit totum mundum, SiCnbsp;omnium opes,SC ftatuit Papam regem regum, atque fupra Deum SC verbuurnbsp;Qtiia plus timuimus Papam cum fuo purgatorio,quam Deum cum ftionbsp;plus confififumus abiblutionePapaea purgatorio,quam vera Abfolutionenbsp;ferno.Plura depeccato in Spiritum Samftumreperies.Tom. 3, lenenffohj�^*^nbsp;in Efai. Item Gcnef, T om. a. fo 1. 140*

Genef Cap. a.fol. ^4. Habemus quidem liberum quodammodo arbitfit^j, qs quaeinfranosfunt, fumus enim conftitutim�ndato diuino Dominipiftiu^�nbsp;risjvolatilium c�li, SCbeftiar� agri, H�cinterficimus cum liber, fruimur cibis vnbsp;fuppeditantSCalijscommodis.

Item.Tom. j.Ienenf.fol.tzS. deferuoarbitrio. Qiiod ft omnino vocefli omittere nolumus, quod eflettutifsimumSC religiofifsimum, bona fidenbsp;tenus vti doceamus vt homini arbitrium liberu non refpeClu fiiperioris, fed taH^nbsp;inferioris fe rei concedatur, hoc eft, vt fciat fefe in fuis facultatibus QC poflefti*��nbsp;habere ius vtendi,faciendi, omittendi,pro libero arbitrio^Licetcridipfumregaturfol^^nbsp;librp arbitrio,quocttKque illipl^cuerit.

Tom�4Jenenf.fol. ^72� Hof��cap.tj, Etfi enimratio imperarefibip�^^*�^ cofentiat omnibus cupiditatibus, quod attinet ad ipfiim externum opus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjjt

cohibet, f�pemoderaturvitiofos impetus, idenim nifi aliquomodo innobis^^^, pofitum, qu�legumpoliticarum, quae difciplinac effet vtilitas, quam tam^n,^^nbsp;topere diuinitus -commendari yidemuS f Ac docet experientia, camnbsp;lam efficere, ne omnes pariter fncaedes,adulteria SC alia vicia prolabanuitjnbsp;mem inde effici non poteft, quod fit arbitrium liberum, hoc eft quod hoiDO ^nbsp;Spiritu Sando pofsit fe gubernare, rede facere, ac Deo commendarenbsp;quod caput eft de quoliberiarbitrqdefenforespugnant. Namipfaconcupd^S^fjnbsp;peccatumeft, neceftociofa, fed perpetuo contra legem Dei folicitat animos�nbsp;igttur nihil in homine boni eft, ft non per Spiritum Sandum,prius corda fidenbsp;cata,Sc per remifsionem pecccatorum nobiftum nata iniquitas fublata foerif�

�gt;E LIBERO ARBITRI O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14t

fendimus in homine nihil efl�boni,nec pofl� ab hominc boni aliquid fieri,ni� Spif i-tus San�us eum r�g�n�rer* Sieur Ecclcfia cgregi� profed� canit de ipiriru,finc tuo �iumtnc nihil eft in homine, nihil eftinnoxium* Ecfi enim cxrernam difcipliiiam,nbsp;qu�inarbitriohominisaliquo modo pofiraeft,Deus exigit �C probat, tarnen hacnbsp;gt;ionliberamur�peccatis,nonliberamur�morte,noncommendamurDeo,vtrcmit-*nbsp;tat pcceata, amp; vitam aeternam d onet. Contingunt h�c tantum fide, ex merito filqnbsp;Bei

) quipropeccatisnoftris fiia morte i�tisfeGit,amp;^promiisionem Spiritus � p�tre accepit, per quem eorda mouentur, vt �i. credant remifsioncm peceatorum refPnbsp;fient peccato,ac nocenti concupifeentia�, quae non ptius tota moritur, qu�m c�ro hgenbsp;tnoriatur.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4. lencnfi fol. 578. Pfal* $t. Sed ne in ciuilibus quidem pofl�mUs pronun*

integra* Videmusenim quantusfitlegumcontemptuspr�ci-P�^ntium retfla, �d quanta difl�lutio difciplin�, propter quam leges M�giftratus *ninitusconftitutifunt* Sic Medicus f�pe decipitur in miieendis, Phaf macis, SCnbsp;�onnunquamper imperitiam occidit decumbentem. Qui ipfum oculorum lumen,nbsp;*^resamp;alia organa omnia conceperunt vitium ex peccato,neque ira fiint i�na SCnbsp;fient in Adamo ante peccatum fuer�t* H�c i�niuum corruptio manifefta cftgt;nbsp;Htiid inipiritualibus efl� putasf Sumus igitur per peccatum fimpliciter auerfi � Deogt;nbsp;?^vt nihil de Deorecft�fentiamus, fed fimpliciter i�ntimus de ip�o ficut de Ido*nbsp;��Cicero SC alij in Republica magni viri, fi res ipeeftes, egregie funchi iunt fuo mugt;nbsp;�^c,{�d fi euoluas animos, videbis eos non alia re ad id excitatos,qu� ftudio gl�ri^,nbsp;tcftatur gnome ilia Celebris ,Mentem tu fola peruris gloria. Ha�c veto an nonnbsp;manifefta nota eft,amiflg notici� Dei,cui per obedietiam feruire debebamus,nbsp;JJonnoftram quxreregloriam. Nunc autemdiuerfiimfit, quodnonDeigloriam,nbsp;^noftram ipibrum gloriam quaerimus in Deo SC omnibus creaturis* Sicilliipfinbsp;^�totum infignis continentia SC fobrietas fuit, gloriam praecipuum habuere fcopumnbsp;Siiem fpcdarent,non voluntatem Dei,

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatum noftrum eft,quod in peccatis nati ftimus SC concepti,Hoc didp

^^Bauidexperientia propria* Ideoficdefinit, vtfignificetpeccatumefl�corrupt Q�temomnium virium, interiorum SC exteriorum,ideo vt nullum membrum ofrigt;nbsp;^umfiiumitanuncfaciat, ficut inParadifo antepeccatum, fed diftefsimus� Deo,nbsp;P ^ni conicientiamala,morbis SC morti obnoxq, ficut poenae verba oftenduntiQua'nbsp;die comederis de hoc ligno, morte morieris* Diftimus aut hate ex Iblo ver*nbsp;111nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deftitutae, etfiinmedijs hismalisiacerent, non tarnen ea rede in*

^^^nint, Nam mortem iudicarunt necefsitatem aliquam naturalem,non peccati P�nam efl�. Sic de tota hominis natura non poflunt iudieare, quia fontem non no-�itjvndehg calamitates in humanum genus promanarunt,

Tom*5,fol* 177'. deSeruoarbitrio. Liberum arbitrium eft plane diuinumno* nec illi poteftcopetere, qu�m ibli diuina:maicftati. Ea enim poteft SC facit(fi*nbsp;^^I�fal: canit)omnia,qu� vult in c�el� SCnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hominibus tribuitur, nigt;

hilo tribuftur, qu�mfi di'uimtasquoqueipfacistribucrctur, quol�cffl^^� nullum efl�maiuspofsit. ProindeTheologorum erat ab�fto vocabulo abftiBet^nbsp;Cum de humana virtute loqui vellenf,amp; foli Deo reh'nquere. Deinde exnbsp;ore SiC lermone idiplum tollere, tanquam facrum ac venerabile nomen Deo W�nbsp;ferere,�tque fi omnin� aliquam vim tribuerent hominibuSjalio vocabulo,quaflinbsp;ber� arbitrium docerent nominandam, prgfertim c�m nobis cognit� perfpe^^'^�^^nbsp;fit, mifcr� falli ac feduci eo vocabulo.populum, vt qui longe aliud audit 2^ conopnbsp;CO vocabulo, qu�mTheologifentiunt�^difputant.

Eft enim magnifica nimis SC amplifsima, plenatp vox liberi arbitrij, qna^ lus putat earn vim fignificari( ficut SC vis SC natura vocabuli exigit)qu� lib�r� pOquot;nbsp;invtrumqueievertere, nequeeavisvllicedatvelfubiec^afit. Qiiodfi iciretho^nbsp;eus habere,SCmodiculamfcintilIulamvixeafignificarijeamqueprorfiis ineffieatnbsp;fe fola,captiuam �C feruam Diaboli,nonmirum fi lapidarentnos, tanquamnbsp;6C deceptores, vt qui aliud fonemus, aliudque longe fignificemus, im� noc uUnbsp;confi�t aut conueniat,quid fignificemus.Qui enim Sophifiic� loquitur(aitnbsp;odibilis cft, maxime fi id in rebus pietatis facit, vbi de falute �terna peric�^^nbsp;eft.

C�m ergo fignif�cationcm rem vocabuli tam gloriofi amiferimus, imo ,j quamhabuerimus ( quod Pelagia ni voluerunt SC ipfi hoc vocabulo illufinbsp;inane vocabulum tam pertinaciter retinemus, in periculum SC illufionem�^^nbsp;populi f� Non alia l�picntia, quam nunc Reges �C principes, inanes titulo^nbsp;norum �C Regionum quoqiie velretinent, vel fibivendicant acia�fiant,nbsp;terim penemendicifint, ac nihil minus qu�m ear�gna �Cregiones habent* Vefnbsp;lioc tolerahile, quando neminem fallunt aut ludunt, iedieipfos vanitatepafi^ �nbsp;l�ullof�n�lucro. Ac h�c periculum falutis SCillufionocentifsima efi,

Quis non rideat vel odio potius habeat intempefiiuum ilium vocabulo*^ ihnouatorem , qui contra omnium vfum inducere tentet eum modum loO^ Jnbsp;di, vt mendicum vocet opulentum non quod aliquid opum habeat, fednbsp;Rexaliquis illi fuas donate pofsit, Faceretq�eid velut ferid, nulla figura^,nbsp;tionis, fcilicet vel antiphrafi vel ironia. Sic aegrotum vfque ad mortem, perfeji^^nbsp;num, ita (�n�, quia aliter illi pofl�t iuam i�nitatemdare� Item fi illiteratifsi^, j.nbsp;idiotam voce literatiisimum, quia alter quiipiam literas forte dare pofsit. fia .nbsp;fonat. Homo efi liberi arbitr�j, ita f�n�, fi Deus illi fuum concederet.Hoc abumnbsp;quendi, quilibetde quolibet f�iacfiare pofl�t, vtille efiDominus c�li�Ctei^^�j,nbsp;Deus hoc ei donaret. At hoc non eft Theologorum fed hiftrionum 6C Quadgt;aJpnbsp;torUm. Noftar verba debentefl� propria, pura,fobria, �CvtPaulus dicitjf^*'^nbsp;irreprathenfibilia.

Quod fi omnind vocem earn omittere nolumus, quod eflet tutifsimum giofifsimum,bona fidetamen eatenusvti doceamus, vthominiarbitriumlib^�^^Cnbsp;non refpefiu fuperioris, fed tantum inf�rions fereiconcedatur, hoceftvtfc*^ a'nbsp;in fuis facultatibus �C pofl�fsionibus habere iusvtendi pro libero arbitrio,nbsp;idipfum regatur folius Deilibeto arbitrio, quocunque illi placuerit. C�terui^.nbsp;Deum, vel in rebus qu� pertinent ad falutem vel damnationcm, non habetnbsp;arbitrium, fed captuus, fubietfius SC f�ruuseft, vel voluntatis Dei, vel voWnbsp;tisSatan�.

Eftresdefolotitulo.Tom.i, f0.327. in Afl�rtione articulorum,SCc. trium poftpeccatum,res eft defolo titulo, 6C dum facit quod infe eft, p^ccafnbsp;liter.Nititur hicarticulus primo,verbo Auguftini,de fpiritu SC litera.cap^.hb^nbsp;arbitrium fine gratia, non valet nifi ad pcccandum. Rogo qu� eft ifia libert--^�

�E LIBERO ArBitR��. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^45

ft�n nifi in alteram partem poteft, eamque peiorem r Eft hoc efl� liberum �i�ft poiTenifipeccare:�

SedAuguftino non eredam� Scripturas audiamus� Chriftus dicit. lohan.ij^ Sine me nihil poteftis facere. Quid eft hoc nihil, quod fine Chrifto facit liberuninbsp;arbitnum Pr�parat fe inquiunt, ad gratiam per opera moraliter bona. Sed eanbsp;Chriftus h�c facit nihil� Ergo per nihil fe pr�parat. Mira pr�paratio qUae per nihilnbsp;fit. Verum quid illud nihil fit, ipfe fcqu enter expo nit, dicens: Siquis in me nonnbsp;manferit, mittetur foras, ficut palmes, arefeit, SC colligunt eum,00 inignemnbsp;mittunt, amp;(. ardet� Oblecro qu� �ft tua frons meretricia, l�ntftiGime vicarie Chrifti,nbsp;qua fie audeas Domino tuo contradicere� Tudicis quodlib�rum arbitrium poisitnbsp;fe parare,vt intret ad gratiam.Contra Chriftus dicit, quod mittatur foras, vt longiusnbsp;fiat a gratia. Quam pulchr� concordat tua bulla cum Euangeliof

Chriftum ergo audiamus, qui palmitis excifi ponitq�intpp�rditionis gradus,' quftsus oftehdit eum ft non modo, non polft ad bonum parare, ftd necefl�rionbsp;peiorem fieri� Primus eft quod foras mittatur, ergo non intromittur, daturinpo*nbsp;teftatem Satan�, qui non permittit eum conari ad bonum.

Qyid enim aliud foras mittete poteft fignificare � Secundo arefeit hoc eft^' quotidie peior fit fibi relidlus� Atque h�c lunt opera duo liberi arbitrtj,ftilicet pecgt;nbsp;care, 6^ perfeuerare augefter�tque in peccatis, foras mitti amp; arefcere� Si enim aliudnbsp;poteft liberum arbitrium, Chriftus cef te mentitur�

Tres fequentes p�n� funt, colligunt fcilicet ad iudicium, vt conuincatur cunl alijs. Deinde data fententia,in ignem mittunt aeternum,vbi tan,dem non nifi argt;nbsp;det id eft p�nam luet acternam. Nihil ergo polft liberum arbitrium, non eft vtnbsp;ifii fingunt, non meritorium operari, ftd eft foras mitti amp; ar eft ere. Palmes exgt;nbsp;ufus non fefe parat ad vitem, neque enim poteft, ftd longius fit � vite, amp; magis a�nbsp;inagisperit, Ita �� liberum arbitrium, ftuimpius homo.

Erafmus fie definit liberum arbitrium. T�m� tertio � �encnf folo ? � De Scruo arbitrio . Liberum arbitrium hoc ftntimus, vim humanae voluntatis^nbsp;qua fe pofsithomo applicare ad ea, qu� perducunt ad �ternam falutem, aut abnbsp;�jfdemauertere.

Prudenter l�ne definitio� te nuda ponitur, nec ilia eius particula C vt mOS cftaliorum)dcclaratur, qu�dnaufragium non vnum forte veritusfis, Cogorita*nbsp;queegofingt�asdifcutere,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�,

definitum fi rigide examinetur, latius patet quam definitie�, quagt; lem definin�onem Sophift�vitiofam dicerent, qu�ties videlii:et definitie non ex-�nbsp;plet definitum. Nam fiiperius oftendimus, liberum arbitrium, nemini nifi folinbsp;Deoconuenire.

Arbitrium fortalsis homini aliquod redl� tribueris, ftd liberum tribuere iit rebus diuinis, nimium eft � Quod liberi arbitrij vox omnium aurium iudicio progt;nbsp;prie id dicitur, quod poteft facit ergaDeum, qu�cunque libuerit, nulla lege,nbsp;^lloimperiocohibitum� Neque enim feruum dixeris liberum, qui fub imperionbsp;^omini agit.Quanto minus hominem vel Angelum redt� liberum dicimus, quinbsp;ub imperio plenifsimo Dei ( vt peccatum �C mortem taceam ) fie degunt, vt ne mo*nbsp;*Bcnto confiftere luis viribus pofsint�

Igituth�cftatim inforibus pugnant definitio quid nominis 8gt;C definitie quid fei, quod vox aliud fignificat, Qc aliud reipfaftntitur� Redius veto vertibilcarbftnbsp;X qnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;triurTjV�f�

144* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBERO �RBITRIO.

tn'um,velfflutabilc arbitrium dkeretun Nam fic �uguftmus �C poft cirm Sophlftf� glonam �C virtutem i'ftius vocis ( liberum ) extenuant,adie(fto illo dctrimeto, quo�nbsp;vertibilitatemliberiarbim'jdicunt, �tqueitadeceret nos loqui, ncinflatis�lt;in^'nbsp;niter faftuofis vocabulis,corda hommum luderemus. Vt amp; �uguftmus fenttt,no�nbsp;adcerfam regulam fobrijs �C proprijs verbis, debere loqui. In docendo enininbsp;citas, Sc proprietas Dialedica requiritur, non autem ampullae SC figurac Rhetori^^nbsp;perftiafionis.

Scd ne verbi pugna deledtari videamur, donemus interim id abufui, magno �C periculolb vt idem fit liberum arbitrium quod vertibile arbitriu��nbsp;Donemus �C illud Erafmo quod liberi arbitiij vim facit human� voluntatiSj^^nbsp;fi Angelorum no fit liberum arbitrium, quod hoc libello folum de hominuflij*'nbsp;bero arbitrio agere inftituit, alioqui SC in hac parte ,detinitiofuerat ardiornbsp;definitum,

Adeas partes veniamus, in quibus rcrum cardo verfitur, quarum aliqtix^^t�^ aperteftint,ali�lucemfngiunt,vel vt fibijconfcienti� nihil nonmetuant, cum��*'nbsp;hil definitione apertius SC certius edi debeat, Obicur� enim definire, perindcnbsp;nihil definite. Apert�lunt ilia:: Vis human� voluntatis, Item qua fe potefthoa�*��nbsp;Item, ad �rernam f�lutem, fed Andabat�funtift�, applicare,Item,adeaqu3cp�^^'nbsp;ducunt. Item auerterer�Quid igiturefl� diuinabimus illud, applicarenbsp;ludauertere f Item quid funt ilia, qu�ad �ternam falutem perducunt r'nbsp;proripiuntilla^ Mihivt video, cum vero Scoto,aut Heraclito res eft, vt dupl�^^nbsp;borefatiger. Prim�m aduer�rium infoueis �Ctenebris(quodfacinus5CaudaX^nbsp;periculoftimeft)palpitans 8Crentansqugritem,acnifiinuenero fruftra SC cuinbt^�^nbsp;pugnemjaeraquein tenebris verberem. Deinde fi produxero in lucem, tum 'nbsp;mum iam qu�rendo feflus, �quo marte manus conieram.

* litatem, vel aptitudinem volendi, nolendi, cligendi, contemnendi, appto^^'/zt refutandi, amp; fi qu� funt al i� voluntatis aeftiones. Iam quid fit eandem viin**^nbsp;applicate 8C auertere,non video nifi ipfiim veile, eligere, SC nolle contcnii�*^'^*^�nbsp;probate, refutare, ipf�m fcilicet adionem voluntatis. Vtfingamus vimd^^��nbsp;efl� medium quiddam inter voluntatcm ipi�m �C atftionem fiiam, vt qaanbsp;tas ipi� aClionemvolendi�C nolendi elicit, SC qua ipla atftio volendi SC nolt^nbsp;elicitur�

Aliud h�c nec fingere, nec cogitare datur* Si fallor culpa fit autoris, qui uit, non mea qui inueftigo. ReCt� enim dicitur apud luriftas, verba obfttU^nbsp;quentiSjC�m potuerit clarius dicere interpr�tanda efl� contra ipfum. Et h�cinttt*nbsp;modernes mcos ignorare volo cum fuis fubtilitatibus, craflte enim dicendufl�^ �nbsp;gratia docendi �C intelligendi.Ea veto qu� ad �ternam falutem perducunt,nbsp;efl� verba opera Dei, qu� off�runtur voluntati human�, vt ijfdem fei� ^pp'*^^nbsp;velauertat. Verba autem Deidico,tam legem qu�m Euangelium, legeexig^��nbsp;opera,Euangelio fides. Nulla enim funt alia,qu� vel ad grariam Dei,vel ad fal^nbsp;�ternam perducunt, nifi verbum SC opus Dei. Siquidem gratia vel Ipirituseu^Pnbsp;vita, ad quam verbo �C op�r� diuino perducimur.

H�c autem vita vel falus �terna res eft incompr�henfibilis captui ficut Paulus ex Efaiarefert t. Corinthiorum f�cundo. Qu�oculus nonviditjnbsp;auris audiuit, nec in cor hominis aicendit, qu� pr�parauit Deusnbsp;Nam Sc is inter ftimmos articules fidei noftr� numeratur, vbi dicimus; Et vitanbsp;nam, Qyid ver�iniftoarticulo valeat liberum arbitrium,Paulusteftatur��^^jjS

DE LIBERO ARBITRIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4?

Deus inquit ca nobis reuelault per Spiritumfuum* Qiiafidicat. Nif� Spin�tusreucx larit, nullius hominis cor quicquam de ca re nofl�t, aut cogitaret, tantum abeft vtnbsp;feapplicare ad id vel appetere pofsit�

Vide experientiam, quid excellentifsima ingenia inter Gentes, de vita futura amp;refurredionefenferint.Nonncquo excell�tioresingenio fuerunt, eomagis ridi*nbsp;culum lib's fuit refurredio �C vita�terna f Nifinon fuerunt ingeniofi Philofophinbsp;gt;lli amp; Graeci, qui �thenis Paulum h�c docente Spermologon �C nouorum Daemo-worum afl�rtorem dicebant�

PortiusFeftusAd�z4� Paulum infanum clamabat, ob pr�dicationcm aeternac vitae, Qiiid Plinius de ijs rebus latrat libro, 7. Quid Lucianus tantum ingenium fnbsp;^pidine illi fuerunt f Denique adhuc hodie plerique quo funt maiorc ingenionbsp;amp; cruditione, hoe magis rident eum articulum, amp; fabulam efl� putant, idlt;p palam,nbsp;INam occulte nullus plan� hominum,nifi Spiritu Sando perfufus, nouit, credit, autnbsp;�P^^^alutem aeternam, etianifi voce amp; ftylo iaditent. At vtinam eodem fermentonbsp;liberi efl�mus, mi Erafine, tam ranus eftinhoc articulo fidelis animus. Ha-

IgiturEralmo autore, liberum arbitrium eft vis voluntatis, qu� poteft � feipl� cC nolle, verbum amp; opus Dei, quibus ducitur ad ea, qu� excedunt 06 captumnbsp;fenfum eius. Si vero poteft veile amp; nolle, poteft SCamareSC odifl�. Si amarc�i^nbsp;poteft ��^aliquantulumfacereLegem �C credere Euangelio, Quia impofsi'nbsp;^eiijflaliquid vehsautnolis, vtnonaliquidoperisea voluntatepoisis, etiamfinbsp;Ptohibente alio perficere non poisis,Iam cum inter opera Dei, qu� ad i�lutem per-t?� tnors, crux �C omnia mala mundi numerentur, poterit humana volun-mortem fiC lui perditionem veile, Quin omnia veile poteft, dum verbumnbsp;Dei veile poteft. Quid enim infra, fupra, intra extra, verbum �C opus Def, ni-^weus ipfe vfpiam efl� poteft f Quid autem h�c relinquitur gratiae �C Spiritui San-

Of Hoc plane eft diuinitatemlibero arbitriotribuere,fiquidem Legem 5C Euan-Umvelle,peccatumnollemortem veile,diuinaevirtutis eftlblius, vtPaulus �quot;O�tvnolocodicit,

Proinde nemo poft Pelagfanos redius de libero arbitrio Icripfit quam Era� tutluperius, liberum arbitrium efl� diuinum nomen, ac diuinam vir-��gnificare.Hanc vero nemo illi tribuit hadenus pr�ter Pelagianos,Sophiftgnbsp;gtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fentiant,longe aliter cert� loquuntur. Qiiin Pelagianos quoque lon-

Wusd^*^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim toti libero arbitrio earn diuinitatem tribuunt, Era�

illi faciunt liberi arbitrij duas partes, vim dilcernendi Sdl �unt snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ration!, alteram voluntati afii'ngentes, quod�lt;Sophift�fa-

dum * � ^tafmus pofthabita difternendi vi, folam extollit virn eligendf, ita clau- * Him ^9^diberum arbitrium,Deum facit. Quidputas erat fadurus,fi totumlibe-

^oitrium fuiflet defcripturus tj�c-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�^onhoccontentus,Philofophosetiamexcedit, Apudillosenimnondutn

aliquid feiplum pofsit mouere, ibique toto corpore Philofophiae Peripatetici, Sed apud Eralmum liberum arbitrium fiia-modo mouet,fed applicat etiam ad eaquae funtaeterna, id eft, in-fibi,planenouus 5Cinauditusdefinitor liberiarbitrij, qui Philo-fibi �^�?^^^8*^�5,Sophiftas �C omnes long� poft fc relinquit. Nee hoc iatis, nec

P3rcit,fibiqueipfiplus, quam omnibus alrjs diisidet �C pugnat. Antea enim V oluntatem humanam prorfiis efl� inefiicacem fine gratiaf'(nifi hoc ioco di-X iij xerit)Hic

24lt;� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE LIBERO ARBITRIO^

H�cver� vbiferi� definit, dicithumanam voluntatem habere earn vim, quacffi�^ fitapplicarefefe adea, qu�fiint �lutis�tern�, ideftqu�funtincomparabiliterw'nbsp;pra vim illam, Ira 8C ieipfo quoque fiiperior eft hac parte Erafinus�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Vides ne mi Erafine,hac definitione teipfiim prodi( imprudenter credo)quo harum rerum nihil omnino intelligis, vel prorius incogitans �C conteinncns, d�nbsp;illisfcribas, ignarus quid loquaris, vel quid affirmes r Et vt fupr� dixi, min��nbsp;dicis SC plus tribuis libero arbitrio, qu�m omnes alij, dum neque totum liberumnbsp;arbitrium defcribis, omnia tarnen illi tribuis. Tolerabilius longe tradunt Sophi�^nbsp;vel f�ltem pater eorum Petrus Longobardus, qui liberum arbitrium dicuntnbsp;facultatem diicernendi, Deinde SC eligendi, boni quidem fi adfit gratia, mali ver�nbsp;fi d�fit gratia,planeque cum Auguftino fentit,liberum arbitrium l�apte vi,nonpO�'nbsp;fenificadere, nec valere nifi ad peccandumgt; Vnde �C feruum potius qu�m libc^nbsp;rum arbitrium vocat Auguftinus libro 2 contra Iulianum.

Tu ver� vtrunquc parem vimf�cis liberiarbitrq, quodiuapte fine gratia,vi, �C feie applicare pofsit ad bonum, �C fefe auertere � bono. Non enim cogtosgt;nbsp;qu�mmagnumtribuas illi hoc pronomine,ie velfeipfam dum dicis: Poteftft^P'nbsp;plicare, prorfus fcilicet excludis Spiritum San dum, cum omni virtute iua,tanqiiaiflnbsp;ftiperfluum SC non necefl�rium, Damnabilis igitur eft tua definitio etiam apH�nbsp;Sophiftas,qui nifi inuidia exc�cati,in m�fie ini�nirent,in tuumlibellum furert^^nbsp;potius. NuncquiaLutherum petis, etiamfi contra teipfum SCillos dicas,nihil��*�nbsp;l�nClum SC Catholicum dicis, tanta eft patientia Sandorum virorum.

Non haec dico, quod Sophiftarum fententiam de libero arbitrio probtin� fed qu�d tolerabiiiorera eff� ducam qu�mEraimi, proprius enim acceduntadnbsp;veritatem.

Non enim illi liberum arbitrium ficut ego, nihil efl� dicunt, tarnen c�m 1*�^ gratia ipfum nihil pofte dicunt, praeftrtim Magifter Sententiarum,pugnantEralh��nbsp;iin� videntur fibi ipfis quoque^^ pugnare, SC fola verbi controuerfia, torqueri,nbsp;tentionis cupidiores qu�m veritatis, ficut decet Sophiftas ? Nam finge mihih��'nbsp;phiftam minime malum dari, cum quo femotus familiari colloquio ifto conftf^nbsp;SC candidum ac liberum iudicium poftularem in hune modum: Si quiipiaJ�nbsp;quot;idliberum eft� dicerer, quodfiia virtute non nifi in alteram partem pofsit, ft�1*�nbsp;in malam. In alteram ver�, nemp� in bonam partem pofsit quidem fed nonnbsp;virtute, im� alterius duntaxat auxilio, pofsis etiam teuere rifum amice t' Nan} �nbsp;lapidem aut truncum facile obtinebo habere liberum arbitrium, vt qui �C futl^��nbsp;SCdeorfumvergerepoteftjfed vifua nonnifi deorfum,alterius ver�fbl�maiixih��nbsp;furfum* Et vtfupr�,dixi tandem dicemus inuerfo omnium linguarum SC vcrho*nbsp;rum vfti : Nullus eft omnes, Nihil eft omnia,referendoalterum ad rem ipfan�?^'^^'nbsp;rum ad alienam,qu� adeft� fibi �C accidere pofsit.

Sic SC liberum arbitrium nimium difputando tandem per accidens faciunt, vt quod pofsit liberari aliquando per alium. Qu�ftio autem eftp^t ftnbsp;de fiibftantia libertatis arbitrij, Haec fi foluenda eft, nihil nifi inanis vox hhtnbsp;arbitrij reliqua fit, velint nolint. Deficiunt SC in hoc Sophiftae, quod liberonbsp;vim diicernendi boni � malo tribuunt : Item regenerationem 5C innouation�^nbsp;Spiritus praemunt, ac velut externe auxi�um illud alienum illi affingunt,nbsp;quopofteai

Tonto, j.fol. 189, De feruo arbitrio. Tres opiniones de libero arbitriO' hab�P'�

bb�t prima �pinio fibi ipfi comparatajVt negct quidquaboni' po�� veile hoi�iin�m, tarnenrelinqui ftudmm,quod tarnenfiium quoque non fit, lam comparemusnbsp;earn l eliquis duabus. Altera enim ilia durior eft^qu� fentit liberum arbitrium nihilnbsp;valere nifi ad peccandum. H�c vero eft Augufttni, vt multis alijs locis, turn pro*nbsp;ph�libello de Spiritu �ditera. Cap. ni fallor quarto aut quinto, vbi illis ipfis ver*nbsp;bisveitur*

Tertia ilia durifsima eft,eflc liberum arbitrium inane nomen, omnia^ qu� fa* cirnus efle neceflario fub ieruitute pcccati, cu his duabus conflflt;5�aturDiatribe. Hicnbsp;dico,forte non fiimus iatis Latini vel Germani, vtrem ipiam non potuerimus edifinbsp;fcrere. Sedteftor Deum,aliud nihil volui dicere,nec aliud intelligj^ per verba dua*nbsp;rumpoftremarum opinionum,quam id quod dicitur in prima opinione. Nec Au*nbsp;guftinumaliudvoluiiTearbitror, nec aliter ex ipfius verbis intelligo, quamquodnbsp;prima dicit opinio. Ita vt tres opiniones � Diatribe recitat�, apud me non fint nilxnbsp;vnaillanrea fententia. Poftquamcnimconceffumacratumeftjliherumarbitrium:nbsp;amiifi libertate cogi in feruitutc peccati,nec pofle quidquam veile boni. Ego ex hisnbsp;verbis nihil aliudpoflumconciperejqu�m liberum arbitrium efle inanem voculamnbsp;cuius res amilfa fit. Amiflam libertatem mea Grammatica vocat nullam liberta*nbsp;tem. Tribuere autem liber tatis titulum ei quod nullam habet libell�t em,eft tribue*nbsp;re inane vocabulum. Si h�c erro,reuocet qui poteft, fifunt h�c obfeura SC ambi*nbsp;gua, illuftret SC ftabiliat qui poteft. Ego fanitatem amiflam non poflum fani*nbsp;utem appellate, nec fi �groto earn tribuero, aliud tribuifle videor, quam inanenbsp;nomen.

Sedfacefi�ntmonftraverb�rum, Qin's enim fetat iftumabufumloquendi,v� bominem fimul habere liberum arbitrium dicamus,�C fimul amifla libertate cogi innbsp;ieruitute pcccati,acnihilboni pofle veile, afleramus f Pugnant h�c communi fen*nbsp;fui,amp; tollunt prorfus vfum loquendi. Diatribe potius accufanda eft, qu� dormi-tantcr fua verba effutit,SC ali�na non obferuat. Non,inquam ,confiderat quid fit SCnbsp;quantumvaleat dicere^ Homo amifit libertatem, cogitur feruire peccato, nec po*nbsp;teftquiequam veile boni. Sienimvigilaret SC obferuaret,plane videret, vnam eflenbsp;triumopinionumi�ntentiam,quasdiueri�s Sl pugnantes facit. Nam qui amifit li*nbsp;bertatem 5C cogitur feruire peccato,nec poteft veile bonum, quid de illo redlius in*nbsp;feretur, quam non nifi ilium peccare vel malum veile f Sic cnim 06 Sophift� con*nbsp;duderent per fuos fyllogifinos. Quare Diatribe inf�liciter conflidlatur co tra duasnbsp;poftremasjdum primam probat,qu�eadem eft cum illis, iterum morefuo fefc dam*nbsp;rrandOj�: noftra probando in vno eodemque ai ticulo.

rardonoftr^lt;lifputationis,hicverfaturftatus cauf� huius. Namhocagimus,vtcli* fquiramus,quidnam pofsitliberumarbitrium, quidpatiatur, quomodofehabeatnbsp;ad gratiam Dci. H�cfiignoraiicrimus prorius nihil Chriftianarum rerum noice*nbsp;muSjCrimusque omnibus gentibus gentibus peiores. Qui hoc non ientit, fateaturnbsp;Icfenon efl�Chriftianum,Quiver�repr�hcnditvelcontemnit, iciat iefe eile Ium*nbsp;inum Chriftianorum hoftem. Nam fi ignorauero quid,quatenus, QC quantum egonbsp;�go pofl�m Sc faciam erga Deum pariter incertum amp; ignotum mihi erit, quidnbsp;quatenus, amp;r quantum Deus in me poteft amp; faciat, c�m Deus operetur omnianbsp;�n omnibus, Ignoratis vero operibus 8C potentia Dei, Deum ipium ignoro,nbsp;JgnoratoDE�, colere, laudare,gratias agere, feruire DEOnon pofl�m, dumnbsp;lieftio quantum mihi tribuere, quantum Deo debeo. Oportet igitur certi�sirnam

�4.8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE libero ARBITRIO.

diftinlt;Qioncm habcrc,inter virtutem Dei �C noftram, inter opus Dei �f noftiu�) volumuspieviuere�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Item folio xzj� de Seruoarbitrio. Non difputamus quid op�rante Deo fimus, fed quid nos polsimus, videlicet aniam creati exnihilo aliquid Nosnbsp;vclcortonwr illo generali motu omnipotentiae, vt paremur ad nouam cream�*quot;nbsp;Spiritus�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. J

Genefis capiteiexto,Tomo primo,fol.t�� Nos cum de libero arbitrio duF tamus,quid Theologice valeat quaerimus,non quid in ciuilibus �C ration!nbsp;rebus. Satuimus autem, quod Homo fine spirit� San�o fimpliciter coram Deo fit impiuf, etias**quot;nbsp;omnibus omnium gentiliumvirtutibus ornatusfit (ficut profedo infigniaex^'nbsp;pla continenti�liberalitatis, amoris in patriam, parentes, liberos, fortitudin�,quot; 'nbsp;manitatis,etiaminGentiliumhiftorijs extant) ftatuimus quod optimaccogi�^nbsp;nesdeDeo, decultuDei, de voluntate Dei, fint plufquam Cymmeriaenbsp;Nam rationis lumen,quod homini foli conceflum eft, tantum intelligit conm�*�*^nbsp;rates corporales. Is eft amor concupiicentiae vitioius,

DE materia SEV DE SVBIECTO VEI� HO MI ne convertend O, QjrOD NIHIL AG ATnbsp;(lt;Ki conetur fed habeat fe pure pa�iue in conuerfioae.

Tom.1. lenenC fol. �38. in difputatione de homine. 3 Homo huius vit^f puramateriaDeiadfutur�form�fu�vitam. 3�. Sicut�ftotacreatura, nuncfubiedavaH*nbsp;ti,materia Deo eft, adgloriofam futuram fiiam formam, 37. Et qualis fuitnbsp;Sgt;C cozlum in principio ad formam poft lex dies completam id eft materia fui* 5nbsp;Talis eft homo inhac vita,ad futuramformam foam,cum reformata amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pl/

rit imago Dei, jp. Interim in peccatis eft homo, �C indies veliuftificaturvtlp luitur magis.

Genef.cap,x�fol.x4.. In ijs quae ad Deum attinent,0i; font fopra nos,hoiuO ** lum habet liberum arbitrium,fed vere eft ficut lutum in manu figuli, pofitm i�nbsp;tentia pafiiud^non a�liua. Ibi enim non eligimus, non facimus aliquid, fed eligimuf�nbsp;mur,regeneramur,accipimus, ficut Elaias dicit: Tu Figulus nos lutum tuuiu* .

DeSeruoarbitrio. Tom.3. lenenf fol.xoo. lohan. i. Dedit eis poteit� filios Dei fieri fic accipit. Quomodo datur illis poteftas, vt filif Dei fiant, finbsp;luntatis nuUa libertas eft f Et hic locus eft malleus aduerfos liberum arbitriuiugt;*lypnbsp;lis eft ferme totus lohannes Euangelifta, tarnen adducitur pro libero arbitrio*nbsp;deamusquacfojiohannes non loquitur de vllo opere hominis, neque magu*^^^ljnbsp;paruOjfod de ipfa inuocatione dC tranfmutatione hominis veteris,qui filius D*^nbsp;eft, in nouunt hominem qui filius Dei eft. Hie homo mere pafiiu� ( vt dicitur') fefe habtf�nbsp;cit quippiam/tdfii:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De fieri enim loquitur lohannes, Fieri filios Dei dicit,

Tom.i.Ienenf fol. 30�?. inRefolut.propofit.Lipfenfiumconclufo. fertur liberum arbitrium efl� merepa�iuum in omni a�u fuo, qui veile vocaturnbsp;garriridiftindionemSophiftarum. Adumbonum efl�totum�Deo, fednbsp;taliter. Eft enim totus QC totaliter � Deo, Quia voluntas,gratia non nifinbsp;hitur,mouetur,quitradusredundans in membra, �C vires feu animae feu corp jnbsp;eft eiusadiuitasSC nulla alia,ficut tradus ferr�l�cantis lignum, eft ferr� merenbsp;fluus � fedore,necad tradumfoum quidquam cooperatur, fed tarnen tradanbsp;lignum operatur,impulla magis impellens, qug forratio opus eius cumlerratotnbsp;citur,cum tarnen mere patiatur.

Tomo �. lencnf fok Pf�h� Error eft itaque liberum arbitr/um habere iKliuitatem inbono opere,quando de interno opere loquimur* Veile enim iilud,nbsp;quod credere, fperare,dih'gereiamdiximus, eft motus, rapfus,ducius verbi Deijnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft quaedam continua purgatio 06 renouatio mentis �C fenftis de die in diem, in ag*

' nbsp;nbsp;nbsp;nicionem Dei,licet non Temper �qu� intenfa fit ilia pafs io, tarnen ftmper eft paisio*

I nbsp;nbsp;nbsp;bece ( inquitPropheta leremias i8.) Sicutlutuminmanu figulo, ita vos domus

Iftael in manu mea. Quid obfecro adliuitatis habet lutum,quando figulus formam ' ei afftngit Nonne mera pafsio ibi cernitur f qua tarnen proficit de fua deformita*nbsp;;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te,in formam fimilemartificiside�.

' nbsp;nbsp;nbsp;SiCacamur ad imaginem � iuxta Paulum ) cius qui fecit nos. Voluntas vero in^

�otnSjOiera pafsio voluntatis, quae turn cooperatur ad opus manuum orando,am-tulando,laborando.

' De Seruo arbitrio. Tom, 3. Icnenf. folio lij. Non diiputarhus quid operand ' ��fDeopofsimuSjfed quid nos pofsimus, videlicet an iam creati ex nihilo, aliquidnbsp;� Bosfaciamus vel conemur illo generali motu omnipotenti�, vt paremur ad no-'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cam creaturam Spiritus. H�c felpondendum erat,non alio diuertendum, H�c enim

Sicut homo antequam creatur vt fithom�,nihil facit aut conatur, quo fiat crcagt; tura. Deinde fad�us 8C creatus nihil facit aut conatur quo perfeueret creatura, fednbsp;^ttumquefit fola voluntate omnipotentis virtutis �f bonitatis Dei, nos fine no-hiscreantisSCconferuantiSjfednonopcraturin nobis, fine nobis, vt quos ad hocnbsp;ereauit amp; feruauit, vt in nobis operaretur, Sf nos ei cooperaremur, fiue hoc fiat ex-j traregnumfuum generali omnipotentia, fiue intra regnum fuumfingularivirtutcnbsp;Spiritus fui.

, Siedeinceps dicimus : Homo antequam renouetur in nouam creaturam reg-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niSpiritus,nihil facit,nihil conatur, quo paretur ad earn renouationem �f regnum-

Deindcrecreatus, nihil facit,nihil conatur quo perfeueret in eo tegno, fed vtrum-i que tacit. SoluiSpirituiinnobKjnos�nenobiirccreattscrconferu�nsrecrcdtos, vt amp; lacobus di-cit voluntarie genuit nos, verbo virtutis fux, vt eflemus inirium creatur� eius, � loquiturderenouatacreatura. Sed non operaturfine nobis, vt quos inhocipfumnbsp;recreauit �cconferuat, vt operaretur in nobis amp; nos ei cooperaremur. Sic per nosnbsp;P�'�ftRat,mii�returpauperibus,confoIaturafflilt;ftos, ver�m quid hinc h'bero arbi-trio tribuiturf imo quid ei relinquitur nifi nihilfSC vere nihil.

igitur h�c Diatriben per quinque vcl ftx chartas vbi iftiufinodifimilf-tndinibus,tu pulcherrimis locis �C parabolis ex Euangelio amp; Paulo addudlis, aliud inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�igt;fiilagir,quam quod nos docet,in ftripturis inueniri loca ( vt ait ) innumerabilia,

qus eooperationem amp; auxilia Dei tradant. Ex qUibus fi tunc ego colligam, Ho-I nbsp;nbsp;nbsp;mo nihil poteft nifi auxiliante Dei gratia,igitur nulla fiint opera hominis bona, ipft

, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auxiliante

2|0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE LIBERO �RBITRIO.

auxili'ante Dei gratia, igitur omnia opera hominis poffunt efl� bona � �jjot �SL, (untlocainfcripturisdiuinis,quaEmeminerunt auxilij, tot font quae ftatuunt^*nbsp;rum arbitrium, at ea font innumerabih'a. Itaque vicero, fi res aeftim�turnbsp;niorum numero, ii^cilla. Satin fobriam Diatribenputas,aut mente �nafoiA^^jnbsp;h�c icriberet.^Nam maliti� �C nequiti� eius non tribuam, nifi t�dio fortenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

me voluerit enecare,dum vbique fimilis fibi,iemper alia tra(flat,qu�m inftiturt� fiillamdelelt;?lauitineptireinretanta,deledet�^ nosineptias eius voluntaria^Pnbsp;publi�e traducere�

Prim�m nos neque difputamus ncque ignoramus omnia opera pofl� efl� bona,fi fiant auxiliante Dei gratia. Deinde hominem nihil non pofl^nbsp;xiliante Deigratia. Tuam veronon i�tispofl�mus admirari negligentiaiHjnbsp;cum de Liberi arbitrij vi inftituifl�s fcriberc, icribis de vi gratiae Dei. Deindenbsp;omnes homines efl�nt trunci amp; lapides, audes in Publico dicere, liberumnbsp;trium ftatui per loca Scriptur�, qu� auxilium gratia� Dei commendant,nbsp;l�m hoc audes, fed �C Encomion cantas vidtor triumphatorque gloriofifs*��^nbsp;Nuncver�fcio,exhocipiodid�oԣ^fadlo tuo, quid f�t fiC valeat liberum arbiff*^^nbsp;fcilicetini�nire. Quidefl�poteft, quaefo,in te, quod fie loquitur, nifi ipfuml^nbsp;rum arbitrium f*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gp

Audi tarnen tuas coni�quentias ; Scriptura commendat gratiam Dei. y, g� probat libcrum arbitrium. Commendat auxilium grati� Dei, ergonbsp;herum arbitrium Qiia Diale�ca didicif�i has Colleif�iones Cur nonnbsp;Gratia pr�dicatur, Ergo libcrum arbitrium tollitur. Auxilium gratiaenbsp;datur,ergo libcrum arbitrium deftruitur C Ad quid enim confertur gratia !'nbsp;hoc vtfoperbia liberiarbitrrj,per f�i� fatis robufti, giatia velut foperfluonbsp;to,diebus bachanalibus geftiat 2lt; ludat. Quare �C ego inuertam coUedioncm��nbsp;ect non Rhetor, firmiori tarnen Rhetorica qu�m tu* Qyotquot font loc�in^^,nbsp;pturis Diuinis, quaememinerunt auxilij, tot fontqu� rollunt liberum arbW*�^,nbsp;Atqui ea font innumerabilia. Itaque vicero f� res �ftim�tur teftirnoniorum nH��nbsp;ro. Nam ideo gratia opus eft,idco auxilium gratiae confertur, qu�d liberumnbsp;trium per fefe nihil pofs�t,6C vt ipi�met dixif jOpinione ilia probabili, nonnbsp;lebonum. Commendata itaque gratia, �C praedicato auxilio grati�, f�mul ��Lnbsp;tentia liberi arbitrij pr�dicatur. Hacc eft fana colledlio �C rata confequentia,nbsp;neclnferorum portae fubuertent. Plura de cauia Efficiente conuerf. in reb^nbsp;inleruntur,

I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fJegdtiud non opus habet probationer De Scruo arbitri� Torn.?. fol. ir?. Quand�

gatiua nihil ponit,nihil eft, nihil tenetur probarc, nee debet probari. Affirmaf* debet probari. Vos liberi arbitrij vim rem humanam affirmatis, fed nullu�� inbsp;dlenus eft vifom aut auditum miraculum � Deo pro vllo dogmate rei humanafj jnbsp;folum pro dogmate rei diuinae. Nobis autem mandatum eft prorfos null� do^,nbsp;admittere, fignis diuinis non ante probatum, Deuter, decimo odauo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjij

ptura hominem vocat vam'tatem amp; mendacium, quod aliud nihil eft, qu�m humana efl� vana Sgt;C mendacia. Agite igitur, agite inquam, probate dogm^ �nbsp;ftnim de vanitate humana 8C mendacio efl� verum ? Vbi h�c oftenfionbsp;Vbi fanrtimonia f Vbi miracula�'Ingema,eruditionem,autorit�rem video,nbsp;ffC�xt�Hi�s deditnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' A

KVctsmcn vos ad magna miracula cogcmus , nccad equum daudum fanail* '^um.necaufcmmicai nale feculum, Quanquam Deus fua dogmata miraculis congt;nbsp;tirmare folcat, nullo refpedu carnahs fecul� neque enim feculi carnah's mentisnbsp;Vel dementis mouetiu�jfed mcramii�ricordiajgratia amore animarum folida vegt;nbsp;iitate ftabiliendarum in gloriam foam. Eledio vobis datur miraculi quantumli*nbsp;bet parui faciendi. Quin ego veitrum Baal irritaturus infolto �dprouoco, vt velnbsp;vnamranamcreetts in nomine amp; vii tute liberi arbitrij, quarum tarnen Gentiles �inbsp;tmpij Magi in�Egypto potuenint multas create, Non enim pediculis creandisnbsp;grauabovos,quosnccillieducerepotuerunt, Dicam adhuc lem'us, capite vel vgt;nbsp;num pulicem Sc pediculum� quando noftrum Deumtentatis Qc videtis in fanan*nbsp;do equo claudo ) coniuntf�is omnibus viribus, conflatisque omnibus ftudijs,taninbsp;Deiveftri,qu�mveftrorum omnium fipoteriris ilium occidere in nomine amp; vir*nbsp;tute liberiarbitrijvidoreseftote, Sddefenfafitcaufa veftra, mox veniemus amp; nosnbsp;.adoraturiDeum,iiuiu,inirabilem interfedorem pediculi. Nonquod negem vosnbsp;j olt'e�f montes transferre, fed quod aliud fit quippiamex viliberiarbi�ijfadumnbsp;dici,amp;:aliudidipfumprobari.

Qiiod autem de miraculis dixi, idem de fandimonia dico, fi poteritis in tan* ta fcric feculorum, virorum 2d omnium qu�memorafti oftendere vnum opusnbsp;( fit ctiam Icuarc ftipulam de terra) aut vnum verbum ( fit vel fyllaba My) velnbsp;vnum cogitatum ex vi liberi arbitrtj ( fit vel tenuifsimum fufpirium ) quo velnbsp;appIicucruntfeadgratiam,velquomerucruntSpiritum, vel quo impetraueruntnbsp;veniam, vel quo aliquid cum Deo cgerunt,quantumuis modiculum (taceo quo fannbsp;dtiHcaci flirt) Itcrum vidorcs voseftote 2dnos vidi, ex viinquam 2d nomine libe*nbsp;ri arbitnj, Nam quae fiuntin hominibus vi creationis diuin� habent foripturae te*nbsp;Ibmonia abunde. Et cert� id oftendere debetis, ne ridicUliDodores videamint,nbsp;qui deca re dogmata,cum tanto fupercilio 2d autorit�re ipargitis in mundum,cuiusnbsp;qulluni producatis monumentum, Somnia enim dicentur ad qu� nihil iequitur,nbsp;quodl�ng�turDifsimumeft,tantis2d tot feculorum viris eruditifsimis 2d fandiC-runt fapientem qualem nunquam viderunt, tarnen partem aliquam conati fontnbsp;expnmere. Vos prorfus nihil ne vmbram quidem veftri dogmatis exprimerenbsp;poteftis.

Sic de Spiritu dico. Si ex omnibus aflertoribus liberi arbitrtj oftendere po* teftis vnum, qui rantillum robur animi vel affedus habucrit, vt in nomine virtu*nbsp;t' liberiarbitrij, vnum obulum contemnere,vno bolo carere, vnum verbum vel fi*nbsp;numiniuri�ferrepotuerit (namde contemptu opum, vit�,famae, nihil dicam)nbsp;Herum palmam habete.2d fob haftam libenter ibimus. Ataue idinfum vos oui tan*nbsp;t4S,quotics adDcum oraturi vel aduri accedunt,quam penitus obliti incedant libe*nbsp;tiarbitrij fui,dcrperantesdc iemetipfis, ac nihil nifi folam 6d puramgrattam longenbsp;aliameritis fibi inuocantes. Qiialis f�pc Auguftinus, qual^sBernhardus�ummo*nbsp;l itm us diccret : Perdidi tempus meum, quia perditevixi. Non video hicallegarinbsp;Vim aliquam quae ad gratiamieieappliceqicdaccuiariomnem vim, quod non niftnbsp;auerfafuerit. Qiianquam illi ipfi' Sandi aliquando inter difputandum aliter deli*nbsp;Ixro arbitrio locutifunqficut video omnibus accidifle,vt all] fint dum verbis aut di*nbsp;(purationibus intenti funt,2C alii dum affedibus operibus. Illic dicut aliternbsp;affedifueruntante, h�c aliter afticiuntur qu�m dixerunt ante. Ex affeduveropo*nbsp;tiusquamexfermonemetiendifonthonunes tamptjquamimpij*

�ji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE LIBERO ARBITRIO.

n, nbsp;nbsp;nbsp;AS Articula de RedeinftioKe^tottuenim homo redem^tute^l, Deferuoarbi�tno;Toin4' �

�ip* Sipraeftantifsimumin hominc noneftimpium, nelt;pperditumaut dawnatt^ fed fol�mcaro id eft crafsiores SiC inferiores affedus, qualem rogo faciemus Cl^nbsp;ledemptoremf'An praecium ianguinis eius tam vile faciemus, vt foluxu id, quodnbsp;lifsimum eft in homine redemerit, pr�ftantifsimum vero in homine per fefe val�^nbsp;Sgt;C Chrifto non habeat opusfVtCliriftum deinceps praedicemus redemptorefl��nbsp;totius hominis,fed partis eius viliisim�icilicetcarnis.Hominem vero ipfunuA^^nbsp;ipfiusredemptorem in potiore fui parte,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Elige vtrum volueris. Si fana eft potior pars hominis, redemptorc Chrifto eget. Si Chrifto non eget,maioi^ gloriaiuper Chriftum triumphat, vt quaeft*^Pnbsp;tiorem partem curet,cum Chriftus viliorem tantiim curet. Deinde regnurn 3^nbsp;nae quoque nihil erit, vtquod viliore parte hominis regnet, �potiorevero P^,nbsp;perhominempotiusregnetur. 1 ta Het per dogma iftud de principali partenbsp;nis, vt homo fupraChriftnniamp;Eh'abolum extollarur,hoc eftfietDeus Deoru^nbsp;Dominus Dominantium. Vbi nunc eft ilia opinio probabilis, qu� dixitnbsp;arbitrium,nihilbonivellepofl�,H�cverocontendit, efl� principalem parteniY .nbsp;nam honeftamque,neChrifto quidem indigere, fed plurapofle quam Deusip*^nbsp;Diabolus pofl�nt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

Hocdicovtiterumvideas, quantipericuli res f�t, f�cra diuina tentara Spiritu Deijtemeritaterationis human�. fgirur fi Chriftus eft Agnus Dei,qtifiAnbsp;peccatummundi,mundumtotumfubpeccato, damnatione QC Diaboloel��^^nbsp;tur,nihilqueprodeftdiftinlt;ftiopartium principalium �6 nonprincipalium,^nbsp;dus enim fignificat homines mundana fapientes partibus omnibus.nbsp;III. ExArticHlodfrfgnoDfdlgt;oii. Deferuoarbitn'OjfoLiit.Tom.j.Quofolori^nbsp;iatis fortiter ftat noftra fententia proftratum facet liberum arbitrium. Autnbsp;regnum Satanaeinhominibus nihil erit,0L fic Chriftus menrietur, Aut finbsp;tale eft,quale Chriftus deftrfbit, liberum arbitrium nihil nifi iumentum capi*'^nbsp;Satan� erit,non liberandum,nifi prius digit� Dei eijciatur Diabolus,nbsp;IIII. ExArticuloluftificdtionis. deferuoarbit. Tom.j.fol. xjt. Non operandnbsp;reputari iufticiam modo credat. Non eft quo hic liberum arbitrium euadat, a�^nbsp;batur cum fuo conatu aut ftudio. Aut enim cum op�rante,aut cum no operanj^nbsp;merabitur. Si cum op�rante,audis hic ei non reputari illam iuftiGiam,fi cum no JTjnbsp;rante qui credit tarnen DeOjteputatur ei iufticia. At turn non lib.arbitrrj vis enfnbsp;renouata creatura per fidem. Si autem no reputatur iufticia operanti,m anifeft^�^nbsp;eius opera,nihil nifipcccata,mala �Cimpia eflecoram Deo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Nee potefthicproteruirevllusSophifta, quod licet homo fit malus, P� men opus eius efienon malum. NamideoPaulus apprghendit, non homino��nbsp;pliciter fed operantem,vt apertifsimo verbo declararet,ipfa opera amp; ftudiahoi^�^^j,nbsp;damnarfiqu�cunque ilia fint,Sc quocunque nomine aut fpecie cenfeantur.nbsp;tern debonis operibus,quia deiuftificando �Cmerendodifputat. Etc�m deop^nbsp;te loquatur,vniuerfalfter de omnibus operantibus,�C de omnibus operibusnbsp;potifsim-�m veto debonis �Choneftisoperibus loquitur, Alioquipartitiofii�nbsp;peranteamp;f non op�rante non confifteret.

V. nbsp;nbsp;nbsp;Ex Articula de peccato originis. Tom. de leruo arbitrio fol.231. C�m vninS ,

deli(fto omnes fub peccato damnatione fiimus,Qiiomodo poflumusaliq^* tare,Qiiod non peccatum 5C damnabile fit f Qu�m enim dicat omncs,neminoi��^^,nbsp;cipft,nccvimliberi arbitrtj,necvllumoperarium,opereturfiuenon operetiiGnbsp;nctur fine non conetur,inter omnes necefl�rio comprghendetur cum alffs-peccaremusautdamnaremurdelitftoillovnico Adac, nifi noftrum delid�ryrinbsp;Qiiis enim alien� delitfto damnaretur,prgf�rtim coram DeofNoftrum ante n�nbsp;finit*

DE LIBERO ARBITRIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jtJJ

imitandoautoperahdo^c�m hoc noneflepoflct dclidumilludvnicum Ad�,vt quodnonipfCjfednos fccerimus, fit veto noftrum nafcendo. Seddehacredi.nbsp;ipuundum alias. Igitur ipfum originale peccatum liberum arbitrium prorlusnbsp;wihil finitpolTe, nifi peccare amp; damnari,

Vehementer admiror, quod c�m Paulus totiusvtatur vocabulis illis vniuerfali, ��s,ow2�ei, NulltiSy Non, Nujquam, Sine, Vt omnes declinauerunt, Non eft iuftus quiCnbsp;4��ara. Noneftquifaciarbonum,nec vnus quidcm , Omnes vniusdelidtopec,nbsp;fatores amp; datnnati funt ? Fide fine lege, fine operibus iuftificamur, vt fi aliternbsp;^ui�piamvelit, non poftet tarnen clarius amp;apertiusloqui. Miror ^inquamjquinbsp;fedumfit, vt aduerihshas vniuerfalesvoces amp;{�ntentias,pr�ualerinccontrari�^nbsp;im� contradicftori� lcilicet. Aliqui lunt non d�clinantes, non iniufti, non mail, non peccato res, non damnati. Eft Aliquidin homine, quodbonuin eft amp; adnbsp;bonumnititur.nbsp;nbsp;nbsp;Quafi ille quftquis fuerit homo, qui adbonura nititur, non fit

compr�henfusinvoceifta,O�z^^^,2V�Z/�f,NoB. Ego nonhaberem, etiamfi vellem, Quod Paulo opponerem autrclponderem. Sed cog�rer vim mei liberi arbitrijnbsp;vna cum fuo conatu compledi inter omnes amp; nullos illos, de quibus Paulus loquinbsp;nifi noua Grammatica, aut nouus vfusloquendiintroducatur.

Ac trop um forte fulpicari,amp; verba excerpta torquere liceret,fi l�mel au t vno loco vtereturtali nota. At nunc perpetu�vtitur,tum fimulaftirmatiuis amp; ne,nbsp;amp; fontentiatn per contentionem amp; partitionem vtrobiquevniuetlaliumnbsp;P^nium fic tradat, vt non modo vocum natura amp; ipfa oratio, led amp; copl�quen-pr�cedentia, circumftanti�,intentioque amp; corpus iplum totius dilputationisnbsp;Icnfum communem concludant, Paulum veile, quod extra fidem Chrifti, nihilnbsp;�^Ifipeccatum amp; damnatiofit. Atque hocmodo nos confutaturos eft�promifi-uiusliberum arbitrium,vt non queantrefiftere omnes aduerlarij. Id quodarbi,nbsp;bormefecilTe, etiamfinon conc�dant vi�li in noftram fententiam,auttaceant,nbsp;^amhoc noftr� non eft opis. Spiritus Dei hoc donum eft.

�xdi�loIohannis. NonexTgt;oluntate-viri,fedexDeonatifunt. Tom. 3. Deler, Uoarbit. fol. lohanneshacpartitione rcijcit,quicquidnoneftgenerationbsp;oiuina,dum filiosDei non fieri dicit, nifi nafcendo exDeo, quod fit ipfo inter,nbsp;pr�e,ciedendoin nomine eius.nbsp;nbsp;nbsp;In quareiedione, voluntas hominis feu libe,

rum arbitrium, c�m non fit natiuitas ex Deo, neque fides neceftario compr�hen, .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si verb aliquidvaleret liberum arbitrium, non debebat voluntas viri �

annereijci, nec homines ab eo retrahi, amp; adfolam fidem amp;renalcentiam mit-r,ueillu�|Efai. 5. Eidiceretur: V� vobis quidicitisbonum malum. Nunc vero cum �^ualiter reijeiat, fanguines,voluntatem carnis, voluntatem viri,.cer?nbsp;mmeit quod voluntas viri nihil magis valet ad faciendos filios Dei, qu�m lan-^*^uatiuitascarnalis. Atnullidubium eft, quin natiuitas carnis non fa,,nbsp;ciat fihos Dei, vt amp; Paulus Roman. 9. Dicit : Non qui filij carnis, ij filij Dei,nbsp;probatque id exemplo Ifmaelis amp; Efau.

E.xdi�ioChrifii. 'E.gofHmyia,Veritas, invita. Tom. 3. fob 2.34. De leruoarbitrio.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicatur via veritas amp;vita, idqueper contentionem, vt quicx

quid non eft Chriftus, id neque via, fed error, neque veritas, fed mendacium, ne^. Ted morseft,neceireeft liberum arbitrium, c�m fit nequeChriftus, neq;nbsp;inChnfto,crrore,mendacio amp; morte contineri. Vbi igitur amp; vnde habetur me,nbsp;diuin illud amp;neutrum, nempe vis ilia liberiarbitrij,qu� c�mnecChriftus(idnbsp;1 via, veritas, amp; vita) fit, nec error, nec mendacium, nec mors tarnen elfe de,nbsp;cat. Nam nifi percontentionenTdicerenturomnia,qu�deChrifto amp;gratianbsp;y dicuntur.

( 3,^4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deliberoarbitrio.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?

dicuntur, vtopponanturcontrarijSjlcilicet, qu�d extraChriftum non fit tan, extra gratiam non nifi ira, extra lucem non nifi tenebr� extra viam nonnbsp;error,extra veritatem non nifi mendacium,extra vitam non nifi mors.Qpidto�. .nbsp;efficercntvniucrfifermones Apoftolorumamp;totaScriptura ? Fruftra 'lnbsp;cercntur omnia, c�mnon cog�rent,Chriftum efTeneceirarium, quod tarnen fnbsp;xim� agunt. Eo quod medium reperiretur, quod de le nee malum necboo^^nbsp;nee Chrifti, necSatan�,ncc verum,nee falfum,nec viuum, nee mortuum,nbsp;tiam-nec aliquid, nee nihil �flet, idque vocetur pr�ftantiifimum amp;iuminun��nbsp;toto genere hominum.

Vtrumigiturvis,elige. Si Scripturaspercontentionem loqui conceiliS)^ libero arbitrio nihil dicere poteris,nifi qu� contraria func Chrifto, fcilicct^Qi^nbsp;error, mors, Satan, �c omnia mala in iplo regnent. Si non conc�das eas �'ynbsp;tentionem loqui, iam Scripturas eneruas, vt nihil effician t, nec Chriftuin nece*nbsp;rium probent. Ac fie dum liberum arbitrium ftatuis, Chrifium euacuas,amp;f^'nbsp;tarn Seripturam pelfundas. Deinde vt verbis fimules,teChriiluiiiconnn-� �nbsp;reipfa tarnen amp; corde negas. Quiafiliber. arbit. Vis,nonefterroneatorn��7nbsp;damnabilis, ledvidens amp; volens honefta amp;bona, amp;eaquxfuntfilutisfan^n':^nbsp;Chrifto medico non habet opus, nec Chriftus earn partem hominis rede�*nbsp;Quiaquideftopusluceamp;vita,vbiluxdevitaeft ?

At ea non redempta per Chriftum, optimum in hominenon ptum,fedperf�f�bonum amp;faluum. Tum Deus quoqueiniquuseftjfivllun^nbsp;minemdamnat,quiailludquodinhomineoptimumeft amp;fanuni, hocefti^**'�nbsp;Centern damnat. Nam nullushomo non habetliberum arbitrium. EtUc^ jnbsp;butatur malus homo, vis tamenipfadoceturnonextingui, quin ad bonacon^nbsp;amp; Conari poflit.nbsp;nbsp;nbsp;Si autem talis eft, dubio procul bona, fandla amp; iuftaeft,^*�^^^

non debet damnari, fed ab homine damnando feparan. At hoc fieri nequ�^j qui fi fieri poftet, tum homoiam fine libero arbitrio, ne homo quidemeuefj'�^nbsp;moreretur nec damereretur, nec laluaretur, eftetque plane brutum, iam no***^nbsp;mortalis. Reliquiim igitureft, vtDeus fitiniquus,qui bonam, iuftam/^�nbsp;illam vim damnat, qu� Chrifto non egetinhomine,amp; cum homme nialo-JX. ^.xdi^loChri�i. 'Nemovenitadmeni�'Patermeii^traxeriteum. loh. 6- * .nbsp;DeSeruoarb. fol. 135. lamilludvbiChriftus loh. 6. dicit ; Nemovenit^^ jnbsp;nifi Pater meus traxerireum. Q^id relinquit libero arbitrio ? Dicit eniiti^^^j,nbsp;efte, vtquis audiat amp; difcatabipfopatre,tumomnesoportere�Deododfi�nbsp;H�c fane non fol�moperaamp;ftudia lib. arb. docetefteinania, fedipfumetij�^,^nbsp;bum Euangeli) ( de quo agitur e� loco ) fruftraaudiri, nifi intus loquatur,do ,ji,nbsp;trahat,ipfemetpater, Nemopoteft, nemopoteft(inquit)venire, Visfed^^^ *|�;nbsp;qua poffit homo aliquid conari ad Chriftum,id eft,adeaqu�funtfalutis,nulnbsp;afferitur. Necprodeftli. arb. quod Diatribeex Auguftinoaft�rt ad-caluiH�^^nbsp;dum clariffimum hune dcpotentiftimuin locum,lcilicer,qu�d Deus trahat,lt;l^^J(nbsp;admodumouemofttnforamo trahira us. Hac fimilitudinevultprobarevirUp^yjnbsp;nobis l�quendatradumDci. Sed nihil valet h�cfimilitudo hoc loco. Oil*** pjj,nbsp;oftendit,non fol�mvnura,f�domniabonafua, tumipfum etiam Chriftumnbsp;um, nec tarnen vllus homofequitur,nifiintusparerali�doftcndat,amp;afitnbsp;hat,im�totusmunduspcrf�quiturFilium,quemoftendit. Ad piosnbsp;drat ea fimilitudo, quiiamfuntoues �c cognofeunt paftorem Deum , ft* Unbsp;tu viuentes amp; moti fequuntur, quorfumeunque Deus volucrit, amp; �!**�nbsp;oftendit. Impius veto non venir, etiam audiro verbo , niftnbsp;hat, doceatque Pater, quod facit largiendo Spiritum. Ibi alius tranbsp;qu�m is qui toris fit, ibioftenditur Chriftus perilluminationem

DE LIBERO ARBITRI�. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15^

rapiturhomOj�d Chriltuin dulcifl�mo raptu Sc patiturloquentem dodorem amp; trahentera Deura,potius quam ipfe qu�rat amp; currat.

X. Exdi�ioChnfii. SpiritusSanSlwarguetmundumdepeccato. Tom. 3. DeSeruo arb. fol. 135. Vnumadhucexlohanne afferamus, Vbicapiteid. Dicit.-SpLnbsp;ritus arguet mundum de peccato, quianon ciediderunt in me.nbsp;nbsp;H�c videspecca-

turn efre,non credere in Chriftum. nbsp;nbsp;At hoc peccatum non vtique in cute vel ca.

pillis h�ret,fed in ipfa ratione amp; voluntate. C�m autem totum mundum reura iaciathoe peccato, amp; experientia notum fit, peccatum hoe mundofuifleignora.nbsp;tum, �qu�acChriftum,vt quod Spiritu arguente reueletur, manifeftum eftli.nbsp;beruni arbitrium , cum fua voluntateamp;ratione,hoepeccatocaptum amp; damna.nbsp;tum cenferi corain Deo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quare donee Chriftum ignor�t, nee in eum credit,

^ihilbonipoteflyelleautconari, Sedferuit nccejjdriopeccato illo ignorato. Summa,cum.Scri-ptura vbique Chriftum per contentionem Sc Antithefin pr�dicet ( vt dixi ) vt quiequid line Chrifti Spiritu fuerit, hoe Satan� impietati, errori,tenebris, pecca.nbsp;to, morti amp; ir� Deifubijciat, contra liberum arbitrium pugnabunt,teftimonianbsp;quotquot de Chrifto loquuntur. At ea funt immunerabilia, imo tota ScrLnbsp;Ideo ft Scriptura iudice,caufam agimus, omnibus modis vicero, vt neenbsp;rota vnum, nee Apex fit reliquus, qui non damnet dogma liberi arbitrij.

QuodautemScripturaChriftum percontentionem amp; Antithefinpr�dicet, idetfiignorent,autfcirediffimulcntmagni Theologi amp;liberi arbitrijtutores,fci-tarnen amp;confitentur vulgo cun�liChriftiani.nbsp;nbsp;nbsp;Sciuntinquam,duoefl�re-

S'�^inniundo,mutu�pugnantil�ima, inaltero Satanamregnare,quiobidprin-naundi � Chrifto, �cDeus huiusfeculiaPaulo dicitur, qui cun�tostenetca. pti�os ad voluntatem fuam, qui non funtChrifti Spiritu ab eo rapti, tefte eodemnbsp;aulo,nec finiteosfibi rapi vllisviribus,nifiSpirituDei,vtChnftusteftarurinnbsp;parabola de forti, atrium luum in paceferuante. In altero regnat Chriftus,quodnbsp;^iidu� refiftit amp;pugnat cum Satan�rcgno,in quodtransferimur,nonnoftravi,nbsp;^QgratiaDei,qualiberamur�pr�f�ntifeculo nequam,amp;eripimur�poteftatete-'^arum. Iftorum regnorum mutu� tantis viribus amp; animisperpetu� pugnan.nbsp;urn,cognitio5econfeffio,folafatis efletadconfutandumdogmaliberi arbitrij,nbsp;^uodinregnoSatan�, Coxiw�rSera/re, nifivirtutediuina eiipiamur. H�cinquamnbsp;gus nouit, amp; turn prouerbijs, precibus, ftudijs, totaque vita f�tis confitetur*nbsp;�j jarticula de reliquespeccatoruin amp; pugna. carnis amp; Spiritus inpijs. De SerUO ar.nbsp;jj�p^Tom. 3. fol. 2-56. Omittoilludmeumver�Achilleum,quodDiatri-ottitertranfiuir intalt;ftum,fcilicet, quod Roman. 7- amp; Galat. 5. Paulusnbsp;elfepugnam Spiritus amp; carnis tam validam, vt non facerenbsp;qui veilent. Ex hoc fie arguebam: Si natura hominis adeo mala eft,vtin ijsnbsp;ugj.r^^^L^^�cnati lint, non modo non conetur ad bonum,fedetiampuCTnetamp;ad-l�iu�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quomodo in illis,qui nondum renati in veteri hominefub Satana

Ioq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nequeenim ibi Paulus fol�m decraf��s affedibus

tio^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^utnerat inter opera carnis,h�refin,idolatriam,difl�nfiones,conten

illisviribus,putaratione Sc voluntate,regnant. Si trab^ affedibus, pugnatcontraSpirituminSandis, multo magiscon-camf^^-P^?^^^^��quot; *�P^i^5^inliberoarbitrio. Ideo amp; Roman, g. Vocatnbsp;contraDeum. Hoc.inquam, argumentum veilem mihi dilui,nbsp;��liberuniarbitriunldefendi. �

^Oark nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3- EJtincautem fine lege iuflicia,amp;c. Tom. 3. De Ser.

primum, iufticia Dei fine lege (inquit) manif�ftatur, fecernitiuftici��^ Icgisiufticia. Quia iufticiafidei venir ex gratia fine lege. Hocnbsp;ge,aliud nihil efie poteft, qu�m quod iuftitia Chriftiana confier finenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ju,

gis, fie quod oper� legis nihil pro ea valeant, autfaciant obtinenda. Sicut fr�dicit: Nosarbitramur hominem iufiificariperfidem absqueoperibuslnbsp;Etvtfiipr� dixit,Ergo operibus legis noniufiificaturvllacarocorainillO'nbsp;quib. omnibus maniiefiilfimum efi, Conatumautfludium liberiarbitri^nihiljjjnbsp;Quia fine lege amp; fine opcribus legis, iufiiciaDci confi�t, quomodonbsp;inagis fine libero arbi trio confier ? C�midfit fummumfiudium liberinbsp;fiiufiicia morali fiu operibus legis exerceatur, quaipfiusc�citasamp;i�P^^^,nbsp;iuuatur. Tollith�cvox (sine) opera moraliterbona, tollitiufiiciamniora^^j^nbsp;tollit pr�parationes ad gratiam, denique finge quicquid poteris,. quodv�ienbsp;berum arbitrium, perftabitPaulus Sc dicetfinetaliconfiatiufiiciaDei.

Atquevtdem liberum arbitrium per conatum fuum aliquo polie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m

Dei tarnen non promouetur, necillorelpe�udignatur eiusfiudiaDeusa(fi�f|�^|, iufiiciam, dumdicit,finelegefuam iufiiciam valere. Si verb adiufiiciamD^*^^;nbsp;promouet, quidprofucritilli,Sioperibus amp; conatibus fuispromoueretnbsp;fieri ) etiam ad Angelorum San�timoniam e Arbitror h�c non efle verba ob�nbsp;vel ambigua, nec tropis vllis locum relinqui. Quia difiinguit Paulusnbsp;duas iufiicias, alteram legis, alteram grati� tribuens. Et hanc fine ilia, amp;nbsp;operibus ciusdonari, illam verb fine hac noniufiificare,necquicquarn^iiinbsp;Videam igitur, quomodo liberum arbitrium aduerfus hxcfubfifiereamp;^�^*^nbsp;quear,

' li^ Z. Ex dido Ecclefiafiici. sivolueris. Ee]}gt;onfto. Non video quomodo ifiisvc^^nbsp;rum arbitrium probetur. Efienimverbum coniundiui modi (fivolueris)nbsp;nihil afl'erit, ficut Diale�lici dicuntconditionalemindicatiucnihil alfct^^^jj)/;nbsp;Diabolus efi Deus, meritb adoratur. Si Afinus volet, Afinus habet alas, �nbsp;rum arbitrium efi, gratianihil efi. Oportuitautem Ecclefiafiicumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j [it�'

volui iTet liberum arbitrium afiercre. Homo potefi feruarc mandata Dei/ mo habet vim leruandorummandatorum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ji'

Sed h�c Diatribe argutabirur, Ecclefiafiicus dicendo ; Si volueris � gnificat inelTe voluntatem homini ad feruandum amp;non adfiruandum/nbsp;quid Ibnat diceread cum qui voluntatem non habet, fi volueris ? Re�gt;o�lt;^^'�'nbsp;uintargumentarationishuman�,quxtalesfapienriasfunderefolct. . p/nbsp;Nos autem vt c�pimus,dicimus. Quod hie locus Eccefiafiici nu�b^yitijnbsp;lus patrocinetur,qui liberum arbitrium aflerunt, led contra omnes pugn^^' ^pi'fnbsp;enim admittenda efi ilia lequela,fi volueris,ergo potcris,fed fic intelligetub (i-bo amp; fimilibus moneri hominem,fu� impotenti�, quam ignarus Sefiip^^je^�nbsp;neifiismonitionibusdiuinis,nonagnolccret,necl�ntirct. Tom. 3�nbsp;arbitrio. fol. 19 o. 191.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j

Z Z. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;Pofui antefadem tuam riam -vit� amp; mort�, Elige qubd bonum e^, lt;!^c.

qmt) apertmsdicipoterat? Ehgendi libertatem relinquit homini. D arbitrio. fol. 19X.

DE LIBERO ARBITRIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;257

Kefiondeo. legisvcrbadicunturnonvtvinivoluntatisaffirinent,fed vtc�cain , rationem illuminent, quo videat, qu�m nulla lit fualux, amp; nulla voluntatis vittas. Cognitio peccaci ( ait Paulus ) pet legem. Non ait abolitio, aut vitatio pec-cati. Totaratio amp;virtuslegiseft,infolacognitione,eaq; non nilipeccatipr�ftannbsp;da,nonauteminvirtutealiquaoH;endendaautconferenda. Cognitioenimnonnbsp;eftvis, ncq; confer t vim, fed erudit amp; oftendit, quod nulla fit ibi vis, amp; quanta fitnbsp;ibiinfirmitas. Namcognitiopeccatiquidaliudeirepoteft,quamnoticiainfirminbsp;tatisamp; mail noftri, non cnim dicit,per legem venit cognitio virtutis autboni, Atnbsp;totum quod facit lex ( tefte Paulo ) eft, vtpeccatum cognolci faciat.

Atquciseftlocus, vndemihilumptaeftrelponfio ifta, verbis legis moneri ac crudirihominem,quiddebeat,nonquidpolfir,ideft,vt c�gnofcatpeccat�m,nonnbsp;vt credat fibi eft� aliquam vim. Proinde quoties mi Eralme, mihi yerba legis op-poniSjOpponamtibiillud Pauli, per legem cognitio peccati, non virtus volunta.nbsp;ns. Congere igitur,velexconcordantijs maioribus,omniavcrbainiparatiuanbsp;in viium Chaos, modo non fuerint promilfionis, led exadionis amp; legis verba,nbsp;tlicam, femperillis fignificari, quiddebeant, non quid polfint autfacianthqnbsp;mines. Atque idetiam Grammaticiamp;pueriin triuijsfciunt, verbis Imperatiuxnbsp;modi, nihil amplius fignificari, qu�m id quod debeat fieri, ^idautemfiatvelnbsp;poflit fieri verbis indicatiuis oportet difleri.

Qui ^ginir fit,vt VOS Theologi fic ineptiatis velut bis pueri, vr mox appr�. nenfo vno verbo imperatiuo, inferatis indicatiuum, quali ftatim vt imperatumnbsp;etiam necelTario faCtum, aut fadu polfibilefit. Quanta enim inter os amp; oftamnbsp;^�Cidunt, vtidquodiuft�ris, atque adeopolfibilel�tisfuit, non tarnen fiat ? Tannbsp;mdiftantlrnperatiua Indicatiuaverbain rebus communibus amp; facillimis. Etnbsp;Vosinrebusiftis, plusdiftantibus qu�m c�lum amp;terra,atqueadeoimpoiribili-Dus,tamfubit�facitisnobislndicatiuaexlmperatiuis,vtmoxferuata,fada, eie.nbsp;^hacimpletavelitis, vel taliaforenoftris viribus,qu�m prim�maudieritisvocernnbsp;impeiantis, Fac, Serua, elige.

ReJ}ionfio. VoxEuangelica amp;dulcilfimum Iblatium eft milerispeccatoribus, ''biEzechiel dicit: Nolo mortem peccatoris, fedmagis vt conuertaturamp;viuat,nbsp;otnnibusraodisficutamp;illaPlalmi. 30. Quoniammomentumeftiraeius,amp;vi-^�potiusvoluntaseius. EtPl�lm. 68. Qu�mfuauiseftmil�ricordiatuaDominbsp;lie. Item: Quiamil�ricorsfum. EtilludGhriftiMatth. 11, Veniteadmeom-nesquilaboratisamp;egoreficiam vos. Itemp^IlludExodi xq. Egofaciomil�ri-cordiaminmultamillia,ijs, quidiligunt me. Et quid eft ferme plus, qu�m di,nbsp;midiumfacr�Scriptur�, qu�m mer� prqmilfiones grati�, quibus ol�ertur � Deonbsp;mifericordia,vita,pax,falus,hominibus ?,,Quid autem aliud fonant promilfionis verba, qu�m illud. Nolo mortem peccatoris An non idem eft dicere. Egonbsp;lum mifericors, ac fi diceret, Non i rafcor,nolo punire, nolo vos mori ,.volo igno,nbsp;feere,voloparcere ? Et nififtarentill�pyomilfionesdiuin�, quibus aftli�l� con-feienti� fenfu peccati,ac metu mortis amp;iudicij territ�,erigerentur ? Quis locusnbsp;veni� autfpei foret ? Quis peccator non defperaret ? Sed licut liberum arbitriumnbsp;ex alijs verbis milericordi� aut promilfionis, autfolatij, non probaturtitanec exnbsp;ifto, Nolo mortem peccatoris, amp;G.

SedDiatribenoftraiterum nihil inter legis amp; promilfionis verba diftinguenS facit hune locum Ezechielis, vocem legis, vtficexponit, Nolomortempeccatoris, id eft, nolo qu�d mortaliterpeccet, aut fiatpeccator mortis reus, led magiSnbsp;vtconuertatur�peccato,fiquodfeccritamp;ficviuat. Namnifificexponeret, ni-Y iij hil face-

2,53 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE LIBERO ARB�TR�O.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

nihilfaceret�d rem. Scdhoceftprorfuseuertere �c tollere fuauhfimumnluo zeehielis: Nolo mortem. Si fie Scripturas legere amp; intelligere volumusnbsp;cxcitatCj quid mirum fi obfcur� amp; ambigu� fintnbsp;nbsp;nbsp;Noncnim dicit :NoIo

turn hominis, Sed nolo mortem peccatoris, manifeftefignificans de poena ti fcle loqui, quam pcccator pro fiio peccato fentit, (cilicet, de timor� mortb*nbsp;in hac pofitum peecatoremadli�tione amp; defperatione, erigit amp; conlolatui'yijf.^nbsp;num fumigansextinguat,amp;calamum quaflatumconterat, fedfpemveniiSjnbsp;tis faciat, vt magis conuertatur, fcilicet conuerfione fakir is, � poena mortis amp;nbsp;hoc eft,bene habeat amp; fecuraconfeientia l�tetur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^5^

Hoc cnim obleruandum quoquecft,ficut vox legis non fertur,nifi Tupf�^^u qui peccatum non fentiunt nec agnolcunt. Sieur Paulus dicit Rom. 3-gemcognitio peccati. Ita verbum grati� non venir nif� ad eos qui peccatumnbsp;tientes aftligunturamp;tentanturdefperatione. Ideo in omnibus verbislegb\* .nbsp;indicari peccatum, dumoftenditur,quid debeamus. Sicutcontrainoinm.^^nbsp;verbis promiffionis, vides malum fignificariquolaborantpcccatores, veli),^*' jnbsp;rigcndifunt,vth�c,Nolomortempeccatoris,clar�mortemScpeccatoreinU*�nbsp;nat, ram ipfum malum quod fentitur,qu�mipfum hominem qui fentit.nbsp;Dilige Deum toto corde,indicatur,quid debeamus boni,non quid lentianm^*nbsp;lijVtagnofamus qu�m nonpoftimusidboni.

Nihil itaque potuitineptiuspro libero arbitrio adduci,qu�m hiclo�^^. chicliSjim�fortiflim�contra liberum arbitrium pugnat. Significarurenim^^fj!nbsp;liberumarbitrium,qualitcrfehabeat, amp;quidpomtinpeccato agnito, aut��^nbsp;conuertendo,Scilicer,qu�d nonnifi in peius laberetur^amp; defperationemnbsp;nitentiam adderet pcccatis,nifi Deus fuccurrcretmox,amp; promiffionis verbo j;nbsp;caret amp; crigeret. Solicitudo enim Dei promittentis gratiam ad reuocand'J^^,^,nbsp;crigendum peccatorem, fatis magnum amp; fidele argumentum eft, liberumnbsp;um f�folo non pofte nifi ad peius, amp;(vtScripturadicit)adinfcroslabi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jii'

urn eius leuitatis efte credas, quod nulla neceffitate falutis n oftr�, fed ptateloquacitaris, verba promiffionis eftundat tarn copio se, vt fic videasnbsp;l�m omnia verba legis, contra liberum arbitrium flare, fed etiam omni^^'jj,,,)nbsp;promiffionis ipfum penitusconfutare, hoc efl vniuerfamScripturam, coot.��nbsp;pugnare. Quarcillo verbo: Nolo mortem peccatoris, nihil aliudnbsp;qu�m pr�dicari amp;of�crri diuinam mifericordiam in mundo, quam fol�mnbsp;amp; morte vexati cumgaudio amp;gratitudinefufcipiunt, vtin quibus iamnbsp;nbsp;* qII'

officium,id efl,cognitionem peccati corapleuit. Illi ver�,qui legis of�ciua�^^jit dum funt expert!, necagnofeunt peccatum, nccmortemfentiunt,contei�^nbsp;mifericordiam promiftameo verbo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;

C�ter�m,cur alij legetanguntur,alij nontanguntur,vtillifufcipi^^^ bjc-contemnantgratiam oblatam,alia qu�ftio efl, nec hocloco tradtaturab^ (j,fz le, qui de pr�dicata �coblata mifericordiaDei loquitur, nondcocculm^nbsp;tuenda voluntate Dei,ordinantis fuo confilio,quos amp; qu�l es pr�dicatx still'nbsp;mif�ricordi� Capaces participes cffcv�it. Qu� voluntas non requirenda,�^.nbsp;reucrentiaadorandaeft, vtfecretum longe reucrendiffimum maieftafis �� j(i/nbsp;foli fibi referuatum,ac nobis prohibitum,mult� religiofius,qu�m infinitenbsp;tudinisfpecuscoricij.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r -

Quando nunc Diatribe argutatur, Plarat nepifts Domintts mortempopulifi' gt; ipfeoperaturinillis^ Hocenimnim�abfurdumvidetttr.

R.ejpondemus. Vtiam diximus. Aliter deDco vel voluntateDei nobi^P j cata, reuelata, oblata, culta, amp; aliter dc Deo non praedicato, non

nonob��to,noft culto difputandum eft. QMtenus ig'iturDcusfelc abfcontiit,amp;i-gnorari�nobisvuhjnihiladnos.Hiccnimver� valeriilud.Qu�flipranos, nihil ad nos. Etncmeameuehancdiftindionemquis arbitretur, Paulum lequor,qui adnbsp;Theflalon�ccnl�sde Antichrifto fcribit, Quod fit exaltaturus fel� lupraomnemnbsp;Deumpr�dicatum Sccultum. Manifeft�fignificanSj aliquempolTeexfolIifupranbsp;Deum, quatenus eft pr�dicatus 5c cultus, id eft, fupra verbum amp; cul tum, quonbsp;Deus nobis cognitus eft, amp;nobifcum habet commercium. SedlupraDcumnonnbsp;eukutn, necpr�dicatum, vt eft in fua natura amp; maieftatc, nihilpoteft excolh,fednbsp;omnia iiintlubpotenti manu eius.

Relinquendus eft igitur Deus in maieftatc amp; naturafua,fic cnimnihiinos cumillo habemus agere,nec fie voluit � nobisagi cum eo, fed quatenus inditus amp;nbsp;procUtus eft verbo fuo, quo nobis feie obtulit, cum eo agimus, quodeft decor amp;nbsp;glor^aei^s^q^QPf^|J^^�.J^�^^^^eJe5J.2tSicdicimus, Deuspiusnonde..nbsp;ploratniortetnpopuli,quamopcraturinino,Scddcploratmortein, quaminue,nbsp;ftudet. Hocenim agitDeuspr�dicatus vtabiatopec-morte, Salui fimus. Mifitcnim verbum fuum amp;l�nauiteos. C�ter�mnbsp;cosabfconditus in maieftate,neque d�plor�t,ncque tolli t mortem, led operaturnbsp;orhnia in omnibus. Nequeeniin turn verbo fuo definiuitfel�,nbsp;sdliberuinfeferclcruauitfuperomnia.

Illudit autem fel� Diatribe ignorantia fua, dum nihil diftinguit interDc-^�^pr�dicatum amp;abfconditum,hoceft,interverbumDei amp;Deum ipfum. MuU ^lacitDeus,qu�verbofuonon oftenditnobis. Mukaquoqs vult,qu� verbo fuonbsp;�onoftenditfelc vcllc. Sic non vult mortem peccatoris verbo fcilicet^ vult �utemnbsp;�ara voluntateillainperfcrutabili. Nuncautem nobis Ipe�landumeft verbum,nbsp;^'^doquendaqj ilia voluntas impcrfcrutabilis, verbo enim nos dirigi, non voluntanbsp;^ulainfcrutabili,oportet. Atqi adeo quis l�fedirigerequeatad voluntatem prornbsp;^^imperfcrutabilemamp;incognolcibilem? Satis eftnolfetantum,quodfitqu�.

inOcQ voluntas imperfcrutabilis. Quid verb cur amp; quatenusilia velir, hoc ptonnsnon licet qu�rere,optare,curare,auttangere,fed tantum timere amp;adorare.nbsp;, igitur re�� dicitur. Si Deus non vult mortem, noftr� voluntati imputan-� m eft,quo J perimus. Re�l�inquam, fi de Deo pr�dicato dixeris. Nam i�lenbsp;�hotnneshomines faluosficri,dum verbofalutisadomnesvenit, vitiumqj eftnbsp;mntatisqu�nonadmittitcum. SicutdicitMatth. a j. Quoties volui congrenbsp;l^^iiliostuos amp;noluifti ? Ver�m quarc maieftasilli vitium hoc voluntatis no_nbsp;ill�anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mut�t in omnibus, c�m non fit in poteftate hominis, aut cur

^�i^putet, c�m non polTithomoeocarere? Qu�rcrenonlicet,acfirnul-qu�ras nunquam tarneninuenias. SicutPauIusRoman. q. dicit: Tu ^��.quircfpondeasDco,

amp;�dt � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q�dd igitur rolunt TTcrba froinittentia regnnnti amp; minantiifinftrnwm^^

''^^repetitaT�oxmercedisperScripturagf^c. DeSeruoarbitrio. Tom. quot;i-fol- 299-Relpondeturijs omnibus nihil probari,qu�mlequelam mercedis,amp; ncqua-4'^am meriti dignitatem,fcilicet, quodijqui bonafaciunr, nonl�ruiliamp;merce-n�^^��^lfc'ftu5proptcrvitam�ternamfaciunt,qu�runt autem vitam �t�l�nam,id amp;inucnlent vitam �ternam. Vt quaererefitnbsp;niti, amp;inftanti op�raebconari,quodfequifoletadbonamvitam. De_nbsp;nciantur autem in Scripturis ea futura elfe 5c l�cutura poft bonam velmalamnbsp;gern fit cognitio peccati amp;admonitioimpotenti� noftr�, ex qua non inferturnbsp;Wnosaliquidpoffimus.

Itaperiftaspromiflionesamp; minas fit admonitio ,qua docemur tur peccatum, amp; impotentiam illam noftram lege monftratam ^non autem tribu*-turperipfas aliquid dignitaris merito noftro.

Proinde fient verba legis funt vice inftrudionis amp;illuminationisaddo�^^'!' dum, quid debeamus, tuin quid non polfimus. Ita verba mercedis, dumnbsp;cant quid futurum fit, fiint vice exhortationis amp; comminationis, quib. pijnbsp;tur, confolantur,amp; eriguntur ad pergendum,pcrleuerandum amp; vincendunijii�J�'nbsp;riisfaciendis amp; mails terendis,nefatigenturautfrangantur,ficutPaulusCorin'nbsp;fuos exhortaturdicens: Viriliter agitefcientes,qu�d labor veftcr non eftinaw^�nbsp;Domino. Sic Abraham erigh Deus dicens: Egomerces tua magna nimis-aliter qu�m fi hoc modo aliquem foleris, quod opera eius certo placere Deo ngquot;''nbsp;fices,quogenereconlolationisnon raro Scripturavtitur. Necparuaconfoh''^nbsp;eft nolle, placere le DeOjVt nihil aliud lequatur, licet id fitimpoflibile.

ancur nomo pane luiu, icu vci uo nbsp;nbsp;nbsp;piaeuu lamcn pcrpancin, oc cump***�

Stat igitur,cxmercedenonprobari meritum, faltem inScripturis. de ex merito non probari liberum arbitrium, multo minus tale liberum a* .'jnbsp;urn, quale Diatribefufcepitprobandum,nempequ�dfefolonihilpoteftbj�/��'5�tnbsp;le. Nam etiamf� meritum dones, amp; addasiftas folitas rationis l�milituriin^^^nbsp;fequelas, putafruftrapr�cipi, fruftramercedem promitti,fruftra minasint^p,;!^

F. CbieCiio. Sinon e� libenai arbitr^ -vbiefl meritis locu^? Si meritls non eSi locu^, 'i^bipra:mijs locii^/ Cuiimputabiturfi quisiiifiificeturfine meritis Tom. 3. DeSeruoar-biina. fol. 2^0.

Rcfpondetb�;PaulusRom. 3. Nul�umeflementumprorfuSjl�dgratisiii-�ificariomnesquotquotiuftificantur,nechocvlliimput�t, nifigrati� Dei, Do. nataautem iufticia, don a turn eft fimul regnum amp; vita �terna, Vbi nunc Conatusnbsp;Vbiftudiurn? Vbiopera? Vbim�ritaliberiarbitrij ? Quiseorumvfus ? Ob.nbsp;fcuritatem amp; ambiguifatcm caufarinon potes, res amp; verba funtclariflimaamp; ftm-piiciflima. Eftoenim, quod libero arbitrioqu�mMi�2gt;w��2tn6�anf, nihilominusnbsp;iufticiam amp;gratiameo minimo conftqui nos pofte docent. Neque enim ratio.nbsp;He alia qu�ftionem illam diftbluunt. Cur Deu^shunc iuflificet amp; ilium deferat, quam fia~nbsp;tuendo liberum arbitrium,fi:ilicet, quod hie conatusfit. Hie non fit conatuS},nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deus hunc pro.

Etquamuislingua amp;calamopr�texant,lcf�condignomeritogratiam non appellent,amp;tamenomniaeitribuant,qu�funtmeriticondign!? Nempequodnbsp;hicapudDeum gratiam confequitur qui Conatur,illeycrb,qui nonconatur,non confeqtti'nbsp;t�r. Nonne hoc eft plane merit! condign! ? NonneDeumreipetftoremoperum,nbsp;rocritorum amp;perfonarum faciunt ? Scilicet quod illefua culpa gratia carer,quianbsp;non eft conatus hie verb quiaconatus,eft gratiam confequitur, non confecutu-conatusfuiftet. Si hoc noneftmeritum condignumvelim doccri quidnbsp;till�

quamPelagiani. Hi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�^agnaamp; multaeffeftudiaamp;opera.

1^2, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE LIBERO �RBITRIO.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

fuopuf�llo merito. Gratuitaiuftificatiorton fert, vt�perariosftatuas,quo ^j|j nifeft� pugnent gratis donari, amp; aliquo opere parari.. Deinde per gratia� *nbsp;ficarijnonfertvtperfon�vlliusdignitatemafl-eras^vtamp;infr�iT. cap^ ji,nbsp;ex gratia, ergo non ex operibus, alioq�i gratia non eft gratia. Sicur amp; cap�nbsp;cit. Ei enimqui operatur, merces imputatur nonlecundum gratiam,nbsp;dum debitum. Quare ftat meus Paulus liberi arbitrij vaftatorinui�tus,amp;�nbsp;bo duos exercitus profternit. Nam filme operibusiuftificamur,onanienbsp;damnantur, Siue fint pufiUa, fiue magna, nulla enimexcipit, fedaduerfttsomnia exnbsp;minat.

ri. obie�iio. rom. DeSeruoarb. fot a 3 6. Siautemidmouet,^ difficile fit, clementiam amp;�quitatemDei tueri,vt qui damnetimmeritos,h .nbsp;impios eiufmodi, qui inimpietate nati, nonpofluntvllarationefibicon''^^^^nbsp;quin impij fint,maneantamp;damnentur,coganturq;neceffitate natur�pc^^^nbsp;perire,ficut Paulus di cit: Eramus omnesfilijir�,quemadmodumamp;c�Krbnbsp;tales crecnturabipfometDeo ex leminevitiatoper vnius Ad�peccatu��nbsp;H�cHonorandus 8c reuerendus eftDeusclementiffimus in ijs,quos

amp;faluatindignilfimos, donandumqueeftlaltem nonnihildiuin� ciusfap\�'jn vtiuftuselTecredatur,vbiiniquusnobisel��videtur. Sienim tailselfetei^.j,vnbsp;fticia ,qu� huraano captu polTet iudicari elTe iufta, plan� non eilet diuina,^ �nbsp;lo difterret ab Humana iufticia. Atc�m fit Deus verus amp; vnus, Deindenbsp;compr�henfibilis 8cinacceflibilisHumana ratione,pareil,imo necelfariuJ�G-vtamp;iufticialuafitincompr�henfibilis. Sicut Paulus quoque exclam�t�* jjjjtinbsp;O altitudo diuitiarum l�pienti� amp; fcienti�Dei,quamincompreHenfibiH-* jnbsp;indicia eius, amp; inuelligabiles vi� eins.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Incompr�Henfibilia verb non cfl^

nos per omnia capere valeremus,quarefintiufta. Q^ideft Homo comp^^jj Deo ?nbsp;nbsp;nbsp;Quantum eft, quod potentia noftrapoteft,illiuspotenti�comp^�

Quid eft noftra fortitudo, illius viribus collata ? nbsp;nbsp;nbsp;(^id noftra fcientia,iib**|^,j,

pienti�comparata ? Qmdnoftrafubftantia, adillius fubftantiam ? Sum quidoninianoftrafuntadilliusomnia ?

Si igitur fatemur, etiam naturaMagiftra,humanampotentiam,f'^ jj� nem, fap ientiam,fcientiam,lubftantiam,amp; omnia noftra pro rfus nihilnbsp;diuinam potentiam,fortitudinem,fapientiam,fcientiam, fubftantiamnbsp;tur. Qu� eft noftra ill a peruerfitaSjVtfolam iufticiam amp; indicium Deinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jn-

amp; iudicio noftro tant�m arrogemus,vtdiuinumiudiciumcompr�hendj�' dicare amp; �ftimare velimus ? Quare non fimiliter amp; hie diciraus :nbsp;noftrum nihil eft, fi diuino iudicio comparetur ? Confuleipfam ratione�5*�nbsp;conuidla cogetur,lefeftultam amp;teinerariam confiteri,quodiudiciumP�'* �nbsp;finit eile ihcompr�henfibile, c�m c�tera diuinaomnia lateaturelfe inc�***^ jfnbsp;henfibi�ia. Scilicet in omnibus alijsDeo concedimus maieftatem diuin�^^�^inbsp;lolo iudicio negareparatifumus, nectantifperpof�umus credere,eum elfei�*nbsp;c�m nobis promiferit, forevbi gloriamfuamreuelarit,vtomnestumvimnbsp;amp;palpemus,eum fuilTe amp;el��iuftum.

Dabo exemplum ad confirmandam hanc fidem, amp; ad confolandum oc �llumnequam, qui Deumlulpe�lum habet de iniquitate.nbsp;nbsp;nbsp;Ecce fie Deus

niftratmundumiftum corporalem in rebus externis, vt fi rationishumant jj; cium Ipe�les amp; fequaris,cogarisdicerc: AutnunumeireDeum,autiniquu^^.[^inbsp;Deum, vrille ait: lollicitor nullos l�pe putareDeos. Vide enim vtprofp^jnbsp;habeant mali, contr� inf�liciffim� boni teftantibus prouerbijs amp; j/nbsp;prouerbiorum parente, Qu^o leeleratiores hoc fortunatiores elfe. Abunbsp;(inquit Hiob) tabernacula impiorum, EtPlalm. 75. Qu�riturpeee^^

in mundo abund�rediuitijs. Obfecro an non omnium iudicio iniquiflimum eft, malos fortunari amp; bonos iiHljgi ? Atita feit curfus mundi. Hicetiamfiammxnbsp;ingcniaeo lapfa funt, vt Deum cfle negent, amp; fortunam omnia temere verfare fin. �nbsp;gant,quales Epicurei amp; Plinius. Deinde Ariftotelesluum illudprimum Ens,nbsp;vtliberet �mileriajentitipfum nihil rerumviderc,nifi fe folum, quod ei molc-ftiflimuin efl'cputat, tor mala, tot iniurias videre.

Prophet� verb qui Deum eifecredideruntjinagis tentanturdeiniquitate vt Hicremias, Hiob, Daniel,A{raph,amp;alij. Quidputas Demo�henesnbsp;^Cicero cogitarint, cum omnia qu� poterant eflfeciflent, amp;talem merccdemnbsp;Ji^ilcro tntcritu reccperunt ?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et tarnen h�c iniquitas Dei vehementer probalt;

�ilis amp; argumentis talibus tradudia, quibus nulla ratio aut lumen natur� poteft icfifterc,toUiturfaciilim�pcrluccm Euangelij, amp;cognitionemgrari�,quadoce-mu^,impioscorporaliter quidemflorere, l�danima perdi. Eftquetotiusiftiusnbsp;quaeftionisinfolubilis ifta breuis folutio in vnovocabulo,fcilicct elfevitam poftnbsp;^�^^vitam,in qua quiequid h�c noneftpunitum amp; remuneratum,ilhc punieturnbsp;Et nihil nifipr�curfus, aut initiumpotiusfutu_

^g^^ur lux Euangelij qu� folo verbo amp; fide valet, tantum efhcif,vtifta I �hoerroribusleculis tradata,amp; nunquamfoiuta,tam facile dirimatur amp; comnbsp;pntas futurum, vbi celTante lumine verbi amp; fidei,res ipf� maieftasnbsp;�naper fefe reuelabitur An non putas,qu�d turn lumen glori�, qu�ftionemnbsp;l�m^ foluere pof��t, qu� in lumi ne verbi aut grati� eft inlolubilis, c�m

Seb*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pone, lumen natur�, lumen grati�, lumen glori�, vt habet vulgata

Inluminenatur� eftinfo.lubilchoc,efi�iuftum,qu�d bonus Si malus ben� habeat. At hoc diffoluit lumen grati�.

�cft'iv grati�eft infolubile,quomodoDeusdamneteum, quinonpo-qti;,,^!^ ^^^''Eibus aliudfacere, qu�m peccare Sc reus elfe. H�ctam lumen natur� rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;grati�di(ftant,�ulpam elfe non miferi hominis,led iniquiDei. Nee

polfuntdeDeo qui hominem i mpium gratis fine meritis co. Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coronat,led damnat forte minus,vclfaltem non m�gis impi,

^��^henfkT o^Q�-^� aliud di�fat, amp; Deum, cuius modo elf iudicium in'eom, . � �^^iuftici�, tuncoftendetelfeiuftilfim� amp; manifeftilfim� iuftici� tan,nbsp;credamus moniti amp;. confit mati exemplo luminis grati�, quodnbsp;*^�'iculum in naturali lumine implet.

T R I N A D E s E R V O A R B I T R I O I N rebu^ diuinMregenda sir inutil-ganda.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo� �7 b. Qu� igitur vtilitas amp; nccefsitas tails

r?�' eratquidemdicere,Deusvoluiteavulgari, voluntatisve_ non elfe, fed fimplici ter adoran dam, data glorianbsp;amp;fapiens folus,nullifaciatiniuriam,necftult�auttc,nbsp;^^nt �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofsit, licet nobis longe fecus appareat. Hac refponfione

abundantialupererogemus,du�rcsexigunttalia fidesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;humiliatio noftr� fuperbi� Sc cognitio grati�Dei. AL

Prim�m Deuscert�promifith�miUatisideftdeploratis amp;defpcratisgi'i^'^,, fuam. Humiliari ver� penitus non poceft'homo doneefciat,prorfusextri'quot;'nbsp;� vires,confilia,ftudia,voluntatem,opera,omnin� exalteriusarbitrio,conWj^nbsp;voluntate, opcre, fuam pcndcrefalutem, nempe Dei folius. Siquidem j,nbsp;perfuafusfuerit, fefe vel tantulum poifepro falute fui, manet in hduciafui,nbsp;��pcnitusdelperat,ideo non humiliatur coram Deo, fed locum, tempus,nbsp;quod fibipr�iumit, vel fperat, vel opt�t faltem, quo tandem perueniat adnbsp;Qu^i verb nihil dubitat, totum in voluntate Deipehdere,isprorfusdele�l�:^nbsp;rat,nihileligit,fed expedat operantem Deum, isproximuseftgrati�,vd^nbsp;fiat. Itaqueproptereledosifta vulgantur,vtiftomodohumiliati,amp;innbsp;reda�li, falui fiant. C�teri refiftunthumiliationihuicimo damnant docer*^j;nbsp;delperationemfui,aliquid vei modiculum fibi relinqui uolunt, quod poiTii�l'nbsp;occulte manent fuperbinbsp;nbsp;nbsp;grati� Dei aduerfarij. H�c eft,inquam,vna rat* gt;

Alteraeft. Q�*^lt;ifidescftrcrumnon apparentium. Vtergofideilo^^ p opuseft, vt omnia qu� creduntur abfeondantur. Non autem remotius�unbsp;duntur, qu�m fub contrario obiedo, fenfu, expcrientia. SicDeusduu^'^'j^j,;nbsp;cat,facit il�ud occidendo, dum iuftificat, facit illud reos faciendo, dumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

vehit,facitidadInfcrnumducendo,vtdicitScriptura. Dominus viuificat, deducit ad inferosamp;reducit. i. Sam. z. Dequibusnuneno^*'nbsp;eus prolixius dicendi. Qui noftra legerunt, habenth�c fibi vulgatiifi^^.j,j}i(nbsp;�Eternam fuam clcmentiara Sc mifcricordiam abfconditfub�ternaira,ii^�nbsp;fubiniquitate.

Tom. 5. Def�ruoarbit. fol. 177. Altcrum Paradoxon, � nobis,non libero arbitrio,fcd mera neceffitate fieri.

Kejponfio. Breuitervideamus, ne pernicofilfimum dici patiamur* � dico,vbiidprobatumfucrit, extra vires 8c confilia noftra,in folius opera^^�ijfi�-dere falutem noftram,quod infra in corpore difputationisfpero mecui^�nbsp;Nonne,clar� f�quitur, cfumDeus op�r� fuoin nobis non adeft,omnianbsp;qu� facimus, amp; nos neceffario operari, qu� nihil ad falutem valent ?nbsp;non nos, f�dfolus Deus operatur falutem in nobis, nihil ante opus eiusnbsp;fidurare,velimus,nolimus. tiecejjario -vero dico non co(i�l�,fid -vt illi dicunt^ j .jiinbsp;mMahilitatM,non coaSlion�, Hoceft,homoc�mvacatSpirituDei,nonquid yfPnbsp;lentia velut raptus obtorto collo, nolens facit malum, quemadmodumnbsp;nbsp;nbsp;jiJquot;;

tro nolens adp�nam dueltur,fedfponte amp; libenti voluntate facit, libentiam feu voluntatem faciendi, non poteft fuis viribus omittere,c��j(^i:^�nbsp;aut mutare, fed pergitvolendoamp;lubendo, etiamfiadextracogaturah'J^^�.g^''nbsp;pervim^tarnenvoluntasintusmanetauerf�jamp;indignatur cogenti aut^^^ .nbsp;Non autem indignaretur, fi mutaretur, ac volens vim fequeretur.

Hoc vocamus modo neceffitatem immutabilitatis,id eft, quod vol mutare amp; vertere alio non poffit, fedpotius irritetur magis ad volendun^nbsp;refiftitur,quod probat eius indignatio. Hoc non fieret,fi eflet libera,nbsp;liberum arbitrium. Interrogaexperientiam,qu�m fintimperfuafibiicS 4^nbsp;lt;fti aliqua re h�rent. Aut fi cedunt vi, vel maiore alterius rei commodonbsp;nunquamlib�r�cedunt. Si autem affedi non funt,finuntire amp; fieri, ft � . .nbsp;euntamp;fiunt.

nnrfiisex altera parte. Si Deus in nobis operatur, inutataamp; blande affibilata pcrSpiritumDei,voluntas itcrum mera lubentia amp; pronitateac iponte^iuavuitnbsp;amp;facitnoncoa�t�,vt nullis contrarijsmutariinaliudpoflit^neportisqmdemin cnbsp;vivmciautcogi. Sed pergitvolcndo �elubendOjScamando bonum,ficutanteanbsp;vlt;)luitamp;lubuitamp;amauitmaium. Quoditerumprobatexperientia, quamtnuLnbsp;di � confiantes lint viri San�i, dum per vim adaliacoguntur, vt magis inde im.nbsp;tanturadvolcndum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r t

Sicut ignis avento magis inflammatur quam extinguitur, vt nec hic �!-blibertas vel liberum arbitrium ali�fefevertendi,autaliudvolendi,donecdu-rarSpiritusamp;gratiaDeiinhomine. Summa,fi fub Deo huiusfecuhfumuslmc opcreamp;SpirituDeiveri.captiuitenemuradipdusvoluntatem^vt amus x. Ti-moth. 1. dicit Vt non polfimus veile,nifi quod ijfevelit. Ipfeenim ornseftiUnbsp;icarmatus,quiartiumfuum l�cf�ruat, vtinpaccfmtquospoffidet,nev ut^cuo-tumautfenfumcontraeumconcitent; AlioquircgnurnSatan�.miedim u non,nbsp;ftaret, quod tarnen Chriftus affirm�t ftarejdquel-actmus volentesamp; lubentes,pronbsp;uinfuum,rurfuspcrSpiritum eius ferui amp; captiuifumus{-qu�ramen regia lib��'-iascft)vtvelimusamp; faciamus lubentes,qu�ipfevelit. Sic Humana voluntas innbsp;medio pofita eft, ceu iumentum, fi i nfederitDeus, vult amp; vadit quo vult Deu�^ vtnbsp;Plai. 73. dicit: Faftus fumficur iumenrum, amp; ego femper tecum. Si infederitnbsp;Satan vult amp; vadit quo vultSatan, nec eft ineius arbitrio, ad vtrumfcftbrem cur_nbsp;aut eumqu�rerc,fedipfiiel�orescertantobipfumobtinendum Scp�ffiden-�quot;Um. Videetiani. EodemTomoamp;libro. foL 17^-

veile. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Jolututn veile, necboni necmali habito refpc�lu ,vt ficargutiaquadamDialelt;fti-��U fcopulos euadamus amp;dicamus. In voluntate hominis efl�qu�ddam veile, �fuodin bonum quidem fine gratia non pbteft,.nec tarnen fine gratia ftatim nonnbsp;nifimalumvelit,fedfitpururaamp;merumvClle,pergratiamftirfumadbonum, pernbsp;peccatutndeorfum ad malum vertibile. Sed vbiitum illud rtianet, quod dictumnbsp;eft Amifialibertatecogirur feruirepeccato?� Vbi tumilludfludiniUi^quodie^nbsp;linquituramp;conatus? Vbivis applicandiadeaqu� falutis�tern�funt?

eniin vis ca applicandi adl�hitcm^poteftefiep�mm veile, niflfalusipfa nihil elle dicatur. Deinde ftudium amp; conatus quoque purum veileelTe non poteft,fciunnbsp;ulujuo (putaadbonum) niti amp;conari amp; non in nihilumderri, velquielcere ftudijnbsp;I'm polfit. Summa, quorfum qiiorfum fefe ^vertdrit Diatribe, non pot�ft coptra.nbsp;diciionibus amp; pugnantib* di�i-s dabi, vt n�n tam ipfumliberutn arbitriurn:,qyo4nbsp;d�fendit captiuum fit,quamipfacaptiuaeft,ficenim ih liberando.arbitrioirreti.nbsp;nir,vtcumliberoarbitrioinfolubilibusvinculisiteneatu?..

Deinde hoe mcrum figmentuna Diaie�ticum eft, quodinhomine fit medium amp;purumvcll�, nec polTunt probate qui idafl�runt.' r; ;Ex ignbrantia rerutn amp; obleruantiav�cabulorum natumeft. Quaficontinuo fie'fitin-te, fieutdifpqni-4nbsp;iminvocabulis,qualiafi.intinfinitaapudSop.hi�ftds. Sic'potiusreshabet, vtChrinbsp;Hiuait : Qui non eft mccum contra me eft. Non ait : qui non eft mecum,nec con-

266 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE LIBERO ARBITRIO.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

trame, fed in medio eft. Quia fiDcus innobis eft, Satan abeft,amp;non bonum adeft. SiDeusabeft,Satanadeft,necnifivelleinaluminnobjs eft-Deus nec Satan merum amp; purum veile l�nunt in nobis, fed ficut red�nbsp;^miffa libertate cogimurferuirepeccato. Hoc eft,nos volumus peccatum amp;: raalu�)nbsp;quimurpeccatumamp; malum,facimus peccatum amp; malum,

Tom. 5. DeSeruoarb. fol. a a 4. Necpafimur,ncq;recipiinusifl^^. Critatemillam,quam nobis confulitbono,vt credo,animo,fcilicet,vc liberonbsp;PerpufiUum concedamus,quo faciliuspugnantiaScriptur�,amp; incommodanbsp;�atollantur, Namift^ mediocritate nihileftcaufeconfultum, neq;nbsp;profe�fum, Nil� enim totum amp; omnia libero arbitrio tribueris, exemplonbsp;norum, manet nihilominusScriptur� pugnantia, tollitur meritum dcpr-s'^'�nbsp;tollitur miferieordia amp;iudicium Dei, amp; omnia manent incommoda,nbsp;volumus per liberi arbitrij modiculam amp;inefficacem vim,vtfatisfup!adocui�'�|^^nbsp;Ideo ad extrema eundum eft, vt totum negetur liberum arbirrium,nbsp;ad Deuna refcrantur,ficnonpugnabunt Scrjptur�,amp;incommoda finont�^nbsp;tur,feruntur.

Tom. DeScruoarbit. fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tu liberi arbitrij vim mony'^f;

'amp;talcmfacis,qu�citragratiamDeiprorfusfit inefficax. Nonne agnofcb- -j:; qu�ro amp;peto, ft gratia Dei defit, autfepareturabillavimodicula,quidip'^,(:nbsp;ciet� Inefficax (inquis)eft, amp; nihil facit boni. Ergo non faciet, quodnbsp;gratia eius volet,fiquidemgratiamDei, feparatamab eaiam pofuimus.nbsp;verb gratia Dei non facit, bonum non eft. Quare fequitur liberum arbirr'-�nbsp;ne gratia Dei,prorfus non liberum,led immutabilitcr captiiium amp; f�ruU�V v.nbsp;mali, ciim non poffit vertere le lolo ad bonum. Hoc ftante, dono ti bi,nbsp;nbsp;nbsp;j �

bcri arbitrij, non modo facias modiculam faccam Angclicam,*facfipotc51 p. diuinam,Siadieceris tarnen hanc ill�tabilemappcndiccm,vtcitragratii��'j;nbsp;�nelficacem dicas,moxademerisilliomnemvim. Quid eft vis inefficax,'^�nbsp;ne nulla vis?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|f.

Itaqucdiccrc,liberum arbitrium elfe amp; habere vim quidem, fed inefn^^^'j,;. cftid,quodSophift�vocant,oppofituininadiclt;fto, Acfidicas : Liberu^ ji,nbsp;triumeft, quod liberum non eft. Sicut,fi ignem frigidum,amp;terrain calid^^^j�nbsp;xeris. Habeat fane ignis vim caloris, Vel inf ernalis, fi non ardet, nequenbsp;verb, amp;frigefacit,neignisquidem,mult� minuscalidusmihidicetur, nifip^ ^i?nbsp;aut fidum ignem volueris habere� At fi vim liberi arbitrij earn diccreini�^, �!nbsp;homo aptus eft rapiSpiritu 8c imbui gratia Dei, vt qui fit creatus ad vitam hinbsp;tem�ternam,re�fediceretur,Hancenimvimhoceft,aptitudincm,l�unbsp;ft� loquuntur,dilpofitiuam qualitatcm amp;pafliuamaptitudinem,amp;nosclt;^ j,?-mur. Quam non arboribus nequebellijs inditam eft�, quis eft qui nelci^t^ -queenimproanl�ribus(vtdicitur)c�lumcreauit.

Fixum ergo flat, ^ti^mtuoipfiusteftinioniOjNosomn�a necefl�tate nihil libero arbitrioraccrCjdum vis lioeri arbirrij nihil eft^ neque facit, neque poteft honbsp;num abl�ntegratia. Nifi efficaciam velis noua fignil�catione dicere perfe�iio-nem, quafi liberum aibirrium incipere qu�dem flcvellepo/fir.l�dnonperficerenbsp;quod non credo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r a r j

DeSeruoarbit. Tom. 3. fol. xox. IohannesdiuitiasregniDe�,pcrR uangelium mundo oblatas,non autera virtutes liberi arbitri j pr�dicat,fimul fignLnbsp;ficans,qu�m pauci fint,qui acceptent, R�pugnante fcilicet libero arbitrio, cuius vis nuLnbsp;heft alia, quam vtregnante fuper ipfum Satana,etiamgratiam ot5piritum,qiiinbsp;legeraimpleat, Refbuat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . .

DeSeruoarb. Tom. 5. fol. Cert�m eft,liberum arbitnum eflTe yihilaliud,qu�mfummumhofiemiitflicilt;i�.amp;fa�Htishumana, C�m fieri non pOtU�nt,nbsp;aliquotinterlud�os amp; Gentes,fumma vi liberi arbitrij egerint,amp; conati hnt, amp; tanbsp;men eo ipfo non nifibellum contra gratiam gefferint. Tu nunc yade amp; dic, quo�nbsp;liberum arbitrium conetur ad bonum.cuiiofa bonitas amp; iufticialcandalum

^'Scftvirtusamp;fapientiaDei. Nondicit,Aliquibusgentibus,aiiquibusIud�is, fimpliciter, Gentibusiud�is (inquit ) qui non lunt ex nobis, raanifefta parti.nbsp;honefeparans credentes ab incredulis,nulloreli6lo medio. Nos autem dilputa�nbsp;deGentibus citragratiamagentibus,hisdicitPaulus iufticiamDcielfe fiu�.nbsp;Uti�m, quam abhorrent.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atqueis cft laudabilis ille conatus liberi arbitrij ad

Genef. cap. 5. fol. 41. InTheologiaitaqueficdicamusrationeminho ^mibuseftbnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deindehoncftam voltintatem elle maxime ^duerja-^

^^'^'volunta�ijyei, Sicut hinc oriunturodium verbi ,amp;perlccutio piorum mini-urorum.

De Seruo arbitrio. Tom. 3. fol. x^r. Addeexemplum illudeap. lo. ExEfaiaaddudum, Inuentus fum � non qu�rentibus, palam apparuinbsp;?^gt;qui me non interrogabant. H�c de Gentibusdicit, quodChriftum audirenbsp;'^^^SnofcerptlUcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r�m npr rnffitnrpanrpndpinfnnntnrrint miiltAnnf

J.^2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D fi LTBER� AR.BITRIO.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -

non fecunduttt fcicntiam. Igitur nihil deeft in lud�is, quod libero buitur, amp; tarnen nihil lequitur, im� contrarium fcquitur. In Gcntibusp*nbsp;adeft, quod libero arbitriotribuitur, amp; tarnen fequituriufiiciaDei.nbsp;cft,nifl manifeftil�imo exemplo vtriusquenationis, t�m clarilTimonbsp;nio Pauli confirmari, quodgratiadonaturgratisimmeritisamp;indignilfiiniSnbsp;obtinetur vllis ftudijs, conatibus, operibus^pufillisautmagniSjetiamopti^^nbsp;rum amp; honeftiflimorum hominum, afdenti Zelo iufticiam qu�rcntium *nbsp;�antium.

Abund�conftatctiam iuftosmagno certamine contrafuam carncmb^�^ re, vt f�ciant bonum, refiftitque eis liberum eorum arbitrium,amp; prudentienbsp;fummisviribusconcupifccnscontraSpiritum,Ot/zefli ea,qu�funtSpiritusamp;^^�|,nbsp;Dei. Et quomodo pofl�bileeft, vt fine Spiritu ex naturafua poflit,pro Spirit^nbsp;cupilccre,feu ad Spiritual fe pr�parare, faciendo quodeft in fe ? In gratianbsp;rit, natura eiustaliseftjVtc�Ktr�^mfWW indomitumpugnet^nbsp;nbsp;nbsp;extra gratiam

poterit natura erus, vt Spiritum iuuet ? Quidinfaniusfingipotefl:? hoc monftrum nouum fimilchuic, fi quis indomitam feram vinculiscuftodi^�.nbsp;domarc non poflit, amp; tarnen infanus iadet earn ante vincula amp; fine vincub^nbsp;tamcicureniamp;manfuetam,vtfpontefedomet,f�uvtdometur,laboret. . |,inbsp;Defiftitequ�loab hoc infania miferrirai Pelagiani. Si liberum arbitf'nbsp;in gratia pcccat, amp; inlanit aduerfus gratiam,ficut cogimur omnes fentire, amp; *1^nbsp;runtur Apoftolus (Roman. 7. ) amp;omnesSandijCert�contraomncinic��nbsp;cftjVt extra gratiam probum fit,amp;adabfcntemleparet,quamprlt;�l�nteniow�nbsp;perfequitur.

Ncceflecftergo, mea figmenta amp; Hypocrifcsefle, qu�cunque amp; doccu amp; f�unt antegratiam, pro gratia impetranda, pr�uenire enim nos neceflenbsp;fericordiaDei, vtvelimus, ficutnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contra EpiftolasPelag. dicit,Q^^

dolentes Deus conucrtit amp; KcluBantes, Sicut in exemplo Pauli monftrauit, 9quot;^ �uncconuertit,quandoerat(ummo ardore pcrfecutionisnbsp;ti�. EtPetrus non refpexitDominum,vtrecordareturvcrbi, quoddixer^^^*nbsp;fus, fed Dominus refpcxit Petrum in media amp; maxima ilia negatione,amp;nbsp;datus verbi fleuit, amare.

Tom. 4. Icnenf. Gala. ca. 2. fob jS. (^areifta non eft vcraratio iu^^, candi, vt tu incipias facere quod in tceft,(Haccnim Phrafi vtunturSophiftf^ .^jnbsp;dores Scholaftici ) Si homo inquiunt, facit quod in fe eft, tunc Deus infallib*nbsp;dateigratiam Eaq;propofitio eft apudipfosarticulusfidei. Etvtclareofte^^^^nbsp;rcnt,{eneapiculumquidem,dcdo(ftrinaPauli amp; Euangelij intelIigere,ficloQnbsp;tur, Hoc didum facere quod in leeft, non acerbe regendum efle, fed fatisnbsp;cipiatur de medio Phyfico,non Mathcmatico indiuifibili,quod impoffibib nnbsp;ri. Hoc eft fatis efl�, vt homo ea faciat, qu� arbitrio boni viri poifin t probari,nbsp;certo fecuturam gratiam, non quidem meritocongruiperfe, fed infalfibi *nbsp;(vt ita dicam) Dei, qui tarn bonus eft amp;iuftus,vt non poflit non darenbsp;nbsp;nbsp;�

probono. Atque hinc natus eft ille tritus verficulus: Vitra pofte viri, non vult Deus ilia requiri. Eftquidcm bonafententiajfed in loco di�ta,lcilicetdcpoliti-cis, Oeconomicis amp; naturalibus. Vt ft ego exiftens in regno rationis,rego fami-liam, �difico domum,gero Magifttatum, amp; facio quantum poflum, vel quod innbsp;meeft,ibifumexculatus. Hoc regnum habet iuosterminos,ad quod etiam pro-phepertinentifta di�la,Facere quod in fe eft, vel facere quantum poftum� Con.nbsp;�ta^Sophift� ea trahunt in regnum Spirituale, in quo homo nihil aliud poteft,nbsp;Suatn peccare, Eft enim venundatus fub peccatum. In externis illis autem, hocnbsp;eft in polliticis amp; Oeconomicis rebus, homo non eft ftruus, ftd Dominus illarumnbsp;corporalium rerum. Ideo impie fecerunt Sophift�, quoddi�ta ifta politica amp;nbsp;P^conomicatraxeruntinEcclefiam. Regnum enim rationishuman� iongiflim�nbsp;Icparandutneft�Spirituali regno.

adh ^^^^deetiam tradiderunt. Naturamquidemvitiatam eft�, fednaturalia ucefTe integra, eaquetribueruntetiamD�monibus. Hoc ftantefic ratiocLnbsp;fiiunt. Sinaturalia funr integra. Ergoamp;intelleduspurus,amp;voluntas.bo-^^ oc Integra e(j.,g^�^p�j.(-on{�qQcn5Q^miapej-fe^afunt. Ifta expedit vobisfei-effenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conferuetur. C�m igitur dicuntSophift�,naruralia

integra, �oncedo hoc. Si autem inferunt. Ergo homopoteftimplerelegem, ri �amp;c. H�c nego conlequentiam amp; diftinguo naturalia contra fpi.nbsp;^iia. Etdico,{piritualianonefleintcgra,fedcorruptaimoperpeccatumpror-^^xtin�iaefl�in homine amp; Diabolo itavt nihil ibi lit., qu�m intelle�tus depra-Qu� nihil cogit�t qu�mea, qu�cowfranbsp;Quarenaturaliaquidem integralunt,fedqu�naturalia ? Q^odho

- nbsp;nbsp;iinpietate merfus, amp; Scruus Diabolihabet vol untatem,ration�m,liberum

�uium, amp; poteftatem �dificandi domum, gerendi Magiftratum, gubernandi ^,^tinamp;faciendialiaofticia,qu�hominifuntfubie�l:a. Genef. i. Eanonfuntnbsp;homini, Non eft fublata genei'atio, politia. Oeconomia, l�d confirmat�nbsp;P �isdi�lis. Sophift� autem traxerunteaadlpiritualia,Etfort�acceperunt�nbsp;detorferunt adlpiritualia, atqueitacommi.nbsp;c ^ntpolitica cum Ecclefiafticis. Noftrum eft igituriftarep�rgare, amp;h�cnbsp;ex Ecclefia tollere.nbsp;nbsp;nbsp;Concedimus ergo ifta dida veraefl� led in loco,

'cet in regno corporali. Si ver� traxeris in.regnumIpirituale coramDeo, j.jj^^�^^^seapertotum. H�c enim prorfuslumusinpeccatisfubmerf�. Quicquidnbsp;efi in intelleSlu noflro,efl error. Ideo homo in re-lat'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihil habet,qu�m tenebras,errores, maliciasamp;peruerlitatesvolun_

] , Quare Paulus non nos, fed Chriftum incep ifte h�c dicit, Ipfe ipfeinquit,di-, me, amp; tradidit femetiplum pro me, q. d, Noninuenirinmebonamvo-inbsp;�^^^teni,amp;intelleaumre�lum,fedChriftusmifertuseftmei,vidit me impium^nbsp;�^��^ntern' aueifum �Deo, Temperlorigius recedentem ab eo, amp;Pugnantem contranbsp;eaptum,r��lumamp;vedluma Diabolo.nbsp;nbsp;nbsp;Sicexmifericordiapr�uenientc

?cam rationem, voluntatem, intellc�lum, dilexit me, amp; �cdilexit,vtlernet-jtrader� pro me, vt fie�lege, peccato. Diabolo,morteliberaret. nbsp;nbsp;Porto

vocabula, Filius Deidilexitme, amp;tradiditfemetipfumprom�,funtmera to-. ^^^Ua amp; ign�s c�leftes, contra iufticiam legis, amp; do�trinam operum. Tarnnbsp;Z iij grande

grande malum, tantus error, tcncbr�, ignorantiafuitin meavoluntate du,vt tarn in�ftimabilipr�tio,oportueritmeli�oerari. Q�id eigonbsp;de didamine rationis, de noftris naturalibusintegris,derationedepr�ecant^nbsp;optima,defaciendo quodinfeeft? QuidoflfcroDeoirato,quivtMofes^^^nbsp;gnis coniumens eft, iftas meas ftipulas, imo horreiida peccata,amp;volocu^nbsp;contendere, vt pro his mihi donet gratiamamp; vitam�ternam,C�mh�c3U^� inbsp;tantu m efle malorum, in natura mea, vt non fuffecerit mundus amp; tota creatuf^nbsp;placandum Deum,led quod oportuerit ipfum Fiiium Dei pro his tradi i

DcSeruoarbit. Tom. 5. fol. Aliuslocuseft,Hicremixtci�.;,j; Dominc quoniam non eft hominis via eius, nec vlliuseftvtambuletjamp;oH'r^nbsp;greftiis iuos. Hunc locum dicit, raagis pertinere ad euentum reruml�^^'^nbsp;qu�m ad poteftatem liberi arbitrij.

H�C iterum Diatribe cum fiducia glofam aftert, prout vifumeft,w��^^y|ii Scriptura fit iub iure luo plcniftimo. Vt autem Prophet� i�nfuin amp;nbsp;, cQnf�dcraret,quidopuserattant� autoritatis viro i Sat eft. Eralmusnbsp;fic eft. Hac libidine gloflandi permifia adueriarijs,quid eft, quod non obtin*-Doceatigitur ex ipfiusiermonis ferie hanc gloifam credemus. Nosaute'^^nbsp;cemus ex ipla ierie, Prophetam c�m videret fe fruftra doccre,impios tantanbsp;tia,fimulintelligit verbumfuum nihil valere, nifiDeus intus doceatnbsp;non efle in manu hominis audire amp; bonum veile. Hocanimaduerfojb^^'jjj,nbsp;cio territus,petit vtcorrigat euminiudicio,fiomnino corrigi debet,amp;nogt;�nbsp;datur cum impi js iub iram Dei, quos finit indurari amp; incrcdulos raanere.

Sed fingamus tarnen locum de euentis rerum triftium amp; I�taruin jjin quidfih�cipia glofa fortiflim� fubuertat liberum arbitrium ? Fingiturq'^'^jiJnbsp;hoc nouum effugium, vt rudes amp; inertes falfi, purentefle fatisfadum.nbsp;faciunt eflugio illo de neceflitate coni�quenti�. Non vident enimnbsp;multo magis irretiantur amp; capiantur iftisefliigijs, adeo auertuntur nouisn�^],,.nbsp;cabulis. Si itaque euentus rerum iftarum, non eft in manu noftra, quxnbsp;poralesamp;quibus homo Dominus conftituiturGenefi i. Obfecroquoߒ��j^nbsp;rit in manu noftra res ilia c�lcftis GratiaDei,qu�inibliusarbitriotgt;cip^'�un-Anliberiarbitrij conatuspoteft Salutem �rernam obrinere,qui nonpotd^^^jj,nbsp;lum,imo neepilum capitis retincre. Non eft nobis poteftas obtinend^nbsp;r�, amp; poteftas eritobtinendi creatoris ? Quidinfanimus? Pertinetigitur^d^^;nbsp;to maxime ad euentus,quodhomo ad bonum velad malum niritur quia vtf�,,nbsp;multo magis fallitur, amp; minus libcrtatishabet,quamdumnitituradpc^�^j^ji;nbsp;velgloriamvelvoluptatcm. Qu�m pulchre igitur euafith�cgloi�,qu^nbsp;temhominis negat in paruulisamp;cre.'itiseucntibus,amp;pr�dicateaminih'^ ajiInbsp;diuiniscuentibus. Acfidicas,Codrusnonpoteftftatcremperibluere. P�nbsp;tem infinita millia aureorum perfoluere, amp;c.

Tom. 4. lenenf. fol. $54. Pfal. 90. Philofophi hominem efle animal rationale. Sed hoc quis dicit in Theologia efle verumnbsp;Homo eSiflatuaSalts. sicufvxorLoth. Quia illam magnam iram Dei nonnbsp;amp; ruit imprudens in mille pericula mortis, imo f�pe volens amp; feiens.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjcP�

DE LIBERO ARB IT RI o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z7l

Item: Tom. 4. Icncnf. fol. 640. Hol��cap. 6. Proptcrea dolaui per Prophetas, amp;c. H�cpulchcrrimaminiftcnjdefcriptioe'ft,quod omnibustcm-ponbusfiiitinEcclefia. Comparatur cnim dolabr� non ioi�m quod per mini.nbsp;fterium verbi, refccantur qu� vitiofa, led renouatur amp; regencratur homo, rr quinbsp;MtMctu rude e^nodofum lignum ajjteSlufadu^,a.d opus Dei ineptus crat,nunc quali lenbsp;uigatus amp; politus, pr�beat le Deo fingen dum, formandurn Sgt;c Iculpendum ad Ian�nbsp;dosvfus.

Etpaul�poft. Quod fi hanc ipfam imaginem polTemus includereanimis noftris, quodfumus sintilesfiipitideformatomulttsnodtSjT^^^^^^^ celTaremus gra-tias agereDeo, fic paterne nos admonenti, amp;per verbum luumlormanti nos, vtnbsp;poflimis h�rere in regno eins. Verbum non proprie dokre fignificatnbsp;ijuod tant�m adligna refertur,led excindere,pr�cidere,amputate neut folet cumnbsp;Untres,torcularia amp; fimilia conantur. Nos verbum dolandi ideo retinuimus,nbsp;quodbellam fententiam includir, amp; ad p�nitenti� dodrinam alludit propius.

DeScruoarb.Tom. 5. fol. Dico tibi,atquehocfenfibusimisrcponas multi rcmleriam amp; necelTariam�ternamquein haccaufa peti,talemactan-�^ni,vteam alTcrtam amp;dcfenfamoporteat, per mortem quoque,etiamfi nnundusnbsp;^otusnon fol�m conlli�fari amp; tumultuari debeat, verum�anain vnum Chaos runbsp;^�'Samp;innihilumredigi. H�ef� tu noncapis,velnonafnceris,tuam remage,amp;nbsp;�^^eillocapcreamp;affici,quibus Deus d�dit. .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

Neq;enimego Dei gratia tam ftultus amp;inlanusfum,qui obpecuniam,quam JJ^chabeOjneccupiOjautobgl�riam, qiiam fi vellcm,non poflem ,in mundonbsp;^ilicinfenlo, obtinerc,aut ob vitam corporis,qu? nullq momento mihi certa ellenbsp;tanto animo, tanta conftantia, quam tu peruicac�am vocas, pro totpericu-? vit�, per tot odia, per tot infidias, breuiter per f urias hominum amp;D�mon um,nbsp;.��iccaufamtamdiuagere aefuftinere vellcm. An tibifoliputas elle cor, quodnbsp;'^'^tumultibuscommouetur ? Nec nos Saxei fiimus,aut ex Marpefijscautibusnbsp;Sed quando aliter fieri non poteft, pr�eligimustcmporali tu multi^olli-\hilares in gratia Dei ob verbum Dei, inui�ioamp;in corruptibili animo alleren-'^'u,qu�in �terno tumultu fub iraDei, cruciatuintolerabili conteri.

Item: Tom. 3. DeSeruoarbit. fol. zx4. Hocautem depr�cor miE-��tlme,necredasmecaufamhanc ftudiomagis,qu�m iudicioagere. Nonpatior �tte infimulari eius Hypocrifis, vt aliter fentiam amp; aliter feribam ,necdefenfionisnbsp;^^ore (vttuScribisdemc) hucproue�tusfum,vtnuncprim�m negemtotumlunbsp;,�^rumarbitrium,quianteanonnihilillitribuerim. Nec hoc tu v^iam mihiinnbsp;*Mlis meis oftendcs,fcio. Extant themata amp; problemata, in quibusperpetuonbsp;alTerui vlque in hanc horam, liberum arbitriuni elfe nihil amp; rem ( eonbsp;verbotumvtebar) delolo titulo. Vcritatevi�lusamp;nbsp;difputationeprouocatus ac compullus,nbsp;ficfenf�amp;Scripfi.

Prim�m THOR A, propri�legemfignif�cat,Srabinftruendo noiflC betjvndevocaturinftrumentum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. jj

MIZV A. Pr�ceptum eft, vt in Mole lcgiturf�pius:Sicutprxcep^-Dominus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

HVKAjTransferuntccremoniasamp;placet. Nampropri� fignincatf amp;moremfacrorum,qu�egoftatutavocOjVtPfal. x. Narraboprafccpw*�^nbsp;mini. Ebraic�,narrabo de ritu amp; ftatuto,lcilicetde nouo ritu amp; cereinon*^\.nbsp;qu� eft credere ChriftumFiliumDei, vt ibidem lequitur, inquoomnesonbsp;umCeremoni�implcnturamp;referuntur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

PIKVP,I^eftptopri�quodLatinimandatumdicunt,Germanic�,� �cn. Nam verbumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vifitarc,conftituere,ordin�re, ccnfere,amp; omnino

dare f�gnificat, inde venir. Pial. ^oS. Tikada, quodEpilcopenGr�cifi'^^^'jit fin dicunt. Et Epiftopatumeiusaccipiat al ter, id eft officium demandatu*��nbsp;adminiftrationem,Noftervertitiuftificationemfer�vbique.

E P V T H, Teftimonium eft, quod Deus per legem luam amp; verbu^'^ fteturadefl�amp;nos curare,quo confcientiam deDeo habeamus,quem aliasnbsp;videmus, neque i�ntimus, nequeintelligimus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

M IS P AT H. Conftanter reddunt Indicium ,nec male, nift quodop jjii Icirelatitudinemeius vocabuliinEbrco Nam fignif�catamp;ipfum officiu�J�nbsp;adminiftrationem Iuris, vt Pfat 1. Non pcrfiftent impij in iudicio, quoonbsp;dicerent^ in regimine. Item Pl�l. 7 x. Deus indicium tuum r�gi da,nbsp;liber ludicura, qui latine diccretur liber principum,re(ftorum,confulumv^ znbsp;giftratuum. ItemPfal, iiq. Iudicabitinnationibus,ideftregnabit.nbsp;d�jftgnif�catipfum opus amp;cxecutionemiudicij,hincilia voxpaffim in Serif j,.,'nbsp;facere indicium.amp;iufticiam. FacietDominusiudiciuminopis, Etdev^%nbsp;indicium meum prodeat, Etlocutus eft cum eo indicia.nbsp;nbsp;nbsp;Vltim�, fignifi^y

prie id, quod Latine iura, ftilicet leges qui bus hommes inter fel� ciuiliter in Lpi, prophanis dilponunturjVndeamp;f�pius pro conluetndine,amp; more aliquo^�'ji.:nbsp;tur,velut pro lure gentium, autnaturalijVtExodi. xx. Secundum iudiciud*\jj.nbsp;rum facit cum ea. EtPfal. xi8. Secundum indicium diligentiumnoin^'^i:nbsp;urn. H�clatitudo vocabulipaffim in Scripturis obfeuritatem amp; ainbign*^^nbsp;parit. Ideodiligentiobferuatione opus eft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pm�

MISMERETH, Obferuantiamleucuftodiamfonat,lcilicctgenenn^p: men fuper omnia pr�dida. Imo ft diligenter confideremus,duo auttria tan^^jnbsp;erunt vocabulalegem proprie fignificantia, nempe Hukaamp;Mijpat, Statut^. [[(.nbsp;Ius,quorumalterumeatradat,quibusergaDeumordinamur,fcilicetH�^nbsp;rumea, quibus erga hominesordinamur Icilicet Mifiiat. Eth�cduofatisi*^?^jmnbsp;videtu r diffierentia ifta mihi proba Sc conftans. S ic enim amp; Mole hoc capin^ j;.nbsp;cipit: Audi ftatuta amp;Iura,qu� ego doceo,velutijs duobus verbis omnia coini^j,nbsp;�ftens. Quaf�dicat,docebovos,quomodorelt;ft�viuetiscoramDeoamp;homi'�

C�teraergo vocabulaomniageneralia funt,amp;StatutorumacIuriu^^jjj/ atq; naturam indicant,fcilicetnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod nos inftruant amp; erudiant, ne

l�mus amp; in tenebris agamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod nos ligent, amp; exigant, ne

D E L E G E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;175

t�mnamus. qu�do(�l� fumus. Tekudim, quod nobis mandenturadexequendiim, vtbabeamus quodagamus,neociofifimus. Eduth, quod(vtdixi) nobisteftimo-nio fint,Deo nosciir�efre,amp; certa confcientia ipfum vbique amp; lemperpr�icnreinnbsp;habcamus. Mifinereth, quod di�gentiam Sc obferiiantiam fui requirant, nefe.nbsp;gnes amp; ftertentes fimus in faciendis illis.

Pr�terh�cfunt amp; ilia, Dabar, ^mara, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Verbum, cloquium, di�lum.

IttrnDatharK^Taam, l�d h�c duo raio in vfu, vt Pfalm. n 9. Bonum Taam, Sc fcientiamdoccmc, quod nos bonitatemamp;diiciplinam habemus. Ac'fignificatnbsp;feregeftum illum, quem nos mores amp; habitus corporis vocamus, ficut Pial. 14.nbsp;Dauid mutauit mores fuos, coram rege Ahis, vt habet eins Pl�lmi titulus.

Reliqua ergo funt duo i]\�Hubaamp;Mi/pat ftatuta amp; iura,in Scripturis celc-bratiffima. Aquibus veniunt indices amp;iudicandi poteftas,abillover�regendi infpiritualibusMagifter,quemMehobuk^vocantGenef 4p. Necduxdefernorenbsp;cius,Ebr�us, ncc dodorde lub pedibus eins,id eft fempereritin luda, qui diuinanbsp;doccatjamp;adpcdeshabeatdifcipulos, � quibus non tolletur, donee veniatSilo.

, Tom. 5. Icncnf fol. 70. pr�fat. In lib. vet. Teft* icA'e//wArDeif�ul�ntentia immurabilis, pr�cipiensqualcsnoseife, amp; quidfacere,quidomittereoporteat,nbsp;requirensobedientiamperfedam ergaDeum, iuxtaea,qu� in Decalogo pr�_nbsp;�^ipiuntur,ac denuncians seternam iram amp; p�nas non obtemperantibns. Itaquenbsp;legis dodrina tota eft in exadionc noftr� obedienti�, amp;denoftravitaacmori�nbsp;tusconcionatur. Nam legis vox h�c eft,Hoc facias, hoc nefacias, hoc tibi pr�.nbsp;ceptum feito, itaque in fumma, pr�ftes obedientiamjaut fuftineas iramDei amp;nbsp;poenas.

Tom.3.Icncnl.foi.71. Namc�mduplexfitgubcrnatiodiu�nitusconftitu e� amp;omnibustemporib.con{�ruatainmundo. Altera politica per Magiftratusnbsp;^poteftatemgladij,quadifciplinamorum regitur, vt conlcrueturtranquillitasnbsp;publica,amp;:p�niscoerceanturimprobiamp; nocentes. Altera Ecclcfi�per minifte.nbsp;lium docendi verbi Dei, quo Deus regitcorda hominum, amp; per quod dato Spiri-tu Sando efficit in eis verum timorem Dei,fidem, amp;interioremobedicntiam.nbsp;Harum vtramque adminiftrationem, iam in illo populo conftitueratDeus, dede-rat pr�cipuum gubernatorem Mofen^ qui amp; ipl� populo dicebat ius, amp; iam conli-lio viri fapientis focerifui lethro, conftitueratpr�fedos,Magiftratus amp;Iudices,nbsp;per quospolitica gubernatio adminiftrabatur. Deinde per eundem Molen dede,nbsp;rat, amp; dodrinam de vera agnitione amp; cultu Dei, acceptam � patribus, per quos tranbsp;dit� erantpromilfiones Euangelij. Habebantigiturvtraraq;, amp; politicam guber-nationem,qu�tant�meftexternaaccorporalis,adhuiusvit� nccelfitarera,amp;eamnbsp;qu�cft minifterijEcclefiaftici,qu� eft propri� fpiritualis amp; externa. Etfienim amp;nbsp;tninifterium vifibile eft, amp; c�tusvifibilis,tamen qu� per hocelficiunturin cordi.nbsp;buseorum,quiaudiuntamp;creduntverbo, fcilicetremiftiopeccatorum amp; donationbsp;vit��tern�amp;c. Eanoniudicantur,nequeconfpiciuntur oculis, nee continen,nbsp;tur externis obleruationibus. Sedpr�terh�cduo,additaeftamp;tertiafpecies,quaenbsp;poteft cenferi media inter vtranque. Quia vt dixi,hunc populum peculiari�nbsp;ter vocarat, amp; fegregatum voluit eireobalijsgentibus,videlicet,vtfcircturChrLnbsp;Hum, ex hoe populo nafciturum eft�,addidit adillam Ecclel��gubernationem,nbsp;hoceft^ad minifterium dodrin�, certos ritus externiSaccrdotijamp;c�remonias,nbsp;addidii

X74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BELEGE.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J;

addidit Scpoliticregubcrnationicertas leges de formis iudidorum,(^^P^��^[i, diuifionibus h�reditatum amp;c fimiles non prorfus congruentes cum aliani�^ 3nbsp;tium legibus aut politijs. His legibus omnibus tanquam difciplina, hunc pnbsp;Ium contineri regi voluit, itavt tanquam formam pr�fcriptam babercn�j * jnbsp;quam, quod ad externam difciplinam attiner, in omnibus vit�negocijs^nbsp;horainibus obedientiamfuam teftarentur.

Tom. 5. lencnf. fol. 71. Inprsfatione vet. Teft. Principi�D^�^�|^pij, locum peculiarem fibi deligere voluit, vnde voluit palam conlpici ruamp�quot;'^ jl,nbsp;tiam,amp;audirivocem fuam. Nonqu�dDeusmorenoftro,corporaliamp;*^^^ ph)nbsp;cepta voceloquatur, c�m f�t non corporea, fed Ipiritualis eflentia, nec habcanbsp;fica organa vocis articulat�,fed qu�d,qui condidit rerumnatur3m,amp;��^^pifinbsp;guam omnium hominum,idem etiam ilium fonumfeuvoceminSinaaunbsp;tunccondidit. Nam c�m nemo hominum,quibuslinguaamp;inftrumenui^jj;nbsp;datafunt, cogitata amp; f�nfa animi voce proferrepoflit, nif� etiam hocnbsp;vt vocepol�itvtijfatis apparctjtamelfeDei donum amp; opusipium iernioneiu, u:nbsp;que amp; vocem,eiusq; facultatem,qu�m f�int qu�uisaliadona,ficutin Satisnbsp;nbsp;nbsp;|

tis non fatis eft vim leminisfru�lificamineireipf�s,nif�etiam Deus hocdet,',^^j, �lumedant. Aequ�igiturfacileeftDeoconditorioris amp;lingu�,velorgau�^,nbsp;dere vocem, amp;facerevtpereafermoedatur,vel etiam f�neorganisvoce�^

Sic ergo voce diuinitusconditah�cverba,qu� in promulgationel^S^^ii.' uslocutiis efl� dicitur, amp;per Angelum miniftrumprolatalunt. Etfih�c^^nbsp;non vnus tantum Angelus minifter adfuit,f�d vt alibi,ingens multitudo � . �nbsp;roIusexercitusAngelorum, quorum minifterioDeus vftiseftinhacpaterutj^;gt;nbsp;legis. Ethicangelus,quiduxamp;minifterfuitvocis(�u concionisfad�adpop^ ;;nbsp;italoquitur,quaf�perfonamgerensDeiloquentis, Egofum Dominus Deusnbsp;duxite de terra ^egypti, amp;c. Perindeacf� quis ApoftolusPetrusautPaub^iPnbsp;mine Dei amp; mandato ex eadem perlona loqueretur. Ego ftim Deusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

vos faluos tacio, proptervnigenitumFilium meum,amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

SicPaulusipleteftaturGal. 5. Legem datamfuifl� per mi nifteriuif^^pi' rum,hoceft Angelos ad hoc�Deo ordinatosfuiflejVt ipf� mandato amp;nbsp;adpopulumperferrenthanc vocem legis, led addit Paulus id fadtum elfe P^ v�nbsp;num mediatoris, videlicet Mof�, ita vt iple cum Angelis in monte collocu^nbsp;cem ab ipf�s acceptam, poftea adpopulumpertulerit. Fuitqi h�cvoxnbsp;fus f�milis human�,etiamf� f�ne organis lingu� amp; gutturis, eodemgenet�i^^^jjj^:nbsp;nis,quo i lli Ytebantur,itavt auribus percipi,ac articulate difcerni verba amp;nbsp;polfent. Nif� quodvoxfuitauguftiorhumana amp;plenaMaieftatis,vtdeeaP^^.(];�.nbsp;dicitur,vocem quidem auditam, l�dlpeciem loquentis nullam conlpeclaiu j|,inbsp;Tanquam fi quis in loco oblcuro procul ex ali qua �dita turri, au t aliunde,^nbsp;amp;grand�lonantemvocemadleperferri,nemineconlpe(ftoaudiret. Ideo .nbsp;voxfuifledicitur,quodhumanamvocem,maieftateamp;fono mult�m fup^�^^jcj'

H�cprim�m demodo amp;pompadat�legisdixi,vtconfidereturha^^j^^^i Deo,tunepublic�editamelle,vtconftaretquisefl�tautorhuiusdolt;ftrin�, , �nbsp;totiusminifterij Mofaici. Etf�enim femper in mundo fuit noticia do�iitu^nbsp;apudomneshomines,vteratiniti�creationis diuinitushuman�meutnnbsp;amp; iam inde � primispatribus, Adam, Noha, Abraham amp; alijs agitata amp; tnbsp;Tarn en c�m Deus propter promifliones de Chrifto patribus traditas, velnbsp;rc hunepopulumjquem certis teftimonijsconftaretvocatum � DeOj^

D E L � G E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17�

verbum adcotp certo gcncre do�iin�, religionisamp;culturum,deindeamp;politia� forma, ab alijs gentib. l�gregatum, voluit hoe palam tellatuni fieri, editis miracu-lis,amp; illapromulgatione totiuslegis Mofiric� fa�fa in Sina, amp; adderc quafi confirnbsp;mationem, qua oftendererl� approbare illam ipfam do�rrinam legis,c�meainnbsp;politiapopuliconfiituenda,prim�m repetcreamp; inculcate voluerit.

Hocigitureft,quodh�cdicercinftitiii, Qri�d Deus illoloco,amp;inillocoetu,amp; per hunc miniftrum Mofen gubernatorem il�us, Icgem edidit hxc teftantur hancnbsp;lotam patefa�ionem 8i tradirionem legis, videlicet manifeftana exhibitionem minbsp;raculorum amp;delcriptionemcert� do�rin� item rituum amp;politi�j propri�tantum ill i populo fa�tam effe,propter hanccaulam, vt hunc,his velut limitibus cir-cumlcriptum,fegregaret abalijs gentibus, amp;hac velut difciplina cocrcerct acre-gcrer,donccid, cuiuscaufahancpolitiara conftitui voluit, peife�tum elTet, fci-liceqvtiuxapromilfionesChriftusexhiberetur.

Hincigitur hoc primiim ftatuamus,to-, tamillamlegem Mofaicam,eiusq;promulgationem, tant�m adpopulumludai-wmpertinuifie, nee ea obligari alias genres, ac ne nos quidem qui dlcimur C hri-lani. Manifeftum cft enim earn tant�m illi populo datam elTc, amp; populus Ifraelnbsp;*tacani accepit, vta l� amp; pofteris fuis f�ruandam, exclufis gentibus, ficutfbli huicnbsp;Populo dataerat promilfio accupand� terr� Canaan, Item rota ilia politia legisnbsp;5'^ic�, nihil ad nos pertinebat, adeoqs neh�c quidemconcio,qu�in montenbsp;^^^�uabitacft. Namedietiam gentesearumlegumjqu�inDecalogocontinen-aliarum quarundam communem noriciam, amp; approbationem cum lud�isnbsp;^� ^ur,vt quod Deus fit,qu�d fit colendus, neminem l�dendumefie,pudicitiamnbsp;' Ul Maliern corporis tuendam efle, non efle rapiendas res ali�nas amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;Difci_

t DamSepaeem publicam violantes,puniendoseffe,quiah� notici� naturaom, in^^it�iunt,tamcn confi�t nunquam ahjs Gentibus manifefia vo_nbsp;lisd^^ �^�^^^^^l^quot;^^eoes,pr�terquamvnipopuloIfraelitico. Qgodigiturhisfo-^bf potefiquantum quidem ad hancpromulgarioncmattinct,a-a^^^P''�pd�rquofdamImpcritosPhanaticosSpiritusfciendum eft, quipoliti.nbsp;Icsfnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobisctiamillas legespr�fcribant,quiaMo-

iit �^^�^^�gt;tluituncdiccbaturpopuliisDei, his legibus rexcrit,ideonecefle rinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; nos Icriiare, videlicet nouiMagifiri ,aiiquid maiusdodfu-

�otido�lrina proponit, hoc efi,fidei dodrinamdeChrifto bbrinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h�c vrgenr, mirantur illam Mofipolitiam, H�cinquiunt,

Tcfta.tradunt, qu� {untpotifl�maparsScriptur�,amp;habcntteftimo-voccdec�loluntcomprobata, hint igitur amp; nobis Icruanda, ^ouam formam politi� inducunr, qua nccefl� fit r�gi populum Dei.

atij'f� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''^DOintelle�ludo�lrin�Euangelij,prorfusrepudi-

cop^- �'tdeoqs non audienda, vt potius mentio omnis Moyfi abijcienda fit ex vt paticndumfit obfcurato bencficioChrifii, atnifialibcr�nbsp;debenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobisilludiugumMofaicumimponi. Necvolumus,nec

nobis datum lcgislatorem agnoficre, neque Deus hoc hunc tant�m ludaico populo d�dit re�torem amp; r�go�tTK(/.

ratiocinantes, inr*o ^^^!^^*P^�^5^^�^^ept�cepitpopuloDei, mandato amp; autorit�re diuina,igLnbsp;re�f�ficrefutabiSjQuidnobis amp;Mofi? Nihilnbsp;^Siittinetillius minifteriuin amp; vocatio, qu� illi ad vnum populum Ilraelnbsp;tradita

2,67 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE LEGE,

tradita eft, necita vt maneretperp�tua amp;�terna,fed tantum vfqucadChn'''*^; cui ipfe omnefuum ius cedit, c�m inquit : Alium Prophetam fulcitabitDom*�'nbsp;quem audietis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c.

Deinde fi hoc concefleris, Mofisvnam aliquam legem accipiendani*�� .| efTcjiam nonpoteriseftugere, quintotumMofen, hoceft omnes eiuslegcs^ �nbsp;pere amp; feruare cogaris. Quare femel recepto hocMagiftro Sc Legislatore,*^'!^,nbsp;his vinculisillaqueafti, vt cogaris amp; ci rcumcidi, amp; illis ludaicis purification*nbsp;Baptifi-ni amp;lauacrorumoccupari,ijsdem cibis abftinere, deniqueomniai^P^^;nbsp;fcriptum omnium legumf�ruareficutillosoportuit. TalemMofenablit?^^.nbsp;quaf�rediuiuum recipiamus, quiiamdiu �Deoipfofepultus eft, necnbsp;giusproferrefu�politi�gubernationem,qu�me� vsquedumChriftusip*^' :nbsp;ret,cuitanquamDominoomneius,amp;poteftatemfuamcederet. .

Quod verb Moles Gentes non obliger, nccadeaspertineat, oftendip^|,,| velexipfis verbis,qu�inpromulgatio.neDecalogirecitantur,Exodi.nbsp;inquitDeus; Ego fum Dominus Deus tuns, qui eduxi tec terra AcgyP''/',.nbsp;moferuitutis,amp;c. Audisclar�quibusloquaturamp;pr�cipiat, videliceH�*^,nbsp;ex Aegipto eduxir, quare ad nos amp; reliquas Gentes non pertinent, quanbsp;tur, qu� nonfuntedu�t� ex Aegypto in terrani Canaam. Falso ergonbsp;lege Moll nos onerant, qui ad nos nihil locutus eft Dodorem fane Mofen *nbsp;mus amp; agnofeimus, vnde multumfalutaris, vt paulo poftdicetur,do�lngt;*�*:^(:;nbsp;mus,ledlegislatorera aut gubernatorem non agnofeimus,c�m ipfe fuuiD**� ,nbsp;rium tant�m adillum populum reftrinxerit.

Et cum in Decalogo mentio fit edudionis ex Aegypto, hoc gnumfeu teftimonium additur illi populo datum,quodDeum redeapP^^^nbsp;rent, fcirentqucfehunc Deum inuocare debere, qui feipfisdatoverbonbsp;rat, amp; hac ipla miranda liberationeteftatus eft,le elfe Deum huius pop**^*�jyiii�'nbsp;derat promilfiones. Nobis Chriftianis aliud fignum, aliud opusnbsp;datum eft, quo Deus vult le appr�hendi,lcilicetnon illud corporalis �nbsp;larisliberationis, led nou� amp; �tern�libcrationis, �peccato amp; morte,nbsp;fen, fed perFiliumDei, qui fadus eft nobis �Deo ( vtinquit Paulus )fap*^^pi;i�!'nbsp;fticia,landificatio amp; redemptio. Poteft idem amp; ex ipfo pr�ceptonbsp;Sabbatooftendi, Palam eft enim Sabbati legem nihil pertinere ad gen*^^V^,ii�-vllis gentibus mandatum aut obleruatum f uil��. Imo Paulus amp; Apoftobnbsp;coarunt nouum Teftamentuiu Iparlb Euangelio in Gentes, dare libd***!.^nbsp;obferuationeSabbati. Sedamp; Prophet�ipfi pr�dixerunt futurum,y*^nbsp;do defineret illud ludaicum Sabbatum, ficut Efaias inquit capitevlti^J^nbsp;quam Chriftus venerit, fore vt diferimen Sabbati amp; aliorum dierum to*}^nbsp;futurum Sabbatum ex SabbatOj, menlem leu neomeniam ex neomeiJ*J;^j/1nbsp;igitur Moles ipleteftetur defuo miniftcrio, non funtaudiendi,quinbsp;adMofaicaslegesadigunt,fedcontr�illisdicatur,vtad lud�osMolennbsp;legent, nos milfosfaciant. Nam vtdixi ex Paulo Galat. 3. Qu^i Mm^^'�.j/jnbsp;.gem,tanquam necelfariam accipit, hie iam fe debi to rem facit to tius Icg*^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

H�C iam qu�rat aliquis. Cum Mofen dicas nihil ad nos pertinery, nbsp;nbsp;5 y

Mofen doces,autquareomninoa Chriftianis leguntur libriaMoleSd*P jii.' qu�renti refpondeo, Magn� amp; graues funt caul�, quare hos librosnbsp;leginecel��fitinEcclefia,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zlitis^*''^

Piim�m, de legib. illi populo propter politicam gubernationem t*quot;** si�l hildico. Namh�adnosnonmagispertinent,quam Solonis aurD^**-nifi quod liberum effet amp; nobis ex ijs aliquas reciperefi qu� viderentu t

DE LIBERO ARBITRIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37Z

Muka cnimfunt �nMof�icis legibus, optime �Cpulchern'm� conftituta, qu�pro* deflct imitari eti� alias politias,Qualis eft Icx de dicimatione bonorum plena huma*nbsp;nitatis, Namfihxc feruaretur, fublatis alijs exa�lionibus, dC facilius tolerarenturnbsp;penfiones,necefl�rig,amp; benedicente Deo crefcer�t reditus, vt denatis decem bobusnbsp;daretn fingulos, item dccimum quenqucmanipulum frugum, hac proportione, vtnbsp;quanta plusfrudus perceptumefl�t ex rebus nalcentibustanto plus daretur� Haecnbsp;iuxta Dei benedi�lionem crelcerenu Nunc cumcerti reditus leu penfiones pecu*nbsp;in fingulos annos acqualiter exigantur, etiam cum frutf�us pr�diorumautnbsp;undi nonrefpondent, im�h�cita exiguntur, vtcogaris pendere, etiamf� granumnbsp;�'ullurn perceperis, amp; l�pe acc�dant extraordinaria onera fit, vt quid perpetuonbsp;dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofl�nt,ad extrenumexhauriaturpopulus,nec habeat vnde

Qiianto �quius SChumanius efl�thancaequalitatis rationemferuari, vtfifru* usremmlargioresautparciuscontigifl�nt, e� etiam largius aut parcius pende*nbsp;ctur. Pale eft �f illud, quod Mofes vetat vendi agros aut praediafic, vt efl�t pergt;nbsp;red*^^ dominij, fed vt quoque anno lubil�o (hoc eft quinquagefimo)nbsp;pofl�ftiones ad priores Dominos,ac ita conferuarentur in familijs�

fimi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illius politi� leges optime conftitut�,qu� quoqucliceret

�^^�^''fiirparijin imper�js �C polittjs, fed ita ne accedat opinio necelsitatis, quafi fita*3utnecelfiirio exemplo oporteat nos tjfdem,legibus vti, Hanc necel*nbsp;nobis non patiamur,led libertatem retineamus, vel Mol�icis aliqui*nbsp;ak �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtendi, Poteft Imperator conlenfu Imperij 8C populi exempla

Mofaic� politi� imitari, ea fie recep ta valerent, ficut nunc Valerius publice ciuile, vel quod Saxonicum dicitur, nec ideo Mofifenbsp;^^quam obligarent,no enim propter Mofen, led quia ipfis fie videretur, pro loconbsp;P^pore,quando �� quandiu liberet,ea l�ruarent,

qQ.^'3�'^Phanaticis illis clamitantibusleruandaefl� hgc aut ilia Icripta in Mole, �'�0 '?^^'^*^^�'^^�spr�cepta, fimpliciterrelpondeatur, vt dix!* Nosnecferuare,acnbsp;Hos ^^^ere quidquam leruare propter Mofen* Nam totusMofes nihil adnbsp;redl� vti forma noftrarum politiarum,fiue eaMol�icam fequaturnbsp;bey*quot;* ^^congruat, fiue non congruat. Nihil ergo ad nos, quid ille, aut per iliumnbsp;^P�pulo Iftael pr�ceperit,

Mofijhoc eft,Dei pr�cepta lunt. Non habere Deos alienos, ''ali�j,�^'�^ere,ei confidere SC obedire, non abuti eius nomine, parentibus honoremnbsp;furari, non mcechari, non dicere falfiim teftimoni�,SCc,nbsp;nosferuare, an non in vniuerlum omnibus hominibuspr�*nbsp;omnibus feruanda, 6C ad omnes pertinent, lednbsp;hominum h� leges (qu� in Decalogonbsp;^ipftf^�^^�^ftript� funt. Imprefsit enim Deus hasnoticias omnibus hominibusnbsp;eft ? Quare etiam genres quibus Moles ignotus fuit, 6C quibus Deusnbsp;vt illis, norunt Deo ei�� obediendum, Deum efl� inuocandum,nbsp;abftinendum � cgde, SC iniuria aliorum, SCc. quia hgc Deonbsp;j^nt �c ab eo puniantur*

SU� �^�pfumteftantur omnium gentium �dolatri�,nulla enim vnquam gens fuit ''ttQ fobuerit aliquas religiones, qug non inuocaritaliquodnUmen, etiamfi�nbsp;c ^2nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J quemadmodum SC lud�i fuis prgter Dei verbum 5Cmanda*

minus Idolatrgfoerunt, etiamf�legemmanifeftap�te-� �v 5Deo traditam acceperant*

igitur ad noticiam horum pr�ceptorum leu legis ( quam vocant mora* J. -^ccalogum ) attinet, nihil eft dilcriminis. T am lunt ea gentibus prgeepta,nbsp;'^r�nt elfe feruanda qu�m ludgi, fed non Ideo quia per Mofen tradit3,fcd quia

�7� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE lese:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

jpforum cordibus natura impraeflafuntjSC Paulus ad Rom*�.inquit;Gcntcs habent legem, cum natura legis opera faciunt, hi cum legem nonhabcant,i^*�Lnbsp;font lex, videlicet, oftendentes opus legis, cordibusiplbruminicriptum. Ej.nbsp;in vtriiqueeadem noticia, � qua tarnen vtrique fiCgentes,amp;Iudaci,i�cpedecrwnbsp;Non igitur aliquam nouam do(flrinamattulitMofes,cum hateprgeeptadeo*^�nbsp;idem illud, quod Deus voce de ccelo foii�tc per Moiem populo ludaiconbsp;ante omnium cordibus inicripfit in ipia conditionc,nifi quod ludgis accefltr^'�^nbsp;nifefta teftimonia, SC minifterium Moyfi, quo lex 5Cicriptoamp;^ voce confcti^^^nbsp;Si illuftraretur,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.j,(

Dico igitur feruanda eflehge prgeepta Decalogi, non quia Moies ea tra (quod ad ilium populum tantum pertinebat)ied quia has noticias naturaenbsp;omnes homines habent, cum quibus etiam Moies congruit. Ac pulchru�� ,nbsp;Sc vtile eft confiderare, quid illa ip� manifefta promulgatio Decalogi fa(S:anbsp;rio Mofi in illo populo, �C tradita manifeftis miraculis,eft cuidens amp;nbsp;ftimonium voluntatis Dei de lege,quod videlicet hgc ipi� noticia legis, fitnbsp;bile decreatum voluntatis Dei, quam velit ab vniuerla creatura rational!nbsp;hanc totam naturam ad hoc,�Deo conditam efle, vt iuxta has noticias Deo ob^nbsp;SCc^ Huius in quam, voluntatis Dei teftimonium�ifconfirmatioeft,quodma�^*nbsp;miraculis 6lt;^ voce de coelofonante, publice hanc dodrinam legis confirmauit, 4*^nbsp;alioqui omnes homines natura infitam habent SC intelligunt,

H�c de ea parte legis intelligenda funt,qugpropri� dicitur m�ralis,hoce*^L/ cipiens qualis debeat efle vita �6 mores hominum, qug quidem diligenter tl*nbsp;nenda eft ab alijs partibus, Nam relique, quia non font natura hominumnbsp;nihil ad gentes pertinent, fed ita font proprig politig ludaicg, ficut vnaqueqtit^|^^nbsp;foam politig formam, fuas leges forenfes,aut politicas habet, qug alicngreip'*^'^/nbsp;ciues nihil obligant, fed vt dixi, etiam in his Molaicis legibus videre eft mult3�^,jjnbsp;niaexemplahoneftifsimarumlegum,vtiiium politicgfocietati, �C accedit P�'%snbsp;vtilitas, quod in Explicatione Decalogi cernitur illuftrg teftimonium,nbsp;noticiam legis moralis impreflam omnium hominum mentibns confirmaU**^�nbsp;manifefta patefatftione faefta huic populo,

lt;Ly idiqitvrlex? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Cum doccffius hominem fine lege amp; operibus iuftificari,necefl�nolquot;^tl**^j./ iilaquaeftiolt; Silexnoniuftificat, quare ergo lata eft 7 Item,cur Deusvrget�^^finbsp;rat nos lege, fi non viuificat. Quid opus eft nos tam duriter exerceri amp; vexar*,nbsp;hi, qui vna hora operati funr,redduntur pares nobis,qui portauimus pondus�*^nbsp;teftum,^ Veniente Gratia, quam Euangelium praedicat, ftatim oritur iftanbsp;murmuratio, fine qua Euangelium non poteft pratdicari. ludaeihanchabebaitt^nbsp;nionem, quod fi legem foruarent, iuftificarentur. Ideo cumaudieruntEuang^L/inbsp;ConcionarideChrifto,quivenift�tinmundum,vtf�luarctnoniuftos,fedpcct3*^^(�}nbsp;quodque hi praecederent illos in regnum Dei,maxim� indignabantur, conqi**^*nbsp;fetot focula graue iugum legis,magnamoleftiaamp;laboreportafle, fiCfei�mifi^*^j()'nbsp;vexatos 6C oppreflbs fuifle legis tyrannide, fine aliquo frucftu, imofoomaxi**^nbsp;tommodo, Gentibus idolatris vicifsim gratiam contingere fine vllo laboreS^ hnbsp;leftia. SichodiePapiftaenoftri murmurant dicentes; Qtiid profuit nos vixi*nbsp;ginti, triginta, quadraginta annos in monachatu,vouifle caftitatem, paupert^*nbsp;�bgdientiamjlegifl� hora,canonicas, mifsificafle, afflixiftecorpus ieiunijs,nbsp;fcus,caftigationibus,Slt;c. Simaritus,vxor, princeps, conful,prgceptorjdiicip** �fnbsp;jnercenarius aut feruusportansi�ccos,fianciUaverrensd�mum, nonfoi�iu*�nbsp;parcs,fod etiam meliores ac dignioresfontj'^

Eftigitur qu�ftio ilia difficilis, qua ratio conclufa eft, quam etiam non poteft foluere,fed ea maxime oftenditur, Intelligit ratio aliquo modo iuftitiam Icgis,quantnbsp;etiam docct amp; vrget QC imaginatur facientes earn effe iuftos, non intelligit officiumnbsp;amp; Hnem legis. Itaqj cum audit hanc nouam Pauli amp; incognitam mundo 1'ententiam�nbsp;Qiiod lex lata fit propter tranigrefsiones,fic iudicat, Paulus toll it legem, quia dicit�nbsp;quod per earn non iuftificemur, Imo blafphemus eft in Deum, qui legem tulit,cumnbsp;dicit cam propter tranigrelsiones datam efl�.Viuamus igitur,vt Gentes,qug legemnbsp;nonhab�t, Imo peccemus �C maneamus in peccato, vtGratia abSdet, Item faciamusnbsp;^21a, vteueniant bona. Hoc Apoftolo Paulo accidit, idem �c hodie nobis acciditknbsp;Vulgus enim,c�mexEuangelio audit,iuftitiam exmera gratia Dei �C folafide, finenbsp;*ge amp; operibus contingere, eodem modo colligit,quo tum ludaei. Si lex non iufti*nbsp;�Car,nihil igitur operemur,hoccp egregi� pr�ftat.

�gitur faciamus f Vehementer quidem cruciat nos hoc malum, f�dnort i^us prohibere. Chriftum pr�dicantem oportebat audire, quod efl�t blalpjjg^nbsp;CCT fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dotftrina feduceret homines, �C Cgfari rebelles fa

Paulo 6C omnibus Apoftolis accidit. Qtiid mir�, fi fimili modo nos ho-^^^3ccufet mundus fBlalphemet �d� perfequatur fane nos, T amen ideo non eft tacamp;gt; fed lib�r� loquendum, vt afflicft� confcienti� eripianturex Diaboli laqtieis�nbsp;^quelpecftandum eft,qu�dnoftra docftrinaabutatur impium �C ftultum Vulgus,nbsp;^�dliuelegem habeat,fiuenon habeat, l�nari non poteft. Sed potius Iped�andumnbsp;^^^uomodo mil�ris confcientijs confolatur, ne cum multitudine pereant.Si tacere*nbsp;nullamprorlusconfolationemhaberent COnftienti�, qug itacapt�amp;f irretitgnbsp;�'f legibus amp; traditionibus humants, vt fcfcnullo modo explicate pofsint.

juj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paulus, c�m videret alios aduerl�ri docftrin�fii�,alios libertatem car*

JJ nbsp;nbsp;qu�rere,amp; d�t�rior�s fieri ex ea,fe hoc modo confolabatur, quod efl�t Apo*

��UsIcfuChrifti,adpr�dicandam fidem elecftorum Dei, �C quod omnia tolcraret ^�pter cleclos, vt �C ipfi falutem confequerentur. Ita �C nos hodie omnia faci*nbsp;propter eledlos, quos Icimus iuuari noftra do drina. Canibus amp; porcis, quor�nbsp;iJ^jPerfequunturdodrinam, altj conculcant libertatem noftram, quam in Chriftonbsp;vnam quidem voculam emitterenbsp;fuVnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� Optarim potius porcos noftros,cum aduerl�rijs canibus, adhuc

�^ec�los efl�tyrannidipap�,qu�m propter eos fie blalphemari nome Dei l�ndum* fol�m imperitum vulgus,fed hi etiam,qui videntur fibi mul*nbsp;V�f^^P^'^^jhoc modo colligant,fi lex non iuftificat,ergo ociofa eft.Non tarnen ideonbsp;lisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam ficut ilia confequentianon valet,Pecunia non iuftificaqergo inuti*

eruendifunt. Manus non iuftificant, ergo ampu* t�j 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ita ne^ifta valet, lex non iuftificat. Ergo inutilis eft. Oportet vnicuiq^

I�ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proprium officium amp; vfum. Non ideo deftruimus aut damnamus

iuftificare.Sed aliter refpondemus ad iftam qugftionem. l^'^�gltnr lex r quam aduerfarij,quiperuerfa, opinione fingunt officium SC vfumnbsp;^duemnonhabet.

dilputamuSjamp;^ refpondemus cum li�tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuftificare, fed per hoc non affirmamus legem efl� ocioftan,vt illi

S* I^x^on iuftificat, ergo fruftra lata eft, Nonf* Habet enimfuum ^^3nd 3,�^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vfum, fed non eum quem aduerfar�j ei affingut, fcilicet iufti*

I�j, *^�^*^^�*Ini�accufat,perterrefacit�Ccondemnat eos. CumPaulo dicimus Vtlege. Side*nbsp;� legem propria definitione, �C tctineoin�io officioamp; viu* tes optima eft. Sinbsp;^9. tj verd traits*

aSo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DB L��Equot;

vvrc traflsfero cam inalium vfiim, SC tnbuo eijqu�d iicti eft trib��dum, legem, fed totam Thcologiam peruerto*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt; j

Agit ergo hic Paulus contra peftilentes hypocritas, quibus plane intol�^� eft h�c Pauli vox,Lex propter tranlgrefsion� addita eft. Putant enim legisnbsp;efle iuftificare� Eaque eft generalis opinio rationis human� in omnibus Sopl^**nbsp;�C toto mundo,quod iuftitia paretur operibus legis. 111am pernicioiam opinio��,nbsp;nullo modo patiturfibi eximiratio,quianon intelligit iuftitiam lidei. HineP^P* .nbsp;non tarn ftulte qu�m impie nugantur,Ecclcfia habet legem Dei,traditionesnbsp;decretaconciliorum,fiiuxta ea vixerit,eft fancta, His nemo periuadebit,qn0�*nbsp;rebus obferuatis tantum prouocent iram Dei, non placent. In fumma,nbsp;ftitiarius imaginatur,fe fuis eledlitijs cultibus Sgt;C voluntaria religtone placatu��^�^nbsp;iram Dei, �^c. Ideo opinio iuftiti� fentina eft omnium malorum, �Cnbsp;peccatorummundi, Nam crafla peccata �d yitia. agnofei, ideo^ emendari p^^nbsp;autcerte prohiber! vindid�a Magiftratus. Illud veto ( cuiufque homin�^ P^nbsp;pria opinio de iuftitia) non folum non vult efl� peccatum, fedetiamyenditat^,^^nbsp;pro fumma religionenbsp;nbsp;iuftitia. Itaque peftis ilia eft fummum �� maximum

urn Diaboli in toto orbe terrarum vere caput ferpentis, �C laqueus,quoDial�^ omneshomines capit �dcaptiuos tenet, Omnes enim naturaliter fentiunt .nbsp;iuftificare. Vt igiturPaulus verum ofticium 06 vfum legis oftendat,nbsp;opinionem de eahominibus eximat, refpondet ad hanc obicctionem. Qyid�^�-j,nbsp;leXjftnoninftificat.^ hoc modo. Non propter iuftiheationem, led propternbsp;nes appofitd efl.,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Vtres ita vftis rerum diftindlifunt,Non Hint ergo confundendi,alioqnin rerum fit confufio. Mulier non vtatur vefte viri, nec vir mulieris. Vir'^�^ J,nbsp;niulicr muliebria opera faciat. Vnulquifquehoc praeftet, quod fua vocatio^ jnbsp;ficium requirit. Paftores 5^ concionatores doceant pure verbum Dei.Magi*^, jnbsp;gubernent lubditos. Hi obediant Illis', �Cc. Item,qu�libctcrcaturainl��O��nbsp;amp; loco feruiat. Sol luceat die,Luna �^ftelle nodlu, Mare det piftes, terranbsp;f�lu�feras,ligna,filt;c. Sic lex non vfurpet fibi alienum officium �Cvlum,nbsp;iuftificationis, fed relinquathunc foli grati�, promiftioni, fidei. Quodnbsp;Icgis officium C Tranigrelsio, ftu vtalibidicit, Lexftibintrauit, vtabundar^^nbsp;num. Bellumprofedid officium, Lex,inquif,propter tranigrefsionesappofi^^nbsp;id eft, vitra Slt; poft promifsiones addita, donee veniret Semen Chriftus,cui p�^*�nbsp;film fiierat.

Hicfciendumeft duplicemefl�legisvfum, Alterciuilis eft. Nam hauit ciuiles, imo omnes leges ad cohercendos tranfgrefsiones. Ergo omi^*^nbsp;lata eft ad impedienda peccata. Si cohercet peccata, ergo iuftificatf Nihilnbsp;Quod enim non occido, non committo adulterium, furtum non facio,nbsp;alijs peccatis abftineo, non volens aut virtutis amore facio, fed carceremjgl^�. �nbsp;�C carnificem metuo. Illa prohibent ne peccem, vt leonem aut vrfumnbsp;caten� prohibent, ne qu�que obuia laniet. Ergo cohertio � peccatis, nonnbsp;ftitia, fed potius fignificatio iniuftiti�. Vt enim furenti QC indomit�nbsp;rjcitur vinculum, ne l�euiat in qu�que fibi obuia : �talex inl�numSdfurcntcn� jnbsp;minem coheicet ne pro libidine peccet. Ifta cohertio l�tisindicat, quod ilhnbsp;opus habent (vt omnesquotquotextraChriftumfunt)nonfuntiufti,nbsp;impi) Qc furentes,quos necefle fit vinculis �C carcere legis domarine peccent.nbsp;lexnoniuftificat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,2

DE LEGE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�'h

Prius ergo inrcllcdtus �C vfus legutn eft, cohercerc iiupios. Diabolus cm'm regnatintoto orbe terrarum, SCimpellit homines ad omnis generis flagitia. Ideonbsp;Deus ordinauit Magiftratus, parentes, praeceptores, leges, vincula 6C omnes ordi-�nbsp;nationes ciuiles, vt fi nonpofsint amplius efficere, reuinciant l�ltem Diabolo ma*nbsp;nus, ne pro libidine fua ita f�uiat in fuis, Sicut ergo in hominibus obfefsisyia quitus Diabolus potenter r�gn�t, vincula caten� inqciuntur, ne quem l�danttnbsp;Sic totimundo,qui obfeflus eft � Diabolo, �C pr�ceps fertur in omnia fcclera, adeftnbsp;magiftratus luis vinculis QC catenis, hoc eft,legibus, cohibens manus 2lt; pedesnbsp;ne pr�ceps ru�t in omnis generis flagitia. Si hoc modo fe arceri non finir, p�nanbsp;capitis pleiftitur, H�c ciuilis cohertio fumm� necefl�ria eft, �c � Deo inftitutajnbsp;cumpropter publicam pacem, turn propter omnes res conferuandas, maxime ver�nbsp;ne tuniultibus �t i�ditionibus ferocium hominum curfus Euangelij impediatur�nbsp;Ilium ciuilem vfum Paulus h�c non tratftat. Eft quidem valde necefl�rius, i�dnonnbsp;iuftificat. Nam vt obfeflus non ideo liber compos mentis eft, quod manus amp;nbsp;pedes ei ligati iunt: Ita mundus vt maxime arceaturlegeabexternisflagitis, nonnbsp;^eo iuftus eft, fed manet impiusi Im� ifta cohercio indicat mundum efl� impiuminbsp;rorentem �C impelli � principe iuo Diabolo, alioqui non opus efl�t euiu legibusnbsp;colierceri ne peccaret.

Alter legis vfus eft Th�ologiens feu fpiritualis, qui eft C vt Paulus ait) augers tranfgrefsiones, hoc eft reuelare homini ftium peccatum, c�citatem, mii�ri�, impie-ignorantiam, odium, contemptum Dei, mortem, infernum, iudicium �Cnbsp;commeritam iram apud Deum. Hune vium traciat rnagnifi'c� Rom. 7, Is planenbsp;mcognitus eft hypocritiSjSophiftis �C omnibus hominibus, quorquot �nceduntnbsp;in opinione iuftici� legis l�u propriac, Vtautemcompeicat amp;Tcont�ndat Deusnbsp;monftrum �C beftiam illam furentem ( opinionem iuftiti� ieu religionis ) quaenbsp;naturaliterinfl�tSCfuperbire facit homines, vt purent propter earn fe placere Deo,nbsp;oportuit eum mittere aliquem Herculem, qui monftrum iftud toto impetuadori-wur,profterneret,6Cconficerct, hoc eft,coaeftus eft ferre in monte Syna legem,nbsp;pompa tam horribili ipecie, vt totus populus pauoreconcuflusfir,Exod�nbsp;�9-20� Is vfus legis diuin�, vt eft proprius �C pr�cipuus, ita perutilis eft amp; maximenbsp;necelhrius.

Ph quisnon efthomicida, adulter, fur, amp; abflinet externe � pcccatis,�vt iuraret ( quia eft obi�flus � Diabolo ) i� efl� iuftum, ideoquenbsp;iuftiti�, 8C pr�ftimit de bonis operibus amp; meritis fuis. Hunenbsp;nationnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mollire amp; humiliate poteft, vt agnoftat fuam miferiam damns con*^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim eft malleus mortis,tonitru inferni, dC fulmen ir� diui-

''fuseftn^�^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infenfatos hypocritas. Quare proprius SC verus Icgis

mine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;monte Syna ) tonitru,clangore buccin�, perterrefacere, ful-

fiC conterere iftam beluam, qu� vocatut opinio iuftiti�. Hinc enim /^^cmiam dicit: Verbum meum malleus eft, conterens petras. Doneenbsp;�pinio iuftiti� inhomine manet, manet in compr�henfibilis fuperbia, pr�-mifnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;odium Dei, contemptus Grati� �C mifericordi�,ignoratio pro-

intrat incor,nequei�pit pr�dicatiode gratuitarem�f^-Chriftum. Quia ingens rupes SC adamantinus murus maen^ iuftiti�, qua cor ipflim cineftum eft, obftat, Vt ergo opinio iuftiti�nbsp;�taornnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pertinax, �� dur�sim�ceruicisbeftiaeft:

lev� ^��cftnda �C conterenda ea, habet opus Deus ingenti forti malleo feil ice C � o * Qtt� tum in proprio officio 0^ vfu eft,cumficaccul�t amp; oftendit peccatum,

�S� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D� lege.

'Eccc trahfgrefl�s cs omnia mandata Dei, �Cc� Etira tcrrotem incutit confci^Y^ vt verc fentiat Deum offenfiim, �C iratum dC fe ream aetern� mortis. Ibicon^nbsp;tit onus importabile legis j �C conteritur vique ad defperationem, vt prxnbsp;anxietate mortem expetat, aut fibiipfi conicifcere mortem cupiat. Quarenbsp;malleus ignis, ventus amp; commotio ilia grandis, �C fortis , conterens pena^nbsp;fubuertens montcns, hoc eft,induratos �C fuperbos hypocritas. Hos icgis^^'^nbsp;rores, qui per ifta fignihcantur, non ferens Elias, caput pallio operuit3.Rfg��^[Jnbsp;Cellante tarnen tempeftate ilia cuius fpetflator erat, venir fibilus auras tenais )nbsp;qua-Dominus erat, fed oportebat procellam ignis, turbinis, dC terr�motusnbsp;ccdere, antequam Dominus ipi� in fuiurro lenis aurae fcquebafur. Hunc 1^^nbsp;vfum adumbrauit terribilis ill� afpetflus Si pompa, qua Deus legem tulit ini�llnbsp;teSyna. Summa fanrtitas erat in populo Ilrael, qui egreffus-fuerat ex AegyP^^nbsp;Nos (laditabant) populus Egt;ci fumus,omnia quae locutus eft Dominus Dens �1^nbsp;fter faciemus, Deinde MoRs ftndificabat populum,iubebat lauare veftes, a*�'.nbsp;Mere ab vxoribus, Si parare feie in tertium Diem, Ibi nerho non erat iancn^nbsp;mus. Tertio die Moi�s educitccaftris populum ad monteminconlpedhnny^nbsp;mini,, vt audiret.vlt;xem ipfius. Qjiid fit C vbi filij Ifrael vident horribilem 3*P.nbsp;(ftum montis fumantis �C ardentis, nigras nubes amp; fulgura', diicurrentia in *nbsp;denfiftima caligine, Si audiunt clangorem buccin� paulatim crefeere, Si P^nbsp;iixius protendi, Item,vbi audiunt tonitrua Si fulmina, pauefacf�i rctrocedeb^�nbsp;Si procul ftantes dicebant Mofi : Nos omnia libenter faciemus , modonbsp;quatur nobis D�in�nus, ne moriamur, deuorante nosignifiocmaximo, T�nnnbsp;doCC '�^ a�lcultabimus. Quid qirefo h�c profuit mundicies, Candida veftis, a�nbsp;nenti� ab vxoribus, ianditas Nihil prorfus, Nemo hancDeiprati�ntiatnin*^nbsp;maieftate Si gloria ferr� potuit, fed omnes exterriti Si pauore coneufsi ibant �nbsp;quafi a Diabolo adi. Deus enim ignis conftimens eft, in cuius conipedunbsp;citer nulla caro confiftere poteft. Hoc ergo officium lex diu�ria propri� ba^^^nbsp;quod turn in monte Synahabuir c�mprim�mlataeft, �^audiebatur �lotis,ini^pnbsp;purificatis Si caftis. Si tarnen redegit illos Sandlos in agnitionem iua mifetia^'jnbsp;que ad defperationem Si mortem. Nulla tum mundicies iuuabat, ied tantns*^nbsp;fenfus immundiciei, indignitatis , peccati, iudierjStiraeDei, vt fugerent anbsp;fpctftu Domini, neque pofl�nt ipfius vocem audire. Qiiid eft omnis caro�*^nbsp;bant, vt audiat vocem Domini Dei viuentis. Si pofsit viuer� � Hodie vidin�nbsp;quod loquente Deo cum homine, homo perferre non pofsit,

Dei fandus, quem Dominus fibi digit in peculium, pr� cun�is gentibus o� . terrarum, cunda qu� locutus eft Dominus,faciemus, Sic tandem accidit oin .nbsp;bus iuftitiards,quiopinione iuftiti� ebrij arbitrantur extra tentationemnbsp;me diligi � Deo, refpicere Deum vota, ieiunia, pr�catiunculas, �f cled�iciaop^^nbsp;fua, pro quibus fit illis redditurus fingularem coronam in c�lis, led venient^^nbsp;improuilo tonitru,fulmine,igne,amp; majleo illo,qui petras conterit, hoceftlcg^;;.nbsp;reuelante peccatum, iram Si indicium Dei oftendente, plane idem illis �nbsp;quodftantibusiud�is ad radices montis Sy nai.

Admoneo pietatis amatores, pr�cipu� qui aliquando �li�rum firwn Dodores, vt diligenter ex Paulo dilcant, intelligcre verum ac pitipriuiunbsp;vfum qui ( vt timeo)poft tempora noftra iterum oblcurabitur Si prorfusnbsp;tur. Nam nobis adhuc viuentibus Si fumnia diligentia vtriufquejlegisS�^!^^^nbsp;gelij officium Si vfum monftrantibus, tarnen perpauci fontetiam internbsp;pij

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�E LE�g.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iltj

^^ v�jcn voI�ntj rtobifciTmpr�fi'tentur Euahgeh'uim, quiifta rede tcncant. Qyid� iuturuin putatis nobis ablatis C Vt interim nihil dicam de Anabaptiftis, n��isnbsp;ArrianiS) -�C ipiritibus blafphcemis in Sacramentum corporis �C f�nguinis Chrifti,nbsp;�^uiacqii�ifta ignorant, vt maxime ore diuerfum dicant, acPapiftac, lamdudumnbsp;tnim � puradodn'naEuangeltj, ad leges relapfi ftint, ideoque Chriftum non dotent. ladant amp;iurant quidem, fe nihil quam gloriamDei, ialutemfratrumquaenbsp;rere, SC verbum Dei pure docere.S�dreuera deprauant illud,amp; detorquent ad aiie�nbsp;num fenfum,vt hoecogatur illis foriarc,quod ipfi fomniant. Ideo fub nomine Chrinbsp;hl fua fomnia, lub nomine Euangeli) tantum Leges amp; C�r emonias docent* Suntnbsp;ergo �manentlemperfuifimiles,hoeeftjMonachi,operarrj, legfs Qc c�remonia-rum Dodores, nih quod noua nomina �C opera excogitant.

Non cft igitur parui momenti res, probe tenere, Qind Lex,quis vlus^quod officium eius lit ^Quia vero ifta fumma diligentia �C fide tradimus, reipi� tefta-mur,quod�egem Sc opera, vt aducrlanj nos falf� accul�nt,nonre�jc'inius, led ma-ximeftabiKmus legem,opera eiusexigimus, dic�musquelegem bonam vtilem,nbsp;fid in fuo vfiijfcilicet primo ad cohercc,ndas ciuiles tranlgrefsiones. Deinde ad re-iicbndas Scaugend�s Ipirituales trahigrefsiones. Quare Lex etiam lux eft, quanbsp;Lcet�Coftendiqnon gratiam Dei,non iufticiam �C vitam, led peccatum, mortem,nbsp;iram QC iudicium Dei. Nam ficut in monte Sy na, tonitru, fulmen, nubes caligino-fi,mohsfumigansSCardens,SCtotaillaterrifica facies, nonexhilarabat, neeviuifi*nbsp;Cabatfihbs lfraeljled perterrefaciebat,reddebat fere exahimes, SC oftendebat quamnbsp;non ferre p�flent,cum omni ilia fua fanditate SC mundicie,prgfentiam Dei loquen-tis e nube. Sic Lex quando in fuo vero vfu eft,nihil aliud facit, quam quod reuelatnbsp;igt;cccatum,cfficit iramj accufatSCpertcrrcfacithomines, vtnonproculabfi'nta de-fpcratione. Is proprius eft vfus legis, h�cfinem habet nee amplius progredi de-fiet. Contra Euangelium Lux eft, qu� illumin�t, viuificat, confolatur SC erigicnbsp;pauidas mentes. Oftendit enim Deum efl� propitium peccatoribus, �C indignianbsp;propter Chriftum, fi credant l� per mortem ipfius, liberatos � maledidione, idnbsp;�ftj�peccato, �C morte �terna, �C per luam vidoriam donatamillis benedidio-tiem,id eft,gratiam,remifsionem peccatorum,iufticiam SC vitam �ternam.

Hocmododilcernentes legem ab Euangelio,vtrique tribuimus fuum propnum vfum �C officium. De hoc legis �C Euangeltj diferimine, nihil legitur iti libris Monachorum,Canoniftarum, Scholafticorum, imo ne quidem veterum Pa-trum. Auguftinusaliqua ex parte illuddifcrimen tenuit, acindicauit. Hierony-wus �C altj fgnorarunt. Summa,mirura de illo fuit mukisfeculis filentium in omnibus feholis SC templis,Eaque res adduxit confeientias in maximum diferimen. Ni-J ^nimdifett� dilcernatur Euangelium � Lege, non poteft l�lua retineri Dodri*nbsp;DaChriftiana^

_ �ontr�cognita hac diftindione, cognofeiturvera ratio iuftificandi, tumque ^cile difeernere eft fidem ab operibus, Chriftum � Mole, �C omnibus politicis legios. Omniaenim extra Chriftum, llint minifterium mortis ad vindidammalo-pnn. Refpondet ergo Paulus ad Qu�ftionem hoc modo. Lex propter tranfgre�nbsp;�ones appofita eft. Id eft vt augefierent 6C magis cognofterentur ac viderentufnbsp;tranfgrefsiones. Et reuera etiam ita f�t� Nam cum per legem rcuelatur homini pec-^^fnm,mors, ira �C iudicium Dei, infernus, �Cc. impolsibile eft vtnon fiat impa-j5�.^?��'��^uret,oderit Deum �C eius volunratem.Non enim poteft ferre iudiciumnbsp;mortem �C damnationem,0C tarnen nonpoteft effugere,

�84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE LEGE. �

H�ctumncceflamp;no mcurritin odium �C blafph�mfam contra Deum. Pnti* extra tentationem magnus �ntflus fuit, coluit 8C laudauit Deum, genu flexit,nbsp;gratias egit vt inflatus Pharifaeus Lucae gt;8� lam autem reuelato peccato �nbsp;te, vellet Deum non efl�, Itaque Lex fummum odium Dei aff�rt. Et hoc nonnbsp;l�m eftoftendiamp;cognoicilegepeccatum, ied etiam per oftenfionem augeri,i�'nbsp;flari, incendi, SC magnificari peccatum. Hinc Paulus dicit Romanorum 7gt;'nbsp;tumvt apparent peccatum, perbonum operatum eftmihimortem, vtfiatexc^nbsp;lenter noxium peccatum per Pr�ceptum. lllic copiof� tra�at iftum legisnbsp;dlum. Ad iftam ergo qu�ftionem fi Icx non iuftificat, ad quid valet Paulusnbsp;fpondet. Vt maxime inquit non iuftificat,tamen maxime vtilis f�C neccfl�riaeftj^pnbsp;Pn'm�m ciuiliter cohercet carnalcs �Crudes� Deinde oftendit hominemnbsp;quod fit peccator,ergo reus mortis dignus �cterna ira.

Ad quid prodeft ifta humih'atio, confufio nbsp;nbsp;nbsp;contritio per iftum mall^*quot;/

iegem fcilicet f Ad hoc prodeft, vtgrati�pateat ad nos aditus� Sic ergo lex ftra, Slt; pr�paratrix eftad gratiam. Nam Deus eft Deus humilium,nbsp;adflicftorum,oppreftcirum, defpcratorum,Sd eorum, quiprorfus innihilum*'^^nbsp;ifii funt, Eiusque natura eft exaltare humiles, cibare eftirienteS, illuminarcnbsp;fniferos �d adflidios confolari, peccatores iuftificare, mortuos viuificare,nbsp;tos damnatos ialuare,amp;c; Eft enim creator omnipotens ex nihilo fadensnbsp;nia. Adhoc autem naturale �� proprium opus non finit eum peruenire ndnbsp;tifsimapeftisillaopinioiuftitiae, quae non vult eflepeccatrix, immunda,nbsp;damnata,iediufta,Sanlt;fta,6Cc. Ideo oportetDeum adhibere malleum iftuingt;nbsp;gemicilicetqu�frangat, contundat,conterat, amp; prorfiisadnihilum rediga^n^nbsp;beluam cum fiia vana fiducia,iapientia,iuftitia,potentia, �ifc. Vt tandem fuonbsp;difeat fe perditam �C damnatam,

Atqueibi turn confeientia ficlege conterrita, locum habet doeftrina hj �C quae rurfum erigit conlblatur dicens : Chriftum veniflenbsp;dum,non vt quaflatum calamum conterat, non vt linum fumigans extingUa^ �nbsp;vtpauperibus Euangelium annunciet, contritis corde medeatur, captiuis P*^nbsp;cet remiisionem,�(fc�

Sed hoc opus hie labor eft, vt fic perterrefadus 6C contufus lege, pofsit/^^^( rum erigercj�^ dicere ; lam fan's contritus Si conturbatus fum, fan's mifer�nbsp;me tempus legis. lam tempus eft gratfae, Si audiendi Chrifti, ex cuiusnbsp;dunt f�rmones grati�.Iam tempus eft ridendi, no fumantem Si ardentemnbsp;Syna,f�dmontemMoria,vbieft f�destemplum Si propiciatorium Dei,nbsp;fcilicet,qui eft rex iuftiti� Si pacis,Ibi audiam quid Dominus mihi loquatubnbsp;tur autem pacemplebifu�. Im� tanta eft ftultitia humani cordis, vt nonnbsp;Donappraehendat iniftocertamine confeientiae, vbi lex fecit officium,nbsp;fuumvlumexercuit,do�irinamgran'�quae certifsim� promittit Sinbsp;nempeccatorum propter Chriftum,fed etiam plus legum quaerat, quibusn^nbsp;fixiere velit.

Ego inquit,fi diutius vixero,emendabo vitam meam hoc Si hoc faciam* ihgrediar monafterium,parcifsim� viuam, contentus pane amp; aqua,nudisnbsp;inccdam,SCc. H�c nifi omnino contrarium feccris, hoc eft nifi ablegaueris -cum lege fua adfecuros Si induratos,�d apprehenderis ihiftis pauoribus.jli*nbsp;bus�^

DE LEG�^ wusChriftumpafl�mjCrucif�xutnjmortuum pro pcccatis tuis j plane adiim cft de-Salute tua. Sic p�r accidens Lex cum foo officio, etiam prodeft ad luftificationcirijnbsp;ftonquidemiuftiHcans, fed vrg�nsadpromifsi'onem Grati�, SC faciens cam fua-�em acdefidcrabilem� Qiiare legem non abrogamus, fed indicamus verum offigt;nbsp;cium amp; vfum ipfiiis,quod fcilicet fit vtilifsi'ma miniftra vrgens ad Chn'ftum. Ideonbsp;poftquani te lex humiliauiqperterrefecit 8� prorfus contriuit, vt �amfis defperatio-niproxiinusjvidevtlcgeredt�norisvt� Quia officium SCvfus eius eft,non fol�ninbsp;oliendere peccatum ac iramDci, fed etiam compellere ad Chriftum. Hune vffimnbsp;legis folus Spiritus Saneftus oftendit in Euangelio, vbi teftatur Deum adei�'e ionttbnbsp;tis corde, amp;fc.

Qyarencontritusesmalleoift�,n�pertrer(e vtaris contritione ifta, vt one-tes te pluribus legibuSjfed audi Chriftum dicentem : Venite ad me omnes qm labo-ratis amp; oncrati eftis, Ego reficiam vos, Quando Lex fie te vrget j defperatis omgt; nibus rebus.tuis, ad qu�rendum auxilium folatium apud Chriftum , tum eftnbsp;ftruit per Euangelium ad luftificationem, Isque eft optimus acnbsp;pcrfe�ifsimusLcgis vfus.

Quare Paulus h�c nouo capite incipit traeftare leg�m, SC definit quid fit,hinc oc-cafioneaccepta,qu�d dixerat Icgem non luftificare. Hoc enim audiens ratio ftatin� infert. Ergo fruftra Deus earn tulit, Neceft� igitur fuit qu�rere, reeft� definire SCnbsp;tefponderej quid Lex �C quomodo int�lligenda fit j ne latius aut ardlius accipia-tuqqu�m oporteat. Ad luftificationcm inquit,nulla lex fimpliciter eft nece��ria�nbsp;Ideo quando difputandum de iuftitia,vita SC falute aeterna, omnin� remouenda eftnbsp;ex oculis lcx,qiiafi nunquam fueriqaut futura fit, fed prorfus nihil fit. In negocionbsp;enim luftifieationis, nemo fatis poteft � cOnfpecftu legem remouer�, �C promiisio-nemfolamintueri. Ideo dixi legem SC promifsionem affeeftu longifsime efle iepa*nbsp;nnda,reipfa enim funt coniundifsima,

Don�cveniretScmenjCui promiffiim fuerat. Paulus legem non facit per-petuam, fed dicit earn �atam SCadditamefl�promifsionibus propter tranigreisio-nes fcilicet cohercendas ciuiliter, pr�cipu� autem propter eas reuelandas �c augen-das Theologic�, SC ne hoc quidem perpetu� j fed tantum ad tempus�

H�cn�ofl� oportet pr�dic�mentum Quando. Qiiamdiu fcilicet durat� debeat �mperium feu tyrannis legis, qu� rCuel�t peccatUm, oftendit n�bis cjuales fimus,nbsp;3p�it iram Dei. Qiti ferio ifta fentiuiit, f�bit� p�rirent, fi non acciperent con-lolationem, Ideo nifi abbreuiarentur dies legis, nemo faluus fi�ret. Oportet igi-turpr�figf jpQdum SC tempus legi, vitra quod nondominctur, Quandiu ergo do-miniumlcgisduraredebets Donee veniatSemen, fcilicet illud, de quoicripturrt

: In Semine tuo benedicentur omnes Gentes, Tantifper ergo durare debet Tyrannis legis,donee plenitudo temporis SC Semen illud benedieftioriis veniaunbsp;Non vt ipfa lex Semen afferat,aut iuftitiani donet, fed vt ciliiliter coherceat �C con-dudattanquam incarcereindomitas, Theologic� autem arguat, humiliet �C per-^ffiefaciat. Sc fichumiliatos SC contrites cogat afpirare ad Semen illud bene-didum. Durationem temporis Legis SC ad Literam, �C fpiritualfter intelli-gerclicet. Ad literam lex vfque ad tempus Gr�ti� durauit, Lex �C Prophe-

Cvt ipfe � HR I S T V S inquit) vfque ad lohanncm Prophetau�r�nt. A tempore Iohannis vfque ad hunc diem Regnum C�lofum vim patitur SCnbsp;violent!

a86 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE LEGE.

violent! rapiunt illud. Hoctempore Chriftus baptizatus cft, 6^ coepit pracHic�^ vbi etiam ad literam defijt lex, totus ille cultus Moi�icus, Spiritualiter Lex n�quot;nbsp;debet diutius dominari in confcienth, quam ad praefinitum tempus iftius SeflU*��^nbsp;Benedic^i. Quando ergo lex oftendit miht peccatum perterrefacit me, ren^nbsp;wit iram QC indicium Dei vt incipiam palleicere,delperare,amp;c. Ibi praeicriptufl��*^nbsp;dum,tempus 6C finem habet lex, vt definat foam Tyrannidem exercere. Qyianbsp;�tisfecit officio foo, �tis oftendit iram Dei amp; perterrefecit. Hic dicendum eftjnbsp;CneLeXjiatisexterruifti �C contriuifti,omnesflucftus tui foper mctranfieruntjnbsp;rores tui conturbauerunt me. Item,ne auertas Domine fadem in ira � Seru�gt;^ �nbsp;Ne qu�ib in furore tuo arguas mCj�Tc. duando ifti pauores amp; querelaenbsp;tempus �C hora eft Seminisbeneditfti. Cedatigitur lex quae quidemaddita eftnbsp;ptertranigreisiones reuelandas 8C augendas, fod tantifper tantum donee Sei^nbsp;veniat. Quo pr3clente,deftnat Lex reuelaretrani^eisiones amp; perterrefacere,nbsp;datque regnum alteri,{^inifcilicetbenedi(fto, hoc eft Chrifto qui habetnbsp;labia quibus non accul�t tcrret,l�d de rebus longe mclioribus loquitur,quafl��nbsp;nemp� de gratia,pace, remiftione peccatorum, vitftoria peccati,mortis,�^e�nbsp;morte 6^ reforretftione partis �C donaris credentibus. Indicat ergo Paulus hftnbsp;bis, Doneeveniret Semen cum beneditftio promifl� eft, quandiu Lex durat^nbsp;beat literaliter Si. Ipiritualiter.

Ad literam defijt,cum Semen illud benedi(ftum,came noftra alfomptaj*^*^ in mundum, donans Spiritum Saneftum 6C fcribens nouam Legem incordiPnbsp;Sic, Spiritualis autem duratio legis non femel cellar, fed tenacifsime hacret innbsp;foientia.

� 1^� Ideo difficillimum eft homini qui Theologico vfo legis exerceturjfin��nbsp;gis videre. In illis enim terroribus 6C fenfo peccati, non poteft mens Ipefflnbsp;pere, quod Deus fit milericors, quod velit condonare peccata propter Chd�^'^nbsp;fod fimpliciter iudicat,Deum iralci peccatoribus,acculare Si condemnare cos�nbsp;nifiaccedat fides, quae it erum erigat, autiuxra illud Chrifti, vbi duo veltres,nbsp;adfit frater qui confoleturverbo Dei, fie opprelfomSC contufomlege,nbsp;Si morsfequitur. Igitur peisimum eft hominem pr�fcrtim tentatum Ibfon�nbsp;V�h foil inquit Ecclefiaftes,quia cum ceciderit non habet fobleuantem fe.nbsp;qui inftituerunt Monachatum,leu Iblitariam vitam,innumerabilibus dederun^,nbsp;cafionem delperandi. Si quis l�gregaretl� � confortio hominum caul�nbsp;numatquealterumdiem(vtde Clirifto legimus, quod folus quandoquenbsp;n't inmontem,0(fnQ(ftu perdurauerit in oratione) nihil eflet periculi.nbsp;coegerunthominesadlblitudinemperpetuam,hocDiaboli fuit inuentuiU�nbsp;c�m homo tentatur Si folus eft, non poteft fibrjpfi confulere,ne in minin��^nbsp;dem tentatione.

Tah's eft ctiam vis legis Si iufticia ex lege,cogens nos externe efl� bono5gt; exGtddt.T. minaturpoenam Si fopplicium tranlgrefloribus, ibi obtemperamus leg*nbsp;4.fi)L 10?. timor� p�nae, led inuiti 00 maxime indignantes ? Qualis autem haec iuftftjLj^^nbsp;fi coatftus formidine p�n� malum amittis f* Ideo iufticia ilia operumnbsp;nihil aliud eft quam amarc peccatum, odifle iufticiam, deteftari DE Vnbsp;Lege foa,amp; fommam malitiam adorare, Qyam velieinenter enim fur

km, 5l oditfurtum, tam libcnrcr nos paremuslcgij �cfaamusquaepr�cipit, oniitt�mus qu� prohiber. Interim tarnen hoc commodi habet lex, vt maxime cordanbsp;Bianeantimpia,vt prira� externe dC ciuiliter coherceat aliquo modo fures, homicpnbsp;das amp; palam improbos. Hi enim nifi hanc fidem exiguam habcrent,peccatum puni*nbsp;ri in mundo,rota,cruce,gladio,amp;^c. �C poft hanc vitam �terna morte SC inferno, tuenbsp;nullus magiftratus, nullus paterfamilias aut p�dagogusj vlla vi, vUis legib. aut vin-�nbsp;culiSjfurorem hominu cohcrcere pofl�nttCQmminationibus legis tarnen,quae terro-�nbsp;remmentibus incutmnr,aliqtio modo impij deterrentur, ne pr�cipites in omniafla*nbsp;gitiorum genera ruant, Interim tarnen mallent nullam legem,nullam poenam,nul*nbsp;Ium infern�,deni(� nullum Deumefl�. SiDeusnonhaberet infernum, nec malosnbsp;puniret,amarent a laudar�t eum omnestquia ver� malos punit,�C omnes mali fint*nbsp;Ideo,quatenusfublcgeconcludunturj nonpoft�nt non odiffe S� externe blafphe-�nbsp;marcDeum, Deinde lex concludit homincs non tantum ciuiliter, fed amp; Theolo*nbsp;gice,hoceft,Lex eftetiam career fpiritualis�� ver� infernus ; quia c�m reuelatpec*nbsp;eatum,minatur morte �C �ternam iram Dei,homo non poteft effugercnecconibla-tioneininuenire:non eft enim in poteftate hominis hos terribiles terrores, quos lexnbsp;eh]cit,autaijaj^ cordis triftitiam excutere.Hinc ilia miferabiles f�nd�orum voces �inbsp;querelaefunt paftim in Pf�lmis: In inferno quis confitebitur tibi,5Cc*

Homo enim tune in carcere conclufus eft,ex quo non poteft egredi, n�e videt quomodo ex his vinculis folui,hoc eft,ex his tcrrorib.liberari polsit. Sic lex ciuiliternbsp;theologic� career eft. Prim�m enim ciuiliter cohibet �C concludit impios, ne pronbsp;libidine fua pr�cipites ruere pofsint in omnia ftelera. Deinde ipiritualiter oftenditnbsp;�iobis peccat�,perterrcfacit humili�t nos,vt fiepauefadi agnoftamus miferiam �Cnbsp;daninationem noftr�. Atlt;p is verus �d proprius legis vfus eft, modo non fit perpe-�nbsp;fuus,quiaifta conclufio euftodia fub lege diutius durare non debet qu�m in futu-*nbsp;�am fidem:qu� fi venerit,definere debet Th�ologiens ille legis career, H�c iterumnbsp;videmus Legem QC Euangeliuiu,qua: inter fe longifsim� diftinda,�C plusquam counbsp;tradictoria, feparata ftint,affedu coniundifsima efl�.Hoc indicat Paulus c�m dicit,nbsp;fub lege euftodiebamur conclufi in futuram fidem, Qiiare non f�tis eft nos coclufbanbsp;elfe fub lege,quiafi nihil aliudfequeretur,cogcrcmurdefperare,in pcccatis mortnbsp;L-cd Paulus addit nos conclufos elle fub lege, �C coherceri fub p�dagogo lege no innbsp;sternum,fed in Chriftum qui eft finis legis, Ifta igitur pauefadio, humiliatio �C cvi^nbsp;fiodianon durare debet perpetu�, fed in futuram fid�, hoc eft, infalutem �C bonuntnbsp;noftrum,vt nobis conterritis lcge,dulcefcat gratia, remifsio peccatorum, liberatio �nbsp;^S^^^^eato,morte, amp;fc.^uae operibus non acquiruntur, fed fola fide apprehendun*nbsp;fnr,amp;:c. Qiii extreme contraria intentatione nouit coniungere, hoc eft, qui vbinbsp;maxime lege terretur,nouit fine legis,�� initium grati� feu futur� fidei,adefl�,is re*nbsp;- ( vtiturlege, Hanc art� ignor�t omnes imptj. Hanc ignorauit Cain,c�m cocluiusnbsp;carcerelegis peccatum fuum feri� f�ntiret, Prim�m extra carcerem crat, hoceft,ni*nbsp;nil terroris fentiebat,etiam iam perpetrata fratris c�de, fed egregi� difsimulabat,��nbsp;�piumDeumhocignorareputabat, Nunquid euftos fratris md, in quit, fumegofnbsp;Lumautemaudiret,quidfeciftftEccevoxfanguinis fratris tui clamat ad me deter*nbsp;fa,ac. Ibi incipit hune carcerem feri� f�ntirc.Quid hic faciebat.^Manebat in carcerenbsp;conclufus,non coniungebat cum lege Euangelium,fed dicebat : Maior eft infquitasnbsp;�^^^quamvtveniammcrear, Sol�m carcerem infpexit, non confiderans ei pec-�

^^Hatu efle, vt apud Deum grati� qu�reret.Defperauit igitur �f n�gatif cDeumhabcre. Non crediditfe conclufum in gratiam amp; fidem, fed fi'mpliciter ifta vocabula, cuftodiri �C concludifub lege, non ociofa, fpe-�nbsp;culabiliafeu Sophiftica fed veranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cuftodia feu career ille fignificat veros

Pirftuales terrores,quibus confcientfa fic concl�dft�r|Vt in latifsimo orbe terrarum

a88 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DS LEGE,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

non i'nueniret locum,vbi tuta efl� pofsit. Imo durantibus illis pauoribus,co�^*^ tantam anxietatem fentit, vt coelum 8C. terram,fi ettam decies maiora �C ampli^�^^jnbsp;lent, putet efleanguftiora quam foramen mun's,ibi tu plane deftituitur hoiflO onbsp;fapientia, viribus iufticia,c�f�lio �C auxili'o. Conlcientia eni'm res eft tenerfiin^�nbsp;cum fic carcere legis concluditur,nufquam patet ei exitus,fed apparetnbsp;ftiam fubinde augeri vftp in infinitum�.fentit enim tune ir� Dei,qui infinitus �Gnbsp;ius manum effiugere nonpoteftvtPfalmus 139. ait: Quo ibo � Spiritu tuo,amp;^c� pnbsp;ergo ciuiliter concluf�o vel career eft ipi� afflidio corporalis, quo concluf�s vli^nbsp;poris fui priuatur. Ita Theologic� career eft perturbatio �C anxietas animi,nbsp;clufuSjpriuatur pace conicientia�,amp;^ quiete cordis. Non tarnen in �ternum,v^nbsp;iudicat, cum iftum carcerem ientit, fed in futuram fidem. Erigendus eftnbsp;confolandus animus ftib Legec oncluius,hoc modo,frater concluius quiden^nbsp;feiashoenonagi, vt perpetuo in ifto carcere concluius tenearis, quia icript^��nbsp;Concludi nos in futuram fidem.Affligeris ergo illo carcere non in perniciem �nbsp;fed vt per Semen benedidionis recreeris,lege occideris,vt per Chriftumnbsp;Qriare ne deiperes v t Cain, Saul luda s, qui conclufi in illo carcere, nihil 3��*nbsp;runt, led in ilia ipi� conclufione mani�runt,ideo coadi funt deiperare, Te alit^*^!^nbsp;ras iniftis confcienti�pauoribus oportet, qu�m illi,nemp� vtfeias bcnefadii^f,nbsp;qu�d ficconelufus �l confuius es, ied vide vt ifta conclufione rede vtaris,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

in futuram fidem : Deus enim nonvultpcrturbarite,vtmaneasinperturba^��^|.z non vult occidere t�, vt in mortemaneas,Nolo mortem,inquit per Prophetao^�Pnbsp;catoris,�(fc. fed vult te perturbari vt humilieris,amp;f agnoicas tibi opus efl�nbsp;diaDeiamp;beneficioChrifti.

Quare euftodia ilia fub lege non debet efl� perpetua,fed durare tantufli nbsp;nbsp;nbsp;,

fidem.IdquodetiamPi�lmusi47*docet. BeneplacitumeftDominolupct^^�Y^z' tes eum,hoceft,quihac legis euftodia coardantur. Sed mox addit,Etin eis,Vjnbsp;rantfupermifericordiaeius. Ifta ergo duo contraria coniungenda fiint,nbsp;diuerfifsima funt. Qiiid enim magis contrarium, qu�m metuere 5C perhoi�^*^nbsp;ifamDei,5lt;fimiliterfperareinmii�ricordiaeius f Alterum infernus, alterui�nbsp;lum eft, �� tarnen oportet efl� in corde coniundiisima. Speculatiu�'coniung'�*�^^/nbsp;fac!llim�,i�d pradic� ea coniungereeft omnium difficillimum, id quodpropf*^nbsp;p�rientia f�pifsime didici.Papiftae �f Sedarum autores de hac re prorius nihilnbsp;runt.Ideo legentes velaudientcs ifta verba Pauli, fiint illis plan� oblcuranbsp;Et cum Lex oftendit eis peccatum,accul�t �C perterrefacit eos,null� inueniun*^^^nbsp;confilium neque auxilium,fed fimpliciter delperant,ficut Cain �C Saul. Cum 1nbsp;tur, vt didum eft,tortor amp; career nofter fit, certum eft nos cam non diligere,nbsp;hCmenterodifl�. Ideo qui diciti� legem diligere,mentitur �6 nelcit quid dica*^*nbsp;l�nus mente captus efl�t fur aut latro,qui amaret carcerem amp; compedes.Cui�nbsp;rem lex, vt dixi,nos concludat, certum eft nos efl� infenfiisimos hoftes eius-Suj�, jnbsp;tam amamus legem Sgt;C iuftieiam ipfius, qu�m homicida carcerem, quomodo ignbsp;lege iuftificaremur f Conclufi in earn fidem, qu� reuelanda erat. Hoc Paul��nbsp;pro tempore plenitudinis,quo Chriftus venir. Tu veto accommoda,nonnbsp;tempus illud,fed etiam ad effedum. Quia quod geftum eft hiftoric� �t temp�nbsp;ter quando Chriftus venir,legem abrogauit,nbsp;nbsp;nbsp;libertatem ac vitam �ternam*^^^

cem produxit,hoc priuatim quotidie fit Ipiritualiter in quolibet Chriftiano, fubinde inuenitur per vices,tempus legis Sgt;C grati�. Habet enim Chriftiant^� tnbsp;pus,in cuius membris,vt Paulus ait,militat lex amp; peccatum, peccatum autem*nbsp;1 igo,non tantum fadum operis,l�d radicem arborem cum frudibus vt (j,nbsp;loqui folet de peccato. Id non i�l�m haeret adhuc in carne Chriftiana 8^ Bapt^^nbsp;fed etiam milit�t 8C captiuat e�m,fi non ad afl�nfum vel opus, tarnen ad

D E E E G E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;38^

pulfum. Nam ctiamfi Chn'ftianus non ruat fn crafl� lUa peccata homicidi'um, adul* terium, furtum, SCc. non ideo tarnen liber eft ab impatientia, murmuratione, odio*nbsp;l^Ufphemia, �Cc, contraDeum. Quae peccatahuinan�rationiprorfusignotafunt:nbsp;�ftaeum ctiam inuitum cogunt deteftari legem, coguntaconfpetftu Dei fugere,nbsp;fogunt eum odifle �C blafphemare Deum. Nam vt fortis eft in iuuenili corporenbsp;libido, in viro ftudium acquirend� gloriae opum, infeneauaricia,itain Saneftdnbsp;''iro fortis eft impatientia,murmuratio,odium �6 blafphemia Dei, Huius rei extantnbsp;fxemplapafsim in Pfalmis, lob, leremia, SC tota fcriptura, Ideo �C Paulus banc lugt;nbsp;dam fpiritualem defcribens, vtitur valde Emphaticisaefignificantibus verbis, fc�nbsp;licet militandi, repugnandi captiuandi, EftigiturinChriftiano vtrumquetemgt;nbsp;pus legis �i^gratiae in affeeftu. Legis tempus eft,quando lex me exercet diuexat,nbsp;f ontriftat Sgt;C redigit in cognitionem peccati ac illud auger, Ibi turn lex eft m verc fuonbsp;''fu, quern Chriftianus fubinde fentit donee viuit. Sic Paulo data fuit Hides in car-*nbsp;^eni,angelus Satan� qui eu colaphiraret. Libenter fenfif��t fingulis momentis gaugt;nbsp;turn confcientiac, rifum cordis, 8C guftum vit� �tern�. Item, libenter caruiflecnbsp;onmi perturbatione animi ideoque cupiebat auferri �f� hanc tentationem. Nonnbsp;audit � DominotSufficit tibi Paule gratia mea, Nam virtus mea in infirmitatenbsp;pcriicitur. Idem certamen experitur vnuiquifque Chriftianus, Mult� hor� luncnbsp;rixor, �C impatienter ei repugno, Mihi ira f�C iuditium Deinbsp;^t'plicetjipfi vicifsim difplicet meaimpatientia,murmuratio, SCc. Hocque tempusnbsp;eftj fub quo Chriftianus fecundum carnem femper eft, Caro enimperpetuonbsp;^Qttcupifcitaduerfus fpiritum,amp;fpiritus aduerftis carnem,hgc inter l� mutuo aduergt;nbsp;�^tur in vno tarnen plus in alio minus, SCc. Tempus gratis eft, cum coriterum eri*nbsp;l�^tpromifsionegratuit� miieri�ordi�Dei, amp;dicit: Quare triftis es anima mea,nbsp;Squareconturbas mer Nihil preterea vides quam legem,pcc�atum,terrorcm,triftinbsp;defperationem,mortem, infernum �C diabolum An non eft etiam gratia,rc�nbsp;^'Isio peccatorum, iuftitia, confolatiOjgaudiuiTijpax, vita,c�lum,Chriftus, Deus,nbsp;anima mea perturbareme,Qiiid lex peccat�, �C omnia mala ad ifta f Spera innbsp;^Ojqui proprio filio no per pepercit, fed pro peccatis tuis tradidit eum in mortemnbsp;j^ds. Hoc tune concludi eft iub lege l�cundum carnem non in �ternum, i�dinnbsp;riirun^ Chriftum, Itaque c�m lege perterrefaeftus es, die, domina lex, tu non esnbsp;es omnia, led praeterte eft illud quiddam maius ac melius, ftilicet gratia,nbsp;^^jibenedidlio, SCc.illanonaccufat me, non terret, non damnat, f�dconfolatur,nbsp;^^fperare iubet,8C certam vitftoriam ac falut� in Chrifto promittit.Non eft igiturnbsp;iftam art�m ben� nofl�t, ille merit� di�eretur Theologus,nbsp;tunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;homines hodie qui perpetu� ipiritum iatftant, �C difcipuli eorum, videngt;

�j^��ieam egregi� nofl�. Ego veto �i^meifimilesvixtenemus huius Artis prima tiinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen l�duli fumus difcipuli in ea fthola, vbi ifta ars diftitur. Difeitur

�dem feddonec caro SC peccatum manent, non poteft edifei. Sic ergo Chriftanus ^diifus eft in duo tempora, quatenus eft caro, fub lege eft, quatenus fpiritus, fubnbsp;^^^^^boeft. In carne perpetu� h�ret concupifeentia, auaritia, ambitio,fuperbia,nbsp;H�ret in ea ignoratio, contemptus Dei, impatientia,murmuratio,�^ ira contranbsp;c�filia �� conatus noftros impedit,quod impios SC contemptores nonnbsp;t�rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eiufmodi peccata h�rent in carne l�nd�orum.Qiiare fi nihil pre-*

a�j^�^�^5��fpc(ftaueris,manebis perpetu� fub tempore leges, fed oportet iftosdies caro falua fieret. Oportet legi finempr�fcribi,quo definat:nbsp;habet finem, qui Chriftus eft: tempusnbsp;^^^gfati��ternum eft,quiaChriftus femel mortuus, amplius non moritur, SCc.nbsp;pjf^�^�^�^seft,ergo etiam tempus gratia� aeternum eft. Tales fententias infignes innbsp;�onondebemusofcitanterpercurrere, vt Papiftae 6C fedarum autores folent.

Sp� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE LEGE,

Continent enim verba vit�jqiig mirab�iter confolantut �C confirmant afi1ilt;?^3S fctcnttas. Et qui ea probe tenent,red� ludicare po(Eint,quid fides,quid falfusnbsp;rus timor fit, ludicare omnes aff�tflus 6C omnes Ipiritus difcernere pofl�nt. i �nbsp;Dei fan da SC preciofa res eft,fed non debet efl� gternus:debet quidem innbsp;icmpcr efl�,quia in eo peccat� f�mper eft,i�d folus efl� non debet, alioquinbsp;Cain,Saulis Iudg,hoc eft,f�ruilis �C defperationis timor eft,DebetigiturChrJ� �nbsp;nus fide in verbum gratie vincere timorem, auertere oculos � tcpore legis,nbsp;in ipfiim Chriftum ac fidem futuram.Ibi turn dulceicit timor miicetur ne�at^�nbsp;incipiat n� fol�m timere, fedeti� diligere Deum. Alioqui fi homo in �egem Pf.nbsp;catum tantum intuetur, exclufafide, non poteritexcutere timorem, feddefpi^�^inbsp;tand�. Sic pulchr�diftinguit Paulus tempus legis 5Cgrati�, Diicamusamp;^nost^nbsp;diftinguere vtriufcp tempus non verbis l�daff�du,id quod eft omni� difficiUgt;^J Jnbsp;Qiianqu� enim remotifsimafunt ilia duo, tam�etiam c�iundilsimafuntineo^^nbsp;corde nihil magis coniund� eft qu�m timor amp; fiducia^lex �C EuSgelium,pclt;^^^f^!nbsp;gratia, tam coniunda enim funt, vt alterum ab altero abforbcatur. Ideo nulla Matnbsp;matica coniundio poteftdari, qu�efl�thuicfi'milis. Paulus abhocloco,Qui^�^*^jnbsp;lex incepitdiiputare de lege, it� de vftx �C abulu legis,hincoccafioneaccepta, Qnbsp;afl�ruit iuftitiam credentibus contingere ex gratia amp; promilsione,non lege, tanbsp;putatio genuit hanc qu�ftionem. Qiiid igitur lex r Ratio enim audiens,exnbsp;promifsione contingere iuftitiam feu benedidion�,ftatim infert. Ergo lex ttt^ttPnbsp;deft. Ideo locus de lege dilig�ter eft confider�dus, quid �d quomodo fit denbsp;tiendum,neeam aut omnino reijciamus more phanaticor� fpirituum,qui annt5 '1nbsp;mouentesfedition� rufticorum dicebanr,libertat�Euangelicamabfolucrehoitinbsp;ab omnibus legibus. Aut ne c�m iuftific�di ei tribuamus, vtricp enim inlegetf Knbsp;cant,in dextra,qui per legem iuftificari: in finiftra,qui prorfiis � lege �iberiefl� vonbsp;Ingredi�dumeft igitur regia via., vt neep legem plane reijciamus,nelt;p plus ei t^nbsp;musqu�m oportet.Qu� fupr� toties inculcauit de vtroep legis vfu, politiconbsp;logicojfatis indicant,legem non efl� pofit� iuftis,fed, vt alibi Paulus docet i^�ti%nbsp;Suntautem iniufti duplices, iuftificandi QC non iuftificandi. Non iufti�^nbsp;cohercentur ciuili vfii legis,ligandi enim funt vinculis legum, vt feroces amp;nbsp;befti� funibus SC catenis ligantur. Is vfiis nunquam cefl�t, de quo Paulusnbsp;agit, Iuftificandi veto exercentur Thcologico vfu legis ad tempus,non enimnbsp;tuo dur�t vt ciuilis,fed refpicit in futuram fidem, SC veniente Chrifto finitur.nbsp;fatis confi�t omnnes fententias, in quibus tradat Paulus Ipiritualem vfiimnbsp;telligendas efl� de iuftificandis,no de iufiifi'Catis:hi enim, vt fepeiam di�lum eftnbsp;g�extraSCfiipra omnemlegem iunt, Imponendaefiigitur lexiuftificandiSj'tt,^^nbsp;ea tantifper euftodiantur,donee iufiieia fidei venerit: Non quod per legem iitftnbsp;illam confequanturjhoc enim efl�t abutijUon reefi� vti lege,I�d vt pauefatfii SChnbsp;liati legCjConfugiant ad Chriftum, qui finis eft legis ad iuftitiam omni credenftnbsp;Abutuntur ergo lege, Prim�m omnes iuftitiarq SC hypocrit�, quinbsp;homines lege iuftificari ; is enim vfiis non exercer �C vrget in futuram fidem 3^ �nbsp;ficit l�turos, l�curos dC fuperbos hypocritas, tumentes SC pr�fumentes de ium,nbsp;operibus legis, 6C impedit iufticiam fidei. Deinde abutuntur lege,qui Chrm^nbsp;prorfiis ab ea^bfoluere volur,vt fanatici fpiritus tentab�t,amp;^ ilia occafionefem^^.j^/nbsp;Rufticorum mouebant. Et hodie multi ex noftris etiam idem faciunt, qui crcpnbsp;lt;ftrina Euangclij ex tyrannide Pap�,fomniant libertatcm Chriftianam,carnalcf��nbsp;licentiam faciertdi quiduis. Hi, vt Petrus ait,libertatcm fpiritus velamen malA'nbsp;faciunt,propter quos nomen Dei �C Euangeli� Chrifti pafsim hodie blafphci��^^^^,nbsp;llli dabunt aliqu�do dignas p�nas iftius fueimpietatis. T erti�abut�tur etiai^^^j^.nbsp;qui terrores ipfius fenti�ntes non intelligunt eos tant� durare debere ad Ji�

In hi's abuRis ille eft caufa defpcrationis,vt in Hypocritis eil cauffa fupcrbiae �C prae-I'Jmptioms. Contra, verus vfus legis nullo pr�cio �ftimari poteft,quando videlicet confcientia fob lege c�clufa non dcfperat,fcd prudens p er Spiritum Sanclum in me-�nbsp;dijsterrori�usf�citatuitjConcfolafomquidenifob lege non in �ternum ; imd iftanbsp;condufio cedet mihi in bonum, Qiiomodo '!! vt ita conclula folpir� QC qu�ram ma*nbsp;nuum auxiliatores,amp;c.

Hocmodo lex eft quafi impulfor quidam,qui impellit efori�tcs ad Chriftum vf tnsbonis fois impleat, Qiiare legis propri� officium eft nos reos facere, liumiliare,nbsp;occidere, ad infernum deducere amp;: omnia nobis au fer re, fed illo fine vt iuftificemur,nbsp;txaltemur, viuificemur, in coelum cuehamur Sgt;^ omnia acquiramus. Non ergo firn*nbsp;pliciter occidit,fed ad vit� occidit� itae� lex P�dagogus nofter fuit in Chriftum. Ite*nbsp;tumaffe�u confongit legem �� Euangeli�,qu� ipla inter fe longifsime ieparata font,nbsp;fom inquit : lex P�dagogus nofter in Chriftum* Eft autem �6 ifta fimilitudo de Pae*nbsp;9�g�'^^Ide infigniSjideo diligenterconfiderandaeft. Quanquam P�dagogus fitnbsp;vtilifsimus S)C valde necefl�rius pueris educandis amp; inftituendis, tam� da vel vnumnbsp;puerum aut diftipulum qui amet foum Pc d ago g um, lu dgi vehementer fcilicet ama-^ntfuum Mofen, ac volentes faciebant quod m�dabat f Ea erat diledlio dC obedic*nbsp;^*3 ipforum erga Mofen qug fingulis horis, vt hiftoria teftatur, eum libenter lapidaCnbsp;ent.Ideo impofsibile eft,quod difcipulus amet P�dagog�. Qiromodo cnim amarenbsp;pofl�t � quo in carcere detinetur,hoc eft, � quo non permittitur ea facere que libenbsp;�cr vellet. Et fi' quid admittit contra mandat� ipfius, ftatim obiurgatur SC caftigaturnbsp;3beo:infoperample(fti,5Colcularivirgamcogitur. Egregiafcilicetiuftitiadifcipuli,nbsp;quod Ppdagogo minaci ac duro obedit,qu�d virgam ofculatur : n� etiam volensnbsp;gaudio facit f AbfentePgdagogo ff agit virgam,vel earn in ignem contjcit: amp; finbsp;**^perium haberet in P�dagog�,non pateretur leab eo virgis c�di, fed ipfiim virgisnbsp;^diiubereuEt tarnen valde necefl�rius eft puero p�dagogus,vt erudiat caftigetnbsp;^ni,alioquienimfine haedifeiplina, inftitutione �c bonaafluefadlioe perirer puer,nbsp;^uhibetur ergo puerop�dagogus,vt e� erudiat Sgt;C euftodiat aevelut in carcere caprinbsp;^'itnteneat,�dquid,�6quamdiui Num vtperpetu�durer,iftuddur�odiofom

O�ninium P�dagogi,�C feruitus pueri t'Minime, fed ad praefinitum tempus, vr ifta �oedi�tia career amp; diftiplina c�d�t puero in bonum, vt foo t�pore fiat h�res �C rex,nbsp;'OnenimeftPatris vol�tas vtfilius perpetu� fobditus fi'tP�dagogo �C cedatur vir*nbsp;amp;sabipfo, fed vt ipfius inftitutione �C difeiplinaidoneus reddatur ad fuccefsioneninbsp;^P�editatis. Sic lex nihil aliud eft, inquit Paulus, qua P�dagogus, fed addit in Chr i*nbsp;^�Tigt;vtfupr�,lex propter tranfgrefsiones addita eft donee veniret Semen,SCc,Scri*nbsp;P 'lUconelufit omnia fob peccatum,vt promifsio,00c. Item, Cuftodiebamur fob le*nbsp;8^gt;Conclufiineaj�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reuelanda* Qparelexnoneft fimpliciter Peda*.

Cuiufinodienim Paedagogus eflet,qui tantum vexaret 8C verberaretpuerum gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* *ffi'��ndocerettQuarefuperiusfeculumP�dagogoshabuit,vbiverifsim�fcho!�

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foternus, Ludimagiftri tyranni carnifices erant, perpetu� vapulabant,

P'^^d�pultolabore 8lt;. infatigabili diligentia difeeb�t, fed perpauci veniebantad all* j �Ug�, Talis Paedagogus non eft lex, quia non tantfi perterrcfacit dC vexat,vt

^doeffos amp; ftolidus P�dagogus tatum flagellar �C nihil docet pueros, fed verberi* g^^fois impellit ad Chriftum. QuemadmodSbonus P�dagogus verberat, inftituitnbsp;cxercet legendo �C fcribendo pueros inhunefinem, vt perueniantadcognirionenbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;literarum amp; aliarum honeftarurerum, amp; hoc poftea cum voluptate faciat

S^od ^ius cogerentur �P�dagogo inuiti fecerunt, Hac pulchra ergo fimilitu* oftenditPaulusveru legis vfum,quod videliccthypocritasnoniuftificet, quianbsp;extra Chriftum in prgfumptione �C feueritate.Et econtra quod co territos,fi

DE LEGE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j

hoc modo lege vtatur, vt Paulus docct,non relinquat in morte 5C dSnati�ri�,^. ChnftS vrgeat.Qui vero inillis pauorib.pcrdurant in iftafua pufillanimitat^A jnbsp;Chrift� non apprehendunt,ad extrem� dei�ier�t.Charifsim� ergo pingitnbsp;vfiim legis hac allegoria de Pgdagogo. Na vt is obiurgat, vrget amp; contriftatnbsp;non hoc colilio,vt perpetuo duret lita P�dagogiajied vt definat vbi pueri pro^^.nbsp;cati amp; inftituti funt,vtep poftea fine coatli�e Pgdagogi alacres �C liberi fruatur gt;nbsp;t�te amp; bonis paternisdta qui perterrefiunt amp; coteruntur lege,fciant iftos terrot^^ .nbsp;c�tritiones non fore perp�tuas,i�d illis feie parariin futur� Chrift� �C libertat^^ jnbsp;ritus,Stc.Vtexfideiuftihcemur.Lexnoefl:P�dagogusinali�legislator�,n^*nbsp;opera cxigit,ied in Chriftum iuftificatorem �C i�luatorem, vt per fidemnbsp;per opera luftificemur.S ed homo c�m fentit vim legis,hoc non intelligit nec�nbsp;ideo dicere folet,perdit� vixi,tranigrefl�s i�m enim omnia m�dataDei, Ideolt;�f^^nbsp;fum�tern� mortis: fi aliquot annos, vel�ltem aliquot menfes adtjceretD^*^^ jSnbsp;me�, velim em�dare vitam mcam St deinceps f�ncfi� viuere, Ibi homo ex veronbsp;vufu facit abui�m,�t amiflo ex oculis Chriilo,intuetur in alium legislatorem� 1^^nbsp;enimterroribusStanguftijs deprehenfa ratio audet promittereDeonbsp;omnium operum totius legis, Atep hinc ort�funt totieSig Monachorum,to^^j^,nbsp;inftituti, tot opera excogitataadpromer�dam gratiam remifsionem peccatonbsp;Atephiquiiftaexcogitauerunt,fenfer�tPaedagogiam legis,noninChriftuo�j^nbsp;nouam lcgem,feu in Chriftum legislacor�,non abrogatorein legis. Sed verusnbsp;vfus eft,quod feiam me lege adduci in cognition� pcccati St humiliari,vt adnbsp;nbsp;nbsp;p?

veniam,�^ fideiuftif�cer. Fides autem non eftlex,necp opus, fed certahdutia,�!^^ prch�dit Chriftum,qui eft finis legis. Roma: �0. Quomodo f Non quod abrog^^pfnbsp;terem legem St nouam ferat,aut iudex fit operibus placandus, vtPapift�doc�^nbsp;fed finis legis eft ad iuftitia omni credenti.hoc eft,Omnis qui credit in Chrift^J^ .nbsp;iuftus, lex eu non poteft accufare, Stc. Hpe vis St vfus legis verus eft. Eftnbsp;fan(fta,vtilis St necefl�ria,mod� ea quis legittime vtatur, Abutuntur autenbsp;pocritae,qui vim iuftificandieitribuunrgt;deinde defperates,qui ignorant leg�nbsp;gogumefl� in Chriftum,hoc eft,legem humiliate,non in pernici�,fedfalutetr�jy Jnbsp;enfin percutit vtEnet,occidit vt viuificct,Stc. Loquitur autem Paulus, vt 0^nbsp;monui dciuftificandis,non de iuftificatis.Quare c�m voles difputare de lego?�^nbsp;riam legis accipere debcs,fcilicet peccatorem St impium,ilium lex non iufti�^nbsp;ponit ei ob oculos peccatum, conterit eum St ducit in cognitionem fui, oft^^nbsp;in fernum, iram St indicium Dei. Hoc proprium legis officium eft, deindenbsp;vfus huius officij,vt peccator feiat legem non ideo reuelare peccata St humiH^�^^�^tnbsp;defperet,fed legem conftitutam efle � Deo, vt fua accufatione St contrition^nbsp;eum ad Chriftum faluatorem St confolarorem:hoc vbifit,nonamplius eftfi^^^^f,(,nbsp;gogo. Et is vfus valdeneceftarius eft, quia c�m totus mundus in peccatonbsp;opus eft ifto minifterio legis,vt peccatum reueler,alioquifine eo nemo pofl^rpnbsp;nire ad iuftitia, vt fupra copiofe diximus. Sed quid facit lex in his,qui per Chrnbsp;iuftificati funt i Refpondet Paulus his verbis, quaefuntquafiadditioquxdafi�*^f/nbsp;vbi venit fides,non amplius fumus fub Paedagogo, Hoc eft, liberi fumus al^^� 01nbsp;cere St Paedagogo noftro, quia non amplius perterrefacit St vexat nos,nbsp;fides reuelata eft.Paulus h�c loquitur defide certo tepore per Chrift� prgdif3^' ^^5nbsp;ftus enim aflumta natura humana femel in tempore venit ,leg� cum omnib.^^j�nbsp;fuis abrogauit,St fua morte omnes hocbenefici�fuumfideappra�hend�tes anbsp;nbsp;nbsp;^05

St eterna morte liberauit.Si igitur Chrift� St r� quam^cfsit afpexcris,nulla^^0� Jex eft.Tpfe enim veniens pr�finito tempore verifsime tot� legem fuftulit:f�^^*�nbsp;JO lege,non cuftodimuramplius fub tyrannide ipfius, fed fecuri Stlactf ag�^nbsp;Chrifto,quinuncSpiritufuofuauit�rinnobisregnat,Vbia�tDominus,ibifi^j(lt;

Quarc fi pofl�mus Chriftum qui legetn abrogauit, �� nos peocatoresPatr i fua morte recodliauit,perfed�appr�h�dere,nihilprorfwsiur0innoshaberetPaedagogus ille.nbsp;Scd lex membror� rebellans legi mentis obftatj vt Chriftum perfetftc apprehendercnbsp;non pofsimus,Defelt;ftus igitur non eft in Chrifto,(e4 innobis^qUi nodum exuimusnbsp;f arneminqua donee viuimushaeret peccatuJdeo quod ad nos attinet,partim liberianbsp;lege,partim fub )ege fumuSjSeruimus cumPaulo mente le^i Dei, carne legi peccati,nbsp;koma:/. Ex hoc Sequitur quodfec�dum confeienti� plane liber i ftimus a lege,Ideonbsp;P^jdagogusille non debet in ea dominari,^ hoc eft gt;iio debet ei elle moleftus fuis tergt;nbsp;roribus,minis �C captiuitate: �C vt maxime hoc t�tet,tarnen conici�tia nihil moueturnbsp;ilia rcjhabct�nim in confpedu Chriftum cru��fixum qui abftulit omnia officia legtsnbsp;deconfeientia. Col. 2. delens quod aduerfabatur nobis per d�cr�ta Chirographumnbsp;ergo virgo virijita confei�tia non folum legis ignara,fed eti� ei prorius mor*nbsp;tuaeffe debet,6C vicifsim lexconfcientiae.Hoc non fit operibus autvlla legis iuftitia,nbsp;fed fide qu� Chriftum apprehendit,fecundum affedum tarnen h�ret adhuc in carnenbsp;peccatum,quod fubinde aceufat perturb�t confdentiam. Qiratenus igitur manetnbsp;earOjCatenus manet etiamlexPaedagogus,qui fubinde pcrterrefacere,8C contnftarcnbsp;foletconfci�tiam oftenfione peccati,�6 cominatione mortis ipfa tarnen femper iterSnbsp;lt;�figiturquotidiano adu�tu Chrifti,qui vt femel certo tempore venir in mundum renbsp;d�pturus nos � durifsimo imperio Pgdagogi noftri, ita quotidie fpiritualiter ad nosnbsp;venitjhoc ag�s, v t in fidem QC cognitionc ipfius crefeamus, vt confei�tia de die in dienbsp;perfediusfe Chriftum appr�hend�t, indies magismagifqp minuatur lex carnisnbsp;peccati,pauor mortis, quicquid malorum lex fecum affert. Quamdiu igitur in carnbsp;fine oeccato non eft.viuimus,ftrbinde redit lex,�d facit fuum officium, in vno

- _________ l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;��

faneftus 6Cpuius fum, nihil plane feiens de leg�, Chriftus enim eft ferment� meum� bivero meam carneminipicio,ientio auariciam,libidinem,iram,fuperbiam,SCc. T igt;

eur igitur audimus Euagelium, quid opus eft Sacrame is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 chriftus nondum

quatenusChriftuminfpicis,reuera lex �i^ peccatua o 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fermentatus

venirtibi:autfi venit,tamen adhuc reliqui� poccatiin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g^c. ibi adhue

f'i torus. Vbi enim eft concupifeentia, triftuia fpiritus, p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ellit timorem 6C trp

ftx S� peccatum eft,Chriftus nond� vere adeft, qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chriftum fide

fi tiam, QC adfert pacem 6^ fecuritatem confcientisc. Q_ g diabolus non 2 ;�prchendo,eatcnus ab rogata eft mihi lex. .Sed caro mea, ^unbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.� cofde diffuftt

r fet pertotum corpus �lt;:omniam�bra:notifit,nonftat)rn . , � incepimus diffundi.Interim ea eft confolatio noftra, q, primitias Spirituffhabentes,! p

SH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE L8GE,

Chnfto reforgemus. AiricnQtiattquamergo Chriftuscft heri f�c hodiCj�f f�cuh: 8C quanquam Euangelium �C fidem habuerit Adam �T omncs ptj ante Cnnbsp;ftum, tarnen icmel Chriftus venitpraefini'to tempore, femel venir �C fides cum Apnbsp;ftoli Euangelium per totum mundum prgdicauerunt* Deinde quot idie etiafflnbsp;fpiritualiter Chriftus. Venir per verbum Euangelq quotidie fides,fide auteinp'r^nbsp;fente cogitur ccdere Pgdagogus cum fiio wifti �C molefto officio. T une autem fnbsp;ft us fpiritualiter venir qu�ndo fubinde magis magis^ agnoftimus,nbsp;nbsp;nbsp;intellig'�'

quae ab ipfo donata funt nobis SCcrefeimus in gratia SC cognitione ipfius. 2. Pct�-3�

Paulus Ef�iae teftimonio probauit, Saram efl� veram matrem qua parit 5C h�redes. Contra Agar id eft fy nagogam generate quidem multos filios,nbsp;nbsp;nbsp;|,

uos � domo eqciendos,�CcPorro,quia ifte locus eriam de abrogation e legis �f bertate Chriftiana loquitur, diligenter obferuandus eft. Nam vtfummusacpt^,nbsp;puus Chriftian� dolt;fttin� articulus eft nofl�,qu�d per Chriftum iuftificemur �inbsp;ucmur,ita perAnthithefin multumrefert,probe tenere locum de abrogationc kj* �nbsp;Valde enim prodeft ad confirmandum doeftrinam noftram de fide, SC ad patan^^nbsp;certam confolationem confeientiarum, praef�rtim inf�rijspauoribus,fiftiai��'^^ .nbsp;gemefl� abrogatam. Dixi fupr� faepius, 8C iam iterum repeto ( ilia enim res � ,nbsp;poteft fatis inculcari)quod Chriftianus fide appr�hendcns beneficium Chrift*^�^jnbsp;lam prorfus legem habeat, fed quod rota lex illi abrogata fit cum fuis terror*^nbsp;Sc Idem docet hie locus Ef�iae de vexationibus. Ideo infi'gnis SC confolation^P*nbsp;nifsimus eft locus, prouocans ad l�tandam fterilem SC defertam, qu� fecuO^^jnbsp;legem ridenda feu deploranda potius erat : nam fteriles fecundum legeinnbsp;maleditfl� ? Sed Spiritus Santftus inuertit illam fententiam, SC fterilemnbsp;dam Sc benedidam, SC econtra foecundam �C parturientem maledi�amnbsp;ciatcum ait: laetare fterilis, Sk^c. Vt maxime igiturvideatur Sara, hoc eft,nbsp;co ram mundo def�rtaacfterilis,non habens legis iuftitiam �C opera, tarnennbsp;Deo, tefte Propheta, f�cundifsima mater eft infinitorum liberorum. Contr�nbsp;maxime in fpeciem fob Agar abundantifsima foecunditas �C parturitio fit,nbsp;nulla proles manet, quia filij ancill� eijeientur vna cum matree domo, �CnO^.^^nbsp;cipiunt haereditatem cum filqs liber�, vt Paulus infra ait. Quia ergo fill)nbsp;mus, abrogata eft nobis lex, vetusnoftermaritus, Romo.7. quidum dom^^^.nbsp;turnobis, impofsibile erat nos in fpiritu generarc liberos, cognofeentesnbsp;fed ferui manebamus cum ipfis.Itaque lege dominante non font quidem ocio�*�^nbsp;mines, fed ftrenuelaborant,portant pondus diei �C aeftum, parturiunt �Cnbsp;multos filios, fed tam genitores quam geniti fpurrj font, non pertinentes ad 1*nbsp;ram matrem : Ideo tandem cum Ifmaele e�jciuntur � domo �C h�reditate,nbsp;tur�C damnantur. Impofsibileeft igitur hominesper legem pofte iuftificari^ jnbsp;uari. Maledida fit omnis dotftrina, vita, religio, quae �onatur lege autnbsp;parare iuftitiam coram Deo,fed pergamus de abrogatione legis loqui,nbsp;Sc alrj Scholaftici de abrogatione legis loquentes, dicuntiudieialia 6C c�remo^*^^nbsp;poft Chriftum mortifiera, ideoque iam abrogata eft�,non item moralia. Hinbsp;rant quid loquantur. Tu ver� cum voles, de abrogatione legis loqui, difpn^'^ E jpnbsp;cipu� de lege propri� dida ac fpirituali, �C CQmpledere'fimul totam legem,nbsp;ftinguens inter iudicialem, C�remonial�m �C Moralem, Nam cum Paufosnbsp;per Chriftum � maleditfto legis lib�ratos eft�,cette de tota lege loquitur aep^^^^L;^nbsp;de morali, qu� vel fola aceufat, maledi�it �C condetnnat �onfciefiti�Sjnbsp;r�liqu�du�fpecies,

Qiiafc dicfmus legem decalogi nullum habere ins aecuf�ndf �lt; perterrefaciendf ^^nfcicntiarrijin qua Chn'ftus per gratiam r�gn�t, qm'a Chriftus fus illud antiquaui t.nbsp;Non quodomnin� nonfentiatcdnfdenria terrores legis, cert� fentit eos, fed quodnbsp;*''is non pofsit condemnari �C ad delperationem adigi. Quia nulla nunc eft con-�nbsp;�'finnatio his qui in Chrifto leftifttnt, Romgt;8. Itemrn'Filius vos liberauerit, vere li*nbsp;^neritis, Ioan. 8. Vt maxime ergo Ghriftianus per Legem pertcrrefiat cognogt;nbsp;Kat p�ceatum,tarnen non ideo deiperat,quia credit in Chriftum, in eum baptilatusnbsp;habetremifsionem peccatorum per cum ? Remifto autem nobis peccato pernbsp;Chriftum ipfiimDominum legis (fictarnen remiflb, quod ftipfum tradiderit pronbsp;^0 ) non habet amplius lex ftrua ius accufandi �C damnandi nos propter peccatum,nbsp;lt;^ini nobis remiflum fit,ac iam liberi faefti fimuSjlibcrante nos Filio. Qyarecreden-hbus inChriftum tota lex abrogata eft. At nihil facio. Nihil potes facere vtlibere-ris � tyr�nide legis,ftd audi hoc latununcium, quod Spiritus in Propheta tibi affertnbsp;L�tarc fteriliSj�tfc� Quafi dicat : Cur tarn mcefta es, cum nihil caufte fit cur m�rorenbsp;^fticiaris �tfterilis film amp; deferta, S�c. vt maxime tab's fis, non habens iuftitfam

IcgCjtamen Chriftus eft tua iuftitia,is fatftus maledidlum pro te, redemit te � ma-� QK^o legis,in hunc fi credideris,lex tibi mortua eft. Et quo maior eft ipfeChriftus ^��g'^jhoc meliorem habes iuftitiam legis iuftitia. Deinde fcecunda es non fterilis,nbsp;quia plures habebis filios quam maritata.

Alia abrogatiolegis externa eft, quod politicae leges Mofi prorfiis ad nos nF �U pertinent: Ideoque non debemuseasreuocare in forum, necquadam fuperftFnbsp;t�onenosalligare adeas, vt quidam fuperioribus annis volebant, ignari huius IFnbsp;�ertatis. Cacterum quanquam Euangelium nos non fiibijciat iudicialibus Mofi,tagt;nbsp;^en in totum non lib�r�t nos ab obedientia omnium politicarum legum, ftd innbsp;nacvitacorporalifiibijcit nos legibus eius politiae in qua viuimus, hoceft,iubet v-pumquemque fuoMagiftratui legibus ipfius par�re, non tantum propter iram,nbsp;fidetiam propter confeientiam i, Petri i, Roma.ij. NecpeccaretCaelarfi quibuFnbsp;dam iudicialibuslegibus Mofi vteretur,imo lib�r� pofl�t illis vti. Erant igitur So-phiftaj quinugantur iudicialia Mofi poft Chriftum mortifiera efl�, Neque c�remo-^ijs Mofi nos aftringimur,mult� minus Pap�,

Quia V ero h�c vita corp oralis non poteft in totum carere caei emonijs aut n'tF us,oportet enim efle quandam P�dagogiam, permittit Euangelium ordinationesnbsp;j^'^^�^^^clefiade ferijs, detemporibus,delocis,0Le. vt populus feiatquodie, quanbsp;��3,adnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locum conuenire debeat, ad audiendum verbum Dei,�Cc. permittit

conftituantm-iejf^jQnes velut in Schola,praccipue propter pueros amp; fimplices, vt � ^P^^odius doceri pofisint. Sed hoc fine permittit talia conftitui, vt omnia in Ec-fanant decenter �C lecundum ordinem, i, Corinth. 14, Non vt ftruantes tales or-oinationesmereantur remifsionem peccatorum, deSe,

Deinde etiam fine peccato omitti poflunt,modo pr�teroffenfionem infirmo-tumidfiat. Ideo error eft dicere, Iquod caeremoniae Mof�ic� per Chriftum reuela-tumniortifer�funt,alioquipeccafl�nt Chriftiani, quod obferuarunt ferias Pafcha-t's0^Pcntecoftes,quas vetusEcclefia exemplo legis Mof�ic� (quanquam longe � ioniodo Slt; fine)inftituit cclebrari,6Cc.Paulus autem h�c pr�cipue de abrogationenbsp;moralis loquitur,quod diligenter confiderandum eft. Agit enim contra iuftf-vt iuftitiam fidei ftatuat,fic cocludens, Si fola gratia feu fides in Chriftumnbsp;�n incatjcrgototaLexfimpliciterabrogataeft, HoccpconfirmatteftimonioEf�i�,nbsp;quoinuitatfterilcm QC defertamEcclefiam ad lgtadum,quiano videturhabere pro*nbsp;lt;^ni genitam, neque fpem prob's in futurum gignend�,hoceft, non habet difcFnbsp;pulos,non applauditur ci, qui prgdicat verbum crucis de Chrifto crueffixo, etc�

1^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE LEGElt;

contra omnemfapi�ntiamcarnis.�ed ca reSjinquitPropheta , nihil te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ueat Sc perturbetjimo exulta �tT iubila potius,quia plures filij dei�rt�,quam eius virum habetihoc eft, qua� maritum habet Suf numeroi� prole multiplicatur, infin�^'nbsp;biturxontra tu fterilis ac delerta,abundabisfilijs. Appellat etiam Ecclefiamnbsp;quia filij ipfius non legejOperibus,no vllisconatibus aut viribus humanis, fednbsp;ritu fantfto per verbum fidei generantur,ibi mera nafcentia eft,nulla operatic. Co 'nbsp;tr� fcecundi laborant SC exercent fe nitniutn parturiendo, ibi^ mera opera eft n�nbsp;natiuitas. Sed qui iufticia legis aut propria conantur coiequi ius filiorum SCnbsp;l�rui iunt,nunquam accipientes hscreditatem, etiamfi ad mortem vftp nimionbsp;defatiganrur,quia contra voluntate Dei luis operib.conl�qui conantur,quodVO''.nbsp;ex mera gratia propter Chriftum credentibus donare vult, Credentes etiam ojnbsp;operantur,non aut per hoc filij h�r�des fiunt, hoc enim affert eis natiuitas :nbsp;nbsp;nbsp;,

iam filij faAi propter Chriflx�ni,benefa(ftis luis glorificentDeum SC adiuuentp^o mos, de Abrogatione legis vide Enarratio. Pfal.4?4 Tom.5.48%. latin.fol.curnbsp;cienda fint opera legis � Chriftian. cum lex fit abrogata,vide inLo.de Bon.operio*

PM�iordtioddPetrum. NosnaturaludaeiS�nonexGentibuspeccatores. nos naturaliter fumus lud�i, qui nalcimur in iuftiriam legis, in M olen amp; circu��^nbsp;fionem,0�^ cum natiuitate ipfam le^em afferimus, Non arbitrio vt Gentes,fednbsp;ra habemus iuftitiam legis, vt fupra cap.i. Paulus de fe dicit: Aemulator exiftoi'^Pnbsp;ternarum traditionum,amp;rc. Quar�fi conferamurcum GentibuSjUonlumuspo*^^^nbsp;tores fine lege Qc operibus, vt Gentes, fed ludaei SC iufti nalcimur SC �ducamur.nbsp;ftitia noftra ftatim orditur ab ipfa natiuitate,quia ludailmus eft nobis agnatusTjnbsp;enim Gen. cap.17. pr�cepit Abraham circumcidere omnem malculum o�auonbsp;SCc, Hanc legem de circumcifione � patribus acceptam,poftea Moles confirma^*^'nbsp;Magnum ergo eft,quod naturalud�ifiimus.Et quanquam iftam pr�rogatiua�^nbsp;bemus,quod naturaliter iufti fumus, nalcimur in iplam legem SC opera eius,nbsp;fumus peccatores,vt Gentes,tarnen idco non litmus iufti coram Deo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,

' nbsp;nbsp;Etiamfi igiturmihi des lud�um optimum, quiiuftus natus eft, Sf ab fp^^^L

�irate perfetftilsime legem feruauit,tarnen ideo coram Deo non eft iuftus, GrC��J\ cifiquidem fumus,fed propter circumcifionem non iuftificamur. Ea enifflf^nf�J^nbsp;�ftfignaculumiuftiti�Roman.4. Neque pueri in fide Abrah� circumcifi,nbsp;circumcifionem,ledpropterfidem faiuatiliint. Vt maxime igitur fimus luda^*nbsp;SC fandi ac gloriari polsimus contra Gentes, quod habeamus iuftificationemnbsp;culrum,promilsiones, Patres, quae profedlo ingens gloria eft, tarnen ideono��nbsp;mus iufti coram Deo,nec pr�cellimus Gentes.

Ex his l�tis confi�t Paulum non agereh�cdec�remonfjs, quod poft exhibitum mortiferae fint, vt Origenes SC Hieronimus putant. Sed denbsp;l�ria re agit,lcilicet de natiuitate Iud�orum,quos negat efl� luftoSjCt iamfinbsp;San(fii,circumcidantur,leruentlegem,habeantadoptionem,gloriam,Tefta^^^jnbsp;Patres,cultum, DeumChriftum,promilsiones,inillis viuant,fiC deillisgloi'^^'�nbsp;Vt lohan. 8. aiunt,Semen Abrah� lumus:Item,vnum Patrem habemusDcu^� �nbsp;Roman.i. Ecce tu lud�uscognominaris,amp;c. ItaquePetrus,Paulus,nbsp;ftolferantquid�filtjDei,iuftifecundum legem, im� Apoftoli Chriftijnont�^nbsp;j'deo erant iufii coram Deo. Qiianquam igiturquafi vno falce compled�arls utnbsp;nia,legem,opera,5Ciuftitiameius,circumcifionem,adoptionem,Tel�amcntagt;f jnbsp;jniftionesApoftolatum,5lt;c. tarnen per illa non contingit iuftitiaChriftiatt^�

DE L E G E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^7

h'�nfuntF�dvs ihChriHui-n,qu� S O L A, vt fequitunn textu mfiificat,no lex,amp;rc Non quod Icx lit mala aut damnata. Non enim xdeo damnantur lex,drc�dfio,cuVnbsp;t�s,��c.quia non luftificant. Scd ideo Paulus detrahit ds iuftificationen-i,quia Pl�u^nbsp;doapoRol� contendcbant homines per ea fine fide tantum ex op�r� opcrato, iuftili'gt;nbsp;'.��ri�faluari.HocPaulonon erat ferendum, cefl�nte enim fid� omnia mortifer�nbsp;lunt,lex,circumcifio,adoptio,templum,cultus,pr�mifl�,im� Deus Qc Chriftus ip�cnbsp;line hde nihil profunt. Rotunde ergo �� generaliter loquitur Paulus,contra omnianbsp;kja� fidei repugnant,non fol�mc�remoniascauillatur.

ScientesMtem, quod non iufli�ct�ur homo ex opcribia le^ii, ni� per�dem iefu chrifii, ^j�c. VOCabua lum opus legis lati�ime patet,5C valde emphaticum eft. Hoc moneo propter fecugt;nbsp;tos amp; ociolos Sophiftas amp; Monachos, quihuiufinodi vocabula in Paulo im�togt;nbsp;Umeiusdifputationemj de�uftificationeoblcurant �C deprauantluis ftultis amp;im-pqs glofsis,quas ne ipfi quidem intelligunt. Opus ergo legis accipe fimpliciter pernbsp;antithefincontra gratiam. Qiiicquid non eft gratia,Lex eft,fiue lit iudicialis, caeregt;nbsp;monialisjfiue Decalogus,Ideo fietiam faceres, opus Icgis ftcundum hoc pr�cept� :nbsp;HiligesDominum Deum tuum ex toto corde tuo,�6c. (vt int�rim non dicam,nul-Jjnihominemfecifl�,autfacerep�l��) tarnen noniuftificabcris coramDeo. Qiiianbsp;ex operibusLegis non iuftificatur homo. Sed de hac re infra copiofius.

hignificat ergo opus legis Paulo, opus totius legis fiuec�remonialis fiue Deca* l�gi.Si ant opus Decalogi no iuftificat,miilt� minus circumcifio,quai eft opus c�re*nbsp;inonialis legis. Itac^ cum Paulus dicit, vt frequenter folet, ex lege ftu ex operibusnbsp;bgis ( qu�Paulo idem fignificant)non iuftificatur homo,fimpliciter de tota lege Io�nbsp;tjuitur, opponens per antithefin iuftiti� fidei,iuftiti� totius legis,quae parari poteft,nbsp;f ue virrute diuina,fiue humana ex lege, Propter illam, inquit homo no pronuncia*nbsp;tut iuftus coram Deo. luftitiam vero fidei imput�t Deus gratis,perthifericordiarn,nbsp;propterChriftum. Ideo Emphafiamp;EpitafiquadamdixinEx operibus legis. Nonnbsp;enim dubium eft,quin lex fit landa,iufta, bona. Ergo opera legis funt etiam iandia,nbsp;iufta,bona,Et tarnen per ea homo non iuftificatur coram Deo.

Repudianda eft igitur opinio Hieronymi, �C aliorum qui ibmniat Paulum h�c loqui,non de operibus Decalogi,fed legis caeremonialis. Tamen coguntur faterfnbsp;eriamc�remoniarum legem fuiflebonam 6C fandlam. Circumcifio enim �6 aliae le*nbsp;de ritibus rempli, amp;c. fuerunt iuft� amp; fandl�, �qu�enim pr�cept� ��f ordinalnbsp;^lt;cranc a Deo ac leges morales. H�c dicunt,fed poft Chriftum fuerunt mortiferae,nbsp;*oc ipfi fingunt � capite fuo. Deinde Paulus non loquitur h�c de Gentibus,quibusnbsp;t�remoni�mortifer�,fed de ludaeis, quibus �tant bon�,quas �d Paulus ipfe fernbsp;Ergo co etiam tempore,quo leges caeremoniarum fuerunt l�ncl�, iuft�, bogt;nbsp;�'�jnonpQ, luftificare.

_ Eoqm'tyj. ergo Paulus non de parteIegis,qu� 3^ ipfa bona f�ndla eft, ftd de ' niuerf� lege,Q!iod opus ftcundum rotam legem faclumjnon iuftificet.Neque apgt;nbsp;ptllat peccatum legis,aut opus carnis,led opus legis, hoc eft,opus fecundum legemnbsp;actum. Ergo non occidere,non mcechari,0dc. fiue fiat fecundum naturam, fecun-Um vires humanas,fecundum liberum arbitrium, fiue fecundum donum Dei, velnbsp;mmarn virtutem,tamen non iuftificat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x

Pofluntautem opera legis fieri, aut ante iuftificationem , aut poft iuftifi'catiogt; multi boniviri etiam inter gentiles, quales funt Xegt;nbsp;��3phon,Ariftides,Fabius, Cicero, Pomponius Atticus, �dc. pr�ftiterunt legemtnbsp;'lt;� e�runt egregia opera. Cicero mortem fortiter perpeflus eft incaufa iufta Sr^bo*nbsp;�ia. Pomponius vir fuit verax �d conftans, qui nullum neque dicebat, neque fer#nbsp;poterat mendacium,

�p8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E L E G E.

Conftantia autcm veritas ftint optim� virtutcs ac pulcherrima nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^s,

Et tarnen per ea non funt iuftificati. Poft iuftificationem faciunt opera legis � Paulus, �C omnes Chriftiani,f�d per ea non iuftificantur. Nihil mihi confti^�nbsp;inquit Paulus,ied per hoc non iuftificatus ftim* Conftat ergo cum loqui de vninbsp;fn lege,amp; de operibus totius legis non de peccatis contra legem.

Si dMt qu�rentcsiuftifica.ri in Chri/io,fnuenimur ZSquot; ipfi peccatores,Brgo ChriftiK peccati minifi^^l � H� non funt latinae Phrafes,fed Ebraic� �C Theologic�. Si hoc verum eft 0*4nbsp;quod in Chrifto iuftificamur,impofsibile eft nos elle peccatores,aut per legemnbsp;ficari. Contra ft noneft verum, fedoportet nos iuftificari per legem �^opet^^*�nbsp;tum impofsibile eft nos per Chriftum iuftificari. Alterutrum falium efl� Jnbsp;Aut non iuftificamur in Chrifto,aut non in lege. Sed in Chrifto iuftificamufjnbsp;non in lege, Argumentatur igitur hoc modo,li qu�rentes,SCc. Hoc eft, finbsp;perfidem in Chriftum iuftificari SCfic iuftificati inuenimuradhuc peccatores, *** inbsp;genres lege,qu� nos peccatores iuftificet, fi opus eft,inquam,legis obferuatioi*^.nbsp;Iuftificationem, vt qui iufti lunt in Chrifto,non fint iufti,fed opus habeant adh �nbsp;ge iuftificante,vel � iuftificatus per Chriftum,debet adhuc per legem iuftificari,nbsp;Chriftus nihil aliud eft quam legislator SC minifter peccati. Ergo iuftificatusnbsp;dlus in Chrifto,non eft iuftificatus Sgt;C fantftus,ied opus habet adhuc iuftitianbsp;t�te legis. Sed certe ftimus iuftificati 06 iufti in Chrifto, Quia veritas Euangc�)nbsp;cet,quod homo non in lege fed in Chrifto iuftificetur. Si autem illi,qui in Chi*nbsp;iuftificantur,inueniuntur adhucpeccatoreSjid eft,pertinent adhuc ad legemnbsp;fub lege,vtPleudoapoftoli docent,ergo nondum iuftificati funt.Qiiia lex accuh^nbsp;arguit eos adhuc efle peccatores amp; exigit vt opera legis faciant, vt iuftificentunnbsp;go iuftificari in Chrifto non lunt iuftificati. Et fie necefl�rio iequitur,Chriftum*�*�^ jnbsp;efle iuftificatorcm,ied peccati miniftrum. His verbis grauiftime accul�t Pfeudoapnbsp;ftoloSjSC omnes iuftitiarios,quod omnia peruertanr,quia ex lege gratiam, ex .nbsp;legefn,exMole Chriftum,ex Chrifto Mofenfaciunt. Docent enim quod pofi-^nbsp;ftum,amp;omnemiuftitiam Chrifti, opus fit obferuatione legis,fi iuftificari velis-Lex fit Chriftus peruerfitate intolerabili,Qpialegitribuiturquod proprieChr�nbsp;competit. Sifeceris,aiunt,opera legis,iuftificaberis,fi non feceris,no iuftificafief^nbsp;vt maxime in Chriftum credas. Siautem verum eft,quod Chriftus non iuftifieai,nbsp;eft peccati minifter, vt necefl�ri� fequitur ex eorum dolt;ftrina, Ergo Chriftus eftnbsp;quia nihil aliud ex eo habemus:cum doceat nos peccatores efle,quam quod cxb^�;nbsp;habemus,Et ficDocftor peccati,Chriftus,mittit nos ad legem amp; Molen iuftifi^^^�^�

Itacp Papift�,�C quotquot iufticiam Chrifti ignorant,aut non reefte tenent,!*^ polTunt non facere ex Chrifto Mofen,amp;: Legem,a: ex lege Chriftum. Sic enimnbsp;ccnt,Fides inChriftum iuftificat quidem, fed fimul feruari oportet etiamp��^^j',nbsp;Dei,quia fcriptum eft:Si vis in vitam ingredi,ferua m�data Dei. Ibi ftatimnbsp;negatus Suf fides abolita eft. Quia mandatis Dei fine legi tribuitur, quod eftnbsp;Chrifti. Eft enimChriftus definitiueiuftificator SC redemptor � pcccatis.Sihoeftsnbsp;tribuOjiam lex ipfa meus eft iuftificator,liberans me � peccatis quia opera eiusnbsp;Sicep Lex eft Chriftus, �C Chriftus in totum amittit fuum nomen,officium,nbsp;riam,nihil^ aliud eft quamlegis minifter,arguens,terrens,afferens,8C mittensnbsp;catorcm ad alium,qui polsit eum iuftificare,quod vere eft legis officium.

Sed proprium Chrifti officium eft,peccator� per legem reum fatftS SC con�* j t�,amplc(fti SC ablbluere � peccatis,fi EuSgelio credit. Chriftus enim eftfinis Icg�S^nbsp;iufticiam omni credenti,iple eft agnus Dei,qui port�t peccatam�di. Quia veio^nbsp;pift� Sc fanaticiS.nontenentdoeftrinade luftificatione, inuert�t omnia, ex Chn ,nbsp;Mofen,0C ex Mole Chriftum facientes. Eft�h�c reuera (etfi verbis aliud dica***^nbsp;principalis eor� prop ofitio,Chriftus eft Moks,0Cc.Deinde nos qui tanta dilig^*�^�nbsp;.�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inculcai**'^

D E L E G E, jncuicamus vrgcmus Fidem,rident, dicentes, Haha, Fides, fides, expe�a doneenbsp;tide pcru�nias in c�Ium,Nitend�m eft ad fublimiora oporrct te legem Dei impie*nbsp;rc,iuxta illud:Hoc fac,S6 vines,Oportet te multa pati, fundere fanguinem, d�i�rerenbsp;domum,vxorem,liberos,imitari exemplum Chrifti. Fides,quam ita vehem�ter ex*nbsp;tclIitis,fccur�s,ociof�s,SC ftertentes reddit homines. Sicfiuntm�riL�gift� �� ope*nbsp;Chnfto ad Mofen d�ficientes,item � Baptifmo,fidc, promifsionib. Chrifti re^nbsp;tocantes popul�ad legem 8c op�ra,�b ex gratia,le^em,�t ex lege gratiafaci�ntes,nbsp;diiis vnquam autem crederetjquod t�m fa�ile �ft� pofl�nt commilceri NemOnbsp;ramhebetiingenioeft,cuinonappareatifta leg�s grati� diftinlt;ftio facilima efl�gt;nbsp;quia ipfa natura rerum Sf vocabulorutn affert ift�m diftincftione.Qyist^ enim intel*nbsp;Ifgitiftas voccs,lex,gratia,r� 8� nomin� diueri�s efl�. Ideo monftrurh monftrofiispnbsp;num eftjftante ifta diftind�i�ne c�arift ima, tarnen aduerl�rios labi in iftam perucrfi*nbsp;tareniSatanicam,quod legem amp; gratiam confundant, 8C Chriftum in Mofen tranPnbsp;forment. Idc� fiepe dfc�,ift�m docftrinam Fidei eft� f�cilimam, iftamcp diftindl�o*nbsp;hem Icgis amp; gratite quemlibet facile pofl� int�lligere, quantum ad verba attin�t,fcdnbsp;in ipfo vfu,vita,affe�u,efl� omnium difficilimam*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A-a-n-

Papacuiii fuis fcholafticisDo�oribus clar�dicit : legem grati�meue da,5c tarnen in ipfo vfu plane contrarium docet. Fides in Chriftum, inquit, fine fitnbsp;acquifita per vires aduSjSC habitus nat�rares,fiue fit inf�i� per De�m, tam� mortuanbsp;cft,nifi feqUatur diledl�o. Vbi h�c manet diftindlio Lcgis �^GratipcNomine q�iden�nbsp;ifta inter fe diftinguit,reuera tarnen Gratiam vocat dile�on�. Sic omnes Lcgis ex*nbsp;a�ores�peribustribuuntluftificationem.'Qiiicuncnigiturarticulumi�ftificationisnbsp;non probe tencnt,illi necefl�rio confundunt l^em �� gratiam. Itaep diligenter di*nbsp;fcerncre difcat quilibet pius Legem � Gratia,af^iftu, SC vfu, non vt Papa 8C fanaticinbsp;fpint�s,verbistant�m. lili,quantum �d verba attin�t, fat�tur ilia duo efl� diftinda,nbsp;tcipfaautem,vt dixi,comif�cnt ea. Qriia nonconcedunthdem fineoperibus iuftifi*nbsp;are.Si hoc verum eft^Chriftus iam nihil mihi prodeft,vt maxime enim veram fidcmnbsp;habe�m,tamehi�xtahancipfor�opinionem,noniuftificor, fi illa fides mea fit finenbsp;charitarOjEtvt maxime earn habeam,tamen non fatisdiligO.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftusfidc

appr�henfus,non eft luftificator,nihil prodeft gratia, nee fides vera efTepoteftfine charitate ( Aut vt Anabaptift� dieunr,fine cruce, pafsion�, 8C effufi'One fanguinis.)nbsp;Siver�adeftcharita3,opera�ecrux,fides vcraeft,0e iuftificat.

Hacdo�rina hodie itcrum obfcurant fanatici hominesbeneficiu Chriftfidetra* hunteihonorem iuftificatoris,5e conftituuntminiftrUm pcccati. Nihil ergo � nobisnbsp;didicerunf,qu�m verba recitare,r� ipfam non tencnt. Videri quid� volunt,fequolt;pnbsp;fiuangelium amp;:fidem Chrifti pure doccre,vt nos, fed quando vfeniturad vfum,funtnbsp;�odores Legis,per omnia fimiles ipfis pfeudoapoftolis. Nam quemadmodu ilh vl*nbsp;trafidem in Chriftum, vrgebant per omnes Ecclefias circumcifiort� 8C obferuaiiocmnbsp;LegiSjfine qua detrahebant,Fidei iuftification� C Nifi circumcidamini, dicebant,f^nbsp;cundum legem Mofi,non poreftis falui ficri)lta hodi� exadoreslegis prgter iufticianbsp;fiJeijrequirunt etiS obferuationc mandatorS Dei,iuxta illud�.Hoc fac, Se viues. lutnbsp;Sivisinvitam ingrcdfii�rua mandata. Ide� nemo exipfis, quantuuis videanturfibinbsp;fipere,intellig!t diierim� legis 8C gratie,Ipfo enim vfu �C rei u iud icio conuincuntunnbsp;Nos ver� h�c diftinguimusjSC dicimus,Nos nunc non difputare,Ni��p�rabo*nbsp;na fint faciendarNeep nos qu2ei ere,Num lex bona, fanda, iufta fit f aut,Num fit fer*nbsp;L-andatNanns plane alius locuseft- Sednoftra difputario qu�ftioeft,deluftifica*nbsp;tionc. An lex iuftificet.^Hoc aduerfarq non audiunt,neep ad hanc qu�ftion� refpon*nbsp;cent,neep ibi diftinguunt,vt nos,fcd tantum clamant.Rona Opera cfTe facienda,jeg�nbsp;fdcferuandam,Bcn�,fcimushoc.Sed quia diuerfilocifunt,non patiemureoscomi*nbsp;fieri,fuo tempore agemus de loco ifto,quod kx 8C bona op�ra fint facienda. Cu autnbsp;h�cverfemur

300 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE LEGE.

hicvcrfemurinlocoluftificationis,reijcimusnuncopera, qu� aduerfarij mordictJ^ tenentes,adicribunt eis iuftificationem, Quod Chrifto eft adimere gloriam,nbsp;operibus tribuere.

Eft italt;p i�tis firmum hoc argumentum, quo f�pc vftis ium in magnam co lationem,Siqu�rentes,amp;c�Quafidicat Paulus: Si nosiuftificati in Chrifto,nbsp;musadhucprononiuftificatis,fedpro peccatoribus, qui per Legem adhuc iu�*^nbsp;candi iunt,Ergo non poflumus qu�rere iuftificationem in Chrifto, fed in Lege. *nbsp;autem iuftificatio per legem fit, non fit per gratiam, � iufficienti diuifione. Sinbsp;iuftificatio non fit per gratiam,ied per legem. Quid fecit Chriftus ftia pa�ione,nbsp;dicatione,vi(ftoria peccati, Amortis, �C Spiritus Saneftimi�ione t' Autnbsp;camurper Chriftum,aut peccatores �C rei per eum efficimur. Si vero Lex iuftifnbsp;tum ineuitabiliter lequitur nos per Chriftum peccatores effici, igitur ChriftuspeC'nbsp;cati minifter eft� Ponatur italt;^ h�c propofitio, Omhis credens in Dominum ft'��nbsp;Chriftum,eft peccator SiC reus �tern� mortis,amp; nifi recurrat ad legemjSC opets d�*nbsp;faciat,non�luabitur�

Scriptura,praeiertim noui T eftamenti, vbiep inculcat fidem in Chriftum,��^��^' gnifice earn pr�dicat� Qui,inquit,credit in eum,�luatur,non p�rit, non iudiea^�nbsp;non confunditur,habet vitam �ternam. Illi contra: Qui credit in e�,damnatur,?^nbsp;quia habet Fidem fine operibus,qu� damnat. Sic peruertunt omnia,ex Chrifto�^'nbsp;pliciter perd�oreirijex Mole �luatoremfacientes. Nonne autem in�ftimabilisunbsp;fphemia eft,f�c docere, Faciendo legem, amp; opera, efficieris dignus vita asternajnbsp;dendo autem in Chriftum,reus eris mortis �tern� �' Lex feruata �luat, fides in Cm 'nbsp;ftum damnatf

Iftiufinodi quidem verbis aduer�rrj non vtuntur, reuera tarnen ita docc��* Quia fides,inquiunt,infufa ( quam propri� vocant fidem in Chriftum ) non liu^nbsp;� peccatis,ftd fides formata charitate. Ex hoefequitur, quod fola fides in Chrift��^'nbsp;fine lege �f operibus,non ftluat, Hoccert�eftaffirmare, quod Chrilhis relinQ�,^nbsp;in peccatis SC iraDei,amp;^ reos nos faciat mortis �tern�. Econtr�, Si feceris ftg^nbsp;opera,tum fides iuftificat,quia habet opera, fine quibus alioqui fides nihil pm^^nbsp;Ergo opera iuftificant,nonfides,quia propter quod vnumquod^ eft tale,nbsp;gis rale eft. Si fides propter opera iuftificat,ergo opera magis iuftificant qu�m��nbsp;Profundae ftint abominationes blaiphem�huius docftrin�.

�rgumentatur ergo Paulus ab impo�ibili, 6C iufficienti diuifione,Si nos i�^ �ficati in ChriftOjadhuc iumus peccatores, iuftificandi per aliud quam per Chnft��^nbsp;fcilicet per Legem,Ergo Chriftus non poteft nos iuftificare, fed tantum accuf^^^^nbsp;condemnat nos,Ergo gratis mortuus eft. Et hi 5)C fimiles loci falfi font : Eccenbsp;Det,Slt;^c. Item : Qui credit in Filium,habet vitam aeternam,im� tota icriptura,0 �nbsp;teftatur Chriftum eife luftificatorem 6� Saluatorem mundi,falfa eft. Nam finbsp;mur peccatores,poftquam in Chrifto fomus iuftificati, necefle eft iequi, faciei^^^^,nbsp;gem fine Chrifto efle iuftificatos. Hoc fi verum eft, tum fomus Turc�, lud�i,'�nbsp;ri,retinentes tantum in fpeciem verbum dC nomen Chrifti,vfo autem amp; fcucraP jnbsp;fos negantes Chriftum �c verbum ipf�us, At Paulus vult,fidem eilenbsp;erroramp;impietaseftafl�rere,fideminfu�mnoniuftificare, nifi ornata fit op^^nbsp;charitatis. Quod fi autem hoc aduer�rtf omnino defendere volunt,cur in totd��^nbsp;dem in Chriftum non abifciuntcPr�iertim cum ex ea nihil faciant, quamnbsp;qualitatem in anima, qu� fine charitate nihil profit, curnonpotius appellannbsp;phamicaphamf'hoceft,cur non claris verbis dicunt, opera iuftificare, non n� j;/nbsp;Item,cur in vniuerfiim manifeftenon negant totumEuangelium Paulumnbsp;uera negant) qui folifidei,non operibus tribuuntiuftidamfNam fiFides cumnbsp;ribus��

r bus iuftificatjfalfa eft tota difputatio Pauli, qui difert� dicit: Hominem non iuftifigt; cari op�ribus legis,fed fide lefu Chrifti.

SienimdiitacJJctLeXi^ut�p�JJeti^iui/ic�re,^fr�eXLfgeeJJ�t iuf�icia,c^c^ Paulus fignificat his verbis,nullam fimpliciter legem pofl� viuificare, fed tantum oeddere. Ergo mcanbsp;opera, qu�nonfol�miuxta leges Papg feu traditioncs humanas, led etiam legemnbsp;Dei facio,non iuftificant me co ram Deo, l�d peccatorem conftituunt non pla�antnbsp;iram Dei,led irritant,Non conlequuntur iufttdam, fed tollunt cam, Non viuificantnbsp;fedmortificantme. Itaque cumdicit: Silex data efl�t,�irc* clarifsimis verbisdocef,nbsp;�e Legem quidem diuinam viuificare, fed pl�n� contrarium effedlum habere�

H�c verba Pauli, quanquam fint �tis peripicua j tarnen Papiftfs funtpenitus obfcura �i ignot�. Nam fi ea intelligerent,non ita iadarent liberum arbitrium, vi*nbsp;res humanas, obferuationem confiliorum, opera iupererogationis, �^c� Sed ne vi*nbsp;dcantur palam imprf gentiles,qui verba Apoftoli Chrifti impudenternegent,hacnbsp;pcftilentifsima glofla perpetuo cl�dunt huiufinodi locos Pauli de Lcge,�ft�ndentcnbsp;peccatum,�(: iram op�rante,hoe eftideDecalogo:Paul� loqui de legcca�remOniaru,nbsp;non de Lege morali.Sed Paulus propfi� SC difert� loquitur,cum inquif.Si data efl�tnbsp;Iex,amp;:c.nullam prorfus legem excipiens. Ideo glofla Sophiftaru nihil valct.Nam leges c�remoniarum aequ� � Deo pr�cepta�,amp; tam rigide feruatat fuerunt ac morum,nbsp;circumcifionem non minus religiof� ludaci obl�ruarunt, quam Sabbatum. Ideo denbsp;tota Lege loquitur ApoftoiuS*

Cantantur Qc leguntur ifta Pauli verba in papatu,irt omnibus templis,�f tarnen contrari� docetur amp; viuitur� Paulus fimpliciter dicit,nulla legem efl� datam ad viuinbsp;ficandum. Contra Sophiftat plan� contrari� docent, �f ft�t�unt multas amp; infinitasnbsp;leges datas efl� ad viuificandum.Quanquam hoe manifeftts verbis non dicant. Tarnen reuera ita fentiunt,hoc^ fatis clar� teftatur Monachatus,Teftantur infinity leges humana�jtraditiones �f c�eremOniae,Teftantur opera �f m�rita congrui �f codi-gni,�f innumerabiles alij impij cultus,per ipfos inftituti,quos folds pr�dicauerunt,nbsp;opprefl� Euangelio,ccrt� pollicentes gratiam,remflsionem peccat�rum, �f vitamnbsp;arternam,illos confocuturos efle,qui taies cultus obi�ruatent� Q��dico,negari nonnbsp;poflunu Extant enim adhuclibri eorum,ccrtifsimihuius rei teftes.

Nos contra cum Paulo ftatuimus,null� prorfus Le^cm,f�ueftt humana,fiuc di-uina,iuftificare �f viuificare. Ideo^ difeernimus legem tam long� � iufticia, qu�m mortem a vita,infernum � coelo. Et,vt hoc ftatuamus,mouet nos illc clarus Pauli locus, lex noneft data ad iuftificandum, viuificandum �f i�luandum,fed fimpliciter adnbsp;damnanduni,occidendum,�f perdendum,contra opini�nemomnium homin�,quinbsp;naturaliter iudic�t, legem datam efl� ad iufticiam, vitam �f falutem Confequendam.

Hoc proprium diferimen officiorum Legis �f Euangeltj conferuat in vet o vfij vniu�rfam finceram Theologiam. Item,conftituit credentes fuper omnia vitg genera,fuperomnes omniumhomin� leges �f dogmata indic�s, Denicp facultatemiup-peditat probandi omnes fpiritus.Contr�Papift�,quia dotftrinam legis �f Euangelqnbsp;prorfus commifeuerunt �f confuderunt,ide� nihil certi tradere potuerunt nec defi-de,nec de operibus,nec de vit� generibus,nec de dilcretione Ipirituum i Hoc iden�nbsp;accidithodiefanaticisfpiritibuSj�fc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Poft iftas ergo confutationes �f argumentationes Cutis prolixe �f pulchre docef Paulus,legem nihilaliud efl�,fi verum �f Optimum eius vfum perfpexeris,qu�m pgnbsp;dagogiam quandam ad iufticiam. Humili�t �nim homines, �f capaces iufticip Chrifti redditjcum fuum proprium officium facit,id eft,cum cos rcos agit, terret, redtgicnbsp;ill cognitionem peccati,ir�,mortis,inferni: Hoc enim fado,p�rit opinio iufticigfannbsp;ciitatis propri�,6f incipit dulcefeere Chriftus cum fuis beneficijs. Qjtare lex non eftnbsp;' ontrapromifl� Dei,fed potius pronbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non implct quidem promflsionem, neep

Semen mulieris conteret caput Serpentis* Et Genef zi.in Scmine tuo, c�� igitureft promi�io in Scripturis de Chrifto, patribus fada, ibi promittinifu^

SemenMuh'eris,amp;c.Intebenedicentur,SCc.SCftmilcs. Deindepertotainl^g^j cuius proprijfsimumofficiurn eft,peccato fubtjcere �Tc. Ergo nulli Monachi,nbsp;Carthufiani, nulli Celeftini conterunt caput Serpentis, i�dmanentcontritifn^nbsp;pite Serpentis,hoc eft,fub poteftate Diaboli. Qths hoc cr�dit f

Summa, quicqufd extra Chriftum 2C promifsione eft,nullo excepte,fiuc diuina,fiuehumana,c�remonialis.fiuemoralis,eftcoclurumfubDeccato, Script,,,

p��mifsio,inquit,riullo men'to,nulla lege,nullis operibus irnpetratur jfed don�tuf�. Quibusf^Credentibus. In quemdn lefum Chhftum^quieft Semen benediYlu^ quodnbsp;aedentes � maleduflo redemif,vt acciperent Benedi�tionc. Ifta verba non ftint obgt;nbsp;fcurajfed clarifsitna. Op�ra tarnen danda eft, vt ea diligenter obferucmus, 8gt;i. vim 6^nbsp;pondus eorum b�ne �xpendamus� Si enim omnia conclul� ftint ftib peccat�, ftquigt;nbsp;tuqomncs Gentes efle maledilt;ftasjamp; carere gloria Dei.Item:ftib ira Deijamp; dominionbsp;Satanx efle,Et neminem ab ijs liberari vlla alia re pofte, qu�m fid� in ChriftS lefttm*nbsp;Fortifsim� igituf pugnat Paulus iftis verbis contra fanaticas opiniOnes Sophiftagt;nbsp;omnium lufticiariorum,de iufticia legis,�^ operum,c�m dicit,vtpromifsidnbsp;txfide lefti Chrifti daretur credentibus�

Quomodo fcfpondendum fit ad l�nt�ntias, quae loquiirttur de operib. �f mer^* tcde,fupr�fatis copiof� indic�uij net� respoftulat, vt nunc de operibus dicamus*nbsp;Qyia bic non eft inftituta dilp�tatio de Operibus,led de Iuftificati�ne,Quod ea lcili-cet per legem �f opera non contingat,cum omnia fub peccato �f mal�didl� fint, lednbsp;perfidem in Chriftum. Extra caufam vero iuftificationis nemo potcft bona opera anbsp;Jt'co prxcepta,latis magnifice comendare. Quis enim vel vnius open's,quod Chri-fi^nus ex fide �f in fide facit, vtilitatem Sgt;i. frutftum latis pr�dicare poteft f' Eft enimnbsp;pt�ciofius quam c�lum �f terra. Ide� necp totus mundus in hac vita poteft dignatnnbsp;^ctcedem reddere vel pro vno tali bono op�r�. Necp mundus banc gratiam habet,nbsp;'�t bona opera piorummagnifaciat,mulf� minus,vteacompenfet. Quiaea n�n cergt;nbsp;^�fiaut fi cernit,no bona opera,led pefsima malefacfta eft� iudicat, Sf �os qui talia fa-^Uhtjtanqu� nocentilsimas generi humano peftes � mundo exturbat. Sic Chriftusnbsp;Valuator mundi, pro fuis maximis ac inenarrabilibus b�n�fices, ignominiofilsimanbsp;��Orte crucis affecftus eft. Item Apoftoli, verbum gratia� Sf Vit� �tern� mundo affegt;nbsp;JcnteSjKaTnyAta'Tft; mundi, omnium fadliftint. Digna profedlo pr� tantisnbsp;fneficijs�mundomerces.

Opera veto extra fidem fatfta, vt maxime in fpeci� fan�a v�dentur,ftib pccc�td ^tnaledid� ftint,Quare tantum abeft,vt eafacientes mereantur gratiam, lufticiam^nbsp;^vitama�ternam, vtpotiuspeCcatum peccato addant. Hocmodo operaturPapa,nbsp;. omo peccati 6f filius perditionis,�f omnes eum fequentes* Sic operantur omnesnbsp;��mciarij 8c hxretici,qui fide exciderunt.

_^�^^,uiiinautemvenirctfides. Petgit declar�re legis vtilitate �f nccefsitatem. Supra ^^xit cam additam propter tranlgrefsiones,Non qu�d hoc pr�cipu�Dei confiliumnbsp;tantum ferret ad mortem �f damnationem, vt �C R.o.7.inquit,N�mnbsp;V� -^�^^^ft5inquiens,falt;ft�eftmihimorsf' Abf�t. Lexenim�ft verb�monftransnbsp;impeiigrjg ad eam,Ide� non eft data tantum ad mortem.Sed is eft principalisnbsp;us ac finis eiuSjVtreuelet earn,vt hoc m�doappareat, quale �f quantum fitipftimnbsp;Pcccatum. fsJon tarnen fie reuelat morte,quod ea dele�etur, aut nihil aliud quaerat,nbsp;vt nos occidatjSed ide� reuelat, vt homines perterrefaefti �f humiliati timeantnbsp;cum. Hoccpclar�indicattextusipfeExod.xo,Nolite,inquit,timere,vtenim prostet vos,venit Deus,vtcp terror ipfius eft�t in vobis,ne peccaretis. Legis ergo ofii-^*um eft,tantum oqcidere,fic tarnen, vt Deus pofsit viuificare. Qiiare lex non eft da-J uupliciter ad mortem,fed quia homo fuperbit,0f fomniat fe lapere,fe iuftu �C fan-eft,vtlegehumilietur,vtficBeftia ifta, opinioiufticiae, OCcida-gt;4ua non occil�,non poteft homo viuere.

te � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occidit,tame Deus vtitur ifto effetftu legis,hoc eft,ifta mof

ntbonum vfum,fcilicet ad vitam. Videns enim Deus nulla alia re pofte coherreri QP^fietn tllam vulgatifsimam orbis terrarumjOpinion� iufticiae, feu h/po-�fin of fiduciam fandlitatis,voluit earn kge occidi,Non in perpetuum fed vt occilanbsp;^ihomo erigeretur itcrum,6lt; vitra legem audiret hanc voc�,Noli timere,Non ideanbsp;Cc tjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dedi legem,

^�4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE LEGE.

dedi legem, 5if oeddi te per cam, vt in morte ilia manercs,fed vt timcres me, Si vi^ res. Pr��imptio enim bonorum operum,amp; iuftici�,nonadmittit timor� Dei� 'nbsp;ver� timor Dei no eft,ibi nee f�tis Grati� nec vitx efl� poteft. Oportet igiturDc�i^nbsp;habere malleum fortem ad coterendas petras,ignem in medio c�li ardenteWi^nbsp;fubuertendos montes, hoc eft, ad opprimendam iftam pertinacem Si obftipa��^^''nbsp;ftiam,pr�fijmptionem, vtiftacontufionehomoinnihilum redadus, dcfperetnbsp;fois viribuSjiufticia Si operibus,amp;^ pauefiat coram Deo,ac ita pauefadus fitiatinu^'nbsp;ricordiam SC remiisionem peccatorum.

�mpofsibile eft,humanam naturam implere Ieg�,im� in iuftificatis, quihabe�^ Spiritum Sandum, r�pugn�t lex membrorS,legi mentis �^c.Quid no faceret in**^'nbsp;pijs,qui SpiritumSanclum non habent f Quare docens per legem contingereiunbsp;ciam,ipi�met non intclligit quid loquatur,aut quid affirmer, multo minus fcrt�t 'nbsp;gem,i�dfeipfum Si3lUosludit amp;grauatonere importabili ; praelcribit Sinbsp;polsibilia,f�� ad cxtremum,{e Si difcipulos foos adducit in delperationem.

Eft itatp proprius legis vfus Si finis,homines quietos Si (�curos^ facere rcos, fint obnoxq peccato,ir� Si morti: vt fint conterriti, defperabundi,pallentes Sinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tes ad fibilurn foltj volantis. Et quatenus taies font,font fob lege. Lex enim perfedlam obedientiam erga Deum,S^ damnat eos,qui hanc non pr�ftant. Coanbsp;aut,quod nemo hanc perfedlam obedi�tiam legis pr�ftet, autpraeftarepofs�j^*�jjnbsp;tarne Deus fouer� requirit.Ergo lex non iuftificaf,fed c�demnat,iuxta illud:Manbsp;lt;ftus omnis,quino permanferit in omnib.SCc, Itatp docens lege, eft minifterp^^'^^,^

QyarePaulus retft� vocat minifterium legis,z.Cor.j.peccati minifteri�:Naai , oftenditpeccatum,quod fine lege mortuum eft.Peccativer� cognitio(nonilb,^^j,nbsp;culatiua hypocritarum,led vera,in qua cernitur ira Dei contra peccaruffl,amp;^ vetfnbsp;titur guftus mortis) perterrefacitcorda,adigitad defperation� Si occidit,Ro.��* ,nbsp;Doeftores illi legis Si operum, quos ftriptuia appellate folet exacftores Sinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zz-p

(perindc enim,vt illi exa (flores in Acgypto, opprimebant filios Iftael corpora uiture; Ita hi docflrina de lege Si operibus, redigunt in ipiritualem Si miftrrim*^nbsp;uitutem animas,ad extremum in deiperatioem adigunt Si perdunt ) neep R fP j,/nbsp;agnofcunt,necp vim legis fentiunt.Netp pofsibile eft,eos conlequipacemnbsp;i i� in veris pauoribus Si agone mortis,etiamfi foruauerint legem, dilexerinh j;nbsp;bona opera feccrintjamp;T mala perpefsi fint. Quia lexfemper terret Si accufatjnbsp;Tununquam fecifti omnia qu� in lege mandata font : Maiedidlus autem �[�nbsp;fecerir,�iSc. Ideo manentifti pauores Si fob inde augentur ; Et nifi tales legisnbsp;res erigantur fide Si iufticia Chrifti,coguntur defperarc,

Huiusrei extat infigne ex�plum in vitis Patr� de Eremita quodam : Is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p/

tequ�mmoreretur,ftabattriftis Si imrnotus tres dies,fixis in c�lum oculis�!�� . gatus, cur hoc faceret, aiebat ft timere mortem. Cum difeipuli eum conftl^*^^nbsp;non elft, cur mortem timeat, cum �neflifsime vixerit,refp�dit : Saneft�nbsp;Si ftruaui mandata Dei,fed long� alia fon; iudicia Dci,quam hominu.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jiolt;�

neret mortem pr�fentem,quanquam inculpate vixilftt Si ftrualftt tarnen potuit elft tranquille animo:Qtiia in mentem ci venit,Deum long^^nbsp;dicare quam homines.Atq? itaamifitfiduciam in omnia bona opera Sinbsp;nifi promifsioneChriftierecflus eft,dcfperauit. Itacp lex nihil aliud poteftnbsp;nos nudos S� reos conftituere,ibi turn nullum eft confilium aut auxiliumjftnbsp;deplorata font.Hic vita S(f martyria omnium Santftorum nos iuuarenon p�nbsp;Hoc ctiam pulchre adumbratum eft in hiftoria latg legis,Exo.t9.2o�nbsp;Xit populum e caftris in occurfom Dei, vt audiret D�um loquente ex

pcrtem'tus ac pa�ore concuflus populus, qui pa�lo ante promiferat f� omriia fa* lt;ftunim,quaeDeus mandaretjretroce�it,amp; procul flans, dicebat ad Mof�n:Quis ponbsp;(eft videreignenijamp;f tonitrua,amp; clangor� buceinai audircfTu nobis loquere,�6 au*nbsp;diemus,Non loquatur nobis Dominas,ne moriamunofficium ergo legis propriumnbsp;eft,nos ducere ex tabernaculis nofltiSjid eft,ex pace fiducia noftri, dC confbituerenbsp;Pos in confpediim Dei amp; reuelarc nobis iram eius, Ibi tum confcientia fentit,fc leginbsp;tion(�tisfecifl�,nec f�tisfacerc,ncc perferre poflc iram Dei,quam lex reuelat�.cu nosnbsp;tta in confpedum Dei producit,hoc eft,cum pcrterrefecit,accufat, S)C peccatu often*nbsp;dit:Ibi impolsibile efl,nos tunc pofle cofiftere, ideo exterriti fugimus �C clamamuSnbsp;nun Ifraelc:Moriemur,moriemur, Dominus non loquatur, tu nobis loquere, �fc�

Qui igitur docet,fidem in Chriftum no iuftificare,nifi lex fimul i�ructur,illc fa* tit Chriftum peccati Miniftrum,hoc eft,dolt;ftorem legis,qui idem d^eat,quod Mo

Ergo Chriftus non eft Saluator,nec largitor gratiae,ied crudelis T nnus qui �xigit inipoisibilia,vt Mofes,quae nemo facere poteft. Sic omnes luftftia^ exifti*nbsp;tnant Chriftum cfle nouum quedam legislatorem,amp;^ iudicant Euangeliu mhil aliudnbsp;�^�quamlibrum, qui cotineat nouas leges de operibus,vtTurc� de fuo /Vcor^onbsp;fomniant. Sed fatis legum eft in Mofe.Ide� Euangelium eft prsedicatio de Chnfto,nbsp;9^odremittatpeccata,donetgratiam,iuftificet dC faluet peccatores, Quodaut pr^nbsp;cepta in Euangelio reperiuntur,ifta non funt Euangelium,fed expofitiones legis SCnbsp;*ppcndices Euangelij,

Porrofilexeft minifterium peccati, ergo eft etiamminifteriumiraE $C mortis* Qin�alex,vt reuelat pcccatum,ita perterrefacit hominem, oftendit iram Dci,0^ incixnbsp;^terrorcm mortis, Statimenimconftientiaficinfert; Nonferuafti praecepta,ergonbsp;Deus eft offenfus Qi. irafeitur tibiiEftcp h�c confequenth mfeparabilis,peccaui,ergOnbsp;�loriar, Ita per conftquens minifterium peccati, eft minifterium irat Dei 8^ mortis�nbsp;�^cu�lato enim pcccato^ftatim fcquiturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;damnatio� Nam fie infert con*

ftientia,Tu pcccafti,crgo Deus irafeitur tibi,Si irafeitur, ergo occidet �C condemna* Jgt;ft tc in acternum. Atep hinc fit, quod multi, non ferentes iram ac iudicium Dei,nbsp;SU� lex aperit,feipfos occidunt,praecipitant ac demergunt,

Afc/�f. Quare dicat,Chriftus non eft peccati minifter, fed Donator iuftici� Qi vi ��tern�. Quare Paulus longifsim� Chriftum � Mofefeparat. Maneat ergo Mofesnbsp;*utcrra,fit doctor liter�,exador legis ԣ crucifigat peccatores. At credentes,aitPaunbsp;hw,h4befttalium Dodorcm in confcientia,no Mofen,fed Chriftum.Qui legem ab*nbsp;J��a�it,peccatum,iram,amp;: mortem,vicitfi^fuftulit:Isiubetnoslaborantes a ommnbsp;ousmalis oppreflos adfe venire, Ideo confugientibus nobis ad e�, euanefeit Mofesnbsp;Onn iiia Icge,vt nufqua confpici pofsit eius fepulchrum,vt^peccatum Qi mors am*nbsp;plius non pofsint noccre nobis.Na Chriftus dodor nofter. Dominus eft legis, pec*nbsp;�ati,�^mortis,� quibuscredens in eum,liber eft.Eft ergo proprium Chrifti officiumnbsp;t�jetarea pcccatis Qi morte,id quod Paulus perpetuo docet Qi inculcat, Ita^ per le*nbsp;gem damnamur Qi occidimur,per Chriftu vero iuftificamur Qi viuificamur, �x per*nbsp;terrefacit rcpellit nos � Dco,Chriftus a�t recociliat nos Deo,facitcp vt habe^usnbsp;acceftum ad eum. Eft enim agnus Dei tollens peccata mundi, ergo credens in Chn^nbsp;ftum,habet c3 quifuftulit peccatum mundi.Si peccatummSdi foblatum eft,ergo gt;nbsp;*uthi,qui in eum credo,iublatum eft. Si peccatum fublatum eft,ergo Qi ira, mors, Qinbsp;*binnatiofublata funt. Et in locum peccati iufticia, iraerecociliatio 0^ gratia,mortisnbsp;rita,damnationisfalus �ternafuccefsit.Iftam diftindionem difeamus nontantiimnbsp;verbis,fed vfu,vita,0lt; ipfis viuis affedibus,pradicare.Na vbi Chriftus eft,ibi opor*nbsp;let effe tranquillam Qi l�tam confcientia. Eft enim Chriftus noftra reconciliatio,iu*nbsp;fticia,pax, vita, falus.In fumma,quicquid mifera Qi afflida confcientia qu�riqhoc innbsp;Chrifto abund� inuenit.Paulus amplificat iam illud argumentum Qi perfuadet.

DE LEGE. _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JJ*

Sien!in,{lKf dr�rUM, �diter um ledi�co, pr�udricdtoremmeipfutn con/iituo.�^ cau�, VC quod femel deftruxi, denu� acdificem. Nam fihoc facerem non folumm�nbsp;laborarem,fedmeipfum prguaricatoremcoftituerem,amp;more pfeudoapofto�0�?nbsp;omnia peruerterem, hoc eft, ex Gratia amp; Chrifto iterum lege �C Mofen, vi�nbsp;ex lege �� Mofe gratia amp; Chriftum facer� Deftruxi autem per minifteriumnbsp;gelij,peccatum,trifticiam,iram,SC mortem. Sic enim docui,confcientia tua,o non^nbsp;eft obnoxia legi, peccato, SC morti, � quibus nulla ope Humana aut angelica lib^nbsp;poteftjiam veto Euangelium venir, � annunciat tibi remifsionem peccatonimPnbsp;Chriftum, qui legem abrogauit, peccatum SC mortem deftruxir. In hunc crcdc,tnbsp;liber eris amaledicto legis,a tyrannidepeccati, amp;mortis,crisiuftus,amp;habel5�^nbsp;tarn aeternam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, -j,

Sic per prgdicatione Euagelij deftruxi lcg�,ne ampli�s dominetur in cofcici^ Nam C� nouus hoipes Chriftus,in nouam domu venir,vt folus in ea habiter,�.nbsp;veter� colonum Mofen cedere,�(^^ alio migrate, Vbi aut�Chriftus nouusho^P^^! �nbsp;ft�i lcx, peccatum,ira,mors,no habent loc�,i�d adeft mera gratia,iuftida,lgticia/*nbsp;merafiliahsfiduciaerga pla�a turn, fauentem,amp; propici� pattern propter Chh�nbsp;Num ergo expulfo Chrifto 8C deftrudlo ipfius regno, quod per Euangeliupb^^ ynbsp;iterum acdificarem legem, amp; eriger� regn� Mofi f Quod fieret, fi, vt pftudoapo�^^nbsp;folent, docerem circumcifion�,amp; obferuationem legis necefl�ri� ad i�lut�.Atr^*�nbsp;modo reftituerem in locum iufti'ci� �C vit�, peccatum mortem� Lex enininbsp;tumoftenditpecc�tum,efficitiram,�Coccidit,

Quid qu�i� papift� aliud iunt,c� optimi iunt,qua'm vaftatores regni Ch rilt', extrueftores regni Diaboli,peccati,irg Dei,�� mortis �tern�.^ Deftru�t aut� Ecd^nbsp;qu� eft �dificatio Dei,non lege Mol�, vt pfeudoapoftoli,fed humanis traditiotr*nbsp;doiftrinis daemonior�. Sicfanatici ipiritus,quihodiefunf,amp; nos fequ�tur,dcftrii^j^nbsp;ca,qu� nos aedificauimus, �C denuo acdificant SC �dificabunt qu� nosnbsp;Nos veto,gratia Dei articulum iuftificationis teneur es, certo icimus,'nos fol^h�nbsp;Chriftum iuftificari.Ide�noncoufundimus legem SC gratiam,fidem SC opera?^�.^,nbsp;longifsim� feparamus.Eamcp diftindion� legis SC gratiae vnuiquif^ ftudiofosP^nbsp;tatis diligenter obieruet,finatcp e� valere,no in literis SC fyilabis,ied in vfu rem �nbsp;attdit.Bona opera efl� facienda.Chrifti exempl� efl� imitand�.pofsit reeft�nbsp;6;^ dicere,Ben�,libenter ifta faci�, Qtiid ampdius f Tune i�luus eris. Non.nbsp;omniabona eift facienda,mala ferenda,i�nguinem efl� fundcnd�,fi res itapoh'�nbsp;propter Chriftum,fed per h�c non iuftificor, nec i�lutem coni�quor.

Non funt ergo trah�da bona opera in articululuftificationis,vtmonachif^t:e Qiti non fol�m opera bona dixerunt efl� meritoria vit� �tern�,i�d etiamnbsp;fupplicia,qu� flagitiofis propter malefacftafua inflig�tur. Sic enimcofolatifirr�^S�nbsp;cum iam vltimo fupplicio afficiendi efl�nt, patere volens ift� ignorniniofamnbsp;hoc fl feceris,mereberis remifsion� peccatorum SC vit� �ternam. Vald� horfih^ jnbsp;cft,miferum furem,homicidiam,aut latronem,in iumma ilia anxietate fua,ficl^�nbsp;vt in ipfo articulo mortis, cum iam ftifpendendus aut ple��endus eft capita o�;nbsp;Eu�gelio de Chrifto,qui t� folus poteft coiblari SC faluare,iubearur iperare vemnbsp;remifsionem peccatoru, fi volens patiatur ignominiofam mortem,quaeipfiP^^(3nbsp;ftelera iua infligitur.Hoc ver� eft afflieftiisimoaddere extrem� perditionetu,^nbsp;opinione SC fiducia mortis propri�,monftrare ei iter ad infernum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j(�e

Hac re fatis oft�dunt hypocrit�illi, fe ne literam quid� docuifl�autintell^ de Gratia,Euangelio,aut Chrifto: tantu in fp��iem rctinuerunt nomen Euang^^^^,nbsp;Chrifti, vt e� facilius imponerent cordibus fimplici�. Reuera ramen in totumnbsp;gato Sc c�culcato Chrifto, plus tribuerunt humanis traditionibus, quamnbsp;Chrifti:In quod teftantur tot cultus, tot genera ordinum,tot caeremoniac, r�t

^ae ihG�tut� funt h�c opinione qu�d'va�ercftt �d promCfendairt gra* liani,6Cc� Inconfe�ione nullam fecerunt fidei aut meritt Chrifti mentionem, fednbsp;tantum inculcauerunt fatisfatfliones humanas 8C mchta, vtcernere eftinhacfor*nbsp;ma abfolutionjs, vt caetcras taceam^qua quidem Monachi inter fe vfi ftint, �C lngt; quinbsp;volebant haben rcligioiiores c�teris,quaniiibet a(crjbere,vt �C pofteritas intelligatnbsp;mfimtamamp;meffabiiemfuiff�abominanonem Pap�ftici regn�

Tomtd dbfolutionii Kionafticie ,pitrcdt tibi Dcuifrdten Men'tutn pafsionis Dotntni noflrt �efuChriftijamp;Beat�Man'�fempervirginiSj�^omnium Sandorumj mcritum or-^�^grauamcn religionis, humilitas confefsionis, contritio cordis : Bona operanbsp;qu�fecifti, Sc facies pro amore Domini noftri�efuChrifti, cedant tibi inremifsio*nbsp;��em pcccatorum tu orum,in augmenrum meriti gratig,prannimn vita^�tcr-��JAmen.

fiicaudis quidem meritum Chrifti,fed fi diligenti�s verta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tntelli*

gesChriftuni plane ociofum efie^SC ei detrahi sloriam SC nome luftincatoris �c Sal-

'^^�gt;debet feruire amp;ftare pro promtisionibus 0^^ gratia, ft cum his pugnaf, i�n(fi:a,8Cc. fed dod�rina perniciofa �C diabolica,vrgens tan-^^tl� �^^^��ationem,ideo eftrepudi�da �Cexcommunicanda.QuarCjCumappel-^^mp^^'^^^^�^�^^ elementa, loquitur de lege fecundum fuperbos 6C prae-iuftificari, non delege fpin'tualiterin-Sc � operatur. Nam lex v t f�pe iam diximus, in vero fuo vfu, accult;nbsp;t^ondemnat veterem hominem.

,0� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE LE�-R.

Hic non folum eft elenicntum robuftum �C diucs,- fed orrinipotes S� tnum, imo eft inuincibilis omnipot�tia�^ opulentiaad quamconfaentiacol*^^^nbsp;infirmifsima 6lt;: pauperrima. Eft em'm tarn tcnera res, vt propter leiufsiminnpnbsp;tS ita pauefiat pallefcat,0^ defperet,nifi rurfus erigatur. Qpare lex inpro^^nbsp;vfujplus vin'um �C opum habet, quam coelum Sgt;C tem comprachenderenbsp;eti'am vnus apex ftu vnumiota legis, tot� genus humanum occiderepofsitj�nbsp;teftatur hiftoria promulgata legis Exo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Is verus S)C Th�ologiens legis v��

^8*^ ^��0 h�cde hyppcritis,qui exciderunt gratia, vel qui nodum ad eam.Hiabutentes lege,quaerunt per earn iuftihcari,exercent �C fatigantnbsp;ribuseius dies SCno(ftes,vt Paulus de ludxis teftatur Roman. �O.T eftimoni^�^znbsp;quitjillis perhibeo,quod velum dei quidemhabent fed nonfecundum feientis��^)nbsp;norant enimiuftitiam Dei, Sic^ Talesconfidunt fefe per legem fie pofte corob^nbsp;amp; locupletari, vt foampotentiam Si diuitias iuftitiae,quam habent ex legc, P^�nbsp;opponereir�fi^iudicioDei, per earn pofsint Deumplacareamp;faluari, /mInbsp;tione red� dixeris, legem efle infirma 0^ egena elementa,hoceft,quaencc p�*^nbsp;iuuare,nechabeantconfih'umautopem.

Et qui vellet hic rhetoricari,poft�t h�c verba latifsim� amplificare,a^iue,p�*^^^ Qi neutraliter. A(ftiue,lex eft elementum infirmum Si egenum,quia redditnbsp;infirmiores, �iT egentiores. Pafsiue,quiaipf� per le non habet vim, amp;opcsiw*^*j^nbsp;donand� vel aff�rend�, Neutraliter, eft infirmitas. Si paupertas ipf�,nbsp;igitur homines prius infirmos Si pauperes corroboraret Si ditaret rldeo p^^nbsp;veile iuftificarijidem eft,ac fi quis alioqui infirmus Si �gcr, aliud quoddamnbsp;malum qu�ereret, per quod promitteret fedepulfurum infirmitatem Si eg^^^nbsp;f�am,cuni'tamen illi certum afferret exitium.Vt fi laborans morbo comitiali,��*nbsp;gatfibipeftem,autf�leprofusad leproium, mendicus ad mendicumveniret,^^,nbsp;opem laturus alteri, �C lecupletaturus ilium. Horum alter iuxta prouerbium?nbsp;gerethircum,alter fiipponeretcribrum.

Eftqueh�cpulchraTapinofis,quaPaulushocfignificarcvult,quodquacf^, per legem iuftificari,hoc commodi inde habeant, quod indies magis magifqti^nbsp;miores, 2lt;:egentioresreddantur. Qyiaipfi per fei� font infirmiSC egentcs,hoC^nbsp;font natura fill) ir�, rei mortis amp; damnationis a�ternac,amp;l apprehendunt illud,4^nbsp;mera eft infirmitas �C mendicitas,pcrquod qu�runtcorroborari amp; locupletari�*nbsp;omnis homo deficiens a�promifsione ad legem,� fidead op�ra, nihil aliud facitnbsp;quodfibi infirmo Si egenti inponat iugum inportabile. Aeftor. ly. quonbsp;decuplofit infirmior Si egenior, donee tandem deiperet, nifi Chriftus ven�^nbsp;libereteum.

Hoc idem teftatur Euangelium ,de muliere qu� duodeam annos laborati^ profluuiof�nguinis. Si multa perpefta fuerat acopluribus medicis, in quosnbsp;ferat omnem fobftantiam foam, nec tarnen poterat abilliscurarf,fedquolof^,j^nbsp;curabatur hoc peius habebat,8Cc. Quotquot igitur hoc nomine faciunt opera Itg^nbsp;vt per ea iuftificentur, illi non folum non iufti, fod duplicitcr iniufti reddunturinbsp;eft, vt dixi infirmiores, vt egentiores Si ineptier�sad omneopus bonum reddnbsp;tur per legem, Sic, lioc ipfe expertus fom in me SC multis alifs. In Papattri�nbsp;tos vidi Monachos, qui ardentifsimo ftudio multa 8C grandia opfra faciebaUtP^^nbsp;acquirendaiuftitia Si �lute,6C tarnen nihil eratimparientius,infirmius,mifen�tsgt;^jxnbsp;fiil magis incredulum,pauidum SC defperabundum. Magiftratus politia',qui''^nbsp;bantur in maximis SC grauifsimis'caufis, non eranttam impatientes Si taun^^�^'nbsp;brirer impotentes, non erant tarn foperftitiofi,increduli,pauidi, �fc. vteiu��

D� LEGE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J�j�

Quicun^uc igitur quaen't per legem iuftitiam, nihil aliud facit, ni�� qu�d rnub tiplicatis a�ibus, comparer fibif/ziv, iftius primi achus, qui eft,quod Deus iratus �dnbsp;tremendus, operibus fit placandus, Inhocconceptuincipitoperari. Nunquamau*nbsp;tem tantum operum poteft inuenire, vt confeientiamreddat pacatam, i�diempefnbsp;defideratplura-.lmo inillis ipfis qu� fecit, inuenitpeccata. Ideo confeientia ipfiusnbsp;Jiunquam poteft reddi certa, fed necefl� eft eum femper dubitare,��fiefentire : Ti�nbsp;non rede facrificafti, non rede orafti, omififti aliquid, hoe vel illud pcccatum com*nbsp;oii�fti. Ihicor tr�pid�t amp; femper inuenit fe onuftum multis plauftris peccatorum,nbsp;ftuac fine fine crefcunt : Itavt femper longius difcedat a iuftitia donee tandem acqui*nbsp;tathabitum defperationis, Hinc in agone plericp defperabundi, has miferabiles vo*nbsp;tesmifcrunt.Me miferum,non obferuaui ordinem meumiQuo fugiam � conipedUSnbsp;iratiiudicisChrifti f Vtinamfuifl�m bubulcus,aut homo omnium vih�si'mus.nbsp;Monachusinfine vit� infirmior,egentior magis amp; pauidus eft,quam initio cum fu*nbsp;fciperet ordinem. Ratio,quia ftuduit fe roborarepe�infirmitatem,filt;^clocupletaj.^nbsp;per paupertatem.

hexfeutraditioneshuman�, vel r�gula ordinis fui debebanteum �grum pauperem fanare amp; ditare, fed infirmior �t^-'egentior fadus eft publicanis �6 meretri��nbsp;cibus. Hl enim non habent inf�lic� illam operumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qua nitantur vt Monachus,

ftdvtmaxim�fentiatpeccata,tamen dicerepofltrntcum publicano,Deus propitius �fto mihipeccator�, Econtra Monachus exercitatus in dementis infirmis amp; eggnis,nbsp;^oniparauitfibi hunc habitum. Si obleruaueris regulam i�luaberis,�(5c. Hacfaliapernbsp;luaGone fie dementatus �C captus eft, vt pr� ea non folum non apprehendere gratia,nbsp;ftd nememinifl� quidem grati�, pofsit. Ita necpr�terita nee prgientia opera,quan*nbsp;^muis multa �6 grandia ei iatis funt, fedfemper fpedat �lt; quaeritalia atep alia, qui*nbsp;�us iram Dei placare,fefe iuftificare conatur, donee ad extremum d efperare cogitur,nbsp;�aque qui � fide relabitur �C legemfedatur, amittit vt cam's Aefopicus earnem, 8Cnbsp;^mbramarripit.

Qliareimpofsibileeftjhomines per legem faluti�uxconfulere,v�lentes(vt na* turaomnes affedifunt)quod vnquam pacatireddatur, Imo nihil aliud faciunt, quanbsp;quod leges legibus accumulant, quibus feipfos amp; alios excruciant, �cT c�nicientiasnbsp;Jammifereaffligunt, vt plericp nimiom�roreanimiant� diem pereant Vnaenitnnbsp;femper gignit alias decern, donee vfqj in infinitum crefcant, Hoe�tisteftantufnbsp;^unumerabiics fumm� ( pr�fertim ilia Diabolica, quaminftripfbrunt Angelicam)nbsp;^u�huiufmodi leges colligunr �� exponunt.

bumma qui contendit lege iuftificari, hoc C�natur,quod nunqilam poterit effigt; ^^te. Hue accommodari pofiunt (id quod video patres fecifle) dida Dodorumnbsp;� ��P�futumvirorum, de inani opera. Cuiufrnodifuntfaxum voluere, cribrOaquamnbsp;Etputotalibusfigmentis parabolis voluiffe patres admonereiuosnbsp;ueipulos diferiminis legis 0^ Euangelijivt figmficarent eos, qui gratia exciderunt,nbsp;*Kerccre amp;fatigare quidem iefe afsiduo �l moleftifsimo labore,ftd inanem �peraranbsp;umerck Ideo tales redifsim� dicutur,fax� voluere,hoceft,inaniter ftidare. VtPoetaenbsp;deSifypho fabulantur,qui quoties apud inferos,�xuad verticemmotis voluit,fern*nbsp;ptr iterum recidit. Item cribro aquam haurire,hoc eft in exhaufto, atq^ irtutili lab�renbsp;vt poet�fingunt puellas Danaides apud inferos vafis perforatis, aquanbsp;*u '^treindoliumpertufum,0!^c.Etvclim vOsftudioibs�crarumlirerarUjiftiuftnodinbsp;parabol3JJQ^,^p^�^.^J.�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;retinere legis �^Euagelijdiicrim�iQyod

Y^e iuftificari ex lege, fit ex vacuo loculo pecunia numerate,Ex vacuo vaie can* ^�aro edere5^ libere.lbi robur �C opes querere, vbimera eft inf�rmitas �Cpaupertas,nbsp;ggrauare opprcllum �c i'uccunbentem oneri,cent� aureos velle foluere,�C ne vni�nbsp;�ammuni quidem habere.Nudo v�fteniexuefC,Aegrum �C cgcnt�mniore infirmf*nbsp;*5te2Cinopiaopprimere,SCc*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qjiisatl*

3�o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE LEGE.

Quis autem vnquam crcdidifl�t, quod Galatae qui dodnnam puram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

didicerant, tanto Apoftolo dodorc, potuifl�nt tam fubitoabduci ab ca, ac t pleudoapoft�los cucrtif' Non fruftra tam f�pc inc�lco, defc�onem �nbsp;Euangeltj fac�em e(re.Ratio eft quia homines ctiam pij non fatis perpendunt,q^nbsp;praecioftis,quanquam neceflarius fit thaef�urus, vera Chrifti cognitio. Idco ^nbsp;cura Sc diligentia non laborant, vtcerto ac firmiter cam afl�quantur Sinbsp;Deinde maior pars eorum qui audiunt verbum non exerccntur cruce, nonnbsp;tuf cum peccatis, morte SC Diabolo, fed fecuriviuunt fine omniccrtamine.nbsp;quia non fiint muniti verbo Dei contra aftutias Diaboli,non exercentur,neq�^Pnbsp;bantur tentationibus, ideo nunquam experiuntur vfum SC potentiam verbi� rfnbsp;fentibus quidem pijs doCloribus imitantur eorum verba, ac certoperfuafif^*'^�nbsp;cau�miuftificationisoptim�tenere. Ablatis veroipfis, acvenientibuslupbi��nbsp;ftitu ouium, idem illis accidit quod Galatis, hoc eft,fiibit�SC facile feducuni^�nbsp;iterum ad infirma SC egena elementa conuertuntur*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

Habet autem Paulus fiiam peculiarem Phrafin,qua c�teri Apoftoli non vnW ' Nam nemo illorum taies appellationes tribuit legi,icilicet quod fitinfirmum�^^Snbsp;num hoc eft plufquam inutile ad iuftitiam, elementum,pr�ter vnum Paulum�nbsp;ego�ufimita legem appellare, putarem eflc fiimmamblaiphemiaminnbsp;nifi Paulus prius hoc fecifl�t. Sed de hacre fiipr� copiofius, quando lexfitinfin��^nbsp;egens, quando item fit robuftiisima �C opulentiisima, �Cc.

Si autem lex Dei infirma SC inutilis eft ad iuftificationem, mulr�magbi^^ Pap� iunt infirma SC inutiles ad iuftificationem.Non quod in vniuerfiimreijcia^nbsp;damnem leges ipfius,ied dico pleraf^ vtiles efl� ad externam difciplinam,vtoi^^nbsp;OmniageranturinEcclef�a,neoriantuf diftidia, odia, SCc* Vt C�i�re� leges?nbsp;funt ad bene gerendas Reipublicas,�Cc. H�c autem commendatione SC'^uleg*\nbsp;fiiar� Papa non contentus eft, l�d requirit vt{�ntiamus,quod per obferuatioemnbsp;rum iuftificemur 8C falutem confequamur. Hocncgamus �C eadem fiducianbsp;nbsp;nbsp;j,

tudine qua Paulus contra legem Dei, proferimus fententiam contra d�cr�ta, tt^ tionis SC leges Pap�, quod non fol�m fint infirma,egena SC inutilia ad iuftitian�jnbsp;menta,fed exea-abiliamaledilt;fta 8C Diabolica,amp;c,Quiablaiphemantgratiam,ei^*�nbsp;tuntEuangelium,fidem aboient, ChriftumtollunUnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Qiiatcnus igitur Papa exigit eas obferuari, vt necefl�rias ad l�lut�,eft �nti^*j7 ftus SC Satan� yicarius. Et quotquot ei adhaarent �C iftas fiias abominationes,�^P�nbsp;ph�mias conf�rmant,aut hac opinionci�ruanr,quod per eas velintpromcrerirei�.nbsp;fionem peccatorum, font ferui Antichrifti �C Diaboli. Docuit autem iam muld^ ,nbsp;culis,�C obforuauit eos tanquamnecefi�rias ad Glutem tota EcclefiaPapiftiea'^�.nbsp;Papa fedet in t�plo Dei, oftentans fe efl� Deum,aduerGtur Deo, SC extollitur GPnbsp;omne, quod dicitur Deus ,aut quod colitur,SCc. t. Thefo 2, Et confcicnti�pl^^^jnbsp;muerunt �C reuerit� font leges �C ordinationes Pap�, qu�m verbs �C ordinatio��nbsp;Dei. Atquehincfacftus eft Dominus c�li, terr�,�C inferni, �C geftauit triplicem.nbsp;ronam, Hinc Cardinales Si Epilcopi,creatur� eius, fatfti font reges SC principes *^nbsp;du Ideoquc fi legibus fois non oneraret conicientias, nondiuretineretillammnbsp;tremendam poteftatem, dignitat�, opes, �Cc. led ftatimrueret tot� regnum ip**^^nbsp;Locus ifte quem Paulus tra(ftat,grauifsimus eft, ideo diligentiisim� confilt;i�fnbsp;dus� Qiiod videlicet d�ficientes � gratia rurfos ad legem, amittant prorfosnbsp;cognitionem veritatis, peccatumfounon cernant, necDeum, foipfosautDial� jnbsp;non agnoftant, Denique vimSCvfom legis, de cuius tarnen obieruationema�^*nbsp;gloriantur, non intelligat.Nam fine COgnitione grati�,hoc eft Euangel�j de Chd Jnbsp;impofsibile eft,quod homodefiniat,legemefl�infirmum �Cegenum clernentum;.nbsp;iuftitiam inutile, fed omnin� contrarfom de legeiudicat, videlicet earnnbsp;neceflai*^

^eccffijrf��fteflc ad falutcm,fcd ctiam confirmare 8� lociip�etare infirmes egent^s,,, ^loc eft facienres eam promereri luftitiam �C f�lutem dC aeternam. Hac opin�ne itan*nbsp;�e,ncgatur promifsio Dei tollitur ChriftuSj�CGftatuitur mendaciumjimpief as,Ido*nbsp;Jti ia. Papa autem cum omnibusEpifcopiSjAcademitjsjSCtotafuafynagogadocuit,nbsp;i�gcs fuas ad iuftitiam necefl�n'as, Ideo fuit dodor infirmorum amp;:egcnorumcl^nbsp;�nf ntorum, quibus reddidit Ecclefiam Chrifti in orbe terrarum infirmifsirnam oCnbsp;pauperrimam, hoconerauit �C mii�rrim� affltxit^amiuisimp�jslcgibusobfcuratonbsp;Chriftoj�C Euangelio ipfius obruto ac fepulto. Itaque fi voles obferuare leges Papacnbsp;offenfione confeientiaf, (crues illas fine opinione iuftiti�, Ea nanque per folumnbsp;Chriftumdonatur.

Quibus denu� feruire vultis r Hoc addit vt oftendat fe loqui de fupcrbis pr�: fumptuofis hypocritis, qui per leg� qugrut iuftificari, vt fupra fepe indicaui. Alias legt;nbsp;g� appellat i�nd�j bon�^SCc. vt gt;. Tim.i, Scimus quodlex bonafit li quisea l�gitimenbsp;vtatur, fcilicet poiitic� ad cohercendos malos, Theologtce ad augendastranlgrefsi*nbsp;oucs.Qyi autem lege v titur ad confequendam iuftiti� cor� Deo, nekit qm� ioquagt;nbsp;tur,aut de quo affirmet,facit� legem bon�,fibi noxfam amp; damnabile� Argu � ergonbsp;Galaras quo denu� feruire volunt legi,qu� nonliberat � peccatis, fed tantum auxnbsp;g�. Nampeccator per fe infirmusnbsp;nbsp;^genus, dum qu�rit per legem iuft�icari,inea

�nul inuenit, qu�m ipfam infirmitatem �: egeftatem. Duo enim �gri conueniunt, quorum alter alterum tantum .plus onerat, non fanat� Vt tor^snbsp;Clirifto libenter volumus feruire legt, non tamci� infirm� amp; egenae, (ed ropult�nbsp;diuiti, hoc eft,quatenus eft efficax habens Dominium in corpus,6Cc. Ibi enim ferui*nbsp;��uslegi tantum corpore amp;membris,non confcientia.SedPapaexigit vt feru�musnbsp;�fgibus fuis, cum hac opinione, fi feceris,iuftus es, fi non,damnatus, Ibi lex eft plusnbsp;quant infernum amp; egenum elementum,�LC. Nam durante ifta conlcicmie feruitutcnbsp;fublege, nihil cfl� pmeft, qu�mmcrainfirmitas�i^egeftas. Qpare totaEmphafis eftnbsp;in vpeabulo feruiendi. Agit ergo Paulus hoc loco,ne conicientia capta lub legeicr-uiatjfcd libera fit 8lt; domina legis., Nam per Chriftum eft mortualegi,o^ econtra lexnbsp;ipfi. Dequarecapi:a,copiofius ditftum eft*

Totavisfita eft in vocab�lo faciendi* Facere autemlegem,non eft tantumcx-terne,fcarede Sgt;C perfed� facere. Sunt itaqp duplices legis fadores. Ahi,quiiunt ex �P^nbuslegis contraquosagit��pugnatPaulusintotahac Epiftola,Alq,qmluntnbsp;de quibus paulo poft dicimus. Ex legea�tem,feu operibus legis elle, ^exhgt;nbsp;dcefrefuntprorfuscontraria,vtdiabolus amp;Deus,peccatum iufticia mors �C vitanbsp;contraria f�nfEx lege enim funt, qui per legem iuftificari volunt. Exfade Itmt,nbsp;fcla mifericordia propter Chriftum fe iuftificari confidunt.Qy i exfide dicit ehe lulti-riam,maledictt 06 damnat iufticiamoperum. Contr�,c|uiexlege dicit efleiulticiam,nbsp;Dialedicit Slt; damnat iufticiam fidei. Sunt igitur pr�cife contraria*

Qjii hoc confiderat, facile intelligit, quod facere legem,fit non tantum �t^me in fpeci�.vt hypocrir� fomniant,fed in fpiritu,hoc eft, reuera amp; perfjnbsp;qu� inlege pracipiuntur* Sed vbi inueniemus ilium, qui legem � �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;7

liudabimus eu. Ibiftatim rcfpondcnt aduerfarq,Fa(ftores legis iuftmcabutur* Bene* f �^ddefiniamus prim urn, qui fint ifti fa dores. Ipfi fadorem legis appellaift eum,qujnbsp;eperatur legem,amp; fic ex pr�cedcntibus operibus iuftificatur* Hoc non eft racere e-*nbsp;gem apudPaulum, Qiiia vt dixi,contrariafunt,ex operibus legis efl'e,amp;: exfidc elk,nbsp;1 '.acp veile iuftificari exoperibus legis,eft negate iufticiam fidei. Qitare hoc ipfo iultinbsp;t arij, cum legem faciunt, negant iufticiam fidei, 6^ peccant in primum, fecundum,nbsp;tertiuni pra:ccptum,�lt; in totam legem.

$tt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE LEGE,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Quia Deus pr�cipit fe coli fide amp;^ti�more fui. Ipfi �diucrfo fine fide fidem faciunt ex operibus iufticiani* Hoc ergo ipib quod faciuntnbsp;ciunt contra legem, �i^ graui�ime�^atroci�imepecc�fjNegantenimDeiiyib�nbsp;mifericordiam 8gt;C promiGiones, negant Chriftum cum omnibus benefio)^^^ �nbsp;ftatuunt l'rt corde, non legis iufticiam, quant non intelligunt, mult� minusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Sed merum fi'gmentum Sgt;(. id�lum legis, Ideo necefl� eft eos faciendo legem, fol�m non facere,i�d etiam pcccare,6� negare diuinam maieftatem in omnib'^^ fnbsp;mi�is fuis. Ad hoc cert�lcx non eft data,

Quare non intelligentes legcmjabutunturea,�^ Paulus ait. Rom.to.Ig*'� j tesiuftici�Dei,,SCfuamquaarentesftatuere, iuftici�Deinonfuntfubietfb�nbsp;enim iuntnon inteiligentes, quid de fide �C promifsiombus ientiendumfit, , Jjnbsp;, prorfus fine omni iudicio irruunt in fcripturam, appr�hendentes vnamnbsp;�s partem,ic�licet legem, hancputanti� operibus implere. Sedhocmerum eft*^nbsp;niumifafc�natio illufio cordis,iufticiacp ilia legis,qu�m putant fe pr�ftare, rt*� j,nbsp;nihi�aliud eft, qu�mi^lo�sitna�f blaiphemia Dei, Ideo necefl� cfteosmanerenbsp;maledido.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt; j.

Ergo legem, hoc modo, vt ipfi i�mniant, impoisibi�e eft nos i�cere, rnulm nus per earn mftificari. Hoc prim�m teftaturlexipf�, qu�omnin� contrarium^nbsp;�um habet. �uget enim peccatum,operaturiram,accui�t,perterrefacit8^ eon^nbsp;nat, quomodo igitur iiiftificaretc' Deinde etiam promifsio idem oftendit,^^^nbsp;diiftum eft Abrah�, In tebenedicentur omnes genres. Itaquenuiquameft^^ jjnbsp;di(ftio,nif�inpromflsioneAbrahae, extra quamfies, fubmaledicftoes,nbsp;fub maledi do, non impies legem, quiaesiubpeccato, diabolo. Si morte^^nbsp;qttae otnnia. certQ fequuntur maledidlionem. Summa, Si per legem venirctivm .nbsp;fruftra promitteret Deus,fruftraque profunderer fuam Benedicftionem.nbsp;Deus fciret, nos legem non pofl� f�cere, praeuidit hoc longe ante legem, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

promifit Benedilt;ftionein,dicens:Benedicenturin te �c.AtcpitatcftatuscftjO�^^,, gcrites non per legem, fed per promifsionem Abrahaf, benedicendas fore.nbsp;tur contempta promifsione appr�hendunt legem, vt per earn iuftificentur,nbsp;didiflinr.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^5

Quare facere, eft prim�m credere, QC fie per fidem praeftare legem, oportet prim�m accipere Spiritum Sandum, quo illuminati amp; renouati incipimush^nbsp;�cgem,hoc eft,diligere Deum fiC proximum.Spiritus Santftus autem non per le� .nbsp;accipitur (. Nam qui fiib lege funt,ait Paulus,fiibmaledicfto funt, ) i�d per^tr*^/^nbsp;fidcijhoc eft,per promifsionem.Oportet nos f�nipliciter cum Abraham f�t'nbsp;in promifsionem bencdici. Ideo prim�m omnium audienda eft promifsio�nbsp;Chriftum proponit, eum^ credentibus offert, quo fide appr�henio, donaturSp�nbsp;tus Sancftus propter ipfiim. Ibitum diligiturDeus �C proximus, bona opera�^ \nbsp;fertur Crux, Hoc ver� eft legem facere,alioqui lex perp�tue maner infe�a�nbsp;nbsp;nbsp;�

fipropricacdifert� definias quid fit facere legem, nihil aliud eft, qu�m crcdere^^ lefum Chriftum, SC accepte per fidem in Chriftum SpirituSancftoopcrarica,*!nbsp;funt in lege. Ncque aliter lex � nobis fieri poteft. Qpiafcripturadicitjextraprot^^nbsp;fionem non efl� bcneditftionem,etiam in lege. Igitur impofsibile eft fieri legcft a �nbsp;quepromiisione, oportet adefl�bencdi(ftionem,qu�praedicatio,eftdeChrifto,^^^nbsp;Abr�h� promifl�is eft, quod per ipfiim mundus benedicendus f�t, alioqu*��nbsp;quam faciemus legem.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijt

Itaque neminem in toto mundo dabis, cui hic titulus, fadlor legis, con�t' extrapromifsionem Euangeltj. Ideo, fedlorlegis, eftterminusfidhis, querflt�nbsp;int�lligit, nififirextra SCfupra legem inbenedilt;ftione6Cfide �brahae,nbsp;fador legis is f�t,qui accepto SpirituSandlo per fidem Chriftijincipit diligcrcP j.,

amp; benefaccrc proximo. Vtfacere includat fimulfidem ,qu� facit arborera^ qua facta^fiuntfrudus. Oportetprim�mefrearborem,poll:eafrudus. Poinaenininbsp;non faciunt arborerai, fed arbor poma facit. Sic Fidesprim�m perfonam facit^nbsp;lt;�u� poftea facit opera. Ir�que facere legem �bfque fide^ eft facere poma fine ar.,nbsp;boreexlignoamp;Iuto,quodnoneftfacerepoma,fedrnera phantafraata. Contra,nbsp;pofita arbore,hoc eft,perfbna feu fadore,qui fir per fidem in Chriftum,fequunturnbsp;Opera. Oportet enim fadorem elfe ante fada, non fada ante fadorem. Quarcnbsp;non fador dicitur ab operibus fadtisjedfaciendis. Quia chriftiani non fiuntnbsp;^nfti, operando iufta, led iam fide in Ghriftuin iuftificati, operantur iufta. Illudnbsp;^berum politicum eft, fcilicet ex fadis fierifadorem ,vbi fepe citharifando,vtnbsp;�itAriftoteleSjfitaliquisCitharoedus. InTheologiaautemfadoresnonfiuntexnbsp;operibus,fed ex perfonisper Fidem ram fadisfiuntoperatores. De ralibus loquitur Paulus Roman. 2. Cum ait :Fadores lesis iuftificantur,idcftigt;iuftirepu-tantur.

Quin amp; ipfi Sophift� coguntur fateri, amp;itaetiam docent Opus moraleex-^quot;^efadum,

finon fiat lyncero corde, bona voluntate amp; redo didamineratio-^�^�^^efimulatum. Atque hinc natum eft apud Germanos adagium,

Impius enim Scpelfimusnebulopotefteadem opera �niu]are,qu�piusex fidcfacit. ludaseademoperafaciebat,qu�alij ApoftoU.nbsp;�Ijnddeeftoperibus lud�jC�meademfaciatqu�c�teri Apoftoli ? Ibi re^ondetnbsp;^phifta ex morali fua Philofophia, Quanquam eadem opera faciatqu� alij, ta^nbsp;^0 quia perlonaeft reproba, didamen rationis peruerfum, opera eiusfuntHy-Pooritica,non vera, vtaliorum Apoftolo�nm, vtmaximein Ipeciem fimiliavide-^tur. Itaquecogunturilliipfifatcri in politicisamp;externis, opera non iuftifica-^^�niflinuoluantfimulredum cor,opinionemamp;voluntatem. Quanto magisnbsp;j^Bnntur hoc c�ncedere in Theologia, vbi ante omnia oportet adelfenoticiamnbsp;pnrificet. Inceduntigiturinoperibusamp;iufticiaLegis,vtnbsp;nSir^^ operibus Apoftolorum, non intell igentes qu� loquuntur aut de quibusnbsp;j�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et quanquam Paulus palfim dicat claris verbis, Legeninoniuftifica.

�^dIranioperari,oftenderepcccatum, reuelareiram amp;iudiciumDeij 8c com-�ternam, Tarnen iftalegentes non vident, mult�minusintelli-nonluntdignivtvocenturHypocrit�,fedlaru�amp;lpedr�funtpia-^lis^^^^^^n^ti, c�m fomniant feoperibus legis elfeiuftos. Itaque, vt dixi^ fador ru^ �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;definiunt, eft terminus fidus amp;monftrum, nufqu'am exiftensin re-

cum hunc locum,Quicunquecxoperibuslegisfunt,fubma-��ontra � probat per hoc didum Mofi,Maledidusomnis, amp;c. Non probat l^toba contrarium, vt primoafpedu apparet,.fed redilfime amp; optim�nbsp;�dnis � .^ofes enim idem fentit amp;ftatuitqu�dPaulus,cumait:Malediduso-f fecerit,amp;c. Nemo autcrtrfacit. Igitur quicunque funtexoperknbsp;Legem. Sinon faciunt,fub maledidofunt. C�m veronbsp;^'^crit�^^- ^^�^^^^dfores Legis, vt dixi, veri amp; Hypocritici j feparandi funtveri abHy-funt, qui per fidem bona arbor lunt antefrudum, amp;fadores an�nbsp;De his loquitur K Moles, amp;nrfi'fint tales, fub maledido fu nt* i Omnesnbsp;lunteiufmodi, quia habent opinionem, quod velint per o-iufticiam, amp; reddere per eaperfonam iuftam. Sic enim cogitant,Nosnbsp;iniufti volum�s fieri iufti j Quo modo 5 Exoperil;)us. Itaque perin-aliquis Architeduslt; qui ex tedo fundamentum,ex frudibusnbsp;�dconatur facere. Nara c�m per Opera iuftificari qu�runt fadorem ex o-D dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peribus

514 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE LE GE.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JI

peribus f�cere volunt, quod pr�cis� contra Mofen eft, qui talem fa�oreiii n fubijcit maledi�lioni, ac ipfe Paulus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

Ideo conantes facere legem, non foliim non earn faciunt, fed etiam dixijprimuin pr�ccptum, diuinaspromiifioncs,benedidionem Abrah�P^^.^nbsp;fam, negantfidem, 8c leipfosfuis operibus conantur benedicere, hoc eftjii�*nbsp;re,liberarc � peccato amp; morte, Diabolum vincere, amp; vi c�lum rapere.nbsp;fimpliciter negate Deum, amp;fele in locum Dei conftituere. Nam iftaoiuni^'nbsp;foliusdiuin� maieftatis opera, non creatur� neque Angelica? nequenbsp;HincPaulus facile pr�dicerepotuitcx primopr�cepto,abomination�^ ,nbsp;turaSjinEcclefiamperAntichriftuminuehendas. Quienimpr�terculti��fjj 1nbsp;mi pr�ccpti, qui eft timor, fides amp;dile�ho Dei, aliumcultum ad falutemnbsp;riumdocent, funt Antichrifti, amp;conftituuntlein locum Dei. Talesve�� j;nbsp;pr�dixit etiam ChriftusMatth. 14. Cum ait: Multi venient in nominenbsp;centes, Ego fum Chriftus. Sic amp; nos hodie, vt facile,ita certo dicerepoHi�� -jnbsp;Quicunque extra fidem qu�ritiufticiam per opera, negatDeum, �c leipfbrunbsp;Deum, quia ficogitat,Si hoc opus fecero,iuftusero,ero vidor peccati, �nbsp;Diaboh,irae Dei amp; inferni,amp; conlequar vitam �ternam. Quod,qu�fo,qnin? �jnbsp;eft, quam arrogate fibihoc opus, quod foliDeo competitjamp;oftendereft'n'^^inbsp;Deum ? Ideo facile eft nobis prophetare, Sccertiflimeiudicaredeoinnibi�S^'^^nbsp;extra fidem funt, quod non foliim fintldolatr�, fedidala, qu� Deum neg^��nbsp;f�fe in locum Dei conftituunt. Ex eodem fundamento amp; Petrus Prophd^ anbsp;curaait:Intervos eruntmendaccs Magiftri, qui Dominum,quieosmercat��^ �nbsp;negabunt,amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;

Et in veteriTeftamento omnes Prophetiae contra Idol�trasexprin^^P^p cepto fluxerunt. Omnes enim impij Reges amp; Prophet�,cuminfidelipn�P^(j^nbsp;nihil aliud egerunt,qu�m quod Papa amp; omnes Hypocrit� femper faciunt,Pnbsp;habito primo pr�cepto amp; cultu � Deo inftituto, accontempta promilfioneu^nbsp;� mine Abrah�, benedi�fore futuro omnium gentium, inftitueruntfinenbsp;verbum Dei impium cultum, amp; dixerunt. Hoe cultuobferuato,laudabin��^^nbsp;f�ruiemus Deo, qui eduxit nos de terra Aegypti. Sic Hieroboam fecit duosnbsp;reos vitulos,amp; dixit : Ecce Dij tui Ifrael, qui te eduxeru nt de terra Aegypti�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

cebat de veroDeo, qui Ifrael redemerat. Et tarnen ipfe cum toto populo dolatr�, Quia contra primum pr�ceptum Deum colebant. Refpiciebant*:^nbsp;in opus tant�m, quo fa�fo, purabant fe iuftos co ram Deo,Quod erat negarei�nbsp;ipfum Deum, quem ore pr�dicabant, quod eduxift�teos de terra Aegypti� P*nbsp;libusidolatris Paulus ait: Confitenturfenoffe Deum, fadisautemnegant. jnbsp;Quarc omnesHypocrit� amp; id�latr� eaopera facereconantur, qu�nbsp;ad diuinitatem pertinent, amp;vnifolique Chriftocompetunr. Orequide��^,,nbsp;dicunt, Ego fum Deus, Ego fum Chriftus, reuera tarnen interim diuinitate^^^nbsp;amp; officium Chrifti f�bi arrogant. Idco reuera dicunt. Ego fum Chriftujj �nbsp;lum Saluator,non fol�mmeus,f�d amp; aliorum. Hoc Monachinonfol�inaotnbsp;runt, fed etiam perfuaferunttoti mundo, nempe quod non foliim f�ipfos iuninbsp;repoffintfuailla Hypocritica fanditate, fedetiam alios, quibuseamcommnbsp;carcnt,C�m tarnen iuftificarc peccatorem,fitfoliusChriftipropriumofte�nbsp;Sic Papa fpargendo fuam diuinitatem in orbem terrarum, negauit amp; oppteiu Pnbsp;nitusofficiumamp;diuinitatem Chrifti.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ifta expedit habere ben� inculcata amp; meditata. Quiavaicntad dam vniueifam Chriftianam do�trinam amp; vitam humanam. Valent adnbsp;das confeientias, ad intelligcndas omnes Prophetias amp;Scripturas, amp;adrlt;; .^5

y / dicandas omnes res. Qui enimifta probe tenet, cert�ftatuerepoteft, Papam elfenbsp;Antichriftiim,quialong�diuerlumcultumdocet,qu�mprimaT�buiaproponitjnbsp;Ccitointelligere poteft, quid fit negateDeura, negate Chriilum quid Chriftusnbsp;vdit, cum ait: Multi venicnt in nomine meo ,dicentes : Ego fum Chriftus, Quidnbsp;fitaduerlati Deo, �c extollifupra oiiine, quod dicitur Deus, autquqdcolitur.nbsp;Quid fit Antichriftum federe in exemplo Dei, 8c oftendere Icf� quafi fit Deus^nbsp;Quidfitabominationcm ftarein loco fando �, amp;c.

Ifta autem mala omnia hincoriuntur, quod maledi�iaHypocrifis non vult Benedi�lionediuinaiuftificari, necformari �Deocreatore ,non vult elle materianbsp;mere palfiua,led a�tiu� ea operari, qu� ipfa patiendo debebat Deum finere opeta.nbsp;n,amp; abeoaccipere. Itaquefacitfeiplam creatricem amp;iuftifiC�i�ticem per operanbsp;lua,afpernansBenedi�:ionempromift�m, amp;daram Abrah� amp; filijseiuscredenti-bus. Sicquilibct Hypocrita iimul eft materia amp; operator ( quanquam hoc fit connbsp;iraPhilofophiam, quia idem nonpoteft agere inleiplum) Materia, quia pecca,nbsp;tor, Operator, quia induit cucullum ,aut digit quoddam aliud opus,per quodnbsp;fperat mereri gratiain amp;. laluare feipfum amp; alios. Ergo fimul eft creamraamp;crea-ror. Qnare nemo poteft verbis conlequi, quam horribilis amp;cxecranda res fit^nbsp;(ju�rere lufticiam extra benedidionem in Lege 8c operibus. Eftenimabomina-tio flans inlocofan�to,qu� negat Deum, amp; conftituit creaturam in locum Cr�a-ton's.

Suntigiturfa(ftoreslegis,nonHypocrit�extern�facienteslegem,fedcreden. accepto Spiritu Sando earn implent, hoccft, diliguntDeumamp;proxLnbsp;roum,amp;c. Vt fador legis fit, non qui ex operibus fiat fador, led qui ex perfonanbsp;perfidem iam fada, fiat operator. NaminTheologiaiuftifa6ti,iuftalaciunt^nbsp;non item in Philofophia, vbi facientes iufta, iufti fiunr. Iraq; Fide iuftificati taci-mus bona opera, per qu�, vt z. Pct. t. dicitur, vocatio amp;elelt;ftionoftraconfir-,nbsp;matur, amp; de die in diem certior fit. Sed quia tant�m pri initias Spiritus, nondumnbsp;d�cimashabemus, amp; reliqui� peccati in nobis mancnt, Legem perfecte facimus.nbsp;Sed hoc credent�bus nobis in Chriftum, qui Abrah�promilfiiseft, amp; nos benc-dixit, non imputatur. Fouemur enim amp; alimur propter Chriftum interim in grenbsp;miotoleranti�diuin�. Sumusillevulneratus,quiinciditinlatrones,cuiusvul-��a Samaritanus obligauit, infundens Oleum amp;vinum. Qt^iemdeindeimpo.nbsp;�^^nsin iumentum fuum, duxit in diuerforiura, ciiramc]; illius cgiqAbiens autemnbsp;�^ommendauit eum hofoiti. dicens:Curamilliushabe. Itaauefouemur interim

cipiemusillum?Nufquam\ Mofesipfefamturlenondfe talem Ait nullum efie innocentern apudDeum. EtDauid:Ncint^si inbsp;Seruotuo,amp;c. Et Paulus Rom. 7�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^�fa^oreslegis 8c

nacum Paulo ncceftario nos cogitad Chriftum , per quern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

�tuUiustransgreflfionisrei. Quo modo? Primum perremi p � imputationem iuftici� pmpter fidem inChriftum,peinde per donumamp;Spi-ritum Sandtum, qm paritnouam vitam, nouos motus..amp;c. In nobis, vtetia

dido efTe. Iraq; requirit Mo (es (adores ve vos, qui ex fide funt, vt Paulus eosH�i'�-natj qui non funt vcri fadores, hoc eft, qui non funtex fidc. Nihil ergoimp^^^-'� quodMofes negatiu�, Paulus afhrmatiuc locutus eft, modo red�de.nbsp;finias, quid fit facere. Sic vtraquefententia vera eft , (ci.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di(ftose(re,quiexo-

DE LEGE CONTRA ANTINOMOSP' qVIBVS brevis, comprehen. doctrlnbsp;na de lege divina etc. q^v o d s I t

J^Exnonfoltira eft non necelTariaadiuftificationem, Sed plan� in****' �^lis amp; prorfusimpoftibilis.

C�m deiuftificatione agitur, nihil poteftfatis dici,contra legis 7VLLXIVIlUiiXIlliaii.I XIU.UV.X{XII1 XiX XV^V*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Nequeenim data eft lex vtiuftificet,autviuificet,autquidqu3miuucf^' Sedvtpeccatumoftendat, amp;iram operetur, hoceft, confcientiani��quot;quot;'nbsp;Morsnoneftinflida,vtpereamviuamus, necpeccatum ingenitufo?

Ita lex non eft lata, vt per earn iufti f ieremus ciim neque iufticiam litllitlcpulilC,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, /

Summa, quantum c�lum � terra diftat, tant�m debet lex � iuftiEcaoO Et nihil docendum,dicendum,cogitandumin re iuftificationis,nbsp;itvc�iiiun.�.

Ex his autem non fequitur, legem effe abolendam, amp;c c concionibus Quine� magis eft necefTc earndoceriamp;vrgeri,quod non eftnccelT^�^nbsp;Vt homo fuperbusamp;de viribus fuispr�lumcns erudiatur, fefepc^^^o^nbsp;I.-..�..*....�....

Nam peccatum amp; niors eo maxime monftranda funt, non quod net entiam. ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j^i.

Sed vt homo agnolcat fuam iniufticiam 8c perditionem , amp; Si peccatum ignoretur, pr�fumitur (alla innoccntia,ficut in Genfib^�nbsp;�*��.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si

num f�t amp; peftis ad iuflificationem. riam amp;peftiientifllmam fiduciam in lege,nbsp;iufticiam.nbsp;faciat.

per ipfum innocentes effemus.

T ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ �

vitam pr�ftare pofiit,

8 feparari.
9

lum verbum grati� in Chrifto exhibit�

clefi�tollendara. fedimpofl�bilisad iui�ificationem.

�2-

non pofTe iuftificari.

ria fintad vitam amp;innocentiani �tur.

poft in Pelagianis, cernitur.

D� CONS ILTIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^17

^9 Reuelare enim peccatum eft aliud nihil, nee aliud eirepoteft,quamefl� hgein, feu efie�um amp; vim legis proprijfiimam.

io Lex amp; oftenfio peccati, feu reuclatio ir�, funt terminiconuertibiles, ve. lut homo, amp; rifibile vel rati onale.

Tollere legem Scretinerereuelationem ir�, eft idem, ac fi neges Petrum fflehominem, afhrmesautcmeife rifibilem vel rationalem.

Similis iapientia eft, tollere legem ,amp; tarnen docere peccatum r�mitten. dum.

^3 C�m dicat Scriptura Spiritus.Sandti,finelegepeccatumeftemortuum, ttjVbi noneft lex, non eftepr�uaricati�nem.

^4 Vtimpoifibilefitelieaut intclligipeccatumfine lege,fiue feriptafiuein. It-'uJpta.

^5 nbsp;nbsp;nbsp;Poftfequitur, C�m nullum fit (fublatalege) peccatum, nullum quoque

ffl�Chriftumrcdemptorem�pcccato, Sic enim iplcChnftusdicitrNonefto-pus medico valeniibus.

C�mautemChriftusvcnerit,nonfoluerefedimplere�egem fruftravc-fi nulla fit lex in nobis implenda.

V Et c�m lex Dei rcquirat obedientiam noftram erga Deum, tolluntifti ^omomachietiam obedientiam erga Deum.

Ex ijsfitmanifeftum, quod Satan in iftis fuis organis, verbaliter tant�m docet peccatum, p�nitentiam amp; Chriftum.

^9 Reuera autem tollit Chriftum, p�nitentiam, peccatum, amp; vniuerfam ^cripturam,vn�cumipfoDeoeiusautore.

30 Et cogit�t ftatuere peftilentifl�mam fecuritatem, contemptum Dei, im_ P^nitatem, amp; perpetuam imp�nitentiam, plus qu�m Epicurus ipfe.

3^, nbsp;nbsp;Hoc teftatur ilia vox eorum, quod Lex arguat peccatum, amp; quidem fine

, Hic apparet.eos veile talc peccatum doceri, quod non condemnet, forte 'I'^odetiamfmeChriftofaluct.

Nann fijgt;eccatum non damnat, reftat, vtChrift�s nonredemeritnos� peccato damnante,!ta ncc ab iraDei.

14 Peccatum enim non damnans, eftpcCcatummelius,qu�mfitipfaiufti-�^�aamp;vita.

3 J nbsp;nbsp;nbsp;Quid enim eft beatius, qu�m peccatum habere non damnans, id eft, non

3'^ Igituramotalege, itafumusfalui�peccato, vtneChrifto quidemegea-*�usMedjatore,amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r gt;

Sed amp; hoc falfum eft, quod fineSpirituSandoarguatlex peccatum, c�m fit feripta digito Dei.

. Etomnisvcrirasvbicunqueeft,�SpirituSan�:oeft, amp; prohiber! legem, �veritatem Dei prohiber!.

Tollerelegemobhoc officium, quod arguat peccatum adeondemnatio-��cnt,euidenseftfuror,

4 o Edamus ighur bibamusquc amp; fub iftis Magiftris tantcmuSjPcre^M'�^ caftrina c�rat.

41 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam h�c eftpeccati vis, vt Paulus dicir, quodpeccatum eft aculeus nio^'

41 Sublata eft enim lex virtus peccati, amp; conl�quenterfublatavipc^^*-�^� mors quoque amp; infernus perierunt�

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lex enim, vt fuit ante Chriftum nos quidem acculans, lub Chrifto^�'

4 8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ifti verb Satan� diftipuli videntur cogitate, legem elle temporalem?�1quot;

S inhomine.

9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen impiendam neceflario � nobis.
10
11

in nobis quoque.

�2.

peccato amp; morteagimus.

tradi quotidie. �4

catoadhucefle.

lerevolunt.

16
17 tollas.

iS tus peccati lex.

T Ex dominatur in homine, quanto tempore viuir. �^Liberatur autem � lege dum montur.nbsp;Necefl�eftigiturhominemmori,fi�legevelitliberari.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj,

Quod ft lex dominatur viuenti homini, dominatur amp; peccatum vi� Quare hominem mori oportet, fi �peccato liberari velit.nbsp;Lex enim virtus eft peccati, ftimulus autem mortis peccatum eft.nbsp;H�ctria,lex,peccatum,mors,funtinleparabilia.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Quatenus igitur mors adhuc eft in homine, eatenus peccatum amp; Legem accipimus extra Chriftum,hoceft, literamnondurnimp^^^^nbsp;upicii(.iiiuiuccciia.rivuinjuis.

In Chrifto quidem lex impleta eft, peccatum deletum,morsdeftrU�^^'J^^P) Hoc eft, fi in Chrifto per fidem crucifix! amp; mortui lu mus, taliafiiUnbsp;At � viuimus, in Chrifto nondumfumus,l�dextraChriftunifi^^�^'�

Res ipfa autem amp; experientia teftatur,ipfosiuftosquoquemorti�� Quare necefl� eft, ipfos,quantum fub morte funt, fub lege quoquc rnbsp;Prorfusimperiti amp; men tiunadecep tores funt, qui legem ab Eccm*nbsp;Hoc enim nonfol�meftftultum amp;impium,fedprorfusimpoflibn^'^(j])nbsp;Si enim legem tollere voles , oportet vtfimul amp; peccatum amp; i��

�� . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi��

19 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

^Hcputarc.

10
11 morte.

il ^3nbsp;mododocendam.

laciem eorum oftendat.

\ ' abEcclefia.

ab iinpijstollendam amp; non docendam elle.

2-7 r nenda, quibus tarnen non eftpofita.nbsp;betproponi.

^9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

os,amp;finelegeChriftianos.

30 nbsp;nbsp;nbsp;�

Probate igitur debuerant prius, iuftos efleprorfusfineomnipeccatoamp; Aut ipfos amplius in carne non viuere, f�d de mundo fublatos cfle.

Turn re�l� doceretur, ctiam legem prorfus el�� illis fublatam, amp; nullo Hoe autem c�m probare no.npoffint,fcdcxperientiaipf�contrariuminnbsp;Infignis eft impudentia iftorum Magiftrorum, legcm volentium tollerenbsp;Sedlong�maioreftimpudentia^fedveriusinfaniaipforum,legemetiamnbsp;SienimSan�tis amp;iuftis eftpeccatumamp;morsipfbrumjideft^lexpropo,nbsp;Qyanto magis impijs amp; malis, quibus propri�amp;maximepofitaeft,de.nbsp;C^odfi fingunt, fuamEcclefiamf�u auditoresfimpliciterefl�omnespi.nbsp;Pateteos prorfus infanire, amp; nefcirequidloquanturautaffirment.

Nam hoe eft aliud nihil 3 qu�momnesauditores eorum putarcexhac vita fublatos effe.

3i nbsp;nbsp;nbsp;Hoe autem putare,eft fibijpfi in vacuo theatro 1 udosfingere amp; fpedare.

Suntenim in hocf�culofempcr, tumiuftiincarneviuentes^tumetiam �2ali maiori numero illis permixti.

InChrifto fufeitato cert� nullum eft peccatum, nullamors, nullalex, H^musfubie�tus erat viuens.

ctt � � ^^�^tdem Chriftus nondum eft in fuis fidelibus perfe(ft�lufcitatus,im� gPttineis^ vt primiti�, fufeitare � morte.

torn n^^tmpijs verb, quorum maior eft numerus in Ecclefiapcrmixtus , adhuc mLnbsp;nbsp;nbsp;^^^^nt illi fimplicirer fub lege, 8c eos oportet lege, etiamfi fieri pofl�r,ful-

7� nbsp;nbsp;nbsp;Qpatenus Chriftus in nobiseft fufeitatus eatenus fumusfinelege, pecca-

Qu^at�nus verb nondum eft in nobis fufeitatus,eatenusfumusfublege, P^ccato amp; morte.

mipi� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;promifeue docenda eft ( ficut Euangelium ) tam pijs qu�m

^�ttpijs vt territi agnofcant fuum peccatum, mortem amp; ineuitabilem iram vi5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;admoneantur carnemfuam crucifigere,cumconcupifcentijsamp;

Pfior'b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; timorem Dei, facitque nouiffimapeiora

jXO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� � t E G Elnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pC

lofophic�l�uIuridic�fublatumperChriftum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

turn, lexabolita, mors deftru�la. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -uifl

Ji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qua dieit Chriftum fuo fimploeoneinere noftroduplo,amp;faccrep^�

Clumnumerum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� mii*

J5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SednequeAuguftinusautor,nequenosDifcipuli eius,hanealfinxii�.

54 Hanc ipfi�fuocapite,vtcirentnouiautores,amp;pr�e�terisillufti'�S^ 1 bolo magifti'O addiderunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�!

. Quatuor vias Scriptura tradit pr�dicandi amp; docendiad falutemn'^^ 1 num, ex quatuor operibus Dei colledis.

J 6 Dcusenimterretminis,folaturpromiflis,monetaftlidionibus,aUi^�^ nefa�fis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. _ jj,

� ini' jSnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BenignitasDeiaddueitadp�nitentiam,hoeeft,vtlegempeccadvi j

temefleagnolcas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, J

. � fylll 6 onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoc agunt ipfi fanatici, vtper Sacramentum amp; exemplum Chrifti tp� |

01 Nam 11 lextollitur, nefeitur quid Chriftus fit autfecerit,dum pro*�� j legem impleuit.

�i SienimpIenitudinemIegis,ideft,Chriftumintelligerevolo,need | feire, quid fit lex amp; plenitudo eius.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

63 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Id doceri non poteft, nifi doceatur, in nobis legem non efle impkraiP�

�5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Impiosfimpliciter, carneamp;lpiritu 3feu totaliter,Pios verb,qnate�� j

qua Chriftusretineri non poteft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

nefcias,quidimpleuerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fljii

doceasamp; legem in nobis non elfe impletam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tyiii

peccati amp; mortis ad perniciem hominibus occultare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

t jSta confequentia Sandi Pauli, vbi non eftlex, ibi necpr�uaricatio, �^nonfol�mTheologic�jfcdetiampolitic�amp;naruraliterbonaeft.

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Similiter amp; ilia, vbi non eft peccatum, ibi necp�na necremifl�o.

3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Similiter amp; ilia, vbi non eft p�na nec remifl�o, ibi nec ira nec gratia.

Similiter amp; ilia ,vbi non eft ira nec gratia, ibi necdiuina nec humanagu-Similiter amp;illa, vbi non eft diuina nec humana gubernatio, ibi necDe_ nbsp;nbsp;''

Similiter amp; ilia, vbi non eft Deus nec homo, ibi nihil nid forte Dia-Qno fit, vtAntinomi legis hoftes, fint plane vel ipfi Diaboli, vel Diaboli Nihil iuuatAntinomos,qu�dgloriantur lede DeOjChrifto, gratia, lege

J* Etiliorum Pfeudoprophetarum�uramento:ViuitDominus,c�m tarnen Ids�iurarent, teftelfaia amp; leremia.

Ac fi quid de lege docct, velamen Mofi, non faciem claram amp; veram, id Lex non damnans, eft lex fida amp; pida, ficut Chymera aut Tragela-politica aut naturalis lex eftquidquam,nififitdamnansamp;terrens

7 . QuidquiddeDeo,Chrifto,f�de,lcge,gratia,amp;c. loquuntur,Antinomi ^eintelle�u, vt Pfit�cus-fuum ;!tflerg�, loquuntur.

j(?jj^-jj.^^3f�^vitandifunt, vtlicenti� amp; indulgenti� ad omniafacinorapeftiJ

Non enim Chrifto, fed fuo ventri feruiunt, amp;: hominibus placere volunt, aiano gloriam furenter qu�rentes.

311 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECONS�LIIS.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Hic locus vnus eftcx corum numero,qui hodie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occafionen�

dit,vt omnesimaginesfinedilcrimineextemplis eijcerent. Nequehicno'^^ Ecclefia tumukus eft. Nicena Synodus fecundaannis retro plus milk y |nbsp;turn fubConftantio amp;Irenematre eiushancobvnam caulamcoadaeft^�^ 7nbsp;turn magno conftnfu eft contra eos,qui ftatuebant nullum in templis imag�*� 0nbsp;vfumefle. Non igiturablurduni fuerit paucisoftcndcre,hoc quid de negociof^J.nbsp;poflitconftitui. Ver�m eft, quod Moles amp;Prophet� magno ftudio vbiqueprnbsp;bent amp; damnant imagines, ledineptum- eft,idin genere intelligere denbsp;imaginibus. Nam amp; lud�i Imaginibus etiam in templo funtvfi,ficut oik�nbsp;�dihcium Salomonis. Et quis dubitet in Regum amp; Principum domibi^^ynbsp;fuiftealiquaspi�lasTabulas ? Pilt;fturaenim,quiaresreprel�ntatnunqLianV..j|nbsp;prohibitas aut illicitas artes habita eft. Sicutigiturfinc peccato recitaturk*nbsp;ria de Salomonelapienter iudicante inter duas m�r�trices: Ita profe�l�nbsp;cato cadem Hiftoria pingitur. Neque ego vnquam lud�os tam Barbarosynbsp;iudicarim,quin ctiam in publicislocisamp;nontant�minterpriuatospariek^ tnbsp;monumenta rerum pr�clar� geftarum habuerint pida. Sicut in ijs lt;1^1 yc|nbsp;dis perquam diligentes fuerunt. Nonfol�m igiturbarbaiiemfcdinfigncyi^Jnbsp;queinfeitiam iudicauerimus,quodinmultislocisetiam Chrifti amp; ApoftokL:�nbsp;imagines fine difcrimine ex templis eied� funt. Quis cnim non vider,quo�nbsp;finepeccaropi� Hiftori�etiam cum frudu auditorum recitantur, Adhan^i^jiiinbsp;dum propter rudes etiam pingi taies Hiftori� fculpi poftiint non fol�m ii^P4nbsp;tis�dibuSjl�din publicis locis. Vt ficutolim d�cr�tarerumpublicarumnbsp;GO loco proponebantur, Ita rudes vbiqueadmoneantur falutislu� bencfick^^l,:nbsp;Dei p�narum,qu� peccatoribus inflid� lunt,amp; fi qu� alia ad �dificatioflC�^

Sed inquies,fi tanta piduraru'm 5c imaginum eft vtilitas,cur tanto ftudio yi' amp; Prophetis prohibentur amp; damnantur ? Relpo^ Mofes amp; Prophet�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P�

de imaginib. ad eum finem conditis, vtadorarentur amp;per illam adorationy^ii us crederetur coli. Sicut mamfeftum teftimonium eft in lecundo pr�cepto� j^inbsp;adorabis neque coles ca. QuiaegolumDeustuus. Sic in Deut. dicitMok^.^p,nbsp;nus locutus eft vobis,voccm eius audiu iftis, fimiktudinem vidiftis nullam-.ynbsp;ceretisvobisimaginem quam adorarctis. Ergo vicium omneeft in adoral j;,nbsp;cuku,qui non hgno,non lapidi,non auro,non argento, ledipfi Deocondit^^^J,,nbsp;betur. Adoratioigiturfi abfit,poteft imaginum, fient literarum, vfuseire,lt;li�^.j,(i!nbsp;monent nosrerum amp; res quafi repr�fcntant. Euangelia cxponuntHiftotki^�^^ �nbsp;fti. Lexamp;Prophet�voluntatem Dei nobis exponunt. Sed quis ideochaknbsp;ofculatur ? Q^iseasadorat? Quisputat Deum coli,fi coram San�lisBibkn^j-cumbat ? Alius earum eft vfus,vt legantur,vtedoccamurdevoluntatePc*^i-i,-ciamusearn. Hieigiturnalcituraliaimaginumdifferentia. Qu�dam emknbsp;daces amp; fcandalofefuht. SicutBarbar� ,Margareth�, Georgij, Chrik^ii'nbsp;Catharin�, amp;c. H� quia mendaces funt. (Nam quoS referunt nunquami^nbsp;ra fuerunt) abijciend� funt.

DE CONSILIIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;525

Suntenim tantum ad Idolatriam confi�t�. Sicut�gitur mcndaceslibriabijciun-tur,quodetiamfi diu eos legas,nihil nifi mendaciaIcgas. Ita quoqueharum ima-ginum nullus eft vfus. Non autemfatis eftadmonerc quid lint mendaces. Sed propter fcandalum p�nitus tollend� funt. In quem vlum enim alTeruantur ?nbsp;Qpin potius lient nemo domi fu�lcandalofas pi�luras ferre debet. Ita maximenbsp;lt;:xpublicis Ecclelijs eijciend�funtinquibus omniaad�dilicationemleruircde-^ntquidqmddicitur feribitur, canitur, pingitur,fculpitur. In Summa^quid-quid videtur amp; auditur. Ac habenda eft in hac re pofteritatis rationbsp;cuiiftainfcandalumamp;ruinamel��polTunt. Sicutexem.

pla extant in Sacris Hiftorijs vbi etiam bon� res c�m in fcandalum abijl�cnt a-bied� funt. Sicut �.

ET CONSILIIS,EX TOM. I. FOL, de ILLO CHRISTI DICTOnbsp;Vad� y rende , relin^uenbsp;omnia, amp;c.

P)Om�nushociplb,quod docet vendereamp; rclinquereomnia,conceJ dit, im� pr�cipit qu�rere 8c polfidere omnia.

^onenimpoteris vendere autrelinquere, nifiquodiuft�acquief�erisamp; . Alioqui dicioportuit, omnia elfereddendaamp;reftituenda,cctifurta,ra-

Manif�ftum eft, in l�cunda Tabula pr�cipi, omnia qu�rere amp; polfidere, vtk 1 eft tuum, non alienum habeas,feu (vtPaulusait) laborerquiliber,nbsp;^quot;'^^beatquoddetegenti.

7 nbsp;nbsp;nbsp;�tiplePaulusqu�rebatmanuum op�re vi�lum,amp;polfidebatfuum.

bul3gt; reftautem quodChriftusnonveneratfoluerelegeml�cund�ta, � ^^�^^gisconf�rmare.

lato d' Magiftratum amp;lurapoliti�vbiqueconfirm�t,etiam coramPL �0 � 5:1^2tumeft tibidefuper.

Don �quot;�^^ficuniigitureft,quodMonachiputant,ChriftiEuangeIiuml�ruari 11 cnbsp;nbsp;nbsp;^^cundam rabulam c�libatu amp; pauperrate contemnant.

amp;rel; ^^^^^Hypocrifis 8c mendaciuminfigne, quodpr�tcxunr,felevendere ��'lt;iuere omnia.

vtteftar ^P^^^^�^'^nimviuerecos, vel dedans per alios, vel acquifitisperl�iplo% ^rres amp; experientia.

'l'iunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bibunt,veftiunt,habitant,cert�non venduntnecrelin-�

muni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^upettatem, feu relinquere omnia,faciuntidem quodin com-

* polfidere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoc eft

3X4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de'consiliis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

15 Hoc eftfuauil��munl relinquere propria modica amp; incerta amp; pere ali�na plurima amp;certiflima,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

i� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ChriftusautemdicitjVendendaamp;relinquendaef�� omnia propH^j

17 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'�gitur fi monaftico fenfu volent relinquere amp;vendere omnia, opo^^ .

exire de hoc mundo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tir;

1S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Imo exire oportet illuc,vbi nonviuitur,editur,bibitur jVeftiwrj*^*

turjVtficvercomniarelinquant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; jj,)!'

19 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam vita,feu quodviuis,edis,bibiSjVeftis,locus,horaamp;fimin25^

vteriSjtuafuntipfovfu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 7|i('

Z O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si verb tua non funt, iam fur autlatro es,ali�na vorans,amp;pro

pans. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pli,

, Zi CHriftus loquitur de relinquendis amp; vendendis omnibusprop^^^^ mam tabulam, leu confeflionem amp; caufam publicam fidei.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j|;i5

lorum, vendendus eft Ager,relinquenda amp; amittendafunt omnia, x^ Tunc enim quod in fecunda tabula lufte habes amp; polfidcspronbsp;propter primam Tabulam, id eft, vita.m �ternam, eft hilariter admi trending�nbsp;2,4 Extra caulam prim� tabul�, leu confelfionis,funtomniaparand�bnbsp;uanda,defendenda,adminiftranda.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.v

X 5 Quia tenemur tabul� l�cund� obedire, id eft, lure diuino amp; pus amp; hanc vitam fouere,alere, tueri, adminiftrare.

x6 Extra caufam prim� Tabul�,feu confelfionis,fiquisfuis nonpt^^L fidenibegat, amp; eft infideli detcrior. Et Chriftus: Non leparet horao,q�05^nbsp;coniunxit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Hoceft, ita relinqueudofuos amp;vendcndofua, fimulvItraTabu^^ � cundam, peccatamp; in primam. .

x8 Sicontr�j quiincaulaDeinon dixeriradfejfuoSjfua,Nelciovo5) j foliim legem prim� tabul�, fed necfecund�l�ruat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,}!

X9 Qui contra Deum iniufte tenet, vocanteTabuiaprima,quod�D^ ; bet,amp;iuft�polfider,pr�cipientetabulal�cunda.

30 ExtracaulamconfelfioniSjChriftianuseftciuishuiusmundi,deb2^� , cere amp; ferre, qu� funtfu� ciuiratis,iuxtaTabulam lecundam.

5t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sinunc latro aut Fur tibi viminferre,velfurarivolet,e�quodtu

fi:ianuses,h�crcfiftendum eft malo, fi vis piusciuis eflehuiusmundi. nbsp;nbsp;nbsp;. . [jpi

5X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ia ficut Magiftratus iplercfiftit, cuiuSraembrumes jitapr�ciP*

33 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ita fi latro in itinere te occidere volet propter Chriftum, debes te

dere,etiamfioccidendusfitille. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

3 7 Magiftratus enim non eft latro aut fur, rapicns corpus, vxorem� amp; rem priuatam, led contra fures amp; latrones h�c o mniadefendit.

3S Quare Magiftratus, fine prophani J fiue impij J norif�ntcontr�illt;^� fiobilcum amp;pro nobis, in l�cunda tabula.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jpii�'

. DE CONS IL I IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5X5

�9 Summa^ Magiftratus qualis qualisfit^pr�cipitf�mperamp;vbiquepacem feruariinterlubditos, cuiuscunquefintreligionis.

41 H�C ft non volunt melioribus informari, habet locum dodrina Chrifti, Vade, vende, relinque, cede, perde omnia, etiam ipfam Animam.

47 Sicut non habemus aliam quandam tabulant fecundam, propterquam hceretcontraiftam priorem agerc.

43 Tabulaenimlecunda,licutamp;magiftratus,pertinentadhancvitammun_ ^i3*^iuinitusdati amp;conftitui*

49 Ideo ncrftrum non eft, imo prohibitum eft,diffipare magiftratus amp; poli-fwsaDeo ordinataspropria temerirate.

5� nbsp;nbsp;nbsp;Seddanduseft locusir�, amp; nondcfendendiipfi�nobisipfis.

* nbsp;nbsp;nbsp;V Videns eft, Papam non efle MagiftraturnjOeque Ecclefiafticum nequc

51 Tresenim Hierarchias ordinauitDeus contraDiabolum,fcilicetOeco_ nomiam, politiam amp; Ecclefiam.

53 nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefiafticum non elfe conuincit,quodEuangelium damnat,amp; concul.

?4 Politicum non effe conuincit, quod Iuraciuiliafibifubiecit,ficutamp;E-iiangelium.

55 Oeconomicum non effe conuincit, quod nuptiasamp;coniugiumprohi. �^hquibuslibitum eft, non tant�m facerdotibus.

5^ nbsp;nbsp;nbsp;Sedeftilludmonftrum, de quo Daniel dicit quodaduerlaturomni Deo,

57 Et quod Paulus Danielis verba fecutus, vocat aduerfarium Dei, homL nempcccati,filiuniperditionis.

^Oftri (krmani vocant OScertroIff / quod Gr�ci, ft fortenotumillis fuiftet, dixiftcnt �gJCToAvxtip.

Vi � animal lupus eft quidem, fed�D�monearreptus lacerat omnia, amp; abitur omnibus venabulis amp;armis.

� , �^�^4^od opprimendum neceflarius eft coftcurfus omrlium pagorumamp; �Ppidorura, fingulorum amp; omnium virorum, etiamfi fictandem euadat.

' Necefth cexpedtandaludicisfentcntiaj autcorifilij autoritas,fed expen-g^n'^^pr�fenscalamitas amp;. nccefsitas.

Qu^odfil�fusaliquisfueritperhocmonftium,dumoccidendumpcd�-^uitur,nullaconfcientia perfecutionis tenetur, fed poenitentia de non occifo,.

Nec eft hic curandum.fi Iudex aut rufticusin paso hoc Animal i�beat dimitti, vel etiam defcndat.

de CONSiLt�Sv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

^5 Quodfiludcxamp;ruftici�perf�ciitoribusiftiusmonftrioccidenturin^^ � fotumultu, nihil iniuri�eisillatumeft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

� 6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ita ,fi Papabellum mouerit, ref�ftendum eft ei f�cutmonftro furioio

67 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non enim eft Epifeopus, neque H�reticus, neque priRceps,nequety�'^�''

6S Ncg curandum, fihabet millitantesl�biprihcipes,reges,velipfoseti^� C�fareSjtituloEcclcfi�incantatos.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

ternadamnationeexpedet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

7Z Prim�,qu�dfueruntamp;funt horainesin Scripturisindodilfimiamp;��^ gentilfimi, quod t�ftantur eorum d�cr�ta amp; Epiftol�.

y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Neque enim ex toto corpore PapifticiIuris amp; Epiftolarum difeerep*^^

71) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iudex cupiditate amp; alijs prauisaffe�fibuscaptus,neceirari�iudic�'^�^�' j

76 nbsp;nbsp;nbsp;Hocipf�Iurill�fatentur,DecretaPap�graueolere ambitionemamp;^'� I

quot;^7 Et, quod Canonillapurus, eft Af�nusverus,quodverbumeftpl䒒�' rilfimum.

7 s Nulla decretaliseft, qu� non in principio,medio 8c finehorrendis Iphemijs arrogetdominiumEcclcfi�,amp;pcrhocrerumomnium.

7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Secundo, Eft etiam ideo impolfibile, quia vitra Scripturam nihil p�

condi, velde fide, vel demoribus, adlalutem nccelfarium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj,

80 Sed qu� C�far vel abus quicunque princeps de haevitaordin^^j dem non pertinent, fedfuntpro hoc mundo necellaria.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m.

Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tertio, Eft ideo impofl�bile,quodPap� nullum iushabent leges co

di, nequeEcclefiafticas, nequeciuiles, neque Oeconomicas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Si Pr�cepitenimChriftusper Apoftolos, quodamp;excmplopropd� uitfubPilato, obediremagiftratibus,vtnotumeft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jju*

Hoc c�m feruarint omnes primitiu�Ecclefi�,EpifcopiScFidd^^j amp;vnusPapaaufuseftconculcare.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gpo-

54 nbsp;nbsp;nbsp;Nec cogit�t belua Ar�tolycus ,quod non eft Rex, nec gubernato*

pr�tarijamp;Ecclefiamextinguere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

S 8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sic aufus eft, patriam poteftatem tollere, data licentia libcris c

8 9 nbsp;nbsp;nbsp;Similiter contra Paulum, licere defererc parentes, amp; monaferiumi'ngre.

nira facit rcligiofos fieri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

V jj Supererogatio operum mifencordi� ,Luc. 6, Omni petcnti te, tribue. Compefcereluramentum amp; verbum ociofum, Matth, ix. Deomnio.nbsp;Nonlurareomnino.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Siteoculustuusfcandalizar, ^^icianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;operari, ne fiamusHypocrjt�,Matth.7. cap. Attendite ,ne iu-

^ypo quod doces., Matt, z 3. cap. Dicunt amp; non faciunt, Ideo confulit P^^tnoeijcietrabemdeoculotuo.

^oneife follicitum de vilt;ftu,Matt. 6. cap.Nolite lollicideftedicentes: Xjj^ �tianducabimus ?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

.^^^^eptio traterna,Matt. iS.cap.Sipeccaueritfratertuus, vadeamp;corxL ^�ntcrte,amp;c.

tarnen intelligitur de peccatis venialibus,nam demortaJi eft ^�^rtept'^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonad lemper fcilicet, dum videbitur elfe vtilis

Ptob^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vulgatiifima Pap� amp; Sophiftarumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ita recepta,.vt eti�m

lofianneHufSjineoipfoLibrOjOb quernpaffuseftignem, k S j^�'^'^�'^�^^^^*^tteaomnia,Cap. 7.

^.Sorbonain fuo Decreto aduerfus Lutherum damnatumdilt;ftat,efre ^tatiua nimis Chriftian� religioniSjfi pro pr�cepristeneri oporteat. Hinenbsp;Ee ijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illaFa-

5iS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CON SIL I �S.

ilia, Famofa apud cos difputatio, Vtrum lex xMofi fit grauiorvcl Euangelij ? Etd^ ccrnuntviritanti,fan�fapientilfim�inhuncmodurn.

Lex ScEuangelium, quo ad grauitatem,habentfeadinuiccnij ficutexccden-tia amp; excefla, nam quo adabrogationem c�remoniaruni,Euangelium eftftcibuS fed quo ad prohibitionemanimi, Euangelium eftgrauius,quialexmanunijbnbsp;uangelium prohiber animumjVtdicit Magiftei lib.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Diftin�L 40.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

HIc difcCjfraterChriftiane, quant�mdebeasdo�rin�huic (gratia Dei) hoc� � cu^o reparat�. Nam quid ( rogo ) facit nobis reiiquum, tandem de ipfonbsp;feu Decalogo quoque ( vt de Chrifto taceam ) h�c Theologia Pharifaica ?

In perpetuam rei mcmoriam, maxime verb in redemptorisgloriarn, ifta W, memori mente feruanda amp;exaggeranda aduerfus impudentiflimos rabulas,P�'Pjnbsp;ftic� abominationisdefenfores. Exhisenim intelligjSjquid vouerintviridhp^nbsp;fedi Monachi amp; facerdotes, dum Confilia ( id eft Dei pr�cepta ) primonbsp;fariaChriftiano adfalutem docerent. Deinde noua idolatria in traditionesn 'nbsp;manas imo D�moniacas do�trinas deformata, vou�rent. Nam pr.TCcptaDci�'nbsp;cere confilia, nonne eft Humana traditio, imo horribilis amp;diabolicablafphe�^�nbsp;PI.114, Animanoftraficutauisereptaeft,delaqueoaucupiSjlaqueuscontf^finbsp;cft,amp; nos liberati fumus. Hoc fecit adiutorium noftrum in nomine Domiob^lnbsp;fecit c�elum amp; terram.

� � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' D E V O C A B V L O.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Tom. 1. Icncnf. fol. Enarrar. Epift. EtEuang. Euangeft�*?^' verbum gr�ti�,vit� amp;c falutis, verbum iuftici� amp; pacis ,omnin� contrariu�� 2nbsp;amp; tarnen fimul confonantiftimum, quod latine dicitur, bonum nunciuin/^^p,nbsp;man. i o. Quara pulchri. pedes Euang�lizantium, pr�dicantium pacem�nbsp;nunciantiumbona.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;��nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..jii,

Tom. X. lenenf. fol. 64. Pfal. 5. Euangelizare�ft latum,iucun�^ fuaue, bonum verbum nunciare, quod Jeranenu Ebr�isdaximus fignificarC�,,jj,nbsp;turn aurem verbum aliud non cft, quamremifliopeccatorum, multi tu do'��nbsp;cordi�Dei,conIbIatio triftisconfeienti�.

QV I D $ I T. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Tom. 3. fol. 303, Elai. cap. 2. Eftccrtado�lrina,inquatutbnituni� fcienti�,amp; offert propici um Deum amp; fauentem,qui filiumfuum �tcrnuiunbsp;in mortem d�dit pro inundi vita, vtn�s peccatoreshabeamus reinilfiont'iquot; P y,nbsp;torum per pretium fanguiniseius,aciufticiam ac vitam �ternam per virt*^*:^nbsp;furredionis cius. Item,Vidoriam mundi,peccati,mortis,Satan� amp; infeti�' ^^,,1nbsp;quia promittit amp; offert omnibus Euangelium,ideoGentespcccatorumnbsp;confeientia vexat� accurrunt,l�ti amplcduntur, 8i. accipiunt Tha�faurosd'nbsp;raifericordia?, quos verbum oftendit, amp; fides in verbum ac�ipit.

Tom. 4.lenenf. fol. 27. Gai. ca. 1. Eft ergoEuai^eliurndodrinat^^J^gei'� nullam legem adraittit. O qui h�c ben� diftinguere noftet,ne in Euang�:^^nbsp;qu�rcret,fcdid abillatamlong�difcerneret,qu�mdiftatc�lum �terra.nbsp;tia ilia in fe facilis, certa amp; plana eft, fed nobis difficilis, im� fer� incoinp'�^^[,ei''nbsp;biliseft,*� Facile quidem dix�ris Euangelium nihil aliud efte, qu�m reuel^fnbsp;Filij Dei, qu�mcognitionem �efu Chrifti,non eftereuelationein autcogn'Cjj�'''nbsp;legis. Sed in agone conicienti�, amp; in Ipfa praxi, hoc certo ftatiiere, eft dinbsp;{iamexcrcitatiffimis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5i3^'

DEEVANGELIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;32^

SiautemEuangcliumicuelarioFili) Dei cft,vt Paulush cdefinit, tunccert� non accufat amp;c peiterrefacit confcientias, non minatur mortem amp; in delperatio.nbsp;ncm adducit, vt lex facit, fed eit do�trina de Chrifto, qui cert� neq; lex, neq; opusnbsp;eitjfed noftra iuiticia, fapientia,fan�tificatioamp;redemptio, i. Cor. i. Qiian.nbsp;quarn hoc meridianaluce clarius lit, tarnen tanta luit Papiftarum dementia amp; c�-titaSjVtexEuangclio legem Charitatis,exChriitolegislatorem fecerinr, qui gra_nbsp;niorapr�ceptatulerit,quamMofes ipfe. ScdEuangeliumdocct,Chriliuin nonnbsp;venifle,vtterretnouamlegem,amp; traderetpr�ceptademoribus, fedideo veniiTenbsp;dicit, vt hoftia fieret pro peccatis totius mundi, quodq; reinittantui nobis peccatanbsp;amp;donetur vita �terna, propter ipfum, non propter operalegis, aut noitramiu-fticiam. De hoc in�ihinabilith�fauro, nobis gratisdonato,propri�Euangeli.nbsp;Umconcionatur. Quare do�trin�genuseit,quodnondiciturautacquiriturvllonbsp;ftudio,diligentiaautfapientiahominum,autlegeetiamdiuina,ledperDcui'n ip.nbsp;fum, vtPaulus hic ait, reuelatur, prim�m externo verbo, deinde intus per Spiri.nbsp;tum. Eftitaq;Euangelium,verbum diuinum,quoddec�lodeicendit, amp;pernbsp;S.S. reuelatur,qui ad hocmiifus eit. Sic tarnen vt verbum externum pr�cedat.

Toin. 3. lenenf. fol. 70. S�pehocdidtumeit, Deum bis tantum manifeito tellimonio, �tvocepal�mde c�lo fonante, tradidiife verbum lu um, quodcert�nbsp;fcircnt homines elfedo�lrinam diuinitus pateladam. Semel,c�m populo Ifraclnbsp;�tlegem tradidit, amp; politiam peculiarem infiituit. Iterum,c�m miflb vifibilitcrnbsp;SpirituSan�lo,per Apoftolos Euangeliumin omnemgentiumlinguasfpargerenbsp;c�pit. Edi enim amp;ali�scumpatribus, Adam,Noha, Abraham,If��c,Iacob,a-deoqi amp;per illos alijslocutuseft,vs(p ad Mofen, tarnen id non eftfadtumeiuf.nbsp;modialiquamanifeita, in omnium oculos incurrente Ipecie feu pompa, amp; publice de c�lo fonante vocc,fed priuatim Patribus oficnfa fpecie, verbum fuum fonannbsp;te,tanquam luceipforum cordibus affulfit, amp;perminifteriumvocis eorundemnbsp;etiamin alios fparfit,qui eosaudierunt, vtpaterBaptift�Zachaiiasinquit, ficutnbsp;locutuseilperosSandorum Prophetarum,inde vsq; ab initio. Quemadinodumnbsp;amp;hodicperininifterium vocishuman� nobis loquitur. Namvniuerlummini_nbsp;fteriuminEcclefiaomnibustemporibusmundi, nihil aliud eit, qu�m perpetuumnbsp;quoddam teftimonium, amp; propagatio illius cocleftis vocis, quam lemel Deus voluit manifeftisfign is palam cderc.

Harum duarum concionum prior, quando amp;quomodopromulgatafir,in HiftoriaExodi. xo. Dcfcribitur.

Pr�terhancaltcraconcio publice �dita eft, diuinitus miftbSpirituSan�io, poft refurredlonem Chrifti, amp;nouiflimumPafcha, diequinquagefimo, multonbsp;auguftioreamp;magismirandofpe�tacu'.o. H�cenim Spiritus Sanctus vifiblli fpecienbsp;confpe�tuseft, vtdiciturA�t. x. Tanquam vehcmentis flatus de c�lo, implensnbsp;totaradomum,in quavna erant Apoftoli ,inquibusconfpedt�funt,tanquam Lnbsp;gne�diuif�lingu�, ita vtinfideret fingulis eorum, amp; cun�tirepletiSpirituSari-fto, inciperent loqui alijs li nguis.

H�c miranda amp; verb gloriofti opera teftabantur Spiritum San�tum adefle concionibus Apoftolorum, tam potenter, tantaqueefficacia,vtquodattinetadnbsp;illamexternam gloriam, qu� tunc conlpiciebatur, nihil vnquamfimilevideritnbsp;Ecclefia. Nam h�c reuera eriam mundo fuerunt miranda, loqui tot gentium lin-guis homines lud�os, quibuscum gentibusnulla commerciafueranr,amp; taccrenbsp;inufitataSrimpoifibilia natilr�hominum. H�cnunc nonfimiliterconfpiciun.nbsp;turgeri m Ecclel�a. Etf� enim Deus fcmpervult propagari, hanc ipfam dodtrinamnbsp;Ee iij Euange-

530 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEEVANGELIO.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Euangelij, quam tunc fparferuntApoftoli, tarnen non vult id fieri nouisini�^'��*' lis,pal�indec�loeditis,fedfatiseifuit,his duabus inanifeftis amp; confpicubr^^^',nbsp;lationibusdec�lofonafTe. Etfihis etiam annumeraripoteft illaadrnirandar^ (nbsp;uelatio,quafe totadiuinitas palam oftendir,fonantevocc�terni PatrisdeCho^^^nbsp;filio,cum �aptizaretur in Iordane,Item,c�m in monte cum eo colloqucrentupnbsp;les amp; Elias, fed h�c non � to ta multitudine,fedpaucioribus teftib. coiifpelt;^l2W��'

Ethanepofteriorem manifefiam Euangclij reuelationem ideo fieriopor^;^ quiaantea voce amp; fcriptis Prophetarumpr�di�um erat,Deum fparfurunid^nbsp;totum orbcmterrarum, hanc nouain lucem doCtrin� de Chrifio. Nunep?nbsp;quam h�c prolata amp; patefada efi non vult Deus aliqua noua rcuelationcnbsp;nbsp;nbsp;|

de c�lo loqui, aut aliudgenusdo�rin�tradere. Scdh�ccritquafitertiusamp;P^ ' ftremusaduSjCummanitefto aduentu,adiudiciumfepal�mofi;endetconip/^�nbsp;dum omnibus creaturis, in gloria amp; maieftate diuina,vbi non erit opusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

vocis feu doctrin�, Scdpalam omnium oculis amp; fenfibus expofitaeruntonini^�

Tom. 4. Icnenf. fol. 91. Galat, cap. 3. Ex his confi�t dodri�^*^ uangelij omnium iucundifllmam, amp;vbcrrimisconfolationibusplenain,n^*�'':jf,nbsp;cionari de noftris aut legis operibus, led de incompr�henf�bili amp; ineftabilinbsp;ricordia amp; charitate Deierganos indignos amp; perditos homines, Quodw^ 4nbsp;ciim videret milericors Patcr,nos maledi�Hone legis opprimi,amp; itafubeat^ , �nbsp;vtnoftrisviribusnunquampotueramusexeaiiberari, mileritvnigenitiunnbsp;in mundum,acconieceritineum omnia omnium peccata,diccns. Tu fis ynbsp;le negator, Paulus ille perfecutor,blafphemus amp; violentus, Dauid ille adiih^J�Lnbsp;cator illequicomcditpomuminParadyfOjLatroillein cruce,inlumraa,tu(p*j',nbsp;fona,qu�feceritomniumhominumpeccata, cogita ergo vtfoluas, {inbsp;tisfacias. Ibi lex venit amp;dicit, inuenio ilium peccatorem quidcmtal^��.^,nbsp;fufcepcrit omnium hominum peccatain le, amp; nullum pr�tereapeccat�in'''^nbsp;nifiinillo,ergomoriaturincruce, Atqueitainuaditeumamp;occidit,nbsp;totus munduspurgatus amp; expiatus eft ab omnibus peccatis, ergo eriamnbsp;� morte 8c omnibus malis. Sublatis verb peccato amp; morte per vnuindw�^^*nbsp;minem,Deus nihil aliud videret amplius in toto mundo,pr�fertiinfi^*^^nbsp;quam mcram piirgationcm amp; iufticiam. Et fi qu� peccati rtliquix rem^i�nbsp;tarnen pr�illo Sole Chrifto, Deus eas non ccrncret.

ltaoportetnosmaghificare,articulumiuftici� Chriftian�contra legis amp; o-perum, quanquam nulla vox aut eloquent ia fit, qu� digncpofli*^*-ji,inbsp;pere, multo minus eloqui eius rnagnitudinem. Quareargumentumnbsp;Paulus tradatjpotentiftimum Sefummum omnium eft contraomnest^^y^'nbsp;legis. Continet enim hanc inuidam amp; irrefragabilcm Antithefin, vinbsp;Si peccata totius mundi funt in illo vno hominc Icfu Chrifto,tuninonnbsp;mundo. Si autem non funt iniplb, funt adhuern mundo. Item:nbsp;iplefadus eft reus omnium peccatorum qu� nosomnescommifimiis, E � feJnbsp;abfoluti fumus,ab omnibus peccatis�,fed non per nos, noftra operaautnbsp;per ipfum. Si verb eft innocens, amp; non poftatpeccata noftra, portamus^^^jinnbsp;amp;incismoriemuramp;damnabimur. SedDeogratia,quidedit nobis vinbsp;perDominumnoftrumlefumChriftum. Amen.

DE EV ANGE LI o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;331

Tom. 4. fol. iij. cap. 3. Galat. Qi^otquot iuftificantur non propter ob_ fcruationemlegis human� autdiuin�iuftihcantutjledpropterChriftum,qui o_nbsp;Dines leges in vniuerfum abrogauit. Hunc vnicum proponit nobis Euangeliumnbsp;placatorem ira- Dei per Sanguineni proprium ScSaluatorem^in quem nilicreda-turjnonl�luabiturIud�uspeiTcgem,non perordinem Monachus,non perlapiennbsp;fiam Gcntilis, non per politicara aut OeconomicamiufticiamMagiftratus^autnbsp;Dcrus,nonperobcdientiamferuusamp;ancillajamp;c.

^one^notiimrationi. Tom. 3. fol. 4x9. Elai. cap. 54 Euangelium eft Ciufmodido�rinaj qu� non ficut do�lrina legis �rationeintelligifur,ledplan�nbsp;aiuidet � ratione. Nam remiflionem peccatorum, propter alienum meritum,nbsp;itcmyufticiam alienam,ratio capere non poteft .Ac ne in Sandis quidem h�c co_nbsp;gnitio lads firma eft. Quanquamenim fiduciamoperum amp;fuperftitionem dam_nbsp;J tarnen non poflumus earn penitus eijeere animo. led eft quaf� innata car-^^peftis,qu�vehementiusSpiritum vex�t, qu�m vllalibido carnem. Hue acce_nbsp;^Dntconfuetudo amp; inftitutio,qu�dnon fol�m nati ,led fa�li amp; inftituti adfuper_nbsp;�inonemlubPapafumus. HuicquiaaduerfaturEuangelium,amp; damnatomnemnbsp;^uciamcxtraChriftum. Ideo paucifl�mos inuenitdifcipulos, contradiciturnbsp;mundo.

J Item,de Seruo arbit. Tort). 3. fiol. i 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oftende mihi �n vniuerfo genere

ortaliuin vnum,litilleomnium San�tilfimus iuftiffimus cui vnquam in men-Diveneritjhancefleviamadiufticiam amp;falutem,Icilicct credere in eum, qui fit , ?^eusamp;homo,propcccatishomin�mmortuusamp;fufcitatusj amp; collocatusnbsp;banc iram Dci,quam Paulus h�c reuclari dec�-bac � fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vide lud�os tot fignis, tot Prophetis, alfiduc eruditos^ quid de

loar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non modo non receperunt,lcd ita oderunt,vt nulla natio lub c�-

ad adflidlos. Tom. 4. fol. 304. Matth, cap. 9. Confide fibre-^^^^^^'^^peccatatua. Hoc verbo Chrirtus leipfumpingit,qualisfit. Eteft J, coratiover�cbara�feranimieins. Etexcordisabundantiaoseiusloquitur,fdnbsp;J^egquotj affedus eins omnimodus fit,Remittere libenrerpeccata, amp;liberare�nbsp;adflidi funt amp; talibus indigent. Non adPharif�osnbsp;DiilTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(quorum ibi magna copia fuit) Namiliinonegcntre_

viuu ^^^^^.�^P^^^^^^^ciguenda eft natura Humana. Quidam funtlccuri amp; in pace E.tvbiiftanbsp;nihil rcdedoceri autdifei poteft. QiiiaChriftus amp;fuum verbumnbsp;Jex,min�, terror, amp;c. adfecuros fol�m. Imoilli,qui

Licet verum fit, quodfecuris amp; impiis fit nimis Vol^^�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Errantigitur vtrique, qui legem

^Dt luper omneshomines, fiuc fint fecuri, fine aftlidi,ponerc. Etilliqui Ee iiij volunt

'DB EVANGELIC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

voluntEuangeliutnluperoraiiespi'oferre, Sic cniiti confundentur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

gelium maximis malis. Nainita fitvt pij quiEuangelio confolandifuntj^^'�' crucifigantur. Etimpij,qui lege funt terrendi,Euangelio indurentur,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�r

rc Paulus docet Timotheuin, vrrc�t� l�cet verbumDeijficuth�cChriftusW*: ! �quiEuangelium adflidoParalyticoolferq Pharil�os autem arguit blalpb^^�'^-amp; malos. Quid (air) malacogitatis? NondicitParalytico,Curinal�cogiws^'*'nbsp;NecPhariEeisdicitjConhditCjamp;c. Optini�l�cans verbum Dei.

Kanlunt,qui hocdifcrinien obferuant. Nam fub papatu omnia ifta confufiflima. Ideo etiam non potuerunt docere, quid efletfides amp;nbsp;quomodo diff�rant, aut diftinguenda lint, ficut nec hodie no lin Pharif�i,Pap* inbsp;amp; alij H�retici. Amplificanda itaque luntifta verbaChriftiimmenl� fuaiiiti�*!nbsp;PrimoFili (inquit) Filium vocat,qucmpcccatoremdefinit,dicens,pecca�tHnbsp;amp;c. Qi^omodoeftfilius,quipeccatoreft^ Quisiftaconcorder? Legilla,Ph*/nbsp;lophus, Monachus, ratio ? Omnes definient elfe impolfibilia, Filium dicinbsp;catorein elfe fimul amp; l�mel.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Atfidcsitaconcordat,quodpeccatoreftduplex. Peccatorafili�usamp;tf�^j, latus,� pcccato cupiens elfe liber,ellfilius. Peccatorl�curusamp;peccatu�*��nbsp;agnofcens, led i ultus fibi vilus,eft hollis amp; Diabolus,illc erigitur,ifte arguitut-

Item : Tom. 4. lenenf. fol. 454. inPfal. 7. Grad. Qui habent cor um, hoc eft, cor tenerrimum, fineoll�bus duricie, ac merain pulpam carorS^nbsp;non funt lege occidendi,fedviuificandi amp;erigendi alterododtnn�g�n�r�,^'*.nbsp;Spiritus San�lush�cvocatrifumamp;ouationem,ncmpe Euangelio. Hoc eft�lquot; 1nbsp;Paulus monet de verbo rcCt� fecando, vt duris dura, fradtis autem amp; mollil�^^��|,.|nbsp;4ia proponantur, vt qui fine tiinorcfunt,fccuriincipiantninere,quiautcmp' |nbsp;latis timor� opprelfi funr,incipiantfidere amp;fperare.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;il

H�c fatis vulgata eft differentia legis amp; Euangclij, fed vfu tarnen nonft^' gataeft. Sicenim fumus infirmi, vtfacilius fequamur fenfum de peccatonbsp;te, qu�m iftum rifum amp; l�ticiam Euangclij. Nam,vtde medicanqnonft-'?^^nbsp;cellitur cor redemptione amp;vita donataperChriftum,ficutcorterreturvoo.Vnbsp;bulo legix, feu vna cogitatiuncula de peccato amp; iudicioDei. Hociiideacc*nbsp;quia h�c legis amp; Euaiigelij difierentia vfu non fatis poteftdilci. Scribita''�l''|,,nbsp;dem amp; docetur,led corde non itafentitur, alioqui fieret, vt terri ta corda,nbsp;trilliciam animo eijeerent, quia vt audiuimus,ad taies pertinet vox rifus amp;nbsp;non vox terroris Sc triftici�.Sed l�ntimush�c etiam aduerlarium Satanam,Q^Enbsp;lege accutilfim� nobifeum difputat, amp; ciufmodi vtitur argumcntis,qu�fl%;nbsp;non polfumus. Fatcri enim cogimurnollra peccata, qu� etfi coramnbsp;nonnunquain tegimus, tarnen confeientia quafi mille telles, contra nos,pinbsp;ciat,nec patitur eorum obliuifci, aut ea tegi. Oritur itaque f�pe dubitatio^''nbsp;de San�is operibus,taceo deijs,qu� manifell�flagitiofa funt.

His tanquam aculeis mollia corda Satan transfigit amp; grauilfim� fa�J�'�|j, tant�m ideo , quia dillin�lionem hanc, vlu amp; praxi non ita habeinus no^nbsp;ficuteftnobisIpeculatiu�nota. Nam fipraxin habcremus,diftinguerenu*sinbsp;do�lrinam legis amp; Euangclij,item,interdifcipuloslegis amp;Euangclij, amp;nbsp;mus Satanam hoc modo. Q^od Satan tanquam inendax Spiritus, men�nbsp;cordainuoluitamp;implicat. Siquidem vbi funt corda faxea, ca nonocci�' gt;nbsp;palpatvt magisindurentur, ac impletpromil��onib. amp; lpe,qu� ad taha(gt;1nbsp;pertinent. H�cSophifticafunr,confundunturenimmendaciterdolt;ftrin�g^� dnbsp;contr�vbi cordaplus fatis funttcrrita,ibi erigendacrantpromilfionib. dei,^^*

turn maxime ca terrer� nintnr, amp; in hoe incumbit,vtianianteafradlosanimos pcnitusconterat. Laborandum itaque eft Chriftiano ^vtalTuefcatin cordefuonbsp;diftin�honenihancpur�faccrCjamp;Satan�refpondeat ; Abi Saran cum mendaeijsnbsp;tuis. Quando fum iine timor� Dei fecurus amp; durus, rum veni amp;inculcamihi legem, teaudiam libenter,nam is locus eft docend� legis, Sed poftquam nunc cumnbsp;lege venis, quando cor meum iam ante morte amp;peccatopauefa�tum eft, tenonnbsp;audiam. Noncnimad me pertinet tuado(ftrina,ledrilusamp;ouatio,nonterroramp;nbsp;�ors,Abiigituramp;c.

Sicrefpondendum erat terrenti Satan�, fedexperimurc�mmaxinj�hocre-Iponfo opus erat, animum non pofte lie refpondere, vtcunquef�pe h�caudiuerit. patio eft. Quia naturahter fit, vt plus nos terreat hiatus i nterni apertus, qu�m c�nbsp;Ium apertuiu exhilarct,vt plus triftici� aft�rat vna cogitatiode peccato noftro,nbsp;ftuamoiunesconcioncs feredemeritoChrifti. Quarefudandum eft,*vt praxinnbsp;nanclaltem aliquo modo difeamus, amp;nos erigamus hisvcrbis,quodfciiicct E-uangelium fit rims amp;ouatio, qu�propri�pertinetadcaptiuos,hoceft,adfentien_nbsp;captiuitatem peccatiamp; mortis, ad cordacarnea,pauefadalenfuir�amp;iudicijnbsp;Hi funt ditcipuli, in quorum cordibusplantanduseftrifus,amp;quifoliau-mredebeant voeem exultationis in tabernaculisiuftorum, idque autoritateSpiri-tusSanfti^quam hie vcrficulus oftendit.

^etiamin-peteriTenamentopradicatnm. Tom. 3. lenenfi fol. 74. in pr�f�t. rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mofesnontant�mlegestradit,(edcontinetetiampromifliones

�U ttasinde ab initio Patribus de Filio Deiventuroincarnem. H�cparsinMo-upr�cipuaeft, vndehoc difeitur,quodnatura non docet,nec ratio per feintelli.

iicut Icgis dodrinam aliquo modo pcrcipit,led diuinitus de c�loreuelario-portuit,amp;voce Euangelij traditur, quod non proponit mandata, nee docetqua. esnoseireoporteat,fedproponitfuauiirimam voeem Dei ,promittentis nobis re_nbsp;^usionein peccatorum, amp;. bona �terna propter filium, atque h�c fide docet acci.nbsp;Fbqu�credataudit�promilsioni, amp;canitaturcerra fiducia aduerlusomncstei-toresamp;tentationespeccati, mortis,Satan�, amp;quot; inlerorum.

Hocilludefteximium amp;fingularein Scriptura Molaica, quodetiam nobis 6 ntibiisprodeftjamp; t�m ad nos,qu�m ad ludxos pertinct. Altera pars fcilicet Ic.nbsp;S'suadicio,nobis nec data, ncc fcripta eft, ( cratenim lex aliunde nota ) fed hancnbsp;''^^�^.��^'^elutionemtotamcnteample�tamur, amp; Molen audiamus,proponen-dunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ulcilfimaspromilsioncs, quibus fiducia erga Deum in cordibus accen.

niifsi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;benignitate dediftepro-

( multo ante promulgatam legem)delibcrandototo genere ^oapcccato amp;. morte per Filium,amp;c.

nef nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft lententia prim� promilsionis, c�m dicituradferpentem Ge-

ill' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ponam inter te amp; rnulicrcm,amp; inter fernen tuumacSemen

conterettibicaput,amp; tu mordebis calcan�um eius. H�c audis illam Euangelij de Chrifto,promiftbtotigenerihumano,( non ra'ntiimnbsp;^^�isjlcupofteritati nafcitur� exprimisparentibus, videlicetventu'rum elfefe-quidelcto peccato, abolira morte, amp;conc�lcat�'piotej.nbsp;genus liberaret. Huic promifsionicrimcrederent A.nbsp;cius pofteri, hac fide � Deo receptiamp;falui fa�ti fu nt.

lcni� �^P^'*^tnifsio poftea clarius repetita eft, amp; traditaAbrah�G�nefi li. In 'ttionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genres. H�ct�mfuitfecunda Euangelij inftau-

ft'U b /^^^Hfto nafeituro quidem ex Seminc Abrah�, fed ira vt ciusbeneficium lu..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nominatim intelligercturpertincrc adomnesgenres,SicutPaulus

534 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE EVANGELIO.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.�

His promifl�onibus agitatis � Patribus,additMofesipfemanifcftuin''^ nium deChrifto c�m ait adpopulum,Deut. i S. Prophetam lufcitabit^iP*^^,nbsp;minus ex fratribus tuis, hunc audietis,ficut poftulafti � Domino Deo tuoi^ ;nbsp;reb, amp;c. Et mox repctit verbaad ipfumfada. Et Dixit Dominus :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^jys,

iufcitabo eis de medio fratrum Riorum, tanquam te, �c dabo verba meain nbsp;nbsp;lj

amp; loquetur ad eos omnia, qu� pr�cipiamei, amp;quicunquenonaudierKV eius, qu� loquetur in nomine mto, ego depolcam ab illo. H�c dare de Cnbsp;dicuntur,cuivniMolefuumminifteriumcedit. Nam alioqui ipfe folusaunbsp;dus erat. Et fignificat eum aliud nouum genus dodrin� fparfurumjhunc/nbsp;audiri, videlicet iuxtapromifliones de ipfo tadas Patribus, in quibus etia�^ pj jnbsp;ditur vocatio gentium. Similes legunturpromiflioncs, amp; alibi innbsp;I trum, quas omnes poftea Prophet� clarius enarrarunt, amp; Apoftoli eoruH*nbsp;monijs ad confirmandam dodrinam Euangelij f�pe vtuntur.

Tertinetadlud�osi^Gentes. Tom. 4. lenenf. fol. 455 Pfalm 7* .yi Os noftrum erit plenum,non hoc tant�m fignificat^qu�d ibi erit vox amp;nbsp;dam, led quod os f�mpliciter aliud nihil fonabit,qu�mrifumamp;illasnbsp;confolationes. Sic lingua noftra, id eftpr�dicatio, erit plena exultationCjl�^jifnbsp;totum minifteriumeritconfolatoriura. Hoc primum lud�ocftdidum�^,nbsp;vlus il�e primum olferendus fuitilli populo habend promifliones. lamnbsp;tes venir, quas etiamvocatadcommunioncm huiusrifus.'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jp�

Tune dicent inter Gentes, Magna fecit Dominus cum iftis. Gentes no^ 1 qu� naturaliter oderant amp; faftidiebant lud�os, nee quicquam minus Inbsp;gionem eorum poterant ferre. H� inquit,pr�dicato ifto rilu admirabuH . 1nbsp;pr�dicabuntmagnaliaDei. Hoc miraculum fcilicetefficietillerifuspr^^.nbsp;per os amp; linguam noftram. Porro Gentes hocnullo modo facerenr,nclt;if;nbsp;rent pro beneficio, nifi ipfi quoque eius beneficij elTent participes. C�rnnbsp;Spiritus Sandus dicatnos pr�dicaturos amp; admiraturos hoc beneficium, v^jpfnbsp;captiuitads lud�orum, manifeft� fignificat,etiamhuius liberationisp^�^^pjfnbsp;fore, ficut Chriftus in Euangelio dicit : Qui in nomine meo facit virtut^�jyiiinbsp;eft contra me, led pro me. Ad hunc modum dicit Gentes quoque, illam�'^[yiinbsp;ptionem de morte amp; peccato pr�dicaturas elfe, ficut idem teftantur ali^r^�^iiinbsp;omnium Prophetarum teftimonia. Zachar. 8. eft, quod decern viriel jinbsp;buslinguis Gentium, appr�hendent fimbriam viri lud�i dicentes: Ibimii^nbsp;feum, audiuimus enim quoniara Deus vobifeum eft. Hie locusnbsp;Plalmovideturtranslcriptusefle. SicElai. x. Confluent ad montemPnbsp;omnes Gentes,amp; ibuntpopuli multi amp; dicent:Veniteafeendamusadnbsp;Domini, amp;addomumDeiIacob,amp;docebitnosviasfuas,amp;ambulabiu^^^nbsp;mitiseius,amp;c.

H�c ad noftram confolationem pertinent, qui l�cundum carnem ' J mus fernen Abrah�, quod quanquampromifl�o nobis non fada eft, tam^^^ynbsp;quamimpletaeft,noseius reddimur participes, fed tarnen per lud�os,nbsp;dum promilfionis verba. In Seminetuobenedicentur omnes Gentes,nbsp;ftus, Salus ex lud�is eft. Cert�m igitur eft nos Gentes, pertinere adiUa^nbsp;ptionem, etiamfi nobis non debebatur. Nobis enim non fuit promb*^�nbsp;mil�ricordia contigit, per rifum ilium pr�dicatum , non fof�m innbsp;in Gentibus etiam , qu� pr�dicabunt amp; habebunt omnia cum pop^*

DEEVANGELIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;555'

Tromi^oEuangeUjeSigramita. Tom. 3. lenenf. fol. 517. A.mos ca. 3. Hoe enim eft difcrimen inter promiflioneslegis amp; Euangelij/iuod ifta qu� lex promit.nbsp;titjfubcertaconditionepromitrit, ficuttextus clar�dicit. Qui fecerith�cviuetinnbsp;cis. Honora patrem amp; matrem, vt fis long�uus fuperterram. Vbique enim an_nbsp;neftitconditionemnoftrorumoperum,ficutclarcapparetexzs. cap. Deut. Lnbsp;ni�extotalege. Euangclmm autem, qu� promittit, gratis fine conditionevlliusnbsp;eperis promittit. Quare qui promifl�onem fide acCipit, earn cert� conl�quitur,nbsp;impediente, neque pr�terita vita mala, necpr�fenti S^futura infirmitate.nbsp;^iamifcricordiaDeiinChrifto nobis exhibita, certa amp; infallibiliscfi,eam c�mnbsp;�oes intuetur per Chriftum, fine conditioneoperisaut dignitatis noftr�, accipitnbsp;^ctt�qu�promittuntur.

O^nibits hominibus ennunciatur. Tom. 5. lenenfi foi. 511. loel. cap. Si. cutenimSoltotumorbem terrarum radijs fuis illumin�t, fie omnibus hominibusnbsp;^f'nunciaturEuangelium,amp; vt maxim�non omnes verbo credanr,tarnen ram im_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

P')squampijsannunciatur,hisvirtusDeicftadfalutem,ilIisiudicium. Videe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

qo. Tom. 3. lenenf. fol. 386. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

^onomnesfufcipiuntEuangelium. Tom. 3. lenenl. fol. Efai. cap. 1. V-'Uerlale fignum, omnes Gentes, non ita eft intelligendum, quod omnes Gentes conuertend�. Eaquidem eft Deivoluntas,reuelatainverbo,quodomnesnbsp;,^�ualuos fieri, amp; ideo Euangelium in torum mundum Ipargitur, vt non fit locusnbsp;�^uononfitpr�dicatioEuangelica. Sed quanquam non omnes accipiuntE.nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;iutn^ tarnen vbique aliqui conuertuntur. Neque enim fruftra pr�dicatur

J^^'^ge�ium fed fan�lificat Scfrudificatinomniloco ficut infra dicit Propheta

T'otn� 4* lenen.fol. 14. Gab ca. i. din� ^A^^^^^��^�caul�. D. Staupicium,tuncfummum virumamp;vicariumor-qua^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicere. Hoc mihiinquit,placet,quodh�cdodrina

�cin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnia foli Deo tribuit, hominibus nihil. Deoau.

tell�^p�iuodluccclariuseft)nimiumglori�, bonitatis,amp;c. Attribui non po. doft � vehementer tum me confolabatur amp; confirmabat. Et verum eft,nbsp;Euangelij adimere hominibus omnem gloriam fapientiam, iuftici.nbsp;^'^^^^^^^^�^bcierelolicreatori,quiexnihiloomnia facit. Mult�autemnbsp;P^ffu �^^J^ciere miniumDco,qu�m hominibus. Ibi enim cum fiducia dicerenbsp;Ini�e'?�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefia, Auguftinus amp; ahj dodores, item Petrus, Apollo,'

diuerfum doceant, tarnenmeado�lrinaefteiufmodi, ^^pienti gratiam Sc gloriam illuftrat amp; pr�dLcat,amp;omnium hominumnbsp;peccare non polfum,quianbsp;amp; hominibus, quod propri� amp; verc vtriufque competir.

tap. g^oriarn Dei,amp;aperit dolos Diaboli. Tom. 4. lenenf. fol. t6x. Gal. itn�fj ^^^�^g^iiu�pr�dicatmilericordiamamp;gloriamDei, amp;detcgitmalici-

- ^^^^�2boli, depingitque cum fuis coloribus, dctrahit ei laruam maiefta. mundo imponit. Hoc eft,oftendit omnescultus, religioneSjnbsp;^ibn^ �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itemtraditionesdec�libatu ,decibis^ amp;c*

natn ^�^dicant homines fe promcreri remiffionem pcccatorum, amp; vitam �ter. f^iaboinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; do�frinas D�moniorum. Nulla igitur re plus irritatur

diteujj^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c^nimauferteilaruamDei,amp;pro-

�^onf��, . ^3Ciciodver�eft,hoceft,DiabolumnonDeum. Quare impolfibile eft crucis florcnte Euangelio, vel certeDiabolus non eft redenbsp;cant�m leniter palpatus. Si vere pctitur, non quiefcit,fedincipicnbsp;tutnultuari amp; omnia perturbarc.

Tom. 4. lenenf. fol. 19. Gal. ca. t. Euangelium adfcrtomniabo'�^ f^ ritualia amp; corporalia, nempe i-emifl�onempcccatorum,veramiufticiani,P^!'j^inbsp;cordis, amp; vitam �tcrnam. Deinde adfertlucem �c indicium ccrtum,de 0�nbsp;dodrinis amp; vit�generibus, approbat amp; confirm�t politiam, Oeconomia�) ,nbsp;mnia vit� genera,qu� diui nitus i nftituta amp; ordinata funt. Ext'rpat do�lfi^'nbsp;roris,feditionis,confuf�onis,amp;c. Eximitterrorempeccatiamp; mortis. jjnbsp;omnes infidias �c opera Diaboli detegit,amp;Dei beneficia acamoremetg^��jj3,nbsp;Chrifto aperit. Quis (malum) hic furor eft? quod mundushocverbu�? 4nbsp;Euangclium �tern� confolationis, grati� falutis amp; vit� �tern�, tam acerbe� |nbsp;tam Satanica rabie blalphemat �c perl�quitur.

Euangeliumnonconfundit. Tom. 4. lenenf. fol. Soz. loei. cap. 3' j],' confundeturpopulus meusin �ternum. Habet h�cparticulainfignemnbsp;fin Euangelij amp; legis. luftificati fide inquitPaulus,pacerBhabemusapU�^nbsp;per Dominum noftrum lefum Chriftum per quem etiam aditum habciu^�nbsp;ad gratiam haue in qua ftamus. EtEphef. 3. Per Chriftumhabemusb�,^;nbsp;tem,amp;aditumcumfiduciaqu�eft perfidem. EtEbr�or. 4. Accedamusbnbsp;cumfiduciaadThronumgrati�,vtaccipiamusrai{ericordiam,amp;grati3miOnbsp;mus, vt opportunum nobis contingatauxilium, QuiaenimEuangeliu�^^ nnbsp;dit Chriftum Dei Filium,exvoluntatePatrisfalt;ftum vi�timam amp;fatisfeei�'^�nbsp;peccatis. Ideo animi noridubitant de Dei beneuolentia,nonpauent,nonC|nbsp;giuntaDeo,fpemomnem inDeimilericordiahabentpofitam. Sed t }lnbsp;cit? Oftendit quidem Dei voluntas qu� fit, quod attinet ad noftraop^^Jnbsp;quid Deus � nobis exigat. Sed quia facultatem faciendi non pr�ftat,nibi�^^ji|nbsp;fequitur legem quamconfufio. Sicut enim peccator apudLucam,proe'?nbsp;amp; ne ocUlos quidem attollere audet: Ita nos quoquec�m lex nobis oftenb�^Lnbsp;cata, amp; accufatnos,trepidamus,pauemus,nonaudemusadDeumattoller�^!nbsp;los,refugimus aDeo, amp; ficut Adam amp; Eua in Paradyfo,nihiloptamus^yi^cnbsp;quam vt abfeondere nos ab eius facie poflimus. Hanc confufionerntobCnbsp;dotftor Simpliciter enim verum eft, qui credit in Chriftum, nonconfaonbsp;in �ternum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.

FacitvtlaudemuiDeum. Tom. 4. lenenf fol. 801. loel. ca. V j bitis nomen Domini Dei veftri. Hiefrudusfaturitatem h�ncc�leftisnbsp;fequitur. Vides autemhicquoque darum diferimenlegis amp; Euangelij-peraturiram. Commouentur enim animi contra Deum , iudicantin*�nbsp;amp;crudelem efle, quod hanc infirmam naturam onerauit ingdntihac nV� .nbsp;gis,quam fuftinere impoffibile eft. Contra Euangelium , quia concio^^i^nbsp;de mifericordia,amp;�ternisbenefici]S Deipatris,quifiliumfuumdeditvidi�.j;nbsp;Et filij, qui fanguinemluumfudit, pro peccatis noftris, amp; Spiritus Sandfid^^jinbsp;cendit in animis fiduciam erga Deum,per Chriftum. Ideo animiin^ne�nbsp;has diuitias milericordi� amp; bonitatisDei, erumpuntinlaudemDci,pf�^nbsp;bonitatem eius, laudant amp; ornant eum, ac etiamvitampotius abijciuncqnbsp;confeftionem.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. p/.

lud�i intelligunt has promifliones de temporal! benedidione, famisrecompenfaturumDominusfedicat. Sed quid copiam annon�^Pnbsp;foleat fequi notuin eft, nempe quod Moles dicit : Seruus meus impingnbsp;dilatatus,incralfxtuseft ,amp;recalcitrauit. Naturaenimpeccatodeprau�^ ^li.nbsp;poteft aliter qu�m abuti donis Dei, nonlbliim ad luxum amp; fuperbiam,nbsp;am contraEcclefiam amp; Deum. Iraq; non laudes, non gratiarum adio

feturkatcmjfedcotcmpti� rcligionis amp; cxtrcmafec�t�tas. �dcoDeusEcclefi� fuairt poft alia incommoda etiam fame,SC l'nopia exerccri finit. Quia autem abunde b^oetnbsp;pabulum verbi 8C fentit in ipfis periculis certam confolationem, Ideo foluantin lingua in laudcm 8C gloriam Dei, Sic dicit Pfab�t.lib�ra me � fanguinibus Deus,Deusnbsp;lalutis me�j�C lingua me� la�dabitiuftitiamtuam. EtOfe�sdicit, Dimittepeccat�nbsp;amp;bcncfacnobis, �Creddem�stibivituloslabionim noftrorum. Hocigitur illunbsp;beneficium eft,quod hic frutftus f�qui folet,Vt laudetur Deus,�C pr�di^ur eiusmt-ftricordia, ficut Proph�ta hic qu�q�� dicit. Laudabitis inquit nomen Dorruni cnbsp;veftri, quia fecit mirabilia v�bifcum. HaeC enim mirabilia non funt benedictie corporalis, Sc annon� vbertas t Sed q�od nobis miferis peccatoribus qui jnj^ws n^�rnbsp;�ijir�, dator iuftici�, Dodor, Filius Dei, qui famdic�s nos pofit�^ub lege �C ir�nbsp;Eei,pafcit verbo fuo,�C hoc modo,cx peccatoribus iuftos.ex ir� filqsDeo gratos,cxnbsp;damnatis faluos,cxmortalibus iitimortalcs fecit. H�c vere funt mirabilia,qug nemonbsp;vnquam fecit,nifi D�dor hic iuftici�fiiius Dei.

^�feeptrum ffrrtumho�ibus,credenti(gt;usigt;erovirglt;ifdutis^ Tomo 4. Icnenf, folio Pfal.i, Cur inquies hoc nomine Euangelium appellat Spiritus Santftus, cum r�nbsp;uerafit verbum recre�ns animas �C feluans, ficut Chriftus quoqj non venir ad per-dtndum mundum,fed vt feluet niundum. Hic autem diuerium vaticinatur Spiritusnbsp;Sandus, quod mundum fit vaftatUrus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Re�^it4eo. Verum cft,quodhocChrifti officium cft,vt faluet,vt a peccatis liberetj �idonetvitam �ternam, SicEuang�liUm quoepred� dicitur � Paulo, potentia Deinbsp;�dfalutem omnicr�denti. Qui enim Chriftum ampledGtur Si verbo eius credunt,nbsp;ver� confequuntur falutem. Ideo feriptura quoi^ eum vocat angeli lapidem, qui fu-ftinettot�m �dificn pondus, cui totum aediheium innititur, ne corruat. Qui auteninbsp;Eliriftuni non ampleduntur, verbum eius oderunt jhi quia falutem fuam obijc/untjnbsp;quom�do pofl�nt non perirec�Qui huic lap idi nolunt inniti, fed aperta fronte con-tracunt, qui �ut cadunt ift hune lapidem, aut fuper qu�s hic lapis cadit, quomoddnbsp;nonpolTuntlaedi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, rj ri

Igftur Chriftus quo� dicit loan. l�. Non veni vt iudicem mundum, ledyt laluc mundum. Qui me fpernit �C verbum meum non accipit, is habet qui eum iudi�t*nbsp;Verbumquodlocutusfi'm,iudicabiteuminnouilsimodie, Eftquid� feeptrum feunbsp;''i�gafalutisverb�Euangeltj omnibus credentibus, Sed qui hoc abqCiunt^uia falu-�emabijciunt,non pofl�nt non perire. Non culpa verbi, qu�dfendum eft �Cnbsp;offert,fcdfuaculpa,quodhancfalutcm,qu�offertrerjciunt,6Cnitunturpotius,iicu�nbsp;,leg� facrificqs, ficut Monachi votis SC traditi�nibus i�is,ficut iufticiarq om^nbsp;nes cultSus,quos ipfi fibidclegerunt. Cur enim no humiliant fe, cur Deo non dan�nbsp;honorem, curnonfatenturfemiferosefl�peccatores, �C Chriftum ampleduntur fnbsp;Sicenim eflet eis Euangelium falutis SC vit� virga.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Diligenter itacn notabis hanc defcriptionem, qU�d Euangebu appellatur lcej^ tnim ferreum. Qin autem Euangelio �� opponunt,tefta,aut vas figuli. ProkCto nqnbsp;magni negoctj res eft,fi manibus teneas ferreum mallcum,ollam fidilem cotunger6nbsp;Qiudenim tuis viribus, quid brachiorum pond�r� opus eft �Ffgt;nbsp;^denSjCam c�fringet. Pertinet igitur hacc defcriptio ad fignincadam illam inuicianlnbsp;''�Wm verbi,qu�non cernitur oculis, fed eft abfcondita. Sienim mundifeu ration's iudicium fequaris,quid eft verbo infirmius?quid c�htemptius fNon enim ferrunbsp;ftipula,autleuis palea efl�videtur, quae infirme anthelitu feu fpiritu loco mouc-turnce poteftcofiftere. Ita enim Reges,Pontifex, Epifcopi,SC tota impiorum turbanbsp;'ogitant de nobis,efl� nos numero pauCos,SCmiferosm�dicos, qui ne apud n�ftrosnbsp;9�idemaliquo in loco fumus. Secur� igitur nos SC verbum quod praedicamus con*

5�*^ temnunt,non mecuunc ruinam,non calamitatem aliquam � nobis* Sunt en��nbsp;mero multi,ae valent potentia,dignitate �C opibus. Rident igitur tanquafflnbsp;ineptias,cum minamurcertas poenasiecuturas contemptum verbi taminfignj*^ �

Sic Petrus,Paulus �C altj Apoftoli quid erat collati ad fy nagogamf'cuius do ,nam,cultus,SC totumi�cerdoti�conab�turmutarcfSuauis vfusmouebatUYnbsp;ficib.ex his conatib.fcd tu vide quid i�cut� fiuNonne infirma ifta vox Petri,nbsp;aliorurnfvere fuit ferreavox,fuit malleus quo fynagoga tanqu� tefta, contulanbsp;j�uluerem redat^a eft,ade� vt ne quidem tefta fuperfit,in qua (vtEiaiasnbsp;imitatus,ait) igniculus geftaripofsit � Non enim fol�mper tot� orbem tettat� .nbsp;fer populus difsipatus eft,ficut teft�, fed ne particula quidem reftat ad vllam ttt� ,nbsp;lis,fimpliciter funt reprobi 5C nec^ ad Rempublicam nec Ecclefiam vtiles.lottnnbsp;det tjs qui hodie fe verbo opponunt: Papac Sgt;C eius complicibus,T urc�,nbsp;Schuermeris noftris,qui falf�s dogmatib.de c�na Dominfide Baptifmo,�^d.pt*nbsp;bant Ecclefias. Omnes hos Ipiritus faneftus hic pingit,quod fint fra da teftagt; mnbsp;non pofsit geftari igniculus.Sed non apparet iam h�c verbi potentia Jmonbsp;apparet. Dodrina noftra videtur in tanta adueri�riorum multitudine prorfii?r ,nbsp;f a,imptjDodoreSjidolatria,Tyrannis, videnturpranialitura.

Pertinet igitur verfus hic ad nos confolandos, ne abijciamus anim� Tnus,ied ftatuamus ficut coram Deo, hoftes verbi iam iitdicati �C pr�cipiratinbsp;infernum.Ita indicium hoc fuo t�poremanifeftatum iri. Verbum enim Deinbsp;torrens,nulla vi poterircohiberi,faciet quod/natura folet, vt faluet credetes,��?nbsp;a�t vt damnet �C conrerat. Idlt;� ideo, qui?, autor huius yerbi eft, fapientia,nbsp;iufticia diuina,ideo eft fuperomnia,qu� nos habemus amp; fumus. Quidnbsp;pa cum iuftieijs fuisfQuid Turea cum potentia fuafOiiid Sacram�tarijf'Qn^^Lj�nbsp;baptift�cumfuisPithanologijs�^fucatisrationibus f nihil profedo nifinbsp;inutiles bullae,quae inflatae funt,amp;^ aliquid efle videntur,fed fubito euanelcH^^'Sfnbsp;plificemus a�t nobis pr�fertim his nouifsimis temporibus has c�folationes,ot^(3nbsp;da verbi potentia. Fieri enim non poteft, quin animi noftri perturbentut.qJnbsp;fcandalor�multitudinc St infirmitate Ecclefi�. Non enim Indus aut focusnbsp;ictus mundus fc nobis opponit.Turea amp;^.Papiftas fi coferas difsimilimi fntednbsp;efle voluntjfed in hoc confentiunt quod contra Chriftum pugnant,0i^nbsp;hanc volunt fublatam. Eft quoque magnum nobis pcrfculum � falfisnbsp;autoribus impiorum dogmarum. Qiiin etiam corda noftra nos oppugnanfi^nbsp;confolationem quam per Chriftum habemus,conantur reddere dubiam:

Necel�� igitur eft vt amplificemus nobis verbum 05 eius potentia ac quicquid fapienti�,iufticiae,tyrannidis,fiue extra fine intra nos, hoc omne 2 �nbsp;verbo oportet,aut ruat amp;5 pereat. Qiianta potentia Satanae foris fit,in tyran�^nbsp;rius,fed profedo longe eft potentior in cordibus noftris. Habet enimma�^*��,j|jtj�nbsp;ftri partem,nempe carnem noftram,eam incit�t, vt vexet corda delperatio^�^^jji'ii^nbsp;confeientia peccati,�!5 all js fimilibus relis ver�ignitis, Sed ftatuamus iecudu�^j^jjiXnbsp;Pfalmi vaticinium,federe contra hgc omnia mala difficultates omnes,R^amp;nbsp;ftrum Chriftum,qui eft filius Dei,ac ornatushocticulo, quod fit RexReg^^^qiti';nbsp;cal.19. ac tenere manu ferreum malleum. Efle autem Tyrannos, haereticos,nbsp;quid ft verbo opponit,vas figuli. Cum igitur inter hos comittitur certaine^�nbsp;fibileeft, vtfigulinum vas pt�ualcatferro,ferrum cominuet amp;5 conterettcit^^nbsp;Iiebitautemapud,nosficcredimus,'veraiufticia,fapientia, falus SC vita,nbsp;nbsp;nbsp;.fir

mundus SC Satan. Nam verbum Domini manetin acternum. Manet Rex nofter Chriftus, manebimus nos quoep, qui in eum credimus. Hou^�nbsp;verbi omnes ruent 6^ peribunt,Amen, De effedibus plura dicuntur in lo^nbsp;nbsp;nbsp;.

DB BVANGBLi�? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33^

hritfandalum apudhypocritof. Tom,jJen4 �01,387, Efai, cap. 40, Sed haec do�lrin� ftiagno fcandalo occafionem praebct. Sic ehim cogitant homines, fi bona opera nihilnbsp;prolunt.Ergo iequamur cupiditates h�itr�s QC viiiathiis fine lege. Quare vid�dumnbsp;tft vbi dicamus,opera nihil pt�deffd.S�tii�s enini iam in loco iuftificati�niSj�C con-folimus c�fcient�js.Hic nulla opera,nulla iufl:icia,nulli cultus valent^fed tantum de-tigcndi oculi font in mentum 0^ morte Chrifti,pro noftris pecCatis jpafsi. Hue Chrism cum fide apprehendimus,quod pro nobis iatisfecerit j6c foa morte peccata nogt;nbsp;mortem noftram deuicerit,tunc Deo viuimus in i�fticia^ no noftra fed Chri-*fij quae fola dat vitam acternam.

Porto pr�ter hanc fpiritualem vitam,Obligat nos politia, vt externe honefte �-viuamus.Hucadhibend� �ft alia iutlida non Chriftiana,fed politica qu� neceP naelt,SCnonhn� p�cc�tO practermittit�r, fedadiufticiamGhriftianamnih�o plusnbsp;^hquaihedere,bibere,dormirC �6c,C�migiturdamnanturbona opera, fie dam-tisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iufticiam Chf iftianam inutilia. Maior enim res eft vidoria mor-

�nt�nii,r�miisi� peCcatorum,0^ i�fticia,quam vtnoftrabonaopera quidquani ^afferre p��irtf,Gratia�ft,�^D�igratia,qui gratis tantum thei�urum in Chrinbsp;0 donat credentibus* Difcipliham igitur S, Berrihardi, Benedidli �C aliorum,quacnbsp;�ll fuit,laucjamus. Nam Proph�ta human�rti iiifticiam flOr�m appellat, tanquanbsp;^pulchram Si fpecioi�m,qu� capit oculos Si r�tio�em, Sed fumma impietas eft^nbsp;, ^dere per earn difeiplinam nos confequi remifsionem peccatoru �C iufticiam, Ra-�quid�ficftatuif, �CcapiturilIaoperum �pecie,i�dipiritus i�ft�l�s aliter iudicat,nbsp;^od Icilicet finis omnium operum legis fit, non vita aeternaqua iam ante habemusnbsp;^fidcm.Scd vt fidem hac obedientia teftemur etiam coram hominibus, �C carnemnbsp;j^piditates noftras, qu� fpiritui repugnant, mortificemus. Plura vid� Tom. 4*nbsp;^nr.f�l.304. cap.p. Matth,

^ ^^^^umeAimff^seMtiotoruntculpa. To.j.Icnen�.fol.quot;35r4,Ei�i,cap.x8. Porto obi�f-� hic vcrb�m,quod alias in fe eft verbum falutis Si vitg,ipfis fit grando �fVerbS mortis, idcp nOti viti� verbi,fed perfidia impioru, cum � Deo non mitnbsp;credeht�S feruemur, Qiiare haec v ox opus alienum,conti-Chrifti q. d.Pr�pheta, Non eft tuum opus quod ifti occi^nbsp;�dnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,Qiiare igitur perduntur plurimi per verb��go

b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proprium opus eft ial�ar� Si vi�ificare, Cogor aut� hoe

opus admittere,neqp enim m�os ieruar� airt illuminare pofl�m, nift iufticia Voluht fid�re. Qiiia �nim veni, vt iuftificemnbsp;i'ufo . ^�^iufticia,quacc�ntirtgitperfideminmcammortem, Ideocogor damnarenbsp;eft ex proprijs �p�ribus,eft tam�nhoc no proprium,fod alien� opus�nbsp;^�O'dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tom,3.1en,fol.^43,Nos hodi� nonfomus excufoti fi verbsChri-

quot;^def nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�ducnt�)n� accipimus pr�pter ftandalu cr�cis,qu� eft opertum

Pci^g 2 vt tOt�s m�ridus caro conr�nent quafi r� hihili.Quia vid�t paii-feq�ijSC adhgrercomiiib. ^i verbs accipiuht, ideo ^misampledhirtturjVt iura �^c�remOnias,quia aff�rSt opes,gloria,potency,-^Alijvero etiam perfequuntur, Et fie afpedus verbi �ft cont�mptibilis Si.nbsp;offenderemur hac humilitate pr�moiliti fumus om/nbsp;^ǰ^�^��^��S^P�'�opfi^f⻒um,amp;San�:orumdilt;ftis�i ex�plis, �fle hoe ver�d�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftandalijftulticiam gentibus.Ideo fumus Si ipfi incxcu-

Ecclefi� humilitate,hiamus ad gloriol��^ opulent� dogma-Chriftus in verbo fiio contemnitur. Et ita a fuis hoh recipitur,hec agnofci* ' � d vae ilhs vt Matth, il. Sodomitis peius habebunt.

^^'^^tuntrucKquedadfcrt Euau^liumwnMctceJJ�re^ Tom,4.1en.foi4^�,Gaiat.c�p,^�' Ff ij Dod�r�isI

� o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE BV�NGELIO.

Do c�lina fide),eft dodtrina cruci's SC plena fcandalis. Itacp c3 dicit. Sx ci'tcun�^�� adhuc pr�drco,quid perl�cutionem adhuc patiorfEuocatum eft xgxtur fcano^jj,nbsp;cis.Signxficare vult magna foreabfurdirat� �Cindigm'tat� � cefl�ret ftandali^nbsp;Ad eundcmod�loquituruCoru.Chriftus mi�t meEu�gelizare,n� in �p,nbsp;,bj,ne euacuetur crux Chnfti,q, d.no libenter vell� aboleri ftandal� SC cruc�

Hic dicdt dU(^_uis,'�rgo Chrifii�tti extreme demcitta funt,quod vitro fe obijciuntpericulii. �tione nihil faciunt,nt� quod conciliant fibi iram Cf odium mundi crfufcitant fclt;indala.liec vtilleait,fi�*f0nbsp;aiiti,crnihilni�odium quterere. Ifta res inquxt Paulus nihilofFendit aut perturb�tnbsp;tantumanimolbsreddit�Cbenef�5erareiubct,defc�licifticcefl��Caugmente^nbsp;-fi�,qu� fiib cruce floret �C creftit. Oportet enimGhrift� caput S^fponfuinE^^^.nbsp;dominari in medio inimicorum fuorum Pl�l. no. E��tra quandocrux aboHP fnbsp;furor tyrannorum SCh�reticorum, item ft?andaladefierunt,acDiabblonbsp;atrium fti�,omnia in pace funt, certilsimum fignum cft, ablata efl� puramnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�c

tftrinam. Hoc etiam Bernhardus animaduertens,Ecclefiam turn in optimo ait,cum vndiepimpetatur vi �C dolis � Satana.Contr� pefsim� habere,cumnbsp;pace agat. Et pulchr� per Catachrefin allegat didum hoc ex Cantico Ezechi�^lnbsp;in paceamaritudo mea amarifsima)in perfonaEcclefiaeagentis in fecuritatcnbsp;Quare Paulus pro certifsimo figno habet ; Euange�um non efl�, fi faluanbsp;cetur. Contramundus pro certifsimo figno accipit,Euangelium efl�h�retica��nbsp;xlitiofam do(ftrinam,quia videt pr�dicationem eins fequi ingentes tumulW^�pjySnbsp;tiones,fcandala,fe(ftas amp;c.SicDeus laruam Diaboli,Diabokis Dei induit.nbsp;fiib larua Diaboli cognolci,�(f Diabolum fub larua Dei reprobari vult.

Scandalu crucis aeftiue StC paftiue poteftintelligi. Crux fequitur ftatim verbi,iuxta illud Pfiil.Hd.Credidi,ideolocutus fiim,ego verohumiliatus f�ll�nbsp;Eft aut crux Chriftianorum perftcutio cum ignominia 5C fine vlla commift��^^nbsp;ideoque valdefcandalofa eft.Primum patiunrur vt fteleratifsimi nebulones.1^nbsp;Eftias Propheta etiam,deipfo Chrifto prjed/xit cap. 9. cum fteleratisreputa^nbsp;Deinde latronibus,furibus SCc. mitigantur p�n�, SC homines t�gunturnbsp;diaergailloSjibiftandalumnoneftconiundiumcumpozna.

Contra mundus, vt iudicat Chriftianos peftilentes cfle homines,ita pa�n� fan's dignam eis,pro malefadis fuis,infligipofl�.Necpcomiftratione'^^lj^nbsp;�uctur ergaipfos,fed ignominiofifsimo genere mortis afficit. Et illarenbsp;comodum ad ft redire. Primum quod obfequiu pr�ftetDeo,fiinterficiateO^nbsp;de publica pace fperatreftitui,iftis peftibus ablatis.Idco crux S)C mors piorunbsp;fcandalis.�t nihil moucat vos ifta indignitas inquit Paulus �� duratio crucisnbsp;QC fcandalijftd potius vos cofirmetjftis cnim durantib.optime habetres Ch''^nbsp;Ad eS mod� confolatur eti� Chriftus fuos Mat.^.Beati eftis,inquit,cSnbsp;rint vobis homines ��perftcuti vos fuerint,S^dixerint omnemal� verbda^i^nbsp;VOS mentientes propter me. Gaudete amp; exultate, quonia mcrces veftranbsp;coelis,fic enim perftcuti funt Prophetas,qui fuerSt ante vos. Hoc gaudi� no Pnbsp;Ecclefia fibi eripi,Quare no libenter velim,quod Papa E pifc.Principesnbsp;nobife� concordes efl�nt.Ea enim concordia certa fignificatio cfl�f,nos am�� pjtgt;-dolt;ftrin�.In fumma oportetEcdefi� cum pure Eu�gelium docerperftcutio�^ pnbsp;ALIA OBIECTIO AD VERS AR lOR VM,

NIHIL BONI SECVTVM SIT P R AE D I C A T I O N E Euangelij^crquodtotuimundiKturbeturcrcommoueatur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

Tom.4.Ien.foliot4jr.Galat.cap.4,. Quicuncp natifunt, �Cviuuntin ac gloriantur de ifta natiuitate 8C h�reditate Dei, habent perfecutoremnbsp;diftimus hodie ipfa exporientia. Vtdemus enim omnia plena elle tumuft�^.^^ijV�

DE EV�SgELIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h*

lt;ccut�onibus,fe(Qis Sgt;C fcandalis.Quafc nifimuniremus animos no�iros illa Pauli co* folatione QC fimihbuSjac certo teneremus �rticul� iuftificationis,non poflemus ferr�nbsp;vim �C dolos Satan�.Qiiem enim non mOUerentperf�cutiones illae atfocifsim� ad*nbsp;uerfariorumT'Deinde iedlae QC infinita illa ic�dala, qu� fuicit�nt hodie ipiritus fana*nbsp;tiaVProfed� vehementer dolet,Cum audire cdgimur, omnia fiiifl� tranquilla 8� pa*nbsp;cata ante Euangeli�,iam eo inuulgato omnia turbari,forum mund� comoueri �C innbsp;Icfe collidi. Hoc audi�s homo firte fpiritu,ftatim offenditur, 8c i�dicat inobedienti�nbsp;fubditor�crga Magiftratus,i�ditiones,bella,peft�,fam�, �uerfiones rerumpublica*nbsp;r� �c Regnorum,fedas,lcandala �C fimilia infinita mala oriri ex dolt;Rrina Euangelq�nbsp;Contra hoc maximu fcandalum debemus nos eriger� Si cortfirmarehac fua�ii*nbsp;�maconfolatione,quod pios hoc nomen �C titulu in mundo oporteat gerere, quodnbsp;�Hitiofi Si Ichifmatici ac infinitorS malor� aurores fint.Hinc eft quod adueri�rij pu*nbsp;�antjfe iuftifsimam cauf�m habere,imo oblequium (� praeftare Deo,c3 odcrunt,per*nbsp;�equuntur �C interficunt nos. Ifinael igitur non poteft no perfequi Ii�ac,no vicifi�mnbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcrfecution� Ifmaelis non vult ferre, isnonprofiteaturi� efl�

�ianum.Sed qu�io dicant adueri�rij, qui ifta mala fie hodie amplificant �^ exag garant, qugbona l�cuta l�nt ad pr�dication� Chrifti �i ApoftolorumfNonne vafta*nbsp;^�oregniludaiQ-Imperij Romani,S^c�turbatiototius orbis terrar�fNonnbsp;^Jpacuangelijjquod Chriftus �c Apoftoli docuerunt in l�lut�, non pernici� hominbsp;^^�^'^tPl�l.z.ait,culpa gentium,populorum,Reg� �C Principum,q�i oblelsinbsp;� ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verbs grati�,pacis, vitac amp; i�lutis aetern�,audire, fed de*

� 3fifunt,amp;damnaueruntvt dogma perniciofum,religioi,8Creb,publicis, Hocc^ ^ur� efl� longe ante S^S.in Dauide pr�dixit,c3 ait�.Quarc fremuerunt Gentes,5Cc,nbsp;^'^�^ultus �C conturbatio rerum,cti� hodie cernitur Si auditur. Adueri�rijnbsp;^ansferunt culpam in dor^rinam noftram. Dotflrina gratiae �f pacis, no excit�t hasnbsp;^^gt;�038,fed gentcs,populi,Reges terrae Si Principes vt Pfal.z. ait,frcmunf, meditan*nbsp;^jinfurgunt Si confultant, non cotra nos,vt putant,aut dodlrlnam noftram quamnbsp;c�f rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftditiol�m criminantur,led contra Dnm Si Chrift� eius. Ideocp omnia

�j �^�^conatusfunt�fcr�tirriti.Habitatorc�lirideteos. Dnsfubfannateos,amp;.�c� quamdiu velint,illos motus excitari per nos, tarnen Pfalmus conl�*nbsp;ipfos efl� autores talium motuum. Hoc i^ no credunt,mult�nbsp;��^6nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tumultuari infurgere Si confultare contra Dhm Si Chrift� eius,

Ptj�Q ^��^ftare,legloriam eius defendere. Si nos perfequendo obl�quium illi Pl�lmus no mentitur,S^ exitus rei hoc probabit.Nos nihilnbsp;P3timur,pcrhibente nobis teftimoni� conlcientia noftra in S. S,nbsp;Chrift� ftpropter tales tumultus Si fcandalaexcitantur,nonnoftra,fednbsp;dinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;negare non pofl�mus,nec patrocinium eius del�rere, cum Chri*

Paccar ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;puduerit Si l�rmon� meorum, in generatione iftaadult�ra Si

fiteri - ^^P'^debit illius SC Fili�hominis SCc.Qiri igiturdocerevultChrift�jS�con* ftarim audire cogitur, quod homo peftifer fit, qui co*nbsp;conturbarunt orbem terrar� (dixerunt lud�i de Paulo Si Silanbsp;�d�cr�ta C�faris faciunt. Et Z4. Inuenimusnbsp;Slt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peftiferum,8lt; concitantem feditionem omnib. lud�is in vniuerfo or*

Nazarenor� Sic� Simili modo queruntur Gentes Atft.id. Hi ho* noftram Sic. Sic hodieaceufantLutherum efl�c�ntur*nbsp;Pofside/P^^^^Imp.Rom. Sitacei�inpaceefl�ntomnia,quaefortisillcarmatusnbsp;Clnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amph'�s me perl�queretur. Sed hoc modo obfcuraretur Eu�ge*

^^lis j\^�^^�fl�^or,conturbaturamp;rruit Papa. Autamittendus eft Papa mor* tfl, Ru aeternus Sicum co vita aetcrn�.Sed ex duob.malis minus eligendunbsp;3t igtt�r poti�sPapa terrenus Si mortalis,qu� Chriftus cceleftis Si ^ternus,nbsp;Ff iij Chriftus

541 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DB B M�NGEL io.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Chn'ftus ipfc cum pr�uidcret in fpiritu maxi'mam rcfum conturbation?. lifionem mundi (ecuturam cx prpdicanonefua,hocmodo feipfum cofolabawr'gnbsp;veni mittere in terra,�C quid volo nifi vt acc�datur.4ta videmus hodicnbsp;Euangelij,propter perfecuti�em, 6C blaiphemi� aduer/�riorum, contempw^��^nbsp;gratitudinem noftrorum hominum,multa mala fecutura.Ea res tarn vchcinctefnbsp;angit, vt fecundum carnem fatpe cogitemus,melius fuifle no inuulgari do�itW^nbsp;tatis incolumi pace,qU� ea nuncinuulgata pace publica perturbari. Sednbsp;antrepidicu Chrifto dteimus,veniign� mittere in terra,amp; quid volo nifi vtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

datur.lllo aut igne acceib,oriuntur ftatim maximi motus. Qiiia non aliquis Imp.fed Deus huius feculi prouocatur, qui eft potentifsimus S. dns totius 'nbsp;Hunc magnum aduerfari� inuadit hoc infirm� verbum, pratdic�s Chrift�nbsp;Huius potenti� diuin� fenti�s Behemoth,excit�t omnia membra fua,mouetcaUnbsp;facitcB ferueftere quafi olla profundu maris,Iob.4i.Hincilli tumultus �6 furore*nbsp;dfi ^iarenihilnosmoueat,quodaduerfartjoffenduntur�::clamit�t,Nihilbof*�'^nbsp;nire ex prgdicatioeEuangelij.Ipfi infid�les egei amp; indurati funt.Ideo impofsifi�^^,nbsp;eos videre vll� frucftuEu�geltj. Nos c�tra,qui credimus (qu�qu� foris adnbsp;mimur infinitis malis,cotemnimur,fpoliamur,blafphemamur,danamur, P^^�Pnbsp;omniS fiimus,occidimur,�^ intus confci�tiapeccatiangimur,ac perDgmones^nbsp;mur)videmus ing�tilsima �6 ea innumerabiliac�moda amp; fru��us Euageltj-I*'^nbsp;fto enim viuimus,in quo SC per qu� reges fumus amp; Dni, fupra peccatum, [jj�nbsp;carnem,m�dum,infernum,8C omnia mala. Per que deniep c�culcamus pedib^^Lnbsp;dracon� QC bafilife�, qui eft Rex peccati amp; mortis, Quomodof'In fide,nondԑ'jj^j jnbsp;reuelatum eftbonum noftr�, quod per patientia interim expeeftamus SC tani^*,jnbsp;certo iam tenemus per fidem.Difc�dus eft igirur dilig�ter articul�s iuftifirat�P^.j^nbsp;folus erigere cotra infinita ilia fc�dala, �C c�folari nos poteft,in omnibus,nbsp;�C perfecutionibus. Videmus enim aliter fieri nonpoft�,quinm�dus offendatii^nbsp;lt;ftrinapietatis,8Cperpetuoclamitetnihilboni ex ea venire. Quia animalis ho��^nbsp;percipitea,quaeftintS.Dei,ftulticiaenim illifunt, �.Cor.j. Tantum videt^^ jpnbsp;mala,c�turbationem rerum, rebellionem,c�des, feeftas, SCc. His alpedusnbsp;tur exc�catur SC ruit in contemptuin Slt; blafphemiam verbi.

Nos cotr�,debemuscofirmari,quiaadueri�n)noaccu{ant SCdanant liOsp^^j�j, manifeftafcelera,vt funt,adulterium,c3edes,rapina,�CGfied propter dodrin�n^�^jnbsp;Qiiid docemus igitur.^Chrift�filiSDeimorte crucis redemifl� nos �peccatisi�^nbsp;�C morte �ferna.No ergo vit�fed dodrin� noftr�,im� no noftr�,fed Chrftb�^Pjj�*nbsp;n�t. Ergo culpa Chrifti eft quod nos impugn�t. Et peccat� propter quod no^ P jynbsp;qu�tur aduerfarii,no nos,fed Chriftus comifit. An aut Chrift�,^�pter hoc,fiR^*^^g^nbsp;cet,peccaturn,qui folus eft luftificator �C Saluatornofter, deturbaturifintnbsp;d�naturi vt h�retic� SC feditiofum, v iderint ipfi.Nos h�c iu� caufam illi com^^i a�Inbsp;�gti SC fecuri int�rim erimus {pelt;ftatorcs,vifuri vtri vicerinr,Chriftus neanipR^^^fcnbsp;quid� nobis fec�d� carn�,quod ipfi Ifinaelitac noftri t� fureter nos oderuntnbsp;qu�tur.Secund� fpirit� tam� gloriamur inafflitfti�ibus noftrisuum quia fc��nbsp;nos ferre,no propter peccata noftra,fed propter Chrift�, cuius beneficium gnbsp;illuftramus: t� eti� quia Paulus hicpr�munit nos, �f dicit oportere Ifmaelcnbsp;6CperfequiIi�ac.Eribi.fol.i47.Hocmal�femperexiftitinEcclefia,pr�fertiit�^igt;nbsp;dodrina Eu�gefij,fcihcef,quod filq carnis rid�t�C perfequ�tur filiospromyjnbsp;Papiftg SC S.fanatici perfequ�tur nos hodie,propter nulla ali� rem, qu�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f�?r^

mus iuftici� cotingere per promifsionem.Malcenim habet Papiftas, q� ido^ no adoramus,hoc eft,o,non pr�dicamus lufticias,opera 6C cultus ab hominidnbsp;gitatos amp; inftitutos,valere ad conf�quend� grati� SC remiftion� peccatoi0�nbsp;con�tut nos � domo eficercjhoc eft^glorianturfe efl� Ecclcfi�, filios SCnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j'

�gt;� EVANGEtl�I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ul

Wfepertincrc h�ercditatc 2lt;c.Nos contra,vt h�reti'cos Sgt;C feditiofos excomunicant �^ii^ofluntoccidunt in obf�qui� Dei amp;c.Ita fimplidrer,quant�m in ipfis efi:,cijci�tnbsp;i^os eprgfenti �C futura vita,Fanan'ci S.ihfenfifsime oder�t nos, q�od impugriamusnbsp;deteftamur eorum errores �� h�refes, quas fubinde nouas in Ecclefia fpargunt,acnbsp;pfopterhocipf�m,iudic�tnos 15gedctehorescflePapiftis,tdeo(^atrociu8 nos od�*nbsp;dntqu�illosj��c. Qiiamphm� igit�r verb� Dei l'n luc�prodit irafcitur Diabolus^nbsp;�ratus vtitur omnib.virib.�^ dolis ad perfequ�dum QC ^rfus obruendum illud. Ideonbsp;aliter fieri no potcft,quin exufo'tet inf�nitas fedas �C fcandala,it� perf�cuti'�es 6� cxgt;nbsp;des.Eftenim mendacij pater QC homicida* M�dacium fpargit in mund� per impiosnbsp;Inodores,homines occidit per Tyr�nos.Sic vtr�cp regnu fpirituale 8c torporale oenbsp;tupatjhoc per mendaci� impior� docf�orumCvt interim no di�c� quod perpetuo fuisnbsp;*gnitis teils vnumqu�tp pr/uatim follicitat ad haerefes �C impias opiniones)illud pernbsp;gladi3Tyrannorum,atcp ita vtrinc� cocif�t contra filios liber�,pater mendacij S� cgnbsp;d�Sjfpiritualem amp; corporale perfecuti'onem. Spiritualis, qu� � fanaticis hodie ferrenbsp;^^��mur,moleftifsima aeprorfus intolerabi�i's uobis eft, propter fcandala quib.Dia*nbsp;d�form�t dodrin� noftra. Audire enirn cogi'mur f�d�as Anabaptifiar� QC Sagt;nbsp;5^nientarior�,�6omnia mala oria efl� ex dodfrina ilia,Corporalis qu�r�b.amp;fcorponbsp;pb-infidiantur Tyranni,tolerabilior eft,qui� non fit propter peccata noftra,led con*nbsp;iefsion�verbiDei.Dilean�us igitur ex ipfo titulo Diaboli(patermendaci} �C c�dis)nbsp;quem Chriftus ci tribuit Iohan.8. quod fiorenteEuangelio amp; r�gnante Chrifto, ne*nbsp;felfefitoriri fcd�as perditionis,�C ornrtia efl� pl�ila furorib. homicidarum perfequ�*nbsp;veritatem. Et Paulus ait* Oportet h�re��s efl�. Qui hoc ignor�t facilime offen*nbsp;ditur,�!^ deficit ad veterem fuum Deum amp;fidem,reli(ff� vero Deo �C. fide.

Pr�munit ergo hic Paulus pios, ne amp; ipfi oft�nd�tur illis peri�cutionib.f��s Sd ^andalis,dicens:Quem�dmod� tune is,quifeCund� carn� eft, dCc, q.d.fi fumus filijnbsp;�foinifsionisjfecundum �pirit� nati, expeeftanda eft nobis C�rtifsiin� perfecutio fra*nbsp;J.dsnoftri,qui fecundum carne nat�s eft. Hoc eft non fol�mh�ftes pal�m imprj per*nbsp;�^quenturnos,fed etiamhi,quiprimum fuerunt dulc�s amiciftoftri, quibufeum co-�nbsp;^erfatifumus ftimiliariter in eadem domo,qui�nobis acccperuritd�dtrinam Euan*nbsp;Sffn,fiunt poftea infenfiisimi hoftes noftri,pcri�qu�tes nos acerrime.Quia iunt fra*nbsp;^��es fecundum carnem,quos oportet perfequi fratres fecundum ipiritum natos. Sicnbsp;Chriftus Pfal.41.de Iuda:Homo pacis me� in quo fperaui,qui edit panenbsp;^^�^cunijlcuauit coram me cafcaneG fuum. Sed hajc noftra confolatio eft, quod Ifmaenbsp;�snoftris nulla dederimus occafionem periCqUendinos.Propter dodrinapietatisnbsp;n/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nos Papifte,hancfi reuocarcmus,ftatim definerentnos pericqui.Ite,fi

ro errores fanaticorum ipirituGapprobaremus,ipfi laudar�t nos. Quia v�* ''T��^�^impietate deteftamur,no pofluntnos no infcnfiisimc�difl� SC peri�qui.nbsp;hanc peri�cution� ilia icandalanon fol�m Paul.vt dixi,n�s prgmu*nbsp;) ^ypfeChriftus loh. �^.fuauifsime cofolatur.Si de mundo,inquit, efletis, mun*nbsp;s qj luue{|(j,'jjggj.�j. Qiji'g vci 0 de mundo non eftis, fed ego elegi vos de mundo*nbsp;Proptereaodit vosm�dus SCc.q.d. Egofum caufa omniG perfecutionG quas fertis,nbsp;�uterficimini,rcus ftim animarG veftrarG,quia fimeG verb� non pr�dicaretisnbsp;eonfiteremini,non peri�queretur vos mundus.Scd bene agitur vobiicG.Non eftnbsp;maior Dno fuo,fi me perfecuti funt,2lt; vos ^ipter nom� me� p�ri�qu�tur SCc.

His verbis omn� culp� transfert Chriftus in fe,amp; lib�r�t nos ab omni metu q.dlt; vos fed nomen meum,quod pr�dicatis confitemini, in caufa eft cur mundusnbsp;2* perfequatur vi 2lt; dolis,fcd cofidite,ego vici mundum. Hac fiduciafuftentamurnbsp;� *Iubitantcs,quin Chriftus fatis robuftus fit,non folG ad fuftinend�,f�d cti�ad virtnbsp;omn� vimT yrannorG SC dolos hgreticor�.Hoccp fatis oft�dit cotra ludeos Q�nbsp;''Oni.quorG tyrannid� ac perfecutiones aliquandiu fuftinuit,fuftinuit etiam dolosnbsp;F f iitj hxreticorumj

344 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE EV ANGEL 10.

fa�f cticof um, fed Rio t�porc cucrfis ac deletis �lis omnib. permattfit Rex Quantumuis jgitur in�m'ant hodiePapiftXj quantumuis(�lt;5�arijdepgt;^�^nbsp;c�rrumpant Eu�ngeh�m Chn'fti,tamettChriftus manebit Rex m(�cula,�inbsp;Domini ftabit in aeternum ^redadis itt nihilum omnibus inimicis ipfius,nbsp;FROMISSIONES TEMPORALES IN^nbsp;CLVDVNT CHRISTVM.-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

GeneC Cap. ir.Tom.2.foI.p^. Obferuandum autempra�cipu�hoceft, hae promifsiones includunt ipfum Chriftum, imo aeternam vitam, �C fi non denbsp;ftojfed del�aco videantur loqui. Ideo Paulus in Romanis addit, fcriptah^^.�,;,nbsp;propter Abrahamum led propter nos credituros Abrahac exempIodNamnbsp;temporalis eft, ceu nux quae tegit nucleum Cliriftum amp; �ternam vitam.nbsp;nienteChrifto,tefta leu cortex, in quo nucleus incluftis eft,frangitur,nbsp;promifsio t�poralis �C luccedit Ipiritualis. Abraham promilsiones has non vi� jj,nbsp;pleri, vidit l�ac� filium amp;luos ex eo nepotulos El�u �C Jacob. Sara aute anteQ� inbsp;nafcer�tur exhac vita euocata eft.H�c,inquies,quid fiint ad tarn magnificasnbsp;fionesf Profoerunt h� non Abrah� �C Sarae,^ led pofteris.

Sic cogitamus fere,acludgorum prgcipue hoclcandalum eft,qui tatum vid^^^ fta iplum nucleum Chriftum QC gternam vitam inclulam in hac,quafi teftanbsp;corporali promifsionede terra canaan,6C pofteritate Abrahp, non vident, Sed*,j,nbsp;tura l�ncfta no oblcur�fignificat promilsionibus corporalibus includigternas^^^,nbsp;rituales.Non enimftimus conditificutboues afini,fed lumus coditiad.(ynbsp;Jgitur cum Deus promiflbr nobiftum loquitur, non tantum temporaliumnbsp;bifcum loquit�r,non Iblam ventris cura fulcipit. Anima vult conleruare ab��!nbsp;Oc a�ternam vitam donate. Sunt igiturexternp promilsiones ceu putam�,lnbi*^j,jnbsp;autem nucisSC veritas eft Chriftus �C xterm vita.Qiiia Deus promifl�r loqnifnbsp;cum afinis�i^bobusficutPaulus dicit, NonDeocuradebobus.i,cor.^�Sed,^(,nbsp;�rcatura intelligente, codita ad fimilitudinem Dei, vt cum Deo in gterna vit^ /nbsp;T emporales autem promilsiones, l�nt ceu nuces poma, quibus allie*��nbsp;nos pueros.Sic ducimur �C allicimur ad amorem �tcrnarum rer� �tT quafi a��*^nbsp;immortalitatis promifsionibus temporalibus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Sic dat panem �C aquam,non vt comed� amp; bibam,ficut equus aut muInSj*� bus no eft intelletftus, l�d vt ex hoc corporali dono agnolcam benignitatem^;nbsp;cameetiaminalffspericuliserigamatcpconlbler.Sienimtantumdonarett^�^r ijinbsp;tarnen vult agnolci abs te, quod fit acternus Deus, ac immenf� bonitatis.nbsp;credisjhabes vitam aeternS.Etfi igitur Abraham iftas promilsiones le viucntenbsp;dit,tarnen credidit Deo, Jdeo habuit �ternam vit�,nec potuit mori,l�d adhf^ ^|ji(nbsp;Credtdit enim Deo promittentiReges,populos,5lt;^fili�hgred�benedilt;ftion�^',p(ii:nbsp;fis igitur oculis abdidit fein tenebras fidei,in quibus inuenit �tern� luc�m�^�nbsp;modum promifsiones amplificand�lunt,vtetfi decorporalibus rebus tant� ipinbsp;tur,tameneasapphcemus ad aeternamvitam, propterpcrl�nam loquenfis.nbsp;aeternus eft �C etiam corporalium rerum occafione excit�t nos vt fibi eredam��'nbsp;autem Deo credit,is viuit aeternam vitam. Non enim eft bos aut mulus,m��^ �nbsp;videt Deum efl� bonum,hgcautem noticia eft aeterna vita,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

EvANGELiVM�f lexproprie inhocdilFcrunt, quodlexpraedicat �mittenda,im� cum commifl� ac impolsibilia fieri QC omitti ideo Iblamnbsp;niftrat cognitioncm, Euangelium autemremiflapeccata Qi. omnia

tcxcnim dieft, Redde quod debcsEuan:autdimittutitr tibipc(xatatua,ficRonia.3� pcT kgcm oognitio peccatigt;Et,4. Lex iram operatur, Vbi cnim non eft lex, nee prsgt;nbsp;uaricatio.At de E�angelio dicit L�c^ vltimo. Sic oportuit CJinftfi amp; � mortuis refurnbsp;gereamp; pr�dicari in nomine eius(notainfigniter in nomine non nofti o ) poenitenti^nbsp;amp; remifsionem peccatorum in omnes g�tes. Ecce pr�dicatio remiisionis pcccatorunbsp;perhomen Chrifti hoeeft, Euangelium.EtRomaao.Qyarnfpeciofi pedes Eu�gelfnbsp;^tahtiuin pacem annwntiantium bona,id eft remifsion� peccatorum �C gratiam legisnbsp;plenitudin�per Chriftum^ Inde iuftificatus per gratiam a lege ad Euangeli� fugi�s,nbsp;�dicitjdimfttenobis d�bita noftra,Quod veroCliriftusinEuangelio Apoftoli mulnbsp;tapr�cipiunt, funt nihil aliud quam interpretationes legis, quibus peccatum cia*nbsp;ti�s cognofeeretur, vt gratia tanta ardenti�s qu�reretur, quanto peccatum certiusnbsp;fentireturk

�jj, Qyibencnouitdifcernere�uangelium � lege,is grati�s �gat l5eo:Etfciat fe efle ncologum,ego cert� in tehtztione riondu noui vt deberem. Sic autem itla duo dit'nbsp;fernenda funt, vt �uangelium ponas in �celo. Legem in terra* t Euangel�j iuftici�nbsp;s coeleft� �C diuifl�,legis terrenam human�, vtep tam diligenter diftinguasnbsp;�wticiam E��gelij � legis iuftici�, qu� diligenter diftihxit Deus co�l� � terra,lucem inbsp;^enebrisjdierri� ho(fte,vthgc fit lux dC dies,illa tenebre nox*�tlt;p vtin�adhuclonnbsp;�gt;useasdiftinguere pofl�mus. Quar� fi agitUr de fide,iufticia cceleftijConicientia,cxnbsp;^udaturprorfuslcxSf rclinquaturint�rra;Sideoperibus acc�datur lucctna Operunbsp;juiuftin'aelegjsjj^j^Q^j�^ gjcluceatSol ille�d immenfaluxEuangeltj amp; grati�irinbsp;�^ luccrnaautem legis in node. Qtiare confeientia, perterrefadafenfupeccatif�cnbsp;lam agis in terra, ib� afin�s lab�tct,f�ruiat amp; portet onus fibi impofit�,hocnbsp;gt; corpus fit cuin jfj�jjibi-jfsfiiislegefubiedum.

afeendis in c�lum, relinque afinum cum farcina in tertajftihil enini Jdcienriacu legc,operibus amp; terrena iuftitia.Sicafinus manet in valle, cOnicienti�nbsp;f al�endit cum Iftacin montem,n�hil penit�s fti�s de lege �C operibus, fed tantumnbsp;�'�atanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatorum �imeram iuftitiam in Chrifto propofitam QC d�^

d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ob�dientia legis feuerifsime Cxigatur^ ibi nihil ftiatur de Euan*

Jim ' � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;operibus.Hacdiftindionediligenterobi�ruataneutr�exceditfuo's

manet extra caElum,hoc eft, extra cor vel confeientiam. Econtra libertas ^�clicamanet extra terrain, hoc eft, extra corpus �f mebra ipfius. Qii�m primi�nbsp;tur nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatum veniunt in ceelum,id eft,in confcientiam,protinus hinc ��jci�

^hS^iac�icientiapcrtcrrcfadametu ir� amp; iudicijDei,t� nihil delege�� peccat� Chrifto.Et vicifsim cum gratia libertas, �Cc.V enitin terra,nbsp;i�i fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dicatur,Tu no debes verfari inhara SC fordibus corporalis vite,fed

tio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inc�lum,amp;c.Iftam Icgts amp; �uangelij diftindioncm Petrus fimul�

�uangelium fimul �C le f�^^^ononeratferendum ideo reprehendit Petrum,nbsp;7!^'^��^8P��^*^^^*^^2fhceret,Sed vtifta duoiter� pure difcerneret, nempe,nbsp;bonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terra,Euangelium vero in c�lo iuftificet. Papa autem no folum mifeuit

�^^^�^^ti�ngelio, fed meras leges �C eas tantum c�r�moniales ex �uartge�io �tjconfundit politica Sgt;CEcclefiaftica j quas ver� fatanica Sgt;C infernalis confufio eft.

DE DISCRIMINE LEGIS ' �s i�cus de diferimine legis amp; Euangelij feitu necefl�rius eft,quia continetnbsp;totius dodrin� Chriftianae. Idco quife^ ftudiofus pietatis dilig�ter difeatnbsp;nbsp;nbsp;, |jqlt;

legem ab Euang�lio, non tantum verbis, fed etiam ipfo affe�tu SC expetientt^ cft, vt in corde SC cotifcicntin ifta duo ben� diftinguat. Alioqui quantum �nbsp;attinetjfacilis eft illorunl diftin(fli�:Sed in tent�tione fenties Euangeliumnbsp;econtra, legem afsiduamefl�hofpitem in Conicientia. Nam ratio naturalit�nbsp;cognitionem legis. Qu�tccum perterrefit conicientia peccato,quodIcxnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jj,

augetjdicas. Eft tempus moriertdi, eft tempus viuendi, eft tempus legem aUt�* eft tempus legem contemnendi, eft tempus Euangelium audiendi, efttemp^ j,;nbsp;ciendi �uartgelium, Lex iam diftedat,Euangelium veniat,quia iam rt�neft^gt;nbsp;��diendi legem,i�d Euangelium. At nihil boni fecifti,im� grauiter pec�fti-^nbsp;d�ji�dremiisionem peccatorum per Chriftum habeo,pr�pter quem omnianbsp;mihi condonata iunt. Extra certamen vero c�nicienti�,cum externa of��ci^^ j}nbsp;bcnt:h�cfi cs minifter verbi,magiftratuS,maritus,pr�cept�r,diicip�lus,�^�^nbsp;jcmpus audiendi Euangelium,i�d legem,ibi i�ruit� vocadont

Confeientiae diligenter funt docend�, vt locum de diierimine gratiae bene diieant� lufticia gratia: i�u libertas confeientiae ad carnem,Caronbsp;debet eile libera,fed manere in i�pulchro,carcere,giabato, debet fubrjei legis y,nbsp;ceri per Aegyptios, Confci�tia vero Chriftiana debet efl� legi mortua,id cftgt; 1nbsp;lege,Slt; prorfus nihil habere comm�reij c�m ea� Hoe prodeft nofl�, q�i�nbsp;confolandas afflidas Confeientias. Ideo cum vides hominem pauefalt;ftumnbsp;ftatum c�nfcientia peccatudic. Nonred� diftinguis,frater,tup�nislegeint^j(ilt;nbsp;fcientiam,q�^p�nenda eratincarnem,euigila,refurge SC cogita tibi cred�ot�^,j((i)nbsp;in Chriftum,vidorem legis SC peccati, ea �de tranicendes legem, 6C ibis innbsp;vbi nulla eft l�x 8(. peccatum�Etfi lex SC peccata fint, tarnen ad re,quia tu kg^nbsp;catis mortuus es� Haec diftineftu funt facilia, i�d beatus qui ifta probe nofl�t innbsp;mine c�nfcientia:� Hoe eft,qui irruente peccato,6^ lege acculante ac terrenk�? jjfii'nbsp;dicere. Quid ad me,quod tu lex me agis reum,quodconuincis multanbsp;mififl� Imo adhuc quotidie mult� c�mmitto :Hoc nihil ad me, iamfurduslt;��;gt;nbsp;.audio te,ideo furdo narras fabulam,quia fum tibi mortuus. Si �ut� omninonbsp;vis diiputare de peccatis, vade ad Carnem SC m�bra, feruos meos, illos eru^*�nbsp;amp;cruclfigc:mihi veroconfeienti�, DomingScRegin�,nefismolefta,nbsp;mihi tecum, ium enim mortua tibi, SC iam viuo Chrifto, vbi ium in alianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

grati�, quae dominatur peccato SClegi: per quid C per fidem in Chriftum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

infra eXponit. Eft autem mira SC inaudita ifta definitio : Qiiod uiucrelegigt; Deo:0d mori legi fit viuere DcO�tha: dua: propofitiones funt cofrarjifsimf y'j/nbsp;ideo nullus Sophiftaaut legifta eas intelligit. Tu vero diice eas relt;fte int^nbsp;Qiri viuit legi, hoc eft, quaerit per opera legis iuftificari,peccator eft,amp; m^n^nbsp;mortuus amp; damnatus eft�

Lex enim non poteft eum iuftificare SC ialuare,0if fed accuiaf,perterrcft^ cidit eum� Ergo viuere legi,eft mori Dc�,Et � contra mori legt eft viuerenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jiii

fi vis viuere Deo, op ortet legi moriaris, fi aute viues legi, mortuus cs Deo* viuere De�,iuftificari per grattam i�u fidem propterChriftum finenbsp;Qirare ChriftianUs,fi proprie SC dii�rt� definiatur,eft Filius gratig SCnbsp;catorum,qui nullam prOf fits legem habet,i�d eft iupralcgem, peecatum,nbsp;nbsp;nbsp;,;5

fernum. Er vt Chriftus liber eft � i�pulchro, Petrus a carcere: Sic Chrim liber � lege. Et qualis refpetftus eft Chriftirefufcitatiefepulchro, SCnbsp;c carcere,ad fepulchrum �C carcer�,talis eftrefpe�us confeientig ruftif�c^�^^^i/^

bs D�SCR�M�NE LEG�S ET EVANSELIL 34,7 Vtquc Chriftus foa morte refurret^ionemoriturlcpulchro, vtamplius non ha-beat iusineum,nee poft�t tenere eum, fed lapide amp; figillis, ��c. Frac^is, cuftodibusnbsp;pcrtcrrcfadisjrefurgit ipfe �C liber difcedit: Et Petrus ftia liberatione moritur carce*nbsp;ft abit quo vult^ita conlcienna per gratiam liberatur � lege. Et fic cft omnis qui na*nbsp;tuseftex fpiriru. Verum caro nefcit vndc veniat aut quo vadet, quia nonpoteft lu-^icare nifi �ecundum legem. Contra,fpiritus dicit. Accufetmelan�lex, terreatmenbsp;peccatum amp; mors,; non tarnen ideo delpero. Qjtia legem contra legem,pcccatumnbsp;^otitrapeccatumjmortem contra mortem, habeo,

Itaque cum remorfwm �onfqen.ti?� propter peccatum fentio. Serp�ntem ilium �ieum, Chriftum, in cruce afpicio. Ibi peccatum al/ud inuenio contra meum pecca*nbsp;*^tn,quod me accul�t deuorat,peccatum vero aliud,fcilicet in carne Chrifti,quodnbsp;to�itpeccatum totiusmundi.Omnipotcnseft,damnatacdeuoratpeccatummeum,nbsp;peccatum meumneme aceufet dC damnct,damnatumeft per peccatum,id eft,pernbsp;hriftum crucifixura, qui fa�lus eft pro nobis peccatum, vt iuftiria dei per iliumnbsp;��emus,Sic mortem in carne mea inuenio,qu� me affligit �C occidit,l�d habeo contra*nbsp;�am mortem, qu� eft mors mortis meae, ca crucihgit �C deuorat iplam. H�c omnianbsp;hunt perjegemamp;opera,l�d per Chriftum crucifixum. In cuius humcris lacentnbsp;Jtiucra generis human! mala. Lex,peccatum,morS)Diabolus,infernus,que omnianbsp;Oftuntur in eo, lira enim morte occiditea. Verum oportet nos hoc Chrifti benefi*nbsp;^mtirma�de accipere�, nam vt neep lex,necp vllum opus,fed folus Chriftus nobisnbsp;ertur, ita nihil � nobis requiritur nifi fides, qu� apprehendit �C credit meum pec*nbsp;^^um01^mortemdamnariamp;aboleriinpeccato�^morte Chrifti. Siefemper certil�nbsp;q^ibus neceft�ri� conlud�dum eft, Solam fidcm iufti*nbsp;Qyomodo enim lex 2lt; opera cooperarentur ad iuftificationcm, cum Paulusnbsp;�tra legem �f opera agat. Et prccile dicat nos debere mortuos efl� legi. S i Deo vi*nbsp;autem mortui fumus Icgi,amp; iota nobis mortua eft, tunc reefte nihilnbsp;n� ^^��tmerctj nobifeum, Qiiomodo ergo cooperetur ad iuftificationem. Oyarcnbsp;Chriftu fine lege amp; operibus iuftos pro*nbsp;^�^^opbiftac exei non intelhg5t,ideo fomniant, fidem non iuftificare nifinbsp;qujj �P^��3charitatis. Hocmodo fides, qu� credit in Chriftum, fit ociolaSC irrita,nbsp;, ^^3hitur vis iuftificandi,nifi formata fit charitate. Tuverofeponc iamlegenbsp;'I* isanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alium locum 0^ tempus,nbsp;nbsp;nbsp;intendeanim� ad ftatum pr�fentis cau*

pecQj ^^��^ftatus eft.Qtiodlefus Chriftus Dei filius moritur in cruce,�� port�t me3

lib * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; mihi iam negotium fac!unt,ideo follicitus fum quo modo ab

qu�i^^��^^*fieer faluer. Hie non inuenio legem, opus,aut charitatem aliquam, �^^ftru^fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;his liberare.Sed folus Chriftus to 11 it legem, occidit peccatum me�,

^icar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meam incorpcluo,atcphocmodo cuacuar, infernum diabolumiu

od nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deftruit ad infernum. Summa omnia qu� meantea cruciaucrunt

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;medio fuftulit,cxpoliauit,oftentauit palam,S6dciIlis

��ihi F nbsp;nbsp;nbsp;^��i^niphauit,vt iam amplius non pofsint dominari, led cogStur leruirc

�M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intelligi poteft, hie nihil oportere agi,quam audire ifta fiegefta efl�,

bde apprehendere. Et ea eft vere formata fides. Poftea, Chrifto ficfide K'mQ mcmortuo legi, iuftificato � peccatO)amp; liberato � morte, diabolo in*nbsp;figjnbsp;nbsp;nbsp;�hriftum,Tacio bona opera,diligo Deum,ago gratias, exerceo charitatem

� f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;charitas vel fequentia opera nec infirmant meam fidem nec

f eft Theologia, �C paradoxa ration! mirabih'a �T abfiirda. Quod p�p c�cus, furdus fum lcgi,�(^hberab ca, fed planeeimortuus. Eft autemnbsp;I fententia, per legem leg! mortuus lum, plenifsima confolatione , quaenbsp;' -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fioportuno

fl oportufto tcmporcalicui pofl�t inciderc, OC c�m vcro intclkdu animo,is confifterct fortiter aducrfum omnia pericula mortis, terrores confdd* jnbsp;Si peccati,quantumcun^ irrucrcnt^ accu�rent 2C ad defperatioem cum adig^fnbsp;lent�Cert�vnuiquifquctcntatur, finoninvit�,tameninmorte, ibi cinnnbsp;oftcndit peccatum,Con{cientia ftatim di(f�at,peccafti;Hic fi tenes qua: Pauk�nbsp;fti Apoftolus hic docet;Refpondes,verum eft,peccaui. Ergo Deus punietnbsp;nabit te* Non,imo lex Deihoc dicit,Nihil mihi cum hac lege. Quare i* qu��nbsp;aliam legem, qu� cogit hanc obmutei�ere,libertatem icilicet,quam libertat��'nbsp;fti,per Chriftum enim libcratus fum � lege, ideo lex qu�c imptjs eft Si mancd^ unbsp;mihi libertaSjSC ligat meam damnatricem leg�.Et fie lex qu� me ligabat Sinbsp;tcnebatjiam ligatur Si captiua tenetur per gratiam feu libert�rem, qu�nuucdnbsp;lex. A qua etiam accui�trix ilia lex audit. Tu non ligabis,neque captiuumnbsp;aut reum facies mihi hunc,ied ego tenebo te captiuam. Si ligabo tibi manus,^^nbsp;ceas ei,qui Chrifto iam viuit,amp;Stibimortuus eft. Hoclegi dentes eft excUtt^A�/nbsp;betare aculeum Si omnia arma eius,cam(p prorlus eneruare. Et tarnen impfl�nbsp;credulis manet lex.Et nobis infirmis,quatenus no credimus,manet,Ibinbsp;fuam aciem dentes. Sed fi credidero in Chriftum, vtcuncp peccatum me fo^ ^u(nbsp;ad defperationem,tarnen fretus haclibertate quam in Chrifto habeo, diconbsp;nbsp;nbsp;J

me peccafl�,fed peccatum meum,quod eft peccatum damnatum, eftinChm^ eft peccatum damnans. Eftautem peccatum illud damnans fortius damn�k�^nbsp;enim iuftificans gratia,iufticia,vita Si i�lus. Sic cum fentio pauores mortis,di^^�nbsp;hilrei eft mihi tecum mors, quia habeo aliam mortem mortificantem te mcaknbsp;tem. EftaSt morsmortificansfortiormortificata. Siefidelisper folamfideUiP 1nbsp;erigerc fefe Si concipere certam amp; firmam confolationem, vt no palleftat �nbsp;cari,mortis, diabolinbsp;nbsp;omniummalorum. Etvt maxime Diabolus omky W

fuo in cum irruat,8C eum abruere velit terroribus.totius mundi, tam� inm^d^^^ terroribus concipit fpem,ԣ^ dicit: Domine Satan nihil me mouentmintc Sinbsp;tui.�Qtiia vnuseft qui vocatur lefiis Chriftus, in quam ego credo : Is legemnbsp;uit,peccatum damnauir,mortem aboleutt,infernum deftruxit:Eft(pSafan,k jjiinbsp;tan,nam te captiuauit vinxit, vt mihi Si omnibus credentibus in ipfum,�^*^ P jjrt'nbsp;amplius nocere. Hanc fidem Diabolus non poteft vincere, f�d ipfc pernbsp;tur.Qin'a haec eft,ait Ioannes,vi(ftoria quae vincit mundum,fides noftra,QP��nbsp;vinci�mund�m,nifiquicreditquodlefuseftfilius Dci f Pernimiumnbsp;Si indignationem fpiritus,Paulus ipl�m gratiam appellatlegem,cumnbsp;aliud nihil fit,nifi iumma Si infinita libertas gratiae,quamhabemus innbsp;Deinde etiam tnbuit hanc ignominiof�m appellationem legi nobis incck f(il^nbsp;nem,vt feiamus earn nunc nouo nomine baptif�tam, quod iam no viua,nbsp;Si damnata fit. Et quodfpetftaculum valde iucundum eft, proponit Si.pii�'nbsp;gern velut furem,aut latronem aliquem iam damnatum Si adiudicatumnbsp;eit enim per profopopeiam, legem captiuam tenen� cui iam manus Sinbsp;fint,omniscp poteftas adempta,ita vt amplius non pofsit excrccrenbsp;ftoc eft,non pofsitaccul�re Sicondemnare,Ethac iucundifsima pic�ura r^nbsp;contem ptibilem in confeientia, vt cred�s in Chriftum iam aufit legi,f�nlt;^nbsp;fuperbia,infulrareadhuncmodum:Egofumpeccator, fi quid potes con^^nbsp;f�cito,tanti�m abeft vt credenti fit lex nunc formidabilis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l

Chriftus cum refurrexit � morte,quid formidaretfcpulchrumiPct�'*^� cxcarcere,quidiammetueteum Puell� moribund� potuitlcftuluseii^j^^fFnbsp;bilis,iamautcmrefufcitata, curtimcretillum T'Sic Chriftianus quinbsp;perfidempofsidet,curformidaretlegemf'Sentitquidemterroresnbsp;non vincitur,fed fretus libertate quara liabetr� Chrifto, ait, audio teleg^^jjr

nrormurantcm,te veile accuf�re �C codemnare me,fed hoc nihil me mouct. Tuihihi es vt vacuum fepulchrum Chrifto erat, video enim te captiuam dC ligatam manus �Cnbsp;pedes,quos ligauit tibi mea kx. Quae eft ilia iquot; Libertas,Qiiae vocatur lex,non quod,nbsp;hgetme, fed liget meam legem, Lex enini d�cal�gi ligabat me : Contra illam nuncnbsp;habeo aliamlegem fcilicet,gratiam,qug non eft mihiiex,nccp ligat,fcd lib�r�t me.Efl:nbsp;�utem lex contra damnatriCem legem, hancligatvtampliusnonpoflctmeligarc*nbsp;Sic contra mortem meam ligantCm me,habeo aliam mortem, vitam fcilicet j quae vi-wificat in Chrifto, Et ilia me foluit �i. lib�r�t � vinculis mortis meg, Qc ijfdem ligat ip*nbsp;hm.Sicmors qugme ligabat,iam ligata eft,qugme occidebat, iam occifa eft, perip^nbsp;�tn mortem,id eft,ipGfsimam vitam.Sic Chriftus fuauifsimis appellationibiis voca*nbsp;twrmealex,peccatummeum,Mors mea,cotra legcm,peccatum,mortem,cum reue*nbsp;nihil fit, qu�m mera libertas, iufticia, vita, �C falus aeterna ? Ideo autem faeftus eftnbsp;�^xlegijpeccatum peccato, mors morti, vt mea maledicfto legis redimeret, iuftifica*nbsp;ret amp; viuigc3fgj._gj�^jj.Qqy� modo Chriftus dum eft lex, eft libertas,dum eft pecca*nbsp;turn,eft iufticia,dum eft morS,eft vita,hoc ipfo enim quod paflus eft fe legem accui�-inbsp;TCjpeccatum damnare, mortem deuoraredeg� abrogauit,pec�atum d�mna�ir,morgt;nbsp;tem aeftruxit,me iuftificauit �C faluauit.Sic Chriftus fimul eft venenum contra kg�,nbsp;pcccatum 0!^mortem,SC remedium pro libcrtate,iuftitia,6� vita aeterna.Hgc propricnbsp;aulina fpeculatio 2lt; phrafts eft, valde iucunda SC confblatoria. Sic SC Romaiy. opgt;nbsp;ponit lege mentis legi m�brorum,Hoc quia noue 5gt;C mirabiliter ditft� eft,facilius in*nbsp;^rntin animum,SC Hrmius hgret in memoria. Deinde etia fuauius fonat,cum dicit:nbsp;per legem legi mortuus fum, qu�m, Ego per libertatem legi mortuus fum,nbsp;�cit enim quandam piefturam, quafi lex contra legem pugnet,Qijafi dicat,lex fi po*nbsp;^meaccufare,amp; ligare conftituarn fuper te aliam lcgem,hoceft,aliurn T yrannutnnbsp;vicifsim accufet,liget,opprim�t. T u quidemmeus es carnifeXjnbsp; habeoaliumcarnificcm,Chriftum,quiteexcarnificct:teaiitem excarnificato pernbsp;iof�' flnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;item, fi diabolus me flagellar, habeo alium diabolum qui vicifsim

8^^^wt,Sc vincit.Sic grati� eftlex,non mihi,Nam men�nligat,fedlegitime', ah ' Inbsp;nbsp;nbsp;�^^wmpiius me ligare pOfsit.Itacp Paulus libenter nos prorfus abftraheret

Pccti�e iegis,peccati,mortis,�6 omnium malarum ren3,SC transferret in Chri* �� fpeiftar�mUs i�cundifsimum duellum, quod fcilicet lex contra legemnbsp;t'gnet,vt fit mihi libertas,peccatum contra peccatum, vt fit mihi iuftitia, mors con*nbsp;vitam.Qiiod Chriftus fit diabolus meus contradiabolum,vtnbsp;Dei, quod deftruat infernum, vt habeam regnum coelorum.

ditum ft nbsp;nbsp;Myftica,id eft,mons Syna in quo lata lex QC vetus Teftamentum corf

earn 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deo Abrahac magno populum, fed fine promifsione, hoc eft,.nbsp;nbsp;4

Ch ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hacredemDei.Quialegi non funt additg promifsioncs de

nat� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deliberatioeamaleditftolegis,� peccato �Cmortc:Item,dedo

remifsionis peccatorum,iuftitiac �C vit� aeternae.Sed qui fecerit ea, '^iitctineis.SuntergopromifsionesIcgisconditionaks,nOngratispro*nbsp;Quinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed facientibus legem, ideoeprelinquuntcofeientias in d�bitatione,

fond � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facit, promifsioncs vero noui Teftamenti nullam habent annexa

fiign � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exigunt quicquam � nobis,neque pendent ex conditione neSftrae

ftici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;afferunt �C don�t nobis gratisremifsionem peccatorum, gratiam, iu*

tra�ata funt. itaque per Teftamentum continet t�t�m promifsiones corporales, quibus fem*nbsp;eiufmodi conditiozSi audieritis vocem meam, fi feruaueritis paiftumnbsp;1 ambulaueritis in vijs meis,critis mihi populus, 5lt;c. H�cludaei non confi*

Arabes Agar vocant, non g�n�r�t ni'fi f�ruos, quia legi'non eft addita Chn'fto. Quare fi ad legem opera,relidla promifsione SC fide, defeceritisonbsp;perpetu� manebi'tis ferufiideft,n�quam liberi eritis � peccato d� morte, l�dnbsp;lediefto legis manebi'tis, Agar en�m non gignit fernen promifsionis d� haetede^�^jjjnbsp;eft,Lex non iuftificat,non affertfiliationem d� h�reditatem,l�d potius eamnbsp;�t^iramefFecit*

quia apprchcndit ipfum Chnftum �luatorem� Ratio humana obic��um habet le* gem, hoc led, hoc non feci. Fides aut�m, quando in proprio fuo officio eft,nulluninbsp;prorfusaliudobieclunihabet qu�mlefumChriftumfiliurri Dei tradituni pro pec*nbsp;�ns totius Mundt. Nonrefpicitcharitaterrt:nondicit, Quid fecit' Quidpeccauic*nbsp;Qiiid meruit' Sed quid fecit Ghriftusr Quid tile meruit f Ibi veritas Euarigeltj dicitjnbsp;Redemit tcapeccato,DiabolOjmortegrernaJ\gnofcitigiturfides,fcirtiftaperfonainbsp;lefu Chrifto, habere remifsionem peccatoriim, .�C vitam �ternam. Qui hoc obied�onbsp;�xcidit,non habet veramfidem, fedfucum amp; opinionem, �C vertit oculosapromif*nbsp;fione ad legem,qu� perten'efacit,amp; in defperationem adigit.

Qiiare,qu� Sophift� docuerunt defidc iuftificante,fifit charitate formata,tner� verborumportentafunt.EaenimfideSjquaeapprehedit Chriftum filium Dei �i^ednbsp;ornatur,noqugincludit charitatern,iuftificar.Namfidem, fi certa Sgt;C firma efl� debet,nbsp;nihil apprehendere oportet, quam folum Clirift�, neq� alia re, in lutfta S� terroribusnbsp;confcienti�,niti poteft,qu� ifta vnione. Quare qui Chriftum fide apprehedit, quangt;nbsp;t�uis lege per terr efiat, amp; molepeccator� grauetur,tamengloriari poteftfe iuftu efl�*nbsp;Q!.iomodo,aut per quid per g�mamf Chriftum,quern fide pofsidet. Hoc aduerftrqnbsp;Aon intelligunt,ide� abficiunt gemmam, Chriftum,amp; in locum eius,reponSt chartV

Scd vt hancnobis libertatem permittantjnon pofliimus obdnefe,ficirt Paulus potuit, Ide� idem facimus, quod ipfe. Nam c�m illam libertatem obtintnbsp;non pofl�t,necp{eudoapoftolisvel ad lioram (altem cedcrc voluit�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j*

Sic igitur aduerfarq hoc faluum nobis relinquere nolunt, quod folaFw^^ Chrifhim iuftificet : Ita nec nosvolumus, necetiampoflumus,in hoccedefC�P* �nbsp;quod fides formata chantatc iuftificet.Hic volumus debemusefl� rebelles,nbsp;tinaccs,alioqui amitteremus veritatemEuangelq,amitteremus noftramlibett^^'^^�nbsp;quam non inC�fare, Regibus,principib.nonin Papa, Mundo, carne,nbsp;tioncj�ifc. fed inChrifto lefu,habemus, Amitteremus fidem inChriftum,qii3^gt;'^^ jnbsp;pradixii nihil aliud appi�ehendit,qu�m Chriftum gemmam,Hancfidem,qua,te^ Jnbsp;iuftificati, SC Chrifto inl�rti fumus, fi nobis faluam reliquerint aduerfarij, oft*'*�� jjnbsp;nos omnia fadturos, modo cumea fide nonpugnent. Quia vero hoc impet^'^l jjnbsp;cis non pofliimus, vicifsim,ne tantillum quid� eis cedere volumus. De re enifl^*nbsp;magna h�c agitur, nempe;de morte filij Dei,qui,voluntate S)C iufl� patris,lt;:^�^'^^,)nbsp;lt;flus,crucifixus,amp;S mortuuseft pro peccaristotiusMundi.Sifidesh�c cedit, �bJ�nbsp;refurrelt;flio,amp;^c. filtj Dei inanis eft. Item,fabula eft,Chriftum efl�f�iuatoremnbsp;DeniquCjDeus ipfemendax inuenitur,quia,quod promifir,non(�ruauitnbsp;fiCf�ncfta efthac inrenoftrapertinacia. Hoc enimqu�rimus per earn, vtconl^j^jnbsp;mus libertatem noftrara,quam in Chrifto lefu habemus, vtque veritatcmE^^.^j;nbsp;retineamus,qua amifl�,amifimus Deum, Chriftum, omnes promifsiones,fidei��)nbsp;ftici'am,Sf vitam�rcrnam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^,1/

At dicat aliquis, lex diuina �C fan�a eft. Habeat ea fane fuam gloriam, lalex, quantumuis diuina amp; fancQa, debet me docere, quod per earn iuftifi^^*^fnbsp;vam. Concedo lt;Iuidem,vtmedoceat,qu�ddebeam diligere Deum 6Cnbsp;i'tem,viuereinCaftitate, pati�tia,SCc.Non autemdebetmihi oftendere,quonbsp;peccatis^diabolo,morte,inferis,liberari debeam:Hiccofulendum dC audiend^jjnbsp;Euangelium,quod docet, non quod ego faceredebeam, hocenimeft prop^'^^^Pnbsp;officium,fcd quid lefus Chriftus Deifilius pro me fecerit.�fcilicet. Quod pronbsp;fus SCmortuus f�t,vt me � peccato SC morte liberaret,hociubetmeEuangeliiJ^�nbsp;pere 2C credere. Ea^ eftnbsp;nbsp;diciturEuangelij veritas. Afque is principalis

ns Chriftian� articulus, in quo cognitio totius pietatis confiftit, Ideo maxlt;^ J/ fert eum bene (cire, QC perpetu� inculcare : Nam vt tenerrimus eft, ita faciUi*^^nbsp;tur. Hoc bene expertus eft Paulus.Hoc quotp experiuntur omnes ptf.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ji,

Summa, Paulus Titum circumeidere noluit, ob nullam aliam caul�rnj'^ Qiiod fubintroierant quidam falfi fratres, explorafuri libertatem, �Cc.nbsp;cog�r� Paulum, vt eum circumcideret.Hancco3lt;ftioncm SC ncceisitatein 30*nbsp;uertens Paulus,ne ad horam quidemeedere voluit, fed fumma vi eis reftiti^� � ^c,nbsp;dicit :NequeTitus, quimccumerat, cumgcntilisefl�t,coacfluseftcircufnndij^^f,nbsp;Siiure charitatisvelobfcquio fraternitatis hoc poftulafl�nt ab eo, nonnbsp;Sed quia volebant �C vrgebant hoc fieri malo exempio, in (eruitutemnbsp;deftrucftionem totius Euangehj,fbrtifsim� fe illis oppo(uit,pcrpupit, Si oblt;^*nbsp;ne Titus circumeideretur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Resquidem apparet valde leuicula,circumci(um vel non circumcifin�� acced�te fiducia, ac timor� propter feruatamaut omifl�mcircumcifionein,gt;^^jjj[j/nbsp;Deus,Chriftus,gratia,�iSomniapromifl�Dei.Aliocpji ficircumcifiofineiHo^ �nbsp;mcntoferuarctur,nihil periculi efl�t.Sic,fi Papa exigeret � nobis tradifioncsnbsp;nudas c�remonias, non grauaremur eas obieruarc. Qiialis enim efl�t labor, gnbsp;Cucullumrrafoverticeincederer�cumalioquic�remonrjsvtimur.

Addere autem hoc grade mal�, quod in iftaleuicula,im� nibili recofift^�^.^ill QC falus, aut mors �lt; damnatio gterna^hoc Satanicum eft QC blalphgraujn.

ET evangelie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jdj

h�cnonrcclamafjAnathcma eft o, Edarrijbibam, geftabo cucullum, faciam qu2ecuilgt; que pr�fcripl�n't papa, modo finat ifta Omnia libera eff�, Sed c m ifta exi'gere voletnbsp;tanquam neceflan'a ad falutem, ad ea confcientias aftn'ngere, SC in I'fti's cultum Deonbsp;gratum inftitucrc, ibi omnino repugnartdumeft� Nihil noceret fculperelignum^nbsp;iapidem,ftatuam,fed cultum iuftituere, Sgt;C ligno, lapidi, autftatu� diuinitatem tri-buere,hoceft,id4umpro Dcocolere.

Igitur diligenter confidcrandum eft,de qua re Paulus agat,nc cum Hietonimo� ineptiamus, qui putauit efle qu�ftionem amp; defperationem de ipfi's rebus. In hocnbsp;errauit. Non enim eft difputario:An lignum fit lignum, an lapis fit lapis,fed de addinbsp;tamento, hoc eft, de vfu rerum, vtrum hoc lignum fit Deus f feu, vtrum huic lapidinbsp;infit diuinitas f Hicrcfpondemus,lignum efle lignum,0Cc. Sic circumcifio nihil eft,nbsp;pr�putium nihil cft,dicit Paulus, led ponere iufticiam,reuererentiam,fiduciam falunbsp;tis,timorem mortis,in iftis,hoc eft cceremoni js tradere diuinitatem. Ideo in tninimonbsp;non eft cedendum aduerlarijs, vt neep Paulus pleudoapoftolis cefsit. Quia ad iuftigt;nbsp;cgt;am,ncque circumcifio,neque pr�putium, neque rafura, neque cueullus,pertinet,nbsp;ob^meraGratia,H�ceftEuangelij veritas

^oni.j.Ienenf fol,lt;^p. In pr�fat.in v�tus Teft. Habet lex tria dilcipulorum gegt; �ifra.Primi funt,qui legem quid� audiunt, ver�m cotemnunt earn, amp; turpem abftpnbsp;onini tnetu agunt vit�,amp; ad hos lex non peruenit.Illi enim vituli cultores inExodo'nbsp;Q�'umfiguram gcrunt,ad quos Moles non perferebat legem,fed commotus ira,le*nbsp;tabulas frangebat,

hecundi funt, qui tentant fuis viribus pr�ftare legem, fine gratia Dei. Horuni gutamhigerunt,qui gloriam in vultu Mofis ferre non poterant,c�m denu� refergt;nbsp;Atquc ad hos quidem peruenit lex,ver�m ipfi non poll�nt earn ferre, obgt;nbsp;jynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�gitur earn velamine, �C hypocriticam vitam,fimulatione externorum opelt;

aiii � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ver�m lexetiam ilia ipl� opera iudicatefl�peccata, vbi vclamea

fti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conuincit enim nos, quod noftr� vires nihil fint, led tant�m Chrigt;

e{| o nbsp;nbsp;nbsp;1�^ lunt,qui in Mofis fact cm fine velamine pofl�nt defigere oculos, hoc

Pt^ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intelligunt legem,amp;^ vident,qu�m fit impolsibile humanis viribus earn

^^tq^e hic quidem fefeexerit ilia peccati vis �fpotentia mortis, h�c eft ilia giutij. � immenf� magnitudinis, cuius cufpis fcxcentos �ris ficlos pendet. Fu-omnes Ilmaclitp,prgter vnicum Dauidem,id eft,Ghriftu noftrum,nbsp;enim gloriam,yultus Mofis Chrigt;nbsp;Scoria �^^�^'^*'arct, nemo ilium legis fulgorem,hoc eft,peccatiacmortisnbsp;opera,omnem pr�fumptionem,defuis vigt;nbsp;rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;norunt vfum, quam vt per earn peccatafua agnoft

defiderent Chriftum,quod proprie Mofis officium eft,SC germanus le-' ii�jfjj dilcrimine legis �C Euan; plura reperisin locis de lege,iuftificatiogt;

� ad Roman: Ex pr�deftinationis l�ntentia fola pengt; accepturifint verbum, qui nontqui credituri,qui non; quinbsp;P*flDi obc�candi, quidamnandi 2Ciul�iGcandi fint. C�m igitur �Cnbsp;verbum fit ex Deo, cert� in Iblius Dei manu fitum eft,nbsp;cemurjamp;h�cccrte ftabilis fententia dC immota pr�deftinationis necelsitas^nbsp;Gg iij fumme'

5H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de pr�edestin�tioke;

fumme nccefl�na eft. Tam imbecilles eni'm fiimiis, vt fi in n�ftn�s mattibus paudfsimi aut nulli faluarentur,Diabolus enim omnes vinceret. Nunc cumnbsp;bilis certifsima Dei fcntentia mutari no pofsit,nec ab vlla crcatura c5uelli,w^�'nbsp;Ipeseftnobisreliqua,tand� vincendipeccati,quantumuiseti�nuncin carnefe^^nbsp;At hiG curiofuli habenis cohibendi funt, qui antequam Cbriftum 66 vifti�nbsp;ciucis difcant, abyflum illa pr�deftinatiois fcrutantur, QC num pr�deftinati uWnbsp;ne fruftra inueftigant. Nam hi baud dubi� in confufionem confcienti�,autnbsp;tionem,fua hacinepta curiofitateduc�t amp; prsecipitabunt feipfos.Tu veto,innbsp;diftendarum i�crarum rerum,fequere i�riem �l ordinem hic traditum ab ApO�^ jjjnbsp;Prim�m,diice cognition� Chrifti, vt agnoicas omnes vires tuas nihilnbsp;ad peccandum. Deinde,vt per fidem cum carne tua afsidu� lutfteris, quema�nbsp;dum. 1. i. 3.4,. 5. d. 7. capite docuit. Mox c�m ad caput 3. perueneris,hoc eft,vbgt;nbsp;cemamp; tribulationes expertus foeris, hancmortificationemefl�i�lutaren��^^^P�jnbsp;tendamrtum primum dulcefl�tnecilsitashaecpraedeftinationis:tum prim�m*^'�nbsp;incap.^.to.amp;^ ti.SC quam plena confolationis fitpracdeftinatio.Nam nifi tribubt*^)^ jnbsp;expertus fis,nifi ad portas inferi aliquando, vt in Dauide Sd alijs ianeftis videmnS; rnbsp;(ftum tefenicris,non poteris harte pr�deftinationis i�ntentiam, fine periculonbsp;phgmo,quodam fremitunatur�,contra Deum traeftare. Necefle eft igiturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, I

terem prim�mefl�mortificaxum, fenfum carnis detritum, ladlantes in Chrin^r. �num adoleicere,ancequarn meracumhocbibant.Nam SChiceftfuaqu�d�pi^^^ ,nbsp;Cui lacfte interim opus eft,dum folido cibo aflueftat,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

VNDE AC Q_yOMODO DE PRAEDESTlN^' TIONE IVDICANDVM SIT, ETnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SINT pRAE'

Gen.Tom.3. fol.3lt;lt;.37 .cap.ilt;�.Libetexboclococaptarcaccafiort�dirp^^^^j;j ' de dubitationCjde Dco,SC volutate Dei.Audio enim fpargi paftim fteleratas jnbsp;inter nobiles amp; magnates de prgdeftinatione,fiue pr�fci�tia diuina. Sic enimnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;,

tur. Si fum pr�deftinatus,fiue bene fi'ue male egero, faluabor. Si non fum pr^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

difputare, fi poflem per incertam valetudinem, Qiiia fi funt vere voces, vtipb^ 4 .j dem videturjuum plan� tollitur incarnatio filtj Dei ,pafsio,reiurre(ftio, Sinbsp;fecit pro falute mundi.Quid proderunt Prophet� ac tota ftriptura facra.^Qui*^ *^nbsp;jrtenta f Abijeiamus ergo Si conculcemus ifta omnia.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jf

Sunt h�c Diabolica 8C venenata tela, amp; ipium peccatum originale,quo Diabolus primos parentes,c� diceretrEritis ficut Dq,Nan enim erant content]; Jnbsp;lata diuinitate, qua cognita beati erant. Sed videbant penetrate profunditarc^ .5^ jnbsp;tans. Sid enim ratiocinab�tur,fubeff� aliqu� arcanam caufam curprohibuiflet P �((nbsp;�le edcret de arboris fru(ftu,qu�erat in medio paradifi,e2 velebaticire.Pcrinci^'^nbsp;bodieloquuntur: Oportetfieri,q,Deuspr�finiuit. Igitur incerta Si inaniseftnnj.^jynbsp;dura,de religionc,aut de falute animarum. Atqui tibi non eft c�miflum,vt fer^^nbsp;nbsp;nbsp;|

tenti� qn� eft inperueftigabilis. Quare dubitas tu aur abrjeis fidem,quam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

praecepitfCluorfum enim attinebat,mittere filium vt pateretur Si crucifigorc^^.^iv ( nobis Qiiid proderat inftituere iacramenta, fi incerta funt aut irrita prorfus jfnbsp;ftram I�lut�f��Iioquienim,fi quis fuiflet pr�deftinatusgt;absqgt; fill o Si absepnbsp;tis, aut fcriptvra fan(fta,eflet faluatus.Ergo Deus iuxta iftorum blafph�mianij Bnbsp;biliter fatuusfuit, mittendofilium, promulgando legem amp; Euangcliuirtjin*^*' (jPnbsp;Apoftolis, fi hoc voluit tant�m,vtefl�mus incerti Si dubitaremus, vtruirtutnnbsp;juandi,anverodamnandi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Mft�

Sedfunt hepr�ftigi�Diaboli, quib. conaturnos dubios Siincrcdulost^ Cum Cfiriftus ideo venerit inhuncinaduni,vtfaccretnos ceiti�imos.Nccem

tgt;e PRAEDESTIN�TIO�E; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35^

tandem vd dcfpcrattonem,velcontemptum Dei, Sacr�i'umBib�iorumj baprifmi amp; omnium bcnchciorum diuinorum, quibus nos voluit conHrmatosad�nbsp;vn ins incertitudinein �C dubitati�cm. Dicent enim cum Epicur�is,viuamus,cda'nbsp;nius,hibamuSjCras moriemur. Turcarum more^temer� in ferrum SC ignemruentjnbsp;fiquidcm hora prarfinita eft^qua vel occumbas vel euadas.

Opponenda cft autem cogitationibus iftis vera firma cognitio Ghrifti, Sicut ffpcmoneOjin primis vtile �d necefl�ri� efl�,vt cognitio Deicertiisima fit in nobisjnbsp;lirma animi adfenli�e apprehenl� h�rean Alioqui inanis cr� fides noftra.Si enirrtnbsp;Jionflat promiisionibus fuis Deus,turn de noftra faluteadum eft, Cum econtr� hgcnbsp;noftra confolatio fit,tametfi nos mutemurj vt ad immutabilcm tarnen confugiamus�nbsp;Siccnimdei�adfirmatMalach.j. EgoDnsamp;nonmutor. Et Rom.n. Sincpceni-�nbsp;tcntia cnim ftint dona 8C voc^Ltio Dei. Sic igitur in libello de Seruo arb�rio � alibinbsp;lt;locui. Efl� diflinguendum,quando agitur de noticia,vel poti�s defubiedo diuini�nbsp;lt;ans, Aut cnim difputandum eft deDeoabfcondito,autdeDcoreuelato.DeDeo,nbsp;^uatenusn� eftreuelatus,nulla eft fideSjnullafcictia,cognitio nulla. Attpibi tenen-^^uquoddicitunQuae fupra nos,nihil ad nos.Eiufmodi enim cogitati�es,qu�fti-praautextrareuclation� Dei fublimiusaliquidrimantur, prorfusDiabolicaefunt,nbsp;Auib.nihil amplius proficitur,quam vt nos ipfos in exilium pr�cipitemus,quia obtj-obiedum inperueftigabilc,vidclicef,Deum nonreuelatum. Qiiin potius re-^�ncat Deus fua d�cr�ta amp; myfteria in abftondito. Non cftcur ea manifeftarinobisnbsp;�antopere laboremus.

Mofes ctiam petebat,vt oft�deret ipfi Deus facie fuam, f�d refpondit Dns. Po-^nora mea tibi often dam j faciem aSt meam videre non potcris. Eftenim airiofitas Qj.,g,Y�-5 q^QJ^^p�.|l,-�^J.,vtadDeum adfedemus viamnatu-fpcculatione. Sed eft ingens pcccatum, amp; conatus inutilis fiC irritus,Sic enim in-S^�tCliriftusJohan.d. Nemo venit ad Patrem nifi per me. Ideo,quando ad Deumnbsp;oteuelatum accedimus,ibi nullafidcs,nullum verbum, neep vlla cognitio eft,quianbsp;ift Deus,qu� tu non facies vifibil�. Deinde feuerifsim� prohibuit Deusnbsp;j^^�^adfed�gjjj^n�diuinitatis.Sicutaitad Apoftolos Chriftus,Acf.t.cumqu�runt.

Um pr�deftinatum eft, vt hoc tempore reftituatur regnum No eft veftrum nofl� Qinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;me elfe abftoditum vbi me non reuclaui tibi, aut tibi ipfi caufa exitif

horribiliter lapfus eft. Quia ftrutator maieftatis opprimetur � gloria* quid? ftatim voluit Deus occurrere huic curiofirati,fic enim (ua volun-pr�icientiam pr�deftination� egregi�mani-^cnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rationis 8^ f�pienti� carnalis,ficut tu imaginarisjfic faci�:Ex

ttiitf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiam rcuclatus,amp; tarnen id� Deus manebo. Ego incarnabor,vel

pleb H p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;morietur pro tuis peccatis,amp;refurget � mortuis. Atqpita im-

gt;510 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuum, vtpoisisfcire,anfis pr�deftinatus,anno:Eccc hie eft Filius

Qi ^�^^�^^^^^�^�'c'shunc afpice iacent� in pr�fcpio,in matris grcmio,pend�tem in ^�dequidisfaciat^quidioquatur. Ibi me cert�apprch�des.Qiii enim me vita ��^p^*^Cbriftus,videt patrem ipfiim.Si hunc audieris,SC in nomine eius baptinbsp;Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diliges verbu eius,t�ccrt� es pr3edcftinatus,6d certus de tua falute. Si

�^^ledicisaut contemnis vcrb�,t� es dSnatus: Quia qui no credit, cond�natur. Alias cogirati�es Sf vias rationis autcarnis occidito,quia Deus eas detcftatur.Idnbsp;�age vt fufeipias filif�,vt placcat in corde tuo Chriftus,in fua natiuitate, miraculisnbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim eft liber vit�,in quo fcriptus cs. Idquc vnicum amp; praefentifsimum

horribilis morbi, quo homines in inquifitione Dei procedere vo-gt;0;) r^^^l^tiuquot;^,^ tandem in defperationem aut contemptum.Si vis effuge-r ^�^^^��^^quot;��dium,blafph�miamDei, omittefpeculationem deDeoabfton-define fruftra contendere ad videndam faciem Dei. Alioqui perpetuo tibi � G g iiqnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in incred�-

in incrcduh'tatc amp; damnatione haerendum �C pereudum erit, Qiiia qui d ubitaf,^'^*' credit:QiiinoncteditjCondemnatur,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Deteftari itaa3 fugerefceleratas iftas voces debebamus,quas iacf��tEpi^^�^^ Sinecefle eft hoc ita fieri,Hat,Deus enim non ideo de c�lo defcendit,vt facerett^�^,nbsp;certum de pr�deftinatione,vt doceret tecontemnere Sacramenta, abfolutionci�J''nbsp;teliquas ordination es diuinas.lmo ideo inftituit, vt redderet te certifsimS SiCnbsp;ret morbum dubitationis ex animo tuo, vt non fol�m corde crederes,fed etfatn onbsp;Its carnalibus aipiceres,8C manibus palpates. Cur igiturretjcis ifta amp; querens Knbsp;fcirc an fis pr�deftinatus�'Tu habes Euangelium^es baptiiatus, habes abfolufiof�^^jnbsp;�s Chriftianus, �i. tarnen dubitas, ac dicis te nefctre vtrum credas an non f Nu�'?nbsp;veris habes,qu� de Chrifto in verbo Si Sacramentis pr�dicantur fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

Sed dices. Non poflum credere,licut multi hac tentatione vexantur Torg�ad me venire muherculam quandam amp; cum lachrymis queri,quodnbsp;fet credere.Ibi cum articulos Symboli ordine recitarem,�lt; de fingulis quaerere^e^nbsp;tueret ne hgc vera amp;S ita gefta efle an non i^ Refp. omnino fentio vera cl�cjfedn�p Inbsp;fum credere.Illa erat Satanica illufio.Diceba igitur fiftatuis ifta omnia veraefe^^nbsp;eft cur de tua incredulitate queraris. Sienim no dubitas fili� Dei pro te mortuS^ �nbsp;certe credis.Qiiia credere nihil aliud eft,habere ifta pro certa �C indubitata vefi^

Deus dicit tibi,en habes Filium mc�,huncaudias S� acceptes.Id fi facts,laߒ tus es de fid� 5� i�lute tua. Sed nefeio inquics an mane� in fidec'Attamennbsp;promifsionem �Cpr�deftination�fufeipe, non inquiras curiofi�s dearca�ii^^nbsp;confiltjs. Si credis in Deumreuelat�,S� reetpis verbumeius,paulatim etiatnab^^*� jjnbsp;ditumD��reuelabit. Qi.n'a qui me videt,videt 5� Patt ern. lohan, 14.cap.nbsp;reijcit,amtttit,cum reuelato Deo adhaefcris,ira vt cor tutim fie fentt'at, te non aiߑnbsp;rumChriftum, etiamfiomnib.fpoliatusfueris, turn certifsim�pra�deftinatuseS�nbsp;ablconditum Deumintelliges,im� iam de praefenti intelligis. Si filium agnofd^)quot;nbsp;voluntatem cius,quodvclitictibireueJare,quod velit tibi efle Dominusnbsp;tor tuus. Igitur certus es,quod etiarn tuus Dominusnbsp;nbsp;Pater fit,

Vidc qu�m fttauitcr �� benigne Deus ab hac horr ibil i tentatione te liberct;^ Satan hodie mirismodis vrgct,vt homines dubios ac incertos, ac t�dem ett'ai�^ 'nbsp;nos � verbo reddat.Cur enim audires Euangeli�, c�m omnia pofira fi'nt innbsp;nattoneinquiuntJta rapit nobispr�deftinatton� certtficat� per filium Dei �i Sa^nbsp;menta,reddcs nos incertos,vbifumuscertiisimi,Ac fi adoritur pauidasconf�^ �1nbsp;hactentatione,moriunturtll�in defperatione,Sicutmthipropcmoduaccidtfl^b^fj.jnbsp;Staupicius ead�me laborantem hberafl�t. Sia�tcontemptorcs iunt,fiuntEplt;^jnbsp;pcfsimt.Itacppotius iftasfententtas animis noftrisinfigamus.Ioh.lt;^.Ncmovc�* jnbsp;me nifi Pater traxertt eum. Per quemf per me. Qtit videt me,videt S� Patreni�^ jnbsp;ivlofen. Non poteris videre faciem meam.Non enim videbir mehomo S� vin^f'nbsp;Non eft veftrum nofl� tempora ��mom�ta,qu�Pater pofiiit in fuaipfiusP^^ nJ'nbsp;Vosite,S�quodiubeocxequimini.It�,Altioratenequ�fieris,S�forrioratene*�-,^jnbsp;tatus fueris.Sed qu� praecipit tibiDeus,illa cogita i�niper,6� in plurib.opcfila'nbsp;non eris curiofus. Audi filium incarnatum,�� fpontc fe offerer pr�deftt'natio.nbsp;nbsp;nbsp;.

Staupicius his verbis me cofolabatur.Cur iftis fpeculattontbus te cruciasf� VulneraChrifti,S�fanguin�protefufum: Ex iftis fulgcbitpr�deftinatio. A�nbsp;dus igitur eft filius Det,qui miflus eft in carn�,6� ideo apparuit,vt hoc op�s^�^nbsp;diffoluatj��certumtefaciatdepr�deftinationc. Ideotptibtdicit:Tueso�i^nbsp;quiaaudisvocemmeam. Nemorapietteexmanibusmeis.

Mufti qui non ad iftum modum repugnaucrunt tentationi huic,in exiti� P quot; pitatt funt.Itacp diligenter murti�ndi finit animi piorum,ficut h�rcmita quin^nbsp;risPatru,ab eiufmodi fpeculationib.dehortatur fiios auditores. Si viden's

tj�jrtnp'ed�mccelum fixii�c,rctrahceum. Sic folent cnim Sancti' ne�phyti c�gi'tar� dcDeo extra Chn'ftuin. Hi funt qui in c�luni afc�ndcr�,amp; vti umcp pedem ibihgeanbsp;Keonantur/ed fubito ad inferos dcmerguntur.Caueant igi'tur pij �t: id vnum agar jnbsp;vt difcant adhacrere puero SjC filio lefu,qui eft Deus tuus,propter te incarnatus.H��nbsp;agnofee �C audi ac deledare in cOi�C age grattas. Si hunc babes^tunc etiani D�uninbsp;abfconditumparitercumreuelato babes 06 ilia eft vnica via, veritas �C vitajCXtr�nbsp;quam, nihil prgter exitium 2lt; mortem inuenies.

Ideoa�tmanifeftauiti�incarne,vtrapiatnos cxitiorte, excarneamp;T�xDiab�li poteftate. Exhaccognitione non poteft non exiftere ingens gaudi� Qc deled�ati�jnbsp;qiiodDeuseft immutabilis, �C quod necefsitateimmutabili operatur, net^feipiurilnbsp;tiegarc poteft,fed fcruat promifsiones. Non igitur liberaefunt cogitationes iftg,fiuenbsp;diibitationes de pt'�deftiil�ti�ne,(ed fuht impiae,fc�l�ratac,di�b�lic3�, Ideo,quandonbsp;I)iabolus ijs te impugnat,tantum dicas : Credo in Dominum noftrum lefum Cbri-ftum,de quo, mibi n� eft dubi�,quin fit incarnatus,paflus,mortuus pro me,in cuiusinbsp;mortem egofum baptifatus.Hoc refponfo euanefcit tentatio,amp; t�;rg� V�rt�t Satan.

Sicutfep� alias reeitaui memorabileexempl�m,dc veftali q�ada, quac eandem ^�iltationem patiebatur.Nam �C fub Papat� f�er�t multi ptj, qui fpirituales bas ten-inbsp;Driones fenferunt, qu� funt ver� infernales, damnatorum cogitationes. Nihilnbsp;�nim differt dubitans � datnnat�. Veftalis igitur quoties fenriebat,fe peti ignitis te*nbsp;bsSatan�, nihil aliud dicebat,qu�m,Chriftianafumi

35^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE PR AE DESTINATION B.

�fpiciendus fit Deus.rcuelatus,ficut in Pfalmo canimus,^r ��f� rc ^ebaot^/Vtl�) i|l fan anba 0Ot(. lefus Chriftus eft Dominus Zebaoth,necnbsp;Deus, �C alias f�pifsim�. Sed iftos locos omnes tranfibunt, 8� eos tant�may^Pnbsp;de Deo abfcondito. 'Vos igitur qui nuncme auditis, memineritis me hocnbsp;non elle inquirendum de pr�deftinationeDei ab/conditi:Sed ea acquiefccOnbsp;qug reuelatur per vocation?,amp; per minifteriu verbi. Ibi enim potes de h'denbsp;tua certus efl�,ac dicere:Ego credo irt filium Dei,qui dixit; Qui credit in P* Jpa*nbsp;bet vitam atternam. Ergo in eo non eft damnatio, aut ira, led beneplacitum^nbsp;tris. H�ceadem autem alibi quoque in libris meis proteftatus fum, �Cnufl^^nbsp;viu� voce trado,ideo fum exeufatus,

Tom.4.in Gen.cap.43.fol.1t8. San^�orum ex�planos docent,nonefle dum Deuml�cundum pr�deftinationem diuinam,necconr�ncnda medianbsp;ad hanc vit� iuftentandam �C pericula cau�da ; Sicut multi temcrc dilputant flnbsp;ii necefsitate.Si voletme Deus feruarc,tempore famis aut peftis, cro fuperftcS)^nbsp;fine cibo aut medicina. Sin fuerit pereundum,nihil proderunt ilia omnia.nbsp;nbsp;nbsp;,

H� cogitationes impi�,SC prohibitae funt � Deo. Non enim patefecit^oj� canaconfilia,quomodoautquandote velit iuuare, necpeftipfipraefigendflS'nbsp;tempus,perfona,non enim feretfibih�c vincula rationis 6�fapi�tiae humant�nbsp;fed vult te feruire vocation! tu�,acpropterea condidit c�lum 8C terram,nbsp;qu� continent,vt te alat SC fiiftentet. Illis igitur medijs noueris tibi vtend�^��nbsp;nec inquirendum curiofi�s in arcanam eius gubernationem,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,A.f(

Qliia vita haec confiftit in prouidentia ipfius, �C tua fide. Siquidem fore Deum tuu,telt;^ fuftentatur� dC l�luatur�. Non eft igitur quod dicas.Q^�P^nbsp;fecero,non tarnen impediam voluntat�Dei,quo minus fiat hoc quod definifl**^'nbsp;enim Diaboli vox eft,amp;^ damnata in �ternum. Quin potius fimplici fidenbsp;quando es in periculo amp; anguftia, vtere medrjs,quibulcuncp potes, ne t�tes�nbsp;(^lod fi nihil auxiltj aut remedij eft in tjs,quae condidit Deus ad propulfan^^[(|)nbsp;riculum aut morbum,tum re�jceinDominum curam, vitamcp tuam,�^ ipfiflS wnbsp;ti�, SC bonitatigubernationem tuipermitte.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Qiii vero contemnunt media,SC pericul� fibi temer� accerfunt,illi �ant contra promifsionem,8C tentant Deu,ficutPfal.78.deIud�is,qui praefi*^^^^(nbsp;cert�ration? auxilfi diuini ; dicit. Et tentauerunt Deumincordib.luis,Vtp^f .(Vnbsp;efeas animab. fuis, 8C male loquuti funt de Deo.Nunquid poterit Deusnbsp;l�m in deferto,6Cc. V er�m nonferet,Deus le captiuari SC cogi intra metasnbsp;ru�,ac prgfcientia SC predeftinatio eius nihil ad te pertinet,quin poti�s vtnet^ Jnbsp;Deum,audias eum promittentem,ei^ firma fide adluere. Hoc enim docefnbsp;Patriarchy Iacob,qui quanquam verfatur in periculo mortis, confumptisnbsp;om nibus,quy ex �egypto aduexerant filif,tarnen non negligit medium,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;il

quoque vfus fueraf,iubet redire filios in Aegyptum, 6C emere frumentum, familiam vniuerl�m fame enecet,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^,31'

Ita retinet promifsioem,�C fide inuocat,no tent�t Deum,ftatuit firmit^^^f, l defert� iri,necirritas fore promifsiones,8C tarnen n� excludit mediu quodon^^^ 1nbsp;ficut fupr� quoep Abraham� audiuimus defeendiffe in Aegypt� c�fame|nbsp;�lec diligenter oblcruanda ftint, ad refutandos fariaticos illos, Inbsp;rnagrt�mfapientiamScfortitudinemelle, quiduis audere �C tentarenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

quodin fpeciemmagnificum, infolens,SCinufitatum eft. Quemadmoduif de duobus fratribus, peregrinantibus in terra Gentilium^ qui cum efiU'^�^nbsp;porrlg�

ET EVA NG ELt ir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;359

�P^Trigefctafeispanisabincol�sillonimlocofum, alter co nolui'tvelci, propterea Si�od homines imprj QC Erhnici obtuleratj ac nifi coelitus palcereturjinortem potiiisnbsp;�ppetendam cen!uit,pcrijt igitur fame,amp; fepultus eft in infernum. Aker veto fuie .nbsp;bnior,qui fiimpto cibo fuppeditato � Gentilibus jferuatus eft�.

Siemagna ftulticia fuiflet abftinere � frumento �C eibo allato ex AcgyptOjpro^ pterea quod eflent ibi homines imptj �C increduli� An non cnim panis Aegy ptiorSnbsp;fl catura eft �qu� ac altf cibi �C alimentar'Sic nos eod� foro, T erra, Aqua,CaelOjSolenbsp;^njimur,quo dC impios ftimus vti� Non mittet tibi Deus Angelum caelit�s qui t�nbsp;Gngularimodo alat,cum abund� fuppetat in terra vnde viuas. Ad hunc mod� Chri�nbsp;ftus rcipondetSatan�:Scnptumeft,nontcntabisDominumDeumtuum,quafidi-�nbsp;C�t,nihil mihi opus eft Angelorum fubfidio,qui � faftigio tempk me deducant,cuninbsp;non defint gradus per quos deftendam,

H�c opponenda ftintillis qui difputailt de pr�uidentia Dei,�^ ncceftitate pr�-� fcientia�diuin�jc�m tarnen nihil ad eospertineant, neqp enim ipfis hoe eft necefla*nbsp;hum,fcdpr�miisiones �C praecepta Dei amplecfti dcbebant,SC vti creaturis conditfsnbsp;ad huius vitae conleruationem,quibus fi iuuanrur,ben� eft, fin minus, tarnen ftiantnbsp;1^0 obtemperandum en�,qui,fi opus fuerit,etiam miracula facief,acfidem 2lt;lpeinnbsp;coriim cumulan�sim� ornabit.

�enef�cap.4o.Tom.4�fol�lt;^2. Nee moremur impias hominum proFanOruvo^ ces,vtTurcarum �� aliorum, qui dicunt,ea qu� femel aDeo definita 8C ftatutanbsp;nonpoflc impediri. Fatum eft inquiunt,ideo neceflario hate vel illa euenient,nbsp;�fSWogfhftf�. Sedtibi illa non funtmanifeftata, alias emm nullus locus eritfi-dei,(pei,patienti�,charitati,fed aut c�ntemptus, aut odium De�nde exiftet inani-mis hominum,non credemus,n�cfperabimus eo auxiliuin* Deus igitur ordinatnbsp;contingentia illa propter exercitia fidei �� fp�i�

Gene�c�p,i5Tom�j�fol.nlt;�. n7* Alia eft voluntas beneplaciti fijbftantialis,vogt; luntas Dei ^cu nuda maicftas,quae eft Deus ipfe. Ab hac remouertdi �culi funtiNonnbsp;enimapprehend! poteft. In Deo enim nihil �ft nifidiuinitas,�� fobftantiaDeieftnbsp;eiusimmenfafapientia,acomnipotenspotentia. Haecrationi fimpliciter funt inac-cefsibilia,QuK-quid hac voluntatc beneplaciti Deus voluit,ab �terno vidit�

De hac voluntate fubftantiali �C diuina nih il ferutandum, i�d fimpliciter abfti� n�dum eft,ficut amaieftate diuina: eft cnim inferutabilis, nec voluit earn Deus pro*nbsp;ponere inhac vita� Quibufdam inuolucris voluit earn Deus oftendere Baptifmo,nbsp;Verbo,Sacramento Ccenx. H�c font diuina fimulachra,5C voluntas figni,per quaenbsp;amp;pronoftrocaptunobifcumagit� Igiturinh�ctantiim intUendum eft, voluntasnbsp;beneplaciti fimpliciter dimittenda eft,nifi fis vel Mofes, vel Dauid, vel aliquis limi*nbsp;Is perfcclus vir,quanquam hi quoep in voluntatem beneplaciti fic intuit! font, vt anbsp;voluntatefigninufquamauertercntoculos�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j 4

Vocatur a�t voluntas figni,eff�lt;ftus ^i,quando ipfe foras procedit ad nos,no* bifeum agens,per aliquod inuolucrum,0^ externas res quas poflumus apprehende*nbsp;re. Sicut font verbum Dei Sf c�remoni� ab ipfo inftitut�. Hane voluntatem nonnbsp;dicunt eile omnipotentem. Etfi enim Deus per decern pr�ccptajmandat quid velftnbsp;iicrijtamcnnonnr. Sic ihftituit coenam Domini Chriftus,vtfiducia mifericordi�cqnbsp;�rmetur in nobis,tarnen multi earn fumunt in iud!c!um,hoc eft,f!nefide.

�EVS PERMITTIT EXCAECAR� SEV INDVgt; RARI NOLENTES CR�DERE EV�NGELIO.nbsp;Tom.jJenenf.fol.3ii.Efaicap,j4. Neq�C�ftvt lubtilit�r difputcmus Deuntnbsp;^ediuc exc�care* Satis enim indurati�nis eftjcum Ipiritum l�um lubtrahitj�i^ rcgt;nbsp;��iquitimpiosSatan�

b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cadar, Papa, fiC Mab�nietlft�: non a�iam ob ca�-�

^mhodieviuunt�^manentin hoc mundo, quamproptetEcclefiam, Verbum 6^ f3cramenta,quibus ablatis ftatim peribunt, vt teftatur Danietn. Cum compl�tanbsp;^�gt;tdtfperfjomanuspopulifandi,complebunturvniuer�i hatc� Interea vcroma*nbsp;0^ educatio liberorum, quiatnoddum comp�etus cftnbsp;nondum aediti funt inluecm* OBcnttukr tlUnbsp;lt;j�/fo fol qjapji vn�) X�rrf wolnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�0 f� Wdktt*

quo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conferuatrix omnium rerum, �f f�minariun� irt mund�,

^lvt' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indies progt;

'ontr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amplelt;5Iuntur dodrinam coeleftem� Intcrea,etiam infantunt

^os nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caef�r, Turca, �f pugnantaducriuscolumnas�^ conieruatores

quidem dignaretur, fed propter reliquias Ecclefix ^Of�nis, opibus,p�tentia,gloria, pro quibus hanc gratiam referunt Ec-^*gt;vtperfequantur reliquias, prorfus deletas QC perditas velint.

Sedquidinquies, fi me depraedefiinationevca ti�s, j^^^^�tct,qu�dfruftrafperemfinonfum pr�deftinatus DehocPfal.2i.Ia-tcntationem,q�am qua caufanbsp;pj.. J^boluSjVelfapientia carnis, vbifcieris,fimul lcies,quo remcdio Occurras.nbsp;accertifsimusjhanc cogitationem non efl� ex DeOjnbsp;cxpellendam, tanquam earn qu� Deo tuo dilpliceat multis mo-Deoeft, adnbsp;^�^^iendamfuamvoluntatemmouet. Neque enim aliud facit, cogit�t,nbsp;Hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;voluntas Hau A r curiofam iftam de tut pracdeftinatione lob

pr�cepit tibi,vt earn prohibueritquoquCjPlal.^j. Ialt;5a fiiper Sniii�)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uram tuam. Et JMatthaci �, Nolite folliciti efl� ; Quacrite prim�m rc'

caufa hac inutili cura Sgt;C noxia te occup�t, quam, vt int�rim iuberis fperareQCcredere: fimulcpfubdolctetra-3^ fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amorcm tui ipf�us, vt incipias quacrere qu� tua funt. Hatc enim cft

machina, qua nos amore noftri folicitos reddat, ac fie in Dci tonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftatuat. Quid autem prodeft fi vlque in finem mundi hac cOgitatio-

inde lequerctur, nonideocertus fieres, aut aliud de teDeus ^'^^*^ingp^^5��'h'ahunclaborcmftultorum, 6�infacicmDiaboli,haec fuggerentisnbsp;?P�^W�� torqueas. Prim�m illud Pl�l.i. In lege Domini (nort irt praedefti-die ac nocfle. Et illud Ecclef. Cogitatum t�uftl habe innbsp;qnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mandatis cius afsiduus efto. Exodi ij. Eritquafi,figrtuni inma-

4'^a lappenfum quid ante oculos tuos, EtMatth.y.Non Omnis qui dicic ~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mihi,Domine

. 5^� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BE PRAEDESTlN�TIONEa

mihi Domine,Domme intrabit in regnum coelorum,fed qui f�eft vo�untateirtp�^ meijamp;Tc.Et multa fimilia.Necf enim aliud Deus requirit, quam vol�tatemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

bis elle afsidua iblicitudine commendatam, Qiiod vbi fecerimus, pracdeftin^no fp�te implebitur fine noftra eurajlle ver� perucrfor, primo vult te de tenbsp;�c poftremo de pracceptis Dei, vtfic te pr�feras Deo tuo,nec fuper omnia eS ��* plt;nbsp;imonecDeum habeas, Namfiillivix perfeuerant, qui mandatis Dei intentih'*��,^nbsp;�nhacrent, vbi apparebunt qui,eis dei�rtis, mifceritepermittunt extraneiso^V^nbsp;cogitationibusf'lta Diabolo vel cordi tuo dices:Nonhoc prgcepit Deus,fednbsp;me iufsitjhuic intendam folo negodo,ill�d fl vellem,non poflem.

Secundo,non efl� ex Deo eti'am hoc indicio facile intelliges,qu�d his nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

duo maxima mala tibi intentat.Primum, vt t�tes Deum,qu�d Chrifto in rempli quo(^intentauit�Conatur enim hoc te n�gocie� occupare,vt optes certus^nbsp;de tua pra�deftinatione, autfignum vidercdecoelo� Quid enim eft anxiuni d^nbsp;deftinationeefl� aliud, qu�m impatientiam efl� deincertitudine diuininbsp;autem impacientia ilia aliud facit, qu�m quod tent�t Deumf Dum illiuscon��*nbsp;certum fibi efl� optatf Breuiter odit Deum efl� Deum,quia non alia vult illui�*nbsp;qu�mipfefcit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Itaque huic terribili peccatoocarrresverbo Dei, ficutChrifixis fecit, . Scriptum eft. Non tentabis Dominum Deumtuum. Debes enim veilenefeit^^ unbsp;��creta,qu� voluit te neicire, atep gaudere in hac eius voluntate, quam prsttepifnbsp;obf�ruarein omnibus. Amata autem hac occulti eius confiltj voluntate, iaxnp�^^^nbsp;ftinatus es. Ita iemperex pixceptis ieruatis fuafponte fcquuntur,fine omni.nbsp;j(tra,quac pciuerib ftudio ante pr�ceptatam anxi� �C fiuftraqu�rimus,�ifnbsp;inuenimus vnquam, quia praeceptum Dei via eft ad Deum, quaamifl�,aliaii�. 4nbsp;quaerimus,tentante Diabolo,pcr curam noftrg laluti's pr�dcftinationis,nCt^�nbsp;erramus, �C vtramque amittimus, tam viam Dei,qu�m noflram, aeperhoc^^Pnbsp;jjeftinationem falutem.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Alterum maximum malum, qudd te in idem pr�cipitium tollere nidj^�^, �pi� cecidit,SC Adam deiecit.Qyid enim a�iud niolitur ifta cura pr�deftinatio^/jf/nbsp;qu�m vt optes fcirc(vt diximus)cortfilium Dei, At veile feireconfiliumnbsp;veile �qualem Deo,ficut ipfe voluit quando dixit : Aicendam in c�lum,nbsp;akifsimo. Et ad Adam.Eritis ficut dq,icicntes bonum �f malum.Atquehocit^j^nbsp;eft,nolle Deum efl� Deum tuum,quod eft fummum omnium peccatorum�nbsp;vides, qu�m aflut�his noftris te contra mandata Dei tuifbllicitetjVteoipft�jvnbsp;ciditcafiijCadas.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Qirare amp; hicfulminandus eft verbo Dei,dicentis, Prouerb.iy. Sicut dir mel multum,n� eft ei bonum,fic qui ftrutator eftmaieftatis,opprimcturgt; amp; -)(nbsp;Et Ecclef jo.Altiora te ne qu�fieris,66 fortiora te neftrutatus fueris,{ednbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

tibi Deus,ilia cogita femper,�� in pluribus eius operibus ne fueris curiofus-P^^, cnim neceflarium tibi,ea qu� abftondita funt videre oculis tuis. In fiipcruacan^nbsp;bus noli fcrutari multiplicirer,amp;: in pluribus eius operibus no cris curiofus^�nbsp;cnim iupia fenfum homninum oftenfa funt tibi, multos enim ftipplantaukf'^Pnbsp;silorum,invanitatedetinuitfenfuseorum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Qliando ergo his pracceptis Dei prohibetur cura ifta curiola opcrum nobis oftenfa funt efl� fupra captum lenfiim noftrum,amp; incompraehenfnbsp;da eius, cum timor� in pr�ceptis Dei potius occufari debemus, vt in eumnbsp;cumfiducia,S(: haeeftudia impofsibila,diabolo in caput fuum vertere, �f cun�nbsp;Kegum IO. fidenter in opus Dei accinefti diccre:Efto vir fords QC pugneuiuSjnbsp;llus autem,quod bonum eft in confpeduftio,faciat.O pulchrum exempli��'nbsp;prius^

pri�s difpu�tafletj�n'effet vidori� pncdeftipar� ^pudDeuhi, non pugnaflet, im� dif-putando n�gligeas fadlus,6^ ali�na operatus, yidlus turpitet fuiflet,

Ai vide hicimpijfsimam �mpietatertijftiiltifsima ftulticiam,peruerfi�imam per* urfitatem noftr�, Ducimus vxotes,�dff��atnvs domos, plantamus vineas,emimu�nbsp;lubftantias,amp; nemo hic pri�s difputat,prgdeft�natum fit necne vxorem forecaftamnbsp;vcladulteram,domum atfuram vel manftrram,fiibftantiam perituram vel duratura.nbsp;Brcuitcr omnia noftra opera,maxime pcccata,c�m fiducia incipimus, perficimuscp^nbsp;nihil foliciti,quid de tjs Deus pricd�ftinauit,i�tis hic tutuiti eft � noftra tcmeritate al*nbsp;nfsimum eiuS confiliumj nemo hie non prius cogitat, folicitus eft, �ftuat quomodonbsp;feciat quod propo{uit,qU�m difquirat ac diiputet de pr�deftinatione,

Qiiare hoc f* Quia no funt � Deo prgcepta,noftra ftiiicet fiint � nobis eled�a� Ac ^1 ad Opera Dei �C prajcepta t�ius venitUr, hic ftatim quaeftio naftitur, hie confiliuninbsp;tentatur.Deniep hie demum dii|)utamus: An Dei praeceptis debeamus obedirenbsp;2ntequatn eius fccreta nouerinlus. A n hoc non eft diuinam maieftatetti amariisfinbsp;peruerfitate exacerbate, quod in noftris tarn fumus patietes, �i^obliuiofi fiiorumnbsp;c�nlilionim,amp;^ fms tarn impatientes �C curi��:' Nonne gqu�folium arboris nonnbsp;^ditinterram,fine eius voluntater'attp anima tua falua fief fine eius confiliofNcc vlnbsp;scapillus tibi creicit/inc eius c5filio,nec panem comediSjUec potu bibisT'Hic nonnbsp;�lputasjnihilc�lt;f�aris,nihiltrcpidas,nihilmotariseiusconf�li�, quin ruas in opus,nbsp;�^cverojtotus es quaeftio cundlatio�

nuhe ergo intellige,hon ex Deo,(�d ex Diabolo SC quidem tune offenfifti*. 0 aftutifsimOjhas cogit�tiones tibi veniff�,vt foperuacaneis rebus,tc � ptgceptoinbsp;uauifsimav�luntate optimiDei tui diftrahat� Red�e aptiisim� in his dieitEc*nbsp;�.Quiobicruat venturn,non feminat,�C quiconfiderat nubcs,nunquam metet�nbsp;^^�lodo ignoras qug fit via fpiritus (id eft venti) �C qua ratione ofl� compingan-ventre pregnantisr fie neftis Opera D�i, qui fabricator eft omnium.

ergof' Nihil faciendum, quia file omnia fabricat, 6( noscaneftimus�* vefper�necefl�t manus tua,quianbsp;*rnj^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc�ut illud/id eftmatutinum velveipertinum) SCf�

Vides qu�m omnia nos doceatneftire, 6C tarnen non 5diare,im� e�magis Operari iubet,quoneicimus quidfuturum fi't,cum illi per*nbsp;�deo nolint agcre, q�ia ncfci�nt quia fiiturum fit. Hoc enim quaerit Diabolus,nbsp;t�^7'�Pwentur invita, ncc in pace SCfpeobdormiant in morte, fintquevtroquenbsp;iotiinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rebelles,nbsp;nbsp;nbsp;in�bedicntes,fic tarnen, vt culpa fit non ip*.

�/^^�pl^^sDei, vt qui non prius confiliafua reuelando cuacuau�rit, 6C diui* ^^Ptonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;euacuatis confil�js, nullam fecerit,qu�m illos prg*

fe�it .^��l^l^ucrit. Siquidemfandlifsimihomines, tune omnia libenterefl�nC* �m!!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fl prim�m feirent, quid de cis Deus cogitarit, hoceft,ff

�loui � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pracceptor eis fuerit,nec en�mDeus efl� poteft,fl non aliud eft,i�pit,

itcrum,fi nobis Deus fua c�nfilia reuelarct: prim�m trepidi fieremus, ^o^tcinptores,aut d�iperantes, fleut 8C modo fiint qui putantnoxium efl�,nbsp;pt^deftinationem^quodhine multi oflfendant�r. Adeo,quic*nbsp;**^or vult �f facit, homo puluis temere viol�t, vnumhoc aeftuans, vt fit finenbsp;enim timen' poflet, fi non fccreta de nobis cogi*nbsp;�^Piet^^'^�^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Charitas locum habcret^ Vae tibi furcntifsim��

3^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i V�T IF I CATI� KB.

�ufticia generalifsim� accepta. T oJen,fol.477,Pral.45. Dilcxiftf picndum cft nomen lufticia gencrabftim�, vt fit luftida credere in lefum Cht*� ,nbsp;iamp;^dil�gere Deumac proximuni, Hoc cft,vt intelligatur fimul de lufticw��^,nbsp;operum, feruire Deo �C proximo, in ceconomia QC poliua, �C omnibus alijsnbsp;qu� mandat Deus. H�c iufticia tam fidei quam operum adminiftratur pdnbsp;trum �C ipfe earn diligit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mw/ Nos omnes earn natura odimus�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n./

lufticia Pfalm. tz� �xaudi Domine iufticiam meam. Tom.x lenenf.fol*�^^ nificat l�u id quod ver� iuftum eft, feu luftam Giufam, qualis eft fides,nbsp;opera fidei.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ A

lufticia QC aequitas Pfiil.p.T om. a.Ien. fol. 114, ��. Debemus autem iufl^*^ aequitatem intelligere non intcrnamChriftifol�m,qua ip��iuftus dC aequusf*nbsp;opcraeiusquibusiuftifi'cat Sif rc�ficat populos, f�Cgratiam eius* qua illisnbsp;�C �quitatem largitur. Alioqui quis ftaret�nrethronumcius^ quantum�l^L'^nbsp;�us, fi �ufticia �C �quitate fiia homines nidicaret Sic de Salamonenbsp;Quod fuerit Rex regnans indiuitrjs, gloria pace, quia non folus ipfc,(cd^^j,nbsp;ditifiii per eum dtteicebant, gloriabantur �l pace fouebantur, vt.j. Reg�4; mnbsp;bitabatqueludaSClfraclabfquc vllotimor� , vnufquifque fub vite fuanbsp;fua,�Dan vfqueBerfabe�,alioquirniferrimo Qi. infefici�iimo regno regnafltGnbsp;diti fui fuifl�ntomnespaup eres, infam es,inquieti,fi:ultij�^c.

Ira regnum Chrifti in veritare, iufitcia, �quitatej, pace, i�pientia confift*^ quia fblus ipfe, fed �C fideles fui per eum funt veraces,iwfti, �qui,pacifici,faP�f�J(,f(/nbsp;Efl�t enim infelicifsimus, fi Dicficnt mendaces, peccatores,,iniqui,inqui^f�� gt;y{nbsp;pientes, quale cft Diaboli regnum. Sic �eGi. 35. pratdixit. Non adijcietvl^''nbsp;pertranfeat in te immundus � incircumcifiis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Iufticiam 8gt;C �quiratem, neaffetftcmus copfam Sc varietatem, pro nofl^.^^fj/ temeritate fiue libertate, arbitremur ex-Pi�I:5r. elle aliud nihil quam opus ��nbsp;cordiac amp; iudicij Dei, dicit�r enim illic: Ego autem in multitudine mifeJ'^^^^^ij.nbsp;ttr�, iritroibo in domum tuam, adorabo ad templum fantftum tuum,innbsp;Et irerum, Deduc me Domine, in iuftida tua propter inimicos meos,, dirig�nbsp;ipeeftutuo viammcam^

Qiii enim propofita mii�ricordia Dei,firma fidc; in eum credit, atqt^^ ditjhic iuftificatus eft,acficintrat in mifericordia, �C deducitwr intufticia,amp;^''^ j�cnbsp;gitur� Chrifto fedentc, in iufticia ciuirnodi iudicante orbemterr�-ingreditur in iufticia,multis in via fua i�andalis,petitur � carne^mundonbsp;luxtailludp�lm:

luxta inter fcandalum pofuerunt mihi, fi quo modo offendat adlap�^pt(/ dem fuumzDonec enim incarne viuimus, infidiaturcaleaneonoftrofcrp^*^^^nbsp;quuSjVt viam noftram deprauat, aut detorqueat a retfto inceflir.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ideo hi'c indicium Dei propofirum incutit timorcm, qui pr�i�ruat 1 dcclinemus� maio,nefeducanturfenfusnoftriper Safanam(fieutHcuaInbsp;� fimplicitate, qu� eft in Chrifto, vt catpto icinere procedamus : Ethaec eft Inbsp;do feu �quitas ifta.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

QlTare,licet h�c duo infpirituali ifto negocio aeftimare,ficutapud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

DEIVStIFICATlONE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37^

^ftinct, donee f�natur. Itamiht vidcreturiuftidamefl�gratiam, qua perfidem in fum iuftificaniunRedjtudinemabftinentiam qu�ndam, quaabftinemus ab onvnbsp;usillecebn's, aut mini's quibus homo auerri, �finfuacur�ariacdepra�ari po�nbsp;ppnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut qu�uisalio nomine qu�S

Eadcm duo per lufticiam �C Judicium fignificari arbitrer, quac fere femper com-q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Feci indicium SC iuftfeiam, Etiterum, Beati

Wraciuntindicium Qc iufticiaminomni tempore. Eadcm duo per luftificationem ^ortificationem membrorum,poft iuftificationem exercendam intelliger�.Licecnbsp;itudomagisad affedum referatur, quamadtumultummortificationis,quiiu-{Z^*�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peragitur, Nam is vtique reeftus eft,qui integri aC fynceri turn iudicq,

atredus efle pcrfeuerat,quamcunlt;:p in parte oblata vel cauia vel occafione. Qii� fitnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FJ�bju.certe copiof� d�icn'bitur, vbi dicitur;Qiri habitat in adiutorio alti�

8Cccoelicommorabitur, dicat Domine fufteptor meus es tu, �� 2^^^^^��'^�^�demamp;iufticiam pertinent. DeindefequitunScutocircumdabicnbsp;in tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� timor� no(fturno,� fagitta volante in die, � ncgocio perambulantc

D�monio mcridiano. Cadenta' latere tuo mille, �C decem He * jp^^^^�'^stuis,ad teautem non appropinquab�t.Qiiarer' quianecad dextram^nbsp;Hianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d�clin�t,fed media regia reeftaque via incedit. Et infra. Angelis iuis

'^ia ^^^'^^^^^j'^tcuftodiant te in omnibus vqs tuis. Gerte haeccuftodia facit, vt in f� ^^^^pcri�ueret, aduerfus omnes illeccbras ad prauitatem allicientcs. Deniquenbsp;itur;S�per afpidem SCbafiliftum ambulabis,amp; conculcabis leonem 8C dracone�nbsp;^oc r nifi quod calcanei fui vniuerfas infidias vincit iuftus redlitudine ftra,nbsp;dor ^^�^^^^^ftudinem ApoftolusRoman:^. fiC.ij. alijsquelocis commendat, vbinbsp;iuftificatosquidem perfide, fed tarnen folicitos reddit, ne obediamusnbsp;�n(j^P'^^^�J5,necmembra exhibcamus arma iniquitatis, fedrenouemur de dienbsp;veterem hominem,nbsp;nbsp;induentes nouum. Nee eft dubium, quin

t�j jj 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ali numero dixerit; Tn recftitudinibus.quod noftra translatie fingulari

illa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wfticia ( quod fiC ipftim pro arquitate permutauit vt oftenderet infinita

9nia magni reptilia, 8� animalia magna cum paruis,id eft, varias infidias, 9nia '^^^�^fti�impcditur, vt 6f ft vna fitiufticia re(ftitudo,multae tarnen dicantur,nbsp;^��Itis exercetur prauitatibus,SC toties velut renouatur.

^�^�^^Egamus,quammagna gratia fit habereChriftum iudicem in iufticia Qnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atque quam redo ordine iufticiam praepoftierit aequitati, cum multi

bantl �ϒ^�^�piant per fidem iuftificari,fed ftatim deprauantur S)C obliquitatibus detur viam, manente nihilominus (vt ipfi putant)fide,Eltern acquifitanbsp;Ft h�c obliquitas ftu prauitas maxime pcriculoE eft in rebus ipirituanbsp;tjU� � Q�ibuspfal; diximus. Hane iuftici� 6C aequitatis differ�ntiam interim ie-meliora inuenerimus, quac multum nee iudiciolucisafferetvarijsnbsp;��J�aelocis,qua: his vocabulis vtuntur.

eft forte, non tarnen prattereundum, Quod verbum iudicabit, offici], Jeu dignitatis fignificationem Ebraico more habet,nbsp;Fhtto. Iudicabit innationibus, implebitruinas,conquafl�bitcapitainterranbsp;Sicinlibro ludicum, deRcdoribuspopuliIftaeldicitur,quodiudica-��deftjpr�fuerintlfrael.

regnum Chrifti conftitutum fit inexpugnandis, nori �UcJi . suthominibus, fed peccatis SC vitijs. Et qui vice huius Regis praefunt, innbsp;debeant, vnico hoc ftopo obieriiato, quoreddant popu-�^ftrifti a peccatis 8C erroribus quam purifsimum. Sicut Pfal: lix.dicitur. Qirianbsp;Hb it} ilhcJed

37t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DB �VST�f IC�TIONE;

mHi'cfedcfuntfedes iniudido,fedes fupcrdomumDauid, ludictum eni'm rc�pcdlu inf�rions, quo redlif�catur^SC�peccatis etnundatur* lufticiacftnbsp;ipedlu fuperion's,quo obeditur eius verbo. Alterum hoc ad S. I'uftificatS,nbsp;illud ad carnem mortihcandam pertinet : Vtrumcp tarnen ab vno eodeffl�^nbsp;Rege amp; ludi'ce proueniunt,nunifterio verbi per Apoftolos, Apoftolicofq?''^^)^^.,nbsp;lufticiaDei- Tom.iJenenf. Pfal. $. fol. 49. luftici'am Dei oportet vt t ,nbsp;fcamus vereCanonicafignificatione intelligere,non earn qua Deusiuftusnbsp;nbsp;nbsp;f

qua Sc I'mpios damnat,vt vulgati�ime accipitur. Sed vt beatus Auguftmus� n'tu Sc litera diciqqua induit hominem,dum eum iuftificat, ipfam fcilicet mii^^nbsp;diam,feugratiamiuftificantem,quaapudDe�iuftireputamur. De qua ApOgt;nbsp;Rom. I. lufticia Dei reuelatur in Euangelio,ficut fcriptum eftduftus ex fidenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5,

ItemHofeaEcap.x.Tom.4.IenenCfol.lt;^gt;9. Delponlabo temihiiniufti�^^j^^ zedeck ) H�c prima gemma eft annuli, quem Ecclefi�feu Iponf�fuaenbsp;nat,Iufticiam fcilicet,non earn quam mundus vocatiufticiam, QC lex quoquc ��nbsp;Opia enim ludex iuftus eft,ideo furem laqueo interficit,latronem rota,nbsp;gladio. Sedhanc iufticiam fures,latrones,homicidac,oderunt. Talis non eftnbsp;de qua hic loquitur Propheta, fed eft iufticia qua per Chriftum condonanturnbsp;ta. SicutZacharias quoqueconfolaturEcclefiam, cum dicit, Eccc Rextuusnbsp;iuftus,hoceft,afferensad peccatores iufticiam. Ad hunc enimmodumPauli^^nbsp;cabulumiufticixexplicat, Roman.j. DeclaratDeus iufticiamfuam hocnbsp;vt ipfe fit iuftus SC iuftificans eum,qui eft ex fide in lefiim, hoc eft, eum qui cre�*,nbsp;�efum.Sic iuftum Deum peccatores non fugiunt,fed vitro lequuntur eum,nbsp;nbsp;nbsp;7^,

Deus vitro le eis offert,amp; conl�latur nos.Nouum igitur hoc �C longe dluerfui^^^ teri f�dere f�dus eft.Nam lex proponit DeS p�nas intentante peccatoribus^^nbsp;uera Deus tails eft extra Chriftu. Sed in Chrifto eft iuftus,id eft,iuftificansimp^^�j^,nbsp;donans peccata^jr�teriens peccata,ficut Michas loquitui-, SC ea in abyflos ma��*?nbsp;inergens. Item Gen.Tom.4..cap.4x.fol.iot.Hgc obleruatio admodum necelw*^*nbsp;in lacris literis,quando vocabula ad�iue, quandopafsiu� lumenda fint, quianbsp;mo mutatur fecundum adiuam aut palsiuam fignificationem. Vt Roman.j� ,nbsp;gt;ies peccauerunt �C egent gloria Dei, fi adiue ponitur,alia eft vis vocabuli,nbsp;alia quando pafsiue accipiendum eft. Ideoin vtrauis fignificationenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-jj

menti eft ,ad verum fenfum colligendum. Sic iufticia Dei, item opus Dei,vtroque modo exponi poteft. Secundum latinamGrammaticamamp;^Gi'r^^^tnbsp;iufticiaDeiintelligitur, qua ipfe iuftuseft. Sed hgc expofitio oblcuranbsp;caliginem vniuerfo textui ftripture �nClg. Sin palsiue accipitur,turn eft f�lusnbsp;folatio noftra,fignificat enim iufticiam Dei, qua ego iuftificor diuina mifttk�*^nbsp;Ita fi exponas fidem Dei iuxta latinorum phrafin,qua ipfe credit, aut qua feru^Pnbsp;mifla,ea expofitio obfeurat lententiam Pauli. Sed quando accipio pro dononbsp;me, quo ego credo in Deum, ibi longe aliter SC melius fonat. Sic opus ei dfinbsp;quod iple patitur,fed quod operatur in me.

Olim ego cum legenduSCorandum eilet illud Pl�lm�in iufticia tualibera^i^� tus exhot refeebam,Sc ex toto corde voc� illam oder�:Ne me lib�r�snbsp;fticia, qua tu iuftus es,a(ftiu�. Pafsiu� igitur accipienda eft iufticia, qua ego iulh

Ad hunc modum in Hebr�a lingua aeftiua �C pafsiua fignificario vehement . feurat text�,fed qui poteft rctft� diftinguere inter vtrumcp Iciat fe no paru proienbsp;ItemGen.cap.z/.Tom.j.fol.dr. Ego idprim�mbenc videbam,omninonbsp;efte gratuita donatione,ad lucem SC vitam c�leftem confequendam, atque anxinbsp;fedulolaborabam deillafententiaintelligenda� Roman.i. lufticiaDei

�uangeiio. Ibi diu qu�rebam dC pulfaba, Obftabat enim voc�bulum iUud(Iuftid9 Dei )quod vfitat� fic exponebatur Jufticia Dei eft virtus qua ipfe Deus eft formahgt;nbsp;ter iuftuSj�f damnat peccatores. Sic omnes Dodores hunclocu interpretati fueratjnbsp;�xcepto Auguftino.Iufticia Dei,id eft,ira Dei. Quoties v�r� legebam huhc l�curitinbsp;femperoptabamvt Deusnunquam re�elafl�t Euangelium.Quisenimpoftit dili*nbsp;gcreDcumirafccntcm,iudicantcm,damnantem rquot; Donee tandemjilluftrantc Spirigt;nbsp;luSando, locum Abacuediligenti�s expenderem: luftus cxfide viuiti Indecolli-inbsp;gebam quod vita deberet ex fide exiftere, atque itaabftrad�um referebamin eoncr�.*nbsp;turn, amp; aperiebatur mihi tota iacra fcriptura, amp;c�lumipfum� Hoc ver� temporenbsp;ingentemiftam lucem videmus clarifsim�, ac beet ea nobis abundefrui. Sedcon-temnimus amp; faftidimus gemmam, amp;thaefaurum ilium c�leftem. Olimigiturrur*nbsp;fus co adempto, iterum clamabimus 5C puliabimus ficut de fatuis virginibus innbsp;Parabola dicit Chriftusj fed firuftrai Ideo timeamus Deum �C fimus grati. Moueatnbsp;autem vos in primis meum �C aliorum exemplum,qui viximus in morte dCinferno jnbsp;nee habuimus benedidlionem tarn copiofe, vt vos habetis. Diligenter igttur exer,nbsp;ccte �C cogitate do�rinam de benedieftione, vt cam amp; retinere ipfi, QC in alios quocjnbsp;propagat e pofsitis. Nos quod debuimus fecimus.

iuftumfieri,Tom.j.Ienenffol.jygt;-.lgituriuftumfierinoneftopcrari,fed nafei. Operatorvero non nafcitur,ftd gignit ipfe potius opera. Hie a�t in luftificatioe eftnbsp;merum pari:Quia/folus Deus in nobis operaturfidem, per quam nos gignit: Ideanbsp;Petrus nos vocat,quafi modo genitoSjSCe.

luftus apud Paulum. Tom.4.. lenenf fol.po. Galat. Captj.Vocat ergo Paulus, eos tantum iuftos, qui fine lege,per pro'mifsionem feu per fidem promifsionis,iufti*nbsp;�cantur. Ideo facere legem eft fiifta res,qu� nihil fignificat extra fidem.

Grati�v�cabulum,Pfal:ylt;.Tom;4.Ienenf.fol.4Oi.Hancdiftin�onerriPaulua tradit: Aliud elfe gratiam SC aliud elfe don�,gratia fignificat fauorem,quo nos Deusnbsp;lt;ompleditur,remitt�s peecata SC iuftificans gratis per Chriftum. Pertinet autem adnbsp;pr�dicamentum relationis, quod dixerunt Dialcdfici, minimazentitatis 5C maxim^nbsp;virtutis elTe. Ne nnteris efie aualitatcm fieut Sonhiftaefomniarunt. Pendetenim

mereatur gratiam, quam vocantqualitatcminh�rentem voluntati, diuinituS dogt; natam fupra,illam�dclc(fiionem, quam viribus naturalibus habemus.Hac habto,dPnbsp;cunt hominem elfe iuftum formaliter SC ver� Chnftianum. Illa inquam imp� SC pegt;nbsp;ftilens perfuafiq eft, quia non facit nifi Turcu,Iudacum, �nabaptiftam,fanatKi^ ranbsp;min�j�c.Qiiis enim non polfet vir tute humana,fine gratia facere opus bonu, �c nocnbsp;modo meren' gratiam,SCcr'Sic fomniatorcs illi fideiri fecerunt �y^n^quaiuatean anima,qu� fola nihil valeat fine charitate,charitate vero accedente fit ethca3q�C lultincet.!

Sequenria autem opera dixerunt valere ad promerCnd� vitam etern� de condig-, Ji�. Ita^Deusproptercharitat�,qu�infuditvolutatihominis, accepter illud Opusnbsp;fequens, advitam �ternam:malum autem opus deacceptare ad d�nationem SC poe-Aam aet�rnam. �udierunt per fomnium de acceptatione,cam poftea rclationem tri-buer�nt �perib.Ifla omnia erronea funt SC blafphgrria in Chriftum^Quanquam nonnbsp;Qmnes tarn bene loquuntutjled quidam vt diximus docuerunc, nos ex puris natu

DB IVSTIFICATIONB. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ralibus poflcDcum fupra omn�a dih'gerc� Haec prodeft noflcvt magisP reddaturPaulina difputatio. Plura dc hoe vocabulo grati� videTonionbsp;contra Latomum fol, 42;. 41^.

Tom.j,lenenCfol.427.Ie{ai.cap. lufticiaChriftiananihilaliudeft^�^^ gnofcere Chriftum� Hoe autem quid fitjUullus Sophifta intelligit. Illi enim

'' tant,noticiam in intellecflu el��,Iufticia autem eft in voluntate.lnde conclud�^^'j^j^ go noticia Chriftinon poteft efl� iufticia. Verum Propheta contrarium dicit:nbsp;if um fcilicet f�lum efl� iuftumjamp;S per i�i noticiam alios quotp iuftificare. Erglt;^^nbsp;eia Chriftiana non accipitur,nifi ante cognofeatur Chriftus� Porro Chriftusnbsp;gnolcitur,nifi per doefirinam �C externum verbum. Euangelium igitureftnbsp;eulum quoddamjper quod ad nos defertur Chriftus cum iufticia fua SCnbsp;nis. Sicut �riftoteles quoep dicit,cognitioncm intellertiuam requirerenbsp;uam. Necefl� igitur eft prius audiri verbum, quam credere illud pofsiifli^�nbsp;ftificemur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

lam quod dicit noticiam Chriftiiuftificare, manifefte iequitur, Ergo gula Franci/ci,vel Dominici,�(fc* ergo neep cucullus,nec mifl�, ergo nullm^^nbsp;cium opuSjimo ne quidem legis diuin� opera, cum omnibus alfjs legibus ��R.(nbsp;bus iuftificant, Ratio hgc eft,quia non funt cognitio feu noticia Chrifti : Etg�nbsp;fruftra imo etiam damnata amp; damnantia,cum feruatur cum opinione iufticisf)nbsp;cultus Dei bona opera. Sicfimpliciter omnes r�gulas, omnes leges,SCnbsp;nia damnat �C abijcit Propheta. H�c aut� quis audeat profiteri inter Papiftas inbsp;hinc eft quod Paulus amp; Petrus tarn multa dehac cognitioe dicant, creftiteinc^�nbsp;tione lefu Chrifti,SCc.Nondum eftis perfelt;fti,0Cc. creicite,0Cc. �C fimiles all)

Ad liberationem igitur � morte 6C � peccatis, nulla alia ratio eft quam n� � J feire Chriftum.H3ec cognitio fola nos liberabit,neque eft aliud vllum folatiuin^nbsp;igitur illi iunt,qui noticiam aeftiue acceperunt. Dicit enim de cognitione,qiianbsp;ftus cognofcitur,6C feitur per praedicationem,nempe, quod Chriftus filiusDcj^-^^nbsp;ceptus � Spiritu ftmftojnatus ex Maria virgine, fub Pontio Pilato fit paflus,n^Fnbsp;pter fuum aliquod peccatum (fumma enim in eo fuit innocentia)fed proptet^^^'j,]nbsp;mundi peccata,quaeinfereccpit, vtnos �peccatis liberati, in aeterna iuftida^nbsp;ipfo viueremus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Sunt igitur h�c verba non oftitantcr legenda, fed quia vigilanter pofitaI nobis diligentifsime legi 6C obferuari debent, vt fcilicet cogitemus, SC quidnbsp;ticia fit,Sc contra quid ponatutjUempe contra omnia humana ftudia, operanbsp;cias. Sic enim folet fcriptura,fere femper ad Antitheies refpicit,

Eft autem mirabilis iufticiae definitio, quod fit noticia Dei, vt cor tantui� tur in noticia Chrifti crucifixi,ficut Hieremias quoep dicit, in hoc glorietur vitnbsp;ine,6Cc.Ratio humana hanc iufticiam neque inuenire,neque inuentam capersnbsp;tclligere poteft,quae i�cund�m fubftantiam nihil aliud eft,quam noticia Chriftinbsp;eft,fides qua apprehenditur Chriftus in corde,quod dederit fenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pro

peccatis noftris, ficut Paulus dicit t�Timoth, 1. Verbum quidem pr�dicat � omnibus Chriftum,tanquam vieftimam pro noftris peccatis. Nifi aut� Spirif^^nbsp;lt;ftus corda illuminet,huic verbo aflentiri nemo poteft. Aflentimur autem cirffnbsp;prehendimus promiisionem,quod in femine illius fitbeneditfiio Gentium*nbsp;H�c igitur gloria Chriftiani eft, feire, quod fua iufticia fit credere in hunt^nbsp;ftum diuinamifericordiaficreput�te,�C promittente. SicChriftianorumnbsp;putatiue tantum iufticia eft non formaliter. Sunt autem h�c diligenter dii�eflnbsp;inculcanda in concionibus,vtfciamus,nos nulla alia re iuftos SC iuftificando^ ly

�^01 flia n�tid�j non per noftra opera jnon per deealogum,noh per alfas l�ges,nou per iura,non per fudfcia,non per poenas quant�uis acerbas^quas vel ipfi nobis fpon*nbsp;tcimponimuSjVelalijinuitis imponunt� Haec �nim omnia Annthefis excludit � lu*nbsp;�icia,qufanonfuntnotfciaChrifti� Ergo Monachatus $gt;C Pliarifaifmus, ergo alfj vPnbsp;teordines non fuftificantj quia hoc folumfuftificati feire amp; nofle Chriftum, quodnbsp;Vhnftus fit feruusDei,qai port�t iniquitares noftras.

. AttpfnhacdcfinitiOnenobis eft c�nfiftenduin,nefcilicetcogitemufe ��cfl�fux ^em aut tortorein. Nam cor fine fide �C verbo non poteft aliter de Deo iudicare^nbsp;lt;ju�mquod fitfeuerus iudex.Eft qufdem iudex fed in futurum,lioc eft,iudicabit innbsp;O�iiifsimo diej�lt;damnabit impios, luftis a�tem dabit vftam xternam, lam autemnbsp;gt;gnus pr�dicatur,cuius officium eft portare' noftra peccat�.H�c qui li�uitjis plenusnbsp;^ftbpientiajamp; poteritiudicarede omnibus d�clrinfs, Praef�rtfm autem h�c indenbsp;tolligejifpQteft,quod nos non portamus noftra pcccata, quod Chrfftfanlis baptiza*

^ul cnim ac abi|t,euanefcit imagO. Sic Schuermerf; quafi in fpeculurh intu�tur, h�c doctrinam audiunr. Cum a�t in tentatiOnem vcniunt,in alias dotftrfnasnbsp;^^pera,tunc obruunt�r �f obliuifeuntur hufus loci.Euanuit enim imago poft*nbsp;^^efl�runt � fpeculo.Eft igitur rcs rtiaxima �c difcillfiha in hacnoticia perfiftere^

370 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OE IVSTIPICATION�.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ideo fempcr eft tnculcanda 8C afsiduo vfu exercenda.Et qui earn in afflidion�b�S^ � tcrf �ribus confcientiae non tcner,aut apprehendit,non poteft cofiftere, NuUaci'**quot;nbsp;alia tam eft firma acCerta coniblatiocon�cientiarum,qu�millapafsiuaiufticia.

Sed eiulm�di eft Humana imbedilicas �C miferia, quod in pauOTiHuseon^^^. tiaCj �d in periculo mortis,nihil aliud /pe(ftamus,quam noftra opera , noftram di�quot;nbsp;tat em �d legemzQuac cum oftedit nobis peccatum noftrum, ftatim in menteni vt�nbsp;male tranlada vita. Ibi tum magno animi dolore ingemiicit peccator, cogfrxns'^ 'nbsp;Ah quam perdite vixi. Vtinam liceret diutius viuere, tum velim emendarenbsp;mcam,�dc. Nee poteft ratio Humana ( Ita hoc malum eft nobis infitum, ilb��^!nbsp;infelicem comparauimus ) ex hoc ipeeftro iufticiaj atftiuac feu propri�c�O^nbsp;re, �dattollerefei� ad conipetftum iufticiae paisiua�i�u Chriftian�, iedfimpl^^^nbsp;haeret in adiua. Atep iftas cogitationes, abutens naturae infirmitate, aug^nbsp;vrget Satan, turn aliter fieri non poteft,quin magis trepidet, confundatur�^nbsp;refiat conlcientia.lmpoftibileenim eft, vt mens Humana exfefeconcipiatco*�?,nbsp;tioncm,0d fpelt;ftet fblam gratiam in ienfii ac terrore pecc3ti,aut, vt conftanternbsp;difputationem opcrum,0dc.Hocerumfitum eft extra vires,cogirationes,accap^nbsp;hominum,adeo^ etiam extra legem Dei. Ea quidem eft fummum omniumnbsp;hint in mundo : Tarnen tantum abeft vt conftientiam conterritam pofsitp^^gt;nbsp;redderCjVt etiam plus contriftet,ac in deiperationem adigat. Per legem cnim Pnbsp;�atum fit excellentcr peccatum Rom./,

Quare nullum remedium habet afflidta conftientia contra defperatiou^��^({^ mortem a:ternam,nifi appr�hend�t promiisionem Gratiaeoblatxin ChriftOj^�^ j)nbsp;Irancfidei pafsiuam, feu Chriftianam,iufticiam, quiaappreheniapoteftconK*nbsp;acquieftere, �d cum fiducia dicere. Ego non qutero iufticiam alt;ftiuam,deber^nbsp;dem habere �d facere cam : Et efto lane quod earn haberem �d facerem,tamcum^nbsp;no pofliim confidere,necpeam opponere iudicio Dei. Itacp retjeio me extranbsp;alt;ftiuam,6dmeam �d diuin� legis,iufticiam,�d fimplicitcr illam pafsiuam amp^^ gpj/nbsp;qu� eft iufticia gr�ti�,milericordi�,remilsionis peccator�. In lumma ChrilHnbsp;ritus Sandi, quam non faCimus, fed patimur,non habemus,fed accipimus,nbsp;earn nobis Deo patre per fefumChriftum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Sicut ipla terra pluuiam non gignit,nec vllo luo opere,cultu,aut virib^^^ rerepoteft, led tantum c�lefti donodel�per recipit. ha fine noftro op�renbsp;donatur nobis diuinitus iftac�leftisiufticia. Qiiant�igiturarida terra exfe^ ^(,7nbsp;poteftadcomper�dam fibi largam �dfelicilsimampluuiam: Tantum etiam J,nbsp;mines noftrtsvirib.�d operib,cfficerepofl�mus,adcoparandam nobis illam jjjlinbsp;c�eleftem,6deternamiufticiam,nifipergratuitamimputationem�dpcrinena Anbsp;jdonumDci, illam confequamur. Summa igiturars 8d lapientiaChriftianoynbsp;nelcirelegem,ignorare opera, �d totam iufticiam adiu�.�pr�fertim cum comnbsp;lucftatur cum iudicio Dei,ficut extra populum Dei fumma fapientia eft,nom�nbsp;cere vrgere legem, opera �d acftiuam iufticiam.

Mira autem res eft mundo inaudita,docere Chriftianos,vt difeant gciTijVtcpfic viuant coram Deo, quafi penitus nulla lex fit. Nifi cnim ignorait Anbsp;gem.�d in corde tuo certo ftatucris nullam efl� legem �diram Dei, fed

: �dmiferfcordiam propterChrilhim,non potes faluus fieri.Pcr legem cnim pcccari,0dc.Econtra,inmundo fic vrgcrilcx �C opera debent, quafi prorlusnbsp;promifsio aut gratia. Et hoc propter praefratftos fuperbos amp;' induratos,nbsp;hilaltud ob oculos ponendum eft,quam lex, vt terreantur humilientur*nbsp;data Iex,vt tales perterrefaeiat 5d occidat,vtcp veterem hominem excrceaf,nbsp;verbum Grati��d trarreeft� fecari debet,iuxtaApoftolum. x. Timoth.*�

BE I VST IF IC ATI QN E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37lt;

t�ufjVtintra fuos limites maneat. Qui docet homines per legem iuftificari t�ram �cOj is cxccdit limites legis, �C confundit has duas iufticias,a(f�iuam �C pafsiuam,nbsp;wqucnialusDiale�iieuSjquia nonie(fl�diuidit.Econtra,qui legem 8C opera veterinbsp;hominijpromifsionem autem amp; gratiam nouo proponit, retfle diuidit. Garo eniranbsp;Ifu vctus homo,lex opera coniungenda funt, hcctiam ipiritus leu nouns homo,nbsp;piomilsio amp; gratia. Quare cum video hominem fat is contritum premi lege, terrerinbsp;pfccato Si fitirc confolationem,ibi tempus eft j vtrcmoueam illi ex oculis legem �Cnbsp;�yfticiam adiuam,ԣf proponam per Euangelium pafsiuam,qu� exclufo Mofe cumnbsp;�3 lege,exhiber promifsionem de Chrifto,qui propter afflicftos �C peccatores venc-�nbsp;Ibi turn homo erigitur,SC fpcm concipit,nec amplius eft fub lege, fed ftib gratia,nbsp;'tait Apoftolusdam non eftisftib lege fed ftxb gratia. Qiiomodo non ftib lege fie*nbsp;t^ndum nouum hominem, ad quern lex nihil pertinet, Habet enim ftios limitesnbsp;'^�^eadChriftum, vt Paulus infra dicit : LexvfqueadChriftum, Quo venientcnbsp;ph tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sabbatho, ccfl�nt�f omnes Pr�;

^�ccftnoftraTheologia, qua docemusdifert�diftinguere has duas iufticias, Ji luam 5)Cpafsiuam,ne confundantur mores amp; fides,opera �C gratia, politia dC re-j'^n^V^^^tttem vtraque neceftaria, fed quaelibet intra fuos fines contineri debet.nbsp; ticiaChriftiana pertinet ad nouum hominem. lufticia vero legis ad veterem,quinbsp;_tus eft ex came Sc (anguine, huictanquamafino debet imponifarcina, qua pre*nbsp; ^tur. NeqUc debet frui libertate fpiritus vel grati�,nifi nouum hominem indue*nbsp;.^^pwfidemin Chriftum,( quod plenenon fit in hac vita) tunc fruatur regno �Cnbsp;gratiac. Haecideo dico ncquis putet nos bona opera rcijcereautnbsp;P ohibcre,vt Papiftac nos falfo acculant, non intelligentes neque quid ipfi loquan*nbsp; ^tiequequidnos doceamus? Nihil nouerunt nifi fblam iufticiam legis, et tagt;nbsp;J '^olunt iudicare de do(ftrina,qu� pofita eft longe fupr a �C vitra legem, de quanbsp;, Pofsibile eft hominem carnalem pofl� iudicare. Ideo neceff� eft nos offend i, quianbsp; *us viderc non pofl�nt, qu�m in legem, Quicquid igitur eft fupra Icgem, eft etsnbsp;fcandalum.

^ill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mund�s conftittrimus,vnum c�leftenija�tenim tcrtenu,

fe maxime diftantcs. lufti* ptofnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcrrenajde terrcnis agit,per hanc facimus b�na opera.Sed ficut terra non

dj. nbsp;nbsp;^tt�us,nif� pri�s irrtgata �C f�cundata � C�lo ( T erra enim non poteft iugt;

�^nd �'^^�^�^^*^^^t-egcrec�lum, fed econtraccelumiudicat, renou�t, regit SC foe* i'�lfaciat quodDns iufsit ) Ira per iufticiam legis, multa f�ciendo ni*nbsp;implendo legcm nonimplemus, nifiprius fincnoftro op�r� SC me*nbsp;� � *��nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per iufticiam Chriftianam, quae prorfus nihil pertinet ad iufti*

pafs' �*^�^^�^^*'tftftt3(mterrenamSCalt;ftiuam. Jfta autem eft iufticia coeleftis SC f�d fideapprehen*nbsp;*tiu quamafcendimus fupr�omnes leges �C opera. Sicut igitur portaui*nbsp;ait,imaginem terrent' Adamdta p�rtemus 8C imaginem coelcftis,qufnbsp;^ib�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bomo in nouo mundo, vbi nulla eft Icx, peccatum j conftientia, mors, fed

l^�p/^�bil ergo facimus nos, nihil opcramur ad hanc iufticiam cotifeqUendam ? r�bate iufticia eft prorfus nihil facere, nihil audirc, nihil fei*nbsp;�dPg^^^^'^f^^opci'ibus, fed hoc fol�m fcireSC credere, quod Chriftus tranfieritnbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;videtur, quod fedeat in c�lis ad dexteram Patris, non lu*

nobis � Deo f�pientia,iufticia,f�n(ftificatio SC redemptio. Infumma, bis hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pontifex, intercedens pro nobis, 8C regnans fuper nos, SC in no*

pe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'D E I VS Tl� 1 C � T 1 o N E.

Ibi nullum pcccatum cernitur,nullus terror, nullus remorfus co�cicntisefeJ^^r jjiF hanc iufticiam coelcftem non potcft cadcre peccatum. Nam ibi nulla eft 1^*'nbsp;tem nulla eft lex,ibi nec praniaricatio.Cum ergo hic peccatu non haheat locnnbsp;nulla eft c�fcientia,nullus pauor, nulla trifticia. Hine ait lohannes. Quinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Deo, non poteft peccare, Siautem adeft conftientiac pauor,fignum eft,iuft^ Cfii ablatam, Gratiam amiflam efl�c colpelt;ftu,amp; Chriftum obfeuratum nonvi^ �ijnbsp;vbi vere videtur Chriftus,ibi necefleeft ^audium plenum,5C perfclt;fturn innbsp;adefl�,SC pacem conftientia: quae certo lie ftatuitdieet fim peeeator legalis,'^ �nbsp;legali,tamcnideo non defpero,ideo non morior.Quia Chriftus viuit,qui eftnbsp;�gt;C vita mca aeterna SiC eceleftisJn ilia iuftieia 8C vit3 nullum habeo peeeaWiu/nbsp;tiam �C mortem. Sum quidem peeeator lecundum prel�nt�vitam,�!l eiusU�� . .jinbsp;vt filius Adae, vbi aeeulat me lex, regnat mors, fiC tandem deuorabit me :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0

banc vitam,habeo aliam iuftieiam,aliam vitam qu� eft Chriftus filius DeJgt;9^* peeeatum �C mortcm,ftd eft iuftieia amp; vita aeterna, propter quam,criamnbsp;meum mortuum,0il in einerem redalt;ftum,relulcitabitur,00 liberabitur � feni*nbsp;gis Sc peeeati,fimullt;^ eum Ipiritu l�n�fieabitur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jfjtifi

Ita vtrumque manet dum hie viuimus,earo acculatur,exercetur contriftatur �C eonteritur iuftieia alt;ftiua legis,ied ipiritus regnat, l�tatur SC ftnbsp;pafsiua iufticia.Quia feit fe habere Dominum fed entern in eoelis ad dextera�^�P^j �nbsp;qui aboleuitlegem3peeeatum,mortem,�c omnia mala eoneuleauit,captiuad^^p(i^nbsp;triumphauit de ets in femetipi�,Cololti. Agit itaque Paulus inhaeEpifto^^�'^fjfs(inbsp;diligenter inftituat,eonfortet 6c retineat in eognitioneperfeefta huius exc^lftnbsp;m��C Chriftianae iuftiei�, Siquidem amiflbartieuloiuftificarionis,amifl�^^ Jnbsp;to ta doeftrina Chriftiana, Et quotquot funt in mundo, qui earn non tenent,nbsp;lud�i vel Turc�, vel Papiftae,vcl haeretiei. Quia inter has duasnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

�C pals iuamChrifti,non eft medium,Qui ergo aberrauerit � iuftieia Chriftft^^^ oport et in adiu� relabi,hoc eft oportet eum,amifloChrifto,ruere infiduciau^nbsp;Hoc videmus hodic in fanaticis ipiritibus,lc(ftarum autoribus, qui nibil �nbsp;nec retft� pollunt docerc de hac iuftieia Gratiae, V erba quidem ex ore �Cnbsp;ftr is hauferunt, ideo verba tantum loquuntur SC lcribunt. Rem ver� ipf�mnbsp;nbsp;nbsp;j|i'

vrgere �C acuerenon pol�iint ; Quia non intelligSt,ncc intelligerepofluntj^*^� t�m h�rent in iuftieia legis. Sunt igitur 6C man ent exadores operum,nonnbsp;afcendere vitra illam adiuam iufticiam, Itaque manent ijdem quiftieruntnbsp;nil� quod noua nomina,�C opera noua faciunt,res tarnen manet eadem. Vf, Dnbsp;faciunt alia opera quam Papift�,Papift� faciunt alia opera quam Iudxi,amp;^^' jijtJ'nbsp;maxime alij faciant alijslpeciofiora, maiora, diflSciliora opera, tarnen eadeiAnbsp;nbsp;nbsp;�

ftantia, qualitas tantum eft alia : Hoe eft,fpecie SC nomine tantum variant uera tarnen opera funf,SC qui ea faciunt,non Chriftiani, fed operartj funt SCnbsp;fiue vocentur ludati, Mahometift�,Papift�, Anabapift�,amp;c.

Ideo nos fiefemperrepetimus, vrgemus 6C inculcamushunclocum Chriftiana iuftieia, vt in afsiduo vftx feruetur, amp; dil�rt� dilcernatur ab adiii^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

legis, Alioquinon poterimusferuare veramTheoIogiam (Ex illa ladodrinafit �C confiftitEccIefia)fedfimusftatimIuriftae, caeremonianfj,nbsp;Papillae,Chriftus obleuratur, 6C nemo poteft in Ecclefia rede doceri SCnbsp;fi volumus efl� pr�dicatores 8C dot^ores alior�, oportet nos haberenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

harum rerum,SC probe tenerehanc diftindionem iuftidp,legis SC Chrifti�^ didu fecilis, fed experientia �C vlu eft omnium difficillima, etiamfi dilig^f�^^^pji�^nbsp;cam acuas �C exerceas : Quia in hora mortis, vel altjs agonibus conlaenti?,Pnbsp;concurrunt h� du� iuftici�, quam tu optes aut velis,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Admoneo igttur vos, praefertim qui futuri eftis Magiftri conlcienfi^jjjiiJ vnUJf�T

DE IVSTIFICATIONE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^75

'niimquemquefeorfim, vtexerceatis vos ftudendo, legendo, meditando amp; orah. flo,vtintencatione poflitisconfcientias Scvcirras 5z aliorumerudire, amp;conlblarinbsp;^reducere�legeadgratiam, abadiua iufticiaadpafriuain,inSuiTima,�Mo{�adnbsp;'�hriftum. Solet enim Diabolus in adfli�ioneamp;pugnaGonfcienti�perlegemnbsp;terrere nos, amp;opponcre confcicntiarn peccati, vitam noftram pcfl�m� transa.nbsp;^nijiram amp; indicium Dci,infernum �ternam mortem, vt fie nos in delpera.nbsp;^^onemadigat, nos fibi fubijciar, amp; � Cfhrifto abftrahat. Solet denique oppone^nbsp;^locosexEuangelio,quibus Chriftus ipl� exigit� nobis opera, amp; cominaturnbsp;�aniieftis verbis interitum ijs, qui ca non fecerunt.

Sichicignorauerimusdifeernere inter bas duasiufticias, fi hic fide non ap_ pr�henderiniusChriftura, fedentem addextcramDei,quieftvitaamp;iuftician�_nbsp;�ajUnietiam interpell�t pro nobis milerispeccatoribusapud Patrem,tumlumusnbsp;nullgratia, amp;Chriftusnonampliusfiduator,fedlegislatorert. Ibinbsp;^wluspoteftefle reliqua, fed certadelpcratio amp; mors �terna iequetur.

^i^camusigitur diligenrifi�m�hancartem diftin^ucndiinterhasduasiufti-y^^^i�inusquatenuslegipar�redebeamus. Diximusautemfupr�,qu�dlex ^^ynriftiano non debeat excedere limites luos, led tant�m habere dominium innbsp;�Bem,qu� eifubie�tafit,amp;fubeamanear. Hocvbifit,confiftitlexintrali-cslu�s. Si veto vult occupare conlcientiam amp; hiedominari, videvtt�mfisnbsp;Sed�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuidas amp; legi non plus tribu�s, qu�m ei tribuendum eft,

nicas :lex tu vis alcendere inregnumconlcienti�, amp;ibi dominari amp;eamar-ind nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gaudium cordis tollere, quodhabeoexfideinChriftum,amp;me

^.^^wperationem adigere, vt delperem �c per cam. Hoc pr�ter officium tuumfa-limites tuos,amp;exerce dominium incarnem. Confeientiam au, BiutiTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Baptizatus,amp; per Euangelium vocatus ad corn.

�tern�,ad regnumChrifti, in quo acquiefeit cbnlcL ^�sSe^-^^�^^inullalexeft, fedmera rcmiffiopeccatorum,pax,quies,l�ticia,fa.nbsp;�f^rna. Ifta ne interturbes mihi. Non enim feram teTyrannum du,nbsp;t�jj^ . ^�^�^delem exa�lorem in conlcientia mearegnare, liquidem eaeftfedesamp;nbsp;^hriftiFilij Dei, quiellRexiuftici� amp;pacis,acdulciffimusSaluatoramp;nbsp;^trinconfeientiam l�tam amp; pacatam infana amp; purado-Bangelijk amp; cognitioneiftius palTiu� iuftici�.

ram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habeo, defeendo de c�lo, tanquam pluuia f�cundans ter�

�nihi ^ftjprodeo foras, in aliud regnum amp; facio bona opera, qu�cunque minifterverbi,pr�dico,confolorpufillanimes,admi_nbsp;piet ^^^^Bmenta. Si paterfamilias,rego domum,famiiiam,educo liberos adnbsp;cio ^Q^ehntem. Si Magiftratus,officiumdiuinitus mihi mandatum fa.nbsp;thrift ^^^Bus,fideliter rem Domini euro. Summa . Quicunque cert� nouitnbsp;tur j ^'�^^^r^^nfticiamfuam,isnonlol�m ex animo amp; cum gaudio bene opera,nbsp;fubijcit fequoqueperCharitatem Magiftratibusetiamnbsp;qo�eorum, Seomnibus pr�fentisvit�,firesitapoftulet,oneribusatj�nbsp;P^�^iciilis. QuiafcitDeumhoc vellc, Steiplacerehancobedientiam.

574 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE IVSTIFIC A 1 lONt.

humanamelTefacrilcgium, 8c iufticiariosdicitreosl�l�maieftatisdiuin� ' ' iu^lificare efl pptt^ S 0 LI KS DLL Sicut creatio quoque folitis Dei opus e�. Quia cninbsp;catoresnatifumusrcnafoiriecelfeefteos,qui fiuntiufti. SicutdicitChnnbsp;han. J. Et iuftus vbique apud Paulum noua creatura, amp; nouus hofflO di ,nbsp;Iamilli,qui operibusvoluntiufti elfe, hoctribuuntfuis ele�ticijsoperibuSj^^^^nbsp;S�liui Dei e^, nempe, quod bona opera polfint facere nouam creaturam amp;nbsp;nbsp;nbsp;j

rare. Hoc autem eft Deo eripere gloriam fuam, Scalfcribere earn humanoop^j^^ Id quod hoc loco conquer!tur, amp; appellat holocauftum rapin�, quod holo^^^.nbsp;tribuant diuinam virtutem, amp; eripiant Deo gloriam.

Tom. 4. lenenf. fol. i6. Galat, cap. t. N��//�creatura,nequehi'^^ na neque Angelica, poteft hominem cripcre ex hoe foculo nequam.nbsp;mera operadiuinm Maie^atis, nonhiimante aut^ngeliciSpoteSlatK,qu�d Christanbsp;turn,nbsp;nbsp;nbsp;cripui t nos ex Diaboli tyrannide amp; regno, hoc eft,ex nequam

Etfolio. 17. Sequent!. LaudemusigiturDeump^tre?� amp; gamus,pro hacimmenfafuamifericordia,qu�d nosexDiaboli regno, innbsp;ptiui tenebamur perFiliumfuum, c�m impoflibil�erat noftrisviribusho^^^j^inbsp;�iberauerir. Simulque cumPaiiloconfiteamur omnia opera amp;iufticiasn^ �nbsp;cumquibus omnibus Diabolo ne pilumquidemcuruarepotuimus,eire�a^(^^,,nbsp;�Scftercus. Conculcemus item,amp; confpuamus omnem vim liberi arbitral�nbsp;neml�picntiam amp;iufticiam Pharifaicam, omnes ordiiies, Miflas, religio^^^�jipUnbsp;tus,vota,abftinentias,cilicia, amp;.c. Tanquamf�difl�mum menftruatxp^n^i^yijnbsp;amp; peftilentifl�mum Diaboli ven�num. Contra illuftremus amp; naagnin^^^nbsp;gloriam Chrifti, qui non ex fimplici,l�d ex nequam mundo nosfuanannnbsp;puit.

Tom. 4. lenenf. fol. ^S�.Plal. 51. TANTVM VNA caufaeft, fcilicet MERITVM CHRISTI, feu gratuita mifericordia,nbsp;cordaSpiritu Sandoaccenla, fideappr�hendunt. Quodfi quisvult, nnna*- mIinbsp;gnitionem peccati, tanquam caufam fecundam, leu vteruditi loquuntur,c2nbsp;fine qua non, quia fic eft caufa, vt tarnen tota fes pendeatex mifericordia�1,0.-ex promilfione, quod fcilicet Deuspromifir,fe velleillorum mifereri,qni 0nbsp;fountfuapeccata, amp;iufticiamfitiunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l

�hlal�� Alioqui fid�naturapeccatiloquaris,etiampeccatorifenfitiuo,nbsp;debetur focundum omnem legem amp; naturam, quam poena amp;indign^f* j)inbsp;ma. c^iod autem tales p�nam amp; iram effugiunt, hoc totumeftnbsp;Dci, qui promifit le eos, qui fontiuntpeccata amp; horrores iudicij diuini,nbsp;ciliare, gratuito remittendo peccatum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

DE IVSTinCATION�. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7$

Nihil eft igitur eft, quod poflit quoquo modo allegari pro merito. Quia nec agnolcerepeccatum all quid eft, nih quantum promiftio diuina facit. Nam c�ninbsp;peccatumperSpiritumSan�fumarguituiacreuelatur, vtDauid nonadulrcriinnnbsp;tant�m, fed vniuerfaliter totam naturam peccato deformatam, penitus animo in,nbsp;tueatur, tunc,ft nihil quam noftralatisfa�tio expedandaefret,opprimcietur Da_nbsp;uid metu Sc iudicio Dei, Sc defpcratione, ficutnoftraexperientiaf�peedo�Hfu-tuus. In monafterijs proponebanturfatisfadiones, amp;accurrat'apeccatorum con-ffffio,fed nonideo in tranquiilo erat confcientia. Suadebatur cucullu5,fed ijdemnbsp;if cucullodurabantanimi dolores,quos antea eramus palfi, nec proderatiterumnbsp;�Hjcerecucullum. Hoc autem experimur, Dei benigoitate,pr�fcntiflimum amp;nbsp;tertiiTunum rcmedium elle, nofle feu credere, quod Deus territus peccato luo ve^nbsp;iit ignolcere, amp;qu�d iubeat fperare tales remiftionem pcccatorum. Hunepro.nbsp;'fiflionislocumoftendit Dauidfuocxemplo, fibicaulam elleimplorand� mile-^^cordi�, Sc doni quo purificetur.

. Quaierationalis particula, qua hx vtitur,non ponitur,quaficognitiopecca-**^pnmacaiifa, qu� merentur remiflionem peccatorum. Peccatum enim eft ^ccatum, amp;inereturp�namfuanatura, fiueagnol�as,fiuenonagnolcas. Sednbsp;^^itio peccatieft correquifitumquoddam, quod Deus vultagnofcentibuspeccanbsp;^��nofcere,non3gnofcentibus, non vult ignofeere. H�cpromiftioIola caufanbsp;imprima, media amp; vltimacaufa, hoc eft, totum eft in iuftificatione.

Item, Tom. 4. lenenf. fol. 60. Galat, cap. 2. si per legem e^iu^licia. Ergo ^,^^^(^hrinHimortua^c^i. Hic admoneo Paulum nonloquidelcgeC�remoniali,nbsp;j^P^tpetu�Sophift�nugantur. Ethuiufeeerroris primi extiterunt Origenes amp;nbsp;5^'^^^nymus, inhaepartenocentiftimi Dodlores. C^osfecuti pofteafuntomnesnbsp;olaftici^gcillorum errorem approbat amp; confirm�t hodie Erafmus. Abftinen.nbsp;nugis illorum, qui Paulum fielt ultis fuis gloftisdepra.nbsp;''fr�cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noueruntautexpertifunt. G^afi

Qr ^^^^�poni�etiam non fucrintbon�amp;San�t�,cert�ordinatioSacerdotij, Qnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sandra opera omnia fuerunt

�tcv ^t�tcm h�c Pauli verba diligenter expendenda ad hune modum. Eft cerf^'^^'^'^ccne,qu�dChriftusmortuuscft ? Item: Eftne gratismortuus? Ibinbsp;QqAP^^tiere cogimur, nili manifeft�fimusinfani,Qu�dmortuusfit. Item:nbsp;HiQj. gtatis, non proie, led pro nobis mortuus fit. Siigiturgratisnoneftnbsp;Qnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex lege non eft iufticia. Quare accipe nunc vtramque legem,

Ij�j ^rumfit, amp;nufquam in rerum natura inueniatur) fed finge inquam, quod in te eft acquiras gratiam, fis iuftus, habeasSpiritumSandtum,nbsp;merito congrui ? Ergo non opus habes Chrifto, led tibi ociolus amp;nbsp;mortuus eft.

]j Pieinde accipc etiam ipfum Decalogum ,qui pr�cipitfummum cultumfcL .%timorera ,fidem amp;diledtioncmDe),I cm : Diledtionemproximi,amp;daah-qui fit ex lege Decal ogi iuftificatus. Nihilominus manet verum, quodnbsp;^tiftiis gratis mortuus fit. Nam iuftificatusex legeDecalogi, habet in fe vim ac-li ij quirendt

576 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; DE IVSTIFICATIONE.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

quirendi iufticiam, Q^ia non ponendo obicem, amp; faciendo quodiii (�cftj jj, tur infallibiliter gratiam, amp; infunditur ei Spiritus Sandus, vt Dcumamp;P^oj-mumdiligeicpomt. Hoc ftante^necelTario fcquirur, Chriftumgratisnbsp;tuum. Quid enim homo opus habet Chrifto, qui ameteum, amp; tradatf^'L-pro eo, cLim fineChrifro,per meritum congrui poffit confequi Gratiam.nbsp;de beneopcrari, amp;, vitam �ternam de condigno mcreri aut certe faciendo'^^jjj !nbsp;iuftificari? TollaturigiturChriftus cum omnibusbeneficijsfuis.^ quiao'^�^jliinbsp;ociofuseft. AtcurChriftus nafcitur,crucifigitur, moritur? Curfitp^^ jiJnbsp;meus diligens, tradens inseftimabilem hoftiam,Seipfum,pro me ? Cur^� ((�nbsp;nia facit ? Simpliciter fruftra. Si ratio iuftificationis,quam Sophift�tradt*��nbsp;ra eft. Quiainlcgeautinmeiufticiaminuenio,extragratiam amp;Chriftui ,

Eft nc ilia Blafphemiatoleranda aut diffimulanda? QuoddiuinaM^�^* proprio filio nonparcens,fed tradens eum pro nobis omnibus, iftaferi�noP)^,)-:nbsp;(ed tantiim ludat? Priufquam hocadmitterem,velim potius, nonnbsp;urn Papiftarum amp; iufticiariorum, fed omnium etiamSandorum��Ang^^iiii'inbsp;fanditatem, cum ipfo Diabolo in profundum inferni detrulam.nbsp;damnatam efl�. Ego plan� nihil videre volo ,pr� illo Chrifto,Istannbsp;Th�laurus efte debet, vt reliqua omnia pr� ipfo mihi fordeant. Is dcnul^jj.jiii;nbsp;tanta luxIefTe debet, vteoappr�henloFide nefciam,anfitlex,peccatuii^)'-^nbsp;fticia aut iniufticia in mundo. Quid enim omnia,qu� in c�lo amp; terra?, �nbsp;Filium DeijTefum Chriftum Dominum meum, qui delexit me, amp; tradU�^nbsp;ipfumpromc ?

Quai'C abijcere gratiain Dei, maximum pcccatum amp; vulgatiffi�^^^igt;lt;� quod omnes ifticiarij committunt. Quiadum qu�runt,aut per inerU*^nbsp;grui, aut per opera amp;afflidionesfuas,autperlegemiuftificari,abijciuiib^(^(nbsp;muSjgratiam Dei amp; Chriftum. Et harum abominationum omniumnbsp;Papa. Iscmmobfcurato,imoprorfusobrutoChriftiEuangclio,replca��^ .(I?!nbsp;rauit mundum fuis impijs traditionibus. Id quod inter c�tera teftan^^.nbsp;indulgenti� amp; Bull� ipfius, in quibus non credentes, fed contritos,nbsp;manusadiutricesporrigenteSjamp;c. abfoluit. Quare fatis teftatuseft,nbsp;fimpliciter gratis mortuum, amp;gratiam inanem amp; irritam effe. Ideoablt;a^,^^d�^nbsp;nesamp;blafphemi�regni Papifticifuntin�ftimabiles. Et tarnen Soph*?^^innbsp;�ndurati, ctiamnum in tanta luce veritatis, perf�uerant in impijs 5c van*nbsp;lisfuisopinionibusdicentesrNaturaliacfTeintegra, amp; hominespofTefui^.^^jt? ,nbsp;dis, amp;meritis parare lead gratiam. Tantumqueabeft,vtagnofcantin�Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

amp;errorremfuum,vtcumetiamcontraconfcientiam defendant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

Nosverocum Paulo conftanteraffirmamusfnolumusenimah*^^^^ am Dei) Aut Chriftum gratis mortuum effe. Aut legem nonnbsp;Chriftus non eft gratis mortuus. Ergo lex non iuftificat. ChriftusPei jnbsp;mera gratia amp;mifericordia, nos iuftificauir. Ergo lex non potui t hocpi�^^^j.js^nbsp;enimpotuifTer, ftulte egiffiet Chriftus, quodfeipfumtradidiffetpronbsp;ftris, vtperhoc iuftificaremur. Concludimusigirur, Nequemeritofj*nbsp;condigni, neque cruce aut aftlidionibus, neque ipfa legc,fedfolafl $nbsp;�um nos iuftificari.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Si autem Chrifto falus mca tanti confi�t, vt mori cogaturp*� * tneis, tum pal�m eft, mca opera, amp; iufticiam etiam legis,pr� hoc tali tanbsp;CIO vihffima amp; plane nihili effe.Quia certe non cmam vili nummulo,q** ,{!**

multismillibusauri ralentis. Eftautemlexvtlongcinferiora fiientiopr�tereain, cum omnibus fuis operibus amp;iufticijs, terunciolusquidam adChri�um cuiusnbsp;morte amp; refurredione mca mors vi�ia, amp; iufticia amp; vita�tcrna mihi parata cft.nbsp;Numigiturhocincomparabili pretio contempto amp; obie(fto qu�rerem per le^nbsp;gem aut per op�ra congrui amp; condigni ( per iftaslordcsamp;ftercora,vtPaulus vot�t, pr�fertim fi ea cum Chrifto conf�ras ) iufticiam quam Paulus teftaturhienbsp;Chriftum mihi gratis , amp; ex nieracharitatedonalTe, amp;hoctantieiconfi:itiire3Vtnbsp;coaftus fit fele tradere pro me ? Id quod vt dixi,totus mundus facit, amp; pr�cipu�nbsp;tjuioptimi amp;San0tiflirai in mundo habcri volunt. Atqueperhocfatisteftan.nbsp;mr,vt maxime ore aliud fereantur, Chriftum gratis efl� niortuum, Quod eft extre-^�blafphemare Chriftum, ei in faciemcon^uerc,filiumDciconculcare,San-guinein Teftamcnti prophanare, ^c.

beoi: Gal. cap. 5. Tom. 4. lenenf. fol. 94. Claruseftigiturhictextus^ tluod omnes homines,, etiam Apoftoli amp; Prophet�amp;Patriarch�fubmaledi�lonbsp;l^ianfilTenqnifiChriftusf�feoppofuiftetpeccato, morti,maledi(fti oni legis, ir�amp;nbsp;mcioDei, amp;eain corporefuofuperaller. (Namiftaimmaniamonftra,nullanbsp;Umanapotentia fuperari potuerunt,) lam verb Chriftusnon eft lex, non eft o_nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non eft a(ftuselicitus_ fed Derfbnadiuinaamp; Humana, ona�fufcenitnccca.

573 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE tVSTIFIC ATIONE. ,

CkeuniintcrprctaridcChrifto ? Qua ergo ratione Paulus hancfcnteman'',-;,,^! di6lusomnis,amp;c. AdChriftum accommodauit, eadein amp;nos nonfolu'��^nbsp;totum caput Deut. xy. Sed etiara ora ncsraaledidiones legis Mofaic�^^^'^^jpnbsp;re, amp; deChrifto interpretari pofTuraus. Nara ficutChriftus iple innoccosnbsp;hac generali lege, pro fua Pcrfona. ita etiam in omnibus alijs. Et ficiitip*^ gt;nbsp;eftin hac generali lege,cum malcdi�um pro nobis tadus,acfufpenfuscftjj�^�^jjj5nbsp;vthomo fceleratus, blafphemus, parricida, proditor, amp;c. Ita amp; in o�nbsp;legibus reus eft. O ra nes enim maledi�liones legis in eum congeftx Sinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jpii f

ideoque eas portauit amp; luftinuit in corporeluo pro nobis. Non foliim raaledi�tus, fed fadus eftctiam raaledidum pro nobis.

Hoc verb eft interpretari ApoftolicomoreScripturas. Nam rituSandonon poteftitaloqui,ncmpe, quodtotamLegemcomprehen^�^.^ii-dido(fcilicctChriftusmalcdidum faduseftpro nobis) aceam totamf'^^^^iivnbsp;gerat in Chriftum. Et econtra, quodomnespromifrionesScriptur�coi�P'^^jjoi;nbsp;dat,Si lemelin Chriftoimpletas dicat. Ideo Apoftolicum amp; firmilTiniuif jjjjinbsp;argumentum, non ex vnoloco legis, led ex vniuerfislegibus fumptuin/f'*^nbsp;vehementer nititur Paulus.

ExhisapparctquantadiligentiaPauIuslegcritScripturaSjamp;qu�ifl* jeO fiftim� expenderit fingula verba iftius loci,In Semine tuo benedicenturon*�, jyrJnbsp;tes terr�. Prim�m ex vocabuloBenedidionisfic colligit,Si Benedidio*^?Laci��nbsp;in omnes genres. Ergo omnes genres funt fub maledido, etiam lud.ri,nbsp;habent. Et affert teftimoniumScriptur�, quoprobatlud�osfubmale^**' peil�'nbsp;qui fub legefunt,Maledidusomnis,qui non permanferitin omnibus, Si^'nbsp;de vrget particu�am, Omnes genres, ex qua fie colligit,Benedidioneninbsp;pertincrcadlud�os, fed etiam adomnes genres totiusorbis terrarum,nbsp;ad omnes Gentes pertineat, impoflibil� fit cam conti ngere per legemnbsp;null� Genteseam habucrint, pr�ter lud�os. Et quanquam hi Legcmnbsp;nbsp;nbsp;jj^C*

tarnen adeo perillam non contigilfe cisBcnedi�tionem, vtquo plus cam facere, hoc magis obnoxij fadi fint maledidioni legis. Qiiare opor^^^^�nbsp;lufticiam elfe, qu� longe excell�t Legis iufticiam, per quamcontingat�^*�nbsp;non fol�m lud�is, fed etiam omnibus gentibus in toto mundo.

Poftrem� particu�am, in Seraine tuo, hoc modo explicat, quod mo nafci debebatex Semine Abrah�, (cihcct Chriftus, per quem ventui�^ peii'nbsp;nedidioin omnes Gentes. C�mitaqucChrtftusdebuit benedicereoiui�nbsp;tes, quasinucnitmaledidas,oportuitipfum auferrcabeisMaledidiot^^�^7i�^^''inbsp;potuit auteur perLcgem auferrc,quia peream magisaugetur.nbsp;Adiunxit Icmaledidis, aftumens illorumcarnemamp;fanguinemamp;fi^^*^^ j(iilt;';nbsp;feMediarorcm inter Deum amp; hermines. Licet,inquiens, caronbsp;agam inter malcdidos, tarnen fumBenedidusille, per quem luntbencm^j,�ii^nbsp;mnes homines. Atquc ita in vna pcrfbna coniunxit Deum amp; homincfl��^^^nbsp;tusque nobis maledidis, fadus eft propter nos maledidum, amp; luamnbsp;nemabfconditinnoftrumpeccatum,mortem amp;malcdidionem,nbsp;naueruntamp;occiderunt. Sedquia Dei Filius erat,ab illis tencrinbsp;ca, �lt; triumphauit de illis,amp; quicquid adh�fit earn i, quam caulanbsp;(�cumtulit. Itaque omnes illicarniadh�rcntes, benedicuntur�Male^nbsp;cft,�peccatoamp; morte liberantur,

Qui hoc beneficium Chrifti, de quo Euangelium propri�concioU-^^^^^e^ , intelHgunt, nec aliam pr�ter Legis iufticiam noucrunt, hi, cum audiuf^

�'imoccupatialijscogitationibusamp;�fanaticisitnaginationibusldeolunteis^ *^^gmata Im� nobis qui primitiasSpiritushabemus,impoi i ee i pnbsp;'^^dligereSi credere. Quiafortif�im�pugnant cum ratione uraana.

Chriftus pro nobis fa�tus omnium Leg urn, maJedidio-f�j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;malorum noftrorum reus, venit medius,araple�tens nos mi-

�j�^^^pctditospeccatores, inlel�fufccpit dcpertulit omnia noftra mala, qu� in ^bru '^�^�PP^^^iJ�'^^cdifcrutiatura erant nos, eaquef�mel ad modicum tempusnbsp;inundauerunt fupercaput ipfius, vtPfal. 8 7. Propheta in pernbsp;meconh'rmatus eft furortuus, amp;omne'snbsp;induxifti fuper me. Item, In metranfierunt ir� tu�, amp; terrorestuinbsp;P^rCh �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoemodo liberatiabiftis�ternisterroribus amp;cruciatibus

�terna amp; ineftabili pace amp; felicitate, modo hoc credamus, frue. rcsai^�^^unt�IlaadorandamyftcriaScr�ptur�, vera Cabala, quam etiam Mo-^Pfrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apoftoli cognouerunt,

pofteris tradiderunt, de qua futuraSandi veterisTeftamenti plus exhibita. Agnofeimusquidem ingentem The_nbsp;iiiH �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti amp; iuftici� ndci, Sed tarn plenum gaudium fjd-

^^Pios' concipimus, quale habuerunt Prophet� 8t Apoftoli. Hine tarn f�peinculcauerunt,pr�cipu�Paulus, Articulumiu-hoeproprium Apoftolorum munus,Chrifti gloriam amp; be-;zj �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atque per hoc affli�fas confeientias erigere amp; confolari.

^^�^^diSlio^brah�veniretperChri�umIhefitm. Paulus femper in con-��'On �^^^''''clocum,InSeniinetuo,amp;c. Quiabenedidio Abrah�promif. ^^'^0 ^'(^^^�^v^nireinGentes,nif�perSemcnAbrah�Chriftum.Etquidem hocnbsp;ipfum fieri maledidum,vtpromiffio Abrah�fada,In Seminenbsp;ficimpleretur. Nullaigituraliaiatione,hocnbsp;fieripotuit, nifiIhefusChriftus fieretMaledidum, amp; con-J�^ionenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maledidis, amp;ficabillisauferretmaledidum,amp;efuabene-

� .��^tdsiufticiam vitam. Memincrisautem,vtetiamfupr�monui ^^�^'^^cabulum non effe inane, vtlud�i fomniant, qui Benedidionemnbsp;SeddepeccatO'amp;iufticia,denbsp;^s�ji^^�^acoram Deo,Paulus h�c agit. Loquitur ergo de rebus in�ftimabili-Gentes benedidio Abrah� venirctnbsp;a Vij

m�rita congrui �5tcondigniafferamus,acquaratiore Pr ^quot;i iV Peftpr�paratio,hoc eft,merirum congrui amp;nbsp;'nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paratur h�c iufticia, quod Chri ftus Ihefus fadus fit

r�^^'^Carjj^^�*^'�ftum. Nos enim fumus ignorantes amp; inimici Dei,fumus mortui jjj J 'T'aledidi,Ergomeritumnoftrumplan�nullumeft. Quidenimmenbsp;'li� � � peccator ,ignoransDei,mortuusinpeccatis,obnoxiusir�amp;nbsp;aliquem excommunicauitquicquidis faciebat, male,nbsp;^.^P�-��'^g'5�^�''l�^�l'lt;^uscoramDeo,vtomriesfumus,antecogni_nbsp;nihil facit pr�ter maledida.

DE I VS TI Fie ATI o NE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Quarc ilia vniCa via ejleuadendi maledi�lionem, credere Sc certa cere, TuChrifteespeccatumamp;Maiedidummeum,feupotiusegofunipecci^^_nbsp;tuum, maledi�tum tuum, mors tua, ira Dei tua^infernustuus, Tucontra^j^^nbsp;fticia,benedi�tio, vita, gratia Dei c�lummeum. Quiatextusclar�dicit�nbsp;ftus fa�luseft pro nobis maledi�lum. Itaque nos liimus caufa, quodfadusutinbsp;ledi�ium, im� nos ipfius maledictumfumus.

Is potentiflimus locus amp; confolationis pleniflimus etfi lud�is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ju, t

induratis non fatisfacitjtamen nobis, qui fumusBaptizati,amp;fulcepimusiita�! drinam, fatisfacit Sc_ conducit potentiflim�, quod per maledidioncm,nbsp;mortemChrifti,Benedidi,hoceft,iuftificatiamp;viuificati fimus. Donlt;^r^nbsp;tum,mors amp; maledidioin nobis manent, peccatum terret, mors occidit%nbsp;didio damnat nos. C�m vero ifta in Chriftumtransferuntur,fiunth^^cnbsp;noftra ipfius propria,amp; fua bona,noftra. Difcamus igitur in omni tenra^^nbsp;peccatum, mortem ,maledidionem ,amp;quot; omnia mala, qu�pr�munt nos,^nbsp;transferre in Chriftum, amp; vicifTim iufticiam, vitam amp; benedidionemnbsp;nos. Namreueraomnia mala noftra port�t, c�m Deus pater omniumn^'^j,;,nbsp;iniquitates, vt Iefaiasait,conieceritineum4 Etipfclibenscasfufcepi^nbsp;nim erat reus, led vtinhocfacerctpatrisvoluntatem,perquamSan�tiHc^^^nbsp;in�ternum.

H�c eft ineftabilis amp; infinita illa mil�ricordia Dei, quam Paulusl* exuberanti amp; largilftmaqiiadam copia verborura eftundere vellet,fed.nbsp;fum profundilsimam Sc Zelum ardentifsimum diuin� charitatis erganos,*�^ jjjn'nbsp;teft anguftia cordis humani comprxhenderemulto minuscloqui.nbsp;iplamagnitudo diuin� mil�ricordi�nonfol�m difficultatemcredendij^YLt',nbsp;credulitatemparit. Non lol�meninaaudio,quodoranipotensDeusco��^nbsp;mnium fit bonus amp; mil�ricors, fedqu�detiamillafummamaieftas,^!^^^^nbsp;dito peccatore, filio ir� Sc mortis �tern�, tam lolicitafuerit, vt proprionbsp;nbsp;nbsp;�

pepercerit, led tradideriteum in mortem ignominiofifsimam, vt pendco^' ^,1 dio larronum, fieret pro me peccatore amp; maledido, peccatum amp; male^�*'nbsp;bcncdidus,hoceftiuftus,fiiiusamp;h�rcsDeiclficerer. Quis poteftift^*^nbsp;tatem Dei latispr�dicare ? Ne quidem omnes Angeli.

Tom. 4. lenenf. fol. 41. 43. amp;c. Gal. cap. x. IVSTICIa� fidei .IMPVTAT DEVS GRATIS, permifericordiampropternbsp;IdeoEmphafi amp;Epitafiquadamdixit,exoperibuslegis. Noneniniduo^nbsp;quin lex fit Sanda,iufta,bona,Ergo opera legis,funtetiamSanda,iuftVnbsp;nbsp;nbsp;|

tarnen perea homo non iuftificatur coram Deo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s

RepudiandaeftigituropinioHieronymiamp;aliorum,quifomnian^ hicloqui non dcopcribusDecalogi, fed legis C�rcmonialis, tarnennbsp;teri etiam C�remoniarum legem fuilfebonam amp; Sandam, circuinci�^� pt.V'-'nbsp;ali� leges de ritibus rempli. See. Fucrunt iuft� amp; Sand� ,�qu�eniinnbsp;ordinat� crant �Deo, acleges morales. H�cdieunt, fed poftChriftufl^^.jiii:'^nbsp;mortifer�. Hoc ipfi fingunt �capite fuo. Deinde Paulus non loqoKnbsp;genribus^ quibusfint C�remoni� mortifer�, l�ddclud�is,quibiis qH*�

deivstificatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^gt

quasamp;Paulus iplefcruauit. Ergo eo ctiam tempore, quo leges C�remoniarum lueruntSan��,iuft�,bon�, nonpotuerunt iuf�ificare. Loquitur ergo Paulusnbsp;nondcpartelegis,qu�amp;ipfabonaamp;San�l:aeft,feddevniuerfalege. Quod opusnbsp;Secundum totam legem fadum,non luftificet. Neque appellat peccatum legis,autnbsp;�puscarnis,fedopuslegis,hoc eft,opus(ecundum legem fadum. Ergo nonoc-^^^cre,nonMoechari,amp;c. Siuefiat lecundum naturam,fccundum vires humanas,nbsp;�^cundum liberum arbitrium,fiue{ecundum donum Dei jVel diuinamvirtutemjnbsp;^^tncnnoniuftificat.

PolTunt autern opera legis fieri, aut ante iuftificationein, aut poft iuftifica. ''^nctn. Ante iuftificationem multi boni viri ,etiam inter gentiles, qualesfuntnbsp;'nophon, Ariftides,Fabius,Cicero ,Pomponius Atticus�cc. Pr�ftiterunt le_nbsp;^^amp;feceruntegregia opera. Cicero mortem fortiterperpefliis eft in caufaiuftanbsp;nona. Pomponius vir fuit verax amp; conftans, qui nullum neque dicebat, ne_nbsp;p 'Icrrcpoterat nicndacium. Conftantia autem amp; veritas,funt optim�virtu-^\3cpulchcrrima opera legis, amp; tarnen per ea non funtiuftificati. Poftiuftifi-Icgis, Petrus, Paulus, amp; omnes Chriftiani, fed per ea nonnbsp;th f Nihilmihiconfciusfum,inquit Paulus, ledperhocnoniuftifica-�nin. Conftat ergo eum loqui de vniuerfa lege, amp; de operibustotius legis,nbsp;'^'peccatis contra legem.

� ^^^�^^^�lacftigitur pcrhlciofa amp;�mpiaopin�oPapiftarum, quitribuurtt pijj?'^P'^2tomeritum Grati� amp; remiffionis peccatorum. Dicuntenim, O-^ratnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gratiam, valere ad impetrandam gratiara de congruo. Impe-

pli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gratia,lcquensopusmererivit'am�ternamdecondigno. Exern.

Hef^'^^^�^�Homoexiftensin pcccato mortal!, fine gratia, fi bonanaturaliintentio-^ei^''*^^�P^�^^onum,ideft,legat velaudiatMiffam, det Eleemofynam, amp;.c. is Opjj^^'^^gratiam decongruo. Imperata hoc modo Gratia de congruo,iam facitnbsp;bitQSi meritorium vit� �tern�. In primo quidem Deus non eft de..nbsp;tatQ ^^9uia eft bonus amp; iuftus,dcceteum, vtapprobet tale opus,etiaminpec-reddatpro tah officio gratiam. Poft Gratiam autem iamnbsp;cogitur dare vitam �ternam. Quia iam n�nlo_nbsp;grjfjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arbitrij, fadfum fecundum lubftantiam, fed etiam fadfumin

^'lihAntichriftiani,quam ideo commemoro, vt e� poflit difputatio Pauli. Oppofita cnim iuxta fe pofita, rnagis iLnbsp;vt palam fiat, quam longe aberrauerint � veritatec�ciiftinbsp;amp;qu�miftafuaimpiaamp;blafphemadodtrina, nonfol�m ob_nbsp;fimpliciter fuftulerint Euangelium Sc Chriftum obruerint. Sinbsp;peccato mortal!, poflum facere aliquodopufculum,qu�dnbsp;fitgratum Deo ,fed etiam poftit merer! gratiamnbsp;idc/| 1'�?�'.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habuero�gratiam, pofTum facere operaf�cundum gratiam,

Gratia Dei, rcmiffionc peccatorum, promiffione, anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftusplan�iam mihi ociofuseft,Habeoenimlibe.

faciendi bonum opus, per quod gratiam mereordecon. 5 ^poftea vitam �ternam de condigno,

3Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEIVSTIFICATIONE.

amp; lud�iSj non Ecclefi� .Chrifti. Etea res fatisoftendit,Papam cum pis,do�toribus,Monachis,amp;c. Neque habuifle vllam cognitionemnbsp;rerum {acraruin,nequefolicitosfui{re pro falute delerti amp;mirabiliternbsp;gis. Nam li velper nebulam vidifFent, quid Paulus vocetpeccatum,�l^\^^j^ii�'nbsp;tiam, tales abominationes amp;impiasnugasnon obtrufifFentpopulonbsp;Ipfi peccatum mortale tantiim intcllexerunt deopeieextcrno,commu�^^jj[iii��nbsp;legem , vt eft homicidium adulterium,furtum amp;c. Non videruutp^^jpjiHnbsp;mortaleefl�, Ignorantiam,odium,contemptum Deiin corde,ingratit^nbsp;murmurationem contra Deum, auerlarivoIuntatcmDei,carnemnihnp�nbsp;gitare, loqui amp;facere, niftcontraDeum,proDiabolo. Siiftasmaxin^^nbsp;in natura hominis h� rentes vidifl�nt, non tam impie nugati fuilFentnbsp;congrui Sccondigni, amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J�

Quare propri� amp; dil�rt�def�niendumeftquidimpiusfeu peccator.;i(i� fit. Eft autem talis San�tus Hypocrita Si. Sanguinarius, qualis fuitnbsp;proficifceretur Damalcum, perlecuturus �heFumNazarenum,aboliturgt;^^^ fnbsp;nam Euangelij, trucidaturus fideles, amp; pro rfuseuerfurusEcclefiarnChri'pofnbsp;cert� erant maxima amp; horrendilfimapeccata,contraDeum,ledqu�P^^ i^p^i'nbsp;potuit cernere. Ita enim exc�catus cratimpio ZeloDei,vtFentiretift^*�^'j'iik'nbsp;flagitia elFe fummam iufticiam ,cultum Sc obl�quiuniDeogratilFimuifl-FcilicetSan(fti,quidefcudunteiufmodihorribiliapeccata,elFefummamii^�nbsp;mererenturgratiam?

Quare cumPaulo �n totum ncgamus meritum congru! amp; condigi^^j^.yji'�' fiducia pronunciamus,iftas fpeculationes elFe meraludibriaSatan�,nbsp;fa(fta,aut exemplis oftenla. Nemini enim vnquam d�dit Deus gratiato J*nbsp;�ternam pro meritocongru! amp;condigni. Sunt ergo ill� difputationes*nbsp;fticorum de merito congru! amp;condigni, tant�minaniafigmenta,amp;0�^ynbsp;lia hominum ociolorum lomnia de rebus nihili. Super qu� tarnenl�nbsp;Papatusfundatuseft,amp;adhuchodiehisnititur. QuifqueenimMonach'^^^/�nbsp;habet imaginationem. Ego per obleruationem Sand�Regul�,polFu�^nbsp;gratiam de congruo, operibus autem,qu�poft acccptamgratiamfacio/^ vji'nbsp;meritum accumulate polFum, vt non tant�m mihi fufficiat pro confeqne^y gt;nbsp;�terna, l�d etiara hoc alijs communicateamp;venderepofsim. Sicdocu�^^j(f-vixerunt omnes Monachi, Etpro hac manifeftablalphemia in Chriftnf^ �ji�nbsp;denda, nihil non tentant hodie contra nosP�pift�. Et quo quiFqueelb^nbsp;Hypocrita ac iufticiarius, hocdeterior eft Euangelij Chrifti hoftis.

RATIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Vera autem Chriftianifmi ratio h�c eft , qu�d homo prim�m p^*^ y'* agnolcat, le elle peccatorem,cui impolsibil�fitv�lumbonumopuslace!'*^'^i,/inbsp;enim dicit. Tu es arbor mala, ideo omniaqu�cogitas, loqueris amp;facis,P[j(gt;|nbsp;contra Deum. Non igitur poteris merer! gratiam operibus tuis. Sinbsp;tentas,facis malum deterius. Quiae�m mala fis arbor,non potesfaceren^^j.!nbsp;losfru(ftus,hoceft,peccata. Quicquid enim ex fide non eft,peccatuineii'^^^ � Inbsp;veile merer! gratiam, pr�cedentibus operibus, eft veile Deumplacarepnbsp;Quod nihil aliudeft, qu�m peccatisadderepeccata,ridereDeum amp;eiusiF^^j �nbsp;uocare. C�m homo fie eruditurlege, terreturamp;humiliatur, verequcy*^^j,|fi

gniti�dinetn peccati fui, ac ne micam quidem dilcdionisDci in le inuenit, iuftifi-catDeuin in verbo fiio, amp; fateturfe reuin �tern� mortis amp; damnatiouis. Eft igi-tuipriorChriftianilmi pars, pr�dicatio p�nitcnti� Si cognitionis fuiipfius.

Altera pars, fi vislaluus fieri, Salus non contingit per op�ra, lcd Deus mifir vnigenitum fiiium fuum in mundum, vt nos per eum viuainus. Is crucifixus,mor_nbsp;^uscftprote,amp;obtu]itpeccataruain corporefuo. Ibi nulla eftcongruitasaucnbsp;opusantegratiam,fedmeralra,peccatum,pauor,mors. Itaquelexoltendittan-funipeccatum, pcrterrefacit amp; humili�t,atque hocmodopr�paratadiufiifica-tionctn Si impellit ad Chriftum. Deus enim reuelauit perfuum verbum,le forenbsp;propicium patrein, qui velit fine noftro merito, c�m nihil mereri polfimus, nobisnbsp;donare gratis remifsionern peccatorum lufticiam Si vitam �ternam propternbsp;^nriftum. Nam Deus eft, qui fua dona gratis largitur omnibus, eaque eft lausnbsp;luinitatis ipfius. Sed hancluam diuinitatcm nonpoteftdcfendere contra iu_nbsp;^ci3rios, quiGratiara amp; vitam �ternam non volunt gratis accipereab eo, fed ilianbsp;^^teri fuis operibus. Ideo fimpliciter volunt ei adimere gloriam Diuinitatis.nbsp;n,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;retinerc pofsit legem pr�mittere cogitur, qua? terreat amp; conterat,

abominate oj. .porten ta Sophiftarum de merito congrui Si condigni, leu de operibus an vn P�^^^gratiam. Ea eniminanllfimalbmniahominesl�curi, quinul-�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tentationibus Si veris pauoribuspeccati Si mortis excrcitatifunt,e fuo

intelliguntquidloquantur,autde quibusaffirment. igi(^ oullum exemplum operis ante gratiam amp; poft gratiam poteft dari. Suntnbsp;p^g^cifsiin� fabul� , quibus Papitt� feipfos amp; alios deludunt. Ratio,nbsp;f manifeftiflime dicit, Hominem non iuftificaii ex operibusnbsp;^UyjJP^pr�cedentibus ( de quibus hie loquitur) fine lequcntibus. Vides ergonbsp;biuj ^oriftianaiufticianon eft inh�rensforma ,vtSophift� loquuntur,e�mdi_nbsp;0p�f�gt;^3ndohomo facit aliquod bonum opus, illud Deus accept�t, amp; pro illonbsp;charitatem. Hanc infufam charitatem dicunt elfe qualiratemnbsp;oorde , eamque vocant formalem iufticiam ( expedit vobis fcirenbsp;^5*01 loquendi ) Nihilque minusaudirepolfunt,quam iftam qualita,nbsp;cor, vtalbedo parietera, nonelfeiufticiara. Nonaltins poEnbsp;5 afiiilrim cogitationemhuman�rationis,Homoeftiuftvsnbsp;, qu� eft gratia gratuin faciens, id eftdiledio. Sic ifti habituinbsp;/ �joh�renti anim�,ideftcharitati,qu�eftopusamp;donumlecundumle-�^^oit, Diliges Dominum Sic.) Tribuuntiufticiamformalcm, Scnbsp;^ura,qui hanc habet, dieuntformahternbsp;Deinde etiam effe�tiu�, Q^iaiam bona opera facit, quibus debeturnbsp;H�ceftSophiftarum opinio, ^eorum quioptimifunt.

non funt tam boni, vtScotus amp; Occam, qui dixerunt non opuseft� tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gratia Dei, charitateilladiuinitusdonata. Sedhominem poE

co|j; ^��^fibus viribus elicere charitatem Dei fuper omnia. Sic enim Sco^ O homopoteftdiligerecrcaturarn,adolcfcenspuellam,auarus pccunbsp;poteft etiam diligere Deum, qui eftmaiusbo,nbsp;* honio habet ex naturalibus viribus dile�ionem creatur�, mult� magisnbsp;hab^ec

5S4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de 1V5TIF1CATIONE.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

habetdilctftioncmcrcatoris. Hoe argumento fueruntornncsSophift�con^.� Etneinoexeispotuithocfoluere. Dixerunt tarnen ,,Sciiptura nos �nbsp;Deum ipfum vitra naturalem amorem,quo non eft contentus,exigei ectianinbsp;ritatem donatam �fe. Per hoc accufantDeumeftef�uumTyrannum^^^ Inbsp;lemexadoretn^qui nonfitcontentus^ quodferuo amp;impleolegem fuani,*^nbsp;tra legem, quam bene implere poft�m, etiam exigat vt circumftantia amp; ornai^nbsp;veftituquodamimpleara. Vtfih�ra non effet contenta, quod cocaopti�nbsp;raffet cibos, fed expoftularet cum ea, quod nonparafl'et cibos indutapte^'^.nbsp;fte,amp;ornatacorona aurca. Qualls h�c effet Domina,qu�pr�ter hoc,quonbsp;ca debet, amp; etiam egregi� pr�ftat, exigi t geftari ab ea auream coronam, quaipnbsp;berenonpoteft? Sic cuinfmodi ef��tDeus, qu�d exigeret�nobislegeru'^'nbsp;quam alioqui naturalibus viribus feruamus, tali ornatu impleri, quem taniounbsp;bere nonpoffumus ?

Sed hic dift�ndionem faclunt, ne videantur contraria affercrc amp; Legemdiiphciterimpleri. Primo fecundum fubftantiam fa�li. Dcindol^^^inbsp;dum intentionem pr�cipientis. Secundurn fubftantiam fa�li id cflj^pj,!],nbsp;remipfam,poffumuslimpliciterimpIcreomnia,qu�lexpr�cipit,fednoO�^^^jl](nbsp;dum intentionem pr�cipientis, qu�eft,quod Deus non efteontentus,nbsp;amp; implefle omnia, qu� in lege mandata funt, quanquam non habeat, quonbsp;plius exigat. Sed vitra hoc exigit, vt in charitate legem facias, nonnbsp;quam habes , fed fupernaturali amp; diuina, quam ipfe dat. Quid hocnbsp;qu�m exDeo facere Tyrannum amp; carnificem, qui hocexigit a nobis,nbsp;ftare non poffumus? Etparurn abfuit quin manifeft� diccrent,nonf�on-culpa,quod damnemur^SedDci, quod ifta circumftantiaexigitlegoia��nbsp;nobis impleri.

Ifta repeto amp; pluribus inculco,ad illuftrandam illam caufam,vr^' qu�m longe aberrauerint� fententiaScriptur�, qui dixerunt nos natural'nbsp;ribus Deum fuper omnia diligere polfe,vel faltem ex op�r� operatenbsp;am amp; vitam �ternam. Quia verb Deus non fit contentus legem imploranbsp;fecundum fubftantiam faCti,fedveliteam impleri etiam fecundum iurou%[iij|nbsp;pr�cipientis, ideocogatnos ScripturaSanda habere habitum lupernnto.^^^pnbsp;ec�loinfufum,quieft charitas, quamdixeruntef�e formalem iufticia'^� -nii�'nbsp;mantem amp; ornantem fidem, facientemque vtcaiuftilicet. Siefidesennbsp;ftliqua, color, charitas verb eft vita, nucleus, forma. H�cfuntSch*�nbsp;rumfomnia.

Nosautemlococharitatisiftius ponimusfidem. Et quemadniodu� dicunt, fidemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sc charitatem viuos colores amp; plenitudincn'^^

Ita nos econtra dicimus fidem appr�hendere Chriftum, qui eft forma, qU� orn�t amp; inform�t, vt color parietem. Qiiare fides Chriftiana non dnbsp;qualitaSjVel vacua filiqua in corde, qu�pof�itexiftereinpeccatomoitaib #1nbsp;Charitas accedat amp; earn viuificet, fed fieft vera fides, eft qu�dam certanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

*n tfmplo fedebat in medio tenebrarum. Eft ergo formalis noftraiufticia, non ^haritas informans fidem, fed ipla fides amp; nebula cordis , hoc eft,fiducia in remnbsp;A�am non videmus^hoc eft in Chriftum,qui vt maxime non videatur tarnen, pr�nbsp;Icnscft. .

luftificatergo fides, quia apprchcnditamp;pofl�detiftumTh�laurum,lcilicet ^hriftum pr�fenrem. Sedquomodo pr�fens fit, non eft cogitabile, quia funt te.nbsp;^tbr�,vt dixi. Vbi ergo verafiducia cordis eft, ibi adeftChriftusinipfa nebula amp;nbsp;Me. Eaque eft formalis iufticia, propter quam homo iuftificatur, non propternbsp;^haritatem yt Sophift� loquuntur. Summa, ficutSophift�dicuntchantateranbsp;ormare amp; imbuerefidem, fic nosdicimusChriftumformarcamp;imbuerefideni.nbsp;Ergo'fide apprehenfus in corde habitansChriftuseftnbsp;�luciaChriftiana, propter quam Deus nos reputat iuftosamp;donatvitam�ter-^^m. Ibi certe nullum eft opus legis, nulla diledio, fed longe alia iufticia, �c nous quidatn mundus extra amp; fupra legem. Chriftus enim vel fides,non eft lex,nbsp;inf �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re,quam neque docuerunt, neque intellexerunt Sophift�

ciic ^^��^^^^^P�^�valdeperniciofumefteerrorem,qu�dScholafticiTheologido-hac ratione confequi remiflionem peccatorum �c iuftificatio-fotn ^^�P^^gt;bus pr�cedentibus,qu�appellant m�ritacongrui,mereaturgra_ inh�rentem voluntati,diuinitus donatam fupranbsp;habemus, Hac habita, dicuntho-formaliter amp; ver�Chriftianum. Illa,inquam,impiaamp;pefti-^^uihnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nifiTurcam, lud�um, Anabaptiftam, fanati-

pUs bQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, amp;c. Quis enim non polfet virtute humana, fine gratia tacere o.

modo merer! gratiam, amp;c. Sic fomniatores illi fidem fece_ folanihil valeat fine charitate,charitatenbsp;��^'lentefitefficaxamp;iuftificet.

a autem opera dixerunt valere ad promerendamvitam�ternam de quod Deus propter charitatem, quaminfuditvoluntatihomLnbsp;filud opus fequens ad vitam �ternam, Sic enim illi loquuntur,nbsp;^P�^arebonum opus ad vitameternam,malumautemopusdeaccepta_nbsp;'^^''^^nem amp;p�nam �ternam. Audierunt perfomnium deacceptatio-TUejjjg Mearelationem tribuerunt operibus. Ifta omnia erroneafunt, amp;bla-P ^^^iuii^^'^riftum. Quanquamnon omnestambeneloquuntur, fed quidamnbsp;^^'^projM^^^^�^'irrtnos ex puris naturalibus pofTe Deum fupra omniadiligere*nbsp;d C ^^^noffe, vtmagis perfpicuareddaturPaulina difputatio.

MCoveram Chriftianifmi rationem, vt homo primiim erudiaturle_ f fia if fui,vt difeat orarecum Propheta,Omnespeccauerunt amp; egentnbsp;�^em : Non eft iuftus,nevnusquidem,non�ft intelligens,non eftnbsp;omnes declinauerunt, amp;c. Item : Ibi foli peccaui, amp;c. Sic con.nbsp;�'fi hoj?- ^^fierremus homines � merito congrui amp; condign!. Humiliato au_nbsp;per legem, amp; redado in fuicognitionem, turn vere conftitutuseftnbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p�nitentia incipit � timor� 8c iudicio Dei) videtquefo tarn

P^fi. nbsp;nbsp;peccatorem, vt fuis viribus, ftudijs amp; operibus non poffit � peccatis libe-

red�intelligit, quidPaulusvelit,c�mdicit,Hominem elfe captiuum peccati,Itcm : Deumomniacono�ufifrefubpeccarum,To_nbsp;Kk turamun-

586 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE IVSTir IC AT�OME.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. jj;l

ttiin mundum rcum efle coram Dco, ^c. Ibi vider meram Mathe�l�gi^� Sophiftarum Theologiam de merito congrui amp;condignijamp;rueretotuin *nbsp;tum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ? S�'*

H�c tum oritur huiufmodi fulpirium^ C^is tum poteft opem ferre. .^,1 fie Le^ homo exterritus, defpcrat prorfus de viribus fuis, circumlpe�iatnbsp;auxilium Mediatoris amp;faluatoris. Ibi tum tempeftiu�venir falutarever^jinbsp;uangelij,dicit: Confidefili,remittunturtibipcccata. CredeinlelumC'J.'^jpjonbsp;propcccatis tuis crucifixum, amp;c. Si{�ntispeccata,nolieaintealpicete,l^.nbsp;mineris ea translata effe in Chriftum, cuius liuores tefanauerunt, amp;c.nbsp;1. Pet. X. Hocinitiumcftf�lutis, hocraodoliberamur�Peccato,iufti��'^^j,j:i.nbsp;Si. do natur nobis vita �terna, non propter noftra m�rita amp; opera, fednbsp;dem,quaChriftum apprehendimus. Q^arenosquoquefacimusquali^nbsp;lormalemiufticiam in corde, non charitatem,vtSophift�,fedFidem.nbsp;vt cor nihil ipedetnbsp;nbsp;nbsp;appr�hend�t qu�m Chriftum Saluatorem. Ibiau^^^pt

celle eft,vtfcias, quid fit Chriftusdefinitiu�. Hocignorantes Sophift�?^^^ eum ludicem tortorem, amp;excogitaueruntilludftultilfimumcomnici�^nbsp;merito congrui amp; condigni.

Chriftus autem definitiu� non eftLegislator,fed propiciatoramp; Hoc fides apprehendit, amp;. fine dubio credit, eum opera amp; m�rita congrui^ jjfj-gni fecilTe fuperabundanter. Potuiflet enimpervnicam guttulamlanSpnbsp;tisfaccrepropeccatisMundi. lamautemcopios� fatisfccit. Ebr. 9-. jjs/nbsp;priumfanguinemintrauitfemelinSamfta, amp;c. Et Rom. 5. luftificatig^pcU*nbsp;gratiamDeiperredemptionem, qu�eft in Chriftolelu, quemnbsp;propiciatorium, perfidem in Sanguine ipfius,amp;c. Ideo magnates eftnbsp;nendere Chriftum portantem peccata mundi, Eaquefidesfolareputaturnbsp;ciam. Rom. 5. Sc 4.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.p/

H�cobl�ruandum eft,iftatria,Fidem, Chriftum, Acceptioncmft�^*^�f'' tionem, coniungenda elfe. Fides apprehendit Chriftum, amp; habet cun�nbsp;tem,inclufumquetenet,vtannulusgemmam. Etquifuerit inuentush^nbsp;apprehenfi Chrifti in corde, ilium reputat Deus iuftum. H�c ratio eunbsp;turn y quo peruenimus ad remilfionem pcccatorum amp; iufticiam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

�nquit, Deus in me, amp; fidcstuaapprehcndit Chriftum, quem tibi donau�j^^jjjfl� Mediator amp; Pontifex tuns, ideo fisiuftus. ItaqueDeus accept�t leu rep^nbsp;iuftos, fol�m propter fidemin Chriftum, amp;c.

Et valde necelTaria eft acceptatio feu reputatio, Prim�m, fumus perfed� iufti, fed in hac vita h�ret adhuc Pcccatum in carne,nbsp;liquum in carne pcccatum purgat in nobis Deus. Deinde relinquin�^.^.jdvl*'!nbsp;quandoq; � Spiritu San�to, amp; labimurin peccata, vtPetrus, Dauid,amp;nbsp;Habemus tarnen l�mper regrelTum ad iftum articulum, quodnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gof'd

ftratedafint, quodqueDeuseanon velit nobis imputare,Pfalm. 32-. capit. 4. Non 'quod peccatum non adfit ( vt Sophift� dociieruntj Jlnbsp;ben�operandum eft�, donee nobis conlcij fimus nullius peccati) Inionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

adeft ver�, amp; pij illud f�ntiunt,Sed abftonditum eft amp;non imputatur no ^^^^0| propterChriftum, Quem quia fide apprehendimus, oportet omniaInbsp;elfe peccata. Vbi verb Chriftus amp; fides non eft, Ibi nulla eft rcinilu^^^jV'* Inbsp;rum,nulla abfeonfio,ledmera imputatio amp; damnatio pcccatorum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

glorificarifilium,amp;ipfeglorificariinnobispereura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poflX I

deivstification�. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3S7

Poftquam fidem in Chriftum fie docuimuSj docemus etiam de bonis op�rions. Quiaapprehendifti Fide Chriftum, per quem iuftuses, incipe nunc ben� o. peeari, dilige Deum amp; proximum, Inuoca, gratias age, pr�dica, lauda, confiterenbsp;beunijBenefacamp;feruiproximo, fac officium tuum. H�c ver� funt bona opera,nbsp;4n�fluuntexiftaFideamp;hilaritatecordisconcepta,quod gratis habemusremiffionbsp;�'^mpeccatorum per Chriftum. Quidquid pofteacrucisamp;paffionumferendumnbsp;^^nitjtoleraturfuauiter. Namiugum,quodChriftusimponit,fuaue,amp;onusip_nbsp;quot;^sleueeft. RemifTo enim peccato amp; confeientialiberataab oncre amp; morfu pec-^^^ijChriftianusomniafacileferrepoteft. Quia intus omnia funtfuauiaamp;dul-9^5 ideo omnia volens facit amp; patitur. Quando autem homo in propria iufticianbsp;��^edit, quidquid tacit amp; patitur, graue amp; moleftum ei eft, quiainuitus facit.

I^efinimus ergo huncefle Chriftianum, non qui non habet aut nonlcntit ^[^catuin,Sed cui illud �Dco propter fidem in Chriftum non imputatur. Ifta do-fi�ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confblationem conicientijs in veris pauoribus, ideoque non

hti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tanta diligentia inculcamus rcmiffionem peccatorum, amp; impu

quod Chriftiano nihil prorfusnego-ftia ^�^^�^^^ejpi'�l�rtimin tenratione, cum Lege amp;peccato. QuatenuseftChrk fDtj^^^cftfupraLegem amp;peccatum. Habetenim incordepr�f�ntem, amp; inclu.nbsp;gemmam,Chriftum,legis Dominum. Itaquec�mLexeumac-Chriftum, quo Fide apprehenfo,nbsp;�'at nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vi�'torem Legis, peccati, mortis amp; Diaboli, qui illis omnibus impe.,

PtOfp ^^teChriftianus propriedefinitus, eftliberab omnibus legibus, amp;nulli nec forisfubie�lus. Sed fignificanterdico,in quantum Chriftia-quantum mafculus aut t�mi na) hoc eft, in quantum habet Contciennbsp;ornatam amp;ditatamillafide illo magnoamp;incomprehenfibilithe-5 vtPauIus air, inenarrabih dono, quod non poteft fatis magnifieri amp; launbsp;filios amp; h�redes Dei. Hine Chriftianus etiam maior eft toto mun.nbsp;^p^.'^hocparuum,vtvidetur, donum habetincorde,Sedparuitashuiusdoninbsp;quod in fide tenet, maior eft coeloSc ten a, quia Chriftus maior eft, quinbsp;^^umeft.

dodrina, pacificante Conlcientias, Chriftiani conftitu-^^�^Crtifr^'^^'^P�i�mdo�trinarum,amp; dominifuntfuperomneslegestotiusmun j^^^��d�lt;^�'epoflunt,Turcamcumfuo Alcoranoeftedamnatum. Quianbsp;^^'�fid pvia, hoc eft, non agnolcitfepeccatorem miferum amp;damnatum,nbsp;apprehendir, propter quern credat fibi remitti peccata. Sic cumnbsp;P�^��unciantfententiam contra Papam, eumeftedamnatum cum toto re-' ^�^ficinceditcum omnibusMonachisamp;Scolisfuis,quodpermeri-^*�cQ�^^^�^'��.P^��ueniamusadgratiam ,pofteaper meritum condign! recipiamurnbsp;dicit,Illa non eft vera ratio iuftificandi, non fic itur adnbsp;^^qU�?*^P*^ Plumper pr�cedentia opera merer! gratiam de congruo, nequepernbsp;�^^�^�*-^vitam �ternam conlequi decondigno, fed credent! in Chriftumnbsp;�^�Peccatum imputatur iuftitia. Illa fiducia facit eum Dei Filium amp; h�re-^P^ promiftam vitam �ternam. Itaque per fidem Chrifti donannbsp;Gratia,pax remiffiopeccatorum,falusamp; vita �terna.nonpernbsp;congru! amp; condign!.

5S3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E IVSTIF�C ATIONE.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fd

Quaredoi�lniiailla Sententiariorumdemeritocongrui amp;rcondignb�gj/, j cultus, Mifl� amp; fundationesinnumer� regniPapiftici,funt abomin^f^p jj-inbsp;phemi� Dei,Sacrilegiaamp;abnegationesChrifti. VtPetruspr�dixit z.nbsp;HisverbiSjErunt, inquit, inter vos Magiftri mendaces,qui introducentfe^f^.'pyinbsp;ditionis, 8c Dominum, quieos mercatuseft,negabunt,amp;c. d.nbsp;redemit amp; mercatus eft nos luoSanguine, vtnosiuftificaretamp;faluarcb^^^jjii.nbsp;cft iuftici� amp; falutis. Sed futuri funt mendaces Do�ores,quinegantes^^^|(idnbsp;num Blafphemabunt viam veritatis, iuftici� amp; falutis,inuenient nouasvi^^, �nbsp;tatis, amp; perditionis. Et multi iequentureorum perditionem, amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^iji'

Petrus egregi� depinxit Papatum, qui ncgle�loEuangelio amp;fideChriftilt; jy,i, opera amp; traditiones humanas, vt funt de merito congrui amp; condigni,deo^ jnbsp;ne dierum, ciborum, perfonarum, de votis, de inuocatione San�torum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

grinationibus,de purgatorio, amp;e. Has fanaticas opiniones de tradido^y^^Jf � operibusitaimbiberuntPapift�,vtirnpofl�bile fit eos intcHigercvelfyn^*� fnbsp;Euangelio, fide amp; Chrifto,

Hocquc res ipla lat�s oftcndit. Nam illud ius fibivfurpanfjQU�^ Chriftieft. Iplefolus lib�r�t � peccatis,donatiufticiam amp;viramnbsp;meritis congrui amp;condigni ,exclufoChrifto,impetrarenospoffcimpuo^jiiio'nbsp;impiementiuntur. HocPetrus amp;alij Apoftolivocantinftituerefe�taspdnbsp;nis, negateChriftum, conculcareSanguinemcius,BlafphemareSpirft^�.^pypi'nbsp;�tum amp; gratiara Dei. Itaque nemo fatis videt, quam horribilis fitidolat^'*^nbsp;ftica. (^�ra incnarrabile eft donum, quod nobis per Chriftum Ui'nbsp;abominabiles funt Prophanationes ill� Papiftic�. Ideo non funt leP�^ � Inbsp;mand�, aut obliuioni tradcnd�, led diligenter confiderand�. IdqUylyt�f'nbsp;ctiam valet, vt gratia Dci amp; beneficium Chrifti per contrarium arup�*^jt�t^nbsp;Quo plus agnofco Prophanationcm Mift� Papiftic�,hoc magis abhorreonbsp;ftoream,amp; ampledorverum Mift� vfum, qucmPapafuftulit amp; verritnbsp;in mercem,qu� coemptaalteriprofit. Quiadicir,quodSacerdos milfid'?nbsp;ftata, negans Chriftum amp;BlalphemansSpiritum Sanctum, ftans innbsp;opus non fol�m pro fe, fed pro alijs etiam, viuis amp; mortuis, amp; pro totaE*^^nbsp;non aliaratione, nifiex op�re operato, amp;c.

Itaque vel inhocapparct,patientiam Deicft�in�ftimabilcm,lt;l^�^6^' dudum non perdiderit t�tumPapat�m,amp;igniacf�lphure,vtSodo�n^ni yj?nbsp;rnorrham,noncuerterit. Atbellihominesiamvolunthanc fuamnbsp;turpitudinem operire amp; ornare, Hoenoneft difl�mulandum.nbsp;diligentia illuftrare debemus Articulum iuftificationis, vtis, velutnbsp;Sol,�tenebrisamp;caligincHypocrifisfu�eosprotrahat inlucem, amp;reud^ pjjrtnbsp;tudinesamp;pudendaiplbrum. Ideo libentcracuimusamp;vrgemus iuftici�nbsp;vt aduerfarij confundahtur, vtque Articulusifte conftabiliatur 8cnbsp;dibus noftris. Hocquefumm� neceftarium eft, Amiftb enirnhocSoi^t^eHnbsp;murin priores tenebras. Valde autem horrendum eft,Papamhocpoti� yii�lnbsp;cereinEcclef�a,quod Chriftusnegatus, conculcatus, conlputusnbsp;fit, amp; hoc per Euangelium amp; Sacramenta, qu� ita oblcurauit amp; in tam � jefiquot; Inbsp;lem abulum vcrtit,vtfibi, contra Chriftum, leruierint pro ftatuendis |nbsp;tandis fuis Diabolicis abominationibus, O tenebras amp;infinitam iram �nbsp;nbsp;nbsp;|

InGcncf. Tom. i. cap. xx. fol. xo6. X07. Exclula eftlgiturom, ��isgloriatioperadditamparticulamadpromifl�onem, InSeniinetuo. Illud Se.nbsp;�entoUit omnes alias benedi�:iones,amp; gloriam propri� iuftici� amp; confert nobisnbsp;^'^�'inijhoceftjillam qu� cft ex fide Chrifti, qu� ex Deo eft iufticia in fide Philip. 5.nbsp;^t�inesigitur genres bcnedicentl�,non in alio qu�min Semine.tuo,in ipfo omnesnbsp;jh�faurifuntlapienti�,iuftici�,landitaris J quicquid vfquamapudeos erirlau-id totum habebunt per hoc Semen.

amp; fandificatio amp; redemptio, vt quemadmodum Scriptum eft, qui gloria. /MnDominoglorietur. Ipfe eft vira Salus amp;paxnoftra. loan. lO. Egofuninbsp;'^�^re�io amp; vira, qui credit in me etiamfi mortiius fuerit, viuet.

�p X �^firahammulrispr�clarisvirtutibus amp;donisornatus fuit, qu� agnolcerc 5�pr�dicaredebuit,l�dnonhabetgloriamcoram Deo. Quiaexclulaefto,nbsp;gloriatio. Quant� magis de alijs San�tis idem iudicabimus quantumcun.nbsp;^^^ineismeritorum, fine congrui, fine condigni.

'lift' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bcnedicit in illo folo Semi ne Abrah�^ amp; hoc vult vt fimus bene-

i�ii/�'^^^�^iplosbenedicamusinhocSemine,hoceft,gloriemur, amp;ccrt�ftatua raiiv- Semen noftrum , amp; ad nos pertinere cum omnibus fuis bonis amp; Th�-�quot;�'�leftibus.

^�cer-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f�liciterconuerfus �Iudaifmoc�mdicit,Benc-

Sej nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efi caufa efficiens,fedamp;fo-fnial�. Hoc eft,benedi�io ipfa,ex ipfo enim

Wilmusbenedidti, chrifti amp;vnai, dedehocfingulipoflumusgloriari, formalis benedi�fio,vndio,vita,Salus,quiaeiadh�reoper fi_nbsp;denominor benedi6lus,meque ipfum benedi�um

^P^rt�f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loi '395' lefai. cap. 4X. Gloriam meam alteri non dabo. Hic

Prophetam loqui de diuinitate,fed fimpliciter de officio amp; opc-Gloriam meam non dabo altcri. phriftus iufticiatuaerit. Qui igiturinhocChrifto fide non h�ferinr,nbsp;damnabuntur,etiamfi occidife patiantur,amp;lan�liffim�infpc-HuicvniChriftotribuo gloriammeamvt iuftificetcredentcsini-vel in coelo vel in terra, nullum aliud opus ad

Elafphemam do�frinam elTe,qu� iufticiarn operum docet. Et ni-��initat.Ip^^�re, Ie operibus iuftumfore,quamveileDeumeire,amp; affedarc 1pl� mentes hicnbsp;autem iufticiam gloriam vocat,tangitquafiacu cornbsp;ftudijsqu�rantglori.nbsp;aulus,Volunt nos circumcidi, vtin carne veftraglorientur.

CONSCIENTIAE FIRMAM CONSOLA. tionem habeant contra tentatio-nes depeccato amp; ira Dei, exclufiua -vrgenda

Toi�i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;retinenda.

4 Icnenf. fol. 4? 3* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pl^l� 130� Onf^^pudteefipropitiatio.

590 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E I V S T 1 F I C A T I O N E.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jJ

Ergo propicicitionem non �nucnies in Mofe, non in Lege amp; fa�lis Legis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

profeflionc vit� monaftic�, non in duraamp; laboriolavita,nonin Eleemo non apud diuum lacobnm aut Rom� in �de diui Petri ,In fumma, nufqu3nbsp;ueniespropiciationem,quianuiquameft,qu�m APVD TE. Eftautei^r^^j,nbsp;piciatio non noftrum ineritura, autiufticianoftra, Icdgratuitaremifliope^*�^^}'nbsp;rum, ignolcentia amp; indulgentia perChriftum. Hanc,etiamfi milleannis^^ jjnbsp;fligas in monafterto, in monafterio tarnen amp; tuis alijs operibus, non itiueninbsp;eutfatisprobatqu�fentitdelperationem,etiainin San�iiflimaamp;^ j,.nbsp;fimavita. InhocauteinvnoacquiefcitcowycieKfw,quodfimpliciter,fineylnbsp;ditxmento propri� dignitatis,nudifl�ina^vt fiedicain, nudifi�m� mifenlt;:*�nbsp;Dei per Chriftumfe committit, amp;dicit: O Domine habeotuampromifli�,*^i,j,nbsp;quod exfolamifericordia f�tiufticia,qu�iufticia nihil aliudeft : qu�m tua i�nbsp;kentia, id eft, quod non vis obf�ruare iniquitates, Sic.

Commendoigiturvobishanc Dauidicamdefinitioncm iuftici�Cbf'^^j, n�, Quod obf�ruare peccatum, efteondemnare, Econtr�,nonobferuar�Pnbsp;turn, cft iuftificare, feu iuftum pronunciare. Et quod iufticiaeft, quando no jdnbsp;feruantur peccata, fed ignofeuntur, condonantur amp; non reputantur, ,jr,|nbsp;loco beatum definit,amp;PauIus earn definitionem valdepropri� allegat:nbsp;cui non imputauitDominus peccatum. Non cnimdicit,Beatusvir,quip [,0:nbsp;bet peccatum, lcd cui peccatum, quod habet. Dominus non rmputauitJ�^.^yjivnbsp;quoq; dicit, C�m non obferuantur peccata. H�c teftimonia diligenterco^ finbsp;da funt, vt videamus quomodo h�c do�lrinafitfundatainScripturaSaU �nbsp;quomodo omnis fiducia iuftici� operum amp; Legis in iudicio Dei pr�ci�

Nam finedifcriminead�quath�cdodrinaomneshomines. t�m fumus iuftinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fequitur nos non fol�m omnes peccatores^L�/

plane nihil intereft�, quo ad Deum, interconiugemamp;Monachum,iu^^^jj[i��' tam amp; ciucm, inter Principem amp; Agricolam. H�c cnimdifterentiac^*�^,^nbsp;num, nihil fubleuat homines in iudicio Dei, hoc autemfubleuar, quod P vpnbsp;condonantur. Q^od fi in Ecclefia h�c do�trina diligenter tradita efi�b*^^nbsp;nachatus, non alia vit� generainueda effent, qu� homines ftulti credid^%ii'',nbsp;ramDeo plus commendationis habere. Qualisqualis cnim vita fit,nbsp;nium eadem eft conditio, quod opus habcmusremiffionepeccatoruin,u�',^ idpnbsp;lusin Adisdicit, Deumtulif�emores Patrumin dcfertoquadragintaanu^�^lnbsp;5rolt;?gt;�g�lt;rtf/�vT�� inquir. Ad. i^. Sicutbonusmaritusfertmoresvxoris,p�'^j^d!�'�nbsp;difeipulorum ,Princeps fuorum x^.ulicorum. Quodfi h�cciuilisvita�gt;P�^^jjli��5|nbsp;iftaepijkia, vt non fummo lure homines omnia inter f�agant, quantonbsp;necefl� eft, vtDeus f�t TgoTro^ogos inhacnoftrat�mimbecillitatc,tunip^^nbsp;Effet quotidie quod obferuarcr,amp;puniret,fednonvultobferuarenos,u ,nbsp;vtnoscredamusinChriftum,tuncvultipfeTga7Tlt;ilt;^age7i?, vult ad noftru*^/nbsp;litatem conniuerc,amp;ignofccrc,acpropterfidemin Chriftum nos ptoi^nbsp;here.

Ad hunc modum Dauid � defperatione ad fiduciam amp; certam^^^V cordi� fc conuertit. Nam c�madpeccatanoftrarefpicimus,necefiurLPpiii^nbsp;bamuramp;prolabimuraddefperationem, Sed non funt oculi ad peccata .5iinbsp;figendi,hucrefpiciendum cft adpropiciatorium,vt quanquamnbsp;g^rc nos effe peccatores, tarnen etiam non negemus rcmiffionem p^^ v

Cur aiitcrn remil�io pcccatonirn promilTa eft, fi non peccatores eam dcbcnt confe-? Qujn quodpropiciationcmDauid nominar, hoe ipfo teftaturfeeffepecca-tpremjamp;propiciationemadfepropri�pertinere. Sedinquies,peccataindignuni �ciunt, cuius Deusmifcreatur, SperentigiturDauid,Paulus,Petrus, tanquamnbsp;�n�i amp; digni, At ego peccatorlum, Iperarenonpoflum,amp;c. Huiufmodi co-amp;tationcs,ceu ipfifllmam peftem anim� tu� fugias,amp; fie potius cogites. Quia pec_nbsp;*:itorfum,ideo remil�io peccatorum ad mepertinet. Non igitur defperabo, non'nbsp;lorbebor triftitia, led conuertam me ad Dominum, qui promilitpropiciatio-��f�j qui iubetIperare amp; credere, amp;.c.

SieproponitDauidin hisduobusverficuIisfummamtotiusdo�lriri�Chri-^Solem ilium,qui illumin�tEcclef�am. Stante enim bac dodrina, Hat fuente autem, ruit ipla quoque. Ego autem ideo ��pius cam inculco,nbsp;X?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�que vellc amp;agere,qu�mvthanccognitioneincxeon-

, ^�limistollat. Huncprincipaliterfpe�lantomncstuib�,quasturapu-�ce,tuinpriij^t.jj^�jj�,jj.^j., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anabaptiftas,videinus quan-

l�danultideterriti dil�enfionibus, etiam o_ e �ncdo�lrinamc�pcrunt. BoniigiturPaftoriseft, nefinatlevlladilputa.nbsp;vtne^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Priuatim autem quotiesaccidit,

peccati, h�c cogitatio remil�ionis peccatorum aut a-ricnti^^�f^^P^'^�'^^tetur? Ideo Dauidin hocPfalmonon fol�mpropriam expe-teate^'^��'^^dhortationesamp;promiiriones,ficutaudicmus,proponit, vtappa-gnirud*^a^^�^a^oraireproconferuationchuiusdo��rin�. Etlan�pcriculim.a-nisae S^^^^^uihanccxcitareamp;augeredebet. Amil�bcnimhocloco, oin-amp; tentationibusobruuntur animi.

amilTus effet,quidtamnionftrofumfuit,' tmjji^on^�^�^^^^�^^^^samp;auribusaccipereturabomnibus? Pudetdicerc, tan-adorandosnbsp;tipolTun �^^Q^tr�c�mh�ccognitioretinetur,facileomnis generish�refeseuernbsp;nitnisU* . ^tinligne exemplum Paparuseft,qutvnicohoclocovi��us,amp;exa-etiam fi Papiftarum vitam infefteris, amp;nbsp;gi^operib ^�^^^^CHhauariciam,crudelitatem, amp;c. exagites, atque ex malis le-tumPapg^^P^��'um impietatem arguas, nihil profeceris.nbsp;nbsp;nbsp;Conceditenim id torn in us vq�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non poteftnegare manifcftafuorumlcelcra,Sedinquir,nihilo-

^cformaM noftra dodrina amp; regnum noftrum landum eft, etiamfi vita fit ^^Pcccatis.

enitn �^odum Diabolus quoque in lege amp; operibus nonpoteft vinei, fuapotejjjj Leges, tum opera tra�lat,vtceu per araneitelamperrumpar,l�luanbsp;Lhriftutn^� � ^^^�^nmvincitur, c�mdo(ftrinafideiamp;hic locus vrgetur, quodnbsp;./^��UnemiuftificationisPapift� non amilerint folura,fedetiam f�-^^�^efurmauerintamp;obruerint. Hoc caputc�mpetitur,vei tere ter.nbsp;do�ii�j c L tuin Papa, turn Satan, Nihil enim habent, quolctueripofsint,l�nbsp;^nuincatur quod falfa fit.

P^'^�^cipalcm locum , date operam vtdiligenter agnitum, amp; natum habeatis.^ Nec quifquam veftrum itafi arrogans, vt exifti-Kk iiijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�netamp;

DE I vs TI Fie ATIO NE. met fe hanc diuinam fapientiam plen� haufiffc. Nam dum Satan amp;mun �� )nbsp;Item, noftra ratio valent, nunquam erimus in hac cognitione perfedi, Si qui�nbsp;eut milites in acie collocati fumus, quotidiepericula obijcientur,in quibusom ,nbsp;busftare, non cft huinan�aut virtutis autlapienti�. Summaefthuiusverhe^^nbsp;Quoniam apud tepropitiatio eft, quod concluditDeum nouvelle nobifeu�nbsp;re l�cundum legem,vtnos viciffim cum Deo nonagamuslecundumlegemnbsp;dicanius cumPublicano : Dominepiopitiuseftomilii peccatori.nbsp;grati� fcptaprogredinntur, amp; rclidahac amplitudihe grati�, delcgedup^^^j,nbsp;volunt,quod h�ctecerint,illa nonfecerint,hiquant� progrediunturlong�^�nbsp;toaltiusdemergunturininfernum.

Non frultrahoc monco , video quid accident optimo vii'O Bemna Eum,f� diligenter cxcutias, inuenieselTe duplicem. Quandoeniriieftapi�^nbsp;fidc, tune pulcherrim� docet Chriftum,pr�dicat magna eius beneficia ;nbsp;dit animos ad ampledendum Chriftum,hic nihillpirat,nifirol�s dcmell^'nbsp;fus c�m difputar ex lege, aut de lege, tunc non aliter difputat, qu�mTurcaa* �,nbsp;d�us aliquis, qui Chriftum aut nefeit autnegat. Legateiusdifputation^^ipfnbsp;quis volet, de vita monaftica, de obedientiaerga Abbates, amp;c. Etvin^^ .�nbsp;verum dicere. Idem alijs dodoribusomnibusvfuvenir. QuandoHintnbsp;tra difpurationes, pure docent Chriftum, c�m autem in campum legisnbsp;untur, ficdiiputant, quaf�nullus vfquamelferChriftus,quiinftituftfe*^5j(jiiif'nbsp;fuo Sanguine remilfionem peccatorum emil�et. Idem nosquoqueexp^^nbsp;c�m in legalia amp; traditiones incidimus.

Ergo in illo Paradylo feu c�lo grati� confiftendumeft,amp;nufqj�^�^^pii�� grediendum ali�, vt raaneamus in hac fimpliciconfelfionecumDaui�*^'nbsp;teeftpropitiatio.

Tom. 4. lenenf. fol. 495. Pfalm. 130. Siiufticiaef�etex aut lege, necefleefl�tautdefpcrationem f�quiexLegenonf�mft� f�ruaw/'jjiii*'nbsp;fumptionem,fi feruata effet. In defperatione autem timor maioreftj^^i^jP^nbsp;beat effe, in pr�fumptione plane nullus timor eft. Media igitur via eft,nbsp;usomniaconcluditin mifericordiam. Non quidem tollitlegem,nbsp;fine lege non poteft confiftere, Qu� enim Reipub, forma futuraeftcb^inbsp;adulteria, furta impuncadmitterentur ? Deinde,oportetetiampior*^*Vnbsp;tia amp; opera verbo Dei r�gi, AdhuncvfumrelinquitDeuslegem,^^^''^^nbsp;pro ob�dientiain ijs,qui credunt. Sed quod ad ipfum peccatun*nbsp;iubetjVt pofita omni fiducialegis, tant�mfpcremusin milericordiaO��^icl* inbsp;Chriftolefupropeccatispaffo,oftenditDeus. Itatolliturpr�fumpfi^tnbsp;quitur timor, non qualis in delperatis eft, fed qualem inueniasnbsp;tosliberoserga pattern. Ergo nullus Monachus faluabiturpropterR^^l^jf^^lnbsp;duram vitam, Ego etiam nonfaluabor ideo, quod cum fummafideamp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

ftumpr�dico,Non laluaturPrinccps,quiadiligentcrpr�eftfuis,amp;deft^^^fl!j | Ac de Monacho facile probaueris hoc verum elfe, nam totumvir�g^J�^(^ilgt;'^,j |nbsp;verboDei,SeddocereEcclefias,gubernareRelpublicas,funt quidemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Umma opera Jed tarnen fu nt opera Legis, qu� per fe aut defperationein ,aut liis�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pariunt. Igituretiam ftantibushisoperibusnon contingitfa.

Na nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;concluf�t Deus omnia fubpeccatum,vtomniummii�rearur.

m fi aliquid relinquashuman� natur� quo Deum pofl�tdemereri, Nemo ti_ � afFerentesie-ob�dicntiam, amp; f�milia,Sed hoc modo amittitur Deus, amp; loco �nbsp;On'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Idwlum cordis. Nam dum cogit�t Monachus Deo placere funem,

arbore penderet quam cindus eft, dum cogitat placere Deo alias �ii obferuationes, Nonne � vero Deo difcedit, amp;cogirationes cordisnbsp;Sea^* � collocat, dum fentit Deum idem cogitarequod ipfe cogitat ?nbsp;qu�fingitalium Deumamp;ver�mnbsp;^afu r verusDeuseftpropiciatio perChriftum,Operarij autem voluut openbsp;�fnfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deusigiturabijcitoperaomnia, amp;nudam mif�ricordi-

�Tini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtfcilicettimcatur,vtnoncontemnatur�pi�fumptuofis,o-

verficulo hanc Maximam quodcum dodrinarcJ ^peccatorum,Grati�,feupropiciationis,amiflacft,neceflario fequitur,nbsp;^it.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NamfublataGratia,etiam timorem Dei tolli ProphetadL

�Snof^*^^^^^�^^^^殒^^J^^umaliud,qu�mcolereamp;vencrariDeum i Item obedire ? Hunc Deum amifi ego, c�mnbsp;infiduciaiuftici�me�. Nam fado amp; verbonbsp;poftum,ex perfedifl�ma iufticia Legis nihil aliud poftefequi, quam autnbsp;5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft rarior,autpr�{umptionem,qu� eft communier. Na-

^aop�^*^^�itur,inquies J an non facienda Lex eft ? An nonfuntf�ciend�bo-brofedofaciendafunt. NamideoEcclefiamhabetDeusin mundo, amp; Oeconomiam inftituit, vt nufquam deeftet occafio rede ope-a�quot; ^db eft, etiam c�mh�c facitftudiofiftiim�,quinonvideatquan-immundiciei ,�pr�lertim fi fada fua deducat in confjje-rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caput negocijtotiusrelinquitur Soli Milericordi�, quam Sola

apprehendimus. Et qui per opera fumus ferui inutiles, per ^Orbei� Chrifto exhibita eft, conftituimurfilij, lohan. i. SiVerustLnbsp;^^titHj. cultus,reuerentia vera, imo agnitioDci vera,folamifericordianbsp;� Q^odper Chriftura confidimus Deumefte propicium.

P^�5 pugnant defperatio d pr�fumptio, qu�m aqua n Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem Lex aut ad defpefationcm, autpr�fum-

ft^b� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideo red� concluditur, per Legem neque iufticiam , neev�-

c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et tarnen feruandus eft Decalogus. Qpi enim pf�_

fubditus, parcat. Hiclunt diflimilim� inter le perfon�, Principis,Dodoris, miniftri,fenatoris,ciuis,ferui,nbsp;E)ebentautem finguliin fuogenereobedien.nbsp;�vtfummoftudio faciant, quantum poflunti Sedquia Legis operanbsp;5 pct ea tantum ferui fumus,amp; accipimuspromiftam mercedem expado,nbsp;Perprop�

Perpropiciationem autemfeu Gratiam conftituimur filij H�redesreg�* jj. Opera igiturqu�fequuntur, non faciuntH�redes autfilios^iedfiuntnbsp;bus amp; filijs, adgrati^rum adioncm, teftandainobedientiam.

Quare commendo vobishasconlequentias. Quod, vbi propiciatio ibi nullus eft Deus, Item,vbi Deus non eft,ibi non eft propiciatio, Item, vbiPnbsp;ciatio noneft,ibinon efttimorautcultusDei,fedmanetidolatriaamp;iuftic^^nbsp;rum. H�c,ftanteLege Sc natura, non poftlint aliter le habere. Ergo Pap^^.^^�(j()-hometifmus,Iudailmus,Monachifnius,amp;quicquidfimileeft,quodpropi55 Jnbsp;neni non intelligit,aut credit, fimplici ter eft coram Deo Idolatria, ctiamb^�j^,nbsp;videaturexiiniumeire,quiacxtrapropiciatoriumnoneft timorDei,fedp'�?^ pii-ptio. Chriftianaigiturdo(ftrinanonnegatautdamnatoperabona,fic^^^^^[il^nbsp;denter aduerfarij nos calumniantur apud impcritos, SeddocetDeunin/^�� jj^,nbsp;obferuare iniquitates, hoc autem veile, vtcredamus,leu fidamus miled�-^�nbsp;Quiaapudeum eftpropiciatio,vttimeatur,amp; mancat Deus nofter.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!gt;*

igitur creduntDeumeireignolcentem,amp; propter Chriftumremitterepe^^^Jfi-verum amp; rationalem cultum Deo pr�ftant, non litigant cum Deo dcleg^ bus, amp; iufticia, Sed pofita omni propria fiducia, reuerentur eum obprop**'nbsp;nem, amp; lie conftituuntur filij, qui accipiunt Spiritum San�tum, amp; Legemnbsp;cipiuntfaccre.

Tom. 4. lenenf. fol. 47. Galat, cap. 2. Vidoria pcccan tis,Salus amp; vita �terna, non contingunt per Legem, non per operaLegis,��^nbsp;vires liberi arbitrij, aut noftram voluntatem led perfolum lefum Chrift^�nbsp;go solaFides, hoc apprehendens,iuftificat. Afufficientidiuifioneamp;indiJ�^nbsp;vi�loria peccati amp;mortiseft inSoloie�tChriflo,^r^o noneftinoperibusLt^'p�fj)-)!nbsp;involuntatenoftra,amp;c. Ibihbenterpatiemurnos vocarisolarios ab adu^^nbsp;qui de hacPauli dilputationenihilintelligunt, amp;:c.

Item: Cap. x. Ad Galat. Tom. 4. fol. 54. Namvtnequel^^jjF: vllum opus, led folus Chriftus nobis offertur,Ita nihil � nobisreqiiiritur'J^^jfl'lnbsp;des, qu� apprehendat amp;credatmeumpeccatum amp; mortemdamnari,^nbsp;in peccato amp; morte Chrifti.

Sic temper certiflima habemus argumenta, ex qui bus necelTari� dum eft, Solamfidemiuiiificare. Quomodo enim Lex amp; operanbsp;ad iuftificationem, c�m Paulus contra legem amp; opera agat, amp; clar� dicat,nbsp;nbsp;nbsp;gt;

here mortuos elleLegi,liDeo viuerevelimus ? Si autemmortnifumus^^J �pl� nobis raortua eft, tunc certe nihil habet commereijnobifeum.nbsp;ergo cooperaretur ad iuftilicationem ? Quare necelTe eft dicere, Nos Imnbsp;feu fide in Chriftum, fine lege amp; operibus iuftos pronunciari.

DE IVSTIFICATIONE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^9^

nifificiatoptfachariiatis. Hoc modo Fides, qu� credit in Chriftum fit ociofa amp; irrita,quiaeidctrahitur vis iuftificandi J nifiiormatafitcharitate. Tu verofepoijnbsp;neiamLegem amp; charitatem in ahum locum amp; terapus,amp; intendeanimum adfta_nbsp;tumpr�fentiscauf�. Isautemftatuseft, QuodlefusChriftus Dei filiusraoriturnbsp;incruee, amp;portatmeumPeccatum,legem,mortem,Diabolum,infcrnum, in cornbsp;porefuo,Hihoftesamp;Tyranniinui�:i mepremuntamp; mihiiamnegociumfaciunt,nbsp;Hcofolicitusfum, quomodo ab eis lib�rer iuftificer amp; faluer. H�c non inuenionbsp;^gem, opus autcharitatem aliquam, quae me polfit ab his liberate, fed Solusnbsp;^hriftustoilitLegem, occidit Peccatummeum, deftruitmortem meam incor-fuo atquehoc modo euacuatInfernum,Diabolum iudicat,crucifigit de_nbsp;fMitadinfernum. Summa,Omniaqu�meanteacruciaueruntamp;oppreiferunr,nbsp;^^'^^�CLriftusemediofuftulit, expoliauit,oftentauit palam deillisperSeipiumnbsp;^�^lurapLauit, vtiam amplius non pol�int dominari,fedcoganturieruire mihi.

o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fatis intelligi poteft, hic nihil oporterc agi, quam audire ilia fie gefta

liof c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ppn^hendere, eaqueeft vere formata fides. Poftea, Chri-

�^i }^ , ^Pprchenfo, me mortuo Legi, iuftificato � peccato, amp;liberato�Morte, amp; inferno per Chriftum, facio bona opera, diligoDeum, ago gratias,nbsp;charitatem erga proximum. Sed ilia charitas,velfequentia opera, necnbsp;informant meam Fidem,nec ornant, fed fides mea inform�t amp; orn�tnbsp;charitatem. H�c noftraeftTheologia, amp; Paradoxa ra,nbsp;tionimirabiliaamp;abfurda. Quod non fo,nbsp;him c�cuSjfurdusfumlegi, �cnbsp;liber ab ea, fed planenbsp;eimortuus.

( ^io. 4� lenenf. fol. ^98. Pfalm* �t. S�dh�c�riturTheoIog�caq��-puriores nine, cum tarnen reliqui� peccati femper jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�teani�' Refpondeo. S�pedixi hominem diuidi in Spirirumamp;car_

^�'^nr attinet adtotum hominem,manentreliqui�peccati,feufi_ ^s^ppellat, inquinamenta Spiritus amp; carnis*

1� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquinamenta funt,dubitatio de Gratia,impcrfe�fa fides, murmu,

j, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deum, impatientia, imperfe�fa cogni tio voluntatis Dei, amp;cetlt;

i) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perH�rcticos,inquinamentacarnis,perreiiqua

Propter h�c inquinamcnta igitur, ctfi nunquam fimus ira pun ficut nos elTe conueniebat, tarnencon{�curiiam{uinusBaptifmum,q^-P^]^jjnbsp;museft, confecuti fumus verbum quodpurifl�rnumeft,confecuti funius^^ .�jnbsp;verbo amp; Baptifmo per fidcm SanguinemChrifti, quiprofeft�eriamelnbsp;mus. Ergo {ecundumhancpuritatem, quamSpirituamp;fide habemus,nbsp;fto amp; Sacramentis ab eo inftitutis, re�l� dicitur Chriftianus purior nine,nbsp;rior Sole amp;ftellis,etiamfiadh�refcantiilainquinamentaSpiri tusamp;carniS�^,nbsp;enim te�la Sc obruta mundicie Sc puritate Chrifti,quam confequ i murnbsp;biamp;fide. Eft autem diligenternotandum,quodh�cpuntaseftalienap^^^fjjnbsp;Chriftusenim fua iufticia nos orn�t amp;veftit. Qgod fi Chriftianum U�nbsp;feclufaChriftiiufticia Sc puritate, qualis in fefit, etiam c�m eft Sandim��Jjj,nbsp;inucnies, non fol�m raundiciem nullam,f�dDiabolicam,vtfievoceni,�^*5j^o.nbsp;'nem. Porro,quidPapafacitaliudin{uadoctrina,qu�mvtfeparetnos�^nbsp;vt Baptilmum, auditum Euangelij, (eu promift�onesDei nobis adimat,nbsp;linquat Solos. Hoc ver� eft omnem puritatem homini adimerenbsp;quere,nif�peccatum.

Quando ergo dicunt. Peccatum l�mper h�retinhomine, turpoteft ablui, vt fit niue candidior ? Refpondeo, Homoconfidet^��^^flt^nbsp;non qualis in feeft,i�d qualiseft inChrifto, ibi inucnies quod credente^nbsp;blutiamp; mundificati Sanguine Chrifti. Quis autem tam prophanuseft/^j�nbsp;Sanguinem Chrifti elfe mundiflimum ? Quid ergo caufeeft, curdubi^^*'nbsp;homo de mundiciefua ? An quia i�ntitadhuc reliquiaspeccati in le ?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

dicia h�c ali�na eft�t debet,nempe Chrifti amp; Sanguiniseius, non debet cl � quamipf�nobis circumdamus. An noninOcconomia filius h�reseftP^J^^ft^nbsp;tarnen propter imbecillitatem geftatur, tra(ftatur,amp; regitur� feruula ?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(jj/

tionem refpicias, nonne filius qui b�reseft, leruul�l�ruuseft, cui Et tarnen non ideo definit elfe h�rcs,eft enim ex patrefamilias natus, nonnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

ua natus. Ad eundemmodumdeChriftianoquodamiudicandumeft,^ figendi funtoculijqualis c Baptifino fit retralt;ftus,nonqualis �parentibus*�nbsp;Nam regeneratio eft potior prima natiuitate. Non enim eft ex homi^ �nbsp;Deo amp; promilfioneeius, quam fides noftraampleditur.

pertineat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j

Gcnef. Tom. x. Jtol. X07. cap. xx. Diligenter Hebrea t verbo benedicendi notan4a amp; expendenda eft : O runes Gentes bentnbsp;metipfas. SignificatenimTO-A�?(ji^og/�f/ilIam Sc naturam fidei,quodc^^nbsp;dubitanter ftatueredebeomeefte benedi�tum, meque adeoviuum,*^)*^nbsp;ftumamp;benedidumpronunciare :AiioquiiniuriamfacioSeminiAbr^ � �nbsp;fto, autori vit� Sc Salutis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Nequeenim inmeis meritis, autoperibush�rctpromifl�o : ne Abrah�,abillobenedicor,cumid fideapprehendo, amp;vicifl�m nn pi)gt;nbsp;lcitbenedidio, Sc diffunditur per totum corpus amp; animam, vtamp;iplnnanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

uificetur, amp; faluetur per idem Semen, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

D B 1 V s T I F I C A T 1 o N E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;397

�� ' ; �dqueinhacvitaincoatur per fidem, quando anima opprefl�morte peccato ^�gitur, amp;confolationem vit�Slt; falutis accipit. Aliquanto poli in refurrecftionenbsp;��ortuorumlequeturfiC corpus animam,fineomniimpedimentOjnoninlirumenta-cffediu�, �6 quafi formalitcr,adeo vt corpus nollrum liumile tr�sformetur,nbsp;''tfitconformecorpori Chrilii gloriofo. Ph�llpp:3.

. Mulu'pliciter autem h�cHducia, �C tam fandia glor�atioinnobis impeditur� J, flcitur enimnobifcum vitio origmalis peccati conceptum malum,Superbia �d prgnbsp;^��ptio, qua praefumunt homines,de fuis viribus,fapientia, porentia ,opibus�nbsp;l�d fanguini nihil cli facilius, qu�m feCe benedicere �C elFerre coram Deo,nbsp;d ^�P�^*^*tifticia �d �ndiitat�.Sed h�c benedicfiio carnis morflficanda �d occidentnbsp;peftilentilsimum venenum* Et pn'usfquam b�nedidiionem illamnbsp;fPptehendamus, cogltanda eli �dagnolcenda maledidlio, quapeccatisamp;^horn'bilinbsp;illsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imm�rfi fumuSjdifHdenti�,blalphemiae,fecuritat�,�d alqs Infinitis morgt;

I�J ^^�^do enim pronunciat Deus genres elle bencdicendas,fignifi'cat eas efi� ma-*Rer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ociof� id � Deo dicitur,fcd fignificat carere eas benedid�ionc,�d

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H�cc�fequentiacllncccfl�ria SCineuitabilis� SicutPaulus Apo-

�u�it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;finie iudicio fubncitj.Cor.4, Nifiil mihi conlcius fum, fed non in hoc

^^�^*^*^ogt;tametfilemper earn in ore habeant, �cS i�fe benedkant, ��dinl�-Diabolica�d maledidiaeft. Etprophet�palsimcumhocgcnercacer-appellant eorum benedid�iones mendacium, vanitatem, idolum, r ff'''MugunaAc.

loquitur Paulus Galat:?. Quknnfp ex operibus legis funt, ^^*'*-* Omnes igitur genres, quia egent bcnedid�i�e, funt fub maledi-V)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubdttus fit Deo omnis mundus. conclufit enim feriptura om-

promifsio ex fidelefu Chrifti daretur credentibus, H�c dC fimilia S�(]j^^�-promifsione,tanquamexlargifsimofonteemanarunt,nbsp;iudiefi diuini carni fid ration! non perinde grat� funt. Defugiuntnbsp;homines etiam pal�m imprj �C facinorofi c�fefsion� peccati: pr�fertimnbsp;d gt; iih audientes dod�rinamEuangehj,aegcrrim� ferunt argui ipforum peonbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Benedidiionem facile omnes admittunr, SC iadlanr,i�dmale-

dici propter peccatum haud vnquam patiuntur: quin etiam doft� � ^��3171 oderunt �C perfequuntur hoftiliter,

portinere bunc locum non ad faturos, praefradios Sd propria iu. adhumiliatos Sdadfliclos, quos vexat 5C angit peccatum,qui fergt;nbsp;^^fiea * .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it^m Dei, qua: impendet maledidiis �C peccatoribus, qui fi

to V ��^it^iam,fapientiam �C alia domi, tarnen clamitant h�c nihil efi�, nifi Mnerunturfe omnium qui viuunt mil�rrimos. Ideoquemiieri-^^i implorant.

dj p'^h�g^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P�^�P^�^^tis 5gt;C Diues, tarnen quia notari� efi� fub ira Dei,peccato

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Diaboli :Qiiid profunt mihi,cogitat,omnes opes totiusmun-

�^onbenedicunt,necadferunt vitam �dfalutem �ternam, agnofeunt fe efi� damnatas, habentes fpiritum contri-defuisdonis�C viribus mortificatam, etfiinceduntinpompa,nbsp;'^^isnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;donorum fpiritus, vt Dauid �C alij: tarnen reputant fe pro

DE IVS T IT IC ATI ONE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

�llis igi'tu�r h�cpromifsio proponenda eft� SkutProphct� hincomiiesconf�l^ jies fuas fumpferunt,

Tom.^.Ienenf. f0l.49z.InPfal.1jo. Nec fane puto quenquam inter eflc, qui aufit ludicium Del fubirefiducia fu�iultici�. Et tarnen docent, inbc .nbsp;liortantur, vt al�j faciant.Nos autem contrarium docentes dC deducentes Ecck *nbsp;ad fiduciammenti Sgt;C mortis Chrifti, damnant tanquam h�reticos. H�c an no^^nbsp;tremaeft maliciaCIpfi non faciunt quod docent, vtfiduciafoorummeritorui^^nbsp;riantur,6C volunt ad hoc alias cog�r�, aut tanquam h�reticos damn�t. Sic oi��nbsp;fanorum hominum experientia hoc docet, neminem vincere in �onfpe�uE^*) ,^(nbsp;operibus,aut iufticia fua,�(f tam� tota natura cum extra tentationem eft,circuitnbsp;ad opera, amp; qu�rit quomodo per eaDeum pofsit placare. Sed h�cpropoid^nbsp;glex SiC Clara doclrina,fi peccata obl�ruaueris,ncmo fuftinebit� Quis igitur cup*nbsp;in indicium deicendere, vt vincatur SC condemnetur.

Quareh�cfumma eft, quod nos omnes ( Dauid, Petrus, Paulus, S�c, )P tores nafcimur, viuimus, fumus morimur. H�c autem eftglorianoftra��^'nbsp;quod edodiper Euangelium de mifericordia Dei amp; merito Chrifti, profih�^'^^iiinbsp;va legem amp; noftra opera, quafi in alium orbem dodrin�, Slt; aliam lucem,nbsp;ftducia ad Deum accedentes,dicimus : O Domine, non poftumus tccum�^ gt;jllnbsp;contendere, non poftumus de noftra iufticia �C peccato tecum difputare:nbsp;vis iniquitates obferuare, fi vis tanquam in iudicio interrogate, an iuftinbsp;. mus, Appellamus igitur ab hoc iudicio ad thronum mifericordi�,fi quidnbsp;mus,fecimus hoc ex tuo dono. Igitur nos reipice oculis mifericordi�nbsp;lis iuftici� iudictj tui. Nifi enim induli�ris iniquitates nobis,adeas clau^^�'^^nbsp;los,ne videas,noni�luabimur,6Cc.

lt; Hanc dotftrin� lucem videmus Dauidem in tenelrris legis fccutum ftra hodie melior eft conditio, quod h�c clar� videmus in Nouo Teftarncn*^^nbsp;poni. Nam quid docemus hodie aliud, qu�m fola fide in Chriftum nos b �nbsp;Solo Chriftimerito r�gi �dtolli peccata noftra.^Secundumfentcntiam;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fijf�

mm remift� finit iniquitates. Remifsio peccatorum igitur eft e�lum ifi^ � ; quo habitamus fiducia meriti Chrifti.

Qui enim credit non ludicatur, i�d transijt � iudicio in vitam �terna��* jji� non addit manifeftam de Chrifto mentionem,amp; tarnen quia propiciationc^^ 'nbsp;relt;ft� refpicit ad hoc propiciatorium in NouoTeftamento reuelandum clati^'' J,nbsp;enim vides, quod fignificet fibi defperandumefl�,fivclit Deus peccata obi^ jfil^nbsp;Nam extra remiisionem peccatorum, feu cognitionem grati�, quid eft,nbsp;nbsp;nbsp;�

Qiii igitur non in hoc vno fidunt, quod per mortem Chrifti peccata fiib Deo quaficlaufi oculifint,ne peccatanoftra videre pofsit,hifine dubionbsp;enim vnum proponunt i�cr� liter�. V itam noftram cftc tantum fub remift*'^

Deus non odcriqfedquod dicit Deus �� promittif,fcnon velleobfcruarcn^^^^qi�* I fiones noftras, quia credimusinChriftum, 6CChrifto fidimus. FluncdyP^ q�* |nbsp;obi-jciunr, fub eolatent, illi habentur profile's, quiahabentpropiciator^Inbsp;�ionhabcnt, coguntur dcfperarc. Qiiidenimpromoucntcurfitandoadlonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

ftoloru mf quid promouent induendocucullum,5Cmifir�affligendo coi, l�mplicitcr dicat Dauid,fi obferuauens iniquitates, quis fuftinebit tenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� p I i �

Dontitio S[gt;iritusSlt;(n�i erpaxcordis. Tom.j. leneriCfolu^.Galat:C�p:2. luftificato aiigt; tem fie corde per fidemqu�eftin nomine dus, dat eis Deus poteftatem hhosDeinbsp;fieri,diftufo inox Spiritu Sancflo in cordibus eof um,qui charitate dilater eos,ac paca-tos hilarefep faciat, omnium bonorum operatores, omnium malorum vidores,en�nbsp;Kortiscontemptores QC inferni.

� ^�*lt;^'�^/}�'^^'gt;^^contraconcupi/centiantcdrnis.Tom,4..JenenC,fo�.t7o�Gal�t,C3p,f, Semper fidtndum amp; fperandum eft, femper appraehendendus eft Chriftus, vt caput amp; tonsnbsp;fiiftici� n�ftr�, qui in hune crcdit,non pudefiet� Deinde operam dare debemus, vtnbsp;��m externeiuftifimus, hoc eft,ne afl�ntiamur carnij qu� femper fuggerit aliquid,nbsp;^fijfedillirefiftainus perfpiritum. Nefrangamur impatientia, propter ingratitu-,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^ontemptum vulgi,qui abutitur hbert�te Chriftiana, l�d fpiritu Vincainus

3nc a omnes alias tentationes. Qyatenus igitur lueftamur ipiritu contra carneni catenus etiam externe iufti iumus, Qyanquam ifta iufticia nos coram Deo nonnbsp;fomniendat�

fia ante iuftificata �C per Spiritum Sand� renata eft,fequuntur bona opera. Opor-arbT*�' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frudum, ficut Chriftus quoque dicit:Matth. tz. aut facite

dicat, fruftra laboratur de frudujui hod^^-conditio �Cftudium �rat,quodnbsp;oreiad��tbona op�ra dC totimalifunt.Qub-poteft, vt ex malo femine boni aliquid enafeaturf Igitur induti eu-�^ftinnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pracdicantes, vigilantes, nihilominus veterem impietatem cordis

'iirru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicitzC�lum n�nanimum mutant qui trans marc

^Ogia�^ ^�^^�^gt;''^ftcn�gt;dieram,exercitiamutant,fedanimus idem maner. In Theo-**tus�8�^ hoeprimum agitur, vthomo fiat bonus per regenerationem fpi.. ^P^�'itus eft certus, fandus Qi. animofus. Deinde fit, vt ccu ex arbore bona,

Dauid tacuit de fuis operibus, � tantum rogauitea,quae Deus fpiritum luum efficere, His autem impetratis,redit ad fua quonbsp;Patiijrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regeneratiohe f�quidebent. Ea op�ra non iunt,qualia impius Pa-

Pu� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peregrinationum, ingredimonafteria, quod opus,currt

*^�^ic ^�'�*^^��*tumclia, vocarunt alterumbaptifinum, led Deo fie beneficO 5d 3mplifi'care d�na eius, amp; per ea erudirealios quoep ho-^^ctia gratiam. Sicut in Euangelio faduntij, qui�Chriftoi�natifunt.nbsp;enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prohib�tur�Chrifto,non pofluntomittere,quineiusbeneficiaprac

^'^tid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opera, qua� teftantur arborem mutatam efte exfteriliini

'^'^^Pulu^� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plenam QCflorentem. Ad hanc vitam reuocat Chriftus

mortuifepeliantmortuosfuos, tu autem mefequerc, opera efl� mortuorum opera, eos autem qui in Chriftoviuunt,nbsp;pr�dicanda mifcricordiaDei, vtearn alij quoque diftnbsp;igitur h�c eft, qu�d vita �f falus noftra, totafit pofiraininbsp;per verbum Deus reuclar hoc modo, vtiubcarpeccaroi esnbsp;cognitio eft iufticia,ficutEfaias dicit. Etiufti-�'^'^cord �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nullum aliud n�ftrum opus eft, quam vtoblatami

recufemus, fed cam fidcaccipiamus, Sedhoc ipfiim quoque bpiritus Sandi, quia fides non eft omnium� Poft iuftificationem, cuninbsp;LInbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ianiprd-'

�am pr�mifsio rcmi�si'om's pcccatorum �C vit� �ternac creditur fide pofsideon'j tunc proximujp SC perpetuum opus eft^agere Deo grat�as,�^ h�c eius bcncfidaprfnbsp;dicare, Quia autcm mundus omni vi fefe oppom't, neque Satan ctiam cefl�t hancnbsp;proedicationem varijs incommodis obtedis nobis excutere: Ideo perijt Dauidinnbsp;proximo verfu, Spiritum ilium animofiim, qui contemnat pericula omnia�iwa�'nbsp;no animo det teftimonium Chrifti, ficut Lucas de Apoftolis dicit�

totamferipturamfblui necefleeft : Tum ftatimfequitur, neque Monaen ^^jjjii votis,neq} mifsis,aut vllis operib.nos iuftos pron�ciari.Ibi fine abrogati^� j,(nbsp;terne rei,fine tumultu,fine aliqua vi humana,fine vlla impugnatione

DE I VST IP'kATION�. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40t

fetoIpi'n�tu pr�dpitatur Papatus. Ncque � nobis paratur hacc vidoria,fcd per Chrt� ftum,cuius beneficium praedicamus illuftramus.

Et hoc quod iam dico res ipi� cciam teftatur. Nam co fcmporc quo primum in-cipicbatindinai;iamp; ruerePapatus, nibilplanefaciebanti�darff, nequecnimpotcgt; �^ntjfedtacebant� Contra nihil docebamus amp; vrgebamus propter articulum lu-^olus imminucbat Pap� autoritatem, �C regnum ipfius de*

iw/�j/�cittioni�drticKlMj erigit contrti fcandala. T om.4.IencnCfol.�40�,Galat:Cap:44 Difceit flu� eft igitur diligenter articulus Iuftificationis,is folus erigit c�tra inf�nita ilia ican*nbsp;�C confolari nos poteft in omnibus tentationibus S� perfecutionibus.Videmusnbsp;aliter fieri non pofl�, quin mundus offendatur do�irina pietatis, �� perpetuonbsp;^rnitet nihil boni ex ea venire. Quia animalis homo non percipir ea, quac iunt ipi*nbsp;^JcusDei, ftulticia enimillifunt.i,cor.z. Tantum videt externa mala, conturbatio*nbsp;^^te�um,rebellionem,c�des,fe(flas,SCc,Hisfpedris ofFenditur,excaEcatur �C ruitnbsp;'^^ontemptum �f blaiphemiam verbi,

. ^ios contra debemus confirmari, quiaaduerf�rij non acculant amp; damnant nos �pternianifefta lcelera,vt funt,adulterium,caedes,rapina,�fc,Sed propter dotf�ri*nbsp;Quid docemus igitur t'ChriftumfiliumDei morte crucisredemiflenbsp;�^^ftris�C morte �t�rna. Non ergo vitam fed dodtrinam noftram,nbsp;noftram,l�d Chrifti impugnant. Ergo culpa Chrifti eft quod nos impug*nbsp;U ^^c^t^^�^Propterquodnosperfequunturaduerfarij,non nos,fed Chriftusnbsp;Chriftum, propter hoc fi Deo placet,pcccatum,quod folus eft lufti*nbsp;^^^uat�r noftcr,deturbaturi fint � ccelo �C damnaturi vt haereticum �C fedb �nbsp;luam caulam illi commendantes, laeti �� lecuri in*nbsp;fpedlatores, vifuri vtri vicerint, Chriftus ne an ipfi. Dokt quidem no*nbsp;carneiriy quod ipfi Ilmaelitat noftri tam fiirenter nos oderunt 8C per^nbsp;Ipiritum tarnen gloriamur in afflieftionibus noftris, turn quianbsp;ficjunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ferre, non propter pcccata noftra, fed propter Chriftum, cuius bene*

terg tr gloriam illuftramus,tum etiam quiaPaulus h�c prgmunit nos QC didt,opor *^5deni illuderc �C perlequi Ilaac,

^^SPONSIO AD ARGVMENTA QjiAE ADVERSA'RI� opponuttt contni do�rinam cr iufticum fideL

GalanCap:}, Cum hfe locus pr�beat occa�onemj argumentis qu� opponunt adueriarfj contra dodrinam fidei, Qu�nbsp;iuftificemur: Multa occurrunt in facris literis Noui �C veteris Te*nbsp;. ? *�lt;^a,dc operibus �C pr�mfjs,quibus aduerl�rij nituntur,amp;f ijldem putant lenbsp;euertere dotftrinam fidei, quam nos docemus fiCtuemur, Ideo inftru*nbsp;Pnbsp;nbsp;nbsp;oportet,vt non Ibl�mdocerenoftroSjl�dctiam relpodere adueri�rio*

�^ionibus pofsimus, Soph�ft� 6C quotquot articulum luftificationis non Intelligunt, qu�mpoliticam legalem, quae etiam aliquonbsp;exmoraliPhil�lbphia�flegerapiuntvocabula,fa*nbsp;fimilia, transferunt in Theologiam, In quo non fol�m pefsimc,nbsp;^fiig^titer diieerni debent Philofophiaamp;Theologia, So*nbsp;docent, Ita natura eflc,praeccdere,opcrari, quia arbor natura*nbsp;�oteftfrudu, Item,inPhilolbphiaconccdunt, opus moraliternoncfl�bo*nbsp;Ll �) num,nifi

num, m'�adfit pnus rccfla ratio amp; bona voluntas. Statuunt/gftur redafflratf�5^^ fiCbonarti voluntatem ante opus, hoc eft,tuftificantperlbnamtnoralifer ante oPnbsp;Contra,111 Theologia vbi maxime debebat fieri ( adeo ftupidiftint afini) inuetWnbsp;jhocpcrucrfifsime, ftatuentes opus ante relt;flamrationem,0^c.

Qitare aliud eft facerc in natura, aliud in Philofophia, ali�ud inThcoIog�^' �atura primum oportet efl� arborem, deinde frudumjn morali Philofophia,�^�nbsp;pracrequirit bonamivoluntatem amp; redam rationem operandi, ibiquenbsp;Philofophi. Hine Theologi dicunt,Moralem Philofophiam non habere in obienbsp;�T caufa finali Deum. Qjiia Ariftoteles,Sadduceus,aut homo'ciuiliter bonus,'� .nbsp;Jiocrcdam rationem amp; bonam voluntatem, ft qu�rat communem vtilitaten�t'-public�,tranquillitatem amp; honeftatem.

Altius non aflurgit Philofophus, aut legislator. Non cogitat per tionem, �ic, coniequi remifsionem peccatorum vitam aeternam, vtnbsp;aut Monadius. Ideo Gentilis Philofophus longe melior eft tali hypocrita�^nbsp;enim intra limites fuos, habens tantum rationem honeftatis�tTtranquillitatt^L^nbsp;�ica�, non mifocns humanis diuina, contrti, Sophifta imaginatur Deumnbsp;fuam bonam intentionemamp;f opera, ideoepmifeetdiuinishumana, polltI^*^�^��^J,lJ/nbsp;Dei, eamque imaginationem haurit ex Philofophia morali nifi,quod eap^^'^^nbsp;titur quam homo gentilis,0Cc.

itaque oportet nos altius afeendere in Theologia, quam in natura phia,cum vocab�l� faciendi,vt plane nouum fiat. Nam vt exnaturalibus taPnbsp;smoralia aliud fit,itamulto magis ex Philofophia �C lege transltatuminTheo^ jj/nbsp;aliud fit, Vt prorfus hicnouamfignificationemhalieat, �^ requiraretiamt^'^^^et�nbsp;tionem �if bonam voluntatem,no moraliter,fed Theologic�,qu� eft quod p^^nbsp;bum Euangelij cognofto �C credo,Deum mififle filium fuum in mundum, y dffnbsp;meret nos � peccato amp; morte. Ibi facerc,eft res noua,incognita rationi,Phil^nbsp;jegiftis, Sgt;C omnibus hominibus.

Eft enim fapientia in myfterio obfcondita,amp;c. Pr�requirit igitur tio ipfam fidern inTheologia,Cum igitur opponunt aduerfarq fententiaspnbsp;de lege 0^ operibus, QC vrgent vocabula operandinbsp;nbsp;nbsp;faciendi, fie rcfpoi'*^^

efie vocabula Theologica, nonnaturaliaaut moralia. QyaEjfinaturaliavd�� fint, accipi in ftio vfu. Si vero Theologica,includere redam rationem �inbsp;luntatem'fncompr�henfibilem ration! human�.Qiiare,facere,inTheologt��nbsp;gatur femper de fideli facere, vt fidele facere fit alius circulus,ac nouumnbsp;num,� facere morali. Itaque,ciim nos Theologi loquimur de facere, necenbsp;loqui de fideli facere, quia in Theologia nullam redam rationem, �Cbon^��nbsp;tatem habcmus,praeter fidem,

Ifta r�gula pulchr� obf�ruatur Ebrc:i �. Illic numerantur multa var�a �pera ex facra f�riptura. Vt de Dauide, qui occidit leone �6 vrfum,occiditnbsp;Ibi infulfus afinus Sophifta,tantS faciem operis,vtbosnoua portam,nbsp;infpiciend� eft hoc opus, vt primu cofideres, qualis fuent perfona Dauid 3nbsp;hoc opus facerer,n�pe tab's,cuius cor cofidebat in Dominu Defl Ifinael,V^nbsp;ic habet. Dominus, qui eripuit me de manu leonis amp; vrfi, ipfe liberabit m^nbsp;nbsp;^3'

Philift�ihuius.Deinde,tuvenisadme c5 gladio,haflaamp;fclypeo, venio in nomine Domini Zebaoth,Deiagminum Ifi-ael,quibus exprobt^nbsp;Et dabitte Dominus in manum meam, percutiamte, aufcramcap�^^j^iiPnbsp;te,Slt;c. Qiiia non in gladio^ ncc in haftaftluat Dominus, �fc. Vides cfg�

DS � VST 1 FI CATIONS. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4�|

psfc^ftlmiyeOjfnfideforteniSCconftantemfuifl�, antequamhoc opus facereu � ^facercDauidiSj non eft naturale autmorale,(�d fid�le.

Sic eadern Epiftola dicit de Abcljquod fide rnel�or�hofti'am obtufit Deo quant ^ain,SiSophift�inciduntmiftumlocum,vtinGenefi legitur ( vbi fimpliciter de^-�f�rf)itur,qu�d vter(^,Cain amp; Abel,obtuleruntmunera,amp;: qu�d Dominus refpexicnbsp;^'1 Abel �C admunus cius) ftatfin arripiunt haec verba: obtulerut munera,Dominu�nbsp;^lpcxitadmunera Abel,amp;clam�t. Ibiauditis S� videtisDeumrefpexil��munera:nbsp;^'�go opera iuftificant.Sicimm�di porei putant iufticiam efl� rem moralem, tantumnbsp;�'iipicicnteslaruam Opens,non corlacientis opus. Cum tarnen in ipfaPhilolbphianbsp;�^ogantur fpclt;ftare,non nudum opus,l�d bonam voluntatem operatons.H�c autemnbsp;��rent tantum in vocabuliSjobtulerunt munera, Dnsrelpexit ad munera, non vi*nbsp;lentes quod textus in Genefi manifefte dicat,Dnm refpexifi� prim�m ad peribnamnbsp;�beliSjqu�placuit propter fidem,deindead munera eius. Jtacploquimur inTheo*nbsp;JogiSjde operibus, facrifictjs,oblati�ibus �C muneribus fidelibus,hoc eft,que oblatanbsp;la�ta funt in fide, vt Epiftola ad Ebr�os exponit. Fide,inquiens, Abel meli�retnnbsp;obtulitjfidc Enoch translatus eft,fide obediuit Abraham,S�c.Habes itaquenbsp;vanoncmexcap.ii.adEbraeos ,quomodo fimpliciter relpondendum fit adargu*nbsp;�^�fntajqu� obijciuntur ab aduerlarijs de lege S� openbus,fciiicet; Hoe opus illflnbsp;yd alius lecit in fide, S� fic loluis ipforum omnia argumenta.

Exhis,manifeftum eft in Theologia opus nihil valere fine fide, ftd oporterc F�cederefidem antequam opereris. Impofsibile enim eft,fine fide placere Deo,ftdnbsp;^ccdentem ad Deum oportet credere. Hine dicit ille ad Ebr�os,hoftiam Abelisnbsp;^)ifemeliorem,quiacredebat. Ideoopus feu facrificiumAbelis fidele fuit. Contrenbsp;�'iCain,quia impius S� hypocrita erat,nulla fides gratiac,fed mera pr�fumptio iuftt*nbsp;propriae fuir,idc� opus eius,quo ftudebat placere Deo,hypocriticum S� infide-^ait. Qpare,coguntur aduerfarij ipfi concedere,in omnil�us operibus Sandlotumnbsp;h��ipponifidem,propter quam opera placent. Ergo inTheologia eft nouum fa*nbsp;^^fCjdiuerfum � moral/.

Ocindehoc modo etiam diftinguerc folemusfidem,qu�dfides al/quando acc/* j opus,aliquando cum opere. tenim artifex vari� de fua materia, S�nbsp;Ԓ ^^�^^arborc vel nuda,velgcftante fru��um, loquitur t Ita S� Spiritus San*nbsp;z , �'.�-�*pfura,vari�defide loquitur, iam de fide ( vtfiedicam) abftradla vel ab*nbsp;de fide concreta, compofita feu incarnata. Fides abfoluta feu abllracl�nbsp;r� �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^lt;^fiptura abfolut� loquitur de iuftificatione, feu de iuftificatis, vt cerne*

Romanos amp; Galatas. Qiiando veto feriptura loquitur de prg* fideinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J ^^lac de fide compofita,concreta leu incamata,loquitur, Huius

aliquot recenfebimus, vt, fides per dile�lionem efficax. Hoc fac �� . � �''fiad vitam ingredi, ferua mandata Del. Qiiifecerirh�c, viuetineis,nbsp;hbonum,��c. In iftis S� fimilibus locis ( quales funt innume*nbsp;lif ^^��^b�teris) vbifit mentio de faciendo , lcriptura femper loquitur de fide*nbsp;bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicit,fachoc �C viues, hoc vult, cogita prim�m, vt fis fidelis, ha*

fas rectam rationem QC bonam voiuntatem.id eft, fidem in Chriftum, ea habita �pereris.

^'�^*8�^m/rum,fiillifidejincarnatx, fioccft,opcranti, qualis fuit Abelis, � fidelibus, promittuntur m�rita ac praemia C Qind ni ita vari� loque*nbsp;feriptura d� �-je, c�m etiam de Chrifto Deo �� homine vari� loquatur, feilt*nbsp;) tarnde tota perfona, iam deduabus naturis ipfius feorfim , aut diuina, aucnbsp;naturis feorfim loquitur, de C H R 1S T O. abfolut� loquitur�nbsp;de diuina vnira human�, in vna perfona loquitur,de Chrifto compofito �lt;nbsp;L1 fit} tncaxnato^

4.�4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE iVSTl�tCATIONE.

incarnato loquitur, Extat r�gula apud Scholaftfcos vf�tata,de comunicationt matum,c�mpropnetates dtuinitati Chrifti conuenientes, tribuunturnbsp;ipfius. Id quod pafsim cerncrc eft in Scripturis. Lucae x, Vocat Angelus infantnbsp;ex Maria natum,faluatorcm hominum, SC communem Dominum Angelorumnbsp;hominum. Et cap.�. Filium Dei. Hine verifsime dicere poflunt, ille infans, qninbsp;praeiepio dC virginis gremio iacetjcreauit coelum �C terram, eft Dominus An^unbsp;rum, Hicloquorquidemdehomine, fed homo iniftapropofitioneeftpfan^^^nbsp;uumvocabulum, 06 vt Sophiftacipfifatentur, fupponit pro diuinitate, idoy ,nbsp;Deus,qui ftuftus eft homo,creauit omnia. Creatio quidem tribuitur foli diuin*^ �nbsp;quia humanitas non cr��t. Et tarnen rede dicitur, Homo creauit quia dtntn*nbsp;quacfolacreat,eftincarnata cum humanit�re, Ideoque humanitas particip�t ijfa .nbsp;proprietatibus cum diuinitate. Quare rede �C pie dicitur : Iftehomo lefus ednnbsp;Ifrael de Aegypto, percufsit Pharaonem, �C. fecit omnia mirabilia ab initio m

Igiturcumfcripturadicitjfivisin vitamingredi, ierua mandata Dei, Sd viueSj�Sc. Prim�m, videndum eft de cuiuimodi feruare 8C fecere loquatur.nbsp;in his fimilibus locis, vt dixi,loquitur de fide concreta, non abftrada, compt�nbsp;non nudaaut fimplici. Eftep iftahuius loci,Fachoc SC viucs,fententw;T u vin^^^ jynbsp;pter hoc facere fidele, vel hoc facere dabit tibi vitam propter Iblam fidem.nbsp;do iuftificatio foli fidei tribuitur, vt creatio diuinitati,Slt; tarnen, vt vere dicitur,nbsp;Mari�filius creauit omnia. Ita tribuitur etiam iuftificatiofidei incarnatat,ft^nbsp;facere. Ideo nullo modo lentiendum eftcum Sophiftis hypocritis, quodnbsp;ibluteSC fimpliciteriuftificent, quodque moralibus operibus promittantutt�nbsp;SCpr�mia,fedfidelibus.

Permittamus igitur Spiritum Sandum loqui in feripturis, vel de fide rtuda,fimplici,vel de concreta, compofita, incarnata , omnia funt fidei, quatnbsp;bus tribuuntur, Nonenim moraliter,fed Theologicenbsp;nbsp;fideliter font optta lt;

Fides in Theologia perpetuo fit diuinitas qperum, QC fic perfuia per dfuinitus per humanit�rem in Chrifto. Qui in ferro ignitoattingitignem?^^ j,|i)nbsp;attingit, Ita qui tetigitcutem Chrifti,vere Deumtetigit. Eft igitur fides, ^^ij�nbsp;(vtitaloquar)inoperibus, Abrahamdiciturfidelis, quia fides diffuianbsp;Abraham, vt inipiciens eum operantcm,nihil videam Abraha:, carnalis vel opnbsp;tis,fed tantum credentis,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^(3�

obieda adueri�riorum,quicommifeent Philofophiam �C Theologiam, Si libus operibus Theologica faciunt, rede �i facile refpondere pofsimus.nbsp;c-um opus,eft fidele opus,fichomo Theologicus eft fidelis : Item ratio reda,nbsp;tas bona,Theologice,eft fidelis ratio �i voluntas, ita vt fides in vniuerfumnbsp;tas, in opere,perfona SC membris,vt vnica caufa luftificationis, quaepofteae^nbsp;buitur materiac propter formam,hoc eft,operi propter fidem,

Potentia �terna Sgt;i infinita traditur Chrifto homini,non propter huma fed diuinitatem, Sola enim diuinitas creauit omnia, humanit�re nihilnbsp;te, Ita neque peccatum 5gt;i mortem humanitas vicit, fed hamus qui latebat .nbsp;iniculo,in quem Diabolus impegit, vicit �i deuorauit Diabolum, qui vonbsp;uorare vermiculum. Itaque Ibla humanitas hic nihil effecifl�t, fed dimnbsp;manitati coniunda fbla fecit SC humanitas propter diuinitatem* Sicnbsp;des iuftificat �i heit omnia, tarnen operibus idem tribuitur,fed propter

DE IVSTIFIC�TIONE; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4�^

Suilt i'gkur ifta vocabula,facerc, opcrari, triph'citer accipienda, fubftant�ah'ter f�unaturalitcrjmoraliter�^Thcologice C Sophi'ftae finxerunt quacdam opera neu-*nbsp;fu]ia,qua; dixcrunt nee bona nee mala) In fubftandjs l�u naturis�f moralibus,vtnbsp;dixij aeciptuntur ifta voeabula in fuo vfu �C naturali fignifieatione. In Theolo-*nbsp;vcr�jfiunt plane noua voeabula, aequiruntque nouam fignifieationem� Qijarenbsp;�'l morale facere pertinent omnes hypoerit�, qui volunt ex lege iuftifieari,6C fal-bs opj'niones de Deo habent,eontra quos Paulus hie difputat. Habent enim faee*nbsp;^quod fluit ex redla ratione bona voluntate morali l�u humana. Ideo opera eogt;nbsp;funt plan� moralia l�u poti�s rationalia. Contra piorum ftmt Theologiea,nbsp;SU� fidem includunt,

_ Qyare c�m legis in Seripturis de Patribus, Prophetis, Regibus, quod operati Minufticianijfufeitauerintmortuos, vieerint r�gna, fiCe� memineris talia 0lt; fimilianbsp;_uta,fccundum nouam SCTheologieam Grammatieam exponenda eile, vt Epi-�nbsp;foaadEbr�osexponit,nempehoemodo, fide operati font iuftieiam^ fidefulcita-�nbsp;mortuos,fide vieerunt Reges r�gna� Ita vt fides ineorporet 0^inform�enbsp;Ethoeaduerlarij,fifimifont,negarenonpoflunt, nee habent quod contra#nbsp;aut opponant� Clamare quidem poflunt, feripturam fiepe loqui defacien#nbsp;operando.Nosperpetuorcfpondemus, eamloquide faeere fideli. Oportetnbsp; �^)pnm�mrationemilluftratamefl�fide,antequ�m operetur, habita autem ve*nbsp;tanquam reda ratione, inearnatur amp; ineorporatur einbsp;propter fo#

�ete nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igitur prodeft j vt Theologiae Studiofi bene diftinguere difcant inter fa#

hypoeritieum,morale �dTheologieum.H�e enim faeientes,facile ex# cer�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnes loeos,qui iuftieiam ftarucre videntur. Eft autem verum fa#

^ixi, fidele feu Theologieum, quod is non habet,qui ex operibus qu�rit iu# maledidlus eft omnis legis operator �C moralis �ndus. Quia inee#nbsp;�^^^cuminpr�fomptioneiuftici�propri�, dum per voluntatem ratio#nbsp;lus e��nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vult iuftifieari, �C fie faciendo legem non facit. Hoeep vocat Pau#

facej-� nbsp;nbsp;operibus legis,hoe eft,hypoeritas facere legem, 8� tarnen faeiendo non

ii'3nvg]^�^fotelligunt faeere iuxta Grammatieam moralem, quaeinTheologia ^porantur quidem multa, fed ex pr�fomptione propria, fineredla ra#nbsp;lat, t �Ona voluntate Theologiea, hoe eft, fine eognitione Dei Si. fide vt Phari#nbsp;Paulus ante eonuerfionem, Ideo caeci font Si errant, ac manent fob

moneo,f�nt�tia$ ^uas aduerfartj opponunt ex Seripturis de ope �atUf J .^^�'cede.femper Theologie� exponendas efl� per definitionem. Vt fi obif#nbsp;'^*^1 illud Danielis 4. Redime pcceata tua elecmol�nis,ftafim eonfolendanbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oftendethoe redimere non efl�

opus infaerisliteris pr�requiritetia ''^iQtatemSiretftamrationem,nonmoral�,fedTheologieam,quaefideseft.nbsp;ipfimet eogunturconcedere^nbsp;^ftitinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ariftotcle,�mne opus bonu proeedere ex elerftioe.Si hoe verum

��t�^fophia,mult� magis in Theologia oportet efle ante opus,bonam volun# rationem perfidem.Hoecp volunt omnia verba imperatiua.It� omnia

^^��H^�^ift�folutio fitinfoffieiens,quanquam eertifsimafit, tarnen iftud argumentorum Si Principale fpetftrum C�riftianorum fit, contranbsp;^entationes Si obietftiones, non tantum adueriaxiorum, fed ctiam ipfiusnbsp;Di�bolijVt

de Iv s TIFI cat fo ne. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Diaboli,vt appr�hendant caputjfcilicet Chn'ftum. Deinde cfto etiam quod Sop^' | ft�fintargutioresme, �C i'ta obruant amp; �laqueentme argumentis pro oper*^**nbsp;contra fidem, vtprorfus me explicare non po�im ( quamuis hoe xllis impo*siDnbsp;fit ) tarnen potius honorem habere �C credere velim vni Chrifto, quam pern�O'�nbsp;omnibus loci's, quos contra fidei dodihnam pro iufticia operum ftatuenda pro�nbsp;cerepoflent,

Qiiare fimpli'citer ei's ita refpondendum eft,Hic Chriftus eft, ilh'c ftn'pW*^^ . ftimonia de lege 6C openbus. Chriftus autem Dominus eft Scn'pturae �C oitiO�nbsp;operum. Idem eft Dominus cceli, terr�, fabbati, rempli, l'uftici�, vit2e,ir�gt;P^^nbsp;ti,mortis,2lt; fimphdter omnium. Et hune pr�dicat Paulus ipGus Apoftoli^�!^nbsp;catum 6d maledidum fadum pro me. Audio igitur qu�d nulla alia ration^ rnbsp;tuerimliberari �peccato,morte �C maledidionemea,qu�m per mortemnbsp;nem l'plius. Ideo certifsim� QC fecurifsim� concludo, quod Chriftunnp^*^��^),nbsp;c�rp�reftio oportuen't vincerepeccatum, mortem amp; maledi�oneminca'��^^nbsp;opera legis autmea. Cogitur autem ratio naturaliteraflentiri �Cdicerequo^nbsp;ftusnonfitopuslegisautmeum, quod languis �C mors fixa non fit circum^^*�^�^nbsp;fcr�atiorituumlegalium,mult� minus cucullus, vertex ralus, ieiunium,nbsp;Quod fua Victoria quam mihi donauit,non fit Carthufianus. Quare fi ipftnbsp;cium redemptionis me�,fi iplefadus eftpeccatum Sgt;C maIedi(Qum,vtmeiti�^|y^nbsp;�^benediceret,nihil mororicripturaelocos,fi etiam fexcentos producaspro*^^nbsp;operum,contra fidei iufticiam, �C clamites ftripturam pugnare. Ego auto^^^^j/nbsp;Dominum feripturaehabeo,� cuius parte volo poti�s ftare,qu�m tibicredcf^'nbsp;quamimpoftibilefit feripturampugnare, nifiapud infenfatos SCindurafos^^yjnbsp;critas. Apud pios autem amp; intclligentes,datteftimonium pro Dominonbsp;igitur quomodo tuferipturam concilies,quam pugnare dicis. Ego cumnbsp;pturae maneo�

Ideo fi quis non f�tis inftrucftus eft, vt taies locos ftriptura� de operibiis liare autfoluerepoIsit,6Ccogitur tarnen audire inftantiam aduerfariorum� fc^'nbsp;hementer huiufinodi locos vrgent, Ille refpondeat fie fimpliciter : Tunbsp;uum ,hoc eft,fcripturam,amp; cam non totam, nequepotiorem eius partem�nbsp;t�m aliquot locos de operibus,huncieruumrelinquo tibi. Ego vrgeo II'nbsp;quiRexeftfcriptur�,quifa(flus eft mihi meritum �S precium iuftici�nbsp;lum teneo Si in eo h�reo, �C relinquo tibi opera,qu� tarnen nunquamnbsp;folutionemnequeDiabolus, neque vllus iufticiarius tibieripereauteu^^nbsp;teft. Deinde tutus es etiam coram Deo. Corenimmanet fixum in cbielt;^^�^((^'nbsp;vocatur Chriftus,qui crucifixus �C maleditf�us eft,non pro ie,fed pro nobis?* -jjijSnbsp;xtusfonatjFacftuspronobismaledidum. Hunclocum vrge,. QCopponeo^^^pofnbsp;fcntentqs delege^operibus,0d^die:Audis nehocSatan f Turn ccderenbsp;tet,quia nouit Chriftum efle Dominum fiium.

DILVTIO ARGVMENTI SOPHISTARV^^ i DILECTIO EST IMPLETIO LEGIS.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Ergo lex iuflificta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

To.4.Ien.fo.t^8.Gal.ca.5r. Quanquam Paulus proprie difert�I tarnen nihil profuit. Sophift� enim ex hoc dido Pauli male intelle�o.nbsp;plenitudo legis,fie colleger�t.Si diletftio eft impletio legis.Ergo diled'O fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

Ei-go d ilig�tes fiimus iufti.Belli homines argument�tur � verbo ad feu �prgceptis ad vit�,hocmodo,lexprgcipit dilelt;ftion�.Ergo opusft�ti��^^

fcftautcth incptifsima con(�quentfa,a pr�ccpt�s argumeritati nbsp;nbsp;coftc�udcre ad ope

fa. Deberemiis quidcm implcre legem,impletione eius luftifican, ��d pcccatunt obffat. Pr�lcribitamp;'pi�c�pitquidemleXjVtDeum ex toto cordc, SCc. Sgt;C proxigt;nbsp;jnnm vt nos ipfos diligai-nusjfed ideo non fequitur. Hoc fcn'ptum cft,ergo fit. Lexnbsp;pr�cJpitdj]e�oncm,cjgodil�gnnus. Nondabis aliquem in terris qm' ita dil�gatnbsp;Deumamp;proximumvtlexrequint. Infutura autem vita, vbi plane mundati abnbsp;omnibus vitijs SC peccatiSjamp;f puri vt fol erimus, perfeif�� diligemus SC perf�iffa d�nbsp;Jefrione iufti erimus. �nilla vero vita,impeditpuritatem illamcaro, in qua,doneenbsp;viuimuSjh�ret adhuc peccatum* H inc tam potens eft amor noftn' vitiofos, vt longt;nbsp;�gtfuperet amorem Dei �C proximi. Interim tarnen vt QC in bac vira iufti fimus,ha-bemuspropitiatorium �C thronum grati�,Cbnftutnjin quem credenres, peccatumnbsp;�lobis non imputatur. Eft igitur fides iufticia noftra in bac vita,in futur a autem, vbinbsp;liberi erimus ab omnibus peccatis �C concupifccnt�js non am-

.4o8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de I VS-TfFICATIO we.

.Dumiubeo vosdiligeremutu�jhoc�vobisexigovt Spiritu ambu�etis, footn**� quod legem non implebitis,quiapeccatumhaer�t in vobis donee viuitis, ideo ��*nbsp;polsibile eft vos implere legem. Interim tarnen hocdiligentcr curate, vt fpidtu^nbsp;bulen'Sjhoc eft,lud�emini fpiritu contra carnem, �C f�d�emini motus Ipiritualcs�

Non I'gitur oblitus eft caufac luftificationi's. Nam cum I'ubet eos Ipin'tu ambu s' re,manifeftencgat opera iuftificare, Quafi dicat,cum de impletione legisnbsp;non hoc volo,quod lege luftificamini, led hoc dico,quod duo contrarij duccslmt�nbsp;vobis,fpin'tus �C caro. Deus ftiftitauit in corpore veftro rixam QC pugnam,nbsp;enim cum came ludatur, SC viciisim caro cum fpiritu. Hie nihil cxigo i vobis,nbsp;cnim pluspoteftispraeftare, nifivt,fequcntes ducem fpiritum,refiftatis Tnbsp;Illi obedite,contra hanepugnate, Itaque cum doceo legemamp; adhortor vos adnbsp;leffionem mutuam,ne putetis me reuocare dodrinam de fide, SC nunc tribuere^^�nbsp;vel charitati iuftificationem. Sed hoc volo,vt fpiritu ambuletis,nenbsp;carnis perficiatis, Vtitur autem Paulus verbis proprie acceptis,quafi dicat,Nodnbsp;peruenimus ad impletionem legis, ideo ambulare amp; exerceri fpiritu nos opon gt;nbsp;vt ea cogitemus,dicamus,amp; faciamus,quae fpiritus funt, vtque refiftamus his lt;]nbsp;carnis funt,

Tom.3.1cncnf.foI.:p7.Icfai,cap.42. Diligenterarticulus iuftificationis?^^ nosfolihodiedocemus,difcendus�cretinenduseft. Hocenimamiflo,nulhbnbsp;fi,nulli falf� dodrin�,quantumuis ridicul� dC van�,refiftere poterimus,nbsp;Papa acciditjVbi ea credidimus,quorum nunc nos pudet pigetep, Rurfus�nbsp;rimus in hoc articulo,fecuri fumus ab haerefibus,�(^ retinemus remifsionenip^^nbsp;rum,quae infirmitatem morum �C fidei condonat,

Tom.4.Ienenf.fol,�i,Galat,cap.�. Vtconfirmentur confeienti� noftr�^^ iP haerefes futuras,non erit molefhim repetere ea,quae alias docemus,prgdicafl�^ quot;nbsp;^imus,cantamus,SCfcribimus, lacenteenim articulo iuftificationis, iacefltnbsp;�caquefumm�necefl�rium eft,vteumperpetu�inculcemusSlt;^ acuamus,nbsp;piodum Mofes de fua lege dicit, Nam fatis vel nimium non poteft inculca�^�nbsp;geri. Imo etiamfi probe difeamus fiCteneamus eum, tarnen nullus eft qwicu^^g^nbsp;fedeapprehendat,aut pleno affedu SC corde credatzAdeo lubrica eft caronbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Tom.4,�encnffol.4oi,Pfal.�i. PetitioDauidis probat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plC'

talem efle,qui nunquam pofsit perdifei. Qui igitur fibi perfuadent, quod c ne norint,hos verifsimum eft,nunquam coepifle, vt eum difterent. Qiiricnnbsp;tidienoua certamina,nunc � Satananunc�carnenoftra,nunc�mundo��-�^nbsp;tia noftra oriuntur,quibus ad defperationem ad iram,ad libidinem SC ahanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jiit

mur,quomodo pofsibile eft in tanta infirmitate noftra,non f�pe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

fairem frangi. Deinde quot n�gocia vita haec nobis obrjeit, quibus pau^ ducimur,vt obliuifeamur huius gaudtj.'^Quare fiimma necefsitas eft,ponbsp;nosf�mperhocauditul�tici�perfunderef�uafpergerevcht, neobriiasunbsp;riifticia ilia, quam fenfus peccatorum affert.

DE I V S T IF � G A T IO N E� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

_ ^om.4.Icncnf.fol.4oo� P�L51. Papa,omiflb verbo, d�forma virtufcSa-gt; �taf difputat. ltem,decontririonibus�(rattntionibus:Hacdolt;f�nna�nenbsp;Schobs corruptus, v t vix magno labore,Dei gran'a,mc ad folum audi*nbsp;krnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conuertere. Namfiexpcc��andumco vflt;pcft,donccfufi�aen-�

^ontcran's,nunquam peruenies adauditum gaudij� Id,quod in monafteno ma-faepifsim� expertus fum.Sequebar enim banc dodrinam de contr� �Or nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quiant� conterebar magis,tant� dolores, �C conlcientia infurgcbat ma-

conlblationes, quas afferebantq, Siccmmcogitabam. Quisnoui'tantalibusconlblationibuscregt;nbsp;Poftea cafu accidebat, cum apud pr�ceptorem meum de his meis ten-�nbsp;^Ufr�j. ^��9^3s{�n�plurimas,amp;propter aetatem,patiebar, cum mulds lachrynu'gnbsp;�05quid facis C An nelcis qu�d ipfe Dominus iu�itnbsp;itaconfirmabar, vt (cirem Ablblutioninbsp;^��^^gt;qri2ml�epequidemante�audicram, (ed,ftultis cogitationibus�m*nbsp;�'0 Dp � putabam me verbo debere credere, fed audiebam,tanquam nihil adnbsp;*Qi��neret,

exemplo �C pcriculo moniti, difcite hanc dodln'nam luftificationis, ^^^�'^^fbculusoftendit, qu�diufticia non contingat, nifiei, qui cr�ditnbsp;bofiei^ P �ftrnguatis inter verbum abfoluentis,amp; veftrum propofitum feu contri*nbsp;rerram. Nam contritio etiam cum fumma perfet^i�nbsp;^fren^�'��^n,re(pedu iuftici�, eft infimum quiddam,im� merum nihil, quo neepnbsp;meritumeft agnolcercpeccatum,nbsp;^fol��^�^^��:!'^arc,procul�tuacontritioneauerteoculos, QC in vocemfratrisnbsp;pedore innrere,ne dubitses quin ilia vox fratris, in Sacramento feanbsp;dida ab ipfo Deo P�tre, Filio amp; Spiritu Sando, ita vt to*nbsp;ab �Q quod �udis,non ab eo quod tu facis QC cogitas.

Papa facit, adigit primo ad Contritionem, 2lt; ex contritione poftea verbum eff�caxan non rQuafi promifsio Deinonvaleatperfe,nbsp;D ^�^11nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acceisione noftrorum meritor�m, c�tritionum aut �tisfadionum,

^odrinam ficretinent, vt nos faniora doc�tes,tanquam h�reticos dam* cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genere fuppliciorum afficiant. Hinc in omnibus bulb's addita eft h�c

^.^^�tij^'2^econf�tentibusamp; contritis : Quafi certitudo abfolutionis pendeat ex ^^frituj^^^ontritionis, cum tarnen cor nunquampofsitftatuere, quand� fit fatisnbsp;indulgentias etiam magno auro vendidit Pontificum auaritia, Sed,nbsp;indulgentias iftas, �C. poti�s fine vt nobis irati fint Pontifices, quamnbsp;certitudinem verbi,nitamur contritionibus noftris,ficut ipfi doceunbsp;reuelas totius orbispec*nbsp;, morte 6C refurredionetua,expiata �C deleta efle. Hanc vocemnbsp;nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oritur gaudium, de quo Dauid hic loquitur* Quo modo enim

'^^imus, cum audit tantam diuin� mifericordi� efl� magnitudi* largiatur gratiam, fiCnon fpedet infufiieientem contriti*nbsp;firam mifericordiam SC noftram calamitatem confideret.nbsp;^��Pequiturfiduciailla,vtdicamus,fumbaptizatus, fumpfi corpus pr�nbsp;vocem ex miniftro vel fratre,qua mihi annunciatanbsp;tib �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem fiducia vincitur mors amp; omnia mala.

li�c pluribus dico, vt iciatis formam remiisionis peccatorum non efl� Mm peropera^

4lt;0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�B FIDE rrSt�FiC� NTK'

per opera, fed per auditum.Canunt quidem �C or at hunc Pf��miim quotfdi'e in nbsp;nbsp;I

�lis Papiftae, fed nemo eft qui intelb'gat quid fit hoc gaudium, quo pij l�tantur l� )omino,ncmpe certa fiducia mifericordiae Dei, amp;(. confeientia non dubitans def^'nbsp;mifs�one peccatorum, Hacc fiducia, feu cognitio, feuauditus ille fi non adfit,nul �nbsp;poteft firma haben' confolatio, Nam hoc quoque propria experientia didici, quonbsp;poft vigilias,ftudia,ieiunia, orationes alia durifsima excrcitia, quibus Monadiu�nbsp;ego ad mortem vfque me affligebam, tarnen ilia dubitatio relinquebatur in animo� jnbsp;vt cogitaremiQpis feit an Deo haccgrata fint?

Talices igitur vos iuutnes^ fi modo grati fueritis Deo, pro tanto dono, quod ault;�*^ lam�nam �C veramrationem,quapcrucnituradiufticiam, vt pofsitis dicercinoOjnbsp;dibus veftris. Si non tantum oraui aut feci, quantum oportebat aut �tis ent,nbsp;admc f Noncnimaedifico fuperhancarenam. Si non perfed�� contriui, qu*o^jnbsp;meidquoque i Sed hocadmepertinetpropri�, amp; fuper hocaedifico,nbsp;mihi loquitur per fratrem : Ego abfoluo te in nomine amp; merit o Chrifti.nbsp;buracredo efl� vcrum,nec me fallet fides mea. Eft cnim atdificata fupra petru Icnbsp;num fill) Dei,qui mentiri non poteft, eft enim veritas, �Ce. Ad huncnbsp;fundunturanimiverogaudio, Sdveralxticia Spiritus Sandli, quae tOtaconWnbsp;f ertitudine verbi,feu in auditu.

fidts interdam pgni�cat�delitatem, Tom. 4* folio i �6. Galat, y� Coni dem inter frudlus Spiritus numeret,palam eft,cum non fidem in Chriftuif�nbsp;litatem feu candorem intelligere. Hine, i. Corinth.ij. ait, charitatemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co^'

tc. Qui igitur hanc fidem habet,non eft homo fufpicax,fed fimplicis �Ccafldi dis. Qui etiamfi fallitur SC diuei-fum experitur quam credit,tarnen adeo 1^�nbsp;libenter hoc condonet. Summa, omnibus credit, non tarnen cOnfidit.nbsp;Vii tute carentes,homines funt fufpicaces,difficiles, mofofi virulenti.nbsp;'dunt neccreduht, nihil ferre poflunt, benediiftaSC faefta aliorum calum^*�nbsp;peruertuntjSC cos � quibus non laudantur,6C magnifiurtt,�derunt. Ideonbsp;le eft eoscharitatem,amicit�am,c�ncordiam,paC�th cum hominibusfei'i^^�^pj.jfS^^*nbsp;tern ablatis,nihil aliud eft liaecprtefcns vita, quammorfiis 6C dcuoratio�nbsp;go,hoc loco eft, quod alter alteri fidem adhib�t in h�s rebus, quae adnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

FideivocMam in lirieareritatemfignifiait. T�m. 4. fol.78. Galat, cap. aliquis,vt Iud�i,5C hodie quidam fcioli,Fidei vocabulum inEbraeo figui�^nbsp;tatem. Ergo male vrgeri a nobis. Deinde,locum ex capite if. Gencf.nbsp;corporali,fcihcet,depromrfsionepofteritatis. Ideo male cumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rtf�

ad fidem in Chriftum,fed fimplicitcr intclligcndum efle de fide Abrah^gt; t bat fe iuxta promifsiort�m Dei habiturum Semen. Atque hincnbsp;allegationes 6C probationes Pauli nihil concludere. Simili modonbsp;pof��nrlocum,quem Paulus infra ex Habacuccitat, qui loquiturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, )(�

fionis implcndae,nondefidetantiiminChriftum,dequaPauluseum2 liter quoque torumti. caput ad Ebr�os defideSCexemplis fidei. * ,nbsp;riofi Spiritus, in his rebus laudem SC perfuafionem fapientiaeac dolt;ftri^ �nbsp;vbi maxime non deberent. Sed breuiter refpondeamus propter fimp*�^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ad primam fie rcfpondeo. Fi'dem mihilalxud cfle,qu�m ventatefn cordis, li�� cogitation� cordi's de Dco. Ret^� a�t deDeo cogi�at �C ientit Solafides^nbsp;3ut autem homo red�� de Deo cogitat,quando credit ipfius verbo�Cttmnbsp;ia(nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verbum,Deum ex ratione fiia i net�ri,�C ei credere vult:Non habet veri*

de DeOjideo neep red� de Deo cogitare, neque iudkare poteft, vt Monachas j^�^�iinaginatur fuum cucullum,rafuram dC v'ota,placere Deo,illacp acceptare cam/nbsp;i donare fibi gratiam �C vi'tam �ternam,non habet veram ,kd mendaeem 6Cnbsp;fcif^�S'i^3�ionem de Deo.Ig�tur veritas ei� ipf� fides,quae relt;4� de Dco iudicatanbsp;noftra opera �C lufticias nonrefjaiciat, cum fimusimmund�, (cdnbsp;��ifirnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mifererijtios refpicere,acceptareiiuftificare S)C faluare, fi credamusi

�fit vt efi�t propiciatto pro peccati's totius mundi.Illa vera eft cogi* aliud,quamipla fides. Mca rationcnonpoflum appre*nbsp;ftatuere,me in gratiam recipi'ptopter Chrifium, fed audio holt;nbsp;^dati per Euangelium,amp;fide apprehendo.

**^^4 fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paulumrcdl� citarclocutncx cap.i^�.Gc-�

T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^2m in Omni fide debet inefl� fiducia mii�ricordiae erga

fidemremifsionis peccatorum propter Chriftum* ^en 'quot;^P^Psibile eft confeientiam expetftare aliquid � Deo, nifi primum ftatuat fibinbsp;propter Chriftum. Ideo omnes promiftiones referendae (untnbsp;Chrifto Gencfj. Semen mulieris coteret,6Cc. Ita ctiam Prophe*nbsp;innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;expofiierunt, Hine fides Patrum in vetcri TeftamentO �c noftra

eademcft,licet alia atepaliaexterna obieda acc�dant* Id quod Petrus 'iof^ j^^ft3tur,cum ait:Netp nos,neque Patres noftri,amp;^c. fed per gratiam Domininbsp;ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�luari,quemadmodum Sc ipfi* Et Paulus i.Cor.io.Pa-

ftijj Jfii oiunes bibcrunt de fpirituali,confequente eos, petra*Petra a�t erat Chri-^^riftus ipfe,Iohan.8. de Abraham,cum ait : Abraham exultauit vt viderct gauifus eft* Hacrebat tarnen fides Patrum in Chrifto venture,nbsp;exliibito� Abraham fuo tempore iuftificatus eft,Fide futurinbsp;exhibiti �C pr�f�ntis.ficut fupr� dixi d�nbsp;Admonitus vero � Petro*,nbsp;iam venifle,SCc. Itacp diuerfa tempora non mutantfide,Spiritum �n*nbsp;Eadem enim femper voluntas �C cogitatio fuit,eft �C erit,de Chrifto, innbsp;dC futuris filfis. Sic amp; nos �qu� habemus futurum Chriftum,Sdnbsp;euin,ac Patres veteris Teftamenti* Expedamus �nim eum,irt extreme�nbsp;cum gloria, adiudicandum viuosSCmortuos, quem iameredifnu�nbsp;noftram, Ideo neminem offendit ifta allegatlo Pauli,nifi inlullbsnbsp;nullo modo licet ad futurum Chriftum redire, nifi quatenus fitnbsp;t ^�fpedamuseumredemptoiem, quinosliberaturusfitabomnib.magt;nbsp;0 ffChriftum nondum reuelatum, fed adhuc reucgt;nbsp;h ^niQnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itanegaremusChriftum 06 omniaeius beneficia, negaremus

%(ljj ^^�^^um,�CmendacemfaceremusDeum, SCipfo fado teftaremur,eunt 4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod pollicitus eft,vt lud�i faciunt.

dixi,Paulus locum ex Gcnefi, qui de fide Abrahac loquitur, de fix Quia omnes practeritaepromifsiones incluf� fuerunt in Chriftuntnbsp;il^finbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtritp cum Abraham 6C alfi Patres,tum nos fide in Chriftum iuftifigt;

�^^^^�^Eiturum,nosinpracfentem. Difputamusenimnunc de natura 6^ lt;h'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtrobique eadem eft,fiuc Chriftus venerit,fiue venturus

� ��go eft Paulum oftendere,quod lex non iuftificet,fed fola fides, fiue illa fif ruin,fiue inprgfentem Cliriftuin�Eft SC hodie Chriftus ahjspta^fens,alijsfu*nbsp;Mm q tuxus.Ciegt;

Hi fi audiunt Euangeh'um �C credunt,fit ipfis pr�fens,i�ftificat QC faluat eos�

Tom.4.Ienenffot44.Galat.cap.x. Fides eft quacdam c�rta fiducia f�rmus afl�nfus,quo Chriftus apprchcnditur, Eodem T om.fol.Sop.IoeLcap*?'*^nbsp;lt;ft certafiducia,quaftatuimus Deumpcr Chriftum placatum,amp; condonar^nbsp;peccata,6C adoptareno? mfilios �C h�redes vi:� �tern�, Hancfidemnbsp;prorfus neiciant ( credere eriim eis aliud nihil fignificat, qu�m profelsionem*^nbsp;ticiam hiftori� ) quo modo inuocare nomen Domini pofl�ntf�

EodemTom.fol.uP, Galat, cap.j� Fides eft pertinacifsimus intufus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

aipicit praeter Chriftum vidlorem peccati di. mortis, largitorem iufticiae, Vitac acternae. Hinc Paulus in Epiftolis fuis fer� in fingults verfibus proponitnbsp;culcat lefum Chriftum,proponit autem per verbum. Neque enim aliter fnbsp;prehendi,qu�m fide in verbum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

Hoc pulcherrim� fignificatum eft Serpente aenco,qui eft figura Chrifti� morfu ignitorum ierpentumin deferto percufl�s, Mofes nihil iubebatfeccrCj4^(jnbsp;immotis oculis alpicere ierpentem ilium acneum. Qjji hoc faciebant, iblo iH*^nbsp;afpetftu ferpentiSjfanabantur, Ali] contra,qui nonaudiebant v ocen. .Mofi,2^Pnbsp;tesfua vulnera,non ferpentem,moriebantur. Sic,fi debeo confolationcmnbsp;mine conftienti� vel agonemortis cocipere,oportet me plan� nihil aliud pr�nbsp;cum Chriftum fide apprehendere,amp; dicere: Ego cred� in lefum Chriftumnbsp;pro me pafl�m,crucifixum,mortuum,�ifc. fh cuius vulneribus amp; morte,vid^��P y/nbsp;catum meum,�^ in eius refiirre�ione, vieftoriam peccati,mortis �C Diaboli-If^^ly/nbsp;fticiam �C vitam aeternam. Praeter hune nihil audio nec video. Ea eft verafides^ gnbsp;fti in Chriftum,per quam m�brafimus corporis eius, de carne QC o�sib,ei�sgt; yinbsp;in ipib viuimus,mouemur {umus.Ideo vana amp; impia eft fanaticorum ho^� t,'}nbsp;fpeculatio de fide,qui fomniant Chriftum fpiritualiter, hoc eft, fpeculatiueifl��|jj,ynbsp;eft�,realiter veto in c�lis. Oportet Chriftu �C fidem omnino coniungi,oport^^nbsp;pliciter nos in c�lo verfari,^ Chriftum efl�,viuere 8C operariin nobis.Viui^.nbsp;�C operatur in nobis non (�3eculatiu�,fed realiter,praefentiftim� QC efficacifsn^^*

CLVOTTVPLEX S 1 T FIDE S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

T om. 1 len.fol, ytx. De votis Monafticis. Sophiftae multiplicem fid� ncralem,(pecialem,acquifitam,infufam,inform�,formatam, catholic�,nbsp;implicitam QC explicitam,hoc eft, confufifsimam Babylon� errorum �C opin*^^

T om.i.Ien.fol,py.In difput.de votis.Omne quod non eft ex fide,peccat^��^/ a. Hoc verbum,de fide ilia vnica iuftificante,dicitur.}. Fides informis, icqtiiii^�^^,nbsp;neralis,�C quam doc�t proftibula Papac,fbmni� eft.4. De qua nihil in

EodemT om.fol.5j8. in difputat.de Fide. Arbitramur hominem Fides hic vera,amp; donum illud Spiritus Sanefti intelligi debet, z. Si Paulus denbsp;quifital�u hiftorica loquiintelligiturjin vanum totus laborat.j.Nam amp;Soph� .hjnbsp;rerum iftarum nihil intelligunt, tarnen fatentur fidem iftam non i�ftificare.4d*��nbsp;cent nelt;pinful�mS.S.fidemiuftificare,nifi formata fit charitate. t}. Hoc enimP (J 1nbsp;afl�runtjfid� infui�m pofl�ftarecum peccato mortah,amp;: damnari. iJ.Sequiturl�j^^yt 1nbsp;Pauls de haefide intelligas, ipfum de ociofo aut fabulofo Chrifto praedicare. lnbsp;Chriftus nihil plus adeft vel prodeft talib.credentib.i^ ipfis Daemonib.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

C�m verb Paulus prolixe tribuit luftification� fidei,neccfl� eft ipium de iftis�* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Cvt ficdica)acquifita,infufa,informi,formata,explicita, implicita, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^-* |

nihil dicere. 9. Qiiin Sgt;C Daemonibus �i. peftimis hominibus concedunt hanc quifitam.to.Oportet igitur,de aliafide quad� eum loqui, qug fadat

�E- F IDE IVST IJf lCftNTB. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4t3!i

l�g�tti. II ? Er qu� nos notf fin�t fimfl�s eile -8cli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hominibus defcendentiban infernum,fcd fi'miles faciat fancflis An*

**�^�ceftautem fides apprehen�ua/vt ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proiuftfcia n�ftrarefurgentiS�gt;

ft�s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantum audiat rcs � ludacis �C Pilato,in Chrifto crucifigendo,g�

jVcl de refurg�te narratas, i4..Sed qu� intelligat charitatem Dei P�tris per Chri* I^��i3pro tuis peccatis tradirum,te redimere QC laluare volentem. i$. Hanc fid� Pau-��atVfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�ndus,ad vocem Euangel�j, in cordibus audi�tium do*

�U, � PH�ceftillafides,qu�ver�infu�dicidebet,necviribusn�ftrisac*. ^�^^^3cquifi'ta)poteft. i7.Fidesacquifita,feuSophiftarum,infufa,deChr�nbsp;^dtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filium Dei pafRim refufcitatum,atlt;p h�c definit, i8, Sed vera fides

Pec �. nbsp;nbsp;nbsp;quidem filium Dei paflum refiifcitatum fed hoc totum pro me,pr�

^^^tisnieis,dequocertusfum, 19. Eftenim pro totiusmundi peccatis hiortuus, ^*^8�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pr� meis

F^desacquifita,habetfinemfeuvfum pafsionis vfum pafsionis Chrifti,vi*nbsp;^�j.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2�, Fides acquifita flat, v�lut piger manumf�baicellaabicond�ns

P�Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vera,extenfis brachtjs ampleditur l�ta filium Deij

dicif.Dileftusmeusmihi6Cegoilli.ExemplumhuiusPair* balatas de i�ipfo pr�ftat, dicens : Qui dilexit me, QC tradidit iemetipfiim pr�nbsp;^g��ur illud pro me,fcu pro nobis,fi creditur,facit iftam veram fidem,0? fe^nbsp;omni alia fide,qu� rcs tantum geftas audit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H�c eft fides,qu� fola nos

I �^tjfine lege QC operibus,per mifcricordiam Dei in Chrifto exhibitam, difputat, de Fide, 4. Sophift� docent fideirtnbsp;eQy ^ni ftare cum peccato mortali, amp; de remifsione peccatorum dubitare, quodnbsp;Hi�j^^^htiftumnegate, $� Sequitur,fidemhancinformemnon elle ex fide, fednbsp;incredulitatem contra Chriftum, lt;J, Qiiin figmentum �C �d�lum vani�nbsp;o�rdis illorum, qui nefciunt quid loquuntur, aut de quibus affirmant,

^ati f � �utcm diuina,n�n accipitur corde vano,incredulo Si id�latrico,c�m effi* eftpromifsio*nbsp;^ojiii ^'.Pofl�accipifeucredifideinformi, 9. Nec eft opus h�minis^ fed fpiritusnbsp;nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ChriftirFides autem informis eft cogitatio feu imaginatio hominis, id

hjh IO, Infufa fides fi'militer eft merum fomniurrj, amp; nihil in rcrumna* vocabulum plan� fi{fticium,ficut Chymera amp;: Hircoccruus, �, Fntftra

Ho^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;informem charitate fieri formatam,0^ fic iuftificare, 12, Charitas cnim

PotijL j'^^^^hmultd minus inform�t idwlum,mendacium,figmentum hominis,fed ^an�anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quid eft aliud dicere, charitas inform�t fidem informcm,quam

Men J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Extra Sy nagogam

�'�fimtift�barbar�Sophiftarumvoces,fidcsinformis, formata, gratia gra* lt;^hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�y. Sunt enim fumpt� ex Philofophia rationis, qu� non poteft e�

�^ih .^�^^*^^dere,qu�f�ntChrifti6C Spiritus cius, i^. Im� ver�funtprOphangV�* ^ellnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veritas Chriftian�, amp; nec � docente nec audiente

^�POffunt, 17. De rebuS facris loquendum �ft,f�nis f�cris fobrns, Spiritus feriptura traditis, 18. Ne contingatjficut contigit nobis Magifteri�nbsp;ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nehem, 13, loquebanturiuxta linguas populi �C populi, 19. Pro^

informis non fuit,cum Danielinter leones ill�fus viuebat,ficut didturt *�� Fides informis non fuit Sufann� fides,de qua fcribitur�nbsp;Dauid proftrauit Goliath futilinbsp;COm. �^orcdulacogitationc,qualis eft fides informis, zz, Fidcs vera eft fubftantianbsp;gt;idcft,firma�^ certafiduda, inDeumpromifsoremmif�ricordi��Ca�xil�j#nbsp;Mm iijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fides

Z?. Fides vere iaformis fuit Petri,quando Chriftus ad cum dixit:R�odic�fidci')^^ redubitafti f 24. Qiiin illa fides Petri feu dubitatio, improportionabilitern��*nbsp;quiddam erat,quam fides informis.nbsp;nbsp;nbsp;Illa vocatur modica fides, haecveroe�P^

catum incredulitas,amp;: tota cordis humani impietas* nbsp;nbsp;nbsp;Summa,fruftra

Tom.4Jcnenf.fol.88.cap.3. luftus exfide viuif. Sopliiftac,vt paratifuntad^^^ dendumfcripturaSjhunclocumficcauillantur. luftus viuit exfide, fcilicercffi^ �nbsp;op�rante vel formata charitate,fi ver� eft fides informis non iuftificat.HancglO��^^nbsp;tpfi finxerunt, eacp vim faciunt Prophetae verbis. Si fidem formatam vocarefltnbsp;ram amp; Tfieologicam,vel vt Paulus,��'w^rcKetT^jw^quam Deus fide vocat,nihiloic�^|^nbsp;deret h�c ipforu glofla:Tune enim fides non diftingucretur contra chantate,v^^jnbsp;opinionem fidei,quomodo amp;^nos diftinguimus interfidem fiftam SC veram.nbsp;eft,qux audit de Deo, Chrifto,amp; omnibus myfterijs incarnationis Sgt;i. ledemP^nbsp;nis,�d apprehenditillas res auditas,amp; pulcherrim� de eis nouit loqui, �Cnbsp;ra opinio S� inanis auditus manet,qui tantum relinquit bombum in cordenbsp;gclio,de quo multa garrit,reuera tarnen fides non eft, quia non renou�t necii�nbsp;rat cor,nongeneratnouum hominem, fed relinquit cum in priorifuanbsp;eonueriatione. Eftquehaecfidesvaldeperniciofa,quamfatiusefletnonhaber^'nbsp;Philofophus moralis me lioreft tali hypocrita,qui hanc fidem habet,

Itaque fi formatam fidem,diftinguerent contra falfam feu fitftam fidem, rne offenderet ifta illorum diftind�io, fed ipfi loquuntur de fide formatanbsp;faciuntque duplicem fidem,Informem �C formatam. Hanc peftilenti�imam jjjtnbsp;tanicam glofl�m,non pofliim non vehementer deteftari. QiiarnuiSjinquim^^�nbsp;fides infui�,quae donum Spiritus Sanefti eft, 6� acquifita, quam nos ipfinbsp;bismultis aiftionibus, credendi, tarnen vtraque eft informis Slt; formaturch^�^j^^jj,nbsp;Sic fides fine charitate vt ipfi fomniant, eft quafi pidlura��resipeciofainm^^^jjj'nbsp;qu� tum prim�m cernitur,c�m lux,id eft,charitas accefl�rit, Atque hocti'nbsp;1 lias eft forma fidei,�� fides pura materia charitatis. Hoc pr�ferre eftnbsp;dei,amp;:tribuereiufticiamnonfidei,i�d charitati. Quia propter quod vnum^nbsp;eft tale,amp;^ipfummagis, Itat^c�mnontribuuntiufticiam fidei,nifi propter^nbsp;tcm,fidei nihil omnino tribuunt.

Deinde dicunt euerfores Euangeltj Chrifti,fidem etiam infuiam, cipitur audiendo,aut vlla alia operati�e acquiritur, led quam Spiritus Santy fjfiynbsp;in homine,ftare in peccato mortali,eamep pefsimos homines pofte habere. W*quot; . �nbsp;la fit,ociofamamp;^mutilcmefte,etiamfimirabilia facial. Ita fidei fuumnbsp;ius auferunt tribuunt charitati vt fides prorfus nihil valeat, nifi acceflet^^nbsp;id eftjCharitas. Ergo iuxta hoc pcftilens figmentum Sophiftarum, fidcsnbsp;virtus,erit quoddam informe chaos,nullius operis,efficaci� vitacjfedtao*^nbsp;fiua materia. Ifta omnia blaiphema in Deum QC Satanica ftint, quae ptorW�^, rjjji�Jnbsp;rant QC euertunt fidei dodlrinam � Chrifto mcdiatore,SCa fide appr�hendainbsp;retrahunt. Namficharitaseft formafidei, vt ipfi nugantur, ftatim coglt;gt;inbsp;ipiam charitatem eft� principalem �C maximam partem Chrffian^r��Xnbsp;amitto Chnftum,ianguinem, vulnera,0iS omnia beneficia eius, �Cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

At Sandus Spiritus,qui dat omnibus os �C linguam,nouit etiam potuift�t dice-rCjVt Sophift�impie nugantur, luftus ex fide formata vin�*nbsp;fulto omifithoc, amp;fimpliciterdixit, luftus exfide viuit, Abeantigitur^^^j|jjjd

DE. FIDE I VST IF I CANTE.- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415

taalam cmtem, cum fua impia �C peftilente glofla. Nos volumus rcti�ncfe extol* fidem, quamDeusfidem vocauitj ideft,veram �Ccertamfidem, qu�nonnbsp;Qnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nec de diuinis promifsionibus, nee de remifsione peccatorum per

��lunijVttutilecuri manere pofsimus in obie(5lo,Chrifto, amp; retinere in oculis languinem Mcdiatoris QC omnia ipfius beneficia� Sola au tern fidesnbsp;^PPf^ficndir.eft vnicum medium, vt ilia � confpedu non finamusnbsp;auferru

J04. In Math�.Cap.p. Vfitatum dictum eft: Parutilos bap* habent.Hocfobri�eft intelligendum. Fidenbsp;t�s � �*1�^nbsp;nbsp;nbsp;orante ex fide Ecclefia, datur paruulis fides propria. SiCut h�c, oran

ft Iiominibus iftis,datur paralytico lanitas,quam non habebat.Quia oratio {�ej-p � oninipotens, ficutChriftus dicit, credenti omnia pofsibilia, licetnon i�m*nbsp;Pofe ad�fl�,qu� petimus in fide, tarnen eerto Iuntimpetrata,0dfuotem-�Pparebunt.

��' -Ienenffol.J2j. Galat. Cap.4. Videmus quanta fit adhucinfirmitasFi* iiQnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;certo poflemus ftatuerCjhos efle in gratia,nobis peccata efle remiF

Ipnfium Chrifti, nos efle filios Dei, turn profedtdl�tiacDeo grati P��0 hoc inenarrabili dono. Quia ver�f�ntimus contrarios motus, timo*nbsp;tojip�.^^hitationem, trifticiam, Ideo non audemus hoc certo ftatuere, Imonbsp;�^^�at magnam pr�fumptionem ac fuperbiam efle, hanc gloriam fibinbsp;'^Per*^^'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;demum rede intelligitur, cum ad vfum transfertur,fine

'^^^Iflnifque afluefaciat fe, quod certo ftatuat fe efle in gratia, amp; perlbgt; pUcere cum operibus. Si autem fentit fe dubitare, exerceat fidem, �d lu*nbsp;�Inbitationcm, ac nitatur ad certitudinem,vt dicere pofsit, fcio me ac*nbsp;�^Ui^ f 5^3 Spiritum Sandum habere, non propter meam dignitatem autmeri*nbsp;� ^P��ptcr Chriftum, qui propternosfubiecitfelegiSCtulitpeccatamundi,nbsp;^^�0 credo,fi ego peccator fum, Sc erro,ipfe iuflus eft,errare non pot eft.

Fideproficiente h�c docet. Et ^^��garitam non efle incognitam, led auditam, quod Hi: pretiofa. Ideonbsp;''^lut cognita, QC pietitur plene pofsideri, qu� incepta eft nofei: Nam iftenbsp;innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Margaritam querar. Supra, ille agricola aliud qu�

f obf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meritis accepir. Hie mercator vnum hoc fpedat, vt cogni*

enim vita Chriftiana, vt qui coepcrir videatur fibi nihil habere, ^(p� - pergit vt apprehendat. Vnde Paulus,non arbitror me apprehen*nbsp;� fln�rctr� font, ad ca que priera font me extendo,nbsp;nihil perniciofius eft,h�mini fideli, quam ifta prgfumptio,quafi ap*nbsp;opus qu�rendi non fit. Hine enim multi retro labuntur, �C mareeFnbsp;ignauia.

^^fiif'^^�^hardus quoque dicit. Stare in via Dei eft retrogredi, Quare,qui p ^^��*fi'�^nus,hoc reftat, vt cogitet fe nondum efleChriftianum fod qu�rere,nbsp;. hriftianus. Vtcum Paulo poisit gloriari. Non fom,fed cupio efle : Et,quot-P^fedifomus, in hac r�gula maneamus. .Chriftianus enim non eft in fadonbsp;Mm iitj fed in

fed in fieri. Dicitur cnim ad cum, Peti'tc,lt;pKerite,pulfate. Non dicitur,habefiv^_ niftis, intraftis, fed, petite, quajrite, Sia Igiturqui Chriftianuseft,noneft^�'�^j^nbsp;nus,hoceft,quifeputatfaduni Chriftianum, cum fit tantum fiendusnbsp;illenihil eft: Tendimuseniminc�elum,nondumf�musinc�lo. Etficutnunqnbsp;Veniet in c�lum,qui putat fe iam efle in Goelo,ita iam eft in coelo qui tendit innbsp;turn. Quia Deus reputat cum quafi iam fit in coelo. Summa,proficiendum eitgt;nbsp;ftandum Si. fecure ftertendum. Homo noftcrvetus debet dedie in diem, (vt*nbsp;lus ) ren�uari. Veh illi qui iam totus renouatus eft � id eft, qui putat fenbsp;turn�llleabfqu�dubionondumooepitrenouarinec vnquam guftauit,nbsp;Chriftianum. Namquicoepit, illenonputatfeefleChriftianum, fed valdccup^^^nbsp;jSeri Chriftianum.Et quo magis proficit,hoc magis cupit fieri,amp; minusnbsp;Adeo funt opera regni huius mirabilia. Qpi ftat ait Paulus,vidcat nc eadat, btnbsp;rum, Qpi exiftimatfe �liquid efl�, cum nihil fit,ipfefeducitfcj�c.

Tom.4.Iencnf foI.�7.Galat:Cap�4.Satisteftaturinfirmitas f�C lud�acarni^ fpiritu in fandis, quam imbecillis adhuc fit fides in ipfis. Perfeda enimfides�*^^^

� afferret perfetftum contemptum SC faftidium pracfentis vitae. Si concipere ftatuere poflemus,Deum efl� patrem noftrum, ac nos efl�filios amp;:haeredesi'P�^.j^nbsp;pr�fed�� vilefteret nobis mundus,cum omni fua gloria,iufticia, iapientia,po^^.^(inbsp;cum omnibus regfis coronis, opibus, voluptatibus, �Cc. Non fic eflemusnbsp;pro vilt;ftu,non fic adh�reremus corde corporalibus rebus, acillis prjcfentibn^nbsp;deremus,ablatis abijeeremus animS,ac deiperaremus, fed omnia fi�rent � nobi^ j^nbsp;ma charitatCjhumilitate, patientia, ( Ifta haeretici quidem ia(ftant,fed reuera,n^*^nbsp;crudelius,nihil magis fuperbumfiCimpatiens illis)Nunccontrariumfi'tdnob*^,pnbsp;cnim adhuc fortis,fides autem imbecillis, SC fpiritus infirmus eft. Ideo rede ai^nbsp;lus,nos tantum primitias Spiritus in hac vita haberc,illic habituros d�cimas.

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VNDE sit FI des.

Tom.4,Icnenf:fol.24.Galat.Cap.x.Pefpetu0 inculcamus,cognitioneinbn amp;:fidem,non efl� rem aut opus humanum, fed fimplicitcr donum Dei,nbsp;ita conferuat fidem in nobis. Sicut autem per verbum ibidem primum donat, i�^/nbsp;inceps per verbum,exercer, �uget, confirm�t SC pcrficit earn. Itatp fummus �nbsp;tusamp;f/�bbatumf�bbatorumeft,exerceref�f�adpietatem,tralt;ftare�ifaudirev^nbsp;Econtr� nihil periculofius eft,qu�m faftidium verbi. Q|ii ergo fic frigcf, 9^*^nbsp;fe appreh�ndifl�j�C incipit paul�tim faftidire verbum, ille iam Chriftum SCnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jp

liumamifit,�Choc, quod putat f�nofl�, tantum fpeculatiu��pprehcndit, biH mills viro, vt lacobus ait,confideranti faciem in fpeculo,qui abiens,ftatim obi*nbsp;turqu�lisfucrit. Talefcpfiunt tandem fanatici acnugaces fpiritus.

Tom. j. Ienenffol.82. In Deut. Cap.i. Scias fidem efl� opus non liberial fedgrati�Deifolius.

EtTom.j.Ienenffol.428.Ief�i*Cap.r3. Nifi Spiritus Sandus corda huieverbo afl�ntiri nemopoteft. Afl�ntimur autem, c�mapprehendimnspinbsp;fionem, quod in Semine illius fit benedidio Gentium.

Tom.1 Jenenf fol.$j9.In difjjut.Defide. Omnium quidem cftaudiwsl �utferiptum eft, �nomnemterram exiuitfonuseorum. Sednonomm'm�^^ 1nbsp;ifta,ficut feriptum eft, Quis credidit auditui noftrofnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r -

Item.Tom.;.Ienenffol.44d.Ie�i.Cap.lt;Ji. Chriftianusnonfitjf�dnafa^�^J paratur humanis viribus, fed plantatur manu diuina. Chriftus enimhortul �nbsp;Sc Chrtftiani funt opera mer� gratip,qui per verbum eradicanturexhortom .nbsp;transferuntur de mundo in aliam vitam*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p �

�)E ri�E IVSTl�lC�NtB� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4�^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEOBiBCT� FIDEi.

fli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Galat. Cap.i. Verum Euangeli�in eft, quod op�ra�uC

*�*tas,nonfint ornatusfcuperfc�tio fidei, Sed quodFides per Ie eft donum Dei, ^pus diuinum in corde, quod ideo iuftificat, quia apprehendit ipfiim Chnftumnbsp;'^atorem. Ratio Humana obietQum habet legem,h�e feci, hoc non feci. Fides autcnbsp;I p?^^��^P�'opnofuoofficioeft,nullumprorfusaliudobiedlumhab�t,qu�mlefuninbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dei,traditumpropeccatis totius mudi.Nonf�fpicitcharitatem,n5

ll^^^^^^^dfecif Quid pcccauir'quidmeruifSed quid fecit Chriftust'quid ille meruitf' * Veritas Euangelij dicit:Redemit te � peccato, Diabolo, morte acterna. Agnofcitnbsp;s�turpid�jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iefii Chrifto, habere r�mifsionem peccatorum �� vi*

�ii� Oil* hocobie��o excidit, non habet veramfidem, fed fucumfiCopi* vertit oculos � promifsioneadlegem, qu�peft�rrefaeitamp;inde/peragt;nbsp;'^madigit.

'^crb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;docuer�nt de fide iuftificantc, fi fit cliaritate formata,mer�

Otn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;port�nta funt.Ea enim fides,qu� apprehenditChriftumfilium Dei amp; eo

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;includit charitatem,iuftificar.Nain fidem,fi certa �C firma efl� debet,

oportet, qu�m lolum Chriftum,nelt;p alia rc, in lu(fta,�C terroribus poteft,qu�m ifto vhione.Qiiare qui Chriit� fide appreheditjquan-�nbsp;^ole peccatorum grauetur, tarnen glofiaripoteft ie iuftS

9uajj^^!*�^nt,idco abijci�t gemmam Chriftum,�6 in locum eius,repon0r charitat�, ^�^unt gemmam efl�, C�m autem ignorent quid Fides fit, impofsibile eft eoanbsp;pofl�nt earn docere alios.Qiiod autem habent fomniun�nbsp;� Oratio naturalis, nonfides eft.

J �E FORMA SEV P R O P it I � t A T I B V S FIDEt conftatfide cordis amp; imputatione Dei. To. 4. Icnenfi fot^fnbsp;��^putat� eft illi ad iuftici�.Genf,i �. Hanc partitul� no fruftr� addit,

S^�dem iufticia formalis �C tarnen non eft fatis.Quiapoftfidem haerent ad* ^^^d�j^'^^'�P^^cati in carne. Sacrificium illud fi'dei coepit in Abraham,led in mortenbsp;P�^fi�qt p�^^�mmatur, Ideo^ necefl� eft accedere alteram partem iuftici�, qug earnnbsp;^�^�^ctimputationem diuinam.Fidcs non datDeo formaliter �tis, quia eftnbsp;K �'litnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vix fcintilla fidei eft in nobis,que incipit Deo tribuere diuinitatem.

n ^ocepimus, nondum d�cimas. Deinde ratio tota non occiditur irt apparet:Quia in nobis reliqua eft adhucconcupifcentia,ira,im*nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frucftus carnis ac infidelitatis.Item perfetftiores etiam fantfti, non ha*

perpetuum gaudiumin Dec�, l�d varieaffedifunt, iam triftes, lam ^��opHetis �C Apoftolis fcriptura teftatur, i�d talia errata non imputanturnbsp;Chriftum,alioquinemo faluus fieret. Cortcludimus ergo ex hisnbsp;��iputatum eft illi ad iuftici�,Iufticiam quid� incipere per fidem ac per eSnbsp;fpiritus, fed quia Fides infirma eft, cam non pcrfici fine imputanbsp;;Vqnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iufticiam incipit,imputatio perficit vfcp ad diem Chrifti.Dil*

^ophift^ de imputatione,c�m de acccptatione operis loquuntur,fed extra 1^*^^�P�:iii�am,quia earn trahunt tant�m ad opera. Non confiderant imm�di*nbsp;� h *�^'^^�^�^^5p^fl:cscordis,Incrcdulitatcm,dubitationem,contemtum6Codiutrtnbsp;bcftig, fontes �i: caufg funt omnium malorum. Sola externa Sdnbsp;iniufticias,qu�riuulifunt, proccdcntes ex illis fontibus, confide*nbsp;tnbuunt acceptationcm operibus, Quod videlicet Deus, accepter operanbsp;'dem ex debito,fed ex congrue. Contra nos exclufis omnibus operibus,rem inbsp;gerimus�

DE FIDE IVSTIFICANTE, gen�mus cum capitibus huius beftiaejquae vocatur Ratio, qu� eft forts omttiinj� )nbsp;lorum. Qirta ratio rtort timet, non diligit Deum, nom conHdit Deo, fed i�cure conbsp;temniteum, rtequemirtisrtecppromi�ionibuseiusmouetur, non delecflaturip**nbsp;verbis amp; fa�is,(ed contraDeum murmur�t, irafeitur ei, iudicat QC odit DeSjn*nbsp;tna,irtimicaeftDei,Roman;8.rtOrttribuens ci gloriam, Hac pefte(ratione)oc^**�nbsp;hilefl�ntexterrt��crailapeccata.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, |

Quare,primum omnium hoc agendum eft, vt per fidem occidamus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

tatem,contemptum,odiumDei,murmurationem contra indicium,iram,omngt;^ ba amp; fada Dei:Tum occidimus rationem.Necp enim alia re poteft occidi,quan�nbsp;fidem,qu�credensDeo tribuit illigloriam,nonobftante quodloquatur,qua�^nbsp;nbsp;nbsp;gt;

ni ftulta,abfurda �C impoftibilia videntur, ncque obftante quodie depingaty^, aliter quam ratio vel iudicare vel caperepofsit, nempefic. Non propternbsp;tionem legis, opera,aut m�rita tua, fed propter fidem in lefum Chriftum filiut�nbsp;genitum me�,natum, pafl�m, crucifixum �C mortuum pro peccatis tuis, accepnbsp;amp;pronunciabo teiuftum. Et quod reliquum inteeft peccati, non imput^v ^jjsnbsp;Nifi igitur ratio madetur,amp;vniuerf�religiones SC cultus fubc�lo abnbsp;excogirati,adparandam iufticiam coram Deo,damnentur, iufticia Fideinon^nbsp;locum.Hoc audiens rati o,ftatim offenditur,infanit �� oftendit inimicitiamnbsp;uerfus Deum,dicens. Ergobona opera nihil funt f Ergo fruftra laboraui SiiP^��^nbsp;podus diei �C gftum f Hine ille tumultus gcti� populoru,Regum �C princ�Pynbsp;uerfus Dominum Chriftum eins. Mundus non vult neque poteft ferr^jnbsp;tiam, iufticiam,religiones �C cultus fuos,argui �C damnari. Papa cum fuisnbsp;videri errafft,multo minus patitur fe damnari,8lt;c.

Diftant igiturftudiofifacrarum literarum ex hoc dido, crediditAbr3h^^0iz �C imputatum eft illi ad iufticiam,Chriftianam iufticiam propri� ac defertcnbsp;re ,Qiiod fitfiducia in filium Dci,feu fiducia cordis per Chriftum in Deuiu-a�dant hanc particulam tanquam differentiam: Quae fiduda imputatur adnbsp;propter Chriftum, NamCvt dixi)iftaduo, perficiunt iufticiam ChriftianaiU|r^0(jknbsp;fides in corde,qug eft donum diuinitus datu,0!^ formaliter credit in Chrift�.P^.j}ii,nbsp;quod Deus reputatiftamimperfed� fidem ad iuftidam perfeda,nbsp;in quern coepi credere. Propter hanc fidem in Chriftum,non videt Deus dup�nbsp;nem de voluntate eius erga me, diflfidentiam, trifticiam fpiritus, amp; alianbsp;adhuc habeo.Donec enim viuo in carne, vere peccatum eft in me,Qiiia vet� * �nbsp;braalar�Chrifti, velutpullusfubalis galling, protegor, 2lt; recurusago(ijigt;^^^'j^cigt;^nbsp;cozlo remifsionis peccatorum, quodfupra me obdudum eft, tegit �C codoo^ �nbsp;reliquum peccati in me,hoc eft, propter fidem,qua cccpi apprehendereChnnbsp;putat iufticiam imperfedam pro iufticia perfeda, peccatum pro non Pnbsp;quod tarnen vere peccatum eft.

Sic viuimus fub velamine carnisChrifti,qui eft columna noftra,nubis ignis per nodem,ne Deus videat peccatum noftrum. Et quanquam nosnbsp;mus, Scpropter illud terroresconfeientiae ftntiamus, tarnen r�currentes anbsp;mediatorem SC propitiatorem noftrum,per que confummati fumus,fcruany^ppjd; inbsp;enim v t funt omnia,ita per eundem habemus omnia,qui 6C omnia innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

tfoc nobis credentibus, conniuet Deus ad reliquias peccati,in carne no* h�r�tes, SC vult efft tedas quafi nullae efftnt.Quia inquit, credis in filiunbsp;habes peccata,tam� debent efftremifl�, donee ab ipfi's penitus abfoluarisp

Locum hunc de Iufticia Chriftiana, quern Sophift� non intelliguntj n gere poflunt, Chriftianifumma diligentia diftant intelligere, Nonaut^^jjJt�^nbsp;le femel hunc pofte perdifcere.Qiiare opera dent, vt Paulum fgpeSCnbsp;�'a legant,relegant, SC prima cumpoftremis, imo Paulum tot� cum

DE FIDE I VS TIFI CA NTS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415I

t�minueni�t�cm fie (� habere,quod iftis duob. conftat luftieia Chriftiana, Eide,qu� gl�riam tribuit Deo, amp; imputati�eDei.Fides enim,vt dixi,infirma eft,ideo oportetnbsp;�mputationem Dei accedere,quodDeusnolitreliquum peccatiimputare,nohtilludnbsp;punirc, aut propter illud nos damnare, fed tegere �C. ignofcere�tanquam nihil efl�t,nbsp;propter nos, noftram dignitatem vel opera, fed propter ipfum Chriftuminnbsp;HiJcmcredimus.

Sic homo Chriftianus fimul iuftus SC peccator, amicus SChoftis Dei eft. Hate ^ntrarianulliSophiftacadmittunt. Quia veram rationem iuftificandinontenent.nbsp;�inc eft quod coegerunt homines, tarn diu bene operari, donee nullum plane pecca-�nbsp;fentirent. Et hac re dederunt multis occafionem,qui cum conarentur totis viri*nbsp;�shoe efficere, vt toti efl�nt iufti formaliter,nec tarnen pofl�nt col�qui, vt verter�-�urininfaniam. Etinnumerabiles ex illis ipfis etiam quihuiusimpqdogmatisaisnbsp;Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;articulo mortis adad�i ftint in delperationem. Id quod Sc mihi

L1 P contra hoc modo doccmus,SC confolamur afflidlum peccatorem,Impol^i* celt tratet te fie fieri iuftum in hac vita, vt nullum plane peccatum (entias, vtqucnbsp;^pus tuum fit lucidum,fine maculis velut fol,fed habes adhucrugas �C maculas,�inbsp;pofl�m efl� fand�us, c�m habeam �Clentiam pecca�nbsp;Qyodfentis �C agnoftis peccatum,bonum eft, gratiasageDeo,nedelpera.nbsp;fanitatem, c�m�grotusagnoftitamp;fateturmorbumftium. Sedquonbsp;df ^^�abor � peccato r Accurre ad Chriftum medicum,qui fanat contritos cor*nbsp;^^'��tpeccatores.

��ation nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iudicium rationis, quac diift�t cum irafei peccatoribus.Sedmacftata

tens ^�?^^cineum. Sicredis,es iuftus, quia tribuis ei gloriam, qu�dfitomnipo* o�t, ^.^�^�cors, verax, 6Cc. iuftif�cas 8C laudas Deum,fumma,tribuis ei diuinitatemnbsp;^�d reliquum in te peccati eft non imputatur, fed condonatur triainbsp;t�a,� ^*triftum,in quem crcdis,qui eft perfedl� iuftus formaliter,cuius iufticia,eftnbsp;tuum,eft ftium.

off ''idcmus vnumquemque Chriftianum efl� verum f�cerdotem. Quia pri qu�jj nnbsp;nbsp;nbsp;�t^mad�at fuam rationem �6 i�nftim carnis. Deinde tribuit Deo gloria,

^�^ni V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verax,patiens,miferator�lt;^mifericors. Hocque eft iuge illud iacrifi-

�C matutinum in nouo teftamento. Veipertinum,mortificare tn''^Matutinum,glorificareDeum. SicChriftianus quotidie dC perpetu� ve�nbsp;^^nplici facrificio Sc vfu eius. Etnemoi�tispr�dicarepoteft preciumSdnbsp;^acrificij Chriftiani. Eft itaque,vt diximus,Chriftiana iufticia imputationbsp;^��quot;ti.^�^^'tifticiavel adiufticiam, propter fidem in Chriftum, vel propter Chri-�nbsp;o �^ftam Sc incognitam rationi definitionem, cumaudiunt Sophiftac,ri*nbsp;p� *�^3�inantur iufticiam efl� qualitatem, primo infuiam, deinde in mem*nbsp;Nonpofluntexuere cogitationes rationis, quac didlat iudicium rec*nbsp;Quqnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reda efl� iufticia. ideo donu illud inenarrabile excellit omn� ratio*

reputetSC ^nofcat, fine vllis openbus ills iuftum, qui fol�m fide ap l{� '^^^�^nifuum,miffum inmundum,nat�,pafl�m,crucifixum,�Cc.pro nobis,nbsp;^^^titum ad verba attinet, facilis eft, fcilicet iufticiam non efl� formaliter innbsp;fn ^tiftoteles difputat,ied extra nos, in fola gratia �C reputatione Diuina. Etnbsp;J^^�^�i�u iufticiac in nobis efl�,praeter illam imbecillem Fidem, feu primitiasnbsp;thnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apprehendere Chriftum , interim tarnen vere peccatum in

Res tarnen non eft ludicra, fed feria SC maxima. Quia Chriftusqui quem fide apprehendimus , non fecit aliquid exile pro nobis,nbsp;�s.pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paulus, dilexit nos, SC tradidit femetipfum pro

^iftus eft pro nobis maledidum,0tC. Non eft auteni ipeculatio inanis, tradi Cliriftum

42� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de fide ITSTiriCANTB.

Chrifrum pro peccatis meis,amp; fieri inaledi(5lum pro me, vt eripiar ex itaque, apprehendere ilium filium �i. corde in ilium credere ( quod donumnbsp;�acii, quod Deus reputet iilam fidem,licet imperfelt;fiam,pro iufticia perfc^^^'nbsp;in alio prorfus mundo extra rationem fumus, vbi non diiputatur, quidno^yf!nbsp;debcamus, quo genere operum Gratiam amp; remiisionem peccatorum Inbsp;Sed hic fumus in diuinaTheologia, vbiaudimushocEuangelium, quod^^nbsp;jpro nobis mortuus fit,quodque,hoc credentes,reputemur iufti,manentibi�nbsp;minus in nobis peccatis �C quidem grandibus.

Sic amp; Chriftus in Johanne definit lufticiam Fidei. Ipi� pater,inquitjagt;^� Quare amat Non quia fuiftis Pharii�ei, in iufticiam legis imprehenfibiles,nbsp;nbsp;nbsp;(p

�cili,bcne op�rantes, ieiunantes, �Tc, Jed quia ego vos elegi de mundo ,nih�^jj((' ciftis,nifi quod me amaftis,5C credidiftis quod � p�tre exiui.Placuitvobis bonbsp;(ft um (ego) m�Eim � p�tre in mundum. Et quia hoc obielt;f�um apprehendi�*^�^^nbsp;ajnat vos pater 6C placetis ei. Et tarnen alibi vocateos malos, amp;:iubctpctc�'^^jf)lnbsp;�fionem peccatorum: Iftaex diametro pugnant, Chriftianumefl�iuftuiu^�^nbsp;Deo, SC tarnen f�mul efl� peccatorem* Deus enim non poteft negare fuamnbsp;hoc eft,non poteft non odifl� peccatum SC peccatores, hocque necefl�rionbsp;alioqui iniuftus efl�t,2C amaret peccatum* (^iiomodo igitur fimul vcranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

contradicftoria, habeo peccatum, amp;fum digniisimus iraamp; odio diuino, amatmerHicnihilomnino intercedit nifi mediator Chriftus, Pater, induit,nbsp;amatvos,quiadignieftisamore,f�dquiaamaftisme,6Ccredidiftis,qu�dab^^ tyi�nbsp;Sic Chriftianus manet in pura humilitate,fentiens reuera peccatum,SC prop^^nbsp;agnoicensfe dignum ira,iudicio Dei,SC morte �terna, vt humilietur inhacnbsp;net tarnen fimul SC in pura amp; i�ncfta fijperbia,qua i�i� vertit ad Chriftumj��^ P^jyinbsp;feCe erigit,contra hune ienfum no imputari fibi reliquias peccati, fed etiam ftnbsp;patre,non propter fe,i�damatumChriftum,

Ex his nun� confi�t quomodo fides fine operibus iuftificet,�^ quomod�, neceflaria fit imputatio iufticia�. Peccata in nobis manent,qu� Deus maxim^inbsp;Idco propter ilia oportetnos habere imputationem iufticia�, qu�nobisnbsp;propter Chriftum,qui nobis datus,�(S � nobis fide apprehenfus eft* Interimnbsp;nee viuimus,portamur SC fouemur in gremio mifericordig SC tolerantiaenbsp;nee abolcatur corpus peccati, SC refiiftitemur noui in die illa. Tune eruntnbsp;Sc tem noua, in quibus iufticia habitabit;iub hoe interim c�lo peccatumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

habitant, 5C pif peccatum habent. Hinceft,quod Paulus Rcman,7. peccato, quod in iantftis reliquum eft. Et tarnen Cap;8. dicit. Nihil damnaf^nbsp;cffc,qui funt in Chrifto lefu* Quis concili�t ilia fumm� pugnantia r'Quodnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,|)l

in nobis non fit peccans,quod damnabilis nonfitdamnandus,quodreieni^^ reijeiendus, quoddignusira�dmorte atterna, nonfitdaturusp�nas*^ vn�nbsp;diator Dei �^hominumlefus Chriftus, vt Paulus ait: nihil Damnationis elinbsp;funt in Chrifto lefu.

Tom.4.Icnenf,fol*44. Galat. Cap.i. luftificat ergo Fides, quia appiquot;^ pofsidet iftum tha�i�urum,fcihcet,Chriftum pr�fentem. Et in Gencf.Cap-4'nbsp;fol.7;. Neque enim Fides tanquam opus iuftificat, fedideoiuftificatj ,r�ci,gt;'�^�inbsp;hendit mifericordiam in Chrifto exhibitam.In hacfiducia mifericordiaeEnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

vcra Ecclefia,cum humili confefsione peccatorum indignitatis,quae ip^ condonaturumperChriftum,

Operaautemqu�fequuntur,funtccuteftimoniahuiusfideiS^pl2^^ t prop ter fe fihip��citer,fed propter fidem,(�u propter perfonam credent^��^^

DEFIDEIVSTIFICANTE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4�*

^5^cCcap.i;. foI.jr^Totn.z, ApprehenGo promifsionis certalocatur G-�'*��1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tanquam opus noftrum,fed tanquam Dei opustPromifsio e-

t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cogitatio diuina, qua Deus nobis aliquid offerf,non eft no�

facimus aut damns aliquid, fed accipimus� � tantum per ipGus mifericor diam,

credit,qui fentit eum efte veracem,0i^ efle praf� reputaturiuftus� Pofteaeftlexnbsp;cnim non fol�m promittit, fed etiamiubet QC mandat. Ad legem au�nbsp;'^t accommodes voluntatem tuam,8^iubenti Deo pareasfeuob-autem banc pcruerGtatenm inG'gncm,ftatuere quod promiCnbsp;^Pt�a^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem diftinda funt fola fides promifsionem ampleditur�

feruiunt,qu�infania eft fingere fidcm informem jamp;Tdicere iuftificet�' Cur non vtruntf relinquisintra fuos eer�

��^^aliud poteft, qu�m afl�ntiri promifsfoni� ^^^^^^reputatur pro iufticia, cur infane Sophifta afleris,dilelt;ftic�nbsp;virtutesy Scio has efl�infignia Dei dona, diuinitus mandata,nbsp;noftriscordibus excitariamp;^ali,fcio fidem finehisdo�nbsp;^te.fed nunc nobis qu�ftio eft,quid cuiuscp proprium fit,nbsp;varia femina,non aurem quatro ego quae cum quibus con/un�nbsp;q'^9^�cuiuscp propria virtus. Hicapert� die,quid facit fola fides,nonnbsp;coniundafit. Sola autem fides apprehenditpromifsio�nbsp;H Pfonaittenti Deo, Deo porrigente aliquid, admouet manum,amp; id ac�nbsp;folius fidei opus eft ebaritas, fjjeSjpatientiaJiabent alias ma�nbsp;9uas verfantur, habent alios limites intra quos confift unt. Non enimnbsp;^?^^�^P��omifsionem,fed mandata cxequuntur, Audiunt Deum mandan**nbsp;ntem,non audiunt Deum promittentem,id fides facit,

autem teftimonium hic darumSCindubitatum eft,quod fideiim� credens Abraham,reputatur � Deo iuftus.Hocnbsp;erant ludicanda.nonnbsp;^Port�j^ ^�Phiftarum opinionibus, qui cogitant fie: Ecce non fatis eft fi credas,nbsp;�^�tt�f� vt bene opereris, quafi ver� nos ftatuamus Deum tantum pro�nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legem dare �C imponere certa officia, Sed cum Deus

nobifeum agit, nobis aliquid dat Sif offert.Cum autem per ^'^tequiritaliquid � nobis,8C vult vtnosaliquid faciamus^

h�ceft, quod fides, qu� agit cum Deo promit� '�^tnnbsp;nbsp;nbsp;�^^^spromifsionemaccipit,h�cfolaiuftificat,Charitasautem,qu�agit

�^3ndanre,ea mandata exequitur �� paret Deo. Sicut autem hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;charitas, fie finis fidei St^charitatiseftdiftinguen�

� Pexplodenda,de fide formata charitate,qu� charitati tri-��judeiadimitomnia.

fg � P ^^^um autem feriptur� faneft� eft,qu� abund� tcftatur,quod nemo Exigitlex vtdilig as Deum extoto corde tuoamp;f proximumnbsp;'nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faciat^ Nametiam Sandorum diledio

Vk' ^�peturbaturmctii, f�pediff�dentia,f�peimpar^en;^a^nad-o fils a ��ifur manet turn fidesfotmatacharitate^SienimteDeusnonba� I 'fiiu�T?'^?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;excotocorde,fiCpr�ftirerisIegem,nun-

Difce igituriufticiamtribuere,nontu�deledioni,nontu� H�c enim femper contamtnata,imperfeda Sdpoil utafunt,nbsp;H funtconfefsionem indigniiatis, 5C humiliiationemcum deprccatinnenbsp;N nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;venias

D E F I D E I V S T 1 F I C AN T E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

veni�,fed foilmifericordi�, fol� promifstoni de Chrifto,qutamf�desaccipiu^ cainiudidoDeicontra confcientiam tueturac defendif

Haeceftf�naS� vcradodn'na,contr�,illa Sophiftica doc^rfna defidH^f^^ mi formata,efl: ex diabolo SC exnngiiit f�dei dodlrinatn, noscp inuoiuit innbsp;cos 6C ludaicos errores, Abtjciainasigicur eamtanquampefteminfernalei�,nbsp;mus quidem,quodfides nunquam eft fola,l�d affert fecum charitatem SiC al*��jnbsp;tipliciadona* Qui enim inDeumcredit,SCcertuseftquodfaueatnob!s,'Hj,^nbsp;dem SC Filium d�dit,SC cum Filio fpem �tern� virae,quomodo hic nonnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jp

totocorde Deum,quomodo eum non reuerereturC Quomodononftudef^^^j clarare pro tanris benefictjs, gratum animum cquot; Qiiomodo non probarctnbsp;obedientiam in aduerf�sperferendis C Sic tides chorum pulcherrimarinn^j-jynbsp;tum fecum ducit,ne(^ unquamfola el�jfednonideo confundend�res,�^ci^��^,(,nbsp;liusfideieftaltjsuirtutibustribuend�. Fidesceumater eft.exquafobolesill^^jnbsp;turn nafcitur, h�c nifi prima adf�t,fruftra qu�res illas, H�c nifi amplexa i �nbsp;promiGiones de Chrifto,non charitas, non ali� uirtutes aderunt,8C fi earumHnbsp;fi fimulachra hypocrit� pingant ad tempus.

Difcernenda igitur eftpromifsio � lege� PromiGio requirit Jpit ra. PromiGiocerfa�Cfirmaeft,acccrt�fit,quia Deuseamfacit� Lexautei�nbsp;fit,quia nos,qui eamfacimus,fumus homines,hoc eft, infirmi peccatorcsynbsp;lufticiaigitur noftra,non ftat in lege �i. operibus,quialegei-n nonpoquot;nbsp;perfeCf� faCere,fed in promifsione,qu� firma amp;immutabilis eft.ftacpt�'��ijiJnbsp;^ppr�hendit fides, cert� fit, �C impletur ac fequitur infa�libili confequcn^*^�nbsp;folafides promifsionem ampleCfitur,qu�d fola fides iuftificac.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Lex Sc opera non iuftificant, �C tarnen lex docenda, ac opera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(iiJ*

ciendafuntjUtintelligamusnoftrammiferiamSCtantoauidius ampicc�aii� tiam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;311'

H�c Theologianon,ut blafphemi Papiftae clamant, nobircunin^^j\P nobisexcogitataautiuuentaeft�TraditearnD�Paulus,SC cicateiusnbsp;fen, quidicit Abrahamum credidifle Deo,SiC hoceireputatum adiu�i^�^^/nbsp;eft,reputatum Abrahamumiuftum,miferente Deo,cumcrederetnbsp;Porr� omnispromifsioDeiincluditChriftum, fi enim abfcp hocnbsp;Deus nihil nobifcum agit� Differentia igitur fidei Abrah� SC noff*'^�^^nbsp;eft, nifi quod Abraham crcdiditinChriftumexhibcndum, noscrediin^^�nbsp;bitum iam,SC ilia fide iuftificamur omnes,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Tom. 4� lenenf.fol. 47� Galat�z� Hec uera eft ratio Chriftianiffl�'/��*.,(i�P''^j

de in Chriftum, non operibus legis nos iuftificari. Hie nihil glofa Sophiftarum,qui dicunt, fidem turn demum iuftificarc,ffacceh^^j^,d'^nbsp;tas 5C bona opera� Ifta peftilenti glofa hanc SC fimilcs fententias in g^ph*nbsp;bus difert� tribuit iuftificationem fidei, obfeurarunt Sf deprauarunt^pifl jnbsp;Cum autem homo audit, quod debeat quidem credere in Chriftum, Jo'nbsp;noniuftificarc, nifiacceflerit ilia forma, fcilicet charitas, turn ftatim��'^^^cl�nnbsp;amp;. cogit�t, fi fides fine charita te non iuftificat, ergo fides ociofa SC i�nbsp;titasfbIa�uftificat�Quia, nififidesfit formata 5C ornata charitate,nihil

Et pro hac fua perniciol� �C peftilente glofa comprobanda, farijlocum.i.Cor� if. Silinguis hominumloquar SC AngelorumSCchat^^jnbsp;temnonhabuero,nihil fum� Hic locuseftmurusipforumaheneuS�^^l^jiii'^i;nbsp;pes fine mente funt,ideo nihil intel�igunt nec uident in Paulo�

i'%i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IVSTIFICANTE.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.!

fcccrunt iniun'am uerbis Pauli , fed etiam negauerunt '��'*�^��**�3ciusbcneficiaobruerunt. Ideo uirandaeft, ut uenenumin�nbsp;ftjf, ^oocludendumc� cum f^auIo,Sola fide,nonfide formata charirate nos lu-Quare noniftiform�gratiftcanti tnbuendaeftuis iuftificandi,fed fidei*nbsp;Sc pofsidec in corde ipfum Chriftum faluatorem, Haec fidesnbsp;3nte charitatem iuftificat�

q^oc^ efle,de boni's opehbus charitate, Scd fuo 'icijly ^^oco,quandofciiicetqu�ftio eftdeoperibus extra hunc capitalcm ar-autcm ftatus cauf�eft, per quid iuftificcmur 2C uitam atternaninbsp;gt;'�0^ J�^�^urHic refpondemus cumPauIojSob/�deifiCbnyiHmnospronuncari iuftos,nbsp;quod opera autcharitatemreijciamus,utnbsp;��3Cf�J^3nt,fedexftatU[ pr�fentiscauf�^non fincmus nos dimouen'nbsp;'bti� quaerif, C�m igitur lam uerfcmur in loco communi de iufiifica�nbsp;'^^�onc �^^^^�musSCdamnamusopera� Is cnim locus nequaquamadmittit difpu�nbsp;operibus, Abfcindimusigiturin hocpropof�to fimplicitero�nbsp;omnia opera legis�

fanc�fa elf,benched c�m uerfamur in difputatione de iu� bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e� locus iam dicendi de lege, fed quatftio eft, quid Chriftus fir,

nobis attuleritf Chriftusauttm non eftlex,noneft opusmeum, feftcharitas meaautlegis,non eftcaftitas,obedientia autpauper-mediators�^ faluatorpeccatorum,Redem�nbsp;In iIlofumuspcrfidem,SCipfe in nobis, lohan.tfinbsp;'quot;pe�nfum efle folum cumfponfainconclaui, amotis omnibusmianbsp;8c J familia� Pofteauer� c�m aperitoftium�i^egreditur,accurrantferlt;nbsp;potum, Ibi turn incipiant opera QC

reifte definiamus Chriftum, debcmus diligenter difcernere o� omnia opera � promifsione Euangelijamp;^fide. Chri-�^hit noneftlex, ergo nee exacftor legis nee operum,fed eft agnus Dei,quinbsp;qu�quidem fidemfe-�fed ut gratitudo quaedam. Q_uare uicftoria peccati�C mortis,falus�^nbsp;contingunt per legem, non per opera legis, non per uires liberinbsp;^�^eah�^^^^oftram uoluntatem fed per folum lefum Chriftum� Ergofotafidesnbsp;diulfioneSC indutftionc� Vitftorianbsp;2S^�quot;t'seft in folo IefuChrifto,Ergo non eft inopenbuslegis.nec innbsp;^^^'��p^�ioftra amp;c. Ibi libenter patiemur nos uocari Sobriojabaduetfatijs, quinbsp;jj ^^liDifpu ratio ne mhil inielligunt,

4.Ienenf Galar�cap.j�ErgoiIIapropofiti� Sola fides iufiificati modo ferre polTunr, Quia Paulus hicfortilTim�nbsp;Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hunefinem non efldata. Si igitur ipf�

�Cuiuificat, mult� minus opera iuftificanr� Hoc enim unit Paulus /'�tiujp^'^dicit,Lcgem nonuiuificarc,qu�d fcilicet nee opera uiuificent. Quianbsp;opera non uiuificant� Si ergo lex ipfaetiamnbsp;t^^^^Muam impleri earn fir impo sibile) noniuftificat,mult�minusipfanbsp;'(ies�WoI^j�desfi ne operibus iuftificat,Non patitur Paulus iftam add tionem,nbsp;'�'�P^�'*bus iuftificatjfedfimpliciter per negatiuam procedit Roman. ?.5^nbsp;inquit,noniuftificaturomniscaro� Ethoc loco,nbsp;J �datalexaduiuifieandum�

Galat. cap�4.fol . 120. Ifta quoc^ hue pertinent, Q^odfiolafide luftificemur, hoe duellum geftum eft inter legem SC Chriftum,nullaprorfus operanbsp;noftra interuenerunt, fedfolusChnftusibi fuit, qui induta pcribnanbsp;N n *nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftra.

414 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE FIDE IVSTIFICANTE,

noftra,fubi'ec�tfelegi, 86fummainnocentia fufttnuit omnem ci'ustyr^*�*�� Ideo lex tanqiiam larro SC �cnlegusJicmicfdaFilq Del, amittit iusnbsp;damnari,utubicunlt;� eft,uelfakemnominatur Chn'ftus,procul difcedcf^y^tisnbsp;gere hoc nomen ut Diabolus crucem,cogacur. Quare credentesbb^''* .nbsp;�lege perChriftum, qui de catriumpbauitper femectpfum. �tacvbicg�^ jpnbsp;friumphus per Chriftum nobis partus, nullisoperibus, fediblafi'de'appr^*\f/ ;nbsp;tur. Ergo fola fides iuftificau Plura teftimonia dehacfententiafupt�c�nbsp;morata lunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Tom.z.Ienenf foLlt;joo,Aduerrus Cocleum. Pritn�m ego conatusium' rc qu�m potui clarifsim� iiim Paulina: fententi�,quam Spohift� diu(uro%gt;nbsp;crilegouerborumaburupenitusobfcurarunu Nam ubi ad Romanos^nbsp;opcribus diCputat aduerfus iufticiam operum, cert� id uehementtfsim� fjn'nbsp;iuftificationem operibus in totum adimat 5C foli fidei tnbuat. H�cnbsp;uerbaeius: Exoperibuslegisnemoiuftificatur� Etiterum, OmncspfC^^^jJ*nbsp;�C uacui funt gloria Del, gratis aurcm iuftificantur perfidem,Sic* �tK� 1nbsp;Peccatum eft quicquid non ex fide elf.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,ji, |

Dcnic� h�cconfirm�t potentifsimo cxemplo Abrah�, quiiuftift^^'jiiJf^� nonexCircumcifione,quod erat optimum �fiegregium opus diuimtijs'P^tii'�nbsp;tum,Slt;omniobedientiaperfedum, fedfide ante Circumcifionem,nbsp;habere gloriam coramDeo,fi ullisoperibusfit iuftificatusjfcnpruramy^�^nbsp;rCjFidesefTeiullificatum�Cc. H�c cert� funt fulmina diuin� autoritatiS' j

Tu nuncuide,an non Paulus uehemcntius af�cratfola Fide nos qu�m ego,licet uocabulo, Sola,non utatur,quo egofumufus.nbsp;Opera non iuftificantjfedfidesiuftificat,cert� robuftius affirm�t folaifl b� (,ji*nbsp;ftificare, qu�mfi dixeris: Solafidesiuftificat, nii� qu�d hoc clariusnbsp;illud, dum per impios Sophiftas,Pauli tumjphrafis tum,fententia negk^

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s I G N I F I C E T,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Tom,i.Ienenf.fol. ys�j,indifput*dedidoad Ebre.cap, tj ig. Friift�'^Scli['�* Papift� �C Sophift� Deum Pattern amp;iomnes articules fidei noftr�gt;dii�'nbsp;unt opus Chrifti pro nobis imp�etum,nbsp;�P,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Negd�it enim fblx fide,feu cjuod idem e{l,folius chri�iop�r� impleto,nos iufti�citri.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,3K

clefia ab initio mundtusep in finem iuftiftcatur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ai. Sic folaFlde,utncc�ratio,nc^lex,nec�plenitudoipfalcgis,q^^ charitas.quidquamfaciant ad iuftificationem.

Fidesdebeth^rerein/olopurouerbo. Torn.?. Jenenf. fol.;79. lefai� capj7' uijii�,-tem fidei natura eft, ut fimpliciteromnes fenfusexuat, �C in nudum reti'ciat. Alia enim res aduerfaturoculis, 6C aliud audiunt aures.nbsp;deres,omniadiuerfa funt�uerbo. Fidesigitureftcertitudocertifsit��^�^ jnbsp;prehendituerbum �C in uerbo h�rct, non confiderata externanbsp;in tentationibus peccati, nos de peccato accufat, non fol�m confeientia�nbsp;J/gna,lapides,domus9lt; omnes creatur�, in medio tarneniftarum

(J , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEFlDEIVSTiriC�NTE.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^f

dicit. Confide. Hoc uerbumapprehcndit fides,contra con� ''^*�ni,Sathanam,infernuin,8lt; mortem uincic.

lt;103 gt;g*cur rnfignes huiufmodi loci de fidei natura, quod fi des fit certitu� P�^� uerbo, fineifta re, quam fignificat uerbum. Imonbsp;'�nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quareretffifsimefeceris intentatione,f�qu�m

ex oculis �C. animo externam rerum faciem remoueris. Creduntur *** �^�qua� nonfunt,8^ poftquam cr�dita fuerint,cert� implentur.

inuiftbiliaydilattijcontrdria, Genef. Tom. j- fol, �? cap, if, Fides pri� ^ttitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proponiteaampledenda,quac non appa�

aliquo modoferre�Cfuftinerc polKimus. Sedanimus nonib� ^^tah inuif�bile ,fed etiam fufpenditur,�C differtur iniongum, Sicutnbsp;CZ fupra uiginti quincp annos expedauit,antequam nafceretur ei filius.nbsp;Tertium uer�5Clong�grauifsimumiIIudeft,nbsp;turnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dilationem temporis fequitur etiam difpofitio in contrarium,

expedare poteft,fperare dilata,amare contraria,is tan-^P^tietur Deum ueracem efle amp; feruare promifla,

*'-Vd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nee carnis nee rationis humanac opera funt.neqj Monachoruirt

' quibus omnis raora nimis longa �C molefta eil, Statim enira exnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cupiunt, nec fident Deo nifi de praefentibus, non de qs quo�

h adhuc fufpenfa eft, Sed uult Deusinuifibilia �f contraria eile ,ut tentemur 8C exerceamur ac difcamus uerumamp;f Deogratifsi�nbsp;efle expedationem. Hine in Pfalmis tarn frequentesfuntadmo�nbsp;� Expeda Dominum,uiriliter age �i^c. EtPropbetac idem afsidu�nbsp;�k�' fuhr� ^^P^^3te,credite, Sed ridentur h�c � Prophanis,ficutrecitantur eo-�di, �nnaiioncslefaiaciS, Manda,remanda,expeda,modjcumhic,modicuninbsp;deridebant dodrinam �C confolationes de fideamp; patientia,tan^nbsp;Sgjj *^58 amp;: incertas. Atqui cert�m eft uer� Sd pracfenter iam turn id para�nbsp;? P��'^ptu efle quod petitur aut promittitur, cum incipimus�rare SC con�nbsp;? Eterit antequam clament, aut uocememittant, exau�nbsp;n ^^'^illis loquentibus adfum ego �f audiam. Id profed� certifsimutnnbsp;nanimus humanus quando eftintentatione 8C periculo,,nbsp;confolatione acquiefeit. Sic enim perpetuo angi 8C queri folet:nbsp;Qnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vbifiet ;� Refpondeoigitur,expeda expeda. Q'^iod

^f'^^�^^^�ftertur�Crurfusquatrit quando tandem futurum fit, non habeo aliud

ufitatum Deo, ut tarder, ut diff�r�t SiT protrahat auxi-�a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueniat in necefsitate 06 ueniatfubit�. Sicutin mi�

P a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;edudione populi Irael ex Aegypto apparet, Expedaue

tempore, graui feruitute opprefltis tardante Domino, Sed �^5^tremum difenmen uit� �C mortis addudus eft,ac utrinep pr�fen�nbsp;ad Mofen Dominus: Quare fie clamas �nbsp;p^�^eratio �C magnalia Domini exhibentur. Sed quando nonexigicnbsp;�^'^nia, Scinextricabilis humanisconfilifsdifficultas, turn differt opus

b nobilifsimaproponunturnobis inSandisuiris,utdifcamus Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�C fpiritualem pofitum efle,non in aedificandistemplis,

^5 ad f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnia funtpuerilia �C ludicra,quibusallicit �lt;inui*

�^E)eus,quemadmodum ludacosuarqsricibus,amp;quadamquafip� Patrum cultuseft expedatio, Sicut Hiobinquit:Eti�nbsp;efit me in eo Iperabo. Etiacob infr� quando pugnatcum Angelonbsp;N n ?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;firmiter

41� 'gt; � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE fide I VST if IC ante*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

firmitcr �i. conftantf animo retinet promiflionem. Sed difFcrtuf cius concutitur* Attamen is eius animus eft: Ego credo quod uera fitnbsp;nbsp;nbsp;t,�

fiojfinon ftattmimpletur,tarnen fpero,ftetiamludaturmecum�tarnen eum* Huiusmodi facrificia,fuauift�mumde fe odorcm pr�bent in oo*nbsp;Det,8Canimum hominis tandem perp�tua f�licitateamp;l�ticia exhilarant.nbsp;tr�, qui frangunturdefperatione,�6 deficiunt,feipfospriuantacternitate,iitnbsp;quitSyrach, V� his, qui perdiderunt fuftinentiam. Q_ui ver� perdurat�tnbsp;net fiduciam expe�ationem, �s vincit Sgt;C triumphau Sic Noahcxp'nbsp;centum amp; vigintiannos,S^interim fannas Slt;irrifiones impiorumtulitjenbsp;demtotus mundus fubmerfus eft,ipfe autem cum domo fua mirabilitet�Wnbsp;�C pater iuftici� fadus eft*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Naturafideiefllu�aricuniinfirinitate. GeneCTom.j�fob i9o.cap44.Scdbaec^^)j,yi turafidei,quando folIucet,fiCc�lumeft ferenum acquiefcimusconfolatio�(^|,i �nbsp;propofitis SC canimus : Te Deum laudamus �dc* Benedicam Dominuff .jt |nbsp;tempore SCc, Rurfus aucrtifti faciem tuam �C fadus fum conturbatuSi* inbsp;Pfalm. 29* Ad te Domine cIamabo,St^ ad Deum meum deprecabor. Qj*�nbsp;tn fanguine meo,dum defcendo in corruptionem,H� uidentur efle voces o.nbsp;rantium ftcutdicit: Domine deduxifti ab inferno animammeamjfaluaftit�^nbsp;fcendentibusinlacum,lamadumerat deme*

Ad hune modum ludatur fides cum infirmitate,c�m Diabolus SC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

minantur,�C apparet ipfi ludanti,non adefl� amplius fidem� Sicut quet��^^,(ii-lacob : Ego fadus fum obominabilis omnibus vicinis,coniedus fum in extt^ i periculum, Nec aliud fentio qu�m interitum* Vbi hic fides SC metnon^^joi^nbsp;mi ft�onum, cur non illud animum inducit aduerfus Deum pr� ualuift* jin�'nbsp;magis contra vicinas genres � Omnia h�c exciderunt, Tentatioabfot*� Wnbsp;gnificas illas promiftiones vidoriasgloriofifl�mas fide� Et tamemnbsp;defperat, quanquamdefperanti eft fimillimus. Nondiffidit,nccnbsp;quanquam fie apparet,fed eft tentatio ; Sicut Paulus de fe dicit, Nenbsp;tes,refponfum mortis habuimusin nobis. Oportet fandos fie exerceriAnbsp;readinfernum8lt;abyirum,atc�indcreuocariin ccelum.

Adhuc enim retinet lacob linum fumigans in corde fuo. C�nin�^'�^^tl�' turSimeonamp;^LeuiperculTifle SC diripuifle totam ciuitatem,nonpocnlt;t^^j,ii^'nbsp;hementer commoueri,propter tot homicidia. ideo fuit haud dubt� infit��^�LXnbsp;xima, quercl�, eiulatus ,SC clamor ad Deum SC in conclaui folus fnbsp;mis orauitpDomine Deus adiuua me,quidedifti mihi promiffonem,nbsp;in fummo periculo. H�c oratio exaudita eft, iuxta promiflionem,nbsp;Spiritum fidei, fiue gtati��C precum, Ideo rurfus oritur ei lucifer SCnbsp;erigitur,8C vincit omnia pericula. Tegiturenimpcccatum filiorum�-, ,nbsp;ditur optimus pater � vicinis,ne(^ quifquam eft,qui fe aufit ipfi opponct^^^^I

Fides non efi l(x neij; oput legii. Tom. 4. lenenf- fol- 89. Galat.cap 3, facerelegem,iuxtaillud,QuifeceriteahomoSCc. lufticia fideieftpjcd(inbsp;illud, luftus ex fide viuit. Ideolexexigit,utDeoaliquidpr�ftetnusj^^^jP^^*nbsp;tem non exigit � nobis opera, aut vt pr�ftemus aliquid Deo,fed ut cicn^nbsp;promifli'onfirecipiamus ab ipfo. Itaq^ legis officium eft in fummo fuonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijo

rari,fideipromifltonibus aflentiri. Quia fides eftpromilftonisfidcs,op J gis opus, Rcmoratur ergo Paulus in uocabulo facere, ut^ darenbsp;iufticia legis, qu� fidei, opponit inter fefe promiflionem SC legem,f�u^�?^if�'nbsp;ra. Exlege dicitnihil fequi nififacere,fidem autem efl� omnin�contr^fnbsp;nempe qu� promiflioni aflentiatur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Oportet ita^ ifta quatuor diftinda efl� perfediflim�. Nam no proi��ifl�o habet fuum proprium officium. Ad legem pertinet facere,2

Q^i�m lat� crgoIex8Cpromi{�io, tam lat� faccreS^ct^dctedi-faccre Theologic� intelhgas* Nam Paulus hic in alio loco diftindionem inter facere dC credere,ut feparet charitarem � fide,nbsp;'^,fiy�o]anifidemficiuftificare,quod lex fine fiat moraliter,fiue Theolog�nbsp;5prorPjsnihil cooperetur adiuftificationem. Quia lex petinetnbsp;huius generis, fed omnin� diuerfum quiddam,nbsp;�^H^uitur antequam lex fiat,quopr�exiftcnte,tunc fiat pulchraincarnatio,nbsp;perpetu� iuftificat amp; uiuificat.SC tarnen non manec fol a, id eftnbsp;f 9^od non fola in fuo gradu Sf officio maneat, quia perpetu� Tolanbsp;fine S^�^�ft'-isfecundumdiuinitatem fubftantia uel natura diuina�f aetet�nbsp;� Humanitas uer� eft natura in tempore creata. Hadu�

Humanitatis eft incaepiflc in tempore, diuinitatis eftefle�ter-h'^^Phn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et tarnen conueniunt h�c duo SCincorporaturdiuinitas

principio, Vtergodiftinguere cogorinter iuinitatem Sgt;C dicere, Humanitas non eft diuinitas,amp; tarnen hoanbsp;h �'tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hic diftinguo, fides non eft lex QC tarnen fides operatur. Conue�

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opcrainconpoftto,8C tarnen utrumcg habet SCferuatfuani

f proprium officium, Habes ergo cur Paulus hunclocum hicalleget, f Pe *� �^tn longiffim� � charitate diftinguaf,nbsp;^^'*'5!a*^^��^*tacj}SophiftaECumfuamaIediAagIoft��(fdamnetur uoxifta,Fidcsnbsp;l)I^� Di^K^*^�us conftanter,iftauocabula, fides formata, fnformis,acquifitanbsp;portenta,nata in perniciera dodrinae �C fideiChriftian�,adnbsp;Si conculcandum Chriftum Sgt;C ad ftatuendam iufticiam opcrum,nbsp;ut retinere poflimus fidem ueram Sd redfamftne operibus.nbsp;opera fidem fequi,fedfidesnondebetcfreopeia,necoperafi�nbsp;'^ftindantur .fedre�if�im� diftinguantur utriuftftamp;^ legis feu opeium

uiuimusfimpItciterfideinChriftum,quicftunepeCd f 'noftrumoperculum, propiciatorium�f remilftopcccatorum.nbsp;facimus, operamur quidemTed iufticiam�i^ uitam non habe-iuftificare Q(. uiuificare,fcdoftendere pcccatum QC oc�nbsp;^^�ho�nbsp;nbsp;nbsp;quidem lex, Q_ui fecerit ea homo uiuet ut eis, fed ubi eft qui facit le-

^^�diligitDcumcxtotocordeSCc.amp;^proximumficutfeipfum{'Er-iqft^�^^it legem, ut maxime aliquis conetur earn faccre, faciendo earn non f^finbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maledido. Fides uero non facit, fed credit in Chriftum

Ptp f Eacphomouiuit non propter facere, fed crederc,Credens uer� f^^^hft�'^^��^^otemnonfacit,condonaturperremiffionempeccatorumpro3nbsp;eft peccati,nonimputaturei,

GeneftTom. ?.fol,4*-capult;?. Siquidemfciome ^�peccatisperminifteriumuerbijefleBapt�Zatumjdebeoefteani-^N'^^dh^�^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnia pericula, fi ue corpus fiue anima extrema paria�

ih nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;credere inquies, 8C tam fortiseff�. Conccdo fan�. Caro

Hri^*'^^P�^O��*^*orii, ut de fedicit Paulus Roman.r� Video aliam legem ^�^^�s,repugnantemlegimentisme�, Vbiloquiturdepeccaro uni�nbsp;'*gt;ijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natur�, qua fit,ut non tam conftantcr refiftamus Icgi

^adha:rcamuslegimentis. Atc� idem omnes pij queruntur,dum ''�'bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H^fi^oius quidem hanc fapientiam,utaliquomodo�ftc-

^^/quot;^ndamuspromifl�onesdiuinas,Slt;:fufpiramusquotidie,utcaro,qua� � redigatur in cinerem, Conandum autem eft, ut crefcamus innbsp;dia Heroica, donee pcrfetfti f�amus,

Sed fine tentadone nihil difcimusjnecp quicquam proficimns* m�Htia 8lt; cxercitatio Chriftianorutn eft, qua cognokimus nos eff� fubnbsp;Angelorum ,8c quantumuis grauibusamp; difRcilibustentanonibusexcrfnbsp;non tarnen nocere cas nobis. H�c Theologia noftra eft, qua: non facgt;*nbsp;bit� difcitur,fed afsidu� meditandum eft in Iege,ftandum eft in acie contranbsp;Ium,quiconaturnosretrahere �ftudiouerbi�CIanguefacere fidemnoinnbsp;dVOD SIT DISCRIMEN INTER

Hic quaeftio oritur,quid interf�t inter fidem 8C fpemgt; Hac in rc uerunt Sophiftae,fed nihil certi oftendere potuerunt. Nobis, quitanicof* (H?nbsp;cifs�n� uerfamur in facris literis,8C long� maioriCabfituerboinuidia/E^jjii�.nbsp;�ntelligentia eas tradamus, difficile eft aliquod difcrimen inuenire. * jnbsp;enim cognationem inter fe habentfides�(^fpes,utha:cSCilIadiuelIinot�Li,i)Sinbsp;Et tamcn aliquod difcrimen inter ipfas eft, quod ab office's, contralijsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

I. Differunt fubiedo, quia fi'des eft in intelledu, fpes in uoluntate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lci�'

acin illis expedat meliora, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jottl

1111. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oriinct quia fidcs eft ante omnem tribulationcra, initium uitae,

Spcs pofterior,extribulationibusparta. Rom.y; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a^(i^

V. Acontrarijs, Quia fidesdodorSC iudex eft,pugnans contra errors� reieSjiudicansfpiritusSCdodrinas, Spes Imperator feu dux belli eft,nbsp;contra tribulationem, cruccmimpatientiam ,triftitiam, pufillanimitatem�nbsp;rationem,bIafphemiam,8CexpcdatbonafubmaIis,

Quando igitur fideinucrburaDeiedodus,apprchendoChriftftflt;^Z fiducia cordis ( quod tarnen fine uoluntate fieri non poteft) credo in eum,y �nbsp;ticia iuftus fum. Sic fide, feu hacnoticia me iuftificato, ftatim ueniinbsp;mendacij pater,SCniiitur extinguere fidemdolis,hoccft,mendacio,^'f�^\,l^�nbsp;�C haerefibus. Deinde, quia homicida eft, conatur earn etiam ui oppr*��^,nbsp;ipes ludansapprehendit remfidedidatam,fit animofaet uincitDiabo'^ jif'jnbsp;pugnantemFidem, quo uido,fequitur pax SC gaudium in Spiritu Santft^� /.�inbsp;ipla igitur fides �C fpes uixdifcerni poffunt, �C tarnen eft aliquod diferi��^yi'inbsp;ipfas, HoCjUtfaciliusagnofcipofsitjdecIaraboremfimilitudine* hinbsp;ferunt prudentia �Cfortitudo,tarnenitaconiunda: funth�uirtutes,u^^nbsp;uelli non polTinu Eftautem fortitudo conftantia anim�qu� in aduer�s .jiiinbsp;fperat, fed fortiter perdur�t, �C expedat mcliora. Nifi autem fortitudonbsp;prudentia, temeritas eft� Et uiciflim, nifiad prudentiam accefferit fo*quot;�^ jnbsp;dentia uana 8C inutilis eft� Sicut igitur in Politia, prudentiafinefortim^ .(,ii'inbsp;na eft, Ita fidcs in Theologia fine (pe nihil eft, Quia fpes fert 8Cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjjO

lis ,acuincit ea. Et uiciflim,ficut fortitudo fine prudentia temeritas fine fide pr�fumptioinipiritu 8C tentatioDeieft. Caret enim noticia'^^j^i�'�Inbsp;uel Chrifti,quam fidesdocet,ideo caeca �C temeraria fortitudo eft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

omnium pius habere debet redam opinionem 8C intelledum fidei infor I fecundumquern inaffiidionibus regaturanimus,utlperetinmalisopd*�� j;(J� Inbsp;fides didauit 8C docuit�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

D�FIDEIVSTIFICANTE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^9

^het igttuifeftdialedlica,quae concipitide^m omnium credendorum.Spes aniplificat, vrget, cxhortatur 5C pei fuadet ad conftantiam, ne f�nbsp;CUtjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuccumbat,fedrenneatuerbum,�lt;flrmitenlliadh�rcar. S�

^Hat Dnledica �dRhetonca dilhndae artesfunt,fiC tarnen adcointerfecoM dialetf�-�ca nihilnbsp;\a -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dialetfticus fine Rhetorica non afficiraudirores,

coniungens docet �C perfuadet) Ita fidesSCfpesdiftindiafFedus Pt�f� enim aliudcfi-^qu�m fpeSjamp;Sfpes aliud,qu�mfides. Et tarnen prosnbsp;9*^^*quot; habentinter fe,diuellinon poifiint. Vt igiturnbsp;traduntjta fidesSfCpes, Eftnbsp;'Johintatis innbsp;Itr^ ^^�^jPf'Udenti�e �lt; fortitudinis in PolitiajDialedices fit' Rhetorices innbsp;�'on�.

exhortandOjQiiia exhortationeexcitatur fpesinal�lidioni� iamfideiuftificatum, ne c�d�t mahs� fed contr�ardentioreat,nbsp;tQffJ��Cu'afideiIuceretuolunfafi,nonponeteiperfu3deri fpes. Habcmusigisnbsp;g^^^hriftuin,8C manemus inipfiusgratia.AdhacrentibusnobisChril�o.fi-^��,c�nfitcntlbusJftat^m^nfurguntcontranoshoftes,Mundus,Caro,Dia-^Me�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfequcntes nos acerrim� in corpore �C fpiritu� Ideo fie

Spiritu ex fide, expedatnuslpcm iuftici� noftrae. Expe= iluj ^�^teinperpatien�iam,quiaomnino contrarinuidemus etfentimus.Mun�nbsp;principe Diabolo, foi ls �i^ intus nos omni gencre malorumnbsp;��Os JO'^�inde h�ret auhuc in nobis pcccatum,quod fubinde contriftacnbsp;%* tarnen omnibus non defatigamus needefteimus, fed fortiter erigi#nbsp;9'^�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tioluntatem. Arqjita con-

t�ij I Petmancmus,SC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnia mala per eum, qui dilexit nos, donee

fpeperduramlis, rcue�ationetofum habebimus, �na credimusjdoccmus Vcrbum,�d propagamus cognitiesnbsp;f�cientes perfecutionem patimur(Iuxtailiud,Ciedi*nbsp;�'f�f*sitim,Ego autem humiliatusfumnimis) patientes,forriter crigi�nbsp;exhortante nosferiptura fuauifsimisSC confolationeplenifsimis prom�t,nbsp;Per pgj^'luas fides docuiu Atqjitanafcituramp;f crefeit in nobis fpes,Rom.154 V cnbsp;confoIationemScripturarum fpem habeamus. Idco non finenbsp;�j, Pauluspatientiamintribulationibuscum fpe, Rom.j.g.amp;f alibi,nbsp;^��011 ^�ftitatur fpes. Contr�fides, utamp;^ fupr� monuimus, prior eft fpe.Eftnbsp;incipit ante omnem tribulationcm, Difcit enim amp;f appre-hgHanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen Chrifti ftatim fequiturcruxSd

Pd ferendojuxraillud, Vtperpatientiam,amp;fc. Manentcrgotiia ^.^*^�^^fucritatem, ac d�fendit ab erroribus�6h�refibus,Spcsferrfilt; uin=nbsp;�%3 '^� corporalia 8C fpiritualia, Charitas ut in textu fcquitur,facit omnianbsp;integerSCperfedluseftinhacuita,donee reuekanbsp;�cia,quatnexpec5at,Eacrit confummata 8C �terna.

if nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locus grauifsimam S� dodlrinam SC confolationem continet. Do�

�egis.mult� minusper opera Sftraditiones humanasiuftificemur,redperfo''|, Chrifttim* Qutcquid praeter hunc in nobis eft^�uefitlex,opus,pafsio,fiucn''[j^nbsp;ledusjuoluntasSCc, caroeft,nonSpiritus. QuicquidigiturmundushabetoPnbsp;mum Sc fandifsimum extraChrin:um,peccatum,error�C caro eft.nbsp;cifio^obferuatiolegfs ,itemopera,religiones,uota monachorum SCnbsp;fticiar/orurn, carnalia f�nf; Nos uer� inqu�t Paulus^ long� fupra ifta omn�nbsp;famurinSpiritU; Quiaperfidem tenemusChriftum,8Cintribulationeexp^^jj^nbsp;musfpeearn iufticiam,quamfideiampofsidemus� Confolatio h�ceft,ut'Lnbsp;rifs pauoribus ( in quibus adeo magnusSC fortiseft fenfus peccati,triftici�,�^C^i,.nbsp;racionis SCc, penetrant enim �Coccupant omnia interiora cordis) non fequari^nbsp;fum tuum,alioquidices,fentio uehementesterroreslegis,amp; tyrannidemnbsp;non fol�m rebcllantismihi,fedomnin�captiuantis me,nullam confolai*'��^^,,nbsp;aut iufticiam fentio,ergopeccator,non iuftusfum. Sipeccator,ergoreus^^^pnbsp;n� mortis� Contra hune fenfum nitereSCdictEtiamfi fentiam mepror^^^ -iinbsp;preflum SC abforptum peccato,8CcordidetDeum auerfum �C iratum,nbsp;rcipfa hoc noncftuerum ,nifiquiafenfusmeusitaiudicaL VerbumDO�ynbsp;in iftis pauoribus fequi debco, nonfenfummeum,Iong�diuerfumdocet,^ �.nbsp;fctlicet prop� adeft� ijs, qui tribulato funt corde,amp; hum lies fpiritu faluare-non defpicere eum corcontritum �C humiliatum- Deinde Paulus hi^ inbsp;iuftifica os fpiritu ex fide, fpem iufticiae nondum fennre,fed expedare adh

Quare c�m lex accufatSC peccatum perterrefacit te, SC nihil Iram QC iudicium Dei,ne ideo defperes, fed arripiasarmaturam Dei ,ftuti�� fnbsp;galeam fpei,�C gladium fpiritus,�C experire qu�m bonus SC fortis fis bcllat^ynbsp;deapprehende Chriftuni, Dominum legis SC peccati �C omnium quse�^jjiii^nbsp;tari folent� In hune credens iuftificatuses(id quod ratio SCfenfuscordi^' .ifi��nbsp;rentato non dicit, fed uerbum Dei ) Deinde in iftis pugnis SC terroribi'^�yi''nbsp;binde redeunt Sgt;C cxerccntte per fpem patienter expeda iufticiam,nbsp;fide habes, fed tant�m incceptam SC imperfedara, doneeea fuo tempo�nbsp;tur perfeda SC �terna� At non fentio me habere iufticiam, autfalt^^nbsp;fent o. Nonientire,fed credere debes te iufticiam habere,Et mfi credid^Gs��*nbsp;fe iuftum,infi'gni contumelia SC blafphemia afficis Chriftum.quite��'*^/nbsp;lauacro aqu� per uerbum, qui denic� mortuus in cruce,peccatum Sinbsp;demnauit8Coccidit,ut per tpfumconfequereris aeternam iufticiam�ioi�*^),;/nbsp;negare non potes ( nifi uelis efl� pal�m impius �i. blafphemus,SC prorfu�(d^nbsp;nere Deum, omnia promifla diuina,Chriftum SC omnia ipfius ben^�*^nbsp;nec� te iuftum efl� negare pptes,

Difeamus igitur in magnis horribihbusterroribus,ubicon^^*^fW, hil fentit pr�ter peccatum, �Ciudicat Deum cft� iratum�C Chriftumnbsp;nonefle confulendumcordisnoftrifenfum,fed uerbumDei tonfuft^wt�nbsp;quod dicitjDeum nomjrafci,fed refpicere ad af�lidos, contritos fpiritonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�|,

tesadi'ermonem ipfius� Chriftum nonauerterefe�laborantibus�f eos refocillare, �ifc. Docet igitur hic locus clar� legem �C opera nonalftf^.(.j(d,nbsp;am 6C confolationem,fed hoc ipfum facere Spiritumin fideChrifts ,y��4nbsp;fpem in ipfis pauoribus �CtribuIationibus, quae fertSCuincitmala.nbsp;runt, qu�mimbecillis �Cexigua fitfidtsSCfpesincruceSCluda. ApP �jinbsp;tumei��linumfumigans,quodiami3mextindurus fit fortisuentus,nbsp;dentes in illispugnis SCterroribus contra fpem in fpem, hoc eftgt;p�/Jnbsp;promifsionem Chrifti, contra fenfum peccati �C ir� Dei,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pt��

jftam fcintillam fidei perexiguam, ut apparet rationi, quia eum uix uelut elementarem ignemgt;qui implet totunicoeIum,�Cabforbetomi^ Jnbsp;5C peccata,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

DE FIDE IVSTIFICANTE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4M

Ver� pfj in toto orbe terrarum nihil chariusamp;T pretiofius habent hacdo* pf Q.uia tenenreseam, hoc nouerijnf,quod torus mundusignor�t, nempenbsp;mortem 5C alias calamitates ac mala corporalia amp;: fpiritualia,ele(flisnbsp;hj '�finbonumJtem nouerunt Deumturnproxim� adefl�, c�mlongiff�m�ap=nbsp;Turn maxime elle mifericordem �C. faluatorcm, c�m uidetur ma�nbsp;qij�' �rafci,affligere �� perdere. Norunt turn fe habere iufticiam �ternam,nbsp;certifl�mam poffeffionemfpeexpe�iant, repofitam in c�lis,c�m maxi�nbsp;�itinntterrores peccati �C mortis, tum fe efl� Dominos omnium,c�m omni^�nbsp;i'-^�^ta ilIudtNihil habentes, omniapofsidentes. Hoc uocacnbsp;i�jjj ^^�confo�ationem concipere per ipem, Sed ilia res fine crebris�t^ magnisnbsp;^^'onibus non difcitur.

!Kcordis, Tom. J lenenCfol* 4 JO. ficut Rom. f, luftificatifide pas pet lefumChriftum� Qjiando ergo animus confirmnbsp;nobis,dicit,Q.uis ergocontr� nosyQ.uem time�nbsp;��rundum c� At qiiid mundus erga Deum f Q,uid creatura ad create�nbsp;t'*''Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atquidmorsaduitam,quacinChriftoeft f Numpecca-

bpeccatum ad �ternam iufticiam, quae in nobis eft SCc. Ver�m ufum,amp;fcreet pernbsp;�i(j �in corde,

Tom. 4,Ienenf. fol. yr.Gahcap. z.Fidespurc eftdo� Icihcet per earn ficconglutineris Chrifto, ut exteSi^ ipfofiatquaUnbsp;eapoft�t fegregari, fed perpetu� ad h acr efeat ei, V t cum fidu�nbsp;Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ego fumChriftus, hoc eft, Chrifti iufticia, uidoria, uita amp;fc,.

Chriftusdicat, Ego fumille peccator, hoceft.eiuspecca-adh�rct mjhi,SCegoilIi,Coniun(ftienimfumusper amp;Sos,Ephe. j. Membra fumus corporis Chrifti,de carnenbsp;^bus eius. Ita ut hatc ftdes Chriftum Si me areftius copulecqu�m ma�nbsp;fidesilla non eft ociofaqualitas , fed tanta efteianbsp;raj utobfcuret Si prorfus tollat ifta ftuItilTima fomnia dodrin� So-format� �?charitatis,de meritis, de dignitateaut quali�nbsp;J, '�^C,

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IctT^enf.foE74�GaLcap j Paulus his uei-bis,cre-s

^id*k':'^'ti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fummum obfequium, fummam ob�dientiam

��q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QuiK-hetoreft, exaggerethune locum,

bQj � Tjjl^�^fidesfitresomnipotensj'quodc� uirtus eiusfitinaeftimabilisSC tnfr� tl�Q enimDeogloriam, qua nihil maius ei tribui poteft. Tribuercnbsp;ueracem, fapientem,nbsp;o��^Totcntem,Infumma, agnofeere eum autorem 8�nbsp;.'^�^nisboni Hoc ratio non facit, fed fides, Eaconfummat diuinita�nbsp;fA'^'cam^creatrix eft diuinitatis,nontnfubftantia Dei, fed in nobis*nbsp;f^�^tir'^^ ^mittit Deus in nobis fuam gloriam, fapientiam,iufticiam,ucrit3�nbsp;i^^�^^'am,amp;:c.ln Summa,nihil maieftatisSCdiuinitatisrelinquitur Deo,nbsp;Necg poftulat Deus ab hominealiquid amplius,qu�muttri-diuinitatem,hoc eft,ut eum habeannon pro idwio, fed pronbsp;i ^^^^^^��^^^^^�iat^miCe�eatur,iiiuet,Sic. Hocobtento, habetfuamdi-�iiQinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0^ ill�fam, hoc eft,quidquid cor fidele ei tribuere poteft, ha.-

gloriam pofte tribuereDeo, eft fapientia fapientiarum , iufticia ��eligionum, Si facrificium facrificiorum. Ex his intelliginbsp;^^iufticiaftt fides,per Antitheftn,quantum peccatum incredulitas*

43X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E F 1 D E I V S T 1 P 1 C A N T E.

QuicuncJj igitur credit uerbo Dei,ut Abraham, l'uftus e� coram fidcm habet, quae tribuit Deo gloriam, hoc efljeddit Deo,quod ei j ^^piinbsp;modo ut iiiradefiniuntiu�um) Nam fides itadicit,Ego credo tibiDcoloq^^^j^jnbsp;Quid loquitur Deus d impolT�bilia,mendacia, flulta,infirma,abfurda.^,^,^^,nbsp;nanda,haeretica fiCdiabolica, fi rationem confulas. Quid enim maggt;snbsp;lum.fiuItumSC impofl�bile, qu�m cum Deus ait ad Abraham, quod acc^P jnbsp;fit ex flerili iam emortua carne Sar� filiura.

Sic Temper Deus, c�m obficitarticulos fi'dei,fimpliciterimpofsibgt;^,ii furda, fi indicium rationis fequi uoles, obtjcit. Cert� ridiculum �i am^rnbsp;deturrationi, in C�na nobis exhiberi corpus 8^ fanguinem Chri�igt;B�P'nbsp;efle lauacrum regenerationis ac renouationis Spiritus Sandi, Mortuos^.^,))inbsp;gere in extreme die, Chri�um Filium Dei concipi, ge�ari in aluonbsp;fci,pati mortem indignifllmam crucis,refufcitari,federe nunc addext^^nbsp;tris,SC habere pote�atemin c�lo 8C terra, Hinc Paulus Euangd*^ �.l/'nbsp;�o crucifixo, uocat uerbum Cruels SCfiulticiam prardicationis, quamiy *nbsp;daloiam, Gentes flu!tamdo(f�rinamiudicent,�Cc, Itat^ ratio non intdlgt;g^fj(inbsp;re uerbum Dei SC credere,i�mmum cultum c�e,fedeaqua�ipfaclig*f (�n*!nbsp;bona, ut uocant, intentione 8C propria deuotione, fentit Deo placerc, npa'^'lnbsp;Deus Ioquitur,iudlcat Verbumclusel�e haerefin SC Diaboliuerbun'j^^ jnbsp;cnim et e�e abfurdum.Siic.

Contra, Fidesrationemmadat,SC oeeldit lllambefllam, quatn dus SComnescreaturaeoccidere nonpofliint. Sic Abraham camocci�* jJiJ*nbsp;uerbum Del, quo promlttcbatur ei fernen ex �erlllSClam eff�tanbsp;uerbo non �atimquldcm aflentiebatur ratio in Abraham, fed cert�nbsp;ipfo contra fidem, ludlcansridiculum, abfurdum�Clmpofl�bile,quod^^f,|)��^nbsp;iam non fol�m nonagenarla, fed etlam natura �erlhseranparlturad�nbsp;I�am ludam profed� habuitfidescum ratlone In Abraham. Sednbsp;clt, madault, facrif!caultratlonem,acerrlmum SCpe�iIentiflimumho%(ilt;p|nbsp;Sic omnesptj,lngredlentescum Abraham tenebrasfidei, mortiftcant*^^^jii(gt;nbsp;dlcentes:Tu ratio �ulta es, non lapis quac Delfunt.ltacpne ob�rep^snbsp;race,non ludica , fed audluerbum Dei,SC crede, Jta plj fide mada^^^ rnbsp;maiorem mundo jiatc� per hoc Dcogratifl�mum facrificlum SCnbsp;fient,

Et ad hoc plorum f�crlflclum SCcultum, omnes omnium gentln'� P n�s, omnia omnium monachorumSC lufiiclarlorumoperacollata, ;;nbsp;funt. Per hoc enlmfacrlftclumprlm�m madant,utdixl,ratlonem,ho�^^g3'nbsp;omnium maximum SC Inuldlflimum, Q.ula ratio comdemnlthnbsp;usfaplentlam, iu�lclam, ulrtutem, uerltatem,m^ferlcordlam,maieft3tf j,nbsp;inde per Idem facrlfidum, tribuunt Deo gloriam, hoct�,creduntc^|nbsp;fium,bonum,fidelem,ueraccm,8Cc. Credunt eum omnla pofle,*^*�nbsp;eluseflefanda,uera,ulua,efficacla.SCci Quode�Deoacceptl�im^�Tgfjp��nbsp;um. Ideo nullamalor, melior autgrailor religio cultusuc Deo exh*nbsp;in mundo,qu�m fides,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m

Contra gt; Operarq carentes fide, mu�ta quldem faclunt, Idu^ant pfis crueem imponunr. Q^uia uer� hlsrebusexi�imancfeplacare**^j^iy inbsp;gratiam mereri, non tribuunt Deo gloriam,hoc e�,non Inbsp;rtcordetn.uerace(Ti,(eruantem promi�a,SCc, Sed iratum ludicem.Pnbsp;operibus. Atq? hoc modo contemnuntDeum,arguunteumnbsp;bus fuis promiflis, negant Chri�um SC omnla beneficia �lus, In lutn*

DEFIDEIVSTIFICANTE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43�

�ntDcum�fedc fua,SCfefeinlocumipfiuscoHocant. Ncglctfio enim couina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cultus Suf opera � Deo non pr�cepta. HisDeumde#

'^ari fo�niant i �d fe pro illis racrccdemrecepturosabeo fperant, Jtaqjrau�o-Dei hoftem, non madlant,fed uiuificant,aufetunt^ Deo ma� jjwtcm �C diujnitatem,amp;^cam operibusfuistribuunr. Quarefolafidestribuitnbsp;j fo gloriam, ut teftatur Paulus Rom. 4.de Abraham� Abraham,inquit fidc con=nbsp;�ftatuSjdedttgloriamDeOjCertiffimc feiens quodquxcunc�promiflttDeus,po�nbsp;�^nseftamp;facercjideo reputatum eft illi ad iuft.ciam*

fidesui�oridtioflra. Tom. 4. �cncnf, fol. itp. Galat, cap.4. H�c fideseftuido* �noitra,quauincimusterrores Legis,peccati,mortis�� omniummalorum, nonnbsp;^�nien fine magno certamine, Ver� pn,qui grauibustenfationibusquotidienbsp;^erccntur,hicfudant. Illis f�penumer� inmentemuen^t,Chr^ftumuelleex�nbsp;I^J�L^*^'^^^�^�^^^�^ gt;uelle rationem exigcrc � nobis tranfad� uir�.uclleaccufa�nbsp;' �^�ridemnai e nos. Non polTunt cert� conftituere eum milTum � p�tre, utnbsp;ostyrannideLegisoppreflbsredimeret. Hocinde accidit, Saneffi nondumpe�nbsp;to ,^��^crunt Cainem,ca autemr�pugn�tfpiritui.Tdeofubinderedeuntter�nbsp;(�?^^f2*5�p3uor mortis,8Caha fpecflra triftia, qu�f demimpediunt, uttantanbsp;titudine beneficium Chri�i,qui nos � feruitute Legis redcmit,non apprehen-S^uanta de beret,

modo Chriftusnos redemit f Iftc fuit modus rederti� Legem, Chriftusueniens,inuenitnosomnescaptiuosnbsp;fiidofnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;euftoditos fublege. Quid fe�

fare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominus legis, idcoLex non habet ius in eutn,non poteft eum accu�

Ibi Filius Dei, C�m igitureflet fublege,fuafpontefelegifubiccir, ^^ftcuit in eum omncmTyrannidcm,quaminnos, Aceufat autemnbsp;Dei,aciudiciofuo condemnar.�^ hocnbsp;p�fj.jt^�^�9uiaomnespeccat�res6Cnatura.Iitcr fill) ir�fumus. Contra, Chriftusnbsp;tame^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt; nec� inuentus eft dolus in ore eius, ideo Legi nihil debuit,0i

riosp� ^�^�itaminnoccntem,fanlt;ftum,iuftum2i(fbeneclilt;ftumxquefeui)t,acin blafp(,�^^^��fs,maledi(ftos �C damnatos, amp; multo atrocius. Accufauit enim utnbsp;�1,? feditiofum, fecit eum reum coram Deo omnium peccatorum to�nbsp;fuafente?;��'�fnilt;5fic contriftauit ac paue fecit,utfudaretfanguinem,poftremonbsp;*'^*acondemnatur ad mortem,quidem crucis,

gredituf'^^�^ofedomirabile duellum eftubiLexcreatura,cum Creatore ficcon� inl^iF��a^fcr omne ius,omnem tyrannidem fuam in Filio Dei exercet,nbsp;�^auitin^^^�Hiltjsirat exercuit. Quia ergo Lex tarn horribiliterSlt; impie pec�nbsp;quot;��Pttatri fuum, uocaturiniusS^ accufatur, Ibi Chriftus ait,Domina lex,nbsp;fomitii�-^^��^gma potentifTima ac crudeliflima totius generishumani. Quidnbsp;innocentem � Hic Lexnbsp;autnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ocf iderat priusomnes homines, cum non habeat,quo fe de�

'�m m �1 P^�'get uiciftim ita damnatur �C occiditur,ut amittat ius fuum,non fo-in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quem iniuft� f�uijrSCoccidit ) fed etiam in omnibus,qui cre�

*^�oleoi His enim dicit Chriftus: Veniteadmeomnes.quilaboratisfub �''�1 Dom* potuii��m uincereLegcmfummoiure,f�nemeomalo,Sume�nbsp;^^gis, ideo^ nullum ius in me habet, fed propter uos, quieratis

^�'adem carcerem,tyrannidem dC feruitutem Legis, fub qua capti� **'�gt;ftlb*** ^os,paflusfumLegern dominarimihi,Dominofuo,perterrcface-^cere mepeccato,morti �dirae Dei2lt;c,quodnondebebat, Ideo du�nbsp;O Onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plici

plici lurc Legemuici,proftraui,!riu idaui, Pnmtim ut Filius gis. Deinde in perfona ueftra, quod tantundem eft aefi uofipft Lege� �nbsp;ris,quia mea uidoria eft ueftra.

Ad h une modiim Paulus de illo mirabili duello pafTitn loquitur� ^Trpo�'; lucundior �i. illuftrior fiat,Legem pingereroletperproropopceiatn,qua'* *nbsp;tentifl�ma qu�dam perfona,qu�ChriftumcondcmnaucritSCoceider*b'^ .pnbsp;ipfe,fuperatamorte,uiciflim uicerit, condemnaueritamp;^occiderit,Eph�;**,[^i^nbsp;ficicns inimteitiam in femetipfo. Eccap,4.ex PfaJm. lt;J8, Afeendens p;nbsp;captiuamduxitcaptiuitatem.�tprofopop�ia ufuseft, etiam ad Ro.nbsp;peccato damnauit,peccatum,amp;;c, Hacergo uidoriafuafugauitChriftu^'-p^,,nbsp;feientia noftraLegem, utamplius non poffit nos confundere in confpt^^'^nbsp;in defperationcm ad/gcre�i damnare. Non definit quidem oftenderer^^jjnbsp;tum,accu{are�(^ perterrefacere,Sed confeientia apprehendens hocnbsp;bum, Chriftus � lege nos redemit, fide erigiturSC confolationem concip� .(,js|nbsp;ni(^ fanda quadam fuperbia infukatLegi,diccns,NihiI moror teiroresamp;nbsp;tuas, quia crucifixiftiFiIiumDei,amp; fummainiuriacrucifixifti. Idcopr^fnbsp;quodin eumcommififti,efl:irremiflibile,amifi�i iustuum,SC nunc inpo�^.^nbsp;nonfol�m Chrifto uidla ac ftrangulataes ,fed etiam mshi credent: innbsp;nauit hanc uie�oriam. Sic Lex pertjt nobis infempiternum,mod�in^nbsp;permaneamus. Deo igitur gratia,qui dedit nobis uidoriam per Dofflii�.�'� �nbsp;ftrumlefutnChriftum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Facit ex eoi^uod nihil efi,ut fit e3�c. GcncC Tom.j.fol. jp. 00, cap. 27. Fides co,quod nihil eft,utkt8CeximpoHtbihbus facit omnia poflibilia.nbsp;temeritatem Rebeccac uidifti : Quomodo adornaritfiliumlacob,ucfaller^ .nbsp;trem, circumdedit manibus Ss^ collo pclliculas h�dorum, ut pater putaretei'nbsp;uera pilofum efle,

Eft res plena periculi,ficut tr�pid�t Iacob,�if auerfatur confilium matn^ p-fort� inquit, pater palpet�C fentiar, ac inducam fuper me pro benedi�ione'�^^ didionem. Sed lanta eft fides iftiusoptim� mulieris.utper ilia omnia P^C�^,)nbsp;pat. lacob ingreflus eft in fpcciefiltjEfau,habensmanus pilofas,fieart^ �nbsp;0^ dolo, fed patrem non fallit pet omnia, quia intelligit tarnen uocemnbsp;des ergoqu�dDeuspulcherrim� corrigittemeritatem iftampcrfidem�J ^iit,nbsp;prqpter quam necefle eft ftolidiflimum confilium,fieri optimum et fcclieilii'quot;

Ita fcriptura fandadefcribit hiftoriasSandorum, utcommendet uiquot;^j0j fidei. Qui igitur uerbum Deihabetjillcexiftimetfeljeatum.fic^auertatO'nbsp;� rebus pracfentibusad futurasamp;^ inuifibiles. Quia uerbum De: pr�fenquot;��;f,i(,nbsp;tnifl�o non loquitur de praefentibus , fed futuris rebus amp; nemininbsp;Fides fertur in rem quaiadhucpurum nihil eft,amp;expedatdoneenbsp;Eft feientia �t fapientia tenebrarum0^ nihilitudinis,hoc eft,rcrumnbsp;compertaSj�i^ non apparentes, acfer� impoff�biles. Qui uoletChrift*2quot;�^�p(|inbsp;cum oportet hoc animo ben� meditatum ac infixum habere. Ali� eni�nbsp;omnesdocenturexSyllogifmis,Indudionibus8Cexpcnmentis,nonh3brnnbsp;damenta aut principia fua,incoquod nihileft,acpraefertim nonapp^*nbsp;poflibile, abfurdum, ftultum, fed fides apprehendens promifl�onemj�^''nbsp;lt;d,quod omnin�eft abfurdum,impofl�bile, contentum uerboamp;^pro�dnOnbsp;uina.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fgj!quot;'

Sicenimlacobfacit� Mater iubeteum benedidionem � patreacdp^ ^|,((gt; obftat pura nihilftudo,quia benedidio pertinebac adEfau,nonadlaro^;j^[,^-batrerumimpoflibiltas. QuomodoenimpoflumbeneUicicogitauir,fratrnbsp;tur benedidio,praeterea cft hirfutus,egoglaberfum,periculumcftj�^ 0?nbsp;maledidioncm auferam. Idcoimpoff�bileeft,quodadremattinet,q��

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E F I D E I V s T I F I C A N T Einbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43�

Pater enim cogit�t de bcnedicendoEfau, de me nih�lefl iblli� t� Deinde poffibile eft ut h�reat maledid�ioin me, qui l�imleuiamp;^ glabra cuanbsp;(q� 'pater fallaciam agnofeat. Ideo cert� impingemus mea mater* Sed maternbsp;oinnia,maledi(f}ioillamihi noceat,fi qua uenier* JHaeftmuliernonnbsp;tjjj� 'frgt;Homo eft fpiritu f�minino, fed tantus ardor eft in ea, ut fuperet uiros for-cogit�t fe pofte perrumpere, ut benedidio ei conferatut.cui lege �(^nbsp;�non debebatur : Credit fimplicire� impolTibftia,abfurda,ftulta,periculo!ainbsp;��n?� ft'�'' benedicendjs Iacob,utut r�pugnent ac aduerlencur o�

cius uirtuseft cordis cogttatio, feu ut ifadicam,opinio,quafertur nihil,quodimpoffibile�Cablurdum eft-* Tantum habet ucrbumd�nbsp;tfrej'�'�.ft��'*tlicit:Maior feruietminori* Ipfa uer� fenfit ut mater, uteriftorumnbsp;acceftit illuminatio SpiritusSandi,ut uerbum id red� intelligerer*nbsp;rigidus,ficutimmotarupes,ach�ret tani�min lege�dr�gula�nbsp;'c pnmogenitum, ue r�m ea,mater nihil mouetur�

'�iic ^*^^�ndem modum nosquoc^comparemus, quando habemus uerbum, fiH�n'^�csdifputationes contra uerbum abijciamus, ne^ quicquam moremurnbsp;contraria legi naturae �(^ Mofi obtjcian-'�t�j� �^^'^afequendum eft hoc, quod dixit,DeusjQuod fi ratio accedit �C difpu-J'Ut, 'ora adum eft. Hincluda �lia carnis contra fpiritum exiftit Galar*nbsp;lublimibus illisaffedibus,qualiseft credere quae nonnbsp;funt fecundum rationem impolTibilia*

,ac tandem etiamin morte faciendum eft, Quando Deua p�itifk ducem contra portasinterorum, contrafuroremtonusmundi,con�inbsp;rime�* Q^uid hic animi hobis debet eft� f Qins enim egonbsp;P^Snoprim�m contra tot exercitus omnium Dacmonum�i: hominum,nbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^cfpondeo. Reipiciendumeftad man�

^��Dominusdicit:Vade�^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Egotecumero. SicutMofen

^l�^'^cgyptium aggredi.amp;f educercpopuliim detyrannide �C fornace ftulta �C impoft�bilia uidentur, educere tantum populum,�dnbsp;poft fc(ficutloquitur Mo'es adPharaonem)nbsp;tn� fecundum rationem, Tu non educes, ne unguhm quidem,nbsp;b �oiucrfum populum.'' Q^uia Rex potens eftS^crudelisTyrannus.nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loquitur cumPharaone,ac fi iam haberetedudam tur�

,/.t^ofl](j.,!''�cntcm. Quantumuis apparent fabula, ftulta cogitatio 8c prorfus h''*�',id '^�^*'^ftonem fpedes* Q,uicqutd enim fides didat �C uerbum pro*nbsp;* Q,uia Deus eft uerbum,uerbumeft Deus,qui habetnbsp;Inf ^^^^P�'^�quot;3�'cliuinam,Roman �*

�'hquidem non aliter apparet, qu�m Humana uox^SC ftulticia homi-hi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Petrus Ad . lo. dicit: Homofumtui fimilisadCornelium.Pc*

^ik*'�'^bil^^r^'^*^ fonatuoxhumanainauribusCornelq. fed tarnen facit om-animandi fumuscontra omnia pcricula, qu� � Tiircis8C alijs ho* coortemipfam,fi enim abfoluti fumus per os fratrisnbsp;��Se j^p�*�O�'cienduseft homo qui loquitur, neep in periculum aut mor*nbsp;infepulchrum.corruptioncm ucrmes,purredinentnbsp;ej� �bii��ji�'�*'mihi.rcfpicicndum eft. Ratio enim fine fidecogit�t : Numnbsp;p.�^'corpusmortuum uiuat,quodrepc!iiur, corroditur � uermibusautnbsp;''IQ P'fitus� redigiturflduer� fimp�iciter negatSxf dicit: Non eft uc�nbsp;P��o^osdicit tfft iicrum � lammort�deftinatus.uideormih�nbsp;quot;tredurus fum ex fcpukhro gl.oi iofus,8lt;^ clanficato corpore.

O o ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luco

DE FIDE IVSTIFIC �XTE,

Ideo fides eft pugnaomnipotens,qii� contra pugnam cafnis profpedu h�ret i'nuerbo SC promifsione* Nonenim loquimurhi^p[,i!igt;^;nbsp;ftorica ,quae eft fimplex noticia utc�mfcio Dauidu�c�fieGo�ia^Jjynbsp;OS, licet id �t exemplum fidei, mihi tarnen tantum hi ftorica eft S� finbsp;fternendusGoliath,lacerandus leo, ibt hiftoria nihd ualeret,nift qi^9 j((nbsp;dam exhortatio,qua�mead fimilcm fortitudinem excitaret, St uer�nbsp;rem.Dauid, Samfon, adepti(tint clariCsimas uidorias, ideomihiquo�^*nbsp;ftandumerit.idef��tmihiimpofsibile� Nam �� Dauidnonfineing^^^^j-opGnbsp;tam pracclaras res gefstt. Fuit enim in carne,perinde ut nos fumus,hab*Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

dicentem, militantem, im� captiuantem fe carnem non aliter atep nos j Mult� plus fenfit incredulitatis qu�m fidei, fides enim apparet jnbsp;quia caro nonfol�m milit�t, fed etiam captiuat,utinquit Paulusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Ego olim non aliter mihi perfuadebam, qu�m Paulum nihil fudando �Cpugnando contra carnem. Atuer�inquit:Datuseftn�b�nbsp;carnismeae, Angelus Sathan�, ut me colaphifet:llle docet me quid fit b ' �nbsp;deo ego uidorias gloriofas martyrum�^ Sandorum,fed mea fides hoc non r �nbsp;pra�ftare, Et ipfi etiam fudauerunn�t^ mortem uicerunt non fine ingontinbsp;ne* Ita nosquoc^ habemus eundem baptifmum,eundem confo'atot^hi^^oi�nbsp;Spiritum Sandum paradet�, qui proponit nobis in uerbomuhiphccmnbsp;tionem. Achiftoriamquidemdecertaminibus S� uidorqs Sandoruml*nbsp;audio, fed cadem non poftum pra�ftare. Ideo apprehendendum cft ucrb^f

ftine Dominum,uiriliter age,conforteturcor tuum. Deus etiam infitonUtO^^.u de non abijcit. Q,uin nec Apoftoli ipfiStf prophet� in fide forres fuerunt p^iii*nbsp;timmagnafaduriper fidem. Mofes ad mare rubrum tr�pid�t clama/* (lt;gt;nbsp;CarocOntraeum non Ibl�mmilitauit,fedeaptitauiteum. Videsenimnbsp;ei caro,quod in utroc� latere funt montana,retro eft Aegyptus,ante nos en y�nbsp;per quodc�mpuerisSCmulierculisacpecudib. nonpoterimustranfire.^�^p*nbsp;ad defperationem cogebatur,lcx enim carntsamp; membrorum hoc eididab^�^ci*nbsp;fumus deftituti omni auxilio. Quid egi educendopopulum c�Pereundt'^jfinbsp;nobis omnibus. Ibi turn gemitusincnarrabiles,utuocat Paulus incipinn^'�nbsp;clamor non poteftfcribiliteris,ncculhusf�rmoneenarrari. Quia hocutfynbsp;Cordit gem.tu�, nimis grande eft quod replet c�lum 8� p�n�tr�t nubcs ? �-!!'nbsp;tingit ad auresMaieftatisdiuin�,utrefpondeatDeus;Qiiid clamas c�Aty �nbsp;mauit,f�dobftupuit, fteterunt^com�,SCuoxfaucibus hatfir.Isucr�,qninnbsp;turcordajintelligitquiduelitfpiritusingcmifcens.

Haec ideo repeto SCdiligentius inculco,quia fidesapparetcoramtM quafileuisres, SCuacuaopinio, quamquilibet animoconciperepoisit.nbsp;ef�� non hiftoricam qu� fit facilis. Sed quando obqcitur mare rubr�,morsr �nbsp;ria peccati,mortis,inferniper nos, turn fit copula S� coniundio uirrunsD�^*^ �nbsp;infirmitatehumana, omnipotentia coniungiturcum nihilitudinc��extrf'��^|j!i*'nbsp;becillitate, ac tandem c� perducit infirmum ,ut faciat impofsibilia ind*^^ *

Fideiuirtutitibor�mortif Gcnef.cap,�8.Tom.3.fol.8o.Fidesinformisn*quot; Iet,necpoteftfuftinerc �� ferre illos impetus. Vera autem�^uiuaxfid^�^�^jiinbsp;uincit dubitationem,reuera eftuiuacifsimaqualitas, fi tarnen ita appelhlt;^j^^nbsp;eft irrequietum bonum in corde noftro, quod Diabolus fingulis mom^nbsp;petit S� oppugnat. Sicut in primis in agone mortis difcitur S� fentitur,nbsp;fides informis, an uera Scuiua fides. Chriftianusenim fubitmortemang^nbsp;fepulchrum,abfumitur�uermibus,breuitcr in nihilum redigitur,qpnbsp;trarium eft omnibus promifsionibus diuinis� Quidigiturfaciat^IbintJ^^,!?'nbsp;experitur fidem non efle nudam qualitatem,fiquidem terrores mortisny

de fide IVSTIFICANTE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4�?

Uiqjmortem rant�m� fed SC miUe Diabolos �C infernum fpftim cer* faciam Deum mendacemjficenimaffe*nbsp;'�las piorumin eiufmodiagone. Etfi efFunderet infernus omnesf/ara�nbsp;fii^�^euomeret in me quidquid eR mali, tarnen raaneo in fide il la. Credo in le-�fi3tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unicum: Domine Deus ferua me per Chrifturh,ne

mentiris� Contrarium quidemfentiOjfeduerbutn ^abco,quod non fallit,im� eft mihi omnia in omnibus*

modum fcriptura fanda commendat patres, �CproponitcxempIa Nec�eft ulla alia dodrina in mundo,praeter fcripturamnbsp;iiUtjj docet folam fidem efl� uidlricem mundi, qu� fides eft habere uer�nbsp;uerbo* Atcp interim pati fimphciter contraria,nbsp;eft, donee ueniatpromifsio* Hiob adnbsp;fortitcr* Refpondet enim: Qiiafi una deftultisnbsp;manu Dei, mala quare non fuftineamus f Si ha�nbsp;f''quot;thnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hadenusDeo alcnteSCfuftentante,cur

r quot;iiis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliquid feramus C Tobi� uxor etiam cecidit, Sed Dauid manec

totodeccnnio ,cume�et quidem Rexfine corona,nne terra, quot;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Saulitiseft�thoftisdeclaratusSC feditiofus. Poftea cnm Abfoa

^^.quot;p!affjeit, tantum dicit : Siplacuero reducer me,fi autem dixerit mihf faciatmihi quod bonum eft coram fe. Idnimirum eft fir^nbsp;uiuithomo SCc*

G^nef, cap* 38. Tom*4. fol*38, Fides ft' adeft nontacet,fed populum hortatur ad credendum,orandum,facrificandum,lau-�nbsp;�As7f��cutfcript urn eft,Corde creditor ad iufticiam, ore fit confeflio adfalu�nbsp;^esnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;credis,SC habes ucrbum in corde, fieri non poteft quin 5C ore illud

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbo cordis confeflio oris,ut laudes Deum SCgra-

P^o b�n�fices Sc doeftrinapatefada, SC hanc etiamtradas,SCprofitearis P^^m famiJiam hofpites �C uicinos docuit, per duxit ad agnitio�nbsp;5gt;fi-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apoftoli errantes per orbera propagarunhSC inuocarunt Deum*

^^*��'�/��l�l�tri(if�operi�gt;Hr* Tom.i. lenenf. fol. 472. De libertate Chri� tnliberi Turnus per fidem Chrifti ab operibus f Sed ab opinioni�nbsp;ftulta pr�fumptione iuftificationis per opera qu�fitac*Fidesnbsp;bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuftici�

opera abci�� neqi pofsint neep debeant, ficutftne ci� iftius mortalis opera e�e non pofliimus,non ta�nbsp;f�?^ 5ut 0^ �?^�cia noftra uita eft, Ted in fide, ncc tarnen illa ob id contemne ndanbsp;Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Sic in mundo Turnus necefsitate uitachuius corporis coadi,

f Turnus. Regnum meum non eft hinc Tcu de hoc mundo air i��j ,[j7quot;nondixir,Regnum meumnon eft hic,Teuinhoc mundo. Et Paulus,nbsp;quot;bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tecundum carncmmilitamus. Et Galati

uiuoFilijDei,ftcquodfacimus,uiuimus,Tumusin ^^Oin ?.S��'^�ionns, neceTsitas huius uitac facit �C corporis regendi cura,non

ht^�'^tr�n��^*�*IenenT,fol-47o-De libertate Chriftiana.QuanquamChriftia-�1(1^�omnibus operibus, debet tarnen rurfus Te exinanire, hac in �ber� secipereu'n ftmilitudinem hominumficri,8C habitu inueniri ucnbsp;**^^?^�^*^^3re,Sc omnimodo cum proximo Tuo agere, ficut uidet fecurn

�'quot;if * � *�'�^'�quot;0gt; damna ut^homuncioni.citraomnemeritum,mera gra.� ^quot;tordia,deditDeus meus inChrifto omnes diuitias iufticiae SC Talutis,

utampliusnulfareprorfusfndigearn.njfi fide,quae crcdat hoe fef�chaberc ergo tali patri, qui me fuis hisin�ftimabilibus bencficijs obruif,curnonlib^jnbsp;ter,hilariter,totoeorde fpontaneoe� ftudio omnia faciam^qu�cunc�feiucrop*� ,nbsp;ta amp; grata coram illo effe.'� Dabo itaqj me quendamChriftum proximonbsp;admodumChriftus fef�pr�bu tmihi,nihil fac�urusinhacuita, nifiquodui^'nbsp;proximo meo necefl�rium . commodum Stf faJutarefore,quandoquideBiP^'nbsp;dem omnium bonorum in Chriftoabundansfum�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj,;

Ecce fie fluit ex fide chantas �C gaudium in Domino,amp; cxcharitatehiXj, libens, liber animus, ad fponte feruiendura proximo, ira ut nullam habeas�.ninbsp;nem gratitudinis, ingratitudinisjaudisacuituperrjjucriautdamni. Ne^�'pn(nbsp;agit hoc, ut homines f�bidemerearur, nec inter amicos inimicoic|,�difcern�f� jf�nbsp;gratos nec ingratos fufpicit,fed liberrim� difpergiCjfe SCfua,fiue eanbsp;gratis,�ue mereatur� Sicenim 8t^ Patereiusfacit,omnibus omniadiftfjP�|i,i'nbsp;abundanter amp; liberrim�, faciens Sole fuum oriri fuper bonos SC malosJf2 r* �nbsp;nihil nifigratuito gaudio,quoinDeoperChriftum deledatur,tantarun�fnbsp;Largitore facit �Cpatitur.

Vides ergo, fi cognofeimus ea, qu� nobis data funt, maxima S-'P*'^ |,j|ii UtPetrusait,moxper Spiritumdiffundi in cordibusnoftris charifatem,q�J3nbsp;hilaresjomnipotentes operatores,8C omnium tnbulationum ui�oies,p'^*,,tl'inbsp;rumferui, nihilominus tarnen omnium Domini fumus, Q.ui uer�nonf^�j^t*'nbsp;cunt donatafibipcrChriftutn, ijs Chriftus fruftra natus elf,pci opery'* �nbsp;dunt,ad iftarum rcrum guftum SC fenfum nunquam peruenturi,nbsp;ximus noller necelsitatem habet amp; noftra abundantia indiget:Jtaamp;ilt;j55nbsp;Dco necefsitatem habuimus SCmifericordia eaisindiguimusjdeo ficutF^ *nbsp;leftis nobis in Chriftogratisauxiliatus elf: Ita�C nosdebemus gratisp^^S'/''nbsp;operaeius proximo nollro auxiliari, SC unufquifqj alteri ChrtItusqnbsp;UtfimusmutuumChrifti, amp; Chriffusidemin omnibus , hoc eftuer� Cbr'

Fi(lejretrlt;ib�4pecc.'�o. Tom. 2. lenenf fol.iSo.Pfal.ij. Proponebam ^^,111'�': �n confpedfu meo femper. Facitautem haec propofitio Domini, cornbsp;hilare �C fpontaneum ad omnia bona opera faciendo �f malafercnda�nbsp;propofito, ficut f�pius di�f um eft,ordienda eft bona uua amp; bonumnbsp;enim non libentifsim�faceretSf �nderet, quiconfiditfefe placereDco, ,nbsp;num efle fibi fauentem ac propitium cquot; Q_uod peccatum quantumuis �nbsp;non contemneret eadem fiduciain Deum nixusi Ver� non facir,nccf-*nbsp;tell malum h�cfides,ficutnvcuinciabullomalo. Nemocrcditqu�i^*^nbsp;maIo,SCmoueat ad bonum fiduciaifta,nifiexpcnus.

Fideinhabetiscontraconfcienti�m�gerenonpotefl. Tom.i.fol. yij.DeUOtisl^^ ^^[jiS';-Chriflus per auditum uerbi fut, cordi manifeft atus, quod ipfe f�t, qui cerdos fadus eft, nobis datus, �uum Sanguinem fuderit, noftranbsp;nos in fuos acceperit. Hic inquam auditus cor I�tificat,confcientian^nbsp;deat diccre St^ gloriari in ipfo � Si Chriftus promeamp;Smeuseftjqi�i^job'^iMjnbsp;Quomodo non placeam ego, 8C opera omnia mea, fi Chriftus meus^ f^jiJ^^;nbsp;fti dNunquid Chriftus difplicere poteft Ecce ifta eft fides,nbsp;cet, quam qui habet, contra confeientiam agere non poteft, quianbsp;bitare fefe placere Dco. Qpi uer� non habet, non poteft nonnbsp;am agere lempcr,quia non poteft non dubitare, fefe placere Deo.nbsp;promifsio Dei,�^pignus promifsionis Chriftus,relida fola naturanbsp;quid Deus de le cogitet. At habenspromifsionem fiC Chriftumcettnbsp;quid Deus fup�r ipl�ro cogitet, nempe cogitationes pacisjpropic^^^jjp^ ,i(*nbsp;Chriftt,clamantem rcmilsionem pcccatorum,3^ Abba Pafer,in

Exerdtiumfidei. Tom. 4. lencnf. fol, 4�8,PfaI.2. Grad, Hoc j itm, de quo Dauid hoc in loco nos admonet, ut difeamus refpiccrenbsp;ncs de uerbum, ac iudicare fecundum oculos furfum leuatos, nonftlt;^

DE FIDE IVSTIFICANTE, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43?

Expcnmurautfm fitcTfieoIogiamefiejnfiniratnfapientiam, quaenun^ fukfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perdifci pcuir. Videmusenitn mutationcm,quant

f�filsofFerunt, Hcdicrcd� iialco,cias morior. Id periculum facit utc�iunt j)qi f*'3�uguftiora elle uideantur^qu�mut nospofl�nccaperc amp; totacr�aturaf�tnbsp;JJ �^qualiinferniis. Sic Caro oler, qtram etiaminfpiratSathan ut non Deumnbsp;''Uitamuideatjfed infinitum malum ei�e iudicet� Atqui hoc non iudiciu.m,fednbsp;^idacium carnisnoftric,Slt;' Diaboli eft contraquodpugnandumeft SCcreden-,quod etiam in morte nofira Deus maneat, �� nofter Rex Chnftus uiuat,innbsp;^^lusconfpckflumeamors, cumomnibustn'bulationibiisamp; pencuhsfitunum ni-^quot;.Quidenimmorsc�quidliberorum aiinTsi�o.fiC fimil�afunt,fiad Deum conf�ras?

Sedhancautemquis fad's didicit.'� Loqui^V doccrealiquo modo poOumus, 'tdexperimenus �C ufu oportet fieri Thcologum .utcumDauidcaffirmemus,nbsp;Nondabitpedem tuum in commotioncm,hoceft,non finette fubuerd.Caroenininbsp;fcfldmat,quiaienrir non foltimmoueri pedem,fed fe prorfus (onculcati. V id. Fi*nbsp;lium Dei quid paflus eft.uide lohannemBaptilfam,Mariam .Apoilolos J^roplie-i3s,quidpa(sifunt,uidc hodie Ecclcfiam,quid qu�tidie patiatur. H ec expcrien�nbsp;ill proucrbio lot urn fecit,quo dicitur4Q.uoquirc^ nequi,oreofoeliciorjt.icpmun*nbsp;dusmetu horum periculorum difceditab Euangelio* Ira contiarium apparerabnbsp;'o,quodinhocloco Dauid promittif. Videturenim Dominus dare ped miitnbsp;Commotioncm, fed uidetur tant�m, reuera non facit, ac uideturcarnucontr�i�pi*nbsp;'�'USamp;: fides iu^iicant banc e�e exakationem coram Deo�f gloiiam. Indicantnbsp;�^oncm, quae ob confefsionem Euangelij fubitur,efleinitiummeliorisamp;^ �tern�nbsp;^�'�Jgnominiamiudicanteflein�ftimabilemgioriam inoculisDei. Hoceft fi-Qei udicium^f tf, caro aliter fentit,fed ex fenfu carnis non eft faciendum iudicium�nbsp;^oorfumenimpertineret dotftrina uerbi 3^ huiufmodicxhortationes amp; promilLnbsp;''ones.�� Igitur maJum eft, conuertendum in bonum, �C ibi caro concludit fedari,nbsp;Wdieinconculcation�lutblbi fidesfecundum uetbiim pror.iinciarcdebet.�anbsp;^oarife Filio Dei,SC conformem fieri Cl)rifto,Credenda enim funt hxc tanquaranbsp;*0uifibiIi3,�^ etiam infcnfibilia,nonuidenda Sc fentienda*

Q.uiautemnonuoluntcredere,fedfequifenfum,hi puneftum gloti��C de-^'�fumhiiiufmundireiigunt.fed quam mifera eorumerit conditio,cum poft moe to'equot;�'^''^^��'^'^**�*^�^cidq,excipicntur atternis doloribiis S)C lachrymis � Q.uanlt;nbsp;Lazaro acgrorareamp;egere ad modicum, quam cum dunte hienbsp;Ollinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;torque�i in acternafiammar Pertinetigitur haecdotftrinaadeos,

fentire,Utdiftinguantinterpericula tua�CDeum,0C inu Cmnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;centum defiganr in calamitatem pr�fcntem, fed leuent ad auxiliunt

fu in uerbo promiftum. Nam periculaillaquibuscredentesexpofiti li � ��^ciuent pcdem,fed fides facit ut res non moueatur ad lapfumjed ut qiia-tittn^�''nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;periculorum,6Cconferamus pundum afflicftionis,

3 *)squ3. infinita funt,ficuteft ipfe Deus,eiuspotentia,gratia,Denic^*etetsgt; quam promifit credentibus in Chriftum,

tu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Galaf.cap.5,Fidespercharifatcmefficax. Hunclo-

gt;Ul?f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuam fenrentiam,qua docent nos charitate ieu opt ribus

iu(i'f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acquifira raceo}non

lum f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;charitatem.Q.uiacharitatem uccanrgratiam gra-

�l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, hoc eft, iuftificantem ( ut noftro uerbo,feu Pauli porius, loquar)

�ritatem deinde acquit i noftro meritocongrui,8Cc, Q,uin hoc affirmant, Fi� jji^5�^�^*kifuram,ftarepofr�cum peccatomortali. Adeo in totum transferuncnbsp;'f�fionem� fide, �iffolotribuunt (hac rartone)charitati� Atque hocuoluncnbsp;tUrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pf�^^�P^'^l'J'^�^^�^omftraium habere,Fides cjuac per chatitatem opera-

da/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paulusuelit dicere, Ecce, Fides non iuftificat, irao nihil eft ,nifi acce-

440 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE FIDE IVSTIFICANTE.

Ver�m h�c omnia monftra funt, per homines ignauos confida; Q-nimferatdocerlt;,Q,uod fides, donum Dei per Spiritum S and um infufun��: .j�

U opinione,exhifi:oria concepta loquerentur, toleraripofl�nt, Im�dchgt;gt;�,pjflt; fide red� loquerentur. At de fide infufa fie (entire, hoceft,plan�nbsp;prorfus nihil de fide red�intci�igere. Deinde hune locum Pauli pernbsp;(ut dicitur ) uitr um Icgunt, �f textum d�formant ad fua fomnia. Non , jei^nbsp;Paulus, Fides, quae per ebaritatemiuftificat, Nee dicit,Fidcs,quae pernbsp;gratum facit. Talem textum ipfi fingunt, amp; huic loco per uim intrudunt.nbsp;minus dicit,charitas gratumfacit. Non ficdicitPaulus,fcdficdicit,Fid�5^^j(inbsp;per charitatem Gperatur, Opera fieri ditit ex fide per charitatem,nonnbsp;hominem per charitatem. At quis eft tam rudis Grammaticus, qui -(j,?nbsp;bulorum uirtute intelligat, Aliud efle iuftificari, aliud operari �nbsp;aperta funt uerbaPauli, Fidespercharitatemoperatur. C^aremanifeu^ ji?nbsp;turn eft,qu�d illi uero 0^ germano fenfu Pauli (ublato,pro operari, intell�S^^^jjiifinbsp;ftificari,0(S per opera iufticiam, cum etiam in morali Philofophia faceri cognbsp;opera non efl� iufticiam,fed � iufticia fieri opera,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .(ii*

Porro Paulus hie non facit Fidem informem, �f rude uelut chaos, hilfit ncqj efTe, nec�agere, Sedoperationem ipfamtribuitfideinbsp;Non fingens rudern quandam �C informem quaIitatcm,fedaflerensefh^Vp[)gt;nbsp;operofam quidditatem, ac uelut fubftantiam feu formam ( ut uocant)nbsp;lem. Non enimdicit,Charitas eft efficax,fed fides eft cfRcax, NonChatit^^^qii*�*nbsp;tur,fed fidcs operatur, Charitatem uero facit fidci uelut inftrumenrutfl�P^^^ei��'nbsp;operetur. lam quis nefeit, quod inftrumentem habet uim,motum 8^nbsp;non �f�ipfo, fed � fabrojoperatore feu agente cquot; Qjiis enim diceret,nbsp;uim�^motum fecandifabroc� NauisdatuimS^motum nauigandinaut^' [�nbsp;Efaiae exemplum adducam, Qin�s dicit, Serra trahit fabrum,8^ bacuius 1^nbsp;num � Non diflimile eft, quod iftidicunt, Charitatem efl�formamfid^�^oi�^^nbsp;buere uim SCmotum fidei ,(euiuftificare, cum Paulus nec opera chariiat^

dat, quomodoconccderetiuftificationcm fCertum igitur eft,iniuriam2g^^0))f''nbsp;fol�m Pauli fed ipfius quoc^ fidei S( charitatis,hunc locum pro charit�' ,nbsp;fidem efle deprauatum.

Sed ita acciditignauisIeAoribus, Sfquifuascogitationes iacrarum literarum. Cum uacuiaccederedeberent,86ex(acriSliterisrcfc^L^nbsp;�ationes,Deinde uerba diligenter confiderarc,pr�cedentia cumnbsp;ferre,8( hocftudcre,ut integrum fenfum alicutus loci caperent,nontn^*�nbsp;cabulis aut excerptis uerbis, fua fomnia aff�ngerent.Paulus enim hoc loC pclt;gt;^nbsp;git,Quid fit fides,aut quid coram Deo ualeat. Non (inquam) deiuftifi^^pC^^nbsp;fputat. Hoc enimfuperiuspertotumprolixefecit.ScdbreuiuelutEpip^^pici'Lnbsp;te concludit, quid fit ipfa uita Chriftiana,dicens,In Chrifto lefu neejjnbsp;nbsp;nbsp;jcS*�j

net� preputium quicquam ualet,fed fides per charitatem opero(a,ldcft� p3Cpp*j fida nee� hypocritica, fed uera amp; uiuax, �a eft, qu� exercer urget ho .^(;pnbsp;per charitatem. Hoc eft tantum diccre,Qui uult efle uere Chriftianusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poj

fti regno,hunc oportet efle uer� credentem.Ver� autem non ritatisfidem non (equuntur. Et fie utri^�dextris 8C finiftrisexcl^nbsp;Chrifti hypocritas. A finiftris ludaeos QC operarios, dicens. In Chrif^^inbsp;cumcifio, id eft, nulla opera, nullus cultus, nullum prorfus uit�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

des fine omni fiducia operum ualet� A dextris,ignauos0(f inertes dicunt ,fi' fides fine opere iuftificat, ergo nihil operemur, fednbsp;faciamusqua�uolumus. Nonficimpij, dicit Paulus. Verum eft fine opnbsp;lam fidem iuftificare, fed de fide uera loquor, quae poftquam iuftifi^^ -j/nbsp;fiertet ociofa,fed eft per charitatem operofa.

^cutdixi,Totamintam Chriftfanam Paulus hoc loco pingn/cihcet ^rgaDeiim intus, �Ccharitatem feu opera erga proximum foris, Vcnbsp;ftfisjjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit Chriftianus,IntuscoramDeoperfidem,quioperibusno^

'uP��*� coram hominibus,quibus fides nihil prodeft,fed opera feu 'lts \ igittif forma uit� Chriftian� audita feu cognita,fcihcet quod fit fi*nbsp;5�^*'as( ut dixi) nondum dicitur,Qtiid fit fides,Quid fit charitas^H�ce*nbsp;uE'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam de fide feu interna natura, ui ufu fidebfupr� difpu-

''''atu �jl�^�^ocuitefle iufticiamfeupotiusiuftificationemCoram Deo, H/cdi*

^^unclocum nemo fed�fapiens,poteftintel�igerc de n�gocie iuili' Chriftianorum. Et efiplan�nbsp;5i�'l denbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;falIaciaCompofitionis�C Diuifionis.ubi de parte accipitur,

^icitur. Neqj enim Dialedica pati debet figuras Synccdochas�^ , c�fitMagiftra docendi,definiendi,dimdendi�(^nbsp;tiP'^�:^f^P�^oP*�fjfsim� Qualis cnimefieteaDialedica,nbsp;d^B't a corposnecfineanima�fcorpore eflepoteft, crgocorpusin*nbsp;* Eadem Dialedicaeft, Vita Chriftianaefifi*nbsp;fides per charitatem efficax, ergo char itasiuftificat, no niblanbsp;�celTant humanafomnia,

lt;^fflt;^3mus,qu�m horribiles finttenebraein iftis Ae* bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol�mfidem,fedetiam charitatem in Chrifi�anifmocontemnunt,

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fatigant operibus eleditijs,rafuris,ueftihus,cibis,�fahjsinfinitis

A^^�^U'Sjquibus uolunt Chriftianiuideri. Sedftathicliberrimus '^ff'^�^tis uerbis,Chrifiianum facit, Fides elficax per charitatem,nbsp;�if gt; q^/'^'^�^num facit cucullus, ieiunium, ueftis,ritus,Sed fides uera erganbsp;proximum �f benefacit,fiue fit Scruus, Dominus,Rex, Pon*nbsp;5(^�'^0ru ^y^��PU�'puratus,pannofus,carnibusuefccns,pifcibusUtens, Nihil,nbsp;idquot;! '�^��f^fi'ifitanum, fed fides Sgt;C chantas,C�tera funt omniamendacianbsp;tarnen nihil eft contemptius ea ipfa Fide Sf Charitate apudnbsp;'^finbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uoIunt,SC plane Ecclefiafandior,qu�m ipfa Dei fan*

f^-urfus fuas laruas Qi. figmentaelediciorum eperumadmirantur tegunthorribilesfuasidolatrias,impietatcs,auari*nbsp;� regnum. Tamnbsp;initioufque

�it p haE' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�^^P*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debcmusigitur dubitareSpiritum

ai nobis, fed cert� ftatuere Qi agrtofeere nos efl� templum, �^'^v�^tcrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sandi, Nam fialiquis fentit amorem erga Verbum,

'��Ptir^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, cogft^t, didat Sf fcribit de Chrifto , is feiat,hoc

^human� uoluntatis aut rationis fed donum Spiritus Sandi,' t� Vquot; K-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Spiritu Sando fieri. Contr�, ubi odium Qi con.

Diabolus, Deus hnius feculi regnat, cxc�cat Qi capti. �^Odi� � f�^^�^inum, ne illis fulgcat lux Euangelij, glori� Chrifti, Idnbsp;�n uulgQ uidemus, qui nihil afficiturVerbo, fed fecurrifsim� con.nbsp;temnit.

44� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEFIDEIVSTIFICANTE.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ajf�'

temnit, ac fi' prorfus nihil ad fe pertineren In qmbus uer� eft aliqna gpifi* fptriumcrgauerbum ,i'ili agnofcantcum gratitud'ne, iftumaffecftuinpnbsp;tum Sandum fibi infufum efle, Cum ifto enim affedu non nafcimUi,nbsp;legibus crudiri poflumus, ureum acquira mu s, H�c plan�nbsp;tio eft dexter� excelfh Itacp c�m libenter audimus praedicari de Cbn j,jpnbsp;Dei,qui pfopter nos fad�usel�homo,ԣ^CubiecirfefeIegi,utnosrediE�^nbsp;Deus per �C cum ifta praedicatione cert� mittit Spiritum SanCtum innbsp;ftra.Ideo maxime expeditpijsfcirefe Spiritum Sandum habere.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,

H�c dico pro confutanda Sophiftarum �i. Monachoruffl drina,quamdocuerunt5�(' ftdrueriint,uidehcet,Nemin�cert�polRi'^P^�||jft'^nbsp;pro uirUi fuabencoperetur 8� inculpateuiuar, Vtrum ingiatfafiunbsp;(enria iiu gatilTima �C reccpttfl�ma fuit Principium articulusqui*^^��nbsp;tofoPapatu^quo dodfrinamfidci prorfus obruerunt,fidcm euerterunf/nbsp;tias perturbarunt,Chriifum ex �cclefia fuftulerunt, omnia benefilt;^*^^(,(,i^nbsp;Spiritus Sandi obfcurarunt amp;^abneg3runt,uerumcuItumDei fnbsp;latrtam .contempium Si blafphemiam Dei in cordibus hominumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

qui de uoluntate Deiergafedubitat,�(f non cert� ftatuitfeefl�ingf^jjlZ poceft credere fe habere remifsion� peccatorum^feDeo cur� eflcjfcnbsp;Auguftinus red� Si pi� dicit, Vnumquene� {idem fuam

fl earn habet. Hoc ipfi negant,Abfit,aiunt,utcert�ftatuam,qu�dfigt;�^*^i,,5^ qu�d fim fandus,qu�d habeam SpiritumSandum,etiamfi fand�n*^ yii�^nbsp;mniafaciam* Hancimpiamopinioncm,quatotumregnumPapatnid^' (nKJnbsp;cent^lTimam peftemuos iunioresfugite Si exhorrefeite, quia eanbsp;eftis. Nos fenes in ca � puero educati fumus,camc� ita imbibirnus.nt^^nbsp;in imis uifcenbus cordis noftri. Jdeo non minorf laborededifcimu^^jCidiiJ�nbsp;ueram fidem difcimus. Omnin� autem nos cert� ftatuere oportet,q^onbsp;gratia,quod placeamus Deo propterChriftum, quodhabeamiisnbsp;dum, Q,ui enim gt; piritum Chrifti non habet,hic non efr eius. Deinlt;^^nbsp;dubitanscogitat,loquitur�(^operatur,peccatumeft, Qjiia omneq^nnbsp;cxfide,peccatumeft.

Q.uare fiue fis Verbimjnifter,fi'ueguberncsRempubIicamjC^dd debes.tuum officium placereDeo, Illud autem nunquam ftatuerepot^��nbsp;beas Spiritum Sandum. Atais, Nondubitoofficium placerenbsp;dinatio dimna, fed de perfona dubito, an ilia placeatf Hicconfulenda^ i,iPj3nbsp;logia, qua? praecipu�hocagir,utcertosnosreddat,quod non fol�m of*';nbsp;Ibnae, fed etiam perfona ipfaDeo placeat. Quia perfbna baptifafaj*nbsp;Chriftum ,fanguinccius ab omnibus p�ceatismundaraeft, uiuitin*�^nbsp;clefi'a�jtem, nonfol�mamatpuramuerbidodrinam.feduehemente)'^^^^^nbsp;det earn propagari. Si numerum credentium augeri. Contr�.odit P^rnbsp;naticos fpiritus cum impia fuadodrina,luxta illud:Iniquos odionbsp;autem tuamdilexi,

Jdco ftatuere cert� debemus, non fol�m officium noftrum etiam Perfonam noftram,Q,uicquid ca etiam priuatimdixerit,gefrerif�^i.jji*',^nbsp;rit, placet Deo. Non quidem propter nos, fed propter Chriftum,nbsp;pro nobis fadumeflefub Legem. Sumus autem certilsimi Chrifiump'^ js/nbsp;eum fandum efte,8Cc, Quatenus I'giiur placet Chriftus, Suf in eoli3f�^�^^^3Clt;|nbsp;nus Si nos Deoplacemusacfandifumus. Etquanquam hafieatpecf^^nbsp;in carne, 5C ptaetcrea etiam quotidieadhuclabamur. Tarnen gratianbsp;lentior eft peccato, Mifericordia Si ueritas Domini regnat fupernbsp;num.Quarepeccatumnonpoteftierrereautdibiosnosreddere degfnbsp;�robis, Chriftusenim G'gaspotentiflimus,fuftuJitLegem peccatufi�^^ipji'lnbsp;JVlortem Si omnia mala aboleuit. Doneeille eft in dexteraDci,int�''f ,J- Inbsp;nobis,nonpoflumusdegraiiaDexerganosdubitare,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

DE FIDE IVSTIFIC�NTE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44�

ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qiioqj mifit Deus Spjn'tum Filfj fui, ut Paulus bic att, in corda no-

Chriftus autem ccrnflinius cft in Spiritufuo,fe DeopIacere,Slt;fc� IdcoS� ^^'^demSpirirum Chnfti babeamus, debemuscerti efle,nosefle in gra�nbsp;ftj�tunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9^� certuseft. Hoc de teftitnoniointcrno,quo cor cerriflim�

vtfyp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gra ia,fe habere Spintum Sandum, Externa uer�figna,

f'ffri '^*^bP'^nt,libentcraudiredeChrifto, docere, gratiasagere, laudarc, conlt; difpendio etiam rerum �d uit�. Deinde fecumdum uocationemnbsp;nondelcdari peccatis,noni'rrum-� ^itnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocationem,fed propri� (eruire,adiuuare fratretn egentem, con�

*^r Ift'sftgniscerti reddimui �dconfirmamur �pofterion,nos eflc Imaginantur�d impijfeiftafignahabere,fednihilminushabenr�nbsp;'^tfhnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Papamfua dodn'na tantum perturbare QC ad extremum

L*Pii �^'f^donem adigere confcientias. Quia nonlolnm docet,fed etiam pr� o*quot;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut Pfalmus ait, mhil eft cert/. Et aiibi,

labor �d dolor,uidemus autem hic,quanta fit adhuc infirmitas poftemus ftatuere, nosefte i'ngratia nobis peccatanbsp;^^nos habere Spintum Chnfti, nos efte Fi�iosDeijtumprofed��tinbsp;pro hoc inenarrabilidono. Qiiiauer�fentimuscontra-lj^*'*�re^^�^*^orem, dubitan'onem, trifticiam,�dc,Ideononaudemushoccert�nbsp;�^dicatmagnam praefumptionem acfuperb/ameft�,nbsp;farrogate* Ideores ifta turn dcmumrede itelligitur,c�m ad u-�. ^f'frtur.Sine experientia enim nunquam difcitur.

afluefaciatfe,quod cert�ftatu�t,feeft�in gratia �d per� K ^tt�. placere cum operibus* Si autem fentit Ce dubitare,exei ceat Fidemnbsp;dubitationem, ac nitatur ad certitudinem, ut dicere poft�r,Scionbsp;rneam dignitatem aucnbsp;hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P�^opter Chriftum, qui propter nosfubiecitfc Iegi,�d tulic peccata

?liunc ego credo. Si ego peccator fum�d erro,ipfeiuftuseft,errrare libenter audio/Iego,canto, fcribodeeo,nihilmagiscupionbsp;^*'�eliumipfiusinnoterceremundo,�dmultosconuerti*

teftantur Spiritum Sandum adefl�-T alfa enim non fiunt h uma-cxercitijs aut laboribus acquiruntur,fedperChri-,quiprim�m noticiafuiiuftificat nos,Deinde cr��t cormun=! blam,qua ftatuimus nos placerenbsp;�PP'^*�', Donar item certum iudiciurn,quoprobamusca,qu�priusnbsp;If l'^Aprorfus contemnebamus, Debemus igitur quotidie magisnbsp;incertitudine ad certitudinem,�doperamdare, ut iftam pefti-? �P*f^�onem (Qjiiod homo dub�taredebeat de gratia Dei)qu� totumnbsp;fidubitamus nosefte in gra-?^'f^C)^optopterChriftum,NegamusChriftumnosredemifle,nega-'lubeneficia* Vos iuniores facile puram dodrinamnbsp;poteftis, Quia ea non-

Potuiffet Paulus dicere, Mifit Deus Spiritum Filii fui � *o�ocantem Abba Pater, Sed confult� dicitclamantem, ut indi-�t lliu *�'^^�'Chriftiani,quiadhucinfirmuscft,�dinfirmitercredit.Rom.8.nbsp;th'^�'5te�^^^*^�^��^^quot;'�S^�'ft�J'^�^^oarrabilem, Similiter,�t Spiritusadiuuatin-^'^�f ��oftras inquit,lS!am quidoremus,utoportet, nefcimus,fed ipfc Spiri*

confolatio,qu�d Paulus hic dicit, Spiritum Chrifti, fJeo in corda noftra,claraare,Abba Pater�t^c.ltem Ro*8,adiuuare infir-mitates

444 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de fide IVSTIFICANTE.

mit�tes nofttas,amp;f intercedere pro nobis gemitibus inenarrabilibus, tocrcderetj�leinnulla afFh(flione,quantumuts magna,deficcret* pf�*nbsp;banc fidem impediunt� Prim�m, qu�d cornoftrum natum eftinnbsp;de,qu�d hoc malum nobis naturaliter ingenitum eft, quoddediuinonbsp;nosdubitamus,nonpoflumuscert� ftatuerc,nospIacereDeo,nbsp;obambulataduerfarius nofter Diabolus, edens terribdes rugitus,�cnbsp;peccator,ideo Deusirafeitur tibi, 8C damnabitte in �ternum. Centranbsp;mosamp;^intollerabilesclamores, nihil plan� habemus,quo noserigan^usnbsp;temus,nifi nudum uerbum,quod proponitnobis Chriftumnbsp;morns �C omnium malorum. Sed huic adhaerere firmiter in iftonbsp;pauoribus confcienti�,hoc opus, hic labor eft* Nulli fenfuinbsp;Chriftus.Non enim uidemuseum,non fentitcorintentationenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(,i

SiC auxilium, Im� tune apparet Chriftus irafei nobis SC defererenos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

tir homo in tentatione uim Peccati, infirmitatem carnis,dubitatto��;^pi3\^ �gnita tela Diaboli, tcrrorcs mortisjfcntit iram �C indicium De�nbsp;tii�imos ac horribiks clamores edunt contra nos, ut nihilprorfusui�nbsp;quum,qu�m defperario ac mors �terna*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� i

Af in medtjs iftisterroribuslegis,tonitruispccc3ti,concuflion*^^^fjci�d SC rugitibus diaboli,incipitclamare (ait Paulus) Spiritus Sandus jjXJnbsp;ftro, Abba Parer. Et clamor ipfius longiflim�fuperat�Cperruinpi^nbsp;fornlTimos ac horribiles Legis,peccati,mortis,diaboli,�Cc.penetratnUPnbsp;nbsp;nbsp;J

Ium,ac pernngit ufcpadauresDei,�Cc.Significat ergo Paulus hisuer^t^�^^yjuM tatem adhucinptjseflci IdemdocetRom.s.c�m ait Spiritus adiun^ttnbsp;tesnoftras. C�migitur fenfuscontrariorum fortisfitapudnos,hocen/gj(,i�nbsp;fentiamus Deumirafci,qu�m fauere nobis,6Cc. IdeomittiturSpin^'^Lpr'^nbsp;in corda noftra qui non fufpirat, non inuocat, fed fortiftim� clamat,^^^|jjFnbsp;intercedit pro nobis, fecundum uoIuntatemDei,gemitibus inenaffnbsp;Qiiomodo�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jidT

Jn fertjs pauoribus SC cettaminibus confeienti� apprehcndim^^3i^'J^^, Chriftum, �C credimus eumfaluatorum noftrum. Sed lex turnnbsp;Sc peccatum conturbat nos,Impugnatdeni^ Diabolus nos omnibirs��^^j;r^,;nbsp;acignitistelisfuis,8Cconatur totis uiribuseriperenobisChriftum,SCO��nbsp;folationes excutere. Jbi parumabeft, nefuccumbamusSC deiperemf^�^jiiC*;nbsp;enim turn arundo ilia contrita,8C Iinumfumigans. Inerim tarnen Spirit��,nbsp;adiuuat infirmitates noftras,SC interpell�t pronobis gemituinenarf^Pj^js' ,nbsp;teftimonium fpiritui noftro,quodfimus Filif Dei. Hoc modo in r�tr�fnbsp;gitur mens,fufpiratad Saluatorem ac Ponnficem fuum IefumChriii�^�(fi �nbsp;infirmitatem carnis,atq; icerum confolationem concipir,0C dicif, Abbanbsp;ftum ergo gemitum,quern nos uix fentimus,uocatPaulusclamoref�^^^i.ijj^nbsp;tum inenarrabilem, qui replet c�lum 8C terram. Deinde etiam clanrot (nbsp;mitum Spiritusuocac,qutanobisinfirmis�C tentatis,excit�t Spiritus^�nbsp;morem in corde noftro.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Vt maxime igitur Lex, peccatum, diabolus, magnos SC^gi* (�)gt; contra nos clamores, quiuidentur totum ccelum S)C terram replere,ac�� ^P',1nbsp;uincere gemitum cordis noftri, tarnen non poftunt nocere nobis.nbsp;hihoftesnoftriinftant,accufant�Ccruciant nos fuis clamoribus,hoci�^^^(ii^j, 'nbsp;mifeentes apprehendimus Chriftum,corde�Core inuocamuseum,b^^^,5iLnbsp;eo, SC credimus eum pro nobisfadum fubLegem,ut nos�maledii^�* |}c'Lnbsp;meretjUtc� peccatum �C mortem deftrueret. Atep fie apprehenfoCi�^^^ii)'�nbsp;clamamus per eum, Abba Pater, Ifc� clamor nofter long� fuperat claifnbsp;poli,8Cc.

DE fIDE IV S T IF i C A H T Ei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44^

1 Ver�in,vfquc adeo non putamus iftum g�mitun�, qucm cdimus in his tcrrorigt; *nIncl'mbecillit�te noftra, efl� clamorem, vt �gr� depfehendamus efl� g�mi-Fides enim noftra,quae fie in tcntatione fufpirat ad Chrift�m, irifirrnifsima eftgt;nbsp;noftrum attinet� Ideo hune clamorcni non audimus* Verbumnbsp;�'�nliabemus,quoapprehcnfo in ilia lutfta^ refpiramus paululum ac ingcmifcpnbsp;^5*� Huneque noftrum gemitumaliquo modo ientimus, clamorem veto nOnau*nbsp;Ille ver� inquit Paulus, qui icrutat�r corda, intelligit quid fpiritus d�fider�tjnbsp;Huic cordium ferutatori, ifte exilis, vt nobis apparec,gemitus, eft fortifsimusnbsp;gemituSj in cuius comparatione,maximi �c horribiles rugi-�nbsp;�^i^obj�niF^rni,prorfus nihil lurit,necaudiripoflunt.Noilnbsp;Paulus h�cgemitum ptj cordis affliefti vocat clamorem, 8gt;C gemituminenbsp;Put Pquot;^Fpiritus. Replet enim totum c�lurn, ac tam fortiter clamat, vtangelinbsp;�C nihil vlquam audire, praeter iftum clamorem;

Rcm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnino contrarius fcnfirs.Non videtur ifte exiguus nofter

Putj^^ �^^P^�^ctrare nubes, qu�d folus audiatur in c�lo, � Deo amp; Angelis. Im� P�'�ftrtim durante tentationc, Diabolum horribiliter contra nos rugire,nbsp;collapfiira efle,omnes creaturas minari mal�,nbsp;le j Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�pcfiri,ac veile nos deglutire. Hic lenfus eft in corde noftro, bas horribigt;

terrificam faciem nos audimus �C videmus. Atep hoc eft, qu�d Pau�-^111^�*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infirmitate noftra perf�ci, Eft enim Chriftus,

��ifn ��^nipotens,tum ver� r�gn�t ac triumphat in nobis, quando nos tam infir Vt vixgemitum ederepoftimus. Ver�m Paulus diciteumgemitum,irtnbsp;^ei efl� fortiisimum clamorem,qui totum c�lurn ac terram replcat.

plj ocat �d Chriftus Lucac.iS. in parabola de iniquo iudice iftum gemitum cordis % �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;talem clamorem, quiindefinenterdie acno�leclametadDeum,

iudex iniquus dicat. Num igitur Deus non faceret vingt; fuorum,clamantiura ad fe die ac no(fte,�� patienti� haberet fupernbsp;^to^t cit� facietvinditftam illorum. Nos hodie in tanta perfecutioncnbsp;�r)�jf^^'^�^ioncPap�,tyr�norumacFanaticorumfpirituum,quiimpugnantnosnbsp;*. Finiftris, nihil poflumus qu�m �dere taies gemitus, ac ifti fucrunt bom*nbsp;F�rio,. '��^^��umenta noftrabellica, quibus difsipauimus totannisconfiliaaduer-demoliri c�pimus Antichrifti regnum. Illi etiam prouocabuntnbsp;ftat''nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduentus lui gloriofi, quo abolebit omnem principatum^

^�^acvirtutem,ponct^omnesirtimicosfubp�desfuos,Amen� iu�^�^^xodi,i4.1oquitur Dominus Mofi ad mare rubrum,dicens : QuH clamasnbsp;Mofes non clamabat, f�dtremebat, ac pen� deijjerabat. Erat enimnbsp;Incredulitas videbatur regnare in eo nort fides, Videbat enimnbsp;SUajj^ itamontibus, exercitu Aegyptiorum,acmari concluftimjvtnuFnbsp;^^Fugere. H�c Moles ne mutire quidem audebat quomodo igiturnbsp;Qliare ,non debemus iudicare fecundum fenfum cordis noftri, ftd fe^

�^lis f � erigat acconfoletur, ne in tentationibus omnibus �0ri^^^^'^��^bant, fed ea vincant, non tarnen fine maximis pauoribus �� la..

�^ht aii( r'FF� fomniarunt fantftos ita habuifl� Sf)iritum San�ium vt nunquam fenle* S tentationem. Hi fpeculatiu� tantum, vt �(^ hodie fanatici homi-^'^t� San(fto,loquuntur. Sed Paulus dicit virtutem Chrifti in noftra infir^nbsp;. Item, Spiritum Sandum adiuuare infirmitatem noftram, SC inter*nbsp;P*^o nobis gemitu inenarrabili, 2�c, Ergo t�m maxime liabcmus opuanbsp;P P Spiritus

44^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE FIDE I VS Tin C� NTS.

SpintusSandiauxflio Si confblati'one, tumque maximeadeft nobiSjCU�^'* nbsp;nbsp;nbsp;?

fumus impotentes ac defperationi proximi. Si quis forti ac laeto anirno ina�^ P nbsp;nbsp;.

in eoiam fecit officium ffium Spiritus Sanctus. Inhisautem,proprieexet^ . j fuumjqui vehementerconterritifunt, Si appropinquauerunt,vt Pfalmusaibnbsp;portas mortis� VtdeMofeiamdixi, quividebatpr�fentifsimammorteiT*��^ gt;nbsp;�lt; quoquo vertebat vultum. Fuit igitur in fumma anguftia Si defperation^jPnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

que dubio fenf�t in corde fortifsimum clamorem Diaboli contra fe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

totus populus hodie peribit* nufquam enim poteft elabi� Huius maximima j lus cris autor, quia eduxifti eum ex Aegypto, Adh�c accefsitcla�ornbsp;dixit. An non erant fepulchrain Aegypto.^ Tuideoeduxiftinos, vthtcmnbsp;murindeierto. An non melius fuifletferuire Aegyj.xijs, qu�mh�cmiftrsDOSnbsp;indefertor Ibi SpiritusSanlt;ftus nonfuitfpeculatiu�inMofe, fed reuera, 9nbsp;ipfo interpellauit gemitu inenarrabili, vt foipiraret adDeum,amp;dicerct.F�anbsp;tuo iuflu eduxi populum, fer igitur opem. Hunc gemitum vocat ftriptunbsp;morem.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^5�

Ifta copiofius traeftaui, vt dare oftendercm,quod fit officium Spiritus quando hoc pr�cipue exerceat. Debemus igitur in tentatione nullo modonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

de ilia re ex fenfu noftro, feu ex clamorelcgis,peccati,Diaboli, Sii, �b't ,|ii | noftrum iequi* Si iftis clamoribus credere volumus,iudicabimus nosdeftit^*^ j,/nbsp;nt auxilio Spiritus Sanefti, ac plane proietftos � facieDei, Quin poti�snbsp;mus tunc,quod Paulus dicat,Spiritum adiuuare noftras infirmitates, Sic,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

mare, Abba pater,hoc eft, �dereinfirmiisimum qu�dam fingultum acgemit^^jjilii dis, vt nobis apparet, qui tarnen fit coram Deo maximus clamor Sinbsp;gemitus, Qiiarein omni tentatioeacinfirmitate tua,h�re�ltem inChriftoatynbsp;is dat Spiritum Sandlumjqui clamat, Abba pater. Ifque exiguus gemitus,iu^^nbsp;Deijfortifsimus eft clamor,amp; ita cozlum Si terram replet, vt praeter eumnbsp;audiat, praeterea compefeit omnes omnium aliarum rerum damores.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Obferuabis etiam quod Paulus dicit,fpiritum non multis verbis autlo�^^^i�i tione intercedere pro nobis in tentatione, fed tantum gemitu, inenarrabm'nbsp;ncc vocefortiterteftari clamorem cum lachrymis,amp; dicere:MifereremeiF^nbsp;Sed tantum ipfam clamoris ac gemitus vocem gderc, qu� eft. Ah pater�nbsp;nbsp;nbsp;.X

dem breuifsima vox cft,fed omnia compleditur. Non os,fed aftedus ib^^y ad hunc modum. Etiamfi anguftiae fint mihi vndique, Si videar defertu^^^Xnbsp;fus � facie tua proie(ftus,fum tarnen filius ,tu pater,propter Chriftum, fu*�nbsp;propter diledum�

Qliare vocabula pater, formaliter dida in corde, eft eloquentia, � mofthenes, Cicero, Si quiqueeloquentiisimi, qui vnquamfueruntinmuu jv'tnbsp;poftunt exprimere.Res ifta,non verbis,fed gemitibus exprimitur,quinbsp;bis omnium Rhetorum, non exprimuntur� Sunt enim inenarrabiles.

Multis indicaui Chrilbanum hominem oportere certiisimeftatuerej gratiaDei,�(^haberedamoremSpirirusSandiincordefuo� Hocideoft^�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

nino diicamus repudiate peftilentifsimam opinionem totius regni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

docuit. Hominem incertum debere efl� de gratia Dei erga ft� HaC 1 ftanteChriftus plane nihil prodeft�

Nam qui de gratia Dei erga ft dubitat, ilium necefle eft etiam mifsionibus diuinis. Si per conftquens de voluntate Dei, de Chrifti ,nbsp;quod pro nobis natus, paftus, mortuus eft, refurrexit, S�c� Nulla aut^�nbsp;blafphemia in Deumeft,quam negateeius promifla, negate Deum ip�^ � �nbsp;ftum, Sic. Ideo extrema fuit, non fol�m dementia, fed etiam

DE FIDE I V S TI F I C A N T �. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44?

�nachitan�oftudioallexeruntiuuentutem vtriufque (�xtis in monafteria ad regiones cC ord. nes San�tos, vc vocauer�nt,t�nquam ad certifsimum ftatum falutis i �f��mcnpoftea�callecf�oSjiufienjntdubitaredegrad� D�i. Deind�,Papa totum ,nbsp;goni�humanum v�cauitad obedientiarriSancf��Roman�Ecclefiae, tanquam adnbsp;in quo cert�confequipoflcnt falutem j poftea tarnen obediencesnbsp;dubitare. Sic regnum Antichrifti, prim�m iad��t �d inflat fandi-pr�mittit vitamaeternamobieruan-Pt�^ hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dm afflixerunt milerrimi homines corpora, iuxtapr�icri-

ji�fquot;' ^�^�narum traditionum, vigilijs,inacdia,�(fc. hoc lucri inde reportant, quod Pio*'*eorum ob�dicntia placeat Deo,nec h�. Sic Satan horribiliter lufit innbsp;lia J*'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Papam. IdeocePapatus�fl: verifsimacarnificinaconfcien-

S31, H^atcm funt, pro hoc f�o pefti�enti errore ftatucndo 2� confirmando, did�o Suntiufti�Cfapientes, �C eorum opera in manu Dei, Et tagt;nbsp;prtf� homo,vtr�m amore an od/o dignus fit. Hoc didlum alij de futuro,alrj denbsp;Vnscj ^.'�^�oDeiaccipiunt. SedvtricpnonintelliguntSalomonern, quinihilmi-�gi' loco,quam quod ipfifomnianu Deinde tota fcriptura hocpr�cipuenbsp;cert� fpercmus,conhdamus,5lt; credamus, Deum efl� mifcri-fidelem �C vera-

P, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;find qui nunc pr�ftiterit quod promifit, tradendo vnige-

*^0110 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in mortem, propter peccatanoftra, vtomnis qui credit in eu m,

nullum poteft erf� dubium, qurii nobis faueat,quin ablatum fit odium acira Dei, c�mnbsp;mofi filium fuum.Quanquam totum Euangelium hocnbsp;inculcet,nihil tarnen profuit. Hoc vnicum did�um Sa-�amp;Otij'^�^^^^intelledum,plus valuit, pr�l�rtim apud deuotarios �C f�uerioris re-^onachos iftoSj qu�momnespromifsiones confolation�s totius fcri-Chriftus ipfe. Abufi ergo funt icripturis ad fuam ipforum pcrniciem,nbsp;!� I(|a^'^f'i^fiifisimaspcenas contemptac (criptur� Scf negle�i Euangelq.

Qi^�^Papifi� hodie ornant fe, quafi nihil ma-*^*-��unif�r!nt,Idcoconuincendifiint fuis proprijsabominat'onibus,quas mundum. Id quod teftantur ipforumlibri, quorumnbsp;y. f) ^^^^creadhuc extant.

certi reddamus nos habere puramacveram�uangel�jdoc^rinamlt; '�^a�fp^^�^^ifudineimpofsibileeft, Papatum pofl� gloriari, Inquofietiamomnia *

b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;��^�cosChriftiincerta doceie, quiaiubentdubitareconfcientias,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rabie plenifunt, vt nos qui ab ipfisdifl�ntimusnbsp;nbsp;nbsp;cerf a doce-

.�^^ninat Sgt;C occidant fecurrifsim� tanquam haereticos, velut certifsimide

A * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

9^�*^ liberatifumusabhocm�nftroincertitudi-ftatuere pofEimus Spiritum Sanlt;5�um clamare, acinenarrabilern cordibijs noftn's. Hocque fundamentum eft noftnirri. Euan-nos,non benefatft� �C perfetft onem noftram,fcd ipfum Deumnbsp;hChriftum mediatorem. Contra,Papa iubet refpicere, norinbsp;riori Chriftum pontificem, fed noftra opera di. m�rita. Ibfnbsp;�n bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dubitatio Slt; defp�rati�, illic verb certitudo di gaud ium fpiritus^

qui mentiri non poteft^ Dicitenim,eccetradofiliummeum i^ te fanguine fuor�dimat� peccatis Si morte^ibi nori polTurndubitar^

44� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DB FIDE IVSTl�lCANTE.

niii velim prorfus Dcum heg�rc. Atquc h�c eft ratio �wr noflraTheologja Qlit� rapit nosc confpedu noftro,�d ponit nos extra nos,vt non nitam�rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

fci�tia,ienfu,perfona,operib.n�ftris,fed co nitamur quod extra nos,Jioc eft,P�^� -� fione �C verit�te Dei,qu� f�llere no poteft* Hoc Papa nefcit,idco impi� nugatnbsp;fuis furijs:Neminem feire ne iuftos quidem fiCfapi entes ytr�m dignifintatno^^^^pf,nbsp;�mo � iuft i Qc fapientes funt certo fciunt ie diligi � Deo, vel iufti QC i�picntcs no

Porto hoc didum Salomonis prorfus nihil loquitur de odio velfauotefy^ji^ ga homines,fed politica eft fententia,taxans ingratitudin� hominum. Tafitanbsp;eft peruerfitas amp; ingratitudo mundi,vt ben�meritis de fe,f�p� r�f�r�t mahn�nbsp;amp;C quandoep etiam indignifsim� eostraeftet� Contra, improbos euehitnbsp;jScit. Sic Dauid hiC fantf�us �C optimus Rex,eie(ftus eft � regno, Prophct.T,Ci�nbsp;Apoftoli occifi funt,Deni(p omnium gentium hiftori� teftantur multosnbsp;fne meritos de patria, cieamp;os efl� � proprijs ciuibus in exilium �(. illic miftrt v�nbsp;quofdam etiam turpiter perijft� in carcere. Qiiare Salomon non loquitur hitnbsp;feientia ag�tc cum Deo, feu de fauore Sgt;C iudicio Dei, fed de iudicijs �C volun^^nbsp;hominum inter fe,Q_� D. Multi iufti �C fapientes font, per quos Deusnbsp;ni operatur,6C pf�ftat pace hominibus. Sed tantum abeft,vt hoc agnofc�thfnbsp;vt f�petalibus pefsimam gratiam pro optimisfuis benefatftis referant.Ita^nbsp;m�aliquis omnia ben�fecerit, tarnen nefeit vtrum haefoa diligentianbsp;tur odium aut fauorem apud homines*

Sic nos hodie c�m putabamus inuenturos nos fauorem apud Germs^^^^pt^ ftroSjquodillispr�dicamus Eu�gelium pacis, vit� amp; falutis �terna�,fnuciU��^,j^j'tiPnbsp;fauoreacerbifsimum odium. Multis prim�marridebatdo(ftrinanoftra,^3�*nbsp;cipiebant earn : Hos putabamus fore amicos amp; fratres, qui nobifeumnbsp;fenfo plantaturi �� propagaturi efl�nt ad alios dotftrinam hanc.SednunceXp^^jj;^nbsp;eos el��Pfeudofratres �C infenfifsimos hoftes noftros,quierrores fer�t, 0^^�nbsp;nosredl� �C pie docemus,deprauant,amp;c.euertunt,ac pafsim f�andala inE^^nbsp;citant. Quicunm igiturpi� 6C fideliter facit officium foum, inquocunqnt^^j/nbsp;vit�fitgenere, ^accipitprobenefictjs fuis ingratitudinem, amp;c. odiumhf*^ ^nbsp;fs pro pter hoc fe n� ad mortem vfcp excrucier,fed dicat cum Chrifto,odio hahnbsp;me gratis.Item,pro eo vt me diligerent,detrahebant mihi. Ego autem

Papa igitur hoc impio dogmate, quo iufsit homines dubitarede erga fe,foftulit Deum QC omnes promifsiones de Ecclefia,obruit beneficia b*��nbsp;totum Euangelium aboleuit. Ifta incommoda necefl�ri� f�quuntur, qnhnbsp;j��n promittenti Deo,f�d fois operibus SC meritis nituntur. Hoc vbinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l�

eft hominem certum efle de voluntate Dei,im� necefl� eft eum femper ca,ac tandem defperare. Nufquam cerni poteft,quid Deus velit, quidnbsp;in verbo ipfius. Hoc certos nos reddit,Dcum abiecifl� omnem iramac � -nos, tradiderit filium foum vnigenitum pro peceatis noftris,�(fc. Redduu^ jj#nbsp;certosf�cramenta,poteftasclauium,amp;c.quae,nifidiligcretnos Deus,non^nbsp;nobis. Talibus infinitis teftimontjs de fauore foo erga nos,obruit nosnbsp;recxplof� hac pefteincertitudinis,quatotaEcclcfiaPapeinfelt;ftaeft3certonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Deum nobis pr opicium, nos illi placCre cur� elle propter Chriftum, S.S.qui interpell�t pro nobis clamore amp; gemitu inenarrabili. Eft aut !��nbsp;gemitus formaliter, vt Deum intentatione appellesnon tyrannum,nbsp;tortor�,fed patrem. Qiianqua is gerhitus tam exiguus SC �ccultus fit,nbsp;nbsp;nbsp;ptdj'�,)?

pofsit.Nam in veris pauorib.cofcientia c3 iudicio Dei lu��ns,vocare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(if,

patrem,fediniquumiratum amp;crudelemTyrannum aCiudice,atlt;jis (�n*^/ ferit cordi Satan, long� foperat clamorem S. �C fortifsim� fentitur. ApP^�^^ pi^ �nbsp;quod Deus deleruerit nos, ac velft nos detruder� ad miferos.

f�ncti, qu�runtur, proiedus fotn � fade De� Item, fa(f�usfumficut vas perditum, certc non eft gemitus,qui dicit,Pater,fed rugitus od�j Del,qui forti'ter clamat,nbsp;�nieiudex, crudelis tortor, �Cc� H�ctempus eft, vt auerfis oculis� lege, operibus,nbsp;foifu confcienti� tuce, appr�hendas fide promilsionem, hoc eft,verbum grati� dCnbsp;''K�, quod confcicntiam iterum er�git vt incipiat gemere fiC dicere, vt maximenbsp;^fcufet melex, perterrefaciat peccatum amp; mors, tarnen tu Deus promittis gragt;nbsp;iufticiam �c vi'tam aeternam per Chriftum. Sicque promiftio gemitum affertnbsp;Qui damat, Abba pater*

fijjjZ��*4lt;IenenCfol.774.Pfal.i. Omncs Chr�ftianos cxercet vex�t, imo prot' rebus aduerf�s, vel l�curitas in lactis. T aies natura fumusnbsp;captiuant nos, vt non pofsimus exultare in timor� in exultatione.nbsp;prorfus impofsibile hoc temperamentum poderis eft ( li-.nbsp;PoiVnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocabulo in Tlieologica materia vti ) quod Spiritus Sancius

timere �i. laetari funt affedus prorius contrarij, QC tarnen fi volumus n��cflc,vtrumquenecefl�eft,vt�dpaueamusamp;exultemus.

diiputarunt multa de timor� feruili�^filiafi: Ac fane '^idere, quid interfit inter pattern caftigantem filium, �f lidiorem. C�mnbsp;fifium caftigat,non abijcit omnem ^em filius. Videt enim fincm virgae,nbsp;P^trisirammetuit, tarnennbsp;niii�ricordip, T ali animo in p�na non eft fur,cum � lidlore arripitur.nbsp;^nimum talem, vt propitius non fit, ni'fi priuslaqueo ftrangulagt;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defpcrat igitur quia poene nullum videt finem.

?J?(^Q^^^conomicum exemplum admodum luculentuip cft,f�d nobis conftitutis Ij *nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poteftjDcum efle nobis patrem. Itaque timemus eum,non

enim videmus confilium erudiendi)fedferuili. Statuimus cnim �p fi^sjjpfinefine.Quiigiturh�cpofl�tfapere, c�m fentit peccator� p�nas amp; dixnbsp;*^s Dei,Deus autem,ficut pater filium,quem dih'git,caftigat.Momentumnbsp;�ternum iraftetur Dominus,hic faceret, quodSpiritus Sandlusnbsp;^�iubet,

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;artem tenuit, ficut teftantur concioncs eius. Deinde, etiam expend

Qj^�^Ho�jj.'^^lde efl�t infirma,tamen quia finem flagelli videbat, vincebat timorem, ijiedles eti� inD�uide pen�nbsp;''tex^fi^tionemnon i�ntiat. Et tarnen ficut Paulus dicit, mentenbsp;�P^ poena exilq,Deum inuocat,ftntit,non vtapud lidloremnbsp;^''^ni� locum,etiam dum plagas accipit,Hociecum ftatuit, Pater eft,nonnbsp;eft,quod timor Del, verus fitfihalis timornbsp;exultatio, feu fpc,ied fi fequaris i�nfiim, timor� i�nties exultationbsp;extingui. Sed ne ideo abijcias animum, nec deiperes fuftinenbsp;appreh�de verbum,quod concionatur iram Dei efl� momcntaneam,nbsp;voluntateeius, hoc eft veile Deum vt viuamus, non veile, vtnbsp;ly�Jltqij� hancipfam ob caufamimmittereplagas. Siefietvt�ltemguttuxnbsp;'��lis ^^^Itationisfentias, ca paulatimerefeet, vt tandem fuperet timorem,nbsp;iQ �?tarnen eiufmodi, quam,ficut teftantur exempla,fandli Dei didi,nbsp;fequi veftigia, �C hanc artem etiam diftere, Ad-�nbsp;^mnosjprgfertim fi orauerimus,Spiritus Sandlus,

�-�e(ftorem,S�ipionem3Herculem,ff ui �terna beatitudine in Paradifo cnni P�ulo amp; alijs Santftis, Quod nihil aliud eft,qu�m aperte fateri,nbsp;lam �fl� fidem, nullum Chriftianif�num* Si enim Scipio �C Numa PomP^^^nbsp;fuerunt Idolatr�,faluatif�nqcur �port�it Chriftum pati �f mori,aat quo�nbsp;eftbaptizariChriftiart�Sj��tdoceriChriftum i Adedhorribiliternbsp;omift� verbo,neque quicqtTam ftiunt de fide, fed illud ipfum ftatuunt^

Supra cnim audiuinius quoties naira�it Mofes excitat� finfl� altarfa �b Abr�h�mei amp;alijsP�tribuSjdocuifi� eos familiamfuarn, �C ad eam al�os quoqucacc�fsif�cjaudt*nbsp;u/fl� condones verbum tradituni � Patribusamplexoseflc,adiunxiflcctiaiTi votanbsp;preces fuas ad inuocat�onem piorum. Non hoc dixi, efl� genres per fe, aut ex fonbsp;ipris,aut per fuos n'tus faluaras,fed per verbum Patrum^ id quod rantoperc pr�dicatnbsp;�^falmus.jof.DcIol�ph. ErudiuitRegem,Prmcipes SCfenes Acgypti,S�c.

Atqugh�cTheologia eft, non difcernere inter verbum amp; non verbum, inter Juccm �C tcnebras Vbi enim eft verbumjibi amp; lux eftj vbi non eft verbum, ibi funtnbsp;tenebrx.Num igitur hi qui lucem �C verbum habent,coniungendi videntur cum ijsnbsp;S^hntenebris funtf Itafit nimirum, quando ab vno articuio abenatur, vt nullusnbsp;Sic enim Aegypti fubinde ad turpiorem idolomaniannbsp;funq vt tandem non fint veriti cattos mures adorare,qug infania etiamanbsp;�^cnale Efi^nico poeta ridetur :

ipv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uibus hsc, lujcuntur numina in hortis. Coluerunt enim alli� qu oqilC 3^ coepe,C^J

deflexerunt, ifti paulatim � Sarhana Sc alios di. grauiores lap-EtZuinglianiadhucmultofoediuslabenturjproptereaquodper-j^^endereerroresi

p,],y nbsp;nbsp;igitur hoc adhrmo Cum Zuinglio,Cainicam Ecclefiam aut Numam Pomgt;

VifQ nbsp;nbsp;nbsp;hmiles feruatos amp; factos eflehaeredesregni c�lorum, fed aliquos bonos

^eafdfamilia Cain,audiuine verbum amp; docftrinam Patrum peruenifleadfocietatemregnic�leftiscum EcclehaPatriareharum,

^''tl enimfolitus cftDeusexgentibusetiamfibi Ecelefiam colligare, ficut Raab fuit Cananitis, qu� recenfentur in genealogia Chriftf�nbsp;^^tlinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adiunxerunt fe pqs, fed amp; multi alij Canan�i cum illis. Non quod

errore fadta fit particeps remifsionis peccatorum, fedconuer� ab Ifraelitis* Id nimirum eft,exgentili amp; infideli,fierifidelem. Poftgt;nbsp;credidit verbo quod audiuit^ non iam amplius gcntilis, fed membrumnbsp;fuit. Sic de Naaman conuerlus fuit per Prophete Helifati verbum di

Oci limit os ineafuifl�opiniorteantequindecinl�nil�s, quod quilibethomonbsp;?t�f� p ^filuaretur. Hoc quid aliud eft, quam ex omnibus inimicis Chrifti vnamnbsp;^t})jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vnde mox fequeturfruftramifliimefle verbum, SCFiliumDei

lefum Chrifturtu Net lam vlla crit differentia inter Turcas, �i�^d�osjamp;f nos qui habemus verbum.

genres, fed dico eas nulla alia ratione feftiati,- quam pct �^fi ^lirifti. lethro facerdos Midian, vcl per Mofcn vel pet lofeph noticiamnbsp;lofeph non fuitociofus, fed diligenter dC fedulo docuit, dCnbsp;ejf ^�^ilias cum quibus vixit, ad agnitioncm Dei perduxit. Verbum nonnbsp;, fed vt Chriftus inquit: Salus ex lud�is. Veruntamen non flt;gt;nbsp;^Ht, lud�os manfit, fed propagatum eft ad genres , qu� � lud�is' accepe*

audacia di impudentia Zuinglianorum eft, qui talia docere,amp; mea-exemplo abut! audent. Non enim aliud docuineclenfivnquam.

Principes Aegypti erip f�^�^ph, qui cum eflent gentiles, nequaquam faluatifunt fuis impfjs facri*nbsp;*3pientiam de veram Dqi agnitioncm hauferunt ex concionibus lofeph,nbsp;^^�^^^�^niO'^ii�Ticonuertitmaximam partem populi,6lt; verbum eius com-habuit, auefta amp; confirmata ipfius authoritate, per mirandantnbsp;tempore famis de fertilitatis. Hue accefsit Jacobynbsp;�ifamiliafua, fuitque pulcherriina,Ecclefia,Rexfidelis,Principes pqnbsp;Pp iiij popui�^

4�ji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE NOVA OB E DIE KT 1 A

populus relt;fl�(�ntiens de Deo fine drcumcifione tarnen amp;alijs ritibus : quibufdam c�remon�js Aegy ptiorum amp; madatione pecorum concefla.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si

- nbsp;nbsp;nbsp;Quanquam poftea abieda vera QC fimplid dodrina externa tantum ��P

�crifida retinuerunt,quae etiam f�ndorumPatrum pofteritas fecuta eft, ''j vituli aureijSC f�pe ali�s.Sacn'fida habuerunt � Patribus,fed his abufi,dem�^^j)Jgt;^nbsp;ribilem Idolomaniam prolapfi funt. Sic enim folet Diabolus ex Ecclcfianbsp;fernum, Atque idem nobis Germanis timendum eft, qui tanta luce b pji'nbsp;fruimur,pro qua vt fimus grati, �C fiimmo ftudio verbum retinerenbsp;diemonemur, QC minaturDeusgrauifsimas poenas �C tenebras conteiup,nbsp;Sed facillime poterit fieri, vt aliquante poft omnia repleantur delirfjs QCnbsp;num fanaticorum qui nobis viuentibus iam non obfeure petulantiamnbsp;re,6C corruptelas dodrinaeipargereaudent, Simus igitur grati, SiC infid*��nbsp;cauere diftamus*

Geneficap,22.Tom,i.fol.i97. Bonum opus efl�illud nos adfirnlaml*�^�f^�� fit in fide amp; obedientia Dei, ab eo qui credit Deum creatorem, feruatoro�nbsp;jfeitantem � mortuis. Econtra Monachus,Sacerdos Baal, Turea, ludaeus, i*�nbsp;nbsp;nbsp;,

SicAchas magnum opus facit, fed contra Deum amp; dus verbum� Michea� 6. dicitur. Nunquid dabo primogenitum meum pro fcelerenbsp;quia non eft praeceptum. Abrahamhabuitfingularemandatum Dei, aft)*�nbsp;Quia non generaliter dicit:Quicuncp immolauerit Deofiiium,placctnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jji*�

Non pofl�mus omnes vnum SC idem opus facere,ficut in corpore uerforum membrorum diuerlas operationes eflenecefle eft� Pedes no�,nbsp;manus non ambulant, Sed vna eft obedientia,amp; vnus Spiritus S, Obed*nbsp;tern fit certa de fide, quae nulla eft, vbi non eft promifsio diuina. Netpnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qi**^

vbi non eft mandatum Dei. Papiftae �C Turcae font pleni fide fed confilt;ft� � �cunt : Ego fic crcdam,igitur fic Deo placebo. Id verb eledicium ett prop*^nbsp;.neddeoque deuotio cft,non ad Deum,fed ad Diabolum pertinens.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rgC/i

Itaque exemplum illud fingulare Abrahac non eft trahendum fo itiam. Sed obedientiam �C fidem refurrelt;ftionis,occifi' peccati,mortis,nbsp;^lio funt,imitari debemus. Poftea quifquefoo loco S� ordineineademnnbsp;.SC obediat Deo.Ita erimus foeij Angelorum,hofpites, �C conuiu�

vel tibi imperaueriSjVel quod Dominus per verbum foum te iufi�rft� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|)j'

'tio ex hoc ipfo Mofis loco fomitur,c�m de Abrahamo dicit : Abtjt 'ficut locutus erat ad eum Dominus. H�c obedientiam Diale�cenbsp;bes,quod requirit verbum Dei. Itacp vbi Deus non loquitur fed tacet,iPnbsp;'teft efl� obedientia.

' Deinde non fatis eft Deum loquf, fod requiritur vt tibi loquatur� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I* J

�Dei erat ad Abrahamum, vt maeftaret filium. Vera igitur obedientia^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

�P^5 idem efi�tjUm�ft non fuit crant ipfi hoc vt facerent,ficut Abraham erat luiliis. Sicnbsp;��Hn)/^'!��^^^�^�^^^�^E^3hgelioomniavenaere, ��Chriftumfequi, acpulchcrr^.nbsp;ol^^dienti� opus,G paruifl�t. Monachi gloriaiitur Ce idem faccre, ac pu-�nbsp;laudem,fed non eft obedientia,quia non ipfis hoc r�iari*nbsp;'^tiis^f).'^^��^^�^�8�^urnotanda h�c dcfcn'ptiocft : Abfjt Abraham ficut ad cumlo-�nbsp;Dominus ihqm�jl�cutu^ eft, locUtus eft Abrahamo vt egre-�nbsp;�^�Ergo hacc egreftio fuit fahrti�sfmi�m opus,amp; Deo gratilsima obedientia�

lt;^oI��Deun1i nomen Domini, quod eft opus fell cultus prima: tabul�, quae denbsp;pr�cipiL Complecftitur autem iriuocatio hominis Dornihi, pfggt;nbsp;*'^b�,ftdem feu fiduciam in Deum,confeisiori�m,S�c, Sicht coni�ngicnbsp;Paulus Roman.�o. Pertinent quoque ad cultum Dei, o'pera feeundacnbsp;P � ea non immediate ad Deum referuntur,

quod Mofes non dicir,inuocari c�ptus eft Dominus,f�d nomen Domi* Chriftumjficut etiam in alqs locis vocatur,Sehern,lehoua. Etnbsp;nomen Domini tum caeptum fit inuocari,hocnbsp;^^'np ^^�^3�^jSeth,Enos,hortatifintpofteritatem iuam, vt expeclarent redem*nbsp;'nrlt;^�'cderent promtfsioni de femine mulieris, �C ipe illa vincerent Cainita-^l�s '^�^^)^��uces,periecutiones,odia,irtiurias, amp;Cc. necdefpcrateritde�lhtc,fednbsp;Q��^atias agerent Deo, liberaturoeos aliqiiando per Semen mulieris.

aliud potuit Adam Sgt;C Seth melius aut vtilius docere, quam lib�ra-mfu�pofteritatipromifl�mf' Etconueriiunth�c chm vera rati�ne, ^^Os�fequenda eft. Nam primae tabulae prima d�bet eile cura,nbsp;pofica eft fecundam intelligere. Imo facile eft fecundam implere. Qiio-dotftrina pura eft,vbi recft� creditur,re(ft� inuocatur retft� agunturnbsp;p ^Ojpofliint abefl� alq inferiores frutftus r*

quoque oftendi: Dialectica definitio h�c conftitucnda eft, �hsf. ^ocatcultum Dei c�remonias per homines inuentas SC traditas, nonfta-^.^i�,- ^^��^ohalialudibriarationishuman�, fed inuocationeni h�minis Domi-hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fummus cultus, Deo placens, 5C in prima tabula poftea mahc��t�s�

praeceptum poftulat fidem vt credas Deum adiutorcm �fl� iti f��iVfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pelp. dicitur.Secundum,poftulat confefsionem �C inuoc2itio*

Dei inuocemus in periculis, vt gratias agamus Deo.T ertium, vt ve^ tueamur �C euftodiamus,Slt;?c. Hi funt veri 8^ proanbsp;^rnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deus, non requirit facrificia, non pecuniam, non alia,^

Jq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;requirit,vt audias,mediteris^doceas verbum, vt ores, vi Dehm tii

h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fitjfequentur quafi fua fpontc etiam fccund�tabul��ultus feu �p�-

�*'��poftibile,vt qui primae tabulae cultus pfacftat, hon etiam praeftet Ca

I t^oque dicit Pfalmus primus, qui meditatur in verbo Dei die ac noefte,^ plantata ad riuos aquarum,qui dat fructum ftium tempore, �C cu-defluit. H�c euidens 5� infallibilis eft cofequentia. Qiii enim cre-�^^m^tDcuni, qui inuocat Deum intribulatione, qui laudat gratiasnbsp;'fhefieijs, qui libenter audit verbum, qui aftidu� meditatur opera De/^nbsp;quidoe��

4�4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE NOVA OBED1ENT1�.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fl

Qui docct alios vt faciant eadetn,hic num noceret proximo f an non obedif^ r t�busjnum ocdderet f num moecharetur f �Cc,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Prima igitur tabula primo proponenda,5d de verts Dei cultibus pn�^� di font homines* Hoc enim eft facere arborem bonam, ex quapofteanbsp;boni frudus. Aduerfarij noftri contraria ratione vtuntur, vo�unt efl�foit^nbsp;quam arbor eft.

Tomo.4.�enenf.fol,44.t,in. .P�lm.Graduum. Omniafandorumop^^� opera Chrifti in eis regnantis.

Item.Tom,4.Ienenf,�ol*4o2� De Gratia nos doccmus, nempe, continua perp�tua operatio j feu exercitatio, qua rapimur amp; agimurnbsp;ne fimus increduli promifsionibus eius, QC cogitemus atque operemur 9^* Vic�nbsp;Deo gratum eft 8C placet* Spiritusenimeftres viuanonmortua. Sicutai^^^^JpjS^nbsp;nunquam ociofa eft, fod aut augentur corpora, vt inpueris,autaliainanh^� -(�nbsp;pulfu vit�operafcnti�ntur,ficSpiritusSanlt;ftus nunquam ociofos eftinpi)��nbsp;aliquidagit, quodpertinetadregnumDei. Quare moneo,vtiftavocabul2^^^Jt 1nbsp;logica, aifoefcatis rede intelligere, ne, c�m auditis vocabulum creandi, coggt;^ gi 1nbsp;vno aliquo momentaneo op�r�, fed dep�rpetuagubernatione, conferuaC* fnbsp;augmento fpiritualium adionum in corde fideli*

Itein,Tom,4,fol.d58.Cap.io*Hoi��* Mefsis non antecedit,i�d Jfi�' nem. Si igitur iufticia fernen eft, quis furor, quae c�citas aduerfarioruifnbsp;ruffl eft, quod fernen hoc damnant QC abijciunt, �C vrgent populum adnbsp;In omnibus foggeftis audiuntur, pr�clara bonorum operum encomia,nbsp;f� � nobis clamitant negligi, c�m hoc v num folhdte agamus vbitp, vt ver�*�nbsp;Ecclefiae retineant, ex quo enafcatur bencficientia*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ipfi autem hanc tbtam dodrinae partem non modo non tradunt, J,� fus non intelligunt, quod capti fois opinionibus, ftatuuntiufticiameflc,�inbsp;putationem, fed qualitatem* Hortantur igitur tantum adbeneoperand�f��nbsp;autem ea facultas fit,non oftendunt.

Propheta igitur alium dodrinae ordinem tradit. Vult f�ri iufticiatn, �� dodrinam de vera iufticia per Chriftum, non per opera aut ftudianbsp;initio tradi. Acoftcndit poft hanc quafi fationem, fecuturammeflem,!��nbsp;operum,qu�fingunt hypocrit�, vt per ea remifsioncm peccatorum conie^^j^p/nbsp;qualia in lege erant f�crificia, oblationes, obf�ruationes rituum legalium* 1

Bona opera non faciunt bonum virum, fedbonusvir�cit bona opera� ra non faciunt malum virum, (�d malus vir facit mala opera. �ta vt/�iflPnbsp;teat i'pfam fubftantiam l�u perfonam efl� bonam ante omnia operanbsp;ra b o na fequi �i^proueni�e exbona perfona. Sicut amp; Chriftus d�ci't:nbsp;non facit bonos frucQus, Bona arbor non facit malos frudtus. Claruif^nbsp;quod frudlus non ferunt arboremjUecarborcrefcft in frudlibuSjfed c diner gt;nbsp;resferuntfrucflusjfrudluscrefcuntinarboribus.

V t ergo nccefl� eft,arbores efl� priores frud�ib.fuis,6d fru�ius no nci�bonas ncquc malasjfed econtr� arbores tales,f�ciunttales frud�us.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�BV DE BONIS OP�RIBVSnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4$^

^^Mmpcrfonamipfamhoitiiniseflcbonam vel malam, anteq�ani faci'at bonuni ��l�lum opuSjSC opera l�aiioii faci'unt cum malum aut bonura,fed jpfe facit opcanbsp;'^��aautmalaautbona.

Similiaviderelicetinomnibusartificijs. RIala domus vel boira, noir facit ma-� ��aut bonum fabrunr,(�d bonus aut malus faber facit malam autboiram domum,nbsp;^'�nviriueif�m,nullum opus facit artificem talem,quale eft ipfum, fed artifex faciCnbsp;fij fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habet in openbus hominum,qualis eft tpfe,fiue in

^^^)Uueininfidelitate,taleeft opuseiusjbonum fi in fide,malum fi idinfidelitatefax conuertitur, vt quale fit opusjtalis fiat amp; homo in fide velnbsp;j.^'nndelitate� Opera enim vt non faciunt fidelem, ita nee luftum. At fides vt facitnbsp;��^urUjita Sc bona op�rai

*'per nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opera neminem iuftificent,�Chomin� �port�at efl� iufium,anteq�aitt

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftjfolam fidem efle,qu� ex mcra Dei miiencor*

ab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legCjChriftiano homini opus efl� ad falutcm, cum per fidem liber

graruir�faciat,qu�cuncpfacir,nihilqup^ ^olun, /nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l�lutis C cum iam fatur Qi faluus fit gratia Dei ex fide lua ) fed

opus bonum prodeft ad iufticiam 5C fallitem. E diuerf�,nul ^�tbonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;malum aut damnatum,fed incredulitas, qiiae! p�ifOri�m

^^oit,mala Sc damnata facit opera. Vnde dum bonus aut malus �^di, ��^^fbcitur,nonhocaboperibus,fed �fide velincredulitate oritur, ficut Sy*nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccati apoftatare � Deo, id eft, non credere. Et Paulus �*

^*^5 bonoSj aut facite arboremmalam, �i frudlus eius malos, acfl k Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bonos habere, ab arbore incipiet, �C hancbonam plantabit.

'^��fiona o{^erari,non ab operando,fed � credendo inc!piat,quod perfonam bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;onim perfonam bonam facit,nifi fides,nec malarri,nifi incredulitas�

verum eft,operibus fieri hominem bonum aut malum coram homini* �'��iQujj^f^nificrfieftidemquod oftendiSCcognofci, quis fir bonus aut malus, vtnbsp;hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frutflibus e�rum cognofcetis eos. At hoe totunr in fpe*

��airet,qua in re plurimifallunfur,qui fcribere SC docerepr�fiimuntbo* usiuftificentur,interimfideinemem�renturquidem, e�nt�s in v/jsnbsp;clientes fempcr,proficientes in pei�s, caeci caecorum duc�s, inultis fefcnbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�^�gantes, Sc tarnen nurtquam ad v�ratrr iufticiam peruenientes,quot; De qui*

^�abfj� %i.Timoth.j.dicit:Habcntesquidem fpeciem pietatis,virtutcmaurenl in^'�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difcentes QC nunquam ad feientiam veritatis peruenientes,

Ip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c�cis non voluerit errare,oportet vt vlterius profp!ci�t,quam

f,�doeflrinas operum, imo auerfo ab operibus intuitu, perfonam in* Q ^^jprQ^^�^^�^�one illa iuftificetur,quae non operibus rtet^ legibus, fed verbo Deinbsp;Iff* ^��11) ^�^��^^g��n�fua�)SCfideiuftificatur �C faluat�r, Vt ftet gloria Maie*nbsp;nos non ex operibus iuftici�,qua� fecimus nos, fed fecundum mi*nbsp;grati�fu�faluos fecitcredcnres.

% nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tom.�.�enenf.fol,$'4$� pfopofit. 8. �)^

'^t�i,^.'^�^�^�9��'�cxfidefiunt, Spiriru fandlo mouente�Cregeneranre volunta* l�i ''��isnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen eft,eam etiam per verbum SC fignum eXternum, hoc

S^�^P�^�ntifsis,admoncriSCexcitari. Pl�cuitenim Deo per minifterium ver* � Spiritum diftribui 6C augeri. Nec illa ipfa op�ra iuftificant co*nbsp;iuftificatis, licet rede dicanturiufticia operum, Deo grau

5lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DB NOVA OBEDIENT! �,

Genef cap. 12. Tom. z. fol. 214. In religione ante omnia quaerendum iufsit f Seneca ait : Non quis,fed quid dicatur attende. Id praeceptutn i--�C politia locum habet. In Ecclefia vetonbsp;nbsp;nbsp;religione.

dum non quid f fed quis In homine eft aliqua fapientia ex lumine rationis t�s infito. Sed quiahominis proprium eft errare Sgt;C falli,ideo quid dicatur atten inbsp;dum eftjUon quis dicat, non innitendumperfon�.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� c, I

Sed in Ecclefia confideretur, Quis, Qualis, Qiiantus fit qui iubetud, � Diabolus facillim� immutat,Quis,Qualis,Quantus, in Quid,Quale,Qii^^^^j^�j^^ !

Achas cogitat de infigni,cultu Deo pr�ftando,immolat filium exeiupl� , hae. Sedpeccatgrauiter. Nam Quis, hoc eft, Deus non iufsit, Minchafiuev*^nbsp;pfferri mandauit,hoc ipic negligit, amp; Quid pro quis arripit.

H�cinEcclefia faepemonenda Sgt;C diligenter agitandafunt, vt fimus j dotftrinafemeltradita. Hancfifecutieflemusanteh�ctcmpora,haudvnq*^^nbsp;nobia,peregrinationes,indulgentias,i�crificia,prodefun(ftisamplexielftir�J^�^jjj^nbsp;libetpaftor in fuaparochiadocuiflet verbum Dei, amp; Ecclefia acquieuilft^nbsp;Baptifmo ,coena Dni, Abfolutioe, confolationibus in morte amp; vita.Sin^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

feciflent fuum officium in funeftioibus ciuilibus SC oeconomicis,fiue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Domini, Magiftratus feu fubditus ? Ifta portenta Papifticarum abomin^^* I nunquamirrepfiffentinEcclefiam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-1110*�^^ I

Sic enim Abraham ft gerit,relilt;fta religione, Angelis,conipe(ftuDe*,*�� nbsp;nbsp;nbsp;I

Morija,quo turn nullus l�ncftior in toto orbe fuit, fonuit enim ibi vox diuina,omnibus illis tergum vertir,tanti facit vocatioem �Crainifteriumnbsp;Deus nihil iubeat,nihil tentet,fed reuertitur ad operas �conomicas,gubci^nbsp;liam,vxorem,feruos,vbi plane nihil fpirituale,aut Ecclefiafticum apparct)nbsp;relinquit in mote Morija,nec moratur eum Angelorum apparitio, ftd redit �nbsp;ros amp; af�num.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sbi*

H�cfi audiretrcligiofiis aliquis Heremita, autMonachus, deteftaret hamum. Num enim is S. Patriarcha eft,qui relinquit locum tam facrutu,nbsp;habitat cum �ngelis,�f vaditad afinum,exercer opera ceconomica,nbsp;dida �C ftabularia CQiialis h�c eft f�ndfitas C Mirum enim eft,quantus fitnbsp;contemptus horum,amp;^ id vnum,religionem amp; faneftitatem ducunt,defertonbsp;hoc eft,p�tre, matre,SC ciuilibus officijs fteedere in angulum defertum*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jitf�

Hieronymus alicubi tantoperepr�dicat hanci�ndimoniam, vt dieat �S patrem occurrentem Monacho ingrefl�ro Monafterium �C cupientefj^ �iiiflnbsp;trahere,reijciendum QC. proculcandum efl�. Impia h�c �C deteftanda vo�tnbsp;te Hieronyme conculcamus,cum tua Bethlehem,cucullo QC deftrto.nbsp;rio verbi diuinivocornoninBethleh�m,fedinparochiam,adEcclefiamgt;3^nbsp;dum verbum Dei,ibi habitat Deus, ibi funt euftodes Angeli, ibi audionbsp;afficiendos parentes,ftruiendum vocation! pie SC fideliter. Si Deus alionbsp;re volet,vocabit me, fine vocatione ftquatur te dC alios Diabolus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,

Honorabo igitur non conculcabo parentes propter verbum Dei. Siautem�Baptifino,fide�^ obedientiaDeideficio,quodomnesM��nbsp;cerunt,qu�poteft elft fin�tas aut cultus Deif*

Propter me,inquit Chriftus, �C propter nomen meum,relinquetis res,patrem,matrem,vxorem, filios, agros, non veftro arbitrio autnbsp;tis parentes,cfim maxime opere amp; ope veftra opus habuerint.Similisnbsp;ludacosquoc^ inualuerat, quam taxat Chriftus, Matth, ijr. Cum facriW*nbsp;ftndlius efl� docerent, quam ob�dientiam erga parentes : Corban,nbsp;num,�lt;facrificium,plustibi proderitquam honor, atque ita toUebant ^jjicis^

�itatis Sf religionis parentum j ftatum �C. dignitatem j ad fuam �iiaritiant ex-plwidam*

H�cdo�rina vt multis hacQen�s �gitata,amp;r diligenter explicata eft,Ita aisiduo fftrepetenda propter adoleicentes, �C teneramaet�tem,q�aeefl:feminariumEccle-fi�jVtdifcant ibi perfiftendum �i. manendnm efl�, vbiDeus loquitur, �tS ad ea officianbsp;�dluefcantj qu� funt mandata diuinit�sjnifi all� vocenturjaut expellanttir^ vt quan-Tyranni profcribunt, SCeijciunt ffiis fundliortibus pios.

Spontanea eledio Si voluntaria in religione,aridet quidem carni,amp;^ ration! cl� �dmodum plaufibilis, Sed fi fequeris, perinde facis ac illi, qui relid�o tabernacul�nbsp;^arbores �iS lucos currebant. Id diabolicunl eft, nondi�inum. EtPa�lusetiamnbsp;�bmnat eledidas religiones, vbi non adefl: verbum vocans, (�d tant�ni voluntasnbsp;''�gensamp;inftituens.

inl Igitur diligenter hoc annotauit, quod non voluit Abraham m�nerc lacro, c�m peregifl�t i�crificium. Sed reuerfus eft ad laicas operas

�las J ad fiios cultus liberos adhuc nondum vlli loco alligatos � Adhuc leb^tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habebat cultum fixum, fed iubente Deo quandoque offe-'

Meminerimus huius breuis l�ntenti�: Abift cianof�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locutus eft Dominus �C fcribamUs cam fuper omnianego-

domi feu foris,fiue in bello i�� pace,fiuein pefte feu alio bej ob�H,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam fi moriendum fit,tarnen nos ipfos conl�lemur, qu�d in

fohtiQEtfienimeu�ntusvidebiturtriftior,tamenfummacon-9^od Deo fis obi�cutus, Abeo^itur expedlabis opem, �Cpr�-^�0 maius,qu�m fi res ex i�ntentia cecidif�et*

laudes obedientiae, qUg t�nt�m eft vel promiisionum, ve� �*a. diuinorum* Hgc enim fi non adfint, non meretur dici obedien-Satan� obedientiam dici: Nam Deo �C e�js verbo non obe-�^tangobedire. �

prgeipua nobis verbi feu vocatiOnis cura fit. Hec enim Ibla facit veratri quemfiprgftamus, nonfol�mtueriteftimo-pofl�mus; Sed etiam expedare� Deo opem, cuius vo-d finbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;periculis iequimur.

atftionibus luis obl�ruethanc particulam: Dominus fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plenus ipe viueret. Sed impedit nos Satan inuidens no-

mirabili fpecie � vera hac obedierttia vocat ad fuam obegt; eft t�ftni obedientiam,qug non habet mandatum D�ij qualis Mo-''e^ Cfi �^nibus fuis decretis, vrget obedientiam, quia vult elfe fummus Por�-fpj i^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vicarius, ac addit horrenda fulmina, futurum, nifi qui obediat, vt

inobedientia, Promifsiones quoque addit ad numina diuorum Petri amp; Pauli, habituros plenariam re-peccatorum. Talibus promilsionibus orn�t omnia iiia opera,nbsp;vtinuitetfimplices adobe-opulum, proh dolor,nimis obedientem, Quot enimnbsp;b �ainf � ffihac obedientia,dum Ie reda via ad c�luffl ire iudicabant,demer

Doeftores horribile indicium Dei ob has impofturas fentieht j non eftideo exculata. Debebant enim circumfpiccrc,nbsp;ho *nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efi�t,quod h�c Mofes d�cit. Sieur Dominus dixit, Vbicun-

45? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE NOVA OBEDIENTIA.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

iinpleuit Papa mundum Satanica obedientia : Praccepit enini non (�d qu� ipfeexcogitautt. Inde accidit,vt tota eius religio,non veranbsp;lt;Sicia,acmerahyprocrifis efl�u

Tom.z.GeneC Cap. 21. fol, 177� De Antonio H�remita,qui inc�pti tacmonaftic�,narratur hiftoria: Cupiuifl� eum lcire,quem habiturus eilet '^*0nbsp;Slt; glori� focium in �terna vita: placebat enim fibi mirum in modiim, ob honbsp;tarium vit� genus. In fomnis igitur audit efl� Alexandri� futorem, feunbsp;quendam, ilium eiufdem glori� focium fore. Miratur Antoniuscollafi�^ �^iJnbsp;Alexandriam proficifeitur, vifurus fcilicet hominem fanCtitate fibi parem, �1Inbsp;qu�magnifica defutoreillofibipollicetur, fcdc�m adeum venir, viditquo'�*nbsp;fualaborando vi6:um qu�reret, amp; fie le �C vxorem, �C liberos aleret. InquْS^,ji(nbsp;qu�fo temifutor,fcio quodDeumf�deliter colas amp;verc ei feruias: Dicigi^^ pivnbsp;quid facts, quid comedis, quid bibis, quomodoautquandooras f Numtu^nbsp;dies infommes agis orationi incumbens C �Cc, Nullo inquit ille modo,nbsp;vefpert ago Deo gratias pro fidelt eius tutela �C gubernatione. Peto remifs*��^[^f'nbsp;nium meorum peccatorum perChriftum,acluppIiciter oro,vtmefpiritufuo?lt;^(,ifnbsp;net, SC in tentationem non inducat: poft hanc orationem traefto coriummeun^^^jii' jnbsp;hiac meis alimoniam paro,prgterea facio nihil, nifi qu�d caueo, necubiahq^�*^nbsp;traconfcientiamfaciam�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..j/'

Antonius hgc audiens miratur, ac intelligit cleclicios cultus non efi� ei� que qs nihil efl� confidendum. Hoc beneficium non fol�m ipfi Antonionbsp;fed eftquoqueadmonitio�d omnem poften'tatem,qua DeusEcclefigfug'^�nbsp;currere, ne indulgerent eledlictjs cultibus, qui femper hanc noxiam fiduci^fPnbsp;fecum adferunt, quam mortificari necefl� eft. Non vilis veftitus, nonafp^�'nbsp;non ieiunia, non long� orationes, non vigili�, non vlla opera nobis ptou��nbsp;font ad vitam �ternam, fola f�ducia mifericordi�, feufolapromifsioeftq�^nbsp;Abfque hac fi fis,lib�r� confitere,5C die ergo nihil fom.Ego adhacreditatem��^nbsp;tineOjCgo ex patris domo eiedlus fum, SCc�

Genef.Cap.44.Tom.4.fol.i^2. Neque enim vita ilia inpretio' qu� noftra fapientia 8C induftria eligitur? Durifsimam etiamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stoii^^ .f n .

Difeamus igitur Deum non deleclari operibus eledlic�js, nequeeiK^j^rif^p damefl�rationem cultuum noftro arbitrio,fed ipfomonitore �C duce

C�njkt SEV DE BONIS OPE RI BV s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^?�gt;

tanta cft peruerfitas humant ingenij, vt q�od mandat D�us quae non praecipit ehgamus*

bono ftudto �C intentione h�c faCimus. Inde enin� om-� '^'*�P�nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h�refes nataefunt,inde extiterunt M�nacht, Stotci, Baahtae^

^^^'^��-�*'Pwslanceolis�nguinem eltciebant,�(rproptereal�exaudiri �pegt; S *

ambulandum efl� i'ne�vitae g�n�r�, quodpraecepgt; eft diuinit�s, vt, fiue vigilans fiue dormtens, fine comedensjnbsp;?*one ^,^��pofsts dicere: Hoc facto in nomine Domini,non proprio arbitri� amp; elegt;nbsp;eii,^ Pnbsp;nbsp;nbsp;denique quicquid egcris,aut pafl�s fueris, placitum etit Deo, Qc vid�gt;

�*^ph honor�t regem, amp; ea qu� ad gubemationem regni pertinent fidegt; Rempublicam legibus,bonis moribus,docf�rina religionis,nbsp;officia Deo grata efl�, adeoque feruat hoe,quod monet Salomon: Omgt;nbsp;Ita ^^^'^^ffitnenta tua fint Candida, lartare cum vxoretua,�^C.

*^�nejj^'^�^tiid egeris vt inquit Paulus ColofC j. Sermone aut fat^o, omnia ift n�gt; loffiphanimo tranquillo vfitatas operas obit,nequenbsp;contra mandatum Dei. Sed Papiftae cum fuanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SC indolen*

intelligunt bona opera lofeph incedentis in fide SC ipiritu timoris Rcgem,6lt; vtentis hac potentia, Sgt;C dignitate ad gloriam Dei, �C aliogt;nbsp;c, ^ttn,

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^��^^linquitad Saul.t.Sam,io. Ciim ergo euenerint figna haec omnia tibi,

^��1 inuenerit manus tua, quia Dominus tecum eft, Deus dabitfticcef-^'^fiuuj^^^aberis in. alium virum, vbi ad Prophetas illos veneris. Qitando igitur redus eft,ac fides fincera,quicquid poftea feceris,quantuncun^

* �lif j ^ontemptum,coram Deo erit preciofiim. Quia opera ilia hunt volen-. fide, amp; Spiritu Sando,

f, '^'1^�Cs; Ego non ium loieph, aut Patriarcha. Atqui exemplum eius in^ preceptor, difcipulus, magiftratus, fubditus,

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;operas tibi mandatas obeas, SC vtaris tempore amp; perfona, qua

c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^odfi fueris fidelis,amp;S afsiduusin faciendo ofi�cio,pl�s i�tis erit

difficultates amp;grumng obtjcientur,nequeopus erit accerfereent ^�^^As�^^^^�'*os. Sicut loftph non fodit corpus fuumBaalitarum more, fedplagt;nbsp;J�j ^^0 animo iuftinuit, quae diuinitus infligebantur.

facere Monachi, QC hypocritp, illis enim nihil eft impatientiuS^ patiuntur qu� elegerunt ipfijflagella, ieiunia,nbsp;^^^cerationes corporis, magnam deuotionem SC humilitatem pr�nbsp;Srnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;demum verahumiliatio fuit,quando landt' Patres Abfaham,lfaac,

^Pat' ^^^^�^tsgrumntsl�epeobruti, tarneningentirobore �dfideimmotafunigt; Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prgftiterunt. lafpf� �gt;ft SO�wn^�n*

r nequaquam intelligunt ea, qu� feribit SpiritusSandusd� puerilia, abieda amp; carnalia, quia pugnant contra ele-6lt; deuotiones, �C docent nosambularein viaDei, �C ftt�gt;nbsp;^�e vocation!.

^y^t�tur S)C damnat omnia opera hypocritarum, quia ad nihil aliud ^%i,?^^�''^�^�ff^��diculaob�jciant, quibus regia �d^veraviaDeiintercluditur.

P ad alias femitas , �C diuerticula defledunt ? Ideo iubec Paulus, Roman, id. Rogo �utem vos fratr�s vt obfer��tis eos quinbsp;Qq q dtfl�nf�oncs

4lt;� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE NOVA OBEDIENTIA,

difl�nfi�nes 5C offendicula contra dodrmam quamvosdidic�ftis,f�cW�^^ netisabillis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j 1'3�'

Si fueris maritus, aut quocunquc vitx gcncre fccen's officium tuum nbsp;nbsp;��

bit tibi Deus abund� quod agas,quodquc patian's. Sed hoc nobis deeft, lt;1^� curamus ea,quaecurare debebamus, fed alqs potius occupamur, qu�nbsp;datanobis. Ideomanemusimperitirerumfpiritualium,fcmperdifcctes,nunq^jijnbsp;adicientiam peruenientcs� Sicigitur accedit grauitas quaedam rebus ilhsIcu^nbsp;exilibus, qu� proponuntur in i�cra hiftoria. lamque videmus talia acwnnbsp;vt nullus �aalitarum �C Monachorum fuftinere ea vnquani potuerit.nbsp;dixi de impatientia �C fuperbia eorum,quife�:�tur religiones.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tf�

�n� gifttgtr �ingaulfcr�f�/ Ocnnn pc^rfuffer�Q��nc^. Chn'a deleclantur vijs illis volunthonorari, amp;:fomniafuahaberipro veritate diuina, necpolfont^nbsp;prehenfionem vllam. Sed Patriarchas videmus exercitatos efl�fide�^ P �jjjnbsp;patientia, iuxta verbum 03 voluntatem Dei, acrebus fecundis pariter SCnbsp;timor� Dei vfos efl�.

SPECIES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

'rom.4.1enenfifol,d�78. Hofea�Cap,i4. CultusDei nonfurttjquxn�s�^j^^ jiji mUSjfed qu� Deus per verbum ffium mandat� Hocverbum qui aUt neghgnbsp;contra faciunt hi funt rebelles, �3 non tantum non pr�ft�nt Deo cultuflijnbsp;irritant Deum, SC ad feueras pcenas prouocant.

Sunt autem veri cultus quatuor lpecies,dignitate SC ordine inter le �in Primus �3 fummus cultus, eft fides in Chriftum, fecundum vocem iftaiunbsp;iiantem: Hunc audite� H�cfiduciaincludittimorem Dei,ftudium verb��nbsp;tionem, �3 r�liqua, qu� prima tabula oftendit, �3 Paulus vocat^��Zquot;�^^t^�^^ �nbsp;luntfine hypocrifi,ԣ: manant ex corde per Spiritum Sandum illumin�t^�nbsp;Secundum locum obtinet obedientia crga fecundam tabulaffl,!^^nbsp;iiisopera.

Tertio loco lunt Cgi emoni�jq�as Deus inEcclefia voluit extare,vt � fol�m exercitia, fed etiam teftimonia diuin� voluntatis. Sic non fan'snbsp;feruare Decalogum^ etiam circuncidi oportuit. Et nos hodie, fi voluniit^nbsp;membra efl�,fanctumbaptifina,�3 ccenam Domini nullomodo debenuis^nbsp;gere, aut abijcere: �c quodadhos tres ordines attinet, omnes inter ftnbsp;i�ntfimiles. Obligantur enim omnes pariter ad hos cultus pr�ftandos.

Qjiartum locum vendicantopera vocationis, h�cquoquefuntD^^^^(i(�*�^j, tus,quanquam diuerfa fint. Magiftratus �olit Deum, c�m potentiamnbsp;ad iuris SC�qui conferuationem. Paterfamilias c�m ftrenu� laborat,nbsp;lias, c�m curat liberos 83 familiam, S3c� Qiii igitur non volunt Deonbsp;fed pr�ftare obedientiam debitam �3 gratam, hi in curriculo le continea^ �nbsp;are hypocritarum more alios cultus fibi qu�rant, fruftra enim colitur Pnbsp;datishominum�

Tom�4.Ien.foI.4o8.Pfal.yi. Eft audacia fuper audaci�, virtus titudo fuper fortitudine,�udereloqui irt public�,�3 cofiteri nom�Doinl�^^^jnbsp;Sat�imminet OmnigenereinfidiarS, vth�cc�fefsion�impediat.Easinnbsp;� ocuhs humais pofsibile elTet cernere,facile ca�fapateret,cur S3 fpiritust^^^jj^

Propheta^ �^ilunc ab ipfoDoinino labia apcririopfef, Donadorandas portandum nometiD�inini coram DiaboIOjTnundo,Regpnbsp;j^^^j^rincipibus �Ccarnevniuerfa* H�cenimvariaeoccafiones funt, quaclabiapr�gt;nbsp;p�ricul4nonnunquamlucri fpes, faepe etiatri amicorumnbsp;Suo*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�crificium Satan conatur impedirc Sicut ego

f�pe expcrtus funij Sgt;C tarnen in magnis caufis, vbipericlitabatur gloria Deij aperuit mihi �s contra ifta obftacula*

^tu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b�c de publica confe�ione �C prgdicatione eins, qui iam eft iuftif�gt;

Sjf d�ftamusj quanta r�s fit andere loqui qu� exp�rtus fis. Non fol�m enim piccata �(^ car O noftra hanc confePnbsp;parte vrget ipiritus,ficutPetrus dicit A(ft.4*nbsp;loqui qu� vidimus �C audiuimus. H�c S. hancpr�cationerrtnbsp;vt ipfe apen'at labia noftra, ad annunci�dam lau*nbsp;^�innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;admoneo vos,vt quoties in l�cris literis occurrunt vocabula ifta^

t(.]j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laudem Dei, iufticiam, ԣfc.memineritis fignificari fimulextrema peri*

eftfeobqcereDiabolo, mundo, carniS� omnibus �^'indnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laudabis Deum, nifipri�sreum facias, ac damnes totum

'^��1 gT omnibus iuftic�js luisr Hoc autcm quiiquis facit,fibi non odium fogt; t��^ .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manifeftum pcriculum acccrfit, ficut econtr� qui docent ordines, in*

�Q�q fancftorum, m�rita, fraternitates dC fimilia, non Deum, led fe laudant,

^0(j ^quot;�3tnea, �C da vt polsim confidenter clamare, docere, erudire alios hoc, qui gratis iuftifi-

li�c audis,quisfitille iuftificatus, amp; quamam potifsim�m opera eligat, ^*51)1 ^on abftinentiam, non cilicium Iohannis, nonEremum, �Cc. qu�nbsp;funt.Sed fi ad hoc fummum opus conferas,ad pr�dicatiocm nominisnbsp;J� �uiocusfunt, nonfol�miniftisPap�laruis,iedetiaminver�San*nbsp;lohannes ideo tantus fuir, quia pellibus veftrjt, �Cc. nonbibicnbsp;ficeram, fed quia erat plenus Spiritu, amp; audebat Pharif�os appellatenbsp;Qliia ay debat Tyranno dicere. Non licet tibi habere vxorcm

coram tot� populo teftimonium dare Chrifto inter fuos corigt; calceos foluerenon fum dignus.nbsp;f ^^�^obannem comendant,St^ cum maiorem f�ciunt inter natos mulier�.nbsp;j'^^do��j^^^^lcs,cibum,potum,quiuis etiam malus imitaripoteft,id^finepcriculo,nbsp;fine periculo adminiftrabit nemo.Et l�n� patet,quod pr�miumnbsp;c�m itaturpiteradarbitriummererricul�iugulatur. Ergonbsp;f'^biKj �^^8�ium �C dignum Chriftiano homine opus ornare meritis laudibus,nbsp;f ftulticias Pap�,non priuata landorum exercitia afflidiOnes, l�d hocnbsp;�^^fcri nomen Domini coram mundo. H�c enim virtus virtutum,

q n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qu�mpaucifint, qui magno animo Rempub. capeft�re, �d�

polsint, �i. plerunque accidit quod Cicero dicit, vt ^Ppii�fo P �*�^�^orum pr�miorum adRempubh acceduntj metugrauifsimoruntnbsp;�� ^tfJ,y'^^�^^��^^�^P�l^sint.

vi ^^quot;^iftoclis, Ciceronis, Dcmofthenis �C aliorum in Repub. mag� cxempla fatis teftantur,etiam illud vit� genus plenifsimum p�ri*nbsp;Muliebrc enim eft, federe in angulo, QC reprehendere aliorum resnbsp;Qq �J geftas,

geftaSj fed in fe na tu 2C conuentibus pn'ncipum verfari, �i. lib�r� fententiaw^^^. ctfi neceflarium �C vtile erat,tarnen pauciGimi audent. Quanto maius �C �ug'**nbsp;efl�putas facraloquiSC docere, inconlpetflu Dei�C Angelorum, contravol'*^^,nbsp;tem non principum Regum foltim, f�d etiam Diaboli �C totius mundi f' .nbsp;�naius periculum fufeipitur quam in Republica, quamuis ibi quoque magno aU*nbsp;opus fit, fed h�c etiam SpirituDei opus eft,amp;digito Dei,quodeducanturlab�^jnbsp;foluatur os in laudem Dei, Ergo poft iuftificationem amp; Gratiam, nullu�n^j^^,nbsp;opus maius eft quam loqui veritatem de Chrifto. Corporalia exercitia,no^^nbsp;mines folum pr�ftare polTunt, fed beftiae quoque ieiunijs �C alijs poffunta'*^nbsp;Etfertur Turcarum in corporalibus afflitftionibus magna efle feueritas.nbsp;inter Chriftianos omnia ilia exercitia fufeipienda funt, qu� pertinent adnbsp;dam feumortificandam carnem,i�d audere ob nomen Chriftipericulumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(j

tunarum adir�,ad id requirituripiritus principalis,amp; oratio haK,Domine bbi^ aperias.

Gcncf.Cap.i9,Tom.3,fol.plt;^. Papift� in vita Patriarcharum nihil hunt praeter tftacamalia: qu� tarnen non tam font carnaliaac opera ipfonn��jl;'nbsp;gub�rnantur� Diabolo, Sgt;C fiunt fine Spiritu Sando. Etiamfi enim ieiuna***� '0/nbsp;ftinenta coniugio, murmurant in templis ; tarnen in precibus eorumnuU'�^^nbsp;tus,nullus affedus,nullus cultus Dei eft,plena font omnia auaritia, idolatr*��nbsp;gloria, vCcontcmptu Dei.

iiosverofiidocemu$. Primum omnium fpedandam efle perfonaffl, an**^ M� amp; pia: id quod fit per verbum, quod credit . Turn veto exercet fount i�*nbsp;riumin Ecclefia, docet, exhortatur, orat,diicitamp;laudit verbum, fertcrucen�^j.jtnbsp;ter verbum, mortificatur carne, Illa eft perfona fonda,viua amp;beneplact�'�'^yi(nbsp;qu^ progreditur ad alia externa officia, poftquam audiuit verbum, credid'hnbsp;fecit Ecclefiafticum officium,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Sicut Dauid, poft ht�C prodit ad adminiftration�'mregni, auditcaufa^��^ bellum, inftruit exercitum, facit impetum in hoftes, interficit, fondit fang�^^ii^.nbsp;hoftilem, H�cc non font propri� Ecclefiaftica, fedfuntpolitica. Siqnisig*nbsp;cat : Dauid tunc non eft fondus, quia eft miles amp; port�t gladium, illenim^nbsp;iudicat, ficUt Papiftae. Quis enim eft ill� Dauid, qui fondit fonguinemnbsp;bellum?' Eft iuftificata perfona in Ecclefia, verbo �C fide. Sed poftcanbsp;dCmandatam adminiftrationem politicam, ideo iudicat, condemnat,iufob�^^�h'nbsp;miniftratRempublicam, punit fontes, gerit bella. Et manet nihilominus**nbsp;delis, 6C arbor bona: Illa autem effufio fonguinis placet Deo. Quanq'***�� .ffC*nbsp;dusnbsp;nbsp;nbsp;Monachi, omnefque alt) hypocrit�, vehementer offenduntuf, P*.^

quod intuenturtant�m in �xternam laruam operum, non vident fidem, non Spiritum SC impetum Dei, qui gubernat perfonam: nonnbsp;foblimibus, fod etiam inp�liticis �f oeconomicis ofh'c�js: Quiaadhoev^ jij*nbsp;di�init�s, ficut dicitur, vt faciat omnem voluntatem meam, quae etiamnbsp;dat, vt humilier Philiftgos,Damafcgnos,�malechitas, Ammonitas,�?C�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id

Qliid ifthuc veto inquiunt Papiftae, debebat orare, focrificare, templo. Rede fone: Etiam Ecclefiaftica foo loco �c ordine facit: Mane ora,nbsp;tur in verbo,credit,Pfollit,�if diligenter eaot ,it,lt;iU�pe�ia�udE�lc6�;y

politicaS^oeconomi'caadminiftratjgeneratliberos, curatfamiliam, edit, bp ItainceditDauid pie Sgt;C lanlt;fie,per omnes tres Hierarchias;Ecclefiafticam,Po-lt;nbsp;f'tam Si; Occonomicam.

Ad euiidem modum noftra quoq^ vita inftitucnda eft,vt inucniamur in ordinc , *f3tu,qui placet Deo fecundum verbum ipfius. Ante omnia crcdas in verbum,nbsp;conliteaiiSj�i; lis paratus pati �C mori pro verbo,Poftea fiue Magiftratus cs,fiuenbsp;J�^^crfamiliasjferuias vocation! tuo loco, Talis vita placet Deo �C ornatur diuin�nbsp;magnis praemtjs 8� fucceisibus,

afpiciendafuntcxcmpla Patrum in fublimi illo gradu, ^i^fontemnantur infiima, carnalia �C fordida exempla �conomi� �C politiae. lamnbsp;Quandofiunt �perlbnacredente, accegt;nbsp;bnda,diuina,qu� quicquid fecerit,ic�t Deo placere. Sic tarnen ne confundagt;nbsp;��'do,f�dmaneat 8gt;C viuatinfide,pofte� placent etiam opera vocationis,nbsp;^�^huncmodum defcribitMpfes, Patriarcham �acob, quomodo vcnerit in Hagt;nbsp;lie �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filiam auunculi, amauerit puellam, duxerit Vxorem, genuerit

magis apud Ethnp nij/ C�tnalia inueniri queant. Quia nemo videt differentiam eflentialem, qu�nbsp;�jinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter gentilenijSC hune Patriarcham Iacob, Efau enim �C limael etiam

oues,mulgent vaccaSjhabent familiam,praebent pabulum pe-�^^j^^^jOuaefuntfimilia opera Sandlorum operibus : Sgt;C tarnen non iitnt i�ndla, P^is r magna SCincomprehenfibilisdifferentiaeft,inter opera vtriuiquenbsp;mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob eft fides QC verbum, lilic nullum verbum eft,led incredulp

'lt;^l�^*^^''^^ntumigiturdiftant opera lacob ab operibus IfmaelatitEfau, quantum �^�terra,quantumuis fint eadem opera in Ipeciem,

Ethnicorum virtutes pr�dicat : Socratis,Ciceronis, At.-comparationem. Vix inquit : inuenias apud Chriftianos, qui prac* � Imoapud Chriftianos multi inue*nbsp;�poiKj�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mail amp; flagiciofi, quibus Ethnic! hi longe fuerunt meliores. Re*

(J,, nbsp;nbsp;nbsp;eft autem : Philofophice 0^ inmateria conueniunt, hoc eft, in genere

differentia. Si enim vel Cicero vel Socrates fanguinem �^^��cnproptereanonplaceretDeo, Nequeeft quaeftio qu� �C quanta o*nbsp;vcsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hannibal,IuliusCaElar,Scipio,quosqu!dem ma*

vnquam Chriftianum, Illud enim robur mili* I^^m �C tolerantiam malorum laborum, non facile reperies in vl*nbsp;J .�'^^*^*^no,!m� ne quidem in popul! Iftach'ttciRegib�s iDauide aut alijs,nbsp;omnibusChriftianisRegibus, Daui*

�* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;darctur mihi optio, eligdttm VfiiuS Chriftiani ruftici, aut ancil*

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maxime agrefteopus, prae omnibus vifftortjs SCtriumphis,

f � 9u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C�Er!s,amp;;c. Quare f Qiiia hie eft Deus, illic eft Diabo*

ifferentia eflentialis. Materia operum eft eadem, led fpecies 5C. diff diuerfa eft,Quia Deus d!cit,hu!us muh'crculae opera �C officianbsp;�%quod venit domum,obtemp�r�t matrifamilias, mihi placent,

bumilitatem ancill� fua�, vb! etiam nihil magnorum �i nifi quod domi humiliter fungitut offietjs ancill�, ft*nbsp;^ulinaria, fi�e pccuaria. Tales erant iftae du� Lea �C Rachel, quaenbsp;Q.q i�j pafeebant

4lt;S4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE NOVA OBEDIENT 1A

paftcbantgreges patris,agebant aquatum,mulgebant vaccas SC captas : placebant Deo. Hannibal autem, Alexander,bcipio,Cicero,non pbccnt- �p,nbsp;Qiiia genere quidem conueniunt, vel ftiperant potius, fed fpecie SCnbsp;fupcrantur,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Hoc non omnes poflunt cernere, ne Erafmus quidem vidit� Soli nuntprecium,amp;pondus operumChriftianorum, Pondus autem �i^nbsp;ximum operum eft fides amp; verbum. Ibi enim Deus ipfe eft, 8C Spiritus in opnbsp;te. Homines verd qui funt ficut equi amp; muli, vehementermouenturnbsp;cici Ego quoqueolirainMonachatu longe eram f�nd�ior, quamnuncfum, 1^!nbsp;externam laruam,plus orabam, vigilabam, abftinebam, macerabamcarneߔ�.nbsp;breuiter tota vita mea erat fpeciofifsima in aliorum oculis:tametft in meis(jt/nbsp;quia valde contritus SC afflicftus eram. lam vero comedo 8C veftio generali d 7,nbsp;to modo,nihilpr�cipuumautfingularepr�alrjsinvitameaeminet. Tum^nbsp;fem Monachus,nihil aliud feci,quam quod perdidi tcmpus,adfliximcamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

riem,quin etiam confcientiam meam fauciaui illis iuftictjs operum, vt gr�fanariqueat. Quiapr�ternaturam , cu�nfitaeft gloriatio de opcrihuS)nbsp;comparaui habitum SC confuetudincm 'refpiciendi ad mea opera, Si dig*�) .�|nbsp;meam. C�ter�m,cert� fci'o iam vnam l��onem, vnum Pater nofter plus va j^/jnbsp;Deo magi's probari,qu�m omnes illas precationes, quas murmuraui, totis^�nbsp;cim annis:quiafciomeexaudiri. Nec opus eft vlhsvigilijs, authngularibigt;^ A'fnbsp;nijs SC abftinentia, quia Deus d�dit AngeiumSatana:, cum alrjs difficultat*nbsp;crucibus huius mundi, qu� magis me,quant ilia omnia exercent,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

Atque hatftenus de loco ifto, qu�d faniftifsimus Patriarcha tam prclTe ter dcfcribitur,vtnihil diff�r�t etiam ab inHmo,^ abiedifsimo inter Ethnito^� 4nbsp;indedifcat ledor difcrimen inter Chriftianum SC Ethnicum amp; eorumnbsp;enimeftChriftianus, vide'an colat,audiat, amp; feri� araet verbum, anexd^jftnbsp;etiam cruce SC vexationibus iQiiod fi ita eft,conuenfet ad templum,libenrd^nbsp;verbum,deletftabitur ineo,crcdetex animo,orabit,gratias aget, habebitbo^^5nbsp;fcientiam. H�cf� videristumcertoftatue, SC admirare eum tanquamnbsp;placentcm Deo. Et quicquid pofte� rerum gerct, f�ue in Magiftratu,fiucin (iJnbsp;nomia,dicesefl�Deogratum,quodremunerabiturDeus, non in hac tantunjj,,(tnbsp;etiam in futura vita.Sicut dicitur in ApocalypfizOpera eorum fequuntur illn^^,ti'nbsp;fol�m Ecclefiaftica opera,fcd eti� politica SC �conomica. Impiorum a*nbsp;nicorum opera non placent Deo. Ideo nonf�quuntur eos, fed moriuntutnnnbsp;ria,f�nememoria,f�ne admiratione. Noftra autem habent gloriam SC inipd'nbsp;nbsp;nbsp;|

�ttiliumregulumobfidemhoftrieruatam. Omnium enfm virtutum ,^(,311^ cherrima eft, SiC accedithoc in loco ftimma commendatio, quod conlUfl ifs-olnbsp;virtutem cum amore erga patriam,quxip� quoque fingulans SCnbsp;virtuseft.

Inuenias autem multos claros viros, quf hanc veritatis laudcmnon^,^ [jj/ ficutccrteThemiftocles earn nonhabuit,etfiheroicus vi'r efl�r,6(�nbsp;que admiratur�ttilium �uguftinus, videt enim rationem SC voluntatei^^p^jjjjiiJ

, '^tti�gradujhoccftjquantamhancnaturampoteft cadcre. QiH�lt;� igitur In'cvi-f f,aut quid eft malum rquot; Gerte opus reprehend! non potcft.

rrim�mj'nReguloeftjgnorantiaDei, Sc quanquam rccfte facit, tarnen vide � J�en etiam finis � Theologo reprehendi poisiti Cum hoc ehiin ftudio iuuandaenbsp;r�'hx,enam cupiditas glori� coniunefta eft� Contemnit enim vitam, vt hoc modonbsp;^''-'�paret immortalem ad pofteros gloriam� Si igitur hoc quafi fomnium vit�jSC cx^nbsp;^namhanclaruamconfideres,pulcherrimumfalt;ftumeft� Sed coram Deo eft foe-�nbsp;gt;dolatria,fibienimhuiusfa(ftigloriamarrogat* Et quis dubitat fuilic cum hocnbsp;6 Ori�ftucljonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

^�^go Attilius hanc funimam virtutem veritatis �� ftudij in patriam praeftare infaniens ad malum. Malum enim eft, quod gloriam Deonbsp;P�W fibiarrogatiHoc fpolium diuinitatis ratio videre non poteft�

111,^ �ftfcernend� funt virtutes gentilium, � virtutibus Chriftianorum. \'e' ^�*111 vtrinque impell�tur animi diuinirds, fed hos dminos motus magno.-corrumpif poftea in Ethnicis, gloriae ftudium ambitio. Si igiturnbsp;caufam efficientem amplificet,contra finalem hanc vitiofam caunbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;videt duabus potifsimis caufis formali amp; finali difsimula-

(J hanc virtutis quafi vmbram ab homine eloquente ornari pofte d caufam f�riha^nbsp;^'ftJe'^'�^^b�'e(ftamrationcm, quia Deus non agnofeitur, nec eft reefta voluntas �t'nbsp;fini, Caufam autem finalem,videt vitiofam efte. Non enim fped�atur vervisnbsp;�jV'jp '^'^i^�ntia erga Deum Sc diledlio proximi. Qualis auterh haec virtus eft, innbsp;omnescaufaedefideranturjprteter naturalem, qu� eft tantum pafsio,hocnbsp;impulfus quo mouetur animus ad praeftandam hoftifiderndHabentnbsp;�'^petus vt dixfietiam impij. Igitur ft pro patria fufeipiuntnr, fiunt virtu*nbsp;^^�itra patriam,fiunt vitia,ficut Ariftoteles erudite difputat.

dico,vt hunclocum obftruent ftudiofi facrarum literarum, qui difert� naturamcorruptameft�. Nam ilia virtutum fimulachra , qu� in genti*nbsp;Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;videntur probare, quod fcilicct in n�tuta aliquid integrum reli*

Eft auterh fi�c d�dlrin� noftr� furtima j quod f Io ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfonam priiis Deo acceptam eft� quam opus. Et perfo*

bo nbsp;nbsp;' ihftam ex opere iufto, fed opus fieri iuftum SC bonum ex perfona iu*

probat. Quia enim Deus ad Habel refpicit, refpicit n ^�fio �^^^^��nem eius,SC quia ad Cain non refpicit, ideo etiam ad oblationemnbsp;Hancfententiam textus dare probat, nec ab aduerfarijs poteftnbsp;ex his verbis clarifsima 5)C optima confequentia, qu�dHagt;nbsp;opus fuum,SC quod opus propter perfonam placet, non perfbnanbsp;Sicutaduerfarn noftricontenduntdumdocent,homfnemiuftificarinbsp;ft

ga P modum puris SC mundis oculis infpexit hunc locum autor Epi.� n ^^��os cum dicit : Fide meliorem hoftiam obtulit Habel qu�m Gain^nbsp;teftimonium accepit, quod fit iuftus , teftificante fuper donis eiusnbsp;^*�115 *nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C^in quoque, ac quidem prior�, fed offert inflatus ilia gloria fan*

Vcnit igitur fine fide,fine confefsione peccati, fine implorationc gratiae, mifen'cordiae Dei,finepetitioneremiisionis peccatorum,nulla alia renbsp;citurum Deo,quam quod efletprimogenitus, Sicut adhuchodie omn^�nbsp;faciunt,tant�minopusfuumintentiiunt,aclperant fe Deo propternbsp;non fidunt in mifericordiam Dei, non fperant Deum propter Chriftum Pnbsp;donaturum eflc, T all's etiam Cain fuit.Impofsibile enim eft, quod difpH^^*nbsp;fi habuifietfidem�

Contra Habel agnoftitfe efle indignum Sgt;C miferum pcccatorem. itaquead mifcricordiam,0(^ credit Deum efle propiciumSC veile mifere��^^!^'�nbsp;que qui corda infpicit,iudicat inter duos fratresofferentes fimul, acnbsp;non propter hoftiam,quafiea minus fuiflet bona, fi enimputamennbsp;in fide,gratum Deo fuiflet,fed quia perfona mala 6C fine fide,ac fuperbianbsp;na eft. Contra ad munus Habel refptcit, quia perfona placet. Sicut textus dinbsp;dit, Primo reipcxift� ad Habel, �C poft ad munus eius. Nam cumnbsp;cet,etiam ea placent qu� facit* Cum contra omnia ingrata fint, qu� is

Infignis igitur hie locus eft,quo dare probatur. Deum non reipicci^ gnitudinem,necmultitudinem, nec etiam precium operis, led fi'mplicitcf Pnbsp;tidem. Sicut econtra non contemnit, neep paucitatem neep indignitatem�nbsp;dionem operis,fed tantum perfon� infidelitatem*

Qiiid igitur eft,quod ludaei gloriantur Tern plum Domini .^Qiiid eft lt;1^^ �� piftaciadant miflas fuas,cilicia,labores,fudores,magnirudinem, multitudin^ �nbsp;nique precia operum fuorum f Non enim curat Deus opera, ne � fe quide^ Fnbsp;pta,cumnonfiuntinfide. Sicut etiam pr�didus leremiae locus oftendit.^*nbsp;tern curat minus opera ab hominibus inuenta fine verbo Dei, folamnbsp;hoc eft,fiduciam mifericordi� per Chriftum,hac peribn� incipiunt placere ynbsp;' poftea etiam placent earum opera. Sic Cain oblatio non placuit, quia fnndei Ji?nbsp;nonplacuit. ContraoblatioHabelplacuit,id�propterfidem, quodnoi'^ �nbsp;eft dignitate fua,non iacrificijs,non opere, fed umplici promifsione de Sen�*^nbsp;lieris faefta,

Item. Genef.cap.ao.Tom. 2. fol. ilt;?o. Papiftis fiintbona opera, ne affedluintelledlu recitare Pialmos,veftire cilicio.abftinere a carnibus?'^'^ ,nbsp;piicibus Sc vino. H�c iudicant digna tantis opibus SC tagi lautis pr�bendis*nbsp;Sed aliter Spiritus Sandus SC icriptura de bonis operibus condonaw��)nbsp;fcilicet ad opusbonum fide, quod in gratia fis apud Deum propter Chriftti^jjj]f('�nbsp;fundamento ftante, poftea omnia fandla funt, fiue doceas verbum, fw^nbsp;afflicftos,fiue patiaris vel tuas infirmitates, vel aliorum iniurias. Ideonbsp;cit : Amen dico vobis, qui credit in me, opera faciet, quae ego fedo, *nbsp;maiora.

Qualia autem fecit opera Chriftus {* nimirum quae Patri c�left* P bant, arguebarPharifaeos , humiles coniblabatur, haec Deo gratanbsp;Sed etiam innaut dormiens, etiam iter faciens, edens SC bibens pbee^^j^.^nbsp;Idem inquit,acddit rjs, qui credunt in me* Atqui inquiunt Papiftae b� ytji�Jnbsp;ftint,Sc ciuilia opera, frons erat corruganda, erat fugienda coniuetudonbsp;Sc nihil faciendum,quod fimile efl�t aliorum faClis. Sic fcilicetnbsp;feiredebon's operibus, de quibus tarnen perpetuo vociferantur.nbsp;fant,quafi nihil boni operemur, �C fruuntur interim opibus mundi,nbsp;corantur SC impinguantur, fed venietintcritus eorum fubito* OramusH^^fZ

impcdiunt fua impcenitentia orationes noftras, �C ftCc�lfe 'itam Sodomamrucre Sgt;C pcme, tarnen valebit oratio noftra pro mifero Loth

Gcnc{cap.i2. Toin,�. fotzoS. lop. zi�. Rem�uenda liic �ft �mnis �ptn�o argt; fogantia propri�iuftici�jatque illud Semen accurate feparandum ab omnibus Op�--fibus. Semcn enim Abrahae conceptum ex Spiritu Sancto,non eftmeuni opus.Sednbsp;Wdiftind�res,iufticianoftraamp;femen. Opera quidem etiam diciintur amp;funcnbsp;DcnedidioneSjdequibus lohan. 14. Maiorahis faciet : fddt�m denlum ver� bonanbsp;�inr,n prins adfitbenediclio.

Bcnedi�io autem Seminis alienuni opus �ft S� n�n noftrum i Ergo nee lufti-fiat legis,ncc traditionibus Papdneis luftiEcatio tribuenda eft. Sed in Chrifto lefti 1'beratore noftro benedicam me ipfum, vt qui gloriarurq'n Domino glorietur/.Co-��'nrKi.amp;inP�i

. 104. Laudaminiin nominel�nd�o eius, ibi gloriemur cum fidu* ^a�il�ticia�tcrna�

p. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vero affirmatiuam fententiam huius loei trad�auimust De fide in

Semen �brahp,exclui� operum dignitate S� merit is,Qitia text us clar�dp l^t�d omnes Gentes,jn fe quidem maledidiae, S� fine vlla dignitate Slt; iufticia^fe-� uaiiicn fint benediclurae ali�na benedic'lio ne.

Eamnata eft igitur omnis benedidlio extra hanc, omnis iapientia, iuilicis, pogt; fO-u qiiicquid poftidet homo iuxta fuam primarn originem S� natiuitatemnbsp;Vtcunque floreamus vclvniuerfi mundiopibus �dbonis, ftante ma-'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dam na ta eft omnis illa corporalis benedidlio. Nee vllius tanta eft di

gnes �loria,qui h�c excipiatur� Quia omnes Gentes fignificant omnes ho* docf�rina noftra de iuftif�catione amp; fide recfl� �f pi� congruunt,quantnbsp;i fsnquamerroneamS� h�reticam damnant amp; perfequuntur, S� nos vo*nbsp;� � � olarios,proptei-ea qu�d Ibli fidei tribuimus iufticiam.

r.il � c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dod�rina� nos non autores fumus:fed ex hac S� fimilibus promiftio*

r -' al A�^�^�^Ghriftiillufti�ante,haufimus.Manifeft�cnimh�c reijcitur omnis opt* N, i� J � iuftici� operum,amp; in vnam hanc benediamp;'onem per Semen Abrahaenbsp;��^��d�Uriufticia,falus,amp;:vita.

veritati contradieuht, oper� precium eft ^duerfatiuam noftr� dod�rin�, quam ipfi ftatuuntvnanbsp;Douanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;recens commenti ftint ad p�lliandum fuum errorem.

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vident fe in manifefto S� turpi errore deprehenfos, qu�d opera tan*

Dde,amp;fqni4emtraditionum humanarum dOcuerunt. lam igitur paululunt � inne�unt, Sc pro traditionibus ftiis, opera S� iufticiam legis ad iuftificatio*nbsp;exigunt.

fur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*d quidem ad declinandam iuftam ignominiam latis fit,e� de*

dic�tjNec opera fola, necfolamfidemiuftifi* ed fidem cum operibus, quia fides fine open�ms eft mortua.

4lt;S8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de nova OBEDIENTIA

qirodfola�deiuftircp�temurS^ pronundemur, ea confirmatur exhoclo^�� ciEur,quod Gentes benedicent Ce non in (�pientia, �i. iufticia (ua, nee innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, jii'

benedi�iione Seminis,hoc eft, Chrifto lefu, qui fa�lus eft nobis � Deo fticiajfandificatio �C redemptio,i,Corinth,i,

Negatmahaeceft^ Hon foUfi^siufltficatJedfides coniun(iKopcri1gt;M. Ac ni callidam declarationem fiue limitationem addunt. Licet exigamus oPnbsp;quam neceflaria ad falutem,inquiunt,tamen non docemus confidendumoLnbsp;Eft fatis aftutus Diabolus,fed nihil agit,tametfi fucum imperitis �C rationu^

Pofito enim illo, quod fiducia operum rerjdtur, di damnatur, turn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ili

rum prorfus nihil eft, Impofsibile enim eft, ei�� veram iufticiam in homin�� accedat fimul fiducia,etiam praecepto diuino, quo prohibeor mentiri, autnbsp;fticiam,qu� reuera tails eft. Non enim earn peccatumdiceredebeo.

Siigitureftaliqua iufticia operum, vtipfi dicunt, quod fid� fine nihil fit,diuina autorit�re earn iufticiam adfirmare amp; habere debeo, 0^ denenbsp;falutis credendum eft, quod haec iufticia valeat ad ialutem amp; vitam

Itacp fallacia mendacium eft, quod docent non efle fidendum contrariaftnrentiaretinendaeft, quod neceflario fiducia comiteturinfti^^nbsp;rum. Qviia omnis iufticia �C veritas adfert fecum fiduciam, quae eft endele^ �nbsp;acftus primus,iubftantia �C fac totum iufticiae.

Sic ciuilis �C Oeconomica iufticia non poflunt eflefinefiducia. turillidetrahatur, quam coram Deo iufticiam efle volunt r In ceconomi^nbsp;me efle oportet,quod h�c mulier eft vxor mea,haec proles mea eft. In pol'^nbsp;eile debeo de meo Magiftratu,quis fit, cui fum Iubditus,qui duesmeijqd�l �nbsp;gibus mihi coniuncli fint : non licet dubitare aut ambigere. Qirin etiamnbsp;ftantia�i^certitudorequiritur, vtnon dubitem, necreculemvitamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

impendere,pro falute �C defenfione domus,Vxoris,Magiftratus �i. cimii�^' terndubironumh�cfit meaconiunx, meus pater, filius,Princcps,autcinbsp;non eft Vxor mea,nec pater, nec filius, nec Princeps, �ic, Atcp ita tollitn^nbsp;cum Oeconomica, turn ciuilis.

Omnis igitur iufticia amp;� veritas fiue politica, fiue Oeconomica fiducial�* tftam habet, tanquam fuam formam fubftantialem.

Quando igitur dicunt Papift� fe docere iufticiam operum, confidendum efle operibus,fibi ipfis contradicuntjamp;S iufticiam operumnbsp;hrn efleipfimetfatcntur. SicutinOeconomia,fidubitas devxore, an fitnbsp;non eft vxor,ied meretrix. In qualibet enim iufticia oportet efle certitudiotj^j ,nbsp;tantum Chriftianorum, verumetiam Gentiliumnbsp;nbsp;nbsp;Turcorum. Turea

defuaconiuge,familia,Imperatore,6lt;:c. Sic Chriftianus ftatuat fua cere bona effe,fiueinEcclefiafiant,fiue inOeconomia,fiucpolitia :nbsp;quando docent opera facienda,�!S tarnen non confidendum illis�

Vnde etiam condones ill� Prophetarum r* adorant opusmaninimfij^^jjif�' fimiles cquot; nifi quia omnes qui volunt iuftificari fois operibus, reuera �nbsp;quia non poflunt vitare,quin habeant fidudam operum.

Quarefoftinuiego maximoslaboresinMonafterio f Cur corpus nqs, vigilifs QC frigore adflixi fnimirumjquia conabar efle certus,per earnnbsp;gere remifsionem peccatorumjSfc.

Ideo refpondeo : T u loqueris pugnantia, afleris iufticiam opcttrm, dudam, cum tarnen omnis iufticia neceflario includat fiduciam :nbsp;eft argumentum,concludens nullam adefle iufticiam, Qjjod fi coUo��^nbsp;opera,es idol�tra,

SEV DE BONIS O P E R I B V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;46^

Hoe an non eft docere pugnantia amp; implicantia contradidionem Quis videtjeos lemetipfos conficere, amp; deuorare fuis contradidionibus ? Modonbsp;^^�unt juftificationem,mod� neganr, verbisquidem non negant, fed reipfa.nbsp;X*afideracura operibiisiuftificaredicunt, amp; ramen fiduciam excludunt.

Qu�anteadetraditionibushumanis amp;operibus legis nugatifuntjipforum jj^�niudicio, amp; confeflione damnanrur. Poftquam autem fidei vocabylum ar.nbsp;�P''cre,itavtnegentlolamfufficeread falutem,amp;alTuantoperum meritajfimulnbsp;fidem cum operibus amittunt.

. SedalIegantlocumLuc .17. Omniac�mfeceritisdicite:Seruiinutilesfu-non fitconfidendum operibus. Sedrurfus Qy.o^ enim pro fc facere iudicant, id vniuerfam eorumnbsp;jinani labefadat. Non enimfiduciamrant�m,fedamp;iufliciai'nomnem,amp;nbsp;'iiiitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftus. Si enim diccndum eft opera effeinutilia, le.

Vil; �^ecefl�ri� quod non lint iufticia, nee valeant ad vitam �ternam .fed lint ��^^amp;nihiliprorful

!�*^^��^nisfiducia,iufticia,fapientia,quicquideftoperum reijcitur,amp;faL 'iE�f ?4^od fide cum operibus iuftificemur. Solum autem Semen benedidunlnbsp;a morte amp; confertiufticiam amp; vitam iXternam oppr�henfurn fide.

nos facienda efl� opera,fed hocimprobamus,quodaduer. fidem iuftificantem,amp;' opera iuftificatorum per fidem. Benenbsp;funtconnexainleparabiliter fides amp; opera. Sedfolafi.nbsp;'^if�lt;�i�^^�^PPr�henditbenedi�bonem. Ideo fblam fidem iuftificanterapr�*nbsp;2^�^^^o^abenedicitur, opera non habent gloriam quod benedicant.fednbsp;J^usbenedid�perlon�.

fidem, de quanoncftdubitandum,necdicen. Sj�pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� V�quidicitis bonumma

5, Non dicam igitur. Ego habeo benedidionem : Igitur fum inutilis, 1 �^'^Pofl'^^^'^^^jiuftus, benedi�lus, quia ali�na iufticia talis fum, non mea.nbsp;bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ir�amp;iudicioDei, amp;certus lum, quod Deus non poteft

^^bijeere filiumfuum Semen illud Abrah�,ideocum fiduc.ia amp;c indu. me elfe i uft u m amp; h�redem vi t� �tern�.

^P*'�henditur hac promiflione penevniuerfadodrinaChriftiana ,in. hfifti �c iuftificatio,pr�terSacraraenta,qu�pofteaChrifto veniente,nbsp;Deinde,refutatioPapiftic� dodrin�, non tanr�m de traditioni^nbsp;� Sedetiamdefideconiundacum operibus,quaravrgentcontranbsp;manetiraraota amp; firraah�cfententia,quod Sola fides iuftificet.nbsp;omniumhominura,amp;poniturSola

b' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� biftif�catioveftrainquadocetiso-

^^''Q�^i^ngenda. eftmendaciuin : Quiacontradiciris vobisipfis, fta. �t�Q *am operum amp; negatisfiduciam, qualublata,ipfam lufticiam toliine.nbsp;^co,S\�^�P^^'��baiuftici�eftcertitudoamp;:fiducia.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cft,quandocertuslumper fidem. Semenbenedi.

l tp�'�ctie� ��^^5 perquod me benedico. Nec dubitandum eft,aut lentien. inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illam elfe nihil, autociofam. Semen enim Abrah� non finit

� k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed plenum frudibusiohan. 14^ Qui credit in.me,amp;c.

k. r\. .'^'UntvprA Xz illii J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hnr Ifirn rpvriic hahpf Onia ferifli h nr*

quando dic�tDcus : Benedicamre,quiaobcdifl:ivocime�j quaf� bencdicercm tc amp; alios, nifi obedi(Tes.

Hoc argumentum tanquam murumaheneumopponuntijSjqU^/ Jiii�� diximus,acimperitis facile fucum faciunt. Vbi nunc manet,qu�ddicisi'�Snbsp;Omnes genres bencdi cent feie in Semine Abrah� ? Item, quod damna^nbsp;ciaoperum, Mofeshic contrarium dicit : Quia fecifti, C^iaobedilb-^j^jii^inbsp;qucntiaeftmanifefta. Obedientiamp;facienti Abrah� datur benedi�H'^jnbsp;facere lunt opera : Ergo per opera conl�qui mur benedi�tonem.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;op^

Rejpondeo .� Du� qu�ftiones funt in hacdifpucatione. iuftificemur. Secunda,an Deusfaciat magnalia �c mirabiliaproptereknbsp;iamSan�fiamp;iuftifuntperfidem.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Nosdeprima qu�ftionenuncagimus, per opera ne mcreaniu�'^^ ncm, an ex gratia amp; milericordia Dei, tanquam donum accipiamusfiBC

Non hocqu�rituran iultificatus per gratiam (ic fidem mercatuf tretaDeo, vt propteripfum facit Deus miraculaamp;inhgnia opera. Sic** inbsp;fuos mirificat, Sx. orn�t varijs amp; mirandis raodis.

Has duas qu�ftiones ipfi Satanica malicia mi (cent amp; confundunt? �' Dialediciloquuntur,fallaciaCompofitionjsamp; Diuilionis. Eiufm^^^'nbsp;digni odio funt amp; reprobandi, quiafcducunt populum metis fallacijs j��nbsp;guunt inter argumentaamp;materias, de quibusdilputatur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jrcrit�

Do�forisamp;Diale�lici eft, prim�m omnium re��def�nireamp;diui�^^Jjjrfij, argumentariamp;concludere. Prioraduoaduerfarijnon faciant.nbsp;pofitioncs,amp;conclufionemfinevlladefinitioneamp;diuifione. Illa coflnbsp;hilfanidocent. Sedturbantamp;feducuntfimplicesanimos.

Qu�ftio noftra h�c eft : An peccator poffit mercri iufticiam na, vel Iola, vel cum fideconiunefa: Aut num Sola fides absqjopedbfl^^^iiif

Abhacqu�ftionediftinguendaeftfecund'a : AnDeus propter* .^^51^. catos, landos, conftitutosh�redes vit��tern�,faciatmirabilia,nbsp;mus t6. Mirifica mifericordtas tuas, amp;cet. Nam hancpropofidr�.'J.jpii�^'nbsp;unt ipfi,de mirificis Dei, qu� fiunt in ijs, qui iam habent iufticiam,nbsp;�fum,lunt filij SeH�rcdesDeijamp;confundunt opera iuftificandoru'flnbsp;busiuftificatorum.

Quin potius ad hoc refpondent : An Abraham fit iuftificflrflJJ^,p5m(' larionem filij, amp;confecutus h�reditatem �tern� vit�. IdnosflCg'^^pjiynbsp;tio eft, quia eft iuftificatus fupr� capite. i j�. Et h�c dicit textus, 1^nbsp;Abraham : Non iuftificauit, antea enim acceperat remiftioncifl Pp^o,nbsp;�c iufticiam per fidem. Quan do dicit Moles : Credidit Abrabflfl'* Inbsp;putatum eft ci ad iufticiam , Illic non fcriptum eft, quia fecift* /

Igitur nihil valet eorum argumentum, Sed horum verboi'Ufl tia eft. Fecifti mirabile opus, quia es iuftus, viciffim,mirabileopusnbsp;dabo benedifftionem omnium gentium per Semen tuum. Per^^^ jnbsp;caturAbraham. Quidenimadipfum omnium Gentiumbenediot*nbsp;hoc totum pertinet, quod h�c dicitur per memetiplum iuraui.

Ergo promiffioh�c non eft fada Abrah� vteum iuftificaret� quam pr�miumnbsp;nbsp;ornamentum quoddam � Dcoaddituin,vttc Lefli*�lt;|

fidelibusamp;inuocantibusl� largiturumimmcnfabeneficia. Mag� quod Abraham eft Pater fidei,benedi�lionisamp;Chrifti. H�cfuA^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

bilia, fed per ea non iuftificatur, quia iam ante eft benedidus, antes lt;ftio omnium Gentium promittitur.

J, Longe alia reseft, quando DeusSan�tisfuis ingcnt�amiracu�adat,qu�in ^�^�'^siuftificat, amp;recipit in gratiam. PromilitChriftusfidelibusquicquidpe-'^nt�Patrcimpetraturos. Item : Qui manferit in me fru�iusfaciet multos,nbsp;c ^per hxc opera qu� imp�trant � p�tre non iuftificanturjf�cut perIru�lus nonnbsp;��''rpalmites.

?ra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igitur Dcum benelacere iuftificat�sj remunerari amp; ornar�

ndibus amp; mirabilibus operibus : Sed h�c omnia non impctrarent eis remilfiol fiji?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; gratiam Dci ,nifiantea inSandisadelfent. EtSandi^quia

gratia, amp;habentSpiritumSan6lumJdeoinftru(ftifunt ad oinnebonum. Abraham nifi fuitfet iuftus amp;donatus Principal! illo donogfati� amp; mif�:#nbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obtulifletf�liunijuec

'�gloriamconfecutusefTet, de qua pr�icns locus concionatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

f^tio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quotidie oro, vt Deus pefTundct Papam amp; Tu ream ; Sed per banc

iuftificor,im� nifi iuftus eirem,non orarem. Sentio autem,vr ex-r n^e^samp; totius Ecclefi� preccsrcpellerc amp;reprimcreTurcos, Papam Wlitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magnum beneficium cftj quodaduerfariorumturorde-

'�'Qijf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;artesfuasexcrcent,adfundendum languinem

Pcr q, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed oratioh�c non facit Ecclefiam,fedeconti � Ecclefia orationem

�^btinct mirabilemiftam vidoriam, aduerfus Satan�inlidiasj amp; arcet euftodiam bonorum Angelorum impetrat.nbsp;oieritaSandorum,de inquitChriftus : Quiinmecre.inbsp;^fahisfacien

�'PUs � ^biincmodum Deus ad Abraham h�c loquitur : Ta fecifti hocinf�gne ^�*fica ^^'^diligereSandosfuos,nonfoi�mvocare,iuft.ificare,{�detiamma-bficati igitur faciunt mirabilia, mirabilibus autem non iuftificantut*nbsp;gloriamurde vidorianbsp;J ^^^^nam, amp; eius membra, quod nihil polfint contra nos. Sedper hancnbsp;�^''iuftificamur. Deus enimficdiligitSandosfuos,vtquicquidaganr,nbsp;fideminnbsp;dicunt. Quia reliquic�peccatiadh�refcentes nobis,nbsp;opera. Sedoportetinuoluifimul fidem,tanquaminfeparabiliternbsp;P^�^^bus. Ac fi quidreftat vitij, illudtotumabforbeturperbenedi-li �j^^�^inis.

^enii^^!bplici amp; varia,in quo explicando,fi non pro dignitate tradaui om-�*rio me� id adlcribet�quus Ledor. Capitatamenrerumh�ceflec-quodfuppeditat hic locus plenifl�mam confirmationem dodrin� iuftificemur. Quia nulla benedidioeft Ipcran.nbsp;ft ^^n Abrah�. Textus enim claruseft. Omnesgenres,quantum-i *1? � lapientes, ornat� donis infignibus, tarnen non benedicuntur, nif�nbsp;jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tuumO Abraham,itavtbenedicantfeipfas,noninfeipfis,fedinSemi-

471 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE NOVA OBEDIENT�Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , QjiJ

igitur,nos ipfos, amp;. ftatuimus nos eos eH�, ad quos pertineat ifta bcncdii�^^*� ' fideseft,qu�appr�henditbenedi�ionem.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Adillani confifmationeniacceditrefutatio aducrlariorumdciu rum. Quia cnim opera non funt ilia benedi�tio per Semen Abrahjf jnbsp;ftum eft, idolatriam amp;c maledictionem ef�e qu�cunque iufticia, vclbcnbsp;per opera pr�fumitur.

H�c funt capita noftr�do�rin�,adf�rmareiufticiamperSolam refutarePap�idolatriam. Corollari� autemfcquitur, quicquidPapi*'�nbsp;Sc operibus blaterant, ab ipfis non intelligi. Et repr�hendcndum in P^�nbsp;quod docent dubitationem, amp; auferunt iuftici� rormam fuam iubft^nnbsp;qu�eftfiducia.

Nosautemidco tam multis f�dem pr�dica/ us,vradferamusfini� certitudinem illara ,qua perfuafi cerriefle debemus, noscffcbcncdiftoHnbsp;men Abrah�.

Tom. 4. lenenf. fol. 43. Oalat. cap�te. i. Si hoc veruni Paulus,quod in Chrifto iuftificamur,impoflibil�eft noseffepeccatof^Sf^nbsp;Legcmiuftif�carijContr�, fi non eft verum, fed oportet nos iuftificarip�'nbsp;amp;opcra eins, tumimpof�ibilc eftnosperChriftumiuftificari.nbsp;fum elle oportet. Aut non iuftificamur in Chrifto, aut non in Lege. Wi�'nbsp;ftoiuftificamur. Ergo noninLege. Argumentaturigiturhocmodo,bgt;?.nbsp;tes, amp;cct.. Hoc eft. Si conamur per Eidern in Chriftum iuftificari,nbsp;cati, inuenimur adhuc peccatorcs, indigentes Lege, qu� nos peccatores 1nbsp;Si opus eft, inquam, Legis obferuatione adiuftificationem, vt qui !�..nbsp;Chrifto, non fintiufti, fed opus habeaiit adhuc Legeiuftif�cante,Vel,b*nbsp;tus per Chriftum,debet adhueperLegem iuftificari,Tunc Chriftiisnihir^^ ii'^nbsp;qu�m Legislator amp; minifter pcccati. Ergo iuftificatus amp; S an dus in Ch�'*nbsp;cft iuftificatus amp;: Sandus, fed opus habet adhuc iufticia amp;: lan�Htate Leg* '

Sed cert� fumus iuftificati amp; iufti i n Chrifto, Quia veritas Euangv? fli-quod homo noninLege,l�dinChriftoiuftificetur. Siautemilli,*�*�jj,f^, ftoiuftificantur,inueniunturadhucpcccator�s,ideft,pcrtinentadhue*� (jJ'nbsp;amp;. funt ftibLege,vtPfeudoapoftolidocent, ergonondum iuftificarHn^Xnbsp;Lex accul�t amp; arguit eosadhuceflepeccatorcs,amp;exigitvtoperaLegjsW^^(i�f.nbsp;iuftificentur. Ergo iuftificati in Chrifto, nonfuntiuftificati.nbsp;fequitur, Chriftum non elfe luftificatorem, lcd peccati miniftrum. .^per**jnbsp;grauifl�m� aceufat Pfcudoapoftolos amp; Omnes lufticiarios, quodomn� .^^,'*,nbsp;tant, quia ex Lege Gratiam, ex Gratia Legem, ex Mofe Chriftum, exnbsp;lenfaciunt. Docentenim,quodpoftChriftum amp;omnemiufticiun*nbsp;pus fit oblcruationeLcgis, fi iuftificati velis. SicLcx fitChriftuspeiU*^^^nbsp;tolerabili,QqiiaLegi tribuiturquodpropri�Chrifto comperit. Sifet^Lpf^j,nbsp;opera Legis, iuftif�caberis. Si non feccris, noniuftificaberis, vt maxiinc^^.^i'jinbsp;ftumeredas. Si autem verum eft,quodChriftusnon iuftificaqfedeft*nbsp;ni�:er,vtnecefrari�lcquiturex eorum dodrina ,Ergo Chriftus eft LexJ^JiFnbsp;aliud ex eo habemns, c�mdoceatnospeccatoreselle,qu�mquodexnbsp;mus, Et fi�Dodorpeccati,Chriftus,mittit nos ad Lcgfmamp; Mofeniu^^^*' jiW

SEV DE BONIS O P E R I B V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;475

Itaque Papift�, amp;quotqiiot iufticiam Chrifti ignorant, aut nonre�l� te. � pofTunt non facereexChriftoMof�namp;Legeni, amp;cxLcgeChrifl:um. �nbsp;S/cenim docent,Fides in Chriftumiuftif�catquidcm l�d fimulferuari oportet e_nbsp;J'^mpr�ceptaDe!. Quia Scriptumeft, Si vis in vitamingredi,{eruamandatanbsp;biftatimChriftusnegatusamp; fides abolira eft. Quia rnandatis Deifiucle.nbsp;g�tnbuitur,quodeftSoliusChrifti. Eft enimChriftus definitiuciuftificator amp;nbsp;^Mtmptor�Peccatis. Si hocLegitribuo,iamlexipfaincuseftiuftificator,libe_nbsp;me �peccatis, quia opera eius facio. Sicque lex eft Chriftus, amp;. Chriftusinnbsp;�^tum amittit'fuum nomen officium amp;gloriam,nihilque aliud eft quam Legisnbsp;�nifter,arguens,terrons, ofterens mittenspcccatorem adalium,qiiipoffitnbsp;quot;�^uftif�care. Quod ver� eft legis officium.

fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abfoluere�peccatis,fiEuangeliocredit. Chriftus enim

iufticiam omni credent! ,Iplc eft Agnus Dei, qui port�t peccata ^itio � ^�^ver� Papift� amp; fanatici Spiritus non tenentdodrinamdeiuftif�-,nbsp;qu� *nucrtunt orania, ex Chrifto Mofcn,amp; ex Mofe Chriftum facientes. Eft_nbsp;'^^�'4 V� fi verbis ali ud dicant) Principalis eorum propofitio, Chriftusnbsp;Metitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tios,qui tantadiligentiainculcamusamp; vrgemusFidenij

: Ha, ha,Fides, fides, expe�a donee fide peruenias in c�lum, Ni-fublimiora, Oportet te Legem Dei implei e, iuxta il�ud. Hoc fac, amp; �Osj^^portettemulta pati ,fundere fanguinem, delereredomum, vxorcm,libe-Chrifti. Fides ,quam ira vehementer extollitis ,fecuroSjnbsp;SicfiuntmeriLegift� �c Operarij,� Chri-Chrifti reuocan-ad Legem amp; opera, amp;es Gratia, Legem, amp; ex Lege gratiam facL

vnquam autem crederet, quod tam facile ifta polTent commifeeri ? hebeti ingenio eft,cui nonappareatiftaLegis amp; Grati�diftin�liofa,-natura return amp; vocabulorum affertiftam diftindiionem*nbsp;^''''fift^^'^^'^ffitclligit iftasvoces,Lex,Gratia,reamp; nominedmerlaseftc. Ideonbsp;�^o^fitofiffiraum eft, ftanteiftadiftindione clariffima, tarnen aduerfa.nbsp;J- ^-hri(^*'^�^^*^pC�quot;ucrfitatem Satanicam, quod Legem Sgt;c gratiam confundant,nbsp;Molen transforment. Ideol�pe dico, iftam dodrinam Fidei elfenbsp;^'^��i^�f�''^iiftamquediftin�ionem Legis amp; Grati� quemlibet facile pofte in.nbsp;adverba attiner, Sed in ipfo vfu, vita, af�edu elfe omnium dif.

?P^cuinfuisScholafticisDo�loribusclaiedicit,Legem amp; gratiam eft�di^ vfu plan�contrariumdocet. Fid�s inChriftum, inquit,nbsp;thn P^*^ vires, a�f us amp; habitus naturales, fine fit infufa per Deu m, ta.nbsp;nifi fequatur diledio. Vbi h'cmanetdiftindioLegis iScGra.nbsp;Q�iine quidem iftainter fc diftinguir, reuera tarnen Gratiam vocatdilc.nbsp;otnnes Legis exadores operibus tribuuntiuftificationem. Qui�nbsp;Articulum iuftificationis non probe tenent, illi neceftario confun�nbsp;Gratiam. itaquediligenterdifeernere difeat quilibetpiusLegeninbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vfu,non vt Papa amp; fanatici fpiritus,verbistant�m. Illiquan�

fatentur ilia duoefi�diftinda,reipfaautem,vtdixi,corn. concedunt fidemfineoperibusiuftificare. Sihoeverumnbsp;�*Uxnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�axim�enim veram fidemhabeam,ta�

hanc ipforum opinionera, non iuftificor, fi ilia fides mea fit fine ch arL Rr iij ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t�te,

474 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;denovaobedientianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

t�te, Et vt maxime cam habeam, tarnen non fans diligo. AtqucitaChr^ de apprehenfusnoneftiuftificator, nihil prodeft Gratia, nee fides veraen^P^^^jnbsp;fine charitate ( Ant vt Anabaptift� diciint, fine cruce, paffionc amp;nbsp;nis) Si verbadeft Charitas, opera amp; crux, fides vera eft: amp; iuftificat.

Hac dodrinahodiciterumobfeurant fanatici homines beneficium detrahunt ci honorem iuftificatoris, amp;conftiruunt miniftrum Peccati. .nbsp;ergo �nobis didicerunt, qu�m verbarecitare, rem ipfanon tenent. ViuJ^ 4nbsp;demvolunt,fequoq; Euangelium amp; fidem Chrifti puredocere,vtnos,Sed9 ...nbsp;dovcnituradvlum,funtdodoresLegis,peromniafimiIesipfisPfeudoapO* ..nbsp;Nam quemadmodum illi vltrafideminChriftum,vrgebantperomncsEclt;: .nbsp;Circumcifionem obleruationein Legis, fine qua detrahebantnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de'

nem (Nifi circumcidamini,dicebant, l�cundum LegemMofi, nonpotem� fieri.) Itahodieexadorcs Legispr�ter iufticiamfidei, requiruntetiamo^�j^ji,.,nbsp;tionem mandatorum Dei, luxta illud. Hoc fac, amp; vines. Item, Si vis in �nbsp;gredi,lerua mandata. Ideonemoexipfis,quantumuisvideanturfibilapf�^jnbsp;telligit diferimen Legis amp; Grati�, Ipfo cnim vfu amp; return iudicio conuinc�^'

Nos verb hic diftinguimus, amp; dicimus, Nos nunc non dilputare, �, ra bona fint facienda ? Neq3nosqu�rere,NumLex bona,San�ta, i^^^nbsp;Numfitf�ruanda? Namis plan�alius locus eft. Sednoftra difputationbsp;ftio eft, de iuftificatione, An lex iuftificet ? Hoc aduerfari j non audiunt,nbsp;nbsp;nbsp;�

hanc qu�ftionem rclpondent, neqj i bi diftinguunt, vt nos, Sed rantiinidjqiii^ Bona opera efle facienda,Legem efleferuandam. Bene,feimushoc.nbsp;diuerfi loci fu nt, non patiemur eos commifccri, Suo tern pore agemus del^fnbsp;Quod Lex amp;bona operafintfacienda. C�mautemh�cverfcmurinloc� �nbsp;cationes,reijcimus nunc opera, qu� aduerfari j mordicus tencnrcs ,adfcrgt;��^^,nbsp;iuftificationem. Quod Chriftoeftadimeregloriam,amp;camopcribustrib�^

Eft itaque fatis firmum hoc argumentum, quof�pe vfusfumin confolationcm, Siquserentes,amp;ce. Qi_d. Paulus,linosiuftificatiinL^jjii'''nbsp;habemur adhuc pro non iuftificatis, fed propeccatoribus, qui per Leget''�nbsp;iuftificandifunt. Ergo non pofTumus qu�rerc iuftificationem inCbrifit�j.jiiii'.nbsp;Lege. Si autem iuftificatio per Legem nt, non fitper gratiam. Ad futficic*] r|i'/,nbsp;fione. Si nunc iuftificatio non fit perGrariam,fedperLegem,Quidf^t:gt;^^j,,ii''nbsp;ftusiuapafl�one,pr�dicatione,vi(ftoria peccati, amp; mortis, amp; Spiritusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� J

fione? Aut igituriuftificamurperChriftum,autpeccatorcsamp;reipcrei��^ J mur. Si verb Lexiuftificat, turn ineuitabiliterlequitur, nospcrChriftuU�tjjjtt'nbsp;tores effici,Igitur Chriftus peccatiminiftcreft. Ponaturitaqueh�cpff^^fi'^nbsp;Omniscredens in Dominum lefumChriftum, eft pcccatoramp; reus xtern^nbsp;amp; nifi recurrat ad Legem, amp; opera eius faciat, non faluabitur.

Scriptura, pr�fertim nouiTeftamenti,vbiqueinculcatfidcm inCb^*^ pi�'! amp; magnifice earn pr�dicat. Qui, inquit, credit in cum, faluatur, nonnbsp;iudicatur, non confunditur, habetvitam �ternam. Illi contr�, Qui creu'nbsp;damnatur, amp;c. Quia habet Fidemfineoperibus, qu� damnat. Siepe 7�41nbsp;Omnia, ex Chrifto limpliciter perditorcm, ex Mole faluatoremfacientes-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

autem in�ftimabilis Blafphemia eft, fic docere, Faciendo Legem amp; opS'^ W�* ris dignus vita �terna, Credendo autem in Chriftum,reus eris mortbnbsp;Lexfcruatafaluat, fidesinChriftumdamnat?

SEV DE BONIS OPERIBVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;475

Iftiufmodiquidem verbis Aduer�arij non vtuntur,rcveratamenita docent. xUiafideSjinquiuQfj �nfufa quampropri� vocant fidemin Chriftum ) non libe_nbsp;^f^ peccatis, led fides formata charitatc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex hocf�quitnr, quod fola Fides in

^nriftum,fincLegeamp;operibus,nonfaluat. Hoccert�cftaffirmare,qu�dChri-n^relinquat inpeccatis amp; ira Dei, amp; reos nos faciat mortis �tern�. Econtr�, Si ^ris Legem amp; opera, tum fides iuftificat. Quia habet opera, fine quibusalio-�inifidesnihilprodeft. Ergo opera iuftificant, non fides. Quia propter quod v-�'ninquodque eft talc, illud magis tale eft. Si fides propter opera iuftificat, ergonbsp;magis iuftificant quam fides. Profund�funtabominationcsBlalphem�nbsp;^iusdo�rinx,

� A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abinipoflibiii,amp;fuf�icienti diuif�one,Si nos iu_

mcatiinChrifto,adhucfumuspeccatores,iuftificandi peraiiudqu�mperChri� um,fcilicet per Legem,Ergo Chriftus non poteft nos iuftificare,fed tantum accu-*tamp;condemnat nos. Ergo gratis mort��seft. Ethiamp;fimiles loci falfi funt,Eccenbsp;^nusDei amp;c.Item,lt;^i credit in Filium ,habct vitam �ternam,Im� tota feriptu-pj'in�teftaturjChriftum efte iuftificatorem amp;Saluatorem mundi, falfa eft. Namnbsp;'gt;nuenimurpeccatores,poftquaminChrifto fumus iuftificati, necefle eft fequi,nbsp;^t�ntesLegem fine Chrifto efte iuftificatos. Hoc fi verum eft, turn lumus Turc�,nbsp;^��ijanari, retinentestant�m in fpetiem verbum �c nomen Chrifti, vfu autemnbsp;/^yeraprorlus neganres Chriftum amp; verbum ipf�us. At Paulus vult fidem eftenbsp;afterere, fidem infufam non iuftificare,�nifinbsp;autem hoc aduerfarij omnin�defenderenbsp;k l A^^^nrin totumFidem in Chriftum non abijciunt ? pr�fertim c�m exea nLnbsp;' lt;acianqqu�m inanem quaiitatem in anima, qu� fine charitate nihil profit,nbsp;non potiusappellantScaphamfcapham?hoceft,cur non claris verbis dicunt,nbsp;^^aiuftificarc,non Fidem.Itern, curin uniuerfum manifeft�non neganttotumnbsp;^Paulum(vt reucia negant)qui foliFidei,non operibustribuuntnbsp;fiFidescumoperibusiuftificat,falfaeft totadifputatio Pauli,quinbsp;dicit,Hominem noniuftificariopcribusLcgis,fedfideIhefuChrifti.

, Pecc3^�^� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QJl^quot;�^�^�^�^umChriftianusin

�^isnondcfperare,itaquoquedenullooperepr�fumeredebet,quodidadiu-fnciat. Et fol. 304. Opinio quod ad luftificationem coram Deo *'^p?^�^opera eft Idwlu m.

fintne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propof�tione quod bona op�ra ad falutem non

na ^�^j^ficupis,vidc. Tom. i. lenenf. fol. 470. DehbertateChriftia-- nbsp;nbsp;nbsp;- DevotisMonafticis. fol. 513. 515. jxd. ^i7'

A, �Tom. 4. lenenf. fol. 50. Galat, cap. z. Impoflibile eft humanam implcre Legem. Imo in Iuftificatis,qui habentSpiritumSan�tum re-Snatlex membrorum Legi mentis, amp;c. Quid non faceret in 1 mpijs, qui Spi-^'nSan�umnonhabent. Quaredocensper Legem contingerc iufhciam,ip c-( ??^nintelligitquidloquatur,aut quidaftirmet, multo minus ieruarLegem,nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;alios ludit, amp; grauat onere importabili, pr�fcribit amp; exigit impo 1-

Et Tom. 4. lenenl. fol. 3Si. Pfal. Quicquid fumusS^^^^^JiP^ hoctotum efle mer� Grati�,non iuttici� aut meriti noftri. Qnid igitu^�. .jjcft.nbsp;An non Decalogus pr�ftari debet ? Si autem pr�ftatur,an noneaii�nbsp;Retpondeo,VolumusDecalogumpr�ftareamp;l�ruare, fedeum larga,nbsp;Euangelica difpenfatione, feu diftindione, Quiaaccipimus tantum P^..nbsp;ritus, amp; geraitus Spiritus in corde manent. Item caro noftra, cumnbsp;amp; concupifcentijs, hoc eft, tota arbor cum trudibus etiam manet.nbsp;curDecalogusnunquampoflitplen�pr�ftari, Alioqui fl Decalogus P� �nbsp;ftari integer, quid opus efl�t iufticiailla, quam Dauid per verbum,nbsp;tit, hoc eft, quid opus elfetimputatione? Nunc, c�m etiam innbsp;n�ant peccati reliqui�, nondum plane mortificat�, vtrunquefit, vtp .nbsp;tum inhabitantem peccato refiftamus, amp; obediamus Dccalogo, amp;c tamc^rnbsp;nem ScSatanam in peccatum impulfi,tpcremus remiflionempeccatoruii�*

Sic obedientia erat in Lege, facrificare,amp; tarnen infr� dicetPropb^^^�^pjili ficium �eholocauftanoluifti. Sicenimerantfacrif�cia, ne tarnen tollet^^^ifi�nbsp;ricordia. Adeundem modum facimus Legem per Spiritum Sandum,nbsp;manet verbum, Milerere, hoc eft, nos manemus peccatores, amp;opushabei^�nbsp;tuita reniiflione peccatorum per Chrifti meritum. Ergo mflericordianbsp;noftra vita in mortem vsque, amp; tarnen Chriftianipr�ftant ob�dientiao^ quot;Jinbsp;fed imperfedam, propter peccatum inhabitans in nobis. Quarehocqii��^|.j(inbsp;fcamus, vt verbum, Milerere, ben�extendamus, non tant�mad adualiapc �,nbsp;fed ad omnia beneficia Dei, quodfumus iuftialieno merito, quod habe�nbsp;um Pattern, quod Deus pater amer peccatores lenfitiuos, In fumma,nbsp;noftra vita eft mifericordia. Quia tota noftra vita eft peccatum, necpotel' rnbsp;ni iudicio aut ir� Dei.

Tom. 4. lenenf. fol. 175. Galat, cap. Nullusvnquamrui�\,; dus, qucrn non fepius in vita Iblicitaueritcaro ad impatientiam, iram,nbsp;nbsp;nbsp;. .f-

Paulus de Sandis h�cloquens,dicitCarneniinipfisconcupifcereaduenUS tum, amp;cet. Itaque non aberunt defidcria amp;pugn�carnis, non tarnen �nbsp;tim obfunt illis, qui eas fentiunt. Sed itadehacreiudicandum eft,nbsp;folititari�carne,amp;eius concupifcentias non vitro terre, fedSpirituanibunbsp;reniti, �cc. Aliud efle afl�ntiri carni, amp; operaciusfecur�perficere,in ilb^nbsp;morari, tarnen interim f�mulare pietatem amp; iadare Spiritum, amp;cet.nbsp;confolatur,dumdiciteosSpirituduciamp;fubLege non efle. Pofteriorib�^*� .nbsp;minatur�ternuminteritum. Imoquandoqueetiamaccidit,vtSan�iwnbsp;amp;defideriaipfiuscarnLsperficiant. SicutDauid grandi amp; horribilinbsp;dit in adulterium. Item, autor tuit c�dis multorum, duin volebatnbsp;perire. Eaque re hoftibus etiam occafionem d�dit gloriandi contra gt;;�nbsp;Dei,adorandiidwlumluum,amp;Bla{phemandiDeumIfrael. Lapfuseltnbsp;liter amp; Petrus , c�m negaretChritlum. Sed quamlibet ilia psccaragran gt;nbsp;tarnen non ex contemptu Deiautdcfl:inatamalicia,fed exinfirmitatec^�

SEV DE BONIS �PERIBVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;477

Deinde adraoniti non perfeucrauerunt obfti'nati in peccatis, iedrcfipue-nintjamp;c. Tales infra Cap. 6. lubetrccipi ,inftrui amp;:inftaurari,dicens,Slpr�-0�:cupatusfuerithomo,amp;c. Ideo qui ex infirmitatc peccant amp; labuntur,illis non ^ncgaturvenia, modo rurlum refurgant, amp; in peccatis non perleuercnt, Perfeuc-wntiaautcm peffimaeft, amp;c. Si autem non refipifcunt, fedporro obftinatiperfi-^'untdefideriacarnis, certiffimum lignum eft, quod dolus fit in Spirituipforum.

Defidcrijsigiturnemocarcbit, quousquein carne viuit,ideoque nemo liber ^latentationibus. Alius tarnen aliter tentatur,fecundum difcrimenpcrfona-Hicgrauioribusmotibusexercetur,qualesfuntTrifticialpiritus, Blalphc-iiin'^'^^^nti^,^efpcratio, amp;c. Alius cralfioribus, qualcs lunt. Libido,ira,odi-.SedibiPaulus requiritanobis,vtSpirituambulemus, amp; carpi refifta�nbsp;Qiiiautem carni obfequituramp;pergitlecurus delideria iplius perficere^ ilJenbsp;Hi� p �*^pertinere ad Chriftum,amp;vt maxime Iele omet nomine Chriftiano,ta_nbsp;Qui enim Chriftifunt.carnemfuamcrucifiguiitcumcon-�P'Ms,amp;cct.

�^''!^''^5,vtfupr� quoquc obiter monui,grauil��mam confolationemcon-adraonet, quodlineconcupifcentia amp;. tentationibuscarnis, imo eti-^^^^tisSandinonviuant. Admonetigirurnos,nefaciamus,vtquidain tUqj JSentirent, hoc eft, vt plane faxa clfent. Talemimaginationemhab�e-amp; Monachi de San�tis, quafi fuerint meri ftipites amp; trunci � amp; plan�nbsp;Maria l�nfit maximum dolorem animia-Pt�f ^^%Luc�. X. ConqueriturDauid in Pfalmis jfeimmodica trifticiapro-p^S^itudinemtentationumamp;peccatorumfuorumconcepta,pcn�ab^brbe_nbsp;l bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; Paulus le foris pugnas, intus pauores fentire, Se earn e lerui re

-^�i^^eioiftitum elle pro omnibusEcclclijs, EtDeummifertumefte morti, amp; reftitueritvit�,nedoloremfuper do-tai ItaqueSophiftarumSanlt;fti,fimilesfuntSapientibusStQicorum,nbsp;finxerunt fapientes, qualesnullivnquamfueruntin rcrumnatura. Ecnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perlual�one,qu� nataeftexinfeitia huiusPaulin�dodrin�,

! Pbff^.^'^^onachus fiepe exanlmo optabam earn felicitatem mihi contingere, vitam alicuiusSandi hominis. Interim ta-San(ftum,qui in Eremo agens,abftineret acibo �c potu, amp;nbsp;tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;herbarum amp; aqua frigida. Et illam opinionem de

fol�m haul�ram ex librisSophiftarum,fedetiam Pari�'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;potu taceo,

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiainlanguentes aqua frigida vti, amp; codum aliquid accepiC

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^utem lucentc veritatis Sole , clarilfimc videmus Chriftum amp; A-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sandos , non qui c�libem vitam agunt , abftemij funt, aut

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^peciem monftrofa faciunt , vt de multis legitur in vitis Patrura^

�1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; Baptifati, creduntle Chrifti morte amp; San�

m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mundatoselfe. Sicpalfim PaulusIcribens adChriftianos

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;H�redes Dei, amp;c. Sandi igiturfunt omnes, quot.

(I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lerui,finelibcri, amp;c.

I ^^wisoperibus,fedDei,qu� fide accipiunt,vtfuntVerbum,Sacramcntaj Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti

47S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE NOVA OBEDIENTIAnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{JillI**��

Chriftipaffio,mors,refurre�liOjVi�loria,SpiritusSandi mifl�Ojamp;c. Sanlt;5tifuntfanditatepairiua,nona�tiua*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, b^'quot;

Sic ver� Sandi iunt mini ftri verbi, Magiftratus politici, parentes,H'�. familia^amp;c. Si prim�momnium cert�ftatuant Chriftumefleluamnbsp;iufticiam, ian�tificationcm amp; redemptioncm. DeindCjfivnufqunQ^^j^j�f^nbsp;fcripto v�rbi Deifaciat officium in vocationefua,carni non obi�quatub^^^jlit'nbsp;htu reprimat defideria amp; concupifcentias cius. Quod omnes �qu�noDnbsp;mi, fed mult� adhuc imbecillitates amp; offenf�ones cernuntur innbsp;nihilimpcditeorumSan�Htatcm,mod�nonexdeftinatamalicia,fcd^^^.^(j,t^J'nbsp;litatepeccent. Nam,vtiarnaliquotiesdixi,piji�ntiuntconcupil^^�^nbsp;nis, fed repugnant neeamperficiant. Item,fictiameximprouifo labantnbsp;-catum, tarnen veniamconf�quuntur, fi fidein Chriftum iterumerigp�� ti'�nbsp;non vult vt abigamus,fedqu�ramus perditam ouem, amp;cet. Abfit pppiiquot;*;nbsp;firmos in fide aut moribus, fi videro eos �mare amp; reucrei i verbumnbsp;cavti,amp;cet. ftatim iudicem profanosefle. HosenimDeusaffumpfi^^jj^nbsp;eos iuftosper remiffionem peccatorum. Huic fiant amp; cadunt, amp;c.nbsp;gratiasagoDeo,qu�dfupra modum abund� mihi donauerit,quodon^^j,|ftgt;qnbsp;thuspetij, nonvtviderem vnumSan�'tum,{edmultos,imoinfinitosvei^ q��1nbsp;Non qualcs Sophifi�,fcd Chriftus ipfe amp; Apofiolipinguntacdeicri^^^jj,^nbsp;rum amp; ego,gratiaDei,vnus lum. Sum enim Baptifitus, amp; credonbsp;minum meum fua morte me redemifl�� peccatis, 8c donal�e raihi iuffi^*^nbsp;ditatem �ternam. Et Anathema fit, quicunque hune honoremnbsp;habuerit, vteredat, quodeius Morte,Verbo,Sacramentis, amp;c. luftifi*�^^nbsp;lt;fiificatusfir, amp;cet.

Repudiata �gitur hac fiultaamp; impiaopinionedeSandorurn^pP (quam putabamuscompeteretant�mSan�lisinc�lo, amp;in terraEreifl'f^^|.j.^nbsp;nachis,prodigiofaqu�damoperafacientibus) difeamus nunc exSenpnbsp;�ta, omnes fidelesChrifii Sandoseffe. Admiratur mundus San�li^^^^ �nbsp;didiGregorij, Bernhardi, Francifei amp; f�milium. Quiaauditeosnbsp;fpeciem amp;inlblitaqu�damoperafecifl�. Cert�fueruntetiam San(�^bnbsp;Cyrillus, Athanafius, Ambrofius, Augufiinus amp; alij, qui tain �fp^^^?nbsp;dam vitam non egerunt, vt illi,fedconuerfatifuntinterhoinines,en^piill^^jnbsp;communes,biberuntvinum amp;vefiitu elegantiacdecenti vfifunt, -pibSnbsp;difiri men fuit, quodadeommunem vit� confuetudinem attinet,int^^nbsp;lios honefios viros, amp;tamenlonge pr�ferendiluntillisfuperioribuS'nbsp;finevlla fuperfiitione docueruntfidem Chrifii pure,H�reticisrcftir^�'j�f-c/nbsp;clefiam abinnumeris erroribus repurgauerunt. lucundiffima fuitnbsp;familiaritas, amp; pr�fertim triftibusamp;affli�lisfnon�nimabduxerunnbsp;fationehom!num,f�dofficium fuumadminifirauerunt infrequenti^^ jiii�'nbsp;verbo erexerunt amp; confblati funt. Contr�, illi nonfol�mcontrap^ pjb�.,nbsp;docuerunt, led etiam multarumfuperfiirionum ,errorum amp;impior^*^^f�l^'nbsp;auto res fuerunt. IdeonifiinagonemortisChrifium apprehenderunbnbsp;fins morte amp;vi(fioria confifi funt, nihil plan�profuiteis rigida vita.

yif*^ 'i'* H�c fatis oftendunt, qui ver� San�fi fint, amp; qu�fitappellandanbsp;Non illorum, quiin angulisamp;antrisdclitefcunr,in�diacorporanbsp;ciageftant, amp;c. Hacopinione, vtfingularequoddam pr�miumi^^^pj^'^nbsp;antpr� c�terisChnfiianis, Sed qui Baptil�ti funt 8c credunt in Chb

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE BONIS �PERIBVS.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47^

*'�cisco^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hominem cuma�tibiis fuis, fed durante vira manet

Snarp p'\''pP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quam nihil obeft ipfisfentire,mod� eam non permittant re.

� D carnis, quibus impugnatSatan Spiritum ,fcntiunt, defperent, f �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iudicabant f� nullam prorfus concupi/centiam car

tarnen neque Hieronymus,ncqueGregonus, nequeBe-�ernhardusamp;alij (quosMonachiimitandoshbipropofueriint Ntni exempla caftitatis amp; omnium Chriftianarum virtutum) huenbsp;Snt�^^ P�tuerint,vtnullam plane concupifccntiamcarnisfentirenr,Im�fen_nbsp;Idquodingenuefatentur, non vnoloco in librisfuis. I-�m, non irnputauiteisiftaleuiadelida, fedetiam perniciolbs er_nbsp;exipfisin Ecclefiaminuexerunt. Gregorius autorfuirMi��nbsp;'^tiquam fuitmaiorabominatio inEcclefianouiTeftamenti�nbsp;j^5quot;^ttim,impios cultus amp;vo�untariasReligioncs excogitaucrunt. Cy�nbsp;'^�piitabat,abH�rcticis Baptifatos rebaptilandos elfe,

�n Symbolo nos credere Ecclefiam Sandam* Eli e-� habitans in Spiritu in locoinaceflibili, ideo nonpoteftvideri JOcusenimiraablconditamp;obruiteaminf�rmitaribuSjpeccatis Sinbsp;Vn formis crucis amp;fcandalis, vt Iccundum lenfum nufquam ap-r ignorant, c�m vident infirmitates, peccata, amp;c. eorum quinbsp;Si credunt, ftatim olfenduntur, Si indicant eos adnbsp;y \8j. pertinere. Et interimfomniantEcclefiamelfeEremitas, Mona_nbsp;b� � ^ttant�m labijsDeum honorant, amp; fruftraeum colunt, quia nonnbsp;''Crn f � fed do�lrinas amp; mandata hominum Icquuntur amp; alios docent,nbsp;y^pcrftitiol� amp; prodigiola opera,qu�ratiomagnilacit amp;admirarur,nbsp;iudicantcosclfe Sandosamp;Ecclefiam. Illiconuertuntarticulumnbsp;Sandam, amp; c. Et pro Credo ponunt video. Iftiufmodinbsp;j'^^Pt�j^'^^ici�amp;voluntari� fanditates reuera funt Ipiritualia veneficia),qui-oculi amp; mentes hominum amp;abducuntur�cognitionever�nbsp;^^cet.

�^^'^ani^^'''��^'clt;loccmus,EccIel�amnon habere maculamautrugam,f�dcl�� tarnen in lefum Chrillum. Deinde in vita per abftinentiamnbsp;�^elf� �^Atijs carnis, Sc per exercitium Spiritualium fru�luum. Sed non-p/*^*^?lt;ie^'^'^'�*^Per liberationem amp; ademptionem omnium defideriorum ma_nbsp;f^'^t^xpurgationemomniumimpiarumopinionumamp;errorum. Sera-Ecclefia peccatum fuum,amp; oratfibi dimitti d�bita fua. Item,nbsp;^fl�oncm peccatoium.

^�btinturamp; etiam errant,fed per �gnorantiam. Non lij^inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;negate Chriftum, amitteic Euangelium, reuocare BaptilL

. ^^^^ntigiturremilf�onempeccarorum. Et l� etiam per ignoran� hylunnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;errant,hoc illis ignolcitur. Quia ad extremum agnofeunt er.

veritate amp; Gratia Dei in Chrifto nituntur, vt fecit Hieto-Bernhardus Sc alij. Operaigiturcarnis ftudcantvitarc ChrL quot;�erianonpolfunt.

Adhocigiturprodeftpijsfentireimmundiciemcarnisfu�, ani amp;. inipia opinionc de iufticia operum, quafipropteream acceptd�^jai�nbsp;Deo. Hac Monachi inflati tam Sari�los f� efle putaueruntpropterinbsp;vit� genus fuum, vtctiam alijs, quanquam interim cordepropiioconu ^nbsp;turfeefleimmundoSjVendiderintfuasiufticiasamp;San�litates.Tamnbsp;ftiseft fiducia iuftici�propri�,amp;fomniare le elTemundum. Qi�/nbsp;tiuntimmundiciem cordis, non polfunt fidere iufticiafua. IslcnluS��^yi[Ci)�nbsp;eoSjVtdemittantcriftas,amp;nonpol��ntconfiderebenefa�lisfuis, �coif^^ppi'nbsp;accurrere ad Chriftum Propiciatorem, qui non habetcarnemcorrupt^jj^jDii�'nbsp;tiatamjl�dpuril��mamamp;Sandiflimamjquampro vita Mundi deditjii^'^^^jj�'nbsp;niunt iufticiam folidam 8c perfe�lam. Sic manentin humilitatenbsp;monaftica,led vera, propter 10rdesamp;vitia ,qu�h�rent in carnefua,prop^^pct?'nbsp;� Deus feuere vellet iudicare, rei elTent�tern� mortis. Quia verb nofnbsp;unt contra Deum, led humiliter 8c contrito corde agnolcentespeccataii^^^p^nbsp;petunt, ac freti beneficio MediatorisChriftijprogrediunturinconfp^*-^ Jii'*nbsp;amp;orant propter ipfum ignofeifibi peccata, expandit liiper eos Deusin�nbsp;c�lumGrati� ac peccata propter Chriftum,non imput�t eis.

H�c dico,vtca�eamusperniciolbs Sophiftarum deSanditatevK^ piU^ quibusita men teshoftr� fuerunt occupat�, vt eos fine magno laboreiin^nbsp;rimusexcutere.nbsp;nbsp;nbsp;Quare ledulo operamdate,vtrc�h�difcernatisinter�,

l�u San�litatem veram amp; Hypocriticam ,�tum poteritis alijs oculis � gnum Chrifti, qu�m ratio, nempeSpiritualibus, amp;certo iudicare,�Lp/nbsp;San�ium, qui Baptifatus eft amp; creditin Chrillum.nbsp;nbsp;nbsp;Etdeinceps in

iuftificatur 8c remittuntureipeccatapr�teritaamp;pr�l�ntia, abllinetipi^ .jji' rijs carnis. Sed ab his prorlus non mundatur. Caro enimnbsp;uerfus Spiriturn. Manent tarnen ift� fordes in eo, vt humilictur,amp;fieiinbsp;dulcefeat Gratia amp; beneficium Chrifti. Sicift� fordes amp; reliquiae [nbsp;obfunt,fedvaldeproluntpijs. Quo magisenimfentiunt infirmitatemnbsp;ta fua,hoc magis confugiuntad Thronumgrati�,Chriftum amp;eiusaux� � �nbsp;plorant,vtometeosfuaiufticia,vtillisaugeatfidem, fubminiftretSph�^^j,inbsp;duce vincantconcupifeenrias carnis, ne dominentur, fed l�ruiant.nbsp;nus perpetu� lu�latur cum peccato, amp; tarnen ludando non fuccumbit,nbsp;riam obtinet.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

H�c dixi, vt intclligcrctis,non exhumanisfornn�js,ledverbo San�ti fint. Videmus ergoChriftianamdodrinam maxime prodelfe^nbsp;dasconfeientias. Deinde eiufmodi elfe do�lrinam, qu� non decuc^nbsp;rofarijs amp; fimilibusfutilibus rebus agat, fed dearduis amp; maximiscauns,^^pii�nbsp;^uomodovinceredebeamuscarnem, peccatum, mortem,Diabolum..nbsp;drina vt ignora eft iufticiarijs,itaimpofl�bil� eft cis,vel vnam confeien�nbsp;tem inftituereaut conterritam amp; delperabundam confolari Scpacificare*

15 Tom. 4. lenenl. fol, lai. Galat, capite. 4. FIN Anbsp;obedienti�legisin iuftis, non eft iufticiacoram Deo, qu� Sola fidenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

SEV DE BONIS OPERIBV�. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^i

/'^cndumEuangelfo. Papa ita confuditc�rcmonialia, morali'a SCfidem, vtprorgt; ��ter ea nih� difcreu�rit, donee tandem practuleritcgremonialiamoralibus, QC

001,4. �en�nf fol. 4od.P�lm. fu Sed inquies, An non ad regeneration pertinet etiam noua vita f' Ita, Sed f�cut frudus non funt, m'fi pn'�s fit arbor: Itanbsp;efl�bona opera, nifi pn'�s perfona fit lufta �C bona.Igitur vi'ta �terna feunbsp;Permer�to operum, fed q�ia l'�m iufti funt, amp; haeredes vit� aeternacnbsp;��^�^oi,cuiusm�ritumfid�accipiunt,iftib�nafaciunt, non eo fine, vtvitarrtnbsp;t'urohabentalienomerito, fcilicet Chhfti, led vtnbsp;^�^odientesdiuina� voci, vt gloria Dei, pariterd�drina�Cvitalandanbsp;Hune ordinem finium non irttelligunt aduerfarq fed peruertuntnbsp;R'-iiit �^^t:efl�rium eftefl� Dauides, qui magrio animo h�ncd�drinamlpar^nbsp;gr�tiam, fed etiam in eos qui funt in gratia�nbsp;^��^^ontiunt terrores�^ infirmitatem fiiam, cumfingulariauiditatehancnbsp;�0110nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Altj extra gratiamj etfi magna ex parte perf�quiint�r, tamert

^inij^��;4�IenenCfol,4o4.Pf�l.yt. Sed h�c iterum admoneo , quod fupr��.Qui� Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� Domino, ideo mariifeft� nobis oftendit, non efl� noftri opegt;

L^^^cia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�oftrarum confcru�re ift� don�, f�d efle nos pofitos ihe�periculo,nc

^�^P*'�n��ttnnifit, c�mDominusnosrelinquithobis j fiCfubtrahit dicit,Dimifi'te�sinfu�defideria. Hocc�mfitftatimnbsp;Pr r^�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cupiditatibus noftris ind�lgcm�s, ficut Dauid in adiilterioj

^c({ ^ ��iptionem��t defperati�nem prolabiniur. �deodicitn�meprOijcias, Q Spiritu tuo f�ndificante,nam hoc corn fit ver� proied�s fumnbsp;I,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^P�dtum tuum f�ridumne auferas � me.Fatetur �nim Spiritum Sand�m

'''taih^ t^ondum perfed� aut totuiti, funt enim tantum primiti� fpiritus : Poft �r^�^'Unnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiet,vt pienitudinem fpiritus confequamur �C fiamus ficut ipfe eft.

Spiritum Sandum feruemur ab omnibus inn ^�oexteri�s, fpiritus carnis, vt corda noftra fiant ceu purumnbsp;quodnon pateat reditus inlmundofpiritufi ficut Chriftus etiartinbsp;'^^ngelio,

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OPERA SVNT F A C l � N D �.

praecepta moriim, quibus exhortanturcre* ''lt;'1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exercenda. Et earn partem dodrin�aliquc�

etiarrt ratio, de dodrinaveto fi'd�i prorfus nihil nouit. Ne e.*�^P^r(ij^^ dodrina Chriftiana difl�l��te bonos mores,�C pugnare contra poli-�^e^�^�^^�ationbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apoftolus etiam de bonis moribus,hon�fta 6C externa

feruandacharitate,concordia, �Cc, Non poteft igitur mundusiu-^�^^�^�^os,quod diflblirantbonos mores, qtiod publicam pacem,honegt; Vmelius tradunt mores 6^ oinnes virtutes, qu�m illinbsp;*�^^^^3g�ftratus, quia fidemaddunt,

vocati eftis, fratres, Tant�m fie libertatem in occafio-* �^��llil,�^��'^�^P^��lt;�fiaritatemferuitevobis inuicem, Q. D, Nadi eftis iam pernbsp;�^^atem, hoc eft,longe eftis fupra omnes leges feeSdum confeientiam,nbsp;S s �c corant

'484 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE NOVA OBEDIENTI�,

Sc CO ram DeO bead SC falui' eftis, Chn'ftus vcftra vita eft, Igttur leX, mors,etlamfi vos terrent,tarnennefpnocere,netein dcipeiationcm adrgctcP^^nbsp;Ea eft praeclara QC in�ftimabilis libertas veftra, Nunc veftrum eft diligcn^^nbsp;jieillain Iibertatem detis in occafionem carni, Hoe malum latifsimepat^^� ,|j,pnbsp;nium deterrimum eft, quod Satan in doeftrinafidei cxci'tat, quod fcilicetli^nbsp;tatem,qua Chriftus nos liberauit, in multis raox transfert ad occafionemnbsp;idemconfequcntur�CjudasinfuaEpiftola-, fubintrauerunt inquit,nbsp;tics impi'j, qui Dei noftri gratiam kransferunt ad lafciuiam. Caronbsp;nonintelligitdocftrinamGrati�, fcilicet quod operibus non iuftiliccmui'! .j,nbsp;la fide. Qtiod lex nullum ius in nos habeat. Ideocum audit hancdo�rmai^^^^^ji,,nbsp;fcr team ad lafciuiam, SCftatimfic infer t, fifumus fine lege, viuamusigiW�''� jiJnbsp;mus, nihilfaciamusboni, nihil demus egentibus, multo minusnbsp;mali. Non enim eft lex quae cogat aut ligetnos. Ita vtrinep periculumnbsp;tarnen altero tolerabilius. Si Gratia feu fides non pr�dicatur�, nemoW ^^^�1nbsp;Fides enim folaiuftificat SC faluat. Contra fi pr�dicatur fides, vt neceflc cnbsp;pr�dicari,maiorparshominumcarnaliterintelligitdotftrinamdefidej�^l'^*quot;nbsp;fpiritus in libertatem carnis rapit. Hoe cernere eft hodie in omnibus vit�,^ii�nbsp;fuperiorum inferiorum. Omnes iaflantf� efl� Euangelicos, ia��antChr*nbsp;libertatcm.Et tarnen interim obf�quentes fuis cupiditatibus conuertuntura^^jnbsp;ria,voluptates jfuperbiam ,inuidiam,6Cc. Nemo fideliterfuum officiumnbsp;percharitatem alteri ferait, SCc. Ea indignitas nonnunquamadeonbsp;facit, vt f�pe optem ciufiTiodiporcos,qui margaritas pedibus conculcantaJ^j.^rnbsp;fub tyrannide Pap�.Irnpofsibil� enim eft hunc populum Gomorrh�Euang |^)iinbsp;cis regi. Deinde nosipfi qui docemus verbum, non tanta diligentia �C am Yofl�'�?'nbsp;luce veritatis facimus noftrumoffici�, vtprius in tenebris ignorantignbsp;Qiioenim fumus certiores de libertateillaa Chrifto nobis parta, hoc frig*nbsp;f�gniores fumus ad tratftandum verbum,orand�,bene operandum admaiaf^nbsp;SCc.Et nifi Satan vexaret nos intus fpintuahbus tentationibus,amp; foris pc**.nbsp;bus aduerfariorum, item cotemptu �C ingratitudine noftror�homin�,nbsp;ri,ignaui,St ad omne opus bonum reprobifieremus, Atepita cum tempor^nbsp;mus cognstionem Slt; fidem Chrifti, defereremus minifterium verbi, SCnbsp;commodiorem pro carne noftra viuendi rationem. Id quod pleritj exnbsp;incipiuntiila occafione moti, qu�d laborantes in verbo, nonfol�m vic^ui^�nbsp;bere non pofl�int,f�d qu�d etiam indignifsim� tratftantur ab fjs, quos pr^^L^nbsp;Euangelrj liberauerunt ex miferrima feruitute Pap�. Hi paupercm �C feaf�^j,/^�nbsp;Chriftum deferentes,implicantfe pr�f�ntis vitg negocijs SC ventrifuo,no�nbsp;feruiunt. Sedquofrucftu, cumtempore experientur. Cumitaquefciau�^�^^jil'*'^nbsp;lum maxime infidiari nobis, qui verbum habemus ( alios enim capuuostc^^^^,fii�^,nbsp;ipfius voluntatem) �Chocfedul� conari, vt libertatem illam fpiritus noh*^nbsp;vel f�lutem hoc eff�ciat, vt earn transferamus ad lafciuiam : Ideo fummanbsp;cura docemus amp; adhortamur,exemplo Pauli, noftros homines, ne exiftigt;��^^^c3'\nbsp;libertatem fpiritus, partam Chrifti morte, ideo fibi donatam, vt earn dent i��nbsp;nem carni,aut, vt Petrus ait,earn habeant, velut malici� velamen,fed vtnbsp;fibiipfis inuicem feruianr. Ne ergo vt diximus, Chriftiani abutantur h^cnbsp;imponitApoftoIus carni eorum feruitutem,per legem demutuadileChf^^^'^jlt^nbsp;Qiiare meminerintpij, feinconfeientia coram Deo efl� liberos a

lt;fto,� peccato SC morte propter Chriftum,corpore autem efl� feruos. H�c per charitatenijiuxta hoe Pauli pr�ceptum,f�ruire debet, Vnufquifcpnbsp;infua vocatione diligenter facere officium fuum,�C quacunque re poten ' .,nbsp;proximum, Hoe exigit � nobis Paulus his verbis, Per charitatem

SEVDE BONIS OPERIBVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xSj

non finunt fandos fccundum carnemefl� liberos, fedfubqciunteos Doteftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dodrina de mutua char�rate inter nos feruanda nullo modo

obf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfuaderi carnalibus hominibus. Chriftiani hac in re libenter

4^�ntur.Alij prgdicata libertate illa,ftatirn inferunt,fi liberrun�,�rgo mihilicet j. volo. H�c res mca eft, cur ergo non vend�rem eain quanti pofl�mfnbsp;th�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bona opera non contingat nobis fa lus, cur dar�mus aliquid �gen- gt;

� Hi fecurifsim� exc�tiunt hoc iugum, �C feruitutem carnis, �C transferunt li- fpiritus in licentiam SClafciuiam carnis. Illis fccuris contemptoribus certd ^unciamus ( quanquam non credant nobisj fed nos rideant ) quod fi corporc �Cnbsp;nonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtantur pro fua libidinefvt certe faciunt quia non adiuuant inopes^

inc'nefasjamp;c.) quod S'fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe tales glorientur, fed amiferintChriftum Qc libert�r

'iet� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Diaboli, quodque nunc fub nomine Chriftianae libertatis fepties

anteafub tyrannide Pap�, Diabolus enim qui expulfuserar^ tOfjjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eos,afl�mptis ftcum alijs feptem fpiritibus nequioribus ipfo,Slt;c.Ideo

peiora primis. Nos diuinum mandatum hab�mus prae PfOh* *^^^�'�^b�im,quodannunciat omnibus hominibus, fi modo credant, gratisnbsp;iut^^^�^^^tiftumjlibertatem � lege,peccato,morte,ira Dei, �Tc. Non eft in arbitrionbsp;hanclibertatem per Euangelium iamin�ulgatam, cglarenbsp;^Qiinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teuocare. Qyia Chriftus earn nobis donauit ac fua morte peperit.

tOfC ^PP^^tnus illos porcos^ qui toto impetu ruunt in licentiam carnis, cogere,y t ^uis fermant alijs. jdeo quodpoflumus, facimus, hoc eft,admo*nbsp;?^�igenter eos debere hoc pr�ftar�.

tnonitis noftris nihil efiicimus, committimus rem Deo, tsftio tempore contemptoribus. Interim tarnen hoc nos folatur,quodnbsp;inanis apud pios quorum proculdubio multinbsp;minifterium erepti funtc feruitute Diaboli, 5)C translati in libcrta-Hipauci,quiagnoicunt gloriamhuius, libertatis ipiritus, 5C yicifsimnbsp;*ts ff ^^^pcr charitatem feruire alrjs,0^ nouerunt fe fecund urn carnem efle debitOquot;nbsp;plus nos exhilarant, quaminnumera turba corum, qui abutuntur ilianbsp;nos contriftare poflunt.

loquitur,cum in quit, Vos in libertaterri H�C ne quis fomniet libertatem carnis, feipftim exponit, cuiuftnbsp;Tantum ne libertat� in occafionem detis earn/,nbsp;r!'^aritatemieruite vobis inuicem.

do nbsp;nbsp;nbsp;vnufquifcpChriftianus feiatfe perChriftum conftitutuni efle in confciegt;

mortis, �fc. ita quod ilia non habeantius in eum, amp;^c. quoep hanc feruitutem externam corpori fuo impofitam eflc, vt per cha^nbsp;aliter intelligunt Chriftianam libertatem, illtnbsp;^�^^^^^ngelij commodis infuam ipforum perniciem,0(5 peioresiunt Idolatr�nbsp;��nineChriftiano,quam anteafub Papafuerunt.

{(�.p 3ulus iam pulcherrim�declarabit ex decalogo,quid fit ieruireper charitatem, %fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verbo impletur, nempe hoc, Diliges proxim� tuum ficu t

^��'�Paulus vbi iecit fundamentum Chriftian�.docftrin�,folet iuperftruere au* ��^gentum,8e lapides preciofos. Fundamentum autem aliud nullum eft, vt ad

*P^^ Icfus Chriftus, feu iuftitia Chrifti. Super hoc fundamentum opera Sc vere bona,quae omnia includit breui pr�cepto. Di*nbsp;tuum,SCc. ChD. Cum dico debere vos per charitatem feru ire iiwi^nbsp;�luod lex alibi dicit,Diliges proximum tuumficutteipfum,Hoc ve*nbsp;�^terpretariferipturam praecepta Def Cogitatio Sopliiftarum,quam habentnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ss q deverbd

de vcrbo diltgcndi,prorfus fn'gida ac vana eft.Dicunt enim dfligere nihfl � |,jy �iifiveile alicui bonum, Aut charitatem efl� qnalitatem inhatrentemnbsp;jn� elicit motum cordis vel atrium,qui Vtocatur bene veile, lila cft plane nu ��nbsp;lenta amp; Methematica charitas,qu�non ^^{vtita dicam) incarnata,net^P^�^^^,(i!gt;nbsp;opus, Paulus contr� dicit,charitatem debcrecfl�feruam,�C nififit in orho�nbsp;risj non efl� charitatem. De charitate autem pr�cipiens, oblique fimul taxatnbsp;do�oreSjin quosfpiculafuadirigit, vt dotfirinami�amquocpdcoperib.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jji:

fos defendat confirmer. Ch D. Hatf�enus vos docui o Galatae veram � �P* vit^, nunc eti�. ver�bona opera docebo.Et hocideo, vt ilia ridicula �C fanatinbsp;c�remoniarum, qu�folumvrgentpfeudoapoftoli, longe inferiora eflecog^nbsp;operibus charitatis, Ea enimell dementia, �if furor omnium impiorum�Onbsp;�C fanaticorum ipirituum,qu�d non fol�m relinquunrfundamentum venn^^^ji*nbsp;�:rinam puram � folidamjed etiam haerentes in fiiperftitionibus fuis, nun^^^ p �nbsp;tingunt vera bonaopera, idcoep tantum fuperftruunt,{uper fundamencu�^gt;nbsp;lus aitjlignum, foenum Si ftipuiam. Sic Pi�udoapoftoli qui crant acerrinunbsp;resoperum, non docebantaut vrgcbant opera charitatis efl� facienda,nbsp;mutu� feie di�gerent, vt parati eflent ad ferendam opem,in quacunquenbsp;proximis.non lol�m faeu�tate, verumetiam toto corpore,hoc eft,lingua, tunbsp;de,�iS totis viribus, led tantum vrgebant,feruandam efi� circumciflonem,�u j��nbsp;dos efl� dies,menfes,Slt;:c, Neque alia bona opera docere poterant, DeftfUtnbsp;fundamento Chrifto,amp;f obicurata dodrina fidei, impofsibil� eft remanef^''nbsp;rum vfum,exercitium, Si opinionembonorum operum. Sublata arboreXnbsp;auferri quoque frudus. Simili modo hallucinantur hodie fedarij innbsp;bonis operibus,necefl� eft igitur �osfanatica Si fiiperftitioi� quaedamnbsp;S�ftulerunt Chriftum, fuccid erunt arborem. Si fiindamentum fubuerteiuunbsp;edificantfiiperarenam,amp; nihil pofluntfuperftrucre,qu�mlign�, f�numpuP^e^nbsp;Egregi� quidem fimulant diledionem, humilitatem, �fc, (�d reueranou f pFnbsp;veritat�jVt Iohan.a{r,fed tantum verbo amp; lingua diligunt. Sic, fimulant Sinbsp;fanditatem,eaque f�nditatis fimulati�nc,imponunt hominibus, vtindic�nbsp;�orum efl� magnifica Deo grata. Ver�m fi admoueris lucem verbi, inu*^nbsp;meras nugas de rebus ridieuhs Si nihili, pertinentibus tantum,adnbsp;ftcs,refpedum perfonar�,amp;c. Qiiare atqu� necefl�rium eft,vt p�j dodor^^nbsp;gcntcrvrgeantdodrinamdebonisopcribus,qu�mdodrinamdcfide. (�iif � :nbsp;vtrique infenius eft �!f accerrim� refiftit. Fides tarnen primum plantandajnbsp;enfin impofsibil� eft intelligi,quid bonum opus fit, quid Deoplaceat,nbsp;Satan d�drinam etiam ver�bonorum operum oderit vcl indeapparet.nbsp;cnim omnes homines notitiam quandam naturalem habeant animisnbsp;tam, qua naturaliterfentiunt alteri faciend� elfe,quod quis velit fibi fi�^*�nbsp;tentia Sifimiles quas legem natur� vocamus,funtfundament�humaninbsp;nium bonorum operum ) T amen adeo corrupta Si cxc3. eft vitio Diab� f,nbsp;ratio,vt illam cognitionem fecum natam non intelligat,aut fi etiam adm^ Anbsp;Dei intelligat, tarnen feienter (tanta cft potentia Satana�)eam negh�gat

Deinde,accedit hoc mali, qu�d Diabolus omnes iuftitiarios Si demenrat, vt, omifl� dodrina de ver� bonis operibus,pueriles quafdaiu^^nbsp;remonias aut portentof� qu�dam opera,qu� ipfi excogitarunt, vrgeant^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

cit ratioignara fidei. Si mirific� illis deledatur. Sicinpapatufaciebantb^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

ta ilia amp; nihili opera,qu� neep pr�cipitnecp exigitDeus,fumma volupta^^J^^t�r [,( ardore amp; magnis impenfis. Idem ftudium ad res nihili cernimus hodienbsp;eorum diicipulis praecipu� autem in Anabaptiftis . In noftris ver� bnbsp;diligentifsim� vrgetur vera dodrina de bonis operibus , didu

SEV DE BONIS OPERI�VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48?

�C ofcitantia regnet ? Quo plus adhortamur di excitarrtus homines ad bene jj^^f3ndum,adexercendam inuicem chan'ratem,ad abrjciendamcuram ventris,2lt;c.nbsp;'^Onnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magis frigidi redduntur ad omnia cxercitia pietatis, Ita(^ Satart

^O'^rinarn hdei fed etiam bonorum vehementer �dit �tS impedit. H�c ne �nesnoftri earn difcant,aut finormt, fa��s tarnen non pr�ftent. ll�ichypocn't�nbsp;�^'^eticieam penitus negli'gunt, 6C inten'mloco ei'us ftultas c�remonias, aut n'digt;nbsp;cap�untur �!^delelt;?�antur hommes�nbsp;��dus enim non Euangeh'o �C fide, fed lege amp; fuperftin'one regitur�nbsp;ij�jj^�^��onetigitur Apoftolusfen� Chriftianos, vt, poftquam puram docln'nanlnbsp;iufjp^^��'llcrint�iSaccepermt,etiamvera opera exerceant� Manent enim etiam irtnbsp;a^Q'^'^^�l^pcccati reliqui�,qu�,vt�fide: itaSC�ver� bonis operibus abhorrent �(Snbsp;humana SC caro quae in i�ncflis refiftit fpiritui in impfjs ver�

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;afficitur, Pharif�us fuperftit�onibus, hoceft

��310 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;metiri exiuis cogitationibus,qu�m ex verbo ipfius. Et longe

facit opera, qu�ipfaeligit, quam qu� Deus pr�cepit, Ideotamdili-^gt;i�u ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P�b�� Dod�oribus in tradenda Sd vrgenda charitate non fimula-

tftf� ��'^��gendis ver� bonis operibus,quam in verafide docenda.Nemo igitur pugt; Dilig^s proximum tuum, Slt;fc. Breuilsimumnbsp;^�do^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecillimum,quod ad verba ipfa attinet. Sed da Dodlores �C auditorcs,

l��^�/^dojdiicendo, Sgt;C viuendo hoc rec^e exerceant �C pr�ftent. Ideo verba ifta, ^^^^�jf^ruite vobis inuicem.Item: Diliges proximum tuum ficut teipfum,nbsp;nemo pius etiam fan's exp�dir,vrget �C exercet.Et quod mirum eft,nbsp;'�^^��t�tionem habent,quod ftatim l�ditur confcientia ipfbrum, fi vel rem le^nbsp;jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debebant facere,omittant. Non item, fi charitatem ( quod quotidie fit)

�'��n puro acfraterno corde er ga proximum non afficiantur. Tanti enim pr�ceptum charitatis, vt fuperftitiones fuas, aquibusinhac vita nonnbsp;^'^��fusliberi,amp;:c.

Paulus Galatas his verbis, Totalex in vno verbo impletur, f �Xte' belli eftis homines immerfifuperftionibus, �iTc�remonijs veftris denbsp;profimt nee vobis nccalijs. �t interim charitatem,qugnbsp;fra^ �^ienda,negligitis. Qu� ifta eft dementia veftra f Sic �f Hieronimus ait,nbsp;do^'^�*'�us corpora ndftra, vigilijs, in�dia, labore, �fc. amp;charitatem,qu�folanbsp;in Monagt;nbsp;traditiones fuas de c�remonijs,efii,veftitu, 5(c, H�cnbsp;�at�^utill� omittant,peccant mortaliter.Quodvero nonfolum negliguntnbsp;f 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inftiper etiam alius alium acerrime odit,hic nihil peccant,aut l�dunt

��Per Paulus hoeprgeepto nonfolum docetbonaopera,nofol�mfuperftruit �^^^�^cntum aurum, argentum, lapides preciofos, fedetiam deftruit ligna,

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftipulam. Deus' quidem benefecit,qu�dmultasc�remoniaslu-

Per hoc enim fignificare voluit,humanum animum naturalifer fuperfti-eurare charitatem,fed alligatum efl�cgrcmoni}s,amp;rcarnali iuftitia dele^ fnbsp;nbsp;nbsp;tarnen Deus exemplis teftafus eft,etiam in veteri Teftamento, quanti

'��iM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;charitatem, cui cedere voluit ipfam legem cum fuis c�remonqs. Dagt;

^�jr ^��trirct ipfe,amp;; qui cum ep erant,cum non haberent quod ederent,edeb�nt ?.^^�^�Q�os fecundum legem folis i�cerdotibus,non laicis edere licebat,�^C4nbsp;�^^^��^P^f�batunhvellendofpicas, �fc. viol�t Chriftus ipfe i�bbat�,nbsp;Knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fabbato infirmos� H�c Omnia indicant, chagt;

a � nbsp;nbsp;preferendam efte omnibus legibus amp; egremonijs, amp;c, �t Deum nihil

^iQjj^^^/equirere � nobis,quam charitatem ergaproximum.Idem teftatur etiam i^Um ait,Secundum autemfimile efthuie,

48lt;lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE NO V A o B E91E ST IA,

Tota entm lex in vno verbo impletur. QgaG dicat, Quid onef�t^s j,oi quid aoxtj fudatis amp; vexaminicgremonijs legis,de cibis,diebus,locis,amp;^lt;^�^ ujjin'nbsp;modo fit vefc�ndum,bibenduni,feriandum,�crificandum,�Cc. Defiftit^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

eptqSjSC audite quid ego dico.Tota lex plcnifsime comprehenditur in vnO j,get bOjDiliges proximum tuum ficut teipfum. Deuscerte non dele��atur, rjinj*nbsp;ilia obleruatione rituum legalium.Sed hoc nunca vobis requirit,vt credaun i jigt;nbsp;ftum,quem mifit ipfe,fum in illo confummati eftis,�Chabetis omnia. Sinbsp;dcm,cultumDeo gratifsimum,vultis �i legesaddere,t� icitote hocbreuinbsp;tepto, Diliges proximum tuum ficut teipfum, omnesleges comprehendtl^^^jtHnbsp;ceptum ftudete feruare,quo feruato, impleftis onmes leges. Et Paulusnbsp;interprcs pr�ceptorum Dei. Inbreuifsimam enim fummam cotrahittoWiDnbsp;oftendens in omnib. ipfius legibus,quae fere infinitg funt,nihil aliud cotintf* *nbsp;ma,quam hoc breuifsimum verbum,DiIiges proximum tuum ficut teipfi^��'f||/�'nbsp;ofFenditur ifta vilitate St' paucitate vcrborum quia breuiisime dicitur,credc*j^ jjjt,nbsp;ftum;ltem,dilige proximum tuum ficut teiplum. Ideo vtramtp dod^in^��nbsp;Severe bonis operibusconremmt. Interim tarnen ifta vili�ima amp;breuifs'�fnbsp;voXjCrcde in Chriftum,credetibus di uina eftpotentta, qua vincunt peccaPi)^nbsp;tcffijDiabolum^Stc. quafalutemconftquuntur. Sicferuirealteriperchah^^'nbsp;eft,docerccrrantem,confolariadflilt;ftum,erigereinfirmum,adiuuarcproxiJ�^j-jj�tnbsp;cuncprc poftis,ferre eiusagreftes mores,amp; importunitatem, tolerate innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(iH�'

politia aequo animo moleftias, laborcs^ hominum ingratitudinem �d contci�^P^fO^ obedireMagiftratibus,honore parentes adficere, patientem effe dominbsp;vxorep'ntradabili familia 6Cc.operavtratioiudicat,nulliusmomentifunr,*^.^t'nbsp;mihijtam egregianbsp;nbsp;praeclai a operafunt, vt totus mundus eorum v t ilirate .^pi�

tatcmCquia non metitur opera aut vllas alias res ex verbo Dei, ftd ex iudit*��, caecac 8C ftultae rationis)non comprehedat. Imo ne quidcm vnius miniminbsp;Operis precium aeftimare poteft.Toto igitur ccelo err�t homines, quandoi^'^^fjAnbsp;fe belle intelligerepraeceptumcharitatis. Habeniquidem illud icriptum i^nbsp;quia naturaliter indicant. Altert faciendum quod libiquiscupit fieri. Sedh*nbsp;fequitur,qu�d illud intelligant,alioqui fadlis etiam pr�ftarent, amp;nbsp;tatem omnibus operibus,ne(� tanti facerent, SC inflar�t fuasbullas,hoceft,�''�|j(ji^nbsp;fupcrftitioncs,vt /unt,triftivultu 8d demiflbcapiteinccdere,cGchbem efl�,nbsp;pane �f aqua, in cremo agere,ford ido veftitu vti 5C fimilia. Illa prodigiofanbsp;nbsp;nbsp;pjf

ftitiola opera,qu� neep Deo mandante,netp approbante eligunt, iudicant nbsp;nbsp;ob

tiara amp; I�ndla,vt charitatem qu� eft fol omnium operum,longifsim� feurent. Adeo incomprehenfibilts amp; infinita eft caccitas humanacrationis,nbsp;l�m de dodirina fidei,fcd ctiam de vita St operibus rite iudicare non pofsit-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ludlandum eft nobis fedul� non fol�m contra opiniones cordis noftrfiq^Dht^^^j^^- f rallier libentius niteremur in re l�lutis,qu�m verbo Dei,fed etiam contranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v'

�nd�amipeciemelcd�iciorum operum. Vt ita diftamus magnifaccreoprt3^jj(iii�( ftufquilqueinlua vocationefacit, etiamfiinfpeciemleuia, �ddcipedla vinbsp;modo habeant mandatum Dei.Et econtra' contemnere ea,quac ratio eligb**��nbsp;dato Dei, vt maxime praeclara,grauia,magna,fiindia,videantur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

illud percurram. Breue verbum eft,�f pulchr�acpotenter didium, Dilig^�^|i;ii*| ftium l�cut teipftim. Nemo poteft dare melius, certius, Sd propius 1nbsp;Neque dari poteft nobilior Sd profundior habitus, quam charitas, neepext^ ^^,,11�� 1nbsp;obiedlum,qu�m proximus. Exemplum ergo habitus Sd obicdlum funrnbsp;nbsp;nbsp;�

Itatp ficupisfcire,quomodo diligendus f�t proximus, 6d habere exempli�� fauius teij conf�dera diligenter, quomodo tu teipfum diligas. Certem�^'^^^j.j^

^ pCficuio maxime cupercs te �mari, �C iuuan omnibus confilqs, facuitatibus ԣ ''�titiusomnium hominum �C creaturatum* Quare nullo libre indigos, qui tenbsp;�^admoneatj quomodoproximum diligere debeas, babes cnimpulch�rri*nbsp;optimum librum legum in corde tuo. Non eges vllo dolt;florchac inre,nbsp;f�ntum confule tuum proprium cor, hoc i�tis abund� docebit te, ita diligendumnbsp;dTctuum proximum vt teipium. Deinde charicas fumma virtus eft, quae no fol�ninbsp;patataeftferuirelingua,manu,pecunia,facultatibus,fedetiamcorporeSCipi� vita,nbsp;tteep mentis aut vlla alia re prouocatur,nequedemeritis,ingratitudine,fiCc.impedi^nbsp;�ur, Materideo fouet,curaqSCc.filium quia diligit eum,amp;c. Poftrem�, nullum anigt;nbsp;nul,crgaquodexerceredebescharitatem,nobiliuseft proximo tuo. Non eft Diagt;nbsp;Mus,nonleo,vrfus,lupus,non lapis,lignum,�^c.fedanimaltuifimillim�,quonubnbsp;um viuit in tern's iucundiuSjamabilius, vtilius,benignius, magis cOnfoIatOnum SiCnbsp;neceflarium, quodcp naturaliter coditum eft ad ciuilitat� fociet�tem.Ideo nihil innbsp;totareturn natura,potuitconftitui magis dignum amore,quamproximus noftcr,

Sed ca mira ars eft Diaboli, vt non folum poisit cgregie obftur�re hoc ftobiliG �num obie�um,amp;^ ex animo eximere,ied etiam poteft cordi plane cofitf�riam opixnbsp;^orcm perfuadere, vt iudicet proximum non amore, fed acerbifsimo odio dignumnbsp; 'Ocep poteft facillime efficere,tanturn iuggerit, Ecce is homo hoc vitio laborat,ob-*nbsp;^^gauitte,nocuit tibi,amp;c. Hicftatim vilefcithoc obieeftum amabilifsimum, vt amgt;nbsp;P usnonagnoftatur proximus diligcdus. Sedhoftis odio digniisim�s.Hocmod�nbsp;Mmii-igc� poteft habitumdiligendiincordenoftro mutare, vtexamatoribusnbsp;P �jtiniorumfiamus detra(ftores,ofores,5lt; pefiecutores ipforum, Vt nihil in nobisnbsp;U�0 pt�cepto ( diliges proximum tuu ficut teipium ) manea^quam nudae 86 inagt;nbsp;^siitcrae 2( �yllab�. Eft auteiti proximus noftcr quilibet homo, pr�fertim qui openbsp;��indiget,vtChriftusinterpretaturluc�. to. Qiii�tiamfimealiquainiuriaaffe--nocuitno ideo exuit humanitat�mjaut definit efl� caro,i�nguis,creatura Deinbsp;' �umillima,fumma,non definit efl� pfoximus meus* Donee ergo in eo manieritnbsp;Humana, tantifper manet etiam praeceptum charitatis, q�od cxigit � me, vtnbsp;deipiciam,non malum pro mal� reddam, fed malum bono vin*nbsp;��^ui charitas nunquam erit tolerans,patiens,�6c*i .Corinth.tj, Non abicodi*nbsp;pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;morbofum, fed fouctur,curarur. Etmembrisminus honeftis, inquit

�Sjvbcriorhonos add�dus eft. Sed ita exc^cata �6 corrupta eft veneno Diaboli ^b�qucmmultis infignibus donisac virtutibusnbsp;ititnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnum n�uum,aut maculam in eO deprehenderint,in hanc fogt;

bonorum ipfius. Multos etiant acerbos illufores, qui cos, quibus male volunq nonap*

^iab /�' oculis, odunco nafo, fparfo ore, 86c. BrCuiter mundus efi regnutn charitatem,86 omnia Dei diefta �c facftai�Curiisim� conr�nif*nbsp;niendat ergo Paulus charitarcm Galatis 86 omnibus pijs(hi enim foli diligunt)nbsp;inuicem feruiant,Q,D. Non opus eft onerare vos cifnbsp;th�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�^ritibusMoiaicis, i�d ante omnia peri�uerare in fidei dotftrinaquam i

ego vno verbooftendamVobisiumma�^ quomodo omnes leges impleatis,Diligite vOs mutuo per charita^

W nbsp;nbsp;nbsp;^^^^^^tqtribusbenefacerepoteritiSjMundus enim plenus eft homittibus,

�6The�logi�| re*' ^ongifsima. Breuifsima, quod ad verba 86 fententias attinet, fed vfuanbsp;��ord^^^� ^ongiobprofundior �C fublimior toto mundo. Quod ft inuicemnbsp;^omeditis , videtc ne ab inuicem confumamini* Paulus his verbidnbsp;��gt; in Ecclefijs non pofte conftarepacem86 concordiam, nequcind�tftr�na^

488 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE NO V A OBEDI ENT IA,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. jjH

neque in v�ta, fiperimpios Dodores, fubuertaturfundamentum, hocew� Chnftum, fed ftib�nde oi�i alias atque alias opiniones SC difl�nfiones d� � cjj�ii'nbsp;amp; vita. Semei autcm violata Eccleli'acconcordia, non eft modus ncqucH^'^nbsp;fionum, Authorcs enim fchifmatum inter fe diflentientes^hic illud,aliusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pjty

docetadiufticiamneceflarium, Qiiifque foam opinionem �C foperftitio*^, bat,alten'usreprehendit* Ibineceflceftoriridilsidia, amp;fadiones.nbsp;alios mordeant deuorent,hoc eft,iudicent �C cond�nent,donee tandeui p Lfj/nbsp;Hoc pr�terforipturam teftantur etiam exempla omnium temporum. �nbsp;ca.euerfa fuitperManich�os, mox focuti font eos Donatift�,qui S� i �dnbsp;fentientes diuifi erant in tres fedas,5Cc. Noftro tempore pnmum defect�^nbsp;bis iacramcntarij,poft Anabaptift�,horumneutri inter fe concordes font. * �nbsp;i'emper parit fedas,�C alia aliam damnat. Cefl�nte vnitate focundum Matnbsp;cos,progreditur numerus vfque in infinitum. Sic l�l� amp; ablata vnitate � Pnbsp;neque in dodrina neque in moribus poftibile eft manere concordiam, ftd p�nbsp;noui vtrinque errores nafeuntur vfque in infinitum. Hoc etiam vidimus i�nbsp;tu,in quo cum negleda iaceret dodrinafidei, impofsibile fuit manerecon^ fi^nbsp;fpiritus. Eaablata, pofteaperdodrinamoperumnatgfontfer�infinitatfo�,nbsp;nachorum.Hi difeordes inter fo metiebantur fonditatem ex grauaminenbsp;difficultateoperum foperftiofbrum, qu�ipfiexcogitauerunt. Hincalij'^^^ipff�'nbsp;haberi altjs fandiores. Item non folum Monachi diuerf�, fed etiam eiufmt�nbsp;fefsionis,interfediflentiebant,vtfigulusfigulo, ita Minorita Minorit�t

Denique tot erant opiniones in quolibet Monafterio, quot Monadt*.jeii' Tam diu igitur mutuas inter fo aluerunt �mulationes, contentiones, lites,nbsp;tias,morfos SsC deuorationes, donee iuxta hoc didum Pauli iam c5fomerent*^�jili'nbsp;Qui vero dodrinam fidei tenent, 0^ iuxta hoc Pauli pr�ceptum fefe mUtt*nbsp;nbsp;nbsp;,

gunt,nonvitup�rantalijaliorumvit�genusopera, fed quifque altetius^pt^ vit� 8lt; officiura,quod facit in foa vocatioe,probat. Nemo pius pr�fertcotsnbsp;officium Magiftratus,officiofubdiri,quinouitvtrumqueefl�orationcmEf J'nbsp;here diuinum man datum, non difternit inter officium feu opus patris � ^(� ti^�nbsp;'gogi Sc difcipuli,heri �C ferui,SCc, Sed certo pronundat vtrumcp placcrcnbsp;in Hde obedientia Dei. Coram mundo quidem ifta vitae genera SC eoruu�nbsp;inaequalia font, fed ifta externa inacqualitas nihil impedit vnitatemnbsp;omnes idem de Chrifto fontiunt �C credunr,fcilicet, per eum folum nobis �nbsp;gere, remifsionem peccatorum �C iufticiam. Deinde quod ad externamnbsp;fationem �C officium attinet,alius non iudicatalium, neque opera eiusnbsp;fua laudat, etiamfi longe ftiperent ea, fed vno ore 6C fpiritu fat�tur fe �nbsp;'d�Chriftum faluatorem,apud quern nulla eft perfbnarum aut operum acctpnbsp;Hoc impofsibile eft eos facere,quinegleda dodrina de fide SC charitate,nbsp;tiofo opera docent. Monachus non concedit Laici opera, ^u� facit in fo^ 'nbsp;nc,tambonaSCacceptaefleDeo,quamfoa. Nonna, longe praefeiffouu�' j,p('nbsp;nus Sc opera, vitat generi �C operibusmatron�, qu�maritum habet,nbsp;iudicat meritoria effe grati� vitx aetern�,non item opera matrisf�mili^^nbsp;hinc eft,quod f�cri ifti homines,vt aurifames, vehementer contenderunt^^^^P'nbsp;ferunt etiam toti mundo, foum ftatum �C opera,longe maiora SCnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

corumftatu 5gt;C operibus. Et nifi hanc opinionem fanditatis de huchodieapud quofdam haberent amp; defenderenr,non diu feruarentnbsp;Sc opesfoas. Nulliigitur Monacho,aut alq,quicunque tandem fit,nbsp;fuadebis Opera mariti,vxoris,ferui,ancilla:,�Cc. in fide �C obedientianbsp;liora Sc magis accepta efl�Deo,quam fuperftitiofa SCprodigiof�illaekcn

S�blato enim angulari lapide Ghnfto, non pofl�x�it op�taffj' �lite�f *farc,quamfc3(pr�fei-tim cum tampr�claia�Cgrandia operafaciunt)folosDec�nbsp;Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hodi'c Anabaptift� fomniant,fejqui egent,e{uriunt,frigent,�^ vili

F � s:bi!c cft luftfciarios Qc fe�arum autores pacem habere cum ijs qui eorura opinio ^^^ntiuntur, fed mordent amp; deuorant eos� Contra Paulus docct vitandasnbsp;difcordiarum fiCoftenditquomodo vitaripoftint.Eajinquitjefl:nbsp;j^^^^^^ordiam. Quifque faciatinfuo vit�genere, adquod Deus cum vocauit,nbsp;officium. Nonextollatfe fupra alios,neep opera aliorum reprehendat, amp;fuanbsp;charitatem feruiant. H�c germana �C fimplexnbsp;Tia � bonis operibus. Hoe illi qui naufragium circa fidem fcGerunr,amp;f fa-^efidc�!^ vita feu operibus bonis conc�perunt, nonfaciunt, iednbsp;, ��^'^�ntientes inter fe de dodrinafideiSCoperum, alq alios mordent �C deuo-*no Hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codemnant, vt de Galatis hic Paulus ait, Quod fi inuicem

Flo Q. D. Nolite alij alios inu/cem crimari amp; damnare, propter circum-obferuati�em fcrj'arum,atit aliarym cgremoniarum, f�d hoe pofi�s vobis inuicem per charitatem feruiatis ,Alioqui fi perrexeritis vos inui-Pqj ^��dereamp; deuorare,videtene confumamini,ideft,prorfus pereatis etiarticor-Arr, '^^�^�^^fiuodfer� f�mp�raccidere folct,praecipueautemautoribus ielt;fiarum,vCnbsp;noftro tempore nonnullis. Qui ci�im fundamento iaifio in arenamnbsp;feenum,ftipulam, hunc necefl� eft perdi �C concremari. lila enininbsp;incendium. Vt interim non dicam eiufinodi morfijs, �C de-'Ones ��qui folere , etiam deuaftationes, non vnius ciuitatis,iedregionumnbsp;^otum, �i^c. Nunc interpretatur, quid fit fei uire proximo per charitatem.

DUjj �fiicil� 6C periculofum eft docere, nos fide iuftificarifine operibus, amp;C tarnen fi niyQnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opera.H�c nifi fint fideles prudentes miniftri Chrifti �C difpeni�tores

fiui redl� fecant verbum veritatis, ftatim fides �C opera confund� ''tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rque locus SC fidei �C operum diligenter doceri �d vrgcri debet, fic tarnen,

intra fuos limites maneat. Alioqui fi opera fola docentur,vt in Papatu ' fidesamittitur. Si fides fola docetur, ftatim fomniant carnales homines,nbsp;'^on efle neceflaria, 0lt;Sc.

. cap44o.Tomo 3.folio jS/. Sic cogitant homincs,fi bona opera nihil viuamus finelege.Quare,videnduinnbsp;*^^�ns opera nihil prodefle. Sumus enim i�m in loco iuftificationis^S^ con-Hicnulla opera,nullaiufticia, nullicultus valent, fed tantumnbsp;meritum �C mortem Chrifti,pro noftris peccatis pafti. Huncnbsp;��'ifjj.nbsp;nbsp;nbsp;cum fide appreh�dimus,qu�d pro nobis iatisfecerit, Slt;:iua morte peccata

%ii noftram dcuicerif,tunc Deo viuimus in iufticia,no noftra,ied Chri-I�orro praeter hanc fpiritualem vitam, obligat nos fetiam honefte viuamus. Hue adhibenda eft alia iufticia, no Chri-P�fitica,quae neceflaria eft �C non fine peccato pr�termittitur, ftd ad iuftt-gt;��^11nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihilo plus facit,quam edere, bibere, dormire, S^c. Cfim igltu�

��iiiQ^��^�^''hona opera, licdamnanrurtanquamad iufticiam Chriftianam inutilia, eft vicloria mortis S)C inferni, remifsio peccatorum �C iufticia,nbsp;�ioftra bona opera, quidquam ad earn afferre pofsint. Gratia eft�C�einbsp;/I'^*8�'3tis tantum thefaurum in ChriftodOnat credentibus. Difciplinamnbsp;p �an�i Bernardi, Benedi� �6 aliorum qu� olim fuit,l�udamtrs Namnbsp;�Pheta humanam iufticiam florem appellat, tahquam rem pulchram �Cnbsp;ipeciofartt,�

45gt;o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OE NOVA OBEDIENTIAL

fpcdofain,quae capit oculos �f rationem. Sed fumma impietas eft credef^ difciplinam nos confcqui remifs�onem peccatorum dC iufticiam. Ratio 'nbsp;ftatuitj�f capitur �la operumfpede,fed Spiritus fandus aliteriudicaqquod�^jj^i,nbsp;finis omnium operum legis fit,Non vita �terna, quam iam ante habemusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iJi*

fed vt fidem hac obedientia teftemur etiam coram hominibus, QC carnem tates noftras qu� fpiritui repugnant mortificemus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^pcif

Ex Efai. cap, 58� Tom, 3. fol. ^7. Et anteibit faciem tuam iufticia : confcientiam tuam confirmabunt, Habebis confcienti� teftimonium,nbsp;nem Iteferis. Sic bona opera,vt Petrus ait,certos faciunt de vocatione, �C 1**� Jinbsp;confcientia malorum operum interhomines. Neque enim h�c verfanuit innbsp;luftificatione. Gloria Domini colliget te. Ex illo teftimonio confcientia:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pi�

operibustuiscertusredderis, Deum tibi bene veile,Sf probare tua opera* pys-mater cum fuum officium incurandis liberis facit certo fcit probare Deu iU^ Sic gloria operum haec eft,quod poffiimus bona coicientia dicere, fcio hoe �L^,nbsp;cere Deo. Alia enim fidei gloria eft,quae dicit fcio me iuftum effe fola gratia;

SI FID.ES OMNIA FACIT, ET SOLA IVSTICIAM SATIS EST, CVR ERGO PRAE-ceptafuntboMoperit'^

ExlibellodelibertateChriftiana. Tom. 1. fol. 4(?8. OciabimurergO^jije operabimur,fide contenuVRefpondeoeNon fie imprj,non fie. V ere quidem�*nbsp;ret res ifta,fi penit�s S)C perfede interni �f fpirituales eflemus quod nonfi^^^�nbsp;nouifsimo dierefurredionis mortuoru,donecin carne viuimus, non nifij/nbsp;6f proficimus,quod in futura vita perficietur, propter quod ApoftolusR^�^J^jJ*�nbsp;pellat primitias S.quod in bac vita habemus accepturi,fcilicet, d�cimas, �fnbsp;nem Spiritus in futuro. Adhanc partem pertiner,quod fupra pofitumnbsp;num efle omnium feruum �f omnib. fubiedum. Qria enim parte libernbsp;ratur,qua autem feruus eft,omnia operatur,quod qua ratione fiat,videarnuS�

Qlianquam homo,vt dixi,intus f�cundum Spiritum per fidem abundt* ftificetur,habens quidquid habere debet, nifi' quod hanc ipfam fidem Sf opnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

oportet de die in diem augefeere, vfque in futuram vitam : Tamenmanetin .jiO' � mortali fuperterram,in qua necefle eft vt corpus fuum proprium regat, [nbsp;minibus conuerfetur. H�c iam incipiunt opera,hic non eft ociandum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

�iandum,vt corpus ieiunrjs, vigilijs,laboribus, alijsep difciplinis moderate tur,0f fpirituifubdatur,vt homini inferior! �f fidei obediat, �C conformis nbnbsp;rebeller aut ipftim impediat,ficut eft ingenium eius, fi' cohercitus nonnbsp;rior enim homo conformisDeo,0f ad imaginem Dei creatus perfidem,nbsp;iocundatur propter Chriftum,in quo tanta fibicollata funt bona,ynde�� j:jc�nbsp;lu'm negocrj fibi habet, vt cum gaudio �f gratis Deo feruiat in libera char/ta^J^nbsp;dum agit : ccce in carne propria offendit voluntatem contrariam,qvtr m^nvo'nbsp;re de qu�rerequa�fua funr,nititur;Id quod Spiritus fidei ferre non potcitnbsp;let,0f aggreditur hilari ftudio ad opprimendam 5^ cohercendam earn,nbsp;nbsp;nbsp;L

dicit,Rom.7.Condele(ftorlegiDeifecundumintcriorem hominem. Vna j aliam legem in membrismeis,repugnantemlegi mentis mea�,�f captinantnbsp;nbsp;nbsp;j,], |

legem peccati. Et alibi,Caftigo corpus meum amp; in feruitutem redigo,nc ^ci' pr�dicans ipf� reprobus efficiar. Et Galat. 5. Qui Chrifti funt,carnem fnanbsp;fixcruntjcum concupifcentifs fuis.

Verum ea opera oportet,non ea fieri opinione, quo per ipfa coram �cetur quifquam,hanc enim falfam opinionem fides non feret j quac

Dcc,fed fol�m �a opinionc, vt corpus in fenntutem red�gaturj purificetur ^^oncupifcentqs fuis malis, ira vt oculum non nifi verrat ad concupifcentias expuf-S-indas. Cum �nim anima per fidem purgata fit amp; amans Dei faefta, vellet omnia pa-^�fctpurgari,pr�cipuc corpus propriumjVt omnfa fecum amar�t � laudarent Deu.nbsp;^'�ntvckomoexigenrecorponsfuicaufaocian'n�n pofsit, cogituri^obid, mult�nbsp;operar.'jVt in feruiturem redigat. H�c tarnen operaip� nonid l�nt,q�o lufti-c�ur coram D�o,fed gratuit� eafadatinobfcquiumDeinihflaliudintut�s,quarnnbsp;�iJinum bencplacitumjcui per omnia vellet obl�qui officiofifsim�.

Hacrahonequifcpfeipfumerudirefacil�potcll, qua menfura aut dtfo��'one, Qiciinp corpus fu um caftigare debeat, tantum enirh ieiunabit,vigilabit, labora-^fj^uant�m fans elle vident, ad corpons lalciuiam cOncupifcenti� premendam,nbsp;vetopr�fumunt openb�s luftificari, obferuant non mortificat�onem concupi-ntiarum,fed ipl� tantum operaiarbi trantes, fi modo quam plurima d� maxima fegt;nbsp;^rintjfefc b�nc habere SCiuftos faclosefie; aliquando Qc cerebrum l�dentes, amp; na-extingucntes,autfaltem inutilem reddentes. Qri� �ft �ng�ns Infipi�ntia �Cnbsp;b'iotantia Chriftian� v�ta� �� fidei, veile fine ride per opera l'uftificari amp; l�luari,nbsp;^ebnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� ^^�^�^f^dinibus �a monftrenius.

hominis Chriftiani per ridem fuam ex meragratuitaq�e miferic�rdia ^arnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i�luati, non alio loco haben' quam opera fuifl�nt�d� �C Hcu�irt

� omnium f�liorum,fi non peccaflent, de quibus Genef 2, fie dicitur : Pogt; quem formauerat inParadyfum vtoperetur �i. cufiodiretil-�^Pera^^^'^^�^eratiuftusSCrecfluSj� Deo creatus, fineep peccato, itavt per fuamnbsp;fsjf euftodiam non opus habuifl�t iufiif�cari SC red�us fieri. Sed ne ocio*

^idedit ei Dominus ncgocium,vt Paradyfum Col�ret 8� i�rulr�t* t�i^ '^�fiiifl�nt opera vere liberrima,nullius gratia facfla, nifiben�placitidiuini,nbsp;�^Otinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quamiamhabebatpleri�,qua�Sccongenitafuifl�tno-

p^�^us. Ira SC crederitis hominis opera, qui per fidem fuam dehuo repofitus ktc�,.^^yfum,8C de nouo recreatus, non eget operibUs vt i�ftus fiat, �ut fit, fednbsp;corpusfiiuipopereturScferuet, funtei opera ei�fmodi libertatis,nbsp;��l�s. �\riiitu diuiiii beneplaciti facienda, nifi quod nondum plene recreati fugt;nbsp;^^^^�doSCcharitate, quas augeri oportet, non tarnen per opera, fed pernbsp;In*nbsp;hbro paulo pofi, Vltimo SC de ijs dicemus qu� erga proximum fuumnbsp;cnim homo fibi viuit foli in cdfpore ifto mortali ad operarid� in cd, �nbsp;'^'hushominib. in terra,im� fol�m alijs viuit �C non fibi* inhocenim cor-^I�elt;^um facit, quo fincerius SC liberius queat altjs feruire, ficut Paulus,nbsp;� Nemo fibi viuit,SC nemofibimoritur. Qui enim viuit Domino,vi-�^oritur,Domino moritur* Ided non poteft fieri,vt fit ociofus in hac vita,

h*^1*^^*^ proxirnos fiios. Necefi� efi enim vt loquatur, agat SC couerfetur '^Coj^'^'��^b.ficutChrifi:usinfim;Iitudincmfadius, liabitu inuentus eft vthomonbsp;cum hominibus,vt Baruch 3. dicit. Nullo tamenhorum opus eft ei adnbsp;I^lutcm. Ideo in omnibus operibus fuis ea debet opinione cfle forma-'^^I�^^^^re,vtahisferuiat,Sc profit in omnibus,quecuncpfecerit,nihilnbsp;'Ub I�^hcns, nifi necefsitatem �C comoditatem proximi. Sic enim Apofto-�^snibus laboremus,quo demus necefsitatem habenti,cum potuifl�t digt;nbsp;alamus,fcd Sgt;C inquit necefsitatem habenti. Nam SC in hoc ipfumnbsp;curam habere,Chriftianum eft, quo per eius i�lurem SC commoditatem lagt;nbsp;]^%b��^^^^^�^^r^�^I^ruarepofsimus, in fubfidium eorum, qui indigent, vt fi'enbsp;^�I�^fium feruiat membro infirme,S� fimus filtj Dei, alter pro altero fol*

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;whoriofu3,inuicem onera portantes,�C fie legem Chrifti implentes*

49X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E NO VA OBEDIENT IAnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J)0(

Ecce hacc eft vere Chn'ftiana vi'ta,h�c ver� fides effieax eft per eft,cum gaudio Qi dilelt;ft��ne,pr�dit in �piis (cruitutis libern�n�, qua a tnbsp;amp;fponref�ruit,ipfaabund�faturafideifuacplehitudine Sgt;C opulcntia. qUI'nbsp;penfes cum Paulus docuifl�t,qu�m diuites faefti eflent per fidem Chrilfi,nbsp;nj'a obtinm'flentjdocet eos deinceps dicens:Si qua confolatio Chrifti,nbsp;chan'tatiSjfi qua focietas (piritus/mplete gaudium meum, vt idem lapnbsp;charitatem habentes, vnanimes id ipfum ientientes,nihil per contentiontu�j.^^�jiiinbsp;inanem gloriam,fed in humilitate foperiores inuicem arbitrantes, nonnbsp;firtguliconfideranteSjfedeaqu�aliorum, Hicdarevidemus^vitamChru * jjjvnbsp;ab Apoftoloinhancregulameflepofitam j vt Omnia opera noftra�daliou*nbsp;moditatem ordinentur,c�m perfidem quifep fuam fie abundet, vt omnia alia j?nbsp;totaque vita ei fup�rfluant j quibus ptoximo Ipont�nea bene�ol�ntianbsp;benel�ciaf*

Ex Genef.cap.17. Tom.a. fol. 102. Opera non faciunt iuftam pcrfonaiu-fta perfona facit iufta opera, Qc tarnen opera hoc praeftant vt fides in eis exef Sc per ea quafi augefcat �C pinguelcat. Dum enim pr�ftat obedientiamnbsp;ham cum fuis domefticis.circumciditur,recordatur fides Dei promittcntisnbsp;pientisnos. Sic Petrus iubetvtcertificemus eletfti�n�m noftram pernbsp;Sunt enimteftimonium,quod gratia in nobis fit effieax^ 8C quod vocatinbsp;mus. Contra,fides ociola quatnon excrcetur,moritur �f extinguiturcitOjC^nbsp;autemfide,dubium eftanfimusvoc�ti Sf eletfti. Ojiiautemin afsiduOnbsp;tio prOgreditur, is condudit:Non fum in exercitu contra Chriftum fed pronbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

non nego verbum,non perlequor Ecclefiam ; Igitur fum vocatus ad Rcgnuiu Sc eledus. Quod fi per infirmitateni cado,relurgOidoleo de peccat�,amp;f veniaiuP^^nbsp;cor. Sic per ipla Opera pojnitenti� �C charitatts inrelligo, me efle vnum de rapi*^ ,nbsp;incendio Babel,leu ex colluuie mundi* Ad hunc modum etfi obedientia 1nbsp;iuftificatjtamenfidemcertificats^quafiilluftrat,vtpolsitconfpici. Hincdicit�P :nbsp;calypfis. Qiiiiuftificatur,iuftificeturadhuc. Sicut enim qui exercerituroperibvsjj^nbsp;credulit�tisjfubindemagisac magis incredulifi�nt, 8C peccatum quafi robur'^^nbsp;exercitio afsiduo accipit : Sic econtra quipietatem exercent,in his fumitincreu�^nbsp;fidesj vt certo ftatuant fe ad Ecclefiam pertinere.

Tom.4. Tencnf fol. Matth, cap. td, Reddet vnicuique iuxta opera Sophift� intempeftiu� hunclocum deprauant SCtrahunt ad iuftificationeni,feibf �nbsp;quod per opera iuftificemur vel damn�mur j c�m Chriftus non de iuftificatiouenbsp;quatur,lcd de tribunal! fuo,in quo iudicabit iuftos SC impios. Non enim quomonbsp;iufti fi�rriushic docet, led quomod� examinandi fint iufti SC iniufti, num iufti �nbsp;iniufti fuerint.

Sed quia Sophift� non curant diftimftam SC propriam intelligentiam,in^e)^ fecundum materiamfubielt;ftam,fed inuento vocabulO,opera,clamant : Ecce opr^nbsp;operajdeo digredi�mur SCnos, SC tr�eftetriusopera, verdm propter nofuo'/nbsp;propter ipfos,licet noftri monendi fint, vt locos huiufinodi, ad iuftificationcmnbsp;pcrtinentP^

SEV DE BONIS OPERIBVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;493

f��tinentes, negent ad caufam iuftificationis pertinere, amp; in hoc forti ter ftent amp; ^peri�uercnt. Hocftante,digredianturadDifputationerncommunemdcope-^^�^us(etiamfih�c non f�t locus) amp;f�cdicanti

Prim�m, Scriptura duas habet partes, Alt�ra eft promilf�o, Altera Lex. ^cdiftin�hoeftcerta indubitatactiam aduerfarijs. Deinde certum eft, Pro.nbsp;non exigereea, qu� nos debemus facere, l�dexhibere ea, qu� Deus no.nbsp;^donat. Hac diftindione liante amp; concef��, fequitur( vt oportet) neceflario,nbsp;omnia dida leu allegata de operibus amp; pr�mijs pertineant ad Legem, nonnbsp;ptomiflionem. Si pertinent ad legem, necelTario fequitur quod non doce.nbsp;quidDeusnobispromittatf�neLege, led ollendunr quid nos debeamus face.nbsp;Oftendendo autem quid facere nos debeamus , comprehendunttotam vi.nbsp;^qualiselTedebeat. Vita autem tot�elTe nonpoteft, nif� ctiam includat cumnbsp;^ibusvoluntatem, rationem amp;omnes vires amp; anim�amp;corporis. Exer�p�inbsp;^�la Pr�ceptum de nonoccidendo, denon furando, amp;c. Nonlol�moperanbsp;^S�tdedetiam cor amp; omnia membra, Vt Chrillusexponit Matth. 5. H�c nihilnbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facere, Sed quid nos oportea t facere, Ideo promilf�o hic

exigit f�c totum hominem ,re�l� dicitur,Rcddi vnicui. cor operafua. Quia necelTari� fubintelligituretiamreddifecundumnbsp;�1�Jamc Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rationem,�quibus lluunt 8c pendentopera,ta�n-

compof�rum. Nam line corde l�u rationenon lt;3inyid^^�pus,necbonumnec malum. Quareillifunt vehemeiiter deteftan.nbsp;operibus f�cvrgent, qual� line ratione amp; volunta.nbsp;^rio�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;voluntas fit potior, prior amp; maior pars operum, amp; ne.

tlttallaci'P ^nturin omnibus di�lis, Qu� de operibus loquuntur. H�c enim ^f-�iipofita fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^�^^^�^�M�'ilicct,c�m lt;f�uiduntea,qu� debentelTe

neceff coniun�la, nempe opera amp; rationem. Obtento igitur, quod o-bini includat,im� pr�requirat rationem l�u voluntatem (hoccil,to. Tune l�quitur prona conl�quentia, Ante opusoportereperfo:.nbsp;ef�'e re�am 8c bonam. C^iia nifi prior fit ratio re�la amp; bona,^nbsp;�^^f�opusredlum amp; bonum fieri.

^unc etiam Philofophum j Vtrum re�laratio lola8cfineoperi-P pr�ce4 bonam ? Hiccogiturrelpondere, Ante opera amp;f�neoperi-oportere re�lam efl� rationem. Quia non ex operibus ratio, f^dUtic fiuntopera. Ergofolare�laratione,fineoperibusfitperlbnanbsp;perrationem, fiuntopera. Ita f�t, vt non op�ra re�la la.nbsp;^^�lam, fed ratio re�lafacit opera. Et ratio fine operibus amp; ante o.

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re�i� etiam in mo.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quant� magis in Theologia, vbi requiritur vitra rationem natura.

00 hominena ante opera amp; fine operibus bonum laciat, Ita mult� Z^��iDUs Chrillianis requiritur ante omnia fides, qu� perfonam facialnbsp;Arknbsp;nbsp;nbsp;Quod ell ratio in moralibus, hoc fides ell in Theologia Sicut in

^fellpriorfru�lu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Qu�ri eftim amp; h'c poteft. An fru�tus faciat arborem,vclarbor H�C refpondebitur ex natura Nilr primum fit arbor habens fuumnbsp;Nonfiuntfrudus. Itain moralibus, Nifi homo fit bonus, habensfuccun^^j^^Pnbsp;idcft,re(^amrationem,non{equunturbonaopera. Itain Theologi�,*^�^j^jij-fuccus amp; pinguedo oliu�, hoc eft,fidesamp;cognitioDei,nonfiuntopCY�jfiVnbsp;Stat ergo veritas, Arborem fine frudu amp;. ante fru�lumeftebonam,nbsp;nbsp;nbsp;�

amp; natura. Stat veritas, Moralem hominem efte bonum, fine opcribus,** pera, per folam rationem recta in. Stat veritas, Chriftianum elTeiw'�'^ �nbsp;Charitatisoperibus, amp; antecharitatem, per (olam fidem.

Quid eft ergo, quod vrgent opera, amp; dida deoperibus ? C�m tcri. Nullum opus cfTepofte, nifi prior fitefficiens leu operans fineopetCj^^j^t'^nbsp;ncceftario pr�rcquirereperfonara, qu� ipfum faciat ? Cur ergo iraptig^ p �nbsp;tra nos, quod fidem fine opcribus dicimus efte, amp; facereperfonamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

fcquiopcra, qua;nonfaciantperfonamiuftam,fedfiantaperlbnaiuftii5^� ri cogantur id ita fieri, tarn in natura, quam in Philolophiamoralijfcub^u^pCi*

Quando nuncarguuntSophift�, Dcusredditvnicuiquefecundu^Ljii^ Item J Hoc fac, amp; viues, amp; fimilia, Relpondendum eft, H�c didanbsp;nifi pr�cepta Dei quae totum hominem totamque vitam exigunt.nbsp;quid nosfacere debeamus, aut quidfecerimus, Sicut 8c S. Auguftinusd'nbsp;libusScripturis nos admoneri,quid facere debeamus, non autemnbsp;poftimus,autquidfecerimus. Vitiofiftimum igitur argumentumnbsp;dit l�cundum opera,Ego opera iuftificant vel damnant. Et eft ver� .nbsp;pofitionisamp;Diuifionis. Peftim�enimdiuidunt,qu�compofitafunt.nbsp;illud verbum,opera, cftcompofitum,includensfidemfeurationemfid^nbsp;quam fiunt opera, amp;cet,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

At ipfi diuidunt iftud compofitum,amp;folaoperafeu partemcon^L;/^ ponunt fidei, amp; per opera volunt faluari. Et ipfe textus Euangelij hancd* jiii;nbsp;vitiofam non patirur, quia coniungit opera cu m perfona,amp; facit talenbsp;ex op�rante amp; operibus, quod non fitdiuidendum. Non enim dicit,bfnbsp;libetoperijfedficdicit; Reddervnicuiquefecundum opcrafua.nbsp;quit, id eft, qualis fuerit perlona operans, talem accipiet mercedem.nbsp;opera, led operans recipict mercedem. Operans verb eft, qui ante op�^�nbsp;nbsp;nbsp;,

vel malus eft. Ergo argumentari ab opere ad operantem, eft �partcaa .[j�I� gumentari, Sicut fiargumenteris, Hocanimalhabetduospedes,crg��nbsp;quiaduopedesfuntparshominis, non totus homo.

Si ifta fubtiliora funt, quam vt intelligi polfint � vulgo, tunc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(yr p

in ifta fimplicitate, Quod Scriptur� de operibus amp; pr�mijs l^quentc^jjO. gul�, l�cundum quas totavita agenda fit. Inquibusnonqu�ritur,^}iJlt;,nbsp;des, quid Chriftus, quod eorum officium ? Sed tant�m requiritur,nbsp;mus, amp; fecundum easviuamus,Qu^iapr�cipiunt. AtScriptur�onbsp;nibus,luntdo�trin�, inquibus qu�ritur,quidfitfides,quidpolfit,nbsp;Summa, Omnino aha res eft, quando dicitur. Sic viuercdebes,aiib ywnbsp;Quiah�cdodrinacomprehendittotum hominem amp; vitam,/nbsp;amp;lcgc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Item, alia res eft, quando dicitur, Vndepetenda fit h�c vita, pertineat? Statimdicitur,Eftobonus,iuftus,amp;c. Hic nondoceris�^^^jp^�fi^nbsp;vnde aut per quid iuftus fias, Sed fimpliciter dicitur, Efto iuftus,nbsp;re. Sed h�c longe diuerl�qu�ftioelLPcr quid iufti fiamus tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f,.'

^^^pjf�^fideprim�miuftificatus, facisopera. H�cfunrduo diuei'fa,f�des �pe^ ^tttanien funt vnum in omnibus pr�ceptis, quia omnia pr�ceptavtrumqu�nbsp;^*�uirijnt. Sic fit fallacia in omnibus argumentis, qu� ab opcrc contra fidem fi-Quiaappr�hendunttotum amp;arguunt contrapartem�

Genef. Tom. 3. fol. 93. 94. cap. 18- lamdevotolacobdicendum Manbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locum amp; exemplum lacob allcgantPapifti^aduerfusnos, qui

��*1(1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lacob vouit votum amp;fcruauit : Igiturquivouc.

�oy^ . ^re. Etadduntlocum Num. 30. Si quisvirorum votum Domi. �gt;nenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^^C�^nftrixeritiuramento,nonfacietirritum verbum fuum, fed o.

ik)j)^^^^P*'ouiifitimplcbit. Item, Deut. 13. C�m votum voueris Domi, finbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uon tardabisreddere, quia requiret illud Dominus Deus tuus a te, amp;

�*�^cato nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatum. Si nolueris polliceri absque

multa loca 8c exempla adducuntMonachi contra ^^fiiantamp; confirment abominationesfuorum votorum.

^tft^^�^'^fcasrefutarepof��raus,prira�m omnium h�c reguladiligentertcnen. remiflio peccatorumjgratia vel mifericordiaeft primanbsp;Ktratj ^P�sangularis. Atqueea eftfimplicitergratuita,amp;nullisoperibusim.nbsp;He* Regulam femper inconfpeduhabeamus, quod neque exoperi.nbsp;P^tanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lege iuftificamur, fed gratuito pr�ucniente gratia omnia noftra o.

rSicut apud Ifaiam dicitur: Inuentus fum � non qu�renhbus. ? Mbif�^^^gularis, amp; Deus fitinitium noftr� Salutis, qui manifeftet amp; reucletnbsp;Hoc caput eft, amp; fundamentum,quodin rotanbsp;P�^oponitur. Prim�m omnium eft ipfum verbum Dei, vtamp;ipfa cr�a.

�^^id efle fine verbum hue fadum pr�cedens,quod nos mouer, hunc Hoccertumcft. Perfonaprim�mfitacce.nbsp;It^ ^eni^^^�'^9uam,gratiaiuftificanteamp;donoSpiritusSan�li, quo agnofcitho.nbsp;ver� prima gratia, vbi nos nihil facimus

V^0p�|.. ^^pofito, quod eft certum amp; primum,f�quituralterafententia. Quod aliud fint qu�m gratiarumadio amp; glorificatio, qua.nbsp;l*�! ^'^f�ianbsp;nbsp;nbsp;' ^^^�^^^^^�fyn^5fi^^vota,fiuepaft�ones,fiucmorsdeniq;ipfa�

f�umerariinter facrif�cium gratiarum aCfionis : QuiaDeo ni. mereriautefficere,vtpcrlon� noftr� iuftificentur. lamnbsp;^.^��nt�mfuntoperisoperati. Egoenim amp; omnes Mor.achi voue,nbsp;facimus? Qiiia volumusnbsp;amp;faluari. Pugnant igitur cum articulo iuftifi_nbsp;amp; Blafphemi� peffim�, amp;funt omnia votanbsp;itnpia amp; facrilega. Quia Monachi funtde numero iUorum, quinbsp;quos damnat Deus, amp;econtr�dicitper Efaiam :Inucntus fumnbsp;^^ntibus. Item, TollitevosipfiSacrificia veftra�ccomcdite. Nonnbsp;T tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;volo

49^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� E VOTIS M O \ A 5 TIC IS.

volo veftraiacrificia: Non euro veftravota. Nunqtiid manducaboWf'\^' rum? Qiiamdomummihi�dificabitis? Vbipriushabitauiantequ^nbsp;remc�lumamp;terram ? Sed hoe dixi : Audite vocem meam, Auditenbsp;mini omnis Iuda,Mcum verbum Ht apudnos, vtfim egoinitiumSalu^'nbsp;Qy ia inuentus fu lu � non qu�rentibus, vt fcias quid Ht gratuita iuftifii^^^* qiij'*'nbsp;mil�io pcccatorum , quaperfonaeft accepta, nonpropteraliquodop^^�nbsp;cunque illud Ht. Sicut lud�i hodie Ie mirabiliter mac�rant, vt jjfXnbsp;am DeijVtplacent iram Dei, led nihilproficiunt. Hoe iam fatis certuui

Plurimum igitur differunt votum lacob amp; vota Monaftica. non eft votum iuftificationis, vel remiflionis peccatorum. Imo ninnbsp;pcrloaa per remifl�onem peccatorum efl'et accepta amp; Filius Dei, non �nbsp;tumiuftus,quinnefaceretquidemvotum. Votumnonfacit arborem/^i^ysinbsp;�lus arboris non eft arbor, fed votum eft fru�tus Hdei. Sic ergo dam'!nbsp;vniuerfum vota Monaftica, amp; facrificia omnia, ctiam illaqu� fubM^ ��Hnbsp;pr�lcripta�tant. Nam deijsquoque dicitDeus: Nolofacrificia veltnbsp;re ? Quia vos facitis vs^^ay Tro�npay^ vultis me qu�rere veftris lacrificijs, .tnbsp;hoc non leram ego, vtaliquidfiatad meplacandum : Sed agnofc�temc*^nbsp;torem amp; datorem. Tuncopusplaccbit,fifietvelingratiaruma�tion^^^�jjiJi^nbsp;commodumamp;bonumexemplumproximi. Sedfime voletiscibar�catOnbsp;rum amp;hircorum, autoblationibus veftris, ib� fruftra laborabitis.

Non enim comedam carnes, non accipiam cultus vcftros, quibu^^^ppi^ vt dem vobismeam gratiam. Etenim gratiadelKtel�e gratuita,nbsp;ta,lt;5ic fol omb fonfl fem / fonf�Ijcijfct$ ntcljf Gratia. Poftea acceptab^�gt;nbsp;veftra, holocaufta amp; oblationes veftras, quia non offers co fine, vtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

vt agnofeas me largitoremamp;iuftificatorem omnia gratis tibi dediffe� � igiturpro gratitudine amp; glorificationc mei : SicutPaulus inquitRonA-1'nbsp;cognouerunt Gentes,{ed non vt Deum glorificauerunt. Deus manife^^fnbsp;ditilliSjfcd c�m deberentgratiasagereamp;Iaudare,ibialiud egerunt: ��jiTnbsp;trxytvToisJ^.x�oyij-ftois^ amp;c. Prim�mdonumeft cognofcere Deumjidi^^rjjirl�'^nbsp;gratiaruma�lio amp;laus. Sedftultifa�lifuntinconH�jsiuis, amp; f�ccrui�tnbsp;Deos Idwlatricos, quibiis ipfi dent amp; of�erant, non accipiant abcis.nbsp;lum fingere amp; relinquere verum Dcum. amp; feipfura glorificarc, nonD^'t�^pd�^^nbsp;nim cogitant. Deus dabit mihivitam �ternam, pro meritis, pro cutiiinbsp;prooperibuslupererogationis. H�cefthorribilisBlafphemia.

votum,fedgratiarum adlionis. Itaenlminquit : Si rcuerfusfuero, diceret obligabo me iam ad debi turn, amp; reddam ac fatisfaciam vbinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f,

�dificaboibiScholam amp;Ecclefiam ,amp; adeamconftituendarn amp; dabo d�cimas boum, capararum,pomorum,ladisitem amp; bunbsp;tem. His quidem Deus non indiget. Non enimedit panemnecbi^.^^inFlnbsp;Sicut inquit Pfalm. 50. Nunquid carnes boum manducabo?nbsp;cis? Refpondco lacobeftiamiuftus. Nonigirurvouet vt Deumnbsp;(ed vult hoc facere vt gratias agar,vtglorificetDcum,quideducatamp;te�J^^pO/nbsp;iuxtapromilTionem. Quis d�cimas illas accipiet ? Non Angeli,n��^jpi(^Snbsp;Luna,Sedfacietilludinfigneamp;pr�clarum opus,ad conleruationemnbsp;fundationem Ecclefiarum amp; Scholarum, vbi viuant amp; alantur Propb^FjffC^j^nbsp;phetarumfilij,quiefuriuntamp;fitiunt,funtnudiamp;milcri. Si�uthodii^' �

. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEVOTI'SMONASTICIS.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;497

,j^^'�gt;paucimiferiaillaafficiuntur,amp;qu�m maligne pr�beant hi, qui abundant ?yad educandam St. reftituendam iuucntutcm, qu�fuccedatinlocumeo-nunc docent. Ideo valde delcdtatus fum vocellluhriflimi Principis amp;nbsp;L ^Saxoni�Henrici : Qui defun�lo fratre Georgio fucccliit in impcrio, Si hoenbsp;(^�^�'�lismandauitjVtftipendiahoneftaconftitucrenturScholisamp;Ecclehjsficdi-

� m�p�)ennod2 o�f�KH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'�*1^ aun-tncfen geben*

PaucilTuni verb funtfiuePrincipesfiuepriuati, qui laudatiflimam banc vo-J ^^'^^^nbautfequantur. IdcoSchoI� Si Ecclefi� in magnopericulofunr, hjQ aliquanto poftdeerunt, qui Scholas ScEcclefiasfoueantacfuftentenr.

� DorninumDcum tuum ? Eftdarcdecimas ^de .^^^'�Windifcipulis,filijs,vxoribus,pauperculisamp;egcntibus. Ifti funtalen.nbsp;QJiicquid enim (inquit Deus) de,nbsp;^Utnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prophetarum, perquosdo�trina propagarur, hoe mihi

Non vt te propter hoc opus iullihcem : Sedprogratiaruma, gl � ^^ctificio�audis quod re iuftificaui Si in temporalibus criam tibi bene,nbsp;MS.quot;? peraraplius benedicamjfiadiuucris, fi. alueris,amp;fouerismilerosfi-^piietarum.

eft,quod toties repetit Scriptura in Mole, Salomone Si Pfalmis s Etpertinetadpr�ceptum maxime ad Sacerdotes,vt con.nbsp;b'^�^nifterium. Si vouerisautpromiferis tutelam Scholarumvidevtred.nbsp;^�''eu�j^^hriflusinquit : Paupcresfcmpci habetis vobifcum,pr�{ertimtempo-P'^�s^^'^^^ngelij. Accidit enim veibo Dci amp; profcftbribus cius, quod alijsnbsp;Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noc^ ^Sro�f.

qui intclligit fuper egenum amp; pauper cm inquitpromifliodiuina. t.\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gratiam habes, amp; cs iuftifieatus gratis, id agnofee amp; fis gratus, tunc

l'k^� nbsp;nbsp;quot;^^^^cam,italoeuplctabo amp;cumulabotc,vtabundc tibi latisfa�lumfen,

nos in primis hoedebebat, vtftudiadifcentiumamp;docentium j'/b�jj^^Uaremus, quia ill� Eleemofyn� appellantur hoc loco decim� non illis.nbsp;Et Chriftus inquit, Amendico vobis, quicquidfeciftis vni de hisnbsp;minimis, mihi feciftis.

Sacerdotesin LegeMofi partem amp; H�rcditatem cum Ifrael non D.**'fdit3��^ihil accipiebantde pofTelfionefratrumfuorura. Ego enim pars amp;nbsp;SedquidhabebatDo.nbsp;Vota,Sacrificia,d�cimas. Iftainquitnbsp;tamiliam fuftentarc Si alere queatis , ut poftiris va.nbsp;,docere amp; difeere, amp; conferuaremeum verbum. Nihiligi-^^��bnechabebant partem inter filios Ifrael,Sacerdotes. Nihilhabc,nbsp;^^lamp;lC^'^^*^*^3*^^^^�^^^^^^�^�5Dei,Eth�vocantur diuinaoblatioamp;diuinavo.

^P^ contulifti, ac feias Deo grariffi. oinatummagnificohocamp;fumimotitu-votum Dei, Sedh�c qui credit amp;pr�ftat, IciatfingulareDonuninbsp;Tt iijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dei

49S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VOTIS MONASTICIS.

DeicfTc. Munduseniinnoncurat. IdcoqueTurcavenitamp; dimus, amp;ill�s quibus debcbamus,pr�berc dcnegamus. Vultnbsp;fcum cderc, aut nihil eorum rclinqueie qu�poflidemus. An nonnbsp;fica amp; omnibus expetenda gloriaeft, quod Deum ipfum alo amp;cibo,fi^^�^^jnbsp;Do�loremaurdilcipulumalo. Tumenimdas d�cimas pro domonbsp;Scholisamp;Scholafticisconferuari non poteft. Sicutlacob vidit inhocionnbsp;lios Sem,habitantes ad montemMorija,quihabuefuntfilios,filias,nepot gt; .nbsp;ptes, amitaSj Materteraspaupcrculas amp; mopes. C�m enim fuiflet antca\nbsp;perTyrannos, Eber forte eum reftaurauit, poftEber Abraham amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lijosi^

eumdefolatum,etiaminftauraruntamp;cxcoluerunt. Italacob iam videt filiasPatriacharumefurirc egerein loco def�rto. Ideo vouet^finbsp;columis�DominOjfedaturum d�cimas, hoceftScholam Patriarcharunil^^^ji)nbsp;raturum, conferendo ea qu�funt neceffariaadciusfuftentarionem,conl^nbsp;ea qu� funtnccefTariaadeiusfuflentationem.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Vota legalia, qualia Nazareorumerant, fueruntextraordinaria ^ flua. Sed illud ver�m votumeft, quod fequitur iuftif�cationem,amp;lt;^*�'*�ji]i^nbsp;votum charitatis, quale hoc Patriarch� lacob votum erat. Summuin^j^^i�nbsp;Principale votum eft in primo pr�cepto, quo pacifeimur cum Deo, 9^^nbsp;nobisefteDeus, amp; nos credere velimusin Deum Pattern. Hoceftpadu^Lv'?'nbsp;Tabula?, figuratum illis,Leuiticis votis amp; Sacrifieijs, amp;eftgrari� amp;iuft* jitj'nbsp;turn. Sedh�cfunt vota charitatis, amp;funtnaturaliaik perp�tua, dequiP'^li-tur. Si non voueris absquepeccato es, fin autem vouifti,rcdde. Nonfui�'!^nbsp;gati,neccogimuradcertum modura,vclpr�fcnptum voti. Sedfimini^^Vnbsp;fix non aluntur, tu m votum hoc fit naturale amp; morale pr�ceptum, vt j �nbsp;fingulifuoloco conferuationem minifterij. SicutilluftriftimusPrincep^^^-^/nbsp;FridericusDux Saxoni� Ele�tor, confert quotannis ter mille aureos,ad�^'�nbsp;tionem Academi� Vuitenbergenfis. Id veriffime eft votum lacob.

Etfienim non dicit conceptis verbis, ft Deo dare aut vouere, cftDei votum, quo tant�m impendit, vtpoflintali Paftores,Magiftri,P^^ vii,nbsp;Artium amp; facultatum. Et tenetur reddere,licet non fit de fado votum^^ c �nbsp;votum delure,quiaomnestenemurvi religionisChriftian� vouerenbsp;lis, etiamfi non vouemus de fa�lo.

Lyradicit; Qu� neceffiiria fint non caderefub votum, fed eflcvO ijii' libera. Sicut Monachi vouent obedientiam, caftitatem, paupcrtateiu ?nbsp;dem ante votum nonfunt deneceflitate,fedpoft votum fiuntmaximcD^^^^jp^,nbsp;Tale eft votum charitatis, quo promitto alicui egenti decern aureos,nbsp;habet. Ibi tencor ftruare promilTa ,im� alioqui debco ,ciim videonbsp;mum,vtinopiamciusfubleuem : Noncnimdebopati,vtChriftusefii'^nbsp;nudus aut egens.

amp; difeipulis amp;filijs Patriarcharum pracberc neceflariaad vitam. Si inquit, dabo vobis filijs Eber d�cimas, propter donum Dei,qui me pclK�-hancvifionemamp;portamc�lioftendit. HineinPfalmis votapalfim^fr^j, Plnbsp;gratiarum adiones, qu� alioqui opera necefraria,amp; Mandatafuntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

que Verbalia tant�m opera funt, ftd ctiam rcrum amp; verorum oificiot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

dicitur : HonoraDeumdetuafubftantia : Quod non de verbis tantui^ jj-iit^^, I oris, autdcgenuflexioneintelligendumcft,ftddereipfa. SicuthonotP gt; Inbsp;non hoc tant�m exigit,vtopcriamus caput, rcuerentcralloquamur , �*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

^cri. Sedcosetiamalamusjamp;reipfahonoremus. Et Paulus inqm*^� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

DE VOT�S MONASTICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^^

Muntduplici honore digni funt. Item, Ad Galat. 6. Communicet autcm b ^'^iCatechifaturverbo, ei quifeCatechifat, in omnibus bonis. Quandoigi_nbsp;��vultDcus le honorari, tumvult of�erriSacrificiajnonoristant�m,{�detiamnbsp;isreuerentiam^im�fa�lumipfum. Vult nos adiuuareminifterium, amp;con-��TelinguloSj vtftudiadifccntiumfuftententur amp;propageturdo�trina. Ibi turnnbsp;^y�udatur amp; glorificatur Deus, ibifacvotumScdic : Promittomevelleali.nbsp;WconferreadiuuandasEc�lefias. Illudeft votum S. lacobi.

Duplexigitur votum eft figuratum votis legalibus, Vnum eft f�dei erga De-nobifcum pacifcitur quod velit nobis eftcinDcum,ficutfupr�devoto r'rai pi�ccpti diximus. Alterum eft votum charitatis, ex pr�ccpto amp; verbo, li�nbsp;(nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quando ego nelcio egere, aut non egetmeoauxilioproximus.

neceflarium quando opus habet meoauxilio, amp;alijidferrerecul�nt,ra_ '^5'^oninterpolui nomen Domini, tarnen eftdandum,quiaChriftuspr�cipit;

^clef nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;officia amp; vota'non tant�mnegligit, led et�am tapit, amp;fpoliac

dec^misabalijscollatis,id^�c agitvtfttenu� efuriamusamp;C-^�nias nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxemplumdiligenterinculcandumeft,quodlacobfouetde-

aut locupletetur,{�ddat pauperibus m.iniftris, art^ ^*^^pctffintminimi fratres, aut difcipuli Chrifti in terris. Omnes enimnbsp;fiint amp;habentfualucra. H�cfolaproteffioindigctdonai�nbsp;Viuendum eft nobis de altari,vtinquit Paulus : Qui igirurnbsp;�jedifcf ^�^^^svcrbiDci, confertaliquid Qu^iodit dodrinam cum docentibusnbsp;rapit amp; fpoliat.

lt;^tdinauit Deus,vtviuamusexvotis,Sacrificijsamp;EIeemofy_ .f^^ur nobis lure diuino. Et pij c�rn vident inopiamamp;egeftatcm mi-cclefi� amp;Schol�, vouent amp; tenentur dare d�cimas, ficut lacob d�dit,nbsp;�^�^udinem amp; dignitatem huius bfficij pr�clar� intellexit.

5* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Op�iiotneipfosquidemPatresqUtE

garnis,per habitum fordidum amp;fimilia, quod fanaticus illeMo-I dicebat, hoc eft, emendationem viciorum cra�iorum. Eth-Phtn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellarunt,qu� eft vtilis amp; ncceflaria i n hac vita, pr�-

*^P^^ habet inftitutionc amp; dodrina, ne fiant prorfus bar-% S�a^^h^^d omnia officia communis vit�incpti.

�-r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�^�B^c�-^dliuaamp; fpeculatiuavita mult� aliterdefinicnda eft,eae^

il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempore,taliseft, S5a einem Die 3(M^en vhfr^c�cn- Nonfunc

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^�^�nes�tconfolationcs,qualesMonachorumerant. Sedqui vult

y y^l^^^teDeum, eum oportebit verfari in his exercitijs,de qui bus antea I hp�ai. ^ficetinpetendo,qu�rendo,pulf�ndo,retinend� verbum amp; promiLnbsp;fittellcdfus, cum omnibusviribus, amp; viuithomo fbloverbo Dei.nbsp;eftDeut. s. Adflixittcpenuria,amp; d�dittibicibumManna,quodnbsp;P^�^�^^stui, vtoftenderettibi ,quodnoninfolopaneviuithomo,nbsp;* V erbo, quod egreditur de ore Domini.

Ali� Spcculationes Monachorum funt imaginationesfiigi^^� periculofe, quia proc�dant ex proprio arbitrio amp; ratione,finc verbo P poflt'nbsp;t�q, Ideofugicnd�funt. Et qui volet pie amp; f�liciter de Deo fpccLi^nbsp;ciatid fine verbo, fedappr�hendat filium incarnatum, incipiat �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii

is, quibus inuolutus eft donee veniat ad afeenfum in c�lum. Ita manebit in verbo amp; promiflionc data. Noui quofdam qui gloriaban Xnbsp;fpeculationibus, quarum fuauitate ita capti eflent, vtviderentur fibi lt;1^nbsp;do rapti amp; fublari in �lura. Talcs ego non amo, nec vnquamnbsp;Quia funt fine verbo, amp; qui eas Icdantur, funt homines ignari Legisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Veraautem fpeculatioqu� facitIlraelitam,eftmortiftcatio um, qu� funt fenfuuni amp; rationis noftr�, amp; h�rerein fola fide amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ii'�

miflionis. Inagoncmortis verus vfusharum fpeculationum confpif^Ljjii,^ nim nihil confilij nec auxilij fentimus. Neceffaria ergo eft ipecuUn�?nbsp;pr�henfiopuriamp;foliusverbi,abftra(fta�f�nfibus,iuxtalententi�iii-nemraeumlcruauerit, mortem non videbit in �ternum.

Adiiuam vitam conftituitamp;ordinatlexDei, non traditiones fed ea qu� funt vocationis noftr� in externa vita. Confiderent finguln�nbsp;nerevit� verientur,amp;incofcruiantfu�vocationi, amp; diligenter exercejnbsp;mandatain Decalogo. Poftea in tentationibus fies Ifraelita,retinenoOnbsp;cendo fidem inpromiffioncm. Sicut in Decalogo fuiftilacob,nbsp;promift�onibus,qu�vrgcbunttcadinuocationem. Cuius rei infign^^�^ f'j�nbsp;eftCananitisMatth, Qu�pulcherrimccxcrcetur.invitafpeculatii�^�jiflj*;!nbsp;inftatjVtnullaatrocitateverborum patiaturleimpelli. Tam diupul^t �nbsp;lit fores donee Chriftuscogaturcedcre, amp;cuminfigniprxdicationefi^e*nbsp;ueranti�eamexaudirc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ad hunc modum rc�tc docetur de dodrina amp; fpeculatiua vita � '' tur iuxta Decalogum amp; promifliones, quod Monachi non intellexerui�^' jjj P�nbsp;logusenim mordlrat vnicuique operavocationisfu�. Tentationes jiid�Fnbsp;docent intelligereDecalogum ,fed Deum appr�henderefidc, noniad^jujji*''nbsp;dtpromiffiones. Sicut Pharif�usLuc� iS. Et apud Efaiam. pd*�nbsp;mus amp; nonalpexifti nos ? amp;c. Quia h�c gloriatio damnatanbsp;promifsiones poflum eorum, qu� aut feci autpaflusfum in perlecutioniynbsp;nifte. Sed non ad exemplum Monachorum, qui fingunt merituranbsp;inoperibus. Atqueh�cexPatribusrcpetendaputaui, nevideamurc^ 1;nbsp;ra amp; Gregorius, non videntur intellcxifl�, quid fitadiua aut contempl^^�^ii'nbsp;vtrumqueenimcollocantinMonafticisCeremonijsamp;traditionibus. .jii'nbsp;manct in Decalogo : Contemplatioinpromifsione. lacobfitconcuL^nbsp;gc, amp; promi�ionibus Ilracl.

Genef. cap. 2.9. Tom. 5. fol. 9S. Hocadconfolationemnoi(^)^[.iii, tinet,quandoproponunturexemploSan(ftifsimorum Patriarcharun�j^.^jiibJ'nbsp;in fublimibus Heroicis virtutibus, fedetiam leuifsimis amp; vililsimis a

hfOfa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tT ACTIVA.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jO,

contemptis vit� Oeconomic� opufculis, nc defperemus autco-vic�officijsoccupamurj �Deoobie�los amp;fprerosejTe, �'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l��undus hanc lan�ti_

fcdquando ctiaindeSandiflimishominibus vulgariaiftaofS� ^udit, oiiinem opcram ludi putat amp; bonas boras male colloca-Legendarum� Quia non eft dignusvt vidcat gloriam Dei,nbsp;Tollaturimpius ne videatgloriam Dei. Soli credentes vident amp; in-0 ntoperaDei,ideoinnoftris,im�Deioculisfunth�cpr�ciofa.

eft quod Cogites aut miieris, quare dele�lctur Spiritus San�usde. SedaudiDiuum Paulum

Qi^�eunque feripta funt^ad noftram doftrinam icriptafunt, vtper 5tUj ^'^�^amp;conlolationemScripturarumlpem habeamus. Sibrmitercredere-^^�bcet infirmiterSan�tum ipfum amp; Deura condito-�'*� K^�^^^erum efle auto rem huius libri 5c rerum tam vilium,vtvidenturcar-^^'�ih'^^'^b^remusmaximamconfolationem. Sicutait Paulus. Im�corno-amp; fuperbire,quod Deusdignaturrecordari �c memi-Et non fol�mHeroi-j^^^^^^i^�ipf^^^��'^csoperum voluitcelebrari,amp; tanquamgemmis amp;nbsp;proponi toti orbi terrarum vulgandas, legen�nbsp;Credentib. ergoomniacooperanturinbonum,im�inglo-J'*gt;S(l�i^ani vdiftima,fordidifl�ma,conremptifl�maerant. Quia vident Den mnbsp;pfallat,nonfol�mmagnificasamp;eximiasSandorumvir.nbsp;'^'^r*bi/r^-^'^minimaopulcula,quiafuntoperaDei. IdeodelcdaturDeusiiinbsp;fint fine minima, nobis in maximam confolationem,nbsp;: Beneplacitum eft Domino,fupertimenteseum. IteminPf.

babetquod agatDevis, quam vt Lachrymas nnumeret ? Annortoccijpatuscft,inadminiftrationemundi,nbsp;Angelorum , laudantiuin amp; benedicentium fine fine?nbsp;Avtjj^^icimirabilius? Et tarnen verum eft. H�c quoque cura incurabitnbsp;(j^/^'liiir'^'��^^^Lachrymasamp;fugasDauidis. Sicalius Pfalmuscanit : Quoni-eorum recordatus eft : Non cftoblirusclamorispau-liq '^fiQ^'^�P^^tiofamorsamp;San�lorumin confpe�tu Domini. Im�Mofesaicnbsp;�^�cvngulamquidemvnamrclinquemus. Nonmod�viri,mu-� ''ti?5^^�^^�^^^^^ib)untex Aegypt� : Sed quicquidhabemus,etiam mi-� �^'Onrelinquemus. Nonfoliimigiturpretiolafunt inconfpe�iinbsp;ope^'atur, fanguis Itemnbsp;t^�'�Q^j.jl|'^3uifiimacertamina,l�detiam vngul�ipf�viliflim�, pretiof�funt.

^l^^udi,^frntacfit�noc^6e|Ter/ Veftriautem amp; capillicapitis om-folt nidjt ettt .^ar vcrficrni. Quid qu�fo vilius amp; negle-Corpore humano qu�m pilus, capiilus, vnguis ? Et tarnen, hi quo-qui in c�lis cft,cur� funt.

p�^is ^�^odumtra�landafiinth�ccxemplaviliumamp;cfordidotumoperuns inft^ '^oceant 5c confolenturnos. Nonenim negamuselfeabic�fa amp; vi-^�^'^cutum tant�m ,in quo fiunt alpiciamus,fedDeum iplum auto-Lij?Me^^^^^uieft. Slue enim Cordes, fine gemmas San�lorum, amp; operum co-autori pariter vilium amp; honeftorum operum,funtnbsp;�hoif P^cus eftcooperator. MagnaigiturSv infinitah�cconCola-^^^credunt.

Etideoiftadefci'ibunrur,vtvideamus qu�mtener� nos dihg^^ ftatur Deus,quantam amp; qu�m anxiam curam noftri gerat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'L.

wtcb / �a� cr forg ^at / �cb vertier ein J^ar. Quod (i capillos numerat to magis ergo corpus, Animam jftnguinemjamp;omnespaffiones. Scunbsp;nbsp;nbsp;pjrj,

lublimia funt, propterea noncredimus, amp; qu�vilioraamp;{ordidio!'a . ^�^)� e�ctiam minuscredimus. Sordes ipf� amp;vilitasoperum,impediun^nbsp;ftratn. Alioqui iniramenfumamplificaremus mifericordiamDeb**�nbsp;� til�imis Sc leuiflimis operibus, Sc fides noftra maxim� corroboraretut- .jjjnbsp;nim cura amp; iolicitudo Deo eft de nobis, vt non queat obliuiici vniusnbsp;uslachrymul�,autperturbatiuncul�,vtfic dicam. EthocvultSpni^.nbsp;quando fie infirmiter incedit, in delcribcndis fuis Sandis,quodnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-jiPj

me, minima opera Sandorum placent Deo. i� ein �o�itclj �nn� �en �^J�enfeben I ^6 i� nieste fo gering an i^m/ ee gefeit �ott/Sanguineninbsp;mori, ludare, certarc, amp;ludari aduerfus Diabolum reuera eft magn^nbsp;menterplacetDeo. Sed ficftatuas,quando es fidelis tum placent Deo (j�*nbsp;fica, carnalia animalia officia, fiuc edas, fiue bibas, fiue vigiles, fine do*^nbsp;mere corporaliaamp; animalia funt. Tanta res eft fides.

Primiim omnium igiturvide,vt fiasChriftianusamp;perfonagt^ta'^^^^rfi' per verbum, per Baptifmum amp; ^acramenta. Si perlona credit amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qiU��

non perfequitur iilud, fed agit gratias pro eo, tum nihil aliud facias, Salomodicit : Vadeergoamp;comedeinl�riciapanemtuum, amp;bibecunnbsp;vinumtuum : Quia Deo placent opera tua. Omni tempore fint q/lnbsp;Candida, amp; oleum d�capit� tuo non deficiat. Perfruere vita cum V^o^ Tt�i'nbsp;diligis cundis diebusvit�vanitatistu�,quidatifunt fubSoleomnite'^M/nbsp;nitatis tu�. H�c eft enim pars in vita, amp;in labore tuo, quolaboi^^nbsp;Quid requires amplius ? Quidpofretdiciiucundius,fuauiusamp;clarn�^�

� a/� Verum eft quidem placereDeo, etiam in impijs fedulitatemnbsp;�n officio. Sedpbftat increduliras, vanagloria, ne poffintoperalu�*'nbsp;gloriam Dei. Vicium amp; peccatum eftin perfona, qu� Deo nonnbsp;turigitur etiam impiorum bona opera in hac quidem virapr�mialua,i^�^^(ii^nbsp;merantur,Roncolligunturin vtre,iuxtaPfalm. SententiamSand^.p^^^nbsp;tem Lachrym�, tug� tenrationes, opera minima, maxima numerantiJnbsp;num laudanda amp; celebranda.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Il * �

Dulciffima igitur h�c confolatio eft, quam monftratPaulusR^��^ Quando dicit,nihil fruftra Scriptum eftein ScripturaSanda.nbsp;hecinfima Sc leuiffima ideo proponi,vt fignificetur beneplacitum diuio^nbsp;dis fuis, lempercnimmanet enim remiffiopeccatorum, Stacceptatio?^^.^nbsp;be amp; vmbraculo alarum, amp; protedione Dei viuunt, quamdiu funt innbsp;que h�c nobis quoqueappheemus. SienimfumusChriftianiamp;vcfiPjl�^ptii�nbsp;noselfefimiles fummisillisfandis/inoninfummogradumaximarunPnbsp;tarnen his infimis amp;fordidis adionibushuius vit�amp; quodad curam Pnbsp;onemDei attinet,nonmin�snosdiligiatqueillos. Cuius tenerrim^nbsp;nffim�diledioniscertum pignushabemusFiliumDei, propterquemnbsp;Pater,amp;confedere nos fecit in c�leftibus,ficut inquit Paulus. Sci3rtmJ|^(jplt;^nbsp;nospertinere,quodinPfalm. ^6. Dulciffimedicitur ; A Doroinog p�fnbsp;minis dirigentur, amp; viam eius volet, ��m ceciderit non collidetur : �2. .jlw

��SU . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ACTIVA.

Tantum credamusamp;aflentiamur huicpromi/Tioni. ne forte cadant, ne qua im.nbsp;�vident maculam aut pituitamgenisad{perfam,abfter-Id quodhoftisamp;alienus non facit. Sipluma capillisinh�_nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tanta etiam cura,tantus amor amp; vera paternitas Dei eft

*47* SpiritusSandus non femperinj-*^^ine^ � QP�dam finit eos facere fuo arbitrio amp; voluntate. Elias knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idem poft nuncia,

f^cit � nbsp;nbsp;nbsp;J fibi metuit amp; fecedit in defertum, vit� lu� hoc modo confulens :

non enim iubetur diuinitus vt lecederet. Ratio didabac lateretin del�rto : Igiturquipr�l�ntilfimoanimoeratc�mPro.nbsp;periculo trepidabat, amp; nufquam credebat f�tu turn fo-^dnoftram confolationemfuntferipta, quideSandisnonaliudnbsp;^^3 ac fi fuiflent trunci amp; caudices fine l�nfii.

dicunt Aiftor. 14. Sumushomlnes I^��-��'^^^^*-^^diccreadIdolatras,quiaSan�li non lern-Idabentfuas appetitiones amp; aftlidiones fi-Jh'Snt �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igiturcommunibusftudijsetiamoccupantur^feminantjarant,

c ' itii� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facienda, fufficit ratio amp; induftria, �c quanquam fi-

faciunt, tarnenh�cinpijsDeo gratafunt, propterfidemin '^^�idigiturMonftros�faciunt,nifiimpellenteSpiritu San�fo fin-VfftNiisiufl�,alioqui manent amp; viuunt in communibus affedibusnbsp;f* ��Q^occupantur lingularibus operibus, ficutPontificisSan(fti,quiinnbsp;mutatione loei,quodloliviuuntamp;fe� reliquamultitudinenbsp;�^^^lt;^itarem ponunt, amp; interim negligunt timoremDei,amp;dilc(ftio-culicem, Sc glutientes Camelum. phDSJXmff� �fug�nbsp;Mf Nj�^,^(u�fcr.

Pid f Abraham , qui c�im omnibus MonachisSan�ioreffet, qui ''itnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 tarnen c�m ad ignotos Geraritas acceditj, tre-

lo ^��^^^'''^jldfpicans ,poftquam tanta Sodomitarum fuit malitia, in eo �nbsp;nbsp;nbsp;vp'�3 ''''dum effe timorem Dei. SicSem amp; proaui eius patres families ha-

.'''s^docueruntEcclefiam. Sicnosquoqjineo mancamus, quod � Si enim Deus aliquid fingulare per te volet fieri, vocabitte amp;nbsp;'^^^'^det, quas fequaris hoc fi non fit, gaudeat tarnen vnufquisque fenbsp;^''^nediuinajC�mifta vulgariahuius vit� officia fuftinct, amp; exequitur.

Canones fuos amp; D�cr�ta Patrum ,qu� tarnen non habent ^iuinam, ea adorant amp; negligunt interim charitatem, fpem amp; fidem,nbsp;Iq� hojj^p''fequuntur verbum, fidei hoftes funt. Hos fugito amp; imitate San�o-5 qui non abhorrucrunt �communi focietate, ncc confu.nbsp;d�jijHj uo,fedcommunibushuiusvit�pafrionib.fubie�H,habueruntvxo_nbsp;quamfuainduftria, Sclabore alucrunt,ficutcommunitcrfolentnbsp;^sramilias etiam inter Gentes.

504 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ORATIONE.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Scdcommuniafuntinquies? Atcommendata per Scripturam� qu�teftatur hominem ad Oeconomica amp; politica officia creatum.nbsp;munia ifta funt Dei ordinatio : Quam autem requiris tu magnificent^^nbsp;rocndationem ? Aut quod clarius tcftimonium ? Ancilla igirurcUnbsp;vaccas,l�ruus cumpaftinatagrum,modo fidelisfit, hoccft,vtftatuatpl^^^j,}clgt;Jnbsp;tale vit� genus, amp; � Deo inftitutum efle, Deo magisleruitqu�momn^^nbsp;amp; Monach�,qui defuo vit� g�n�r� certi elfe non poflunt. Oppoo^Tnbsp;hiftorias,traditionibus amp; canonibus hominum : Cert�m enimnbsp;teftimoniumhiceft,quidefcribitfuosSan�itos, quod in fide,verbonbsp;ne vixerunt,perreliqu�omniafimilesalijshominibus,SicutPaulusadg^nbsp;cit,nos fumus homines ficut vos, hoc eft, fimiliter affedi, dolemusc�m^nbsp;eft, eaudemus c�m res cedu nt ex f�ntentia.

S�pe h�c amp;libcnter inculcojamp;lcio non fieri abfqucfru(ftu,tam2��i,ji. cethicerror omnium animisinledit, quodtant�madmiremurrara,alic^ u|i(inbsp;ftrola. Quin maneamus difeipuli Spiritus San�li amp; Scriptur�,nbsp;vitam 8c isi�a.^ quosScriptura commendat amp; proponit,non curantes,jj,nbsp;ham l�cundum fuam fingularem vocationem fuitbellator, amp; occiditqd^.^'�nbsp;ges, id fecit fingulariter iuffiis,. c� m taie aliquid Deus abs te volet fieri,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjf

iubebit, non quidemde c�lo per Angelos, fed per ordinariam poteftateat- ? non fit,quiefce�fingularibus,amp;proponetibi AbrahamumPatremfamm^nbsp;vocatione,etfi,vtPapift�dieunt, funtlaicalia opera, tarnen propterfidem* �nbsp;bum ver�funt Spiritualia. Sic gloriari Monachus de cucullo, 8c Monafted .nbsp;non poteft, fiueCanonesPatrum,fiueDecreta Pontificumprofehabeat.nbsp;nones enim cum fuis concilijs amp; D�cr�ta,fi quidhabentboni,confentma'nbsp;Scriptura San�la. Si non conl�ntiunt nihil ea curamus,ledetiam vtfufpfnbsp;rit� fugimus amp;abijcimus. Nos autem cum teftimonio Scriptur� pr�dia? )|^nbsp;ciuilia opera. Voluit enim Deus nos ferre communes afflidiones,amp;taia 1nbsp;man� vit�, amp;iubet nein ijs delperemus, led confidamuscum nobisnbsp;adfuturum, qui inftrixit nos rationenaturali,qua rega-mus ifta ciuilia,ne tentemus Deum, fubijei-

tionem cife nudam appellationem nominis Dei. Hancfifpcdestotiisn^^�^ plenuseritinuocantibus Domini nomen. NonIud�us,nonTurca,non^f,.[,nbsp;chusinuenitur, qui non mult�m amp;feri� inuocet, pr�fertim conftitutiismp .jjnbsp;r*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1___ r* . ____ii._ ' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__.

eft. Idvtintelligipolfit,definitioveraqu�rendaeft. nauvp,-Sophiftarum Scholis. Paulum fide dignum teftem adhibeto, qui Prophet�l�ntentiam, amp; cit�t, amp;egregie explicar, Roman, lo.

differentia lud�i amp; Gr�ci. Idemenim Dominus omnium, diues inoinne^^|]^,, cantesipfum. Omnis enim,qui inuocaueritnomen Domini,faluabKnn . �j,nbsp;modo autem inuocabunt, in quern non crediderunt Quomodo autem

��tc nbsp;nbsp;^^diuerunt^Qiiomodo autem audient fi non fit pr�d�cator,^ Quomod�

^elij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nif� fucnnt miCsi, fient feriptum cft, Qu�m fpeciofipedes Euan

HijI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pacem,Euangel{zantiumbona,amp;c� H�c eft pulchem'ma amp;erudtti�sp

Ecrarurn rerum cogitabi't inuocationem efi� opus fecundt ^^^^'^�^bc�rnhuicopen'fecundipr�ceptitn'buaturfalus, amp;nonpon�snbsp;fti'morem exi'git,vel int�gro Decalogo. Sed Pau^nbsp;tcn(|- � ^�mcrefpondet, inuocationem pendere ex fide, fidem autem ex verbo,acnbsp;�fhancdefinitibneminuocati�nis.

Domini eft, cum audis prim�m Euangelium de filio Dei, ac ^opofitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;promiisionem, 8� poftea fiducia promifsionis inEuangelio

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hunemodum, quiinuocat, is v�r�inuocat certofaluatur.

^^��turinuocatio eft nuda appellatio Nominis Domini, quam eti�m Turgt; longe maximas,vt humili corde audiasnbsp;primo baptifmum, deinde etiam �crofnadtam c�nam non negl�nbsp;^�^lonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Euangelij promiisionemadiunclam, non poflunt fine

contemnij�c vt clarius quod fentio dicam, fides omnino enim nititur verbo, verbum autem remifsionis pec^nbsp;lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;myftcria,Baptiftnum amp;Coenam.Baptifmus ha^

Qlii crediderit Sgt;C baptifatus fuerit,faluus erit. C�na hanc habet �hrl��cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CorpusChriftipronObistraditum, �Cfanguiseiusinremifsox

Vf ^lo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftrorum effuftrs fit. Cum hac promifsi�e iplg res d� quibus pro�

(i^^^�ito^^�^n�pe corpus amp; fanguis Chrifti, cum pane SC vino nobis exhib�tur, �^�Pp^'omiftione corda pofsint, federateigiturag�t,qui docent tannbsp;vinumin cozna exhiberi.Hoc primum eftquod inuocatio rcquin't,vtnbsp;P�frnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftcram�to vtaris.Quomodo igitur inuocare Deum pofluntTur�

non habent,�^ facram�ta ridentf'Qu�mod� inuocare Deu �nfinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eti�perftquuntur verb�,�^ ver�iacram�titOrum vfum danantt*

^-Iv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;audire verbum amp; vti ftcramentis,fide audire verb� oportet,5C

debent accipi. Eft a�t fides certa fiducia, qua ftatuimus Deum pet .Placatum,�� condonare gratis peccata,5C adoptare nos in filios �C heredesnbsp;�jq^�danefidem cumPapift� prorftis nefeiant ( creder� e�iim �isaliud nihitnbsp;noticiam hiftori�) quomodo inuocare nomertnbsp;'^�tj ^tcjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ertium eft vt animus cofifus mifericordiaDei,fe aperiat,amp; viua

�''�h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;expetat liberation�.He inuocationis ver�, vt fie dicam,con

^�^filt;i^tat�,oftendunt nullum cultum vera inuocatione efle rariorcm Ecclefia inueniri. Dei nomen quidem app�llatur ab omni�nbsp;faCramentis carent.�Iq,vtPapifte,verbum oderunt �Cnbsp;� Ecramentis autem fine fide vtuntur, ac fi ex op�r� operato profintnbsp;ncutros nomen Domini inuocare, f�d potiusinya�nbsp;% �'^�^5tio afificere contumelia. Sicut in Pfalmo de periecutoribus lud�is di�nbsp;%'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vertatur in pecCatum. Sicutenim qui vere inuocantnOmen Do

orationis frudum sternum� Itaqui fine fide itiuocanf^ � ^^^^^^j^exitium fuum prop�rant.

�Nvocansdvs et de discrimine VERAE FT FALSAE ORATIONIS*nbsp;�'lquot;Ienef.fot7S7.IocECapu� Obferuandaeft �mphafiSj qu�ddicitPr�gt;nbsp;V U phet�l�el

5Olt;S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E O R A T I ON E.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;

pheta loei. Ad te clamo Deus.Difcernit enim hoc modo firam QC fai popi-�^ nem ab Ethnicorum orationibus. Si verbalpe(fles,etiam Tiirc�, etiamnbsp;in himc modum orant, vt dicant. At te Deus clamo. Acintelh'guntnbsp;num illud numen, � quo vm'uerl�funt condita. Sed hocnondum eft,nbsp;noflcjfi non's eum efl� conditorem omnium rerum.Sicutenimhomincni�^�nbsp;nouifti, fiveftem aut os noris, Haecenim lumenta quoque obf�ruant,nbsp;Mentem fi noris,tune ver� eum nouifti. Adhunc modum, quinbsp;norunt,qu�m quodconditorfitc�li �C terrae,ver�Deumnefciunt,necpoiy,nbsp;inuocare Deum. QiiiaenimanimumDei, qualisfit,ignorant, coguntur^nbsp;c�m orant,nec pofl�nt ftatuere certi aliquid de auditione�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, jifO

Prophet�autem alia inuocatio eft. Deumenimqueminuocat,vct'^^�� fol�m ex hoc eius op�r�, quod oculis fubiecium eft, qu�d eft conditor 6^nbsp;tor totius creatur�, fed ex alijs propioribus, �C animum eius clarius oftenu^nbsp;Nouit enim hi�c populum peculiariter vocatum, vtefl�t populus Dei,nbsp;turn ex Aegypto,nouit expulfis gentibus donatuni pofl�fsione terre Canaa^pcClt;nbsp;natum verbo Sgt;C cultu Dei. Hgc omnia certa funt figna diligi huncpopiil*a^\^nbsp;Igitur orans ftatuit,f� non fruftra orare.Scit enim quod oret benignuninbsp;Pattern. Hgc opera jwopius quafi oftenduntDeum, amp; certa beneuolenti^^ff*nbsp;ta commonftranthuic populo peculiariter exhibita,Sed ne hecquidemp^*'^^�nbsp;noticia eft. Arguunt enim curam Dei fed earn temporale amp; huius tant�mnbsp;nbsp;nbsp;�

autemDei noticia hgc eft,quod notant Prophetp,Deum c�li promififle lieris,quod contereret caput fcrpentis,quodmalcdi01ionem, in qua tot�g ,nbsp;manum propter peccatum eft,auerteret, S� adduceret fuper nos benedi^�^,^jv(f'nbsp;ad Abraham� dicit Deusdn Seminetuo benedicentur omnes Gentes.Ha^^*nbsp;nota eft,quam qui norunt, Deum ver� norunt, hoc eft,animum �6nbsp;norunt, quod non oderit genushumanum propter peccatum, ftd id aiu^^��nbsp;liberaturus fit per Filium fuum � morte gterna,� peccato amp; Satang Tyrann*^nbsp;noticiam pofteafequitur certa fides.Quomodo enim dubitare de deiben^^ (jii^nbsp;animus ampli�s poteft f An ^ui filium promittit �� donat,fruftra � fenbsp;long� inferiora �C huius tant�m vit� funt f Haec vera Dei noticia omnibus �nbsp;bus inEcclcfiafuit,amp;fbla eft fons ver� inuocationis. Qiiia autem exfolo'^^j^fS'^nbsp;citur,cert�m eft non T ureas,non lud�os, non vUas Gentes, non denilt;^nbsp;ipl� Ecclefia orare.^Qiianquam enim verba recitant,tarnen quem inuocentjnbsp;runt, coguntur igitur dubitare de euentu feu exauditione.

Sednon tantum hgc Dei noticia acc�dit fidem, Ecclefia habuit oinnib^ ribus certam exauditionis promiision�.Nam in lege erat certum verbuinj�l^�^plt;�'^^nbsp;tes in temploDeus exaudire vellet.Quia enim eum loc�fuo cultuideleg^*^^.^^ffnbsp;ac fe ibi habitaturum promiferat,ac auditurum fupplic�tium preces, pijnbsp;promi�ione,de dei voluntate nihil potetantdubitare.Innouo Teftameut^.jjlii-^nbsp;non eft alligataad certum locum,ficut in veteri. Nam vt Chriftus inquifj^^^jj^t^'^nbsp;nec illo monte adoratur Deus, fed veriadoratores,adorant eum innbsp;non funt alligati ad certum locum, ftd mens intuetur Chriftum, fic^io^^'^nbsp;cxauditutjfecundum Chrifti di(ftum;Quicquid rogaueritis patr cm tnnbsp;hoc vobis dabit, petite ��accipietis, Talempromifsionemnonnbsp;�ud�i,non Papift�. Igitur oratio eorum prorfus fine fide eft, nec merctunbsp;nomen, poti�s eft illufio, aut blafphemia in Deum. Si extaretpromifti��\^fir,nbsp;diturum in Mahometis nomine inuocantes, Deum auditurum eos,nbsp;negarent,quiinuocarentnomen Mariae, Petri,Pauli amp; aliorum Diuorui��^jiinbsp;Turc�, lud�i, Papift�aliquidfu� inuocationi tribuere, fed c�mnbsp;Chriftum abficiant, Papift� autem in diuorum inuocatione fpempona^^b

De ORA TI O N�. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jo7

. Eiferte igitur Propheta dicit : Ad te Domine clamOjqui fcilicet te nobis patef�-� J, *1 non fol� illis magnificis b�n�fices corporalibus, lcd promi�ioe de i�mine mu-�nbsp;^ontrituro caput ferpentis.Deinde qui in hoc loco iufsifti te inuoCari, ac addfnbsp;�ccrt� proniifsi�em,futur�3vt h�c te inuOc�tes exaudias,Ad teinquitclamo. In*nbsp;quocpjfed neiciunt te, �C inuocant fine promi�ione exauditionis,nbsp;dubit�t,8C poti�s blafphem�t qu� orann Quienim dubitat deexaitnbsp;^*�^gt;adiniit Deo gloria bonitatis mi�ricordig. Meminerimus igitur,adnionitinbsp;*01nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Omni vera inuocatione hoc prim� effe, vt mens intueatur Deum ac norit

pro^^p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9�^0^ vclit nobis adefl�, nos exaudife, nos liberate, fiquidc

^�^�wation� ab gternismalis per fili� fuu.Deinde, vt intueatur eti� promit peculiariter loquent�. Ita enim cofirmabitur animus, vt cumnbsp;�nittnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0��ot,6c excludetur dubitatio. Etfi enim in corporalibus malis, nos lub�

Volejj^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,necfic vrg�da eft exauditio,quia, fi Deo ita videatut,

hmen f�mus eius voluntati, ac humiliaturi nos fub eius potentem manu, ^31ibnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obedientia fides re�l� coniungitur. Certus eft enim animus de �ter*

falt;fia,ac ftatuit in leuioribus quo(�,miI�ricordiamDei *^ondefuturam, fi fie SC gloria eius,�Cnoftrafaluspoftulet.

�dOf^ ��-lenenCfol.379.Icfai.Cap. j/.Paratior eft Deus ad exaudicnd�,qu�mnos �'oftrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sicut ex hoc exemplo patet, Qyare nos quoq^ debemus diieere, qudd

ociolgjfed placeant Deo amp;S cert� exaudiantur,ficutmonet tpiit�^^�^^^fi�Cap.iS.Ante orationem pr�para animamtuam,amp;noli elle quafihomonbsp;*gt;on P ��eum,Hoc eft,crigc animum certa fiducia,qu�d Deus fit te exauditurus,nbsp;dignitat�,fed primum quia certus es Deum pr�cipere, vt oremus,nbsp;� P^ccatum eft non orare,ac fi caedem facias,aut aliud quidd� obmittas, quodnbsp;it.SecSd� quia Deiis promifit �exauditurS, Tertio quod habeas vocenbsp;J ^^��ationis ab ipfo ditftatam, quare non eft quod metuas,ne offendat eS ora-r\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quibus Amen, quo oratione claudimus, nititur, no ftilicet tua dig-

pra:cipiens,Deus promittens SC Deus didlans. Qui hare confiderat, 3rat animam fuam.Monachi etiam prgeipiunt de pr�parationc ad orationbsp;inanes cogitationes, Neque enim necefsitatemnbsp;relpiciunt ad Deum promittentem, fed in ventumnbsp;e tentant Deum.

cft,quomodo conuc* tt'^�^fi(DauidPfal.5i,)Mifereremei.H�cenimfiperfonasfpeeftesDeum amp;nbsp;9^^5nbsp;nbsp;nbsp;agitur,apparebit fumma difsimih'tudo, �C con*

t| i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;An non enim h�c totius naturg fenfus,an non hoc omniS ho*

^^^^�^^ft)9uodDeus peccatum oditf Sicut lohan.p.c�cus dicit, Scimus audit. Eos autem audit,quie3 col�t,�^ faciut voluntat�nbsp;Itnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,Ego fum Deus zelotes, Quin per totum Mofen fere nihil

'j,''^Us^^^*^2c�minationes contra malos QC inobedientes. Conuenit cumlegeMofi nullo modo pofl�mus exuere.Sic enim omnes homines iudicant,nbsp;iuftus. Ergo te odit,ergo infliger p�nas, ergo te nonbsp;confequ�tiam tota natura impofsibil� eft, vt negate pofsit. Hinc �ntftinbsp;Vu tj Patres,qui

$0� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�� O�.�T�OME.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.�id-

patres,qui inPfal.fcn'pferiinf,fer� expofuer�ftt, luftus Deus,pro co quodyj-dicat ac punit,non pro co quod luftificat-Indc mihi accidit inueniri,vt hanc^Pnu) tioncm dci odfflcm,�� cx illajhexi feu habitu adhuc hodie quafi cO�borrefcO)^*�nbsp;Deum iuftum dieu Tanta eft vis impi� dodrin�, fi ca animi in prima xtatd*��nbsp;tur,amp; tarnen veteres doctores ferc omnes fic exponunt,

Sed fi Deus ficiuftus eft, vt puniat iuft�, icu pro merito, quis poteft huius iufti Dei c�fpecflu Siquidem omnes fumus peccatores, amp; afferini'^5 3nbsp;iuft�p�nar�m infligendarS cauf�m.Procul htnc cum tali iufticia, �f talii�'��pfiilt;nbsp;quianos omnes ficut ignis confumens, vorabit, Qiiia a�t Chriftum faluatorcnbsp;mifitjprofet�l� n� hoe modo iuftus vult efl� vt puniat pro merito, fed vulti^nbsp;dici, vt agnofc�tcs peccata iuftificet,5lt;: eorum mifereatur.Qyod igiturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,|t

cator dicit: Mif�rerc mei Deus, perindefonat, aefiloquatur contra Dcca�^�^jfiii� quo Deus mandat ne fis pcccator,0�Sminatur peccatoribus p�nas�Qiiowlt;��^f|,(�nbsp;couenit inter peccator� amp; Deum,qui eft iuftus, vcrax,inimicus SC boft'� ?� .j,; �nbsp;qui ftia natura non poteft ferre peccata C Et tam�Dauid infra dicit; Agnoi^^�nbsp;tatem meam.Itcm,Peccatum meum coram meeftfemper,Hic Dauid, inq''^�nbsp;appellat �� dicit: Mil�rere mei. Hoe vero eft coniungere duo incompatib*�^nbsp;quuntur. Ergo ftatim initio oftendit Dauid earn artem�^fapientiam,qii2:^nbsp;fapientiam Decalogi, 6C ver� c�leftis f�pientia, quam neej lex docet, ncct^nbsp;SpirituSandocogitareautintelligere poteft.

Nam natura in vniuerium boe ftaEuit,amp;r i�c� dicit,Non audeo eleuareoo^p^�' ccelujled terreor confpetftu dei. V trumep enim fcio me peccator�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J*��

cata �difl�jNunquid tgitur orabo.^H�c veto incipit certam� difficillimiini'^jj)�'' animus in i� propter pecCati conicientiam confufus,ftatuit orationem din^^j,f?nbsp;donee aliquam in fc inueniat( vt fic dieam)dignitatem,aut circumipicitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j'*'

filia,�^Sophifticas conlblationes,vt prius cogitet de iatisfacftione, vtpofletlt;-quafiduciapropri�dignitatisaccedere,SCdicere:MifereremeiDeus.Hf�P noftr�c naturae eft fententia, fed longe pcrniciofiisima eft. Nam animi erig^ .ylJnbsp;fiduciam proprig iuftici�,SC ftatuunt Deum pofte placari noftris operibuS'nbsp;phema pr�fumptio eft propriorum meritor�,contrameritumChrifti.Dc��^^j^(Fnbsp;in pccc�tis nati fumus,fequitur nunqu� nos oraturos eft�,fi non pri�s fuiniJ^nbsp;qu�m ieiitiamus nos ab omnibus peccatis puros efl�.

ErgOexcutiend�b^cblaiphema cogitatioeft,�iSinipf�spcccatis,ft�'' ti�s dicam in ipfo mari pCccatorum, hoc medio vt�dum eft, quo b�cDauidnbsp;Oratio differatur. Qgorfum enim attinet, verb� mii�rendi, fi ifti qui or�t,nbsp;amp;� miicricordia non opus habent.^ Sed vt dixi,acerrim� hoc certam�nbsp;in ipfo peccator� fenfu excitare,vt clamet ad De� mifereremci,Aliquotics��^j^�ll�nbsp;plo didici, qui h�c doceo S� abjs precipio, Omnium fer� operum difficdbi��^^p(ii�nbsp;orare. Qi,iare non profiteer me artificem huius operis.Hoc autem confit^�^ppcilt;^Jnbsp;maximis pcriculis me admodum frigide h�c verba pronuciafle, Mifcreret�� j/�i^nbsp;quod mea off�ndebar indi^nitate, �C tarnen vicit tandem Spiritus San�li�^.jjt^i��nbsp;gcisitqualis,qualis cs,certe orandunicft.Deus enim non propter tuamdtg*nbsp;fed propter fuam mifericordiam orari vult,amp; Cxaudire.

Vt igitur hec re�l� intelligitur DeS odifl� peccatores SC amareiuftos, facienda eft,inter peccatoremi�ntientem peccata, S� peccator� non fcnncnbsp;cata ftia. Oratione peccatoris non fentientis peccata fua,Deus no vult,nbsp;fum quod Orat no intelligit nec vulnSicMonachus qui in iupcrftitioe manbsp;canit amp; murmur�t, MifererC mei Deus, fed quia in fiducia propri�nbsp;jmmundiciem cordis non fenrit,tantijm fyllabas rec'tar,rem ipfam nec infnbsp;opt�t� Ad h�caddit contraria orationi lu�, pexit ignoici, petit m iferif�

DE ORATIONE. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5'09

�^toimipfc �am hoc, �am alto modo qu�fit expianoneiti p�ccati �C {�tisfacT:ionem. ocveroannoneft palamDeoilluderefPerindeacfiquistnedicus clamolus impornbsp;�ifnisvocibus inftat proftipe,amp; c�m earn ahquis offerat,ipfefuas opes^hoc eft^rnen*nbsp;�dtatem fuam lacfletj amp;C man�feft� oftendat, fc non indigere ftipe�

Sic mimici Euangehj verba numerant,rem a�t non modo non intellig�f,fed r�' 'placontrarium faciunt,dum varios cultus lufcipiunt,dumqupruntrem��sion� pec-Riorum impijsmifsisjperegn'natioibus, inuocationibus Sanclorum,�Cc. Taies pecnbsp;f�tores, qui peccatores font, amp; tarnen non fentiunt fe efl� peccatores, fed pr�efratftanbsp;fonte perrumpunt, Ce iuftificant, verb� Del perfequuntur,amp;c. T aies inqu� proculnbsp;^ccndifuntabomniniifen'cordia,6C iraeditfla eis propone da, quibus D�us n�rimpnbsp;ficordiam,fed �ternas minatur p�nas,ficut eft fententia primi praccepti. Ego fomnbsp;ousxeloteSjVifitans iniquitatem Patr� in tertiam 8gt;C quartam generation�.Propo-aet�mfont exemplaira�, interitusSodomorum, diluijfoperomnem carn�mnbsp;fOjdireptio populi fane'll,SC fi qua alia horribilia fpedlra iudictj �C irg D�i in icrigt;nbsp;jj- l-'^.^^^�^^�Hdcducantur infenlatijimp�nit�tes peccatores ad Cognitionem foijnbsp;enoincipigjjf implorare mifericordiam. Hienimfunt, dequibusdicitur,Deusnbsp;Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatores non audit, SCc.

Hia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;font,quifontiunt fua peccata amp; ir�Dei',ac terr�ntur � facie Dei.'

diui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c�tra l� comminationes in verbo Dei propofitas,amp; ex horribilibus ir�

^�^^�^plfSjita detjciuntur animo, vt propter peccata eafd�m poenas ipfi q��lt;p ^tfninbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terrorib. c�m animus malleo legis amp; iudictj dei fie quafi c�tritus eft,

s,tempus�occafio eft huius diuinae l�pienti� arripiend�, vt c�r fe eri* lt;nfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftatuat,Deum c�m iraftitur peccatoribus, irafti tjs tat�m, qui duri

^fiint,Quiautemfentiuntmolem peccatorumfuorum,detjsdidlum efl�. Dominofuper timentes eum.Tum enim per legem f�tis effecftumnbsp;fotit^i^�^f3jQuod beneplacitum fit Domino foper timentes cum, quod Deus cornbsp;humilia tumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defpiciat,quod fint aures eius apertg, amp; oculi eius in-

% nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftercore crigat, vt foueat lichnum fumantem,vt quaft�

^uimfuntiftetenerrimus vermiculuSi f^slatio Hieroriymi habet.z^Reg.ij. deDauide, quanquaminEbreonorinbsp;�^tf�p�^^Hifsimus flos, cjui ad leuem aurulam comminationis diuinp commoueturnbsp;fifi ^Iteri infenfati peccatores in maximis procellis ceumontes fergt;nbsp;��ffinoti ad omnem poenitenti� pr�dicationem. Quare hoc vnum in iftisnbsp;^onfeientiarum agendum eft, ne fie territi animi iudicent fecundum nagt;nbsp;nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foum, cjuia abriperentur in defperation�.Sed fitut diueribrum mor

ijj,�inter fe diuer� remedia font, Ita hi territi verbis gratiae erigendi fontj r f^ah'^�^^^^f^ntconcutiendiferreo feeptro.

finis dodloribus nihil fanipoteft in talibuspericulis conicientiarUni aj- ^ic/tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex�plo expertus fom. Orationes enim iudic�tfecundum natur�j

��^P��. �^�npeccator, Deus a�t�niuftus eft, ergo eadem me poena man�t, quae UHic natura refiftit, ncc poteft in illis nebulis irae diuine, radios migt;nbsp;Sed h�c vera Thcologia noftra venit, SC docet, c�m animi fie fontnbsp;'^nam Theologie partem completam efl�,qug lege amp; minis legis vtitur,nbsp;jj^^latiQ^^^^^^cipiat cognofeere, �C exuat fecuritatem, in qua omnes ante hanc iraenbsp;viuimus, Neque h�c refiftendum efl�,(ed deber� nos progt;nbsp;^^�^^mTheologi� partem cognoicendam, inquatotaTheologi� cogni*nbsp;humilibus daf gr�tiam, pertinere minas illas 8C horrib.�anbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecuros peccatores, his Deum efl�zelotem �d ignerricongt;

��d ilios contfitos �C pa�id�s efle popufom gratig, c�ius vulri�ra �lhgar� Vunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�^fanar�

$1� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D B o R. A T1 o N E.

Sc fanarc veilt Paftor bonus, quianimam fuam ponit pro ouibus. Ergotiol^ tales obfcqui cogitationibus cordis fin', quae propter peccata fuadent non cnbsp;dum, noneflcfperandam gratiam, fed cum Dauide animo confident! da��nbsp;cfl�jMiferere mei Deus,propterea quod tales fint Deo beneplacitum�

Haec huius Pfal.Theologia eft,ignota icholis Papiftarum. Nam hie bene aperto ore inh�c verbaerumpentem,Milerere raei Deus,0f fic conin�onbsp;res fua natura difsimillimas,Deum SC fc peccatorem,iuftum 8C iniu�um,nbsp;autem ilium montem irae diuinae, quiitadifiungitDeumS^Dauidenijnbsp;fiduciamif�ricordi�,5CfecumDeoconiungit. Hoc veto eft quod addit 1�nbsp;noftra ad legem. Nam appellare Deum amp;dicere, Miftrere,non magnila�nbsp;fed addere particulam,mei, id vero eft, quod omni ftudio inculcatur innbsp;6^ tarnen experimur,qu�m�gre � nobis praeftari poftit. Nam hoc,inei, jj�nbsp;�rationes noftras impedit, cum contra deberet,vnica SC fiimma orandi cnbsp;occafio efle,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Ergo primo Exemplum dilcendum eft, vtredeintucamurpronomc�^ (.lH ftatuamusidfignificarcpeccatorem, ficut poftca manifeft� exponit. C�m �/nbsp;pcccatis conceptus fiim.Fatetur enim ibi hunc,Mci,efle maximum p^ccator^^^^^(fnbsp;go nos quolt;^ hoc difeamus, vt illgturbae cogitationum,qug nos voluntnbsp;nos magis excitent ad clamorem, ficut de c�co legimus in Euangelio,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ob

tusmagis clamabat. Experimur enim in nobis hanccogitationum quaCtutba � jj/ iurgantem nos, Qiiare vis �raref Neicis quid tu fis, SC quid fit Deusfnbsp;tionumturba valdemolefta eft fpiritui, �C plurimos impedif, fed contemnt�^^^ijnbsp;SCobeamipfam caulameft orandum, quaevideturnosab orationercuoca*^^^,^nbsp;quadam per illam turbam ad Chriftum perrumpamus SC rogemusnbsp;Hocqui faciuntjilli retfte orant,fed profeifto magna contentione Spiritus 0pnbsp;Nam propria experientia didici,his cogitationibus fiepiisim� orationemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yg

iam en�,Dei tarnen gratia ad e�cognitionem perueni,vt Satang,telis fois nanti, noncederem, fed erepta v i Spiritus arma in ipfiimhoftemconucrtt�^^ �nbsp;dicerem. Tuideoab orationedeterres, quia fumpeccator, fed ego,obhan^nbsp;caufam mihi potifsimum orandum efl� video, quia fum maximus peccatotlt;nbsp;habeo miiericordia.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Idem faciendum eft in ipfb aeftu tentationum,c�m animi,aut libidifii � ditft� cogitationibus tentantur. Ibi fi qu�s ad orationem hortetur,ftat*��^^|[ol^nbsp;animus impuritatem, Qiiafi in iftis fbrdtbus cogitationum, orationinonp� j.jjjiii'nbsp;locus. H�c contra vrgenullomodoexpetftandumfinemtcntationis, doo^^nbsp;nis aut altcrius vitfi cogitationes animo penit�s effluant, fedineoipfot��^(lt;lt;!^nbsp;quo tentationem fentis eft� validifsimam,amp; te ad orandum imparatifsim��'^^j (bnbsp;in locum Iblum, 6C ora Dominicam precationem, aut quicquid tandem �nbsp;cere, contra Satanam 8C tentationem eius. Tune l�nties tentationemmi��nbsp;Satanam terga ver tere.

Quod fl quis orationem cxiftimat differendam, donee animus impuriscogitationibus:lsnihilaliud fecit, quamvt Satanam alioquiplusw�^,/nbsp;tern, adiuuet fiia fepientia �C virtute. Hgc verdgentilis religio 8C Sophiifi^nbsp;Satang dodlrina,contra quam exemplum �C dodlrina huius Pfel. tenendanbsp;videmus, Dauidem in ipfototius fiueimpuritatis conipetftuSCinfing�^^^�^^qiJ'j�nbsp;peccato,non � Deo fugcre,ficut Petrus ftulte dicebat in naui,Domine exi a �nbsp;peccator fiim,fed cum fiducia miftricordi� prorumpit in orationem �Cnbsp;ne fi him peccator,ficut fum, Miftreremei. Qjjia enim verc ftntiunt n�nbsp;da peccatum, ideo magis debemus per orationem ad Deumnbsp;crat fugiendum, antea erat metuendus Deus, cum periculum efletnel^^^(/

DE O R ATIO NE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�ii

�apfum debet fperari ven�,amp;: peti ndn debefcrefifti in cogitation �fanHnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;timoris. Nunc Satan lioc agit, vt ifte or do peniertatur, vt in peccatis pa

tiij] nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;timor� Dei, �C vt poftquam patrata font, maneamus irt

Mif ^^�^^atiidem vt dixi,vide difert�confogientem ad mifericordiani �C dicent�j fteremciDeus, quafi dicat� Scio me efl� malum �l peccatorem,teautem efl� iu*nbsp;D,iP � Qji�digitur me erigo,5C orare audeOj hoc totum facio, fiducia verbi �C pronnbsp;Qiua Icio te non elle Deum Mahometiftarum aut Monacho*nbsp;noftrorum,qui promififti teredempturum peccatoresjnbsp;peccatores fonfitiuoSjquinorunt amp; fontiuntnbsp;jj^ peccatores,�fc. �rgo nos quocp audeamus dicere, MiferererneiDeus,foninbsp;�uanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tentatus � carne,fanguine,ira, odio, fed fpes eft in mifericordia amp; bonitat�

t^2t:efl�eftaccedere exp�ri�tiam proprianij ^tiperare iftum quafi montem propriae indignitatisinbsp;�ntif '�'^forum,qui inter nos oraturos SC Dcum eft. Etfi autem h�c maxime fentiturnbsp;^^^tjtamen eti� h�c confolatio nobis tenen d�� eft, quod non foli dicimus jnbsp;'�^�snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deus,f�d idem nobiftum dicit �C orat Spiritus in corde noftro, gcmi*

videmus,necp plen� intelligimus* P^^tiiftimc intelligit Deus, qui etiam Spiritus eft. Fiducia igitur hunbsp;etiam in media conrentione certaminis fou tentationum, debegt;nbsp;refiftere �C dicere,fi fom peccaror,quid tum,^Deus eft miforicors. Si foranbsp;Pli(5��^^P^ecataadorandumineptus, ben� eft, nolo fieri aptior� Nam proh dolornbsp;tis ad orandum aptus fom, quia nimi�m fom peccator�nbsp;qit�daudendurneftfonfitiuis peccatoribus (vtficnbsp;/tii docendi caul�) �C qu�d Deus iuftus �C homo pcccator font Cociliandi, h�nbsp;Deum metuamus,quia cum Dau�d� canamus rriiforer�.Ne autem pronbsp;�^gt;f�f�*j��^^�o3ut nomen Deus nos impediat, quin in medio horum ponamus v�rb�nbsp;^'��icp^r�^^^^tiodDeus�Chomopeccatorconciliantur. Hoc nifi fiat^ nonfol�mnbsp;nunquam red� canere,fod ne orationem Dominicam vnquam rctft�nbsp;%q^^^fimus. Qiiia hoc minus inhac vita futurum eft, vt fimulab omnibus peonbsp;Ofp puri. Nam etfijadualia, vt v�carjdefint,quod perraru eft, tarnen non de-P^^^^tum. Quia autemfomper fumus in peccatis, ergo fompcr quocpnbsp;^^�^nii^�^^ftjficut reuera Chriftianorum corda omni momento orant^ cum videntnbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indignitatem,amp; cupiunt cam condonari.H�c perp�tua Chrigt;

^^i]fj^^'^furpiria,cogitationibus,nonnunquam Ctiam n�goces perturbantur �C rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ver� igitur Theologicavirtuseft, hoc modo o-

''�'^111 h ^�^tiere peccatum, �C c�m fontimus noftram infirmitatcm,confugercad can ^%MifereremeiDeus.

�m. J, fol. 163. lacob d�ligit foiitari�m iocum.Pr�pfer�'a quod t ^�'d�j^�^^xime opportuna eft precantibUsyctiarn int�tdiU. Quando Cnim eft fori�nbsp;P^�-t�^tir verba ilia, q�se coraniDeoef�ut�dimusnbsp;^^^taudiri.

Piritrtdveriecr ferilt;corationiivirtui efti quodapprebendit Q�^fi�ituitDeume(feprop�i�)�.Ideo^confidit, ineoelle pr�fidiumcontramor^nbsp;enim,nifi hoc ita efl�t, appeliaret � wnl habitaculum noftrum Mofos,

Sunt I'gitur hsec verba maximae fiduci� Si perfetQi�s�ng fpei de vita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itJ'

quidem in ipfo i�nf�i irx �C peccati,dicerc audet, o Domine quanquam t� feeris nobis propter peccata noftra,tarnen nun quam ita deferuifti genus hanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.

quin fempcr tibi reieruaueris Ecclefiam, quin eorum fueris habitaculum V elie�' qui (pern ialutis in te habuerunt pofitam� Haec prima orationis eft virtus,apFnbsp;dere Deum quod fit mifericors,SC faueat amp; iuuare velit,

Quis iam neget Spiritum Santftum in fois efl� optimum oratorem Mofes in difficillima caufa,qua ft SC totum mSdum coram Deo reum agU, nji,nbsp;beneuolentiam captat, SC iudicem caufe concili�t, per fidem in miftiico�^^ jio,nbsp;quam omnibus ftculisEcclefiaeexhibuit. Sine hac fide oratio non poteftd�^nbsp;Qiiomodo enim orabit ille,qui non putat in Deo tantum bonitatiselft)nbsp;audiat,ftdvelcontemnitDeumjVeldeDeo defperat f Cuius generis fuaf ^i)nbsp;orationes Papatus. Non fofom enim in fide orare non pofluntjliquidem hhnbsp;intelligunt, fed etiam pofteain eo viciant orationem, quod SandorunU^^. jiitinbsp;interceisionibusnituntur, Quare nos hunc Doiftorem ftquamur, qu* Viii^nbsp;8anlt;fto,hoc eft,in vera fide cordis orat amp; dicit,Tu es habitaculum nofttum�'^nbsp;fide,finedono Spiritus Sanlt;fti,nemo ex corde poteftdiccre.

Neceflaria autem doclrina eft,qu� in exemplo hocproponitur,quod in oratione neceflariam effe fidem. H�c fiadeft,triumphamus. Nam propt^'nbsp;in Chriftum oratio accepta eft,SC placet SC impetrat omnia. Si credisnbsp;bitaculum tuum,eft nbi vere habitaculum,fi non credis,non eft. Quare quinbsp;font,non iblum fine omni frutftu orant, fed etiam vertitur eorum oratio in rnbsp;�C magis irritant Deum, Blaiphemia enim eft,venire per orationem in conlpnbsp;Dei,Slt; tarnen ftatuere quod fruftra ores,quod non fit te auditurus Deus.nbsp;nbsp;nbsp;.pl

Secunda uirtus vevie orationif ejl,quod{e vertit ad Deum,non adalia prtefidia carMlid. Attf � fidei opus eft,quae non iblum nos concili�t Deo, fed fimul etiam tuetur con^*?^nbsp;nes impias dotftrinas SC praefidia humana.Nam hae du� fontvirtutes,Habct^nbsp;amp; Retinere Deum. Qiii fidem habet,habet Deum fauentem,ldeo placentnbsp;eius amp; omniareliqua vocationis opera. Sed magna diligentia amp; cura, im�*� Vnbsp;Dei beneficio opus eft,vt Deum fieretineamus,�C non fopplantemur �Sat^^^nbsp;ri� folicitante nos, fi quo modo � vero Deo ad fiduciam humanorumnbsp;nos poisit abduccre. Ideo Mofes diftrt� h�c dicir,Tu Domine es refugium

Qrdtia debetfieriinnoininefbUas Chrifti^^utfrustra oratur. Tom. 4. lenenfi fol. 44�* ' pjil* Grad : Apud nos nulla eft oratio extra Chriftum, fed quicquid oramus,ot2��^^((/nbsp;nomine �C fiducia{Domini noftri lefu Chrifti, qui ita eft habitator c�li, vtnbsp;cundum verbum �^Spiritum fit nobiftum in terra,amp; regnet in manu,IingU2r .jp�'nbsp;nibus membris noftris. Omnia enim Santftorum opera, font opera Chrifo^� ipii,nbsp;gnantis. Neque enim ftparandum eft c�lum � terra, ficutDauidnoftpataJ. iHnbsp;�l Zion feu lerufalem. In Chrifto enim c�lum amp; terra coniunefta Si idemnbsp;Chrifto omnia impleta funt,ԣ^ poisidentur omnia, itaep quiChriftumhabc^ Jnbsp;dit,habet c�lum SC terram,Si quicquid ineiseft, ficuttempore veterisTdt^*nbsp;Deus omnia collegerat ad locum tabernaculi.

Fanatici fpiritus ftmper fingunt fibi proprias religiones,ficut lud�i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.pii'

valles, lucos, am�na flumina. Sic. Hi etiam volebant videri, quod leuam losadDeumhabitantem inc�lis,ftdfallebantur.Qiiomodoinquis,nbsp;id eft,quod fupra caput eftfRede'. An rtbn ea ftdes eft Dei.'' An non Deusnbsp;nitur f'Non,Qiiia Deus fie eft habitat�r�c�li,vt verbo foo dixerit fe in loconbsp;eulihabitatururn efl�. Ibi qu�reGunlS�UljAhab,Baei�, lerobeam, ibifecudHnbsp;bum fuuffl eum inuenies. Alibi nuiquafU,neque in c�lo, nec in terra eum�f ^(,(1'nbsp;T ift�x et�m orant ad Deum,c�li �^-te�ii�c creatorem,fed no inueniunf,q^�

b E o ft. � 11 lt;5 N �i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�ij

%,p^�^^��'lt;^cduntnccqua�nint� SicPapaoratadDcl�rrt ��^fti'nf,Ftandfei, nulquarrt eft. Ih Chrifto en�mplacuithabitareom*nbsp;oratjnuenit Dei aures aperta$,qui extra Clin'ftS orat^nbsp;r'^�?,'^^^5nonpr�bet. Hinc facile eft ludicare de Papiftarum orationibj quaenbsp;'��^UsSnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nit untur,non folius Chrifti nomine,fed meritis �C interceisiogt;

Itnp�fsibil� igitur cft^ vt vel hunc vel alium Plalmum poftint regt; ^'^jfl�enimautpofthabitoChrifto, amifliiseftDeus cum �tnni cr�a-fonti Ergo hoc Ep�heton eft Dei, no glogt;nbsp;h.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iitdicant Papiftar/ed reuelatijno( vt fic loquar)Dei fpeculatij

P^^'Etum verbum, in quo fe reuelat talem ha-habitare velit ad arcam in tabernaculo. Eft ^uidem reuera call Wo '^��jftd non mihijCui per verbum fuum dicit aliud, nempe quod turn in t�m-^^iitn^^*^^��^ineChriftoinueniri�Cefl� velit. HancregulamorandiQC colendinbsp;��Hornbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idolatrae Iuda�i,Turc�,Papift�j2C omnes voluntariarumreligions

�jl� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;putant fe Deum vellc inuenire SC colere^fecudum quod ipfis cor ditftat*.

nonnouit, necaccipitjficutipfi Deum non nouerunt, Neque � nobis apprehendi poteft, cif cumftantiac autcm,tempus,locus,nbsp;bijj ftintiumend� exnoftraratione,i�d fimpliciter ex verbo Dei, Quinbsp;habet Deum defcriptum circumftanttjs in verbo iuo propofitiS, is po-�''�eli^^P^^�uloeumpot�ft appellate fccundum Maieftatem fuam, Habitatoremnbsp;^�rcihLnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habitantem lucem inaccefsibilem.creatorem c�h'�^^c, Sicutaliquando

P'�s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Genefcap.ij.T�rti.i.f�l.zji.Impofsibil� eft or�rc,nifi

��^i Dr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;populum de Deo : Imo tu priuatim nSq�am orabis fceliciter,nifiipic

hti's (J � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Symbolum, v�l alium fcriptur� l�cum, qui te admoneat boni-

*�'lt;li�d^'^ut�tum iuflerit te orare,fed etiam addiderit promifsi�he de ex-p Hac priuata cocione,quam ipfc tibi fubqcis,excitat�r animus ad oratione, iiatpnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;publice inn�ftrisEcclefijs, ri�n habemus mutos cultus, femperio-

docentur homines de volunrate Dei, Concionibus a�tem *^^11: ^^^��nes �utgratiarumatftiones. Sic Paulus i. Corinth.14.Vult primo do*nbsp;tit�ff^p ��hs �f admon�rijpoftea re(f�� bencdicitur Vel or�tutiEt Zacharias promit-beinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dnm S. grati� �C precum. Spiritus grati� eft, qui docet de voluntatc

pv�^j^�^irnendando miferic�rdiam Dei,erigir ad fidem. Hunc iequitur Spiritus ��oca^j �nim norunt Deum reconciliatum amp; faucntcm,hi in periculis eum in*nbsp;cetta fpe liberationis. Ita perpetu� praidicatio amp; oratio iunt coniunda.

Gencf.cap.iy.T�m.j.fol.t?, Omnis orationititur Qiiiaextat verbum Deiinfecundopraec�pto, quodnbsp;^'onis.p'*^p�^��' affiimes nomen Dni Dei in vanum.Itemdnuocamcindie tribula*nbsp;^Omifs' otatione,iciastibi de exauditionenonefl�dubitandum, quam denbsp;Nohvqj^^^ �^^hitare n� potes,nee debes.Qin'a orati�is fundamcrtt�eft pfomifsio:nbsp;^''Jgt;�i�(lb^^^^^�^�^^��^��^^�S'''has,nonmeritanoftra. Huius dodrinseinfigne ex�^nbsp;PqIP ^hecc� oratio,quac poft tot impedimenta,tandem mirabilitcr exauditur,nbsp;di'afji-j.grauida fada eft initio nihil dubitat fe exauditam, QC adiut� eflenbsp;periculo : collidun-*nbsp;defperati�nemredigati�r.Cum veto in fum-hiieff *^^^*�neeft,erigit rurfus Deus verbo^ fi� fignificsat ipfam vere exaudi-orantesinfide,�f expedantes in orationCj hoc eft, irtnbsp;Tap

norunt nec intellig�t. �or� cnim oratio nihil ali�d ��nfio Dei. Sed feria fi� ardens oratio, quae non definit, non defetigatur,nbsp;udex*

^14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DB O RATIO NE.

Qdexpedtat vfi^ad vkimum pundum, hacc tandem perrumpi't cozluH� QC eft impo/sibil� vtnonexaudiatur. Tune enim eft facrificium Deonbsp;quando l�c oramus, vroratio excedat noftrum captum QC �ntelleduiTigt;nbsp;pliefj. dicitur : Qui potens eft omnia cumulate facere, fupr� quamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

telligimus.Qiiando defperata res eft,omnia confilia amp; ftudia irrita,ibi tU nbsp;nbsp;pr

tis,caue deficias. Quia Deus ex mortuis, �C ex nihilo vocat omnia. rei aut fpei eft reliquum,ibi demum incipit auxilium diuinum. Atlt;p hgnbsp;tiones funt. Interim tarnen non funt contemnendae, orationes inlirinssnbsp;infirmorum. Sedill�proponuntur nobis in fummogradu, �Cnbsp;vt imitari conemur, Primum enim,vt pueri Alphabetum �C Donatum �'�jcFnbsp;nos balbutimus in imperfeda oratione,quac neutiquam contemni debd�,nbsp;qui Alphabetum amp; Donatum non difcit, nunquam Virgilium,aut latinnbsp;fcetdta qui non orat infirmiter,nunquam ad perfedam orationem pertingnbsp;Genefcap.ji.Tom.3.fol,i5p.i(5o, Inhunc modumlacob inftituit

Deus Patrismei Abraham,SCc. InHebraeo eft Dq. Eft ardens oratio,pgt;^� tilla fidei laborantis. Eft clamor Mofe ad mare rubrum. Prim urn autemnbsp;dit fides lacobDeum Abraham �^lfaac, �C pofteaetiam fuum Dominumnbsp;Ita admonetDeum promiisionum faeftarum ad Abraham �C ad Maac,pr3^^*Pnbsp;ad i�ipium,qu� valde augent �i. inflammant orationem, �C excitant acnbsp;laborantem amp; linum fumigans. J^u^a|�62(bra^amgtr(bf. Tudixifti^nbsp;Ii�ac,amp; mihi,non mentieris nobis. Et tarnen adhuc ludatur. Tantanbsp;robuftas columnas habere confolationum QC promifsionum, quibusn�^nbsp;men trepidare,profed� mirabilis res eft,

Ait autem : Tu dixifti ad me ( reuertere in terram tuam ) Tu perdu3^� hanc tribulationem,tentationem �c periculum vitae. Haec vero ingensnbsp;eft,quando quis poteft dicere: Domine Deus,non mea temeritate incith m*nbsp;lamitatem,nec vllius vel fapientis vei ftulti confilio,fed tu dixifti,tu iufsift**nbsp;igitur feci deierendo Laban, �C iam tua res agitur, tua promifsio �Cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

tuafidesliberandaeft,nonmea. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jppij

Hgc eft illa infirma fides, �!^ fingultus ille de quo didum eft:Hic irrit�t terram,0!^ eft gratiftima oratio:Tu dixifti,Ego fum in tua obedientia.Rcd^'^^pi/nbsp;in patriam meam autorit�re iuflu tuo � Dhe. Sed vide quantum �nbsp;obfjeiatur. RedadusfuminhasanguftiasdCdifficultates,vndemeisviribuSnbsp;filijs nonpoflum eludari. Ergo opus eft mihi tuo auxilio. AlqfortafsisnoJ�z^ynbsp;runtjied illud obiecerunt. Si manfifl�mus apud Laban, potuifl�mus in tuto tnbsp;lacob non curat ifta. Eft valde fortis oratio. Sed quid dixit ampli�s. Etbcn^^H^Knbsp;ribi, ha� tfl bnn wort. Hoc eft, verb� tuum,quod no velis perdere,nocere,ftu �nbsp;cere in mea patria,in qua iuisifti me redire. Attp inde appareteum no �Diab^j^^ �nbsp;turn tentat� vexatum fuifl�, propter nunci� de fratre aduentante:fed etia�nbsp;rib. fihjsamp;totafamilia,2U^(tcberS�aferWOnu^inaue.^'Mi pater,mimarite,mnbsp;clamarunt,quid fecifti,cur in tantum diierimen nosadduxiftir'Ill�querel�^j,),^nbsp;runt ci tam violenta verba : Domine Deusaudiqu�fo, quomodo ttep^anbsp;meum quoepanimum excruciant,qu�quam fcio te promififlemihiauxili�^nbsp;Ita emicat SC emittit vocem fi'des,licet f�t infirma. Sicenim haud dubie^^�nbsp;lauit.Qiiid trepidaris ade�,nu defperabitisrprpptei ea non abijcienda eftnbsp;tionis. Ego non defpondebo animum,etiamf� vos defperaueritis. Adnbsp;SC feipiumerexitjamp;r lachrymasac fremitus fuorum reprefsit.Noniufs�tiuC'^'^^nbsp;uerti vt noceret,��mu^ �oc^ gtttnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deus aderit npbis, tantum vtaum

^^x�mispenculis.�ftifuntgcmitus incnarrabilcs Q� vi�l�nti'fsimi, quibiis cxufo'tSt ' *^P*jcoiitra defpeian'onem. ^uti tnu^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo fdn� Non tarnen pcribb

:Nonmoriar,(edviuam, S�c. Habeo pi oinifsioncm, Dominus dixit fe veile ^�bbenetacerCjnolitelachrymarijlugerejtrepidaie : Deus iufsit nos exite de Me^nbsp;Potamiajamp; reuerti in patriam mcam.

amp; mandati diuina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vti� fol prf�tgcH/ �cr ^teuflTcl aber wmf ! ��Bolan fo

J^**P8fprcW3ftfein/vnbfolf bw'�BdtJfrrctffcn. Hi bunt violenti ilb, quirapiuntreg^ mc�lorum.Carnaleshomines talia ofcitanterlcguntj neque quicquam inteili��nbsp;taJj'mntcntationum� Nefciunt quomodo adfe-�nbsp;fit is,qui laborat in extrema neccfsitate, ^Ca bkfl ber ��euffd iU/(6 {f� wrlortt* Sa-�'quot;^ggcrit adflidlo. Quid clamas Abtum eft de te, res deplorata eft, fed Spiritusnbsp;Ncquaquam abium eft:Scio aliud Deumnbsp;g�. vehementia Sb potentia ipiritus in inh'r-'nbsp;gt;gt;10^ finbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quia eftlacrificium

SacrihciumDeofpiritusco�ntribulatus, cor conrritum Sb humilia-frnftdj/ non defpicies : Quia eft accepti�imumfacri�-��odorem fuauitatis,qui replet c�lum Sb terram.

�'fvi '^�*^^^�^dcis dicitur, Qu� eft ifta^qu�afcenditficut virgula fumi, Tenuis la-.Owul/ ��bmai^f �nferm .^crre^off bft nai� flt;�3f/^drc auff tc^ fan nimmer h�ren. Eft tenuis dC exilis gemitus, fednbsp;^fcnHnbsp;nbsp;nbsp;damore ad cozlum in conipeb�um Dei pertingitjquo excitatuxDeus ad

igftur efl� forti Sb infrab�o animo, quantumcunt^ malorS Sb p�ricu-'J'^odak p'^^^�^^�^�J^bq�J^ntumuis defpeiatio animis obuerfatur,Sb feruemus illud, Poeta dib�um eft:Tu ne cede malis, fed c�tra audentior ito. Namnbsp;g^^^'bnec remittit manuSjillc faluus eft, Sb egrcgius facerdos,qui pr�ftantif-'�J�nip, ^P�^fi'oumfecrificiumfecriftcauit. lacob nunquam fuit fanbiiori�cerdos,nbsp;mortihcatus eft. Ideo Mofes tamnbsp;pugnam cumangelocom-V maiora,qu�m petcre aut expebtare aufus fuerat lacob. Ad hunCnbsp;Z Deus nos cxercerij Sb cx�feitari fidem noftram j vt de die in diem cregt;nbsp;ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiamus.

6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mandatum. N�que enim ita orandum eft, vt Monachiinan�

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;precum fuarum fe�nabanc : nulla ratione habita promiftio-

cogitantes. Illudnon eft orare. Sicut o^^bam^c�m Monachus �ffem, inuocabam quidem in tenta-Q^P�^^niiftiones Sbmandatum nefeiebam. Verba tantum murmurabamusnbsp;pfoficifci debet exanimo lidelfSb proponente fibi Sb necefsitatem,�bnbsp;?^�S^oincenditur animus ad petenduminfide. Vbi fingula verbanbsp;f �*^vtMonachiautNonnaefe)lentanimo p�iegrinante, necintelli-'^�'I%verk

lif Sb au nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem numerum,aut multitudinem curat ver� oratio,fed mut

ft[fpiria, quibus nulla verba reipodent,nifi admodum exiliter,vtin tantum verbis precatus eft quae r�cit�t Mofes^nbsp;^^��Q^^diefufpirauit. Fuitprolixaoratio, quoadgemitum, tamet�

Pt^t *^^5^ftitur etiam ad orandum GRATITVD O, �b memoria bcnef�* ^�^dorum. Ea exempla ft colligantur j mirabiliter exufcitant fidem,nbsp;�bDco

$04. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ORATION E.

�v Deo eft gratl�simum. Ait ergo : Minor fum omnibus miferationib^� g^vef*' omni veritate, quam exhibuifti feruo tuo, hoc eftj maximam mifericordia��f,^ti!''nbsp;tatem mihi pr�ftitift� H�ceftgratitudOjfiuei�crificium=^A:�*6�s''quot;^'�^j fic�^Pnbsp;facrificium mortif�cationis,quo gemitu occiditurj �C deiperat de viribus Wnbsp;nium creaturarum .Inter reliquaautem beneficia numerat.Qiioniam inba^nbsp;fiuilordanemiftum. Diuifitotum populum in duas turmas, ade� creui^P p'nbsp;ban,cum initi� nihil pr�terbaculum habuerim, quando egrediebar denbsp;najid eft,eram folus. Habebam quidem viaticumnbsp;ita egenus erat, quin efl�t inftrucftus a parentibus viatico ) fed folus fuinbsp;EftphrafisHebr�a,quavtiturMoles,Exod�21. Si cum corpore fuofu^*^�^nbsp;fus l�ruuSjCum corporeluo exeat,id eft,folus. Significat tantumfolitudin^^�nbsp;inopiam pecuniae,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Agnofeo igitur,inquit,non elfe hoc opus meum,c�m lolus tranfierii� *%(J' lomeolordanem,quodtantamlubftantiamacquifiui, fed mifericordiamnbsp;tem tuam. Quatuordecim annis apud Laban gratis feruiui, paupernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

panem habebam quo velcebar. Et tu Deus fex annis ita me locupletalfij rim hoc breui tempore in duas turmas. H�c eft manifefta �C palpabilisnbsp;6 Deus. Magnum enim eft paftorem ita creftere, ex lade, lana, cafeis,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jfiii��

auaricia. Ethabebatlacob quatuor vxores, vndecim liberos, magnum feruorum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^11?

Hoc ergo l�crificium gratitudinis amplif�cauit pulcherrimis verbis,pt qui paucis hic defcribiturtSicut luperius eti�breuiter abfoluit.Qui^ contim^^ j]i(lt;nbsp;oratio dies �C nodes ; tantum femel recitatur hoc loco, fedlacob nonfemd%[iinbsp;Caeterum phrafis haec nota eft,milericordia Sgt;C veritas.Semper enimi^*^.)�'nbsp;ra l�nda coniung�ntur. Sicut Micheae t*. �C alibi in Pfalmis, Mifericordianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

neficium,velbeneficentiamfignificat, vtin Matth�o loquitur Chriftus Milericordiam volo nonfacrificium. Hafid fignificat vtrumqg, qui dibg�^Pc/nbsp;mum amp; benefacit ei,�lt;S cuibenefit,qui� Deo donatur multis mifericordijs^^piii'nbsp;ficijs, Ita ergo dicitlacob: Milericordiae tu� QC beneficiorum tuorum erga �. �nbsp;eft numerus. lam ver�hocaccedit, qu�dpauperem me lex annis locupl^^^nbsp;creuciim in duas turmas.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.({i/

Veritas eft promifsio,ficut Roman. �$. loquitur Paulus. Dico enim ۻ� � lefttm miniftrum fuifl� circumeifionis propter veritatem Dei,ad conf�rmand^nbsp;mifsionespatrum. Gentes autemfuper mifericordia honorareDeum,nbsp;promifl�s Chriftus. Ideo feruata eis eft veritas. Gentibus non fuit promilamp;�� nbsp;mil�ticordia donatus. Nullus Patrum noftrorumhabuit promifsionem,D^*^^ilnbsp;dem prOmifit le veile efl� Deum omnibus hominibus, qu� noticia indit� ennbsp;homirtum, ficut teftaturPaulus, Rom.i. Etteftanturomniumgentiumop .jji'nbsp;cultus,qu�d Deum efl� nihil aliud fit,quam benefacere hominibus. Ideo . pnbsp;uocant alius Iouem,ali�s Martem,�iSc,non alia opinione,nifi quod velintnbsp;naturalitef omnes homines intelligunt, amp; ftatuunt Deum efl� numenaliq*^nbsp;ncficum,a'quo petenda St? fperanda fint omnia bona. Deus eft promilfor5lt;I^^jCj'nbsp;rax,hoc eft,promittit omnibus hominibus inlege natur�,qu� dicit ; Inuocajnbsp;Ie Deum.

�tfi igitur errant in perlbna Dei propter �dolatriam, tarnen ftudia ibi debentur vero Deo,id eft,inuocatio 8C expedatio bonorum SC auxilij-HiUnbsp;populo funt exhibitspromilsiones deDeo,expreflaeft veritas, defining�nbsp;gnitio Dei fine Idolatria SC errore. ld vero ingens SC in�ftimabile beneficinnbsp;Ideopr�dicat lacob mifericordiam SC veritatem Dei. Tu promififfinbsp;etiamhanc veritatem,pr�fertim iftisl�xannis. Promififti item^quod velis

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E o R A T I o N E.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�r

�(�^eunti in Patn'am, propter has mifericordiasSC ueritate�, quais exliibuifti P ��biturusesje rogo ut me lib�r�s*

'�^'�Gr4tit�doiI�dincludittertiam uirtutem orationis^qu� etiam ad mortificatio* iii^^f^inet,quodfinemeritisfuis exaudtaiur.Non enimficorandutn eft*Refpicenbsp;ItHjyUs,quiafumSandus Monachus,fumuirgocafta, fum Epifcopusexcel-Euangelio* leiuno bisin Sabbatho, do eleemofynam. Ilsnbsp;remouendum �d expurgandum eft ab orationc,ahoqui cor�nbsp;oratto, amp; utrumcj facrificium mortificationis QC grantud�nis,f�datur

doccndumeftjfedfequamur exemplumiacob, qui omnibus miferationibus cuis, Nonfumdignus, ne una qu�nbsp;ueritate,quamunquam praeftitifti,autetiamnilmpr�ftas,

^'^^gt;'nitormcadignitate,fedtuis promifsionibus SCmiKrationibus* Hoc oratio* reuera hoc iudicium Dei de nobis eft,quod all�nbsp;Paulus. QjLifdhabes, quod nonaccepiftifSiacccpifti, quidgloria�nbsp;**''^10^^ *^��^^�'dumeft: Domine Deus, qu� hadenus prxftitifti,funttuapro�nbsp;'P�^^�^fto�^dia, nihil in me eft dignitaris* Sicut igitur hac�cnus fecifti,nbsp;tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;onnnia,ficdeincepsmeindignomexaudi8C iuua, A�

vX Deus, quidfuperbis cinis�d puluisf Terra es amp; in terram reuer� ^E(j�'�nnc exftercore creaui te f Quis conferuauit uiram tuam f Omnia quaenbsp;jpplicitcrmeafunt*

bconditionesfunt bon�orationis,qu�faciunteamgratifsi� �gt;'emfuaui!simumcoram Deo,quae nonpoteft nonexaudiri* Prim�mnbsp;� 'hs g '^�^^spromilsionem. Deinde mortificerisinanguftiatua* Terti�agasnbsp;�C non efl� dignum una miCeratione, fed per folam mifcricordi�nbsp;^/petare auxilium* Laudandacquidemfunt,amp;:�Deomandat�hacnbsp;iuuandis PaUperibus* Sed non eft confi�nbsp;�feiusoperibm: Qu^nquamde�nbsp;oratiogemituseftaureum

;^''Jit()j*'�^*^P�n�rfjr�^�tntHri�tn�owtton Genef*cap*37.Tom,4*fol*24. Vehement

fratribus lofeph ton's 22 annis fuerit, Toteniminterfunt defcenfum in Aegyptum* Fuit profed� maxi-plan� perfuafum eft, eos toto illo tempore nihil boni fa�nbsp;j^�^'Jmgemitum inuocationis SC Precum,ad patrem incoelisederenbsp;fanguislofeph morspatns,�lt;^ ludusfami�nbsp;%rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infixus cordibus eorum* T anta autem mole opprefla confcientia,

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inuocare poreft* Ego fan� fi uel minimac offenfae aut liuoris mihi

Oportet igitur cor ab omni maleuolentia,o� *'Pi'^^%proximum liberum efle,quod nemini male uelit, fed omnibusnbsp;�Itiji^Eei^y^t�^ignofcat. Namfiquandoofficrj ratio poftulat,utuitia hominumnbsp;I Stnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caft^andoad poenitentiam perducere conamur,nequa�

'��i' in � nbsp;nbsp;nbsp;emendandiS)C corrigendiftudio talesobiurgationesfiunt.

Pe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab omniodioel�� alienifsimum,tarnet*

hominum odifTe SCdeteftaridcbeamus* Sic proimpqsEpifco� enim ita adfetftiefledcbemus, utimprecemur eismalanbsp;J autem repr�hendo SC arguo impietatem amp; flagitia co�nbsp;'^'P^tte niiror quidfecerint fratres his uigintiduobusannis quibusui�nbsp;��^infaccoamp;^cinerefedentem jlachrymanrem SCeiulantem ob inte.nbsp;X Xnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ritum

�i8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E O R A t I O N �*

ritumfiltj- Ego fan� nonpotuifR-m tanti �i tam mtretabiiis ludus nccmecontinere,quindicerem: Ah nos inf�h'ccsquidfedmus.�^^*nbsp;audiuntquotidic pattern docentem ,habenturpro membns EccU�* rjqiiiinbsp;lacob Sc tarnen nullus corumpoteft Deuminuocate, nihil boninbsp;ben� operantur,impiumtameneft SCabiedum, quia hrrenrnbsp;mortal(,SChomicidiopaterno,ffaterno,auito.Hypocrir�sBanfolcb{��?�^^^nbsp;^ng:ebcttV)tbtretbertgt; Hypocrifisiam abominanda commitccrcjCxnbsp;durare poteft�

P R AE C A T I o N I S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. �1

T'rtiDn*^ GeneCcap.xj.foI.7. Tom.?� Hebracumuerbum(Athar)magnafn^^^^[ji(.nbsp;habet j quia eft fingulareuerbumorandi,fignificatimpoi tun� �Cnbsp;Itautpulfando �C odiof�inftando Deomoleftiam exhibeamus� odiU*nbsp;dmus� Prim�menimpetendumeft. Secundo quaerendum. Terti�p^ tabl�dnbsp;Si clamauerimus, Domine Deusadiuuameinhaccalamitate Jibcianbsp;uelah'omalo,nec fequiturftatim liberatiotumquaerenJa funtcmn*^ � j,yj-Patrum; Vide � Pacer c�leftis,ut pr�ft� fueris populo tuo omnibusnbsp;Si adhuc ccflat, tu tarnen ne celles orare,Rddicas non difceciani,n^^nbsp;pulfarcjfedc�amaboSCpii'fabo ufqjadfinem uitae me� SicRebect*�� jut'nbsp;hortataeft� Milfaacnedefatigeris,necefl�s.EtIfaacipfiuslacbryi�gt;^5nbsp;tus uidi�j�Cexorauit Dominum.

Hincigiturdifcendumeft, quandooramusxertil��mumel�� quo� pf? mur,ut cert� hadcnus Ecclefia oratione pacem impetrauit, 8C Turcain d Jnbsp;tificc reprefsit.Tant�milludcaueamus, ne poftquamfemel incepetin^^^Liii�,nbsp;ftatimdcfatigemur,fed qua�ramusSC proijciamus omnem curam = cala*�*nbsp;cr ucem in Deum, SC exerapla liberationum omnis generisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

cumfiducia�Ccontinuisidibus pulfemus fores. Ibi tum experiemur cobus dicit ; Multum ualetdeprecatio iufti, p�n�tr�t enimc�lumS^rtf�^^.jij/nbsp;poteft amplius ferre clamores noftros, utLuc� iS.deiudice iniquonbsp;citur. Vcr�m non una tantum hora petcndum eft,fed c�amandun'!nbsp;ibi coges eum ur ueniat. Sic ego plan� confidoji feri� SC ardenter inot^nbsp;ftabimus,exoraturosnosDeum,utueniatextremusdics.

Ad eundemmodumconfugit Rebecca ad intentamSC perfeiict^�� )}/ tionem,8C anxi� nodes SC dies fufpirauit. �faacquoc� proeanbsp;Deo nihil aliud propofuit, qu�m unicam illam necel��tatem.uideliceinbsp;coniugis. VndedifcamusDeo omnesnecel��tatesetiam corporalesnbsp;cl��,ante omniaautcm fpiritualcs. Ifaac ita orauir ; Si eft nominis luinbsp;fi ad conferuationemregnitui pcrciner, da Rebecc� prolem. Vbinbsp;fioficut Rebecc� deerat, fuppleat id Scfuccurratoratio. SedeftrcsaN^j,:i3*rnbsp;gnilaboriSj�C long� difficilior^qu�mpr�dicatio uerbi.autahaoffici^b^�^^flv'S�*nbsp;ca. Quandodocemus, patimur magis qu�m agimus.DeusloquiturPnbsp;eft opus diuinum, fed orarc eft difficilhmum opus, ideo etiam *'2riffi�a�^�^bj)(i|nbsp;Magnumigitur eft, quodaudetIfaacoculosSCmanus attoHerea'^ pnbsp;Maieftatem,quod petit,querit,pulGt : Maxima enimres eftcumnbsp;�C illud magnum, quando ipfe nobifcum loquitur, fed hoc difficiliuscnbsp;cnim infirmitaSj�Cindignitasqu� retrahit nos ut cogitemus;

audeam attollere oculos,leuare manus ad diuinam MaieftatemC Vbi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

6C ad cuius nutum tremit totusmundus,adeumneegohomuncioni*^^^(^i,(( Hoc uolo �C peto ut mihi dest'Monachorum�Cfacrificorum uulg^�^nbsp;rat, necfciunt quid fit orare, Quanquampiorum aliquifaciliushascog^pt^^jnbsp;uincunt, Sedpreces uer�potentes, utualid�qu�nubespenctrar��quot;^

D E o R A T I o N E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$19

kn^^^^'fficilcsfunt.Ego enitn qui cinis,puluisamp;plenuspeccat/sfura alloquor ui� ke�uerum Dcum, Non igiturmirumefl;_,trepidareSCrefuger�nbsp;adhuc eflem Monachus, �C primftm in Canonenbsp;Pater. Jtem,OfFerimustjbinbsp;t,'iji^�^^�'��Caeterno,totusftupebam8CcohorrefcebamadiIIasuoces. Cogitabamnbsp;^SO^^�^f3*^^3ieftaiem,c�madconfpedum aut collo�nbsp;�^^��cuius Principis aut Regis,expaucfccre omnes oporteat.

niticurmifcricordia Sgt;C uerbo Dci, uincitamp;f exupcrattre� �V^'�^gt;fliftam,ficut in Ifaac tiicit, qui de omni humano auxiliodefperauir.�

ualidam. Jllam excellentem audaciam �C ma* %� F/dei non uidet Caro, Propter nos uer� iila fcribuntiir, ut Gmusnbsp;confidentesjamp;Sdilcamusorare. Non enim poflunt eflcirrit�precesnbsp;necIfaac fruftraorat. SedutMofesinquitjamp;exoratuseftDo-\fv ^.��^�^cnoftros gemitusSCclamores negligetDominus,tant�madoran�nbsp;^^�tcniur.

.p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CALIS.

fj ^��4,IenenCfoI.787; ToeLcap.i, Quidam in eo errore funt,ut fatisefle piw cogitent, Orationem autemfeurecitationemcerto*nbsp;putant ociofam 8C fuperuacaneam, Gquidem cor infpicit Deus^�^nbsp;t^'*0f9t^'^�8*^onesnoftras, Sedh�cfententiaG uera eft, cur ipieChriftusdo-jj'Pftitj,p��^�Dominicamc�Curipfeinagone fuoter ijTdem uerbis orationemnbsp;profeSCEccIcGainftituit.*nbsp;mandatam, qua: ore fit,nec carere certo fuonbsp;K, CQ/^^nandata,8eabipfoFiIioDeiufurpataiif,

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prohibitum eft, peccatum eflc putant,G!

utantur,fedhinonintelliguntcaufamcur battologi� t'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�*� ^hriftus, Ver� enim ft rem aeftimes, non prolixitatem orationis, led

Qui enim ideo utuntur longiore oratione,quaG Deus aut �itfj j^�^�ntelligat, tanquam imperitus Iudex, aut non fua fponte exaudire ue-oratione quaft impellatur Si^excitetur, hi peccant, Statuerecnimnbsp;Ohriftusdicit) Pater nofterinc�lisnoanbsp;*''5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deinde quod fponte�if uolens exaudire uch't,Gcut di-

uos qui malieftis, nouiftis bona dare fihjs ueftris, quanto c�loeft,dabit Saniftum Spiritum fe pctentibus t� Negligensnbsp;��fhUpnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habet longa inftrucflione, ut caufam difcat, SC non ftatim ad

flecflitur, Tails inquit Chriftus,Pater c�leftis non eft^ Jgitur Nouit enim hoc priufquam tu ores, Sc quianbsp;Hancfapicnti� 8CmifericordiacIaudem,quiDeo�nbsp;0 �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;orant,ben� prolixifunt,nonrede orant. Suntautem

Monachorum, in quibus amplificantur non promifsiones cruciatus Chriftiincruce ScGmilia.Prophetanbsp;f�t�s prolixuseft,fednon utdoccat Deum,nonufcogitetDe-affedu cogiturneGtbreuis, ac ipfa diligcnti con-%th^�ihlQnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exufcitatfe,uttant�oretardentlt;us. Idem facit

P�^oliberationepopuli. Idem facit Pfalmus 79.dum 1 p ^^^^^�^�^�^Bffuderunt Sanguinemipibrum, tanquamaquam circui-�'er�j^�'�^*^^outdeefl�nt,quieosfepeIirent,�Cc,Non dicunturh�c,quaanbsp;excitandus Gtadferendamopcm.necfuanbsp;populo adefle uelit, Senfus malitam ah� imprefliis eft animisnbsp;^**aquantumuislongaorationeexprimipoITe uidentur.

D E O R A T 1 O N E, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jj

Tragt ca hoc in loco figura eft, c�mdicitignideuorari, quicquo^'^p^i. am�nutn eft, �C fiammis exuri arbores , fed qu� pcteft aptior imagoMnbsp;quam ft id compares cum incendio / Oppida,pagi pacis tempore florent,nbsp;tur, 0^ omnium necefsariariim rerum copia inftruuntur. Sicutautetnofto�nbsp;dio omnia pereunt,ac miferabihs facies ruinarum confpicitur,dumoW��^]j[|p�nbsp;nerem redadla, confufa iace nr. Ira bellum omnia ornamenta rollit, ac rebn^l�nbsp;formcm uaftitatein. Sicutpaul�poft ProphetadeBabiloniohofte didt'nbsp;ante cum eft ficut Paradifus, fed poft cum dcferta folitudo. Sed bacnbsp;oratione cur Prophcta utiturfCurnonfatiseieftdixifle, quod hoftiso*�nbsp;namenta domi forifcp abftuleritt�An non uidebat, norat, intelligebatnbsp;qualia eflent, etiarafi Propheta non ficamplificaretc�Norat quidcm,net P�ynbsp;ta utDeumdoceatjideoficorar.fed uehemensaffectus,amp; ingens defidet*^ ^.(,1nbsp;rat�opis,eum fie facit copiofum, uehementem oratorem. Nonnbsp;orationem efle languidam ,elucefcere in ea debet fidcs. Quanto autef�^ gjCnbsp;tasredditur atrocior,tant�faciliusexauditiofperariporeft. Nonigitt^f^*^nbsp;tologusjfi contra Turcicum Tyrannum orans, intuearis animo Pannoni^S��nbsp;cedoniam,Gr�ciam, Afiam,tot pr�claras Ecclefias,tot millia hominu,q^*^nbsp;diopcricrunt,autdegenerarunttnTurcicam impietat�,Excitaturenitn, jnbsp;animus,addi�igcntiorem orationem, �ifadcertiorem fiduciam exaudici�^^nbsp;quidem Deus mifericors SC bonus eft, nec poteft longius tolerare tantan�nbsp;litatem,

Genefcap.ip.Tom.z.foLijs. Prima conditio bona�orationis,eft tias agere ,8C beneficia qu� diuinitus acceperisrepetere animo �f uetbi^p^?nbsp;oratione Dominica, petimus quidem quotidianirm panem, fed cuminit*^ ji'nbsp;Patrem noftrum appcllamus,confitemur hocipfonomine, nosynbsp;defenfos� Deoefl�,�(^ omnia paterna officia � Deo accep�Te.nbsp;Rhetoricis pr�cepiis,uocaturbeneuolenti�captatio,qu�optim�fitp^fnbsp;8^ gratiarum adionem. Secundo loco eft uel querela,uel comm�mor�t^ /nbsp;f�tatis. Ego inquit Loth, fum in maxim is periculis,fi fecundum tuam 00*^nbsp;�feenderoin mortem,peccauiiamanteatardando,pofl�t autemnbsp;fus accidercjideo propter mifericordiam quaraeferuafti, teoro.utmd�nbsp;nes quod peto. Tertio�oco proponit quidfibi donari uelit,Fugiam inqtigt;b ,nbsp;pinquam ciuitatem,amp;: ibi feruabor,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.r

Et Genef. cap.xf^Tom. j.foI.y.Qjiando oro pro aliquo proponoiHiLiC�' in confpedu cordisme�et nihil aliud uideo,autcogito,in e�fol�m animo�^^jWnbsp;Sic Ifaac orauit propofita uxore fua in confpedu.Quo uultnbsp;ics f fuifle orationem ardentem QC. intentam, in qua non h�f�taucrir,non^p(^*nbsp;fit animo amp; cogltationibus.Q,ualis oratio celcbratur inius,qui cumnbsp;taueratjfe orationem Dominicam fine ullisperegrinis cogitationibusdj^ct'nbsp;cum autemdepofuifl�nt equum, �C finita orationc,cx paefto ucr�m fat^^^nbsp;nbsp;nbsp;,

tur,fafluseftfeinterorandum fuiff�follicitum deephippio �C treno cquo addenda eflent an non. Talis non debet efle inuocationbsp;fit in diredo, fed animus nunc ad dextram,nunc ad finiftram euagatur. *nbsp;tem Sc ardens oratio Deo proponit caufam,9(: magno ftudio^ardor^^^jjKnbsp;unam intuetur, necturbatur illauel pr�fumptione uel defperationC�nbsp;Domine Deus,refpiceadflidamiftammulierculam,�t^promifsioncf��^j^(l��nbsp;hil pr�terea cogit�t aut curat. Atcph�c eftdeprecatio ilia iufti afsidn^�nbsp;tenta Sc direda.de qua in Epiftolalacobidicitur.

Item Genef.cap,j2.Tom.j.foI.KJi,^46�tnb mwe truff�. Quafinefeiat Deus quibus indigeamus, profed� nonnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^,5,

inquit ChriftusjScit pater uefter quibus opushabcatis,antequamp^f^ j^^. ergo uu|t fufpirem, ut clamem, gemam, pulfem, QC agnofcam menbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

llDjjj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E O R A TI O n E�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fU

quo^ memineris quid ti'bi d�fit� Alioqui fccuri fter-foehcifsimos, cum fimus miferr�nu'� ld uer� nefci-' ''fdifdmus alias,nifitempore tentationum�

.j, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D A R V M.

^%f�'��'quot;^'^^ncnf.foL42o,i.PfaIm�Grad� Exauditio fie eftdefinienda.nonut ^Cu,^J^P^*�faciat,quod nos optamus,fed ut faciat quod nobis eft ut�Ie.NamDe/nbsp;poteft dare nifi quod bonum eft. Nos autem faepe pro libc-*'%� ^�^^^�nicis jf�pe pro nobis ipfts oramus, non quod eft bonum,(�d qqodnbsp;x^Per�^�detur, IntalibusDeusetiam tum exaudit,c�m non facit quodnbsp;�ta($ in oratione Dominica priuspro fan(ftifi'cationenominis,pronbsp;prouoluntatisfu�implctioneoratur,quamdenoftrisamp;uitaenbsp;fcilicit in talibus Deus non faciat, quod nobis uidetur efl�nbsp;uer� fit bon um� Recft� igitur traditur difcrimen rerum peten� 'nbsp;^u� ad gloriam Dei SC fafutem noftram pertinent,fine conditionenbsp;b^fh exaudiri. Contra in ijsqu� ad banc pr�fentemuitam pertinent,nbsp;pip� ^*^^�^^uonem,fedcumrefignationenoftr� uoluntatisin uolun�nbsp;faciatfecundum quod ipfi uidetur,SC nobis utile eft�nbsp;bonum,nos non fcimus,t�cut Paulus quo^ dicit. Ad hunenbsp;^�ndusDeo noftro fideli SC bono eft titulus,quod fit auditor precum SCc,

h% ^��^��cnenfifoLtpp. Matth cap.8. Fides dcbetefl� certa deexauditione, executione, quando, ubi, quomodo, per quem, Deus fierinbsp;?^�oj^^�debeteflcdefauoreDeiconfcienti�jfedfubiedo, de confilioSChoranbsp;p^�^�^'inanda, pro gloriafua SC noftro bono� Sicut hic Ieprofus,dum mun�nbsp;bIocum,modum pt�cfcribit,fed eius uoluntati fefe fub�nbsp;bora, hoc modo,hocloco quibus non putabat,accipit inten*nbsp;^�i8lt;H^*onem� Hacrefignifi'eat, quamgrata fitfibiifta certa defua fauorefi-I bumilis de eius confilio�C uoluntate,patientia, quam fides libenternbsp;�j^.*^elicetin omnibus Patriarchis,Prophetis,San(ftis,qui nihildubitan^nbsp;efga fie gt; tarnen longanimiter eius confilium SC uoluntatem ex�nbsp;poteft exemplis Ad�, Abrah�,6C mu�tis altjs amplificari�nbsp;n^�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confirmari, utexpeda,ruftine,fi' moramfecerit,quibuspfe-

Qi. Prophetac,Q.uia natura Dei eft,differre effeClum orationis inteIIigimus(PauIo tcfte,Eph, j�)

l'*^**Ut5�'*^�^3P�yo Tom.5�foI�i2i. Qiremadmodum oratio SC gemitus eft ineffa� t**�� Ej^^^uditio SCgaudiuminaeftimabilcSC inaeffabile eft, Sicut inquit Pau�nbsp;Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quam petimus aut intelligimus da�

r quod in fuperficie cordis, SC fpumailla uerborum fanCIi ei-^3*'g*tor omnipotens Qi opulentifsimus,qui redditfecundum �^*�^�^ugultus� Ac propterea finitorationemintendi,crefcere,nbsp;f �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exaudit. Qiiia fi ad primum clamorem,aut petition� refpon.

��''iie a?��augefeeret, fed refrigelceret. Ideo differt auxilium:,ar^ inde cre-P^^Pe^'^^'^^�^defeit oratio, Gemitus item cordisfitprofundiorSC ardentior, defperationem. Ibi turn fitardentifsimaSCacerrimanbsp;uidetur propemodum iamdeficere gemitus,

Quod fi ftati'maudfrct non fieret ita fortis, uiuaxSC ardens tantum fupcrficialis SCpaedagogicus gemttus,quiadhiicdifcKorare,g^nbsp;fiderare,nondumeftMagtfterprecum*Quando uer�ad defperationenbsp;turn eft amp;: cogitat animus tentatus, ccbce wtr�gt;m4)t6 bv�uel esnbsp;tarnen adeft adhuc fdntillaSClinumfumigans : Ibi tum efto totiis,^rypFnbsp;Ea enim eft luda Sandorum,quiputant funiculum iaw*^nbsp;tri : Et tarnen retinent fufpiria, ideo tune oratu eft perfeda amp; fortifsii�

ha hoc loco de Rahele dicitur ( Recordatus eft Deus StfcOQ-tia^^, � hil fentiebat Rahd, quam omnes preccs amp; lachrymaslfuifle inanesnbsp;fe fimplicitcr effe extindam �C dektam ex animo 8C memoria DetSed no jjijiHnbsp;tuasmea Rahel : Long� enim erras, fenfusille tuns carnahseft.NondUquot;jjjj/nbsp;ritus finguItiensSCgemitusinenarrabilis, fed caro fentiens�Cnbsp;fuittuiobliusDeus. Sedftatim�principio enminciperes petereprol^tg^f/nbsp;Sefignauit omnia uerbagemitus tui. Nondum autemeratfatisardens /nbsp;oratio, Ideooportuit earn adolefcere SC grandefcere,ac propterea diftnbsp;fecundum, tertium^ quartum, quintum annum. Ibi dedit prim�m conlo�nbsp;per ancillam; Sed gemitus nondum acquiefeebat,adhuc uidebatur De�S^^j.^rJ,nbsp;IdeorecordatuseftDeus, Quanquamnunquamunummomentum��i�'nbsp;it, fed hoc demum tempus fuit, utaudiret tua fufpiria, c�mputares ea�^rnbsp;obruta prorfus efl� obliuione,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Ad hune modum nos quo^ difeamus petereSC fperareauxilmn��7|,3t^ res aduerfa funt SC fides labafcit, HabemusenfmpromifsionemEuang^**'�j^)hjnbsp;mus baptifmum,abfolutionem SCc, Quibus eruditiSC confirmatifumus� 5^nbsp;mus mandatum quoiubemurprecari,habemus fpiritumgrati�SCpt^f^nbsp;c um prim um c�pimus orare,angitur animus S/C quer ulatur fe nihilnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

feendum igitur eft,fi petendo nihil efficis, ut adiungas inquifitione^� jZ quatras. Si ut ilia uidetur efle irrita, quin magis fe abdit SC abfconditnbsp;pulfationem, SC non definas,donec expugnes ianuam,qua claufus eft.nbsp;dubium eft,quin oratio noftra audiatur,ftatim prolata prima fyllaba.nbsp;Angelus adDanielem. Abexordioprecumtuarumegreftuseftferffloli^�ii'nbsp;tem ueni ut indicarem tibi, Sed quod non ilico dat Deus, quod peti�T�tis,bnbsp;fit, quia uultquacri, SC improb� inftando expugnari : Sicut docctnbsp;iniquo ludice Lucae 18. Tum enim uenit SC lib�r�tcledos , SC cumu'^� -irnbsp;qu�mpetiuimus,qua�l�uimus,pulfauimus,ldeoautem differtutaugefcat^nbsp;gemitus fiatfortior:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fufpiramus nobisadmodumexilisuidetuf^^

uera eft ardentifsimus. Sicut Paulus damorem appellat, Nonenimf^l,ii;; tant�muerbo formando uocem per linguamSClabia, ne^etiamexpf^�nbsp;preces noftras fonamus,fed fimpliciter clamamus, Non oris ffinusaiii%iAnbsp;clamor cordis SC gemitus eft inenarrabilis, Vrttcrbcwh�lt;fcjiGCrt |�clt;fij^nbsp;do corfiingultitamp;fufpiratpropemodum deficens pr�anguftia, Ac turnsnbsp;oratio perfeda eft SC effieax,

H�c faepedicenda�Crepetcndafunt, neomnemfpemSCfiducia'�^^ptZ r, mus de inuocatione noftra,qu�utcuncpinitio eft frigida, nec ftatim rnbsp;auxilium,tamenfciamusideoiddifferri, ut fiat oratio perfedior S^firmm 'p/ (,nbsp;rabilis enim uirtusSComnipotentiaeft orationis. VteSm Rahelnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qj

fus defpeda SCfpreta efle � Deo, SC ipfa tarnen maneret adhuc linum �it non potuit non expergifei inuocatus, quaefltusSCexpugnatusDeus, tjjnbsp;tier�modoadeftomnibusinuocantibus,atlt;^itacumulate0^hberaIitcr5i�fpZ tjqnbsp;tur fateri fe nihil tale unquam iperaf�e. Sicut Monica potuit dicere : Nonnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j-.

tiui,necaufusfuifperare filiummeum unquam futurum tantum dodotf^q/ l��j�Cc- Non igitur deficiamus,fed perfiftamus in inuocando,optandO;nbsp;rendo,donee fpes SC liberatio expedata affulgcat,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j '

V 0encs.cap449,Tom.4.foti9�4Hoc diligenter tenendum eft,quod promittic iA�C differt rem promiflam, ac tent�t nospenurta uerum praefentium^ut eru-iof^osftde promifsionis,eaqjconfirmeturamp;^difcat Deo credere,non tantumnbsp;�itibusfiQgpj�fentibus,fedetiamabfentibus,autaduerftsrebus,quamf�demnbsp;quot;SComnesdodores illiusnon habentnec norunt�

Y Ver�m hic Principalis locus eft totiusfcriptura�fandae,noi�e6Cintenigcrc t^j^'^promittentem� Auxiliatur enimamp; opem fert etiamre ipfaamp;Tin euentu,fednbsp;pfotnifsione fidem cxerceat, inopia eorum quibus indigemus, ut difea*nbsp;confidere, non tentare ipfum quod ludaei faciebant, quibuscum Deus

V^osfedabantur. Nonenimpoterantfuftinereconfilium eins� ��unb;� *'gt;4)tcr^4rrcrt

Prophetis 8C Pfalmis; adhuc uifus procul,0^ apparebit in finem^amp;f non mentietuf,nbsp;EtpfaDz*nbsp;�tjlt; /�Dominum,uiriliter age,confortetur cor tuum,�C fuftine Dominum. Sednbsp;�j�j oon uidebant,nec cupiebant difeere* Ideocligebant alios cultus, 8Cnbsp;StG � fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deos Aftaroth, Baal, qui ilico, 8C in pr�fentiaiuuarenr,fine fi*

tt,|,lt;^*^sionis,u[palpare�0manibusapprehendere auxiliumpoffent. Sicutfu� leremi� : Facientes faciemus ucrbum,quod ex orenbsp;Verbum tuum non audiemusamp;^c* QjD,uolumus haberenbsp;^^�linosftatim exaudiat,�Clargiaturq� cupimus.nonquidiff�r�tauxilium#nbsp;utperdat,ncc^ utdeferat,fedpotius utcopistnbsp;pr�beat.SicutdeeoteftaturPauIusEph j.Quipotenseftom-h *omnia quae petimus aut cogitamus* Talesigitur uult nosefle quinbsp;( %dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mor�, cert� expedantes, quod ab lindenbsp;nbsp;nbsp;cumulate daturas fie

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;didicitconfequuttiseftlacobjcumdarcturei promifsio femi-

honpofteris ipfius terra Canaan, Sgt;C ipfo adhuc uiuente lofeph ad fumlt; ?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sc dignitatem eueheretur.

( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecuritas S)C malicia carnis eft, utnon folSm promifsionibus diffi-

? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam hacquoqidifferuntur, Ideo commit

i ^''��^�due^r^�^^'^^'^�C�Cc�maudiuntcontemptoresini�Cinfenfati reftave iud�

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tarnen uult Deus timeri minas, �C expedari promifsioa

) Ima�'**� neutrum horum curatj'f�jrebcrtfowl(4l�p�fntccwlt;54rt64rtf t' �^dis y P�n'ens Si tardans, c�m in promilsiombus t�m tn comminationibusnbsp;� ^lt;^��'��oneftfallax,�C tarditatemillamgrauitatepcenac,autbenefic(Onbsp;$ U Dto^ quot;�^SnitudinecompenfatJJ�rbdmptenbUcb/VrtbbdWptrturwol*nbsp;|inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pr�cipit feriptura : Timete Dominum �C cr�dit� e� Item Be^

f fH''��fius I : �^nniino,fuper timentes eum,�Cineisquifperantfupermifer� i uid''''^uifik^p S^fuite Domino in timor� �C exultateeicumcremorc,Et oportetnbsp;V'Scfp瓒**� credere�C timere,Vt Noah timet p�namDiluutj,quam nonnbsp;/ tj, � Wm �^^��t�onem non apparentem.Nos credimus in Chriftum Dom�nbsp;credimus eumuenturum in extremodie,nof(^furcf.nbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clarificaturum,Philip.?. Imptjs uer� redditurum poenas,

i* �'iasg/p^ Dcum,8CquinonobediuntEuangelio2.Theffi.ltaptjform� �f�^P�^otuifsionibus: Impij autemnec timentneccredunt, nccnbsp;^i^antDeum,

jx4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE OR ATI ONE.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Sic ergo orditurlacoborationem fuamadfilios , Congregao�^*�*jj�a^ dite, docebo uos,quid eucnturum fit pofteris temporibus: Ego poif* p;,nbsp;tum,cuius memoriam uelim apud uoscflefempiternam,uttimeati^^^j[isV^nbsp;Deum uerum. Pr�d�cabo uobisminas�Cpromifsionesdiuinas,uth3^^f^i(�nbsp;umquemtimeatis,SCinquemfpcretis. Hocuultlacobillaattention^�jf^jcVjnbsp;eos in timor� comminationum �Cfidepromirsionum,Q.D. Sciotp^nbsp;bis malos SC contumaces fore; werbetb(gt;(cbubcitwcrbC�t/vitbJ�i�^nbsp;fel Vitter cucbjcm/quieruntIdolatr�,contemptoresDei,comminan[iS /j^riSnbsp;tenus, perinde ut Mofes quoep Samuel,item Dauid, SC alq multinbsp;is uaticinabantur : Tamen in illa pofteritate mea crunt aliqui, quinbsp;um,eic�confident.Propterillosh�cdicuntur. Alijconremnebantnbsp;quidifferebatauxilium fieRettert beitit�0ttm'^t(titgep^eit/nbsp;apud Hiercmiam dicitur omnium Gentium Deus. Ettelfanturlibfinbsp;Regum, cumulafle eos idwla per totam terram, perinde ut nos 9^�^? fUifl-fecimus^SC long� crafsiore modo omnia impleuimus idolamania Sario�

UciiucranaL pi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;tuA.uiuiiigt;iucu liUiiiiiuuvauctL jucuin icu ivi��*,jl

fticiuer� Chriftophoro,GeorgioSCaIrjsDtuisplurimisfupplicabant. ^^^1 SicCaro negligitDeum comminantemSC promittentemliberaii^'�f^3i)�Jnbsp;cm'm tard�t Sc protrahit auxilium.ideocontemnitur. Neroouultaflueie^ �** �nbsp;citiafidei,fedfine fideuoluntuiuere,�Cpra�fentibusfrui�3DeitbAUCbnbsp;fabelt. Promifsionem uer� certam,licet deinuifibilibus, tarnencert󫓃Jnbsp;abhciunt. H�c eftpraecipua dodrina QC argumentumhuiuscapitis:nbsp;quo fine commtnetur Sc promittatDeus.VidelicetjUt exercentnbsp;mit �0tt ^aitbelit Wil/ ber mu�b��leriteit/ vt non uiuat ex pane folonbsp;bo quod procedit de ore Domini. Si deeft panis, non eft proptereai��^ .p'J, 'nbsp;Deus alienus, fed confirmandus animus fide uerbi, Deus promifit fenbsp;8C Dominum meum,fi uoletme occidere fame, facial fan�,tarnen fpets^^^^jnbsp;Oportet enim fidem SC timorem exiliere in animishominum,quianbsp;promiisio etfides.et �contra nulla eft: fides fine promilsionc.ficut nullusnbsp;ubi deeft comminatio. Sed Deus utrumcp differt ut tentet nos,quam teut^ � �nbsp;cum mundus nonuelitfuftinere,utrum^contemnit,nec comminant��^nbsp;nec promittenti credit.

Tom.4.Ienenf,foI.44�.in 4.PfaI.Grad- Deusficutin natura fua,fi^Wjj modo agendi 8C uirtutefua, eflinfinitus, Itac^non pafitur�nobiscirc^y^^nbsp;Proponitur igitur nobis hic exemplum patienti�, quod expedanda'*^nbsp;Domini, SC non dubitandum de auxilio diuinoSC manu Domini affutuf^^tP',nbsp;enim primafyllaba,feu pottus primusgemitus orationisincipit, annuUjo,)*nbsp;refpondet nobis,Fiat,Non tarnen debem us ftatuere, ubi, quomodo,nbsp;quos fit daturusquaepetimus. H�c enim relinquenda funt Deoutipf^^ /fti*nbsp;nobis hoc agendum eft, quod noftrioffictj eft, utfciIicetoremus,�Cnbsp;rcipiciamus ad manum noftri Domini.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ad hune modum docet nos Dauid fuocxcmpIo,SCmonetut demus, non remittamus brachia , necauertamus oculos � Domino,nbsp;geamus, inftemus, perfeueremus, ficut Chriftus quoc^� monet in fimilitU^ ,nbsp;wulierculae SC iniufti iudicis, qui et fi nclt;^ Deum nec homines tiraer��'|^nbsp;improba afsiduitate uincitur, ad cognofeendam caufam. Si enim homo �nbsp;tam malus non eftjquin fuperetur improbitate orandi, quid non de DeO'� �

DE ORATIO NE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;��

uhr� ad audicndasprcccsofFert, nos autem etiam mandate fuo cogit �Osnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utdicam, quodreseft, qui adlargiendum eftpromptior qu�m

Recipiendum � Nam ilia mora qua auxilium diff�re, non hoc ag!f,iit often� f nos non auditurum efle, fed ut exerceat fidem noftram, �lt; nos dtfeamus co�nbsp;uarias �C multiplices rationes auxiirjdtuini tam long� poficas fupranbsp;jiS quod cap ere Si intelligere pofumus. Statuamus ergo rem quampetimusnbsp;/'hi non ncgan',nec patiamurnos unquameoadduci,utmoramhancinter�nbsp;hetnur effe neglecffum. Vult enim Dominus itanobifeumagere ,uc nomennbsp;retineat,quod Dauid inalio loco ei tribuit,quod fcilicetfitadiutorino�nbsp;'�hunitate. Haccoportunitas definitur ab ipfo,� nobis non poteft defmir�

TALIBVS C O G I T A T I O N I B V S C V M A N 1 M I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Tom.4jcncnr.foI.4i8.ini.PraIm,Grad. Vfusfidei.nempe Gc feconuerte� p'Rd Dominum acorare,Slt; praefumere quod oratio placiturafit,SC Deus earnnbsp;''Ruditurus,longedifficillimares eft,propterea quod confcientiac timid�fer�nbsp;''Pugnanthuic fiduci�, SC de medicina defperant,pracfertim fi accedat confeien�nbsp;'^peccatiftuindignitatis. Ibienimfer� accidit, utanimus priusfecumdifputet^nbsp;'^'ioratione aliquid pofsit profici, praefertim ad hanc qu�ftionem qui dedu-nunquam orabunt,fiid ex fenfu fuaedignitatismetientur. QjRRhhocnbsp;�^'gt;fndumcft,utqualistufis,hocinlo,co negligas,amp;^ in promifstonern potius,nbsp;�hnecefsitae�orandi.in pericuI�Si^ caufam ipfam intuearis. Ita enim fiet,utetfiabnbsp;�'Rtionetuaconfcientiatereuocet,tamcnpericulimagnitudoadorandumcogar,nbsp;^�Renim(exempli caufaficloquor)fi quisfcortatus eft,�lt; inter eundum cafu denbsp;inUiitnejn labitur,in tanto periculo ideo non orabit,quiaconfeientiarnnbsp;habet.'� Imo quanto periculum SC necefsitas inaior eft, tant� adorandumnbsp;�J'i'hus efle exercitatioi SC promptior. Ad hunc modum in hoe periculonbsp;eft, ut quales, qualesfimus nos,tnagis illuc refpiciamus, quodnbsp;Dodores tantum malorum excit�t,qu�mquod nosindigninbsp;jS^i'Xaudiamur,

��em e facitpromifsio,quod in Chrifto nonfolumhabemuspromifsio� uerba,ipfas fyllabas SC literas quas debemus orare^

�fl Dr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam mandatum acccdit,ut n� n9ftri arbitrij fit orare,fed

^Ud �P^5' cum cogitamus SC poftea ac�cedit etiam necefsitatis tis t� confideratio, turn acuuntur animi, SC excutitur ilia propri� dignita�nbsp;� tiiiDa^^^*'^��^^�hfcientja quafi abforbctur, Sicutinfubitispericulisquoc�fit,nbsp;i*' ��htf�itinere�grafl�toribus,aut cum periculo in aquamnbsp;**hha Ibipriufquamquifquamde fuadignitate cogit�t, prorumpitautinnbsp;4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ogitationemhanc, O Deusadfis. Hic enimuer�meft,quodmedici

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acribuscondimentis. Nec^enim melior orandi Ma�

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;necefsitas. Sed dumnosfecuri,8lt;quafioculiscapti obambula�

4 �^nuirr pr�fentium malor um tangimur, non mirum eft fi oratio noftra n ''^11nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;langucat. Mihi quidem hocaccidit,utfentiammenun�

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IrrIROC acre condimentum,quod eti�

1 dam I^RRiem ut itadicam�d appetitum orandi excit�t,ficut dicit, cum tri� A .�^'^�^^�RRUs ex hoc uerfu Dauidem hoc remedio elfe ufum in periculonbsp;n bis faci �RRtprim�m docendofe �C fuos erigcret,deinde oraret. Idem no.nbsp;fiducia cauf� feu necefsitatis , quam etiam oratio

� I ta nobis oftendit. Q.uia enimpoUuitur nomen Domini, quia confei� � Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�ntix

enci'� perduntur,quia confefsi'o Euangelij periclitatur.magna profelt;?5^o C ucifli�' ut dicatnus, Gndificetur nomen tuum,ut fit finis abominationum �Cnbsp;rum, Adueniat regnum tuum, quod per rcgnum Sathan� quafi oPP/nbsp;Quiadhuncmodum orat,isficorat,utfacil�c�IumgemitibusfuisifliPnbsp;alioqui extratribulanonem uix impleatur os noftrum ,ficutPaptftariJ'��nbsp;8C cantica funt, Qjii cum in fumma fccuritate uiuunt,quomodoorar^rjf/nbsp;Hane caufamoftenditDauid,c�mdicit,c�m tribularerclamaui.nbsp;eflc necefsitatem urgentem, qu� impellat, ficut funt noftra fratrufflnbsp;Salus, mors aeterna, peccata noftra,incommoda noftra,glorianbsp;Item, Pax, bcllum 8C c�tcra, quae omnia pulcherrimo ordine in oration[jod*nbsp;capropofitafunt, �i uer�funttribulationes, quaedocentnosorare.Im� Xnbsp;(fimatores horum periculorumfumus, ctiamnoscoguntamp;^urgent.^*^^j0(i''^nbsp;deremuSj�d perrumpamus per nubesillas, quae nobis conlpedumnbsp;adimunt, �i ftatuamusorationem effe facrificium gratifsimum DeojOt^.^ni^nbsp;turn, quern ipfe � nobis exigic Q,uidam de medio cogitant,Sd fratrunioP|^nbsp;nituntur, id fan� non e� reprachendendum,nam plurium oratio eft fo�'^**�^j,/ �nbsp;ccfle e�jUttu quocg ores,amp; fias pars Ecclefiac, qu� uno orc dieft�nbsp;Netpenimhuiusautinius tant�m,fedtuusquo^ uulteflc Pater,nbsp;nbsp;nbsp;,

Difert� autem additum eft. Ad Dominum, contra illas me olim exercuerunt, �Cadhuchodie,fi qui inter Papiftasnbsp;cent. Sicenimcogitabam,peccatorfum,nonigiturpoflumorare�nbsp;propter peccata fuccenfent�, qu�ram mediatores, quibus propitft^s , tft�nbsp;Petrum, Annam,0^c. Confeienti� cnim pauid� audit� nomine Delnbsp;Et fan� magna eft Maieftas, fed non tarn magnam fingere tibi debes, fnbsp;renolis. St cntmMateftatem confideras,cur non in hoc confideras,4nbsp;Maieftas pr�ccpit ut �rares � Profcd�ncnitapufillus,autnihilnbsp;ritas pr�cipientis ligec, H�c mandatum intuerCjSC c�mmittc te eiosg^^�l^nbsp;mandauit, die, D�mine n�n eft arbitrtj mei, �rem ne an n�n crem (nbsp;chi Ibmniabamus ) Tu pr�cepifti, agn�fc� igitur me debere pateretio*' ,ji� jnbsp;nusfum, atpr�ceptum amp; u�Iuntas tua digna eft, cui paream,proitiift^p�(ji)nbsp;na eft in qua c�nfidam. Or� itacp in dignitate non mca,non MariffjH^^nbsp;in dignitate,nominis lefu, �C Dei pr�cipientis�^ mandantis,

in dignitate,nominis lefu, dC Dei pr�cipientis�^ mandantis, Hancrationem orandi totus Papatus ignorat,5C poftum exemp*-mare. Sicut ego in Monachatu nunquam unam orationem dominicainnbsp;ui.ita quo$ adhuc hodie Papiftas, ne unam quidem fyllabam in fidenbsp;forte fadum eft,ut Deus audiret gemitus inenarrabiles cordismeijnbsp;alios multosfuifte, qui iftos gemitus etiam habuerunt, quanquam eos fnbsp;ucrunt,fed extra hos gemitus nulla pax orationisred� autintclleda,a^^jOlt;nbsp;ciataeftjUtdebetj�^utDeigratianunc oramus,acreliquosquo^doccinnbsp;Extat fententia cuiufdam Eremit�, inter Monachos hos celebriS�^nbsp;Nullum eflc tantum laborem, ficut eft labor orandi. Id quidem uertimnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

cias ad orandi legem fine fide, qu�tradita fuit facrificulis,fedmaggt;�, nbsp;nbsp;jd

cum loquimur de oratione in fide, utcorreludetur confeienti� ac audeat fiducia mifericordi� Dei, Quanquam difficultatemnbsp;non folQmpromifsioorantibusfada,item mandatum,fed etiamnbsp;nos urger. Quod autem ad ipiam rem attinet, oratio fine fide uerc eftinbsp;lis, H�c enim duo orationem faciunt efficacem,promifsio Dei Sinbsp;cxerceteuos,8^ aifuefacite uos etia ad clancularias preces in cubicuIO�*nbsp;ftuspr�cipir.QuodfiSathanearnoratione,ficutfoletconaturimpedft^�l^ji:fjji jnbsp;culos claudcre�i^dicere,O Domineeccehie tribulatio�i^auguftia,nbsp;chtor,iIIeffatermeusficpericIitatur,ftcuexaturaSatana,nopatiturtcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

me cogit�, fim ne bonus andignus, adiuua me in temporcfecund�ucr

pcriculo impi�dodfi� AcplacctDeo,fihicfiducia mift-rcordi�8)Cnbsp;^e,ben� fis (mpudens,fecundum hoc quodfcquitur,0^ ipfeexaudiuitnbsp;gratam efle orat.onemnoftram,quamnbsp;. Usfiducia pronaifsionis S)i. mifericordiac eins, quo earn exaudit,

hic ei tribuit, '^'Plfr ac cauc ne cum oras, per difFidentiam hoc nomen eieripiasjiiMnbsp;Namficut Germanico prouerbio dicitur.Fincm commen-*^�^onusfit. ltapleric�inconcludendaorationepcccant,acorationemnbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Amen,dubiratio quae in cordibus eft,

9'^'0'^ ^�*^*^^^f*GontrahancdubitationemDauid hie orandu in fide exciter, ut flatuamus Deum cert� nos au�nbsp;'^^�fi^uidem eft auditor omnium gemituum eorum,qui in fide oranr�'nbsp;aiiH�^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;audit,audiet fuo tempore,fi non audit eo modo quo tu uis Si

Lnon per haneperfonam,quam tu optas,faciet per commoa ^�S'cdicitBernhardus alicubi,necmeminime quidquam legiflein om*nbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feriptis,aut pulchrius , aut magis pi� didfum,Fratres inquit,

p^Ofaf oratione ueftra fed feitote, quando uerbumper oserumpit, X J� Ueftra feripta eft in oculis Dei,�(S aut ft et quod petitur, aut expedit nonnbsp;pdj^R^�d potuitdicimagisChriftianumd Quid confolationeplenius,qu�mnbsp;quidam munificcntifsimus,adomnes fupplicationes^nbsp;�?petitur.'�Scdinquis..fxpefitdiuerfum.Quo�nbsp;gfauida�d parturientefoemina,quae inpartumoritur � Anenirr*nbsp;orafle pro fua Rahe!, in tali pcriculo occumbentem^ Sic orauitnbsp;ijj%Q5��^'^afpirituscontenttone, pro filio ex�athfeba, fed oratio fruftra fuit;nbsp;uidemus. Refpondeo.nbsp;ht ^onnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P�'nn�m ftatuendumeft,Deum effe auditorem precum. Hic titu-

*^3^ ��lar^^n'nent. Quare eorum orationem�C cxemplum propono.Quanquam enim pueri for�nbsp;nobis difeunt,tarnen nos rede ex ipfis difceremus oratio�nbsp;^'^�Propt^^rnoftr� naturae peruerfitatem , Qi. malam inftitutionemnbsp;P'neexceptfoneeftftatuendum,quod noftra or�tioficnbsp;^�^und� exauditiofiecftdefinienda,nonutDeusfemper faciat,quodnbsp;Q ''^fed ut iaciat, quod nobiseft utilc,5dc.

�t)|j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-----,--------i--------------y.---------�----- ,

% vti pr�finire,tempus,Iocum,pcrfonam,�dmodumrei,quam pe _ ^nilTl r^pi�c rfl- IiK^rrimiTc ifQ nranrlfltn nAr\tf�rin-� il� /-imimftannanbsp;b R- s

�. (.�.utativ �. Ullllllis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cilnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I tkji-jiiviina iignUiT) lanb

'''^t�^�^^^o^lafcenfuruseflen'ntempIumJtemGideoniSjCUmpcterctf� '�^�^�^�iuuellere,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rcfpon�

��^8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E O R A T I O N E-

Refpondco breuitcr, Secundum legem non licet Deo quicquafl�P^^jjed'' bcrCjfed fecundiim Euangelium ptjs licet, qui fine lege funt,impijs*�?jjiiii'*nbsp;Ideo conceditur feruo huic petitio ilia,quia habet mandatum � Deo* Sicnbsp;refponderi poflet, fed uolumus uti hac libertate Euangelica*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w/

Secundum legem potiusexplicemusquatftionem;Acprim�inii^Y dumeftjexemplaSanclorumfi^filiorum Dei non efle trahendaincon*^^nbsp;am amp; regulam, nifi quando fequuntur pr�fcriptam tegulam in uerbo. jyi*

Secund� refponderi potell, feruum locutum non indicatiu�,fed uerifsimile eft eumh�cuerba non aperte dare proloquutum,fedfui�nbsp;turn 8C uotum cordis.Scriptura autem folet ea etiam quae quis cogitatjdif^�p^nbsp;lare,utin Pfal,i4. Dixit infipiens in corde fuo* Item,Mulierqua:fluxuii�^ij,5i^nbsp;nis patiebatur Matth.p.dicebatintrafejhoceftjcogitabat^fitetigerota^'nbsp;briam ueftimenti eius,Salua ero*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ftf*;

Sic feriius cogitauit. En ueni in Mefopotamiam,quid nunc fum,non habeo in mandatis, ubi diuertendum fit, SC qui adeundifintnbsp;Domine Deus fer opem:Et addit uotum,utinamueniretuirgo,qu�'��,^5rnbsp;fponfafilioDomini mei: Nihil pracfcribitDeoj'nlndicatiuoautlmp^�^^^^^/nbsp;do. Quod in hiftoria Judith fit, fedoptat tantum, perinde ac fi ego tacitu^nbsp;fcra,Principis,autamicicuiuftlamaducntum,pr�teromniumfpemamp;^op*'; .�nbsp;Pcrtinct autem hoc ad confolationem �confirmationem fideinbsp;catione, quia fi'gnificatfcripturafantfta hoc loco, Deum tarn prop� ad�� Vnbsp;non fol�m exaudiat pratccs indicatiuas, ut fic dicam, fed�C optatiuas.SiC^-�nbsp;bet,fi totam fuam uitam explorer,hoc expertus eft, 5C teftabitur facpenui�^nbsp;ter fpem optanti tant�m,mu}ra contigift�.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;., � �

Quare nonellneceft�hancquaeftionem,perlibertatcmEuangc��^/, plicate,non enim alius fenfus eft,qu�m quodferuustacitusopt�t:0** /nbsp;lam puella ilia deflinata Ifaacoinmatrimoniura,adfontem, Sifen^c^^nbsp;hauriendamaquam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, pZj

ludaei meras nugas adferunt. Sed fimplex h�cfententiaeftftf*�*^^^/,' aduentum puellac, Si. ubi earn uidet tjfdemfignis oblatamad fe accedec^nbsp;fcit,qu�d tam fubit� SC infperata op tatis eius refpondet euentus, Ideon�*�^nbsp;tatio,fed fignificatio defidertj cuiufdam�Perinde ac fi adolefcensnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

as pucIlarum,0C cogitaret utinam confpicerem eam,qu� mihi futurael^ cafu aliquam confpicaretur, quae poftea ei collocaretur,

Huiufmodi exempla innumera funt etiamapudimpios,quiintc�^�j/^ compotes fiunt praeter opinionem, Sed piorum hate magna confoIat*��nbsp;etiam optandoorant Sc inuocant. Pr�cerea huius feruiis animus � jnbsp;nonoblata Rebecca acquieuiflet Dei uoluntati : alioquiredediceretufnbsp;fed praedida ratione non eft tentatio, aut petitio figni.

C�ter�mfihominicontentiofoh�cnonfatisfaciunt. Rerpond��j||ilt;i� codem modo, qu� ad Ezechi� SC Gideonis exemplum refpondetnus,nbsp;humiliter ueniam pr�cantur, 8C petunt fibi ignofci.qu�d fignum pc� jtnbsp;tunt diff�dentia aliqua moti: Sed magnitudo rei promift� tanta eftgt; uti*nbsp;capere, 8C quafi laeiicia �C admiratione obftupefadi, cogunturfignuninbsp;poftulare,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;

Gideon non dubitabat fe miflum ,SCuocatumdiuinitusad ruan;|^^j,tF^, fed laeticia quadam, SC ftupore ipirituali fignum petit: ut etiamnbsp;mifsionem audituri �tant,figno confirmarentur.Sicferuustacitusr�C]^jl^/^;,nbsp;num potuit non l�a cau(a,fed ad confirmandum animum SC amoremnbsp;non incommoda refponfio eft, fed magisplacet, qu� de optatiuoinodlt;^ �nbsp;quiaconuenit cum experientia communi t�mpiorum, qu�mimpiot*^ ^V�

DE ORATION E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J�J�

-J, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I A N K

oraturisaccidi'u C�menimo=f ^'^^crud P''�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclef��, impediunt oran'onem prim�m aduerfariorum fus

^^^�^^j^uiuerbumcrudelifsim�perfcquuntun Deinde Principum�i� Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�npubh'ctsofficijs uerfantur negligentia. Terti�illa efFrenisIicentia

MrisQ^^ ,?^*^ulltsfcculis fuil�� uidetur. Turn fine modo peccamusfi'nguliin Et inhis omnibus nemo agit p�nitentiam. H�ccert� impediuntnbsp;'^^''loU�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dubitatione oremus. V idetur enim Deus in tanta malicia mun�

P*^� liberationejita oramus, utmodico uideamur contenu� optant quietemuniusdiei. qui premunanbsp;^idat quotidiano uidenturfibicontend fore, SedDeo hoc nonfatisnbsp;A fopra quam pofTumusintelligere aut petere,amp;C prorfus uerum eft,nbsp;quidpetamus. Libenter utor proprijs experientijs.nbsp;C ihDnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dedidNon plus optabam, qu�m ut ifte unus aba

tollerctur,fed quod diluuium mirabilium ac maximorum ficutumeft.'�Itainuniuerfum uerumeft,neminemaudereoptarenbsp;h P�i5/^^'?^�^�^E)eus paratus eft donare.Caufa eft anguftia cordis noftri,paruianbsp;p\Qn*'^fifmitasfidei.Superatigiturcopiorarcdempdoinfinitismodispetitioanbsp;p�ionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dominustradiditformamorandi. H�c enim nifiita�

r^co nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qfosnoftrumcfl�taufus tot�i tanta petere ? Igiturnon

inh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti uidores peccati, inferni �C mords, fed

J p'^uftatnultiplletter fentimusbeneficentiam Dei. Et, licet nunquam eft�tnuspeterejtamen donauit eaDominusgt;amp;^ donabit alia quo^.

�?%'� dicit Propheta,Copiofam redemptionem efle,qu� fcilicet fitfupra Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim,ficut exiliter credimus, l'ta etiam petimus exilitcr. I-

�li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c�lis pluituberrim� fuper fcinttllas orationis noftr�,8CguttUa

� hij]� ftt�, �C compenfat moram lib�rait copia. Nam etiamf� expedandum pofteaeft Itberatio uberior. Iacob,qui eft IfraeI,expedauitDo�nbsp;tf'*�igitur fecutum eft gt;', Totumfer� orbem mutauit ille populus, exnbsp;Itk* �Vitijs fuccrefeens, An non putas autem, fi Abraham hanc poftertta-tijSpQ ^,�^ncm,�C infignes res geftas uidll��c, eum didurum fuiflc,nunquaninbsp;' C'^^'^^^�^tftiJ�^^�^P�^omittendDeo, fedtam mirasnbsp;''^�g'^�Ecam pofteritatts fu� fortunam non potuit credere, propter an-(,j humani. SicEccIefia poftChriftum,orauitproregno Dei,Adnbsp;��^^�^fecuta eft ruina regniRomant,tnuidi,ut uidebatur. Nosquoe�nbsp;P�'� ^*t)eratione, ueniet igitur dies Domini,�if difsipabit uniuerftimnbsp;P�rf�.�^'^*nomni potentiaSatan��Cinferorum. Ergo hoc tantum curemus,nbsp;Knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^P^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dominus gloriofum euentum omnium

Chdftiani hanc confo�ationem teneant, nunquam efle tantamopref-Qjiod fi aliter fentiunt SC cogitant,mal� cogis ^�'primi Pr�ceptifumma, quod hic dicit: Copiola eft apud Desnbsp;cft,efl�Deum,redimere�Chberare,id(5maiore disnbsp;lif ^fecc�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qu�m ab animo humano cogitaripoteft.

Abraham)hic proponitur clementix �d. benignitatis precibuspiorum, quo �d inuitamuradinuocationem,�dnbsp;mirific� confirmatur contra diff�denttam �d dubitationem. Nonnbsp;Y ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim

�j� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E O R A T 1 O N E.

enim propter feruum, fed propter te Slt; meh�c fcn'pta fiintj priufqiiarti fierat,ecce audita eft oratiojnter loquendumannuuDeuspredbuseius- ^jui*

Proindcfine ulla h�fitatione nobis perfuadeamusDeumfacilfiinj5^P|^ii!, ptifsimuniefl�ad audiendam orationem noftram,amp;Iargiendum quoiJnbsp;fient pracdicat eum Pfal.e;, Benediclus fit Deus qui non rerjcit oration^�^nbsp;�Cmifericordiamfu��me. Acuerifsimum�Cpropriumnom�Deieft,jyi'nbsp;precum,S^ tamquidem proprium,qu�m illud efijCreator cazli�C tcrrs.N*-*^^ �nbsp;tant�m precesfinecircumftantfts oblatos^fcdetiam iHoipfo momento,^� |ijiilt;nbsp;tio profertur, fieri aut facf�um efl� quod petitur, ftatuamus. Sicut teftant^ftnbsp;m� ԣ^ dulcifsim� uoces Pfalmorum,clamauerunt falui fadifuntjftn�p'��nbsp;abfolut� nulla circumftantia addita.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jifii*

Hic ergo clamator, illic exauditor Deus , tantnni tu clama quemadmodumhortatur Pfalmo.??, Accedite ad eum , amp;iIIuminamin*A^ii�i''nbsp;ueftrae nonconfundentur. Atc^inde mutuatuseftEfaiaspulcherrifna'�� P (�nbsp;fionem: Et eratantequam clament, ego exaudiam:Adhuc illis ioque�^*^ lit''*nbsp;audiam. Sic Bernardus a!icubi pr�clar��lt; pi� ciixit: i'ratresnohtenbsp;orationesueftras, fed fcitotequ�mprimumincipitisorare,moxoranoii�^nbsp;citata �C feripta eft coram Maieftate diuina.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Hancrationem orandi omnes Monachiignorant, tantum enim rant preces,propter obedientiamEcclefi� aut Regul�fu�.Otandiimlt;g^nbsp;hacfiduciaSCpIerophoria, utftatuas tuamorationem exauditamnbsp;per os erumpat. Qjiodfinontam cit� datur quodpetis, non propteream^jiii*nbsp;precatio, fed dabiturfuo tempore, SC dabitur hoc,quodoptas, autnbsp;�� optabilius. Abfit igiturlongifsimc omnis dubitatiodeexauditione.^^�f/nbsp;n�quandooro, utDeusfancftificet nomen fuum contraPapam contranbsp;illam orationem cert�exauditamfcio,priufquamegoadijciam Amen�^:^nbsp;tequam c�pi orare, uiditDeus motum �ifdefidcrium cordis,quemmultonbsp;tuetur8Caudit,qu�muerba per labia fonent.

Sedmultiplicia impedimenta obfjciuntur- Diabolus enim aduerf3tii�'pjj.,f��^ quacun^ ratione poteft fiduciam hanc : Caro noftra 8C corda nonardcn^�*�^f��nbsp;excitanturafsiduameditatione�t: tratftatione eiufmodifententiarumamp;'^Anbsp;rum,quac colligianimodebebant,amp;ff�perepeti,utexufcitarentrsosadi��ynbsp;nem contraPapanijSt'omnespotentes,perfequentesfanamdodtrinam�nbsp;lioc anno non fequitur effeeftus aut euentus optafus,altero anno fequeti*^(^j(^nbsp;Inter omnia uer�exempla precationum ,infignis lanquamnbsp;quacDanielis nonodefenbitur, quara omnibus prjsdiligenter commen'^ 'j^iifjnbsp;adhuc loqucrer amp; orarem �t^c.Ecce uir Gabriel�fc. H�comniaenim^^^|;�^nbsp;funt,non ut legamus femel tant�mobiter .ficut prophana excmplac^aj^jjf^,nbsp;folemus,fed ut erudiamur,atc�ita, ut ad nospertinere ftatuamus.Necd'^^piinbsp;deexauditione, locum uer�, tempusamp;^ circumftantiasomnes aibitiio^,nbsp;Dei rclinquamus. Hoc quicuncpfecerit,reipfafentict, qu�m mirand^nbsp;caciafitorationisjfimiliter enim utfpiritus adniuat infiimitatemnbsp;ftulat pro nobis gemitibusinenarrabihbusRo.s.Eph.j.Qui potenscft^^ifta^jnbsp;perabundanterqu�mpetimus aut intelligimus.Nos p�timus tant�mnbsp;terna,pacemtranquinitatem,bonam ualetudinetn Slt;i necefl�ria ad liantnbsp;potentiaDeifuperatomnemintelled�um,fpemSt^petitionemnoftramd rC�nbsp;tur plura �t^maiora largiturDeus inuocantibus,qu�m humanus lt;nbsp;capere aut poftulare: Q.uia adoramuseum cuius potentiaSC bencfief�^^(ii'�(|,^nbsp;finita. Qj^iin SC circumftantias omncs,Iocum,tempus, perfonamnbsp;redius difponit,qu�m noscogitandopraeicripferimus. Aftuefaciam�^^^,^nbsp;raosnoftrosSC exufeitemusad inuocationem, ut multi fi'mulorent,nbsp;resoral-)unt,hoccitiusSCabundantiusimpetrabunt.Orandumaiitemt^^j^ii0|jnbsp;ne Chnfi�, nonMaria�, Petri,aut Sand�orumaliorum,ficut Papift^nbsp;(^uo alias f%pegt;

J , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ORATION E.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�Jlt;

�dtim initio exduditMr. GeneCcap, 44- T om,4. fol.ij7� V tfnam �nuocare Deum pofl�mus,ficut hic ludas coram fratreorat. 3 4)

1 bas icb fwv vrtjcritt ^i6rm(8�0tt:(lt;gt; w^Uwrtbtbctcn ( 4U^ie '�^b�t �^�'Ert enim pertedlum exemplar orationis im� adfedus quinbsp;necpmeminttuelpoteftatis�iinbsp;J �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;humilnacis. Orationecefsitas facit eum audaccm,ut

pon�mus orare, pr�fertim in nomine faluatoris 86 melt; L'�Pot�^rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonexaudir� Sicut lofeph

-continere diiitius, quinlllachrymet fefe^aperiat. Nam nos quo^ ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;calamitatibus Si tribulationibus,pr�fertim in minifterio,

h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cert� fciendum eft,nos habereuerbum.ld enim fundamen-

b%^�i^�^�*�9uanitimur,nos efl� auditores,amp;DeumIoqui nobilcum : De hoc J�Mogi p�^�are^q�l enim nefcit aut dubitat, murmurabit quidem preculas,nbsp;hypocritiSjfed orare non poteft. Pofito uer� hoc fundamento,nbsp;cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ultimum pr�fidium, im� non pr�fidium,fed uir�

gt;11 poftra eft oratio in omni tentatione. Sicutfonat uox diuina: Inuo-EtinEfaia:Erit^antequamcl3a Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loquentibus,ego audiam. Et ad Danielem inquic

� precum tuarum egrefliis eft fermo. Qjiando enim corferi� ftatimcumnbsp;mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uer� adfirmare Si teftari poflum^Non libet quidem gloa

dubium eft, ((Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem affedu Slt;^ ardore poflumus precari, non femper ad*

ktih^��'3t*Ak *uenarrabilis , quia non eft in potcftate noftra, Sed quando fpiri* hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem obmutefcit, nec poteft afl�qui autenarrare

prim�m erumpit clamor Spiritus, ut ait Efaias,ni� 9u�m exauditam efle orationem adeo uehementem, Ac fi citamnbsp;port� inferorum fefe opponerent,tamen nihilnbsp;cjj � Q^^erentjfi Ecclefia hunc gemitum inenarrabilem adferret ad precatioanbsp;contra Diabolum,amp;r portas inferorum quid u�r� eftnbsp;Ecclef��c�fiquidem Satanam occidimusorationc,cutnbsp;^��cam 06 Pontificem profligarcmus.'�ltaenim de Aegyptodiciturnbsp;Spiritus, Icemdenoftrisaduerfartjs�Cperfequuto�nbsp;eft. Sicut ha�fenus fane totosz4,annosoratione reprefsimusnbsp;Catfaris, T urc�, Pap�,8Cc, V er�m hoc ardore uehementifsi-

^P^^ Theologos dici iblettSpiritus Sandus non Temper tangic gt;�lb ^^��^quot;�?^Pumminationes Prohetic� non Tunt continu� Si perpe�nbsp;^ic ^�^uonhabuit continuas 8lt;aisiduasreuclationes de rebus maximis,

� ^ilf^^^�^P��'Uni� Idemteftatur exemplum Elifeic�maitde Sunamitide: *htJH�^^��'janimaenimeiusinamaritudineeft,amp;^Dominus c�lauft � meS^nbsp;^frinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibifatetur Deum non Temper tangere corda Prophetarum,

Pf/*^P5^um precationis,ut Iegamus,pfalamus,audiamus uerbum,adhi-^ut c�tum publicum Ecclefi�accedamus. Ibitum �PitjJ^�^fcetcorj�CaccendeturTpiriius.Regulare enim hoe�^uTitatum eft,nbsp;^Sant�fusnon Temper tangit corda noftra gemitu inenarrabili, C�mnbsp;y y iinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uer�

1}t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E o R A T I o N E�

uer� tangit tum conclufum definitum eft, quod penetrauit nubesorat�^ut�^ petrauithocquodpetitun'n c�lo �dtena� Ober 6iw4vrt^(�r�gt;6nmi�|�^

Infignisfgi'tur ca precatio eft,ub�pn'moomnium uerbum,pofte�^^^|,Ji'-cefsitas urgens oculis animo obuerfatun QiiandoDiaboIusimpeliit,�� ,�,11! afFiigit,tumquant�atrociusurgemur,tant�ardentius petimus�nbsp;crcdentiscommoueturj5(rexufcitaturin eo clamor g�mit us inenarrabil'^'jjjiii*nbsp;tum quidem, cnm c�pitprim�m inuocatio,ftatim exauditur iuxcaillud�nbsp;tioprecumtuarumegrenuseftfermo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, pii�'

Ita in hoc loco defcribitur exemplum uehementifsim� orationis quiMaieftatis 5)C potenti� lofeph prorfus obliuifcitur, Qc necefsiiateiti�Pnbsp;acceditj�^ orat fine ulla reuerentia*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, y

Sic nos cumfortuna f�cunda cft,cogitamus deMaicftate �i. gloria inuocamus,dec�indignitatenoftra,acmetuimuspotentiameius.nbsp;eft fortis amp;5ardens inuocatio, Sed cum in periculoamp;^tentatione conflit��^'.ji#nbsp;ibi nulla ratione habita fublimitatis sllius^dicimus : Domine Deus adiuuay'nbsp;KcberObWrttt^tlffcSbtfcUebtcbb^� erbarmen im lt;SimeL Sine ullanbsp;Ita neccfsit�s extrema facit audaces dC confidentes, qui perrumpuntamp;^y �nbsp;Verbum autem fundamentum efl� debet inuocationis, quo nitatur ߓ �nbsp;creditinDeum,�Cacceditadipfumfiduciamediatoris lefuChnfti. [Z

Q_uod fi ad hune modum poflemus orare, facile minas OC potenti3��^Z mundicontemneremusjficuthadenus omnium hoftium uimamp;^imp^��'fjZnbsp;nuimusj�^ quanquam frigide orauimus , tarnenuirtus orationis in^�

Incrcdibilis fan� furor eft Behemoth, �i� omnium Diabo�oruni^||jjf/ noSjtamennonpofluntnosopprimere.Sinautem UeusunicomoniPAto* (pnbsp;num laxaret, fubit� omnem noftram fapientiam , uircs �C armanbsp;NoftraenimpratfidiaSCconfilia,uelutiexiguafpecies,8Claruaquaedai�* [/nbsp;iudit Deus aduer farios, ut purent fubefle ingens robur, 8C hanc lariiati�nbsp;Q,uare � Quia titulus Del noftrieft,quiaufertfpiritum Jmpetumnbsp;nem Principum, Sed quis hoccfRcitt� Qjuicredit, qui uerbumhabef,Tnbsp;inuocatDeum,ilIeipfeeftSpiritusGrati�amp;rprecum.

V I T A R E D E B E N T. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,lt;1

Tom��JencnCfoh4y;Jefai.cap.lt;�j. Antequam clamcntamp;fcjd clamorem finiant.SicutMofi fadS eft ad mare rubr um, Eftneceft�naP^jJInbsp;pro confirmandis confcientijs^amp;excitandis cordibus ad orationem. ��Lnbsp;d�autem ali� promifsiones,ita ha:c quoep eft abfcondita Si fide rant��a'^nbsp;utaut�oratio noftra exaudiatur, hoc prim�m feire prodeft,qu�dfuo�� nbsp;regno Chrifti,n�n obftantchoc, quod fumus in pelle iftaexterna�nbsp;originem fuam Si feruat odorem peccati, quo eft imbuta,im�nbsp;tem gloria confolatio noftra eft, quod uerbum nosfufpendit extranbsp;in aliud c�lum,

Qjiare non debemus propter peccata noftra, uel orandi fiducia'^ ucl orationes noftras, tanquam ingratas Deo, Si uanas contemnere,nnbsp;diuerfum potius partem urgereSCdiccretEtiami�reclamat confcftiit'^^fli�^f[,|)nbsp;prifmum uerbum Si facramentum altaris habco,ideo pertineo adnbsp;fii, Si fum uer� os de ofl�, Si Csiro de carne Chrifti, Hatc pratfumpt^^nbsp;(ut fie uocem) animo concipienda eft, non tanquam mentum, fednbsp;tuitum donum, Si tum grat� Si exauditac erunt preces animific im^nbsp;firmati fiducia mortis �C meriti Chrifti;

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ORATIONS.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;��

magn� �f multac caufac, quac nos ad orationcm horfantur. Vr-proprijspeccatis,fedincumbunt etiamin nos uniuerfa mundij�cuer�ficut Atlas,foilfuftinemus pondusc�ll,nbsp;defed-usaliarumCbrifti-nobis minantur mortemnbsp;�'i�in^f'onem. Deusenimqutnobishicpromittit,feexauditurum,maioreftnbsp;^ndus, Satan peccara.

benc tnonuit fratres fucSjCnm in hancfer�fententiam k�fcontcmnantorationesfuas,fed fciantquamprimumnbsp;P^�^�^jOmncsfuasuoccsincoeloperfcriptascfl�. Certifsimo igituraUnbsp;euenturum,ut uel fiant qu� pettint,uelfinon fiant,mutentiirinnbsp;SpirituSandoBcrnardus hoclocodeorationcmonuit, Ver�nbsp;Ait �*�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rogamus, nifi quod Deus non tara auguft� dat, ficut nos oramus*

tdare,8Cparuadatgratuit�,nonrogatus.Porr�optimaorandi 5nbsp;nbsp;nbsp;otatione Dominica,quam ipfe Chriftus nobis pracicripf'tSCorarc

�quot;*8ei�e,8C extenderc ad omnes partespraefentium calamftatum poteft, expofitionc utaris. Non tarnen tnalume fl, ira� maximenbsp;k''iia ^^��^��tchaec uelilla rogare. Tantum in hoc laboremus,ut certus fit animusnbsp;enimChriftusorandifor-

gt; ^��go plalt;^ct ci.Sipraccepit,crgo dekdatur hoc cuItu.Sipromi-^^d(turum,crgo audicr,

�^^^facianius nos ad hoc Chriflianum opus, quod nemo prastcr facere. Tent�t autem fidem noflram nonnunquatn Deus,nbsp;quod petimus. Difcendum igitur eft ut in fide expede�nbsp;'^�tif'Q�*'3^^fierrftimora,anncdamusoration� noftr�hanc uoculam Amen,nbsp;3�*quandofi'ant, quaepetim�s,amp;fiant uberius.acalio prorfusmodo,nbsp;poftumus.Sicutfuperiorc capite dixit,Nclt;� aurcm aud�ff�,necnbsp;J ^'diffceajqu� continguntcordicxpedanti Dominum.

nenf.4?sgt; in7.PfaIm.Grad. Etfiredemptieeftfada,�unos fumus fanguine Filfi Dei,tamcn neccf�e eft,ut quotidie pro redcm-fuaiubetorari, Vtfandificeturnbsp;bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnenconftateflcfandum8Cfandiftcatum,Vtueniatregnum

V^Cr^r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ItcniChnftusdicic� Pater glorifica nomen tu*

glorificabo adhucampliusfitcm Paulus, f'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam fupr� monui, beneficium Euangefij SC inaeftima�

^'%ti,^^^t)numredemptionisnoftr�,amp; uit� atternae facile did quidem, fed dif-Quia habemusin hacuita non d�cimas , fed tantum prim/tias bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�^^��nisfer� totaadhuc uiuit,amp; cftincolumisjngredi-

^Onr �^�^�^^2�iumDei.ac. utficdicam, unopedccerii fumus de promiftio-^�t,^59'Jrnda, fed non fie fubfiftendum eft,ctiam alter pcs trahendus, hoc eft, pcEJ.�'�^^^'�^^�idum �C proficiendum eft in hac agnitione gratiacamp;ffide.ldeo

gemit)businenarrabiltbus,im�uniueriam creaturatn habitamusin hoc corpoanbsp;l emoratur, quo minus pofsimus ifta plen� apprehendere,nbsp;fbl�m Spirirum grati� , fcdprecum quoqj,ut feiamus quidem nosnbsp;^J0tH^'^�'�3-gt;P�'opter Chriftum inquemcrcdimus,�Ctarnen aft�du�oremus,utnbsp;l f^^^^��^�^��^�^ph�perficiaf,

�gfiu�' tam fit arrogans, utaeftimet,c�m hare femelaudiuit,fe cfl� S'imi�^plen�fciretfta, Haec enim arrogant'a facit phanaticosfpinrus,nbsp;Y y iijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui

D E O R A T I O N Egt;

qui ficut cam's Aefopicus,umbram fedantur,SC quod uerum eft;,amitt��fi,jfiiii'� bum quidem, Baptiimus, denfc� ipfe Chri�h/s, plena^, perfedanbsp;Sed nos hic non de rebus ipfisagimus, fed de apprefaenfione rerum.nbsp;ternauer�eftperfedla, ficutChriftusdicit: In domoPatrismeiinanfio*�nbsp;t� fant , Sed in bis manfionibus nos dum hic uiuimus, nondumnbsp;tant�m eas pofsidetnus,��uexatnurinterim peccatis,defperationegt;cuf*�^^i^iisi'nbsp;bus 8Cc. Ac nonnunquam, fides fatis firma eft,lcd rurfum accidit ut fitnbsp;nbsp;nbsp;d�''

ma,ibi immergimur tanquam in profundifsimum Iutum,ex quo cl poflumus, quin undic� commacuIetnur.Talis eft uita Chriftianorum,nbsp;minas fpiritus acceperunt,Hi ufu difcunt,noniftapofle fie plane appt /lif';nbsp;quin faepefiat,utlabantur, periclitentur,�i^alleuatione opus habeant,nbsp;ftus Paulo refpondit : Virtus mea in infirmitate perficitur, Infirmitas��tinbsp;manet noftra^dum uiuimus,uirtus autem eft folius Chrift�

Hoc in Papatu ignorauimus, NamS^de^antftis, etfi hiftoriaifacrartt^-jj/

rarum diuerfum oftendunt, credimus,cos fuifle purifsimos,8lt; de nobist^^� mus,fi quis unum,utfie dicatn.gradulum Gratiac haberet,faluum eflegt; jnbsp;non nego hoc poftremum,amp;^ tarnen uerum eft,pr�fercim in pugna�^t�P�^nbsp;bus,taiesf�pelabi, �^fcintillam Spiritus penitusextingui,ficutDautti*(iii^nbsp;inadulterio. Quarcexcutiendah�ceft Papiftarumopinio, quaaniminbsp;fccuri,ac putantfatisefle^c�pifl�haccfemeh At ChriftusdicittCltttc �(iiSinbsp;rauerit in finem,hicfaluuseriCf Qiiodfiquisp�ft Baptifmumaqu��i?^(ii'nbsp;ftatim extingueretur, is faluaretur,fcd quia uiuimus Iongius,non poteft^*'g^ �nbsp;ri,qu�m utfacpifsime inpugnemur � Diabolo, quiconatur fpemjfidctfnbsp;masuirtutes, qu� in nobis per gratiamDeifunt, conuelIerefiCIabefat^^C/nbsp;betautem Satan hic earn pr�rogatiuam, quod gratia in nobis c�pta ,noit� �nbsp;tem impleta Sgt;C perfedaeft. Resquidemintegr�� perfcd�funqSc'^^ /nbsp;dum fumus integri SC perfedi, Ideo non poflumus res int�gras SCnbsp;gr� SC perfed� apprehendere, ficut Paulus loquitur� Ideo autem intt^A/,nbsp;h �c initia, quod metuit ne perficiancur,amp;: pugnat contra fpem,fidem A �

In hoc periculo Ecclefi'a fe confert ad oration em, SiC dich : Ne indite^ tcntationcm,Item, Da uidoriam, ne deficiat fides mea,ne confundatudPijXnbsp;perfice bonum opus,quodc�piftiinme8Cc. Tales funt Chriftiani, qt!*'/nbsp;perfedam redemptionem,SCcertam fpcmuitae�ternae SC remifsionisnbsp;peccatorum,8C ueramliberationem �DiaboIo,morte,SCinferno� Hastc^^iprnbsp;nec in rebusullusdefeduseft, Sedinmc,0Cteeftdcfedus,quod iftanbsp;plen� apprehendimus� Nam caro SC fanguis, ac peccati reliquiae adhutnbsp;ideo S. Paulus clamat, Vidco aliam Legem in membris meis,repugnaitt � !*nbsp;Dei* Hate caufa eft cur Chriftianus non poffit elTefecurus� Videt eniif *nbsp;pericula nondum fupcrafl�,qu� quotidie hoftis excogitanQuodauten�^^^h'*nbsp;ftum attinet, quern fide apprehendit uer�m eft quod habet omnia*nbsp;fto. Diabolus proftratus. Lex impleta, ira Dei fubmota/peccataexolut�,nbsp;ipfa deuida eft� Sicfunt h�c, cum in Chriftum, in quern credimusnbsp;Sed cQm poftca ad nos refpicimus, cogimur fateri nos nondum eflepttt (ii(2nbsp;fidesnondum perfedaeft, qu� ifta donaperfedc apprehendcre polft'nbsp;pugna formidamus, cedimus hofti, patimur nobis excuti fpem,commott^^i;ifnbsp;triftitiam, im patientiam �Cc. Sic Chriftiani funt bellatores SC ueri miiit��nbsp;inacie ftant,necpoITuntcfleiecuri, idco orantfolicit� amp;: implorantnbsp;um� Contr� quifecurifunt, nihilorant, fentiuntenim Diabolumptot:tt^^(j,j(nbsp;6d fidem etiam non fentientes amittunt,0C poftea in tentatione funttanqnbsp;dum folium�

Hocdicithicucrfus,nempe quod in Ecclefi'a femper fit continuantis^ (�nonore,at corde SC gemitibus, fecundumPr�ceptum Pauli, Abun�^- r

tantum docendo pubh'c� 8^ piiuat/m^ quotidie acuatur, fed �'^3ndo, amp; ut Mofes in Deut.dtc�t, meditando,f�ue confi:amus,imus,uigHnbsp;Non quidemldeo,quod fnrefitdubnanoaliquajfedquia Ad�

Ptc� ,thefaurum hunc in teftaceis uafis,Im� aggrauad adhucoarne ^far pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ceufurculus,qui nondum peruenitadmatun'tatern

Hoe nefciunnqui ante� Chn'ftianosefle,�ifcredereputanr* Hiaatnbsp;,� apprehendentes temere omnia, aut plane prophani redduntur, fi�:nbsp;quidem dotflrinam noftram uerbis aliquo modo referrenbsp;Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tanquam poreus in ftercus, uer� uerbum nihil curant,fed

qu�m ante fuerunuHi non intelligunt quod necefla� �npugnis quotidianiseontra fagi.tas Satanaj confi-^^2(qnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d�mpellentis ad contemptum DeiSC hominum, Vigilandum ira^

modum intclligo orationem hanc non in perfona Prophetae, qua� redemptionis futur� ,fcd in perfona Cfiriftianorum- quinbsp;'^^^^nt hunc uerfum orare, 2lt; dicere .Domine Redemi�i de cap-amplius, Remififti peccatum,remitte amplius, Occidifti Diabo�nbsp;SuftuliftiLcgemjtoneampIius.PoftuIandum enim hoc eft,nbsp;cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfed� puti,id quod fiet mortuo hoc cor�

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatumhicregnat. Sententiaigitur eftiDomine conuerte

noftram, hoc eft, nos qui incepimus efle initium nou� ereatura�, ^P�ff�^�^cutredemtioperChriftumplen� SC perfed� fatfta eft, itanosplen�nbsp;t ^��finbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fentiamus. MuIraenimfuntinhacuita,quaE

�iijj Ptioni aduer�ntur, quare opus cft nos fie defendi,nerelabamur in ne fidesnoftra per Satanam euertatur,Caro enim eft infirma,at Sa�nbsp;A�^ns,nifiigiturnosdefenderit�� feruaueritDeus, fruftraincepimusre�nbsp;P^naperorandumeft, ut augeantur in nobis primiti� Spi�nbsp;f�'quot;� �j^'^ouemur dedieindiem, donecuetus homo totus aboleatur permor-futurum eft, ut captiuitas perfed� conuertatur, ficut torrentesnbsp;Qtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxiccatae funt. Si ue mare rubrum.fiue I ordanem intclligasjparum

,i'��i9r/'^f�Simftitudoenimhatceft, ficut permanum tuammirabiliterfecifti, knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�ficcouento. Itapenitus exicca quiequid eft captiuitatis in

C ^Qt� abfumatur ,f�cut torrentes, qui per hyemem inundanqper �fta� exiccantur* Significatenimfimpliciterficcitatem,fiueeaminteknbsp;marerubro�lt; �ordanefuit,fine quaeintorrentibusfoletaccidere*

'�fh^�Atk A*tureft,quodmoneo,utafluefaciamus nos ad afljduam orlt;itionemgt;8C f�rAu�th'�^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faneft�. QuinonpugnaueruntcontraSatanam,nefci�

uidori� Satan abftulit* Non '13 �^� 'f '� �nbsp;nbsp;nbsp;obfetuat omnia momenta, �f tum adoriri folet,cum cor uacuum

Ll � M^rit^Thf Fan'll t*o �n nt Tort^r^�ntf'fTt'n 1*5 rrivno lt; rtA n/A/i nbsp;nbsp;nbsp;4 rt /�/-vnC-fpnM�� PV�*

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reaempuonem jjancpcnuus nuuib calulicii*

^datnTheoIogusfum, quimediocremurumamp;^ peritiamfacracfcriptir* confecutuSjSed nomtaefFerorhocdono.quinquot�dtenbsp;r^eris Catechifmum, hoe cft Decalogum, Symbolmn �C deccm Prar-Y y �ij'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cepta

D E O R A T I O N E, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

cepta mecum orem, Si intento corde infpiciam, non tantum uerba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

fed etiam obferuansjquid ftngula uerba Ggnificent, Et fan�, c�m hoc on**; I 0iaIqsncgoct)soccupor,fcntioindecertumincommodum,VeibumcnO�*]^^,tiU Inbsp;in id datum eft,ut id nobisacuamus,ficut Mofi dicit,Si exerceamus, finec*^yjji'lt; Inbsp;animi noftri contrahuntquafi rubigincm,utipfinobisipfis excidamus. Ji|nbsp;mus,Siquotidianauitafatismagnumdocumentum eft, quo homines c3nbsp;quibus excipiantur pcriculis, Sed huius �ci quae alia caufa eft, qu�m q*��^0�|i** Inbsp;funt, non orant. Verbum non audiunt, nec ruminant, contend eo funt�nbsp;nbsp;nbsp;I

libris habent Si legerepoftunt, Hispaulatim inferitSatan contemptuo* ^^!ilt; I deinde aut in fubitam defperationem, aut alia pericula conijeit, Qjiid � Inbsp;quum eft, uerboamiflb, quo homo contra hunchoftemfemunire dCnbsp;nbsp;nbsp;j,/'I

poftit tquot; Theologi igitur eft, afliduc difcere,afl�du� exerceri in uerbo I non tantum quia res funt maxim�, quae animo plen� includi non poH�****�nbsp;nbsp;nbsp;I

am, quia aduerfarius nofter non femel tent�t, fed afl�du�. Ergo aflidu� ucj*' j'/i* | traeumpugnandum,Siorandumeft. ItaadpopuIumChrifti 8iEcclcl*^'^j,�(, Inbsp;redemptos Sifandificatos pertinet oratio, Incrcduli enimSiimpijnono* Inbsp;FIDES PROMISSIONS SPIRITVALI� I

Genef.cap, 49, Tom. 4. fol.tjj. Deinde hocquo^notanduffl promifsiones�ifidemearum,necefl�ri� includere fidem promifsionis�^jt^lnbsp;lis.Quicun^enimuoletDeum inuocare,ilkiranecefle eftftatuereinco* ]nbsp;urn fibi placatum Si fauentem efte, Si uellc exaudire. Tametfi Louank**I 'nbsp;dodrinamimpugnantSioderunt,tamenresuera8iCertaeft, Nunquao* * � I 'nbsp;bis Deum Pattern Creatorem, qui tecondidit, qui pafeitte in pane, �i I*� Jnbsp;^omnibus mails, nifl crediderisSi ccrtusfueris,te habere cum propit****�� [is�.

Itahodie contra Papam Si ultimum furoremSatan� clamamusSiof^*^^: J politia,pace,principibus�iomnibusnecefsitatibushuiustemporis,oo��^/i)*^'nbsp;pro uerbo, fed Si pro uentre Si pane quotidiano,Sed nonpoflemusftrk^nf,,nbsp;orare, nifi crederemus Deum ei�e noftrum Pattern, uelle nos exaudir^nbsp;proprium cl��.Sic omnia recapitulantur,ut Paulus ait,in unumChriftut��^^nbsp;creaturaSiquidquid eft inc�lo Si in terra,id uniuerftim redigitur in illai� ^(igt;nbsp;8i unum Chriftum, itautftt mediator, fiue pctamus fpiritualia,fiuccorp^*\jj inbsp;Adhuncmodum loquitur Spiritus Sandus per lacob depromifs*%^,:

porali,que nulla eft^mfi accedat fides promifsion�s fpintualisJnde cn/.j in hiftorijshuiuspopuli f�pe dicttur jFiliosIfracIcIamafl�adnbsp;tame exauditos amp; hberatos effe, quia uolebantDcura placarcfecnficij^ii^^nbsp;ttonibus hoftiarum,quinetiam filiorum S�fcorporum (uoruin,quaenbsp;cultrisamp;lanceolis,donee perfunderentur fanguinc, aui alioqui u�aj]�nbsp;dun�simam,fed erant idoIatr�.amp;ScoIebantDeum cuinbus commentkij^�.nbsp;exaudiebantur* Sic Achaseratfandlifsfmus�ifrcligiofifsimusReXj^^j^jrnbsp;bat omnes fih'os Deo.i'nuocabat Deos Syriac �C nullos alios. Sed Deus n� irnbsp;bat* Sic Papa cumul�t preces amp; cultus immenfo ftudio, inceduntnud^jjjl�nbsp;tndicuntieiunia,confeftionempeccatorum,ufum Eucharifti?^:SediIu�nbsp;Deus irritatur magis,non placatur autfleditur ad ferendam opem*

Nos uerohabemuspromifsiones: Inuocameindie tribulationiSj^^jiiA audiamteJtem,Voluntatemtimentiumfefaciet.Item, Prop�eft Doni*nbsp;cantibuseuminueritatejtcm, Beatus uircui non imputauit Dornin us p pi�nbsp;neceft in ipiritu eiusdolus. His promiisionibus nitimur, connu**�nbsp;nobis reconciIiatumefle,amp;raudirenoftrosgemitusSlt;^ uota,

Papa cum totaillalerna Monachorum,nonporeft prodeuntinconfpedumDeiiaditantesmerttaamp;^ cultus fuos ficutiJ� j(

�ffidurcia operum perpetuum certamcn. fuit Prophetis cum Med;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;damnant omneseorumcultus,�i^ totum resnumtanquam

promiTsiones corporales fncludunt fi'dem promi�ionutn fpiri* ^fi �� ^ buccellam quidempanisdabit Deus.etiamadrauim ufqpdaman*nbsp;hoftibusetiam fuis3^ impqs bona qu�dam largi'rifo-ea obijciat, fed ut faueat nobis QC animo paterno nos alatnbsp;eftfides,etiam in prophanoop�r�,�iTpetitionerei carna-utapprachendam Deum Patrem, qui habet Filium, in quo fe re�nbsp;v*^^*^^r^Iigiofiusunquam fuitdifciplina falforum Prophetarum,nbsp;11nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^*- igncm,Slt;^ cremabantcharifsima uifccragt;�� frudus uentris

honorem�(^ cultum Dei,Sicutdicitur Mich�� fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primogenitS meum pro fcelere meo, fr udum uentris mei,

Prophcta : Indicabotibi o homo quid requirat � te, uti^ faceretudicium,amp;^ dih'gere mife�nbsp;Deotuo* Id uer� Idolatr� clamabantnbsp;V�gt;9u*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim ftudium 5i. ardor e� in tuendis fupcr�itio�

eft ^quot;^pledenda SC retinenda uera dodrina SC fide, Sicut hodie in Papa� h ^�gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnibus temporibusplenusefl exemplorum,

ipA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fam ferre laboreSjUigilias ,SCmacer3tiones iUas quasoh'm

'gt;h %Ph- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Academia Erfurdicnfi praeceptisprimisartium

H?*'^'lo �fopbiae ornatus eflem graduMagifterij, potuiflemibialiorumex:� ahiora ftudia progredhSed defertisparentibusnbsp;'iQ'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cucullum �Cmonaflerium,quia

efl exfidc,peccatumcfl�, sc econtra, domus,adminiflratione politiar,nbsp;oremusin fide mcdiatoris, S)(. ftatuamus oratio�nbsp;Noftristemporibusadmirandamnbsp;*��111nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oratione, S)C fide contra Papam, Qjianquamnort d�funt

Ecclefiafolainuocattoneeum uincitSCoccidit,SCexuiteum excommunicationis, etiam apud fubditos SC complicesnbsp;^^ctnaiorafaciemusjfi perfeucrauerimus in fide SC oratione,

Q�fol 2^8. Matthae.cap.6, Duo uitia in primis taxat orantiumi P^^^otorationcm efl�, fi multa y'erba prof�rant in oratione (Q,uafiinbsp;informetur de rebus noftris, uelut rerum ignarus)nbsp;1?alqmultosfandosinuocauerunt.Alijnbsp;^^^Precibus, SicMiflatoresmultas Mifl�s,multasprecesin Mi^nbsp;? Ht . obtulerunt. Item alq certis, multis,uarqs precibus,ut Rofarqs,nbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Marix,8lt; certis numeris Pater nofter, Aue Maria,PfaImorum,

^^^��^^*^^^s,Monachi, Nonnae in templis fefe penitus enecagt; itis uarictate precum, Sed SC laid intolerabiliter grauati fuerintnbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Omnes iflifueruntSCfunt Battologitant�mmultilo-

noftra ignoret, uolunt per orationcm eum ad� �pfe fciat, antequam oremus,quo fit nobis opus. Hoc uitiumnbsp;praefertiminhis (inter quos etiambonifunt) qui pmantfenonnbsp;exaudiri.

jfjs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E o R A T I o N E�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^(,,{(1

exaudiri, quia ftati'm noft fit quod pedtun Ideo urgent quafi De�� cutn fare dcbeant,eumnolTe QC uelle antequam ipfi orent,fednbsp;dum, locum, nolitfibtpraefcribf. Et hoc loco urgendumeftiUud,qfi��^j^iiJ^nbsp;done maxime opus eft fcire,fcilicet, quodeertum quidemfit,nosefle^^�^p�-�nbsp;Deum etiam nofle 6C uel�e,ante noftram oradonemjamp;Tc; Sednbsp;modus,perfona,Iocus,nonfitinipr3eftituendus.HocuuItc�mChriftus��^.pfiii''nbsp;Sic enim Pater nofter, Q�D� noiite eum docere orantes, fed certinbsp;ea fcire,fed hoc facite,expedate,fidi�e,certi eftote de eiusgratia.nbsp;fuam uoluntatem uos exaudit, fecundumfuum tempus, non fccundomy��nbsp;Secundumfuummodum,non fecundumueftrum. H�comniain j/]��nbsp;tern reifcite,non fecundum aff'edum ueftrum menfurate. Vide hi�ot*^�� p/nbsp;SC omnium Sandorum, quiexauditifunt,nonpracfcriptisfecundun*P'^nbsp;uoluntatem temporibus,modis8Clocis8Cc,

Igiturnon oratur ut Deus doceatur, fed magis ut nos moueamur nbsp;nbsp;nbsp;pu^'j

fentire quid de fit, quid petend� eft, N� oratio me me docet,quid tnihi**/ meme mouetad orandumfiC cIamandft.Etita Deusoccafion�mifetcndi�y/nbsp;per clamantem ad fe,cuiusmifercri non poteft,donee ipfe malumnbsp;ne^ clamat. Tertium uitium hie non tradat,fed Matth.zj. Vbi Phargt;�^�jnbsp;gratia, imo glo�i� quoc� �C. auaritiae caufaorauerunuHocuiiiutn�ip^y'nbsp;tilium uitium quimuldloquiopeccant.lfti plan� uertuntorationem*��nbsp;am, dum propter gl oriam SC pecuniamorant. Gentiles tarnen pro fallt;^^pfi'nbsp;bant. Hoc uitio regnant Papift� ,fed Imperatores funt pr� omnibusnbsp;impudentes hypocritac,propter fauorem�C uentrem omnia orantes

PAPISTARVM ORATIONES SIN2 FECTV ET INTELLECT?,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^1^.

Genef, cap. ao, Tom; a. foL Narratur defando Hulderico j mendicum quendam,quiquotidieproipfo oraret: Accidifle autemut^^pFnbsp;mus eius quodam die mendicum negIigeret,�CportioncmfoIitamnon�?jjp�^.nbsp;mendicum etiam intermifi�e orationem:QuiaautemHuldericusaIiq^*^jPi^inbsp;modi paflus, SC eo die periclitatus erat,interrogat mendicum,oraflet tie enbsp;fexMendicus id negat,SCadditcaufam,nihil fibi eo die ab Occonomo^��^,[)P'^^(Pnbsp;Igitur Huldericus obiurgat Oeconomum,quodfuatenacitatenbsp;intercefsione mendici, Heus inquit Oeconomus,quantiefleputasof^,^i}i�^(j,|nbsp;Pater nofter:* Huldericus eum ablegat Romam, utinterrogaret quaoW^^jnbsp;ret unum Pater nofteriRefpondit Pontifex nummo. Hiccumrideret ,f,'llt;�nbsp;mus,refpondetf�cund� Pontifex aureo aeftimare. Tertio refpondens^^^pnbsp;orbis cum omnibus fuis opibus pro uno Pater nofter, iatisfacere nonnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

H�c fie fortafle fida funt,fed profed� non fine ff uduaut fru�^ Si ergo Papiftae tarn ampla beneficia red�pofsidere uoluntgt; orare ip*�nbsp;bent, fed cum oratio requirat fidem in Chriftum ipfi autem non R**^*^jr,*�nbsp;fint, fed etiamuerbum,quo folo fides nititur,oderunt�^ perfequuunbsp;prorfus apud eos oratio efle poteft. Oratio eis tantum lingu� 13borf�quot;pf* ^nbsp;SCuociferantur in templis,fine omni intelledu,nec fuammiferiatn,o ,qiJi�ij!nbsp;fericordiam norint. Oratio autem fine intelledu, eft etiam finenbsp;notinullaeft cupido. Sic Papiftarum oratio tafdiofum opusnbsp;labor eft, qui ne quidem obulum ualetin oculis Dei, im� eft ^b^unu^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

dem fine f�de funt,SCDeo honoremfuum non tribuunt,qgt; gratis igno*�^3t��*,�fi� pter Chriftum dare uelit,quibus indigemus. Hoc nullus MonachUnbsp;tarnen tegunt impietatemfuamiftofalloop�reulo, quodEccIefianianbsp;in templis uociferari, SC quod Pontificis autorita te liberati fint ab oranbsp;t�m obftridi ad legendos Pfalmos : Sicutindecretis fententiah�c^ �nbsp;lebris: Nullam attentionem efl� neceflariam nifi uerborum.

pcti'tores quis non exccraretur lt;; Tefnpla /gitur ipforum �'��1110^ �^�3boii,amp;debebant decupiofpolian pr�bendjsfuis.Qiiiapr�nbsp;�ione fanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Suntenim fmcfidc,�C qu� orant non inten/giinr.Deinde ex oras

^onachifiC Canonici fuas orationesiantifaciant, ureasenam fceleratius dtci potcft. Ifti autcmuerioratoresfunr,quihabcncnbsp;�cut Abraham j nec dubitant fe efie fih'osgran�,quiauocatiSC� Spiritunbsp;ac imbuti agninone Chrifti,per quem fadlt;nbsp;nobis, fed ex c�lo contingir^necellenbsp;f'Columnsorare.Nificnimcredamus nosplacere Deo,quOmodo denbsp;S�spP�^�quot;ius cogitare, quod Deo grata fit ? Qjii autem de eo dubitar,ficutnbsp;Ttff pJdubitarc neccfie eft, fruftra orabi'tContr� qui crcdunt fenbsp;�o gcabaefle,etiam ciimaliud ag�t,fineintermifsioneorant.Eftnbsp;tef^*^�^�^�cisincnarrabilis, qui non quiefcit nec Sabbaririfat, fed replet ounbsp;nodcsclamoribusjim�etiamipfum c�lum. Hosgemitusnbsp;?�^ra^*'�'^^*^cnr;Igitur palam nos accufant.qu�d nihil oremus. Se aut� glor�nbsp;\J^^^gt;^�olt;5�esorarc.Cum quid liera oratio fit nefciant^acmult�minus quidnbsp;t 0 ��caciat,amp;: qu�mfi'teff�cax, �Ctam�demcritoorationismulta bJatcranr�nbsp;j\^��^adiierba attinetjorantnobifcumorationem Dominicam,quid autemnbsp;nec intelligunt,nefciunt quid fit Del nomen,nefciuntquomo*nbsp;qciodfitregnum Dci. Etquomodo uer� orare pof��nCnbsp;^��11 r ^^f��^^nc)minisipfius jSCproaduenturcgni ipfius,c�m nomen Dei,nbsp;?�t�(j ciodrinam blafphemenr,ԣ^Ecclefi'amperfequantur� Nosautemnbsp;^^��^'��*^^^^^�S�c*�gt;cispericula,qu� Satan Ecclefi� ftruit,�C uide-0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mundo habet, Igitur uero affedu clama,

nomen tuumjioc fcft,dafan�os �d piosdodores in Ecdeiia, ^'''n^^^�^^^umpatefaciunt mundo, quod fis mifcn'cors, �C propter fili'um tuumnbsp;uitarn �tei nam donate uelis,utom�'nbsp;�j^^�3^j�^'sinmifericordia tua confidant,te inuocent.te prxdiccnt,tibigratJlt;nbsp;^��ucenimeftfandificare nomenDei-Veniat regnum tuurn,hoccft,nbsp;^^^^ndum.qui nos gubernet,�lt;feruanos,nerelabamurinregnumnbsp;C^(iith^^**'^^��^nm,fidem,cult�Deiomnemconaturabolere �Cc, Sicc�mora-Propheta�jfeu Prophetarum filq �C. difcipuli,nec opus eft uc

^^�^^^��osdocere poflumus,ac nos inter nos precibusadiuuare. Qiii e=s f�copJi^C� nomen eftomnibusChriftianis,amp;qui hocncgaf,cfianbsp;^^*^�-^��^cierboinftitutumen�:Saltcm haecdifferentiacft,c|uodaliinbsp;habent,alq minusp!en�,8C fienim non tam copiofuseft innbsp;f %h, P tarnen profua parte etiam in me eft:Igitur �C doceo uerbum Der,nbsp;S^odfi Abraham maiorem Spiritus menfuramhabuiutamennbsp;f� �'rufl ^^*?�PQ�n^�nim,nonhabuit aliumDominumSCDeum,

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Abrahaeexcmplofuam auaritiamSCrapinasde-

Intemplo fine affedlu amp;intcllelt;ftu recitare Pfak blicio, abftinere � carnibus, fed non � pifcibusamp;^ uino.H�c iudicancnbsp;�ds opibus,8C tam lautis praebendis.

^^nenf. folio. 450, lefai. cap. 6^4. Quoniam Abraham non Lbonus locus contra inuocationem Sandorum. Nihil enim glofi,nbsp;nefciuit nos, fcilicet c�m uiueret, Im� credidit Abra-fidem fciuit fe hab�urum pcftentatem. Hic dilputant fchola-

$40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ORATION E,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

tici an SandinoftfasraiTerias uideanu Scriptura autcm dkit quod Scimus igitur nos, 8^ fenrire debemus , qu�d fine nobi's mortui�nbsp;do autem Deo uiuat, nihil ad nos, neep cnim ilia per uerbum nobis jj, �nbsp;Et Gtis eft nofle, qu�d fint nobismortiit.Non ergo � nobisfuntinuoc3.^^pjinbsp;cum refugium eft non ad Sandos, pr�fertim mortuos,fed ad Deum,^!^^^nbsp;ab �ternoJIIi ut maxime Patres fuerunt, tarnen iam ceflarunt patres elnbsp;, PRO PAPISTIS QVATSNVSnbsp;O R A N D V M.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

fol�m non admittit,i^d crudeliter odit amp;: damnat, Nee fol�m nulHc�� abufus,quantumuismanifefti,fed excogitantur quotidie nouinbsp;tur impietas, Hic quid facias f Ea fpc docuimus,ut emendarentur,quoi*nbsp;eramus pro fucceffu ucrbi, dC contra Satan� mendacia,Sed impijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jr

to nos docemus diligentiusSC oramus ftudiofius, tant� fiunt deterio�^^qji^ conantur, moliuntur omnia, qu� uiden.uraddolt;Srina=noftr�n,Kriwm,jHnbsp;tri� propagationem pertmere. Num igitur orabimus,utfintfehces, linbsp;quietemab hoftibus ? Vtnullisarceantur p�nis, c�m certum fit,nbsp;abufuros ad Dei contumeliam,8C pace3ddeIendasEccIefias,qua:fai�^'�d'',nbsp;nam ueros cultus retinent � Quinpotiusoremus profandificat�n�nbsp;Dei, H�c oratio fie demum exaudiri cognofeitur, c�m Dominusnbsp;pietatis patronos, �C omni genere calamitatum eos coercet,ne poffintb^nbsp;re^quodtantoftudio ftatuerunt,

Ita quo(� confideratione peccati exeufari Prop he ta potefta ra fartdificationis nominis Dei, qu�m falutisfuipopuli. Velletnbsp;populum, fed cum hoc non pofsitfieri, nifi cum perp�tua nominisnbsp;mia,fiquidem nolunt emendari uerbo ,mauult perire populum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ditiofum Core 8C focios eius. Et leremias prohibetur orare pro PoP�;� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

nes dicit, efle peccatum ad mortem,pro quo non fit orandum, Hicfiq^ manet Spiritus Sandus, quieft fpiritus dilctftionis Vbi manetnbsp;enim nobis refpondent hodie fedarum patroni. ReipondeturtPeccat'^^jf-',.nbsp;dieftjUtcharitatemomnemexcIudat, Namprima cura nobis debet^nbsp;Dei,pofterior falutisaliorumj Horumalterumcum intercidere neceH^nbsp;Papa, pereant impq Magiftratus,pereantimpiorum dograatump^^Zviiii*^nbsp;totus mundus,8CfaIuetur Deo fuaGloria,fuumuerbum,fua Ecclc�* �nbsp;tus,AMEN,

Gene/l P�nitentia compIediturterroresconfcienti3e,Stffidcm,hoceftjj^j^,)^ij,; Tom.4,foi, ftumfubuenire peccatori,uicino defperationi,0Cfide tarnenfecr^^pr^iinbsp;250.c4p.;o. manti: Miferere met Deus propterChriftum ,inquemconfido P^nbsp;Quod fitnhaefide perfeueras,cert�faluaberis, SedfentiesfimuIbo^^ji^fiii'Jj,,nbsp;dam legis, natur�, confuetudinis, totiusdenie� mundi repugnantisPnbsp;falutis, ideonon paraturea noftris uiribus,non eft acquifita fides,fednbsp;donum Dei eft,non ex uobis.

T E N T I AE, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

4j.Tom.4. Si�c nos docemus fidem �� ueram Chriftianifmi rationeni, i.p4rs chri m�m erudiatur lege ad cognitionem fui, ut difeat orare cumnbsp;fiiMi�nie� nes peccauerunt8C egent gloria Dei, Item, Non eft;iuftus Vnbsp;pr^edicatio non eft tntclligens, non eft requirens Deum 3 Omnes dcclinad^nbsp;panitentine.

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE POE NITE N TI A.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54t

Sic contrario modo abfterrem�s homines � merito autem homine per Legem amp; rcda�to in fui co.nbsp;eftp�nitens ( Vera enimpoenitentiaincipit�ti-^��^��^�^*

?.c�J��quot;P��' � peccatis liberari. Tum demum red� intelligit quid Paulus \i^ƫicir,Hominem elfe feruum 8f captiuumpeccati Item, Deum omnianbsp;knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Totummundum rcum elle coram Dco,amp;c. Ibi vider

^^*^^ologiamefreSophiftarumTheologiamdemeritocongrui amp;i condi J b� ^'�^^Q^^^P�patum.

quot;'quot;�'�iquot;?quot;�'�* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�� P��ft 7r

� Sc 8i. Saluatoris. Ibi tum tempefti uc venir fal utare verbum Euan, fidesontur b''t^^ccanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�) remittunturtibipeccata. Crede in lelum Chriftum apphcans

^fis e '^^'^�^crucifixum, amp;c. Si lentis pcccata, noli eain teafpicere,fedme-/zZgt;Z�zew� P�f translata elfe in Chriftum, cuius liuorestel�naiicrunr,amp;c. Ela. 55.

Ǔ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

fvita �terna, non propter�noftra m�rita amp; opera, fed proterFi. ri^tim apprehendimus�. Quare nos quoquefacimusqualitatemamp;nbsp;corde, non charitatem, vt Sophift�,led Fidem* Sic tarnen,nbsp;5^(1?�ft fpe�let amp;c appr�hend�t qu�m Chriftum Saluatorem. Ibi autemnbsp;Hoc ignorantesSophift�jfece.

definitiu� non cft Legislator, fed propiciator amp; Saluator* oper� amp; m�rita congrui amp; condi-PottiilTetenimper vnicamguttulamSanguinisfatis.nbsp;Mundi. lam autem copios� fatisfecit. Ebr. 9. Perpropri.

5. luftil�cati gratis per l)� Wci^j per redemptionem, qu� eftin ChrilloIcfu,quempropofuitDeusnbsp;P^*- in Sanguine ipfius. Sic. Ideo magna res cft fide appre-^riftutn^ portantempeccata mundi,Eaque fola reputatui ad iufticiam,

fjl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

erum efi Deum amp; proximumjnuoca.gratias age, pr�dica, lauda,confitere; ;nbsp;r �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� ce �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� �� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' P knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pdemtra-

�iQ ^^iin^^^^^^^�tnproximo,racomciumtuum. H�c vereluntbonaopera, ^g�da. gratis habemusremiLnbsp;Qpidquidpofteacrucis amp; paftionumfercn.

�*'� P^c^ ' EemilTo cnim peccato amp;confcientialiberataabonereamp; �tr ^Ul ^^^bChriftianus omnia facile ferre poteft. Quia intus omnia funtfua.nbsp;volensfacit amp; patitur. Quando autem homoinpro-^^tneedit, quidquid facit amp; patitur, graue amp;moleftum ci eft, quia inui-

Timere Deum propter peccata admiffajdolererxioeZ ca. deemendandavita. H�ceftvnapars. 3. Tom.^.nbsp;veni� propter mifericordiam Dei,quamoftendit in filio lenenf.fol.nbsp;, P^^^'^�5^^^�^�^^^x^^^^tto,vtfieret vidimapro peccatis totiusmun ^*^3�nbsp;gratilfimus. Deledaturenimprimohumilitate, Deindenbsp;ticiabonitatis per Filium concepta.

54X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEPOENITENTTA.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j-jHJ

�xloei ca. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deverap�nitcntiadiximusincoarieam�bagnitionepcc�it�,^'�*�

y Tom. turac�m ver�nos arripit, aliud nihil poteft, qu�m terrere,anxios redded, �nbsp;nbsp;nbsp;19Ji' fperationem adigeie. Abfolui autcrn fidein Chriftum, in quo Deusif [yii-

nignunracplacatum oftcnditjfiquidem pereum expiari omniumpccc^W H�c fingulis pr�ftarc fatis eft, nee Deus quidquam aliud � nobis requirif' anbsp;pauoresilli odium pcccati inftillant, amp; alTerunt ftudiumemendation*^�^}-quamfaculratemnonpr�ftant. EacnimperSpiritumSandumconiertii �nbsp;de in Chriftum iuftificamurj hoc eft,peccata nobis non imputantur.

J Ixloelca. Conuertimini ad me, hoc eft,nolitemihiobuerteretergum,ci*'^^^ijlt;��nbsp;2.Tom.4. aduos, aufcultate mihi,idqueextotocordeveftro,neautfitfimulatar�ynbsp;79�' aut non i ntegra. Vult enim Deus totum cor, non vult timeri, nonnbsp;urn Deum, ficut Chriftus quoquedicit: Nemopoteftduobus

'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vfitatum autem hoc inter nos eft,c�m audimusi n verbo quid nobis

vt tarnen hadenus (eruatos cultus, ac vfttatos mores non prorfusJii�'quot;'! damnemus. Dicitigiturin toto corde ad meconuertimini,vtfamni�j.^nbsp;tendentes verbo, nufquam ab eo dcfledamus. Hoc prim�m eftvtnbsp;damns. Quid autem tradit verbum ? qu�m oftenditplacandiDei'''�^'^^j;��^nbsp;iunio, infletu, amp; inludu conuertimini adme,amp;{cindirenon vefte^rnbsp;veftra. H�cprimaparscftp�nitenti�quamProphet�tiadunt.

Notusautcmiud�ofummoseft, veftes fcindentiumac beers bus aduerfus: Sic Annas indicaturus dolorem, quem ex Chriftinbsp;iudicabat, voce acceperat, veftem rumpit. Acmultaaliain veteriTfl jif/nbsp;fimilia exempla funt. Difcrte autem dicitIoel,Non veftesfedcordaf'* ,^1/nbsp;gnifitans vclle fe, vt ferius fit dolor, non fimulatus. Nam hominesetfinbsp;tatibus dolent, tarnen non dolent feri�. Serius enim amp; verusdolor, adnbsp;pheta hortatur,non eft querulari de incommodis,qu�patimur, ��'/�Xinbsp;commodorum infpicere, peccata fcihcct, de ijs dolere,ea emendate,alt;^P piii*(nbsp;admittcre, Is demum verus dolor, amp; verum p�nitenti� initium eft- ?nbsp;mulicr, maritus adulter, pr�ter ignominiam etiam fentiuntmaledivnbsp;inopiam,dchis dolere nihil noui eft. Eft enim h�cveteris bomiP^^�L^nbsp;vtamet, de fuis malts vtdoleatamp;qu�ratur, etiamficaulammali nond^^nbsp;autexecrctur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Dolor au tem,de quo Spiritus Sandus hic concionatur, eft non fenfil p�n�, fed fenfu peccati, quod per adulterium Deum oftenderis, �Inbsp;ieceristeiniramamp;damnationem. Hicfenlus ciim vere occupaui^^nbsp;demum f�quitur quod vulgo vocantbonumpropofitum. Nonnbsp;f^^j^j'jj'^pliusoccafionesprohibitarum libidinum,animusetiamadnbsp;riti peccati cohorefeet, amp;abhorrebitatanta foeditate. HicdolorSpgt;'^�^yiP'^nbsp;opus eft, qui perverbum Legis ad huncmodum animos terrer,nbsp;ft�docentjOpus hominis, quod,quoties �bet ,pr�ftari �nobispoteft?nbsp;verboadhunc modumperSpiritumSanlt;ftumexcitenturanimi,Abs^^^^^ilt;nbsp;v�tus homo femper antiquum obtinet,amp;dele(ftaturpeccatis,fe�latiifnbsp;peccatorum,amp;potiusijs,tanquamrebcn�amp; foelicitcrgcfta,gaudet,b*nbsp;cft. C�m peftilitas, autannon�caritasincidit,dolereamp;conqueri,^ [,j5 �nbsp;quifque eft, qui de horum malorum fontibus feri� cogiter, ac admoni^ j/nbsp;mitatibuspeccaredef�natjcmcndcc vitam, minuat auaiitiam, luxuni)

, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E P OE N I T E N T I A.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^41

��invocatione? amp;c. nbsp;nbsp;Siclud�i quoquedolebantdeincommodis^qureho-

^'sacnoxi� befti� inuexerant, fed non dolebanr de idolatria, de verbi amp; Pfophe-^ffl eontemptu, �i alijspeccatis.,qu�tantas calamitares concitarant. lubec ^f^i^rperProphetam Deuscordalcindi, non veftcSjhoceftjiubetvtieri�depec-j^'sadmilTisdoleant. Idenim ciim fit, feqnitur feriavir�emendatio,audiuntnbsp;.'�iamp;ample�tunrur verbum, nonfequunturamplius vel cupiditates, velftu-^�jgituriacent idolatria, falli cultus, fiducia in propriaopera,amp; totum illudnbsp;^^torum agmen, quod impietasfecum trahit.

�PtosDeus, ac meminitquoque ieiunij, non fbl�m quod orandum, led quod indicium etiam eft animi fend perturbati. Si..nbsp;Peccatrix Luc� 7. Prouoluta ad pedesnbsp;Lachrymas eius Chriftus,amp;iubetvrlito^nbsp;eieflepcccata, Talem fletum h�cquoqueProphe.

^doU^?^f^itentiaenimhocprimumeft,agnofcerepeccatum ,feri� perrurbari �Hieijj ^peccatisadmiflis. Hanccontritionemfequuntutdeindeceitifru��us,^'��^�''^'^�quot;nbsp;vehemenspcccati odium. Sed etfi necel�ariah�c lunt

WiQjj� ^^enadiufticiamfatisfunt, nec,vtSophift�dilpurarunt, merenturre.^,^^�^ *.^Peccatorum. Fideenim in Chriftumopuseft,eafola,quia mifericor,nbsp;reiniflionem peccatorum impetrat,amp; abfoluitp�nitenti'am,

exhortatio,quamfi '^xlodc�. conf�ras, videbisin f�difl�mum monfttura transtonra.^^^*�^''- d--tj^%(?^��quot;*-rinam. lubetProphetaadDominumconuerti ex toto corde, hoc'*� �nbsp;*�gt;tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dolercde peccatis,deinde niti boni,

V^�'un3qne autem fallum eft. De. confeirionis,hoceft, vtCatalogum peccatorum te.

fj. '^sminiftro Ecclefi�. Statuitautem confeftionem quoque meritori. fcilicetjcumcertanbsp;H�cquia fempercumvitiofunt, ncc vnquam in eis acquief.nbsp;u�^at/^^^i^poteft,re�t� mare appellatur, quodfemelingrel�usportum nun.nbsp;Nihil monftrum hoc docct dcPauore,quemexcitatinanirnisnbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hei, amp;nosin iudicio Dei aceufat. Nihil docetdef�de,

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;metu ir� Dei, lolaerigit. Siautem deoperibusfatifadionum,

) SXaf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidemum apparebit Satan�dolus. Alius certisdiebus

J C'l4iK*^^�^^^''^a�^certumnumerumpr�cationum non intclle�taium. Inue_ ilt; r^g^�^ahonibus, adoratione ftatuarum, amp; alijs nugis fe veniam pecca,nbsp;iH ^�^^^asfperent. H�cigiturperturbatiofan�doetrin�,im�euerfiOjnbsp;�lagna amp; digna caufa fuit, vt nos � Pontifice fepararemus ? amp;c.

� '^\^^^��PontificisEcclefiadep�nitentiadoa:rinafit,notumeft. Concio_ ^^Hofea '^ontritioneamp;atritione,quainfibiquifquef�ngerepoteft. Non enim H-T-Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-J- T�o�wo. zL,

Tarnzfew-iudicant hunc Spiritus Saudi motum efle, quempcr verbum Legis tiisdo�iri- bus excit�t. Hane fequi voluut auricularem confeirionem, eoriironbsp;nainTa-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tandem fatisfadioimponitur,qu�certoruniOF

neracontinet. H�cipfisp�nitentiam abfoluunt. Non ftatuuntl�poi^ folutio, qu� non Chrifti folius, ledSandorumquoquemeritisnitiW�'?*'^nbsp;le remiflionem peccatorum haberc.

Nihil autem nccelTe cft,confutareh�c accuratiuSjtantum na,pr�fentcm Prophet� locum comparemus, amp; patebat long�lateqa^^' Unbsp;ticisScripturisPap�dodrinam dchocarticulodil�idcre. Nampiini^��^P jjc,nbsp;ra, qui fintquibusconcionaturHol�a, nempef�dildolatr�jquipofteiiOSjf,nbsp;cefle eft, vbi femel � vera via deflexeris) varijs peccatis amp; criminibu^'^f^po,nbsp;runt. Aclocuplctiflimum teftimonium, peccatorum funt horribilcsp�*^�ijj,nbsp;pulolfraelinflid�. Hos habet difcipulosPropheta. At nuncineoeft,��'^nbsp;los i ra Dei amp; p�nis peccatorum horribilibus crigatjac viam placandiD^�/nbsp;IcQDcncl� rcmiflionis pccc^toniin oUcucIh�*

Q�is autem tam eft ftolidusamp; vecors, qui nonputetinl�fnilisfg Prophetam Dodorem fibi l�quendum elTepotius,qu�mPontificesnbsp;Non autem iubetProphetaaccedcre Sacerdoteni Jbiclamin aureinnbsp;delida. ConueitiadDominura,amp;osaperireiubet,acveniam pccc^^^.nbsp;pofccre. H�coratioprim�mhabet confeflionempeccati,nonqu�o''^nbsp;inincm,l�dqu� ad Dominum fine Hypocrifi,amp;ex vero corde fit.nbsp;rat proponenda Ecclefi� amp; commendanda, tanquam necelTaria adP^^�rnbsp;remiflionem,quanquamremilfionem peccatorum non mcretur,ficut�^nbsp;Cow/pj5�zo.Hypocriticafuaconfefl�oncfals�pr�dicant. SicDauiddefeprofitetur,P ijjfJnbsp;meum tibi notum faciam, 8c iniquitatem meam non tegam. Dixie*�nbsp;transgreflioncs mcas, Ibitumremififti iniquitatem peccatimei. -tXnbsp;remias, amp; alij Prophet� ctiam orationibus fuis, confeflionem peccarinbsp;Porto confeflio h�c non lol�m certorum delidorum, feu criminumnbsp;pleditur totum natur� vitium ,Qu�d etfi non polluti fimus externisflag'nbsp;quidam, tarnen nihil boni in nobis fit, ficut Dauid confitetur Pfalm. 5�* Jnbsp;li pcccaui, vel vtlententiam clarius reddam, coram te nihil fum qu�mpc^nbsp;malum coram te facio. H�cconfelffio vera eft humiliatio,amp;magngt;^jtj��'nbsp;commendatgratiam,amp;milericordiamDei, quodl�c vitiatos, corrupte^�nbsp;ditos peccato non abijcit,fed miferetur eorum, amp; ignofeit cis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

�P�n�ten- Meminerimusigitur,p�nitentiamveramincipercabagnitionevegt;^i�j tiavera. feflionepeccati, Neque autem h�c poteft exiliere line ingenti dolore.

nim mens intuetur voluntatem Dei, 8c �ternas peccati p�nas,hoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j

oculos habet, leri� commouetur, amp; non tantum dolet de admifl�s pecc^t tiampeccatumvcr�incipitodifle. Huncmotum finecontritionemu^^nbsp;Contritio nem dicas, non llatucmus cum Sophillis elfe motum hominis,fed Sph�^. j jC*;nbsp;y�45�m(?opusell. Natura enim dellitutajSpirituSan�lo,non oditpeccatum?�nbsp;feccati. Nondoletdcpecccato,fedgaudetpcccatis,amp;occafionibuspeccatumfnbsp;fatiari. SpiritusSandusigiturc�mperp�nitentiamrefingit homine �nbsp;los motusinferit atiimis, vr videant peccati f�ditatem, vtcogitent denbsp;iraDei,hascogitationeslequiturodiumpeccati,amp;ardens defiderium�e yHnbsp;ri�. Etfi autem nonnunquamipfcfenfus p�narum animos common qr

verum vt ita dicam inftrumentum'Spiritus San quo Deus oftendit amp; irafci fe pcccato, amp;tumtcmporalibusjnbsp;^��iSb*^^*^P�^*^^5peccatores{ubic�turum. Hancquafiflammamdiuiniiudicijjnbsp;^f'ti(;j�'?�^^sSan6lus per verbum in corda immittit, turn fequuntur non hypo^nbsp;motus, dolor de peccatOj confeflio pcccatij amp;propofitumnbsp;* fugiendi porro peccati.

\j^^^^P��cquoqueSophiftarum deliria amp;impias opin�oncs fuge, Sratuunt mereri remiflionem peccatorum. Nosdicimusneceflariumnbsp;peccatorum,fed meritum omne excludimus. Illud e_nbsp;*^0^noftrum,fedChriftieft. Inchoata igitur p�nitentia eftnbsp;Mof'^'^f^^�^^speccata, amp;deijsferi�dolemus, TumatitemabforuiturjCiimJnnbsp;?�^^^cccditfiduciamifericordi�,amp;animi vtProphetah-cdocet,conuer.^nbsp;expolcunt veniampeccatorum. De hac fide Pontificis Scbol^ panitennbsp;docent,qu� cap�utp�nitcnti�eft. Si remiflionem peccatorumlolanbsp;fiducia, etiamopuseftSpiritusSan(fti,non.noftrum. Nani na-'quot;'^jVnd Deo,c�m videt ab eoimmittip�nas,nccpoteft Iperarcindef�lu.nbsp;noftr�adfe�lumSpiritusSandus,nbsp;Euangelij non corrigit lol�m, fedprorfus tollit, amp; inftillatanimis fi_nbsp;^^^'dcoi�di�. OftcnditenimDcum, etfipeccatumodit, tarnen non'eonbsp;mundo don�uitF�liumfu-^'�itpcreumcredereremiflionempeccatorumamp;v�tam�ternarn,

(I K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

^�^iin?^''^^�^^^fi^sPatris voluntatem c�m animi SpirituSan�loperverbum aE. �Mer�jj^^*^^ur,in ipfis doloribus concipiunt fpem, amp; tanquam in vmbra mortisnbsp;'^Utppnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vit�. �tfienim peccataterrent, tarnen ideo non dcfperant,quia vi-

incomparabile,SanguincmFilij Dei, mortem quoq;, *^nio^^^^^P^^^^fi5ftatuunt, tarnen acquiefeunt in mifcricordiaDei,quinonnbsp;^'\o'^^'?^�^P^^c^^oris,{edvultvtconuertaturamp;viuat. Atque ideo non peper.nbsp;^n^f�^^'^itoFilio fuo,fed d�dit eum vfque ad mortem crucis, vtipfius plagis nosnbsp;-^d hune modum abfoluitur p�nitentia, cuiuspofteacerti proue.nbsp;vt infra monebimus.

oratioProphet� clar�oftendit. Qui enim os luum ad De H� 5lt;xdicitleua,feu toile,leu remitte.omnem iniquitatem fateor,hunc dii.nbsp;Deivoluntatebona ? Hanc igitur vo�amus, fidem feu fiduciamnbsp;nDnititur,amp;folaremiflionem peccatorum acci.nbsp;^��^^^dicitjPurificatcorda. Imputaenimcordafunt,qu��pcccatisnbsp;B^^^defecata. Sequitur autem fiiniquitas remittitur, luftitiamcfle gra.nbsp;'*Untnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eontingere perautpropter opera noftra, fic�tPapift� ctiam impie

^C'^fi^urPropheta mircfignificanti verbo (Koltifaaon.) fignificat 'c^ P^5cato, ficut baiulantesleuantur onere. Nec dubium eft hac ipla vo_nbsp;vocauit Agnum tollentcm peccata mundi. Lanbsp;�rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Beati quorum remilfie

^Pfifta oftendit, qui docetChriftum effe vidimam portantem, amp;in Hocc�m cordaver�ftatuunt, SiDeumideopla.nbsp;�'jpr.tjjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vera fides eft . Spiritus Sandi opus feu donum, quod per Euan.

^4^', nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE POEN IT EN TI A.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

H�cfortuinmcntem Le�lori,lacrarain rerumimpcrito veniet, OS� po flit mens � Deo fperare remiflionem pcccatorumjCumDcuspeccatag*^ �nbsp;punirefoleat, ficutexemplum regniIfraeloftendit ? Scdmemineritvcr^i^jjjji.nbsp;cati p�nam non eflecalamitates has corporales, fed mortem �ternam. ({gt;nbsp;turp�nacorporalis in nosincumbit,tarnen fpes de remifl�one�ternxp^^^juftnbsp;tinenda firmiter eft, amp; pro ea orandum. Oftenditautem Deusmiflo�* �nbsp;quanquamcalamitatibus certispcccatores vifitaturus fit, tarnen libenter� jjj,nbsp;p�nasrcmifliirum ijsqui filium apprehendunt fide, amp; ei meritonbsp;que pi j hac fpe, quod vera amp; �terna p�na peccati reinifla fit per FiliumD^^ ^iilinbsp;lolantur , amp; vincunt diflicultatcs omnes huius vit� , quarura peccatui�'*

H�c de prima huius pr�catiuncul� parte neceflaria vilafunt,fl�^*^/� neremus, Nunc rcliqua quoque videbi mus. Non fatis cft Prophetsnbsp;nbsp;nbsp;jji/

pro remiflione pcccatorum, ac ver� �tern� p�n�oretpopulus,a�� (,({1' particulam, amp;iubetvtorentetiamdonaribonum. H'c prim�ranbsp;uct vocabulum (TOB)non accipi codem modo, Alicubifignificatbeit [J-nemcorporalcmvtPfalm. Animaeiusinbonocommorabitur-Bonum non eritimpio, Genef. 4^. Dabo vobison�nebonuintcrr�^ y*nbsp;Deut. 6. Domusplcnasomnibono. Nonnunquam vlurpatui pt'tgt;�^��^ qnbsp;noscommuniterbonumfeuredumetiamcoramDeodicimus,vtnbsp;facicsrc�lum amp;bonumin oculisDomini. Itaf�pcin Sacrisliterisnbsp;nusproiufto,vtEccle. Omnia geruntur, acfi omnium idemcfl^^.ynbsp;iufto amp; impio,bono acmundo amp; polluto,facrificanti,amp; non facrif�cantbnbsp;pcccatori. SicChriftusin Euangelioinquit, Nemo efl bonus nifiD^^^*

Qu�d igitur Propheta hoc in loco dicit, Et dona, quod bonum ciff�m� comparo cum proxima particula. Toilepcccatum,quod'nbsp;donabonum, hoc eft,SpiritumSan�tum,qui fandificetnos.nbsp;pr�teritum condonari fatis non eft, opus eft Spiritu Sanifto, quinbsp;gatnos, nevidi � Satanaamp; carne relabamurin defideria carnis.nbsp;cum hoc hofte nobis pugna cft,idfummo ftudioagenti,vtnosrctrah^nbsp;regnum, amp;pcrinobedientiamcxregno Chriftieijciat. HocIgiturnbsp;Ndua obe-diopuseft vtnonfol�mperfidem in Chnftum,nosSandificer, Sinbsp;dientia.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fedetiam vt exciter ad veramobedientiam,vtcontrapeccatumamp;lt;:^ p/^

gnemus,refiftentesconcupifccnti�, amp;c. In Ebr�o cft verbum cipcrefer�exponunt. Eft autem idem verbum, quodcft in Pfalm.nbsp;pifti donapro hominibus. Id Paulus vertit ficut nos, d�ditdona h�nbsp;Donandi autem verbo ideo volui vti, vt hic quoque gratuiti bcneficijnbsp;turLedor.

Nihil neigiturfuntopera�nquics ? Ann�nhisquoqucinpoegt;^�^^jj,^^jjJ drinalocusaliquis eft ? Rcfpondeo. Hadenusde rcmiflionepeccato*^^jf!f))j;,nbsp;nationc SpiritusSandi diximus. H�c prorlus gratuita, SiC non noftPnbsp;fimpliciterinexhauft� bonitatis amp;. mifericordi�Deifunt. Itaquenbsp;miflione peccatorum loquimur, de noftrisoperibus racemus, qu� fl*�nbsp;ritu Sando fiunt, etiamfi ciuiliter nonmalafunt,tamenbonadici***� �nbsp;needebent,propterimpurum cor, exquoproficifeuntur. C�maut^^^jFXnbsp;remiflionem peccatorum, amp; vn�SpiritumSandumaccepimus,nbsp;puro fonte, etiampuraacDeo ben�placitaoperafequuntur,

T' D E P OE N IT E N T I A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;547

ctiam San�lorum obedientiapcnituspura noneft, tarnen pro, in Chriftum Deo placet amp; grata eft.

^i(]i^J,^'^^h�coperavocanturfru�:usp�nitenti�. Interqu� primo loco hoc hie commemorat, quod lingu� foluuntur in laudem Dei,nbsp;ps? J?niiferi hominespoflumusaliud,qu�m vttantam bonitatem pr�dice,nbsp;11�. C^id rctribuam Domino, pro omnibus benefieijs eius ?nbsp;accipiam, hoc eft, fuftinebo patienter quicquid accidet, amp; nonbsp;pcvo(''^'�^�i*^nocabo. Vota mea reddam Domino, coram omni populo eius.nbsp;�10 p^�^^cnominisDcipr�dicatioquidfunt ? Nimirumh�chumilis con_nbsp;filiusancill� tu�. Tunbsp;K%o n^ca. Ideo facrificabo tibi facrificium gratiarum adionis,amp; pr�.nbsp;Domini. SicutautemDauidhanc pr�dicationem beneficiorumnbsp;. ItaHofcanofterbclliflimcdicit.-Vituloslibrorum noftro,nbsp;Hypocrir�c�mputant fefummumcultumDeopr�ftare,nbsp;Copnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vel vituloSjf�dver��'Aayafiftccultus eft. Deus hoc modo

intelligi Sc pr�dicari fuam milcricordiam, hoc vult nos niti amp; Hic eft rationalis cultus, qui non fingi poteft abHypocritis,Lnbsp;ver�placet, Hypocritica ifta facrificia fine hoc cultu Deo non placent.

^O�j^^^^'^nemodum confertcultus Legis, c�m cultibus noui Teftamenti, hos �itb�^'^g^^tosefle, proficilcunturenimex fide in filium Dei, Illosautem often,nbsp;L^hatj-^^'^pi^ccrc. Siquidem fiuntabHypocritis,qui non Ibl�m imputa cor_nbsp;�'lUt'^^�^^^^ti^nilaudera iuftiti� amp; meriti fibi volunt � Deo tribui. Nonib-iiindat cultus noui Teftamenti Propheta, amp; pr�fert cultibus Legis, fednbsp;' ^ilc?�?^i�^^nturum,vtperChriftum,quiremiffioncm peccatorum credentLnbsp;legale vn�c�mf�crificijsintotumaboleatur. Namnbsp;confiftebat in tribu, H�c autem cum dicit, Oft�remus vitu,nbsp;hoc perfonarum difcrimenfublatumiri,amp;foreSacerdo-qui ex tribu Leui natifunt,fcdquiinChriftumcredunt, amp;

tifex^S^ndigiturhabentfacrificium ? Non opusoperatum mifT�jquc^Pon-!^cogt; ^^vnd�turb� fu�vult elTe proprium.^ Quod cnim ad remiuionem funt fideles,contenu facrificio Chiifti, Eum lolnm agno,nbsp;fifL ^^^�^^otem,quiveraoblationeconfummauitomnesSandos. Ipfi autemnbsp;:a?��hngratiarumalt;�ioncm,ficut Propheta hic eleganter dicit: Tauroslabio-\(*^'^�''^'^�-^omcnDomini,pr�dicanteiusmifericordiam, annunciantmor.nbsp;'^^Sacerdotis,amp;eiusfacrificiumcommendantpubliceomnibus. .

L S�ntautemhiSacerdotesaltHsimi,non� Pontificibus, q�am^Pontifices Et tarnen non fol�m contemnuntur abnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;con.

'ingunt3 fed ctiam damnantur proH�rcucis, tumeliarum amp; fuppliciorum ^^hciu �nbsp;hunc p�nitenti� frudum fcquun.nbsp;tur ctiam alij,amp;c.

ExTra.^!.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hocloco miniftcrium vcrbi, feu verba in vocale ornatur.

petit, manifeft� f�gnif�cat verbum ad confolandosaniroo^^^^^^ 400nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�^jg id per fratrein aflferatur, fiueSpiritus verbum olim auditUf^* Rit

rat. Ergo pugnat hic verfus, primo contra omnes, qui oderuntaut neglig�^^^JJ bum externum, amp; rapiuntur fuis ociofis amp; inanibus Ipeciilationibiis.nbsp;etiam contra eos pugnat, qui perturbati angoribus animi, verbum nolun^^^ptinbsp;tere, fed aut increduli funt, aut � vcrbo fugiunt ad opera, ficut illi adnbsp;fuas, vtrinque eiratur, �Secogitando amp;faciendo, Hocautem vnononer^^nbsp;audias.

Atquch�cdodrina eft, propter quam non fbl�m nomenH�refcos,,� jjjj am p�nasfuftinemus, quod fcilicet omnia tribuimus auditui, feu verbo,!^nbsp;i.iverbum(funtenimh�cidem) amp;nonnoftrisoperibus, QuininSacfl��nbsp;rum vfu, amp; confefftone docem us ad verbum potiftim�m r�fpiciendumnbsp;nia reuocemus � noftrisoperibus in verbum. Nam in Baptilrao eftaudit'�^^^;,nbsp;dij,c�mdicitur: Baptifo te in nomine Patns,Filij,amp;Spiri tus SanftijOpicf^jji^'nbsp;ritamp;Baptifatusfuerit,faluuserir,Inc�naeftauditus gaudij c�m dicitu�'}nbsp;eft corpus meuin,qu�d pro vobis traditur,Hiceft calix Sanguinis mei,nbsp;bis eftunditurin remiffionem peccatoruin In confellione feu vt redius apLnbsp;mus,in Abfolutione amp;Clauium vfu, eft auditus gaudij,crede rcmilTafuni^^nbsp;catatuaperChriftimortem. Etfi igitur hortatnuradSacramenta,amp;ad AbWnbsp;nem,tamennondocemusaliquiddedignirate noftri operis, quodcxopcf^,^nbsp;rato valeat, ficut Papift� de CcenaDomini feu fuo facrificio folent,lcdreuo^^Y,nbsp;homines ad verbum, vt caput totius a�ionis fitipfa vox Dci,amp; ipfe auditus-tr� Papaomiffo verbo, amp;c.

Tom.a^.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Papa omifto verbo, de forma amp; virtute Sacramentorum dilputat,)'

3PP-4oo-contritionibus amp;attritionibus. HacDodrinafaneitafum ego in Scholls'^� ptus,vtvix magno labore, Dei gratia,me adfbluin auditum gaudij potue�^��j,[;i'rnbsp;Decontri- yertere.nbsp;nbsp;nbsp;Nam fi exfpedandum eo vfque eft,' donee fufficienter conterati^�jpp.

quam perueniesad auditum gaudij. Idquodin monafterio magnocu^ i^ ref�pifl�m�expcrtusfirm. Sequebar enim hancDodrinam de contritiP j,.,'nbsp;led quanto conterebar magis, tanto dolores, amp; confeientia infurgebat m�'P ynbsp;poteram admittcre Abfolutionem amp; alias confolationes, quas afferebant');

Sic enim cogitabam, Quis nouit an talibus confolationibus cre fit? Pofteacafu accidebat,c�m apudpr�ceptorem meum, de his meiste .,^11nbsp;nibus, quas fane plurimas amp; propter �tatem patiebar, cum muItisU ''jpi?nbsp;quererer, vt is ad me diceret, Fili quid facis ? An nefeis qu�d ipipPnbsp;iuffitnosfperare? Hoevnoverbo (IVSSIT) itaconfirmabar,vtnbsp;lutioni credendum efle, quamf�pequidemanteaaudieram,ledftultjsc�5 .nbsp;nibus impeditus, non putabam me verbo debere credere, f�daudiebain tnbsp;nihil ad me pertineret.

D E P OE N IT E N T I A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4^

Q^arCexempIoamp;periculomonitijdifcitehanc Dodrinam iuftificationis, I ^*11 pr�fens vcrficulus oftendit, quod iuftitia non contingat nid ci, qui creditnbsp;17(^5 vt diftihguatis inter verbum abioluentis, amp; veftnim propofitum, feu con_nbsp;Sicut inter c�lum amp; terrain. Nam contritio etiamcum fummaamp;nbsp;^�^ftiflimaeft, tarnen refpeduiuftiti� eft infimum quiddam,im�merum nihiJ,nbsp;neque meremur aliquid,necfatisfacimus. Qualeenim meritum eft agno_nbsp;^^^peccatum, amp; de eo dolere ? Quarc procul � tua contritione auerte oculos,nbsp;vocem fratris abfoluentis totopedoreintucrc,nedubites quin ilia vox fra.nbsp;Sacramento feu abfolutione,f�tdiuinitusdidaabipfoDeoPatre,Filio, amp;nbsp;P'ntii Sando , ita vt totus pendeas ab eo, quod audis, non ab eo,quod tu facisnbsp;^^ogitas.

piucrfum Papa facit, Adigit prim� ad contntionenf, amp; ex contritione p�J . ''^ftatuere, fit ne verbum cmcaxan non e Quafi promiftioDei non valeatnbsp;fji�^^� ^^habeatopusacceffione noftrorummcritorum,contritionum,autfatis.nbsp;lt;lolt;^trinam fi retinent, vt eos faniora docentes , lan-''ibu Rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;damnent, amp; omni gencrc luppliciorum afficiant. Hine in om-

Mo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;claufula,RiteconfitentibuSjamp;contritis,quafi certi.

certitudine contritionis, cum tarnen cor nunquam ^'^tuere, quando fit fatis contritum,

etiam magno auro vendidit Pontificum auaritia, fed O 'i'i�h � indulgentias iftas, amp; potius fine, vt nobis irati fint Pontifices,nbsp;certitudinem verbitui,nitamurcontritionibusnoftris,lLnbsp;P idocent. Certitudo enim omnis,nobis in verbo tuo eft pofita, quo reue.nbsp;�i�(P^^^5orbispeccata,tuo facrificio, morte, amp;refurredionetua expiataamp; dele.nbsp;L ? Hanc vocem c�m audit cor, turn oritur gaudiuin,de quo Dauidhicnbsp;i��tUr,S(cet.

tOfj�j^^^odocnimnongaudeatanimus,cum �udiat tantam diuin� miferi. ^agoitudinem vt cum voluprate largiatur gratiam , amp; non fpedetnbsp;noftram cala.nbsp;Patils Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hunc auditum fequitur fiducia ilia ,vt dicamus,fum Bapti.

'cl ^I'atre corpus pro me in cruce tradituin, Audiui Dei vocem ex miniftro ''inqtij?� annunciata eft remiflio peccatorum. H�c autem fiducianbsp;omnia alia mala.

'011 h�c pluribus dico , vt Iciatis formam rcmiftionis peccatorum \ PPera fed per auditum. Canunt quidem amp; orant hunc Pfal.nbsp;Niunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;templis Papifta�, fed nemo eft qui intelligar,quid fit hoc

l�tantur in Domino , nempe, certa fiducia Mifericordiae P?^fcientia non dubitans de remiffione peccatorum. H�c fiducianbsp;b^tio J feu auditus, illi fi non adfit nulla poteft firma habcri confola.nbsp;quoque propria experientia didici, quod poft vigilias, ftudianbsp;vfq �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y �c alia, duriffima exercitia, quibus Monachus ego ad mor.

^quot;^^.^^^hgebam, tarnen ilia dubitatio relinquebatur in animo, vt co. � Qiiis feit an Deo h�c grata fint ?

F�l�ccs igiturvosluucnes,fi modo grati fueritisDeo pro tanto��^^j|()S\ auditis iam fanam amp;veramrationem,quaperuenituradiufticiamjVtP^ii(i^^nbsp;cercincordibus veftris, fi non tantum oraui autfeci, quantumnbsp;erat, quid ad me ? Nonenim �dificofupcrhancai enam. Si non ^2nbsp;triui, quidad meidquoquc,fedhocad mepertinetpropri�, fupcr^*�^.nbsp;quod Deus mihi loquitur per fratrem. Ego abfoluo tein nominenbsp;fti. Hoc verbum credo efteverum ,riec me fallet fidcsmea. Eftcniip^^lt;nbsp;fupra Petram lermonumfilij Dei,quimentiri nonpoteft,efteninivennbsp;Ad hunc modum perfundunt�r animi vero gaudio, amp; veral�titiaSpi*^^^nbsp;qu�totaconfiftitincertitudinevetbijfeuinauditu.

Scdh�c quoquede Antithefimonendieftis. Videtur enim a que refpicere, c�m dicit, Auditui meo dabisgaudium, Quaf�dicatJa��^^nbsp;Legcm �Sc Mof�n audiui, qui habet grauem linguam, Tolle � mehun^^/ � 'nbsp;Eftenim auditusir�Dei amp; mortis�tern�. Quarepeto auditumnbsp;nit per verbumgrati�, amp; remifl�onispcccatorum,T�nchet, vtexul^^f^�nbsp;miliata, hoceftofTaperfenfum peccati contrita amp;concufla,quemlcnliii�^ -jj/nbsp;inanimisefficitjfcdi�cut gaudiumde quofupr�dixit,Pap� difcipulii^^nbsp;gunt; Itancquchanchumiliationemofl�um,quidfir,fcirepoirunt. .nbsp;rtiZnbsp;Nunquam en�maudiuerunt verba Legis,nec audiuerunt audi^ynbsp;defperationiSjfed fineexperientiade his rebus difputant, ficut c�cusd^Pjc^quot;,nbsp;Quare pertinet h�c quoque cognitio, ad illamabfcondiramlapicntiiH^� �nbsp;fupr� dixit. Nam ego l�pe� multis in monafterio rogaui, vt mihi dic^if �nbsp;efl�nthumiliataoflajf�dquia experientiamtalium tentationumnonhaPnbsp;impof�ibil� erat vt de re ignota aliqu id fani amp; certi dicerenunbsp;i;/ !

Non enim omnes eafdem tcntationes patiuntur,led datDeiisift^�^^i dum quod finguli ea ferre pofTunt. Et tarnen neceflceft huncfenlun\j'ijiil'(nbsp;mortisexperiri omnes vtcunque, alij plus,alij minus earn experiantur,qi� �nbsp;vltimo articulo vit� tandem eum fentiunt. Fit autem lecundumnbsp;que,vtiniftofenfu,ofrahumilientur,hoceft,vtrobur corporis amp; viresnbsp;tur,amp; mirabiliter affligantur, ficut in fubitis pcriculismortis,Item,nbsp;gnis doloribus experimur.

Sedh�coffiumcontritiOjlong�aliaeftcontritio,qu�mPap�, qu�^[^0' Contritia meditemurpeccatacommifra,pofteaimponitfatisfa�fiones ftultilfimasp^^jivnbsp;OHium. nationum, ieiuniorum Eleemofynarum, amp;cet. Sed nif� ad veram �nbsp;nem accedat hoc, quod Nathan Dauidi dixit ; (�bftulitDeuspeccatat�^nbsp;poflibil�eft quin oflamaneantcontrita.

Nulla enim re poteft fanari hoc confeienti� vulnus,qu�m promifsionis, quod fcilicet credimus Deum noftrum efie patternnbsp;rum,amp;omnisconfolationis,Itcm,quod credimus, EfTe Dominonbsp;fuper ti mentes eum, amp; fuper cos qui Iperant in Mifericordia eius, Quodnbsp;fum veile vt fj?eremus, amp; nifi Iperes, p�nam �tern� damnationislubeun^ii*nbsp;Curautemiubetfperare,nifivelletignofcerc ? Cur obijceretFiliumvn*�nbsp;tam f�d� morti,nifi vellet nos perfidem in ipfiim faluari ?

� PKOPOSITIONES d.m.l. de ,^oenitentia in qvibvsnbsp;gt; DOcTRINA DE CON VERSIONEnbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HnK�TKTTCcrr�zr^cxzcDA n zac

55X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E P OE N I T E N T I A.

iz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dolorem finxeruntefle a�tumelicitum viarbitrijliberi,quilt;le':

nis, depeccato in futurum vitando. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jcii*

Nccmirandah�ceorumignorantia,cumScripturapofthabita,f* Lex, necquidEuangelium effet, noffepotucrint.

� 10nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scilicethominumpr�ccptisamp;mandatisprorfusimmcrfi,vtdegt;^

z I Contra hos inutiles amp; delperationis Magiftros, Euangelium coep re,p�nitentiamnonoporteretant�mdcfperationemefre. � tii/nbsp;Xi Sedpoenitentesdeberefpemconcipere,amp; ficex amore Deipcctnbsp;ddTe, id quod eft vere propofitum bonum.

X5 Hoc aliqui caufas dicendi feu matcriam fubiedam non conU contraLegem Dei dici putabant..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cX

X4 Et perniciose docent,Legem Dei fimplicitertollendaraelleaP �dquodBlafph�mumamp;facrilegumeft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

i 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vniuerfa enim Scriptura tradit, p�nitentiam � Lege elfe inchoa

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� -ainS�'�'quot;

res iam amp; mortui per Adam, iuftificandi amp; viuificandi perChriftum-3 o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quareprior docendus eft Adam (id eft peccatum amp; mors) lt;1^

3^ Peccatum verb amp; mors non per verbum gratis amp; folatijji^ h nccefleeftoftendi.

Expericntia oftquod Adam prius arguiturLcgistransgrefToij p�ftper 5 ��Oiuherispromii�um^ erigitur,amp;c.

Et Dauid prius Lege per Nathan occiditar, dicentcm, Tu es illcj amp;c* P�ft-lt;1^ �^Eoferuaturdicente,NonmorieriSjamp;c.

'^vii. � nbsp;nbsp;nbsp;prius Legeproftratus audit,Quid meperfcqiicris ? P�ftEuange-

lit�. EtipieChriftusMarct. P�nitemini amp; cr�dit� Euangelio, appropinqua-

; J nbsp;nbsp;nbsp;Spiritus primo argu�t muhd�m de peccato,vt fidem doc�at i n Chri

^nes�jp^^ulusEpiftolaad Romanos, hanc Methodum feruat, vtprius doceat �9 YCccatores,iuftificandosperChriftum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i?.-'-- -i

aliquo,yel aliquibuspeccatis Adualibus dolere amp; fatisfacere,po de alijspeccaris, feu original! peccato.

^^^cm poenitentia eorum,eftparticularisamp; temporalis, tant�m de ^P^ccatis,amp;inaliqnapartevitar�

�'^''iiie^^^^nturital�ntire qui peccatum originale prorfus non intelligunt corail ^'^.pcrditionemelfetotiusnatur�. '

^Eriftus dicit omnibus luis, Poenitentiam agite, totam fcili-Spp Y'^�^^��'volensclfep�nitentiam.

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempore vit� dur�t peccatum in carne noftra, amp;aduerlatur

h� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opera poft iuftificationem funt aliud nihil qu�m p�niten.

h ^tion minoreratlabor,reliquoslebul�os�finibusexpellere,quarn eft,perp�nitentiam perpetuam rehquumpeccatinbsp;'^thnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;principioinc�pilTe deteftari.

*1^ ^^^vtSaadi�riufti, (Sic exercenteeos per Legem Deo) l�pius tri, tarnen rcmilTis peccatis in gratia fint, amp;in Domino debeantgau.

554 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE POE NITE N TI A.

amp;petuntgratiamDci,vte�inPfalmis videre. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..jj

effeSandificatum pcrfe�t�. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j�gigt;J

ZQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et quipctitregnumDci venire, fatetur le adhuc h�rercexpart^*

X1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qui voluntatem Dei fieri petit, fatetur fe magna ex parte inobc^

XX At Lex Dei eft, qu� docet nomen DciSandificanduiT.cfi^jT gemoransteftaturlenonimplelTe. -�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.r pr^'

X3 Et qui regnum Satan� deteftaturin le reliquum,teftaturfini'^^ � cipu�Lcgcm prim� tabula?, non implefle.

X 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et qui voluntatem Dei orat in fe fieri, teftatur fe voluntati Dei no

bedientem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,

Hanc auremorationem oportet ab Ecclcfia to ta orarivfq; in di, amp; � quolibet San�tovfque ad mortem.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.pfip*'

x6 QuiatotaEcclefia Sanda eft, amp;agnofcitfelepcccarum habere, tub p�nitentiam agendam elfe.

�^7 nbsp;nbsp;nbsp;Quare amp;ipla oratio Dominica docet. Legem effe ante ,lub Si p0�

gclium,amp;abiplainchoandamel��p�nitentiam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

X S Qi�i enim petitaliquid, prius fateturfefe non habere quod pent? detdonandura.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sequitur ex his quodhoftes iftos Legis oportetipfam orationem*^

cam quoque tollere, dumtollunt Legem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.pf/

51 Quin amp; maximam partem concionumipfiusChriftitollerecogn'^ Hiftoria Euangelica.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

jx Ipfe enim Matth. Legem Mof� non fol�m reci tat, fed etiamr cxplicat, amp; non foluendam efle docet.

33 Et Pharif�um de magno amp; primo mandato Legis crudicns, oo Legem, dicitque Hoc lac amp; viucs.

5 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paifim quoque per Euangelium arguit, increpat, minatur, terret?

4 0 Quis toilet illam viuentem, inlculptam in cordibus, 8c CnK � dccrcti contrariura nobis, quod idem eft cum Lege Moy fi.

NV L L A fuit in Ecclef�a peftilentior Do�f ri na contra p�nitentiam (Excepta Sadduc�a amp; Epicurea ) qu�m Papiftarum.

H�c fuftulit p�nitentiam integram amp;veram,dum nonpermif�t *neireremiflionempcccatorum.

hominem ( etiam p�nitentem ) oportere efTe incertum 0 ^tia Dei, amp; remifl�onepeccatorum.

miierum ad meritum fii�contritionis confe/TioniSjf�tis-j ^�Samp;tandem in purgatorium.

�economi� inferuire, noneftneceflarium . ' ^^donein, Ergo Lexciufmodi eft tollcnda.

D�POENITENTIA.

Hastonfequentias Sophift� olim irridentes vocaucrunt�bacuload Si Syllogifmus vult, h�c non elTe docenda ad iuftificationem necelamp;^� �nbsp;Ex hoe non fcquiturLegem cflctollendam,autnondoccndatn/^''nbsp;^XXA V Ik ^.4. Ak-AB-VXXAV-MikAVZlXWCXA�

Falso allegatur in minore, experientia aPaulo amp;Barnaba,petT Arguitenim Paulus,omnes peccatores elfe ( quod officiuinLegis^nbsp;luftificandus vtiquepeccator eft nondum iuftus, amp; non nifi cxl^^nbsp;.CUUIIUHJVHUI,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.J|I)

(Sine Lege )vbiqueinPauIointeIligi debet, vtAuguftinusreft�c-v

Nihil enim luuat Lex ad impletionem fui, led requirit iinp�^^ Requiritque etiam adco l�uer�,vt Chrifto iplb tcfte,nec ociofumnbsp;Et eodem Domino tefte,ncquevnumiotaautapexprxteriripo��

Denique Ibluendum eft debitum, finon opponaturChriftus

-,� -----------------,--------------gt;

Non facit gratia amp; remifliopeccatoruml�curosdepeccato, morte IxiiipiiuaiiiiL 1111111.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Sed mult� magis diligentes �c follicitos, vtper Chriftum Saluatoi�^

Lex enim nulla noftra necefl�tate,l�d de fado iam, j

. nbsp;..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fr* rt n*z�*z* �

****'*��'�'5 ****�� 5 J-' VZ-A-k AV*AVA**^�kkA\./A*V,lll� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f 1

Vult enim ab initio peccati per Adam perpetratijvfq; quo perC��

te amp;inprincipio, medio, nne,amp;poftiuftificationem ?4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� � 7 � *

vidorem impleatur, doceri, nofci amp;c regnare, 35 Sola ver� fides in nbsp;bona fine Lege.nbsp;3 6 Sola enim ;nbsp;perCharitatem.

41 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quarenon tollitur per Chriftum Lex,fedreftituitur,vtfiat�

dicanda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, I' :

tian, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEPOENITENTIA*

^n^^�^^uangeliumdocerevolunt. Hocquidemre�t�diciturerigendos amp;con-�x Cenej: Ncmpe qui cum capite. 21.

^iiiMatre eius eiedti domo , patria,indeierto fameamp;liti contabefcunr, Tom.i.fali \einbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ge�unt amp;plorant, acvicini iamdefpjerationifunt : Tales ^75-

%al fiint Euangelij. Sed qui fentiunt fe in ifta gratia efl� propter in^pr�rogatiuam qui pr�fumuntdeiuftitia amp;San�titatefua hinbsp;fn i if* Paradyfo fibi cffeyidentur, nec fciunt quid (it crrare in de,nbsp;�iiit�j,^,�^**uniiliantur,nonocciduntur,himalleo Legisferiendi 8i comminuendinbsp;\i]| f^digendi in nihilum. Fit autem hoc per Legem, qu� dicit : Eijccnbsp;gratiamDei omnes na.

� Qyant�m enirn ad naturam noftram attinct^furausfilij perditio-Abrah�,quodnari affcrimus iudiriunj quod accommodamus ad earn aliquo modo voluntatemnbsp;5^i(l�a��^^***�h�cadSalutem nihilifaciunt. Sed quicquidexLegeeft,quic-r '^oluntate carnis amp;viiidehocdicitur,eijce : Nonpotcftenim Deusnbsp;tnptionem Ifmaelis, hoc eft, non vult gloriari nosdc carnali natiuita-libertate arbitrij noftri, de (apientia amp;iufticia noftra,nbsp;iiiortilicanda funt, amp; de omnibus his defperandum eft,ficuthocinnbsp;Vbihocfa�iumcft, amp; detrufifumus ad inferos ,ibitem_nbsp;P*^�-Euangelij vocem, qu� non dicit, eijcc, iednbsp;pc� ^Sfemif��funt tibipeccatatua,idco Scriptura dicithocDei opus elfe,nbsp;\�j inferos amp; reducere, occidcre amp; reddere vitam. H�c caufa eft, curnbsp;eijciatur,vtfcilicet horribile amp;. indomitum malum pr�ium.nbsp;JSicenimcogitabat : Egoiumindomonbsp;C'S�ft h�res fum , H�c fiducia tam venenatum malum amp; noxianbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defperationem, vt homo exu_

polTidctjtant�m non de Deo amp; Dei gratia de(peret,ac fentiat n t'ok'^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pater amp; verus Abraham, hoe eft, ipfe Deus co.

facere : Nihilenim Ecclefia , nihil Chn'ftus , nihil iuftitia ad Vphus noxia pr�fumptio fit perdomita amp; mortificata, Di.nbsp;,Qtnnium odio lunt Antinomi , qui noftro cxemplo fe defendiint.nbsp;promptu fir,cur initio ficdoceremus de Gratia Def. Op.nbsp;confeientias traditionibus fuis pr�fidia vera, qui.-'Crnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rnentes contra defperationem poterant, omnia ademerar,

laceremus aliud, qu�m vt opprefT�s crigeremus amp; pioponercmus �^^ationes ? Scimus autem cum faturis,dclicatis, amp; incralTatisaliternbsp;�.'J�tihtum omnes eie�ti amp; aftiidilfimi, confumpta erat a.nbsp;�tjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efijPulla fuppetebat confolatio,Iacebamus moribund!fi_

. ^ffiore. Opus igitur fuit taiibus Dodoribus, qui proponerent docerent. At Antinomi voluntp�nitenti� Dodri-t^pi�Q gtatiaincoari. Sedego fic non proceffi, Noram enim Kma.nbsp;P^^^5 qu�m ex Angelo conlolationcmaudiret : Se.nbsp;^^'�^^plum hoe, non nifi priuscontiitos amp; de(perabundos,confola_nbsp;�^hex perterrefecerat, amp;c Leuiathan opprcft�rat, amp; quafi attonitosnbsp;bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftus in mundum, nee vultlinum fumigans

* Clamat igitur: Venite ad me omnes, qui laboratisamp; one. �^�^s^hnael antequam eijceretur Domo', erat fuperbusnbsp;^^hnomicus Epicurus : Ego inquit,fum Dominus amp; h�res,rai.nbsp;amp; Sara, h�c fuperbia fouenda ne fuit an corrigenda ( Qua au.nbsp;Aaa iij tema.

55S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE SACRAMENTIS.

tem alia ratione potuit corngi ? Quam vtvnacum matreeijcerctiir,^�* j,j, cum auferret ex Domo Abrah� quam illudpr�mium Legis, panemfcui^^^^^i],nbsp;quam. Sic enim folet Lex, fuiem vin�tumdeducicadpatibulum,p''^�5^[^g[j,nbsp;qu�m ftranguletur potu aqu� ref�cir,fed deficit tandem aqua amp; ,utC�nbsp;plus Lex non facit. Difcamus igitur, qu�dDeusomnesfuperbosodit,lt;l^^'nbsp;humiliatifenferunt vira Legis, hos COnfolatur, fi non per homines,nbsp;lum cc�lo : Non cnim patitur taies perire, fient fecuros non 'fUjinbsp;Abrah�manere. NecelfeeftauteraDodoreminEcclefia eruditunt^nbsp;elTcjinvtroque, vt amp; redargucrc amp; contererc contradicentes pofiit,amp;f^nbsp;tos amp; contritos iterum confolari, ne ablorbeantur. Si natura peccat� inbsp;corrupta eflet. Legis pr��dicatione non efl�topus. NuncautemDeusp^^f;;nbsp;tiara fuara nihil apud nos propter noftrara duritiera, amp; altifl�raam Iccun^^nbsp;ficcrepoteft,nifipri�sAdaraantinacordaLegefrcgerit amp; contuderit.

ExGen, cap. 19. Tom. z. fol. izj. AntinorainouiiftiProphct^^jjyi;-dunt homines tra�landosfuauiter, nee terrendosir� diuin� exempHs-fumPaul.diciti. Tira. 3. Vbidicit Scripturametiamvtilein ad obiur� amp;caftigandum,vthomoDei fitperfc�lus,amp;adomncbonumopusparat^'^;i'nbsp;tumcftpr�ceprum,deverboDeirc�:�fecando, Et i. Corinth, i� P'�nbsp;r�diuin�tcftimonia contra peecatores,clar�dicit, Scripta ilia elTepf'^P^ijii*'^nbsp;fieillorum cxcmploconcupilcentiapecccmus. Ergo exemplair� diunbsp;hocpr�fcnseft (dedeletioncSodom�,amp;c. ) Sicfunttradanda,vtfadaa #nbsp;drinam amp; cruditionem noftrara. Sicut Dominus Abr�h� qui nobisnbsp;dior fuit, mandat vt fil ij s fuis h�c manet. Semper enim inuenies duonbsp;Genera : Alterumlupcrbum,pr�fra�:um,contemncnsverbi,acpiara^ i/nbsp;nitionum,amp;immodiccfecurum : Hosfi fuauitertrades,fi raifericord�nbsp;eis proponas d�t�riores reddes.

H�c fcilicctfrudus cft quem error Antinomorum afFcx Sed caueatis. Non cnim funtcontentiqu�dipfipercunt,volunt nos quoq^�.^^nbsp;raperc ad interitum, acfuispeccatisonerare,dumearcprehendinoluu^ �gt;nbsp;domit�. Pofuitautem Deusminifterium verbi inhunemundura,nbsp;rent miniftri, led vt argu�rent, docerent,conlolarcntur, terrerent, atquenbsp;dofaluarcntquofcunquepoflcnt. Hocminifterium AntinomiintotuU\^j(j�'^nbsp;dura repr�henfionesnoluntfcrre,aciubcnt nosconlentirc iplorump^^*quot; j[i'�nbsp;tra Pauli fententiam , quinonlol�mfacicntes , led confentientes daia^^ f^nbsp;man. z. Conl�ntiuntautemjquipeccatanonarguuntjVtfidifl�mulaanbsp;dinaIium,Pap�,Epilcoporum peccata, amp;blafph�mias amp;TyrannideU��jjj*nbsp;DominusapudProphetamdicit : Tuliberauerisanimamtuam,fiu''�jj *nbsp;cata populi tui. Sicut etiam pelfimi homines in mil�ricordia tolerau^^^j�?^nbsp;c�m volunt nos l�cum raperc in interitum, ibi mifericordia celfet,f�^^jiii�.nbsp;non parentum autoritas, non liberorumamor tant! nobis elfe debet,nbsp;perire velimus. ObliuilccndaibiomnismifericordiacftadexerapluP�nbsp;f�rcntisvxorem, rcfpicientem in viacontraDomini mandatum.

Taies quia induratifunt,nccvllamadmonitionem admittuntj^j�^jii�^ j quendi.nbsp;nbsp;nbsp;Illi autem qui non fie funtpr�fradijfedfledipolTunt, erg^

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E P OE N I T E N T I A.

5 debetur malleus diuinus, qui content Petras. Domini non eft abicondendum, alioqui fiet vt nos ipfbrum pec_nbsp;I'oiitj'^^^'^^^uSjConfentiendoeis. OmnesenimChriftianifuntinmundoideonbsp;iol�m quod ad Iccundam tabulam attinet, fed manbsp;Alt�f P�^*raam, vt difcant omnes timere Dcum amp; confidere milericordia eius,

3 mandat ne timeant, hi ctfi infirmifuntamp;: varie peccant, tarnen �*'boj).�^^^b^�ii^i^P^'^^g�^i�i*^gt;^P�n�do�trin�admifceat,tcrrirosiraamp;iu-^njQ^^�^ontcrreatamplius^ed erigat.H�c magna iapientiaeit amp;. in minifterionbsp;ncccflaria vtduplices Auditores icdcdiicernanturjamp;quifqueaudiat

3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Pauidiautcmfuauesconib.

, Chriftus enim pofitus eft alijs in rcfurrcdioncm, alijs in ruinam. Hu_ contra infccuritatc exalrati, dephmendi, ficut San�ianbsp;^Sba^- . etiam docet. H�c eft rcda fe�tio. Non enim fieri poteft,nbsp;%(p^��i_l�curis admixti fint, modcratione igitu r hac opus eft, vt quifunr durinbsp;hortibilibus cxemplis. Pauefa�li autcm arripiant verba foJatij amp;

t fee ^'^^^^�'-P�^c^Sp^�^^5Sancli officium eft, perverbum amp; confcffionem , vt pauidi appr�hendant conlolationes, prefradi autem vel con-5b(l,/vocc Legis vel pro rfus pereant. Non enim fine difcretioncvni-paf^ ^�i'iunr. Sicut enim diluuium amp; Sodomitarum intcritus,ceufuLnbsp;^ui�ous animi terrentur : Ita hisir� exemplisadditur confoJatiodcnbsp;Sic fietvt pauidi non deiperent. H:ceft finis curhuiuLnbsp;^^^^Hiftori� � mclegantur,licet inuttus eas Icgam, quia terreor ma-^*^*3 tarnen video prodeffehanc dodrinam, non fol�m vt fupcr_nbsp;ctiam vt pij in timor� Dei contineantur, nee exemplo impio-pereant. Deindefieproponiturin hifceexemplis iraDei vttarnennbsp;benignitas, mifcricorditerf�ruantis fideles. Sic Chriftus apudnbsp;tij cap. �l. SpiritusDominifupermcc�qu�dvnxcritme.

tij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^iem vltionis Deo noftro, vt confolarer omnes lugcntes,amp;t.

promittitur indulgen-amp;annus l�u tempus, quo Deusplacatus fit. Quiigiturnonlunt SfM�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corde, his dies vltionis pi �dicatur, hoc eft, ira Dei. Si igi-

�^ocet, vt c�m milericordia ir� dodrinam coniungat, cur nos eum igiturfapientiaeftre�l�mifcere h�cmifericordiamnbsp;^,(j�'�^U^^hoftcnfam,amp;iram in Sodomitisperditis. Territi animi amp; pauen-�.P^^�'^^'^fi^eo,promittitenimfccalamumconquairatum non fra�tu-Etfiigiturh�c ir�exempla,adnbsp;ceflandum eft, cum animi fra�ti funt, amp; miti-X^Pfa^^�^^^^^^�^clumvulnus. Scripturavocat timorem facrificium Dei amp;nbsp;^�S^^�^quagef�mo primo. C�m autem in hune finemhiftori�h�pernbsp;excitentur animi adtimoremDei,acfugiantpcccata, amp;nbsp;hahiuftitiam,rcdc proponuntur inEcclefia,qu�ficutdupliccsnbsp;etiam duplex verbum proponit, hiftorias ir�, amp; comminatio-

' ^lift|^�^^�^^��os,imp�nitcntes, amp; promiffiones pro contritis ac humi-autem fapientiaeft,h�crclt;ft�dilpcnfare.

56o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;desacramentis.

Papa habet cxcomniunicationisfulmen, (cd contra quos co ne contra nos,qui non {�curi,fed contritifumusamp;humiliati ? Sinbsp;homines, Epicureos,Canonicos Iccuros, Cardinales, Epifcopos,Ty^^f^nbsp;beatos pr�dicat, amp; in c�lum euehit. Sictitulum quod confortctpMviirnbsp;clcfi�, amp; damnet rebelles implet. Sed hoe non nouum eft, Ezechj^^^fil^Jnbsp;capitc 13. VosProphanaftis me apud populum meum propter pugu, �nbsp;id eft, propter temporalia bonaconfequenda, corrupiftis dotftrinai�)nbsp;damnaftis, malos autem confirmaftis : Hoccnimeft quod l�quitu^nbsp;fragmcntapanisinterfeciftisanimas,qu�nonfuifl�nt mortu�jamp;viuin^^jiJ}^'nbsp;mas, qu� non vixiftent dum vos mentimini populo meo, qui aufcultatnbsp;is: Etalibi. Contriftaftiscoriufti,quemegononcontriftaui.nbsp;pientia ilia verbi re�:�l�canditotusPapatus,nonigitur�dificarepotc�^��nbsp;uellitamp; cuertit omnia per fuam Dodrinam. Spiritus San�tusnbsp;tiam hafee ir� amp; iudicij Dei Hiftorias proponit,vtfimulcon{blatione*�^ jjii�''nbsp;oftendat,Deum ficutLothtimentesfeexcertointeritu libcraturum.No'� /'nbsp;giturpcreuntSodomit�,fcdLoth f�ruatusDeogratiasagit. InLothfa�^*nbsp;ipice tu qui paues, amp; humiliatus cs, ac fpera idem erga tc fadurumnbsp;tr� tu qui fecur� fornicaris, nempecolligis opes, laute curas cuticulai^�^nbsp;picuridegrege poreus,Hede oculosad Sodomitas, videqu�cqrumf�^^nbsp;gna fit fecutagrauis p�na, cogitafubit�coelcftiigniinHammatasquio4 � 'nbsp;ta tes, fubfediflc terram, fuccelfifle horribilcm bituminis lacum, vno tno��!nbsp;ucrfisacin�tcrnum pcrditispeccatoribus , H�c diligenter cogitatac3f�' ^^iii'nbsp;tc, vtdc tuo quoquepericulo cogites, �amp;pcccaredefinas,acvenianipcc^nbsp;expofeas. Hoc ftulti amp; c�ci Antinomi noftri Gnkelamp;le'f^tl nonnorun^�

hanc ir� Dci pr�dicationem, cum magno amp; certo malo exEcclH�^ tollunt. MoneoigiturvtcaueatistalcSjfuntenimfanaticinbsp;Spiritus, amp; rerum Spiritualium imperitij infla-ti autem vana opi nionc Dodri.

Genef. capit. zy. Tom. 5. fol. 66. Caufa h�c eft, cur l tentiaamp;lachrymis fuis profccerit : Quianonfuitverap�nitentia.nbsp;quidem Sgt;c immotum cft, quod Deus qui non fallit nec menritur, pnbsp;bus hominibus, qui vcr�p�nitent mifericordiam fuam : Etpeccatiplt;^^^j^bnbsp;lemper inuenit locum apud Deum. Idfirmiterretincndumamp;defende�^nbsp;ficutidteftatuseft Deus, mill tisexemplisamp;librisScriptur�Sand�.

Sed Aliaeftp�nitentia non vera,{�dfida,quam Gcrmanivocant : �CO). Quando videlicet ficp�niteo,vtnon pudeat meoffendifte Deutn-'^nbsp;mihiipftnocucrim. Talisp�nitentia valde yfitataeft,amp;ego ipfcfivpefi^P^fit''

amp; cumdamnoegif��aliquid, magispuduitnieftultici�amp; ofFenf�onis. Dolereautemtant�mdenbsp;*Stnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftj quam ignor�t Deus, im� etiam corda noftra earn ne-

^Wb^^PP^r^t in Efau. Nonenimdicit : Nunc Icntio mepeccafl�. Quare ''Jij). .�;^ui�ivenditisprimogenitis ? lam libentercarcbo bencdidionc,tan_nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatum hoc. H�c vera fuifletpoenitentia, qua folli-

Sij �^^eplacandoDco, propter peccatum coramifTum. Veracnimp�ni-^Jl^^^uriramDei propter peccata, eumexoptatefleplacatum,fugitiram fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;odium aduerfus

audis ex Efau, habetp�nitcntiamp�na�,nonpeccatildeo : p�nitentiam p�n�, quia nonqu�rit p�nitentiampeccati,nbsp;peccato* Quemadmodum Saul quoque facicbat, poft tranf-r�l�� iufliis erat occiderc Amalec cum viris amp; mulieribus,nbsp;vniuerfis Si. armentis. Iple autcm R�gi amp; armentisparcebat:nbsp;t�'''Hernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� Samuele refpondebat : Pepercit populus melioribus

I(J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatum, Sedexcularcamp;detendcrefubpr�textuSandita-

p^^^^�phcta grauitercommouctur,amp;annunciateitriftiflimaml�ntenti. co qu�d abiecifti Sermonem Domin i,abiecit te ne fis Rex.

tNier^^�^^mconabaturpeccatum fuumexcufare,amp;�culpam reijciebatnon ,ledetiam in Deum,Mulier inquit,quam tu mihi dedifti fo-de ligno, amp; comedi. Sic amp; Heuafe exculabat, amp; accufabat fer-decepifl�t. H�c ncquaquam p�nitentia dici debet. Senlusnbsp;^��^^�J?^�iitenti� tails eft. AhcurDeumoftendi? Cur iramamp;indicium c-iftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;concitaui ? Statuat in me quodcunque volueritexemplum^.

])^�^�icatamp;condonetpeccatum. Sicut in libro ludicum precantur FiliJ piacet,tant�m nunc libera nos.nbsp;amp;i�ri�p�nitentcs. Faciatfan�mecumquodvolueritDo-mihipropitius. Atquc ibi Deus ad veniamdandam amp;. ad agnollnbsp;�k ip^�tatiffimus, ac ftatim offert remiffioncm peccatorum.

iit �humilirate amp;agnitionepcccari,tc-^uibusimpudcntiffim� mcntiturfe primogcnitum c�m non �fa i^�-i�^ogenituram dicit,quam antea Iponte proicccrat. Dcnique quodnbsp;f(i� ; Y^^�^^.^ii^sftatrcm innoccntcm accufat amp; damnat,le nocentem excufat amp;nbsp;Neverboquideninbsp;dicit. Egopeccaui, hadenusnonfenfi,necinteiiexinbsp;Ptc�g� Nuncerudior ipfap�na amp;iudicio diuino, iam tempus eft vt agno_nbsp;cnira Deum horribiliteroflfenfum,mea venditione,meonbsp;� ^equc verb inuideo fratridedex cordeeifaue�,amp;eaudcoeiobti-dolco ex animo, non tarnen ob am�Tam bcnedi�ionem,nbsp;Nihilminus dicit aut cogit�t. Im� glo-iuftus,fratereftimpius,rapuitmeafraudulen-� quod illi male vertat. Ita alicnam iufticiam damnat,nbsp;d�fendit. Poftrem� horribileodium concipit aduerfus fra-J?gratiam, quam Deus ei donauit, amp; iple iure amp; fua culpa amifit.

^�z . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE SA CRAMENT IS.

Froind� nihil aliud eft^ qu�m dolor de amiflb bono, amp; acccpto nbsp;nbsp;nbsp;j/

ctiam hires amp; malefici de fuis Iceleribus dolent, non qu�d l�ri� rcfipi**�^ �jiit� deteftentutjlcd quia p�nc metu amp; l�nfu cruciantur. Quemadmoduninbsp;nbsp;nbsp;�

paru pro peccatis p�nitenriam egimus, c�m ad confefsioncm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjji.

gercmu r, libentius enim etiam turn indulf�fl�nt peccatis homines, moxpoftPalchaadingeniumrcdibant, amp;gaudebant felibcratoscfle^nbsp;illaconfefsionis. P�nitereigitureftferi�{�ntireiraraDeipropterpclt;:�'jj^p(':nbsp;vt animo angaturpeccator, amp;excrucietur defidcrio falutis, amp;nbsp;Hune veto erigat amp;confoleturquipoteft, nedelperetamp;pcreat. SicutA�nbsp;rabat. Talisenimanimusnonaliteradfe�luseft, qu�m vtomniumnbsp;iaduram faciat, tantum vt confblationem inueniat, vt habeat auxilmi^�j^jjj'nbsp;minimo puero annunciante promifl�onem Salutis. Modo enim lib�r�*nbsp;uina, qua milcrabiliter crucior cogit�t,nihil erofollicitus de i js recupe^^nbsp;amifi. Si egi ftult�, feram fane precium vel p�nam ob ftultitiamnbsp;Dcusfitpropitius. El�u veto fie fentit. Sihabercmegome�mPrimog^^nbsp;non morarer fiue propitius effet Dcus,fiue non.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^iii^

SicigiturintelligaturlocusillcadHcbr�os. Non inuenit ti�, quia non fuit verap�nitentia. Sedde damno acceptodoluit, . jjrnbsp;lua, qua perdiditPrimogenituram amp; gloriamfuam. Idco ruit horiibilh^nbsp;umfratrisamp;Dei,quibenedixitIacobperparentcmIfaac.

Eftque h�c infignis id�a amp; excmplum fals� p�nitentis,quod nbsp;nbsp;%

du m cft, vt difeamus difeernere veram p�nitenriam � fi�ta amp; fimulata ,4 dicimus(;�*tn@(�l^(n retv. Fur enim c�m vidctfibiluppliciumcrucisi^^fi/nbsp;ctiam dolet, Selibenter diutius viueret. Sin autemDeusdat ei hancgfnbsp;lucem, vt ver�agnofeat peccatumamp;iramDci,nihilampliusfollic�2^��Ui''^nbsp;tant�m vtiuuctur,ncdcanima�falutc indubium veniat. Atque ibi do Jnbsp;crigendusefl;mif�ricordiaamp; gratiaDei in Cliriftoexhibita, non confei^nbsp;fatisfa�tionePapiftica. Alioquiadumdeipfo fucrit.

Item, Genef. cap. 31. Tom. fol. 159. Conftcrnatusquidci^^^^ ban iudiciodiuino,f�d moxredijtadingenium ficutaudiemus. aiK;nbsp;ncquid raali faccrent, f�d � ma�edi�lis amp; conuicijs non abftinet, 3f� �'*��(!nbsp;�n�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sicut Pontificesamp;eorumfatellitcs,Rcgesamp;Principe5^^._^

amp; impediuntur in fuis delib�rationibus aduerfus nos,auferrureisSpim^ifgt;^ Pfalmq dicitur. Sed non refipifeunt. H�c eft p�nitentiaHypocritarU��^^pit^j^nbsp;dulorum,quip�mtentvtLabanautEfau. Noneft'feriaautvoluntari�p xi'nbsp;tia,nonmutanturinmelius. Sedtant�m abfterrentur ab inftituto/� .nbsp;ant, quodeonabantur.

Eft igitur (Laban ) pulchra imago p�nitenti� Hypocritic� amp; enim compunguntur etiam intcrdummali,vt olim loquifblebantinSeyXnbsp;quod ver� compungantur,autferi� p�niteant, inquaopinioneegd^^^nbsp;fui. Sedfimulant p�nitenriam amp; dolorem de peccato. Long� rrbteP� Jnbsp;Dauid ad Nathan intelligenda eft, Peccaui, qu�m Saulis, qui oode^ �nbsp;Samuelem dicebat,Pcccaui. Idem verbum quidem eft, voxeademnbsp;pundionisautp�nitenti�. Sedcordafuntdifsimilia.

Mali fie p�nitent,vt magis doleant de prohibitionccupiditatun^ (,rr torumfuorum,qu�mde mortificatione vicioforum adfe�uumnbsp;Suntp�nitenti�legales, quasvfitat�dicimus Qjtn^algcnrctt?.nbsp;metu crucis 8r p�n�effet,long�malletfurariFur,qu�mabftinereab'nbsp;dc� dolet fe coerceri metu fupplicij.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;?

(iolft��oi�ver�p�nitens nec refipilcens ex animo. Sed fj P *,'^i�}apotentiainie(ftum fr�numfuiscupiditatibus Sc furoribus. Eftigitufnbsp;;iy,^*^iisp�nitcntia, Sicut Saul dicit : Peccaui. Sed nunc honora me coramnbsp;de infamia amp; opprobrio apud feniores, non qu�d Deum

, Cor autem ver�p�nitens fie adfedfum eft,vt nihil aliud nifi iram,amp; indigna. io�idet,nuna ratione ignomi ni� apud homines habita,tant�m De..nbsp;�Di nouerit eflcpropicium : Sicut Dauid hune adfedum amp; lenfiim peccati ex..nbsp;Preflit,PfaI. 5 t. Obfcruandum veto eft, quodHypocrit� manentnbsp;fui fimiles, Sc c�m non licet f�uire prohibitu, tarnennbsp;furorcm amp; fingularem potentiam oftentant,nbsp;ne videantur inferiores ijs quoso-derunt amp; pcrfcquun-

*^^P� �7� Tom. X. fol. 8x. Auguftinus Sacramcntum dcfinic vifibilis forma inuifibilis grati� : Ac rede definit, amp; fimul caufam o-fere contemnunturSacramenta, abijsqui ca habent propria, Sicutnbsp;� ^��uentus fum � non qu�rentibus me. Populus autem ad quemnbsp;incredulus eft, Sc graditur in via non bonapofi:nbsp;p^�esfua.

�gno�CeftiudiciumDei quodferendum eft. ErigitDeus fignum grati�, vt ^^P^^^^^^^oribus, vt peccatorcs faluentur, fed fere fit vtquibus hoefi,nbsp;'�iiiir,contemnanr.

S� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

S. ^A^^ptifinus eft erclt;ftus in fignum iuftici� omnibus, qui in Chriftum ere-� ^i�e' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deBaptifmoPapift�quoque : Sedfruftra,quia non cre-

r%^^^��-i�^olt;ftrinamdamnant aeperfequuntur. Sic loannisvoxindefer-^�apdfmus erat ereftumvexillum,fed Phiarif�i negligcbant. Sic E-erigendam in fignum, Sed lud�i hoc fignum reijeiunt. *^fetnineolperant.

% id nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

oncrantur Gentes, ftdin-adeandem fidem,vtfit Abraham Pater circumcifionisamp;pr�-autem retinuerunt cordain-hHak nbsp;nbsp;^i^Ciicumcifio etiam Gentibus occafio falutis amp; vtilis fuit. Opus

eiufmodi notis amp; fignis, quibus deducamur ad cognitionem Dei^ jjJIqj Humana non poteftDcuminucnire,nifitalia ligna ab ipfoDeoinft�tU-ducant, amp; periculofius nihil eft, qu�m fi quis ipl� fibi iter adnbsp;^gat, amp; fuis fpeculationibus nitatur.

Papatu foliti fuimus. Hic cnim Rom�, aliusin Hifpanijs, alius in P^�^^eio�aniabatlcDeuminuenturum. Hocc�mfingulitentarent,fanbsp;� declinaremus oranes, amp; fi�rcmus inutiles, vt Pfalruus loquitur.

5^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DESACRAMENTIS.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Curenimnon fecutifumus noftrafigna abipfo Domino ad nqsinvn �? fid�i colligendosinftituta,hoceft,verbum Dci^Baptifmum �cc�namD^ jjjjDnbsp;Adhuncmodumcum lud�i haberenttcmplunijcircumcifionemt^^^i-ciiinbsp;eultuum fonnam,ad quam ceu adfignum miIitare,vnumDeum,tanquai�Jnbsp;agnofcentes, colligerentur,his omilTiSj vcrfi ad luaftudia, propriamnbsp;di Dei rationem fibi fingebant,amp;loquebanturcumcertofuocxitio.Qi}��nbsp;Deus fe patefecit in aliquo figno, qualecunquc tandem id �t, eft appr�he�i^nbsp;in�o. SedSatanhocperpetuoagit,vtveraf�gnaexeonfpe�lu remoueat, �,nbsp;figna proponat. Sicut no�lu errantibus offert faces, quas dum incautiKQ^j^jijiil'nbsp;autinpr�cipitiaautaquasruunt. ItaqueChriftusMatth. X4. Serioaj^li?-modi retia eff ugienda nos exhortatur, c�m dicit : Si dixerint ccce hicnbsp;ftus,ecceibieft,nolitecredere.

Ibiqu�renduseftChriftus, vbife manifeftauitamp;agnofcivoluit/ bo,inBaptifmo,inC�na : Ibi cert�inuenitur,verbumenimfallerenosnbsp;teft. Sed fer�fitvt ratio ilia figna negligat, diuertatad merctriccin,qua�nbsp;foribus.-I^ouerb. �r. -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-'ifcrit-

Memineritigitdrvrtufquifq;earn viamingredi,quam ipfeDeu^P*^ jjcquot;' non quam nos cligimus ipfi. Noftraeni^neledtocurn vitio,amp;fallaxe�'nbsp;Propheta dicit : H�c om nia edegeruntin vijs fuis, amp; Paulus Coloff.�� nbsp;clediciasreligiones. Certumenim eft,qqod,homo perfuamfapioutiaߒj^^jfji'^nbsp;teft Deum inuenire,amp; ex ea quoq; parte ingens periculum eft,quodSataf � �nbsp;formatinAngelumluciSjamp;f�bicircumdatMaieftatemdiuinainjduinup'^nbsp;digia, a.derf�resfu�sconfirmandos,facit.nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-j-nJ?:

.�orifr�h�cpericuiafictutierini�s,f�illamf�riii�mvifibilem,ft^^pi/ 1 fuerimus fecuti, qu� ipfe propofuit. In nouo Teftamento habemusnbsp;bileih, Filium Deiin gremio Mari�matris jpafTumamp;mortuumpto^nbsp;Symbolumdocet. Vitra hoc habemus alias vi fi biles formas, Baptifw^i^^j,nbsp;riftiam, amp;ipfum Verbum vocale : Itaquenonpoffumusqu�rinosrel^^^^^nbsp;Hocautemagitprim�mSatan., Deindee�usm�niftri:nbsp;fuaEcclefia,vtabhisformisvif�bilibus,diuinitusinftitutis,nosauocetatgt;^^/nbsp;mas,ad Canonifationem Sandorum, ad inuocationemamp; cultumif�nbsp;Sandorum, adftatuas,in certislocis qupeftus caufa extrudas,

Itaque confirmatos nos contra has infidias effe oportet, vt dicamUA^o^^ eut nefeio anteaduentum Chrifti aliq�am Ecclefiam,pr�t�r illamnbsp;mo Abrah�, amp; Circumcifionc notatafuit :, Ita poft Chrifti aduenwiWj ^juiSnbsp;qu�m Chriftum,eumq; crucifixum, qui fepatefecif nobis in vilibilibusnbsp;nbsp;nbsp;pC

vfu Cla�uum, inEuthariftia : Ibi fcioqu�d Deuminuenio,ibiremiflt^ catorum confequor amp; alibi nufquam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuot*��'iigt;

lis ornata eft �des compoftellaria Diui lacobi ? Roma quot mendata? VultigiturDeusibiquoquequ�riamp;inueniri.nbsp;Sandam poft fereliquit Regulam, quam qui obferuantquomodonbsp;Deoplacere ? Et valent h�cquoqueconfuetudine Patrum, qui appt .nbsp;ifta,amp;cet.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� JtutA'

Siefatagit Satan � fonnis diuinitus pr�fcriptis nos abducere. � e hanccertam Se infallibilemretincasamp;fequaris,quoddifpofitiodiuinbsp;h�ceft,manifcftarefehominibusaliquacerta,amp;vif�biliforma,nbsp;amp;manibuspalparipoteft : Iii Sumraa,qu�quinquefenfibusexpoinbsp;fepropinquumnobisdiuinumnumenfiftit.

fee nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PatriarchararrijProphetaium amp; pioruiUjhoc perp�tu� Satan�nl

^co'fuitvilibilis forma, non ab hom�nibusfed abipfo per earn agnolceretur, amp;nonlud�ifol�m,fcd Gentes quo-neiim Deuni crederent, qui tali modo le reuelarat lud�is.

^�gt;5 f' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lum,vteredam omnesIud�oruminfantescircumcL

h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l�^uentienimfuntinfinuA*

^entio de Baptifatisnoftrisinfantibus. Quia autem adulti patiuntuf perpeccatum,ideoetfiBaptifatifunt, quia tarnen non credunt,nbsp;faluteacceptamanent amp;

cft, amp;egregi�commendatSacramenta,qua�h�-�'�tio ^^^d�indign�extenuanr,quianonobferuant verbum. Nonenimludus ^in . J^^^d toties hic de circumeifionerepetitur, Ego ero Deus eorum, 8cnbsp;Fuitcircumcifio externum amp;vifibilefignum,quo lud�i 8c in-^cerentur, 8c inter fe agnofeerent.

Ihiii^g^5dnonhocfor�mcircumcifiopr�ftitit,vtpolitic� coIIigerethuncpopU-^P^�^ quafi tel��ra effet. Sed fuit etiam Sacramentum, hoc eft,fignum

?Vin� circumeifi populi Deum. Deus autem non cft mortuorum Deus per circumcifionem, ad quam fides accedit non fol�m funtnbsp;pofitia, ab alijs gentibus inftituta fed h�redes �tern� vit�. Deus e-j^'^ortalisamp;�ternuseft. Igiturimmortahtatemfuis donar.

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftatuamus de Baptilmo in nouoTeftamento 8c de Euchariftia,

^dcorum modo, eaputemuseffe externa figna, rant�m addiftinguendos N ;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab alijs Gentibus inftituta, faciunt quidem diferimen, fed non id fo-

�'^dentes promift�oni, 8c his fignis vtentes,fiunt Dei populus amp; faluantur*

3�^� Decaptiuit. Babylon. Propri�eaSacramefl. ^ '^�^^^j^'^�^^�^^^^sfig�^^spromiffafunr. C�teraquia fignis alligatanbsp;^^efi^j'^^�^dapromiffafunt. Quo fit,vt fi rigide loqui volumus,tant�m dho funtnbsp;c�m in hisfolis amp; inftitutum diuinitus fi.

p�nitenti� facra ^tionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duobus accenfui, figno vifibili 8c diuinitus inftituto caret,

ttij, f^Po�^^^^^dixi,qu�m viamacreditum adBaptifmum. SednecScholaftic� poffe conuenirc p�nitenti� qui amp;ipfi Sacra,nbsp;ile afcribunr, quod formam ing�r�t fenfibus, eius rei quam in.nbsp;�^�^poenitentialcu Abfolutio,tale f�gnum nullum habet,qua.nbsp;definitione,aut negate p�nitentiam efteSacramentu mnbsp;7{)tjp^�^^�'�U�^iniminucre,autaliamSacramentor�afferre definitionem.nbsp;�''HJnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tribuimus, re�i�pro omnibus Sacramentis

P^nis autem ver�morientiumamp; excedenti. iJP^^^sOquidem in co tranfitum Chrifti ex hoc mundo memoramus,nbsp;% Vit fie diftribuamus h�cduo : Sacramenta,vtBaptifmusinitionbsp;ferminoamp;mortideputetur. AtqucChtiftianusnbsp;ccaturinhoccorpufculo,donecplen�Baptifatusamp; roboratus,tran.

566 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE S A CR AME N TIS.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.jj(K

f�atcxhoc mundo, natus in �tcrnam nouam vitam, manducaturus cum in regno Patris fui, ficut in c�na promifir, diccns : Amen dico vobis,nbsp;bibam de hoc germine vitis, donee impleatur in regno Dei. Vt apertenbsp;cramenrumpanisadfuturiam vicarn acceptandam inftituifle, tunenbsp;usqueSacramentiimpleta,ceflabit�aptifmusamp;Panis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,, I-

De numero Sacramenrorum plura vide Tora. 4. lenenf. fol* tem deCaptiuitatcBabylonica.

Tom. 3. lenenf. fol. 310. Icfai. cap. �. H�clocus notantlusc^�^ijigt; docctnosde vfu fignorum , qu�Sacramcntarij tant�mcxternasnotasp* jiH'nbsp;num elfe dicunt. Verbum quo Prop beta erigi tu r, eft , quod auditexgt;�J �nbsp;DimilTafunttibi peccaratua. Signum eft, quod labia carbone ardente Wnbsp;tur, idque ideo, ne dubitaretde verbo quod audit. Sic rede adhibentur �nbsp;ligna ad confirmaiidam fidem, Neque poteft aliter dici quam quodnbsp;per verbum amp; lignum veram remifiionera peccatorum accepcrit.nbsp;dah�cfcntentiaeft,qu�d etiam externa ligna cum verbo ad remiifion^^*nbsp;torumadhibeatur.

Item. EodemTom. fol. 335. lefai. cap. xo. Vadeamp;SoIuefaelt;^^f^,j(h^ Valet amp; hie locus pro confirmatione noftr�dodrin�,quodDeuslenipnbsp;addiderit ligna, vel pro confirmanda fide, vel alendo timorcDei,nbsp;cramentarij errant, vt elfent extern� not� profeflionis, velSymboIaepnbsp;Nam ijpotiusfuntfideilru6lusamp; non ligna. TuncpolTuntSacrainentaefnbsp;nbsp;nbsp;:

Quarepronunciamus ligna valere ad augendam fidem amp;timoreniP K j dibus. Scimus quidem externa non faluare, fi accipias externa idcft,nonbsp;riim Deus etiam per externa Salutcm operatur, amp;ficordinauit,quodi'^ji,^nbsp;Spiritum fuumline lignis externa realiqua. Ideo inftituit in EccIefi^^j^F^nbsp;rium verbi, Baptifmum C�nam corporis ac Sanguinis Fili) fui. Sicnbsp;tecoftes defeendit, amp; datus eft Apoftolis Spiritus Sandus, noninuinPnbsp;ventovahdo amp; linguis igneis.

Quare Sacramentarij errant, amp;ponunthicfallum principiumjC[^^^F^ Nulla externa res prodeft ad Salutem. Im�tuinuerteamp;dic,fine(nbsp;Salus contingit. Nam hiceuidenscextuseft,quod lignum externumpr^�nbsp;uocandam fidem amp; timoremDei. VultenimPropheta Acgyptioshunbsp;quod non perti net ad charitatis aut notici� Symbolum, led ad vi m amp;nbsp;nbsp;nbsp;9

S. S. excitantiscorda. Quemadmodumenim per verbum mouet Spi^c^ �lus, ira etiam per ligna mouet, qu�nihilfuntqu�mverbum,vtl�cdicaP^^j(P^nbsp;bi reexprimitur quod verbum fonat. Etficurverbumnunquamfruftranbsp;ligna fine frudueirepoirunt,SicBaptifmus,ficC�naDomini,funtlig^nbsp;fides erigitur amp; roboratur, non quibus vel ad charitattm inuitantu jjltnbsp;(quailquam idquoque fieri debeat ) vel inter fe tanquam notaprorci 1nbsp;guantur.

S E E T QV CONTE MPT VS EO-rumfadiserrorihu^funi�~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J,

* ^''icorsDeus per fupcrabundantemfuain gratiaml�mperiuxtaverbunijC�nfti 'f^liquod externum amp; vifibile fignum Hue grati�, vt homines extcrno figno amp;nbsp;P%(�uSacramcnto admoniti,certiuscrederentDeum fauere amp; mif�ricordemnbsp;. n, Sicpoftdiluuiumirisinidapparuit, vteiTetcertum Argumentum,Deumnbsp;fl�cfimilip�na nongraflaturum in mundo. Abrah� data eft Circumcifio,nbsp;i^^utaudiemus,vtftatucret Deum fore fibiDeum, amp;daturum Semen in quo be_nbsp;^^^ccrenturomnes Gentes. Nobis in nouoTeftamentoBaptifmus amp;Euchari_nbsp;grati� figna,datafunt, vt fta�ueremuspeccata noftrapernbsp;^^'ttipaflionemfublataefte,nosque morteeius redemptosefle. SicEcclefianbsp;fuitexternislignis, vtnonpoft�tIciri vbi Deus cert� inue.

'fifin mundusfer� Cain imitatur Sc illi ftgnisgrati�abutiturad Hypo �^^^^^P^Qf^^^oif^^^ff^bilismiiericordiaeft, quod Deus tam iniiltifariam fonbsp;Hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sicut etiam magniftc�hoc ipfum donum commcndatur Pro.

d�r^* ^^ledabar per fingulos dies, ludcns coram eo, ludcns in orbe rerrarum, hominum. SedEbr�um verbum Sagahnonred�nbsp;Hocenimfapientia pr�dicat,quod habuerit re..

'%��?^''^H�^�^lt;^ulosatqucaures ingefli ,vtraepr�ientern intelligerent in Sa. %f^�^^^^fcumcifione,inincenfionibLis, in nube,in mari rubro,in manna, innbsp;^^liti�'^^^^*'^�*'^f^tgt;ernaculoMof�,intemploSalomonis, innebula, acfueruntnbsp;5'^%vtficmeoftenderemamp;rcuelarem filijs hominum.

magn� confolationifuit, qu�d amifta Paradyfo, arbore vit� amp; �-qu� erant figna grati�, aliud fignum grati�, nempefacrifi-quod intelligerer, fe � Deo non abiedum,fed Deo adhuc eu HocenimfignificabatDeus,c�mfacrificia amp; oblationesnbsp;accenderet amp; abfumeret,ficut deSacrificio Mole amp; Heli�leginius.

� PicjtH^'^^ieipfum verbum,Baptifmus,Euchariftia,funtLuciferi noftri ad quos MauquamadcertosindiccsSolisgrati�. Cert�enimpof��musdefini-^^^^^bariftia,Baptifmus,Verbum,ibifitChriftus,remi^flopeccato_nbsp;^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''bi h�c figna grati� nonfunr,vel vbi contemnuntur

P ^5^bi nonfol�m noneftgratia,fedetiam f�dierrorcs fequuntur, vt' Il rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ba figna ipfi fibi conftituanr. Sicut Gr�ci Appollinem,

^^�mones coluerunt. Aegyptij, Anubin, Serapin, Crocodiles, Al-louem, Quirinum, amp;foedaillafimulachra,Priapum,Ve-v'^^Sc'^ Papatu accidit,poftquamenimillaveragrati�figna,c�peruntvi-potuit quiefeere ,fed qu�fiuit alia figna, vota, Sandorum loca, intercefiiones Sandorum amp;alia.nbsp;^^fi'orumplena, 8c cumimpietateconiundafunt,amp; tarnenmil�rinbsp;tanquam certadiuin�grati� figna. Hic nullum Epi,nbsp;hoJ'A^jpnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nullam audias, qu� rcclamct hifceBlalpheinijs, qu� faniora do

kt/Acj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luceverbi,amp;hisgrati� fignis�Deoexhibitis,necefiariocurrunt

^Afa -fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luorum. Sicutlud�i contempto tabernaculo amp;

^''^fiSh^''^^��^bant fub arboribus, in lucis, doncc tandem liberos fuos crudcles

''blldT^'^^baamp;vagaidolatriaoftcndi^quantum fit donum habere verbum � Deo oftenfaamp;mandata. Quod fi Gentes Iud�orumveftiamp;i;s

S�S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. DE SACRAMENTIS. . , ,

infifl:crcvoluiircnr,neutiquam adportentaillaeflentprolapf�. SicT�d^e** j-attendirent, ifta Blalphema. Sacra nunquam tcnta��ent, Nosfi .,^(0 Sacram Euchariftiam eo loco habuiflemus,quo debebamus,nonnbsp;nachi, nihil de pnrgatorio, nihil de lacrificioMifl�, nihildealijs bnpie^^^ jj,nbsp;EcclefiaelTet traditum. Sed poftquam lux verbi per impios Pontifices extiDnbsp;facile fuit obtrudere hominibus, om nes iftas abominationes.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jnCi

Inef�abile igitur hocdonuineft,quod Deus non foliundignaturioQ^^j^ verbumhominibus,fedetiamaddit verbo vifibilia fignagrati�. Sicutinn^nbsp;ftamentofuntBaptifmus,Euchariftia, Abfolutio. H�c qui contemnunt^^^^i,^nbsp;digne tradant, nonne digni funt,quiPap� ftercorapro balfanio eniant,3%�:nbsp;pr�dicent ? Cur enimcontemnunt benignitatcm diuin� maieftatis? � pnbsp;haberecertiflimum fignum grati�domifu�, fine fumptibus finelabore''^j.�nbsp;contempto euntRomam, compoftellam, amp;c. Confumunt pecuniam? � �ijjinbsp;corpus, amp; tandem amittunt animam merito� Deus fit benedidus infecu i,|i;nbsp;hodie nos per verbum fuum reuocauit, � vagisiflis erroribusamp;ldolatr'q^^ii-nos fignis grati�fu� ditauit,vtea ante fores noflros, iino domi noftr�amp;*� gjijJnbsp;lo habere poflimus. Ad hunc modumDeusftatim� primordiomundi�^�nbsp;turus promiifionem deSalute noftra, hoc egit, vt haberent homines fig^^�jjni�-fe confolarcntur in peccatis fuis amp; erigercnt hduciagrati�diuin�-Noi�quot;.nbsp;peris ipfius dignitas, fed mifericordia amp; promiffionis diuin� virtus innbsp;let, quod Deus hunc cultum ordin�r amp;promittitfibi cum gratumfore.nbsp;tur nobis Baptifmus C�na Domini eft, hoc Ad� fuit poft promiifion^� j[�jnbsp;ciumamp;oblatio. Reuelauitenim Deus in facrificijs gratiam fuam,nbsp;incendendo amp;abfumendo ca per ignem,

, Tom. 1. len. fol. 336. Inconc. De Baptif. Nomen, cum eft,Latinepoteftvertimerfio,c�m immerginius aliquidinatpian^j (ni*�'nbsp;tegatur aqua. Et quamuis ille mos iam abfbleucrit apud plerosqae (n^^^nbsp;totos demergunt pueros, fed tantum paucula aqua perfundunt) debeba gt;nbsp;prorfusimmergiamp;flatim retrahi, Idenim Etymologia nominispon^^^i^idi'nbsp;tur. Et Germani quoq^ �aptifmumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I vocanr, � profundi t�te,nbsp;nbsp;nbsp;-t�t;,

Et fane fi fpedes, quid Baptifmus fignificet, idem requiri videbis-fignificatvtvetushomo, amp; natiuitasnoftra plenapeccatis, qu� ex cat guineconftat,tota per diuinam gratiam demergatur. Id quo dpoftc^L^piRnbsp;dicabimus. Debebat igitur modus Baptifandi, refpondere fignificatioinbsp;vteertum ac plenum eiusederet fignum.

Tom. 4. lenenf. fol. 114. Galat, cap. 3. QuicunqueBap Chriftum induiftis. Item, Tit. Secundumfuam mifericordia^nbsp;fecit, perlauacrum regenerarionis acrenouationisSpiritusSan�li.nbsp;inBaptifatispr�terhocqu�dregenerantur amp; renouanturper Spiritsnbsp;ad c�leftem iufticiamamp; vitam �ternaminBaptifmo,etiamnoualu^ juPnbsp;oriuntur noui amp;pij alfe�lus,Timor, fiducia Dci,fpes, amp;c. Oritur noi*nbsp;h�ctumeftpropri�jVer�amp;Euangelic� Chriftum induere.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;It^�*

DESACRAMENTIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;56^

riitn f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;daturveftitus legalisiuftici� autnoftrorumope-

fitindumentum noftnim. Is autciii non eft Lex, non legisla. �flet� nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;inenarrabile donum, quod donauit nobis Pater, vt

Mu ^^�^^��^'^gt;viuificatoramp; redemptor nofter. QuareEuangelic�Chriftum opera, fed in�ftimabile donum induere, fcilicetremiCnbsp;^alnf ^^'�^^^orum.iufticiam.pacem.confolationemd�titiarainSpirituSandOinbsp;amp; Chriftum ipfum.

fanaticos Spiritus, qui Maie. �hagjjjg^P�^^Pniiextenuant,amp;fceleft�ac impi�deeo loquuntur. Pauluscontr�nbsp;regcnerationis acreno-dP^^itus^anlt;i^ti. Tit. 3. Eth�cdicitomnesBaptilatosChriftumindu.nbsp;r accepiftisperBaptifmum telferam perquam afcripti eftisin nu_nbsp;f ^^^^^norum,vtnoftro tempore multi fanatici homineslenferunt, quinbsp;�^Q�ant�mtefTaramfecerunt, hoceft,breueamp;inane'quoddam lignum.nbsp;Chriftum induiftis, id eft, iufticia Chrifti ve.

'pfuq^Q^'-^^ergoPaulusBaptifmum non lignum, fed indumentum Chrifti, im� '^��^ci�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Baptifmus,potentilnma ac

^^quot;tis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vbi ver� induti fumus Chriftum,indumentumiuftici^amp;

Pp^nitcntiam remilfionem peccatorum C�m antca varij clTent in Mo-S?i 5rerum, corporum, carnis, led non in p�nitentiam, neque remifl�o-, ^^d tant�m ad mundiciem carnalem, vtveftium,cutis,oll�,

^tSiSj^^^oininoNoftroIefuChrifto, Matth. aS. EuntesdocetcomnesGen-eos in nominePatris amp;FiIij amp; SpiritusSan�H. Qui crediderit i�J'^f'ueritjSaluuserit. Quiver�noncrediderit, condemnabitur. Mar.nbsp;^^^paruo Catechifmo.

b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eoopcrefuaauroiit�te,fedviceDei. Vnd�oportctnosBa,

faliter fuIcipere,qu�ml�ipfeChriftus,im�ipfe tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non enim hominiseft,fedChi'ifti

Vf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;recipimus per manus hominis, lient qu�libet alia creatu_

^^'�''iiUjq^'^^^permanumalterius,noneftnifiDci. Caue ergo lie difeernas Ba. (i^''��'^nf^^^^ternumhomini,internumDeo tribuas,vtrumqueSoliDco tribue,nbsp;b*''^bo'^^J^�^^^P^^^*^^a��i^�am,qu�minftrumentum,vicarium Deiaccipe,pernbsp;fedens, te in aquam fuis manibus proprijs mergit. Et re-peccatorum promittit in terris, voce hominis tibiloquens per os mi-

D E 5 A C R A M E N T I S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Hoeamp;iplaverbatibi ditunt, cumdicit: EgoBaptifoteinHominC amp;Filijamp;S. Sandhi, Amen. Non dicitegoBaptifo te in nomine meo,quaiinbsp;ld quod fado, non meaautorirate, led vice amp; nomine Dei fado, vtnonyinbsp;beas,qu�m li ipl� Dominus vilibiliterfeciirer. Autor amp; minifter diucrhiunnbsp;opus idem vtriufque,im�foliusautorisperminifteriummeum. Sicenimcgnbsp;bitror,In nomine referreperfonam autoris,vt non tant�m fit nomennbsp;tendere amp; inuocarein opere,fedipfum opus tanquamalienum alterius nonbsp;amp;viceimplere. Quo tropo Matth. X4. Chriftusdidt: Multi venienn^^nbsp;minemeo. EtRoma. i. perquemaccepimusgratiamamp;Apoftolatum/�nbsp;dientiam fideiin omnibusgentibuspro nomine eius. /

Hanc fententiam ego libentifl�in� fcquor, quod fi^t plenilfimum/^^j, efficax fideiadiutorium,noffefeefleBaptilatum, non abhomine fedabJ�nbsp;t�te per hominem, qui nomine eius rem geratapud nos. Quo cellatnbsp;contentio,quodeformaBaptifmi (quamappellant ipla verba) hti^ant�nbsp;dicentibus : BaptifeturferuusChrifti,Latinis. Ego Baptifo. ItemAh]nbsp;menugantes, damnant fic did : EgoBaptifo te in nominelcluCrhiftij^^^iiii!;nbsp;ccrtuni eft Apoftolos Baptifafie, vt in Adis Apoftolids legimus, volunH^^^-�li)nbsp;lam aliam ddneeps valere quam iftam : Ego Baptifo te in nomine inbsp;amp; Spiritus Sandi. Amen. Sedfruftracontendunt, nihilenim probant' �pii��'nbsp;nia duntaxat alTerunt. Quocunque modo traditur Baptifmusraodonbsp;minchominis, fedin nomine Dominitiadaturvcrefaluumfadt. Iinonbsp;bitem, fi quis in nomine Domini fulcipiar,etiamfi impius mini�er non bnbsp;mine Domini, vereBaptifatum elfe in nomineDomini. Non enim in �nbsp;tis tant�m, quantum in fuldpientis fide vel vfu, fita eft virtus Baptifini-giturexemplum,dequodam Mimo per iocum Baptifato. Iftas amp;nbsp;tationumamp;qu�ftionumanguftiasfeceruntnobis ij,qui fideinihil,'nbsp;tem ritibusqueomniatribuerunt,c�mfoli fidei omnia,amp;nihil ritibus denbsp;qu� nosfadtliberos Spiritu,ab omnibus iftisferupulis amp;opinionibus� |

Alterum qu�dadBaptilmum pertinet, eft fignum feu SacramcntuP��p'^ eft ipfamerfio in aquam,vnd�amp; nomen habet. Nam Baptifo Gra�ce,niei�nbsp;ne, amp; �aptilma merfio eft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

Genef. capite. 3. Tom. 1. fol. 6 6. Sophift� dilputantquoP�^^^/ ptifrausiuftificet. NamThomasamp;Bonauenturalentiuntquandamvii'f�;^0(�^nbsp;ciendi � Deo aqu�inditam c�m Baptilatur infans, vt itaaqu�Baptifni*�nbsp;tccreetiuftificationem. Contra nos didmus. Aqua m efle aquam,nbsp;reminfuafubftantia,qu�meaquamvaccabibit. Huic autemnbsp;dmuselfe additum verbum promiflionis. Quicunque crediderit amp;nbsp;fuerir,faluabitur. Item, Oportet hominem renald ex aqua amp;SpirinJ- jit'**�nbsp;bum feu proraiflionem hanc, fi quis velitappellatevimaqu�Baptifn�*nbsp;non repugnabo. Sedfophiftarum alia mens fuit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j !

Non enim verbo dant virtutem hanc, fed de Elemento difputant, H jjjiii' 1 beatpeculiaremvirtuteminditam. Scotusrediusdixit, c�mdefinitjnbsp;cffepadumdiuinumaffiftcns Elemento.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y �

Pf�li� F.�-^unaigiturvbiqucrefpiciendumamp;honorificandunieft,quoDeus ap_ ''frbujj^^^amp;quafiinduitcreaturas, amp;facienda differentia eft inter crcaturam amp;:nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;Sacramento, funt Panis amp; vinum. In Baptifnio eft aqua, H� funt

* �d appr�henf� per verbum. Quamdiu autem creatura eft appr�hcnfa � ^gt;�idiu cft amp; facit quod verbum promittit.,

StP��oclj.ca. Sicutaqu� fimplicisfeu naturalismulti-^^bibitur,rigatamp;f�cundat aridaloca,fordibusquoqueabJuendis ap-f � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Baptifmus animam accenfam fiti grati� potat. Eft cnim

c^^^^^^quibibunt, hoceft,quipromif�ioni addit�credunr,nunquam ^^^��^^�^�diusdicit: Quicredideritamp;Baptifatusfuerit,Saluuscrit. Acnbsp;^Vtpr ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potu Domus Domini refeda, non amplius funt aridaamp;fterilia,

�plantat�adriuosaquarum ,qu�fertfruquot; Nonenimimpcditurnecl�diturardoribus Solis. Pr�-^^^dlus eft, de quo Zachariasdicit, quodpeccataamp;immundiciesnbsp;^^^�^uuntur. Hunefrudumfequitur�ternavita.

*'�^^�s,quomodo hoc aqua poteft? Refpondeo aqua ceu elemen-Q''�ni^^�^^^hoenonpoteft. Etf�enim fordes veftium amp; corporum abluit,ta� Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non poteft. loel autem difert�, non in generedeaqualo.-

aqua proHuente ex domo Domini. Eadiuina aqua eft, non ideo ^^'i(|Q,^?^,Saptifmus�Chiiftoinftitutus,amp;carne ipfius Sandamundatus eft,nbsp;^^P^�-^*-�-^5^^*^dluseftadditus. Ispurificat cordaf�-^d�^jj^4^ddfordiumeft,f�cobluit ne nos damnent. Suntigiturh�cpr�cipuanbsp;Sacramenta, qu� ambo co taciunr, vt ftatuamus Dominbsp;b ijj noftram, refugium noftrum.

, ih� ) VocatBaptifmumlauacrumregenerationis ac renouationis, i� iHis ^^^^c^'^regenercmuramp;rcnouemur. SicChriftusquoqjIoh. ^.dicit:nbsp;nonpoteftintroircinnbsp;^lemadmodum cnim mater illo carnali partu plenum peccatisnbsp;It�B�^priPmuseditSpiritualempartum,amp; r�g�n�r�tnbsp;grati�. Sic peccatain Baptifmo demerguntur, amp; e-Peccatis,iufticia.

DeBaptif. Figurafeuf�gnif�catioBa-V'^^ho � �^ortificentu r prim0 peccata, poft vt refurgamus per gratiam Dei, pcccatis conceptus amp; editus eft, totus demergatur amp; prodeatnbsp;��^enatus per gratiam Dei.

^P* 48� Tom. 4. fol. 19 a. H�c erat olim vf�tataTheologorum ^^'lui ^^�^^^*^'^'^f�'^conferuntfumentibuseagratiam,fineverbo amp;l�nefi-non opus habet fide. Sacramenta tant�m virtutis hapere operate dent Gratiam.

ut 5 A C K A M t W I 1 3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ijlk

Atver�noftr�Do�hrin�caputeft : Sacramentum non operarigi^*'qiiiJ ne fide. Nam Eunuchus in A�tis � Philippe audit,c�mdiceret : Ecccaq^^^punbsp;prohibet me Baptila re ? Si credis ex toto corde licet. Non vult eumnbsp;�icredat. Nondicit: Baptifmusprodefttibiamp;iuftificattefiuecredisfiu^^^jcl'nbsp;Papift� fomniant, etiam paruiilisinfundi gratiam virtuteSacramenti- �ijyiii)nbsp;faltifl�mum,quiavirtutepromifl�onisfaluantur,amp;accipiuntSpirituinSanbsp;propterea qu�ddixitChriftus.-Siniteparuulosad me venire .Tali um en**��nbsp;gnumc�lorum.

Difeamus ergo ex talibus excmplis veram vim fidei, qua libcrain�f * ,jii� amp;in�tcrnamvitamtranfimus. Sicutlacobinquit. Egoraoriorfedp^y*�^nbsp;ille erit vobifeum, ergoabeoinfepulchrum, vos non audietis nec videbit^^/nbsp;relinquo vobislonge meliorem Pattern, qui vos redius amp; fideliusnbsp;qu�m ego. Non enim ego,nec filius meus Iolcph,fcd Dcus,in quemnbsp;cuius promifl�onem habemus, crit vefter Deus, Pater, Dux, liberator.

H�c omnia fine fide non dixiflet, Promifl�o enim amp; fides rent, ficut inquit Paulus. Per f�dem habitat Chriftus in vobis. Et innbsp;Dicitur : Non habitatDeus in corpore incredulo. SiTurcaaudiretpr�*^nbsp;quid, ftatim intelligerct requiri fidem. Quid enim promifl�o eftnbsp;dit, nifiresinanis ? Tune autem eft promifl�o, quando ci cr�dit,nbsp;nititurhomo,amp;ftatuitDeumeflcveracem.

Hiftoricafides non nititur nec confiditverbo, fed dicit : Ego ftum pafl�im Sc mortuum efle, amp;c. Vera autem fides fie Icntit : Egonbsp;ftumpromcpaftum,mortuum,amp;:c. Deeo non dubito,amp;eafide acquit� �nbsp;fidoilliverbo contra mortem amp;peccatum.

Hanc lucem amp; gratiam hoc tempore rcuelauitnobisDcus,pro^y^,; mus grati efle. Et hui us fidei pr�clarum excmplum eft in his verbis lacobp jiilt;nbsp;tinent fane res grauifl�mas amp; maximas : Moriturenim lacob nonnbsp;amp;h�fitantc,fedccrtiflimaamp;conftantifsima fidepronunciat :nbsp;Icum. Sic vitam habet in morte,amp; mortuus viuit,ducituradfepm5nbsp;nus fiducia,quia confidit Deo,amp; promilfionibus eius,qu�fides abinbsp;tcm. Non enim eft HiftoricaiUanoticiafa�orum,qu�tant�mhabf^^i,jii�',;nbsp;nec pugnat, nec ftat immota in tentatione contra mortem amp; infernu^nbsp;fidem fiucfcientiam etiam Diabolus habet. Sed h�c eft fidcspromihfpci�nbsp;tribuit Deo honorem veritatis,qu� credit verbo eius amp; confiditei,hacc'.nbsp;tcm,amp;infultatipficumPaulo,acdicit: Morsvbiftimulustuus?nbsp;tua? Etiamfi me deuoraucris tarnen rediboinlucemamp;vitam.

Taies loci proponendi funt Ecclefi�,propter cxempla San�libi*�^, rura/qui nobis pr�luxeruntfideconftantilT. quamnosquoqucKfl^nbsp;dilcamus,vtinhuncmodumgloriaripofsimus : EgofumBaptif^*^^ �nbsp;lutus, flerb atlff. Qpicquidobijcieturporrotcntationura,nbsp;non mouebor prorfus,quia is qui dixit : Qui crediderit amp; Baptif^*-?^nbsp;luuserit. Item, Quodeunque folueris fuper terram,erit folutunj * jfiii��nbsp;tem, Hoc eft, corpus meum. Hic eft Sanguis meus, qui pro v^^nbsp;in remifsioncmpeccatorum, ille necfallere, nec mentiri poteft,

DESACRAMENTIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;573

inortale �dnj, P^.�^^�^amp;totuminpuluerem abeat. Sacramentiim vel fignum Baptifmijnbsp;*'�hs �j '^*^c�usbreui perficitur. Vcr�m fignificatio eius amp; Spiritualis BapriLnbsp;S'te '�^'^�^^fiolcilicetpeccatorum, ilia per banc totam vitam durar, amp; non nifi innbsp;^hOfiBTumenimverc demergiturhomoin Baptifmum verehocficnbsp;j?pfifrnus fignifieat.

� ^^^^^indicaturmortiis,qui Baptifiirur. Perindeatqj fi dicas,Sacerdos aliud es,qu�m caro plena peccatis, Demergo itaquenbsp;^^'quot;�113nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; fententiam mortis contra te ineodem nominefcro, vt tecum

M^Qj^^^catatuamoriantur amp;c demergantur. Atque fic Sandus Paulus quoqj �. dicit: SumuscumChriftofepultiin mortem per Baptifmum.

rnoritur, e�citius Baptifmus fuusperfi-. ^^^nr. Ncqueenim cefTantpeccata qu�m diu hic viuimus. Nam c�m se? eccato fimus nati, natura noftra peccatura eft. Id quod Prophetanbsp;: Eccein iniquitatibus conceptusfum, amp; in peccatisconcepitnbsp;aliter confuli huienatur� vitio poteft, qu�m per mortern,

cficaliud, qu�m initia qu�dam �Ba-Pand�moriendi, donee hoc corpus intereat, vult enim Deus nouifl�modic relurgere^vt tum plane nouns fit.

r^H^?^adinodum autem demerfionem �n aquam breui perfici vide mus : Ita Vcr�m fignificatio huius,Spi,nbsp;fiH^'�^35|�^^eratio3 donum grati� amp; iuftici�,illa in Baptifmo quidem incipiunr,nbsp;Inr� c�m in nouilL

alijsque malisrefurgemus,amp;in�tcrnum viuemus^ tam animapurificata,Tum demumperfed� �Baptifmi fon,

^icant : Ecce iam demerfa funt tua peecata, nos igitur te in nomi-Si�^^�^^sgt;vteum,quiiamin�ternainamp; ininnocentem migraturus fisvL Angell Dei in nouiflimo die omn�s pios Baptifatos Chriftianosnbsp;Baptifmus amp; Catcchift� fignificant.

�^^^^^'^ChriftuSjMatth. aq. Emitter Angelos fuos, amp; ipfi con_ ''1. ^dos eiuSj �quatuor ventis, �fummis c�lorum vfqucad terminosnbsp;�sr^�^his- �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

8j *p^�-yco!ligimusverumefre,qu�dhomoftatim�Baptifmo finepec-� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ver�m multi funt, qui hoc non re�icintelligunt.

^tli^^EiQ^?3mPomniant,cura nullumplan�fitrcliquumpeccatum � Baptifmo Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnquam cogitant de mortificanda ilia peccatis plena

i^odmulti quoqj � confeflioncfolcntfacere. Red� igitur h�cvtfupr� monuimuSj

574 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DESACRAMENTIS.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

monuimuSjfuntaccipienda, amp;lciendum,quodh�c noftracaro, muSjtnala fit amp; plenapeccatis, cuinon a�iarationepotuitconfulereDeus,�l'^\^nbsp;totamrefringeretamp;reformarct. Sicutlerem. indicatcap.iS.nbsp;aliamiamfi�:ivafisformam,quamiplevelit, redigitin lutum amp;refingiunbsp;quitDeus apud Prophetam) ficutliitum in manu figuli,Sic vosin

Quia autcm primus partus ipfi non probatur, quod fit corruptus,ideo^ j ram nos denu� per mortem redigit,innouiflimoautem dierefingetjVtinf^^^nbsp;fincpcccatisfimus. Hocquc confiliuminchoat Deusin Baptilmo,qui�onbsp;rcfurre�tionis nouilfimi diei eft typus. Quantum igitur ad figuram amp; fig*�quot; yj,nbsp;tinet j mortua etiam nunc vn� cu m hominefunt peccata, amp; refurrexitho�o-r�m quantum ad opus attinet^ Sacramenti effcdus^nondumpcrfc�i� cftnbsp;tuSjhoceft, mors amp; refurre�lio in nouiflimo die nondumfunt fa�a,fcd

Homo igitur Sacramentaliterabomnibuspcccatismundusamp;innoc^^ijf, Hoe eft, fignum diuinum habet, quod fignificat,qu�d omnia ipfiuspeccat^nbsp;tuaeffcdebeant,amp;ipf� quoquefoeliciterraori, �etandem innouiflimodif jnbsp;dus ab omnibus pcccatis relurgere ad �ternam vitam debeat. Quantumnbsp;Sacramentumattinet,verumeftqu�dfimusfinepeccato. Ver�ni c�ninbsp;perfe�lus fitBaptifmus, amp; nos adhucin illa carne plenapeccatis fimus,coep^�nbsp;tiim illa Chriftianainnocentiaeft, non etiam abfoluta.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Poftquam igitur adolcuerithomo,tuml�pcccatrix natura cxerit/uni'^i^li dit concupifcentia amp;at�e(ftusir�,odij,libidinis,amoris,auariti�,lupcf^'^iitnbsp;qui funt fimiles,quorum nullus fentiretur, fiinSacramento demerlanbsp;innia peccata efl�nt. Ver�mBaptifmopeccatorum mortificatio tantumnbsp;\:ata eft, nondum penitus perfeda, perficitur autemper mortem amp;nbsp;neminnouiflimodie. Sic S.PaulusRoman. 7. ItemreliquiSand�omgt;i^,j(.nbsp;co qu�runtur, fcpcccatores cfle,amp;vinaturaliadpeccandumrapi,qu3gt;�^'^'^nbsp;ptifati amp; Sandi eflent, Qu^od enim viiiimus/cntimus quodnaturanbsp;peccandum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j:) i

Qu�ras igitur, quid profit Baptifmus, c�m non totum pcccatumm'* bluat ? H�cqu�ftiooccafionemdabit,vtintelligamus amp;quidfitBapm'�^,;,Jinbsp;quiseiusverusvfus. InBaptifmienirn Sacramento Deus tecum foedusi'**��nbsp;(c tibi concili�t f�derc amp; grati� amp; confolationis pleno.

Primo quod Baptifmum hoc quod fignificat,expetis amp; cxoptas^pii' vtvnacurapeccatisintermoriarisamp; innouiflimodie refingaris (ideni�^'ji^oj�'nbsp;musfignificat) hocin te probat Deus,amp; finit teBaptifari, ftatimquc �nbsp;refingcrc incipit, Telua gratia ac Spiritu fuo perfundir, Sandus autemnbsp;tim naturam amp; peccata mortificare incipit, atque ita te ad moi tern amp; remnbsp;nem in nouiflimo die pr�parat.

Secundo, pr�terea quia fuam fidem obftringis, te quoad viuas,tuam^ ac peccata mortificaturum. Earn quoque voluntatem tuam probatnbsp;multis ac varijs bonis operibus, quoad vixeris, exercer, pr�terea cruce amp;nbsp;nibus, quibus hoc, quodtu inBaptifmopetijfti ,conficit,nempevt tenbsp;peccatis, mortificct, amp; relufeitet in nouiflimo die,atqueitaBaptifiniis^

C�m igiturlegimusaut videmus Sandos mifer�aflligi,varijsitem calamitatibus,ficf�ntiamus : Illaomniafieri �propitioDeo, vteosm^ ji?nbsp;amp; fie fatisfiat Sacramento Baptifmi,nempe,vt mortui refingantur. Ni�^nbsp;fiat,vtvarijs malis exerceamur amp; lademur, corrupta h�c naturavincetunbsp;lus fit Baptilmi vfus,f�dfubinde �pcccato in peccatumrecidamus ,nbsp;tuoqualesnatifumusmaneamus.

izl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE SACRAMENTIS.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^5

4 fel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fia�fidu�laborespeccatamortihcarc,amp;mortemexopteSj

4 ^iii� ^^^�^^^�^�^stcmaliscogitationibusjconcupifcentia,itemalijsaflfedibus

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vidcas aliquando prolapfu m te in peccatum aliquod, ill a omnia eer

il' I Mo f � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i vif�deris, quod cum Deo lunxifti in hoc facramento, ii

4 '*�^^11 -i^^odS. Paulus Rom. 8. Indicatc�mdicit : Nulla nunc condemnatio, Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vis, quaadpeccandum inuitirapimur, neminem qui in Chri_

4 Mt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Siquispeccaueritjhabcmusad,

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etipfceftp�phiatiopropecca

4 nbsp;nbsp;K^'Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit, in quo Chriftus nobis donatur.

4 *Mt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hocf�dus cum Deo elTet, amp; Deus ratione huius foederis ad noftra

I feii^^^?�^^uci�et,nullumtani leue effetpeccatum,quod nos noncondemnaiet, 4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatum,quantumuisexiguum,Deiiudiciumfuftinercpo^

4 \p �gitureftaliudmaiusamp;luauiusfolatiuminhoc mundo,quam Baptif-4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cnim amp; gratiam amp; mifericordiam confequimur,qu� pecca-

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potius magno labore amp; vfu eijciunt ac repellunr.

4 fedn , S. Auguftinus fcripfit peccata in Baptifmocondonari,non, Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccati reliqui� fuperfint, fed quod non amplius imputetur peccatum,

4 %d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vfquein noftracame h�rcnt,le commouentac

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ver�m c�m fiant ilia nobisinuitis nee approbantibus,hoc Ba.

quot;? (^Mctnoriamur,mortificantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'.

� L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;concupifcentia,aut all js vitijs tentari, non ideo exhoref.

} ^Wth' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neq; ctiam fiin maniteftum aliquod peccatum prolabaris,fcd

p4 M��j^^j^H�oqueaccipiend�funtmal� cogitationes,concupifeentia amp; peccata, nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonvt ijs addefperationcmadigamur,fedfentiamus ea efle ceu mo

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuina,qu� noscommoneantBaptifmi,quidineo voucrimus

1 Xvt�J ^'^^Qeemus diuinam gratiam amp; in affiduo belli vlu, contra peccata fi-^��exoptemus mortem, vt vel ilia ratione ab hoc corporc peccati libe-'�1 h

4 ^^TlSMVS CHRISTI ET ALIO-4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RVM DIFFERVNT.

'�^P* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X. fol. 7 6. Ncceffariumdiferimen facimusinter0..

4'.Sti^^'�^5�^^^ilintercft inter BaptilmumChrifti,amp; aliorum credentium,vtriqj � ^^�^P^��Pegt;narum diferimen maximum eft. Chriftus Baptifatur non

Sc �ternaiufticia ornatus,vt nos iuftificemur per r lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^P'-^^^^^rvtficdicam,nobisin exemplum ,vt pr�cedatnos, amp; nos

Tom. 4. fol, s O 6. loeh cap. H�cquoqjcaufaeftjCura^^Jjjj mum J exemplo Apofto�orum amp;primitiua; Ecclef�� adhibemus cuanitnnbsp;Quia enimcertum eft.SpiritumSan�iumpef aq�am Baptifmicfficacero^^nbsp;ftatuimus tam non impediri Spiritus Sandi adionem pcrlnfantiunaynbsp;qu�m nos adulti noftris viribus amp;c lenfibus Spiritus Sandiopus,nonlenbsp;perfedius. Extantautem cxempla, etiam nondum natos in vtcroinare^^,,'nbsp;�lificatos el�b, im� etiam Chrifti noticiam habuifl�. Quia autemcei^^jjipnbsp;Spirituminfantibusimmundumef��propterpeccatum,curiniiidereinusf^iii)!nbsp;dificationem, quam Chriftus cum Aqua Baptifmi promittit^amp;finc^�**^nbsp;eostieriimpofllbileeft,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,

T A T I O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Tom. 4. lenenf. loi. 66^. Hof��cap. 12, Ver� odiofum Anabaptiftarum dogma eft, qui ideo pueris Baptif�num negant,nbsp;^mente careant, necintelligantqu� cum eis aguntur. Nobisnonintellig'� Jnbsp;bis fenfu ac menteiudicantur carcrc, fed Deo non fic, cuius opusfunt.nbsp;ficut alio modo eos alit qu�m nos, Ita quoque alio modo moueteoru� �nbsp;Et Genef. cap. 17, fol. s i. Tom. 2. Notandum autem Circuracifi^^pjii�''nbsp;ceptum eft contra furores Anabaptiftarum. Hi enim ideo fentiuntrep^^nbsp;Baptifmum, amp; non nifiadultos Baptifandos, quodinfames non habe^^nbsp;�fum,Vbi autem nullus intelleduseftjibinecfidemefle. Seddicmibbnbsp;cifiovtdiximus,tantum prodeft propter fidem : lufli autem funtinfan^^L/nbsp;die circumcidi,ac promiflio admodumf�rtis eft,Dcum eos curaturum Jnbsp;rum. Autigiturfruftrafuit mandatumcircumcifioms,autinfantesq*?^^ijii'�'nbsp;fine omni intelle�lu fu nt, crediderunt, ac per circumcifionem, confecu�nbsp;fticiam fide, quam Abraham confecutus cft adhuc in pr�putio.

Circumcifisenimpromittitur,quodfintpopulusDei,amp;quodD^^^j^^^ forum efleDeus, hoceft, funt inconfortioregniDeijiuftificarifideiU*nbsp;quam eis Dominus donatperSpiritumfuum.

Hoc fi cum lud�is in veteri Teftamen to fa�fum eft, mediante cur Deus non facerct idem cum Gentibus, medianteBaptifmi, nouopa^^^^ �nbsp;pr�ceptum vniuerfale eft. Itein vniuerfum mundum docete amp; Bapti*^ ysf*'nbsp;Gentes. Vbi igitur circumcifioSoli SeminiAbrah� mandata erat,Bapt*�nbsp;cipitur omnibus Gentibus, cum promiirioneSaIutis,fi credant.

Quod fi Semen Abrah� virtute promiflionis habuithanc o�laua diecircumcifi donarentur fide, amp;ficrentDci populus : Cur jnbsp;GentibusvnitisiamDeopadoBaptifmi ?

Non enim Baptifmi detcriorconditio erit, qu�m fuitdrcumcin^^^�F tim cum circumcifio tant�m mafculorum eflet ; Baptifmus etiam altcXnbsp;comple�fitur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Sicutautem lud�usperpeccatum excidens abifto Deumcircumcidi,fed rediensadpa�tumhoc,amp;promifl�oneieconnip|^fj;jnbsp;ptuseft in Gratiam, Sicexcidentes pcccata�gratia, non debent rebapunbsp;milsioni f�melfa�f�debentfirmafideinnitiamp;perChriftumfpcrareVC^nbsp;Forte igitur hoc argumentum eft contra eos, qui negant paru�nbsp;dos: �^ianonintelliguntneccredunt. Hicenimmandatur,vtcircnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2

paruulio�tauo die, amp; additur promifsio : Ego ero Deus eoruin� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�j.fF

^?su5�^�^^�g�fur, tum praeccptum* tumpr�mifsiOjteftafttufimp�tatatrt infenti* �^'^^^circumcifioneiufticiam: Sicut Abrahae imputataerat antedrcumci-r ^Uonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pa�him circumcif�onis durarc tantum ad Chriftum � �s quia gen^

regno Dei^ voluit veteri figno fc�pado abolito, nouum dicit; Nif� quis renatus fuerit per aquam �lt; ipiritum^ r�ggt;nbsp;^�nonvidebit,

quaeftio. Si non circumcif� pereunt,quid fentiendum eft de infantibus ante o�lauum diemnbsp;^'^ULunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;altero iexu, de puellis f Item,quid fentiendum eft de noftris in-

antcquam baptifentur extinguutur, vel in vtero matris, vel poft part�:* ''%Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ocftauumdiem facilis refponfio eft, Sicut etiam de

baptifmum extinguuntur. Non enim pccdant in f�dus baptiftni. Quia enim lex mandat oiftauo die circumcidi,quomodonbsp;P Deuj an te ocftauum diem extincftos f

'quot;�Ifrir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�Sft^ anim^ illorum funt voluntati coeleftis patris,qucm fcimu�

Kt valet h�cquocp, quod Paulus Romam^r, manfuet� dicit de qs, ftmilitudincm tr�grefsionis Adac : amp; de lacob SC li�u dicit :nbsp;^^^�^aliqiridbonivclmalifacercnt,

infentes affcrunt peccatum innatum, quod originale vocamus: tam� contralegcm nihil peccarunt. C�m igitur Deus natura mifericorsnbsp;efl�finet,qu�d velcircumcifioncm in vcteriTcnbsp;j^^�jVel baptifmum in nouo conftqui non potuerc,

��^'ncEis apudlud�os facilis refponfio cft, quia enimfignaculum hoc tantii pr�ceptum, non pcrtinetad foemellas, quae tarnen quia Abrahasnbsp;Abrahae non excluduntur,fed confequuntur eam fide.Qui au*nbsp;*quot;'^11111 f'^lcircnmcifioncmcontempferuntvelcontemnuntbaptifinuffl, hicergt;nbsp;Wur,

^^'^'l�i^'^�t�^^nenf fol. jop.Iefeixap.y, Anabaptift� perfua� i� bene Si reamp;� f n ire,' rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O�^rc non eranf occid�di,fed poti�s coclu

**NT, AD Q^y O S PERTINEAT EORVM ADMINISTRA* �J,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tio,Ci^ljtofficium,CJ�deveroigt;[ucUuium^decontrarijs

Cap.id. Et tibi dabo claues regni c�lorum. Et Egaueris fuper tcrram.eritligacum in coeh's.Et,Qiiodcunc� folucris fijonbsp;erit folutum in coelis,

*avcro in hactam varia �^periculofepugnaEcclcftae necefl� eft multos ca� Ccc dere,vel

578 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CL�VIBVS.

der�, fa�ctan'�C pefklitari. Ideo h�c remedium luft/tuit, folicct qiij rctention�s peecatorum,qu�d vocat claues regnic�lorum. � nam mco itinbsp;claudat illud impcenitentibus, Alteram qu� apen'at refipiftentibus, Ita Pnbsp;claues inteliigere videatur,vtramcp,poteftatem ligandi �C foluendi.SedP pcPnbsp;cum contcntiofis. Nam clams fcienti� quam Matth, xj. Ghriftus nominat,

�lic�'^' tinct ad has claues,de qui'bus hoc loc� Cl� iftus loquitur,l�d clams fciennacnbsp;tur, auton'tas docendi feu officium SC facultas erudiendi populi per Icg^^�, ji(jnbsp;clauesjfuntautoritas feu officium ligandi dC ibiu�di eos, qui dodinbsp;ccciderint peccauerint,

Et has claues lat� intelligimus vt inomnem locum,tempus SiC perfona^ J modo ne confundantur ordo 6C diiciplina )id eft, vt non ibl�m publicanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j�

voce ligentur �i. falu�tur peccata,in Ecclefia comifl�,Iuxta illud,Qii*^^^*^^.p0fs'' Qiii non crediderit amp; fed vt etiam quilibet frater fratre arguere confob�'nbsp;Cmaxim� ver� t�pore necefsitatis)Iuxta illud.Vbi duo vcl tres in nominanbsp;grcgati,�ifc,Sic tarne vt publica Euangelij concio,autclauiu offici� nonnbsp;Qiiiano eft permittend�in Ecclefia,vtpropterlibertat� fiing�di clauib.in ,nbsp;pubiicg funlt;5�ioni,hoc enim efl�tfecf�as ferere,�^ grati� Ghrifti in luxuria traflnbsp;Quare papa h�c non habet,ficut nec S* Petrus, poteftatem r�gna rapicnnbsp;dcponendijinftitu�di, amp; pro fua libidine vex�di.Dc peccatis etenim ligano*nbsp;uendiSjhoceft de morte S� vita�terna loquitur Chriftus,n� de coronisnbsp;bus m�di.Qiiia deEcclefia/d eft,fideiibus petrg cofefiorib.agit,no denbsp;na.E t mir� eft,quod c� claues nominet, tarnen ear� officium no appellatnbsp;aperire,id enim eft propri�earumofficiaftd ligare amp; ioluere, quod funi�oC /nbsp;rum. Sed vt claues metaphoric� intelligerentur,rton aliquid materiale, vol^ ynbsp;fi�tes illas duas fie nominate, quo facilius Sgt;C illuftrius fignificaretur ret�tionbsp;fio peccatorum.Nam catenaeamp;funesmagisligation� qu�m folution�, fe^*^nbsp;riuitatempotiusfigurar�t. Ligatioa�tamp; lblutiopropri�figurantpecc�tuifl�^nbsp;�C rcmiflum. Ideo per claues voluit eas figurare, qu� vtrunc^ repref�ntatci�^'^/nbsp;clauis non tantum ad claudcndum, im�maxim�ad aperiendum valet, 6^ JiH��nbsp;pen� i�la eft clauis, vt doceat proniorcm eff� Chriftum SC Ecclefiam adfoli^^nbsp;qu�m ad ligandum,vel die tu aliud melius ad hanc quaeftionem�

Eft �� hic locusobfiru�dus cotra NouatianoSjqui lapfis poft baptifin� luperefl� remifsione peccatoru. Hoc plane eft tollere claues ab Ecclefia,nbsp;tiorem partem,lcihcetremiision�peccatoru. Hi ignorant peccat�Originsl?nbsp;eius deinde, Chriftum pr�pitiatofem amp; fac�rdotem �fcrnu,fing�tes eumnbsp;i� t�t�m f�luare,non in perpet��.Val�ant.Nobis ver� Catholicis locusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j � J

amp; eruditione plenus,icilicet qu�d in Ecclefia Chriftu5,reliquit primo fuperbos,fecuros,fiuemanifeftos, fiue occultos, poteftatem iudicandi day j�nbsp;fcparandi, Nafh 6� occulte malicogunturm�tucre,t� public� z concioned^nbsp;nem,qu�m priuatam � frater,Ita Qc �pecialem iftam funtftionem clauium,^^^^^nbsp;publica eft,fed alia � generali. Qin'� generalis nulla perfon� nominat,nbsp;ergo priuatam vel cettas perfonas priuatas agit, Ita habent imptf, fecurijrnbsp;metuant,nempeligationemEccIefiae.

Econtra pro pauidis �C contritis reliquit poteftatem abfbluendi, con recipiendi,tam occultos,qua manifeftos, vt fic terra fit plena mifericordia^^^ rnbsp;yt habeant humiliati quod Iperentifcilicetf�lutionem Eccl�fiaf, tum

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�E CLAV IB VS.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57^

to generaliter,tum fpeeialit�rjquiri indiuidualitcr,non de vn� p�ccagt; fum p'*�^�^^^'^^�nsfpecieij fed de omnibus peccatis Omnium generum �C fpecie*nbsp;�^��^^�13tio eft,efl� certum,quod iudiciu Ecclcfig,non fit aliud, quarrtnbsp;itrjf� ^^^dici�incozlo. Ide� peccator dufus amp; f�curus, certus efl� poteft, fru- .nbsp;cont�nereEcclefiam,fi alibi qu�m in Ecelef�afolutionem SCgra-fGnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inuenirc. Et p�ceator contritus certus efl� poteft, fi folutionem

Sili � � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;audierit,f�{e nihil aliud audire, qu�m voe� ipfius dei de c�l�,eu�rt

'^^^v/^^�^�P^�^^onaliter, indiuidualitet alloquentis.H�c erant diligenter inculcan-t ^^^Ut^^^^^^�^Eheet nbsp;nbsp;nbsp;confcientrjs inftituendis QC regendis.Non ilia f�crilega de

^^gnandi �� tyrannifandi in rebus mundi, ficut Papa feeit,Sed de his hora ^�bus clauium alias dictum eft, S)C dicendum fortiter �C ��mpcr,

�4��eneffol.$�.Galat,c�p.z.Inconfefsionenullamfecerunt f�dei,autmcriti fed tantum inculcauerunt Etisfadiones humanas �C m�rita,vtnbsp;taceam,quaquidemMonachi internbsp;hi qu� volebanthaberi religifiores c�teris,Quam hbet afcribere,vt 5Cnbsp;Itnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuift� abominationem papiftici regn�

� ^/^��^quot;'�MeritumpafsionisDomininoftrileiuChrifti, amp;be�t�Mariai omnium En(ftorum,meritum ordinis,grauamenreligionis,hugt;nbsp;'^�^�^j^^ntritio cordis,Bona opera que fecifti,�C facies pro am�re Dogt;nbsp;Chrifti, Cedant cibi in remifsionem peccatorum tuorum,in augmertnbsp;h �5;� * ^g^ati�j�if in pr�mium vitx �tern�. Amen,

meritum Chrifti,fed fi diligentius verba expenderis, intelligt; \\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plan� ociofum eflc,5C ei detrahi gloriam �C nomen luftih'catoris 8� fai-

C'*'V nbsp;nbsp;nbsp;Monafticis operibus.Num hoc non eft nomen dei in van�fumereC

Chriftum verbis fateri, vim autem eius abnegate 5gt;C blafphemarec* ^'�0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftum elfe iudicemfetfi ore fatebar eum paP

'�c � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obferuatione Rc-

%{ 1 � orabam,aut Cclebrab� mifl�m,folitus eram femper adijeere in venio,amp; oro vt grauamina ordinis mei, fint compenfario pronbsp;gratias ago patri mifericordiar�,qui me � tenebris vocauitnbsp;^^O�^^^fti�i^'^Derrima cognitione Chrifti lefu Domini mer,nbsp;Paulo,omnia duco efl� damna, putoe� efl�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vt Chrigt;

in illo, non habens meam iufticiam e�t Regula Augt; P^*quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti, QCc, Cui fit laus �C gloria, vn� cum p�tre

Excommunicatio nihil�liud eft, qu�m priu�^ �''onis,�^ extra communionem fidelium pofitiO*

tojjj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CtyiD si T.

�So nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEEXCOMHVSlCATIoNErnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;

wado communi'om�s, fdlicct�cramentorum,funcris, Icpulturae, pubb'cxo�^^��^^|0, deinde aliarum(vt didlum eft) corporalis nece�itatis rcruni amp;coniici�at�^�^,nbsp;Haec enimfententia notacft� Sic 5C Paulus.�.Cor.y, ftribic. 'Vt non comintflt;^j|i^nbsp;nee cibum fumant cum eo,qui nominatur inter eos fornicator, maledicus,nbsp;rapaXjamp;^c.Et.z.TelTj. Si quis non obedierit verbo noftro,per�piftolamh�cn�nbsp;amp; non commifteamini cum illo,vt confundatur,amp;c.

Tom.4.1encnf.fol.8i8.Ioel.cap.j. Ea quoep ficut Ecclefia duplex eft. Vu* eft politica feu externa Jvil�bilis, qua ipfa Ecclefia v titur contra notori�nbsp;fecundum Chrifti pr�ceptum Matth.is.

Sicut autem hgc Ecclefig externa 6C vifibilis excommunnicatio pertind^, � torie facinorofos �C conuidos de fcandalo; Ita eft alia occulta amp; inuifibilisnbsp;nicatio non hominum, led ipfius dei. Deus enim non vt nos homines, exnbsp;tantum indicium facit, fed animum inlpicit, �� hypocritas iudicat, quos Etynbsp;dicare no poteft,lecundum vulgatum didum,De occultis no iudicat Eceftb^'^jiilnbsp;autem omnes publicis ftandalis fe polluunt.Etfi enim multi auari/ornicat�f^^�jiHnbsp;terifunt, tarnenteguntpeccata, SCquaficautius peccant, nec conuinci �nbsp;poflirnt. V erfantur igitur in Ecclefia,audiunt condones, vtuntur facramcn^'^^^c^f^nbsp;mcnluntdef�doexcommunicati�DcOjfiquid�viuuntinpcccatis contr3lt;^�'^[^pcl'nbsp;tiam,neceacmendant,iuxtailludPauli:Scortatores,adulteri, rcgnuniDefi�'^f'?nbsp;fidebunt.Scd non perpetuo ab cis aberit indicium dei, Homines fallunf,D^^ �nbsp;lere nonpoflunt. Is in nouilsimo die colliget per Angelos omnia Icandala,nbsp;ciet in aiternum ignem.

Ab hacDei excommunicationc occulta qui volet liberarijCaueat pccca^� nitcntiamagat,hoceft,em�det vit�, deinde precetur �C credat veniamp^*quot;nbsp;Hgc vnica via eft illam occulta dei excomunicationcm eftugicndi.Qiiodb^^fnbsp;tis perges,SC hoc quafi priuilegio gaudebis, quod cauti�s alq's pecces, Eccld�^^({nbsp;cium effugeris, nihil ages aliud, quam vt ipfe te fallas, ac duriorem fentenf'^nbsp;pfOuoccs. De efficiente,fingul� partes Methodi teftimoniumdicunt,

H A T E R 1 � L I S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;./

, To.i.Ienenf.fol.trj. DcExcomm. Excomunicationontantumpfob^,' tumacia, led pro quoi ibet criminelcandalofo debat ferri, patet hoc ex pta:d* �nbsp;Paulus,�.Cor, f.SC.x.ThelEj.iubet vitari etiamfornicarios,amp;c. Qpaquafli^.qiiJjnbsp;jniferia,amp;huiuspoteftatisiniuria,quodprofeptimaaut odaua parte jnbsp;dot� excommunic�tur,relidis interim horribilibus amp; fcandalofis crinuhiynbsp;nitis, efifido ad hanc tyrannidem colorandam fatis vafro c�mento,quo^ �dO**,nbsp;propter trangrefsioncs,l�d propter contumaciam excommunicentur,nbsp;hoccrudele fatis, quod pauperem pro tantillopredo trahuht per tanwn�nbsp;in tantas carnifidnas fuas.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Tom.4..Tcnenffol.8�8.Ioel.cap.3. Earegula(Matth.i8.)omnin�fc�'^^^^ft^^ Ecclefia. Neep enim leuis res excOmm�nicatio eft, qu� fimpliciternbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjjii

Chrifti, SC retinet peccata,fine fpe remifsionis,fi non accedat pcenitentia�. jjco fto non fatis fuit admoneri femel �d iterum � priuatis, etiam ab illis quinbsp;fterio funguntur, admoneri peccatorem voluit, priufquamdurahxce^^nbsp;cationfs fententia pron�daretur. Hodie multi acculant miniftros Eccftiianbsp;ipforum negligentia excommunicatie interciderit. Multi Magiftratu^^^fl!^ �nbsp;quafi fe opponat QC excommunicationc vti vetet.Sed Chrifti fententianbsp;privatim admon�dum peccatorem, priufquamij,qui in minifteriofuufi

D�EXCOi�MVNICATlON�. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�S�

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pi�bhammiftri.Hancfi contempferitpeccator,�Cperrexcritpeccarc,

D f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� habes vicm�,nota tibi eius vita 66 mores funt,Paftori tuo

^fvid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n�ta(unt,quomodo enim fingulos n�fl�p�teftf'Siigl

^eamp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iniuftis ditari lucn's, vides fornicari autm�eh�ri,aut neglig�tius re-

�dmohe e�,�6 admone pie, vt ration? habeat falutis ��i� �6 vi'^ i'riij, 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� 9^^ S,feceris opus,fi ita e� l�crificeris.S�d quaefo quis hoc facitj*

p p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft veritas*Tu mauis retinere familiaritat�, �C amiciti� vniri, prg-

**;potentior,qu�m tibie�m reddcre infertfumi 4d�dum feCundus,tertiuSj '�'Vij '^*^�nus faciunt,cum prima admonitione,eti� ftcSda �C tertio intercidit,quanbsp;'1�^04 fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poterat proximus,fi tu f�ceres admonendo officium^Deinde accidit,

^con^fimilibus flagitqs ftimus obnoxq. Metuimus igitur ne dum feftu-*''*^*^ ^�^�niere Oculis pToximi,nobis de trabe obijciatur eminente.Hec vera �6 ^�rjjLnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quodexcomunicatio pene vbiqpintercidit, quiaexigUUs vbique

�^'^�nerus. Si enim pietas, vt�qu� erat, omnib. cordi eflet pluris faceremus huius vitg comoda.Tam enim h�c de admon�do fra-t'^nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,quam illud, No occides,nonfurt� facies. Periclitantur

^OfpuSjUo fortung proximi,fi admonition? hanc vel metu, vel alia ex eau anirtig l�lus. Quod fi Paftoricoftat denotori� aliquo peccato,oninbsp;facerc,ne taies ad Euchariftiam admittat, nifi amp; p�nitenti� agant*nbsp;l'^^�^^^^^3J�edefinant,�6 vera confefsione oftendant (c damnare 66 odifl�peccata^nbsp;Partien debet pia �6 grauis admonitio.

'J� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE FINAL I.

.8i8.Ioel.cap4.Porr�hancexcommunication�Iegitimo modd caue contemnas. Affertenim certam fententiam ir� dei �6 gternacnbsp;Knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chnftns dicit: Amen dico vobis, Quicquid in terra ligaueritis,eti�

anto autem execranda magis eft Papg Tyrannis,qui excom-etiam propter pecuni� debita,ad certum diem no numerata,im� 8ieiunafl�t, no confeflus eflet,�6c.nbsp;quiftnam doeftrinSprofitemur*nbsp;p\jj?^5onfolatur nos Chriftus, Beat! inquit eftis,cum maledixerint vpbis hogt;nbsp;lep 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Synagogis vos. Deinde, certum eft,hanc excommunication?

Chrifti,fiquidem ad Chrifti praefcriptum non fit.Non igitur va htnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem abutenti hocEcclefiaemandato certum afferetexitium*

hi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;blaiphemia nominis Dei. It?.i.To.Ien.de vir-

�^ol.iyx. �xcommunicari non eft anima tradiDiabolo, neq? priuaribo ^Q�^niunibuf^ orationibus eiuldem,Hocex diclis abundep3tet,quianbsp;charitate,manet vera comunio, 66 participatio omniu bonorunbsp;��^^O�nmunicatio fi iufta eft fignificat potius animam efleDiabolo tradita,nbsp;^^^^unione ipirituali priuatam,quia fertur ftiper eS, qui peccato mortal�nbsp;*'^^^*^^onimunione charitatis, �6 diabolo fefe tradidit,ficut econtra reco

� I4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft, �C externum fignum interioris reconciliationis 8gt;Ccommu-

9^�d^x*^��^��^^^^^af�oEcclefiaftica, noninfertfedpraefup-�^td'morte 66 peccato, id eft, vere excommunicatum fpiritualiter. -^pofiolnm.2.Cor.vltimo, Agam fecUndum poteftatem quanbsp;V�^�n �gt; nortindeftrud�ionem fcd a�dification?. Hocc�rt� �ntelligo,nbsp;Mlnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantummodo aedificare per Ecclefiafticam poteftat?.

��m fornicarium.i, Corinth.y. Sic excommunicauit, 66 Satanae tradidif, Ccc ii| vtlpiritusi

vt Spiritus niliilOminus faluus fieret. Et vt fupr� diVlum e�, non exfftn��^� � quafi mimic�, fed corrigendi vt fratres, non vt perdantur, fed vt confiin�^flnbsp;vtaudacius dicam, Nec Chrifius vthomo, hanchabuitpoteflatemfepat^^�^^Jnbsp;ficut dicitlohan.d. Omneqiiod venitad me,non eijciam foras. Etirerufl�nbsp;voluntas eins,qui mifit me Patris,vt omne quod d�dit mihi non perdam-alibi.�Non venit Filius hominis pcrdere,fed ��luare animas.

Itemadhocapertusquocptextusiib.d.deSent.Com.ex C. C�mni^� qui vald� efl notabilis,dicens,C�m medicinalis f�t excommunicatie gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

di�iplinans,non eradicans,dum tarnen is,in quem lata fuerit,non contenu�^ prouideat Ecclef�aflicus Iudex,vt in ea ferenda oflendatie proiequi,quod^nbsp;tis fuerit �i. medentis. Haec ibi. Cur non dixit, quod perdentis 6C occide^^�^^i'nbsp;��cut quidam defperati timent,im� quidam officiales tyranni affee�antdg*^^nbsp;fiaflica excommunicatiOjcfi pium 2lt; maternumEcclefia: flagellum,nbsp;tes corporis impof�tum,quo non trudit ad infernum,ied poti�s reuocah^'^^jj!'*nbsp;�lutem eos,qui ad inferna properanqideo cumfiimma exultatione,amp;^nbsp;mul ampiecf�endum,nedum patientifsim� ferendum efl.

Iliud folum amp; maxime omnium curandum efl, ne excommunicati� f�lutis miniflerium, contemnatur aut impatientius feratur, quia nonmodop jjiiinbsp;poteflatemEcclef��,qu�perfeipi�mi�mper eftmetuenda, fed ctiamptop^^nbsp;huius poteftatis operationem,6lt; falutis propri�promotionem amanda.

Tom.4.�en�nf,fol.8i8. loehcap.j. Magiflratus autem in hac� - iuum officium,amp; publica fcandala,grauianimaduetf�one n� punit, grauif^'nbsp;cat, Quod f� etiam illud addit, vt Ecclef�afticam cenfuram impediat,nbsp;trocinetur prori�s ex Dei ieruo in Satanae mancipium d�g�n�r�t.

Item,Tom.�.Ienenf,fol.i73* Excommunicatio iniufla nobiliisimun^jiiif eft,idco dulciterferenda,fi excui�tionituae humiliter praeflit�, locusnon^nbsp;tus.HicenimdicesilludPfiilmi�09.Maledicentilli^�Ctubenedices. Taflt*^nbsp;ne poteflatem contemnas, vis poteflatis prodefl, contemptus ver� tenbsp;fi filiOjVt dixi, immerit� correpto,eo maior gratia matris accedif,poftquani�,j.i)l�nbsp;fuerit eius innocentia patiens, quant� magis apud Deum maiorem gratiai^nbsp;quetUTjf� patient�' innocentia etiam � matre fua Ecclef�a tulerit difeiplinaquot;�*,nbsp;uerl�rioiubemurconfentire,�^benignicfl�in via, quant� magisnbsp;Ecclef�ae,etiamfi per indignifsimos nos flagellet.Ipi� enim manet mater,nbsp;�cclefia. Manet autem'EGclef�a,quia manet Chriftus eius iponfus in �terni�

Sdcrdmentum dltdfis eh ^erumCorptu,cr venu ^dnguif J^omin� nolhi kfu Chrihi, nbsp;nbsp;M

notiis Chriflidnif exhibentur dd mdnducdndum zr bibend�ni^uxtd ip�ui Chrifti 'm�itutioneirt-

It�tn de cap, Babylon. Tom,i,Ien.fol,279. Stet ergo prim�fn t�iffamfeuSdcYdirtentumdltdlriseJfete�dnientumChriflitquodmari�spohfereliquihdiftribuendu Inbsp;Sic enim habent eius verba ; Hic calix nouutn Teflamentuin in mco

vt fundamentum immobile, fup�r quod omnia fti uemus,'^quae ^uJcifjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;videbis,vt fubucrtemus,omnes hominum impictateSjin lioc

(i[tj^-p'*^^�^^cramentuminuccftas. VeraxergoChriftus veiedicit, Hoccfleno* ��Onnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Gnguinefuo,pro nobis fuib. Non fruftra haec inculcojtes eft

quidfitTeftamentumj�^fimul habebimus,quidfitMifla,(feit f�Qmnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vfus,quis frucfes-, quis abufos eius^Teftamcntu abiip dubio eft

Haat ے^�dturi,qua nuncupat h�reditatem foam, �C inftiruith�redes. Inuoluit Vcdnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mortem Tcftatoris, deinde haereditatis promiisionem,6i?

Te(^*^��lcupationem^Sic enim Paulus Rom.4.0C Galat.3.amp;.4.amp; Ebre.pidiffufe Ql^od -�C in verbis iftis Chrifti dare videmus. Mortem foamnbsp;dicit� Hoc eft corpus me�,quod tradetur, Hicfanguis meusnbsp;t�ijftj /quot;^^wr.Haereditatem nuncupat amp; defignatjc�m dicit: pro vobis �C pro mulnbsp;credut promilsioni teftatoriSiFideamp;enim h�c heredes facit^,nbsp;�^�ornnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ides ergo,quod mifla(quam vocamusjfit promiftio remiftionis pee

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facia,amp;C.talis promdsio,qu� per morte filfj Dei firmata fit �^c*

om.t.foLij^S. VerbaautemChrp ^^^^fatnentumJioc inftiruit fonthaec,. Cceunntibuiautem eis,cicccpit lefuspiinemy crnbsp;crait, Accipite t?' mandiicdfr, hoc eRcorpus meunt, (ju�dpro vobisnbsp;*'^'�*��1 w CdUctyn, gr�tids egit dcdit iUis^icens, Bibitc ex hoc omnes, uic efl edlix nouum Tefld-ejfundetur in Rcmifsionent^cccdtoruin. Hocfdcitc in meant

Apoftolus.j.Corji. tradit �C �ati�s cxplicat,quibusnos�oporte� foprafirmam petram, finon volumusomniv�ntodo-^^�i^n'circumlati fomus,per impias doctrinas hominumnbsp;Nihil enim in hisomilfom, quodadintegritatem vfom�dnbsp;.�^�^sfa�ramenti pertinet, Nihilque pofitum, quod fope�huum amp;.nonnbsp;fit n�fle.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Cohdde facr�m.fol.^47* iF�^c font verba,qu� nefp ipfi,negt; negate poterit, in que figendus pes eft, vt fi'rmiter in ijs confiftamu�nbsp;f F^fiisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;planifsima, qu� nullis interpretationibus eludi pofl�nt, Quod

�**^*^^^*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobis traditum,'amp;^ calix Chrifti languis pro nobis efgt;

verba �i�ctpro vobis datutj pro vobis effunditurin remiisioneni t'^tnpe, quod inhoc Ecramentodoneturhobis per haec verba, remifgt;nbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�terna. Vbi enim peccatorum remifsio eft,ibi eftetiam

�cnenf. fol. 347. Tn concione, de �uchariftia. C�m hoc f�cramen-l^^f�Pof^^^^^P^*^e�Potifsima verborum erit cura,in quibus fentias �um thael�urum tr'M� '^�^�fltiofolonititut� pofsimus. Ad teenim fine dubio verba ilia dicun*nbsp;t t:orpus pro vobis traditur. Meus languis pro vobis efFunditur, quemnbsp;'1?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantum,vt edas SC bibas C Non, imo in remifsionem p�ci^torum

potilsimumpertinet, cui omntareiiqua,q�xbic fe ?Orfr^?^�:��^�P^�^^��bvttibifcilicet omnia tua peccataremittantur.

remifsion� peccatorum,ergo etiam ad mortem fuperand� enim morti relidus eftj vbi peccatS eft fubl�tum,peccato fublato omn�nbsp;Gcc iiij mafojrieeP

$^4� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE COEN Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^lil

�nalu ccfl�tjatcj^ eaeftbeat�tudo. Hkth�fautus �lceft,qiieni nosinhocSaCf^^ qijj praedicamUSjinhuncdefigeocuiostuos J QC nugas illas fchobfticorunio��*^^�^^nbsp;mult� ftint folicitijquomodo po�it adell� corpus Chrifti,prael�rtim innbsp;pore paiiis� Ad miracula ilia ne refpiciasjfed fimpliciter haereas in verbo,at^ gt;nbsp;vrtic� f�t cura,quomodo hune frucf�um ex hoc Sacramento queas caperc,n^/nbsp;ttiifsionem peccatorum� Sic igitur animum tu� inftitues, vt ad te pertin^^^^jjnbsp;ba fentias. Hoc autem ita fiet,f�fentias peccati morius �C terrores,fi tenter^ anbsp;ne,aut � mundo,aut � Satan�,f� ira,impatientia, auaricia aut cura ventris lonbsp;fi vartjs ex�rCearis malis,aut nonnunc^ etiam in faeda crimina prolapfusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�*

afficiant animum* Si hacc attji his f�milta,inquam,panaris,turn i�nties quaj�* homojterreberis confpelt;f�u mortis,frangeris animo,ne� poteris elfe

Actum quidem oportunum erit,vt confitearis �C Jjeo de tua mifcria^^ ris, 6C dicas:Drie Iefu,Ide� � te hoc �cramentum inf�itut� cft �C ad nosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

vtrcmifsionis peccatorum per id certificaremur. Sentio autem quaw opus habeam. In magna peccata f�ini prolapfiis,metuo igitur iudidumnbsp;ne defido,I�ntio me infirmiorem,qu�m qui verbum tmim confiteriaudeaiH)nbsp;tilque laboro vitqs i Qiiarevcmovt fanes, confoleris�C confirmes me-(XVOMODO AVTEM POTES,T CORPO^^^^nbsp;MANDVC�TIO TANTAS RES EFFICERE-

Sola corporalis manducatio non efficit haec,fed verbs Chrifti; Pro pro vobis ef�unditur,inremifsionem peccatorum, propter quod verbui��^jiKnbsp;lis manducatio inftituta eft. Hoc verbum fide apprehenfum efiieit, vt ctfnbsp;fol�m corporaliter �dat �C bibat,Icd etiam fpiritualiter SC in veritateacop��nbsp;ofFertur,nemp�,RcmiIsionem peccatorum.

DE FRVCTIBVS COENAE, SEV DE CITIO ET CONFIRMATIO NE FIDE I, ITEMnbsp;tatiffumpto Sacramento c�nie.

T o�i.�en.fol.548. In Conc* de Eucharift.Porr� vbi fumpferis facramefl?^^ cebit tibi efl� ociofo,fed perges ftrenu� SC fidem tu� exercebis. Nam �C is�^nbsp;cft vfuSjVt dicerc hoc ver� pofsis.Habeo hic apertum verbS,remifl� mihi^* fnbsp;fignum quoep accepi,manducaui �Cbibi,id quod cert� coprobare poU�i^jnbsp;id inconfpelt;^uSatang �C mSdi. C�m ergo morte aut confeientiatentariSjP (finbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;facramento te erigere,aduerlus turn Satanam,tum etiam pcccata, potes

fidem confirmare,acconlcientiam exhilarate,vt non ampli�smetuatD^*� Ita fiet vt de die in diem melior reddaris,cum alio^ui ociofus �Cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^pt)

Qy� enim longius ab hoc f�cram�to abftinuerimus, eo magis reddimuf �A-accipiendum. Quod fi imparatum,infirmum, vacuum item fide,te efl� quaefo aliunde confirmari te pofl�fperabis rNum eouf�� expelt;flabis,don^nbsp;' fis purus,ac abiblutam �C perfedam habeas fidem f atqui fi id faciasmeqi�^nbsp;cramentum vnquam accedes,�C vt maxime acc�das,nihil id tibi proderit�nbsp;Et paul� poft eod. fi Sequitur iam alterS,quod ex priore illo,ceu eXi^�^ .pnbsp;Chriftiana fcilicetcharitas,cuius quoep magn�conuenit efl� curam,Nai^nbsp;nobis exigitjVt frult;ftus,quos nos ex hoc S* capimus, ceu lumen quodd�gt;nbsp;vt appa?eat omnib.nos cum aliquo noftro Ihidu,hoc l�cramento efl� vilt;pnbsp;frutftusjvt quemadmodum nos Chrifti corpus comedimus, �i. I�nguine^^^'Olt;�i^nbsp;mus; Ita vicilsim quo^ patiamur nos,ab alifs comedi �C bibi,hoc eft, vtnbsp;omnem vitam noftram,ad proximicomodum proueh�dum inftituam��*nbsp;omnin� nobis Chrifti exemplum fequendttm,cuius tanta eft bonitas,vt ^^(^

\i! .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ��MINI.

tiinj p^^S)lt;��habet,nobis tradideritiniilis verbis, quib.inftituithoc Sacrament � taipfa verba nos quoep ad proximum dicere conuenit: Accipe,comcdc,bibeinbsp;omnibus qu�habesjnbsp;W�^�^�*�*^��^*5efl�feruiendum� C�m enim Chriftus fic dicit : Hoe cft corpusnbsp;ftotnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tradirur,quid qu�fo aliud dicit quam hoc : En ego ipfc h.im,qui

Soff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dono omnium illorum qu�ego habeo j tu quoc^

'% 'k '^*^^*'^^�^*^^^�^�b�^^biid�defuturumeft,Iufticiammeam, vitam ac aegt; ��0(1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dono, vt ncqgt; peccato,nec^ morte, neque vllo aliO incomgt;

vincas omnia, quemadmodum mea iufticia, item vita me� j^^HjUctu quoque perpetu� lultus eris ac viues, fic nobife� loquitur Chriftus.nbsp;''(rjjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem amp;: � nobis, vt nos eadem ad proximum dicamus ; neep tStunl

^�0 c' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re ipf� ac fatftis deck'.remus,in hune modum ;En bone frater,

Panguinem liberatoris mei i�. rumpfi,qui l� totum mihi donauit, i�tis habeo. T u igitur ijs quoq�,qu� ego habeo, fruere, omnianbsp;iSo * tua fint,quod fi rcs ita poftuletjCtiam pro te mortem libens adibo.H�tfnbsp;hocfacramento � nobis requiruntur, ad quae facienda omnibus viri*nbsp;�j��endum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

SiVt '^'�.^^�^^^^�tnonendumeft,qu�d difficile ad hancperfedilionemfimus veti-* dignitatem no'ftram,proximi caufa, fi ita rcs poftu*nbsp;t^^t-ne enim viuimus, qu� adeo alt� radices egit, vtnbsp;^*gt;tiu8 ilia charitatis officia perfed�e redder�.

ob caufam Chriftus hoc Sacramentum inftituit, vt eflet ccii quoddant ^%ij^T�'^tidepctcremus ea,.qu� ipfi nobis deefl�/�ntimus, c�m enim illam in tenbsp;^'nt�,. � P^'t^t*as,quod qu�fo aliud aff�res remcdium qu�m hocfNecefle eft enim,nbsp;�^tiatle hoc quoep conqueraris �5 dicas : Bonc Dnelefu,vides quantumnbsp;^'^�'�0 P�^^^tjtu mihi te totum donas,nOn poftum autem ego idem facere proxi*nbsp;hfrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt 2lt; ego fimil� erga proxim.umben�uolenti� pr�ftare pofsim*.

^1)1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in hac carne viuimu�, niinquani illam perfeeftionetn

tf ^�'^3tarnen co eft connitendum, etfi nihil aliud cum gemitu Ca pogt; facultas cft,neque deiperandum eft obhancimbecillitatem, modonbsp;��'Hijf �'^tiobisisaffecftus,vtamp;doleatnobisillanoftra infirmitaSj cupiamuSnbsp;emendatam.

externa pr�paratio bona difciplina quid� eft, vcr�m hic eft dignuii P^^^^^^�Suifideh�c verba apprehendit : Pro vobis datur, pro vobis ef*nbsp;peccatorUm. CLii ver� non habet fidem, aut dubitat,in*nbsp;Ii�5*^cr�7 tninime pr�paratus. Nam hoc verbum : Pro vobis, tantum requiritnbsp;Knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^ura reperies de hac qu�ftione Tom.t. lenenf. fol. 174. In ferme*

*.S|;T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�ACR�MENTIS.

cap. 47. Nos non tantum orantes, fed �!^ bapti�ntcs^ acccd�tes ad facram fynaxin,quin etiam ad recitationemnbsp;�?nbsp;nbsp;nbsp;textus Euangelq,genua fleeftere, vel faltcm ftare debemus, in ft*

t inc�na Dni nihil aliudporrigeretur pr�ter panem Si vinum, ficu� Sacramentarij

Sacramcntarij blafphemant,tarnen eft ibi promiisiOj�C vox di'uina, SC per verbum in c�na,ideo^decebatnos cumreuerentiaaccedere.Qua^'^�nbsp;gis id fieri par eft,quando credimusadefle verum corpus, Sgt;C verum i�ng�^*'�^j ^iiiJnbsp;verbo. Sic enim Patres adorauerunt Deu S)CpromifsionesDei,eorum^�*�^^^if,nbsp;norant efle verbum SC promifsionem diuinam.Non colebantreliquia^baP^^pjiinbsp;vtfub Papatu fieri folet,non ofla,nec veftes mortuorum, fed promiftio^*�nbsp;Dei f�croi�nda habebant �C dignifsima reuerentia SC adoratione, Vtnbsp;ncgocium diuinum,nimirum iuramentum fub femore, in fide Chriftinbsp;qui futurus erat refurreeftio mortuorum, S)C yit3. xterm,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j �*��

Ad huius mentionem lacob mouet corpus geftu adorationis. Sicut videt filium Salomonern fucceflurum fibi in regno,capite petftorenbsp;uocat Dcum,amp; agitgratias� Sic lacob honor�th�c promifsion�, amp; incbn^i^/pj/nbsp;nonretrorfum,fed ad partem anteriore,eo ipfo geftu teftatur fe crederenbsp;in Chriftum ventur�jCrucifigendum SC refiiicitandum, vt omnib, mortals*nbsp;deret. Ea fpe 5C fide coplicat manus,fle(ftit caput,non ad medium velamp;^�nbsp;caput letftulijVt nihil aliud fit nifi geftus reuerenti� SC adorationis in tant?nbsp;pe in recordatione promiisionis diuin�, quam tunc habebat in verbo,nbsp;reipfa SC opere implenda erat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IjiitiJ*!

Ita nos quoep cum audimus verbum Dei,fi no popliteflexo,tamcnco*'^. lijCumi^ reuer�tia SC pietatefingulari illud excipere debemus. Sic bonumnbsp;Sacramentum altaris colitur inflexis genubus, quia ibi eft verum corpus o .jiFnbsp;Dhijitem pr�fentia S.S.�i' promifsio feu verbum diuinum, quod eft reuert��nbsp;diendum,quia.Deusibioperatur,�CoftenditfeDns,quod inMofcaliquoP^Y^^nbsp;Dni dicitur,nimirum quod Deus adeft,Slt; apparer mihi, vbi certe dccet w/nbsp;rc,aut in genua procumbere, Acnoftr�apparitioncs vel facies Dei pares, ��Jnbsp;riores ftint omnib.apparitionibus in lege Mod. Quando accedo ad Bapti*��nbsp;fan� ftatuere debeo,non geri humanum aliquid,fed aqua eft velum feu inui'^J ?nbsp;medium, ficut etiam verbum quo velatur Deus, ftf�ct vnfrrnbsp;funt facies diuin�,per quas nobiicum loquitur SC opcratur Deus innbsp;fingulari Slt;indiuiduo. Mebaptifar,meabfoluit,mihiporrigitcorpus0^f3f*^j^f�',nbsp;fuum miniftri lingua Sif manu. Deus enim opcraturi�lutem inBaptifmo,?'^nbsp;pr�ientiafeu forma fV Epiphania Dei in his inftrumentis.Iuftumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

corpore, at toto corde inclinemus SC reuereamur Deum loquenrem nobifc'i�.j^jl^'�;

Ac in baptiimo quidemiemperreferendi funt oculi amp;'animus ad apparitionem in lordane, vbi audifur vox Patris �c�lo,confpicitur caronbsp;ncusinfpeciecolumb�. Sicinnoftrobaptifino�^ccena Domini, piiusd'pjjii��nbsp;m�fum,quo dat mihi Chriftus corpus fiium,atcp ita re ucra paftit SC cibatno^ �nbsp;non minifter. In Baptifino fonat vox Trinitatis, nec aliter audienda autatdP �nbsp;funt verba Baptifmi. Eft igitur neceflariaadoratio ifta, finon corporaliind�nbsp;ne,at fpirituali reuerentia.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F

Hodi� ver� in tanto contemptu verbi 8C facramentorum pauci hare fcdeant,fiue aflurgant,ad leeftionem SC pr�dicationem ver bi.EcfubPapatupyinbsp;vtin populo Ifraelitico neglecfta vera cognitione verbi SC pietatis, tantdmj�nbsp;niarum obieruationi dediti fuimus,c�m in textu Euangelij rccitando, turnquot;nbsp;adminiftratione Sacramentorum.

Tom.j.Tencnf. fol. 491. Pfalm.4j. MiftrZinglius primum mouebat hoc tonitru, Idolatriam elfe credere, quod panis fit corpus Clirifti, Dei

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b o Ml Ni.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�V

�^tuinaird[ircntpriilium flirplices meritcSidelibctabStpauh'fpcrjpoftjC�prt Ctmi' ^'*Qin�veri,a{fcntiebantur. Poftquatnenim Diabolus � corde amp; oculis remouicnbsp;e� nos adducit,vt fine verbo de articulisfidei cogitcmus,tunca�um eft^nbsp;J'*tudic:Nolo deliberare an fit verum vel non,fed fimpliciter eredam,ficutChriftusnbsp;H�ecft corpus meum� Si fom Idol�tra ob banc f�d�fi:t culpa �C pcriculo Chrigt;nbsp;iCuius verba fiefonant. Ipf� igitur me bene deprehender. Hoc enim certilsimuninbsp;^S'^imprim�m dubitare �C dilputare de articulo aliquo fidei coeperimus amittigt;nbsp;��cumjamp;ruimusinimpiam opinionem, ficut Heua c�m deliberaret fecum d�nbsp;bfre�fn auff ein bebend�fn/ ba war fjefe^onnbsp;i|u^� ( habet mandatum in ore, ^contra Satanam egregie fe d�fendit j poft*nbsp;incipit deliberare, virta iacet. Sic omnibus accidiu

iig, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9^* �ncumbitisfacris literis,ante omnia conftituite,quid credatis in re*

habcatis articules fidei munitos bonis textibus fcripturae i�n* 'nft niedifatos. Deinde,quando tecum voluntdifputare,vel Satan^vel eiusnbsp;5(f?^^'^^^gt;^�n^tici,tunc obijee eis illos textus,�C de fere eos dicensj cauillationesnbsp;'^aud'^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;audire nolo. Hoc enim dicit Spiritus Sandus, qui me monuic

�'�^acra'ϒ om.i.fol.45. Qiiare liac R�gula pr�cipu� opus eft, ad quam tanc]^ omni vita, vr, poftquamconftathoc efl� ver*nbsp;��Hisciihabemus fi�profitemur, fimplicifide ci aflentiamur SiC non difpute*nbsp;curiofa difputario,certifsimam fecum affert ruinam.Habe*nbsp;^''^��bummanifeftum decoena Domini, vbi de pane dicitiHoc eft corpusnbsp;poculo : H�c eft calix nouiTeftamentiin meonbsp;quot;�odQ banatici igitur,cum � fide horum verborum difeedunt fi� diiputantlt;^ogt;nbsp;poflunt, paulatim go labuntur, vt fimpliciter hoc verbum Chriftinbsp;Heu� accidit.

Hoc Diabolus in omnibus tentationibus folet, vc ..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� verbo difeedit longius,fant� vidcaturfibi dodior fi� fapientior,

panis panis fit,quod vinSfit fanguis Chrifti. Ari us fe in co palmarium reperifl� put�t,nbsp;5?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fententtjs male detortis Aej-o//fuifle dicit antecreaturas,�� tarnen

Anabaptiftis magna �pictiavidetur,c�m plenisbuccis declamitanf, pofleattingereSpiritum feuanimam,fed nudam cutein, JgiturBaptiPnbsp;'f 'St fremifsionem peccatorum, ficut nouimus fanaticos fpiritus, ali*nbsp;aqua, qui tarnen glOriantur, fe nunquam diffenfifle a nobis, Acnbsp;tu^^'^J^'^.^�odh�ceftiapfcnti�,fed eft fapienti� Diabolica 5 contraria verbo �C i�*nbsp;intern propriah�cDiaboli tentatio, vt nos fic reddat fapientesinbsp;verbum Dei^ficuf ipft fuit in coelo, longe autem vincithaec lapientignbsp;^^'^tafsiores,libidirtis,auaritia�,ftiperbi�,fi�c.

�n! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S�CRAMENTARIORVM CONTRA NOS.

Edep cautebj ^^gnifacitjdebemus Sgt;C nos e� magnifacere liac noftra a�tate. Nam Sa*nbsp;negant corporale preferttiamChrifti in cc�na,obi)ciunt quoep hodicnbsp;'^�^ftntiofi,duri,fi�intradabilesfim�s, qui proprer vnicum arficulumnbsp;^^��bcirtdamus Chriftiart�m charitat�m QC cOncordiam eccIefiarum.Noninbsp;daj.nbsp;nbsp;nbsp;bacerc hue �rticulum exigu�nijeum^ incertum, netp i�tis ab Apo*

^^^li^j.?^Xpr�fertim c�m alioqui de alijsChriftiangdodrin�articuliSjquima* �T�omcnti,id�n�bifc�fentiant)vtpropterillumfolum,nbsp;dodrin�,necp generalis omiii� ecclcfiar�,c�ncordiae ratiori�nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v�lde plaufibili argumento lio fol�ni �rierarit nos tnuidia apud fu�s

$88 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE COE NA DOMINI.

fed e tiam multos bonos fubucrtuntjqui iudicant nos ex meta pertinada, nbsp;nbsp;(jo^

quodam pn'u�to affedu,diflentire ab ipfis.Sed hae Diaboli funt infidix, qi�**� foluin illum �rticulum ^ed totam Chrillianam do�xinam conatur euerte^^'^fi�'nbsp;Ad hocipforum argumentum refpondemus cum Paulo,nbsp;tarn maflam corrumpit. In Philofophia,modieus error in principio, innbsp;mus. Sic in Theologia modieus error totam dotflrinam euertit, Quatnbsp;difcernenda funt doxflrina �� vita, DoiSrina non eft noftra, fed Dei, cuiusnbsp;turn iumus vocatiminiftri, ideoneapiculumquidem deearemitiere, aUtnbsp;poflumus. Vita noftra eft, ideoquodad earn attinet, nihil poflunt Sacraiu^jjjit)nbsp;nobis exigere,quod non velimus 0(. debeamus etiam fuicipere,condonarcgt;nbsp;falua tantum doiftrina �C Rde, de qua femper dicimus hoc Pauli,Modicuii�^jjil^nbsp;tij�i^c, Hacin parte ne pilo quidem cedere poilu mus. Eft enim do�rinaU^ jrnbsp;tliematici pun(fti,non poteft igitur diuidi, hoc eft neque ademtionem, jjf/nbsp;ditionem ferre poteft. Contra,vita,quae eft inftar Phyfici pundijfempcrd*^* �nbsp;per al iquidconcedere poteft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Minutiftim� feftuca in oculo,offendit oculum.Hinc Germani dicun^ dtjs ocuiorum, innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gut Et Chriftus,lucerna,inquit,corpof*^^/(,P,

eft. Cum igitur oculus tuus fuerit fimplex,totum corpus tuum lucidum deinde,Si corpus tuum non habuerit aliquam partem tenebrarum, erit ludnbsp;tum,amp;fc. Hac allegoria figniftcat Chriftus,oculum,hoc eft,dolt;ftrinamnbsp;eiter efl�puram,claram,�lt;l fynceram,quae plane nullam partem tenebraruiU)nbsp;nubeculamhabeatjSCe, Etlacobus,nonexfuo fpiritu, fed proculdubionbsp;Apoftolorum pulcherrim� dixit : Qui offenderit in vno, fadus eftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jtjS)

Debet igitur dodrina efle vnus quidam perpetuus 6C rotundus aureus quo nulla f�t fifl�ra, Ea accedente vel minima, circulus non eft ampliusnbsp;Quidprodeftiud�is credere Deumvnum, vnum^ creatorem omnium,nbsp;alios articulos,�^ totam feripturam i�ntftam recipere, c�m Chriftum neg^^nbsp;igitur in vno offendit,fa(ftus eft omnium reus.

Qiiare hic locus di ligenter obicruandus eft, contra hocillorumargU�^ quo calumniantur,nos violate charitatem,cum maximo Ecclef�arumnbsp;Noscert�paratiiumusieruarcpacem�Ccharitat� cumomnibus, mod�donbsp;f�dei relinquant nobis integram �C i�luam. Si hoc impetrare non poflum^^�j^^fnbsp;exigunt � nobis charitatem. Maledicfta f�t charitas,quat feruatur cumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

n� f�dei,cui omnia cedere debent, charitas, Apoftolus, Angelus ccodOj�- ' (F, ergo teftantur, c�m t� calumniof�caui�mhanc extenuent, qu�m magniP^nbsp;ieftatem verbi. Qirod f� crederenteil� verbum Dei, non itacum eo luoC^nbsp;fummo honore afttcerent,amp; fine vlla difputatione �C dubitatione fidemnbsp;rcntjlcirent�vnum verbum Dei eife omnia, omnia efl� vnum. Itcm,fcit^nbsp;arciculum elle omnes,omnes efl� vnum,�^ vno omiflb,omncs paulatim ai�nbsp;h�rent cnim,�i^ quodam commur� vinculo continentur.

Sinamus igitur eos amplificare concordiam amp; charitatem Chriftiai�^j^(;�)'�\ contra amplif�cemus maieftatem verbi,amp; fidem. Charitas ncgligipoteftnbsp;periculo,non item verbum amp; fides. Charitatis eft, omnia rolcrare,nbsp;Contra,Fidei eft, prorfiis nihil tolerare, nemini cedere. Chantas libentnbsp;omniacredcns,condonansamp;rferensfaep�luditur, delui� tarnen nihil m jnbsp;quod ver� incommodum dici pofl�t, accipit, hoc eft, non amirritnbsp;non �ffendifur,ied retinet conftantiam ftram inbenefaciendo, ctiamerg^^j^F Inbsp;�^indignos. Contr�,inrei�lutis, quando fanatici hominesmendaciumnbsp;docent,fub fpecie veritatis,amp; imponunt multis,ibi cert� non eftexerceunbsp;neep approbandus error. H�c cnimnonamittitur beneficium in ingrami^j'tf)'

D o M IN t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;58^

vita aeterna,amp;^c. Quare fi Dcum in vno articula� �'*3 m f''nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;negafti. Qiiia Deus non diuiditur in multos articulos, i�d eft om*

vnus in omnibus articulis. Itaque perpetuo refpondemus Sacra* % |��^'^^^�^lt^ant^bus charitatem � nobis negligi, hoe prouerbium Pauli, Modi*nbsp;totam coniperfionem ferment�t. Item, Non patitur ludum, fama^nbsp;H�c dixi multis,pro noftris confi'rmandis, amp;S ad docendos alios, quinbsp;offenduntur, nee putant, nos iftius conftanti� certas Sdnbsp;habere. Nihil igitur nos moueat, qu�d tantopere ftudium charitatisnbsp;liHd '^^��^��ia�ant. Qiii enimnon diligitDeum �i^ verbum ipfius, nihil referr,nbsp;quantum is diligat,

'^�'^dt^�^^f^�^S�P^^^��hacf�ntcntiatam Dodlores, quamauditorcs, nccogi* exiguam, aut nihili efl�, cum qua ludere pofsimus, pro li*nbsp;^tiiQ �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft radius folaris,� ccelo veniens, qui illumin�t, accendit, �C diri*

J^undus Cum omni fapientia ftia �tT potentia non poteft heeftere au �tendentes direeft� in terram : Ita nequ� doeftrina: fidei aliquid au*nbsp;^addipoteft, velintotumeucrtitur,6CC,

-%c^^^^^�^^P�^'quot;r'om.4..fol,iSi, Sacramentarij arripiunt hune locum C fi quis fuerit in deliefto) �C ex eo inferunt, Nosdebere perpatientiamali*nbsp;lapf�s fratribus,SC illorum errorem diisimulare per charitatem, qugnbsp;��^do omnia fperat, omnia tol�r�t, praecipu� cum Paulus manifeftis verbisnbsp;hi,qui ipirituales funt,inftaurent errantes fp�ritu manDetudinis,Nonnbsp;piftinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propter hune vnum articulum difluamus concordiam

habet pulchrius, aut vtiliusEcclefia, �Cc, Sicamplificant no* �^*�ncm peccatorum, dC aceufant nos efl� pertinaces,qui ne pilo quidem cisnbsp;f��'�snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;errorem ipforum( quanquam hune nolint aperte fateri) multo

argucre amp; ref�cere velimus. Sic fuaues homines fc QC ornant, nos inuidia apud multos grauant, �^c,

indeftrinadiieordia, cuius me autorem non efl� noueruntopti* ?�o Sacramentarij, fi modo veritatem fateri volunt. Idem enim, quod abnbsp;�� Cau�e credidi �c docui de iuftificatione, de facramentis �C de omnibusnbsp;�-�n^Uae Chriftianac articulis, adhuchodie, nifimaiorecertitudine(eaenininbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;experientia, deinde magnis SC crebristentationibus) credo

ftuotidie Chriftum ore, vt in ea fide �C conkisioac me conferuet, SC _ ^^vfqueaddiemaduentusfuigloriofi,�mert.

5 ^^��^^�^ifoftumeft per totam Germaniam,� nemine fuifl� prim�m impugn dotftrinam, praeterquam � Papiftis, Inter hos autem, qui earnnbsp;Aijj'j.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctat fumma de omnibus articulis Chriftian� dotftrinae concordia,quac

pprodirent feeftarij cum fuis opinionibus nouis, nonfolumdefacra* pi*iiTii perturbauerunt Ecclefias, �C diflueruntnbsp;tempore fubinde plures, vt aliter fieri non poteft, ex-r^� ftuas femper maiores animorum diflenfiones i�cut� iunt, Qirarcnbsp;ha �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hac infigni iniuria nosafficiunt, amp;^pr�tcr meritum no*

S % �inuidia coram toto mundo nos onerant, Valde moleftum p�nam, pr�i�rrim in retamardua, quam alius commerucrit,nbsp;obliuifei, SCeos ftiicipere ac fpiritu maniuetudi*nbsp;redirent in viam amp; re(fto ordine nobifeum incederent. Hotnbsp;coena Doming �C alijs Chriftian� doeftring articulis fentirent SC doceret,nbsp;Ddd . �cvnanim�

hoO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE COEN A.

ac vnamini confenfu nobifcum, non ftias opinioncs, fed Chrjfturn prsf�*'- Jiii' glorificaretur filius Dei per nos, Sgt;C per ipfiim pater, Qiiod autem fol�*^ C^iinbsp;cant charitatem amp; concordiam,5C Cau�m facramenti ext�nuant,quafil^:^*^ j-.p^nbsp;tires fit, quomodocunque de Eucha-iliia, aChrifto Dominonoftronbsp;tiamus, hoc nobis non efi: ferendum. Sed quantum ipfi concordiainnbsp;cauerint, tarn nos pr�dicare debemus concordiam doc�rin� QC fidei.nbsp;bis integram relinquunt,tam amplificabimus vna cum ipfi's etiam charitat�Snbsp;diam, qua� longe poftponenda eft concordiae fideifeu Spiritus. Namifi�^Pnbsp;feris, Chriftum amififti: Illo amiflb, nihil proderit tibi charitas. Contra��*nbsp;tern Spiritus QC Chriftum retines, nihil obeft fi diflentias ab his, qui verba .nbsp;tumpunt, atque per hoc vnitatem fpititus feindunt. Malo igitur ipf��'�, jjiflnbsp;toto mundo�medifcedereamp;mihiinimicosefl�, quam vtego� Chrifto �*nbsp;QC eum habeam inimicum. Id quod fieret, fi relid�o ipfius fimplicinbsp;verbo, vanis illorum fomnijs, quibus Chrifti verba adfuam fententiaja^j�nbsp;quent adhaererem, Vnus Chriftus mihi maior eft, qu�m infinit� coftcora�nbsp;ritatis.

Cgter�m cum his,qui Chriftum�diligunt Si verbum ipfius pie docent offerimusnosnonfol�mferuaturospacem Si concordiam, fed etiamnbsp;ruminfirmitates Sipeccata, �iSeos lapfos inftauraturos nos, iuxta hocnbsp;Pauli, Spiritu manfueto. Sic Paulus tulit infirmitatem SC lapfum Galata^^^Pnbsp;aliorilin, quoslubuertcruntPfeudoapoftoli,c�mexanimorcl�pifcerent.nbsp;pit in gratiam inc�ftum ilium Corinthium, Item Onefimon fugititwtn jJnbsp;quemRom�invinculisChriftogcnucrat, rcconciliauit Dominofuo. jj'ti'i'nbsp;b�c alibi docet de fufeipiendis infirmis Si inftaurandis lapf�s, re ip^�nbsp;Sed erga eos, qui fanabilcs fucrunt, hoceft, qui ex animo agnofeentesnbsp;lapfum, errorem, refipuerunt. Contra c�m Pfeudoapoftolis obftinatis j|�nbsp;dentibusdotf�rinamfuamn�nefl�erroneam, icd veram,duriisim� egit� �nbsp;inquit, abfcindantur, qui vos perturbant. Deinde,Qiii conturbatvos�?�;nbsp;indicium, q�icunque tandem fuerit. Item, Etiamfi nos aut angeluse�[(il'nbsp;Anathema fit. Neque dubium eft t^uin multi defenderint contra Pauli�^jj^)nbsp;cloapoftolos, �t^dixerint, Eos aequ? habereipiritum, �qu�efle miniftrosnbsp;�� Euangclium docere, ac Paulum. Qiii etiamfi per omnia cum Paulonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

Tion confentiant, tarnenideo non debere eum contra ipfos ferre tam fententiam. Illa pertinacia eum nihil aliud efficere, quam perturbareEcd^^^^il'nbsp;carum pulcherrimam concordiam difliiere. Sic, His vocibus nihil motir�,'nbsp;fim� maledicit Si damnat pi�udoapoftolos, vocansconturbatores Eccld�^^.fiiii'nbsp;cuerfores Euangeltj Chrifti. Contra dodrinam fuam ita extollit, vt vd^,^,nbsp;pliciter cedere omnia,concordiam charitatis,Apoftolos, Angelum ec�lf�^

Ita nee nos finimus caufam hanc extenuari. Quia is, cuius caufa nus eft. Semcl quidem fuit paruus cum in pracfepi iaceret. Si tarnen adeonbsp;tum erat, vt ab Angelis adoraretur. Si Dominus omnium pr^dicaretur-jnon patiemur in vlloarticulo verbum ipfius laedi. In articulis Fidei, nibdrnbsp;^ut tenue nobis videri debet, quod remittere debcamus aut pofsimus�h-^^(iirnbsp;.cnirnpeccatorum pertinetad infirmos infideamp;^moribus, quiagnofeuntp^'nbsp;veniam petunt. Non ad euerfores dodlrinp, qui non agnoftunt fuumnbsp;peccatum, fed hoftiliter defendunt, veritatem Si iuftitiam efle. Eaque^^tJ^nbsp;.vt amittamus remifsionera peccatorum. Quia verbum quod pr�dicatnbsp;-miisionem peccatorum, deprauant Si negant, Quare prius in Chrifto^�nbsp;concordes fiant,hoc eft,agnoicant peccatum,Slt; �mendent ftium errorem/� *nbsp;�fgerit nobis Spiritus manfuetudinis,ni�rit� nos aceufarepoterunt�

g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DOMINI.

biij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxpcndit verba Apoftoli,clar� videt eum non�oqui de haerefi-�

U ^peccans,contra dot^�rinam, led de longe mferloribus pecc�tiSjinqug hom� '3111nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deftinata mah'tia aut propolitojed exinfirmitate. Hiricvtitur etiam

paternis verbis,no vocans errorem aut peccatum, fed delidum^ 'atnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sgt;C quaficxcufet peccatum,ac totam culpam ab homme transfe

rt v , ^*P�'民''C^patusfuerithomo, idefl:,circumuentus � Diabolo, aut � carne* PfQn �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;homims etiam valet ad extenuationem rei,Q.D.Quid eft h�minl ta

errarepofl�fSicMofes inLeuitico ait,Sicut hommel ''ttanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fententia confolation�s plenifsima, qu� me femel in lummo

i�d�f �''^�morteliberauit.Quia igiturl�mfli in hac vita non folum inc�rne viuunf inftintflu Diaboli concupifcentiam carnis perficiunt, hoc elf^nbsp;toij�j^�^^*^'niperpctu�impugnat vtrumque, puritatenldoiflrinaej quam conatufnbsp;P^�'Pclt;^as Scdilcordias l�Cintegritatem vit�, quam per quotidiana delitflanbsp;''�'nihnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;polluit ) docet Paulus, quo modo cum talibus lapfis agendum fit,

, 54'^a firmifunt, inftaurent eos fpiritu lent Ifta maxime pr�deft Icire eos �hat� pr�funt, ne dum omnia ad viuunt refecare ftudent, hifiuS paterni 6^nbsp;^tiirgt; '^^^^ysobliuilcantur, quem Paulus hic requirit ab his, qui curam anima-'*�''1 f ^''huiuspr�ceptifui propofuitexemplum^x, Corinth.z.Cap. Vbi ingt;nbsp;�'Uii� excommunicato, obiurgationem, quae�pluribusfat'Iafit, deberenbsp;'!no��C confolari ilium, neimmodica triftitia abforbeatur ? Propternbsp;'dilium charitatem, �Cc. Qiiare paftores acri-^On �obiurgare debent laplbs, fed vbi viderint contriftatos, incipiant �-igerenbsp;'atn�j^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipforum, quantum poflunt, extenuate, per mifericordiam

'�^^�^PCfcatis opPonere debent, nelapfi immodica triftitia abforbeantur, Spiritus Sancftus in docftrina fidei retinenda �C defendenda,taninbsp;\(1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quieacommife-

W P^P� omnibus, ita etiam h�c diuerfum � pr�cepto QC Pauli docuit �C fecit.PontifexRomanus �C Epilcopi ver� fuerunt tyrannfnbsp;enim nouis traditionibus onerarunt,SC pro-�Site ^'�^^^��^^^sexcommunicationeperdiderunt, conlcientias. Etvtfaciliusnbsp;�^^�atur conlcienti� vanis �C iniuftis ipforum terroribus, allegarunt has Gre*nbsp;cJ''%^^^*'^^^t'as.Bonarum mentium eft tenere culpam, vbi non eft culpa Jtem,'nbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam iniuft� metuend�funt. Iftis lentent�j's,quas Diabolus in Ec-

c''^*��'4k^^^**'�^^^*lierunt excommunicatiouem, �C iftam maieftatem toti mundo ti Papatus. Non eft opus ilia bonitate mentium, fed laris eft ibi agnof-Qtf� lt;iedit tibi, Satan Romane, poteftatem vt terreas ��nbsp;P P^ntenttjs mentes anteperterrefaeftast' quae poti�serigend�, �falfis:nbsp;'w Hof^^*�^*^^�^^�506�mendacioadveritatemreducend�erant.

fi^uii^jblomo peccati OC fih'us perditiohis)fingis Eaeftverifeim�verfutia SCimpofturaAntichriftica, quanbsp;'knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tyr�nidem lu�m Papa porentifsim� confirmauit,

fententias eius contemnere,nil� qui efl�t prefraeftus vtquidam Principeseascontempferunt,fed reclamantcconfcien-'oPn ? '�^�^ebris nonintellcxerunt ilias maledict�ones Pap� vanas elle. Dil-H' * bquibus cura regendarum confcientiartrtn commifla eft,ex hoc prgeepnbsp;traeftare debeant. Fratres^ inquis, fi homo pr�occupatusnbsp;aa^hauratc cum ( Ea enim Vis eft graeci vocabuli ) SC quod de iplb perqtnbsp;Ddd tj per fraudent

DE COE NA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

per fraudem Diaboli,aut infirmitatem carnis,hocmanfuet�dinc veftra num cnim,in quod vocati eftis, non pauOris �C triftitip, fed fiduei� Qc letiti� rfg�nbsp;cft.Si igitur viden'tis aliquem fratrem conterritum propter admifl�m pcccatu*�^[.j,nbsp;currite QC ci lapfo porngite manum, fuauibus verbis confolamini, amp; matern�^^,nbsp;chtjs amplcc^imini eum. Duros QC obftmatos, qui fine timor� iecuri innbsp;feuerant �C pergunt, aeriter obiurgate.Contra, qui praeoccupantur delido,nbsp;triftantur ac dolent de lapfu,erigendi �C inftruendi funt per vos qui fpirituaUtnbsp;Et hoefpiritu manfuetudinis, nonzeli, iuftitiac aut facuitiac,vt quidam con^'' ,,,nbsp;fecerunt,qui cum reficere debebant fitibunda corda fuaui aliqua confolation^�nbsp;uerunt ca,ficut lud�i Chriftum in cruce,feile �C aceto,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ex bis fan's intelligimus, remiisionem peccatorum non debere vakt^ dhina, vt iacramentarij contendunt, ied in vita. �C noftris operibus. Ibi nen�j�nbsp;condemnet, nonincrepet in furore amp; aufteritate. Vt Ezech. dicitdePa'^ (jidnbsp;Iifael,qu�d cum aufteritate dC violentia imperauerunt gregi Dei. Sed frater j-,nbsp;lapiumconfoleturlpiritu manftieto, Etviciisimlapfus audiat verbumnbsp;Sc credat ei. Non enim vult Deus eliios abijei, fed erigi, vt Pfalmus ait.nbsp;enim plus pro cis quam nos,nempe vitam 0^ ianguinem fuum. Debemus*^^|^i?nbsp;nos fumma lenitate raies fufcipere,i�nare amp; iuuare.Qiiare non negamus vcu�nbsp;cram�tarqs,aut alqs impi'arum ieclarum autoribus, iedex animo condonabi�� .(iitnbsp;contumelias Si blafphernias in Chriftum,Item,iniuriar� quibus nosnbsp;quam recordabimur,modo pcenitenti� agantjimpium dogma,quoEcclelhs'^ilt;nbsp;perturbarunt,deierant,�6deincepsre(ftoordincnobiicuminccdant.Siaut*^ J�'nbsp;perfeuerantj�^ ordinem difsipant,fruftra � nobisrequirunt remifsionemp^^�

To.a.�enf.foLxzjr.decapt.Babylon.Duo itac^funt loci,quidehacf^^/ tradlantjicripturaEuangelicainc�naDomini,�C Paulus.i, Cor.n.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Confonant enim fibi Matth.Marcus SC Lucas,Chriftum dedifl� difeipulis oy� ( t-otumfacramentum, Et Paulum vtramcptradidifl� partem cef turn eft.nbsp;tam impudentisfrontis vnquam fuerit, qui aliud dicerct. His adde quod inbsp;refert,no de pane Chriftum dixifle, M�ducate ex hoc omn�s, fed de calicenbsp;hoc omnes.�t Marcus it� non dicit,Manducauer�t omnes, ftd Biberunt^^[,is�nbsp;n�s, vtert^ vniucrfitatis notam ad caliccm nonad panem ponens:nbsp;turum hoc fthifrna pracuiderit, quod calicis comunionem prohiberet aliqnbsp;Chriftus omnibus volueritefl� communem. Quanta putas furia in nos iu^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

vocabulum omnes ad panem, 8C nonad calicem pofitum inueniflenf, prorfus efiugium relinquerent,clamarent,h�rcticos decerncrent,ichifm3fjnbsp;narent. At c�m � noftra parteftet,contra ipfos, nullo finunt feCe claudi Tnbsp;l�omines liberrimi arbitrij,etiamin rjs,qug Dei funt, mutandis, remutau*^* �nbsp;nibusconfundendis.

Sed finge me ex aduerfo ftaregt; 6C Dominos mcos Papiftas interrog钒 (�cramentum,i�u vtraep fpecies,in coena Dni,aut dat� eft folis ptesbytens�nbsp;laicis. Si folis pr�sby feris(id enim volunt)iam nullo modo licet vllam �P ALnbsp;laicis.Non enim temer� dandum eft,cui Chriftus prima inftitutioenorinbsp;quifi vnam Chrifti inftitutionem permittimus mutarijiam vniucrfas ^��nbsp;mus irritas, SC quilibet audebit dicerc,ic non ligari vlla eius lege aut inihnbsp;enim indiuidua tollit in foipturis maxime vni�erfalem. Si fi'mulnbsp;�itabiliter iequitur, laicis non debere negari vtramtpfpeciem. Quodnbsp;daripetentibus,impie SC contraChrifti farftum cxcmplwn SC inftitttddfl

*''iiciij�^^^��j*ftamcrationc,mihiinu�cf�a,fuper5ltum:nec legiflcjnecaudiuiflcjnec 4wid contra dicam, c�m h�c Chrifti verbum amp; cxcniplum fter hrmifsim�,nbsp;Md ^�'�*^�^f^ndo,(�d pr�cipiendo dicit: Bibite ex co omnes. Si enim omnibusnbsp;polsn fobs presbyteris dieflum intelligi, cert� impium eftnbsp;arcerijCtiamii Angelus de ccclo hoc faceret. Nam qu�d dicunr,nbsp;diftribu�dam vtram fpeciem gt; fine ratione dicitur,finenbsp;probatur. Nec contranbsp;faclum Chriftinobis opponit,quare verbonbsp;g, jeferiendus, at hoc non haberrtus,

laiciSjpoteriteis �C pars baptifmi SC p�nitengt; Ecclefi�,c�m vbicp lit par ratio SC potcftas.Quare heut totusnbsp;^P�tjrij^^^^�^^�^bfolutiOjitatotumSacramentum panis, eft omnib.laicis dand�jnbsp;miror, eos aUcrerc, prgsbyteris nullo modolicere, inMifl�nbsp;peccato mortali, nulla alia cau�, nifi qu�d ( vt omnesnbsp;non debeatnbsp;qu�fOj cur laicis licet diuidi, amp; folis eis non dariintegrumnbsp;% ^^�^^'Nonnefuomet tiftimonio confitentur,aut laicis dandam vtramtpfpenbsp;^P^^� non dari cis Icgitimum Sacramentum^Quomodo inpr�sby*nbsp;Pactamentum plenum vna fpecics, �C in laicis eft plenum f Qin'd mihinbsp;^^^cleb�SC poteftas Pap� h�ciaiftaturc' Non per h�cfoluuntur verba Deinbsp;vJ^Wavertatis.

r �'��01^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpcciem poteftEcclefiatollerelaicis, poteft 5C panis fpegt;

poterittotum facramentum altaris laicis tollere, �C Chrifti inftitugt; S^fpenitus in eis euacuare.Sed qua rogo autorit�re,^ Siautemno poteft panemnbsp;Acn�^oll^rCjncc vinum poteft. Nee poteft habcri,quod hic dici poteft aduernbsp;vtraque fpccic,poteftatem ell� oporteat, fi non innbsp;f \^^'^�^�^a,opto audirc,quid hicadulatores Romani velint dicere.

�aiaxim� omnium vrgetjpcnitufcp me concludit,Chriftus dicit.Hiceft Pquot;'� vobis �C pro multis effundetur, in remifsioncm peccatorum�nbsp;fanguinem dari omnibus, pro quorum peccatis fufus cft. Quisnbsp;�ftere,pro laicis non cfl� fufumfAn non video,quos alloquitur dans canbsp;( �^^otnnibus dat^Nonnepro omnibus fufum dicit.^Pro vobisinquit.Efto,nbsp;P^� �^nltis, ij non poflunt eflc facerdotes, amp; tarnen dicit: Bibitenbsp;tfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ԣ^ ego hic nugari facile, dC verbis meis illudere verba Chrifti,

iJXSg�tor facit. Sed ftripturis redarguendi funt, qui ftripturis nituntur con* prohibucrunt Bohemosdamnare,qui hue fint malifiuenbsp;facftum Chrifti habent pro fe. Nos autem venturum, fed tan^nbsp;i^5Htj-^P^^*Phominumconmcntum: Ecclefia fie ordinauit, cdm nonEcclefia, i�dnbsp;r.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;citraconfenfumEcclcfig(ideftpopuliDci) iftaordinarint.

neccfsitas,qu� religio qug vtilitasf' laicis negate vtran tl) '^onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fignum vifibilc, quando omnes concedunt eis,rem facramenti fi

*?^^'�^^onceduntquemaioreft,cur fign�quod minus eft, non co needunre' quantum fignum, incomparabiliterminus eftnbsp;ergo prohiber, inquam, minus dari, quando maiusdatur, nifinbsp;V� 'lu rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dei videtur contigifle, vteftet occafio fehifmatis in Ec-

^osrefacramcnti iamdudumamifl�, propter fignum amp; id tj^^Pu^^^^^jeontrarcm maximam SC folam pugnare, ficuti quidam pro cercmo^nbsp;quot;11'' Lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;charitatem. Imo coeptum videtur hocmonftrum co tempore,

quot;M�fp mundi coepimus contra Chriftianam charitatem infanirc, vr Deus woe terrifico figno, nosfignamaiorisduccrequamresipfas, Quareper^nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ddd iij uerfitas,

5? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE COE N A.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,f,

uerfitaSj fi bapti�ndo conc�das fi'dem dan Baptifm/,neges autem fignun�� dcmjideftjaquamfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

VIr�m� fiat iniiiclus Paulus,omnium obfimens ora. i .Cor. ii ,Ego atccE mino,quod �C tradidi vobis.Non dicit vt �fuo cerebro fratermccirur,pen^,*nbsp;Necefi verum propter contentionem illorum, vtranqueipeciemdonali^�^piifnbsp;quod textus ipfe indicat,non de vtratpipecie fuifle cotentionem, fed decont gt;j(fnbsp;amp;finuidiaabundantium SCegentium, vtclarus eft textus, dicens, Alterd^nbsp;cbn'us eft,amp; confunditis eos,qui non habent. Deinde quod nonloquiWfnbsp;luatraditione.Non enim dicit: Accij^io � Domino Si do vobis,fcdaccepi�^ qiiCnbsp;fcilicct in initio pr�dicationis, longe ante banc contentionem, fignificansvnbsp;(jpeciem eis tradidifle, quod tradidifle eft pr�cepifl�, ficut alibi vtitur eodej�nbsp;Nihil ergo ftinr,qu�fraternalis fumus,hic de permifsione, fine fcriptiiris,nbsp;ne,finecaufa,conglomerat, Adueriarij non qu�runt,quid ipfe fbmniet,fednbsp;ptura in his iudicet, ex qua nec apicem poteftproducereprofuofomniO)^nbsp;tanta fulmina pro fua fide prof�rant.

Surgite ergo h�c vniuerfi adulatores Papac in vnum, iatagite, defciww^ impietate,tyrannide, lae� maieftate Euangelij, iniuria fraterni opprobrij, 9�^pa'nbsp;ticos iadatis cos, qui non fecundum merum capitis veftri fomnium, contt^ jj,nbsp;t�tes �� potentes ftripturas fapiunt ? Si vtri funt hacretici Si. fchifinaticinbsp;non Bohemi,nonGr�ciC quia Euangelijs nituntur ) fed vos Romaninbsp;impij fchifinatici, qui folo veftrofigmento prefuraitis,contra euidentesP*^nbsp;turas.Eluitehaec viri.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, -ijii)��

Quid veto magisridiculum, amp;^fraterno ifto capite dignius dicipot^*JJ(illi' Apoftolum particular! Ecclefiac, fcilicet Corinthorum iftafcripfifte,nbsp;non autem vniuerfah? Vnde hacc probate' Exfolitopenu,nempe proprioJnbsp;capite, cum vniuerlalis EcclefiaEpiftolam hanc pro ft accept�t,nbsp;omnibus,cur non etiaminhaeparte,^ Quod fi demus vnamEpiftolamali^'J^. Ppli'nbsp;h�,ad vnum alicuius locum,non ad vniuerialem Ecclefiam pertinere: QP Jo)**'nbsp;tnius S(. infaniusjhacinfania fingi pofsite� Abfit,abfit,vt vllus apex in totonbsp;nbsp;nbsp;� )

quern non debeat imitari Si feruarCjtota vniuerfalis Ecclefia. Non fie tres vftp in haec tempora periculoi�,in quibus praedixit Paulus, futures en^nbsp;mos amp; cx�cos Si infenfatos, quorum vnus hie frater vel primus eft.

Sed demus infaniam hanc intolerabilem, fi particular!' Ecclefia: permifitp Recle ergo Gracci,relt;ft� Bohemi faciunt, etiam te autore, hint enim partie�^nbsp;clefip. Quare latis eft, eos non agere contra Paulum, faltem perfflittentei��'^jynbsp;Paulus permittere non potuit aliquid contra Chrifti inftitutum.nbsp;ma tibi,amp; omnibus tuis adulatoribus, hos Chrifti Si Pauli fermones,nbsp;Bohemis, nec poten's vno pilo monftrare, poteftatem tibi efle datamh�^��nbsp;multo minus alios propter tuam prpfumptionem neglediam Hgrcticos crifl�nbsp;fed tu digna es,impietat!s Si tyraftnidis crimine accufiri,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ad hacc legimus in CyprianO,qui vnus contra omnes Romaniftas eft,qui libro quintO,fermone delapfis, teftatur,multis in Ecclefia ilia vfin**nbsp;cis,etiam pueris, vtranque fpccicm, imo corpus Domini in manu dari,nbsp;cxempla docet.Inter caetera e vulgo quofdam fic ihcrepat, Et quod nonnbsp;mini corpus, inquinatis manibus accipiat, autore pollute Domininbsp;bat, iacerdotibus facrilegus irafeitur. Vides h�c de laicis eum loqui,nbsp;facerdotibus corpus amp;ianguinem accipere voluerunt. Habes hie a^ f 'nbsp;quodgannias diefiChuncianeftumM�rtyrern, vnuminEcclefia Apo��nbsp;do(ftorem,efl� haereticum,�C in particulari Ecclefia permifsionem vfum*nbsp;nbsp;nbsp;�

b o MI i� i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^5*?

�fcei�l�tibidem �iiftonam fe teile acptacfentefadlam j vbi Diacenus ca�icem A^tipuellac dedii��jim� reluiflantijeidcm infiidil�� fanguinem Domini,apertifsi-lt;^froit,Idemde S. Donato Icgitur,cuius calicem fradlumj� mii�r adulator,qu�ninbsp;eludit,fiadum( inquit X^licem IcgOj�nguinem datum non Icgo.Qjiid mi-infacris fcripturis inteliigitquod vult, etiam in hiilorijs l�gat quod vult,nbsp;'^nuiiquid per hoc ftabilitur arbitrium EccleG�jaut confutantur h�reticir'Ver�mnbsp;�^tabiinde fan's,Non enim vtilli reiponderem, hascc�pij qui dignus noneilre-*nbsp;^oniioncjfcd vt rei veritatem aperirem.

Concludo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Negare vtranque fpeciem laiciSjefle impiurri Bc tyrannicum, nec

^��anuvlliusAngel(,nedum Papae�C concilij cuiuicuncp. NeemororConcilium j)�jiftantienfe,cuius autoritas,fi valet,cur non valet Bafilieni�, quod contra ilatuif,

^niislicei-ev(-j.3rjcg fpg^�jnfyfQpgj-(,j quodmultadifputatione illic obtentum annales,�C liter� concilij probant. Qiiod adulator ifte ignofans ad-pro fuo fomnio,ade� prudenter omnia tradlat.

�� . contra Regem Angli�, Tom. z. Icnenf foL � 5^4. Ego alteram partem ^*wpieChriftianopopuloablatam,feptemargumcntisprobaui, quaeSf tune me

CDant,nuncautem �� triumphant, poftquam afl�rtor Papiftarum gloriofifsi-fortitudine,illa tranfit intadla,

^��at autoritas Euangeliilarum narrantium conilanti �C vno fermone* �ffnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtrancp fpeciem,ijs,qtiitnemOriam fui efl�nt facf�uri, 6C fignan-

abiecit : Bibite ex eo omnes. Ad hoc nihil dicit Rex defenfor EcclC-Sifolis presbyteris dedii��t Chriil�s in c�na Sacramentum,� �quot;ut partem laicis dare, c�m nonliceat inftitutum SC exemplum Chriil*nbsp;Hictacetgloriofus defenfor Rex Angli�.

?([) � potcil vna pars huius SacramentiLaicis tolli,poterit pars baptifmf tolli. Et, quidquid Chriftus vnquam ftaruit,potefl:nbsp;hoc obmutefcit gloriofus a�nbsp;^�cramentorum.

Qi^od Chriftus dicit f�nguinem fuum fundi pro remifsionepcccato-rei]�jj, �otum:Ideo quibus remifsio datur peccatorum,eis no pofl� negari i�gnum Analnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fth's Chriftus dederit. Ad hoc mutus eft laruatus Thomifta

vinumtollere,poterit panem,acperhoct�tumSacramcn* �^ftftcitum Chrifti penit�s euacuare,fi totum non poteft, nec partemnbsp;^�cinuidlusRexfort�recordatus Prouerbij,Silentio reipondetur multis,nbsp;J �^*hi,filencjQ omnia dii�bluit�

Ql�^�tiecefsitas vtranque fpeciem negari Laicis, c�m tarnen rem ipfam doceant tantum fub vna, quantum fub vtraque fpecienbsp;^iiif(j� � QM� maior eft, concedunt, cur fignum alterum rei ( vt fabulantur )nbsp;Sed hoc argumentum tam inligni defenfori fidei faciebat nego-j^oleftifsimum.

omnium obftruens or�,q�i, 1. Cor. n. non pr�sbyteris,f�d fidelibus tradit totum Sacramentum. Hoc argumentum dixiCnbsp;�cramentommiNoli me tangere.

Veftigia huius (Chaldaic�)Id�latri�, ficutteftail-gentium,longo tempore m�ferunt in Perfis. Nam Rex Perficus facrum � 9neni hiftoriae Orimafda, corrupto vocabulo Hebraeo vocant, in vacuonbsp;D d d ii�j equo anc�

equo ante ft folennitervehi voluit. Sicut Papa in vacuo,fed in folenni pompa,Chrifticorpus,vt vocat,ante ft vehi finit.Sed imponit�nbsp;non enim Chrifti corpus, fed purus panis eft. Non enim Chriftus volu't ,nbsp;fliumadefl�,c�mcircumferturpartis iiifpeeftaculo, fed cum fumitur ftuu�nbsp;tur in Ecclcfia,ftcundum inftitutionem fuam. Et abutitur ea pompa Pap^� fin'*':nbsp;firmet errorem flium de altera fpecie. Ita manet impietas amp; fuperftitionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5-

milis. Etfi enim exercitia QC fignamutantur,ftu cultus externus, tarnen ftudi� manertt eadem. Non vtitur Papa igne ad adorationem hodie, fednbsp;ftudia �C exercitia impia,qu� ip�cie difsimilia funt,ftd habent eundemnbsp;vt Chald�orum fi'cut � principio mundi pene fuit, ira manet vfque infinem-quunt enim homines verbum, fidem perftquuntur, SC occupantur intetnbsp;ftudijs,h�c fola verum cultum efle fomniant.

Abunde latis nobis efle debuit,ipfum cxempliim Chrifti amp; Apofto^^� '^,.11 doquidem crcdi'mLis,omncm Chhfti a�iionem efl� noftiam �ndru�ion^^l^^^ipf'�nbsp;ip�emet dixit : Excmplum dcdivobii,'(gt;t qucmadmodum ego fed vobis,ita. cr i)osfacdtii-Qj^^^nbsp;loco, velutpr�uidensfoturasiftaslupas Sdlupos Arabi�,dicir: Hocnbsp;inemoham.Quid eft hoc facite fNonnehoc quod ego modo facionbsp;autem facit f Nunquid aureo calice,pallis �C inHnitis his icrum varietatib*^^nbsp;�crificat?Nequaquam,fedpanemaccipit,�t^vcrboquodicit ; Hoceftc^fpnbsp;mut�t in corpus ftiuiTi,0C dat manducandum diftipulis. Si igiturnbsp;qui fimplicifsimum hunc ritum imitantur aut imitari volunr,omifsisnbsp;per homines adieefta ftint,caue tu haei�cticos dixcris,nifi Criftum quoqu^*�^^0iit^^nbsp;fimul criminari velis,opponent enim tibi verbum non Pap�, nonlupai'�i��gt;jj,j5:'^nbsp;trum,fed ipfius Chrifti,Hoc facite. Et tu cum audicris,Hoc facite, aliudnbsp;Clirifto faclum efle,docereno potcris, inucnieris cum Parifienfibusnbsp;afinus, vel infignis blafphemator Chrifti,amp;fc,

S E C V N D O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jUi:

Euidens eft, verba inftituentis Chrifti verba promifsionis efle. Hoc eft corpui meum,quod pro vobis trddetur. Hie cdlix nouum Tefldmentum efl in meo fangu^ jlVrnbsp;ejfundetur. Neque etiam lupanar ipfum Parifienle, omnium infulfifsiiuuu�^^^jji/^nbsp;difsimum,tam ftupidum efle poteft,quinagnoftat, haec efl� promifsiou*^nbsp;uoluentia pignus eiufdem promifsionis, quod eft corpus 6C �nguisCIuinbsp;amp; vino. Promittitur traditio corporis 06 effufio languinis in rcmifsione^qiii Inbsp;rum,qu� eft res nouiTeftamenti,vt videbimus. Ad promifsionein anbsp;tur fides accipientium promifsionem amp; pignus promflsionis. Sine co jfci�nbsp;enim promifsio �C fides flint correlatiua, vt vbi promifsio non fuerit,nbsp;pofsit: Et vbi fides non fuerit,promflsio nihil fit. Atque vt promifsiognbsp;nit abfque vllis meritis feu operibus donata, alioqui non promifsio tonbsp;retributio efler,ita fufeipitur fola fide fine operibus, alioqui opera meref^nbsp;Ideopromifsionifatisfitfide,amp;fideifatisfitpromifsione, Semper eniu^ rnbsp;cuant promiisionem,amp; rurfus promifsio euacuat opera.

villis � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DOMIN�

Qy.^P*�^^i�cpOftjtur,qu/faa'if�aumau�hoft�amfndicct, neqi�c fan� ponip�teft* �liftafnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fideifNeque cnimortns tantum

''�4u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plane inf�nia,nedum error fit, ex promifsione Dci �a*

f V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�quot; E R T I O.

'^�tlg�i^^3f^fonant:Accfpitp(��f��gr4h��rfge�s,yrfg�deditqi'Dilcipii�iifuis. Obfecroquidcft accepitnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hominibuSjfed Deo degt;

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Nunquid h�c laru� amp; lup� adeo nihil habentvel Gramma-

P �ft ^^��^^nis fenfus,vt audeant dicere^dare difcipulis l'd efl�,quod offerte Deo:* ^5ilfin eo qu�d accepit panem f Ataccipere non eft offerte^nbsp;capere,amp; in fuum ius �C vf�im fibi venditare:Nif� iterum non fumusnbsp;Cum emm efl�t fradlurus �i. daturus difcipulis, necefl� erat, vt in mA*nbsp;Pctct,ncque enim ore aut auribus,aut pedibus frangeret QC dAvet^Sic^

exemplo �C fa��o oftcnditjnon facrificium ^�R^�^jfed donum hominfbus datum Euchariftiam efl�, fed �C verbo con-\, �'^l^ensvtaccipiant* Cur non fie ait: Offerte velfacrificatcf'An Papiftas ite-Grammatic� impeditjUe feiant quid fignificet accipere fNe�^ enimnbsp;� ^�cfonatjVt tollant manibus,ceu alienum bonum alteri exhibituri feu obla-''tfibijpfisvendiccnt,�^ in fuum commodum vertant, tanquam donum acnbsp;K^J^ptopriam. Pofl�f��rcs enim facit doni,cumdicit : Accipite, nemp�illudnbsp;Nihil ergo offert! Deo permittit hoc verbum accipiendi, fednbsp;accipientibus donum. Qiiid poteft contra tam cia-^''pponi,

t'^th' Hoc eft vniuerfumopus, quod in �ucharifiia facere iubemUf� f/inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apoftolus nullum aliud opus in Eucharillianouit

D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bibere,dum verba Chriftirepetit dicens: Q^tiefeunque ergo munducabi-

�^^ri f*'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bibetis,mortemDominiMnuncia,bitis,donec rcniiit. Nihil h�c oflFcrrc, nihil

i %� accipere tantum,comcderc �i. bibere mandatun Neque enim quod co-v^ilQ^^^^�^i��us,offerrepofi�muSjC�mpoti�s auferamus 6C nobis demus,�C ^�^^�^�piamus. Et non pudet, aduerfus tam euidentia �C certa verba �crif�-comedimus amp; bibimus� Natura enim iaen�etfnbsp;vocantjtotumDeo offerri, nihil exnbsp;��^IfRqni. Si autem vidima,aut pro peccatis fuerit,Elt� aliquam par-V.��Vh � ^^*^quinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tgo nos panem �C vinum totum comedimus �C bibi-

'Eelinquentes DcofCur non totum ei relinquimus,c�m velimus hoc per* �^'iin efl� Ecrificium f Vbi h�c fubfi ftet ratio f�crif�cfj i

Hicpignus�� {janumpromifsionis appo-diuing bonitatis,f�as promusiones aliquo pignorc cell Solare �;: munire. Sic Abtahae impof�it circ�ciffonem pro fignaculo padi^nbsp;pron�fsion�

COEN� �C promifsionis de Scminc fuo donat�. Et Noe cum promitteretfefoi�S^^iiii'^nbsp;jTiinifuOj nee vitra terram djfsipaturuin,appofuit profigno memorabiHynbsp;nubibus. Sic deinceps fer� omnes promifsiones aliquo ligno firmauit,nbsp;more Icfaias iuberct Achati regem �uda, vt peteret fignum � Dominop�'�nbsp;liberati'onem populi de manu Regis Syriae amp; Samariac. Apud hominES Qnbsp;�lajpromifia�^ f�deia,nonfol�m verbis aut liten's, fed additisnbsp;bus aut teftibus firmantur. Si verbis promittunt, ftipulantur manibus, �nbsp;pendunt figilla,in robur pa� amp; promi�i. Ita vt h�c promiisio diuina 1*'nbsp;nium effet certifsima,fidem^noftram tutiisimam redderet, appofuitnbsp;gillum omnium fidelifsimum �C preciofiEimum, fcilicet ipfummetnbsp;mifsionis,Corpus SC Sanguine proprium iub pane SC vino, quo nobisnbsp;mifsionis diuitias donari,quod �C impendit,vt promifsionem acciperen��^^*nbsp;Qiipmodo ergo facrificium er opus noftrumfucerepofjiimus fxpignore er figiUo Dei,nobi^�^'^^ pf^nbsp;mi�ionifult;e appenjo f Qyis inter homines figillum �C pignus promittentis ou^�'^nbsp;mittenti,acnon potiiis accipit � promittente,SC fibi feruat, hoc ipfo ten^�J^nbsp;ftri(ffum promifsorem, certiEimafiducia expetffans eius veritatem SC��P jiFnbsp;Ita Sc nos diuinam maieftatem,hocin�ftimabili pignore nobis donato,ten^,^j^f'nbsp;ftri(ftam,de c�tera cum f�mma certitudine 8C dulci�ima pacat iEimatpnbsp;Clantes,vtimpleat, quodpromifit, SC cuius promiEionis ram prcciofon^nbsp;rifsimum pignus d�dit. Et tu impia turba Papae nos ofterre SC � nobis abi)*-ces h�cincomparabilia dona SC gaudia f SCc.

Qupdpro wbis datur. ItfW: Qui pro wbis ejfunditur 'm remi�ionem peccdtoruin. Hit quot;r res ipl� promiEionis,quae efl: remiEio peccatorum. O dulcis SC potensnbsp;fed fimul impatientiEima l�crificij. Ideo enim datur corpus amp; fanguis,nbsp;fimus,remifsis omnibuspeccatis. Ecce h�c funt ilia bona, qu� ribi cxhib;^j[,**'.nbsp;Euchariftia,putas h�c pofl� exhiberi ab irato �C implacato Deo,acnonnbsp;dulgcntifsimo,amStiEimo follicitiEimo pronobisPatrefOiiid ampli�sp^^nbsp;potuit, qu�m remifsion� peccatorumfQiiid eft remifsio peccatorfijnifigf^^nbsp;h�rcditaSj vita,pax, gloria �Cerna in ipfo Deo f Et tu infanc SC impienbsp;crificio alium tibi finges Deum in Euchariftia f Nonne iamdudum vides, j.di'��nbsp;crificos Idol�tras elle, SC tories Idolatriamperficerejquoties Ecrificant inbsp;ver� Deum cogitant,fed id�lum fui cordis formant,cogitantes �C credente^j^jf^p^nbsp;Deum aliquem iratum �C plaeandum, qui plan� in Euchariftia necnbsp;teft. At�p ver� iratus tibi eft 5gt;C manet,ficuti credis, quia extra Euchariftianbsp;�C promifsioni eius non credis,nihil� diff�rons ab Ethnico �C lud�o, nifi4nbsp;iori peccato in h�cbona peccas, dum �crificio tuo magis irritas incurris ^1*nbsp;c�ter�m infidelitat� impietate fimilis es,tant�m titulo Chriftianus,�C tsnbsp;fura Ecerdos.

Denicp vt Ecrilegam placandi cogitationem tibi adimere tibi fignat �C indicat quo fit placandus �C placatus,dum dicit : Qtiod pronbsp;tur,qui pro vobis effirndetur. Define rogo, tuas perdiras placarionesnbsp;vhum eft,quoplacatur ( vt ita dicam ) IbliEimum �C vniciisimum, ne ip, .fit**:nbsp;hoc, vllum aliud placandi aut Ecrificium aut confilium reliquum eff�.nbsp;maieftas,quam vt totius orbis Enguine, �C omnium angelorum mentis pnbsp;nbsp;nbsp;9^

fit. Corpus Chrifti datur, �C fanguis eius funditur, SC fie placatur, Pro t^p^,'^ rurScfunditur,ficutdicit;Provobis. Curpronobis, nil� vt placeturi^nbsp;inuninet peccatis noftris.^Placata autem ira remittuntur peccata, hoc el �nbsp;cit,dari �C effundi in remiCsionem peccatorum, Nifi enim daretut �C

H�c vides quam niii� vaieat opus i�tisfadio-* placationiSjfed fola fides datf corporis Sc cffufi fanguinis pro pla*nbsp;�''��'irtu* f �P^3 quidem piacat, fed apprehciidit �� obtinet placationcm pernbsp;Sftrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magis tua ftulta placatio, �C fine fide SC fine Chrifto, nihil

^Osjjjj^�f^�^ifimaioremiram. Stat firma fententia : Hoe corpus datur pr� vobis� 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;offerre poteftisin placationcm autremiftionem,{�d gratis dona-*

gratis donaturChrifto hoe donum Dei in nobis, quia corpus �i� eo,propter nos tradit,vt diligamus, gaudeamus, grati fimus diuinacnbsp;inenarrabili fiio hoc dono,indignis nobis donato. Non ergo ia-*nbsp;dandum eft Deo in Euchariftia ab hominibus,fed tantum cred�dumnbsp;''P�endijm�Deo,amp;:c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

EcccTefiamentum ipfemet vocat Euchariftian, quo quid facrificio. Si Parifienfis Sodoma,SC Louanienfis Gomorrha,nbsp;didicifi�nt, ag�rem cum eis per defi-

* quo modo po fie nr tam crafl� capita aliquando viderc, quid differ-� j^^'^iiii eftamentum, Sed quia fola multitudine raforum fua ffabiliunt,nbsp;^�^'�^^^^timanatn autoritatem ipetffantes, dimittamusafinos mutu�fiiisnbsp;� Teff amentum hoe differt aprOmifsio-�nbsp;eff morituri,promiisio viuentis. Sic enim Ebr.p.dicit : Vbinbsp;f�^f'Jis '^�15^3ffi�^otsteffatoris interc�d�t nec�fl� eft� Teftamentum enim itinbsp;eft.Cumve-*nbsp;tpafsim teftamentum vocct, eo verbo figni-�nbsp;Rurfus c�m promiisiones vocat, vitffurum ienbsp;verbo fefe futurum hominem, fimul morituium Sgt;C iemper vi^nbsp;v'^ll^J,^'^�^P^^^l�^tlderet,de quo nunc non eft locus dicendi. Eft igitur teftamen-�nbsp;pP^fionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difponit fuam h�reditatem cettis hgredibus.De qua

integrant te-� verbum vel codex nuncupationis 5C promifsionis� Haercdi*� ,nbsp;Teftator Chriftus eftmOriturus. �nbsp;ftint,qu� nunc verba cofecrationis vocant, H�reditas �ftremiisionbsp;teftam�to promifl�. H�redes funt omnes quicredunt,nemp� i�ntftinbsp;�'rc �^u'� C)ei, vnde Apoftolus T it.x� Fidem Chriftiana vocat fidem Apoftolori�*nbsp;ij f ^^pP^^^lt;ftor vide impietatem �crificum iftorum, qui � teftamento ia-*nbsp;j, f^cerc� Deus tcftatur 6C largitur,at illi offerunt SiC facrificant� Qjjid erganbsp;teftamentum efl�,amp; cogunt Dcum aut mentiri aut inianire,nbsp;^P^^ vocat� Aft�ruifl� enim facrificium,eftncgafle teftamentum,nbsp;Ecrifi'cium S)C teftamentum eflc, cum illud demus, hoe ac-�nbsp;hj aDeum,hoc � Deo veniat,illud per nos,hoc fine nobis fiafiEt quidnbsp;iti^^P�t�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dati 2C accept! afferre,cum amp; beftiae S)C inanimata hoc ientiant C

locus, quod alio refpccftu fit facrificium,alio tefta-* Deus,6C vna tantum Ecclefia,inter quos folos m�diat de-�nbsp;furfum facrificium. Fateor,facrificium eft rcfpecftu Dei Papt*nbsp;cftrefpetftu noftri�C veriDei, non nifi Tefta*nbsp;MteUdtorem chriflum effeurgent. Qjromodo cnim tcftatorentnbsp;(1,'�% teftamentum negant C Non enim accipcre ab eo quidquam, fednbsp;^�^^5 largum teftatoremnbsp;inexplebilem exaeftorem alienorum feu noftrorum� Terti�nbsp;^^�^^�J�ttrntgratuitam remifsion� peccatorum,eam, quamnbsp;^tocorpore 2lt; fanguine fuio nobis parauit, fed propriant �( nouamfuonbsp;faq;ifi,cto

�oO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE COEN �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjjdl

�cn'ficio impetrare laborant,lab�rare enim oportet hos Sandos, ne Del gratis accipiant,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-ff

infuper vnus eft fiiror omnium praeparatorqs orationibus,confcfsionj vijs,fie (efc mundos �C f�nd�os reddere, vt Eucharift�an digni acc�pi�t,ncnbsp;ibi,quod remitti debeatjfed omnin� �ped�abiles in mundicia foa compat^^^^ii�*nbsp;guincm Chrifti in remifsionem peceatorum fufum rideant, Quae tarnennbsp;alia nafeitur originezNemp�jquod peccatum nullum cognouerunt,nifinbsp;pofitum mali in voluntate/�tera omnia flint naturales vires 8C. imperfe�i^nbsp;ad fummum foli reatus quaedam relationes,quae Chrifto no egenr.Itafii,vt�^jjjj5lt;gt;'nbsp;tanea contritione hoc iandlifsimum facerdotium fefe plene purgef, neca�?^/nbsp;pus habeat Teftamento remifsionispeccatorum. Et fie mundi acceduni,nbsp;debent accedcre,nifi qui remifsione peccatorum egent� V erum depeccari^*�^nbsp;ne h�c non eft locus�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiiif

Q�drto�fgd�tcramp;lt;erfJ�. Haeredes enim diximus efl� cos fblos, Teftamentoftpfi vero ftcrificantes faciunt capaces Sd hxredes,Eos enim a�nbsp;qui operibusfuis 8C facrificio nituntur fcilicet tarn inqui�tas, pauidas SInbsp;confeientias, vt non fblum non credant,fed ne hoc quidem fciant,an crede^nbsp;Ignorant enim eile promifsionem 8i(. T eftamentum, quod fid cm exigat, I*-cium efic opinantur,quod opera requirat. Ita vides, Papifticum faccrdotii�^�jgef^'nbsp;lix hominum genus, prorfus Aegyptifs tenebris captum, nihil omnin� in^nbsp;quid fit Euchariftia,quid pr�ftet, �d quo vfu,quo frudu fit tradanda.

Primo obrjeient Canonem (quern vocantmaiorem ) in quo facrifex^^.f^�' dona,ha�cmunera,haccf�ndal�crificiaillibata. Et infra poft confecratio��nbsp;ftiam puram,hoftiam fandam,hoftiam immaculatam,5dc. Hoc obie�u^nbsp;hil vult,quam quod folent iadare, Patres, patres. D�cr�ta, decreta,Ecclc�^�^^fFnbsp;quoties nos � verbis Dei in verba hominum trahere conantur. Rurfum,nbsp;Dei opponas,occlufi's auribus clamant:Nonintelh'gisfane;ExpofitioniP^'nbsp;dendum eft� Ita fub nomine patrum, pulchre nobis exterminant verbumnbsp;quo�h�c dicimus amp; mult� fortius clamamus,Euangelium,Euangeliumj^^t'�,nbsp;Chriftus. Cur non fie iademus Chriftum,vt illi iadant PatrespCur nonby'^nbsp;vt illi d�cr�ta f'Qiiod fi Canonem opponant, iterum eorum quoepnbsp;Non intelligitis fane Canonem,cxpofitione opus eft. Quis,rogo,li�cnolP^iiS �nbsp;componetf'Si dixerint:�pertafunt verba Canonis, glofanon egent.nbsp;hos:Aperta funt verba Euangelij, glof� non egent. Et quidquid de 1^�nbsp;Canone iadabunt : Idem denoftro amp;^pro noftro Euangelio mulr�rnag^^pF.nbsp;mus,donee ftemus,SC �quales iadando fadi fuerimus. Deinde moxnbsp;mus,cum negare non pofsint,Euangelio cedere debere, quidquid nonnbsp;lium, Hanc enim iadantiam Patribus �C Decretis fuis dare non audebunfi^�^,11^nbsp;dere debeat, quidquid Patres �C d�cr�ta non foerit. Quare h�c vicimusnbsp;Cede Canon Euangelio, amp; da locum Spiritui Sando, cum fis verbumnbsp;�t quanquam habeam quod pro f�no f�nf� Canonis dicere pofsim,quo�nbsp;ci,tarnen nunc non dignabor eum tali honore, f�d gloriam dabo pleniis�nbsp;liOjindubitata fide ei inh�rendo, �C iuxt3. regulam lurifperitorum,nbsp;ioquentis interpretabor contra eum,non pro eo, dicamtp ei iuxtanbsp;Canon, vos eftis inuitati ad nuptias, Sgt;C fediftis primo loco,nbsp;inuitatusjimo ipf�Dns inuitatoradeft. Date ergo huic locumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ffi� y

loco cum rubore, cur non in eo fediftisabinitio C Si habetis ah'quem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(J**

violenter cmuncris lit erf s exprimere quis po�it, habeatis, l�d vos aperte co^ ^^^tuangelium conatis, ideo vos damnamiis �� contcmnimus autoritate diuinanbsp;u�ngel�j. Etcur Canonem vehamus tam fublimiter c�m fuperius monftratumnbsp;Mcrificesiftosnonvnomodo circaEuchariftian dch'rare, vtnihilmt'rumfit, finbsp;'-anoneorumalicubi deliret. Quis etiamnon videat euin elle compofitum ab al�nbsp;1^0 verbofo 8lt; par�m fpiritualif Qiiid enim attinet verbis itaiuperfluerefF��cdo^nbsp;(�pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficrificia,Itcmhoftiampurarn,boftiamimmaculatam.Etmub

^^�aineoiuft�poflunt redargui, licetabiftis Sacerdotibusiuiseleuatus fitfupra fies articules fidet. Nihileiiim i�hcfiius habcnthoc Canone , adc�vtamp;ipfiimnbsp;j^^^ngelium eicollatum fordeat coram eis. In quo tarnen nihil � moribus fuis alie^nbsp;nullius precij funt, negligant qu� fummi prcclj funt. Negamusnbsp;f^nquam adueriarium Euangelij. Necnbsp;K ,'^p^^^^�^finient, Ecclefiamnon potuiife errare. Saceidotes Papiftici non funtnbsp;^'fijamp;quomodolantfiiinhocerrorehabuerint, ftatim dicemus.

^cr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quiamp; hocCanonc vfilunt,ScMifl�mproi�crificio ha*

hi!�fr^p�'^^^Jcgorium,Bernhardum,BonaucnturamSCalios.H�crefpondeo,Np ^^''�^^�P^ficnlofius geftis Sanefior�, teftimonio Scripturar�nonrobora^nbsp;confier, luftum feptics cadcre,amp; Sanefios varie peccare, quis nos cer^nbsp;^�^non efl'epeccatum, quod fineferiptur� tefiimoniogefierunt f Lau^nbsp;^^Rtte S. Antonium, qui hoc maxime inculcauitamp;coniuiuit, ne quis alfinbsp;itit�|.�P^*'^^�^ntaret, quodnonhaberetautoriratemeferiptura, Im�tutiuseft, hocnbsp;ho^^^^^*-^^^lt;fiorumnumerare,quodfineautoritateScriptur�fecerunt,qu�mnbsp;fiono imitari. Santfios enim non mult�m l�feris, fiincert� eorum fa*nbsp;Agnofeunt enim fefepeccatores. At vehementer offendes,nbsp;pr�cipitium impuleris. Proinde Chriftus vultnosnonnbsp;J geftis, fed certis amp; fidelibus fuis verbis niti.

^^'''^^^occonftat�Pfalm. 4.. quodDominusmirificatSancfiosfiicJs. EtP�l. ^^fQ^^^�^^^^^nSanefiisfuis, finiteos inmultis amp;diut�mignorare, qu�merrare.nbsp;^�'ie^^^�^�^s^Aaron,lapfuseftDauidamp;Salomon, ceciditPetrus tn'nancga*nbsp;V 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CO gebat Gentes iudaifare.Et qu�to tempore, qu�fo, finit eos in pec^

� ^ntequam conuertat t' Nonne omnes cantant:Priufquamhumiliarer %h'^^E^�Ego^^�^finexceirumeo,omnishomomcndax.Dauidinmediatri-aduerfus Miphiboleth. Lothin fummanbsp;cnm filiabus fuis. Quis ver� ea videat, de quibus ipfimet dicunt;nbsp;mundameDomine. Minima portiopeccaxnbsp;^^ognofeitur, etiam ab ipfis Sanefiis.

�derroribus feruentur Santfiiaper�ant impif, duplex Sanefii habent fidem Chrifii, quaabforpti, Si. fi multa faciantnbsp;^nipi)s eflentad mortem, fcmperrefiirgunt�if f�ruantur,im�nun^nbsp;'^^'1 ni^ � F malum. Incrcdibilc eft ijs qui expert! non funt, quanta fit virtus fi*nbsp;''Pcr^ in peccatis. Hac fide c�m careant impij, etiamfi optima San�torumnbsp;peccant. Poficrior, qu�d Sanefii haefide eruditi, prorfiis in folanbsp;opera �fiimantcs,quin omnia inutilia Si peccata efinbsp;Vtnbsp;nbsp;nbsp;^Qnfitentur, perp�tua humilitatc. At h�c confefsio Si humilitas nonfix

in fuis peccatis amp; ignorantijs SCerroribus, c�m Deus humilesde* ^^ii^^�^i^^^�^^nhardus,dctotanbsp;^i^ensinagone: Tempus meum perdidi, quiaperdit�vixi.T alis Augufi�nbsp;^''�lonnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qnantumcunqj laudabili, firemotamifen'cordiaiudicetur.

retraefiet multos errores, inquibus vti�p ^^^at, nifi fide feruatus fuilTet f Impij enim funt pleritp eius errores, fed con^nbsp;Eee fefsio

lt;bt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE MISSA.

fefsio amp; timor Dei fecit cos ignofcibiles �i. innoxios fibi, qtros tarnen,fi Cmploetlege fequatur,n�nneinperniciemiuam iequeturf Sicutamp;Jconting'nbsp;ciSjqui Patrum dicfla ceuinfallibiliaoracula fine iudicio iequimtur.

Exquibus dar�meft, Sanclos errarealiquando etiaminpietateamp;v^�^^jj.ui deijquodeft, eos nondumeffeperfedos, �C tarnen ob c�ptam SC crefcente'^nbsp;nonperire. Perireautemeos, quierroremhunepro veritatearn'piunt,�^�'�,�.j^nbsp;plum trahunt, vt prorius nihil iuuet neep excufet, Sandorum gefta fuifl^nbsp;quempiam fine autorit�re Scriptur�agentium. Si enim i�ndi non errarent) *nbsp;picrate amp; fcientiaveritatiSjCurApoft�lus Petrus doccretjCrefcereinfidevt^^^^^ninbsp;tione Chrifti�t Paulus, Crefeerein Chriftum,nc ficutpueri circunifcramt^^nbsp;vento dodrin�. Atquodfideidceft, error�^impietatis reliquutneft,quot;^^nbsp;quod Sandos aliquandoagere,durahuius vit� miferia�dnecefsitas cogit'nbsp;goeomodofada Sandoru, fibiiplisinnoxiapropterfidem,fedimp^Sj^^rnbsp;Cijs amp;operibus fidunt, perniciofiisimaexempla, quianoluntdifcerefidciUj'nbsp;t�moperain Sandis. C�mApoftolus, Ebre. 13. mander, vtconuerl�noi^^j^^jjpi^nbsp;do rum intueamur, iedfi c, vt imi tem ur eorum fidem. No ftr i autem Papift^nbsp;S. Bernhardus ficfecit,erg� fie eft faciendum. S. Auguftinus fie fecit,nbsp;faciendum, Animaliafcilicetimmunda, necruminantia, nec vngulamlt;li^�nbsp;fol�m in opera intenti irruunt cum tota �ecuritate.

Ita amp; h�cin�crificio MilT�illis contigit, SCadhucabfep dubio bonis Viris contingit, vt fim plici cordis fide celebrent, arbitrantes pio errorenbsp;elfe. Ver�mquianonini�crificiumhocconfidunt, im�proinutiliamp;pct^^ pc^''nbsp;habent, quodipfi faciunt, pura amp;ibla mii�ricordianixi, feruantur neerrot^^j^jfi�nbsp;ant. Qiiosc�mimitanturiecuriiftioperumSacerdotes, finehacfide,nbsp;fuumegregi� tollunt,�d fecur�alijs vendunt. Vndc merenturerrorein*�^^^(,ii''nbsp;non ignoici, fedimputari, Sgt;C fie perdiexemple crronco Sandorum.nbsp;Irenesintuetur, iudicat�d probat Deus. Ide� vnius erroremfertnbsp;cundem in alio damnat 6C punit, ob cordium in fide amp; humilitatc di^^^^p�''^nbsp;T aies autem fuilfe Sandos, quales dixi,illud Bernhardi mih i per fuadet,nbsp;lanimem fratremcoegit cclebrare, dicens : Vade Fratcr,celebrainfide�^ /jii�nbsp;c�m fie faceret, liberatus efi. Vides, vtin fide vir i�ndus totus inccucn.^,pfrnbsp;nonpoteftpermitterevt perdat, quantumlibet magnus error. H�cflt;^�^nbsp;ftis mir�diiplicitura, quos cotemno, mod�pijs conlcientijs profucro,q^�nbsp;carnificant.

Cognilo itaeperrOre, iam nOnlicctdenu� errare, �d Mifl�m pro bere. Hoc enim iamelfct in totamfidemamp; contra conicienti� peccare.nbsp;des autconfeisio excu�ret.Nonenim potes dicere: Volopi� errare.nbsp;�'gnoranti�, non feienti�, quales Apoftolus tolerare i�bet in infirmit^^^p^^',nbsp;Roma. 14,. ItaeOsquiignOrantadhuccrrorem, fi tarnen fide mifericordi^^^jt^nbsp;tiunt,nonlicet damnareaut Ipernere, donee SCipficrrorem intelligant-tem�gendumefl:, vterrorreucletur,amp;nonproveritateftatuatur,nen�^^f�5^^nbsp;tur pcccata impiorum, �Cinfirmis icandala in via relinquantur. Deiftonbsp;dortim,Seperniciofoexcmploeorum dicit Chrift�s Matth. 14.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

prodigia, vt in errorcm ducant, fi fieri potcft,etiam Eledos. Neqj enim ftus hoc loco, Eledos fuosnonelTeefrat�ros. Quidenimhoc valeretadnbsp;dinem exaggerati periculi,fi nullusEledus pcricl�tcturf Scdi�nfus^*^^j^(C��^lt;nbsp;�noratione Dominica dicit: Et ne nos indueas in tentationem, nonnbsp;mur,ftd nedeficiat fides Petr�in hactentatione, pr�ualeat tentat�oi�^^^vt*^,nbsp;non fit reditus � tentatione. Itah�c inerrorem noninducentur Elcdi,�^nbsp;errent, im� vt maxime errent vn� cum impijs,Hoc enim faciet pcriculim^^jjjtl''^nbsp;l�dnondeficicutinerrore, nec pr^ualebitcrrorin finera, quanquam'^*

DE MI S S Ai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tf�j

(inquit)in errorerri, fi fieri potcfi:5clcd�os, hoc eftjfndud�os ��Orem teneb unt, vtvideanturcunieis inerrore manere SCpcrire.

iUfj^p�^niagniserroribus permanfer�ntcumimpi'js. Bernardus, amp;Bonauen-Domi'nicuscumfuis, Papam ignorantes amp;ftiumregn�mcolue^ ifafc�^�^^^^�^tesomniaeiusbonaamp;relt;fla, amp;�x Deoefie, q�odeftmam'fefi� con^nbsp;fi�^^^��^gcliuniinmultis locis. Deniqj ipfimet Euaiigebum in Papam int�i pretattnbsp;Cr�^�^'^^^�samp;magniserroribuS, N�nne irnpiiimeft, Petram Matth, id. Papamnbsp;liJ^cfN�nnc impi'umeft,marefaeere�)omincs, fiipraqti�s Petrus amp; Papaam^nbsp;dominenturt' N�nne impium �ft, verbopaftendi tyrannidem Pa*.nbsp;Santftorumfunthimultifimileserrores,fedignorantiumnbsp;ignouit Deus.Atquicognitumergt;-It�j ^^fntur,amp;ininumnituntur ccuin veriratcn� j Patresftquuntur, fedadPagt;nbsp;qu�d Patres tandem rch'querunt, 5Cpro quo venigt;nbsp;^^�}^^�^^�^tjftquunturfiiievenia, SCnunquamrelicfturi, ledvtarticulumfidej

^�^^^''P^orirm, inquibus multi Spiritus etiamb�^ apparu�re,pctentes Mifi�r� �crificia,pro fui redempti'one. Hicnbsp;^Wvfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dubiumnoneft,quint�tumfitSatan�ncgotium, quid^

% ^.�Pfinicft Spin'tuum apparentium, tumultuantium,qucru�ant��, SCquoduis '�t Euch�rifl�an euacuagt;-Videbatenirnhacvnarc,amp;

''''JtOf^^^*^^^^�'ofiSCmali,Ide�pIan�angclica{uaaftutiavftis cft,adabolcndurahoc Etprofecit, donecMifl�fcrm�folismortuis feruiat,qu�nbsp;iftostotius orbi's opibiispafcitcC

qu�dhui'usreiprOrfus nullum habet ^J^diuinafcn'ptura, fine cuius autorit�re (vtdiximiis) quidquid fit, fufpe-fiuc'peihomines, fiueperAngelosfiat. Verbumcnimfiiumvultnbsp;''�bijj'�nobislucern�inJoc�iftoiqualido,vt Petrusait,EtPiaI.np. LucernapC^nbsp;�tChriftusIohaii. 8. Egofumluxnbsp;'''\k �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iftaluccrn� �� 1 ux non lucct,quis aUde�t ftqui 6Ccredere f N�nne

^^biulat, qui fieambulat/Sicutdicit ; Quiiequitiirm�,nonambulat in %t�^^�P��ocul dubio volcns,quodin tchebris ambulct,e]uiillumnonhabctpr�*

Gregorius pr�c�tcris in Dialogo {cribat,Pafchafium St alios morfu-h'^�^Cu /^�^^ffragia poftulafle QCrefponia dedifle. Qin's nos certos facit, Grego^ nonfuiife hicfalfumQiio minus enim tutum fitcicredere,obftantnbsp;J �uf*^rim illudin primis,quod Chriftus fcduccndos Eleeftos pr�dixit�nbsp;vehementer intentat.T utius italt;^ fueri t,totum pur^nbsp;�^H^jlJ^^^g^ve,qu�m Gregorio hocloco crcdere,quodhicfitpericulunierroris,nbsp;t �^rs'^f''nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potuit, tefteChrifto,tum fine Scfipturalo^

JjSIq'� Nam Deus ipfefuafignanunquamfineverbooperatur. Prim�m EtjVtMarcus ait,fcrmoncm confirm�t fequenti'

2- dicit :Deum fuifle conteftatum fignis prodigi)s,virtutibus �C Spiritus San(fti, fedpr�cedentiverbo�lutis. Signa enim diuinanbsp;ceu figiliaScfignatur�Epiftolarum. Sciligt;-��^�Ptur�armismunitus,nondubftes,eafigna, qu�fineverbo folaveni^nbsp;Eee i) unt,auti

�04 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE MISSA,

unt, aut ante verbS vcniunt,eflcccrtifsimas operationes Satan�,pennittcntcDctgt;) tentari fidem tuam.

larrijcum certusSC fecun'fsimus fis,nihil credioporterc, quo d Deus non cxcgii^ crcdijcur noniftos Ipiritus contemnis cum fiducia,fiueper Sanlt;fi:os,fiucperpclt;�^'nbsp;tores celebratosfeum finepeccato �C periculo contenmere pofsis liberrimejncd�i'nbsp;beas timcrc,neDeum offendas non credcndo,qui fol�m fuis verbis te vult crcdcf*^'nbsp;Contr�jquidpericulo te committis, credendo eis finecaufaamp;ncccfsiratc.''vtcquot;''nbsp;bac ratione videas eos ipiritus Satan� effe, qu�d liceat eis non credere. None�;�nbsp;Deus talia operatur, quibus liceat noncredere. Hoc cnim adieues CCilluforios'P',nbsp;ritus pertinet, Dciieriafuntoperajfidem exigentia, per verbum �d miniftro-��^^nbsp;propofita, Neep ipfum Chriftum nafci, pati amp; refurgere voluit, fummum operJquot;nbsp;cius,nifipr�ccdentibusproph�tes varqsSgt;itefiimonijs.

Quid qu�d euidens eil, Gregorium efl�falfum, per animam �cononn quem ob tres aureos inter Chartas rcpertos,pofi: mortem ci us magno, fednbsp;rorcfratrumvelutdamnat�jcumaurcisiepeliuitanathematcpcrcuirurn,nbsp;trigintadierumMifsis depurgatorio liberauit. Q^iis h�c non vider i�nelovirlt;�^lt;nbsp;tana elle impo fit um.' pucrili plane errore,i�d qui fide �f humilitate inipiorcg�^J.nbsp;bus damnabilis ci non fuit. Scilicet fpiritus nequam finxit fe ob tres aureos P^nbsp;ign�s purgatorifi �^triginta Mifsis liberatum, vt profperarenturfignaamp;P�'�,^,,nbsp;quibus in errorem ducerentur Ele�li, amp; efficax fieret operatio erroris innbsp;�ncredulorum. Qinsenimcredatj�conomumhuncpcccaifein Deuin,q^�^(l|j,|inbsp;los aureos forte nullo malo animo, fed mera incuria inter Chartas rcliquit,nbsp;mult� plurcsfurari potuifsct,Si pecuni� ftudio id fecifi�t, autnonalionbsp;didiifet, fipeccaicplacuiiretr'Dcindc, fiqu�mmaximcmalo animo fec��^ fiJnbsp;mcnn�fiin traditiunculam ifiamhumanam pcccaflct. Gregorius virSainnbsp;nonvnotant�mloco,fuperfl:itiofior,arripuitoccafionem,protcrrcndis�^�^'jjfj'nbsp;njs,5lt;ftabiliendis traditionibus hominum, Quibus qu�mlibens �lt;lpro�nPnbsp;opereturSatanaSji�tisdocet Paulus 2, Timoth. 3. qu�d Iciat per fias ielici*:^nbsp;erigi, S�fidcmaboleri.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jpy'

Sicamp;illudde Seucrino manifefiilsimum eft Satan�commentuinj^�^^^^jjc^ fim vulgatur, qui poftmortemrefpondit intolerabilcs p�nasfefepatigt;nbsp;in diuma mandata pcccalTet,fed nec in humana, nili quod fieras canonicas,nbsp;tibus occupat�onibus,non fuis ftatis temporibus,l�dpr�ueniens mancvnonbsp;reSt'tenoreabfolucritfimul. Pudettamridiculis amp;puerilibus inEcePh^ jp)!'�nbsp;tionibusSatanamiocari, amp; tarnen tanta feria confeientiarum per h�ccti^nbsp;gnisamp;bonis virisoperari,adc�vtia��cnt Papift�idvnicum,Ecclefi�nbsp;(^iafiChriftusmentiatur,quiele(fiosfallendoscl��pr�dixit,quivtiq5p^^j^f'�'^fnbsp;fi� funt, aut quafi Ecclefia non fitEcclefia, fialiquando erretautnbsp;ftus cam quotidie ab errore �C peccatis purget, ficut palmites in vite,aut-4nbsp;nonpofsitftarecumfide�di�n�litate. C�ci,c�ciamp;lftulti. Quidnbsp;�piritus fiCfi�lus Seuerinus voluitfnifivtminifteria�C op�ra charitatis^nbsp;ceptaconculcarentur,SCopcratraditionishuman�magno confeientia^nbsp;ia�larcntur. Siquidem Seuerinus no fol�m bene fecit boras pr�uenicunbsp;impofitanegotia,ledetiamintotumomittcrepotuit. Qu�dcnitnnbsp;Dei pr�ceptis obediuit,vbi Paulus docct, Seruosdeberccxanimoi�rUnbsp;niscarnalibus. Pr�ceptisautem Dei credere debent etiam Angelijncnbsp;ifiahominum traditio delegendishoris.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, (jtjify

Imo egomagiscredopeccareeos, quileguntfrigidas h�raSjquajn^^^^'Jf^ tunt.Hypocrit� enim funt, fin gunt feorare amp;loquicum Deo, c�m m �nbsp;nus,videnturq5tentareamp;illudereDeum. AtqjidSatan� voluilfefi^y�^jo^^j'C*nbsp;xii, vthoc vnomendacioinfinitas tentationes illuf�ones^De�, tuml^fi

co�'tci�enti�ai'um multxplicarct perorbem, quod �t: obtinuit. Non cft qwod�quan'poff�tj ncglccf�uilio^nbsp;reuera vix fit maius peccatuni hoc labor ioi� �d tarnen fimulato cultunbsp;iii^�^^^pcrhoras iftas boando�murmurando pcragitur, vt qualceft �cerdoti'xnbsp;titjj ^�^peccatuin. O nos male amp; infclicitcr Chriftianos, qui fineiudicio Spirigt;nbsp;Spiritiium,amp;dodn'nas homi^nbsp;pofthabito verb o Dei, �i. contempto confilio Spiritus, diccntisnbsp;�*gt;011^ ��nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i bonttm e^ltenete. Petrus dicit:Si quis loquitur, quaO icr-

^(^ii r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quafiexvirtute,quamadminiftratDeus. Nihil vult

, Nihil fieri aut gcri, nifiquod vult dum dicitRoui. Siueprophctiamnbsp;rationem fidei, fcilicet, vt cxigantur omnium verba ad regulam fidei.

P�^ tcrgum rcic�tis his verbis Dei, noftras b'onas intentionesau* ��Us f , fecur� Itatuimus, ordinamus, credimus, mandamus, remanda*nbsp;�gt;5J ^'�'^us�!^ omittimus quidquid vifum fucrit, qu� omnia poftcaab Ecclefianbsp;fan�lore(ffa,ia(flamus eirefalt;51a,amp;fub nomineEcclef��mun*nbsp;^�^^soperationib. erroris SxL verbismendacibus. Vtinam mihiefletrcni*nbsp;^'lt;i(l(^^�^^^siftas Sgt;i. exemplaaliquando caftigare, aut alius quiipiam maiore Spiri*nbsp;'%^^^�^^bn�ionftris enim abominandis funt refertiisima omnia. Non ergo igno*nbsp;Satan�,c�mfimus Chriftiani,SxLSpiritusiftas vagan*nbsp;hominum, ftdipfos D�mones efle, qui hoc agunt ftiisnbsp;Mf ^^^^'^ulatisredemptionibus,vt�l�luberrimo��viuifico teftamento Deinbsp;^�^^^ciant,hdcm perdant, amp;f�dam illam abominandamcp nundinationcninbsp;orbem nunc occup�t,ftabiliant.Tentafol�manimo�hacfideipirpnbsp;^�amp;fenties ftatim eos deftllereabincptijs ftiis,

fi tenon fatis roborant pr�diefta oracula, non licere fequi, quod fineau* ^�)),.^''at2lt;:prohibet. Mofesenim Deut. 18 .dicit; C�mintraueris terrain,quam

Deus tuus dabittibijiion difccs facere abominationes gentium iftarum, in te, qui luftret ftlium aut filiam per ignem, ariolus, fomniator, au*nbsp;hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� maleficus, pythonicus, diuinus, �C qui confulatmortuos, Qyiaabo*

^f^^oniinifacicns h�c, amp;propterabominationes iftas delebitcosDomi* ^uus ante faciem tuam. Hoc diuinum praeceptum, ficut lud�i, ita SCnosnbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;��ctrorfum, ciimaudiamuseffe abominationemDei�mortuisrclponia

� 4uafi non fit in nobis Deus, qui nos omnia doccrepofsit aut velit, qu� fei* neeverbis eius contenti fumus. Qpidigiturmirum, fiinerroremnbsp;y/^^'^�^atdeferentes pr�ceptum fuumr*

bonos non eft�, qui veniuntamp;dcftatumortuorum nos obeditmandato Dei, amp;Deusignorari vult, nonfcirinbsp;tcumhominibus. Elinc Spiritus Samftus tam rigide ob*nbsp;K^'^0(j'^^^^^�^�tumDci,vtnullumprorftisexemplumdemortuisin totaftriptu*nbsp;p, 'quot;^^rnandato SC excmplo negatiuo prohibeat, neipiritibusiftis creda*nbsp;fufcitatopcrpythonicammulie*nbsp;Aknbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^oWm exeo,quod mulierSatang Spirituplena

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quafi dignum fit credere, animas 1 uftorum in manu Dei � finu

poteftate Satan� amp;impiorum hominum ,fcdetiain quod plane Dei tarn mulier quam Saulagebant,qu�rcntes � mortuove*nbsp;^^%'^^��^P�^sibileeft,vtcontraueniatSpiritus,autSanlt;ftosfuosfinatvelcon*nbsp;vel contrauenientibus confentirc �C coo^cim.

ga� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE MISSA�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Qu�daut�fcrfpturacolocotacet,anver�velnonvcr� Samuel fnuelemapert�appellatjtdeo facit,qu�dadopinion�Saulis verbanbsp;muelem elTecredebat, amp; Spiritus omnia Samuelis verba ingeniof� imit^�^nbsp;get. C�ter�m pr�monitum voluit Spiritus, atcp pr�munitium, pr �cedf iiO'�nbsp;dato fuoLecflo rem, quo remittiteum occulte, vticiret, quidquid fecus�nbsp;�bonofpiritu,nec�Hlijsbonifpiritusfieri.Hocmodoamp; z. Reg�i. induit ji;!*nbsp;rumSaulnarrantera,eil�Saul�feoccifum,itaverif�militer,vtDauideic^ Mtrnbsp;feriteumoccidi,qu�dChriftumDominioccidifl�t,vtairerebat.Nelt;�h�^��^(jll:Cgt;*'nbsp;aperit, an ver �m dixerit, vel mentitus fit, fed mendacium eius ledorinbsp;dumrelinquit ex fuperioriloco. i.Reg. vltimo, vbiiuxtahiftoriam Saub^nbsp;ver� deferipferat, qu�mfirecurras,credashuncarmigerumveraloquinbsp;amp;in Samuelis mortui fufeitatione mendaci, ad mandatum verax,nbsp;pofitum. Repetit hoc mandatumEf�. 8. dicens Etfidixerintad vos :nbsp;pythonibus�ddiuinis, quiftrident inc�tationibusiuis. N�nnepopul'JS^^^^[)(i*nbsp;qu�ret, proviuisadmortuos f Adlegem Setefrimonium. Qiiodfino*^nbsp;�uxtaverbumhoc, non eriteis matutinalux. H�c vides populum Ddnbsp;hildebercqu�rere amp;difeere nifi � Deo fuo, inlegeamp;teftimonio eius, adeo'^ ^fil'nbsp;terfecerit,negandafitluxauror�. Etinfigniterdamnat viuos,quiniornbsp;lunt,Etdicit: Ad mortuosr'quodrefertur ad verbum,qu�ret,Ebraicafyi^?,^nbsp;dicit: Qit�ro ad Deum, qu�ro ad mortuos, ideft, confulo Deum, conw* jjt*nbsp;tuos. Itaq^ pro viuis iilis qui qu�runt mortuos, hoc eft, pr�ftantioresnbsp;vilionbus, ficut fi homo qu�rat � ligno, populus Dei qu�rat � fe pt^nbsp;nempe � Deo fuo, nonvtquifcp fingulare expedetde c�loreiponfum,nbsp;nbsp;jjri��*

amp; telfimonio qu�rat�Deo, i�u confulatDeum. Et Chriftus h�comniac^�'^j�|)'� Luc. i6. inducens Abraham cum Epulone diuitc loquentem, nec confen^'^j �'nbsp;vtLazarum'mortuumadviuos docendos mittat,fedremittiteosadfchp^'*'^nbsp;cens :HabentMofen�C Prophetas, audiantiUos,conibnans Ei�i�, adleg^�^^ji^'*nbsp;ftimonium. Qitoi�tismonftrauit, noneffeexDeomortuosillos, quiad'^*nbsp;veniunt, fed nobis fufhcere debereferipturas. Pr�inde cum liduciahosU^^^fjS^ |nbsp;opponamus fpiritibus iftis fallacibus, Primum Mofen dicentem :nbsp;mortuis. Secundum Ef�iam : Qi^�^e� lege amp; teftimonio potius quant �nbsp;Tertium Abraham cum Chrifto : HabentMofen �l Prophetas, audiantilP^^j-fC,'nbsp;moueamur infinita mu�titudine Mifl�rum, vigiliarum, anniuerlariorunt)nbsp;darum, i�cerdotiorum, altarium, templorum, fupcrhasapparitiones�inbsp;ipirituumfundata. Videsenimh�c, quodfupramendacia Satan�,amp;fupc�^^^,,/.nbsp;prodigia Pfeudochriftor�m, qu� Chriftus pr�dixitmultos effefedudlur�nbsp;nitunrur, vtimpleantmundum h�rrendisimpietatibusinc�lumclamann'^.jjiiJ'nbsp;dicmiud�cq magnofurorepro�ocantibus,ficutdecet Papifticum SdAntid�^ !;lt;�nbsp;cerdotium. C�m erg� exhisomnibus probetur, Mift�s nonnifi Satan�epd\^,,i'nbsp;�Ccommunierroremundiin i�crificiaveri�s efte, aduerfus Euangeliuninbsp;charitat�, qu�hacmachinaaboientur,totafiduciaabrogand�funtvniuei'�^ j-ii'*'nbsp;quiChriftianielfevolumus, nec fpedtandum, qu�d pauci, pio errore,ilH^ � .ij�'��nbsp;fine perditione. Curandumcpvtrurfusadformamamp; inftitutionem Chrn^*^i�'nbsp;proxim�acccdamus,icih'cet, vtfingulisdominicisdrebus, amp;ijsfolis,6�'^^*nbsp;t�m Euchariftia confteretur, ficut modo fit in die Pafth�.Et illic conuenia'^'^^^^It�'nbsp;entes amp;fitientes,ideft, pi�amp;afflidlg cofeientig, qup � peccatis optent l�nad�-jil*'nbsp;fis tjs,qui pal�m f�cund� carnem ambulant, turn in medio, memoria Chnf^� Wnbsp;co verbo fideiperagatur, in communioretur, amp;grati�agantur, ficutexbPnbsp;amp;alt;ftibus Apoftolorum,amp;Euangelijsfacileeftordin�re.

Q.VAESTIO DE PROLATO PANE ET , A MELCHISEDEC, VBI �IMVL OSTENDITV^^^nbsp;MifGunnonefl� �crif�cium.

liltf P^P*^�M^^lt;^hi�cdeceflctypumChrifli,(Ciiriaaut�didturh�cobtu^ O^nem amp; vin�, etiam hoc in fimilitudinem rapiunt, amp; dicunt cfTe typu facrifictfnbsp;�ii) *,�*^9uo2xempIoMelchifedec, ipccies panis Scvini,reueraalitemcorpus5^nbsp;^sChrifti,of��rtur inbenedi(f�ionem offerentis Svaliorum.

Uf �^^P�'�^^�^shiftoriacanticispubIiciscekbratur,�(^folennitcrdecantatur.�c ^^^,P�'ofed� non contemnendus Theologus, hancfentenri� magno conatudegt;

Sedfallituroptimus virjrtec obferant, quamfimilitudinis parte Epilfolaad vrgeat.Depane�dvino,{eupiolatOjfeuoblato,autoradHebr�gt;nbsp;^iti�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ineoeniiiyfimilitudinisrationullaeft. Hocaut�ad fimilitugt;

c�fjj*''�^dt,qu�dhicRexhabctn�mcn iuffici�jSC qu�deff Sacerdos quocp,ac Sagt; ^i^si^'�-eui, qui h�cin corpore Abrah� dcgt;nbsp;acgenealogi?.n:,c�mMclchif�dec fit fine P�tre, fineMa*nbsp;^y�UsAo^XTo�.

��s s igitiir partibus fimilitudo cofiff it,acm�ximcin v�cabiLil�,qu�d fit gtcrgt; iH�j�^^^^^os,nonmortalis,ficutLcuitce: Scd�ternusDeifiliuSjin�tcrn�viuens,

'��^^s:tanrennon moriturvitra. F�ancfimilitudinem autorEpiffol�adHe-* ^'^tatjde pane amp; vino,tanquam de hiftorica particula,nihil eft ibllicitus.

�IIq p^orfum enim hoc Ecrihcium, etfi i�crificium elfe permittamus num cum qtiod�ternum cft:�^femelfatftumvalctin�tern�r'Hicenimnbsp;vnoi�crificioomnesnbsp;� Papiftarum autem I�crificium, ab illo Leuitico nihil differt, fiquiden�nbsp;ide�redl�jVtEpiftolaad Hebr�os dicit, imperfedumfacri*

Si{;^�^^�^d�igitureftinvocabuloPf�lmt:Tues S�cerdosin ^tern�.Habuerunt Lcuit�, fed temporales, vbi alius alij fuccefsit. Nofternbsp;eft,amp;fine fucccfibr�,im� cti� fine initio:Eft enim ab etergt;nbsp;^�'ivJ�^'fin�ter num, eter num quoqp I�crificium habet,quo redempti fiimus nos,nbsp;mundi vfcp adfinemmundi.HocvultconfiderariEpiftolaadnbsp;non panis amp; viiii obiationem, feu oblationem i�nguinis S(. cQrpoiisnbsp;L ^u�tn Papift� fomniant.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c�^p�nunt vCrtum Ho2i,protulit,q�afi apgt;

11feftos �dcaptiuos,c�mtarnentextusclar�dicat,regt; tfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuitvnde fuftentarent f�:contendit igiturin*

^�^foftnne conuiuium : ficut foletrecens aduenientibus holpitib�s �(J f^^^�taegiifeDco gratias pro vieftoria Abrah� concefi�.

b''^ totj,��^�^3ntanebat fixa pars f�crifiefj Lcuitis,reliquum quod erat, qui obtulegt; J^d�; ^^^bantin iblenniconuiuio. SicMelchiledec primo docetSc^gratias agitnbsp;hv^^^'^^pnblicigaudtj teftimoni�extaret, inftruitconuiui�, hoemodo graxnbsp;inuitatad gratiarumadionem reliq�amEcclefiami.

Vi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cibo, fiefer� dicit:Et pofuit coram eo panem �d aquam. H�caugt;

dicit, vt fignificetfolenne epulum, ficut nos quoc^feftis die* I'll j'^�^^ns,qu�m cumfacimusoperas vfitatas.

d�^^bQ'^^P�Sluis contendatoblat�panem �dv/num � Melchiiedec, non vald�re* �''�iVi^�^�^�^^�^9nodreseftmihiconcedat,ChriftQincoenanonobtuliflepagt;nbsp;^'inijfeddiftnbuifle.Non enim textus dicitzobtulit panetn, Sed d�dit di*nbsp;Eee iUj feipulis*

8�o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE MISSA*

fcipulis. Nccquifquam Gnus eft tamimpudens, qui contcndat, luflos Ap^ Gchficarepanemamp;vinum.

Papiftae autem dum hoc affirmant, mam'fcft� produnt ani'mi morbu^' gnemffulticiam. Sicut FaberTheocn'ti amp;Vergilq teftimoni'o comptob^ �nbsp;endiverbo Chn'ftumh�c vfumproGcrificare.

Sed indign� nug� h se funt qu� refutentur. Quid enim ad Mifl�wqij)'� f�decpanemamp;vinumprofertc' Qu�indefacnficiumMiff� probareconat^ �nbsp;mirumffi etiam purgatorium, primatum P�tri, �C indulgentias indenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wpf

Allegoriam fortaff� extruereinde ali'quis poffet, qu�dficut nem�^vinum profertzItaChn'ftus profertpanemvi't�, amp; vinuml�tici^V.j^#nbsp;Spiritum Sani^� cum fuisdonis, Sedhuiufinodi Allegon'�nihil probant)nbsp;us docenturh�cin proprijs locis. Periculofum enimeft hic transform�tnbsp;tias, �Ctamlong� �litera difcedere.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Confuloigt'tur fimplicemamp;folidam f�ntenti�ampleiffendamjqttant'P j[i)^ borum naturaamp;circumffanti�afferunt,quodMelchifedecpoftquamcont^,^l?nbsp;eft, �C De� gratias egit pro tam infigm' v�cfton'a, inftruxerunttanquSinftlt^ /nbsp;tum�dfplendidumconuiuium,adinuitandumah'osquocpadgratiarumat jpfi'

Ab hac fim pli ci fententia c�m difcedunt Papift�,�C de fuo Gcrif�cm)t}^ uatum non public� eft,confirmando amp; extruendo cogitant, etiam textngt;�nbsp;denter deprauantJiiferunt enim h �c cauGlem, qu� tarnen in textu non eft-legunt : Melchifedec Rex Salem protulit panem amp; vinum, erat enim Sat^*^^v*'nbsp;a' cilsimi, vt fcilicet ftet argumentum, quia fuit Sacerdos, igitur cum pao^nbsp;num protulit, Gcrif�cauit.

Sedpcrmittamus h�ceisjquidindefquidhocad Chrift�, qui panem b^pjCJ non obtulit,fed diftribuit difcipulis,quid ad Ecclefiam, qu� Chriftinbsp;amp; vinum non offert, fed diftribuit credentibusr' Im� quid ad te � Gcriamp;ul^� piii*nbsp;panem �dvin�offeresf'fih�cfacisjquidmagnifacisr'fin vtfomnias,offets^��^^yi;nbsp;fanguinem Chrifti, quidhocadMelchifedeci Gcrificium f Annonapctft�nbsp;oculos, SC veritat�m difees T Num tu offers corpus 5C Gnguincm Chrifti��nbsp;ipfeChriftus fecit.

Eftautem hoc Chrifti Gcrificium �tern�, iecundum fententiahant^ lationecofummauitomnes, quiGcrif�cantur.Si igiturconfummatueftfa^* (/Anbsp;quodChriftus iemel obtulit, quidtibirelicftumeft r'Confummationinett�p^il�^nbsp;addesf'Siquodfperas addis aliquid: noniam coniummatumeft, i�dimp^^nbsp;eft Chrifti l�crificium,quodfcilicet opus habet fuo Gcrificio.

H�cprofanatio,quaGcrificiumChriftiblafphematur,ioladignacftjf quam nos f�pa remus ab Ecclefia Papp. Cur efn � ChriftiGcrificio diicedam^�^^pii�'^nbsp;minis Gerifici�, cuius nullum mandat�vfquam inverbo Deiextat,amp�'g^ljiK'

Chriftus dicit : Hocfacitein mei memoriam, hoceft, accipite, etlft^ panem 6C calicem hune, SC annunciate mortem meam:non dicit,i�crifieatepnbsp;vinum. VndeigiturprobabuntGcrificiumfuume'

SicdeMelchifedechoclocoeft,protuliffepan�SCvinum,feuvtv0^^^jpi!'J|j br�umi�nat, fecifl� educi,i�ueduxifle, ficutex promptuariofolet,paney;p^Jt:t^.

DeGcrificio noui Teftamentiproriusnihil dicitur. Quodfi Meld� typus ChriftijUon i�queturftatim,Chriftum quo� deberepan�SCvinumPnbsp;Etabund� conftatexEpiftolaadHebr�os, �CexPGlm. ito.CurChrifti ^0nbsp;Sacerdos iecundum ordinem Melchii�dec, non fcilicet quod panem SCVinbsp;rat, fed quod f�t�ternus Sacerdos �dbenedicat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Docetautem h�cdeprauatio icriptur�, quomodo omnibus fecu Dei,amp;fcriptura Sat�adblafphemiasfitabuftrs, SCpoften'paulatirnabetmnbsp;Patrum. Pfalmus, ytdixi, meminit Sacerdotfj Melchiicdec, ScEpiftolaa^^^j-r

D E HIS S A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^09

W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;totam difputat/o n� pert exit. At Papa qutdfecitfls omifsis ifi:is,quae

tiy y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pr�cipu� voluit confiderari j eo folo occupatur, quod panis amp; vi*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

m'extru it �crificium MiiT�, qu� fummaprofa* t}.j'�5^��^inatiocft. Retinet igiturnom�Saluatorisnoftri, retinet Sacramen*nbsp;quot;�ti ^�^]^fpintu,histant�madblafphemiasabutitur ,amp;aflumitnomen Domi*nbsp;^^Sacramentisfacithuman�opus:promifsionibusde�cmiisioncpecgt;nbsp;��Mddit condition�dignitatis amp;fatisfadionis:Itaomnia adabuium transfertnbsp;funius, amp;vcramre*nbsp;^noticiam, fcriptur�cp genuinum fenfum habemus.

P^�^^^vinoprolatoli�cdicitur,fcimushiftoricumeJl�. Scdqu�d henedicit Abrah�, amp; Abrahamei d�cimas offert, idver� caputcfTenbsp;maxime voluit cofpici, ad i�cerdotium Chriffi fignificandu,nbsp;efc,amp;fol�m in bencdiccndoabfoluitur, vt condenet peccata, amp; �nbsp;habet nomeniuftiregis, �Cnbsp;Salem,feu pacis. Plura de hoc loco qu�d Mifl� non fit �crificium,qu�renbsp;li�ti� ^^^^��ogandaMif��priuata, T om.j. lencnfi, fol. 474. in quo copiofifsim�nbsp;ltradf auit, �C ex verbis c�n�Mifl�m non elfe �crificium dilucidcnbsp;�hem inlibro contra Regem Angli�,

'P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE T R A N s VB s TA N T I A r I O NE

bicutinChriftoresfehabct,ita6lt;^in Sa* adcorporalem inhabitationcm diuinitatis, necef��eft trans*nbsp;S(,|. 3�^�^^�^�^anamnaturam, vt diuinitas fub accidentibus humante naturae te*nbsp;\q� ^dintegra vtraep natura ver� dicitur: Hic homo cftDcus, hicDeuseff ho*nbsp;Philofophia non ca pit, hdes tarnen capit. Et maior eft verbi Dei au*nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;capacitas. Itain Sacramento, vt verum corpus verusep

h''O�n^c^ifcgt;pari^*�^^vinurntransiubffantiarijVtChriffusiubacci* i''''''(i�^^.^�^^^^w*'jfcdvtrocp.fimulmanentc, ver�dicitur. Plie panis eft corpus me*

1 ^^psionedec�naDomini.ItcmToni.2. lencnf contra Regem Angli�, vbi '^^finpiumeffe SCblafphemum, fi quis dicat, pancm trans fubftantiari,

��'� dencnf fol.�pd.�pz�xEpiftolisad Vuolfcrinum.Nonnos� te,fcdtud habcs. Qu�d Sacramenra fintad�ioncs, non Eantes fadiones.nbsp;fingularis tua temeritas,vttam malafpccicnonabfrincas, quam fei*nbsp;rciiquum vinivclpanis mifees priori

^!'^tlj^^��:^fort�vis audiri) amp;cgo tcZuinglfj in�nialaborare eredam, quitam tf% jfQ�^temptim irritas, cum tua ilia fingulariamp;glorioi�i�pientia. Non eratnbsp;f\K^hmplicibusamp;aducrErbs,nondarcturfufpicio,teef��contempfOremSa*nbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpecieoffenderes,re!iquum Sacramentimiieendo amp;CQn*

i �gt; ^��Vtmala lpecieotrenaeres,ieiiquum bacramcntimiicenuo

��I t?'':iilQr^^�^'^*^op�iori^C'^i*'nonimitan'saliasEcclefiasf'Curl�Iusvisnouusamp; *' I hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;haberi f H�cita dolenter feribo, vt feias te me offendifle Ipiri�

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tuipfe di'cis,nugas cflejamp;pronugjsitainianisf'ltafunt

� lt;J Qi �^^^^��^inuSjCuiturefiftiSjtefiftetviciisimtibf.

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hortor, quifeis,autfcire debes,quomodo I'nEcclefia fitambulan*

; j�. Friden'co redeas in gratiam, fiC vno corde idem �piatis, vno orc Posen's enimita, vtnos h�cfacimus, rciiquum Sacramenti, cum com*

enimita, vtnos hlctacimus, rciiquum bacramenti, cum c�m* ebibere �C comedere, vt non fit ncceifc, qu��iliones iftas fcandalo�snbsp;�^pericu*

amp;pcriculo{�smoucri,dec�fl�tioneatfiionis SacraiTlcntah'SjinquiLi�stt�ftiffquot;'^,. ris, nifircfipifcas. Nam h�carg�ntento tolles totunl Sacramcntum.nbsp;quod relpondeas calumni'at�rib�s j qui dicent. Inter agendum plusnbsp;mentum, quam exercetuf ? T andent deuenicmus ad Cratyli portenta,vt�^��^jJfllnbsp;aflione tantum Ilabcrc Sadramentlim j non intermiisione accidentium.nbsp;erittempusSCmomentunlS�cramenticaui�,amp;aliamultaabiurdafequent^'^�. �o'nbsp;reefto conformisalijsEcclefijs ,necillis bellum inferto,nc fuccumbasnbsp;minia ? Ego certe pro meis viribus tu� fingularitati QC temeritati fcandaloi*nbsp;fenfiu� �du�r�bor,necvltimam horam hicam tuis fcandalis oherarifinin�-

Etiterum. S�neD* Philippus redl� fcripfit, Sacramentumnullumd ^'�O' auionem facramentalemsfed vos nimis pr�cipitanter amp; abruptenbsp;ncmfacramentalem., Quareefficietis,vtn�llumprorfusvideaminihabeff �nbsp;mentum. N�m fi ftetilla �i^feftinata pr�cifio aOticnis, fequetur qu�dpo'^^ylli��nbsp;tionern verb�rum, qu�eft potifsima�C principalis ad�io in Sacrament^,nbsp;pcrcipiat corpus amp; i�nguinem Chrifti, ��qu�ddefierit adlio. Hoc certt��nbsp;Domin�s Philippus * Et gen�raret ift�d�hnitio adlionis infinites Icrup*�^nbsp;feientiarum, �iihterminabiles qu�ftiones, ficutapud Papiftas difputab^'jj��'nbsp;fub prirhis, mcdqs, velvltimis fyllabis adefict corpus �dlanguis Chriftf^^^p'��nbsp;dus eft erg� non tantum motus �pfe adfionis inftantis vel pr�fentis, Ib�nbsp;quoque, n�n Mathematica fed Phyficalatitudine, hoc eft, dandaeftn�o*^nbsp;huicjamp;morainiuftalatitudinejvtdicunt w TrA�TOk

Sic ergo definiemus tempus vel atftioncm Sacram�ntaleni, vt in�'P*^ -Ijib� tioor�ti�his Dominic�,amp;duretdonccomnes communicaucrinf,cali(^�^�j[3t'^nbsp;rint, p�rticulas comederint, populus dimillus �Cab altaridifceifum^*^nbsp;2lt;liberierimus� fcrupulis amp; fcandalis qu�ftionum interminabiliurn.nbsp;Philippus adtionem Sacramentalem definitrelatiu�ad extra, id eft, contranbsp;onem �lycircumgcftationem Sacrament!,Nondi�idir earn intrafeipf�m?nbsp;nitcontra feipl�m. Quarccurabitis, fi quid rcliqU�m fucrir Sacramenti/nbsp;piant,vel aliqui communicantcs,vclipl�Sacerdos �d minifter5 Nonvti^,j;iqnbsp;conus, vel alius tantumm�do bibatreliquum in calice, ftdalqsdct, q^'*nbsp;pore particip�t! fucrint, nevideamini malo cx�mplo Sacramcntumnbsp;adlionem Sacramentalem irreuerenter tra�are. �Cc.

QVID S IT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Genef cap.�S.Tom.j.foi.p�.�flcntialis�cclefiae def�nitio cft.Ecclci*^^^^,;^!^ vclpopulus, vbi Deus habitat, ide� vtfaciat eosintrarein reghumnbsp;eftporta c��i. Etfequiturindc optima conl�quentia. Erg�inEcclcf�^.^j.^iC��*nbsp;audiri, vider!, nifi quod facitDeus,iuxta illud, fiquis loquitur, tanquatiinbsp;Deiloquatur:fiq�isminiftrat, tanquamexvirtutequamadminiftratD^^'nbsp;temincertusfum deverbo autadminiftratione diuina tacendumeft. Senbsp;cuncpminiftrojhoceft, baptilOautabloluo, dcb�occrtuscft�,qu�dmci��^^|,0i�'^nbsp;fitmcum,fedDcioperantis perme. Baptilmus eft opcratioDci, quianogt;�j^|-^l^ 3nbsp;quanquamaccommodo m�nus amp;os,tanquaminftrumcnta.Sicquando^nbsp;aut voco ad minifteri�, SCimpono mart�s, non dubitabis quin Deivir^�nbsp;fententiam P�tri. Vt fitintegradefiniti�ECclefi�jqua� cfthabitatio vnbsp;non vt in terramaneamus,fedid'�� adminiftranturSacramenta, ide�nbsp;bum,vtintroducamurinrcgh�mc�lorum,amp;perEcclefi�ingrcdiam�^�

Hoc vidit lacob vider�ntamp; poften eius, videnius nos quoqp, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fl

DE ECCLESIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�'m

poft nos erunt Ecclef�a, qu�d fit domus Def fnducens ex terra fn c�gt; �'�ttre ^^�^^sEcclefi�intemplo,fnfchola,)ndomo,fncubiculo.Vbfcuncpduo

'% *^^^/J�''^^��^��ifi�ousadeft cum Angelfs, amp; fie operaturamp;: loquitur, vtpa^ ^�^^^8^^^'o�lorum. Econtr�intraditfonibushumanfs,nonhabitatnbsp;'ll)) J^^^'^^onloquiturfbi. Semper enim adilludrefpicfend� eft, quodlacobDe*

'^��^^�^lorum.Ecclefiaautem Papffticanon eftregnum c�lorum, quiaqu�* '^^tsf^'^�^�^�^^^^��'ogna, coronas mundi.H� fuut clauesipl�rum�.Qii�cunfpliga*nbsp;quot;gt; depoftierf s reges, erf pueris r�gna �C illac iter eft ad infernij.nbsp;f^'lI)�^^^�^^?^'^�^P^^^�^�'^^^^^�^��ooi^P^P�)i^ontradition�humanar�voceminbsp;''^tba. Quando em is loquitur, tu patet porta 5C ingreftus ad regn� c�lor��nbsp;nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ECCLESIADVPLEX.

't)Hi^^^^ft�nen,ferpentis lemen, �dmulieris Semcn,qu�fnterfedimicant, fel�^

� Paulus veroargutifsim� �i. firmilsfmam Diale^ monftrauitdifcrimen,internatiuitatem amp;vocationem. Vbi Colanbsp;perditio: Quia, quod nat� eft ex carne, caro eft. �tem non ex l�n^nbsp;^b\ideft, quodPaulusait:Exvocante di(ft�eft,hoceft, rcquirit ver*nbsp;�� Vitracreatur�audire oportet eum, qui vult rcgnareamp;eflenbsp;^^�^'^�^oreantemDeum, fed vt vocant�. Qiiod fi primanatfuitas luff�ce*nbsp;homines honcftilsimi,l�picntilsimi 8^nbsp;Si�V^��^b�'�^�oummagnislaboribus partum, feucrifsimadilciplinarctinent. Sinbsp;^^^^popu^^sl^oi,qualis Turcicuspopuluseft,nihil amplius requiren*nbsp;�Infupet�Deoornanturopulentia,ftpientia,gloria,ratione3SCclarifsimisnbsp;primanatiuitas r Ratio cnim nata

Sǫfuote mpore fimulctiamamp;nguinem cum gloria carnis habucrint,T urca defanguine gloriabantur, hoc eft,quodnbsp;^\^^^xPatribus �C Prophetis. Deinde carnis gloria accedebat, videlicetre*nbsp;�'''�pt�^'^^^�^fi^��^figio5fiypocrifis.Ide�omnibusmodisgloriofierant3nonfol�mnbsp;propter effetftum. Caul�erat : quia ex l�ndifsimis paren*nbsp;^^ynt.Effecftus,quiahabebant regnum, gloriam amp; opes. Turca non habetnbsp;��iguinisjuonenimnatuseftexPatribus.Sedhabetregnum, l�pientiam,nbsp;t'uO^exiftis maximis effelt;ftibus,conatur probate,quod fuus populus fit po*nbsp;' Nonopuseftca,inquiunt, ftifficitprimanbsp;lt;inodpoteftexfe,falutts erit.Minim�. Sedrcquiriturvoca*nbsp;b'^^��^nm. Si primanatiuitas l�tis eiret,ad quid opus clfet nobis verbo t*

i^^�A^^^donem,qu�fitvocanteDeo,alioqui omnisgloria,c�mdecau�,t�mdc fuerit, �d populus qui hac fola gloria confidit, in �ternum

cogitationcm altcrius natiuitatis, �Cfic ��'�^Turcai �perbitf�mplicitcrin primanatiuitate,�Lnon cur�t vo*nbsp;abforptuseft,ade�vtomnem pietatem �^religi*nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qu�do docuit Sacrament�altaris efse opus opera*

' t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�??4_^rarentpijfuamobedicntiamergaEcclefi�,ibinfhileftnifinaturaex

[ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prima

�.t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE .ECCLESIA.

prima nat{uitatc,quae potcft intelligerc opus operatum, fd eil, obedientiani |,j/ ii�.Pofteaimpleuitorbem legibus qu�funtfru�ius arborismalae,nbsp;b�ant honcftiisimam Sgt;C puleherrimam ipeciem. Sed non audio ibi voc^ntemnbsp;mittentem Deum, fed opcrantem hominem ex prima natiuitate.

Collidimus igitur nos inuicem, ficut in foto orbe terrarum � pf finem fa��S eft. Nos negamus eos Ecclefi� eft�,quia gloriantur tant�m denbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�,

tiuitate 3 ipfi econtr� damnant nos , quicredimus vocanti �i^promittend-^ JcS inde falutcm expedlamus. Quis h�carbiter �i. Iudexeritfiftctextus,nbsp;carne, fedquicxfidefunt.AdfalutemconiequendamrequiriturvocatioS^P jijj/nbsp;fio. Siqu�rituranTurcafitl�luandus.^reipondetur,quodnon. Tarnet^*��nbsp;pientia,hotteftifsimavita,multiplexcultus,reuerentiaamp;obedientiaergaMabjpfi/nbsp;tum, diftiplinamilitarisinfignisf'Sunt�n�. Sed quo pertinent iftaomnW'nbsp;mam n�tiuitatem. Damnandus igitur eft,ncc poteft efle filius regni.nbsp;catio��regcneratiOjamp;vulti�luariperprimamnatiuitat�, qu� corruptac�b*j^0lt;)nbsp;regenerationemreftituatur.Ide�certumcftjTurcamnoefleEcclcfiamjnc^ 'Ji'nbsp;quia non habentvocatiopem, quanquam nec caufaneceffedlusdcfint,nbsp;(ftum eft. SicPapifticaEeclefianoneftveraEcclefia,quiainceduntinpfigt;'^^nbsp;t�te, pr�iiimunt exoperibus coni�qui i�lutem. Sed vbiDeus vitranbsp;tiuitatemadditvocation�, vtPaulusaitjCxvocantedidlumeft, ibiinueni^^^Ji*nbsp;fiam.Romanicondideruntpulcherrimaiuraamp;leges, ficutcelebrantur�nbsp;regere Imperio populos Romane memento. Sed nihilaliudfi.intqu�miatgt;�^�j^(jl/nbsp;nata eft ex carne, mulicrcamp;viroih�cinutilis prorius SCmortuacft cor�nbsp;lus igiturfiuePapifta,fiueT urca, fiucMonachus, fiuelurifconfultus, feuM�nbsp;Eluabitur.QuiaquicquidintotoorbccftpulcherrimarumSCvtilifsiinarui^�^nbsp;idomne vno nomine damnatur, quiacaro eft, amp; gloria carnis,Iei�i. 40.

Ide� veraEcclefiaficdocct. Nosnonfol�mcreati amp;natiiumusexcatn^jJ' Deus verbum iuum'mifit amp; vocat, id eft, pr�dicat rcmifsioncm peccatoriD^�nbsp;optioncmfiliorumperIefumChriftum,filioccredimus,fumusEcclefla.nbsp;eftfilius promifsionis ,nec habet illam ftliationcm ex Abraham amp; Sara,nbsp;uitas carnis eft. Sedexilla vocediaaceriti�men. Adeundem modumlacobjtl�nbsp;pars Ecclefiac,non inde habet, quianatus eft exiiaac, fcdqu�dvoxclanianp^nbsp;lacob eft minor,amp;tamendcbetefleDominus. Sic Abraham in BabylonC�*!'^ijji�nbsp;entifsimus S� honeftifsimus, habuit vnam Sclegitimam coniugem, vixitf^nbsp;ca,fed perijflctcumiftis omnibus,nifivocafl�tcumDcus exvrbeChaldxot

Sicigitur difcernendaeft vera Ecclefiaa fali�,qu� pr�fumit vel dcfan�^^|,r3' cft,cau{a genefationis,v�l de effelt;ftu. Ifmael arguit � cauia. Ego fumnatusnbsp;ha, Scquid�primogenitus. Ergo ero populus Dei. CaufaSClanguisadfunt-^ ,i{inbsp;ft habueritvocation�jfruftrapr�iumetde languine8Cnatiuitate.Sicomncsfnbsp;ScTurc�,ia(ftantieei��populumDei,8Cquanqu�nonpofsint gloriaridelat^o ,ii'nbsp;Patrum,tanquam decauia,tarnen deeffedlu gloriantur,hoeeft, depotc*^ jj;igt;nbsp;fticia, Sc religione, qu�omnia ftrnt ex carne. Sed fi qu�ras an habeantpr^nbsp;aliam vocationem, qu�d fint populus Dei f Nihil refpondent. Sed tatitunbsp;gna ill a SC diuinabeneficia predicant, qu� eft inanis gloria, 8C diffuianbsp;bonos SCmalos.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; rJcAP�

Ex Papa fi qu�ras,quare fit populus Dei.^refpondet: Quia fedeo in ftolorum, Petri SC Pauli, fumeorum fucceflbr. Deirtdehabeocau�min�^*��^^;i�nbsp;Tu es Petrus, SC fuper hanc Petram �dificabo Ecclefiam mea. Atqui fcder^nbsp;Sanefti Petrietiamcam'sautpore�s poteft,i�d habere vocationcm,ideft5^5pt-gt;'nbsp;cui credas ftipra illam iuccclsionem, id fcilicet conftituit Ecclefiam,nbsp;ld non habet Papa,ied perfcquitur hoftilitcr,ide�non eftfilius,l�d hoftisf^nbsp;�erfariu*' Chrifti.Nos ver� nihil dubitamusnos eflcEcclefi�, quiahaben�^^^j^/'nbsp;5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

^^ni,Baptj'fmiim,ClaucSj Scnpturam fandam, qu� docet Iiominc peiditum �C �^natuni cfl� ni peccato originalij�^ r�quiri vtregenereturpcrChriftum.

Neceflariaigtturhaccdo^rin�eftjdifcernens inter veramamp; falfam Ecclefianij t ^lt;i�ispriin�m�Deoeft propofita,vtfoperbianieornm de �nguinis gloria connbsp;^fretjhifce tam infignibus exemplis, in vtracp domo Abraham amp; Ifaac, ex eogt;nbsp;Abrahaenati funr,amp; tarnen Ifmaei non eft h�res, quia vult prima fidnbsp;�bnatiuitate,faluus fieri. Ifaac auteinhaeres eft, propterea quod habet verbumnbsp;Qniifsionem. Sic Ei�u �C lacob non fol�m ex vno P�tre, led etiam ex eaderrtnbsp;^34nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fortius argumentum eft,qu�m prius. Idem cnim pater eft,

languis, Sed quare lacob praefertur Efau Refpondeo. Ad Iagt;� �ni vocatio. El�u pr�f�mit ex prima natiuitate, redire ad fe h�reditatem re*nbsp;^�anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vultvtaccedatrenouatio natura�, extra

regni,aut h�rcditatis reliquum eft. Et ex his locis poflumus etiam. hodie adhuc illam gloriam fanguinis fomniant,potenter QC effigt;nbsp;Qlfi� ex eodem fanguine duo generantur,alter haeres,alter non�nbsp;vocationem. Aequales funt omni gloria carnis,fed alter ver^nbsp;�C audit,alter contemnit.

�^b� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sacramentum altaris,claues eofdem, eandem fcripturam dC verbum

ijfdem Apoftolis,amp; Ecclefia eadem, quafi vn� matre Rebecca S�ilnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verbum in facramento,

tracftamus lecundum fidem. Ipfi iecundum Ipeciem vifibi' verbum in vfu Sacramenti ipecftandum, �i fide accipiendum efl�;nbsp;faciunt. V era igitur Ecclefia eft,quae haeret in verbo amp; JTde,nor�nbsp;fequiturv�cantem Deum, Vocatio autem eft verbu,nbsp;�^^generatur natura c�rrupta � Diabolo amp; peccato.

dilfenfio pugna eft,nec immerit� aduerfari) nobis t� hoftiliter fummis rebus in toto orbe terrarum difceptamus ; Non de impe-potcntia,fed de �terna damnationc,8C vita �terna,nbsp;acerba funt,�^ nunquam alibi acerbiora, qu�m in difsidrjs religionis,nbsp;grauilsimaeft,AnfimusfilijDei,anf�ltjDiaboli, Ipfinoluntnbsp;nomen verae Ecclefiae, ideoque damnant Sdnbsp;S��ijs�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Econtr�nos ex verbo eosdamnamus, �dde noftra falute veristefti-

retinemus firmiter difcrimen illud, quod conftituitDeus in-� ft^�^^BabylonioSjlfmaelamp;IfaaCjIacobSC Efau,videlicet vocatioem, quanbsp;f Abraham,Egredere, �Cc, Item in Il�ac tibi vocabitur Semen, Item,nbsp;minori.

ratione non Abraha� tant�m,aut Ifaac 8d Iacob,fed omnibus homigt; �m^^d��itas prorfus eft inutilis, im� omnium malorum fons 5d origo*nbsp;Patriarcharum,qui ex lacob nati funt, deprehendi pogt;nbsp;^?^r^a^^�^^��^i^id�,im�parncid�, proditores Sgt;C interfedlores patris, quia itanbsp;i)jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�P^*^um lcnem,vt emort exoptet.Acpofl�t id eorum peccatum,fi quis

Hiftilicetfrud�usfunt 5d opera cargt; Pt Xnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oftendunt hominem lua natura totum elle cainicum �d parrici-

verd etiam in filtjs lacob exemplum ftatui,f�d Deus noluit eos regt; duobus teftimon^'s,Ifmaelis amp; Ifaac,Efauamp;r lacob. Et iudigt;nbsp;Cqde Ifmaclc amp; Efau etiam cogito p�nituifie eos, �. acccfsifi� adnbsp;Et tarnen voluit Deus hoc argumentum extare, qu�d prima natiuitasnbsp;- ^^jCjii�d caro prorfus eft damnata, cum omnibus qua? Iiabet 6dpogt;nbsp;magnum QC eximium fit, vt lunt imperia, leges, iuftici�, quale Au^nbsp;Fff guftiregnunt

lt;M- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ECCrES�Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

guftf rcgnum fuit longf pulctiernmum,vbi floruit fapicntia4uft{cia,opu�cWW^j^ quillitas, vitf�orip pr�clarg.Scd hg c omnia natiuitatis prim�,fiue rationis,cfnbsp;^carnisfuntjideocpdamnata�

Videndum igitur eft anadfit aliquid fupra ilia dona naturalia Turca, fiuePapaeapoisideat. Si deeft voeatio, fimpliciterperditumS^d^n�^nbsp;�atues* Sic cnim Deus ipfeiudicauir,�Sprgiertim huic populo in ipibrumnbsp;principalibus oft�dit: quod extra �C fupra primam natiuitatcm vocari cosnbsp;Etquid natiuitas prima fine vocatioe poftet, horribilia crim in a fummorumnbsp;charum,qui parricidio Sii. inc�ftu feie polluer�t, oftendunt.T cflantur idem h*nbsp;Regum �ludicum,actandem immane ilkid icelus,cumFili�Dei�(^ McPsiai^nbsp;cru ci adfixerunt. Hafc de diierimine ver� �C fali� Ecclefi�, docet exemplm^quot;nbsp;figne 6C mirabile, de conceptionc duorum infantium , collidentiunifti^'^nbsp;tnatris�

Toni.5.Ienenf.fol,444. Ifai. Cap.xfo. Germcn plantationis meat, colonus ero, qui ilium hortum colam. Vides autem h�c qu�fit cauia, qu�dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l'ji

rio pereant fetft�, qu�d fcilicct hoc colono careant. Vides item quarc Euangelium �C Ecclefiam durarevfqueadfinemmundi, contra Satan�,nbsp;hacreticorum furorem, quia Deus cam colit. Sieprimum ab �poftolisnbsp;eft Ecclefia,qu� in infinitam multitudincm �x�reuit.Sic finguli^delesparochb^nbsp;tidi� multos ad fidem conuertunt�

Gcnef.Cap.iS.T�m.�.fol.po. Difeamus ibiefleEcc�efiam vbiverbum nat,fiueinmediaTufcia,fiueinPapatu,fiue in inferno. Sermo Dei cnimnbsp;conftituit Ecclefiam, iseft Dominus omnium lo'cor�m, vbicunqueilludaUnbsp;vbi Bapttfinus, Sacram�tum a�tariSj�f AbfolUtio adminiftrantur,ibicerto,ft^f^^0i,nbsp;conclude: H�c cert� cft domus Dei: h�c eft opertum ccelum, Sicut autemnbsp;ita �C Eccl�fia nulli loco alligata eft. Non eft dicendum : Rome eft pontift�^�^jjjpnbsp;ifius : Ergo ibi eft Eccl�fia. Sed vbi Deus loquitur, vbieft fcala lacob, vbinbsp;ecndunt 2C deicendunT,ibi eft Ecclefi�,ibi aperitur regnum c�lorum.

Tom. .Ienenffol. jy4.Matth. Cap.v. Iftaiemperfuitabinitiomunab inf�nem viqueilla grauifsim-a qu�ftio, Qii�,quis, vbifit Ecclefiajfeupopul�^^nbsp;Hoc eftquis �^vbifit Deusf Nam vbi Eccl�fia eft, ibi Deus cft. lud�iapUp^pfinbsp;creduntj Turc� apud fe,Papiftg pr� omnibus apud fc, Nosapud nos. btnbsp;Chriftus apparet eft� extra fuos apud ali�nes. Quia fuos videtur ncqueau^nbsp;quenoft�, ficut h�c in iftamuliere facit, ficutamp;fhodie facit nobifeum,nbsp;fententia ipfe oftendit fefe elTcDeum finepCrfonarum refped�u,omnium,q^0^nbsp;in eum, vt fit Deus fi'delium ieu credentium. Nam fe tandem huiemulieU onbsp;valde propicium,�^ laudat eius fidem,licet ipfa fit ( quod Marcus i�tisEmp��^,j,(.ijii�nbsp;gct)Syroph�nifl� gentilis,�ic. Id eft non defemine Abrahg, fed de g^^atenbsp;cifa,nihil m�rita,nihil operata,imo nec vnquam fub lege Mofii pofita ,non P^^^f h*nbsp;promifsionum de Chrifto,fed fimpliciter exIdoUiriSjad famam feu verbum

U,., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ecclesia;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�if

^Scif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iubet hoe exemplum Ipcrarc g�ntes,ctiamfi non fint cir�

^5 aut lege aut promifsis Dei ornarg,tarnen venturas,li credidennt in Chriftumgt; ^ommunionem fortis Sancflorum in luce dC ad focietatem Regni coslorum�nbsp;argumenta lud�orum tam fortia cxfcriptun's fPaulusnbsp;Q�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dialelt;fiica Roman.3. dicens : An lud�orum Deustant�m C Nonne

Vqc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dxoncedo hane affirmatiuam lud�is qu�d fint populus dei eledtus d�

exclufiuam nego,T ant�m ludgi funt populus dei. Aliud enim eftgt; Qyia etfinbsp;peculiariter propter Abraham �C Chriftumelegit,no fequitufnbsp;^ufiani gentem voluerit pro populo fuo habere, cumfiib lona habuerifinbsp;^oj fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo^�ph AegyptUjfiibDaniele Babylonios:Cur autem nunc fub Chri*

Gentes non haberet indiflrerenter f Et Paulus Roman, v, egregi� di* lgt;tonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qugftion�,vbi dicit,Chriftum fuifl�miniftrum circumdf�ois, proptet

^^eT�- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patribus fadam.Q^d.Iudgi inhoc funt elelt;fi:i,v�

Qiiemadmodum �C Pi�l,i47.dicit, Qui annunciat verbum fuum la* Cij^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per hoc non aftrinxitfef�,qu�d fol�m hune populum vellet habere,

tHiijj^^S^�^tesreprobarejIm� hoc cft plane diuinum confilium, qu�d non plures po Me �^'^numpopulum,attpadeo vnam perlbnam Abraham eligere voluit, cuiuSnbsp;^�^Oin f �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam fi plures feorfum 2C manifeft� clegifl�t, pro fois eloqutjs feil

Qyomodo vnquam potuiflet totus mundus fob vnum Chriftumgt; congregari f C�m etiam nunc, c�m certum fit, vnius popuUnbsp;populo promiftionesfoas datas, nihilominus ta*nbsp;^nnitae fed� fiunt,ԣS diieedunt a promifsis Dei, vni QC fingulari populo datis�.�nbsp;futurum fuifl�tjfi tune temporis plures populos clegifl�t, �C foanbsp;ludaeorum Qtt�bbetenim Gensi�diuinanbsp;^^p�tatet ab aliafficut ludaci faciunt, feu fecerunt poti�s ) Et fie nunquamnbsp;vna Ecclefia in orbe terrarum Catholica,fed totfierent Ecclcfi�Catholic�*nbsp;Mf, ' huiufinodi Gentes, quae haberent �quales promifsiones ludaeis. Nunonbsp;t�fj'�j. ^Deus voluerit vnam habere EcclefiamCatholicam per totumorbem, ne*nbsp;aliquem populum, im� vnum aliquem pattern, iftius vnius popu*nbsp;�C foos pofteros fpeifiaret totus orbts,8C fieret vnum ouile: Et fie exnbsp;�cntibus,in infinitum variatis moribus, tarnen vnica fieretEcclefia. Gen-bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^mper oportet intelligiTheologic� non phyf�c�,id eft quales coramDeo

Sl^omodofineDeo, fine lege, fine cultu, fine promifsis, fine patribus t �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;font,in fuis tantum idolatr�js perdit�,�^ in infinitum d�uerfis ac di ui*

noftro feculo mult� damnabiliorcs ludgis fimt,qui c�m non habe* Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pro prias promdsiones,legem,cultum,fed vtantur omnium Gert

Euangelio, cultu, tarnen proprias fi'bi finxerunt leges, Cg* Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^hus, promifsiones, Qiias qui non volunt feruare, eos plane hgreticos,'

h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;furiaperciti, iftamCanan�am mulicreu*

neccommunicarent, fed velutcanempcrpetu�excluderent� nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cog�rent earn circumcidifecundum leges � foi� confilt;5las,id eft,,'

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftum,amp; adoraret nouum amp; fingularem iftum Anti

quoque folatio eft iftius mulierisexemplum,qug c�m prop* '�'iin � e*�cdpitur de numero canum in confbrtium filiorum. Mult� magisnbsp;confortes, fi crediderimus in Chriftum, nec opus nobis erit lege,�nbsp;Q�ie, eu Itibus Papifticis,per homincs confi�is,c�m ifti mulicri non foericnbsp;Fff q opuslcgc^

opus legc,drcuTncifione,cultii,diuinis pcrDcum ipfum inftitutis.Sf ergo nbsp;nbsp;nbsp;nofl

imped�uitjCn'am �pf� vera lex Dei,vt fieret filia per fidem folam, Qiioinodo nos pediat mendaxhom�num lex, feu fidio, ne fimus Ecclefia, �eu membra Ecdefixp'^nbsp;candem fidem in Chriftum r' Imoficutilli lud�i, amifl� fide, propter pcrtinaciafl�nbsp;retinend� legis etiam ver� �C diuin�,amif�runt �C panem �C ius filiorum: Ita �nbsp;piftac, qui fidem etiam peri�quuntur, propterretinendas fuasmendaccSj�^co�rnbsp;das leges, amittunt dC Ecclefiam �C ius Ecclef��, fadi omnin� vera abomina^�nbsp;inlocofando,

Tom4Jenenf.fol.817.Toel. cap. j.Sed vt hic articulus(Credo Ecclefiam fanlt;^^^ Catholicam�^)plani�s intelligi poflet, admonenduseftledor, fcripturamJi^rnbsp;citer deEcclefia loqui. Namprim� vocatEcclefiamingenere,omnes, quiidein^nbsp;drinaegenus profirentur,6lt; ijfdem vtuntur facramentis, etfi multi hypocritenbsp;pij admixti fint,ficut Chriftus dicit : Multi font vocati,pauci eledi. Item:nbsp;deritamp;^ baptif�tusfuerit, �luus erit: Qiii autem non crediderit condemnab^^ 'nbsp;Pofterius enim membrum oftendit aliquos efl� baptifatos, qui tarnen nonnbsp;�Cideo condemnantur,ficut parabola de nuptijs quoque docct.Qiii enim inn^P.^nbsp;- font,omnes quidem font vocati,fed non omnes nuptialiter veftiti font, �Cnbsp;tur. Sic parabola dereti piicatorio, item de fcmine �C ^i^anij�, Ecclefiam talei�nbsp;git, in qua mali �C boni fint, ac mali quidem nnmero vincunt, ficut teftaturnbsp;Multi vocati pauci eledi,

In tfto coetu promiicuo, tarnen i�mper font aliqui eledi Jioc cft, qui verb�� rafide ampleduntur, Sgt;C accipiuntSpiritum Sandum. Namminifteriumno^P^,nbsp;teft ef�e initum, H�c finceram partem fcriptura Ecclefiam qucqj vocat, amp;nbsp;prie conuenit nomen fanda,?non ideo quafi' eledi fint fine peccatis. Nam cafOnbsp;net naturam foam,nctp vnquam fine vitiofis motibus eE, Etfi autem pij hosnbsp;adiuti Spiritu Sando pr�munt, �Cets non indulgent, tamenhimotus pcr^^ jjj/nbsp;peccatum damn�s,pio5 autem non damnant, quia hancfuorum cordium,nbsp;tem agnofcunt, SC in Chr dum credunt. Haec fides eft qu� Ecclefiam fanda�fnbsp;Apprehendit enim eum,qui f�nduseft, finf gratia foainiquitates noftrasnon�j^f^nbsp;qu�m ftipulam i^nis haurit 8C abfumit. Si igitur eledam Ecclefiam oculisnbsp;pofl�s (ficut certo earn vides, fed credere non potes quod Ecclefiafit) vid^^^jS^nbsp;mines aliorum fimiles, hoc eft,infirmos �C peccatores. Soli enim eledifuPtgt;nbsp;agnofcunt infirmitatem foam,f�C quotidie peccatorum veniam expoftunt.nbsp;ptura pafsim eospauperes �f af�lidos vocat, no tam ob comunes calamitatc^jnbsp;fuftin�t,qu�mquodanxtjsanlmisfo�inf�rmitat�deploranr,5(perpctu�ex�^ .^0'-'nbsp;timor� iudicij Dci, cum omnisreliquamultitudof�curafuisindulgcatt^P , �jj��nbsp;bus, Exemplo efl�poteftf�ndu? Apoftolorum chorus, qui tanto temportnbsp;Dei fiiium audiuit, �C tarnen ne quidem poft Spiritum Sandum acceptumc*nbsp;parte perfedi fuere. Non folum enim infirmitatis Exem pla extant, fednbsp;ris eiuique i�n� maximi, quod quidam legem contendebant neceisariamnbsp;bus, Ac Pauli querelas num putabimus efl� vana?,Roman.7, Video aba 0,nbsp;inmembrismeis, rebellantem legimentis meat, 0^ captiuantemmeinleg^P^ofnbsp;quod eft in meis membris, Miler ergo homo, quis me liberabicde corpo*nbsp;tishuiusCnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

^�rij noftri, Duriter igitur nos accipiunt, quafi vana fpeimpleamusanimn yf fandos nos in hac v(j;a dicimus.Quafi veto fandus fir qui peccat� nullumnbsp;ra enim Iohannis fententia eft, Si dixerimus quod peccatum non hahemus,

DE �CCL�SlA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfiy

mendacenijSC verbum eins in nobis non eft.Itcm Pauli^Condufit Deus om* ubpeccatum. Caroenim, vtdiximus,etfi�(�n(H�scohercetur, tarnen caroefl�nbsp;^Ji definitj fedretinet naturam fuamj �lt; eft plena vitiofis motibus. Sanlt;fliigitutnbsp;hi f�nf,qui peccatum quidem habent,fed propter fidem in filium Dei eis remit-�(l^� imputatur. Habet cnim Chriftusregnumfuum inter vos in hacvita*nbsp;autetn regnum eius,iudicare in iufticia,6C arguere in �quitate,Efai.�.hoc eft,p�nbsp;entiam �C remifsionem peccatorum pr�dicare in nomine ipfius. Huie praedi*nbsp;^^fioniquicredunt,accipiuntSpiritum San�um, S� remifsionem peccatorum� �dnbsp;Ij ��'�dum Pfal.jz, beatos appellat, qui leuati font peccato,hoc eft,qui peccatumnbsp;�efnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;transfertur ab eis per filium Dei,non imputatur. Hanc imputationemfi

, P*cias, fandum ne te efl� negabis Igitur Chriftus peccata tua in fe non recepitf* tujnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paflus f Igitur baptifmus tuus nihil eft f* tuque e�jciendus peni*

Ch nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefia f Quod fi duriora hxc putas, amp; fidis aliquid propter pafsionem

'e ff nbsp;nbsp;�aptifmum, non ea tenuis exigua, fed plena fit fiducia, vt certo ftatuas

{gt;ro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iandum,non quidem propter te,quafi fine omnipeccato fis,I�ct

peccatum tuum � te abftulit, S� te iufticia fua ornauit, ficut habitu ornat,qu�d cingulum foemoris eins fit iufti*nbsp;tuq- ?^guiumrenum eius veritas, hoc eft, foum corpus Ecclefiam induit,S� veftit

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aeterna,non hypocritica.

^�^^f^'orPontificiorumperniciofos, amp;ideodignuseft, vt fopetaxetur. SiC �quot;us'''hominum, vt ad fandlitatis nomen obflxrpefca*nbsp;quifquam fe hoc nomine dignum iudicet. Iftorum cnim proprium hoc eflcnbsp;9^*^xuti carne, autinfocietatec�leftiviuunt, autinfopulchrisrefortc*nbsp;^xpecftant. Sed difeamus gloriam hanc non habere nos ex nobis ipfis, neCnbsp;viribus, aut meritis, Nos enim cum refpicimus vere fumus, Vtnbsp;3ppellat,homines miferi S� captiui peccati,fed cum reipicimus filium Def,nbsp;�f Dei ipiritum intuemur, inhabitantem hocmife*nbsp;faH(t|^�ifirmumtcmplumcarnis noftr�, qu�foan non filio Dei amp; Ipiritui lamft�nbsp;�^�^^'^critdbuemus,^ Statuamus igitur Ieruftlem,vt Propheta appellat,vc*nbsp;fr�jj.^^�ndam, propter inhabitantem Dominum in zion. Si enim in filium Deinbsp;redemptos confidimus, fi facro Baptifmate fomusnbsp;fomus fanefti, ficut ipfa fanda virgo Dei mater,ficut Petrus, Paulusnbsp;hi propria foa, vt fic dic�,l�nlt;ftitate, hoceft,certis donis nobis ante*nbsp;eft ipfos propter dona ilia non efl�l�ndos, fed propter folam fi*nbsp;^�tjj^ fiJiumDei. Hanc autem nos quoqueretinemus* Agnoftimus cnim eun*nbsp;nobisfadam vi{ftimam,0fnos eodembaptifmobaptiiatos,eun*nbsp;Santftum� Etfi igitur inter nos difsimilitudo aliqua eft,'nbsp;Ehriftus vbique fui eft fimilis , S� quocunque venit affert fecum cadentnbsp;peccatorum S� Spiritum Santftum. Hoc pontificij non no*nbsp;^f^que cum Chrifti ignominia landitatis nomen tantum illis relinquunt,nbsp;^'lerunt carnem.

V , fuftj 2*^ fi,quod ad C�remonias S� externam conueri�tionem atti* ^fiqua fuerit. Primus mundus ad diluuium vique ^bernatus eft pernbsp;'^�f�,J�^*'^quot;averbi,quodquafipcrmanum maiorcs pofteris tradiderunt, docentesnbsp;cotra Serpentem,amp;^ monentesde caucndispec*nbsp;*�idijs Satanac, Habuerunt enim foa conuenticulapij, QC extanus cultusnbsp;Eff iij hiit gritiarum

il� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ECCLESIA.�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

fuit gratiarumad�io in ifto c�tu oblatio de ijs, quae bencdicQioneDomini*^^^ lis obuenerant. Poft diluuium,cum Abrahamum Dominus fingularivocatio^^nbsp;gregaftctj�c^circ�cifionisf�gnodifcreuifl�t ab omnibus alijs gentibus, manlid*nbsp;minifterium, vfquc ad legcm in monte datam. Ibi non tantum circumcifioc, J/nbsp;tu �6 politia,im� quoip loco diuino cultui deftinato, �C ccxtis perfbnts cultuinbsp;ciendisEccleGa infignita eft. Cultusautemfuerunt taies, qui adumbrarcntnbsp;ftum,SC docerent de Filio Dei mact�do pro peccatis mundi, vthocfpec^aculo^^nbsp;tidie oculis obueri�ntc, animi admonerentur de futura liberatione, donee knbsp;dum promifsionem exhiberetur. Poftquam autem Chriftus pro peccatisnbsp;�tisfecit,6CregnumfibiconftituitperEuangelium, Moi�ica ilia omnia, tan^^nbsp;vmbraabrogatafunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj,

Ad hune modum vides in Ecclefia Dei, quod ad externam formam attint uerfitatemaliquam, i�d fides SC doeftrina i�mper fuit eadem. Animi intueb��nbsp;promifsionem de Semine,expelt;ftabant Serpentis opprefsionem, Quoties Mnbsp;Seth,Noah, Abraham iapfi funt,agnouerunt,hos efl� morfus ferpentis l�taleS)nbsp;lo humano remedio fanabiles. Igitur humiliter confitentes cordis impuritaten�� jnbsp;Satan� ac carnis potentiam iniuftam,totos fe reiecerunt in Semen promifl�n^�^gt;nbsp;id fperarunt remiisionem peccatorum amp; gubernationem. Haec fides nonnbsp;lira. Per Chriftum enim obtinuerunt remiisionem peccatorum,�C � Spit itunbsp;qui propter Chriftum eis donatus eft,gubernati funt per hanc vitam, donect^nbsp;mundoeuocarentur. Prophetarumautemhocmiuiftcriumfuit, vaticinijsnbsp;dem fubinde'alere,amp; ad eaminuitare plures.

Gcnefcap,x8.Tom.j.fol.po,9L Definitur h�c Ecclefia quid fit, SCvbi nbsp;nbsp;nbsp;jjl

fenim Deus habitat,ibi eft Ecclefia,fiC nufquam alibi, quia Ecclefia eft doinus porta c�li, vbi patet introitus in �ternam vitam, amp; egrefl�s ex terrena innbsp;vbi autem non fuitlocutus,nechabitauit Deus,ibi nec Ecclefia fuit vnquatn-l^jij^nbsp;hodie ingens certamen eft,cum perditifsimis hominibus Papiftis de Ecclefo�^nbsp;nomen �C titulum fibi confidenter arrogant, amp; ia�ant apud fe efl� Ecclefian�lt;nbsp;dem in fuis dotftrinis �i. c�remon�js. Ecfi ver� fatemur efl� apud eos EccleE^*^'-ptj�nbsp;habcntBaptifmum,Abfolutionem,tcxtumEuangeh]', �C funt inter eos potnbsp;tarnen fi hoc adiuneSum volunt, quod Papa amp; Pompa illorum fit vera Ecclo*^�pdnbsp;neutiquam concedemus. Et apponimus hune textum, domus Dei QCEccld*^,pj*nbsp;funt idem. luxta illud lohan.44. Si quis diligit me l�rmonem meum feruabi*^lt; (jfnbsp;ter meus diliget eum,^ ad eum veniemus amp; manfionem apud eumfaciemU^^^^^jpnbsp;tetadefl�mandata,�!^eadiligere. Non enimfacit manfionem Deus, nifinbsp;mus mandata eius. Si Ecclefia debet efl� domus Dei, necefl� eft vt habeatnbsp;Dei. Et vt Deus folus fit paterfamilias in hac domo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Non autem accipimus illam additionem Papifticam,qui clamant : bis claues,Sacramentumaltaris,vocationemamp;^ minifterium, qu� funtnbsp;Ecclefi�. Sed vnuffl deeftjquod non vultis agnofeerePapam �C Cardinal^�^nbsp;fiam. De hoc igitur certatur inter nos 6C Papiftas. Nos nolumusadmittct^^.^j^nbsp;tuxta patremfamilias. Non enim poflunt fimul eandem domum regere,Chr�nbsp;Satan.Qii� enim eft conuentio Chrifto cumBelial fSi igitur colendus eftnbsp;cefl� eft vt abnegemus Chriftum. Non enim patitur is Satanam regnareinnbsp;mo.Sivolumus habere Ecclefiam,non oportet earn pollui SC permifterinbsp;meadoeftrina. Sunt autem tradinones Papiftic�impi�, SC pugnantescontt p�nbsp;Dei,propter quod verbum folum Deus vult apud nos manfionem faccrc.fc�^|piXnbsp;giendaclunttraditionesill�, quia Belial �C Chriftus nonpofl�ntvniusnbsp;mini aut Paterfamilias efl�.

Pai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locus Sv alq fimiles diligenter obferuandifunt, vndc difcamus Pagt;

EccleGam. Qiiod li obrjciturtarnen habent Baptifinum, C�-* �Bominijg^c j^efpondeo.Quihabent purum verbum dCbaptifmumjpertinencnbsp;veram Ecclefiam. Qiii veto coniuncf�am Pompam habent, non funt Ec-'In ^p^^^^^^^^hsbcantBaptifmumjtextumEuangehjj�^c^Habenttamenfruftra-'ienbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belial non concordant, coanguftatumeftenimftatum,itavt alter

Ojj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pallium breue,vtrumep operire non poteft. Iefai.z8.Leclus nec ferre,nec

fimul poteft. Atquihoc vnuni ipft vnic�ftudent, vt ftibintroducant abominationes. Ideo lemper hocopponendumeft. Vfquequonbsp;Unnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;induas partes f Si Dominus eft Deus, fequimini eum. Si autem Baal,(�-

conueniunt,quos tarnen Ahab ftudebat con-p ^rCjVolebatferuire Deoinpuroverbo, mifeere fimul traditiones humanas, ^faria autem non polTunt fimul confiftcre,fed tollunt fe mutu�.

^icigitur,inquit Iacob,hic locus,in quo dormio,eft domus SC Ecclefia Dei.Hic b ipfg ergxit cathedram, �C ipfe prior concionatur de pofteritate �C perpetuitatenbsp;li'' Q'*�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ver� cumfua pofteritate in lumbis luis eft auditor, 2C Angeli inc�-

enim vel vna tantum perfona eft, que verbum audit cum Angelis,qui adfunt ^^latiseft.

tea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gloriam huius Ecclefie admodum magnifi�e,videlicet, quod pa-

toi intro�tus in regnum c�lorum. Sic enim nos gubernat Deus, vt h�c in terris eo'loquitur,pateat aditus in regnumc�lorum, H�c ian� infignisnbsp;olatio eft: Vbicunqa audimus verbum Sgt;C Baptifamur, ibi ingredimur in vitatt�nbsp;Vbi vero inuenitur locus ifte f In terra, vbiftat fcala tangens c�los: Vblnbsp;^cfcendunt amp;C afcendunt,vbi dormit lacob. Eft locus corporalis, fed eft ibinbsp;in cogig fine fcalis materialibus, fine alis 0lt;S pennis. Fides fie loquitur. Vadonbsp;''^�pot�i'igiturfacramentum, adminiftraturBaptiGnbsp;Omnia ilia qute fiuntmevidenteinlococorporali, fiint c�leftia diuinanbsp;au�, (b opera. Non eft locus ifte tantum humus,aut terra,fed eft magnificentius �dnbsp;po�tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nimirum regnum dei, �6 porta c�li. Hic itur ad aftra, vt apud

(j ^'^dicitur: Non eft,quod curras ad S. Iacobum,aut in angulum Iecedas,fiue ab-nouum 00 ftultum introitum,fed fide intuere loc� eta * ^quot;^^ctamentorum. Eo dirige greflum, vbi fonat verbum 5lt; adminiftrantur fanbsp;adferibe titulum. Porta dei.Siueid fiat in templo S�^ publicis connbsp;cubiculis,quando confolamur amp; erigimus �grotos, fiue afsidentcnbsp;t^inmenfa abfoluimus: Ibi eft porta c�li.Sicut inquit Chriftus; Vbi funt duo velnbsp;nomine meo,ibifum in medio eorum: ibi eft domus Dei,�C port�nbsp;�Pei�totum orbem terrarum, vbicunque verbum cum facramentis pure docetur*nbsp;mundus foletcarnalibus tantum oculis, amp;brutorum inmoremnbsp;ipfum inanem quendam fonum efle arbi'nbsp;a�nbsp;nbsp;nbsp;4gt;ridem vox humana amp; homo eft, qui loquitur verbum. T cm plum ip-

^ooftrutftum ex lapidibus 2lt;1 ex lignis. Et templum noftrum, quando non eongi eftus, non eft templum dei: Nifi relatiue fie dicatur. Sed quandonbsp;��OOciones, quando adminiftrantur lacramenta, ordinanturminiftri adlnbsp;lii(Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Turn die: Ibi eft domus dei SC porta c�li, quia Deus loquitur, iuxta il-

�Jua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loquitur,tanquam fermones Dei loquatur,fi quis miniftrat, tan

Vf tg ^?citas Sd ftupor metium noffrarum, quafinubes quedam oculis eft obietfta^ ^�citnbsp;nbsp;nbsp;gloriam non videamus. Magna vero dignitas �C maieftas haeceft,quando

'^in coena funt res corporales. In ordinationefit impofitio manuum carnalium Fff iiij hominum*

D�fi 'ECCLESIA . tiom�num� InBaptifino,aquaeftaqua, Sic enitn 8(f non aliter iudicat cafOnbsp;omnibusjfed fi afpexerfs oculis fpi'ritualibus illam additionenij nimiruinC�i^^j^^j,jnbsp;b� illud l�tjqnod ibi dicitur �C audituriNo hominis quid� (fi enim hominisnbsp;eftjtuin Diabolus loquitur ) fed Dei,ibi intelliges efle domum Dei �C poftainnbsp;Domusligneaautterraperfenonmereturhocnomenifed terra in qna^nna^^snbsp;bum,eft Dei terra, non creatoris, fedgubernatorislu� Ecclefiae, quinbsp;hoc modo gubernat, vt ingrediantur in regnum c�lorum. Sic aqua quae Wnbsp;inBaptiimo,eftaquanoncreatoris,ledDeifaluatoriS4

At vero video aliam legem in membris meis repugnantem fidei, (cio jjji verum, amp; tarnen non pofl�m adi�ntiri certa �� plena fiducia. Non pofl�ni tanbsp;credere quantum veilem. Ita eft i�n�, Sed ne ipfi quidem Angeli poflunt apP^^nbsp;dere peripicere,quanta res fit,quae hicgeritur �C dicitur. Ita vt pofsintnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ye*

�C confideratione iatiari. Optarim tarnen, me tantum apprehendere Q^ann^ lim nunc:fed nc id quidem fieripoteft. Refiftit enim caro amp;ianguis,fiueponnbsp;lud,�C circumftans nos peccatum,dc quo Hebr.ix.dicitur : quod deprimitnbsp;qui libenter vellet ilia capere,5C haurire ad plcnuffl,vt inebriaretur:fedmOlt;^*^^nbsp;tentum efle oportet, tantum vt lingua refrigeretur,

interea veto adfuefcendum eft,vt illam additionem pofsimus faccrc,qna�^^jj,j loco lacob Sc Angeli in coelofaciunt: Caro enim tantum defigit oculosnbsp;in panem,in vinum,in terram vbi dormiuit lacob : fed Spiritus debet viderea^nbsp;manum, verbum Dei,�C Deum in aqua. Caro tarn acute videt, vtiudicetaq^^nbsp;�quam �C excludatDeum,ficut Sacramentarij dC Anabaptiftae faciunt. Dii^^fnbsp;igitur eft contra proipedum carnis, non efl� verbum fimplex Qi. inanemnbsp;num:fed efl� verbum creatoris coeli 5C terr�. Sic impofitio manuum non en � [jJnbsp;tio Humana,fed Deus facit �C ordinat miniftrosgt; Necpaftor eft, qui te abfol*^ �nbsp;os Sii manus miniftri,eft os 6C manus Dei.

Agnofcamus igitur Sc magnifaciamus Dei immeniam gloriam, patefacit in fixa Ecclefia. Non enim tab's domus eft,in qua cr��t, ficut initio^�nbsp;Jo condidit omnia:fed in qua nobifcumloquitur,nobifcum agit,pafcit,nbsp;entes Qi vigilantes. Quotuiquifi^ autem eft qui hoc credatf Res vera eft Sinbsp;maximum, quo Angeli in c�lis deledantur, Qi audientes implentur gaudi^ if�'nbsp;ticia,propter cognitionem hanc Ecclefiae. Net^ tarnen afpicere,confiderare,3 jio-*nbsp;�i ad facietatem poflunt.Ecclefia enim comprehendit in fe Deum,conuerfanf^ �nbsp;bifcumdta vt viuificet,cuftodiat,SC fanet nos. Et ifta cohabitatione hocnbsp;fit domus Dei Qi porta coeli in hac vita. Haec profedlo immenfa funt SCnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vi*

Ideo difcamus gloriam Ecclefiae pro dignitate amplificare Qi magnifacere : lipendamus eam,necp veram eius dignitatem in rebus ludicris,SCnihilicolI�^nbsp;ficut faCrilegiPapiftae folent, quifinguntEcclefiam efl� debere corp oralemnbsp;gationem,conftitutam inpotu,cibo,veftitu,0Cc. Quanquam noftra qnolt;p^nbsp;habet corporalia Qi externa multa,vt eft panis,aqua,terra, SCc. Sed magna dinbsp;cft,intereaquaeiadlantPapiftae,0Cquaenoshabemus,corporalia.lliaenimmnbsp;tra Deum fiiicepta Qi vfiirpata,non pro Deo,aut ftcundum Dei verbum t lnbsp;nbsp;nbsp;;jjii

turn inanis fucus,imaginatio Qi {�lCs. ipecies eft Ecclefia ipforum. Econtra �n fjj/ res eft, quod lacob definit efl� h�c domum Dei, vbi Deus cohabitat nobis, vmnbsp;mus familia,imo fill) Qi iiUx^Qi ipfe pater nofter,qui nobifcum loqnitur,agd3nbsp;tur familiarifsime, vt Ecclefia fit etiam porta coeli. Ideo enim nobifcumnbsp;intremus in regnum coelorum. Etquodeftdulciisimum, ipfe pfio*quot;nbsp;ret nobis in fcala, defcendit SC conueriatur nobiicum,loquitur SC operatu^nbsp;bis.Sic conftituitur Ecclefia inter homines, quando fit cohabitatio De.cu�.�gt;

D� �CCLSSIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4�

�j.Grad num. Hune ad modum dcEccle�a quogt; ^?��^�59^O�^vbi'cunqpcrcditurpromifsioniDei, d� obeditureius verbo, l'bi .nbsp;^ar Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem noncredunt ncc,obcdiunt verbo,hi etfi titulos,vocationem

ab�edli funt, ncc habendi pro EcclcGa� Qiifs cnini ^^�^dcrctjHeoquiaeftPonti'fexr�Atqui hoc vno nominepoftulatfibicre-^'�odf^'^^lt^�^PUtari vtrumvera fint amp; fana qu� praccipit, fimpliciter vult credi,nbsp;pofsit errarc. Qiii contradicunt, d� exigant eius d�cr�ta adnbsp;voluntatem Dei,fubqciuntur omnis generis iupplicrjs. Plane idem vftrr-^3ticiSpintushodie,quidquidfomniant, volunt efl� Spiritum Sandlum.nbsp;Bafilius dixit vTfmtpjv�vc it�0i�iT(ix.

nota. Tom, 4. lenenf fol. po, P�l.tj. Graduum. Diieendum efi omnis generis incommoda machinetur d� ftruat Satan. Sicnbsp;Ecclefia effecerit,vno hoc praetextu,qu�d perfuafit orbi, Ecgt;nbsp;errate,Ecclefiam non pofle perire, V era quidem vox eft, ftd hocnbsp;�^el^-^�^cndum erat, vt propri� definiatur quaenam fit vera Ecclefia, d� vbi fiu Haecnbsp;JS/^on ex decretis Pontificum,fed ex Euangelio petenda eft,.in quo Chriftuanbsp;notamiuorumexigit,Quimeinquif,confcfiiisfue*nbsp;�^.^��^�^�^ws,eum ego quoque confitebor coram Patre meo� Ergo ad vergt;nbsp;confefsioeft, neceflepoteft, vbinbsp;Sequitur igitur,qu�d vbicunque confefsio d� verbum non eft,etgt;nbsp;^�'^^^fitudojpotentia, magnifici tituli, fpecies ^�nd�itatis, �Cc� tarnen ibi non

Tquot;om.4.Tencnf fol.461. Pfalm. 10. Graduum. Nonrefpicia* admiratur. Ad expugnatam,adfli(ftam, calamitol�m ( Ec-'^�jOU^^^Q^icere oportet, Isenimeiusornatus amp;titulus propriuseft, qu�dinfir*nbsp;machinis,itcm Riroribus omnibusDiaboli, mundi, carnis,'nbsp;�'on infpicerefedfugere vult, Ecclefiamnbsp;facieSjquam pieftores pingunt,qui autele^nbsp;^Pi�ornatam ciuitatem pingunt* Vera quidemnbsp;fecundum oculos carnis, Ipirituales oculi vident hanc formogt;nbsp;fummam clcgantiam,qu�d Chriftus eft eius fponfus, d� earn fibi ge-^pftitum San(fium,ac ornauit f�nguine meritis d� iufticia ftia, Horumnbsp;�'^idere aut indicate poteft,qu� diuerfum videt, quomodo odijs acetbifsi*nbsp;cruciatibus fit fubied�a, Itaque fi, vt videt cam,'nbsp;velit, pinget deformem �C pauperculampuelhtm,fedenteminin*nbsp;^^^�^^s�^niedio famelicorum leonum,vrforum,luporum, porcorum, dent-venenatorum,Ttem,in medio furioforum hominumadmouentiumnbsp;j^Pfi �f�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad occidendam earn d� tollendam de terra, fient in Apoca-

P*^*^*^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liber nihil elegantius aut melius ha-

virgo fclitaria fugiat antiquum ferpentem, feu Draconem ^ius filio. Ideo etiam conueniunt ei voces ift�, quas hicDauid v-oppugnaueruntme inimicimei,faepe oppugnauerunt me�

6it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ECCLESIA.

Habet autem haec Oppugnatio,(peci'cm expugnationi's,fi carncm f�quatiSj ac hoftes Ecclefiae vmcant �C fuperiores difcedant, vida opprefla Ecclefia, fic�tluvnbsp;guliexperimurinnoftriscertaminibus, quaepriuatim in corde noftro fuftinoniJ^nbsp;cum Satan terret �C. confunditconlcientias. H�c tanti cxcitantur pauores, vtnbsp;pofsit aliter iudicare, qu�m quod vidoria fit penes Satanam obruentcm iios cogit^'nbsp;tionibus triftieiac,blafphem�jsjmoleftijs,amp; ficadimentem cofblationes omneSjqiJ�nbsp;Chriftimeritum Sc verbum nobis exhibent, l�cundum hunc fenfum rc(3tle^^nbsp;oSaepeexpugnauerunt me� Nonenimfimph'citer oppugnariOjfedexpugnationbsp;videtur,ficut vtriquefingulihaceexpcrimur� Ita quoep turn corpus Ecclefia^^�^nbsp;tetur omnibus temporibus fc cindum �C oppugnatum cxercitibus bellids,nbsp;nium gentium, SCmachinis omnium tribulationum �cu tentationum �nbsp;vfque,hoc eft,ab co tempore,ex Aegypto liberati,c�perunt diicerni � reliqui^S^nbsp;tibus Sc efl� populus Dei�

Sed h�c erigit l� Ecclefia,tanquam faepc idem experta, quod in hifee virtutem fijam oftenderit, 6C turn peccatum,tum pcenas ita auerterit,vt �cck��nbsp;ncrctjamp;hoftiumconatusfruftraefl�nt, Itaque amp; periculumrepetit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

abundanti gaudio hortatur,vt huius corporis fingula membra praedicct Dei Sc dicantjNon potuerunt me vincere. Haec confolatio tenenda eft,nbsp;nbsp;nbsp;. njjil

pro Ecclefia,led etiam finguliin noftris periculis,cotramagnificas ipes,qu3Si^ �C conc�peruntaduer�rij nofl:ri.Hacretici �C Sedacgloriantur, quod fintnbsp;rijPapa fubnixus fua SC Principum potentia,clamat,vincemus� Hisnbsp;clamat,ita mifcens n�gocia,vt non dubia ipforum videtur futura vidoria-�^ gj,nbsp;folum priuatim perturb�t fingulos,fed totum corpus triflicia Si. dolore i^P;? jjjji*nbsp;cutincomitijs Auguftanisproximisfumusexperti, in quibus aduerfar�jnbsp;tur nos opprefl�ri efl�. Sed an non ibi quotp experti f�mus,hanc plenirsim�*^^^nbsp;folationis vocem� Non pot�erunt lt; Haecconfolatio etiam turnnbsp;occidimur, ficut primitiuac Ecclefia: exempla teftantur� Nam �nguinenbsp;gata eft quafi Ecclefia,vtmaiorf�gesChriftianorumprouenirct�

Sicut autem h�c ad perfecutionem quac gladio fit rede accommodan^^ etiam accommodanda fiint ad impugnationem hacreticorum SC i�darum� jnbsp;enim proprium eft gloriari de vidoria,�C ante euentum canere Epinicion�^^,^/;!--funt qui nobis primi de Baptiimo,de Ccena Domini,dedere turbas f Hoenbsp;ciendum eft,glorientur aduerfarrj quocunque volent modo :Nos tantumh%nbsp;mus, vt verbum pure retineamus,^ quiequid agimus, hoe totum r�f�r�mesnbsp;ni Chriftipropagationem,6C verbi, fi tum( quod certo eueniet ) expugnaj�nbsp;certaminafcqunturijcanamus cum Dauide,Non potuerunt.Naffl etfinbsp;non tarnen verbum extinguent,necp H�retici, nee Papa,nec Turca, neenbsp;deinde neque contra nos pr�ualebunt,fi pure maneamus in verbo. Con�enbsp;quidem eft Satanae,quod viribus fit maior SC varie vexet nos : Mulf�nbsp;bulationesiuftorum, fed tarnen ex his omnibus lib�r�t eos Dominus,nbsp;verbum Dei eft quod l�quuntur �C docent,SC caufa Dei eft,quam tuentut�nbsp;nbsp;nbsp;^^9

tur Papa multumconetur, ac totum orbemftudeat contra nos concitatOY^^j^ cefl�nt falfi fratres,non incedentes in i�na dodrina,etfi Satan ipi�nbsp;commouere non definat,tarnen cum Dauide canemus vfque in finem,nbsp;runt,tantum propter verbum.

Genef, capitc 2^. Tomo tertio, fol, aj. Hypocritica Ecclefia gpifi'l intelligendaeftexfuismoribus, quorum typus �C figura eft EfiiU�

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� BceLEnx.

^Ximc glorian�jde nomme Deo, vuk efi'e �C haberi Ecclefi�, nbsp;nbsp;eft corakl thlkldo�

^tEfauhabet primogeniturarHjfedcontemn�tearn, amp; per ilium contcmptunl Vicifsimenimcontemnitur,rcprobatur�lt; fpoliatutj idco nihil eft gloria*nbsp;�^ciuSjficutneePapiftarum qui feiaeftantEcclefiam �C fuccefl�res �poftolorum*nbsp;^^�cnimVuItefleEcclefia, eum oportet magnifaccre primogenituram gt; nontan*nbsp;in hac vita,fed etiam poft hanc vitam*

Aeperpetua haec contentio eft in mundo,ficut foit Efau cum lacob : Ita nobiji quot;apiftis eft,ac ante nos populo ludaico fuit cum Apoftolis. ludaei vehementernbsp;j^'^tendebantfe e�e populum Dei, �C Paulus fatetur eos efle Ecclefiam, Roman.2�nbsp;�^0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomen tantum retinebant,rem ipfam veram Ecclefi� contemnebant^

i^^jabie��isiplis,Gentes vocat�funti Ofe.t. Et dicamnon populomeo,populua meus es tu. Et Deut. 32, Prouocabo eos in eo, qu jnbsp;1 � �pnlus, 2C in gente ftulta irritabo il los�

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;im� color pefsimus �cclefi� hypocritic�, q��deftfuperbiG�

'^5111 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in vfurpando nomine Dei, Ecclefi�, clauiumj minifterij Salt;*

nihil amplius poteft:qu�m gloriari de Deo* qu�dreueracontemnitamp;negligitea qu�funt ver�Ecclefi�.Nonnbsp;primogenituram fuam,ficut Papa ԣ^ Epifeopi, nec docent necbaptPnbsp;officium Ecclefi� faciunt ; tantum habent nomen. Frud�um veto

V oftendunt. Ideo Chriftus dicit : Ex fruclibus eorumcognoftetis cos� contemnit Ecclefiam,igitur amittit Ecclefi'am. Nec valet inanis ilianbsp;^nmus Chriftianijfumus Ecclefia,fumus Epifeopi. Si non fubeft resnbsp;nomen. Imo iam reprobatus es, quod habes, non habes. Sicnbsp;3'^� P�ftnos venient,eam amittent,quia eft columna veritatis, z.Timoth.j�nbsp;�F * 3bfjcient,nec prodeft glol iatio nomen fine Veritate,nbsp;clamant : Nos fumus Ecclefia habemus autorit�rem pr�ci*nbsp;'^olunt nos cog�r� vt ftatutis eorum afl�ntiamur. Refpondebimus : Ec-�nbsp;^^^fi^'^^'pl^x.Numcro merito,fpec:e amp; veritate.Nomine amp; re vt ipfi doc�t*'nbsp;nomine amp; fpecie eft Ecclefia : Sicut omnes Idolatr� Sgt;C hxretid^nbsp;po^na ferre vt quis numero tantum Chri*nbsp;�^^nien interim faciat officium externum. Si etfam occulte impius eftnbsp;P ^^0 /'^^�WodobaptifctjCuretinfirmos 6C confirmer confcientiasadflidlas, nihilnbsp;ChriftianusfineEcclefia, Sednonmerito. Hocnbsp;inon faciunt. Idco ne comparandi quidem f�int cumtjs, qui funtnbsp;Htjj��P^jquia contraria officio Eccleliaftico faciunt, blafphemant verbum,per*;nbsp;P l�j ^�^^P��Sjhoc eft,veram Ecclcfiam.

H Ecclefia multi miniftrifunt tantum numero fine merito� Sed Papa ex �il�SSijy^ ^^i^P^turEcclcfi�jOpprimit doeftrinam fidei, replet orbem terrarum Ido-��'bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infinitis portentis. Illud eft inEnire contra Ecclefi�m numero 5^

quot;h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;morem. Nihil itaque valet argumentum Papiftarum : Nos fil*

S� vellcnt taies efl�, confentire eo� \^^do(ftrina,docerc�Cgubernare, quod veros dC pios Epifeopos decettnbsp;^POtCs Efau,aduerf�rij dC vaftatorcsEcclefi�, vth�retici.

Emulant pietatem Si hypocrit� funt, vt funt multi admixti c�tui numero fidelium, modo non doceantc�ntrarium profcfsio*

quolt;^ in hoc typo depfnxit. Poftep enim �f�u, �Tiagna confidcntia neglcxit fpiritualia bona,fid�,caritat�,patientiam,nbsp;qu� funt fn Ecclcfiaa'm� c�tempf�t h�c omnia,fcquitwr i�. appetitus,nbsp;�i. arden�

6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE E�� LESIA,

�C ardens defiden'um iftius rufi edultj,hoc eft, quia non curat agnitionem Chrnn)^^ auginentum donorumfpi'ritualium, nec vitam acternamj fit auarus amp;nbsp;luptatuin,glori�,honoi'um huius vit�.

Hoc nimiruni eft quod pr�fert edulium pn'mogenitur�, id.eft,eft clefia:Sed fecftatur carnem 0(^ fanguinem,qugnt qugftum in pietate,Sicfalfatcf^^^nbsp;fimulat pictatem,tantum vt fruatur voluptatibus, Qi. honofibus huius mund*�nbsp;ra autem Ecclefia qugrit �ternam vitam,perpacientiam dC fidem. Illi font an��nbsp;ventris, amp; Deus ipforurn venter eft*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.jjj

Hoc eftminifterium rufi eduhj,quod hoc loco proponitftripturafand^M^ contentio inter fratres de primogenitura dirimitur. Lentes vero non rufejft^nbsp;magis ftint* Ideoputo croco autaliocondimentopr�paratasefl�, vtmouet^^^^nbsp;petitum, Taliaautem ftintpraefentia bona huius mundi, quibusmirufflin��*�^!^nbsp;deledlantur homines, vt potius commeflationibus �C liguritionibus indul�nbsp;quam carnem 2C (anguine filij Dei edant ac bibant,hoc eft, credant 6C feiften^fnbsp;c�leftia: tantum qu�ftum �fgloriam mundi aucupantur, quorum tanta Wnbsp;de obled�atio eft, vt hominibus non famem tantum,fed concupiieentiamnbsp;cicau Ideo El�u repitione vtitur: ciba me qu�fo derufo,de rufo ifto.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fcf,

Significat ergo icriptura fantfta omnes fieri auariores, iuperbiorcs,carn^, amifl�benedi�one, qu�m antea fuerunt. Qiiia omnibus eft �aro 8enbsp;nihil aliud quam carnalia qugrunt, amp; horribili cupiditare appetuntnbsp;fum. Sedfubnomine Chrifti amp; Dei,fub tituloEcclefi�.Tacob ctiam laifo edu^*nbsp;citur,fed no tam auid�,non vt EEu,rufum bis repetit,hoc eft, pij vtunturnbsp;(�ntibus,non pro falute fed pro neceftitate fua*

Tom.4.Ienenf.fol.5'x4..Pfalm.po, SedcuradditMofes, Agenerationd^i^j,;,' rationem, Nimirum vt fignificet vnam Ecclefiam durantem � principionbsp;minis, vfip ad finem mundi. Hocenim eft quod dicit. A quo die generatio*nbsp;ccepit, Tues habitaculum noftrum, Quafi dicat, Temper fuit Ecclefia,nbsp;a liquis Dei populus,� primo homine Adam vfque ad nouifsimum.Licetnbsp;Ecclefia fuerit infirmiftima,0(^ fic dilperla vt nuiquam appareret. Sicutfunbsp;impius Rex Ahab vens cultibus interdixcrat,amp;^ Prophetas magno num�ronbsp;ter occiderat. Ita vt Elias querereturle folum efle reliquum feruum veriPnbsp;igitur Ecclefia turn fic abfeondita, vt nufquam eflet nifi in oculis Dei,nbsp;fibi fetuaflefeptem miilia,qui non adorarant Baal.Sic in Papatu fuit 8C mann^^^iil'nbsp;fia,fed ver�abftondita fuit,ita, vtiudicantiex Ipecie,qu� apparebat, videbat*^^^nbsp;quam efle. Atque hoc bene amp; diligenter notandum eft. Primfim quod f**�*nbsp;runt, funt dC erunt, qui confitentur Deum, quii�n� docent de Dco,er*anbsp;paucifsimi.

Genef. Cap. 31. Tom. 3. fol. 170. Deus abfeondit Ecclefiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J*''

falutcm,fub obfeuro dC horribili tegumento,ad quod adfuefeere nos fperemus,neue diffidamus,etiainmaximispericulis de aduerfitatibus,queOnbsp;turaSatana, mundo, autDeoipfo. Sic enim inquit Paulusnbsp;abfeondita cum Chrifto in Deo. Hgc eft fumma hums exempli.nbsp;in came, aut vt maxime in ea habitemus ; tarnen feewndum earn non ''��5z

D E E C C L E S I A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tf�jf

Hitamus Gipicnti� �l luftici� carm's, multo minus auarid�,i�acundi�, vfuns : Ifta �'ofuntnoftraarma. Sedin carne habitantes, viuimus in fide fil�j Dei. Nullam cnimnbsp;�3ni vitam nouijqu�m qu�d credo in Patrcm omnipotentem, �i. Dominum no�nbsp;fumlefum Chriftum filium eius,quipaflus eftprome, fiCc�

Sed iftanon videnturf Sicut �n� abfconditain Deo : Itatarnen vtdiabolus onpofsit auferreauteripere hanc vitam quantumeunt� obicuratam. Non cnimnbsp;� �nncamur,non honoramurjnonl�tamurin carne, fedmortificamur, morimur,nbsp;r^tgt;niur,confundimur,contumel�jsadficimur, confpuimur,amp; peisimi omni� ho�nbsp;�ftimamur, quos fi pofl�nt tanquam haereticos �Cfccleratos ferro amp;igni�nbsp;th � Annonfiinth�c operculavit� graui�ima c' Sediubhis latetpui�nbsp;pr�cioffisima gemma, qu�dicitur: Credo in filium Dci�nbsp;htnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caput noftrum ChriftusabfcondituseftinDeo, ita Ecclefia te�h

U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;operculis, �i. oportet earn ferre inmundo, vt dicaf i�ditiol�, erronca,

P^^simorumhominum,quivixerunt vnquam, Hgc opprobria ftnb ;rc feb�ne ebclgcf�dn/btc (�ctccgtrtuffcrbctt//c^^lctnotv��nbsp;^h2^Cttcn.H�funtgemmgamp;clinodiapulcherrima�!^preciofiisima,quibusnbsp;Deus in hac vita. Siceniminhocexemplodepingitur, quomodo Deusnbsp;tentet ad exempl� Jacob, quod cum ea l�de�nbsp;�gcrattan^aducri�ri� amp; hofi�,quidei�rere,abqcere, im�perderceam velit.

I� ^verbum �L Sacramenta,amp; habemusaducrf�rios infinitos, principcs,nobi� carn�noftra, quam circumferimus. Qiiianbsp;''krnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab internis amp;domefticis. Illa funt noftra

^^^^�proptcr qu�iudicamus Dcum nequaquam veile nos pro fiiis agnoicere �d hijj^�^^�Nihil cnim minus conuenitEcclefiac, quamfacicsifta. Egoipf�f�pecogi�nbsp;tantum contcmptum,faftidium amp; odium verbi exiftere in homi�nbsp;''�sJr^natamlucemEuangeltj : Curc�pidoceref'autcurpergor'C�mhomi�nbsp;�gfirnagisi^ ini�niantaduerfiis nos, �^indics peiores fiant�

da ifta funt, amp; fie ftatuend� eft, Deus cft,quiabfconditus cft. Hoc eft %onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftabfconditus.Carocnimob*

h*ht r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^llamurmurat,dolet,fremit,indignatur��cla*

^gofum miferrimus, abiedifsimus, contemptiisimus. �e�n�verum cft, ^��i^ ^^Ecclcfi�cump�js nonhabentdefenfion� PrincipumautRcgum,necCi�nbsp;Rufticorum patrocinia,qu� debebantur ei,im� qu� iam habet, f�penbsp;*�^'10 '^^^batepitarapinis � iniurqs omnis generis obnoxij funt. Idco videtur De�nbsp;^l^fcQ.^'^'^�'fus defererc Q�abijeere. Quia eft abfconditus nobis,amp; nos vn� cum ipJbnbsp;j.^iniur.Infideautcm,inverbo,inJ�cramentisreuelaturamp;confpicitur.

Ibi veroacceditverb�tanquamflammula,lucensinmedij's radiolosperdodrinam�Ci�cramenta,eosiubetappr�hendinbsp;^^^�^P^t:dimur,tum non amplius nobis eft abftonditus Deus in Jpiri�

calamitates amp;�rumnas,�i ^*^^^�^^Eris,propter quas non poflumusftatucre nos efleEcclefiarn,autpla�nbsp;ftncfctt vnfrtlkn / wlt;�^ ba fcUt/nbsp;X aliorum ruinaamp;dcfedione.Sedcogitemus nos efle�n loco caligi�nbsp;Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fichno. Qui crediderit amp;baptif�tus fuerit,faluus crit.Illa eft

, ^thj^pdt^amno vidctfol, nonratio humana: fed in cordelucet. Pr�tcrhocvcr� ^venietnbsp;gaudio dicamus : VidiDominufacieadfaciem,6lt;fal�nbsp;�dtanimamea�

V tih'fsininmigi�tur SC pulchcrrimum exemplum pr�buitlacobEccIcfi�^f* � lu(5tannsfidciinfii-mitate;nc fecundumMonachomimagi'nati'ones cogi'teniusrnbsp;tresSCProphetasfuiffefaxaSCftipites, inquibiis nihilfucn't infirmitatis.nbsp;enimnobis dcfpcrandumfuerit, quiaincarntadhucmaximaininfirmitatenii^'^nbsp;mus. Caro cm murmur�t, nec vult patiaut conculcari. Ideo querimur �Ccbn''^^nbsp;nos indignismodistrac�ari.Infpiciamus ergofancflifsimosPatriarchaSjSCeo*'*^ 'nbsp;emplo nos confolcmur,fiquidcm SCipfino perpetuofirmi SCfortes in fideiue*'^ 'nbsp;lacobvbcrrimisconfolationib. cumulatus eratjnonfuistant�nijfedfiCp^�^^nbsp;tis SCaui Abrah� 5C Ifaac : tarnen kictatur cum iumma infirmit�te. Sic igiturnbsp;Egononfolusfum, quitentordeiraDci, depraedeftinationc,de difKdentia, Jnbsp;bin^ nid)t aUfin/ Omnes i�ncli quotquot crediderunt vnquam, aut crcduntcW�nbsp;num inhlium Dei, expcriuntur hofceagones tcntationum, quibus vel ipfinbsp;Ecclefiaexcrcetur. Qjaidenimcfttotushiccoctus, qui dicitur Ecclcfiat'cftcX*�nbsp;turbulahominum nulcrrimorum,abie�l:iisimorum,amp; defpcratorum,coraffl*^nbsp;do. Qj.�id eft turba ilia ad totum orbem terrarumf�Qriidad regnum Turcicum,nbsp;licum, imo ctiam noftros adueriarios Pontificios C

Siigiturqu�ris vbi fit EcclefiafNufquam ca apparet. Atvcr�nonad nbsp;nbsp;jj.,

formam refpiciendum eft,iedad verbum, adbaptifinum, SCibiqu�rendacftf fia,vbiSacramentaintcgreadminiftrantur,vbifuntauditores,docftorcs,coO gj.nbsp;res verbi, fiadhucnon apparet, mcmineris bonanoftra efleabicondita,nbsp;tnhacvitaperfpicimagnitudinem eorum. Vir adhuc luclatur : Sedeftfin^P^nbsp;lo, im�l�'tifsimum exitum fortitur certamenhoc.

Tom. 4.. lenenf fol. 5^5. Mich�cap. 4. Hicnoninconucnienseftj^�^f^je blafphemiam impudenti� Papiftarum,in tanta verbi luce nondum cefl�ntiu*�''�nbsp;fcnii'oncprimarus Ponrificip quod Pontifex Romanus.fit caput Ecclefi�i*^f^j,iitnbsp;Sed Propheta difcrt�dicit: Dominus regnabit fuper eos in monte Ziof*� jcf'nbsp;vfq5infccuium.'M�ntisZionmeminit,vt fignificetpopulumfeuEcclefia�^Ljc'nbsp;ris. H�c aliud caput non habebit,qu�m Dominum Ch ri ft um. Noncnim*^nbsp;feruitEcclcfiam fuam, vt alio vicario opus fit. Miniftros liabetin EcclefiaP^^�j^jfnbsp;minos �CRcges non habet.Idco Antichrifticumeft,quod Papa hancdignU^^^^^j/C'nbsp;felt;ftat,ac p!ancimpium,qu�d ctiam earn d�fendit. Nam pij ftquunturnbsp;gulam.Rcgesgcntiumdominantur gentibus, vos autem non lie.

D E B O N I S E C C L E S I AE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|,ct

T�m.5. Icnenf fol. 482. Pi�l. 45. Eftigiturhocfummum qu�dEccft^^j^jj^) omniaqup funt Chrifti,8^fadfum eft vnum corpus ex vtroep, vt qu� funtnbsp;�intChrifti,2Cccontr�qu�Chriftifunt,fintEcclefi�.Suntaut�h�cmai�t'��4nbsp;vt humanaratione pofsint cxplicari, aut ctiam � cordc noftro compra;hcndi'

SunttamcnadumbratatenuitcrinMatrimonio,vbift(mmusfponfic�'g^ fam amor eft, vna ltd es, vnum corpus, SCvnus animus.Inter Chriltumaut^nbsp;clefiam res vera eft, cum in Matrimonio corporali tantum funt fpcdlaculab^^^�nbsp;iftarum fpiritualiumnuptiarum, vbi Chriftus fponfus eft, Sc omnia qu� banbsp;natEcclefiae.H�cigitur eftEcclefi�fuperbia,qu�dgloriamurn5innom^nbsp;tia Sc iufticia, fed in iufticia SC fapientia fponfi noftri j SC in omnibusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�t'quot;

Qliiain corporali Matrimonio, quando coniunguntur maftulus num corpus ,communiabona,libericommunes SComnia, vxor�que�unbsp;fuper res mariti, ac ipft maritus, Si nihil differt � marito, nifi quod maritusnbsp;minus vxoris. Sedreipccftualiorum, qui non funt mari�, eftvxorDboi*^^nbsp;urn, ftcut maritus.

S�cEcclefiaagnofcitChriftumDomin�,amp;rcfpc�tu aliorum hoininiim, dia't Iponfi (uijh�cmea funt. Quod fi obftrepit peccatum,appr�hen^nbsp;(� oquot;�^�^^uifponliiulh'ciam,amp;dicitt habeoi�ftid�fp�nf�jillameaeft, tuigiturtagt;nbsp;'il?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c�magg�nttDiabolus,�Cvultterrere, hic vertit v�lt� ad Iponlum,

iieii' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p�ccaturrtji'nChrifto qui meus eft, nulla peccataiiv

Pax nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igiturme. Siccumtrifticia vex�t, dicit, in fponfo meo eft vita, gratia,

�(^j��^udium,i�lus,h�cmeafunt, qui� Chriftus eftmeus,cur igitur meteffespSic 'inpliciter Dominaamp;Regina potentifsima,fupra mortem,peccatum J terrores

tfi^ nbsp;nbsp;nbsp;'1'-*'^ h�c vulgatafunt, Chriftum efle fponfum Ecclefi� ideo etfam congt;�

� ^^cciditvtEpifcopi, pontifices, facerdotes,fe fponfosEcclefiaeapgt; Quodtamennequidem Sancftus Johannes Baptiftad�fedicereauftrs eft,nbsp;�'oii fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fponfi feappellat. Ergo Papa amp; Epifcopi, etiamfi p�j funt, tarnen

ipoitfi, fed tantum amici S� miniftri fponfi. Nam vnus eft fponfus Icius quihuic fponfe dat omnia. Diabolus igiturillas appcllationes Pap�amp;nbsp;h�cdulcifsimaverba. Qii�quia funtinnbsp;^iit SCafsiduo vfu, ide� negliguntur. Sedfiben�acucrenturamp;vrgeren^nbsp;t��^��itando,dicendo,amp;credendo,tuncafferrentfurnmamconfolationamp;m.Qiiianbsp;, �dtotus thei�urus diuin�milericordi�, nonpOtuit magnPnbsp;tgt;i�^ ^*^^P�^giSlt;^oftendi, qu�mqu�dEcclefiadicituriponl� Chrifti. Quiaexhacnbsp;qu�dfponi� habet omnia, qu� lunt Chrifti. Quidautem Chrigt;nbsp;aeternam iufticiam, i�pientiam potentiam, veritatem, vitam, l�ticigt;nbsp;Ecclefia igitur eft Domina Regina mifericordi�, vit�, falutis

virginein templis cecinerunt, ea deEcclefia rediuS Ecclefia dominatur morti, peccato , inferno,nbsp;��^�^ibus terroribus Somalis, qu� funt in d�monibus Schominibus, nonnbsp;Isd fponfi Chrifti, qui omnia h�c puTchCrrima orna^nbsp;'^�noeiuscircumdedit,qui conculcauitproeamortem,largituseft ei vitam,nbsp;^?t.jr^^�'^^^oi�edemit earn ab omnibus periculis. Aiponib igitur omnia ilia ha*nbsp;meacftiuftioia. Ad lu*nbsp;religio. Adm�rtemrmeaeftvita. Ad peccatumrmea eftre*nbsp;Noj) P^^catorum. Adlegem,meaeftlibertas. Adt�troresmleaeftpax amp;;i�ticia�nbsp;3tit meis viribus,fed per leftim Chriftum fponium meum.H�dnbsp;P^^^h^*'dmacommutatio,vtillamifcra Ecclefiainoculis hominum, tam litnbsp;^�^'noculis Dei.

^P^^i^�Tifpclt;^^s,Nullusefth�reticus,quinoneamvincatiapienti�,nulgt; �tullumtamexiguurnpec*nbsp;�J�lij �^^�dnon earn turbet, �i. ad trifticiam compellat. Sic terrctur morte amp; alijsnbsp;ohrjp^'^^jy*^turlecundum fpeciemDiabolieffe fponl� ,� qu�nihilcomrnunecumnbsp;i^^Pctta. Eft igitur afluefcendum, vt paremus nobis ha*nbsp;corda furfum, nec iudicemus, fecundum id quod fentimus.hoC

Qii^^^A�^�^�^^^h'^Eetpeccat� , eftodibilisDeo.Ego habeo fP^n'o �^�^�quot;SofumodibilisDeo,actimcoDeumiratum. Tudicas:Nonfic, fednbsp;peccatum �i. fenfum peccati, �ddic : fine fit inme peccatum,nbsp;iUihil euro,fiueadfitfenftis mortis, fiue non adfit.Altius eft aftendendum,nbsp;Ggg �j nempe

ncmpc ad fponf�m mei�m, per fidem in verbum eius, dicendum, fiadeit p turn nib il moror. Eft enim mi hi prohibitum, vt vel de me fecundum fenfun'nbsp;nbsp;nbsp;jj, j

velde Ecclefia fecundumipeciem externamiudicem : Sedeft praeceptuni) v cem fecundum verbum promifsionis. Euangelium autem aliud dicitctninbsp;quam ienftis meus j Nempe quod fit vnus, in quo non eft peccatum,nbsp;linguaeius,quivicitiniemortem,mundumamp;peccatum. Quidicit,Connate,nbsp;vicimundum, peccatum vobis vitra nondominabitur, �^fiquafuntuwiH^nbsp;crisliteris. Huncvnumlcio,SC hoc etiamfeio, quodeft fponius fatftus,nbsp;nicauit fponfae fu� Ecclefi�omnia qu� habet: Eius Ecclefiae ego fum pars. nnbsp;enim certa fymbola�C figna, nempe �aptifmum, Euangelium, EuchariftianjQnbsp;teftantur meeife mernbrum Chrifti, amp;c.

H�c eft magna confolatio cognitio, qu� non tarn cito intelligtwr �} veilem. Nam fi earn plen� complecfti po fl�mus, nunquam fenfum aliquem vdnbsp;tis,vei peccati fentiremus. Dcfetftus autem qu�d non plen� h�c intelligimi^^�nbsp;vtnosvexetconfcientia,perturbcntpericula,perterrefaciatcogitatiorno�d^nbsp;fli�ones. Hicdcfe(ftuseftinappr�henfionenoftra,noneftinChrifto-5i^�^nbsp;tem,qui inmedio flumine merfus forte apprehenditramumarboris, quonbsp;uis �gr�,fuftentat,ne pereat. fta nos quoepin medqs peccatis,morte,turbatto*^nbsp;appraehendimusChriftuminfirmafide,eatamenfides quantulacuncpfit/^��^*�nbsp;uatnos��dominaturmorti, acconculcatDiabolumamp;omnia.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.(fc

Sunterg� magna verba amp;in�ftimabilia, quando audis leium ChriuU��jj,^j fponftim,ScEcclefiame(refponi�m,Im�funtcoeleftiaamp;infinitaverba,qU2U�^nbsp;hominis cordc capiuntur, nec vnquam perdiici poflunt. Qui igitur gloria*^*^ -h�c noffe, illisdic, Qu�dtant�m fonum quendamhuius dodtrin�audiued��^�^.fnbsp;quafiproculfumum viderint, remautemplan�ignorent. Dicoautcnih�cid�^�j^nbsp;vos excitemad ilia verba Spiritus l�ntftiponderanda, qu�in noftram conionbsp;nemloquitur,Vf difcamuseamagnific� dilatare. Nemoenimeft,quiinhacpd'^^p/nbsp;misauderepofsit, SdChriftum nimis fortirerampletfti, Nihil h�ceftnimtiu��' pnbsp;pr�hendequantum potes, 6�^tarnen videbis tedeficere, neepofl� tant�m hanbsp;hunefponfum,quantum ipfeexigit�dnobisopuserat. Adfuntenim SataUinbsp;turn,caro,languis, ratio noftra, ea repugnant huicapprehenfioni. Ettameunbsp;prehenJis,f�ucparum,fiuemultum,habesfponfum,�^pereumvitam�ifalut^ .fl/nbsp;FAcicsigiturEcclefig,eftfaciespeccatricis,vexat�,delert�,morienris^nbsp;triftat�.Quidquidenimtotus Sataneftamp;habet,hocEcclcfiapatitur. Sicig�^^ Jf,nbsp;diftinguendafunt. Quod Ecclefiacumreliquaparte, quaeadhucfupercftp�jpnbsp;cS carne fluctu�t, in hts malis, fed corde r�gn�t amp;triumphatin Chrifto,vtP^^^^0/nbsp;citEphef 2. Confederenosfecit inc�liftibusc�Chrifto, amp;fc.Conrefufcitauh�nbsp;uiuincauit,pcrquidc'f�dem. In vocabulo igitur fponficomprehenditurnbsp;fericordia,lt;^inaeftimabilisgratia,quafumus participesomniarerumfponfi� j,;nbsp;jgiturM�terfamilias in domo fe gerit, ergaillosquinonfuntmaritfficChn�hnbsp;gerere le debet,ergaomne quod nOneftChriftus. Qiiia fcitfeelTeDominuuinbsp;peccatum,mortem,amp;omniamala Diaboli, Nonpercucullum,auraliaopcr^�nbsp;quidem per Icgem Dei,led per l�ium fponfum Chriftum,in quo fide h�ret.

H�cdifcendafunt,vtgloriamnoftramexaltemus,amp;fciamusdonanoifl' .jj} pbficareamp;dilatare, vtfolSCluna pr�noftris donis vilefcant,Sc' l�tancumom^^^^nbsp;� c�dibus terroribus rideatur. �mara quidemeftmors, amar� ali�claui�*^�nbsp;adflicftioneSjfed nihil ad Chriftu, incuius comparationelunt, ficut vnaguh^^^fjgt; |nbsp;ad mare, vel poti�s ad incendium extremi dieicomparata, vt ficmagnificetu�'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

ftusin cordibus noftrisS^ ore noftro, vtdilcamus apprehendere infiniturp, I ena rrab �le noftrum donum, quod,quanquam nullius o ratione digne poteftnbsp;meu�ftuefcendumeft, vtdecomult�mloquamur, id^ quantumpofsiniu^^^^i(5'

DE ECCLESIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�z�

cnim eft fuperbia dicere ad peccatuni fuge hi ne adDiabolum, fine '��^�Sum enim Dominus tuus. Quia Chriftus eft Dominus ,cum hoc firm confiiici^ -^^^usjamp;collocatuscumeoinc�leftibus. Regno igitur amp;debeo exerccreregnumnbsp;''^�ffuefcam.

. H�c dicere inquam non eft fuperbia. Sed vendica tibi omnia qu� funt Chrifti, ^^ffuefac tead ius tuum pofsidendum �C videbis quant fit difficile. Sumus enimnbsp;f^utrareges fiiper iftamala, amp;Domini omniumbonorum,qu�funtinChrifto,acnbsp;b^'tamus omnes aureas coronas, fed fide,qu�fides cumfpecicdiuerf�lucfatiir. Ninbsp;^��giturefthacfiiperbiaipiritualidifficilius,qu�eftin Chrifto. Att^vtinam hancnbsp;'^perbiam perfeeff � diieere �Cexercere pofsimus, vt dicamus ad �tanam ; Quid mihinbsp;potes cum omnibus peccatis,cum morte amp; omnibus malis Apud iapientesnbsp;��'undies aliquid, apudTur cam,Papam,Principes, es magnusDominus, i�dmihinbsp;^ollatus es vnum nihil,mihi inquam, non in quantum film perfona,fedin quantumnbsp;'^nibapti{atusamp;credo in Chriftu, S�ficfuperbimus amp;gloriamuretiamintribulagt;.nbsp;��one,SicutPaulusdicit, amp;irridemuslatanamamp;mundS,acdicimus : Qiridadme,nbsp;^U�mfi Diabolus glt; T urea furant.^Quid adme,ctiamfi peccat�mordeatdlcio enimnbsp;WDominus meuslefus Chriftus,nocontriftat, iedDiabolus contriftatfublpe�nbsp;Chrifti. Chriftus autem nihil eftjnifi vita,gaudium, gratia amp; pax, QCc.

Ergo in hoc omnes incumbamus pr�cipu�, vt Chriftumben�difcamuscO^ puofcerejvtarrogemus nobis cum omni fiiperbia,ilium triumphSSc maieftatem iPnbsp;habemus in Chrifto, amp;dicamusDiabolo, vale, quantumuis indigneturnbsp;urat, Eftenim in gloria Deifijperbiendum,noninftercoribusoperum6CmerPnbsp;�umnoftrorujiedqu�diponfiis eftomnipotens inEcclefia,qu� quanquamone^nbsp;aeltvarijsmalis,tamen habet iponfiim,quiini�recipiteius mala, 6ccommunicatnbsp;Potenti�amp;:gloriamfuam.Atcphoceftquoddicit:Statreginainauroophir,debctnbsp;otnata eflepraecaeteris, quod tota Ecclefia plus habet donoru, quamnbsp;j^.�'�liChriftiani.Omniaenimbonaineafunt,hoceft,cftineamerus Chriftus,me-j^^P'entiafidei, vita 6Cgloria.His eft ornataab imo pedis vfqj ad verticem, vt nihilnbsp;macula deformitatis appareat, fed coram Deo,nbsp;�Ueanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hominum.Deus cnim nullam rugam in ca confpicit,quia nihil

glop '^^^�lififuumfilium. Quo Ecclefiaindutaeft,exquohabetialutem, vitam 8C �Urnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifto eft. Quod fi pcccatumadeft, id Diabolus cernit, 6C finguli

�quot;dut ^*^��^�u{�ntimus,fed Deus non vider. Nam propter filium Chriftum,quo eft jUj ^�^^faeftformoia, fine macula 6C rugis, quia Chriftus totusformofus6C finenbsp;^^^�QuareEcclefia quotpperipfiimamp;inipfoveftita, tab's eft.

^�fare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contra Regem Angli�. Dedocftrinacognoicere5Ciugt;

Haihoomnes fingulos Chriftianos, 6lt;tta pertinet, vt anathema fit, itUj-^'^nopilolaeferit. Chriftus enim ipfehociusftatuit inuicftis�Cvarifs fen^nbsp;Vtn, '^^tth.7. Attendite � f�lf�s Prophetis, qui veni�t ad vos in veftimentis oui.�nbsp;cert�dicitadpopulumaduerfiisDotftores, amp;mandateis,vtfali�nbsp;quomodovifarepoftiint nifi cognofeent r Quomodonbsp;'aifiius habeantiudicandi r�Nunc autem non ibl�m ius,f�d pr�ceptumnbsp;'^��'ni� '^''^jVth�cfolaautoritas �tiseflequeataduerfiis omnium Pontificum,nbsp;Conciliorum, omnium Scholarum fententias, qu�iusnbsp;^epopni .^^�^^��nendi fob'sEpifeopis �^miniftristribuerunt, amp;bmpieacfacrile^nbsp;Elfis P iEcclefi� regin�rapuerunt. Stat enim Chriftus dicens : Attendite:nbsp;��ophetis.

ferme omnes omnium Prophetarum fyllab�. Quid cnim �Phetae, nifiqu�dpopulummonent,nefalfisProphcris credat.^ Atquidnbsp;Ggg iij efthoc

eft hoc m�nerc, niTi tudicandi �C cognofcendi ius penes populi�ni cff�jdecIafS�'^ confirmare, ipfum^ fui open's cominonefacere amp;excitare aduerfus omncsoinnbsp;umfuarum S�icerdocum �Docftonim doeftrinasfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;jj

Qiiareh�c concludimus, Quo ties MofesJoiuej Dauid,omncscp veterilegepopulumafalfis Prophetis vocant�dmonent,toues clamant, mannbsp;confirmant, excitant, ius cognofcendi SCiudicandi omni�omnia dogmata,nbsp;infinitis locis faciunt. Habet h�cHenricus nofter, aut vllus impurus Thon�nbsp;qu�d iftisagganniatf�N�nneobftruxim�s os loqu�ntiuminiquat'nbsp;Redeamusadnou�legem.ChriftusIohan.fo.dicenstOues me�voccmi�nbsp;audiunt,voccm ver� alienor�nonaudiunt, fedfugiuntab eis.N�nneh�cnbsp;indices, Sviuscognitionistransfcrtadauditorcs. Et Paulus c�m i. Cor. i -Vnusdicat,c�teri�udicent. Qjiiodfifed�ntircuelat�fuerittaceatprior. Nonnbsp;h�ciudicium pencsauditoremef�evultsr'SicquicquidChriftusMatth. �nbsp;defalfis doeftoribus, quicquid Petrus SCPaulus defalfis Apoftolis, Magim*^^nbsp;�ohannes deprobandisipiritibuspr�cipiunt, e�pertinet,vtiudicandi,nbsp;damnandi autorit�s apud populum fit, id^ iuftifsim�.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji�

Namynufquift^ fuo periculo recft�aut falf� credit, id corp cuic^ pro cft,vtrelt;ft�credat,vtetiam Comunis fenfiis amp;�lutisnecefsitas vrgeat,necena�'nbsp;diciumdocftring penes auditor�efle.Alioquifr�ftr�diciturzOmniaprobatej^nbsp;bonumeft-tenete.Etiterum. Spiritualis Omnia dqudicat,amp;dnemineiudicatn�^^j,nbsp;quilibetChriftianus eft Spiritualisa fpiritu Chrifti,omnia veftrainquit,fin^�,^nbsp;lOjfiuePaulus,fiueCephas,ideft,deomni�dicftisSCfacftis iudicandiiushabdnbsp;T ununcvide,cuius Spiritus fuerinti�crilegailla�Cabominanda

aduerius tanta totiusfcripture fulmina,apertiftimas^fententiasaul�fimtP*l�*�f.j)-tificibus arrogare ius iudicandi Sgt;C cognofcendi, infuper �C imperandi conoCy Abfcp dubio l�ran�iftefucruntcogitationes,quibus in orbeminundauitop^*^^j(/nbsp;neserroris,amp;abominationeminlocoi�ntftoftaluit, iecuriisimacp tyrannid^�C^/nbsp;quam populo crcpta eftautoritas iudicandi, quam pauerccogerentur fainnbsp;res, S�fpatefada via per ftolidam populi, fuperftitio lam^ obedientiamnbsp;am, vniuerfis erroribus amp; abominationibus irruendi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt; gt;

Et vth�cmeiHenriciamp;^Sophiftarum recorder, quialongitudf'nctcmpy^ptJ multitudinehomin�pendentcumfuafide.Prim�mn�garenonpoteft, hnin^^ijpnnbsp;iuris tyrannide vitra mille annos durafte. Nam in ipfo concilio Niceno,nbsp;optimo,iamtumincipiebantlegescondere,amp;iusiftudfibivendicare. Ac'�.nbsp;tempore hatftenus inualuit,vt nihil receptius fit, neefirmius aliquid quodnbsp;dinehominum amp;diuturnitateprobaripofsit, quamhocius. Ade�vtnemO^*^ .j.ji�nbsp;putet hodici�num,relt;ftumacdiuinumeisc.Ath�cvides i�crilegium,�Cimp*^nbsp;effeaduerfus euidentilsimas �tlinuicftas feripturas Dei.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pi/

f^iarcfi tantus error �C talefacrilegium tantalongitudinetemporis, titudinchominum, velconientiente velftducfta,velprobante, regnauitaonbsp;veritatem Dei, ftmcl voloh�comnibus Sophiftis�tlPapiftiscapitalecornn�^^pi/nbsp;mentum de longitudine amp;multitudincadpulucrum vfcp contritum,nbsp;dum, vt videant, cur Deus nolitnosilli creatur�, quantumuis long�nbsp;magn�credi, fed fblifuoinfallibiliverbo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Habemusitacp abfqj omni controuerfiaius dedoeftrinis cognofcendi ffS-candi,fcuprobandieflepenesnos,nopenes Concilia,Pontifices,Patres,D� Athincnon fequitur, eflefimul penes nos ius condendi leges, nam hoc fon^ ff,nbsp;eft. Noftrum ell legem SxL verbum eius cognofeere, probare, iudicare,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji/

abomnibusalfislegibus,fednequaquam condereautmandare.Neq}enim H ex verbo Chrifti : Attendite � falfis Prophetis,erg� veftrum eftProphetarc-Petrus ait:Nunquam voluntatehumanaeftallataProphetia,SCnuHainr'quot;'��

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� g 6 C C L E S I A.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Wpturefit�x proprijs,f�dinlpi'ratione Spiritus l�n�'loctTtifuntf�n�'Dcihomi^ ''':s.Itanonfequitur:Ouesme�vocemme�audiunt,erg�ouesvoc�mcamcondenCnbsp;''dfacicnt, imo contrariurn fequitur. Vocem meam ego condo,oues autcmcondi-^niagnofcunt, probant �t^i�quunt�r.

Quarevidemush�c, omnes Pontifices, omnia Concilia, omnes Schoias,qut ^iudinEcclefiafonant, qu�mverbum Deifolius,eflclupos, i�tan�miniftros, Si.nbsp;filfosProphetas.

Ath�c dicent:fi fingulorum cft fus iudicandiprobandirQiiis eritmodus i� �udicesdiflenferint, �^vnufquifcp fccundum fuum caput iudicaritc Qiiarenecefl�nbsp;'��ViiunieirCj cuius iudicio ftent caeteri contcnti, vt l�lua fit vnitas Ecclefi�

Refpondeo;Hoccauill�nullos rectiusdecetqu�m Thomiftas. C^�rocm'm ^^�o;Q.uis hodiemodus eft, vbi omnes iudicio vnius Pap� ftantf'Vbi h�c eft vni^nbsp;^fiduar Aiahoccftvnitatcmcflcfaltiam, cxtcrnoPap�nominevnirif'vbimanecnbsp;'^nitascordiumf'Quis eft certus in confcientiafua, Pap�recft�iudicarer�Atnificer^nbsp;^�MofitjUullaeft vnitas. Ide�fub Papa eft quidem Pompa extern�vnitatis,fedin^nbsp;�^nonnific�nfufifsi.Tia�abylon,vtncc lapis ftiper lapidem fit,nec cor cum cordenbsp;videas, qu�m feficiter medeatur rebus Ipiritualibus Humana temeritasnbsp;^'5�tatutis. Aliaigitur via vnitas Ecclcfi�qu�rendacft.

H�ceftquamChriftus ponit lohan. 6. Eruntomnesdolt;fti�Deo,omnisqui 1^, 'wt�Patre meo, venir ad me.Illeinquam internus Spiritus, folus vnanimes hagt;nbsp;/arefacit innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g Hicdocet idem �pere, idem ludicare, idem cOgnoftere, ident

idemdocere,idemconfiteri,idemfequi. Vbiillenonfucrit,impolsibile '^^nitas fit. Et fi qua fuer it externa �dfitftaeft.

nihil curg eft, vtimpijhominesvnumveinonvnufint,qui vnitagt; Pntusin^nes funt, fuisfilijsad externam veritatem fufficit, vnumBaptiima�dnbsp;viiitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;charaefteresScfymbola, perqu�fideifu�amp;fpiritus

� Papifi^ftaEcclcfiafuam vnitat� in vnitate extern! t^t�sc'^^P�^ocat, intern�aut�confufifsimis erroribusdifperl�in omnesvolurv*nbsp;3f�ng,Piutavideficupiscod�Tom.fol.584..deinftitu�disminiftrisEcclefig�nbsp;^�SCRIMEN INTER VETERIS ET NOVI

^illn ��^'4-Icricnf fol.397- Pi�lm.^i. Ne� h�cinterpr�fent�Ecclefiam fidelium, Hqj aliudintereft,qu�m qu�diftihancafperfionem futuramcredebantinbsp;Wdnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exhibita amp; confummatam cfle. Atep hgc fumma eft huius verfusgt;

prim�m illas legis mundationcs abrjcit, tanquam inutiles ad iufticigt; hojjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verbo fidei de Chrifto venturo,quiafpcrfurus l�ti�nguine

�^?�id nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^udire �d credere polsit, licut fcquentia clarius

^ccipimus,in Baptifino �^Cozna, ^^^^^�^ftitiMulriRegesamp;Prophet�optaruntvidcrCjqu�vosvidctis.Ea-

a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftinond� implet�,facilisregt;

� ^�^^^^�^^�fipt^tfion�iemperinmundofuifte,quacredentes� peccatisiunC 9'i�dj alperlion�pcrEnguin�Chrifti.Tant�m eft�differentiam temporis,nbsp;^%t^^^^�^^i'agt;nobis exhibita amp;^pr�tcritafitafperfio iha. Quam fi qui per incre*nbsp;� J�nonaccipiunt, noncafanguinis Chrifti, fed incredulitatis culpa eft�nbsp;^lt;gvmentvm papistarvm contra

. ^nenffol.355�. Icl�i.cap.�S.Etnoshodiehocargum�to�P�piftisimp�* habentadminiftration�lacramentor�,ide� vo^nbsp;cclefia,Hoceftfortifsim�ipfor�Argumeut�c5tranos,inquocaroplanenbsp;1� � �fi fubiuer*

en nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ECCLESIA.

fubmergitur.Putatis ne,inquinnt, vos paucos efle Ecclcfi�,c�m nos tatnmultb�* gniamp;potenteSjfedeamusinoff�ciof'Noserg�fimplicitcrrefpondemuSjficHtfnbsp;lus ludaeis, fiue multi, f�ue magni fitis, fi non crcdiris in Chriftum, �C fiditisiu �nbsp;Chrifli,nihilcuramus. Nonenimide�eftis Ecclefia, quiainofficioEcclen�e �nbsp;fcriptumeftcnim, quodabominatiopoteft Rare in loco fancio, �dqu�d Anticnbsp;ftus icdebitin temploDei. Ecclefia igitur probatur�fide in Chriftuni ?nbsp;ab officio velmultitudinc.H�cpr�baeft lydius lapis �dcertiisimarcgula,amp;lC�nbsp;ECCLESIA NON POTEST ERRARE

T om. 4. �enenC fol. 24. Galat, cap.t. Vald�fpecioi�m �drobuftuin imentum Pfeudoapoftolorum fuit, qu�d�i� hodie plures commouet, ic�icct,nbsp;ftolijfancffiPatres, ^eorumfucceitores fiedocuerunt,Ecclefia ficientit^ct^^ 2nbsp;Impofsibileeft autem qu�d Chriftus tot l�culis Ecclefia fuam errare finat.nbsp;fol�s non lapis plus, qu�m tot l�ncffi viriSCtotaEcclefia,amp;c. Hocmoi^oDianbsp;�nAngelum lucis transfiguratus,per virulentos quoldam hypocritas,honn^^jjjnbsp;infidiof�adoritur, quidicunt. Nihil moramur Papam, Epifeopos, fummos*nbsp;contemptoresSlt;lperfecutores,deteftamuretiamhypocrifinamp;impofturanwnbsp;chorum,amp;c. Sed fecrol�ntff� Catholic�Ecclefi�autoritatem cupimusill�*^.nbsp;tot fec�lis fie fenflt amp; docuit, fie fenferunt 2C docuerunt omnes primitiu�ticc^jj jt,nbsp;Do(ffores,viril�n(ffilsimi, multomaioresacdocffioreste. Quistues,qu�da\^fnbsp;his omnibus diflentire, amp;nobis diuerfum dogma obtrudere/nbsp;vrget,�dconfpiratcum carne 6Cratione,perterrefitconfcientia�Cdefperat,nnc,nbsp;ftanter adte redeas, �C dicas, fiueS. Cyprianus Ambrofius, AuguftintiS�nbsp;Petrus,Paulus,Iohannes,im�Angelus�ccelo,aliterdoceat,tam�hoccertoict � j],nbsp;humana nonfuadeo, l�ddiuina,hoccft,qu�dDeoomniatribuo,hofflinin^�

dinis Auguftinianiadmediccre.Hocmihi(inquit)placet,qu�dh�cdocffii�^^^iji,J praamp;dicas,gloriamamp;omnialbliDeotribuit,hominibus nihil. Deo autemnbsp;luc� clarius eft ) nimi�glori�, bonitatis �dc. attribut non poteft. Ea vox v^nnbsp;ter turn me conlblabatur amp; conf�rmabat. Et verum eft,docffrinam EuangcnPnbsp;rehominibus omnemgloriam, fapientiam, iufticiam, �dc. �Ciftatribuere le�nbsp;tori,qui exnihilo omniafacit. Multo autem tutius eft tribuerenimiumnbsp;hominibus. Ibi enim cum fiducia dicere poflum: Efto l�n�, Ecclefia, Augn'^j � 'nbsp;ait) Dotftores, itemPetrus, Apollo, im� eti�Angelus � ccelo diuerfiim doc jnbsp;men mea doeftrinaeft eiufmodi,qu�d folius Deigratta amp; gloria illuftratnbsp;amp; omnium hominum �pientiam, iufticiam, (in caul� l�lutis) damnat. petit'nbsp;non pofliirn,quia tribuo Deo amp;hominibus,quod propri��Cver� vtrifipco^^^�iii^

Atais,Ecclefia eft fan(fta,Patres funt l�ntfti.Ben�. Sed Ecclefia �a, tarnen cogitur orare,Remittenobis d�bita noftra. Sic Patres quainhY^^ iiC'nbsp;tarnen per remilsionem peccatorum l�luati funt.Erg� net^ mihi,necp Eccnbsp;quePatribus,necp Apoftolis,necp Angelo �ccelo credend�eft.Siquidconnbsp;b�Dei, docemus. Sed verb�Domini ftetin�tern�. Alioquihocargumennbsp;doapoftolorumaxim�valuifletcontraPaulidocffrinam.Quiaprofecffom^�g^jl^nbsp;gna inquamres fuit,opponcretotamEcclcf�am,cum toto choro Apoftonbsp;tis,contra Paulum vnicum Qi. eum recentioremacminus autoritatis habenbsp;mifsimum erg� hocargumentum fuit, amp; potenter conclufit .Nemo eninbsp;dicit,Ecclefiam errare,��^tarnennecefle eft dicere earn errare,fi extra vei enbsp;bumDeialiquiddocet.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Petrus Apoftolor�l�mus viuebat �i. docebat extra verb� Dei,ergo Paulus h�cerror� (licetin fpeci�leuis videbatur)dilsimulauit.nbsp;ceflur�inpernict�totiEcclefi�,l�dinfacietllireftitit,reprph�densin^tgt;4

^^itatemEuangelij nonambularet. Infra cap_. 2. IgiturnecpEccIcfia, nelt;p Patres^ Apoftoli, necpAngeliaudiendifunt, nifi aff�rant amp;doceant pur�Dei verb��nbsp;P Hocargumentum �� hodiemaxim� pr�grauat cauftm noftram. Nam fi necpnbsp;^�P�jnequePatr�b�SjnequeLutherOjamp;c.credendumeftjnifidoceantpururhDei

PuiTij cuit�m credcndumeffrQuis int�rimcertas facietcoffi'entias, Vtri purum aduerf�rij noftri f Nos Papiftis non credimus, quianbsp;^^ouinDe!nondocent,necppoiruntdocer�. Econtr�i'pfiacern'm�nosodcrunt,nbsp;j^j^lcft�ntur vtpeftilenn'fsimOs h�reticos �c led�flores. Q.u!dh�c faciendum �nbsp;�ud'^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanati'co fpi ritui permittendum, vt doceat qu� velit, c�m m undus ncqj

��^^)nccpferre,nofframdo(fin'nampofsitr'Vtmaxim� enimcum Paulo glorie* P ^nos purum ChriffiEuangeliumdocere(cuinon fol�m cederedebcant,C�l�rj

P^)0(;totusm�ndus,fedetiamobuijsmambus,amp;fiimmagratiarumalt;flionefiilci-autemaliquis di�erlum �� ^^^jfluefit Papa,fiueS.Auguftinus,fine Apoftolus, fiue Angelus � c�lo, eumnbsp;Anathema. ) Nihil tarnen proficimus,ledaudire cogimur,nbsp;fol�m effe fuperbam,temerariam, vanifsimam,fednbsp;L. ^�phemam, acDiabolicam. Siverodemittimus nos amp; cedimusfuroriaduergt;nbsp;vtric� Sgt;C Papift� amp; fanatici fpiritus fuperbiunt. Hialiquid noui -,nbsp;docere: Illiver�fuas abominationesrurfiinlnbsp;igitur videat, vt certilsimus fit de lua vocationnbsp;An ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt cum Paulo ccrtifsime acfecurifsime aufit dicerc, Etiamfi nos au�

��^rantur. Hoc eft confcienti� meae teftimonium, qu�dlum pacificus SC Qi^j^Pacem. Vndeigitur turbae SCbcllum hoc,^ � me quidem, fed finemea culpa�nbsp;%�J^^�otacerem,SCiftosperturbatoresfiner� proutlibetloquiSCagere omnia,nbsp;�Htfj ^fpax, nihil contra memouerent. Sedquomodo pofiumus tacere,qu� vidigt;nbsp;'^�^'^^^^^*^�^s,qu�deni(piufsifumus pr�dicare,nonin cubilibus ,fedin te*nbsp;ItepracdicateEuangclium omnicreaturae. Item. Ne*nbsp;�^'^itnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubter modium. H�c faciuntvt verbum innoftro ore fitceii

�^o,.^^��bgt;o,quin�potefttcneri,fedcogitadaperiendumos. Hine igitur ill�tur* ^''isf�'^^^^^qu�dtolluntmandatumDei,SCnostacerevolunt,l�d curipfinonpogt;nbsp;'^iisnoftra Sit igiturin tali periculo -, h�c noftra confolario, quod lugt;

, ^�la, c�m aut Satan, aut lapientes homines eaexaggerant, SC caulam in ea excitauerimus, pertinaciterrefiftendo, ced�ndumfuifle

Sunt h�c l�pienter diefta. Et nos ipfi videmus i�tis incommo* ^'iif(;j'^.^^^�'�^31orum5videmus contemptugrauilsimum verbi, videmus licenti�nbsp;P diffolutionem, qu�fub Papatu tanta non fuit. Sed quid ifta ad nos?

fDomini. H�cigiturfit quodChriftusinEuangeliodigt; ^*^^0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c�mfortisarmatus eamlblus tenet, led c�m venit fortiorj

quantumuis plurimum t�rbarum inEc* ��i�s tarnen confeienti� noftr� teftimonio nitimur,qu�d nihilaliud faci*

��4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ECCLES��*

mus,quamqu�dloquimur. Idautenifaeiniusnonnoftravoluntatc, l�diufsilcgit�' ma vocatione. Ergo non vitam, non operanoftraaccufant, fola do(4rinaculp3fn^'nbsp;fti'net, qu� nonnoftra fed Cliriftieft. Siigitiir indignant�r ide� , quidadnosf y'nbsp;porter �nimnos loqui, oportet confiteri DeumPatrem,Filium�ius Chriftumynbsp;fuin,�iEn(ftum Spiritum, oportet vt homines pure doceantur,nonfol�tnac'^'nbsp;Sacramentorunijftdetiamdefubftantia, quidver�fiilf,qnidnonfint.nbsp;h�cdOceant amp;explicentur, quidremanebit deregno Chriftif� Q^iareponusqu^'�nbsp;aliquidregnOChrifti�Cglori�eiusdecedatjruatnonfol�ntpaXji�d c�lum�lc^f^'nbsp;Hocpericnl� i�pientes ifti non vident. Itacptantifaciunt iftamnec�fl�riarn�c*^,nbsp;ramtranquillitatis,qu� fubPapatufuifleviia eft. Nos contra amplificemusglo*^nbsp;amDeij amp;fru(ftus quinafcuntiirexpura pr�dicatione, amp;contemnamusnbsp;ces quibus nimis moleft�nos oa�rant Epicuri ifti, qui nihil qu�ni pacemnbsp;quillitatemlaudare polTuntjVidete inquiunt, quotfubit� mala emeri�rintnbsp;NimirumexdodrinaEuangelq. Namante earn nihil taie fuit,nonfueruntS�lt;:�^^^nbsp;meatarijj non Anabaptift�,nonfeditiofi,nunciftafic inualuermit,vtnullusnbsp;rumvideaturftnisfore. Qihdigiturfuadetis vtfaciamusfTacete. Ad hoc co�'

Sedaperituoculos, �dnonfol�mintuereiniftaincominoda externa, ctiam quac fuerit turbatioin Papatu, quot �lquantamonftraimpietatumfiicf^^nbsp;Nufquamvnuin verbum purumaudiebatur, de peccato, degratia,demeritoh ,nbsp;fti, �dde fide, deexercitijs Sancftorum operum, demagiftratu, dealijs vitxg^��nbsp;bus. Omniaerantconfpurcatapeftilentibus glolsis. Ad h�c quanta fuit prop*^^nbsp;tio Miirarumr'Qiiantaimpofturalndulgentiarum, purgatorq, amp;fimiliuma^^^^.nbsp;ftum excogitatarum abominationum Mihiquidem intuenti in regnumnbsp;quale fuit ante pr�dicationem Euangelq noftri , videntur homines ftudio^ jnbsp;compofito abimprjsdodforibus obiedfi Satan�,�d �tern�damnationi.Nam^nbsp;adminifteriumattinet, totadocftrinaiacuit, pr�ter textumfcriptur�,nbsp;batur, SCadminiftrationem Sacramentorum, quanquam alterumnonfol�ui'^nbsp;latum fuit, fed nunquam de vero eius vfu recft� h omines edocfti funt.

H�cigituriudicavtriimpr�ftet. Suntcnimturb�iftic,Sunth�cquo(^t'�' � �nnonigitur millemodispr�ftatretinereloquelamieuverbumDei,quaߒnbsp;foverboretinere pacem,etiamfi fit,vtficdicam,c�leftispax,^Ego quidcffl�*�,^^ft'.nbsp;bo,ncinParadifo optarimviuere. Atcumverboetiam ininferno facilenbsp;Sicutinhocmundo,quafiininferno viuimus,ԣltantum nos coniblamurfp^�^jjginbsp;verbum Dei nobis oftendit, atcp hacfpe vincimus omnis generis incomgt;��,�|-^�/nbsp;cruces. Aifuefcenduitacp eft, ne cumEpicureistantiimintueamurinvifit�^*,^nbsp;dala, amp; fcandala inuifibilia (qu� tarnen maxima ac aeterna finit) negligamiis,!^nbsp;vtift�turb� perfedarios excitat�,leuiores efievideantur .Optabile q��^��j�il'nbsp;nihil turbatumefre,i�dc�mid obtinerinonpoisit,pr�ftatmillcAnabapfift�P^jll(nbsp;le Sacramentarios, mille feditiofos excitari, quam vt fimul per omnes Ecd^',nbsp;confufio Sc impuradodrina. Nuncenim ctfi eft confufio,tarnen qu�dam�cnbsp;nbsp;lt;

red� fiint conftitut�, qu� fub Papatu in ifta pace non erant. N une i�lten)^ locis doceatur pure, Sacranienta pure adminiftrantur, cum illis tempotihiinbsp;quaniautdoceretur,autSacramentaadminiftrarenturpur�.

Retineamus igitur hanc confolationem, quam nobis hic oftendit Endus, SC qua in primisopus habent omnes, qui �n� docent, Q�odfcih^nbsp;ftimus cauE icandalorum , odq , turbationum amp; ieditionum. Oportet qnbsp;venirefcandala, oportet vtfintLuciani,contemptores religionis,nbsp;Ecclefiarum. Sedbeati, quihorum malorumnonfiint cauE, quifiint Donbsp;pacis, qui pacem i�dantur, concordiam amp;charitatem omni ftudio qu�J^^nbsp;lorum numero , Dei gratia nos hodie fumus, vtrum� de nobis �ftimet

^oduanimusfuiflctjaugere autfouereturbas, quamfacilc hobis fujfl�tc�mijs noftramdoiflrinam autimpu^nant, aut nouaafFeruntf �ednoftracuranbsp;''nicafuit,�Cadhuceft,vt homines fyncere �Cpur�docercntur, demeritoChriftiSdnbsp;|'�2tia.Itemde grati�quafi pignoribus�C fignaculis, quac Sacramenta vocamus�nbsp;vltimumfpintum coni'*

Inf '^��^'ϒ^^�^^^^hIob'.54,5.iefai:cap.2�. AduerGrijc�nividentapudnosrnuItoi viuere,obi]ei�t nobis,Ecce hi funtEuangelici. His rclpondet hie

* tus�(:dic,j-jy�j.yj^^ eflcjEcclefi� habere aducrf�rios fuos internos SCexternos,. totus Papatus, interni funt falfi fratrcs, hos cogimur pati,nbsp;^^o^^^L^idco Ecclefi�imputanda funtragt;nbsp;Pusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficutcorgt;-

'ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coftitutum, �C ben� ha bet, quando cgcrit ibrdes, nec cd minus ian�

cftetiam interimpiosgt; potcft iltas feces expurgate,ficut corpus humanumnbsp;�nteL� �*' '^xp^here iftas fuperHuitates amp;fbrdcs,nifi c�ct i�num. Quemadmodurnnbsp;f'ft� ^^^''^niafaruitaseflct,ideodamnarelibcra!iformapucllam,quiaJiabeatintranbsp;fordes. icaquoep extremeinEniunt aducr�rfj nollri, obijcientesnbsp;vitia. Oculiquibus videmus,fuas fordes habcnt,habcnt fu*nbsp;Sf ^^^f��Tiaures, quibus audimus. Sic in Ecclefia SC Doctores SCdiicipuli qui*nbsp;^^�^ali. Non tamenidedtotum corpus damnatur.

^''�^�bverabonaopera,Spiritum Encl�, intellcdlum feriptur�, pacem c�* ^\i^�^c.Suntauremhaecfummabonatclt;ffa,f�Clatetgloria Domini,fubpaupergt;nbsp;f'�^'(^^�^lnia,infirmitatibus,6Calrjsmalis,quibus Ecclefia �Satanaamp;fflundo op*nbsp;^'t.Impijigiturtantum inillam extern�facicm,intucntur. Etquiaoculieo*nbsp;^'^C�iij^^^^�^ihi^�lf^Qu�dimpurumeftvident.�abonaqu�dixijnon vident*,nbsp;b'^fish^^�^perind� eft, atep fiquis non faciem hominis, icd turpiorcs tantum cor*nbsp;Ob leueerratumftatim exclam�t, Ecce^nbsp;sntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frud�us. �^ddautem perEuangelium � tyrannide Papae,

Dko nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� confefsione,amp;abinnuraerisalrjsoneribusliberatifint,non vident*,

remi�ionem peccatorum, quietas confeientias, yitx atternaai l'^�ijtnortis �Comnium calamitatum vidloriam*

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tom. i. fol. 132.133.Papa inflaturpr�mifsionibusfadlis�cclcf��i-

I /'^'^t�^p^�^��Uca�.22. Pctre,rogauiprote,ncdeficeretfidestua,amp;Cc. Etfiautem I ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dei, tamenhis promifsionibus irretitus5^. captus, fomniac

I t� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potentiam fuam inconcufl�m mani�ir�. Idcd plenis buccis Papigt;

I J P 5^^^��*^obisobrjciunt,amp;fibiomniaproniittutfeliciisima, quafiDeurrt 1 S�jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cm Ecclefiam conftituend�, qualcm ipfi Idmniant �t eupiunu

1 q .^'^^�^^P��^�^ctur,NcmpequddDcusmanetverax, �Cconi�ruatEcclefix Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8'^f�crnat, fed tali modo qual�m mund�s nec videt nec intelligit. Relin*

1 efT ft Romanum c�m fuis in ea opinione,q�dd fit Ecclefia, finit eum f�* Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dignitateac titulo, f�d reuera excommunicauit �iabiecit eumgt;

D E E C C L E s I A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Elcgi�tautcmDcusfibiaUamEcclefi�,qu�verbumamplelt;Qituramp;;i'^o*^^f^ fugitjcruceamp;ignominiaficoppreiram, vtnonEcclefia,fcdhaerenciamp;:fcholanbsp;boll seftimecuf. Sic Paulus ad Rom. z. dic�tdud�os nonmetuere Deum/cdgw�nbsp;in Lege Deo. EttamenreuerancgareDeum,blafpheniareamp;ofFendere.Atcf ��^,nbsp;dum lud�i faciunt, qui fe j^opulum Dei efl� gloriantur, interim Deus fibibc-'nbsp;parat ex gentibus,qui vere in Deo gloriantur,SC verbum eius amplecliinttir.

Qtiisautem Deumideoniendacij arguct, quodEcclefiamconferuatalioi��^^ do, quam homines vel cupiuntvelnoruntfSi erant promilsiones delerulalcnbsp;temploferuandojhgpromifsiones non tollcbantur, cum lerulalem Sd ternnbsp;Babylonium vaftarentur. Nam Deus aliam lerulalem �d aliud templum tuni�^nbsp;bat in fpirituSC per verb 5, cdmieremias promittcretpoftfcptuagintaannosp^^ri^nbsp;lumreditur�3amp;turn templum,turn ciuitatcmre�dificatur�.Iud�isnbsp;amp;ciuitas turn erat deftrult;fla,fedDeo non,quiin verbo promittebatre�dincatK

Verum igiturargumentSiud�orum eft, qu�dDeus ciuitat��iltemplii'^'^jii, derelinquet,i�dhocfacitaliomodo, qu�mlud�i cogitab�t,quiide� putabant�nbsp;tatemnonel�e vaftand�,quia promifsio fonabat: H�crcquies mea infeculun�^j,^(j,nbsp;Permittit aut� Deus vaftation�j vtpuniat peccatapopulifui.EttamcnEcd^� .nbsp;curatac tcgit,c�m per Regem Cyrum reducuntur pi), �d templum denu�cxtgt;'^,nbsp;Adhunc modum in princtpio crcationis Doinini�orbis terrarumnbsp;turn eft:idh�cindiluuiotollitur,noninperpetu�,ftdad tempus, 5lt;tamennogt;^^^�.,nbsp;tur in totum.Etfi enim maxima pars mundi p�rit, tarnen homo manctnbsp;rum,Slt;:feruaturilluddominiumhomini,finonintantamultitudine,quant3mP Jnbsp;bat amp;: volebatmundus,tarnen in paucis perfoniSjhoceftjinotftoanimabuSji^*! 'nbsp;mundusnonputabat.

Nonigiturpromifsio Deimentitaeft, f�ruauitDcusquodpromifit)*^'^^ jii' /�ruauiteomodo,quomundusferuarivolebat.Nampeccatoresperdidit,iiiif'�nbsp;tem feruauit, quamuis pauci eft�nt amp;inftar feminis, qu�d tarnen pofteaD^^i�^nbsp;multiplicauit.

HociudiciumDeiPapift�!ntueridebebant,Docetcnimqu�dDeiisO^\iiJ titudin�m, non potentiam, non dcnicp ftiam promifsionem fe impcdirenbsp;minus pcccata puniatin imp�nitentibus. Alioqui etiam primo mundonbsp;charumpofteritati Deus parfurus erat, cui dominium terr� concefl�rat. Ni��nbsp;ditomnes,amp; tantum o(fto animas feruat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w�

Qiiid igitur mirum eft, fi idem cum P�piftis faciat, qui etfi iadantpr^^*^, onem j dignitatem, multitudinem, potentiam, tarnen quoniam verbumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiii'

culcant�dperiequuntur,abrjcicteosDeus, amp;deligetfibialiamEccleriamgt;O^,^i:' militer fc verb� fubmittat, �Cobuqs vlnis beneficia Chrifti excipiat, qu�P^P^nbsp;clefiafuperb�,fiducia proprij meriti,contemnit.

Nonigitur confidendum eft,in res pr�fentes �C pofte fias, etiam dim'n� promiftas. Inipfumautem verbum refpiciendum, 5Ceo folo nitendum eft-nonfaciuntjfeddifcedunta verbo,�dpr�l�ntibusrebus nituntur, hictfimulj:�nbsp;gni, potentes funt, tarnen hanc defetftionem � fide non ferent inipun�,nbsp;umoftcndit,ficutoftendit captiuitas ludgorunijamp;hodiernaeorumcalamft^^'nbsp;feptemmillia virorum in regno Ifra�l.

H�c fatis fortis inftantia eft, qu�dmultitudononconftituat Ecclefi^^s ctiamidfpecftandumeftjqu�mi�niftafit origo,quimaiores, qu�resnbsp;Deo tradit�fint. In foldm verbum refpiciendu, amp; exeoiudicandumeft.nbsp;�damplecftuntur ver�, hiftrnt, quificutmonsZionnon commouebuntur i*]nbsp;num. Etfi numero pauciftimi,SCcor� mundo contemptilsimi fint, ficutN^anbsp;fuis liberis fuit, per quos etfi paucifsimi eft�nt, Deus conferuauit honimid anbsp;riUtem depromiflo Dominio,etfi ne veftigium quidem pedis in terra

DE ECCLES IA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^37

Aducrfarfj noftri hoe argumentum valde vrgcnt,quia� omiflo verbo,tantum in ^'^�erum, fpec�em, �C perfonas fjped�ant, Pr�dixeruntautem Apofiol�, Antichrpnbsp;�iftfore infpediorcm perf�narum, qui h�re�tinmultitudineamp;antiquitate, quinbsp;verbum �C promiisioncs Dei deprauet, SC occidat h�rentes in vc�ho� T aiesnbsp;iudicabimus Ecclefiam efl�c

, ^cclefiaenimefthlianatacx verbo, non eft mater verbi. Qui igitur verbum �^ittitj�; ruit in acceptionem perf�narum, d�finit Ecclefia ei��, ��exc�catur. Necnbsp;�uat eumVelmultitudovelpotentia, Sicutecontr� qui verbum retinent, ficutnbsp;g oach cum fuis, hi funt Ecclefia, etfi numero pauciisimifint, �C oclo tantum anim�nbsp;� �odie praeualent nobis multitudine, �Cpr�ceduntnosdignitatepapift�. Nosnbsp;tantum maledicimur,fed etiam patimur vari�. Hoc ferendum efl-,donccnbsp;P *duni veniat, quo reuelabit Deus' nos fuam Ecclefiam efl�, Papiftas autem ellenbsp;'^'WiwSatan�.

^icit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h�cRegula eft,qu�eft �. Sam.id. Vbi Dominus ad Samuelcnt

M Nerefpicias ipeciem eius,necp altitudinem ftatur� eius,quoniam reieci eum, Sq ^�^��^^icuthomo videt,ego video, Homo enim videt ea qua: font ob oculos,nbsp;� autem intuetur cor.

tion curemus, qu�m magnus potens Papa fit, qui iatflat fe efl� Eccle-* tffh '^^�^'^^�-^ticceisionem Apoftolorum, amp;maieftatemperfonalem. In verbumnbsp;tjj^a�uusj'dfiamplc�itur, iudicemus cumEcclefiam,fiautemperfequitur, iu-*nbsp;efl� Satan� mancipium.

'*�t�r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�rbe terrarum qui retinerem verb�,folus efl�m Ecclefia,6� redlc iu*

rcliquo toto mundo, qu�td non efl�t Ecclefia, Etfi enim rem i�u officium � tjtatn� habentfine verbo,amp; ver� nihil habent. Contra nos qui verbum habe*nbsp;rerum habemus, tarnen per verbum habemus omnia. Aut igitur ac*nbsp;tros Papa,Cardinales SC EpiEopi, aut definant ia�are quod fint Ecclefia,nbsp;^everboe(fenonpoteft,fiquidem per folum verbum generatur.

magna inuidia, qu�d dicimur difceEilTe � veteri Ecclefia, Contra*, ^^(itKf^S^onantur,qu�d permanferint cum Ecclefia, �C Ecclefia: iudicio omnia ve*nbsp;��V�jj^^�^�tiitterc.5 Sed falfo accuEmur. Si enim verum profiter! volumus,diicefsimusnbsp;sdhuc eff�musinipforum Ecclefia, Nuncver�reuerfifumusad ver*nbsp;g p'^^ptuus efl� apoftat� verbi.

f'hv [��*turtituloEcclefiaefooiudicionospriuant,tarnenretinemusvcrbum,�^ omnia ornamenta vcrac Ecclefi�, Qui enim omnium cr��torem habet,nbsp;creaturas habeat necefl� �ft. Ad hunemodum Noach manet Dominusnbsp;, etiamfi acqu� pr�ualcant �C terra pereat, Etfi enim rem amittit,nbsp;H'tia verbum retinet,quo omnia creata funt,red� omniaretinerc dicitur.

Hodie valde nos vrgentPapift�, exemplo fo* otnniaiacueruntintcnebris.Vcftradodlrina,inquiunt,nouacftnbsp;^^�^^�otibus nofi:ris,fi igitur vera cft,omnes maiores noftri damnati font.Hinbsp;verbum praefens fie negligunt. Quid enim ad nos quale Delnbsp;^tijj.^�^?*^^tipcr illos, qui iam olim exhac vitaemigrarunt. Nobis hodie predi*nbsp;difputationc debemus audire, �S ampled�i non debe*nbsp;9tiiDeumintcrrogant: Qiiarehoc tempore patefecerit fanantnbsp;non fuperioribus temporibus,

Gencf,Cap,3y.Tom.3.fol.i2;.Pulcherrimaconcio eftPamardiaelacobadfanii^ Ifamd^ Ecclefiam luam, collcc�am ex domefticis 5C extrancis, quahortatureo^^^nbsp;emendationcm v�tiorum, qu� h�rebant �n Ecclcfia. Ac primum peccatunanbsp;argu�t, pugnat cum pn'mo praecepto, videlicet I dolatna, hane vult corngi amp;(�nbsp;gar�. Abijcite inqui't, Deosalienos qui inter vos funt. Hoc enim caput ��fonsnbsp;vnde omnia alia vicia promanant, SCinitaeft omnis reformatio, finonrepurg^^nbsp;primum doamp;ina� Vide enim ftulticiam Pontificis, �C omnium conciliorum po� *nbsp;riorum,quac primum ordinant aliquas Caeremonias, iubent f�cerdotes longisnbsp;bus vti, diligenter legere boras canonicasamp;mifl�s, prohibentaleaffl,fcortationegt;��nbsp;Hanc ipfi reformationem Ecclefi'afticam appellant. Et tale aliquid ftatuetur in tonnbsp;cilio,fi quod vnquam futurum eft. Sunt enim Cardinales �C Epiieopi honin�^�nbsp;ftoli�i iniulfi, qui nihil cogitant de verbo amp; dodrina, nequeeam intellig'^�'nbsp;aut curant.

Necefl� igitur eft, vt fecuris ad radicem arboris admoueatur, Si caput ferpc��^� petatur. I^us enim corporis quantumuis graues fuflanerepoteftfine pcriculo,nbsp;ficaput velminimavirgulaferias, ftatimextinguitur. Pr�cipuaautem visSatanbsp;pofita eft in oppugnando 8)C delendo verbo, acdoCtrinaquaecontineturinpb*�^nbsp;pr�cepto, earn petit acerrim�. Itaque danda eft opera ante omnia, vt doutn�^nbsp;veram fie certam habcamus deDeo, ibi turn vera reformatio SC ordinatioE*^*-fiarum inftituipoteft. Ferdinandus cum parat defenfionemaduerfus Turcicas*�^nbsp;curfiones, indicit ieiunia, procefsiones, ftipplicationes diuorum. Haec ad qj.�nbsp;Siliud proftmt,qu�m vt fint ludibrio Satanae C Id poti�s agendum eraf, vtfidts*nbsp;cera SC dotftrina pura de cultu Dei traderetur. Sed illi inuertunt ordinem, dd'^^,nbsp;dunt errores manifeftos dotftrin�, amp; ftabiliunt idoloraaniam, poftea ritibusnbsp;ftipplicat�onibus externis ftudent placare iram Dei. Ita dupliciter irritatutnbsp;irrideturDeus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Memincrimusergopr�ceptumiacob, quiait ; AuferteDeosalienos,ho^^ tollitefcandalado�rin�, fcandalaimpictatis, vtpopulus ver�difeat timereP^nbsp;fie fidereDeo, Turn demum longis veftibus,rafuris�efimilibus locus erit. .

Folio fequenti. Altera pars (Mundamini) continet peccata fccundst^^ Ea etiam vult COIrigi. Primum enim quos vos putatis efi�Deoscognitos,gt;�'4nbsp;iuntmaxim�incogniti. Eos itaqueabijcite, poftea etiam agitep�nitentiamdtP^nbsp;catis contra proximum. Non fint inter vos futes,fcortatores, adulteri, vt fit cotpnbsp;Si animus integer,caftus Si innocens ab offenfioe proximi. H�c eft �terna iungt;t*nbsp;Tertium de mutandis veftibus, eft prorfus externum Si Ceremoniale. Fepnbsp;nite veftes fordidiores, vt celebremus fabbatum, ornate vos etiam externe aMnbsp;cUltu, Taies enim c�i emonip,crfi non iuftificant, tarnen ftint necefl�rip : denbsp;elle reuerentia qu�dam extanis ceremonijs, geftibus fiC rnoribus, vtfintcon�nbsp;fus honefti. Si compofiti eo loco, vbi docetur verbum, vbifitinuocatioaalianbsp;Cra.Anreomniacorfitcompofitumverafideerga Deum,8C reconciliatione.nbsp;�ndeCaritate erga proximum,qu� fit perfefta Si fine vlla oi��nfione. Tertio,fitnbsp;na difeiplina in congrcfsibus,vt fiant omniadecenter Si ordine. i.Cor.iA. Qp*'nbsp;iftafignificanti� nihil Credere Si contemnereDeum Si Ecclcfiaiu-b'*^/^nbsp;enim in co�tuEcclefiaftico perindenos gerere,acin tabemadebemus,fedr�qiiitnbsp;ibigrauitasaliqua.

� quot;H�cpulchrareformatioeft,quaprimumdoftrinarcpurgatur. Deindeexp gantur peccata, vfur�,furta, rapin�,libidines. Poftrcm�monetur, vt veftiatptr^nbsp;iumamp; f�cerdotes in templo honeft�, Noftri reformatores peruertunt

DE MINISTE.RIO VERBI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^3?

�ndpiuntcmm � cakeis Sd vefl:ibus,2C fuperiora ac potiora riegb'gunt.IIIud efficient 'lumpon�scrat, vt cor intuseflct purum perfidem. Extra autem corpus �S mem*nbsp;^raperdiaritatem �C p�r c�remonias etiamin veftttu �C mon'bus�

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Matth. Cap .9. Prima vocati'o cft � Deo immediate, quagt;

Apoftolorum amp; Prophetarum. Secunda mediate per hommes infublimitate autorit�re conftitutos, ��cut Apoftoli fuo fuccefl�res vocarunt, ficutadhucvo-^^ituretiam�poteftatibuscarnalibusamp; Magiftratibus feu communitatibus. AIgt;nbsp;oportet habere eum, qui docere debet inEcclefi�. H�c nune queritur,nbsp;id anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;offerread vocationem fit liciturn,6^c. Refpondetur fi fiat carnali fenfu,

ii�r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vel auaritia,prorfiis non valet, (licetfi fie intret �C pofiea conuertagt;*

L�^^^*univirum, profit ci in ea manere) nam auaritiaSCambitioetiam Apoftoli fijniinamdiuinam vocationem, ficut�^ omnium l�cerdotum, CaPnbsp;^lit�iiliurn. Sifi'atftudiof�ruiendiDeo, velinftatu�lutis viuendi,ficeftbogt;nbsp;Paulo. Si quis Epifeopatu defiderat,bonum Opus defiderat.S jc �C innbsp;b�j ^�^�^�spr�cipitrecipie�Leuitam, q�iexaliquaregioe veniat �dloc�domussnbsp;^�f�ndnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Domino. Propter has poteft neceftitasincidere, vt fi fintbapgt;

pofiti : H�c debec ^fa intrudere,tanquam necefsitatc fraternaecharitatis vocatus. Etom-�nbsp;qu� necefl�ria fiint pro falutc anirnarum.

^'^RAMQ.V� vocationem esse A DE� ^''�A�EDIATAM ET MEDIATAM AC QVOD MINISTERnbsp;df ��lt;lt; wcatione certus elJ� debeat.

Ja^'�^�^^i'^*'^�fo^*8'Galat.Cap.t. Qiiid agit Paulus haefua iaeftantiaf Refpon* communis ad hoc valet, vt vnufquifque minifter verbi Dci,certus fitnbsp;�^^fione, vtcoramDeo �i^hominibuscumfiduciagloriaripofsit, fcpr�digt;nbsp;vocatus QC miflus fit. Qiiemadmodum legatus Regis innbsp;s PtOhnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuperbit, quod non vt priuata perfona venit, fed vt legatus Regis,

f ftth � 5^'^�anc dignitatem quod eft legatus Regis, defertur ei honos, vt pr�ccdat locum obtineat, quod ei non contingeret, fi ytpriuata perfona,adeftnbsp;�^^^^i tusfit pracdicatorEuangehj, le habere vocationem diuinam. Et expe-rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pauli magnificet 8C glorifi'cet coram populo,

vendicet. QiiemadmodumlegatusRegius g�ogt;' l^'^edd'^^^tionem.Qjtod non van�gloriari^fed necefl�ria gloriatiOjQiria nonnbsp;gloriatur, cuius autorit�rem cup it efle colendam ac

p� nbsp;nbsp;nbsp;mandamus, Nos volumushocficri,amp;:c. Pro priuata autempcrfogt;

w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fluando Paulus magnifie^ cxtollit fuam vocationem, non arrqgcnf er

v'^*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;putant, fed necefla,qa ac iantfta fuperbia glorificat fuum m�

�* t ad Roma, u. Oyam diu fum Gentium Apoftolus,inquit, m inifteriu m Hhh ij mcumglorigt;

lt;40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�� MINISTERIO

incum glorificabo, hoe eft, volo vtrcdpiant me homines, non vt Paulum Thw�'*' fem, fed vt Paulum legatum feu Apoftolum lefu Clinfti. Hocque ncceflanoracitinbsp;ad conc�iandam fibi autorit�rem, vtaudi'toreshocaudicntes, attenti,beneu^i?^nbsp;docilesreddantur. Audiunt emm non fimplicem Paulum,fed in Paulo ipfufflC^nbsp;ftum,6C Deum pattern le^antem,cuius autorit�rem fiCmaieftatem, vt hominesl^'nbsp;�� venei ari,ita cum (umma reuerentia fufeipere. Si zudire eins quoque legatos a 'nbsp;bent, adferentes verbum ipfius.

Eft ergo infignis ifte locus, cum Paulus fic ftiperbit �Cgloriatur de fua vocat**^ ne, vt coeteros omnes contemnat* Si quis humano more omnes pr� fe alios itaco�nbsp;temnerct,6C fibi omnia arrogaret, infigniter ineptiret,0�l pr�ferea etiam grauitcrnbsp;caret. Sed h�c eft neceflaria ifta gloriatio, pertinens non ad gloriam Pauli,feu nol�^nbsp;fedDeijCui per earn offertur lacrificium laudis amp; gratitudinis.Per hanc enimnbsp;tionem innotefeit nomen feu gratia �C mifecricordia Dei mundo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Initio ftatim perftringit falfos illos dolt;ftores,qui iaeftabant fe difcipulos ^P�^^ lorum SC ab ipfis milTos elfe,Paulum ver� contemnebant, vt qui neq, difciptil^^nbsp;poftolorum, neep ab vllomilfusfuifl�tadpr�dicandumEuangelium, jnbsp;venilfet, amp; fuo confilio feipfiim intrufilfet ad hoc minifterium. Contra hosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

feiam vocationem Paulus, dicens.Mea vocatio veftris praedicatoribus lis videtur,fed quicuntp tandem font qui ad vos venerunt, vel ab hominibus vdP^nbsp;hominem mifeifunt, hoc eft, vel � feipfis non vocati, aut per alios vocati ven^nbsp;Mea aut vocatio neep ab hominibus, ne� per hominem eft,fed eft fopranbsp;tion�,qug poteftfieripoft Apoftolos :Eft enim perlefumChrift��CDeupatr^^

Abhomim'bus intelligo, quifeipfos vocant�(fingerunt,necDeonechoi^* vocante aut mittente, fed ex feipfis currunt SC loquuntur, vt hodie fanaticinbsp;qdi vel per angulos reptant, SC qu�runt loca vbi venena fua effundant, publics�nbsp;clefias non intrant: Velhucveniunt vbi Euangelium priusplantatumeft, Eo�nbsp;go voco ab hominibus. Per hominem autem, qui habent diuinam vocationnbsp;fed per hominem,

Eft itatp diuina vocatio duplex. Altera madiata, altera immediata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�(

nos hodie omnes ad minifterium verbi, vocatione mediata ,hoc eft, vocati�c^j^ per medium,id eft,per hominem, Apoftolivero immediate vocatifont,ab ipi^^jnbsp;ftojficut Prophetae in veteri Teftamento ab ipfo Deo. Apoftoli poftea ,,nbsp;fuos dilcipulos,vt Paulus T imotheum,T itum,amp;c.Qin deindeEpifeopos,'^^ g*nbsp;Epifeopifuosfucceflores vocauerunt.Ea vocatio durauitvftp adnoftraten�P�nbsp;durabit vftp ad finem mundi : Eftep mediata,quia per homin� fit SC tarnen

Sic quando princeps' aut Magiftratus, vel ego aliquem vocamus,Is vocat�� ' habet per hominem. Et hxc eft generalis poft Apoftolos vocatio in orbe terr^nbsp;Necpeftmut�nda,fedmagnifacienda,proptcrphanaticoshomines,quieainlt;:^nbsp;hunt, SC iadant aliam meliorem, qua � fpiritufe impelli dicunt ad docendui�^^^^nbsp;mentiurtturimpoftores.impenunturquidemaipiritunonbono,fedmalig�^��nbsp;' nohlicetire extra hanc fortem meam, in aliam ciuitatem vbi non fum vocatusnbsp;minifter,�^ ibi praedicare quatcuus fum prgdicator ( Qiiatenusfum

� in toto Papatu praedicare,modo me tollerarent ) etiamfi audiam falfe doccrb Sd damnari animas,0(S ego eas eripere polfem ex errore SC damnationc,fflca wnbsp;nbsp;nbsp;'

�rina.Sedrem Deo comitteredebeo, qui foo tempore inueniet occafieoe^o Vocaridiminiftros SC dandi verbum. Ipfe enim eft Dominus mefsis, quinbsp;rios in meffemfoam mitter,noftrum eft orare Matth.^.Qiiare non eftnbsp;alieftem mclfem,vtDiabolus incitarefolet fuosminiftros, vtnon vocaticunbsp;pr�texant zelum huncardentilsimum, dolerc fibi, quod homines tam m�nbsp;nbsp;nbsp;, y

^iani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VER� i.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4lt;

intcntf�nevclitfana do� ina liberare fediK^os cx errore, oritur, per quod daturoccafiotmptjs do�loribus intru*nbsp;�, �j per quos Satan� poftea occup�t cathedram, �C maxime nocet,nbsp;princeps�eu abus Magiftratusme vocat,tum certo SC cum fiduc/�jnbsp;Diabolum, �C hoftes Euangel�f: Quod mandante Deo pernbsp;vocatus fim. Eft enim ibi mandatum Dei, per os principis quod menbsp;^Utonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocationem meam efl� ver� �C diuinam, Sumus igitur �d nos diuina

�^^tc vocati,non quidem immediate � Chrifto, vt Apoftoli, fed per hominem, ^fatnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft hic locus de certitudine vocationis, contra peftilentes

A J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ipiritus, qui pr�ter modum fpiritum S)(. c�leftem vocationem i^C'

p�(j? *��ffucomultosdecipiunt,SCtamenirnpudentifsim�mentiuntur. Ideoex-elle de vocatione vt vnufquifc^ pofsit gloriari cum lohanne Bap-verbum Dominifuper me.Qiiod igitur doceo verbum, baptiib,ad vocatus faciOjQiiia vox dei faefta eft fuper me, non innbsp;'nu ��'^^^^3tici iatftant, fed per os hominiSjCjui eft in funeftione l�gitima. Si ver�nbsp;rogarent, vt pr�dicarcm,non debeo fequi priuatam vocationbsp;per hoc aperitur feneftra miniftris Satang,qui hoc exemplo poftea nocct,nbsp;l�are ^^�^Q�um fupra diximus. C�m ver� me rogant qui g�rant publica officia, ibinbsp;Bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paulus �poftolus,non ab hominibus neep per homigt;

I�oir �^^^^^^�feprimithis.verbis pfeudoapoftolos q.d. vt maxime glorientur,quid vipere amplius gloriari, quam quod venerint vel ab hominibus,hoc eft,nbsp;^itrQ ��^^ine vocante, vel per hominem, hoc eft, ab abjs mifsi. Nihil horum egonbsp;VOS ifta curare debetis. Ego ver� neep ab hominibus,neep per homin� fednbsp;iiU ^�^te,hoc eft,per leftimChriftum vocatus miflus ftim,neep vocatio per om-''^Vqnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apoftolorum, Et quidem fum Apoftolus, Huncergo locu

lotHi^^fi�eApoftolorumPaulus diligenter traeftat.Et alibi ftparat ordin� Apofto* dedit quofdam quidem Apoftolos,nbsp;ponens Apoftolos, vt proprie fint Apoftolj,qm'nbsp;�pP� Deo, fille media perfona. Sic Matth, fimplicitcr � Deonbsp;Non enim audebant reliqui Apoftoli,c�m ftatuerent duos,hunc vel altnbsp;^Porr^k ^�fiedmittebatfortem,amp; orabant,vtDeus oftenderet�vtrum ipfe elegiflet,nbsp;eratfuturus Apoftolus.SicPaulus Gennbsp;'?^�^�^'^�eatus eft.Hinc etiam dicuntur Apoftoli ian(fti,funt enim certi denbsp;fi'dcles in fuo minifterio prgftiteruntzEtnemoexeisnbsp;PttUj ^leprobuSjUifi folus Iudas,Qitia vocatio fanefta eft. Hie primus eft Pauli imnbsp;\(j^�^Pl�udoapoftolos,qui currebantnemine eosmittente. Eft igitur non conte�nbsp;eft habere verbum �6 puram do(ftrinam,oportet etia.nbsp;fit,fine qua,qui ingredirur,admadiadum amp; perdendum venit. N5�nbsp;'^^'^hl�^**^^�r��unat Deus laborem eoram,qui non vocati fiint.Et quanquam que�nbsp;^^rant,tarnen nihil �dificanr.Sichodiephanaticiipiritusnoftri,hab�cnbsp;in ore,ramen nullum frud�umfaciunt,fed hoc pr�cipu�aguntjVthominbsp;'^^t^ijj^�^fi^ade�t iuas erroneas opinioncs,Slt;c. Varfi 5^maximi agones iubinde de�nbsp;^fiiiitijs, quicertamacfand�am vocationem habent. Item,quorumdodirin�nbsp;fi� falutari officio, contra indefinentes �d infinitasnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;furorem mundi. Quid ibi faceret ille, cuius vocatio incerta �d

Noftra igitur confolatio, qui lumus in minifterio verbi h�c eft Sirius officium fandium ccelefte, ad quod rite vocati, gloriamur contranbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E^^ontr� horrendum eft,c�m conicientia dicit,hoc fine vocatio

� ^^�irtusterrorconcutereanimumfolet,vt no vocatus optaret fenunqu� ^�bum,quod docet. Qyia inobedientia facit omnia opera mala, quantum�nbsp;Hhh it) uis bona

lt;f4-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE MlNtStERlO

uis bonadta vt ctia maxima opera �C laboreSjfi�t maxima peccata. Vides bonanbsp;nbsp;nbsp;quam neceflaria fit h�c iatfla�tia 2lt; gloriatio minifterrj noftri. Olim

(�mnouusTheologus �C Dodor, videbaturmihi Paulus ineptire, quodinoni^j Epiftolis toties gloriaretur de fua vocatione� Non intelligebam ipfius confilii^^ �nbsp;norabam enim tantam rem eile minifterium verbi, nihil fciebam de dodrina fionbsp;confci�tia vera. Quia nihil certi doceba tur,necp in fcholis neep in templis,fednbsp;plena erantSophifticis perplexitatibus,SC nugis canoniftarf�,�� fententiarioru-nemo potuit intelligere dignitat� �C vim iilius iandg �i. ipiritualis iadantignbsp;tioe.Qug prim urn valet ad gloria dei� Deinde ad honorem miniftertj noftri,nbsp;noftram �C populiialutem.Non enim ambimus periftam iadantiam,aliquid^ /j,nbsp;mundo,non qu�rimus gloriam apud homines,non pecunia,n� voluptates,n^^jijjnbsp;uoremmundi, �Cc. Sed quiafumus in vocatione diuina, SC opereDei,nbsp;maxime opus habet certitudine noftrg v�cationis,vt iciat noftrum verbum elnbsp;verbum,ideo foperb� earn iadamus. Quare non eft vana, fed i�ndifsimanbsp;contra Diabolum dC mundum,amp; vera humilitas coram Deo,

Genef, Cap,�i.Tom.2,fol,�8z. Verum quidem eft quod iblus Spiritus Ssi illumin�t corda, amp; fidem accendit, fed hoc non facit fine minifterio exterflO,nbsp;externo facramentorum vfu. Ideo Paulus ad Damaic�iubetur audire Ananri�^Lji'nbsp;cutautemin Ecclefianobiscommendaturverbum,itainOeconomianondu^.^jvnbsp;dum eft,cum parentes audisaliquidpraecipere,Deum audis, SC certusesdef�nbsp;�untate. Sin autem � minifterio diicefl�ris, 2C fiias opiniones fueris iecutus,D^j^nbsp;lum nihil proficies,ied etiam Satanam pro Deo appr�hend�s,�C incertus eritnbsp;cogitationibus cx Deo ne,an ex Diabolo fint,

Genef cap.T o.i. fol.ur, Certum eft Deum nonfolere miraculof�, lationes fingulares iemperloqui, prgfertim vbi adeft Icgitim� miniftcri�,qi^��nbsp;�nftituir,vt per idc�hominib. loquatur,eos doceat,inftiruat,confoletur,exrit�

Ac primum commendauit verbum parentibus,ficut Mofes i�cpe dicit,f \ ea f�lijs tuis. Deinde Dodoribus in Ecclefia, ficut Abraham dicit, Luc�.i6nbsp;Mofen 8CProphetas,eos audiant.Non enim debemusexpedarereuelatioU^nbsp;ternam, vel externam, vbi minifterium adeft,alioqui omnes ordines vitg tumnbsp;�n Ecclefia doceat minifter, Rempub. gubernetMagiftratus, Dominumnbsp;nomiam regant parentes, hominum enim h�c funtminifteriainftituta�D^^�nbsp;�js vtendum,nonad alias reuelationes refpiciendum eft.

Deus enim duplicircr cum hominibus loquitur. Primo �f commun* publicum minifterium,hoc eft,per par�res SC Ecclefi� Dbdores.Secundo,nbsp;lationem internam,f�u per Spiritum Sandum,i�d hoc pofterius tantumnbsp;cialibus negoctjs SCrari�sim�.ld quod co nofl� vtile eft,ne omiflb verbocuiUP (�pC'nbsp;ticis,expedemus nouas reuelationes.Inde enim exiftunt erroneifpiritujgt;^ ^^3**nbsp;ftea orbem terraru perturbant fomnijs fuis, ficut Anabaptiftarum exempl*^?

RfHfkrfpfccaf�m. Genef cap.�2.Tom. i.fol. y. Hoc igitur verbii�umini^^^j, clarum beneficium eft,quod oft�dit feu reuclatpeccatum illud, quod rationbsp;fol�m no poteft agnofeere fed iudicat etiam fiimmam efle iufticiam �i.nbsp;Deo cultum. Idolatria enim tantum per verbum Dei agnoftitur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

'��^^^^^^s.HoCadditjadoftcndcndun�fhKQurtifnmill�rtj.Natn tvtt'gttreil p�quot;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annn� prim�m lege terrentur, deinde ncrum promifsionibus feu E*

fii�^ P ^^untur. Ad hunc modum qui verbum rede fecant,frudum dodrina: ftenim fieri poteft,vf fine fruda doceat�r Ecclefiajficutnbsp;non eft inter eos,

Ho^ *� populorum multoru,ficut ros � Domino, ficut pluuia Dper herbam, qux virum,nec iperat in filios hominum� Hic alia fimilitudine vtitur,qu3nbsp;enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam frudus minifterij in nouo Teftamento oftendit, C�pa*

��^��^fiquias lacobjint�r gentes,hoc eft,Apoftolos,amp;eorum in mintfterio fuc-pluuiae. Hoe prim�m ad dignitafem minifteri) referri debet, ptjQg ^�^5^3ngelium c�lefte donum,omnia alia dona long� antecell ens, ficut Ba/nbsp;nemo vidir vnquam, Filius qui in finu patris eft: enarrauit nobis,nbsp;3(i ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnibus rebus debet anteferri.Deinde referri etiam fimilitudo debet

�II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minifterij.Sicut enim tore ccelefti �C pluuia recreatur terra,vircfcSC

^^ti omnia :Ita certus frudus fequitur vCrbum, Sicutinhanefententiant ^Pirinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoep Efaias vtitur. Frudus autcmhuiuscceleftis doni f�nf,

'��fis ^^ndus qui per verbum Euangelij deicendit in corda hominum,5C excit�t Perfidemautemaccipit�r remifsio peccatorum 2C vita �terna, Sicutnbsp;dicit:Qiii credit in me non morietur in �ternum.

ociofus in cordib.credcntium,pugnat enim contra carnem,� ^^^^�^�'r�em5Ceiusdefideria,6� excitatadobedientiamergaDeuni� Haecnbsp;'��ntrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;carnis imbecillitate perfeda, corda per S. S. 0^

f�fi� ^^�'�^�ecillitatcm h�c,amp; alia peccata,quotidie ie erigunt fide,hoc efi:,fiducia mi-Chriftum exhibit�. Sicut aut Propheta dicit, Herba qu� rore ccelcfti ^�'*^1 ^^3p^^uiareficitur,nonexpedare vii u,nec habere fiduciam in homine(Nonbsp;Dei,amp; vere c�leftia dona ftmt ros �f pluuia) Ita fruftra qu�r�turnbsp;^^�^^^�^^Sjftudio Sc operib. hominS. Vna ratio perueniendi ad ros eftjat-�nbsp;obedire. Nota funt ftudia Monachor� in Papatu,quib.hominesnbsp;P�^ pcrucnirCjfed fruftra ten tata omniafunt.nbsp;^r�t^quod Propheta h�c dicit,expectareviru, 8C ijjem habere in homine*nbsp;''P^snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;colunt me mandatis hominum. Rore de ccelo �Cpluuia c�lcftj

Pills � ^^em itaqj comendationem minifterij pr�fcns locus habet. Sed meminerF Sandum ad h�c modum de verbo SC verbi miniftris loqui. Flic Iblusnbsp;jlittjj Pulcherrimis his appellationib. vt vocet eos rorem � Domino 8C pluuiam,nbsp;^�� *''ero aliud iudicium eft. Nam Papam �C totam Antichrifti Ecclefiam vide,nbsp;'^o^ftores coparat veneno ex inferno immiflo in mundum, Dodrina tart/nbsp;�^�^^�^*^imam pcftem damnat amp;C execratur.Hincanathemata,pcriecutiones,'nbsp;^Ppficia exiftuntpior�.Neceflarium itacp eft,vt nos contra ilia mundiiudicianbsp;^nius, Sc grarulemur nobis hoc S. S. elogi�, qui pios Eu�gelij miniftros cogt;nbsp;p^�filt;iO2�efti 5C f�Ecund� pluui�. Huius vnius iudici� anteferamus toti mSd�.'nbsp;]''Pd�snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gcn.cap.44.Tom.4..fol.ij5.Nopotuit loi�ph

extirpare(in Aegypto)ficut nec alfj Prophet�,nec Apoftoli,necp vF *^�iii3^^/'��^��i^n�tor mutabit,aut tollet ea omnia que ftmt vitiofa in Ecclefia.CoFnbsp;mundo per min�fteri� verbi.Sagena mittitur in mare,SC congre-�nbsp;bonos.Nihil igitur dubium eft,quin gubernatio lofeph optimanbsp;fuerit ,qua multa correxit SC reftituit in integrum,fed ita tarnen vtnbsp;^Pities ^^�ft�cftjam partem relinqueret. Siquidem nullus vnquam Prophetarumnbsp;H^os docuitjpotuit conuertere.

E o R,T V N A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Tom. 3. lenenE fol* jsd� Ifai. cap� 40� Praedicare verbum Dei nihil aW quam deriuare in fe furorcm,totius inf�rni �C Satan�, deinde omnium Santionbsp;in mundOjamp; omnem potentiammundi, Eft autempericulofifsimumnbsp;totdentibusSatanacfeobijcere�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Item Tom. , lenenf fol. 297. In Praefat. liai. Fuit fcmper miniftrorum verbi diuini fortuna,qu�d tam miniftri verbi,qua'm ipliim verbum pro lud�nbsp;co fit habitum,ficut etiamhodie experimur,amp;r exp encntur idem pofterinofti^'

T om.4,Ienenf. fol. ji8, Matth, cap. ti.Miniftri verbi veriantur iixpericul*^ tis � Diabolo,mundo,carne, vt egeant etiam diuino auxilio,nec defend!nbsp;iblius Dei auxilio,poftqua contra eos fremunt Gentes,Reges conf�rgunt,nbsp;nbsp;nbsp;a,

quid eft aliquid mundi,vexat legatos Dei. Ideo promittit iefe ipfum fore rem contra illos omnes. Et nifi hoc faceret �C nos falt;fturum fciremus, pjznbsp;fubiredocendilaboremamp;pericula �quot; Quod enim Chrifto accidit, omnibus^nbsp;ftris accidet.

Gcnef.cap.jt.Tom.j.foKijj. Lazarus ad oftium diuitiscpulonisfam^fj^ tur. Sic Ecclefia in mundo affligitur SC eget. Pij paftores cum vxoribusnbsp;efuriunt, Aut fiquid liabent,tanta eft hominum inuidia amp; malicia, vt quonbsp;que iniuria cupi�tid eis eripere,amp;: f�pe etiam,c�m pofiuntaliqua fpeciejim^**nbsp;�c reditus Ecclefiafticos in Parochijs expilant 6C rapiunt ; Ita vt ver� hoenbsp;Quicquid habet Ecclefia,habet inuito amp; r�pugnante per vim, pert^ infldiasnbsp;dcm,impedienteSatana amp; mundo. Eft quafi fpolium, quod rapit Dcust^^^nbsp;quia non iunt digni ciues �C ruftici, vt habeant largas manus ad fouendumnbsp;dum minifterium Ecclefiarum amp; Scholarum, fed quicquid bonor� confen�^nbsp;Cl cptum fpolium eft diuinit�s exfauctbus luporUm,f�C vnguibus leonum*

Videmusquamindigne �C contumeliof� tratftantur Parochi� Magi* kV qua�ftoribus,quandoquerunturdcanguftiaf�C inopia rerum fuarum,u^ 0iia�nbsp;probrant eisauaritiam,S?ttf�nDInaulis �6 ciuitatibus, finbsp;artes cxpilandi parochias �C exagitandi Sacerdotes excogitant,ob frugalitatnbsp;dantur,amp; ad honores perueniunt,tantum eo, quia vitupcrare miniftrosEcdnbsp;prcmcre polTunt. Si admonentur locupletiores, vtiuucnrftudia difcentiui�nbsp;opus hie labor eft jimoPericleaeloquentia opus erat, vt vel pauxillumnbsp;quod tarnen l�tis maligne pr�betur,�(f cum ftomacho amp; faftu magno.nbsp;dixerimusnosviuereexraptOjfiuedcfpolqs, quibus Deus fpoliatmundu^^^^znbsp;tum �irepugnantem, quia non ftint digni, qui conf�rant aliquid f�bfidi) 3nbsp;dam pauperculam �C adflitftam Ecclefiapi.

Hoc quidem tempore quorundam Principum hberalitatem experimufj * bent�r quod poflunt fuppeditant. Sicut facit illuftrifsimus Princepsnbsp;dcricus Dux Saxoni�Ele�or. Et tarnen inhac �C altjs ditionibus plurim^^ quot;^1//nbsp;funt,prefe(fti nimirum �� quaeftores,quor� tanta inuidia S� mahgnitaseft,vtnbsp;larganianuPrincipiscollatafiint adfuftentandosminiftros Ecc�efi'�,nbsp;ipfor�manib.extorquere pofsis. Ita fimpliciterde fpolio viuimuSjHon noi-�� .ftnbsp;d�tatisjfeddiuin�clementi�amp;liberalitatis,quimirabiliterrapitexmanib.h2tnbsp;vt conferuentur Ecclefi� fchol�,ncc miniftri earu fame �C in�dianbsp;tur funt erep tiones Qc fpolia diuina.Sicut hoc loco raatron� iftae de fuis op�b*

Qufvcro vTiIt diccfccrc ex minifterio Eeclcft�, non reprchendat au� iiifccictur ^'^2,cum vulgijtuminagnatum�i^ qu�ftoium,(ccl palpct QC. blandiatureorumaua*

Slt; djcat placcntia. Sinecn autem Docflores bono �f pio zelo fermentes Eccle* '^�utSchoh'Sjinuifi �i. fpreti �unt ab omnibus,neqp vnquam remEicient. QiiiaLa*nbsp;^nitsnec defuo,nec de alicno quicquam largiuntur,

S�pe vnus aliquis Abimelech fouet Abrahamum aut If�ac, fed alq omnes f�nt �HCS Ecclefias� S�peetiam vnumautalterum bonum QC pium qu�ftorein diti'onbsp;�*�3ua habet. Reliqui autem font Labanit�,quibus videntur indigni Parochi �C mtgt;nbsp;^'wijqui vnam �ltem horam v�uant,aut vnam buccellam panis comedant.Nec difnbsp;'��^J^�bntillifuaiudicia,fed aperte dicunt,fobulco autopilione, aut lidlorc, pag�s dCnbsp;^'U'tates non pofl� carere,Parocho �C Ludimagiftro nihil opus efl�. Itaque duritetnbsp;��^weentur hoc tempore multi boni viri,ab Harpijs iftis, faepe enim non fine magnonbsp;extorquent ftipendi�foa ab tjs, quipr�funtreditibusEcclefiafticis :c�m denbsp;maligne pr�beant, quod ipfi non contribuerunt. Difoamus igitui has in*nbsp;�^s�^inaidiam�quo animo tolerare, S)C agnofeamus mirabilcm Dei gqberna-�^emquipgfQt �C alit nos ficut lacobapud Laban feruientem, Nonnunquamnbsp;01�^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pium quaeftorem,aut pr�fedum dat,qui aliquid boni facit, reliquis

M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;om.i.fol. �Sj. Habemus hodie nos quoep noftros Phicholitast

Qf jmjj8� odiOjContraEcclefiarum mirtiftros ardent, �d� omnes vias ob* crefeere pofl� iudicant. Hoc enim ipforum verbum eft,fufi�cerenbsp;fttopffz�6 propter multas caufas cauendum ne ditefeantnbsp;b J �^^^�^clcfiarum. Sed profe�t� accidet, vr,quod timent, ipfis inuitis accidat,vo*nbsp;comparcere micas in alendo mifero Lazaro,c�m pri�s eflFuderint in Epu*nbsp;y/(j^^�Bincs foas opes,dederunt enim Epiieopis arecs SC ciuitates, �C nimisfplen*nbsp;alendi fint,qui ver� amp; fideliter docent,�nbsp;alioqui pcrii�ras cis concedunt.

ied�f ^^^ftperueriamundii�pientia, qu�nonfol�mfibi maledi��ioncm accerfif,^ ^^hii �clt;^afionem fubminiftrat,vt ficut antea creuerunt opes Pontificiorum, itanbsp;^Ui ^�^�^^3t�P3patusenimcreuitc�mdua:ill�cauf�concurrerent,prima,quolt;i

� i�ipficabant foie* tra�landis. Secunda,qu�d nobilitas lt;SC Magiftratus eratignauusnbsp;^bil bbores,indulgebat voluptatibus, �C curam gubernationis relinquebaCnbsp;J'^sEcclefiarurn.

hodiel�crificulorum potentiam augebunt. Dum enim Principes y5^��icfl�ntur,ludunt,f�ltant,nec volunt componere caufas,tandem Pa*nbsp;retinenda eft. Sed hi varietate negociorum feculariumnbsp;� ,^unt necefl�rio Biblia, �C fludium f�crarum rerum. Non enim pofl�ntnbsp;j^^ipublicat�^ Ecclefi�feruire.

diligenter interea docemus diftinguendas cfl� adminiftrationes �C Ecclefiafticam,fed fruftra. Culpa igitur eft non fol�m ambitiofo*nbsp;'Sbo5^*^�P0tum,quod exult�tur Sacerdotes �C crefeunt, fed ignaui Magiftratus,�nbsp;Wr-p��''^,^dtefl� in gloria fie dignitate,acmerit�, fed non vult laborare. C�ninbsp;facere nolunt, qui ad id vocati font, ac defedus in imperijs,- feilnbsp;^piij-'^JJ^P^�'petui,amp; requiruntmedicum, fi Paftores Ecclefiarum earn curam fil*nbsp;jhac via tandem ad dignitatem Pontif�ciam deuenient.

6^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE MINISTERIO

�xhoftandi igitur erant Magiftratus ad laborcm, �C ad moleft�as quas gubernandl ratio dilfgens fecum adfert,mundus enim vult gubernari,3nus^^^nbsp;iurrjSjalius plagfs,alius indigna contumelia adlicitur : rcquirit igitur ceunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rj,

medicinam, quodfiiftiinpolitiaceflant,resdeuoluituradeos, quifuntinbc Sic ipfa n�gocia �C laborumpatientiaprouexitadamplifsimasdignitatesccOnbsp;fticas. Sunt autem non debilitatasfol�mhacratione Ecclefi�, fed penitusnbsp;Sero �iuntji�piunt Phryges,idem noftris quocp accidit, ante hacc temporaniu*nbsp;prof�derunt in templa �C Epiicopos. Nunc etiam micas Lazaro inuident.

Hoc malum fine inl�gnip�na non abibit. Bonus Abraham nonpoftulatp^^ fionem ciuitatum in Pafoftina,relinquit eas regi fuo,contentus eft grainincnbsp;pro fe QC pecorcjquin cedit inuidiae, amp; in loco vicino Berfeba habitat:fed inui%j^ynbsp;licorum,ne id quidem ferre poteft,aipit eum oppreflum,amp; impeditarnbento^nbsp;n�,�^ non vident,qu�d quanto largius Abraham omnes adiuuat,tar^^s^^^^' ,nbsp;magis.Econtr� aulici quanto dant parci�s,tant� maledicuntur magis.

Sed fic comparatum eft, qui Chrifto mendico nihil dant, hi dant fufcrflai* lonij�C qui efurientem non cibant,hi ipfi peribunt ferne. Non libenter vnbsp;niftrationcmpoliticam,denu�noftrisimponereceruicibus,ftdquiaMagift^^j]j-eure dormiunt,amp; iuum munus altjs permittunt� Igitur fi tacuerint hi,nbsp;pides, Implenthimultisiniurijs �C iniufticijs mundum, Ita^neceflariacߓ* �nbsp;tis medici cura,qui morbos hos depellat.

Tom.4..Tenenf.fol.32o. Matth,cap. n. Primi qui quouis vcntoniouefl^fjji Paulus Ephef4. ait, Necircumferamur omniventododrinae. Et Prouerb jj/nbsp;credas omni vento. Hi funt qui nouitate amp; pruritu dele(ftati,feftidiunt feiny JOnbsp;ta,Sc acceptant quaclibet. Sicut ftib Papatu omnium fomniatorum dogmaW tnbsp;elfent noua ) fufeepimus. Et nunc poft Euangelium ftirrexerunt SacratncJ'^^j^t,nbsp;nabaptiftae SC altj. Quia mundus eft mare ( vt Ifeias ait ) quod quieftercnbsp;fed femper feruet amp; mouetur procellis femper orientibus 8C cadentibus,vtc*^nbsp;: re in aquis vento agitatis. Terra autem �Cpetra flat inuitfta, contra iftas aH�^ �nbsp;procellas �C in feipfis relapfas,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Secundi funt, qui ad gratiam �C fauorem praedicant. Hi fat is diu Hant donee dur�t gratia Sc feuor, Vt font lud�i in fuis traditionibus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p�'

dodrinis. Hinonquia verafunt,qu�docent,perfeueranr pertinaces, fedLit cent ea regtbus Sc jnaioribus. Hi non interna cordis inconftantia, 0C pruritnbsp;mi,fed externa qu�ftus �C lucri, amp; honoris vanitate tenentur. Et ItimodibiJnbsp;I'nduti in domibus Regum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Tertiffunt,quirerio volunt efl� pij,conftantesfetis cum ftcundis,6C tarnen fouquaeftumnonfpedantes,nec vagemouenturvt primi, fed confeienti^^^nbsp;videtur ) vOlunt per opera iuftificari. Hi propri� funt iufticiarij, quinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h''

ftumper foam�rita volunt feluari, quales multi font �C fuerunt. Pa : Zelum DEI habent, fed non fecundum ftientiam. Ignorantes enim ��nbsp;DEI 5)C foam quaerentes ftatuere, iuftici� DEI non iunt fobiedi�

Moll nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VERBI.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;47

tff PfOphetam tantum, non Angclum ante iaciem eins volunt efl�, 14 � '0 unt fibi Chriftum monftran',fcd per felc via fibi e *�c ad Patrem^�fc.

SrfcrdmfntitcrcommMnjCitrctio�nna��. Tom.4.Ienenffol.5olt;�. Pfalm. Gragt; ^P^ranorum labor eft adm�niftrarc Sacramcnta,amp;: communicare docftri-*nbsp;y�^^olationes,minas,Sec

iuft�hat,neccfl� eft opcran'os lufti'ci'a indui,non folom priuata ilgt; 1)1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fingulorum eft,fed maxifn� publica iufticia,qu� eft miniftenj leu ver

corrupta.Qiiia etfi perfona poteft efl� vitiol�,tam� ipl� Sacramentor� non eft viciofa. Nclt;^ enim verbum aliquid ac-*nbsp;eflem ego fceleratifsimus homo, amp; tagt;nbsp;�iof- miniften'um amp; vocationcm meam baptifare,Baptifmus proptervi-vitiaretur,led reti'nerct pun'tatem luam 06 eflet purlor lole�Sicnbsp;verbum Dei,eft etiam pun'us foie, vtcuni^ vitiofus �� peccator fit,nbsp;��'in Sic Sacramenta laiuftilsima 6C purilsima funt, etiamfi per indignS ho-*nbsp;modum loquitur de iufticia regente ac gubernan�nbsp;�'{�^^^^^gno,nondeperfonahiufticia, quafumus finguli I'ufti noftris operibus�nbsp;*ufticia,quia nunquam eft fine vitio,fecundum lententiam. Pro hac oragt;nbsp;Santf�uSjideo alia iufticia opus cft,qup nunquam fit cum vitio.Ea eftnbsp;^gt;5�^3 adminiftratur regnum Chrifti,nempeiplum verbum amp; l�cramenta.

pueriliter de hac iufticia dilputant lud�i, qui in-vefteSjamp;Tpompam Aaronicam.Etfienimnon�icuitSacerdotemali-ltoJ ��'^jqu�in verbo Dei erat c�ftitutum, tarnen ea non eft eiulmodi iufticia, qua M promouetur.Tumautem ver�indutiluntSacerdotesiufticia, cumiu-^'^'slonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adminiftrant,hoc eft,cum verbum pure docent, ficut Petrus dicit : Si

^^'^��^^tiquam lermones Dei, CumSacramenta pureadminiftrant, vtquic-^^�^^untur turn faciunt,fit aut verbum Deijaut opus Dei, Sic qui baptifat '*it(^j^'y3fiquod fuum opus, quod aut ipfc finxerit aut excogitarit, fed baptilat innbsp;Sic qui confolatur affiiclam mentem,facit id no ex ftia voluntate autnbsp;certo pr�lcripto diuin� voluntatis. Quare eti� qui verbum id au*nbsp;accipere tanquam verbum hominis,fed tanqu� vocem de ccelo fonannbsp;miniftcri�,quod ver� fit in virtute diuina,�� h�c cft vera iufticia,nbsp;4^�fie docent, vt iubeant fidere proprijs meritis QC operib.vt certain veftien-Satnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^�ficribant, ficut Papiftarum �C Turcaruiu-

externis confiftit,tales Sacerdotes funt induti iniquitatc, iniufticia, facrilcgijs. Amiferunt enim praecipuum ornamentum fui minifterij,nbsp;''cHitum,qu�d non ver� doccnt,nec gubernant ver�,fed leducunt potius

5^^^iftrationem 2lt; fubuertentis l�cerdotes.H�ccalamitasin regno Chrifti �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� mundi. N� ctfi Carolus C�l�r eft, tam� alicubi

,�^pufiu feditiones SC bella excitantur ab ijs,quib.tyrannis gratior eft,quant modo eti� fit,vtboni dues imp�fius ament iuftam adminbsp;diligenti�s orent. Id� in regno Dei accidit.Summa igttur hunbsp;apud arc� fortitudinis fiint,iuft� gubernent,ne ilia pulcherrinbsp;�^utarcligiocollabacur,vtficextctfruclus verbi,�lt;pauidianimierigantur,nbsp;^profani cohibeanturminis,infirmiconf�rmentur,fimplices�Cimperitinbsp;jficut h�c,Dci gratia,apud nos dilig�ter fiunt. Apud Anabaptiftas,Sacra-f ^�Necnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiunt,quia enim dod�rinam corruperunt hoc S. ornatu,iufti-

paftorcs err�t, quin etiam populus doiftorum errorem autem hec maxima Ira,vbi Sacerdotes,quos iufticia oportebat indutosnbsp;efl�j�n-

C48 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DB MINISTERIO *nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

inipietafe acblafphcma docf�rina induti funtjicut econtra fummum donum gt; habere Sacerdotesiufticiatndutos.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Atgunre peccutd, Genef. cap. d. Tom� *. fol.� 09. Omm's prgdicatof kU vcrbijcft virrixarumSCiudicij, ac cogitur ex officio reprehendcre,nbsp;fum,non habita ratione vel perion�,vel offici},in auditoribus. Hoe e�m lerawasnbsp;dul� facit,non folum odium fed etiam pericula grauiisima ffiftinet� Mouetu 5nbsp;tur ipf� quoque ad impatientiam,vt optet fe nunquam efl� natum.

Egoquoque finonfingulariter confirmatus efl�maDeo, iamdudum gatus �C fradlus efl�m ifta pertinaciaimpcenitentis mundi. Ita enimnbsp;pij Spiritum Sandum in nobis,vt cum leremia optemus nonnunquam, nimnbsp;bis efl� coeptum� SaepeigiturDeumoro, vtgenerationemnoftramfinatnoonbsp;mori,propterea quod nobis fublatis periculolifsima tempora fequentur�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jp

Hanc ob cau�m Elias quoque ab impio Rege Ahab, vocatur conturb� racl,quia videlicet arguebat idolatriam, tyrannidem, libidines ffiorum temP�nbsp;Nos quoque hodiehabemur pro conturbatoribusGermani�,fedbon�ngnbsp;eftjC�m homines nos damnant,�C vocant rixarum autores, Talis enimfp^�^^jnbsp;eft,qui rixatur cum hominibus,eos arguit �C damnat. Homines autem talcs Wnbsp;velintdocerifibiplacentia� SicutapudMich�.cap.2.lib�r� dicunt:Nonftm^nbsp;per nos. Non enim comprehendet nos confufio,inquit,domus lacob� Ho^Pnbsp;riuseft vicerationis,quia enim vident ieefl�domum lacob, �C populurnDO,nbsp;nolunt caft:gari,noluntad le pertinere p�cnas �C minas,amp;C�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jijiJ)

�Debette^emzr-E.uangdiumconiungcre. Genefcap.tS.Tom.i.fol.tiJ. contungere debet legem �f Euangelium,p�nitentiam rcmiCsionem

Papa nihil pr�dicauitqu�m terrores. Contra noftri Pfeudoprophct^cb nihil volunt doceri, qu�m Euangelion SC promifsiones, qui error pene no^^^^^nbsp;eft. Gratia Sc remiftio peccatorumpr�dicandafunt,f�d apudeos qwihabentPnbsp;ta,hoc eft,quiagn�fcunt ft habere peccata,SC ex animo ijs cupiunt hberarf.nbsp;tem in peccatis feCur� pergunt,hi hint ac fi elftnt fine peccatis,his debet lexp*^^�nbsp;hi Sodomxinteritu terrendi funt,6C traducendi hoc modo ad timorem Dci�

Atep hoc eft,vt fupra quotp diximus,verbuDei retfte ftcare,vtficutinf^^^o(* certa erat diftribuendas hoftiae ratio : Ita quoque indocendo, certus debetnbsp;do,vt pcrueniatur tandem ad cum finem, vtDeus cognoftatur, SC mifer^^^jtV'nbsp;dentibus3amp; iratus ftcuris : Atque ita finguli diftamus timere DeumjSifnbsp;fericordia, qitam in Filio miflo oftendit.

VmtitcmtHtricontmfai�ddog^dt�. Geneficap.4i.Tom.4.fol fiafticarequirunturEpiftopiSC infpecftoresfideles, qui puritatem doClr*�!^nbsp;turn vfum Sacramentorum ftrio'tueantur,falfa SC impia dogmata � veris dii�j^; ; fj'nbsp;actantoquidemmagisijsaduigilandumeft, quanto auidiiis inhiantgteg�nbsp;paces. Sicut videmus h�reticos SC Papam efl� vigilantifsimos,non dorflii'^��^^��nbsp;rf,non ftertunt,ftd in omnes occafiones intenti funf,quibus animos pioruiPnbsp;demilliciant,

Gener.Cap�48�Tom,4.fol.t9o, Mira res eft,quod miniftcr Ecclefiae j quilibeteftminifterrcgniDei,SC vit�seternae, remifsionispeccatorutn,nbsp;tftionis inferni,deniqueapertioniscoeli,6C regni Dei, Ideo fumusFilij bcii^nbsp;nis,non folum pafsiu�,qu�d fumus beneditfti ipfi,ftd etiam benedicendoanbsp;ita impleta eft promiftio data Abrahae : In Semine tuo benedicentur omncSp

Non promittit Deus corporalem abundantiam, fed vi�um amid^^�^'�, men magnifica promifsio eft;Primum quaerite regnum Dei, �C cetera

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VERBI.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;4jJ.

If) ?cripitc primu pcccatores de manibus peccati,infcmt, mortis, Diaboli,�i ��iQHnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regnum me�,tum etia ventri cibum amp; pot� fuppeditabo� Sed quo

medio, ��omit f ul lC^e (�unr Ite bapti'fate eos in nomine patris, Sf c. Ite qug tradidi S� m�daui vobis, non in veftro fed in meo nomine baptii�te�nbsp;tanta beneficia S� miracula,quis obfecroaut cogitando aut dicendo poftitnbsp;fiibnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igitur non exclamamus cum Apoftolo.z.Corin.p, Gratias ago Deo

fi^^^�^enarrabili dono eius. An non enim mirum eft, quod homo mihi per omnia vitam aeternam, aufert mortem ,peccatum, damnationem, tyranni-*nbsp;venenumpeccatireliquiincarnef� per quid f� Man da to Dei, Itebap*nbsp;ptomiisione diuina.Sed non video,inquies,rem ip�m. Refpondeo. Sinbsp;{^j^�shabes,finovis credere nihil habebis.Sic enim fonatpromifsio.Qui credideritnbsp;�defl: facram�t� altaris,ad eft baptifmus,adeft verb�nbsp;^�ne.T�tum ver� habes qu�tumcredis.Si credis,iam omnia potes S� poftides*nbsp;^frt'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veliminquiesf'No videbis.Sed vt dixiqu�pofsidemusinverbo

qu�reipfaobtinemus,quiaillapofluntauferri,�6t�-lt; kf� � morte. Ideo funt incerta, Sed quando credo impoisibile eft vt famenbsp;hii t,^�^�finontam copiof� S� profuf� omnia iuppefunt,ficutauaris S� diuitibus, ni*nbsp;Knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d�crit eorum qu�necefi�ria funt ad corp oralem vitam,modo primum oni

credis nihil habes. Per f�dem autcm S� promifsionem iam polsides '^inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Communio i�ndorum certifsima S�firmifsima tibi cft,non aliter acfi

^^loefl�s. Nam S� filtj lifaelnon obtinuerunt promifiiones has fine fide,�lt;^c� *gt;olt;^osc�m fimusbaptifatifcimusnos efl� filios dei, amp; ciucs fan (ft or um in reg*nbsp;Qins d�dit tibi hanc certitudinem S� confolationemfMinifte�nbsp;docet,homo abiecftifsimus, egenus,inops,mendicus,nbsp;�^^^�^'^�^dereftim foluat, quomodo is daret regn� c�loruf*Taies enim funtnbsp;f�''�Lincredulor� voces ficut de populo �fraelitico dicitur Pfal.73.nbsp;^^ocuti funt de Deo, dixeruntcp, Nunquit poterit Deus parare m�f�m in denbsp;0/15^ ''^�^ftuid S� panem poterit dare,aut parare carnes populo fuof� Et Capernaitpnbsp;'Quomodo poteft hic nobis carnem fuam dare ad manducandumf Sedrecinbsp;ciT*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;po�las incredulorum: Defeccrunt in vanitate dies eorum,�� anni eo

cert� S� fi'rmiter ftatuendum eft, quod PaftorEc* 3P^�'撑^di coelum ijs qui volunt baptif�ri,abfolui,doceri ver-^'^ia habet facultatcm S� mandatum diuinum S� poteft S� debet abfbluerenbsp;\toj, peccata, ficut exprclT� eis hancpoteftatem tribuit Chriftus Iohan.2o.nbsp;bip ^^�^^^remileritis peccata,remittuntur eis,SCc.

traduntur fed obfcurantur in Papatu,im� prorfus opprefsit S� eX dP^* *^*^^*^ tanta dona 5C beneficia, quantum in ipfo fuit. Sic enimnbsp;i^^��i��.�^'^'^^Q^fufficitbaptifatum elle SC inChriftum credere,fed infuper etiampenbsp;Ilnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Antichriftus, quifuftulitnobia

t H�^��i�fsionis S� fidei,ac regni c�lorum, S� vit� aeterne, amp; iubet me obedi�-b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hominis peccati.^r Wdfctnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�)Cm

' ^�^^^b)ilis omnin�p�na fuit ingratitudinis.Demus igitur Operam vt ^agnificentia S� gloria regni Chrifti, per luccm S� docftrinam verbinbsp;Ifpropon�tur nobis leges decretales,fed dotftrina denbsp;dpP^^^^^otum. Papa autcin tantum traditionesfuas obtrufitEcclefi�,necnbsp;'^^ngeliuni docnit,quin,fi legem;docuiflet,tolerandus fuiflet aliquo monbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vcrus intcllecftus fublatus fuit. V ide enim Magiftrum fenten

� l^oftea Canonift� ne cc�gitar�t quidem vnquam de expofitione decent lii prgceptorunl

45� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE MISISTERI�

fMracccpt�fum,�� tarnen ab vtrili� totus orbis rcplctus fuir, iftimen�s v�lintitni^^^ xjuj nihil aliudhabent quam tenebras illasregularum,vatorum cinguloruin/^nbsp;lorum,ieiunioium, ad quorum admirationemtotum mundum, acpr�cipurnbsp;ces concitarunt, Deploranda igiturcgcitasfuit,aciuftumeft� vtomnianbsp;anonafteria euertantur, nifi forte relinquantur quaedam in memoriam pcccatonbsp;06 abominationum, quarum domicilia fuerunt, perinde vt olim domus K�nbsp;Moloch amp; Tophetknbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Qyando igitur cogitamus de amplifsima illa mirabiligloria patrum, potuerunt credere pracfens Regnum �C. futurum, fiuepromifsionem corpora'nbsp;cum fpirituali coniun(f�am,quarum ilia veluti operculum erat, in quo fimulnbsp;fio de Chrifto inuoluebatur,mult�magis nos prgdicemus noftrumbaptifmui^rnbsp;nam,CIaues minifterium verbi,ita vt aflueicamus 5lt; diicamus,honorare,exogt;nbsp;lari,magnifice loquifentire de verbo Sgt;C �cramentis,qu� profedo pr�clarifsiifl^nbsp;teftates font aperientes cozlum,claudentes infernum, tollentes peccatum 6^nbsp;8^ vitam largientes,fod omnia haccin fide. Adhuc enim cxpe(flamus,nonduiu,'^*^^^nbsp;mus remRoman.8. ipes autem qug videtur non eft fpes : nam quod videt quis lt;1nbsp;modoipcratf

Adhuncmodumcofcrend^funtptomiisioncsnouiTeftamenticumiUis'^p habebant patres in Vctcri,quanqu� illg quo^ his inclui� erant,tarne nondutunbsp;gabatur per totum terrarum orbem, ficuthodie. Tunefolus ille populus, J/nbsp;vniuerfos orbis habet promifsiones, verbum magnalia Dei, �C in temporc n�nbsp;sitatiscuilibetfratriminifteriumverbicommititur�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Quando vero doceo,non doceo ego, non confolor, fed Chriftus habitans bis� ldcocrcdcnonmihifedChrifto,baptifanti, confolanti, porrigenti facfai��^.j^nbsp;per me, ficut promifit.Egocro vobifcumvft�adconfummationcmfeculfinbsp;eftpotentia Dei,6^ gloria magnificenti�regni Chrifti,i4y.Pi�l. Optarimnbsp;� teneris afluefcere,vt magnific�tiisim� loquerentur de noftra primogeru'turarCslt; ,nbsp;�i. minifteriOj�^ vt grati eflemus Dco,adeoc^ reucr�tia cordis �C corporisnbsp;lt;fu hgc honoraremus,quia font res diuin^ tales,qu^ nobis donat regnuiug^^

Genenf.Cap.jp.Tom.4.fol.4;. Nos merito pofeimus amp; fumimus ab bus merccdem noftram. Sicut inquit Chriftus: Dignuseft operariusmercC�^^j(jnbsp;hoc eftjbonaconfcicntiapoteft earnaccipere.Item Dominus ordinauittjs,q^\ .j,(ynbsp;geliumannunciant,deEuangelioviucre.i.Cor.9.It�Qiiibencpr�funt,duP�* jj(j,nbsp;n�re digni font. Sane digni font.Sed vbit'apud Deum,apud mundum verog*^nbsp;cruce, in ferno,aut fi quid eft triftius�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjj

Bgt;tr �gt;fn barnac^.^ Nos quiferuimus ingratifsimo mundo, promifsionem �C fpem regni coeleftis: ac tanta quidem erit compenlationbsp;ratio huius miferig noftrg, vt valde reprehenforifimus nos ipfos, quod vnq^nbsp;lachrymula,vel gemitusvnicusnobis excidit,propter cotemptum �6ingrat'nbsp;banc. Cur non pafsi fomus grauiorar* dicemus ? Nunquam credidiflem tantar�nbsp;ram gloriam in gterna vita,alioqui non veritus efl�mmult�pluraperpeti�bJ^^^jiJnbsp;folatio Su fpes piorum, quod falus Sf gloria noftra no in hac vita qugritur/eda^^nbsp;0^ mehor� afpiramus. Quicquid vero agimus in hoc mundo id totS referimu^^^c'nbsp;ri� dei, vt multi couertantur QC. ialui fiant.Propterea comedimus, bibimus,nbsp;nomica parirer S^ poh'tica tracftamus,it�,doc�do Ecclefi� colligimus vt que�'^�^^ (S'nbsp;teram vita.Sicut loieph, qui nulla fpem habebat libertatis aut regni in AcgY?nbsp;men in coelo perpetuam gloriam 8C foelicitatem expetftabat. Idem nosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In/

^Uan � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* F�R�il.: �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�5^�

quot^piosmultis bonts cumul�t Dcus,lcd non eft principale Ijjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vita acterna �C perp�tua laeticia ea demum vera merceseft pforurrt in cos-j

Ck�'^ftws �C omnes fan�i� Valeat igitur mundus cum fu is Har-i gt;^u� f ^oft�um officium feciamus,ficut Dei beneficio adhuc docemus, ac foft fnc-inbsp;iij, .�^�papatientiaingentes �rumnas, quia omnibus modis cupimus confultumnbsp;acqutefcimus,quod (cimus Dco placere ftudia Sgt;C labores no*nbsp;�w n�^t fdntien forthnn^tt !nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wir �a^tn�c� iafffn* Sic habemus

fauentem Deum,qui dicit: En placet mihi feruitus tua, ego ero mer* quot;^itibt iatisfaciamproeo quodferu�ftihominibusingratis:hecpro*nbsp;** fQn/olatio longe vberior eft omnibusthaefauris totius mundi.

''�niv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^�'tentia quidam abutunturcontra pios Doeftores, quafi non fit lici*

quacminiftris Ecdefi� conftitutaiunt, Alleg�ntGhrifti accepiftis,gratis date. Opp�nunt quoq^ i�ndi Pauliexempluni,qulnbsp;J^^�^^^^cclefias,tarnen Eccleftas non voluit on�rare, i�d ipfe manibus fuis pa*nbsp;quacrela,fiueealumnia naicitur ex quodam Diabolico odionbsp;enim aliud faciuntimptjhomines, qui talibus lermonibusnbsp;fatigant, qu�m vt non fol�m perfonas miniftrorum, ied ipfumnbsp;contemptum adducant, c�m poti�s omni cura in id incumbendumnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propter verbi honorem fua digniras reftitueretur.

^�in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9^�*^ Chriftus dicit,Gratis accepiftis ^tis date, vult enim

l'*opi^V�'^*palem minifterij efle, vtieruiaturgloriaeDei, amp;hominumfaluti. Nam 7^duo,miniftcriumvcrbipr�cipu� inftirutum eft in mundo, fed ex hocnbsp;Xij^^^^^i�jqupd ifflpium fit, vtEcclefia alat miniftros fuos. Hoc impium eilet, ftnbsp;*''^c�(jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minifterij fltgligcre, �C tantum ad mercedem refpicere, feu propter

docendi munus non retfte adminiftrare vellent. Sicut igitur minifter ^ei cogttur, vt �Tglori�Dei �C i�luti hominum ieruiat. Ita vicifsim Ec*nbsp;habent, vt miniftros alant. Sic enim dicit Chriftus, Mei cenari uanbsp;ASi�^ 'J^ercede fua. Si dignus eft, nemo igitur merced� exprobare Dotftori de*nbsp;t^ti^i �'Paulushancf�ntentiam clari�sexplicat.i.Cor.p.Dominus,inquit,con*nbsp;^inauitjVt qui Euangeliumannunci�t, etiam exEuangalio viuant. Al*nbsp;�^.*'iinifterium legis, qui, inquit, faaa faciunt, an non ex facrificio vi*nbsp;�crario participant f Vtitur alijs fimilitu*nbsp;Ji*'Wv ^��'*'^8�ciumaptiisimis.Qijisinquiteft,quipropritjsftipendijsmilirerr'nbsp;thnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plantat earn fie plant�t, vt de frmftibus eius non comedat f Prgcipue

infignisilla collatio,qua etiam in Galatis vtitur;Semi* ^ftitualia, magnum vero eft,quod nobis carnalia iuppeditatisf

*^^*^*^ nbsp;nbsp;exemplum Pauli attinct, ipfe palam teftatur fe hoc non facer�^nbsp;nbsp;nbsp;gt;

accipere vilt;ft�,fed vt adiuuet hoc modo curfum verbi, t) ?^^^^*�ties calumniandi,qua^in re noua homines indigni poterant com*nbsp;Sl^idemficut ab omnibus Chriftianis,itamaxime miniftris verbi om

Ql� J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JL Lm lllMJ.vUkzX^iLLlM wL* A�Llt;ittlvw OdlW Tlllli11 *1� VmSUI�IJXImIH

' Sienin'. Ecclefiarum vtilttatemfp�tSannxs, ;^nnont/n earn pcti�sJ�ar^P*'�' nunciabi'mqs, vt mmi�ri Ecclefiarum habeanturbb�i^liter, quam quod muit�*!*nbsp;locis vixi� fame fe fuos tueri po�Lrticcquot;Nam h�c411�berafitas raefiora�Sgon�^^^nbsp;ra Ecclefiarum abftetret. Non enim omnium �C eft �ludTobur animinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conn�tUr

vt pro difiicillimis laboribus odium �d famem rcportafc velinu Acpr^cipiJ^^�^^ ni^ipoteftgrauiusaccidere, qu�mfi videat vxoreniamp;libcrosegcr�j-^�os,liaii3nbsp;rationeiri vitae fequatur, etiamcuniQjlendoreaJBrepoisit, Nametfiift^�^�^^^nbsp;dicinac ftudium,propter magnos fumptusnon omnibus pateat:Tamennbsp;publica munia honeft� adminiftrari pofl�nt, ab homine etiam mediocritcrnbsp;quac omnia ad fplendoremvit�, �� adopesaditurapatsefaciunt � H�cpro�^�nbsp;uentusmagis fecfiari volet, eriam fuorum caui�, qu�m vt yscoremnbsp;�ammendicitatemf�iensamp;Tpi'udensprotrudat,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

An non igitur Ecclefig,ex ifta illiberalitate qua ergaminiftos vtitur,con^f riculum erit f Siquidcm SC eruditis hominibusearebitj�t^indodonnnh�^*��, Jnbsp;quinonpoflunt ad altiora contcndere,inepta ac periculofa gubernafion^�^PP^nbsp;tur fquot; Sicutanteocuiosexempla funt,qu�!ofl:enduntnonfolj�tn quantacalig**�^^nbsp;�crg indodorum gubernatione inuplyrg,fedctiam quanta barbarie omncs 0�nbsp;tes opprcflg fuerint.Nemo igitur ofl�ndatur,quod alicubibonorumPn�i^�P^�lnbsp;ftudiOjEcclef�arumminiftripaul�liberaliushabentur.Hocpotiu^quetanUJ�^^jjjinbsp;non haberi � maxima parte principum �C Rerumpub. pofteritanXfcuram,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�gf�

ta illiberalitate aut nullos aut indoclifsimos gubernatoreshabituraeftJnpb^ UC amp; intolerabile iilorum,tum peecacum,tum iudt�'um�erit,quiEcclefiasfp��2*,^f�jnbsp;miniftron� facultates inuadut.Sicutin agro ferox nQbiiwas,lt;^i in Rebulp-p^^^nbsp;familigjpleri^ (blent.Vtricp enim parui lucri (pe inuitati,in ccrt� exitium*^nbsp;adducunt,quas maiorucxemplo,etiamfualiberalitateadiuuftfe,0lt;prnaredc W

Sed ad Micham redeo is non damnat facerdotesu�^ Pr�phetasj quodtue�' argentum accipiant, debetur enim merces fua pi^ docloribus: Hoc autonbsp;nbsp;nbsp;/

quod minifterio ad qu�ftumabutebantqr;Qii�d-propter lucrum conniutP^^j^y peccatapopuli,qug reprehendere debebant, Sicut Bileam conducifcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, pfO*

ledicat, quibus Dominus vtbenediceret mandarat. Adhyncmodui�, pheta,debebatreprehendiimpietatisbuiuspopuli,(edpropterqugftu�ir^^nbsp;phctaectiamaflentanturpeccatonbu^�^bonapromittunt. ;�

-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� DE SIMON lA.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.pp�'fl'

Gencf.cap.ij.T om.i.fbl.zzo.Eft autem Simonia cmptio vel venditio^jcii�' tualis pro pecunia,quado'accipitquis pecuni�m, amp; dat domu Vcl rcm fp(�'�nbsp;Vt Simon Magus cum videret per impofi'rionem manuum Apoftolpru datnbsp;turn (anclum,offert eis pecuni�m dices, date �i. mfh'i hanc poteftat�, Vtnbsp;pofuero manus, accipiatSpiritum SancfiUiHi CupiebatSpritum Sant��uiunbsp;turn pecunia in luapoteftateefle, �C facerequodipfi liberet. Ibi Petrusnbsp;increpat pecunia tua tecum fit in perditionem, quoniam exiftimafti doU�nbsp;pecuniaparari.

�b illo Simone crimen dicitur Simonia,quac eft quando quis exeniplf putat pecunia dona Dei emenda effe aur vendenda. Chriftus enim nonnbsp;dona St gratiam,(ed redemit nos gratis.

Haec vera difinitio eft,quam Canoniftgmirab(liter poftea omcifixerun ' *nim partem definitiohis,donum Dei Pro pecunia: applicant adnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;��3

mines dant Deo. Ira nunc vocat reditUsEcclefiafticos bona fpiritualia,qui naDd,nonqug Deus dedit, (ed qug homines Deo obtulerunt. Nonne mgnbsp;eft �ditas St amentiar�nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;Rapiunt autem hue textum ex Mofe leuit�27, Qtiiquid femel fuen't

g � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TERBl.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;df�

3n(^inS�ft^�orui^gj-j*tJ3Qfl,in0^Talia volant efl� d�na oblataEcclefi�,beneficia, (nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;�odia,�f alia initio ad alendos miniftroa collata.Qu�d fi qu�i itur,an liceat ea ven

Petrus dona � Deo data intelligit pafsiu� QC a�u�. Eft igitur fallacia com Po itionis Se diuifionis,vt Dial�tf�ici loquuntur^quando hgc c�fundunt QC milcent�nbsp;quomodo dextr� de hacre docer�t,c� dona Spiritus S.n� curent,fubmerfi fintnbsp;l�^onia �(S donis Deo datis,hoc eft,qs, q�g vulgo fpiritualiabonaappellantur�

I- nbsp;nbsp;nbsp;^�pe deploraui abufum horum vocabulorum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pCt*

' � P*ntualia bona,ipiritualcs perfon�,quo nomine appellant fiios i�crif�cos.Lib�* ^^retinuiflem in vero 6C proprio vfu,fedperierunt nobis abuiu,�^ �amipiritualianbsp;^l^af)iftis dic�tur rcditus,cenius, �des,oppida,regiones,qug Hint maxime poli*nbsp;P P'fitualis homo is eft,qui credit �C baptifatus eft.Siue fit laicus,fiue in officioEcnbsp;*3ftico: no fignificat i�crific� vnlt;ft�,rafum ordinat� ad facrificia pro defuneftis�nbsp;^?cideo moneo,vt feiatis iniure canonico efleperuerfsimum abufum,SC horrinbsp;tm c�citatem injdiiputationibus de Simonia. Emptio,venditio,non donorumnbsp;P ntus Santfti acftiu�,fed donorum hominu,qu� deder�t,Deo,vel�cclefiae,vt funfinbsp;Ve /^�^�^�^ft^tes fimilia, Canoniftis Simonia dicitur. Quemadmodum fi quisnbsp;l� It ^^^.^^^fieium aliquod,vt vocantjfpiritualejparochi�jbeneficium altaris �C miSnbsp;^/iEpiicopusaccipiretpecuniamamp;^ordinaretfacerdot�. Poftea diputantannbsp;ordinatus an nonfDehis quaeftionibusnbsp;g ��2gt;imo maria librorum extant,

�j- ^�^fimaneth^ceorumdefinitio vera,tumomnesEpiicopiSC canonici Papifti* Sdi� \��^pfit:iterSimoniaci,omnes damnatiadinfernumamp;diabolumrnonEuan*nbsp;femetipfos condemnant.MorantinusEpiGnbsp;mille aureos Pontifici pro pallio numerat, Vuirtzburg�fis decies mille,nbsp;b�.nbsp;nbsp;nbsp;e�tenos aureos.An non omnes funt Simoniaci, n� noftro fed ipibrS iure.

tacent canonift�,nec noftram reprehenfionem ferunni�d finoftri miniftri ducuntvxores, illos damnant occidunt. Hoc quid aliudnbsp;��n iniquitas iniquita turnt*

4�^adringentos annos fi Epiieopus aliqu� hoc crimine notafl�t omneseius '�%r ^^fugifl�nt,quin de fado efl�t excommunicatus.Sed iam omnia fiintnbsp;nobis imperant,vt ieruemus canones 6Cd�cr�ta, �quibusipfiiuntnbsp;^C�[nbsp;nbsp;nbsp;Oblatrant nobis negligi d�cr�ta pontificum,contcmni �C diisipari ordin2

� f* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vel hoc benefici� agnofteret pontifex,quod noftra dodrina lib�r�t

bqj nbsp;nbsp;nbsp;libris �C decretis, �C abfoluit eum � crimine Simoni�, quia temporalia tan

argentum,qug non funt fpiritualia, qualis eft baptifmus, Euan* �^�^�fterium verbi,nihil eorum qugrit aut rapit,qug fiint vera dona Spiritusnbsp;Ia�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fil� Dei dona,i�d politica, �conomica SC corporalia,

C�Ur V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crimine iuxtaveramdefinitionem, quo ipfb

* � y^�idit quafdam dignitates,�� rapit ad ft opes mudi. Non vendit minifte* curat minifterium Dei SC Ecclefi�Jdeo non eft ei impingendum Si*nbsp;*^*^�^^^^^�^�^^5,autDionyfij, dC appellandus eft raptor omniu raptorum,nbsp;latronum, eft enim inexplebili amp; infatiabiliingluuie fiC cupiditatcnbsp;8i *��^^fio�'bendibona corporalia.

0^�'� Pr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefiafticum vicium, ficut Petrus definit,ibi accipimus pecu

fcSandi,non pro donis corporalibus. Hxc duo confiindunc ^P^*��pvitiafini.Simoniaenimnonhabetlocumin bonis �conomicisautnbsp;� donisSpiritus Sandl,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lii uj Qjiod

Quod fi obtjdtuf bona fila corporalia cfl� annexa fpnituafibus.Rcde fanc,0lt;^ conomiaSCpoh'tiaeft annexa Ecclcfi�. H�c vitanon poteft fuftentarifinecibo�nbsp;potu,num �deo funt fpiritualia omnia qu�birs credentes vtunturr*

Simonia eft quando preci'o vende rem fpirnualem, quam gratis darf oportui^ T emplum autem i�pulchrum vm'uerf� dona ablata fan��is n� funt Ipiritualia�nbsp;fimpliciter corporal�ajea pofluntrapi,diftrahi,vendj,fcdipintualia dona nonpolW'nbsp;mus furari,vcndere,aut emere,quia non noftra funt fed Ipiritus �n�i.Qyodfini*�*nbsp;fier aut Paftor Ecclefiac non vellet te docere de remifsione peccatorum beneHo!nbsp;Euangelij,negaret t�bi abfolutionem^nifi c�tum aureis ab eo red�meres, illudSto^nbsp;niacum efl�t. Atqp hoc modo Papa eft Simoniacus, offert enim omnibus gratiaWnbsp;remifsionem peccatorum � Deo,finumerentipficertam ftimmam pecunig! Illudu*nbsp;vendererem ipiritualem,�(f gratiam fpiritus fandiiquanquamipfa v�dinonpotYnbsp;fi vel mille aureosaut amplius numeres pro vna abf�lutione. Prim�m enimno^nbsp;bet ea pontifex� Deinde impofibile eft vendere res fpirituales: Nifi qu�d potdfnbsp;eus fieri imperitis, SC fimulatio quedam venditionis.

Sed beneficia Spiritus f�ntfii amp; fanguis Chrifti non funt venalia, ncccftpo*�* lis venditio,nifi fuco �C fpecie quadam,i�cundum elecftionem 5C voluntatemhoi�'*^nbsp;num. Quando Papa profitetur,eum qui attulerit quim� grofi�s redempturu��i^�ynbsp;mam ex purgatoriodbi eft Simonia propria,fed non vera, quia n� i�quitur libe*^nbsp;anim� ex purgatorio,tametfi adfit prccium,cmptio fin' venditio.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;.

Sic finxit le habere poteftatem,remittendi peccara,rapuit ad fc claues, ven�gt; � rcmifsioem peccatorunijpr�mifitliberationeab inferno �� purgatorio.Sedtanti*^nbsp;abftulit pecunia relid�is mileris animabus fub poteftate peccati inferni u

Hgc propri� Simonia eft ,fcilicet, vendere domum Spiritus Santfti, poteft contingere nifi gratis; poteft quidemvenaleexponi, fed Deus non fini*nbsp;Res non i�quiturcontraeftum fimoniacum.Itacp fecundum rcs Simoniaeftin^P� ,nbsp;lis,fed fecundum fucum, vfitatifsima. Quia proftituitur SC venditur nomen b*�nbsp;ni.Sed ca ipi� nihil aliud eft,qu�m inanis fimulatio�

IdeoPapa in rebus fpiritualibus,eft Simoniacus, vendit remifsionem rum iufticiam:in temporalib� eft i�crilegus amp; raptor,qui Chriftum ipfumnbsp;ret fi haberet in manibus ficut lud�i habuerunt,voluntas omnin� non deeft�

Similis in c�nobtjs Simonia fuit tam ex parte cmentis, quam vendenU^' , enim pendebat centum aureos, illi quatuor anniuerl�ria celebrabantur.nbsp;tur Papatus fatanicaEcclcfiaeft,plenarapinisfacrilegijsSCinfandis abomii^l?nbsp;busamp;^blafphcmtjs.

Sedhincnafciturquacftio,numliccatminiftro verbi petereautacciper^'^� proofficio.Refpondeo�.Licetomnino. Sicutpauperaccipere poteft don�ali^^lt;jnbsp;Si ill�m poteftatem haberem, quodnemopon�tabfolui�peccatis,nifinumf'��nbsp;mihi aliquotaureos ,vna die omnes mundi opes corraderem. Sed hoenonb^^^^jnbsp;Papafatanicoaufu hune qu�ftum inftituit. Nobis mandatum eft, vtnbsp;confolemur, abfoluamus, omnes quicuncprecipiunt amp; credunt, �i illi omn^^^Snbsp;�nobisaccipiunf,tuxrafent�ntiam,Gratisaccepiftis,gratisdate.

Sed vt Chriftiani gratis minifterio verbi fruuntur, ita viciisimptoom^^* bent gratis alere,amp;^ defendere miniftros,pr�bcre vi��um �� ami�tum.GalaUo-municet a�t is quicatcchifaturverbo,eiquicatechifat,inomnib.bonis.i.Ti^' iHnbsp;ben� pr�funt pr�sbyteri, duplici honore digni habeantur maxime qui labotnbsp;verbo �f do(ftrina,�6 Chriftus ipfe inquit,dignus eft mercenarius mcrcede mnbsp;Dns apud Efaiam ait:Principes di. Reges daturos dona Ecclefi�. Sednbsp;funt prccia,empt(�es,aut venditiones� Necefl�rius eft nobis vicQusnbsp;bus �c potus, fedhis noperfoluitur abfolutio�Qiiis enimpofl�tfolueief

^hfirmauf tni��e ainxi collatiadtlIudin�fijmabjJcdonnremifsj�onisp�ccatoriiint� QuandoigituraccipimusalimoniamahEcclcln, non cil prccium cquiualensnbsp;^'cdono,quodtanticft, vt totius mutidi opibusnonpofsit pcrfoluf, fedqui'ah�enbsp;^��gfns �l inacftimabile don� non poteft adminifbrari nifi per homines,qui indigentnbsp;�C amiiflu,aH eos amp; fuftentari necefl� eft.lllud ver� non cft remunerarc donCr,nbsp;'�^�peram laborem* Apud Canoniftas alia qugftio cft:Si minifterEcclef��com-�nbsp;P^derit delabore Rio ducentos aureoSjh'ccat ne ei emere fundum, aut pofl�fsionemnbsp;�Ha pecunia.Ipfi negant,propterca qu�d fit bonum Ecclefiafticum.Ego ver� ad-�nbsp;*^�oidliccrc.Quia non cft fptritualisres,etiamft perfona adminiftretfpnitualia.

, nbsp;nbsp;T�rpifsim�l'gitur errant Canoniftaf,nec feiunt quid fit Simonia, fedconfun-�

g^ntbona fpiritualia �C carnalia, amp; ipfsmetfuo iure,amp;fua confcientiafuntinftgnes �^niacijtapiunt �C deuorantbona paftorum SC Ecclefiar�, peiores V erre Dio*nbsp;gt;Oj6cdiftribuuntrcs verc fpirituales,tanquam fpolia pro pecunia. Illi ipfi tamer�nbsp;j^��iuntfibigy5cj-nationem orbis terrarum, indicium denoftradoClrina, �C verbe,nbsp;( n?��pcrant nobis obedientiam Pap�, c�m fua ip forum ftatuta Qi d�cr�ta) nec in*nbsp;'�3nt,nec curent.

eap.zj. Tom.2. fol.z�j. Magna f�licitas eft-,quando principes ciufinodl Vi Tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^l�bcntj�L intjs Deum �f Chriftum a^nofcunt,amp; reuer�ter tradlaiit;

*��1111*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facerdos,fuum officium facit pie QC fideliter docendo. Rarilsi-

'ioc� ^^^^^neficiumeftjVtprjlacerdoteshabeant�ocum tutumamp;tranquillum vbi donum, quod Diabolus hoftis infenfifsimus verbi Qi. fa-f^'cquenter impedit Qi turbat. Vbi ver� talis concordia eft, vt princi*nbsp;ftminatione ijairitualium nliniftros honorentjtueantur Qi alant,ibi ve-efle paradyium mundi,

miniftricontcmnuntur,ridcntuf, conculcantur, vtEi�i� �lqs Pro-?reidit,Efai. �7. Super quern dilataftis Os, Qieiccifiislignum, cum quidem Stiu ^quot;^dclifsime docercnt,ccrtifsimurn argumentum cft ir� diuina�, Qi impen-Hqinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim vnquam impunc abiuit, contemptus tantibene-

b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcelcratorum facerdotum plerumcp melior conditio c��^

principes obfequentifsimos, Qi paratifsimos ad omnia officia. Sicut ges Qi principes mundi fibi habuit obnoxios Qi profufiisimos, not�nbsp;bonorum,verumetiam corporum. Scd pro tantis beneficns fediPnbsp;jjj^'^�-�fecit cos Diabolo.

idolatria repurgatum cft foeliciter, fed ^^�^�pitur Qi tradatur in nutndorblafphematur, encitur, conculcatur, QCnbsp;^^'�mterficiuntur.

��foLiaS. ChriftivaticihiUm oftenditdurifsima fecula,c�ni fo�'C5Vt nulli vfquam inueniantur iani Ehacftorcs, opprefl�nbsp;Sicut etiam confilia aduer�riorumnoftrorumminantur. Namnbsp;aguntjVtin vniuerfuin tollaturmin�nbsp;quifque quod libeq veris miniftris omnibus aut opprefsis.

Tanto nunc diligcntius orandum erat pro poften's ac agendum VtpuriordocQfinaadeostranfinitteretur� Sienim tempor�b. Noahnbsp;pq Do(^ores,etiam maior iuftorum Iperanda copia erat. Nunc quia ad ta�^ Enbsp;tatem redadi funt iufti,vr vnusNoah iuftus praed/cetur, latisapparetnbsp;aut occjibs,aur ad h�rei�s amp; idolatn'� inflexos fuifl�, relilt;?�o vnicoiuftici^^P^^^ynbsp;Noah,ficut Petrus,i,Pet.2.eum appellat.Magiftratu a�c verfoad tyrannidc,^^^/nbsp;nomia per adulteria �i. ftupra perturbata, quomodopotuir abclI�diutiusP^,^j(jnbsp;T ale periCTiIum etiam nos manet,fiquidem poftrema t�poranbsp;erunt fimilia. Ac �ne Pontifices �C Epifcopi^ftrenuam nauant operam, vt bnbsp;lium opprimatur,6C Ecclefi� red��inftitut� vaftentur. Ita nititur mundiisnbsp;conatu ad feculum fimile ftculo Noah,quo extin�a luce verbi, omncsnbsp;nebris impieratis. Sublata enim pr�dicatione, non poterit confifteref�des,nbsp;uocatio,noniacramentorum verus vfiis i

Tom.2.Tcncnf fol.472.de Abroganda Mifl�priuata. Paulus dicitTrt��*^ gratia reliqui te in Creta, vt reliqua perfe�� corrigas, �C conftituas praesbynbsp;lingulas cjuitates,ficut ego tibi conftitui. Si quis eft fine crimine, vniusnbsp;i^lios habens fideles,noninaccufatione luxuri�, oportet enimEpifcopumi*^nbsp;mine en�,ficut Dei diipeni�torem.

H�C fi credis in Paulo fpiritum Chrifti loqui 8l ftatucre,agnoicis fimul diuinum elle, vt in qualibet ciuitate fint plures Epiicopi,aut ialtem vnus.nbsp;eft enim,quod praesby teros dC Epiftopos eoidem facir,eadcm autorit�renbsp;cit, Ideo conftituendos pr�sbyteros per fingulas ciuitates fine crimine cxifi^^ jjjnbsp;quod Epiftopum oporteat efle fine crimine. Pr�sbyteros autem vocat,n5 ioonbsp;raia SC oleata,iedfeniores coiugatos laicos inciuitate,honeft� vit�,amp;fao�^� jjj/nbsp;vult Epifcopos fierijplures in qualibet ciuitate vf dixi. Gr�c�enim clarepaf^^�MjJnbsp;res vni ciuitati conftituendos efle,vbi dicit ji磫r�n-//.�pf,prgsbyteros f^ p,ii/nbsp;ciuirarcm,id eft, vbi ciuitas fuerit,ibi pr�sbyteros conftituas. Idem Phil.t.caP*,nbsp;lus amp; Timotheus ferui lefu Chn'ft(,omnib. fantftis in Chnfto Iefu,quifuntPh*^'f^nbsp;cumEpifcopisS�Diaconis,Gratia vobis,amp;Sc. Philippi erat vnicaciuitas,nbsp;plures eiusEpiftoposfalutat. Idem Acft.zo. mifitadEphefiim �C vocauitnbsp;ros Ecclefi� ad fe. Qiii vbi venerunt dixit ad eos inter mul ta alia, Attendite �nbsp;vniuerfo gregf, in quo pofuit vos fpiritus fantftusEpiftopos, vt paftatisnbsp;Dei,quam acquifiuit fanguinc fuo. Ecce Ephefus quot^ vna ciuiras erat,amp;^P^^S*nbsp;teros feu ftniores inea Ecclefia Epiftopos appellatplures a'fpI'ricu laniftopnbsp;Quid aduerfus h�c tria c�leftia fulmina poteftis, vos locuft� fumof�nbsp;�lisr'Per Chrift� te oro,Chriftiane leefior, nihil te moueant CardinaIi�,Epift�P^^nbsp;Paparum inful�,pilei3mul�,famili�,gemm�,aur�,purpura,amp;' vniuerfusilfti^nbsp;fiisimusimpior�hominum faftus. Paulo im� S. S. crede,noniunt illi Epiftopfi .nbsp;�dola,laru�,monftra,S(f port�ta ir�Dei.Epiftopos audis hic definiri virosnbsp;�� honeftos in vna ciuitate, quotquotnecefl�rtj fiintadcur�dum populum�ii�nbsp;ciuitatis. H�c d�finitio non Ecclefi�,non Concilioru,non Patrum non d�ni�nbsp;narium iftorum proftitutiisimorumParifienfium 6C Louani�fium,ftdnbsp;fed (efu Chrifti,fed diuin� maieftatis eft, aduerfus quam fi vniuerfi angelinbsp;cumtofa creatura i�perent.quid obftcro te deberent mouere fnbsp;arbon's folium eorum verba deberes �ftimare, pr� verbis his�tern�Ma�cnbsp;Nunc cum ei aduerfentur non nifi f�d� fimi� mer� laru� hominum,nonnbsp;indoeftae qu�m impi�,inutilds�num ftilicet hominum chaos,quod vix idoney .

wniasEpi?^opalcsg�ftarc,quid'eftq��d �oS aufm�fcns? ac n� pogt; ^��^(eirlabts iamp;? macul�s �rbis t�rrarum ducaM ( vt P�trtts fc�s appellatXnm vniucr*nbsp;�^*Ws pomptSjftatut�Sjlritibusitnendadbus amp;'fa�'leg/s {*'

Adcfteergo vos ab�minabilia jnonftra tefr� St f�tionetu r�duite, vndcamp;T qua ^utoritatc vpseft�s �i vocaniin� Epifcopi f Spiritus Sanctus vni ciuitati plui es con--�tm'tEpilcopoSjVos fing�lipluribus.Et vnus Papa omnibus orbis ciuitaribusEpi-lt;nbsp;^pusefl�nit�tur. Quaautoritatef'N�ririeipfiufmetSatan�, aduer�ntis pervosnbsp;^iritus Sandi autoritatifQirid habctis,quod hic inu tiatis l'mpi� �i. l�crileg� laru�c*nbsp;^�ncludijTmj l'tacp cum fiducia vos l'uxta diu�nas 1 it�ras j �if decretum Sp�ritus San*nbsp;*)ntlt;pcfl�^nccp dici Epilcopos,fed magis ad�eifarios SC vaftatores,tam-Epifcopo*nbsp;^jquam decren'diuini de Epifcopis confti'tuendis.Eftis ver� Epifcop� vocarionenbsp;^t^n�j�fconftiturione ApoftolieiusPapac, vnd� �C redl� voc�minicreatur�Pa-P�jnonSpiritusSandi. Qualiscreator taies crcatur�. Non tremunt adhuccerut*nbsp;vcftr� dun'fsimpjdum auditis vos non modo ci'tra v�l�ntatem Dcijfed imptjlsi*nbsp;'^oluntatem Dei Epifcopos efl�fHoc eft,qu�dne cogitatis quidem de vlnbsp;�^pifcdpiofgci'Oj (�danfmaha ventris SC glori� duntaxat eftis, Eginati ad viclpnbsp;�niacterniiudic�jDei. Igiturproducite vos aliquod teftimonium de veftoE*nbsp;^opatu, Qiiod c�m facere non po(sitis,nos autorit�re Spiritus Sandti lib�r� pro*nbsp;'^^aniuSjVos efl� id�la mundijqui titulo ac nomincEpilcopormn violenter arrc-li� � Epifcopatib�s extindlis, aduerfarrj n�uiisimi fitis Chrifti Sd Eccie*nbsp;lt;0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vobis Sd iudicare �C fentire c�git fpiritus in Paulo Epifcopos

lt;iua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niliilin orbef�t difsimilius �drcpugnantiusEpifcoporumftatuiV

dt P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paulus fie videatur Epifcopos defcribere,audiamus 5dPetrum,di*

1^' D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tesby teros,q�ifunf in vobis, hortor ego conprgsbyter Stf teflis Chri*

futur� gloria: focius,pafcitc cum, qui inter vos eftgrcgem Chrifti* coa�c fed voluntari�, non turpis lucri gratia, fed prompte,noi�nbsp;'�tcih' ��^�^^utes in h�reditatibus,fcd forma fadli grcgis,c�m venerit Archipaftor,nbsp;ii�imarcefsibilcm glori� coronam.

elf�j *'^csh�c,presbytcros6dEpilcopanrcs in vn�quocpgregc cofdem 8d multo� ^�^^�F^^'ouincm modumquo Paulus difpofuit, Quod autem noftra transla*nbsp;^ocoi ^^��^Qudominantesincleris,interprctisincuriafuit, qu�fecitvtclerumhocnbsp;''Ofethnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eaicis difcreuit impia hominum traditio, cum Petrus

P*^^leroshacreditatesf�u/ubflantias,volensfenioresEcclcfi� taies cfl�, qui regere,non propriam aliqu�m haereditatem.Proinde,nonnbsp;enim funt alien�h�reditatis,idefl,Chrift/,'nbsp;��Monbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nunever� Papa cum fuis laruisnon dominatuc

^^�^'�^�^�^bg�'3^fur,bachatur in oucs Chrifti, fubqciens fibi 6d res 6d cor* �tho-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnium,robufti�s illis viens, qu�m vllus herus fuis proprijs rebus,

tiptj f�^OjChriftus Luca: xi.contendenfibus Apoftoiis demaioritate dfcit.�Prin* Qunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominantur corum,�� qui poteftatem fgper coshabenr,bencf�ci (id

^i�^P^�^^ticgratiofos vulg� vocartt)vocantur� Vos a�tficSdc. H�ctcleeftorme* g�titiy^�^ft�uoiudicem inter Chriftum Papam,Epifcopos,quos hodie principesnbsp;ftueunt imitaripr�magnitudinedominationis�t^ opum. Chriftusnbsp;''0cc5jj2�^uonf�c,Papaftatuit vtfintvtiqj fie. Confer hic Principis 8C vicarijftiinbsp;^P�ftOh^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f�c.Sd videbis,quis Chriftus 8lt; quis Anttehriftus fit, amp; qi�i fint

laru�Epifcopor�. V� nobis miferis, qui in his ir� nbuifsim�tem* ^^�nis P laruis,idolis,idiotis,truncis,lupis,peftibus, Si monftris nocen*nbsp;* 'he Epifeopis 2t presbyteriSjViucre im� perirecogitnur�

^5^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE MINISTERIO

Statuimus italt;�autohtateDei,Epif�oposChrifti'anos efl� vir�s ucct� aetatiSjConiugeSjlaicoSjdodosin verbo veritatis^ in qualibetciuitatcP ^jgjnbsp;vel per vicinos coepiieopos, vel � plebe fua eledtos, quales modo e(��nt quos vnbsp;Parochos feu Plcbanos vocant �f Capellanos eorum Diaconos,ni� pertyj^u^ 'nbsp;fupcrionim idolorum mifl�s fixas prophanarent,Euangelium tacere cogeroiUnbsp;Jibes perirent,SC nullum Epifiopi officium implere permrtterentur, Hstc dnbsp;ftolica fantfiiOjdiuinum decretum,Spiritus San�ti ritus ordinandorumEp*�^�rp^nbsp;Quales foere S. Spiridion,Cyprianus,�uguftinus,�mbrofius. At,quinbsp;plures ciurtates imperant,nihil tarnen faciunt,nifi qu�d aliquando infulaiunbsp;Japides 06 ligna aqua confpergunt,fumo confecrant,amp;campanas tingunt,q�^�nbsp;prijs furorffius ereefli funt aduerfiis decretum diuinum. Satanaelud�ffiwgt;nbsp;peri�rijfuntjVn�cumPrincipe Se'ereatore fiio Papa,propcdiemdeftruendipnbsp;uentum Saluatoris noftri,Amen, Haec omnia cum certis,apertis,fideJ)busiUnbsp;icripturis SC verbis Dei, oportet pias confiientias ficuras Qi. lib�ras efl�nbsp;nendumcumfiducia, totum hoe corpus Babylonicum cum pompa 6^ fp^^^jjjnbsp;Plura fi cupis de minifterio verbi, vide T om,2� lenenf. fol, 57^, libellum D� l*nbsp;de Inftituendis miniftris Ecclefi�

'fO Ex libro deinftituendis Ecclefiae miniftris. Tom. i, fol, 578. Hoenbsp;hortere debet,quifquis Chriftumamat, �C quiduis poti�spati, qu�mnbsp;Papiftis, quod omnia in iftis ordinibus fumma amp; imprjfsima peruerfitatenbsp;fC aguntur,vt nifi c�citate SiC amentia pereufii efl�nt,viderentur.de induftd^nbsp;in fadem irridere veile. Nam cum ifta ordinatio autorit�re firipturarufl� i � JJnbsp;exemplo Sgt;C decretis Apoftolorum inhoefitinftituta, vt miniftrosnbsp;inftituat,minifterium publicum,inquam,verbi,quo difpenfantur myfterial^nbsp;Ecram ordinationeminftitui debet, ceu res quae omnium inEcclefia�^�^��nbsp;maxima eft,in qua tota vis Ecclefiaftici flatus confiflit. Cum fine verbo nihunbsp;InEcclefia,amp; per folum verbum omniaconflent. Papifl�autemmeidebo^nbsp;flerio ne fomniant quidem in fiiis ordinibus. Qiiid autem faciunt �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j'�*

Primum c�citate percufsi omnes fimul,ne norunt quidem,quid fitvetu minifterium verbi, pr�fertim Epifiopi ipfi ordinatores.Qy omodo ergofie^^^nbsp;V t miniflros verbi inflituerent reliquis ordinibus f pc.ndelo�o.iniamp;�^^y��nbsp;ordinant facnficulos,qui miflas Ecrificent,6C confefsiones audiant. HoccU Snbsp;Epifiopus dum caliccm dat in manum QC confertpoteflatem illam confitnbsp;Ecrificandi pro viuis �C mortuis,nemp� poteflatem illam,quam gloriantut�� ,^piynbsp;gelos,necp vir^inem matrem Dei habere, ipfi etiam lenonibus amp; latronib^p^lfofdnbsp;riores. Item,cumillisEcroEnlt;fi:omyflerio fpiritumin auresinflat,nbsp;facit, dicens : Accipe Spiritum Sandum, H�c eft ilia poteftas confecrandbnbsp;uendi gloriofiftima,

Die rogo me craflum fingere aut mentiri, fi inuenias vnum ordinatu dinibus qui audeat dicere,fibi inter ordinandum efl� mandatum, vtnbsp;difpenfetjamp;Euangelium doceat,SC Ecclefiam Deiregat,quamacquifiuJt^^^^jjjiC'''�nbsp;.fuo. Plane nullus hoc audit vnquam, nec ad fe pertinere putat, Calic^nbsp;pit,S�hoctotumefl�putat,quodordinatur, vtliceat ChriftuminMiflatnbsp;Sc Ecrificare, deinde confeEiones audire. Qiiin hoc tantum qu�ritur, Anbsp;bcnef��tj habeat, quo ventrem alat, vt aho prorfirs non fpedlent, quanbsp;rum facrificium,his abfoluitur tota ordinatio. Qui hoc tulitjhic ordmatus^^^Onbsp;^clefia SacerdoSjhanc poteflatem turn nulli alij habet, hoc fcilicet, teftatutnbsp;' gfit)rum,SCrafuraverticis,

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VERBInbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;%

Vfip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mtniftcrhim vcrbi alia noua requ�KUfapt�d e�s vocatt�, ilemp�,

^�^�s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fumitu's illis verti-

^^Utp , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infimis, vilifsimis, pefsfmis, �i. indofli'fsimis pa�im comitn debeaf,

v�i�ima facilimaj quia myfteria Dci difpcnfarc Sd animas ^'Cli^�anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;charadere indelcbili,ncc eft Sacramentum ordinis.

0 J. nbsp;nbsp;confecrarc SC facrificare,hoc habet charaderem,hoc eft ver� Sacramcngt;

��^ H **^*^^^ Vide rcliqua. De ordinc fiplura defideras vide de capt, Babylo-� �'^^ordine.

Sa� reipic�re debent,qui hoc regnum inuenire volunr,fed ad verbum VfiiEuangelium eft,ibi quoque infallibilitcr eft Chn'ftus,�C regn�ChrJnbsp;Hacc quia in mundo eft, oportuit efl� aliquem locum in quo incipegt;nbsp;quo(� c�m dicit, virgam virgt;nbsp;Dominus ex Zion. Promittitautemmontem Zion fiefirmatumnbsp;r'^fpOfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnes montes,amp;: fit ceu caput omnium collium, H�c iam non ad

^ocum referenda funr,ficut ludasi inepte faciunt. Nam templum rea�di-captiuitatem neutiquam tam fplcndidum fuit,quam illud prius: Adeo ''^?^^�'�nt,qui prius illud Salomonis viderant ficut teftatur hiftoria i, Efdr�nbsp;''S{k. ?�^�rporalem locum nominat, tarnen funt h�c transferenda ad ipium reggt;nbsp;% finbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eccle�am 5lt; verbum Euangelij, quod c�epit doceri in Zion, vbi

igitur de eleuationc $gt;!. ftabilitione montis dicit,propne ad ipfum regn5 corporalem locum referendum eft, qui propter peccata populivaftagt;nbsp;Al^'^cli�fy�iiarummutatuseft. Regnum autcmChriftileu ipfum Euangcgt;nbsp;^�^at� eft,vt nullius viribus pofsit opprimi aut euerti, ficut Chriftus dicit,nbsp;5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f�r�ualebunt.Non qu�d femper clareat miraculis,quibus dugt;

��'fiuSjfecl qu�d femper vincat, 5C tr/umphet contra omnes hoftes fiios�. Nachon) vius eftjqUodnonfol�mpr�paiarCji�d etiamcornnbsp;fignificat. Vt ficut eft regn�Chriftifuper omnia r�gna,ita etiamnbsp;^cundum fententiam, Verbum autem Domini manet in �ternum.

�t�tem additum eft. Et populiconfluent ad cum, In eo ptilchre '^�^diuerfitas huius Rcgni ab alrjs corporalibus regnis. 1 bi enim vinculis le*nbsp;mancant in officio � nihil turbent. Ideonbsp;�quot;^P�*''^ retinenda 5C defendendam a�toritatem prihcip�m opus eft*nbsp;�^�^��^�fi3ccura no opus eft,Nonindig�tarmis,quib.homin�scogat,nbsp;'^erbum in auribus amp;� cordibus hominum fonaie ccep�rit j ipfi homines

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuafponte,

66o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE REGNO

fua(ponte,velpoti�s fua voluntate, vt ille di'cit, eoa(5��, accurrunt, SC in Regni haerere volunt,ficut Chriftus dicit : Regnum Dei nunc vim patitur?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft'

ti rapi'unt I'llud. Quid cnim poteft lattius audin,quam quod per Chriftum,?'* conciliatus,peccataremifla,amp; vita atterna nobis donata fit f Tantaiumnbsp;non optaret fe quocp participemfierifltacpc�m prim�m verbum hoc vulgat� jnbsp;fluminaneminecogente,fediuavi, per pr�cipitiadecurrunt,Jtanbsp;montcm,hoc eft,ad Ecclefiam confluunt,in qua perEuangelium thefaurin�*nbsp;diat Dei oftenduntur,SC credentibus diftribuuntunNam verbum ( NaharU/nbsp;tudinem fluminis,magna vi per decliuia loca decurrentis,c�mplec4itur,nbsp;ideo(Nahar)fluuiumvocant�curfui�udefluxm

Prefertim aut voluit Propheta oftendere diuerfitatem huiusRcgni arcg^'*� feu Mofis.Isenim violentusDod�oreft,�dminis 8Cplagismultis,

� br� obedienti� exculpcre poteft, Videmus enim quid lex faciat, cum maxini^^jjjfz Sgt;C vrgct,aut de(peratos,aut praslumptores feu hypocritas facit, Sed regniin�nbsp;fti habetjficut Pial, no. eleganter dicit,ipontaneum populum, qui vitronbsp;paftoremftiumfequitur* Trahuntenimeosbeneficia,noncogunt minx,nbsp;verba. Deus enim per Chriftum non iratus, fedftimm�clemcnsamp;imifcn^^nbsp;Quare omnes cum tarn miiericordi Deo,fe coniungi optant, ncc differuntnbsp;dum cogantur,cogit eos voluntas 6C defiderium ipforum,ficutinEuangcli�^nbsp;Chriftus pulcherrime dicit. Cum enim liberalitatem fuauifsimi hofpitis,

� fuis ftudijs 8C cupiditatibus immerfi aipernarenrur,iubet vt ferui, claudos ad nuptiarum pompam cogant, 8C compellant intrare.

Mira vero coadliofeu compulfiOjCum homo calamitofus Sgt;C famelicus, 3� a tiftimas epulas cogitur, Annonenimhoevnumin votislrabet, vtcumcah*�nbsp;Lazaro,de micis SC reliquijs iaturari pofsit. Si igitur coaclioem volumusnbsp;a(ftio eft quod ipfi aliud non optant,quod non acquiefeere poflunf,nifi adnbsp;inftrudlas epulas vocentur, Adeftenim fumma voluntas coftquendihuius^ k*nbsp;eij, vbi contra Mol�s,oihnis generis minis aliud nihil poteft conficere, qus��nbsp;mines in fpeciem aliquid faciant.Cor autem ab eo quod faciunt longifsimc^D^nbsp;vno verbo Propheta? grauifsimas SC longifsimas conciones compIed�untiH�� .j/

ltem,Tom.4,fol. ySr. Mich� cap. 7, Ecclef�a,qu�ft agnoftitpopulun^^^^j gem hacreditatis Chrifti elft,orat vt velit paftere idep in virga fua. Hienbsp;conditio huius r�gis oftenditur,qua'm eft Regum mundi. Hi enim domin^^nbsp;fi u�tur iubditorum laboribus. At Chriftus ficutpaftor, ftiorum fubditoruH'nbsp;gerit,ponit animamfuamproeis. Non fugit lupum, vt mercenary, ftdnbsp;pOjVtpareturfecuritasouibus. Diftrte autem dicit,pafte in virga tua.nbsp;vocabulum ( Schebet ) quod eft inPfal.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Virga tua 8C baculus ruusipfa

folata funt. Non igitur vult virgam Mofi, qu� aberrantes oues caftig^h*^ monftratur pabulum,8�arcenturlupi. Videtenim Ecclefia fibi perpetuopr^nbsp;verbi elft opus contra Satanam �C eius membra. Nec contra fpiritualesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

infidias aliud remedium eft,quam virga paftoris,hoc eft, verbum EuangcliJ� 4 oftendit principcm mundi elft iudicatum�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cf,

Lib�r�t � tyrannide Diaboli,6C dat vitam �ternam.To,4.Ten. fol. j'S7-cap. 7. Quod Dominus dicit,oftendam ei mirabilia, ficut cum ex Aegypi� 7^^ deretur,profe(fto non poteft intelligi de populo legis,amp; corporal/ regno, A�nbsp;fti regnu haec pertinent,per que liberatio longepreftantior amp; meliorrada ei.,4nbsp;ilia in Aegypto fuit. Nonenim liberauit Ecclefiam fuam Chriftus a tyranmnbsp;minu,a morte, p�ccato, SC tyrannide Diaboli. Hi fpirituales SC.nbsp;ris human/ funt,nec vlla humana vi poflunt vinci.Ideo Dei filiu oportu/thoinbsp;Is folus mundi peccata,f/cut Baptifta loquitur,tollitjamp;T pro rjs fttisfacir,vtcrc

CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;�lt;yi

habeant fimul rcmifsionem peccatorum, Spiritum Sandum SC uitam xlt; '^�ni. H�c annoninfinitis modismaiorpoflefsioeft,qu�millaterr�Canaan,nbsp;*l�legiscon�ffi.

P�!'f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P T)mirabrt(areilnliranda.'�IIIapotiusucterispo.

tta *r uiftabilia , cum marefediuifit cum lordanis curfumcohibuit,dum lib� *'^^PopuIus, cum foladaliquothorarum fpacia retrocederet�Cc, Sed ficutnbsp;fxeftamento, multis modis maior fuitpr�ftantior, qu�m ilianbsp;'^ici H � ficetiammiracula infinitis modis funt maiora. Quid enim poteftnbsp;9u�m DeiFilium induere Carnem hominis,SC ex uirgine na.nbsp;Hr rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,qu�m cum Filius Dei cum morte SC Satana congre�

�''iini�^^*�^�ߔߒfuam uitam hoftibus his obijcit,�Cd�uincitur,uincit?Sicfum-fftj Chriftum hominem in crucemortuum. tertia die cx morte Iii�j j^jShroclaurorlt;furgere,6Ccumcarnepofthac immortali afcendere in cce�nbsp;'ift/ adDexteram Dci,HifcemiracuIisquidfimiIedici,im� cogitari po-

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M!ch�cap.4*Hocregnum non in externa uf, auf

He' �nuerbopo�tum eft,fiC gentes ad id pertinent. Non erat rarum etiamin duK�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gentes Hierofolymam, ficut Naaman, Regina Sab�,

Hill ^^*^*^* ui'cim'Reges, ut Rex TyriSCaltjjfed Prophetahtcdicitfutu-lerufalcm fuos ciues docebit, etiam doceatmagnos populos fortes,!ong� � Hicrofolymis diflltas, Hoe eft,quod Luc� ultimonbsp;�'fS� � �2nitentia SC tem�sio peccatorum pr�dicabitur, ug Tnxifrxr�tSv� l'n om-tarnen,ut incipiat � lerufalem.

T�^um Scn'ptura etiam Gentes ad Regnum Chrifti accefturas dicit, Mo*^nlt;�'^�T'�PoI*t*3fua,ranquam inutilera Dodoremad�tcr-h^P�(^*^�^^dfimuloftendir,Regnum Chrifti efl�regnum grati�3^ remiftio-]Q_uidenim eft elle Gentilem, qu�mnonpertineread populumnbsp;, uiuerein peccatis, in idolatiia, in impietatc cquot; Quod igitur ta�nbsp;Chrifti uocantur, an non regnum Chrifti uer� tale regnumeft, innbsp;linbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ifcundumopera,fed annunciatur gratuita remiftiopeccato�

^hriftum.��Sicut Paulus quolt;�dicit,iufticiamDei rcuelariinEuange* , hoe eft, In regno Chrifti iuftos haberi eos^qui carent iufticia Legis,nbsp;^^catores funt, fi fcilice t credant,per Chriftum peccata fua fublata efle.

n'Ht f � myften'um illud, ficut Paulus appellat* Nam corda noftra c�m �ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f�am, dubitant de gratia Dei. Sienim peccata, quorum

(n*i(l(j|^?�fijfumus,abcflent,confidcrcmusDeumnobispropicium efte- Sed I'hiQuod Chriftus Euangelium,hocnbsp;iHbnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatorum, non foils lud�is, qui legisiufticiam habent Slt; po*

ijs qui non funt populus �^�1^*'* Pfceatores* Vtiturautem Propheta fignificantibusuocabulis,nbsp;)2C gentes fortes,nbsp;^i� quot;��rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modo potentiam uerbi, quo nonaliaicsinroundocon^

�Et tarnenhuic contempto uerbo,nificredantgenrespopuli,quan^ s,Pf�umnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crediderit,

periculo mouentur populi �Cgentes,acfubmittunt colla P^f�^�^ur fe iudicari, hoe eft, oitendi SC argui peccata, Eaagnofcunt,nbsp;�^fremifsionem per Chriftum,

ffgz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE REGNO

Tom 4.Iencnf.foI��6i.M�cb�.cap. 4* Totus cultus ( tn ucteri crat ad unam lerufalem �d tabcrnaculi locum deftinatus, Sedinnouilsip'^^jiijilnbsp;bus ,c�m Chrift us rcuelabitur, ibi populi Si^ genres current ad raontcfn^j^jpj,nbsp;f�Cciut'tatcm lerufalem, uer�m long� alias ob caufas� Non enim Cacriii^^.nbsp;non ibi adorabunt,fedibiaudientԣ^docerifefinenrdeuijs Domini,abip�nbsp;inino,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ad hunc modum,non fol�mabolitioncm cultuum legis,amp; facti'id Propheta G'gnificat,fed etiamdocetdenououerbo,cuius,non utlegis,^'*j^(,(inbsp;noticiam homines habent, fed quae mere caeleftis amp; ab omniumnbsp;dibus abfeondita eft. In cuius enim cor unquamdefcendinquodfirnuU^^ iliinbsp;rito Chrifti Iefu,qui pro nobis mortuus eft C Filiusqui in ftnu Pattisnbsp;cnarrauit nobis h�c, de quo Pater de c�lo mandat: Hie eftnbsp;Hunc audite. Lex pr�terquam quod inipfamnaturam implantataeftdi^' uhnbsp;ficut Paulus erudite difputat, ctiam in Gentium cordibuselle cogitatioP^^J^jP�nbsp;bus aut accuiantur mal�facfta,autdefenduntur ben� fada, ertam pernbsp;tea tradita,0^ lud�is oftenfa eft. Itaque Chrtftus in nouoTeftamePto^^Cj�*nbsp;dodrinae genus affert, quo deremifsione peccatorum docemuT,2C dona*��,nbsp;rituSandOjUtambuIemus inutjsDomini,dum 3^ credimuspromifsio^*%ici�'nbsp;Chrifto,amp; SpiriiuSando adiuti refiftimus peccaro, �Cexcitamur adobnbsp;tiam Deo in omnibus pr�ftandam,

Ad hunc raodum docet Propheta hicdeEccIefi'anoui Teftainf�*^*�^-**� fit habitura Dodorem ipfum Dominum,qui cnim doceat de fuis uijs,Sif^^ wO*nbsp;inx. Pfalmodicitur: Ego conftitui Regem meum,fuper Zion montentnbsp;meum. Hie rex annunciabit pr�ceptum.dicens: Dominus dixit adnbsp;meus es tu 8Cc. H�c eft clara fententia, Regnum Chrifti pofitum innbsp;-ficut Prophetac ideo ipfum Euangelium uocant Sceptrftm, ut Plalf�^'L/'nbsp;Pi�Im,4j.Sceptrum �quitatis eftfeeptrumregni tui. Nam de uerbogt;*�Tnbsp;quod certumaefirmum eft, �^fallere non poteft, �

Ac nobis quo($expedit,ut fimus aflldui in audtendo hoc pterea quod nullum tempusabit,quo non aut dcdrina,aut confoiati^j,olb*nbsp;admonitione, aut etiam conf�rmationc nobis opus fit, tum propter Sara�nbsp;noftri affiduos infultus,tum ctiampropterimbecillitatcm carnisnoR'*'nbsp;ria fcandala, quibus in mundo exercemur ac irritamur. Nulla auteinnbsp;firma confolatioanimorum contrapeccatiim, Satanam 5lt; mortem,nbsp;uerbo petitur. Merit�igitur hoe primum beneficium huiusrcgni conin�nbsp;pr�dicat Propheta,quod ipfeDominus docebi't fuos deuijs fuis gt; E*nbsp;banc dodrinam futurum eft,utambulemusin femitiseius. Nam gjttVnbsp;Euangelium in nos eft'undit fpiritum fuum ,�� eft in nobis eff�cax,Vtquot;^^j^,5C^nbsp;in fuis operatur mortem �C peccata:Ita Chrift us per Spirirum fuumif��,f^^(i^nbsp;cit�t Su operatur fidem,charitarem, pacientiam,SC quicquid eft aliarum f *nbsp;quasob�dientia erga legem Dei rcquirir,

Notanda autem hic quo^ exclufiua cft, Sicut enim qui hunc o audiunt, ambulant in femitis Domini,hoc eft,regenerati per Spirituntnbsp;propter (idem Deo placent, SC grata eft ipforum ob�dientia. Ita fi hunc^nbsp;rem non audias, impoflibile eft,quod gloriari poffis te ambulate innbsp;ni. Poflunteflefemit�tu�, Francifci,Dominici, Benedidi, hoc eft �nbsp;uiac, fed non Domini uiae, Tanto debet matorreucrentia,ftudiumamp;c*�

h^l^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CHRISTI.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;Slt;jj

Hijfl�. Hoc cnim cum retincraus,habemus Domini uias, Q� quanquam infir* fpiritus non crunt fine omni frudu^ Exc-*�'(11 p ^^'^^ndocarniamp;cupiditatibuseiusj Excitabuntadfiduciam auxilijDeinbsp;infecundis rebusfecurifimuSjAccen*nbsp;5(^�^(nosadftudiumconcordiac,adcharitatcmjacpatientiam,adignorcentiamnbsp;'''Xi �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enimProphetacompIeditur, c�muiasDomini iiocat, etfi,uc

quot;nfi.�*'' animorum imbecillitate, hxc quocK infirma funt^�^ facpeobru-'quot;�'WiioflsafFeaibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.4 4�

uerbum non eft,ibi etfi difciplina aliqua efle poteft,tamen non pof* Domini,EcSatan contraries motus in imptjsexcitat,impletnbsp;fi'ducia priorum donoru, Itaque etiamfi calamitasingruit, ta*nbsp;^'^^�'�iainuocatio,fedquacruntur humana pr�fidia feriient all)motusnbsp;Quanquamnbsp;ab hypocritis fingulari pictatisfpecie, SCfucofisoperibustcgun*nbsp;^^*^3n� 2C hominum propriac ui�,in quibus necefleeftomnesnbsp;^*^^gt;quihocDodoreautdeftitutifunt,aiit eum audire nolunt�

TP � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Michat cap.4. Et cudent ex gladijs fuis uomeres, amp;d

hPropheta� fententiadicam, eori� error r quot;hik eft , qui legitimam armorum tradationeih pucant Chrifi-ianisnbsp;� Sicut Anabaptift� non fol�m impium eflc ducunt belligcrari,nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;putant,fi quisfine telo �i. inermis incedat. Atqui

Prophetam hoe in loco nihil ageredeMagiftratu ciuili,feddc ^'�'fti. RelinquitigiturMagiftratui Politico fuam adminiftrationem in*nbsp;conferuetur^qua etiam Ecclefijs opus eft.Porr� fine armisnbsp;quot;'lltij fi nequit, Et bella eo fine gerunt�r ut non fol�m depellantur iniuri�^

�g'tur ita facrarumrerumimperituseft ,uth�cc�accommodet,n� l�gitim� uciliceat,lsfententiam Prophetaenbsp;Nam transfert fententiam '� Chrifti regno fpirituali adnbsp;contra manifeftam fcripturam ,quae Magiftratui ne-�Icfondendi fubditosabiniuftaui, S)C euftodiend� pacis� Sicutnbsp;hiftoriac oftendunt, non fol�m maximanbsp;. PiosReges, fedetiam confilia eorumfortunafl� D�um, Ecmanife*nbsp;Concione Iohannis de p�nitentia, ubi iubet milites contentosnbsp;Probat enim armorum Icgitimumufum,uelconceilum,ue!nbsp;loei fententianbsp;fig^*'3t� loquitur de fr udu, qui Euangelium in genres uul-^i fu Poftquam enim homines de peccatis fuis. Item, de ira 8C iudi*nbsp;enimeft,quod Propheta deiudicandis populis dix�,nbsp;) Etiam de remedio, quo huic malo occurri poteft, docen*nbsp;� ��^mifl�one peccatorum ,per Filium Dei parta,qui fe d�dit uidi*

I W^uangelijpro mifl�o terrores illos peccatiamp;^legistollit,accordarcd/ I *nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim Deum propter filij fui mortem non amplius irafei nobis�

6�4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE REGNO

Filium fuurn � morte SC peccan's liberauen'r. Sicut Paulus hoc ipfumnne dicit Propheta hie figurat� uoluit dicere Juftificati, inqui't, fide pacem habf^nbsp;apud Deum,Hoceft, poftquam corda perfuafafiint, peccata noftra �filionbsp;fubIata,�CDeum nobis per Filiumreconcil�atumefl� (nam hocuocat Paulus �'nbsp;dem) fit ut homines nihiImctuant�Deo, quem placatumnorunt, fed conto�nbsp;tur femifericordia eius,SCfuntbono animo etiam incruce S)C periculis,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

pace Propheta hic loquitur, qua corda liberantur mctu mortis SCiudicijD^�i,? EuangcliumdeFilio Dei tradito propter peccata noftra*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�jt,

Quia autemper Euangelium exaequantur omnes(Sicut enim Dcus peccatum omnia conclufit,lta etiam omnium uult mifereri)Sequitur ex hatnbsp;quatione etiam pax externa inter Ecclefi� membra, nee manet amplius ac^nbsp;mum tllud odium,quod fuitinterlud�os 6Cgenres,ftanteadhucmacetial^Lnbsp;Quid enim aut lud�us ft prseferat gentili, aut gentilis Iudaeo,c�m leftsnbsp;Filius Dei �qua �C communis omnium poft�fs�o fit C C�m omnes fimusbap*^^/nbsp;lt;n mortem Chrifti, �C uiuamus in fpe �tern� uit�, per Chriftum confequc�nbsp;Fitigitur,ut qui ante cognitumEuangeIium,odioifto,tanquamacutisgl3'^rjjnbsp;uenenatis relis,ufi Cunt, hinuncinterfeconcordesuiuant �C utanturilly^'Jjjjnbsp;concordia,tanquam uomeribusSC falcibus, ad ftcandos�( metendosnbsp;frutftus fidei, erudiendo alios quoep ad iufticiam,8C inuitando eos pie t�tenbsp;patis moribus, ad cognofeenda SC confequenda beneficia, qu� Euangeb�nbsp;bis per Filium Dei ortendit exhibita eff�*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(it

Ideo addit Propheta, Non eleuabit Gens gladium contra gentetn��^ -,fflt; amplius ftudium belli, hoc eft, Erit fummaanimorum inter ft coniuntfr*'��^nbsp;quam homines hoc modo agnofeunt Chriftum ,6C per remifsionemnbsp;corda pacatafunt* Non ftudebunt amplius bcllo, hoceft,nonfol�mnu��nbsp;bunt afijsjftd omni genereoffi'cioruminterfeutentur, re�C operanbsp;tres,acpraecipu� ilia eximia prteftabunt,utdoceantrudes,utadmoneaot� jfj�nbsp;tos, ut caftigent ignauos, ut confolentur pauidos, ut exhortenturnbsp;ut confirment infirmosSCc. H�cenim officia inEcclefiadebent eflep^�^^y^nbsp;Etfi autem propter carnis moleftasacuitiofas cupiditarcs,deindeetiau�P^nt^nbsp;Satan� infidias, non ab omnibushaec ita fiunt, fedetiam Sandi f�penbsp;peccant,tarnen uerbum tanquam lucerna,femper pr�itmonendo,�^�^nbsp;hacc.ut faltem agnofcantcredentes infirmitatemfuam,SCeinonindulg^^j^uJ*nbsp;refiftant malis cupiditatibus,8C mortificent carnem fuam, H� uerbinbsp;fi exhortatio non eft fine frudibus in Ecclefia, etfi frutftusifti, propter i�nbsp;tem,minus funt confpicui*

Tom* 4- lencnf* fol* 617* Hofe� cap*t* Regnum Chrifti non eft feu mundanum, quod totum in ufu �C tradatione rer�,qu� oculis expoft 'nbsp;eft pofitum, fed fpirituale,in quo non res, fed fpcs docctur, ficut Paulus ,�nbsp;falui faefti fumus,Ipes autem quae uiderur, non eft Ipcs* Cur enimnbsp;quod uidet:* Siautemquod non uidemusidfperamus,perpatientian�^^fnbsp;mus* Sicut igitur Propheta uallem Achor cum fpe coniungit, ad eurnnbsp;uides coniungi � Paulo patientiam cum fpe* Sic Zacharias uocat Ecd^'^^qii^^nbsp;RE HATH IK V AH) cap*9-quiuindifunt,ftdcumfpeliberationis*nbsp;credimusremilsionem peccatorum per Chriftum,SC iperamus po^nbsp;corporis uitam aeternam, hoc nemo oculis cernet, nec palpabif manibus. ^5^nbsp;perientia �C fenfus diuerfum probant* Sentimus enim peccatumnbsp;nobis ac uiuens,0C ubie� monumenta mortis obuerftntur animo atq; ocunbsp;nbsp;nbsp;r^

j^�^sioncm peccatorum Sifm'tam aeternam perChnftiim,'fpc haec arripienda �d. quodcert� nobis per Chriftumobtingent. Haec fpcsnon confun^nbsp;autem hanc Cpem non habent, l�ntGcut Paulus dicitjOmnibusnbsp;j�^iiiibiismi�en'ores^Chriftiigttur Regnum,quodProphetahic promittit,fideinbsp;�Hiim eft,Fidesautem folo uerbo nititur,

co�A.* Ienenf.fotj64.Micb� cap 4; Sicut cum Chriftushuiusrcgniprac^ ''Stii Pu �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in mundo accidit. Nunquam hoc uerbum

opponerent, quin alq alios Deos amp; re� ^^9^^�^^f�tur,ficu�Chriftus quoqi oftendit C�mdicit� Pauperesnbsp;^�*gt;2antur. Irem , Simcum uerbum feruauerunr,etiam ueftrumieruabunt.nbsp;fcjjjj �fhnet igitur particula haecaddoccndamEcclefiam �C pr�monendamdenbsp;bfu ��^uod ubicun^ hoc regnum in mundo eft,ibietiamerunt,quihuncnbsp;^'quot;�q fequi,amp;^ gloricntur dealrjsdijs,dealia.religionej8^cukibusalijs,nbsp;ueram Ecclefiam damnabunt, tan^ qu� non habeacnbsp;^^i�^G nguI� genres ambulant in nomine Dei fui, ut diuerfafequen.nbsp;impios. Sicut hodte aduerfarrj noftri nos tanquam haereticosnbsp;Nin�^PP^Eant membra ab Ecclefiae corpore referfta Sgt;Cc. Qjiia perfuafi funr,nbsp;fe autem folos uerum Deum habere SC efl� ueram Ecclefiam�nbsp;magnum eft. Nam prim�m uebementer doler pqsahimis,ueramnbsp;%runbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;blafphemari � mundo. Deinde nonnunquam ifta fecuritate aducr�

%n�igitur poftquamde periculo hoeadmonuit, Nunc ctiam conto� Nos autem,inquit,ibimus in nomine Dei noftri,Hoe eft,Si glo-K�Sn?^^^�'fari defuisdijs, fidamnant,conremnunt�d blafphemant Deum�^nbsp;N.^�^5�^rum,uicift�m nos gIoriemurdeDeonoftro,damnemus uiciiTmi-enim nos habere Dominum, quieft (lehoua) hoc eft.fcimus nosnbsp;Deum jlpf�sautem elle idol�tras. Tribuit itaep hoc in loco Pro�nbsp;ptfc p'^^eftaclibevam confefsionem, ut non patiatur fe terrei i iudictjs falf� Ec�nbsp;^^ff�jj^^utprim�m magno animo pergat in utjs Domini Dei fui. Deinde ut li*nbsp;K�tiQp^*l^tdiuerfafequentes4 Debet quidem Ecclefiacfl�patiens,humilisSdnbsp;uerfatur in fuis rebus. At c�mde dodrina,de cultu Dei,de ipfonbsp;gt;*bi debet fuperba ac animofaefle,ac lib�r� fine difsimulatione d�m-��rores, �d fua defenderc. Hoc enim non fol�m ad Chrifti gloriam,nbsp;adueifarq dogmata fuahber�,S^ nemine damnante, in publicumnbsp;damnamus eos,SC noftra de*nbsp;lMo gloriamur etiam delumine uerbi, quod apud nos eft,ac Pauli ex�nbsp;Angelos anathcmatixamus,fi diuerfum doceant,faluatur Chriftonbsp;{if C�f� �^batanatconatus fr3nguntur,nonualentistammultos in fraudemnbsp;%'-'�'�kit� AdhancfuperbiamSCobftinatiam uoeatPropheta hicEcclefiam,��nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*lli,qui hune Dominumhabent,8CinutjseiusambuIant,hoccft,

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;��^�usfequuntur�dretinent,eruntinfeculum��in perpetuum,hoc eft,

Ih r%rf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoctefti�

uitaa:terna,dignumeftnotatu. Agnofeamusigitur Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;��Eis Dominus d�dit, reuelato regno Chrifti, �C patientes in

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dodrin � ac fpem uitac �tern� retineamus, nelt;i

��qniaIioscuitus�(:Dcosaliosfcquunrur,acnoftr�dodrin�damnant� K k k itjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de

ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paulus uchcmenter Si ardenter djfputat prodefendenda dodrinafi^l^*^

cap, f, fol, libc�tate Chriftian�,contra Pfeudoapoftolos,hoftes�C deftrudloreseins.mq^ ;4P^To,4r dingitSCiacitmcrauerborumfuhninajUteosprofternat. Adhortansfim-jl^'^^jnbsp;* tas,uteorutnpcrn�iofamdodrinam,tanquam peftem aliquamuuent.nbsp;adhortandum coniminatur,promn�t 8C nihil non tcntat,ut eos retineatinlib^Jnbsp;te ilia � Chrillo ipfis parta .diccns: in ea igitur libertate, qua ChriflM nos liberauibfnt^�nbsp;frmi e/lote. Sic Petrus � Eflote febrij uigilate, quia Adutrfarius uefler Diabolus, tanquam leorK^��^*nbsp;cumit, quicrens quem deuoret, cuifortes refi/iite in fide. I\efecuri,inqui[,fias,fed firmi,tion iacetciiiit onbsp;te,fedftate, Q^D. Vigilantia Si conftantia ad hoc requiritur, ut libertate'i�nbsp;Chriftus nos Hbcrauit,retineatis,(ecuri�Cftertentesnonpoflunt eamrct*^,nbsp;Satan enim uehementer oditIucemEuangeh)\hoceft,doc�rinamgratia;J�nbsp;tatisjconfolationis Sinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Idco ubi uidet cam exoriri, ftatim contra nin'ti�'

bus ucntisamp;^ tcmpcftatibus, ut earn extinguat. Qiiare admonet Paulus, ftertcndum,nonrecur�agendumptjs,fedfortitcrft3ndum in acie contra^nbsp;nam,ncauferatIibertatemiIlam�Chriftocispartam,amp;^c�

Sunt autcmfingulae uocescmpbatic� State inquit,Q.D. Hic gilantia, In libertate. In qua�'NonquaC�farJ'edChriftusnos libcrauit.nbsp;d�dit, im� coa�lus eftdarc Romano Pontifici urbem �beram Si alias terras /nbsp;immunitates,priuikgia, induIta�^c.Ea eftctiamlibertas,fedciuilis,qu3r�,^nbsp;fex Romanus cum Clcricis fuis publicis oneribus cxemptus cR.Deinde ednbsp;�ibertas carnis,feu potius Diaboli,qua potifsim�m r�gn�t in orbe tcrraruin�nbsp;habentes cam,non obtemp�rant Deo, nec legibus,fed faciunt quod uolunf* 'nbsp;fedatur hodic uulgus, fedanturetram fanaticifpiritus,quiIiberieircia^ ^LD�nbsp;opinionibus Si adionibusfuis, ut doceantSiagant impun�, quod ipfiku�^^ijnbsp;redumel��, Illiftantinlibertate,quaDiaboluseosltberosfacin Denbsp;agimus,quanquamtotusMunduseamfolamqu�rat2Cfedetur. Nccdep^nbsp;libertatcagimus,fedalia quadam, qu�mDiabolus maximeodic

Eaeft, quaChriftusnosliberauit,non�feruituteaIiquahumanaaui�^iC uitate Baby�onica aut Turcica, fed ab ira aeterna. Vbi i In confeiend*nbsp;tefiftitjneq^ latiusprogreditur noftrahbcrtas. Nam Chriftus nos Irbcrosnbsp;politic�, non carnaliter, fed theologicc feufpirituahter,hoc eft, S ic 11nbsp;uteonfeientia noftra fitlibera�Cl�ta,nihiltimensuenturamiram,E3 e�nbsp;ma ac in�ftimabilis �ibertas, ad cuius magnitudincm Si maieftatem catt^^jJqJ*'nbsp;tica Si carnalis)collatae,uixfuntunaftillauelguttula. Quisenimpoteniiji�nbsp;quanta res fit. aliquem poffe cert� ftatucrc,Deum nec|5 iratum efl�,net^�quot;�Qp(dnbsp;futurum iratum,fed in acrernum fore fauentem amp; clemcntem Patrci�nbsp;Chriftum � Magna profedo Si incomprehcnfibilis �ibertas eft, habercl^�lt;^nbsp;illam Maieftatem fauentem, protegentem, iuiiantcm^�i tandemetiam^^� Li**nbsp;liter nos ita liberantem,ut corpus noftrum,quodfeminatur incorrupt��^j,[iJlt;nbsp;rgnominia Si in infirmitate ,refurgat in incoruptibilitate, in Gloria Sinbsp;Quare inenarrabilis eft �ibertas,nosefleliberosabiraDeiinaeternum��nbsp;c�lo Si terra Si omnibus creaturis.

Ex bac fequitur alia �ibertas, quafecuriSCliberiper Chriftume�* Lege, peccato,morte, poteftateDiaboli,inferno,�ic.Sicut enim iranbsp;teft perterrefacere nos, nam Chriftusab ea nos liberauit, Ita Lex,nbsp;aceufare amp;condemnarcnos non poflunt, Etquanquam Lcxarguac,�iFj,;Pnbsp;tum perterrefaciat nos, tarnen non pofliintnos in defperationcm adigere*nbsp;Fides uidrix mundi,moxdicit; Ilia nihil ad me, Chriftus enim hberaui

C �� R I s T I A N A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;667

potentiusamp;^ horribilius fn mundo eft ui'fta /at�et in con� hanclibertatemSpiritus. Quare ilia Alaieftas Chriftian� libertatisnbsp;l(amp;� �fi^'^anda 8i pondcranda elt. Verba quidemillajibertasabiraDei,nbsp;morte,amp;c, dftftu facilia i�un^fed magnitud/nem huius libcrtatisfen�nbsp;I�Oc'hinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ccrtamine, in agone confcierttia:, in praxi,applicare fibi,

tati J^^�*^tiuendus eft animus,ut cum fentit accufationem Legis,terrorespec-Vij^*^'^��^^nimortis,iram Dei,ilIatriftia fpe(ftraexoculisremoueat,0^ in locum

P�*^3t Iibcrtacem Chrifti,rcmifsionem peccatorum,iufticiam,uitam�^ Dei fempiternam. Ec quanquam fords fit fenfus contrariorum,nbsp;abr ftatuateum non diu duraturum, luxta illud Prophet� : In momentonbsp;faciem meam parumper � te,fed in mifericordia fempiterna mifereosnbsp;^3du difficillimum eft, Ideolibertasilla, quamChriftusnobispe-I'�l�'璒��'^t3mcit�creditur,qu�mnominatur, Si certaac firma fide apprthendinbsp;furor aut terror Mundi, legis, peccati, mortis,diaboli, QCc. tamma-ftatim,ceu fcintilla �mari,abeaabforberetur. Cert�ilianbsp;%ji^^^hrifti fetnel abforbetSC col lie uniuerfam molem malorum. Legem, pec-\*p^pttem,iram Dei,ipfumdcnic^ferpentem cum capite fuo,amp; in locum ho*nbsp;b ]Y^^^ft*�^i2m,pacem,uitam8Cc.SedbeatusquiinteIligitamp;credif.

magnifacere illam libertatem noftram,quam nonC�f�rgt; Patriarcha,non Angelus � c�lo, fedChriftus Dei Filius,per quemnbsp;funtin ccelis �C terra, fua morte nobis parauit, non ut nos � feruitutcnbsp;jJ^iii(|^^�gt;^poraIiSC momentanca, fed fpirituali�^ aeterna crudeliffimorum amp; in-fyr^nnorum,legis, peccatbmortis,diaboligt;amp;c.Iiberaret, acitanosnbsp;niQ'*'f*^^�^^**�^�'^�^*J^^��^*5autemhishoftibus,ac reconciliatisnobisDeonbsp;�P^*�^5,certumeftnosiuftos eft� coram Deo,omnesqjadionesnoftrasnbsp;h 'Ond �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccati innobiseftreliquum,tarnenilludnonimputari,

�ii^l^ Hos Iiberauit. Ergo ilia libertas, non propter Legem autiufticiamno-propter Chriftum nobis donarur. Id quodPaulus hic teftatur, 0� Et Ch�^iftnsIohan.s.SiFiliusuoshberaue-�berieritis. Ille unusinterponftur inter nos 6C mala,quae nos premunt.nbsp;If'quot;orjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ea, ut amplius non pofsint nos opprimere �C damnare,Loco peccati

tint�s iufticiam �� uitam aeternam. Atqj ita feruitutem 8C tenor es |j?''fi�j� Pin libertatem confeientiae �C Euangeitj confolationcm, qu� dicit:nbsp;'^��^tnittuntur tibipcccata, Qiiiigitur credit in Chriftum,habet illam

ttitlet magnitudincm huius rei,quaeinfpirituconfider3ta,am* �^�^itn^biliseft. QuisenimuIlacogitatiOnc confequipoicft,quan�nbsp;Ecgis,peccati,mortisjrati Deijemifsionem pccca�

S^t�fi^nturie Hp'*' Hb �temifsionem peccatorum, iufticiam,propicium Deumj�ic. laclancnbsp;'^F^^�^tn,ac earn alfjs promittunt, fed omnia ilia egena �lt;incertafunr;nbsp;euanelcitnbsp;operibus fiC fatisfadionibus humanis, non uerbonbsp;^tiftonituntur,ldeo� impofsibileefteos feire, quid lit libertas � pec�nbsp;Q'nbsp;ii)^^fif�3�'^t^�noftralibertasfundamentum habet,Chriftum , qui aeternus eftnbsp;^^�tteram Dei interpellans pro nobis. Ideo remifsio peccatorum,nbsp;� libertas, quam per eum habemus, certa, rata, QC aeterna eft gt; modo

K k k iiij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc

obacdientia legisiuftificabitSCfaluabituos, Paulus plan� contrarium inquit,hocmodoLegemdocent,nonliberant confcientias, fed cas ilb^nbsp;iugOjSCquidem iugo feruitutis.

Loquitur ergo fupra modum contemptimSC ignominiofe de earn uocat laqueum durifsimae feruitutisamp;^iugiferuilis. Net� hocft.J*2(.^/nbsp;Nam opinio ifta perniciofa de lege,quodiuftificetjualdetenacitcradb^^^jjif*nbsp;tioni.each totum ffenus humanum tamfortitcroccunarurfV imnlicatuff

boues magno labore tralientesiugum, nihil inde habentqu�mpabulu.��^jl,^ amplius nonfuntidoneiad irahendumiugum,madantur. Ita quxreni.^�,�nbsp;gem iufticiam,captiuifunt,fiCpremuntur iugo fcruitutis,Jioceft,nbsp;diu magno labore 8C dolore defatigarunt ie operibuslcgis, hoctand^.^ pd�nbsp;tant praemij.quod miferi di. �terni fer ui funt. Cuius rei f Peccati,mortis�*^�nbsp;diabolij�^c. Ideo non eft maioramp;fdurior feruitus qu�m legis. Nonnbsp;Paulus uocat iugumferuitutis. Quia Lex,utfupra faepediximus,tant�.��nbsp;dit di auget peccatum,accufaf,terret,condemnat,iram efficit,ac tandem

Z*f ITOR nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0X1 /-Il T��nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v/riTo �f�*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/-I a/V* o wo*.� or** o lt;-l/nrlV iv 0^

C H R I S T I A N A, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;669

legisrcdifsim� iiocanmr Diaboli ( uf more uulgi'loquar ) labore �d raoleftia acquirunt inferos, qu�m martyanbsp;*^*1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�uplici enim contritione conteruntur,Prim�m,dum bic ui�

'��tiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fruftramifer�fefcexcrucianR Pofteaciim

titjij '�^^��jpramium aequirunt,�ternamdamnationem �C p�nam. Sic mifer-P��P'^nn �i futura uita, e�c� eorum feruitus �terna* Con� 'l'Jntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem habent aff/icf�iones, In Chriftoautempacem,Qj,iia cre-

uiciflemundum� Quare fortiterftandumeftinIibertate,quamChri-nobis peperit,�!^ diligenter caucndum,neiterumiugofcru�uns hodie accidit fanaticis fpiritibus, qui excidentes Fide �i. Li'nbsp;temporalem, quam fibrjpfis accerfunt, fcruitutem habent,amp;: iilicnbsp;'hL? P�^^nicntur, Papiftarummaioramp;^ potior pars d�g�n�r�t hodie paulatitnnbsp;��ib� Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ldeo,dum licet, utuntur liberate carnis, fecurifsim� canunt,Ede,

^Wh' �P�^ nulla uoluptas. Sed uerifsim� feruifuntDiaboIi, �quo '*'^'^8nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3d uoluntatem ipfiusjldeo manet eosifta �terna �C infernalis fer�

CLV OD SI CIRCVNCIDAAIINI, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

uehcraenter commotusJoquiturexmagnozeloamp;^fcruoreSpiritus legem �f circunciflonem* Iliatam ardentia uerba ei ira-Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magnamindignitatem rei,extorquet Spiritus Sandus.utdicat : Eccc

,'lp�j 8lt;c. Egoinquam, quifciomeEuangelium habere non ab homine, rtSi/^^^*^*^�nem lefuChrifti, quideniq^ccrt� fcio me habere mandatum fidnbsp;uobis fentcntiam nouamqui�nbsp;I'kanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueram�Quodftcircuncidamini, Chriftus fimphciter nihil uo�

ualdc dura eft fententia, qua Paulus circuncidi idem e�e di-P^on quidem infe, fed Galatis,qui dolis Pieu� AcJ^Iorutn circumuenti.credebant prater fidemin Chriftum,neccftaii3tnnbsp;bi etiam circuncifionem, fine qua non poftet ill is contingere i�lus.nbsp;pfs 'ocusLydiuslapis eft, quo certifsime Si liberrim� iudicarc poftumus 0�nbsp;p^^lt;Srinas jOpera,cultus,caremoniasomnium hominum, Quicunqjfiuenbsp;lud�i, fiue Turc�,fiue h�retici,fiCc. aliquid docent ad falutemnbsp;necelTarium,prater fideminChriftum,autopus, cultumue ali-

opinione ,quod per taliaconfequi uelintremifsionempeccatorum, lu-atcrnam- Hi fententiam Spiritus Sancfti contra fe latam ab A-qu�dChriftusilIisftmpIiciternonprofit. EtPaulus,quod , i�am fententiam audet ferre contra Legem Si Circunci�onemnbsp;Hf Q^^�^^^53m,quidnon �nderet contra paleastraditionumhumanai umc'nbsp;terribilefulmene�contra totumregnumPapa. Namom�nbsp;. ?^^s,Monachi,Eremitafidc. (de optimis Ioquor)non Chrifto,quemnbsp;blaphemia feceruntiratum iudiccm, accu�torem 8idamnato�nbsp;K *Q(jj . ^�opcribus,iufticns,uotis�(merifisconftfi funt. Ideo quocpaudiunCnbsp;Chriftus fit illisociofus.Nam ft propria iu�iciafidaufte-abolere peccata, �d mereri remifsionem pecdatorum Si. uitam

P�ccatum,mortem,diabolum, cum ipfi i�amonftra fuisuiribus fDici autem non poteft,quantaindignitas HcChriftum ociofumnbsp;' Heocjexmagna indignationeanimi Si commotione fpiritusloquiturnbsp;Paulus

uerum culcum Dei,ipfum Chriftum,in quo Paterconfiituitomnia,CoH^�p, Chn'fio funt omnes thefauriiapienti��C fcienti�abfconditi. Inipfoinhabit^^,nbsp;mnis plenitudo diuinttatis corporaliter� Q^uare quiautor eft aut cultornbsp;n� operum,opprimitEuangeIium,inanem reddit mortem8CuidorianiCnF|,5nbsp;obfcurat facramenta eius, Sgt;C. uerum ufum ipforumtollit, Efic� abnegatornbsp;SC blaiphemator Deicum omnibus ipfius promiisionibusamp; beneficqs,nbsp;ifia res, quod Paulus legem Dei uocat iugum feruitutis, quod qui circuncH*^^,nbsp;obferuationem neceffariam dicunt ad falutem, faciant fibi Chriftum oct^ �,nbsp;non abfierret � Lege SC circuncifione, multo magis ab humanis traditionib^ �nbsp;ducia propriac iufticise di. operum, 8C non inuitat ad fufpirandam Iibertatlt;nbsp;Chrifto,ille plus quam faxeus di ferreus eft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjj�,

Clarifsima ergo fententia eft,Chriftus inutih's,ideft,fruftranatus,P^^2lt; SCc.eft huic,quicircunciditur,id eft,qui confidit circuucifione. Non Wnbsp;Paulus, utfupr� dixi, de ipfo opere per fe,quod fine fiducia di opinionci^^nbsp;nihil obeft, fed de ufu operis,hoc cft,de fiducia di iufticia operi adieda.nbsp;enimnos Paulum intelligercfecundummatcriamfubiedam,feufecundun��(,(inbsp;mentum fufceptum,quodeft,Lege,operibus,circuncifione,SCc.hown�^ jjdi�nbsp;iuftificari� Non dicit opera per fe nihil eflc, fed fiduciam SCiufticiatn oPnbsp;EaenimfacitChriftum ociofum� Ideo qui accepitcircuncifioncm hac^Pnbsp;nc,qu�dncce(rariafitadiuftificationem,huicChriftusnihiIprodeft.

Hoc diligentermeminerimusinpriuatistentationibus,c�m Diabolik� fcientiam noftram accufat�Cperterrefacit, uteam adigatin dcfperatione'��jji(t'nbsp;enim pater mendacrf,�ChoftisChriftianxIibertatis, ideofingulisnbsp;xat nos falfi's terroribus, ut confcientia, libertate illa araifia, (emper fitnbsp;fentiat reatum 8C pauores. Cum, inquam, draco ille magnus, fcrpensa��^^foi�*nbsp;diabolus(qui feducit totum orbem terrarum, SCaccufatfratresnoftrosa'�^)�**nbsp;(pedum Dei die ac node, Apoca.ix. )uenitamp;opponit tibi, quod nonnbsp;hil boni feceris, fed etiamtransgreflus fis legem Dei,dic: Tu moleftasifl^^^r^'nbsp;ria praeteritorum peccatorum, Deinde fuggeris mihi, quod nihil boninbsp;Hoc nihil ad me, Nam fi bonis operibus aut fadis confiderera, aut nonbsp;diftiderem, utrint�Chriftusnihil prodefletmihi, Siueigitur peccanfi�^^^jc�t^nbsp;fada mea opponas mihi,nihil moror, Scd utrif^ ex oculis temotis,folab��^fnbsp;qua Chriftus me liberauit, nitor, Hunc fcio mihiutilem eife, Nonnbsp;dam eum mihi inutilem. Id quod tum fieret, fi uelpropter benefada��^j(ii^^nbsp;fumerem me confecuturum gratiam di uitam acternam, aut propter p^^^�nbsp;defperaremdefalutemea,

Q_uare difcamus diligenter Chriftum longiff�m� dilcernerc ah � operibus bonis �Cmalis, ab omnibus legibus diuinis SC humanis, abnbsp;tlidis confcientijs. Hue enim Chriftus non pertinet. Pertinct quidem lt;nbsp;confcientias,non ut plus perturbereas,fedutiam perturbatas rurfusnbsp;confoletur. IdeofiChriftus fpecieirati ludicisautLegisIatorisappa'^^^j^#nbsp;cxigitrationem tranfad� uita�, cert� feiamus eum furiofum efle ju�nbsp;Chriftum, Chriftum enim Scriptura depingit noftrumeffepropfi�^tnbsp;terpellacoremSC coniblatorem, Talis femper eft SC maner, non poteft^

Itac^ c�m Diabolus, aflumpta fpecie Chrifti,ad hunc ��lodumnob�^^ fputat, Hoc debebas, uerbo meo admonitus,facere, di omififti,!!!*^� �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�l

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CHRISTIANA,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tf7lt;

Chriftus hoc modo non loquitur cum defperabundis con* 1 in '��^��^onadditafflicflisafflidboncm, calamum conquaflatum nonconfringir,nbsp;fQ^^'^f'Jtnigansnon excinguit* Dur� quidem dun's loquitur, fed conteiritosnbsp;ad.fc, Vcnite, inquiens, ad me omnes, qui laboratisSC onerattnbsp;tUf Non ueni uocare xuftos ,fed peccatoresSifc. Confide Hilf, remittun-^Glnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mundum, Filius hominis uenicquatrerc

*hfi �:*^�^f3cerequodperterat,SCc. Videndumeftigiturnobis, nemiraarte�� 1*^ Satan� decepti , fufcipiamus accufatorem damnatorem pronbsp;laruafalfiChrifti,hoc eft,DiaboIi,uer�m Chriftum amit-^iio*^�^^��oftpfteumnobisinurilemreddamus. H�cde priuatis tentationibus,nbsp;'^'�^0 in ipfis nos gererc debeamus*

N I H O M I N I, Q.V I CIRCVNCIDITVR, (^uod debitor efi uniuerfe legH faciendie.

^dusincommodum cert� ingens eft,quod Paulus atf, Chriftum tjs non pro's'll l^'^�Tircunciduntur, Hoc fcquensnonfeuiuseft,quod diciteos,quicir� iQf *''quot;ntur,efle debitores totius legis feruand�, Ifta uerbatantoferioJoqui-�nbsp;^^'�^�^i'^Tamento eaconfirmer, Teftificoramp;^c, ideft,pcr omniaiacraiuro.nbsp;iijf, ^tantambigu� exponi,negatiu��i^ affirmatiu�. Negatiu� hoc modo, Te-V'anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;homini, quicircunciditur, quod debitor eft totius Legisferuand�,

Gf p�5'�odniftilftg'sferuat,etiaminipfoopere circuncifionis.noncircuncidi-Iegem,non implef,fedtransgreditur eamjEac� uideturmihi ''quot;s (A^,g^*'*�^2f�3P3^^^Tentcn�jahoclocoJnfr�enim cap,(�,feipfumexponir,dMnbsp;*P^* quidem legem feruant. Sic fupr� cap, j, Q_ui-legis funt ,fub maledicfto funt,QjD.Si etiam circuncidamini,nbsp;^OeftjgiQ(|,g^j,beri�Iege,fedhocipfomagis fadi eftis debitores QC feruinbsp;^0 ipfo,quo conamini fatisfacerelegi �C hberariabea,hocm3gisimpli-a �'*�0 ipfius, ut plus iuris habeat accufandi,8C damnandi uos. Hoc cancrinbsp;L^gt;ngredi,SCCordes fordibusabluerc,

?�''in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�^�To (X Pauli uerbis,ego experientiaipl�inMonafteriodi*

kVidimultos,quilummoftudioamp;foptimaconfcientia.ni� t^p�^�^tiantpropacificanda conicientia,geftabantcilicia,ieiunabant,orasnbsp;^*l�^?^'�^aut8ddefatigabantuarijs exercittjs corpora, quibus, fietiamferreanbsp;extremum deftruxift�nt ea. Et tarnen qu� plus laborant, hocnbsp;Et pr�fertim imminente hora mortis,adeo �tant trcnnbsp;%�^^�^�fP�'quot;�^s'J'^^�^*^^^^�^*Tidas,p�nacapitisdamnatos, confidentius mo�nbsp;quot;'�pfosjqui tarnen fandifsim� uixerant,

�^^'l'ifl�mum eft, quod facientes fegcm ,non faciunr, Q_u� pfusenint ''''du^O'^ines fatisfacere legi, hocmagis ttansgrediuntur earn. Idem fen�nbsp;traditionibus humanis,Q.i�� magisconatur homo per cas paca�nbsp;confcientiam, hocplusreddit inquietam. Ego Monachusftude�nbsp;('''^co*''^^'^�'�g^'^'*^'-��'�'^�^^�^'^P�^�^*-�^�H'J^^^S^ft�iftgt;ftbam,fempertameixnbsp;� confiteri�d recenfcre omnia peccata mea, 8d f�pe itcr�bam con-I ?tt^�j''��^lt;'P�nitentiam iniundammihifedul� pr�ftabam.Ettamen conCcien^nbsp;fjoterat certa reddi,i�dfemperdubitabat,�!f dicebar,Hoc nor�nbsp;1 (l�dif Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fatiscontritusj hoc inter confitendum omififti, �fc, Qu�

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^'^^Ear humanistraditionibusmederi incert�, imbecilli amp; affl�

magis reddebam earn incertiorem, imbecilliorem �C per� uiodoobferuando traditioneshumanas,plustransgre�nbsp;^jS^fedfando ordinisiufticiam,nunquampoteram apprehendere earn.

Quia impoflibileeftconfcientiam reddipacatam, inqui't Paulus, op crib us kg'-� mult� minus traditionibus humants, fine promifsione amp;� Euangeliode Chti*

Qjaare cupicntesiuftificariSCuiutfjcariIegc,recedunt�iufticfa8^ur3�'J' gius, quampublicant,peccatores 2lt; mcretrices, Illienim nonpofluncniuf�'-'nbsp;cia operum Riorum, c�m taliafint, propter qu� nonpoffunt confidere feccni^'nbsp;cuturos gratiam 0^ remiff�onem peccatorum. Nam fi iuftida�^ operanbsp;dum legem fa(fla,noniufttficant, multo minus peccata contra legem comm wnbsp;iuftfftcant. Sunt igitur feliciores hac in parte iufticiariis, quia dcefteispropf'*nbsp;urn operum fiducia, qu� ft non penitus coll it fidem in Chriftum, tarnen maxquot;�quot;nbsp;cam impedit. Econtra,lufticiartjabftinentes externe �peccatis,�i^ tn fpecieiquot;quot;�*nbsp;culpat� QC religiof� uiuentes,non pofTunt carere opinione fiduci� �d tuftquot;^'.'nbsp;cum qua Rare non poteft fides in Chriftum, Ideo^ feliciores Rint publican'-mcretricibus,qui DeoiratononofFeruntfuabona opera,ut pro cisrcddat't'^nbsp;uiram �ternam ( ut Opcrari)cum nulla habeant,fcd �gnofci fibiRia peccaiap'quot;nbsp;pter Chriftum perunt�dc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Q.ui igitur facit Legem hac opinione, quod per earn uultiuftificariZ\ bitor eft totius legis faciend�,hoc eft,nequidemunamliteram legis fecir.nbsp;etiam data eft lex, hocfine utiuftificet.fedutoftendatpeccatumjterrcat.ac^^'^j,^nbsp;�i condemner. Ideo quo magis aliquis ftudctlege operibus confuftf^y^^^nbsp;fcientiacjhoc magis rcddit earn inccrtam Sid confufam* Rogcnturomo��nbsp;nachi, quifen�laborantacquirere pacemconfcienti�Riistraditionibusi^'^^jff.nbsp;to ftmiere pofsint, fuum uit� genus Deo placere,ac propter illud fc innbsp;fe coram Deo J�S! fateri uolunt ucritatem.refpondebunt. Ego quidemin^^'Li,nbsp;uiuo,SCfummadiligentiaobferuo Ordinemmeum, fedcerto affirmarenbsp;fum, aniftamea ob�dientia Deo placeat,necne. In Vitis patrum legitufnbsp;fenio (cuius SC fupra memini ) Is quanquam longo tempore uixcrat in lun^'gnbsp;ditate �C abftinentiaftamen cum fentiret iam non long� abefl� mortem,nbsp;hementer timere dC mcerore affici. Interrogatus cur ttmeret mortem/^ I'jon�'nbsp;fuam uitam f�nde tranfegilTct�d Deo indefinenter feruqfl�t � Refponc^'^iJ�nbsp;dem fecundum iudicium hominum uixifl� inculpate , fed alia eflel^^*nbsp;qu�mhominum. Ille fanditate�dafperitate uit�fu� nihil aliud conft^^ ,pinbsp;quam pauorem �d horrorem Mortis.Si feruatus eft,oportuit cum amiflnnbsp;fticiafua,folamifcricordiaDeinitG�ddicere, CredoinlefumChriftuiflnbsp;Dei,Dominum noftrum.paflum,mortuum pro peccatismeis,Sdc.

Altera fententiaaffirmatiuacft,Eum quicircumciditur,eftequocii�^i.^fip�* rem totius legisfaciend�.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim Mofen in uno recipit, cogii ur

reinomnibus. Qui unam partem Legisnecefl�ri� obferuat.isomnes^^�^pc' partes obferuare debet. Ne^ iuuat quod dicere uelis,CircumctRor!e��^,^j(jd'Jnbsp;cefl�riam,non item reliquasleges Moli. Eadem confequentia^quanbsp;cuncifionem, teneris etiam ad totam legem- Seruare autem totamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

aliudeft, quam fado oftendercqu�dChriftusnondum uenerif. Si hocU obferuari debent omnes ludaic� c�remoni� �d leges de cibis, locis,nbsp;�d adhuc expcdandus eft Chriftus, qui,antiquato lud�orum fut^nbsp;tio, inftituat nouum regnum per totum orbem tei rarum. Sed rotanbsp;ftatur �d res ipfa indicat, Chriftum iam uenifle, fua Morteg^nushun^^.^^fi'fnbsp;dcmifle.Legemabrogafl�,8domniaqu� omnes Prophet�deeo Pgt;^nbsp;adimplefl�. Ergofublatalege,Gratiam�duerifatem donauir. Nongt;amp;nbsp;nec^opera eius,fed fidcsinChriftum,qui iam ucnit,iuftificat

Quidam hodie eodem modo, quo tum Pfeudoapoftoli, aftring*^�� frfC luerunt ad quaftlam leges Mofi, qu�ipfisplaccbanr.^ Hocnequaq^nbsp;dum eft. Nam fi permiferimus in parte aliqua Molen dominatinc �� d

CHRISTIANA, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�7}

imperium ferre cogimiir,fdeonuilaprorfuslegeMofi patimurnos premf; quidem Mofenlegendutn �C. audiendum �nobis ut pr�diefloremSdnbsp;Qnbsp;nbsp;nbsp;Chrifti, Deinde, ut petamus ex co exempla optimarum legum S� morum;

U Prior fententia, negatiua fdlicet, ipirituah'or d� aptior efl� mihi uidetur, tarnen bonaeft,�C iufticiam legisdamnat. Prim�m,tantumabefl�,utlegenbsp;(Hccniur,ut quo plus conemur legem implere,hoc magis transgrediamur earn�nbsp;j^'*nde^quipartem legisuultfacere, eumelledebitoremtotius legis faefend�,nbsp;prodefl� ijs,qui lege iuftificariuolunt. Ex his fequitur,nbsp;omnibus fignificare, legem elTenegationcmChriftl. Miraautem resnbsp;Paulus alFirmare audet, legem Mofi, diuinitus traditam populo Ifrael,nbsp;Ij ��^gationemChrifti, Quarc igiturtulit earn Deus f �ntcaduentumChri�nbsp;expedabatur uenturus in carnem, neceflaria erat. Eft cnim lexnbsp;ct�nofter ad Chriftum� lam autem exhibito Chrifto, quatenus in eumnbsp;iiihf-*��^��t'otiampliusfubpacdagogo fumus* De hac re fatis copiof� diximusnbsp;fine cap* jjtac� qui legem neceflariam ad iufticiamdocet,ncgationeninbsp;otwnium beneficiorum eiusdocet,Deummendacemfacit,im�ipfamnbsp;ttij?mendaeem facit, Ea enim teftis eftpromifl�onum,deChrifto,acnbsp;*^�t,Chriftum,non legis, fed gratia: Regem futurum,

exponit,fe non loquide Lege autopcre Circuncifi'onis ffiducia S� opinione iuftificationis per earn, Q_,D. Nondamno

i�f).- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legem, Licetmihicircuncidere Timotheum,8Cc,Sed

�tficari per legem, quafi Chriftus nondum uenerit, aut iam pr�fens, folus pofsit,hoc damno,hoc enim eft euacuari � Chrifto, Ita^ dicit:Eua�nbsp;�d eft, eftis Pharaoncs,hoc eft, liberx � Chrifto,Chriftus defijt in uo�nbsp;P^tari, Nihil habetisampliusdecognitione,Spiritu,affedu,{�uore,nbsp;prorfus feparati eftis ab ipfo, ut nihil negocij fitnbsp;I jjj*^�^uobifcum,necuobis cum ipfo,

incuIcandumeft,quodPauIusdicit:Pcf j^fi�fj. ^�^5*^^*fftari, nihil aliud efl�, qu�m feparari � Chrifto S� plan� eum no�nbsp;?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qjiiid potentius dici poteft contralegem fQjuid opponi poteft

u ^�i' * � ^��S� impofsibile eft Chriftum �C Legem fimulhabitareincorde� aut Chriftum credere oportet. Si uer� inea perfuaf�onces,nbsp;Legis cohabitare pofte in corde: Turn cert� feias, nonnbsp;corde tuo habitare,fub larua Chriftiaccufantisamp;^nbsp;exigentislegem �C op�ra eius ad iufticiam. Vcrus cnimnbsp;hej'^^^.P^tilo ante etiam dixi, non expoftulat tecum propter pcccata tua, necnbsp;l'i�Vttnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^tiefadis tuis. Etuera cognitioChrifti feufidesnondifpult;

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opera adiufticiam,autmala ad damnationem. Sedfim�

fcceris bona opera,non ideo iuftificaris, �ue feceris mala, j iica, Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nondetrahobonis operibusfuam gloriamnecmalalaudo^

th nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uidendum eft�, quomodo Chriftum retineam,ne

P� ttiftificarilege cupiam, Chriftusenimfo�usmciuftificat con-operfbusmeis bonis. Si fie de Chrifto fentio, uerum PP^^^�^odo. Si autem iudico eum exigerc � me legem �C opera ad iufti�nbsp;�cft mihiociofus,ac ego ab eo euacuatusfum.

Horn�bi�esRillth� Tententj'�, S(5 comrninationes contra lu�i'ciatn propriam- Deinde Rintetiamcertifsimaprincipia, qu�articulum denbsp;ne confirmant: Eft igitur finah's h�c conckifio, AutChiifl.umamitte,2iif[^ijnbsp;fticiam legis. SiChriftumretines,iuftusescoramDeo* Si legem,ChriftusH'^nbsp;tibiprodeft ,debitor es totiuslegis feruand�, habefc^Tententiamtuam:nbsp;didusomnis ,quinonSCc. Simili modo dfcimus de traditJonsbushumanis,^nbsp;de lege diximus, Aut Papa ammatcumfuisreligso�s omnia,qu busnbsp;confifuseft ,autChrtftusertteisociofus, Ex bis facile iudicari poteit,au3^F^j,,nbsp;niciol�SC peftilensfueritdodrina Papiftica.Ea enim longifsim� nos�Chri�?'^,.nbsp;di�xit,8Cplane eum nobisociofunifecit, Deusinlerem.cap.�j.conqueritubnbsp;phetas uaticinarimendacium,amp; prophctarefedudiones cordis fui,nbsp;obliuifcatur populusfuusnominisfui,S�fc. Vtigitur Pfeudoprophctaf��^^nbsp;gcrmanainterpretatione legis, Slt; doclrinade Semine Abial�3e,benedidlo�^�jf/nbsp;niumGentium,pr�dicaueruntfua fomi'.ia,ut�bliLiifcererur Dci fil.': ItaP^Pz;;,nbsp;obfcurato opprefib Euangelio de Clirifto, ut amplius nullus ciuseiR^^.0{nbsp;tantum doe�rinam operumurfcrunt,quatotum mundumlongifsimcabdu�^nbsp;� Chnfto.Qui ifta feri� confiderat,non poteft non exhorrefeere,

cuncp tandem parte excidit in mare, fubmergitur: Itaqui excidit�Grat^�jfiU poteft non perire. Veile ergo iuftificari Lege, cftnaufragiumfacerC�^einbsp;certifsimumdifcrimen aetern� mortis conijtere, Qji� auteni poteftnbsp;j'nfania �i. �mpietas, qu�m uelle amitterc gratiam fauorem Dei,nbsp;retinere, qua retenta, necefte eft ut accumules tibi iram 5C omnia mala inbsp;cxcidunt�Gratia,quilegemoraIinoIuntiuftificari. Quo coHabuntur,^ jjf.5nbsp;lufticiari], qui tradjtionibus amp; uotis Tuis iuftificari uolunt Ad ima ta^taf�*^^�nbsp;euehunturinc�lum. Sicenimdocueruntipfi. Quicun^ inceduntiu^!^ jcJ'nbsp;lam Francifci.amp;c.paxmifericordia Deifupercos, Jtem,CLiiiobfcrua^(,^30!'nbsp;ftitatem, oba:dientiam,Slt;c* Iiabebit uitam aeternam. Tu pofthabstis iH�^nbsp;bus Sc impijs nugis, attende quid Paulus hic doccat.Deinde,quid Chrift^^j:,IP�nbsp;Qjji,inquit,creditFiIioDei,habetuitam �ternam. Qui uer�noncreo*^jijJ^nbsp;non uidebit uitam, fed ira Dei manet fuper eum. Item, Qtii non cr�dit,nbsp;catuseft^

Dodn'na Papiftarum,utobiterhocmoncam,deTraditionibusl��^0pi�* operibus,uotis,meritis,8Cc.uterat uulgatifsimainmundo.ltaputabatur^� (iP*nbsp;maSCcertifsima, quaamp;: Diabolus pcrPapamregnumfuum conftituitnbsp;mauit potentifsim�, Ideo non mirum eft,c�m hodie � nobis, potentia uPnbsp;impugnatur �C difpellitur, ceu palea � ucnto,qu�d Satan tam atrociternbsp;nia turbis �^fcandalis replet, acconcitat in nos totum mundum, Ergo^'^plii*nbsp;quiSjTatius fuiff�ttacuift�,tum nihil talium malorum fuifl�t exortum f Vfof^nbsp;ris facere debemus fauorem Dei, cuius gloriam praedicamus , qu�mnbsp;Mundi perfequentis nos* Quid enim Papa 8C totus Mundusad Deumnbsp;certe raagmficare �Cpr�ferre debemus omnibus creaturis. Deindenbsp;gerant tumultus SC fcandala , qu� Sathan Rifeitat ad opprimendam �nbsp;lem deformandam dodrinam noftram. Noscontr�,commodum�(^ itii�nbsp;buius dodlrinac inacftimabilem amplificamus, quem long� pr�ferimuso'\^^fjiJ*nbsp;turbis,fedbs SC fcandalis* Nos quidem paruuli �C infirmi l�mus,geftantesnbsp;�um c�leftem in teftaceis uafis. Sed quamlibei uafa infirma fint, tamconbsp;�us infinitusSC incomprehenfibilis eft*

CHRISTIANA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�jj

Sun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h�cuetba: � Gratia excidiftis;

emphatica. Qui excidit� Gratia,atnittit fimplicitcr expiatios peccatorum,iufticiam,libertatem^uitam,amp;;c.quamChriftusnbsp;rcCurredione nobis emeruiuEtuicifsimacquiritinlocumillorum,nbsp;*udiciutnDei,peccatum,mortemjferuitutem Diaboli ac damnationemnbsp;fortiter munit�!^confirm�t dodrinam noftram de Fide,nbsp;ftjjiuftificationis, ��nosmirabiliter confolatur contra furores Papi�nbsp;� Pcrfequentium amp; condemnantium nos taiiquam haerectcos, quod iftumnbsp;Debcbatmerit�iftelocus pertctrefacere omnes hoftes fi�nbsp;U�j^ 8�^atia� hoc eft, omnes opcrarios, ut definerent perfequi �C blafphemarenbsp;'''Ut�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;falutis attcrnae* Sed adeo indurati obftinati funt,ut ui^

banc horribilem fentcntiam contrafeab Apo� lt;lii��*�^��n,tamennonaudiant, Sinamusigitunllos.Ca�ci cnimfunt�^caccorum

^t^J'^^IushicconcluditpulcfiroEpfphoncmate,dicens� Vos iuftificariuultis ��'cuncifione �C operibus,nos hoc modo non qu�rimus iufticiam,ne Chri�nbsp;''quot;'s � ociofus, ne debitores fiamus totius Lcgis fcruandac, �C ne excida�nbsp;�^^^�^gt;^^dexpcdamuslpirituexlidefpemiuftici�e. Singul� uoces dili�nbsp;enimualde emphatic�- Non uoluit tantum dicere,nbsp;�^^^nos iuftificamur fide,aut fpiritu ex fide,fed �diecit,fpem iufticiac ex�nbsp;S : jinuoluensfimul fpem,uttotumfideinegocium compledatur. Cumnbsp;��^os fpin'tu ex fide, �c. confideranda eft antithefis in uocabulo Spiritus*nbsp;??non qu�rimusiuftificari carne^fed hoc agimus,ut fpiritu iuftificemur,nbsp;5^^ P�h'tu, nefitfanaticusfpiritus,8C exfeMagifter natus ut hacretici fpiritumnbsp;JDefpiritu�^fidefupr�copiofc didum efi-,nbsp;non fol�mdicit: Iuftificamur fpiritu ex fide, fed adiungit, Ipern iufti-^Mamus^quac noua additio eft.

(ft fcriptur� dupliciter accipitur, pro fe fperata,8C pro affedu Iperan� accipitur Collof.i. Propter fpemrepolitam uobisinc�lis,idnbsp;q �Peratam, pro affcdu Iperante, Rom.s. Spes,quac uidctur,non eft Ipes.nbsp;uidet quis, cur fperet f Si autem quod non uidemus, fperamus, id pernbsp;dam us. Sic 8C hoc loco fpes accipi poteft duplicitenSd fecundumnbsp;etiam duplicem fententiam. Prior eft, nos fpiritu ex fide fpem iuftici�nbsp;V'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� iufticiam Iperatam, qu� cert� reuelanda eft fuo tem�

i ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fideexpedamusfpeamp;deIi'derioiufticiam,Hoc eft,

tarnen iufticia noftra nondum reuelataeft,fedpcndetadhucin Doneeenimuiuimusjh�ret peccatum in car�nbsp;u nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;carne 8^ membris, repugnans legi mentis noftrae ,0^ cap�

peccati. Illis affedibus carnisfurentibus.acnobisfpi� i � �^^^^�s,manettibilocusfpei. Incepimusquidem iuftificari fide, quanbsp;I fpftitus accepimusA mortificatio carnis c�pta eft,fed nondum per�nbsp;� Reliquum eft, ut perfede iuftificemur, hocq^ fperamus. Sic

turbatae mentes, pauefad� ad quodlibet ignitum Diaboli telum jmira-Inillo enim certamine confclenti�,ut experientia dodi fei�nbsp;jj^^^�^^o^�^Inaturfenfus peccati, ir� Dei.mortis,inferni di. omnium pauo-�turn dicendum efttentato: Tu frater uis habere iufticiamfenfitiuam,nbsp;LH nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc

henfojludor cum ignitis telis Diaboli,filt; animor per fpcm contra fenfuni ftatucnsperfedamiufticiammihiparataminc�lo^Sicutrun^ucrti��nbsp;eft,quodhic iuftus fum iufiicia incipicntc,SC in ca fpe crigornbsp;contra peccatum, 8C expedo confuramationemnbsp;perfedac iuftici� in c�lo.H�c tum red�nbsp;inteUiguntur,cumad ufumnbsp;transferuntur^

'dem acn'detjubi cum Diabolo pugnandiim eftdeiu�iciaSd uitaaeterna ?Nam ^'Satan iufticiam ciuilem ferre nonpoteft,quomcdopateretur aeternam iu�ici�nbsp;�'t'iquaipfein�ternumfeperituvum nouit.''Chnftianiigirur habentacerrimosnbsp;^oftesD�mones,quieosperfequuntur ac fatigant dies amp;no(�es. Quare eorumnbsp;�quot;'ferritna uitaeft, pr� omnibushomi'mbus,fiue refpiciasad ea, qu�patiunturnbsp;'quot;carncjfiue in conlcientia. In ciuilibusnegocijs inuenitur fairemaliqua fpeciesnbsp;*�tici�amp; uoluptatum,fed qui uoIuntChriftiani e�ejii funt QC raanent in peccatis,nbsp;tum corpus, tum confcientiam coram Deo ream agunt, coram mundo autemnbsp;^ntuermcs,abominatioSlt;x�֣�g/x�-r�,fubic(fliodijs d�monum amp; totiusmundi,nbsp;'deoomni genere fuppliciorumineos mundusf�uit. Qmiigitur ueram imagi-quot;fm Chriftiani oculis intueri uulr, Hiobintueatur, daemonibus,cruciatibus cor�nbsp;P�ds,�!^f�disulceribusobfeflum�CopprelTum. Quid faciemusigitur�* Siuolu�nbsp;^isamp;^optamusconfequi uitam �ternam,b�cferendafunr. Si uolumusconfite,nbsp;'fedemtioncm, �C redemtorem noftrumChriftumlcfum,fciamusparatosfore,nbsp;quot;quot;'luftici� uit� noftr� �tern� infidientur.

Pt�paremus igitur ficut Syrach monet,animamnoftramadtentationem, Pt�beamiis tergum noftrum aratoribus ficut Pfal,ii9.dicit � Q_uisqu(s enimnbsp;j.^'^nteturfebaptifatum eire,SC cenferi nomineChrifti,gaudeat,ftafuatft nonef^nbsp;b�' Chrifto Domino fuo. Oportet enim conformes fieri imagini Filtfnbsp;(J *.�* Chnftus geftauitfpineamcoronam,non fperemusfuturum, utnoftronbsp;'llam anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imponantur, Nos quidcm qu�rimus pacem �C quictem, nec

M occafioncm iuftam mundo facuiendi in nos, fed Satan� odium hoc ^On placatur,red incenditur magis.

�'*seft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miferabilem illam form�m Chriftiant,quitamen redem�

peccatis,trifticia,morte,ideo totus fibi ipfi diiplicet. Deinde eft fores diuitis, eft ceu Hiob infinitis periculis �C mail's oppreflus,quot;nbsp;igitur optet Chriftianus efl� C Audi igitur quid Petrus dicat.i,nbsp;miremini feruorem feu tentation�, quginuobisfit,ad tentandosnbsp;a��md uobis contingat,(cd tanquam communicantes Chrifti paftnbsp;^^Cl)^.^�^'^*dcte,ut S)C in reuelatione glori� eius gaudeatis exultantes,H�c enirnnbsp;Ifoi ^�fti,Ecclefiae, amp;C omnium fratrum imago, ut patiantur. Pfal./.Grad.Tom,

1) C . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q_v I D S I T.

e�li ^'�^p�atuamusnihil aliudefte calamitates.gemitus,fufpiria ac mortem no� ^?ti�f�^^'^iucundiftimumSCpulcherrimum ludum quendam bonitatisdiuin�nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gcnel.4r,cap. inquit, uniuerf� calamitates quibus pq nihil

ludus, quoludit nobilcum Deus, ficutpater �\iQ^^^lisfuis,quibusmandatah'quidinterdum,quodfcit ipforum uiresfupe�nbsp;^^f'^'olum ferre Cantharum,detraherefoccos,quod cSmftudiof�conaturnbsp;i�^Eecinitatisfu�,fimuIadmoue(manuspater,Iaudacnbsp;d� urpaulatimadobedientiam SCmutuumamoremexciteturnbsp;hi lufus funtdiuin� Maiefta(is,cum pijs�^ fidelibus,nbsp;nuocanreiim pattern, nec dubitantde paterna beneuolentianbsp;uer�fa�

t� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I G � T*.

'^ITeuj^'^Ofusquisc�infenigit aut credit c'SiilIudinanimum noftrum induce� �^,��Wer�bea(iefremu�,af paraiifsimiadqu�uis mala hilari animo per�nbsp;autem cogito me cftepeccatorem,acpledipropterdelida,Iong�nbsp;Lil ii]nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliter

673 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C R V C E,

aliter iudko, non enim fentto Deum cfl� Pattern , efle bonum 6C mifcricordtn'�� fed Diabolura ipfum. Scias erge Deum efleotnnipotentem,acpropterealuduionbsp;ei grauem, ac tanta Maieftatedignumefl�conuenire. Acdifcendumfan�,amp;'�*'nbsp;fueicendum eft ad deIicias�d�:'Iudoseius,ricutdifitPfaIm,4 SciroteJrt�tii(fl^nbsp;Itett� Natura 6C ratio non docet,alioqui nihil opus efl�t uos � me harcdj�eie:^^nbsp;nofcite inquit,^drtHlt;t|�CUCbf^^ctt Si quando exerceminiuarijs difficuItatibuS�nbsp;�C omnisgeneris �rumnis cogitate Deum uobifcum ludere, qui ludusuobisf�'nbsp;rabilis, St Deo eft deledabilis� Nifi enim paterne animo uos compledcr�*^nbsp;non ita uobifcum luderen Argumentum igitur eft ineffabilis mifericof�'nbsp;crgate,quod tu in iliorum numero fis , quibus deledatur Deus, ap�d qu*nbsp;delici� ipfius funt* Ideo dat tibi promiftionem fuam. Verbum ,'Sacranic^nbsp;turn ,tanquam fymbola, �C teftimonia gratiac certifsima quod te ft bi filium�nbsp;ptauerit, Stnthilaliudrcquirit,qu�m utlufuseiusfuftineasjquiipfiiucundi*'�^�nbsp;�C tibi falutares* Atquinonintelligoh�c� Red�fan�,nonenim fruftraapPnbsp;lat Spiritus Sandus gubernatorem iftum, Mirificatorem�Genef.cap.4^�

Chriftiani crucem Chrifti portant.StfecundumSpiritum� fecundum corpus autem � mundo uexantur i Satan enim oppugnat jnbsp;cit nos murmurarc contra Dcum,auttnfticiaita opprimit,utquidagain^�nbsp;ubifimus,nefciamus St tarnen ucrum eft quod fimusfandii 0�. redemti.nbsp;demtio eft abfeondita, tentatio autem fentiturin fpititu St carne*nbsp;dunttemporalia,uerbiaduerfarijcalumniantur noftra, Stmendaciterdtf'-�fnbsp;mille occafiones quacrunt nocendum nobis.Pfah7� Grad,Tom,4.

Notandum eft quodChriftus dicitMattb.io, Eritisodio omnibus bus propter nomen meum, Non dicit^ odio habebunt uos propter ftupra,ho'�*nbsp;furta, St fimilia mala, quae non inuenient, fed propter Rimma bona,prop'^f(jjj)i*nbsp;mam uirtutem.propter ueritatem, propter iuftici�, propter uitam �terna'��nbsp;ma,propter nomen meum id eft, quod de me pr�dicatis St docetis.Egofu'�j,i-(iinbsp;ueftrorum malorum St tribulationum,fi me tantum negaretis,6tdeindcnbsp;meiconfentiretis,cfletisfandiStlaudedignifsimi,etiamftoccideretisoii��.pfi;i''nbsp;dos meos ,fi omnia bona rapcretis, fi omnibus maledicereiis, denit^ ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^

cincifigeretis. Si de mundoefletis, mundus quod fuum eft dil/gcret, mundo non eftis, fed ego uos elegi demundo, idcirco uos oditmundus.nbsp;funt impcccabiles feu �vflcgagTnTOt, qui uos oderunt, foli uos eftis peccatot^^'^^c�,nbsp;hodie Papiftac contra nos furentes, quicquid faciunt, eiiam contra fuos Ca�nbsp;nedum contra Deum, hoc nihil eft, im� gloria eft* Seduirtus uirtutuif^ ^|,iHnbsp;odifscjoccidifsejfugaffe, nulla culpa ftupri,homieidtj,furti,fcd quianbsp;fti praedicamus* Pertinct igitur St hocadconfolationemnoftram, adnbsp;St ad animum crigcndum,quod certi fumus,Chriftum efle caufam noftr^nbsp;tionis,ut Paulus aiuGIoria noftra h�c eftjeftimonium confeientiaenbsp;in fynceritate St ueriratc, in hoc mundo conuerfati fumus,id eft,quod ftn^^^^pi'nbsp;patimur. Nullienim nocuimus, im� cundis profuimus, mala pro bonis^nbsp;mus* Quia propter nomen Chriftiodio habiti fumus, in Annor*fupctnbsp;]VIatth*Tom�4.

� I. nbsp;nbsp;nbsp;QMod mundM Euangelif do�lriiiamdccupttfeiitionis.Capit �o*Mattb,Tom.4.A

quit, parate animos ueftros,St nihil certius expedate, qu�m ubi coepcrit'S pfjl' Eiiangelium,moxfurgct contra uos bellum St gladius,ficut St Dauidca^^^^^

ET CA LAMITATIB VS ECCLESIAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;679

*�'gt;.Hgopacificus,fed com Ioqucbar,tmpiignabant me gratis.Et PfaLn�.P�inc/pes P^fecutifuntme gratis.Et PfaI,iilt;gt;.Credidi propter quodIocutLisfum,ideo hum�nbsp;nimis.id eft multa pafluSjSCc-

Et norandum cft,quoduerbaChriftt (bnant ualde fedniof� quodgladi'um mittcrcinterram,Quisferattalempr�dicatoremC SedChriftusloquiturnbsp;P gladio pafsiu� non adi'u�, id cft, non dat nobis ius gladij ad occidendos altos,nbsp;Mahomet gladium arripuit,�C dedit,ficut 8C Papa arrtputt tpfe,�^ Caefari de-uultuideri. Non fie Chrtftus,fcd pafsiu� uult intelligi,gladiummittit,fcilt-. ^tontra nos, non pro nobis, ut ipfi gladium pati cogamur. Per gladium autemnbsp;'^��igit omne genus perfecutionis.

�m nbsp;nbsp;dices,Nihilominus feditiof�eftise�quod concitatisprincipcsamp;glad�

(j. Montra uos, Nihilomtnusefficitisturbasinregnis�^ populis,amp; pacemmun-MEuangelium, qu� tacito Euangelio bene maner et. Nunc quia in-�'O� ^^f�^�ones,cuftusDcorum,iufticiasopcrum,amp; perturbatis omnium corda H� �dod�tinaamp;fc* Sicutil� Ad-, 16 Illiquiconturbantrotumorbem, etiam huenbsp;fponbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ahab ad Eliam:Tu es conturbator Ifrael,uer� turbatis pacem. Re-

�j^pfur,Hoc uult h�c Chriftus,hociubetfacere,hoc gloriamur fieri per nos, ��%nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mittitChriftus. SicPauIusz.Corinth.lt;gt;.gIoriaturinfedi*

mouet,fed quas patitur,ob Euangelium per aliosmotas. Sic feditiofus, aceufatur perturbator populorum � Ga�ilaeanbsp;�'Vtdnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uicio ifta feditiomouetur f Non noftra,ne�p uerbi cul-

'lit� p^ndi, carnis�CDiaboIi, qui uerbum pacis,uitac SC. falutis,non uoluntau� ^�^cepto gladio tentant eradicate. Eradicariautem non poteft,quia eftnbsp;�terni, SC tlli non poflunt quiefeere, neceflario exoritur tumultusnbsp;Stii�* *��^^naperfequcntium �� occidentium,iftorum autem patientiumamp;mo-Stephanus A(ft,7.grauem feditionemmouitinter Iud�os,nilulnbsp;璫t dicens mali.fcd tantum bona,qu� illi ferre non potuerunt.

S�j ?�^fcrtat ergo nos Chriftus aduerfus iftas uociferationes infanos cia� '^duntur animo amp; mente. Religio ruir,cultus Dei deftruitur,obedien�nbsp;Poluitu�', Etutdtcunt, w46i�3ut6d�e^cmlt;߻4rtgclt0t0me�t^X?0rAnbsp;vMlinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cert� grautisirnte l�nt ift� calumni� ,8Cclamores ualde

iubetnosChriftuseascumfiducia contemnere ��uidere diccrc: tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Euangelium noftrum mundustumultuatur. Refpondetur

? Hacc uolui fieri. Et o miferum me,fi non fi�rent talia. Si enim in pa� Euangelium uerum,QjtiaChriftus dicit,fe mitte--jJ� ^*^interram,dum Euangelium mittit.

�ii�ipeiidum. Pfalm.a. 4^anta aduerfariorum fit improbitas C Euangelium, quod gratiantnbsp;iufticiam promittit6Cuitam�ternam,hiuinculum SC.nbsp;�^gum appellant. Quid autem facias, cum tam perdito mendico, cuifitnbsp;M*�35� donum tllibcraliterabtjciat,�(SonerifibiforedicatC Annbsp;pereat � Sed hocipfo peccato Reges, principes,nbsp;bi��'i�o, Populi Deum irritant.Dona eis uerbum SC cum hoe uitam �ternam,fedlnbsp;^�^�^*P*�int,ne his donis frui cogantur, mou�t ideo bella SC omnia tur�nbsp;*''i?**'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;promittit Deusjfe propter filiumcondonaturum peccata,�6 da-

abundantiam etiam in hac uita. An nonigitur dignus Pu �ternisflammisfubi)ciatur lt;C

��^�^cris igitur regnum Chriftiefl� eiufmodijcuirefiftittotusmundusj�i mundo, dignitate, potentia,fapientia,iufticia �� opibus ua-animi iunt, ne ideo trepidenr,ac cogitandum,quod uitar inbsp;turb�, nulla moderatione nec ratione alia pofsint* Mundus enimnbsp;L 11 iitjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fui

�80 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE C R V CEnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

fui f�milis prcbet fe faci�cm ad officia Satan�, quiuerbum cxtretn�o Quin caro noftra, �C carnisiapientia cutnipfa confcientia noftra, huicregO^jj,nbsp;regifeopponif* Nemo igitur exiftimetioculariam rem fe fufcipere c�nip�^�^nbsp;tetur uerbum fidem in Chriftum,(entiet cnim aduerfarios Reges8C Pnnc*Pnbsp;quos Satan excit�t� His eifi pares non iumus,tamen Dcus uult nos cum eisnbsp;gredi, utamplificetgloriamfuam,6c oftendat fapicntiam ac potentiamnbsp;noftra infirriiitate, fuppctens de c�lo uirtutem, cui ne inferorum quidemnbsp;poftLmtrefiftere^adconfundendam fapientiam�Cpotentiam omniumnbsp;orum uerbi� Habes igitur hoc in loco cogitationes, ftudia, Difputationcs^�nbsp;gum �C Principum, Gentium populorum defcriptas, im� etiam carnistu^^nbsp;confcientiac tuac,quam Diabolus etiam uexat, ut cogites de dirumpendonbsp;6C proijciendo iugo. RegesSC Principes ui �t armis utuntur, cor autemnbsp;infidelitatem contra hoc regnumpugnat,cumde promifsionibus dubitai/.,,nbsp;confolationem de Remiftionc peccatorum,degratuita iufticia^SC uitaacter^pjjPnbsp;adraittit�Oportet igitur nos efl�praemunitosut cogitemusjficutpaulonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

mus dieet: Hune Regem � Deo P�tre conftitutum� Si igitur mundus confcientia tua tr�pid�t, confortareSC robuftus efto,nc deficiat fidestua�nbsp;huncnemodeturbabitdefuofciiojinquodeum Deus Pater collocauit,�(^nbsp;ante de hispericulis�SpirituSandoper Sandos Prophetasadmonitusesffnbsp;uilaigituriaculaminusnocebunt-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Sic Syrach admonent, fili accedens ad feruitutcraDei,ftainiuft'^^^ more,8^praeparaanimamtuamadtentationem, d�prim� cor tuum�f fu�*^nbsp;inclina auremtuam,amp;^fufcipe uerba intelledus� Quiigiturnonuultiߒ yirnbsp;prodire, ligna dcferere,is prorfus ab hoc regno abftineat. Diabolus enii��^prinbsp;quam cel��bit, per ora Principum �C Regum,per impios Dodoresj'm� et*?nbsp;tuam confeientiam hune uerfum canere : Dirumpamus uincula eorumA'��ilt*nbsp;corum proijciamus � nobis, Sed collige te, die mihi uerum, an nonnbsp;hacctentatioSi pcccatum grauifsimum fit, quod mundus Euangelium,^�^**nbsp;cenuncium de Remilsionepeccatoruro.amp;uita�terna, per Chriftumnnbsp;taacgratisdonata,appellat uinculaamp;rugumt� Omnia tonus mundiRYpC**nbsp;tuerc animo j�(S uidebisdifsimiliimam �C ut itadicamdiuififsima efl�intet�^�jft*nbsp;fol�m, quodadpotentiamcarna�em attinet, fed muit� magis quod atu�^^nbsp;Iigioncm,lcgcs�iS mores�

Vnica Romaquothabuit ildwla? QuotGraccia � Quot Aegypt^^ men nunquam religionis caufa, quae diuerfifsima fuit, mouer tint arma,nbsp;etiam cum Domini Graccorum eflent, non ideo quia cultus diuerficflef^�-flci^nbsp;cos oderunt, fed potius ipforum cultusamplexi funt, ficut hiftoriat often^ 03*��nbsp;Eleufyntjsfacris, de DeaconeEpidaurio, de fimulachroldeac matrisamp;^^*nbsp;inflnitam diuerfitatem, mundus tulit acquifsimo animo femper� A pud f (Ci�*'*nbsp;ante Euangeltjlucem,quanta difsimilitudoerat cultuum, nonnbsp;urn fecundumDiocefeSjfcd etiam fecundumfingula templa t�Haecnem**�^f(,)i�jnbsp;quam offenderunT, SedquandoChriftuscum fuoEuangelioaduenit,*��jiiif�*nbsp;differentiam tollat, �C in unum corpus omnes cogat, ibi qui rcligionenbsp;funt,interfeomnesconlpirant,amp;^quafi unum hunt,ad opprimendutni^^jp*nbsp;gnum� Quid enim Pap� regnum fuitaliud, qu�m monftrum diuerfot*�nbsp;tum,pr�fertimf�Monachosfpedes, quorum hie AuguftinumjIIeFran^^pJ^nbsp;tertiusDominicum,quartusBenedidum,utputauit,dignum efle,cuint)nbsp;ret, Hanc diuerfitatem Papa toIerauit,�C quanquam ip ft Monachinbsp;fent : Vatiniano odio, tarnen cum iam Euangelium patefaclum eft,nbsp;in eo oppugnando,2t^ unanimesconferunt confilia,opcras�C opes fuas.nbsp;non mdet Satan�doh'sfieri,quiomnesaliasreligiones tolerarepouet,^-nam autem, qu�uera eft, odit�(^pcrfequitur,acfacituthominesiudiceiinbsp;nbsp;i

ET CA L�MITATIB VS ECCLESIAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�S�

htiii �utcm hoc mundusfacit C Tarnen Euangcliumnihi�ah'�dagit,qu�rn �erftconfeientias � pauore mortis,ut 60remifsionem peccatorum credamus,nbsp;lt;to� ^***^'^ �ei pro nobis traditum retineamus ipem uir��tern�. Sicautemnbsp;ut nec� Magiftratus nec leges,necpopes,necaliaautnbsp;tollat, aut mutet, fed relinquit ifta fuo loco, �iS tantum de confeientifsnbsp;^O2ttat,ne opprefl� peccatis HC metu mortis,fine confolatione �C auxilionbsp;*^��*ttir mundus haecnon admittit:* Cur iugum, cur uincula uocat, �C. to*nbsp;Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R.efpondco, lufticiam fuamnon uult amittere,fapientiamfuatn

��'u k ' gloriamdenic��C potentiam fuam non uultdeferere ,6C utu� itj jnbsp;nbsp;nbsp;dicam,prim�m praeceptum nec uult,nec poteft feruare,fed pugnat con*

'eg^'^^'^�ithusuiribus uoIuntatis,inteIIedus6Cfortunarum,Deumdebebatama-omnibus, fed amatfe�i^fua, lufticiam Deidebebat folamextollere facitfuam iufticiam, ut Dei iufticiam prorfus non eurer, Itacpnbsp;fnp�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prolem fuam,ftc mundus tantum ca, qu�mundi funt,amat,his gaudet,

^it^j^�*fdnflatur,reliqua, qu� extra fe �C tantum in fide pofita funt,fupinus negli-� ignotum thefaurum calcat pedibus,

unic� agit,ut Ghriftum proponat animis att^oculis tttitim intueri,abeo uno pendere,eo folo niti ac fidere iubet, qufnbsp;S K^^^�'tiemnoftram,in came noftrauicit Satanam,occiditmortem,0Cinfer^nbsp;Hunc unum pr�dicatfapientem, quiafolusDeinbsp;^cit8lt; facit, Hunc folum uocat iuftum, quia non folumpecca-, fed fuam iufticiam communicare omnibus credentibus in eumnbsp;htine folum dicit potentem, quialblusfortem cuftodientem atriumnbsp;f\4cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^g�tur eius�pientia, lufticia,St^potentia uultnosconfi*

demum nos quot^ promitcitfapientes,iuftos,potentes fore,qui fi hac, ^^^�uamur, uer� ftulti, peccatores imbecillesfumus, Sed mundusnbsp;^�ticula, dodrinam hanc difrump ere, 0!^ tanquam iugum proqcere � fc

cum hoc Rege de primo praecepto,Et Spiritus San� Prophetia pr�cipu� confirmare animos noftros uoluit contra hocnbsp;potentifsimi Reges QC Principes, faneftifsimi homincsj quorumnbsp;t)*�t^�^�?��tta�dRcfpublic� gubcrn3ntur,quor�iufticia 6C�quitatcfIorenunbsp;opponunt nullam aliam ob caufam qu�m quod non uolunt coramnbsp;� ��n poflunt ferre cum audiunt leges, difeiphnam, honeftatem �iSnbsp;K^�^ipP^tajaduitam acternam�C remifsionem peccatorum confequendamnbsp;�'ih^ ^toh^k^^^^^�^^^famdodrinamamp;^pernitiofam, qu�detoccafionemlicentix,nbsp;^�na opera,autfakemabrjeiat 6Cdamnat,fiquidem adiufticiamnbsp;�'SR % *^^^*^*t.Qu�maut� uerah�cfitaccufatio.�ftiment boni,nonenimdam�nbsp;hocenim eifet legem damnarc amp; tollere,quin poti�nbsp;liisfGeut Paulus docet, cum oftendit rationcm, qua Icgi pofsitfatis-'^��cia ^Qttatur ad legis ftudium di. bona opera,hoc.unum prohibct,nc innbsp;fc. G �^Ponamusiufticiae coram Deo,nbsp;l'��

hij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;docet collocandam in ipfum crucifixum Filium Dei.Hunc c�m

h ��^�^�P��tn'tit nos iuftosei�e coram Deo, etfi coram mundo no�

V tnii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Promitbt potentes ciTe, etfi fimus infirmi,rapientcs,fi Gmus

tijid ? ^tilti. In hunc igit�jr crucifixum Dei Filium iubet utconfidamus** ^�lr^^^-�^^^^-^tcrecufat, quia hanc iufticiam, potentiam,fapientiam nonui�nbsp;��^^Pf�P^nt�^qu� uidetante oculos,amp;^manibustenetamitrere,nbsp;''tiifibilibus�^nufquamapparentibusjde quibus Euangcit� concio'nbsp;natur;

6St nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE C R V C E,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ppi

natur* Ideouinculutniideoiugumuocat,quoI�gaturamp;fpremitiirjn^�^P am,iufticiam,po�enttanijquamhabet,aliquideff�putet.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.jjjitf

Hinc naRunturillae uoces. Qiiid.^lgitur homo nihil cft�Iginir non cft libcrS Jgitur Deus caufa eft damnationis impiorum:* Cur eninjnbsp;auit iuftos ? Igitur maiores noftri,qui hacc,ignorarunt omnes damnaitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;piiif-

autem foli fapientes, iufti,faluieftisy Hacc uoces pafsimaudiuntur �^ � Nee fanari cacci homines poffunt ,iequidem audire uolunn Sedul� en��nbsp;mus, fcribimus, concionamur, clamamus, fapientia, potentia amp; alijsnbsp;risutendum effeinhacuita,adpr�fcntian�gocia gubernanda�� conin^nbsp;ibi locum efle, in quo ratio noftra, tanquam in fuo ftadio,decurrat,fa�^ gt*nbsp;quantum poffit, fed coram Deo omnia hacc nihil efle, ne�^ ualere quid^^^ jotnbsp;quiri enim ibi meliorcm iufticiam, �C maiorem potentiam qu�m noftt^nbsp;furdo narratur fabula. R�clamant enim 8C uocant uincula �C iugumnbsp;quod uident fapientiam dC iufticiam fuamcoramDeo,fanquaminun'f��^jjiiilt;nbsp;efficacem ligari. Nolumus hune regnare fuper nos, clamant ficutnbsp;nant pariter dodrinamaceos,qui dodrinae huicafTentiuntur. Appdla^^nbsp;fos, hacreticos QC Diabolicos. Ipfiautem ficut Pharif�i�Cfcribx,gJol�^�fiti*''nbsp;Cathedra Mof�, de nomine Ecclefiae, ac foli iufticiae 8C fapienti�nbsp;bietiamarmisS� gladio uendicant. Hacemundi faci�s eft^oditRegeO�^gie�'^'nbsp;SCregnumeius^ actent�t omnia,quac adhuius regni opprefsioncinnbsp;dicat.

Quamprimum uerbum Del in luccm prodit, irafeitur Diabolus^ � tur omnibus uiribus �C doits ad perfequcndumSCprorfusobruenduini**nbsp;aliter fieri non poteft, quin exufeitet infinitas fedasSCfcandaIa,item,pfnbsp;n�s amp; caedes. Eft enim mendacij pater SC homicida- JMendaciumfpai'g�gegf�'^nbsp;dum per impios Doflores, homines occidit per tyrannos. Sic utrum^Fnbsp;fpirituale �C corporale occup�t, hoc per mendacium impiorumnbsp;int�rim n� dicam qu�d perpetu� fuis ignitis telis utrumquemq; priuat^nbsp;ad h�refts SCirapias opiniones)illudpergladium Tyrannorum,at^�f^ .nbsp;concitat contra filios lib�r�,pater mendaci) QC caedis,fpiritualemamp;^�^�j%iߑ^nbsp;perfccutionem. Spiritualis,quam� fanaticis hodieferrecogimur,tno�nbsp;ac prorfus intolcrabilis nobis eft propter fcandala, quibus Diabolusnbsp;drinam noftram. Audire enim cogimurfedas Anabaptiftarum Sgt;^nbsp;riorum, �C omnia mala ortaeff� ex dodrina ilia. Corporalis qua rebus^^^jta^nbsp;bus noftris infidianturTyranni,toIerabiIioreft, quianonfitpropr^f�^ji(p^nbsp;ftra, fed confefsionem uerbi Dei. Difeamus igiturexipfotituIoC^^^^gfH^jnbsp;mendaefj SC ca�dis)quemChriftuseitribuitIohan,8.quodflorentcnbsp;r�gnante Chrifto,nccefl�fitonrifedas perdtttonis,8C omntaeflepft^^^0�nbsp;homicidarum,per(equentium ueritatem.EtPaulusaitoportetha:refts^^,f^nbsp;hoc ignorer facillim� offenditur �C deficit ad ueterem fuum Deum hnbsp;doueroDeo8Cfide,inEpiftolaadGalat cap,4.Tora.4,

Item , Pfa�m x. Tom�4. Hoc Satan agit, ut nonfol�mhumili^^V^^^M l�ra occidat nos, qui docemusSC credimusjftd ut uerbum,nomen Chr* CU*�nbsp;mum, quicquid Religio noftra habet penitus obruat, SC aboleat-tutfummaf�dedocemusChriftum,incipitfurere,occupatuoluntatesr^^^.^prf jnbsp;Regum, i�pientum, potentum mulfitudinis deni^, ht communi con

E T C�L AMIT�TI B VS ECCL�SIAB� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjSJ

uinclila haec dirumpant,hoc eft, uerbum l�tcxtfnguant 8C Vtn'n�^ igitiir urgemur � Satana, qui amp;^ui 2)C dolo in�

innobis opiniones, quomodof�mulSdretineri uerbum QC paxfal�* knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Abhorrem us enim natura omnes � turbis, quarum incommoda no�

�^^��5^*^��f�^3mamus pacem,pulfherrimamrerum , utilJeair, Scd ^��*fationibus indulget, paulatim e� pertrahitur, ut ftudio pacisregnuninbsp;��*amittat,afc*

'''hfip ortlines hominum SpiritusSan��uscommemorat,qu� communf ^^2* opponunt, Primifunt Reges,feu Alonarchac,quidignita�nbsp;Gentes hoc eft, fubditi Regum� Popult

fapientia. Quidigitur omifit Spiritus Sandus, quod non aduerfaturum.'� Potentia,fapientia,opes,iufticia,San5itas,nbsp;'�'hohnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dona, 8C tarnen his abutitur mundus contra Dei regnum. Haze

hodie etiam, habet hoftes Redar fiC Mefech, hoc eft, Turcam 8^ f^SjCultoresMahometiSj�c PfaIm.i.Graduum,Tom.4,fol.425,

''^'^3(1 2C Epifeopi 3 Reges Stf Principes,qui Pontifici adhacrcnt,an non �^fcantarunt hunc uerfum,annisfermeiam triginta:Dirumpamusnbsp;anobisiugumeorumr�Ita^confiliainieruntmuf�nbsp;pttjj tantum non in manibus habucrunt uitftoriam, partiri inter fe uidor iacnbsp;\ .^'�^oPrincipum noftrorum ciuitatesSCarces, PiaIm.2*Tom�4�fol.7gt;o�Etnbsp;��P�'5-,fol 74�

apud noshodieeftdubium,quinPap� Ecclefiafit Cainica, Nos ��'rt�us liera Ecclefia: Sicut entmHabelCain non nocuit: Ita nos non fo�nbsp;patimur uexari^damnari,occidi nos ab Ecclefia Papse,nbsp;pe^. f^lf� commemoramus. Toti mundo notum eft, queries anathematisnbsp;defue�nbsp;acrescrudelium fententiarum executores pr�buerunt, in omnibusnbsp;iX|^^*�P�3ngulis� Non Hifpania, Non Gallia, Non Anglia, Non Belgi�nbsp;rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Polonia, nonHungaria,non Auftria,non Bauaria hu�

(j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D.Luth, GencCj. fol,42, inquit, aftuciamSimalitiam Satanse imi-

S�J* nufquam eft, Nam fi fpeeftes uerba, nihil tfs M� ]'��b!l religiofiuseft. TeftanturDeumquodex toto corde querantfalu�nbsp;'^*�deteftantur ut qui maxime impia docentes,nomen S�^ gloriam Deinbsp;fatenrur fe cupere propagare, Q.uid multisc�Nonuolunt uiderinbsp;%j^^o�oresDiabolicifeu H�retici,Ettarnen hocunumagunt,quomodonbsp;�^rinam opprimant,Si Dei cognitionem obfeurenr.

��ittU ��Pc�^anda eft nobis certifsim� perfecutio fratris noftri, qui fecundum �'^tuseft, Hoceft.nonfol�m hoftes palam impijperfequuntur nos,fednbsp;etiam

684 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CR V CE

etiam hijCjiii pn'mumfuenintdulces amici noftrC quibu^cumcofiucrw familiariter in eadem domo, qui � nobis acceperunt docrrinamnbsp;poftea infenfifsimihoftesnoftri,perfequentes nosacernme; Quia fun snnbsp;fecundum carnemiquosoportet perfequi firatresfecundumfpiritumnbsp;' conqucriturChriftusPfaIm�4ndeIuda;Homopacisme�inquofpcr^ub^nbsp;panem mecum,kuauitcoram me calcan�um fuum, Sed haec noftra/ pilt;�nbsp;eft, quod Ifmaelitis noftris nullam dederimusoccafionem perfequendinbsp;pter dodrinam pietatis perfequuntur nos Papiftae,hancfireuocarcm';^ �nbsp;de�nerent nos perfequi* Item fi perniciofos crrores fanaticorumnbsp;probaremus,ipfi laudarent nos*Quia uero utrorum^ impieiatem detcft^*�nbsp;pofluntnosinfcnfifsim� odifl��i: perfequji,

Cap; IO. Matth. Tom.4,fol.�4� In ifta caufa etfam fummi gradus an�� bituri fumus inimicos,nempefratres,parreSjforores.fiIios,uxores.Q.��J^pCp^nbsp;ipes pacis �i amicitia ? Vbi proximi �C ifti domeftici funt hoftes noftri,nj�^�i'0^nbsp;ter, mater, frater, filius,ficut ex Michca dicit Chriftus inimici hominisnbsp;cius.

PfaIm.i.Graduum. T om.4.fol.42�. Noftro tempore fuftinuifflUS tarios,Anabapiftas,0(; cipicuraeosjfuftinuimus quo^ opprefsionemnbsp;ui QC dolo, Et inter nos quo^ multifunt, maxime nobiles centauri,nbsp;mo animo non (bl�mcontemnunt totumminifterium,fedetiamnbsp;turn efl�. Haec fan� acerbifsima funt omnibus pijs,qui ea uidereS^nbsp;tur, nec mutarepofliint. Ideo dicimus cum Dauide : Hci mihi fumnbsp;fech.

Pfalm. J. Grad.Tom.4.foI.447 Aduerfarioshoftes Chrifti primum compar�t beftifs, pr�dam arripientibusore feudentibus.nbsp;liquasbcftias,haetruculentiores,fxuiores,S0efferatacmagisfunt,qua^nbsp;lac�rant, �cut lupi amp; leones, pr�fertim c�m etiam fame incitantur�,nbsp;jgitur Spiritus Sandusinaduerf�rijsuerbi, eiTefinguIaremtrucuIennXjjjiJ^^nbsp;tem, crudclitatem, f�uitiam, qu� exaturari non pofl�t.nifi laceratisamp;^o^^ p|fgt;^nbsp;biconfeflbribus,ficutfamelicuslupus,quiinouesincidit nonexaturatn^�nbsp;cifis �C laceratis ouibus. H�c prima par s eft huius pidur�, ficut paflimnbsp;ra, feriptura uocat fanguinarios, crudeles, ueloces ad effundendum ��nbsp;Et teftantur idemomneshiftorf� populilfrael, �C Eccleft� inter Gentes-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Sed hoc corfaeuum,immite,6^crudeIejnonoftenduntaducrfa�tl'^^^j3f'J^ tegunt, SC ornant ftmulatione officiorum concordi� qu�renda�, f�?�nbsp;diftordiarum,amp;^c^ Sicut haec alterafimilitudodeaucupe pulcherrinie�^j3fi)*|nbsp;Auceps omnia fimulat, quac poteft, proponit eftam, habet chorum at*�nbsp;tanquam in lacta re fecur� canentiumjpfe quoc^ auceps aliquidaccin� �nbsp;ipeciem confideres, omnia fint amicifsim� inftruda,fed in his limiilatis.H,nbsp;feit quale periculum ftruatur miferis auiculis i Laquei enim latent,nbsp;perti effent, tarnen non haberent illam horribilem fpeciem, q^^mnbsp;gladt), uelnudilupor urn dentes exhibent.nbsp;nbsp;nbsp;Sed cur omnia haec i *jilt;

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ET CALAMITATIBVS ECCLESIAE,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�8,

figura belh'fsim�,aftum^calIiditatem,dolos^8Cfnfidias,quibusf�uflt; Wnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c�mreuera nihil aliud agant,

capiantamp;occidant, Huiufmodi aucupium Satanicum perpetuo �^umfumma crudclitate extremam calliditatem coniungunt/icutma-�sexemplis declararunr,

c��3mitatehominumpotsftdici,tantumh�cdicitMo(�sciimin� coram te,incognitapeccata noftrainlucem fub c� pecMtw��nbsp;^^fioribusautgrauioribusuerbis expli ftomnia canbsp;ufque ad extremum gradum,quodharum calaminbsp;Si P^ccatum, Quod etfi � nobis SkS toto mundo abfeonditum eft, tanbsp;V ^^onfpetftu�^clarolumine Dei collocatur. Quid poteft dici grauius;�

P^reuertit,impif obftinatifsimifunt,6Cfe infinuDeifoueriftatuunt, Diaboluf^ '**'5 f P^uent, 00 metuunt iram Dei. Non ftatuunt, flagellum immitti � Sa-'^ti^^'^^^ir^^oDeo, ideo ad fobfuolantis fonitumexpauefcunt,8C omnia tu-Hoc cogitate non poflunt,quod impij cogitant Dwtolim ifiarumcaLtmitatuntnbsp;Sdf �^^uera eft, Nonenim Deus pios adffigit,fed permittit ut Diabonbsp;*^^�fi^�^�^uidcmusinHiobo,eiusliberi occiduntur igni,8Ctempeftatibusnbsp;K�nonDeofuccenfenteipfi,fed Satana,

S^^oebamus igitur nos quoque ingruente pefte,8^alfjs calamitatibus,diccrc elle opera, Satanam furere fiC irafei, Deum autem elle mifericordem,nbsp;?^nobis,qjuia credimus in eius Filium,

'Sa^Quehacc rationefanefti Martyres uiceru nt mortem amp; pericula omnia. Deu jS^��^DiaboIicacfle,permifla�Deo,adtentandam fidem^ltaque etiam ga/nbsp;�^'Ji,^^bnmalis,0^ infultauerunt Satan�, Idem nosquoquedebebamus facere,nbsp;f%t'^'��*^^^uincimurplcrumque, Sicut etiam magnorumSandorum exeplanbsp;Sp� Nam Paulus quoque pauoribus occupatur, QCrecipit animum uiflsnbsp;Ado, x8. Gene, Tomo, z, cap. 19, fob �30,

S^^^cherimum hoc cxemplum eft diuinitatis erga nos, quod cum adfligic noftrum,acpotiusut Tyrannum,0i

A nbsp;nbsp;'^�^�uelit nos torquereSCperderefe gerit, tandem tamenfuotempore,0(^

hS ^^p�^f'-�nadicit. Ego fum dominus Deustuus, Hadenus nonaliter tetra* ob�jcere,�^pr�cipitare in infernum. Sed hie ludus eft mihtnbsp;^^ndis meis,nifi enim tibi ex animo bene uoluifl�m,nunqu� ad huenbsp;b^fecutnlufifTem.

^^'^confolationcmnoftramitapingunturingubernationeSandorum, Dei,erudientis, SCexcrcentis nos adcognition�,ad

K {'�M^?^�^^u'n^mur,�Cabijciamur,quanquam crux�^adflictionoftrafimilis ��p morti peccatum h�rens in natura expurgandum eft,ut difea pextio pec^nbsp;Dominus: Ego mortifico,amp;uiuifico,deduco ad cati originanbsp;^^reduco,pauperemfacio,Slt;ditO4 1. Reg.z.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yj,

�gd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CR V CE

ipfem Euangelio : Qtu'nonaccipit criiccm fuam Si fcquiturmc, � .Qui' dignus. Qininuenit animamfuam pcrdettilam, SCc^ Scdqii�ntratio�'lt;,j,nbsp;rcOeusitaexcruciat innocentes C Non temerehoc faciG fed ut euacuetpnbsp;tum. Deindec�m fimus impliciriuarijsdeiidlis^nonpoffumus gloriavi ,,nbsp;centia� Nam illosuide^quos finit impun� amp; fecur�Jaxare frenum cupi^nbsp;busjfincula tentatione quid faciuntC Ex alioin aliud fcelus prolabunf^'^�^�^nbsp;libidines, c�des, adultena,odia,amp;horribilia monftra flagitiorum*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f�'

paret hodie in curia Romanaii Quid aliud funt collegia Canoniconini^.,^;^ dinalium, nift proftibula SC lupanariaC Et Roma fentina eft infandorurn^^'j,^nbsp;rumSC pefsimorumhominum� Quiainlaborehominumnon funt, �d coi� *nbsp;minibus non flagellantur, iuxta fententiam PfaL z?� Nonhabcntpo�S��nbsp;nem, SC caftigationem peccath Cel�anre autcmmortificatione, SC contr*i�^�^nbsp;nulla faills reliquae�E '

Ergo Chriftianis nobis difeendumeft, Scripturamfanc'tam cerc humilitationem iflam. Quod fi fumus iufti,SC in eorum numero,nbsp;t�fumus,quiregnumc�lprum adipifeicupiunt,fciamusnosel�enbsp;mortem CHR ISTf, quem oporret nos fequi ducem, utdeftruaturco^;-peccat� Ac uita noftra in oculis Dei nihil eft, nift deftruSlio, mortifica�� m,nbsp;dedu(ftioadinferos,nonquidemadperdendum,fed adfaluandum,libcranar /nbsp;purgandum. Ea uero non tantum in uerbo, fed SC in opere confiftarnbsp;eft. SicutinquitPauIus: Regnum Dei non eft in fermone. Peccati'i�'��^nbsp;retinnobis, fiquidcmin eonari Si concept! fumus. Carp eft corrupts,nbsp;Diabolus incit�t ad omnis generis flagitia. Qiiid aliud ergo faciatDe�^�*'^nbsp;ntpurget.quanquamnonpoteftfieriftnedolore, SCerweiatu. i��Wi�FP�'''

Ad hunc modum lofeph mirabiliter tentatus 5C exercitatus e ft, don�^\,.j. miliaretur,erudiretur,SC (andernrurfus exalrarctur. Sic enim adtantai��',^;^,nbsp;tionempietatis,SCfapientiam peruenit, ut alijs quoqueconftilere, SCpP �nbsp;quinetiamuniuerfumorbem terrarum gubernarepofsir.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. to

Totum Regnum �gypti non fufficicbat eius fapienti�, quanqna*�, � plurimishorninibusprodeftet, acdeucraPalutc, non vulgus fol�m,fcd^nbsp;SC facerdotescrudiret. Vndeuer�tantamfacultatcm nacftuscftCnbsp;tificatus Si dedudus fuit ad inferos, neglecftus,SC deQjcratus, SCtarnennbsp;robore animi fidem Si ipem in tentatione retinuit.

Adeundem modumfratres quoque exercer,SChumili�t, ut EftigiturperfecftumSCinfigneexemplumgubernacionis diuinae,quiSCP*^��^pe,nbsp;filio fuononpepercit, Sed pro nobis omnibus tradidit, utfatisfacercipi�*^ .r,nbsp;ftris peccatis. Nos uero nonhumiliamur utfatisfaciamus, fed utmiino^enbsp;fpfi non opus fuit purgatione , c�m eftetinnocentifsimus. Sed fua P*��^�^0nbsp;meruit, utnoftra humiliatio,mortificatio, abieeftio, damnatio, Dco g'^��nbsp;fet.

Sc Turc� harum rerum prorfus ignari funt, Putant fe eflebeatos, fancftos,SC fuoobfequioSCcultuplacere Deo,finepurgationc,ideonon ctgt;nbsp;nectimentDcum. Nee iamdelulio aut Clemente monftris illisnbsp;Joqiior,fed excmplabonorum Sifantftorum uidcamus, qualishiit Atigi' |nbsp;Bernardus, SCahj multiexcepta fide, Illi cogitant fc elfefanos,docent �5^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

patientiam fed nimis frigide. Etfiqu�ris cur ieiunent, cur corpus mac curflagrisc�dantur,hancadfeiuntcaufam. Vt mcreantur exaltari It�P^�^nbsp;�nregnoc�loruni,

titajj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noncftfinaliscaufaadfIidionum,fedmortif�catiop�tiuSj5(Jcua-

quoplus magts benedicen's in futura uita, Sequetur enim haud dubi�nbsp;%(!�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8lt; uexationeSiquasinhocmund�fuftinemus. Sed harum

finis eft purgatio quac neCeflaria admodum 8C utilis eft^, torpefcamus ignat�ia �C ueterno carnis noftras: Nam innbsp;oramus,nonmeditamur uerbum, fed frigide trad�a-ftint, aut tandem in fecurit�tem exitialem pro�nbsp;fiiiypPportet igitur nosuexafiSChumib'afiifi n�nperfanguinem �C carcerem,nbsp;ftndoriim Martyrum fuppliciafucrunt^atperipirituales t�tationes,nbsp;dolorem, anguftiam animi, ali�qui in peccatisperibimus. Quiia ca�nbsp;^iif^^��*��Jpta,uenenata,leprofa, �C opus habet medico, quioccurratputrcdi-confuft'onem,ignominiam,ha:cenininbsp;^^^rinaca illa, quibus expurgat Deuspeccatum,

excmplis plena eft fcriptura fanda, t46 bte^ci�ijert �ttuflcrt^cr^�l/ x^iaextratentationemobliuifcuntur exercitiorurn lpnituahuni,legniusnbsp;uer� incalamitatibus,clamant,gemunt,que-�'^at-'^quot;^^^�^itaexercentur,amp;erudiunturinuerbo,ficutinquitliaias: Vexasnbsp;�tltclledum. GenCi cap� 4y. fol. 1404

�J^tlP^��3dfligitnosuartjscalamitatibus,nonutpuniaLquanquamreucrap�^ ' *�11$ '^dnondeledaturea. Quidigiturfibiuult cum tot�rumnis, uexationfnbsp;^if�f ��c� Hoc agit,ut perducaris ad cognitionem tui peccati, feit te nonnbsp;% ^^^.'^facere gt; ncc reddit mala pro mentis noftris,quia nihil aliud quam mor-�^ftrnum meremur, uenim peccatum h�rensin naturaabfconditumeftnbsp;'�fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;profcrt in lucem,u th abet oratio Mofi Pfalmo 90, Po�

�iJ^'quitates noftrasinconfpedutuo,erroresnoftros ad lumen uultus tui. hW|nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuofumusimmundi

fozdifsim� Itaque ad manifeftandam �C. purgandam earn utitur EilJ^�^cdqsuiolentisS(:acerbis. �0Icrbasmalum4u�fc2:cn/ jdmu^ CVrt4gt;;inbsp;vrtbctrtfcbarffcnphtblvrtb (^cwcrcrt bas blwt^entad) Sc^ct^-��Cnt p�n� �6 calamitates generis humani gt; peftis, bella , fames,nbsp;��ii(5�'^�min nobis arguatur 6^ manifefteturpalpabiliter,donecfcnfiamus,nbsp;oculis Dci. Qiiinetiam labinos oportet foedifsim�,ut miferiatnnbsp;^^�Picatem noftram agnofcamus.

S' '''gt;n^,,'^0auidhorribiliterlapfuseftpropterfecuntatem8(ffuperbiam,uterudircnbsp;Videonbsp;accufariSC damnari inlege tua, Ver�mncmohominumhocintel-St� �0 autem fateor me tant�m eirepeccatorem,meritumiram,SCdignumnbsp;0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatumjUtuincas c�m iudicaris

uolunt elfe iufti. Difcamus igitur retinere hanc conibiationem, f'iculpa noftram confcientiam mordet, ftimuluslegis SC mortis nos exa=nbsp;% ' �lon tarnen id fieri in perditionem, federuditionem potius SC expurgatio-ueniamus ad cognitionem noftri S)C corruptionis noftrae. Feramusnbsp;/%u?''^�^Dcipurgantisnos,hoceft ridentis Sgt;C ludentis nobifcum, Namnbsp;^y^antferre,illidirputant,defatisfadione,qu�ci�m nequeat fuffice�nbsp;wi� defpcrant. Genefis4i� cap. Tom,4. fol, 94.

oexempla crucis proponuntur,ne fimus confidentes in nobis ipGs, M m m qnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecwn�

�S8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECRVCE

^^?Crf�//^�tfecundamniud i. Corfnh. u Non SC Paulus iiana pericu�a Sf liberations^ corrigitur uariasexpertuscrat, Intcrdumuero tantamanimimagnitudinem^��fecuriU'nbsp;Krfrtd/�JKCMtefnpr�fefertjUtomniapericula SCanguftias facil�ftne illopauorecontcninefSnbsp;noflrh uideatur* Sicut air� z. Corinth. 8. Osnoftrum apertum eft ad uos o Cc'nbsp;rfnthijjCornoftrumdilatatutn eft, Nonanguftiaminiinnobis^anguftiamim^'�*nbsp;teminuifceribus ueftris Sgt;Cc. Ibigeftit animus eiuslaeticia^amp;uult omnesf�'}'�nbsp;diIatan\SCgaudere. Omniaeiarrident,qu� incoeloSC intcrrafunt. Ruf*��nbsp;nero ait: Supra modumgrauatifumus,fuprauirfutem, irauttoederctnoscti^��nbsp;utuere. Icem,R.efpcnfum mortis in nobis ipfi's habuimus, ut non fimusfifif'^'nbsp;tes innobiSjfedinDeoquifufcitatmortuosj Quidilludeft i:' Curnonl^f�^^nbsp;Paule� Curnonalios exhilarasC ficcine Paulum tantum Apoftolum huiu*�nbsp;ri, ut mori potius qu�m uiuere eligatnbsp;nbsp;nbsp;Qui modo plenus erat Spiriru

Ac eiufdem liict� primam 8C potifsimam imaginemin Chrifio fanguinem inhorto,propofitamhabemus. Ac talis{an�eftomniumfan(?luru^nbsp;uita^ Cuius excmplanobis ideo proponuntur, ut erudiamurafdifcamusnonnbsp;nobis, fed in Deo confidcre. Haec enimeftfcicntiap|orum, fibiipfinbsp;�C Deo confidcre, 8C tali Deo qui uiuificat mortuos.amp;^uocat ea,quae nonnbsp;fint. H�c enimfuntopera Dei. Si uis igiturei�epius,�CDeumpatreninbsp;agnofcere amp;:coleic, memineris tibidecertandum eliecumDiaboIiSjCUff�! *nbsp;do, carne,peccato,amp;lege. Acmundusquideminterh�ceftleuifsimusbu*nbsp;quanquam adtnbulationcs mundifemperacciduntfurores Diaboli,qui�U*�nbsp;inundum,a: terretpios. Nam neminimas quidemtribulationcspatimub^^'^nbsp;adfit Saihan.

nibus tentationibus confidamusDeo, cuius proprium opus eft uiuific^f^^ff; tuos, ex pertuibatifsimis reddere pacaros, amp; tranquillos, ex miferin�^(o'nbsp;beatifsimos, ex derperabundis,I�tiflimos. Genclis cap.p. Tomo

-eii* III.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vt mortificeturcdro, fenfut cr inttUe�us, nos dffttefcamus �mplidttrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cv

t)ei(onfidere,etidm� difsimulet feitoflricurantagere . facobcft cxemplum paticnU�f, .[^i, gitationis de confiltjs mirabilibus Dei iuper nos, Ac uoluit Deus hounbsp;�C inEcdcfialegiflt'doceri, utdifcamus quomodomirificetSandosfou^�^j^usnbsp;fiaregat, utipii etiamSandi, nonpofsint comprehendere confilianbsp;ducunrur,non aliamob caui�m,qu�mut mortificetur caro, fenftjs �finf^ jf$iO^nbsp;ac fapientianoftra, ��nosadfuefcamusfimpliciter claufi's oculiseius pf, jffufl�nbsp;nibus confidcre,ctiamfidifsimulctfe noftricuramgerere, �fprorfus*^^nbsp;apparcat.ficurdicitfponiainCanticis: Stat poft pah'etcm*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

�jtbver|�ccFtf�cb^wber�gt;46ttKb/3t:ftcutin tempio puer duodecim parentum conipedtu le autert, Eodem modo fe gent erga pios, ut*� pj,.nbsp;prorfus nosnefcire, etiam poft dataspromifsiones, poftfoedus certib�*^ jnbsp;biftum initum,tamen finit nos ita per ire, acfi oblitus fit promifsionis^ �nbsp;curetnos,fcdhabeatproabiedis.

Hec igicur eftfapientia Chriftianorum, fuftinerc diuina confih%^^j^t;ifl ' uerarcfideinpromifsionedata, Nameaquidcm fan's certaSC firma, Stnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

domini fidele eft, iuxta Pfal. �21. fententiam: Non dormitat neqiJ^ ulch*^ quicuftoditlirael. Ratiouer�humanarefpondet : pr�clar� qmdcm�-Pnbsp;iliadicuntur, fed egocontrarium experiori Nonfol�m dormit, uetunbsp;ftertit, imo plane nullus Deuseft, quicurct aut reipiciatnos. Sicnbsp;fecurusSCcertus ,de diuina promifsionc, de f�dere �C padonbsp;lt;ii�n tradatur � DEO, ut neque ipfe,neque fiiius uideaiur

ET CALAMITATIBVS ECCLESIAE� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c8jgt;

fratns*Omnes filent6C finuntDiaboIum debacha� ^ndifsi'mam Ecclefiam� XV^lf� bcrttt�

^fTc ^^P^��urmonerour,docennos ciulmodi exemplis, apprehendendum promittente Deo� Vtenim DE VSnbsp;h,^^*�'*^onpotcftj itanon poteft noncuramagerenoftn.,pr:2feitim fi adh�re�nbsp;firmiterappr�henfajmpofsibile eft nos defer�proptereanbsp;'��K rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerax* Itaque c�m finit nos tcntari, dedu ci ad inferos, mortifi-

cernimus inhoc cxemplo Jacob , femper eftrecurrendum ad promi oculis remouendum horribile illud fcandaium, quo crucifigi-

Tofeph durift�m� cxercentur^plan� diuerfa �d contraria ratione � ��tti/anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuina� Non enim

P�tef . im�ne folium quidemarboris, quoreprimitur Diabolus^ Jed ^*teifeneftram,utJ�uiatcrudelifsim�in pattern � filium�

impIetioncmS^cxpe-fiik �!^dnbenedilt;ftione exhibita per duodecimfiiios, fed cum maximis diffl* promifsionem ullamnbsp;Nequetamen derelicftum eumfuifleftatuamus� Manetenimimmo�nbsp;�hjr^f�^i�sio lefa� 49� Nunquid obliuifei poteftmulier infantem fuum,utnonnbsp;fuivEt fi ilia oblita fueric^ego tarnen nonobJiuifear tutEccenbsp;%inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcfcripfi' tc �Cc^ Cur igitur tarn atrocia� carne, fiitjs, prole

I^^Ppondeo� Hiceftmodusgubernationis diuin�, amp;taiiseftui� \�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^cqniritur igitur fapientia �� doclrina fuperans

Baptizatus fum, peccatismeis,comedicorpus,�dbibifanguincm CHRISTI,nbsp;^�-gt;�tifsimumuerbumDei,iIlemihinonmentietur,nonfalIetjUtcun(^ om�nbsp;^'�^'ntrarium ferri uideantur^

cogitauit, uideor quidem deferi,c�nifi�ius rapiatur, de quo promifsionem, qu� iam uocatur in dubium tarnen eft tenta tio tantum�,nbsp;pr�ftare� Necei�ceft igitur mortificari car�nbsp;%'Ǒ^nfum carnis �C rationis, ac uniuerfam fapientiam humanam redigiinnbsp;Exuerboconditifumus, inuerbum oportet nos reuerti, Sophilt�nbsp;j%(j�'''�^^ritiRint,fcd fineinrelletftu� Adprincipium�quoprocefsimus eftrc�nbsp;Id fpeculatiu�facil�dicitur� Sed pra�liccficextenuari,mori,abircnbsp;t�'T'jUt nihiluidcaturreliquurn,nequeuit�,ncque fenfus incarne, prx-�(^^�^^�^opnshic labor eft. (^ando ego morior,defcendo in infernum,nbsp;xhdfaciam^ NuIIum auxilium reltat pr�ter uerbum � Credo in De-firmiterretineo, utcunq? iralcatur,deferat occidat,deducatadinferos�nbsp;� Qiiiacgofum baptizatus, abfolutus, ufus fumfacra communione,nbsp;f?cr5j lt;^redo. ^0tt: gcbcc�brccbe Rimmel Vrtb erben/ etc tarnen uerbum,nbsp;, non funt propterea abqcienda aut abneganda, fi uel ad inferos

^^rnelfumbaptizatus,fumreceptus In promifsionem diuinam,quow peccatorum, crigor uerbonbsp;C5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r^gnograti�SC falutis� Qtiid fitC� Tot 8C tanta raaia �d monftra indies

ncIcoirPdqhabcrem, qu�m rationem ^�^�^^�'^�^�l^^�^^''�*'SriouisaIiotcIo uitamf�nirem� Tarn in-Omnes angulifunt picni mille gcneribusmortis,in-b�ladiorum�lt;c� Tarnen oportet quantumeum^nubium�C caliginis

rfp� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C R V C E

oSdct iriIiTcrm nerbiprotnifsioncm pemimpere Sx^ dicerti VTin'w ��nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ego peccai� fateor,(�d tarnen credo meef�� bapt�atum,�uJ^

Hiceftgemitus ille, quem uiilt Deus exufci'tari m cordibiis fandorum.n� fiant feciiri�6toipefcant,acpereant �ifpigrina Spiritus. Sic enimexti'nbsp;ta tur Spiritus, aluitur fides, cre(citagnitioDei,�crenouaturnouushoino deu�nbsp;indiciTijSCdifciturquaefituoluntasDeibonaSirperfeda, Genefis 37, Tomo-f'nbsp;ini.vtcre. folio 14�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

fcant in no^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caftigaremur, inrerdumlecuri in prafumptioncm ruercmus,

bit exercitia P-rircmus in peccatisnoftris. Cum autcm rega nt nos Satan amp; mundus�^'^^�' Icientia noftra.adigimur ad uera exercitia fidci, utinuocemus Deum.amp;fp^�^''^nbsp;mus abeoauxilium. Magnaautemconfolatiohaec eft,fcire CHRISTnbsp;quarrereper crucem,utmagismagifc�credasamp; inuoces, utaugeaturintenbsp;tus Sc gratia. Ideo Paulus profuille fibi fuum ftimulumdicit,ne extolkf'^�^^nbsp;Hoc enimiinumremediumeft, quo Deus utitur addeftruendum omnep^^�quot;nbsp;tum. Efaitzz. Tom. j, loi. 348,

V. vtpro^ Pn'm�m oportet pati. Deinde demum g�orificari. Facit autcm kteorj^no DEVS, utprobetcorda noftra, an promifsis bonis ad tempus carereueh��^,nbsp;jiraan pro^ aetcrnumnoncarebimus,hoccertumeft, EtnifitentaretnosD E V b,acd* .nbsp;wi/�K bonis retpromiila, nonpoffemus eumdiligereextotocorde. Sienimifatimnbsp;adt�pu!ca= omnia, quepromittit,noncrederemus , fedimmergeremur pr�fentibiis^*�-^nbsp;rereuelimut SCobliuifeeremurDei, Sinit igitur Ecclefiam adfligiSC patipenuri�,utdif-'^f p,nbsp;fol�m in pane, fed etiaminuerbo f.bi uiuendumcfre,SCutaugeantLirinP^;(!inbsp;des, fpesSC expedatio auxilq diuini, uerbumenim eftuita�Ci�lusnofftainbsp;inhacuitaab Adacfilifsdici 8Ccredipoteft,quoduulg9dicitur. Quod^*^ .psnbsp;non auicrtur: Cur idem nos Chriftiani non fentiamus SC credamus,nbsp;cap.zS; Tomo3� fol. 79.

Prinitt, Vtftatuamus omncs nos, pr�cipu? autcm Reges prin^�l|Qiti'^ alios Magiftratus inferiores plenos eile peccatis, Nam autconniuet^� (i3gt;nbsp;adpeccatafubditorum �C negligere officium fuum, aut abutunturfuanbsp;Scnimium funt afperi, utautoritatem fuam �C dignitatem tueantur.nbsp;capeccataetfiD E V S aliquandiu difsimulet, tarnen punire tandem SC

SecuttJd. Aliquando immittit Deus poenas, non quod inueniatp^^-tali poena dignum in homine, fed quod uelit probarc fidem SC paticntiant' Hiobfuauita poenas tales nonerat commeritus: Eratcnim timens, -�nbsp;lecfus.SC tarnen accrbifsim� flagellatur� Satana, ficpeimittente Doit�\ 'fitnbsp;probaret fidemSC conftantiameius. SicenimdicitDominusad Satana�^j^fi''nbsp;mecommouifti aduerfus eum, lit eumpercuteremfruftra. Pertinet�01111^^^1�'*nbsp;diendosSC confolandosnos,utdifcamus Deumfaepeetiam innocentesgC^-tii��nbsp;misc�lamifanbusSCp�nisfubtjcere,tant�mutprobeteos. Infirmi aoinbsp;fentiuntpoenas, ftatim cogitationemdepeccatoaddunt,�Cpeccatoriimnbsp;nas elieiudicanc. Sedftatucndumeft,piosmultosfuftineremala^tant��'nbsp;bentur,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�*quot;

ET CALAMIT�TIBVS ECCLESIAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�s�

SicDominus de fuopopulo dieft: Hiercm,49. Ecce quibiis nort crac quot;^Himutbibcrentcalicem, bibentis b/bentjamp;'tii quafiinnocens rebnqiien'sCnbsp;( Daniel 5C eius foctj.etfiferrentcaptiuitateminter Gentes, tarnen fuis pec.-'ith^^^F^^^�tatem non (ut alij) protneruerant. Sicin fediti'one l uftica muki op-penerunt,nonquiaineademciilpaelTent cumfedit^ofisjed qin'ainternbsp;ii(jj�f�ofos �tant. Nampubh'caf calamitatesnunqtiam abeunt,quinetiam pij in�nbsp;Hi probantur^Alijautemiudicantur.

S�pequoqueptjafdiguntur, non quod aut ficmeteanturpec-probenrur, fed ut retineantur in humilitate�^ non extollantur Sic Paulus de fe z� Corinth, n. �Cc�

calamitatum cft,ut purgemur feu emendemur. lt;Ur y �^Magdalena^quiaimpuramuitam agit,f�ptemmalis fpiritibus exerce�nbsp;'ticjtp^��ttirhoc modo ad poenitentiamamp;^ emendationem uitae. Sic Salomonnbsp;Stulticialigataeftincordepucrij fed uitga difciplina^fugabicnbsp;'^tEfaijs; V exatiodat intenedum.

Secundum quam DE VS nihil aliud facit, nifl oftendit. Sic cum interrogarent Apoftolinbsp;ncquepatentes eiuspeccaf*nbsp;^ft,ut CHFlt;fS T VS fenbsp;pDii'cs ad fidemSt agnitio-

�^^^^�^^^^�^�Eusdifputant, Vident enimHiobem innocentemprobari, �idinari2ChumiIiari, Magdalenara purgari, feu inuitariad poenitenti-^^^oaucem fimpliciter hoc agi,utmanif�etut gloria Dei.

uari�fpccieshac tentationumfunt,tarnenfuntcaftigatiopater-impijscernimus,quiinuoluun-^�spccnis,quas tarnenpoftea confequitur aeterna morsfiC damnatio, cumdicit: Domine ne infurore tuo arguasnbsp;necorripiasme. Quafi dicat: argue: nonrecufo, etiamme ucnbsp;^l^enter feram^modo abfit ira �C furor.

ftprofeSd populo fuoorat: Corripe me Domine,ueruntamen ^quo^�^iion in furore tuo, ne adnihilumredigasme,opponitfurori iudic�nbsp;P^rgamur �C emendamur,fed cum moderatione �C ad falutem.

colligi pl�tes cauf�, propter quas Deus nos ui�tat,quia fine alimus originalepeccatum, cuidebeturnbsp;D E V S credentibus hanc acternam p�namremittit, amp; commut�tnbsp;p�nas, qualcs recenfui, qu� tantumhuius pr�fentis uitaei�nc, 5Cnbsp;�^�sprofunt ,quiaautprobant,authumiliant,autemendant, autnbsp;gloriam Dei illuft tant. Suftineamus i^'tur eas patienternbsp;SCetiam gratiasagamusmifericordiDeo, caftigantinbsp;nos in iudicio 8^ non in ira, utper-feuerantes in timor� Deinbsp;faluemur.

DE CAVSrs CVR DEVS IMMITT�T FAMEM , BELLA, FESTEM ET SIMILESnbsp;CALAMITATES�

Rcfpondeo; DEVSimmittitfamem^bena.peftemSiffjmnescalamifaf*�' Pnm�mad tentanonetnamp;Spiobatnpiorum,utdifcantccrt� ftatucrc,fcctiam^nbsp;iristemporealendoseire,tatnetfiuariasdiff�cultatcs�xperinj'gnotasetiam^^nbsp;certasfcdesfequicogantur. Deindead fcandalurn SC pcenam impiorum.nbsp;uerbtreuelationeabundcfada, fiunthominesingrati,im� perfeqtiuntur^*�^^nbsp;runt uerbutn Alq, qui uidentur recipere,fartidiunt �C naufeant Riperciboi�� jnbsp;uifsimo: ContcmnuntSCaddiguntminiftros, quocontemtu 8C odio ptouo^nbsp;iram Dei ut dieat ; Si non uis faturaricibo, �C uitafpirituali, edam hancnbsp;ralcm uitam tibi adimam� Sgt;(. necabo tefame. Negled�u igitur thefauhiii^'^nbsp;mabilis , ctiam pr�fentis uit� commoda amittunt. Et ficutpij feruantuf�nbsp;impij opprefsicalamitatibus 6C defperationc, cumfine uerbo r�nt,occtdugt;*5j^^nbsp;�ndeucr�calumniandicaufam,amp;detrahendi VerboDei,accipitSatan,lt;5'^*.^^nbsp;lecfJaturhocicandaIo,0Cinfuumcomtnodumuertit uthominum animosab^,^nbsp;net � uerbo. Quid enim aliud Canan�os cogitai�eputabimus,quiantenbsp;aduentum omnis generis benedicfdonefloruerunt,SCnunccumip{�fan�^'��Cnbsp;ci cogebaatur: qu�mChaldeirm ilium omnium maioi umSCcalamitatutn^^'^^dnbsp;die. H�c altera ca ufa cft,ut Diabolus 8C impij habeant occafionemblalf�l��^ jpnbsp;diEuangelium,utproficiantin peius. Sicut hodiepafsim fimilcs quereias^^^nbsp;re Sc ferre cogimur: Supcrioribus temporibus fuifl� omnium rcrumnbsp;prouentuSjSCmiram f�licitatem : nuncannonam cariorem,0C omnia lon�^-^nbsp;feriora efle. Quanquam mihiquidem non uidentur faxe nafei expenui'-' pjnbsp;dluum, Sed magis exauariiia'SCmaliciahominumgt;qui augent preciarenJ'^L#nbsp;fuis cupiditatibus.Tamennonleucmainmeft, quoduiiter pracmuntugt;'pM_,.,nbsp;res. Sc miniftriuerbi. Rcliqui qui abundant opibus, minus laborant.nbsp;tur exoptantpriftinum rerumllatum,cum fortuna piiore ,SC adduntnbsp;phemiamtExiftadocflrina Euangelij,nihil boniextitif��: infupernbsp;minum�CmoresIong�corruptioresefl'equ�m olim*

Ita omnium malorum cauf�dodrintcEuangc�tj impingitur, temporec�m Gotthiltaliamuaftarent,Rom�omnisculpareqeiebatut**�nbsp;ftolos Petrum SC Paulum. Remouentenim homines profani exoculisp'-mundi, amp;uerbum Dei,quod purifsimum ell SCfan(flifsimum,indigneo^nbsp;fcelcrum culpam fullinet. Ncqueenimdocetufuras,auaritias,luxuria�Jj[,nbsp;alia facinora, ac impolluras mundi. Sed contra haec omniaclamat Sinbsp;Qu are igitur Euangelium tarn atrocibus calurnnqs grauatur';�nbsp;h�cSatan� eft, quagaudet blalphcmareEuangelium,SCaduerfusidun�''nbsp;que conuicia congcrerc*

HorribileomninoSCdepIorandum eft tantamefle hominum 6CIiecntram falgcntc hac luce. Sed tu ex uerbo fic cdodlus elle debcs,qL��nbsp;g.'lium non conc�d�t licentiam ufurarum,rapinarum,Iuxus,alcar,S^c-^,�.nbsp;banc culpam ipli impingis, iamexoretuocouinceris te elfe ob fe fill manbsp;qui eftautorharumblalphcmiarum. Videsenimcontrariudoccri,Siqi�*nbsp;tint dotfrrina?, agnofcereSCfentire falutem,quinctiam pi�acpur� uiuer i

ET CAL�MIT�TIBVS ECCLESIAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficj

ueritatem:8Ctarnen quicquid eft fcelerum in Epicureis 8i im-'Ith. �^�^�^�P^*^�5-�^^�^^f2mahciaDiaboIi,utiudiccris,tu�C omnes qui o^ ^ueritatem�

^^'di nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fccIeraRomanorum r�cit�t, cedes.

An non merit� illa � Deo puniunturT� Prorfusigitur cogitari qui'dem pofiunt, quodnbsp;otiliti j caufam �C malorum QC poenarum in uerbiim reij*nbsp;ol{�^j^��*pt3autemh�c funt adnoftram dodrinam nceiusmodi blafphemtjsnbsp;enim omnes pq omnibus temporibus tarnen �C calumniasnbsp;�quot;itat �V P^^* ftint: SC quo fueruntfanC�iorcs ipft, hoe plusp�narum �d calaanbsp;quod ipfiearum autorescl��nt,8Cmundum tur-^^^�^�^�nduslucem uerbiafpernabaturSCidoIatriamfedabatur, S�nbsp;regi Ahab, Nonegoturbauilfrael, fed tu �Cdomuspatrfsnbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecuti eftis Baalim, Ad eundemmo�

ingrati, contemptores, perfecutores,ideo ueniuntp�n�, generiscalamitatesoriuntur. Internaautempi)quoquenbsp;famem fui temporis paf�us eft, fuit peregri-�Cpracfentemfortunam �quo animo ferendam duxit, Seddili-eft finis harumadfliCIionum, Appr�hendant quidem publi�nbsp;noninp�nam�Ciram, utimpiosSCin-*�^^^l�tem,inprobationemSCargumentum f�dei, charitatis QC patien*nbsp;('�hl� �^^'^tpqferremanumDciinceconomi3,Prorail�tenim DEVS ie uellenbsp;bicut fcriptum eft, Non uidi iuftum dcrcliflum,nbsp;pti!,?^�^usfamisftturabuntur. Hafcepromifsionesciufmodiexemplisfan*nbsp;hacdomefticatribulationepioseruditjinuerbo,nbsp;* charitate, S)Calijs uirtutibus. Impij uero crucianturnbsp;fcandalum ut indurcnturSCfiantpeiores, Naraperbonum nonnbsp;, per mal urn uer�fiunt d�t�rior�s, Ideo nihil ptoficitur , fiuc 'ae-'''^j^�Subriaqs occinantur. Matth, n, Genefis cap. i6, Tomo tertio ko^

bencdidum, ac tutiAimiim uit�gcftus eft quando Deus utcta, amp;illicita ftudia noftra : Sed ftatim corrigit �C caftigat.nbsp;Sc cruces omnisgcnens,aut per homines quimoni�nbsp;noftr�,Ec�tr�pcfnbsp;mal um omnia fucced�cnbsp;Itaenim Heremias de fal�'s Prophens dicit: Propc es tu ortnbsp;renibus eorum^hoc cft quicquid ftatu unt^docent^ faciunr,itaabnbsp;recipitur, ac ft diuinitus fancitum eflef� Nequenbsp;� ^ftudia impia,SCcupiditateseorumreprJnu's,autftena5,Atquofine^,nbsp;Xnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad uidimamSCdicm occtftonis,

^^��fttSCinduIgent odio�C fnuidi� fi'lij Iacob,fed cogCEtur tand� * �boluc� Nihil igitDeo gratius eft2lt;acceptip^qu�m gquo animo tolerarcnbsp;difciplinam

e?4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C R V C E

ciifcipIinamS^cafiigationemDomi'ni� Quodf nonferimushobisfro^� cbtamcn tandem in pcenis long� atrocioribus hacrebimus.nbsp;�4�ffc|�r/(bcrttUof|xj�itabcvbcw4gt;^rtlt;i*�o�gt;crbe�uCcwff6twlt;bt nbsp;qmdemaliqaiinterdum in utam�d conuertuntur, fednonuneatrocib*^ caP'^^nbsp;quibusretrahuncuradp�nitennam� Genefiscapiu jz, Tomo 4�nbsp;�IO

Qiiandoafdigimuramp;'exerccrtiur, excitandiis cft animus aduer^�^^ ttialiamp; dicendum: Nonmorior feduiuam,utrumque diucrf�m appareatgt;nbsp;mcipfoqutdcm defpetarecogar, tarnen ine� fperabo,q�i exnihilo fectt onbsp;mety in nihilumredadtumpoteftreftituereinintegrum,maximotnco^nbsp;bono� Qu�atrociores igiturfuntpafstones, hoe maiora �C mirabiW�^pj�nbsp;rantur infandis, Eftcjj argumentum grati� �Cbencuolenti�diuinac,nbsp;exercenturcruce �� addidionibus. Quando enim perf�uerantnbsp;mifsioneSCperdurant,fequuntur ingentia�i^incredibilia bona,iuxtaiH�J��^^,,nbsp;bi. i, Beatus uir quifufFert tentationem, quoniamc�m proba�us fuertt*' ,,nbsp;piet coronam uitae^quamrepromifit Deus diligentibus fe. Et lohan��^ ,,nbsp;Nifigranumfrumenticadens in terram mortuum fuerit^ipfum folumnbsp;Sxautemmortuumfeierit/mult�mfrudum adfert. Exputrefadioncnbsp;ficationegranifurgitpulcherrimusculmusjfcrens ali�s trigecuplum,algt;�5nbsp;gecuplum^

H�ceftperp�tua dodrina totius fcriptur�fanda�.StuoIuntasDc�pji;' tificemurfecundumcarnem^�dfecundum fpiritum uiuificemunldemvU'^ (ynbsp;lus i. Corinth. 4. Semper enim nos quiuiuimus, in mortem ptifnbsp;pter IE SVM^utSCuitamanifeftetur incarne noftramortali. Item.nbsp;quod non deficimus, fed licet is,quf forts eftnofter homo corrumpatur/^^^.nbsp;is quiintuseft,renouaturdediein diem. Id enimquod inpr�fentieft*��nbsp;tancum, amp;leue tribulationisnoftr�.Supramoduminfublimitatc aetcmu��9^,jnbsp;riac pondus operatur innobisjnoncontemplantibusqu�uidenturjfe�^�1^^nbsp;uidentur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;. �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Hacc ucra�� unicaChriftianorum feientia eft, ad quam uocati S^cl^ . �Chrifto, ficut ait ad difcipulos Iohannis i$. Nonuosmeelegiftis/^^.jt,nbsp;clegiuos,0^pofuiuos,uteatisS^frudum adferatis, amp; frudusueiter ��nbsp;ideo etiam eos exercct�^ mortificat,qu� uberiores fint corum frudus�

Adhuncmodumtradathofeefandifsimos Patriarchas,acfinefeir^^/^^i,� tarnen fuamgratiam��mifericordiam effundit in auum Ifaac, 1^,^,nbsp;amp; lofeph filium. Suntenim Deo acceptifsimi �C gratifsimt fine ..flinbsp;Veriim ifta charitas dC bcneuolentia ita abfeonditur,ut Deus in hoftium 9^�'^pbnbsp;fuorum quenquam,atrocius puniuerit,�� neipfos quidem parricidas,quft�nbsp;iiendiderant, neqtie Ifmaelitas aut Midianitas emptores. Sicnimirumnbsp;�� adfuefacit Sandos ad cogitationem mirabilium confiliorum Dei*nbsp;liquos uero finit crefcere,uoluptu�ri, ufuras, rapinamomnis genet*�nbsp;curifsim� exercere , illorum cupiditatibus indulget, non caftigat �pznbsp;primit feccuritatem,conatus impios. Sed � triltem inf�licein Li*nbsp;tiam. Long� beatiores funt quos in ludum, in miferiam^in mortem con i

I N C R V C E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�9S

Habes promffsi�onem eafis contcfltus* d�i, ^sabiedlus nondarem tibi prom�fsi'onem, non lubei em te mihii�derc. Stnbsp;Baptizarem^nortuoca*nbsp;habcs Sacramentum, habcs Euange*nbsp;5^gt;ttemineris uei bonimmcorum: Beat! qui liigent^quoniamconfolarionentnbsp;Beat! eft/s ci�m maledixerintuobis homines ,Sgt;l perfecuti nosnbsp;tij�''^^^S^dixerint omne malum uetbum aduerfumuos, mentientes, propternbsp;Gaudete QC cxultace, quoniam tnerces ueftra copiofa eft in c�lis,

tantnm aeterna pr�miarccepit lacob, uer�m 5^^ ^9c}nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnemfpem�^ cogitationetn fuperantem*

lof^^senitneft pater Regis �gypti, �C Epifeopi ac Dodorismultorum popn-�c leuem tenrationem. Hoc corporale etiatn pr�mium eft patienti� 5C conftanti� in aduerfi's, Itaque fokt L�eusnbsp;faci em, manumep fuam fubtraherc�fan(ftisamp;: dektftis fuis, 6d finitnbsp;nonaliterac fihoftes Dei eflent,nbsp;iitjj^^^idetn magis curare uidetur, qu�m hos, nonquod reuera fie aftecftus fit,nbsp;quafi ludo, in operibus manuumfuarumnbsp;Itaenitnait: QuosdiligOjCaftigo.

'^(^*^^*^genterconfidcremus,ut poftquamcepimuscredere amp;r fperare u�^ �''^fi/'^^�^�^/datam per ucrbumfiC baptifm�m ,quicquid inde malorum eue-Siq patienter ferre, �iPftatuamus non temere , fedpaterno conGlionbsp;utem noftram, id quod .finira tentatione demum inteftigimus;nbsp;^'o^j^P^PithafiSCparoxyftno nonintelligitur, quiafenfus carnisabripic nos dnbsp;�iitd p'.^�onc. Non uenit in mentem hominiin tribulationeamp;f anguitia coniii*nbsp;zatus, habeopromiision� Dei, fedanimusprorfusobruirur que�nbsp;^'^�^^blachrymis, ftcundumcarncm� Oportet autem crucifigi �; moi ti�nbsp;^^fnetn, quia impedit inreiletfturn piomifsionis, �C ueritaremucibiDei,nbsp;P h'^^''^P�'^itur in tentatione, fi firma fide retinetur, Sequiturc^ iPud , quodnbsp;dicitur: Guftatc: �� uidete, quoniam fuauis eft Dominus, Deusnbsp;fSlj'^^^�'inos, uthabcatlocumiaturandi,confolandi, inebriandi, exhanitosnbsp;5'(jnJ'^^*�'ibus, omniq^ praefidio deftitutos,!a�ioqui enimoicitantes, SC cumnbsp;Ph) ^�'fbum audientes , prorfus torpefeimus, �4UCr mncbt: cflcit I fpricbc 'nbsp;'5,^Wngcr i� e�t guter Geqeiis capitej^. 'l omo xj., cap, to-n

contra crucem SCcalamitatcs confbiemur, ST adpat�en-^ ^I�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amrrios noftros, Siquidem uidemuscalamitates hasimponi

Sicutigitur quiper�gr�abe�r, p^��'^*�^umhofpitcm nadtifunt, fic feconfolantur.quod uniusnod�isnbsp;^^^�^��kndum,fiueduritercubandumeft, Ita nosquoque innbsp;cogitemus, (^uid enitnfuntduo anttrcs anntquosnbsp;pene fallimusjCoUati ad vVternitatemd

Veniafttigiturm ficut Dominus fingulis diftribuitmaduerfitatcsliuein nomia, fiue in politia amp; Ecclefia, non tarnen patiemurmnos commoucriadnbsp;tientiam* NonideouelpoIitiammUel �conomiSmUel Ecclef�� cura ab�jcK*^� .jnbsp;Nondecethaecmollities fortes militeSmUt ad primumimpetumhoftiun^n*]nbsp;armaamp;^ fugiant. Quafi ucr� ad uoluptates 8C ocium,non ad laboremnbsp;cium deftmati,ftimus*Tunecedc malis, fedeontr� audentior ito, inquit

Hoc autem fum poterimus ^fi bis temporalibus incommodis oppn*�^[ mus fpem refurredionis �Cuit�. Sicut autem nemo banc libenternbsp;teret. Itaputabuntfinguli,fibi non deferendam earn quafiftationem^n^^j^nbsp;diuinituscollocatifunt* Qui eft uocatus addocendas Eccleftas, faciat*�nbsp;gnoanimOmnecmoueaturautfuispericuIis,autPontificumignauia. Q�^* pj,nbsp;pracdicando Euangelium gubernando Ecclefias , audiendis caufisnbsp;dijudicandisdogmatum controuerfijSmEcclef�as iuuaredebebant,reijciunt � /nbsp;fummaopera in ineptos Monachos, Ipfeautemnumis cumulandis �Cnbsp;tibus inftruendis occupantur* Quoniam igitur fudorem fugiunt, etiain�^^nbsp;geriocarebunt, Quoniamnoncompatiuntur, etiam non corregnabunt.

Contr� nosquifudorem bunc, finguli in fuo genere fuinnemus/np j, mus,etiam fi quidacerbum ferendum eft, fore ut habeant calamitates i�nbsp;nemfuum* Gene. j. Tom. �. fol. dx.

Qui f�bt rede confcius cft 2lt; fcntit fe iniuftc adfligi, is fua innocentia'�' jf Slt;^ flmul intuetur in promifsionem liberationism idco non trepidat,necnbsp;animo. Seit enim fe neminem l�dere, fed aliorum iniurias 5C pecc^^^ L|tilt;nbsp;X3Oertbie�wpe�Vrtbpet:r4b4�e^citconfcientiabona,f0^4itrti^t5j;blt;t^^Ji^nbsp;glet(b�4yp9�6V�t^�cb4n0^fwwcttvttb3^W��/(^^4tgt;enwiramp;0�bS�J�Sinlt;'nbsp;tSonaconlcientiainftarfirmilsimua rupiseltj Cui innituntur pij innbsp;busm animoc^ magno �C excelfo omnium aduerfariorum minas conte*� jijrnbsp;Sicutferiptumeft* i.Pet.j. Quis eft quiuobisnoceatmfi boni acmulatot^^^iii�nbsp;ricis �' SedSC fi quid patiamini propter iuftitiamj beattTimorem auteu*^nbsp;netimueritiSjSt^nonconturbemini. �Cc.

Contr� quando adfliguntur illi qui intulerint iniuriam, tum uero horribiliter trepidant planet^ ut apud Poetam eft, ad quod uisnbsp;cunt* Heimihiexclamantrnhancp�nam meritusfummeaimprobitat�rr^Pnbsp;tumacia* C^idfaciamc� quo mz uertam� En profed� miferabilis earn�nbsp;confcienti�eftrnfeipfam accufantis �fdamnantis*

Proindepr�clare agitur eumlacobSc lofcph, quanquam ipfinonfto ncc agnofeant f�licitatem fuam in paroxifmo* Vere enim beatusnbsp;lt;n tentationefic eft adfedusm ut queat fccum ftatuerejetiamfi c�lumnbsp;aturm autfradusillabaturorbism ut maximeinfaniat mundus cumprindpnbsp;6C omnibus portisinferorSm quid ad me�egomihired�conicius fummft*^^^[,j'nbsp;crucemamp;iniurias aliorum m nonl�doquenquam, nonpecco. Prxtctnbsp;beo meamAbfolutionem �C Sacramenta, la�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;moucbo*'gt;^,;:�

�'onirafd,nonindignaridemalo fibi �lato, quanquam caro fuomore fblet �bgt; �Curare, fed fpiritus nonirafdtur. Sicpoti�s cogit�t, V�tibi,lgt;u ^a(� mir^ nidjCnbsp;t)u|)a��irpget^an/ nonmefedteipfummaxim�ofFendifti. Siclacob�dlo^nbsp;P'^potuerunt dicere *. Non me vcnditis, abijcitis, occiditis ,fedvosipibs. Caronbsp;aliter fentit, fedfi�iritus f�cadfedus cft.

K QyaeretautemaliquistQi�idigitur faciendum eftf�an proptcrealaxandum fre* ^�^P*ctati neccoercendus cft furor SCmaliciahominS vel legibus vclp�nis*nbsp;pi�O dato damno agend� funtgratiac improbo, dicendum, nihil malinbsp;^fteciftij-pa�qyodiubet, egolubens patiar. Quaratione inuitabuntur mali adnbsp;amp;cumulanda flagicia,fiquidem docemus cum gaudio di. bona confcientianbsp;'^aaefreincommoda,qu�ab alqsabijciunturc'

c�k ^^Q�ondco ; Demandatum eftnobis minifteriS Legis amp;Euangel�j iuxta pr�* '?�P^uli. Argue,increpaopportune,importun�,^ftro�fcbflttnvnnO�rafffr�/nbsp;indignari peccato. Hoc pertinet ad miniftcrium Icgis, �dad officiumnbsp;ii� J^jPr�ccptorumiMagiftratuum, im�etiam priuatorum, propter corrcptio'nbsp;Pof � ^'^�^onitionem fraternam, qu� eft mandata fingulis diuinttus, vt quantumnbsp;pfQL^�^^squilibetfuo loco rcfiftamus malo,SC caueamus, neimpun�graffentur im^nbsp;ijl/nnOtril Doel}ntcljtIffm/fo|oltc^nbsp;�'ibunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;His om-

pfofcc^�'iquot;^us,rcftatvtanimisacquielcamus �dvltioncm diuinam enim fuo magno malo non alios, fed feipf�s grauilsim� offengt;nbsp;�f r :�:euffd wir�Jt (te wo( gnug marferit*

\i ^�^''^fdbancconfolationem habemus, qu�magis nos mac�rant,adfligunf, ��itijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc magis vigentgloriam Sd coronam in c�lo. Interea tarnen arguendi

ffdvtreuoccmusmaleficosinviam, neincurrantinodium J quieft ignis confumcnsnonp�nitcntibus. Ad hunemodum refifti*nbsp;gl^dij rainifterio : amp; tarnen ferimus malaqug prohiberinonpoffnbsp;^�no noftroc�mmodo,illorumver� detrimento amp; pernicie.

Theologia�di�pientia Chriftianorumjquametfinondumaf��cutiiu-� ^*'^tiotidieeaexcrccri,amp;adluef�eri debemus vtinparoxyfino�dcalami-luftinemus, pofsimus dicere pr�fenti SC tranquillo animo : Non potesnbsp;S. ^go hjm chriftianus. iDu fcbadf(l mir ntfljt� ! Ou f�rDer�tt�icfj f fidj f�rnbsp;*'''^^0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lofeph venditio SC cxilium �quot; Im�ad quid non ei profuit f'aut quo-

eum fratres maiorc honore Si. digniratcornare C Nam co ipfo quo d'commodifsim�'cumadfaftigium 5Cculmennbsp;^�cuchunt, quod paul� ante fomniaucrat. Inhanc iententiam celebratut

� Impqmalefaciendonobisbenefaciunt. Et Auguftinus aitdein-^^^tiif^j^.^hrlerodeoccifis, nonpotuiffe hoftenitotis viribus 6Comnibus opibus r Si*'^^^^P�^��^^^^P^�^�^hsquamoccidcndo.

amp;humili�t,vtexaltct,occidit vtviuificet, confunditvtglo-( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt cxtollat. Scdeftarsartium amp;fcientiafeientiaru, qu�non nilima-

�^�paucis ade� difciSCcognofci folet,vcra tarnen SCcerta.Sicut hoc ex^ '^or�enimquodinPlalmoio^. dicitur. ConftituitDominusIofcphnbsp;acDominum amp;Saluatorcm mulforum. Quomodo C Vendendo,nbsp;t�%t�i '^��^^*dcndo.H�cfuntoperadiuinaquafnonintelligunrurnifiimplcta Sinbsp;ftunt, non poffuntnififola fide apprehendi fimplici-�^�^'^'�oendumeft, Credoin DeumPatrem, omnipotentem, creatorcm,nbsp;' ^��, amp;'c. Gcncf cap.37.Tom.4..fol.2d.

'lt;VOD CALAMITATES HVIVS VIT�E brevbs et exigvae collationenbsp;xternorum bonorum-

Lcui'oraS^rarioraincommodapr�immenfb�naribeneficionn�i j tjuiousE� usquotidienosobriut, dcuorarc debebamus. Qiiidcnimfunt omnia ineommounbsp;invnumcumulum comportata,adhocvnumdonum, quod Deus patefcdt nobunbsp;vcrbumiuum c* Annom'gfturpeftilentesifti hominesfunt, quiinfim'ta doamp;inxnbsp;bona, propter aliqua incommoda negligunt

Quanto rcdi'us Paulus di'cit 2. Cor. 4.. Tn'bulationcs no liras elTe temporal amp;leues, gloriam autem qua cas compenl�bit.Deus, fore fupra modumpondcrc'nbsp;l�m, �js qui non fpedant vifibilialedinuifibilia.

Sed fruftr� haccconcionatur Paulus. Mundus cni'm no cr�dit,fed totus occu' paturvif�bilibusjinuifibiliaautemnegligit, �Cpro nthilo habet. D�dit mifencot''nbsp;Pater filiumfuum, qui mortuus eft pro peccatis no Ctrl's, is vicilsim� nobishoep'�'nbsp;llulat, vtconfiteamur nomen ipfius coram mundo , �dnollram quoep vitam pf*-'nbsp;pter ipfius nomen amittamus,amp;promittit futur� vthanc exiguam crucem, f^*!^nbsp;turaeternaquies�Cimmenfumgloriacpondus,hacpromiisionequidpoteltelKb�^nbsp;uius,qu�tamcertamredemption��morte�terna promittit,Slt;eftnoftracviteal*�-'nbsp;qui hxc conditio, quod tandem mori necelTe fit. Cur igitur n� poti�s propter Chf*'nbsp;fti nomen morimurf

Sed natura non patitur magnitudinem bonorum cum paruitate vcr�comparari, caropro fuomorelemper obfeuratiiiHnitas magnitudincsnbsp;rum, tiniti�imafinitatc malorum.

Igitur nobis femperin confpecflu fit catalogus beneflciorumdiuinoriin�jJ'� naturalium,tum Ipiritualium, �i^videbimusvbimaliguttaeft, ibimare benehe*'-^nbsp;rumDeiefle,qu2ediuinaRhetoricanobisamplificarcdebemus, ficut Paulusnbsp;gi�facit. Vnico enimverbohauritomniapericula�(^incommoda,de quibusi�'�nbsp;duspotefteonqueri.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Dubiaiftorumfortunaeft,quibus miniftenu verbicommendauit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

ciuntur exfedibus,macf�:antur,fubtjciunturflammis,h�cinquiesannonmah^'^^ Refpondet Paulus, funt i�n�,fedleuiaamp;momcntanca. Pariuntautem�tern^nbsp;inf�nitumbonum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.

Hoc Paulus videtSdcr�dit,mundus nccvidct,ncccrcdit-Scd tantumot'^ C turpraef�ntibus. ItacpfivtgermanicumprouerbiumdicitiRomamvfcp tuisb^^.nbsp;riseum portes, Slt;minus fuauiter deponas, omnis gratia perijt. Non vub�nbsp;crucem,illumincomodulum,nullamfcftucammaliientire, c�mipfeplenus**nbsp;bibus , �dpr�cipu�Ecclefi�incommodusamp;grauis.

Nos igitur quifumus chriftiani,obruamusiftaDiaboli portent! nms.Rurfusautem amplificemusdiuinabeneficia, Ver�enimminutulanbsp;omnia, ��exigu�cruciolumcft^nosportamus ,fii.dcomparcmuscui'nbcncgt;�nbsp;qua:excreatione,rcdemptione, �l�ndificatione,adnosredierint, �Cinfiit�^^nbsp;ta erunt illuftriora. Genef cap. 20.Tom. 2. fol. 154.

Q.VOD TENTATIONES ET CALAIVIITATES NON SVNT PERPETVAE, SED SVNT VICES.erc*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�,

Deinde eti�in hoc conlblatio eft,quodctfi tota vita eft trifti�ima Severe natio inlachrymis, tarnen Deus interim nullam tentation�finit efleperpetua'^��nbsp;ficut vices lunttempeftatUjital�m per illanubila (�quitur f�renitas,amp;recreatiti,P^j,nbsp;laborcs.Sicexperimui*cumanimi,cogitationibus,deiperationis,diffidenti�,i��^^,nbsp;tienti�coram DeofiCmundo advnum, duos,tres dies,autamplius vexatifun'^�P^,nbsp;fteafequitur vtanimiconfolationealiquafpirituali iter� erigantur. Sicutcniu�P.^nbsp;rentesfi!qsvirgacaftigatis,pofteaiterumblandiuntur,amp;laccaroautafijs iHt^ xj�;nbsp;adfeallici�t,IraDeus quoq^nobifcumagit,nc,finullaeftctrefocillatio,pcrpety^nbsp;co fugeremus. Itacp Paulus quoep monet,liberos fie caftigandos efle, nenbsp;pufillo animo,hoe eft,alicno � parentibus.Etmoderatiparentesjfolentmift^^�^�

�^^niblandicijs Qi. munufculis, quae arguant amorem, ne dum plagas fentiunth'x j^*gt;prorftis nullum extftimentveniac locum relicf�umefle. Adhuncmodum fokt

Si enimtentationes effent perpetu�, quis easferretf' Miieentur itai^ ^^�^iSus J vt intelligamus, Deum novelle totos nos abforberi trifticia, corn'*nbsp;manumnbsp;(j^�^�S�tjqua nos fufeipit, ducit ad inferos, fedreducit quoep. Contra f�tan �i. mun*nbsp;infinit� �dio SCin�tiabili in ardent, hi dic�t�.Exinanite, exinanite, vfcpad fun*nbsp;�pcntS.Talis non cftDeiira,qui corripitad�lutem.Difcamus igitur hpc,qgt; ten*nbsp;. 'ones nobis fint perferend�, Si. feminand� in lachrymis, ne fcilicct c�m tentationbsp;tanqu� noua amp; inufitata re O ffendamur ac defperem us, ied rettneamus hancnbsp;olation�, habere nos meffem invita �terna,qu�cum gaudio faeffuri iumus,pr�*nbsp;tunjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;la^cvitatentationes itatemperantur vtfuftineripoftint, fc'

Pauli,Fidelis eft Deus, quin� finitnos tentari ftipraquampoP t^ritatione etiam facitsx�otoip feu euafionem. Hoc quidem accidit, vtnbsp;P isvideamuramplius nonfuftinercp�ff�,fedvirtus Domini perficitur in in*nbsp;'^*tate. Pi�l, 7. Grad. Tom. 4,. fol. 4.58.

(jj Incruce tentationibus opuseftardenti oratione,vtdetDeus fpiritum ne extorqueaturnobis promiisio. Ego contradieffion� iftam non poffum fi*nbsp;noftraconfolatio eft, qu�dinadfli�ioneconfugimusadpromif*nbsp;eaiblabaculus �dvirganoftraeft, quem finobis Satan ex manibus excutit,nbsp;nianerepoffumus. Genef 22. cap. Tom.^. fol. 188.

'l'Jai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Difeamus perfeuerantiam in fide, ne dubitamus aut vacillemus, �

Pj. �'^�dittentatio.Videenimqu�mliberaliterretribuatDeusIi�acprotentatione irafci, �dhabentespromiision�, perduremusinnbsp;ftatuentes, Dominus qui dixit mihi : Cr�de, cert� feruabit iu� pro*nbsp;Ego interim exp�(ftabo,iuxtaillud:Expe(ftaDomin�, viriliterage,�fc.nbsp;*nfy^^^*'co*�veftru,omnes quifperatisineum. P�j expecftentamp;perieuerenteti�nbsp;Ipi^^riitn promifitfe veile nos curare. 1. Pet.y,nbsp;^folicitudin� veftram proijcientes in eum, quoniam ipfi cura eft de vobi$.nbsp;{�^^�^^xcrcitiafidei iunt neceff�riapqs, quiaabfcp ijslanguefceret, actepefee*nbsp;''^co '^^^fi��guereturtand�fides.Indever�difeuntquidfitfides,SCtentaticrcftuntnbsp;^'�rinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^8^�quot;

fejflPiP^�^vSjac derebus f�cundis queant,tantum pro nubecula autnebula habcat tentationem, qui ftatim euanefeat.Genef cap.26.Tom. 3.fol.40.

Qui^iri ip* Pt�r{�p^*�^is valle aperiturfpes.Quicnim nouitpcccata fua condonata,amp;fepro*nbsp;c^'^Eleo reconciliatum, acfiliumDei amp;h�red�fa(ftum eff�,nbsp;enim vitaprofundenda eft,tarnen feit ienonamit*nbsp;^ccl�n-pbfed inuensi c Si effugere �ternam mortem, fient Chriftus dicit; H�c fpesnbsp;^hri�. ^�^'^at.ItacpPaulusc�mhortatur Timotheum, iubet, vtmemineritlefiimnbsp;exmorte. Fidelem enim c fie ferm one, fi fimul morimur,ctiamnbsp;patimur,etiam fimulregnabimus. Hoie�cap. 4. Tom. 4. fol.

AEternapatientiaopus eft,qu�nonvnius diei,nonannivnius,i�d to* '�fros AP�*�petuafit,vtiftiquihabentverbum,fecumitaftatuant,feabco n�difeef*nbsp;r^�IIcannis eadem ferenda Si patienda eff�nt. Vidimus noftra actate quamnbsp;folecxiccantefegetem in petris, frueftusnbsp;P�d^ret^^.,f�p�^-^f^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam ij cadunt, qui tarnen aliquandiufteterunt.

^d�'e^^^�^�-^n^timeft, patientiam chriftianorum, ficut hoc verfti deferibitur, �SlUac parata fitpraeberedorfum aratoribus,amp;patinonadvnum2Calterumnbsp;N nn ij diem,

diemjfedperomttCfflvitam.Comparaten�mafflicflionesjproh'x�or�ti'ottiint�^'^^ pior�j�cut Chn'ftus idem fignif�cat c�m dicit : Qin pcrfeiicrauericin linem, wh�nbsp;crit- Neep cm fufFicit incipere,nam earn patienti� qug certis finibus defcriptaeftgt;\..nbsp;lam inter genres inuenies.SedChriftianorum patientia �ternaeftjioceft ciuft^nbsp;eft,vtinfinitaefl� videatuVjfiquidem �nis eins nonapparetjficutecontr�hnis�i�.nbsp;n�confolationis etiam nullus apparet,vth�c coniungantur, qu�videiitnrmax*''']nbsp;cfle contraria, nempe prolongatio fulcorum intergo piorum, amp; Victoria piogt;^nbsp;canentium de his ,qui aratrum ducunt ,non potuerunt.

Porr�h�cprolongatiofulcor�includitilludfcandal�, quodnullafapicnW*^'^ -nalis poteft vincere,nempe,qu�dimptj diu Felices funt, amp;videntur quaFipr�i��^^^nbsp;ferre perfecutionis �i. odij in Chriftianos. Sienim vnum autalterum diemDci^^Fnbsp;rannidem eorum toleraret,amp; ftatim pro merito puniret ,diceremus omnes,nbsp;fuos refpicere ,amp;impqs irafei. Nuncautem c�m ad multos annos impictasnbsp;nbsp;nbsp;,,,

�dimpunita,fitqu�dDiogenesde Harpalo dicebat, vt vidcanturdicereviui��;j, ftimonium contra Dcos. Itatentantur pq quoq? illamora, vtnonunquam conbsp;bantur, vt llatuant,Deum no refpicereipfos. Afl�efcendum itaep eft, vtetian�nbsp;longatio fulcorum fentiatur, tam�noii ide� ofFendamur, fed parem us nos,nbsp;tatione finita adaliam. Siquidem tergum noftrum ad hoc paratum elle debet)vunbsp;mus prolongationem fulcorum. Pf�l. jo. Graduum, Tom. 4. fol. 4.Slt;?.

Philofophiaquidemdocetdepaticntiajf�dfimulrequiritinnOcenti�.Ho*-tur diligenter tenendum cfF, qu�dnosvt innocentes St indigentes haevitg^Fj,-mur. Sicut Dominus apudHieremiam inquitadEdom; Ecce quibus n� cium vtbibcrentcalicem,vt Daniel �i^alipOifm�frfMin (rtnrfen/ bibcntesb)��^j,ynbsp;tuquafiinnocensrelinqueris. Nonerisinnocens, fedbibendobibcs.Item^^^,,?nbsp;rofolim�,Cafligabo teiniudiciOjiie videaris tibi innocens, Qiiafidicatadef �nbsp;piam teneobliuifearis peccati tui,inquo conceptus amp; natus es. AlioquienP^^�,nbsp;res�.Cur mearguis.^Curhancp�naminfligiSjamp;nonpotiusMoab �^^Edon^P^jj^/nbsp;Ego fum populus tuus,f�crifico tibi,confiteor SClaudonom�tuum. Propt^'nbsp;tur hoc facio,ncialt;fFesinnocentiamtuam coram me. Non tam� in furore,nbsp;diciocorripiamtcjficut Pater amat8CcafFigatfilium.i�u|�cgt;ltl!ru��1amp;Hitnbsp;Gene. 4.5. Tom. 4.fol. 14.2. EtPf�l. i�. Graduum.Tom. 4. fol.497.

Expe�a anima mea Dominum, � matutina cuftodiavfqjadah'amn�^t^j.^f�r euftodiam. Atcph�ceft Chriftianor� patientia.NotaefFgentium fententia'nbsp;fitl�f�f�piuspatientia. Namfiquidpatitur patientia, patiturexdefperatio*� , -dam,vtcogitcntanimi,frufFr� tolcrariifta,hinc verti tur patientia in fnbsp;mitur defpcratione. Sed Chriftianor� patientia non finit feopprimi,fed vtgfnbsp;de die in diem,de anno in annu, �C fie tandem triumphat vincit. Magn�cf�^'J', Jnbsp;publica,retinere inuid�umanim�contra quotidiana inc�moda, qu�incidugt;i^^^|-.)nbsp;perfeuerareinhismalis, qu� Dauid fuoexcmplo oftendit Chriftianis,nbsp;cutisremifsionempeccator�,imminere, rctinerefpeminpeecatis,amp;^co^^*^nbsp;cu{�tionibus,ferrealias vexationes, quibus Satan cor credens finemodoto^.,nbsp;H�cdiuinavirtus cft,�(f tab's pugna,cui promifl�eftimmarcefibilis coronajgnbsp;REGVLA DIVINORVM OPERV�.

Oportetnos humiliari, mortificari, aegranum frumenti iacft�in terf^ti amp; refurgere cum multiplici frueftu. Quia eftDeus Ephraimjid cft,frult;ftifiG'inbsp;nbsp;nbsp;^3

fed in terra Anij, hoccft,mortification�. Eft^ perp�tua �dvnica r�gula diu operum. Omnia exnihilofacerc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Sic enimfepelimur�Cmandamur humo, putredini SC vermibus,feip^^,^ jninfirmitate, corruptione, ignominia �d f�tore,ade� abieda �C turpuf

IM CRVCE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;70�

^�remagi's optandu effet non cfl�natum, qu�mitafgnomfm'of� corrodi�i�confumi �vennibus amp;putredine.Itai�ed�gimur innihil�,f�d Deus inquit ; Exhocm'h j'io �i.nbsp;P'iij�exhac'putredme,vermibus,foetOfeamp;!puluenbusfufcitabote,�dfaaanonfo^nbsp;/^^ManaffeffedetiamEphfaimclariorem,qu�mfol eft.Atcpitafiettandem, quianbsp;^Demus promilsionemcertifsimam. Etfii'gitun'nhacvita no fluuntomniaadvogt;nbsp;amp;placitumnoftrum, tarnen in futuraid quocp pracdicabimus : Obliuiic�nbsp;�� fecit Deus, domus paths, 6C omnis miferiacmeae.

Hancver�obliuion�paulatimnobisinhacvitaobrepereoportebat. Etfi em ^cdum vermes QC putredo ob oculos iiint no poffumus non eorum meminiffe,nbsp;^iieneritaliquandocum omnemlachrymamabftergetDeus,vtinApocalypfidi-Incipiat igitur fides obliuifci lachrymaru �d ignominig,quam iplanon ccrnit,nbsp;�^etfioculi videant putredinem, aurcs qu�relas 8^ gemitus audiunt, nares fccto*nbsp;^cadaueris olfaciunt ; tarnen fidei eft dicere : Ncfcio hoc, nihil video,imo multixnbsp;'^ahonemamp;claritatemipfum folcm SC ftcllas fuperantem aipicio.

� ^^��S�f�'^^P�^op�^^�^^�'^^^�^^^�^�^P^^gt;vtdifcamusDc�cflecrcator�omniu,

y. ,^tor�mortuor�,clarificator�vermium 8C turpiisim�putredinis. Id^ in hac ^obisfideagnofci amp;celebrarivult,pofteaver�in futura reipi�experiemur,nbsp;HiQ . �phn�fitprinccps AEgypti,nec lacobprius tanti populiicmcvidet, quamnbsp;P�^opriacxpericncia.Ide�dicit :nbsp;hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e�ter verge �e allee wae er auff er�en ju �o jfen �at/eram primogenitus

hoctotum per�jt, necfpesillareftatdeh�redirate,autprigt; S^Jiitura in domo Patris adipifc�da. Ideo appellat fili� in honor� Dei Manal��n,nbsp;i^^j^^^^'^redegcritDeusipfuminnihilS, amp;effeceritvtobliuifcereturvniuerf�dogt;nbsp;lacobinfignibenedicftionccumulabitur,acfuicnbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficutapparetexlibris Ioftip,Iudic�, �^Regum.Hiero^

^^trilauBcniamin, amp; inde denominatur regn� Iftael in Prophetis,quoru ^^Hentifsimiquicpcxh�ctribuortiftintjVtHeliaSjHeliftusjI-�oicasamp;alrj.

�)p^^ifcamusautemexhocloco cxaltationempr�cederefoleremortificationem� prius fieri Manaffes,hoc eft,redigi in nihil�,quanquam non finenbsp;PtiQ^^^olorc hancoccifionemperfertcaro,ficutnatura invniuerDm fugitcorru^nbsp;amp;deftru(ftion�fui, amp;nearbor quidemautfrutex finefragorefticciditur,nbsp;fapnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfein cruce clamat ; Deus, Deus meus, quare me dereliquifti f GeneC

Sth �^�^�Opes,dignitates.Contr�pij ob pictatem abimpijs vari�affligantur f' Sic quafinexi-^^*hratio, in earn lententiam inclin�t, vt ftatuat aut nullos efle Dcos,aut hu*nbsp;fententiaapud Cicero n�difputat. Porgt;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^��niofos etiamiftaper fedifficillima�tanacuit. Quia enim cogimurDeo

� f^pftntiam 8i. bonitatem, arguit Diabolus ex concefsis i^�^�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nos, amp; hoc ipfum quod cogimur Deo tribuere, itcr� quafi de ma^

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcrum pr�fenti�adminiftratione, ftatuamus Deum aut nul^

Sicut Ariftoteles fer� in earn delabitur appellet ftultum, tamenignarum omnium rerum fta*nbsp;nihilnoftrorumnegotior�intelligat�^videat,nihil confideretprgterfeip*nbsp;Nnn iq fum,

70* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CONSOLA TlOM�B VS

fumJ 8(^ tantum delc�:eturtn fpeculatione fui ipfius. Hocautem etf� non cftftu�tici� amtnbuerc, tarnenccrt�eftadimere fcientiam,amp; conftitucreignarum reruinhu'nbsp;manarunijfcd quid ad nos tab's Deus, aut quis eius eft vfusf

Contr� hoc feandalum, monetnos S piritus {�nlt;ftus,cumDcofribuitnonicn-qu�diuftusfitjcufrnonplacetiniufticia�dimpietas.ldc�ctfifinitabquandinflorcr'^ impiosjtamcnadextremumconciditfunescorum. hoccft,perdi't potcnu'�covuninbsp;cum iplis.Pios aut� lib�r�t amp;eripit,fccundum fentcnti� : Non Deus volcnsiniqu*'nbsp;tatemes tu. Erg�difcamusrefpondercadhocargument�illo vulgaridicf�oj�wul�'nbsp;CIS vfurpatoftn fine videtur cu�us toni. ludi'candum enim eft Ciirifti'ano -, noncxct^nbsp;qu�dfcnti'tinpr�l�ntia,fcdexeo, quod verbum promi'tn'tde futuro,qu�JfcilK^�^^nbsp;impqc�mprolix�araucrunt, 6Cvari�afflixeruntbonos,tandemfintpen'turi.nbsp;Deusiuftuseft. NonigiturpatieturiufticiaciuSj luftosoppn'miintinem. Pfai.i�'nbsp;Graduum Tom. 4. fol. 487.

Omnis p�pulus Deibenedicftus, f�n�us,DeogratusSfacceptaseft,fravf nonpofsitrapiexmanibusDei. Nosfumus populus De�.Erg�Deusnoftiicur'^'^nbsp;agit. Maior eft verifsima, quia etiam mors amp; languis l�ndorum, funt pr�ciohi^nbsp;confpe�tu Domini, placentDeo omn�aqu�faciuntamp; patiuntur. Iin� errorcs3.^'nbsp;pfuseorumteeftilunt amp;remifsi, vtteftaturPl�l. 32.

Sed de Minore eft queftio. Nam amp; Turca,Papa,�udei,gloriantur feclEni^�^ populum,placentemSCgra turn Deo. Videndumigitur eft, vtdeminorcfimtiso'''.'nbsp;ti,qu�d nos fimus Hhj Del,de grege �l populo Dei,fub vno paftore Chrifto.Hot**nbsp;firmiter�cert�ftatucrcpotes, �amesbeatus.Sis l'gitur bonoanimo, ncq^niftu'-*nbsp;auttrepides, fi vcl traeftus l'ilabatur orbi's. Siquidcm ccr tus es, te elTe fub eo paft'-'�*nbsp;qui eft Dominus c�li amp; terrai. Difficile autem eft huic propofitioni firrnitu' a*'nbsp;fentiri, etiamouibus amp;pi)s ipfis ,perpctu� enim lut^andum eftcontra dubif^aw!^'-amp; diffidentiam. Tarn magna amp;difficilis �'e.s eft fides. Sed Turca, i ud�i,Papifi�nbsp;Icntiunt hanclueftam, nonpugnantfedfunt certilsimi, amp;fccur� gloriantiitftlH'*-vlla dubitatione efle populum Dei.

^fsidua igitur coiifolationc opus habentprj, vt htiic minori credant. f^quot;^ enimMaiorten� fallet, quiateftaturSpiritusl�ncLis,amp;hoc�^ali}scxcmplisc��'nbsp;pluribu.s, Dei populum etiamin minimis SClcuilsimis placere Deo. Omnianbsp;per teoperabitur, mulgebit per te vacc�,SC fcruilifsimaqu�q) opera facict,ac nU-*nbsp;ma pariter ^minima omnia ipfi grata erunt, fed quibus argumentis probandanbsp;minor propofitioiquot;Qiiomodoccrt�fciammeefledepopu�o Del f Antenbsp;cainat�patres,habcbantpromifsion�, verbum amp;vocem Dei, habebantStfig�^^'-�'nbsp;circumcifionis.Nos hodie habemus Claues,�aptiftnum, Euchariftian,proniifsi'',nbsp;nes Euangeb).Inde colligas argumenta SCdemonftrationes,quibus certusfiastcvl'nbsp;feChriftianum, ci��Baptifitum, amp;inccdercin vocatione landlaamp;pia. Nonbb'nbsp;fphem es fedames verbum, amp; Deo ferulas aliquo honefto munere. Si hoc animo tuonbsp;infixum h�ret, tametfi fueritpugnandum contradubitationem, tainenficcoiiclu'nbsp;das colligas te efi�eum, cuius faefta omnia Deo cur�fint amp; placeaat. Cogiw,nbsp;fequar vocationem mcam, faciain operas feruiles,heriles,pueriles, cum lacob, lO'�nbsp;enimh�c omniaefieinhonoreamp;pr�cio coram Domino Deonoftro.

Elsec propteralsiduam luclamaducrfus dubitationem repetenda funt. DiuU* fumcnimaverbo amp;conlo!ationcdiuinaobqciturftnfibus. Caro aliud fen fit gt;iM'^nbsp;pijs omnia in contrarium ferri videantur. Siquidemimpij funtfclices, amp;ipfi�d *nbsp;guntur. Idco fides eftreruminuifibilium, donee exitus veritatem promifs�onin^nbsp;.probet, Gencf cap. p.Tom. J.fol,

, Qyorriodo ver�eftqu�dHammaledi'ifluS SdSembcnedid�usfitr'f�cfcnfcet, fuit veritas promifsionis �d comminationis diuin�. Fit autem digt;nbsp;�oh�cide�jVtamp;imptjimpleantmenfuramfuam,amp;Dcusnonpo�itargui5Cjuafinbsp;Mederitfpaciunip�nitenti�. Pij aut�dum opprimuntut-abimpijs, amp; vere fcrgt;nbsp;�tuiunt 5 tcntantur amp; exercentur in augmentum fidei amp; charitatis erga Dcum,nbsp;tanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vexationes �C tribulationes erudiantur, amp; lie eruditi conf�quantur

�^trn promiisionem. Nam c�m tempus implet� effet,non potuit tanta ef�epofte� j[^^^�^H�mpotentia,quin coger�tur poft cris Sem cedere. T um igitur malcdidtio

�l� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft. Non difsimilis ratio hodie nobift� eft � Habemus veram docftn'^

cultus.Itacpgloriaripofsimus, qu�dfimus veraEcclefia, habctcs pro* P ^�ones benedicftion�fpiritualium in Chrifto. Quiaautcm docftrinam noftram,nbsp;'^Ur �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti,fed Satan�elleEcclef�am,amp;vcr� fi*

f�t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feruorum. Et tarnen rcsoftendit Papamdominari. Nos autem

Q.uidigiturfacicmusmiftriamp;opprcfsinosr'Nimirnconfolamurinterimani* K ^^oftros dominioipirituali,hoceft, quodfcimus nos haberercmifsion� pecca*nbsp;tXtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deum per Chriftum, donee etiam veniat corporalis liberatio in

Qnanqu� corporalis liberationis particulam, cti�inhacvitaaliquani ()j /�^us.Dum eniniTyrannipertinaciter feopponuntEuangelio, exciduntur ra*nbsp;'^usdeterra^

k Sftp�ftomniamundir�gnaetiam Romanumimperiumpcn'jt.Verbuma�C ftij5'''�k^Ecclefiamanetin�rernum.SicPap�potcnti�paulatiminfringit Chri*nbsp;tollatur,Solfi�t fcruus icruorum cum impio Hamjadhancrcinnbsp;pijj^xpe(ftationeopus eft. Interim cxclufus eft cxrcgnoDci, amp;poisidet ad tem*nbsp;toJ^S��ummundi.SicPapaabEcclefiaDciexclufus eft, 2c tenet ad tempus regni�nbsp;quot;^�'ale, fie tarnen vt tandem non mancat.

fiinini iuris,vt pij habeantregnum iedinfide,contcntifpirf* L �^lt;tedlcnonc,qu�d habent propicium Deum,�ccertain ipemregnic�lorum,nbsp;quot;^��^finqu�timptjs poft�fsionem regnorummundi,donecDeus etiam corpogt;nbsp;�jp eosdiipcrgat, nos autem omnium h�redes conftituatper Chriftum ? Geneftnbsp;Fom. t. fol, 157.

%'^^^*F�mpfaemunt�rcrUce, d�t�rioresfiunt, verum enimpr�uerbn�rnGcigt; homines meliores fieri, Ad horam quidem pozni*nbsp;li�,�^^^�^guntur,ficut Aegyptius Pharao, fed poftearelabunt inprioraveftigia, 21*nbsp;fiunt. H�cimpiorum natura eft. Sodomit� hoc flagello eruditi, de*nbsp;^^trefipifccrc. Sedd�t�rior�s fiuntnccccfl�nt,dumfunditusdeleantur.

^�^P^uidius,nihildeieeftiushomineimpio. Mundus vid�e eisnimisanguftusj �ncos montes, c�m autem tempeftas ceffat, omnimetunbsp;kredeuntadingcnium.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

^ftut narratur fabula de nauita, qui correptust�peftate,DiuoNicolaopatro* ^dito nauigantium, vota fecit ; fiferuaretur,argentcamftatuam eipofiturum*nbsp;Nnn ii�j ferua*

feruatus aiitcm ne quidem ligneam pofuit. V er urn igttur pr ouerbium e�:Po� ginquasperegnnanones,amp;diutinosmorbos,hominesreddideten'orcs.Qiii^��*nbsp;non ver� font mortificati,hi tantum cxtrinfocus humiliantur, ficiit Coini'cusnbsp;losdepingitinfaciembon�sS(!obforuantes Dominorum:fedfitcrgavertantD'^nbsp;minijftatim redeunt�s adingenium.

Meminerimus igiturD�ume� confilio mittere flagcllS, vthumih'atiaga�� p�nitentiamamp;emendemus, Quiaut�mredeunt advomitum,hicum Sodoifl*nbsp;grauiusfibimalum acc�rfont. Genef. cap.13. T om.2. fol.44,.

Infignis bic locus eft,q�imaximarn dodrinam continet,quomodointcntat'j^, nibus nos debeamus gercre. Nam q�od Eliachim SC Sobna e�filium dcniitig^�nbsp;Rabfacecapiunt,amp;putanteumforemitior�, fifo humilientamp; dimittantcoraf�^^nbsp;pulchr�fallant.Sicenim magisaccendunteum, amp;quafi frigid�foffundunt,nbsp;untlinguam Satan�. Quare etiamEz�chias infra moncbit,vtnihilblafphcm��Anbsp;ftireipondeant. Idemnobis innoftris tentationibus eftfaciendS, fiuccorporanbsp;Spiritu tentcmur. Quanqu��nim ratio non pofsitno circumfpicercauxiliaco�^Pquot;nbsp;ralia,ficuthicregtj miniftrif�ci�t,�lfoefacerenos debemus �Cfommo ftudio^^iJnbsp;ne Satan� r�fpondeamtis aut cum eo difputcmus. Expertus ein loquor,qu�dnbsp;to magis cogitationibus quibus te fatigat indulferis,e� grauior in teinfurgih^��nbsp;addefperationemadigat. Videleuiores illas tentationeslibidinis,quibusini�^f^,(./nbsp;�tas maxime occupatur. Qjiant� em plus impurus animus deamorenbsp;hementiusaccenditUr�dardet,amp;ficut paruafcintillaventoruviinmaxifflU��nbsp;di3faepeexcrefcit,italanguidusamor,fiagitetur, vires cogitationibusnbsp;odium,ficinuidia,fidiligentius devindi(ftacogites,infuri�quodammodonbsp;anim� agunt. Sicutigit inhis carnalibus tentationibus vna vincendiratioj.j,Jnbsp;care animum � cogitationibus quibits exercctur, ita in fpirituali ludla nullti�^nbsp;confilium,null�auxilium praefentius eft,qu�m vt quacunc^ tandem rationeP^j^^,;nbsp;cogitationes illas animo eijeias, �ddiuerfompoti�s cogites. Qitanquamautt^^^^iinbsp;long� fit fopra hominis vires,tarnen poftunt q��damvi� pr�fcribi, quibU^nbsp;omnino vincuntur cogitationes tarnen mitigantur.

Optimumigitureftqualifeunep tandem tentatio �nimumturbet,recUtt^ letftion� l�crarum literarum SCmeditationem verbi Dei. Qyanquam auteiP��^jj. 5;nbsp;rebit animus a leeftione amp;meditatione verbi Dei ( Satan enim impedire conanbsp;naufe�legendiob�jcit,)tamenipietecogas,vtfinonanimus,tamenlingua,au^^j,(3nbsp;oculioCctipati,intefimaliudvideant,audiant�dagant,qu�manimus cogit�t-autem fenties animu occupatis lenfibus externis, verbo Dei facil � poftea acqnbsp;rum. Atep h�c inprimis cernit vis �^potentia verbi, quod animu Satanaeteb�^ q,nbsp;urn reftituit Sepulchre i�n�t. �de� E�i�p. internomina Chriftieti�hocj^tij^^^.^^jnbsp;fi t confiliarius afflitftorum. Confolatur enim per verb �, ficut dicit Ef�. 50. Donbsp;d�ditmihi linguam erudit�, vt feiS verbo eum foftentarequieftlaflus- �otat��/nbsp;Roma. ij.docet, Confolationeforipturarum fpem concipi amp; augeri,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p,jlld

tentationevnic� cupitereptam piorumanimis. Qyare c�m in tentatioiuoti fitpr�lcntiusremedium,qu�m quoquom�domoleftas cogitationes aniiuo)j,^�nbsp;vnaadeamrem viaeft,fi diligenter verbum Deilegam�s .Ita enim conunonbsp;Satan�telareftinguuntur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Hoc confilium, quiiequi noiunt,�^indulgentcogitationibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pjjid

'Waltudfaciuiitjqu�iT�vtmateriamincendio fuggerant,donee fefsiacvi�'� Sa-� /'�quimillcartifexeft, fiiccumbant. Hoc enim vnura pugn� genus in nos inten*nbsp;/gt;9u�d eogitat�onibus irgdiuin� fidem noftram conaturlabcta(flare. Ad banc fpi*nbsp;^^�mlu(�lam,fitucarnaliaauxiliaafFeras pr�ter verbumDc�,nihilali��dfacis,ni*nbsp;^uodnud�tepotentifpin'tuiobijcis.H�cigiturfilibctj�nlIituecolIation�tuaruinnbsp;Satan�potentia,amp; facile apparebit qii�m impar hiccongreffus fit,ne*nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;verbo(in quo folo diuinapotentia cft, Roma. i.)humanis viribus�d confilrjs

'^Diabolo,tot ab initio mundi vilt;flori}s claro tanto belli vfu dodo contendere.. Ornitte igitur cogitationes quibus tuum cor occup�t, amp;f caue cum eo difputes,'nbsp;^'^^fftenimfeinangelumlucis transformare, �tfChriftigloriol�mperfonamindu*nbsp;etiam facras literas nouit,ficut apparet Matth�i^. nonnunquam ipfi�nbsp;JJverbis quibus nihil iuauius eftcontra Chriftum �Cfidem tu�vtitur. H�c ni*nbsp;tr ^TP^^^^af^bnumreuoceSj�ddicas�Nefcioalium Chrifl'um,qu�m cum qui � Pa*nbsp;fednbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;me,�Cpro mois peccatis eftmortuus. Hune fcio nonirafci mihf,

jj ^��iaremc,alioquinon{uftinuiiretpromeinori,SCc.H�cinquamnifiobi�cias,�d ad diligent� ledionem fcriptur�teconferas,cert� fuccumbes . Facilecniin cinbsp;quot;anrmamHdeinoftr� fcintillamobrucre,nifieamverboDcialamus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ILb�eh�

, Leuepra:ccptumhocquocpeft,fedtamennecefl�ri�2Cvtilc, vtafflidianirri qualiacunqj. Adferuntcnimamp;fnbsp;dj.^.�9uiaaliquidadaucrtendumanimQ�grauioribus cogitationibus. Idco folitu*nbsp;g^^�^Pnmispeftilcnseft,amp;red�dicitille,V�hominifoli,ficccidcritn�eritquieri*nbsp;V( �� Verba enim Fratrum magnam vim habent, 6C debent tentati nicminifle,nbsp;voces tanquam Dei voces audianteisqj credant.

(J Q.uodfinemo fit, quinos deverboDeidoceat, tarnen i�tiuse�lqualcscunqjali* fermones audirc,qu�m audire Satanam, blafphemias, �Tignita fua tclain cornbsp;loquentem. H�c tanquam generalia pr�ccpta fpiritualium tentationumnbsp;uum cfi:,vt vnusquifcpitainftituatanim� contra Satanam,vt fe itiaCnbsp;Qj^'^uidhocnoftroconfilio adiut�elTe. Neep cnimeftquod quifquamputct, quinbsp;�*nfidem fequitur , i� finetentationibus vidurum eue.

. *erumenimeftilludPauli,Omnesqui volunt viuercinChriftoIcfujperlc* p3ticntur. Accorporales tentationcsquidem, vt funtinopia, cupiditasnbsp;�Q '^�^)Opum,ignominia, �iffimilesfaciliusfuperantur.FIicautcm labor hoc oou9nbsp;Satan nobis exhibet. Adquaniaccedit etiamnbsp;�^*confcienti�teftimonium,quod Satan deindeaugetvarrjsdiuin�irt� exem*nbsp;� diuinis lit cris haben tur, amp; que quotidie vfus huius vit� offerf.nbsp;fuas vires �efartes omnes ef*nbsp;'.^�^^^fnimagin�iratiDcitransformat.H�cfiincipiasfequi, cogitationestuaanbsp;p�jftfiEtqu�amultihocfaci�t,vidimus quo prolab�tur.Cupi*nbsp;quoquo modo grauifsimo onercharum cogitationum de ira Dci Icuarnnbsp;^5ta*^'^'^^^M^�^O�V�elfcrro, vel alia rationevitamfibieripi�t. Is finis eftc�filiorum

gt; vtc�m Chrifiuoculis eripueritindefperation�adducat. Qua* pcccato amp; ira DEIcft, diuerfum poti�s co*

� quemadmodum legimus in vitis Patrum de quodam . Is cum hac 'letYi'*�?�^�^^Pp^tationisobadmif��m peccatum grauitcrvexareturobfirmatc�tan*nbsp;peccaui. Non qu�d negaret peccatum, fed qimd videreCnbsp;cogitationibusliberarinon pofic, qu�mfieasabqce*nbsp;fi fiduciamortis Emeriti Chrifti hanc vocem edi*nbsp;h�j�g'i^exemplumfidcieft,qu�d nos inhuiusmodi periculis imitarioportet,vCnbsp;^flt;^3mus,noncficcum Satana difputandum,alioquiita obr�Cntitrin*nbsp;cogirationibus,vtfibimort�confcifcant .Nequeenim animushum�nbsp;^�^Defiquam Satan nobis obijcir�Cvrgetfuftinere,poteft.Qin'dqu(digitut'nbsp;fuggefi�-

7otf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E Tl S CEN Dl � T EN T ATI O m B V �.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

(uggef�crit, fifflpliciter auertendus eltaiumus claudendi oculi �daurcs, ne qui vel videamus velaudi�mus,praeter verbum promifsionis de Chrifto �ilde^nanbsp;luntatepatn's j qui filiumfuum pro nobis tradidit, ficutdicitlohan. 3.nbsp;lexit �ic. Quidquid pr�ter hanc voluntatem piacati �dfauenris Dci Satan fugg^nbsp;9t, hoc tanq�� volatiles �dinanes cogitationes animo eq ce. Idem ferc Gerion qnbsp;quemonet,quifolusexrecentiOribusde confolandis�gris animis�dinnrnusnbsp;fcientijs cogitauit. Reliqui fer� Omnes in alto ocio 6Cpaccvcrfati,nunquarn nnbsp;reimeminer�nt. Proponitautemilluftremfimilitudinem,ԣ; compar�t has ba .nbsp;cogitationes,quibustanquamignitistelis piacorda follicitat, cani latranti,qucnbsp;lapide vel ferro petas magis irrites.Id� inquit,fitin cogitationibus,fi eis indulgnbsp;Sicutautem tutiisimum eft, canem latrantem contemnere �dpraeterirejta vnavnbsp;cendi ratio eft, contemnerecogatioHesSatanae,necp cum eis difputare diutiaS�,^nbsp;fiet vt fua fponteexcidant,quant� enim ma^ eas animo agitas, tant�nbsp;regentjucqucvlla rationepofluntfuperarij�CSatannihilminusferrcpoteftjqnbsp;i�icontemptum. Quare redlifsim�faciunt,quih�c fortes elle �Ccontemnerei^^^nbsp;gnumfpiritumpollunt. Necdifsimilecft,quodinvitisPatr�legimus,ibicuu�^nbsp;dam fegrauibus cogitationibus vexariquaereretur,cofulit Fratrem. Is in hunt 1^^nbsp;dum moh�tjVt quemadmodumcogitationes fpont� nonaccerfit�inciduntjit^^ijnbsp;fus excidereeas finatneqpeisindulgeat. Quemadmodumenim inquit, innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f/y

noneftprohibereaues ne fupra caput in acre volent, hocautem in tuamanuci^P^^ hibere�ie incapitenidificent. Itaetiam cogitationes Satanicas cancre nonnbsp;in hoc intende, ne ill� altius animo infigantur, �i. occupent prorfus unimuiu-enimfifit,perqfti.Redf� h�cmonuit,�Comninonifipericul�certumadirevclinbsp;idem nobis pra�ftand�eft. Qiianto enim plus cogitationibus indulgebis,e�i�]*^^nbsp;patebit exitus, fedceu inlabyrinthuconclufus nunqu� te exp�dies.nbsp;videmus,voluntRabi�c�optimarationeSCconfiliocopeicere,fedfruftra,rto ,nbsp;enim furiofior. C�mendoigiturvobis huncloc�,vtfciatis quomodo vex�t�,nbsp;fcientijs c�fulend�fit. Vidi multos,qui c�m grauifsim�tentarcntur, hanc�f�^^^jznbsp;norant, quod cont�nend� h� cogitationes eflent.Hincfadf � eft vtincipeft�*-re, c�micilicet organafenfuumvehementibus cogitationibuseflcntl�ftgt;^jj|jf0nbsp;etiam fibiconfciuerunt mortem. Sunt autemhuiufmodi tentationes mefa^V,nbsp;Satan�,quinos nonfacimus i�dpatimur, necluntacftiones humanaefed P ,nbsp;Quodjquidiicerenoluntjdeqsacftumeft, coguntur enim fuccumbere,nbsp;enim talis calumniator eft, qui non fatigatur donee vicerit. Qui igtturnbsp;contemnunt, fedfiunteius fpetftatores ,ijs vnum fpecftaculum poftnbsp;bet,vnamcogitationcmpoftaliam obtrudiG donee obruantur. Qui autemnbsp;rc cius infidias volunt, dicant, nec ijjetftator heqp acftortuus ero. Siceni�� ,;/nbsp;ChriftusMatth.t8. Nififueritisficutparuuli �Cc. SicRabi�cesjquiahabetff�^^^jj/nbsp;lt;ftatores,difputatores,confidentiorredditur amp;furiofior. Ezechiasautemim^nbsp;iurgat eos, quare reipondetis ei, amp;c. Et filuerunt, non relponderunt eiverhit�nbsp;Eftaureus textus, quidocetnos ne cum Satana difputemus. Quandoenimvinbsp;loquiminicumcordeveftrojinquitpf�l.noncum Diabolo, amp;c. Videlocum?*

Propheta meo iudicio tres tentationes hocloco deicripfit. Prima eu in qua detjcimur cognitione peccati �i. infirmitatis noftrac, promittit ighittnbsp;(� nos fua iufticia veilefuftentare. Sec�nda tentatio eftmundi,qua oppu^nbsp;vi Qi. dolo propter verbum �(. fidem noftram,promifit autem nos vid�urosnbsp;tilaturos hoftem ficut puluerem amp;c � His non contentus Satan addit tenbsp;quoque,�C priuatim vnumquemque tent�t diff�dentia, defperationc ��nbsp;amp;blafphemijs, ficut teftantur Hiob S/C Hieremias. HancChriftus �

DEMIKACVLIJ* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ye�?

*^,^^3rtge�io, cum dicit, o ptabilius effe nunquam nat� efl�. In liac tcfttationc inci^ f ^vere litire lingua. Ipleenim Satan immediate non per inftrumentapugnat con

adfuturum, SC quanquam nulla ipcs aqu� amp; cofolationi's fit,tarnen le obrutu* �^��iJiosgaudioamp;l�titia Spiritus.

g Tom. j. lenenf fol. 372. leiai. cap. 35. Fueruntnecefl�ria miraculain primitiua dd�a,a4confirmandamfidem Martyrum, quos pr�teraliadona Sptritusi�nd��nbsp;((j^^^'iiiraculaconfirmabant. Et quianouum verb� adferebant Apoftoli, quo togt;nbsp;lt;^ultus diuinitus inlfitutus euertCretur, �Cconrempta alioqui Ecgt;nbsp;bn **/P^cies erat,necef��riafuit h�cmiraculorum gloria,qu�noftro tempore cor.�nbsp;(,/^�*^rnonamplius fiunt, quiaChrift�sad finemmundiinfirmus eft;NuncbelIfnbsp;'la* Hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quibus totareligioludus amp;iocus eftj n�s ridentSC obijciunt, ne

*gt;0rt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lutheranis i�nat�, nos^ prorfus hoc miraculorum dogt;

Claudiqui fedebantin iuis iuperftitionibus �Cidolatr�) ]^^*^^�^xiliunt,SCiucund�ambulant.Nam amp;Hc]ias Idol�tras claudicantes vogt;nbsp;] ^^dquoqj iam laudem Dei canunt �C pr�dicant. Quos nonmouent h�cmi*nbsp;1^^ �jilli ne quid� Chrifto, corporaliter cxerccntimiracula credercnt, nihilo ei�mnbsp;�^�f�nt,qu�mexcitaremortuos,autredderevifurn*

((i,Tom. �. fol. loi. cap. 22. Inprimis verbum Deicofiderand�elf,quam� aHij '^'��amiraculaquis faciat, quin amp;mortuosfulcitet,fi venit fine verbo, repudi�nbsp;^^-�de omnes Apoftoli SCProphetac diligenter monuerunt,5cMoi�s Deuunbsp;fomniorumoccidendurn dielt. Qiiialocutus eft,nbsp;j?�'^tauerteret VOS � Domino Deo veftro.

periculomoueriSCi�pcredebebamus:Quiapontifexfuam tyran� ^'ufmodi miraculisabfcp verbo ftabiliuit. SicutnuganturdePapa Sixto, cunbsp;�^P^�^^^^^'^�^^�^h^�^*^^�^''Tumvicarius Chri'nbsp;D^��^^*^^�'�^P�'o^^^lofum,id^fubit�cuenifle.

p^cniiraculo probauerunt Papam efle vicari�m Chrifti; Sicut multis altfs S'�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vigilijs laboribus Mona�

� vtcauercSii '*lgt;tr ^^�^onftra, econtra verbum Dei amarc amp;L magnificare difcerent. ld �ninlnbsp;cr��t omnia 3 pulcherrimum ilium folcm ,animam, corpus Sinbsp;^^�dhicorbis habet.

fpeciofa tantopere pr�dicam�sfatflo� Cantorem operumadmiremur, amp; primum omnium certi fimus j an pernbsp;1) 8 P*^b�l�^�P�'�dicanturmiraculafintfacfta,annoh.

Quomodopoflentiftafieri, finOn cftetvoluntas Deii* t^\lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sipermittithocficriinp�namfaftidq �icont�mptusverbij

%jQ^?�^4mt,2.Their Immifiteisnonfimplicemerrorem, fedvimSgt;C�\/i^yamp;a.i: er* (. p^�F^�^^ri�ctSivincat.

vfcrbo Dei demonftret Papam Sixtu eite Vica* diti, Scriptumeftinquiunt : Tues PetruSjSd fuper hanc Petram �dificabonbsp;�ccle*

708 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de mira C VL is.

Ecclefiam meam. Bcnc : fed hoc ipfo vult Chriftus, vt fit Petrus confeflbr mini' fter verbi jtion T y rannus, qui oneret conicientias traditionibus humanis, nondc'nbsp;leat noticiamChrifti,idenimnoneft eflevican'umChrifti,fedAntichriftinn.

Itac^ etiaml�mortuosfufcitaretjvelSixtuSjvelquicunc� alius,expueremilliin faciem, �C dicerem non fancto, f�d immundo ipiritu eum agitari, proptercaquoJnbsp;non adferret verbum Del.

Opponimus igitur verb� contraopera, ficutipfi viciisim opera contravff' bum, �t^habent quid� hanc prprogatiu�, qu�d homines fpccic �i. pompa ilia openn�nbsp;magis mouentur qu�m verbo. Sednos idc� has hiftorias tam diligenter tra�aw**^nbsp;vtquid principale inljs fit,confideretur . Eaipfi non vident, fed dicunt Abra'�^quot;�nbsp;fuilfe l�icum,habuilfe familiam, pcregrinatum elfein terris paupercmfit'cxwrrcn�'nbsp;Non vident autem eum plenum fuilfe patientia, humilitate, caritateimult�mi��'^�nbsp;iira verba, qu�Deus cumeo loquitur attendunt. Si habitus eius peregrinus�. i'�^'nbsp;fitatus, ieiunia, gelliculationes deuot� celeb rarentur turn applauderentnbsp;rent. Sed quia habuitvxorem, familiam, pecudes, hominem carnalemclfcaii��^nbsp;Sedvaleantcumfuismonftris.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Nosfirmitcr ftatuamusamp;credamus, verbum Del elfeomniainornnibtiS) fi credis,nondeerunt opera grandiaamp;admirabiliail�dtalia tarnen, quaenoni*^^nbsp;runtinoculosprophanorum,nonagnofcuntur�mundo.

X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nosperverbum6lt;pr�ces,multasarduasresgclsimus,pr�cibusadhnf^ ,i,

mus paccm,amp;: frangimus conatus,SCinfidias aducrl�riorum. Sed ifta plj tant�'��'-dent, quihabent Spiritumlantf�um, �; magnil�ciunt operailla ver�fpiri^^^* -admiranda:Baptilinum,Euchariftian,ablcgt;lutionem,a�siduitateminvoc^t*'� j obedientiam erga parentes �Cfuperiores , qu�omniaPapift�fallidiunt,qi��^nbsp;vulgaria��quotidiana.

V I L E s C V N T, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Gcnef. cap.2t. Tom.2. fol. nbsp;nbsp;QiiodDcusl�mcl dixit: Crelciteamp;fnn^^*'^

mini,id verbumadhuchodieeftefficax,�(^miraculoleconleruatnaturain'.S^��,^,,5, tufquiscp eft, qui credit aut videtf Sicutigitur Auguftinus dicit de quincpp*^'�'^^.^nbsp;eumquipauitquinc�milliahominum, adhuchodieeodemmiraculopafcercf^^,nbsp;mundum : Ita rect�de generatione hominis dicerc polfumus, elfe earn tam��nbsp;lofam adhuc hodie, quam fuit generatio Il�ac.

Sed grandiah�cmiracula,vilueruntafsidui t�te: Igitur Deus ahquand^l^^jfl, Opus edit, non vt fit maius,led vtoftendat iliacommunia St^vfitataqu�nob�^^j^finbsp;fiunt, iilis fingularibus fimilia elle, amp;nalci exeadem fonte, hoc ell, exommp^^jjflinbsp;verboDci. C^�dem'mfruges crefcunt�t: conferuanturfpecies, hoctamin^S.|^f)/nbsp;cllqu�m illud, qu�dpanes indel�rtomultiplicatilunt,necfrullr� ell,qn�^ ipcinbsp;flus vbic� in Euangelio inculcat creaturarum imagines feu fimilitudincSjl^j^^pi,nbsp;furdi,c�ciSCllupidifumus, necadmiramur,niliillaqu�fingular�lpecieniba ,-.jnbsp;Tranfitus per mare rubrum amp; per Iordanem,magnificafueruntniirac^^ijJnbsp;quis admiratur hoc, qu�d nos quocp per ipfum oceanfi quotidie tranfimns.nbsp;enimhocaliudellr'quodcumnaturaaquaifitflucre, amp;operircterram,raiTilt;^^^^pi/nbsp;te verbi,quod Deus dixit:Congregenturaqu�, Hat terra�Caqu�inferiorcs��^^j,nbsp;riores quali fufpenf� pendent, nos^ reueracircQ circa inter ipfas aquas habinbsp;Idem de generatione hominis licet dicere, quae quanta res fit,ncinoint^nbsp;Si tarnen contemnitur fecundum vetus ditflum : Vilefirit quotidianum. In^^nbsp;peccatum originale,ex quo nataellfceda libido, turpitudo,molelli�jniorDi�^pnbsp;mala, quae cum fcntiuntur,obruitur opus Dei, vna cumverbo. Si incipient pdnbsp;nes abhorrere,ab hoc lantflo vitae genere, quod tam mirabileni benedidion^^^j^d'

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE AN TI CHRIS T o.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;70jgt;

Cul P^�^^fiCap.jp.Tom.4.fol,;z. Cur fufeitat mortuos, �nat �grotos �C alia mira* ^�citr Non alio finejeipondent Hannas �C Caiphas, qu�m vtfiat Rex, �C pergt;nbsp;*ocS �f nos omnes. Tolle,toile,crudfige,voluitnobis imponere Qc nos perderenbsp;^�ypocn'fi,qua ftolidum vulgus dementauit hadlenus. Quinet�ampopulus l'pfenbsp;clamauit: Putabamus eum veile nobis benefacere, fed illis ipfis bcneficijs pegt;nbsp;t �'�� perdidiflet. Talis enim hypocrita eft Diabolus, qui facit aliquando bona, vtnbsp;^0 Wagis noceat, Earn ver� notam impingit poftea operibus piorum, quafinbsp;qua� pi� 6C vtiliter gerunt, ftudio nocendi SC euertendi totum orbem ter-^��'faciant.

^�cuthodie aduerfar�j noftra bona opera interpretantur : Suntquidemboni 5^iviri, inquiunt, ver�m non red�confiilunt rebus communibusamp;^Ecclefiaenbsp;l�d magis turbant fit impediunt. Proin de clamant non elfe h�reticos pefti-^^^usimoshomines, vtiuftotituloperfequi, �^fanguinemnoftrumfundere, att^nbsp;^mfernaleillud odium aduerfus nos conceptum explere,queant,

(L ^xGenef. Cap�i7*Tom.z. fol.87. Paulus de Antichrifto dixit quod fcilicet pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deus eft, 6C omnem cultum. Antichriftus, hoceft,Pa-�

j��^Turcanon extollunturiuper Deuminfubftantiafua, qui eft incognitas, SC ^^j'Mitus Deus, vt Eiaias appellat : Sed fuper Deum in pr�dicamento relationis,nbsp;^J�eus pracdicatus verbo,0Craanifeftatuscultu.

enim verbs 5gt;C cultum Dei non negligit folum, fed odit, 6C perf�quitur.� K^xtulitfe Papa fupra Deum, 06 conftituit fein locum Dei,itavtadoretur loconbsp;'?Pprefl� verbo, �C ieruiatur ei oppreflb cultu diuino. .

ti� �'*Pice enim Canones, SC videbis quod longe feuerius puniuntur tranfgreisio-qu�m tranfgrefsiones diuin�. Imo Chriftum Deum folum fiuncconculcatpedibus, SCblalphemat, vult autem col�nbsp;k^��uata,fe vult timeri, vult confidiijs,quaeipfedocet. Hoc vere eftconftituercnbsp;^^UeumdicftumSC cultum. Ideoredlevocatur Antichriftus,

k ^arn multos fuift� putas ante Euangelij lucem etiam ex doeftoribus, quino� �'umcrarepr�cepta Decalogi, aut precationes orationis dominicacC Premebannbsp;ceruices omnium traditionibus humanis, quibus cumi�tisfecifl�mus, pu*nbsp;cultum perfecft� abfolutum,

extolli fupraDeum, federe in templo Dei, non in coelo Dei fub* Deus non reuelatus, fed abfeonditus habitat : Sed in loco Dei praedi-Jioj��^'y^fbodocetur, Sc Deiculticuiferuitur, Coniugium diuinit�s inftitutumnbsp;omnino contaminauit, ac fi effet genus vitae profanum SCnbsp;^�Q^licens.

Eucharifti� non folum calicemfuftulit, 6C contra phasademit ^Vtfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti commutauit in facrificium, SC quaeftuofum opus.

Omnia dicam, Chriftum prorfusfepeliuit, SC tribuit iufticiam luistradi* O o onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tionibus.

^^9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ANTICHRIST O.

tj�nibus, 8C c�ltibus, pf�cter �6 contra verbum conftitutos. Hoever�eftfeel�u�i^ fuper omne quod Deus dicitur�

Deum autem intelligo rela�'u� Deum adoratum, adqucmvernmusfaciefl�� cuigran'asagfmuSjqueminuocamuSj tartqu�m autorem omnium bonorutn, copnbsp;poralium, fpinruah'um. Cuideniqueferuimusincharitate, officljsergapro^''nbsp;muiTijdum paremus magiftratuiSC parent�bus, dum ferm'mus liberis alimoniacon'nbsp;qm'renda, �� fideli mftituti'onejSCc, Haecem'm�mni'adebent fieri propter Doum�nbsp;qui fe manifeftauitin verbo fijo.

Hoc Papa,T urea, lud�i non faciunt,�ed fuper Deuili fe eleuant contemnen�^ iufl� �lus, 5C cum fib�maxiin^videnturlancfli, Deumpr�fumuntc�Icre��tntt�*'nbsp;gere in fuafiibftanti'a. Sed �tal�Deonon poteft fuperari vitajqui'a talibusDeusH'.nbsp;bifcum non loquitur� Deus autem qui fepatefeci t vifibilibus non's, qui d�ditnbsp;bum promifsionis,amp; inftituit Sacramenfa,ille eft verus Deus, SC faluatof quem^p�nbsp;prehendere,amp; intelligere pofl�mus�

Cauendum autem hoc eft,ne quid vel addas,vel adi'mas ijs quibus feDeiisi�^' nifeftauit. Qirod fi � Deo hoc,quem ponimus l'n pr�dicamento relationis, diicd tnbsp;nSjamp;Slcrutatusfuen'sDeuminpraedicamento fiibftanti�, vel quantitatis, opp^'nbsp;men's � maieftate : Si quaefiueris in pr�dicamento qualitatis, coniumeris�nbsp;Deus ignis confumens,�!^ habitans lucem inacceisibilem�

Maneto igitur apud Deum in pr�dicamento relationis, fuper quem �xt�pj^ Antichriftus, hoc eft. Papa Romanus, SC Turca quoqp quanquam Turcaveri�Snbsp;ftia eft, quia eft extra �cclefixm SCmanifefte perfequitur Chriftum,

Antichriftus autem fedet in templo Dei: Idco propri� loquendo, tione Dialedlica eft Antichriftus, qui in Ecclefia fedet, vbi vifibiles Deinbsp;rent,quas ipft conculcat, Si fingit nouas formas,�Cc�

�x HofeaCap.2,Tom,4�Ienenffol.�'o8. Etponehtfibicap�t vnuiw� hidubium eft quinProphetaiftampeftem tempor�noui Teftamentinbsp;Viderit, q��d Romaiia beftia fe toti mundo efl�t pro capite commendatura*nbsp;igitur amp; pr�dicatur vera� Ecclefi� conftantia, numeratur internbsp;Spiritus Sand�i, quod non agnofeit plura capita, fed vnum caputfibipo^^Lnbsp;Rum, quem pr�dic�t vnicum �C verum fontem omnium donorum qu�it^nbsp;fi� funt� Sed q��periculaEcclefiamexccpturafint, tantum vnum caput Cht*nbsp;qghofc�nfem, hoftra tempora fatis oftendunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Qiiia enim negamus pontificem caput Ecclefi� efl�, Chriftum auteir� pr�dicamus caput noftrum, qui folus fuppeditat corpori fuo iufticiam,r^��^jj.,nbsp;nem peccatorum,Spiritum Sandlum �C vitam gternam,amathemati SC offlUisgnbsp;ris fnpplicqs fub�jcimur,

Eft igiturh�c vna et praecipva nota Anfichrifti quod lum capitis adimit �C fe gloriatur caput Ecclefi� cfi� ' Sed qu�m mif�ruiunbsp;Mancipium Satan�nimirum, fiquidem veram Ecclefiam dir is SC ferro pstnbsp;Qu�le autem caput tale etiam reliquum corpus eft. Nam Cardinales^Pnbsp;f�crificulos,Monachos, Nonnas, pr�ter impietatcm,quam do�rina Stnbsp;cultus habent, etiam vit� abominanda f�ditas deformat, Acmerito,nbsp;non ponunt fibi verum caput, per quod benedicentur omni botiedictionnbsp;tuali, ficut Paulus dicit Eph.i. 8C eflent imprehenfibilcs SCnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pidt-�*

hoc cupide contungat, �C tnagno animo hoc caput contra mundum 8C portas ^orum confiteatur �C pr�diceu

fil ft ^�lat.Cap^t.Tom.4.fol.do, Paulus praccipu� tam i�uer� inuehitur in Anti* quod gratiam tollit, Sgt;C negat bertcHcium Chrifti, pontificis noftri, qui

Puin dedit hoitiam pro pe��atis noftris. Hoc modo autemChriftum negate, eft tfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conculcare,aci�ie in locum eius coftituere, �C. dicere, ego

jjg ^cabo 0^ �lUabo.Per quid;'mifl�s,percgrinationes,indulgenti�s,obi�r�atio* ItaqucAntichriftusfimpliciterfei�tulit, contra SCfupra Deuntnbsp;(^i^cc�nftituitinlocum Chriftigratiam abiecit, amp;Cfidem neg�uft. Sic enim do*nbsp;prodeft,nifihabeat opera�Echac fal� perfuafione Chrifti beneficianbsp;^^�niis�bfcurauit�^obr�it, �C in locum gratiae Chrifti, SCregniipfius dodlrinamnbsp;^^peribus�^regnumCaerCmoniarum inllituit, ԣ^ men's nugis illud conf�rmauit.nbsp;� Chrifto,qui tarnen folus debebat in confcientia agere QCnbsp;rapuit,�^ vi adinfernum detrufif.

opinioeft, apudomnes auf ores Ee-� lt;}n,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;venturus,quem per colubrum intclligunt,�C tan*

�ft k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;artiCul�s fideirecepta amp;approbata eft ab omnibus,fed alienifsima

tQi^.^hoc loco falfilsima. V nde orta fit neftio, ver�m in antiquioribus ctiam fchp extatjamp;f femper ab initio Ecclefiae Celebris fama fuit de Antichrifto venturonbsp;Dixerunt naftcndum ipfum efl'e in Ba*nbsp;�^^jCx tribu Dan,�fperuafit hoc comentumomnesEcclefias, adeo vti�pc op*nbsp;�'^^laioresnoftroseadiligetia QCftudio poti�sdodlrinam deChrifto inculcafie,nbsp;ii�fnbsp;nbsp;nbsp;ver� fit petcnda allegoria ex nomine Dan,qu�diudicium fignificat, vt Ge*

Ipiritus meuSj�fc. non docebo non arguet,ita vt eo toitjuearur iudicis,non �luatoris officium facfturus fit,fane neftio.Cert� Pa*nbsp;traditionibus commenticijs,6(f extinxit verbum,3^nbsp;ptomifsionum diuinarum, Dan,hoc eft,Papa non aliud poteft, qu�m cacai enbsp;*^fti^� decretalia, SC danitica. Sedad literam nemo red�feni�rit, qu�d debcatnbsp;P�^tichriftus in Babylone SC circumcidi more Iudaicogt;

ftf^^^cp�to diabolum huius fabulae autorem fuifl� amp; finxifle hancglol�m, vt n�gt; lisg.'��itati�nes � veto �f pr�fente Antichrifto abduceret.Nam ex omnibus ftho*nbsp;^o�ohbus Papifticis nemo eft quifcntiatPapamcfl�Antichriftum, omncsnbsp;exBabylone venturum. Interea ver� dum ilium fomniant�Cex*nbsp;Romano Pontific�opprimuntur�Cablbrbentur, quinbsp;Babylone oriundus,nonAflyrioru illa,(�d ex Roma, qu�eftnbsp;qua regnat Dan hoc eft Papa.

�fit^yDiabolus fuis pr�ftigqs nobis illudere��C mcritis,attp oculonmi ,nc in hunc Antichriftum, qui fedet in loco ianlt;ft�,mruer� pofte*nbsp;*'�^11nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confihjs Sc mcndactjs f�Clum eft, vt Antichriftus in Ecclefia federet

diuinis legibus promifsionibus 8C gratia gubernaret � non enim po* P��Rarc)fed contrario modo,videlicet vbiChriftus SanCli rcmittit peccatanbsp;inferno, Diaboli poteftate, ibi contra Pon*nbsp;laqueis �C mendacqs repleuit orb�m, antequam perfpicercnbsp;w potuimus. Quid enim aliud agit i�dens in temploDei, qu�m quocfnbsp;� Ponit quibus captiuat conicientias, �C occidit ftultis infinitis luisteg�busnbsp;fionibus minime ncccfl�rijs, de cibo, potu,veftitu SCC. Sc hombilitef

Xii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ANTICHRIST�/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Id nimirumeft contraria Chrifto QC Euangclio doccre� Chriftusen�Di * nos � vi legis diuinx,ab accui�tione legis feu Decalogi dC c�remoniaruninbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j gj�

Hibus, Papaver�etiamcapillos, cibum, potum, domum, vxorem�^quic�^�^^^^ji, inrerum natura peccato obnoxium �f contaminatum dixit,nifi ab ipfocoi^^^nbsp;8c fan�ificatum decrctalibus eius.

Ad hune modum Danita ille extinxitfuis legibus Euangelfuwi natu� fera Babylonc, Roma videlicet, vt Auguftinus cam alt�ra Babyloncm voce^b 7 jnbsp;C�pitnaicicumilladeficeret. Et Dan feu Papa eft coluber fuperfemic�Cnn* �nbsp;vcnenofuOj�C vinecat ambulantes in ea.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�^0/

H�cideo tantum recitOjVticiatis reprobare maIum,5Celigercbonuin� frenfes 8� Louanienl�s audirent iftam explicationem,clamarent me doccrenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(��

S)C pugnantiacnm recep ta opinione Patrum,iam mille annis tradita QC ptoP^S*. Ecclelia. Sed fiue Ecclefiae, fiue fynagog� opinio bate fit profe��noneft '^,nbsp;propria. Textus enim loquitur de benediclione tribus Dan, non denbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jpji

Supra manifeft�maledixit lacobLeui �C Simeon, fed h�ccontrariumpto�^* quod Simfon liberaturus fit tribum (uam,cum reliquis qu�huic yicinac cran^�

Si cui veto placet Allegoria, is myftic� intc�ligat de Babylone m�nftro illo turpiisimo Papa Romano, qui eftDanDiaboIicus, qui^exti^pj^nbsp;liaufit Ecclef�am, pr�fcrtim adultorum, qui Monaftica �C operibus fuis confi** (ifnbsp;eorumque animas, corpora �C resperdidit, �Cquae Deus voluit efl�bona^nbsp;libera,ea fecit noxia 6C damnabilia. �cr�i'cfjfc tropjf jq O�om�nbsp;jmfiuc^cn.

Ex Pfaltn. Grad. Tomo.4. fol.479.Quifiocmodo(icilicet propter 8C vt moleftias coniugij fugiant ) � coniugio abftinent, vere funt Antichrift^�Ljoinbsp;dum fententiam Danielis, qui banc infignem Anticbrifti notam efle didt^^jjiinbsp;concupifeentiam mulierum non curabit. Id glofa quoquede Antiebrifto^^*nbsp;bis verbis,quod fi'mulaturus fit caftitatem,vt facilius decipcrepofsit.

ExRefppnfadlibrumCatbariniTom.i.fob^pi.jj�;. PrimumhocinaDi� tftjperCbriftumficefle omniapeccataablata, vtne occafio quidem peccati��nbsp;eilet, qu� eft lex, fecit enim per fidem omnia libera vt Chriftianusnihilnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p?-�

legeco�gente,fedomniafpiritu bbertatis,ficuf,uTimorb.i.dicitluftononen,^ j'jd fi'ta quicquid enim lege edgente fir, peccatum eft,quia non fit volutarioip'�^^�nbsp;:inuitaac per hoc contraria legis voluntate, id quod reuera eft peccatum.

Ideo pr�dicatores noui Teftamenti.i.Corinth.j. appellat miniftto^^PJfirfl* non litcrae,qu�d gratiam no legem doceant Jnde in toto nouo Tefiamento^^�^p^inbsp;praecepta vrgentia, fed tantum exhortationes 8C obfecrationes. Nee Chfihnbsp;Apoftoli quenquam vnquam coegerunt. Et Spiritus Sandus vocatur inh^^ fnbsp;tUsparacletusvtexbortetur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Haec omnia eo tendunt vt populus Chrifti fit qui volutari�eum ault;l*^ quitur, nullo timor� legis, fed gratuita libertate amp; beneuolcntia dudus�nbsp;ideo faciehs quia praeceptum,fed quia placitum, etiamfi praeceptumnbsp;Qui vero (ecus faceret, populus legis �C fynagoge eflet,in qua occidebanlynbsp;uaricatores Icgis. Vnde Matth�us, 19* per conditionem dicit:nbsp;ferua mandata ? Et quinto, non ait, volo vt fitis Pauperes, ledblande exht� Jnbsp;dicefls

DE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�ri^

hig P ^^^tipairpcfcsfpiritUj�iSc� Breuiteri'nnouoT�ftam�nt� �fl�nduntur �m-�^4 facienda omictendaque funt q�ac etiattl mancant facicntcs 6^ �mit-pet�nd� fint qu� faci�nd� funt. S�d h�mo cogituqomnibus perl�t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pereartt, vel falui fiant,fec�nduni q�od volu�rinu Ide� dC tebellein

� Vi l�gis(idquod Vere eft � lege folui)Iiberauit nos,omnibus noftfo periculo faciendi fiue bonum fiue malum. Non tarnen pernbsp;Ptophanis M�giftratibus fuum fus gladium in puni�ndis malis.Namnbsp;fuum non pertinent,donecipin'tualesfa(ftiliberaliterferuiantnbsp;ita. habeant etiam in lege deca�ogi diuini, turn maxime in legibtisnbsp;prorfus abolit� funt, vt nihil in eis peccaripofsit, fol�nbsp;P��opof�ta ad iuftifi'cationem ftifficientifsima.

c* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

'^5�r � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facierum Papa, aliud non faciatqu�m quod mandat 8lt;?

Pdecretis idqu� vice �C nomine Dei^�tis claret quam fitaduer-��to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vallatornouiTeilamentijSChoftis libertatisChriftianae,cogens in-

. ^^�^^�^^*mpcrata. Quatyrannidetot peccatorum autOr eft, quot opera ��itt ^^tit.Dum enim fefe credunt teneri eius mandatis,confci�ntiam habent finbsp;Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inuiti faci�t,reuera in corde peccant,np peccaturi hac auer-

mandafl�tfedjfol�m obfecrafl�t fiC exhortatus Munbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nX 9^* fibi obtemp�rant, autor eft falixiufticiac, quia dum fti�

fecifl�, �i. hanc obedientiam reputant pro iufticia, fit vt non fide in �P legibus S)C operibus fei� bonos fore �C efl� arbitrentur. Atqu�nbsp;vaftare fidem SC veritatem QC conicientias turn malas multiplicare, tuirtnbsp;'^��sfacere.

'�d faciat toto orbe, p�t�tquam mirabilis �Cincredibilis vaftat�f f**^gt; quot;Penim vaftat quotquot legibus amp;(. imperijs his fubijcit �C impel-fubijcit, nifi infantes forte 6C fimplices, incognitonbsp;Ofiliperditionis, Oabominatio, O va-^'^fiamp;'^^�^^�ntiarum malarum autor. O falfe b�narum Magifter, Ohoftisnbsp;j ^�bertatis Chriftianac. Et quis haec infinita maria m�lorum hui�s portentoflnbsp;� ^omplecftatur mente,ftedum cloquatur verboi*

M ��ondum finis malorum, fi has leges tuas ftatuiflet in operibus il�is virgt; Pbilofophi rationalis rationbsp;forfittido, temperantia, caftitas, manfuetudo, veritas, bo-^�danbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;forte fynag�gamfolum conftituifl�t, �C ciuilem quandam iu-

'*^sv ^^��bem propagaffet. Nam per hacC etiam fides fuifl�t vaftata,ficutinlii* ^Ifabatur.

��tf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intra hos limites non confiftit, imo rarius haeC vrget, �C fateri c�gi-

enim 6C figmenta fuaimpellit locis,pcrfonis,veftibus, cibis^ ��qp �eftibus,nos ft�lidos,ftupidoj, ftultoSj im� truncos �C ftipites alligat, vtnbsp;%�*^?^bominati�nfs�Cnaufea� ad m�rt�m vfqitepen�pudeat �C pige�t. Chri-dixi ) vt �mnes leges per lib�rtatem fuis tulit, itamult� maximenbsp;^^^QciSjperfonis, veftibus,cibis, diebtis, �C fimilib�S affix�funt, vtearum vi�snbsp;��^ibus liberrimus SC indiffer�ns jnec �d peccatum, hecadiufticiam forma*nbsp;Oo� fij turuscoll*

ciTfus con{�j'ent/am,quac fola fidc in ipfum fubfiftit. At Papa non contentus falt�f cis locis, cibis, vcltibus, diebus, quibus Icx Mofi abundabat, fed proprijs � fert'nbsp;pcrtis aut ab alijs acccptis,cifquc de die in dicm auc^lis, pro mcra fua libidincmul^nbsp;tiplicatis �C variatis, orbem Chriftianum fatigat, corrompit SC vaftat, Quod vtc�'nbsp;riusHat^per indudlionem aliquot cxemplis oitendcmus,

CjH RI s T V s iublata omnium locorum differentia, vbique vult colt, nec�� tegno eius alius locus i�cer,alius Prophanuscft, fed vbique omnia eadcm,nbsp;que enim aut fortius,aut melius crcdas, iperes SC diligas intemplo, choro, altar!nbsp;caemiterio quam in area, vinea, popina, cubili, denique in carceribus martyre�nbsp;Chriftum coluerunt, Sandia Agne etiaminlupanari, AtPapaconfccratisEcd^'nbsp;riffs appofitifque priuilegtjs SC diris iacrilegijconfcientias facit, fiquis domuffl�*^nbsp;fidfijis confecratam, velludens, vclfcrid violarit, nihilpeccaturusfifuamvelalia�*nbsp;quamcunc�domum laeferit. Rurfum fi Papa: mandatis obtemp�res, Religi�J^nbsp;Ql obediens filius Ecclefiac fadlus es, confcientiam boni SC iufti opcris inucni*^'nbsp;Compone nunc Chriftum SC Papam, 111c didt: Nullum potcft fieri peccatu��nbsp;quocunque vfti, cuiuftunque loci (ndi fiat ad lacdendum proximum)Pap^^^nbsp;peccatum eft, fiin templo aliquod operis prophani feccris, aut nonmaiorcrclfg'^nbsp;ne^quamprophanamdomumobieruaueris.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Nonne hie Papa facit peccata in locis SC vfii corum, in quibus Cliriftus r*^ lum peccatum facit f Nonne i�ruitutem,timorem, captiuitatem,laqueos,prf^ .nbsp;ftatuit, Vbi Chriftus libertatem, SC fecuritatem facit c* Nonne ergo Papanbsp;diriftus autor peccati Sdeonfeientiarum, per fuas friuolas, ftultas, inutileSjiWnbsp;leges;' Qriid enim opus habet vllus ChriftianushislegibusSdobferuanfijs^^nbsp;fticiam f O dcceptto SC illufio puerilis SC ridicula, SC tarnen tanta ferie peccat^Jnbsp;�: perditionum opcrari praeualida.

E diuerfo Chriftus docct non efie iufticiam aut cultum ilium fitutn^^e, locis. At Papa docct efle iuftidam �C cultum Dei, Ecclefias fabricare,coir^^nbsp;�Ca Prophanis domibus opinione SC conftientia fancflitatis feparare.nbsp;tioc idolo religionem� Qiiam digne, quam pulchre Criftus praeuiditnbsp;(las Sc Campanas confecrare non pertinerct nifiad Epiftopos� Dignifsfi^^nbsp;quam officium Epifeoporum, quales enim Epifcopi,talia SC opera eofUi��nbsp;la enim funt SC laruae dum pofito verbi officio, tantum titulis SC veftib^^nbsp;Epiftopfi Ideo non debent fideles animas, veram ftilicet Ecclefiamnbsp;cQificare verbo SC or^tionc led campanas,ligna SC lapides Deo vngerenbsp;Confpergerc, in quibus mures,araneac amp; aues habitent, non Chriftus. Sicnbsp;confecrat ligna, lapis lapides, truncus truncos, fimulachrum fimulachra, ,nbsp;�d�la, vt habeant fimiles labra laducas. Et tarnen inijsdocendis,feruanogt;�^�js,nbsp;�iandis : Deus bone quantum eft legum,0lt;r glolTarum,quanti fcrupuli,qtij�7^^^i'tf *'nbsp;quanta: p�nitenti� SC fatisfadiones. Et fandifsimus ille quam difficfi^^Vjjji��nbsp;ifta peccata fidicia, prorfus non nifipro pecunia, SC interim adulteria SCnbsp;jfcclerafouensctiam.

Rurlus quantis Indulgentffs has iufticias r�mun�r�t SC mcr�t�t ' enim remilsionibus tales peccatores donandi , vt tarn vcrac fint mdnbsp;�C abfolutiones quam Vera Hint peccata iufticia:, O abominandam anbsp;tiortem.

Sic Chriftus nihil difereuit in cibis SC diebus vt Apoftolus multis Voluit in vllius cibiautdiei vfum,peccati5fieri pofte,No enim vlus,nbsp;cibiinEuangelio reprobatur. AtlandifsimusChrifti aduerfarius,

/-^^^tajVfumcarniumjlacfliSjOuorurajbutyn,amp; fitnili�umpcr quadrageGmant iig *^uniorum prohib�eautohtate diuina,feu ftib nomine Dei,ftultum teiuniu,nbsp;th ^�Gibenda concupifcentia,lcd in cohibendo vGi conftituens, fient de eo pro-t. Tim. 4. prohibentium nuberc QC abftinere � dbis, quos Deus�nbsp;fcit ?*^^dpcrcipiendumcumgratiaruma�:ione. Igitur�Ch�c peceata fa��a font ar-�o hominis iftius peccati,vbi naturaliter nullum peccatum eft. Et alligat his re-li^�^��cicntias, diuexatep legibus ftultis, vtnullo operehodie pertinacius populinbsp;confidant quam Papiftici huius ieiunij. Nam accidifl�,adulterafl�, frau-diebus ieiunijnbsp;(j. Ethis trroribus impijs confeientiarum, QC violata fide Chrifti adeo non folli-*^30nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illeEcclefiarum,fons legum �C iuftici�jpaftor vniuerfalis Ecclefiar,

^'0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Catholic�j vt etiam deledierurin eaperditioneanimarum amp; vafta-

hifi ^^^^hdeniqueinftatSt^vrget. Nequeremittithasquoqueiufticias amp;pcccata, ^pQpccunia.

peccatum faciat vbi Chriftus peccatum tollit,6^ foftic� ftatuit, '�itnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iufticiam tollit,amp;f conlcientias illaqueat, vbi Chriftus conftientias libe-

contraria faciat in loc� gratiaeponens peccatum,�i. in locum fidei lege, abominationem ftantemnbsp;^�^.^^ondebetf�n non font contrary;� Chriftusdicit: H�c nullum eft peccat�.nbsp;h�c eft peccatum. Et ille,h�c nulla eft iufticia, AtPapa,im� h�c eft iu-tir�j^�^i^^ini lib�ra permitteret, aut faltem exhortareturfolum,�ntichriftusnor*nbsp;%' ^^�^uncquiapraccipitinnomineChriftimendaciter, �^fobpeccato mortalinbsp;f�j�^'hproifos vaftat Ecclefiam,corrumpit fidem,peccatum ftatuit, SC perdit con-

Eunt venerationes ill�veftium,vaforum,reliquiarum, Mulieri li��^Emnimoniali tetigifl� pallam altaris (quam vocant) peccatum eft,tetigifl� ca-^^^�^^tum eftjfacrificafle calice non confecrato, peccatum eft,celebrafi� in ve-eoi'lecratis, peccatum eft,omiffa manipula vel alia parte veftium ce-eft, vocafl�puerum,autlocutum efle inter verba Canonis, pecca-^^^�^'^refiquiasSan��aSjpeccatum eft, pori� tetigifle manu vel digito cor-%�^�^�^�^^la'i^neccfsitate auellendi� palato, tant�m eft facrilegium, vt viuamnbsp;^bradant qua parte tetigit,vt ipia infania non pofsit efl� tam inl�na.Futu-eft vt S� linguas,palatum guttur amp; ventrem forte excorient,propter ta-Chrifti. Atl�fiffeproximum, contreeftafl� furtim res eius, aut no�nbsp;h �jfci� nullum peccatum eft. Aut quac portenta fcelerum non perp�tr�t Pa-l�Ioj.j�^Eiis iftis fanlt;fticuh's,plan� non fupcrftitiofis,ftd furiof�s, vertiginofis, SC dc-^^atnentiae fatuis.

\ Vf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatum eft autorit�re Pap�, ferme tota creatura Dei, vniuerfosque

Chriftus enim in ijs omnibus nullum eft� peccatum voluit, fed nee iufti-quia folum fandus eft. Sandifsimo vero Chrifti vicario conueniebaf,' %/^^��'^Eftens,peccara SC iufticias h�c multiplicaret, SC totum orbem deuaftatanbsp;%nbsp;nbsp;nbsp;^^^�^*E:iana SC corrupta fide, cofcient�js ft ult� �(^ erronc� pauidis SC pereun-

%f^pleret. Entibiquisfithomo peccatifiC Filius perditionis. Nec dum vero legitimum illud agmencxercituum huius Regis recitaui,ftilicet,Car-Anp^�Epifcopos,Saccrdotcs,Monachos,Monialcs,Diaconos,Subdiaconos,necnbsp;C quos vocant) liberos � lege. Hi enim propter foas raforas,veftes, ho-tot peccatis featent, vt nec tot relationes habcant Scotift�, nec tot rea-quot;outift�,quarum tarnen inqualibetremunditot ponunt, quot font crea-��efpedus earum.

bone,nihil nifipeccatum eft,tot�hoc vulgus homin�perdit�. Nonrad/ �00 �ij cnixn,no^

rttf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DB AN TI CHRIS T o.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c

ertimjHon legere horas canonicas,non veftiri colore �cerdotali, non geftare eu lum^non mdui purpura byfl�^amp;faliquid eorum mutarejquaeillis conftituta unnbsp;eft prorfus apo�atallc\ QutsnoniudicetMonachum apoftatam, finbsp;datjfi quando liber �C radi negligeret C At quoc int�rim �fide apoftatantgt; nuUanbsp;ra. H�c ver�nePapaequidem(qui tarnen omniairtDeumpcccata vilifsimet^nbsp;ti t, imo obtru dit remiisionem) difpenfatio l� tis eft^ quantumfib�t multa pecunianbsp;dempta^ade� inf�dit conlcientijs miferis Icgum iftatyrannis^verc Daniel dieu�nbsp;mirabilia vaftabit, Qyid enim non vaftatum relinquit C Et fie vaftatum vt repanbsp;non Poisigconicicntijs Omnibus nimioinfirmatis �C captiuatis* Et baud lciO�* Fnbsp;hodieomnes has leges abrogaret, an etiam hac ratione rcuelli queant foup^*nbsp;animishomin�m��C confeientiatfanari,tam incurabilis QCcrudeliseflriftapb^Pnbsp;puli,ab ifto rege Afl�r mflida,vt cum El�ia dicam : Ecce habes frUCtumnbsp;�i. propofitionumjicilicetjvaftitatem Ecclefiae,fidei,libertatis Chrifti, Spinti^nbsp;tatiSj�^ vniuerforum bonorum � Chrifto nobis datorum. Ifte eft Antiochus *nbsp;Daniel,S,quih�iusregisfacierumfigurafuifl�ibidemdicitur, Ipfe eftnbsp;fbrtit�dinem codi magnificatus eft, �C deiecit de fortitudine QC deftellis �C �onnbsp;cault eas. Et v�que ad principem fortitudinismagnificatus eft,6C ab eo tulitnbsp;crificiumCideftjfidcm) �C deiecit locum San�ificationis eius ( idnbsp;Robur autem datum eftei contraiuge facrificium propter peccata, �� profte^nbsp;veritas in terra. Et prolperabitut �C faciet. Nonne h�c Papa facit eredis facich^nbsp;propofitionibus fuis contra veritatem Si. fidem c* En tibi, hoc eft, quodnbsp;per os eorum. Non efle omnia � Chrifto ordinata, i�d Ecclefiae arbitrionbsp;relilt;fta,c�m Chriftus ordinarit, vt nullum efl�t peccatum nifi incrcdulitas gt;nbsp;fticianififides,ficutdicitlohan.ilt;j. Illearguetmundum de peccato, qu�no^^;nbsp;dunt in me. Et iterum,qui non crediderit,condemnabitur. Omnia enimnbsp;nbsp;nbsp;wy

hominem funt,non coinquinant hominem,i�d funt libera prorius, nifi ab cedente mala cupiditate in illis peccetur. At Papa inquinat fol�m externisu�nbsp;uerfum orbem, SC internis inquinamentisnihilprorfus mouetin-, icilicet^^^nbsp;ra funt verba Chrifti,nec fie tarnen adueri�rium eius vaftatorem videre V�li^��

Pr�terhos mundos peccatorum�^pcrditionum,etiamaliapeccataft3t'^ pa,prim�m,falfamfiduciamtaliumoperum, quac eft duplex iniquitas.nbsp;obedierint Pap� in iftis, �tS peccata Papiftica vitauerint,benefecifle amp; nieruiu^^nbsp;fumunt Qi pt�ftimuntur. Et hase eft altera machina vaftationis in totuU�nbsp;grafl�bunda. Quia cum hac fiducia Chrifti fides non fiibfiftit. Deinde,quia lU'�*nbsp;dinelegumgrauati,folo op�r�externoobediunt, auerfifsima voluntatc,nbsp;mus in tumultibus illis vigiliarum,mifl�rum,horarum, turn legendarumgt;nbsp;tandarum,in quibus tanto t�dio laborant, vt nullus labor hodie fitmoleftio�^�nbsp;hilo tarnen minus inftant pr�fecfti operum iftorum durilsimorum,amp;exadot^^ ,jnbsp;deliisimicoguntjfineintermifsioneoperaritalia, quac coram Deo non nif�nbsp;funt peccata,coramhominibus veto bona opera amp;^obftquiaDei. Inuentanbsp;lenimina quaedam fenfuum per organa Mufica,f�lt;f cantu� varietates,fed nihil anbsp;ritum,qui etiam magis illis extinguitur,iftis titillationibus. Ah Chriftenbsp;petu,quantis exercitibus impelluntur,ad peccandum,Slt;f pereundum per abonbsp;tam iftam abominationem. Horror horrertdus eft intendere in has crudelifsiu�nbsp;ragines confeientiarum, tantis laboribus pereuntium. O qu�m pueriha funt, Mnbsp;olim Manafles Si alq reges impq luftrationibus filiorum peccauerunt.Necnbsp;barbariisimarum, nec Leftrygonum facrificia cxecrabilia cum iftisnoftrisco^,^j,nbsp;pofl�nt. Contigit nobis illud Chrifti, feptem nequiores Spiritus faciuntnbsp;pcioraprioribus, peiores inquam ftp ties fumus genres qu�m anteChrif�nbsp;tionem fuimus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�i

vtfincm hums vaftatioiu's faciamus quo vidcas nihil hot! �fit-p�cc�tum �C PCfaitionem in Papa. Eccenonfol�mlcgcshi�peccatumfunt, non Iblum operanbsp;peccatafuntnon folum operafimulata carum �� cum racdio fablam vt dixi-^�speccatafuntjipf�etiampr�miapeccata funr,tnnl(� omniiimmaxima.^i pecca-] ��luiorapcccatismaximisremun�rantur. Qii�rcs quomodofDicam. Barrabamnbsp;f ^f�nemdimittunt non contenu lefum ligafl� pcrdidiflc,hoc eft, vulgus hoc cle-lt;nbsp;, ^�jpn'uilegqs eximit ab omnibus oneribus,amp; laboribus hominum, vt in ocio^fe^nbsp;�^'UtCjOpulcntia^ iccurifsimam Sodomam viuant, Denifp nec arguercnecaccugt;nbsp;corrigercpeccantes vl� licet,nif�Pap�, qui, nccii velitpoH�t,nunc autemnbsp;j-^^'*^ub.Hincprodeuntquaficx adipc iniquitatcseorum, hincftupra, �dulteria�nbsp;bpvniuerfum Chaos fcelerum, nonbsp;^^jnabiindant, fed regnant,impun�,nullo timore,nequeIZ)ei, neque hominum.nbsp;quiseos corripiat,hicfacrilegusinpriuiicgio Papa*,St C�f, ��aieftatis reusnbsp;IjH pertinent ilia facratilsima iura, de foro competenri, �lt; omnia ilia qui-j^j^deruseximitur,� Laicorum accu�tionc,iudicio S� vindiclajCum omnibus quaenbsp;viuras,fraudes,rapinas,fecit eis licitas frndlifsimus Chrifti aduer*nbsp;^^oduin ad cultum Deiaugendum reditus iniquos, contratf�us illicites, rapinasnbsp;^^niittit S� gratiofe difpenfat pro Apollolicabenignitate, De c�libatutnbsp;�''Us peccatis S� perditionibus augendis, repertus � Satana fit, alias dixigt;nbsp;iuramcrtta, quibus Epifeopos,quot;nbsp;�'tQi quot;^^^^^jj^^onachoSjPrincipcs, Academias,inuoluit,poterant eum facerehomi-ftf^p?^��^3ti,Sc Filium perditionis '� Q:ns cnim hic periuria recenfeat f C�m'nemonbsp;'Ilnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;animo.iurct, SC ramen iiirare cogitur, fine omni neee�itate iaiutis,id

f,�^�riDeiinuanum alTumcre. Qi�odcntm cordis affeef�u non fit, van� �Ccunt facier� regnum, n� fol�m valere debuit ad vaftandumfid�,(�dnbsp;�quot;'ni P^��'^^'idos optimos mores, vt nihil rcliquum faceret non vaftatum. Et ta-omnia execratifsima mon! ira, tcnuifsimo facierum fuco tegere,*tuericp adgt;nbsp;�nrncm virtutem,tam verbi,qu�m ferri,vt cfl�t Rex facierum,monftrum vl-*nbsp;mundi, paratum ad magnum aduciitum Chrifti, in quo magnantnbsp;''*'tutem Chriftus oftenderer,in magnitudine monftri huius.

|'��(,^f�}^�doh�c,quiinpra�ccptumquartumamp;!' qufntum �; feptimum o�lauuni �iala. Tollitenimobedientiamfilio' um �parentibus, armansfiliosnbsp;multis alfis vifum eft. Sefe enim vult pr� om-�nbsp;�^l�nguine replet concitatis pro libidinenbsp;principibus inmutua vulnera, vt dubites an ipfe Satan regnans ta-ducatus, deuoratq� Epifeo-�W'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;totiusorbis, non fol�m opcs,fed S� fubftantiam, Annatis, pal-

verbis te-omnia prout vifum eft. Haecenim omnia fie operatur homo ifte J'I'illjj ^^Ins pcrditioniSjVtpeccataeff�ncget, imopeccatacfl�ftatuat, fi quiseinbsp;�S8^nniat,etiam nullis infernis fatis caftigabilia trahitque f�cum in hancnbsp;nragn�mnbsp;� quot;ficcumque confentientes perdit in ^tcrnum,vt fie non vno mo-Omnibus vaftet,8� corrumpat omnia. Et fit ver� mirabilium vaftator�

Sacramenturn a�taris M ff pcenitenti� grafl�tur* Prim�m tulir ab Ecclcfia,vniuerfum myfte-** ^^dc fie vaflauit in Laicis, vt altcr�m partem eis penit�sauferret,nbsp;auferrctjfcd peccatum, im� extrertram h�rcfim ft�tueret, fi quis iuxt�nbsp;Chrifti i�F

718 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DB A NT ICH R IS TO.

Chn'fti inftitutum vtraq^ vterctur. Proh Deum vi'uum quanta audacia abonn*^ nishuius. SicnimChriftuspr�hibuifl�tvtramfpedem, htcrericus eratvtram^^nbsp;cipicns� At nunc cum no prohibeat,ac per hoc nullum peccatum ilire ponat,*J^�^ jnbsp;ftituat Vtram^ partem,tarnen vicarius in re non prohibita, fed licita 8� libera)�nbsp;Chrifto �rdmata,ftatuitfummam h�refim,nedum peccatum� Nee fie Anticb^jj^nbsp;agno fei tur, quill adhuc adoratur vt viCariusDei� O horron'r�furoris Domin�;nbsp;n� eg� t�tum arbitror ablatum,cuius partem ablatam video, qu�do panis Sinbsp;vnum fit facramentum �i alteram partem non nili ad ludibrium relidam.Ql^�^jfOnbsp;in vna parte contra Deum peccat omnium reus eft. Nifi forte Deus aliquosnbsp;iudicio feruaritinfideintegriSacramenti, quomodo feruarepoteftmultosifnbsp;uit in Gde abfque vlla fpecie facramenti. Igitur potius erat neutram partemnbsp;teram accipere,qu� tutius euaderemus pr�uaricationem inftituti Chriftn

Non ifto furore contentus, laqueo omnium cruentifsimo �i �nimieK^�^^ iConfeientiarum p�fito,non permittit Sacramenti huius liberum vftim,nbsp;ftim omnes certa die femel in anno cogit communicare. Hic te obfecronbsp;ftiane,qu�t putas communicarc,fblius praecepti huius neceisitate,qui reuerac*^^nbsp;de mallent non communicare f�t hi omnes peccant,quia nonSpiritu,id e�nbsp;de nec voluntate, led necelsitate huius literae communicant, cum hic panis e unbsp;quacrat non �turitarem,mult� minus faftidium aut odium. Et omnium hon�nbsp;catorum autor eft Papa,fua hac cru�tiisima lege,omnes in perditionem vrg^�nbsp;debuerit liberam vnicuicprelinqucrc communionem �i tantum vocarenbsp;ri, non cog�re Qi impellere� Vide an nonhinc totus mundus, pcccatisnbsp;lumrcplctuSjVelhoc vno diluuio �tis perdatur Sic non iblum priuat no^nbsp;mento noftro,fed Qi illud quodrelinquit, non alio coftlio relinquit quam'^^nbsp;huius occaftone pcccatis infinitis repleat Qi perdat,

Sacrificulis vero multo pcioribus modis illudit. PrimumjMiflamcU^ jjjjjHi cramentum Qi teftamentum loco beneficq accipiendum, vertit in opns��,^'tjti'nbsp;quo fatisfaciant pro peccatis, iuccurrantque viuentibus Qi defundis innbsp;latioile.Hoccommento omnes opes, glorias, poteftatesmundifibi vendi^^^nbsp;prorius inutilis iam fit mifl� ad ialutem, fed tantum ad quacftum valeat,nbsp;bili hac peruerfitate Qiimpietate. Deinde Qi {�criRcium ex eafaciunt quonbsp;tias agunt Qi benefaciunt,tanquam egenti bonorum noftrorum, a quo reci�nbsp;bebant. Prorius luperat h�c peruerfitas lenlum Qi verba, Qi tarnennbsp;obfidet, 0^ opprimit orbem. Terti�,priuatam rem ex communi facit,nbsp;Vtratp parte,nunquam vni ibli debet permitti, cum Chriftus earn voluerit cnbsp;munem,vt Sacerdos celebranscolledaefecum alicuiEcclef��communicarctnbsp;que partem.

Nunc veto folus eft, �^priuatusl�crificulusfibi folicelebrans, loh�p^^ que partem communicat. Interim tarnen Ipiritualiter, vt dicunt,nbsp;cat,communicat frud�um Mifl�e, quibus volet, id eft, fomniat fe aliquid conbsp;care, tanquam bonum opus Qi �crificium, cum reuera communiernbsp;ipfe folus accipiat,6C tarnen non vt donum Dei pofieflurus, fed vtnbsp;laturus. O quanta Maria peccatorum in folo ifto Sacramento abundant,nbsp;nc quam rari vel nulli potius lunt,qui co legitime vtantur,quomodo Cnrnbsp;tuit Sc Apoftoli leruauerunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^,,1,

Eademinlaniainconfe�ioneillapcccatoruffl�mniumvaftat, c�mconfefsioilla, res plane vehementer l�lutaris, debeat elfe

�ii�s h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patfaturjfcd tantum exhortationem,tot pect�ta Papa facit,S� tot anP

�^tcp *^Pquotfcs inuiV�i co�tcntur.Quia dum non cx animo, fed necefsi-confitentur,animo liante contra legem eiufdern confitentur, ac 'iiujj. ^^^fcdentes,tnfcEliciconicientia,fefetcnerinecen�ri� confiteri, S� tarnennbsp;confi'tentur,ac per hoc ore non corde, id eft^fitficjidnbsp;peccantes conl�tentunT u nunc vide qu� Maria peccatorum Papa hacnbsp;irapofitae SC inuoluntari�,in toto orbe creet. Qgot enim liantnbsp;� '^itinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;haec nemo putat el�� peccata,amp; fecurepereunt omnes,per

P^i �^�Ponum fint au�ora, cogitetiani confiteri im�hgcomnium maxime, ad haectotpeccatorumnbsp;^'^In ^^�PjQ�^ciebus,generibus,filiabus,nepotibus, ramis, circumftantijs Sc infini-S� ^��^�nationibus vt vel fpiritualifsimus incipiat hic peccare, �l pcrire,id clt,nbsp;��ttij ^�^fiteri. Stat enim vbique fententia firma ; Qin' inuitus faCit non facit. Etnbsp;non placent feruitia coac'la. Cum ergo Pap� fit nulla harum legum ne-\ ftabili�ndac 2C augendae fu�tyrannidis, patet, qu�dautoreftinfinito-Pr^Q^^*;^tOi�um,infinitarum perditionum, dum legibus pofitis, caufam efficaeemnbsp;legibus. Crederenbsp;ld non ex animo facere,eft fine intermifsione peccare, fient Rogt;nbsp;dicit. Qui iudicat fi manducat,condcmnatus eft, omne enim quod non cft:nbsp;hoc credere Papa exigit in fins legibus, Stamen animuninbsp;piaeftare non p�teft,tam nullam necc�sitatem aiit ius habens illud exigedi,nbsp;poi^^^fci�i^'*�cpi'�^^iidi. Ideo nulla caul� nifi mera libidine repletnbsp;.^^��^fisamp;pcrditionibus Sc omnCsChriftianosdeu�rat, ficut Petrus dicit,nbsp;illis in errorcm tapi. Proinde,Chriftus �um nonabomi-Pijfed abominationem voluit vocare. Et Paulus non peccatum hominis, �Cnbsp;Stnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hominem peccati ?lt; filium perditionis,vt nihil nifi peccatum

WinJ'fionem in eo valere fignificarct. Atquc harc quidem in Papa videmus, vt gt;�i3(. ^'iftus abbreuiet dies iftos,non fiet l�lua omnis caro.Etquis feit an diesabbr�-^'^��h'ncant ad infantes morientes ante t�mpus capacitatis huius abominatioisc*nbsp;'�5S(.^^�sfatftionumetiam legibus, ( Chrifte l�luator) quot animas perdit f Qiiisnbsp;''S)ti�j^^^^gt;torturas S� mortes cOnlcientiarum percenfcat.^Prim�m enimlegibus da*nbsp;to Hit libertatem in hac re,fed omnibus cofeientiam facit l�tisfaciendifnbsp;�1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nemo non faciat inuitus,cogirur,hacfacrilega lege 8C erronea confeientia

�'^.�'?�^^onucrtientibus,fine intermifsione peccare. Deindereolegibusetiaml�-^%f^*^�^^^3il!gat,ficut Euchariftiam��confefsionem,lcd metis fuis libidinibuSj�i inendacifsimi,tant�m enim fatisfacies, dabis, patieris, quantumnbsp;Stinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;volent,aut pccunijs egent. Atep ita in conlcicntqs vexandis h�c

Su^31an,pro omni fua malicia explenda. V indicat hic vitftorias martyrum, femine eorum,qui eum de c�lo cicccrunt, habens iram magnam vtnbsp;Si�j^^^^yp^ vifum eft, Iram hac magnam fie expier vt noftris perditionibus luda^nbsp;�f^heeu inrc contemptifsima S� ridicula, O nos fterrentes intempeftiuifsime.nbsp;omnia lib�r� permitteret, ncc cenfeientias illaquearet,nihilnbsp;I bti|^nbsp;nbsp;nbsp;perditionis operarctur. At hoc in regni faciofi vaftitatem vergeret, Ideo

''S�a^^^�d^ndus eft mundus,qu�m vt regn� eius pereat.Sic vides quomodo Chri-Sb p?�^�i�iiiftfti�,nufquam poncnslegcm, peccatum amp; perditioncm, l�dabijs *tafunt vocans liberans. Papa autorpeccati,vbitpponenslegem,valiansnbsp;Bfalutem,�t in ea om�tes vrgens ac propellens. Hic eft non faneftus, fednbsp;�Oflj?*�^us,non minifter Cltrifti, fed vicarius Chrifti, non foGius,fed princeps pa-V^tibiAc*

fimplices ad obedientiam : Ac inucnit ftn� populum, proh dolor, niinis ol Qiiot enim hominum millia in hac obedientia, dum fe reda via ad c�lunnbsp;O ri 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'rti T-r�

DEANTICHRISTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7,

|�|L^gt;'pugnamusnon tanquam contra Papam, fed tanqnam contra hoftem,amp; ad. .'Barium Chriftiquia conftituit articulospugnantes cum Euangelio Chrifti:nbsp;jxiafimpliciter tollit fidem, amp; hoctantumagitjVtftabiliatluamTyrannidem,nbsp;� .�'communi modo, ficutTyranni infidiantur bonis amp; corporibus : SedPapanbsp;animas perdit amp; traditgehcnn�.

Tom. 4. Icncnf fol. 511 Pfalm. 15. Graduum. In Deut. Pr�cipit ^0 j??^^^bi'nmLcgis nunquam deponat demanibus,vtperpetu�feineoLegen-'kthnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ciendo exerccat. Hoc fi Regibus in Lege ruit mandatumjquid f�n

cert�fruftraia�tabunt Pontificesfuacon. fij 5�atreSjEccIefiam,dignitatemtotf�culisvfurpatam. H�comnia ficvaleant,nbsp;verbiDeidoceant. Ecclefiaenim,qu�autorit�rem diuinam v-Iji^^^catant�m eft, quxfcquitur voceraamp; verbum Domini. AdhancRegu.nbsp;nomine Ecclefi�,amp; vide,num fecunduni Le-pr�fcriptam Pontifex doceat. Si contra docet nec incedit re_nbsp;tarnen fedet in regno,nonideo deturbes eum defuoloco, Sicut Achasnbsp;tiiijj ^^^uiaidolatraefi,occididebet�fubditis. Hocauremfacias,nefequarisnbsp;k do�lrinam impiam approbes, ne facias qu� Epifeopus Roma-� ^^�^tra Scripturam fieri. In hoc enim cafu abfoluit nos omnes Deus ob-enimdicit,ordinotibipaftorem,cuiobediastanquammihi. Sednbsp;contraverb�.m, Ibi tibirclinquo hocnbsp;fubminiftro,vtdicas: OporfetDeomagisobedirenbsp;Igitur etf�Reges funt, etfi funtPontifices,eatenus audiendi ,amp;nbsp;^^^t�iperandum eff, quatenusinceduntiuxtaregulam verbi.

difeimus,, nihil efrccrcbriusnecvulgatius,qu�mabutipoteftatc, ItaqucrariflSmifunt,qui legitime vtunturautorita-fi^Ecclefia, fiucPolitiahabent. RatioeiT,quiamaiorparshomi.nbsp;'^%i]^^'�^^Pi�^it^tibus!, amp;patiturferegiamp; gubernari�Satana. Hincfit,quodnbsp;�quot;^^V^^ntificem Sc Epifeopos de Dodriha nihil effefollicitoSjOmncm auteranbsp;gloriam f�am, dignitates, opes, voluptates, H�cnbsp;j ?0ti ^�^dumeftfubditis ? Num per feditionemeoseijcient,autoccident?nbsp;! finanteos regere, amp;tant�mobferucnt �ccaucantoseorum,ficutapudnbsp;' r''ife ^^hriftusqu�quedicit:Superc�thedram Mofiledent(quanquamlon-^^crelinquiteisfeffionem autorita-earn violari, conceditquoquedauern feienti�. Hoc au.nbsp;f^^^cnpr�.nbsp;^^'^Hc?^^�^�^^P^^cipfosnondocent,etiaraalios feducunt. Qpanquam hice-L%t ^quot;�reliquafuiiuris meminiffedebet. Qu^iaenim noftri Epifeopi nequenbsp;t� ��cfanisDodforibusrclinquuntlocurn docendi, amp; tarnenfruuntur

,noneflebeneficiuraf�parandumab officio. Ideoreli. Papiftarumfacultatibusdetiahere, vtpijnbsp;viuant. Hoc enim omnibus raodis cauenduni eft, ne mill!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oboleatur.

' ''*^i5c(?^�^^*^�^^sitaq; eft error i�le, queni impij Canonift� impudentiffim�fta , ^dicereaudent : Nonell'epr�fumendum,quod apextaijt�celfitudi-Ppp niserret.

yzz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE PR IM AT V P A � AE.

niscrrct. Hoc eft, quafi primuni principium ftolidorumCanoniftaruin,exq�Jlt;? hoc monftrum erratum eft, quod nunc in Papatu videm us amp; exercearaur, quolt;iiinbsp;ne fronte quicquid in mentem venit, amp;ad numosparandosidoneunifuit,wn.nbsp;quamarticulosfideiftatucrunt. Nosautemficdicimus,voceturfaneapcxceliiwnbsp;dinisiftaTyrannis, quam contra Scripturam amp;omnem�quitatemfibi vfurpatj^Xnbsp;vt plus tribuam,fingamuseum etiamdiuina ordinationc elle Pontificcmobanbsp;nereprimatumin Ecclclia. xMhuc plustribuam,fi irapoftulat Pontifcx,faciaaia5nbsp;cum fane Angelum dec�lo, Quidpoffumdeeo fen tire pr�clarum magis ?nbsp;ctiamfi Angelus lit,tarnen Anathemaeumelfe pronunciatPaulus, cuinaliud^*nbsp;uangclium,Euangelifat.

Sic paftor eft diuinitus paftor, Rex eft diuinitus Rex, h�c ficlargiamurP^'* tificiquoque,quafivera autorit�re pr�fit. Sed conditio dequadixinius,necd�fnbsp;tern aftertjVtdiftinguamus inter rem amp;vfum. Rem voco autoritatem diuin^*�^nbsp;cam ctfi concedam Pontificibus, tarnen vfum non concedo,qu ia rem diuin^��'nbsp;nifeft� trahunt in abufum. Nonvtunturautoritatelua lecundumvolun^^ .nbsp;Dei, pro gloria verbi, fed pro lua gloria. No n igitur obligat nos eorura autof*^�nbsp;etiamli fit vt dixi,autoritas Angeli decoelis,Sed cum bona confeientia difcedinbsp;ab cis, ncinobedientesfiamusfLimm�autoritati,amp;maieftati,qu�eft Deus.�^.^^nbsp;li Pontifices non pugnarent contra dodrinamChrifti, fi nobifeum ftatuer^��^nbsp;ftificari nos folo prccio Sangui nis Chrifti,amp; non docerent negociarinbsp;prijs mcritisamp;opcribus,tunc libenter agnofcereni autoritatem eorum,nbsp;rereosreSanda, f�ndeetiam vti. Sedcumabufusmanifeftus fit, nihilnbsp;quod Sandam rem habcant,ficutgloriahtUr. H�c enim eft lu m ma fullin�,^nbsp;quod Papa non minus quam omnesalij homines, ctiaral� Angclicamdisf�'�'',;.Anbsp;haberet,alligatus eft ad verbum Dei. Hoc ciim manifcfteimpugnet,cumnbsp;crudclitate impictatesfuas dcfendat,non fublcuat eum fedes,non digniwSquot;nbsp;toritas,fcd eft Anathema, licut Paul, dicit : VulgatilTimum eft internbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jiii*

patus,quod Papa lit fupra verbum feu fcripturam,amp; p�iritproarbitrioinl^L/'^ na dilpenfarc. Hinc de Ecclelia amp; confeientijs conftituit qui'equid voluit- � (j5nbsp;noSjtretiverboDomini,damnemus,amp; coadi m dato Domini,grauiterrdit .ff.nbsp;exconiunicamur. Ab haclcntentianondebcmus difcedcre,fcdcumPf.ho^nbsp;Q^od fi Pontifices cuftodierintTeftamcntum,amp;teftimonia,qu�Doniin^5 3i)'nbsp;audiemus eos. Si non cuftodierint, non audiemus, nec venerabimurin ebpnbsp;tumuisSandamrem,quaficfoedeamp;impieabutuntur. Nam ctfiPontifi^^^i^nbsp;funt,tamenaliquierunt,quicuftodiuntTeftamentum, neEcclcliaplancj�^^fir,nbsp;tur. Sic ante annos centum, cum PontificesTeftamentum Domini pro^^^jiiJinbsp;lohan. Hufs inuentus eft, qui id fumma cum rcucrentia cuftodiret. Sic hodnbsp;EpilcopusMoguntinus,tanquamfuramus3quoaddignitatem,TcftamentU �nbsp;vult cuftodirc, luntalij qui cuftodiaat, amp; in oculisDci Paftorcontempti�d^[iPnbsp;gi longe gratior amp; maior eft, quam omnes totius Gcrmani� Epifeopi, cuninbsp;busCardinalibusScPontificibus. Neqs enim Deus concedit hominibus^^^^j^xnbsp;tatem fupraverbum. Hocquivencrantur, Icquuntur amp; cuftodiunt,funt^j^^^nbsp;fia, quantumuisin miindo contempti lint. Qui non cuftodiunt,funtEcd^^.j'ffi!nbsp;tan�, ncc fubleuant eos magnifici rituli. Atque h�c caula quoque eft,nbsp;in textu ponitur, Teftimoniaqu�egodoccboeos. Sic cnimvultDcusiPnbsp;fia vti minifterio Dodorum, vt tarnen ipfe fitlummus Dodor,amp;minftnbsp;nes,eriam Papa, etiam ipfa Ecclclia, reganrur amp; gubernentur verbo, lie eninbsp;transferri debent ad pr�fcntcni vfum. Ncque enim h�c particularisnbsp;pons Difputatio eft, fed duratomnibusfeculis. In populoIfrael Regesnbsp;dotesinflativocatione,puwbantfibiomnialicerc,fichodicPontifices

bE Antichrist o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7i5

^wicflos cfTc legibus verbi, led au dent fibi arrogate poteftatem fupra verbum amp; P'^^ptiiram. Planel�miliscaulaeft. Oportetigiturnoshiemunitoselle,vtpoE.nbsp;�^�sdicerc,Credo concilium,credo Papam, credo Principes amp; Reges, credo Ec-San�am amp;i Catholicam, fed fie vc ilia Sanda Ecclcfia, nedum Epifeopi amp;nbsp;^ntificcs,fitperomniafubicdafuoDeo amp;lponfo Chrifto, eius verbo fincvllanbsp;j^^^^ptionc. Atquchocitacredo,vtnonfitnecelfeDcummihidecoeloloqui,amp;nbsp;^^^�bilitermihireuelare. Hocverbum,quod Propher� �c Apoftoli locuti funr,nbsp;verbum,quoddebetcredi,cuidebetfubieduseflePapa, cumomniEcclefianbsp;nec quidquam debet fine hoc verbo,mult� minus contra hoc verbumnbsp;�^*pere, �ccct.

. , Ad hune modum in ordinem redigi debet Papa, lcd experimus nullum Vc-eum fie formidare amp; odil�c, ficutScripturam. Itaque totisviribus, eti.

' aliud fimulet, obnitur, ne fiat Synodus feu concilium, tant�mideo, quia � ^qu�ftionemnietuit, nequ�raturinSynodo,VtrumPapafitiudicanduspcrnbsp;Ij^^pturam, an Scriptura per concilium ? Nam mala confeientia qu�Papa ha.nbsp;l'hoefemper ci acclamat, Qu�d Scriptura Sanda fit verbum Dei,:futurum ita.nbsp;viuat, �c concilium concludat,quodnecelfefitPapamefl�nbsp;^^�^ppturaSandla. Hocf�fiat,dePapaa�:um erit. Namquidin omnibus fuisnbsp;L^SCeremonijs,docirina tueripoteritPapa,fiiudiciumfiatexfacrisliteris?nbsp;4nbsp;nbsp;nbsp;j^�que animo reformationem intolerabilem,atque ideo omnia conatur,

Ptar^'^r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quanquam intcrira,fi quis verba Ipe�tet, fimulatfe nihil o*

'�'ho? � � Synodum. Sed dum h�c iadat, Regum animos fie implicat Si ��Hit �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omniafulcipienda plus oeij amp; animi habeant ,quam ad concilium

Afiuciam dignam �ternis flammis, 8c odio omnium bonorum^ Ecclef�� incommodo , Pontifices fuam Tyrannidem voluut

lencnf. fol. 359. Matth, ca. 13. Sinitevtraquecrelccrcvfqh� �du�ftio eft. An liceat Papam ferre in Ecclefia,amp; reftjtuerc necelfcnbsp;Quia hicdicitur ; Sinite vtraque crcfcerc. Hocvoluntintelli-tvlc fie wollen/vtt^e�rafftvn�vtt�f^in�ert* amp;c.

Hocfi verum eft,tunc iam nonli-Ted tencremur tacere, 8c illis concedcrc omnia. Item cur ipfi non �^^4ye(idcft,nosparitcr)crcfcere? Ipficnimnosextingucrevolunr. Er.nbsp;'l'iar�j^^hriftum'pugnant, quod nos euelluntamp;folivoluntcrefcere,amp;c. Ecnbsp;S^�^Pr k*'�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rarioncdicunt,Chriftum elfe autorem peccatiiplorum,

Igituriftacogitatio ni-' *''^f�d* ^^^^^^hoc vcrbum,Sinite,nonconfirmationis,amp;approbarionisilIo* i ^^iniit,-�^^�^^^Ionisamp;exhortationisnoftrse,adpatientiam, q. d. Quia ferrenbsp;! ?^^osmalos,amp; finemalisEcclefiamnonhabebitis, Ideopatienteseftote,nbsp;r 'iPianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�^It^nfunhE Sic alibi de Pharif�is dich: Sinite

^Pcrh^�^^Tunt. EtMatth. s. Sinitemortuosl�peliremortuosluos,amp;c. Qua. dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illosarguere,vitare, excommunicate, Sec. Sedquando

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;curant,finite illos, habete patientiam, ncc ideo deiperetis

^ntentia huius loci eft, de patientia San�orum, qui coguntur ferre lean Ppp ij dalaSc

414 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE antichrist Ox

dala amp;� malos in Ecc�ena, ficut dicir de nobis exierunr, de nobis non fucrunt. cuellerc malos ex Ecclefia, nihil aliud eft qu�m Ecclefiam fine malis habere veUf,nbsp;quod eft impoflibile. Simul tamcn ftat, quod eos non toleramus non probamuSnbsp;nonfinimus cum pace efle Zizania, fed increpamus,excommunicamiis Jaci�nbsp;qu�poffumuS� Sic Adam non finebat Cain irrepr�henfumabire,amp; tarnen �O'-'nbsp;bateumincorrigibilem abire vias fuas. Et Chriftus non finebat ludaranbsp;ptione, amp; tarnenincorredum dimittebatabire. Etitaverbum Sinendi,nih�F^nbsp;illiSjfcd contra illoscft,fcilicetvt nonconcedamuslicentiampeccandiineq^'O�'nbsp;Icntiamus. Sedfiperguntpcccare,noftrismonitiscontcmptis,tuncfinimusnbsp;ire viamfuam. Sic Papatumnonfinimusfacerequ�d volunt,ideft,nonpfOO^nbsp;museorumdodrinamamp;vitam, Ettamcnquianolunt,finimuseosire.

Quareadqu�ftionem, An Papam licet ferre, amp;reftituereMonafteria? fpondetur. Non licet ita ferre, vt probemus amp; conlcntiamus, fed fi per vim rapunbsp;rint amp; fecerint, hoc cogimur ferre. Et hoc eft, fincre vtraquecrefcere,amp; noncu^nbsp;Icie. Qi^iafideberemuseosfinerein peccato confcntiendo,tuncvere triticuio/.nbsp;dicarcmus, amp;ipfosibloscreftere faceremus,ficutivolunt. Nuncautemnbsp;museosconlentiendo,fedrepudiandoamp; feparandonosab eis dicentes,nbsp;wir mufienbodjunterb�fcn�Leuten fern/Vt i.Cor. 5. Alioquide mundonbsp;portebit,@ofrm�c6cnfomf^r bifpaieanbrre.IudicetautemeosDeusfuoffO�rnbsp;re, qui nos contemnunt. Quare illifals� allegant contra nos ,quodiUos�^nbsp;deberemuSjideft, concedere,vtfaciantquodvolunt,fcilicet vtimpunesfintef^^nbsp;avcrbocorredionis,quafibenefacientes. Cum Chriftus veliteosfinerc,tanq^nbsp;incorrigibilitcr malafacientes, tanquamreieiftos�confortiofpirituaIium,�'*.�'nbsp;tunt ( hoc verbo ) conceflam licentiam peccandi, Chriftus eodem verbofigoi^'nbsp;punitam amp;damnatamlicenriam peccandi,plane contrarialenlu. .

Sed hoc eft pulchrum amp; notatu dignum, quod illi ipfi qui hoc tur, amp;caufanturQportereZizaniafinerecrefcere,perhociplum fatenturfd^ -jnbsp;nia cfte.Quia ad quid per hunc locum voluntdefenderef�fe,vt finanturef^'*'^�' j,nbsp;fi quod per OS proprium volunt nos docerefefc effe Zizania. Et tarnennbsp;tra eos docemus, tanquam contra Zizania amp; triticum, id eft, impij amp;nbsp;�)a6 were ein fein ^wiefmufte/ quando periculum fentirent, Vtrinquenbsp;Protheum vertere. Et quando velint Ecclefia effe contra quando velint 'U .nbsp;cife, amp; vtrinqueliberi amp; fecuri j'��er moc^f �e^nic^t ? ^ie ft( (� machennbsp;ren / fo ee rec^t fetn / etc.

Tom. 4.len. fol. �10. Hof��. cap. 1. ludicatematrem veftram,^^ Vbi autem inquies, manet hic reucrentiaerga parentes ? Nam filij iubcntuinbsp;trcmaccufare amp; damnare. Necleuiacriminafunt,qu�Propheta hicnbsp;morat. Non inquitcft vxor mea, nee ego maritus ei us, hoc eft, adult�ra. *nbsp;tumautemeftquidProphetavocetaduIterium. AnnonigiturParcntibusinbsp;nor habendus eft, vt tegantur eorum peccata ? Cur igitur Propheta nornbsp;Ecclefiam, vrarguat peccatuin matris , amp; id lib�re reprehendat ?nbsp;DebeturParentibushonos,fedfic,nc dum parentes honoramus ,Deusadncgt;^^nbsp;contumelia. Nampr�ceptum decolendoDeo,ordinepriuseft,illudde �nbsp;tibus pofterius. Pertinetautem adgloriam Dei, rep r�hendere peccata, acpnbsp;fertimimpioscultus, quibusDeuscontumelia adficitur. Re�f� igitur racinbsp;clefia, qu�nonconniuetadadulteriummatris,fedliberecamtraducit.

DE ANTICHRISTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;72^

hocBtcum coniumelia matris, tarnen foelix contiimeliailia dicen a falute anim� coniun�ta eft. Repr�henditur eni m peccatum, vt

fibii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipiacaufaeftingentisodijamp;inuidi�,qua Ecclefia omnibus tempo.

qu�ri vil� e�t,de iniufta delertione filiorum, quos in veteri cul iiift*inftituto amp; mandato educauit amp; inftituit, vt mater, ac ius docendi e.nbsp;^^cutPon.nbsp;Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autoritate,quaminEcclefiahabetnospremit,amp;.non vult redigiin

bij.nobis,ledaceufatnosiniufr�deiertioniSjl�biautem Iplendidifl�mum ��^^^ulum fumit, quem hic Propheta Synagog� tribuit, dum matrem vocar.

palmariumputant pofitum,fiautorita. � c�lum vsque tollant, amp; ilia veteris difeiplin� vincula com.nbsp;inquiunt, fi vos crtis Ecclefia, vnde c�piftis eflb Ec.nbsp;'is?p ^nnoninPap�EcclefiaeftisBaptilati ? Curigiturnuncab ca difeedi.nbsp;^ei ] '^^^nquamfilijparentemvultisdocere ? Quin potius � parente difcite,nbsp;t�tij ^^dite,nifi vultiseflTe ingrat! filij. H�Papiftariim vocesfunt,quibusnos punbsp;4pQ^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AtfiProphetas rcfpicimus, h�ciplacaulafuit,curSynagogaab

tietj^�^�^iubet,vtacculetur mater �liberis, nulla habita ratione fingularisinipe-P��rogatiu�, quod mater eft.

quot;ibuj i^^bic r�gula Petri tenenda eft, Deo magis obediendum elle qu�m homi �^^pledaturSynagogaChriftum, agnolcat per eumfol�maccipi,remiLnbsp;r^Onnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vitam �ternam, amp; cxofculabunturearn filij ,acomni gene.

'^fisamp;officiornmeam cumulabunt. Sic Pontifices amp; Epifeopi delinant %|^.^'^�^perfequiamp;Blafphemarc,CurentEcclefijsverosDo�tores,impiosaunbsp;^^Q^atricos cultus amoueant,amp;reftituantpurosamp;veroscultus,tum nonnbsp;1 S [ji^^noftra officia, Agnofeemuseostanquara parentes noftros, amp;parebi.nbsp;'lUij. '\^teripforum autoritati,quam verboDeividemuscommunitam. Sednbsp;'�^ti(C^�Q^unturEuangelium,acidolatriam retinent, non tantiapud nos parennbsp;idolatricis coniun.nbsp;%['� ^^0potiusobedimus,quilubetaudirifilium ,amp; non fol�m nos ab ido.nbsp;fed lib�r� quoqucrecuf�mus, autorit�rem eorunijamp;idolatriamnbsp;j^'^^Ssneexempioeorumoflrenfiimperitiinducanturinerrorem.

locoiudicium,Iudi-r�'^ibij^^^'t5hoceft,acculateamp; damnare. Quos? Matrem vcftram. Atqui pa. 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Verumideft,fedhuicmatrinondebetur,qu�nonfo-

^'^''ftb^^^-^^^lt^racftjfedetiamad adulterium vult cog�r� liberos ex le natos. L vosimpediat, damnare cam amp; dicite, quod non fit mea v_nbsp;k'bs maritus eius. H�ceftexcommunicationislententiaprofeci� hor_nbsp;1.iftaopinione, quam mater internbsp;Synagoga enimhunc titulumetiamferroamp;igni tuerivo.

^^btjj ^^enturautem hic liberi Damnare matrcm,amp;excommunicare,quod non turpisSatan� adult�ra.

'� Pontifex vfurpat nomcnEcclefi�,nosautemdamnattanquamh�reti. Ppp iij cos. Hane

COS. Hane Blalphcmiam nullo modo vultdiflimulari S. Sandus,fedvultlib^� pronunciari � nobis, quod Pontifex cum fuis fit Satan�Ecclefia. Siquidem huinbsp;gelio leopponit, ftatuitaliam iufticiam,qu�m qu�eftperFiliuniDci. Hicd�-plicireroffenditurEcclcfiaSatan�. Prim�m non poteft ferrehancdefelcnten-tiam. Secundo non vult talem fententiam ab ijs ferri,quorumfeparentetiid fnbsp;videt. Itaque mouet pugnas,amp; hanc iniuriam varieconatur vlcifci. Sedvcrari-clefianonpoteft abijcere mandatum Dei* Itaq; cogitur pronunciare contraintnbsp;trem,hanc de adulterioiententiam, quod ifta Religio, quamfequitur, nihil �tn*-ft foeda Idolatria, quam Propheta adulterio comparat,propter caufas fupr�dida^*

Tom. 4. lenenf. fol. 55S. Matth, cap. 16. Venitlefusinpartes�jf-fare� Philippi amp;intcrrogabat difcipulosfuosdicens:Quemdicunthoniine5i�^ um hominis elfe?

Hic locus eft caput amp; fons omnium malorum in Ecclefia. NarahincPip Clauesfibifoliarrogauir,amp;perhocfeip{um conftituit Dominum c�li,terr�**nbsp;ferorum. Chriftus vtiamdi�lum eft,damnauitfcrmcntemPharil�oruni.nbsp;econtr� per hune locum ftatuit non lol�m ferrnenta,Ied etiam excrement�jamp;^lnbsp;demexcrcmentapelfimorumacimpijifimorumhominum vtfupr�ex partenbsp;ratafunt. Sedresmaior eft, qu�m vtannotatiunculiscxplicari pof�tt,nbsp;�iifti� mmmpntTriic rt-o/�f-riir In�-prim �mnlirirpr FJpm rvJifimmii�.

latro, amp;c. luxta pr�ceptLim P�tri. Deinde captatoccafionem manifefiano inter Apoftolos, quod fit Chriftus Filius Dei. Ideo poft opiniones variasnbsp;tas vulgi, qu�rit, quem cum ipfi elle fendant, cum ait, Vos autem, Quein nicnbsp;fedicitis ?

DE PRIMATV PAPAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;727

tii5�^J*^�5Q�odq; Dominus nofterlefusChriftus,conceptus fit d^S. Sando, na-^^virgine, palTuspro nobis,quod moi'icns refurrexcrit^ledeat ad dexte-%r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Filius,Iudex Dominus omnium,Quod remiflionem pec-

t�f es simeo Bar lona, Quia caro amp; Sanguis non rcuelauit tibi, i�d Pa_ �ec^'^^^^iiric�lisefl.Hx fiat fcntentia,do�lri nam fidci non eflePhilofbphiam,nbsp;cjj,j ^^lonis human� fapientiam, A qua vt neqs inueniri, ita neq; retineri nee i udinbsp;dodrina coeleftis,ab iplo Deo Patre reuelata. Sicut autem can-vel faculain tcnebris,fcilicetablenteSole, quidem luccr,ledSoIeinnbsp;facu'a neq;lucet, ncq; fulgct,fedobfeuratur maieftatelucisnbsp;Ita fides long� alia lux eft,qu� rationislucemobfcurar amp;. extinguit. Gau_nbsp;^'*sb^-^�'^^�^iS�Suipot^ft verbum Petri exeadem fidcdicere,Tues ChriftusFLnbsp;lOj^^�viui,fideinquamnonfi�ta, EtfciatI�fehaberereuelationemPatriscc�_nbsp;'isa '^^fefeefleChriftianum,beatum amp;faluum �peccato,morteamp;inferno.Quidnbsp;Caro amp; Sanguis ifta non fciunrncqucintelligunt. Quid eft autemnbsp;�gt;11 �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nifi homines ex carne amp; Sanguine nati, etiam optimi ,fapicntilfi-

^pi� � �^^i^mi. H�c non in Philofophorum, Poetarum, Rhetorum libris aut non in lurib. Imperatorum, noninCanonibusPontificuminuenies,nbsp;� c�lis rcueuelauit tibi,cum tarnen nondum efletcuulga.

�^lol� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifta � Chrifto dici familiariter,bland� Si amic�, fient cum fil

^�Pien nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diceret, Cerr� Petre tu loqueris grandia amp; mirabilia,

��tQ '^��P*'?ferlblitummihi videris. Vnd�iftafapientiaamp;cognitio rcrumarca-c�leftium Profed� Pater meus reuclauit tibi eam pr�terea nullus h�_ fii^^^^amenleri� affirmat,beatosf�requi hanefapienti �patrehabcanr. Namnbsp;^blanditiaChriftil�mpercftobferuandainfa�fis amp; di�fisfuis. Sicut Scnbsp;h^tj^^^ftibuiteiPhilanthropian Epijkian amp;praotita,inconuerfittionefuainternbsp;Qu� tarnen fine leuitare aut feurrulitate, cum luauift�magratuitatefuenbsp;hu''''^^OjquoddeS. Petro feribitur, qu�dpoftalcenfionem Chrifti tam f�_nbsp;\j. ^f�bvt oculos lachry mis corrolos, lintcolo f�mper tergere folitus fit. Et c� mnbsp;Relponderrt,fele non poffeaLa.nbsp;temperate , quoties recordarerur illius fuauiffim� conuerfationisnbsp;nuncPetri fucceftbrem,qui ita credat amp; farcatur,qui ita habeat reuenbsp;P�ff^J^^Patrisin c�lis? Putas ne, quodispr�gaudioiftiuslapienti�c�leftisnbsp;8c �'��^e,non dico optare, aut qu�rerc iftasCordes Regnorum mundi, id eft,carnbsp;? Quasitafurentcrha�enusqu�runt omnibusmalis artibus amp;nbsp;�nianiPontifices,lucceftbres (vthabcrivolunt)Petri,c�mveriusfucccfi.nbsp;languinis. Nam hoc fequunturquodcaronbsp;^^^udit. IdquodPaterreuclatamp;Petrus fatetur, etiam riferunt ha_nbsp;�^�ltis feculis, EttamenfuntDiabolofaucntc,Petrifucceftbres.

^fi^igifurprim�m,Romanos Pontif�cesplan� nihil ad Petrum ^\p�^^quePetrumadipfos. NihiIenimhabentPetrinum,neq;Petrusquicnbsp;fateturamp;docetChriftum Filium Dci viui, Papadocct CeLnbsp;% i? P Srpotentias. Ille fidem requiritinFiliumDei,Papa�bedien_nbsp;��as Satanicas auarici� leges amp; confuetudines , Ille futuram vitam,nbsp;P PP iiij Papa

7XS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE PRIM AT V PAPAE.

PapaternporaleniTyrannidem. Summa,PontificesRomanihancfidemSceon-felfionem Petripulchre amp; fortiter tranfilierunt, non earn in armis fuis autann . pifcatorisfculpiautpingi fecerunt,fedClaues Tyrannico lenfu deprauatas^nbsp;puerunt,amp; ita fucee�'ores Petri fefefecerunt. Sedre�dusamp;ver�feciffeut uP^nbsp;Clauibus Petri loculos aut marfupium lud� ifehariotis in armisfuisfculpu�^*^nbsp;Huius enim proprie funt fucceflores, quiafubnomineChriftiomniarapiunt'^nbsp;furantur qu� funt in orbe, rapturilibentervel centum (fitot elTent) mundofnbsp;opes, potentias amp; glorias, fub nomine Chrifti. Sicutilleeorum Pater fubnonbsp;neChriftifurabatur ea, qu� mittebantur.

Secundo, ftatuendum eft Ecclefiam amp; Epifcopos eos, effc vereEccle�a^ Petri fucceirores,qui(pronunciante hocipfo Chrifto)fidem amp;confeffioueinnbsp;ftiFili) Dei viui habent, eamque rendante P�tre in c�lis, id eft, reuera y tuinnbsp;San�to per fidem non fidam docente,idquodpofteaperverbumApoftul^^^^nbsp;fieri debuit. Quia eft confelfio oris Petrum in orbera vulganda. Quinbsp;ter hanc fidem amp; confelfionem Petri docent aliud, vel contra eam pugnanf,�nbsp;nifcftc neque Ecclefia, neque Epifcopi cflc definiuntur. C�m igitutP^P^ �Lilnbsp;clefia, non fol�m pi'�ter, fedetiam contr� doceat, amp; eam perlequatur,nbsp;eameffcnonChrifti Ecclefiam,neePetri, f�d Diaboli amp; lud� Ifehariotisnbsp;lam,lernamamp;fentinam. Dehoenunefads pro annotatiunculis. Nun^''*nbsp;musquidviciffimChriftusiftisfuisPetris,difcipulis amp; confefforibu*nbsp;promittat, amp; largiatur. Nam eius verba ad omnesnbsp;pertinent, Sicut Petrus pro omnibus refpondet,

. Chri' Dimifl�s varijs mulrorum cogitationibus amp; dilputationibus, f�ntcntinbsp;fti in Summa cft h�c propofitio, Ecclefia mea eftjQu� hancreucIationcD� jpnbsp;quam tu Petre hicconfiteris, q. d.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;troffen/ ϻf�

teeauffl H�c eft, Ecclefia mca, qu� hanc reuelationem habet,quodeo ChriftusFiliusDei viui. Super hanc Petram �dificabo Ecclefiamnbsp;fol^auff f�e�en I wcr�a@e(tg fo( werben I fobawc^ Hetben I Etfi (ilt;^nbsp;t�inferorum contra f�uiant. Quia ego fum Chriftus Filius Dei viui. inbsp;mo rapiet eos de manu mea, etiamfi port� inferorum fint raptricesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

amp; VOS, tarnen nihil efficient, quia tu Petre dixifti, amp; rede, me elFe Filium 1 amp;Chriftum. Bcatus ergo es. Bead omnes qui hoccredunt, amp;itapene j^i,nbsp;Eos pronuncio vidoresportarum infernalium,id eft,peccati,mortis �nbsp;quamlibet ill� ipf� port� l�uiant,quiaegofumfundamcntumEcclen^lnbsp;tibi fimilium credentium amp; confitentium ) latis fidele amp; inuidlum. Peinbsp;vincent, in mepacem habebunt, amp; omnia poterunt.

Exiftisparet, quod Chriftus hic longe de alia re loquatur quam fuisfomniant. Ipfe de �terna vita,dcvidtoria portarum inferi, de Dia

fii� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Salute amp; credentium beatitudine loquitur. Contr� Pap� intelligit de

t�tu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no� fideinChnftum,infernarumportarum vi�tricCjf�dde

dignitatibus,opibus,amp; vt opti me de Cercmonijs,cu m hac vita ^os docent. Quas res etiam Ethnici amp;Epicur�i docere poffuntjfine hacnbsp;Qq l^f^onePatris de Chrifto Filio Dei viui. Quare pofthabitis etiam v�tu ft is Donbsp;^Hi', � quosPapaamp;iui pro fe hoc loco allegant, fequamurvnam amp;fimphceninbsp;*1110 �^^^^^ntentiam S, Auguftini, qu� amp; Analoga eftfidei, �c Grammaticamnbsp;habet. Nam necefleeftvniusloci,tant�mvnameflcpropriam,nbsp;incert�,qu�fugi-f^iisd ft^^*^n^�crisliteris. EftautemS. Auguftinih�clcntentia, Qu�dChri-^c�k .�^^^oquatur,Prim�m ad ipfum Petrum c�mdicit:Tu es Petrus J Quodnbsp;illam luauem ChriftiEpijkianinterfuoSjideftj^Bonbsp;Petrus, �en� �gt;� trO �fn Petram, �gt;en �cife� �n�nbsp;ce �Uff pc^ct vn�) fielennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Secundo ad feipfum dicens.

Q�^^nondicittTues Petrus,amp; (ilt;ieftme) Petram �dif�cabo Ecclefiam meam.

'��(f^�uftinus, Noninquit, mefuperte,ledtc fuperme�dif�cabo. Quiane-^itiip^ ^pluinPetrum,iuperPetram Chriftum �dificari. H�c fententia Augu-. i'^P^rfpicuaamp;propriaeft.

poteft intcliigifupcr Petrum c�m non dicat, f�ipcrte,f�d Petram. Sedquidmultis i Eccleliam necefleeft ftarcfundatamamp;�-amp; vi�lricem inferorumfuper fundamentum viuum, �ternum, amp; fupernbsp;cumeaPetram vfqueadconlummationemfeculi. Petrus autemA.

% j, P�^�terhoc,quodeft homopeccator, mortuus, ficutomnes ali) San�'ti,c-Petram cum Ecclcfia�dihcatus eft. Quare hiclocusnihil Q^^dTyrannidempapalem.

M^^'^fiallegantApocalypfin de XIL F�ndamentisciuitatislerufalem no-ptnj.ad Ephef. de fundamento Apoftolorum amp; Prophetarum, breuiter t �ftislocis non dici Petrum folum amp;vnum illudcflcfundamentum,nbsp;fol�m ApoftoloSjfed amp;Prophetas. Quoargumentonbsp;0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oporteretfingi caputEcclcfi� totius. Sed

' ^^^ipr�dicarintamp;confeffi f�ntvnumillud amp;folumfundamentumChri-' ^j^% n^^^^fterioluoilludplantauerit, Ita Apoftolifuntprimilapides,fupra Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confeluonemipforum etiam reliquiSan�t�

'^nufquifque infuo ordine,donecdomusDeiperficiatur,lupraPc_ '^^�^fundata. Sceleratiftimum amp;impijHimumeftdiceie,quodEccle_nbsp;^'^ceturfuper Papam,peirimum hominem amp; Diabolum,hoccft, fupernbsp;Port'^^^umanas,abipfoconfieras, Qii�non fol�m non pr�ualcnt con_nbsp;portis inferorum excogitatio funt contra Petramnbsp;co'^ c�lorum. Nam traditiones hominum maxime omnium pu-petram , dum docent operibus noftris adeo fidcnduninbsp;'^.Hobis lupcrHua polTimus alijs vendere ad falutem. H�c eft Petranbsp;Papalis

750 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE PRIM AT V PAf AE.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Papalis, h�tte docent, hanc detendunt, id quod teftantur coruitt�fa��jVcrWj creta, opera, libri amp; exempla.

BoncDcus, quam ingens tibi amp;trcmendum hoc loco fecit Diabolus pam in toto orbe terrarum. Imo etiam in c�lo,fi Deo placet. Namiuxtaunbsp;maticam amp;StylumRoman� Curi�,l�ntcntiahuius loci eft ifta, TibiP^P^�nbsp;boClaucs,ideft,poteftatcm,vt fis vicariusDei in tcrris,hoceft,vt poflisjj.nbsp;velis. Tolerari poterat, fivicariumDeifefeiadaftetjmod�nonfefol�uijL^^nbsp;miles fibi vicarios reliquos feciflet, Maxime vcrofivicarij officiumnbsp;pleffet, hoc eft, fi nihil aliud, quam quod Dominus iple mandauerar,docunnbsp;curafTet, ficutdecet �c oportet vicarios facere omni iure. Nunc verb nonnbsp;non docct amp; curat,qu� Dominus ei mandauit,amp; facienda reliqui t, fednbsp;contraria Domino fuo docet amp; facit, Ideo nonvicariusChrifti,ledvicarn*^nbsp;boli, Antikyriosamp; Antichriftusrededicitur.

Quare hoc Tibi, de quo gloriatur, nihil omnino ad eum pertinet trum confefforem Chrifti Filij Dei viui, Non ad Petrum pifeatoremnbsp;qui paulo infra ab ipfo Domino Satan vocatur. Huiusfuccefforcert�nUnbsp;Papa haberi, necexpediretfaneeius maieftati pifeatorem fieri talem.nbsp;nus pertinet ad ludam ifeharioth, qui etiam tunc interfuit amp;volebatfi��\^go-quiafortiter furabaturamp; rapiebat,exemplum pr�bens fuis fuccefforibu^* ginbsp;mana curia nihil folicitus de confeflione Filij Dei, quam Petrus confite^ � ^oi,nbsp;hauddubi� etiam rifit apudfefeftultum iftum Petrum confefforem Fi^jnbsp;ficut hodie Papa amp; Cardinales rident Petros verosfeu confefforesnbsp;Imorifum amp;ludumefleputanteosoccidercamp;perdere. Sedquorfurat^�P^nbsp;lus amp; indignatio ? H�c res non annotanda, fed traftanda effet.

Redcamusigiturab impijsamp;peffimis hominibusadipfum D^roin^ .yf' dicit Petro, id eft, confeffori Dei Filij : Tibi dabo Claues. Quia verbnbsp;fona, ( vtPetrus ) cadere potcft,Sicut ipfe poftea cccidit non femel,nbsp;hoc loco oportet Chriftum, non de perfona prinata/ed de publica connbsp;quam Petrus hic facit, hoc eft, de minifterio verbi, quod dur�t in finem^^^pj,nbsp;contra omnes portas inferorum. Rede ergo, Tibi, intelligiturdenbsp;denullo Epifeopo, fed de ipfa Ecclefia, qu�dur�tamp;minifteriumnbsp;habet, (^are contra Papatummcndacemnoftramfidcmitatueamu^.nbsp;Qgod Petrus hic, eft perfona publica totius Ecclefi� feu minifterij verbn^ jjo^nbsp;priuatam perfonam Petri Chriftus mox Satanam vocat, id eft, nonnbsp;autem de Ecclefia intelligi non licet, quam Paulus iubet credi Sanblaranbsp;nbsp;nbsp;^^^0'

fubiedam. H�ceft totafententiaoptimorum Patrum,qui dicunt, mnium Apoftolorum refpondiffe, ficut Chriftus non Petrum,fedomnes^^j^jppnbsp;los intcrrogauerat. Quare amp; illudTibi,�qualiteramp; publicepertinet anbsp;Apoftolos,quosintcrrogaucrat�

Secundo,vt maxime ad folum Petrum diceret: Tibi dabo,Ex quitur,RomanumPontificem cffefuccefforeujPetri,Tum qubdSptt^^^ snbsp;nonfunth�reditaria,ficutfacultateshuiusmundi. Ali oqui ficutnbsp;�lusamp;ele�lus.Ttacertum amp;ncceffarium effetetiam Pontificesnbsp;effe Sandes 5c eledos. Turn qubd Petrus non folius Ecclefi� R^�^

f'�S�ni�neEpifcopus quidem fuitvlIiusEccIefi�,{cd Apoftolus flutpluiiinarum ^�^Icfiarum conftituens eis Epiftopos. Quaread omnes Ecclefias ab eo conftLnbsp;�'*^aspeitinercteafucccflio,quamfibi ai rogatRomanusvnus inter c�terosfibipanbsp;�-^^Epifcopos. Deniquefi Petri fucceHbrRomanus fimiliselTetApoftoloPetro,nbsp;�Hwcrctur Linum, vel cletum (quos � Petro ferunt ordinarosRoman�EccIefixnbsp;T^lcopos) poft mortem Petri fuift�fuperiores Apoftolo lohanne �c Euangelifta,nbsp;^^Jtuncadhuc viuebat. Quis autem ferret Epifcopum efte lupra Apoftolum ?nbsp;j^'^ui fl mine rediret S. Paulus, vel San�us Andr�as, cogerentur elfe fubnbsp;jj''iianoPontifice,etiamfieftctfceleratioripfoIulio ii. Aut Clemente 7. Connbsp;p^^�utein Apoftolos non tuifle fub Petro,fed �quales ei. Qu� eft igitur furianbsp;velint (etiamin temporalibusbonis)nbsp;�^ftoseffcvnitant�m Ecelefi� Samfti P�tri Roman�, c�m amp;ipfe Petrus muLnbsp;E�cicfiasconftitucrit, quarum �qu�digniscaufis Apoftolus dicitur,pr�_nbsp;ji^*�c�inRomanaEcclefiancchabcat, neefeiat, vbifit corpus S. Petrivfquenbsp;^�^�rnumdiem.

tilt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cftdemonftratio �pofteriori,{cilicet abaftedu)conuinci-

impudentiffimum ipfa reamp;. experientia. Nam ne-1gt;1 V �^ol* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnquam fub Petro, nec Ecclefi� totiusorbis vnquam fub Pa.

Idquodteftanturomnes Hiftori�. Dicere igitur, qu�d Chriftus clef, Petro, amp;fucceflbri fuoRomano Pontificifubie�lionemomniurnEc-, idem eft, ac fi dicas Chriftus eftmendax. Quiapromift�millam(vtnbsp;tiif� � ^0 fubiedionem nunquam impleuit. Q^are fequitur quodnonpro-Papift� fceleratiflimi impudenter mentiuntur, fedetiam Dominumnbsp;titof^^��^^nt,docendoquodpromifcrit, qu� non pr�ftiterit, feu potius quodnbsp;non promifit,euidcnter rerum experientiacontrariumteftante.nbsp;orbis terrarum fuitfub Papa i Imo ncEuropam quidem vn.nbsp;vlque in hodiernum diem,amp; tempore Auguftini necAphricam,im�nbsp;Italiam, India veto amp; ali� maiores orbispartes(inquibusnecefleeftnbsp;Hqj ��nosefte) necipfiusRomaniPontificisfortaife nomen audierint vnquamnbsp;partes orbis omnes damnare, amp;propterca abijccre,quod Romani Pounbsp;Sin^�^^*^^idem,velignorent,velrecufent',hoc cft,paul� maius qu�m Sata,nbsp;*''�*^Ch^^^^^namus itaque ifta m�nifefta amp; Satanica mendaciaPap�amp;difca-deali� re loqui, qu�m de temporali potentia, opulentia, lu-hominum Roman� curi�. Verba funtclara; Egonbsp;^.Peclcl�am meam. Non dicit le �dihcaturum elfe Regnum mundi,nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;temporale huius vit�, fedEcclefiam meam, ideft,Regnum c�lo-

l'^'^kr'^^^quot;�vi^� Deinde fuperhancPetrem ,non fuperhominemautpotcn. ^^�bp^^^''^*^}CLnalem Papaquerit. Quia hacpotentia Ecclefia noniuuatur,nbsp;'^f�5(j^^p3titur perfecutionem, nec ea promouctur vita futura,led impeditur

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefia adeo non eftregnumtemporale,vtneccum carne amp; San.

(j^^j^^�^etur,fedcumportisinferorum. Port� inlerorum autem nonfunt habetEc-�^��^^hispugnat, contrahostriumphat. Non pugnatpro vrbe Ro_nbsp;\?.^nt^''�^^^5Neapoli,Bononia,noncumpoteftatibus mundanis, Sicut Pap�nbsp;OyiaRoma Neapolis, Bononia, nonfuntpeccatum,mors. Diabolus,nbsp;Ecclefi�, fed finit lapides amp; ligna,terra,aqua,aurum,argen.

732. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE PRIMAT V PAPAE.

Defiderabilia hom�num infidelium amp; perditorum, Q^alia Deuspr�fere fuishoftibus amp; ipfiDiabolo. Longe melius amp; excellentiushis ftercoribustn^^nbsp;Ecclefi� boniim, fcilicct iufticiam contra peccatum, libertatem contranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-[j,

dem Satan�jVitam contra mortem, amp;c. Q^as res Papa nihil curat, hunc locum fpiritualifl�mum Matth�i texitin rete, quo capiat Cet�grannbsp;hocmari, id eft, r�gna mundi, per Diaboli virtu tes, impulf�ones �i fubuerlio^^

Obferuandum igitur hic, quodChriftus apertisverbisEcclefiamfu�^^ nit,eireaciemcaftrorumordinatam, �c viraginem bellatricem contra iplasp^�{^^nbsp;inferorum, id eft, contra tentationespeccati, mortis, inferni. Nobisigiii^f[^^5^nbsp;ftianis longe maior amp; difficilior incumbit labor, fiferi� hunctitulutngcrJ ,nbsp;qu�mvtr�gnamundi dolis amp; mendacijs fubiugemusnoftroimperio,contr^t^nbsp;tas inferorum pugnandum eft nobis. Illud alterum poteft etiam Diabolusnbsp;reamp; long� melius qu�m nos, quia eft Princeps amp; Deus l�culi, non lol�ingt;igt;nbsp;fed � principio amp; femper amp; vfque infinem mundi. Ecclefia ergo pugnat,''^ ,,nbsp;triumphat,regnatcontra peccatum, mortem 8c vtriufqueautorem amp;DonUnbsp;Diabolum feu portas inferi,ficut hoc loco Chriftus promittir,amp; talcsnbsp;taturamp;confolatur, vtfmt fortes, certi devidoria, donee in Ecclelia/oul�^nbsp;hancPetram, amp; luper earn �dificati pcrfeueraucrint.

Tom. 4. lencnf. fol. 363. Matth, cap. 16. Abi poft me Satan csmihi. Quianonfapisqu�Deifunt,fedqu�hominum. EteftChrift'quot;^^j^nbsp;riaquidem,fedcontradile�lumApoftolum,h�cfententia. Ah Petre,nbsp;fpondiftijC�m te amp; omnes inrerrogarem, qu�d fim Chriftus Filius Dd\nbsp;nunc c�maudismeefrecrucifigendum,nonintelligens confilium Deinbsp;laberis in carnem amp; carnis cogitationes, amp; loqueris extra reuelationeinnbsp;hil nifi tua,id eft,ftulta amp; carnalia. Quare retro cede. Abfit vt ego iftamnbsp;nalem fapientiam pr�feram Patris voluntati,potius te amp; omnes amittereuijnbsp;vtteadmonitorc Patri nonobediam. H�cplan�defipis, amp; non intcllig�^ ^1,nbsp;gaturper Filium Dei viui, quem confcfliis es. Infigniter hic obferuanol*nbsp;quod extra Chriftum nulli perfon� fidendum eft in caula falutis,etianifiu^nbsp;iplefummus(vtputant) Apoftolus. Namvidemus hicclar�amp; exemple pcnbsp;feft�, quod ipf� Petrus cum toto Apoftolorum Choro,dum extra confeifi^^nbsp;tr�, amp; de fuoloquitur,nonfbl�m ftulta, f�dcontrariaPetr�loquitur,nbsp;Satan appellatur ab ipfo Domino,

In quo potentifl�ma ver�tate �c certiffima confeientia, certi rcddiinui ? rcie�to omni perfonatu feu larua, etiam ipfiusApoftolatus,tantum hoc aunbsp;beamus, quod Petrus vn�cum Apoftolis, confeftbr ex reuelationePatrisnbsp;fcilicet Chriftum cfl� Filium Dei viui. Contra quicquid Petrus cuninbsp;Collegio Apoftolorum loquitur ex fuofenlu, amp; non cxcadem confeifionc^nbsp;tionis, hoc fit habendum Satanicum amp; aduerlarium Chrifto. Sic amp;nbsp;1. Cor. 3. Aliud fundamentum nemo poteft ponere, pr�ter id ft^^^dpounbsp;quod eft ChriftusIefus,amp;cet. Et i. Cor. Vltimo. Qui non amatnbsp;IcfumChriftum, fit Anathema,Maranatha, Hoceft,Quid aliudamatnbsp;docctaliud)fitmaledidus. EtGala. 1. Anathemafitquialiuddocucrir,ucnbsp;go, Petrusvel Angelus �c�lo fit. Et 2. Petr.i. NosfirraumlermonemlW^jjjtf^'

DE PRIMATT PAP.�E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7??

�bemus. Et iterum, tntcrpretatio fcripturarum non fit uoluntate h Lima na 0^ popriaamp;:c,E)einjjg,pfgPaj-crlt;3ec�Io:HuncaucJite.Et Chriftus ipfe�Ego fumnbsp;jJ'xmundi, Q_uctquot uenerunt ante me,f�tes �C latrones f�nt. Et lohan^s. Si Fi�nbsp;uos liberauerit, uerc libcri eritis*

Po� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pafsim mult� funtper totum Euangeliumamp;^EpiftoIasAa

Poli I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t3�Tien potuerunt, nec adhuc pofl�nt mouere, quin P�tri 8C

'Piid ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uelint efle Satanae feu Petri carnalisfucccflbres. Nam

(Ljj hodie Papatus aliud,qu�mjnudjpfumr�gnum,quod lud�i de Chri� fiiiiinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apofta� hune futurum efl� fperabant, fcilicet , mundanif-

tyrannifsimiim � Deinde,quid eftdocf�rina Pap�,nifi d fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiui?

^jgnum^ iuftum S)C uerumeft ) Cbriftum Dominum nofirum pro habemuSjUt omniaeiusdida�^fadanonfolumnbsp;�quot;�r �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interpretatio fcripturac, fed etiamProphetiafuturorum, cogi-

quod in Petro �C Apoftolis fuis hoc loco pr�figut auerit totius *?^':�?*�*ftoriamfuturam, fcilicet,quodaliquifi'ntuer� Chrifti confeflo^nbsp;Uquot; � futuri, optimi fcilicet Epifeopi Si Martyres, qui Chrifium Filiumnbsp;confefsi funt, Si docuerunt exemplo Petri ex reuelatione Partisnbsp;quiaidem Petrus Si Apoftoli ftatim poft carnemfapiunt, im�nbsp;uripfe dicit ) Significatur etiam hac hiftoria,quod poftlucceflbresnbsp;FpifeoposoptimoSjUenturiefientEpifeopi Satanici.Et tandemnbsp;''^ep . foliusfolus Siunicus uellet eflefuccef�br, quiSatanampro rcuela�nbsp;nonregnum Dei,fcd mundi quaereret* Ethane Pro�nbsp;^^�demuspalpabiliteramp;lhortibiliterimplctum,

Sii� uerbaifta: Abipoft me Satana, feandalum es mihi. Non enimTapis f%'�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� fed quae hominum, debemus conftanter fateri contra fuccef�brem

^it5/*'''3lis,feuPapatumdidaefl� Papatusenim,Satanas,ideft Antichriftus Chriftieft,feandalum Chriftianae Ecclefiac, plenum fedarum,nbsp;�^�^s^^ontra confefsionem illara unicam ueram de Filio Dei uiui. Qjiidnbsp;docet Papatus,dum optim� docet, nifi lyrannidem fuper Ecclefil-phi'j 7 �iper Maieftates mundi, ex eapite fuo proprio Si uoluntate � Hoc eft.nbsp;NondocetfidemSf crucem ChnftiSCmortificationem,nbsp;�^�^ntiam,dominationem,tyrannidem fuperomnia diuinaS^humana,nbsp;j^^^hriflo contraria.

quac Chriftus abnegauitSC defugit, fcilicetregnum potentiamamp;f mundo,ipfe furenterSC infanilsim� quaerit,�Crequirittanquamnbsp;pr�textu Chrifti, qui non folnm non qu�fiuii talia,ue�nbsp;P^�� mundi. Sed nunc non eft locusnbsp;5?fi�J�j,^Euiusaborainationistrandand�- Tuipfe ledor uerbaSCfada Chriftinbsp;�p�ti)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Papac uerbis�C fadis, tum uidebisfulgente Chriftiid�a,

'''^*�11^ �Antichrifti J fubpractextu nominis Chrifti fuper� �^�Urentem.

'i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PRO P E C V N IA AN SIT LICITVM.

*�- 'rom,j.fol.24.Hodie Papa habet nomen Ecclefiac.Nos non autem nos uer� EccIefiamefTe, quiahabemusuerbum,facra�

Papa econtr� nomen �C titulum hune fibi arrogat : Quia eft in iadat fc fucceflorem efle Petri SC Pauli. lam fi fic cum Papa pacifei �cjjn�nbsp;(jo tibi totmiliiaaureorum quotannis, utftnas lib�r� �C fincer� praedkarccnbsp;gelium* Efl�t neillaSimonia? Non. Quia ego non emo quodanceahabeogt;nbsp;licet legitimum ufumfacramcntorum,ftnceram dodrinam Euangelij,hdei. 1nbsp;expedationes uitar futurae, quae omnia concefla mihi funtetiaminuitonbsp;abfej cius autoritate� Tantum uer� quacro offerendo mille aureos, ur red^nbsp;lam uexationem. Itacp non emo,fed tantum obijcio aduerfaiiooffam.� jj,nbsp;lentem,ut poffim priuare Papam uocabulo Ecclcfi�, nihil euro bullas�.'gt;^jj,nbsp;gentias illas. Idlt;^ uellcmfuaderenoftrae partisPrincipibus^ut numcrarc� jnbsp;quotannis aliquot mtllia coronatorS, ob earn caufam,ut ceffareteffufiofangnbsp;8C alia fcandala : Ac poflet in pace fpargi Euangelium, H�c non eftnbsp;fed redemptio uexationis.

ideo cum dicit lacobadEfau: Vende mihi primogenita, non eft Quia primogenituraiamantepeneslacobeft: EtEfaueaeft fpoliatus.nbsp;lacob eft pofleisio,fed fine nomine. Apud Efau eft nomen fine poflefsione.nbsp;quia uidet lacob Efau nihil aliud intelligere, aut quacrere in benedidione lt;Jnbsp;uentrem: Sicut Papafub praetextu Ecclefiae,tantum fuam gloriam� pok^nbsp;quaerit : Ideo obijeit Cerbero ofFam, nc pofthac fibi moleftus fit.

Ad eundem modum optarim fan� noftros Principes numerareCacftf'y^, annis uiginti milita aureor um,ut in pace SC tranquille Euangclium doeef P piii*nbsp;fedficpecuniam pro rebus facris dabitis.-� Inquiet aliquis: Minime,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�jjiJ�

iam habemus,nonemimus,�Cipfinonpoffuntauferre, Sedideodaremi^^ pecuniam,ut miflosnos facerent 8C pacem concederent Papa SC Caelan

Cactc�rra ilia bona fpiritualia non funtueftra� Papa 5C Cardinales�� jiiJi* ftrafunt.V Etiamfi Papa nunquam daret utramq? fpecicm,habemustai��^^.fi�'*nbsp;nitus.Nec pofiunt uendere.autfiuelint, raulgebunthircum,8Cfuppo'�^^ce��nbsp;brum, Noshabemus utramq fpeciem,r�pugnante Papa,conccdenteP^?^0,'jfnbsp;(� non definunt nobis molefti efle, pcrfecutionibus, cacdibus,rapinis,pa^�nbsp;cumeis,ut uorent rufum pulmentum. Sed non debent earn gloriatnobt* jjrnbsp;quod nobis dederint,autdonarint, hoc enim effet confentire incorutnaufnbsp;tern. Eteft hacc diuina SC facra res, quam pro pecunia non poffumeinek�nbsp;nec darhnec donari � Papa eas uol umus,

Sic Efauut fupr�lfmael, hauddubie fratri lacob mult�m moleftus fuperb� ei imperauit, quod effet ipfe Dominus SC primogenitus : f^cob^ fenbsp;feruus amp; ftultus habitus eft. Ab ifta perfecutione, �C moleftia fraternauo*nbsp;liberatelacob,utfccur�obtincrepofl�tbenedidionemfpiritualem.nbsp;multi Chriftiani ccdunt urbibus propter confefsionem Euangehj.necognbsp;ferre tyrannidem Papiftarum, Et Paulus inquit Roman.u.Si fieripotclM^jf*nbsp;tn uobis eft,cum omnibus hominibuspacem habete. Sinoluntaducrfa^pjsnbsp;fcere,da tllis rufum pulmentum,ut dent tibi pacem,hoc eft,finant te frui ilusnbsp;inpace.quae ante habes.

Genef, cap. 4B. Tom, 4, fol,ipi, Magnific� nos effcramusSC urgeamu^^j,lt; traPapam gloriam noftram^ addeftruendumhorribileillud rcgnum�cuiuS(.^^(,tnbsp;ftra non mthi,fi centumlinguas fint,ora^ centum,dicendopoiTemcon

H V M A NI S* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^s

^'f^quicquam tam accrbum uehemcnsin ipfum diet poteft, quod non impies Jp abonnnatio ilia ftans in loco fando ftiperan�. Ego enim laqueis illispon*nbsp;^'^nsmilerabiliter irretitus h�fi, ac feri� omnia egi ac fuftinui,qu� hodiemax�nbsp;regno Pontificio nec curat,nec feruat amplius* Ideo irafcatur^execre-tnaledicat Pap� quipoteft. Plus enim nocuit regno Chriftiamp;^Ecclefi�,nbsp;^^rca corpus occidit�tbonaChriftianorum diripitSC uaftat,nbsp;'m dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crudelius urgetfuum �Icor3num,ut abnegetur Chriftus,Vtercp

Uti� r boftis Eccleft�,amp;^ mancipiumSatanac,quiauterc�abqcicEuangcIi-Vp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adorari fuos Canones, �C decretales, ut opprimatur �C deleatur

hui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^reat igitur in �ternum,malcdicant omnes Angeli �i. fandi

Uip^Portento. Nam mihiquidem pereundum fuiffet in (peluncailialatronum, 'otqnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nihilenim noramdepromifsionibus�C�eramen-

Pj^'^�uCu^hcut fupr� RIonachi uocem recitauij quimirabaturtotDodoresin %dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;docuifle de promifsione Dei� Quin ctiam aduocabulun�

%dr �^��^^rrbaluatoris noftrilcfu Chrifti totus cohorrefeebam propterea ^�tntiebam eum mihi ludicem propofitum cfl�,non fa�uatorem, Magis mi-�^�bar 8C fuipiciebam facerdotem in longa uefte , aut i�crificantemnbsp;pro uiuis �f mortuis.qu�m dodrinamde Chrifto,cum pro�nbsp;mifsionibus �C facramentis, qu�m nihil quic-

�li'iiU^^cncC cap. � J. T om.j� fol. 2� C�rcmonf� extern� tantum cxcrcitia funt nilt; Sicut infantes pri-'^'Seamp;^cibotenuiorcaluntur. Sednos,quigubernamus S^docemus alios,nbsp;'hifj.'�'^suermncultumDciefl�,nonofferrepecudemSCc. Sedtenereeiuspro-�f credere, quod fit uera 8C infallibilis. Hanc fiduciam fequitur fpes,nbsp;^'^'titnonefacit me ut expedem habeam Deum benignum SC c-

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.79j.loelis cap�x. Vtile eft uiderc quales populus Dei ha-

'^''iift''^^n^onias,acfacile inde poteft iudicari, qu� C�remoni� tolerandac, \nd�, quae autem abolend� fint. De uera Pcenitentia dixiraus, incoartnbsp;peccati, quod fuanatura cum uer� nos arripit,aliud nihil poteft,nbsp;t ��ftunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adigere, Abfolui autem fide

��quod Deus fe nobis benignum, ac placatumoftcndit,fiquidemper peccata uoluit. H�c fingulispr�ftarefatiseft, necDeusnbsp;xijK. Q �^liud�nobis requirit. Nam pauores illi odium peccati inftillantS^nbsp;�radium emendationis, quanquam facultatem non praeftant. Ea enimnbsp;Q.q q ijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pef

per Sptrftum Sandum confertur.Et fide in Chriftum iuftificamur,hcc cft,pf ta nobis non imputantur* Deus igiturhoc modo fibi fatisfieri finit,nbsp;Propheta poft hanc dodrinam etiam de C�remonrjspra�cip it*Cur hoc?

Refpondeo, Ecclefia cledorum admodum eft exigua, habet auteni i�* xirnam malorum turbam admixtam* Paucifsimi igitur cum fint, quinbsp;niteant, major autem pars perpetu� fui manet fimilis, necefle eft ut ficu^J.quot;�nbsp;qui ucr� Ecclefiaemembra nonfunt,fcandalis nocent : Ita qui funt gnbsp;clefi� membra, exempio fuo alios ad poenitentiam inuitent* Hoc igitur fnbsp;inftitutae Creremoniac,piac SC falutares funt* Faciunt enim ad falutem pf��nbsp;mi 8C gloriam Dei* Sed res exempio fiet clarior. Solid funt ludtei innbsp;ItSjficut ex hoc loco liquet, Ieiuniumfandificarc,hoceft,publicem3ndart^ ,nbsp;nium,ac id fandificare, id eft, tempore eius ieiunij petere,uel fynagogasnbsp;plum,SC ibi audire uerbum Dei,quo admonebantur de emendationcnbsp;de diligent! oratione. Hoc ciim ftodiof� fieret � pijs, rudiores exempionbsp;moniti,intelligebant magnam rem agi, SC inuitabantur ipfi quetjadt^nbsp;fandum,2C orationcm* Nam inufitata ilia fpedacula incurruntnonfol^nbsp;oculos, fed etiam animos commouent* Ideo iubet Propheta non gfio*nbsp;praccipi iejunium,feduultclangitubadeZion, utfcilicet infolito conoo^^.gjnbsp;nis figno plurimi concurrerent ad templum, audierent uerbumDei,a^P^^ii,nbsp;luas in communi periculo cum aiqs coniungerent, ubi fiabf^ hac CaereP^^ ^(,01nbsp;Sc celebri conuocatione eflet, plurimi templum hegligerent,ne(:^ ad audlt;^'^.,gt;nbsp;uerbum �C faciendasprecesconuenirent* Sunt autem utrai^,hoc eft,nbsp;nes SC orationes pubitcae, organa per quae Spiritus Sandus hominuif^^nbsp;mouerefolet*

Cur igitur inquies, Papae Cxremonias abicciftis if Nam infigoc� mufica organa �feftiuicantus,ac quicquideiufmodifuit, hoc totumnbsp;fnit ad uulgus inuitandum in templa* Cur igiturreprehenditis talesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilt;�

niast* Imo cur aboletis f Refpondeo* Fines diuerfifunt C�remoni^f Papatu, S)C quas Propheta hie comm�mor�t; In Papatu en/m minift�gt;^*^|nbsp;cendi prorfus concidit. Ita cnim Idolatria inualuit,utminifteriumnbsp;cultus diuinosnonamph'usnumeraretur, Idquod indcliquetiquodint^^^gg*^*nbsp;templa uix crant centum in quibus docereturpopuIusSvextrudaelftot'^j^jf?)nbsp;fta. Celebrare�^ audireMifl�s, procumberc ad ftatuasSandorum,e3S^nbsp;amp; adorandas proponere^habebatur fummus cultus Def, Ad hunc, PAii^nbsp;in uitabatur Caeremonifs,igitur C�remoni� ift� prorfus eodemloco (�nbsp;habendac, quo ipfi cultus^ Non fol�m enim inutilesjfedetiamimpi^^fnbsp;feruiebant impietati j nec aedificabant rudiores, fedaltius demergebantnbsp;ftitiones* Quae autem hoc in loco Propheta iubet,ca omnia faciuntnbsp;Dei, hoc eft, adnoticiamDei, ut homines per uerbum difeant uoluntat^nbsp;SCad falutemSf adaedificationem proximi, Igiturhaectuba,quacorni^�^h^^nbsp;populus ludaeorum adtemplum dC uerbum Dei,fuittuba,hoceft,fan |i^,nbsp;nedidatuba* Contra campana, qua Pontifex ad fuas Cacremonias, Hnbsp;uerbo, fine dodrina funt, conuocat, eft Satanac organum Slt; perditionis

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H V M A N I $*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7J7

^*3 nonferu� uetbo,non facit ad noticiam Dei, non emendatbomincs,ficut demergit aldus inimpictatetn�dfuperftinonetn,acferuit/dont ' p� ^^gula en/m h�c de C�remonijs ub/c� fequenda eft,ut imper/d^rudes,nbsp;V P^�� exc/tentur ad difcendam uoluntat� Dei in ucrbo^ SC fac/en-inuocationem nomints Dei* Hoc quibufcunc^ radon/bus fit,nbsp;' Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;negl/gasjfruftrafuntomnia^edameaqux/nfpeciem

' nbsp;nbsp;^herritna Qc fandifs/ma uidentur* Eft autem hoc quoc� notandum, in Papa*

�jf*��Ultas Ca�remon/as irap/as, SC contra �erbum /nftitutasfui/�e,ficut/ffac�m �n pompapanem,c�mlonginqua tcmplapetunt�Cc^ ludaciautemnbsp;tationem d/u/nitus praefcdptam habebant.

'tin autem Propheta hanc Regulam ineo, quod non fimphc/ter de 'l'iQd'fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fandificando ieiun/o,hoceft,quodpracc/pittalc/c/unium,

bjj^^ti/atfandis rebus* Sobrij en/m ad orat/onem SCad aud/endum uerbum �Pdorcs fumus* Habet plur/ma le/un/a Papatus quoq?, fed long� al/o finenbsp;ftonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aud/endumuerbum paratiores fimus,Im�f/nemnullum

hin . babent, fed i'pfa abft/nent/a � cibo per fe pro cultu habetur. Taie ieiu� r^^^rauit populusDe/,qu/fempcrad/unxitpreces,amp;^precum caufa uolu/cnbsp;quot;liinnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/e/unam, ficut paul� poft Propheta fub/ung/t* Et often�

'it c alia cxempla f�riptur�. Hefter in tanto pcr/culo fui populi, cum qu�-'iit� ^'^�bgt;ustyrann/s/naud/ta/mpediatur,/ubet/nd/c/ /e/unium* N/n/-*/c/unant deprecaturicuerfionem fu� C/uitads,nonqu�dDe/cuU exiftimarent abft/nere � cibo* Sed quod hoc uere perturbata-rummentiumeflctargumentum, �^Deus uultferi-am,fbbr/amamp;S /e/unamoratio�

\ nbsp;nbsp;nbsp;C�remon/as feru/entes uerbo, hoc eft, agn/doni Dei �i faluti homi*

adhuc hodieeftjf/nguli paftoresinfuisEccIefijsut/nft/tuant. cura cis mandata eft, ut qu�mplur/miinu/tcntur ad uerbum,amp;^ aflue-*^tarem,adeandemc�mu/am fternantCacremon/ac, non peccant, quinbsp;��'�n � Pui populi mores conG'derant 6c/nft/tuunt, qua: pro cuiuft^ loci com�nbsp;��^�^ndum uulgus, ut fand� congregat/oni, in qua uerbum dogt;nbsp;'it^. �uft/tuuntur orationeSjinterfintjidoneafunt* Deploranda autem me-b�P�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difc/pl/n� ruina* (lu/aen/m necefsitate coadi fumus impias

^tti�r^^retnonias abijcere, multi in ea opin/onefunt,Cacremonijs nullum in %s 1 �^^buquendum locum. Ita^G qu/sp/oanimo,cnmaut/n magn/sardo-cont/nu/s imbribus ireren/tate,acft)l/scalorc opus eft ( utarnbsp;i�i '�5�^^�iplonoto) conuentum extraord/nariuminft/tueret,autpracc/pe�nbsp;^^�^^�rum d/erum,authortaretur ad emendat/onemuit��Sfcriamnbsp;9uid hiccontumcl/arum nonaud/ret�ut nunc moresfuntc' Clama-cgt;mnes reuocari Papatum,amp;^ per/cl/tari libertatem Chrift/anam. Sednbsp;populum confidera, Audi Prophetam, cui non fads eft propofuiflenbsp;%o �p�nitcnd� ,uultinft/tu/ celebrem conuentum,uult certanbsp;i �''^��^�ufriieiun/o.Cur?Vthi Gnt cultus?' M/him�.Sed uth/sceu/nftg-rudes, f�crarum rerum negl/gentcs, addo etiam imptf, 'inuitentur adnbsp;^^�^bum,8Cexercendaminuocat/onem* Hate en/m funt organa,pernbsp;Puitus Sandus mouere animos folct* Non igitur negligenda funt. Per-Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tinebat

7J8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E TR ADITI O NIB V S,

t�nebat autctn ad prf Magiftratuscuratn,adiuuarehacinpartem�i�ftros fiarmn,ficut extant exempIa,quodh�coIimRegum cura fuit, Saulimpi^�^^^penbsp;minatur mortem guftanti aliquideodje,c�m�PhiIiQinis elTetpericulu�^�nbsp;filio quidcm parciturus fuerat,nifi � populo effetimpeditus. H�cfeiici^*nbsp;difdplin� cuftodia in Magiftratu neceff�riaeft, proptereaquod finehis^nbsp;Iis indocile prophanum uulgus retineri in officio ac coerceri nulle monbsp;tefti

Sicut aut�m h�c public� Propheta iubet fieri, ita meminerimus mi noffr� haneChriffianae difeiplinae rationem diligenter retinCndam �C co�nbsp;uandameffer Multa incommoda pijspatribusfamiliasquodie obijcluntd*nbsp;horum fenfum minin� omnium docet non moueri, Principi� igit urnbsp;eff� peccator um p�nas, �C cogites de diligent! �C feria emendauonc,non jdinbsp;fecurus faccre,quas hadenus folitus es. Deinde petas per orattonem^�^ .pUnbsp;delidorum, firma fide in promifsionera Dette erigas. Quia autetnhs�^lgt;nbsp;funt noftri operis, aut uirium noftrarum, rogandus Dcuseft,ut per ji'nbsp;um corda excitet, ne fu�o aut hypocrifi nos mfos decipiamus. Acc�d�tnbsp;fciplina,dequa Propheta hicconcionatur;Hortetur paterfamiliasliberoSjI�nbsp;miliam ad fandam uitam, Ipfe certas orationcs inftituat,quas fubfequattn -,rnbsp;SC libcrt c�m aut accedunt ad mcnfam,aut ledum adeunt,in quibus conf�t^�^xCnbsp;peccata, �^quacrantur defuoac publicopericulo,acliberationcmpetani-utiliter SC pi� inflituuntur priuatim,necaliamelior uitaoftendipoteft,^^�nbsp;damus pericul agt;in qu� nos noffr a coniecit uel negligentia, uel improbit^^*

Tom� 4. lencnf, fol� 14 �? Galat� cap;4. Quiah�cuita corporalis intotum carere Cacremonijs aut ntibusjoportetenimquandumeff�p^t�nbsp;am, permittit Euangelium ordinationes fieri in Ecclefia de ferifs, de tetuP�. Jt'nbsp;delocis,8Cc� Vt populus feiatquodie, qua hora,ad quern locum conu^nbsp;beat ad audiendum uerbum Dei, SCc� Permittit utconftituanturledion^Vjiiif'nbsp;in fchola, pr�cipu� propter pueros, �i^ fimplices.ut hi commodius docer^?^^ijiilt;nbsp;Sed hoc fine permittit talia conftituG utomniain Ecclefia fiant dcccnter,0^*((tlt;nbsp;dum ordinem�� Corinth, 14, Non Ut fcruantes tales ordinationesnbsp;mifsionempeccatorum,S(^c�

Deinde etiam fine peccato omittipoflunt,mod�praetcrofFenfion�^^^{i^i� moruin 7d fiat, ideo error eft diccre, quod C�remoni� Mofaicae poftnbsp;reuelataemortiferae funt,alioqui peccaffent Chriftiani,quodobferuariinnbsp;pafchalis SC pentecoftes,quasuctus Ecclefia exempio legis Mofaicae(lt;l^�^^nbsp;long� alio modo SC iinC) inftituit celebrari,

Torn�?. lenenf, foli 4$4.Iefai� cap.5;. C�rcm�niae SC quicquid narum eft,nonfunt Chriftianifinus, fed pertinent tantum ad hancuiwn��t^*nbsp;�am fumus propter illam carnemnoftram* Regnum enimChrifti non ionbsp;tra hos coelos fed extra omnes fenfus eft,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H V M A N1 S.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;739

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jMatth� cap.i �. Et pofsibile, im� cer tum cft � Patrf-

Slin lud�orum (cilicet ) lotfonem manuumhoneftacaufa, fcilicetdi-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuif�� inftitutam pro rudi populofed �pfi poftca ucrterunt in

cuItutnDei, NcchocfoI�m,fedaddidcruntenamtradKioncsIu-I M� praccepta* Sic Patres in Eccle�amulta dixeruntSiffecerunt ho� poftea pofteri in religionem neceH�riam uerterunt, �C addide-O�j ?�ni multa de jMifl�,uotis,purgatoriofiCc. Contrafidcm�^obedientiatnnbsp;L Q^ibus omnibus effeccrunt,uthicChriftusdicit, ut homines ampliusnbsp;^Q�jj ^�^o�ent parentes feu ut PaulusaiG TitADodrin�hominumauertentes

Sfu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IcnenC fol. jip. lefai. cap.io, Omnis uita 8^ Iex,*at({| opera omnia,qu�

\i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiunt in Spiritu Dci, fatigant confcientias,;fl^ adfligunt corpora fine -

Red� igitur human� traditiones appellantur leges laborum�^ Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cnim hauriunt confcientias- Secundo adfligunt corpus,

**''�*'t D magna moleftia confcruantur. Tertio ctiam rem 8lt; opes confu� hypocritac in humants traditionibus qu�ra pif in uc-

cr homiciddf. Tom. 4. lenenf fot ?�lt;� Matth, cap; if, Traditiones homicidas# Quia poftquam docuerunt operibus confidercnbsp;dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idolatrarc contra primam tabulam^mox docent etiam

Whj ^*'lt;^05 omnes^qui fimilem idolatriam nolunt fequi. Et habenttitulum, �i-?P^�*^DeumiIIos occidant,tanquam blafphemos in cuItumDei^OcutChri�nbsp;obfequium praeftare Deo, fi uos occiderint. Adeo iftanbsp;�Si;?�* pcccatafcilicetmendactj, contra primam tabulam,8lt;fhomicidq con�nbsp;poffunt Icpararijed funt conclufiones certiisimae,quas Chri-�*^.8.ponit:Ipfc eft homicidaS^mcndax�

feruus cft idol�tra feu mendax. Et omnis idol�tra cft (Sa f5 Quia ctiamfi manu non occidat, tarnen corde odit omnes pios,quinbsp;VPf�f��^ligionem pugnant,�^confentit�^gratuIaturinosoccidi. Sicucnbsp;cundispijsjfimeamftultam religionemfeutradi-'�P �dpnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�^uquam fruftraneam feu idolatriam. Quia ut eram pefit

crudelifsimushomicida facfto,fi fuiflct occafi'o. �Dcmt mctrtwtg i|�/ b46 pirt wc|cn

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|0l4)cit (0�^tte$btcrt|l .vcr^4mncn Et tant� magis,

amat. SicutS.Paulusinfaniensin fu� Pharifaif-furere homicida fieri crudelifsimus. Sic mendacium ( id eft neceftari� homicidium. Dicit etiam S. Gregorius in Homilianbsp;iVnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iufticia compafionem, falfa indignationem haber. Q.

740 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE TR�DITIONIBVS.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^5

SuntfabuLe decipiendum, Tom.4�Iencnr.foI�369-mundus plenus eftdodnnishominutndc religione^ culttbusdiuinis, le ^^^5, fabul� funtjdodae tarnen (feu ut Pauli ucrboutar)fpcdemfapicntiae habenbsp;ad feducendum homines praepotentes,amp;fc*

Non pro/wnt ad falutem cr tarnen perdant ueram Pietatem. Tom. 4* lenenf.fol th�� cap� ij. Ifta duo pr�dicata human� traditionis funtbcn�urgcnda ,llt;^nbsp;qu�d primo funt nihili amp; rtdicula, quac non profuntad falutem� Secundonbsp;perdunt tarnen ueram pietatem� Notanda(inquamadhuc femel)font � (jjj,nbsp;mala. Totum genus humanum capitur ifto monftro ridiculo �C fimianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lx*

Quia habet duo fpeciofifsima argumenta, prim�m quod eft l�mile uetis ceptis� Vt quia in lege Mofimultadocentur delotionibuscorporunij^^* pelt;nbsp;8Cuaforum,quibusilliaddiderunt multas �C cas infinitaslotiones,tanq^^clt;nbsp;cefl�rias SC acqualcsIegiMofaicae. Secundum quod procedit ex autorit^nbsp;clcfiac,uthicdicit, Traditiones f�niorum� Seniores autem fuerunteoteWj^�,nbsp;quod nuncuocant EccIefiam,ConciIium,Patrcs8Cc�Sic�^ hodieiadantt^nbsp;am Catholicam de cibo SC potu SCc�

Ob/�ruatione traditionum hwtanarum non pacificantur confcientu^ Tom. 4 leneiii^ Galat, cap.5� Vidi multos qui fummo ftudio �C optima confcientia nihil nob �nbsp;bant pro pacificanda confcientia, geftabant cilicia, ieiunabantjOrabanG^^^ �lt;nbsp;bant �Cdefatigabantuariis exercittjscorpora, quibusfietlam ferrcafuifl^^jjjiynbsp;men ad extremum dcftruxifl�nt ea� Et tarnen qu� plus laborabant,hocP^^[j[p'lt;nbsp;res reddebantur. Et praefertim imminente horamortis, adeo eranttrcp*quot;^^nbsp;ut plurcs uiderim homicidas,p�na capitis damnatos, confidentiiis �nof*nbsp;ipfos,qui tarnen fandi�ime uixcrant�

Ita(� ueri�imumeft,quod facientes legem non faciunt� Quo conantur homines fatisfecerc legi,hocmagistranfgrediuntuream�nbsp;tiendum eft de traditionibus humanis,Qu� magisconatur homo pernbsp;tam reddere confcientiam, hoc plus reddit inquietam� Ego Monachusft*�*�^*�nbsp;fumma diligentia uiuere iuxta pracfcriptum Regulac, l�lebam,fenip^�nbsp;ante contritus,confiteri8Crecenfercomnia peccata mca,�Cf�peiteraba**�^pl(:gt;lt;nbsp;fefsionera, ac p�nitcntiam mihiiniundam fedulo pr�ftabam. Et tarnennbsp;cntia mea nunquam poterat certa rcddi, fed femper dubitabatSC diceh^nbsp;non fccifti rede,non fuifti fatiscontritus,hoc inter cortfidendumnbsp;Qu� igitur longius conabar humanis traditionibus mederi inccrt�,nbsp;affh'dae confcienti�, hoc magis reddebam earn incertiorem, imbeciH**� fgfe*nbsp;perturbatiorem, Atq? hoc modoobleruando traditiones humanas,plusnbsp;diebar eas, SC fedando ordinis iufticiam, nunquam poteramnbsp;Qutaimpofsibile eft confcientiam reddi paccatam,inquit Paulus,nbsp;gis,mult�minustraditionibushumanis,finepromifsione�cEu�geliou^^

Quare cupientes iuftificari SC uiuificari Iege,rcccdunt � iufticia SC gius,qu�mpublicani,peccatores SCmeretrices� Illi enimnonpofluntni**�nbsp;operum ftiorum,cumtaliafint,propter qux nonpofluntconfiderenbsp;turos gratiam remifsionem peccatorum� Nam ftiufticiaSCoperafeeLnbsp;legem fada non iuftificant, multo minus peccata contra legem comm* �nbsp;ficant. Sunt igitur f�liciores hac in parteiufticiartjs,quia dceft eisp�^j^^f*'nbsp;rum operum fiducia, qux fi non penitus tollit fidem in Chriftumnbsp;maxime earn impedit. Econtr� iufticiarif abftinentes externe � P*- gi�*�

H V M A N I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74lt;

inculpate rcligiofc uiucntes.nonpofluntcarcreopinionefidua '�** 81^ iufticiae cum qua ftare non poteft fides in Chriftum, f deoqj inf�hcioresnbsp;ofFerunt fua bona opera utnbsp;fj.p�tipG's mtam aeternam(utoperarij) cum nullahabeant,fedignofciproeisnbsp;�*^9 peccata propter Chriftum petunt,0^c,

tof jjQjJi igitur facit legem hacopinione quod per earn uultiuftificari, is debi-5,^^�Hotius legis faciend�, hoc eft, ne quidem unam literam Icg/s fecit, Neqj eti-fineutiuftificet, fedutoftendat peccatum, terreat,accufet �^ confulere confcien-�^Ocmagis reddit earn in certam �C confufam,

^*s traditionibus, an certo ftatuere poflint, fuum uitae genus Deo placere,ac fe in gratia efle coram Deo � Sifateri uoluntueritatemrefpondc-quidem inculpate uiuo �iSfummadiligentia obferuo ordinemmeum,nbsp;^ffft�nare non poiTum, an ifta mea obedientia Deo placeat, nec ne. In ui�nbsp;(Jjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legitur de Arfcnio,isquanquam longo tempore uixcrat in fumma fan-

abftinentia, tarnen cam fentiret iam non long� abeft� mortem, c�pic m�rore aff�ci, Interrogatus cur timeret mortem, cornnbsp;i�q�^/^^niuitam f�ndetranfegiflet dCDeoindefinenterferufjflet cquot; Refpondit,nbsp;fecundum indicium hominum uixifle inculpate, fed aliaeft�Dciiu-�fj ^u�m hominum. Illei�nditate�i afperitatcuit�fu�,nihilaliudconfecutusnbsp;^3^^quot;�p3uorem ��horrorcm mortis, Siferuatuseft.oportuit eum amifla omninbsp;dicere. Credo in lefum Chriftum Filiumnbsp;dominum noftrumpaff�m,crucifixum,moftuum pro peccatismeiSjSCc*

ttw?�''*rtt�Htio/�q^uiturtrlt;tlt;litionej.Genefeos cap,iS, Tomofecundo fol. nj, H�cpeftis t�t^�'�oneshumanas fequitur,quod animi fecuri fiunt �Cpr�fumuntdcfandi*

OUI�Z.Ienenf,foI,�5lt;�,PraIm.i4,Quarc C�re-charitatc utendumeft, ut fint utiles, fine quibusnOnpoifunc perditionisoccafiones. Sienim omnia aha opera bona, funtnbsp;extra fidem, quant�magis opera C�remoniarumhumanitus ftatuta?nbsp;�uteni fiunt in fide 8C charitate, quando non ncceisitate lui,nec quiabo-praccept�funt,fiunt,fedlibertatefpiritus, hoc eft,fiquis confidicnbsp;hisDeo placere, qu� exleipfis in differentia funt, facienshac fidefuanbsp;�uiti, ex re quac nec lucrum nec damnum eft, 8lt; ex non bona,bonam.

Ntj Ienenf,foI,4S.GaIat.cap.2, Papiftae excaecati amp; indurati defendant ^U3s abominationes,amp; pcrfeucrant iniftafuablafphemia,nbsp;?gt;djp 5�^f�^tnnum facrilegasiftas noces, Qui hoc uelillud opusfecerir,mereturnbsp;hune uel aliumordinemfandumfufceperit,�^nbsp;feruauerit huic cert� promittimus uitam aeternam , Dici nonnbsp;blafpemia , hoc tribuere dodrinis Daemoniorum,nbsp;Dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;traditionibus Pap� operibus Monacho.

74x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de TR�DITIOMIBVS.

fi nulla Caro ex operibus fcgfs diuinaei�uftiftcatur,mult� magis noH ex Regula Bened�di,Francifei,�(�cj'nquibusncfyIIabaeftdeftdcin Chri�nbsp;fed tantum hoc urgetur,Q,m feruauent ifta habet uitam aeternam�

Tom.4. IenenCfoI.4H*PfaIni.?,Graduum. Hoc eft donum fup� omn na relinquere certum locum,perfonam,fignum,fonumcertumdiuini�t�snbsp;fends, ne in noftro arbitrio fit, quacrere locum, perfonam,fignum,�^c.nbsp;cum fit,ut nos ftatuamus, Deum re�� hoc loco �i^cultuinuenirtac con,nbsp;eft, fed cum ipfe uenit �C dicit : Hacc eft rcquies mea, hie habitabo,bicloqnanbsp;erit uerbum meumSC Spiritus meus,Tum omnia falua funt,tum infpecicnanbsp;fima quoep opera,funtpr�ftanttora omnibus thefauris mundijtumcircu^^j^^jnbsp;pudendi mcmbri,eft gratilsimus cultus leuare deterra fl:ipulam,fti^^^�, pdi*nbsp;iubear.maiusSC excellentiusopus,Deoquolt;pgratiorcuItuscft,qu�inomii*nbsp;nium Monachorum SCtotius Papatus opera Jine uerbo Dei fufeepW�

Hane fapientiam Gentes non habucrunt, Ideofacile cis fuit Ierufakm,SC cum uiderent certis temporibus anni ad earn concurreren'nbsp;dicere, cur illo potius quam ad alias ciuitates currerent. Sicutnbsp;rus.putabat imti� Damafci aquasnihilo deterioresefle lordane , fednbsp;habebat uocem Domini, ut in eis lauaret contra lepram� Sic bapdl^dii^4nbsp;prophani homines iudicantnihil differrc ab alia aqua, Siequidemnon^^j,;)^nbsp;pore abeloquentia SCdocftrinapr�ftantes oranes Caeremoniasrideband,j�^/*nbsp;facris literis, fed Lacianico more,�Cex�ulticiacordisfui.interrogatinbsp;rent, nihil afferebant melius, quam quod Cato dicit: Si Deus eft animn^i j- [icCnbsp;puramentecolendusjndeafluebant nonfoliim indotftum, fed etiamnbsp;confequens. Ergo Deus non coliturexternis rebus. Hoc fan� nonnbsp;tradiriones.quodtam�conabantur fapientesift�fed pr�bereoccafi'oncf�^* jifi^nbsp;fuperftitionibus,erroribusSi^impictatibus,uttandemnonfoI�m tranbsp;Pontificiac, fedetiam Chriftt uerbo inftitut� ordinationesrideantutjai*nbsp;nontantifiant,quantidebebant � nobis fieri. Sicut baud feio an nonnbsp;ptiftisSd Sacramentartjs huiufmodiimprudenter ditfta occafionemdeded*� �nbsp;temnendi Baptifmi Sgt;C multorum aliorum crrorum excogitandorum.

Verum eft quidem Catonisdi(ftum,caetcrisparibus. Scddictti^ ijif* eft ea pura mens de qua dicit d aut quid ea eft� Hic alius moderationemnbsp;nbsp;nbsp;Qpi*�*

alius imaginationes de Deo, feu fpeculationcs,alq aliarcipondcnt� hoc eft dicere, externis Deus non uultcoli, Sedquiimpiasacftultastr� ,nbsp;i�u Caeremonias uolunt euertere, oportet ut ueniant pulchr� ioftt^^nbsp;Dei,Sc ut ucrbiinprimis rationem habeant. Quiuerbum nonnbsp;feeft,ut prarferat Romam tanquam potentiorem Vrbem Ierofolya�fs,^^nbsp;utftatuat Graecosiapientiores efteBarbarisIuda�iSjficenim eos eenfth�nbsp;tes, Sed quid quod Roma quantumuis potens caret uerbo �Cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Deit* Quid quod Graeci cum altjs Gentibus, qu�fapienti�laudemha am carent uerbo SC promifsionibusDei i Ergo puramens quamccg'fnbsp;qua difputant illi,ergo religio SC omnia quae habent,funtprophana,qibnbsp;ne uerbo Dei,

Sic Papatus non poteft euerti in aqua benediefta SC ptentes illiputaban[,qui nihil aliud poterant afferre,qu�mfal� ene isle i i

jjj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HOMINIS.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74 J

nihil pofTc facere adbenedidionem animi. Item rafuram in Mo-'0 efl� rafuram capitis, ergo ad pietatem nihil pofle facere. Hoc eft ridere ] �l�chatutn, (iC benedieftionem illam Papatus, fed non tollere. Sic autem lol-ubifitpromifsioDei,rafur�,faliiIIi,8Caqu� addita.'* Vbinbsp;habnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lactatusfum inhisquaedidafuntmihiy Oportetenimut

ntem de c�lo, hoc eft.iubentemamp;Tpromittentem Deum, hunc ft non b�j^�h�uftra eft quidquid tu inftituis. In oculis tuis habet fpeciemficradi, ha�nbsp;aqu� benedici, fed tu non es, de quo fcriptura dicit : Ipfc dixienbsp;*n2ndauit5(f creata funt. Sicludacorumfaccrdoshabcbatueftituntnbsp;autfimplicius. Hienbsp;iudicet,fed hoc confiderandum eft, quod lud�i diuinonbsp;ffqunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuum,Gcntes non uerbum Dei,(ed fuam rationem

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Papatus fer� nihil eft,qu�mnug�ill�ungendorum facerdca

^Ot k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Teftamento id nomen nemini nifiuniChri-

Sj) ueftium, templorum, uaforum, Vngebantur autem in lege quo(^ illj^ . esjueftesjtemplumjuafa rempli,fed noftri ungunt fine mandatoDei,nbsp;d�^^Hant cum mandato. Hine lud�orum uneftio fuit in confpedu totius Ec-lijj � Si: Angelorum, praeftantifsima res, cum pontifici�, iftac undiones, quo-ore �C oleto in oculis Dei Si Ecckficc feediores ftnt.

^*�go non it a fimplicitcr pronunciandum eft. Deus exterius non colitur,nec i^idenda funt in cultuDei, qu� externa funt, Cum enim Deus denbsp;�oquitur, tantum momentf ad feftucam alfert uerbum, ac ft de foie ipfo Io*nbsp;�qi^j^^��Prophanusitac�fermoeft,aquamBaptifml tantum dicerc efteaquam,nbsp;habeat additum uerbum, amp; fimilis fit ferro candenti feu igni�nbsp;liiljj n^iicut reuera ferrum eft,ita ctiam reuera eft ignis,amp;: omnia facit qu� ignisnbsp;uerbum in aqua uident Si norunt foli ptj, Vacca aut canis tantiim aquamnbsp;Hos Caninos 8lt;uaccinos oculosadfacra afFerunt talesdiiputatores, quinbsp;indicant, ut easuident, non etiam aures afferunt, ut audi�nbsp;�^^heant promifsionem aut mandatum Dei,

'��'du �cncnC4?? -in Pla�mrr Gradtium. tn teftitrtonium lfraeli,0i: ad con� nomini Domini. H�c dico nihil aliud fignificant, qu�m quod fit loc usnbsp;�nidiuinitusdelignatus, ubidoceatur uerbum �^oretur, Erantautemnbsp;^�tetis fcribenda, quod Dauid non de altjs cultibus Dei dicit, qu�m denbsp;^^on dicit templum ad id diuinitus defignatum, ut ibi madenturnbsp;t l'iis r �hiofteratur incenfum,utablationes 8f libaminafiant, utfinguli do-No �ftendant Deo gratos efle, Horum nihil meminit, quanquam in iblonbsp;bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meminit pr�dicationis�i: Gratiarum

plqd �* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fine dubio � facrificulis tanquam nocentifsima h�ref�s, in hoc po�

��natum eft, non aliter loqui de cuitu Dei, Sicut noftri Papift� non pof� docemus extrudiones templorum , anathemata,ornatum auri S^nbsp;**'onefle cultus Dei,

Sj^Plo facit, daranaretur SC cremaretur, ficut h�reticus , quod pom. otnnem tabernaculi , omnes externos cultus fic negligit , ac flnbsp;non

744 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DETR�DITIONIBVSnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,(fe

nonuideat,5f quanquam nonrcprehendit, tarnen pronunci*athocKH�*o��^^j'(;lt; caput,audire�(^inuocare Deum� De Papiftisnoftn'scertumeft,quodmonbsp;n'a SC aha templa non idco aedificant,nec �difican docuerunt^ut iftic uerhunbsp;aiidirctur, pr�cipuLim fuit, ut ibi mifl�retur ,SC ipG congregarent 0122�^^5^nbsp;dum irritant oculosornatu ifto magnifico,de quo Daniel uidetur propnnbsp;cum imudicit: Colet Deum fuum Maofim in auro �C argento*

Poflunt quidcm templa ornari honcft�, fed debet ea res habere Hoc aut� pr�cipuum eft,quod Dauide de fuo tabernaculo pr�dicat,2C n^snbsp;ftris templis pr�cipu�debemu's fpcdare, quod Tribus afcendunt ad ^nii�nbsp;dum Ifraeli,hoceft,ad docendum S)C audicndum ucrbum Dei. Habestnbsp;Ebr�l multa uerba, quibusfignificatur minifteriumdocendi,feudodrgt;n^�^(,irnbsp;etiammu�tahabent,quacirafci�Cgauderef�gnificant. Eloquhpromi^*^nbsp;fiteri, federe, iudicare,teftific3ri, docere^ h�comniafer�fignificant ],(/nbsp;nobis uerbumpr�dicarc feuconcionari. At uerbum teftificandihabetpo'�nbsp;etymologiam. Nam Dodores funt quafi teftes populo rei incognitXjyvjp^f*nbsp;uidetur necfentitur,fed tantum creditur;Deindetcftesctiam f�t, quiaiid .Xnbsp;bum,nam dum audiunt,tcfttficantur contra Diabolum �d regnum mund G fjnbsp;peccat� �C mort�jdeinde etiam contra feditiofos adulteros homicidasnbsp;fos SCc. pro gloria Dei,pro regno Dei,pro pace,obedientia,caftitate,charlt;tnbsp;Deus enim eft inuifibilis. Dumigitur audiuntur qui docent, Deusaudit*^ * jilt;nbsp;enim poteft audiri,nifi per teftes,SC fi'cut Paulusappellat,legatosfuos,ftt^^^j �**nbsp;cit: Legatione Dei fungimur. Sicresde quairiEcclefia docenturhorngt;* -|.[gt;nbsp;am eft inuifibihs �C abfens,crgofolo teftimoniouerbiapprehenditur. at*nbsp;turn EuangeliumeftteftimoniumJoquitur de perfonaSCrebusabfentib gt;nbsp;fideipr�dicatio. Haec propter rudiores dico de uocabulo teftificandi,

Hoc igitur eft,quodDauid gloriatur fuamlerufalem in hoc ut praedicetur ibi ucrbum fidei, ut doceantur homines de uoluntate Dt*� jnbsp;quid Deus cogitet facere cum fuis,quomodo minetur impoenitentib^ qigt;'\nbsp;Hanc pr�dicationem,uocatteftimonium Ifraelis,hoc eft,taleteftimont*^^�pit*nbsp;pracdicatur populo Iraeliticoifticcongregato. Diftinguit enim huntP Jnbsp;ab omnibus altjsgentibus,fi'cutinalio Pfalmoubi dicit:Non fecit tai**-nationi. Ergo nos quoep hoc beneficium agnofccrc,�C fummiboninbsp;debemus,quodin noftra Vuitemberga SC alijs Iocis,ficiit turn in leriifal^^�jti^�,nbsp;tur uerbum Dei pure,quod audiuntur promil��ones Dei, quarumnbsp;nituntur ptj. Item min� quibus impq uocantur ad pecnitentiam, pijnbsp;nentur in timor� Dei,amp; mortificatione ueteris hominis,adiuuanteeO^^jjjliOnbsp;Sando,quem per SC propter Chriftum effundit pater in eos, qui teftiwo*�*

Haec eftuna parsueri cultus Dci,utdifcamus quae fit potilKma ratio di Deo,Sc praeftandi Deo eum cultum,quo maximedele(ftatur,nempnbsp;uerbum Dei,SC audire Deum per teftes fuos. Atep haec etiam eftcauiagt;nbsp;bolus nihil�qu�cupiatimpedire,qu�m pracdicationem uerbiSCauditdnbsp;Ideo excit�t ficutin �20, Pfalmo audiuimus, labia iniqua SC linguasnbsp;mouet mundum ut gladioSC ui conatur opprimerepios,tandemapudnbsp;nos ipfbs, contemptu �Cfaftidio hunc cultum conatur abolere, qnae p***nbsp;dire pofte curfum uerbi�

Altera pars cultus Dei, eft confiteri nomen Domini, Hoc dludpafsiuum. Prim�m enim eft accipere uerbum, feudoceriuerbo.nbsp;in mundo concemnitur, tarnen Deus tanti fecit, ut uafa omnia SC rationbsp;nbsp;nbsp;(��

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H V M � N I S.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74#

IcgeSif tcmplo fuit,huiusmim'ft'erij efTent f�gur� qu�da fypi. Poft �,� proximum eft^cum uerbumaudim'mus,utctiam Dcoagamusgratfas. Hunenbsp;^^^nifecundum facit DauidjC�mpfaedicatfuamlerufalem, Atqueh�citcrutnnbsp;( quot;��ncris, cLim tacerede facrificijs �CmadationtbuS;,Non quideoi utant� dixi,nbsp;(j^�^'^hendit ea, fed habet Spiritumdiftinlt;ftionis,��reliqua otnnia�ftimattan�nbsp;��^paleas autteftas, �dpr?edicac fmaragdos hos, Verbum amp; eius frii�Luni,nbsp;maftationem taurorum �lt;Sfimilia nominal�et,nbsp;it^^^^ifletea fingulorumfacultas, uthoc genere officq DE O poffent feruire,nbsp;'h�hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,quodomneshabent StpofTunt ftnemagnis fumptibus,�lt;^ta�

Paucifsimi faciunt. �dificat/onem rempli per Salomonern futuram non optabat maxime. Hic aiitcm caulam uides curoptaric, ucfcilicetnbsp;^f^ptnibidoceretur uerbum. Deinde utDeusibiacciperetnoftrasorationes,nbsp;�^��uiriadionesS^laudes deacceptisb�n�fices,

b�, M CLirutitur hac figura docendi,utpotiusdicat,adconfitendum nomen Domino C Ideo quia nihil ibihabebant,qu�mnbsp;Domini SC nudum uerbum. Deus non uidebaturperfonaliter^fed feceratnbsp;nominis uerbo SC promtlsione, unde ctiaappellabatur Domusnbsp;''�quot;9^O'iD)eus ueibofuoteftatus erat^feibihabitaturumefle. Adhuncnbsp;11,0nouo Teftamento, Baptifmus redcdicitur baptifmusfeuaqua Dominbsp;additumuerbum Domini, quodDeus ibiel�e,S�^efficaxeireuelit*nbsp;gt;iif �^31e uerbumretfteappellaturuerbum DominiJicetab hominepronunefanbsp;promiltt feuellecum uerbo effeS^ per idoperari. Ita definitnbsp;fummosDeicultus efte,docereacaudireuerbum,SCproeonbsp;pSt�atias.

M f'^q'J�-�fatur ctiamopera fecundac tabul�, ut egentes finguli pro(ua '^iuuentjUtinprimis opibusfuis potentes ad hocutantur, utminitlri Ec�nbsp;��'x ^�muacare miniltcrio pofsint. Htccoperapoftca etiamfuaspromifsionesnbsp;^�i�(p��'-��d dominus dicit: Qtiicquid minimo inter fuos feccrimus,hoc fibi fie�nbsp;'liii(.j�^�piiet�mcrcedcmfiabiturum,quiProphetam acceperitbenigne* Cotranbsp;\^'^inipiorum,ideo grauius erit,quia omnia ipforum faciunt ad opprefsio#nbsp;1isPf?fbi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hunc malum diligenter difeernendi funt cultus, feu partes religio

Vj^cipales, animus PrincipalibusAit in ordine S^loco fuo propriofingula col ''Qia ^ocenim eft pur��Cred�docere,SCnonconfundere omnia, lient in�nbsp;impij Papift� faciunt,

^iiJef^�^�4'Ienef. foEt�i. Galat, cap. 6. Papift� uehementer pugnant hodie �Rendis traditionibus,decfucarnium,de c�hbatu, defcrtjs amp;Cc. acnosnbsp;nihil uakre excommunicant SCmaledicunt. It�nbsp;ti'^'libnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, non minus infulfi qu�m Papift�, adeo rem necel�ariam pu�

A^jj^pi^tem � traditionibus Pap�,utnifi cas omnes ftatim uiolent atlt;qj abole�t, dicit: Nos oporterelong�quiddam maiusSC pre-^^bere,quod ualeat ad iufticiam coram Deo confequendam,qu�m eftlexnbsp;i,qti.im eftobferuatio,aut uiolatio taditionum Papifticarum, Innbsp;^^�^�nquit, neqjcircumcifio, neqj pracputium,necpcoelibatusncc^ con�nbsp;uaIctSCc. Efeanos noncommendat Deo,Ne-^'!domeliores,ncquecdendodeteriores f�mus,Ift�reslong� inferio-mnndus cum omnibusfuislegibus SCiuftic�jslong�uilioreft,nbsp;�^od debeat trahi injlocum iuftificationis,

74^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE TRAD�TIONIBVSnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ratio fapicntia carnfs hoc non intclligit* Non enfffl perci'pit Spiritus Dei� Ideo contcnditiufticiam fit am elfe in externis rebus.nbsp;edocli fumus exuerbo Dei,utcert� pronunciemi�s, nihilprorfus fubiolc^nbsp;quodualeat adiufticiam coram Deo, praeter unicum Chnftum,feuut hicnbsp;nouam creaturam. Leges autempoliticx^traditioncshumanae, C�remoni^c^^jnbsp;clefiarum, item Lex Moftfunt res extra Chriftum pofitac, Non ualeninbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|o

iufticiamcoramDco. Vtiquidemlicetillis,utrebusbonisSCneceflar�js,fedW coSCtempore. Si aut� uocantur indifputationcmdciuftificatione,nihilp�'^^j^nbsp;ualent, fed maxime obfunt. Quia in Chrifto Iefu,neque Circumeifio aliqi�*�nbsp;Ict^nec� praeputiumjfed noua creatura�

EtPauIuspcriftaduo, Circumcifionem8Cpr�putium;,cxcIuditl�mP^*^'( omnia,quae in tota return natura funt, negate^ ea ualerein Chrifto Iefugt;nbsp;incaufafidei �C i�lutis. AccipitenimperSynecdochcnpartemprototOj^�^�^ijtfinbsp;perpr�putium intelligit omnes Gentes,per Circumeifion� omnesludstos� .nbsp;r�tis uiribus SCOmni gloria fua,QLiaft dicerct:Quicquid Gctes praeftare P� Ljnnbsp;cum Omni fua fapientia,iufticia,Iegibus,potentia^ regnis, imperfs.nihil^nbsp;Chrifto Iefu,ltem,QiiicquidfuntSlt;^pofluntomnesIud�icum totofuoMo'^��inbsp;gc,circumcifionc,cultu,remplo,rcgno,facerdotio, nihil prorfusualet,nbsp;Chrifto lefu feu in caufaiiiftificationis,non eft difputandum de IcgibusG^*�f,jI�nbsp;ucl ludacorum. Num Lex C�remonialis aut moralis iuftificet, l�dfimpli^^'^pr#nbsp;Negatiua ponenda cft:In Chrifto lefu neque circumeifio aliquid ualct,neq^^*nbsp;putium.

Ergo leges malacfuntc� Non, Imo bonae�lt;riitilesfunt,fedfuoordin^\j,iiilt;' Hoc eft,in rebus corporalibusS�ciuilibus, quae fine legibus nonpofiiini^�nbsp;ftrari. Deinde obferuamus etiam in Ecclefijs quaidam C�remonias Sinbsp;quod illaobferuatio ualeat ad iufticiam,fedadbonum ordinem, exempi'^^jf^nbsp;quillitatcmSCconcordiamJuxtailIud: Omnia dec�terj2lt;fecundumordi''(j,iit#nbsp;Si autem leges ita proponuntur Sgt;C exiguntur, Qiiod feruatae iuftificcnt� Sinbsp;damnent,prorfusabrogand�amp;:toIlend�funt.Q.uia Chriftusamittito��^\,f 1)'^nbsp;gloriam fuam, quifolusiuftificat,fiibminiftrat Spiritum Sic. Paulusnbsp;uerbisclarifsim�affirmat,nequeCircumcifionem aliquid ualere, neqi^^rnbsp;tium,Sed nouam creaturam Sife. C�m autem in Chrifto nihil prorfusnbsp;que leges Gentium neque Iud�orum,impqfsimecgit Papa, quodno^nbsp;feruare leges fuas cum opinionc iufticia� �Cc�

Noua autem creatura, qua reparatur imago Dci,non fit fucoautfi��jjqiii^ neullorum operum externorum. (Qiiiain Chrifto lefu nelt;^circumeifionbsp;ualet, neqj pr�putium) fed per Chriftum imaginem Dei in iufticia Sinbsp;ueritatis crcatur.Operac�mfiunt,nouam quidemfpeciemafferunt,quaO�^jaii*nbsp;SCcarocapienrur,l�dnonnouamcreaturam. Corenimmanetimpium�nbsp;tea,plenumcontcmptu Dci,infidehtate 5lt;c. Ideo noua creatura eftnbsp;tusSan(fti,quifidepurificatcor,8tefficittimoremDei,charitatcm,caftit3tnbsp;ac donatuirtutemdomand�carnis,�iffugiendiiuftici�amp;Tfapienti�tuuonbsp;non eft fucus aut tantum noua externa lpecics,fed res ipfageritunRcuet^nbsp;alius�faliud indicium,nempe Spirituale nafcltur,quodeaqu�prius magquot;nbsp;poftabominatur. Olim itacapti erant animi noftri Monafticauita,uua^^i(ii^nbsp;exiftimaremur uiam ad f�lutem, lam long� aliter de ea tudicamus�nbsp;ante hanc nouamcreaturam profumm� Sandis adorauimus,de illisc�n*nbsp;*n memoriam, iam erubefeimus�

H V M A H I s. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74,

eft noua cr�atura/edrenouatioment�spctSpi�itumSafKftnni.quam mutatio membrorum fenfuum corporis .Nam ubi cor nonbsp;(�i^'iicem,nouumiudiciumamp;f nouos motus per Euangch'umconcipit,fit ut ex-fenfus innouentur^Aures enimuerbumDet n� amplius traditioncsnbsp;audn c. Os �C lingua non fua opera, luftie�as SC R e-� �3inia(f�ant,fedfolammifericordiam DEI inCbriftoexhibitam cum gaudionbsp;' aicant�^c.�H�funt mutationes,utfic dicam,nonuerba!esfed reales,qu� a -j f�ntnouem,mentemuoli�tatum,nouosfenfusamp;facftionesetiam carnisjitoculi,nbsp;I J j^^AOs�i^lingua, nonfol�maliterqu�m antea,uideant,audiant amp;:loquantur,nbsp;1 , ^inipfatnensetiam aliud probet �cfequatur* Anteacnirnc�cutiensin erron�nbsp;5a tenebris PapifticisfomniauitDeum mercatorem eiie, qui fuam gratiamnbsp;^Disucnderet prooperibus 2lt;meritis noftris. lamortaluce Euangclij, Statuitnbsp;^'�5�Olafidein Chriftum reputariiuftos.Ideocp abifcitnuncoperaekdicia, Qc uonbsp;L^s�^charitatis op�ra diuinifuspr�ceptafacit,DeumIaudatamp;pr�dicac,acnbsp;�Oiafiduciamifericordi�per Chriftum gloriatur�C exult�t. Siquid malorumnbsp;lorum ferendumeft,ealibenter�Ccumgaudio(quanquamcaromur�

^^PLICATIO dicte q_var.e vos transgre. mandata DEI PROPTER TRADITIONEM VESTRAM GTc^nbsp;item,Fru�:rncoluntntecrc. Matth, y. cap^

�11111foh�49. Nondignatureisadpropofitumrefpondcrejfcd cia� ij(, ^^suoretundit, QC odiof�fatis inuertiteorum Qii�ftionem, ac fi percompa-^^ncindicat:Siegoculpandusfum,qui feftucam uobisuideor peccalfe,Curnbsp;tnagiseftisculpandi,quitrabesmeraspeccatisC� Culicemmeumuultisnbsp;��ii�^'^camelosdeglutitis, licetnec feftuca, nec cu�ex uer� apud me in-fj^^ntur. Deinde hoctolerabilius foret, filegem Mol�op�r� non impleretis,nbsp;^u5P^fsitnumeft, quodipfamlegem tollitis. Namftante lege, femperfuntali�nbsp;5^j?^Jitamenconantureamfaccre,timorcDeiinlpirati, fedlublatalege, liciusnbsp;iio/^'^f�^P�^cur�pcccandi,im�uirtuseftnon curaflelcgem. Hoc autem facitisnbsp;(j^j^P^PsitniholfesD El, tarnen iudicatisoptimosfiliosDci.NuIlaaliacaufa,nbsp;Pr�'welcbfcbcubth'd)nbsp;(j.^lt;t)tV0lcF jcwb camp;l Qui quu m fitis omnium pefsimi iu terra, tam en a � loeiisnbsp;^ '^�^'�'^�1^^'^'�^ cumomnibusfuispr�ceptis. jf'^teb mcirtcf�eftrtbnbsp;^t/^3^^lt;^�ffcnlvttb^4bcnficb anbcnrccbtcrt�eflclgcr�bcit i vtt� ram gefangen/nbsp;�� l^rcnl wie cr vnredbtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vwrtb gcbcit im �tel gr^fl� vr|acbe jre eigene

tioij'^^^^��chatftenus deilIorumpcfsimorumftulticiaSdnequicia, Nuncerudi-'�''eiii'^^^ �^Qt^lideranda. Prima, quodflagitium maximum fit coram Deo,uio�

faeftum cft, �i^adhucfaciuntcumutraqjipecie.con �ibertatis fpiritualis artreulis* Ideo audendum 8gt;�. fumma fiducianbsp;l'entitur premi diuina autoritas uerbi, per autorit�rem hu-M� rP�ntiae,ueIreligionis, Qtiiarataeftfententia, fupraamp;^iuxra DEVMnbsp;fuper omniagt;5Comnia infra eum. '�)a^ine�bocb enbtiitbnbsp;Semper enim h �c tenta tioeft in Ecclelia,lemper tuicnbsp;niu'^dieft. Qiiiaipfeabinitiomendaxjftm�nbsp;fieri. Ideofcmpcrnobish�ceruditioneceflariaeftjUtnbsp;magis obediendum, qu�m bominibus. Et uerbum eiusnbsp;'��^liduin uerbo hominum,Quia raanent femper homines qui contrariutnnbsp;Rrr 1}nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faduntj

74� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE TRADITIONIBVS

fac��int.al/qui errorc^aliquimalicia, ffcuthodiemaliciaeflj qiix fuft deutrac^fpedeSlt;c*Et omnesh�erendfumnfenfumpraeferuntucrofefll^*^nbsp;ftijUfc� in finem mund�

Secundo inln's humanistraditi'onibus, quaenontolluntj�ccpugn�d^^^ mandato D EI,eft obfequendum Ecclefiacucl plebi, in quauiuimus,\nbsp;tur: S� fucn�s Rom�, Romano uiuito more. NamCHRISTVSnbsp;dir. Propter tradittones ueftras quafidicat: Lauare manus pro more dtnbsp;nonefTetmalum^fed quiauosomniaurgetispro ueftris traditionibuscontr^^j^nbsp;datum D E Ij ideo maledicendi eftis cumtraditionibusueftris. Quicontr^ jjnbsp;eft. Diabolus eft.uos�C traditionesucftr� contra DE VMfunt. ErgoE*^nbsp;dits. Sed�noncontraD E V Mefl�ntproDEOclTent^utfilauaresm^ �nbsp;mores Gentes fernes, ut chantas, paxSlt;concordiamanerct in gloria�nbsp;Dei Hoc effet pulchrum Iauare,amp; uer� lauare non tant�mnbsp;manus S6pedcs,fed �C caput SC cor,animam SiC cor�nbsp;pus.Iam detextu perordlnem,uthiftorianbsp;ben� memori� in�

Hic fatis patet^quod Chn'flusDccalogum non fol�m non abrogai�* firmat, Qinaparentum autorit�remdicit enediuinam^amp;fpcr confeque'�^lt;j^iii*nbsp;�conomiamSCpolitiam Deiordinationemefl�,quam nullus prorfustr^^^Ipdlt;�nbsp;busuultuiolari. Magnacert� gloriatam contemptigeneris uiuendi�^/f*nbsp;moleftiamp;^c�qu3e cert�confolari debet Politiasamp; domos. Secund�^fubi�'nbsp;�oseffemaledicos inparentes, feufeditiofos inpolitiam^quidocentpa^i*^�nbsp;nonobediendum fpecie Religionis. Quia amp; uerc maledicunt, ��difs'P�Lb^l'nbsp;duouiuendi genera,per hoc ipfum,quod dicunt.Corban^quafidicat�y^�^lh*nbsp;�esDeo5lt; hominibusjdocetis homines credere, qu�dparentum �Cnbsp;tusnonfitSandus. Quiapr�fertis ucftrum (Corban) ideft.donumff^nbsp;cium.

EtnotaDiabolum quo obfeffi erant,qucm hiepingit CHRIST^ �flaDifputatiofuitPharil�orum, Vtrum meliusfitlargiriparentibus.a�^^^d�*nbsp;Sacerdotibus.Refpondent illi,Melius effeofferri�lt;ic.Sichonorcmparcn^^^(jiii^nbsp;cuerunteffetant�mCgremoniaIem,fciIicetcaputinclinarc,affurgere�^�^V?nbsp;oftenderereuerenti�. H�cdocuiteos Spiritusauariti�, Nam CHK-*nbsp;h�c docer, hoceffeparentibusmaledicere, uttaceamhonorare. Q.^*^nbsp;Melius cftSacrificium,qu�m obfcquium ergaparentes.is dicitparentumnbsp;non elfe fandum, ficSacrificio comparctur. Hoc eft autem uer� r�,nbsp;parentibusideft uiliter �C irreuerenter de eis fendre loqui. Contra '- jlJ*nbsp;C H RIS T V S) Vcftrum facrificium eft maledidum �C uile habendu^j^^jjO*nbsp;tioneparentum.EtparentumautoritasSacrificescomparata,eftuer� jjj��nbsp;da,benedida�Crcucrenda,quia�DEO praccepta, Sacrificiaucr� udnbsp;praecepta.

Muit�pciores hodic fucruntPapift�. quiOeconomiam damnaiier^^^.;� fecuIarem�Ccarnalem uitamuocarunt, fuosordines uer�fandos,

S� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H V M A N I s.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;749

l�ij^^^�^os^cocleftinos, 8C in infinitum pra:tulerunt,etiam ipf� fidei �C uic� Chri

Pot�ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contraeorum furias,h�c ucrb� C H KIS TI funt, quantum fieri

Sgt;C urgenda*Quiapotensh�c ilia ab�minatio per totum or-��or Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fremir,etiamaccepton�paruouuInere,SedftatChriftus fori

ucftras trad�tiones pr� ftatui.Huic cr�damus,amp;^ non fallemur il-%i �^^^^'^^^isfpeciofiSjetiamflicandalifentur ipfi'Pharif�GuioIatis Patrumnbsp;fateiri cogemurelTefcahdalummaximum. Patres,nbsp;(Cmnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidfacieSjfieorumdida�Coperi

urgericontracer� fiduci� illis tr�ditionibus m�ledidisualefaciaanbsp;fMrknbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE! maneamus� Et pofsibi�e imo c�rtum eft

kille'n� �ploi'um, lotionemmariuumhonefta ca�fa, fcilicetdifciplin� gratia Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P�^o*^*-�'^* populo, fed ipfipoftea uerter�nt in religionem06 cult�

addider�ntetiam traditiones fuas contra Dei pr�ce=s Me?-,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ill Ecclefiamultadix�ruhtSC fccerunthoneftacaufa,q��poftea

Ms *�'�^^�giOnemnecelfariam uerterunt, QC�ddideiunt cti^ multa de Mifta, pMynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eontr�fidemSCobedientiam Dei��c^Quibus omnibus eft�

f'�honorent parentes, 'Paulusait Tit* �. Docftrin�hominumauertentcs �ueritatcinbsp;inMarc�,Sidixeritnbsp;id eft, donum feUfacrificiumDciquafidicat:nbsp;��tenter quidcmdarem,fedquidem faciam,Iam noneft amplius meum,

lt;S�lt;gt;tte6lc(�c;* Wurgendwmert^aben/ w�t6erv^ntnbsp;fta non hommes, fcdDeuspeccatipi�in4,fuumpr�ceptuminbsp;*^ero luntinterim San(fti,fecundum primum pra�ccptum,tanquamnbsp;Cleoferuientcs. 0gt;�(^)d(fevbcr4llc�ct)clcfc fdeome-rito indignansdicit ut fequitur.

uerumDeurhqu�rere, quia dicit� Mr/ ftc tnet^ w�tbcrtrt fre fftrcrt mcmcrt VTameit in jretn W4�U Non uidennbsp;^^�jautauenum quacrere.

, quodeontedit eorum qu�rere efl�cultum, quiadicitcolunt, !tt^�f|^Mhnud) Quae eft mira fententia,qu�d colere,fitnoncolere,ficutdiciturnbsp;adiedo, Stuff' beutfeb I ^��tftcihZeufd uel ficut dicitur:nbsp;(�mbwnKbcZy^^^^gfrdwcl (gijtnbsp;��'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�cb^ld*/ i�inlcb^tlefb^^fr^�^�^�iScl i�tft

i�mm'cbc2lnnut: Qeii modus loquendi uocatur oppofitum ftahicChriftus cultum uocat Idolatriam. Nam uer�-cultuseorumnbsp;��^ItusXed Idolatria Sicut etiam Mammon uocaturDeus, Et Paulusnbsp;^trem Deum,8CDiabolum Deum.

^^^�^igiturdecfthicT� Deus iieriis cft quetn quserunt (utdicit) Et eorum Rrr ii|nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qua�ref�

4yo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DETRADITIONIBVSnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;J

qu�rerc eft cultus, rcligio^ pietas reuerenti'a. QuiduisanipliusC�VbM ueriDeijreuer�tiaueriDci,timorueriDeKNamtimorDeihocIococft�^nbsp;ubi dicirur: Coliint me,id eft �ment me/ �^lsbenuicbt�f�irtj tvcrtrtnbsp;tcrt c^rctlnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bi'crtcty wae w^lktt wt'r ben t^uny merwil

�nrnn fedets i^as im nnbern lt;S�cb0t f�eb�t : tUancrt VTnmen plw tgt;r4ud?cn tllnn if� �cr VTamc | ben bn nenne� I vnb ^ei|i meinen VT^mertnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p;�'

X?nbnifbtbe62^enfel�n4mcn� Ergoh�cconcluditur,quodomnis pd cat, non in hoe quod Deus uerus non qu�ratur, Qin'a omnes uerum notf Liptnbsp;nominant. Et uerum nomen Dei, uerum Dcumlignificat, ficuthienbsp;me,fed bic eft error,Qtjod uerum Dcum non nero cultuco'tint. Ideonbsp;ftingu�dum deDeo,feddecuItu. Alius uerus,aliusfalfus Jeroboamnbsp;adorauit,fcd uerumDeumfalfocultuadorauit. Volebatenimnbsp;�llum, qui eduxit Ifraelde �gypto(utuerbaeiusfonant) fed quodnbsp;nero cultu coluit, dicitur coluiiie uitulos, nonDeum. Hoe eft,quod Sgt;Cnbsp;flrmatRoman.lo- ZelumDeihabentjednonfecundumfeientiam.nbsp;Gentesqu�immo1ant,nonDeoimmolanr,fcd D�monijs, Ecceimm

4 11�''�� dicit Jmmo�areeftDcofacrificare* IdeoRomanu, dicit�Notumnbsp;manifeftumjfednonegeruncGracias Deo, �^c,

Quarehiclocus infigRiternotanduseft,qu�d cultus Dei (etiamift��l betur contra omnium hominumfenfum,quidicunt: X�entcb6gutM1^�^y.n5lt;nbsp;(S�ttgcf4Ucn Bient�t Sophiftacdocuerunt:Facienti quod in lenbsp;gratiam, Qtiiaiftadotftrinai�uopinfoeft fonsomnium fd��arriarum,c�'f%'e��^nbsp;Se�arum ,b4� bie ileute wc^nen/wenn fie bett re4)tenlt;B�Olt;L�C nennen fnbsp;nbsp;nbsp;! *''z

gwtmeinen/lb mu� eerc^tfein/ aber C^K^Stue verbampt ^tef�l4)c��*^�ii r fbri(tgt;t: i�:� fey munb on 6crt5 vnb ferre von(Sgt;lt;gt;tt/ rnb bekennet b0cb,nbsp;r�tt^teitlfie bienenjfi'e fein frdm/ffe pin ^eiltg Qu� eft ratio;� Relpon^j jipt'nbsp;nonuerboD E Icolunt me , fed hominum traditionibus, Hoc eftci^^jcC^*nbsp;fruftra colitnt me, docentes doilrinas cr manddtct hominum. Ex h is uerb is C H Rnbsp;elude fortiter.t.Omnequodextra Dei uerbum fit,cftido!atria.i.On�'�S^,nbsp;in uerboDci eft cultus uerus,ficutj.Omne quod fit fine fide, eft peccaui.'^jiiii�/nbsp;ne quod fitinfide,eftbonumopus,Qina uerbum S^fidcscftconiugH��; upi�;'nbsp;lubilc*Hocclar�d�finit Chriftushiedieens : Fruftramecolunt mandatnbsp;num ��c. herum coli fe uerum Deum dicit : fed fruftra, Fruftraautemnbsp;quod nihil. Idcoinfcripturisidolatriauocaturundic^nihil,u3nitas,rnennbsp;faLfttas. Pi�lm.4. Vtquiddiligitisuaniratcm,amp;lquacritismendacium�nbsp;clarandaSCdiftinguendafuntmandata hominum � mandatis Dei.nbsp;ta parentumS� principum uidentur elfe hominum mandata �Cc. Hanc dinnbsp;nemperfeeft� tradif Decalogus,ordine ipfo pr�ceptor�.Qtiia phma tabiy^^ljd**nbsp;fertur fecund�^ �l influit ac regit fecundam. Exempli gratia, ftcundanbsp;cit:Honoia,audi,fequere parentes, fed ubiparentesiulferint contranbsp;inamjbiiam eftmandatumhominum , Quia eftprorfus contra Deumgt; wnbsp;cafu Rehgionis,quandoparentes coguntfilios ad idoiatriam��impkts^nbsp;dicendumeft: MagiscftobedicndumDeoqu�m hominibus.nbsp;mandatum parentumjeftmerum hominum mandatum,ftncDeo,extMnbsp;fupra Deum, Quia non fluit ex prima tabula, fed refiftit prim� tabunbsp;ubinonrefiftitprim� tabulas,ibieftparentum mandatum uer�nbsp;ptuni, Qiu'aipfe iufsicobedireparcnnbus,fednoncontraDE VM P��nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

J Secundo extra religioncmpoteft etiam cafuseflcjUtctiamnoftfitobcdf'en ^'�^parennbuSj�i^ fi parentes manifeft�conrra tabulamfecundam pr�cipercnt,nbsp;/':�dcre,adulterarbfuian\mentin,SCabamalafacere. Quia ifta omnia D E V Snbsp;l^'��2p^tabob^dient^a parentum,8Cfiibiccitetiam ipfos parentesfccund�tab'Js

� Quare fcruatisduarum tabularum pr�ceptis ;quia contra has non habenc f^ffntespr�cipere)quicqjidpoftca pr�ceperint parentes,SCmagiftrarus eft fa-�^ndum. Ettunefunt corum manda[anonhumana,(cddiuina. Qin'aDeusdtXnbsp;� fispraccipiendj poteftatem, faluo Decalogo, cuiamp;fipfifunt fubieAi. Quic-

'^gt;�iturcontra Decalogumpr�cipitur, hocellimpium QC humanum pr�ce� � ^JUdamomnes traditiones human�inclLiduntuitium c�tra primam rabulam,nbsp;docent fidereoperibus talibus. QuodniTifacerent,nihil nocerent,�ftut�nbsp;�pni fieri, fed tunc non diu durarent,iedcontemptaiacerent,u�quibus nihilnbsp;�^topus,fi in eis non eflet fidendum*

Genef, cap, fol. Papa excogitauit aqiiam benedidlam, umfEoncm ^Jfcmatn,8CfimiIiamulta,quibus tribuitremifsioncm peccasorum. Hiefempernbsp;Num Deusprteceptum amp;'promtfsionemfuam addiderit^ Quod fipro-��^��^pr�ceptum Dei non adcft,ftatimiudicaeffe idolatriam profanation^nbsp;^^��jnis Dei. Atquiinquiunttadduntur pi� pi eces. Extant quoqjexempia fan�nbsp;,J'�9^orum imitationem ifta hunt. Sedtu neq;pr�cesnecp excmpJa,necin-foinmeura, anpromifsioSf pr�ceptumadfit. Haecnbsp;cr^^^�J*^^5*^'J'-��^��-�^�J*rtute,pr3ctereainuirtutem,quamnatu-��abent,

f'fnt� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4* Paulusnul�omod�permittit con*

^q:t/p^'��^NIofaicaobIigari,fedubiq; eas alegeliberat. EcceegoPaulusin* };t�Q,\^cap.5,dicouobis,Qu�df�circumcidamini,Chrifiusuobis nihil,pdent.nbsp;�''� 3 �{'�*NemouosiudicetinciboSCpotu,autin parte diei feftbaut Neome?nbsp;Sic Chrifius: Regnum Dei non uenit cum obferuatio*nbsp;''��'''sninbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o'icr^nd��f illaqueand� funt traditionibus

diesamp;' tempora,cur peccatisC Reipondco: Nos obferuamus Diem Domini-Domini,Pafcha�dfimi�cs feriasliberiim�,NononeramusilIisritinbsp;�(li,iQ- 5*'quot;ntias,neq;docemusutPfeudoapoito�iScPapift�, eos neceBariosei�e

1 **��^fumultuin Ecclcfiagcr�tur,ncueexterna concordia(inSpiritu enim concordiam) feindatur. Vtolim accidit, ubi Romanus Pontifexnbsp;^i�d(j�^^'��^�^�^nnicauit omnes �cclefias Afi� ^non ob a�am caufam, qu�tnnbsp;^^feha� celebrarentalio temp ore, qu�mEccIefia Romana. Hoclre-fVidore, utccrt�dignumerat rcpra�henfione. Extremaenimnbsp;^'tiftj'^�^�iPPtcrremtamleuicuI� OrientisEccleuastradereDiabolo.ldeoraranbsp;obferuationc dierum QC tempor� eti� in fumis uiris.Hieron,nbsp;Pelagianos uexatusSCexercitat^

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rrr n'ijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cognofeer�

cognofcerc Deum^ut comtnum'one inatur,ut orct publice proomnibiisnccf^�' tatibus.Item,utagatgratias Deo j pro SpintualibusSCcotpotalibusipfiu*^^*nbsp;neficijs.Etpropter hanccaufam,praccipu�credoinftitutamefr�� Patribusobnbsp;uarionemdiei�ominicijPafch�, Pentecoftes^�ifc*

Tom.4JencnC fol� ;x� Galat, cap.z� Nos ofFen'musPapfftisqn�oflfcf^JJ| dafunt, �d plura qu�mdebcmus,fol�mexcipimusIibertatemc�nfcienti3f}Q^nbsp;habcmusin Chrillo Icfu. Nolumus enim cogi, autconfcientias uoftras al''�nbsp;ad ullum opus, ut hocuel aliudfacientes, iufti, amittentes uero^damnati�']�nbsp;Libcnter un� cum eis utemur tjfdem cibis, feruabim�s item tcriasSv iciuiiia�Pnbsp;tum,mod�nosiftaomnia tioluntate libera feruare premittani, amp;^ift�snbsp;uoces, quibus hactenus contcrruerunt �C fubiecerunt fibi totum orbefrti*�nbsp;tant,mandamus,aggrauamus,reaggrauamus,exc�municamus�Cc.nbsp;nobislibertatem permittant, rionpoffumusobtinere,SicutnectumPaunbsp;tuit. �deoidemracimus quod ipfe. Namc�m illam libertatem obtin*^^^nbsp;poffet,necPfcudoapofto!isueIadhoramfaItemcedercuol�it, . . Zjcsnbsp;Sicutfgituraduerfarij hoe faluum nobisrelinquercnoluht, quodnbsp;in Chriftum iuftificet: Ita nee nos uolumus, nee etiampolTumus, inhoenbsp;pfis, qiiod fides formata Charitate iuftificet. Hic u�lumus Sc debetnuse�''*^j, jiiinbsp;�es�Cpeitinaccs,alioq�iamitteremus ueritat:emEuangeHj,amitteiem�si�^^ (jdnbsp;libertat�,quam non Caefare .Regib. Principibus, non in Papa,mundo/2f^|-ij,nbsp;guine.rationeSCc. Sed inChrifto Iefu,habcmus,amittercmusfidemin^�p;renbsp;qu�utfupr�dixi: nihil aliud �ppr�hendit,qu�m Chriftum gemmam*nbsp;demqua renatiiuftificatiSC Chriftoinfertifumus, finobis faluamreliqi�^'^(yii*nbsp;uerfart) offerimusnos omniafatfturos, modocum ea fi'denon pugneflf:nbsp;uerohocimpetrare ab eisn�npoftumuSjUicifsimnetantiliUmquidctii^,'^nbsp;uolumus4 De re enim feria SC magna hic agitunnempe de rhorte fi�ijnbsp;luntate SC iufluPatriscarofatftus, crucifixus SC mortuus eftpronbsp;mundi. SiFides hic cediGillamors refurretftioSCc.Filq Deimanus eft-Pf. ' qiiPnbsp;laeft Chriftum eflefaluatoremniundi, Deniqj Deus ipferriendaxnbsp;quod promifitnon feruauit. PiaigiturSCfantfta efthacinre noftraP^�''^Chf�nbsp;Hoc enim qu�rumusper earn,utconl�ruemus libertatem h�ftraiii,qu�*�nbsp;ftolefu habemus,ut^ ueritatem Euangclij rctineamus, qua amilfa ,nbsp;Deum,C H R1 ST V M,omnespromilsiones,fidem,iufticiam SCnbsp;Etpaul� poft eodem folio. Si Papaexigeret� nobis tr�difioftcsnbsp;dasC�remonias,non grauareniureas obferuare. Qua�isenimefT�tlab^^f^at''nbsp;re cucullum� rafo uerticeincedefeC�cum alioqui C�rcmonijs utamur- Ad (3^nbsp;tem hoc grande malum,quod in ifta Ieuicul�,im� niliilireconfiftat,anbsp;Ius,aut mors SC damnatio �terna, hoc Satanicum eft 5C blaphem�m.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qii^^

hicnonreciamat,Amathemaefto.Edam,bibam.geftabocucuIIum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

cunc^ pr�fcripferit Papa, modo finat ifta omnia libera efl�. Sedc�mi[f^,�.jj^ti�' uolet tanquamnecefl�riaad falutem,�d eacOnfciehtiasafttingere, SCnbsp;turn Deo gratia inftituere, ibi Omilin� rep�gnandum eft. Nihilnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jii)*'

lignum, lapidem,ftatuam, led cultuin inftituere, SC ligno, lapidi autftilt;f tiita tem thb uere,hoc eft id �lu m pr� D eo col ere.

eVR SVPERBIAMVS CONTRA PAPAM. , Tomj4Jcnenf.foI.??.Galar.cap.i. Pauli fuperbia,quadicifaiiosAp^(irdgt;nbsp;nihil contulilfe fibi,non eft uitiofa,fed ultra modumneceiraria,N� fi

hnjiTetucf/tasEu�ngen). Mult� minusdebemus nos crcdcrc aducrfan'jsno-*te,qm'ja(f}�tautoritacem idoHfu: Pap�, conrranos^ cum Paulus hic uoluenc ^ctlercPfeudoapoftolis, qui contra feuerorum Apoliolorumautontatem

Scioinptjsdebere elle humilitatemjfcd contraPapamucIoScdebeo,lau� ^��fuperbia, nempe fie, Papa nolo ttbi fubijci, nolo te Magifiro iici,quia certusnbsp;^�'�'jdoftrinani racameO� ueratn 5lt;ldtuinam. Sed Papa banc nonuultauJire,nbsp;��'�cogereme uult ut fuis legibus �C decretis parcam,�� nifi parueioexcommunbsp;�^^famp;^daranatmejUth�reticum Sx^ Ecclefi� defertorem. Ideo fuperb�a noitranbsp;'*�Papam maxime eft necefiariajEt nifi fie fupci biremus,5lt; contemneremusnbsp;ij^pirituSanc�o ipfumcum fuadodrina,�t^Diabolum mendacifpafrcmin conbsp;^Jl^cnteni,Nullomodorctinerepoircmusarticulum lufiici�tide� Quaie nonnbsp;. ^riitnus autoritatetnPapae ideo^utdominemuripCGneq? hocagtmus,utex-J, ^'^Usnos fuprafummas maieftates, cfim palam fit nos doccre omnem homi�

V .^^�gitur Papa nobis concefleritjqu�dfolus Deus ex mera gratia per Chr� 'uftiticet pcccatorcs, nonfol�m uolumuscum in manibus porrarc, fed etianbsp;Quiauer� hocimpetrarenonpol�umus.uicifsim fuperb:musinnbsp;hJ^ltra omnem modum.necp omnibus Angelis inc�lo.necp Perroaut Paulo,nbsp;ti.pntum C�faribus.neqj mille Papis.nec^totimundo,latum digitumeertu^nbsp;ijif^^^�abCthic omnis humilitas,quia uoluntnobis raperegloriamnoftram,nbsp;^^peum qui nos creauit,amp;omnia d�dit,ipfum Chrift�,quinosfuof3nguinenbsp;rei Summa eftojfinemus nobis cripibona, nomen.uiramSd omnianbsp;humilitas, quac fiefe demiferit,hicquilibct fitfuperbusS^pertina-uelitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;negate* Quare Deo dante mea fronsdurior erit fronx

%5''�^��^gt;blicdurusSCefleamp;.�haberiuo�o,l�icgcrotitulum:Ccdonulli,Etexanlt; pertinax dici. Hic palam fateor me effe, SC futurum du-\�^ncptloquidcmcedam. Charitas cedit, qu� omnia fufiert,omnia credit,nbsp;^hkyperat, contrai ides non cedir,Im� nihil omnino tolerate potcft,ruxta hocnbsp;^'lf|]f^^�lt;^um;N5patiturludum,fama,fides,oculus.QuareChriftianus,quodnbsp;*'^()i['^ ^fu'net, fuperbifsimus 0^ pertinacifsimusfir^ nihil plane patiatur, nullinbsp;J^'luidem cedat,Fide enim homo fit Deusx- Petr,i. Deus autem nihil patianbsp;^*'gt;nullicedit,eftenimimmutabilis,fic fides eft immutabilisJgitur nihil pati,nullicedere debet� Per Charitatem autem Chri�nbsp;Itianus cedatSCtoleretomnia,tuncenimeft

gt;hif'j^�^�iJencnf. fol 439, Ex Adis Vuormatienfib� Scandalum duplexed, fidei.Charitatis,quod in moribus uitaconfiftit. Fidei uero feu do-W^^��d inuerboDeiconliftit, amp;hoc uitarciamnonpoflum. Inmeaenimnbsp;^^�oneft,ut Chriftus non litpetra fcandali�

Sptritumamp;charitatem ud dieet (inqutunt) Ita fine, Sedtua Ixccnti'a haberifratern�infirmitatt.qLiodtibtnonnoceatimpcditatuahcentia�n�^^nbsp;fratri offenfa fua ,per tuamlxbertatem infirmitas. Charxtatxs autemeftj^!'nbsp;alterxusfuntconfxderes,nontam quantum Ixbertibi fis, qu�mquantuo�fnbsp;fis,Huie enim feruituti te charitas fubtjcit,dum te � fer uitute legis lib^r^f'

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE SCANDALO.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7�

confifterc non polTunt, damnant�obtJa'nntfiTmuerbum, �^antefcruntmuttdir�gna. Pfalmusautemdiuerfumnosnbsp;omn:sliomjncs. Qiiid

* Noftra enim paxeft extra ilium tumulium, �C confiftit ccrta^ac n^if'^Q^ctmanctRcxen'am inuitiisinferorumportisamp;mundo. Hocmundus0�nbsp;liOquot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mundi pollent, non uident^igitur magno rtud.o id agunt.utnosab

nosquoq? (olicic� cogi P^oc qui tentant, conferuntconfilia. Si. I'entiuntnbsp;retineripofle* SedreuerairritiSCftultihiconatusfunt,nbsp;habet.QucmadmodSnbsp;confilqsfatigas, utDiaboIum coerceas, ncinfurgctcontra

Ql) '�-^�principesmundi�L impios Doclores. C�m enim uix hifcere ac mutire ^��'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mcmbrisfuritjfcint�bntoeuli.ardent manus

O'h ,��*^-3rcs,ac commouct quicquid in mundo potentix �topum eft ad uerbum �Pf'^endum.

. Pl�ne tu difte eau fam e�e, quod SCnoftro feculo fcditioncs, Sgt;i tot in EccIeG'a P^�^nim impatiens uerbiSatan. fgiturcum Chri-�i3h^^''^�^�'�8^l�P��^�J�^�^'-�^^^�'^^bintotomundo.SCidoIatriam acabominainbsp;dciam reuelet, fcilicet faccret aut difsimularet tantum fut regninbsp;Satan,quem uidimustamatrociterf�utjfl�,cum�fandouirolohan�nbsp;repr�henderentur. Non enim tile licut nos,mif

Indulg�tiascontendebatnonuendendas, negabatpurgatorium, commotus eft Satan, utft'mul Gernbsp;Bohemiam horhbili Si diuturno bcllo inuolueret,

^fi'nc' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f*�ichaf cap.-z. Neefedatts �tnic�,ficconfidatisirt

ScL Abeaqux infinu tuo facet, cuftodioftiumoristui.Namamp;ffilius /n pa-fiisrQ'^�^^�-*nieliofuscft,0^ filiaconfurgitaduerfus matrem fuam,�^nurusaduer/

l�'ficui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoqjadimpietatcm patianturabduci.Magnucnim

Itiis]^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoc^ extendant ad iniquitatem manus fuas.Et Chit*

� ^nia ��J^^l^^^^butclaudusamp;^mancus ingrediarisaduit..m,qu�mutam� Icidji pedes ambos hab�s proijeians in �tern� ignem. Et ft ocul us tuus tcnbsp;^�oj' ^^cximce�,2lt;abncc.Melius enim tibi eft unoculo in utt� ingredi,qu�ninbsp;^^�^2nt� proqei ingehenn� ignis.Hoc eft,ncn panaris te � quoquatnnbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eoiam non uidcaris carere,quam oculo aut pedibus, E-

*'^hin �^�^^�^odum Prophetaquoque hoc in loco concionatur, ne amicorum %i^^^�P�sgt;nedcniqjnobisconiun(ftifsimorum tantamrationemhabeamus, ucnbsp;contrauerbum faciamus. Sunenbsp;'�trb.^|2^��'^��gt;quicuncptandcmfunt. Deoigiturpotiusgratificandum, Si eiusnbsp;'''''^csQ�'^^�^^*^^��'^ft-�senimmaiorefthomine,�lt;l cxcalamitatibus ,quas ho*nbsp;''�^.j^^�^bfnpere poteft,ubi contra homines fallunt, amp; ftnonin pericula in*nbsp;ftatnen in p ericulis deferunr.

'7}lt;S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E S C A N D � L �?

E�Tom*4, leftenC folio J7J. Matth, cap.iS,Si mantis tua fcandalifatf^''j[j Ho c dicitur intelligitur^ficut l'IIud de Eunucho^qut i�ipfum caftrarcdcbctj^jnbsp;igiturmanus pedes amp; oculos excidere intell/gitur,non feipfum corpora n.nbsp;truncarc, Gd cohibere per Spiritumfeufidem. Eft duplex hie fenfus.^.jlt;nbsp;demembris corporalibus,{eu proprijs,h�cfuntampu�anda,ideftSpi�to/^j-,;nbsp;ccnda,ne manLis,ocuIus,pedes faciantquae peccatum poftulat. Recl� enii�nbsp;tUGilIum non habere manus honn'cidi),quiopushomicidijcohcrcetinftdt3nbsp;losadulteri)nonhabet^quiadulteria odit.Hoc eft uero amputarcmembra/^' � )nbsp;Aonfinimus efl� armai'niquitatis adim'quitatcm Roman.0. Sicute contra^nbsp;fes di'ccrc eadem figura, fi c�cus es^, li cares manunbsp;nbsp;nbsp;pede,rape feu accipc*�^^ pi

tnanuSjpedesUd eft,facutSpirituocuIos tuosuidereiubeascafta, manibus^^^,^ ficia, pedibus innoxia facias. Igitur de ufu membrorum,non de fubftannaiosj/nbsp;tur. QuiaSpirituseft ufus rerum. QjiiaquidcftfubftanttaftneufLi,nif!i^*�j^�nbsp;nihil;�Qtiid eft mantis,qu� facit nihil au tpoteftClnde Spiritui Sandonbsp;feuufus.Nam uita quid eft aliud, quam ulus ipfius rei, fine quotesnbsp;tielutnihil Vt oculosnonuidens, eftiicut non oculus,lm� Sgt;C inaniin3i��^,|lt;nbsp;fintfinemotuSCufuquafi nihil funt,ut terra non germinans, autufualiq^*�nbsp;ens eft terra illainformisSCuacua.Gcncf.i.donecornetur herbis 2Cacquifi�^^�

Pofterior fenfus eft de membris allegoricis feu politicis.In quo fenfuot^^'ppf gubcrnatores,Do(ftores,0ifomnis generis fuperiores,etiamparctes,Man^��^y,nbsp;omnesquoruadiutorio,fauore,opera,opushabcmus,utfuntomnesainidr^'xgt;nbsp;propinqui, cities, foci) ,pedes,funtfubditi nobis, �C omnia qu� gubernaffnbsp;musfih],familia:,poftefsiones8�c. Nunc concludit:Meliushis ellomni^^^jjii'nbsp;fe,ut faltiusfias, SCintres fine illis incoeltim, ueItitmonoctilus,mutib�5^Jriynbsp;dus, qti�m utcum iftis omnia, fcilicetutrofc^ oculos, mantis,pedes,hot^^p.Illnbsp;pter nullum hominem eft negligendusDeus.SignificatfimuIiftisucrbi^�pj,nbsp;j'nuIti,im�totusnundus,propteroculosiftos�!f manuscontemnatRcggt;��^j^tr3r^nbsp;SCpotius adinferntim iftis ialuis uadant,quamiftis negledis ftudea^�^nbsp;Regnum Dei, Nam tantus Dodor non loquitur de reparua,aut dep^,^nbsp;quibus hominibus, fed de maximis rebus, ut funt iufticia,fapientianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Ideo etiamexclamatdicens: Veh mtindo�fcandalis , bevnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in bic Wckivnnbnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wie eamp; bnplb� su^e^ei fcili ce inbsp;nbsp;nbsp;und?

erg'cmi^g'cbcn Non tantum priuatioculiamp;fmanus (qtiodminim�eftߒ^^f-J;' fed etiam Ecclefiaftici feu politici fcilicetquod illi, qui alios docere�ifnbsp;nbsp;nbsp;^-iid

bent, ipfi fcandala ponunt, non folum exemplo (quod etiamminuseft)ft*;.,jeft bojdum docent Ecclefias populos impia �ifperuerfa dogmata.nbsp;bos oculos eruere,manus amputate,id eft,cos uitare,qtiia ipfi funt innbsp;uoluntaudiri, uel occidunt quirefiftunt. Hos igitu r terr et iftis horribih^ft�S�nbsp;nis. At ipfifortiftimeeas contemnunt,pr�fumentesfefe elfe non fcandal^nbsp;atitdifsipatores,fed�dificatores�(f feruatores,Et in obfequiumDciocc*nbsp;los aedificatorcs,�^ftruatorcsEccIefiae.Sed Veh illis.

Neccfsitasnoneftcoadionis, fedconftqucntiae (utdicitur)fcilK'^t do.Ncccftc eft habere oculos Stf manus.ideft, necefte eft habere in oft�cio^nbsp;fterioaliqtios.QuiaEcclefianopoteftelTefine miniftris,fi'cutncccorpusl' fti*nbsp;bs �if manu.Minifterium necefl�riumeft,fcd inter iftos neceflarios mining-yi��nbsp;need'^

l'�miniftcrium, impoHibilc eft caueri, quin oriantur fe�:�,ficut 8i Pauj ftnM � ^P�ttet h�rcles ef��, Sec.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fan �)tO If� ntt an�ere fein I �enn �lup

toi 7!��^ �Uff (^ngdtnEcclelia fdn I tvic Apocal. fa�t / Sicut etiam ab initio in ^tba�oc^^t^tNnbpffn^Sngdn� Ei go vita li�os malos Angelos.

^om. 4. Icnenf. fol. 31s. Matth, cap. 10. Venifepararehominem 'ttionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filiatoaduerfusmatrem fuam , 5i.c. Miraeftiftafepa.

tfj 4^^non ioliim videtur efle feditioia, led etiam iacrilega �c impia, qui a con, Siccnim oportetdo�lrinamChrifti fcandalofam videri,nbsp;Pj^^titra Deum quam contra hominesvtfit malcdi�lum Se abominatio mun,nbsp;PPalmus dicit ; Opprobriumhominum Sc abie�tioplebis. IgiturDeusnbsp;familia hero. Nonne hocnbsp;obedientiam filiorum Sc obedientiam famili� Sc per confequens tol-t)nomiam �c politiam, vt religioncm taceam ? Allegat autem tacite MLnbsp;�'^P�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^t�lieitfie :Inimicishominis domcftici cius. Re-

''^aiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primatabula eftfuprafecundamtabulam, St.Deusfupra

'�'�tin nbsp;nbsp;nbsp;Igitttt quando cafus venit, vtvel Deus negandus fit vel creatura, Tunc

V ��*' f�fii�ruandafunt contra noftros hodie Diabolos,qui clamant Ecclefiam Xbefle audiendum ,lupra 8c contra fcripturam 8c verbum Dei, vt o-��iatij hodievociferantur. Horribiliseft ifte furor, pr�ferre fecundam ta,nbsp;creaturam Crcatori,Se docere,quod Ecclefia fit au-manifeft� contra verbum Dei pr�cipiat. Sec. Sed rata eft fenten,nbsp;K^riagisobediendumqu�mhominibus. EthicChriftus: Egofiliumcon-^Patrem feparabo, id eft, ego volo pr�ferri etiam parentum obedien-ti�. Sc omnium Regum pr�ceptis, Secet. Pluraqu�-re in loco de Ecclefia Sc loco de

^2.7. Canonift�frigidiflim�definiunt ^ftconiundiomafculiamp;f�min�jfecundum ius natur�. H�cte.nbsp;^'^fnjj^.^^^niamp;infirrna definitio eft, ideo addijudicandam hanc controuer,nbsp;aliter definit* Coniugiumeft coniundio vnius maris amp;vniusnbsp;�fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trott tant�m iuris natur� ,fed etiam voluntatis Se volupta.

^^��^�tn�. Voluntasenim Se approbatio,ac beneplacitum illudDei t|ji'iic�nj^^�^turpitudinemlibidinis,Se remouetiram Deiimminentem illicoiunbsp;� � peccatis. Ad hunc modum coniugium cum reuerentia tra�ta-

�� P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' �i------------- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

tu mea, illud efle marrimonium : Non cogiratde beneplacito diuino, latione coniugum, amp; quomodo doccantur mafculus amp; f�mella, de ternbsp;ardore libidinis de gubernationefamili�,de benedidione diuina, deinbsp;rendis infirmitatibus in vxoie,de tolerantia periculorum aliberis,amp; iniinbsp;vicinis. Tant�m rcipicitin turpem illamconiun�l:ionemcarnis,quairnbsp;vocantj promiflioncm amp; ordinationem Dei negligit.

��de fa�um eft, Dei gratta, vt nunc bonum amp; fan�tu m otn n�s elfe ftatua nt, eu m j.^ugevrtanimiter �c. tranquille viuere,etiamfi fterilem habeat aliquis,auta-��commodis laborantem vxorem.

[jj Non autem nego quin aliqui fint, qui finecon�ugio poflintcafte viucre. Sed Knbsp;nbsp;nbsp;inaius vulgo donum habent,nauigent fuo vento. Ilia autem caftitas,quam

fii�S Monachis, monialibus amp; facrificuliscommendat^horribilibus pollutaeft, pr�terquam qu�dc�libatusfineverboDcinbsp;Igt;^oficutpr�{cnshiftoriatcftatur contra verbum Dei. Quosenimnbsp;c�libatum ex verbo Dei fie polTentprobarejficutnoSnbsp;Mr rdiuinit�s inftitutum effe ? Quanto molimine turn omnesnbsp;li(jj ��tumfuumcogerent ? Nunc hanevnam vcram commendationem ex.nbsp;L��shabent,qn�dfittraditio Humana,leu,vt cum Paulo loquamur, Dotftrinanbsp;'��oniorum.

cap. X. fol. 59. Propter hoc rclinquct homo pattern amp; matrem J Chriftusamp;Paulusreferunthocetiam tanquam comnbsp;�hi^'^^^g��l��adnoftraconiugia,poftamiftaminnocentiam. Siitaqs Adamnbsp;Hj� ��ocentia perftitilTet, nati liberi etiam eflent fadi coniuges,amp;tumdefertanbsp;^�^bores,fubquibusvixiCnbsp;Nonnunquam venilfent adpatremAdam,ceciniirentnbsp;Dcum,poftea redijlTent adfua. Nunc perpeccatum,etfi rcnbsp;��thnbsp;nbsp;nbsp;�nutata,tamen hoc ar�tum vinculum coniugum manet,vt vir citi�s defe

'��M� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niatrem qu�m vxorem. Vbiautem diuerfum fit, fient nonnunquam

ft mutu� delerunt, Ibi non fol�m fit contra mandatum hoc, led etiam horribilis corruptionis, qu� perpeccatum in homines venit, amp; �nbsp;^^Jilfidiorum omnium parente,augetur.

'�MJ,.^��ntautem Gentes quoq;,hacconfuetudineconi'ugum nihil elleaptfus Itaqjdicunt: Natural! Lege elle conclulum, quodnecclfariafitvxor,nbsp;retineat vfque ad mortem. Ad hune modumnbsp;\.'^^4�oq;dicit : DiuortiumaMoleconcelTum propterduriciem cordislu.nbsp;G�tern non fieluilfe. H�cincommodaperpeccatum pofteae.nbsp;adulteria, veneficia, amp;. fimilia, qu� nonnunquam interconiugesnbsp;Nnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;millefima parsiftiusprim�inftitutionismanfit reliqua,amp;

Mi� PpQpter prolem, raaritus amp; vxorfuum proprium nidulum habentadhuc ^j� 5��ndum hanc fententiam, qua gloriose amp; magnifi�e confirmaturhocnbsp;P per primum parentem, imo per ipfu m Deum, lient Chriftus allegat.

Mt�jp^�^�^defertio non eftficintelligenda,quafiprorfus non vifitaturi fuerintp� coniunges, pertinetenim tant�m ad cohabitationem, quodlibenbsp;J'^�dis-^^�^^�^Propriumnidulumfinthabituri. Hodie iniftis peccatiincom.

fioc eft,quod liberi parentes fenio confedos amp; egentes cogunturale ^�tf�^^P^radifo fuilfetalia amp; melior conditio noftra,tarnen tum quoq; hoc itanbsp;5nbsp;nbsp;nbsp;maritus propter amorcm coniugis, ficutauicul� folent, fuuni

pl�� cap. 29. Tom. 3. fol. lox. ConiugiumpoftpeccatumorL moleftum amp; graue eft,propter coniuncfionem indifiolubilem.nbsp;ij, ^sdi P'^^'^^^^PP^�^rrus, 8^ amorfexus adfexum, tarnen vinculum iilud,de quonbsp;^'dduj.^^^'^�^ebeatvxor elfe coram marito infeparabili vit� locia, eftadmo-

760 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECONIVGIO.

Qu�cunque cniin calaraitas acccflcrit, fiuc corporiim , fiue ror fiue prolis : Manct tarnen firmum illud, amp; indiflbiubile vinculum. Wnbsp;mnis cle�lio, nee conceditur vlla perniutatio, nulla rcie�lio aut repudiuffl�

Genei, cap. i. lol. 33. Non eft bonum hominem eflcfolum,ftc^^^'^^ tdiutorium, quod coram eofit. H�c qu�ftio eft^c�m dicar Deus ^Noneftt�nbsp;hominem eflefolum,de quo nam bonoloquatur,cum Adameft�tiuftus,nbsp;licre non haberet opus, ficut nosqui carnem peccato leprofam habemus ?nbsp;nbsp;nbsp;.f,

Refpondeo, loquiDeum de bono communi feu fpeciei, non de bon t fbnali. Pcrfonalcbonumeft,quod habet Adam innocentiam, fed conun^onbsp;num nondum habet, quod habebant reliqua animalia, qu�propagabantlp^nbsp;pergencrationem. Eratenim Adamadhucfolus,nccdumhabebatfoci.nmnbsp;ludpr�clarumopusgcncrationis, amp;�onleruationisfu�fpeciei. Signinc�tnbsp;bonumhocinloco,multiplicationemgenerishumani. Adhuncmodum,^^|^cnbsp;tumuis innocens amp; iuftus Adam, nondum habebat illudbonum, adquo .nbsp;conditus,nempe, immortalitatem,adquam ft ininnocentiamanfifletjfuot^^^^,nbsp;re�Deoeftcttranslatus, Sententia igitureft, quodAdam pulchcrrimac�^^pcnbsp;ra,quodadfuam perfbnam attinet,fatis habet, fed deefteiadhucaliquidj*�^nbsp;donum multiplicationis �� benedidlioniSj quia eft folus.

Hodie poftquam natura peccatocorruptaeft,eftmulierneceffariaf�^ Iura ad multiplicationem, fed etiam ad vit� focieratem amp; defenfionetnyx^hjenbsp;Nam minifteriomulicrcularum opus habet Oeconomia. Imo qu�dnbsp;eft, opus eftmuliereetiamad remediumpeccati. Itaque inmuliercnn^ jo-Occonomi�ratio,fedetiam medicinaconf�deraridebet. SicutPauluso* ?nbsp;ptcrfornicationemhabcatvnufquifquevxorcmfuam. EtMagiftcr fent�^nbsp;erudite dich : ConiugiuminParadifoefle inftitutum ad officiumnbsp;tum aurem adremedium quoque. Itaque cogimurhoefexu vtiadvitandn ..nbsp;catum. Hocquidempcneturpcdidueftjfedtamenvcrumeft. Paucifnm^nbsp;funt, qui tant�m propter officium vxores ducunt.

Atrcliquaanimaliaiftam ncceffitatem nonhabent, itaque maxim^^Y^^p te femel tant�m in anno conueniunt, ac ea confuetudineftint contenta,nbsp;pfadicantjfe propter officium conuenire. Hominum alia ratio eft,hi coninnbsp;nevxoruminmatrimoniocogunturvti,vtvitentpcccatum. Ergogeneianbsp;nafcimur etiam inpeccatis, quia parentes non conueniunt tantum officijSnbsp;fed quoque remedij,feu peccati vitandi gratia.

Et tarnen fub ifto remedio, amp; in tam milcro ftatu implet Dominus be^^^p lt;ftionem,vt homines in peccato, amp;cum peccato generentur. HocinPyadylonbsp;ficfuiffet, Nam generatiofuiffetSan�tiffima, fine Omni furore libidinis,quH�^j0nbsp;eft,amp; effcntfilij natiiniufticiaamp;re�EtudineOriginal!. StatimnonadmOnbsp;agnouiftent Deum, pr.Tdicafrent,gratiasegifrent,amp;c. Scdh�comnianunbsp;miffafunt, amp;tamen expeditdehiscogirare, vtteneamusdifcrimenahquonbsp;flatus, in quo nunc fumus, hoceft, originalis peccati, amp;eiusin quo Adamnbsp;feu originalisiuftici�, quara fperamus c�m omnia reftituentur, Ador. 3.

pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cap. xS. Tom. 3;. fol. 75. Deus noninftituitconiugium

amp;c delicias carnis. H�c non eft finalis cauGi* fed duplex finis � Primusvtfit remediumaduerfuslibidinein. Secundus amp;magisnbsp;generishumani, vt nafcaturproles,amp;propagcturnbsp;Wp � Siucvtlureeonfultidicunt,adreplcndam ciuitatem. Sedexnbsp;debet, ad �dificandos liberos in difciplina ti more Do.nbsp;�sVtfintidoneiadgubcrnationem Ecclefi� amp;politi�.

'l^eS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*:cnendumamp; obferuandumeftpijs,quod vter_

j ^it� ^^^^^i^cocondituseftjaddoniundtioncm conluetudinem indiuiduam S ^Q^eft, Dei voluntaseft, qua vult nos mafculosamp;foemellas legitime connbsp;i '�^�^^eemusprolem, qu�Ecclefi� amp; Deoferuiat. Hocvbi firmiterretine.nbsp;I i^^cilius etiam feremus amp; fuperabimus omnes moleftias amp;. difficultates,nbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hac calamitola vita coniugibus obijeiuntur.

Exemplum aut fadiimhoc, quo erant ftcriles,non debet trahi in confe-Noneftquoddicataliquis : Fecithoclacob : Ergo mihi quoqueli-W Monetario didum eft, hortantc rufticos, vtad exemplumiofu� amp;nbsp;k: Principes trucidarent. Sed memincristibi manendum eft�in hac Regu-'�^'�iv^^^�^�Ji^nuefuam vxoremhabeat. Si vis eflefimilisIofu�amp;Simfonijface-^'itra ^^^'.^��u^iianti� omnes te,ad mutationem Rerumpublicarum,amp; c�dem Manbsp;^tii|.?Vuipcllant. Sicut illi Heroes fingularivocatione mod funt. Alioqui e.nbsp;valet. Quia habes plura amp; maioraexempla,qu� teftantur n�nnbsp;igitur obc-�'�iJ^^�iftratui,ficutalijfubditi. Nonenimesexceptusa Regula : Ideo ma--^^dientia, nc fias heroicus, ficut Monctarius 8c alij.

}.%(� ��^�^aquetraduntur,noninexemplum,f�dvtabftincamusabexempio,�c Admiremurea,fednonimitemur. Aliacnim funt qu� imitari,a-^^^^�^^ridebemus. Spera,crede, inuoca, ficut Lea. Non autem quatuornbsp;^�cas ficut lacob. Id enim ad folum lacob pertinct, amp; ad eos, quos voluitnbsp;^�'ttc�^'^ptosefle� r�gula. Nos in fidc,patientia, amp;fpcin Patribus propofitanbsp;amp; ab Heroicis illisexcmplis abftincamus-

S cap. 4. Tom. i. fol. 69. EtcognouitAdamHeuam vxoreii� fol�m multa turpitudo eft, quod loquitur Mof�s hic de creatio.

K�'^setiam necefle fuit,vth�cdoceret8c feriberer,propter ^�^^efes, Nicolaitas,Tatianum, amp;c. Maxim�autem propter Papatum*nbsp;P^pi^^5 moueri,quod fupra feriptum eftrCreauit autem eosnbsp;^^^eulum 8c f�minam, lie cnim viuunt,fie votisleobligantamp; inuo-I)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mafculos ncc f�minasfeefte norint.

A ^�^et eos quod fupr� feriptum eft: Adduxit autem DominusHe_ amp; Adam dixit: Hoc os exoiribusmeis,amp;cet. Nihil mouetpro-^^i�'^io � Crefciteamp;multiplicamini. Nihil mouetcos Decalogus:nbsp;^^^em amp; Matrem. Nihil moueteos origo fua,quod excopulationc ma-*'gt;gt;�n�n�funt.

761 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE C O N I V G I O.

His omnibus pr�tcritis, negledis Se abie�lis, coguntfacnficulos,MonJ-chas amp; Monachos fuos ad perpetuum coelibatum,quaflconiuguinviti3,dequA hicMofc loquitur, damnata amp; reprobavita fit.

Sed SpiritusSan�lus habet puriusos, amp;oculos purioresqu�raPapa, Mw non vcretur meminiirecopul�,(�ucongreirus maritiamp; vxoris, quemiftiSanc�nbsp;ceuf�dum 5c impurum damnant. Nee facit hocSpiritusSan�tusvnoinloiO,nbsp;tota Scriptura talium hoftoriarum plena eft. Itavtetiamhancobcaufaran^��^'nbsp;nulliale�lionelacrorum Bibliorum inuenesMo�iachos amp;Monachasreuocan^^'nbsp;Quid multis ? Tantus fuit furor Diaboli contra creaturam Dei amp;San�uinco^nbsp;iugium, vt coegerintPapift� homines abiurare coniugium, vt inftitucrintnbsp;nesc�hbis vit�,amp;damnaueruntpr� c�libatufuo coniugum vitam.nbsp;impietasnoncaruitluisp�nis, Nam cxcmpla ob oculos funt,quifru0lusin�l'�'nbsp;rumc�libatumfintfecuti, Etetiam in libris extant veftigia horrendoru�*'�**nbsp;lerum.

Teftatur Sandus Vdalricus Epifeopus Auguftanus poftquam cceii^^^jj^s Gregorius Pontifexftabilitum vellet, amp; interdixiftet vfu coniugum,eda��^nbsp;quiiamantcdecretumdecoelibatu,coniugcscflent fa�'ti. C�mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iji

let in Viuario quod Rom�habebatinuentaineoefleamplius fex mille infantilium. Scribitautem idem Vdalricus, vehementer confternatu�nbsp;�faculo Grcgorium,impiamdec�libatuSan(ftionemiterumfuftulilfe.nbsp;ceffores Grcgorij,facilc amp; f�ditatem huius rei,amp; piam abolitionem deci'Ct^^^^nbsp;libatu fupprefferunt. C�m ipfi quoqueexiftimarcnr,non adopesfol��P^nbsp;das c�libatumaptumeflc,fedetiam ad dignitatem conciliandara. .0

Simile exemplum noftra �tate accidit. Ciim Moniales in �Jof�crnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 propter turpem vitam, cogerenter mutare locum,

fterium Fr ancifeanis habitandum conceflumelfet, atqueilli pro fua coi****^.^ oV te,qu�dam�diticiamutarent,inuenr�funt infundamentis nouis duodee^nbsp;l�, quarum fingul�cadauer infantishabebant.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j-,

Huiufmodi infinita alia palTim acciderunt. Rede igitu r GregoriuS'^^it : cut Epifeopus Vdalricus refert, verbum Pauli eleganter mutauit. Paulus*nbsp;Melius eft nuberequamvri. Sedegoaddo: Melius eft nubere qu�mnio�'nbsp;cafionem pr�bere.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pj

Rom� quoque proptercopiam puerorum expofititiorum ereda fteria, quorum Pontifex Pater dicitur,amp;antecedunt cumproxime inpf^nbsp;nibuspublicis. Tacco infinitaalia, qu� dicereanimus reformidat. .

Caucre itaque do�trinas iftas D�moniorum dccct, amp; difccre, vt reu^ habeamus coniugium, amp; rcuerenter loquamur de hoc gcnerc vit�,nbsp;Deuminftituiffe,quodaudimusinDecalogocommcndari,vbidicitur :nbsp;ra pattern tuum amp; matrem tuam. Cui addita eft benedidio : Crefeitenbsp;tiplicamini, de quo audimus hie SpiritumSandum loqui, cuius os caft^yf,nbsp;Viciaautem amp; turpitudinemillam, qu� pcrpeccatuin ad creationcmnbsp;fit, non debemus exagitare aut ridcre. Sed potius debemus tegere, ficut. ^yin�nbsp;Deum Adam amp; Heuam nudos poft peccatum, veftibus tegere. Honoring (g,nbsp;coniugium tradari debet, ex quoomnes nafeimur, quod leminarium eft,^nbsp;l�mpoliti�, fed eiiam Ecclefi� amp; regni Chrifti vfqucadfinem mundi.

Hanc gloriam coniugij Gentes amp;alij profani homines non intellig^^^ypr-ligun t taut�ra vicia, qu� tum in ipfa coniugum vita, tum in foeminino fe^ (f

DE C ON I V G I O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;763

^�ficlcparanrimmundum �mundo,vtimmundum retineant,quodatitemmun_ eft,non videanr. Sicut etiam quidam profanilureconlulti de hoc ipfo libronbsp;^cfisprofan�iudicant dicunt : Nihil continere qn�m fubagitaiiones lu-J�orum, Hl an non dignifunt/ietiamconiugij contemptus, amp; impurusc�li-��tusaccedat, qui etiam Sodomorum Iceleribus amp; p�nis fubijciantur. Sedo-*�^*ttaiiiushosamp; Molen audiamus.

. Non fatis eft Spiritui San�todiccrc: AdamcognouitHeuam, l�daddite. ^�,vxoremfuam. Non cnim probat vagas libidines Sepromifeuos concubi-^�Vultvtvnufquifqueviuatcontentusfua vxore. Etfiautcmillaipfaconiugumnbsp;Wuctiido, neutiquam lie eft pura, Sicut in i nnocenti� ftatu f utura erat. Tarnennbsp;j^^edioillo vicio libidinis, amp; reliquarum omnium calamitatumjbenedi�tionbsp;ficut hicfcribitur : Non propter Adam amp; Heuam,hi eniin c�m fcri_nbsp;f^nturh�c � Mole, iamdudum in cincrem eran t relbluti, led propter nos, vt quinbsp;.^ntiricre non polTunt, viuant contend lua Heua,amp; ali�nas mulieresnonaunbsp;��gant.

Vf,J �cnef. cap. X4. Tom. 1. fol. H�c dilputatio hoc tempore vt maxitp� eft c�m officia ilia mutua diuino amp; humano iure man-W^-^�^^in^m improbitate pene abolira lint. Nosigiturdumeareuocare, amp;nbsp;ici�'^^busdocendoperfuadereconamur fponfalia citraconfenfum, acvolunta.nbsp;contrada, neclicitaelfe,necrata haberipofte,multorumodiaamp;nbsp;'�^niasincurrimus.

^^uerfanturcnimnobisCanonift�Pontificij acerrim�. Iuris ciuilispro. ��Jes?'^��'egi�conlentiunt, illos verb aduerlarioshabemus implacabilesamp;capi.nbsp;terrarum. Etfi igitur ingrata h�cfunt, tarnen veritatisdcfenlionbsp;, autabijeienda proptereanon eft. Habemus cnimhicil.nbsp;noftr�l�ntcnti�,tametf�nulla Lexl�nciatur. Nam aliasqui_nbsp;�utoritas nondeeft, non diuinarum tant�m,fedearumetiam,qu�nbsp;^�^'��^^^^5^^^^^5natur� cliciuntur,qualesluntLeges amp; iuranbsp;'quot;Vf? ^fantpro nobisexemplaScriptur�, Leges fcript�,amp;iura. Cur igiturnbsp;''quot;'UrnosIurift�amp;Rabul��nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

b f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contra eorum obftinatam maliciam Scriptura Sanda.

c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iadareapudfuosauditoreSjlenonpoflcaCanonibusrccedere,amp;:

p. y '^^��bnosaliquidnoui,amp;ex noftrocapitecornminilcamus aut lancia_ ^^^ntatem diuinam habemus, rationem naturalem,exempla Patrum,amp;nbsp;^pto nobis.

�^11^' \^^P^ntamp;� inficiantanimosadolcfcent�mfuisflagitiolisopinion!, nefarios, fceleratos, pugnantesnbsp;nobis quicquam pr�lcribere. Etpropterea h�cmoneo, vt mu.nbsp;contra calumnias amp;Blaphemias eorum.

764 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C o N I V G I o.

Qu� eft enim raalitianoffeveritatem amp; tarnen dicerc : In meolibroalitcr Scriptum inuenio: Ergo aliter pronunciandum eft, non habita rationelegum,nbsp;iuris ciuilis^ �c verbi Dei, qu� diuerlum decernunt. Ita neludcndi amp; naloluipcn-dendi funt homines, vt quicquid ipfi pronunciant impie fccundumcanonesu.nbsp;turn haberecogantur.

Scelcrata h�c amentia eft, ali�na �ratione amp; fenfucommuni,fatenturic fcirehanc noftram lententiam elle piam amp; honcftam , amp; tarnen contra confcen-tiam �e agnitam veritatem aliter pronunciant�, quia fcilicetlibri iplorumaliKnbsp;pr�fcribant.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Eadem ratione mihi quoqs dicere liccret. Sum D odor pro motus mu� logiaScho4aftica,ledinBibIijsinuenio plurima,qu�cumillapugnantjtamWnbsp;quar Cardinalem Cammeracenfcm, vt maxime facr�litcr� diuerfunKlo^.^quot;� �nbsp;lt;^is h�c ferat,amp; non execreturtales Do�lores ? Significantautem fe^lereinnbsp;ingens odium Spiritus San(fti,quiaSpiritumPap� animo infixum gcruntjOquot; -gith�cimprobitas eorumadmanifeftam �lafphemiam.

Contraillam impudentiam amp;maliciam,non humanam,fimiisobfir^^j^^ SpirituSan�i:o,amp;eoscontemnamusl�curifl�m�. Qiiierrauithadcnusciin�*nbsp;difcat fapere r��lus^ amp; meliora dicentes. Quando videserroneos Canon^Snbsp;cas, ledeius Canonicum veritati Spiritus Sandi.

Ideotradamushunclocumquamuisodiofum : Quod Ifaac xorem, vbi ipfi libet, led prohibetur apatre d ucere Canan�um, amp; pater ip��'nbsp;cit�prouidetfiliodevxore,filiusfummavoluntate obtemp�r�t parend,

Experientia enim quotidiana tcftatur clandeftina illa amp;� furtiuafp^'�^j.^ materiam cflefummorum malorum ,afl�duarum rixarum ,contentionuii�j|Pj^iiinbsp;riorum amp; c�dium, adeoquef�diftimam peftem amp; turbationemEcclcfiasnbsp;ciuilium.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;untO''

Ita nihil aliud aguntCanonift�, quam vt lacerent Ecclefiam, amp; nbsp;nbsp;nbsp;mriis

bem terrarum, propter ftultos amp; indodos Canones. Totver�malai�^^^ia Ecclcfiasamp;refpub. inuchereeosfinemus ? Diabolush'ocferat,nemoalii^^;nbsp;potiusexcommunicabo ego omnes illos Dodores, quam fciamusinEcd^*�nbsp;ftra,eorumfententiasimpias.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�pifl

Videcnim quam nihili eorum argumentum fit,quodiadant: NoflP -ppC aliter pronunciare, quia non eftaliter Scriptum in Canonibus. Simub^^^p.nbsp;argumcntaripofl�tTurcaaut Mahometiftaaliquis, non poflum fufcipersnbsp;gelium, quia non extat m Alcorano. Sic lud�us non conuertererurau ^pinbsp;Chriftianam,quia nondocetureain LegeMofi. Romani amp; Ethnicinbsp;amplexi elfent Euangelium, cum in ipforumlibris nihil fimiledoceretur. ,^^.nbsp;mnia vera funt, qu� in Canoniftarum libris continentur,amp;eaquidemnbsp;contra verb falla funt omnia, qu� in ijs non traduntur, alios libros abij�^nbsp;porter.

Mouereautemnosinprimis dignirasconiugij debet,vtfobri�amp;pK^^j^pji' iugio doceamus. Non enim leuis res eft, fed grauifl�ma amp; maxima in tot�nbsp;do, quia fonseft rerum humanarum,amp; generis humans. Totaviraninii^^|jji,nbsp;copr�ftantius,autdignius. Tradandumigitureftcumfummapsetateg^^^pjnbsp;misargumentisamp;rationibus. Ali�senimfatis deformatum eft concupnnbsp;carnis libidine.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Proind� ante omnia benigna Dei voluntas eft relpicienda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, pul'�

ficordinauitamp;inftituit, non licetinde noftram gloriam qu�rere, contumelia adficere ordinationem Dei, Ac experientia ipl� often i

tlT�j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE co NI VG IO.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^5

^iii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iocum contrahere matrimonium primo anno omnia qu�dcin l�ta

iiir iii^ J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3teritur tempusilludrifu amp; blandicijs. Sed poftea quando fequi-

miferiam ? Ibi neceflaria eft conlolatio ex coniunctionis diuin�, vt cert� ftatuas : H�cpueUacftnbsp;knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^2m duxi, Deo ipfo approbanre amp; ridentc , amp; afl�ntientibus Ange,

'�'�itii ^^^�^^^^�^^�i^timploratioauxilijDiuini,amp;pr3ef�dijdecoelo,atqueitagra_ ^^Hat^^�^uepericula amp;moleftiasfuperabis. Etpaul�poft. Qiianquam per_nbsp;eftiudicandinoftiamdodrinamjfatenturlcfcireefTcpu-�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen non curant. Albertus Epiieopus Mogunti.

Wi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicere, elfe noftram dodrinam fundatam in Scriptura fan�la, amp; efle

veritatem, le nolle tarnen nee poHe ample�li. Similes prorfus funt vcram elTeaiuntfententiam damnantem clanculariaconiugia,fed di_nbsp;^lUtuentibus Canonibus, elTe repudiandam.

viuente talia me auditurum, : Seaudire qui-'^i�i^^^^^lligere veritatem. Et tarnen negate eandem propter opinionem incer-Idneeftviriboniamp;integri ? ImoneTurci quidcm aut Ethnicinbsp;Vir bonus decipi Si labi poteft, fedu�lus aliorum erroribus, fed fi ad.nbsp;errorem ,amp; refipifcit,abijcit amp; damnatopinionem erroneam.nbsp;^^5f^^�'^'Jrnonapprobabovnquam,necdefendamerroremamp;^lulticiamCanoni-percacabo Canones amp; Papam : Siquidem ipfum ius ciuile diuerlum,nbsp;ftatuit de hac ordinationeDei.

^^^^hilis igitur h�c Hiftoriaeft. Abraham mortua gubernatricelu�; 'is�^j^^�nifitdcxtrum oculum, amp; cogit�t de Occonomia aliter difponenda. Ta.nbsp;oportet. Commen.nbsp;Vnbsp;nbsp;nbsp;totam familiam feruo feniori, amp; conftituit eum Mofchel, id eft, Domi-

%; s. Pius lenexanteatotum onus gubernationis fuauilftm� vxori fua* delun�la cum ipla fuftincre cogeretur, reclin at in l�ruum, do_nbsp;^piciatde matrefamilias lcilicet Vxore filij.

ponitigituromnemadminiftrationemmortuaSara,noluitfibitantum quot;^poni in extrema fene�tute, quanquampoftcavxorcm duxit : Ideoqucnbsp;Siji^^^pcdonaidoneaad regendamfamiliam,intcrcaver�lcnioris ferui ope.nbsp;'^gt;quitriennium famili�pr�fuit.

Ianno �tatisifaac, moriturSara, quadragefimo an_ tranfegeruntin lu�unbsp;% Non cnim Saxeis animisfuerunt,recordatiodulcilftm�confuetu-i P^^cherrimarum virtutum in fuauiflima coniuge f�pc rcnouauitdolo-Ifaac autem chariflim� matris nonpotuitfubito obliuilci : Fue-hominest^iA�segyei. IdeoPater, vtconfolareturllaac,qu�ritei Ibciam

3 quod parentes debeant prouiderefilijs amp;. fi-^onefto coniugio. Quanquam non pr�tereundum illud eft, quod ia venir, vt parentes quandoqueiure amp; autoritateluaabutantur, amp; ve_nbsp;w W*i^^^ogere, vt cum ijs contrahant, quos non amant, quod in raagnis lami-knbsp;nbsp;nbsp;^�P^ accidit, illi repr�hendendi funt, quia nihil paterni animi aut

habent, fed funttrunciamp; ftipites,nonhabentillam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ergaprolem.

autorit�rem paftorEcclel��,autMagiftratusciuilis : Quia patria poteftas,fcdTy rannis.

766 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CONIVGIO.

Nos ideo rem diligenter vrgemus autorit�rem parentum, primum prop mandatum amp; ordinationcm Dei, excmpla Scriptur�, amp; Leges ciuiles.nbsp;propter infigncm illamimprobitatem,qup omnibus �tatib�in mundo grafla^nbsp;pijsamp;honeftisparentibusadmoduin grauis :Quand� liberospi�amp;honeltenbsp;carunt, vt elfent hacredes Pater morum bonorum,poftea ipfis inlcijsnbsp;ucntifunt,qui virginesautadolefcenteshoneftos fraudibus amp; doliscircuro^^nbsp;rent, vt coniungerent lefurtim cumijs,quiamp;parumhonefti,amp;ipfisiiwig^�nbsp;parentibusingratiflimi erant.

Hifce flagiti js Papa feneftram amp; ianuam patcfecit, amp; aditum fecit IcnoP' vt polfent furari mihi, tibi, amp; fingulis nobis filios amp; Alias. H�ccinenbsp;defendendaputabimus ? Atqui cuftodiendosliberos, amp;curameoruin�iJ?^jenbsp;ter gerendam aiunt. Quomodo poteft id fieri in tanta malicia amp; pctue^nbsp;hominum ? Quam facile corrumpitur, amp;c in fraudem illicitur limpidnbsp;mus ?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�j'ljia*'

Meminerint igitur parentes ius amp; autorit�rem elocandi liberos fibi tusattributumefle Nec rata elle Iponlaliafineipforumconfenfufafta,nbsp;nonechumanoiure.

Deinde libcri feiant le hanc reuerentiamdebercpijsparentibus,v*^^^je�: �onfiliumrequirant,amp;voluntatem explorent : Adolefi:ens cuius �tasi��nbsp;coniugio, non vereatur animum fuum aperireparentibus : Amare fenbsp;puellam,amp;rogarevtdentfibieamin Vxorem.. Quanquam enimnbsp;ficatiocflelibidinisparumverecunda,{cianttarnendiuinam clementiaD�jnbsp;cam in coniugio, amp; addidilfe remedium huic morbo.

Humilientigiturlcfecoramparentibus,amp;ingenuedicant; mater,damihi ilium adolefccntem, autvirginem : Quod fi digna eft con*nbsp;ne autaffinitatetua autparentum, non denegabunthonefti parentes,nbsp;aut opes non defpondeant.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Talia coniugia non polfunt non elfe f�licia amp; fortunata, ac DeuS bonitate bencdicit, indulgct, amp; tegit tanquam operculo coniugij, arb^f^nbsp;dinis. QuinetiamScripturaSan�laapprobat, amp;adducitproexemplo^^lib^nbsp;amp; vocem Iponfi amp; fponf�. Ita turpitudinemin qua nati fumus, amp;nbsp;dincmcondonat Deus, quin amp;ornat, amp;cohoneftatlicitisnuptijs.

Caueant verb adolelccntes ab ilia vfitatacontumacia amp; contempV^ turn,quo prorlusinlaniuntquidam,amp;c�coimpctu contrahuntinhond�nbsp;as,fed amp; fuis maioribus Si. parentibusindignas. Hie enim excmplum connbsp;amp; longe honeftius imitandum proponitScripturaSanda, cum Ilaac depdnbsp;tentia, voluntate Si confilio Rebeccam ducit.

Sic Papa amp; Canonift� non docent, neciubcntducerc,fedraperc''' quafi liberi fu� poteftati s lint, aut coniundio tarn Sanda fine ordination^nbsp;gitima fieri debeat. Sciiptura Sancta inquit : Prudens vxora DominO�nbsp;pr�cedatimploratio auxilij diuini ? Domine Deus vides me non polfecat^nbsp;iugio ablquepeccatOjConfuIetumihi, amp;da piam amp;honeftam vxorem.

Sicut hie leruus qui mittitur ab Abrahamo, orauit, amp; Abraham han� �-docuiteum orare, Ifaacquoque orauit. Pofteaaccedatconfilium, pjpia?* conlenfus parentum, neque quicquam ijs inuiris, aut repugnantibusln nbsp;Cogita enim quantis beneficijsjcumulatus fis, quantumijsdebcas,qu�n^jut-^-gnum fir eorum animum turbareaut olfendere, qui tebenign� fouerunt,nbsp;runt amp;,ardentilfimc amant.

H�cadolelcentes fibi proponant,amp;alfidu� memoria r�p�tant luef�ent ad honorandos parentes : Idquenon modo honeftumamp;pinm^^^/

DECONIVGIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^7.

� ��'�lam pr�ceptis excmplis Scriptura: conlentaneum.amp;peromncmvitani ��P�gt;oisv�le.

Pontif�cij Canonesdeteftandifunt, qui h�c officia non docent j.fedconrra conrra�ibus, lu-mutuam coniugij fidem, inuicem, infcijs^inuitis rcpugnantibus pa.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Acfifiliusaut filia, f�n_ .

cin^^^'^^^^^*^^'^^5�P^^^^5moribusimbuta,collocandafithominiimpuro,ta^ jUj'^f^iOjinf�diantibonisScpofTeflionibustuis,cumillo fcilicetcontrahenda cftnbsp;tra'^n^^shabenduslocofilii,amp;h�redisomniumbonorum. An non idmortc L

' aggredicndum fit,vtconleruetuiautoiitasparentum, amp; reuerentia erga ''ina�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filiaabijsconfilium petat, qui amp; confilio valent, amp; di

' nbsp;nbsp;i'^^^^utione amp; benedidtionc Dei confulere pofTunt. Parentes viciflim non

ItCf ��* afperi, non vrgeantliberos,vtcontrahantcum ijs, quos non amant, �SJ'S� amp; inclinationis diui nitus indit�, nec r�pugnent honefto amori.

S�Lp^^^�^parcntes Simfon c�m filium muliercm Philiftinam amare intelligerent, ^petereteamfibivxoremdari,permittuntvt ducat cam,quamuisgentilem.

moneo', ante omnia adineundum coniugij f�dusnecefTa-Hi V^^^c^donemDci,vtisvxoremautmaritumdeligat,acdonct : Id fi fit, ^�tij/^P^nedidioDei, �c omnia lecunda in coniugio,dat Dominus marito bancnbsp;^�tik �'^�^patientiamhabeat, amp; boni conlulatinfirmitatemvxoris,amp;ipla vieil,nbsp;*�^taccommodare moribusmariti. Econtr�vbinon accedittimor Dei,nbsp;oflFenfiones,vndcoriunturodia,rix�,inimicunbsp;perpetu�,cuiufmodi connubia admodum inf�licia ego l�pe vLnbsp;^tingunt plerunqueijs,quilequunturPapamamp;Canones.

fan�l�contrahunt marrimonium,fecundumordina-^P^�^ic*^^�fi��e��^�^^�^^��^�^�^ifficultatcfupcrantur,auxi-

5 h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accidat, non id cafu fieri,

ptp.^ivoluntate, cuius iulfu id genus vit� ingrelTifunt. Nihil horum vi-^jnonfpe�lantnequecaufam materialem,necefficientem, nec fina-led talem copulationcm elfe ducunt, qualis in Icortationc cft.

'�vt|j^Jquot;^geMofiadeo feuero fuerunt interdi�ta 8c damnataclandeftinalponfa-^^�'�^^parentibusrcfcinderc,etiamfiaccelfiiretcopula. Illudiustametft debemus, non enim ligant nos forenfia amp; iudicia Lc-Qlaic�^tamen eftius feriptum 8c promulgatum diuinitus,cuius e.nbsp;^^tnploamp;teftimonionoftrafententiapotenterconfirraatur.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Canonift�, amp; pariter omnes huic

SAndus Paulus Epifeopu m in Ecclefia Dei f�nci t eu m efl� conflitu dum,quifitamp;viuatirreprehenfibilis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.jj,

Nonquod abfquepeccatopofl�tvllushominura viuere, Scd quo

Kif'tyK�ftTOf enim Gr�c� id fonat, quod fine crimine, quem non poifif Quod ipfemct non vno loco cxponit, vbi omncs fidelium Ordinesdolt;^nbsp;Hoceft, vthoneft� viuant, ncadueriarijscriminandijraaledicen�,�!�'nbsp;SicSamuel amp; Moles fefe irreprehenfibilcs co ram populo teftantur,nbsp;-/W U will V X XA.Xlt; xvtxxx MXZX VVAXAAAnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vlt;IX U-i Jll 1AX AI lA A WAAAV ^AMAAAAA^*** * f

Manifeftu m eft igitur, Paulum de eiulmodi criminibus loqui, qu� u� Qualia amp;ipl� exempli vice numerat,fcilicet,fi nonpr�fitfamili�j��*�^nbsp;ieros,fivinoicntus,luperbus,auarus,f�uus,amp;c fuerit.

Vt qu^e cri men eft,filios non c�ftigarc,famili� non pr�efle, talcautr � Quod elle aliud nonpoteft,qu�m ne limites honefti coniugij amp;nbsp;Sed fit vna amp; fuacontentus vxore,nc aut virgines vitiet,autalief�^^�^^nbsp;A VA b V4 AAI Vj^VA AVAA�J AVxV.'A VI� V VA A*

Nam vt libidinem poflit inalijs arguerc,oportctipfumprinio�D^^i Et vt laudatam caftitatem pr�dicet f�liciter, ipfum in priinis caftum^nbsp;Neccnim credi poteft,cum totin Epifeopo dotes requirat, vnam

kilIIV ViAtlbXVlVt

Id�o non eftdubium, Apoftolum vnitatc vxoris, caftitatem docerc, I�lt;^iVlUViUlt;V |7VA AVUAV/ACV. xak|VAWAAAA VA. AVAVAAVAAlU. LIA pVXld V V VAUAAAV*

Earn caftitatem fane, qu� tutiflima fit, abfque illo fingulari donopu�* **v**i|/v wvzxxxn^CllVlAA �

C�m enim reliqu� dotes fint omnes Spirituales, amp; nulla C�rcmoni^' XX K�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~x WMWWVXXXnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t. K W^XWrXXXVXXXXMXWXXl^ X VA ^X V^ 2 XVZ XX Wnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Al A Vft A AJ

Vt (vnius vxoris Vir) idem fit,quodillud I. Cor. 7. Vnufquifqu^�' LA A VAVAXXX AAWVZV***�

Quod illic fuam, h�c vnam Vxorem vocat, volens Icilicct, ne diuerfas^** JTVVZX V.�.?^VZ*iVAfc�W�

Sicamp;Diaconospr�cipitvnius vxorisViroselle,hoceft, quemliJjcttu Alioqui quanta fit abfurditas, quod multos Diaconos vnius vxoris,nbsp;Neqj Paulus aliud iftis duobus vocabulis ( vnius vxoris) intelligit,qu^

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W**�.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXX V* V* XXX � XXX WM f XXVZXXs7^ VAXLIbM VViXX

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� ------- ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXamp;Xl. VX.A.�.V'^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A A A A U J , AAMAAM -A-a��

lis, confonumeft, amp;caftitatem nonc�remonialem,ideft, Monogamicameflc-^ i8nbsp;xorem fuam habeat.

on nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eniin yw� nondicitur propri�Vxor, l�detiam mulierin Genere.

li^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lidixifTet: OportetMu�icriseflcVirum, non potuifl�tde vxoreinteh

Dh f ^dco, vtvxorem propri�^fignificarCj vnius mulieris Virum,pcn�PerL quadam, placuit dicere.

� Sicvnitatevxoris�mulChriftianam nubendi �belt�tern Epifcopis con_ tarnen vagam libidinis licentiam cx verbo prohiber,

. Studioenirapr�uenire voluit D�moniacasdodrinaseorum, qui erant ^^lasEpifcopis prohibituri.

(jf nbsp;nbsp;nbsp;Ideo vifum eftSpiritui, fie diccre : Vir vnius vxoris fit potius qu�m fie : Ne

ti^ . Vocabulumcnim (vnius) nontam affirmatiu� qu�m negatiu� neccl�a-3^'^cipitur.

liL Si enim affirmatiuum elfe Pr�ceptum,non liceret vnquam Epifeopum cce ^^ff�jfednecefiari� vniusfempervxorisvirum.

5gquot;^snon elTet vnius vxoris vir, contra Paulu m. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

SicutenimnunquamnondebctefTelobriuSjVigiljfiiauiSjamp;c. Itanun, non cogeretur eodem virtutum Catalogo, elTe vir vnius Vxoris.

hiijj , Ridiculum veto eft, Epilcopum � defundla vxore, id eft, � non Vxore, vL

Eadem facilitatediceres,Epifcopumefle adulterum,auarum,amp; impium, adult�ra, rapinaamp;impietate.

''loU.. nbsp;nbsp;nbsp;minus lud�um aut Gentilem efle diceres, � mortua circumeifione amp;

\is viuente igitur amp; cohabitante Vxore loquitur, quando mortuanon vxor, qu�m lapis amp; lignum.

Khj. � * aliud his verbis extorquetur, necefl�eft, violentum, dubium,infidum-

falfum efle conuincet vel vnica h�c vox, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, hoc eft, inaccu- �

770 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CONI V Gl O?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

fos,acnonpotiushonoratoshaberi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Si vcr�fcandalumeft,apudimpios Papiftasfcandalumeft, quibuso�-nia verba amp; opera Dei, nihil nififcandalum funt.

Hue valet ipf�ufmet Pauli exemplum,quilefeinter viduosnumeraf* Cor. 7. dicens: Eosveileomneselfe ficutfeipfum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj

5i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et tarnen i. Corin. 9. Sibiamp;Barnab�copiam facit fororcula�V-�^

5 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^� copia nihil effet, f r uftraque ia�tata, f� Digamia prohibera Ap�

Eadem rationc quilibet coniunx cogetur monogamus efle, coniugium (Ephe. 6. ) Chriftum amp;Ecclefiamrepr�f�ntet.

8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quin virginem cogeretur Epifeopus feruarefuam vxorem,vtChri^^

gularitate vxoris, etiam �Digamo amp;Trigamopr�ftaretur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nfci*�

pusvnius Vxoris Vir efl�cogatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

demonftrari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rricof-

� 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SiquidcmnotafuntiuraMofaicadeFratrisdcfun(ftivxore,amp;dcnJgt;

ruptainuito P�tre, qu�coguntpluriumcfTevxorumvirum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. pcC

illi,vbiquinque talenta, quinquefenfus, amp;frudum centef�mumjVirgin*^** intelligunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

7lt;:i C�m f�des non ferat, vt Gentes talentum Chrifti amp;fru�tumtu s habeant, qu� tarnen quinque f�nfus amp;virginitatem habent.

7i Digni fcilicct venia , quodftudio caftitatisin hanc partem exee dum in partem libidinis deficcrc tiraucrunt.

DE C O N I V G 10. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77t

Quia indignum videbatur,id inter fideles non excelleiltiusinuenirijquod ^��^uibus genribus cernebant vtcunque pr�ftari.

J Quodautemde vniusvxo�is virodi�umeft^Idemdeviduavniusviri V-^cintelligendum eft.

fisV V�viduah�cfithoneftaf�minajqu�luoamp;vnoviro contenta, adulte, ^icortatoribusl�nonproftituerit.

�j Aut fi de lud�is inter Gentes loqut libet, de repudiata amp; alijs, iure Mofai. ^^''xoribus recipiendis, ne Gentes offenderentur, intelligitur.

, Turp�enimeftjVtmulierem omnium (vtdicitur) virorumalatEcclcfia, '^pifcopum omnium mulierum viru m pr�ficeret minifterio*

5� nbsp;. Reiquoquc funt Blafphemi�, amp; in opus Dei, amp; in verbum Pauli, quod

jp Mult� f�dius errant, qui honeftam viduam Epilcopo vxorem prohiber� j^�iodocenu

. (^in,fifcortatoremEpifcoporum faciunt�. Non video,curlcortum poft �^^ntiain membrumChrifti fadum,vxoremEpilcopi fieri nolint.

Doftk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corruptam prohibere aufim Epifcopo fi vi aut dolocorrupt�,

rei' � Qii,ant�iniquioresfunt Papift�, omnium libidinum lcrn� amp; fentin�^ J ^'^icntes eum, qui ignarus vitia tam virginem duxerit.

1. Euidens operatio Satan� eft quod c�m omnes alias dotes in Epifcopis J �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol�m cafti tatis laqueum Tyrannic� vrgent.

Atque h�c eft ilia Gloria, quam aduerfariusia�lat,quodPapift� nun.lt; jj'�^cuinDigamisdifpen{ai �volueront, pro pecunia, licet fint auanlfimi*nbsp;''�ne? EiufdemGlori�amp;pudorisefl�t^fidiceres : Papift�,cum luperentlibLnbsp;Wco amp;Romara, nunquam tarnen in caftamlaltemMonogamiamE nbsp;P^confentiunt.

'�'ne fldeteftetur omnem virtutem amp;honcftatem,nunquan� 5j �^�ue�btui-jvtmiferis cruciatum remittat.

ttiofii Qii^afinonfitimpudcntiaturpiffima,�turpiflimis impiorum homirium ^9 '^y^gutata pro Ecclefia Dei trahere.

pl)p Eadem prudentia pro inftituenda virgine,� Lupa amp; Lena mores amp; exem.. ^ispvo ^�quot;'udolcicentem advirtutem amp;honcftatem horteris, Abl�lom amp; Nero

quot;loUfj.! .^''iccertumfit, iftarum Propofitionum artificem, nonveriratisftudio hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U magno Euangclij odio ardere.

Ptoijj, .^^amp;ipfimetChrifto amp; Paulo impi�pugnant,quiDigamiamEpifcopo ^3 ^'^P^y^'irraciterafTerunt.

abfque perlonaru rn differentia, etiam ad ipfos Apoftolos ^4 � Qui poteftcapere,capiar. Et: Non omnescapiunthoc verbum.

verb fit, verbaChrifti perfonatu adie�to deprauare, qu�ipfe., 9j P^uonatu di�ta amp; intelleda voluit.

p 8 nbsp;nbsp;nbsp;Imo cum nuptiatumintetdidores,adTimotheum palam afTeratd�niO:-

p p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Denique verbum illud : Crefcite amp; multiplicamini, generaliter omni

JO? Multo magis reprobare debcrent cos,quifexu r�pugnante(Id nolente) fine vxoreviuerepr�fumunt. .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

pr�ferrentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

joS Summaeniminiquitaseftamp;peruerfitas,fipriuatumbonumpnl�^^*' feratur, amp; propter rem perfonalempcreat communis falus.

J o 9 nbsp;nbsp;nbsp;Vt fit, fl Epifeopus do�trina pr� c�teris falutaris 8c verbo potenSgt;P�^�^^

ceu lapis ftatuatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

marum falute, menf� feruire. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�u

J li Im�contraDominuni,inperniciemanimarum, acceptum talent� terrain detodere.

de media plebe ad Epifeopatum rapcretur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ii? Coelebs verb iftc cum fua inutili caftimonia in mediam plcbcni den�' deretur.

li� Etcauendum, ne, qui fit aptus regno c�lorum, per Dodrinam pro uendo, cogatur aduerfusChriftum retro rcfpiccre,amp; mortuosfepclirc.

117 nbsp;nbsp;nbsp;Igitur longe maiorhabenda eft ratio ralenti accepti amp; verbi tradan b

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE co N I VG IO.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77J

cik;i- ^tfifcrcndumerataltcrutnimicandalumjpotiusDigamia�, qu�rri indo. ,isatis,ferendumerat.

^ion nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoque amp; impiumeft,vtEpifcopus fincculpa,confilio amp; rcmc-

Fruftrari aiitcm neccfle eft, turn remediOjtum confilio Pauli cum Epi_ Qui metu libidinis Vxorcm duxit, qu� biduo vel triduo poft mori_

, nbsp;nbsp;. Tum vci� Paulus non confilium ( c�m fit mors vxoris incerta) fed lu.

li , Tutius enimeftctjprorlus non fieri Epi{copum,aut non vti confilio PaU-li, nbsp;nbsp;nbsp;t�nto periculovcl libidinis,vel minifterij rclinquendi flu�luari.

toll SicutinprimitiuaEcclefialaudabiletuitjVirginitatemamp;c�libatum ex. ficentiam ludaici coniugij amp; gentilis feortationis.

d�jj , fta nunc laudabile eft, coniugium extollcrc contra c�libarum Ecclefi� i^^^�u�^idcftjContra proftibulum papiftic�abominationis.

icilj enim c�libatus hodic f�t fer� voc'abulum f�ne re,perniciof�fl�nii

'iiif . facient etiam ij, qui non valde vruntur fi excttiplo fuo con�ug�j s^dilliuscondemnationcm.

gij nbsp;nbsp;Nam c�m Daniel amp; Paulus Antichriftumpr�diccnt, fore hoftcmconiugt;;

*3o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnispeccati.

(lU� nbsp;nbsp;Confultum amp; falutare eft,fub hoc impurilf�mo libidinis regno, quocun.

^andiusfciliceteftjVclTrigamiavelHexagamiaviuere, qu�min publi. itnpunito omniumlibidinum Chao perire.

Pojf. -^tque fi Digamus etiam vcr�cf�etcriminofus^tarnen deponi nulloiurc ^'^di�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c�libat� f�nditus

S� ^fioquifcditionispcrfcuiopunirenturDigamitoierabileSjEt�iberipcr. '3lt;l f^*^^urintollerabiles Papatus Icortatores.

aduerlarius nofter trabcm apud fuos confidcrarc debuit, antc. �35 ^ftucam apud nos fingeret inueniri.

'iiisjl^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crimine infontes maculat, Patronum amp; participera f�le to.

'''��iSa ^^^�sfuitLamechilleGene� 4. Ahraham quoque amp; lacob, non tan. ^^��^oteSjfed �c Chrifti amp; Prophet� Dci appellati.

Genes, cap, xy. Tom. x. fol. x^i. Singular!Delconfiliunihoclo^^^^ apparct. Spiritus Sandusenim, qui longe ante prolpicit amp; pr�uidetnbsp;roreSjftudeteospr�caucre amp;rcfutare : VtfcilicetH�reticipudorefurfundcnbsp;tur^ quialiquando darnnaturi erant l�cundas nuptias, quorum vnus eft Hicfnbsp;mus,quif�cundasnuptiasadeo vitup�r�t, vtproadultcriohabcat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj,

Propofuit igitur hoc loco exemplum amp;teftimoniuminfignefuxvol tis Deus, quod non damnet fccundas nuptias, qu�fiuntmortua prima codnbsp;quin potius iuflerit per Patriarcham fuum Sem, vt fenex decrepitusduceinbsp;xorcm.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.-�

Etvideturhoc voluifledocercamp; teftariDeus, fibimirabilitergratatn^L'j^ ncrationem prolis,vtlcntiamus cum tucri amp;c defendere verbum fuum C R bnbsp;T E. Noneft inimicusproli f�cutnos, quorum multi non qu�runt proie�*nbsp;Deus adeo vrget fuum verbum, vtaliquandodetprolcmctiami)s,quinodnbsp;tuntjimooderunt : Nifiqu�daliquibusintcrdumvehementercxpetentibd jjjnbsp;tandi caufa non dat. Etquodmagiscft,itavidcturvrgercgcnerationemjV^^nbsp;adulterisamp;fcortatoribusnafcanturfilij contra voluntatem ipforum.

Quanta ergo malicia eft human� natur� ? Qu�m mult�puelI�idO^^jj^ impediunt conceptionem, amp; necant atqueexpellunt teneros foetus ?nbsp;ratio fit opusDei. A.c coniuges quidem qui honeft� contrahunt, amp; coh^^nbsp;diuerfos fines, fed rar� prolem fpc�ant.

Primus gradus coniugum eorumeft,quiqu�runtprolem, genus appetunt,vt fiant parentes : Quanquam etiam peccatum Origini^�^�'nbsp;tamenillaeftPrincipaliscaufa. Hiquidem funtAngelicollationealiorU��\l;nbsp;cupiunt vti coniugio ad generationcm,corumcxiguus admodumnu�c�:�\joznbsp;Acfimpliciterinter Angelos cos refero, non inter homines. Magnum^ni junbsp;num Dei eft,fi fpedem amp; petam tant�m prolem ex mulicrc,pr�cipu�fi i�*^ Sr�nbsp;moleftiasconiugij : Morfus amp; telaDiaboli. Talis fuit Abraham,que�nbsp;inter Angelicos maritos, qui qu�runt Semen Dci,vt Malachias inquit. .

Secundus graduscorura eft, qui ducunt Vxores vitand� fornication^^^^^� fa,non auerfantur autodcruntprolem, fed Principaliscorumfiniscft,v*^�'p^ii5nbsp;pudic� viuant. Hi quoque bonifunt,led non lunt pares primis : Sida^^^jisnbsp;prolem dele�lantur, amp;diligunt Vxorem amp;prolem,amp;faciuntofl�ciavocgt;bnbsp;fedul�.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .ijix

Tertiusgradus eft eorum,quiappctunt Vxores tant�m voluptatiscau�MnJ bus non eft cur� proies, fed molliter amp; fuauiter viuere volunt, amp; haberepuRnbsp;puellamquafcobledent.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^jiit

Quartus gradus eft eorum, qui ducunt vetulasamp; dominas propter gloriam. Illis datDeus calicempaflionis vt Bernardus loquitur, quiafimp* j^(igt;nbsp;qu�runt opes amp; gloriam, non generationem prolis, amp; tarnen non funt repf^nbsp;di, propter reuerentiam amp; gloriam nuptiarum.

Sed monendi funt homines diligenter, eiufmodi cxempla Patrum henda in exemplum amp;imitationcm, quia magnum difcrimcncft inter lim^nbsp;Abrah� amp;vetul�,qu� nubitadolcfcenti : Qi^ariquam cnim eftlubnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ei �

^fihceradilediopfolis. Vincitenimamorprolisamp;feminis, ficut intergcntiles pinter amp; Chriftianos, multi f�pe ob varias caufas, valde defiderarunt fobolem.

Prim�migiturfentioKeturam non eflcHagar. Deinde neutiquamrepr�-^Mendamduco AbrahamJ'edhoneftiflim� tra�tandam caftitatem coniugij,amp; ^^anduni eius amorem, quem habetergaprolem,proptermultiplicationem,nbsp;^lt;:onomi�3Politi�amp;Ecclcfi�3quodfiqu�aliae intirmitatesconcurrunt : Ta�nbsp;��^^nnonfuntprincipalia.

Tom, 4. Icnenf. fol, 47 S. Pial, il g. Porto fupra attigi, Hicrony. cot?' ^poRcum,alios quoque difputarc dehocPfalmo,curDauidtanropeienbsp;((j '��leidet, beati viri vitam fi Vxorem habuerit, c�m tot in facris literis fint San_nbsp;l)jj'Hnic�libcsvixcrunt,qualis forte fuit Elias, Elif�us amp; fimilcs,quanquam denbsp;P^rtnari id cert� non poflit, de leremia poteft. In nouo autem Teftamento Ionnbsp;t�ji^^^'-iofius exemplum cft, omnium fer�Epifcoporum,pr�fertimfipofterioranbsp;tiL^�'afpedcs, Imo etiam quorundam coniugum, ficut de Rege Henrico amp; Kunbsp;comm�morant, qui abftinuerunt�copula carnis, vtloquuntui amp;: vixe-Talesigituromnes an non funt beati,dicunt,cumSpiritusSan�ushicnbsp;tjiij ��iconiugesbcatospr�dicet ? Hieronymus hic fe ad allegoriamvertir,amp;l�nbsp;Origenem, amp; ex Vxore facit Eccl�fiam, ficut poftea cele-^^'^ntentiafuit,c�mPaulus dicit :EpifcopusfitmaritusvniusVxoris vtex�nbsp;'iifci i� eft,vnius Ecclefi�, Item habeat filios honeftos amp; obedientes, hoc eftnbsp;feu auditores honeftos. Ad hune modum refpondcntifti. (^idamnbsp;qu�mhocridiculum fit eo decurrunt, vt dicantPropheram locutumnbsp;V�^Qfatione fuorum temporum, quibusfrequentiorconiugij fuit vfus, f�d nenbsp;^^.^demfatisfaccre poteft ingeniofohomini,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Ho ^''*^^querefpondemus,Pfalmumhocfol�magcre,vferudiarhom�ncspios diumitusinftituto, nonhocagerevtcogataut pr�cipiat pari�nbsp;W^Dus,quodoporteatVxoremduccrc,fedvtquiduxerunr,autfuntdu�furi,nbsp;\iJ^^'^^4iii�llgt;3beant,c�mVxoreshabent. Itavtlibcrtasfua mancat,tu mcoe�'nbsp;80^ �s^nmeoniugio. Quisenim adconiugium cogatnon indigentemconiu-�^^^^^funt vt hoc verbumpolfintcapcre,maneantcoelibes,amp; glori�n�

^inifterium Eeelefiarum,manentinterauditores. Paromnin�hic ra� � ^umperinfirmitatem natur�fu� non coganturadconiugium,f�d exeo-^.^^fint,quiconiugiocarerepolTunt,re�f�faciunt, quod coniugio ab-fH{l �^^^^�^olcftijsfenononerant,quibuscarerepofrunt. Econtr�qui non fienbsp;�onoDei, fedfunt propri�infirmitatisfibiconfcij,quodnonfimul

p�ib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refponfioeftaddifputationcm illam,fiprius ftatuasPfalmuin

!Jbt2^�^'�^'^^amp;couimendarcdonumhoc, non vrgereamp; cog�r�adeoniugium. piiiiiiis Phanaticus Spiritus qui in Schola noftraextirit,isnbsp;V�^tia Timotheum hoc volebat euinccrc , Non poffe paftorem effe,nbsp;Ht�^�iiantus effet,quaf�dicat,nonpoireeflcPrincipcm,autMagiftratumnilinbsp;habeat.

776 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECONIVGIO.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

H�c ncquePauli fcntcntia eft, nee Pfalmi huius,in quo Spiritus datconiugium,amp;docet,qui ineofunt,quomodo redeeopoffintvti. CxK'^nbsp;vnus Spiritus alijs fic, alijs aliter diftribuit donafua. Sumus quidem in vnonbsp;pore,amp;ornamurabvnoamp;eodemSpiritu,fednoneodem modo.nbsp;neconiugio non pofl�ntcaft�viuere, vxorcm ducant, amp;{ciant ie habere in�?nbsp;amp; cxcellens donum, � Deo conditum,adinfirmitatemfuaiTimedicandatn^nbsp;Scripturaf�minamvocatadiutoriumviri. Qui autemCaftitatisdonum w�nbsp;viuant c�libcs, vt ita quanquam donis fumus dilpares,tamen finguli innoimnbsp;nisfcruiamusDeo,amp; viuamus finefcandalo,ad vtilitatem proximi.

H�c itaq; veraeft folutio, quodPfalmus hoc vit� genus commendat. itaque negat nosefle bcatos,qui extra coniugium Sande amp; cafte vixeruntjie^^^jjnbsp;manifeft�prohiber, ne coniugium viruperetur. Oculus fan�pr�ftantiuscn^^jj.nbsp;brum qu�m auris, amp; tarnen non poteftnec debet officium auriumafpernari'nbsp;ineptumeftetitalaudarcTheologumprofeffioncmfuam, vtprofcffioncmnbsp;damnaret. Sic amp;Iureconfultusnon debet cumcontumeliaMedicin�jPo^^^^^jjyrnbsp;contumelia Rhetorices, profeffionem luam ornarc,diuerfa funtdona. Hottnbsp;faciendum eft, vt vnufquifque in luo dono laudet amp; honorer Deum, atque e�nbsp;turad reipub. vtilitatem, amp; finat alios quoque infuogenere pro viribusnbsp;Rempub. Thcologus f�n� maior cft Grammatico amp; Aftronomo, fednbsp;Grammaticumamp;Aftronomumcontemnere, multo minus in eum contun�nbsp;fus elfe debet. Ament inter fe tanquam fratres, amp; fintpia familiafummip^^^p�nbsp;mili�s, ac f�nguliin fuo vocationisgenereferuiant Domino. Hocnont��^^(,I^nbsp;qui putant, c�m Dauid coniugeslaudet, ac beatos pr�dicet, alios, quinbsp;iugium f�nde viuunt, negate beatos effe. Nam Spiritus SanduspurcU^�nbsp;naDe�,finecontumeliaaliorumdonorum,nccficpr�dicatconiugesnbsp;vt eos damnet, qui in coniugio non viuunt. Sed c�m coniugiun^nbsp;do varie viruperetur, amp; oblcurentur eius ver� laudes , prim�m fenf�nbsp;Deindeetiam fuggeftionibusDiaboli, �tlugillationibusmundi, vulrSp^^^.^^jj^nbsp;hoc donum, fic contemptum ab ijs, qui id habentextollerc amp; amplificarenbsp;men nealijs donisaliquiddetrahat. Mancantvidu�,maneantvirginesin^lt;jj�,nbsp;co. SpiritusSanduscnimnuncinftituitdicerenondcviduis,nondevirg�^nbsp;fed de coniugio, vt qui in coniugio funt, norint donum fuum.

Quodigitur Hieronymus latis indod� obijcit. Abraham,Ifaac,amp;^^�^.in triarcha?, �tate plus fatis matura duxerunt Vxores, amp; multos annosvixet^^^^jjnbsp;coniugio fineliberis, Ergo non fuerebeati fecundum hunc Pfalmum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y,

eft conf�quentia. Nam Abraham, Ifaac amp; alij fuere beati, etiam ante dud^^^p xores, amp; fufeeptos liberos, ficut om nes credentes amp; Baptifat� tum vidu�,nbsp;gines,beat� lunt. Quodautera ad Pfalmum attinet,fimpliciterdedono loQ^*nbsp;amp; docet, non vrget ad donum, fed donum in mundo fic confpurcatumnbsp;go id ex Pfalmo non fequitur, quod ifti conantur cfficere odio quodaninbsp;Fingunt quidem Monachi,fe coniugiu m idco fugere, vt caftitatem araare vi -junbsp;tur, fed non eft verum. Diuo Paulo potius credendum cft, dicenti,quod jPnbsp;erroris,nonftudiocaftitatis,coniugiumdamnabunt,pr�f�rtimnuncpoiUa ^0/nbsp;quaconiugium prohibent. Ambrofium multaarguuntfponte abftinuuic^j^if.nbsp;iugio. Huiusexemplumfortaflealijsquoquecerto confilio fecutifunt. oenbsp;ronymus ita contumeliose deconiugio loquitur,vtprorfus nonpoffitexnbsp;ficut nec hodie noftri Papift�, fic neque Gregorius excufari poteft, qui Legnbsp;c�libatu amp; coniugijs foluendis propagauit etiam in alias Ecclefias.

DECOKIVGIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;777

(jft. ^�q�unt�r vtcrq�e mendaciuin in Hypocrifi, quando dicunt, quod amore

UtStlr-----�� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IZlnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-k Tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;./nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z� �

'�'''d ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intotum � mulierumcongreini abftinerent,quod tarnenquo-

v'^nt notum cft. Si igitui funt quidam, qui donum caftitatis habent, vt ^titi ^�^gioardoribuscarniscareanr, himaneantinfuodono. Contr� qui v-imbecillitatifu� confulant, fecundum Pauli verbum, amp; ordinationemnbsp;*^tn^'^^^Qniinivoluitf�minam�{readiutorium,vtetfidonafintdifterentia,ra-^�lum nra?bentes.

778 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CONI VG IO.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Vniuscniinfponfusamp; maritus Ecclefi� tant�mcft, lefiis Chriftus,^' qui onmesSan�tifuntamicilponfiyficutfc Baptiftavocat, Ecclcfia eftfponwnbsp;vxor, filij funt f�dcles,quiquotidieaccedunr. Hi perfidem etiamfiuntfpo��; �nbsp;communicant enim cum bonisfponfi, amp;confequunturfideiu�iciamChrunbsp;m�rita. Si Papabonus eft, eft in horum numero, non fponlus, non maritus,nbsp;Iponfa accipiens de bonis iponfi, fin malus eft, eft Iponfus Satan�, amp; amicus lu

Summa igitur refponfi iioftri eft. Quod hie Pfalmus non cogat ad gium, tanquam necefte fit omnes in Coniugioviuere, neque enimpr�i**�*�\nbsp;Chrifti verbo, dicentis : Qui poteft capcrc, capiat, Sed fimpliciterlaudatcoo.^^nbsp;gium aduerfus carnem, amp; peftilentia excmpla mundi qu� omnia hocnbsp;impugnant, propter moleftiasqu� coniugibus obijeiuntur, eas qu i decreucnbsp;higere, polluunturfcortatione Sc adultcrijs, amp;ficctiamexcmplo nocent.

Aduerfus has viperinaslinguas, Sc excmpla plena fcandah, munit hie mus animos. Mundus vocatvxorcm ncceflarium malum, acPetrus ob cc � jnbsp;caufam, amp; tarnen fine contu melia,vocat vas i nfirmum, Sed vide, quid hieSpgt;^nbsp;dicat, quomodo omet ac pr�dicetvxorcm,dumeam compar�tvitif�cund^�j^jnbsp;liberos quos marito parit, plantulis oliuarum. Die verb an in vllisiiterisc^ '0nbsp;tarn elegantes amp; fignificantesaciucund� fimilitudines du�, ficut h� Hint �nbsp;an etiam in alijs locis i�cr� Scriptur�inucniantur ? Appr�henditcniu^p^nbsp;nobiliifimas arbores,vitem amp; oleam, vndc duo pr�ftantiffimi liquores coUtnbsp;tur, atque his comparatillas,fcilicctcorammundocontemptasres,nbsp;fru�tuseiusliberos. Siconditionem confidcres, Vxor eft infirmum vUSnbsp;XUS longe infra malculam virtutem pofitus, pr�f�rtim fi compares ad easnbsp;pcrmalculosgcruntur,permulicrcsautemgerinonpoflunt, Sednbsp;dusdonumconfidcrat, amp; amplitudinedoniabfcondit,quicquidinfcxUnbsp;modi eft, idquefplendidilfimisfimilitudinibusobruit.

Vtautem aliquo modopoffimusviderecaufas,curtantopcrcpr�Edilt;^^^ lexum SpiritusSandus, fingamus nos omnes non effe coniuges, fiquideu�*nbsp;gium mundusdeteftatur,fedcoelibes,im�fingamusneque mafculumncc*nbsp;lam effe, fed quiddam vnum quod neutrum fit,vtideo c�libatus poflithi�B^^nbsp;dior. Quid qu�fb cum tali mundo, amp; foelici ac puro coelibatunbsp;Quam diu fubfiftctfpecies ? An non intra annos viginti totus munfi^^nbsp;amp;vaft�folitudinis imaginem habebit ? Quistumeritvfusauri ?nbsp;ti ? Quisargenii ? Imo quis erit vfus Solis, Lun�, amp;onimumterran^ ynbsp;um ? D�ficiente fubit� genere humano, fi hoc modo coniugium abolK �nbsp;beatus, fi dijs placet, c�libatus ftatuatur ?

Quin hue vide,vbi turn eritminifterium verbi ? Quis frudus ei�t bc ci) Chrifti ? Cur igitur c�libatum ficlaudas, vt extenues dignitatem amp;nbsp;mos frudus coniugij ? Quinvtrumque lauda pro fua dignitate amp; jp�p*'nbsp;pr�fertim conf�dera hoc in loco ,quomodo Spiritus Sandus te doceatnbsp;cercvxorem, Nempenonficutinfirmamcarnem, qu� faluo pudore,nbsp;loquipropterBlafphemos contemptores creatur� Dei, mingat,fudet,nbsp;natur� faciat. Cur enim hoc non ctiamin vitefacis ? Cureamnoncnbsp;nis propter ftercus, quod ad radices ponitur ? An non potioremr^ionnbsp;bes fucci, qui hoc modo ex vite producitur ? Sic in olea neminem oftennbsp;ritascorticis, amp;qu�dfimocura.nda acquafi f�ginanda radix eft. Nam nnbsp;potilfimum]^)edamus omnes.

DECONIVGIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77^

in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ig�tur non ferl�indignetnrj earn hominum cfTe prudcntiam^vt de�igcrc

vilioribus rebusoptima, amp; malaaut tegereautnegligereibleantproprer 3usbonum feu commodum, amp; tamen hoc non faciantin nobilifl�ma Dci cr�a-J^foemina ? Quafi verb non etiam vxores eiulmodi f�ditates ( �c cnim deli-'^ftivocant)in maritisrcpr�henderepofl�nt.

n. In proie poirumusdilcernercinter prolem amp; ftercus, vlcera, morbos, amp; fi } 7aliud dici poteft. Quis enim abijcit filium, quodftercore tedef�darit ?nbsp;Ui'^Ruis abijcit,quod aut feabie delormatuseft,autpefte,aut alio contagiofonbsp;VjJ^infe�us ? An non ftercus abluitur ? Annoninmorbo folicit�curatur,nbsp;nj '^^isinaneatincolumis ? Sic naturaliavitiaobruimus magnitudineeiusbo-Vi^'^'^'^^putamusnobisinincolumitateliberorumeflcpofitum. Hic quis nonnbsp;((j^��^t3im�quisnonexecraretureum,qui diceret,propter ftercus aut morbumnbsp;^i^�?�fauilfimum, pucrumabijciendum, ficuttamen belli amp;delicari homines o_nbsp;Pn^^^^�itantiftaofficia, qu� nongrauatim mariti pr�ftant vxoribus, c�mitanbsp;ti�j earum valetudo. An non enim cogitabimusDei eft� creaturam, amp; parnbsp;Igt;eneficij Chriftijpr�terqu am quod nobis addi ta eft � Deo, vt fit adiutori-

cn,^. ^iabolic� igitur ill� voces funt, quibus impij exagitant confuetudinem ' t(j�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter le,vt feil i eet videantur viri efle,amp; inerito ifta contemnere.Si digni

liji ^alesvtfierentpatreSjintelligerent quametiam dignitatepr�ftanti patri ni. ii)tj|^'-^ret,ofculari �grotum filium, amp; curareeius vlcera. Sienim aut�groti,nbsp;infantes abijciendi elTenr, te qu�fo, vbi ego,vbi tu eft�mus�nbsp;�'^inaus igitureft mundus rcpr�henfione, qu�d etiam in optimis 'rebus,tan.nbsp;�^O�^^iderarevitia,non etiam virtutes. Etcum vfu virtutum iftar�m nonnbsp;d�f�i^'^arete^atq; eas quafiin manu quotidie habeat,tamen ira c�cuseft, vteas vLnbsp;� pofsit. Sedhoceftpeccatumoriginis,etiamin pr�ftantifsimis creaturisnbsp;�isinnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non intelligere quid in eis boni fit. Sed magisoftendi long� inreriori.

\^';Qnunodis. Adeovt opus fit contra iftam c�citatcmdoccre,amp; ramen ho. p^3gerecredant.

faciendum,qu�d C icero dicit, fe folere in eau fis agendis, vt fi difsimulet,vbi autem in caula infit boni aliquid, id vrgeat, ibi to.nbsp;W^l�afiibihabiter. Quisenimideofui corporisrainoremrationem habet,nbsp;in pe�lore, aut aliud vitium in alia corporis pai te habet? an nonnbsp;diligentia corpus curamust Quin vides aulicos noftros,hi cum benenbsp;cftcumferant, tarnen negle�tis fordibus amp; con.nbsp;acfericati,acfitotum corpus effet merumbahamum. Sicnbsp;V.^''itiaftudiofc,honeftaautem oftendimus. Sed quareidem non etiam fa.nbsp;h'^�S�4^^^iu�io,vt obruamus �c tegamus vitia,amp; infpiciamus in virtures amp; comnbsp;dWid �^^�lesfaciuntdiuerfum,nonreturn culpa,fedpropter peccarum originbsp;c b�ti) ^^^?c^�:hominumanimos,vtin rebus oprimisamp;fandifsimis, tantum canbsp;calumniaripoffumus. Idcmfacimus inverboDei,amp;omnibus,nbsp;pertinenr.Nam c�m folemdat,ciim datannonam, corpus fa.nbsp;^^^losctc.nemoconfiderat,ncmogratiasagitprohisdonis. Qiiumprinbsp;11nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ingruir, aut annon� difficultas, aut faltem vnus deris dolet,

V^obf centrum feu pundus doloris,totam fp�ram beneficiorum Dei {{\^^^^\et,autprorfus adimat. Sic cft mundus amp; ratio noftra, vno malo plusnbsp;�^IIIeI�onis,ficut papift�noftrietiamfolenr, hi ex optimis donisnbsp;^M^3snoftr�Ecclefi�habent,tant�meadiligunt,qu�calumniaripofnbsp;*� ^t�iplificantjVt obruant vniuerfas virtutes verbi.

780 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C O N I V G IO.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

Sed Spiritus Sanduscontrarium facit, vitiategit^amp; hoc quod boni in ornatmeritislaudibus. Ideo vxoreijific pingit,vt iubcateam conlideran,nbsp;quam vitem plantatam amp; donatam tibi � Domino, in domo tua, cuiusnbsp;r� diuin�plant�lunt, long�iucundioresafpcdtuamp;vfupr�ftantioresquain^.^^nbsp;Etf�enimdegenerate mailfunt,tarnen non poteft negari elle Dei donu�b jjnbsp;gnofcendum eft,hoceft,vercerudireconiugem. Qui autem donumnbsp;habent, illi hac vite careant, amp; dele�lentur fua alia arbore amp; al ijs fru�fibus. 'nbsp;autem nuncfumus in hoe vit� gencrelaudando in eo vxor eft lient vins, lnbsp;lesficutolea,itaenimnosdocet Spiritus San�fus,amp; res idem teflarur,nbsp;tafan�la hoe non traderet. Nam etiam Gentes re�f�pr�dicauerunrnbsp;Kc�f,amp; teftanturidemetiam noftrorum hominum Germanica cantica,quib^.nbsp;mislaudibuspr�dicaturfidesconiugum, quodh�c vita nihil habeatnbsp;pr�ftantius, quam eft vxor mariti amans. Idem vno ore omnes fani hon�^j� jo,nbsp;tentur, nonquidempropter voluptatem carnis, qu�in fcortationc,nbsp;poliutionibus,maioreft. Ibicnimincenditurlibido, Inmatriraonio aut .nbsp;tinguitur, fed quia fumma voluptas eft, Vxoremeflcpaterno,mateino,nb^^�uOi^nbsp;eft,fummoaffe�luergamaritum.Hocilludexcellens donum eft,edignun�^-j^,nbsp;in Mulieribus admiremur ac pr�dicemus, de quo porei illi nihil norunt,nbsp;tiuntvxoremtant�mporcile,volutabrum eflevoluptatum. Eft longenbsp;digniusinftrumentum,diuinitusplantatum,vtindomo tuafittanquamn^'jffnbsp;ravitis. Quarcetiam magis,qu�m vitamfuam, vxorem amp; liberos marinnbsp;debent.

Pertinent igiturh�cEncorniamagnifica contra virulentas linguas � amp;hominum,quibushoc genus vi't�inceflant, item contra carnis noftr^n^fj^�n�nbsp;tum indicium, quo fit, vt aut ad faftidium, aut adimpatientiamlolicirea�^jolSnbsp;fciliceroculic�cutiuntad�ftimandacommoda, amp;tant�m h�rent,nbsp;aut moleftijs. Atqui hoc ne quidem faniores inter Gentes fecerunt- y cO^nbsp;enim iftam naturalem aftedionem ergaprolem amp; mutuum amoreniacfid*^ �jU-iuguminterfe, amp; vtrumquelaudaueruntegregijsteftimonijs. ItaDeusp^qin-citatemfanorumhominum�,etiam inter gentesfuperauitillammultitudin^-ugi'�nbsp;gu�viperin� contra hoc genus vit�. Quanto autem magis nos decetnbsp;patrocinari, inuitante Spiritu San�lo,his tam claris amp; illuftribusfimilitun�^j^jO'nbsp;quibus oftendit Deum fic deledari vitaconiugali,vtdet nonfol�mbenenbsp;nem fuam adfuftentandam vitam, fed etiam benedidionem vcntris'amp;vbe'�nbsp;cut Mofeappellat. Hoc profedo Deus non faceret, fi coniuges odilTct.nbsp;Adam dixit : Omne quod prouenit e terra,fit vobis in cibum,poft diluuiuninbsp;conceflit vfum animalium mundorum. Imo coniugio donat quicquidnbsp;faurorum amp;opum in mundo, amp;quicquidomnin� h�c natura habet,nbsp;nia viua teftimonia funt, quod Deus hoc genus vit� approbat, etiamfinbsp;ftenderent facr� liter�. Poftremo ipfa propagatio Ipeciei, quis nonvid^^^nbsp;creataamp;conditafit�Deo. Meminerimusigiturharum fimilitudinumaonbsp;calumnias noftrarum cogitationum, Diaboli, amp; viperinarumlinguaruii�gt;nbsp;cxtolluntvanitates, amp;impurilfimasnnpunitarcslua$,h�cautem Dei lumnnbsp;na vitup�rant.

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p-mezw.

DE CONIVGIO� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7��

fadisconfugum. Atque ipfeego c�tn ci�em Monacinis, effcdamaatum genus uit� : Difpucamus anh'cerecnbsp;honeliamuirgmcm.l�em,An elietpeccatum�uderccumuxo^nbsp;Uiijj ,^31denu'rab3rBonauenturaefentenHani,quifuitinter Monachosfandifsinbsp;efthoc peccatuni,fiquisambiat aliquam j'n uxorem^ Im� ue-Dieft item licerenbsp;��t� �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^�^o�'e*Ego�of�^3liSfententiam,�Lipfius profefsionedignio

Auicrefeitis iamadfuturaconiugiajSCpubbcanego-�^*�J*^^^^^^j�dbenedidione: quodfcimusc�iugiumeile rem 11 11^ nobis ridere, ludere �l amplexari noftras coniugesjiue nudas,nbsp;fl * t^nt�inab alqsabftincamus.H�cnobis infigncmc�lolationem au-'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quitametiiuellet^nos intot�ab-

^edf ^�^��O��-��^�^^^'�*�^�-��^�^3^^^^f��^^��^�^*ndulget,qui3Deusindulget,

�lh'ujij'�^deo poreifuntjUt quid uisfibiinconiugio eumuxoribuslicereputent� Acfei�tfibitantumindult�efleiftammiferamuoluptat� am-%Q*?\Nontanquam punis fit in earne. Amboenimconiugesfuntinfedipec��nbsp;morbo, ac furore eeneupifeenti�. Sed quia dixit Deus. Non im�nbsp;^Porrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impuritatem: modo maneas cumadiutorio,quodefteorarn te�

utinreucrentia �^timore Dei uiuamus� Ego quidem per indulgen uxorem, Sed tarnen peccatum eft in utriulcpcarnedlla f�danbsp;%r�'^^�'5^t�o*ia�Q�-�^nqu� enimnaturalitermaritus melioreconfcientiaeumnbsp;effundatur: uelii feortationibus amp;adu�nbsp;fit,tamen illud quotp non fit fine immtindicia.Repra�bendendiigianbsp;%sf^^^*cumuxoribusturpia^nefandaincubieulis exercent. Quia concelsicnbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecundumindulgentiam.

ptXt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qpiamscuxorem^fecurusexpe�

j'ilt�j^�^umdiem . Quando Secundum indulgentiam. Siabei��r lUa, eiiec pollutio Sed quia diuinitus coniundio h�c ordinataeft^ideo nonnbsp;. f^eus,quicquidibifo2dumeft autimmund�, Sed malum illud inconiu-'�gt;gt;ii^3^^�pula,non eftdefendendumprobono, Ethnieidixeruntefiefeeun/nbsp;f�adolefcentemamare, utaitfenexapudcomi�nbsp;��^quiritDeus intelligentiam noftraminconiugio, utfimus fcnfdtiamp;f

^^^oncupifeentiamSCturpitudinemjquaeeftinconiugio.Nondicamus timor� �6re-'^^lith^^^^^i'^eamusualanoftraj��fiquidmalieftcommil�umj tarnennbsp;� ^'Cr^

^�intelligimus dC intuebimur regnum Chrifti. Aliud enim eftiuftifi-V � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuftificari ex gratia-Fruor eoniugtj lege 6C ordinatione, non

iip�^''^�^^tim:Im�indignusfumpanequouefcor,pecunia�(5omnibusbonis� Ro�^an,S�Vxofferuitmihiindignifsimojnomnbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in pr�dieamento re�

ut habeam uxorem aut liberos fecundum 5rgt;^fUs 'jeritatem.Qtiia fum peecator. Sed turn cfficiordignus, quan-oloindulgere �Cconniueregt;quiafic ordinaui,Tu tarnenteipfumnbsp;timor� �C reuerentia,

digni,necc�iugalbnecpolitica, necEccIeftaftica ^^�^^�one.NonfumegodignuSjUtunam ledionemautconcionchabearo,nbsp;propitium,indulgentem,Slt;ignofcentem Deum,quinos tranftulicnbsp;Vwnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex

7�� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE G O NI V GIO.

ex regno irx fn regftu grati'ae^ �C lufsit nOs tcdlos illo �el�mctttG gratia?, ad ipi'^'*' quanquam indignos^accederejSC frui bencflcijs diuinis.

Tom 4. ienenCfoi. 4754Tom,in Pfal.p.Graduum. Si uisefl� foelix 8^ tus.Sd adieciftianirnum adcontugium,hoc cxpcricris. Deus tibi dabit uxor^�,nbsp;dabit liberos Si alia,fed hoc primum da operam,ut De� timeas,amp; in nominenbsp;iduit�genus incipias* HaecutilisdocT:rinaeft,quamftatiminiti�tradit Spin��nbsp;Sandus,utiSjCui non datum eftutcontfneatj'ncipiatmatrimonium�priniopf?nbsp;cepto,Slt;:diuinamimploretopem,�c in confpedumDei prodeat��dicatlDo^'*nbsp;neDeus, tudicisadmein uerbotuo^quodfis SCefl�uelis Dhs SC DeusinGJ^�nbsp;creaftiigiturmemafcuIumjamp;creaftifoemellam^hacctuacreatioSi hocopusnbsp;eft, ego me fie non feci, nec fortuit� ita fum faeftus, Adde igitur creaturac tu�nbsp;ceftum, SCdaut fim fozh'xmaritus,utfim uxor fcelix,0(fc. Vft fic incipiamusdn'J*nbsp;moreDei,non fimus fecuri,autpr�fumentes,necfient ruftici,Si imperinnbsp;nes fernere in hoc uitae genus irruamus, fed inuocemus iJIum, qui adiduiteg*^*nbsp;nus noscreauit,tuncfietutfoelicitereueniantomnia.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ltyng�igituraliomodoEpithalami�fuumSpiriti�sSancftus oidtcuf.qi*-'^ alij poetac.Hortatur enimut inuocemus. Primiim Deum �d fi'duciammif^�^^nbsp;diaeeius animo concipiamus. Nonenim Deus inuitus audiet, fi appelle/��, jnbsp;creatoremtuum,feduicifsim agnofeittecreaturam fuam efte,nec ncgabiiJ'^'^j^nbsp;dedilfe ur eftes mafculus,auteflesfoemina. Praefumptionem prohibuit,nbsp;prtuatoconfilio hoc uir� genusincipere, fed uult,uttuaconfi'lia tibinbsp;dta,8lt; quod ea Deus no fit fortunaturus,nifi ipfum in confilift adhibucriS'nbsp;Igitur die it: Beatus uir qui timet Dominum.Nam cxempla quotidienbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J-

los,quodf�pe uehementiftimusamoriniti�interconiugeseft,quiapo'^^jlt;i^in. lime extinguituf, ut autuiuant inter fe hoftiliter,autaltcr akcrumnbsp;nunquamitaimmerguntur uoluptatibus aut opibusut plane fine omni^,^.nbsp;uiuantin fehoftiliter,eaduplomaioreftinfcelicitas �^miferiatSednbsp;accidunt,cur enim nonaddunttimorem Dell�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,5

Difce igitur hic,utuiuas intimore�Dei,qui fe creauit,Ut p�rsisci�c��^f�� J uel uxor,0lt;: unit etiam coniugium tuum gubernare. Quod ft eumnbsp;no adhibueris,0fipfe uxorcm amp;familiam pro tuo arbkriofine orationc^dfnbsp;gubernare uoles,fietutauteuertas omnia, autpcrpetuofucceflii demenwt^'^^nbsp;grau iora mala incidas. V ult timcri Si coli Deus, hoc eft,uult ut confitcamurnbsp;nihil pofte fceliciter incipere auf gubernare fineipf�usauxilio�^confiftd' .jjjnbsp;dodrrinam utile eft inculcare iuuetuti,utfiquifuturifintconiungcs dik^nij'^nbsp;SC fequantur.Ratio eft,quiaconiugium inmundo incarne, hoc eft,nbsp;inter Daemonesuerfatur,caro cito faftidit uxorem, Sicutquidam neqtiam f - ,nbsp;dixitadfponfumfubindein nuptifs refpicientem ad fponiam. Amice,nbsp;cias fiepe, fiet non poft multos menfes, utmagis cupias cumfamifta, quaiHquot;nbsp;coniugecubare. Huiusreiquaecaufaefti:� H�cfcilicct,quodconiugiumueijj^^nbsp;in carne,qu� totapeccato eftcorrupta.Hanc poftea acc�dit Satan uelnbsp;uifsimisolrenfionibus, uel Zelotypia. Nifi igitur refpicias ad uoluntatem �nbsp;nonpotefteireconiugiumautftabilc.autiucundumdiu.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�/t

Ergodebentiuuentus rctfte decoiugio edoceri,ut,fiquis ducituxotCiF^^j^ cumea uiuere in fauore�fbenedidione diuina,acdicere .�Domine, dedifthnbsp;femmafculus,dedifti etiam hanc uxorem, fumusautem ambo in mundonbsp;bac infirmifsima,Slt;:intermedios Dgmones,turbatoresconiugalis amoris,^nbsp;tur henedtdionemtuam,utetiamfiqug oftenfionesincidunt,eas tuabenenbsp;Sc admiratio donorum,qute in hoc coniugio funt,uincat SCc, Hgcnbsp;moreDeicarmenhoc incipiat,utpracfumptionem nobisadimat,

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CONIVGIOVnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7S)

fjA^iComodocucfttura, quemnos animoconccpimus.Noficftimitafi'et, aut maiore malo,nempcad fnpprefsionem uerbifiC cognttionis Dei. Menbsp;Deum �mere, SC ei confidere, innomxne Dei, cum humili ora-^�in omnem euentum con iugium iacipere,

�iof cumuxore cutn r^ttione cr fecunium fcientUm. Gcnefcos cap, 2^. Tom. 'ter*

Cum ea, quxmihtdiuinitusconiuncSaeft:, licetiocari, Judere, SC quaf� infirmiori uafculo muliebri impartientes honorum, ra nqua co*nbsp;�% �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^dcorpus. Nos fumusrobuftiores,ideoetiam maiora officia

commilTafunt, in quibus tarnen animummuh'ebremf�peoft'cndimus.Dif animus uirilis Sc animus muliebris* Ipf� onerat� Rmt �conomicisnbsp;\ fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimus fortiores. Sed quom odo nos in Ecclefia SC politia gcraa

'ttii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confolationisgratia,quam ut oftenderet gcftum ii lum marita

coniugem,honeftus marttus, ridiculum S� blan �'�fJ^^�uimodif�peuidereeftinmaricis,quifuntmoribusc�modioribus.R.exnbsp;fapiensutintelligeret adeograuescaufasamplexus,quas ante dixi Sednbsp;efl-publicsoftendcre. Ac uald�pulchrumcftnbsp;��^*'*^seti3mmoribus prxfefertbencuoientiam erga coniugem.'Etonnbsp;t(iHj/pe�(:fcandalofum eft,ff qui pr�bentfe difficiles, morofos, SC afperos erg�.anbsp;�lt;�f^5es,amp;nulIaffgnificationemeduntamoris,SCbcneuoIentiae,fiueuerbis,fi�nbsp;�hHj^^�s.Ea grauitate erga alienos,auterga familiamutendum cfl.Sicf�peaudinbsp;%fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coHaudationesSCgratuIationessfiquando indent marirumcutn

^HjJ*':�3uiter,6Cunanimit�ruiuere. �gt; ein gute CEb^if�b^�/ O f�lix SC fauftii eftmutuusamor�Cf�licifsimaConcordia,idemSCmariti pr�dic�t�nbsp;%?'^�'�^ftient,nifiuidiflenttales lufus maritales inter multos coniuges admo-

9�-teucr�uIIaacerbior SChorribilior diftenfioacdifcordiae(l,qu�minte� Econtr�l� eft mutuusamor, mutuiIufusSCblandici�,id con-% ��'3matur8Cpra:dicaturpaisimabomnibi�s.Quiararumeftpropter Diabonbsp;rShvmundusnonintelligit.fedfomniar coniu-

^�1 aliud efte qu�m concubitum,ofcula, SC amplexus. Ver�m non eft tan-legitim a coniundio,fed�Canimorum,qu� certisindicqsSCfi'gnis con�igio..nbsp;q^^^^^o^^ftftsimis matronisaudiuic�mcollaudarent alios maritos pro-commoditatcmSCmoderationem,SC pr�dicarentquafifngula-puliirn^ ficuitalismaritus,autuxorcommodacontigiflet*

priores pt(j �'?�aes nonreqcio, nec def endo,nifi in odium turpifsimorum ludaeorura,nbsp;ifnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P/� cogitationesfunt,quodmaritus nonfol�mincubiculo,

coniugtj blandumSC placidum fe gerere debcac �'-C^-N onfitmorofus,iracundus,difFicilis.QiiiaexempladifsidiorumSCnbsp;incurruntinoculos, SC uehementer offendunt. Pr�fertim ilnbsp;lt;�lotypia,tu�n eft infernus ipfe, Expedit ergo extare eiufmodi exemplanbsp;Y V V ij blandiciarum

ye4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C o N I V G I o*�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

blattdfciarnmS^amabtlitatis inter coiiiugcs^ut alij adfuefiafttadfiratn'tateffl/o^ mttatcni,Slt;paticntiam,fiquidinciditoffenfionisautincommodi.Quiaconiug��nbsp;eftdiuina ordinatio.Etdeuxoredidum eft.Faciamuseiadiutoriumcoramip**��nbsp;NccefK� igitureft, iitfit etiam externa fignificatio bcneuolenti� propt^^ quot;'pnbsp;pracfertimcumexcellentifsimosfancftos, quail's eft Ifaac^habeamus innoftra onbsp;cietate. Plena enim eft h�c uita offenfionum infinitarum, quod inrcbusdoin�nbsp;cis inprimisuidereeft. Parentigiturfe admutuamcondonat onem �� oblig^^*^nbsp;tiem offenfarum, quantumuis grauium, �C redeant ad blandicias ufttatasctianbsp;externas-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,(

Ideo enim Spiritus Sa n eft us non dedignatur celebrareeiufmodi occurratprimum porcis iftis^ qui tantum quaerunt uoluptatem carnis,nbsp;difficilesnbsp;nbsp;nbsp;afperos fepr�bcntergaconiuges. Deindehoftibus c�iugij

qui probibucrunt coniugium, tanquam damnatum � Deo, ut habeamus plum,quod Deo non difpliceat etiamleuitasaliquantula in c0iugio,quo^^n'p^nbsp;deformatumeftpeccati originalis impuritate, Vnde furorifteufitatuse^��^(nbsp;ardor in fexum.Sed Deus utiturcaadcopulandum marem cum fceminaAi�gnbsp;auxilium coram eo. Eft ergoconiun(ftiodiuina,ficut ait Chriftus: QuO'^^nbsp;coniunxit, homonefeparct,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.g,

Eftep ingens c�folatio, quod fcimusDco diQ)licerc(eparationertifc^*^^ii� Sc requircreamabilitatem�fmutuamfuauitat�,amplexus,oicula,��iocost'�|j^^5,nbsp;Diaboli, qui eft omnium diflenfionumautor. Sedobijcientlmpuriinic�^^r^nbsp;Bonum eft non tangere mulierem* Coniugium eft genus uit�immundf^^jjinbsp;Itcmalij, Deberemego blandiriraulieri,ferre eius mores incommodes�,nbsp;uolo abipfa,SC cum autorit�regubernarc,utfcntiat me uirumefle.Egrcg'^^iji'nbsp;relaudemrcferns,fifregerisintirmumuafcuIum,0C oneraueris conicien^�^^jj/i?nbsp;iuftaacerbitateerga fororemSCcohacredem regniDei,qu� eft in cadetnc^a''�nbsp;nebaptifmijOmniumbeneficiorumDei, �Ctotius Ecclefiae, cogitaqui*^nbsp;quidtu fis. Autfiuispugnare, Curnoncum pari co ngrederis:'Quidnbsp;reportabis,fifoeuierisinua{culum infirmum;� Cert� indignum eft,quo^��5nbsp;nc multo magis Chriftiano. Etieuifsimaimo nulla gloria eft, innbsp;becillidomando Jdcoualdeodieos,qui ergamulieresiuntanimofiA^^ ^qii^nbsp;Domi Leones.forisfeporcs,D(ictinprobisfiCturpibusmulieribusnonloi�^�nbsp;nulla rationecorrigipoftunt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjii''

C�terum Deogratias ageredebemus, quodeertifumus coniugi^��p^i^ nitusinftitutum efle, placcre Deo, Angelis �Comnibus creaturis. Placet qiiinbsp;quod uxori blandior,difplicctmorof�tas�Cacerbitas,MuIt� minus cii�*nbsp;prohibentSedamnantconiugium.Etprohibitioilia horribiliternbsp;Diabolus loco diuin�ordinationis,immifitU3gaslibidines,�Cinfandalc^ f,r(�nbsp;domitica ldc|? iufto iudicio Deifaeftumeft, quia detraxeruntfancftifti^^^iiH*nbsp;uit�, quod ordinauit Deus eo^benedixit� Non caret idquidem fuouicionbsp;mundicia,fed DeustoIeratSCdifsimulat earn. Siferuetur naturalis ordoanbsp;randam obolem, turn Deus difsimuIat2Cignofcit,fiue ut Lucas innbsp;uerbo ufuseft : rscTretfo^ih jfd) wilmirbiefewet^ gefallenUflett/nbsp;uationem generis humani. Scio te in peccatiseffe tone eptum,fed ignmeo^r?�nbsp;cedo, uttutuam coniugem habeas inadiutorium.eafolo teoblclt;ftes,cCnbsp;etiamfi quid obijeitur trifteaut moleftum� Egoquoquepatientiamhab^nbsp;nudam inno(fte,fiueueffitamindicample(ftaris.

Si non inftituiffet Deusfingulari beneficio hancconiuncftioncm, ris 8Cunius feem n�,qu�todcfidcrio earn totusraundus exoptaturusenbsp;ietliberari�libiJinibusSCpolIutionibushocremedio�lamuer� aucrlanbsp;timarn iftam coniuntftioncm.quamfanxitlegc perp�tua �Cimmota,qua Pnbsp;ftupraSC uagaslibidinesjiubct utunam tibi eligas,quae placeat, cum

DE CONIVGXO/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_nbsp;nbsp;gt;78?

^fanfigas� Eftqui'dempeccatum, SedconccdoinquitD E V S jUtludas^utn-J'^ascumtiia, �C ab alienisabfti'neas. Sicut fcriptum cft Prouerbior, Exlii-^ftteuxor j quamadolefcens duel's, ceu iucunda cerua �C uenuftus himulus, j �*usamoreperpetu� contentusefto, SC amore ciusfcmperfrucre*nbsp;� j. Sicconfolatur nos ifte locus,quo fcnbitur Ifaac in fened�te luf�iTe, cuntnbsp;1 ^�dileda Rebecca : non tantum necefsitatis Sgt;C confolationis grana, fed etiamnbsp;1 9^3dani ineptia, qu�decet hoe genus uit�,utexternis blandictjs daretnbsp;5 ^S'ilficationem mutui amorfs, �� fcr.fbfturfn confolatfoncm coniugum,�cfn odf�nbsp;(^^icotitemptum,acrefutationemreproborumacphanaticorum,qui damnantnbsp;fi ''�ugiutn. Memfnt ego ante haec tempora renatiEuangeli}, f�peinconfefj�nbsp;j^'jemaritostanquamgrauifsfmumpeccatumdeplorare lufus fftos confugales^nbsp;1^�^oquod eft indfgnffsfmum amp;C cum contumelfaCreatorfs: Si quando aliquanbsp;c�mitcrium Francifcanorum,moxfcopisnbsp;^-�fl^�'abant locum facrum Monachf^ Atqui matres nogt;nbsp;�Une. Neque feopis autfgni flamma Ifbfdinisconceptaperpcccatumorig�nbsp;Ij�^^PUfgari poteft. Sed fncenditurmagfs �� irritaturhoemodo, Sd negata mu�nbsp;' turorem, Sed non intellexerunt hypocrir� ffti peccatum originis,nbsp;quot;osEnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CHRIS T VS prfmnm uult

iij3?ptifari,ut animus corrigaturSC purgetur- Poftca (� non potes donarf at uidualem fiueconiugalemdelige. Inutroqueenimfexu,nbsp;�Cfcemelfa eft caro. Igftur etiam fernen in eiseft,�!S ardor incitansnbsp;''i'J^f''^^d�onemtQuidfbfconfulendumeftc� Refpondeo. Si habes caftitatemnbsp;0;,, *Uea. Sinminusducuxor�,neuagis�lt;cardinalictjs libidfnibus polluaris,

Tomo tertio folio r;, Atqui fnquiunt, nimis mffera* ^lt�f^*^inus raoleftumuit�genuseft� Refpondeo. Eft duplex genus uit�,nbsp;'hp�^�'�eftpeccati: alterumeftp�n�. lamconfiderautruinfit melius, uiucrenbsp;peccatfs: an econtr� peccatis fine p�na. Ratio fie corruptaeft,utnbsp;�^�(,i^�'Iaspcccatf non pofsit�quo animo ferre, fdeoappctitea qu�fuauia,!^*nbsp;funt: crucem autem amp; moleftiasfugit. Sicut Socrates interroga-kf*-^�^^IiL'�eiftt,ducereuxoremannonC� Refpondir. Vtrumuis fecerisnbsp;Si duxeris deformcm,,habebis pcenamfi formofam duxeris habebisnbsp;Ille inpcenam tant�m�Cabufumrcfpexfr,

J^fiftianus autem fie in animum inducat fuum. Contemnenda eftp�-^ |M^Y.�^nismoleft^a ex oculis remouenda,atqucaudcndumcftinnomineDO=nbsp;t\ cogitandum eft de uitafihe peccatfs, fine immundfcia, fine polluanbsp;*^aculis,utpofsfs habere bonam confefentiam coram DEO. Nonnbsp;ij^��undumeftrcgnum,nonbeatitudoautuita�ternafnhacuitaNonfi'anbsp;I peccatum orfgfnis, infirmitascarnfs, amp; Diabolus. Si autem omnianbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mfferia, cum DEO potius perferamus,qu�m cumDiabolo.Qtif

iucundamuftam.habent ^'�Ht^^^,quaemcdo abiicfunt, mod�recipfuntproarbitrfo,fed cuiufmodicon^-putabimustquot; fane pefsimamt Et quodlongeeft grauifsi-hi quoqueeafdem im� plures moleftias,quibus adficiuntur � feor-4�^��m �coniugfbus.Ita dupifeem p�nam fuftfnent, communemil*nbsp;^ddunt P �nam �ternam�

V V V iij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hdcc

.7?� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CONI VG 10,

H�cigitUfpoftEccIeft'afticadogmata de coniutgio qnoqucdocendaamp;f'i* Iigcnterinculcanda funt inEcclefia,utfcrant homines,quomodo uinant inhajnbsp;uitaftnepeccato. Deinde eti'am pioriimanimierigendi amp;Sexhortandifunt,a'�nbsp;contemnendasillas moleftias coniugij. Oportetenimconiugcmfeuiriimp[�'nbsp;here non nod�u tantHiTi ,fedahasctiam adp�nas, ��aduoluntatem DEI^'nbsp;nendarn,ad ferendam �C deuorandamimprobitatemfamili'�,iniuriasuiqn^'nbsp;rum,�(faliaqu�ciinqueinciduntcommoda, Ideo deligendifuntadconnig*'��nbsp;optimi iiiri optim� mulieres,. Siciit Abraham amp; ah] fantfti Patres fucruni^^nbsp;bore corporis �^animipr�ftantes. Alrj qui onera �if moleftias coningi) p'*nbsp;tuunt,amp;fpropterea abeo abftinentjdemfaciuntquod in prouefbiodieitutlnbsp;fumoad Hammam tcndunt. Quia qu�riint aliud gen us uit�, qu�mnbsp;tumeft inpeccato, Ibiucroinueniunt Diabolum amp;S infernum, quianonp�'�'-cff�ugcre concupifcentiam morbum originis y peccatum amp; mortem innbsp;animo h�rcntcm.

Sume igitur animum, ccgita han� uitam nihil aliudefl�,qu�m in feriam cuius�rumnas, Iabores,�!^ diff�cultates, itafuperabis, ftnbsp;D E V M creatorem 06 Patterntuum,cuius uoluntatiSCordinaiioni tcnbsp;militateSC patientiafubmittas, ftcftatucnsiEgocredaminDEVMjnbsp;memafculum, agam eigratias,quodhabeo eiusuerbura,quodnbsp;tnaritum efteuxorcin, ut educarem (bbolcm,gubernaremfamihaingt;^^' ,.r'nbsp;Euangelium habeo promifsionemuit��tern�, 8lt; confolationein in'^nbsp;fentiuita, Sicutinquit Paulus i Timoth.4� Pietas ad omnia utili^^^Jn��nbsp;mifsionem habens uit�, quae nunc eftamp;S futur�. Et Roman, i?*nbsp;quefcriptaftint,adnoftram doeftrinamferiptafuntjUtperpatientiamS^^nbsp;tionem fcripturarum, fpcm habeamus,

Adhuncmodum rediusdeconiugio (entire Sdiudicare difcatniiL�fra^^ caro 2C mundus folet. Ac hortemur iuucnes, ut �quo animo patiantii^.nbsp;f�qiiainciduntmala. Adfuefaciantfe adinuocationemamp;dicantrD^,nbsp;D E V S ego fum tua crcatura, � te conditus mafculus, �C ordinatus^nbsp;nus uit�,in quo iam h�reomultis mails �lt;diff�cultatibusimplicitus/^^nbsp;r� agnofeam me efl� creaturam tuam,temihi elle Pattern 8(^ conditot^'�^nbsp;auxilium defenfionem expeeftem#

Tahspraecationeceftaria eft omnibusconiugibus, quia onUis� crucem amp;moleftias nobis impofitas. Arque utinamtolleretur aliq^�nbsp;libatus�collegtjs SacerdotumSCEpifcoporumjamp;^concedereturja*^*^^nbsp;tur cis coniugium, SicutnoftrarumEccIefiaruraminiftripi�nbsp;iugiouiuunt: nonitainhiarentadEpifcopatus 6C Canonicatus,nbsp;tanta foret potentia,��opulentiaconegiorum,Sedfruftraha:copi:amiiS;nbsp;cora camp! Sd feces terrae^

� gt;a Genefis cap. tertio Tomo � folioyS, Contra impiorum ftcntcnti^^�j^nbsp;quiconiugq �rumnisoffenduntur) pif fe confolari, �C per ueram fapi�i^nbsp;ponerehisincommodis certa �ifmaioracommodadcbent, Sicutnbsp;rusadHieroneminftuItis hocrepraehendit,quodc�m DE VS,nbsp;na difpenfare,utfcmpcr aliquidincommodi ad mixtum fit, non

D E C O N IV G � O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;787

w��xo(rgW(jitgsi/05T�/z(�T�, kTO^ �yx^-ot, tx x�� '?}ot4�mf tjo) j hoccft, hom� p^sftulci non mit�gant incommodailta,commodis qu�habent. Bom' autem dCnbsp;^pientes ornantcommodafua,amp;ijs quafiabeuntincommoda^quibus exercen�nbsp;commoda ceu in illuftri loco confpicendacollocant*

Itahicquoque faciendumeratfintfan�magn�p�naeqaibus propter pec-'^fURimuIieres fubiecr� funt* An non autem hocmaius cft �cinfinicis modi's P�^nasiftas uincit, quod inillis ipfis calamitatibus, habent Ipem certain im-^^'�ftalitatis 8� �ternae uit�T� Deinde ill�ipf� calamitates nonfunt fine fru-Pertinent enim adhumiliandamS^dcnciendam naturamjqu�l�ne crucen�nbsp;Mdoauri.

J. Tertio manetinifiis calamitatibus corporalibus etiamexcellensilla glo* j.p�^atcrnitatis,amp;^benedidiouentris,quametiamgenti�esfapientiores admira-magnific� pratdicarunt. Manent reliqua dona, quod omnes alimur,nbsp;�^p'^iur^gefiamiir in utero marrumjfugimus ubcra,�Cmatrum ftudio Retiranbsp;Tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intueri mala^Sed dele-

hoc norunt Slt;^faciunt pij tant�m ,bi multeribus tanquam infirmiori �auni honoremhabent, Siquidemuidenteas focias effe immortalitatis,�(Snbsp;Deinde, uident quod fint ornat� benedit^i-'is. S^on'a materniiatis quod omnes concipimur,nafcimur, fouemur ab

multi quidem f�pemagn� uoluntati �i admirationi eft, quoduideo muliebre totum ad id fadum , ut foueat infantes^ Quam d�cor� e-puell� geftantin finu infantes � Ipf� matres qu�m aptis gefit*nbsp;quoties aut placandus effc infans uagiens ,aut in cunasponendus^nbsp;dices camelumfaltare, adeo in d�cor� ornanbsp;digitoatringenduseritinfans Taceoreliquaofficia,qu�nifinbsp;��huspraeftari non pofiiint*

�ftimat, accipict tanquam certa benedi�lonis uefiigia , quibus teftatur DE VS, fexum muliebrem, etfinbsp;^�^Peccatum grauiterpunitus eft, fibi tarnen cur�S� char um ei�e.

147-248* Vitup�rant pafsim coniugium,Lat�-'''^ltiK^��^corum autorum icriptat�� quod mali eft,excerpunt, quod boniinel�

V S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

inconiugi*o,qu�inflixitpcccatum5�DiahoIus,' uicium: alterum mors eft. lUa duo mala adeo delor-�� naturam 8C corruperunt, ut ratio in fcxu muliebri nihil polsitnbsp;V'ts^^^^�h�firmitatem�� moleftias. Hue accedunt p�n��morbi��calalt;nbsp;homines, magnos uiros etiam iniquioresnbsp;� quafiiftaduoin folis mulieribushaererent: C�m quidem

� ^'^banius p�litias 2gt;C Ecclef�as : adde 06 p�nas �6morbos omnis gene-

788 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CO NI VG IO�

Siitaqucconferendahacc inter fe cfTent, QC referenda in Cataloging librutn, long� maiora mala inmafculis, quam inmulieribus dcprxhendri'-^nbsp;tiir. Sedhaecnoftramiferiaamp;SftuItitxaeft^ut nihil boni depr�hendere�^tn^^^nbsp;queamus�tant�miIIaccrnimus,quaeintulitDiabolus fenfib us 8C uiribus ami�nbsp;�lt;^ corporis� Indeorta funt tot conuicia in fexum muliebrem, magisnbsp;uirilem�

Dandaigitur eftopera^ ut quantum Diabolus ordinationem diiiinai^o^^ icurauit, tantum nos illuftremus, amp; ornemus opus D E I , gloriamnbsp;nam in ilia. Haecenim necelTah�fatebuntur omnes, efle hunefexum etc� .jnbsp;ramDei: dicitautem feriptura : ViditDeus�^erantualdebona.IIIabonaoD^nbsp;Diabolusconuitqs, �i. malaproferre QCoftenderefolet,nosecontr�ufum�lnbsp;nacolligamu s l'ant� enimh�cbonafupcrantuiciaS�mala, quant�maio^nbsp;bonitasDei^Diabolimalitia. (^uodfipoflemusperfpicerebonitatcmnatin'^�^jnbsp;eut eftereata�turn elfcmusbcati, ficut in�terna uita perfe�l� intelligcmus-^- , �nbsp;quidem utantea dix^huius fexus uicia certa.�Mors Jioc eft^omnes p�nxgt;i�*� anbsp;amp; molefti� J qu� ad mortem pertinent, tam in m atre qu�m in proie, ipfanbsp;libericontumaces �� diffoluti, uicini improbi 06malcuoli. Loquimurnbsp;his uit�js, qu�infra fines coniugij funt,acconiuges non dirimunt,nbsp;adulterium.

Haecuer� omnia obruenda funtbonisS�commodis contra prolatis* mcti�enimmuliebris fexus eft infirraior,circumferenscum animo.tumcoffnbsp;plurimauicia: tarnen unumillud Bonum tegit e:^- obruit oinnia uidelicetmatrix CT�partiif' ,nbsp;dialedicum argumentum �6 dcmonftratio firmifsima eft,quae p�n�tr�tnbsp;Nihil eft quod tam potenter concludatac perfuadeat atqjillud: Non forai^rnbsp;moresjnonopes,autqutecun^ dotes alix inmulieribus.

Hocbeneficio Adam quoque texit omniauicia,26 incommoda. uxori fuae nomenHeua , id eft,uita,quae uincit omnes aliasres^EucO^^nbsp;uebonas,26 � muIiereinitiumfumit.NihiIenimuiuitfinematrice,pai^^'nbsp;uberibusj Omniaregna,imperia, Prophetae26Patreshincortifunt. P�nbsp;turD E V S in mulierecreationemfuam omnium hominura;26ufum jfcnbsp;hoc eft, concipere, parere,alere,educare prolem, feruiremarito 5^nbsp;domum. Sic inter pefsima qu�que uicia 26 mala,hoc inenarrabile bonuainbsp;cet. Hoc breuifsimum Encomion eft, quod omnia compleditur, 26 qnbsp;Adam uno uocabulo compraehendit, appellando uxorem Heua.

Eft ergo mulier mater omnium hominum, qu� geftat utero 3 edit in hunc nundum , alit lade, fouet balneis , 26 alijs offieqs, lt;nbsp;elfent reges, principes, Prophet�, �C omnes Sandi, nifi fuil��tHcuafnbsp;enimfacit D E V S homines ex lapidibus , fed ex mafculo 56 f�mclla.

Hoc argumentum opponatur Papiftis Theomachis, 36 omnibus temnunt muliebrem fexum. Et fimul producantur exempla Patruni,c6 banbsp;dorum, qui fueruntin coniugio. His ornatur coniugium quod totus fflUJnbsp;dusuilipendit ��uituperat. SicutinPoetisIuucnaIi36Martialiuidereeft�nbsp;quid eft,quod de incommodis tantnm qucrulantur,26 non etiam uitam in monbsp;26pcenisconiiderant, quodgenerantur, aluntur, 8C conferuantur hommes^,nbsp;banc26aeternamuitame�Idbonumin�ftimabilc, imcompr�henfibile26nbsp;uinumremouere ex oculisnequaquam debebant,26rediusdchocfexuiu inbsp;rent.

I �n Gcllio extant uerba memorabilia ex oran'onc MctelK , jucrat �ftatiis Clues Romanos ad ducendas uxorcs : fit c�m fci�etdefngere omnesnbsp;'^I�ftias communespeccati 8C mortisjrainftituitexhortationem: Sibncuxorcnbsp;J�^musQiuntcscircjOmneseamo�eftia careremusjedquoniamnattJta i a n a^nbsp;' *^utneccnmillis facts commode,ne fi ne illisiillo modo ui'ui pofsir,falutiper-^'^^2Epotius,quam breui uoluptati confulendum.

*�ol nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fapientcs tumoffenfi funt,qui putabantdiTsimu�andas fuffT�

gf�ft^as �i. tegendas : acfan� fuadendo diifuafil�c cum nonimmen't� dixeris�. ''itKnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nonnegat mo�eftiam,ied appe-

�?^'�^�SinonducKis,magnamoleftia carebitis: bed iiunitis imperare orbi fines imperij,oportetc�e homines qui uiu�r*nbsp;nonuiuentes non r�gna�nbsp;*'1111'^�*^�^eilfummum bonum lexus l�

lila liberis Qi. ciuibus, opus eritutcontrahantmatrimonia* H�c cum i)i?*��3ppellatione primi parentis pulchrfi congruunt: qu� appellat Heuamnbsp;^ccrr^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pariat�beros, qui poftea gubernent Rernpub�cam,

L .^iamp;idomum,qui agnofcantDeum failli fiant in aeternaiiita^ Etiam �lij'^f^�'^^�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;raoleftias Qi. difficultates coniugtj. Abraham, Loth,5��

cumhifcemolefttjs, quiapr�i�ntiamala magis in* fenfusnoftros. Nondum enfin iumus in beata ilia uita,nbsp;^�-�^^murfiCconflidamur multismahs: ea ucr�nbsp;^�iHanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Del, creationis,filt;ordinationisbon�SCdiuin�.S^

^^�^inquis totusmundus, �d'multifaptentcs deteftantur hoc genus uitaeC* �klnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prod une fuam ftultitiam, quia tantum uitia attendant,non

kpf��^�^�-'Io'=gt;utafpiccrentmaternitatem,quaredigitinnihiIum omnium ma�

Honorapatrem�^ Quicquid autem condidit QC ordinauit pr�ceptis fuis,id neutiquamnbsp;^�tuperandum autblafphemandumcftiQuipoteft contincre contine*nbsp;at,nihilominustamenhonorific�de coniugio,�t maternbnbsp;tatefentiat,amp;^Ioquatur,qu� eft benedidio�inbsp;ordinatio diu(na, qua Deus conferuatnbsp;totum genus humanum

759 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CONI VG I O,

Gene, cap.�s.Tom.i* fol. iti.EcccSaraintabernaculoen^HocociWj^^f^ imiskgtf �C negligit. At SpiritusSandius hts breuibus uerbis^uoluitptopnbsp;cxempium omnibusmulieribus quod imitcntur, utficut Abraham qu^�nbsp;f�dci�d bonorum opcrum ubic^ proponitur : Ita Saradoccatde fumnnsi*'nbsp;bus^San�-�Stflaudataeraatrisfamilias.

Nota enimhuiusfexusuel infirmitas,ud innatalein'tascft fcr� curere^a; turp i curiofitate omniainquirere^aut liant in foribus ociofac/�P^jliJ*nbsp;uel fpedaculauelfermones nouos. Ideo de mail's in prouerbrjsdiciturjq^V^jjadnbsp;bcantinftabilespedes,propter curiofitatemuiden'diamp;audiendi,qu�nbsp;ipfas nihil pertin�t� Leuitas igitur in moribus^garrulitas �C curiofitasinh^nbsp;repraehenduntur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;

fn Sara autem hoe in loco commendantur contrari� uirtutcs, idtp*^ boquod Abraham dicit, earn efleintabcrnaculo. Sienim reliquarumnbsp;fuil�etcuriqfa^profilqlTet ad fores,uidtfletholpites, audiuifleteoruml^�'^^^'nbsp;interpellal�et eos �Cc. Sed nihil horum facit. Occupatur fuis ftudqnbsp;nomia requirit^de cceteris fecura eft,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'joi�*

Sic Paulus pr?zcipit utmulierfitfl��gaf,quafidicasdomeftica,quaej^ j,0f. maneatjamp;fua curet, Sicgentespinxerunt Venerem, ftantem ftipetnbsp;Sicutenim teftudo quocunqp repit fecum (uamdomum fert: Ita uxordcb^nbsp;pari fu� domus ftudijs, ncque longtus ab eadifcedere. ld non fol�mop^?^ �nbsp;huiusfexuspropriaefintjpoftulant.fedetiamliberorumamp;^familixneceis^*^ �nbsp;diligent! infpedioneopus habet.

Magna igiturhacc Sar�lauscft,quod in hacoccafione^fuasres catcuriolitate, manetccu teftudo in Ria tcftula, ncc tantum fibifumit*^^*�^nbsp;Utpaululumprolpiciatquos amp;qualeshabeathofpites.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, j/jzii

H�c feu uerecundia feu continentia,pr�ftat omnibus omnium cultibus de operibus, ac debebant hafc uerba (Ecce Sara eft in taberna^^^��ciif��*nbsp;in omnium matronarum peplis,fieenim admonerentur officij,ut cati^��^?jfis�:^'nbsp;fitatem,difcurfiones,garrulitatem,SC aff�efcerentad diligentem reinbsp;ram.Breuienim uerbo Mofes defcripfit uniuerfas uirtutes bon�nbsp;qu�libenterdomifit,achabeat Curam �conomi�^utqux �marito^�*��^nbsp;tu r J re de d iip enfe ntii r ac gu ber nen tu r.

Aduerfarij noftri Papiftae gloriantur demagnis�d mirabilibt�� Nos autem c�m talia oeconomica aut Politicacommendamus,nbsp;enim hxcde uulgaria efle exiftimanu At ieiunare certis diebus,nbsp;colorcjabftinereabefucatnium,fufcipereperegrinationeslonginqtias^ �nbsp;plenisbuccisdepr�dicant,hiscoElum2lt;beatitudincmpromittunt,

Etfi autem indigni funt^utad has ipforum nugas de incptiasrefpo^^ftifli^ tarnen nobis prodeft Ji�c ciuilia de oeconomica opera rede intellig^*^^quot;o'�'nbsp;re: Hofpitalitas eft opus domefticum SCciuile,fed profed� anteferennbsp;nibus EremitiSjim� etiamieiunio fand! Iohannis Baptift�, quodtam^nbsp;exdifpolitionci�uordinationediuina.

Et h�c Sarae uerecundia feu continentia eft �conomicum opu^ uirgo uel uidua^poterit cumeaconferri^ Sedmouetfandulos iftaconmnbsp;culi�tf fcemin�,ut non lol�mhocgenusuit� non purent Sandum eJ �nbsp;tmpedire fandaexercitia. Ideo enim Papa c�libatumfuis impoluiunbsp;eft hoc genus uit� nimis uulgare,�(romnibus commune :idcoipcc*nbsp;negligiturabhismaxim�^quiuoIuntelTefandifsimi�

D E C o N I V (3 r o� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ 7^*

pQ ^.f^yH�oeu�ferantcontjciendiinautor�poh'n'� amp; r�con�itgt;i�,hoc fi facerent ,fos * f *^�P�^�f^^o��^�gnificentiusd�utn�ulc^�Clioh!biis fendent D�uscteain'tnbsp;�C fCKminatn* Item,b�n�dixiteiS;,h�cnum�uexigi�i fcireputa�

qqe'^^��^^*^�*5fanaturperconiugi�m^acpeccatap/�cIudHiii uw,nenos illa-�tprofed� hacc quocpconiugmnimagniftc� commendaht

Statu�ttiiisigiturpr�ftantifsima�fquoqueDeo gratifsima op�ra effef�la llulgariaamp;:nihi�iconremnunt,�teniinnbsp;'�O�pitalftatedicamus,quodquacfo opus inter omnes Ponudciorum cultusinbsp;' 0��Parartpoteftgt;nbsp;f(lJ'?�^^^^�pp�ret,p�culS Frigid� �qu�d�i'cfi'h'erttbfcdtu Chn'ft� audi, qu�mnbsp;d� ]quot;?�^5ftdetfiaagnffic�, �dqua�promKtat pr:�mia. ludkabimus autem identnbsp;tia^*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fideles parentes liberosfuosre�-c educcnt, �lt;affuefa-

f�^ .^bvaha; non fuilTet difEcile certis diebus /eiunare, idquod fine dubio fecit, tiQ eius nihil fcribit Mofes, uoluit enimucras uirtutes eiusfcribcrcinbsp;��^21iaopera,quae hypocrit� imitari pofl�nt�� ibienL

P�pifia�, quibusrefpond�aihus pr�lixiU�^ Nos igitur Per �gamus grattas, quod cruditiuerb�d'ntelligiinusqu� fint uer� bonaolt;nbsp;Honorare parentes, gubernare familiam,pr�ftareoffi�nbsp;qu�fratrurnneccfsitaspoffularS�c^Haccenim uidemus� Mofe*nbsp;il��j f'^pfij ChriftoSC Apoftolistanti �ftimata, ut non puduerit cos faepiu�nbsp;^oncionari �C pr�cipere,

�P�^^ fi'birtcc?�-at, f}�ibusinuo�utaadeo�* ttj(j-�?*^*^uerorutncultuUmperuenire nonpoteft: Nam opera hominum fednbsp;hoc perpetu� folent,ut fuafpecie abducant homines, � uerisnbsp;'�^operibusSC exercitJ�s.

P�t� ^�^eenim Monachum,is fugitob�dienttamomnium Magiftratuuin, etis K^^^'�^�n�educat prolem, rion laborat,erganeminem eft beneficus, erga fuos

^'�*'��5 paterfamilias Abraham ,uer� pauper eft. Parctenim t) � � uo-nufquam habetcertum locum, SCquanquambenedixiteiDEw s� interincredulas gentes omni hora expelt;fiatincurfioncs,uim, rapi�nbsp;eiusSara, uoicns in exilium fequitur maritum,curatfamiliam�^nbsp;'*'�Off�do(a eft erga uicinos,ergamari�um obediens

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirtutes, quarum nihil fimileeft in omnibus traditionibus

� gt;1113, fidem amp;ordinationes DEl, amp; cauponum inftar mifeent uinum a-Ohf

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deo,nonfaciatquaein

^Mia �^''^^utdifcurratadtcmpla,�eiunet, precesnumeret �Cc^ Sed curct **�^lt;educet�^ doccat liberos, ^faciat opus in culina,dlt; fi quid fimileeft,nbsp;hats

7SX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CONIVGIO�

haecfi facit in fide filij Dsi, Sdfperat fepropter Cliriftum Deoplacerc� Sant�^

QuosDeusconiiinxitinquit Cfiriffus,homo nonfeparet: Ideo feiic�libatusjquahsxn Papatu eft,exDcononeft* Econtra officia quacinadi,^nbsp;coniundio rcquiriGfanda Sgt;Cuer� bona opera funt,utctinc|� in fpccicnbsp;gariaeffeludicentur, Vbienimeftueraerga Deumobedientiainfide,nbsp;quid uocatio exigit^Saneffum amp; Deo gratus cultus eft.Qtiod Ci qui uel jf./nbsp;tu 1 uirginitatem magis amant. Si coniugio fine peccato carerepoflunt,nbsp;ciant.Sictamen,neideo �conomiam��politiamdamnenf.Suntenimuitaf^kunbsp;radiuinitusordinataamp;inftituta� Glorientur igiturMonachiSi^Monialcs^i'-operibus,Marito fan's fit,fi rede pr�fitdomuifu�jVxorifatisfit.niibcforui�nbsp;ram agat nutriendo, lauando, fopiendojfi marito obediens f�c^�^domefticacafnbsp;ftudiolc. H�c long� omnium Monialium opera excedunt. De quibtisnbsp;mire fu P er b tu nt,

H�ccnim peftistraditiones humanas iequitur, quodanimifecuri pr�fumunt de fanditate. At pia materfamiiias non fuperbit,uexatur enirnC^*�^*nbsp;miliatur uarie dum infinit�moleffi�obqciuntur �familia^maritOjIibetis,^**-*'nbsp;nis�Cc. Itaqueoccafiones nufquam d�funt exercend�tumfidebtuminuo^^^'*nbsp;nis.

Gene, cap* jo, Tom. j, fol. utJ. Hieronymus 5lt;Phyficirecitant Regina:, qu� enixa fuitinfantem forma�d.acic �thiopis depidi intab^nbsp;diim. Aliam item narrant fuiffeaccufacam deadulterio,quod deform^^f �aunbsp;pcriff�tformofuminfantem,Vtricpparenti�iSto�igeneri difiimuIemS^r^j^mlletnbsp;cffet,nifiH:ppocratescamIiberalIct,monens,ut exea qu�reretur,afl'^�nbsp;pidamaliquam tabellam incubicuIo,cuiusafpedueflefdcledata,qU3^^^ j-pjfnbsp;inuenta,abfolutaeft�iudicifaus,Sicinfacie,oculis,gcnis,ccruicein6�^� ,Jr3nbsp;fasinterdum maculas fanguineas, aut altcrius coloris uidemus. Quan�^�nbsp;grauid� fubitoalpeduautterrore rei inufitat� percita:, manusillfs fremnbsp;mouerunt.Videmushic Vuiteberg�einem facie cadauerofa,quinbsp;ferentem uterum fubit� �blatooculis cadauere ita fuiJl� exterritam,ut�^�'*nbsp;tus in uterocadauerisformam indueret.

Idem fieriftudiofe folet in admifsione pecudum SCiumentorum j matHieronymusjapudHifpanosgenerofifsimos cquosftatuiante equasnbsp;miff�ra.utiHisiimilespuniprocrcentur.fdeononeftiocandumnbsp;busjfeddiligcnscuraearum habenda eft propter f�tum.nbsp;cula abortuum,monftror�m,dcformitatum uariarum. Maritusigiturtumnbsp;m� lecundum fcienriam,ut inquit Petrus,cum uxorehabitet.Mcminina^Pnbsp;Ifenaciformofam Sx^pudicam matronam enitig�irem; quod e� accidit, qnbsp;uicinis aliquos glirifufpcnderatnolam,ad cuiusfonitum reliquinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eff

occurritmulieri grauid�, qu�ignararei, fubitu occurfuSd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pla

CO nterrita,'uf f�tus in utero degeneraret in formam beftiol�. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cefl*

nimisufitara funtquandopraegnantesl�pefubitis adfcdibusj�^p^uoribu citantur,cum uit� diferimine,

Qui cnini grau�darum no habefttratioftcm, necpaf ci�ftt t�nef� � fient quidam vfcpadeocrudelGs funt, vt etiamnbsp;On'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f�uiantingrauidas : fortes fctlicct amp;animofi, in fexum imbeeill�, aliogt;

fib nbsp;nbsp;�^auifsimi. Nam nuperaudiuimus Principe quendam mnltis alijs fcelcx

diSCadfixamlc�iulo, Ifrinxiflegla^ led? �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Heroem �� militem ftren�um. Atqui id minime Heroicum,

^^itiofumeft amp;turpifsim�. Si enim vires, inuenies parem cum quo congredi� Illsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt fortes contra fortes, �d infirmi erga infirmes. Quid eftqu�d aduer*

^�^im^ginibusbrutorum.Scelcratum eftilla etiam tua crudelitate aiigcri. uj ,^iaetiam EthnicihancvirtuteminfuisHeroibusprgdicarunt,qu�dfuerintnbsp;{, ^^iamp;blandierga vxores. Idenim teftantur deferiptiones in Homer�,AchilIis,nbsp;��nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ofculaturfiliol�. Itafuerunt mulieres cunl mulien'gt;

^/'^'^Odio funt, quiaduerfus inerm�SCimbccilIem fexum funt fortes �� pugnaceSr fexum imbecillioreuit-corpus conditum, ad feren Jum vterum,ad nutriendum f�tunigt;nbsp;1^ '^timis periculis expofitaeft.Ide� prudenter SCmoderat�efttradtanda�nbsp;APPARATV5 NVPTIARVM.

L ^enefcap.24,.Tom.2.fol. 238. Mofespompamamp;:apparat�adnuptiasdefcrigt; feruum accepilie �l duxifie decem camelos; no fuit admodu

K^didapompa, quianonadfuerunt�quit�s, �Cfortafsisvfuscameloremfuit,vt �'d�muliebr�SCornamentaapportarent,vultcnimiponi�mhonorific� adduci,nbsp;dj B�^^itnoreprehcndendus ellin fiacre apparatus,fi fitmediocris amp;^fineimmogt;nbsp;J vthabeatur ratio fi�neftatis i amp;dec�riinnuptijs,Scfiant�mniaintigt;nbsp;ij^^SidreuerentiaDei.Monacfiih�ee�mnia damnant, iplasetianuptias,qu�tam�nbsp;celebrantur,qu�m propter fineninbsp;eOfnbsp;nbsp;nbsp;videlicet Oeconomiam, Politiam, �f Ecclefiam qu�inde exiftunt, lunt^

fpQ^^ 9^iafi antepraedicamentanupti�. Ideo addit Abraham camelos,aliadona �'�^�amp;parentibus offerenda.

pentef. cap.2t.Tom. 2. fol. idd. Suntigiturtres c�leftes Hierarcfiie,dc quitus Qti�m vita Oeconomica, Politica,nbsp;Extrahostres ordinesquiviuunt,viuuntincle(ffitio vit�genere,nbsp;P^eus in omnibus Propfietis reqeit �Cdamnat.

^^P�OUI3. fol.43. Iniuft�rapin�, vindid�amamp;p�nasfccum tragt;-diiffu Auguftini ' I-ucrum in area damnum in confeientia. Nulgt; lucrum eft fine iniuftifsimo damno. C^iienim rem rapuit, perdiditnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cumreacquiritur, amp;E)cus cum fide amp;iufticiaamittitur. Situremtol*

�dbon�confcienti�,Ibi tu quifquilias,ego vero grana ha* bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;��^pueris,quoiure,qua^iniuria,�amamififtifid�, amp;habes aduerl�*

%1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�P^*5 paleis in �ternum exitium pr�cipitaberis. Ilia dicuntur �d

: Sed nonaudiuntur,ncccreduntur. Comunis ftntentia eftomni* ^'bspartum, male difperit. De male quae*nbsp;tarnen non definimus rapereamp; furarifalEmenfura, falfisnbsp;;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Omni g�n�r� fraudum,

Ego ip/� poftquam cgrefTus fum vigefimum annum, Nam ante� id tempus lidgt; moin c�munibus rebus nihil vider, necintelligit, poftea verb in quadragintaannisnbsp;multos vidi rapaces,auaros amp; vfurarios,qui c�m ingentes opes corrafifl�nt, tameanbsp;vixtrigintaannos eastueripotuerunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Ad eund�modumparumemolumenriautvoluptatis ex hociniuftolucfea reg� Abimelech Sdproceres redijfleputo. Retinendaigiturell lententiaPfaln�i/'nbsp;Melius eftmodicumiuft�,fuperdiuitiaspeccator�rnultas . Quiainiufticianoc^a'nbsp;ceditl�ticiamautpacemconfcienti�.Congregans nonl�tatur, H�res depaupcf^nbsp;tur. Quia in domo impij erofio. Eftibi quid� corrafio diuitiar�, i�deftera�O� tj',nbsp;Deus fufflat, �i. qui congregat, in marfupium pertulum congregat, pcrindenbsp;t�de cribro Daneidum tabulanrur.

Quiigiturpiuseftcontentusfitmodic�jiuxtaPial.jd.fentcnti�jeocpn^f^ 1 �ifl�teturcumconiugeamp;liberis, acablh'neatabiniuftolucro.ldemdoccnto'^�^^nbsp;gcntiumhiftori�amp;librirSatius ei��mult�, vtvnoaut alteroaureohoneftop^nbsp;vicf�:ires,qu�m muleis milibus cum iniuriaalior�, turpiteracquifitis. Et audit��nbsp;hift�ri�admodummcmorabilcm,deciucquodamhoneft-o amp;bono, quinbsp;ipon�tionehlieaddituruselTetdorem,dixitadgenerum:Enhabesrriginta3U�t�-^^nbsp;quos ego pi� amp; honeft� acquifiuijfine vllius iniuriaaut fraude. Hanc dotemeg�nbsp;cepilTem pro triginta milibusaureorum . Deus enim benedicit re(5l� partis :nbsp;vnus obulus plus conf�r�t,qu�m aureus raptoris,a�t vfurarij.

T om.4.. lenenf fol. 477. InPfal. 9. Graduum. LaboremmaaruStuarumt^^'^ des,beatus tu amp; ben� tibi crit. Hoc etiam docendi funt coniuges, vt laboren^'nbsp;iuris naturalis eftjVt maritus alar vxorcm libero s. Poftquam enim hocfci��'�^�^jjgt;nbsp;luges,qu�ddebcant timercDeumcreator�fuum, quifecitipfos, 2lt;'addidirf�^'j,it,nbsp;(ffionem tanquam crcatur�fuae,debcrhocfecundum elfe, vt talealiquidift'/f^/^�i'nbsp;n� ociantur. Sicut etiam admonuitHefiodus, ctxo/.'^i�y7r^'wris�,-yc^.-tiKaT�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de/

Vult enim prim�m cert�deligii�dem, vbicumvxoreS�liberis habitarep� inde vxorcm qu�ri,fcditafihabeas boucmaratorcm,hoceft,fi habeas quot*:Zquot;nbsp;alere pofsis.Etfi enim ncqjftudium noftrum, ncc opera i�tis ad alcnd.�nbsp;menDeusnoffroftudioamp;opcranoftratanquammediovtitur,perquodu^^', jjCnbsp;benedicerc. Siccoriumnonfutori,�tiononagricol�,Docfforinonprxdie��^*^.^nbsp;vndeviuat,��tam�Deus perhaecfeupotiuscumhisdatvid��. Vultigituf^��nbsp;maritumviucrcinfudorevultusftii, amp;exerceri laboread pr�mendamnbsp;mortiheandas cupiditates carnis. Nam quiin ocio viuunt, ambulant noniui^j^nnbsp;ni,fedinDiabolivqs. Nonenimfunt, necviuuntinordinationediuina,nbsp;laborcmordinauitDcus.

Atep h�c vide Spiritus i�ndE confilium. Labor eft etiam vnum vit�coniugalis,fcd qu�m bell�abfcondithocincommodum,c�m primum^^-j,/nbsp;datumDcicfleoftendit,amp;pofteapromittitDcumperlabor�,quantSuisdur3nbsp;c�moda res elle videatur,vellebenedicere.Hoc ver� eftabfynthi� i�ccaronbsp;Sicut etiam Icfusi�rachlaboremhocnomine orn�t,qu�ddicitefteconditum^^/nbsp;amp;beneplacituminoculisDei.Eftautcmhocquolt;padmonitioncopuspiopt^ Pnbsp;ftramcorruptamnaturam. Verumenimeft quodcomicusdicit; Omniumnbsp;numingenium � labore proc�ue eftead libidinem. Ide� etiam quarundam ba�� (,nbsp;rum genti � mos fuit, proftituere vxorcs 6C liberos, tantum vr polsint in ocio� �nbsp;Monet igitur hocEpithalamion fponftim fiCfponfam in nupttjs, primuinbsp;meantDominum,SCcrcdantci,necpr�fumantdeftiaopulentiaauti�picnti3'nbsp;de vt feiant, hoc habituros incommodi, vt laborent, amp; labores manuum comcnbsp;Quodigiturlibidoincarnemfparfacft,qua� coniuges coniungit,id noncup^nbsp;palevinculum,ficutetiamcitodiiroluiturali}sinc�modis,Haecauceinveravlt; gif

^^niugrj funt, fdfequ�detiamiftelab�rmanu�ri�amp;folicitudoprofamilia,fintl�gt; �MumDei gratum, quod vxor c�mpra:b�cmanim�infanti, maritus c�mad fu^nbsp;Oremvfcp corpus defatigat labortbus domefticis, Deo taleni cultum exhibeant,nbsp;^Dinnium Monachorum culttbus, SCquant�tnuxsafpcrisllud�jslong�pr�ftct�nbsp;^�denim dicat Propheta qu�fo vide, Beatus �s tu, ben� tibi erif.

' nbsp;nbsp;nbsp;H�c annonefti�tismagna�d iuauifsimacomendatio laborum�d totius congt;

.p^�smaritus,inquit,amp;laborasvtte�dfamiliampofsishoneft�alere. Audiquid '^uuslaborfitjEftres iandifsima,quaDeusdeledlatuf,�dp�rqu�v�ltbenedi�tigt;nbsp;l^ocEncomi�laborisdebebatfcribi, in omnium opificurnnbsp;^umentiSjin fronte �d in naibfudante ex labore. Mundusenimlabor�noniudi*nbsp;^oencdidionem efle,ide� eum fugit �C odit. Hincill� querel� �d dit� imprecati^nbsp;^^iquasperimpatientiam impij coniuges effund�t, c�m iam adhoc, iamadaliujnbsp;^^ociumrapiuntur. Sed pq Si(. qui Dojninu timent, animo alacri �dl�t� laborant,nbsp;^^^'�agnofcunt mandatum�dvoluntatemDei, Sicpiusagricolaincurruamp;: aratronbsp;verfum rBeatusnbsp;j^^pertoleranda�d ferenda funt, Felices aut� funt, quiinociovit� tol�rant, �dfinenbsp;commendatremnon partamlabore, i�dnbsp;Dn? �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conuicia fpargit Diabolus in �oniugium magis �, qu�m in Mag: ftratu

I ^eum. Quiaetfiibiquoqpiuntincommodaaliqua, tarnen illafacilc deuoranC '^*�res ambitiofi,ob glori� dC dignitatis acceisionem�

.. Yeumhocvit�gcnus ordin�fl�,inquofudcntaclaborent,Sdferantpcccaciorigt; j, dis maledidion�, in Paradifo inflidam. Deinde, vtpr�ter id hoc e tiam feiant,nbsp;l�ncQumh�c pronunciare, beatos cos efle quioi�icium faciunt S�ftrenu�nbsp;iunt,vtfacil� pif moleftias lab�fis fint tolcraturi. Qin'd cninlnbsp;tuendam vigt;nbsp;^ocen^n'a,perbenedid�ionemfiiamlargiri,Deindectiamtuolaboredelecrarfinbsp;^gratifsimicultusloco habiturum efic. Siq�idcninbsp;i^�'^P^iciterlabor eft, fed opusobedienti�i�u vocationis? Haecimpij ncfci.int,nbsp;�^P^�^^�^�rn�feruntlaborandincceisitatcm. Quianbsp;oculis Spiri tus fan� i, fed firn pl ici ter i�cundum o culo s ca rnis iudicant,nbsp;praeter incommoda �dmoleftias vident, 6d merit�, ied Spiritus prosnbsp;Lquot;�?��^coniolatur,qu�d�dDc�sperlab�r�velitbencdiccre (ociofis enim etiamgt;nbsp;wV'^^^Fdat eisinperniciem ) �qu�d fudorifteaclabor, Deo pl�ceat. Hocdtfgt;nbsp;oommodumeft) pro vnoincommodo, quod caro tantum vidCG

f nbsp;nbsp;nbsp;hicetiamadmonendum,lab�r�dici non tant�m,ciini fatiganturmemgt;

h�fQj, nbsp;nbsp;folicitudin��dcuram. NamProphetaeiufinodivocabulovtitur jquod

^�^,P^^�gnificatlaborare,vtaliq�idagasmanu, iedincomodaetiamcoplelt;fligt; L�^'^^intcrlaborandumpatimur, cuiuimodi in Oeconomiaplurima occurrunt,nbsp;conatu facit offici�,molcfta eft vxor �dlites mouet, liberinbsp;foldm negligentia peccat, fed f�peperfida eft, �d clantnbsp;iupelledblem furatur.Magiftratus quolt;^ difficilib.tcmporibus enecacnbsp;i thetnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pcr'ifitute. H�c nos no labores, fed moleftias vocamus, 6dtameProgt;

vtfiueagendojfiuepatiendo nobis af* ^i^j(^^'^ideamur,�quo animo idferamus,0dcogitemusDeuhancvitamnoncon^nbsp;�tumnastuasdumnbsp;^funbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dolorepariesfiliostuos.Nam�dt�pusantepart�plenifsim�eftmaxi-�

t��lis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixitzMale^

omnibus dieb us vit�tu�, annumvn�dolori �dlabore,fed omne vitg tempus deftina-�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xxx �) Ergo

1^6 nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CONI V Gl O.

Ergo l'nquiSjC�m hacc fie fint, pr�flat viuere c�libem vi'tam Sd fcortan'.Facp^ riculum, �d vide an fie teeuoluere ex his ineommodis pofsis. Im� magis te fnuOKnbsp;ues J amp;grauioribus perieulis onerabis.Nam hoc modo irat�Deum, �dmalatnccn'nbsp;feientiam tibi comparabis,acipfedamnabis te amp; vit�tuam. Dum enimfe�arisgau'nbsp;diumcarnis,amp;voluptates,incidisinamaritudincmSpiritus,qua:quidfit,fuotfii�'nbsp;pofeexperieris.NamvnaguttulamaI�confcienti�,vt fie dicam, tot� nure muij'nbsp;dani gaudij abforbet. Quid fiet, vbi per impiam tuam vitam, no vnius diei, iedmnbsp;torum annorum malam confeientiam fuftinere cogeris f Eeontr�nbsp;feientia, amp; certa de fauore ac benedidione Dei, ibi etiam eft acterna l�ticia, qnbsp;illas guttulas humanorum incommodorum �C moleftiarum, itahaurit�^abloii�nbsp;ficutSolmeridianusrorem.

Annonigfturturpeeft, illas guttulas aefcintillaslaborisfiemetuei�^^i'i^i^ re,c�m vidcas Deum eas melle amp; face haro fuauifsimo cond�jire,nempe,quodligt;nbsp;Pi�lmo omnibus fie laborantibus �C ferentibus communes coniugtjmo^^^^^jnbsp;cit: Beatus es, dC ben� tibierit Hoceft,qu�din ifto vit� genere es,qu�dlab�nbsp;q��d vari� tentaris, 2lt;^iamhanciamaliammoleftiamdcuoras, hocnonfol��^�^^gnbsp;placet,fed tibi quoqj vtile eft, vt hoc modo caro mortificctur,amp; peccatutn orig*nbsp;vexetur,amp;tuinconiugiotanquam Schola, hancperfe�ifsimam Philofopb*^�^nbsp;fcaS;vtE)civoluntatem patienterferas,amp;milleoccafioncsdeclarandacpad^�'^*nbsp;dile�ionis habeas, quas extra coniugium in vita c�libenonhaberes.nbsp;do inconiugio viuunt,cti�c�m calamitofifsimi funt,tarnen ver �beatifuntlt;b^ �nbsp;tr�, qui hoc modo non viuunt, ver�infelices funt. Nam labores amp;nbsp;busfimpliciterh�cvita�arerenonpoteft, eo modo ferunt, vtdoloremdo*nbsp;dant. Hinc inter ipibs coniuges oriuntur lites. Hincoritur faftidiunij'^^'^^jgoanbsp;coUoqui3cdere,biberepigeat,h�cplan�Diabolicavitaeft. Erg�h�cc^t*� fc/nbsp;diligenter difccnda exercenda eft, vt laborem �C omnes moleftias aequonbsp;ramus, amp; per patientiam vincamus,contenti hoedono, qu�d feimusnbsp;vitaegenusgratumefl�,amp;ide�ipfum benediclurum eflft nobis. Hoci^^nbsp;bonaacl�taconfcien*ia,familiaregi, amp; omnia incommoda deuoraripofl^ �

Rephaym, Genef cap. �4,. Tom. 2, fol, 39. Rephaym appcllantuf�^po/ ; phat)fana�it,q�afidicas, Saluatores terr�,Patrespatriae.Hocnomenilb�nbsp;ribus regum fuit.

SicutSaxonesnobiles appellant Gutman. Nobilitas enim debet ftudet tuti,Slt;^prodefrefuis.Ide�enimopes ten�t, �ddignitateantecelluntvulguSj^^^nbsp;hilnifiiuacommodaqu�ritj�dide�indulgetcupiditatibus.

Atnobilitas altioresfpiritus gerat, occupeturpublicisnegoc�js, fortiterfu�s,exemplo iuos inuitetadvirtutem,non vt nuncfolentjhclucW*��nbsp;cinetur,expilet, fpolietiuos.

EximtaigiturappellatiOeftM�giftratus, qu�d fintRcphaym, i�luatot^ medici,qui vlceraamp; peftes c�rporum fanent : qui fures amp; latrones iuguftuhnbsp;fendant ab iniurqsfuos.

Scdficutnuncfit,ita ctiarn tumfacftum cft:Potentiafacitinfblentes�^ nos. Car� �nim noftra infirmior eft,qu�m vt gloriam amp; potentiam reclctcfnbsp;fit.Igitur fuauifsimum hoc nom�n, mal�audire c�pit, amp; Rephaym,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I�O^

nerantemnobilitatem, funt di(fti Gygantes Si. Tyranni. Ide� cxcitauit quatuor Reges,ad illos Rephaympunicndos,quioblitifuimuneris, nonui^nbsp;faluatores,fed oppreflbres libertatis �Crerumpublicarum erant. , .

Et eodem cap. fol. 40. Zuzim, fignificatrobuftos. Sicut Germanies mus,^�if ffiuren cont�mptores periculorum, quipropatriavitan^Pg^j^nbsp;dereparatifunU

' D E MAGISTR ATV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V5T

Emim,fignificatrcucrendos, tremendos, metucndos,quos ^lgUfs obf�ruarc ^colere debet.

NimrodrobuftusvenatorcoramDomino. Genef. cap. w.Tom.t. fol.jtfo* onienfaf^lg eft: Nimrod enimdicitur� Marad, quod fignificat apoftatareamp;Jre*nbsp;Siuequ�dinuafcritbellofratresjamp;maxim�pior�femilias, vtamplifiearetnbsp;fiuequ�d natioh�etumc�perit defcifcere�filijsSem,SCreligioneeo*nbsp;qu�fierit fibi fingulare imperium fupra omnes filios Noah.

Jde�Mofesaddit, ipfec�pitpotens effein terra.Noniufludiuino,nee volun* ^fpatrumSemamp;Arphachiadji�dpertyrannidem. Nonautemfinecacdeamp;�n*nbsp;^'�^^putabimush�egeflaefle. H�eigiturprimusfiueTurca,fiuePapafuitinter*nbsp;J P�ftDiIuuium.Fuitenim eiusmanus contra omnes tumEcclaefias,tumPolitias,nbsp;��ifcpcr tyran�idem fibi parauit imperium, quod tam�non adipfum, fed ad Semnbsp;fj�utefiajj, Sacerdoti�, i�dfiliumDiaboli oportuitpatris fimilem eff�,nbsp;cnim homicidaeil.

Porr� potentem in terra eifejnon eft per f� mal�, licuit enim ei fuo loco r�gna* j tenuit fine dubio optimam partem terrae, i�d non contentus fiiis finibus inua*nbsp;�''icinos.

�q ^(^Quodpefiimumeft, non vult tantum ei�� fortis Venator in terris, iedetiam Domino,hoceft, non tant�minPolitia voluit eflepotenSji�detiamregnumnbsp;Volui tin religio ne, earn inuadit,amp;in eatyrannid� exercer, ficutPapahodie.nbsp;f�j*?''!y*'annidem qui habet, non ficut venatores ie(5laturlepores,ceruos,apros,nbsp;Oc -J. ^^^ur luftis, Saneffis, Prophetis amp; Sacerdotib�s Dei, hos venatur, capit S�.nbsp;chariDeo funt, qui fidem habent,in quibus Deus ipfe per Spiritu fuuni

deillo dubitabit,quin fintf�i Patres habuerint femper c�tus iuos,6d docerent iuuentut�, vbi concionarentur, orarent,propheta*nbsp;(^��audarentDeumf'Non enim Ecclefia fine verbi afsiduo viuexifterepoteft,�dnbsp;l)�jPorhabuitEcclefiaSacramentafiiaieuSymbolagratiae,ԣ�Caere�nonias.SicHa*nbsp;QuitumcultusDeierati�crificabant. Adnbsp;^�'�J^odum Sem conuenticula, conciones, cultus, �crifteia amp; alias ceremoniasnbsp;^�^qu� vfip ad Abraham durarunt.

^�cquae Semadminiltrabat� Deoiuflus,inuaditvcnator h�c, �dnoncon* % fyrannide inRepublica,eti� in Ecclefia vult dominari, erigit nouos cultus,nbsp;Dco fiint opprimit. Nam Mofes dii�rt� diftinguit duos conipedus,nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^oram Dco,alter� coramhominibus. Qti�digiturcoramDeobonumSC

! ^�^Nimrodinfuisoculis, �i.coram totomundohabituseft,qu�dcoramDeo !nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoccft,habitusproSacerdoteiumo,procapiteEcclefiac,amp;om*

� 'M1 ^^^��gt;4ualcmfehodiePapavulthaberi. NamoculicarnisPapatumnopoflunt ^'ijj^.�^^�quod malus fit. QiriautemSpiritum�n��umhabent,amp;verbumretinent,nbsp;oH'�^^'^�i�epolTunt. Sicut autem Pap�hocnoftrumiudiciumintolerabileeft,vul�nbsp;''�}^j?P^tEcclefi�:IraNimrod quocphunctitulum ferro SCvi fibi vendicauit,qu�dnbsp;^^oram Deo eifefortis venator,hoceft, Dominus inEcclefia.

1 P ^^^�^emodumpingitferiptura Tyrannum, quinontant�malienaRegna^ ' J^tcoj. '?*�^^Qnocpinuadit,id^pulcherrimafpecie,vtneminifubolefcathocagigt;

tus difsimulare. Hog c�mfaciunt, intentatur eis gladius 3^ arma, St? exefcetuf * ftaTyrannisinEcclcfiain^

Quod igitur Nimrod appellatur vcnator, hoe neutiquam intelligcs vfitata Princip� venatione, cui tarnen quidam ini�no ftudio lie indulgcant, vtnbsp;ferqs negocqs earn anteponant, amp;? malint ftrenui venatores, quam fapient^nbsp;bernatorcs acftimari. Sed oftenditMofes, Nimrod homines no feras venat� �tpnbsp;l�cutumjacpr�cipu�eoSjquiEcclefiamgubcrnabantdocflrina.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jit

Hic igitur titulus addendus erat impiorumPrincipuifititulis, ipf�ruminfignibus : ficut Mofes facit, quiab hocdicit nat�prouerbium.nbsp;cat, hic poftea generalis titulus fuit omnium Tyranorum amp; Princip�:Huiu^nbsp;exemplum fccuti, no n fol�m inual�runt Reipub: amp; R�gna, vt augerentnbsp;amp; potentiamfu�, fedetiam vfurparuntius iiiEcclefiam. Sicut noftro tempo^nbsp;guntinus Epifeopus, p r�terquam qu�d expilauit Epifeo patum fuum,etialft hnbsp;lias perturb�t,duml�namdoclrinam excludit,amp;cogit hominesadimpios�t?!nbsp;tricoscultus.VocatautemMoi�s: Robuftumvenator�, cuinemorefift'Grep'�^)^;nbsp;Habentenim cum Apoftafia amp;perfidiaconiun(f�am potentiamTyranijqi^^*��nbsp;tifacil�perhciuntquod volunt. Mihinodubium elf, quin Mofes volueritho^H^,nbsp;fi pidura compledi legendam omnium Tyrannor�, qui ctiam pofterioHb�Snbsp;poribusin Rcmpublicam amp; Ecclefiam eratgraffaturi, quod vocatNimrodp^nbsp;temperfccutorem SandorumDeijamp;hoftemverbiacEGclefi�.

Murus,Fons inarido loco, amp;vmbraculu. Tom. ;.Ienenf fol. Etcrirvirficutquiabfconditur. Obi�ruah�c infignem comendationem^^^^^^fi'/nbsp;tus,qu�d fitceumurus, quidefendat�viventorumamp;pluui�. Itemqu�dnbsp;uusinaridoloco,Slt;?petravmbr�. Has fimilitudines diligenterconf�deraj^^jjjjnbsp;bis qu�m magnifica res fit Magiftratus, vtre��Chrifto �vt�yt-n�fintdi�^*'nbsp;Magiftratus officium eft,vt fit honoribono operi,ԣ^timorimalo operi,H^�^nbsp;l�tquafitutelaaduerf�isDiabol�, �C cmniaeius membra,qu� nihil cog�2'��^�^pamp;'nbsp;feditiones,furta,adulteria,homicida,amp;c.Aduerfus hos ventos,procellaS^^^nbsp;ftatesjMagiftratuminmundoconftituitDeus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^qiii

H�cflconfiderarentPrincipes,efl�ntbeati. Sed hocnonfaciunti^*^^ Dcumtiment.Itapropri�funt Dij appellandi in terris Heroes ScSaluatof^^ ^,6^nbsp;li. Alijquigladio�Cpotentia,quamhabentcontraDeumamp;proximumqij�nbsp;cogitant deperturbandaRepublica,�t:vexandis hominibus,funtquanf��'ߒnbsp;gladi� tenet,f�diuft us Magiftratus eft plenus mif�ricordia amp;bonis opGfi�^*�nbsp;etiam concitat inle Satanam,cum omnibus membris luis.

Sicutriuiaquarum fiti, amp;c.Eft fuauifsima figura, Magiftratum elft tem inarido loco amp;:infiti,qu�dreftinguatfuadefenfioneomniaincomino^��nbsp;creetoppreflbs�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Etinvmbrapetr�prominendsmtcrradeferti.Nonfol�meftrcfrig^^�^^jjii' etiamtutelacontra�ftum.Eftenimgrauemalumpati�ftumfinevmbra.yonbsp;tembonumMagiftratumpetram, amp;firmamrupem,qu�fitimota�lt;?ftabiy^^.^j5^nbsp;ftet vmbram, nec muneribus, necpraecibus corrumpifefinat, quinfaciatii^nbsp;iudicium.

Quinta autem virtus fit h�c pr�ftare, poteftis per circumftantia^dii^j,^�gj�/ cnim Magiftratus talis elfe conatur,qualis h�c deferibitur, tune irrit�t cotranbsp;num, cum omnibus Diabolis,cum totafuaciuitate feuprincipatu. In hocnbsp;tanto tam^ pra�fentipaucifsimos habetfidos amicos, Reliquatotaturbaeunbsp;etiam qui vel propinquitate, vel affinitate, vel minifterijs eum proxime atnnbsp;H�c imponitur ei fucatis ofRcijs amicorum, callidis confiltjs aduerf�riorumjnbsp;tionibus,ca]umnijs,amp;alijsmillenocendiartibus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Quiigiturvnus contratotaduerErios,contratotfraudes Si. fifterepoteft, eumnecefle eft bonum virum elfe,qui f�epe videbitur fibi

DEMA61ST1.ATV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75�

��ipojiusfuftincrc,amp;vnus contra omnes fuosftare. St igttur eft puf�lIaftit��'Sjab* '^'�J^clypeo fugtet, �dtndignabundusditet, vt imperent qut velintjfenonvcll�nbsp;impatientiaactn*nbsp;'��^*taterei motos,ntTi diuinitus fuftententur.

Ijj Pingttigtturh�cMagtftratumquafi petram,quihabeat�xeunft:or,qtiodn�b j^^p�'aedbus, nee mint's, nee adulationibus moueatur, ficutmultercula illadicitde

Rcg. 14. Sicut Angelus Domtm', fic eftmeus Domtnus Rex,vtnecbeno �^nenec maledi'cfbonemoueatur.Fatetur enimfuifle,qutflorcnti�tmo amp;optigt;nbsp;h ^^^�^*'naledicerent, altos qui benedicerent, ntln'1 tarnen hts eum motum perrugt;nbsp;�j4uaficlaufisoculis,8C feciffe quod iuftum erat� Ad quam rem non animus fo-J^ingensjied amp;magnal�pientiaacpati�tiarequiritur. Qiitaornnis qutregtttangt;nbsp;^*�num, in quod omnia iacula Satan �d mundus dirigunt. Ergo qui aiTumicnbsp;. ^ftratum,is animum fibi fumat, non ex Ie, fed flexis gentbus oret, vt Salomon,nbsp;JP�Deus regat. Bene igitur didum eft, Magiftratus virum oftendit, actnerito,nbsp;� *^^��8 ceu vidores omnium malorum coronas geftant�

{(j �l'om. 4, lencnf fol. 4dt.inPl�l.8.Graduum.MagiftrattTs tantuminftrumcn* perquod Deus pacem amp;iura conferuat* Maritus �C vxor in domo inftru-�nbsp;funt,per qu� domus �i. res familiar is augetur.

Siin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confolationcmaffert.Si enim res aliter cadunt,necpertingt;

dteere: Ego tantuminftrumentumquodgt; (Hti ,fedgubernanturabaliamaiorepotentia Slt;i�pi*nbsp;%nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liberi,fi turbatur pax,autaliud quiddant

� lenenf. fol. 45p. Pial. 8. Graduum.Materialem �C formalem caufam (Pjhilofophi�Cratio� ) Finalemau*nbsp;6�� ^fficientem cauEm non polTunt, hoc eft, nefciunt vnde ventant Politia�dnbsp;�^oniia,�d�quoconieruentur,itemqu�tendant�

de Repub: pra�clar�feripf�runt, tarnen veram efficicntemSC fina-Caul�m enim finalem optimam SC pr�cipuam,putanC '�ht^^^^Politicam,honeftum,gloriam,amp;c. Eff�cientemautemcaui�mconftitu*

SedSalomoncaudiemus,aliter amp;propri�magi3dii�3Utantem.Phi* ^icPj^,VS�turformal�cau�mrecft�tenent,quomodolitgerendaRefpubliC�, qu�dnbsp;alicubt diftributiuafiticqucda, quodftcundumhancnbsp;Pontes, defendendi infontes , fint,iccundum illam conftituendt contra*nbsp;h'

pulcherrim� �� optime traeftant, fed haec no ^ti's eft. Na ciJm h�c i'ta .^P^J''^��^^Qniritureti�fucceirus. Videmus�pi�tiisimos virosgrauitercom*nbsp;�'*^ifs �*�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pulcherrimis fuis confilqs fucceflum deefl�vtd�t. Leges enim habertt

^l�i�j�^^s2^honeftifsimas,�C fuma viinidincumbuntjVt leges iUxieruenf ^fedirt ^'Jt�,^^^2^finaltcaul�h�r�t.Qin^onim ftatu�tfin�,glortam,pac�, opulentt�, ha�cnbsp;�'^s^5�'2P^�npereueniunt,f�peeti�diuerfumaccidit.Manifeft�erg�eft,hoseuen*nbsp;^oaufam finale.Econtra alius quifpi�, qu�eftpefor Si negligentior,e�eftnbsp;^Ofjcaresmagis comouet bonos ad impatienti�. Quare in hoc omnia funt,nbsp;� Xxx iti]

Io* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ DE MAGI STR A TV:

vtfci�fflus vftdcffta fic f�aftt, quod boni plerunt^pefsim� habcftt,cc0ntfape�' optime. SicutmidtidifToluti�c^maligni Oeconomiflorcnt, optimiauteme^��^^^nbsp;Ergo apparet, qu�dnonpoisintPhilofophiamp;GentesdeRebufpub:^^^*;

nomiaf�cdicerCjVt Spiritus fandtus. Nam ipfi tantum habent �i^fequunturrat*^^ nemjSalomonautemamp;Spiritumi�ncflumhabetjquieumdefinali�^efRcientt^^nbsp;�lmpcriorum �i. Oeconomi� docct. Habet item rationem amp;experientiant,qui3nbsp;Rempublicam �Cdomumgubernauit. Quarenontant�mex Spiritu iandoloQnbsp;tur,ledetiamexexperientia, quodeftinmaximis caufis veriatus, �^magnuin?^nbsp;uifsimarum rerum vfum habuit. Debetautem hoc nomine comendatior nobis!nbsp;Plalmus efle, quod eS vir tantus de Politia, amp; de re familiari compoiuit.nbsp;quam breuis eft, n� fex tantum verficuli funt, tarnen eft fingulari dodirinanbsp;ac formalem item materialem caulam no vrget. Videt enim iam adelfe dofflos /nbsp;ftitutasefleReipublicas,acmunitasoptimislegibus amp;Magiftratibus. Scdnbsp;fatisCMinim�-Duaeenimprincipales cauf�adhucdefiderantur. Namquod^� lt;nbsp;male caui�mattinet,fieripoteft,vtlegesmeliores fucrintapud Gentes, quan� aPnbsp;lud�oSjEt fieri poteftjVtMagiftratus quidam GentiumfuerintmeliorcsijSjq^nbsp;populoDeifu�re.Sedh�ctant�mfuntmateriaamp;forma. Qiiaree� peruenic�nbsp;eft, vt principales caufaeRerumpub: amp; Oeconomi�jcognoicantur, quisnbsp;ciatRempub: amp; do mum,�L quare faciat. Has Gentes ratio non vident,nbsp;tantum in materiam dC formam intuctur, �C quia caui� efficientem non nouit/ lt;nbsp;tureagubernaref�cundum eum fine, qucmipi�conftituit ex fua virtute, qi^^ X/nbsp;fit,qua:tantas res pofsit coftituere,fit igiturvtimpingat S)(. fallatur. SicD^^�^Hnbsp;n�s accedit ad Rempublicam, quam inuenit ben� inftitutam legibusnbsp;Irruit igitur tanquam illotis manibus �d pedibus, �d conatur fieri cauf�nbsp;thenienfisReipubihoc eft, hoc vult cam g uber nare tanquam f�piensnbsp;iqs. Ad quem finem f vtfcilicet publicam pac�ftabiliat, �i. fibiacnbsp;tranquillitatempariat, amp;omniaficeueniant,vt�ftprudenterexcogitata^nbsp;ratavidet. Sed Deus, quiafuperba confiliaoditdiuerfumfacit, Erg� ii��^nbsp;forma nihil vittj eft,Infineautem 8C efficiente cauf��picntiisimusvirfalH��^', fit

Idem in RomanaRepub: Ciceronifummo viro,idemlulio C�i�ricne��^' igitur, vt c�m neep efficientem cauf�m cernant,nec finalem attingant,vt cla�^nbsp;omniacafuamp;fortunaferrfiqu�redisconfilfjsfer�i�mperadueri�ntur.Qjl*�nbsp;nelt;p virtute,nec f�pientia, nec diligentia eum finem quemoptabant, atting^�'^f^^nbsp;font, �Cvidentquoep infeitiam�Cmalitiamhomin�Rebufpub:plusnbsp;nonnunquam redis confilq s adiuuantur. Finxerunttertium medium qu�^nbsp;fortunam fcilicet, qu� incerta caul� eflet, �if alibi redaconfiliaiucceffuiuuarPnbsp;biimpediret, Accoadi funt dicere,maiorcm rem effeadminiftration�Ren��P^�znbsp;qu�m qu� humanis confilif s regeret ur. Nam pr�ter confilia etiam for tunamnbsp;ri,qu� diuinit�s iam huic,iam illi contingeret. At� h�c eft ratio, cur fuu��*'?r jjjtnbsp;ter Gentes 3 neep deOcconomia,necdePolitiared� docerepotuerunt.Etgo*nbsp;bicDodor,qui habetalium Spirit�, cumexperientia coniundum,nbsp;amp; qu�jhoc eft,qu� vera cau� efficiens,tam Politi�, qu�m Oeconomi� f�t?

. car�fit finis.Namvtr�tpcomplcditur,�ddocet,vt fi quis velitveldomu, pub: f�liciter gubernare, neis i�principal�caui�m conftituit, alioqui fore vtnbsp;tatomnia.T ot enimpericula, totmolcfti�amp;cur�, in vtroep g�n�r� yit�occi^^^nbsp;qu� ita perturbantanimum, vt defatigatus ac deiperans,omi{sis omnibusnbsp;tur, �dSatana duce i� in has moleftias pr�cipitati� dicat. � t merit�. Quarenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(jt

-fumit de eo gubernando, quod eft fupra viresfuas f SicDemofthenes�da Repubrvarqs cafibus,tandem dixit,fi du�vi� pr�pofit�efl�nt,alteraadR�^^jnbsp;alteraadinferosjfecitiuseamingrcffurum, qu�ad inferosduceret, quamaitnbsp;SicinOeconomia,qui coniugium ingreditur, omnia fibi expedita�^fuauiap^^^nbsp;mittit, putat enim ie certam rationem amp; vxoris afluefaciend�, amp;nbsp;bolis,acgubernand�fani�iacfecutur�t H�c cuminexperiundo diucrf�acci

. DE MASIS T R ATV. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8of

�ivxor minuscftmon'gera, velliberiingrati, �^inobcdicfttcs funtjfamfliaeft coiugtj onera) Ibiindignantnbsp;��jwfer� queri incipiuntjhoc fi fciflentjnunquam ducflurosfuifle vxorcm. Suaui-�lt;^01 Monachor� vitam efle,qui carent his moleftijs, �^c. Talibus vocibus deplo^nbsp;Jitcondition� fuam ftulti homines, Qiiafi verb -, fiMonachus fias, omniaincomgt;nbsp;�aafimulabieceris,Im� etf� inMonafteri�te abdas, tarnen noncarebis omnibusnbsp;� 111nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c�loamp;in terra es,quocunc�inloco fis,itaveliubOec�nogt;

Quarecomparate,vtvincer-e�ddeuoraremoleftiasiftaspofsis, amp;easinaliani ft ^^^^^��^t^^i'^�iceredifcas,qu�fitrobuftiorqu�mtues.Solusaut� Spiritus�ngt;nbsp;docct �C monet vt reijciamus nos totos in fin� diuin� ma^nbsp;SCconfidamus illi,amp;innomineeius ducamus vxorem, curemus famih'am,nbsp;^�'nemusReipubtfigamus leges,�lc. Qii�fifiiccedunt, ben�eft,f�nonlucce^nbsp;Qy^�laeft voluntas Dei, vtc�m femel vocanteDeo,veladRem*nbsp;�''elOeconomiamfisingreflus,tamenillo inuocato, in eaperftes�C perdures*nbsp;plisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;principalishuiusPfalmi,quePapift�inomnibus tem^

^nunt, amp; tarnen omnium minim�res de quibus agit intelligunt. Fugiunt enint li�i ^^�^otni�amp;Politi�,amp;tam�invtram�immerfifunt, NemoenimmagisPogt;-, �j ^svei Oeconomicuseft. N�Papaamp;^Monachieti�magnosMonarchas �CPrinnbsp;C3( p�^pudentiftim�gubernauerunt,amp;;abolRcialibus coniugiorum caufaeiudi^nbsp;fitjh�'^^ut�accidit,vtperhominesimperitosvtrumc]^vit�genuspen�cxtin(f�:untnbsp;tanqu� ftatus fecula*nbsp;fequerentur. Sicut Philofophigen-

P��dicabant. Deinde taies leges pracfcripferunt,quas necipfi f�ruauerunt* k ^ontrahancftultamamp;impiamvitamPapiftarumamp;Philofophorum,confogt;nbsp;Scripturaf�n(A:a, inquavidemus,qu�dnullusf�nlt;5�us vnqu�ex*nbsp;iiitf*^25^1 n�verf�tusfueritvelinPolitia,vcl Oeconomia. Maximos enim virosnbsp;^�p '^DeusinaulasPrincipum,Eliam,Elif�um,Ef�iam,Daniel�, �t^c.Taceoiarrinbsp;Dauide, Salomone,Ezechia, amp;falijs. QpinIohann�Bagt;nbsp;'^fac^'^P�*�^uitaulicumfieri, amp;regiumconfiliari�,ficuttextusdicit:Herodesmulgt;nbsp;Iqh,*- ^^auditoIohannc,ficomnes Gnetos fuos coniecit,velinPoliti�, vel Oecogt;nbsp;eratfapientiaPatris,is nec vxorem duxit, necgugt;nbsp;''ttu^^'�-politiam. Quiaoportuiteum aliquidfingulareefiepr�reliquis, �C. tarne�nbsp;I^^^vit� genus honorauit,ncmpcnuptias amp;Magiftratum.

' '�''t.�'^^^'^��^^quot;^�g*�:^^'^^^^'^�*'^^^i^*^�^^^^�9�J�'^Oeconomi��lt;^Politiamfugigt; j ^ivj^ �^piuntquid�. Quis enim non long�mahtaliquoinf�litudin�fugere, �i. fi-i �gt;io[i ^5^5dealienovi(flitare,fruiocio,pace,quiete,voluptate,amp;alfjsbonis,c�opi-� ^�^^itatis,qu�minm�do iaftiri inter illas mif�ras �Ccalamito�s c�ras,q�i*nbsp;decerpere quodcftlauti�im�,�^nbsp;H5gt;'^^�^^^lijsf�ces,relinquere alijs grauifsimos labores educandor�liberorum,nbsp;g^^ndxdomus,adminiftrandilmperij,amp;:c.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ignauia meritum pr�mium ferimt, qu�d funt homines iitipcrf-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rerum humanarum cognitionem habent, ficuthypocrifi �dnugaci*

^'gt;SqJ.^/p^culationibus mundum perturbarunt, amp; perplexos reddiderunt, tam fuftine-qu� diuinit�s vocati erant,hi qui vel in coniagio vclpolitia viue-vel Oeconomus vel Magiftratus dec'-debat ad eos, amp;de illisnbsp;publicisqucrebatur,nonCol�mnoconfolati taiesfuncnbsp;ilia, fedquafiphanaticiab bis-5ptimisvit�generibus, ad Mona-� vocabant, donee c� tandem ventuni eft, vt mortuos cucullo indutosnbsp;fepelirentf

�0gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE MAGISTRAT V. '

fep cli'rcn t. Nefciebant i/la genera Vit �Coniugi um QC Magiftratuni conditaefl�. Nefc�ebantquodoportcret tales adconftantiam S)�.nbsp;adhortarfnempequ�deflcncdiuinitus conftituriinConiugiu �i. innbsp;cereigitur Deo ofRciumi'pforum, nci^ deferendaefl�h�cvit� genera, icnbsp;aliter quam vellent,eueniret, paterentur ea incommoda propterDeum,�^^nbsp;mendarent omni'a. Hoc vere fui'flet docere amp; colblari mentes j fed Pap�fe^'�pf,nbsp;hoct�pusidpotueruntjnechod�epofluntfacerc.Ratioeft,quiafuntpofiri^^fnbsp;fici�,vfum experientiahar�ferum,�^tant�mociofedehis cogitant,nbsp;qu�d funt quoep defti tuti Spiritu fandto. Salomonautem vtruncp habet,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj jj;

experientiamPoliti��cOcc�nomi�5amp;Spintumf�n�:um. Hi's Doc^oribi^^ cit non polTe res adminiftrarf Humana fapientia, fed omm'a dnnnitus gnbero^�^�y^jnbsp;Naaman Syrus non tantum afFerebat adRempub : magnamf�pientian��),^^nbsp;textus dici't,qu�dDeuseumdeditinf�lutcmSyri�,hoceft,magnaillaf�pic'j [jjnbsp;fclixeratfutura,nifidiuinitusefletdonatusfucceflus. Siefi quis magnusnbsp;cft futurus Pn'nceps j non habet id naturae dono, nec^ex inftitutioneaut dot-fedd�num Deieft.^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Hoc autempoftead�Cet�xperieiitiaacvfus, res f�pifsim� alitercadef^� 4 gt; animo praeuideris. Idem marito accidit. Qiio ties enim fallunt confilianbsp;eft,qu�dvulg�dicitur:H�moproponit,Deusaut�difponit.EtquodSalo^^nbsp;Prouerbrjs id. Cor Hominis difponit via ftiam, fed Domini eft dirigeregr^^�^^^S/jnbsp;Inftituistccumconfilia,quarationerebustuismederivelis,Resalitercadiin^� gnbsp;ipfis confilqs, quibus tantum confidebas corrumpis caul�m tuampr�ternbsp;tuam SCaliorum. Parit autem h�c res ingentemimpatientiam. Quare dift^^�^j.^,nbsp;�pientia SxL confil�js tuis,ne tuum quidem corpus pofsis regere, quomodonbsp;g�r�saliorumcorpora amp;voluntatesinvnaaliquadomo ,ciuitate,DuC3t^�nbsp;j-iofDifceerg� quod ficutleremias dicit: Via hominis no efteiusjitahocif^*^nbsp;pus, quodfuftincs�dcircumfers,nonefseinmanutua,

Hocver�eftdoceredePolitiaamp;^Occonomia,oftcnderefcilicetcatiamp;�^^.;j,'j, ent�amp;Hnal�.Eftaut�eomagisnecefl�riah�cdotftrina, qu�d omnesvelinP�nbsp;velOeconomiaftimus, Etfi enimnon fis maritus, tarnen necelTeeft,teL,nbsp;Oeconomi�parrc.Namautesfilius,autferuus,authabeslibcros,feruos,vi��Pnbsp;aut alia quad�conditionein domo y velfocietatehominumes.Caueriauten��^^^p,nbsp;teft,quinmultamoleftatibiaccidant. Difccnd�erg�eft,quomodoiniftis'',*�^�''^nbsp;neribusfitvcrl�ndum,vndeiftafint, quiscorum finis efledebeat. Longt^^�nbsp;�Tiaxim�haccognitioneopuseft�js,quiin aliquo ftiperiorevit�gradufunt,nbsp;Rempub:veldomum gubernaredebent,vtfciantquis eius gubernationisnbsp;Pertinet igitur Pf�lmus hic propri� ad Ecclefiaften Salomonis,nbsp;l�m doeftrin� eandem, fed verba quoep fer� eadem habet. En Ecclefiafte dicit 'nbsp;vanitates, quod nec in Oeconomia, nec in Politiafuccedebat, fed afflidfio^^nbsp;fnvtratperat. Quare nihil eft melius qu�ml�tari in Deo, f�dcum gratianim^t^ ,nbsp;feu doi�is pr�fentibus, qu�largitur, facere quantum pofsis, Hicigiturnbsp;deturquafi Compendiuamp;Epiphonemaeiuslibrielle, quo docet, �^qu�fiteinbsp;ens cauf� Politi� QC Oeconomi�, fiue Reipub : fiucrei familiaris,amp;^adquein hnnbsp;gubernatioiftatenderedebeat,nempe qu�dtantum fimus miniftricooperatenbsp;Del,nec fimus caufa efficiens fed inftrumentalis cauf�, per quam Deus opcratii�^nbsp;facit ilia. Sicut fapientia dicit: Per me regnant Reges, amp;c. Et paul�p�ft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Eodemmododefinalicauft docet, vtintelligas omnia efledon�Def^P^ ncrcadgloriaamp;cultumDei,no adnoftr�pacem,voluptat�,gloriam^vt�kainnbsp;Hociecit Dominus, is d�dit huncfelicem fine, Ei fit laus Si. gloria in feculumnbsp;tant�minftrumcnt�fui, eiusigitur eftdonumnomeumopus. Agr�dcbeoco cnbsp;pofllwnefl�inftrumcnt�ra,fedqu�dprouenf�ntfruges,hocDeidon�

BE MAG � 5 TR A TV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;��gt;

Si cnfm Hoftrum opus effet, nunquam perirent fegcfcs cxnhdationfbus, *�fu,inibribus, �^c. Sic in coniugio turn demumapparet liberos donum Dei effe�nbsp;'l^ando vxor non parit.Harum caularum cognitio neceffaria eft Chriftiano.

Gcncf.cap.p.Tom.i.fol. lt;44. Qpicunq}effuderit�nguinem,illius�nguiji ^iincletur per hominem. H�cnouam legem inftituit Dominus, amp; vult homicidasnbsp;?�'ion�nibusoccidi. Id quodin mundo haeftenus non fueratvfitatum,nam totuntnbsp;''^�^iciunifibiDeusfumpferat.Ide�c�mvideret mundumquotidiemagisacmagisnbsp;'^Rinipi, tandem diluuio p�nasab impio mundo exegit. Hicautem communicacnbsp;poteftatem Deus cum homine, amp; tribuit ei poteftatem vit��C mortis internbsp;�'^i!ics,fic tarnen fi fit reus effufi fanguinis.Qui enim nonhabetius occidendiho*nbsp;, Si^occidit tarnen hominem, hune fubijcit Deus, non fol�m fuo iudicio, fed

(j�-�fdicituroccifus eff�. Si enimabfep hoc Deimandato effet, tarn nonliceretocci-� ho m icidam,quam non licuit ante diluuium.

^oucedit homini poteftatem fuper vitamamp; mortem, profeefto etiam concedic j^^^fetem fuper id quod minus eft, vtfuntfortun�,familia, vxor,liberi,lerui,agrLnbsp;vultcertorum hominum poteftati effeobnoxia Deus, vtreos puniau'nbsp;gt;isRnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�dhominumpotentiamhaecdifferentiaretinendaeft, De*

poteftatemoccidendinos,etiamfimundusaccul�renos non pofsit,(cd co* l^^i^undo innocentes fimus. Nam peccatumomnes nos coram Deo reosftatuif�nbsp;['^j�^�^ines autem turn demum poteftatem occidendi habent,ciim coram mundo reinbsp;�^^jamp;dcpeccato c�ftat.Ide�inftituta indicia funt, �tcertusadiion� modus prg*nbsp;'^^^jquibus crimcninquiratur2lt;probetur,priufquaferaturf�ntentiadecapite.

H�j Erg.o locus h�c diligenter notandus eft, quo Deus Magiftratum conftituir, ^�ntuiB vt de vita iu dieet, fed ctiam de inferioribus feu infra vitam pofitis, vcnbsp;Vj ^�ftratuspuniat inobedientiam liberorum,furta,adulteria,periuria,Infummagt;nbsp;omniapcccata, quxinfecundatabula prohibentur. QLff^nim vitxiudi*nbsp;'^'^oncedit, etiam inferiorumrerumiudiciumpermittit.

.^'^fignis igiturh�ctextuscft,�(fdignusobferuatione, quod Deus Magiftra* ��^ftituit, amp;eigladi�datinmanus,vtreftringatlicentiam,neturnfieuicia, t�mnbsp;tnj.^^ccata progredianturininfinitum. Hanediuinam poteftatem, nifi Deus con*nbsp;'Ha),-^^^��*aibus,qualcmquxfo viueremus vitam;'C^iaigiturpr�uidetl�mpernbsp;�'�^ainmalorumcopiamfuturam,hoc externum remediu inftituft,quodmun*nbsp;t'to nonhabuerat ,nelicentiaimmodic� crefteret. At(� hoc tanquam ic*nbsp;��^stanquam parietibus,munqtvitam Sc'resnoftrasDeus.

h�^ Eftigttm-fjQcquo^ non vilius argumentum. SummiamorisDeiergahomi* ^�^P^*^5S^^^^^�^^*�^E)iluuium,5Cconceditvfuninbsp;,ad fuftentandam hanc vitam.

Qi�oniam inimagine Deifecit Deus hominem. H�c eft infignisratio,cur no* occidi priuato arbitrio,quia fit nobilifsimacreatura, non conditaficu�nbsp;5 ftff ad Dei imaginem, quam etfi vt fupradiximus per peccatumnbsp;verbum ScSpiritufancftum,nbsp;Inalijs reuereantur, non vult vtper tyrannidem funda*nbsp;^�^guinem.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem non vult reucreri imaginem Dei in homine, fed vult parereir� �d

� nbsp;nbsp;nbsp;�^^fsimis conl�ltoribus,vt quidam dixit, huius vitam Deus Magiftratui con*

�dhuncmodum conftituit hiclocus polinam in mundo, qu� afttcpiluuiurt' non fuit. Sicut Cain �d Lamech exemplum oftendit, qui non occifi funt, c�m tamcnnbsp;arbitri feu indices effent publicaf um acfli�nu i�nffi Patres, H�c autcm iubcnturqiHnbsp;habent gladium, vt gladio vtantur contra eos qui fuderunt finguinem.

Soluitur itacp hic argumentum, quod Platonem Sdomnes �pientes exeroDf, hi enim c�cludunt. Imperia fine iniufticiaadminiftrari no poffe, Ratio eft, quiaho^nbsp;mines interfe �quali dig^nitate �d conditione fint. Cur enim C�i�rimperatorD*�^nbsp;Curalq ei parent,cu�que, vtalq, fit homO, nihilo melior, nihilofortior,nihilod �nbsp;rabiliort'omnibus enimhumanis conditiOnibus iubiecftuseft, ficutalijhomifl^^�nbsp;VideturigiturTyrannis efle, cdmalqshominibus fit fimilis, quod vfurpatimp^'nbsp;urn in homines. Si enim fimilis eftalior�hominum, fummainiuria �diniuftftd �nbsp;quod non vult fimilis aliorum effe, fedpertyrannidemalqs ieanteponit.

Adhuncmodum ratio colligit, necpoteft habere quod opponat. Sednosq^ habemus verbum,videmus opponideberemandatum Dei, qui ficordinatodiH�nbsp;tuit.Igiturnoftrumeft diuin�ordin�tioni par�re �dearn ferre. Neadreliquap^^^nbsp;taetiamhocaccedat,vtinh�cpartefimusinob�dientesvoluntatiDei,quaint�i��nbsp;tot modis videmus huic noftr� vit�efl� vtilem.

Tom.4.�enenffol.5d3.Mich�cap.4.Noneleuabitgens contra um, Sd non ftudebuntamplius bello. Eadem funt Iel�i.2. Sed priufquani denbsp;t�fententia dicam, eorumerror rcprehendenduseft,quilegitimamarnio*'^'^ �,nbsp;�ationcm putantChriftianisprohibitamefle,ficutAnabaptift�nonfold*!�^ Lnbsp;um effe ducuntbelligerari,ied ctiam hanc �nditatis laudem putant, fiqi^�� 5�1/nbsp;�dinermis inccdat. Atqui prim� conftat,Prophetam hocinloco, nihilagdt?nbsp;giftratuciuili,{edderegnoChrifti.Relinquitigitur,Magiftratuipollindd*^^nbsp;miniftrationemintegram, vtpax publicaconferuetur,quaetiam Ecclefij^^P?nbsp;Porro fine armis pax retineri nequit,Et bella eo finegeruntur,vtnonnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Siquis igiturital�crar�rerumimp�ritus eft,vth�ceoaccommodetj�^^, ftiano aut arma gerere,aut ijs legitime vti liccat,is ftntentiam Proph ctgnbsp;peruertit. Nam trans fert fententiam � Chrifti regn o fpirituali ad rcgnum dorpj �nbsp;Idq5 contra manifeftam fcripturam, qu� Magiftratui necefsitatcm impo�^�^^ jjtnbsp;dendifubditos ,ab iniuftavi, �d cuftodiend� pacis. Sicut Abrahamarniisdcicnbsp;Lot, �dRegum hiftori�oftendunt ,nonfol�m maxima bella gcfsifl� piosnbsp;fed etiam confilia eorum f�rtunaffc Deum. �tmanifefta fententiaeft innbsp;Iohannis depcenitentia,vbiiubetmilites contentos effeftipendqsfuis.Ptn^^^^^^,nbsp;armorum legitimum vftim, vel coceflum velmandatum �Magiftratu, neciun^nbsp;�j cere arma,

ijs abutitur,�dc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x

Tom.4.Ienenf foi.7$3.in P�lm. 2. Memincris autcm non damnatiR^g^^^-^ Principatus,nonaliadona. Non cnitnfequitur,rcgnamundi pugnantcontranbsp;ftiregnum, ergo funt mala per fe: Sicut non fequitur,ferrum, quolatusnbsp;cruceapertum cft,nonfuinebonam creaturam, i�deft coftituendadifferenna^^^nbsp;creaturam,feu rem �dabufum. Creaturabonacft,etfi inabufu fit. Oriturnbsp;lus non ex re, fed ex prauo animo. Sic iufticiaciuilis, iuraipi�, artes ,ftudia,nbsp;fuanaturabon�jfedabufus eftmalus,qu�d mundus his donis abutitur

I r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cap. 2lt;^.Tom, 3, fol. 48. Necefle eft Ecclefiam habere defenfionem, �C

P'pitium m hac vita. Idco Abimelech reducitur per verbum ad principale amp; fum* iiin ofBciutti Regis,quod eft legem tueri,pacem cuftodire, feruarc iufticiam lu-�w. In pn�mis autcm culturn Dei dcfendere, tueriProphetas,alere Ilaac, vt cognl-Q Dei mancat in ftio regno. Illudfummum eft �C pr�clarifsimum omnium operanbsp;Wnorum,quod implet animos verogaudio,0C gratia apud Deum �C homines,nbsp;*cutDauidmirific�fibidehocgratulatur,c�maitPftlm. 60. Laetabor �C partibotnbsp;*�iniam,amp;conuallem Sacco th metibor. Quare f Quia Deus locutus eft in San*nbsp;0 �uo,id eft,nos audimus verb� in regno meo.Ecclefia habet fuum tabernaculum,nbsp;ftccrdotes in mco regno. Ideo principale �dver�regium officium R�gi�nbsp;M verbum defendat,�^ curet id propagari ad pofteros.

. oed horum exiguus numerus eft,Semper cnim maior pars principum SiReg3 p ��undojOderunt SCperfequuntur verbum,diisipant Ecclefias, Siadfligunt pios,nbsp;f�ponunturigiturh�cnobisinexemplumamp; confolationem, vt IciamusDeumnbsp;^�^tonumeroprincipum,quiiunthoftes verbi, �ligerevnumat^alterum, quinbsp;gerant Ecclefiac,ament Si difcant verbum Dei.

Ca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magifiratut officium pertinct. Genef. cap.41, Tom. 4. fol. 7j .HaeC polltP

efthocinlocotradita principibus, adquospertinet cur� itid Tenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neceflaria,ad vifam,carnes,frumentum,vinum,praff�rtin�

^'fficultatibus annon�. Hoc regium officium eft,de quo admonetur Pharao � lo-:quia debent cfl� patres patri�,SCpaftores,non vrfiaut lupi. Eft^ Spiritus lan* ��'dinatio,qui mandat principibus curam annong Si return necefl�riarum.Etmc*nbsp;!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft exemplum,illuftrifsimi Principis Fiderici ducis Saxoniae, qui non tan*

^��horrea Sc granaria publica,fed �6 foflas ad eundemvfiimincampis paratas,fru* quotp vino replericurauit. Cum autem � Staupicio SCconfiliarfis,nbsp;* refpondit fe non auariciat aut quaeftus ftudio hoe facere, fednbsp;ignauiamciuium �C rufticorum,quinihilcogitarent defoturafame, fed innbsp;viuerent, colli^ere frumetum, vt haberct populus vnde viueret in difficultatcnbsp;til,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fapicntifsimum,ac toti ditioni vtiliisimum confiliu,prohibuit

(jJ nbsp;nbsp;officia dignaftint principibus,6C noftris moribus in primis neceft�ria.No�

l�f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fumus ventres,ac proci Penelopes,fruges confumcre nati:Poftca vc

reliquum eft, vndeegeftatcm Si noftram Si aliorum fuble* Principes igiturdecetprofpicerepauperibus,acpraecipu� primae aetati, nenbsp;Sicutlof�phconfulitRegi, non vt rapiat quintum partem, led em-futuram fterilitatem,vt Aegyptus Si vicinx regionnbsp;^JPofsint.

f'til � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prudentia non vtimur,ncc cogitamus de periculo famis, tempore

|)fQ �f^^gt;s,faEpcfubit�caritatemannone experimur : deftint cnim nobis horrea 6C |)iQj^P^aria,itafitvtftatim accreftat precium frumenti, ft vel mediocres tantumnbsp;Wnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auaritia,fcd fapientia Si pietas digna Principibus proui*

) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gcncf.cap,4t.Tom.fol.C8. Hominesfto*'

A��^��Qgantes non intelligunt,quanta res fit feruire ordination! diuin� in im pc* litj^^^^fnimcomicumilludfomniant.Meregemefleoportuit : aut cum reges Sinbsp;�P^s fe natos efl� intelligunt,fimul ctiam fapientiam $C vires idoneas ad regnS*nbsp;Yyy dumfibi

�otf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI H Agis TRA TV.

dum fibi arrogant. ProfccQ� noncft humani confilij QC prudeftti�i'mpcrarea�ij�.^ manifefta ftuinda amp; furor eft impforum,qui ambiant dC mgerunt fe Rcbuip.nbsp;tandem etiam cuertunt, nifiDeusfortuit�miicratusrcrumcommuniumobijci�f*nbsp;Alexandrum, aut f�milem aliquem Heroem. T amen non valet ratiocinatio� tanbsp;bus cxemplis. Illi fine luce diuina f�licitcr 5C magna laude pracfoeruntalijs�nbsp;go eodem fuccelEi SnC ego vtar,quia eft diftimilitudo infinita�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

�tatp qui acceduntadRcmpublicam, autquacun�^ aliamgubernationcm, adhibentur ad confilia aularum,ad humilitatem SiC timorem Domini fe parant.nbsp;Pharao ethnicus Rex, non nititur fua prudentia, fed cum rcucrentia coni�litnbsp;qui valent iudicio inrebus politicis SC religione. Mult� magis vero lofephnbsp;tur �Ctimet Deum, acmodeftiftim�reipondetadpetitionemRcgis.

Hacccxempla diligenter obferuadafunt,necdubir�dum eft politica po^^ efle rem diuina ordinatam ad vtilitat� huius vit� amp; Ecclefig quo^jCui ferait,nbsp;colit 5gt;C conferuatpacem, quanquam ipi� aliam adminiftrationem habet,qa^enbsp;net ad futuram vitam.Deinde c�m conftet efle ordinationem dei,non in manibi^^nbsp;confilijs noftris pofitam,debemus fledlere genua, �C cum reuerentia �C timot^^L,nbsp;care Deum; Domine Deus ego ium princeps, magiftratus, confilia rius, prefernbsp;cocionator,Do(ftor,tua autem eft gubernatio, tuum eft rcgnurh, iudiciumnbsp;lum omne, damihihancgratiam�Cfacultatem, vtfint fcclicia confilia 0^nbsp;me� Non fie fentiendum eft,vt multi gloriantur infulfifsim�, fe tantum valertnbsp;cio confilio amp; eruditione,vt vel decem imperijs pr�efle queant, Hacc ia�tantt^nbsp;caul� eft tot confufionum �C tumultuum in Republica.

NoftriMonachi non habent hoc donum,vt pecuniam, robur,arffla6�^ fuos vertant in externum hoftem, in T ureas pro Ecclef�a,fed mutuis cacdibt^^^AjU'nbsp;c�ra patriaegrafl�ntur,quia non orant fed praefumunt. Norunt f� eflenbsp;niant Regnu in ftia poteftatenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fa�e� fi( itwwattb�v / vnbnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bed*�'

fobfZforcd�c/alfofoKlt;$f nitunturfuafapientiafine tiporc dei.Ibi cum voxfapientig: Per me r�gnant Reges ^decernuntiufta� Decernufltnbsp;l'iijfed iniufta inutilia, ZC perniciol�patriae rebus commupibus.

Si hodie gubernacula huius impertj ten�ret Dauid, oraret amp; propagaK^I^^j Cotra hoftes�Noftri Reges fin�tTurcicos exercitusgrafl�riinPannonias�i ^5,nbsp;�u'amjnectuenturfubditos.Qiiianoncogitantgubernaft'on�imperijefl�l^^* ^ittnbsp;fed poti�s fui ingcnij SC prudenti�. Mine natum eft tritum illud prouerbiitt�^'nbsp;regem aut fatu� nalci oportuit.No cnim poteft aliter fieri,nifi Deus fortuit�f^nbsp;diipergatinmundum,6C donet principem aliquem �pientem �C f�licefin^^nbsp;Hacceft dodrina qu� pr�ponitur in ex�mplo �ofeph, qui fe humili�tnbsp;�ndignum,quivoceturadhoc munus, vt fit interpres fomniorum, �C comi inbsp;tant! Regis.Q, d� Deus non indigetmea opera, poteft inuenirealium, fitnnbsp;do drina me longe antecellat,tarnen faciam quod potero� Ad hune m�nbsp;dendum cftad Ecclefiam,ad imperia,8c ad quamcuncpgubernation�, cum htinbsp;te SC timor� dei, Nifi enim Dominus r�xerit confilia,non erunt exitus profp^t ,nbsp;lu tares. Sicut inquit ipfe: Penes me eft confilium Si fticceflus. Itc; Ego fum in^nbsp;tia,mea eft fortitudo,fiue efficacia 6C vidoria, CO^ettlnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vtlb

P4t(f�tM.Gcnefcap.4i.T,4.fo*8j.Omnes f�pi�tes dedifficultategubematin nbsp;nbsp;p

quefti ftint,atcp inde folent tyr�ni exiftcre,qui eu vident confilia SC adioesiua^tp^ chcrrim�ordinatascarnefucceflu,aut alios ifs refifterc,ag�tur in rabi�,nbsp;nis principibus tyr�ni,qui vi SC iniur�js alior�,quos put�tfibi obftare,nbsp;fu� autorit�rem tueri conatur, quia non funt heroes, ftd indulgent irac�diat .jjiinbsp;ditatibus fuis�Talis non fuit adminiftratio �ofeph.

DE MAGISTRATV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S07 -

Memini DocQorcm Staupicium de fua gubernatione dicerCjfe primo tn'ennio 'ciindum nemefin voluifl� regere, fed ea via non fuccefsifl�, Alter� l'uxta leges �inbsp;*uilia maiorum �i. feniorum,nc �d quidem cefsifl� f�liciter. T errio fecund� volS-deijadiun�fla inuocatione, veru id quoq^ fuifl� infcehx.T andern igitur,inquit:nbsp;quod poteram c�m defperaflem de hifee confilqs Qc rationibus om*nbsp;Us, Etfi enim vult Deus inuocan', tarnen non exaudit fecundum votaamp;^ cogita*nbsp;�ues noftras,quibus ei �pientifsima �C pulcherrima confilia pr�fcribimus� Facia-.nbsp;pUs igitur quantum pollumus, �C c�m obijciuntur impedimenta, paremus nos adnbsp;^tientiam j ac retineamus tritum illud fermone prouerbium; Mitte vadereficutnbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoniam V ult vadere ficut vadit. QVer Den (c^tverftt f�tin ntt bf� fan ( ber (aflfif

��fn. Nulla enim gubernatio fine querela SC fine maximis diff�cultalibus vn* fuif,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lofgph haud dubi� f�pe optauir,vt liceret fibi relido curru aureo do*

Jjuter opiliones latitare.Qiiia Diabolus odit Si turbat omnem adminiftrationem /'^agiftratum, qui deftruit opera principis huius mundi, prohibet SC punit ho* ,nbsp;J'^'^gt;a,violenti�,furta.Ibi opponitfe Diabolus totis viribus, folj� t�tir nttnbsp;v^uiaofficium meumeft, mifeereomnia odijs, inuidia, ftupris, adultertjs : huicnbsp;iihk fcfiftaSjlcias me perpetuo tibi aduerf�turum, Ibi f�n� gubernatores,qui funC

^^^illi animo praediti,ftatim labafcunt,SC dormitant in vtramuis aurem,pofthabi cura adminiftrationis. Sed hi grauiter peccant contra praecepta SC dodlri*nbsp;�^^��aditam � SalomoncinEcclefiafte.

JJ Perunt Si Fridericum ducem Saxoni� Eled�orem tandem mole ilia curarum defatigatum dixifie: f�penumerofeconfideratis omnium ordinumho*nbsp;*uus qu�fiuifl� qu� nam vita ver� beata efl�t in genere humano,quod ipfumnbsp;onines cruditiSC Philofophi magno ftudio inquifiuerunt. Idem vero iudica-(i^^^quod VirgiliusinGeorgicis, c�minquit: Ofortunatosnimium, fuafibonanbsp;^�^�'�am enim vitam SC conditionern bonorum principumnbsp;Qj ^^giftratuum efl�dixerat, illorum vero, f�licifsimam, e� qu�d��cunfub ali�nanbsp;quot;�Adomi cum fuis vxonbus SC liberis viuerent.

fiti'u ^ugiftratus enim vbique eft SC nufquam eft, quando reCl� Si fideliter vult of*. Ij^ Ul facer�. Qui vero fibi tant�m regnar,is haud vnquam honeft� SC f�liciter gu*nbsp;Vf^^bit.Non enim f�tis eft efl� torquatum aut purpuratum,vchi curnbus aut equis

fi, nbsp;nbsp;nbsp;vero c�m vident plus oneris qu�m honoris in gerendo Magiftratu efl�,dc

^thancmoleftiam,tametfi feiant fe ad hoc vit� genus natos SC diuinitus voca* funt Nobilcs,Principes,SCc.Cur enim inquiunt tantum laborcm fruftra,nbsp;(Ju ��^^uentum incertum fufcipiamr' Poti�s folitariam Si quietam vitam degam,in*nbsp;^^'Iv^^^�I^m�^^'Videaurem quid inde cof�quatur,quid effecerinthac fuga Monbsp;tl^*Eiabolus cnimhorribiliter illis illufit,acverifsima vox eft,qu� vulgo iaC�a fur:nbsp;facit Monachum, Non fol�m enim propter peccata defiderarunt, fednbsp;deOeconomia Si Magiftratu gerendo.

i^'^coniugio videmusmultostant�m voluptatemfbmniare, autexpeC�are: non licet frui.fed triftifsima quoqp quotidie obijciuntur, ibitumeoniu*

h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;offenfiones,qu� folent incidere in fingulis ordinibus,docet fcriptiT*

^Uaquam fugiendam efle adminiftrationem rer�.Sicut inquit Paulus: QiiiE* �efideratjbonum opus defiderat,hoc eft,vtile SC gratum Deo: Tibi for*nbsp;iniucundum Si malum, f�dDeoplacensSCvtilcEccIefi�ScRei*nbsp;Canonici SC MonachiEpifeo parus aut facerdotia ambiunt,qui f inCnbsp;faluari in hoc vif � genere,quo viuunt extra diuinam or*nbsp;*�Jtem,luxu,delici]'s SC helluationibus diffluentes,

Non eft igteur ocioG,del!cata,�^ Epicurea vita degenda,remota ab omni'admH �iiftratione. Sic enim dixit Deus: Replete terram �Sfubijcitc cam, ��dominaniin*nbsp;pifeibus maris,�Cc, Sed vt frenum tuis cupiditatibus �C. ambition! in�jciam,fpin3S amp;�nbsp;tf ibulos germinabit tibi terra: In fudore vultus tui vefeeris pane,donec rcucrtaris innbsp;terram,dequafumptuses.

At verb quis aculeos illos Ipinarum, trifticiam,afpcritatcm,moleftias, �f cultates omnis generis feratfFugiam poti�s.Non ftigies,im� � teneris ftatim adut 'nbsp;ces non ad voluptatem,fed ad vtilitatem communis vitae. Ideo enim verfarisnbsp;ris, vt feruias Rcipublicae fiue in Ecclefia,fiue in politica. Ibi requiritur vir crudit � �nbsp;paciens amp; fortis. Ad has virtutes adluefacies,amp; exulcitabis animum tuum.Qp*�nbsp;Monafticam vitam poti�s delegcris,ibi Satan ccrtilsim� ex Parady fb,in infernu��^nbsp;pr�cipitem agit: quia nihil aliud funtMonachi, qu�m inutilia pond�ranbsp;deuorant domos viduarum, SC facultates pupillorum. Id non cft diuinum vitaf Snbsp;nuSjfedDiabolicum.

Cogita igitur te ad hoc natum vocafum cfl� � Deo, vt feruias proximo* , ne inter poenas peccati originalis, non eft minima gercre Magiftratum, �dnbsp;cunda poft mortem:Quin ex Ethnicis aliqui,vt Demofthenes,mortem mim^fnbsp;bam duxerunt,qu�m Reipu:adminiftrationem ? Et Auguftus qui fuit foelib�^^fi^nbsp;de i�pientifsimus imperator,cogitauit de Imperiodcponendo.Alrj verb vtN^^*^^�nbsp;Caligula Satanico furore prorfus effeeminati luis cupiditatibus frenum

Nos natura quidem �c vitio originis dominationis cupidi fumus, ac hocimbibimus infpirante Satana paradyib ( eritis ficut dq, quando comcd^^^^nbsp;pomum) Ibi dixit Deus. Ageexplebocupiditatemtuam, fiquidemamhi^^jjjj^nbsp;Sgt;C fimilitudinemDeij�e cupis altjs pr�efl� QC dominari, 3f�^�)ft�)ir JU

Itafp regere Magiftr�ti�m eft reucr�, non leuis amp; cxigua,fed accrbift�^jtc' �iftima contra peccatum originale, vt difcamusquarrtafitmaliciah^^^^^nbsp;guntur,�e Sathanae. Id cnim nemo mtel�igit, nec credit nifi Magiftratus,nbsp;f efiftit Di�bolus.Et Michael pugnat no tantum in Ecclefia,fed �C in politicnbsp;lis Angelis: quia rapina,furra,fraudes, c�des ftint operaDiaboli, quacnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-ijc

quidem exanimis hominum non poteft tollerc,fed externa tarnen delilt;fta'l cocrcct gladio �C p�nis, quem in hune vftim geftatmandato �e autoritate

Mcminerint igitur off�ctj ftii,ac viros fe pr�beant,ideo enim dignitate,P, �uro Se ornam�ris eos cumul�t Deus,interrorem Diaboli �C fceleratorum:ft^nbsp;catum originis furit,Se Sathan impellit homines ad omnis generis flagitia*

I Hoc verb illud eft qued inquit Deus : Ecce Adam quafi vnus ex cft. vnus �atrtnguc far. Omnes quidem deled�antur purpura, auro,^jjCgt;nbsp;Ver�m c�m incidunt qu�ftiones,cafus, n�gocia, turn demum magnitudinnbsp;ris peripicimus� Ibi verb virili �C magno animo opus eft, qui ftiat ft geret^nbsp;p�nam peccati originalis, non molli �eeff�minato.

S�pe igitur folatio mihi fuittextusin Aeftis, vbidiciturDauidadm�^^J^^jjii voluntati Dei, c�m tarnen miferrima elftteius gubernatio, plenanbsp;confufionibus omnis generis in politica 6eoeconomia,itavt non multU�p^^jjjjji^nbsp;ab Impcrio Herodis. Quoties ingemuifle eum, Se dixifle putabimus f ynbsp;liceret mihi domi oues patris mei pafeere iQiiam libenscederemalteri *nbsp;Secoronam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Veruntamenh�cconfolationoftraeft, qubdftimushancpoznamno^L^pt^^ dyfo commeruifle, vbi diuinitatem adfetftaqimus. lubet igitur Deus nos cnbsp;S)C Magiftratus,Se vertit tarnen in gratiam Se mifericordiam,non in iram:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

^fputat in obedicntiam,6C ofiictum fibi gratifsimum* T u mihi feruies inquit,fic vo* �Otepr�eflGR.cipub. Ibi mala ilia St �rumn� grauifsima: aliquo modomitigantur,nbsp;�momagnitice ornantur : Siquidemccrticflepoflumus de voluntate Dei, quodac-^^ptetfuam ordinationem in Magiftratu pro gratifsimo oblcqui'o, Sicigiturlcionbsp;admini'ftrare voluntati Dei, quando pro virili officium facio; amp;fiquandoco*nbsp;^atus confiliaimpediuntur, ibi frenumin�jciturcupiditatime�, qu� veropro�nbsp;�Pcre fuccedunt, ea cedunt in gloriam Dei.

Hacc dico propter carnalia fomnia Iud�orum,qui pr�dicant voluptatem illam cxternam fpeciem gubernatorum : Cupiunt vehi curribus aureis, audireaccla*nbsp;Rationes, Qc applaufum populi, onera autem amp; molcftias, nee cogitant, nee ferrenbsp;'^'^^unt.�tqui oportet gubernatorem elle virum, qui magno animo difficultates �Cnbsp;Reipub. perferat.^rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fa�r fupptn effen / �nb in ein fatprn 2(pfFei beiffen fdn#

f*�/��te wir im ^arabei� in etnf�fFen biffen ^nben. Deus fanciuit hanc p�nam fatis ^�quot;auem in Paradifo, �C tarnen in fuumcultumconuertit, �sf remedium peccati efl�nbsp;quo mortificaretur fuperbia dC ambitio,qua voluimusefleDip Nonigiturnbsp;^��renda eft volupeas in adminiftranda voluntate Dci,ied mortificatio noftri,ordinbsp;�^iodiuina,�if falus proximi.

Needubito ipfum lofeph hunc honorem �6 dignitatemmulta magis excruciaC-5'^atn carcerem �^exilium,ltaque nobis in cxemplu eft propofitus,ne frangamur �^*3,in gerendo Magiftratu, neuenoftris cupiditatib.indulgeamus,SC fugiamusnbsp;^^f�^�nationem,fed cum ad earn vocati fumus coftanter officium noftrumfaciamusnbsp;r ^saduerfis Sefecundis* ab ineunte �tate adolefcentes fic animum inducantnbsp;Nauabooperam ftudijs dodlrinae c�leftis QC bonarum artium, vtmeoloconbsp;feruirc Deo. Qin'a vnusfumdepeccatoribusinParadyfo, ideooportetmenbsp;tribulas amp;S fpinas habere in agro : Interea acquiefcam hac gloria, quod denbsp;bcneuolentia diuina in hoc munere SC obedientia certus fom.

^oiinitdtur�duci�propritefipientiee. Tom 4. lenenft fol, 4.64. In P�lm.8. Graduum, corrupta eft natura, vt dona Deinon videat efle dona, fed lurecon-*nbsp;jj^^'^Sjaut alius politicus vir putat fe omniaexfeipfo habere, nee refpicit furfum,nbsp;(^'�.glon'ficat Deum largitorem talium donorum, fed dicit:h�c ego feci. Ex hocnbsp;^^''^er�Huntf�ces. Ergo cum condit� fint politi� �d occonomi�, cum leges �dnbsp;diuina ordinatione cum hominc concreat�fint. Natura fer� his abutitur,in eo,nbsp;i^i^ddiciucgo faciam, ego gubernabo, QC perducamifta donainhunefinem, qu�^nbsp;i)^lt; '�^demcam voluptatem, gloriam, pacem, �fc. Hacpr�fumptione Deusfum-P^ffenditur, quarc non addit fucceflum amp; merito.Sicut enim Solem condidit, vtnbsp;Hq �^^teris, non vt cum pro tuo arbitrio regeres. Sic d�dit agrum vt eum coleres,nbsp;Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arbitrio ferret quid, �C quantum tu velles, fed quid amp; quantum ipf�

'�h ^^^*^�Sic d�dit Rempub. rationem,vxorem,familiam �C reliqua. Sed hoc perpe-Sh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� �I�? peccato Ade fic eft corrupta, vtdona Dei

de dono debebat cum gratiarum aiftione dicere,hoc acccpi,fed fupergt; (Q^^'�fpheme dicit: Hoc feci,debebat dicere : H�c Dominus Deus meus d�dit 6dnbsp;^uatjfed dicir:Hec ego homo pepcri,amp; gubernabo mea fapientia.

Vf ^are particula, Dominus, in primo �C iccundo verfu cum Epitafi cft legenda �Piciat Antithefin. Nifi Dominus edificauerit, euftodierit, �^c. Dominus dPnbsp;Nonenimnosfumus, quigencramusfilios, quigubernagt;nbsp;familiam, fed Dominus. Sicut textus in Genefi quoque probat.nbsp;ea ad Adam Dominus, vt videret, quid vocaretea,fiCc. Adam quidemnbsp;omnes, �C accepit Dominum fed accepit�Deo. Ipfeneccreauitnbsp;adduxitjfed creatas �C addudas nominauit, �C pofitus eft Dominus,nbsp;en vt gubernaretur � fuperiore Domino. Ita hic Pfalmus dicit, Dominus eft,nbsp;Yyy iq quiaedi*

8mgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de MAGISTR�T�.

qui acdificat domum,qui dat vxoremjlibcros,vidum,qui ciuitatem cu�odit,p3lt;^^ publicam donar, leges tuetur,amp;c,

Quare voces, Nisi dominvs grandionbus litcris font fcribendx, natura Humana maxime contras easpugnat, idque vitiolapfos Adac, quod o��nbsp;in nos transfcrimus,qua�� Deo accepimus, qu�que Dco tribuenda font, arripHy^^nbsp;tanquam noftra. Et Satan quoque naturam foa fponte hue inclinatam,nbsp;peliit. Fitigitur, vt �C inf�lices fimus, amp;nunquamfimus quiet� Si enimab^^^nbsp;hoc vitio prefomptionis efl�mus,plus quietis QC fortun�haberemus.Deus enifl^nbsp;ceret:Tu habes me pro creatore amp; donatore, egoigiturtibibenedicam.Qli�^nbsp;temhoenon facimus,ideo varijs acrumnis SCcalamitatibus nosobruit,eiuin'^.^jnbsp;nos Diabolum, amp; quafi recluditinfernum,vtinOeconomiaexcitcnturtiirb3t�^^nbsp;politia bella QC c�des: Quia enim monentem per verbum audire nolumuS j Pnbsp;nis S)C clamitatibus noftris docere nos vult,vt phrygum more idiifapere incip*^ *nbsp;de difeamus nos non efl� Dominos rerum iftarum.

Sic Cicero ad extremum cantabat illud:O me nunquam fapicntem,Su aliq^ do tarnen, id quod non cram, fruftra exi�imatum, quantum te popule Romandnbsp;me fefellitopinio,5ec. Sic enim gubernabatconfiltjs fois Rempub. Romana^�nbsp;pled�eretur tandem capite. Hoceft vitiumnoftrum,amp;nonCreatoris, qif�� jnbsp;mus ex primo �e originali peccato �d�,dum non agnofeimus donantcm,�!fnbsp;nantem Dominum, fed omnia agimus fine timor�, iiducia propriarum vir��'^*nbsp;in Oeconomia dat foperbo cuidam iuucniformofam vxorem,qu� autfitnbsp;aut ad omnes res domcfticaseft incpra,6e eft perpetuum quoddam onusiuat�^^nbsp;nr politia principibus accidit, vt nullis confilijs fc ex periculis euoluere p�nbsp;Et red��, Cur enim volunt Dominum habere largientem,fed ipfi voluntnbsp;catores. Sed mundus haec etfi audit,tamen non curar,nec credit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lab�''

Qiiare folis ptjs haec dicunturiNifi Do minus euftodierit ciuitatem,ffi�^ rat, qui euftoditeam, quafi dicat. Dominus eft cuftos,qui fi non adeft,in^'^ '^2t/nbsp;quicquid in Repub. agitur. Ego c�m difeerem Erfordig, audiui hanc voc^li'nbsp;nbsp;nbsp;j

tini^�lI�Cr Raufen/ viriperiti, celebrari, Erfordiam manfuraminui�aiu, opes Se munitionesattineret, fed defuturospotenti Se opulente Reipub.bo�^pj.,nbsp;S?.pientifsimavoxfuit,quateftatuscft,Refpub.opibus Se potenrianontener�nbsp;fint moderatoresperiti.�edificentigiturhomineSjCtfi fieri pofsit,ferreismuri^nbsp;niant vrbes,colligant aurimontcSjfruftra font hec omnia fine gubernatore.

Prim�m igitur hoc det Deus, vt ciues fint boni. Deinde vt ij quiprp^^^^� que fint boni Se peritiviri. Item, vt principes eiufinodi fint, qui colant acnbsp;Deum. H�c vera Se folida munimenta �mperiorum SeRerumpub, funt,nbsp;dtuinitus contigerunt, turn etiam de m�ris Se vallis cogitari poterit,nbsp;non fit, ideo r�gna Se �rnpcria ruunt, vnum poft aliud. Et ego plan� innbsp;fum,Monarchias longe diutius fuift�duraturas,fi Monarche hoc vnumnbsp;EGO, omififl�nt, hoc eft, fi non fiducia potenti� Se f�pienti� ftiae foperbimnbsp;�am cum Monarcha Babylonis Nabuchodonofor,prerumptionc viriumnbsp;flatus dicit : Ego hoc feci, feptem annis tanquam beftia, herba vefeitur Se innbsp;rat. Sic Peri�rum, fie Gr�corum, fie Romanorum M.onarchia ob praefnmpt^^nbsp;vaftata eft,c�m canerentego Fccfmox ftcutum eft illud Ego perij. Circum�P^nbsp;omnia R�gna, Principes �eReipublicas omnes, quando rebus g^^�^addidnbsp;hanc vocem. Hoc ego fecijCorrucrunt, Quiaexcludunt per hanefuperbiani vnbsp;tanquam ftultum,8e fein eins locum collocant. Fit igitur vt confil!a humana,p��^^^nbsp;tiaSe vires noftr� dcficianr.Sichodic non deefl�nt nobis murfnonaliamunini^^^j,^nbsp;fi non deefl�nt homines. F�orum maxima penuria iam eft. Se qui pr�fonf, hinbsp;temfortunam non pofluntferre, fed infolefcunt potentia Se opibus,

^�^tquashabent, quaf� ver� ddficiie fit Dco difsipare etiarn ferrcosmnros, ��esaur�

lt;0 ^^�^^^^^�^�*�^o*^�^O39^^odnonfintmiinicndae vrbes, Stparanda pr�fidia vim,quod non fint conftituend� leges 2� rctinenda dilciplina publica, H�cnbsp;^oeri�cdeberefieridicimus. Nondamnamus iureconfultos, nondamnamuanbsp;fcilicet infrontibusnbsp;Hanc additionem ncqj vult ferre, nec potcft ferre Deus, necnbsp;^fctiam ferre. Mundusautem quia non pocefconuttcrc, ideo Monarchia poftnbsp;'^^archiam,Princeps poftPrincipern,Refpub. poft Rcmpub. corruit. Sic Sena-'�apudEfaiatrjgloriaturdemanufiiainuitP.a contra omnesDeos, iequiturigi-^obilisillac�des, quaopprimitur. De Cyroauteni dicittcxtus : Apprehendtnbsp;^Pi^�^^nieiuSjVt aperiain ianuas ferreas. Nulla enfin tanta vi�, nulla tanta munitionbsp;j^�Sl^am non expugnet Deus. Qri�m difficile putas ci cfle,Venctiaspotentifunantnbsp;^�^publicanijad extremam paupertat�redigerc,vei bello, vel lame, vcl pefte, ve�nbsp;^�Hexiccando mari c'Parandaigiturfunt ilia pr�lidia, eft aedifi'canda domus, du-^avxor,inftitucnda�conomia,SCc.Ha�cnondamnatSpiritusSanlt;ftus,fed vultnbsp;/^ddamuspeccatum originalc.Qiiareferuacrca�ui�jmjacvtcrc ea,toile aut� tuumnbsp;�UniOriginiSjquo Deum offendis. Creaturae funt, vxor,libcri, familia, leges, o-Sunt res bon�,�f ver�Dei dona,quorum vlum nobis concedit Deus, Ve-�^t�addishis tuumpeccatum originale, �6 vis ca gubernare l�pientia tua,con-�� non inuocato,non credito Deo,qui ea tibi concelsit, vis fimpiieiter ince-�^^�nhacprtefumptione,cgofumquiiftarcgo. Merit� igiturfit vt �C vxorSlt;li-^f*^lamiliafintinobedientcs. Proficiatvobis domine R�cftor, qui volebatis iftanbsp;�^ftna�c, Deo non pri�s falutato.

(ijf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acciditin politia. Dicitigitur Pfalmus�.NifiDns euftodierit Scc.Pone igi

^O�nen Dns in pr�dicamentum relationis, contra noftrum originale peccatum, praefumptioem noftram, Q,d. Ego quidem fie dico, inf�licirernbsp;cuftodiat.Scd eft alius quidamDorainus qui vultnbsp;^/rnarciftajnoftra fcilicet f�pientia amp; pr�fumptio, qu�contcmpto Deo,pr�fu-rerum,�L excludtt Domin�, Et quidem fuccedit ali-duplex eft ira,quando Deus impijs dar fuccefium. Eft enfin fcandalunbsp;f(.(j � ^pios offendif,?C infinitosalios illaqucat,qui fpc eadein efficiendiacccdunt,nbsp;f�ofnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auguftus Rempub.ben� conftituir,^!: eirafit illos tragicos cafus

�^�^^odadipfius |3crfonam attiner,quanquam quod ad domefticos artincf,in-exempio alljpofteaRcmpub.capcfltint,SC exiftim�t feiden� pofte,fed vide qu�m paucis fuccefl�rit, v t verifsimum fit illud luuenalis,

Adgenerum Ccrcrii fine clt;ede qt fanguine pd�ci 'Dcj'cendunt Rcgc� fjcca. morte Tyrann!.

ideo,vt difeamus nos non efl� retftorcs corum iftarurn �conomia�,multominus autemEcclefia::, vbi omnia infinitonbsp;^^iora 5C difficiliora.

loquitur hic ficut fupr� etiam'admcnui,de �^j/legibus,Nam bas quia ratio ferre poceft,pr�fupponit inRcpub. eft�,i�dlnbsp;timor� adminiftrcntne-fuccedunt confilia,fentiant Deum id faccrcad framendam fuper-

8u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE MAGI S TR A TV.

mifsioncm largam, quod Dns inuocatus velit cxaudire adefl�, Particula gt;g* NifiDomjnuscuftodien'tjpofitacftcontraillos, qui noninuocant, fed jnbsp;picntia �C vinbus fuisaedificare domum, cuftodire ciuitatcm volunt. His di�nbsp;quod fruftra laborabunt �C cuftodient�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.f

Cuftodem vocat Regem,Principcm,Magiftratum. Paruo enim vocabulo grandes amp; fummas in mundo comple��itur. Eft enim Deus magnus Dns,nbsp;plu os habet,Sc exilibus verbis ac tenuibus,res nobis maximas eftert* Reges ig*nbsp;Sc principes cuftodes appellat,qui conftitutifunt ad gubernandasRefpub.Scanbsp;ftra,vigilant,inquit,nifi Dns ipie adfit,nec perueniunt labore �C fudore fuo qaonbsp;lunt,fed ft Dominus abfiqnihil aliud inde habent, quam quod fe fruftranbsp;�C flagellant. Quod Propheta fuis verbis dicit, Fruftra laborare. Sic ego cum enbsp;adolefcenSjVidi quoldam, qui diu noC�ucp afsiduo labore fe fatigabant, neqptan�nbsp;inde fuppeditabat,vnde tolerarent vitam. Nullum ocio, null� ludo tribuebant^^^nbsp;pus. Sc tarnen miiere egebant cum vxore SC liberis. Hos cum alij patresfamib^snbsp;tiores vid�rent,SC dolerent vice eorum,admonebant eos nunquam fore, vt bnbsp;ifto aisiduo ditefcerent,Adhibendaminduftriam ad laborem elfe,in eapluspo�nbsp;ad parandas opes,quam in labore. Nam Oeconomusin quo paululummodoi��^^^nbsp;ftri� eft,melius vti vno aureo,quam alius duobus poteft. Natura enim ficcomFnbsp;ratum eft, vt induftria fit fcelicior,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Sed illi ipfi,qui hoc confilium dabant illis cgcntibus,non videbant indmP quoep donum Deiefl�,SC diuinit�s homini donari. Sicut apparet quod inuli2��Pnbsp;ta �conomip �C induftrie,�js ftimptibus totum annum cum familia fua vimh^^,� jj,nbsp;noninduftri� vixfuppeterentad femeftre. Ideo autem tantum moment�^�^j^^j,nbsp;ftria eft pofit�,quod obferuat perfonas SC loca �C tempora,neep quidquamnbsp;git. H�cquinonobl�ruanqvelinOeconomia vel politia,neccfl� eft faepeH^'nbsp;igiturmirumeft, ft etiammagnte opes non fufficiantomiflb homini �Cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ja/

non obferuanti tempus �C locum opportunum.Illi igitur ficut dixi,hoc coPb*^'^ bantjfnduftriam labori addendam cfle,quia labor fine induftria fit infixb^*

Salomon aSt magis proprie loquitur,�C non induftriam,fcd Dnm dicitH t fam. Nam hocipfum donum Dei eft,pcr induftriam adminiftrare Remptib-''^nbsp;rare ah'quid,ne temcr� irruas fed expeeftes occafioes omnes.Tale ingeniumnbsp;datiftimiPrincipis, FridericiSaxoni�Ducis,Ele(ftoris. Is erat virvereindmm �nbsp;qui non dicebat,non faciebat omnia,qutepoterat in praefens dicerc SC facere,it�nbsp;peeftabar tempus,perfonam,locum,commo(jum,diisimulabatmulta, fuo aum^^nbsp;pore Sc loco, vno verbo plus efficiebat, quam multi alij fine hac induftria,nbsp;Sc virib.fummis. Tales funt induftn'j homines qui poflunt difsimularcexpt^nbsp;oportunumrempus,quovnum verbummagisferit, quamalio temporemub^gnbsp;dqferircnt, EftautemharefapientiahumanaSCnondiuina, QiiareetiamnoMnbsp;eft,ad tantas res gercndas,ftd adhibenda eft ad cam oratio, vt Dominus adfit ocnbsp;gilias obear,alioqui fruftra vigilabit,quantumuis magna induftria.

SicDucemFridericumquanquami�pi�tiisimum virum multafefelleruntq cauereno� potuiqqu� res eti� vehementer eum faepec�mouit.Forte enim nonnbsp;ineo primis temporibush�cl�pientia,vtdiceret:Dneadfi's, 6CadiuualaboranttJn�nbsp;NamMonachi qui tum principum animos c�perant, nihil tale docerep^era 'nbsp;Poftquam autem ex hac noftra dodlrina didicit, Magiftratum diuinit�s elle innbsp;turum,mtrabilemexeare voluptatem c�pit. Noftri homines hodieaudiunt 9nbsp;dem Sc ftiunt h�c, SC tarnen incedunt fecundum peccatum originale,nbsp;dum affeC�us �C fines fuos, quos fibi conftituunt. Fiet igitur vt aliquando uanbsp;j'nuoluant fuis confilijs, Vt inde fe expedite non pofsint. Ed autem maius peccatvflj,nbsp;hoc eft, quodhanediuinam fapientiam, quam audiunt, ita fuperbe contemnuf� 'nbsp;Dataen'*^

CE magistrate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sij

�atatn�n eftha�cluKjVthomines cam cognofcanr,6v inde mei lorcs fiant, fcdfiunc �d�t�rior�s amp; duplo arrogantiorcs. Fiet igitur aliquando, vtpccnam fatis grauemnbsp;duantfuacpra�fumptioniSjficut textus minatur, fruftra vjgilaf,id cft,le Si alios hoini-tiesfruftra affligit, Qiiia enim volunt omnia gerere fuo confilio, nec^ rogant � Deonbsp;�gt;ixiliuni.Ideo c�m no fuccedit,furiunt*Sciunt le el�� Magiftratus, Si conftitutos innbsp;�fficio,indeexiftimantfeomnibusterrorie��, Si vrgentconl�lia liia, fie fit, vttm*nbsp;pfnganu

, ��om.j.Icmfol.Si. Deut.cap.i. Date ex vobis vi'ros l�pientes. Beftiacreguntuf arte. Homines r�gi oportet l�pientia Si intelligentia,quia rationenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hogt;

?^�jqwacnonpoteftfuneautgladioiniedo peti,fcd verbo per aurem mifi� ,Appre-^^l�aSt ratione per verbum,totus homo trahitur,amp;regitur quocuncp velis. Ethic y. ^^MagiftratumfufFragijspopuli debereeligi,quod Slt;ipfum ratio dic?�at.Ideo ��nbsp;P�^Populushacratioeperverbum Moficaptus,hbens obfcquituraclaudatMofen^'nbsp;^'^minuifopQp^iQ obtrudi,periculofum aut perniciofumeft, Notos appellat quinbsp;?^^ogniti inpopulo,mult�a�t magis qui fint expert! �� rerum gnari ,vt eofd� no-�nbsp;Sapientesfunr,quidiuinaamp;humana fapiunt, nempe,quinbsp;amp; iura,ac omnia necelferia pro hominum vita Iciunt, Intelligentes Ebraic� vonbsp;intend �^acriiudicioobferuantcs, ceuanimo vigilanti funt, Si quidcnbsp;j.^'��ttibusred�6^1�n�iudicent, Epijkiam calleant. Siqutdem multa imjx�nuntnbsp;ntibus,nifi Si intelligentes fint,amp;^ multa fallunt,nifi expert! ac Icicntes fint�nbsp;j-Q /idesitaq�diuinoiurenullamhaberirationemdiuitum,potentum,nobiliuffl,�nbsp;f^^'�In3amicorum,in gerendo Magiftratu, vt mundus folet, ad fapientum, intelli-expcrtorum,etiamfi fint pauperes,defpe(fli,infirmi,�ifc,

^tlan�qu�fitum eft,an melior fit bonus princeps Si imprudens, velprudens Po �^��gt;alus.Ccrt� vtrumque hic Mole retjuirit, tarnen fivtrumque haberi nonnbsp;�'Usnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prudens Si non bonus, qu�m bonus �C non prudens, C^od bo-�

Pis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihil regit,led fol�m regetur nec nifi � pefsimis. Prudens etfi nocet bo*

j^^men malos fimul regit,id quod mundo magis eft necefl�rium Si commodum, �^3[�*eft aliud nihfl , qu�m quoddam malorum vulgus. Hanc fententiam Si hicnbsp;prim�mde fapientia difputatprincipum, deinde de

P^�'d�nas, Item,necpreucrcamini vllius perfonam.H�ceftfuni virtus Principum,�equitas fcilicet amp; fimplicitas iudicq.Nam pannbsp;Ignobiles iudicarc facile efi,fed potentes,diuires Si^micos, pofthabitol�n*nbsp;ti} j^^�^Qtiore, timor�,fauore,lucro,damnaie,fola infpe�a caul�,hoc virtutis diuingnbsp;�''nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vllus Princeps, nifi Spiritu Sanefio per fidem Dei animatus, Ideo

principibus, fed fidelem quis inueniet ait Salomo f Queries ifta inPropheris repetitur,vbi arguuntur appre�ionis Si iniu�icixin paupe*nbsp;�^��phanosamp;viduas.

iudicium eft. Et hic locus efi pro Magiftratu ciuili fortis, ficut eniin '�'Ici r dicit.Hoc autem pro folatio Si exhortatione dicitur magiftratus,nbsp;��p�.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gerere non fuam rem,fed diuinam,certicp fint fefe elfe miniftros Dei, �C

'^ica diuinum,cfic^ in falutis ftatu,vt e� magis audeantretft�SC fimpliciter ctiam vide,vt ante leges datas conftituit iudiccs, vt comendet nobisnbsp;iudiccs funt leges viu�feu anima legis. Ideo priores Si fuperioresnbsp;gladio. Itaque quamuis l�cundum leges iudicare debeant. Sinbsp;exequi, tarnen in manu habere debent, tam legem quam gladium, nenbsp;legibui

814� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE MAGI STR A TV.

legibus contra leges vtantur,ficut ftulti illi,qui fixis oculis,in legetn, pofthabita ci' cumftantia cauf�,fol�m hoc habent in ore. Sic fcriptum eft,fic fiat.

dVOMODO MAGISTRATVVM ANIMI ADF�' CTI ESSE DEBE�NT COtITRA S V P E R B I A M.

GeneCcap.4i.Tom.4. fol.7jgt;. Sed quid facias,cum natura omnium hoinin ad fuperbiam procliuis fit, earn pleruncp exciter 6lt; augeat in nobis honoriini anbsp;potenti�jfiue in gubernatione,fiuc alijs ordinibus dignitas �C emin�tia, an propnbsp;rca fugienda erit rerum adminiftratio, cum ad earn legitime quisfuerit

Ncquaquarn,Namloleph dignitate SiC omnibus ornamentis,quac funt in^ niftratione,abundat, vehitur curru r�gis, exhibentur ei 0^ honores Reg�j t deni^nbsp;gillum regni � Pharaone ci traditur. Et talis omnino hacc vita eft,vt indigeatPnnbsp;pibus,Regibus,Nobilibus,Magiftratibus,hominibus cruditis in Theologia, 3*^nbsp;Philofophia�.Sicut Aegypto opus fuitPrincipequalis eratloleph.Sed dandae�nbsp;ra,vt excmplum moresipfiusoculis �C animo tuo perpetuo obuerfentur, vtnbsp;mineris timoris Qi. reuerentiaeDei,neque obliuifearis tui, fed reputes tecum �*nbsp;qui fueris,qui futurus fis.Nullius enim tantus iplendor magnificentiafiut^�^^j^nbsp;quern non tadem vermes abfumplerint.Quid fuperbis ergo cinis Qi puluis.^ W*nbsp;lediclionis Qi irarf Atquinatusfum pr�claro Qi illuftri ftcmmate,iumDo�lorInbsp;fum Phtlofophus. Ret^�fan�. Sed his omnibus vtendum eft,non fruendum* -diftineftionem Auguftini, Qi. vt Paulus deDauideinquit, Atftor.tj.cuma^��^nbsp;ftrafletvoluntatiDei.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Sic �oi�ph non iuperbit propter pompam illam regia Qi perfbnam qus ceps Aegy ptfiied adminiftrat voluntati Dei, Quae eft autem voluntas Deir�^nbsp;ad�coi�ruationem huius vitp, opus eft� Magiftratu,Dolt;ftoribus,Principibi^^/^ {fetnbsp;nandam licentia vulgfiSC ad tuendos miferos,6Cpuniendos improbos.Si^��,ytnbsp;abfip his ftatibuSjHulIa poftet eft� tranquillitas Qi pax. Voluntas igitur Ls,nbsp;per difcriminailla ordinum in adminiftratione politica vitam tr�quillam d^g^�^nbsp;lineiniurijSjC�dibusSCrapinis.

Magiftratuseft velutvirgaDei,ficutappellaturRoman.tj.miniftcrD^�� J dex in iram,ei qui male agit. Sic igitur in hoc vitte gencrc degendum eft, vtnbsp;de Dei timor�, SChumilieris coram eo, ac memineris tc eft� filium Adx,nbsp;mortis,damnationis,aEque atepalij iunt,ficut docet Mofes in fuo Pfalmo : leanbsp;vt ieruias Deo vocanti te ad gubernationem, qua confcructur pax in ciuitatibn^^j,nbsp;prouincqsjcoerceantur Qi puniantur fures,Iatrones, homicid�, item,bellanbsp;aduerfus hoftes,quiturbant politicam paeem Qi tranquillitat�, attp h�cnbsp;cum modeftia Qi inuoesdione humiluDomine Deus,ego ftim filius bubulci,^'^^nbsp;peccatijfed quia tu vis regi mundum,conferuari paeem,corrigi inordinatos, Stnbsp;lam adminiftrationem me vocas,libenter parebo:malim cquide laterepriuatuS),nbsp;quia tuae voluntati 5C mandato obfequ�dum eft, faci�m officium in timor� Si bnbsp;litate,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mfikt bic bftttuf ��rcr Danbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;��lben fette�/frcti/ringenNon

tnihi ium princeps,fed voluntati Dei Qi ncccCsitiLti hominum : mihi no opus reg� cathedra,c�tu Ecclefiaftico,minifterio verbi, polfum cnim priuatim domime^ jnbsp;gereeaquaedoceo in publico. Cur igitur concionaris C Quia Deus hocvolmb^^nbsp;me conftituit paftorem Qi Doeftorem verbi, Qi populus opus habet infticution^nbsp;dod�rina. Sic ver� ambulabis in timor� Dei, ac caritate proximi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4t:

Ver�m hoc tempore pauciisimos inuenias,quialt;ftiones fuas ad Deum re Omnes cnim fibi font Principes, Qi infleeftunt omnia ad foas voluptates amp;nbsp;priuata. ltalt;^ Harpy�e,im� Diaboli font,qui debeb�t eft� principes Qi patres

K, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bE MA�ISTRAl*t

i'nflantur,4�gnitate QC nobilitate geaefis,aut alfjs dotibuS animf, politicam admimdratioiicm. 3^^ bttt �0� ��fltg�C^em |btRzbinnbsp;fopflF/fum Doctor,fum lurifc�fultus. Tales fcil�cet fibi do-��^^^gcS)l�binobiles font,fed titulis eorum quos tantopere predicant,infcribennbsp;furiofos.Qina arrogantia foa excarca ti, ignotanthoc quodnbsp;i^.^'io.debebat el�� notifsimum,nimirum,mifenam in quaconcefjtt �C mti viuunt^nbsp;�^OKiSj�,; irac actcrnac,quaefoper eos eft: non vident eti� quantum in eo peccent,nbsp;perfona �C munere foo abutuntur ad pernici'em fubditorum aut auditorum�nbsp;tfh 3^��i�oneft calamitofiorhomo intern's, qu�mfopcrbusDocf�or, Rex, Pn'n�nbsp;% 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comunem eni'm milen'am,cui omnes fomus obnoxi],etiam perfona, qu�

��i�l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obfequi �C inferuire,ipfos damnat amp; reos facit mhni'torum

Ergo ego concludo mundum nihil aliud elle, nifi carcerem furioforum, '�^corum hominum,qui nee communes,nee priuatas mifei ias agnofcunt.

Quanta ver� vircus eft moderatio animi in magnis virisf'hurailitas forui obfcu-Docdor, diues huiTu'liseft,e� 5j. '^^Wrima res eft,ibi fulget humilitas ficut fol �C luna. Qpando Magiftratus auOnbsp;|)Q^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reliquos antecellens,fic ftatuit : Ah quis ego fum r Cur a Iff s me ante-

�quot;'nifiquodgrauius onusgubernationis mihiincumbit, maior eft (plendoc '�nitas,atpropterca maior reddenda ratio officij,quod gefsn

�hip ^^'^qnotufquiftp eft,quificeftadfedusr'Rarifsimum equidemdonumefthu* tanienmereturbeneditftionemDeiamp;^hominum : C�mecontr�fo-^'� 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dotftores oderint Deus dC homines, qu� odio fibifois

�^'^ftudiofc conciliare �C augerc videntur, quia extreme amentes �C furiofifonU Hahes igiturinfigneamp;memorabileexcmplum moderationis inlof�ph, poffnbsp;exultation�. Etfi enim magna dignitatis amp; fplendoris externi acceftio fatftanbsp;ignitate,etiam humilitas autfta efl� videtur, ideo prteclare* foruat hoe,nbsp;��^yrachmonetcapt j.Qtiant� maior cs,eo te g�ras fummifsius.

.na autem humilitas in fublimibus non eft in mundo, fed in Abrahamo,Ioieph,^ k 'ne,lofaphat,quorum officium quidem n� videtur differre ab adminiftrationenbsp;K �^norum,gerunt enim bella,puniunt fontes,ac font inftrumenta if� Dei: �if ta-placidioreSjSC manfuetiores,quam vllus alius in vulg�,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aui^

'?^Wte�tDfittfn/SicutIofephhurnanifsimumfepraebeterga fratres, collachry-nconfpcdlum eorum,amp; facilim� ignofcit,

^gnnr exemplum inftar machinae �(. arietis eft,qui in horribilem fupcrbiam' '��'tunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Principes,Reges,Dodores confundit. Hac enim ver�

Qngifsim�antcccllitreliquasomnes, quibus fuperauit tribulationem �C lt;i(H^�^^fceris.Hiclucct timor SCreuerentia Dei, contemptusft�iipf�us,SC charitasnbsp;enim ie circumferre carncm plenam peccatis, maledicftioni �Cnbsp;�^noxiam,inftar aliorum hominum,deinde premitur grauiisimo oner� gu-'^^inerf� �egypti fpiritua�iter politic�, cuius nouit fibifore redden-muneris �C adminiftrationis. Si enim id in mentem nobis Venunbsp;fubmifsi�s nos gereremus�

�inidem neceferi� laruae filai; ludicum M�giftratuum, Pr�ccptortimi! % M^�^�^^*'^lt;^onfultor um,ied hift� omnibus vtendum eft duntaxat, non fruen-es,qui � reliquis adoretur,i�d diuina voluntas eft, vt guberne-'��W'^^^^'^^^^urhaeevita, vt dill�luantur Opera Diaboli, �C vtretineaturpax �inbsp;Hic debet efl� finis omnis gubernationis. Non enim reipicit Deus illamnbsp;SC conftituit hos ordincs SC gra-^'etatishuman�c'

tlS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dem�gistratv.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

�de� vt te fub onerc hoe humili�e, �C deducat ad agnitionem imbecin/tat^l^ tniicri� tu�t. Hocdei confilio tu abuteris,�� vertis in contrarium ad fuperbiamnbsp;ftum: cum fit voluntas dei,vtfub iftislaruis feruiasordinationi eius,8^nbsp;inanac, cui voluit iuccurrere hac ratiocjac propterea mandpuit honoremnbsp;giftratui^icut fcriptum eft: Cui timorem timorem,cui honorem honorem. Q?nbsp;hislaruis non poftet conferuari pax diftiplina.

Vtere igitur ijs ad gloriam Dei, �C. communem vtilitatem fic cogita:^ i ne Deus ego malim priuatus latere abique fceptro,corona,auro, argento onbsp;pompa acfplertdore,fed tu vocafti me ad hoe genus vitae, voluifti me reliqu*^nbsp;rioremeft�, obtemperabo igitur voluntatituae, amp;^f�ruiamcommunivtihtaHgt;nbsp;meiscupiditatibusautvoluptati�

Ac diligentermemineris conditionis humanae, quam fragilis �C calanui� in quibus veri�ris periculis, quantum onus fiiftineas in hoc munere, quodnbsp;humilieris, Sgt;C ad implorandam opem diuinam exciteris, ficut docet excelloi^^nbsp;hoc exemjjlum humilitatis Iofeph,in tanta gloria �i. fublimitate,quod long^nbsp;ftrius, quampatientiacSCtolerantiacillius, quampraeftititin rebus aduerfis�nbsp;g� cnim difficilius fuit retinere verb� poft iiberation�,qu�m in calamirate �f tnbsp;ne,in qua quidem ferenda inuilt;ftusfuit,nec defecit � Deo, nccpeccauitimp,^^�nbsp;�C indignatione aduerfijs Deum* Sed longe maius robur animirequitur,nbsp;fum vincit,ea enim fumiha amp; pulcherrima virtus eft,ficut inquit Salomonbsp;Melior eft patiens viro forti, QC qui dominatur animo fuo expugnatore vrbu�

Gloria rei militaris fumtna eft inhaevita, ficutpraeclarifsimadona Achine,AlexandroMagno,Scipione,fedfortiis)misillishacroibus,prgftlt;^^�nbsp;lofephjDauidem, Mofen. Neque quilquam illorum conferendus eft adl^�*^^nbsp;quidem eft dominator animi fui per humilitatem�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;od

Primum igitur hacc exempla diligenter confiderandaftint,deinde ginis amp; mii�riarum comunium,quibus omnes fumus obnoxtj,animisnbsp;efte debet, vnde fimus oriundi,qui fuerimus,amp;: quid futurifimus,denilt;j4'��.^iajflnbsp;cilem Sc duram prouinciam, quilibet fuo loco fuftineat. Sic paulatim ad �T�� jjodnbsp;Sc humilitatem afluefeemus, Verum in plerif^ omnibus illud deprehefl�^^^pl0,nbsp;ait Virgilius: Nefdamcns hominumj�Tc. Et tarnen propon�dum eft hocc^^^ ^jiinbsp;quod lofephornatur dignitatcfumma,auro,gemis,amp;potentiaamplifsfJ^^�^ijjper''nbsp;nia fol�t homines inc�dereambitio�,faftu,amp; fuperbia,f�d hgemoftrairrit^t^^pt,nbsp;biam hominu,potuit domare,quod nec Achilles,nec Alexander vnquam P�Tj^dnbsp;Cogita enimin quanto honore fuerit. Omnium oculi �C animiin cun�nbsp;fuerunt, qui maxima reuerentiaamp;obferuantiaipfum coluerunt,incefsitp^\�^Pnbsp;SC torquatus, vedus eft curru regio, SC tarnen fie adfedlus fuit: Tibinbsp;ccfsitati proximi feruio. Sum quidem princeps, fed veriusferuorum, imo^nbsp;feruusfum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Attpfieftatuere debetPrinceps,PaftorEcclefiar, Magfftratus,amp;^c. aliud eft pra:ceptor,quamferuus difcipulil�hic Dominus eft,illeferuus.Sic'^ jjtnbsp;Deus comuni vita focietati hominum inferuire. Quando honoremnbsp;pareo magiftratui, non filio opilionis, aut principi, vel nobili,ied voluntatinbsp;necefsitati hominum obtempero. Et cum fit neceflaria in vulgo reucrentianbsp;dientia ergafuperiores, oportet eiufmodi laruas aut perfonas conftitui,caqunbsp;re purpura,biflb,curru regio,titulis, SC id genus honoribus, non vt is fup^^^nbsp;honor hie exhibetur, quafi ipfi proprius SC peculiarisfif, fed opus f�^admifl*nbsp;Deiineoref��iciendaeft*

Nffi enim coluero Magiftratum, non poflum viuerc incolumis, nibusgt; imo etiam a vicino aliquo imp�obo� Honor� igiturpnncipcinautf^^^p{fi

DEMAGISTR�TV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?��gt;

^f�ptcrincum commodum,vt vitam tranquillam �d honeftam dcgere, pfetatem �i^ ,onasartes di�ccre queam. Sic omnia haec referenda funt ad voluntatem Dei Sgt;C pn-�caninece�itatem, Qra haec cogitant acfequiftudent, cumin Repub, turn �nEc-1nbsp;nbsp;nbsp;*^^�udatiisimi gubernatores �C Doiflores erunt,qu�lis fuitlof�ph,

i, GeneCcap.34,Tom. j.fol.is j. Extant tales voccs:Sancti'tas, pietas, fides, priua* �.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt,Reges quo libet eant. Rufticum eft principem par�re pietatis �c iufti-

foam cmett OO�f�eiC ^abm. Principes font exempti legibus,habenc Priuilegia, Ideo quicquid libet, licet, p blil^ ont) OontlCT* Imo minus licet Magigt;nbsp;fl, ^�^^s,qu�m priuatis. Et libido illorum �C licentia feueri�spuniendaeft : Qyianbsp;tu,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuftodes difciplin�, 8^ debent alijs exempla efl� omnium virlt;

4 nbsp;nbsp;S�d clam�nt : Ego fom princeps amp; Dominus terr�, cur non pofsim mihi in-

f �mo quO maior es, hoc magis te humilia, vt virtute dC bonis exemplis (^pPt�ircpofsis, luxtafententiam vlitatam. Regis ad exemplum totus componi-^�3griatum �C principum praUa exempla font omnium peftilentifsima

K ^^nicpar�.nt:jqm'aniultos corrumpunt,�d ad licentiam peccandipertrahunt.Pri-pi � exempla minus nocent, amp; facilius corriguntur, PrincipUm delicfla funt pj,i?^�iabolica. Ideo puniuntur atrociter. Sicut Sichern, dumputatfibitanquaninbsp;i�j�^^P'jquiduis licere,horribiles poenas luit, ^0 foj�/l�t fcfonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et ipfe S)C paren-

*om,4.ienenf.fol.48j.InPfalm.9,Grad. C�mcertum fit i�ruireprincipes lfj?8�ftratus patribusfamilias,debere eis vicifsirrt pro officio hocbenefi'cij, vt denturnbsp;to fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliud e�,quo Magiftratus opus habet, dum vigilat pro

�firati�ne pacis. Sunt enimminiftri Dei, ficut Paulus quot^ appellat, in hoc � donati, vt tU pofsis pace frui. Quam magnum autem beneficium pax fit, com-tjj.�^^G�rmanorumprouerbium teftatur,quo dicunt,patremfamilias qui duas vac-alteram debere dare, vt altera in pace frui, amp; earn retinere pofsit. Qin'dnbsp;t�j'��pfofu�rit,fidomumhabeasrefertam Opibus, amp; earn contra praedonesaut fu-non pofsis f� Hoc igitur cum Magiftratus pr�ftet, imo cum iudicia le-* 'nvendicent Domino, quod iniufte ereptum eft,mcrit� ei honor debetur,nbsp;^^P^nditurtributum,tanquamadminiftrobenediclionumDei, quas coniu-tOh''^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Namhacc tertia coniugfi benediffio, hicaDauidenumeratur, vt

[i�vidcant bona Hieruf�lem,hoc eft, vt videant Hierufalem florere. Primo, ^*11' �^^figfonem �^f�nam doiftrinam. Secundo,per bonos Magiftratus. H�cnbsp;Of,pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonvniustantum domus,ied totius Hieruialem. Sicpulcherrimo

L^^pfotus SamftusnobiscommendatdonaDei. Prim�m,eft timorDei, pc-*�'13 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deus domum amp; �conomiam, Tandem propter �cono-

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inftitutas, S� in timor� Dei adminiftratas, fequitur etiam tertia benedigt;

modoiudicat, ficut E^^nim impatientifsimalegum. Hinefequunturvulgiodium,nbsp;^0�,^�'''^�^�nuicia in Magiftratus,etiam cum officiu dilig�ntifsim� faciunt.Quan-'^y^gns non eft impatientilsimum, etiam'cum iuftifsimis de caufis exigun-t^uni� t:- Qriafi verd hoc folum fit quodagat, vtpecunias coUigat 8C ijs pronbsp;Zzz voluptate

8i8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E M A GI S T R � T Vgt;

voliiptatc fine Omni molcftia �C on�re vtatur ;* Quis qu�fo eftjqui gratis fenn'tfin^ mercedef Qii�igiturilla tandem eft ingratttudo, Alagiftratui feruienti Reipubjnbsp;cummaximopericulo, �i^inlaboriof�isimo vit�genere, non veile reddere, quo�nbsp;ipforum labor mcrcrurc' An putas tibf gratis hoc officij pr�ftandum efl�,nbsp;hocvelaliooppidohabiteSjfruaris pace,toro, Hcclefia, fine vllo ftimptu tuofquot; Pinbsp;�n�hocnonpoftulantjfedagnoicuntMagiftratum propter pacem � Deoconftio''nbsp;turn el��, ideo prompt! hint ad honorem, tributum, veA'gal eis pudendum, tan'nbsp;quam Angelis pacis,nos euftodientibus QC pro nobis vigilantibus�

Hinc feriptura etiam de grauiore etiam officio admonet, QC id nobis impongt;t, vt etiam pro magiftratu oremus. Hoc qui non faciunt, �C publica oneranbsp;impatienter fuftinent, merentur vt loco bonarum principum tyrannos habeant�nbsp;qui ad grauiora eos cogant,amp; non ordinaria onera exigant, vbiordinaria jautctw�nbsp;fnoleftia fufeeperunt, aut maligne executi ffint, Hae font iuft� p�n� inobeditn'nbsp;tiumciuium vulgi, quodin periculis vnicum refugium habet ad Magifo^nn�nbsp;in eos quafi euomit quicquid animo dolet SC �gr� eft. Ibi Magiftratus fois rebusnbsp;lieftis, f�ngulOrumincommoda audire, �jsremedia quaererecogitur, acmaximtn^'�nbsp;cur� oriuntur, c�m publica incommoda font. An non igitur digni tyrannis fuj�f�nbsp;SC fomptuofis ac negligentibus Dominis, qui pio �d folicito MagiftratuinonuJ^'nbsp;dent reddere gratiamt' Nam Tyrann! poftea faciunt, vt taies difeantnbsp;nus Magiftratus, vtipfiforeprehendant, qu�d peccarint per obedientiam,nbsp;peccarint dum maligne foluerunt ordinaria tributa, dum reprehenderuntnbsp;ftratum, �ifc,

Haec fiper Tyrannos Deus hoc modo non punit, at facit id per feditt��^^* bella, ne iftis porcis impun� fit, non obedifl�, amp; non honorafle Magiftt^^^*nbsp;Sicut enim porei tantum hoc agunt, vt ingluuiem foam expleant, ita ruftidnbsp;fo tantum in hoc natos, vt pace fruantur ad colligendas opes, SCexplenda't�^'^nbsp;tiam foam, vt autem de colledis opibus aliquid in commune conferanqhoC^tit^nbsp;moleftia aut maligne faciunt.

Qiiareafluefaciamusnos, vtrecfteintelligere diftamus ilia MagiftraWS ficia,Slt; pro fjs grati {i'mus,ne ficut vulgus, offendamur oneribus, qu�ReipU^*nbsp;fa libenter funt fobeunda. Deinde vt difeamus hoc beneficium boninbsp;tus donaripropter pios coniuges, quo etiam impq poftea fruuntur, tanquamp�^^nbsp;efta, fine gratiarumadione. Sicut enim Sodomorum exilium propterLotdi*^^nbsp;rebatur, ita fiepe propter vnam Sgt;C alteram piam domum toti Reipub : ben^nbsp;cit Dominus, propter vnum SC alterum pium principem totum imperium i'�nbsp;tunat Dominus.

Tom.4..Iencfifol.(�3y. H�fe. Cap.y. Magiftratuipr�ftanda eft obediential� ciuilibus. Sc quae fui ( vt loquuntur ) fori fonn C�m autem Magiftratus eftnbsp;foum forum,profilit in forma Dei, 8C vult mandate, quae verbo Dei prohibita fun �nbsp;h�c fi quis obedir,peccat. Agnoftendum enim eft mandatum fuperioris Dommbnbsp;Sc ei parendum, Sicut Petrus dicit, Deo magis obcdiendum efle quam hom^''nbsp;fiibus.

Vrgetur Germania hodie, hoc quoque pcccato. Non fclum enimEpifi^�^ cOgunt foos ad Idolatriam,ied faciunt idem principes. Aciud/camus nos pIcrumTnbsp;illud Magiftratus peccatum ipfis nocitufum,nonfobditis.Scd Prophetam h;;nbsp;nbsp;nbsp;�

Eiferte dici't,�puniendum Ifracljquod ierit poft mandata fuorum Regum. Quid igi* ^tir faciendum erat f Etant ne Reges eijciendi regno j aut paranda contra eos fnbsp;Non fed iniuft� imperantibus non erat parendum j ac poti�s paticnda extrema,nbsp;^icut exemplum Danielis, �C fuorum coniunlt;ftorum oftcndit. Ad hune modumnbsp;fuis Epifcopis �iTprincipibusIdol�tn'amretinentibus, amp; ad earn cogentibusfuos,nbsp;^Miti non patere debebant, Dei cnim mandatum maius eftj qu�m hominis,nbsp;obedienti� maius pr�mium. Nam hic corpus tantum ad breue tempus relin-Huit illa�fumj Ille autem corpus animam feruat in �ternuitt�

, Genef.Cap.xr.Tomo.j.fol.yf, Atqui ver� �i. neceflario id diciturobedi�tl-Uttiefl�MagiftratibuSjparentibusSComnipoteft�ti;' Retft�j concedo regulam. igiturnonferuas regulam,fiue Magiftratus, fiue parentes mandent, vt religio-ipforum fetfteris � Refpondeo,eft exceptio. Prima tabula debet praeferri ie-tabulae. Si parentes aliquid contra Deum ftatuunt, aut iubent, ibi quartumnbsp;ff^teptum tollitur, quod antea ratum firmum erat. Quia in primo praeceptonbsp;�dtunDeum diligendum �C honorandum efle fuper omnia, Acft.f, OportetDednbsp;obedire qu�m hominibuS,

. Ad hune modum nos m negOcio Euangelij decidimus,contra imperium C�* l^'^'^S^Pap�, contra vniueri�m impietatem Papac, fine praecedente ftrepitu Iuris.nbsp;Uccufauimus Papam, nec potuimus : quia nullus erat Iudex, Honorauimusnbsp;parentes, Caei�rem. SedquiaChriftusdicit: Oues meaevocem meam au-Alienum autem non fequuntur,fed fugiunt,non fuit expedandum,doneenbsp;more, vtrum ben� an male faceremus,leiungentes nos �Pon-Itr^� cognita voluntate diuina, non eft diiputandum deiuribus, depr�-^Jl^tionibus, aut fimilibus, Sedobtemperandumeft fine vlladeliberationcman-j;^J^'iiuino. Qiiiancque Papa, neque parentes, ne^Caefarhunctitulum habentinbsp;fum Dominus Deus tuus,

L ^temlenef, Cap.p. Tomo.j, fol.ijy. Ego doceo principcmnoftrumnonde-obedire Caefari,amp; abfoluo eumab obedientia, non tantum Papae, fed dC totius j^��f)^Caefaris, Sed quo iuref Ibi enim videndum mihieft,vtre(ft�definiamnbsp;(�jj^�ftinguam obedientiam. Hoe iure, quia Cael�r �C Papa iubent �C mandantnbsp;L. ^Pfimamtabulam, Igiturnec Princeps nec populus tenetur obedire man-[i�j^�Uontra Dei obedientiam* Papa etiam abfoluit ab obedientia Cad�ris, �l fae-�^�**'^f^^�^^tores regnis Qc imperio amouit. Quare f Quia mihi nonobediunt.nbsp;Ego iedeo in prima tabula. Sed eft hypocrita male intelligens, �^depra-^oif�rinam primae tabul�, SC falfo fibi arrogans quod non habet. Nos ver�nbsp;: quia Caei�r �C Papa non ampledluntur verbum Dei, i�dpraeci-verbo pugnant. Ideo docemus obedientiam illamnbsp;X � efl�,difcendum autem eft, vt red� diftinguamus inter verbum Dei,nbsp;obedientiam humanam, qualis eft parentum,nbsp;�lo.^P^orum, Dominorum, Magiftratuum. Hg enim iunt creaturg, Ecclefia veronbsp;'Iq 31ium Doeftorem nifi Deum, Igitur nec aliam obedientiam. Quan-immediate dicit: hoc mihi prgftabis, mihi foli obedies, me pr�nbsp;^ebis, credeinChriftum. Huncaudi. Ibi nemo alius audiendus eft. Vbjnbsp;defeendo ad obedientiam crcaturarum,�^ obedias paren-cefl�nt vbi cultus creator! pr�ftandus eft, manent autemnbsp;integra,poftquam fatisfadum eft creatori,

1*0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E M A GI s T R A T V.

Genef. Cap.ii. Tom.x. fol.184.. Locus hic notandus eft ctiam contra fiftaSjQuod liccat contra iniLin'as/Magiftratus auxilium implorarc.Bonumnbsp;efl�t, vtMagiftratusfua /ponte ofHcium faceret, necexpe�aret, doneenbsp;tut ei'us auxilium, fed pauci hocfaciunt, amp;nequidemcrebn'sfupplicauonibii�^nbsp;debellandasiniuriasimpellipoflunt.

T aies font ex �lorum numero, deejuibus fopra dixi, qu�d optent glon'ani) ucrentiam �Cobedientiam,gaud�t feappellar�Deos, fedf�mores �C vitamnbsp;font Diaboli �C Tyrann! habentes nonfoiumrealia,fedetiamperfonalianbsp;Tab's Abimelech non fuit, qui peccatignorantia. Taliapeccataexcu(�nda,�^��^^^nbsp;tione CO ram Deo leuandafont, non exagitanda,mult� minus concitandaeid^*�nbsp;ditiones : Peccat Abimelech non fol�m l�cut homo, fed etiam ficut Magifo^^ �nbsp;Non enimpoteft/cire, quid vbique � fois fiat, �C tarnen eft hoc pcccatum .nbsp;t)eo, vt,icilicet,nemo fuperbiat.Soleo igitur hoc peccatum comparare cum pc^*^nbsp;legalibuSjfeu ca�remonialibus potius.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Pertinetautemad confolationem noftram, ne cogitemusfuifl� ftatuas monafticas, mutas, �C fine i�nfu.H�c enim offendicula arguuntjfut/Tenbsp;lies, habuifl� pafsion�s fimiles nobis, fpirituales quidem fuerunt,fed tamen^^nbsp;runt in carne.

�Quodigitur Abr�h�mimploratregis auxilium propter raptum fontefl^� rum exemplumeft, quodliceatnobis quoque implorareauxilium Magiftr^^^�^jjsnbsp;vti eius defenfione,quam ftilicet leges Sk^. vfos foripermittunt: qu�d fi Mag*^nbsp;opefuanos deftituit, ferenda eft iniuria, feiendum tarnen, fiepe peccarenbsp;nos: etfi enim voluntas non d�fit, tarnen fiepe deeft cognitio, quanquafl�nbsp;tas quoque in multis infirma eft. Honorandi tarnen font, 6C ferenda inclt;�^nbsp;Sed in quibus peruerfa voluntas eft, in his deteftanda eft malicia, QCnbsp;guendi.

Abimelech pulcherrime fe excufat: non cognoui,inquit,non audiui, 0^*-dicafti. Nam pius Magiftratus non offenditur admonitione, fed requirifi J 5,^ cetur afubditis, fi quidpeccatum alicubieft. Qiiomodo enim feire poteft,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.jj^s

queagatur.^ Quiautemfoperbifont, �i offenduntur indicqs, acadmonio�^ r fobdttorum,quafi dedecus fit ignorare aliquid, hi parum memores font fua^nbsp;tionis,neque vnquam humiliantur coram Deo, nccinuocantDeum, taliap^^nbsp;vtcondonet.

bt autem vt dixi ineuitabile peccatum Magiftratus ignorantia, tarn Magiftratui, quam omnibus innata eft concupifeentia, fine qua certe nemo''*nbsp;poteft. Agnofcant igiturfinguli defeeftum foum: ita enim fiet, vt humih^**^*^^nbsp;non fol�m implorent auxilium Dei, fed etiam cxpolcant veniam occubonbsp;peccatorum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,

Pr�clar�igitur Bernhardus adEugeniunrPapamicribif. Multacogeris^g^^ rare,multa cognita difiimulare. Ignorantia eft error in voluntate, qua tolera^nbsp;quaenonvolumus. Abimelech quidem rex eft, fod non feit omnia, qu�fuo***nbsp;ciunt, h�c enim laus non hominis, iedfoliusDeieft, qui omnia fcitamp;i failitio Fnbsp;teft. Hanclaudem foperbi tyrannifibi vforpanf,qui admonerinolunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.�

Sciendum igitur,quod ipfeDeus, deinde etiamipfomius poftulant, vt ftratui indiccmus, fi quid publicepeccatum eft: Sicutenim Magiftratus ignoinbsp;peccat,fobditinon indicado. Retorquet igitur Abimelech culpam in Abrahamnbsp;qu�dnonciti�sdetuleritadfeaulicoruminiurias, SC reuera Abraham in cu

DE MAGISTRATE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftt

eft; nbsp;nbsp;nbsp;tarnen piorfus iniuftus ei'us motus eft, vidi'tRegum animosmfrabiles

�^utabiles efle,nam funt in ofhcio miiabili,0^ res, quas gubcrn�t,funtmutabiles� igitur aftecftus eflet iniuriaabaulicis,fuipitionehaccarerenonpotuitrcgctnnbsp;'^nfciumcffe.

. ignorando,ne enim fineret Abraham errare regem admonere debuit* Id cha-* officium fuit, luft� igitur queritur Abimelech j Abraham nihil indicafle,nbsp;fI � fttioquam quicquamaudiuifle. Q^iam pcrueria igitur hodie res eft, quodnbsp;^*^^oinnes neceflarium hoc officium Magiftratui ncgant. Si enim de cuiufquarnnbsp;^^^cato ad Magiftratum referas,proditionis nomine ab omnibus appellaris: pcc*nbsp;igitur illud pro heroica virtute celebratur, nihilMagiftratuiindicare, quidnbsp;. 'ni h�c faciat Rex, ft tu indicarerecufas,quod nefcire ipfe cogitur, nonnc videturnbsp;'��'��nsamp;excufatusr

11 Vult tarnen Deus implicatum cum pcccato ignoranti�, vt agnofcat ft nort vniuerfalem gubernation�,qu�hOmini eft impofsibilis,propter ignorantiacnbsp;^^'�^atum,ftd partialem,�d Deum agnofcat vniuerfali gubernationi prgelfttis enimnbsp;�4^1 habet vniuerfalem oculum, �C intuetur omnia,acnihil ignor�t, ftd Magiftra�nbsp;''tcunque bonus,habet tantum partialem oculuffl,

. Adiuuandus igitur eft, quando aliquid publice pcccatur, concurrere omnes (jj ^^tjtanquam ad commune incendi� rcftinguendum. Debent enim finguli pro

. Sic deftribitianiftos Spiritus Samftus in praedicamento adionis 0^ paftionis,' . �'Ifecuci fint ciuilem hominum confuetudincm, deferendo iuramentum Ma*nbsp;Vjp�*'^^^tiij2lt;implorandoauxilioeius,acpafsinonfoluminiuriasaliorum,ftdetiam,'nbsp;j^j^^dicam,culpas �C ignorantias fuas, ncjfcilicetjdeefletoccafi� orandi:San(ftifice*nbsp;^oincn tuum* O Deus, cur enim me facis Magiftratum r* Cur concionato*nbsp;Cum fcias me fatisfacere non pofte voluntatitu� : Scd ades tu adiufor,nbsp;li^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Angcli tui, tu autem vis hoe modo fuperbam meam ceruicem humi*

Notabilis hic locus eft de implorando Magiftratu, S� indicanda rapina, quan* enim vult fubire inuidiam, vicinorum,nbsp;potentum, fed ftatuendum erat hoe noftro officio valde indigereMa*nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^b'oqui fuum officium faccre non poteft. Qiiod fi indicafti iniuriam^

f^men � Magiftratu adiuuaris, feras incommodum, QC ftias te fine culpa elft, quod debebas. Non autem carebit p�na ftia n�gligens Magiftratus.

'^��^o,4.Ienenf foD^T�. Matth. Cap,^. Sic ftntio Chriftum hoc loco dtf ^^Ifanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam meus commentarius habet, Primo,contra Pharil�eorum

odium �d vindieftam, ftu iram,licerc putabant, non fiat manu 8C op�r� manifefto. Secuhd�,fimulcon*nbsp;I�fPopinionem, qui nouam politiam contra receptam fperabant inftituinbsp;^�11^ ?^*'gelium. Contra hos allegat politiam legem , dentem pro dente, �lt;fc,nbsp;5 P* indicium traiftus fueris patere omnia, hoc eft, fi Magiftratusnbsp;h�� ^ucritj8^iudiciopublico abiudicauerit tibi tunicam, patere, nec pnuatimnbsp;Publice,feu nouo Sgt;C feditiofo Magiftratu, ei refiftas.

Vt fie doceat non modo ferre priuatorum iniuriam, fed Magfftratus vim �rtiuftiaam. Qiwcqui'd enim iniurix in publico iudicio ht, hoe � Magihratup^�nbsp;mur. Sic omnin� intelligendum puto, doceri potentiam, tam � priuatis quamnbsp;iicis hominibus, pr�f�rtim in perfecutione. Hinenonfequitur, Nonlicercimp*nbsp;rare Magiftrarus opem, qui non peri�quitur,non fithoftis,fed in pace nobifo��^nbsp;uit. Qiiia Chriftus non dicit, Nolitedefendi, autimploraredefenfionem,Sea''nbsp;ipfosnolitc defendere,vosipf� nolitc refiftere malo,fcilicet,publico, Nohtenbsp;cientempro dente, neque exigere priuatim, neque facho per �editionem alionbsp;ftratu publi�e, vindtcare. Quia non veni vt nouum Magiftratumcondereni}*^nbsp;docerem vos terrequaslibetiniurias, priuatas Qi. publicas,nbsp;nbsp;nbsp;nonrefiftere vffH

malopriuata vindiefta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� i ur.

Hocf�n�vellem,vt hocvocabulum,Iicet iudicio contendere,omninoto*'^ � Quia fonat pro licentia litigandi. Neque Chr iftus loquitur h�c,de his qui innbsp;acculant, feu implorant iudicis defenfionem, fed de patientibus, qui in in�*�-vocati vexantur �C condemnantur : Hi non contendunt iudicio, neque litig^^nbsp;�patiuntur. Hasperf�nas palsiuas, Chriftusdocetpatientiam. Nonarmatao*nbsp;lt;pcrlbnas adlitigandum. Hoc verbum male l�nat, tollatur igitur QC loco eins P�nbsp;turan liceat,�Cc.

Genef. Cap.ii, Tom.i. fol.iSj. Qiiod Mofes difert� dicit Abrahanum^^^,^ id vid�tur el�� c�fttra Euangel�j lententi�m,Si. Chrifti mandatum, Sednbsp;h�ccxcmpluineft,qu�d Abraham non recul�t iuramentum, �Cdocetfuofa �nbsp;'ralia ��T ciuilia ifta nec contemnenda, ncencgiigcnda a�ncfiispr�textunbsp;Ac Spiritui Sando agend� lunt gr�ti� quod ita delcribit l�nd�orum Patn��nbsp;rias,vt fint excmplaria, non fol�m fidei �C fuperiorum virtutum, fedeti^*�'nbsp;genere vit� contra infehl�tas ftatu�s Monafticas,que omnern humanitatt�^nbsp;litatem exuunt, hOc Icilicet palt;fl� mortui mundo, �C tarnen viuacilsim�n��nbsp;genenbus viciorum. Dicit igitur Abraham viuum teftimonium contra tal^^�nbsp;ictlieef,vita ciuilis,�f adtiones ciuiles Deo nondifpliccant.

Qiiod autem ad mandatum Chrifti pertineqOmnino non iurabitis,^fi^ jic, facillimc difl�luitur, fi caul�s infpicias, quas Moles inhac hiftoria pulchrenbsp;Poteft ver� �i. fimpliciter refponderi, iuftum non peccare etiam c�mnbsp;turn officium facere Deo amp; hominibus,led caularum explicatio facilior eft�b�^^^ji/nbsp;caufa eft,qu�d Abraham non temer�,fed � rege fie iuflus iurat.Non enfin dett^nbsp;da hic eft Magiftratus ciuilisautoritaSjficut ftultum Anabaptiftarum vulgns �5nbsp;Cofluenif igitur iuramentum � Magiftratu impofitum cum mandato Dei,fi^�^nbsp;Magiftratui obedire,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Altera caul� finalis oftenditur etiam h�c, vt hoc paefto pax inter famih^m 6C Abrahae l�nciatur; Sicut eniml�crafcriptura dicit, iuramentumeftfims�^nbsp;controuerfiarum, hoc eft, finit controuerfias amp; lires, hoc quis negaueritfaneinbsp;bonum opus efl'ec'

Pertinet autem ad lecundum pra�ceptum,qui enirn verum iuramentum ftratui deferunt, honore afficiunt Dei nomen, amp; veritatem ornant, fufpid^^�^nbsp;tem tollunt.P�j igitur benel�ciunt,c�m per iuramentum danc teftimonium^nbsp;Contra imp�j nihil reeft� faciunr,quia femper habent annexa titulum : hi errainbsp;Refpondemus ergo ad qu�ftionem, qui temer� iurant, veritati nonnbsp;cinantur, horum iuramentum exabundanti �6 malum eft: Vbi autemnbsp;tum feruit veritati,nbsp;nbsp;nbsp;ad retinendam beneuolentiam ac concordiam vtift f, Cg

B � M A GI S t � A T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hi

�irar�,n�ft eft contumelia nominis Dd,fcd honor, vt fcihcct, tfmeatur Dcusj ^aneat pax SC tranquillitas*

Gubernat I'gitur etiam ciuilftcr �ncftum Patn'archam Dominus 6Cd�fendit co-� �nuidiam,permittcns vti eum legibus, �C moribus ciuilibus, Si. vt le vfitatis hominum accommodet ad fetuandam pacem publicam. Non enim refiftit innbsp;parte Phiiofophiac Si legibus fcriptura fanefta, fed confirm�t eas, Si ex iuramen-lacramentum quoddam facit,fiquidem coniundum eft cum nomine Dei� Etnbsp;adreconciliandos animos Si tollendas lites ac fufpici�nes,

T�om.4. �enenf. fol.Mich�cap. j. Nonfolumtyrannis veritatisimpatieit-* ^*nia eft,fed caufas fingit,cur hgc dotftorum libercas coherceri debeat,Sicut noftroinbsp;��^potCjproh dolor,nimis multa exempla ext�f,quac,alioqui tolerabiles, Magiftranbsp;Veritate offenfos efl� oftendunt. Fit enim,quodAriftoteles bellifsima fabula o-leones �gr� patiantur fibi � leporibus quafi leges pr�figi, ad quas confilianbsp;J ^^a fua dirigant. Dum igitur lepores pio ftudio concionanturLeonibus,autnbsp;*^^01 vngulas cum diferimine experiri,aut vitam fuga tuen' coguntur.

. Vfitatum autem eft hodie in aulis,vt liberiores conciones,in quibus Magiftra-�^��1 vitia notantur,feditiofas efle dicant. Sed fifeditiofum eft Magiftratuum vitia ^^��^jqua�fo te,quid de Micha diccmvs,qui non dixir,fed fcripfit quotp hgcr'ac pa-oftendit fe non cum rufticis,fcd cum ipfis prirtcipibus Si capitibus domus lacohnbsp;�. *�^ael agere. Sed impudentifsima �ratio cft,Micham Si alios idem cum A�icha fa-�jl�^^Sjfedit�Qfos vocare. Num enim veritas feditionis caufa eft, qu� Si Deo gratanbsp;h � pcculiaritcr miniftris verbi commendata i* Sacrae literae Si experient� quoegnbsp;efie pcenas diuinitus immifias,nonpropterveritatemnbsp;�Oribus mandatum,fed propter peccata Magiftratuum,quae ob certas caufas no-^^nt,non difsimulandaauttacenda. Nam difsimulatio Deum vltoremSdnbsp;^^lt;fiorem talium peccatorum excit�t.

jj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim cum Magiftratus in Repub. fit, quafi caput in corpore humano,

cum fru�lu medicinaadhiberi reliquo corpori,nifi pri�s caput fanatum,' �1 ^icut enim fere fruftra hortamur vulgus ad pietatem, vbi ipfe Magiftratusnbsp;religionis curam habet, Ira fi Magiftratus reefte inftitutus fit, fua fpon-n'^^lgus feueritate poenarum, ad moderationem Si ftudium virtutis reuocat.'nbsp;iiQ pio Dodori prima cura debet efle, de Magiftratu, vt admoneat officij,vtnbsp;vfitata licentia, quam propter potentiam fibi fumit. Hoc autemnbsp;I�j quot;^quomodo potent fieri, fi Doiftorad omniapeccata conniueat, Si difsimu-

�nr verum eft quod Satyricus dixit : Omne animi vicium tanto confpeeftius t(|^^*nren habet, quanto qui peccatmaior habetur. Sicut enim perlona publicanbsp;I^tius patent quam priuatorum,nbsp;olum ratione fcandali, quod vulgus procliue eft ad principum vitia imitan-quod Magiftratus poftea languidioi redditur, ad ea reprehendenda Si C3.^nbsp;quae ipfe in feagnofeit. Hoc verb illud eft ingens malum,'nbsp;bj^^i^udio pfi Doclores cum Micha debent occurrere. Qiioties enim teftaturnbsp;fe quafi placatum efle, feuera animaduerfione in flagitiofos fErgo vbinbsp;inhacpartefuum officium non facit, ipfe Dominus, cuius indiciumnbsp;� uicium cogitur exeicere. Sed id nunquam fere fit fine publicis calamitatibus,'nbsp;Zzz iifj ficuthex!

to ocddendum efleli��c. Qiiandocuncpautem homo,in terr ore mortis cofl�* eߒ, hoc e�, in ca periuafione,qu�d debeat mori, ibi tantam violentiamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-{o

ientit, vt iuftcntare i� non poisit, �C turn veriisimc moritur,non quando fit anim^acorpore,nbsp;illedixifjSummumnecmetuasdiemnecoptes, Ahjdum fentiunt, nimis eiknbsp;uem rem,eo inducunt hommes, vt praefentibuS voluptatibus, ad leniendumnbsp;hoc indulgeant liberius.Sicut extat notus,fcd deprauatus verficulus, ex SardaOnbsp;11 Epitaphio fumptus,Ede,b!be,lude,poft mortem nulla volupras,Sic fapientesnbsp;dijdump�na� peccatimederi volunt,inmaior� peccat� inuoluuntur. Nequeenbsp;tnors contemnendo vincitur. Sicut latr�culi Si milites putant fortitudinis fpelt;nbsp;fc �dercjc�m ctiam per iocum,peftem,puftulas Gallicas, Si. limiles calamitates

D � H � RT�. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff2^

Fere idem rcccntiorcs Th eologi fadunt,cum exemp lo gcnt�ium difputant,m funebribus oranonibus non efl� dolendumtanquaminrcmala, Mortem efl� por-^'J^tnqucndamjin quem conclufi,tutifimus � laboiibus QC calamiratibus, quibus hgcnbsp;^omum's vita fubicdla eft, Porto,lige extrema eft c�citas,�C mif�ria alia fnperadditanbsp;pEccatooriginiSjquodipftimpeccatum �Cmorte, c�mreliquis calamitatibusgene-humani,l�cextenuamus,�6 expugnamus contra communem ienftim,c�traipfaminbsp;^^pericnti�,acnobis blandimur leuifsimis 2lt; vanifsimis cogitationibus. Non enirnnbsp;� modus dftputandidemorte,fed funt, vt hc voeem, gentiles c�citates �C fru-peccati originis, qu�d fua mala d�fendit non elle mala, c�m tamen diuerftnn

At Mofes nofter longe aliter in hocPfalmo de morte difput�t. Hocenim pri-agit, vt mortem amp; reliquas huius vitae cala mit�tes, quam poteftmaxim�ex-�5�crct.lneare,fecund�ofircii� fuum legale,eft MofifsimusMofes,h�ceft,(�uerua �''�'nftermortis,iraeDei,�f peccati. Egrcgi� igiturfungitur officio legis, amp; pingitnbsp;^^rtemhorribiliisimis coloribus,quod ira Dci fir,qua occidimur; Im� oftendit nosnbsp;��'3nteoccifos,�Cingentibus calamitatibus oppreftbs. Ac vtitur hic nouaRhefo-^^jVocans mort�,iram Dei. Addit ex fua Dialed�ica caufam efficientem SC finalemnbsp;Qffis ��: omnium calamitatum huius vitae, opponit nobis Deum ira turn .Qiiis, in'nbsp;^[^'biiorattantam eff�potelfatem ir�tu�t'Nam qu�d morimur, acciditex intolera-quot;J'aDeiaduerft�s peccatum. Porto fi refpicias adeonfequentia, facile intelligesnbsp;J �''non fimpliciter loqui de morte corpotali, fi enfin ca fola expeftanda eflef,dice-^��nscum Poeta,fummum necmetuas diem,nec opes, At nos fuftinemus eternamnbsp;��'fm,fiquidem iram Dei,qug � nobis vinei nequit, fuftinemus,

Qififncis homines morf. Et dicis reuertimini �^^'�'ominum, Sententia huius loci h�c eft, Quod Mofes vult nos docere, per pee-*nbsp;homo gratia exc!dit,SC pcenam mortis fuftinet. Tu vertis,nbsp;lisfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;innihilum. H�cannonhorribP

^^�'tentia amp; grauifsima ira eft CHominem per iram Dei mori, tam nobilem cr�a-animantibus pra:ftar,amp; non Angelis,non D�monibus fubie-t,�^�d foli maieftati diuin�dm� qu� ad fimilitudincm Dei condita fuit, vt vi-V;^^^^dominaretur. Haecprofecft�grauiormors, QC triftiorcafuseft,quamcum tijj ^�na(ftatur,pr�fertim firefpicias propagationem mali. Hominem (inquit)ver-Haurit cnim vno verbo, omnem po-parentum.Ergo quod ad vitam creatum erat, morti earn defti-fet�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I^co irafccntCj�d eft totum humanum genus prolapfum ex immortali-

��tr * autem qu�m prudenterMoles loquatur,c�m hanc iramfimpliciterrefert ho ^^f�^''cm,Ne veniat Manich�us,cum infana fua tutba,ԣl faciatduos Dcos, vnunbsp;amp; bonum,alterum mal�. Non enim dicit, Diabolus redigit homines innbsp;��n,fed tu ipfe,quifuifti,antequam c�lum amp; terra elfent, Hocenim Manicheinbsp;^i^?�''ent� fuit, amp; non dubi� eft,multos nuncin code errore elfe pofitos, qui ima-bona � bono Deo,mala a�t � malo Deo oriri. �n hoc errore vixit Au-fer� nou�. Sed impietas eft fingere nou� Dc�,�!l hoc modo effugerenbsp;nobis propter peccat� irrogat�, ficut milites qui palanbsp;^t�^j^�^'�''tinort�.Sedquidprofecifti etiamfi morte extreme cont�nasc'Num ideonbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;viciftiC Qjiare meminerimus,hic no difputaride Epicuricogitationib.

�d� mitigentur mala, qne no poflitnt cauerifSed doceri nos,vt bona �f mala referamus

DE horte. rcfcramus advnum Deum, amp; difcamus, quomodo illa mala Vinci pofsint.nbsp;enimeftquodMofespr�cipu�inftituitfaccre�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Prudenter itaque dixit, Tufacis Homtnei morit hoc eil, tuum Opus, imo ira tua db quod vniuerfum genus humanum permortem abforbetur� Non fernere fiunthO''nbsp;mines,non fernere nafcuntur,non fernere patiuntur, non moriuntur fernere. Na*�nbsp;nepecudes quidem fernere moriuntur,iednoftroarbitrio* Sunt enim ipforuiu^nbsp;lamitatesindominiohominum, Qiianto minus mors SC finis hominum finenbsp;ratione eft. Sicut igitur vita diuino �C certo confilio conceditur fic etiamnbsp;Opus ir� Dei,quo vertit creaturam hanc in cotritionem SC protrudit ex vita innbsp;tern. Ita proprie refert hunc efFeClum ad ipfiim Deum, vt admoniti non aliunde anbsp;ceriamus auxilium,quam ab eo qui inflixit malum, Ch^i enim percuisit idemnbsp;nabit. Hieenim eft titulus Dei noftri,Qu�d oceidit amp; viuificat. Quod ducit ad*nbsp;feros Sc reducitjQuod ( ficut hic dicit ) vertit homines in contriti�nem,�^ iub^^nbsp;uerti filios hominum,vt ficut per ipium initio accepimus vitarn,ita per ipfiimnbsp;tandem vinCamus mortem, quae mors nonfimpliciterconcupiiccntiae)nbsp;peccati caufa eft, Vtitur quidem Deus Diabolo ad affligendos nos SC occidend �nbsp;fed Diabolus id non poteft,nifi Deus hoc modo vellet puniripcccatum.SumUS*�nbsp;tur oues occifionis, fubieefti morti propter iram Dei,ob peccatum,

Secunda pars verficuli,Et dicis,reuertimini filfj hominum, eo pertinet, ficut moriuntur homines quotidie propter peccatum : Ita quoque intereanbsp;all),fed eadem cOnditionCjqua illi,qui defunCli iunt. Sic ieculum illud ants di*nbsp;perijtjdixerat enim Dominus :Delebo omne animal viuum. Et tame adnbsp;nbsp;nbsp;^4,11�

Dominus:Factibiarcam 8C ingrederetu �C filfj tui,0C eorum vxores, Sicad^^^ dixit:Morte morieris,quacunc� diecomederis de ligno hoc,8C poftea,Terranbsp;rerram reuerteris. Hic enim locus eft,qui haurit vniuerfum genus humanu*�^nbsp;men iemperalij inhanc vitam nalcuntur,eifdem calamitatibus obnoxij*

H�c eft fententia diuina quam aperuit nobis Mofes,ratio per i� potuit. Itacp non Gentes folum,fed Monachi quotp muita difputarunt, de^odnbsp;nenda morte,fed male, Nam homines hoc modo aut iecuri fi�t,aut blafph^d�� .nbsp;exuunt timorem Dei,ac commouentur aduerfus Deum, quafi Deus tyr�nm^nbsp;QC fine ratione morti exponat hanc miferam creaturam. Longe meliusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� jjjji

Qli�d,etfi abiecerit Deus hominem propter peccatum,tarnen non ficabiecefi^�^^Q/ ctiam mifereri �C iuuare eum velit. Ratio vtrunep neicit,primum, quodnbsp;pter peccatum,per iram Dei homini irrogata fit. Deinde, quod contranbsp;remedium in miiericordia Dei, quod ille iratus Deus finat fe fleCli precibus Stnbsp;vt renouet nos per verbum gratia:,�C Spiritum iuum in vitam aeternam*

Tom,;,Iencnfifol. j8t, lefai.cap. j8, Porto Monachi muita depraep3t3^*^3tit mortem icripferuntjfed fiimma fuit,difcederc amundo, hoc eft, innbsp;m onafterium abire, �C iftic nefcio quas fingere cogitationes,fed�hae funtnbsp;Vera enim prpparatio ad mortem eft,exercitium Hdei, feire quod mors, p^^nbsp;Infernus, Satan, in Chrifto crucifixo,viC�i �C proftrati fint.Ne icilicetmortei^^�^p^jj?nbsp;lis in fe aut nobis eft,reipiciamus,ied qualis eft in Chrifto.Hic afpeClus �neinbsp;tisferuabitnos,necvlla alia falutisipesaut ratio vfquameflepoteft, qus^�^ �nbsp;in vi(ft:orem,in quo mors eft conculcata,vilt;ftum peccatum, proftratus Satan^^, .p/nbsp;ius cruce pendent troph�a de noftris hoftibus,6C tyrannis d�uicftis.nbsp;fpiceremortem poteft,nec tenefur co ipeeftro. Alias extra Chriftumpati^�nbsp;ere, �C cum ea pugnare, eft quafi in medio mari natare, quin potios afc�de 1

D s M o R T g; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;81gt;

��iaft�fupcrif�'iiinmalmn,�quofufpenfatroph�afuttt� Nc^i re�pk/as a�tteau� tua^alioqui mcrgeris.Sed exi � te,8C abi ad Chriftum,qui eft agnus Dci',�� v�nbsp;pro peccan's noftn's, qu� omnium noftrum peccata fuftulit^ amp; in fiio corporenbsp;quo crucifixus Diabolus 2lt; mors eft. H�c eft vera �C vnica ratio cotemnen-�nbsp;^^�riortis,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confolanturmoribundos�, qu�d mors f�nem calamitatunt

P^dculorumhums vit�af�erat:Eaconfolationoncftfirma, neque erigerecorirt Siaa poteft, vidcnt�r enim qs maiora mala reftare poft mortem�

y.f 'Tom.j^Icnenf. fol. js^.lfai.cap. jp� Sinull�aliae eflcntcaiamitat�s, quachanc .nbsp;nbsp;nbsp;nobis inuifam facerent, ccrt� peccata, � in primis facilis hic in pr�fumptio^

�Hc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;afferre nobis debebant. Singulac �tates fua fentiunC

^^nmoda. luuenes libido vexat,qu� vix vxore dud�a cxtinCTuitur. In virili �tate queruntur �C cumulantur,�� creftit auaricia. Si quis bene �C honeft� vixit,re-�nbsp;L^^miniftrauit officium fuum,fuit bonusMagiftratUs,Parochus bonus Sic. Phi-oritur,quae propri� ad ienes vitra auariciam pert met. Sic vita noftra non fo-Pfecatjfed eft ipfum peccatum. Ad h�c acc�d�t tot alia mala. Puerilis aetas om-Vi( �^h�ri� obnoxia eft. luuenilis omnibus periculis : Virilis omnibus morbisnbsp;malis non poteft dura hominum ceruix frangi Si domari, quan-(jnbsp;nbsp;nbsp;opprefti calamitatibus Si peccatis,fuperbimus,praefumimus,Deum Si indb

ky ^^ifecuri contemnimus, Ruimus in varia 5lt;f grauia peccata. Deiperandunt ��eft nos fine peccatis in hac carne viuere poft�,6C fimplici confeisione dicend�:

Vid quoties 2lt; qu�m grauiter pcccaui, tu vides, ego non poflum omnia %�gnofce,�lt;c�

^encf.cap,!^.Tom.z. fol. Etdcficicns (Abraham)mortuuseftinSenc-�' li,jj^oona,fenex�lt;:^i�turdicrum,collc(ftiiscpeftadpopulosfuos. Hic igitur pri-totafcriptura fancfta,qui tcftaturSancftorummortem �flc placidam,nbsp;confpedu Dei : non guftare eos mor tem,fed fuauifsim� eos obdor-diligenter euoluit,inde enim natae funt fenten-�Hh ^��^fignes cap.�d.Propter maliciam colligitur iuftus,Vin'mifericordiaeintrantnbsp;cubilibus fuis,Slt;z6. Vade populus meus, intra in cubi-tuafuper te,abicondere modicum ad momentum,donectrani-Y�gnatiomea.

''�det � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mundo contempt! funt, fprcti Si abicS�i, Si mors eorum triftifsima

fuauifsimum fomnium, Qiiando decumbunt in lecfto Si agSt ^fitj ^^��^oriuntur,non aliter ac fifomnus paulatim membris acienfib. illaberetur.

'��tl' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;libens moriarjfi fic tibi vifum fueritmon exhorrcftunt mortem,ficut

trepidant anguntur horribiliter. Haec ad nos cxcitandos faciunt,vt di-V, P^co euocanti nos ex his miferijs parcre,6lt;f pofsimus dicere : non optarim V-tne�addi,Dominc lefu ChriftCjVeni quando vis :ficutmoritur �-fatur dierum,fr Wol 5� fricbt� War.

*94* Vicftoria autem Abrah� Si Ifiac, ^an�lorum eft fides,hanc qui habet,is fuperat pauorem mQxt�,,Si yincit Sinbsp;triumphal

Lt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E M O R T �.

triumphat in aetefftum. Dcea loquitur Paulus.z�Cor.i. Speramus in Deum viuuin^ qui fufcitat monuos. Huius fidei nos quidem vix vnicam fcintillam habemus* Ta^nbsp;diu enim crcdinitis,quandiU mortem nonfentimuSjVbi ea apparet, ftatim pauornbsp;horror fubfeq�untur�

Illudigituradmirandum,eft,�ifratioriiimpoisibilecreditu, Quod Deus �C veilt mortem abolere,SC mutare in vitam, Sed hocmuko mirabilius,quod Ab^*nbsp;hamSC li�acperiuafumhabueruntiftamtotamadionemefl�iud�m�^ nonmoi^'^*nbsp;Ac Deo quidem mor tern ludum eflc quiuis facile credit, fed fi idem mihi, di in mennbsp;corpore ftatuendum fit: mortem non elle mortem : Hoc nec Medicus, nec Philoio*nbsp;phus,nec lureconfultus vnquam perfuadebit.

Qufs �nim ifta coniunget �C conciliabit: Mors non eft mors, led vita � Mofes iple contrarium affirm�t. Si enim legem �udias dieet. Media vita in morte fumus,nbsp;iuxta veterem illam �t^piamcantioneminEcclefia, led eft legalts tantum,Eiian^'nbsp;hum autem�C fides, inuertunthanccantion�m�C fie canunt : Media morte in vitanbsp;f�mus,te redemptorem laudamus,fufcitafti nos de morte amp; faluaftinos.Qu^E*�^nbsp;geliumdocet, qu�d in ipi� morte fit vita,quodlegi, SCrationiignotumamp;^impo'^*'nbsp;bile eft.HincPaulus triumphat Coloffz.expolians prirteipatus �C poteftates,ofte^nbsp;tauiteas pal�m. Item.z.Cor.d.QuafimOrientesfiCecceViuimus. H�cfidei visnbsp;quae ita m�diat inter mortem �C vitamnbsp;nbsp;nbsp;tranfinutat mortem in v�2m,S)C immot^�

Id Deus oftendcre voluit hoc fado, tan quam ipedaculo quodam, mortemcn^ ram ipl� nihil cfl� praeter ludum, amp; inane terriculamentum generis humani?*?�nbsp;vexati�n�m quandam SC tentationem, veluti fi pater aliquis cum filio ludat, 3�*^'nbsp;rateipomuffl, interimcogitetdeh�reditatcintegra eirelinquenda, Seddirnonbsp;id creditu eft,ide� gentes, quaeignorant hanc voluntatem Dei,quam reudaf^nbsp;bofuo,nihilprorfiisfperant.*.The{fi4#nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,,

, Chriftiani autem qui habent verbum, omni ftudio id audire 6Cmed�^^^� bant, quo excitarentur corda eorum, vtquantumuisgrauenturpeccati,nbsp;impedimentis,tarnen afliirgant in gloriamSCcognitionem mentis diuin^^'^iin^��nbsp;talitatis,vt pofsint credere veram SC immotam hanefententiam efl�.Morseftln�'�^�nbsp;� id quod credidit �C fenfit Abraham, SC vicit mortem hac fiducia. Sic enimanim��nbsp;induxitfuum. Filius meus Ilaacquem iugulo, eft pater promifsionis, quaepf^P�nbsp;tio fimpliciter vera eft:Ergo filius viuet in �ternum,SC erit haeres.Etfi igitur iammo*nbsp;riendum ei eft,tarnen reuera non morietur, ied refurget.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

Fides igitur concili�t contraria,nec eft ociofa qualitas, vt Sophiftae dicunt: be virtus cius eft mortem occidere, infernum damnare, efi�pcccato peccatum, DwdO'nbsp;lo Diabolum,adeo vt mors nonfit mors,etiamfi omniumfenfus teftetur adefl�mot*nbsp;tem. De hoc Abraham certifsimus eft,amp; cogitat: Redigo filium in cinerem, tam^nbsp;non moritur. Imoifti cinereserunthaeres. An non id ludere eft in tam magna �tnbsp;ardua caui�f in qua omneshominis bis pueri finit,

Hxc veto non propter Abraham fcriptafunt,qui iam defundus eft:Sedad con firmandos nos SCanimandos, vt difeamusapud Deummortem eflenihil, Slt; cana*nbsp;mus: Media morte in vita fiimus, quern laudabimus nifi te Deum noftrum.Hxc U*nbsp;uangelfca cantio, altera legalis eft, PatriarchaeSC fpiritualeshomines praeclareii anbsp;intellcxcrunt, Nos quotidie ifta tradamusSC magna luce. Sed quotufquilquce^nbsp;qui credat aut attendatr' Ac iane tales nihil diiperant, abijsquinonaudiunt, ImOnbsp;rudientesnonaudiunf, quiafiintmortuiinpeccatis, 6C in auaritia. Horum fimileSnbsp;fuerunt etiam vcteriTeftamento,ft:ribae, facerdotes �C impq qui h�c non intellexcgt;nbsp;runt. Sed DauidjEiai�s, Samuel jlerenfiashabuerunt intelledum SpiritusSannbsp;SC potuerunt hoc videre: quod Ifaac 6C pater Abraham morientes,tarnen v^n^-

Abraham (epties lue occtdlt;fur,amp; ram� manet in vita,�t quidem corp oral i, vno mo-�^ento Abraham pater Sl Ifaac hiius occiduntur viuunt.

ifta nos non aflequimur,8C tarnen cogitanda ilintj vt afleqnamur quantum pof-fiJnius, Ego fane tarditatem meam agnofco, meus afinus infra refiftit,J ncc poteft ^^tendere in montem� Sic omnes qui non funt eruditi in dodlrina fidei, manent all-�'��jnonpoflunt iftas cogitationes apprchendere,quod mors fit vita� Sic Petrus ne-B^sChriftum inpericulo mortis,ignauum pecus fuit, imo ne afini quidenifimilis.

Meminerimusigitur hoc fpeclaculum, quod Moiespropofuit, �c lufum ilium ''^in�maieftatfs in morte, vt difeamus credere, mortem efle vitam� Quotenimnbsp;funt qui hoc feiuntquot; Vide quid faciamus,quando afpicimus, aut adiumus tjs,nbsp;��'^�animam agunt,aut cum noftra vita periclitatur. Si ita adfecli eflemus,quemad-Abraham Sd filius,diceremus :Non moriar,fed viuam,Caftigando quidemnbsp;^�^�gauit me Dominus, fedmortinon tradiditme, etfamfi fepeliar, �C corrodar�nbsp;^��n^ibus,tarnen viuam.Atqui morierisfobijeit caro� Non,(ed caftigatio eft�nbsp;u Hxc diicamus nos quolt;^, vt pofsimus in media morte dicere: Adenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�ft

nroriar,fed viuam,ficut Jfaac quando petcbatureiusiugulum� Quod fi adhuc '^cnius �d trepidamus cogitatione SC conipedu mortis agnoftamus infcitiam no-�^^��ijHec gloricmur nos efle Theologos.

. Videxe mortem poflunt omnes homines Gentiles �elimpft intelligunt, quod fit mors, HaccautemChriftianorumfapientia �C dod�rina Ecclefi� peculiarisnbsp;�^wam Abraham tenet:Ego occidens f�lium habeo eum viuentem. Et Ifaac:mcri-'^on moriar, vtcuntp iugules �C in einer es me redigas,fiam quidem cinis : nihilo-*^^5 tarnen viuam, 8C generabo haeredes totius orbis terrarum,

vero ante did�um eft : Illi duo fimul pergebant, Nam in toto mundo co-^fio ifta de morte non fuit,pr�tcrquamin iftis duobus� lugulandus cogitauit: In �^^stuascommendoSpiritummeum, Nonmoriar,ftd viuam, �C redibo, quianbsp;f�nonmentietur� Filius promifsionis fum : neceffe igitur eft vt generem libe- -Vj�'''^Ificoelumruat. Vide an non fit hoc moricerta morte, SC tarnen certiore vitanbsp;(u t* Hine Prophetaeinicripturaiandta pafsimpr�dicantrefiirredfioncmmor-Ethic locus manifeft�oftendit refurredlionem etiam in hanc vitam corpo-'^'�Jjquantomagisin futuramc*

iijff ^^�^^nt autem haec omnia ex primo pr�cepto, Ibi enim eft dodlrina �dei SCrC' f(| ^�^ionis mortuorum� Ego creator omnipotens cceli SC terr�,ium Deus tuus,idnbsp;loqueretur hate inaeternumnbsp;t� ynt. Nobis autem nobis inquam,h�c dicuntur. Non illud: Tu debes comede-^3ni,rriticum,gramen,fedfum Deus tuus.

% nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deum elle,eft liberate ab omnibus malis,qua� nos premunt, vt fiint pec-

V�fj^��gt;��fernus,mors,amp;lc�Sic enim Prophet� infpexerunt SC interpr�ta ti funthasc % ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantum Deum creantem norunt. Sed in primo pra�cepto inuenies

vidloriam mortis, amp; refiirred�ionem mortuorum in vitam acter-quiha-piritumSancftum,S(l attendunt quid Deus dicat amp;lfaciat,Alft,etiamfi alsiduo nihil curant�

duo : Abraham SC W�ae huius articuli de reftirrc�fioe mortuorum ambo credunt, quod Deus non fol�m po�it, ied eertiisime velit re-�iortuos,�e quod agat cum hominibus de occidenda morte, quae tame ipfinbsp;^iijj(^�*'seft,fed fomnus, qui eft quafi frater 6� confanguineus mortis, Quando

�jo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'de morte.

Sic potcft dici de �i�ac,quando redigitur in puluerem vnde fumptus eft,non d* cinis mortuus,fed filius promiisionis generans reges. Sic de noftris mortiiis �inbsp;poribus cogttemus. Iftud pabulum vermium, nonmancbitpuluis, fedrcuiuifc^^�nbsp;quia audiuimus fcripturam dicentem, quod mors coram oculis Dci puenlisnbsp;damlufusfitj�t' omnibus Chriftianis etiam talis,quicrcduntinDeum,viuificantegt;�*nbsp;morfuoSj�d reputantem defuhlt;5�os pro viuis.

Hacc cil doif�rina Chriftiana 5C. fapientia Def, fcicntia (�n�orum, fublimis cog nitio fupra captum mundi: Mors vbiftimulusr� Vbi vid�oriatua f Medianbsp;�nvitafumus: Nonmoriar, 6Cc. Qui banc artemnouit,gratiasagatDeo. Scd^nbsp;da eft opera, vt non fol�m Ipeculatiu� in ore, i�d virtualiter earn �C toto pcoonbsp;tencamus.

Qtiodfi quaeritur vnde hanc iapientiam hauf�rint PatresirefpondetPauliJ^' comitante populum in dei�rto petra ipirituali, hoc eft, ex agnitione Chriftipt^��'^^nbsp;filiberatorts.

Lex i�pientiacarnis hafc non intelligunt: Sicut tune fpet^aculum ill^�� rum fuit abfconditum totimundo : Deo autem 6C Angelis notum Si longenbsp;di�imum, HominibusScD�mombushorrcndumamp;Sexpauefcendum.nbsp;bolus c�m videt hominem in fide agctem,tenetur,iuxta illud.gt;,Cor.4..nbsp;ipedlaculum mundo �C Angelis amp; hominibus. Idfidemalis Angelis incefi�?� .^nbsp;horribilc fpedlaculum eft. Si de bonis,eft iucundum fpecftaculum, vt.i.nbsp;in quacdefidei'ant Angeli profpicere. Libcnter cnim infpiciunt Deus 3^nbsp;miranda opera: vilt;ftoriammortis,dcftru(ftionem peccati,I�acrcdeuntcninbsp;tatum ex cinere,SC ex nihilofecftumpatrem Gentium.

Magna enim lux fidei fuit in illo adoleicente.Credidit fn Deum creatote'��^(j/ vocat ea qu� non funt,vt fint, SC iubet cinerem, qui non eft Ifaac,nbsp;cnim hoc credit: Deus eft creator qui ex nihilo facit omnia,necefl�rio cofld^ .peusnbsp;tur poteftDeus mortuos fufcitarc. Quid incr�dibile iudicatur apudnbsp;mortuosfufcitatinquitPaulusAtftor.zd.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.flc

�d ergo agitur iftis exemplis, vt difeamus credere vitam amp; mortem pijs.Si viuunt,moriuntur,{i moriuntur,viuunt: ficut docetur per totumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j�,

ftamentum, amp;oftenditur, omniaChriftianorum opera efi�miracula. Pfa^� nbsp;ji,

cat Dominus Santftum fuum. Itcm,�ohan,i4. Maiora his faciet, qui cr�dit ego vado ad patrem vt fim omnipotensin vobis.Iftamirabilia op�ra terrent V.nbsp;n�s exhilarant Angelos, confolantur pios.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Impiusver� tollaturnevidcatgloriamDei. Qiiiamundusnonvidetip�y-je vcritatis,nec cognoicit Iohan.14. V os autem videtis,quia in vobis eft SCnbsp;bant quidem ludgi Chriftum refuicitantem Lararum,Petrum fua vmbranbsp;Sic noftri adueriar�j vident nos veile confulere omnibus hominibusnbsp;nunt item opera noftra dileclionis, humilitatis,patienti�,Sed videntesnbsp;Etiamfi Spiritus Santftus eiuimodi opera exhiber, qu�inipfosoculos,nbsp;manifefte impingunt, vt palpan poftint manibus, tarnen non vident.nbsp;blafphemant, �C fpiritum qui in nobis loquitur amp; operatur, �^clamitantenbsp;bolica omnia.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, pei^

Atquiclar�eorum oculis expofitus eft Spiritus Santftus, cernuntur ents^^l^j S)C mirabilia in vcrbo,2C facram�tis,vt vel lapides,nifi fenfii carer�t, videre amp;nbsp;pofl�nt,tarnen no vid�t.Qiiare.^Quia Chriftus dicit: Mundus non poteft eu

Qiii autem poteft credere iuxta primum pr�ceptum, 6(^terr�,isnondifputabit,necdubitabitderefurrecftionemortuorum. Ecnbsp;non crcdit,quod Deus pofsit �C velitfuicitaremortuos,illenihil P^egt;rf�s cinbsp;Papa,Cardinales,Epifcopi,non cred�t rcfurrctftionem mortuorum,ideoin

�^�quentia colHgt�ur,quod non crcdant cfl� Deum,quia negant cuis opcra^nili� de eins maic�late Si potcntia que confpicitur in refurrcc�ionc niortuoruin,

�, Tom.4.IenenCfol.3o8. Matthai. Cap.p. Hoceft omnium i�tifsiinum, quod mortem ipGfsimam fie ridet,amp; vocat earn clan's verbis fom num. Hic locusnbsp;^^infignis cft,quod Dominus ipfe rerum, vocatmortem aliud nihil quam fom*nbsp;P eft confolatio mirifica omnibus fidelibus. NamChriftush�cnonfol�mnbsp;mortuam dormire, f�dfad�o ipfo quocp oftendit, Mortuam dormire, quianbsp;p/^quitur earn facilibus verbis, velut dormientem excitans. Hanc fapientiam null!nbsp;�^ofophi aflccuti funt,Et com infinitac apud eos fint opiniones,h�c vno verbo fol*nbsp;��tur omnium quacftiones,fciliccr,dormit, O dormit, Mors vbiest* Mors non eftnbsp;fed dormitioapudChriftianos, Imo locus fepulturae Chriftianorum vocaturnbsp;Ql ,id eftjdormitorium. Sic non pofl�nt Gentes appellate fua i�pulchra, folinbsp;��iftiani dicunt, fepulchrum meum eft meus ledlulus, meum dormitorium. Nonnbsp;j^^�''or fed dormio, Iohan,ii. Qiii credit in me, etiamfi mortuus fuerit, viuet. Etnbsp;dormit, 8Cc,

Vides autemh�c, quod fint impedimenta huiusfidei de vita actcrna. Nam hoc C.^'ih�cgeriturinpuellafufcitanda, hocetiamin quolibet fideli agitur morituro,nbsp;'��^o,eftdcfperatio,quafinonvi(fturjin3eternum. Adidconfonant turbatf idcdnbsp;mundi qu� dicunt : Quid tu vnus dubitas T quum fis, ficut omncsnbsp;k �n aeternum mortuusf Secundo,Tubicines etiam rident promiisiones vit�,nbsp;, lex amp; fapientia carnis dicftat,mortem efi�mortem,contr� promifsiones vitenbsp;cfic nihil 06 mer� fruftra, Quia lex occiderenouit �c aliud nihil,fie enim con*nbsp;^�(13 fentit. Ideo h�c in iftud verbum Chrifti ( dormit ) tot turbis 06 feandahs ob*nbsp;� ^�n,cftacriterintendcndum. Et contra tibicines,contra legem,contra omnia ar*nbsp;�^cnta confcientiae,in os Chrifti intendendum amp; h�rendum, dicendo. Ecee iftenbsp;dormiat, non euro quid obftrepent vniuerfae cogitationes. Nihil audionbsp;J^^^otturbas, nifi�lum vnicum, qui obfcureauditur pr� turbis, ied mihi clar� fo*nbsp;'^^^ens;Cedite,dormit puella,im� non eft mortua.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

cui credant fideles, Ipfede* do . ^^1 Mors mihi non eftmorSjfed fomnus. Mihi nemo moritur, fedomnesnbsp;Hj/'^�^nttantum, Nos debemus refpondere amen, QJJein �OT/ credonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gdcukn

Tantum eft^vt ego mihi non mcntiar,26 fortitercrc ��nenon pofle mori in �ternum,fed quod morior,hoc eft,qu�d ad tempus dor*nbsp;d-Verum tu da hancmihifidem : Tu die iftis turbis �6 tubicinibus cedite, vt cc*nbsp;�'Ohnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meam hanc fidem turbare 86 ridere, Nifi tu dixeris eis vt cedant, ego

�it� potero. Interim eredam me morientem non mori, fed ibpiri, memor* viuere.Quia tibi viuo cui credo,Et viuificas qui dicis de me,Non eft iftenbsp;viuat.

( vttextusdicit) h�c fama virtutis Chriftifuicitatorisemanaretin ornn� (nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnium corda,!vt omnescrederent eum efl� talem, quinosmortuos

viuis,S6 � fomno excitandis, vt Igti contemneremus mortcm,fecuri qu�d quinobis videmur mortui, atilli dormientesnbsp;defuntfta cft,qu� ad nos qui fumusadhuc fuperftites.Maxima enimnbsp;atio eft audire exitum Si mortem iftius fancftifsimae Patriarchat �6 omniumnbsp;Aaaa tj Patrum,

Sp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE COHSOL�TtONEnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

patrum,quorum collationc nos nihilfumus, nihfl differrc a noftra morte, fed deformem amp; ignominioi'am fuifl�,ac noftra eft. Corpora eorum funt fcpulta.co^^nbsp;Ci � vermibuSjdefofl�in terram propter foetorem,non aliter acfi non fuifl�ntfano^nbsp;rum exuuiat, c�m tarnen fuen'nt f�ncftifs�ni homines, �C quamuis defundh, tatflnbsp;ver�inChriftoviuunt.

Propter nos igitur haccl�ribuntur, vt fciamus i�ndifsimos patres �(^ dcmpafl�s, quaenospatiiblemus, de quibus tarnen certumeft, quod in oculisl^^nbsp;viuant, quos ego credo reftirexifl� cum Chrifto, Abraham, Ifaac, lacob,nbsp;dam,6lt;c.

�tt� h�c videtur fuifl� caufa Abrahamo,cur tantopere laborauerit de fepult'^ ne mortua foa Sara iepeliretur in ali�na terra. Sicut idem de K�ac poftea audiei�nbsp;lacob item loieph noluerunt.in Aegypto fcpeliri i�d in terra Canaan.

H�c cupiditas argumento eft, indidifl� eis Deum hune animum, vt capere�^ vellcnt fepeliri in hac terra fibi promifl�, certa (pe refufeitandos fe efl� cumnbsp;fto, Ideo ibi locum fepulchri effe voluerunt, vtnon procul � venture feminenbsp;ccrent, H�bron enim diftat duobus aut tribus milliaribus ab Hierofolyma.nbsp;haud dubi� cum Chrifto refurexenmt, nobis inconfolationem, netimeamusmo�^nbsp;quando videmus illam horribilem figuram corporum noftrorum poftmortem�nbsp;Hi qui nullam ipemhabentrefurecftionis futurae.i. ThefC 4. nihil curant, .nbsp;cogitant de futura vita. Nobis ver�haccftriptafunt, vtrecordemurquomoa*�nbsp;�� initio mundi omnes l�ncfti extinefti fint, redad�i in eofdc f�tores Qi. cineres,nbsp;Cor.J�,Paulus ait:Seminatur in ignomina, eandem corruptionem ignom^^nbsp;pafsifunt,non obftante eo, quod fuerunt fandi carne SC fpiritu.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, gf

SicenimvifumeftDeo,ex vermibus, cxputredinc, ex terra corrupt�^**��|jy plena f�torisjcxcitarc corpus pulchern'mum, fupra omnem florem,nbsp;lemipfumSCftellas.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

Hgc ideo moneo vt adf�ciant nos exempla iftorum fantftorum.Nam fide font magis mouentur,SC dulci�s quafi trahuntur ad confolationemnbsp;plis inferioribus,qu�m exemple Chriftf. Qgia enim Abraham, Ifaac,lacob,nbsp;moriuntur, cogit�t piusanimus,quamuis infirmus adhuc, curegorecufcn^i^'^^nbsp;herream � communi omnium (�nd�orum forte Cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,

Infirmis enim incurrit in oculos,no tam inbecillitas propria,qu�m fpccies cadauerum. Idee cogitannSihaberemtalecorpus, qualeChriftusWnbsp;quod mors non potuit corrumpere, nec vermes arrodere, maiore animonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-u

diem expccftar�JMors Chrifti quando in exempl� proponitur, videtur do noneft� mors, quia tertia die reforexit� Magis igitur adficiuntur, SCnbsp;tur infirmi, quando vident corruptionem corporum Patriarcharum fimilcmnbsp;ftr� corruptions

Sed qui funt fortiores in fide,contemnuntfimpliciter mortem,6Ceibip^^be . dunt SC infultant. Qiiid eft mors f inquiunt, Quidinfernusf ChriftusfiH^^nbsp;mortuus eft,SC fob leg� fadus, is moriendo mortem deuicit, SCvit�nobisrcfti ,

Si fiefirmi efiemus,6C indubitanter credere poffomus Chriftum pro catis efl� mortuum, 6C reftirexifl� ad noftram iufticiam 6C vitam, nihil terror^nbsp;pauoris in nobis h�reret. Eft enim nos Chrifti Sacramentum quoddam certmtnbsp;nos,mortem noftram nihil eflc.Sed infirmimagis exemplis mouentur, quam banbsp;mento: Magnitude enim perfbne Chrifti,facit vt non tam facile penetret animo^nbsp;perfoadeatcontemptum mortis,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

H�remus igitur in fimilitudine cxcmplorum, ficut ipfo cgoaliquandop deletftor exemple Sarar,qua'm Chrifti, Caufa eft infirmitas fidei : Dulcius amnbsp;magis confolatur me mors Sarae, com feiam fuifle fantftiisimam fpeminam,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjjii

h,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turpitcrmori, fepelinjoblim'om tradi, tanquam taptam � confpc(flu,non

^utnhominuin, fedamp;DeiSiS Angelorum. ldfiipliconngitj nonmoueboijCtfi id�macddat,

Sed qui'bus plus animi,robon's �C fidei eft,ample(��untur Sacramentum QC quia y^nt proie filium dei efl� mortuunijinlultant morti,�(: ludibrio habentSatanainnbsp;�^lernum.i.Cor.v* Mors vbi ftimulus tuusT Colofz.Expolianspn'ncipatuSj�fc.nbsp;^^ftat�s traduxit confidenter, palam triumphans de illis in l�metipfo. Ibi Paulusnbsp;ridicule amp; contemptio de morte loquitur.

Q^ia Chriftus illi non fol�m eft exemplum,i�d etiani Sacramentum,quod pie lublimius eft exemplo. Quicquid enim deeft in exemplo, multipliernbsp;'�ih^ infinitum iupp let SacramentS.Sara non eft pro me mortua,nec poteft mihinbsp;niconferre. Haecaut� maieftas �C pondus eft Sacrament! quod habet vim viui�nbsp;mihi redditura eft vitam in refurredlionem mortuorum�

Di�j . � cxemplum eft quafi Rhetorica,trahens, alliciens Sgt;C fuadens contemptum Sacramentum ver� id facit �C operatur in meo corpore,quod in Abrahamonbsp;s l�ncftis reftifcitatis faeftum eft. Ideo exempla nonfuntreijcienda ; quia ftia-^^^'^*^^^^^^�'ic^ntur, fed Chriftiexemplum,quia fimul eft i�cramentum,eft in nobisnbsp;^^�iCjiion tantum docetficutPatrumexempla.Sedefi�citidquoddocet,dat vitam,nbsp;^�Urredionem �C liberationem � morte.

docent moriendum efl�, Qc perftiadent vt mortem aequo ^feramus. Chriftiautemexemplum vitra hoc dicit: Surge,fisviuus in morte,nbsp;Iq fi^t clarior �C ipeciofor folc,Qiiia eft Sacramentum,quod teftatur cernbsp;facit,non tantum docct aut fuadet,fed necefl�ri� probat �concludit Chriftinbsp;nobis largiri vitam.

Cap*57.fol.�lt;�. T omo.4. Ex hac vita difcefl�rus hac confolationc me fu-credo in filium Dei. Atqui fepelior, corrodor � vermibus 6C putredine %*^*^**^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cap.i/.putredini dixi,Pater meus es,mater mea �C

vermibusdbi confilium Deinon cerno,quod morienti �Cputrefa�omihi fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reuiuiicendum,fed promifit Deus �C dixit : Tu viues. Ego enim viuo

l)tj|�?yiuetis. Ego fum Dominus Deus tuus. QiTomodor Vita �terna �Ccorporc clariore,qu�m eft corpus folis. H�c in pr�ientia nec video neefentio,nbsp;fuftinco moramhancadmodum exiguam : iam enim parata eft vita, ilianbsp;^5;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interea corona regni �Cglori�,quam redder mihiDominus in ilia die,iu-'

vt inquit Paulus, non fol�m a�t mihi, f�d �if ijs qui diligunt aduentu eius� ^*^fi�comniafiuntoccultomodo, ideoferenda amp; luftinenda eft mirabilis,nbsp;'^f^onfio.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

**^5 cap.49.Tom.4,fol.i9i. Papa ad purgatorium remittit adflicftas conftien de falute earum promittit,(ed contritionem,confefsion�,nbsp;Deus fledi QC reconciliari queat. .�rtn fewnbsp;anff^n. Ita relinqui animos in perp�tua dubitatione,ac

hune modum erigimus pauidas mcntes:Crede te baptifttum efl� %) * . *n� Ego abfoluo te� peccatis in nomine Chrifti, pro te mortui�CreiuPnbsp;t�diii dixit: Ego viuo, vos viuetis. Haec iolida �C firma confolatio eft, qua fblanbsp;^^Siiftfcere ptj. Ideo Diabolus eamperpetu� impugnat. Sicut nuper afintnbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^nfes aufi funt defendere purgatorium �ditis articulis fub figillo Imperatoris

h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amentiam fuam produnt, ac manifeft� d�clarant

c�citatem centuplicafl�, c�m extinguere conentur lucem illara 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deus mirabili bonitate �: mifericordiarurfusaccenditinEcgt;

Sh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CONSOLATIONES

DiligcfttcJ igitur �ia.�C verba fidci plenifsimc QC perfec�� obferuanda bus ftatuit Jacob fe 8^ pofteritatem foam Deo cur� fore, etiam in exilio 8C morte,�nbsp;opponantur dubitationi,qu� adferunt Sophifte pontificij. Mon'or quid� inquit, �nbsp;non vtEpicuri de grege poreus, quafi nthii aliud in mc fit nifi mors 8C cadauer,��nbsp;jjrazdico vobis vera amp;: immota fide Dcum viucrc,amp; vobis viuentibus, acmihi��^ .nbsp;tuo adfuturum eflc,quia credo in eum*

Vnde apparet fidem nihil aliud efie,nifi vitam veram in ipfo Deo,�0 ex bis difeenda eil vita �tcrna,amp; reforredlio mortuorum. Ego morior,fed Deus viit*f'nbsp;Sic nonloquuntur Epicur�i aut delperabundi.Sed eft vox credentis �C expeeft^n^nbsp;certifsima fide ac ipe vitam futuram, amp; refolcitationem � mortuis.Nec mihi,in9��* �nbsp;nec vobis mea mors nocebit, quia Deus erit vobiieum mecum, imo ego eronbsp;ipfo, Adco certus eft Dcum ipfos confolaturum, Sd redudturum in terram Pati^ �nbsp;quafi iam vna omnes alccnderent,�d res ipia cor�m ob oculos pofita eilet.

Tanta vis eft fidei, qu� nos viuos facit ex mortuis, Ae�neeaipfahoraqt�^^.^ cipimus credere �d verbum apprehendere,etiam viuere incipimus vita �ternajQ''^nbsp;verbum Domini manent in aeternum, �d Deus qui loquitur nobifeum, �ternu^^; �nbsp;�dnobilcum eritperpetuo. Proprius igiturfibi confondra font morsnbsp;nbsp;nbsp;vita,nbsp;nbsp;nbsp;,y

non poflumus perfpicere. lacob enim moritur,fed mors eft proxima ta pr�fcntifsima. Econtr� Adam in Paradyfo viuebat ignarus mortis, tamctiip^^^nbsp;dixerat Deus,quam propinqua ipfi efletmors,quocuncp die comederisexeo,nbsp;te moricris. Non autem poterat credere, cum adhuc fentiret vitam �d bonufi�nbsp;dum malum experiretur, Sed Deus eum admonet de vtroque. Qiiafi dicat, �nbsp;fentis, mortem non lentis, malum impendens non vides, lcd cauexert諒��^^nbsp;proculabeft. Scias enim ea ipfa dietemoriturum, quacomederisexarbor^)/nbsp;prope �d prorfos vicina:fibi font mors �d vita. Sed non poterat ei hocnbsp;ae,neque vnquammoriturum le ftatuebat. Regnabat ibi fides, ideo no��nbsp;bat mortem;

Sic nos fomus in morte, videmus nos mori �d exhalare animam,corp�^V ^5, cere�deonfomiavermibus, tarnen quod Adam invita hoc nos in mortenbsp;non credebat tarn vicinam eile mortem,fed cratl�curus, �d fecuritas eins �d^Vnbsp;fanefta crat �dgloriofa, fineomnilenfumali�dperditionis. Itanoscontriti^nbsp;hat! fomus in morte, �d tarnen vitam �equ� vicinam habemus atque Adamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

habuit. Qtiia certa �d infallibilis promifsiocft:Qui crediderit�dbaptifati^� faluuserit. Ibi vita �d l�lus nobis qui fomus in morte,proxima eft, ficutmo��nbsp;1710 vicina erat, fed qui credit, ficut h�c Jacob plena fiducia vitamfibi gdnbsp;is mortem pro nihilo habet, quia fides repr�fentat propinquilsimam gdnbsp;ficftatuit: quantumuis morior, tarnen baptilatus fom �d credo, igitor vinbsp;laluusfom.

Qltemadmodum igitur Adam potuitgloriarife viuere, �d tarnen debm derehuieverbo ( Qiiacunquedie comederisexarborCjmortemorieris^�dmo*^nbsp;metuere : Ita nos econtr� mortem non pertimefcerc, fed vitam fperare debebanbsp;Deus enim qui dixit ad Adam : mors tibi proxima eft,idem ad nos dicit: Vita, P jnbsp;falus,vobisvicina eft. Neepoteftmentiriautfallcre Dcus,quibatenobifeumnbsp;tur, verax eft qui promifsit,ficut inquit Paulus Titj. Qiiinon mentiturDeusnbsp;�ft VOX fidei, habentis iam in le vitam,licet ablconditam. Fides enim inchoat vinbsp;�d habet earn in femetipfa.

Atqj hoc initium habcmus,qui credimus,quod in ipfo fenfo mortis,eam nonformidamus, ficut alfi quicruciantur malaconlccntia, etiam ad mortis vo^,^nbsp;Ium pallefcunt. Prj vero �d fcandli martyres contemnunt �d rident

cam rapcretur ad carccrcm QC fupplicium, diccbat, non aliter feadfe�lam ^^Cjac fi choreas duceretur. Vnde obfecro tantus animus pucllacnonpauens, nonnbsp;*��fpidans,f�dexultans, quafiadlaut�fsimascpulasadhiberctur Non fuit Epieu-c�ntemptus mortis,fed vera fapientia �C intclledlus, quo ftatuit vitam fibiefl�nbsp;'�'^^ifsimam. IdeoDiaboIum8Cmortemrifit,amp;:ludibrio habuit, quia fuit ei morsnbsp;* *^pta per vitam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

y H�c noftra Theologia cft,quam docemus,diucrfifsima ab ea,qu�m cxci �C ftul-^holaftici S)C Papift� retinent,quihec prorfus ignorant, fidem contemnunt,

An � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Matth, cap,to. Nolite timerc eos, qui occidunt corpus,

pol�unt occidere,fed poti�s timete e�,qui poteft SCanimam Si perdere in gehennam. Confolatio eft contra mortem, Hic iubet contemne-�jjf �niicidas noftros fuperba fide in Deum,amp;: valde ext�nu�t �lt; vilem reddit,munnbsp;O� '^Jorem vim,quafi irridens eorum ferociam,dicit:Quid rogo, pofl�rnt qui vosnbsp;4j^''��nt,Sfc. Scilicet corpus occidere poHirnt^quod per fe erat moriturum. Gran-�^^''^�opotentia,occidereidquodiammoriturum eft, acplan� iam mortuumeft.nbsp;taies occifores formidet,qui non vitam tollere poffunt, fed tantum acceleratenbsp;partis, qu� alias mOritur Nolite ergo timere eos*nbsp;^^�liinam nonpofliint occidere,

Mconfolatione plenus eft,2v obferuatione dignus,fcilicct,QiT�d Chri-apert� confitetutjfuos fideles viuerc,nec pofte occidi in �ternum,etiam tune O� ^-Qtpore occiduntur. Viuit,inquit,anima vcftra, im� vos viuitis etiam in ipfanbsp;'�it^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^�tporis veftri. Qiiia animam,inquit,non pofl�int occidere, At anima eft

5�j^^�tpcris.Qiiid ergo poft�nt occifores r'Animam/'d eft,vitam f�parare pofl�nc ^�'^�^^'f^'^ �^^�^�^*'^�P^^��^�'��tipoflunt,vclintnolintanima viuit, nec occidi po-ht j 'C�far morte ciuili occidat ciuem ( vt Ouidium ) id eft, in exilium mit-^^cLquot;^^��^�cciditurpcrfonaiecundumfubftantiam,i�d fecundum corpus, ideft,nbsp;conuerfationem politicam, id eft, feparatur � domo, coniuge, liberis, a-Domus eft mortua ei, non ipfe ciuis,domus eft deferta,fed ipfe viuit.Sicnbsp;cupere peregrinari� corpore �C efle cum Domino, id eft, vellet eflenbsp;^�temortuus, SC cum Chrifto fecundum animam viuere.

1). Qltomodo vero ifta vira fefchabeat,occifo corpore,credi potcft,comprehend! n^cdcbcc,fuffi'citfcirc,nosviuere, etiam occifocorpore. Qiiomodoau-^g�toramus. Qiiia ifta vita eft in Deo abfeondita, ficut Habelnbsp;\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cain viuumaccufauit,fic Abraham viuit mortuus Matth, Qin'a

^'41 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mortuorum,fed viuorum,omnia enim ei viuunt, Ideo amp; nos cum oc-

ci viuimus. Qu� cum ea fint cur timcmus mortem, nos qui mori no (ji;^^'^Us,fcd neceft�ri� immortales fiimus f Et homicid�noftrialiud non poft�nt,nbsp;kt�'^^nimamjid eft,vitam noftram fepararea domo fua,fcilicet � corpore, 6� expelnbsp;�^J�^hocmundotanquamcxcarcerCjin locum fuum, vbi in Deo femper viuit�nbsp;'iiii^^�'^^perbreftote �C medium digit urn oftendite iftis vcftris occiforibus, qui mi-pc)ft�nt,fcilicetmortcm,c�m tarnen non pofsint mortem inferre,nbsp;tantum vitam transferrein aliam domum, H�c inferenda funtnbsp;�'tfignbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;didta Sanlt;ftorum,qui mortem riferunt,vt V incentius, S. Agatha, Atha-

� Eucia, S, Vincentius enim ridens occifores fuos dixit, Mortem cruces Aaaa iiij Chriftianis

Ijtf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CONsoLATIoNEs

Chriftfaniscfl�qu�damiocularia �Cludicra, Etf�perprunasmccdcns glonabafu� fe fuper Rof�s itc. S, Agatha ad epulas �C nuptias ire f� dixit,c�m ad carceres 6^lor*nbsp;mentairet. Sic multi ali).

Mifcethuicconfolationiminas,dicens,perconce�ionem:Fingequ�dtiincn fint occilbres corporis �C eis cedendum,Quid prodcft ifte timor:' Imo quid nonn�'nbsp;ccatfPrim�m, ex larua mortis veram mortem facit SC ex occifionc corporis,oe��^nbsp;nem anim� infert, SC fie ex momentanea �C l�mulata morte, aetemam �C vennbsp;tem facit� Ideo conlulo vobis, vt auerfis ab occifore tyranno oculis, ilium intuw�^'nbsp;ni,qui vtrumep occidere poteft in aeternum� Si hune fpe�etis, nihil crit innbsp;veftris illelaruatus 5C momentaneus occilbr. Sic S. Polycarpus dixit luis tort^nbsp;bus: Ifte ignis extinguitur (quocomburebatur) l�dillefuturusnoncxtingti^�nbsp;SCc. Ide� c�m caul� veftra fit iufta,Deumpropicium habeatis,SC vita veftranbsp;ma �terna fit,fortes eftote 6C contemptorcs,ne caula negara Deum iratumnbsp;nam mortem inueniatis. Quid enim occil�res illi prodefl� pofl�nt, fi ipfo�^^Lfnbsp;tia Deum offenditis, c�m necvobis, necfibijpfis vnum vitae momentumnbsp;pr�ftare,lcdomnimomentovita,tamcorporis,qu�m animg veftrae, infolii�^nbsp;manu fit,fient 6C illorum�

Cur ergo ilium offendetis gternum viuifieatorem SC mortifi'eatorem, iftos ad momentum interfelt;fiores,�C nullo momento viuificatores i Siclcg*^^nbsp;quod�,qui cum quadraginta martyribus pafl�s, in fine defecit 5C negauit,nbsp;poft negationem Spiritum emifit.

Genef.cap.tj. Tom.a.foL xi8. xij. Venit Abraham, vt Mofes inquif gendum Saram ; Non poteft earn reuocare in vitam,nec vocat earn ampli��nbsp;luam,led mortuum fuum,quod admodum patheticum eft. Obl�ruatanbsp;bi� oculis 6C animo ipfius virtus,pietas, c�fuetudo totius vitae, mores placidinbsp;ues, Ingenium mite,reuerens amp; amans mariti,quae omnia infignia in eofum^^�nbsp;duftum eft.

Sed quid hoc f Mofes dicit venifl� Abraham,ad plangendum SCflcndintj* T antus ne vir plorauit,luxit,induit veftem lugubrem, incelsit trifti dC demifl�^'�nbsp;tu f Vbi ille vi�lor,6C triumphator tot exiliorum �C peregrinationum, perSy��^nbsp;totam terram Canaan ? qui profligauit quatuor Reges, fi�nbsp;liberauitjfilium dileeftifsimum obtulit,cuius nihil fimile in vlla hiftoria extat, voWnbsp;fieri matftator eius filij,qui erat Ipes futurae pofteritatis SC prom ilsionis, arqueita 'nbsp;lum fummum adfedum fortiter vicit �C occidit. Quare ergo flet C Quarehic nOnbsp;virum le pracbet Non aliter le gerit,ac fi abfque illo tanto fpiritu, SC motibus hei�*'nbsp;cis cfl�t,non exercitatus vllis vnquam periculis,aut aduerfitatibus.

Refpondeo. Probat hocexemplo lcriptura �n(fta,Deo non difpIicerCjpla^** gere aut flere mortuos parentes, coniugem aut amicos. Imo vicium eft nonnbsp;ficut mundus qui torus eftleproftrs^s^W'�-^, quaeeftnonmoueriadfcC�u�faiflOfnbsp;coniugis liberorum,aut propinquorum,appellat fortitudinem. Sed inl�nia eftnbsp;furor, non vir tus.

SanCii Patres fuerunt tenerrimi homines,8C natura puriores, idco� ccllentiores habuerunr,qu�m alq inlen�ti. Quo enim l�nC�ior quis eft, � quopt�*nbsp;plus Deum cognolcit,hocmagisintelligit,8Cadficiturcreaturis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ad luClum autem pertinet, vt ex animo doleas 6C trifteris, adeo vt triftisvU ' tus,lachryme,gemitus,ploratus dolorem oftendant,Ideoclar�lcribitM�fes,Sfcc^^

CONTRAMORTEJI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^37

�^^ndat in Abrahamo plandhim QCfletum* Ac vide quomodo ploret�acob propter �^cph, Motiigitur funt fantfli Patres,Humana: naturae cafibus Si calamitatibus, fle-^^^untcumflentibus,nonfaenTntftipites Si trunci, fed habucrunt motus �^adfc�nbsp;^^stcncrrfmos. QiiiahabueruntagnitionemDei� Qui autemcognolcitDcum,nbsp;�ft�m crcaturam nouit, intelligit Si amat* Quia diuinitatis vcftigia funtin creatura�

, nbsp;nbsp;nbsp;in principio crearet Deus c�lum Si temm, primum veftigium patri�s crat

^oftantia rcrum,poftea accefsit forma,T ertio bonitaSjIftam differentiam in creafu-�*�gt;obferuantfbli p�j,imp�j non agnoicunqnei� enim Deum, nee creaturas norunt : '��Ulto minus vium earum.

Pcrtinet autem ad vfum rei Spiritus Sandlus. Qui vfum fei videqSpiritum San-videt,quiformam reifiue pulchritudinem cernit, filium videt. Qin� fubftan-�c durationcm rerum confiderat, videt Patrem. Hacc tria non pofl�nt fcparari, ^^ftantiajformaj�d bonitas.

Auarusver� tantum videt in pecunia fubilantiam,figuram, pondus : non au-quQ J�j ve�igiumfilif animaduertit,nec vfum rei, hoc ell, ad quid profit cogi-�^^nimirum ad gloriam Dei principaliter,deinde,ad vtilitatem prcximi.Imptj nom ^^�'nuntbonitatemrerum, tametfiiubftantiam formamaliquomodoaipiciunt�nbsp;uQjjyjjgty�jni j.Q^j^gjg autliberorum.

P Abraham autem intellexit in quem vfum data fit ipfi Sara, non ad libidinem, ^^�nadiutoriumregend�famili�,generationis, �deducationis liberorum, Imptjnbsp;boc non intelligunt,non adficiuntur, led tantum i�xa funt. Ac i�n� ilupor Sinbsp;talisjfignum eft leprof� naturae.

^cribunturcrgohaccincommendationcmAbrah�, Si vt difeamus laudabilc 3plorare pro amicis. Sicut fupr� cap. ijgt;. plorauit pro Sodomitis quamuis fruftra.nbsp;^^�acunifimushomines, fentire nos oportet inclinationemconditama creatore,nbsp;Mitam cordi noftro,ne fimus beftijs fimiles,

h 1 .^^b'gcnter igitur notanda efthacc deferiptio Patriarcharum,quos ita ob oculos �'^pofuitfcripturafindla,qu�dfint fimilesnobis, moueantur humanisadfedli-^�^jloquantur ficut homines, Qjiia Humana loquela, adfedlus, cor Si anima funtnbsp;^^tiirae�)e,-licet per peccatum originale viciata.

Spiritus Sandlus laudat naturales adfedlus,�d quidem in fummis viris, qui fue clari virtute,pietate Si rebus gcftis : Non fuerunt ftipites aut trunci,aut -rtrvfu^nbsp;I^^��'s9^ales non mouentur vlla re l�ue l�ta, fiue triili. Piorum eft adf�ci, calamitati-�df*^^^^5�^��^tunabonorum,�d dolcre etiam deaducrfariorumpericulis,amp;^ hofeenbsp;gubernat in pijs Spiritus Sandlus.

Mt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quilibet alius dolet de amifl� vxore,fic Si Sandli luxerunt fuorum in

honeftus �d pius ludlus. Alifnon lugentes,gloriantur dequadam �dimperiti, 8dnegligencesreri�,nbsp;f Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Luget igitur Abraham,quia amifit Saram coniugem fuara

^honefl:ammatronam,quaercxitfamiliamamp;totam domum, i�tis magnam lucernam domus fu�, quae domeilicis pr�luxit omni genere vir-regina reginarum,6d mater matrumfemili�s. H�c de adfcdlibus hu-�f ludlu ,de defiindlis praefens exemplum Abrahae docet.

^�nef. Tom.4.Ienenffol,}d7.�68JSlatth.cap.i�. Qirtdiio,Q.uidfaciunt vel patiuntu�

patiuntur interim mortuijdonec ven�at films hominis i Cert� de his qui fincdolofc jnonuntuijnecmorteniguftant,noneftdubium,quininterimdonccChnftusven�nbsp;rit, nihil mali patiantur� Quianecefl�eftChriftum hic vera dicere, Mortem nonnbsp;guftabunt,doncc viderintjamp;c. Idem teftaturetiam Efaias cap.57,AntefacieinO'nbsp;lamitatis tollitur iuftus, intrant in pacem in cubilibus fuis redli� Et hoc f�tis eftfdrcnbsp;de l�n�s, qui dormiunt in Chrifto. Nam qu� fit ifta pax fecuritas ipforum, nosnbsp;non p�li�mus intelligerejEt fine verbo Dei temerarium eft afl�rere,quod nob-'Snbsp;detur bona conlequcntia trahi.Non enimfequitur,Petrus viuit,ergo comedit �ibi*nbsp;bit, Anima eius viuit, ergo credit vel iperat. Poteftenim viuere�iinetjcomedcrcnbsp;nclt;^ bibcrCjfed dormirc, vel aliud quod nefeiam facerc* Sic de alijs.

De ijs ver�,qui non fine dolore moriuntur dC guftant mortemjquid dicemus. Hic Papiftae facerent duos ordines. Vnum damnatorum, qui perpetuo manentmnbsp;guftujieu poti�s ebrietatc mortis,id eft,qui cum diuitc Epulone in inferno torqo�nbsp;tur. Alterum i�luandorum, qui in purgatorium vadunt, guftaturi mortem ad tonjnbsp;pus,doneeliberentur. Sed de Epulone nihil ad propofitumnoftrum,quiahicde^nbsp;uandis loquimur. Namfiuedamnatimoxincipiantfuuminfernum, fiueindieiu*nbsp;dicq,nihil ad qu�ftionem �C ad nos,c�m fint iudicati fiio iudicio aeterno. Deali)s'^^'nbsp;r�,quia purgatorium probari non poteft certa autorit�re Icriptur� aut patrum^i-�^nbsp;quam Patrum autoritas in tanta caui� non fit fats s ) fine periculo licet fentire.nbsp;poftguftum mortis, foluto corpore, definantguftaremortem, 6Crequicfcant^f�^nbsp;ipfi tune in pace amp;fecuritate vfcp ad Chriftum iudicem. Ad quod f�tis alludit?^^nbsp;Apocal.14, Amod�iamdicitfpiritus vtrequiefcant�laboribusIuis.Loquinn'^'^!��nbsp;deijs, qui in domino moriuntur, fine cum guftumortis, fiue abfquenbsp;In Domino enim mortui falui funt. Quare fi requieicunt,vttextusdicit,nbsp;nullum efl� purgatorium. Nifi velis dicere eos qui cum guftu mortisnbsp;non in Domino mori, f�d in Diabolo, amp; extra ac contra Dominum mori/'^nbsp;Epulo, Si autem in Domino moriuntur(etiam cum guftumortis)cert�re^^*^nbsp;� laboribus fuis, mult� magis � cruciatibus fuis, Autnega verba Apocal�/P^� ri

Purgatorium � me aifertum iad�ant Papiftae amp; Antilogift�, Et ad hucalfequot;�� , illud,quod in Pfalm. frequentatur,vbi i�ndli laud�t Deu,qu�d ab inferno info��^�nbsp;de tenebrofis SC vmbra mortis,de manu infernfide periculis inferni, definib-� is, mortis �f quae fiint fimilia libertati funt,i�d non facrificijs,aut operib.facrifi^nbsp;rum,pcfsimorum, impurifsimorum,impt)isimorum hominum, qui fuasMifl^sp��nbsp;pecunqs ftelerat� vendiderunt, �f operibus operatis Deum homines derifed^^�nbsp;Denique hoc purgatorium non eftfidlum purgatorium (qualeeftipforum)op''nbsp;nionibus aftertum, fed res ipl� �C nimium ferium, his qui cum Prophetis fau^ �nbsp;omnibus in fchola Chrifti difeunt haneduram le(ftionem,deducit ad inferos Sureaunbsp;cit,mortificat amp; viuificat. Sed f�tis alias de purgatorio Papiftico �f mendaci dixt.nbsp;Nam patres, quos iatftant, non habuerunt cogitationes iftorum pefsimcrum bonbsp;minum, nec docuerunt, mult� minus fperauerunt, fore aliquando vt docercntiunbsp;in Ecclefia.

At Abraham La2arus certe viuunt,6f Epuloni videntur, � inuicem loquun tur f* Refpondeo, Viuuntvti�3,f�d qua lingua loquantur,quibusaunbusaudi3^gt;nbsp;quibus oculis videant, qualia fint brachia S^finus Abrahae, quisintellfgit( C'imnbsp;corpora ipforum cum fuismembris iaceantinf�pulchroreda(ftainpuluercs,deni'nbsp;que quis nouit, quale fit illud tempus,c�m non fit hoc noftrumfub Sole temp��nbsp;ex quo funt translati. Quicquid fit hoc f�tis eft nofle, Abraham amp; Labarum efl^nbsp;in pace S� quiete. Qirare ex ifta vifionc non probatur Purgatorium illorum,nbsp;obdormierunt in Domino,

TAm de P V R g a T O R I O, I N FE R NO ET VITA AETEIV JM fx Gcne�. Tom.i.cap. z;.fol, z^i. z^zf., zff,

, Hic arnculus nobis fit perfuafifsimus, quod non tranfeamus � fuaul vita ad ca-* /^��tofamjfed cx adflttftiouibus ad quietem� Earn cnim confblationem cum babue*nbsp;patres,mulfo ante Chnftuni ex paucis iftis locis,quanto �quius eft nos eandcmnbsp;'ongeampliorem tuen amp; conferuare.

P Chnftus poftca in Eaangeho appellauit finum Abrahae, in quem congregatf Lazarus, �f omnes altj Sanlt;fti,de cuius explicationeaut definitionccuilibetfuSnbsp;�^^1'nquo iudicium pro �ngulorum captu,nccpquicquamafleram,cum amp; Augufti*nbsp;p�^^dicati�ne�cire. Sed non retftc faci nius,fi feruamus finum �brahte in nouo Tnbsp;y�^ento, Sicut enim ante mortem Abrah� non fuit finus Abrahae, ita nuUus amgt;nbsp;j. eft poft Ciu ifti aduentum. Non facio igitur hoc tempore finum Abrahae, necnbsp;p'itio vlluni locum efle,inquo tanquam gremio nos amplecftatur Abraham� Selt;fnbsp;Abrah� quo fouet, SC amplexus eft omnes Santftos morientes vftp ad mortemnbsp;'�fti, eft promifsio fatfta Abrah�. In Semine tuo benedicentur omnes Gentes�'nbsp;� ^�nusAd�fuit promiftiogdita inParadyfo : Semen mulieris conteret caput ftr-phSjSt qui in fide illius promifsionis deceficrunr, fer uati funt : quia verbum Deinbsp;^^dofius amp; amplius eft coelo amp; terra.

Sinus igitur Abrah�, eft promifsio de venturo Chrifto,cuius promiftionis pa-\diAbrahani. Sed hodicverfa eft in verbum de Chrifto manifeftato in carne,5d .��liuerfum crederct,efl�tlud�us QC damnatus : quia Abrah� finus poft reftirre-'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chnfti deftrutftus eft,SC fucceisit melior finus, fcilicet Chrifti, quado enim

anius ex hac vita,r3pimur in Chrifti finum. Et ficut patres mortui funt in fide (j^^uri Chrifti, atep ita colletfti in finum Abrah�,hoc eft, in expetftatione futuri fabnbsp;fih mori nos oportet in fide Chrifti ialuatoris exhibit!, 8C poft hanc vitam innbsp;51)1^'^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^si, crucifixi, dC refufeitati pro nobis colligimur, nihil folliciti

( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc loco qu�ftio agitari poteft de ftatu animarum poft hanc vita. Corpus

(jjf^^itur putredine SC vermibus, �C quid de anima fiat ante die ilium iudieij queri-(q . �0 quidem propterea camdifputationem attingo,vt pr�cidam Si remoueam qu�ftiones Si difputationes. Simplex autcm refponfio eft quamnbsp;�itlnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquit Matth. zz.Deus non eft mortuorum Deus, fed viuc^

^'^ccertifumus viuere animas Si dorm ire in pace,ncc torqueri vllis cruciatibus.

I�^ multi locifcripturg iantftg com probant,quod poft mortem non morimur, ^ri'^*^��^^^5fimpliciter,ficutiententi�admodum clareexEfaiateftantur : Virimbnbsp;fublatuscft ante calami'nbsp;fuj�^^antequam veniant �rumn�, intratin paccmfuam,requiefcitincubiculonbsp;''itanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verba ftint,�lt; dare fignificantia mortuorum pofthanc

5tj( �'^�^3tum Sc conditionem, Ingrediuntur,inquir,non in ihortem, purgatorium t-A^7�'num,icdin paccm. Etingensconfolatioeft,quoddicitiuftoseuocari antenbsp;� ^�tatem. Sic nos moriemur in pace,antequam veniat malum SCcalamitas fupernbsp;�^^niam.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^ftimonia Prophet�cum iftoloco Genefis, vbi dicit Mofes,

i ^*'itn nbsp;nbsp;efle Abraham ad populos fuosmec de horuin autorit�re ambigamus,non

, Pocalypfi idem teftatur vox de coelo. A modo iam dicit Spiritus, vt requie-� ^Uboribus fuis.

^crequies dida eft illo tempore finus Abrah�, SC sb initio ante Abraham Adae�!

^40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE STARV ANIMAAVM.

Ad�. Sandi enim qm'crcdebant promi�ioni de Chnfto/ic m�riebantur, ierumhis QC laboribus huius vitaeeuocatiintrarentincubiculum fuum, ibidorip*''nbsp;rent amp; in pace quiefcerenr� H�c vera amp; plana font, confenranea fcripturat �i dit*nbsp;Chnfti,quod fit Deus,non mortuorum Deus, fed viuentium*

lam veto alia queftio na(citur,c�iTi certum fit viuere �C elle in pace animas iis ilia vit� aut quies fit. H�c veto foblimior amp; d ifncilor eft, qii�m vt � nobisnbsp;definiri� Deus enim noluit id � nobis cognofci in hac vita. Sufficit igiturnobisBnbsp;cognitio, non egredi animas ex corporibus in periculum CTUciatuum �f pcEnaru�nbsp;mkrni,fed �fl� eis paratum cubiculum,in quo dormiant in pace.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Differunt tarnen fomnus fiue quies huius vit� futur�.Homo enim in hac ta defatigatus diuino labore, fob nodem intrat in cubiculum foum, tanquamnbsp;ce, vt ibi dormiat, �C ea node fruitur quiete, neque quicquam fcit de vllo malo,nbsp;inccndij fiue caedis. Anima autem non fie dormit, fed vigilat amp; patiturnbsp;quelas Angelorum 8C Dei. Ideo fomnus in futura vita profundioreft,nbsp;vita, tarnen anima coram Deoviuit. Haefimilitudine, quamhabeoafoJi^^�nbsp;uentis hominis,contentus fom: In illo enim pax eft Si quies,putat fe dormiud*nbsp;vnam aut alteram horam. Si tarnen videt animam ita dormire vt etiam vigiftf*

Sic anima poft mortem intrat foum cubiculum Si pzeem^Si dormiens titfoum fomnum. Si tarnenforuat Deus vigilantem animam. Ira pofcftDtt�^nbsp;tareHeliam,Mofon, �fTc. Sil�cregere vt viuant.Sed quomodo f Nefeimus,nbsp;fimilitudo fomnt corporalis Si quod Deus affirm�t,elle fomnum quietemS^P^,nbsp;Qui fomnum naturalem dormit, nihil eorum fcit qu�geruntur in domonbsp;tarnen viuit, licet contra naturam vitae, nihilfentiatinfomno, ideminiHa'^*^nbsp;f�d alia 5C meliore ratione.

Proindeficut mater defert infantem in cubiculum,ponit in cunas,non tur fed vt dormiat Si quiefoat foauiter, ita ante Chriftum Si mult� magisnbsp;ftum ingreflgfont. Si in�^editmturomnes'^nimx credentium,infinumnbsp;Diiputarunt quoque de receptaculis animarum. Auguftinus abdi^^,^,nbsp;in Enchiridio ad Laurentium,vbi inquit: Tempus autem quod inter homii^*^nbsp;tem,Sivltimam refurredioneminterpofitum eft, animasabditisreceptac^ eftif*nbsp;tinet, ficut vnaquaeque dignaeft velrequievelacrumna, proeoquodnbsp;carne c�mviueret.

Deprehenditur ibi imbccillitas humant intelledus, Sed refj?icicndun� verbum SC omnipotentiam Dei. Si enim tribus digitis pond�r�t ccelumS^^^ �0nbsp;DeuSjVt El�i.4o.dicitur,cert� verbum eius longe maius Si ampliuseft.nbsp;fpacium infinitae amplitudinis. Ideo receptacula animarum font verbum Vnbsp;promifsiones in quibus obdormimus. Leue quidem amp; exile apparetqoaifnbsp;os hominis pronunciatur. Sed quando fide tdapprehendimus, �6in verbot�nbsp;mimus, venir anima in fpacium infinitum.

H�cdixi ad compefoendas cogitationes inutiles Sifoperuacaneas,deni ftionitus. Abund� enim fan's eft foire nos fecuros Si quictos emigrare innbsp;fti, hoc eft, verbo Sipromiisione nitentes effugere adflid�iones Si aerumnas,nbsp;perp�tua pace Si fecuritate,iuxta fontentiam Chriftilohan.8. Amen, Amennbsp;bis,fi quis fermonem meumferuauerit, mortem non videbit in aeternum. lg�nbsp;uet in �terna vira.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ver�m hic Papiftarum quoque ftulticiataxanda eft qui poft mortem nbsp;nbsp;nbsp;'f}/

quinque loca.Primuminfernumdamnatorum. Secundum infantiumnon torum. Tertium purgatorium. Quartum librum Patrum. In nouo �nbsp;�ddiderunt Paradyfum, propter dicftumChrifti; Hodiemecum cris in Panbsp;Qyintumeoelumapertum.

Prim�m locum dfcunt clic damnatorum,qui eft cruciatus ignis 3etcrni*Ver�m ariiin�ii-npiorumtorquean�urftatimpoftobitum,nonponumadhrmarc,Qi,ian-4^3111 exeinplum diuitisEpulonis hue facit. Sed contrarius locus eft.i.Pet.i.de ma-��S Angells,qm feru�tur ad iudicium,amp; verba Pauli.z.Cor.f. Omnes enim nos ma-^�f^ilari oportet ante tribunal Chrifti; Vt referat vnuiquilque propria corponSjnbsp;pfovt gefsit fiuc bonum, fiuemalum, Apparet eos etiam dormire �C quielcere, fednbsp;adfero�

Secundus locus eft,non bapti�torS infantium,illos dicunt quidem damnatos jfed no n pari p�nam ignis aut vermium, fed tantum carere vifione Dei. 111am lu^-non habent, qua Deum 2C Angelos vid�rent, �C tarnen non cruciantur.

quot;1 ertius circulus eft purgatortj,in quod nec damnati,nec infantes ingrediuntur qui credunt quidem, amp; tarnen non fatis fecerunt pro peccatis, horum animae re-�*^iunturindulgentes. Hine ilia colluuies indulg�tiarum,�^ tota religioPapiftica^nbsp;. Qltartus eft limbus patrum, ad quern difcendifleChriftum dicunt, 6C effregiflenbsp;�'Jatres liberafte,non ex inferno fed ex limbo,qui adfligebantdefiderio �C expeeftanbsp;Chrifti,non poenas aut cruciatus fuftinebant vllos.

^'lifce nugisrepleuerunt Ecclefiam amp; orbem terrarum. Nos radicitus ifta omnia Et dicimus infantes non baptifatos, non habere talemcirculum, in quonbsp;hnty autquid de ijsfiat comnendamusdiuinaebonitati, nonhabentfidem, Uecnbsp;^^Pdftnum, turn vero fingularimodo eos recipiatDeus,nbsp;nbsp;nbsp;detfidem non extat in

�^�OjUec nos ftatuere audemusiPriuari vifione diuina eft ipie infernus,conccdunt f �d habeant voluntatem intelletftum, praefertim de vifione diuina SC vita, Se4nbsp;^�^�i^funt.

( Ac purgatorium maxime eft fabuloium, quiainnititurimpietate amp;^ increduli-fi^^'^^^^3re,amp;ftatuuntcaul�ml�lutisfatisfa(ftionespropecca* i�i purgatorio eft, in ipfo inferno eft. Sic enim cogitat : Ego fum pcc-(� debco fatisfacere pro peccatis meis, ideo condam teftamentnm, legabonbsp;rl)nbsp;nbsp;nbsp;pccuniam ad aedificia templorum,adredimendas preces, �6 iacrificiaMona-

amp; facrificorum pro defundis : tales moriuntur in fide operum amp;'ignorant (^^^oderunt Chriftum. Nos in fide Chrifti morimur, qui mortuus eft propter pec-fatisfecit pro nobis, is meus Sinus,Paradifus meus, confolatio S)Cnbsp;�lea eft.

1,,^ ^elimbo Patrum improprielocutifunt: re(ftiusfinumAbrahaedixiflent,quia '^^�ianteChriftum leruatifuntin promifsione verbi,inquo vixeruntinhac vita,nbsp;��^�I'lentes quoep ingrefsi funt vitam,�(f ver� viuifuerunt.

Yerborum Chrifti ad latronem haeeftntentiaeft, Hodiemecumeris inPara-coelum �iParadifus idem '�v 14��*^ adhuc apud fancftos,quies �C pax eft,non regnum: Chriftus eft in coe-^'Uih c *^adilb, vtgubernet, iudicet Si. regat Ecclefiam, mittat Angelos ad minifte-^'�^lefi�jdiftnbuat dona hominibus,exaltethumiles,amp;^. Semperenim opera-ficutfantftidormienteSjdequibusEfa.dj. dicitur, Abraham nefeitnbsp;Ifrael ignor�t nos.

tllf .^9gnum itaqj diferimen eft inter faneftos dormientcs,amp;5 Chriftum regnantem: tarnen quieftunt: Imptj veroquandomo-^��ifiue olim ante Chrifti aduentum defceflerint,fiue hodie poft exhibit� Chri-'^sdunt ad damnationem. An veroftatim incipiat damnatio poft mornbsp;quiafcriptum eftfiftendos efle omnes ad tribunal iudicis 8lt; lohan �.nbsp;^H�fp 4tn bonafecerunt in refurredionem vit�, qui veromale egerunt in re-

^eminerimus igitur poft Chriftum cefl�fl� finum Abrah�, SCimpTetas efic Bbbb promifsionea

fecuritatem fugiamuSjSCretineamns firmiter teftimonia vitae aeternae QC nis ab initio mundi tradita.

ItemGenef cap.4.z�Tom44.fol.ii3.ii4. DiiputanthoclocoHebraiftsf^^? (icheolah)quam accipiunt pro fepulchro,�lt; foueam interpretantur,nosnbsp;qui gehennam exponimus� Sed nihil moramur indo�tos iftosafinos, .nbsp;funt in fenfum reprobum^�^ tenebras exteriores,ita vt linguam, qug ipfis

petita exvfufacrarum literarum, nifiquodhgc eft differentia* Sepulchrunij 7 propri� terra eft, qu� effoditur, �C in qua conditur corpus mortuum,multinbsp;riuntur,qui non humantur,vt qui laniantur � bellijs,aut in crueem aguntur,3iit^^^nbsp;mantur, illis non conceditur fcpultura, 2lt; tarnen omnes dicuntur defcender� 3nbsp;fe r num ex^hac vita*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0^^

Redl� igitur hcc dillinguuntur,ita vt fepulchrum fit locus in quo corpus,o demortuorum reconduntur, certo tempore,'certaperfona�^ loco. Scheolaati^j^^nbsp;commune quoddam receptaculum, non corporum tantum, fed QC animatuiu,

POST H ANC VITA xM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4?

�quot;�piorum, �lij acute fan� difputant, �C funtvaria argumenta in vtrarnquepartenij 4^3enieparuni mouent.

parabola deDiuite Q� Lazaro,diciturdiues fepultus efle in inferno,noncorgt; anim� fcpulchro,amp;l tarnen de pijs aliter fentiendum eft,quam de impijs innbsp;'^^^aifcheolahexiftentibusx

Sicuthic inquiclacob, 6Cfupr�etiS:De(cend�Iugensadfiliummeumininfcr* Et de morte piorum certus SC clarifsimus locus eft apudEi�iam, cum inquit:nbsp;�^^ntpijinpacem, requielcuntincubiculisfuis. Item Gen.ij. Tu autemibisadnbsp;� cs tuos inpace,Sc fepelieris in fenedute bona. Et cap.z;� Abraham colleduseftnbsp;patres fuos�Hic eft ichola,id eft, locus quidam in quern colliguntur pijquern ap-bt Efaias pacem cap.37� Veniat pax* requiefcat in cubili fuo, quia ambulauitinnbsp;�f^^ionefua. Ibi fane loquitur de morcuis.Sic ad Iofiamdicitur.2.paralip.24, lamnbsp;colligam tead patres tuos,6C infereris in fepulchru tuum in pace,nec videbuntnbsp;tui omnemalum,quod induefturus ftim fuper locum iftum.

^�c omnia ex ftripturafanblamanifcftaSCcertaiunt, qu�di�ncftifecundum ^^�'pusvadunt in Kefer, ficut Abraham in agro Ephron, eregioneMamnofepeli-

Secundum animam vero ingrediuntur cubicula fua,in fcheola,vbicongregan-patribus ftiis, Ac habent quidem pi] infernum in quern deicendunt, fed vt ^^ttiefcant in eo. Et quanquam cum moerore deicendunt,tarnen ad quietem �C pagt;nbsp;^^��ttranicunt, Atqueadeo nihil aliud eft defeenfus ifte piorum, quammutatiohu*nbsp;'^'itg in ahum ftatum, vbi amplius non viuitur iub iole,6C fuper terramjfed relitftanbsp;'^3 hac intrant in cubiculum,fiue ftratum iuum,in quo dormi3t,0C requieftunt do-corpus Sc animarurius copulentiir futura SC aeterna vita�

j- nbsp;nbsp;nbsp;fcriptura prorfus nihil habet de purgatorio, fed ait Gneftos SCiuftos trafirein

P luftus autem eft, qui licet fit peccator,tamcn fi credit in filium dei, SC accipit ab* Phonem � peccatis per minifterium verbi,baptifatus eft,8C iacramento altaris pafnbsp;P^'^Pauit, vere abfolutus SC iuftus eft. Huie vero non eft paratum purgatorium, lednbsp;^Pulchrumanimae,fcheola piorum,pax SC quies cubili fuo,

J Ante Chriftum dieftus eft finus Abrah�, �C cadem appellatione ipfe quo^ vti-p^uam haud dubie SC iermonibus piorum dC patrum mutuatus eft,cum dicit. La* . ^^tn translatum efl� in finum Abrah� Scheola autem diuitis erant flamm�, atepnbsp;^�tus Si conditio impiotum foli Deo cognitus eft, qui � nobis comprehendi nonnbsp;Corpus vero diuitis repofitumfuitin Kefer, h�cmeafententiaeft, dehisnbsp;�^Pcliationibus.

^orro de anima Chrifti,qug defeendit ad inferna vnita diuinitate alia qu�ftio eft. f^eius deicenfiis qui fuerit modus,nos fane nefcimus.Nam id fingularein eo iuitnbsp;1 od dicit in Pialm.id.Non derelinques animam meam in inferno,nec dabis i�nCl�nbsp;videre corruptionem. Ne^ enim infernus tenuit animam eius dormientem,nbsp;^tiiefcentem, nec iepulchrum tenuit corpus eius vt computrelceret, ficut Marthanbsp;fazaro dicit : Domine iam foetet, quatriduanus enim eft� Ideo dicitur primoge*nbsp;^'^sexmortuis�

vero � Chrifto, nihil aliud potuerunt teftari, quam fe dormiuific SC '^^Duifle inlecfto,SC feruatos efle in finu Abrahp,vt nunc in finu Chriftiferuantur,nbsp;Ac tantum quidem nos de receptaculis corporum SC animarum cognitumnbsp;� Keftr efle locum pro corpore : Scheolah vero pro anima dofmiente,nbsp;P�orum fiue impiorum , fed diuerfa conditione, SC qualis ea quies fit,nosnbsp;�'^iinus�

autem mihi in mentem venit,nonpofle nos h�c afl�qui SC intelligcre,c�ni 'i'^camus capere quomodo viuat homo in hac vita, quando dormit* Nifi enimnbsp;Bbbb n aisiduitatef

�44. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ST ATV A NIMA rVM.

afsidui'tate vi�i quotidiano aflueuiflemus fomno �qu� ac mortem i'pfum exho?^ refceremuSjfiquidcm nihil aliud cft fomnus,quam queda veiuti migratie ex ha�vi�nbsp;vt nefcias vbi aut qui fis. Dum viuo,non dormio: fed animo prefenti fum,amp; inccaonbsp;vigilansamp;^eredus, Cum verofomnumcapio, me ipfumamp; locum vbi firn igncro,nbsp;amp;: videor in aliud vit?* genus translatus. lam quia vfitata res cft fomnus,nemo abnbsp;abhorrer, ficut ad confpelt;flum, aut mentionem alicuius inufitati QC horribilis mot�nbsp;cxpaueicerefolemus,qualis eftEpilepfia,qua correpti homines etiam omnifenf^*nbsp;motuhuius vitte deftituuntur,imo in aliam vitam d�feendifl� videnturjadeonbsp;igneadufti,fiue in vndas merfi, prorfus nihil fentiant, nihil videant, nequeaudianf�nbsp;tdeo� Epileptici viuentcs mortui iunt.

Ad hunc modum infantes in vtero materno perp�tu� dormiunr,que mirat�l^ nemo,aut cogitatatione,aut verbis poteft coni�qui,ac nifi fciremusfomnum ene v�nbsp;lem amp; falutarem,SC fine omni incommodo, non minus atque mortem aueramp;ren�*^*nbsp;Mult� ver� mirabiiior eft, quies ilia defunlt;ftorum, quam feriptura fan�a lt;nbsp;appellat.

Cumigiturinhoemundo viuentes, quandoque nihil minus, qu�m viueren f�ntiamus,amp; feruat tarnen Deus vitam dormientibus 6� expertibus omniuro^^^ *nbsp;num. Qtiarc nontantami�pientiam�Lpotcntiameitr'buemus, vtpofsitaniifl^nbsp;quoque feruare in morte e* Ea quidem dum adhuc in corpore habitat, varie innbsp;nis luditur obiedis fpeciebus inanibus fomniorum, qu� non funt res ver3Cgt;nbsp;tarnen viuit, quanquam opprefl� fomno, vt non pofsit exercere aeftionesnbsp;tiones fuas. Corpus ver� velut truncus iacet fine omnifenfu. Idco nemo facile�nbsp;riqquid fit f�mnus, quid vigilia,quid anima,S�Tc.

Hactenus quidem de Inferno i�mftorum QC impiorum,dequibus eile eft aliquid ccrtiadfirmare,nequcmagnoperc noftra intereft fcire.qualisn^'*�nbsp;impiorum,c�m oporteat nos credere �t aflentiri verbis Chrifti dicentis denbsp;funefta. Non eft niortua puella, Ea cognitio amp; fides fufficit pijs,

Theologi fcholaftici faciunt quatuor fphaeras inferorum\ PrimamapP^^ limbum patrum,in quem collocauerunt defuniftos ante Chriftinatiuitatcm,p�5 .nbsp;nem SC refurre(ftionem,cxpe(f�antesredemptionemChrifti,SC defcenfimieX�^C.nbsp;ta ad infernum, quia ccelum nondum eraj apertum fed non intelligunt il�nbsp;cant aut fentiant.Nos vocamus fin� Abrahe, ex dodtrina Euangehj,quod ipfib�nbsp;patrum, in quem translati funt omncsf�mfti�Cprjante Chrifti aduentuffl�NecP 8nbsp;node nomine, cum de re conftet fuifl� finum Abrahac, qui nunc Chriftifinus eit*

Ql�ia Mofes �� Helias cum Chrifto in montecolioquuntur,vndeappatete��^ omnes iftos faneftos, habere in manu �f poteftate f�a amp; efle Peum ipforum,nbsp;urit ver� 6C quiefeunt, ficut de omnibus pijs confi�t,nbsp;nbsp;nbsp;vt pofsit eos�Chriftusexei

tare,quandocuncp ipfi libitum foerit. Itaque non efi necefl�ria oratio pro ijs, tnult minus profufio ilia pecuniarum ad redimendas animas ex purgatorioi

Qtiodfi Auguftinus aut alq ex patribus aliter fentiunt, fciamuseoslegendo^ efle cum iudicio, nec articulos fidei ex patrum didis �� fententijs faciendos, ficutnbsp;perio ribus feculis ea dementia horribiles tenebr� in Ecclefi'am inued� funt.

Vpus Gregorius fons �autorefifabularumdepurgatorioamp;f mifl�rum p�'^ defundis. Narrat alicubi fuifle Oeconomum quendam inMonafierio fuo, qui let'nbsp;tuit� negligentia quadam inter chartas reliquerat tres aureos,quos cum poft^^,nbsp;t�inuenifl�tGregorius, miras tragedias egerat indemortu�, 8Cpropterfcelus lUtnbsp;maledid�,5C�ternispoenis obnoxium fore clamitaraf,cum qufdcmverifimileel cnbsp;Monachum ilium maiorem copiam furandi habuif�� inairjs, neque quicquamnbsp;men ab eo furreptum fuifle, fed hanc pecuniam ipfo nefdo inter chartes latui^^

g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P�ST ��NC VIt�M.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

�tamen excmpIOj�if ci�moribus Gregonj relinquos l'ta conftcrnatos efl� adf�rmat eorrmne teruncium q�idem deinceps ret�nere velleuTandem ver� lufsitnbsp;pi'� CO recitan thgi'nta Mifl�s,qiiibus peccatis fcribit fibi apparuifl� Oeconomum ibnbsp;inaximas gratias egifle pr� canto beneficie,quo poem's �C malediCtione diubnbsp;fibci�tus e�et�

Jd�cnim�'um nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leu effi'caci'a �noris fuit.z. Theflii. ab co exemple Grcgt;

S�fi)gt;tnanauitin toturrt orbem terrarum infinita ilia multitude abominationum, �C �^'btionis Sacramenti pro mortuis, fuit autem iped�rum illud quod apparuit ei ne*nbsp;^'^'�fsiinus Diabolus, exortus ab inferno ad illudendum toti generi humane. Namnbsp;O�ribiie �C temerarium commentum Purgatorijamp;Mifl�rumprodefumflisfiipe-ottinem fenfiim 2lt; eloquentiam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Longa fabula, long� ambages nundinationum, quibus infinitas opes acquif�-Papa 6C Cardinales. Fuerunt enim innumerabilia monftra, facrilegia �Cra-�^,*jquin omnia monafteria templa vide, quae n� alijs iumptibus cxtrui^a fijnt, pecunia in redimendas oblationes pro defundis impen(a.In eum vfum totusnbsp;^^dus fuas opes congefsit ad liberandas animas ex cruciatibus purgatorq.

Nec dubium cft Chriftum praecipu� �C fingularitcr loqui de prophanationc j^p?t)omini,qua fccerunt exMifl��crificium pro viuis SCmortuis, qu�do inquitnbsp;P hh.24, Cum ergo videritis abominationemdeiblationis,qu� diifla eft � Danielenbsp;�pheta, ftantem in loco fancflo,Qui legit,intelligaf,SCc.Fuit enim id delubrum acnbsp;Diabolicum, fed ipfis ad qu�ftum, ad parandas opes, regnum �C poten-�^fuper �mniaregna tcrr�accommodatifsimum.

�j otam autem impietatem hanc de oblatione corporis �nguinis Chrifti f'dapromortuis,refutatfilt;tollitdo�lrinaEuangelrj,qupteftaturpios dormire�Cnbsp;*�lcere in Chrifto* Non igitur vllas pcenas purgatorij metuunt,quas viui auronbsp;S^nto pro ipfis pofsirttredimcrc.

Scriptum cftenimIefat.f7.Quiambulauitindircdionefua,requiefcatincubiII Apocal.t4.. Bcati mortui qui in Domino moriunfur, A modo iam dicit fp�nbsp;^jVt requiefeant � laboribus fuis. Qjiam fententiam ipfi quoque crebro alicgant,nbsp;Rcnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;��^demptionem animarum ex purgatorio detorlcrunt. Sathan� igitur in-

L ^�^alicia inPontificc QC Apoftolisipfiusfuit,amp;deplorandac�citas �iominuirt pt�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;carentium, qui nimis faciles ad credendum, �C erogandain

Ptu ^��^�ndi vero funt animi aduerfus h�c portenta opinionum teftimonqs feti' 'tillnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h�reantin p�nis fandorum animg poft hanc vitam , fedrc-

ij�j,.^nt�laboribusfuis. SicutinquitChriftus : Si quis i�rmonem meum i�rua* ^j^i^nonguftabit mortem inptcrnum .Item :Ego fumreftirreclio �Svita, quicre-viuit Accredit in me, nonmo*nbsp;1111/�^ �ternum. Dominus ipfc creator c�li �C terre mift�s eft a* p�tre in hunenbsp;doceret ifta, qu� firmiter appr�henda retinenda funt. Sin fallimiir,nbsp;Hju^^'l'�idem nobis erit, cum per faluatorem, amp; aedendo infilium Dei, falla-iHjp ^�cmoncndafunt propter adolelcentes, qui hcfciuht quantum caligtnfs �inbsp;^tum fuerit in religione Papiftica, quam adhuc quidam tueri �C defendercnbsp;inprimis purgatorium �C abominationem mifig mordicus retnient,pro-^'^gftum vberiorem omnibus regnis��ropg.

fuos t�t�m fandos lib�r�t � gufttj mortis,reliques vero nos tion volumus^ Bbbb ftj Aecp�ft�-

84-lt;� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de statv animarvm

nec pofl�imuslib�raiCjfcd permittimus eos iudicio di'uino. Non cft aut^m fthcolah ptorum, fed infcrnus impiorum, de quorum condi�'one etiam nihiladiirmareljcct.nbsp;Et hune locum propri�gehennam vocant,quod vocabulum Hieronymus inuennunbsp;dicit ab ipfo f�luatore* Etymologia autem eft � valle aut prato in f�burbanonbsp;f�lomitano amoenifsimo, QC nemorofo, ad orientem, cuius mentio fit Hier,/�nbsp;lisfiJijHinnam.

Ibi enim crebr� QC libenter f�crificant, neglecfto facerdotio �C templojquod fn vrbe, �C habebat verbum Sgt;C promifsionem, Dcum velle acccptare oblation^s :(�nbsp;votalttiius populi. Sedmagis deletf�abantur valle ilia amoena,6econfitaarbor�^^�nbsp;quiperpetuus furor eft omnium temporum,�e gentium, extra templum ordinaquot;nbsp;tionem diuinam fedari am�nitatem lucorum, fontium, fluminum, quafig''at�^nbsp;res ibi Deo fint oblationes, qu�m eo in loco, ad quem ipf� cultum f�umnbsp;allegauit,

�Ibidem v�r�SCaltariaamp;^f�cena�dificabant, ficut videre eft in Proph^^^ concionibus pafsim. Et ante haec tempora contemptis paroch�js minift^fi^�^nbsp;bi, furrebatur ad lucos, 6e reliquias diuorum. Et Papift� etiamnumnbsp;verbi perfequuntur, �eab Euangclio,� vocatione domefticacurfitantadSJ^^nbsp;bum,ad Mariam,�ec,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Ita nemo noftrum acquieuitfuobaptifmo, aut tcmplo vbi habebat Chrifti,�ef�cfamenra,vbieratvocatus,baptizatus,abfolutus,vbihabebat,aii�*^^nbsp;fentiebat in verboDeumcumipfoloquentcm, f�dvbiqucloc�rum extrueba^^^^nbsp;facella, �e altaria, relic�o verbo 6e facramcntis, perinde vt Iird�i vallemillafl�Pj.^^j^nbsp;rebant templo Hierofolimitano, �e ad earn confluebant,rex,regina prind'p^^�nbsp;dotes,Prophetae,populus magno numero,

T anta eft potentia Sathan�,cui hoc p�rmittitur � Deo, vt ludibrio plum, cultum �epopulumDei, Nccfan� mirum eft multos hominesnbsp;hacconfufione, vt aut negent eflcDeum, autclamitent �um ignauum �enbsp;remeflcrerumhumanarum, quodtam diuindulgetSathanac, nec vindilt;^^^^nbsp;abominationcmj�e prophanationcm fui nominis �e cultus,

Vide enim pontificum impudentiam �e impietatem, quanta audacia^ � tueantur mifl�s,peregrinationeSjMonachatum, �ec. quibus omnibusnbsp;biliter offendi nihil eftdubium. Et ramen finit Diaboluminfinitapetuiantianbsp;bie ludere infuicontumeliam�eludibrium,

Talis igiturfuit vallis ilia,quam habuerunt ludaei pro veraEcclefia�e vota T ophctlijfiliorum Hinnam, 6e prope earn fuitmons oliueti, �e vallisnbsp;tii�fsima, qualisin Thuringia louis eft quiappellaturbicgufOtnaWf.nbsp;autemibitemplum,quodreuera fuitproftibulumadfallendasanimasaptifiio�nbsp;arque ita infanierunt in cultum ilium, vtnon pecudes, capras, oues, boues, nnbsp;templo Hierofolomitanofolebatfieri, 6e turn pro nihilo ducebatur, f�d jj;/nbsp;ioco f�cratiore vidimas humanas offerrent, �deoque filios �e fil�as fuasnbsp;tarent.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Narrant etiam lyra�ealijfuifl�intemplo ibi condito id�lum Moloch, lt;3^^ colebanttanquam Deum, aut regem fuurn, fiue iudicem f�uerum, quinbsp;efl�t filijs �e filiabus oblatis, ficut Achas obtulitaut traduxit per ignem omn^snbsp;fiios, nehaer�de quid�m regnireliefto. Fuit autem idt'lum acneum �e com^ .nbsp;fatftum ad imaginemhumanam,acrctrorcpletumignf,donectotum incaleicenbsp;velutiarderer. In eiusmanus ponebaturpuer id�lo c�nf�cratus, �e f�cerdotesnbsp;pitacula, tintinnabula �e tympana pulfabant, ne parentes, puerijUiorien^snbsp;inorem exaudirenr, �.'addcbant acclamationes quibus,parentibus

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;POST H ANC VITA M.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*45*

i^atias a^cbant quod Deus fufccpifi�t puerum fine dolore �f criiciatu* Hor* *fndam vero amp; immanem crudelitatem : Et tarnen certa res eft fuifl� eis h�c f�crifi-|�^vGtatifsima,ficut teftatur Pfalmus tolt;S� Et immolauerunt filios fuos amp; filias fuasnbsp;~3emonijs, E t effuderunt fanguinem innocentem, fanguinem fiiiofum Sgt;i. filiar�nlnbsp;^^um,quas facrificauerunt fculptiiibus Canaan,

. Ideo minatur Deus fe locum ilium fundit�s excifurum, fi'eut inquit Icrem. 7. ^^dificauerunt filij lirael excclfa Tophet,quae eft in valle filij Hinnam, vt incendc-filios fuos, 6C filias fuas igni, quae nec praecepi, nec cogitaui in corde meo, Idco

I dies venientjdicitDominus, SCnon dicetur amplius Topheth, �i. vallis filij Gnnain,(ed vallis occifionis, Scpelient enim in Topheth, eo quod locus alius nor�nbsp;({tl tO�JtCnt^at / dn w�rgcnt^al ( vt locus ille facer fit in fepultu*nbsp;interfediis propter idolatriam,

Topheth vero � ( Toph ) tympano deducitur,quafi dfcas templum tympano* qu� pulfabantur ad puerorum c�dem, ^'in truniiudfirc^fn ! dtt �Pfdffdti�

Sic Eiaias cap.30. Poctice depingit p�nas Id� cruciatus impcridentes Regi pyfiorum in inferno,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|m fin fingenian� in bfr .^fH, Et erit tranfitus virgac

?�Matus,quarnrequieicere faciet Dominus fuper eum in tympanis 5C citharis, SC ^0 circumquaque expugnabit cos.Praeparata eft praeterea iam olim T opheth �^c*nbsp;��^od de gehenna fer� omnes interpr�tes intelligunn

. ^tquc ca appellationeChriftus �ternam damnationem fignificarc voluit, fum* ,Q cacde corporali, Sicut enim fuitibi gehenna, ieu madlatio puerorum, ita po-fangiiincmeorumvltus eft Deus maxima ftragelud�orum, qui eodcmlocoinbsp;; interfetfti funt, Arbitror autem pueros,qui pcricrunt in talibus facrificifsnbsp;^bluatos. SiquidemPi�lmusinquit ; Effuderuntfanguinem innocentem, fan*nbsp;filiorum fuorum. Etficutparuuliab Herodetrucidati, ita illi quoque ma*nbsp;^��^cxufttfiint. Vefanos autem parentes 3 qui eiufmodi vitftimas obtulerunf,nbsp;'^��fibiles pocnce tandem exceperunt,

�g V ocabulum ( Hinnam ) fignificat gratis,ab � Harisn) aut ( Hin ) vt Exod, �annofeptimo egrediebatur liber,amp; gratis abfqj pecunia. Et Ifai. yx� Gratisnbsp;j5*Hindati eftis, gratis redim�mini, ItemPfalm.dp. Oderuntme gratis fine ca�*nbsp;' Indc(b�cn) aut(Hamnah)gratia SC mifericordia, � quo loannes nomen fortitusnbsp;� Arbitrorautem ideo hanc vallem fic didfam efle, quod eft�t locus publicus, in

' ^�^cuiuishbcrumeft�t gratuite expaciari, ficut funt apud nosnemora,qu�nc* principem terr�, �C patent omnibus cius fub*

cap.15. c�maisignat termines tribuilud�,ducith'mitem per vallctn j^�f�innam,prop�Hierofolymam, eatamen cxclui� �C relidla in Aquilone, quianbsp;luda,fedBeniaminfita eft, A�rj Hinnam dicunt nomen efl� vixh Sednbsp;^�^clinquo Grammaticis.

, tf^�'�^��iptura�fan(ft�,quaepcculiariphrafifolet dicerefilium mortis, filium phare* P� auribus,dCP^1.8o.Vififanbsp;earnquamplantauitdexteratua, 8C fuper filium hominis,nbsp;ii�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^�^9�^*^��^o��dehoi-nine,feddcloco. ItemEi�iej. 'V�

�iti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ftdilctfto meo,in cornufilio olei,hoc �ft, in colle editiore, amp; fertili fiue

fibns olei nihil fonat, neque nos ea figura vti folemus. Expo* ^��'haque pro loco pinguedinis, (i^tn�d�maf��ftlbZ�antinfn a�f� ippl

S4.J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DB RES VRRECTIONB

Idcmfignificat Gehcnnam locus vbi Chnftus traditus �C prehenfus cft,quodfedlt;^'' dit Hieronymus vallemadipeamfiuepinguilsimam, �Cfcribit fuifl�tbi mirasnbsp;ciashortorumjSCmcminitciusIof�phusquoque�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Arbitrora�temChriftum loco illo am�nifsimo fuftinuifle dolores inftgt;^ �deo eum odit, amp; vocauit gehennam. Cum enim erant in horto fuit in gehennanbsp;inferno, Fortafs is ctiam ibidem ftc tit arb or fcienti� boni Somali. Adiliamvallnbsp;oportuit l�luatorem accedere, 8gt;C f�nguinem ludare,qui ftidor abund� teftatur,^nbsp;guftafl� mortem,quae eft infernus. Ideo non vocat vallem pinguedinis, fednbsp;vt Hieremias, appellat gehennam,feu vallem occifionis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ItaChriftus Dominus �C liberator nofter pro nobis omnibus fuit in inferno. Verc enim fenfit mortem,amp; infernum in corporefuo. Poftnbsp;tem ex corpore quid egerit aut fenferit, nos fane neftimus. Sed in vitanbsp;guftauitver� infernum.

Nec opinor pafsionem in crncc tantam fuifl�, quanta h�c fuit in horto, turanonpotuifl�tftiftinere. Et illud fane magnum fuit, qu�d potuit ferre,nbsp;agonem,qui�nguinem ex corpore eius eliceret, ftcut inquit Lucas : Eratnbsp;ficut gutt� f�nguinis decurrentis in terram,non fuit aqua t�t�m, fed purus fang*'^nbsp;manans de corpore interram.

Qiialisautemfuerittentationemofcit, acorandumeft, ne vnquamei��^^ terroribus SC angufttjs conflidandum nobis fit:Non enim pofl�mus fuftincf^�^nbsp;anima cum corpore fubit� extingueretur,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fji

Sciamus igitur Chriftum turn oportuifl� ferre poenam gehennae, ftd carne. Nam quid anima fecerit in inferno multi multa difputant,an fpoliau^*^*^^nbsp;ros,amp;^ liberauerit ftios, qui ante ipfum in finum Abrah� congregati fueranbnbsp;attinct querere �C rimari curiofi�s. De hoc nobis cert� conftat, omnes fa^^,nbsp;ternum liberatos cfl�,� poteftate inferni, �C illam gratiam reuelauit nobis � �io*nbsp;gelio. Interea ver�manet Scheolah pro pqs defundis. Gehenna autemi�^�^^et*nbsp;rum,lcdimpiorumreceptaculum, Vbi Topheth feu locus ille tympano�^nbsp;. tetur in fletum 8C ftridorem dentium,ficut inquit Chriftus.Impiorum infe*'^nbsp;eft ( Scheolah) non dicitur pax, quies,cubiculum,nec feimus an vel quofl��^ lt;nbsp;miant poft mortem. Haec de differentia i�pulchri SC Gehennae hoc innbsp;volui,ne alias fingulari,aut vberiore tradationc opus efl�t.

Gcncf. cap. ijr. Tom. x. fol. nbsp;nbsp;nbsp;Quo tranfiuit Abraham � Colleduset

Mofes ad populos fuos. An ergo reftant adhuc populi poft hanc vitam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jd

fonant verba, quafimigrafl�t de populo adpopulum, de vnaciuitateinah^ nbsp;nbsp;j

ver�infigne SCmemorabilc teftimonium eft reiurredionis �lt;^ vitae proponendumeftinconfolationemomnibus qui creduntirt Deum.nbsp;enim nobis in nouo Teftamento proponuntur excellentiora illuftrioranbsp;nia,tarnen opereprecium eft videre quidfandiPatres in veteriTeftamentonbsp;rint �C crediderint.

Noshabcmus gratiam donum, acman�fcftam ir.uhfpi/ecmfcientiam de ^orte amp; vita. Siqmdem certi fumus faluatorem noftrum Chhftum lefum federe adnbsp;^xteram Dei Patn's, �C expec�are nos decedentes ex hac vita.Qiiandocuncp igiturnbsp;^�dii�ius c viuis ad Epi�copum animarum noftrarum cgredimur, quirecipit nosnbsp;�fimanusfuas. Isnofter Abraham eft.cuiuscomplexufuimur, is viuit im� r�gn�tnbsp;P�-petu��

De Patribus aliter dicendum eft, noftra conl�latio longe gloriofioreflamp;� *�^lior,quanquamilludipfumteftimonium, SC folacnim de vita �terna rcfur-^fnonemortuorum habuerunt,ficut h�c teftatur Mofcs, c|u�d colledtus cft Abra--ad populos fuos:amp;ftipr�audi�it inpromifsione, quod iturus efier ad Patresnbsp;Atque ifti duo primi loci funt in rota icriptura fanc�a, qui loquuntur de morgt;nbsp;poft hanc vitam,fupra cap� y. de omnibus dicitur, mortuus eft, pra-terquam denbsp;j,^^noch,qui translatus eft � Domino. De Abraham dicitur, iturum eum ad Patresnbsp;collecftum efl� ad ftium populum,

H�c verba Spiritus San(fti neutiquam ociofafunt, ncc dicuntur bcfttjs, quae ^�^cuntadPatresSCpopulosftros. Sedhominibus, �d teftanturreftarepofthancnbsp;aliam amp; meliorem: quin etiam ante Chrifti aducntum fuifl�populum viuengt;nbsp;. ^�^jqui habitauit in terra viuentium,�^ ad quos emigrarunt pq. Inde ergo Patresnbsp;^dlexeruntjeftirrecftioncm amp; vitam �ternam. Etpropri� �C fignif�cantcr verbanbsp;p^'^uelocipofitaftint: Colligerisad reliquos Sandlos, quianteteftintmortuf;nbsp;^tresergoviuuntamp;^populifunt� Deimpijs hocnondicitur, fedeftfermodeiu*nbsp;�^Sancftis,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-A

kr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Regum loquitur alia figura Dauid:Ecce ego ingrcdior viam vniucrf�e

ScdpoftcacandcmformamretinetMoIesdelfmaele, liaacamp;�Iacob, dcfecit eft ad populos fuos.Collegerunt itaque Patres ex his locis reftare aliamnbsp;ij^^�^j�dSancftosnoninlcrireficutpecudes, amp; congregari ad populos interravi-*nbsp;rcucrenter 5C honorific� fepeliuntur � filijsnbsp;fieri, nimirum propter expeeftationem certam alte-�

Ijj ^femjTom4.Iencnf fol.jlt;�lt;gt;. Matth, cap.tr. Inhiftoriatransf�gurationisChrP ofteditur mortuorum refurretftio, �i. futura gloria feu claritas etiam cor-�nbsp;admirabi�c fuit,quod Chriftus in corporeadhuc mor�nbsp;J^pafsibiliclarificatuseftjS!:: oftendit immortalitatis claritatem, adhucin ipianbsp;'^^^fir�re.Qiiid fict c�m rnortalitas abforptajUihil nifi immortalitas SC gloria eritt*nbsp;� apparitio MofiSC Eh�, qui etiamf� ,nbsp;illaapparitione oftendunt fenonefi� mortuos,nbsp;K aliud quoddam vit�genus translates. Deinde oftendunt etiam aliam eft� vi-tj� ^fraiftammortalemjCX quafublatifunt,amp; tarnen viuunr. Nam neqpMofes,nbsp;p^Jl'^^EliaSjpetuiflcntinhacmortali vitaduraft�jvfqueadiftamhoram, in quaap-mundum, feu hanc v/-gt;nbsp;ht tarnen adhuc viuunt,ԣrfeviuos oftendunt, nec vnquam ver� fuift�mor-i)^^�Terti�,duosfidelifsimosh�ctefteshabcmus, Moicnamp;Eliam, quod mortuinbsp;v,^�*nt mortui, quodque morientes tantum migrent ex hacmifera SCcalamirofanbsp;aliam meliorem. Nam fi Mofes Elias fimpliciter extinefti in nihilum reda-*nbsp;*^nt,non h�c app�rerent.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

. P,( QitartOjdocet ergo ifta apparitio,Mortem efl� c�temnendam SC habend� fimgt; 'quadam exhocergaftulo,adclaritatem mclioris vit�, ficucnbsp;^^56 Elias m'grauerunt poti�s, quammortui funt, vt �lt; alias feriptura mortemnbsp;Ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fomnum

8;o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE RESVRRECTIONE.

f�mnum vocat, fiirnma fummarum, Ifta apparitio oftenditjianc vitam efl� nihilatl fii .uram,quac ccrtifsim� venietnobis huicfeculo mortuis in Chrifto. Etmagnislaii*nbsp;dibus DeOgratiasagere deb�mus, qui tanta benignitate nobis iftareuelaredignj*nbsp;tus eft j Sc tam pulchra, manifefta, potend a pparitione noscertos voluit reddert�nbsp;fpefutur�vit�. Nam vide quod optimi inter genres qu�fierint fuis difputaoon*'nbsp;buSjde animgimmortalitate �C futura vita,�Ctarnen nihil certiinuencrunt. Soliwinbsp;Dei referuata efthpctamcerta �C clara apparitio, vt peripfum folum mundo hgcipj*nbsp;vit� futurae cert� promitteretur �C aperta ifta^apparitione oftenderetur, Hsc�nbsp;morte vincenda per viram poft oftendetur etiam.

Qirint�jOftenditur hachiftoria peccatum efle vid�um. Qitia conf�quentia cefl�riafequitur, vbimors vi(ftaeft,ibi�Cpeccatumvicftum eft, c�mfit morsn�nbsp;nifi ftipendium peccati. Roman. lt;5^. Sine peccato enim mors non efl�t,6Ccnbsp;autem peccato �C morte per Chriftum,liberi fumus � poteftate Diaboli, �Cexp^^nbsp;musabfbrpta ifta mortalitate,gloriam claritatis �tern�,SCc. quam Chriftus tu*�nbsp;corpore adhuc pafsibili �C mortali exhibuit,

lrcmTom.4-Ienen�fol.flt;^5..Mich�cap. 4, Etregnabit Dominus f�pereos monte Zion,� modo vfque in feculum. Eft teftimonium darum de refurre�ionbsp;mortuorum�C aliavitapofthanc vitam, fi enim Dominus regnabitf�pereos,!^nbsp;fol�m in hac vita,fed in �ternum,profe(ft� necefl� eft, eos in aeternum viuere.V^^^nbsp;enim eft Deus non mortuorum,fed viuentium. Et cur praedicaretur h�cnbsp;fic�regnuminmortuos,quinihilfuntf'Siregnumcft,eft viuorum regnum�nbsp;igitur neceft� eft omnes homines f�mel mori, Ita huius regni ea vis eft, vt innbsp;tui,viuantiterum�Cnonmorianrur. Sicuth�cinnouoTeftamentodariusd*nbsp;tur. Qiri credit in me,etiamfimortuus fuerit viuet. Item, Vtomnis qui cred^*^nbsp;lium Dei,non pcreat,f�d habeat vitam �ternam,

1 tem Genef cap.i^. Tom,j. fol. 4, H�cfunt teftimonia Patrum de refuel ^5 ^ne,immortalitate �C vita �terna,Qtnafcilicetillic funt populi. Igitur nect^^^nbsp;viuere SC rciurgere, Huic verbo qui credunt,nunquam Epicuri delirament*��'�, .g(nbsp;buntur. Ratio veroneepintelligit,nelt;pample(ftiturifta: im� quod mainsnbsp;ob ocul�s,gcnerationcm fieri ex nihilo,�C tarnen non concludit efl� diuinuin^P.nbsp;Video 1 faac naici ex fterili ma tre,matrice emortua, SC tam dura, quant funtnbsp;cranio:Non video pilos,non corpus,non animam, �C tarnen ex lumbisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

matr(ceSarematris,proditfiliushabensiftaomnia:annonex nihilo haecorinn cert�res mortua eftfemen, �C matrix, 6C magis mortua, quam granum in terrai?nbsp;dons. Ideo cogitare ratio debebat,nonefl� hanc Operationen! naturalem, filt;^^^ 5nbsp;niat,Sed caccitas �C nialum Diaboli eft,qu�d ifta non infpicimuSjautconfidcran*^^nbsp;att^ ita neutrum intelligimus,fi rationem ducem f�quimur,nec� refurredionei�nbsp;tur�,ne(^ generationem.Qiri enim no credit refurreclion� mortuorum, is cti?nbsp;credit aut cernitmiraculugeneratiois,quod homo ex hominc bos,exboue nai�nbsp;Atquiplenus eft torus mundus teftimonqs de refurredlione.Ex arborenbsp;durifsimo enafeitur pulcherrimusflofculus,nafcuntur folia, rpmi,fruc'�usfiiai^^^^nbsp;mus. Qiria veto frequens �C vfitata res eft,ideo vilefcit,6C tantusftuporefthumnbsp;rum mentium,vt fi Lazarus quotidie refufcitaretur,nihil tarnen mouerenturinr* -^nbsp;les.lnde tarnen non fequitur, qu�dnonfit fperandum aliud vit� genusmennbsp;beatuni. Seddifferturf�nfus�Cmanifeftatioillius�tern�l�tici�,donecceiiab'nbsp;pulus hoftilis,�Cmanebitpopulus nofter, qui nobifeum cr�didit refurrediC�^nbsp;mortuorum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m

Gen. cap.x^.To.3.fol.4�. VulgatoProu.dicitunPrincipSliterasterefleR^^j das,itamult�magisdiuin�literp,velmilliesreleg�dpfunt.Scimus Abrah�ei cnbsp;tu� �C fepultum � filijs fuis,Ifaac �C Ifmaele, l� ver� dicit Deus:Ego fum dij

M o R T V o R V 3W. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sji

non eft mortuorum Dcus.Ergo viin'ficat hiCj^ fufcitat Abraham 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Syllogifinus, Matth.zx. Ego fum Deus Abraham, Si Dcua

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^cus lac�b.Non eft Deus mortuorum Deus fed viuentium.Non eftDeus,

! ^Ub nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod nihil eft,Nullus Si nemo non adorant Deum, Si Deus non regnat

! J-Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Abraham eft mortuus, Si Deus eft Abrahac Deus : Ergo Abraham viuit�

fepultuSjfed mihi Deo viuit Abraham cognouitTrintta* ^J�fonarum, Si Chriftum Semen fuum* Qiiia Deus non eft nihiii Deus.

�^Un a ^��^��gumentationemProphetac illuminante Spiritu Santfto pracclare vide-iQ p intellexerunt. Turea ifta non videt, Nec Papa Si Doiftores ipfius vnquam k e- ^^^^fgt;quiaingrediunturinfcripturamintellecftumuli S^afinijiuxta P��lm^nbsp;liQ^^quandolegerunt Matth. 1. Abraham genuitifaac 2lt;c. cogitarunt fuifleiftosnbsp;'^*�'05 Si limplices,fuifle coniugescnihil efle in eis admiratione dignum. Sednbsp;��^dit Spiritus Saniftus illuminator,ibief�ulgetluxifta de immortalitate Si vit9nbsp;Si enim Abraham habet Deum Si econtra : necefle eft Deum amp; Abrahamnbsp;ponunt Si tollunt, fiquidem Deus non agit cutn

^om.�. Iencnf.fol.�8z. In Pfalm. i6. Notas mihi fecifti vias vitaf,adimplebis me cum vultu tuojdeledationes in dextera tua vftp in finem. Defcribit gloriamnbsp;V^ciftionis tribus partibus, vita immortali,laeticia interna,SC iucunditate aeternainbsp;^\'^itaedicitur, quod fit � morte ad vitam, quafi illudApoftoli Roman, d. dicat,nbsp;;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refurgens ex mortuis,iam non moritur, mors illi vitra non dominabitur�,

enim antea non nouerat viam vit� experimentaliter, cum haec vita fit,non l)jj*''�3mortis,i�ucuriuspoti�s admortem, fed refurgcre ad vitamimmortalem,,nbsp;j^^'^cr�eftnofl�viamvit�jquodfoliuseftvirtutisSCdexteraeDef, ficut hic dicit,nbsp;0^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecifti vias vit�,SC Pi�l.Sp. Quis eft homo qui viuct,�^ non videbit mor-

��H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;animam fuam de manu inferni f Q. d.nullus. Sic Pftl. lt;^3. vocatur Domi-

A �C)ominus exitiis mortis,�C Deus i�luos faciendi,Quod abforpta mortc,per vi-educatin vitam aeternam ficut promifit,Ofe.ij. De manu mortis liberabo jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nrors tua o mors,morfus tuus inferne, confolatio abfeondita eft ab oculi�

. '^gt;quia ipfe inter fratres diuidet, Adducet ventum vrentem Dominus de deftr-�jjj ^^ndenrem, 5Cficcabitvenaseius,amp;defolabitfontemeius, id eft, peccatum, eft vena,fons,ftimuIus,virtus^mortis,SCc.

h L�ticia interna, Quam Hieronymus plenitudinem l�ticiarum ante vultum ^i^�^onmai� intelligit,Ea eft, qua videtur Deus Deorum inZion,ficuti cft,afacicnbsp;1 J^^ftm,vbi eft facietas plena cordis noftri, vt digna Emphafi, plenitudo lacticia-^Ppelletur. In hac enim vita ex parte cogn�ftimus, ex parte prophetamus, itanbsp;l�tamur,SC omnia ex parte habemus.Cum autem vencrit,quod pcrfed�umnbsp;^�p^^Uacuabitur quod ex parte eft, i.Cor.ij* Vbi non mifeebitur riius dolori,nec lu-[)A^nfolafioni,ficut neceffe eft in hac vita fieri, dum peregrinaraur � Domino, �Cnbsp;Peculum videmus in aenigmate.

fj�. ^arel�tic!amhuiusvitar,la:ticiam�nigmatis,^illiusver�laeticiam vultus feta (ji^�*0omini,appellarepoflumus. Sic enimEbraic�finepr�pofitionc,c�m,Sc antenbsp;i �^�Q^^�^�P^^�^ftuclinem lacticiarumfaciei tuac. Vt plenitudinem I�ticiarum � facie �Cnbsp;' gloria Dei pendcre intclligamus, Sicut Pialmo iequente dieet, fatiabo�nbsp;^^Pparuerit gloria tua. Et Chriftus lohann. �4� Qlft diligit me, diligeturnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� Patre

S�i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE EXTREMO

� P�tremcOj�f ego diligam eutn,amp;rmanifeftabo ci meipfum, H�c na,quia plenitudo l�ticiarum, c�m laeticise in hac miferia Tandis impartit� lintnbsp;l�qu�dam amp; tenues pr�guftuSjqui cif�tranfeant. Plenitudo autcmreuelata acnbsp;De), perfeda eft,manens in �ternum. H�c enim eft vita �terna,vt cognofcant tenbsp;lum verum DeumS(^quemmififtiIefumChriftum,Iohan.i7.

lucunditatesindexteratuainfinem, quas Hieronymus d�cor�s �ternosp fuitjGgnificaremihi videntur dotes reliqu� corporisnbsp;nbsp;nbsp;anim�S)C omnium

feu, Vf noftri vocant,obiediuas deledationes,quas Chriftus ex iua gloria habet. cut enim in finiftra Dei,id eft, in hac vita,in omnibus eft triftatus, Ita in dexteiVnbsp;cftjfutura vita in omnibus deledatur� Qui enim in Dei vifione beatifs eft,in oninbsp;bus fimul iucundatur,nullum hie triftefpedacul�,fed omnia iucunda, omnia^nbsp;perantur,applaudunt,fauent,arrident� Sicut canit Ladantius ; Ecce renaftentisnbsp;ftatur gratia mundi,omnia cum Domino dona redifl�f�o*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,-

Ead em h�c didio eft f�minino genereNeimoth,qua� f�per ius mafcuHnw.j mim p�fita eft, Funes ceciderunt mihi in pulchris feu iucundis, vtrobiqn^ o�nbsp;iucunditateminrebus extra Deum exiftentibus,docens. Ac Ebracus vltimamnbsp;dionemNezah,quodnosinfinem,Hieronymus aeternos reddidit, nmbign� ^nbsp;ftrudione habet,vt ad omnes tres partes queat aptari,ad vias vitae,ad pfttiitnn��nbsp;lacticiarum,SCiucunditatesindexteraDei, vt fingulas aeternas accipere pofsimnbsp;veladfolasiucunditates, quasdccores Hieronymus vocat, forte qu�dnbsp;formofis deledemur amp; iucundemur. H�c erunt c�m corpora noftra,nbsp;ra in nouam creaturam mutabuntur in fine mundi,vbi omnia erunt iucundat*nbsp;ciazlnterim expedatio creaturae ingemiieit 6C parturit, donee 6C ipf� liberetut anbsp;ruptione�^vanitateinlibertatemgloriaefiliorumDeijRom.s,

ribilia futura fint figna ( pr�cedcntia ) fie tarnen perficientur, vt dies iudicij,ante niat quam intelligantur haeefigna compl�ta, Praefertim apud infenfatos:nbsp;cit in fequent ibus: �ttendite ne grauentur corda veftra crapula 5C ebrtcrate,nbsp;ris huius vitte, �c' fuperueniat in vos dies illa repentina, Tanquam laqueusnbsp;perueniret in omnes,qui fedent fuper faciem omnis terr�. Qirarc etiamfi �gn^nbsp;derint,deinde quoqueaudierint ea extremi iudictf figna,non tarnen credent,fednnbsp;hue futurum diem ilium cogitabunt� Vndeprobabimush�c,

Prim�m,qui didum eft,for�repentinam illam diem,amp;' tanquam Inqueum^^^ peruenturum. Cuiilludaccedit Lucaei/. SicutfulgurcoruftansdefubcoelOj�tJnbsp;quae fub c�lo funt, ita erit Filius hominis in die fua. Et ficut fadum eft in dienbsp;Noe,ita erit in diebus Filij hominis� Edebant amp; bibebant, vxores ducebant, �cnbsp;banturadnuptias,viqueindiem,quaintrauitNoeinarcam, 0^ venit diluuiumnbsp;perdidit omnes. Similiter ficut fadum eft in diebus Loth, Edebantnbsp;emebant 0(: vendebant, plantabant QC �dificabant. Qiia autem die exqt Lo^

��^oni�s^pluitignemamp;fulphurdec�loamp;pcrdidit omnes, lecundumh�c eritj ^^^diereuclabiturnlius hominis. Clar�m eft his verbis stales fore homines, vtnbsp;i'^isillis nihil moueantur,forte amp; irridcant/icutNoeamp; Loth contigit. Deniq;nbsp;nouiflimalerufalem vaftationccontigit,vbitotportcntis amp;fignis(qu�nbsp;(�phusrecenlct) non credidcruntinftarcdiem pcrditionis, quin cadem in con.nbsp;^�^^11111 interpretabantur,

, Sedamp;Paulusi. ThefT. 5. DicsDominificutfur�nno(ftc,itaveniet,c�m p dixerint pax fecuritas ,tunc repentinus eis fuperuenietinteritus. Et 2.nbsp;3� Manifeft�hosincredulosamp;inftnfatospr�dixit jdicensiVenient inno_nbsp;u �^j^diebusindeceptioneillulbres,iuxtaproprias concupifcentias ambulan-^sdiccntcs: Vbi eft promiflioautaduentus cius? ExquoenimPatresdoimie.nbsp;omnia ficpcrfeucrant ab initio creatur�. Aducniet autem dies Domini fi_nbsp;quoc�limagnoimpetii tranfibunt elementaverbcaloreioluentur,amp;nbsp;^^^omniaqu�incafuntoperaexurentur�

ilj Tom. X. lenenf. fol. 551. InEnarrat Euang. Luc� Torquentur ii�Sl^oniodoc�lum amp; terra fint tranfitura, Non quoad fubftantiam (inqui.nbsp;�L . ad formam, quafinon fint verba Chrifti aperta. Tranfibunt,nonnbsp;1 ^^dbunt aut nihil erunt, ledtranfitumfacient,hoceft, mutabuntur. Vndenbsp;3. C�li qui nunc funtamp; terra eodemverbo repofitifuntigni. Etin.nbsp;ji�j,' ^dueniet autem dies Domini 3 in quo c�li magno impetutranfibunt. Itemnbsp;c�li ardentes foluentur, elementa ignis ardore tabefeent. Nouosnbsp;Lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; nouam terram amp;promifla ipfius expcCfamus, in quibus iufticia ha.

ji�j? SicEbre. i. amp; Pfalm. loi. Opera manuum tuarum funt c�li, Ipfi tijj, ^^ntjtuautempermanebis, Etficutveftimentum mutabis eos amp; rautabun.

liso Etlefai. ^o. Hancmutationcmpr�dixit: Et erit lux Lun�ficutluxSo^ �it�h a^Soliseritfeptempliciter,ficut luxfeptem dierum, in die qua alligaue.nbsp;^inus vultus populifui, amp; percufluramplag� eiusfanaucrit. Eiufdem, 65.nbsp;!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c�los nouos amp; terram nouam, amp; non erunt in memoria prio.

'j^jj^gaiidebitis amp;exultabitis vlqueinlerapiternum in his, qua? ego creo. Igitur i '^�mmutabuntur, verba Chrifti non mutabuntur, hoceft,. non tranfibunrnbsp;I 'quot;^^aamp;fideliain�ternum.

'ItL ^^*^dicitvtfiduciamnoftramftabiliat,qu� in verba cius nititur, quodvi. omnia fint ventura, vt tum capita leucmusamp;gaudeamus,quodrc-^t)^^*�P�^omifraccrtiirimcinftet,qualibcrcmurab omnibusmalispeccatorumnbsp;'^'^^arum,AMEN.

tts. Tom. 5.'lenenf. fol. 510. loel. cap. 3. Tunccongregaboomnesgen. ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod nunquamfadum eft corporaliter,'amp;quomodoetiam fieri pofiet,.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilium tam anguftumcogeret? Eft chim vallis lofaphac

montem oliueti angufta omnino, comparatione omnium .Quare non poftumc�millis {entire,qui referunt hunc locum ad ex.nbsp;'^iudicium,quod Dominus in vallelofaphatfitiudicaturus omnes Gentes.nbsp;Ccccnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quos

g54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE EXTREM O

Quos cum vrgemus anguftia loci ,rcfcruntfcadtotamrcgioncminamcirciin)i�-centemHierofolymam. Quod vtmaxime concedamus,tarnen maneteademab-furditas. Totusenimorbisterrarum vixfuftinere poterit innumerabilemilhin omnium hominum,qui vnquam � principio rnundi vixerunt copiam, nc�umio-d�a. Siquidemalijinterriserunt,alijinnubibus vocabunt,vtP�ulusdeIciiw-Ergo ablurditatccogentc, ad my fieri um eftreferendus locus, litera enim noncon-ftabit.

Quarc nos depr�dicationcintclligcmus,quaf congregat omnes Gentes, amp; vocateasad indicium, annunciateisterrorcm, amp; iudicateoseffe damnatos, -ftendirque Chriflum falutem. Et hoc fadum cil, indiesque fit � die, quojnbsp;cfl Spiritus San�lus c�litus, de quo fupr� dixit in capitc fecundo vt fie vocat^nbsp;iudicium,agnofcantpcccatumluum,orcntqucvcniam. Omnino eniinvot^ 'nbsp;lum lehofaphat, lolaphat, nonellnomen fubflantiuum,fcdproprium,lt;l^� 'nbsp;men abutitur hic Propheta pro fubflantiuo. Sicut amp; Of�as facit, quando no�nbsp;Galaadciuitatis,accepitproSynagoga. Significatautemiofaphat valle��nbsp;cij. Congregate igitur in vallem iudicii, idem cfl,quod dicit Chriftusnbsp;lohan. 16. SpiritusSandtusarguetmundumdcpcccatoamp;c.

Loquitur ergo Propheta de vocatione omnium Gentium per Euangelium ad Ec.nbsp;clefiam Dei.

Tom. 5. lencnf. fol. 199. DeSeruoarbit. Mancat cnim�eo nus Scludicium Dei, ncceffariafequcla, ctiamfi ipfitalem mercedem pLii�nbsp;catis,ncquccupiant,ncquccogitent, im� vehementer deteftentur,nbsp;dicitexecrentur.

Tom. 4. lencnf. fol. 5x5. Pfalin. 90. Rcd�d�cunt, qui exift* hanc Infernalem p�nam fore, quod optabuntimpij manumDei effuge^^nbsp;poterunt, fient etiam Paulus oftendit i. ThefT.

Tom. 4. lencnf. fol. 5x9. Pfalm. 90. Ratioaut viam contemptb^jj,, greditur, aut viam Blafphcmi�. Extat in colloquijs Erafmi Dialogus q�^*? J.nbsp;fcripfitEpicurum. In co dilputaturdereligioneChtifliana,quodhabeatlnbsp;dem Tantali. Siquidem poft calamitates huius vit� , etiam ignem �ternnbsp;minatur.

Huic malo inquit, quod poteft aptius remedium cfre,qu�mincrcdn autdementia,vtnoncrcdash�cveraeffc ? Adhuncmodum ratio difputat* jnbsp;tolerabile enim videtur efle, amp; indignum diuina fapientia amp; bonitate, quonbsp;incommodahuiusvit�jCtiam �ternamors metucndafitjidque cxirajquod'Ljnbsp;hom�

D E I N F E R N o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g^^

Qtninibusfic calamitof�s etiam irafcitur. Has cogitationes ratiofuftinerenon Poteftfincblafphemia. ConfulititaqueEpicurusvcaut d�mens^ aut incredu-^^sfiaSjficquedelibercsabiftoIenfuira�amp;peccatiincalamit�tibus morte� Sednbsp;''�iuolumconfilium�

QuidenimfiautnonpoflisefleincreduluSjamp;metuas,nequ�hic contem. J'bpoft vitam hanc fentias veraeffe, AutnonpolTis efTe demens, vc nunquain denbsp;�C futuro persculo cogites. Ergo natura aliud nihil poteft, qu�m hortere, amp;nbsp;�^cnderequod rcliquusfitlupranostalisDomirius^ quem etiampoft mortem co-S'^utinctuere. Sicut Velleius apudCiccronem loquitur Imponit hoe modonbsp;'�^^uicibus noftris lempiteinum dominum.

DiligenteritaqucMoft exemplumnotandumeft^ utdiftamusmoderari amp; �rnaregemitumhunccordisnoftrijpofitiin fenluir� Dei Amortis. Nequenbsp;^�*tntnalum eft hoc modo (entire irarnDci^ modo nevertamuradftulticiam amp;nbsp;P�'�tribulatione,vclcontcmnamusDeum,vclBlal'phcmcinus. Qtianquamfierinbsp;��poteftj quinetiam Sandorumgemitusin talibus tentationibushabeant par,nbsp;^�^aliquamBla(phemi�. 7\nenimHiobexcu(abimus, cummaledi�tum diemnbsp;�C�t in quQ natus eft ? Anicremiamfuccenfentem, qu�d non raortuus fit in vulnbsp;^�iatrisfu� e SicHieronymuslatis duro verbovtiturjC�mdicit: Homines om.

pecudibus inf�liciores, fiquidem poft c�teras calamitates huius vit�, �ter_ mortem cxpelt;ftarc,vel (altem metuerccoguntur. H�luntvocesprofed�exnbsp;^^�^'icirato, amp; perturbato fenfu malorum. Non autem malum fignum eft, ficiraCnbsp;Pi��'odogubernes hune motum,amp; regas certaratione. Sicut cnim Adolefcensnbsp;libidinem, Deus autem id ignofeit, (iaut moderctur amp; gubernet fenfumnbsp;1 '��^sautVxorem ducat. ItainChriftianisquoquch�rentilli motus,murmu-^antis, Blafphemantis, dubitantis cordis. Sed gubernari debent, ne fient in impijs, aut in contemptum Dei, aut dclperationemnbsp;abeant. Pluradchoclocofiipr�in loco de

k , Gene(. Tom. i. cap. x. fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Omnia qu� in Sabbato Deusvo-

^�'3fiintcuidentiafignaaltcriusvit�pofthanevitam. Quidenim necelTeeft, tjj^.'^p.erverbum (num nobilcumloqui, finonviuendumcft,infuturaamp;�ter-Namfinoneftfperandafuturavira,curnon viuimus, ficutquibuscumnbsp;^�1 ^?�^^^C)quitur,amp;quiDeum nonagnolcunt ? Sedquiadiuinamaicftasc�mnbsp;^^ceflTari�nbsp;efTe aliam vi tam poft hanc vitam, ad quam confequendam nobis opus fitnbsp;(jUj^^cognitioneDei. Namh�ctemporalis,amp;pr�fensvita,eftvitaanimalis,nbsp;^^viuuntoranesbefti�,qu�verbura amp; Deum non norunt.

V(j.j^^oc(�gnificatSabbatumleuquiesDci,inquoDeus nobilcum loquitur per �u^�^^uum,amp;nosvici(fimcum eoperinuocationemamp;fidem. Befti�cjuideninbsp;intelligere quoque vocem hominis dil'eunt, fieut canes,equi, oues,bo-C c c c ij ues, amp;

g^� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VITA AE T ER. N A.

ucs, amp; conf�ruantur quoque ab homine ac aluntur,fcd noftra melior conditio quiDeum audimus, amp;fcimus voluntatem eius^acvocamurin ccrtamlpcni^�-mortalitatis.Sicutteftanturmanifeft�promifl�ones,de vita �tcrna,quas Deuso*^nbsp;bis poft illas obfcurasf�gnificationes,qualisha:c de requieDei SeSaniftification^nbsp;Sabbatieft, per verbum fuumreuelauit. Quanquam h�c de Sabbatofatisdat�nbsp;funt. Fingcenim nullam efte vitam poft banc vitam. An non f�quiturnosnon^-pus habere Deo, non verboeius ? Nam hoc quodin haevitarequirimusautaS*'nbsp;mus, etiam fine verbo habere poftiimus. Sicut befti� pafeuntur,viuunt, fagit�^^'nbsp;t�r, licet verbum Deinonhabeant,necaudiant. Quod en im verbo ad ci bun�,nbsp;potum, iamanteacreatumeftopus i Qu�digiturDeus datverbum,quodpt^^^*'nbsp;pit exercitium verbi, quod mandat Sabbati Sandificationem Sc. cultufflluu jnbsp;H�c omnia arguunt, reftare vitam pofthanc vitam, amp; hominem eflccoflditi'^^nbsp;non ad corporalcm tant�m vitam, ficut reliquas beftias, led ad �ternam vivait��nbsp;eut Deus qui h�c mandat amp; inftituit, �ternus eft.

II. Gen. cap. 4. fol. xS. Tom. 1. Hie dare oftenditur refurredio�^^^ tuorum. Siquidem Deus, fe mortui Habel Deum elfe teftatur, amp; mortull^^^Jl.nbsp;bel requirit. Ex hoc cnim loco conteximusfirmiflimamrationem. Quo^i'' yj.nbsp;luseflet,quicuram noftrihabcretpoft hanc vitam, Habeloccifusnonnbsp;fitus. Sed Deus requirit Habel lublatum ex hac vita, non vult cius oblinbsp;tinet memoriam cius, qu�ritvbifit ? Ergo Deus eft mortuorumDeus,b^.^,-fnbsp;Ergo etiam mortui viuunt, amp; habentDeum curantem amp;faluantem eosi�^nbsp;ta, qu�m h�c corporalis eft, in quaSandi aftliguntur.

Dignus ergo obfcruatione hic locus eft,quod Deus mortui bet, amp; fie propter mortuum Habel excommunicat amp; perdit Cain pila-viuentcm. Magna profed� res. Habel mortuusviuit,amp;ab ipfo Deo C�nbsp;tur in alia vita, melius amp; verius quam omnes, quos Papa canonifauit

Cain viuuscxcommunicatur amp; moritur perp�tua morte. Eft quidenj jj lis mors horribilis. Non enim fine magno cruciatu,non fine multisl*t^nbsp;mortem eft palTus. Sed eft uere falutaris mors,fiquidem iam meliorein vinbsp;uct,qu�m antca. Corporalis cnim h�c vita,viuitur in peccatis,amp; eft obnot^nbsp;ti. Sed ilia vita eft �terna, fine omnibus molcftijs, turn corporalibus tuif-tualibus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jrtiii'

NonrequiritDeus oues amp;pecora ma�ata.Hominesautemoccifo^^jje)! rit. Ergo habent hominesfpem refurredionis, amp; talem Deum qui cosnbsp;mortecarnis ad �ternam uitam,qui requirit languinem eorum tanquam i .nbsp;ciofam. Sicut Plalmusctiam loquitur: PreciofamorsSandorumin co r

H�ccft gloriahumani generis,parta aSemine conterente caputic Hocenimprimumexemplumeft, iftius promilsionis Ad�amp;Heu�fad^j^^jj^i*nbsp;oftendit Deus Habeli nonnocerc lerpentem,etfiishocperficit,utHabc onbsp;tur.Hoc fcilicct eft,qu�d infidiatur calcaneo feminis mulieris, fedcaput ci , j^jcnbsp;mordet,contcritur. Deus cnim propter fiduciam in promifliim fernen inbsp;Habclisraortui fanguincm, amp; oftendit fccflcDeu meins.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

aliam yitam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Gcncf. cap. $. fol. lox. Tom. i. Memorabilis h�c cft Hiftoria (dera, *�iel �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;voluit primo amp;originali mundo commendarefpem

hancvitam. Poftea in lecundo mundo, qui habu it Legem, '^Dcusexemplum Eli�, qui ctiam in fpe�laute l�ruo Elilco, � Domino raptusnbsp;il[ �^osinnouo Teftamentofumus tanquam intcrtio mundo,habcmusautemnbsp;cn dusexemplumipfumChriftumliberatorem noftrum,alccndenrcmadcoelosnbsp;liiff ^^)^�^i�ldsSan�tis. Voluitcnim Deusomnibusfeculis extareteftimoniarc-�j ^'^ionis mortuorum, vt ab bac vita f�tida, ac multis modis calamitofa, abdu-�isnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftros. In qua tarnen Deo,qu�m diu ipfi vifum eft,{�ruimus, obeun

ciuilibus officijs,ac inprimis inftituendis alijsad pietatem amp; notici-Scdh�cmanentcm locum non habemus. Ebr. 15. Abijt cnim Chri-^^Patrem, vtnobis pararct manfioncs �ternas lohan. 14.

autem apud nos inuenias, quib. h�c ridicula amp; non fatis digna fide iu-Itanondubiumcfttumquoq^�maioripartcpro ridiculo hanc hiftorL tjt� ^^^bam. Munduscnimfempcrluifimiljseft,luntitaq;h�cdiuinaautori-�^t�d^^^^endatalitcris, amp;ScriptaSandisacfidelibus,vteaIcgercnt,intelligerentnbsp;li fequerentur. Oftcnduntcnim manifeftam vi�toriam mortis amp;pecca-! �j ^^duntcertamconlblationem vi�l� Legis,ir�amp;iudicijdiuini de Henoch.nbsp;*^^Pijshac hiftoria nihilpotuit efleiucundiusaut gratins.

'quot;od k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Teftamento ver� exundat mifericordiaDci etfi cnimhuiuL

'Pamenhabemuslongcmaiores,nempeipfumfili-�^^^endentcmadc�los,amp;l�dcntem addexteramDei. In eovidemus caput t'^^^^plan� contritum efle, vitam iterum rcftitutam,quam in Paradyfo ami_nbsp;q��mquodHenoch Elias translati funt. Et tarnen vonbsp;C�tip^^^^boc hoc modo Originalem mundum Sc fcquentem, qui Legem habuit,nbsp;dodrinaeft, in his (prioribus) quinq; capitibus ( Gc.nbsp;�'^f�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod homines funt mortui, amp;c reuixerunt. Per Adam cnim om_

autem crediderunt, hi per Semen promifl�m reuixerunt, Habelis amp; Henoch. In Adam Seth amp; alijs mors cft defigna,nbsp;' Et mortuus cft, fed in Habeleamp; Henoch oftcnfaeft refurre.nbsp;^rtuorum amp; vitaimmortalis.

^?^^^utemc�pcrtincnt,ncdclpercmusinmorte,Icdvt cert� ftatuamus, ^iijcreduntin Semen promifl�m, viuentamp;rapienturadDcum,f�ueexa-^^^gni,fiueexpatibulo,fiucexl�pulchro. Volumusigituramp;debemus vi,nbsp;^uidem �ternam vitam, qu�poft hanc vitam reftat,per Semen promiL

Icncnf. De Scruo arbitr. fol. 186.187� H�cautcmvitavell�-�efaia refert, i. Qu� oculus non vidit, ncc auris audiuit, nec in cor hominisnbsp;Cccc iij afeendit,

gjS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VI TA AETERNA.

alccnditj qu� prxparauitDcusdiligentibusfe. Nam amp; is inter fummos articu. los fidci noftr� numeratur, vbi dicimus;Et vitam �ternam, Quid verb iniftoai;nbsp;ticulo valeatliberumarbitriumPaulusteftatur, i. Corinth, x. Dcusinquitnob^nbsp;ea reuelauit per Spiritum fuum, quafi dicat. Ni� Spiritus reuelarit^nulliusho�unbsp;nis cor quicquam de ca re nolTct aut cogitaret, tant�m abeft,vt Icl� applicarcnbsp;vel appetere pofl�t.

Vide experientiam, quid cxcellcntifl�ma ing�nia i nter Gentes de vitafutura amp; relurredione lenf�rint. Nonne quo exccllentiores ingeniofuerunt,nbsp;ridiculum illis fuit refurre�lio amp; vita �terna ? Ni� non fuerunt ingenio� � -lolbphi illi amp; Gr�ci, qui Athenis Paulum h�c docentem Spermologon amp;nbsp;rumD�moniorumafl�rtoremdiccbant. Portius Fcftus. Ador. i4gt;nbsp;infanum clamabat, ob pr�dicationem �tern� vit�. Quid Plinius de ijs �nbsp;tratlibr. 7. QuidLucianustantum ingenium ? Stupidineillifuerunt ?nbsp;queadhuchodiepleriquc,qu�luntmaioreingenio amp;eruditione, hocnbsp;dent eum articulum, amp; fabulam cflc putant idquepal�m. Namoccuh^��nbsp;planehominumjni�SpirituSan�o perfufus,nouit,crcditautopWti^-lutem �ternam, etiam� voce amp;ftyloi�ditent. Atquevti-

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nam eodem fermcnto amp; tu amp; ego liberi elTemus

Copularet 6^. perfona 66. quadragef. 6j. pojjefsione 70. S0I �P'� -y. occaluerint ilt;?3. rrgenda 26'^. mera 268. vlla 26^. primus iSr.

331 � item confringere. ibidem abijciunt. quem 348. ibidem metueret. ibid-it SaggocTflc 303. ^zza 364. 340. Ctsremoniarij �^'J2. apertia 44$. ibid.nbsp;KgvTey 414. negligat. 6^^. TT^itr^Ti^os 6'^6. firmi�imx 6^6. Chrifinmnbsp;784. indicando 820. nulla 'j6�.gerere 880 jf/O7tROfi�M 831.nbsp;exitium 818. tentauit. 470. Gregorij y 6 2. maledici j