Dit boek hoort bij de Coiiectie Van Bucheli

Huybert van Bucheli (1513-1599)

X

V

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn innbsp;volgorde waarop ze getoond worden:

� de rug van het boek

• � de kopsnede

• � de frontsnede

• � de staartsnede

• � het achterplat

This book is part of the Van Bucheil Collection

Huybert van Bucheil (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order ofnbsp;appearance:

� the spine

• � the head edge

• � the fore edge

� the bottom edge

• � the back board

H. q�'

193

1 �- -

Historia EccleSastica

Qjarto n�. 193,

J •

)■ :

1- gt;,

■ i’ ’i'

-1

DE RVSSORVM MOSCOVITARVM ETnbsp;TARTARORVM

RELIGIO NE,

S AC RI F IC II S, NVPTIARVM,nbsp;FVNERVM, �

E' DirERSIS SCRIPTO RIB rS, RFJld NO-mina ver fafa^na indicat.

Hisinfine qu�damfuntadi��ta,^deLiuoniapacifquc conditio-nibus, amp; pace confc�la hoc anno, inter.Sercnif��mumRegem Poloni� �c Magnum DucemMofeoui� Ntificprimuminlucem�dita, cumindicecopuffimn.

Contenta huiuslibri,amp;nomina authorum.

I. Colloquium de religione Magni Ducis �lojchorum cum Rohi-taminifiroBccle�^fiatrumBohtmorttm-, quosmali Picardat 'vacant.

Z. Rluvi�e colloquq Uteris mandati ab eodem Duce Refutatia.

. Laficij Poloni, �vera religionis ^^gologia �al�e confutatio.

• 4. loannii Fabrire�gionisMa�otiitica defiriptio,�ulaudatie\nbsp;$, Sacrant libellu^s quo 40. error es Mo�corum y�tie Ru��oruf�, (Ir

J Z �ce�iones GracorumaRomana Eccle�a o�enduntur.

C. ^^p^endix Scarga le�iita deq�dem Ru�orum erroribtu , tji* cau�syproptcr quas Grad � Romana Eccle�a defecerunt.

�7- Alexandri Guagnini Veronen�s, Equitis aurati, de religione U\4o�ouitarum omniumq^ Ruthenorum.

• 5. Narratio deRu�orum.,^ Fartarorum Religione^ritibus nup~-tiarum �unerum, Vidu, Veflitu, (� moribus ad D. Tgt;aui-dem ch�raum, recens �cripta.

tMlia eiu�demargumenti-,dereligione-,amp;Sacri�cqsVeterum Boruj�rum, ad Georgium Sabinum olim mi�[�.

10. ^uadam de L^uonia , nbsp;nbsp;cenditiones pacts, compo�ta inteTt

Sereni�. StephanumregemPolonia)(�Io. Ba�liademEiucem ^JiEo�ouia.

ti. Oratio Chri�ophori'^ar�euicq adSereni�Stephanum Regem Polonia.,quagratulaiur depace con�eda c� loanne Magno Mo�nbsp;eorum Huce ad Zapoldam X V. lanuarq.

ILLVSTRI DOMINO D. lOHANNI HLEBOVITZ,nbsp;MINSCENSI CASTELLANO MAGNInbsp;Ducatus Lituanisc thcfaurario,Onixtincnfi ARadofcoiii-cnfiCapiranco: Dambrownj,Il�,Zaflani�,W'iefouiefij,nbsp;ac Keblouij Domino h�redirario,Senatori di-gniffimo: Johannes Lal�tzki perpe-tuam lelicitarera � D eo

prccatur.

OS'

Diturumme�tenebrisin luccm,thcologiani Mofcouiticam,Hlcbouici heros magnanime,nbsp;multa impellebant, vttara nouo operi, illu-ftrenomen tuum, Ahonoris amp;'tntei� caufanbsp;pr�ponerem. Primhm antcm obtinct locqm

dignacomm�morera infuper,lundis tuis perampliszno-xiacumMofcisviciniras �tcumilio fynccre lenatore, lo-nitas. Qti� fingula, eufn fint per fc magna , nolo maiora

A a

PRAEFATIO-

facere orationcmea. Nee illud nunc multis attingam, quibus tc cum niandatis,ideniMofcoriini princeps,cuiusnbsp;cft h�c Theologia, in patham remifit rpoftq^vi captus abnbsp;co,alteroanni 156 3.menfc,in arce Polocenfi, iam c�tnnbsp;omnifuo territorio � vobisreceptagt;aliquot nurnuna au-reuni millibus, viram libertatemq; redenufti. Qiwruittnbsp;mandatoruni iftb�cfummacrat,vtipl�rcgnumapudnosnbsp;fi forte prior fatis c�cederet Rex Sigifrn�du's Aiiguftus, qnbsp;maxim�pofles paratas amp; matrimonium cum Annarcgianbsp;forore conciliates. At homo imman�s vtroq; excidit Deonbsp;vtregnum, itavirginem rcgiani feruante Stephano Ba-thorioaSzomlio Hungaromeliorbprudcntiorifeliciori-q; ipfomet quoq; MofcOjU une id fentiente amp; f�rente, licetnbsp;inuitiffimo .� Porr� , qu� fucrit huius kripti, quod tibinbsp;do dcdicoqjratio,id tu quidemnon nelcisdedaliJmultinbsp;ignorant. Etenim 3nnoredemtiorbisi5 6 9.quo eftfadanbsp;Lublini in comitijs Lituani� veftr� magn�, cum regnonbsp;Polonia; ardiffima atq; perp�tua confotiatio (vnioneninbsp;vulgus, vocat)ablegati inMofcouiaminduciatumgratia, �nbsp;rege noftro, amp; duceveftro Sigifmundo Augufto Ligello-nidc, /.dielulij, 15 72.mortuo,viri honoratiffimi tam Se-natorij q equeftrisordinis, lo.Kroloskius Voiuoda Wla-diflauienfis foccr tuus,Mofco ob fapientiam amp; animican-dorem in primis carus Raphael Lcfcinkius,Radticouinfisnbsp;pr�diues pr�fedus: ac totidem Lituani,Nicolaus Tai-'nbsp;uoffius Caftcllanus Minfeefisf cuius tehac in dignitate vir-tus tua fuccefforem fecit) amp; Andreas luanouicius, cumnbsp;magno amp; fplcndido comitatu: vfi funt in ��cris concioni-busopera Iohannis Rohit�Litomii�enfis,miniftriEccle-fia: fratrum Bohemorum maiorcriiPoIoniam ab anno

154�-

pr�eb�t��.

1548. quo f�llt Bohemia � Ferdinando rcgc ob rthgi�U�m ciefti incolentium. Qupd Vt gentis illius Dux int�ilexitnbsp;in colloquium cum minilho vcnit�dcmq; confcript� ha-^nbsp;berc voluit, vtrumqj fa��um. homine terribili fubindenbsp;animos Rohit� add�te,vtadomniaintcrrogataintrepidcnbsp;rcfponderet.Mctus cnimcun�tisinicftus non mediocrisnbsp;cratproptcra�pcertis in du fi feptis,qu�tranlgrcdinon li-cebatveluti captiui,dies amp;no�icsfcruabantur:illiabund�nbsp;omnia ad vi�tum , � fifco principis fuppcditabantur, acnbsp;Mofcusquid�noftratesiure gentium violato tunctcrruitnbsp;quofdaeti� pro fua barbarieignominia afFecit,amp;mal� tra-ftauitjVeru multo magis terrori ipfi fuer�t.Vere anni infe-qu�tisopinor ex c�pofito,Tartar! Pr�cop�fcs,c�igni ferro,rapinis magna rcgionis eins parte vaftata,amp;4o.milibusnbsp;hominum dudlore Bielfcio fccti c�greflbr� fuf�s multisfq;nbsp;ab a�is ,Mofctvam quoq; vrbe, gentis caput diripuerunt,nbsp;� Scarce excepta concrcmarunt. Quoniam verocontrari-um fcriptum , datum Rohit� eoconfiliovidebatur, nenbsp;nos,qui Lutheriani cognominamur,qualis efletMofco-rum religio ignoraremus: dcdioperamLutherumiticonbsp;imiratus, qui pro verita te E uangelica ab hinc annos duos,nbsp;amp; fcxaginta , aducrfus Hcnricum 8. Anglorum Regemnbsp;imperterrito animo fcripfit vt vtrumq; ad eofdcm cum f�-norercdiret. Quodquidem lcgati,cuminducijstrienali-bus ,hofte d�cennales expetente reuerfi ita fparferunt vtnbsp;Scadme pcruencrit. Hoctu lingu�pcritusLatin�eiuf-modi fit quan turn per negotialiccbitcognofcesacfiquodnbsp;vellcm placebit,ad finitimos tuos perferri curabis,facilisnbsp;cnim nunc cft cuiuis, vt tute ifthic vides in Mofeouiamnbsp;aditus.Graffaturiamdiu in earegius miles,vrbes,oppida,nbsp;A 3

PRAEFAT�O

pagos comburit, arces cxpugnat, incolas facram ento rcgi addicit timcntc in aciS procure amp; manu conicrta rem.nbsp;agere, quondamnimiumgloriofo tyrannonunquam an-tchac quod feiam audituni regis Poloni�j amp;(i� Viroldumnbsp;vcftrum� Tambcrlanciiloprofligatumcxcipias_}ducis Li-tuani�exercitus fexaginra amplius milliaria Germanicisnbsp;longiora, � finibus Liruanicis progrei�os in Moicouiamnbsp;clTe Scythasq;�cTurcastantopcrc vtnunc terruifle. quinnbsp;audorena habeo fenatorem quendam, nuper ex caftrisnbsp;rcuerfum,q.airnoftrosti-aie�:oTai3ai Jllufiri amp;gcncrofonbsp;DuceChriltophoroRadzuiioTrocenfi Caftcllano Si. co-piarumLituanicarum pr�fedoiam Afiain attigif�c.adc�nbsp;profper�Rcxnofter Stephanus,Dco vindicc iniuri� con-tumeliammali tuneacceptor� anteceflbris fui legatorumnbsp;vlfciffitur tribus iamannis olim araiflar�cup�r�t fines Imnbsp;p�ri) fui, �cLituani� vcftr� totniala � Mofeisppcff�, ma-gisacmagis dilat�t,Liuoniam violenter occupatam,duranbsp;feruituteeximit. Quem tu, pro tua ergapium pietatc,nbsp;anno 1580. digno tanto rege conuiuio Radofcouicijsnbsp;excepifti,familiamquoquc maieftatis ipfius,muncribusnbsp;cxpicuifti, amp; afcriptisfumtibus tuis copijs cius fexagintanbsp;millia feledifimorum.virorum fuperantibus , trccentisnbsp;cquitibus,quinquaginta verb pcditibus,ipfemet quoquenbsp;cura alijsproceribus,f quos inter hand poil remi,Ioannesnbsp;Kifica Samagiti� pr�fedus,amp; Alexander Pronski,R�gi �nbsp;menfa) euntemin bellum profequutuses,vnd�hofti tan-tus ineuffus cft timor,vt ad Papam Romanum,licet fibi,vtnbsp;hinccognofcesfubinuifum,fupplexconfugerit,modoau-doritateipfius,quam fummam effe inEuropanonigno-ratjco citi�s pax componeretur. At nondum huius ad Re-

P R AE F A TI o.

g�peruenerat legatusinMofcoui� p�ftirciuflus,cutyra-11� belli fibi grauis t�dio,tota jipemod� Liuonia( ctfi omnia fallacitcr)r�gi c�dcret. C�tcr� vos Impcratorc lohan-nc Zamoifcio prud�tiffimo acRegicariflimorcgni Can-ccllario, Mofcos manus ab alieno cohibere,armis docete: nos dcditi literiSjinendacium calamis oppugnabimus,vc-ritatem dcfcndemus. Qiiod reliquum cft,faxitDeus, vtnbsp;amp; victor ( iam enim nuncij certi de Liuonia nobis conccf-faafFeruntur)amp; faluuscum inclytoRcge,cuiLafici-us notas,domnm rcuerfusjdiuturna voluptatcnbsp;ex filijs benecducatis, vna cum Catharina coniugc le�ilTima fruaris, tuaqjnbsp;�Mofcisaliquando r�cup�r�s.

Cracoui�, m�fe Februa-rio, Anno vltimi temporis 1582.

* *

*

QVAESTIONES THE/ OLOGICAEgt; IOHANNIS BA:nbsp;SILH, MAGNI DVCIS MOSCORVM, ADnbsp;Q_VAS lo. RohITAM, MINISTRVM ChRISTI,IN C O N-fpe�:u magnificorumLcgafoium,SiGisMvNDi Augu-�bScrcniffimiRegisPoIoni�jamp;Magni Ducis Liruania^nbsp;Kufr��,Pruffi�,Mafovi�,Kiovi�,Volini�,Podlaf-��, Livonix,in vrbc Mofcuua, incuntc.nbsp;Anno 15 7 o. xcfpondcrenbsp;iuflit.

PRIMA.

QVis tn cs- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sum ^'iKi�er concioTUCtvr

Ecclf�ji Chri�i.

Quid ergo tuos auditorcs doccs? idvt�rmo �J�n� arnpleSiAntur 'uniuer�im Dotirinam, Propjjcticis at^ttenbsp;K^^oSiolicis monumtniis tomprchet/fammiraculorum t�i-monijsoh�gnatunt.cuiK!�umniA Tiecalogo, Symbolo x^posiolo- Sttmm�nbsp;rum,Precatione Egt;ominicA Papti�nonbsp;nbsp;nbsp;Cana. Ticmini, duel us

SAcramesitiSiAsdoitrinAdc v��iits 'uniu�uinjy^ chri�iani rc�- � tiitetiur.

�. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;theologia

TERTIA.

eft fidci veftr2e,de hominis apud De um iufti-ficatione fundamentum? Jl. Primiim (loceo.,vt fequili-bet merit um e�ipoenof at ernaf,fr opter deliciumprim or um fuo^ rumprogenitorum Agno�at:quofi nemo ip� Itb�rAre, nec pro illinbsp;�vllit benefa��ii er eat or i� o�iti�icerepote�.Po� hae, con�ienti^^nbsp;multitudineptccAtorum cognitorum con�ernAt a,dolore^^ ebma-'ije�Atem DiuinAm o�en�m affe�Pamp;, mon�ro cam loh Anne Bapti-�a, AgnumillumAcFiltumDei le�m Chri�am,peceAtAmundinbsp;toUent em,omnium ipfi�denttum iu�itiAm.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem�ila-

tu no^iracAu�iConeepttti e� Bpiritu S.nAttu CM. An a Firgtne^t p��usmortufuj^propterpeccatAhominum'.deindetertie die, noinbsp;iu�i�cAturus re�rrexit,Ae C�lo con�en�o, ad dexter am Dei Pa-tris con�dit, deprecAtor atque MediAter na�er: �veni uras Ulmenbsp;iudicat� 'uiuos�pmortnos,de�u)he:c�po�olusi.AdTi,..oth 2.

ib. g� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C��PediAtor J-gt;einbsp;nbsp;nbsp;hominum,hcK.gt;o Chrilitts

le�u.NeceJ� ePi Autem .^vt homo credst �e � Dee Patre e�lePii\, fttr le�tm proptcr mcritum huius�oliusFilij. ip�iu3,reeipi in grnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: peccA-

cbri/litm. i^j�na,^nonob'vllapiAoperA,qu:tb!Us nii�iu 'vnqnam eorsm De� iii�us�uit�edgrAtuitocondanAri,iu�itiAm�bi�dein Chri�amnbsp;obuentre. Omnem enim�cripturAm�anPiA::' te�Ari,nos propternbsp;�olurft Chri�am,ApeccAt�u ab�olu,i,po�modnnt vit A h te tra�iciA^nbsp;at er num cam codent degene.

SifoIagratraDiuinafaluifiunt homines,cur cos ChrE* 9ttr tdt ftiis fccundura opera ipforum iudicaturus eft� Fidesnbsp;ladiitfuH. lat et in cor de,At�uFius eins,hoc e�,bon a op er a,inc arrant in ocu-lo f omnium. Porrb cum in publico iudteio opett�tprobAtionihuanbsp;snAnife� 'u�et vtUlo�premo dieiudicetar Arbor ex fuis ,�ue ko-tiu�uemAlis�u^itbaf. pideiAUfem Petenti�ime Princeps, nosnbsp;apai

MO SCO VIT IC A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1

te �duer�tr^s nofiris deferri,qui!i�homints tb a^fndu feribffs bonis abduceremus�um eosJola mi�ricordi/t DiuinAipe^nbsp;�ductAm in Ic�tm ChrtHHWyitifloi .fieri docemm.At vero ego hienbsp;conmDeoy�fngelifq^fians dm profiteerne tibi confirmo ,notnbsp;fientirc docere,hominem Chrifliannmfinguine le�i purgat�,nbsp;Tgt;d)i}. reco�dliittitm,non umphns prauis cHp�iitAtibusfienum In-XAre neefreti^mhacmifiricordia^regnumpeccAti.,confirni!ireit�nbsp;�debere.Sedtotum vita curriculum it a ttdn�gere oportere, vtnbsp;fierutAtDeo oninj�(::ditAtedu�itiA,'veritAte. Etenimfides ubfiq^ Tilt;lesm�r.inbsp;operibm bonis,tcjfe I,rcobo f^po�ialo,morttiA e�,no prode�, nonnbsp;e��slmi hominifi�ids.fidddu�itiAm piarunt Adiionum Accede-renecej�eej:.

C�ttr�moperA,quibtesDeus�reconciliatis honore Afficitur^ aimus ej�, no tdA ,q::A rAtio excogitAt humAnAfied qtts fiunt prst-ceptAlegeDiuinA-.tAm deCAlogo,qaAmillis Chrifii dicl 'u ,Diligesnbsp;Dominum tua,a toto corde, amp; proximttm tutirn, ajti tdp�um,nbsp;fumwAtiui coKtpnhc.i�A .De opertbus 001x0,extra normam 'uerbinbsp;Diuiniinuen�isdlludiderrhquodChrifins, (^atthai Cap.iDnbsp;dicimxsfi-ufira me col,-nt,docentes dodrinas, amp; madAta homi-num:Atqua afidudain Itfium Chrifium,auciore Spirit� Diuinonbsp;proficificuntur-.hActantopcreplAcereDeo credimus, aoteatarnhacnbsp;in �vita.qu�.minfuturaremuneretur. iddrcb omnes hypocritas,nbsp;quifiubprsctextunominisChrtfiianifiagitios�'utuutineq^ �vllamnbsp;morum emendationimf'adut.gratia Dd excidereaitnus, �fiicra-rnentis arcemus ,nec condonari illis peccata,tefiari poJfitmtts.De^nbsp;quibus I, �� Paulus i Cor .6.Anignorat�dnquit,iniques non e�enbsp;regnunt Dd pofiefi�rss?niq^ficortatores, neq^ adulteri, nec ij quinbsp;concubunt cummaficulis, neq.^ idolorurn cultores fares .auart, e^nbsp;hriofi, maledid,rapaces,modes)Regni J)ei hxredes erunt.

d 2

l\

4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

QJV INTA.

QuamtuReligionem profiieris?eam;opuior,quanx ^Martiuus Luther, qui dcfcci tab antique gt;Chf�iftiana amp;cnbsp;Catho�ca E'ccIe(�a,quQ tarnen vos in fide vcftranitimini.nbsp;S. Nos fundAmentum religionis, in folo ChnHo^nbsp;nbsp;Euangelio

�ius-, vclitt�npetnfirmi�imi ftAtuimsis. VerumtAmen,fi veLLuth er ws, Tjelaitit�tAmatiifs.,doctrihim�iam,verboDei congruen-tem ejje nobisprobet-.nonfecusilUm,qHAm ip�im 'verburn Diui-num Admittimiis.SincirepugnAntindoceat, is,,'vt Aposiolusprn-�rip�t:,,anathemA nobis e�. Porrv,num 'veflrA Ru�ica Religio �t per omniA�riptis Diuin'is confcntAneArnolo in pretfentiA dccerne-re.Dcum. toto pecloreoro.^'vt 'vbiuis gentium,Adcoq^ h.icin tuA di-tione-.omniA it a AgAt^vteA�ntfAluti populo Chri�iAno. Tpos Lc- *nbsp;^.-ncle�a tle�Atn.CatholicA-in,necloco.necgenti vniAlligArnus. E� cnintnbsp;' � hifs ccettts.pernjniuer�im orbem �i�er�ss,eorumqiiiin nomine^.nbsp;EAtr 'issEilip Spirittisq^ SAn^i bAptizAti^ex EuAngelio viuunt.nbsp;AbhAC Eccle�A.,nosneqtiaqttAm de�cijnus�d ALAtinA, cuius ca-put e�pAp�.Romanus-. ideo quod ip�prior cum�iis de�ciuerit,^nbsp;dtfiiplinA.jnfiitutis^atq^cxcis'tplistAm Chri�i qucim t^po�olo-rum,�tiiiis tAmenfaciLneminiplAcide, 'vticonueniret, rAtioneminbsp;reddit-.non�.ip�ecorrigit.nec corrigi a quoquAm ydoccr�uepAti-tunquin imo.emni�violentia-.^erroresfuos(�fAclAomnia defen-inEfcle�'A.�ummA contentioneAppetit.�^enbsp;cum Gramp;CAolim. iugo� illiusfibtrAheret yidem/^quodnos Ab�nbsp;eo repofi'eretpercu�A e� ab ipfo AnAthcmamp;te. VndenAtum td,quodnbsp;etiAin hodie�videntus ginter has duosdi�idium tfAciurnq^ e� �vf:nbsp;hAC Kern annbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RomAnsi htiicfic�hi�nAticA A�ct�hjtrcticA.

S E X T A.

Qua nd'oqui d'ctiT vos � vc tere Eccl c fi a feiu n x idlis tag,c ^Ci�lt;i!ioXu�I�cr,atqj tuipfe,,cunxcxteris,,vocati ad. mu~

aus

MOSCOVITICA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

nus Ecclcfiafticum cftis? Quoniodo cnim pr�dicabunt� fcribit Apoftolus, nifimitrantur?ad hoe, nequevUismi-racul!s,de quibus Chriftus ad Apoftolos, dogmata veftranbsp;confirmatis�

R� Te�is e� Puttltit Chr 't�tmt c�to con�en�), d^re dom tninibits, ita ue alios facial Apoftolos,ahos Profhctaf-,alios Puan^nbsp;g�lifias, alios Pa�ores,fp Dochres^ad adtficationem fini corporis, five EcclcfiaE�hefi 4. ^uapropier ckm vel Luthertis, velnbsp;altimini�riEcclefiaEuangelium puretradiint. \tixtafs� Sacra-meta Chrifio injlttnta /fidclitcr adminifirat-.hi nofira opinio tie,nbsp;verijinfervi lefit Chri�ti,falHtis hnmana can�t,A Duo excitatie Eerinbsp;etDoclorcspopulo mifii.Nam nos,c^uemadmodum dixi,nec Eccle-fiam Catholicarii. nee autoritatem inaugurandiminifiros Eccle-fiafiieos, fli capiti Romano tribuimus. cjuippe perficafi, D t v mnbsp;�mper, et ubt vis loeorum habuifife,atcp^etiamnum habere eicel osnbsp;'uocifiix obfiquentes, Chrifium,unicum falutis fus. caput agno-ficentes. ^pfiin nomine Chrifii coaUii^poteflatem habent, legendi mini�ros verbi Sacramentorum. Habet,tnquam, D e v s,nbsp;e]ufmcdi homines ,qu.'imvis nomiunquarn mundo ignotos,ffnbsp;Kinnero paucos: vfq. eb, vt ncElisquidem Prophets olim notinbsp;fu�ffent,nifi oraculo admonitffs, illud audi�t : Reliqui mihi fi-pt em millii hominum, Ra.alo genuafua minimeflecientium. Rom.

ti. Ad mequodattinet,facile idpiisprobare pojfum, me prius in Qrdina.. vita, moribiXy�s'doldrina bene exploratum ficundumnbsp;nbsp;ex em- thtUorur�

pla fr prscepta Apo�olorum, � fnioribus Ecclefis, in nom�e Chri�icongregatsclecdum, mijfumq^ad idejfe, ut p�nitentiamnbsp;fr ebriߒim prsdicem cruc�xum'.incti}us nomine,ofi�rturho-tninibuspeeeatorumremffiio.Gala.t}. Lucs 24. Csteriim, quinbsp;hsin: in Fxclefia ordinemfrande, potentia, Simor/ia aliisve arti-^it^itinfeqtsnntur::eQSiPetrumApo�olum imitati, exfecramur.is:

Es

^tratult. , tecum una pcreat. Fucultatem edendorum mirAculorumt datum ejfe� Cdiri�a Apo�olisnon ne�cimm. quippe quad initio�nbsp;TfoFlrinAin EuAngelicAm confirmari e}u�modi prodigijs necejjinbsp;fuerit, quApoftcrioritemporeedi defierunt-. necnos hodie illit fa~nbsp;cereopw e�^ ut qui non no va quApiam dogmata y�ed a Chri�o (dp-Apo�olis tradttA, mirAndiiq^te�imoniis ob�gnata, po�ea versnbsp;hocePi^Ameeleclum ieiunium ,vt dt^luatit nexiiS improbitA-tii,filuAtis fa�et graves,(� dimitt AS conquaj�tos^ut�nt hberitnbsp;cmneq^lorumdi�umpAtis?Nonne utfiangas e�j,riettpanemtu-fim,^pauperese\e�osintroducesin domum tuam? vi�tmnu-dumutoperias, ACArnetuAnonab�o.-ida: teiHacde�trituA-li ieiunio. quod ab�inere fe a peccatu, mi�ricordiam erganbsp;proximumdeclArare \ubet. alioquinilludAb�^^hoc aliud, abomi-natur D svs. Deinde id ex facris lit er u, auditoribus no�ritnbsp;inculcamtts, vt parce femperdr abfq^ luxu,comedant achtbant.nbsp;Imminentibus veri) adver�s, iram divtnam nobis denuncian-tibuf, publicum plebi ieiunium^quhnadmodum id cenfuere Ionasnbsp;loelProphet�dndicimui.quofic onuses ieiuni etflentes, Dev mnbsp;per Chri�um invocent, (df necejfaria ab eo implorent, tale ieiu^nbsp;nium non minus quam preces, elemo�nas, aliaq^ in nominenbsp;leiaitiuM chrt/li benigne facia, Deo cor humile df fraUum a�ieienti^

moscovitica; T Cayn'ii'�Jortificatione con��ert. i. Timsth. 4.re�eri�rihm,in-e^uit,te}fiporibMS, Attendeittes quidAW do^rinis DxmoKiorum,nbsp;frohibebunt contrAhcrematrimonium ab�inere iubebunt �nbsp;cibii, quos D e v $ creAvit^adpArticipAndum cum^AttArnA^iO'nbsp;ntfidelihns, (�i�quicognoverunt veritAtem.

KN K.

Quxcftapud vos precandi ratio? R. Con�at,unictiHt: D E V M, �fr Filiu ip�tts le�m Chri�um invocAndunt e��. ldnbsp;enimnos ip�emethi�e verbisdocuit t�Al. si. InvocA nte die ne-te�itAtis �eir ego te exmdiAm. Hoc etiAm Chri�us fAcere nosnbsp;yi�it. PAterno�er ccele�is-, da nobis PAnem, remit te no�rA pec-CAtA,^liberAhosArrtAloAtem,Ego�im viA-,veritas vitA.lo.nbsp;14, ViA nimiritin ta ceelum ferveniendi. SAnPlos verb defun-dos proptere.'.non invocAmiss, qubd nullum Ijac dere ex�et divinum m indAtit�i,nullum�t in libris CAnonicis excmpltim, nul-Iafuda deprecibns e��nodi exAudiendispromi�io. ^^id? qubdnbsp;T) �, N 3 fe tAntum coli iubcAt ? D e v m, inquit, tuum Adorabis,nbsp;huicq^ foli �rvies. Mat. 4. idem cum nullo aUo gloriAm�uAinnbsp;communem e�e pAtitur. E�x. 42. Con�militer Petrus in �oliuAnbsp;duntAXAt Chri�i nomine, dAri hominihus�Alutem Ait.Aci. 4.nbsp;SaIva igitur gloriA divinA, de�tndis ca omniA fintimus Atq^nbsp;credimus. quA�icrAlitter,t credendAdocent. Ad DodrinAm tllo-rum pur Am, amp; vit um fundemno�ros mores pro virili compo-nentes.

NONA.

Quam ob canfam non ador�t�s imagines fan�omtir? J�. ,^�iA non id�olum, verum etium fAbricAri quoq^ etts,^ Adnbsp;cultumproponi D e v s vetuit, Levit26. Neeidolu, neefiulptilenbsp;Vobis fAciet 'is, nee�AtuAm erigetis,nec lApidemfigurAtAmpone-tu in terrA ve�rA, ut vos cis incurvetis, Ego entm Homintssnbsp;B 4

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

D'EVIS 'vefl.CTy Io. I. Epi�oU. ElUol^^ cAuete v ob is ab idolif, Horum aliorum^ mandAtorum mernores, null^ omnino imagines in templis no�r 'is hAbemus, non ignarip�narum, (j^uas quon-dam D e q,cult or es illarum dederunt. Chri�us in loelum.palamnbsp;a�cen�irus.,pollicitus eli�nob/�umper Spirit um San^lum,nbsp;adcon�ummationemmundifuturu. ^^am ob rem F stilus i. Cor.nbsp;i.corporano�ra^templa�iritusS njoeat, in quibus is habitat.nbsp;Cum aut emfciamus Sandiosy dum hie �vixerunt,�e adorari nolti-i��:�t'}'gtCorneli,inquit, Fetrus-.nsmcgohomc fum.dclo. lo.nbsp;Et Angelus lohanni ante�epro cidenti, 'uide ne id�eceris D e v mnbsp;adora. Apoca. 22. minime credendum eli, id nunc eos libentiusnbsp;accipere, {fimodofentiun� ctim a d�e homines auxilii cau�a m�gtanbsp;quam ad tpfum D e v m confugiunt^ munia �hi, hoc �vel ilhuinbsp;agendi, qua�X) e v s omnibus�atis�acere, 'uelnoltt ojclaonpo�it.,nbsp;a�ignant. Nota�nt omnibus, qua Da vid de imaginibus�ri-hit. Octtlos, inquit,habent,att.mten non 'vident,nbsp;nbsp;nbsp;aures, fed

nonaudiuntt�mtlesillis�ant fabricatores earum, quiq,�gt;em�-gunt in lUis. Has ob caifas, nulU imagines in templis Chri�ia� Dltt nulU norum,aliqa�tfecuHspoStchri�iimnatum conjpiciebaniur. idnbsp;^^�^^^^gt;^�t'iaprodilum�e�i, Epiphanium 'utfimin templo pen-fttrunt. dentem depiclam imagtnem toncerp��fe, acaditu� dixife, nullum eo locoponi deberec'}usrei, qtia eoleretur�mulacrum. Quodnbsp;�aquibufdam no�ruminficris ad.ilus imagines toleranturznbsp;noneSthoeperpetuumfuturum. ToHenturenimpo�quam rx ani-rnishominum, verboDi'vinoe]edtafuerint. Nosidmagisneccj�i-riume�dicimus, ut voluntas Divina,nbsp;nbsp;nbsp;diligenter fde lit er

populo exp lie etur. un de multbplura eommoda, quam ex imagi-nibus, Auditores periipiunt. ^tfo Petrus, illud dicens re�exit. ' pracepitn�bisIe�is,ittpradiiArtmtispopulo. Adio. te.

DE CI-

I

MOSCOVITICA D E CIMA.

De coniugio Saccrdotum atq; coelibatu,quxnim eft vcftrafcntcnria? R. Haciare.,'vti inalijs ^feruAturAnohitnbsp;difcipli/�a Apo�olicA.nbsp;nbsp;LAudAmut enimJacAtumj^dicimuieum,

lt;J!ti hoe donum� Deo Aceefit, vt tAm �iritu quAm corpore pure-, Caniugi, �eruiAtChrifioinEcclefiA. ^i�ficAretfAcitmelita,cum idemnbsp;mMnu� obit in coanubiomeforle�iA impuri�Ate-,tum Deum effett-dzt^tnm SAn^AmeiusEccle�Am.Vt AHtem DeitiquondAm,igt;odo-mAm df GomorrhAm perdidit propter libidines : it a idem rur-fus Adult er os AcfcortAtoresiudicAbit. Heb-ij. ^o mAgts Ante'nbsp;ferendA e�LAtinA,GrACA Ectle�i: in quA licet SAcerdotibta innbsp;mAtrimonio viuere.^uodRomAnA^ AnAthemAte., e!}� ferro�erinbsp;'vetAt. De^J��onAcfMs,quidfiribAm,ignoro. ISljhilenim deidis Mtmuhi,nbsp;Chri�uA^ihilK^po�olifAnxerunt. Dens�t vniufcuittsipj Iudexnbsp;amp;propitittcomnitftts.Filiumeius�iritu fr 'veritAte inuocAnti-bus,qui cum PAtre Spirit�, eit Deus, in fecuU benedictusnbsp;Amen. Hac habes megne DominAtor, Ad tuA interrogAtA,nbsp;quAntumteloquentemintclligerepotui:fo�esAbste,ut intr�pide �nbsp;reJponderemAnimAtut.i^uAiuJ�ituo breuiter con�riptA, tibi ofnbsp;fit're. ^uod� quid � me, non omni a reor �verb a tuA �J�cuto, pre^nbsp;termi�umesi: quAfo vt idinmeUorsmpArtem Accipere dignerit.nbsp;Cttm 'verb,quibusfirmAmentunitAtur doItrinAno�rA,'videos:nbsp;ne oro Ahs te habe Ar H�r eticusfacris rebus, morgAritisq^ coele�i-busAudiendisindignus�.'vtquieasnon colcAre, cum mihi 'verbonbsp;diaino o�enduntur,fedhumo tollerefolitusfum. Ad hoc,eil nobisnbsp;omnibus communis iudex iu�i�imus, Jefus Ghri�us, Dei Filius, vnut m,nbsp;quifolusAgnosAbhodis,Ztz,AnioAtritico�ultAS'virginesApru-dentibus 'ver� f�pArAbit,AC mercedem 'vnicuiq. pro merit is dobit:nbsp;eues voei�to hicobfequentes, ingloriAm eeelc�em rectpiet-.itnpiosnbsp;Mtem, oternispcenisAddicet, 'vbterit�ctusoculorum,^�ridor

C

Id nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGI� �

dentiujn. relic^uum Deum id indigntu eitufirutts oro, vt tenagnumfrmcifcKi, dr AdonarchAm,generd Slaaini-ci,per Spiritum�tum omnibitt bonit attgeat,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regat.qiib tua

�mnes A^iones-fint mai e� at i ipfiut llt;^udi, Cbri�U�� Reipub. sommodo^ho�ibui atitem generis Ethniciexitio.

De het nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiter tint trtidita., principi A�ofioram, Ann� Chri�i

/crifte. 1 S 2 S. 2 S. Dtc Augii�i, tn pernieiefn hominum nuto. V/dcs pie le^or qu�m 'ver�, qu�m mode�e. Adcpt^ vt ts, dsquot; inepte, dRnbsp;fitperb� Re�ondit, dato eidem Rohitm�ripto Ru�ico, eleganternbsp;ornatOiidfiacHe erit htnc cttiuisfiini itidic^ cogn�ficere. ego^nbsp;extncultoac horrido Mo�ouitico, verbis qttidem Polonic 'is^atnbsp;non Phra�bus expre�o : inculte etiam fiat cor-, ne qufd videlicetnbsp;verbutn, adeo arguti Theologi pratermifi�im ejfie, aut purumnbsp;propri� redditum videretur : tame� bona fide, quantum fiemi-rufiica percipere licuit, interpretatus�tm, additif�ngulis ca-pitibus Apologiis. adiunxi df tilia Fabri, Sacrani atq^ Scar-quibus omnibus, tam ver A, quantfialfiareltgi�nbsp;Rujfiorum, fiacili negocio eognafici �nbsp;leciore poterit.

* *

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RESPON-

*

P R AB F A T I O.

antca cor�m -, quod nunc cfiam rcpcto, 0 nolle me tecum vilum colloquium inftirue-re.NoncnimeofcifcitarisanimojVt aflcnria-noftracxp�ilorcs.Faciendumnbsp;igiturmihi cxiftimaui,idquodnosDominusnbsp;jnoflcrdocuit;Nolite,inquicns,fiicra dare canibus,ncqucnbsp;Jjoftras margaritas ante fucs proiicite, ac fi dicat, nee Deinbsp;verbum,cumcanibusinfidclibus, Sacr� feriptur� credere nolentibus communicandum, ncc Dinina myfterianbsp;-ii fdem effe ponenda. Vtpote qui hi fee arcanis cognolcen-disjindigni �nt,acinnatamalicia,vcluti canes, eaallatr�t,nbsp;amp;dilaccrcntinq5fuisfordibus,ccufues volutentur. Pro-indcindignarcs eft,vtprctiola verba,anteiftiusmodi homines fpargantur: quippe qui ca non tantum dif�ipcnt,nbsp;verum ctiam docentem mordcant:e�q;infolcnti� deuc-ncrint,vtnGndumperccpta,a�osdoccant, acita in dete-

�

12 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

riusruant. Q^i^o fitvtverbum faluificum,vertaturillis in pcrniciem. Pr�tcreaApoftolusPaulus, Epiftola ad Ti-motlicum,iubetnosh�rcticum hominem,femel vel bisnbsp;admonitum vitare:qu�d taliserret,amp;peccet,damnatus �nbsp;feipfo. Itaq;h�ctua,filentio pr�rcrirc volui, Hucilludnbsp;accedir,qu�dinmultisnoftris regiis negotiis occupato,nbsp;non liceat, de his, � fcripturis �ndis viritatem tibi dc-monftrarc.alioqui me dicentem, �ftas affequeretur. atta-mennonnihilrefpondebo. ne mefort�, vel non intelle-xiflc/qu�tn lethale effudcris venenum :vcl ade� rudemnbsp;Kjsmit. ficrarum litferarum efle exiftimes, vt veftra refcllcrc ne-queam : nevie me ad tam dolofas tenebras, negligentianbsp;dcflexifle,aurgrat� tua dogmataacccpiffe putes, verienimnbsp;cp� Chriftiani,Myfteriafu�religionis teuere.Quaproptcrnbsp;confeienti� veftr� caufa, paucis mihi compellandi eftis.

L A S I CI V S.

Qualiafintfuturaiftiui hominis, ea qu� fcquentur di6ta,fatis oftendit ipfa prxfacio. qua omifla, adea qu�nbsp;infr�, non minus perperamfcripfir,pro ingenii m ei tenui-tateRelpondcbo. neutiquam pr�tcreundam filentio ra-tus, tantaminhominebarbaro, Chriftianitatis arrogan-tiam. Ncqjenimcau/am video, cur nobiscompertioranbsp;traderc,verumq; tucri nonliceat,fiiftiinccrtafalfaq;fcri-berelibuit. Qu� � Chriftiana Rcligionc,nonfuntalic-na,vel laltemnonefle,mihi videntur : ca non rcfcllam.nbsp;Sicubi prolixiorfuero, Zclo id pio aferibet pius Icftor.nbsp;Impiorum hoftiumq; veritatis iudicia , nihil motor.ve-rorum Chriftianorum i�ntcnti�, mca omnia �jbijcio.nbsp;Sed pr�tcrmittendum non videtur, quod Rohitam nihilnbsp;minus qu�mh�rcticum,iftc tot errorum dcfcnfor,in numero

MOSCO VIT I CA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13

mcro ponat hccrcticorum,ab Apoftolo vitari iiifTorum. �lelius dc h�rericis Aeneas Syliiius,ingeftis Concilii Ba-filienfis.H�rcticus,inquir,ncmocft,nifi^Catholic� fidenbsp;refpuit.C�ftataut�h�c la.aiticulisc�plcxoscITc Apofto- turaiciu.^nbsp;los. quam nos, qui Euangelici vocamur, fubferibimus,nbsp;pure conf�temur, acmordicus defendimus, Pr�terh�c,nbsp;prima ilia quatuor Concilia fulcipimus. videlicet Nic�-num. Anno Chrifti (etfipaulo plus triennio dura-nbsp;uitj contra Atrium, in�qualem Dco Patri Filium ftatu-entem : Conftantinopolitanum 3 83. contra Macedoni-�nbsp;um, Spiritum S. Creaturam efle dicentem. ^Ephefinumnbsp;primum. 434. aduerfus Ncftorium,non Deum,fed nac- **nbsp;turn hominem Chriftum, Maria effe natum aientem : amp;nbsp;Calccdoi^fc.453.aduerfus Eutychetem,corpus Chrifti,-/-poft eius cum Deitate coniunftionem, in Diuinitatemnbsp;effe conuerfum fomniantem, ccicbratum, � quibus con-cil�sqni diflentiunt,ij Imperatoris quoque iudicio h�-rcticifunt.Quicunque,inquir,itanoncrcdunt,vt 3 1 S.nbsp;Samfti patres tradiderunt, Catholicam fidem in ciuitatcnbsp;Nic�afundantestcentumquoq; amp; qninquaginta alij vc-nerabilesEpifcopi,quiin almavrbeConftantinapolitananbsp;poftcaconuenerunt;amp;ficut Athanaf�us,amp;Theophilus amp;nbsp;Cyrillus l�nd� rccordationis, Epifeopi Alexandrins ci-uitatis,crcdcb�f,quos ctiam Epheff na Synodus,(cui beats memori� Cyrillus pr�fuit,in qua Neftorii error expul-fuseft)in vniucrfis fecuta eft; quos amp; nuper venerabili�nbsp;Chaiccdoncnfis Synodus eft fecuta, prioribus conciliisnbsp;Saccrdotum,cxomniprorfus parte confentiens,nihilqjnbsp;adimensSaerofan(ftoSymbolo,ncq5adiicicns,fed Euty-chctisdogmatafuneftacondcmn�sikiant fe effe hsreti-

14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T H E O L O G I A

cos�uftinianusCodicisIib.i.tir.5.dc h�reticis. Quod de nobis hifcc omnibus fubfcribctibusjirdnim� dici pored.nbsp;Carpere viri-btamdoftrinaequam raor�.qu� nanto �uo,;nbsp;pra;rcxruvcligiouisirrepferuncinEcelc�ain,ncquaquatnnbsp;cft h�rcfis habenda.

autenaprimum dcLuthcrododorevcftro, laacum verbum,quivt vira,ira cognomine f�-vfurpato ( Lut cnim fernaonc noftro, tru-trux erat. Etenim impetu innbsp;Chriduna, lapidcniangularcna facto, tana in-ftitutaeius cucrtit,qu�na Apoftoloruni fanftorumq; Pa-truna doctrinam diftrahit,deftruit,inobliuioncnaaddu-cit amp; facras feripturas inuertit, fenfum illis affingens,nonnbsp;quena ira fc habent, fed qucmipfi dcprauat� mens atqjli-bidofuggerir. C�tcr�nav�illis,ait Efaias, qui fratribusnbsp;fuis turbidamaquam dant bibendana, id cft, qui eos, �vc-fa fido, do�lrina inconuenienri abducunt. hadenus denbsp;nomine, nuncrenaipfana magis deciarabo.

LASICII APOLOGIA.

Vldcsprudens Ic^or-, qit�m imperite k' homo, etymon Lit* t b eri,media Germania in ofpido lsleben,ComitumMans*nbsp;felden�um. P�tre lohanne Luther� Maire vero Margareta

r {ta 10. Die Nouembris Anno J4S 3. nati., as ibidem iS. Februaris

4 6.fligraKtebelHiGermaniamortai., elinguaderinetAFoJco- �***quot;' uitica-.cumfiorigoilliHi injjiicienda foret, non ab afkeritate^�dnbsp;* furitate tradiam e�e 'videatur.Lauter enimfiperieribiss Cer-manis, Luter Saxonibtts, furus slaru�^ esi. aut fi bterant h,nbsp;interponM, Luther fofuli Dominum fignificat. ^u�d nomennbsp;gem ^cert�negari nonpoteFi quinfato quodam, huiits 'uiri ope-ra, dodlrina Lccleftaredditaftjiurior. NonmintssMofco ine-ftit Gilbertttt Genebrardns, Lbeologut Pari�enfs, cum eun- dutem ftnnbsp;dem 'virum, lib. 4.�ua illius Chronographu malediea, Hcbrai- *^''fd^'''^'^nbsp;C� Luther cognominat. nifi forte cultor�ribere 'voluit, ex quo Temtnidnbsp;fOj�elisi ilium Antichri�i numerum ���.Af/oca. 13. pueriliter lt;quot;nbsp;ratiocinatur. contra lib. 3. Anno Chri�i �ji.F'italianiPapa res **��*'***'nbsp;ge�.ts commemorans , ex m�g/xiti? �verbo , �cutus tfnornbsp;Po�ellum, eundem numerum exf/rimit. At,quodilli Antichri^nbsp;flo indet cognomentum,quemfub�nemmundi, fti ludaichri-regnaturum, cum Romana Eccl�a credit ? Cuius ofnionis, et-�ut,nbsp;�fit lodocusquoq^ Chlichoueus, eiu�lcm�holaalter Magi�eri 'nbsp;de Antichri�o�ribuntur, poffe facile RAahurneti accomadari:nbsp;Autineo compl�ta complendaue 'vidcri.'ut de graui-iima tribts-lat ione, 'Ventura circa�nem mundi, de arrogantia diutni numi-n 'is, qua extolletur Antichri�tts dtcens fe Dettm, de diebus abbre-uiatispropter eleclos, cum lex corrupti�ima Aiachumetana, itt.nbsp;dies maius fumat tncrcmcntum, de Elia Enoch mittendit 'nbsp;contra Antichri�um, de ludats ip�mpro �ao Chriflo recepturit^

16 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� T H E O L O G I A

(^rclio.uls. cjimtUe�ribit in Cap. 2^. DAma�eni lib. 4. Ad�b tiimht,cjUAm M�h�i,ofinionede Antichri�o errant.^nod�nbsp;hoc Mo�cicum Argumentum, alicuiiismontenti habendum e�et:nbsp;tum�ine �dlud oppidum Anglicum Luteriiort, hocesipuri ver~nbsp;riAextu. bl in quo lohannes ricleuus Luthero puritate Vocirintt penenbsp;par, ducentii ab hinc annu concionatws eH, attrox iwirttitenbsp;habendumforet. Cater a � Mofco �mpliciter dicta, eodem pa-cio negamut.ad�ecies corrupt a a Luthero Chri�iana Doctrina,nbsp;euer�orttmq, Apo�olicorum in�itutorum, � de�endtjfet, nosnbsp;quoq^re�onderemus,Lutherum id fec!�i,6mninb negamtu. �vi-tiaeum Eccle�a Romana o�iendijfe, corrupta emenda�i,fiper�uanbsp;re�ctii�e aimus.^ui� tarnen di�utationipublica�mper offere-b.it, ludicibus non��eltis�bmittebat. Verum vt a Papa Leone x. Anno Chri�i i^20. ij. lulij condemn at US e�, non conui-��ttf.ita nunc damnatur a Mofco non vi�ts non le��us, no expen-fus. Cuites rudipraiudicio,ego hocmultbgraui�s oppono Erafminbsp;Roterodami,de eodem iudicium.Anno 152 a. Colonia typis editu.nbsp;Gptimus ^uif^ Euangelica doctrinaproxim us,minime est in-fenfits Luthero, is omnibus aquis,aquumpetere 'videtur,e^ quianbsp;nihil ambit :ideb minus��ellus e�. ^ui haHenus �ripferuntnbsp;^�^^^^�^^^^^^^^^�tnprobantur etiam � Lheologu. fMundus�-

' tit 'veritatemEuangelicam,^ fat ali quodam de�derio �videtur hueferri. Vnde quia id forte a Deo,non oportet odij�, rt��i. idemnbsp;Era�nus, Marino, �' Eleandro,legatis Leonux.Papa poUicenti-bus�bi,magnorum cen�um at^ 'veciigalium Epifcopatum�ad-nefus Lutherum,pro�de Romanaflylum �ringeret. ^..MaioreLi,nbsp;inquit,Lutherus,quam vtegoinidum�ribam'.maior e�, quamnbsp;��tameintelligatur. Plane Litt herus tantus e�, 'vt plus erudiarnbsp;pro�eiam ex lectione vniuspagella ip�us,quam ex toto Thomanbsp;yjdquinate. EtUir,22.Epi�t.Adledofuml)ecium. Sigtfmtmda

MOSCOVITICA.

BlitherA�iA legi,non enim omnia legi.Adeo immerido reijciuntur, njtfat etiam iniuriaficris literis,quaA ipfefnceriuc exponit.Ple-ab eo dicia-tam cert afintapud me, 'vtfi etiam ccele�cs ^^n-geli eon-t r�dicant ,non mefint afintentia rnea depulfiiri. B. efert ds*nbsp;lo.Manlitt-sinlociscommunibiiiMi\EAximiliano 2.Imp. \Mnnonbsp;t s � 2. dicAtisyhacPhilippiMehnehtonis verba:Dux,inquit,nbsp;BridericuiEle�ior,Erafmum Roterodamuin eo conuentu, quemnbsp;Carolits s- Imp.pc�corcn�tionemColoniahabtiitfamanterora-tiiti'vtlib�r�diceret,numerraretLutherttsiniis�e quibttspra-

re Lutherum. nbsp;Interrogans �vltcriwPrinccps ,quid tandem 0

Erahne peccauit is mens mfer Monachits, ctuod ipCitam infedi DuofeccA rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ''nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�� �1 -gt;� o r, � t A Litt hen

Jint omties, fic cum perjequerentur^Duo in quit,clem et if. Prtn-cepspeccata commifit .Nam corona Papa dP Epifopis,iJMonachis itutem'ventrem ab�ulit. Hac doel iviri de Lui hero.

ipfimet ita d�fi adHenricum S.^Mnglorum Regem, Anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lmhirut

lomo a.Vtttcmbergenfi-.Tiia Maie�rtsapudfie cogitet,quidnam defi. malipofitrn dacere,quinihilaliuddaceam,q^uam�delefu �hrifii,

IS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

ptltjDci fro nobis fa�t ^fufcitati,nosjaluos �criofortere.�cut te�antur Euangelia Efijlcla. Hoc enim t� eafut funda-menttim docJrina me��tferquodfo�eatedt�co dr doceo charita-tcm,ergafroximum-,obedietiiim erqa-folittcosmagi�rAttts., tumnbsp;cruct�xionemfeu mortifeationem cor forts feccatt, �vt itide frst-fribit do^irina Chri�ta.na..Porro abu�m dr tymnnidefonti�^nbsp;cumtaxo,quta,liAqtiimi�afr�dtiiAdtno contrAria docentdnte^nbsp;rim cen�bus,fomfA, 'ventribusdmb rsgnis ^frincifAtibns.om�-nium^ ofibits inhUtes n�nne idiffum dr^tdgnsfentit dr danAt.nbsp;cofuturfAteri?curno emcndAtffe.dr r eHa docent �nbsp;�odio dr correftione liberte� volunt? videt mAie�os ve�ra^nbsp;quot 'v�rt fAfientt�imi, quot iltu�ri�imi frincifes/dr ciuftAtesnbsp;Aocirgt;na.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EiogrAtiA�ocirtnA EuAngelffingnlArt Chri--

�i bene�eio fer me ref urgat Am, cufiAnt indemnAtAm.

CAPFT 2^ T)E LFTHERTANIS C 0 H-ClONATORIBrS.

0 Ltcrum efto meum verbum, dc cognominc vcftro,nirn�rumqu�d imitari magiftrum vc-ftrum Luthcr�, Kaznodzieie vocamini.ncq;nbsp;idab rc.Etenim nimiapr�diti callidiratc,verbum Dei falso cxplanatis. Vt autem Diabo

MOSCOVIT�CA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�9

origocft diaboloruin,amp; Angcli ipfiusdiaboli dicuntur: -lie 5c vefl:eraLiclor,vocaturLuthcr:vofq;Kaznod2ieicdknbsp;ciniini. Q^a de rch�cPaulus,clc�:um illud inftrumcn-tam.Non niu-umjnquit, nam ficutfe Satan in Angcluninbsp;Jucis transform�t: ita miniftri ctiam eius,fernos fc effenbsp;veritatisdicnnt. Similiter pr�ceptor amp; Dominus nofternbsp;IcfusChriftus: Cauctc�falfisProphctis,advos in vefti-bus ouillis vcnictibus,qui intus funtlupirapaces:quos ex Truiitanbsp;fructibusipforumcognofcctis,id eft,ex doctrina, qui �nbsp;Deofint,quiq;fal(adoccantintcni'gctis,n�ex titulo do-�;orum,quotanquam vefte fimplici ornati, intus fouentnbsp;fpiritum rnahti�,falfas,fraudis plenas ,amp; inhoneftas do-ftrinaSjIohanneid feribente;. Qtii non intrat per oftiumnbsp;in ouilCjfed caulatn tranfeendit, is eft fur amp; latro. Similinbsp;modo vos fcptavcrbiDiuinitranfiliiftis:occupatifq; do-dorumcathedris,ouesChrifti, pretiofo fanguine qu�ft-tas,do�lrinisveftrisdeprcdamini:5cveluti fures,nequa-quam peroftium ingrefli, nec id � quoquam agere iuffi,nbsp;furripitis ma�atisqpAtillcoftiarius dixitPetro fuperiori Pefrum.nbsp;Apoftolo; Pafee ouesmeas.Idq;tcride�repetiuit,qubdnbsp;ipium toties abnegalfct, initium p�nitenti� omnibus fdUt,nbsp;.oftcndens.Quamfalutemvosreicciftis.Sicalio ctiam loco eidem dixit. Dabo tibi regni e�leftis claucs, quicquidnbsp;-ligaueris in terra,id amp;inccclo ligatumdi quid folueris in.nbsp;terraddquoquefolutuminc�lis manebit. Poftea idemnbsp;bcatusApoftolus,poteftatem �Chriftoomnium redorenbsp;accepit, qua fuis difcipulistradidit, amp; per oppida Epifeo- if'�ofi-pos,ideft,vifitatores,quivfqueadnos perucnerunt,con-ftituit. Hi veto per oftium introicrunt,amp; Chriftusoftia-tiusjforcsillisapcruit.-cuius oues, pro viribus quifq; fuis

D 2

20 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

paucrunt. Atvosncquaquam pcrhoftiumingrcflijpcta-lantervobisraunus doccndi arrogaftis. ideoqjfuresacJa-trones appclhmini.fedde hisfatis.

LASICII APOLOGIA VOCATIONIS

MiNISTRORVxM, reformatarvm ecclesiarvm.

S�mihifingiiU 'uefba a�iws ifjful� hominis con fut a. nd a e�entt AC CA quorum nos in�mulAt diluendAdtt imnten�tm opus ex~nbsp;cre�eret-. nee id fine bilt, cut ipfie tndulfit,fiten pojfit. qtio-circA mult A, tAm hie quAtn alibi, ex induliria prAtermttto.Aliunbsp;eaiudicAndA relinquens. nec minus rurfium inepte ludit,in 'verba' minifirsrum Ecclefiamp;: qui Kaznodzieie linguA noftrA, no�nbsp;Acorrumpendo, 'vtis egregiusficilicctgrAsnmAticusAittumAf. fednbsp;A contionibushabendis, Appellationemfiortiti fitnt ,toto.hoc.fieri-pto,injigniiniuriA AbillograuAti,CAlujnnys obruti. CAterum jict.

� nbsp;nbsp;nbsp;illud tempus fiuturum aliquandofier am us, quo Aetuiorim'Ghri-

fiusfieret,de 'veris EcclefistfiuA Adtnifiris (�ntentiAtn. Nanxanus� nit vt con fieruus damnet confieruum.Dei enim efi hoc ornne iudt^nbsp;cium.,cuiomnes velfiAmas velCAdimus.Non ejfi Ante tempus iurnbsp;dicAnd!itn.^^pofiolfssmonet:AcdetAlibusitidicibus,quAHs Adofinbsp;chus vnus efi.HAC ad Corinth ficribit.Ego,inquit, minimi fiacic:,nbsp;de me, vel� vobisyvelab humano die iudicAri.Diem,tfius homirnbsp;numtntelligens,quo aIij dealfidplerumq^perperAnt) indicAre fi^nbsp;lent.Omtfiisigitur alienifiimiSA verbo criminAtionibus, ad remnbsp;rot Mm, ipfium Accedamus ^lA ratione Adinifiri EcclefiArum refiormatA-funs cxtitcrintyVocAtiq, ud docendumfint, refionfim edi pAticifnbsp;ticiiej�,ir�qu.fst!one 6. Plur.t dicentur ad caput p.Eeritm hicaliquid.

Etenimnos qwatquotnominA Chrtfio dedimus ,ficripturasficru-tAri,SpiritusprobAre,f^ idquoddtceptufitt domino ,qult;eq^ eius �voluntiu

MOSCOVITICA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21

valuntoisjj�texplornre.ProphetMcxfiu^ibuf ijifirum cogno-�ere, Bnhylone flgt;iritUAlt excedcre^ac ut Pater c�lefiis operarios itt tncjj�m fuam extrudcret,petere orarej^ iu�i,idcorda no-�ra(ah�tdi^o inuidia}adea omnia�iritu Diuino imfedentc^.nbsp;Tum verOfCognitisfal�s�iritibusnbsp;nbsp;nbsp;Prophet is,id e�,legis Diui-

natnterpratih((s,admeliores,(� adillos�apietes tran�mus, c^uos �e ChriPlus ccecis Phari�is,^uinec hodie c^uidem non�nt, mi�u-rum recepit.zMatth.2^.Accepts hi� veraEcclc�a,reiectia fal�.nbsp;Haudaliter quam, vti olim amp; Chri�us:^ c^po�oU�reti a lu-daknonele�ltsfitere.c^evteorum�eries,a'^alden�hus in Sa- o^da Ult.nbsp;baudia,circiter Annum Chri�i i i 6 o. � Fratribua Bohenttsf�*�''nbsp;in Bohemia,Anno i 4 6 y. aLiitheroin Germania . iy.2y^inbsp;Semei inflituta e�-.ita adhtic�tcce�ione dollrina eiu�dem,int�granbsp;dur�t.Hiporro,dum accepta � Deofapienti�dona,ciim al�contfnbsp;munia faciunt ,popiilum Dei captiuum Baby lone educunt-, edult;-Humrudimentispiira�deiimbuunt, Antichri�i, tam diu latenbsp;dominantes .�audes ,�elera, err or es detegunt : manet penes il-los�adem ligand!�/ntes,�jluendi^ re�pi�centespctePtas,qua 'vers antsee�ores tpforum,idem agentes pr/edicii fuerunt. Enimue-ro Petri,Pauli, Tisssothei�ee�for habendusefl,non qssi in cathe-dris eorunde/n, 'vt do ttrina di�imilis, it a moribsss d�ar fidet:nbsp;fid qui 'vsrtutes exprimit, officium exequitur :nempe 'Vt Turca,nbsp;noneii idci) Ca�ar habendus, quod Cotiflantinopolirn'^Cafarumnbsp;fist Imper atorumfidem occupauerit : fidfilttsRudolphsss 2. quinbsp;nunc Remp ublicam Chrislianamf�liciter admtniflrat .Licet sgt-turtalcm^..yfpoflolorum�ccs�orcm,homo 'vetei Euangeliam a-l�s niinciare.tamen quia minifl er Dei cft.praflare id, 'vel vitafustnbsp;pericstlo debet. Clama,inquit,necce�ato:attolle tanqusm tuba,nbsp;vocemtuam.Eftia I S. stempradicafermonem,infla tempefli.nbsp;ue�ntempefliuefincrepa^exhortare.1. Tim.4.Ita Apofloliprobi

ts $

�Atz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. THEOLOGIA

i)iti ab illlsjegitimiit�cce�ionis�cerdotibiff,}ie in nsmineDomi-nile�doarent-.nonparuerunt id'vetantibin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\_yildad

Medady^�Lui k�irituDiuino prophet arnnt-non petite � dio�idagendtfACultate.Nume.ti. Prophetauit etiAinSauI,nbsp;quAmuis extrA '�^Aium numerum. idem feceruntilli quosfilosnbsp;jpirittts Domini inuAfierAt ,pr�terit�fiuperbis Epifiopis PijAri^nbsp;fitis.lt;^cl.2. Tantomintis hodie,minorMofi PApA,�nofirisnbsp;dAdis AtfD^�Iedadis-Ab eodetn�iritu 'voluntAtem DiuinAm cdo~nbsp;eilt�pAtreillofiAmilias adAjineAm ipfitsts^melttssprioribusconbsp;lords excolendATH mfiSfConfidcndstsfiuper hAC refutt. \^d hxc,nbsp;fii quid hoc ad rem pert inet, vnclt rafiiq^ in pap atufuerunt,nbsp;nbsp;nbsp;do-

cendis alfi de�inati.quiprimiim 'ueritatem EuangelicAm,e tene-bris,in quas conuerfius erat mundtts ,Dei beneficia, in aper tu pro-t filerunt, vt�onfio hreui venturo,fionfiam Ecclefiam, ver afide^ Atq^carit ate exornarent, qui tandem confient lent e Ecclefia,colle-gasfibifi�cro ritu afiiuere-.delegati^ fiibi a Deo muneris,alios participes fiecere.Vcrum licet q tales non cjfient-.tamen Babylone, voce Angelica exire iufiis. K^poc.iS. tacitepermittitur, mcliorumnbsp;du^orum,minifirorum^ notius or do.C� tus cnim omnis tamdiunbsp;durarefilet,qu�mdiu capita habet. Cognitafimel voluntate Di-uina,opus prAconibus er at.per quos ea ad poft er os prcpagaretur.nbsp;Jnfifper,nemofiana metis inficias iuerit,dAtam efie Ecclefia Chri-Jli, duoc�lcim capita catholica rcligionis profitenti, {quod certinbsp;nos, vt ante dixifiacimus,)fiicutpeccata remittendi,tenendiq^,nbsp;indices idonees ,camp;teraq^.quibus or do confieruetur consiituendifia-cultatem : it a homines ad docendum accommodas, eo quo id innbsp;.^^clisfecerunt \^pofloltmodo,(fi Pauluspraficripfit, ad mini-sieriumpublicum vocandi. cJM.itto Pharifiaos,fiibifiolis Ecclefiam,nbsp;a qua tarnen fiunt remotf�imi arrogantes, amp; hac omnia negantes,nbsp;�^qdd enim ampltus cum ijlisdificeptaremus,quospridem infiin-

MOSCOVITICA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2�

�uD�uino^haiidtemeremij�sfecimtis? fJMortuifuntnobis3'vt nosip�s.de vtrify^ autemdudicet Dens,iudex incorrupti�imus-Porro,quihosn'jfiroSi'ut vacatosejJ�aDeo AppArextfuimuneriSynbsp;mir And A aUi^ua te�imoniA edere 'volunt-.illi eodem iurCfAb omni-bus,(jttihodte�nt ChriHiAniSymirActdAexipAnt-^ipuii!. crediturosnbsp;in PAtrem.,Ptlium (� Spiritum. SAnelum �ecuturA chri�us prst-dixit.MAtth.16.lohAn.14.Antnepetillosftii�e chn�i dt�cipuloSynbsp;quiDAmoniHmlunAticoeijcerenequiHerunt. MAtth.ip.nbsp;uispote�AteminDAmonAsdunt AnteAcceperAnt. MAtt.io. Verttinbsp;TleilegAttis Atp^ mint�er er At loh Annes BApti�A :tAmen nuUuntnbsp;�rnnm fecit.h lo-^^ddenimnnne mirAcnlis opuses^qui nihilnbsp;diHcr� Ab ill: s .idfernnt..quorum tot prodip�s firm At a roborAtA^nbsp;esi di�lrinx En.ing die Ai ' Pulchre Autem Iohannes Cal erAnanbsp;VIN y h'jcnono Mini�rorirm ordinc Cnm inquit^nobis Spi- gt;rii�iflra,nbsp;ritits Dsipper, osPahHprA�eribat, 'vt decenter f;;� compo�te�sntnbsp;omniA-.ordit�Arinm Minifieriitm rciierenter�emper colendiim e�enbsp;cen�eo. Sic igiturfert, ver a ratio ff Dei man dat um, vt nemo �e^nbsp;temere inkier at,nee priuatiis qui�quam -�bi pa�oris mumts v�ur-pet�d vtpasiorum iudicio electus., ff gregi oblatns, ip� con�en-.nbsp;tienteapprobetur.�iic accedat�olennis manuumimpo�tio, quamnbsp;ordinationem vacant.Dequa�olA,cum tantopere nobi�um liti-gent Papi�^ �atis ofien dunt, quodpracipuum erat � negligeren,nbsp;nernpe cleelioncm. Et in�a. ^^a PapAtyrannidc, abrupt afuit,nbsp;veraordinationisferies nouo�ub�dio nunc opua e�, ad E.ccle�.tnbsp;in�aurationem.Remedium vefo a�ert Deus ipfe�ttm idoneos ffnbsp;prob OS dolores excit�t, qui Eccle�am in deformibus papatus rui-n ii iacentem sid�cent. nftq^ omnini) extraordinarium fuit hotnbsp;muni^,q!tod Dominus nobis iniunxit�um opera no fr a ad colli-gendasEccle�asv�usePi-^uiergoitapr�ter�em hominumftn-�ilit 0 morerepenfeapparuerunt�yncera pietatisvindices: eorum

lgt; 4

fuh�jtKAflt in fuum locum. hlt;xc ille epi�olaad Sigifmundum Au-gu�unt Rege P olomx,Anno nuti 'vnici Sucer dotts cmnium iss 4* AitMo�i4sexdocirinAiudccand� de dolore ej� accifimuscon-Strutnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^(.�fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iudex.At quis c�ius ni-ridiiAmdoclrinAmprofeclA. Nos ouilc Chri�i nequfl.qn�m tra�nbsp;g^�{�^'Pi^^AA fnres dictiu�e po�imtis Sedndti in co duesA'tri-tAtem EHAngeiicAmA�eriifttts Aitet Chrifli^ quorum hoc intere�^nbsp;tneliiis mercenAriispA�eimus. De Petro quodadducit, nihil adnbsp;rem fAcit.fAtemur cum Augu�ino^chri�um non foliPetro�edio-tiEccle�u, quAm Petrns�gn�cAbAt�ocutumfuig�e.trA^Atu�tpernbsp;lohA�.ti gs^'i 2 4. Cap.2 i. C'on�itiitos e/�ab Apo�oiisEpif-

CAP. 3. NE G AT R O HIT AM ESSE Chri�ianum.

quot;^Hriftianum te appcllas,at nos cade refiliustonitrui _gt;(k'cdocuir. Qui non confitetuiTcfum Chriftnm,in

cai'iic

MOSCOVITICA.

carne vcnif�e,nee h�c do�trinaadfert; hune vos gratu�an-res ipfi,ne quidena alloquamini.alioqui qui hoc feccritjs particepsfiet, malorumeiusoperum. Sct�dumquoddi-d�,noncstu Chriftianus.nani quemadnaodum Chrifti,nbsp;ita Sanctorum PatruniDo�lrinam amp; peruertis,amp;re�cis.

LASICII APOLOGIA, �

LiuonesfoloiUorum exuity(^ Litutnifpridimulti ib�ulit^ Deinde, txm boe -uere dicit, quamilludiu-

qttod mule�cus tnagusfuit nbsp;nbsp;omni a tnirAcul� eins fuerunt 'uene

�eium .prepterea fsntenttA ntertis,itfrein eum lata e��cutprace- nbsp;ckn�t,

fit nobis Detts no�er. hac Io. Reucblin in defen�one contrx caltim-niAtores�tesColonien�syTiibingsi.ii 14.Po�quot;e Autemo�lo�ede-mo�rareperuerti a nobis diciflinAnt Cbri�iAnAm, nee nos facro-fAn�Kfn hAbere�rifturArum ditiinArum AuthoritAtenSyboe ofus hie labor c��tne hicfAcilius nobis,a malis ob�iuntitr,quant pro-bantur.Nos cum lohanne le�tm in carne in mundii t'enijfe, eam^

debant.Profellb nimium ridicultss es, qui adeo in�ite,orAculA di- dtcuitn. uina contra nos inflec�is.nbsp;nbsp;nbsp;Proinde tat� his,qu�m al�s crimina-

tionibtes tuis,illud bona cot�ientia opponimus. 2 Cor. 6. vt deceptores,nbsp;nbsp;nbsp;tarnen 'veraces. Pt ipfe Dominus Mat. f. Beati

eritisciitn conuiciati fuerint 'vobis,(^per�ecuti fuerint,AC dixe-ri�t omne malum aduer�em 'vos,mentientes,propter me.ident a-tudLucam.cap.^. Bealieritis�um i/osoderint homines,�'fepa-

' 26. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLO GIA

rAuerint 'vos^ coKnici.itjfue-ririt.,nomen j. ve�rum^'vtmahim eicecrin�^^ro'^tcrfdinm hom�njs.G.i�.idcte illo die amp; �diiC.SAt�nbsp;aatem ccn��t, i� a omniAeii�m hodic-, ver es Chri�iAnas cx^eririnbsp;falfos,AltA fAse�f�i.

�=T

CAPrr 4. DE P ATRIBV s SEE Docioribiis Eccle�A.

qnilibct Chriftianus, iirm� credat onirribus feripturis, � Varibusnbsp;(SrApofiolis,nobis tradiris,magnjsq; miracn-lis confirmatis. Atvcrovosipfit ca qu�aliosnbsp;docetisfran(gredimini:omnia�San6tisPatri-

bus accepta peructtiftisatqiicabiccifl.is. Ite, inquir, lefus, acPaganos oranes crudit�,Baptizates cos in nomine Pa-tris,FiIij amp; Spiritus Sanfti. Doccntcfqueferuare omnia,nbsp;quacpr�ccpivobis. Ego autem vobifeum Eim vfque adnbsp;confummarionemIccuii.H�caduerte,quam diufe nobisnbsp;afruturumpolliccatur. Vbi autem n�cIuntApoftolijiil�nbsp;diuin�aquil�? An non fecundum didum eiufdem, ibidem vbiiiludcadaucrDiuin�incarnationiscum P�tre fe-dcr^EiTe cam nihilominus hodiccum credentibus, futu-fol�mvfquead exitum noftruni/cdctiam do-tei�. nccfecu�afiniantur, id quod dixit d�clar�t.Et illi quidamnbsp;tanquam boni �dificatores explct� muucrc:a fuo redorenbsp;�bi

MOSCOVITICA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�y

fibi demindato, ad coelcftiagaudia commigr�runtjcius cnimChriftus,pofteaqu�niimplctum fuitillud pr�defti-narnrn rayftcrium midt pr�dicatum Ditiinos dicipulosnbsp;ApoC�olos.quibus cum fuit,ac ctiananum cft cum f�dcli-fcus.quinfuturus cum iifdem vfqne dam mandasnbsp;bimmarar,amp; ipfe vcniat iudicatum vinos amp; raortaos. Adnbsp;h�c, cam pro nobis p�naslacrct, natura corp�ratis ex-plens ai'c�nam camqac patri pro dic!pal!S-amp; mando vai-nerfofupplcxcGer, dixit fs iilos itain mundam mittete,nbsp;ficuripfe in cam demiflus crar.Nec,inquitppro his ioihmnbsp;teorotveramctiam procrediturisin me,ad horam ver-ba.Vtomaes fmLvnum,quemadmodam ta inmc,� Pater es; de ego in te.Donee,inqaam,omnesidem fmt in nobis,amp; mandas fidemaccipiat. Vides Sanciotam Patramnbsp;maltiradincmirqaodq^Chriftusgenitorcm faam pro il-lisetiam'orarif,qai propterverba Apoftoloram,crcdita-i�� erantinipium:qabvnamneiStcam Patte Filio amp; Spi-�nbsp;rituSan�lo.AtnonciTentia,fed fidc,mandatorumq5 Di-uinorumobfcruatione,vtdcinceps c�leftibus bonis ex-fatararentar.Patcr cnim inPilio,acisin Patre, ficiant, vtnbsp;homo pr�ftandismandatis idoneus fit,habiterq;in Deo.nbsp;�'ApadMarcumquoq;h�cidem. Credcntcsdftafcqaen-tutmiracala. NominemcccxpelientDa�monia, exterisnbsp;lingais lpqiieatur,fcrpcntcstollcnt,ac toxica ilixfibibct,nbsp;�gri adimpofitas fibi manas iiloram fanabantur. Maltanbsp;verb taliafcc�rcSan�i Patres. Magnas illc B.;{lliasC�fa-rc�archimyfta, praderiptam Theophoro arq; Ephremonbsp;Syroprccationcmlingua Syra,mandauit vt recitarct fer-monc Helcnico ,qaaram rcram malta fimilia, fi voles,,nbsp;in Diuinis monamentis reperies. Qiabd fi illi falfrPa-

E 2

28 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEO L O GIA

ftorcsfuifTcntjnccperoftittmad pafcendugrcgemChrifli ingrcllnnullomodoiftaftupcada, dcquibus Eu�gelium,nbsp;pacrarc potniffent. Qjaomodo autem liabcndam fldctnnbsp;cfle, Omni facr� fcriptur�dicitis,quam ipfi amp;dcprauatisnbsp;amp;refpuitis�'Quod dsmiraculis fcribis,dc lus Paulus,mif-faadCorinthios. videlicet rairacula amp; Pfophetias fieri,nbsp;nou crcdeutiuni,fe� infidcliuui caufa. propter fi vosnbsp;� num�ro credcntiuiiicfletis, Sacris litcris fideroadiim-geretis, miracula non fpectareris. Sic amp;apudlohannemnbsp;Chriftiis. Qu�ritis me,non ideoqubd miracula videritis,nbsp;fed quia pane faturati eftis.Et vasele�lu ad Hebr�os,Sa-puiftis veluti pueri, iiquequibus la�tc, non folido cibo o-pus eft.omnislaftensiuuenis cft',necin verbo exploratus.nbsp;Sic igiturvosetiamdemiraculis petfuafi eftis,eaquetan-quam lac requiriris,ignari potenti�fcriptur�,qui lolidusnbsp;cft cibus.Idem Paulus priore fua mifia.Iud�i figna petunt,nbsp;amp; Gr�cifapientiam qu�runt.nos verb pr�dicamus Chii-ftum crucifix um.at de his fatis.

LA SICH APO LO GIA, DE PA-TRIBVS ET MIRACYLIJ.

Rofertndu erunt g homOthM Putrum plitcitA.). hamp;bu Noi tnim nihil Agimm aliud,nbsp;findet Pater '^ugu�inus, nei^ induit,nbsp;^^^^^^quot;'^^libetdifiiitationes, quamu� Caihelicorum

haberedebeff�((j,vtnonliceatfiluahonorfietia^qua illls de-trtdtndi. betur^iquidinegrum firiptis improbare atq^ refitterc.fiforte � inue�erimtuqfiodaliterfinfirint,quam ver itm habet ,J)iuinonbsp;tdintorio

MOSCOVITICA.

tditttorio, vel ab aliji inteUel^la. vela nobis.Hac ille ad Bonifactu. EtinPrologo Lib 3 DeTrinitate.Noli meislibris,qtia�Canoni ~nbsp;tis�npturisde�ruire.�din tllis,^i^usenon credebas, citm inue-nerisdncunc�a?iter credi.ln i�is auttm, cjuodcertum non habe-bas^ni� certum intelltxerisy noli�rmum tenere^.

l^od� eaintelligis C^Io�e.qua longo ^o� A^o�olos tempore y faflores Eccle�arumy ncc in�: � Deo, nec vlla nece�itate adaili.,te-nendi Eoclc�ji obtru�ritnt (qualia�unto^ua enumerat Era�nnsnbsp;Epi�. lib. iS. ad Pi�orium. Con�itutiones y inquit, Eccle�afiicA, canjln�,nbsp;quadam�intConciliortiingencrali!im,velperp�tua,veladtem-pus data, alia imiioUbileSyVtputa nixa diuinis Uteris.alia pro re- muitten.,nbsp;rumpra�ntiumflatupo�iint mntari. quadant ex re�criptiSy^ua- w-datn Epi�oporum pecidiares qu.^dd Romani Ponti�cis�edin�arnbsp;plebi�citorum,ciualcs�int co�itutiones Imperialis Camera)�in-,nbsp;quam jfta adeo varia inte�igis, verum e�. Placuit ennn Spirituinbsp;Sanclo,diP�^^pofloUs-.ne'graueturEccle�a multis onertbus ^^Ho.nbsp;I I.acip� Chri�us, va ait legis interpratibus homines onerihusnbsp;port�tu di�icilihus oneratnibus necea ip�s 'veldtgito attingen-tibus.Lucaii.Sin de'^fpo�olicis�atutis hocaccipisfal��imum stSla �.nbsp;e�.nameanositaa�erinius,vtnon aliamobcau�am,in odiumi- aaniekc^nbsp;�orum legis interpretum incurrcrimus, cognomen Euangelico^nbsp;k rum na�li�mtss.Selda inc^uit,breuttcmporemirabiUter creuit.

quaEuangelicadicla e�.eo quod haud vllam a��ueret recipien-dam e� legem ,q!ta ad animarum�alutcm pertineat ,ni�quam Chri�usautJpoHoUdediJ�nt.primumq^ ^^nno if ip.�umnbsp;vs�fgium interrupo�uit. man�irum vtvidetur, quoad Chri-�usip�populumfuum.culpareclorum yita in duas�eSias�iun- p.,trti.nbsp;Piumyrur�tscoiaerit.hac presbyter Polidorus Virgilius,libro denbsp;inucntoribus rerum S eap.4.E� Patribus apudnos�ia authori-tas:ita tomen ut chri�i,magi�ri omnium mAior.audiuntur,hi t

i i

. �p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TH E O LOGI�

nabisyZ-t'ipi�oresDoctores Ecclefu-.fidqustentis�,confo'nsG�' liinu arsc�ilis trsdunt.Homines :r�m�int-�indiiilii'stadem ni-

- tumen Ape�olis nequaqtiam conferendi. Ita. imitsstdos ejj�^ ntaiorcs, Cicero i. opfi.monet;netdtisimite?nttr.,qf!odmaxim�nbsp;in religione�ectadum efl-i^M 'ueri, quifat� PA�ir(s�nt,qi:ibtanbsp;�nitqsUborArint�,'virtutibtis ornstifuerrnt quaperiUqsmiracu-Ia Dens dnfideUnm c�ti�a ediderit, nos id non I st et. ^Cptin ipfinbsp;Chri�iis 'vrtiss omnium doctor, it a nos �cribis rhsri�eis in �:denbsp;OHo�s�dentibas morigeros ej�e �voltat, tot�rmcntsm iUorum,nbsp;tam doelrinA 'vitiatx, quitm corrupts, csueretv.ns.�'iult'b msiorenbsp;ilUsP At r thus honorem exhibera ta : qut ante qu�m �vincul�foluttunbsp;ej�t t^pocaljpticiis Satan 'vixere.t.^Pt,, qui hocpc�tniiie annosnbsp;�hito fuerunt ^qusque tninndafecerunt., h se nabis meritefi�e-cia,tp�:'(, rr�noris apttd nos aucioritatis�unt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F atemur Ba�li-

um.alio�i^ ei�mileSy'veros Epi�oposEccie�.eChri�i fui^�-ooeru-tamenexprodigie�s illor�ge�is,vcritatedoctrins legitimumq. in Eccle�am ingrej�im colligere veile, infirmum admodnm argumentum e�. qtappe quodea communia�tnt, ta. Mo�, quhn mages lanni e�lambri Exodi j a. Eimo. 3. tarn Chri�o,�ta m An-tichriito2. Ehe�al.2�veilltbe�is Apoca.ij amp;�iritibus demo-iiiracttta. niorum cap.i6. multi lUo po�remo diedicentmihitnquit Chri-�ttsMat. j. Domineannontuonomined�moniaexpulimu.s,�nbsp;tuo nomine,multaprodigio�efecimus? con�militer cap. 24.�ur-gent p�udopropheta, qui cdent �gpna magpna � miraeula.

�- I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autemin Eccle�a.hsciampridem�ant,qeiisnon vidctilnno�ra,

nulla�ent maiora, quam quodimpotentes � rudes potenti�imi ver�iti�imiq, regnum '^ntichri�i. adel)�eliciter demolisntur,nbsp;vtnon aliter nucexi�imatio�edisRomana rninuatur,quam que-admodum nix,�le mages a�cer,dente lique�it. Ctttiracula, vtnbsp;iamdiee veraeffede�erient.au^avbiq^�deinChri�urndta Anti-chr�iana

CAPVT 5. QVO DECALOGVS Abrooatvr.

* *

*

Vod exlibro Moifis fecundo,deccm pr�cepta Diui-na profers:fcitoca,pr�terh�cduo, Diliges Dominum Dcum tuum,toto peftore ruo, proximiimque

fuum,vti teipfum:abrogaraab Apoftolis efle,qu�nevos quidcm ipfi pr�ftatis.Sic aurcm illc bcatus. Qui fe dicit innbsp;Deo pcrmancrens ita incedat oportet, quemadmodumnbsp;Chriftus Dei Filins inceflit.Quid vos ad hxcrennfta abic-ciftisamp;dcccpram vitam veftram concupiiccntiis cordis,nbsp;peflundediftis.Qu^od atcinetad alias ,altcriuslcgisdo�tri-nas:h�fiobferuand� forent,necefle effet nos c�rn omnianbsp;ciufdem pr�ccp.ta,tum verb Circumcifioncni retinere,nbsp;atq; adeb ludaizarc, quod veris Chriftianis, nequaquantnbsp;conuenit. Chriftus cnimpr�deftinat�humanitatis, Di-uino myfterio,Legcmdcftruxit :acin locum veteris,no-uamiuftituit. Qiiadereh�clohannes, LexperMoifem:nbsp;gratiaverbeum veritate,perlcfum Chriftum exhibitaeft:nbsp;amp; A poftolus ad Hcbr�os, de altera Icge.Si prima Lcx,in-quit,inculpata,fcu perfe(ftacflct,non qu�f�tusfuin�ct fe-cund�locus.Porrb noua LcXjCftChriftianagratia,nobisnbsp;pofteafaifta.Itaetiam protomartyr Stephanus in fua ilia,nbsp;Ytcftin Adisconfeflionc,dcvctcrcle�c. Acccpiftis,in-qui5

MO s co VI TI CA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33

qu�t,Lcgcm mandata Angcloruni,qu�m no cuftodiiftis. Similitcf Apoftolusad Hcbr�os. Moifesfidelis crat fer-uus in omni domo cius,intcft,imonium diccndorum:aCnbsp;Chriftusjtanquam in domo fuafilius�qu� domus, nos �igt;nbsp;mus.Dcdecetigiturveros CliriftianoS;�dodrina Euagc-lica,ad veterem Legem ti�firio:quinis,qui ad illam tran-lit:dcplorandusapoftataeft,amp;vn�cum�ud�is, Chriftmnnbsp;crueifigit.Dc Circiiincifione vero ira Paulus ad Galaras.nbsp;Si circumcidaminijChriftusvobisnihil prodeiir. Ideoq;nbsp;qui prxrcrEuangelium,vel parum,vel multum, quod litnbsp;legisalterius obfcruat,is Chriftum abnegat-Scriplifticti�nbsp;capitumMatth�ivfus teftimonio,defide,precationc,cul-tuDiuino,quemcumBaprifmo,amp;c�naDomini confu-difti.C�ter�m nos, Apoftolica doclrina,San�lorumqucnbsp;Patrum inftitutisedo�i,n� nefcimus,quid dchisfenri�-dumfit,tevero percontatifumus,vt quomodoh�c tege-reres,aliofquc doccrcs,nobiscxplicares, quod non pr�-ftitiftiih�chadcnus.

AD CAP. 5. L A SICIVS, AS S-ER-

TIO DeCALOGI.

Gn oh�ure htc Mo�ui,�iam prodidit iu�itiamt (J ^tinpriorihtfi con'uicijsyinalitinim. ^j�enimnbsp;\ h�c fenbit.nbsp;nbsp;Ergo induit legem deflruimus perfi-

dem?ab�t. im o lege�atuimtu: un is abrogat legem? Romj. Simili modo. Scimus bonum e�e legem-.�nbsp;^gt;*�sealegitime'vtaturnoniu�opo�tam�diniu�is. i.Timo. t.

3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'THEOLOGIA';

itiff�-, ad di�lttendum legem Mai. 5. �� qucndam vei�entcm ad , 'uitam ingredi, mandata�ruareiubetnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M'-reiis. e-

numcrat.vbilocopoftremi de coficttpi�cnfia rcrttm �lienaritm, d.amnumproximodare ojetat. quodMo�iceeiKSXplebilihahe/idtnbsp;cupidtialt, omnino aduer�atur. Excitani nos ad legem pra�an-dam,KMpo�oli lacobiis Cap. 2. c�raulixadRoma. 2.item i. Cor,nbsp;p.nihil eji Circuci�o^nthtl Pr^putiu :�d ob�ruatio onandatorirmnbsp;Dei. In�tper loahnnes. Per hoc�timm nos Deiim noj�e�mandatanbsp;ip�i^sob�ertisiniis.i.Io.a. ^lomodoautemea ob�ruabis�nul-, la cf�e dices? Si igitiir hac nohis�tadcni practpiunt^ '..Mpo�oliynbsp;a i hi aboient legem?Et�cruator homittum tuidamjummamlegitnbsp;Ltx mlt;3. recen�enti.idfacviuesre�ondit,Ltic. 10.Adeoillammn�qnarnnbsp;r.iln e� innenio abolitame�e Lexenimhac moralis.ellDeiunitxriteca-fd-fetna..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r \nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t n 'nbsp;nbsp;nbsp;� J-

lendiyhomtnisjynccre amacii.noneicecK ajinendi perp�tua norm-ty animis omnium mor taliam. nat tira imprej�i Rom 2. E� e� p.i~nbsp;clum Dei cum i�raelitis ici um Deut .p qinbits Chri�iani�tb�Enbsp;tuti�unt.Rom �blata,necpcccatumcognocitur-.Peccatumnbsp;inq}iit.,noncognoui�em, ntfiper legem Rom. j.necChrilltts quinbsp;eam�oltte pro nobis impleuit expetttur. Cum ergo eiu�nodt�t,nbsp;minime e� tollenda. Mo�s ad carimoni^pertinentes, f� ad tempus in ttna ilia reptib.duratur.ts,aducntus Chri�i aboleuit.Legemnbsp;mandatorum in ritibus�tami-ait Paulus, carne�tt.t �i�ulit Ephe.nbsp;Ziterxti 2. idem�ribit de chirographo deleto. Colo�a. Liberauit nos igi-fimt� .tlgt; f^.jrQhri�iis:''jerumabexecratione legtsGal. 3. Deut. 2y. lere,nbsp;jl. it a ut et! nos non damnet amp lias :nec trarnD iuinam in ijs opc-retur ^quifdc in Chri�ttm, i��ifacli�int.,P,om. �. at tarnen exnbsp;leges,nos e��e nolutt. Non ego idnego .complexurn ej�e Chri�umnbsp;�ummd legis, ta Dei qukm hominis amore :nec co inficias PaHlum,nbsp;caritatem explctionem legis vocare.i Timo. �. totamq^ legem hi�enbsp;verbiscontinet'i} Viligesprox.imum tuum vti teip�im. Gala. �.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sedis

MO s co VIT ICA. , nbsp;nbsp;nbsp;35

Se J Zf Amof-Jitas in partes dcdtichu. quid aliude� ,qu�m decalo^

? .Quiddiligcretoto animo De um quam fefimulacro non incur u.ire-in nerhine prater rieum ,�em auxilij habere, neminent Ahum, temporepericuliinuocare. ^tid homineamorepro�qui^nbsp;quam mhilfal�detllo (quodtarnen hic oblitus e� CMo�tus ) vn-quem dieere? nullam rem altcrius concupi�ecre, quamnbsp;rnamts a Liuonia, Lituania , Rt�ia , no�ra pridem dttionis,nbsp;no�ri impe� prouine� , ab�mere ? Relle autem eJ^Ro�tiSynbsp;ne'^at nos exequt legem atip�emet eodern tenttur criminel :necnbsp;rneiiiis cor no�ris habet.idarco omnihus nebis Qihri�onecej�c�,nbsp;ad quem nos lex deducit .Gal opus nobis alienaiu�itiA,cum�al~nbsp;uie�enequeamus propria. lu�um�des .non lex facit gratia.noftnbsp;rneritum.iu�usnon lege�dfide z iuit.Habacuc 2. Nunc inquit�nbsp;abfiplege, iu�itia Deipatefallac�'per�dele�'Chri�i, in omnesnbsp;quicredunt.Rom.^.^a verba, non abrogani legem�d infirmi-Aatem eins, feu hominis potins, ad viuendum txilla o�endunt.nbsp;Bt alibi, cum lefts imp otentia nihil pa�et in car ne.De tufiuo ipfiusnbsp;�lio mi�,condemnauitpeccatuin carne.Rom.S. item,mandaturnnbsp;pracedens abrogatur, quodnulhs�t viribus praditum.ff inutile Hebre. y.^od deCircumcifioneob�ruanda.admi�'odecalogonbsp;Aio�usfiribit -puerile e�.alia enim e� legis naturalis-,relia perp�tua imperantis prohibentiscoiraria-.aliatemporaUs,morteChri-�t finita ratio. Eifi Ceirume�onem qued cbfirucnt,�mulcumnbsp;R-apti�no AEthiopes,quitamen ideo Chri�iani ej�nonde�nunt, 'nbsp;idq^eam ob cnufairi,quo hac nata�lij credent is �^.^braha � cat er esnbsp;nationibus d/�ernerentur. id quad illi ab v.ylnn�is 264� ficiuntnbsp;Baptifl�m my�erijs, ab eunucho AEthiope, de quo Allo S.-Int-tiathvt autem h.incipfi tueantur ceremontam (�prater rnares,nbsp;fxminas etiam cireumeidantyMaqueda. Regina. in�ttuto,qua au -ditufn italomonis fapientiani verier at, �liumq^ Dauidem ex tll^

35 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

Ju�eperAt:tdquin 'is legerefotefl in libro DumiAni� Goes mori'gt; btis^�de AEthiopum.DeCAnADominidicettircap.il. Bap-ti�nus eflyCiiltiis Di nini,prima par s. qui apudfratres BohemoSfnbsp;Ticardu quos vulgtisN^aldenfis.moiliPicardos �vocant�atiirinfantuliSynbsp;quorum ejj� regnum c�lorum, Chri�tts teflatus e�,in nomine Pair is,Eilq u� Spiritusnbsp;nbsp;nbsp;Ab his tribttsdnquos pie creditur,quiq^

inBapti�nate 'vt nomin ant ur,it a inuocatur, omnia^ita nece� fir ia qdem precantur:his in hos,de hisphra� Eccle�a�ua peculia-ri credunt.hi. Dette Hits fint.pares inter �e natura ,atcrnitate,nbsp;potentia^maiefiaAe. Itaq^, non confudit hac Rohita�edqua benenbsp;dixit: ea CMo߻s, alia tum cogitans, male intellexit.

CAP FT d. DE STATE ^�O RTKORKAd antenatum Chri�um,Bonis operibtts,Sandlis Patribus,nbsp;tJMariavirgine- S. Hrinitatu ^qualitate^.

Cribis ctiam nos omncs,proptcr Adami pec-W tum,nafcimortiobnoxios,atq; ob hanccau-�� Dcum verbum, carnem efle fadnm,lt;k SiccnimDcus dilcxitho-minenijin errorem abdu�lum,vt ipic fad usnbsp;fithomOjUatus Maria virginccaftiffima. N� mors domi-nabaturab Adamo,vlq;ad Abrahamum:�cab hoc,vfqucnbsp;adMoifem:abifto,vfq;adIcfum Ckriftum ,etiam iis quinbsp;pcccaucrant. lufiiquoqucdonee Chriftus natusfo-dfcude��t rer,mortisdamnabantur,amp;ad inferos defeendebant. Atnbsp;verb Chrifto in luccmedito^frada eft vis mortis.- Is cnim

jeno-

MOSCOVITICA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37

rcnou�uitvian�jbcncagcntibus comniodam ,amp; crcdca-tibiis vcritati falutarcm.Niall� iam nunc niorti vires funt. omncsiuftijtanquani fomno corrcptijpoflel��oncm rc-gni�tGrniadeunt:tcncrc illos a�rei Cacod�moncs noanbsp;poffhnt. Anima bonis corrufcans opcribus, lucidius folcnbsp;fplendetmonpotcft�fpiritibusfibi inimicis, vtpote quinbsp;nihil (ai ineainucniantretardari. Principes huius mun-di,inquit,apndIohanncmChriftus,vcnit:fcdin me nihilnbsp;habet,ficnec in illos, qui Chriftiveftigiis infiftunt,idemnbsp;quidquam iuris habet.-nec mord eft in eos poteftas. At illinbsp;qui fe vitro,huic Principi ded�t,fallaciafq; ip�us fcquun-tur:hi feregnomortis fubiieiunt. Qiiorum anim� cumnbsp;ingenriaccrbitarcj�corporc auulf�,in cruciatus perpe-tuosdeferuntur.Liberienimarbitrij homincm,Chriftusnbsp;Dominus noftcr creauit,quo ipfius veftigia imitaretur,nbsp;quemadmodum Adam, pcccato obfequens fadus eft.nbsp;Tranigrcl�io Adami,vitaiuftorum foluiturmequemorsnbsp;habetinhos Imperium. Contrapcccatoribus,vclapofta-tis,non modoillud Adami delidum im putaturiverume-tiam,fuis idipfi augentfc'clcribus.propterqu�,tanto ma-gis torquetur : iique funt, quibus mors dominatur,qu�dnbsp;mandata Chrifti pr�ftare neglcxerint. Scribit autem adnbsp;RomanosPaulus,tamlud�os quam getes peccato teneri.nbsp;I am verb antchac didumeft,vt apud Deumnon fit delc-dusperfonarum: nulla inter Barbarum amp; Paganum,liberum ac feruum,virumatquefceminamdiftcr�tia: omnesnbsp;hosvnumcneinChriftoibenefiidis diff�re inter fe.Quodnbsp;feribis, neminem bonis opcribus, feruari pofte, fimul�cnbsp;oftendisea de rc Pauli ad Romanos amp;Galatos teftimonia;nbsp;ycrbigratia,opcrantibus dari mercedem, non gratia,fednbsp;Is

TKEOLOGTA

in c ri to : i ft i verb q u i n on o pera t ur, fed cred i r i n i u fti fica n -� t cm i m p i u m, fi dcm p ro i o ft i t ia i m p u ta r i ; fcr i b i r u r h ac d c readHcbr�os.quoquc.Iiiftiis, inquir, tide vii it.qubdftnbsp;'dubitauerit,non bcnedicetilli animamcj.amp; cxrcraquacnbsp;ibi Apoftolusde fide tradit. vciiini amp; hoe conf�dcr�duinnbsp;cft,quod lacobus in fua cathoiica point. Qn�cft vtilita�snbsp;fratresinci,liqnisfchaberefidein abfqiie operibns dicai?nbsp;num hune fides abfque opcribits fiiruarc poteft? Er poftnbsp;haud mulra fic concludit.vidctis igirur,operibus iuftinnnbsp;Cirihatia fij�ri homiucm. nonvniea fidc. Qnidcigoh�cnobisfa-ciendum eft,Paulodefidc,Iaeobodeopeiibus feribenre?nbsp;An putasefleinter Apoftoios diffenfioncin?nullacft,imbnbsp;verb magnaeft, hos inter eoneordia. vnusenim opera,alter fidem firmat.vtrifquc nobis ftud�dum :qubd illorumnbsp;eademfitvtilitasjalushominis. An;muaducrtc,vtidctnnbsp;Paulusfidemdcpr�diect,opera verbftabiliat. Nifiemntnbsp;Abelfacrifieiumfeeifler,nonfuiftetiuftus pronuntiatus.nbsp;NetEnoch fidclis fiiiflcr,ni tranflatuscircrtae nifi Noe na-�einxdifieaftetjiioneredidiftef. Ni Abrahamuslfaacnninbsp;cxdiobtiiliffet, hand credidiflet,pofte De� mortuos exci-tarc.idebacccptuscft,amp;amicus vocatus. Videmihi cun-dem Paulinqiiid pr�tcrcatradatdcopcribiis.vbi, inquif,nbsp;ab�dauitpeccat� ibi fuperargratiaDei. Effieiit per moi rSnbsp;dominatur pcceat �,ita amp; gratia. Qi^cmad modu m au teninbsp;Chriftus �mortuis furrcxitjcft gloriaPatris: ficeriam hosnbsp;innouitatcvir�ambulcmus.Animaducrtc hievt fit riiosnbsp;Deo gerendas, bonis operibus. Inculcashocidcntidcm,nbsp;dari falurcm hominibus,per vnicum Icfum Chriftum; c-amqueobrem tradirioncs,amp; e�ftitutiones Parrumcon-Umnis.verum quid dicas,non intelligis.,ncc te hie fi r mas.

Scrip tura

MOSCOVITTCA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59

Scripruracnimnegat poffciaci aliud fuudamcntum pr'fe-tcr iam pofitum,quicftChriftus Icfus. Poir� cum San-ftxFidci fundamenturn, in lege fit pofitum,amp;. pr�fcripta Chriftianitatis formafidcircotam Apoftoli quam Patres,nbsp;tanquam boni �dificatores,Slt; manudu�tores, hominesnbsp;ad obferuanda Dinina mandata adducunt, ignaris myftc-riaapetinnt,mentes illorum ad Diui na cognolcendacru-diunr, Tueigomifilii Timothcc,{cribitPaulus.Corro.nbsp;borate gratia,qux eft in Chrifto Iclu.quodautcmcxmenbsp;muitisreftimoniisaudifti,hoe exponas fidelibushomini-bus,amp;addceendos alios idoncis.Confider�fne vt duces,nbsp;cxemplaria aliornrn , do�rorclquc effeiubcat?inter quos,nbsp;nullus cfi,qipfc fundaincnt� ciTevoluerit.Omncsdcdu-cebat homines adChriih'i balim Iblidam.ldcpillisverbisnbsp;Paulusdoter. Deifumus imitarores, Dei CGetus,Dcix-dificium efiis.iuxtagratiam mihi datam, vclutfapicntifli-mus architeefus fundamentum pofui,(upra quod,aliusnbsp;�difieat,atquilibetvislcat,quomodo ardificet.Nafunda-,nbsp;mentum alind'ps�teriam ia��um,qui eft �efus Chriftus,nbsp;nemo poncre poteft. Er adTimoihcum. Gratiam illi ha-bco,qui me fidelem cxpetiit,quern miniftrum faceret.nbsp;quianteablafphemusperfccutor, obtretfatorfui ,Ycr�mnbsp;dilcefus eram ignarns: quod feci,cum elfcmin incrudelinbsp;tate.Exuberauitautcm gratia Dcifupra modum,eumfi-deacdileftionc, qu� eft in Chrifto Icfu mediatore internbsp;Deum Patrem amp; homines. Et fane pcrfcctionc carnalisnbsp;prxdeftinationisjfublatura eft Adami pcccatum; iuxtaScnbsp;id,quodquisantcfufccptum baptifmaignorans fecit.h�c Hsminitnbsp;omnia, gratia Chrifti purgantur. poft fumtum baptifma.^quot;*^nbsp;fit homo expersneccati,ac velutiinfans fuo inlauacroab-/XjZ �

E 4

40 nbsp;nbsp;nbsp;� T H E O L O G IA

liitas�cuiian.i{eruanda funt omnia pi�cepta. alioqui pcc-cantiuiihilprodcrit Chrifti natiuitas.Erenini � Dominus pro feruis paffus cft:ciir iivicillim proptcrcnndem nonnbsp;parcrcntur,nequcpr�ccptaeiusexcquercnturr Dicit hocnbsp;is ipfc.Siquismihi fei'uit,mc fcqnatur. Er. nonomnis in-trabitinrcgnum c�loriim. qui mihi dicit Domine,Domine,lcd quifacit,qiiod vult Parer meus c�leftis.Ccrnis-ncvtnos minime pigroscl�cjin bene agendo vclitfEtali-bi.Niljveftraveritas Pharifaicumlupcrauerir, noninrroi-bitisinregnumc�lornm. Qiiod reftimoni�cxepiftolanbsp;adGalarascitas. Tntc tibi contradicis. Apoftolns cnimnbsp;ibiabolens lcgcm,ad quam tu confugis ,de alt�ra loqni-tur. Addidifti etiam Baptiftam Chriftum monftralTe,nbsp;eundemque agnum Dcipcccata auferentem appellaflc.nbsp;Ego vcrofupraiamoftcndijvri Chriftus peccatafuftulir.nbsp;Timeoenimmulraloqui,nec� luda damner fi hoftibusnbsp;myfterium parefaceic. De quibusdiuusPaulusad Philip;nbsp;S�pc vobisdixi,at hodiefles dico,de hoftibus crucis Chri-fti.quorum finis eft interitus,Deusventcr,amp;gloriaad pu-dorcm:qu�d in rebus mundihuius, ingenijs indulgcant.nbsp;Prctcvh�ccommemorabo tibi verba tri� adolclccntumnbsp;�d Regem Nabuchodonoforcm.Scirofinquir, �Rcx,De-�m elle in coelispotcnt�,qui nosfornaceardentcliberarcnbsp;poteft: nos cnim Deos \cftros�non colimns, ncccoloflbnbsp;abs tecrc�lo gen na fledim us.Fancis h�cdico,vol�svince-rcfilentioimpieratcm vcftr� Chriftum hacin reimitatus,nbsp;qui cum Pilato amp;Seni�ribus Sacerdorum panels verbisnbsp;cgir. Vtautcmfupcriora rcpetam,aio vosefFrcnatiscu-piditatibus vcutiifetuireAhifcnoribuspartibusconnu-biafolucrc.

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hacrefi�

MOSCO VIT I CA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41

H�rcfis eft, quod fcribis de incarnationevctbiDei, qui filins eins cft.hunc conccprumc(lc,cxvirgiiic pnrifii-ma ApoftolusPhilipenfibusbifee verbis perferibit. Idemnbsp;fapitc,qnod ctdcCbrifto �cfn.quic�m informa Dininanbsp;effet,non reputauit pro rapina,elfe Deo �qualem; fed fei-pfumeffudit. Et aflhmra ferui figura,in fimilitudinc hu-nunafutr. habituq; repertns eft, tamquamhomo.Vide�nbsp;non alinra genit� Mariaefie,quamillud,(empcr cxiftensnbsp;Verbum Diuinumeura Patre amp;Spiritu SandoHs vnicnsnbsp;�Patrefilius ,primogenitn� principio carens, ex illibatanbsp;virgine ,noftrx falutiscaufa,corpus lumfit.qucmadmo-�dumomnismafculns,vtcrnm apcricns,Sandus fitDeo.nbsp;Vocatus amp; Deus amp; homo perfedus. De cuius fupplicio,nbsp;refurcdionc,inc�losafccnfionc,ad dexteram DeiPatrisnbsp;c�feffu ad iudicandos vinos mortu�fq; reditu, nos nonbsp;ignoramus. At tn vthaecintcligas,nonexpofuifti.Mcdi*-

' torcmeumefl�c,acfepro nobis, vt Paulus fcribit interpo-nercais.Sedheusturfi hxc legens. Apoftolorum fcriptis crediSjdic quo cofdem,ill�fque honore afficies,qui nobis ciufmodi myfteri�declar�runt,quiq ^errantes in veranbsp;via induxcrut,amp; dtKuerntiProfedo cnim honore meren-tur.Colimusaurifrabros,geometras,philofophos,�dificanbsp;tores, iapicidas,acquofuis alios mundanos opifices ; vein DeDeBt,nbsp;quatomagishonor�difuntdodorcs,acpr�fedi noftri,qquot;^nbsp;nobis (ummafapientia dctcxci�r,amp; ad poflclTionc eius conbsp;fcquSd�pr�ceptatradidcr�t'.TutcnoftijVtin regionibnsnbsp;veftris aurifabrialiiqjingcniofi artifices,pro opercbcncnbsp;claboratojduplicera mcrccdcm capiant, qua fidignifuntnbsp;nihiliatquc caducarum rcrum fabricatorcs : multo illisnbsp;maior honor debctur,qui nos ad veram beatitateminfti.-

G

iiz' � THEO! O G IA'

taunt,cognitione Del imbuunt, �c quafi inanuatf Gliri-tum pcrducunt.Efto autem,vt fcriptoruo,deaudoritate vcrb� Dc!, f�dem habcam.quid? fi Euangelia nonf�ificncnbsp;Scripta, dicito quo modo verba Diuina intclleda eflent? finbsp;Apoftoligt;nequc docuiflcnf^ncquclegationcm fuam (cri-ptis m�daffi:nt,qua id ratione, quodablcgati ad hominesnbsp;crant, cofdcraadobcundamandata, amp;ad ipfummet De-umadducebant,notum mundo fuiffet ? Beati nonfunt,nbsp;neque honorem,vcnerationcra, laudera merentur turnnbsp;Apoftoli tum patres Sandi ,qui taie lumen cordibus no-ftrisintuleruntjCrcditum fibi � Domino thefaurumau-xeruntjamp;fruftum nobis ingentem attuleruntrQnamob�nbsp;rem nos veri Chriftiani, credimus Chriftum Deum, de-pi'ccatorem noftrum apnd Patrem, falutifque originem',nbsp;�amp; mediatorem ef�c. Cuius fupplicio redemti fcruatiqu�i.nbsp;veneramur creaturaeideo eum, vti amp; Patrem Spiritumq;nbsp;San�:um,vniusefienti�gt;fcd trium perfonarum Deum-prccamurquoqueeundem,cclebramus,omnipotentiamnbsp;ipfius perpetuo cxtollimus , remifllonem pcccatorumnbsp;regni c�leftis h�reditatem , amp; omnia c�manimarum:nbsp;turn corporum noftrorum ncceflaria , ab hoc codemnbsp;rerumeondirore omnium, cunfta manibus fuis tenen-tepetimus. Quod ad Mariam fandifl�mam amp; vir-intemeratam , fie habeto. H�c c�m fit dignanbsp;inuenta, qu�tantorum myfteriorum miniftra foret,nbsp;igncmDiuinitatis fuo ventre innocua compledcretur,nbsp;incomprehenfibilem Dominum comprehendcret:c�m-queper eamreconciliatiDeo fimus,amp;ill� Adami inimigt;-citi�fublat� fint:merito cam:quippe matrem gubernato-ris oiuniiiih*rc�ri��ni^re2inam�dciparam,c�fidentia mar

teraa

I

MO s co VIT ICA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45

tcrna Jipud Fi'liumpoUentcra,dcteftasuoftros, ciusdeiu graria fupplcntem, (prout Apoftolus potentiam Chriftunbsp;ininfirinitatcpcrfcilionem accipcrcfcripfit ) provniucr-foChrilhanoruni gcncre orant6,illudquc protcgentem,nbsp;inuocanms,auxiliuin ab eaitnploramusgt;acvtnobis vcni-anipcccatorum , falutcm,dulcemque futuroruin bonorum pcflcii�onem �fuo natoimpctrct,rogamus. A.ccipenbsp;eiiamdc Apoftolis. quos abfitvt pro diis hab�amus.Ait itnbsp;cnim virus illorum.Ego phntavi,Apollo rigauitiCbriftusnbsp;vet�auxitjidc� nequcis quidquameft, quipkrntauit,nc-:nbsp;que quirigauit,fedquiauxit.Honoranrus verobeatos A-poftolos,qu�d fintverbiDiuini doftorcs, Icgati, falutisnbsp;noftr�adiutores,vi�du�:ores,hosoramusatquc invoca-nr us,vtq nobis tradider�fjCapercipiamus.Simili honorenbsp;profcquinrur,cumSanftos Patres, cnrcndatorcs,amp; in ve-rabcatitatc noftros magiftros, turn martyres,multapropter veritatera atque beatitudincm perpeffos,quorum ac-mulationc inflammati.eo ftudiofius piis moribus incum-bimus.Ncc minori honore � nobis coluntur c�tcri cledi,nbsp;quido�irinam Apoftolicara rcapfc pr�ftitcrunt, quosac-mulati, vi� ad bcatamx�tam ducentis, co impenfius infi-ftim'us.Summahacccft.EtlcfumChrift�.vnicum clTc no-ftruminterccfibrcmiSc huiuscartift'imam matrem inter-ccfTionc fua opitulari omnibus Chriftianis credimus.nbsp;omnium etiam Apoftolorum,Prophetarum,c�terorum-qucordinem San�torum nobis in veri ceguitione feruhnbsp;cntiumiamp; noftrorum adChriftum ducum,mcmoriasco-limus, adoflaillorum genua flc�timusivt co maius au-xilium ipforum fentiamus. Ita pronunciavit Dominusnbsp;noftcr lefusChhftus.Non-cftdifcipulusfupramagiftrum:

44- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

fed pcrfc�tus eft futurns, fi fit magiftti fui fimilis, vides vt id veter, ne nos fupramagiftrunt cfFcrainus,fcd foiumi-pfum imitemur. amp;bcatus Apoftolus Paulus. vnicuiquenbsp;da tur declaratio Spiritus ad vtilitatem. vni quidera daturnbsp;Kofitcon, Spiritu,fcrmofapien�i�,aiiiintelligenti�,alii fides abco-Spiritu,quot;�lii donuni �nation�,amp;aliapluraibidcm.nbsp;Satis iam dcmonftrarum tibi eft,quo fint afficiendi hono-rCjtatn Apoftoli qu�nv patres iiluminati, Quod denbsp;nrediatore Chrifto deque huiusfolius,quo feruaniur nomme,pcccatorum remifl�one, acvita�ternafcribis,cad�nbsp;nosquoque credimus.fic tamen,vt nos ad ea,vianiqucnbsp;veramab Apoftolis, amp; beatis patribus perduei confitea-mur.Dixiftietiam de fundamentis. ver�m ipfi Apoftolinbsp;non fc fundamentum hoinin�: fed miniftrosgrati� fum-inire�loris,atquc asdificatores, Chrifto fundamento in-nixos,eirefaffifunt. Scripfifiiamp;id,condonarinobis,dcle-rique peccata noftra gratuit�,non propter vllahumananbsp;opera; amp; defe� us gratia lupplcri, C�tcr�mnifi pra�cede-rentopera,curillud ChriftusdiceretinEuangcIio,fi quisnbsp;nonreIiqucritparente$,vxorcm,libcrQs,bona,necfcipfcnbsp;abnegaucrit,nonpotefteffe meus dilcipulus,ac nifi quisnbsp;fumtacruccfiiamcfcquatur,n� eftme dignus^Vocatau*nbsp;cruxCi'inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rebus omnibus mundihuiuscrucifixum ef�e .

UtMta, ' hoceftomnes mundanas cupiditates pofthabcrc, �con-gcr�dis opibus,poflcfllohibus,paftu, potuabftincrc, nulla rccgere,iis tantum qu� fortuite acciderunt cum omni contin�tia,fortitudine,continua precarione contentantnbsp;efle, inimicosjcofquc� quibus opprimarisdiligcrc, Dc-ura profibi molcftis orarc, qu�habcs quafi non habeasnbsp;iuxtafaccrc,follicituni de illis non e�c^a�iduis prccibus,nbsp;iciuniis

MOSCOVITICA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45

iciunijs ,obcundifque Diuinisn-i�datis,niagnocum Audio inc�bcre, vt peregrines dccct viuerc,ac vtdicit Paulus, futura bonaexpetere, in �tcrnaillatabcrnacula veile migrate,id elle crueem fuani portare,id mundo crucif�gi,nbsp;hocChriftum fequi. Quod ais Deum Patrem, propternbsp;m�ritafilii fui,hominem in gratiam recepiffc,peccatifq;nbsp;illius gratuite ignofcere,h�ref�s Arriana eft. Filium enintnbsp;obligat� Patri facis nos aute filius tonitrui fic docuit. Innbsp;principio erat verbu,idq; apud De�.Et Deus erat verb�,pnbsp;qu� omnia fada funt.N� cernis abfq; initio Fili� c� P�tre,nbsp;propter huiusergaeu caritat�,indiuifum,nec tame e�fu-fumcffe�QnadcDiuinitatc funt,illa eti�dida.verbaqvonbsp;bis dico.n� de me dico, fed Pater m�nes in me facit operanbsp;cr�dit� mihijVt ego in P�tre fum, fie amp; illeinmceft. Si qdnbsp;� P�tre race nomine peticritis, hoc faciet: vt inclarefcatnbsp;Pater in filio. A�oquoq; loco id dicitur.Pater diligit fili�,nbsp;m�ftratq-,ipfi omnia qu�cnnqifacit. Et ficut Pater excit�tnbsp;mortuos,amp; vitadonat,itaamp;Filius quos vultviuificaf.necnbsp;Paterquenquam iudicat,fedomnc iudicium d�ditfilio:nbsp;vt oranes honorent eum, f�cuthonorant Patrem,qui mi- Mi�iof��nbsp;fitipfum. Miirionemautemintellige,nonhumilitatem,nbsp;fed vnicam Patris amp; Filii amp; Spiritus Sandi voluntatem,Y-nicus tarnen hacin trinitate filius verb� Dci, pr�dcftina-tacarne myfterii.fuipeperithominibus falutcm,cum P�tre �eSpiritu S. vbienim eft filius, ibidem amp; Paterae Spiritus. acvbicunqueis,ibiamp; Pater acFilius. Cuminquitnbsp;veneritc�folator ,qucm egovobis mittam�Patre,Spiri-tus'vcrax, �e � P�tre procedens de me teftabitur. En vt Pater abfquc �tatc, Filius fine principio,amp; Spiritus (ubftan-tiafemper exiftens; vnius funtglori�, honoris,poteftatis,

G J

46 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOG�A

adionis, voluntatis,quodcft opus Sanft� Trinitatis.pr�ter h�c idem ait.Poftquam venerit verax il le Spiritus,in-ducetvosinomncmveritatem. Noaenini defeloque-tur:fed oninia qu� audir,amp; res futuras aperietvobis.Qu^e habetPater meafu^t;ideodixi,�mcaccipict.Animadu�r-tif^ea:qllalita�c,amp; vt filins mitTus, paternafuaq; volutatenbsp;aeSpiritus Sand, opera,talutcmattulirhominibus.vtquenbsp;Spiritus Sand. non de fe ipib locutus fi t, ac ciufdem cumnbsp;P�tre filio fit voluntatis? Proindc raiiTio filii,dc cor-poraiic�fpcdu ciusinte�ligcndaeft.Ad h�cfcriptumcx-tatiiiEuangelio loannis, de vriaefientia,amp;Filioapud Pattern abfqueprincipio.Eamob caufam Diligit me Pater,nbsp;quodego animant ponam meam, rurfumque cam rccipi-am:ncceftquifquam,quimihieamauferat. Vitro illamnbsp;pono,pr�ditus poteftate retumendi eam.quod manda*nbsp;tumaccepi �meo P�tre. H�eobfcrua ilium qui apudnbsp;Pattern, expers eft, principij nemine egere perquem�nbsp;mortuis cxcitaretur:fed ipfummet vi fuarefurgere � mor-tuis. Prout Paulus vas elcdumfcripfit. Non arbitratusnbsp;cftrapinam efle Dco�qual�, fed fcipfe efFuditfcrui fimi-litudine fumta.Ita exitaturus Lazaru. Gratias tibi,inquir,nbsp;ago Pater quodmcaudias.ego vcro�ciuiaudiri meabs tenbsp;verum propter populumcircumftantemdixi.vt meabs tenbsp;miflum efle credant. Et alibi idem. Si quis me diligit,verbum meum obferuat,amp;diligetcumPatermeus.ad eun-d� manfuri veniemus. Vbique viderc eft,quemadmod umnbsp;fit Patri �qualis, Filii potcftas ,non vlla demiflio. Rurlumnbsp;idem.Paterglorifica Filium,vt amp; is teglorif�cct.Plura einsnbsp;generis in Diuinis feriptis rcperies^dc Filio,vtnonfitnbsp;fcruus,fed honore Patri par.de quibus hadenus.

AD

AD CAPVT 6. LASICIVS,

dcltclumreatits zgt;e�it in omneshomines adcondemnationem-.ita per 'vnists iu�t�cationem bonum in omnes homines aditi�ifica-tionan 'vitA.Et i.Iohan ^.Scitis le�m e�e'patefaSlurn^i�tpecca-ta no�ra toller et. '.^^Itertirn a�.,{alia enim alii notent)quod 'vt,nbsp;alibidtahteparum aeeomodate�icram�cripturam citet-.aeexea,nbsp;illa infer at gt;qiiig nihil ad rem�aciiint, nee Diitinif hominibtes�acnbsp;�ntentia unqnaminmcntem 'venerunt. Noe print crediditDco,nbsp;quamarexextruendAfnannsadmonit dtanbsp;nbsp;nbsp;.alter. Credidit in-�riptnri.

quit�hrahamylchouai^e� inputatume�ipfiadiu�itiam Gen.is. capite vero 22.po�.maelare ojultDeHuffufilium.�ed CAPo�etn ajtnbsp;Opera humana tueaturyperuertit te�imonia Dinina, �ertiumnbsp;minime toleranditm. non prode�e homini B.aptifito natiuita--temChri�i�eruatordmundiynifiisantnia mandata Deipra�et.nbsp;^tqui�ipra C��ofcM^s negauitplnra duobiis e�e,Dinina mandata.nbsp;Nece/�fateory nos Deum atq^ homines.toto animo diligerey (f ho-enbsp;ip� mandata, qua �int norma uiuendifniperob ociilos habere.nbsp;Veruntamen ,� in quam maximo idagcndiconatUy 'uipeccatiininbsp;Kobis harentis.Rom. �/. a Tsia�alutis abripi aliquem contingat, ne~nbsp;quaquam e� de�alute lap�s de�erandunt, ^^ujnimo, qui quid int

G 4quot;

48 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOG�A

cperilttscredent�ti,(fino peccauerint. Flcb.io.dej�derattir: ��im hcciilitAti illorum -propter Chri�ii condonatur. ut i^o�m,nbsp;DiaiaU itu quondntti Di�holits, dtjccptas cum SAncio Aiartino Panomo,nbsp;cia^Mar-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dArtvsniAmcrimino�sy(��emellAp�snullAmADomino

tmt. nbsp;nbsp;nbsp;clementiAm pra� Ar i contendebat. cui MArttnui�tu ip�e o mi�-

rahiUs, Ahhominum in�cclAtionc de��eres, amp; te�Aciorum tuo-rum 'uelhoc tempore, cum dies iudic� in proximo e�, p�nitereti t�o tibi vere co��u in Domino, Chri�i mi�ricordiAmpollicerer.nbsp;rintipuA dcli��A-,meliori vit a purgAntundx mi�ricordia DiuinAnbsp;peccAtis Ab�uluunturi quipeccArede�nunt, h�c Sulpititis Seuertfsnbsp;in vit A Martini-. ver�imc.DAtm enim nohis�etneld�efilings vir-ginenAtits�Alutiefl�cmperomnibM^SyingrAtiAmc� eo perre�pi�nbsp;cent i A redeuntibus �biq^ ip�um�de vendicAntibus.^uAre omnesnbsp;Adfe peccAtis onuflos vocAt, omnes nos P Air em coele�em, cumjpenbsp;impetrAbilu ueniA,orAre iu�it omnibus nobisdegAtus ip�ui�Acienbsp;dum cen�uityprimum nep ec c emus-.deinde vt peccAtA confite Amurnbsp;comiJ�.j.Io.i.Mi�ricors e� enim is PAterietidpditifiimis Uberis,nbsp;Adfrugem reuerfis.Luc JS.Couertiminiinquitfilijrebelles�AnA-borebellionesvefiras.Mi�ericors�iim.Iere.j.Bgo�AnenihilmAgtsnbsp;^-didiflehomo,quifi�uiendi in chri�iAnos tAm�ii�nbsp;ditionis y quAm quos�bi violenti a �ubiecit, modumfucit nullum,nbsp;t Ant Opere vrgeut bonA operA-fiduciAm in ChrifiumyhominuniAb-� �olutAmiufiitiAm.Iere.zj E�u.$6.i.Cor. i.LeuiterprAterit. Ha�es nos AppellAt.At cuius?fi Di Aboli et progeniei Agarenic�,om'nbsp;niumq^veritAtem corrumpentium, verum efifi Cbri�iyAut vcri-tAt IS y tAm idfAl�um, quAm quod mAxime. Addit, dsquot; in lihidinemnbsp;CaeSitta. protedios nos e��. verum� hoc de ommbus intelligAt, CAlluniA efl.

Habet�cAfienu, ChrtfliAnAlibertas, vericult�resDei,memores diSHidittSy NifiAb�dauerit iujlicia ve�rA,plus quAmfiribarum,nbsp;non intrAbitisinregjium c�lorum.^MAt.s.Et illius ,Reddet vni-

MO s co VI T ICA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49

euiqficcund,um opera. eiua.Rom. 2. Tiantpro 'uiriti op�rantowni �virtutum generi. alijsgHlayVenter, religio e�, wundua amicus,nbsp;hac vitafumma voluptaa. !:)amp; incarnat tone Ril� Dei, vt ds� denbsp;qmbufdant al�s hic tommemorat is, nos cjuoque idem fentimus.nbsp;Sunt no pauciin Regno Polonia, quibusfolus Pater coele�ise�De-tts:Pilius aut em huius,Je�us �hri�us,merushomo,omniapreca-�nbsp;rio�Patreadeptus.^^uitucprimume�e c�pcrit.quadoeum vir- tiAreti�nbsp;gopeperit-.Deiappellationem, vti C^Po�s amp; omnismagi�ratus^�^�quot;^�'nbsp;fir tit fis. Negant iidem Spirit um Sanelum Diuina natura ejj�,nbsp;autfuam hjpo�a�mhabere-.neceuminuocat,multi)minus credutnbsp;lacfiumtum in Papatu Raptifinum influminibus renouant . adquem non ni� adultos admitunt. CAnimai vna cumnbsp;torporibus dor mire, donee tuba Archangeii exitentur, opinati.

^wbus cum,nulla e� nobisfidei communio. iJMultus e� ^o�:usinpraconijsSaSlorum,quafinosDeo carosvituperemus',nbsp;Sed quod eos tam hie, quam capite tj. Diuina atq^ t^poflolicanbsp;'voluntatifiatififlcijfl putat:facit Chri�i proprium cumhomini-bus commune. De hocenimfiloidfiriptume�. veni vt impleamnbsp;legem. Matt.s.Rt. fih�peccatum non fecit, i .Pet .2.Contra,denbsp;omnibus hominibus i� a. Fraudidentum e� cor hominis. Jere. ip.nbsp;Cormundum cr�a in me Deus. Pfil. st. Nemo bonus ,nifi vnusnbsp;Deus. Luc. 13. ^tsfement epur urn,quismudum apeccato dicat?nbsp;Prou.20. Nonc�homoquinonpeccet. 2. Paralipof. Sidixeri- �aietnbsp;mus nos peccatum non habere, nos ipfis fallimus,nbsp;nbsp;nbsp;veritas in

nobis non e�.i.Io. i.Omnespeccauerunt,noe�qui redl^ facial,no � ne vnus quidem.Rom j. Inmult is labimur omnes.Iacobi. 3.nbsp;^iflde� mortalis vt mundus fitlfp vtiu�usfit natiis muliere,nbsp;^mimbibit vt aquaminiquitatemllob.is. Conclu�t�ripturanbsp;'^^^fiia�ib peccato .Gal.}. Scionohabitareinme-dd e�,in camenbsp;fftfabonii.flrfacio malu quod nelo.p.Qm-p. LtipfichriHusad di~

H

�.tiszlt fee terpretesinitttdeltqucrunt. E�. 43. Nec�cm DAuidyttos'vitiO� rum negotium fuperauer At �cd tu delicia no�rAcondonaf.P�i.64.nbsp;֓ 40 Pluresfunt iniquitAtes mcis^pilis cApitis met Et 106. Pccca-uimus eu PAtribmno�ris, deliquimw^ ttnpq ftiimus.H^c �de�nbsp;turnen Petrus . ASdo. 2. e� PAtriurchumnbsp;ProphetAtnfuij� dicit. Rur�ts E�itas. CAp.�4. Omnesiu�ttiitnbsp;no�ramp;�nt men�ruutipunni�mtles.EtApo�olide�ip�s.PAu-lus.chri�iis yinquit�venitinmundum 'utpeccatores�eruuret.

que�imus homines, q�dem Affectionihus quibusdp vosobnox^. Aefo 14. lAcobus.Elias homo erAt ij�demAffecHonibus^quibuidpnbsp;nosohnoxius CAp.sJohAnnes. Etlexit nos e� lAuit �peccAtisn�-�ris�unguine�ia. Apoc i. Liquet hinc nepluru eiu�nedi Adferi,nbsp;rgt;t/EfiA ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neqiiAquAtn�iti�'eci�t: Legi Dei fAteAntur.Nec�c res

^ 'iclfri!, h�bet aliter. Dauid 'es,Io�phi, Abrah.uni ^Zacharia, Eh�beta,

Faulig aliorumq^ piorttm externa iu�itia, remi�ione peccatorum per�eiebatur. Omnium no�rum�rdes teditimq^ animi. Chrt�umnbsp;ab lucre nee e�e e�. Quorum aut em non abluit q non �unt futuriynbsp;regni coele�is participes. lohan. 13. Tales�unt Sancii fueruntq^nbsp;�emper, qui hits ad Dcum 'voces attollunt. Remitte nobis d�bita:nbsp;'vel'vt Lucas habet cap ii Peccatanoflra: quiq^.Tum'uiuunt cre~

Pra

MO s co VI T IC A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1�

frohacteomnis Sa�f7us arat-, terr.psre opportuno-VfAli3. Tela piAHi,in:^Kit.,Aupu�inuspnid et'iAmprogrediuntur-,'Vt dicat Vhnbsp;tAtniti�oruminhocfecttlo,nullum omnino haherepeccaturn, amp;nbsp;txhisEccl�amin bacrnortalitAte per�ci,'J}t�t smnino�nemA-tuUnbsp;nbsp;nbsp;ru�A. qua� non �t chriߒt Eccle�A,lt;pua in toto t err arum

�rbeclamat ad Deum, Dimite nobis d�bita no�ra,Hac Ule libra 'dchare�bii-s. Sane nemo longitisabe�a �vera religioneat^^ per^nbsp;feCltone,quam quifibi videtur-��e bonus ac religic�ss. errabantnbsp;peccabAt.fallebaturquiqjSanlli�imi,mortui iam nopeccat.^�jtnbsp;omnia ciimip�in ��e experirentur ,itade�ia iu�itia�crtpsere^.nbsp;Eafilius,condone dehumilitate ^ui �oriatur lin Domino glorie-tur,qKodChri�usnobisfaciiis�t�pientiaaDeo,iu�itia, Eanbii-�citio redemptio. Hac enim e� integra perfebiagloriatio innbsp;Deo. ^^^ndo ney^proptcriu�itiam�uam quis cffertur-.fedagno-fdtfibi deej� der am iu�itiam�de aut em �ola in Chri�um tu�i-�cari. Chrj��.incap.^.ad Go-latas Dicebantludai.^ui�ola�denbsp;nititur yexecrabtl'is e� .Paulus autem demo�rat^qui�ilafi^deniti- mm.nbsp;tur,eum benediclu e�'e.Ambro�usinepi�olamadRoma Hoceti-simcon�itutum e� aDeo,^tquicredttinChri�um�aluus�t�nenbsp;Oper e�ola�de,grat is accipies rerni�tonem peccatorum .Hieronymus lib.i.contra Pelagianos.Eunc iu�i�mus, quando nospecca-toresfatemur-.e^iu�icia no�ranon in proprio merito fedinDeinbsp;son��itmi�ericordia.Bernardusin cantica�ermone 22. ^isquisnbsp;pro pecc at is compunci us �,e�tr it ac�tit iuftitiam,credat in te quinbsp;iu�ificasimpium-.e��olam iu�i�catusper �dem,pacem habcbitnbsp;ad Deurn .Plura eius oyneris in ij�lem Ban�lis Patribus leguntur.nbsp;Honorandos e�eDeimini�ros^Us�quidem duplicimodo,�vt lubetnbsp;Paulus^quisnegauerir? At -venerandos, 'uel�mulatq�jominese�enbsp;defierunt inuocandos,quis zeloDeipraditus cen�ueritlhabet�iosnbsp;limites honor ihabit cftltue�abetvencratio, Sicitos a�imetho-

H 3

mo utmini�lros CJori�i dij^enfitoresmyfier�or�t'Iie�.i. Cer.4, Itemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efi Patilits, qitis ^poflolia, ni�t^ini�riper quo s cre~

did�ii.EtneckquipUtat^necquirigate� aliqutd,�dqui naget Dew. Contem�t is ndorationem fui,qui nos de fe hamp;e fntire iu�it,.nbsp;Nouer�t enim, uti al�-.nihiLfe folum in homines conferre.De-u�i tnntumefe, qui mort nies quAcunq^^Gquot; qunndo vellet doceret,nbsp;cordncorumndbonn impelleret,nc multiplicibus bene�ciqs njfice-ret.Itnqptntisillorum in hnc verbnprorapit. ^ujdb ifin�lstn mi^

fois �bedientet hnbuerunt,qunmquot ille voluit, qui e� vnicns do Si or omnium Mnt. 2 9. Et crediderunt, in quit, quotquot ernntnbsp;ordinnti nd vitnmnternn.AS�o.ii.Et-.Per mini�roscredidisiisynbsp;vt cuiq^D eus d�dit.I. Co.4.Ite.E)ominus nddebnt quotidieEccle-foA,qui fnluifi�rent. ASio.2. Sic amp; t^ofies olim, vos vidisiis om��nbsp;ninfnSin lehoun in AEgypto. Sednondum dedcrnt vobis lehouanbsp;ment em nd co^oficedam,vffitn diem hunc.Heut.zg. Nondificn^nbsp;tit ab his Augufiinus.nolite put are quequam hominem quicquamnbsp;difeereab homine,ndmonere no tojf�musperfirepitu nofiravocis:nbsp;fi no intus fit qui docent,manivelle inanisfit�rcptiusno�er -.hatnbsp;traEintu 4.in epi�i.Iohnn. Rognt CMoficus quomodo volant as Jli-^nbsp;nina,notahominibusfuififetffifoas fgt;Apofiolilegnti9nes,fcriptisnbsp;non mnndafifent. Ttignus prfiec�b, cuit um demum refoondeatur,nbsp;tsumfiriptn interierintEuangelicn.ldemiacio de SanEin Triade�

tos

MOSCOVITIC�.

tos Doctt.3iiUufirAti:An non ah illo^detj^no hac Simeon(ffitta e�i LumenAdillufiritionem Gentium. Luc. 2. amp;E�t.4-2. atque4Q.nbsp;�acobtts quo^ deeodemcap. i. Progenuitnos�rmone 'ueritatis.nbsp;Lt lohan.cap.i.Erut lux v er a .,c^u� illumin�t omnem hominemnbsp;�oenienteminmundum.^^uod�omnem'.ergoPatres. Vocaturnbsp;^uidemluxmundiApofloU.Mat.5. ^Pauluslux Gentiumdici^nbsp;tur.K^eio.fi. Sedquamip�ahUla'unicamutuati�nt, quemad-modum lunafuarn�umit a file. Sic idem nimius hominum ad-Tnirator,de dignitata beat a Maris, talia adfiert.,qus ipfi no agno-fitit. it a enim defi. Refiexit humilitatem anctUsfius.non dixit, vi-dtt in ea dignitatem.Item.fecit mihi magni�ca ilie.quipotens e�.nbsp;Et exult�t Spiritttsmeus�tperDeo�eruatoremeo. Jn�tper Ange~gt;nbsp;bts.AuegrAt 'isdilectadnueni�i^atia apudDeu. Nulla hic dignitatis vi�i ante in ea, quam mater e�e fiui Domini coepit, mentto..

� in ipfifuijfit, caufi non er at,curfiiafitbmi�ionem�iidi-leliionemgratuitam,autfieancilli, Deum 'vero,firuatore ergafi bene�cuagnoficeret, atq^ab Angelo,gratiaminueni�eapudDeumnbsp;ntorealiorum.lud.6.Ruth.2. Gen.iS.d? 39.2. Tim. t. diceretur.nbsp;Seimus qui inire gratiam apud aliosfi leant.Et� alt a apud Deum,nbsp;�vbi omnia gratuita,aliaapud homines e� ratio.Nec id nosfu^it,nbsp;fieruatorem dici,'uelpereuntium 'velperditorum refiellu. Chri-�us ,inquit,venit inmudum,'vtpeccatores (eruaret .1 .Tim.i .Ea-Utts e� nobts redemptio i. Cor. i Eos qui�tb legeerantredemit.nbsp;Gal.4. Seruauitpopulum�tum�peccatisip�us.Mat.i.Hinccon-fequinecej� e�, 'uelnone�'e confieruatarcdemtarnq^Mariam,�hnbsp;legeitidemnatam,quodcrederenefiits:veleam � numeroillarumnbsp;ancillarum Deifui�e, quasChrifltts ,vti alios omnescleclospecca-tis liberauit.Sicut igitur iUitatum beatifiunt, quoruremilfiafintnbsp;peccata.Rom.4 Ita Maria beati�ima e� f�minarum,non filsnbsp;merit is,fid ob Detin fi�ngulare gratiam: quod Filinm ip�tts amp;nbsp;?

/

$4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T UEO LO GIA

proprium nbsp;nbsp;vaicsi�}pcpererit.Beata qua. credidit,i�quit,Eli�!^

betha.Namperficientur ea qua ip�aDorKino diiJa funt.Luc.i.Et ipfamet ibidem.Ecce ex hoc, beatatne dicent, omnes atates. Bro-�igHttM �e^o omnis homin�i dignitaadn Deo e�.Roi^ate,i�quit. omni tem-digni habeamini, qui effugtatis �a omnia futura.LuC:

2i Pro�ecli�untacon�eclu Concilijgaudentes, quoddigni habiti ej�nt,qui pro nomine le�u contumeliaaf�cercntur. A^.s.Iuditi-um certum e�,iu�i iudicij Dei, vt dignicen�amini Regno Dei',nbsp;pro quo etiampAtimini.2. The�al. t.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de eadem 'virgine

ty^Bo�eitsaddit'vt�olet cap.jg. repeiit, qua�operaeitts recoci-liemur Deo quaq^ nobis de�unt ab ea co�equeremur-.iniu�e tras�ert �lq bene�ci�ingenitricem.Clar}enim tradidit Apo�oltss.jycumnbsp;�bi omnia in c�lis (� in terrisper�lium�um reconcilia��e. Col. i.nbsp;Et Deus in Chri�o mundum�bi reconctliauit,non imputando eunbsp;peccata.3 .Ccr.s .ac ad Rom.^. Sicuminimici 'e�emus reconciltatinbsp;fuimus Deo per mortem�lq eius-.multomagis r�concili�t i�erua-�. Mana bimurper 'vitam ip�us. Confi�tauteManam quoq^ iUam,io�ephonbsp;' pit^^^J^petttem mundi�ui�i: ergo hac etiam r�concili�t a Deo eit,nbsp;olim omnibus in�enfi-pereu cuius ip�ametparens�utt.Idem Apo-fiolus difirtisteftatur verbis.no ali� hominem,quam le�um Chri-fium,e��eDei hominum^mediatorem.^ui�emetip�um deditre.-demtion is pretium pro omnibus.i.Timo.2. Cur igitur ingrat utnbsp;bic mundus, alios�bi hominesflatuit,per quos rede at tum Deo trtnbsp;gratiam?Nec CMo�cus minori erroreeam reginam vocat,^ omnia materno iure apud�lium agerepo�eq^, peccata nofira tegere,nbsp;Ecele�apatrocinari,�celeruhufnanorum expiationem ej�e, cumnbsp;latina Eccle�aputat.^^ua omnia ex vno et eodem�onte,veligno-rantia^velmalitiapromanarut�mulatq^Satan hominesa crea-^'rl^emdtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^^^^tarum cultum,propter ear um quandam

ytilitatentieAcellerAtttm atqpvita �an^ttatern autrtit.Is enim�-ducit

MOSCOVITICA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff

du�� totii-m terr Arum o rif cm '^poc. j2 Jta ut hsdie, � multitut- ' dtne credeatium rAciocifiAri, ad rei ueritatem dtmon�randamnbsp;ir�rmi�imiim �t argumentum. Cat er um execrabilis e� omnis,nbsp;^uicon�dcthamini.lerem.ij. Feris chrisiicLnis�ltis Detise�cslinbsp;terramp;'j^ re^or. Neefocium creatum., in admint�randa hac r/fundinbsp;mirada machina.habet ulltsmy nec aliquam patitur adiutricem-,nbsp;Aut nattts eitts^aliamprater�ip�tm expiatione. Solus e�/pes omnium finiumterra.l�al �f.Huic�li �eruiendum efi.Ut�att 4. Isnbsp;tantum in auxilium uocidits.r�al.fo.Is nouit t^uibus�tn�^ rebus Opus pritis cjuampetamus ab ip�. CMitt. 6. Abraham non no-1titnos.Efa.63 Hunceundem inuocauerunt Patresno�ri,lt;d3�lt;:oti-�ruatifuntfpemin co �sampofueruntmecfiu�rati�int.Pfal.22.nbsp;Nonfalso id. Hie emt� N^e � diluuio, Lot hum � c�lefli incendia,nbsp;jfiacum �bimminentigladiojJofiphum� calumnia,lacoburnabnbsp;E�iu,Mofen, Aaroncm, necnon omnes i�aclitas ab AEgyptijs, tcnua.nbsp;Danidem � leonibus. Sufannam afd�s te�ibus,aUo�y^ innumera-bdcsfiinuacantesfimper Uberauit. Diues enime� mifiricordia.

Ephe 2.Diues inomnes inuocatesipfum. Rom lo.propinquus �f dem .Deut 4. Falde clcmens P�i. S�.Exorabilis ^d tram tardus.nbsp;Pfali4f .Nonagit nob�um pro no�rispeccatis^ney^ prodeliclisnbsp;no�rismali nobisreddit.Pfal.103� Credentes cu�odit. pf 31. Cur4nbsp;e� illidenobis. i.Pet.f .Confiruator e� omnium hominum, maxi-tne�delitim.i. Eim.4.Huiusfolus�lius,propitiatio e�propeccatisnbsp;no�ris uita hotninum.Io.i.Solus complacitus e� Patri Matt. ly.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctid�

CAtifarnno�rarnapudeumai^it.1 .lohan 3.Vnictsse� ii^tcr ipfmii^�' C? homines mediator, a. nitus nouifeeder is paci�cator�eprecator.

Tim.2.Hebr. 8. dEi2.Lumenadillufranda.sgentesca:litusde-^^iffum.7tfatt.2.Fiain c�lum.lohan.io. Per huncpatet aditusad Eutrem.Ephef2 (�'3.Jnteligcntiacontingitfriptiiraru.Luc.24.nbsp;Cognttig uerac'ts i lohan.^ dSx hustisfliusplenitudine omnes ae-

H 4

S6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THE OL O GI A

cepimw.lohAn. t. Plttresei hts in of�cijs ad�idit toHegds, hojnt~ numpartim�iper�itio ,fnrtim aduhttio. At tibi o homo,perdi�nbsp;expeS�Andunt erity antequaw Petri, Pauli, Nicolai -, Bafilij alio-beneficia, tradita nobis Ttiuina mjjleria, cognita habeas.

In quorum auxil^sAttmJpem fixerutuam^f rohe �videmtss vtfiter a inte�igas.Et tarnen tibi tuisfi tot erroribus ficatentibns nomen ver or um chri�ianorum, fiuperbe arrogas, diffentientes CruJ titiunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnortuorum ,interea viuos

Ma/tf. nbsp;nbsp;fian^os contrucidas? Signum crucisfionti, peSioriq^ toties adhi-

bes,e� de collofitfiendtsdnterim.tot imm�rit�s,in cruces agis? A-lios vr�sfamelic'ts difeerpendos, crudelifiimeobfiis?b infignem viripietatem? ^uifiuntij,quaresfortafiis'i Sunt SanEli CMofice^nbsp;fimper,non tat um vt vulgus put at in c cells, verum etiam in ter-ris,quibus cum tolendum e� nobis�dei vinculum. Sunt Uli omninbsp;tempore inter nos, de quibus hac omniumno�rum iudex. Amennbsp;dico vobts-.quatenus idfeci�'is unifiatrum meorum minimorum.nbsp;mihifeciliis.ty[Patt.2S�.^^rum,quotmilita in Liuonia ,Litua~nbsp;nia,acin tuo regno,velnulla, velleui de caufia interficceris ,neenbsp;tute ignoras,neq^ nosprater it,qui hac prodit a liter'isLatine,Polo,nbsp;nice, Gcrmanice legtmtts.Huius nunc crudelitat 'ts,Detis a te expetit p�nas,per Regemnofirum Stephanum ,lt;eterna memorta dig-num:grauiusfibiillud iudicium in poli er um relinquens, de quonbsp;�ai dam- htc '^po�oU.Damnatio abfiq^ mifiricordia erit ei,qui nonprafii-vaititttr. teritmifiericordtam.Iaco.2.^ � Agitenuncdiuites fiete vlulan-tesfiuper mifierfi ve�ris fiupetuenturls. In delicqs vixi� 'isfipernbsp;terramamp;�aficiuijs, condemna�is ,occidi�ls iusium-. non refitUitnbsp;vobis.Item.Opera carnisfiunt,adulterium.ficortatio, idololatria,nbsp;inuidiayhomicidiA,ebrietiitcs,c'omeJfi�tiones,quitaliaa^t,Regninbsp;Tteinoneruntharedes-Galat.s. Hisaddttauaros,maledicos,rapaces.i.Gor.�.ficcerte talesfiunt Mofici,quitammulta ali�na ra-piuntf

Mose ovrTic A.

omncsnosad�invitantesChriflilan nonDeum funmhomines con�tlere debent?Efi.S. T'ta e�pernicies i�aelitafedin me e�au-xiliu tuii.o�a I], b Beat urn tllum cuius efl auxilium Deus lacgbi.nbsp;Efalm.14-6. Conatur idem, allato in medium teflimonio de ferenda crucc, quam Monachorum more definitfententiam orthodo-xam de gratuit a pcccatorum remifiioneinfiingere:Deum immor-talem, quam inepte. Multb aptius verius. Auguflinus.cap. 14.

iuflificandumfenflt .oitenfum etiam�pra efl,ne vnumquidem e�eiuflum,qui�tisfaciis,uitamaternamereri queat. Plenafitnfnbsp;San^aLitera huiufinodi diElorum, Deum iuflificareimpium.nosnbsp;prius dilexijfi.in dilecios fuos,Spiritum 5. bonorum operumau-auteminutilifiruopremium iureperfiluerit?Itaq^verafitntilia, vtaliaconflefitonisx^ugiiflana verba. J^ianquam Euangeli-umrequiritpaenitentiam -.tarnen vt remtfio pcccatorum certa,nbsp;fit, docet earn gratis donari,hoc efl,nonpendcrcexconditioncdi-gnttatis noflra,nec dart prop! er vHa pr.ecedetia opera, autdigni-latemfequentium. H,zear[iculo.4 p'era �' hac Anguflini. Tanti

5� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEO LOG IA

e�ergao^nneshominesbomtM T)ci.,ut no�ramp; uelit c��rrierifit.f qtiamp;�u'it� ip�us dornt: pro illdnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lArgitta e� Sternapr^itiia�t

donAturtts.c. j2 .Lihri de Eccle�a�icis dogmatibits .(� cap.z �.o�n~ op^fiiamp;rneritASAndlQrtirii.,AdDeigloriAtnUudemj^refercn~nbsp;da�ini. J�iJ.i. nemo Alitmdeei pUeet,mfiex eo quodipfedoriA-tterit.Sic. ^epi.t^^�tp.Iohan. TrA^.^Xie -verbisDomini�rmo-ne. 6. De Aq^u�litAte 'venerAndx, Trinitatis per�narumno�nbsp;fuit tjlio�o necej� cum eo difutarCy/jui ip�m adeo non negnt, utnbsp;EatremFilium amp; Spirit um Sandi. vnumeJfeDeum profiteatur.

^^rrij c^uo^ hlt;�refim maligneidemob�it, mini�re Chri�i, ^rtAni. nihiTmag�quam Arrium dete�anti. Arriani yinlt;puit.^.^ugu�..nbsp;de hatre�bus.nolunt e�e Fatrem Filium Spiritum Sanel, u-nitis eiufdeme^ naturaat^fab�antict,nonpote�ei^uidemFilius:nbsp;e�i genit ori, naturafua par : ueruntamen, qui a dittes cum ejfet.^nbsp;no�ra caufi pauperfacias e�. 2. Cor. S.�q^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad mortem crucisy.

niltrodemi�t.Philip.2.SeruusabEfaia cap. ^3.min'�er abApo-�oloRom.15. uocAtur.cuias my�erijre�eFlu Patrem,nunquant in carne con�ieuumfacitim loh an. s-j�ejj� maiorem dixit^

CAPrr 7. C�FAL�DICTA CONTINET. Item quomodo zMofei Biblia diuidunt.

Erfcripfifticaufasfuturi aduentus Chrifti,ad homines tam vinos qu�m mortnos iudican-dos.Dequibusfupr�memoratumcft. Etfl tunbsp;fentcntiamnoftramnoncsaflecutus. Nos e-nimqn.iddeiudicioDci,mortuorumq;rcfnr-

redionefentiresqu�rcbamus. Verum tu aliud quidpiam loGutus,admeanon refpondifti. Qubd autem ncgas,canbsp;ppera eff� habende bQna,qu� �b�pfehQUioexcogitat�dnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abi

MO SCO V�T I CA.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^

abstc,de Apoftolis,San�ifquePatribusfcriptum cft.Dc . qnoiainantediximuSjVtiamp;devcrbisdece.Nam filcgeni-�viofisrccipis,�quumeft,vtiabbathum ctiam ritu ludai-�o obeas. Paucis quidcin dc his fupra;fed tarnen accuratenbsp;explicarum eft,etcnim cumfiscanis,amp; crucisChrifti ho-ftis, nolo tcc� multisagcrc. Q^�capita exepiftoHs Apogt;nbsp;�ftolicis,atquc cxcuangeliisinmedi�adducis,cunanoftrisnbsp;noncouucniunt, ea vobis tradiditLutherus,csetcra mcu-tiris. ScribisetiShaberi h�c in Matth�o. Cur me colitisnbsp;inucntishominum? Vcr�m h�cin eo nufquam Icguntur,nbsp;pr�terquam in Luca.ldq; aliteractufcrrbis.Nam ibidici-tur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mecompellatis, Domine,Domine,neeeaqu�

vobisdicoperficitis'Sed tuhoftis, Chrifticrucis, in medio triticipaleasleminas,amp;vtChriftusait,mendatium in veritatem trasformas.vos inquit, ex patre veftro Diabolonbsp;eftis,dcfidcriifq; eiusvultis obfcqui.Isciiloquitur men-�dacium,de iuo loquitur,amp; fanemendax eft, mcndaciiquenbsp;pater. Citas amp; Pauli verba ad Corinthios.non effc regninbsp;'c�leftis heredes futuros,adulteros,illos qui vel manu, velnbsp;alio modoobfc�na�g�t,Sodomitas,furcs,cbriofos,ma-icficos,obtreftatores,latrones.Qu� omnia, apud vosnbsp;Lutherianosfiunt. Qu�vcro dicladeidolis,V08nbsp;Luthcriani ad cultum imaginum refertis,nbsp;de his infra. Ncc minus inaliis qu�nbsp;fcribis mentiris. H�cenimin

Diuinis fcriptis non Icguntur.

*

I �i

1

THEO LOGIA

CAP. y. LASICirS^

AppellAuit. iUiu^^'ut mult or um Altorum e cAnt Ate profictfcent 'ium Corint ii. oblttus. dtxerit

i RAkavoxindigHAntis Jam Hebramp;is quAmChAld^tis hominem nihili inunem ^vucuumfignificAt 2.Reg.i6.fedquAntogrAvit-isnbsp;e� be�iit feu obfc �ni can is in eum iuSum conuicium., quern Deusnbsp;iibeluis rAtione di�inxitChriHus pretiofofuofAnguine re demit,nbsp;Spiritus Sun SI us domicilium ef�f�um voluit? ^...^ft minimnbsp;none�dtAc/fe huncvirum � fiperbifimo Principe Appell At urn,nbsp;�timAFfcis, omnes Lutin a Ecclefxhomines, prof unifnt ef im-mundi. Scribit CA�urtinus Biefctus^nobHis Folonus,CApite tertionbsp;amp;feptimolibrideCMo[couiAfe vidif� BAfiltiim, i�ius quih^cnbsp;Opinio cofArcinAuitj�vel idfieri mAduuitputrem fulutAtis Regis Polontst

cciefit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abluentem idemq^ fierefucere omnes CMoforum Duces,

smtmi. quetiefunq^ ulicuius princfis Registie^RomunA EcclcfiAlegutiSy tAm in uduetuquum difejfu illorum.dexterasporrigiit adeo Ulisnbsp;hiomnesimpuri.atq^ h.ereticifunt. ^uidAdh^c Sanctus Petrus?nbsp;Adihiy inquit ..o� en dit Deus, ne quern hominem impuru dicerem.nbsp;Aclo.io proinde haudincredibile e�,quod tamper omncm Polo-niam diuulgatum iaclAtur�unc eundemprincipem,\^nno quo

MOSCOVITICA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6i

ft IS decalogL.chri�i Jmobi,Iohannis,C�ter or um�^lt;^p6�ulorum man dat o, dit! urn e� in /Ipologia ad caput � Sabbathum quo^,�t-cro cultu�birernus ni Dominus fabbathi. Mar. 2 eins 'vacatio-rem,fit A refitrreSiione infiequentem tran�uli��t. Feriatum meri-tohabendum-.tamenextra�uper�itionem ludaicam,^ Domini-cum.Apoc.i.vocatumproptereaquod eo Dominus Deus^ nosiernbsp;carofacitis quieuerit,nouacreationeab�)luta Necego 'valdcmi- nameu�,nbsp;r or,non efi�tn Matthao lingua Eufitcafiripto � quid modo Mofinbsp;Cus,rabiec�cus,'viderepotuit .hacquanoscap it .De inani cultunbsp;Dei in�itutis humantslegimus:aut illud Iohannis, quod cap. ij.nbsp;commemorabituryFilioli cauetc z/obis ab idoris-.tum maiores Rufi-forum,quosi�ctoties Patres Sanclos vocat,Er.cle�am�uis inuen-tis intantum obr tier int ,vt de ten da non dub itatter in t, qua fit isnbsp;ton�lqs contraria efi� 'uidebant ,qua in dubium 'uellc vocare^,nbsp;Aut ojUo emcndarc modo.religio Mo�c'ts eil .P lane utfier ui, ac �lqnbsp;Deifiaciifiuntfi�ruihominum.Similiter a Socrate Ht�o. Eccle�a.nbsp;lib y.capsa.memoria proditum est. Omnes quiDiuinitatcm abnbsp;humanitate Chriliificiungere�udebat.�ac uerba episiola lohan-vis Caiholic�,Omnis f]riritus,quifioluitIefiim,ex Deononeli, exnbsp;uetu�is exemplaribus delere, toilereq^ non dubitafie, a quorumnbsp;non ferend.a .at:dacia,no�rihodie Ebionai atque CMacadoniani,nbsp;fiioperuicaci errori,patrociniapetttt. ^eriturnbsp;nbsp;nbsp;Optatus. Afier.

libr I de fimili Donatiftarum in legem Diuinamfiurore:tdemq^ olim Arrianos fiaciitafi�tefiatur-Eiclor. lib.i. TSlece�alia ueriornbsp;taufia tanta in Ilabraicis, Gracis Latinis utriusq^ fi�derisnbsp;codictbus uarietatis .Sublatafiunt enim qttadam in Hits abhare-ficis:qHadd partim comtitata,partim ad dit a, Suyda quo q� dem,nbsp;inverbo Lucianusaffirmate.obfiruartint hac Sacrorum Bibliofilm int erpr et es,Er afimus, Pagninus, Beza, Call olio, Franefiusnbsp;ItHtas Francificus lunitis ^uin necaliam maiiis ob rem, ijdem

� / i

THE OLO G 1\

prxeepto poliremum defienAndA rerum �lienArum concupi�en-diuidunt,primA duo in unurn conflAnt. Scilicet, Deus tut a bre-/ccunJum uitAtc�uper�tium allquid dixit,quodanobisprjitermitti debeAt: fricepta.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dige�it,vtnosidredlit�fAciAmus. VtDeusi-

dolumdongediuer�A�tnt�c vxor proximi no�ri liberi, fAmil�A omniAq^'vten�liA,nihilA�udquAm domus eiu�dem habentur.

^uAinre,nulliusneq,conciliqAntiquitheologi,eo modoprsece-ptApartientis mAior e� deberet,qu�m diuinA AUclorttAs. VtAU-tem CMio�ci,itA fhAri�nijtrAditiones mAiorum�orumpIurisfa^ cicb.�nt AJoluntAteDiuinA.fJi�Att.is. sJ^dArc.ij.SedquidDAuid.

MOSCOVITICA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;63

'9iti,qu�nidi^orum diiiwont�fi-.maiGr Eccle�^dd, Jjominuntf �qu 'af� illiits ancloritas�e quo id ceslituiexi�tt ormculum. Hic e�nbsp;�liuc mem diUHtcs.hiinc Audite.zMiitth.ij. ^t^em er raremcater deprauatHyqui corredta e�e optant, aut nolentibm �s quorum id maxim � tnterefi ,ip�met corrigunt : Hi�i�t h ar et ici fai�nbsp;Propheta,he�iia, canes,liipi�uresdatrones. Hepe quod�comnes Q�dnbsp;fan�liones ApoIioUca�dis accipienda�nt^t�quamip�usHiuina.nbsp;'VocePetrie�dnt�rmata. Agatha Papa^omnibus Epi�opis Dist.nbsp;i().�timmanis ilia beluaPonifaciM ^.Extrauagant. Com.lib.i.nbsp;tit.Demaioritate ^obedtentia.SubeJ� Romano pontifici omnemnbsp;humaHamcreaturam,declaramus,dicimui, �efinimtts pronu-tiamm^omninoe�edenece�itate�ilutu.En tertiumdecimum fi-dei'vniuerfiiltsarticulum,quodamntultisignotum,tam in A�i-ca quam in A�AEcclc�is. Aliter dtHingui 'a Ru�is Apoliolica�cri- �nbsp;pta,quampridem a quibu�amlnon � Luthero, 'n! isie blaterat)nbsp;toUendi lector um tad� caufi,diui�A�tnt.Apparet ex cap.14 .huinsnbsp;�cripti.Quorum Itngua,habet.Matthaus capita ii6.�)^ Zacza-las�oc est,incaptiones cognominant. Pltra^ adeoparua, vt ex -j-c�.nbsp;tribtts confient 'verfibtu,proutfertfi:ripti Diuini�ere 'vna�en-tcntii.�nMarcofimt.j�.lnLHca.j14.In lohanne.�j. In Altis.si,nbsp;Paulinas epistolas,caput.70. Inchoat, qui numerus ad.5.Colle-Etus finitur in ea qua ePi adHebraos�ripta. ,^uem rurfim exci-pit.si.ab initio lacobi Canonica.Definitq^ in luda. z^ipocalypfimnbsp;quoq^Iohan.fe habere,rogati�me Cracouia,cum Anno.ifjS.bellonbsp;exardefiente,Legati ad Regem Stephanummifiifiperbefe ge�i�nbsp;fint,dixerunt.OmniAhifi:ecapitibusdifireta,a quodam Cyrillo,nbsp;ConfiantinGpolitan�Ecclefificuiparent,}fiacerdotedinguagnaronbsp;ReUuonica.lde credo Marauis ^Bohemis,'vttradit Aeneas Syl- nehiminbsp;titusHifio.Bohe.cap.i2.Anno nati Me�ia.905 .Eidentin Chrifium�^fi^fi^-perfitafit, Oftuphriusfiolottorum etiam Apofiolam appcUat. �^t e-

it

lt;�4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

rttm^quodprAcepsfurore Aiofui^ totflAgitia LuthertAn�s olfijcit cert�pertrabemfiAWyVidetfeHucamali�nant. Non enimmen-tiar.Ji vtferes habet dixcro, in MofcouiayhacfermeomniA^non-nulla^alianon'vigeretantum-fedetiamregnare 'vitia.^^ode^nbsp;go ex ij s habeoy^ui in bellis CApti,cum C^�ofcis complures annosnbsp;'vixerunt.FurtAebrietates 'rarbora apudeos. Cultros illorumnbsp;cubitales y quib(ts,ftb intimis vebiibus latentibusyfe inuicem ira-Mt�oritm ho�errt vero incautum confodiunt,fimper exhorrui. In technisnbsp;fallendi alios,pre eo quo pollet ingenio funt 'vaferrimi. in 'veden-do Autem y mercem decuplo pluris a�imant y quant confi�t,modo,nbsp;emtorem decipiant. Nec mtnor efi illorum caUiditas at que muta-bilitas, inpaFiionibus quibufq^ conslituendiSyJn congrejfitamico,nbsp;cuni noHris nihil illis tumidius. ni prior ipfifAlutaueris,nonfalu-taber is. Honoreprauenirel^ vt Paulas iubet) vel honorati�imum,nbsp;dedecas habetur.Mendaci� verb,adeo efi vulgare omnibus, vt il-lud infimifuperioribus,ac ipfimet principi more prorfius barbari -coyimpune obqciant. Rei huitss hic quoque leguntur aliquot exem-pla.^uodenim vrbaniores ChriPiianiyVeniam prafati,per ver-bumnegandiyVerecundeefferunt-.ldiPii Ryluesiris ingenij homines,mentirisfmpliciter dicunt. At qui in promtu efi cuiuis. velnbsp;hocediofum uerbu,velaliquod crimen alteri impingerefid chri-Hiano dignus ePt.mifits conuicqs folidisrationibus docere errantes, conuincereargumentisperuicaces. De idoltsfeu imaginibas,nbsp;dieetur ad capnbsp;nbsp;. ^^ubd fi feripta Diuina,de idolis Ethnicis, ad

^^i***^^falfigt;rumChrifiianorumimagines,verisvt olim,it a nnne igno-tuSyreferimui�dfit ideo,quod ij Ethnicos ,maloillaruin vfuimitentur.adeoobliuiofi facit, vtneefitp-plicare/�peris, neefera celebrare...jnbsp;queant .nfiifignis admo-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neantur.

CAP.

CAPvr g. INTEHITFR IN LETHE rinnos:nonnihila.ttingit de Ru^ica Religionen inbsp;Romnnn Eccle�n,

Q�.d fcribcns de Luthcri do�rin3,ais vcftros fidcm,noninLuthero,fedin ChriftQ Domi-noftro figere. Atramcn fi vcl Luthcrus velnbsp;pi'oponat,quae ciim facrijnbsp;conncniant'.n� fecus vos iis, qii�ni vo-ci Diuin�afienfuroselle.Sin pugnantiacum Chrifti Aponbsp;ftolorumqncdifciplinadoccat,eum licet fit,vel Angelusnbsp;cocleftis,proanathematehabendum e�e. Audi verb quidnbsp;de his feribat Apoftolus.Miror, inqui t, tain cito vos � vo-cante gratia Chrifti,tranfite adaliudEuangcIium.Etfi nonbsp;eftaliud: nifi quqd vos quidam turbant,amp;ab Euangelionbsp;Chriftiauertere volunt.Verhm,fiautnos, aut Angelus �nbsp;cce'o,pr�dicauitvobis aliud, pr�tcr id quod eft � nobisnbsp;pr�dicatum, anathema efto. Notum autem vobis facionbsp;fratres,pr�dicatam �me doclrinam,noncfle humanam.nbsp;Neque enim ego ab homine accepi didicifte, (ed � reucla-tionelefuChrifti. Videmihi,vt non fuavoluntatc,nccnbsp;absfeexcogitata ,nec qu�fctiptur� Diuin�c�gruantin-ucntajf'quemadmodum vos, quia concionibuseftis,ve-ftrocumLuthcrofcciftis,)fcd patefaciente fibi Dominonbsp;aliis tradideritiamp;inChrifto acquiefccns;,ncquaquam ip-

K

feinet fundamentum effe voluerit. Super quod fundame-tum,fi quifpiam exftruataurum,lapides pretiofos Jigna, f�num,arundincm, vniufcuiufq; opus manifeftum erir.nbsp;Dies enim ipfis declarabit.En vt nemo ponerc queat aliudnbsp;fundamentum,pr�terChriftum iam pofitum. Qu; redi-uiuusjdifcipulosjbeatolq; Apoftolos ad nunciandum al-legans Euangelium, dixit vt irent, ac omnes nationes innbsp;nomine Pattis,Filij,amp; Spiritus S.Baptizantes, docerenrnbsp;feruare omnia fibipr�cepta.VbianimaduertiSjiubere eunbsp;ot)fcruare,etiam nonferipta pr�cepta.Scribitidcm Filiusnbsp;tonitrui. Multa,inquit, alia fecitlefus coram difeipulis,nbsp;non fcripta in hoelibro, qu� f� figillatira fcriberStur, opi-nor,nectotum mundumcomprehSdereca pofle� Atten-dantautem ij,quifedidisApoftolicis, nonpr�bent ob-fcquentes,id quod Chriftus apud Lucam dicir. Qui vosnbsp;audit,me audit.Qui vos reiicit,me reiicit.Erenim Apoftonbsp;liadpr�dicandum Euangelium digrefTbfurrogarunt �binbsp;feptuaginta Vicarios ,itidem A poftolos:ac fecundum hos,nbsp;ordin�lpiritualem,�quogt;vfq; adhuc, facerdores, do�o-resq; populi propagati fiint. Qua de re Paulus ad Titum-Propterea te in Creta reliqui,vt n�dum abfoluta perficiasnbsp;amp;infinguli$oppidis, Sacerdotes conftituas. Quod fi hacnbsp;ren� effetChriftianisopusn�fcripfiflent de ea Apoftoli�

tatenon inceditis,magisfeproditperuerfitas,Petro fupc-rioreApoftoIOjfecunda epiftola,id aientc. Quemadmo-dum, inquit, dileftus frater noftcr Paulus, pro iapientia fibidata vobis fcripfit,ac in omnibus epiftolis,deiifdemnbsp;l�quitur� Quibus in cpiftoiis, funt qu�dam diflScilia m-

MO s co VI TI CA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47

tclledu:qux indodi �c infirmi,vti alia omnia fcrip.ta,fuo exitioperucrtunt. Defundamcnto, dixi iam antca,in quonbsp;�dif�cata aurum, argentum, lapides pretiofi,funt bona o-pcra.lignaautemf�num. harundo fragilis,funt opera vi-Jioraatque peccata. ovos pcrditos, qui fecundum Petrinbsp;didum,fcripruramprolibituveftroperuertitis,Similiternbsp;Paulus,negataliudfundamentum,pr�terChriftum iacinbsp;pofie. V^'os ergo pr�tcrmiflis Sacerdotibus, pofthabitisnbsp;dodoribu5,amp;facrati ordinis viris,adeoquc ipfis Apofto-lis, Chrifti mandatum peruertitis, eundemqueapudvosnbsp;ipfos crucifigcntcs, diflbluti dodores fadi eftis. Atquinbsp;ApoftolusfcribensadGaIatas,ne Angeld ipfum quidem,nbsp;aliamab ilia quam acccpcrant dodrinam tradcntcm,au-diendum efrcdicit,abieciftis,vt omnia itatraditionem A-poftolicam:idcoque ipfimctvobiscxccrationeminduci-tis:ac nos in vos tcritatishoftes,amp; inhoneftos qu�ftores,nbsp;fulmcn anathematis iurc optimo torquemus. Antichri-ftiani enim eftis.Antichriftus autcmiscft,quifeopponitnbsp;Chrifto.Fada eft � tc Rofliac� noftrae fidei mentio, de quanbsp;h�chabcto. Baptizantur noftri in nomine Patris, Filiinbsp;amp; Spiritus Sand:, nunc amp; in lecula benedidi, poftquamnbsp;primus noftcr progenitor, beatus illc amp; magnus Czar -R*/��*nbsp;WlodimiruSjdiuinitus illuftratus,nome Bafilii ad myfti-camvndamnad:useft,� quo tcmporc,vfq;adhancdicm,nbsp;nonRofl�aca.fedChriftiana,appcllaturfidcsnoftra.Qu�-obrem,vbicunqucinorbcterraruni eftfidcs Chriftiana,nbsp;ibideamp;Ohriftiani nominanrun Atvbiiialitervocantur,nbsp;ibiverafidesn�eft:fedfunt.h�rcfcs,diiridia,apud G�tes,nbsp;inquit Paulus,multi Dei amp; Domini funt.Sed nobis vnusnbsp;eft Deus amp; Piter, ex quo omnia,ac nos in illo.amp; vnus Do-

K 2

68 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

minus noftcriefus Chrill:iis,pcrquem oninia afqucnos.--vnus Spivirus in quo omnia acnosinco, vnafides,vnum baptifma.Si Pagani invniucrioorbecred�tamp;facrificant:nbsp;li liccffe id Deo taccre fibiperfuadeant. tarnen Diabolisnbsp;credunt,�cfacrafacifit.Quocirca Dcumin TrinirateJan-dandum,etiam arque etiamoramus, vt tarn nos, qu�ninbsp;omnes vera Chriftianitatcccicbres Roffiacas terras,ab ininbsp;micis tcncbrisincrudelitatis veftr� confcrucfQuibusinnbsp;tcrrisjfi quos vides infira infirmitate fcgnicie, non omnianbsp;mandata exequi : id non Legi, fednegligenri�illorum a�-cribito. Qu� autem nobis d�funt, qii�quc ipfi implersnbsp;non valemus :ca Chriftus fua gratia complet, qua fi quinbsp;freti negligetes fint,ii adverfura fegraucm Dei iram cou-cit�t Scribis nequaquam vos Ecclcfiam vninationi,loco,nbsp;lingu� alligarc. Qiia^prervnacftChriftiana,cathcdralis,nbsp;amp;Apoftolica Ecclefia.Necobftat,quod vrbein vna.inavec,in villa,in toto denique mundo fint mulr�. Cum omnium vnafitconftitutio,vnaa�:io� Qu�dver�dc Latinanbsp;dicis,non Itrbetdc eamuItisagerc.Vr enimh�c verfutifli-ma eft, feu aftutc decipit: ita vos tenebr� eftis. �am fi quia

aliquem � carccre tenebrofo edudum, inducat in obfcuriorcm , impoftura cft, non vtilitasha-b�da; Haud alircr,qui � tenebris proditcnbsp;in lucem volens, rurfus in cas inci-ditjfeipfum feducit, neque eftnbsp;verax. Arque d�laisnbsp;haftenus.

** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD

AD CAPVT 8. LASICII ApologiaLutherianorum vbi �cde Ifracliticanbsp;Eccle�a, Chriftian�congruentidcnbsp;tradirionibus arque denbsp;Antichrifto.

idurn omni A e�icris litcrn-,Aduer�im nos tor quer e,Ac nos ea docere 'Uelle,quamp;pueris no�ris�int noti�imA patere dicituri�iiss Domini imperium in longitudinem, quin genta milUaria Germanica.nbsp;idquod confirm At. zj^lat. Miechouien�is,Mathematicus.libro z.nbsp;de Sarmatia.vcrifimile.lHamlohanncSyhuiusquo cum nobis resnbsp;eflauus, ^Bafitlius PAtcr,Lituan 'is quot;viadenieruntacdoloprouin'nbsp;das ampli�tmas. 'uidelicet Plescouien�cm.qua nuncrecuperatur,nbsp;Nouogrodenfiem,Smclen�cen�em, Viclcolu�cen�em ,iam recept am,nbsp;Sueuierten�m,^ O^Lo�aifien�em. verb i�e etiAm,ne�uisnbsp;maioribftsinferior iniquitateforetfijdem Lituanisfinitimis fuisnbsp;*b�ulerat,eaiAmadipfos,Opera optimi Reg� StephaniintrahoG .nbsp;triennium t cdierut. Et tarnen in tanta�li magnitudine. ne vni-cumquidem e�,GermAnicisfimile Gymnafium, in quo iuuentus.nbsp;in fheologiafaltein�ituerctur.Qmnes dediti�unt armis: notam

K i

'T HE OL O'GIA ad�tndefiniiendit,qua.m ^dali�na ..pernefasoccitpanda. Tarnen-hicprinceps -, nihilni�Chriflianam iu�itiam cr�pit�t. A qua tamnbsp;procul abe�, quam iniqui � regno c�lorum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobis vero (^la

�e, quos Lutherianos,vttuostantum^Chri�ianoscognominaSt nihil reorpeccatum efl.quodimpul�re Spiritu Diuino.'vitia �c-clefi�,multis contracta annisnotauerimus :quodque �siollenditnbsp;hat�entts tncubuerinttis. IStam quidnos aliudfacereoportutt,illisnbsp;f urgent quorum hoc maxime officij er at,partim id negligentibtts,partimnbsp;nccie�am fi; tam pr�claro opcrt manus admoueremus prohibentibus? Sed.nbsp;nihil hi,��iis diuerfum maioribus egerunt T�,inquit,'vobis Scri-ba Phari�ti hypocrita: quoniam claudit'is regnum c�lorum coram hominibtts vos enimnon introitis ,nec introeuntes�nit'is in-troire. C^latt.2^. Eaenim certenunce� ratio Eccla�si, hicq^eiusnbsp;�atun qui fuit Chri�i Apo�olorum ,�tperioribtisq^ temporibtts.nbsp;Tlam vt parumper �propo�to digrediar. Pharifii, deuinEt 'isfibinbsp;hypocrtfivulgianimis,eolocofuere,vtip�sau�toribtts omnia�e-r ent .primas vbiq�enerent, ac�cutiuuare( lo�pholib.iS cap-aj.nbsp;te�e )ita lader e quo fuisfacilepoteYdt.idemfacit hodi� or do eorundem. Longis precationtbtts, laxis ve�tbtts, crebris ieiuniis.auEio-ritatemfibi ijdem parabant-.humanas traditiones,uerbo Deiferi-pto,plurisfaciebant, mult a oner a plebiferenda, immunes ipfi eifnbsp;fit a nofir� noui Tefiament i Pharifitis. Se�la ibinbsp;sscde�t praterfiacri�culos, Pharificorum, Sadducaorum ,Ejfieorum Sama-enm R�m. ritanorum Herodianoru, dogmatis interfe diuerfiefuerunt. Buntnbsp;eademprater facerdotes,intermonacbos hodie. Multituncpfea-doprophetaexoriebantur,non pauciores flint hoc tempore. Ojfe-rebaturtumDeopro peccatis ho�ia,licet iam Chrifittspro omnibus ejfit mortuus, ^mult 'is cerimonijs res Diuina peregebatur.^nbsp;Ojfertur nunc eidem eadem,de qua ad caput u.Nec minoribus ce-nmonijsgrauati efi Ecclefia. �Ai�i olim DiuinitusPropheta^re-ligionu

lisants moriiTnj, popttli in ft nur at or es .male nccipicbntur.nec me-liitinHnctrii,ctA��tur.ei(cit�tia Deo^reruin EccLefi� corrupt arum �mendtitores. S^pe i�aeliticA Eccle�n, ob imaginu/n cultum�cor-t�npue^etfi non[entity Chri�innA. oblectArut� J�AclitA operibtttnbsp;manuumfuAruWy'vt StepfiAnttsprotornArtyrait,cf trAditiaDconbsp;�unt y'ut�eruiret cxercituicotli.HAud minorent hodie 'uoluptAtetnnbsp;ChrifliAni in fabric At csftmulacrisponunt. Angelos CAterofd c�li-tescoluntyVirginemMariAm, reginAmcoeli(� vacant intto^nbsp;cat.tuit i�aelitis�untmw�acerdos,paries dealbattssa Paulo. A ci.nbsp;2j.VocAtus fuerunt amp;al�pontifces. A�i.i.AdhAcingensturbA

ro.Haudaliaeius incrementa.fiquis attendat,'vidimusno�ro�-: culo. Omnium tune iufiitia, quot;jicio doet or um, in opsribus legisfit anbsp;trat. Fit pene idem hoc tempore. Coecos duces, c�cus illepopulus ha-bebat.necqnuncperfpicaciores e�'videntur. Chrifiusolimpra-terito fuperborumfacer datum or dine,alios voluntatis�ia,mundo pate facienda pracones delegit .idem prorfiis ah eofactum, cer-nimus ho die NulU turn alij magts quamficerdotcs,Chrifio ho-minum iufiitia aduerfatifunt, nulli alij difiipulos eius Synagoglsnbsp;fuis exigebant,puram DoEtrinamfiargere 'vetabant. �ua cun-�la,fimilium or do facit hodie.

Erant ilia tempefiatepafiores, qui oues fibi cr�ditas nonpa-fiebant.Ez,ech.34 fient nunc etiampermulti titulotenusFafiores iu�encs,aulici,illiterAti,impq. Gerienim omniaconfus'e neee�e^

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T H E O L O G � A

e�,m B�hylor.iA h(jc cft, confnftene. Ex^eS�AhAlur tant uulgo ali us prater tlliiti'! ChriftHS,quem omnssintHcbatiturnbsp;nbsp;nbsp;audiehant.Si-

�uiilitcr i�tinc cxpc��Atur AliuspriZter hune ^^utichrt�us, quem bmnes a�tciKtttyo�ul�pedis ^jcueraiitur.^�^ vt qua vtdi te�or-,nbsp;tarnjitmni�e qu�m ip�r,~, Deum compellaut. Tewplum Domini,nbsp;Tcrnpliim Domini i�raeliliM quondam 'vocifirabantur, eodemnbsp;paBio nunc C.'iColyci^EccltfiA.,EcclcfiA damit ant. Deport ata (rutin Babylontam i�aelitariirn Ecde�a.Dcuenit (� Latina in�erui-tutern ilbtis alter ius Baby Ion is Apoc. 17. ideoq^ Pap am Dominumnbsp;appellat. Solo bisnbsp;pajja aliquoties caput Latina Borna.. donee illudeius 'veniat exidiu,nbsp;�mile Sodomitico. ^^poca.iS. Habiterunt i�raeltta ho�es A�yrios

Chald^os, viry�furoris Dei habent nunc Chrifltani, urca-s Scythas, ztro�q�n�iperabiles.Fugere Babylone ludaos hort at urnbsp;ujates leremdtscap.penultimo.Exirealtera Deut�tosiubet,nipe-riremalint.lt;^poca iS. Aplantapedis-, t�q^ad 'verticem capitis,nbsp;morbosillius infitran�ulit Chri�us idempa�orfua PapaAdria-fius 6. de morbis or dints Eccle�a�ici faj�ts e�, Icgatione �ua adnbsp;conuentum North ergen�m K^nno 'i^22.Hti Andr. Fr iccius Polonits,cap.7. libriI.DcEccle�amemorat.At Platinain iJPParcel-linoprimo Ponti�ce, Cti�intanus in vita Sig�nundi Impe.Picttsnbsp;t omes C^drandulantis oratione ad L eoneni 10. De reformandisnbsp;moribus Ecde�u, alijq, plures, hits tant as corrupt das, ad omnenbsp;Chri�ianum nomen referunt.Ita vt nonfalso �ingdus ille, mo-nacham Eli�abetha, Abbate Trithemio in ChronicoHir�uigien-�idtradente,Anno 1162. affatus hi�ce verbis�t.Clama�ortiter,nbsp;(� dicHeu,adomnesgentes,quia totus mtindits, in tenebrase�nbsp;CO nuer�is.exite ille vos vocauit,qui de terra vos�ormauit.paeni-tentiam agite, quia prope e� regnum. ^uid m ult is? ouum ouo nonnbsp;t�tam�milejqtiam i�raditiea Fcde�a ChriLiiAita.His nos mott

MO SCO VIT ICA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75

huiui generispluribii^s -fAd emendAtionem,ade'bf�~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

de centAmiMtA religionis,fi,luti proJJ/ic ientes no�rAtAnimum Ap~ fnUmiss,excogitAturn AnoblinihiliCiuodnon frius mentibm no~nbsp;�rii-, vnicta i�e 'veritAtis do cl or inferuit.

'Denonfcriftis'^po�olorumfrAceptiSinone�hicdifferen-di locui,ncc lo Annes de tUn Agit fednArrat 'veluti hi�orictii,mul~ toplurA lefum fecijf, qiiAm ipfe fclaferipferit. quibus^quomode en.nbsp;credAmus,nifieACAnonicifcriptorcsprodAt literulCAteriirnfAtunbsp;id Uquet, nihil Proph Atas,nihil Apo�olosfis inferiptisprater-tni��e, quod I fr Aelitas tenere, Chri�iAnos credere necejfim ef�et:nbsp;^uin,quodchri�tisAtq^iz. Apo�oli, homines docucrunt, id4.nbsp;EuAngeii�a,Paulus item Pctrm ,loh Annes ,Iacob ns Judas Apo�oli, literii mAndAuerunt. Lex DiuinA vtriusquef�deris,Abfilu-tAm trAdit normAm be Ate viuendi,bene credendi,^ Eccle�amnbsp;reLte Admini�rAndi. OccultAyinquit, Jehoua L)eino�ri,�intre^nbsp;nelAtA,no�rAq^funt, filiorum no�rortim inperpetutimAdom-niAlegishuinsdicla exequenda. Deut. ag. Etnouiln�rumentinbsp;AuHor. Vos dixi non fr nosfed Amicos, quia omnia Audit a a Pa- �nbsp;tre,notA feci vobts. loh. ts .Et PauIus. Non fubterfugi�quominusnbsp;�uobtSAnnunciArem,omneconflium Dei.Acio.ao.Jijpd coftliumtnbsp;ds�illa Chrisiiomnia^�osetiam hodie,ex monumetis, cumEuan-geli�Arumjum eiufdem ^^po�oli cognbfimits.Namvtplurimumfcripfit,^ lAborauit in plant ando Euangeliodta eadem omnibus tradebat. Reducet jnquit, �vobis Limotheus in memoriam,nbsp;qua fint via meamp;in Chriliofcut 'vbiq^ in omnibus Eccle�isdo-ceo.i.Cor.4.fic cap.pitain omnibus Eccle�ncon�ituo.Eodem has.nbsp;reciduntiliaeiufdem,deferuAndis trAditibus,�ueperfermonemnbsp;�ueperepi�olAmexpo�tis.a.The��2., cutiliai.Corinth.ti.Re-liquA ciim 'uenero con�ituam. ^uadam parui momenti in c�nanbsp;Dominiferuanda, vt e� or do, locus, tempus, �fquafunt plitrA

L

7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEO LO GIA

eiufinodi, allaife conflituturumpoUicetur: rem ifgt;f�m perfer�pfit. Ego inquit,accept � Domino quad tradidi vohis^ Dominum no'nbsp;Cte qua prodehaturpanem accepijfe.gralijs a^is �fiegijj'e-.accipite,nbsp;ecLite.hoce� corpta m eumpro 'vcbis prangendum dixijj�. Similiter capiteii .adeofdem Corinthios. Eradidi ai oh is in prim is quod.

acceperam. Chri�um mortuum e�e pro peccat 'is no�ris, e�fi-p ult um ft er t io die re�trrexij�. Ea igitur qust non �unt fcripta-, abqs ^^po�olis, quialiquid literisprodiderunt,fidtamentrtt-dita: ad Cinrimoniasnon ad fundamentum �dei, quod�riptun�nbsp;Spiritus S. ejfe 'voluit.pertinent, qurt carimonist quam v/artafue-rint in antiqua Ecclefia, docent nos qhi�orici,quiEccle�a�icit,nbsp;Ster Sai. �riptts perficuti�tnt. Ttlia et tarn apud ludieos fuerunt. iterfab-bathi Mat. 2 4 .ide�, quarts partis miliaris Germanict�aciumnbsp;feu quad idem e�, bismille cubiti,hoc e� .paj�ts minores, 'vt Chal-dausparaphra�es in Ruthponit.Etpugillaris manuum,qttodip�nbsp;vidi,atvten�Uum crebra lauatio. zMarci 7. Eonunt auter�nbsp;hoc in numero veteres,prater�/mbolum Aposiolorum,Raptizan-distradifolitum.'.Mugudinode�de dr operibttscap.ii. te�e, id,nbsp;quodaPafihate vfq,adPenteco�en,genuainterprecandumolimnbsp;nonfle^ebantur, verfiaderientemfolem fade in templis,Dettsnbsp;etiamnum adoratur, dies Dominicas confieratus religioni habea-aet. 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}t-ediuiui, in ceelum refumti Chri�i,Spiritufq^S.

illinc dernifii�atis temporibus memoria recolantur. item Raptif mainfantum, Baptizandorum trinam immer�onem,vigiliananbsp;nociis Eafchatisfignum cruc'is.,�tiadrage�mam,diebusMercuripnbsp;Cf Venerisieiunium,cateraq,pauca, qua ne^ nosomnes,planere-qcimus. Licetnegligendi quadam,non defint caufie. ^ua veronbsp;antiquit�sin�itua,inabufum dfjuper�itionem,'verfa iam longonbsp;Auo erant-.in qs ipfumChri�um,E2oechiam,aliofi�huiuspietatenbsp;�miUsimitAnnur^ ^ttprttm iUeimepeatoresttmplo Dei eiecit-.hicnbsp;�atuat

MOSCOVITICA.

fi'attiai idololAtricM contriuit Lucos�tccidit,ferp^entem 'illunt C^iofiicum dieet Chri�i pA^krifgurAtn-, ah ifraelitis�iffitucul-tum, commintiit. 4. Reg- iS. OmntA enim aderudittonem ne�rinbsp;�ripta e��^ omnia^no�ra effe docet Paulus. Proinde nos etid,mcr-catorcs Mijjarum, templis exturhamusyartisChri�um in pane,nbsp;pro 'vinis mortu 'uDeo o��retium difiieimus ,fimulacra ad 've-nerationempro�ituta per�ingimus. Malum ptoi�cem cum Apo-�olo pariete dealbatum�acerdotes 'vitiofos-, hypocritas cum Chri-�o, 'unico omnium eodem^^perpetuo Sacerdote appellamus. Cate-ris ,ijua Ecclefia in captiuitatem Babylonis Spiritualis abducla,nbsp;cointauinatafuerunt,innouatisperpurgati/g�utolim �udaiBa-hylone liberati)melius utimur. traditiones hiimsina^, monitiabnbsp;Apo�oloColo�'a. Omni cura cauemus. Phari�aicutn cnim e�,populo Dei aUijuidaliud,quam lex Diuina traditpra�ribere-Phari-�d�ribit lo�phfss ,multa in�ituta a Patribus accepta populo tra-debant,non in CMo�s Lege�ripta, quaSaducai negabat ej�efir-ttanda. Haclib.i^.cap. iS. Anti. Iuda.^^crcueratumd,emumpujnbsp;raatq�cata e� futur a Eccle�a,cum in ea,omnia ex pra�riptisnbsp;Chrt�i '^po�olorumq, age/ur. Religio adip�s fontes reducetur.nbsp;Hon alia eiusforma, prater ea qua in Diuinis Legitur craculis,nbsp;con�itueiur. Hxc qui in�sis ccetibusfaciunt,�uel vtitafiant co-nantur,an hi in tenebrisverfariperirefalutiq^prorfssexcidcrenbsp;dteidebeant, iudicent illi quorum mentes ojt 'ueri lucem cumnbsp;Paulo videant,illti�rata diuinitus�int.t^it fj^lc�us Apo�olos,nbsp;�ptuaginta alios eiufde digpoitatis �bifurroga�e. reritm id ip�tm-met Chri�umfeei�e, Luct�.cap.io. te�atur. Horumnorninare-fertDorothcus Gracus. idem'verbailla^^po�oli�eaurogem-mis�ipulalignis.debonis^ mails operibus accipit.Dicas hominem 'uere operarium, inquo tarnen per paru e� bonorum operum.nbsp;^^elius Tcrtiilianus lib.^. aduerfus C^^arcionem,dedoctrina,p,^,^^,

E 2

TttuinA trahut.his omnino,qubmeliui�apiant, iie�eboroofii$efl. Q^t amen opinio,mentibushominum a�ute in�illata,ingentesnbsp;�pes attulit�cerdotibus.

t^ntichri�iani ^^o�o e�e videmur, tarn vere, quam ego �im Mo�us. Age igitur Chri�um ^aduer�arium einspaucis de-pingamtis.Ne quihabendi�nt Antichri�iani, ignoremus. Chri-Pius�e�olu viamnbsp;nbsp;o�ium e�,per quad ad Putrem coele�emper-

uenitur aitAntichri�tts Uli tot milia c�litu, nbsp;nbsp;abs�c facratorum

hominum,eodeminmunereadiun�t, E�enim Antichri�tis if lodoco ClithoucoPari�en�theologo incap. 2'^, Rh. 4--Eama�enUnbsp;quisquis oppofttns e� aut contrarius Chri�o,doclrinailli autmo-ribtts contradicens. Chri�tis�ruator hcmintim dicitur. lt;^nti~nbsp;^Htithe- chriUuSy�ius perditionisappellatur.a.Ehe�i.z. Christnscre-

multorumpeceata tolleretadHcbr.p.e�io. vbiesipeccattremt�-�o, noned amplinsoblatiopro peccato . t^ntiehri�iana Canon Mij�i, it a inquit, Su�ipe San��e ?ater,�terne Eens,banc imma-

culatamho�tant,qi(amcgo tndtgnnf]'amulns,o�erottbtpro. omnibus �delibns chrisiianis, viuts atq^ defundts, �Vtmtbiacillis pro�eiat adfalutem,in vit am aternam.�briUns author coniug�.

MOSCOVITICA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77

{Deienimf�rmo e�,qiio omma.fi^ci)h�c dixii._^� pote�capere cupiat.f^nt�hrifit� tanquamneituriii humans. Domintii,omnesnbsp;�t�s Sacerdotescaperejdesi�ne 'vxoribtis e�i,vtcapite 'ultimonbsp;docehoduhet.Chri�u'iillumA tpuo 'vocatmerAt bonus^Arguitmo-defle.Etfiis 'uerumdmprudens dixerat. K^ntichrisius,tpuAmuisnbsp;fitmAluSitAmengAudettitulo SAn�ii�imi beAti�imi. Christusnbsp;AureAmcoronAmre�uitjAccipit�ineAm.^^ntichristus hAnc fu~nbsp;gitdllAmgeHAt triplicem,Ac �veluti rex coronatur. Christus mun-dAnArtimcurAm rerum itA'uitAuit, 'ut ne de hsredit Ate o^uidemynbsp;interfrAtres deciderc �voluerit. \^ntichriHus ^omniA politic a cu-TAt. Imperium AGrscis ud Germanos�etrAn�uli�einDecretisnbsp;gloriAtur.IrAttis Georgio,RegiBohemis,Philippa GAllis,Albretionbsp;HAUArrs, R�gna illorum alijs re gib us addixit. Ducentos ampliusnbsp;Anno sregesno�r os, propt er crimeminius^qui Stani�au Epi�o-pum CrACouien�m occidit^coronari 'uetuit,hoc eit,Duccs tantumnbsp;non Reges did mAndsuit. Chriltus mini�er fuit. Rom.is.Mat.nbsp;20 OS't�iiitere docendi ipfemetfunctus e�. '^.Antichri�us,dominus Ab omnibusIjAbetur,cunciis imperAt,nunquAmip�cocicnA-tur. Chriftus crucem ligneAm humer isge�auit. Antichri�us Auronbsp;gemmifif nit entern, crepidsfits tmponit. Chri�uspedes Unit di-fcipulorumfuarurn.^Antichri�us, adpedem fuum o�ulandum,nbsp;ipfis etiammonarchas admit tit. Chri�us�e�v�p^admortemcru-cis demifit diuesnatura, nofir a caufia pauper fuit. Antichri�us,ex paupereEcclefia Romans pastore, utpiosopprimerct ,di-tifiimusfact tu,fefiipra omneid,ciiuod Deus autnumendicitur effort 2. Rhe fa. 2.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tit ulus regibus tribuitur Pjatm .Si.fr Codi-

ds lib. I. tit.14.1.8. tnfiler 0 inepuit numinisnofiri conflit orio recite-tur. chri�us,hominesfioliim credent es Rapt izariiu�it. Antichri�us Campanas quop, Raptiscat. Chrtfus, omnes cpuibufiiis cib'is 'ue-fdfinit. Antichriltus teporeieiunf adco certis interdicit,vt pui

7S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T H E O L O GI A'

feem faxit peenos capite lu it. Sex dieSy deditot nos ejf lahori de-here Chrijtm dixit .\^ntichrifliispcrmultisfefiis i/iftit ut is -i ociu illudSodomiticuminduxit quo resmitl^diftinttir �iint.Ezec.nbsp;i6. ChriflumefecAputEcdefA, Apo�olmfripft. At lionifAciusnbsp;tertinSi vt�ta fedes RomAKAy cAput foret omnium EcclcfAru'm.Abnbsp;PhocA ImperAtore Anno �cj.impetrAuit.Chri�its. beAtiuscj�dA-re,qu�m Accipere-, inojuit^Aclo.zo. Antichri�us�oeAtimeffeAcci-pere duett-jAc henc�centiA regum, Atq^ dominorum opidenti�imttsnbsp;fAdus^emnihmpridem terrors eli. chri�mfimper 'uoluntAtemnbsp;lieiPAtris�ticxecutfisi�. Antiehri�m in cAmirAttdisdi�ienfi-tionibus vtitur.nuptiAs lege 'vetitas�eri�nit. Pueros jAeit E-pi�opoSjCAnonieoSiAbbAtes.Petro CArdinAliyHieronymo��Atrinbsp;eim^eum vniuerfi, ipforum fAmiliA'�orre�o r�f�r�s )Iunio, lulto.,nbsp;Atigu�o^ tribfts Annimen�bus eAlidi�imis. mAfeulinum eoneubi-tum�AC eum oIau�uIa-, Ei At vtpetiturpermi�t. .Quad de Six to 4.nbsp;PlArrAt re�lltis Groningen�strAdAtu deindulgentijs. Chr�uSinbsp;lezAbelmeretriee in Eede�A ThyAriten�.,^iehementerojfendilurnbsp;K.yApo.2. Antiehri�iu�itA in �vrbefeptieolUdnntimerAbiles eJfepA-titur^AoquA�u ex illis�uitur. Gerte Anno ^quo RomAm adij i s 6 0.nbsp;Duodcuigintifcortorum miliA,in eue�e dicebAntur. Chri�us,re-gnumfuum�tiitts mundi efe negAbAt.,nee vbi oAput reelin Ar etnbsp;habehAt.Antichri�m eontrA, tot prouineiArum rex e�, tn�len-didishAbitAtpAlAtiis�ortorum Ameeni�tmorurn fiuiturdelicqs.nbsp;Chri�m veris fuis di�ipiiUs-,vniet{s �diioeAtus e�.,vnicAillorumnbsp;vitA,�es f�tes. Antichri�m lt;JAt[AriAm virginem�Ae omniA e�enbsp;vult,AeinfAnis plsteif^ deeuntAt. Illefoltim Deum PAtrem inuo-CAt Atq^inuoeAndum difctpulos doeet. Is Aliorum etiAW P At rum,nbsp;quorum mAgnns texitur inLitAnijseAtAlogus,AuxiliA implorAt.nbsp;Chri�tss.iPetrum eondereglAdium in VAginum iubet, 'vi�ff duo~nbsp;bus glAdiqSiftis e�b dicit .At RonifieinsS .'ue�em ImperAtoriAmnbsp;dnno

MOSCOVITICA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;79

Anno. lioo.indutmdiademate redimitta,portariante(�flri-Hum enfcm mundat, Acin throno refidens cxclamat.,Eccehicduo glAdy^'ut Goltiti^s invitA Adolphi Cafiris commemorAt.Chri�ttsnbsp;P At ris tAntitm�ti id m tin ta e�e te�Atur, vt quis Ad dexter Am amp;nbsp;fini�rAmin regno ip�its�edcAt. Antichri�us .,quos 'vult^nferisnbsp;per indulgenties eximit, in SAnclorum numerum refert, in c�lisnbsp;collocAt. Chri�us.,nos obedient es e�e mAgi�rAtui,tributAj�uG e-xemplopedereprAcipit.Antichri�us,cpuAndo 'vultAmperAtoremnbsp;grudii mouet,isi�inci q6.duo.Clericas fuos militiA immunes iter�nbsp;uh omnibus uectigAltbus dAndis liberos fucit.,nbsp;nbsp;nbsp;ex iiirifdiclione

mAgi�rutus ciuil'is eximit. Chri�iPAter�Acerdotes hamp;reditAtent' hsbcrecum ifdclitis prohibes Deut.iS. Num. 13. Antichri�usnbsp;cumfiis^regespo��ionibus�perut, RomAin cumprAcipuA ItAliiZ,nbsp;pArte,CQn(lAntinumImp�bi donodedi�A� librisDecretoruntnbsp;futetur^AC mortuo Imper At ore, hAredem fe imper ij Rom.iAclAt,nbsp;Clement, lib. 2. tit. ii. cup. 2. Chri�us venit,non vtperderet.fednbsp;quo per dit A feriiAret. Antichri�us, Henricum 4. Imp. �vtBenonbsp;CArdtnAlis te�is e�,toties per dere con At us e�. Ludouicum 4. iti--dem Imp.Ad Concilium AbsfeprouocAntem, 'vt e� Author Goltiustnbsp;Set An A trudidit ,(^3-cum omnibus etim fecutis burAthro Adiudi~nbsp;CAuit.plus quAm centum milliA Chri�iAnorum'�uius enim in�in-El A omni A 'vbiq.geruntury.nde Ab exorttiLutherijn Europ a per^nbsp;didit.chri�us AdfuAmdoEirinAmAmpleclendAm, neminem vn-quAm ui compulit. ^Antichri�us udfuA omniAplucitA credend a,nbsp;Armis homines cogit, nonprob Ant es HIa , immAni�ime trucidAf.nbsp;^po�oli Chri�iprAceptu me�,^}!fint Epifeopi, ad docendum a~nbsp;pti,continentes,Ab AUAriciA Alicni. Inter �ntichri�iAnos Epifnbsp;topos rsrifimiflint,quidocerepo�int. Pleriq^ omnes dediti ocio,nbsp;'uoluptAti,AUArittA libidini. Chri�i mini�ri,eode Apo�olo prAci~nbsp;piente^vnicAfinguU vxore contenti^non fe rebus impltcampoli^nbsp;b 4

It) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

ticis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verb plnriwifiruorugt;n Antichrt�i,�liqnot�orta alutt

omnium principumfamiliar oicupMit ^mud^^nisfincgoc� $ immi-�ent. chri�iani vt nomine it a refin^� viuunt�ominem occidc' re-,nefapej� ducuntyCAtechi�num tenent -, cuiuis�percontAntitnbsp;TAtionemfideifAcilereddut. AntichrifliAni iniqui, crudeles-,mA~nbsp;litio��untnbsp;nbsp;nbsp;de verA rAligione interrogAti.A�nis rudiores.chri-

�ocumSAtAnAcongreJ�uro, cum�cerdotibttt PhAri�it,SAdu-' nbsp;tAi�q^ dtf^utAturo, verbum Deigludius crut, t^tichri�o cum hte-

reticis,quositA vocAtdi�eptAturo,AquA.,�errum,igrtdgt; Uqueu^ prAsto�mt. llleomnes-,multitudine CArimoniArum-,mortc�uAnbsp;liberAuit.IsEccle�Ampermultis obruit. Ille� � nobis aliquAndonbsp;Abfuturum pr^dixit. Hie eum inpAne�acrAto �mper Ade�eaj�e-rit. Ule nos�epArAtim bibcre�Anguinem�tum vult, i�e Uicosy� bi-iendo eo Arcet .lllepdnemyCorptis�uume��epronunlitAt.IsiepAnemnbsp;mut Ari in corpus Affirm At. Canam Ule�iAmdinguA omnibtts notA,nbsp;cum di�ipulis�mp licit er per Agit.is � cccnAnomine Abhores,Mi�nbsp;�tm quAndam dn quA�olus edit ac bibit�icrificulus, ve�itupiciu-rAto, ridicules ge�iculAtionibus ^�rmoneperegrinocelebrAt.nbsp;Jllumoportere calo cApiv�q^Adtemptssre�itutionis omnium Petrus CAH^o.^.Ait.ContrA Antichri�us�nguliseum CMi�isillincnbsp;deducit. Nos inquitAgnum tollentempeccAtA mundi�ominAto-^nbsp;rem terrA,deloco coele�i verbis Hominids veris.non methon�mi-cis deuocAmus ud Ar Am y mAdAdum my�eriAliter AdorAndum hu-'nbsp;militer,�umendum hiUriter offerendum toti TriAdireuerenter.nbsp;AndreasLubelcicuscontionAtorLeopolien�s 1^49. Pra�atio-ne in liturgiem lt;^rmeniorum. Sex cent a�tnt alia, qua i� a malus, contraria illi facit, cuius� vicarium effe�mulat. It a vt eumnbsp;veri�tme Apo�olus vocarittalemyquife oppon at, Hei numinifq^nbsp;.4ntichri ^otnenhobcnti.nbsp;nbsp;nbsp;Hic ePi'iAMofce ^ntichriUus, alio nobis loco, ,

jfiiam. fl vitafuppettat defenbedus,cuiusfuper�itionupars,ad vos quo-qui

MO s co VIT I ca; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;si

�quePcrtientt. Ht fint AntichriHuni i qui h^c agunt, apfgt;robanf Jcientesatq^ defendant. lS{eq^idinfciamtir,ita effe ifiosqttihodtenbsp;funtficr 'ficulos,a.b lt;^fo�olis prop^gatosquemAdrnodutnilliynbsp;qui Chri�tint in crticctn egertint, � quot;verisLeuitk originemduce^nbsp;h^t. Veriitnnechocignorumiu, exorituros aliqutindofuiffe.,Do-cdores,Prophetas fiatresfAlf�s, atq^ i�ortim ante�gnanos An-tichri�ios, qtios hac ternpePiAte, mAxime deprehenjos,cognitojq^nbsp;�ejfein confejjo e�.PAttcoritm enim Epifioporum BAiiArixfintillAnbsp;'VerbA Apudlo.Auetinum Itb.p.Annalittm Boiortim. Anno Etomi- .AnAdri.nbsp;nil 2 41.mult oplure s CAdem hodie dicttnt .EUldchrAndmdnquit ) fi�nbsp;Ante Ann os cet umfep tuaginia,primus�ecie religionis, Antichri-�i Imperij fundAmentA iecit. Hoe bellum nefindtirnprimus au- .AnnoD*.nbsp;fiicAtttsesi,quodperficceforeshucusq^cotinuAtur. PrimoilUlm-perAtorcm� comitijs ponti�cAtibus extrtiferc. ^plurAAliAiquAnbsp;mult Afint in Auetino Ponti�cio.Ingol�Adi An.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;excufifLti-

thertAnis vAldefimiliA.OmniA dePontificibus Rom Anis, ex ^..Au-gu�arum CAfirum Imperio ortis.,^uocircA relie illudSibyllA lib. fiorumoTACulorutertiodeAntichri�ocecinit 'ib cr���s-i,vcevi i�,nbsp;quit,hoc eii. Ex '^uguiiinis Autem, voluentibtts Annis,Adaenietnbsp;Belial. Proinde nos�riem continuA�tcce�tonis, f�cerdotibus con-cedimtisfedeofdem,ApitsmAioribus,tarn moribtss degenera�e^fnbsp;quAmdollrinAditierfosefi�Aimus,Atcpdemon�rAmus. llltid bonis dolorem parit, quod octili hominnm totprAPiigqsnbsp;nbsp;nbsp;err ort'

bus Antichri�ianis c�cAti,idquod verius ,puriusq^e� 'uidere.-f nequeunt.

DeLuthero,quem �.y^lofctts totiesnominat,dillum iamfiprA Zvthertu. e�y�ieeturq�nfra. ^^ui.nonipfi�bi docendi mtinus 'vfirpauit:nbsp;fidAcceptum afuperioribus melius alijsexecutus ell ac ficut illtidnbsp;�^tcepit,itAAlqsritumeltoretrAdidit.Hecrefert quodei ademptunbsp;fuerit �fide Baby Ionic a concionAndi facultas : citm amp; Chri�tsSy

Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOG�A

C/ '-^po�oli�mih�acricolarum maUtia,doccrepDpu�um prohi-hiti oߒtciftm�tumfdcere.neijuaquam de�iterunt. Munm p�lo-rum ntij^ dotioriim in Eccle�a.,no Pap� e�,fed Chri�t inPiiteiium, ^^ocircadmpediri�rapa necdebet,necpotesi.Isverigt;idbeneo-bit,cj^tiiitAftcut mandat Domintis Ecclefix. FtautemquondAmnbsp;Erutiis, ciiiitAte RqmAnA expulit Regem EArcjuiniumfuperbumznbsp;iu Lut her U'S na�er eieait emit Ate Dei,quAm f�de tnce�ArAt, Ar-rogAnti�imum ^^ntichristum, reieeli ub eo.,omni^^ renAfentinbsp;EcelefiA doelaresfedfalfi, Ac� quorum t Ant a er At,qu Ant a Euan-gcli�Arum Aucloritas cotemt;ficerdotes: At mAli fiiblAtAnonul-lA.Verumfuper�uA.EtPauIus'lt;^pollos,^ Cephas,fuprsfen-tiafeufuturAyOmntA 'vedrAfsnt,tnquit. idem Paulus t. Cor. 3-hac omnia nosir a: ergoiuris AliquidhAbentyAlq inAlics .licet vni,nbsp;montrealium.Ncfasferuum Chri�i.,e�iferuum hominum.

co^amm .S^odlt;JMofcusfcribitdeRu�ica�de,^ ''NladirniroDuce,^,^-detur effepluribus attingendum. Cognomen Rojforum, � dijfmi-nando duClum e�,lingHA no�ra. ISlam quodLAtinis dif�minare esi,idnosomnes,generisSlauinici Ro�iacum c htcraliqucfcente,nbsp;dicimus. Prop tere a quod gens HenetA ,feu Slaim nie ad errant quinbsp;hoe in verbo, Uteris s, dt'l, c, tertiAminterponut�bilia tiirri Ba-hylonicA prof eel a, ad aquilonem confideritindeq^in quot;'arios locos.nbsp;ac populos difperfa filer It .idea ctia Grad hos ipfis Ro�ios, d�er-fs vacant .Comemorat hoc Rofarum cognomon ( etfinan bene in-,nbsp;telle�lum^Proculus Epifeopus Hiercfolymitanus,apudSocratemnbsp;E!icephorum,vicioriaEheodo�iJmperatar'isde ip�srecitans.,nbsp;quibus,�RotzHebraicocognomen indttiitxi�mat.Memineruntnbsp;etiam zJM.oforum ^fiaticorum, Berofss, Mela,Bolintis. Porronbsp;N^ladimiruSifiliusfuitilliusS^ato�Aui Ducis Nouogroden�s enbsp;cuius cranio patera, � viEloreprincipe Piecinigortim fad a. h.ecnbsp;verbainfcidpta habuit:l)ualit.taappetis,perdistua,q'! d�buicnbsp;e ant ra

l�nfr.iquem i�anunc Accidit. Isexcifisfu'is�.'itrib-M-,

exftruit, lt;� more GrMortim exornut qua ip�uptid LutinoSt fur um or nutu ej�e-, df caremonia Lutina.,Gracunicis, minits�len-dida Tj�a�int. Proinde etium Gracum religioncm, Lutina fra-tuiit, utq^umplexui e�. . _^uydtyiAo�cttsdeLutinu�euRomuneinbsp;�^ribit Eccle�u,huudfrocul itero e� Arno ip� ojeritas�tquis 'uefe- ^cAc�^.nbsp;rum�criftu legut. idem de illu cecinit ciiiis eius prunei�etts Petrar-6hu,\^nno Chrislinutii^gs-tnortuus.

Fons arumnurum,domus traf tenufur or is, Errorum ludus �ecturum mobile temglum.nbsp;Romuquidem�ueras,nHnc es Bubyloniu�udux:nbsp;Ex quutot luclus .gemitftsjj �eruntur in or been.nbsp;O �uudum muter,cur cer tet err imtis ira,nbsp;Curnificinuboni�ediniqui �edulunutrix,nbsp;Viiiorum in�ernits .mir uculum in�gne�uturum.,nbsp;Si nunquum contru te Chri�i�euiut ira,nbsp;Cu�u in fuuferie.tuu�unt�unduminu iuLtu.

Sed modo�unduntes oppugn as cornibus ultis.Et uliu epiqru-mutetertio.Sonettos ip�e vo cat,qua exltulicisyotidem 'verbis la-tinis expre�u leguntur in libro Mur� cuittsefl titultis,Et�ebiits cuptiuus.idem Petrurcha epiliolu udamicum, qua tale habet ini-cium.Dia disiuli. Libetexte quarere,quidviro optimo,cupe�i-

84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

vttiartumpm ulomnium, labor is ac tot ins miferixma^ar� dosnumi'vifi l�ss^uor/ion audita.Nulla ibipictas,nulla Deircuc-rentia.de veritate�leo .Nam quitunquam uero loci{s,'vbiomnianbsp;mendaeijs plcna�untlAdiurote Paterper temctip�um,neilluc eat,nbsp;'vndenemo vnqttam exemplomeUorfacins,pe�imcautemyinnu-merabiles rediere^.

Cripf�fti Luthcruin legitime munus doccn-diaggrefl'umclTc,amp;nos f�p�iamde illotulu ,� musfentcnti��oftendimusq;,tameiusqu�ii�

Quin im� lient Satanas,fuis cumD�moni-bus,homines vbique dccipitnta amp; vos in hilcc dolis Sata-n�adiutorcscftis. Didumiamlupr�eftdeLatina Eccle-fia.H�c veto nobis oftendendum �tat,� quo le�us confti-tutiisqjaddoc�dumLutherus,amp;, Apoftoli�c an Epifeo-pi dignitatepr�ditus fuerit.Nam Apoftolus de his qui l�-bi tcmcr�doccndi partes fumunr,h�cprodidit, Quifquis inuocaueritnomenDomini,isfaluuscrit. Quomodo verb inuocabunt,in quem non crediderunt? Q^omod�venbsp;crcdcntjdequononaudieruntr Quopadtoaudicntabfq;nbsp;pr�dicantc? Quaratione pr�dicabunt, nili miffi fuerint?nbsp;C�tet�m vos,�qu�nam vocati eftis,qui petuertendo ve-ritatein,hominesfeducitis?Scnbis amp;dc Ipirituali merca-tUt�

MOSCOVITICA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;85

tara opnm,qu� legibus Patrum prohibitaeft.Qu�d fi tib�. requapiamopus eft^amp;fcriptiscredis,curveiareligionernnbsp;nonainple�lcris?

LASICirS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAP. 9-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OR TV

LLitheri,amp; Fratpbus Bohcniis.

i^^i^i^�repetAmJegantureaojux�tntccipttt �^P^^^oreya.lyf(i,fcriptii.SedquiAide}n agit tte-rat (JA�Gpfif �cribam (^egoidem.Vt�hac ad eumnbsp;^l'i�if^^^^operferentur :rem omncm de ip�auratonbsp;irtEuropa Regno Chri�i^planitis intclbgat, ignanbsp;rttsveritatis in�ruatur. Anno 15 17. Scribunt Peucertts, Pettrerm

Chronicorum Carionisauctorum libro (puinto CMclanchton ^Melanin '^Ata Luthericircttmfcrebantur titalo Alberti Archiepi�opi ^lagdcburgcn�s njcnales indulgentiteinhisregionibn^s ,a Tece-Uo Dowtnfcano�cophantairnptidcnti�imo.Huiusimp� ^nefa-rijs conciontbus irritaties Lutheries �fttidio piet at is ardens,cdiditnbsp;propo�tianes deindulgent�s\ qua in primo Eomo monumhoriimnbsp;dies extant. Hie Tecelites nihtl�ii di�imilis, ac (peran s etiam�nbsp;gratiam apud Romanu Pontt�cem imtiirum e�e. �utim Senatumnbsp;conuocat,motiachos aliquotnbsp;nbsp;nbsp;theologes.�ophisiica�ia vtcunq^

leuAertinc�os. Hos componereali(^uidiuhetaduer�tes Lutherum. j ip�intereaneej�et Korp.v �rjo-o To ; noiamconciones�dfulrni- fer/ana,nbsp;n.t in Lut herum torqaet, vocifer.�tur ''jbiq^, hiinchareticum igninbsp;perdendum ej�e. Propo�tiones ettam ^0quot;concionemde indulgence �

Slt;5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

tij s Luthert con ij'dt inflammas. Pli fur orcs Tecclif'^ cicufitc�lt-tum,neccfitAtcm impofierunt Lutbcro,de rebecs ijflem copiofiut djjfrcr/di, df ver it at em tu en di. Piste initia fuerunt huiits con-trouerfiinlt;^uie inclinationem feat regnipontifieij. Sed Lutbe-rus tune nihiladhucfuf leans, autforrsnians defutur a rnutationenbsp;rit num, ne^, quidem ipfis indidgitief,s prorfus abiecit, moderat io-nem tant�m f.igitauit. Hae Cafar Peueerits, (JMeianehtonentnbsp;sleidanw �cerumfiamfecutus. Sleldantts juop, hbroprimo,fuorum.z6.nbsp;commentarioruin def at u religionis, Carola j.Imperatore,fic ean^nbsp;dem rem..bona fdeperfcquitur.

Leo decimtts PontifexRomantts mifisper omnia regnadipdo-matts omnium delieiorum expiationem,acfalutem seternam podi cebatur,interHentupecunu, quaquuq^ dar et. Ad eamq, rem,quinbsp;mittebdtur qus!florcs.,ae huitts tanti bcneficq prxeones^amp;raria pafnbsp;�mper omnesprouineiaseonfiituerant.neeidmodb, veruetiamnbsp;editisiibelhs, dogmatafua dcfendebant.jn Germaniaprsfertim.nbsp;Plane verb eondonationempeecatorum,nominabdt Indulgentia^.nbsp;Adhaeouis, laelc,cafeQ^rnc vefendifaeultatem diebus vetitis^nbsp;fretio vendebant. E^t turn Witeberga, quodefl ad Albim op^nbsp;pidum Saxonite, eJMiartinus Luther us ,theologus AugufinianuStnbsp;^^nno falut 'is humana 1517. Is eoneiontbus iiris,^quAftoruntnbsp;libellis excitatus,quu vider et vulgo crediquodilliiac�abat,cccpitnbsp;monere homines agerent prudenter,neq^ mere es illas tanti com~nbsp;parurent, ^updenim hts rebus impenderent,multopo(fe colloearinbsp;melt us.Et autem maiore eumfuclu, rem ageret pridie Calendasnbsp;Noaemb.Ad t^rchiepifeopum i^loguntinum, AlbcrtumBran-deburgieumdatis Uteris.quidtlU docean�exponit, (irpopulofeefnbsp;indul^n �' porftfim qucritur,quafipecunia compar�t is illis d.iplomatis denbsp;utu-nm. falu�c nihil amplius dubitare debeant,quafi nullum pof it admittinbsp;tantum feeltu quodeiusrei benefieio non ft condonatum.^^uafnbsp;eormn

MOSCOV�T�CA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8/

ttrn �)i'imamp;,q:i� crucietur ignipnrgAtorh/nnuL'ic ntiT�'niu-s in ar-culam�t inic^lta-, in ca-lnm eue�igif} �tkuolh .folHt�p�nis .o�en-d�t mandatum e�e ChriHi, 'vt doccatur E.uangeliumF��opa-rum e�e proprium munua,'vtrec�e popnliim erudiant. Commonc-faeitigituro�tcij.�^orat'vt profua autloritate libellos �ditas a- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x

bolcrt iubcat,(� dcclamatoribus Ulis melt ore�quirationem prst-cipiat^negrauius aliquodex eo d�idium oriatur quod omni nofuturum fit nifi eoerceantur .Cum ijs liter IS 'unamitt ebat themata, quanuperdtfiutandicaufipro}�ulgarat.,numcroad ^s-lisnbsp;nbsp;nbsp;de

purgatorio'uerapeenitentia, charitatis o�tciofieq^indul-gent� f copiose di�utat, e� quafiorum tontiones immoderat oi im-pugnatfed indagandafolitm verdat is catifia. Nam � ad di�uta-tioneminuitabat omnes,quivellerit in medium aliquidadferrcy � eos quibus adej� coram non vacarct.,vtjcripto fient ent iam fiuanbsp;ofienderent orabat ,� plura eitfimodi alia.,ad qua nihtl re�onditnbsp;f^rchiepifiopiss. Similiter Paulus Eberusin calendaria hi�orico.nbsp;\^nno Chrifii 1517. 31. Octobres.public�ropofita, �fioribus F-iertu,nbsp;templi adarcem ritebergenfem a�txa efi prima dij])utatto,do��o-ris ijAEartini Lutheri contra indulgcntia-s,impudenti�im'is men-datijs ornatas, � venditatns a Tccelio monacho,qua �dita paula-t im do^rina c�lefiis dep�nitentia, � remi�ionepeccatorum �denbsp;accipienda,propter Filium DeiDominum nofiru lefium Cbrifitimynbsp;repurg.�ta � illufirata efi �pofiea, lux reddita efi, multis alijsnbsp;quoq^articuUsdoctrina necc�arisi in Ecclefia DeihacleniesEbenes Longurn e�et plurcs horumfimiles tefies Euangilicos.in medium prodttcere Satis hinc patet quid Lut herum., cr��t um l itte-berge_j ^.^nno Dom. i 3 i Fheologia doclorem ad pu-rioreni dacirinampopulo Deiproponendaimpulerit. �^tn etiamnbsp;ffit Pontificijs te�imonia petamtis�e primordtjs renaficentisnbsp;in Germania Euangelij. Primus aut em Erafimtss lioterodamus.,

CPl 4

�8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLO GIA

�to�culotheologoru princeps, h.tsrei i�imc/iu�is Atfj^occii�ar.Vi referepi�olArtm libro 12. ad e^lbertum Archicf�copum Mo-gu'/itinjef^firri. Spe^andifnnt in quit JiaitM malifontes. CA�undtisnbsp;on er at us e� confliltttionibus humanis, oneratus efi opinianil us^nbsp;Munachi (�dogtnatibult;�holaficisAyrannidefiatrummendtcanttum,quinbsp;fint �telht e�e dis Ro^nanst : tarnen eo potentis. ac7nultitudi~nbsp;niseuadimt, �vtipfii Romano Pontifict,atq^ipfisadeo regibusfintnbsp;formtdabtles.His.,cumpro ip�s facitPotifex plus quam Deus eft.nbsp;Inhis, qiixficiunt aduer�ss eorun^ commodum, nonplus valt,nbsp;quam fomnium.Acperfiidtafionte iam c�perant omifo Chrtsionbsp;ttihilprAdicare, ntfifiianoua^fubinde impudentiora dogmata.nbsp;De indulgent�fie loquebantur, vt nec idiot� ferrepojfent. Hisnbsp;eiufmodi multis rebus .patilatim euanefiebat, vigor Etiangelica.nbsp;doHrina. F.tfuturum erat,vtrebusfimperin deteriusprolaben-tibus,tandemprorfus extingiieretur illa�intilla chri�ianapie-tatis, vuderedaccendipoterat extinciaeharitas.Ad caremonietsJnbsp;plus quam ludaieas.�mma rcligionis vergebat .Hac�fiirantnbsp;d�plorant boni viri.Hac ipfietiamthecloginonmonachi,^mo-nachiquidam,inpriuatis colloquijs fatentur. Hacopinornioue-runt animum Lutheri, vt primum �nderetfi quorundam intole-rabili impudentia opponere. ,^uid enim aliud�fiicer de eo,quinbsp;nee honores ambit, neepe cun iam cup it? Au�is � de indulgentiijsnbsp;dubit are : fid de quibus alq prius, nimis impudent er afj�ucraue-rant. K^ufus eflmoderatiusloqui,depoteJlateRomantpontficisznbsp;fed de quaijli,nimis immoderatepriusfcripfirunt.Aufusefl Dho~nbsp;ma decret a contcmnere:fid qua Dominic ani pene pr�fertit Euan-gelqs. K^ufiis efl inmateriaconfifiionisficrupulos aliquos difititer e :fed in qua monachifinefine tllaqueant hominu confiientias.nbsp;Aufus est ex parte negUgire ScholaPiica decret a:fid quibus ipfi ni-wium ti ibuunt^ amp; in quibus ipfi nihilominus inter fie dijfintiunt:nbsp;pofiremo

MOSCOV�TTC a;

iamoiim frohatos authoreshabcrifro antiquatis^ttioinj�crts co~ ciontbus,minimumaudirideChrij�o ^deVote^ate PotifictSideo^nbsp;ftnitnibus recentium fere omnia. Tit am orationem iam falam.,nbsp;^uiiifln.adulationem,ambitionem acfucum frafeferr edits imfu-

Scrif�tautem mult a tmfrudentermagis, ^uamimfi�: quoruna hociflos habetfefim�,^ Thoma non multumtribuit,^ minuitnbsp;^tiaflum 'veniarum,quodordinibus mendicanti�farum tribuitnbsp;uangelijs-, quodnegUgithumanasdiJJiutatoru argutiaslHanimi-rumfintharef�s intolerabtles.hac�rafnus,iicet a Lutheri eau fa,nbsp;*vt ibidem froftetur alientftmus, L ouanij Kalend. Tl^ouembr.

I S I 9 C^ajfcusquoq^ita ^nno i s i i Francifcus'Dux^quot;*-^'^ Kalefus.RexGallorum afudBononia tcum Leone decimo.^mici-tias cofulauit^ffaccefit ab eo lubilaum diuut^dum ferCadiaStnbsp;^ui^alia Chrtfliani orbis climat a occufauit,abyfiis malorum.

quidfelucrtsfuferterram, eritfolutu fp in ccelis.quodfiveliota minusfuiffet, quam decemfolidi, nihilprodejfe concionatifunt. ^ifirt.nbsp;Dijplicebat hic qua�us Sancl 'is Ecclefiaflits., dr cio oje-tilari de foteflate ^icarq,nbsp;nbsp;nbsp;vndehacnouifim�s dodtrina noua.

90 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGI�

Gcrfmm�A'tunc Cafard aus Luth er,qui nimisAcriteriii'-uect�is e� in h(ts indulgen-tias,^ inter Aliquu 'vern, qux.dam non �vcrA commi�euit. Oppo�tit�ilU lo.Ecciu^,vici�imej^ hiduo�eg-gediim con�cendcruntyCorAmpopulo contentio��ime di�utAntes:nbsp;tAndern 'vtriu�q^ rationes Pari�um nti�xyHt 4 Sorbonicis iudica-rentur.Terum quia nonfacile fuit 'videre, cui poti�imum palmanbsp;da,retur:dum cen�ra dtfferiurin longufn,Leo interim longo fuLnbsp;7nine,CMiartinum damnat hare�ose�dceetu�deliumpro�it.nbsp;Illeprimum amp; Penti�cc minw edoElo, adeum magis edocenduna,nbsp;WOK ad futurum Concilium appellauit. Interim quiaLeoiu�eratnbsp;libellos eins incedio tradi: ins Pontificum,quAs Leer et ales vacantnbsp;atq^ Leer et a publice Fitebergx combu�itdicens. Sicutfecerut mihi �c feci eis.Hac Maf�itts Camerae�s Canonicsts,CronicimUn-di lib.20.quod ^ntuerpittexcufume�ab lo.Crinito i f 40.nbsp;snpidtrH! Polydortisvero�c,inqtiit, libro S. deiniientoribttsreriimcap.4.-CitmLeoX.Rom.Pontifex^^nno i s i y. haberet etiamp;m innbsp;Cerntaniaprocitratoresindulgentiartim,quas vacant : e� illifuetnbsp;quoq^ vt Hit at is�udio pradiearent eas indulgenties, n�n fi Himnbsp;vaieread�alutem viuortim,vertimetiani adfuhleuadas mortuo-rum animas,quain pHrgatorio,quoddicititr,ejfent. Lum Piteber^nbsp;gapraft 0flit Lutherits, v^ugu�inianns CMonachns, homo innbsp;�Thcologia apudfuam gentem primarius, qui illudimprobauit.nbsp;Procuratoresea re valde commoti,primo quoq, tempore Rom amnbsp;adMagi�ratiis deferunt nomen Lutheri. Is cotinuovtLeorumlt;nbsp;contemptor accufitur,citatur,caiifaagitur :fedqHia ad diem di�nbsp;Ham,non adfuit Roma prafens vt refionderetjpaulopoH d�clara- �nbsp;tur hareticus. Veriim quoniam eiiifimodi indul^tiarurn qua�us,nbsp;iam in odia hominum cum proeuratoribns incurrerant,permultinbsp;wagni viriLuthero,protinusadiumento fuerunt, ^-inhis Pri-dericus Dux SaxoniAdlAC in aiipfortPolidoro Virgilio, Sic ��nbsp;unv

MO SCO VIT IC A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;��t

itr 'itt�lU'Si'Fra.KciJctis Ciiic'tiirdinttsHi�ori^ Jtitlic.slil}.i].'Se��-JWy a,nnu4 152 s. doFcrinamp;.,contra P.(i7nan� JPcclc�iautoritatem excitAtHyVehementemugeri c�pcruTiti qu�.nbsp;resirt. Saxonia Germaniaprotiincia, ex (J^^af�tini Lutherienbsp;gu�inianunt�odalttalemprofe�i concionibia -, maxima ex parte,nbsp;�veteris Bohemorum�ecliit, qua Con�antien� Cocilio damnat a, e�nbsp;Johanne Hu�io ac Hierortymo Pragen� duobus, huius dccirina.nbsp;praeipuisautoribusr�ufdemautoritate combu�is, dm intra Bohemiafines incltififuerat,excitatoris originem habuit. Kt aut entnbsp;hacin Germania denuo excitarentursoccafionem dederant, Pon-ti�cattts authoritas,qua Leo nimis lie ent er vtebatur, qui in qs,nbsp;quas Indulgentias votant ^qua � Ponti�eibusdn �acerdotqs � a-iijsrebw�acrisconeedi�olent.Laurentq Puetq, Quatuor�ancto-rum Cardinalis con�lmm�cquutits, niitlo temporum � iocorumnbsp;habito deleciu per vniuer�im orbemampli�ima priuilegia,qui-husnomodoviuisdeliPiorum veniam con�eqttendi�ed �de�un-Liorumanimaseitisignis, in quodcliPJaexpiari dicuntur, paenisnbsp;eximend�fiacultatem po�icebatur,promtdgat.^iM, quia pecunianbsp;tantum a mortalibus extorquendagratia.,concedinotum erat, amp;nbsp;aqua�oribushuicnegotioprafePiis impudent er admini�raban-tur,magnampleri�j^inlocisindignationem offen�onemq^ eonei-tarant, amp;pra�rttm in Germania,Hbi � multis ex eins. Mini�ris,nbsp;huiufinodi mortuosp�nts liberandifacultas,paruopretio vendi,nbsp;Velin cauponumtabernisalea�tbqci cernebatur-.quam indigna-ttonem auxit,quodPontifex,qui ob natura fua faeilitatem, multis inrebusparua cummaiePiate, Ponti�eio munerefungebatur,nbsp;multarum Germania partium, ex huiufinodi venia exaciionumnbsp;cmolumentum, t^iLagdalenafirorifit a do no dederat : qua cu ntnbsp;t^remboldumEpifieopumeiusmuneris,quodfcrtfiummam aua-titiam� extorfio^�mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt; dignum mini�rum huie exa-

JJ 2

THEO LOG�A

rantdnde fumpta occa�one, Luther tu primum in indulgentia-rumimmodtcos quo�lam^�rdidot nbsp;nbsp;duntaxat qua�ui fer-

Sunui uientes buccinatores, acriter inueSitts e�, dat 'u ad v^lbertur�

MO s co VIT I CA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;93

Jic es Ji^ihuerunt multos annosprogrejj�s quod nulla, apud Catholi-fos,etiam in ipfi tlero,�cHta. efl �vitiz tn ntclnts commutatia. iflu funt Suriq �verba,,eo inlibro,,cuiusefl inflriptio,, Cammentaritisnbsp;rerum in orbegellarum ab anno Dom. / s o o.'vjq^ad 1574.nbsp;lam igitur darum efl.ne f lures flriptoresin teiiimonium ajocem^nbsp;quomudo Luther itsfatali illotempore^ quo Europa Latina diu-turnioremfittm Euangelij,ferre amplius nopotuir, necDeua pu^nbsp;blicdmorucorruptelam tollerarediutiu^ voluit.Diuinitua exci-tatus vocatui^flt,vt ejftpaflor at!^ doctor Ecdefla. Dedit Chri-LittSy^^firibitadEpheflos ^..gt;4poflolua}alios quidem Apoflolos, a-*nbsp;Itos vero Prophet as.alios aute Euangeldias,altos Pallor esd^Efo-(iores. Ex quibus quidem. ht duo poflremi, ijdem Augufltno funtnbsp;ep flola sg.JAam adpaflorespertinct docere.

Fratrumautem Eohemorurn.quorumhlc vnumtotiescarpit

jf r 'ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r-r )nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i �

kj�ujci/^.tjth�c origo erdt.Htdjjo^^Huronymo Bohemias in cojiUo hemor^m, Conflantienfl ido quidem. ^^nno nati confruator 'ts homtnum 7quot;�^nbsp;14 1!. Hos autemhuncfqueti crudelifimeexuflts.gliferein-^�^fl^fnbsp;ter b or urn ip for urn, dr Pttpafed at or es primum odia conuitia,nbsp;detndebellar.ceperunf.Iiqut Hufffauentes.Calicem Cana Domini de fendebant.menfllanuario^^nni 1420. Plures tribusnbsp;milhbus in puteos Cutnenfis, vbifltnt ar gent tfodina, vtuipraci-pitattlunt.Captus Caltxtinorumfcer dos quinque florenis .vnonbsp;laictts vendebatur. quorum ora iujju lufli Epi flopt N^ratiflauien-fls, amp; Baronis Sesbizoffpuluere nttrato imp let a incendebantur:nbsp;quidamvero tnfornactbus torrebantur-.alif alijs modisenecaban-tur Natum hincbellum iriteflinum.innumerabilesmortalesab-fl^mflt ,'vfq^ ad Concilium Bafilienfl, t^nno 14^2. C�l�bra-turn. A quo Bohern 'is 'JMorauifq^y Calix Domini efl permijfus Cuius propugnafores, Ponttfeios vocare lt;.^ntichriflianos. ficrtle-gam Ecclefiamsmeretrtccm Babflonicam. Papam'^titiihriflumj^

K. i

94 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

P�ti4opropheUm,fal�sniir/tculisorn.uum, tllnda'V�teZdc'rj/' riA prjiditifim, po�tum^ in templo Dei idolitm�ulttim pa�orentnbsp;c�li�Acyorumj^ 'venditorcm'veritAtis Chri�iAnx. corruptorem^nbsp;horninumpiorumintcrfeciorem, Adeo^illum ip�um de quo lohd-ttesAbbadonem�u Apolyonem,hoc e� perditorem.Hi contra illojnbsp;apo�atiCiyhAreticosAraHsfugai,periuros:qui�torum�Acerdotumnbsp;con�crationem�uj�urAti,'veru�Acerdotihu0CArerent�edfuresda-tronet-, dp SAcr amenta fal�a h aber ent, vt Eccle�a : it a ^iera�d�nbsp;excidi�ent.Puit ilia tempe�ate-, Bohernorum di�ert�imut concio-natorlohannes Rohitzana^Archiepi�eopus Pragen�s-, Si��nun-doImperatoreannuente,Anno i4iS� de�gnattia.Itfaclapie-tatd hominum�iitemporis cum ea comparatione, qua Diuinis li-teristradita esi,qult;sq^ e�e in Chri�ianis debetper�icue demon^nbsp;firabat,quos in error es Eccle�a Romana deuenerityAc in qua �cele-raprolap��t,ex: quo tempore., Confiantini aliorumq., Regum ignenbsp;purgatorio territorum liberalit at epramp;diuesfaEia.,Phoc� Impera-tordfiagitiofi�imi 'voluntateprincipatumin omnes alias acqui�-uit.Egodnquit, aperte dico, Ecclefiam Romanam, B^bylonem e�inbsp;occidentalem An qua regnatpeccatum in Spiritum Sanctum. Pa^nbsp;pam �verb ip��imum\^ntichrifium.quitot�uperflitionibusfim-plicem Dei cultti obruit fineer a religioni,multa de�uo a�iuit, mulnbsp;tismiraculisplebem credulamdn ojarios error es induxit. Damo-nem in omnia Sacramenta inuafi�e ,eaden�^ �vitiata,facrificul�snbsp;qusfiuo� fccijfi, ac homines per ea, in fal�m falutis con�equendanbsp;Ppeminduxi��. ^uain^errorenbsp;nbsp;nbsp;mendatio �tmta,latua pons ad

orcume�ent. Eos qui vider entur, it a e�e Chri�ianos, vtipicins Petrus, viuiis habendusfit Fetrus.rer� Chrifiianum,aque e�fie in-tietii difficilem, vt cum cornibus aureis in ponte Pragenfi ceruurn.nbsp;Sacerdotes omnes quidem e�fiera�os fiednb omnes Sanctos,Paucio-gt;nbsp;res, Chrifii�edtat ores,plero�q^ omnes auaros�uperbos,ambitiofis.ynbsp;lu,xu-

tuxurte�s�,�mulAtores, ocio�os, qui falfa.pro 'vcrispopuloprcpo^ Kant,'vimfoUcomienientem 'Deo,Sacramcntisyhomiwirft(p^ meri-iis tribuamp;nt�celeribus auditores �uperent, quoru dtices omnipie^nbsp;f^f^gCKerccJ�dcberent, CMionachos, Satanis. infirumciitA ,po�nbsp;mille amp; Chrijio nato ai?nostcum foluendtts erat idem maltts,ad op--elaufira -, ejfent makficorum receptacuUj'uener'is lu�ra,fiipcr�i-tionis �mulationif^�eminaria. Omneslataad c�lum 'via tende-re,anguflam declinart. Magi�ratum fielera nonpunire fontesnbsp;abfiluerefobieclisgrauem eJfc.Paucosin ouile Chrilii,tam�iri-tuale-, quam politicumpcr ofiium introirepauci^imos�uts o�teijsnbsp;fatisfacire. In omnibus�dem 'oiuam extin^am ejfe,caritatemnbsp;refrixilfs. Vt rcminpauca contraham�ieebat e([eEccledam�,�vr-moderat a dominationi ip for um oppofuiffcntfalfis dodrinis refii-ti�ent,'vitia reprehendi�nt, quorum omni feculofueritcundis'nbsp;iods,aliquis numerus. Sedquipropemodum omnes ,'velinterime--rentur, -vel 'vita confidentesfia,lat er ent occult i, Plura eiufmodiynbsp;pro ea qua polltbat facundia, in medium adferebat.Ecclef.e capti-uitatem demon�rans,acidentidem illud Angelicum auditoribusnbsp;cumannisfuperioribus, turn 'itedo i 4 s i. poferioribusq^in-csilcans. Exite Babylone-) exitedti�.nepartiripei ftispeccatonumnbsp;plagarumj^ dus. �ua dum fqpdnunc Pr At res,more chr i�iano^

9lt;� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THE OLO G I A

rumpnfco vociintur.,dtutAcit�,ferpend�rent:fulyt�ntmos��lo-rumnouncogttAtio-.aliameff� 'uiAfilutii, amp;angufliore adc�lun� portAm^pr^aterearn o^ux. �utdgo crcderetur quArendAW. lgiturco~nbsp;gnitts EcdcJ�AitAmin dodrinAqu�m -moribtts �vitqsinAliudpo-puliDeicorpus-,metuAterniexitij14^6. coaIuc-runt. Pojlmddum recordAtiexemplo ^^po�olorum^quifiduntnbsp;lt;dM.AtdnAm,per�do IudA,certis�rtibtts�urrogArAntdp�met�btnbsp;mifii�rot Eccle�x,ex qutbutpurum EuAngeliumAudirent^eodemnbsp;pror�tf quo illimodo creArunt, td quod ab Ulisfuel um Anno dccimtnbsp;po�fite�ionem � CAlixtin 'is,mAgnA cum dcUberatione�dmAiorenbsp;cum�ductA .per�A�Deum moderAtorem�ortisfuturum,quAbo-uo con�liodnnomineip�ttstAceretur .SegregArunt Autem nouentnbsp;nitro s, omnium te�imon� or n Atos-, e quibus DiuinA m Ate si as�i-meret,quosreciores e�e fia Eccle�a njellet. Er At etiAm ih Artulanbsp;duodecim conuoluta, in nirnAm eonieti�,ex quibtts,nouem vacuisnbsp;^Att�pSr,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inferiptum �verbum Esi, 'voluntAttsDiuina iudicium hube-

*fr�trls�* bant^quA tribus obtigere niiris .-Adolefcente�ngulas�ngulis por-jfuti nbsp;nbsp;nbsp;rigente. Horum igttur or donbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Adhuc dur At, ^c�tus mAiorem

in modum exereuit. Medullu Chri�lanorum, a quibu�lAm appel-lAtus. Ea pietai,mode�iA-, chAritas, cocordiu�oblrina^ inter eos puritasgenitrix bonorum morum,AntiquA illa dt�tpli-riA. ty^ultA�mper mtlu ab aduer�rqs, njirtutibus ipfirum quatnbsp;imitarinolueruntinuidentibusperpe�r.bis �vero exiliu. Primuntnbsp;Anno I 4 S I. EiediCM-otAuiA,AMAthiAPegeHungAriairtnbsp;VAlAchiam . Deinde i f 4 !. lu�i ex Bohemia excedere-,FerdUnbsp;nandiPegis mAndatu, deuenerunt in Poloniam. Inter �eniores�-cundi or dints-, quoshAbent. 12. njt primi.4. Eiufdempote�Atisnbsp;officy � RohitA �vnus e�ycuiusferiptum tdUo�eus ridiculerefellit.nbsp;Bed nos de Fratribus, libris odo copio�us ,quos� i�e homo, quidnbsp;tredant, qtioriitiJ)eHmt:�Aiitj'uti^ viHAnt �'tiTnint interfeco-gnt

MOSCOVITICA?

gnofcertt.melioi'ajpero deil�sfintiret.Fuxit De tu vt C^rum�mi-les Eccle�iis h abeam us �iltem in nofir a SArwAttA.

CMtrAbitur Autem opinor, lt;y[�ofcus,^uod Pontficam, qui �velLutherum, uelhosipjosAddocendumconficrArent,nullAh�enbsp;fiAtmenti�. FerumnccRomanus PAtrtArchAtde�srebusquAre-gnum ipfius, Chrifii Regnoiplane repugnans Atq^ contrarium^ d�molit ur a erAnt, confit li debait : nec confiait us fillorumfiapientum^nbsp;(de quibus Chrifius ^�atth. CAp. 23.) confiliA ApprobAjfit,quosnbsp;Denshocpofiremofieculo-, mirAbilimodoinmeJfiemfiuAm,iammA-turAm extrufit, ^indicestot uitiorum^ medicos morborumCa- rMdo n*�nbsp;th olie A Ec d�fi A ejfi volait. Vt qui hodieferronbsp;nbsp;nbsp;ign� ( huius enim

impulfia Atq^ concefifiu., omniAgeruntur in EcclefiA )i�os omnes per-fiequAtur .quicanq^ prAuos ipfius mores corrigunt.,BAbylonemgrA-uiter AgrotAntemeurAntdodrinAm EcclefiA vitiAtAm ,egere emendAtione dicant. ItA quondam PauIus, it a CAteri lt;^pofioli.cinbsp;Chrifio adprAdicAndum Euangelium vocAtifie vocAntiextemplonbsp;pAruerunt. minime hac de re confiulto Pontifice HierofelymitAKo,nbsp;quem non ignoraruntfioc negotium extrAordinAriumtom-nibusmodisimpediturum fuijfi. Habes iam lt;^oficenbsp;vocAtos: habes vocAntem eos Deum, quorumnbsp;dodrinA veritas Atq^ certitudoArcAnisnbsp;fiandArum liter Arumnbsp;confrmAtur.

*

THE oLO GI A

o o o 0.0

CAPVT 10. VE lEirNtis lt;jm:o scoriTicis..

V� tudeieiunio, inhismentiris : nee rem. bene explanas.Chriftus enim ipfc, fimulacexa-quis egreffiis ell,quadraginta dies ac nodes ie-iunauit.-.vicitque dcceptorem pr�deftinatafm corporali Diuinitate. itemteftes funt Marcus

amp;Lucas fuis in fcriptis, quid idem in monte tranffigura-tus,acdeillodefccd�sdixerit difcipulis, poftquamadeos mutusD�moniacus�turba addudus eft.Quotcporedi*nbsp;fcipuli nondum perfedi, neque donorura Spiritus Sandi.nbsp;compotcs,haud potuerut illud D�monium ciiccre, ipfe-met id Chriftus perfecit.Qm quidemdoniiab iifdem fu-perhacrerogatus refpondit, nonpofle id genus D�mo-nii aliter quam prccatione amp; ieiunio expelli. Qua de can-famos etiam Chriftiani,Chriftum Dominum noftrum i-mitati,dics4o. ieiunamus hisaddentes Diuinam eiusdenbsp;pairionemamp;rcfuredioncm. Deinde ieiunium Apofto-l.orum,continenti�eaufanobis pr�ccptumdpontcobfer-uamus.Itein/honoreni Deipar� ieiunamus* Quaautemnbsp;modo Apoftolicum,eodcm amp; aliud ante natalem Do(ni-ni obimus- Pr�tcrea ilia annua, diebus Mcrcurii amp; Veneris ieiuniaferuamus. Altero cnim horum dic,dc occiden-do Domino glori� confilium initum.altero idem crucinbsp;affixus eft,qu� nosmiramur.Deum c�l�brantes amp;vtcon-^nbsp;feruator, falutis human� cauf�, fecundum ^r�deftinatio-neni!

MO SC o VI TT CA. 99 licm,mortem fubiit pcipendimus .Doicntcr idfcrentcs,nbsp;quodcreatur�aul� fuerintmanus crcatori iniiccrc. Ma-ioraver�durioraque ieiunia, inftituta-funtcontinentiae,nbsp;fubigendiquc corporis gratia.Sic cnim A poftoliis.Ego iranbsp;curro,non quafi a�rem verberans: fed corpus contineG,amp;nbsp;infcruitutcmredigo.Itainquam nosquoqueieiunamus,nbsp;�quocorpusfrenemus, idcqiie fpi rinn hibiiciamus,amp;o inn�s Diuinasiuftificarionesfufcipiaraus. Sicutcnim denfanbsp;imbeSjConfpect� folis nobis aufert: itaonuftum cibo corpus,quod eft nubemult� craflius, pr�cepta Diuinaintel-ligere,ac Ghriftum veriim folem videre nequit.Citas verba E(ai� de iciunio.SedaudivtChriftus.V�,inquit,vobisnbsp;Scribis amp; Pharif�ishypocritis, d�cimas aneri ac ment�nbsp;dantibus,pofthabitis melioribus,Lege,iudicio,fide, cafi-tate. O c�cos duces, culicem percolantcs,.fedcamelumnbsp;'aleuorantes. Confimiiitcr Apoftolus. Neinebriaminivi-no,inquofirerror,arq; alia mala. Homoenim ieiuniofo-briusfactus,amp; aptiorfitadomnia bona opera, amp; admu-tandosaffe�tus vitiofos, ftipem pauperibus dandam,c�-teraqiie opera pacis,beneuolenti�,concordi�,caritatis c-xercendapromrior.Quiautem non iciunant, ii nihil ifii-ufmodipr�ftarc poffunt. Legimusamp;delonano, invrbcnbsp;Niniue, Aggeano , acde illo ab Acliabo indifto, poft-quamoccidir Nabotu dequealiis leiuniis. Quemadmo-dum Dauiddixit. Ctim cos Deus difperderer,tumcuranbsp;qu�rcbant, amp; mane ad ipfum reuertebantur ,runcquc re-cordabantur adiutoris fui. Quem orequidematquelin-guadiligebant: at in cordibus corum, non erat erga iliumnbsp;veritas,necipfi fidi,in teftamentoeinsfuerunt.Multa alianbsp;ciiisrcicx�pla^infacrisliteris repcries, Porrdqu�cxepi-a

�oa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THE O I O Gl A

ftolis,Pau�iaJ Timothcutn, de fal(ispvopbaeris,amp;dcce-ptoi'ibus ,poftcrioiibusve. uris remporibusadducis: h�c omniavosipfife�tamini,viuicapti,vtibidemaitApofto-luslaqucisDiaboIi, adeiusdcin vol�tatcm.PIuraibifcri�nbsp;bmitiir,qua de rcfatis efto.

AD CAPVT IO. LASICIVS DE leiunio.

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^cris 3tblys tXcnifUt

nc bis std imitandum rch ci a �tnt dcfcrttandii, a. blat� ab Eccle�aj^wfodtSta funt magnsi'vttlitAtes-.quainbsp;waximA 1 quod qs petulantia carports re-primitur,s^menshumiina,adfupera elcuatur. Keritm� eaabj^nbsp;�de�unt nec^ � qui corpori�uo pubulum ad tempus�ibduiunt.,nbsp;Dei tunc Opern multbqudm ante magis implorent, non mores e-mendentfuos .nec in egentes liber altar es�nt� non minus permit�-tant ira�tperbia libtdini,auAritia-�milem t�is�uCiumallatu-ra�nt�equibus lerem. i-f. Cum ieiunauerint ,non exaudtamnbsp;clamorerneorum. Et F�iia sS.leiunauimus�:dnona�exifli,af-ߒximusanimosno�ras^verumtunonnoHi.Siquottdte hue ecn~nbsp;ueniamus�ribit chry�isiamus ,actotam ^uadrage�mam ietu-tiemus fed non mut emus vit am tn melius : rnaioris damnationlfnbsp;ecea�o nobis erit. Hac de teiunio XL*. Homilia jj. Similiternbsp;iuris Canonici Dist. S �, ^t�dprodtst h hm are vifer, In-Xitrin

yur art i'enatibui{ftu �venerihiisJ ab�iinere � ctbls, amp; errArc_j f -ccAtU? Hahuerunt ohm Gentiles quoejue�taieiu�ia-,vt ex He-ro4�ttlib.4. Dei��is teiunio, K^puley libr.ii. Senecs. EpiltolAnbsp;fenult'tma lib 2 alysj�riptoribitfpatet. Habent hodie Tur aznbsp;�ve�erumob�ruant:(^uomodo etiam t^ethiofes Chrtlitani mnbsp;India ieiunant}\^tquianequefide necjue{pe, neque earitate^nbsp;fraditr�ntyno poj�tnt placereDto.Non propterietunium CMa-hometicum.v�que ad con�eElum ve�eriproduHum Leonardonbsp;Chien�inHtlioria,expu^natlt;t \^nno i 4 s T ^9- lt;^aij

Camp;terumislhac corporalis exeriitatio.paululum habet utili-tat 'is-.pietasvcroadomnia'vtiTise�. i. Timoth. 4. ^^^ej�ein Konieiunantepote�. Et Sanclus Nilus librode vitii�s S cogitation ib'us. Ad plenam, inquit animapuritate adipi�:edam,paruntnbsp;quot;itiriurn habet ctborum abliinenti/e, ni� cat er a virtutes acc�dantnbsp;Ter i�t me hac vterq^. ^td entm iuuat absiinere� aliquot horos

tem Lutheriantim'� C�'l�ricordu Deo magis, quam�crificiinn f lacet. CMatth. J2.nbsp;nbsp;^uaporromi�ricordiaatquepietos eHift

^^o�Tis, ut noltros nun c eontificios prateream? Nihil e� ill is�i- Qn.,ie, ferbius nih:l in contraclibus fallacius nihil vicints nocenttus,f�*fgt;i tAn/tinbsp;ptneapiiriorird�gione, m.i�is auerߦ.nullt�tiperLtitro�ores,

moscovitica:

^u^cuK^tiepo�tdeo,^Qt^xres,quantum conf�rant ad iu�itiama-pudDeum confequendam, n�fit in ieiunante^ Chrifiiano, cor �fiimmifum� amoreproximiferuens,Chri�M ibidempronun-ciat.Defcendit hictelonaiuflusdomumfuam,potius quam Pha~nbsp;rifitiK.Legat quipotefi, de immemorabili iPiius hominis, in fuosnbsp;�tbiecios crudelitate,librum ^^lexandri Guagnini de Sarmatia,nbsp;primo �riptum Polonice, ad Sigi�nundum ^^ugufium Regentnbsp;no�rum,ab k^lberto Schlichtingo nobili Germano,qui in CMo�nbsp;ceuia fiept em vixit annoswbi talia fiunt multa,extremiitfiauici^nbsp;exempla,qua Phalaridis, ty\Lez.entq, Herodis,Neronisferitatentnbsp;�iperant.ob�quuntur tyrannofiatellites, licet longa inedia pen�nbsp;cnecii-.qua quidem Chriflum, CMofiem , Eliam-.At allionibttsnbsp;ipfium Diabolum,aprincipio rerum homicidam falium imitan-tur. Nammagnam annipartem , id e�, viginti hebdomadasynbsp;ieiunqstranfiigtint,quo tempore,fingulisfieptirnanis, in diuerfisnbsp;tarnen templis,Camp;nam Dominicamfiuo more celebrant.

Primum autem,'vt dr ego dicam hac planius, ante 'Ppata^ lern Dominifiex hebdomadas ieiunant, a carnibus, butyro, cafio^.nbsp;ouisabHinentes,le.guminibus contenti. Deinde olio ante Fafi~nbsp;cha,^^ SanliusBafiiUtis,quemplurimifiaciunt ,pr��ripfi�e pu~nbsp;tatur.

Tertio quatuor,ab ociauaPcnteco�es, afque adfierias Pe-, tri^PnuU.

^u^arib a Kalendis ^ugusii, vfique ad obdormitionem., (fic ip�dicunt} C^taria ojirginis -, quatuordecim dies. Nos 'verb-,,nbsp;quos iPie oppugnM,quid hac dereilllud quodfirtbit beatus Hiero-^ymusin r�gula Monachorum,tomo quarto. Pareus cibus, tri-duanis ieiunijsprafiertur. ^J^Pulib enim melius e� quotidie pa-^i*rn,qua,ntrarb fiat is fiumere...j :nihilprode�i, biduo tridu�ue^nbsp;tran�ni�o^ryAcuumportare ojentremyfipar it er obruatur� com-0nbsp;nbsp;4^

THEOLOGIA

fen faiurfdturitAteieiunium.EtiAm ex vili�imis cibls, 'v�tandi e�fAtietoi. Similiter Didicm Couarrttuias Tiletantis. S. Do-minici hiepi�opn-s. Incidit. inquit, qux�io in�gnis,qux v-tinam neceJJariA non e�et an hifcruent ieiunia iure in�ituta -,nbsp;fracepto Eccle�x fatkfAciant qui femel comedendo, tantum cihinbsp;accipiunt^totciharijs (�condimentis'vtuntur adingluuiem 'vf-que^'utnullam carnit affltElionemfentiant,imogulamimfenfi�nbsp;�me irritent libidinem excitent-, tantum cibi fument es 'vniconbsp;frandio, quantum fit tribus hominibits fat'is,adcongruameorumnbsp;fu�entationem.

Etenim multurationibus ^non temerepote� a�euerari�o-�e homines ieiunqprsecepto nonfatisfecif�. HsicDidacus Hi�anus 'uariarumrefolutionum-, exiurePontificio^ Cafireo.lib.4. cap. 20. P�bihasipfts rationes, male ieiunantium o�endit.

Proinde nobis perpetuum ieiunium e�dnquit, OEcolampadiut rfelHtfi�. gt;i/t ab�ineamusa peccatisacinteperantia-.neuegrauentur cordanbsp;trapula ebrietate. Hefeimus expramp;cepto Diuino vel'nbsp;ttntut. dierum 'velciborum deleHum. Tamet�quofineeriusprecemur,e-tiam acibis noninterdi�lis,nonfinefiueluab�inemus.quacaufanbsp;motipatres. 40^ diesantePafhaieiunioconfecraruntfedinhocnbsp;opere,necpietatem,necpropeccatis coram Deo fat 'ufaHionem co-�ituendamarbitramur,vtquidem,nequeieiunantes,neqj man-ducantes eondemnamus.Ieiunium enim ^cs.rv.v.a-itfe��oce�ixer-citatio,qu�non omnibus ex aquo conuenit. aliusfic, alius aliternbsp;ad orandum prapararifi magis experitur, alium inediaplacidio-remyaliuminquietiorem reddit. Viderint quique vteamviuen-di diet am deligant,qua adDiuina capienda magis idonei (ffici~nbsp;antur.

Enmoderatam deieiuniofententiamvniusiUorum.quiE-CMngeitci 'ymantltr, i�cap. sq. J)arii�l(i. 4 quo eaten minimi dififenti

�dfjjcntiut. Sedf�tis eritpro omnibta, confe�ioni-s Augu�ann ^er-gt;bA,ex cApitededifcriminsciborumbisadfiribere.VcrAdfiq�uit.i^ �rionfimuiatA m�rtificatio cArgt;nis, -(sitolcrAre crucem^ ver�iri Mnbsp;fericulis^ trumnanbsp;nbsp;nbsp;affli�iionibus.Huitff ge-nerii obedierttiae^ '^**quot;*'

cultM Dei,ld}* ogtts�irttuale�ctit do cet P�imus iSAcrificium Deo SpirtHit contribul�tu^s .Docemtts pramp;tereA aliud genta exercitio^nbsp;ram nece�'itium e�'e. ^uilibet Chriflianasetiantcofporalidi�ci-pliKa,laboribuSite}'np�rantia,meditatione Diuinarum rerufn,amp;nbsp;alijs excrcitijs aptis xtati, cohercere carnem debet. Horum�msnbsp;prcpritts acpraximta e�e debet, nefaturitas aut de�dia extiwtt-let a�peccandutn : (� vt mens admonetur, �^'�at aptior ada�e-Utafpirituales.Non efl�entiendum, hac exercitia cultus e�e, ^�2nbsp;mereantur remi�ionem peccatorum ,aut�atufactiones e�e. Etnbsp;hac di�ciplina debet ej� perp�tua: nec po�tnt pra�cribicerti dieinbsp;pariter omnibus.

nib�s huius vita deleFlationtbus�eruet. Secundo ieiunandurn do^ cemus,cum-tcntatio ingruerit ebulientibus carnis eocupifccnt�s,nbsp;amp; regnumfibi tn corpore vendicantibuSyob nimiamrerum abun-dantiam. Tertio,vbivcltotiEccle�ano�ra, vclpartieittsim-tninctpericulum,ac neee�iEUyoboriturg^per�eutioabimpijs.

Tum vnanimi con�n�i conflituitur tempus, cjuo ad Deum omnis mi�eratton'ts par entern recurramus ieiun:^s (^pradicatio-

c

io6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGTA

nos efcidentorum dijferent'u, vt nlios mundosMios imintusdos^!� ^f/rophanos habeamus. nihdominus iuxta regionuni confuctu-dines, hominuntj^^ (juibus cum babdawus rationem quibufiun-queill'i vtuntur (fiaientis, c^uo�etempore,fjfidemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nesfiumu-s

eontentinecuifimtis offendiculo,a,ut tumultuam occafio. Exhif, euiuis colliger � licet,c^uafit Aptideos qui Euangeltcifitue Luth er tnnbsp;ni cognominunturieiunandi rittio. Et t�tnen ^^ofictts 'vni exnbsp;eisidemprofitentiKohitiH, inuerecundo oremendAcium obfiit.

^uod�qutsno�rum libertate Abufius EuAngelicA,fiuum quoti-die AquAliculum amp; cibo nbsp;nbsp;potione ud fiitietAtem irrtpleAt, quis

hoc �sei timens probauerit ? Eq enirn, tllorum ntAndAtorumme-moresfiemperfiant,Cauete,nequando grAuetur corda vefira^cra-puladE ebrietat�^j. Item, ne contridAte Spiritum Sancium, qui in vobis esi Et �vnufiuijque fiiat vas fimmpo�tdere^:nbsp;Eraterea, vt vacetis ieiunio precibus, ru�us. Cum ab-Prirent,! ^^ttts fucrit ab eis�onfits,tunc ieiunabunt. Adhac, approbamnsnbsp;�ie ueuiate^ nos Vt Dci mini�lri in laboribus, in itiunqs. idem, In vigilqsnbsp;fiepe,in fame fitidn ieiunijs fiepen 2. Corinth. 6-(^ii. ^uodquo animo fecerit,docet 2.Ehe�^nbsp;i ytnofimetipfiosdnquit^pro exemplarinbsp;txhibeamus vebis , ad nosnbsp;imttandos.

* *

CAPVT

i

�os: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGTA

� Domino �qucrd etiam tradidi vobis. ncmTCDominun� GJ qua prodirus cft node, panem acccptiim benedijii�c,nbsp;�rcg.i!icae-diAi�c,accipite,hoc eff corpus meum pro vobisnbsp;frangendum.hoc Licite in mci mcmoriam.Simi!irer amp; ca-riccm. Hic calix, nouaeftlexin nico (�nguinc. Hocfacire..nbsp;amp; vbicunq; biberitis -, mortis Domini memoriam colite.nbsp;Similiter lefus Chriftus-, antequ�m pateictur requiek�snbsp;�um.i2, difcipiilisfuis,allocutus eos eft.acccptunrque panem,didis laudibus frangebar,, iifdemqnchifcecurn ver--bisimpertiebat, Hoccftcorpiis meum, quod vobis fradi-tur,hocinmemoriam mci facite;Confimiliter amp; calicenrnbsp;�.c�nadiccns. Hicealix,.noua lex meo fanguine,quipro)nbsp;vobis profunditur. Ita.enim apud Luc�,Mattheum,Marinbsp;cum. loquitur. Hic eft languis meus nou� legis, qui pronbsp;multiscffunditur, propterrcmiirionempeccatorum.Ad-uerre ergo animum ,vt non poffit fieri memoria Domini,nbsp;nififitLiturgia. Quod vtfuos difeipui�s facere doceref,,nbsp;prcccs ad Deum laudans Gum,tam h�cqu�m Lazarunxex-citaturus habuit, quarefiquisLiturgiam non obit,isnon'nbsp;rccolir mortem Domini: cftquc Anrichriftus amp; euerfornbsp;fidei Chrifti^n�.Ad hoccl'cdumillud vasait,omnia pura*.nbsp;fieri finguine fecundum legem,necabfque efFufo fangui-neefleremiflionem. Quacunque ver�re commemoratio peccatorumagebatur, non fiebat corum abfolutio fine (anguine agnorum,arque caprarum,rum�dixit,ecGc vernet, vtfacial voluntatcm tuam� Deus. Primum aufert,.nbsp;vtalterum ftatuat, qua volunrate.idefl:, oblatione corporis Chrifti Illuminati(cmelfumus. Percipifne qu�m dignum fir,vrLiturgia obferuetur atq; audiatur?Quod f�-cexe;d'etredantes,.h3ccfequitur comminatio. Volimtari c-pcccaai

10 lt;�

j!fCCCantibu5,inquir,poftaccGptamrationem amp;verit�tcni non relinquiturhoftia pro peccato:fcdmanct cos tern bills expe�;anoiudic�,amp; ignis Z.clus,aducrlarios dcu.oratU'^nbsp;rus,amp; c�tcra..

AD C�PVT II. LASICIVS DE INVO-cationc Sanclornm, M;iffa,5c C�na Domini.

ter Deum. Ne id dtcam .fateri Auguflinum.nefcire morfuosc^utd hicaz^atur. cap. is. Igt;e curapro mortu 'ts. Commemoratum etiamnbsp;antehoc eft.vnicume�e noui f�deris fec^ueflrum^ cuius glortamnbsp;x'^ojue officium, transferre adfancioshomines nefM. idem^ � di-f iphnis, de ratione precandt compellatus, non vllum fanNumfnbsp;�dEliim Patremcoel�ieminuocandum e�eip�sdoiuit. Inucct-^^^��tibijfdem,ab idisde iiuibitsiriAU 'u�l.itrom amp; Stephx--

no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOG�-A

�0 msn'turtsfuit.nonfucce�tt ilia, diuiti epuloni Ahr ah ami inuo-catio.Porrofquiinuocatd Diuis, voti copotes fiunt:no efl ideo hoc hencficiumdp�s �vendicandii.Homo aiefanus^hominem ahfcntemnbsp;njtfe iuuet inclamat :Deus nuntpuaociofu'Spraflamp;t. Non Moifesnbsp;d�dit vobis ^anemfed Pater me iss lohan. 6. Inuocat Pomu gt;nbsp;lus loaemyquo Sabinosho�esarceretyRomanorumfugam��eret.nbsp;�vtLiuiUslih, i. memorat.^^dyet�itaacciditmone�tamennbsp;credendum a loue,�d ah loua Deo 'verb, die ente altcubi. Egofla.-refacio,,^infugAmconuerto-. amc�tnt cor�liafp auxtlia-.qui-queiam quarta APonarebia fundamenta iaeiebat ^llam Romano.^nbsp;rumvi�toriam pro feel am fm�fe.Huius enim fol ins prouidentia,nbsp;regit ur mundus. Nec quia Help is Ule tn A� tea, tefante id Plinionbsp;lib. S. cap. j6. Con�eclo leonehiatu mtnari^LtberumPatremnbsp;inuocabat,,eius opeliberatus fuiffepericulo credendus e�, alius hocnbsp;auxiliumfuit.Deus,inqutt,prateritis atatibus, permi�t omnesnbsp;gentesfuis ipfarum vijs incederc. tamet� nonfe reit quit, non te-�atum benefaciendonob 'is, Aclo. 14. item 17, Deusnonmani-hus hominum colitur, alicuius rei egens. ^uttm ipfi det omnibusnbsp;�vitam, e�' habt tum � omnia, ad Eimotheum quoque cap. 6. De-tss viuuSipra� at nobis abunde omnia ad�uendum.Adeb vbiquenbsp;acfimper,u vnicus dominator,dat omnia omnibus mortalibus.nbsp;^uamp; inepte (� imperite profert APofeus ex arcanis Chrt�iananbsp;reltgionis,qua� denobis�ripta, ea pratcreo.lAam alt er candi nonnbsp;t�et�nis.NumpatribuSj�mplici�ima LiturgiA,(voxeamini�e-riumpublicitus exhiberifolitum�gni�cat} � Paulo �tribus E~nbsp;ttangeli�is de�ripta,addere quidpiam licuerit, dehpe in pre�en-K)hd tRnbsp;nbsp;nbsp;}2Q]i dt�uto. Extat enimr�gula vniuerfaits.Eru�ra Deum co-

li doclrinis bominum.extat � alia.Hihil vcrb 'is Dci addendum, tbtm.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihtldetrahendum effe.Non fecit hoc in antiQualege C^Pofes, non

siaron^necvllffpPropheta.ppon e�enim difcipulus fupramagi-, �rum

MO SC o VI TI CA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�r�

eumquidcm t.ilcm.quinsce(JkrU non omi�t.Ciirigitur hoc in nouA L egeftcerct Ba� liters, Gela� us, Innocentius, Tlrbanusynbsp;GregoriusPapA?7lt;{oiiinit{-(Autein,quodqu� horum Caua Domini,de�uo Annexait tlicgloria in excel�sJllt,Sur�itm corda.alx:s.nbsp;Te tgttnr.J^iddarrt, Saneltss Sanaas. Alifis.aqua-vino m�cen-dam.alix-s ignem,clara luce excitandum cen�uit .v�^^ eo, vi ho dienbsp;res Diuina.fgt;arumdi�eratrttibus,a CMo�atco illo facrificio. Etnbsp;quidem omnia Latine apudnon Latinos, Germanos ,Hungaros,nbsp;SarmatM.7^tdadnquit,ahinitioomnialc^�mpliciter myflerianbsp;� Chrisio tra dit a, inter ApoLiolos tra J?ab ant ur .Nuda omnis C�-remoniarum ratio ,plttspictat'is habens quam apparatus, auxitnbsp;inde h AC my fl eria lacobtts Hiero�olymitanus Antilles, Auxit Ba-ftlius,alqq^ alia�tbinde tn�iituere. HacPolydorus de inuentori-bus rerum,lib � cap to. Egregiamlt;verbprccationcm, memortttnbsp;oblati�ernelpro peccat 'ts hominum Fitij Dei adiunctam. Ofliri-mus tibiDominecalicemfalutaris-.tuamdeprecantes clemetiam,nbsp;� ntt in conflteclum Diuina mai ell at is tua .pro noflraflFi otius mtin-di�alute,cumodore�auitatisafleendat. VeniflanElificator omni-potens�tern�Deus,benedichoc�acri�ciu,tuo�anPlo nominiprseparatum.Suflcipeflanclatrinitas,hancoblattonem , quamtibi offer imus ob memoriam pafionis, refurreciionit (fl afcenflouis leftnbsp;ChriLti ,(fl tnhonorem omniumfanUi or urn. Scilicet, ojferendo,nbsp;nonautemmanducandoatq^bibendo,rnors Domini recolitur : amp;nbsp;Deoparandum est aliud,pr�ter ip�immet Chriiium facrificium,nbsp;quod in c�lurn perferatur-.atq^calix pro mundi flute oflerendusnbsp;eidem O imp!etatem,eo minus tolleradam quod ojerbis,memorianbsp;'vniciilltft^ facrificij refiicari dicatur : reipfa aliud epane amp; vino,Deo offerendum conficiatur. ^od etfl 'fiuguflinus quoquedenbsp;fde ad Petrum cap.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eccleflam Catholicamfacere ditat-.tamen.

tbi nihilhorumquahtcaudimusmeminit.Scdid tantum. Ini�o ' P 4

114 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOG�A

tntmm^argentiiign�scUrA dieJplendirlOculos Aures^^ IpeS� rumprA�ringieJ^fAcrum venerAbile midtis ctrimy t� fit: Hisnbsp;�mplici mydy,nulliitt orgAni fgt;!tlfit,fiot3om?iibuiSAistii, pur is Adnbsp;foU �n Deumgrecibtts.gerpAttcis ritibiis,re Diuin t, menfA infirA-tAficAgitur y'vtetiAm prof Anns ig/�fietAte hjminum moucAtur.nbsp;Jn M)fiou '!A( vt me cigUAdAm docitit^ 'vtr eximius D tnielPrintz-^nbsp;T^btlis Sle�us, ^^nno 157$. Ab ImperAtore C^iximi-It Ano, ad hunc ip�m CA'tofcoriim Dttcem legAttoncMy fl Anbsp;tXAdyto pArietibftsAplebedtflinilo foras prodiens-,mAntf in capi-te caliccm tenet populoflexis CApittbusHojfodipomtlui id efl.,Ky-rie eley�n 'uocifirAnte .^^od (fitnnoflrARufliaz/tdi. Deinde pernbsp;J Alias, in idem fAcrArtum redit fores. Eodem^^ rurflts ad SAcrAper-

Agenda egreflo, pAnem fermentAtum cum 'uino rubro (tAlibtss tnim 'vtuntitr)confecrAnte, cAnunt do��iores tjuii^, linguA 'uulgA-ri vnA cum tlero, Addentesfmbolo Niceno hac �verba. Et in Spi-ritum SAnSlum,'verum (f 'viuificAntem, qui ex fAtre proc editsnbsp;quem cusn PAtrenbsp;nbsp;nbsp;Filio AdorAwius. Durante liturgia, populuf

identidem cLira 'vocerepetis Flofiodipomilui. Si rubrum dcflfvf-num fliccum expomis expreJfimflAccisqudifda rubristingut^ vino aquirn cAlidAm,quodtAlise latere Chriflifluxerit, infun-dunt.Panemfacratum CAltciintritum, cocbleariargenteo., � ns-nibusmyflacalicem tenente hAtiriunt,quem puerulis triennt-buiflac dicetesingerunt : Tdo kriflouo przimite, i Stocz,nikA bs-flnertueho vkujftte.idefl,CorpusChrifliAccipite,(fi�exfonteim~nbsp;mortaliguflate.Nam verbis confecrandi earn vim tribuut. Seri-bit loannes Faber, vtpoflquam prolatAfuerint,-creAturamcreAgt;-tori cedere exifliment. ^if)d,flvereflt, quaro curnou ceflit crea-regt;it�uM tori venenum,ACMonacho Dominic Ano Senenfl,pecuniacorrup-*quot; f*rra. ciAmincalicemimmifrund^nnuserat I i }.)cum Hen-ftSii. netts J. ImperAtorflAuflojAcrtvnentoperqtsSi quisid,quAm�

MO SCO VI T IC A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�T5

tt� Tiifionc�s nientibui negatteri* y isf�ci�t licel eins rtietiaTn ho~ dte fericuluni : 'vbi 'uidemns no�Jpeciem tintin� �vininbsp;K�s �d ig�tmmet 'vinumnbsp;nbsp;nbsp;ga.nem perntancre in�cramcnto.

^npdCMofcinoneircunferuntiita, 'vtilatinifilent. rereErsfi-ttmsRot-erodamns yAdlodocumDeciuni Ub. epifio. 22. Nullunt �Kquit, rcperio locum in firipturis Diuinis, vnde certo confiety A-pejlolos confierajj�panemnbsp;nbsp;'vinum in carnem Icngutnem Ho^

tntni.^lib.26. AdCutbertum.Nuficj^uAminCAnonicis literisin-uenitur iifbi Apojloli certo conficrauerint corptss Domini ficut nuncconfierAturinAltari cxcepto vno loco. i. Cor. ii. ^tA-meninio. CAp.vnde�uxer�t hic faulifirma ynonvidetur Agi denbsp;eonfiecr Atianefilter dot aU.P Anem liturgist defiinAtum, epuerne^^ nje,nbsp;tulApinfiit,PrAficurAm i^�oficiAppellantyopinor � Gneconbsp;oblAtione, in cuius circuitu ^fiuprA crucem h^c le^ntur. Icfiusnbsp;Ckriftus Cz.Ar gloria. Czar aut em Ulis nomine � Cafiare deduHo,nbsp;Rex efi:amp;hunefibi ijiiofius titulum vendicat.Pera�lofiAcro.panes, ex au I o usfitnt particule, excifia, ajlantibus difiribuuntur.nbsp;^ua autemfiuperfiunt confiecrata-.aain 'vfium,peregr�cuntiumnbsp;Uxmorientiumficruantur. Tum enimfinj�ulumt'vinofiuperinfiufinbsp;emollitum^t^U-iJiquoddam uiatictim expethibus datur.Hacpait-cis lec�oris gi'atiAyde liturgia i^iPoficouitica. i^t vero Fratribusnbsp;Roh�mis,partisnbsp;nbsp;vinum inficrafinaxifioc album velrubrum, PrsfttrK

�lleinfiermentatus ,amp;ctriticeus, corpus fiunt ^fianguis Domini.

Fion miit��isad verbafiicrificuli,fiuisnattiris)alioquifiacramenta D^tnixi, ejfiedefinerent ; ver um ideo^quiatum ea Chrifius,idejfi voluit, t-dert� credituri velde lapide fiieum Chrijlui corpusfium appellafi-fiet. non natur aliter, dixereipfimct in Sinodo LipnicenfiC^dnnonbsp;r S P S. Cfirn hoc anaiurafiianonhAbedt,fiedfiacr ament aliter ynbsp;per atributionem Domini atq^ inj�itutionem.autoris.qua facit vtnbsp;ffi^iCAciterfignificent.,reprefientent aiq^cxhtbeant id.quodejfiedi-

116 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

cuntitr.Sedet tumen Hits in c�lis hamo Chrifin'S-.nan iUinc dntc�f-f remum diem in terras defcen�irus. quem hie ejje corpore, quihus-d.'im mon�runtihtcs .,edo^i ah ip�ometnon credunt, Coniuneiionc hppoflatica,confundi naturaa in eo negant, dicenti�e aliquandonbsp;ah�uturum � nobis, amp; tarnen futurum nohi�cum�mper,�dem h.t-hent.Rediuiuo datum e�fe ciu�modi corpus�ntiunt, quod quidenrnbsp;humanasin�rmitates ,non tarnen ip�am natur am exuerii: nonnbsp;liiuinum,�vtvhiq^�t ,�ed�iritualefaidum�t, ojno in loco tarnnbsp;ante quam po� re�tre^ionem fuerit�ur�um vere a�enderit. Vi-�us in ccelo a Stephana,auditus i�inc loquens a Paulo , indidem�-melex�eclandus ab ornnihamp;redecalc�t. Superefi, ojt quot;jnu�quifq^nbsp;prudens con�deret, numij quihacitaagunt'verba Chrijit,�m-pliciter accipiunt,populo Euangelium, magna cum innocentianbsp;nttnciiant,^:^ntichri�iinfideles haretici�nt,in tenebris'ver�ennbsp;tur, t^po��los afpernentur, doElrinam eorum violent, atq^ ouiUnbsp;Chri�i.furtim tran�cendanty.

CAPET 12. DE SANCTIS ANTE CHRISTI aduentumac deiq�dem�mul cum chri�o,media~nbsp;tor thus venerandis..

mcdiatorc lefu Chrifto incul'-wwW cas. Tuverbh�c�ccipc,qu�tanidc Chrifto, difcipulis eius,Patribufq�Jc landis ianbsp;Bibliislcguntur. Videlicet, Deuni principionbsp;� ' creaflecoelunaSt. terrain, omniaque qu�cun-que

MOSCOVITICA, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nz

gucvel videntur, v�l vidcri ncqucunt. Deinde Adamunx cum Eua,datis ipfis vdvendi niandatis, quae tranfgrcffi,nbsp;morte funtdamnati,� dcliciis paradifi pulf�,amp;�ruainisnbsp;fnbicdi. Tnm Ch�rubin, ignitoferroinftruiius,portasnbsp;Eden,nequisintroiretcuftodirciu{E�s. Non tarnen ideo,nbsp;('ne id forte exiftimes)quafi quis Dei aduerfiiriusdhudpa-radili domicilium, vi occuparc pofrct:fcd vt Deus iramfu-am aduerfus homines oft�dercr A quo tempore mors amp;nbsp;pcccatum, dominata funt,etiam illis hominibus, qui nonnbsp;pcccauerant, ncmpcab Adamo vfquead Noc. amp; ab hocnbsp;ad Abrahamum,hinc adMoilcm,abhocad tempus nata-lis Chrifti. quemadmodui??Paulus ad Hebr�os diiTcrir.,nbsp;Sanefi, inquit, omnes, qui fide dcbellarunt r�gna, confir-mati fide,nonfunt compotes promifl'ionum fa�di�dc� denbsp;nobis, quiddam melius prouidentc, ncabfquc nobis pcr-fedionem acciperen t. Licet cnimquidam vfquead Chri-ftiadfientum iuftifuerint,nequccontaminati: nihilomi-nusramcnomnes propter Adami damnationemmorie-bantur,ac in Adum dcfccndebant.C�m verb Deusnbsp;turam fuamj�Diaboliscruciariicirct, motuscommifera- dum�nnbsp;tionc,mifitnatum fuum,vtfalntishumantecaufi!,epurif-fimavirgine Maria,Pauloid tradentecorpusfumerct.Mi'' �nbsp;fi t, i u q ui t, D e u s Fi li u m fu u m vnigen i t �, m ulierc n a turn,nbsp;vtfubLcgc viuetcsliberarcf,vtquciidem adoptionemfi-liorumaccipcrcnt.Rurfumidcad Hebr�os. Cum,inquit,nbsp;fratres patcat nobis iniandaaditus,per fanguinemlcfu,nbsp;viam nobis rcnouantcm,amp;per velum, idefi, corpus ipfi-usjhabcam vfque facerdotemmagnum,dominiDcipr�-fedum,amp;c�tcra.

H�c igiturcfl interceffio Chrifti, quonato,extitit

n�- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T.HEOLOGIA

cura Angeloturba excrcituura c�leftium,vtLucasme-nwri�prodidit, Deura collaudantiiim acdicctium,Gloria in fuprcrais Deo, �cintcrrapax,ergahoraincsbcnc-uolcntia.C�tcr�m qusenaeffebcneuolcntia potnif, Deo horainibusab Adamo,vfquc adnatiuitatemChriftiiratonbsp;a tque inimicorid verb totum,Diuina illa corporis Chriftinbsp;predeftinatione diffolutam cft,Fa�:i fiinthomines,gratianbsp;Chrifti liberi � morte,peccato,Diaboli po teftatc: ac dodinbsp;rationcra vincendi principcm tcnebiarum,amp; huius fccu-li re�torem.Itavt verbis comprehenfara Diuinamvolan-tatcrn,auxilio Spiritus Sandi cxequuti, Regnum c�leftcnbsp;adipifcantur.' Conrt�difoluta: vit�homincs,quifpretisnbsp;Chrifti pr�ceptis,Diabolo fpontc obfcqu�tur, ad p�nasnbsp;dcfcenduntfcmpiternas.Quandoquidem igitur,ad vfqucnbsp;Chriftiaduentum,iufti quoque propter iram Diuinam.nbsp;amp; latamin Adamum fcntentiam,in Satanse fueruntpote-ftate�deraquemalus, animas iliorumin orcumdcduce-bat:Fadu$Chriftus,pro nobis execratio,illam ipfamcxc-crationemnatiuit�te, morte amp; refutedione fua fuftulit,nbsp;pacemcompoluitjiram Diuinam ob Adamum,fcdauir,nbsp;vires Satanse retudit, hominem in libcrtatem afleruit : Ttnbsp;vel ben�vel mal�agerc,quamadmodum olim Adam pof-fir.quofic,vtfcribit ApoftoluSjLausamp;honor bene agen-tcm,fallbautcmobfcqucntem,fcruor ir�,afflidio amp;an-guftiafequeretur. Prsefcripfit idem horainibus modum,nbsp;fua,Patris,Spiritulq5 Sandi pr�ccptaexequendi, regnoq;nbsp;coeleftipotiundi.Hocetiamincoelum afc�furus,difeipalis Apoftolisq; fuis tradidit,amp; corroborans verbi fui nuncios futuros,qubeadem alios doccrent,mandataiplis d�dit. Hoc, Hoc eft Chriftura mediatorem efte:quod amp; innbsp;templis

MOSCOVITICA.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1T9

tem pliscanitur. Venire,dies adeft nati Chrifti :quod my-ftcriuml�tiannuncic�rius,gladiusignitiistergumobuer-tir,Chcrubin ab arbore vit�abfccdir.Egoautcm cibopa-radiii perfruor,�quo obconrumaciam expulfusfui.Nani imniurabilis imago Parris, fimillimaq; effigies fempirer-n�(ubftanri�cius,forma�feruiaccepit,ex marre conn ti-bij expert� prodiir,Deus verus, qui fuir arque eft, nuncnbsp;(quod anrea non fadumjhominisgraria, homo fir. I re innbsp;de refurreclione,ifta funr Canrici verba. Chrifte, crucemnbsp;tuam,vitam noftram rcparanrem fineintcrmiirionc ado-ramus:tuamq; rerri� dici refurredionemcclcbramus,cuius virture renouara eft hominis debilirara natura. Tnnbsp;omniporcnsamarorgencris humani, cocleftia nobis rc-duxifti. Hatcdiccndaeftinrcrcefiio,Domini noftrilefunbsp;Chrifti, Prxtcr hxc autem, plura ibi e.x arcanis lircrarunbsp;faniftarum proferre poflem,quibus tu onager non crcdc-res,vtqui nonaliter,qu�mfurdaafpisauresobduratfuas,nbsp;voeem veritatis�monitoreaccipis. De interceflione A~nbsp;poftolorum,San�torumquePatrum, dixi antea,quiqui-dem,amp;homines erudiebant,amp;cofdcm ad m�dataChri-- fticxcquendainuitabantmccaliudfundamentum,quamnbsp;vnicum Chriftum ftatucbant.Erlane, nuilum quifquc a-]ius,aitPaulus,iacercporcft. Nosquoq; inde�nariuiratenbsp;Chrifti,vfq5adhoc tempus Chriftianinuncupamur: ncq;nbsp;in aliud nomen qu�mPatris.Filij,amp; Spiritus S. baptiza-mur.NamomncsilliPatresfandi atq; iliuminati, homines vcluti manu ducebant, adfalutaria Chrifti prxeepraznbsp;res inteliccfu difficiles iifdem enucleabant, amp; quemad'-modum credendum fir,mandataq; Dinina pr�ftandado*-, cebant,Dequibusomnibus,fuprafatis didumeft. Quodnbsp;0^ 4

320 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

11 hos ncc vcncrari,ncq; manu nos dacentes fcqui, nequc daccsfalutis appellate vis, non eft confentaneum vt fcii-ptisillorni'nfidemadhibcas.Idaufeni (ifacis.dic quomo-do idcognofccs,qu�dDcus lit,quopa�to inTrinitatc cc-lebretur,qnaniobcaafamriiius Patris defeendciit,cor-pusaffumferit,mortem fabiecerit,renixerit,acin ccelumnbsp;alcenderitlBreuifcrni horum fcriptiscrcdas,quarationcnbsp;Diuina mandataintclliges:Cert�nieftautem,ver{arih�cnbsp;intcnebris,quifidemdcDeonontenef, cuias fidci haudnbsp;futurus eftcompos,nifi cam ex do�trina x'\po(Lolorum,nbsp;San�torumq;Patrum hanriat. Ex hac enim Inmen fidcinbsp;ccrnimus,�pader�haecIohanncs,Filius Tonitrui.Qninbsp;Dominum cognouit, mandata tarnen eins non pr�ftat�nbsp;hicmendaxeft,ncceftin co veritas, vfpoteobcoecatus�nbsp;tenebris. Vtvcr�nonvidcrcLcgcmDininam tenebr�nbsp;funt:italuxcft,fi quiseam ciim intelligat,tumvidcat quainbsp;quoham modo fineadminiculo� fine fcriptnr�,fiue alte-rius,quiinviam inducatpcrcipictur�rgo bcati Apofto-li,San�:iq;Patrcs,p�dagoginoftri, ncccffario honoradi,nbsp;inuocandiqj funt,lcriptis illorum credendum, ex iifdemnbsp;do�:rin�pctend�:qui,f� in num�ro feniornm manu nosnbsp;ducentium nonponerentur:confequcrctur id,vt ncquenbsp;hisqu�lcripfcrunt crederetur, neq; dodrina ex illis fu-merctur. O te hominem �Satanaafflatum,actui ipfiusnbsp;deccptorcm.Id cnimficret,vtomncs homines, tanquamnbsp;iumcnta,expertesintellcduseficnt. Animum igitur ad-ucrtcadh�cChri{l;idevobis,apudIohannem di�la. Nonnbsp;mi�t Deus Filium fuum in mundum.vtcum iudicet, fednbsp;vtfcruetmcueisquicreditinipfumcondcmnctur.Atquinbsp;non cr�ditais iam iudicatus eft,qu�d n� credat in nomennbsp;vnigeniti

MOSCO VIT I CA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I2I

vnigenitiFiIij Dei. H�c eft au tem condemnatio,qu�d poftqiiam lux venitin mundum, homines magis dilexe-runttenebras.Er�tenimoperaillorum niala.Omnis quinbsp;male agitgt;oditluccm.Dequibusfatis,

AD CAPVT 12. LASICIVS DE Sanclis ante Chriftum, Chrifti ad Inferos dc-fccnfUjPatrnm autorit�re, Sc fcculinbsp;noftri felicitate.

'no�ram tribuimuS) vt hoe beneficium�,cum nuUu re alia co-niunefieripatiamur.ciuod^Patresf ijfienfiereomnes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in*

^uit^ tentatis Deum, vt imponatis iugwn ceruici difiipulorum, ^uod ne^ Patres nofiri,ne^^ nos port are potuimitsifid per gratianbsp;Piominilefiu Chriiii,credimus nosfieruatum iri -, ipuemadmodumnbsp;�Hli.Al�o.is.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igitur hic.nonfinefafiidio le^orisy dehac refirnfnnw

C San�iis Patribttsrepetenda ejjcnt,ea in apologjsadcap. �. nbsp;nbsp;S.

legipofiiint, ^ua aut em CMofius de truciamentis ele^orum Pgt;ei in or CO.ante Chri�i aduentumficribit.ea c� illis minime conueniiitnbsp;�Verbis Sapi,^. luflorumdnopuit,anima.inmanufiuntDeiy�Vtmi-nimeattingateos cruciatw. ^aa^apudLucam de Lazaro ejs� rl*

hrah.vftocleEits atc^iiefanSi 'is leguntur. ihiemtncilue'^ ille epiilo iriiciiiri-,LAZ,arui ncro cnm t^^braljArDo foUtiojrui: y-inipfo �iT'K oculosAttollcre-^hialus^^m/t-gf2(i-$ interp�js � ir/ipios eff�dicitur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tAmenfinus'^hrAhx

Loc lts 'Vide tui� non in c�lisfiiijj�. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chr iflus prodromtts ejfle in

(oduin�rihittir Hebr. 6. cuius Chri�i typstm gerebat lo�ieLlefns Allo. j. Hebr. 4. ajocatus)c^uiprimus iflrAelitas interram profit cum muit is Aifi EpiphAnius hArefi 7^- Anteq^uAmdnquitfiil-HAtor afienderet in c�Lumynerno Aficendit^ donee cum ipfio Aficende-runt.Nemo entm Afiendtt in c�ium-,nific^uideficendit exeo fiUusnbsp;hominis. EtAdEphef4. Afiendendo tn AltumyCAptiuAmduxiJfinbsp;tAptiuitAtemmemorAtur. SicAptiui er Ant,fuit (fl hofiis, tjuieotnbsp;AbegerAt. EtfiAfiendcbAnt, in inferior! loco er Ant, qui Hebr Atcenbsp;Scheol dicittir-MonfuprAfed infrA terr Am. id 'veri) potefias iife-rorum,quAfuos Deus liber Aturus er At, Ab Of-i cap. 14 �vocAtur,

uufquAm Alibi,quAm in cceloefl. In infernttm defeendit folus in-quih^ PhAddAt^fi Chrifio Ad 4ftg�ttum liegtm Edejfenorum mif

MO s co V�T IC a; ni

1 amp; dirupitfi^em, quem fecttlo nemo �iruper�t -.�tfcitAtifq^ mortuisyAfcendit adPAtrcm fuum cumgrundi multittidine-,vtnbsp;h^c r�cit At Eufibitts Eccle. hiflo. Itb. i. cdf. 'vltimo,idemfcrihentenbsp;IgnAtiOyPetri in EcclefiA �.^ntiochenAfucce�orc epi�cia xd EtaI-ItAnos. Sen��eidem Hebroos te�is efiHieronymui AdPAulAm�enbsp;dormitioneBlefidA. Hebrjei, inquit-, mortuos lugent.,quiA Antenbsp;Chri�i Aduentum,Ad inferos nouer Ant ejfedefcenfuros. Crederenbsp;idem Syros,AuEtore� k^lbertfts'WidmAn�Adius�nprAfAtionenbsp;lEoui te�Amenti Syriaci�e SnbbAtho PafchA. SAbbAthum^inquit.,nbsp;AnuntiAtionii idcirco ApfeUAtur,quodeoChri�(t5 PAiribus Ap^nbsp;inferos Agentibus AnutiAuit extremo�toftppliciofilutetn eispar-tAmi Am e�e. Non di�entiuntab Syrit AEthiopes.,'ut D Ami Anus a,nbsp;Coes de moribus illorum fcribit. Augu�inus cquoq^ Eccle�A�icumnbsp;id e�e dogmA Ait. Ante pA�ioncm�nquit, Domini,omnes Aninistnbsp;fAnc�oriim in inferno �b debitoprAUAticAtionis K^dAtenebAn-tur,donee AucloritAteDominiper indebjtAm eiusmortem,�fer-�ilicondittone liberArentur. FrAtrum etiAm Bohemorum fen-fus e�.,Chri�um AnimAfuA � corporefepArAtA,Adinferos defeedifnbsp;�iAd triumphum de SAt An a , incrcdulu etiAillifq�iritibus^qui-bttsNoe^ArcAmfAbricA'as,de Ijacfutur afemtnis Eu a 'vicloriA con-cionAb.ztur,pAlAm o�entA�fe. CAterum Animasiuj�orHm.,omni-hiis �: Chri�o di�f�A cert a cum �e er edent ium, in pArAdi/o�u vt-tA AternA, refurec�ionem exp�diantes fuife. tbidemq, etiamnumnbsp;e�e. Hac ad me quidam E.pifcopfts illorum. ScdhAcdifquiranta-Jtj. Nos CMofcouiticu tradlensHS. idfolu huic loco addentes. or cumnbsp;Adurn eff�t quot;Vt e� Aclo.cap 2. legitur.Porro Sibylla lih.i.nbsp;fuorutn oraculorttm. nomennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab lt;^AdAm deriuat quodeupri.

msis mortaliam dfender it Adam .Infient er autemhlcrurfiim �Ztt�cap. 6. ratiocinaturis^^�atictufandlos'vitafur.dlosinter cejfores e�e, uenerAri, inttocariq, a nobis debere proptereaepnbsp;R 2

�24 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

eorttm opera, ccste�is notitiam veritAtis confetpuAtnur. Jd enim nihil aliud eft, (piiam Diuinis orAcuUs, de hoe fient ibtts, humantnbsp;fcnfacontmentaattexere. ^fiodf^entum, citm'verisfrma-mentisfulcirinonpofit-.fit'vtnon minus h�challucinetur ejl�ofnbsp;eus^necmagtsadrempertinentiaddeat, quamidfeeitpleriffo-

De autit- c'^ftperisnbus.Pergit morefo,defancisargumentari.'^t nos ,1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feoj.uiindifiplina Duces /.po�olos,abf^ omni cunclatione refon^

demus. In alf patribus eptii Apofiolos nort attigerunt dignitate', cautione 'vtimur. Aliud emn-i efl d.icltir/ifoc itacenfat Apofiolus:nbsp;!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliud, de hoc�c fenfit Chryf�omus. Inter te�imonia Diuina at^

humana, permtilt nm inter eit. Scio �ver'b aliter habere Apo�olos, Scribit tomo 2.ad Pammaehium Hieronymus^aliter reliquos trait ator es. illosfemper vera dicere, i�os in c^utbufdam 'vt hominesnbsp;aberrareJOrigeni interpretationem , e� idiomata�ripturarumnbsp;�mper attribui,dogmatt(m con�antifime ab�uli 'veritatem. Etnbsp;^ugu�inus epi�olaadeitndem Hieronymum, quaddi�inel,nbsp;�.iuris Canonici habetur .Ego inquit,�lis Ulis�riptoribusqui Canonici appeltantur,didici hunc timor em amoremq^ deferre,'vtnbsp;nullum eorumfribendo aliquiderrafe frmi�ime eredam. Aliosnbsp;�utem,ita lego, 'vt quantalibet�nititatedoiirinaq^ polleant nonnbsp;ideo TJerumputemjquiaipffnfrint'. fdquiamihi yiel per aliosnbsp;autoresCanonicos, 'velprobabili ratione,quoda 'verononabhor-reatper faderepotuerunt.^ Itaibi. Hacnimia 0 c^ofehominumnbsp;HoAri/t^admiratioy Luthero lt;JMtonachooculosaperuit. Ofelixfeutum,nbsp;(uhfehei- quo fia Deoredqt veneratio, Chrifo hominum iufificatio. Abijtnbsp;religionefucatafperfitio. 'uerilfiaeltta, Chrifum caput Ecclefanbsp;fequuti-, Baby lone egrefifnt. tot idololatrix deferunt. mendaci-umadlumenEuangelif difaruitiCaligo errorum, luciDiuina cefnbsp;ft,Mercatoresfacrorum,templo Dei eieiii. Hypocrita dcteili,lu-f IS Ecclefa,pelles Ottilia detract a. Turpitudo meretricis Babylonien dents

MOSCOVITICA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;125

C/t det�iid.�ta. libUo derifuco ca�itAt 'u fa,Uia.tigt;,, ofnnibui o�enfi. '^^intichr'ifluf .cui tamditi imprudentesferuiebAmus, ille inc^uAmnbsp;DomintisDominorum, quorum�firuum ejjementiebatur cogni-ttts.imtindA ab eo omnibits,Jpecie obedient iaferuit�ts, Deo propi-tio excufapermulta in meliuspint mut At a.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen omnia,

malafunt CMo�o,^ Pap x. tant us tenebras, ob�urus mundi hu-iusprinceps,mentibus hominum o�udit, vt quodmelitis e� vide-revelnoUnt,velnonpo�int. ProbratyiPo�iinin�ntem ^lini-�rum Chri�iprxtermitto.�^isenimmeliora ab homine,leonefe-rociore expedarid ^^modopote�is bonaloqui ait Cri�us Mat. 12.cum�tlsmalti Gerte animaduer�s tottanti�^ Ecclc�x vitqs,nbsp;pedemabeisretrahere, non Satana e�,�edalrni�iritus afflatus.nbsp;nec,qui hoc facit onager aut aflisdici debet: �dilleip�, dcquonbsp;Chriflus,Iohan. S. ^uiexDeoed,verba eiusaudit, fpcap. 14.nbsp;^uitneatenet praceptanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;is e�quidiligitme. i�que^ �.

Patre meo,fpa mediligetur. Sedquoniam arbiterhuius contro-uer�jidnueniri a nobis nonpbtesi: idea le�u Chri�o, omneillius iu-dicium relinquamus. Huius enim�rui omnes fumus. Tu quis cs,qui alienumfamulum condemnas? Roma. 14.

V�abstc dcnon adorandis imaginibus fcri-ptafunt, ea tuam arguat infcicntiam.Dc qui-bas me tibi paucis diccrc neceflc cft . Quod fl vcri cognofcendi, aliqua cupiditate tcneris,nbsp;R 3

12� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOG�A

legcca.qu� funtliterisprodita,dc LeoneIQuricoImpcra torciconomacho, achuius filio ConQantino �oprony-mo,Leone Armenio, amp; Th�ophile Deo cxofo,fanlt;Sto-rumqueciasdetradori. Ibi enim omnia, cxplicara inue-nicsjdevcncrandis Diuinis fimulacris, amp;horum Deoin-uiforani regamftndiisiniisdelCdis ,quibus.vosvltr�ad-iunxiftis.Qnodlegcmvcfcrem comm�moras,refponluninbsp;cftiam antea. Nimiram fi earn vrgere voies, nccefiarionbsp;tibiomniaqu� h�c ipfapr�cipit feraadacrnnt. Sinnon,nbsp;omnia,led foiam circumcifioncm admiferis, Chriftus tibi vt Paalqs ad Galatas feribit,nihil proderit. Adducis eti-am illad de non fabricandis vllius rci,qua: in c�lo qa�qacnbsp;in terra fit imaginibas. At ego h�c aliaqae Prophctaraninbsp;verba,oftcndam efiedeidoiisdi�la Itidcmillndexfecnn-do libro Mofis,dc conflato ex aaro atqac adorato ab Ifrae-litis vitalo.Iidc ingrefli terram Balaci Regis Moabiratnm,nbsp;inqainauerunt fefe,forma mulier� capti fcilicerqacmad-modumamp;vos,qainihili pendentes virginitatem, f�mi-niscopalamini.Illiigitar capti fpecic earum,feruicrantnbsp;idolo Belphegor, comedcruntque viftimas mon aoram.nbsp;Sidonioramquoqae idolam coluerunt, Chamofam de-fleaerunt.qaa de rc fie D�uid.Tetauerunt,�5c irritaaerun tnbsp;Deam altiflimum,necinftitatacins feraarunt. pr�tereanbsp;aaerfi, maiorefqaefuos imitati,corruperant viasfnas, amp;nbsp;fadiareas peraerfus,collibus idolifque fuis, iram Diai-nam concitaucrunt, raifti Gentibus,moresiilaram didi-cerunt,conflatas imagines adorarunt.QuinimoipfeSalomon,vxoriscaufa,genuflexitidolisamp; � Dcoviuo defe-cit. Eodem modo Ieroboamapoftata,fufis Samari� duo-bus vitulis aurcis,vt ^dorarentur ab omnibus edixit, qu�nbsp;adoratio

J

MO s co VI TI CA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;127

�doratio,durauitv{quead cxcit i un Sainari�.Mukafunt iftiufiuodi alia,H�cde idololatiia: c�tra quani Proplietscnbsp;dctonarunt, amp; Apoftoli coacionari funt, vcr�m tu remnbsp;f'incram.ababominanda minime di(ccrncns,eodcmioconbsp;babes Cnnfti,amp; Apollinis,Deipar�, aliorumque fan�to-rum, ac Diana: imagines.Dctcftanda eft Etteor,nec fit abfi-qucpeccato idolorum Genriiium vencratio : atCbriftinbsp;lernatoris,Manx, Diuorumque imagines, nequaquamnbsp;flint cum in numerum refcrend c apud quas,null� hodicnbsp;c�duntur vidim�, nulla fit fimilis vetcri il I i idololatric�,nbsp;languinis profufio. An ego,inquit,Deus carnibusagninbsp;anniculi vefcar?auth�dorum fanguinem bibamfimmolanbsp;Deofacrifici� laudis,acreddcalti(rimo prcccstuas. Qu�nbsp;omnia de imaginibus intelliguutur, olim ad idola�caras,nbsp;oblationcsfrigcbatur,amp;fmguis profundebatur, adima-ginesautemEcclefiafticas, fit fpiritualis prccatio, atquenbsp;profieifccns �cordeoblatio. Neergo cxiftimes -, Dei nosnbsp;baberc loco hxciplafigna. Neccolorcm,nec tabulam,fednbsp;ipftmprimamimagine vencramur : depid�Cbrifti-,Dei-par�, omniumque fandorum cffigici honorem cxbibc-mus. Qupniam verb legem Moyfisinteftimoniumad-uocas , producam amp; cgotibi ciuldem Moyfis hac de renbsp;cxempla.Non cnimncfcis,qncmadmodumis,fufos Cherubin aurcos,in loco fan�hfimo ftarucrit; velum cum i-conibus omnium poteftatum c�leftium,acupingicura-uerir: arcam legis,vndiqueaurorcdamfccerit,inquapi-xis aurca, manna continens,baculus A.ironisquifloruit,nbsp;actabul� Icgis fuerunr. omnia � lud�is flexu poplitumnbsp;culta.cum tarnenea, nonaliudqu�mfigur�,futur�veri-tatiseflcnt.Adc�fandifimumiilud facrarium, magno ianbsp;....... K 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

�2S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

honore erat.in quod lud�i ingren'un,alias velat i inceden-tcsjfacicin difcooperiebant.Qiiid? tempore Verbi incar-nati ,annon AbgarusEdeflenorum princeps,ob paralyfin lefto affixus, accepta imagine Chiiftijfudarioloimpreflanbsp;rt �i�ertanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 jj itaiuualidus, vt fe Icdo mouere non poffer*

tarnen Thadd�o Apoftolo, � Chriftoadfc cum imagine miffojiamquc tribus tant�m ftadiis ab oppido diftanti,nbsp;proceffitfuispedibusobuiam, vfque ad arcis portam, vbinbsp;iliioccurrit Diuinaimago, apudquam, amp;multa amp; varianbsp;edebanturmiracula,vfquead cuerfionem regni Gracco-rum.Cuius regni chronica,te de his rebus veritate docercnbsp;poterunt. AEgroti cnim fanab�tur,D�moncs fugabanturnbsp;impiihoftilesexercitusprofligabantur, piirurfum vitlo-riis potiebantur. Quid dicam de ilia oemorrhoufa,qujcnbsp;fanata � Chrifto,ftatuam ipfiftatura �qualem, ex�re fierinbsp;curauit ? qu� ad ipfa tempora luliani ,execrandi Apoftat�,nbsp;x.xem la Gr�cotum Rcgis,ac dajmouumcultoiis, permultotumnbsp;de infirmitates curauit.Similia habes de templo Lydorumnbsp;ab Apoftolis condito, in quo fuit ad portam aq uilonalemnbsp;fupercolumnam,Deiparz�terniqueeiusfilii imago,nonnbsp;humanismanibus, fedDiuinitus elaborata, amp;addifcer-nendos fideles ab infidelibus patefada.Nimirum vt huiusnbsp;religionistemplu foret,cuiusfuiffetmiraculum. Eodemnbsp;materquoqueDei,addedicationera ab Apoftolis inuita-ta,Itc refponditpucri, namamp;ego illicfuturafum vobif-cum.quofi profe(fti,confpc(ftaimagine, ingentil�titiala-chrymifq; perfufi, preccsad Deum omnium creatoremnbsp;fudcrunt. poft modum ipfa etiam Theotocosillovenit:nbsp;ac vifa fua minime fivta imagine �Gratia, in quit, amp; virtusnbsp;meahuic adfxt.HancpoftcafoetidusillcIulianuSpdemoli-ri eft

MOSCOVITICA.

r�cftconatus.vbi fabris niurariis faxa frangentibas,ima* gincmque reuellerc ac deiiccre conantibus calx eius,inef*nbsp;fabili viDiuinajiiagis ae magis adco faxis adh�refcebaf,nbsp;Vt violatores,abimmotaamp;Icuiter tant�mincifadifccfle-rintjfletit namque immobilis, tametf� aliquot idibusnbsp;fcrri acccpris, quibus potins poliebatur qu�m corrum�nbsp;pcbatur. Pofth�cmanibus quorundamhoncftorumex-politamanf�tamp;illa:faamp;coloribusfaluis,qualisantcafuir.nbsp;Eadcm rationc i�lc len�us, � Petro Sclohanne valetudininbsp;rcfl:itutLis,perpulchcurn rcmpl� erexit.InquoetiamMa-ri� Virginis imago,fponte fua fada, magna fiiciebat mira-cula,Beatus quoqueLucas, pi�amadDciparam attulibnbsp;quam vbi h�c vidi t : Graria mca ait amp; por�tia,fi t hac cumnbsp;effigie mea. Qii� quidem dum Mofctv�dn noftra regia,nbsp;maudatu Diuino feruatur, manctintegra Chriftianitas�nbsp;Qujdloquardeillo,eiufdcm diu� f�mulacro/quod bea-tus Hermanus Patriarcha Conftanrinopolitanus, cxLy-diodepinxit, idemque Romamficcispedibnsperucnir�nbsp;Veriim h�c vobis,Ecclcfi�Romanxhominibus,notioranbsp;funr. Qu^bd fi corn memorare ]ubcret,per Diuinasima-gincs, Scillarum cultores,diucrfis teraporibus fa�ta mi-racula,morbos curatos, d�moncscic�os tempus me obnbsp;return multitudiucmdeficeretjVti Paulus epiftola ad He-br�osdixit.Siverum cognofccrccupis,Diuinafcriptalc-giro. Age verb dicito mihi qu� fuerit origo, quis mo-dus,qua:cauf� idoloram adorandor��c imaginum pin-gendarum? an non primus illc Sertich, memori� landi�nbsp;que fortinm,faprcnrum,amp;aliis pr�celkntium virtutibnsnbsp;Virorumgraria,id prudenter fecit?Cuius c�teri non iutel-letlocoufilio cofdeinYhQsDeosfeceruntJdola Deosapv

l�o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

l�aruntjfeq; cisvti Dns incuruaner�t.Rcin herclcabom�-nandaiM, amp;perProphetasdamnatani. Idolaenim crige-b�r,in honorem obfc�norum hoininnm, adultcroriun, �brioforum,ktronumf!jrum acc�terorum. Enimucronbsp;Diuinarum imaginum,prima cft Icfn Domini amp; fcruato-risnoftri, nepe/quomodo is dignatns {ir,corporealTun�'nbsp;tonosconferuate. Deindepuriffim� gcnitricis cius,di-gn� imicnt� qu� ign� Diuino',vtero fuo eoinplcxa hocnbsp;3. arcanum exequerctur.EacftmcdiarrixIalurishominum,nbsp;acpere�placatuseft nobisDeus.Qnapropterantefignumnbsp;eiusprocumbimus.Tertiumobtin�t locum e�,qu�funtnbsp;potcftatumc�leftium S��orumqucomnium, falutino-�r� opitulantium, quas propterea honoramus,quo.niamnbsp;ifti quos exprimant, voluntatem Diuinam pcrft.'ceriMrtgt;nbsp;nofqucinviaminduxeru.t,quos�mulati operam damus,.nbsp;vtmoribus eorum honcftis,noftrietiam parcs fmt. Habesnbsp;de imaginibus ,quxdcidolis dicin�-pofl�nr.Aliud cnimnbsp;eftcoram imagine, aliudcoraidolodiabolico, popliteninbsp;curuare. Sed agcdum,proferfipoteslimiiia,apudidolanbsp;fada miracula, iis hominum fanationibus,qua: acceduntnbsp;ad imagdnes? at quid ego dchisapudtccanem n�creden-tem, pi uribus agerem ? Nonlicet Sanda darc cani bus .Ad-ducis tcibmoni� ex Iohannisepiftolade imaginibus.vbinbsp;itaferiptum eft. Filiolicauetc facrificia idololatrie. Men-Titusigitur esctiamh�c. Namh�cepiUol�, nonincminitnbsp;imaginum. Sed neque id quod fcribis,vfpiam inf.icrisii-teris rcpcritur,Dcum (encre in illos animaducrriGe,quinbsp;ftatuebant imagines. Neque hucpcrfinct,quoddeafccii-fuChriftiinc�los (cribis: lcd illucvbi Paulus Apoflolus-ait^corpotano�ra, tcmplaelTc Diuinajnquibus Soir�ms

Dci

MC SCC V�t I CA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;151

Dvihabitatjfimodoaclioncs noftras, ad voluntatcm Di-uinam compo�aeriinus.QnodPetrusamp;Angclusiu Apo-calypH,exhibitum fibi adorationis cultum re/puerunt, id propter humilitatem fa�turn: cuius ipfc Chriftus, exem-pium nobis imitandum editurus, vetuit negioria illainnbsp;monte,cumtranfnguraretur,� difcipulisvifa,foras ant�e-nuntiarctur,quam ipfc refurgcret. Quippe doccre nos voluit,ne requifquameffcrrct. H�cinqu�caufacft,cur Angelus Iohannem,antefc procidcre volentetn crexerit, amp;;nbsp;Petrus Cornelium � venerationefuiprohibucrit.At l� fcnbsp;ita vt dicis res habet, quo id repones loco, qu�d terna Petri intcrogatio,tripIcxilIudeius,ChriftumfenGfl'encgan,nbsp;tis peccatum fignificauitr aut quointelliges modo,illudnbsp;quod ed dictum eidern,Pafceoucs ra cas? Si tolliturinflc-xioatq;adoratio,qu�erit pafcediratio? lam igitur,quan-ta ft Apoftolorum Sandorumque audtoritas, ex hifcenbsp;Chrifti ad Petrum verbis confidera,Dabo tibi, inquir, re-gnic�lcibs claues. quiequid iigaucris in terra, ligatum i-.dem in ccelo manebit. quod hicfolucris,id ibidemfolu-tnm crit. Hievides, c�leftes etiam res, Apoftolorumnbsp;cerdotumque ordi ni traditas cffe.Ncc id te later,qucmad-raodum in vctcrilcgc Eliascoelum itaverbo (uo claufir,nbsp;vt totos tresannosamp; fcx menfes non pluerit. En vt Deusnbsp;folitus fit eos exaudire,qui ipfius, ohfequuntur vol�tati.nbsp;Paulus amp;Barnabas proptcrca fc adorari noluerunt, qu�dnbsp;ipfis facerdotes exhibituri honores effent, non qualcs decent Sandos,fed ma��dis viftimisidololatrarum more.nbsp;Kegas pr�tcrea quenquam Sanduiti ,pra:tcr iplummetnbsp;Deum inuocarclicerc,atinEuagelioifa(criptumlcgitur.nbsp;Vifa, inquit, Icfus hominum naultitudine,mifcrtus cftil'*nbsp;S 2

ij2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEO LOGT A

lorum,hifceverbisalloqucns difcipulos.Mcf�Ts qa�dem magna eft, fedopcrarij pauci. Rogatc cigo Dominum cuius eft mcftls,vt in earn cducatoperarios. Tumconuoca-tis 12. difcipuliSjdcditiHispotcftat�inimpuros Spiritus,nbsp;qu�coseiicer�t morbosomnesamp;inualetudines fanar�r.nbsp;Vndeintelligis,quam Dominus poteftarcm,difcipulisfa-,nbsp;cerdotibufqucdederir,non quaftipic dare lalutem homi-nibus nonpofler, fed quiaii morbos hominumcurabant,nbsp;rudes ad intel!igentiam,viamq; vcram,ficut cftiam often-fumperducebant. Teftimonium abs te ex Pfalmo produ-�tum, dcidolisnondcimaginibus accipiendum eft. Fal-fum amp; hoe, qu�d Eccleftam aliquot fecula imaginibusca-ruifte dixifti. Nam vt e� � Chrifto efte c�pcrunt,ita adhucnbsp;durant. Addis amp; Samftum Epiphanium Cyprium Epifco-dum,Diui cuiufdam imaginem in tcla pi�am confeerpfiftnbsp;fe,quodfidumeft,nec apud veros Chriftianos, fed apudnbsp;h�reticos locum habet. Qtmd ft Patrum dodrinam adnbsp;mittis,rcuoca id tute tibi in memoriam,quam m�lt�ftie-rinthuius ipfius Epiphanii fcculo imagines adorat�, acnbsp;omnin� admiranda fuit huius Archipap� eledio.Nana,nbsp;moniti� SpirituS. bcatiPatres,inuencrunteum in foro,nbsp;vbi turn imagines Dei emebantur. Eiufdemtemporislo-hannesChryfoftomus, egoinquitjvel �cerafufasimagines colo. Et his antiquior magnus Bafilius dicebat,honorem imaginibus exhibitum, ad cum cuius els�trefcrri.nbsp;Porr�,qu� in regionibus noftris imaginum ft t ratio, nihilnbsp;quidquamdicam.Conccftiflevosvltr�inlaqucosDiabo-linonignoratis.Ver�m,vtfcribitbeatusPetrus,neciudi-ciumveftrura minuetur,nec ignis extinguetur. Qu�exa-ftis ApplTolicis- dc Pc tro Ap�iblo adfcribis^hxc neque adnbsp;rcoi

MOSCOVITICA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�n

rem Ei�iuntjncque ibi repen�tur,itaque ment�ris,dc qui-bub Elfis.

AD CAPVT n. LASICIVS CON-tra imagines.

Acignifimpiterno addicat. Metuendamhominii �quAntuminterr�^ tantumpojjct in c�lts .Negatennbsp;diet idala, at beatm Hieronymm non negat, in quAflionibm He^nbsp;br/�c�yfuper ilia Gene�s Tjerba. Fur at a e� Raeheltdola Patrii�ti.nbsp;Fbi n�ic.inquitddola legimm, inHehrao Teraphim�riptunt e/i.nbsp;^u�t^quilonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ide�figurai-, vel image n�s interpre^

tatur. Et Cicero Itb. i. definibm, atomi, van a imagines, Cfua id�la, nominantur.Si eut hxenonfiatisfiaciunt-.istamennegarehaudpo-iefi,quin ftmidimafit imago idolo Gentili. namvtra^uefiunt vtnbsp;docet Pfialm. 115. opm manuum hominis materia,aurt,argentida~nbsp;pidisfigni Pleut. 29. vtraqtie os, oculosaures cateraq^ membra^nbsp;hominem exprimentia h ab ent. Et raque in venerations�unt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jma^a itta

^uidtgiturhicp�s agendum? nihil tutim qnam quadpraci~ piunt Aposioli,^ quidem aliquot illud Aoi0. je abfiinete ab ido-lot hit U, hoc est-q s r�bus,qu�idolis offeruntur ,qu� plurima eff�,nbsp;fliamhodi�videmm pendattiamp;fiatuunfitr �fUte ea,multa, Et

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- S 3

X34 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T H E O L 0 G �

i'aa.i.a� Cor.io. 'FugitCidgt;idQlolAtrti,i^nod-vouhtiluni.,q5i'SmMi cultd iwAginiffignificat.Et lobannes vltimo CAp.prim^ fu� Ca-thoUcA,quode^}f�fini commcmorAboiFilioU CAuctenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab tdo~

lis-.q^uAtnafiocq^no^te}npore^c[^tomore GentUi inttccla funt in templA.,Sanc�oruwfimulAcra, 'vitAnda nobdfunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defiittitus

eJFLofi�ts de iii 'venerAndis prxcepto Diuino-, 'vcrtitfi; ad ex:m-flAitnagna ex parte fiabulofiz,qufii exempld, Aut F at rum aucia-ritAtc,Agendafit res in reltgione., vbinos oracula Dinina �eficiit. Futurum Apofiolnspradixerat tempus quo Chrisiianifiinam do-Tdirinam ^non er ant toLeraturi :fied co accru at �fithi pro Libit u ma-^fi^^A'i'iimumaveritateauerfitm,adfabuUsconuerJ�ri Timo.4.quo� tempus nue ejfie 'videmus AnteLutherifi:culum,pcr-finabantfabulis templa ex DificipuloyDormifiecure-, ntitis P at runtnbsp;petitis^quas hodieietiampucri rident. H arum hic non nullos auditnbsp;pieLec�or.Impiohacoraculafiint.In CMofieorum enimfianisloconbsp;'verbiDeihomiliAChryfesiomi,aliorumq, Sanclorum. Plurimunbsp;sverb HiPtoriafiue legendA Dittorum, publice legiintur. qnibuSjnbsp;eafer me,qua Euangeliofides habetur. Verum Patres, mult a fiu'nbsp;per�itiosc �gerunt,plura de illisfalsbficripta/unt.quorii omniumnbsp;ttepcndA fides,adnormam tterbiDiuini tanquam adLydium lapidem re-jpwS orxm ferenda es�. Scilicet nat us illius, qui imaginesfieri int er dixit,nbsp;fiaamipfie linteoexprefiit,^ Abgaro ToparchaEdeJfinorum mi'nbsp;' fit,Epiitolam i-pfiius ad cundem, (quam tarnen Gelafiuss primus

Papa inter Apochryphos refert libros , tomo i. Confiliorum) rech ^c/ni�i ItitEtifiebiushifio.Eccle. lib. i. cap. 'ultimo, exipfitsarchiuisEdefi-fina ciuitatis: dp Catlius Curio Hiftoria Saracenica lib. tertio,ex-pugnataab Geogio ^laniace Edejfa,mijfiim ejfi ad Imper atoremnbsp;hanc ipfiitnepifiolamfiribit,de efiigie neuter facit mentionem.nbsp;Gracorum hacfabula efi,'vtmulta alia,tradit a � Damaficeno mo-nacho nintio imaginumlaudatoreidp i^b alfi eiufidemgenerisho'nbsp;minibus

MOSCOVITICA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�55

'iKtHilus.quo ititf�Jiind'ito�mulacrji. ftbricandi de�itati.fuliem �Ch exem�o.p�irtarcnt�^m AHditium idoloLttrtAm.Sitni-Ifierde cur at oper T�tthaum ^ibgaro, multo aliawatJMQ�couiti-ta.narrAtionevi cofttexit Eu�bita. i^Magnutn Romanis harpyknbsp;qvs�um adfert,altcraeitt�itm Seruatoris jmago.,cui J^efonica nomen. �ti-t} ^tp�eea'veneratione coli 'uidi.'vt�per�itio�orcj�nbsp;nequeat.Af interim Lutherianosmulto Toeriores imagines Dei,nbsp;templa Sacri Spiritus.anguepeins oder ut, ojeluti t�ci idolo-latrt�.tmmi�ericorditertrucidant. Citm vero Papa Romannsnon�^^���nbsp;ignoraret, zMo�eum magnopere dele^lari imaginibus ,mi�t ip�jperduiu.nbsp;donctypttm huiusip�us�ta Romana,Anno i s S t. ^apo�an-nosnon multos,credetur� credulis,ad�udorem Chri�iab�er�tmnbsp;tails extitij�. t^o�s accepta fern elle ge imaginis�eri vetantCynbsp;Exod. 30. nequaquam Cherubinos, ide��guraspuerilesfeci�t,nbsp;ni� hac de re�ngulare mandatum po�hac habui�et Exod. 2S,nbsp;^upd quidninos etiam expeEiarernits? adhac illa intra velunxnbsp;po�ta nonpatebat hominum eon�eclui:.at nunc contrarium�aciinbsp;corrupt a eccle�a Tppn imagines,�d leoem�iam Detss pin�,etiamnbsp;inpo�ibus domus iu�tt �eut.�.Nec S�raelitse Cherubinos,aut e�nbsp;aliud in tempLo, vt CMo�ciss put at,fed Deum ibi pra�ntem fae^nbsp;peq�oquentem.demi�r�tmecoluerunt. Exod.a�. pftlm. So. Alio-Pgt;�^-^1 ����nbsp;quinunq idpa�issfuij�t�eri zAEoifiSitaMti vir z,eliin DeumyVtnbsp;can�eUa�ortim idololatria,tabulas legis,non art�cis fdDeifi-biisdigito�riptasper�egerit. Eiufdem psnderis�int,catera Ah-fitdici'a,Eeince�ii ludasrum velata facie,negaiiir. Solus i(I.Moi-fesfecit. De�atua adjimilitudincm leJii,Rb ill a muh ere pri�euionbsp;fnguinis diu laborantefrm.it a eadem�ribit Eu�bitts I-.ccl.Hf.nbsp;li.y .cap 14.. Tp'.n rnirum.N.'.m qubdolim Deus hommes ab errori- lefM.nbsp;bus ad ver�tatem Euanvlieain -.nultifariam pellieere foht usfuc-tit id app^D i^^i i x h.��i i t. de Chriflo,^ Apo�olorum aciis^

10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

l^iic�dettt Chyt�umjparfi,'vbi^-, tdlibftshanii^,n3tn'i?nct�tpM4. J?ni�giftcim niter�mA Deo^ Ahern nh LncAEuAngelifiAdepi�iAntnbsp;fuiJ�e,tertiam�ontefnAextitij�e,conimentuw e� illiui quicd�H-ttis ad Tartara det ru�et, pote�atem in a�rent accepit:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omn*

pramp;fligiarum genereper ima�nts �lk9d:t mortalibus. Simili fr-per�itioneilU homines �mulacr� Diana Ephe�na ccelitui fr�i delap�tm opinabantiir Aelo. i(). qui error, e^inillis eratHelche-faitis,PauliApo�oli�riptare�gt;uetibt:s qui hbrurn quendam cir-cumfsrcbdt,rati eum de ceelo lap�unt,cuitis verba quiaudiret, re-fni�ionenipeccatorum acciperet.Eufeb.Eecl.Hifi. lib. 6. cap 2S^nbsp;TTe�cio aut em,num ridenda�t i�hac fy^Eo�i credulit,ts,an dolen-da animi c�citas, quod ver a efr� putet omni a,a�iper�itio�s atq^nbsp;Crt�men rnendacibtts Gracisfcripta,quino terramfo�um ,J'edctiam c�lumnbsp;fabulis impleuertmt, tot Deos deafr^ finxerunt, veras hi� ori ainbsp;tnendacijs contaminauerunt. Luc amfuij� nonptSlorem �d me-dicum ,docet Epi�ola adColo��nfes cumq^nbsp;nbsp;nbsp;comes Pauli fiter it

ss. Tint, 4. 0quot;adiutorinpropagandoregnoChri�i.^^Aclo.16. dl* in F,pi�ola ad Philamonem.minime crededus efijmaginibus pin-gjfe^'�g�^^^dis dedi�e operant ,quibus ex cordibtis howinum euellendis^nbsp;/uit fi�er�rnul cunt eodem,�dulo incubuit.^,^Andoquide}nigttur CMofinbsp;tsus eorum qua afr�rit,tefies nullos probat a�dei,qui hac pro cert9nbsp;efftrmh adhibet:tam hac ver a�tnt omnianbsp;nbsp;nbsp;in Polonia Mona-

chi Ce�ochouienfis^abregeWladi�ao An.i^�^. in�ituti�e�mi-liimagine APamp;ria^ds�codent Luca piS�ore impudcnter ntenttun- nbsp;nbsp;I

tur.^a arteprapinguesfalLifiunt. intet idolu itlorum ,preti3�5 tmiga Ma donariii exornatu, qua clam libido abfiumit hppocritica. confiait [nbsp;vndiq^adfie^andum c�cum vulgus careos accen�os�git num-mos dat fContingere illud vel lint eolo gaudet, honores ip�varijnbsp;generis impendit, fimulantes furios Diabolicos-, ad idem adducit.nbsp;^radixit Dan isi Prop het a cap. it ^ntichri�umTeummaiori-bitt

MOSCOVITICA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�3gt;

^a^fitisignotufn, auro, ar gent o gemmis culturum e�e. Eat quit adhocCeJlochoui�e MonafieriuTn eat in CM.ofcouiam,adeAt Ma~nbsp;riatn Loretanamytota c�l�brent Italia,^idehit hue ip�tw cult umnbsp;pri�is Chriflianit ignotum in pane, ciborqs ,atq^ intaginibusnbsp;Tieum. Beatam Mariam Raphael Volaterrantis, fcriptor diligensnbsp;lib �� Anthropologie, aanum tant 'um annum,pofifilijfuiobitum,nbsp;�iper�item fuife,apudreceptum auciorem fe legife te�atur,idcmnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

aienteMafiolib.S Cronicimundi.etfili.btticanno,qtiinq�erme nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jt,

�nenfes addit,obijf[eq^tllam Anno atatis49. {Volaterranoe� st. qnintodecimo die Augu�imenfis ,Anno Domini 36. tradit. Intranbsp;qitodteptis vix�eripotuityUt Apoftoli hominespauperrimi,tem-plum aliquod examp;dificarent, ad cuius dedicationem, Matrem Do~nbsp;mint vocajfnt.neiddicam mandata eos ab Chri�o,nondefaxeis,nbsp;fed viuis templis Deo extruendis accepi�e. ^^ujisprobabile efl,citonbsp;in orbem terr arum predicatum Euangeliii iui�c: paucos, aliquodnbsp;tempus Hteroflymts, mor at os propter tudaos e� fabula t nr morenbsp;Gracoru Damafenus,in oratione deafimptioneB .Maria, ApO'nbsp;flolos pafimper orbem diflerfos ,nube inflar ret is citiufda, ad mo^nbsp;rientem apport at osfui�eaaeriimneq^ interner at a virgo,eiusani-tnifiti� ex flimanda efl, utpiclura eamgratiam, qua ipfapradi-ta er at optauerit. H aud ignarafeuturam hinc aliquando fui�nbsp;idololatriam. It a necilludferendum elimendaciumferuariMofnbsp;c^a.Dei iuft, eiufdem virgin 'uimaginem-.eandemtg^ conferuare ,t�, Mofi�..nbsp;in tj^i fcouia Chriflianum nomen Gu�enim Angelin, quts �va-tes.hoc adillos mandatum attulit? St fjAIoflt feruantur ojllo Mafia patrocinio .quid feit fruator omnium Deus ? niflquit eum e-xifltrnet ,condit urn [emcl mundum ,aliorum adminifl rations per-�niftjfs. Se�proculfaee�at, � chriflianis ta Paganaperfua�o. Ger,nbsp;manus, Patriarcha Con�antinopolitanus, imaginurn defenfor-tnareflccispedibus fupcrarepotuitfedvelgelu concretum ^vift

T

I

THE o L o GI A

�� Septentrfone: velfedens innuui. Solum Petrum Atij^ Chrr�um idfccijj� credtrnu� Cr�'itth �4.'uttum quo^^ fideieiwsmflrmitas�nbsp;Chri�t autem trotetiA appAreret. nonpAucA de hoc Cermano, PAtt-lits DiAcontts lib. 21. Hi�artAntm comm�mor�t, dus tAmen rednbsp;^uApr^tereundAnon erAt ,nequAlt;ijH�mmeminit Let^opercul�u^nnbsp;anAtbematetn Synodofutfije^ux pperA Con�Antini s Anno�ibc-tu coAc�A 24-6 �At uit ne�ts e�e Chri�tAnu 'vUtus rti�mu'.A-.rnbsp;cultuiprAitA intemplisponere. Requirtt tj^to�us exemplA mtru-culorum.,AdidolA EthnicAfAbiorura. yeram eAnonej�it d��^'icd.enbsp;fonquirerejnodbtdAd tun tum eins error em deponendum A�qu�dnbsp;for�erret PuucAtAmen exmultisAudiAmus CtceroAciiane 6. tnnbsp;Verrem de�mulacro Cer erd rr, Armor eo ,Apud Ennen�s in SictliA.nbsp;Multa�epeprodigiAdnquity'vimeitnnumeng^declarAnt. mubdnbsp;dtffidlimisrebni pri�riS Auxilium etns oblAtum e� Etnbsp;Atu.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;StrAboi lib. S. Mos fuit Apud Grtecos, in templo eins Del, yui auxi~

liAttxe�et�ppri�erttm AEfulAp� quodmEptdaurain�gneex~ �AbAt, t Abellas Appendere, in quibns morbifnAtt erant in�ripti,nbsp;Scribit etiam Virgilinst. Georgicorum,pofl ilUm nefAndiim Cotft-rii cadem, lacryma�fe ^fidAjfeintempldeburneiAtq,�rcAfimu--lAcra'ltem^^uoujtiniudevnitAteEc(.ls߫ CAp i6 Audiant tn~nbsp;quit qua n Arrant PAgaut de temp Id (� Diud�td, mir.ibtltt er velnbsp;fteia vel 'egt;ffi Et tarnen diy Gentium DamoniA.Domtnus auternnbsp;c�losfecit Exiudiunturmultinon�olumchrt�i.tnica1 h lici.fednbsp;CP Paganinbsp;nbsp;nbsp;ludai. Cf haretici varqs erroribus (�Juperfitiunt-

huedediti 'uelA�iritibns�dubloribus Deo permtttete�ue ab i-f-V Di o^ItA Eufbius depraparAtione EuangebcA lib. 4. cap.t.ld txouyt qualeseas -virtutes quatn�mulA'ns haJoitAt dicereopor-te it Pd ba Apo�olicA qua corrumpit tJAtofeus ,tnipffie primxnbsp;lohannu EpifolafichAbentur�ltoli cauete bis ab idold. ac it4nbsp;tA legit Atttiq'd�imua ihealogtis 'TertuliiAnns l:b de coroxA mtf

MOSCO VI TIC A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�J9

i 'ft. Altitis �ohannes FiLicli incttiit, cuftodite vos ah idolis- Non iam ab idololatria,ciuifiab officio J�dAbidolis,ide�,abipfa ffigitnbsp;i)eorunt, alia, ^^od� qua ad imagines, rcs�upendafitint �nbsp;TiamoneshomjnibusptlluntHr, morb^diitur, 'ualis�duld.qui'nbsp;�damrebfcs optatif potiuntur : hauddubie ida�n�t Diaboli, huitunbsp;�cfdiDel2. Cor.4.�cin Angelum quo^^lucistransformants2.Cor.nbsp;si.id^ideo, vthinctanto maior cri�est pic�ura ventratio, minor inDeum�des.^isenimdubitet^qudto in honore imagines,nbsp;apud Cb�antinopolitanos fferint,po�quaex t-Ua Chri�i�. ludaonbsp;.cquodantyannosio.telopetita, vtrefert CMsffiens�anguismana-uit ? cr�ait ilUus honos� cuinspede�illa fanguinea cadebantnbsp;Prags in Bohemia, Anno 12 So. Ft Procopius Lupacitts in ephemeride auc�or e�.Et illitts Florentina,qua orante antefe lohanne.nbsp;�Glspalberto, caput inclinauit, Polydoro id affirmante lib. y. cap..nbsp;2. Nam quid? Deusnemirando aliquoopcre,imaginibusauciori-taiempararet, quaspingi, fundifculpiprohibutt ,piFias deleri.nbsp;Num.y.comburi Deut. 'y.mandauit,G'omnesin vniuerfum,do-eere mendacium dixit? Habac. 2.Si is imagines hominibus vfuinbsp;effi in temp lts,���offue SanFloshonorari illispoffe vidiffet:nbsp;profeF�o aliquapracepta de erigendis dediffet. Cum e�et Pagan i�nbsp;mus,Deusmiraculaadmonumentamartirum,camobcau�i,mfa�nbsp;ciebat, vt eb citius cateri in Chri�um crederent: vtque iy qui cre-diderant�demmartirum,propt er quam vita priuabantur,ueranbsp;fu:ffe,anima�j^tllorum Chri�o carets effc�iret.Atnunchae�vbinbsp;n��nt amplius Ethnicifiant-.videndu etiaatq^ eti� e�,cuius arte�nininn.nbsp;�ant.tepushoc, Antichri�ianu e�,di�ra^o}dpride Imperio Romano.^ atate Pauli,orbe terrar�i teneb at,de quo tepore ide Apo�.nbsp;2, Theff.2 .Exi�et ,inqt ille Exlexfuo tepore cii is q nuc tenet e medio �ublat us�uerit.Cuius aduet us Sat ana opera erit,cu omni po-tetia ^�gnisprodigij�^ medacibus. EatiMofcorn ergaimagines

T 2

�4O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

cau�i e� quidam Nicolatt�, region'a illoru peculiar is Uiuuff dj- qua� tut dar is Deus.qucm ipft Czudot^oretz-, id e� mir am Lorum er eat or em cognominant. 0 bone Deus, excita qiis�. homines^nbsp;ab hoc pernicio� �u et er no, ac oculos illorum apert,ajt pro�undita-tem Satana dolos�iritualium neq^uitiarum, niundiq^redorumnbsp;Damonum iam tandem cogno�ant. Certc enim e��trdi adaudt-endum,^ c�ci ad inucniedum in�eriptis Canonicis 'verttatem,nbsp;�unt omnes imaginum fabricatores atq^ cultores : ex imprecatio-. ne Dauidis pereu�i Diutnitus tanta c�citate, PerbeU� origo. gquot;nbsp;feiu�t imaginum Sapient ianbsp;nbsp;nbsp;atq^ 14. cult tu Baruchi 6. de�rtbi-

tur. Hic Lucernasillis accendi, port ar i'q, eus humerisdicit-.tllt: �vt homines ab�entem tanquam pra�ntemfludio�e colant�orma-riip�asdecipiq^ ab cis�ribit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnia ij quoq^ h o die �aciunt,aco

in��e�entiunt,qui eas inpretio habent: quiq^genu humi defixo, b fedoracoeca-,Diuisanteip�a4,ptane 'vt Gentilesidolis�upplicant.nbsp;quxquidem dDiabolo.manamtde tp�isper�a�o. Pratextu, inqt,nbsp;iuditilt;e,�mper�ibiens hominum mentes Diabolus,mortalem natur am in hominum oculis. dei�cans ,�atuas, humanus imaginesnbsp;pm�e�erentes, per artium 'varietatem exprc�it.Bt mortuiqui-dem�intquiadorantur,Epiphaniuscontrahare�my9. Ai�tui-nus Petrus,cui claues code�es�untcreditamp;,cadere ante�eput cen-turt�nern no e�pa��us �neq^ Angelus tot reru mirandarum mon-�rator,lohannem td�acere�iuit �edDeu adora, bis dixit, (Et hni-cua erat ille eu�os career is, qui treme�adus, ad Pauli � ^ylla pedes accidit Ado.i6.}tu huius'viuiDei-,'!jiuaimago,antemortuunbsp;te abjcieslquod Soli debetur Deo, creafura praflabisi�n�t pradi-ta,coram�n�iu experte tepro�ernesd. operihominis�uppliciternbsp;honorempramp;bebis?adpedes�atuamp;pedestuoscuruabis?genupo�-to,eamadorabis ? ad con�edum eiu-s, caput nudabis^ int ent is innbsp;tam oculis, 'uerba�adesl manus�ur�umterd.sl o�ula ligno�gcs?

Si h -sa

MO SC o VI TI CA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T4r

Si hoc ador�tionem ejjenegabis, conuincent teignorantu I-uan-gtli�amp;. U^��rcui cap. Jc. i^�uehant ineuWid�quot;fi/nmi�isgenibta adorabant tum.tJ^^atth.2 .Procidentes adorautrunteum.lbhan,nbsp;K^poc. I�. Et cecidtantepedeseiuf', ^jtadoraretn eum. Eeut. 4. .nbsp;Cauenecumajjxxeris folemdunam,aHt�ellasdncuruans te eisnbsp;adores ea, Conuincent et tarn adj prater Etiangel�as. Augu�inusnbsp;enimcap.i2.de moribiM catholic a Eccle�a^ ait �e multos noui�iynbsp;�pulohrorumpicturarumj^adoratores. EtPItniuslib. S. cap i.nbsp;Elephantespnquit, qubd ad doctlitatem, regem adorant .genuanbsp;�ubmittunt, coronasporrigunt. Sic dp Polydorttspresbyter lib. �.nbsp;Cap. li. Sunt permultirudiores�upidioresq^, qui imagines adorant-,non vt�gna.�edperinde,qua� ip��en�um aliquem habeant:nbsp;dr h 'is magis�dant. quam Chri�o -, 'vel alqs Ditiis qtiibus dicatanbsp;�unt.i�is o�erant argent um,gemmas, dr quot;Vt ad idfaciendum complures ine�ienturddi qui talemprouentum metunt,monetam perforant �loq^pendente in collo, aut manibua ip�ar� imaginum�-�endunt,donaria in locis con�ieuis collocant,titulos appon�t.qubnbsp;nomina offer ent ium, dpP^qtdp hominibusnotiora fiant �ebonanbsp;pars h3minum,impendtbper hac delirareinducitur, acin�per,nbsp;longa aliquot ies itinera conficere ,'vt imag�culam adeat �ofifio-nariafua relinquat .pratermififo cunc�o alio, aut piet at d aut cha-ritat 'is officio,plura i�iu�nodi incommoda recenfit, qua euitarinbsp;poterant fi imagines noneffentinternplis. Ht verb fun t illi idolo-latra in Ecclefia,qui in lerufalem ccele�ern non intromittentur. Miity/,nbsp;nam Ethnict ad illam non pertinent. \..^poc.22. Gal. 5. Sanel um c.hri�,.in^nbsp;ipfumauiisahoc�gnume�.teeoge�u colere.dpimagina honoremnbsp;adipfum exemplar referriais.Atquitarn audi�i,tamfummiffumnbsp;cultum .dr eiufmodifuppltcum preces-�fi amouiff�neui Te�ame-ti Sancios:nec vlla adducis voluntatis�iperhacreillorum,multbnbsp;minusDeite�irnoni.t. Neq^ HeliM adorandnse�,etiamfiin viuis

�

14-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;th:eologia

i^uUtu �t,ne^ Joannes,ThedA-,ne^ quijifuam Sandtts adoratur .nos^ 4^�r�lt;�nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominabitur antiqni^ erroryVtrclinqnarnU'S �viuen-

tem.,e�Adoremtss ea qua abipfifadafunt^Epiphanius dia ipfa ha-re�. 79- Sandi funty'viuunt^adhucip�mmct Cbri�ite�imonio t_yEbrahaniy i�iac, Jacob, Sanc�i t^po�eli.tamen it a pofl obituntnbsp;cultos, � veru Dei cultoribus,nu�quai� le�mu-s,grati�'imis Diuilt;Snbsp;cult Ui e� ,� quis vit am ipfirum imitetur, ds'ptaccptis monttifp,nbsp;bonispareat.tantet�anullo certius exemplum vita petitur,quantnbsp;ab ip�ometChri�o. Typo�ue�guraalicuiusexbibereveneratio-nis cultum,Ethnicorum e�,non chri�ianorum .C^Eaiores ,inquitnbsp;no�ri,adg�ntiUs con�ietudinis�miUtudinem ,qtiam pr oxime acrnbsp;cedent es, eos qui tanquamfiruatores Ulisfui�fent, id e� qutillftnbsp;aliquidfilutis f^�tb�dq attuli��nt, apud�honore,adhunc mo-,nbsp;dum afftcere con�euerunt.Eu�bius lib .Ecclc.h�.7.i4.Et Ciceronbsp;non crederem hocde�atuii, ni�iacentes reuid�a�q^ vidi��m.pro-:nbsp;�uodapudomnes Gracos, bic mos e�, vt honorem homini'nbsp;itum in monumentis huiu�nodi, nonnulla religione Deonbsp;rum con�ecrariarbitrentur. bac. lib.2 in verrem.quisigiturnji'nbsp;retur, imaginum cult um, ad Gentilium�iper�itionem reciderttnbsp;cumeaab illisad Chri�ianosperuenerunt? De qtiibtis olim dura-uit content io, centum amplius annos, ac qua pro Ulis argumentanbsp;adferebantur ,ea erudite confutat Carolus C^Jagnus Imp. librisnbsp;4-.^uitypisPari�en�bus, \^nno 1746. inlucemprodie-4 Sara tunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'lt;^dorari Reges atq^ CMagj�ratus non ne�.imus, quippt

Regftm. quad hi propt er ip�am Maie�atem Imperiy, qua conferttant acre-gunt c�tus humanos, intet Deos referantur PfalS2. G-isS.Exod. 2J.ttem 22. eamquc ob caufam in folio Dei,qHa� eins in terris vi-carij�deredicuntur i. Paralip. 2S. meritoigiturhacdeilUsfri-pta.Incuruaueruntfinbsp;nbsp;nbsp;adorauerunt Jehouam acregemj. Para.

2g. amp;de lofepho ^altero AEgypti Rege G en.4 2. vtp Iura prat cr�ant.

iebatur Deus. Prxterea cacodxmon ,callidus idololatri� aulior., n'o magis deleciatur ante�mulacrum�inguinis i�u�one, faJ.�-'-wv;

ide� cruhus filiteramd prxponasAam ob rem appeilatus) quam D�.!Mlt;initgt; Dtuinx imagin 'isgenuum tnflex'one. ^^^ocirca non aliud � chri~

Deum adora ,^jiidTJerb Detts ? Ego h mrem mei alterinon dabo E�t 42 Et Deut ij. Si quu coluent Deos altenos ,�:que Ulis incur-.nbsp;uauenti lapidetur. jp)uis Deusalienut, qutm altqu i etulmodi resnbsp;treat a in quajpem tuam ponas eam impe� antes, dg culru quptarn �nbsp;pro�cquaris ? quis.prater lt;^po�ulum, attarosidol htrusej�,dTnbsp;Ventremquorundam, Deum d x�j�et?Ephe� �. Phdip j quodfinbsp;�unt tales Dij multi, idololatra multi multi et tam veritn tp�a Ec-tl �ainueniuntur idololitra, qut Inet perf�pe grauiterii, Deo puni.an tur: tarnen�ia tdolt colere non ee�antnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tc p

TJecIudaiadeo�olidi�uere -vt v.vijgenerisidola Ez^echielitn pariete tempi: Dtuinitus o�en�a c ^p S Deum e�e tt�im qut coelumnbsp;CPterram oondidit crederent. Tarnen qu:a ilhs�ij�ubant, feq^^

ante ex religiose inclin ab.�nt -,/euere in eos licet id in�cieturMop ciu,idoUo/or animaduertit Dimififti.inquitpo^iilut-n tuutn,quittnbsp;replet a e� terra, eins idoles operimanuum�iarumincuruaaeruntnbsp;� E�l. 2 itavero eosper�eriterat.,'vt etiamojltraBabylonem^te�fnbsp;Stephana Aclo transferet .qido�ertiirent milttistc�li ^^uam�nbsp;Mo�u.s colerefatetur. hamp;c ludaisfoldunatCntera/^�dera erat ynbsp;'Deut.Tg. lob.31. krem 4-4: Reg.2^ nunc ej�l�iiSyC^ Romansi Ec-cle�a homintbiis�unt omnes ccelites .notum e�, quorum hominuntnbsp;�t hoc carmen. Regina c�lilatarealleluia, �quot; iUud, Salue Reginanbsp;mi�:ricordin,'uita0��esno�ra�alue,a Gregorio $ Papa,cumi�-gentiiniuriaIe/uChri�i,'vitit^�eino�r^Anno 1227. com-fo�titm. Nos yinquity Polydoriis,C�reoso�erimMS,il!i�q^accen�Synbsp;c�licoltis colimus,�cutiad Saturniaras e� faciitatum. cap. i. lib.nbsp;i. Cum igitiir res�e it a habeat. ntillo �int ferenda modo in templis Chri�ianorum qui ludais in ciuitate Dei�tcce�runtdmagi-nes. Legiflatorno�er�cribit lo�cphus^, interdixit totius animati-,nbsp;multo magis Deiinanimati.imaginesfab} icari,al� autemhono-ribuspo� Deum, colendos nonprohibuit bonos 'uiros. Hac lib.2.nbsp;aduer�is ^^pionem. Non multapi�lura,�ed viua concionatorumnbsp;njoce,plebs e� erudtenda. Omnium�ngendarum�militudinuntnbsp;ratio ait LaSlantitis idcirco ab hominibus inuenta cfl, vt poj�fnbsp;� memoriaretineri,qui 'velmorte�ubtracli,^^1 ab�entiafuerantnbsp;�eparati. Deos igitur in quor� numero reponemm? Si in mortuo-pturAtn

MOSCO VIT I CA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14^

ftnrAm'bluinitusinJ^irAtam\gt;fpo�oltis2. Tim.j. te�Atur.non �gna�ed doctrine.f(iritas,fofu� tnini�roritrnj^ SASiitof, ornAntnbsp;Adtm HiuinAfH-t-non in�AurAtionemifedAhoUtionemidolorum,nbsp;genu in�exo toli�litorum yprxdixitfutur Am temforibtts fjt^de�nbsp;�AEfAtMCA^.2. lt;^30. Nec�tAficrA Chri�usferegit,^PAtripr9nbsp;nobis obtulit, ud vlUm imAginemyKeque ^^fo�olosin orbem di-niiffurus, mAndAuit vt imAgines, cxquibus homines coele�iA di-�erentjpAfim coUocArent�tis�iperque imAginum DiuinumA-nuftllArum edi^ quo te run que vert er is et� idpropri�ft homo re^nbsp;gen er At us. Idcirco a It as non tuUt in templo Epiph Anius. Egt;e quonbsp;hicmorefuofAbulAm narr At t^Hofcus. Citm, inquit, iti Eccle�Amfff^^^f^nbsp;intra�em vt orArem,inueni ibi velumpedens inforibus eiu�iemnbsp;Eccle�a tinei um Atq^ depiHam,nbsp;nbsp;h Abens imaginem qua� chri-

�i vel SAn^li cuiu�dAm cum ergo hoc vidiffm in Eccle�tA Chri�i cotrA Auclor it At/�ripturAr u, ioomin'tspedere iwAgine�eidi illud.nbsp;Hac epi�olA legitur,in tomo tertio�riptorum Hieronpmiis enimnbsp;tAm eGraco in Latinum tran�ulit. Sed Ageprodeant plures de �nbsp;mAginibus te�es, quo tempore in templis�Atui coeperunt. mittonbsp;illApriuAta exempla, quemAdmodum Settertss Imp.vtobfiruAuitnbsp;in vita eitts LAmpridtus,Chr�t,t^brAhAmi, Orphei e�igies, innbsp;fio tantum larario habuit. tj^tarcellinus, Petri amp; Pattli, occult�nbsp;adorauit�tffitumq�p�sfecit, vtinarrathare�So. in anacepha-^nbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;ieo� Epiphantus. Similiter a quibu�dam�olum co�eruatas Petri-,

Pauliatq^ip�us�ruatoris,idq,ex Gentiliconfuetudine,EufebitiS ,nbsp;nbsp;nbsp;Eccl. H�. lib. 7. cap. 14. oculatus te�ise�. p'�q^ adatatem Hiero-

' nbsp;nbsp;nymi�eribit Era�mus in cateche�, erantprobata religton 'is viri,

qut in temprts,nullamfcrebanttmAginem,opinorpropter anthro-

; pomorpht�of. Paulatim autent imaginum v�usirrepfitin tem-Diufuit pla. Obqt diem Hieronymus vt Pro�er annotauit t^nno Chri�inbsp;4 2 2. atatisfi, Polydoruslib. tS.cap. if .i^uteritAtednquit�ie-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

�46gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

Sjnod�-, qu� Conftantinofoli hixbit�efl,�i�utufnfu}t, vtifn^ gines Siicr^,T)iiiortim ia ttmpl�s habereaturjma^na^ 'veneratio-necoleretur-i vtpate qttJtiinperitioribui litcofacrarum literaruranbsp;forent, fuit is annusfiliitis �Si. quo Agatho Romanamtenebatfedern.loan. Caluinus Infiitutionis Cht f�iana Religionis lib. i. cap-ti. deugnitioneDei.fiquidnosmouct Ecclefiaauthoritaa,mttni�nbsp;nerim us quingentis circiter Aants, quibus magis adhucfbrcb.ttnbsp;Religio, faceriordodtrina. vigebat, Chri�iana templa fuij�nbsp;comm uniter ab imaginibus vacua. Ergo tunc primnm in orna-mentum templorumafcitamp;�int, quum mini�erijfyncerittta-non-nihil degenerajfet. ^uid? an pajfirosfuijfe putamus�nUos illotnbsp;Ratrcs,Ecclc�amtamdiu ea recarere,quam vtilem ac falutarera'nbsp;ejfe iudicaret?Confina his firipfitNicolaus Hemingius,T)anorumnbsp;huiusauidecus,infintagmatein�iiutionum Chri�ianorum Ante f.^nnumUomini 4 2 7'. SdHipatres,qui dbdirinamfine Pon-ti�ciis corruptelis retinuerunt,nullaplanefimulachra in templiS'nbsp;ejfipermifirunt.fciueruntenim, quanti damns occa�onem olimnbsp;prabuifi�'nt �inulachra. Georgius Cajfinder in con fuit atione denbsp;Religione , adFerdinandttm sydaximilianwH Ijnperatores.nbsp;Sane inquii ex Augu�ini verbis in Pfilm. 11 j. con�at, eius ata-tefimulachrorum vfimin Eccle�isnon fuifi�. Et infia. Necva-Vana Eth. Icbat tunc ill� rat io,qua a nonuUis obtrudi filet, honores i� os,nonnbsp;fi quorumIpeciem reprefintant def erri. Hie endnnbsp;�ciotZm colora Paganisquoq^adferrifolebat,vtapudArnobium.Nonin-txcujTitit). quiuntmaterias aris,auri, ar genii alias, ex quibusfigna confi-ciunt,eosper�Deose�e, amp; Religiofinurnina difiernimsts-.fideosnbsp;inhiscolimus, eofi^veneramur ,quos dedicatio infertfiera, Veranbsp;fint igitur dicta Rohita,perdiu fuifie Eccle�amahfi^ imaginibus-falfa CMofii, adip�iprifnordia Chri�ianinominis, eA referentitnbsp;fafaefDamafieni, cultumimaggnurn, ^po�olicarnef�iradi-taonet�

MOSCOVITICA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147

tfofttm �icentis, libra quarto capit.ij. P�funt tJlTo�o Craci Jm^crstores ^qui ima^nesin templaindu^erunt -. impqqui tUasnbsp;fropter^a quadocca�o idololafria ej�ent,exe 'iseiec(runt Diddicetynbsp;falens O� Theodofius �VtCrinitus lib.g. reccnfit. 1�hilifpus Annonbsp;Jii.Leoterttus \w.w�ixacxo'^ diPltu^Con�antinuss. Copronyrndsnbsp;njocatw ,iUos quo^; per�c�tus, qui hac ncuaprecandiformula v-tehantur^Deigenttrix orap^o nobis^Leo 4. flycephorMS^Michaerfffffnbsp;Balbus., Theophilus, mult a hoc nomine a Romanis Potifcibusper-pefi. It a vt Gregorius . quemadmodummemorat abbas Ve�er-gen�s,Leoni tertio,ornnem Italiampenderetrtbuta,qua Chrifusnbsp;dariiu�it Cafari,^etuerit. Atqui tales omnes zMo�edn vetertnbsp;legelaudsntur.Afa,qui�rpentem tJMofaieum'Comminuit 4. Reg.nbsp;jS. la�as , qui omnia vaj� .inhonoremcopiarum c�lefliumfaLlanbsp;(omhu�it 4 Reg 23. Rachel,qua imaginespatri�tofurripuit Gen^nbsp;ii-Adhac ipfcGregoriusRapa i.Serumm Epi�opum U^ia�ilien-�m collaudatpropterea,quodimagines adorariprohibuerit.Per-lat um , inquit, ad nos fuerat, quodinconfiderato zelo �ccen�ss^nbsp;fanclorumimagines,fabhacfaltemexcufatione, ne adorari de-buij�nt con�egeris. Et quidemtetas adorari vetuif� omninonbsp;laudamus -fi^gij� vero reprehendimus. Nam quod legentibusnbsp;�riptura, hoc �ldiotispra�atpiLiura cernentibus. Conce�itnbsp;fatishic Gregorius Anno Chri�i 604. Augu�inus verb 4 i f.

Eaautem tenetfuper�itio xj^lo�os, vtingre�t domum alicuius SnftrJU.. prim 'umomniumimagincmDiui cuiu�iam,oculisvbiq^quarat.nbsp;qua �finon fiatim o�erat,patremfamiliasde Deo, vbiname�etnbsp;rogant.in.de demonPtratu,corporeinflexo,acfigno erucisinfiontenbsp;acpedoreter manufacto venerantur.quanonpoteflno did ado^nbsp;ratio.In adorado, inquit �extram ad o�ulum referimus ,tatum^nbsp;corpusdreumagimus, Flinittslib. 2!. capj. ^HieroinymusJib i.nbsp;*otttraRufftnum.^weidorMtiDeo�ularinjanum,0�capttafub-

y

14� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEO LO GIA

mitterefient. Cit�erum^uid hacdereDetts?Execrab�lis z�rqtti fcuiptam Autconfliititmim�ginem, eKo�imEeo maKuumArtificisnbsp;opits, in�creto locopofueritnt.T)eut.2Y- Ni�forte CAiofct.hicrA-tione, e/ts dirai cfptgere velint, quadtanturKpictaffiffii coloris i*nbsp;magines cotant. Sedoq^^us manuum arti�cis, quo^aiio interqre-tahuntur? Tdli put at Ci/o�us, nonfolum idololatra, ver un*nbsp;etiam antropoUtra�icerdotum aut�oritatemfiblatatllorum vc-neratione. Itane vero\ Ego autem dixerim, hacadmifa officiumnbsp;Protri��i iUorum diminui.nam hoc modo in�le�unt�q, nonMinijirospo-eerclutum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proximos �biperfiadent. nota funt

omnibus propria tllorum vitia,votuptai,auaritiafperbia.Hem quam ilUintaleranda, de qua Blondtisfiniba Papalis lib. 6. deca~nbsp;dis 2 , Alexander Pontifex,Roma redijt, acfepopulo filutandtimy.nbsp;adorandum^pafim exhibait ^ frpuucis ante verfibus- /deeodem,. /nbsp;(^FridericoBarbaroffa,(^nno ri 7 7. Imperator �nquit^cer.nbsp;nu�tsnbsp;nbsp;planepro�rattcs.pedesPonti�cis fella ornatifimafidcn-

tis exofculatits e�.At Sabellicus EenetaHi�oria lib. t-, decadcpri-fmfier-atDr nbsp;nbsp;additfdemaliorumfecutus pontificem, collo Imper at or Is pro-

fede Pafit�ratipedeimpofto,illudPfalmiDauidici carmen dixiffe. Super taicatHr. afidcm amp; ba�U�umambulabis, ^concilie ab is Leonenbsp;nbsp;nbsp;Eraco-

nem. TumFridericumdngentes adhuefiritns atentem dixijf. Non ttbi�d Petro,cuiille trato�milisdttJpre�afortius planta. Etnbsp;mihi (� Petro refonder it hac ille.ac ego tp�,rei huitss, Venet�ge-�a�epiHam in curia IJi�oriam,atque Roma in ipfiPapapalatio,nbsp;�epe intuittts fum. E� tertins huiiss adorationis te�is lacobusnbsp;Spinola,Genuen�umorator ,ad \^lexandrum 6. Ponti. CMaxi-mum. Me inquit pra�anti�imi or at or es deer euere, tuum Sanciifnbsp;^'�quot;^�fic^^�mumacbeatiffnumefalutari, �uppl'icari, fltxifq^ ad terramge-^rdtur. nubttsadorari,hacin orationibus clarorum virorum. Haudaliter legit urin�^eculo Hi�oriaFtncentqlib.31. Eugenitaiaceth'mnbsp;quartft^

MO SC o VIT I CA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;149

qitar fits,cor nobile,cuius teWitnr vitx ffleftdt,da. f.-ic�aJ�ius anteftcrss�prjibutt alter ab ortit^alterab oe-ca�i Ca�tr itieYtjuenbsp;pcdes. Ea�em libro Vincent�ts qtii �tpp lern ent urn eim�rip�t.nbsp;Fridericusdnqt�t^ertiasCx�ar�onttfic'isNiceiAi�iintidti�ellanbsp;eburnect �edentis,pedibu6 exo�cula.t 't5,�ttri maffantobtul�t. 'Tumnbsp;quoque Ladi�aus Bohemix. �quot; Hungdrix Rex, lt;^lb(rttis Duxnbsp;^u�ria,ac demum Leonora Imperatrix pedcm ba��uerwst.nbsp;Rur�im SabeUictiiinfineenneadd nona-, vntuer�al�Hi�oria-, denbsp;CMirtino t. Sigi�mundta, adnoui Ponti�cis con�teRlurm humili-terprouolutus rp^gregis pa�orem �jt Dominurn�alutauit,pedesnbsp;exo�culatus e�. HacHi�orici-, 'uerti/n hie Bontifices memini�� o-portuit decretorim maiorum�iorum-,in quibus hac ii.Difi.Tlle.nbsp;9). Distinci.Eslo leguntur. Epifiopi�iant�emini�ros ejfi�,n�nj�ntMminbsp;dominos,recordentur:qu}idlt;^poliolw Petrtts,praeepit Saeerdo- �''*-tibits ciim dixit,Pa�ite qui in vobis ^gregem Domini,pra�den-tcs non coacie �d�ontanec�ecundum Domini praceptum. Nonnbsp;dominantes in clero,�ed forma faciigregis ex animo. pluraeq^ afta.nbsp;De eminentia Racer datum ,fi modo ij ChriPtianis�unfnihil atti-,^nbsp;net�ribere. mPagna enim ePi.Et tarnen no minor Exclefia, quamnbsp;minisirorttm eitts.ldem enim ipfidiPlum estquodPetro,de Uganda efi�oluendo.CITatth.iS.Dic Ecclefia. i^cquidli'^ueritis-. Sinbsp;duo 'uesirtim con�en�erint. ^uanequaquam adfia los mi ni sir o snbsp;pertinent.'Namno hi�olifintEcclefia,etfieaitaab RomanU adul�t or ib us vocetur.Nun�olicon�entiunt,nonin�oliuscleri media,nbsp;'^erfiatur Cbriftu. Rur�imf CMoficus ridendum propinat,oPien-dens Bandlos inttocare licere,quiaftApoPiolis poteflasein immun-dosfpiritus a Chri�o data.Ba�lijoptnio dehonore Imaginum, adnbsp;^P�gt;s quorum�untfimilitudines redeunte ,none� Diuina�enten-tia.AlioquiEthnici idolatrafiac ratione excu�abiles e�ent, quodnbsp;�ilem colentes�alem illumiultitia cole rent. O mit to cat er a M�i*nbsp;r $

10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

haudntagntmomenti di^a. neniwis longA Agologra, Icnort umfariat. ^iefi verfatutinHiltoru Etiai'igd.icAdAzii�oinniiynbsp;qaxhuicj�nt tontrAriitconfutabtt. Sedqu-(i:/�.�cs�fj;'^e m sut nidi-menebi^. fifdi(dicaho (^ego eumip�u�net legibui. O��ei/.tigt;is G'do�e.qii!-tun que h AC�crip��i-.nAtn iUa poHremA tui �rtp:i quA tu ej� �C-gas 'vtrba,capitedtcimo Aldorum Aposioliccrum, hoc tenorc le�nbsp;guntur.PrAcepitnobis( 'Dominui}vtprAdicAremutpopulo,ac te-iii�cArewur tarn e�,qui definit us�t a Deo Iudex 'viuoru ac tnor-tuorum.Audis quidprAcipiAtur ApoHol'ti.PidiurA �ufiquAm. Ua-bes etiAmiudicem hominum.ItAq^ ne iudtcatc, no� iudicAbtnii-ni.,necondemnAtey�'tton condemnAbifnini-.Abfiluite dt abfiolue-nnni.LucA.^uo enitn iudicioiudicAtis,indicAbi}nini: dt quame-fiurAmetimini,�vici�immetientur�vobis. zPi'tAtth.y. Sedttt nuncnbsp;opinorhAncmen�irAwbenefientis. PIoseaquA reslAnt tognoficA^nbsp;mut.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

cAprr z4- de castitate, fotis zPilonAchis.

Cripfifti etiam devirginitatc amp; coniugio.Scd noneaqu�cxtedifccvc volebam. Mca cnimnbsp;pcrcontatiofuit, quid VOS fentirctis dc virgi-nitate3cmipuritatc;dcquibus vero tu,dc iif-dem amp; beatus loh�ncs prima Epiftola. Si quis

credit Icfum�hrift�incarnc vcnifle,ac(eineo dicit per-xnwrc,is debet iu vtiamp;ipfc iuccdcrc.Porto nee Chriftus

ncc

RCC Apoftoli vxorcs habucrunt.Si Pctro Sc fbcrus Sc conr iuxfuit,idantc,qu�mChriftiimfecutuscft Simulatq;verb Apoftolijfadi funtChrifti fc�arorcs,caflc vixcrunt.fo�nbsp;crus illis matreSj Vxorcs forores fucrunr. Eodena modonbsp;Philippus illc feprimus Diaconus,quatuor fi lias vaticina-triccs procrcarat:vcr�m prius qu�m affecla Chrifti effet:nbsp;pofteafe caft�geffit,fili� quoqj eius,virgines pcrmanlc-tunt,qu� virili eonftantiapr2Edit�,donum vaticinandi a-dcpt�funtzverbumq; Diuin� fimulcum Apoftolis prsC'nbsp;dicarunt. Quad dicamde illis mulieribus ,qu� vngucntanbsp;attulcrant?an non onrnes virginitatem feftat� funti Qu�nbsp;virginitas, non�viris tantum, vcr�m etiam � genere f�-mininoferuabatur. Conftatautemapud nos Chriftiani-taSj�xvirginibus amp;con�ugibus. C�ter�m fado caffitati�,nbsp;feruand�,extra coniugalem copulationcm, amp; abftinendinbsp;�carnibus.A�oto,pr�ftandum id eft, non tarnen deledus,nbsp;fed abftinenci� caufii. Qui veto h�c non vouerunt,iis innbsp;matrimonioviucre,amp;earnibusvcfcilicet:modo manda- �nbsp;taChrifti obferuent. Eadcm enimfuntpr�ceptaviuendLnbsp;data,tam Monacliisqu�m fccularibus hominibus. Atquinbsp;promiff�m non fcruantcaftitatem,de hiamp; Petrus Apofto-lus,pr�ftabattalcsviam veritatis non cognouiffe, qu�mnbsp;cacognita,� pr�cepto. fando ipfis tradito,retro labi, denbsp;quibus illud ver� dicitur prouerbium, Canis ad vomitu mnbsp;fuum,amp; fuslotus,adc�num fordid� rcuerfus eft. Enim-vero h�c funt qu� lefus ed�xit dematrimonio.Idcirco honbsp;morelinquetpar�tes fuos,acf�fu�vxQrr adiunget: er�t-que duojcaro vna. Proinde non funtduo, fed vnum cor-pus.QuodDeusconiunxir,homo nc dif�ungat. Item alLnbsp;bi.Siquisfuamrcpttdiaii�vxoxem,ab�qu�caufaadqlteriiy

�5� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T H E O L O GI A

aliamqjduxcritmocchus e�diuta�cisqui rcpudiatam,�ft. niatrimoniuniaccipit. Decaftitatc quoquch�c idem a-pud Matth�mn.Dicunt igitur ci diicipuli.Si talis cft culpanbsp;hominis cum vxorc, pr�ftat matrimonium rion contra-hcre. Tumiefus. Nonomnesh�cveibacapcrepoffunt:nbsp;fed hi foliquibus datum eft. Suntenim quidam caftrati,nbsp;ab ipfo matris vtcro,talcs nati:funtalij abhominibus cor-rupti:alii feipfos propter regnum coelcftc caftrant. Vcr�mnbsp;quipoteftcaperecapiat.EtPaulus felcftum inftrument�,nbsp;h�c ad Romonos.Hodie propinqua eft nobis falus. Namnbsp;poftquamcredidimus,tenebrx abfccflcrunt,lux propin-quior fa(fta.:abijciamus ergo aftioncs tenebrarum,amp; armanbsp;lucisinduamus:vt in die, ornate ambulcmus:non inpu-dendis narrationibus,necin ebrictatibus,ncq; in adulte-riisjimpudicisadionibus, Sed induite Dominumlefumnbsp;Chriftum,ncq;carnalesexequamini cupiditates. Itaamp;adnbsp;Corinthios.Dc illis autem,dequibusfcripfiftis mihi: Bo-num efthominifinoniungaturf�min�fted caufa vitan-di adultcrijjVnufquifq^habcat fuam vxorem, amp; qu�qucnbsp;f�minavirum. Virvxori debitum amorcm declaret:fi-niilitcrvxorviro:vtpotc,qu�fui iuris corpus no habcat,nbsp;fed virimec is fui iuris fit,fed vxoris : nc deferat vnus alte-rum,niftmutuo confenfu,ad tempus dierum fcftorum,amp;nbsp;propter iciuniumatq;precationcm. Poftcafimul conuc-nite,nc intretis in tchtationem Satan�,ob inconrinen-tiamveftram. Quodmeaopinionc fcribo,non vt pr�ci-piam. Voloenimomneshomines, vtiipfc fum,iracfle.nbsp;At quilibet donum habet � Dco,amp; plura ciufmodi,Habesnbsp;de ratione Icruandi coniugi j :dc quo ideo ex te querebam,nbsp;quod aliquos ex vobis inaadierjmus,adeo nihili faccrc inanbsp;puritatem

MOSCOVITICA, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;153

puritatenijVteani pcccatumcflc non diicaiU. Quos Petrus fuperior Apofto�us,hifce verbis commoncfacit. No-tiit Dominus honeftos, ab ipforum lapfu conferuare�n-iuftosaut�addiem iudicij �eruat,illos potiffim�, quicu-piditates feculi corporales,in immundiciis volutatur,amp;c.

Fafta eftabs te mentio,ctiam vit�monaft:ic�:cuiusaii-. dores fuut Apoftoli:acdc quah�capud Matth�um Icfusnbsp;Chriftuscap.19. QiiJ parentesliberosq; fuosplusme dili-gitji�oncftmedignus: nifi quis fumpta fua cruc�,mefc-quatur ,non cft me dignus : amp; apud Lucam 18. Si quis adnbsp;me venir,nee fuos odit progenitores,vxorem,Iibcros,fra-tres,fororcsdeniqueanimam fuam,non poteft effe meusnbsp;difcipuluSjVtqui non p�rtet crucem fuam,nec ponemenbsp;cat.Iraomnis veftrum.quinonrenuhciarit omnibus bonis fuis,bic n� poteft e�e meus difcipulus. Eteledum vasnbsp;Paul.ApoftolusadRomanosdeeodcm. Quicunque Ba-tizati,fumusin Chriftum,in morte eins Baptizati fumus,nbsp;'Scfcpultifimulc�eoperBaptifm�in mortem.Vt quem-admodumis rcfurre.xir� mortuis,gloria Patris : ita amp; nosnbsp;innouitate vit�ambulemusjamp;qu�fequuntuigvfqjad ilia verba, VulncraDominilcfu in corpore mco gcro. Di-cito verb mihi,qui fuerint illi, qui morbos fanabant, dolores mitigabant,mortuos excitabant, potiones morti-feras failli bibebant,Diabolos ill�fieijciebant,aliaq;vt cftnbsp;inEuangelioagebant? Annon abord inc monaftico h�cnbsp;omniagefta'Seddehishadenns. Quqd fcribis,vt nobisnbsp;loqui tibimandantibus,lib�r�idamp;audenter faccrcs,abf-que meru feueritatisnoftr�. Nos,criarn hodicdidorumnbsp;noftrorummemorcs,nihiitemetuere iubemus. Nihilo-minus tarnen h�rcticus mihi es, propterea qubd tua om-

X

154 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEO LO GIA

nis do�rina p�ruerf� Chriftian� atq^ Ecc�efiafticx difc!piin�j,planeaduerfa,ncq; h�rericus tantum cs,ver�-etiamfcrimsjVntichrifti.�DiaboIo cxciratus. Non folusnbsp;tarnen tu es Lutcrianas,fimt cnim alij te d�t�riores. Qua-propter te hanedoftrinam, in regionibus noftris pat�fa-ecre prohibentus.Iefum autcniChriftuin, dominum no-ftrumdiligenter orantus,vt genus noftrum Roffiacum,nbsp;itaconferuct,netenebris iituoluatur iitfidelitatis vcftra?.nbsp;Patri,co�ternoq;eius Filio,amp; Spiritui Sdit gloria nuncnbsp;amp;pcromniafecuia,Amen.

AD CAP. VLTIMVM LASICIVS,

tMoJeottitiex, hxc e� arlHror Chri�umnbsp;nbsp;calibes i^po�olos

ir/i�tari debere-t'Vt ^if�ccElibem 'vita.m agawtis. Cetera quident reele�ed quod ad eiu�nodi 'vitantnbsp;ealiumcaflibatmn�ngularcDei donum,�ue opta Spiritui San-�iej�. CM.atth.i(). Galat. ^.Et in aliis qu 'idsmperpetuum, in aliisnbsp;'ucrotemporarium.^^modoigiturquis ab omnibus idexcgeril?nbsp;vidit hoc acutius t^po�olus. quamobremtam Epi�copeo, quamnbsp;Mini�roi^jnam 'vxorem,permi�ti. Eimot. Corinthqs qtioq^nbsp;idcon�lq dat, vt unufquifq^propriant uxorem, quaq^mulicrnbsp;proprium virum habeat i. Cor y.quoproprq verbo, tolliturpolj-gamia, Sicnim vnus 'vir,aliquot habet et 'vxores,communis illa-rs�tt

ruff� cjj�t, non propn^ KiAriius,,^^a jipridein �EcdefiA 'RomA-

d^m Peitficuw A^cntAtcres nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-at 'veieretaiunt:(^ lo~

stts y vbi ta)2ti'.m fseltis perpetratum e�, ctiamnum Pontificibm abomiaabilis faciu?� g� ar quit.e te�ibna hi�ufit .Sigeberttta Got-l�'

PlatinA.,Sabellictisinexemphs,Bapti�a Capofiilgo�ts .,faclor}i}n memorabilium lib. y. Nauclerua.,abbiistritemiui ALitthcusPal-meriusitt Chronico Eufebiano. Vxorun� Petri amp; Pauli f^po- tysresJ-

plicium-, qubd Chri�iaita ej�et duceretur -, cohort at am ab eo hi�e 'Verbis idem te�atur. Heus tu inquit, memento Domini. Ignatiusnbsp;^uoq^ adphiladelphen�s, tam Petrum quam P.tulum,ac cat er osnbsp;K-^dpostolos., operamdedi�e rei vxoria, te�is e�. idem�nticntenbsp;Eu�bio lib.3.cap.30.Eccl.Ht�. PMffinointerpr�t�.^t�n- Chri�usnbsp;a�oquens eo�dem,inquit., Luc.ii. Si 'vos cum fit is mali/no�is bonanbsp;� donadareliberu've�ris.Siigiturliberoshabuerunt-.etiam dxo-res. Aliter enim tum Minifiri Deiy quam ho die in Pap atufiterfi-culi viuebant. Uli enim agglutinati coniugibus fiobolemprocrca-

rum�karum cefiuetudineinterdum 'vfios^quisdixerit alitss^quam cuimatrimoniumpeccatum e�: 'vel'ne htc Adofico ipfi impuritstSynbsp;qui error eA'lartionitarum olimerat,^ Encratitarum. Nee egonbsp;crediderim dieet quidam veteresficusfient tant 'vel 'viduas, velnbsp;coniugesali�nas,per totmttndi traE�usfiecumdudafifie^Mpofio- wxi;res.a~nbsp;lost. Corint. �. Alulieresilla eMpo�olorumfiuerutit-, 'vtiillaRo-manorum. llludme,inquit jnouet.quodvideo omnes bonosabefi� 1'quot;'quot;'^'nbsp;Roma, (� eos ntuliercsfiisasfi�tum habere Cicero Epi fi. rS. bb-i-it..

156 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

J^�x tafn vxoremquhn mulierem�gni�cat jdsog^ Af/ibr�-�o lib. 10 Bpi�. S2. nbsp;nbsp;Hildiuino ia vita Diony�i�laDamaris A-

clo. ij.non millier �ed uxor Dioni�i Areopagita.primi Ath�nien-�um Epi�opi -, Eu�bio te�e Ub. 4. cap. 22 -fui�e vi�i e� Ptidor�-qui,no�itim vir um vetabat, dj'�u�idonem apud Gentiles parie-bat. Etiam tum tentabatur homines � propria cupid,itate lacobi I. quodPaulus de�ip�o ingenue fatetur. 2 . Cor.12. Rom 7. Chri�inbsp;^uem mulieresmultafiquebantur Luc. S. amp; di�cipulorum eiu^nbsp;diuer�a e� ratio.Nam illeEictisnatura erat-.hi homines,non tarnennbsp;credo nunciaffeillas ^ita vtiipfis viros,Euangelium.Eadem omnium ^^po�olorum�ententiafuit. Non�nit aut em vnus, mulie-remdocerein Eccle�ar. Cor. i4.i.Tim.2 .Euangelium vtnoncon-fundit or dines Eccleft�,ita no�parat�ed coniungit copulat^ con-mto airi ^^�.^^AdeoftriLle vt earn coiunliione dirimant, tat um adult eriu,nbsp;munt con. amp; in�delis�fideli�ece�io. Nee ita impediment o e� vxor, vt ^s effenbsp;tfiimm. mini�er Euangelij netpueat. E� amplexandi tempus, e� ft^ab�i-nendi ab amplexu Eccle. 3. ipfi quoy^ Ethnici infier is Cerealibus,nbsp;Ouidio idpr odente, a complexufceminarum abhorrebant. Liuiutnbsp;dec cm turn dies, matronas � viru �cuba�i tradit. tjuihus cum,nbsp;ter in menfe congrediedum effe,Plut ar chus in Solonefiribit. ^titenbsp;tempora,nonob�eru:affeprimosChri�ianos,qu'is dubitarit^SityuAnbsp;impur it as in coniugio effet, non illud Paulus honorabile, nee tho-rum eius impollutum vocaffet.nec id Diuina maie�as in�ituiffet,nbsp;conffcHu�ccrdotcs, quibus er ant vxores- ver�tri, (f*nbsp;monta, hollios fibi offerri permi�ffet. Et tarnen CAPo�eus, foils virgini-bus ca�itatem tribuit. Vbinunc es SanUe Paphnuti quiconcubhnbsp;tum cum propria vxore, ca�itatem appellafli? tripart .Hi� .Ub .2.nbsp;cap. 14. Cuius viri,tanta olim fuit au�loritas, vt dusfiententiamnbsp;fccutumfit ,vniucrfum illud413. Epi�oporum Cocilium N�enumnbsp;adcoelibatum clericis iniungendum,paullo propenfius Cratianusnbsp;Di�.jt-

M O S C O VIT I C A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1/7

Di� 31. Permijpim voluntati VNiu�uiu�j,, dormir e cum 'VKore^ vdnon optim� hxc h�uddubie enim,grAti{i-se�Deoca�umcon-iugium y �virgimtAternult�iSi�ibiii incjuiriAtA. Porro PauIus ve-rAm Ajirginem,^ corporeAnimoca�ume�e'vulti.Cor.'j.

p'nde�iAfumAnt tJV[o�i,de^scjU� Chri�iim fequebAnturmu- Mafii lieribi!^,melAtet.ldpro comperto hAbeo �abiild eos duci'.(� quid-uis Ab�f^ omni iudicio^ quodper mAnas a mAioribuA acceperunt ad-mittere. Si muliercs,no fuerunt virgines. SoUmAriAmulier vo,nbsp;CAtur,quiApeperit:virgo-,quiA'virumnoncognouit. ^iprimuA,nbsp;pramp;ter votum�ecoledA omni tempore vitinpietAtedn bApti�nAtenbsp;fAciti.,AliudperpetUA CA�itAtii dn Eccle�Ainduxit\^ quidd Bu�lionbsp;Gtace tribuut) is hoce�extArpceptu Diuinufecit ,nu�cpnim.cuiqnbsp;pcipitur vsrginitits,}amp;lA.qucu iniccit hominibtts feu �veriusipsunbsp;peccAtu. ^^^tufquifq^ enim viror�e�,qhAcinfimulAtApictate-,nbsp;creAtorefuPi cu cogitAtione, tumreipfinonmultopturiesqinmA-trimonio o�endAt? quod citmft, quo is Animo oculos Ad Deum pu-ri�imum At tollet ? quaue id�e quodpetit,fe ab illo impetraturumnbsp;�biper�iadebit? SeruAri abfp^ eiu�nodi promi�cs ca�itO'Spote�, acnbsp;debet non vouent eamminifiri Ecclefiafiatrum Bohemorum : Mtm�rinbsp;tarnen plerin^ omncs, in Bohemia amp; CMorauia viuunt cDeltbes^�^d��quot;nbsp;Saneli�ime, at qui in Polonia funt, vbitutae� libera, omnia� v- cahb�s.nbsp;xoresducunt. Non ejfepracipitanter vouendum,monet Solomon.nbsp;At quapracipitantiafultitianemaioryquAm vouereinpueritia,nbsp;quod non po�is pra� are in adolefcentia? votiere id quod in Di-uina^non in tua manu e�,nifiquodtibi AdtemptiS,qua�. quoddamnbsp;priuilegium, eftconcejftm?Notanobisfunt tJMofis, de votis in-�ituta, nota Samfon is,Naz.araorum,matris Samuelis, Pauli alio-rumq^ vota, ac tlla Rechabitis in leremia, data a P�tre pracepta.nbsp;^�us tarnen, neq^ coniugium, generi humano necefarium,neqf^nbsp;v�tscarniumj corpori hominis conueniens,neq^ votapaupertatis:

3

'voluntnri� tontinentur. Jmo^dicAm libcriu-s, ni�3ilde eiu� modi �blig.tHorJ�PyS.repcru'i ut 'uniuerfis Biblijs. Adqi!,a timennbsp;faciendas,�fKplex ^uerorwn, fuellarurnij^ it ets, 'v.irijs eethuis in-ducitur. Sed videimitsi�ita coAciiii^ e�miPrudcntefiurat�ir-ginitAtisfiudtas. lehAnnes Peregrinu^sdn conuiuAltbits Sernioni-Fi-itiTift (fus. Eflinc^uityApttd GerntAnos Egt�opus quidAnt, qui dixit t�nbsp;�����quot;*' conuiuio -, vno Anno Ad�delitA vndecim nulliA�Aeerdatum ,pA-lAmconcubinArisrum. Nnm tAlcs�ngtdis Annis pendant aliqnzdnbsp;Epi�copo. Et Sane�us HulderiCfts.Epi�opr/s \^iigu�en�s,Adnbsp;colAamPApajn,circiter AnnumEom. S6o. SuntAliqui,qui Sau-merit At em rideo, igncnntiAm doleo. Ignorant en�n ,qu od periea -lo�um huitss httre�s decretutn, � Sanclo Gregorio�aeJum, condi-

pecumdie quodArnin'viaAriHm �ium propter pi�cesmi��ct,^^� tn, A�AtAindeplttsquAm�exmHltAin�antum capita 'viderctdntimAnbsp;jttox du^titspuenitcntiA ingemuit;^facltim aJe dcAb�inenttA de-

9*eres �u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Alonachi�ne exemplo maiarutny vxares ducebant in

etmt, qaos idcirco Gregoritts nbsp;nbsp;Pontifex exeommunicationis fulmifit

Animaduertif-Et Lucidus libro de emendatione ttmporum.Ann�gt;

MO s co VITIC A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;159

quot;Dom. I o s 4- celebrato 'Florcnl 'tA concilio, multi Epi�opipro-fter Simoniam, fornicationcm dumnAti�wt .flurA i�iu�modi omitto.Sed(jUAntopr��AbAt.permitterecuiu�uis arbitrio, � Deonbsp;fermij�um conitigtumi vt quiuislegiti7n�'vxori iuni�us liberosnbsp;Deo.quAm influprisDiAboloprocrcAret?'ver�m vtirt aI^s rebus,nbsp;it A ctiAm in Ijac, oportuit Aritichri�um chri�o cotrAriAfiAtucre.nbsp;Ille ip�e Hiedebrandiis�ue Gregorius y. qui lt;^ntichri�i Imper ij,nbsp;iud�cio Epifc�porumBAUAriiii,^!! e� Ad citp. S.diclum�undAmen-tAiecit^ cArnibus die SAbbAihi vefiiinconfilio RomAtio, Annonbsp;I o g 4. inter dixit Annis 20. Abhocconfilio Florentino,fAcerdo-tibus coniugium Ad,emit. qucmAd.modum Abbas Trithemius innbsp;Annoiog}. ChroniciHir�Augien�s�criptumrcliquit. Itidemnbsp;Got�'idus Fiterbien�s-, qui Conrado .Fridericonbsp;nbsp;nbsp;huiusfilio Hen

rico 6. Imp.fuit Ab epiiiolis. Gregorius, inquit,g.PapA^Adclerico-rum incontinentiAm reprimendAm iConnubiaeoruma�bdiAco- SacerdetF. nAtu CugrA,per totum orbem RomAnum, editodecretAli, in a-termini prohibuit. HacPAnthei lib 17. CAp.Henricus 4. Trit he- tmerdi��nbsp;mius hoccum.rnAgs'iA p�nA excomrnunicAtionis additafeci�e nar-rAt. id quod antedfecerant Syricius,^ Innocentius,^! efifcri-ptum d�.S2. CAp. quia. Cquot; 2S. cap. decernimus Nempe vt Prophet i a DAnielis defut uro eiu�iodi Antichri�o impleretur CAp.ji.nbsp;He,^ inquir,Deum PAtriim�iorum, neqyntilierum 'voluptatem,nbsp;neq. vUitm omnino Dcttm curabit. quin���pra omniA extollet.nbsp;^dlpo�olus ad tempus ,coniugesprecum Aciciunij grAt id �cubdrenbsp;'n ult. P dp A ^.^po�olofapientior, 'u�im conubij inter quoj�is hsne-lit.inperpe�uti toUit. Chri�usnoni� in ccelo.pc� re�rreSlionemnbsp;facfam, cam ej� horninum conditionemfutur am ait, vt ill'is darenbsp;Oper am matrimonio nonfit neceffe dicat lt;^ntichri�us, hoc fierinbsp;mandat tn terris: necf�minarum .fedpuer or urn deleFiatura'mo-ribus: nullosprcrfum curat diuos�u Deos, \^ugu�os Cafares ejp

X 4

��O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

cut iNcredibil� 'videtur,i^ Romam fctat.lt a jnea-metTieas., ni�ibi Sodomam., ni�AEgyftum.ni� Babylonem nji-derit. Rentiunt hac inuita 'virginttatis mala omnes hyfocri-t�.,^ui tarnen vri,aut 'ui�liardorelibidimsfiortari:C^fe�imo fofnUcxemflo, cocubinaaat^�corta domialere^iyuaminiucun-di�imoconiugio., f tyuodtameniUisc��icramentum ) ojiuerema-lunt. Vrget vota tJMo�cus-guantoilli�afientiiis,quinon vrgent.nbsp;Cautum efl, in quit, ne voue at ur cceltbatw,^ vt a comrnunionenbsp;�delium arceatur quif rafter Eccle�a�icos or dines ,ab vxore�ianbsp;fefifararetDifl.3'i.caf.quoniam.^ Cyfrianua lih.i.ef.ii. Sivir-gines fer�uerarenolunt, vel non fo�unt, fo�qtt'am decreuerant:nbsp;melius e� vt nubdt,quam vt in ignedelicqs�is cadant.certe nul-lumfiatribus, aut�ororihus��dalumfaciant. idem�uadet canonnbsp;MaU ernt, Ulei�doridnDecretarelatua.^uyUi.4xaf.lnmar!S.lnmaUsfro-�ba mu. �Jni�isre�cinde�dem.inturfivoto,mutadecretum^ qiiodincautenbsp;gt;Tjouiliiyne�eceris;imfiae�fromi�io.,qu��celereadimfletur. Etnbsp;Cicero. i-o�iciorum.^ui ad natura�iamp;,nQn vitiofa gentu con�-lium vitaomnecontuleritiscon�antiamteneat. id enimmaxi'nbsp;me decet, ni�iforte� er ra�e inte�exerityn deligendogenere vita-^^od�acciderit.fote� aut em accidere�acienda morum inflitu-torumq^ mut at io e�. Rtfim mihi mouent illa Baldi ver ba,in lege,nbsp;� tibi�lius, digc�.dc adoft-Pafam fa�e f er mitt er e Monacho du-ccndavxorls adtemfusfote�ate vt�obole frocreat a,con�e�im adnbsp;monachi�mu reuertatur.^id enim� iteru atq^ iteru,f rolls ededanbsp;cufidine inflammetur ? an toties id Pafa conee�it �aciet, quodnbsp;du�la�mel vxore, �emfer�acere fote� ? In�tlse CMo�cus vtnbsp;multa alia, vota ca�itatls verbis confirm�t Petri Afo�oli, qua abnbsp;illode abnegata Chri�iana veritate frolata�tnt.Additidem cat'nbsp;libatui quo multis e clero virginibu�q^ clau�rahbus, nullus maiotnbsp;cruciatus imfonifotuit,ab v�u carntum ab�rncntiam. nemfent

titim conficientiem , prohibentium contrahere matrimoniunh abdinereA cib 'isitibentium.SiCiidColojJ�nfiesficribensfinperftttio-fir um ejfi h�c verbi dicit.Ne teti^eris ne gufiaueris. Salubre qui-

potione yfialtemid ne fiat eo animo, quafi eodem tempore, vinunt parce bibere, carnes,oua�utyrum modice edere nef as foret. Nonnbsp;enim vfits reram,qua bona a Deo cr��t afuntfed abufds culpatur.nbsp;Nec ideo vel bruta animalia continentius nobis viunnt, quod hisnbsp;non vefiantur: velquidam homines,ab his rebus abhorrentes. P^tnbsp;enim C^iofciimipfiim mult IS fifiieiunfi affligent em , Stamennbsp;aliquot vxorum,prater concubinas multbplures,thorum exper-tum prat cream: videamus qua (JMatthias CAliechouienfis, de P.exvvta..nbsp;'Wladi�ao Rege roloni�ab�emio, er ieiuniorum QbfirHante, c:ii�'^ffiffnbsp;tarnen4. vxoresfuere,lib 4.ChronicorumPol3. cap 4S.ficribat.nbsp;Perfingulas hebdomadas, dient veneris mira abfiinentia, in panenbsp;craqua ieiunabat,homofimperfibrius, nec vinum necficeram a-liquddogu�ans,in orationibusnbsp;nbsp;nbsp;poplitutnficxiombusprolixtts.

Itacap. � 4. de huilt! filioCafiiniro.quiPrufiiam Regno Polonia Paientfad.. ^dioc!t,lt;.^nno 14^4. vitafuneitts i 4 9 2. 7. lunij Pnbsp;i'Uithomofimperfiobrius, aquam bibens, vinum ficeram,ccrufi-�rpharmactimnunquamgifians-�r odorem corumexecransnbsp;^�fffiidiens , in lenerem pro liuus ,b.:ine� amans,marcs fix.

'��...e unt, �r fxrnin.rs�flem�ro'.rcauit. Similta

THEOLOGTA

in venercnt fgt;r�na, ac bibaci�imd. f�ncmnt vulgo, neefi-aud� efl cuiqu-vn^ne flcerdotibus quiclem.

Criintnatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quofelam e noflris qui tum in familij}

Demena^ Non minuA violetcridem Sacra teflimoniafleSiit.,adcomproban-damyVitammonaflicam.ItAeflfliUeetCMofle.e�Chriflus^A-poflolipj-Aceperunt, vtnose confleldu hominum, in flolitudtnei reciperemtii def�rtifl^ carispignoribus,acipflA repub.inertesdnu-tilcfl'p Monachifieremtts. longe alia eft hor urn verb or urn, qua citasflntentia. Nuquam Chriftusflluas pet�t, vt in eis vit am bea-

MOSCOVIT�CA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�63

quot;^ote�iclam�ruit�mflicium homtmim.in catn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anno-

Kam dcuorAt ? Ego f�mp-itto, dicit Er��nw, cucullatum 'vit�gc~ ^r-t�nf� i2n,i experttUy rem chriftianamnihiiodeteriuihAbiturAm�nonnbsp;eJfentJot cultuum ciborum ac titular um difiriminA. fr Avertiranbsp;cumrnonAchi�nus fropemodum eo prolAp�tsfil, vt�externAde-trAhai�ere deteriores�nt cAteru-. hon a verbpArs monA�eriorum.,nbsp;udeb nullam habent religionis di�iplinam -, vinufaiuam minutnbsp;liceAty religiofAm ^itarn Agere. �Acille ad Io. GACchumonAchur�nbsp;ep�. lib.22 Detts hominem pAradi�) exturbAiiit'ut lAbore�tdo-rem eliciente, 'viciumfibipArAretxfuerur�tm monAchircpetunttnbsp;Amxn�tmis lacisclAuJlrA�ta condunt:Attamen non lAborAnt,�dnbsp;tAncjiiAmfuci�uSlibui agricclarum in ocio�aginantur. ^tid denbsp;t alt bus H�oria TripartitA cap j. lib. S? Monachiqui fuis ipfimi-nibtis.,n�n labor Ant, violent is Utronibtes habendi fint �quales.nbsp;^uid\^po�olus\audimus qttofdam verfiriinter vos.,nihil ope-r'isfacientes,aquibiisvos�tbducite.2. Thefial. i eodemloco, cttenbsp;non labor at non manducet. Et Ephe. 4. labor et operando rna- ���-nibfts,quodbonumfitimpertiri, cuiopU�Sfuerit. Item^nosnulUutnbsp;ve�rumpanemgratis commedimus : fid cum laborenbsp;nbsp;nbsp;arumna,

noUedicrlt;^ operabamur ,ne quern ve�rumgrauaremus,^vtnos Vobis pro exemplar i cxhibeamus, adnosimitandos.2. TheJfj.A-pudnos, inquit. A Ethiopes .,presbyteri vxores habent,idemq^ acnbsp;monachi, amp; omnes Ecclefiamp; Mini�rifio labore viuut.quippe Ec-clcfianullits decimAS,necaccipit. Habet tameprouentus, amp; agros,nbsp;qtios ip�clerici dr monachifodtunt habet efeleemofinas.hacZa-ga EpifiopusAElhiopsjnlibroDamianiaGoes.LMeritbhac Indi faciunt.Nam ipfi natura doeet, viel urn efil labore quAredum.nbsp;Heefit is e� decere.CMonachos Deum p-'oa/ijsorare. Etenimnbsp;non bene or ant: neefilum Deum : nec per fl:tm eitts �lium fidnbsp;Sanilos inautiilium vocantf �permerita tllorum Deuntcom-

r 2

iSy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T HE O L O G T. A

pelLrat. A�hoc or mit nbsp;nbsp;alij^ cgt;c^r.t htiioc ignauc rnm fhc-oYtt'n or^

diriem: qiiiden-3 ^rAtis izc meld�s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonfoiis mon.'ichdfimo-

do mQ?�cb;s fidqiiibupiiihominibuSy-vtindcfineterprcceturdn-iunc�um c^t.� Thi�Luc.iS.InHibernia,{crib:t lo. i^uentinus, y. R�chiirdui in�U eins Patriarchesy/tdner�is �mcndicAtem rebgio-niiMc�tes librum cdidiiye!(m(^,Innocctio 6.Pont.L^�AX.dedicmity'vbinbsp;ie si im on iis�i erarij e�l�jiis com pro bat, rebgionem mendieantem,nbsp;'uebtt cult or nmfalfirum Deorum proprinmyaduerfim cjj� �veri-tr.tiydPpbtAti ChristiAnA.Chriflusnij, ijpeins eomiteZynon fibtmnbsp;non emcndicAjJ�fiipem hofliAtim y �vicltimj, emendicando quirfi-tbjjc'fid ne cuipSAm qui dem vel Chris�Anorum,beere�i a(pontesnbsp;pro�teremendieitAtem. Hamp;ebb j.t^nnAliumBQiorurn,r.lAruitnbsp;Anno j^��. lohAn.deRupe�ci��Aordinis A�inorum,'vt Trithe-Prtd'tRio mitts Auctor e�^qui mubAprxdixit brem�uturAy de Antichri�o,nbsp;de/ntenta cortculcAtionc Clerl,amp; MonAchortim mendtcAntium in-ruTn. teritu^dcij, toto orbeeid�dem Chri�tannmrcdiircendo'.quorumdt�nbsp;ciorwm bon Am p Artem,po� exortum Lutherum ipfi AjidimMS, ni-mirum quod Dette ferre diutiusnon pottier it A Ant Arn hypoeri�mnbsp;PhAri�iicAm. T�t ordines AAonAchorumyprnter AntontAnos, Ra-�bAnoSyAugufiiniAnoSyBenediciinosnigroSi�� CluniAcen�es,po�nbsp;mille A Ch��o nAto Annos, BAtAn.A Ad homines decipiendosvinca-bs�oluto, A�uper�itiofisy (��iAuiter dtbrAntibits hominibtts in-Mortdcho-..�ituti�int- dr Aj�en�i Ponti�eum RomAnorumApprobAti'.cUrunt

�exc� idefly'vclex'unico LKeidornonAcho,bbrodeemendAtione tempo- � rumyomnesenumerAntc,ex quibtt-s con�ci ingens exereittts, con-trA Tur CM poj�t.Peucertts ^ero,in Chronico CArionis Aubio, nonnbsp;�ciaSy�d dogmat A monAchorum hifee ver bis recen�t.Anno iatS.nbsp;nAtx�unthoc�eculoin EcclefiA,plures ac diuer�zmonAchorumfA-miliAyverApietAtis.�obirinA chri�iAnte,fr di�ctplinArum, bte-rArumq^Artittmpe�espiibliesixutn animos hominu tarn teneret,nbsp;pro-

prc�inda�iper�itio,(� Pontificum tyrannis inmlu 'iffef. Tinxe-rmit himisjcs iuflos e�e coreimDeo-nonfiaegral /-Sj^ropler mcdii-torcm Chriftum�edpropter opcrA.Sttitucrt:t hxiriiiicni^Lcgi Dci fitis�cerc-.deperfectioneah�rda comment� �nt, 'vttic monafti-C�gemesdti�ttuttim e�eprxdic!trunt,ad. promcrSfidam renn�io-nem peccatoru m^c��nxerunt c�c�Atum perfect tond plum eius-modial�eirefert cognitu necc�aria.Necdiuerjmb Ins narrant fnbsp;qui hypoer i� o�enfi, lu�ra illorum de�runt �, nec quoniam Paparum creatura�unt at que �atellttesxernimtts, t�t omnia �edis Ro-tnanee, (�t honos aurthics ')�ercora,pulihrdeondiant zierbis,acnbsp;conditapro rebui�icrofanciisplebi 'venditent. ^^ui quidem tarnnbsp;longe a pri�eif A�onachis AEgyp�its atq^Syrijs, Paido^ Antonionbsp;(quem�atiriim hominem 'uidiff�,Hieronymia in vita Paalt te�isnbsp;cji�lilarionc, tJAPacario, iJAPo�e-t^r�nio -pane�ceo radicibast a- i'cteretnbsp;qua, Ic�/uminibicsdn fpeluncis (f rnontibits fduieiam idololatra-rum deelinando viuere�olitis, Sanclitate reccj�erunt: quantumnbsp;verum abe� �fa�o.�ucia � reip�i, illud�eculum ab hoc no�ro. reuera enim mundo, verbis tant�m ,nonfacld renuntiarunt domine tbiri tui, operibtts corpori vacant. Idullare aliameliiismeritinbsp;derepub. chri�iana, quam quodnobis Lutherum produxeruntnbsp;virum certeincomparabilem.^iicquidcontradicant caterimo-naihi,ran� tlle Apocalipticee, exritube/liacgre�fe. fal�srniracu-lisinCilt;rncs belloru Eaan^elicisinfercndor� faces, a.tci~ noui Telia-nieti Ph.tr fathypocrit�.horu illepeftmtis, RerthoLdus Schito- (�miarO�nbsp;artz.Franc�:aniis magia e�metcllaria per it iss, qui anno pacis in muenternbsp;miindum illat� li So. Colonubon.bardas excogitatiit.quo tor-rnento vere Diabolico, inumerabiles homines,intra ho�e ducen-i OS annos perieriit.Hos inter, primas nue lenent, cor nut i le�iita.nbsp;qui anil ore l.oyola ILt�ano milite. Anno�alutis horninum i s i p.nbsp;Roma ex�rti,numero eoruwdtti augi�cente,vt malaiii o cre�eunt

�6� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THEOLOGIA

ifjt�f�. herbx,pr�m�ma Panlo Pa^A.,AKao 1^40. deinde a IttU�it� dent �. tum amp; Paulonbsp;nbsp;nbsp;Pio 4.po�renio,�b ip� Concilio Tridentino

approbati�ifit. Vtigiturre�erAntgratiam.cadentemPiabylonem Komanam, magno ni��u�tnent ,�a:ditatem�orti eiua, cruditAnbsp;hypocri�tegunt. Maie�Atem Pontificitm coronatorum cjuos nottnbsp;vidit pri�cA Chri�tanorum at at ,�urio�o ar dore tutntur. Sincert-tAtem docirtna EuAngelicA �ophi�icis argut� ob�urant.Eudge-iicos �vitiA, Pontificiorum detcgentes-, tncredtbili odio per�quun-tur.animosAud:terum,tendtculas ip�rum ignoranttum quo 'uo-iunt impellunt terras maria i�persiiticnes atq^ orrorcs,�mulnbsp;cumEuangelto�eminaturiperagrant. demi�b 'uultu fluxa quot;ve�e^nbsp;longuprecationibtts, crebris ieiuniis.�mtilata�anelitate imperi-tos decipiunt.'vt Lutherianos euertant,principuni animis,callidenbsp;fein�nuant malum bonunitbonum malum ajocant^uelpaullulumnbsp;irritati leonihus iracundiores, la�, �vitra modum noccntiores.nbsp;(allidi in cclandis fuis �vitqs, ingenic�, tnpclliciend'is ad�. homi-ntbw. quorum numerus, in collegqs centum quadraginta qua-tuor,toto orbe terrarum ftar�s., quinq^ millia �virum tarn�nperat,nbsp;breui tant US futur US ni Chri�us�o aduetu �al�s Prophetaspcr-dat, vtfint facile cuicunq, �valuerint nocituri.nbsp;nbsp;nbsp;\^t ne tn �ne

quidem ^yPlofcus ,oracula Diuina, rei apte accornodat ^uis enim animaduertittvltimailla tyPlarci fiu ilia al;a Luca efy lt;^�V[atth�inbsp;�verba, nihilprorfus ad monachos, ni� quis hosflos, Chri�ianosnbsp;ejfcputetjpertinerc ? Erant fateor illo tempore Apo�olico, Philonenbsp;rAAi ludao te�e, quidam eremit a Chri�iani in AEgypto.fanclimonianbsp;jircmtta. cd^berrimi, quosfiquis cumonachis, qui hodiefunt,nibilminHSnbsp;qttam monachi comparet-noElem cum die comparet.Singuli tnqt,nbsp;habent Sacras adiculas, quafemmea �vacant,fine monafieria . 'vbinbsp;flit arq fanEhifvitadant operam, temper anti a tanquamfunda-tnento irianintaia^o virtutes cat er asfuper�ruunt ,nec cibumnbsp;nee

mentoad�iunt ,aoiuam bibunt, car ni bits amp; 'vino fenittisab�i-ncnt.Plura Philo,libro de z/ita contemf latiua.lt em Robert ns Ga-gninusin Ludo Prouico cra((o Gallorum Rege.Rernardus,inquit, Clareuallisfrimns abbas, Olcrtim loco,fagifiondes de�imebat.nbsp;fane hordeaceo admixto ttntlio 'vitia 'vtebatur. talis dtufuttnbsp;religio�s hominibus 'viuendt au�er it asnbsp;nbsp;nbsp;far�monia. Sed vbi

foj��tonibns aulli, frouenttbns ditati�untafiid�tccejjores illo-rum,'virtus^rgt;eifietascldqttit. Itainluxum far�tncmiain�t-fer�uas of es faufertas, in fafium humilitas, in lafeiuiam conti-nentiaconfu�onem om nis fere or do nunc 'verftts, parut habetur^ RtPolydaruscaf. i. lib. -j. deinitijs'vitamona�ica.ldtemfor'ts,nbsp;huiufee 'vitagentis�mf lex acliberum erat. Ftpotei�isomnibusnbsp;terernonijs minime ob�riclum, qutis hodie monachi obfrudtj-ve-�it urn h on e� urn fro arbitratu fuo qufq^ �imebat. Item nullumnbsp;�votorum 'vinculum. It a vt integrum cniq, foret manere aut fro-�eifei, quo terrarum 'vedet. rei� quem eiufmodifui inliitutif�-nituif�t, etiamfote�aseffet adfr�inamredeundi'vitarn-.nortnbsp;abf^tamentncon�antianota. Petebatautemloca,flurimumde-�rta. I nunc cJPIofce, ef no�ri�cult tammonacbos quammena-

itiniaari'olt;jes? mcliorefttn cof/�eciuDei -, doKi�i aniwt pubiica^ niii�ipcrbo Pharifiio�bt �acenti-, ac in�itiiamp;inniteniifu�.

Corenid'isloco.fertidem�ententtarn2niqui�imam,de taltmi-ni�ro Ch)i�i,cuinumpietate.rerum^^, rtintnarum ucra�ientii, partum quisfuertt in G^Po�ouia,'va[dedubito:�omagisdolcnda,nbsp;qubd�hi�nattends fiDijsplacet de harctico.Nihil faalius Mo�enbsp;quam har e�s crimen alicui irtipingere'. amp; id bonis doelis frobare

hireticitt. ^oeui qui di�entiebat ab Euangel�.22-Capitibits Catholic a rcli-gionis,(�4.primis OEcumenicis concilijsmuncise�-,qui haccm-nia ccnccdcns,ab bis di�idet bominthti'S,qui de uctis dmaginibus -, ieiuniqs,cibis,tgnepurgatortomnj�a expiatoria.indulg�t�, mor

tu�eptem Sacrament is-.deq, rebtos al y s-, ft noua it a�al�a dogrttata inuexcrtintin Eccle�am.Pratcrea qui ait di�iplinam accle�a�i-eamymultiima�nceritatcEudgelicaprolap�am e�e.populiim Deinbsp;multis modisgrauatum.,con�ientias hominum farijs tricis tlla-queataS) Phari�aos denuo exortos .Antichri�um patefadlum^niu-dumper a�utum Satanamdn fartoserrores induclum. Sed mi-

�ui�'e.Iamdiuenimdoctrina chrisiianadjare�s e�e, cacis malisq^ re�s afpei �j� ePtycUemtis exte Pauleaiidire quafintiets. Nadeharefi i�a:nbsp;notumePi nobistfbiq^eieoniradici.Aclo.uS. Et ipjimet Paulusnbsp;cap.24 Hoc ferotibtpn�'! r fi�teoryie jecundum fiam illamynbsp;qu'amhare�mdicunt.it-i�ru�re Patrio Deoyt qui credant omnibus qua in LegCj(� iti Propkctis� ripta�mi. Idem nos 'JPAc�u

MO s co VIT ICA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;169

^eflgt;ondemus,vericon�cientia�eti.Breui, 'vtJ^er�mus tempore, dttierfitm ab bac�ntentiam,ex ore ommum no�rum agonotbetas.nbsp;dudituri. L ouge entm alia�int T)ei-,aliahominum indicia. Aliternbsp;ipfa veritas de vero,aliter mendaxbomopronutiat. Dieetur ibi,nbsp;Jj^^^gogis malorum eie^is ivenite bene dich Patris mei,po�idetenbsp;regKum.rroiiide bas improborum diras-,naucifacimus.Adeo per-nerfa bomimim de veritate-nobi�i^ eitss aj�rtoribusiudicia,par-(li ducitfius.erroribiis c�coru Catbolicis, ortbodoxi minime mo-uemiir. multttudine perperam credentium, Cbrifli Regnum norsnbsp;metimur.Pr opter tot aduer�^^uibus nos diu Caini Progenies af-fl^gjf-� �ntdicere�riberereligione mire labefahtatam,nbsp;prifiinAdignitatire�ituere , Deo propitio ac rei buius aub�ore,nbsp;nun (jouant intermittemus. T's vcho b bomo^ne ignores vclim,red-denda m tibi ej�e aliquando, Cbriflo iudici or bis terrarum.,vt om-nis gefiorum, quamp;ferianonefifecutap�nitentia ht a buifisip�usnbsp;^eritatlsa P^obita mini�ro, ad vos dono Deimijjb indicata ,�ednbsp;abs te clero^ tuo^ngrato animo accepta rationem. Cuius viri, denbsp;Dccle�aCbri�ipuriore ypramp;claremeri�i, quod pro meo modulo,nbsp;eofiudio tueor innocentiam, bare�s crimine immcritb a�er�m,nbsp;darimibi veniam�idpeccatum efl oro. Ptenim non folum iufli,nbsp;fidetiam mifiricordis efl.proximum ab iniuria defendere. Tg^lonbsp;inquit,.Hieronymus ,infltflgt;icionebarefios, quenquameflfepatten-tem,neapud eos qui ignorant innocentiam eiusfli�imulatio con-ficientia iudiceturfitaceat.H^cad Pammaebium aduerfus erroresnbsp;lobannis Hierofolymitanorum Epiflopi. Habes candideledlornbsp;paucade tJ\do�cQuitica,^ vt vocant Lutberianatbeologia,in Vjnbsp;traq^perfiribenda,abfq^ofnni cuiufquam,vt epinor iniuria,bonanbsp;confiientia vfus, dedioperam, vt CMofcesflquando bamp;c logent,nbsp;meliora docerem : amp; caufanoflra non mala,apudiniquos indices,nbsp;pro virilipatrocinarer.

RELIGIO MOSCOVIT ARVMgt;

IOHANNIS FABRI, AD FERDI-nandura Plt;cgem Romanoruna cui � confeffionibus erat.

dicatafiierunt -, tarn BanPia tarnfirma-,tam�ncera e�e creduntt 'ut ah Ulis hacienns nun quam licuerittran�uer�o digit ff vtaiunt}nbsp;rccederccuiquam�cutneq^ab Euangelio Chrifli. Ea quoq^modc-�ia e� cor tim, njt qua a Bantis Patribiis infit is con�lqs,�emel�untnbsp;deci�i, ntinqttam atideat quifiuam�ia prof�ionis, in dubittni de-niio VQcare.Verum �qiia vel�dei difficult as, 'velrititsrcligionisnbsp;inciderit, 'iwiucr�a ad ^^rchiepi�copum ac rcliquas Epi�copos,nbsp;per ip�iriim tant umfipiritur� dc�nienda refer tiir : neq, quiequamnbsp;incon�anti 'vulgo inconcordirelinquitur. Bacerdatis enim labia eu�odiunt LegernEei, dp Lex ex oreeitssrequirenda erit.Ha-bent aut Archiepi�copum qui in vrbe i.^lofiouia in eo taco 'vbtfedern Imperator habet Cathedram Archiepifeopalem obtinet.Buntnbsp;dpEpifeopi quamplures in Nouigradia, vmts, in qua dp I�dorusnbsp;txtitityfeib E Ilgen io Ponti�cc Pom, Card/na'is, te�e Raphaele Vo-laterraiio

MOSCOVITARVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171

terr uno.In Jiofiiuiaal'Kts^ilittt in SuflaitynUftsin Otiferi, alitisin Smclnc-, nliuiin Re�wi, Colmum -, Valut, VrotiniprAficiunturnbsp;Epi�opi, qui �uoi hih�nt Diocte�s.Hi qui Jem omncs Epi�opi-,nbsp;Archiepi�opum velut �iiprctnum agno�cunt. k^rchiepi�opttsnbsp;Autemille, antequ.zm P3.inxrch-i Conflantinopolitantu anbsp;chsmeticA tyrAnnid:�ppr�ds e�ltj�mpcr hunc PAtriArchAmnbsp;�vt�ipsriorem recognouit.Pluic tAmen RoniAnum Pontifieem, ve-bai Petri�ucceJ�reprAce�j� �emper ac rnerit��Atentur .Neq^ha-die huit-i^s rei imtncmor Rutbenoru l7nperAtQr,Adhuc piet At is eiu�nbsp;modi diligens cuPios-, quoi Annis enim ConflAntinop Ait sno PAtri-ArcbAinhAnc 'v�q^horAni quo 'uiuerenbsp;nbsp;AgqptiACA�ruitut 'isfi-

nem AquA mente expeP�Are po�it elemoflynAin mit tere cc�ueuit. A pud CMoficouitus calex �incJio efl, vtpresb'yterss omnesnbsp;quotquot clerici �nt�li ordinent Epi�copi. Neq^ 'vllipreshyteronbsp;�vriquAm qaenquAm conflrmAre licet. Hoc enim rnuneris Epifioponbsp;�gt;li in cum bere u�flerunt, quot;vt p oflenquAm tinPias AquA, udultfisflut,nbsp;perimpo�tionem mAnuum Epifiopi ^fignAculum crucis, Adept anbsp;fidei te�imonium reddAtflrmeturd per 'vnclionem quA infrontenbsp;fleri�olet. lidem in CAnA Domini chri�nA amp; oleum celebrunt^Atipjnbsp;conflciunt. Cuitts dein v�its�t in �AptizAndo, confirmAndo ^Ain^nbsp;gendo infirmas. Soli�int qui in�ituutnbsp;nbsp;nbsp;deflituuntpresbyteros.

Heq^ vnquAm licet Uicisin ip�os AnimAduertere, rePle ob oculos habentes Pauli dodrinam aJ TimothAumqusdicit. ^.^ccufiitio-nem Aduer�uspresbyterum ne admifiris, nifl�ub duobus Auttri-bfss teflibus.ltA neefle vnquAin Imperator ipfi depcents dericortintnbsp;ingerit, hoc Epifiopalis tantum animAduer�onis conflant er Affirmant (fr pr Adie ant vt eos Ar gu At (fr cafligetquos flbi�ubditos E-UAngelictM ordo , Acin�ortemDominivocAtio�ecerit.HAbent frnbsp;Eifiopi�uos vicArios fr officiales, quemadmodum fr noflri quinbsp;iuri�didionem in�ubditos es:ercet,fr iufliciam in rebus Ecdefla-

Z 2

RELIGIO

�icisAdntini�rAtit. 'DecimisquentAdmodumADco decretumest quo^ 'vinuntEpifcQpi-.dominijs �utunturiure conce�is. 'uiUai acnbsp;CA�rApo�tdent. ReliquAvero�AcerdotumturbAj Aliquibusdeci-rnifioblAtionibuitds'AlqsquAmflurimiAtAm 'uiuorum quAmor-tuorumAluntur. Proijsenintbene�ciA hAb�ntfttfidAta,quorun^nbsp;pAtroni�unt tAm�irituAles quAtn Iaic� . Seueriori tAmen cur a hicnbsp;Agitur-,quA�oleAtintcrdumnobi�cum^negli^ttui�cilicet. Nemi-nienimfAcileAliquod munus Eccle�a�tcum commendAtur, neq^nbsp;con�erturbent�cium -, ni�griushuicip�fitisfAcerefoj�e compro^nbsp;betur,per ena rei tAmeperitos ne lut E��ofos Aut vicArios. Suntnbsp;E��copis�AfAmiliA, tum nobilibtts tum Alqscon�itutA. Hi certenbsp;fint Epi�opi,per quosflAtq^ CAditq^ vniuerfi Ruthenorum religio . DiuinA�tpe -, quum cum Imp er At ore conueniunt per Agerefilent. Proin�gnibus huius muneris,bAculis vtuntur �fntitris.Pe-rindeAtq^ no�ri�tlentEpi�copi. Ea 'ver'o Abflinen�A e�.,quAnun-quAmfiitd UudAripoterit,in�gnis Admodum mAgnA,tum Ar-chiepifiopitum reliquorum Epi�oporum,cibiAtq^ potus, nec minorfer� quAmmonAchiseius regiones, quibus ipfiA�olet e�e re�er-ti�imA, qui quidem CA lege ob�riHi�unt Abflinentu, nt nunquAmnbsp;in perpetuum cArnibus ve�i lice At. lion procul ab nr be tJAo�co-uiamonA�eriume�ampli�imum,inquo trecentifiatres, perp�tuafer�fib regulA magniBa�lij degunt. in quo et tarn�cpulchrumnbsp;fincli Sergq AbbAtis, quod ab ex ter is � longt�imis etiamagrisfie-quentatur. Multis enim mirAculis celebrefaHum est, Chri�iano -rumadmtratione nonparum dignis. E quibus nel nnicum in mediumprolAtum�ufficiet, omnium illu�ri�imum, quod paucos ante annos ilUc contigit,duobus cacis quidem nifiudonatus e�. Cumnbsp;enim abbaside niueret, tanta nitafianlUtateextitit,ntfacile�-bi per�uaferint ,Atque credant iam multa ipfitm precibusfiis apudnbsp;EseumpoffiefficereAtqueconfequimortalibus.ldeoquemonumen-

tunt

M o s C o V IT A R V M. t/� tumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;creiro miru cum deuotioneaccedum honor antnbsp;nbsp;nbsp;Vni~

uerfienimtum monachi turn virginesVe�alcs, quotquctfunt in monafterijs, 'unictregulA unique habitai obnoxtj ynigrofiilicet-,nbsp;quot;v�jue adeb religio� viuunt, 'vtnb mirenturfil�m.) verum etiamnbsp;�immo honore eosjjro�quantur.T^qae ip�stam vilistatio votinbsp;habetur velut ho die nobi�um. Verum cum qudingre�ttsfueritnbsp;mona�erium, nuquam inperpetuum quoquo modo, qua�e indul-gentia ei licebit exire,aut aliquo votum irr it umfacere. Vota verbnbsp;tria�tnt qua exhibet ceu no�ri.obedientiafcilicet,paupertatis,nbsp;ca�itatis .^ua� quispratergre�fiss, e mona�erio qui pro�lqt de-prehenditur,perpetuo car cere in p�nam tanti�celeris clauditur.nbsp;Tanta e� votorum fan�litas. Vt etiam qteamuu multa apud Ru-thenos Archiepi�opt Epi�oporum author it asfit. in h is tam ennbsp;Ulis minime quicquam concefium e�.^uodvouendum^ reddendum Domino ,vtriu�ue te�amenti�criptura edoccat, imbip�nbsp;verttas requirat. Ca�itatu itaque adeb ratio haberifiolet^vt nun-quammonachis vxores ducere, ne que monialibus nubere liceat.nbsp;It a enim a Paulo dr tot a Ec d�fia prohibentur.Is autem qui virgi-nembonafamaduxitinfiacerdotem ordinatur inmonachumtarnen nun quam recipitur.Epi�opus aute vel Racer dos,po�eaquamnbsp;Calebs in�ortemDomini vocatus at que con�riptus fiter it, coniu-gionon copulatur,�dperpetu� cafiitatiad�ringitur. ^od� quisnbsp;concubinatus crimen admifierit ( quodtarnen apudRuthenos vi-tium e� rari�imum acerrimapcena ab Epi�copo afifligitur,�oquenbsp;beneficiapriuatur. Cum^ vxorfiemelmortua fiueritqiiamprimonbsp;dux it,inperpetuum quoq^ aliam in vxorem nunquam ducit. Nonnbsp;bigamum ndq,,at vnius vxoris virum Epificopum infiituit Paulus.Et quodpietati coloquonium adfierre videtur deuotionis�iri-tum augere vt cum Racer dos Diuina celebraturus efi, in contugtonbsp;canfiitutus, maximeqfin Mifia celebrandaobfieruarifiolet, mini-Z i

religio

tue fai ejf�pu�ant pracedentino^e, cttm vxore dorm�re-.perica-lum enim illic effe 'verentur-^finonemupzceAtoidj'ia.t .ideowo. queproplenioriretterentia no^efeipueti�h �vxonbusnbsp;nzi�t. Es. efzn h�s q�idemtanti corporisamp;fingubds rnyfierijre~nbsp;iierentiadn cnltuSihiecJpiritKi perfuafio. El deunt igitur mine no-firtqtmrn pollutis fnanihushocficro�n^tim my�eriunt,pigmisnbsp;cmnis rcdenfptionis no�rx. tranare foliant. C^iouerct optanntnbsp;'ve' vniciiw Dauidis cxcmplnmqui ciitn extreme tam fere inn-nio laborAretnon tarnen propo�tionis panes ab t^bimelech ob^nbsp;tinui�et ,m�ipfi efferiiieituabheri (dr nudiu�erius ab vxorbnbsp;bus aut alijs rnundifuiff�nt. Cur igitur ni mundiciei Hie c^uc^.�u-dent magis,q, 'uafa Dorninidmoipfum Dominu admini�ratiirusnbsp;e� dr manibui contreEiaturtis ? E� cr aliud officium�cerdottnnnbsp;pracipuum, ut Euangelium chri�ipopulo annuncient ffalutcmnbsp;fcilicet (dr pacem: id quodfieri confueuit ubiq^ on/nibas diebus do-minicis fe�is quoq. diua uirginis tye�aria-.dfipoficlorum item CTnbsp;quorundam Cofcjforwmmart�rumq^. Verbum aut em Domtni pari deuotionc (dr pradicatur dir auditur. CMagnaquoip^e�iliisrc-uenntia uirginis Maria, crebris quideoraticntbtu,'veluti Chri-�imaterpro interceffioneapudFiliu rogatur. Fereenimeaputa-tur,cum Fheotoc^s�t,qu� pro nobis in terr is.plurima pofita Fi-lio confiqui.Fe�a itaq,eitts ^^nniintiation 'is, Furi�cationis, NA�nbsp;tiuitatis,'eMffumptionis, dr quotquotdenique inci der it, ieiun�nbsp;indiilis,ornationibM'S,mi�is,tum leciis, tum dec at at is celebrare,nbsp;procommunirituEcclefin folent Gracorum-. quemadmodum dinbsp;toto anniffatio,excepta quadragefimalitempore,quando S. Geor-Mtga. gq miffam theologi celebrare confueuerunt. E� aut cm utraque^nbsp;tniffa ter prolixior, quantfit ea qua apudL at in os comm unis habe-tur.Deuotisqtiidemmentibus, accedunt ,illampopuli audituri,nbsp;tanquam participes futur i eins. Solet autem hoc differre illorumnbsp;CAiiffit

MOS co V�T IC A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;175

lt;Jitiffa�nofirii,qaod lt;^4o�oui/.i in pane ferment�t o, Gracoruw more confieiunt. Calici item tantum aqna quantum vint ruhetnbsp;rmfent-.quam aqiiam calidameffe volunt,quo� ex latere Igt;o-mini nonfine ntyfterio magnoprofiitxeritfmgu� aqua-, quamnbsp;caltdamfuijfe credere fat e�: alio qui enim miractdum vix c enfin poJfit.Hoc^ Sacramcn�um corporis edr�nguinisa�olo Sacer-dote conficratur,qui ucluti no�rifere�ola alha indutus^tota m?-te adDeum eleuataddefftcere conatur myflerium,quodpro�iffi-cienti pignore omnium protni�ionumfiiarum Chr�usdn vltimetnbsp;Coena reliquit,qucmadmo�iim vniuer�ts or bisfatetur.Epi�olamnbsp;item er Euangelium aque in Mi�is hab ent .\_^t lel�o Euangelio,nbsp;non mox PPicenum illttd ^ymbolum�edpo� angelicutn cantum-,nbsp;qui Sanel tu a^pellatur. Prionumfides PPicena decantart�olet, cttq^nbsp;dominiez orationis�nisfadiisfuerit^moxantiphona dc^ Beatanbsp;virgine C^iariafiequitur. Confecratio itaq, aqueab ipfis verbisfitnbsp;4 Chri�oprobatis,qtiibtu (fi earn vim conccjfam credunt, vtpro-latis ipfis � Sacerdote-,Tnox creaturacreatorifuo cedat fidudque^nbsp;quafineceffiarium effie. Egt;um vero fic conficitur, ecce panis iu�anbsp;magnitudinis hordeaceus apponiturdn cuius medio ho�ia e�,cutnbsp;crucifix:formaperinde,vtapudnosytmprcjfacernitur.quam vinbsp;bcnediclonisin corpus Chrifii conuerfam, Sacerdosfibifumit drnbsp;manditeat, reliquum vero -^anisper fiufira diui�m petentibusnbsp;difiribuit-.quemfingulinon vtcorpus chrifi,fed veluti benedi-iiurnaliquem-,dr_qtttidammodofanclumpanem,cumfarmna de-uotione fufeipiunt. Solent itaq, has Aliffiis celeb rare de Erinitate,nbsp;dr beata virginefiecy^aliys Sanclls. Et quoniam illupuoaddubionbsp;Purgatcrqcpinio efi ,afiiduepro defundisordt,Mifiis fitbueniut.nbsp;In qua qtiidem re tanta illorum efi religio iVt pleriq^ binapro mor-t ids anniuerfiria, vt vocant, agant. lt;^lterum, qui fat alls quonbsp;tKortuus efi die agitur.dlteru autem, quo ah Ecclefia infiitutum,

Z 4

,76 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RELIGIO

�ancliilliui,cuius nomen habuitproprium fe�um celcbramp;tur. Ad h^e�untfiequentes obliitiones amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chri�tAnortim. Hoc

quiequide�rttuum (^poti�imum �fi�arii-,om}3S qtiide ex ir�i-tutioneprim^�a Ecde�tx. ejTc Affirm�t, 'vti trndunt etii Chrffo�o-musyBA�Uits A��gniii,AC Gregoritd^ theologiu A-htc i�ttir�nt bre ui Ui dida quAm vclpAr�t huic my�erio-.EuchAri�ia quidem Sa-ej^d�nw triimer�tH quant um ip�s in v�t e� populo Admini�rurifolet,tempore quo Chri�tii ip� in�ituit : deinfiquuta Eccle�a, pa�chdinbsp;�ciltcct. aUa tarnen�riefir�an quam Romana Eccle�a faciat atq^nbsp;decreuerit .Bapti�num pro Sacramento primo, adeoquepracipuonbsp;ducunt.p^apropter hoe� qui�quam neglexerit deri�critq,,mortitnbsp;p�na af�igitur Bapti�ant itaq^pueros, In nomine Patris Eilijnbsp;Spiritui SanEli. Huic munerifungendo quaciinq^ neee�ttoi inci-derit,nemo hominufufficereputatur nifi�acerdos extiterit. Priuinbsp;�vero quam Baptifmus admini�retur, orationesfiuntfiequentesnbsp;acdeuota�facerdote,a pArentibfti,a patrinii,aproximii,amp;bami'nbsp;cd,nbsp;nbsp;nbsp;quicunq^ deniq^ ad�int, quo Eeui Opt. Max.fefee c�loper

plenitudinem gratia�tapuero ,per 'vniuerfum'uita�ta curriculum a�i�ere d!gnetur.,^ibui certeprecibus adHeumfu�s,in Ec-cle�a ,adquodpcragendum UlicBaptifierium ordinatumeli,aut tempore brumali mole�iam fiigoris fugientes, in loco�ecretiorinbsp;puer Baptizarifolet.In cuiui rei te�imonium adhibenturpatrini,nbsp;pro more etiamno�ro qtiibui expoUicitiijncumbit,'vthuiuiBap-ti�nimctnorese�e'velint, 'vtpuerum olim,cumataspatiturautnbsp;(Xpo�ularit, in�de erudire non negligant, vt Deupro tant a gratia lAudent,ac orent,0}!donum hoc Diuini�imumfidei datum,indies auger e dignetur. Praleciis itaq^ orationibus, atq^ etiam exor-ei�nii,cum puer fortioribui natura ^iribtu apparet, ter tot USnbsp;immergitur, alioquin aqua tingitur, raro tarnen, con�er�o enimnbsp;minu�ufficiensiudicatur. Oleo df chri�nateinterim quoq^appo-

MO SCO VIT AR VM. 777 fuis fr ont I fcApu'is. Sal vcro c^ttod �, no�rk adhihetur., lut umnbsp;exSaliua, puluere ,non admodum receptumc� tj^.iofcouititnbsp;Abremtttationem veTfo trinamfidcit^uo^^ confe�ionem trinam innbsp;'u�i rainent. Intcrrogati dein fer nos tfu atum iffi Circumcifioninbsp;tribuerint^nu�n if�in z�t haberent.Proculquidem ab cis abe�nbsp;�ere�onderunt, vt 'vel�cintillam 'ucteris ^aboliti luda^�niob-�'ruent., imo in dcte�ationem iUtus ncc qui�ttam ludaorum fernbsp;�vniver�m Ruthenorum Imferium adimittitur, ctiamfimultisnbsp;milUbus aurcorum hoc con�cfuifra�tmcrct. citm 'uerii iam adttl-tus e� puer. perfePlamatatem c'i�eipuutusdta ajtfuje�deichri-�iana te�inionia redderepote�.ad Eptfiopum ducitur, vt con�r-mationis huiusmodi�dei Sacr ament um rccipiat, quod � Chri�-mateinficntepcr�gnumcruetsconfertur. �idmini�ratio 'veranbsp;huiu�modi Saeramenti.,nulli concej�a n�Epi�opis-.qtto coieSiura^nbsp;re licet atq. argumeti loco haberi, quandoquidem omnem religio-nem�uamper manus traditamhabet ab 'f^po�olisdmpo�tionemnbsp;illam manuiim ajelin confirmatione^'uclin ordine�aero�oliEpi�nbsp;copotraditam ej�,�cq^haclenus monumcnta omnia tentieruvtjnbsp;at^perpetua ob�ruatione cuModiturn est. Tie rnatrimonio�quanbsp;diccnda�int: hoc certum ej�c affirmarunt, con�anguinitat 'is�imulnbsp;atq^ affinitatis., multumcutaac�olicitudinisc��tp�s, neque vnqnbsp;facile negUgi.,adco quoq^,vt nec �vnq in quarto gradu repertusfit ynbsp;q cotraxerit.ncq^ indultUy'veruppetuoillicitu.Hocenima�anel'isnbsp;patribttsfancitufernefnunq irritufacere conatur. Et plus e�fl-lud quicquid e� cognationis quod in Rapti�mate,^ cofirmationenbsp;contrahunt patrini^ in atniiierfum aqueob�ruarcfilent atq^Ec-cle�a Romana decretis caiitiim cli.^^updfiin bis deccrncndis conter tat io ob or tafucrit, lis ornnis Epifioporttm arbitrio dirimitur,nbsp;it at amen, ut nequaquamindulgentia cau�am lenioremfeccrintynbsp;qusnullafiausfiat omnino con�itutionibus. i^dulter� abomi-Aa

173 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RELIGIO

nail ofirta�d niaior illif qt-irim fiobls exi�it. llbid cnimfwiiiinx c-xecratio/ic dete�Ari nbsp;nbsp;pcrfiqtiiJolcnt. Lex e� etUra �rmAvt

quAwdtti 'uir ^ixerit�mulaUc�enubere'vxornonpo�it. Athoc (lefuncdaprimwmetiAmLege liberAtttr^Alioqtiin inditiiduA con-�uetudine uitn cum ruArito commor�ndum e�^SAcri or dines quo-qtieapudipfis�iis quibu�Um ob�crAtiombiisnbsp;nbsp;nbsp;cxremon� Sa-

cerdotibsis conferantur. Neq^illisclAuittmpotesirtstraditA cred(~ ttir-tni�AdimitAtionem ChrtHiinAurcsillorumdicAtur,Accipittnbsp;Spiritiim SAn^ii.m.,quoriim remi�eritlspeccAtA.rcmittuntur eis.nbsp;Httiu�ncdi certe EtiAngelij�ormAAChri�onobtsprs�criptA.omntnbsp;huic qui ab Epi�copo 'vocatus^ordinatiisip in Fresbyterum�uerit,nbsp;authoritastribiiitur,qua uelapeccati��oltiere,'vclqs ipfis obno-xics�nerepotesi.Sacerdotalienimhoc rninisierio., Mo�souitis. adnbsp;p�nitentiam vtuntur .^ui�qtiis namq, adprouectiorcm at at entnbsp;atq^eam 'uenerit,quainge:gt;]!j�ui'uiribus vtipotesi,ac di�ernersnbsp;interbonum^malum,re�ume�prauKm,lep^damp; non Icpratn,nbsp;per contritionem�e�epeccaj�e agnouerit:,recie�iritfis contribuia-eonfc�io. ti�acri�ciumreddens,moxadpedes Sacerdot 'tsprociditin a:i-ycmiUiiVt quifidem Eeitcneat�celera omniaadinij�a�gildatint^nbsp;quantH�nmemoriarecolligerepote�.,ex ordine curnplanctii autnbsp;gemitu d�clar�tt a quo posiea benc�citim cb�jlutionts, tanquarnnbsp;Chri�i 'vicario accipit.Huicreiconficiiindayempits quocphabentnbsp;con�itutum-.quotannisenirnPa�hafeiioproeccle�asiica ordina-tione�acerecoguntur,pleriq�amen deuotiores,ad celebriores �e-siiuitates exomologe�nauricularem�acereno negligant.ld� quisnbsp;conslituto tempore Pa�cha,tisneglexerit^Anathema ej�e�olet ont�nbsp;ntbttsabominaturq, ip� ab omnium conuer�atione adeoqiie abnbsp;rrs.fAr.t- Eccle�a ingre�t coercetur. Con�ej�ts itaque, quib digne parti cepsnbsp;po�dtantimysierq corporis ^�anguinis Eomini^prius pernbsp;�Axjm. aliquot dies corptts a�fligat oportet,nbsp;nbsp;nbsp;in�eruitutern ^�que redi-

� MO SC o VI T AR VM.

gaf cArnem�iam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gc^iiitcntiA�ncln^s dignos inte�imo-

nhim af�iiix con�cienti^geragat.Proin iciunium illiidquadragc-fimale.AChr�o ^^go�oiisnobis ii�itutdpror�itso-ffirrnanty lt;^ito tjiiidem tempore� c^itoniam omnium procrcStium ~ Vcnericom-modi�intum c�^atc^ue pruritus acerbi�imos ,a.nimiintium cuncdo-rumnonefl.tpucdplu�prouocet lOpsis cft�tmme'vt v et cris illittsnbsp;\gt;idi!t infultiis y perdosnesjiits carnis � b�ineniiA, qu� certe a.b�i-ssentia, ap:td hos quidem fiptctn hebdomadis �umm/i diligent innbsp;per�eitur, adco ojt hoc temporein perpetuum nulli�ior nm homi-num carnibiiSyOjiis ca�o. ^butyro oje�ei liccat. Prater hoc etidm a,nbsp;d�cima, die Nouembrisyad fesium 'i�que Natinitatis�iluator'is no-�ri le�i cbr�ideinnantyhabent alias hebdornadds continuas ynbsp;quibus ieiunant y vt in lunio ad fe�tim Petri �y Pauli, i^liqnotnbsp;Item Hebdomadas in Angu�o adfe�um \..gt;4�iimplionis fJMaru,nbsp;tnmdiem Veneris per �vuiiier�im annum y quidam tJ^Percur�nbsp;Votumproinfecerant oclo ex percgrinistllis y qui cum�ta Sereni-tate fuerunt, vt�ingulis hcbd.omadis tres dies ab e�t carniurn ab-�inerentyLuna �cilicety Mercurij �y P'encris�d quod Dinina gratia h.ic�entts ob�ruatum aiebat interpret. Tanta ePt aut em il�snbsp;har um con�itutionum ob�ruatia nst quocunqueieiuniopiaculumnbsp;e�et all quem carnibus 've�i aut ouis. Narrabant interim quoquCynbsp;exfuisinueniri, qui cumieiuniaperfolunnty nihilquod uonquamnbsp;'ui�irn fit vita fungi -, neqtie pi�ces ip�js ederent. Inueniri �y aliosnbsp;qui ieiunio� at Iltis diebtts y neque vinum y neque quicquarn aliudnbsp;potuu bibant.^a re audita ita moti, vt mente y �eovo i�o-/.lw cor-reptiydc�itnti videremur y quod admodum iniquae�fe no�roruntnbsp;Chri�ianorum curn Ulis yin rebus i� 'is Chri�i rcligionem cocerne-tibus comparationem appareb.at. Nec magis vnquam quicquarnnbsp;animis no�ris tenaciusinhafit, quodnosqui nobis ipfis multumnbsp;per�.ademits dearbore�deinosird .�uelu quidem detenoresUlis

2

180. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RELIGIO�

e�e contingat. Tuentur cy cLliosti�nitentixgridiis- c^^uilu'S'DcanT' nohiireconciliari credunt.iExquibfis^poti�imfucdiOratio-,nbsp;quafieq^nent�nda. nonfacilefimilcsreperiri cenfeo .Omni natnc^uenbsp;diluculo cuncii eorum, toto corpore inpuluercm ipfim proflratitnbsp;prolixoi orationesnbsp;nbsp;nbsp;ipitotidianics ad D cumftindunt, fer� abf

que omni temporis interc'apedine or ant prccibm. ^uarum pri~ mum locum obtinct oratio dominica , dein cum t^rchangelo Ga-briele-tdiua �virgofalutatur. Dicunt ^fideiprofe�ionemfmbolo,.nbsp;quodi^po�olorum e�e � veteribusper�ua�i fumus : nullus eo~nbsp;rum e�,qui non�ngulis diebus litaniamper�oluat. ^Qtti 'uerb di-tiores�nt,e quorumfacultatibus e� magnospro ijsfumptu-s paffefacer e Ruthenicis Uteris imbutidibros orationufibi comparant,nbsp;earum folum turn qua ab Eccle�a recepta�int,cuiufmodiapud 0-etuiitu i. rat ores uidimtis.lmaginum 'vero non tarn leuis cura,aut contem-apudip�s 'viget, �vclutiapudnos hisfaclionibus huitu fecuUnbsp;increbruit,prateromnempietatem -.'verum 'vt monumenta, qid)nbsp;necvnquamimmemoresbene�ciorum O ei fieri conttngat,prao-culis habent.Frequentes coueniunt in Eccle�is qncts e�ipfi magnisnbsp;�emptibu^ extruunt, Orationis domos ex Euangelto 'votitantes,,nbsp;quas^ imaginibus varqs Cruci�xi�iua ujirginis, rtpc�olorumsnbsp;aliorum quorundam ornant,id quod licere�bi ex moribus ite-tu�i�imorumChri�ianorumpradicant. Nequetam factie ip�osnbsp;mouet,quodapud Gracos Con�antinopoli ante feptingentos an-noscxtiterunt,qui imagines idololatr 'is conuenire docuerunt.ne-que fas e�e, vt cum uere Chri�ianis reperiantur.^ui certe fecun-da dein' �Ei�ena fnodo damnatifuerunt. quotquotpcrtinaci animo hanefintentiamfant tutati.Neq^ e�i vt vclvn� aut alterum,nbsp;qui bis vt monumetis utitur,adorare,facile reperiri queas. Sanlam nemo e� qui velignoretalegeprohibitum e�e ne vencremurnbsp;bipides. E contraettamnullibi�cripturaloctts �i,quononvtili-ccats

M O S C O VIT A R V U. i^r

eut �sinonnmetis^^ vet et. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in couiu^silli ob oculos ponere

unfit eueruntrnoTiumentAhuiufmo di, vtin pcrpetuuin animo ob-uerfentur,qu�prAsiitit nobisDeui,ati^faciliu( rccordentur vni-iierf vita, noflra exempli,Chri�i. At quodecamp;remonijs e�,communes habent nobifiiim v�tm ,infacris candeUrum. quoniam cera opulentifimi funt �ugibu�S verb terra, amp; f omnibut, qua:nbsp;ex/ub�antiafint alicuiii.s, vencrandum ducunt Deum, qua candela tunc pot if imam accenduntur, quando totittiredemptionisnbsp;no�rampfierium corporis fanguinisDomini, Mijfa� Sacerdote contreclatur .� In organa verb ilia Pipiniana, qua tarnen nobisnbsp;primo a Graciafiint tnijfa,.nullos omninbfimptusfaciunt neq^nbsp;hallenus vfi.

'Plcq^illad quidemminori, quam reliquaqua egregi� faci-untfco habendum erit, quod plurimum commendatos habent pauper es, qutbus quijq^ pro fiafacultate, at^ quantum Euangelijnbsp;piet as conflit, exp onit elem efnas, ve�it ,potat, pa fit, hofitesnbsp;colligit, reliqua agit huiujmodi, quibus Ftlios Dei in vita pro-ueherepotefl. Con�ituunt adhacperegrinationes, adprafcriptanbsp;quadam ac f ncia loca, quam rem nunc lubcnspratereo. Is quoq^nbsp;quimorbo atiquopragrauatus esi,cuiufinodiin extremummortisnbsp;periculum ducere videtur,nonfiliim auriculari confefionefianbsp;peccata enurnerarefolet-.verum ad hoc etiam,vtfidemfam te�e-tur in Chri�u qui hocmodb t e� amento reliquitf remifurum no-xam, Sacramento Euchari�iaprouidetur^ Extremam item vn- ^xtrcm^tnbsp;Hionemminimenegligit. Turn pro agrotante fiequenter fiunto-rationes, at que Utania res agitur. Sicque ta ndem exact a exomolo-gef, pro rituque communi Chri�ianorum omnibus perp�tr�t is,nbsp;confejfus tile a Sacer dote ah fluit ur. Septem igitur numero Sacrament a habh,velut ea quafne omnifiaudepromifionumfarumnbsp;vtmquipro Chri�ianapietateip�s vtitur,participem,accompo~

Aa

�83 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;religio

temfaciunt. Pracepi.f. item decern cadem aut hort t�te ten ent, aua CAloJiprimo traditafunt, quaftntinquam intermoritura , certinbsp;per �verbtfm eiitt-quod 'venerit ut impleret lefr^em anintm� utfol-iaatt!pcriamp; uer et .Indulgent ia:, abt^rchiepi�oponbsp;nbsp;nbsp;Ept�cpis accipiunt.ma-

gistamen ca�^for�tan ab ip�s agitur in ea re,qti-am � no�rd. Im-pq�imum enim e�edicunt, utqtiaip�gratisacceperint�bima-gnU�imptibus redimenda e�ent. Neque fas e� ulU Epi�opo dare pote�atem ue�cendicarstibus. dVUtthatts., tJMarcus, Lucas, Johannes , Epi�ola Pauli,nbsp;nbsp;nbsp;reliqua a nobis rccepta cum c...-Lpoc.ali-

pfidnter canonisas noui Te�antett�cripttiras recen�cntur. Deca-nonicis 'uerb ueteris Te�amenti idem a�ferunt, qttcd decrcuit E.cclc�a Catholica.Ponti�cem Rom.ut Chri�i uicariurn ep�icce�nbsp;�rem Petri agno�cunt. Propterca S. Clertientis S. Leonis, ci diuinbsp;Gregorq fe�a apud AJ��ouitascelcbraricb�teuertint.^^nodautenbsp;abeo uelutiapo�ata ac�chi�niaticidamnenturhoc�eitidicio tuf i,nbsp;iudic'is Dei committere,diccbdt. Sapi/f. certe tent at um e� eospcr-�aderi, quoad occidentale in Eccle�aredirent. ^uatarnen�te-rint, quamp; infe licites homini �t�r at a�nt, forte plus profilent ob-ticere quam commemorando uelfcandalum infrmionbusprabe-rc,uel odium quor un dam in me cont rah ere. Esijfentiunt � nobisnbsp;in Sacramenti confecratione aliqudtulum,ac�aelionepanis, Spi-ritum SdctumafoloPatrenecaEilioproc�dereperinde atq^Gra-ci tuetur. ^^nquam uerbfint apud Gracosplcriq. qui purgatorium negdt, er alq qui purgatorium feripturis prebare conentur.nbsp;Inhoc tamen�enonfacile �i�tram p at i affirmant, quin tdipfumnbsp;fr mit er cu Romana Eccle�a teneant. PAiffas no�ras animo prem-pti�imo audiiint neq, aliud magts cruciari ai�t, quarn quo da qui-bu�la m qua�alieni � fide uitentur, qtiando omnia fiere no�ra�~nbsp;era cumftudio ob�ruent. Eefta item quatuorfilennt.i celebrant,nbsp;Ilatalisfcilicet Dornin i,Pa�ha,nbsp;nbsp;nbsp;Pel eco�es, atq^, diet quo PI.it er

Domini

MOSCOVITARVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;183

DaDiifii ajjiimpta e� in c�lllm.C^^agno locoh�bent t^po�olosj pr�r,igi!e tAmen S-in^urnT^icolcium �, cuttern celchrAnt, h a nor antnbsp;atij^ intiocAnt.Dicm PAlntArum AdimitAtionem EcclefiA E.om. ce-levrAntypAbnAf cToIihas , At^^rclipticas hniufmodi Arboresbcne-dicentes.UAncn.^ henedicliomm cneAtur-Areim,non�liirn ab EccLc gt;nbsp;Jia pie recept am,fed f�cris Uteris reclefundatam probant. Exnbsp;qtiaenifn quAcjiinNumeris Cap. quinto decimonono apertsnbsp;mon�retur, quidcxccrationespo�mt. Et e Paido ad Eimotheurn,nbsp;fandUficari creatiiramper 'verbumnbsp;nbsp;nbsp;orAtionem,noti�imume�

omnibus, t^pud ipfis dcniq^per 'verba incantari ferpentes, per 'verba ciici dnrnones, tjr Uber ari ob��s commune�t. Per ieiu-nium enim e� oration em expelli DAmoniu Chri�sis po�fe fcriptunbsp;reliquit. Sii^num crucis ac imagmem cruci�xi.�tiam contra ho�esnbsp;pugnaiurifecum d�f�rant,indetriumpharide�derantes 'vnde �nbsp;Cbri�iis. SanPios �vercpro nobis apudDcum intercederspo�e cre-dunt.,accpfidulofaciAnt�erdt,quoruetid'votA ficilius exaudirinbsp;autumdt .^uarc �eosinuocant � �veneratur.Eosquoq^qpublicenbsp;peccant,excomKnicatione p�quutur, q eoru lingua obfcha 'vocat,nbsp;q�quis incurrit, e comuni omnium hominum confirtio, � con -uer�tione Eccle�A�icaeiicitur.Vnicum e� qtiod � nobis fine pro-ban nv pot e�, � a no�risin�itutisalieni�imum,quodpuer is 'vixnbsp;dum tresannosnatis, Euchari�iez Sacramentum prabent, quod-que in paneferment at o confidant, � esc co cleart pancm 'vino in-tritum pro corpore �fanguinepopulo minifir ant. Hifiint itaq^nbsp;mores Mo fouit ar urn,hac religio,iliapieta-s, Sereni�imeprinceps,nbsp;qua in 'vniaerfim inclita tua in rebus Diuin'is procurad'is fidult-tasignorarcom'ni'ncdoluit,ideoq,iu�u tuohac certeillorunbsp;hominumperquifita ftnt. Data Tubinga XEIlI-Peptcmbris, �dnni CM. D. XXV.

Aei 4

ELVCIDARIVS ERRORVM RITVS RVTHENICI, lO ANNISnbsp;Sa CRA NI Cracouienfis Ecclcfi� Canonici,nbsp;Anno Do. 150 o.fcriptus.

tituluTH-prxcifii Fab 'unione Eccle�a, in defen�one�ui errorisnbsp;�q �(^bi�natici.,nullapertinacior inuenttur gente Ehu-l'M tena.K^deonam^�n�ecianbsp;nbsp;errore�io., dura ^in-

f�Scripturartim vcritati, nulli Eccle�a�icA determinationi.,nulli doc�orum Catholicorum �,nbsp;aut conciliorum�ententi�,a�['en�u cedit ^jnc^uarn ,quando fotiuinbsp;�vi�e^�agnita, veritati,-^roh dolorpertinaciter contradicitnbsp;doPlos Catholicos,etia�ui ritus uiros refugitfinam^^ doclrinamnbsp;eorum odit�emper-,ac dt�ciplinam�alutarcmexhorret.Et hareti-raUcn�s. (Ofuni Valden�um more (c^uorum temerati�ima ruslicitas Jnno^nbsp;ceronatnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�cundi/cmporibus, 'Viruspe�i�crum admodum in Ecclc-

tJecdum e� in Bohemia con�epultum} ambt-�^n- ii?o tionisfa�uinflati�eduntaxat verosApo�olortnn,(� Eccle�aprf tnitiu��eSlatores audenta�ruere ^in eo quodab�ci� ab Eccle�anbsp;annos.nbsp;nbsp;nbsp;'vitro di�'ident ,eius excomunicatione contra�e tun au.im�chi�na-

ticos�ternam reputant benedi^ionem. C^Edta contra Eccle�st CatboUcamp;ritum,ordtnemat(p^authoritatem bla�hemantes,quanbsp;�ccpuenti capitula notab�tur, qui tarnen e� Cracanico ritu in plu-rimis �butentcs ab eis�etnper, � 'v�q.modo pro hareticis eorumnbsp;habtti

RVTHENI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1S5

habitij�ntjteth amp; reput.it�Hi Chri�tAnumfinguinem non minus h oflibt^crucis Cbri�ifit�unta�tdue,toto ni�iconAnteSjVte medio�delesq^iiof^^exterminent, 'ut�cnomen Ecck�a�icAreli-gionis,apitd (� inter eos abolitionepror�iis interiretmetprobatio-ne aut eKemplisexternis nobis Opus e�. Mij� quidem execrabili,nbsp;nullatameoblitcrattoneprxteribili�crilegio, quodin Dominumnbsp;J�dorum Kyouten�ent �itetropotttam�e concilia Fiorentino mi�-�itn cum collega quodam Ep�copo ad�e ajcnientes, 'vt iuxta Florent ini con�l�determinationem cum Grads, Occidentali�euEc-elc�amp;Eomana concorporarentur 'vnirentur, commi�erunt,op-pugnationerabida con�enticntes nequaquam.,tum d�cr�ta vnioninbsp;recens hoc de '.^nno Domini i o o. �acinus admi�iswuniuer-firum obtutibUS antepo�tum innote�cat. Diuus ac Reitgio��imusnbsp;Princcps. Dominus\�lexander magnus Lytuania Dux modernus dgnitus Catholica�dei amore zelotipo dn�ar Fitoldiincliti a-ui��^quiprimafideiEccle�a�undamenta in Lytuaniaiecerat.�- drdternbsp;tum d�lib�rant^quemadmodumin ampli�imoDucatu�uo hone�anbsp;quapiamratione.ad 'vnitatem Eccle�a ditionis fia Ruthenos reducer et. Dum itarp pia benigna acpaterna adhortationc adorien �nbsp;dos�atueret, ip�^pra�cntirentpropo�tum deuotionufita in eiuanbsp;tunciorurn^�bi�ubieclorum,fideljumperniciem, dr exterrnini-urn, rabido �urore coniur.tri duces,nbsp;nbsp;nbsp;certiprimores eorum, ad

magnum zMo�couitarum Dueem�chi�matis eorum�eela tuto-rem, e ve�igio de�ecerunt. Cuius quidem�liam in�edam paterna tont agio. Idem Deo deuotusnbsp;nbsp;nbsp;innocenti�imus princepsfitorum

optimatum armigerorum fiafi , �quot; in�antiacoaclus, pacis amp; affutura a�niciti�fiducia.Paulo ante thoromatrimonialiterfi-bi con�ituit. Sane pra�atus Dux CMo�ouitarum adiniuriam�-bi re�eres, religio��tmi Principis huitt�modipropo�tum, gaudensnbsp;hac occa�ione�ibi ( longe antepraconceptam}prabitam licentiam.,

�S6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R E L I G �

�dhfiiidetida, deturb�nd�^acp�puUndi eiiii dordlntA-,^ �dp.i-eern unionemq.^ Chri�ifidelium conHttbicrAndAr�, mox neruii 'ih^rtAricArii'iXgeatium vicinarum ob�rmat:ii4.,�)cergenera patent ibti-s in di ci is in�dijs -, non ante cruentum plenefaginauit affe �nbsp;cltim�.onecinn!imeramilliaChri�ianorumiampsr�tosexLy~nbsp;tuanoDominiodamperfitbindudlos ThartarosexDominiisSerenbsp;ni�imi Chri�iani�imiy^ T)ominiIohannis '^iberti Polonia Regis inperpetuamyAtg^ infamemf�ruitsite abigeret.Hae enimfchifnbsp;matis huiits RHthenici-,vna eadem^ e� vohentas omnium, vt ad-uerfts Romanam Eccle�am,dP dus ritum odiofremant ,^nfeci en-turj, ea male didi isfits, dl'fideles de obedient ia eius,fide, bonis,gio-ria, vitay^ nudare,ac priuare molitinturfimper, nec mirtim. Ham-cumnonfint de vnitate dd ficietatc Ecclefia, dr per confi�iuensnbsp;nec de regno ehrifii,aliitdagerenee^ueut,nifi vt adintientionibusnbsp;varijs, molefient chriftifideles, ef perfeyuantur blafihementfnbsp;fanclam matrem Ecclefiam. Non habentes iliudinprojpeclu,qiiodnbsp;fcribit Hieronimusfiiper Epifiolaad Eitum i.dr habetur XX llll.nbsp;qaafiione III. capite. Siigitur ytiomodo CMichal lt;..^r ch angelus,nbsp;non flit aiifus Eiabolo certa malediciion'is dignifiimo indiciumnbsp;inf er re blajphemia,difutans de corpore ijldoyfi, vt in Epifiola lu-da^^pofiolifcribitur,fed dixit imparettibiPieus. Siigitur Ali-chel nofuitaufusblalploemiaiudicium inferre Eiabolo,per cuiusnbsp;os malediciumblafehemi�,ipfius ixirenon debtiit ,ciuomodo ipfinbsp;Rutheniblafphemare audentferuos Christi, dr Ecclefiam fuantnbsp;CitthoUcam,cpia vnicaefi, dr in duo velplura diuidi non potefi,.nbsp;^uacorpus chrifiiefi, epuivnusdrindiuifuse�, vth.ibetur24.nbsp;qusfi I.ca.Didicimus c.Schifma amp;feipervnampetramadificatAnbsp;efi,vthabetur2^.tpusfiione.i. capite,loa^uiturEominus. Ctimdrnbsp;2lpofolus cuiusfingtitfeimitatoresfieri,ad Titu-m?. dicatadmo-�.eado.mneQpus bQnumparatosejfe. Neminern blafihemare. Etnbsp;cjuitt

(li�t nc'tr.incm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non tantum hominem J�dnullam crea-

turam T)eii ait exponit Hieronymus ibidem, ^�per cifee^uens, non Eeclc�am Catholicam in qua fola efl Chri�i regnum. Nam diatnbsp;Ecatw ^^uguflinuefuperlohannem, c^uodfilifideles Chri�iani,

ptis de�getc, qua non�militer c�fiumento intrant inpromptua-ria dominer um,(mtra ibidem Gregorius dicit eos e�e Zizania, nec in vnum concludi�agena Eccle�a, in qua r�gn�t Chri�us,^nbsp;non ob�ante quod ex eodem�emine Euangelq eit� nomine Chri�inbsp;procreati�unt.Nonh�bettame�dei autEceU�a ni��olius Chri�iani nominis�ocietatem, quamobremho�es 'vnionis�aEli,pacisnbsp;�veritatis,ac in diuer�rum errorum pracipicium lap�comme-tis -varijs,qua mon�ro�a amp;pe�i�era hareticorum ingenia ab initio conflauerunt,�atum auEloritatem ritumq^�anHamatris Ec-ele�a deprauara non formidant,nbsp;nbsp;qua qualiaue ojomant audia-

mus.

CAPITVLVM II. DE ERRONEIS articulis Pvutenorum q-ai in hoc capitule demon-ftrantur cfle quadraginta. Quamuis multonbsp;plurcs fint,quos infcrcrc t�diofuni fuit.

PRIMVS.

'Egant Euteni Sacium Petrum,verum Pap am verum Eo-mana�edisanti�item amp; P-eele�iA miUtantiscaputvnicum

188 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RELIGIO

fuif�^necaccepif�plenitudinemau�foritatisa Chri�o,quod^ de quolibet RomAno Pont�ceJ�cceJJore eitntenent, amp; tommunentnbsp;eum cum alqs Ponti�cibusej�dicunt.

S E C V N D V S,

NegAnt Pcclc�am Rom.'tnAmc�put ejj� Pccle�arum omnium frinetpem re^ricem amp; m�gi�rAm�ecundum quod�ribitur di�^nbsp;2$. c.�icro�n�lA.

T E R T I V S,

Dicunt omnes obedientes Eccle�^RomanXy 'ueros Chi�ia:' nosnonej� ,neq^filuandos., eo quod Ab Eccle�a primitiua di�ere-p^entSe 'uero�los e�e'ueros^Chri�iAn-os-A�euerat�eclAtores Chri-�i amp;�gt; amp;�lt;^��e de numero�aluandorum, Imm'ffnbsp;Dominum PapAmeum Eccle�ARomAnA, dicunt hAreticume�i�tnbsp;l)Are�\^rriAnA,lt;� Catholicos omnes ^rriAni�as'vocAnt.,^A'nbsp;HathemAtifant ip�umteborec�nABominictim�uoclero�icunt^nbsp;non habere�enamfote�Atem ligandi �oluendi, quod�ump�-runtexcfi�ione�udiui�one GrACorumdecimaAh Eccle�a RomA'~nbsp;nadequa infia..

QJ� A R T V S.

Bicunt omnes Latinos EcclefiA do�ores nullius 'veritatis �f efftcaciA ej�fuij�^., hinc nec alicuius eorum diel a�t�ipiutyquan'nbsp;tumeum^ forentab Eccle�a fu�epta^ approbata, neccreduntnbsp;af�atu Spiritus Sani�i locutos fui�� aut�rip����incneclibriinbsp;gut�riptis beatotuniflieronqmit �^tigu�ini., Gregory, t^mbro'

RVTHTNl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;189

excon�eojttenti aliorumdoBorum�dem dMf-, ^eoritmau-�mtatem nulla modo�t�ipiunt,

V I N T V S.

TifEiAdo^orum Grdcorxm/tt�ipiunf�uwniodo nihil Adtier-�� eorttm error em ineisinuenerint. Si 'uero quid ex ei^ quod ud-uer�ts�ciionem ^ritumeorumerroneum�eret Acceperint,cor-ruptAdicunt^�'^itiutxe��eacfident eiiAdhibcrCj nondebereu�e-rterunt.

Sinc�os exEcclcfii ^��de CAtholicu,RomAn� profe�ionls amp; obedienti�bla�hemAnt ,(�damitAnt�cut infiupAtebit in�epti-mo�hi�nAtc,

SYVTilAN S.

TmAginesoperis^ ^urti�c^ cutholicorum horrent-,^ quAn~ tum ex eis e�, inhonorunti etiAm�cruci�xi, Aut eoru SunEiarumnbsp;fi�rent. Sui 'veroArtificij �venerAtur�ummodo' infinugogis eorumnbsp;locAtAAUtpicd/e�uerint, Alias non.

O C T A V V S,

Ecclefias Cutholicorumfier nut, confutAnt, inhonorAKt, ac blafihemAnt contrA cAnonemInnocentij tertijde^Aptifimoc. Licet Gracos. Ncc vllAinin eis exhibent reuerentiAm Sacerrimo Sa-trametani�coA^i,autmet'a nfAiorum o�enfo,Auf�mulAtA Aj�nt�^nbsp;Bb i

�190 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RELIGIO

tAl tone, ^ficdeearttndemEcclefiiarunt conficcratione, nihil It� nent. Sic de confieraiienc corporis chr ifti dicentes, in azin^nbsp;ipfium confierari non pojfi-Eorum �verofinagogas perfimpliccs eo^nbsp;rum, Sacer doles confiecraripofi[edicunl-f rout defiaSlo confiecrant.

N O N V S.

StatHtaEcclefiAeh^laj., aulfiripta fiu Canones, Conci-liorum detcrmivAtiones-,acd�creta-,ntilla e�e dicunt, etiam de primes Concilijs dicunt, tpuod afieptima Sy no do omnia Concilianbsp;nullius efftcaci�fuere,nc^fie iure Catholieoytpuedfime eorum eon-finfit agebantur approbalione^.

D E C I M V S.

Omnia Ecclcfia Sacrament a profanant bla�hemant, ri-d,ent^ inhonorant ipracipfte Sacrament a Bapufini fiacra EuchArifiia,eb quod nonficundumformam ritus cor urn fiant.

N E C I M V S.

Ifjjtllum Pontificem Catholictt�m habere pot eliat em dicunt, chrifina conficrandifilum Patriarcham, quernfi habere ia�lantnbsp;ConPiantinopoliper quemfifiemelconfieratumfuerit dicunt, adnbsp;an nosplurimos illudefiieaciam habere ad �vnE�ionem.

Ordines �,benedil{iones,pontificia �,fiacerdotia,orationes,ie� iuniadndulgentiasjiubileosomnia EcclfiaPiica o�icia,(^ea

R V T M E N I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^1

([ux autoritate clausam dij^enfit Ecclefia, damnant �, nee 'uUitu efftcaciiS dieuntejje. Similiter obedientiam Eccle�oflicAW autho-ritAtemcj.rident,c�ficut de indulgent�s,fic de excontmunicAnbsp;tionihu'S Bccle�ei nihil tenent.

TREDECIMVS?

Hicttnt con�rniAtiond SacrAmentum nullum ej�e. Jde'b nee illud Accifiunt �ne quo promouent SAcerdotes�9s,nec hAbent te-forA limit At A Ad, or dines �ed pA�int vno die promouet^�'plu-res ordinesconferunt.

�lN \ RTVSDECIMVS.

jyieunt SAorAmentum extrem� �vnUionis,, nullum uduer-�iupeccAtireAtummedelAmconferrepo�e^el^ B.lAcobum unclio-nern intellexi�^eytAmen Ad medicinAm lungoris corporAlls.

SicutquAndoq^ljAptizAntinAcetAbulo^ ide�i,in quA AcidAj exprej�ide (�ccopomorum-,autfiulduum,confe�iA cum AquA nA~nbsp;turAlifermento-.dumAquApro tepore CAruerint-, di�eretionemnbsp;inAquAnonponentes�cindefeclwviniineodem AcetAhulo�icri-�cAntjmb execrAnt.

SEDECIMVS.

Inpr�pArAtionecAlicisdu(KAuttres lt;/Uttas vint uqux im-fni� ent CAlidA,ncc '�jinum�ntiturin AquA �hfimptum, edtquot; dAm-�b 4

-RELIGIO

Tia.rit'Eccle�izritum quodaquam�igtd�m ad calicisprdparat�amp;^ new accipiant, (^panent fermentatum pro facrifcio recipientesnbsp;diuidunt bifariamfitpertorempartem inpanis medio triangula-riterdn profiindamexcidentcsdti corpus chri�ii confecrant .Ueli-quit P anti Beats, 'virgints corpus de�gnare dictit, in ven eratio-\nbsp;ne con�ruant, in ctiiuspantsprsparatione farina rccipiunt In nomine Patr'ts, ferment am mitt tint in nomine Tilq, calidamftin-dutaqtiam in nomine Spiritus SanlUi. Item adpanis facrificiuntnbsp;plttrespanes ajfociant � ���ppo^^tnt, vntim in nomine Claris., a-littm innomine prscttrforts, aliumin nomine Ba�lft andern Leo^^nbsp;nis,IIelis,^fic confiquenter�ngulis pantbus fanil osfin^iios in-uocatione attribuant. Vnde amp; in Calicibus ligneisdn locispLuri-^nbsp;m'lsfacrificant,Vloi pane ex pluribus yVttaHiurh e�polentis exemynbsp;ptOfOffam quandam faciunt, dl confecrat tandem in confumptio-nem coclearibus ligneis,ds�findidis vor atdr micasfeu relit qui asnbsp;panniculisdetergunt.,eijciuntq,.Sicquoq^communicant, ^popu-ium coclearibus^ex calice expr omendo, ds� in efum offerendo,

DECIMVSSEPTIMVS.

Sum tint experientiam de calic'ts confer at ione,t anquam du-bit antes de conferatione eius. Nam antequam communicant in facrifcio, faciunt e'ls dart aquam calidam quant infundtint in ca-licem conferatum, vndefi vapor exalauerit,creduntvere illic efnbsp;f facramentum,tumprimo communicant.Btftpars in calicereli-idafueritferuatury dlptraci'is prandffa facer dote redeunte vo-ratur.

DECIMVSOCTAVVS.

Confecrant pro bellantibus pancm fmilagineum'-,in corpus. Cbrifi�

RVTHENORVM. i93 Cbri�i,amp;'luids in bdUproceddibsss tradunt in mantts-,(ptii cfttitnbsp;�tntcumho�e conflic�uri dr isimmsinu^con�rturi^ rcplent 'ua^nbsp;f�cirium dut pocuhrium,qHod in prompt� fuerit diquoliquore,nbsp;qui tune occur rent y �quot; ^dic paneillo po�to �feip�os or dine communicant.

DECIMVSNONVS.

Sacrainentum Euch ar i�ia^ quod die ccena�acne con�ccrant illud��liim dicuntpro in�rmisprocurandis 'ualerc^ dr non aliud,nbsp;quod diebiis al� con�ecrattir. dr tale adanni decurfum con�ruantnbsp;tn calice praparato,quod �vermiculo�umdr tabidum linfirmiorinbsp;imprimant eocleari.

N \

i._yint� praparationem calicis incenfis cerds, panem confe-erandam cum vino dr aqua calida in calicem fu�a, 'velut dictum e�ycum reuerentia�immaJpedandumpopulo offerunt^dr circun-ferunt vbipopulus pronus cadit veneratur dr idol�tr�t. Etpo�nbsp;tnaltaripo�tiim^ dr confecratiimnemo 'veneratur.,neq^ eleuatur.

VlCESIMVSPTvIMVS.

lion�olum informaBapti�niab Eccle�adiferepant,�de-tiam in materia, ^^anquam vt fiiprain Articiilo i^. did urn e� dtfacro Epiphaniarum die,locofont is Eccle�a�ici flumina rapidenbsp;manantia, dummodo haberipoterut,proBaptiJmateinfantiumnbsp;(onfecrantdn�ar lordand. Et quern puerum inmerfioneibidemnbsp;morifiigorCy aut e manibits elabi drtnergicontingat, ab lt;.^ngeionbsp;Co

194- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RELIGIO

raptum dicant in c�lum, �e^mtindum siitspr^�ntia faijjc di-gnum aiunt.

Sacer dotes eoruTn communiternon orantmifi i^uindo mijpt offitium�io more�nt habituri, qus. aut quales hora ear um�intnbsp;I)eus vtdeat.Et dicuntpresbytero�tfficercadcontienti�purifica-tionem, cum zgt;xore cubanti celebrate volenti,quod�fermen'nbsp;tat a aqua calida abluatf verticecapitE adpedttm veJitgia.Hantnbsp;loturain tanta, dlcunt efficatia quantaforet ccnfc�o^

ST'E.KTliN S.

St cafli quit Catholicorum prcsbyterorum in altaribtts eorum celebrauerit,,mox velutexccratum violant d}�iffringtrnt-,nbsp;drdicunt quodin vno altaritantum miffa vna debet in die eidi-brart.

VICESIM VSQJVARTVS.

Tticunt populum mereri, df tnagna indulgentieferi^ quotient quit hominem Catholicum ohedientie Romane int er enter it.

V I C E S IM V S Q_y I N T V S.

Tticuntflos presbyter os irregular it atom incurrerey cumpaf ferem,aut aliquod volatile occiderint. qui no pritts regularitaternnbsp;acquirunt, donecidem volatile fib afcellis geflum ab ees, totalitefnbsp;computrefat. Hec eorum eiipoenit entia. que non effet adeo dtt-raf chrifianumhominem occiderint.

VICE-

RVTHENORVM.

V I C E S1 M V S S E X T V S.

'Falfi turareaduer�i^ inimicum amp; prAcipue contra vir um Romanamp;profe�ionis non ej]epeccatum dicunt. Similiter amp; deci-pore damni�cAre aut�aadare cundem.

Sicut Sahbatum in Quadragc�ma-^ntdlo modo fore ieiunan-�u nbsp;nbsp;peccare eos mortaliter,qui ieiunauerint. Neq^ Mijfim cele-

hrandam in tot a ,^uadragefima^nifi Sabbaticis diebm nbsp;nbsp;Domi-

nicis.Vndedamnant Ecclcfam Romanam celebrantemalqsdie-btts ^^^adrage�malibusprAtcr Sabbatum Dominicum. Et�-milt-errore ante ieiunia�ta o�lo diebtts�lennifant. Similiter postieiunia,carnes vor antes quotidiefer�s�extis.Imo amp; in Eigi-Iqs�quAtumoccurrerint.Necpi�cibits Heere vti dicunt nifi eo-rum int e� mH,cum ieiunia ^uadtage�maliaperagunt.

VICESIMVSOCTAVVS.

ebri�i�deles peccare mort aliter dicunt -, quod barbas radant (f manducant�iffocata.Et�militer damnant Chriitianos Carnes edentes vltima Eiominica ante Carni�riuium, confe-quenter.

VICESIMVSNONVS.

Tiicunt licite vendipo�epramp;laturas, ac beneficia, aut emi. Similiter e^facros or dines, (fqux beneficiapatres tenuere dicunt^nbsp;filij adea ius hAreditariumfihabere..j.

Cc 2

Fticunt vine/item hominem,mort aliterpeccarenon pojp,

TRICESIMVSPRIMVS.

Tiieunt formcationemfimplicemnonejj�pecc�tum mort a-te-fimiliter vfuram.

quot;Dicuntfuri�ifftcererAtionem fnrti�ii,feptem S Acer dot hits repra�ntAri, fat cri crimen, amp;pet ere olei vnclionem ab eif.nbsp;Nulla tAmenpoHhocpecuniA,necrefiitutionis debito debere cne-rari.

TRICES IM VS TE R TI VS

(^JJ�runt non ef�purgatorium,filtimef�duoreceptacuU animarum c�lum ^infernum^

TRICESIMVS Q^V A R T V S.

Tiieunt animam antediemiuditijbcatitudinisgloriamnoit habere,quodcredunt. Corporeinterramanente.Qmniahamp;cinnbsp;eoncilio Florentino caffatafunt, (^perBullam Fugen^ correct a.

TRICESIMVSQVINTVS.

Dicunt c^uod viuorum fiffragiA profntdamnatisininfer'^ �o,Etnonal�.

TRI'

RVTHENORVM. 19,7 T RI C E S IM V S S E X T V S.

BicuntS^iritum SanUumnon'proce�creciperfonnJF'i^ijni-�(oliiii Pafris. Alias duo ej�ntprincifgt;iu-,amp;diu�imtiones~quod tamen�tfficsenterexplanatumeiiinConcilio'plorentino 143 P*

TRICESIMVSSEP TIM VS.

TiiuortiAfuciunt in mAtrimonijs nulU rsttion^�hili cnu� in-teruenienteiprofoUauuritia. lihitu,quAUici�niplicesinter coniugesfaciunt. Et die tint qucmltbet quipetitfepururi licere.

3Q QU WN S.

Eieunt�ctindas amp; tertias nuptias, ae deinceps, ej� illegitim as neefacere'veruin mAtrimonium, necinde fequi prolem legitimani.

K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRICE SIMVSNON V S.

lydorttiorum ttrmulos peraHa�ptibtira iubentur�ngtili per Saeerdotemfios ofctiltri, ejpp�� ipfimfep tilt tir am conuittan-tur, vor antes quafdaw polentas ab ipfis presbyter is benediilas.

i. �

QVADRAGESIM V S.

Dictint�ecularibas Bomin'is eortim pra�dibas, licere�ne nota excommunicationis maioris verberare deponere eortim Pa-triarchas Epifeopos, Sacerdotes cuitss rei origocapit, vtdicettir in 10. dtui�one Graeorum ab Ecclefia,funt aliaplures leuitatesnbsp;amp;�ultitta eorumdr errores ,qtiospra�entibns obmitto infer ere.

Ce 3

108 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R L I G I O

S�tit hint liquidspAt erepoPeritqnocl hsrrcfjdls errorih'tj.�vt' ter�tores (�fectatorcsprophxnAmk verititc f�l'.{i.�ri Eccle�/tnbsp;C.'itholicjt dctermifiat 'toncdi�.rcpent�ccti ab vn 'itate�deiortho-doXi^.Vndein�mplicitatc humiUtutc�muUta., 'vcnient�busnbsp;amp;d Apojtolicam�dem.ancueUigio crcdfdmn di�en�indumq,�tnbsp;cum cis �splxno^non de�mo.

TERTIVM DE PERTI-nacia Ruthenorum,quince in obcdientia,neqj iniurifdictionc petendaab Ecclelia,

Gr�cos redeuntes voluerunt

vnquamimitari.

Et qui A in Grsscor um AtqueRuthsnorum �hiJiwAte clAruit �emper^ x�q^ modo liquide cernitur �. inobedientiA pertinActAnbsp;WAior ej�e in RuthenisquAm in GrAcis.quino�olum AniwAduer-tere 'uoluntpote�Atem iiiri�diciidnem omnem^non n� Ab Ec-cle�A CAtholicAAu�loritAtc mAnAre-.ncc Aliunde con�qui earn Ornbsp;portere,^uin potitts imperium Author it At emq^ eius ornnem nihi-li ducentes,A tertiA GrAcorum eb Eccle�iA�ecltone�eu ab Ephe�nAnbsp;SynodohAreticA diui� cum eit ab Elt;^cle�A. j bi Dio�corus f,^le-xAndrinui Epi�opusLeonern PApArnprimum contumelto�s verhit Afficere,(�cxcommunicAreprimtts temere ati�tts e�. Pott innbsp;ChAlcsdonen� CAihoUco Concilio dAmnAttit,nunquAm dcinceptnbsp;vniri Eccle�.t voluerunt.

P�� eAndern diui�onem tertiAm, redirez fecerunt� ttouiespcrhibcntur.De quorum Ahitione (� reditiombutprsfintnbsp;�cc. quoq^ CApitulum introducitur incident Aliter .GrAcot it Aq^.�u 0-rtent Ales Eccle�its ARomAnu�u Occident AliEccle�a omnium Ec-cle�ArummAtre c� WAgiPlra , cut�nguli qttiq^ omnium condi-'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tionuttt

Ipfam tarnen Romanam Ecclcfiam�emperin 'vna'uera ^'filtda �de Cat hold a persiitijj�,persiituramj^ adfeculi confummatio-neniiiixtailludLhc� 22. Ego rogattigro tevtnon de�ciatfidesnbsp;tua. Secundum quod beatmHieronynim ad Damafium Pafarn dicit^^habentur verba eim 24. ^igamp;siione.i. Carj:. Hacnbsp;efifidcs.Sacra Romana Eccl(fia,qui�fi]nfcrirftmaculataferman~nbsp;ualcntc,atq^firrna (fi immobilis omni temporeperfid et.

Vnd� huiufimodi pracifioncseorum,pofitranfiatamlmpe-rqJedem ab vrbe Romana in CorfiantinopoUmper Cofiantinunt Imperatorumficiitas legimm ad i�am vLttmam.,in qua nunc ob-fiinatiperfifiunt qua pofi Florentinum Conciliuon accejiit. fifiii-bm redetintibm, tarnen rninm fiuficeptionis ab Eccle�a gratiojenbsp;impendfiatur^ fimper vt habetur 22. Difiinclione. Ca. Sacro

y^thiochena, Hiercfilymitan.'i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iam diui�m., iam quan-

doq^ cooiiunciim�ab obcdientia Eccle�a Rornanafiubtrahebant. ConfiantinopolitanatamenEccle�afiebat�emperaljs occa�ohu-iu�nodt ahcfiionis.

EndePrima�eeiiofuit ^...^nnQEomini 33 s. temporilulj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di,

PapA nbsp;nbsp;Confiantrni Imperatoris., Confiantinimagnifilii., Arria-

nahArc(lpl.iirimuinfeeii,oiuireduclm toerEuEebium Anthtoche-

z�o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RELT GIO

tim diccb�t eum crtatn?�ejp ncnTiomiiium tton toAtcrnttnty n(c eiu�em fiibfluntits. cu-n l�atre, ^a.lia. nefandapltira. : mullMnbsp;gmuesper�cutiones intulit ownibm Cuthciicis,t'iiOricntaliLmnbsp;Occideatalibmyquo�di�iffoc�squofdam exilitim ccndemnans.

Eitts igiturfauoris�duciadde^n Eu�bim Patri�n�jd tiochctiifi -.non qua�ta Paplt;e liccntia : 'voltns detirminattoKtmnbsp;Eticeni ConciUj tn Symbolo damnare de ton�i,b�antialitate P at risnbsp;dtp Filij: Conctltunt in Antiochia congregautt. Et ad illtid cunc�osnbsp;Fp�op�s Catholicos citari�ecit. Vtpote \^nata�um ^Icxan-drinuni Ep�opiim df Patriarcham Paulum ConPlantinopoltta-nurnyfjt\ �arcellum Anchira Epi�copum CP Lucian um Andrtpoli-tcm. qui Orthodcxa�deierant veri zelatores.

llli 'vcr'opro eo,quodfine Papa con�cn�i interuenientefaciuin ej�et: ad tale conciliabulttm venire contemp�runt. ^uapropternbsp;per eum excommunicati adluUum Papam appellarunt.Eu�cbiusnbsp;ver�l it er is Papamp;deaudaciatemeracorreptus atq^citatns adred-dendam detanta prafimptionerationcmy�rcto mandate Papsnbsp;ab obedientia�ta dp Eccle�s Romans�e�blraxit. tdA�cxin exilionbsp;Paulum Con�antinopolitanum Epi�copum, eins �ugge�u Imperator clam �ib alt art in En�a ciuitatc �uffocari prscipiens,nbsp;Eu�bium Nicornedien�m Hsteticum tran�ulit in�cdem Con-�antinopolitanam. ^^sab eoannisduodecim.po� a Cdlacedonionbsp;hsrcfiarchaSpiritum Sanel um creaturarn a�euerante occup�t a,nbsp;anno vno. Landern atribus al� IPsrcticisEudo�oEemophilo,nbsp;Euagrio lt;^nnisvi�nti tribus re�dentibuSy v�q^ ad Fclicis Paps-,nbsp;dp Fheodofii Catholicilmperatoris tempora�tb��ione tenta eiinbsp;dp gubernata. Fioneca Gregorio Nazianzeno�u�cepta-,ab huiu�-modi erroribus dp�chi�mate�uerat ptirgata dP reunitaEccle�anbsp;Catholiesy ae�b obedientia Romani Ponti�eis tenta esl. Po�hscnbsp;annis 4 s �ub qtiinq^ Ponti�eibus Catholicis videlicet Elediartoj�.

Chry�o

RVTHENORVM.

ChryJofioWO 6. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2. '^chito 20. S/�ttio �.

Secundi diui�o fuit tempore Cxleftini Papit (^Theodo�i Jmpcratoris inniorit.'^nno'Domini4o6. CitmSi�nio �pifo-po Con�aKtinopolititf}!) mortuo. Ne�oriiu pr^hyterHArc�urch�nbsp;occultus,de'-^iithiochi2a.d ilUm federn vocAtu-s effet,quiincon-r.ionAndo doymatiz^AhAt primo.

^�tpd mdUis AudeAt he At Am �virginem diceremAtremTgt;�i^^/^'�'i fed Chri�i, qui a no� genuit Deumfed hominem,cum Tgt;eusgene-rArinequeAt Ab homine. DiccbAt quoq^duas in Chri�o per�natnbsp;di�in�rcs vnAm PilqDei,AliAmFilijvirginis.

Jdem dogmAtizAb�t Spiritu?� SAnFium, nee effe a Filio, nee hAbere cxi�entiAm � Filio, fid � PAtre folo procederen.nbsp;Hunc errorem Phociuf niAximephntAuitinGrAcist'vtin�ApA-tehit de proee�ione Spiritus SanF�i,qHem'vfq^modo GrAcierro-rem defendunt cum Rutenis. Hunc Cyrillcu nilexAndrinus E-pifiopus, vir CAtholicus 'venerAtionisplurimA ApudGrACos,plt(~nbsp;rimis FpifioUs reprehcndit,de tAm impio errore. Detulitq^ euntnbsp;PApA Cele�ino, qui�bi mAndAUtt vt Cyrilli�riptA CAtholicA�-feiperet,!^ corriger et errAtA,(^ in crededis, Eccle�Am RomAnAr�nbsp;fequeretur. ,�ui tandem mandat a PapA refuit,eiq^ contemp�t o^nbsp;b edir e. Et quia null a alia orient alis Ecclefia etim�cutafuerat�dnbsp;nec tot A CoflantinopoUtana.^uiA multi clerici�f laici re��ebAntnbsp;fis erratibus. ideireb dur are non potuit Schi�na ^illeerror.nbsp;Nampo� triennium Sy nodus 'vniuerfalis per Pap Am Cele�inum cenditn�nbsp;in Ephefi c�l�br�t a e�. pbi congregatione ducentorum Epi�o-por um eadem e�i hare�s reuocatA.Et con�itutum vt nullus AltAntnbsp;fidem exponeret veldoceret,qHAm i�Am quafiripta Hl a, fAnSlisnbsp;Patribus }2S. inHicena Synodocongregatis de quA Synodoin. C.nbsp;Ganones.dtf if.

T';rtiA diui�o fuit,generalis omnium Ec^e�Arum Orienta^

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dd

202 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RELIGIO

Hum tempore L eonu Paptt,primi pr^fati Teodo�iianiorif Im-, perAtoris Anno jyomini^updringente�mo qnAdrAgefimoquAr-to: dum po� mortem Cyrilli AlexAndrini Epifiopt dosons CAt holt ci, amp;zelAtorufidAt Orthodoxe, Etio�ortti federn eins Accepi�et, Eccle�Am ConflAntinopolitAnAm FlAuianns CAtholicns Epi�nbsp;coptis tenui�et, MonAchta c^ttidAm Eutyces nomine ^^rcbimAn-dritA, id efl.plurimor� monAfleriorumprAfis�ett Abbas,qui Ne-florq hareflm 'vehementer im^ugnAns,duasinChriflopor�onasnbsp;mn�s �t�'euerAntis in alt Am iUi oppofitAmincidit ,dogmAti�Ando 'vnAntnbsp;Ztttjeaii. tAtfim in Chriflo nAtura ftii� DiuinAm,^humanAm Ab�mptAntnbsp;effij�� inillam conuerflim. Eiumq^ ElAuiAntts ConflAntinopo-litAnnsfllum hACpAlam concionantem redArgueret,^ eins perti-natiam nequiui�t moder Art ,vt hxreticum de Eccleflaeiecitnbsp;abflulit monAfleriorumgiibernAtionem. ^ui dum AppellA�etpe-t^JP^�� ^ociliumgenerale,Ac�e iudicari�uper erratis ab Dto�cor�nbsp;flflilcxAndrino Epifiopo, Leonis PApadiEliAuLloritAte, Synodnsnbsp;congregAtA efl in Ephe�o,^ legAti mi�t qui nomine Papa iUipra-�derent, Dio�corus monachis 'VA�lAtus amp; militibns, 'veniens adnbsp;Synodum, contra PApamAndatum violacr SynodalipraflidentiAnbsp;�vfarpAtAiCogebat omnes vt�ub�crtptione faterhur Eutycet 'is�-dem e�e Catholic am.

'vi�o legAti Papa �ugerunt, ne errori tali eins teme-ritudini con�ntirent, qui tandem Flauianum Epifiopum moK detinuit, pro�ntentia aduer�ts Eutycetetn lata tanquam in-itifla, coniecit in career em ,appellantemq, ad. Pap am noclu fecit iu-gulari.��p quidem itioulatOyArchidiaconufium nomine Anato-,nbsp;Hum fi� opinionispn Epiflopum CorflAntmopolitanun'i confiera-uit. EtEutyectem reflituit o�ieys amp; monafteriys. Similttcrnbsp;Anthiochenumtunc Epifopum reflituitic� alios quatuor.Etittnbsp;einsfidem quedam nomiAS Maximum t^qus haretieum inflituit,

�utfie contra Papamfirm^retur. ^itb tempore Hiero�lymita-Kamquo^ Eccle�am admrniflr/tb.itIftitemlisEpifiop�ts-,amp;puri-formiter in omnibus confent tens. Sic ito-q, Ecclefias Orient Aies omnes�bi conciliAns-, Adinobedientiam Pap�prouocAuit.'-indiens Leo PApA t�rgeflA omniA ilbus Synodi irntA faciens ^firipfitnbsp;Imper Atari vt Anntteret AliAm Synodum fieri intrA ItA�A'.vt efi'

Idc Dcro nonfol�m non tnnuit-,fed nbsp;decret a diS�A Synodi

potenter d�fendit. Sic itAq^ Diofcorue ab obcdientiA PApx cum Ec-cLefiis OrientAltbus fef�btraliens, omniumprimus contra Papam nonfolum libeUumfAmofumfcripfit, caput eumputridum nuncu-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*

pansfidetiam temer a prafiimtione at fus efi PApam excommuni-cAre.Etifta fecdio fictif toto tempore Theodofii amp; durauitannis

C. Nosadfidem Ecclefiasipfasad'unionecumeisftf epit, Eu-tycet 'is harefim damnauit.Et declarauit in vnaperfona lefit Chri-fii,duasefe natur as difiincias,amp; conflit uit beat am 'virginem matrem Dei did debcre Gracenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Toleratif^tribus Epi-

fiopis in Ecclefiis eorumfcilicet Gonfiatinopolitano ,Antiocheno, amp; Hierofolymitano, folum Diofcorum Alexandrinum codemna~nbsp;f*it,exeopracipue,qu�dfuerit aufusleuape contra Papam excom-

�2�4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RELIGIO

rnunication�m,'v� habetur DiH. 21. C. JntAntum, extnde fuit aliqualh turhAtio in Alex Adr in a Eccle�A expArtc eleri po-Petrtis pulifArticulAris, ^ui DiofcortpArtibus fAuebAnt. Hie L eo epi'nbsp;dAturta pAbiAno Con�AntinopolitAno Epi�opo, cotrA hA-�rif�t- Ne�orijnbsp;nbsp;nbsp;Eutycetis, pritts CAm po�iit fuprA�pulcrut� bea-

tiPetriApo�oli petes err At a corrige^ nbsp;nbsp;c�iAde�cerent in eA�tp-

pieri.Tgt;ietAndern tytiAdrAgc�mA beatns Petrus idi App Ar ens dixit: L egi amp; entAndAtii-, �vnd� quot;vidit in eA aU^ua msnu Apo�oli emen-dAtA, AliquA�ppletA.

^UArtA diui�i fuit per AchAtium CQn�AtinopolitAnum E-pi�opumdn OrietAlibns Eccle�isconcit At Ay entpore Simplic^ Pa gt; pA edr Zenonis Imper At oris. i^nno Domini ^ujidringente�mir,nbsp;�eptuAge�mo.Cuidiui�oni SeS�ioin lt;^lexAndrtnAEccle�A occa-�onemprA�itit. In quA�ede njACAnte., CAtholici�uum elegeruntnbsp;Epi�optim,nomine Timotheiim pAfciolum, ^ hAreticifuume-tiAm nomine TimotheumElurtim-, tpuidurn 'vixAnno quot;jno 'viue-ret�ub�ittterunt eialtcrum�cilicet Petrum t^Iongium. K^chA-tiustAndern ingrAtusprimum de Petro tJMtongio APApASimpli-eioUterisobtinuit,vtnullornodo Petri Afogij��ionicon�enttret,nbsp;fedgot ins Autor it At cm ei conferret, Ad e�iedum eum de �de tun-opuAm hAreticum. ^ua conce�A vfUs�i�rAgio (jr pote�Ate Impe-rAtaris,Petrum lAMongiumeiecit, ^drfilu Eimotheum EAfciolumnbsp;CAtkolicum infedereliiyuit.,^uobreuimortuo,clerus loh Annentnbsp;to'por�mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;holicum -virum elegit in Epifiopum. Et qui a conflict umfuerat

Epifcopis nouiter con�rmAtis,PApA PAtrtArchis ac Coept�opis flies'liter AS Synadules mox mit tere,nbsp;nbsp;nbsp;in eufidem prc�terf.IohA-

nesfAciAfuorum SynodoyxCAPApAliterAsSynodAlesm�t. Mi�t in�per t^ntiocheno edr HierofolymitAno Epifiopis. ty^Ii-firAt non minus nbsp;\^chAcio Con�antincpolitAno, qtiAnegleffu

nunsq redditA�bi nonfuerunt. Ille verh de�ecium huitifimodi

Ali

ao6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R E L I G I �

Tnnfucnt ante.

Ffid�noH ex allqii Ahxrefi.fidficla fitperbla h^e fifilo prO' ttcnerat,�vnd'e Pelaglus I'apacorrtpuit eumeplfiolisfitls cjfriuo-lameiiu ratienem eli�t. Similiter beat us Gregorius prisKtss t^uinbsp;Pelagio Domini fiuccejfirat ^firipfit ei, Impera-tori Mauriciofiuam fiuperbiam redarguDis, vt pat et tn Segeflronbsp;flio-efi Difl.�Q.ca. Nullus .^adfiapprtmendam tam temer amfiii-perbiamfiiam, humilitatis titulumfitbiapponens fie in lit er is om-Struta nibus�eruumfieruorumDei intitularec�pit. Duem ia�gt;,modb f�-Jcrxoramnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

qiiutur omnes Romani Fontijices, licet ctmaem put ent Damafiutn Papam hunc primum titulum afiumpfijfi, efi ab alfi fiucefioributnbsp;fuijfipr�termtjfim,donee � beato Gregorio continiiaretur. Hacnbsp;diuifio pauco tempore durauit- quia mortuo Ichannefiuccejficr einsnbsp;in ilia elatione nonperfiitit,fiedadDcclefialiicam 'vnionem accefi-�^- ^idbus temp or lb us fuit GMrtenius hareticus Epifeopusnbsp;Confiantinopolitamts -, qui dogmatizabaf vnam tantumfuiffitnnbsp;Chrifio voluntatem operationem. ^uem Papa Pelagius ojeni-Qult;nt.t ens Confi antinopolim eiecit de fide, fib yfide temporihtts quin-sjtttdiu. fn Synodus c�l�br�t a efi auEloritate Papa Figilq Imper ante lu~nbsp;fiiniano.

Sexta diuifio fuit, cr expt a esi Sergq Papa nbsp;nbsp;Uamp;raclij Im

perat or is t empor ibus f^nno Domini Sexingentefimo Oclogefimo durauit annis 6s fere 'vfi^ ad tempor a \Mgapitt Papafs� Confi antini quarti Imperatoris Catholici, filiq Confiatini tertq omnium Imperatorumpefiimiex Heraclio geniti qui Papam iJMar-tinurn ab 'vrbe,Cofivtinopolim tractum ,damnauit exilio in Cer-finam, quot;vbi loci 0� beat us Clemens exulabat. ^uam diuifionemnbsp;amp; fitfiionem fecit Sergius Epifeopus Confiantinopolitanus Ha-reticus,quifimiltter vt Artemustenuit vnam 'uoluntatemnbsp;nbsp;nbsp;o-

perationemfuijfiinchrifio ^pertinaciterfietitfubinobsdientia cum

ctfm al^sfixEpifcopis videlicet,Piro,Paulo,Petro,ThomA,T�iro, Theodorefe fequentibtu hisreticisfiducie Heracl�qui Heracliufnbsp;Jgt;ofi mult� f,�Hu cgre^iA, de quibta mcntiofit in legenda exalta-tiandjanclix. crucis, qux profide amp;Ecclefia.fecerat, lapfin er at innbsp;eundem err or em Artenij ifiiggcflu Ser gijfieduc�tts,donee temporenbsp;K^gapiti Psp� Theodora, in Conflantinopolitanafide, Georgiusnbsp;vir, Cathobcus fitccejfierat, Conflantino tertio Imper atari fi-lio Her adj d�t�rior� patrein hamp;re�. Con ft ant inns ^uartus�liusnbsp;pora Iohannis Papa Sexti tenetibusfidem Conflantinopolitanamnbsp;fitccefiiue quatuor Epifiopis Cat holt cis, Georgia,Theodora, Paulo,nbsp;Calonico-.donec Titusfitccejfierat eidem Calonico hmreticusdeer-rare t^rteni.

haretico fiere tatidem annis durant vt prsecedens. Incipient tempore Iohannis Pap si Sexti, qui Gracus fiuit, durauit ad tempora ^^driani Pap.t primi, Confiant ini Imperatoris ^uinti, quinbsp;cumHirene matretunctenuitimperium.,^ui Titus,cum duobusnbsp;J�ccejfiribus lohanne dP Germ ano Jeditfidi Romans inobediens

fire Germani ftnem accepit. tarnen alia confiurrexitficilicet fiib A-nafiafito, quiannis 2 4. fid!i infiedeConfiantinopolitana Ecclefis � Ramanainohedient, cumjuccejfiribusduabiss Conftantio.nbsp;ceta. Vndehsrefit Iconomachorum confitrrexitindefiruentium jeenem^nbsp;amp;perfiequetiurn imagines,. Contraquos eli Capitulum de Con-^ lt;- hgt;.nbsp;fiecrationedtsl. 3. p�enerabilesimagines. Henbsp;nbsp;nbsp;nbsp;harefifiut Ana-

SO* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R B L � G � O

Tera.�otAnde'Epi�o.Catholi.co'iSlkcu�ictedentiin Ecc. Con-�a,ntinofolit An A.,quiin ea�dit An .12. Et hnp. ConflAtino. V. cujn jnoG-Kf.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ca,td]olico^Eynodw

ferK^driAnumEApAnt-primumyin EUctA ciuitAteA�A cdchrA-tAed.Anno'Domini Septingcntc�mo SeptuAge�mo quinto,(� v-nitAEcclc�A.lhidem�uerAt Synodm i�AquAm tempore Con�An-Uircnc im ImpErAtorii Sylue�er PApA congregArAt. Et durAuit vnio Ad re^ta.t tcmporA Lconit ImperAtoris^quiffiitt^rmentu generc, amp; Bavonbsp;fJMichAelis lmperAtor 'it.Etocci�o CMichAcle, qui po� ConfiAnti-nurn ^t�ntuw amp; Hircnem imperauerAt, quA filium ConfiAnti-ntirnC�ndemexoculAturndncArceremconiecerAt ,quod exm pri-UArAtimperio. Imperium tyrAnnice inuAfitnbsp;nbsp;nbsp;occupAuit, ac�o-

pitam hAre�im IconomAchicAm � Concilio�eptimo reAccindit,tem porilntsEdicephori PAtriArchA ConfiAntinopolitAni,qui Tera�onbsp;. �uece�erAt, (^fidit Annis nouent.

OdAUA dlui�o cire A Annum Domini Odingente�mum tri. ge�mumytepore didi Leonis ImperAtaris fuit.�btriktts PAtriAr-(bis ConflAntinopolitAnis hAretick,IconomAchicis�oiUcet Theodor o,qui�edit Ann 'is�x,^ Antonio,qui�dit Annis tredecim, flynbsp;loh Anne y quiAnn�nouem.

pitres nominAtimAnAthemAtizAti�unt.per ociAUAm Byno-dum,^durAuit Annis quA� 27. Donee CMethodius'vir Chri-liiAni�imusin�ede Confi AntinopolitAn afedit. Sub quo tot Aliter de�ecit hAre�s IconomAchicA,qui Ann 'is quAtuor re�des Eccle�iAmnbsp;iniuit. Cui Methodio cum Ignatius vir SAnPlusfle� conliAns, mi-rAculisfiiccefiifi�t, ^cumiAmfidi�et annis it. per Imperator'isnbsp;MiehAeliSyqui Leoni in imperium �cceJ�erAt, Aiiunculu, VardAmnbsp;nomine, cognomento E brio�um,de�depul�ts cfi.

^^i excomunicabAt eum,^fliretA legitim a vxorc nur um�uAm �uperduxerAtynee Ah�oluere voluit,nifirediret ad prifiinum eon-iugium

RVTHENORVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;209

.'Et per 'violentiam fecit eligi q^uendam Phocium laicum PhtctmV.^ fcelesium hominem,in PeitriArchAm Con�antinopolitAnum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�ia^p^i^e

T^na d�ttifio ccepit � prAnominato Phocio Ntcolai Papeepri- frocedct fni amp; C^.�ichAeld ImpcrAtoris teporibud circA Annum � ci in gen-tcfimum J^inc^uAgefimum �cpAUum.

PiAmpetente didlo AiichA��le ImperAtore ut pApANicolAUi Phocium Adfidem Confl'AtinopohtAnAm confirmAret PApA^^horquot;nbsp;tAretur , � tontru plunbttt eum literer� ut IgnAtium iniu�e^nbsp;�fuisinfcrioribiu, contra Canones depofitumrflitueretfedi ftiA,nbsp;ut habetur 'ei.Diii.C. Inferior�des,cum $.capituliifquenttbus.nbsp;Ttumcf^ cerneret ea in re ob�inatiorem Imperatorem, Phociumnbsp;depofut .,cr multas contra eum excommunicationum fententiatnbsp;promulgauit.

Ipfe uerofauore pra�dio Imper aborts �dem occupabat ^utolenter, modum uiam queres conatu toto^quo fiab obedien-tia Papa cximeret. Et quia ueteres Hare�s�n�t ea in re non forenbsp;�biprofuturas,nouam con�auit.

Pi am u er fut A cadiditate con�ituit quafgener ale Concilium eomportare, utpertinaciter deprocefioneSpiritus SanEliPie�o-r� dogma de fen der et. ^upd quia�ne Papa aucloritate CP i^ofin�nbsp;ficere nequiueratiftbduxit ignotos �iros^etosejfelegatosfimulas,nbsp;nonfil�m Romana Eccle�a,�detiamprincipAlium�dium alia-rum�ilicet A^lexAndrina, t^nthioihena, Ilierofolymitanx.nbsp;Et congregans d^Ietropolitad Epi�opos per� agebat omnia.nbsp;Piicolaum Papam. multis criminibus Accufando, maxinde quodnbsp;exc'bmunic.Uus (.J�t, eo quod ad Symbolum addiderat Sptritumnbsp;Sand urn amp; ftlio proc�der e, amp; e�e dcpo�tum gcrlis tertiy Con-cilq contra cu'iui d�cr�tafecerat. yQ^a pert in at ia magis imbuienbsp;Gracos in hoc er rare, CP eos irritauit contra Latinos qui ^Ppluresnbsp;�*c varios accufatores cum te�ibits fubduxit, ut cor am Concilie

210 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RELIGIO

?� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conti'.iP'�p�Kic.cclar^^rcKt. Et�c a.dii:dic.''.!tit coKfra. Tapatnif�

?, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feSthiztui' .Eth�r�ci�i��stitdnrdinouent �iir..nt:e�dcm Phs-

; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cio i�E'fiptrAtore tjt\�i(htcls. ^^o deinde G�Eiit.hadeccc�o per

H rbrietati, E�dium coilc!^�:um qiii vcritii.s ne in ebnetate fares eiimali-j w^:I�. qnddscccideret aytidch.zri�imos�ios inbocfiirorefoUttafuereit occidere,eti,OLcideremdiiit,�poJ�f�lrKpsrio,voto Papamp; Nicolainbsp;parens. Ehociii de Cou�Antinopolit.inafede exp!ilit,i� Ignatiu'ittnbsp;reuocatnrn in ca collocauit.i�eergo Phocinsprocuraait diui�oncmnbsp;pltts alij:s inter GracAmy� Latinam Eccle�um oeca�oneproee�io-i :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nts Spiritus SanEti tantum a P�tre, � Grecos in eo feduxit citnt

eorum �equacibtts Ruthenii. Interim Papa Nltcolaa.s moritur dl Adrianna�ecundns elegiturinPapam.,qui�militeromniafa-cta contra Phocium per Nicolaum confrmauit. Et mi�is nihilo-minus legatis tribus in Graciam, Donato Stephana Epi�epis (�nbsp;maxima Diacono, di�ernere camrn�t eh inter Ignacium lt;� Phocium.Illi conuocato Concilio inuenerunt detedlas f.iudesfal�ta-les.^�'varitts�cliones Phocij. Vnd� cum nolletfatcricrimina,nbsp;neq,peeniterepro tot reatibus anatematizauerunt eum cusn tetanbsp;, 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Synodo duodecim lt;^natematibus , � expuleruut a Synodo^

vnde 'vnita fuit Eccle�a. �iui Phocitts nihdominus das-,l�varias maehinationes in�ruens: dolo cuiufdama�^ corfeela. �

• � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tanqu-im veteris Prophetia in vulgus emijfe, e� velut�bidiui-nitusrcuelat�adintelltgendurrt,gratiamC��.ris adqui�uit. Sicnbsp;quodpc�mortem ignaefviquadam cum in�dern Con�antino-poidauam repafuit. Ip� verbfal�tateflit.a litcrai io hannis Papanbsp;OqIau! fuperfi.e cofirmatione taquam ad petita Imperatoris con-

�nxit � federn occupauity donee Stephanus Papa Iohannis OEia-

• � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiftccefor euinpalam deiecit �expulit.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D�cima diu�o fuit tempore Confiantini Sexti�lij B.a�lf

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui ditto nath tts d�El US cfi. Et Leonis Papanoui,qui fuit t^nno

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mill�ma

, r

dlamiUiteratits homo amifitio�ti, Patriarchs Con�antinopo-iitantis. Cui Con�antino dum Sicilia ftii��t�ihitHa 'veniensj^ adeam lumtht�iurif multis (�gcmmi�vrbtm amp; Eccle�iunbsp;Clus�oha�et, mi�jjit^ Con�antinopolim adcan�ruHionem mort a�crij fan ^i Gregorfmox ineiics cgrc�urehellarunt,e� regemnbsp;�bicon�ituerunt, Leoni Papxquetrilajifber tyannica Con�an-

Paparnin�aret, vt eos � defeclioneper excommunicationem retrait er et ab vria ipfi quotp. ab altera parte-, armis huiu�nodi rebel-lioncrnfefrenaturum difoneret : Pap t referibente quodidfacere �binolicereteo quod iuxta querelam Siculorum occa�onem�olusnbsp;pra�itit rebellandi.

Indignatiis Imperator iudicauit Pap am corumdefeHionis Cftri.teie^ dicarecum Gracia tota ab eim obedientia�e�ibtraxit. Ad quad �o.nbsp;facintaparati�mper Grad extiterunt.

Con�ituens igttur Patriarcham Con�antinopolitanum v-niuer�ilem Papam facere trail atu �tper ea re cum Michaele Patriarchs Con�atinopoUtano habitodp�oq^homineambitio��imo annuente, voto�uoconuocato Concilio, Epi�coporum omniumnbsp;Grientalium-,coram eis diclum Michaelem vaiucr�ilem Patriarcham orbit totius pronuntiauit, CA dextrauit etiin�uper equumnbsp;in�dentemperhypodrontum palat f preut Imperator facere Pa-pafolittis e�, ducensfrenum e qui fui aliaq, omnta in�gna Papalis -tqnbsp;ei contulit.

(Jilox mi�rfinita elatione infiatus, Rommanum Papam in illo Conciliabulo cum omnibus occidentalis Ecclefia Epifopis acnbsp;clero vniuer�denundauit e�diptfrtos (fr excomunicatosnbsp;contra PUceni Conctl� determinationem addiderunt Symbolo^

Spirit um SMciurn a Silio procederc. quad. I^icen� adern Syno-dirs non pofuerat. JEt infe/yuente Eynodo it er um deer et um fusrat:

poni. Si Itiici exco mmunie^ri debere: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fteio dixit eid� m.e

pertinere rcgi/nen 'vniuerfilis Ecelc�iH cum effet rAtriarchnpri-rntaposiRomanum Ponti�cem nec depoftu-s nec excommunicA-tu$: ItAp^�tdtA pra�dentia ctus pro ceres milites fr pcpultu qui�p c�perunt in omnibus occurentibusAdetim velut ad Papam recur-rere fr honorem ac r euer ent iAm exhibere tAnquAm PApA. ^iu-dienshoc Leo PApAduriter Uterisexprobrabat�RichAeUi redar-

quA tempore Con�Antiniiuniorisfuit.Omnes hx Concor di ojoto fr fub�riptioneconfirmAruntfAnUfAnt RomAnAmEccle�Am. frnbsp;Apo�olicAm�dempofiDominum Jefiim ChrifiumcApute�eom-niumEcclefiArumhAC frA�AplurA Uli ob�ciens. lUe^ tAmennbsp;'n �lut temer Ar ins nullU decret is At ten tus in � a pert in At Ianbsp;perm unfit,propter quod iufio Dci iudicio breui 'vindiclum ac~nbsp;cepit.

Num ConPtAntimis Lmperutor �videns tuntum ei deferri honorem ub omnibus, �vehementereumexAltAtion'is fiiAp�nituit.

quando co ger et, c�w pr^�rtim hubeatur pro P dp � �vniiier�ili : ar-quid non faciet Papa pra�ns:f'Qcatoergo ip� Patriarcha (J^�i-chaele-,^a/�Epi�opis�cut coram eisetcm tn�ituerat:�c coram omnibuaii citnvtis dtgnitamp;tibus eum deiecit., �oliaiiit non �litrn in�gnibuf Papalibtis, collates prittileg� :fed e� al� cjUAnbsp;dudam ante Patriarcha Con�antinopoUtanus habebat, ab a�snbsp;Imperatoribus concej�a,qtio�bi audaeiam omnem agendi contra,nbsp;� amputauit,libertates omnes adimendo.

Iiisie igitnrDei iudiciofaclnme�tVtcareret propr�,ijui a-liena iura contra fas ^ius 'u�urpationeinua�erat.Et exind'e Gra ci Imperatores�militerius cceperuntyVt Patriarchiesnbsp;nbsp;nbsp;Clericos

omnesteneant�ibiugatos,quascpuando 'volunt inslituunt, ttiam desiitHunt.

Similiter Rutheniprincipes faciiint, cb' idempe�imtts homi-num ConliantiniisyVolens Gracoscum Latinis inperpetuo pone-

�velut aduer�us Eccle�am PiOm an am bla�hentia. ^nde etiam Ec-c[eߣcon�uetudinesomnes.,quas habet Romana Eccle�a^qua non esnenitw �unt apudeos.tenentpro hare�.Sicutco�cerein azimisycomederenbsp;Carnesferia�eunda �tertia Carni�riu�radere barb as e� alianbsp;plura.Exindefamain vulgttsdi�er�afuit^qubdLatininonagin-ta nouem articulaserroneos haberent.Hinc Grad ob�inati�s'iminbsp;�ebant � contra Roman am Eccle�amf�uiebant. ,^uorum perti-tiaciam�equentes Rutheni adusr�ts Chri�icolas omnes ^maledt-

, dum Alexius ConfiantinopoUm vcrfult;s educeret Im-

perium recuperaturuSy (�captiuo patri auxdium prabiturtts at dimicaturus., contra gernianumpatris^ quicodcmpatre�io rap tonbsp;(jr exoculato ac conieclo in Car eer cm Imperium 'vi occupauerat-Cum quihus con�erto hello cum oc cup at ore imper ij eum in �ugarnnbsp;conuertit Imper io reElitutus.Vnde pro gratia Latinta reddend Anbsp;homo P e� if er nit eb at ur primo c la�em eorum exuere : aihi prapt'nbsp;dit us, con�erto cum cis apert o pralio 'vna cum patreocei�ss e�. EInbsp;Cracis hincinde di�er�s, Imperia Confiant in op o Ut ano potittnbsp;fint Latini Annu so. efi vnio faEtaefifiequa vnione h abc tuf-Extra de hap.Licet Grecos.

ert-iCal nbsp;nbsp;nbsp;Et creatus Imperatorprimus comes CallicusnomineEalduh

^G:�fs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Patriarcha Cofiantinopolitanusquidam P'enetus. Pofiart'

tandcm ^ujnquagirtta Grad recuperauerunt Imperium I(' nuenfiumadiutorio de manibusLattnorum.EaElusj^efiImperil--*�.uoo fQf GracusMichaelPaleologus,quimifitadConciU� Lugdunen�tnbsp;per Gregoriumdecimum celebratum, efferens Je veile concordatnbsp;OAvnirecum Ecclefia Latina.De procej�one tarne Spirit (S' fan EUnbsp;cupiuit crudirifiprocedesa EiUo nbprocedat a duobttsprincipijt�gt;nbsp;to

R V T K E N O R V M.

nem fecerunt UpAtiMichiidis JmperAtoris Gracorum,(�roc�pe-run�y AC reiiofi publiarunt in populis decAntAntes Symbolum LAtitiiiy'dicet ia Spiritum SAticlum qui exPutre Eilioq.procedit.nbsp;J�nd�cx bac Symbslo Nicenonihd Additur ^�dpotiui�t deiUrA-tio veritAtis.

Et �c quAmuis Eccle�A OrientaHs in 'unione pertnAnehat tA-men deerAntquicantrAdicerent unioni^ Ally pAUrny aUj occulte. TAmen JmperAtor multos hstreticos ob�inAtos IaUs� Ebb At esnbsp;MonA bas occidifeat ydlios mergiyqui nec rAtiombus necAutoritAt tbusfAnciorum ��ualebAnt ��uA p er tin At ia reuocAri,qui etiA'ntnbsp;Jo�eph PAtriAfchAm ConflAntinapolitAnum hxreticum depo�-tum ei cat e� priuAuit�ede UIa, � lohAnnem ddeium VcchurUy hominem CAtholicuniin�cde collocAuity ��ibeius ^litA totAyduru-uit 'vnia.

VndecimAditii�o ccepitper EndronicumflUum CMichAeli PonperAtoris, qui oAttA cumpAtrein Imperium C.ronAtus fuit ubinbsp;Ci egerio decimo iurAucrutdefidelitAtefldeie�obedientiARomi-rium �' CrAcorum �fi defeclionem Ad cum^ rnetuens cum y ine Ar � 1x71.

Et animAduertens CrACosin 'nnionejidei � Rom An a obedi�ntie VAcdlAntes A-C ud defeclionem p Ar Atos, congregAtis omnibus in E ccle�A mAiori�nclA SophiA Confl�tinopoli contrA iurAmentumnbsp;fA�lum Eccle�A RomunA pAUw dixit,Vobi�umtenuifempcr-te-

Tarct Tdurcinarnq^totam�tb co Minorent �^�am raf/ucrunt. EtcitrA dorntnta 'vabiartint, al�s quoq.^ cmitaiiL w un': � Eart at is,nbsp;lAm etiarn � varys tyrannu dircptis, Con�antinopoltmum pau-cis ciuitatibfi-spoj�dit. ^injhtlominu��acim cbsiinatior-֓nbsp;�vtaduer�us Romanam Eccle�a Cracos loncitatiores �pertina-tiones c�iceret -.lohanncm Eechum P atriarchamCor�antiriopoli-tanum 'utrum CaiholUum.de�cdeturpitcr eiecit �aanacum ali �tsnbsp;quosad errorem�uu dtfledlere nequiiierat coniePluni in career cmnbsp;�ame necauit.Et lo�eph per�dum ante depo�tum hareticiirn in�e-demeiti:�ubUituit, qtiern ex eo quodpertinaci�ime 'veritati�deinbsp;Ecile�tARomanare��eret, rnagnam calumniarn�dciappeUauit.nbsp;Einaliter tarnen pcrncpotemfuum con�ricEus,lt;� ImperiopriuS'nbsp;tus 'uitam mi�erabibter�niuit. Durauit bac it er um diui�o adnbsp;r^nnum Domini CMille�mum ^�iadringcntc�mum Trige�-mum adElorentintim Conciltum, � tempore Phocq�. ab Anno

cilium�etitKennis sSt. 'vclcitra.,quoten,porevcnitadConcb nos ^bimFlorentinum per Eiigcniurn Papam cekbratum lohanncs,nbsp;\,^He lt;tii Paleologogcii Imperator Gracorum cum German c�-.o � Patriar-

bui.

^i audit is termittati�nibai luculent'is ck 'varijs�ripturis �P pra�ertimdoctorumeorum \^nafla��Ba�iij Cyrilli, (Altaximf,nbsp;Dydimi, Chry��omi quad procedat Spiritus SandbHs�j�atre amp;

R V T H r �T O R V M.� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;217

f/'ZwAdquieticruht Andern confe�ionem�i�ipei'ttnt curn Ec^ tlsfia Lutina. Liftcdennofait -vnita Eccle�a Graca adLati~

^am.

Duode�wa l'Itima diti'tfio. Nam ^uamuts Imperator tum fuisdomumndijfet ainitusEec�efiA, frans dogmaprofc�ks,nbsp;tum indepaucisprofecltisacce�tt. N.Amctfiordinatifueruntdo-Liores f�pradicaiores, quibac populo �tlfererent: clerici tarnennbsp;eorum frpra�rtim UCtonachi � quihnipopaliinformdbanturinnbsp;do ci nm credendt 'viuendi, pro maiori parte pertinaces exi-�cntes in errore^ fr perfdia aliud dogmati�bant fr indu-rahant populum., Quaprcpter Dominus Dens malumbocam-plius non toller ans fr Eccle�am Catholicarn trrideri toties nonnbsp;�nensypofl Annos ^uataordccim per mi�t in eos exterminium,nbsp;vt capta Gon�antinopali � Tur cis, mi�ri impio tyranno fr ini CenplantLnbsp;mico crucis Cbrifti curuaret ceruiccs fuas. aut chri�i vicario Ro-

�r dl rr � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ n � i ?� ..Snn,

mano Ponti�ci fubc�e ^joluerunt err qui Chrifiianis Occident alts Eccle�a contmt�cri fr toniiiuere.mutua t'nionefuerant dedi-gnatifu�e commeruerut.vt qui miferabilemmortem eua�runtnbsp;cum ludxis fr in�delibus in ignominio�feruitute 'vnitipermane

unt.

^ui Tur eus nuc Eccle�as Orietales omnes njeraciter�parauit. Redprob dolor,homines mi�ri tarn horrendo ex�crntiniofer� imper territi u�q, modo permanetyin�ta pertinaci ob�inatione. Maluni calamitatemomnem perpeti.qnamEccle�aflicxconcorpo-rari vent at i, faptentia�torum maiorum prorfus fatuati non attendent es qudtam eisreuerentiam Ecclefia Caiboiicacxbibuerit,nbsp;amp;zfp^modoexb!htt .Itaq^eoruinfpientiadansbonorem-.frcul-t ui tujlitia ab cts e.^orta-AC recogKo�ens,quod Cr act fidernfaluta-rem. Vrimum a Paulo f� Barnabafifcepet unt vt fibiturAiluum renuatoi.nbsp;jpaquibus adEcccefiam Romanam deriuata eft Petro fr Pardo

RELIGIO

J^tb etas obedientia cernunt cor.Jijirre�,quonitim ti iufliciti.cari-tate ^(d^humditAtc prorjks funt alietti, cum omnibia �ti rit ut Shhi�naticts Ruthtnis.

iu�ttis. iuqianri : dicil CKtm bctitta �.^ugu�inus-, htt-bentitr verbi in Canoitevigefimi quarti qux�.i.caj). vbi. Quad quot;vbi�ina�des non esi, nonpotefi ej�etu�itii qit�(enbitur t^bi-cue�rundo ad Rom. i. Ittlius cxfide viuit^vbt�tbdttiirneq^nbsp;� hi�matict alt quid�bi ex i� amer cedepromit t an t .Et quodnbsp;gts esi de quo con�at., quod caret vir tute verafideipra�umiturnbsp;quod non caret omnt vitio,^ prsi�ertim�dei oppo�to ,�cilicet

Huie Ecclefia veram�dem pra�ten di-, molesli�nt �'in�en^ � aduer� vera piet at t Religtonis Catholic amp; qua printa (fi�ini-maiu�ieiaest.^uodautem charitaie careant �ola diui�one abnbsp;vnione Ecclefiafitca demo�raturquaexodio charitaticantn-rio procedit. Charittis namq�mpcrat concordem� at er n am vni-tatem.quiadtleclioproximi, malurn non operatur Rom. 13. e�nbsp;inclin�t in aclus ornnes virtulum onininm,qu� vbide�uerit, irttnbsp;(� odij remanet incendtum-, neenon contentiones rixx di�ordht-,nbsp;detracliones. contumaUaybla�hemieey� cHeriquip^ aclus victo-fimeritbfiuccedut. dicititr enim in otusifl. �cap quo fitpra Cuedfi

RVTHENORVM. 219 rtipijit viitcu�a mix^dixt�i non�rumm�cihcet c�n�itutiijuibasnbsp;(^ordiriitticniltis, ritui ^facramentii tun Arguant ttmn!itittnbsp;tua. (�auerfiotuaincrcpabtt te.Hacihi, (�24.g.c. Audiuimnf.nbsp;T^icitur Chriftm non habitare in cordibnseorum qui�iperbiA�n-gularitate�ecutiyACorporis Chri�icompagc�emettp�os abrumpufnbsp;hint ^rAci�one�ua lab or at es .ad Eccleߣ Cat hol; ca detriment um �nbsp;f ima ijlori�;j^ confa�cationem�emettp�os infames reddiderunttnbsp;iuxta tllud Dion i�; Papa 29.7.cap �Alieni. Vbi dicitur. Infamesnbsp;cffeomnes cenfimus qut Chri�ianam Legemprauaricantur,autnbsp;foipo�olicam vel regul�rempoftponunt auctoritatcm.,^ambientes fuperioritatis (!s�prioritat� titulumin Eccle�afetanquamnbsp;primitiua Ecclefta fielatores-tprimos (� ueros Chri�ianos exi�i-m antes infimifaciifunt Chri�ianorum omnium duxt a tllud Ale~nbsp;xandri 2. 24. q. i. cap. Audiuinifts.Itemc�mDominus.area �nem -, liquida confi.it eum, qui ab int egrit ate Cat halt atnbsp;�deirecedit maledicendinbsp;nbsp;nbsp;benedicendi pot e� at em

minime habere. Catholicum nanq^, vtpotefi �pertore maledicere non valetdd,nbsp;e� excommunicare.

* * *

* *

*

APPENDIX DE ERRORIBVS M�SCO R VM.

�Hr *

*

S' Lum etupnodi, qux-Sicr'inas Ru�ca r�futant, ex' fcholalitra.profert 1 heologia. fxidin.xti- perparuntnbsp;emolamenthfi hicponeremur Lectori altAtura cjj�^nbsp;^erx' argutix kurgt;,anitc, fel raru , fclnbsp;nulldfirmdtxteHinionijS Ijminis'.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fulis oni~

vlf redurguitur�n�dc error. Jdc^xmohreyft ;js om.'(i'ti,Pe't^i(r/'! quotit� Scargdm Ie�!ta.m Vilner/JenrJimiLi.rrecer,�nlcm nudidmu^. Fa�t is tarnen tn primls Graccrumr.iti!jn;btte,'p!iebic.lt; �iam � Ro^nbsp;mana Eccle�a defectunetn cxcufarecon.entur. Primitrn incjutt.,nbsp;octo capita deinde nouem.posicafexd? vigintiGrset Ru�is ad~nbsp;�erfus Eicli�am Romanam edidere Photius PatriarctraCanflan-tinopahtanus., oclo conf.ip�tIdtcolaus Papa ad Ignatutn ar~nbsp;(hernystamRenenfem feripto recenfet..

Erimotpuia Romani fabatlio ieiunant.

2. Rptritm S. � Filia piiocp, pracedere aJfcrttnP..

?. A matrimonio abhorrent.

4. Saeerdates conprmationem Baptifmifacerecje norr permit^ tunt.

Intcruallum temporis ante Guadraire�mampraducunt.

d. nbsp;Agnum Pafchale vn� cum corpore Ghrilii-Jn altartc�o�crdt^

L�aeer'

M O S C O R V M.

7� Sacerd�tes ���srtun barbai radunt.

Hiaconai abj7j^sacerdatia,Bpr�o.^oifaciunt.

Pofthacducenttiferme interie��is annis^Papa Leonii^. tem-forcIjoe etiAranaunm caput addddere. ^3ppta.ifdem Romani, pane ^zymo in Sacramento corporis Domini 'vtuntur. Piuradeineeptnbsp;^iiadra inuidta^�aprantes comment/fint harefesvocarunt,

eomapis Sufs, gentcm fimpUcemt e tjitorum monument if hacproduci/nuf deiiperent,

Romani Pontjfces in be Ha prodettnf.

t. Jeiunif tempore puer os, lacltcinijs vefci finunt^ t2.nbsp;nbsp;Non contentiprciis imaginibits,fciilptisetia}n quot;Jtuntur,

t�. nbsp;nbsp;Crucem digito humt fact am pcdibits tcrant.

14- - p'irginem CAiariam Dt igcnitriccrnnon votant.

f. nbsp;nbsp;K.yfd alt are mull er es admit tunt.

t6. nbsp;nbsp;Suffotatis ambus .a '�fj^ cumfingiiine, item ranis vrfs

vfuntur.

^7 Ori Saptiznifalingerunt, �y luto' ex�utofacia taures il-linunt.

Aquaf ciuotidie^r/tu [udaico af^ergunt.

^9� Tot a manu bcnedicunt .fignum autem crucis vna digit a exorirnunt.

tempore ieiun^^ 'v�ue ad Pafthtif Hallcluia non ca-nunt.

CadaueramortuorumP.pifcQporumT aliquothebdotnadas infepultafruant y nee tllorummanus tranfuerfim yfgurAnbsp;crucis componunt.

Sacerdotes eoruni.tresvnodie' Mtfes celebrant.

^�- Confanguincns inmatrimontum ducunt.

cJ\,Py;ij,.hc ipforumcarnescomedunt.

rf d

r R R O R E S

Temport ci!tlt;idr!igefim� fundi am crueem Ahfccndunt ,nejf f�txttpopbtum AilorAnt. .

2 �. Loco pArticipAtionis CAii� Domini,fccrdotemficri�c Antern of ttlAntttr.

l-j�C ScArgA CAp. 12. libri 2. T'olcmci, Anno 1577 l Un � excufi dt �vnopAfore -, 'unitAt e Ecdefix,nbsp;nbsp;nbsp;Gracortim Abi�A fecifio-

ns.CApite'vero2.pArtisj. hofecrrorestiGrxcorum tpuAlt;n LdforumenumerAt.

T. nbsp;nbsp;nbsp;Dcprocef�onc Spirittts S.perperAmfentiunt.A/piiAlitAtiFi-

lii cnm PAtrc hac rAtione detrAhentes.

RnJJcrum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,j

2. DA�Am efe A Deo EccleJiA Fom. cAin AnctoritAte, 'uttotit� mundi Ecclefiiiprxft negAnt.

i. nbsp;nbsp;nbsp;JSiondun�- ejfe fAnctos in c�lii,nt( dum fiaiftciei afccluDd

propterea qttddnondum refirexcrint iredunt.

4, nbsp;nbsp;Hullum e�epurgAton� Aiunt,nihilominw t Amen pro mor-

ruisor�nt. gt;

J, UUAtrimonium 'voce DiuinAindiJfolubile prontintiAtunti pojfeP hominef�liiiputAnt.TnKsiUornm Aliquot vxoresfirn ul h Abet, P�p�,id cflyfAcerdotes At que Eptfopi, 'votA Deonbsp;nuncupAtA, Acidipfim fier Amentum difiungunt dijfilu-untq^.FotentioresAutem,tonfts monAchas in WAtrimoni-umfiimunt.

� nbsp;nbsp;Septem t An tum ConciliA ejfidebere. Si vero 'vel odiAunm �vtl

nonumforetddpro AnAthemate hAbendum dicunt:

7- nbsp;Corpui chridii,in pwe infirment At 0 confier ari, nefiu ha-

bent.

t. In Mijfa,pAnem nondtim confiera�um, genibut flexis ado-rant-.cum AutemconfiterAtui fuerit ) nullum honoremfi/f' di i�. ehrt Ui corpori exhibent.

Zz corpus Jinguinem chn�jtn am, non Colo Tiei verbot Jedfccrdutis ctis-nt precationibus fieri exifliimint.

l�cn-i�ura.mcMHm .feria guarta tantum ante Pa� ha con-facralum, propter agrotos., totum annum con�eruint^ ne-gantes altjs diebus idem confecrare darij, ijfdem iiccrcy cunt' tamditi haudpo�it panisjpecies falua dur are.

Ppp�_idofuod reltipiiurn cjicorpotisChti�t, ��delibt. ab�tmti. peracd� pr audio templum ingrc�i int er dum

Extremam olci quot;jnclionern., errore intolerando., homini mort HO adbibet, qua��jlt cor port anima .de�ituto,accomo-danda�nt Bacrarnenta.

Neminem .,'vxore c.irentem ad�icerdotium admittunt.,nee tem-cxci�im noui Eest.imenti a/irtutecontemnunt donurnnbsp;Dei corrupunt quodq^ idem Deus large no nullis dare pot e�,nbsp;id omnibus detrahunt (�a�acerdotali dianiiatere�tunt.

it. Negant chry�na, Epifeopo ߻e Mctr opuit tn ,prnter �clur� Patriarcham con�irarefoi e/fi.Attierotatn Mt'^petttum,nbsp;aut in itinercperit,atitaduttcratur-iWlatate con�mitur-Idautem apud Catholicos -, Epi�cptfs qustannii rencuatfnbsp;Sacratnentis quibu�lan) adhibendum.

ip. Canmonijs ritt bus plta quam par r� ron�dunt. Ad hcc in Imaginihtts.,Sanflistntiocandis, alqsq^ E,ccl�j�itis^'pbus-,nbsp;jnttltainique committunt. Hac�int Scarga 'verbapaucitnbsp;comprehcn�a,quicapitetertio ait 'iAln�os.adeo abcniinatinbsp;deteflAtiq^Eccle�a Romanamp;homines �t'vtillospra Ethnicis ,nbsp;habeant,^fi occidant,obfiquiun'i�c Dcoprs fiare�biper- |

lans.quodtuwireip�adeclarautt,cum Anno teto. Luthe-rianosdia ej� omnibus exo�s debere .�tos Vilnadcceret ,'vt ^obuios con�uerent .Cutus rei,cum fp�emerebuiusccncio-natoriEuangclio�aElus ,exemplum edit alqs imitanduin,nbsp;{auditare�ero^contu�umOS~ex quoIputum exierat ,n/anttnbsp;cuiu�damddff celant ispy Nobilis �orno malcdictts domutnnbsp;retulit.

AL^'

^ALEXANDER CrAG2{JNrS FEROT^ENSIS, Eques Au.raUis,q)cd�iumq, prxfeElw.In de�riptioncjnbsp;Sa.rma.�u Europee.

De Religionen tJ�Eofcouita.runi omniumq^ Ruthcnorum.

Nrhcni omnespoftquam femel fidem Chri- Rutheni ftianam Gr�corum ritu anno reftitut� n�fnbsp;Chriftum fal�tis 942. fnfeeperunt fubnbsp;Olha Ducifla amp; Volodimiro filio cius Mo-narchaRuiTixin eaadhunc vfqjdiem vnani-

mitcrfortitcrq;pcrfeutrant. Quamuis quidam proceres Rufli� Polono Rcgi fubied� dodriaam Lutheranam, amp;nbsp;Zninglianam fequ�tur fed vulgus omne maiorq; pars ma-gnatum nobilium fidem antiquitus Gr�corum ritu fu-Icept�firmiterretinentjSicquoq; omnes regionesRufl��nbsp;qu�a�ba dicitur Moichorum Principi fubied� Chriftia-na fidei quam�Gr�cis fufeeperuntveftigijs firmirervna-nimiterque infiftunt. Vnus autem totius Ruifi�Metro-poliranus olim erat tam Mofchorum ,Lituanorumquenbsp;Ducibus Regiq; Polonorum tributarius quifedem (uamnbsp;primo in KiotiiaRufii� Lituanorum Metropoli ciuitatcnbsp;retinebat tandem inVolodimiriam poftremo in Mofcho-�iam tranflataeft.C�m autem Metropolitanus Mofcho- 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ui� fcptimovnoquoq; anno Ruffiam Lituanis fubiacen-tem caufa cx�gcndarum pccuniarum inuiferer ablataque magna pccuniarum fummadifccderct.Vitcldnsmagnusnbsp;Lituani� DuXjrcconfidcrata,pi-ouiuci;s fuis.ne thefauris

Gs

u'ima dquot;�..Jis)'aabcr inBafilica Jiucvirginis,qu�RuthcnisP;eczifla,. caftiilnnadicitur. Hic aute mctropolitararoVilnxnbsp;coiiiinoratur.Eft verb Epifcopus Vilnenlis pr�cipuiis fc-ciinduni ordincni Ecclcfi� Roinan�Jpfacnini VilnaRo-inanum ritum fequitur:fcd media pars Rutcnorum camnbsp;inco�t plurcfquc Ecclefi�in ca Rutcnic� quam Roman�nbsp;confpiciuntur.Porr� omncs Metropolit� Ruthcnorumnbsp;�Parriarcha Conftanrinopolirano autorit�rem fuam ha-bcnt,amp;primo omnium EpifcoporumAbbattim Sc totiusnbsp;crdinisfpiritualisiudicio,amp;confcnfu Metropolitaciige-batur,fedn�chancautoritatcm magnus Dux Mofehoui-tarumfibi afeiuit fuoq: iudicioMctroplitamin Mofeho-uiaconilituit.

Afan�o Andrea ApoiloIoFkUtlreni fefidem Chrifba-namiufccpilleiaftant,adhuc ante Olham,amp; Volodimi-rum,qucm ex Grecia per Pontum Euxinnm adoftiaBorrgt; ftenisfluuij, g�tiliter Dnepr difti,apuiiffeannalcs corumnbsp;inP.u�a teftantur^amp;indcadKiouiam,tunctemporismerropolimnbsp;i^yffj�,;.jLicr(ofluuio peruenifle, atqjibiomnem tcrraninbsp;RufTic,bcncdixine,amp; babrizafle/ignumq; crucis c� illicnbsp;conftituifle.ExKiouiatandem aiunrenm ad fontes Bori-ftenis Dneprisko didos peruenifle. Indcq; in Nouegio-diammagnam deinde per marc Gcrmanicum Rora� vfq;nbsp;ch'icpiC nauigafle.Poftremo inPeloponcib Gr�ci�, fub Ago hu-(aw Mif- ins nominis Rcge,proptGr Chrift�crucifixum luiOc.Ar-

Nnuog.ndia magna, qui habet pr�rogKiuam ir.fulam al -

M O S C O V I T A R V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;227

bam bicovnera noftrt�r� Epifcoporum morcgeftandi. Sc-c�diis in Roftouia.Epifcopifuntniuiti,videlicet Pcrmi�, SLifdaii�,Ttt)efenfis,CoIumni�, Ccrnjgoui�,Rhefanen-f�s,Smolenftenfis Plesk.ouienfis,amp;c� Veftes Gornmfuntnbsp;fient aliorum Monachorum nigr�,nif� qnod aliqnandonbsp;fcriccas ferunt, amp; pr�fertim pallium nigrum, quod habetnbsp;� peftore tres fimbrias albas ,ad fimilituditem riuuli fluc-tisinflexas,quod fignificatexcotdibus eorum tiuulos doctrinal fidei, Sc bonorum excmplorum fcaterc. Metropo-htaantem, Archicpifcopi,amp; Epifcopi,Abbates,Monachinbsp;rarnibusperpetuo abftinent.Prouctus neceflariosexpre-lt;i;js,amp;alijs cxtraordinarijsaccidetibusamp;beneficijs habet.nbsp;Arces veto vel ciuitates, �t om�tesadminiftrationes fecu-larcsjcisadempr�funt. Sednictropolita Ruil'i� Polononbsp;Rcgilubie�lxjamp;alijEpifeopivillas ciuitatcfq; poffideut.nbsp;/xbbates qui Igonomei priores quix\rchimandrir�di-cuntur,amp;omiicsMonachidurifllmas, molcftiffimafqjlc- Miwacht^nbsp;gcsamp; r�gulas pr�fcriptashabent, nullo folatij genere re-crearieis coceditur. Om�tes non foInmPrincipis,fedca:-rerorum nobilium madatis parent: Plurcs eorum ex Mo-itafterijs in h�remum fe conterunt,ibiq;inarftis tugurio-lis,autfoli,aut cum foeijs mancitt,viduntde radicibusnbsp;arboruni,amp;varijs terr� herbis acquirunt.

In iacerdotij gradus hi tantum promouentur, qui din apudEccleliasfcruierflt.InDiaconum autem neraocon-fccratur, nifi vxorem habuerit,vndc interdum Sc matri-monio copulantur, Sc in Diaconatumconfecrantur. Pr�-rcreaqui virgin! ftuprumaliquadoobtulerit,aut vxoremnbsp;fuamprimoconcubitu viciata animaducrterir,in Di�co-natum non ordinatur. Mortua vxorc facerdos � facris

Gg a

228 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RELIGIO

prorfusfufpenditur, nili monafterium ingreflusiuxta rc-gulamviuatjOfRcijs etiaiuDiuinis peragcndis fi caftevi-vixcrit velut niiniftcr cum c�rcris Ecclcfi� mini-regniA. ftrischorointercfic potcft. Siautcviduus faccrdos aliam vxorera, (quodcisiiberuijaeliyduxent, is munerc facer-dotalipriuatur, nihilq; commune cum clcro habet. Nullus facerdotum Monachorumiic, horas canonicas dicitnbsp;nifihabeat imaginera alicuius Diui pr�fentcm ,quame-tiam ncmonifi cum magna vcneratione atringit.Q^i au-tcmeamin publicu. profert, manucaminalt'um cxtollit,nbsp;quamomncs pr�tereunrcs cruce fe lignantes inclinandonbsp;plurimumvenerantur. Libros Euanglij maxima venera-tioneprofcquuntur,ncq;,eos manibus tangunr,nifipriusnbsp;caputmultotiesinclinando, cruce fe municrint. Omnesnbsp;lacerdotcs ex contributioncquadam certa fuftentantur.nbsp;Allignantur etiam cis domuncul� cum agris amp; pratis,nbsp;vnd� vidura fuis vel famulorum manibus,moreagricola-rum acquirunr.

Sacerdodcs Romanos confundunt,quic�!ibcm vitam ducercfefciuramentoobftringunr, cum fancta Synodusnbsp;qu�fui t iu Gagra fcribat in quarto Canonc,qui Jpernit fa-ccrdotem lecundum Legem vxorem habcntem, difcensnbsp;quod non liceat demanibus eins Sacramentumfumcre.nbsp;Anathema fit, id cadem Synodus dicit, omnis Sacerdosnbsp;amp; Diaconus propriam vxorem dimictcns Sacerdotio pri-uctur,

Habituhaud diffimili � fecularibus veHiuntur foluni modo pileolum nigrum rotundum quorafuram tcguntnbsp;gcftant. Comam ad brachia protenfam nutriunr, omnes baculos didos,quibus innit�tur,cummanu-briis

MOSCOVITARVM. brijs incuruatis geftant.

Ruthcnifecundnm Calendariumfuum, plurima fefta ^efle Diuorum,nonhis diebusquibusRomanicelcbrant.Tri-nitatisfeftum celebrant fcriafec�daPcntecoftes,in o�ta-uiautem P�tecoftes feftum omnium l�ndorumobeunt.nbsp;Feftum verb Corporis Chrifti more Roman� Ecclefi�nbsp;non venerantur. Viri pr�ftantiores peradis facris, ebric-tatcamp; commeffationibus, feftos dies confumunt.Ciucsnbsp;artincefqucDiuinis peragendis interefte folet quibus per-aefis laboribus domefticis, c�tcrisq; negotijs inc�buntnbsp;dicentes feriari amp;� labore abftincre dominorum ef�c.

Nicola� fanctum inter c�tcros diuos pr�cipu� venc-rantur, eumqjDiuinofer�cultu profequntur,Templaq; pr�eipua nomini eins dicata erigunt, de cuius plutimisnbsp;miraculis frequenter pr�dicant,

Habent.etiam in Catalogo fanftorum Romanos quof-dam Pontifices,quos inter fandos venerantur. C�tcros Verb qui poft eorum fchifma fucruntfquando � Romanisnbsp;difiuncfi funt)execrantur,amp; proh�rcticis grauiflimis cosnbsp;habcntjcofq; fcifmaticos appellant.

InfeptimoenimgeneraliConcilio, quod fub Adriano Fapacelebratum cft, conclufum efle dicunt, vt caqu� innbsp;pr�cedentibus Synodis conftituta conclulaq; fucrint, infiinbsp;pofterum quoq; folida rata,acceptaq5 amp; perp�tua tenean- quot;�nbsp;turmcc pofthac cuiqua fub graui anathema�is pcena aliudnbsp;Concilium celcbrarc,autaccedereliccre.In hisautcm fc-ptem Concilijs, hos Pontifices Romanos fuifle conftar,nbsp;quos Rutheni inter famftos vcner�tutjdignofqj Cathedranbsp;fandiPetridicunt.Idcb quod fccufentirent,in prima Sy-nodOjPapam Sylueftrum,infccunda Damafiim,in tertianbsp;Cg 3

239 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RELIGIO

Celeftinum,inquarta Leonern,in quinta Vigiliu,infcxta

Orphanium,infeptimaAdrianum:omniaq5 Concilia amp; Synodos. Poft hos icptcm pr�di�osSynod�scelebrata,nbsp;malcdicla,pcruerfa,amp; h�rcf� turpiter dGprauata,efle dLnbsp;cunt.Eratquide Metropolitanus Ruffi�, Ifidorus nonai-t^e,quiledcnifuam in Kiouia rctinebat,isad Conciliumnbsp;vencrat,nbsp;�itnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vbiEcclef�as Ruthcnicasabie�;is Gt�corum riribiis,cum

RomanaEcclcfia vniuerat. Tandem in Ruft�am reuerfus c�m propofttuni fuum, amp; remiam conclufam Rutheni�nbsp;ptoponerct,.illosq; ex vcrboDci ad vnitatem amp; ccncor-diam fidei inftruerct captus, omnibusq; bonis fpoliatus,nbsp;in carccrc coniedus cft.

Doaores quorum dogmata Rutheni fequuntur funt hi^BafiIiusMagnusjGrcgoriusNazianzcnus, amp; lohanncsnbsp;Chrifoftomus,quemilliZlotovfti,id eft,aureum os ha-bcntemappellanr.Grcgorij etiam Pontificis Romani li-brosjderaoralibusfcriptoshabcnt.

^teram. g^�j-um liuc milia Sclauonicalinguaapud illos peragitur intermixtisctiaraa�quadocantionibus Gr�cis, Epiftolanbsp;dk x_lt;uan^chum quo magis� populo percipiantur extranbsp;choram in medio Eccicfi� aftanti populo clara vocerccinbsp;conciena. t3nturConcionatoribuscarcnr,fatiscnim elle putantfa-fftrdtuab crisinrcquot;fuiiIc,acEuangelij Epiftolarumq; vetbaquever-�.VW. naculalingua r�cit�t �criftculus audiuifle, concionariq;nbsp;in fui-,Ecclefijsobftinatift�m� prohibent, dicunt cnim fcnbsp;hoc modo varias h�refcs �cdiuerl�sdef�de opiniones eft-fugcre,qu� ex c�rionibus amp; fubtilibus argumentis fophi-ftk�fque qu�ftionibus oriuntur.

Panem ad facrificandum hoc modo facrificant, vnus

eorum

M O S C O V T T A R V M. 25t corum pr�paratun.) panemadfacrificandum in patcnafu-pcrcapite ,pcrminorcm portam de facrariocgrefluspor-tar,alter veto copcrrum calice vino rcpletum c�rci isDia-conis vcl ftccidoribus imagines fan�.orum,Peri!, Pauli,nbsp;Nicolai, vcl Michaelisavchangcii, magnapopuli circun-ftantisacckmiationc amp; venerafionc pr�ierunr,quidam exnbsp;circ�ftanribus acclamant vulgaii oratione. Domine mi-fererc,alij honte rerram gentili more pcrcutiunr,quidamnbsp;ie figno crucis fiequcntius caput iniclinando muniunr,nbsp;varia dcniqne veneratione ac cuitu circunlata �gna ve-nerantur. Poftca finito circuitu per mediara chorinbsp;portam Sacerdotes in iacrarium ctiam ingrediuntuisfa-crumque peragunt. Quoties fe iigno crucis muniunf,nbsp;id manu dextra hc faciunt vt ftontem primum,deindenbsp;pcflus,mcx dcxtramac demum fmifiram pedorispartem pun�lisin formant crucis rangant.Qucd li quis aliter fe figno crucis munierithunc velut h�rcticum obiur-ganr.

Gioriantur Ruthenifefo�os cum Gr�cis veros Chrifti-anoscfic, Romanost e;� amp; alios Chriftiancs damnant amp; excerantur, tanquam priniitiu� Ecclcfi� defertorcs amp;nbsp;feptcni fmflarumSynodorum pr�uaricatorcs.

Baptismi SacramentoRu�heni hoc modo vtunturma' to infante, faccrdosftatimacccihtur, quiantcforcs pucr-pcr�habitationis, certasorationes diccrc folct infintiq;nbsp;n O ni i n e i m po fi ro d O m U ni rc U c r ti t U r. Poftca P U c r in te m -plum defertur, hocqiic modo baprifatur, in aquam im-merfus, Crifmathe qnodh�bdcmada, feria fexta pafeha.nbsp;pr�ccdcnrc , confecatum cft vngitur, deind� Myi tha:nbsp;reftcacjp:i;ctir.h,i;tilaccrdcsabkindit, ccfquecc'c.; in-

4

332 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RELIGIO

tricatosiuEccIefiacertolocodcponit.Sal autcm amp; Sali-uam Romano more,cum pulucrc mixtam inter Bapti-zandumnon adhibent, aquam veto baptifmatis pro fm-gulis infantibus confecranr, amp; continuo poft baptifmum infoueamadidpr�paratameam cfFundunr. Eideiufibresnbsp;veio vel fufccptorcs infantis, quotics circa baptilmumnbsp;facerdotiinterroganti an Diabolo infansrenuntiaret co-rcfpondent,toties interara expuunt.

CoNFiRMATiONis, fcuinun�tiouis Sacramentum maxi-meabhorrcnt,hocq; argumentov.nam,amp; damnabilem confirraationem, efle approbant, quod in Synodis omnibus fer�didlura fit pr�cipu� verb in Nic�na, confiteornbsp;vnumBaptifmain rcmiflioncrapcccatorum,c�m auremnbsp;vnum fit baptifma vnum eriam cfte Crifma, amp; virtutemnbsp;eandem Sacerdoris amp;EpifcopicircaSacraraentadiftribu-ta, dicuntefle.

FvRGATORivMjGr�ciamp;Ruthcni negat, fcddicuntvnum quenq; fecund um opera fua, poft mortem locum defi-gnatu habere vbidieiudicij cxtremiexpedaret,piosquidemeu Angelisplacidisjnlucidisamp;ameniftlmis Aelyfijnbsp;viridiferis campis recumbere, impijs autem in obfeurisnbsp;c�cis, nigrifquc caligineobduflis voraginibus, cum Angelis tcrribilibus deftinatam effem�fionem, adcxpe�an-damiudicijdiem,vnd�ill�anim� qu�in Iccis am�niffi-placidis bcn'gnifque col-*9,maint locat�flint,gratiara Deifibi futuram cognc!c�t,aftidue-que indicium extremum fieri petunt. Ali� contra con-demnationcmfibi imminere amp;p�nas terribiles in caligi-nofis voraginibus fit�pr�fagiunt, idquecb maxime allc-gantquod anim� poft mortem iuc�l� ftatimnonafeen-dunt

MOSCHOVITARVM. 233 dunt ncque in infernum. Quibus enim illud verbum �nbsp;Chriftoinnouiffimo die diceretur, venire benedidi pa-tris mei poflidcteregnumc�Iorum,amp;c.C�miamomncsnbsp;anrea in c�lo fint, amp; contra, ite maledidi in ignem �ter-num,c�miamolim in inferno condemnati fuerint. Ncque etiam aniinam � corpore feparatam poenis obnoxiaainbsp;effe credunt, namc�manimafe vitijscum corpore fimulnbsp;contaminaucrit,cumcorpore etiam expiandam putant,nbsp;quod ego Theologis difcutiendum rclinquo.

Fun�bre autem fiictum prodefundis ide�faciunt, quodijsfufragijs rolierabilioremanimabuslocum impe-trari fperant, vbi ficiliiis extremum diem iudicij cxpe�a-repoffint- Im�etiamcumaliquis magti� autoritatis virnbsp;moritur, tuncMctropoliranus fiueEpifcopus,Epiftolamnbsp;ad Sandum Petrum fcribit, figillofuo amp; manusfubfcri-ptionc munitara,quamfupcrpc�tusdcfundi ponit,dansnbsp;tefiimonium debonis pijique operibuseius. Vtqueinnbsp;c�lumficili�s poft diem iudicij admitteretur, amp; Chri-ftian�ReligionisCatholic� agnofcatur,fubfcribunt.Pra:- M�rtKer�nbsp;terea agrefte vulgus circa mortuorumfepulturam, varijs�r^�lt;?�Mnbsp;exremonijs amp; fuperftitiofis plerumquc vtitur. Scpul-tur�corum inߒIuis, amp;vbiagris tumulosaggeftislapidi-bus muniunt, fignumque crucis fuper imponunt.Loca�nbsp;pro fepelicndis defunftis non confecrantiaiunt enim cor-poribus Baptizatis Sacramcntifquc Chrifti dicatis,�5c con-fecratisjterram ipfamSc non corpora terra confccrari,

Spiritvm quoqueSanctum � P�tre tanrumamp;non � Filioprocedcrcconfitcntur,ac Romanos dicentes credo in SpiritumS�(ftum,qui�Patre amp;Filioprocedir,con-funduntjcofque conformes h�ref� Macedonia: amp; Arian�

Hh

234 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RELIGIO

dicunt:hac dc caufa quod d iio principia duafquc volunta-tesdeSpiritu San�to amp;duasvirtutesadducercnt, amp;ho-nori Spiritus Sanfti dctrahcrcat. Hic autem Ruthcni jnonintclligunt vnamcfle Diuinitatis voluntarem,porc-ftatem,gloriara,3chonorem. Sicquefccundum Concilium Nic�num,contra Arriuin,amp; Conrtantinopolitanumnbsp;contra Macedonium cclebratumdic�t: CredoinDeumnbsp;Patternamp;Fiiium 3c SpiritnmSan3Iiim,Dominumnbsp;verum amp; viuiftcantcm � Patre proceden-tcm,qui cum Patre amp; Filio fimulnbsp;adoratur amp; c�glorificatur.

* * * *

* * *

* *

DE R V S S O R V M RE-ligione. RITIBVS NV-PSIARVM, FVNERVM,

Vidu, Vcftiru, amp;c,

E T

J) E T A R T A R 0 R TAt RELIGI0 NE AC MO-ribus'vera luctilentanurtiitio.

AD

D. DAVIDE M CHYTRAEVM recens fcripta.

eiufdem argumenti

de RE LIG IONE ET SACRIFICIIS veter um RoruJJorum

Ad CL. V. Georgiuin Sabinum olim miff�.

NepifiolAmcA, XTII.Kal MasjAdternijpi follici-tuifum^deRuJJtirum rehgtone dr rttihuipAucA me tibi fer�ripturum. K^ccipe igitur cre^A frontenbsp;(puodrntttimut,nbsp;nbsp;nbsp;hoc tibi perfuAdefert pejf vt

verbA quidem nofAtis RomanAfcribum. Res Autem ipfis medAcijnbsp;nbsp;nbsp;'VAnitAtispcenitits fore expertes. Nihil enim ex a^

F.ipt� Fomuni nomen ingre in aures dimittunt�iat,fiij^ Grlt;z- �^��chie/n.

neraricliimiinttqutqnideinfuum�ictropolitA in 'urbe Mo�ouiA habet, 'vintm npudloannemBAfilidemfnmmttiiuBoritatis dyex-i�imitionUyCitiodex Chri�inno Boccornio,Magni Dttcis condonut ore,qui trienniumtnuulAMo�chorum cum�to principe vixitnbsp;intellexi.

Buteni vero,qui B.egtsno�riJmperio par ent,Metropolit um �u Vilne. hitbet,ctii nomen e� Antcephoro Hunc mugnifico (^�le-didi�imo habitu indutum �eniot^ (X barba venerabilem,nbsp;quot;2.0dunij Vtlna�craperagentem 'vidi.

Ru�t delubra habent plerumq^ lignea, teBio�andulari, in �mmitate templi�gnum Chri�iin crucem �ublati con�idtur^nbsp;Horolo�js�iotericisplane de�ituuntur.Et tarnen die Rolii cireiter quart am matutinam iw^o�aiijK eorum tintinnabul�pul�insnbsp;populum ad�tera ajocat.Tunt veri)matresatq^viripueriinnu-ptaj^ puellalecio valedicentes 'ue�em�umunt,lt;di�adEccle�a�um-ma cum�e�inattone proper ant.

Verum enimuerbpedem domo non efferunt,nifi pritts geni-um �uum didiiprecibus mitigaucrint. Habent aut em tabcllam

deprecantur, atq^ interim tant a eu deuotionc petits tundunt,'vt tuiuu a�anttfacile cordoliupa excitent.

lam^penatibittplacat 'u ad Sacram atdem difeedunt, cuius liminaquamprimumtetigerunt,magna cumreueretia caput tel-luri Uitdunt Et�ne� frons animi ianua rede dicitur,non video quail fub[idere homines Dei numen religiofius adoraturi�nt,

�38 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;religio

leflis veritAtem Aliqu�ndo cognofcAKt. Dolfndunt ant em magno^ feree�iy lucem cUrt�intAm Euangel^ lU� nondum p�nitmiUit'

Locumtempli�ecretioremFlamines bint occupant h te arct fan^iuNtcolaodedicatn�vtdetur ci eitadem imagine. Auditoresnbsp;� popultisinambitutemplt�� continet. Fcemtna quot;vero qua prater tt a nocle Veneri mtlit�runt tnpenetraliafanFhx. ad� non 'veni �nbsp;unt,ne locum profanent. Cat er a acc�dent espropitts candelas cerc-Of infirmant �airt�ctilo ojferunt. lUe Candida ve�e bornbycininbsp;induttts e�, caluitio^pallidafacie deform� Crucem �ngutneinbsp;coloris � ter go penfilem habens.

Tandem � Sacrarto egredttur, thurribulum dextra tenens, tamforti odore Diabolus ex locofanclo ab/git.Mox rituales hbrosnbsp;Cenctones promitaliquamfabetlam de S. Nicolao r�cit�t, quern iUi tan-qtiam Deum tutelarem�mper colunt Euangelq leciionem 'vnamnbsp;nunquamhicaudiui.Interea adytum clauditur. Sacerdosft internbsp;legendum aut err et, aut lingua tttubet, aut 'vocem aliquam de-prifitis enunciet, grauifime propt er e� ab auditoribus obiurga-tur qui eum amp; fact o loco indtgnum, hbros ally tradendos vna-nimi voce pYo'.lamant.

Leclionefinita adanticum facrariy in quo imago Tgteolaia�er-uatur,�� conuertit, De�mque p atrium mult is ��irqs rogat, vt commoda Ru�orum gentem�bi d�dit am centra ho�es tn columen �ruare dignetur. Orantem lamentabtlt vociferattone amp;nbsp;quiritatu cxcipiunt non tantum fhola�iei. fedomnes quotquotnbsp;t�o vtdenturinfano'.�binde it�ranteshanc vocem Ho�ody po-myloy hocelipropitiarenobubDomine Dumhacaguntur,anticum facrariy non aperitur.

i/iypt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;My�a autemperpfeudothyrum in illudingreditur daduchis

tribitspracedentibuf. Ci in aditum vaiturn est facram Ceenant verbis

RV SSORVM.

at qua h acfiunt in ar a Nicolaofacrata.

Moxfires patent. Populus wro quia certum numen in i�o loco habitare exiflimat^egredienti Sacrifico magno eiulatu occur-ritfxcentieshanc vocem detatans^S^ts^tft'^^nbsp;clamorem � cymbalorum tinnitusmtrum in modum auget.

Vt wro in toto iam fa^afiilsntia templo^Sacerdospedeten-tim proc�dent., arcana fiera toti populi commonfrat, calicem^ plumbeuna,cum Operculoferico in dextra,^fiutellam ex codentnbsp;m�tallo in�nifira tcnens.dum ingenua procidunt auditores, illenbsp;lingua Rutenicabac 'verba proloquitur-.Hoc e� Corpus ,0� hie ellnbsp;finguisDomini left Chri�i,quern ludai innocentem mortemul-clarunt. Turn denub intergemitus fifiiria muliebriter lamen*

I'lamentllicoinficrariumregreJfuSyinara T^colaifiera-mentumdeponitfonecventantquieo vtantur, quodinterdum fitfequenti die. Calicemf vinum non habent,ex calido A�edo^enbsp;confecrant.Panent verb azymurn domifuapinfintciuesamp;deindenbsp;quoties coelc�eilludconuiuiuaceedere gaudentfacerdoti ofiruntnbsp;vt confecret, cum calice di�ribuat.

P er act� faerisjibro admanum refimto Pftlmum vnum

RELIGIO

aUas (XUU!Of dono dedtrunt, lias cjuoQ^pichtras, tan^ numtnis alijuidhabentes religiose colunt,d5�txf*otttnnis inDuna fiimiohiinbsp;abluuntyAtq^iie tandem magna cum fomfa. fri�inum redticunt adnbsp;locum.

frAttreAmy�icamp;(dgt;lutionts�icramentumin�to c�tu rtti-

tjd i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

mdtgno imfetu fer 'vihrat^ (^ni�te�es bapti�ni nudianh indignanturpropterca,nequepucrumreFle facris initiatum cre~nbsp;dunt. Sacro finit o Flamini tres panes (quos a forma pyramidalinbsp;Firaeno vacant ^porriguntur cum numis aliquot argenteis, tern-

Racer dot es Ruteniciproprias vxores habent. fiftt contages. Si quit dicit � Papa matrimonitim clericorum tmprobarh excandefiunt vti rapides cum ferrea flammis lamina Cydopumnbsp;ex co quiturflagrante camino.Redittss cert os dfct^tafiipendia nonnbsp;accipiunt, df tarnen audit orum beneficent ia liber aliter aluntur.nbsp;CucuUosprorfitsignorant. Carulei coloris tunicamplerumq^du-'

KV S S O R V'M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;241

�a�ioqtti ad�b imfitrxexccrtibilis -vtwn delubr�s Tgt;eoru'm,fed pi�rinis molitorum dtgnos adfirmurepo��,. Si quoties enormenbsp;ali quod �agitium ferfetrarunt, adfogul-umfe fitis arroganternbsp;excufant,�^ Deorumfiatres ^ 'uicariosejfeaiuntyitaquidem,nbsp;�vt quidquid egcrint^d c�li ^u�ritibus gratum ex�itij� minimenbsp;d�bitent. Intabernisgublicis vinumaduflumtotosdiespotant.nbsp;Cumq^iamnecmens necpedesofficium faciunt,fiqgt;e 'velutemDr-tui in medijs plateis toncidunt obdormi�cunt. Cermani certenbsp;milites non�emeliacenttsperminxerunt. Vo�cro die cum adpe~nbsp;ragendajacra in templ� redeunt-,non aliter coluntur a populo (�nbsp;amant ttr ^quam �n up er ex concilio immort alium Jieorum mi�tnbsp;sueni�ent legati.

Scholas�mper templis adiunedas hab ent, in Ulis triginta Schuht, annorum itiuenis prima Uterarum rudimenta pueritiam docet.nbsp;Litera ip�orum alphabetica 'veteribus Grads quam �milimanbsp;�int. Cateche�nuUa 'vtuntur�edpreculas adheatam Virginem td}�nbsp;L). iLicolaum inItbrisde�eriptOSpuer 'isproponunt.Symbolum tarnen Apo�olorum verbisquibusdamimmutattsaddi�unt. huicnbsp;adduntur Hymni Dauidis,quosilli noSlurna ver�antque manu,nbsp;^er�antq^ diurna.Pueriann'orumtrium quatuor�forte inua-letudinealiqua corripiuntur �atirn Flamen aduolat ^�acr amentumfub vtraque�ecieillis etiamdi�ribuit.Tumvero iuffu�accr-dotisferioprouidendum e�parentibus ne i�epuer�acra qui v�anbsp;eil coena, toto biduo or is excrement a in terrarn ex�uat.

F er ij s e�irialib us plebes mi�re obnoxia e�i.Cumque tot us iam pratcr� annus vixpaucis diebus tilts carnes comedere li-cuit.

Alatrimonij cotrahedi ratio talis eli.Iuuenis� cuifauet puella propinquos trois quatuor�e ab l�gat,qui parentes de elocanda virgin e interpellent.hi vero vt vehementiusanimumprociirritenttnbsp;li

mini�riin in�dijs collocati inca-utarn nbsp;nbsp;mbtl talc timtnttrH in

ca�es�on� venatoris con�iunt-.tjihx.�mul at que � �ora ta�uerit, mitt tint ttr al^ ad parentes legate, qui partim cup am dcprecen-tur partim arnoris ajchementiam accii�ent. Tu dem um parent umnbsp;impctrato con�en�u nuptigs dies dicitur.nequc cnim illis cchabiia,nbsp;N�tpna. re licet ni��alinit ate publica copulentur.lgitur circa huramnoclisnbsp;ruM ruiu. .iffjilgciffianh�on� tum�dibit} �acibtts ^fiHuiis ad del� brum de-

ns que�xus�altando�udendo clarnando (� ridendo bonam noct it

ejficio, nee tarnen r�cits pedibtts cor��ere pot e� ,�tpe cone t dit tn medio templo.Exoritiir igitur damnabilis ri�us e� barbaries, vtnbsp;niix opiner,ethnicos Veneris Sacra�urrilius peregif�e. Accurruntnbsp;illico qui lurconem teneant,nc eollabatur. Tum primo panes�binbsp;d�bitas ad�erri iubet.

Deinde libro apertoflentorea voce aliquemHymntimDa-uidicum cant at. Toflea intort am �ion� ca�ariem manu compra^ bendens in hanc�utentiam cundem a�fatur. Die mihi �Jpon�,nbsp;b�ater, b amicc, ntimquid tu huit t ener a vir ej�e potes? numquid

earn

R V S S O R V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24�

enr/t fu� {bus �liquAnda rmiWiiihis? n.�iN'ignidtf.groiafn �abiofint decrei)!(Am derelin^jaes? Hie�neis iurAtIpanfi-sJefactururstnbsp;�viribani officium .Ad�onfim igiturftrmonem cornier tens -.CAmnbsp;quoj^ interrogat. An viro ferendofufficiat? {nampuelU decentnbsp;(J vndecintAnnorum hienubunt^an reifAmiliarif curam Agere?nbsp;An c�co, curuo (J�decrepito niArito�da, 'velit ejj� cames? AtffrmAfnbsp;ili.t. Mox 'PI Amenfer to Ugneo uiridi njtriuf^ CAput coron At. In-circemferenttA cor on Ar urn de�riptA �unt Ruthemc� h^ec �verbA:nbsp;Cre�ite e� mutiplicAmini. Ille dun: h^c Agit, inf trnmAntur abnbsp;omnibus cerea CAndeU, ffpAterA medone�umAns�cri�co trAdi-tnr, eAmnouis�on�s ^jnopropinAthAu�ud�ifimili AlAcritAtee-UAeuAnt.,fx viro rtli�ofi reddunt. t^biejio iAmligpieo ca�ieu-la e�pedibtts contriioynouas inflituunt choreas, hiePUmen cho-ragiis eil, eateri longo or dine cundem in�ecpuuntur. Poeminamp; etiAntnbsp;lupulumin temploJpArgunty �linum , cum �aU AcclAmAtione'.nbsp;HP noflri tutelAresfaciAnt, ne noui coniuges zdlo vnquAm de�i-tUAnturbono. Sic t Andern tumult uumfinis eit. SAcrificalusdo-m�m reducitur: conuiua fion�os comitAntur. �- in tali contientio-ne egregi� pot ant,� m�chantur. Viri aut em qui e.x coniugefatonbsp;fiuntia maficulamfobolem fiifceperunt,per�ape impuberifiliofon-�am quarunt,cum qua tarnen illidormiunt � liberos procr�ant.nbsp;Halo deinde ex ephebis egreff nouam nuptam �fi ccnjlupratamnbsp;�fiibelemvnaadducttpater, ita inquicns. p'ides fill ttiamcon-iu/sem�tuosliberos? Patris�cortum�filioplacet,Accipitillud,nbsp;Jinfiectis,pradAm a�/crnattir � de alia ducenda cogilat.

lam de Sepulturamortuorum quxdamannotabimus. Ho- Fnaa-unt mines rebus hum-anis exemptas in menfam nudos depantint,�nbsp;calidis vi'idisper integram haramabluunt, idq^tantiim faciuntnbsp;naltu. Sordibtis ita abj'lerfis,infella media damns confiituunt eafnbsp;dem,propt ere.t nimiriim, quot;Jt patremfamilias etiam mart num oje-

li 2

244- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R E L I G I O

nerentur, nbsp;nbsp;metuunt quotc^uot i�i degnnt inhabitatione, Vidi

fimel nbsp;nbsp;iteru�ed obsiupui�eterut^ com a, O� if ox faucibtu hx-

fit. Funw t�ndern tertio die e�ertur,prlt;�cedunt in ordine�hola,-�icigt;hiUmcnt�btle c�rmen ingeminant,ctiitts�en�ui e�. ./i�ieite 0 dues hoc c�dauer amp; ifobis cauete. N�m nos omnes�c ibtmstStnbsp;ibitit, ibunt. S�nd�pilarios tresinfequuntur l'Umtnes, m�diusnbsp;thurribulo circum circa�imat. Exi�imat entm huncodorem main gen ijs it a contrarium ejfeut per inde eumfugiant.,ac�nda cru-cisfignum. Cum iam 'uentiim e� ad�eptiltura locum, Orcinianxnbsp;i�a�ondadeponitur. F�mina vero,qult;e 'vtflerentoculoserudie-re�uos, magna cum lamentationead vrnam feralem,qu�hicape-rituraccurrunt,nbsp;nbsp;nbsp;cadaueri o�eula�gunt,ita interogantes. Cur

no�ro abij�i e con�e^iu b cari�ime'i numepuid cibi(� pottts inopix te occidit? numepuid infelicis coniugtj capi�ro caput �ubtraherenbsp;volui�i?Fatercnobis,epuifite resmouerepotuit,vt no tantum fua-ui�imamthalamico�ortem , df Hheros dulci�tmostuos de�ereres,nbsp;�detiam delitijs pulcerrimihuiusmundi,tuispraterea�ortunisnbsp;familiar�btn omnibus abrenuntiares? Sedhic uerum e� tUud.

Sur do narratur fabula, ^^ccedens igiturfacri�eus, plorantes f�minits arcet dferetro, Deoj^ mani�imperat,'vfne �Uaremor-tuum impediat hominem �ed liber�eum abire per mitt at ad It cumnbsp;i� um beat ar um mentium, ad quem maiores ipfitss iam olim pra-ee�ertnt. 'uti^ expeditus, tarn longum necfatis tutum it er con�ce-repo�it,qHidquid in omni vitaprecio�ee fuppellecitlis habuit,illudnbsp;in vrnamferalem in�erut, iamq^ antea domi�ua recenttbiis ocreisnbsp;fr veflenouxabeuntem herum induerut. Mortuo etiam ceruicalnbsp;�ub�crnunt ,�cca terra refertum . Cumq^ iam ferale murmurnbsp;Flamines ab�oluerunt, defunFli coniunx iteruin accurrens cumnbsp;eiulatu fr clamor e maritum ad vit am reuocat. Huius gemitumnbsp;ip��acri�ci cu cantoribus excipiunt,fr fe�quihoram vociferando

RVSSORVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24S

perdantadferturdeinde amp;a,rgenteiLcrux,eiinicupulofuperim-ponunt,^ demortuum monent, �vtnefuimpatriam inconfuetu-dine c�lefiitim animortnn obliui�atur-, �dpro ea apudc�lites a� �dae deprecetur. Rogant etiam �vt ante omnesD. Nieolaitmfibinbsp;conciliet, hunc nam^ Deum e�� tutelar em omnium Roj�rum.nbsp;Tandem cadauer infi�am demittitur,Flamen 'verb�ccipuluerisnbsp;tantum �vrnx�uperini�it.quantummanutenerepotelt. Caterinbsp;deinde mortuum�cpeliunt^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;piaeulariafiera�uum�or^

tiunturfinem.

Bodem diec�nam fit 'isopipare apparate in�ruunt ad haneChrifliani�ita7nendicosappellant} vocantur y vtnimirumnbsp;tancf^uam ociofi pro mortuo Deosinelament.Flaminesitem ^om-nes con�anguinitatepropinquos inuitant. Cumq^�t�tnihi huncnbsp;haberent honorem lubenter eca�or eosadf eapoti�imum de cau�nbsp;�a, not mores cor um redlius contemplari ob�ruarepo�em.

Ho�itesofiulo blandi�tme eoecipiunty^quemq^yVtdigniorye� admen�am colloeant .Sedhictibi illud ad ment em reuoces 'velimynbsp;Roj�osomnesS.Nicolaum tanquamDcumadorare, eiu^que ima-gtnemin domibiis 07nnium 'videri. Aceumbentibus conuiuis ardent em�atim ad�erunt candelam eami^Nicolao con�erantydenbsp;precantes�edulb pro�alute beatitudineamieidemorttii. Po�eanbsp;in�cuteda argentea tritieum cum�tperinfu� melierato appo-nunt.

Singuli liguld�imentesymanibusde�undli reru abundanttamy amp; nepottbsts�upelleSHlem copiofim vno optant ore. Alox calixnbsp;'vino adu�oplenuiobambulaty^hucliquorenonaliterpotant�nbsp;'vacca algentes 'vndasy'vt in prouerbio dicitur. Neq^tamen hocnbsp;ipforumfaclu certa ratione car et.Fix enimillos ob ciborum crudi-tatem 'viuere poj�e arbitrer � tarn forti potu�omachi frigidtta-temnonpropul�arent.Fereulisdemum appo�tis �nior inter Flcc-lio $

�4-� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R � L I G T O

iviines�terumpingui.ithtiri'idilnt^ Imnirss c�jc'ttf�r�spode/gt;' fcripto Crticis�gno cibo benedicii.rercgrinis hyrfii}}ibt:s Elepha'fi^nbsp;iem honor i( gr/itiipr xbihfcnt dd'jfgji idicu�!.!�tnt dignxtionh (dnbsp;pr^emiminenti^, wuneribn^ nd�oiunt liber aliter. Dur/ni, omnctnbsp;pre�ilutefui Regit, pro beatitiidine amici mortui, pro /elicitattnbsp;ad�mum (-r cognatorum.plenit cantharisbihunt:�t�ere,'vt vitenbsp;duo Tjeltres i�it ab exequp s�bry domum di feedant. Eleemo�nitfnbsp;ilit t^ui lantiorisfortuna�unt,die Kencris di�ribuiit,�dexiguaittnbsp;tantum gregarij pandparticiilam.

Porrb deojanis �ipersiitionihus, quibitt hu gentesdedit^ �int,quidattinct dicere? CMulti �erpentes in domibuifamiliii'nbsp;resbabent dpalunt.

Eamonem lt;^uod, mcridiantim metuunt dp coliint. Ille enh^ cum tarn maturte re�cantur�uges, habitu 'uidua. lugentisruriO'nbsp;bambulat, operar/�p^ aani velplitribie^, ni�protinits z�i��ectt^nbsp;in terramproni concidant, brachiafiangit dp crura, nep. tamefi'nbsp;contra hanc ptiop^ plagam remedio de�ituuntur. Habent enitttnbsp;in 'vicina�lua arbores religione patr� cultasjharumcorticevul'nbsp;neri�iper impo�to ,illudnon tantiimfanant facile�d dpdolortti^nbsp;loripedieximtint.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

Litem caftren�em, tpuam no�ri milites hue adtiexcrant,tab modo eospropul�are 'uidi. Eunem accipiunt, etimp.per forante)^nbsp;�camniin domo 'uetu�ioris tantiff er trahunt (� retrahunt .dottednbsp;ignis�cintillam ex arido a�re eliceant-.�amma con�edla, cerctitt^nbsp;tn deltibro 'vndis lu�ralibusperfu�um aecendunt. Omnes deinibnbsp;qui exhaefatiillaprunas oj eit or rem domi concernant, tut osfortnbsp;credunt apedtfera conta�one,ds��tnonnunquam,vtcuentut�'nbsp;deire�ondeat.

Loloribfis dor� talem adhibent medicinam. Piierosilleg}' timos,quorum hic ingens est numerus,eer to are conducunt.H�nbsp;rum^i

R V s s o R V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;247

rumq^ tcrgnm pedibm fcx sentiespremunt conculcAnt. Hoctne-dicArnentum anadynum �miorihits profmjj� abjarunt.

/r�Agiflratum de valant^te Regtf .iccipiunt.Oppidii Staro -�x hace�. CapitAnci imper ant dj; pra�ia arbitrio Leges�gunt .e� t� plebecuumJecuri dornt�Antur. Cau�� crtminAlts ad iitdici.inbsp;rarbdeferuntur. � cor/uiciadtxij�cnegAt.ab�iluitur. NA-,nnbsp;PAltnodiAmprop�/iA trrogAtA reptttant. Iuris Romar/i fcriipulof�nbsp;�volu'fntnA.BArtolts �BAidos�uftrA cuolut�i�bic cj�e voles- StA-tiitisentm. ideH, legibt^s�rtptis vtuntiir. Inillis �hac�anci-tume�: Homiddam.n�!� ip�) faclo deprehenj'ns�r. quin^flo-rcnis vit Ar� redtmere po�e. Homini autern qtn ulterttis canentnbsp;cxtidcrit.mu'clAi�deccn/�orenorumirrogAtidAme�e. Ftt�uArynbsp;pee�A ip�s interprxcipua tor met a e�i. Nob; les cnim�tos agricolsts.nbsp;BlerimAi�cipiA�iA� tpuAndo peccarunt horrendum in modumfti-�ibits dalAnt. �d� verbgrautu^ delitpuerunt. virgisferrets luce-

TAntitr.

Gens esi�AturA ad annApropenfor. �'lAebxris .frArneis, (� file At ts en�btts pugnAnt-.psrfxpx ctiam cIaua ligne a quAm fempernbsp;ud7�znum hAbcnt. Si ms Aveut. Go�ram in dc xtrA tenent.Arcuninbsp;aut em TArtAriciim ctimpbAretrA � Arwidinibtu veneriAtis late-ri alligAnt.

In commefAtionibits non tantum rubri charthACca fnibola Regts Lubenter trac�ant .fid � ludotej�rario gaudent. SttnirnAnbsp;aut em folertia prxlta latronumludunt. Vt gemini inter fi Regesnbsp;ttlbtaf ni^erq^ pro laude oppo�ti certent bicoloribtis armis. Innbsp;h.uprofecio arte ita excellunt.ui hatidfitAtn an vllagens eiirnilhsnbsp;compAraridebeat.

Cumpax e�.ferarttmpelles ex Adofibouia in Roloniam � t-isiset-' Liiioniam venalesafiortant. Alel-ierarn.�coritimmagiiA copianbsp;peregrinis vendunt. Camp;teri venando �latrocinia exercendo vi-

li d

quot;Genatte. pti�nt.Lupos, Lynces, ^Martcsfipeintrail^�toppid�rumitfiiA 'venantur.MArtes quidem in �immitutibui arharum plertim/yfnbsp;manent^^ mei ah apihus conge�um auidi�ime lingnnt. Ru�t cinbsp;igitar canes a�iint 've�igatores-, odorat� produnt animalinterar-h or um�r ondes ab�conditum. Tum senator magno i�l� arborentnbsp;per cut inens Marte de�ummo 'uertice deijcit: quem illiconbsp;nie dentium mor�s necat sas-aquod^ in locispaludo�s habit�tes

rumtrullas ames.Nam interpocitla homines ej�e de�nunt.

Ve�itw. Viri fceminx�a�ortuna bonis�rmiores�int.eode�ere habi-tuvHiiuntur. Tunicam talarem varq coloris ex panno Britan-nicohabcnt-.limbisve�ium tanias�ericas,^globulos deauratos intertexunt: v ter que c er eis calceatas.T�mina vittis ^mitra ca -put tegut,viri cudonepileoue coloris diuer��imi,Ru�icorumfilianbsp;excapitibusfer^entumtorquem collo circumdant. Tulgus autemnbsp;ex pellibus�erinis tunicas,ex cortice arbarum calceosparat-.Rt totnbsp;hic�unt�utores quot ru� ici.

R V s s o R V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;249

'Nafura pyofec�o �ib ajpero''c�lo homines etiam e�egintes froducit. Corporaplerunip^folidahahent ^fticciplena.ldeg^ad�bnbsp;inform is esifexus mttUehris.fiijuisformariim nielt-t ejf/pi'ilator.nbsp;Omnem aus cm decoremfuum �vnico potandi noitio mulieres obfitfnbsp;doit. Jnhaceniinrefimaritosnon vincunt, certenonfuntilhsin-

Mn/Sca-

Mii�ca�'tbtilioris ignarifunt.Pandur as nulla arte tract ant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

tantum ttbias vtnculares in d�litashabent. In nuptijs al� �olennitattbusperfape admanuum complofaru fragorem choreasnbsp;ducunt.

Libros latinos �quot; gtecos nunipuam vidpfunt,^ tarnen de ^'^�^' Peligione Gra:corum multagloriantur. E^cumfmcl nouum in-�rumentum Tiguri grace imprefum mecum hab erem rogarem-^^Flaminesvtaltquamperiodulegerentdlli hoefi� faiturosper-negabantfmeie ad�rmantes, eiufmodi typos nuncpuam�bi ante

Menfa elegantia non magnopere curant fed crudos cibos Deos �dEgyptiorum.porrum e�c�pe auidi�ime ingurgitant.Ditioresnbsp;'vinum�medonem^'vulgus^iufltim, hoc efi^ aquam bibit ad-mixt ofate vulgari. � pane mucido�uarofi^ quot;jefeitur.

DomusRutenical�gnea�tnt.iG� e^uide male materiata.lta tarnen de�piunt^vtexi�tmentparietem cratitium laterittopra*nbsp;ferendum ejfe. Camenti apudeos nullusfere 'ufus ePt. Polocia tantum tria templa�int,operelateritio exflru^a. Exhis tert tummo-re Italicopulcerrime expolitum nunc ibidem con�ieitur. Cat er anbsp;Mo�horurn Dux loannes Pa�lides deua�auitycu anteannos o^o-decim Polotiam deditionein fuam accepitpote�atem.

Pads tepore opimos accipiunt ex agri.sprouentusmec vUisfere uicius. �ugihus homintc vtilttati�ruietibus carent.Aues omnis generisnbsp;per dices put a, pha�anos, attagenes erythrotaones fumma �ler�.

Ek

250 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RELIGIO

tiaper in�dioicapiunt,leiii^zre ��iendunt. Pifcitim lattii�irao' rum admirahilem copiamperenni.nidi�ipeditantflumimit Bary-�henes.,DunA,T)rifiiADri]J'n,PolattA ex auihiis innumeri lictti �nbsp;effundufit. ExcaBio fais ibenco ciboscodiunt.

Mctallum epuidempatrio in foLo nor) effodiunt, tarnen au-ri obryzai fignatup^ argeati niaximo de�derio tenentur, atp, hot euitium cum cater is mortalibfts commune habent. Piumos ear umnbsp;Atgenteos ouali�ormaprocttfis adtuam Excell. mitto: ij vno in latere CataphraBlo�gnanturdn altero de�npta�unt Ruthenice hatnbsp;'verba:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc ePifprincepsmagnus loannes.

Hacfer� ea�tnt^Dauid Chrytramp;e,cpuamp; in Otientaliori Ru�ia ob�ruatione digna putaui-, cpua quidem, ^ut tua cupiditati �tufa-ceremdibenter in haspaginas conieci.Nec tarnen omnia attigt�ednbsp;tantum�imma�eipuuttis�um�a�igia rerum Apes vt tcnero�u-dens Uquori libat�imma thimi aut crocon rubentem.

Armentj. Armcn� quoque antea adteper�cripfi, necpue dubito Itter as tibiredditas ej�e. Hosfiequentes habit are Leopoli.,atq, ibidem pulcerrima templa habere, �tdemanus Gi�us-, 7. luny Cauna tnihi dixit. Ego quidem�aliquando officq ratione hoc ip�tm b-ccbit.,Leopolim excurramy ds' 'vitinam \.^rmeniamperlu�rabo,nbsp;�ti�iisq. deinde omnia Uteris tratiabo,

Tartari. Re�atnunc ut de Tartarisperpauca�tb�iamtis. Cum 'veria cpi�olam adte�criberedecreuerim, non e�qfiadhisioriam exp�di�s. NoUranamq^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eartarorum quidera

copias minime contemnendas reg� in ca�ris'per�epe 'vidi,atqut hi ex Pracopien�um Horda aduenerunt, ex quanunc quoq^mili-tem con�rip�t Stephantts 'viblor. Cateri Polonis notiores�untnbsp;Tauricen�s, K^�urcen�es, Naianen�es.^ Rcz,ihoren�es, CP Circa�-�i. Principem Hord��a lingua Cz.ar�oc esi. Imper at orem appellant .PioviUs aut ent, quibttsresmcdiocriter�unt�ecudamp;-, Cne�,nbsp;idehi

TARTARORVM, _ 25� id es�,Pr incites 'uoca.ntur. TAntu^ntniiram barbarAgentlrfa�wnbsp;(Pi, ut ettAm titulos amp; f^AgriA miferi Aiicupentur norninA. Religionbsp;eorum �nedubioditier��imAePi.

Ego illorum ritus^ quiRegunoflrifceptrtim Agnofcunt,bre-niterAttingAm.RellicifAnettimultuseosA numintscultunon auo-CAiJt. Naw Venerisdu�.c'um vix�ilipfinitentes�ArgereiAm c�~ pit rAdios, in medio cAmporum Aquoreireojuentes conuoUnt. Hfcnbsp;t �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^11nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J- �!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� r t rt 1 ! Tattjr*

PAgAmido 'verttce^pedibuscomglicatishumtJedens JcheaulAm �ni�rAin mAnu tenet, in h�ncde�rigtACX t^lcorAnogAradoxAnbsp;Aliquot ccnge�it,qti� voce cUrA Ad ctrcufiAntes r�cit At tlli� qu Ando nomen Dei amp; MAhometis Audiunt,gemitu cAgit is in�exio-nereuerentiAmfuAm declArAnt.Ledione�nitAdn�Ationem quif-que�iAm reuertuntur. Cxteri tAmen, quigAcem hello, (rcono-tniAm militiAgrAfcrunt,Alijs quoq^ ceremonijs occugAntur. Hi v-noA VilnAmiliAri, Ad�uminis VeliAripAs ,gurguPliA Aliquotnbsp;gAgum Amani�imo loco�tnm hAbent. Hue ego XU. KaI.IuI cumnbsp;JjAnne GAmrAto StrAl�indino, mercAton due Pilne�ex�Aci-Atus ,dclitbrum eorum intrAui.�n Ulo cert�,nec Alicuius Diui, neenbsp;Atri DAfnonis�mulAcrum vlltim videtur. Hudi vbiq^gArietes.nbsp;v^reA tAmen gi^is tAget'is in�rutA ePt. Die Veneri die At afemgernbsp;Ad�icrA CDnucniunt,eA-, vti oginor,de CAu�A,vt�gni�cent neq^ itt-dAorum �iger�ittoncs, ncq^ Chri�iAnorum nomen Ut rcligionemnbsp;�bi g rob Ari. Dclubrum nulli ni� di�AlccAto ingredi licet. CtmgA-nArum boAtum minime tolerAnt. Pag.a Autem,exortofoie, in�tm-rnitAte tcmgli cxedrAin��ens�entoreA vocegogulii Adcodones .nbsp;vocAt. Cumcj^ lAm�equentes Ad�nt,�(mto Ad mAnurn �...^IcorA-no quern ^...^drAbic'ts Uterisfrig turn mihimon�rArunt, nurnin'isnbsp;colendi quot;Ationem Ulis exgonit. Po�eA de Agotheo� CldAhometis,nbsp;de.j^iUius mAie�Ate d?grAcellentiACArmenAgre�edecAntAnt,dPnbsp;tunc Comitiorum�n� e�. Si �^.^IcorAnum, vel olium quemuis

Kk 2

252. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RELIGIO^

libritmtjpis.editumhic 'uiderclicnijjitcu eerde rnngno t'clprct 'K^ comparatum, ad te mi�jjcm. In tant o ant etn Itbroritm defect nnbsp;nihilfe venderepej�e dicebant. De Deo Icfu Chri�o Spiritsnbsp;Sanblo �ti�ra eos tnterrogabit. Ver am enim piet at em it a curant,nbsp;'vt numerttn'i lupits aut torentiafiiimina ripas. IS^ort�emeligiturnbsp;admiratus�um dim inter Chri�ianos habitentcur adeo duri�ntnbsp;(� chri�iana reltgionem a�iernentury dr quot;video fane lefuitarartitnnbsp;niigas, qui de conuertendis ad Romanam Exclcfiamgentibtia mid-tn drgt'^tndia fabidantur. Cum neqiiaquam hos,qut vicinisinpa-riet lb us commoraiptur.a uanafiperfiitioneabducerepo�int. neq^nbsp;tarnen dr hoe negare au�rne�fein Scythia homines le�u nomcna-dorantes, ctim did umfit per Dauidem de quot;voce Eiiange'� per Apo-�olos in gent esfpargenda tn omnem terram exiiiit amu�is eoruntrnbsp;dr infinem orb is oratio eoriim.nbsp;nbsp;Porro nonfugit cxellentiam tu-

im dogma iSPL th omet ar urn magna ex parte ludaorumfupcrsii-tionibii-s dr fomniys e�e refer tum. Tartari igitiir Ctrcumcifio^ neni quoq^ ret inent, fed diuerf ab Hebrats rat io ne. Secundo e-nim d'tertio ann� a. natiuitate,prout Papa 'utfum csi.., circurnei-duntur..

Linguaeorim aPolonoidiomatetamlonge abesi^ojt inScy^ thiam-.iUiin Sarmatiam commigrantes, ranaSeriphisi non iniu-riadiciqueant. ^uitamen in Polonia,dr Lithuania c�'vtraq.nbsp;Ru�t a lou� late^ di�er��nt,plerumq^ hominum,qu:bu�cum de~nbsp;guntdinguam addifeunt dquot; callent.

PratereatllorumPapahoc mihi in�ermone dixit: In multis fuagentisregionibiu.�olem, ignem, malos item genios,tanqtiamnbsp;Deos coli. cJMoribtisferisfunt,dr duri labor is paticnti�imimcc e-tiam quot;vna quot;vxore consenti. ISIamplurimas ducisnt. quarumpenenbsp;miranda domi esi concordia. Sedprior cat crisgratiorh.ibetur e�nbsp;accept abilior.

TARTARORVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25?

/idortuss htcnoa cremunt,feddefodiunt. Spsnfos ctiumfito^ fundi �s addd.� dote reht-is Oeconomix. neccjfrijs: matrimonianbsp;iun^t ridictdis wehercle ceremonijSyquos alio in orbe idtquot; reiutlu-ros^^vnd fem^^fiittiros autumit.Deundnabui demortuoruitunbsp;fentiunt -,00.5 Tjidelicet ex vno corporein aliud tatiferdemigrare-,nbsp;doneepnzcellente ali^ diu qtixfitam inueniant habitatione^atcf^nbsp;hincmagnai�amudilurninaCafiresfuirasprincip en^tosejf.

Viciusilloritm fnifrrimus Cydopicm-.Namprandentes aliquoties cum hor ore a�t xi. Carnes cert� etytiinas acfemicoclasnbsp;aitidifnne deuorant. nullus illis menfarum (^fidilioram e� quot;jftts.nbsp;Cutes eejuoru?n iam turn fumantes, reeens be�ia detr adios pronbsp;famnis confi�tri con�ernunt. Lac equarum tanquam vinumnbsp;Cretenfeadmiranthr cbquot; epotant. Hi bellis^acynaeibus,arcu �fi-gittis p�gndt foellatorumpra�antia eq^uorum omnibus facile an-teponendi.

Proeopienfiumlegatiis XIX. lun� rilnam aduenicns Regi Euangelionadferebatfde rea�iis contra HMofcosamp;nirtjose �'for-titerge�a. f^od videlicet non tantum maximosho�isprouin-ciasferroflananad^feliciterperuagatifintfedei' ad ipf CMetro-polis cydofchouio m�nia penetrarint. Horum�udium voce�ionbsp;Rex collaudans ,magnam fe ipfisaliqitando gratiam habiturumnbsp;dicebat� deinceps c^Hoo^ magnanitno conatu irt aduerfarn geniernnbsp;artna fy bellum inf�rant.

lam de rebus Polonicis tyuales ex nunc fint, feribendum ali-quidertt.^iamhdenim abste literar� tribuspen� mefbus actef, mcas ept�lt;jlos,oju.'is Mato fj^Iulio exaraiiidntercidtffe video.. Rex Stephanus vt�lor, 2 �. Apr ills ex Cornitijs Warfiuienfhusnbsp;Vtlnam reuerfus esi.VIILautem Kal. lun. Eogdanus Bielfctus,nbsp;Mofhusnobilifmus.�fioprincipeprofugusadregem vend J'tl-nstrnquinontanfumhumaniffime nouudy^ inf�r�t um hof dem.

Kk. i

R E L � G I o

exapit ,�d nbsp;nbsp;THUMeribui adfscit liberA�tter.Sunt homines ^ui

ominis loco illius Aducntum excipient, amp;fore confida.ty'ut exfoltus confilio Rexplurimis in rebus adiunetur.

Sequenti die.,qui erat 26 .Maij^LegatosMofchUosaduen-tare 'vidimus, comitatum hab ent es fatis Jplendidum. Cum Ulis aliquot diebus de pace tra^atum efieffeSlum 'vero nihil. Coditio-ncs a Regepropofita tales funt ; Mofchus Liuoniam tradat. Impedimenta bellica^ commeatum in ar cibus d�duis relinquat. Sumpt us etia duabus expedttionibusfadlos perfoluat.Pace perpetuamnbsp;fntiat.'Danoriim amp; Suecorum Reges hoc federe compreheridan-tur. Captiui �vt��j 'velpermutatione redimantur. Ipfe Priuccps innbsp;fnibus vtriuf^ regni ad colloquium fe fi�at. Internuncy cumnbsp;dicerent nihilhoru fuis in mandatis annotatum ejfdnterce�tonenbsp;Procerum,decern dierum faciumimpetraruntj'vtinterea per venbsp;redarium Principisfimentem cxplorarent .llle quia diediclo re-uerfits non esi, Rex quidem Legatos dimifit.

Ipfe �uero i�tJunij ,equumingyros tortum cofcendens,Vilna e-grejsus elicirciter decimadiei horam,coelo itafereno (ftam fau�-is hominum acrlamationibus y'vt dubitarenemo po�it�unc Prin-cipem diuinitus Polonorumgeti datum,ex hydra i�a Lernaaf�liciter debellatafamdreportaturume�eimrnortalem.Equitabant in agmine 'variarum gentium Proceresdnter quos nonpo�remusnbsp;erat l�gat us ponti�cius Ioann es Andreas Caligarius, Epifoptssnbsp;Erittonorien�s ,qHipro confrmaticne Regni pecuniam Papa debi-tam depofiens, indulgentias�mulnbsp;nbsp;peccatorum remi�ionem

larg^�imam attuli�. Proximum ab illo locum tencbat qenerofus 'vir, Leuinus Bulouius, ah illuliri�imo Marchione Brandebur-gen�^�Boru�orum Duc ein Icgationehuc mi�ts, ^uipo�ea Cau-nam rcuerfus, cum ad prandium me inuitaffet ,amanter hoe �nbsp;me petf, vt�to nomineefalutem tibiplurimam adfenheremnbsp;addens

POLONORVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 5/

ad/^ens illitd.In Boru�iam quidem te hoe tenspore non 'ventu~ rtisnyidquodego�immo cum dolore audiui : StatuerAtn enim�aIu-tAndigratsABegiomontemAdte excurrere.

TidcnsAnnsis qttoq^ Gifiui, I. V. D. Regu intimus Seer et Arius,homo omnium hominum hunsAni�tmus, optimis h-ter is egregi� ex�ultus.2i. lunij Mi^ioriAm AugufiAtiA Confe�ionis tuAm. Ab Rittero UtinA ciuitAtedonAtAm, VilnA mihi mo�rautt.nbsp;Cumq^�umto�emel iterusnq^ CAlAmo�criheretihtvellet,neq.tA-mentAntA tndicibilinegotiorum mole opfsre�us�bi ip� fetis-fAcerepo�et-.inuitus quidem hoc tempore officiumtUA excellentienbsp;debitum int ermi�t yine^ per Apollinem rogAuityUt hAnc candi-di�tma mentis�uA Adfeciionemper epi�olAm tibt �gni�cAremddnbsp;quodinefAc�urum^ojtidebuidt� lubenterpromi�. De omnibusnbsp;t Amen rebus y qu� h Avenus gefi^ �unt, (� quA deinceps numinisnbsp;Au�ieio gcrentur-fAcicttepAulopo� certiorem.

Regisno�rifrAter-,i:�r�yluAni� Prtnceps,nnper deee�itiCuius obitumRexgrAuitertuUt.,vtpAr e�.metuit�orta�is uliquAm innbsp;i�islocis snutAtionemyquAnqiMmfilius d,emortui, decie Annorumnbsp;puer��tbditispAtris�icce�or�ominAtus e�.Eodedie quo TrAn-syluAnorwm Dominus ex�incius ePt, Genero��tmt^ Regis equusnbsp;exAnimis concidit�per�,quinonproculAbArceVilnen��efo�-�ts ePi-(� column Am habet ligneam.

Belli �u�cepti moles hacAptAteRle�couiAmtAnget. CMilites vn-diq^ hue con�uunt�leex GermaniAyAlter ex CalydoniA,tertius ex BritanntA, vt nimirum ujenales animas tan tb citius R lui ont pro-pinent.Nam vndtq^ ad inferos tantundem via e�.

Rex dumfor is ho fern quarit^nos domi pro piet at e bellum geri-mus.Proceres quidem Polonici, qui purioris doclrina profe�fori-busfauent, �partim Zinglianos defendiit., partim Augu�anam Confe�ionemfequuntur'.antCAbitumfuum deineunda con cor di anbsp;Kk 4

�ta�erunt ^certum e�e ad�rmantes ,q} N. Ro:d.e crentus in fernicicm Lutheranortimiurnmentur/i pramp;Hitcrit Psnt. (J7,�ax.nbsp;�� Hut Its vero tyrttnmdem non adeo mctuendatn tjje� nos fgt;i� in re-ctmusnihil.SummdaLiionisudiunctst continh figintt. Ipfc Deinbsp;flitisyVitnumglorioft�imo�duentufio 'vulneru EcclefiJi cito�t-net,^beatitudinem nobis dienet�empittrnarn.In hoc quidern fi-culo ftnceram�erare pacem non licet. Anabaptisias 'vicinos pernbsp;occa�onem erroristtdwonui. Horum�uperintendentes Laurensnbsp;Cri�cQtiius ihsire�n� defen�irumfiribit .cum prodierint chart stynbsp;habebintiis�aneautcontemnamus.autetiam qttod auLioritatenbsp;�anLlaruni�cripturarurn re�utemus. Literas ip�tss Cri�ouij adnbsp;tuam Excellent tarn tran�nitto .lamq^Colophonis vice et tam atq^nbsp;etiam vehementerterogo,vtha�cepaginas tuoiudicio emendes.

meofacies con�en�.Summu Ponti�cem Eccle�ade�um Chrtfum, Hei ac virqtnis�lium,qui�olus ePi longitudo dierurn ne�rorum,nbsp;totopePioreprecor yVt tuam Excellcntiam �iritu �anlli�imo �onbsp;gubernety^diuti�tme incolumem con�eruet, meq^ tua be-neuolentia^amoritotumtrado. VIII. Kalend,nbsp;i^uguPi.\^nno. cjAL. H. LXXXL

* * * *

* ' * *

* *

DE RELIGIO NE ET SA-

CR IF IC IIS VETERVM BO-ruflbrum,cpiftolalo. Meletti

GEORGIVM SABINVM.

Vmelcgiamillumttianiyqtnim Ad Petrum Pcmhum Cardinalem�rif�Hi, mihi legen^�Am exhibuij�tnbsp;Hier onymuefilms mens, c^uituisficriptis plurimumnbsp;' i deleclArifioletdn q�A defAcrificio capri-,^ Anguiumnbsp;cultu,(^ux nonnulU S ArmAtic AgentesfiAciunt, com-memoras-.continerentenopotui^quin caquA de-vAno eultuCArumnbsp;gentium comp er i ^Adte�riberem, tibi tj tique non ingrAt um fo �nbsp;fefierAns -tfieArumgentium , Ad quoi fato quodAm njocAtuses,nbsp;amp;inquArum viciniA 'uitAm Agu^mores'^ idolatriAm flenittsnbsp;cognoficeres .Multi enimfiuperPiitio�ritus ydolAtricidcultuspAfinbsp;�m in his regionibtts Adhuc occulte�eruAntur,qui tibiAduenA no-dum forte cogniti�unt. JtAque quot;vifum epi communicAre tecum,nbsp;quic quid de Ulis compertum habeo.Acne longiore^tArpro�miOynbsp;referAmprimofAcrifici�, quibusolimBoru�i, SAmogitA, LithuA-nijRuteni Liuoncs, coluerunt dAmoniA pro dijs, At que etiAmnbsp;nunc tnultisinlociscolunt occulte'.deinde�epersiitio�s quofdAmnbsp;ritm, qiiibus nuptilt;�, funerA amp; pArentAltA Apud CAfdem gentesnbsp;celebrAntur.

P)ie GeorgtjfAcrificium facere�dent Pergrubrio^quiflorum

Ll

258 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RELIGIO

plant Arum �,omnium^.germinum Tgt;eia er edit ur. Huie Pergrubrio fAcri�eunt hoc modo. Sueri�euUes quem piir�ehAyten AggellAntyC'nbsp;netdextrAobd.'im cereui�xplenAm, inuoeAtoq, damp;rnonij nomine-,nbsp;dccAntAt iUita Uudes: Tu^inquit )Abigis hyeme ,tu redueis Am�ni-tAtemveris'.p te Agri h�r ti taretpte n em or a e��lti^fr on dH.nbsp;Hao catilenA �nita,deeibeM apprehfdes obdA-ebibiteereuifiAnullAnbsp;adhibit A mAnu-.ipfamq^ ob dam it a mordictis epot am retro fugr-tnbsp;caput iaett.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eum e terra�tblata-, iterumq. impleta tH, omnes

quotquodad�int ex ea bibunt ordine-, at que in laudem P ergrub; q hymnumcanunt. Po�ea cpulanturtotAdie,(�choreas ducunt

Stmiliter quando iamfigetesfuntmatura, ruftieiin agris adfaerifeium congregantur,quod lingua Rutenicanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'vo-

CAturdd esidnitium me�is, Hocfacro peraHo .^'unuse multitudine eleclits ^me�em auficatur.,manipulo demejf que domtim adfert.nbsp;Po�ridie omnes,primo Ulins dorne�ici,deinde camp;teri quieunquenbsp;volunt ,me�emfaciunt.

F Apia autern mefefolennefcrifieium pro gratiarum ect ione eon�eiunt, quod Rutenic.a lingua OSlttCf, id est y cen�imationbsp;me�isdieitur. in hoc�icr�cio, Sudini Boru�iapopuli,apud. qtiosnbsp;fuccinum colligitur ,caprolitant ,�eut in el^a tuaadBembumnbsp;�enbis.

Litandi ojero ritus est tails. Congregafo popu�l c�tu in hor-reo,addueitur caper, que Vur�ehaytesillorum�i.eri�eultism.ic�A-turns, irnponit uriciima 'vtraq, manum, inuocatq, ordtnedamo-nes, quos ip�Deos e�ecredunt-.vidclicet, Occopirnum, deum ceeli (� terra. Antrimpum,deum marls: Gardoaten, deum natitarumnbsp;quails olim apudRomanos fuit PDrtunnus.Potrympum,deu fluui �nbsp;or urn aefontium. Piluitum,deum diuitiarum,quem Latini Plu- 'nbsp;turn voedt.Pergrubrium,deum veris.Pargnum,deairn tonitruumnbsp;^cternpcflatuni.Pocclum�eum infer nt e�tenebrarum.Poccollum

Deunt

B O R V S quot; O R V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;259

Acu�-fi A�riorumf^ir�uum.Putf um .deur� qui�ieros lucos tue-tur Au�eutuin, �cum incolumitatii �grttudi�is: Marcoj?!)} inm,dcummagnitum nobiliu-.�ar�uccasquos GermAni Vλnbsp;hocesi�uhtcrrAneos�vocunt.

His dnmonihM inuocAt(s,quotquot Ad�tnt inhorreo.,Dm�es fimul extollunt CApr�,fublimemq,tenent, donee canAturhjmnnsnbsp;quo�nito, rur�us demittunt ac��unt caprum in terram. Tumnbsp;�cri�culus admonetpopulum, 'ut folenne hoc�aeri�eium � ma-ioribuspiein�itiitum�ummactim �venerationue faciant, einsq^nbsp;rnemoriam religiose adpo�eros con�eruent. Hac conciuncul.t adnbsp;populum hibitajp�e mallat 'viclimam�anguincmq, patina except um di�ergit.Carnem 'verii traditmulieribus eodemin horreonbsp;coqttendam. Hamp;intereadum carocoquttur,parantc�Arina�ligi-neapUcentaSy quasnon imponunt in�urnum�ed ajiri�oeurn cir-cum� anteshinc illincper ignem iaciunt a b�ue cej�atione, tandiunbsp;quoadillain�ure�cant.dr coquantur.Hisperaclis epulantur atq^nbsp;hellaantur tot a die acnoPle i�que ad 'uomitum.Ebrij deinde�um-rnomane extra villam progrediuntur, vbi rcUquias epularum-qua reman�erunt,certo in loco terra operiunt,ne vela volatiltbusnbsp;vela�erisdtripiantur. Po�ea dimij�o ccetu�tam qui�que domumnbsp;repetit.

Caterum, exomnibtis Sarmatugentibits�pranominatis, multiadhuc�ingulari veneratione colunt rni�cutum^qui�acrisnbsp;arboribtis lucispraest.Ts�tb arbore Sambueo domicilium habere creditur. Huie pa�im homines�ipeiTiitio� lit.ant pane, ccreui-�a,alijsque cibis�ib arborc�ambuco po�tis, precantes a Put�atonbsp;vt placatum efficiat sTrlarcoppolum deum magnatum amp; no-bilium ns-J grauiore^ �eruitute^ a dominis ip� premantur:nbsp;vtquf_j�bi mittantur Bar�ucca, qui(vt�upra di�ftm csl�ub-terranei vocantur.His eniin damonibits in domo ver�antibits�nbsp;El 2

260 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RELIGIO

�cricreduntfortumtiorss : cofloc�nt �vefperi in harr enfiiper ntenfan mappA�rAtAm pAnes, ca�os^butymm, cereui�Am : necnbsp;dubifAtit de fortan Arinn Accefionef mAne reperiAnt cibos illicnbsp;Aj�imtos. Etfi qaAndo intAedtts cibns in menfA rewAnettunenbsp;WApnA -Attgantar cur a nihil non udaer� metuentes.

Eamp;demgentes colunt�irittts quo�lAm'vifibiles,tj^uilinguA EutenicA Colfp/ CrAcaCoboliCermAnicAnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^ecAntur.

Hot�irititi credunt hAbitAte in occultis Adium locis, vdincon-gerie Ugnorurn: nutriunt^ eos Uute omniciborttmgenere-,eo quod afferre�lcAt nutritoribt��is�umentumexAliend horreisfurtonbsp;ablAtum.

Cum vero hi�iritds Alicubi hAbitAre Acnutriricupiuntfjos ergA pAtremfAmilioi 'uolunt Ate declArunt .In domet conger unt nodu�egmentA Ugnorurn yamp;'tnuldrls Udeplenisimpa-nunt VAriA AnimAlium � er cor a . ^^od'vbipAterfAmiliasAni-WAduerterit,necdi�pAaerit�gmentA,necflercorA e muldris eie-cerit�d deinquinAto Ude cum omnifAmiliA fuA comederit,tuncnbsp;Uli App Ar er e e� perntAnere dicuntur.

PrAtere� LituAni � SAmogitA in domibus�bfirnAce, vel in AngtiU�VAporAr� vbimen�t�At�rpetesfouent, quoi numinisnbsp;infiur colent es, certo unni tempore precibtts�cri�culi euocAnt Adnbsp;menfim. Hi vero exeuntes,per mundum linteolum con�endunt,nbsp;e��per menfAntA�ident. ybi po�quAm�nguU fercuU delibA-runt,rur�n de�endunt,�eq^ Ab dunt in CAuernis. Serpentibus di-gre�is homines Utifer cul A ill a prAgu�AtA comtdunt,AC(perAnt ilia Anno emnia pro�ere�bi euenturA. ^^od� adpreces�cri�-culi non exierint�rpentes Aut fercuU�iper menfAmpo�tAnonnbsp;delibAuerint,tum er e dunt� Anno illofubituros mAgnum caUmi-tAtem.

4d bAe eadem gentes hAbent int er�firtilegos, qui lingua Euteniea

BORVSSORVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;261

P. tl te ni Ci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'U 0 cant tir .qui Potrirnpuminu�cuntes^cemrn

inaqutimfuadunt,at'qtieex�g�is�uei'/�agi�ibt^i inter fundent dumfiguratis, fronunciant as �vaticinantur de qiiibu��nqtie re-bii^sinterrogiii fuerint. Nouiip�emulierctiUni, qUiH cum diu redt ttitn ab�entisfilij�ti�rAexpe�ei�et-.erutcnim�litis ex Boru�iinbsp;in T) uni Am profe�w.con�ulit�ortilegum� quoedo��A esi^ iUumnbsp;natifiagio perij�e, Cer a entmin aquAm �u�uiexpre�tformAmnbsp;fiAc}A nAuis, (� effigtem re�upini hominis, iuxtA nAuim fiui-tAnt'is.

i^pud SAmogitaseli mons Ad�uuiumNAUuA�Am�ttis,igt;t cuius 'vertice olim perpetuus ignis �fAcerdote con�ruAbAtur .,innbsp;honorem ip�us PArgni ,qui tonitruum tempe�Atum potens �nbsp;�upcr�itio�A gente Adhtic creditur.HAclenus de�Acri�eijs.

Nunc de ritibus Nuptixrum ,funerum,, ^pArentAlium, nxrrAbononminusridiculAquAm�per�itiofi. t_yipud Sudinos,nbsp;Curonen�sj SAmogitus, LituAnos mobilespuelU mult'is in le ctsnbsp;ge�unt tintinnAbuliimy quod funictilo AlligAtumecingulo depen-det v�q^ AdgentiA.necducuntur,�edrApiuntur inmAtrimonitim,nbsp;'vetert LAccdemoniorum more a Lycurgo in�ituto.RApiiintur au-� tem n on xb ipfi�onfi�d� duobus�on�cognAtis. i�icpo�quAmnbsp;rxptA�int,tucprtmumrequi�topArentum con�n� mAtrimoni-um contrxhitur.

Cum nuptiA ixm celebrAntur�onfi ducitur ter circAfotum. 'Deindein�ellAmibicollocAtur. Sedenti�uper�ellAm,pedes UuAn-tur. iE A 'verb Aqt!A.,quA�enfi IxuAnturpedes iCon�ergitur leclusnbsp;nuptialis AC totrd�upellcxdome�icAy Con�erguntur itemho�itesynbsp;qui xdnuptiasinuitxii�unt'. Po�ex�gt;on� os oblinitur melle, amp;nbsp;oculi teguntur velxmine, 'velxtts ocnlis ip�a ducituradomnes adi-,nbsp;Um for es, quas iubetur contingere xcpul�are dextro pede. ^idnbsp;�ngulasfores circurn�ergitur tritico�ltgine,AuenA,hordeo,pi�s.,nbsp;Ll }

flunt omni gener e fr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tllam circumffergit.aitmhilho-

rtit� dcfniitrum fonf'ty �rchgfcnempi'e colucrit-, remj. dorne�i-cem cur.�iarit ea dtitgentia, qu/i debet. Ibis aCits au�ertur�on�t '�jeliimeri .ib octdis, conwtunm celebratur.

re�ericHm�ot�i adlec��dcducendaesf inter�xltAndiim �i .'ib�induntur crines, qnibtts ab�i�u, mult er es imgonuntei�r'nbsp;titm.,niiieo linteolo adornatum.quod ueeorihtts ge�tire licet .doneenbsp;�lnimpepererint.Tarn diu enim 'uxorespro virgpnihtts�egerunt.nbsp;/idextremuintroducitur in bubiculu^'vbipitl�ittifj' verbernta-ccijctiurin ledtu.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;traditur. Tu pro belUrijs .tfferiintur te�i-

InFuneribfis hlc�erueitur ritus a ru�icAnls defun^fyrum cudAuera 'ue�ibu^ fy� cAlceisinduuntur cd� ereSla locAtur�uper�el-lam, cui u�identes illorum propinquiperpotat ac beUuAntur.,epotAnbsp;cereui�tAy�tlAmentAtio�unebris, quAinlingua Rutenica�e�natnbsp;^alelc/(ek/p proq tpwcncnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;njn� mif(

pcf�p rt(bo i;prcf5 fjjvnuirif icl(/ Ukij^a ttj nie tniclfvG^ j/fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tj proc? tij idesf Hei, hei

mihi, ^uare mortuue es ? Hum tibi deer at e�ea aut petits ? pQuare iugem?^Mre ergo mortutts es?f�c.Hocmodo lament�tes �num�rant erdine omnia externa Ulins bona, euius mortem d�plorant:nbsp;nempe, liberos,cues, boues,equoslt;, an�eres, gallin as, �'c. e^dqujtnbsp;�ngularc�bdentes, occinunt hanc F^niam, Cur ergo mort uns es,nbsp;qui hac habebus?

Foil lamentationem dantur cadaueri munu�cula, nempe, � triuUeri�la euacu-.utro Unteolumddq^einscollo impUcatur.Citm

ciant,nummosfroqdunt in fefal.chrum,tanqaam viatico mor-tuamprofeqaentes CoUocant quoqttepanem, t^lagenam cercui�A p len am ad cap at cadaaerisinfepulchrum illati,ne anima velftiatnbsp;vel efiriat. Vxor mane veferi, oriente accidentefo temper extvndli coniiigis fepulchrum (edens vel iaccns, lamentaturnbsp;diebastriginta. Cognativerl/incunt Conuiaiadie tertio ,feexto,nbsp;nono, amp; quadragcfimo.\^ Fun ere.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qua conaiuia ani-

mam defuncii inuitant .pre cant es ante iamuam, In his conuiiiijs, quibusmortuoparentant, tacite afeident menfextanquarnmati,nbsp;nec vtuntur cidtris. ^^d men fam verb rniniflrant dux mulie-res, qiix hofeitibus cibum apponunt, nulla etiam cultello vten~nbsp;tes. Singuli de vnoqttoqaeferculo aliquidfetb menfam iaciunt,nbsp;quo animam pafei credunt, bisque pot am effundunt. Si quidfar-te decider it de men fa in terr am , id non t o Hunt ,fed defertis (vtnbsp;ipfeloqHuntur\animabus rcUnquunt, mandueandurn, qua nullosnbsp;habent vel cognat os vel amicos vitientes , a quibus exapianturnbsp;c onuiuio. Pcr.teioprandio ,facrificulitsfeurgtt demenfei, amp;c feo-vicifetrn mulieribusffeque mutuo ofeulantur.

Dehac oblatione ciborumfuper tumulos defunclorwm me-minit etiam lt;lt;..Augu�inta �ermone i $. de Sanctis, cuius verba

264- RELIGIO B O RVS. error increucrit, it �ipcr tumidos defunclorunt cibos vimnbsp;coferdt,qua�egrtj�ide corporibus amm�,carnales cibos reqraitt.nbsp;Eptdas enim ds� re�ecliones car.o tantum requirit. Spiritus au-tem ^AnimA^s non indigent. Parare aliquisfiis charts dicitnbsp;quad tp� deuorat. ^updpraflat ventri ^rnffttatpietati, ^c.nbsp;HaUenus ^.^uguPiinus.

Hac, qua de faperPtitioJis ritibus, nbsp;nbsp;ceremonijsillarum

gentium narraui -, partim ip�e vidi,partim ab hominibus�de dign is audiui.nbsp;nbsp;T't veropraPiantt�ime vir qui variarum

rerum cognitione dele�fari�olittts es, pro ea qua ex-eedis humanitate, meum hoc qualecunque�ri' ptum abhomine tut amanti�imo,nbsp;pro�etlum bont con�las

oro.

ALIA

ALIA Q V AE D A M

DE MODO lEIVNANDL ,

CONFITENDI EVCHARI-

fti� vfu, item dematrimoaio.Alc-xandriGtuagnini, qu�fupra . folio 2 3 4nbsp;omilTa,

* *

*

rhcni in�eiunio,putin c�teris c�rcmonij?, �Ronianisdifcrepant,quaruoiq; ieiiiniania-gna,qnibuscarnibusabftinct habent. Priniunbsp;inquadragcfima fepte intcgris hcbdoniadisnbsp;ab cfucarniutnabftin�t.In prima autcm hcb-domada quam nos vltimam Bachanalium diciraus, illinbsp;la�arijs amp; butiraccis cibis vtuntur, eamq; Mafma qualinbsp;butiraceamappellant,reliquisvcr�fcptemintcgris fepti-manis ad Pafcha vfq; etiara pifcibus abftiner, oleribus,nbsp;cauliculisraphano, fungifq; content! Qiiidametiam dc-notiores Dominicis tanr�m amp; Sabbatis diebusfquibusnbsp;ieinnare peccatum purant)cibum fumunt,rcliquis dic-bus,nifi fruftulo panis in mcridie confortati ab omni ci-bo abftinent.AIij die Dominico^feriatcrtia, quinta �c fe-ptima,cibisco�isvefcnntiir,reliqu!sfruftnlo panis, cuin

Mm

�amp;s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K B L I G I O'

aqux fcrmentat�. fumpto, totics diebus in�diai�� toll�* rant..

S'ccundoiciunantpoftodauam Pentecoftcs vfq; ad fcriasPetri�amp;'Pauli Apoftoloruni,appeliantq;hoc ieiuni-unr Dini Petri.

. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Terti6aprimax\uguftivfq;ad AiTumptioncmBea-

tiffim� vitgiiiis Mari�E iciunio fc mac�rant. Quarto lex feptimanis in aduentu Domini carncnr amp; butirum abhorrent, vocaturque hoc ieiunium Philippi fecundumnbsp;Rutenicum Calendarium. Omnibus verb diebus fabba-� tis (exccptis temporibus ieiunij) carne vcfcuntur.. Scdnbsp;feria quarta amp; fcria fexta grande peccatum carnibus vtinbsp;ereduntjitavt fi Petri amp; Pauli Ai�umptionifqueMari�fc-ftum feria quarta vcl fexta contigerir turn eaquoqucdie�nbsp;earnibus non vefci peccatum putantjRoma'nofquchac denbsp;caufa maxime redai^uuntj argumet� Clementis POntifi-cis Romani idcoprobantes,qui dicit in ftatutis Apoftolo-runi Canone Lxiiij. Si Ecclcfiafticus die Sabbato vclnbsp;Dominicoieiunansinuentus fuei�it,exccptis ieiunij Sab-batisab Ecclefiapcr(criptis,faccrdotio dcgradcrur.Si au-tcm f�cularishomo fueritcxcommunicetur,amp;ab Eccie-fia fciungatur; Nullius fanftivigiliamiciuniovcnci�rur,nbsp;pr�terfantliIohannisBaptift� quamvigelimar.onaAu-guftidic/ex pr�lcriptioneCalendarij fui) celebrant.,nbsp;Monachi grauioribus ieiunijs,pr� c�tcris oneran-tur,quiaqua fermentata cum fruftulo panis fcmelindienbsp;Iiunipta,contenti effe coguntur..

MO S CO V�T A R VM. C � N r I T E N D 1 M O S.

fo-Ppftcacoafifcndi fccundum pcccatigrauitaLeminiun-fta p�nitentia,antcip(�m imaginem confeflbr,amp; conf�-tens magnacuni deuotione reucrcnter fefe inclinant, f�-gnoquecrucisfrcquentiusfrontem pectusqueamp;brachia niunientes,altocumgcmitu confuctam orarionem pro-ferunt. lefn Chrifte Fili Dci viuimifcrercnoftri. QnpC-dam etiam, qui grauius aliquid deliquerint aqua facratanbsp;abluunt,qu�minEpiphaniaDominitoto fluuio,vcl fta-gno(fecundummorem) confecrato hauriunt,amp; pronbsp;ftcrgendis noxialibus delidis , per integrum annumnbsp;Templo�cfcruant.Quibufdam verb pro p�nitcntiaieiu-niajamp;breucs facilesqucorationcs,iniunguntur. Domi-nicam cnim orationcm pcrpauci ex vulgofciunt, dicunt-que orationem Dominicain feire, Dominorum amp; Sacer�nbsp;dotum qui nullis laboribusoccupantur opus ef�e.Confcf-fionem etiamquamuisexpr�fcriptohabcanteam tarnennbsp;ad dominos pertinere agreftes dicunt,fibi autemin Dc-�im amp; filium eins lefum Chriftum amp; Spiritum fanftuninbsp;fimplicitercredercfatiseflc. Hacque orationcom-ncs Ruthenipromifcu�,amp; pcculiarirer vtun-

1:1 3

26S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;religio

SACROSANCTAE EVCHARISTIAE

V s V s.

-�S

AcramentoE�charifti� Rutheni fubvtraquc fpGcievtuntui\aliudautcm pro infirmisamp; aliud pro communicantibusfecundum confuc-tudinem babenr. Pro infirmis �cramcntaninbsp;in hebdoniada magna ante Pafcha,die louis

confccratum,in vafe mundo per integrum annum fcrua-, tur. Dum autcm id Sacerdos pro infirrao darurus eft, tfnflexa.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

fndR-fte. tumparumvini amp;aqu� tcpid�addit,portiuncuJamque Eucha bene hunicdatam cgroto cocleari de calice porrigit. Sinbsp;autem puer infirmas fucrit, adco vt non poflit de pane fu-merc,tuncinfundirurcigutta vinic�fecrati inosdecali-cc. Pro communicantibus verofecundumconlnctudi-

ncm,Sacramcntum dum Sacrum fiue Lyturgia pciagi-tur confccratur, quod facerdos coclcari cx calice in porti-imculas minutas redaftum , amp; vino eommixtum communicantibus diftribuit. Pr�fcriptum communicandi tempus ante feftum Pafch� f vel quotiefcunque aliquisnbsp;volucritj^modo confcflus fit ^liabent.Pucrosquifeptemnbsp;annos tranfigcrunt ad Sacramentura admittunt dicunt-q ue hominem fcptennio tranfado contra Dcum pcccarcnbsp;incipcrc

Porro omncs Ruthenipanefermentato amp; non azy-mof'prout Roman�Ecclcfi�moscft)vtuntur,idquchac rationc approbant, quialud�i in memoriam liberarionisnbsp;fu� cx Egypto,fecundum mandatum Diuinum azymisnbsp;vtmuur, ic verb femel Chriftianos fados nunquam innbsp;laborc

M O S C H O V IT A RV M. 269 Hbore Acgyptioruni taifle, idc� de huiu�nodilud�o-rum azyiuis. Sabbatoamp;circumcifioneobfcruandiSjfeli-berosel�c dicunr,fi cniin aliquis fequatur vnum ex illisnbsp;(Paulo arteftante)totam legem adimpleretenetur.nbsp;demque Apoftolum dicentem,fratres ego euim accepi�nbsp;Domino quod amp; tradidi vobis, quia Dominus in qua no-ftetradebatur acccpit panem benedixir,amp;c. de panefcr-mcnrato�cnon azymo dixiffe intclligunt, eoenimtem-pofe necazyma nee Pafchafuil�c c� Dominus c�narer,nbsp;dicunt. Idquc hoe argumento maxime approbant, quianbsp;ludxorura Pafcha ftando fit amp; comediturfecundum legis pr�lcriptum,hocauteminc�naChrifti non erat(vtnbsp;EuangeliftadicitJrecumbentibuseisduodccimjamp;c.

Item amp; difcipulus recubuit luper pedus ipfius in c�-na, amp;c. Q�od eti� Chriftus dicitibidem defidetio defide-raui hoePafcha manducarevobifeum,non delud�orum Pafchacum dixiflcfcntiunt ,quod antca femper commenbsp;debatcum z�poftolis.Neque azymaChtiftum Apoftolisnbsp;dedifiejfed panem fermentatum crcdunt,cumdicitj,Eccenbsp;panis quem ego do vobis.Similiter ad Iudam,cui ego dabo panem intindumjpfetradituruseftme.

Romanos autemin azymis communicantes con, fundunt, dicentescosludaicos ritusobferuarc, in h�reli-que luliani Apolinari?Laodiccnfis,amp; Pauli Syri, Samo-farenlis Machometi, Euthychij Diafterij ambulare,nbsp;qui �tant in fexta Synodo deprauatifl'imih�rctici,amp;. fpiri-tuDiabohcorcpleti.

Mulicres autem apud Ruthenos panem ad facrin-candum Profkuradidum conficerc folent. Scliguntuc autcmadidmulieresproued�xtatis qu� rnenfibuspati'nbsp;Mai 3

b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;It T L � G I O

�adisamp��usnon funrobnoxi�, pr�ci pue verb vidus�a-cerdotiim itLcI�, id.niuncits obi/cloiciit.

DE MATR�MONIO.

^Ta Rutheni Mafrimonium contrahunt -, v� ^qnavtum confanguinitatis graduin n� attiii-'^gant. Tertiam duccre vxorcni viro vix con-^cedunt,amp; non admodum legicimum matri-'moninmeffe pntant.Quartam verb nee con-cedunt , ncque etiam Chri�iannm effe indicant. Pronbsp;adnltcrio non com purant,lt;� vir hab�s vxorem eum folutanbsp;conenbuerit,exceptavxore alterins.

Diuortia inter fc frequenter celebrant,Epifcopisper-niitttcntibus, Jitcrafque repudij d�tibus.

Qn,idam efiam agreftium , qnibus ad Epifcopos propter iongain itincris diftantiam aditus difficilis cft.nbsp;Diuortium etiam tali modo ( more gentili antiquitusnbsp;obfcruato^pcraguntjc�mfibivir amp; vxor vtrinque difplinbsp;cent, tune extra pagum in triuium ambo prodirc folcnt,nbsp;naantiliacceptoquod interfe manibusvtrinquetenendonbsp;per medium diieindunt, hocqueintcr fe diuifo matrimo-nium etiam,inter fediuifum efl'e pufant,amp; vxorirepudia-ta: vir dicerc folct, vadc tu hac, ego iliac pergam. Sednbsp;hicpcruerfusDiuortij modusnunc prorfus abolitus cft.

HocautemrituMatrimonium inter fp�ftm Sefpon-fum contrahitur. Imprimis menfa in medio templi adornatur,ingredientibufquctcmpium facerdos pr�cc-dens certas r�cit�t orationcs ,d�ind� proPatriarcha, Me-tropolitano. Epifcopis,lt;Sc toto clcro,promonarchaqucnbsp;fuo

MOSCHOVITIC� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27lt;

firo,amp;omni ordincequcftri, amp; plebcio, qui ritusfu� f�det fequunturfigillatimfacerd�scum Diaconoclara voce o-rant. Hispcra�is fponfusamp;fponfamcnfampr�paratainnbsp;accedunrjn liiitcoquc fecnnduni niorem pedibus fub-ftratovtcrqueftat. Poftea fjcerdoscxpr�fcriptoan alicuinbsp;olim non fpopondcrcntinterrogat, ftolaque manusvtri-,nbsp;ufque annulos commurans colligar. Dcind� coronasnbsp;ligneas velextili� libro pidasadidinunerisinEcclefiarc-feruatascapiti vtriufquc iraponit,diccns.Pofuifti Domine coTonam fuper caput eins de lapide pretiofo ,amp;c.Euan-geliumque de nuptijs in Ghana Galile� celebratis r�cit�t. Deinde panem amp; cereuil�am confecraram dcfponfii-tisadpr�guftandum porrigit,poftcaftolam(quafacerdo-tcs collo appenfa vti videmus ) Iponfus amp; fponfa ab vnanbsp;parte,amp;ldccrdosab altera tenet,Qccrdotcmque pr�cun-tcm fcquuntur C h�c verba dicentem.. Circuitc populinbsp;Sionamp;datcgloriam nomini Dei altiffimi,terque mcnlaninbsp;circumeuntes loca fiia occupant, amp; Sacerdos Plalraunxnbsp;Milercrenoftri Domine fecundum magnam mifcri-cordiam tuam,amp;c. r�cit�t, S�lFragijsq; pro omnibus, ram fpiritualibus quam f�cula

ribus Deo perfolutis de tem-plo egrcdiuntur,

*

o VAE DAM DE LI

VONIA ANNO M- D-

LXXXII. POLONOE.VM

Imperio fubicda.

Ji lio , extrema nece�itas Ucrymas expre�it, cum rejjouium lega-tttm Vontifeium obficraret, z't in paeem omnibtts ingenij viribtis incumherct�allor�iis�enatorfallitur, qui id ex legal in CMof-couia audiuit .^nec indy tus Bex St ephanus Jicet�elici�,mus-fo tuna. memcr humana, hemint�atis�upcrq, ojndtq^ exagitato,admo-ditm di�tctlem� prab it it. lam igitur Liticnia,fiu mauis Lt bent anbsp;[a Libone quodam Duce,adtierfa tempeflate cum Italisinillas o-ras nauibus d�lai o, cognomen adept a} Deo�c volcnte,nbsp;nbsp;nbsp;r�gna a

gente ob dus aait ia, in gent cm trans�erente ne�ra e�. In qua citm Bex Sitecorum lohanncs nobis belle di�entis, aliquot ar ces oc-cupauit (nc ca qua patte a�unt Daeis cJMagni, Fridrid Begibus Da-norum�atris commemerem'} fact lis er it cum ipfi bac de re cempo-�tio,eiimideb quod ajfinis Stephani Bcgis�t, 'uterq^ enim Sigif-wundi

DE LIVONIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2-3

mundi .U:n-! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tot'vi�lortjscla.ngtner') t�m qi�ii Liuonia.,

�rm li fiojlris iuJie�imtUterrita.,\^ngu�^i) Sigi�i/tindifho, anno IS i �� de�iderat-Regio A^u�onaf ^yU-ra c�jea^gradum Zt-titudinis 00.�gnrlt;!etri(ij,netr'amp; i^uam.aiXw�fatet Slt;)..a)n^liitsnfil'�nbsp;liana Gennanica longa, duceot�i^propcmodumart�u^sin�gms.nbsp;^JMo�eis ah Orienre^ Pru�isnbsp;nbsp;L ttua^is � mendie�nu P'encdico

�u Oceano Sannatico ab Qccidcnte amp; Septentrione c;incla,quA hodie., maxime �, C^Po�is infeflatur, ancea ho�es hahuit,eosdemnbsp;C^iojcos�aeRu��s,Lituanos, Ramagitae, Semegallos^Curones,nbsp;atip�ntj�sdn qua Ungu� dnier�u. ^t^atuor in pagis,'videlicet Liuonnm ( Latina qua dam, ct� deprauatahabentiitm^ E~nbsp;�onum, Lottonum,atip^Guronum,Saxonicamciuitatesfihi vea-dieant,inde ah aduentu Germanorum Chri�ianoruin Liuoniam.nbsp;Suntiutem ctuilatesprimaria Riga,Derpata, Pernauia^ReuaUaynbsp;Harua.Portui item aliquot, ex quibits mull um emolumentiper-cipit totaregio. Toi�atautem Riga abReualia,so,milianhns Ger-manicis a Derpata^o.ahRcg�omontePru�ico �o totidemaPlcfco-uia CMj�ouitica, a pitna Lituanica 4 0. Fluuiorum duo nehi-li�bni habentur alioqui traclus Ule vt�yluo�ssdtanbsp;nbsp;aquo�us esiy

�vnusDlsotAyal^sLuna�ridano Italicoamplior,quiexlacuema-nans CAL�ouitico eiu�em cagnominisyo .a Bory�ene in�lua exoriente milltarihua�upra Rigam in mare illabitur. alter Emhe-iicie�,exingeticrtiislacuPeibas vocato,nbsp;nbsp;nbsp;Liuoniamah Orien

te �ole terminante quiinidemmarepropePernauiamin�uit, Hac olim Gottia Orientalis erat : vt illa altera, Suedica , quam vndiq^nbsp;alluit Oceania Occidentalis. Ex vtraque Gotti, �inno Chri�inbsp;3So.effufipertraclis�ecumfinitimis, Imperium eita�anint Roma-num, quodadOccidentem vergit�olem. Pri.musautem Liuones,nbsp;'^^heologus, Anrnbsp;ibus.ad vital�nbsp;lln

27 lt; nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Q V 1 E D A : �

t�^}i�tet/�}-e;:-:i li�ionen: Ch.-�hiniinpenluxit - Ungut vcT-nacuLt din!ur/}2 U.b:)re ferctptt. qu.r,'t-)de'ih}}!gt; pa� anno dtstis itgt;�s,atqiic Riga cnn�ttutm Epi�opus , ab Hardnuofecundo Bre-n/cn� '�L^rchtepifiopo,cr��t i alp cfuoque po/i h�t Derpatc-Reuada,nbsp;'^abbi. zMeinardopio po� muUosex'intlatosl.ihores�nisab-�tmpto, qui arcendoriirn a�tis caufa, ferorunt tune Lituanorui'nnbsp;ar ces nonnullaa prape Rigam,ad ripas T)ixgt;in� crexerat:Bertold�inbsp;Ci�crcienfiuT� abbas., 'uir eiufdemfiudip�irrogattes eH Iduic 'ucronbsp;t^lbertusBremen�s canomeus \^nno J2 4 6. alqq^po�.Is antics i 0. cum idolclatrts tarn�iis qua, externis beUage�il�e^ amp; ordi-nem�eu�oeietatem eu�ferorumnitlitia Chri�i^ccnccj�i ip�tertianbsp;Epi�opa�aparte eo co�lio ir�itni�e dicitur,, vt in promptu�m-per haberet,adeter�iis barb aros auxUium. Porrb tnagi�rorttm, idnbsp;e� pra�ebiorum Liuontenfitim pritnu.s �uit Vinnenus, qui trees Segeuoldam,yendamye� A�cherodam eondtdit Kokenhaufi�nbsp;expugnauity sj^o�chorum Principem acie �uic�ttm intcr�ecit.occi-fits er ipfipcrin�diasa P'cnden�pra�ePio quot;vaa cu�io cocionatore.nbsp;Sec�dns erat KolquimtSitertiits Hermanus,quo ret um patiente,nbsp;VoldemarusDanorum RexOrdinem Teutonicum terra leruenfi,nbsp;qua, e�Liuoniapars, donauit. ^narth-s Pheodarus,cateriq^dein-ceps.qai Goldingam^Curonam �r Ampote ar ces ex�ruxit.Litua-norum�bimole�orum terram depopulatus e�. Verum.neomnesnbsp;recen�eam�ecundus ille Volquintts Felinum a�undamentis crexit,nbsp;cum CMofiisfiepe decertauit. Semegallos,amp;uftralis Liuonia incolasnbsp;atq.^ in�tlam Ozeliam�begit. Reualiam Danis eripKit,nam hinbsp;tune ali�na inuadebant. Ordinem�uorum crutigerorurn�ua�u Alberti anti�itis,maioris adiumenttgratia,Ordini Peutonico Saneis. C^Iarisfi�dereperpetuo in�eruit. Lim enim cuocati ex Germania erant milites (JAIariani, Anno 1226.0, Conrado C�PaJo-uisduce, adtier�us ojim Pru�forumidclolatrarum ,in Ma�ouiar�nbsp;atqj

DE I i V O N � A.

P�lsniim incur�znesfiC�eritium, qtnbtupars Pru�^�bar-hlros d�hell3.��cntn�ignAti. Vt au�em hiprogrej�t tempord Pruf-fiam, itA i�i Liuoniaw, ex iact�ltn feceruf/t cult/�imarn, Vtri^

Prufit afitio J 4 $ 4. ad Polonos defiecerint, quorumpofiremua fitat t^lberlUi^Afarchio Brandcbtirgenfis ^quem Rcx Poloxta Si-gifinundns, fiepe quot;vsno conatu rebcllatetn�bolito niagiflricogno-t39i�e,Duce}� partit Prufiia,alterapibt relitia anno i s z�. Cra-conia appellauitfiuumq.,ftipendtarium feeit. Liuonienfium itemnbsp;^�tgiflroru7n.4p. hoc eft, vltimus erat ^f ilhelmits Firftemberg,nbsp;qui proditione mtlttum Germanorum in ar ce Fehna anno 15 ^S.nbsp;� fiiioftis captut ,in vinculii quot;vitamfinqt,cuiquifiucccjfierat Fet~nbsp;lerut nobilis Feftfalm ,eum Sigifinundut '^uguftut Rex noft ernbsp;t^nno IS^4. jyucemCurlandiafibi'vePiigalemRigadeclarA-uit. K^tqftta vterquehic ords'fits cum terris^quamagn�nbsp;fttnt,in poteftatem Regutn Polonia 'ventt. Sequitur

CONDITIONES PA

CIS. A MAGNO MOSCOVIAE dvce petitae a SERENISSI-nio Poloni� Rege Stcphanoconccll�^amp;pcrnbsp;Sanftiffimi Domini noftri Icgatum rran-fa�� in Zipolftra lama, Annonbsp;Domini 15 g 2. i j.

lanuarij.

T fu� Maieftatis cxercitus, folufa Plcfconix obfidionceditionibusMofei dedneatur.

Incendia amp; agrornmpopulationcsprohi-beantnr.

Vtd�cennales indnci�dentnr.

Vrarces in Mofchouia, anno fupcriore capr� Vicli-cokicum, Chclma,ZatvoIoczc,Nctt?cna,r�m amp;qu�hoc annOjOftroW, Krafihihorodek, Voronccia, Vcliza, c�te-teraqnc caftella ad Plelcouiara pertinentia cum tormcn-tis,amp; apparatnbcllico,qu� exuff�non eflcnf,reddanriir^nbsp;In pi-�miiim ho rum, Magnus Molcoui� Dux, omnibus arcibusSc ponelTionibus, quas in Liuonia quoenn-quemodoqu�f�tas habuir, cum tormenfis bcJlicisamp;ar-manientariis, cum quibus cas ceperat cedit.

CONDITION ES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;277

Non rcpctct arccs Vielifiam, Vftviatunijcziccifcc, SokolLim,c�tcraiqu� bellocaptas,amp; ad Polocziamfpe-ftantcs-

Arces inLiiionia ftarim acprimoloco Derpatum, Felinum,PcrnaLiia,amp;Notvohorodek ex parte Mofei tra-dentur.Reliqu� verb onincs anteproximam dietn^quar-tamMartij,quarum (cries eftifta. Kokenhaufen,Krentz-borg, Lande, Roiiten,Lufen,Feften,Scfltt)egen,Schtvan-tzburg, Marienhaufen, Runtzborg,Adzel, Trikatcn Ma-rieinburg, Woln nr. Perchci, Sales, Srarapernaua, Andernbsp;Eikel,Margcma,Kuk�haim,Leal,Lcde,Hapfcl,S��:a Brigitta,Fcg(reiver,Liel,Borcholm,Neifclos,FalkofFen:Bialinbsp;kanii�, Narcn?,Talkinaw, WQrbeth,Kcrcmpc, Old�torn,nbsp;Ncihaus,Odempe, So�merpal,Kauelichr,Vltzen,Knn-tzteth,Randen,Ringen, Oberpoln,Lais,TcttVcfs,Lcn-Warth,Afferath.

� Ex parte Naru� amp;aIiarnniarcium,perSercnifr Regem Sueci�captarum, proteftati funt legati Sereniffimi PolonixRegisfuam maieftatem- nonobft�te pacificatio-nc,iusfuum profequutnrnm.

Antcpr�fcriptani dicra qnartam Martij,ca qu�Se-reniflimi Regis, turn amp; qn�Mofci funt,exrefti�ueiidis v-trinquearcibusdcducidebcnr.

Siquid per temporis breuitatem, deduci forte non po(rer,reliclumfubcuftodia,doncc dedudumfucrit ma-ncrc debet,

Cun:odcsamp; redores, vtr�nquc f�curi cfTedcbent.

In dcducendishominibus,tormcntisc�terifquc rebus,vis atqncornnis dolus abefiedebet.

Ad prirflandum �Mofco iuramentum in ratihabi-

Nn 5

�78 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PACIS

tioneni conditionum pacis, ScrcniH'.Rcgis Poloni�ori-toresin Mofcouiam prodicdecima Iunij,Orarorcs ver� Mofcouitici in Poloniam,ad qui ndcci-maai dicm Augufti venire dcbent.

Tranf��io dc captiuisintai��a adtradatio-nem per Oratores reie-da eft.

^7^

�S-.^AA,�*! , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 i pi

i�^�;^e:^MiS�^��Sgt;�A!�^'0^��amp;

AD S E RENIS S IM VM

STEPHANVM. REGEM

P o L o N I AE ,

CHRISTOPHORI WARSEVICII

Oratio.

j^4, expc�to tot ob ein negotio cum loanne, MAgno Mofcorum Duce-,X y. lAnuAri ad ZaplfciAm confe^Ant pacem grAtulitstr.

SERENISSIME REX.

CWM nttperex ca�ru ad conuentum tramanda pact Zapol-i�i�de�tnatum,me mi��es:^ confeSlapace .rur�is adtein �viam mc de di�[em,fallen di teporis gratia,co�ripfi oratione,nbsp;^ua de hoc tarn terato magnifico munere, diuinittta tibi datonbsp;oblato,gratularer. ^am, amp; adeo Vilnam cumveni�em, tj�snbsp;diuulgandam e�e duxi. rt velin -variaspartes non filkm famanbsp;�verum ctiam lamp;titia de ea pcrucUre facihuspo�tt. e�et^ in�arnbsp;epi�ola alt cuius qua tum ad tuos, ttim amp; ^d ex t eras �s de rebasnbsp;^ua hicgeruntur, officij ergo�rthi po�t f� deberet: (� deniquenbsp;�vt -vel hac te�ificatione memorisno�ra mentis bene^ciorum tud-tum erganos, eorum qui -viuuntnbsp;nbsp;nbsp;po�erorurn gratij�mus

fcrmodetuo regio nominenifquam conticefiat. Bene vale.vdnit llll. Februarij. Anno Domini M- D. LXXXII.

B. B.'JXIuge�atii've�riX,.-

Ticleliffunus jtdd�fll�itnut/nd-. ~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fir Hit or. rWHrfiHICIffS.

A�� H

AD SERENISSIMVM STEPHANVM Kcgeni Pcloni�.

nixDucemdufi�amp;legitimebcllo abste�u�cepto , pro�ere�or-titer^gc�o, in tot annis btllatoribu^s, qtiibus ctnn beHa g�it, pene omnium�olus, ad pacis conditiones quas voiebas accept an-das ade��e cum vide are.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e qui dem nomine tibi Reipub.

inprimisgratalor, amp; pra�anti virtuti felicitat'i^ tua, omnia pramia in�gnia honoris, ornament a laudis ac gloria, iurenbsp;cptirno deberi, agno�o pro�teor. J^fhd enim aut bene�cio ca~nbsp;rius, aut fama amp; opinione maius acciderepotuit quam quod vtnbsp;diuturnam quiet em , pranunciam tempe�atis , maximum �quot;nbsp;graui�imumbellum �c deni.um in�ar�lisjpo� den��trnas te-nebras, optati�imapax, terrorem belli csf �b�cuta? Et verbnbsp;iucundum esifimper nomen pacis, res ip�i �alutaris , qua dpnbsp;de�dcrio expcclantium voluptate exultantium , cz eorum,nbsp;qur�unt eius�ruatvresgloria ,vix admirabilius aliquid dixcris.nbsp;Sednimirum�ert hoc humanarum diuinarum ius legum , connbsp;�tetudogentium, ratio ip� munerit (^dignitatis regum, vt�uAnbsp;fubiedos

282 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ORA TIO ,

centis�ngniatf profu�onern .fsdnd�ti�ioriimij, de�e��nem-.nsn adinuidio�i^opes mimine^�erendantpoie/itugt;�,�dadDet Opt:nbsp;fj\�ax:cullum, gloriam^propagandas. Reges (y' Principes cape-rent at que conuerterent. ^Qp�dtum nt el maxime pat uit ,cumadnbsp;jirc:-.! frKi eius vicloria monimentum, nonflatuas nteltrophaa, non tnut�nbsp;fh.ihi Oiinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;taciturn ali quid-fed domunrorationis ficrarium pactstem-

vJft 'it.. ' plitmDeo Opt-.�l'�ax-. Soietatisleftextruxifes:vtcuitue�et Victoria. eidem daretur da� honos ^aquo profeclum^ eidem fcrri acceptumbeneficium videatur. Etenim mult a mtdtis foli Tteanbsp;In expffh. Opt: CMiX:cuncla debentur. Tindem vero in fquentianno, ccn-twne�iii.^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(j^t.ofum�bfcutaesicxpcditio tua altera Ve-

� y s o- nbsp;nbsp;ticoluccnfis, ^mtiltarum altar urn arciitm expugnatione clari�i-

yeticabic� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffiquo, quam longum amp; difficile itci' cmenfts fucris, quo-

^ce^ex^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teerga captiuos gtjf^is^ amp; quidpot iff mum in eo fpeclaueris

longum effet comtnemrare.llludquidcm non prateribo, etiarn in medio curfu,^quaftardorebelli-,affdepactsconditionibus alienunbsp;Orat^ret fg fui�e: �� CMtgni duc'is Oratores(� Or at or esnbsp;nbsp;nbsp;non fccu-

evbLT^/o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pot ills appellandifuerant^in ip fa cafira ad te admtf�e. Sed

rci Ma�t, dicmillo^de die ducere, (� nihil nonfimulate agere cognitum e�.

Velicoluco ho�dibits copfeis Turcpeci-mPteitff itmfa�s (�fugatis, t'clifiaI�euelia, Zauolotia, lezerifia in po-jtcx r.tr/s tefiatemtuamreda�la,Vilnam reuerftts, tߓ mox Varfouiam ad 31!x ad co. oomitiaprofeolus es.nbsp;nbsp;nbsp;��to vel legatos quod, iltos ducereplacuit,

�uerh/tir- t^^ddHUpo�ularent ,^1� tu velles, amp; Retpub-.expcdiret ah ordinibtts regni cognofieretur amp; dscerneretur. Sed vix in illanbsp;3�! c��^tt� tanta, non dicam or dinum fed hominnutn multitudine alt qui snbsp;dmti Rex repcriebaturquiijs, quasilliofferebant conditionibtts acquiefnbsp;itemn)- tn ccndumdpabcllo defifendium arbitraretur. ISlonobfctireprafi-ferebant omnes Liuoniam prouinciam, pro qua bellumfufeeptumnbsp;tur-..nbsp;nbsp;nbsp;amp;pe�um e�et,ftib ^�^ofeho recup er art oportere: �quot; '^el graui�i �

mat

AD P. E G E M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2S�

in Ai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clifiiultAtes, iamp;illirasnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dctrbncntapoiitss f�bamdaz

quam 'vt nomitiein�diojapacis^faciio feruitutis Liuonia afferre-tur.Necno� totpra�aatiuKi �vircrtim tnilitumij^ ca�iss in bello, cumg!mitn(^lachrim 'u notahitur'.�quidcm omnium laE�nm-rum tabiura maxim a hominam eft -,nbsp;nbsp;nbsp;'n iden debet.,^^circa in

eam cur am poti�imum inarbui�i, 'uttertiam belli cxpeditioncm contra (^o�trm,vel quam primum apparare potui�isyncque aut inbsp;nbsp;nbsp;t.

tenait OS ararij, aut anguflia temporis,aut tadium (�fielet as belli ..aut itineris longitudo ft. per�quenti ho�is celen t�te te retarda-uit. Duxi�i exercitum haud�io an etiam quam antefiorcntlo-rem, coptarum numero, 'varietate gentium e^r nationumy�v�u exercitatione belladiplan� mirand.um : it a tt Plc�couia, ad quamnbsp;^is amp; ratio ar mor um tuorum conuerti Inprimis debuerat ^poft-quam O�rouia paucis horis oppugnata per deditionem e�et captanbsp;breui etiam in pote�atemtuamredigi pojfi'videretur.�hacde-mum occ!fpata,nonmodo Liuonia ho�iertpi^ajerumetiam adma- pi^�^u,^nbsp;ioraaudenda^moltendaocca�o e�materiapraberipo�et. Sufti-ne�u�ineRex�Deus Opt.Max.ab imminentiinteritumultitu- �*quot;'*nbsp;dinem con�eruauiteam, quamnccconfietudo benignitatis., nequenbsp;iuditiumclementiatua., cotrafurorem Cc^iartis�iiperbiamq�ai-�oriafiruareforta�epotui�et. Hoc quidem tibi ademptum esinbsp;nihil,quinetiamidyqttodqua�eras,habes,^Liuoniapro qua bellumfiuficeptum ge�umq^abs tefiuerat .potire.. Nemo��apienscul-papotius, quamfortuna, idiudicabit telum. tJl toj'cis 'vero, quanbsp;�vnquam latior illuxi�et dies, quam ea, quaprater�udomniumq^nbsp;opinionem �unt diuinitus ab int er it u confieru at i? fiiquidem -vit anbsp;lcticia,quemnaficendi conditio certiorfiit�emperq^fiucrit. Oppu-gnauitolim terror i Ile gentium, tot mold or cladium, Aquileiamnbsp;per triennium Solimanus Turca cttminnumerabilibus copfi T^i-ennam: Carolus ^i�nt as Cafiar CMettim�u�ratent.iuit

Oo a

284 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ORATIO

num quod conatibus corts tuen tus nun rejj/on slci'tnt in ea quo torn-fori nece�itatiq^ faruerA/tt �^fjtljtudints�Audeinfe^ui.i fuera.t fr ot intis honoremnbsp;nbsp;cxi�unat t�nern concoxerunt�nnt^iJMini-'

wegentium. C�'Ltgnorum enim hominumgejinsres, exitu me~ tinpar non eft .fed tujlicia aquitate^. Et quanquam frojjternbsp;(h� stquabilis�ne ojlLe oftftenftone belloru curftisinprtm 'isdelectat.,nbsp;tarnen ne�io quo modo adutr�s tn ter dum ca�btts in hello etiamnbsp;iHuftramur.-^ non�mper cur� volumus ob lat aaltquando etiantnbsp;d�derata res magis nos retreat at que reficit. ^hio magis hoc taunt Pleficouienfie bellum fforiofiim esi.. (� videri poteft, in quo necnbsp;tent atm irruptionu: infe�ua ca�us, neq^ altenum anni temptis,neqjnbsp;malta alia incommoda de ft atu mentis folttaq^ con�antia animinbsp;Ma�t el�- tedeturbauerunt. ^ujn etiam 'virtute ^furtitadine tua talem

lt;^^d�^'gt;^^�^ttitum ell, quail bus iu�itisi nbsp;nbsp;aqaitatisradtcibuSyOjel

mMaife. inde ab initio innixumfuerat.. nbsp;Pet� tandem is abs te patem,

tendam qui intra quadraointa annos nullos ad te liter as datura ft, mi�t-pacem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;'

jtdluur- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intcrnuntmm^pdullQ ^ntc nitnnb^tur. Cejdt Ltuontti iS,

qui nc Liuonia infiereretur Uteris pacis ,mentiouc atlla de^ ea fieret , a legat 'u tuis ante omnia fo�ulauit. Denique is qui tam�o-riose nbsp;nbsp;magntfiie efi loqui,^ fientire de fie muba atifius finer af.

quitj^difftdensfiua, ali�na virtutie^amplitudinifirufira inuide-rat,�pplcx tibi e^ifiacius'. nbsp;nbsp;easconditionespacis po�remoacce-

fit, quas tot latebrufiadaciaritm, nbsp;nbsp;mifitone legal tonumfiu bter-

fiugere videbatur. At quomodo idnonfiaceretitua Rex^ celeri-tateAfparandi,^ficientta adntinifirandi, nbsp;fiortitudineconti-

nuandibelli, tui^ exercitus fiimis ,firigoris, difficult at umq^ omnium, incredibilitolerantia adac�us nbsp;nbsp;compu fius? fi�iid enint

ftr Deumimmortalemexeriitu illo laboriofiam? ^uid adornnes difficultates^dficriminavitaferenda, obftrmatum magis fuitnbsp;Aut efie fotuit. Eqtitdem quoad fer aiatem graufiimasif occu-fationes

AD REGEM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;285

pationeslicuitlegi, t� vidi �liquid^ nee non tnc�-nin/�e po�am �itcumnbsp;nbsp;ex er 1.1t um multorumquorum in omnigenere bellt ge-

rendi nobdi:atacHputientiAiitA tarnenflatua , netpabult vel cammeattt^ quxrcndi difficult ate'.nec lorigitudinc via rtim-.nec inten fiffimi frigard magnitudine-.nec fera eia (� erudelttate hojli-umergaeaptiuas, vUitts exercittu labores ��f fericuli, eit tua paffenbsp;conferri.nbsp;nbsp;nbsp;(JAlemarabtl� illa eit eritq^fimper, Alexandri Mag-

nimiittum perleuerantia: quaru apulentot Verfat inopia Gracas luxuriopis continentia : Indes de�des vigilantia: Cauca�mnbsp;poflremo ip�im ffti, labore, inedta�uperauit. Ac ne vetera memoria repetere videamur,quam graue difficile bellum Carolinbsp;V. Cafiris ad Alligerium: quam mali�a cxitialis iJA�etenfisnbsp;ob�dio�uerit, quisignor�ttVttattantoruc^ aliarum bellatorum.^nbsp;eorumq^ exercituum incommoda�ilentio tran�eam. Sed inter ho-rumge�as res, erit etiam, vt opiner, aliquid loci tue, tuorum^nbsp;nomini:nbsp;nbsp;nbsp;baud�cio, an exercttits fortitudinemnbsp;nbsp;nbsp;conflantiam

legens audienstui, non aliquis oh�upe�cat. p^ffts enim media hyemetn media iJd�ffeouia in ca�ris vnquam perman�tliJPIan�tnbsp;miles tuits. ^Qtdsinpraduronbsp;nbsp;nbsp;immen�sfrigoribits concretofi

lo 'vallumtulit, corbes vimineos contexuit ,munitiones ex�ru-xitlcuncia hac mdes fecit nbsp;nbsp;per fecit tuus. ^ffs adeo totes, (f

tarn longis.tam^ int empefits nodlibus hjbernis excubias egit.egit miles tuus. ^uis non modo cum ho�ibus,fedetiant cum element 'isnbsp;ip�spugnam fibi defamp�t. fumpfit miles tuns. Ac breuiter,nbsp;nullum difficult atum,nullum labor is, nullum tadijt� patient ianbsp;efl genus in quo non exercuerit exercitum tuum hamp;cbellorum absnbsp;t e geft orii ratio aut con ditto, flue queer en di viel usnbsp;nbsp;nbsp;pabuli gra

tia long�imas profecliones flfcep tas: flue tot man if efl a mortis amp; frtunarum pericula adit a � tuis, quis conflderet: fiue cumfe-foei�itna gente, varia tor um ctrtamina, leuioraq^ pralia.nbsp;nbsp;nbsp;ex-

� 0 j

�I

2S6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oratio

cur�ones Ijo�ium infinintueatur, in quihw milites tui duct (fi authore teficr�femper -viSioriafn reportarunt. Cfiit malitittnbsp;iuflitUfiraus fidoltt� 'ventati:temcritat ratiorii.furor 'virtuti:nbsp;�vis eieniq^ ipft vi 'uilda est:nec quof� contra te ^�cfius iac�et vclnbsp;excufet habet.Tac Plcfiomarn irrupt tone tentat�, in pot ejlat emnbsp;tu am non 'venijfc. ^uid tum pofiea?Enimuero ignoramus cpta-hilitucjfefemperctgfuijfe^nhofliliditionearmorum fuorum 'vintnbsp;fi terror em lon^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proferre, qua 'vnitts 'vel alt er ins expug-

natAciuit�tts moentbuiincludi(fimancipari:ita 'vtfi.optio elt-gendidetur , capicnda 'vrbis�e, nonminquam excidcre ,qu�m capta (fipojfejfa aduetui ho�itim opponere fenonpoj�, malle Z'ide-res non neminem, fi quidem omn 'is belligerendi fi adminifirati-di ratio dificilis eit., capiendarum arcium fi ciuitatum difftcilldnbsp;Sfitdlfi er it qui nefciat, tn quanta tr�pid�t tone fjl�ofihtisnbsp;fusrat, cum tit hac eadem in bellum expcditione Plefcoutasn ipfenbsp;profeet Mi, aliquam exercities tuipartem in pccnitiora i^dofcouianbsp;Pclotia dimifijfes . ^ux fane pars cum Chrifiephoro liadiuilonbsp;Ca�ellano Erocerf.duce, tmitatoreauitx fipatria 'virtutisfingu-laris, maxim is fi difficilitnis it trieribns Stariciam prope 'venifietnbsp;incredibile diciu est, in quant am deferatione ijdoftts adduHutnbsp;lOnxtS�fi fucrit fiquidemin fu7am 'ver�im biduo triduisue latuife Cunt,nbsp;iSofioutx. J J 1 rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i II

nimio qut ajjeuerent, Juam certe�norumi�fiorum coniuges, amp; anciUa-terrirc m mmgrcgcs,cumamandauiffe Stariciaconfiat-.quandoquidemnDtt quot;tincArumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;-^fidtite agrorum,tantis^fuorum eadibtfs.adipfinsaU'

leca de., rcs conftans fiperp�tuafarna quottdie peruolaret:Sed adeb flam-tradnnr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi incendia a tuis ex cit�t a efeneflra ipfe intueretur, fi�ngu-

lismomenttsijsadhucdetcrioracurnmetu fi horrore expedlaret. Hamp;cfimiUaq^ 'vulnera, ac (quod herum nonpoflremum efiperpe-tuailla confident ix carnifleina iJMagno T)ud de pace ccgitadonerrsnbsp;iniecerunt, cum 'videret, ne eiquidem extreittss tuiparti reflfte-refl

AD REGEM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2S7

re�poimjje:^�:iqaoj^einponebat maximum , menfes aliquot effluxijjc, quibu'S velmaximis illis frigoribus durantihus-, vtiquenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

obfidio Pl�fcouia nonfoluehatur. ^^d defefuturum ejfet faut Plefiouia caperetur, aut ea relilda inpdenitiora CMof.ouiamp; ingre-derctur hofld jproficiebat animo:^ turn externum, turn dp in-ternummilummagnopere 'verebatur-.nempemorbifqui in loe-nis ^ziifceribifs inclufi lat ent,qua qui apparent^agriiis curantur.nbsp;liimi�t ergQadteint�rnuntium-,d3�''Jtpa':ificatitin 'iseumeo gra- tgt;nernvn^nbsp;tia ,LegatosZapolfiammittcres,quopropediem ejfnt '^tnturi�^^�^��^^^^fnbsp;fii , magnopere contcndcbat. Cutus tu po�ulatis, ne tui ipfius ce tr.ui^nnbsp;di�imihs viderere, quifimper hone�am pacem , �vel explor�tes, ���ft-. 'uio�oria, antefrre te veile te flat us es, refagari neepotu�i,nei^nbsp;dcbui�i: pra/irtim cum adel) Pon. c^�ix. authoritAS eo quoq^ sdejuiaenbsp;uccefqfet.qui� CMiofo literis^ legato habitis ,Antonium Pojfui- ctjZt att,nbsp;�um Societaiis le�iftcerdotcm, maximisquibusq^dpgraui�itnisnbsp;rebus recie dp�tenter tradlandis, inprimisprobatum, ad te, dPnbsp;�^o�eui f�o nomine ablcgauerat, dp ad Chri�ianampacempater- les-it� fuanbsp;rte vtrumd^hortabatur.Proinde biduo ante', quam ipfe ex c��ris^��'�^''��'�^nbsp;di�e�ij�t,mi��i Zapolciani legitionem ampli�unam cum man-datis ,non obfiurepra(eferens,�caufi belli, qua ejft Liuoniaa tA z�f.nbsp;^ZMagnoDucee medio nontolleretur, bellum etiam ip�m cejfre ����ft ��f-rtonpojfenecdebere. Lfiflat verb Zapolcia vigintiprope � Pie�o-ttiamilliaribus: via, qua cJMagniducis in�iiuto, equiadcelerita-tem Nouogardia, Zauolociam dp Velicolucum , alitis di�oneban-fur. Cuius circumuicinam regionem Qmnem,ma^nc dPi^tredi-bilimetu,ho�!bus incu�o,miles tuus it a occupauerat.ut nejeio quonbsp;modo in medda Polonia feu Lituania quam in tCMio�ouia ipfi ver-fri�eurius potui�et. J^i^ ojuidem ipfo tj^agni ducis legati,nbsp;rion nihil defe follicisi,adloc 'u tradiandespad de�inatum al 'tquan-to po�erius,quamtuiaduenerant, dPdoj�uinus,qua�edzeupi-

Qo if

288 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OR AT�O

�itate c�n�itKcncLt puis cx.ir�rxt, s J c:s prafci^yAfu^nt, vt 'i^raciattir interpofitA mom , pHL�lrdllatio�quersiur. ldadeochnnbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;varqs�f we-nibf/4 , aiq^ difciptationibus-, dies

quumpltn'imi da.ti, tandem deLiitonia tibire�ituenda, qnxanti emnia ab � po�ulabatur, mandata habere C^ia�ci Icgati con gt;nbsp;ft�t�nt, 'ut �uici�tm arcesahq�ast eobcUo abs teoceupatxnbsp;Magno duciconcederenturTc�flagitsuerufit. Est tMo�cis�deSnbsp;Grxca �ueritumnbsp;nbsp;nbsp;doctrinam �iuemoreseorum�eiles. Itaq^

quidqiitdinqux�ionem di�ceptationemd^abeis 'veniebat, iddili genier ver�are animo circum�icere cogitatione opertuit.nbsp;Ttirpe namq^ tabi (dt decipi in iis . quxmutare nttnquampe�is.nbsp;Erat prxterea memorix proditum^ Icannem magnt i�itisdueisnbsp;auum�b Ca�rniro Polonix Rege.(diquot; Ci��agnoLituanixDuceprx-ter�oedtisicium-, CM,agnam Nouogardiant po�edt�e. ^ux abasnbsp;liberanbsp;nbsp;nbsp;immunis per�e ex padiionefeeder is, � neutre corum infe*

Jlari nbsp;nbsp;fibigi debucrat. Uuius �veroflmm,nbsp;nbsp;nbsp;i�ittspatrem Ba- lt;

��ium�ib AlexandrOfStarodtibumf�ub Sigi�mundo J, Regtktts Smolen�eumtiurisiurandirehgione�violaia occupaui�ememora^nbsp;bant,neenon�r ip�tm hunc fib Rigi�nnndoc^dugi�o Eolotiam-�ub Henrico Pernauiarn, p�dem artihuspDjfediJ�. ^tutbaa 've�i-gqsnbsp;nbsp;qua� impre�is�gn is improbitatis atq�audis ter ritus, �vel

l�gationis illius fidem��eHam habere aliquis potui�et, �dti-midi (^��itio�cogitatio impeditfeip�am, eum maxime di�icit fsquot;prouidet eunlia. Dandunt erat temporibusaliquid: dandur�nbsp;rat tont morique commttnixum i:erumfitillud,quod dicitur ^millies licet homofiaudetttr ab homine, �vtiq�iominem cum hommenbsp;�vittere debere:dandus Pcnt.z^l'.ax �us authoritati edfp�ultitisnbsp;locus:quidiuino natu (dp pote�ate, in alt�,ma�ectda pa�oral�nbsp;�vigiltxpo�tus, per long�imam xtatem qua vix�et, maxima-rumrerummQment'�,adcertam rationis normam toticsponde-^nbsp;rat'�.

AD REGEM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;289

quot;ratiS ,Ampli�imis legationihus pro Ecck�n obit is, nbsp;nbsp;tot deni^ re-

gnorum cladibtis mutationibus cognitis amp;fegt;�e�iis,nunci� hnnc,nunc inillumpartem Chri�iann Reipub. inferet oculos'.i^nbsp;tAnquAin�olers quidAm prouidtu^ nAUArchtts, ChrifltAnos regesnbsp;^principes in bisprocellis tempe�Ate.,AdconcurdiAm hortAre-tiir. ^cro fletu ipfo lAchrimisq^ legstorum tjUAgni duelsnbsp;'velferretts Aliquis cotnmouerinon potsti�et. ^^ui de C�de inter it tt�iorum.ciim sltquidi�Audij�nt, {pnAudiebAnt Autem quo �nbsp;tidte 'jAut cumfios CApriuos ducs �' Icn� apAtriA Auehi ccrncrenlnbsp;{quodeernebAnt�pi�ime �upplicessnAttusincalutn tendcre, ctnbsp;Ad nomen pAcis�i�iriA^minAre videbantur. Et h�r um quidemnbsp;(vt opinio mes fert)�die Aut�mulute nihil. ^^^inetiA fi quis ri-�fsfuerAt,fucrAtA cordolio .,^uis enim no ingemt�ceret^tAtA UA�i-tAte Agrorum, ex it iofAcultAtum, direptionibus Artiunt, coedenbsp;int er itu ciuium, euer�one pAtrix, coitsmotus dr excitAtsss.GrAuenbsp;erst tJAlo�cisPolocen�ebellu-.ncmo eoru nonindolssit cUde�sorumnbsp;ad 'Socolum. Velicolucenfi excidto quid mi�rAbilius fuit aut ej�nbsp;p�tuit?Ad Turopecium fuorum copiasfu�ts (�fugAtas ,pracipuosnbsp;njiros CAptos, totArcium prafeSios, tut Am commeAtstsamp;AppArA-tsis bellid, osnnis generis vim intercept Am meminerAnt. HArumnbsp;reruns exer.ueiAbAtnbsp;nbsp;t orqueb at eos recordAtio. Hoc Aut ca�s gra-

uiits, Aut conditione peius, Aut iudlurAfAmadphominstni,mAists nshileis videbAtur. .^uid vero debelloi�o Ple�ouien�loquebAr?nbsp;dses me de�ceret�quot CMo�ci in excur�onibus ab Vrbe ca�:quotnbsp;dum fuis opensferre CQnAntur,per Agro s interfedi:quot CApti quo'tnbsp;inforuitutCAbdue�ifnt, velfuerint, comntemorAre velim. Nsmnbsp;df tiimaitm in eu�ris nsAnebas fere�nguli dies hof ibtts aut cAptisnbsp;Aut interfedis nouisgratulAtiombtss celebrAbAntur. Rosi difeefnbsp;fumtuum lo Annes Z Amo feists regni CAncellArists, dr exercituumnbsp;Quorum Imp er At or, vir perp�tua lAtsdi dP maxim ss munertbttsnbsp;Rp

ohettn^ii m Rep.natttf,tot hoftibue eaptis. tot interfecbk tot con-ttnuii �vtgil^ffame^.^f itigatis Juam nbsp;nbsp;cxeriiim tui per�ueran-

ttamitaprubauerat, ut nonmodolegatis C^^o�ouittcuadcen�i� endawpacem�in�tulo�ui�e.uer'umetia vniuer�a Aio�uuix?naxi-niu terroreiniectff� dtcinbsp;nbsp;nbsp;ut der i i^ueat: pri�rttm c� Spitkone

lordanop)'a�eclo,uetu�ategeneris �eclata uirtuteiornrrtendats cert o mtlttum numero, in p�nitiora (^M.�.ouia trnmtj�^agris-U a� at is,nbsp;nbsp;nbsp;ho� turn occt�s plurirnis, ar mor urnfuorum utm ff

Mt fiai ee nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utdcri dcbet �i uel legati ejifagni Ducis tamo de�dcrto

dit llt;h9. pacis quiet is, ut dixtmtts tenebantur:(� ip� O��agniM dux.

niq�tn�nitum minor urn bombardarum, ap'paratusq, belltii utftf

ct tmcaa, qui�peoruredtmeretumonrecu�auit.Non mtru�Velicoluca Za^ fife tit ar. uolotia, Ncuelia'j^ abs te rcdditis, Ple�couien ca�ellis quihu�nbsp;f7e^�'*�rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-�^^^(^�ttalem fertre pacem tecum non dub it.oui t Non

nofirosta mirumfiprtrnibtUttrophxa nbsp;nbsp;montmhatua uicloria Polotiarn

ftt circa fiic�iz^erdam, Cozianam , Socolum , Pur oui; am, Stihno, Su�ant

tur. nbsp;nbsp;autca tencbat, c unbl su in poti�atetua reliquit. Non mir urnfifilb-

AD REGEM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;291

tasidecslicitat�onesqtposlulationes�ias-, de Linonicizljdiredita-fis de CAzanij amp; '^dracanij iinperioritm titulis -, tandem fod: habuit dxnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rnhumfi Legatos fiio s fijt ex 'verbis eo~

rum^c�m cjuidintemperanti�s loqtti c�fijfient muU� fefi admo-nentiumyelitipotuttyn diliis-eiLfaciis ad moderationemesi prsc-ter morem adhortattu. TLon denii^ mirum^ Graci rittts cum fit^ atqueadebic�tmRex/acrorumquidamfiimuli^Impcrator viderinbsp;'uelit:^ c�m plufiquam R�gi am, efi Pontificiam f^UiePtatem, innbsp;�veditu-.confiJfit.^L f^liqttd prafifierens, admirabilis ne fit 0 cuiusnbsp;potesiatis tntelligentilt;trerum,diuinituifibidatis, qt coneredi-ta.apudfiios exiHimationem certe^' quadam arte^�� diligentiAnbsp;tue aturfi � Pont.CMiax cuius nontin 'is ^gloria amuli, leues^.nbsp;temerarij Gracifimperfiunt fuerunt, adconfiquendama te^nbsp;pacem, fiauorem authoritatem, implorauit: QP '^ntoniumnbsp;Pofifieuinum Pont.mPax nomine mififiim.,tanquam quendam ar~nbsp;bitrum ,i^ii�spacification 'ufieri pern�fit. ^^idenim illoftirnu-l'is confidentia compunLlum? ,^id infidicitate mifierum? ,^idnbsp;�voliintateperditum'i^^dmetu abiedtim magisdici autcogtta-ri poteii? V�tus eHprouerbium: Piullam efifie calarnitatemfiolam.nbsp;K^thanon 'vnaaut alterafied con/pirarunt in CVloficum infini-tt. Vida itle domifiua pro dit or em : in casiris defiertorem : fiociamnbsp;thori repiidiauitdiberosinomniturpitudine^ �quot; ocio educauit.nbsp;Sentitfie ejfiefiufiecium O' odiofiirn finis, c�m �P ipjc fuerit fientpernbsp;ho Piesfiuorum. Grauifiemas habet infidtas cas, qu� latent infi-mulationeofficfidiP^diquo vinculo finguinis velpropinquitat 'is.nbsp;Prxcepsinfiurorem agitur,(finupermortisfilijePicaufiafini. Renbsp;siittitttandem vel inuitus Liuoniam-.idp cum Prujfioneficioquo,nbsp;gentis fua authoreexcogitato et con^c1o.,Prufia ipfiadeo inhiafi n-cat , fa,nbsp;fit,de au a ne 'uerbum quidem apud fi 'vllum fieri 'voluit : amifit

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� n � I' 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J '' J

et LittoniamDei Opt.^lax.tujioiudido,omntno^ aamiran�oe ^^t�.

Fp 2

292 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ORATIO

qmppequi app�tit ali�na,perdtifif/een qua aflintat fua :�cuti tu etiainhanctamnobilemprouinciam,quaniille^fimper �ixit etnbsp;duxitfuam,fepinientumLituaniix,,decus et ornamentum Regninbsp;tui,t6t d�Hintlam caSiellis,refertam portuhua, ex agger at am bonis omnibus,ex faucibus ipfius eripui�i-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� loqui po�it,ita

Jjaud dubi� ad te uerba facer et. Crates tibi ago Rex optime, quod poli tertium et vige�mum annum, ex quo UVLofcus Libtdine do-minandi incit�t us,me mea^ ag gre��is eH, dexter a tua forti, etnbsp;nonmagisin bellis acpral�s, quam in pa^is etpromi�is firuan-dis�rmaet laudata,fublato metuet formidinc^ belli,in prisii-nam quandam dignitatis�em me^ reuocare^ dignatus es.nbsp;zMulta ego mult 'is debeo. Sed vni tibipoHDeum Opt. CMax.nbsp;acceptantfero Ubertatem .Praclare olim CM^enardus, ^po�eumnbsp;^..Albertus Epifcopus, Chri�iana religion 'is ^pietatis no�rx authores,non deterius Bremern .hoc eodem nomine de me meriti�ntnbsp;amp; flierunt. Grata Guilhelmi Cardinale t�ilutincn.ex concilionbsp;apudLugdunum habito, in has or as mi�i, apud mcviget memoria. Sedenim decora ef ornamentaomnium,�tuiampridem ob-�ta,fqualorefordida,tenebris vetuflat'is inuoluta,tu inpri�ina mnbsp;lucem^dignitatempofui�i: vtcummultaillisplurima crucife-ris,tibidemtim cunliaiure optima debeamus. ^�cuti e�iucun-diorajaletudoqs , qui graui aliqua in�rmitate impediti elj' leclonbsp;affixi diu admodum iacuerunt�c nos tant op ere defiderata .pernbsp;te 'uero liber t�te parta �vehementius recreamur. Sit cloranbsp;commemorabilis Rlatembergij apud nos-.�t Ha�ncampq 'uirtusnbsp;qui or dints Teuthonici CMagiflri hie aliquando fuertint, maxima graui�ima^ bella pro comiinifalutefrdtgnitatecofecerunt.nbsp;Enimuero ea, qua tu pro nobisfufeipere ger ere 'voluifii:nbsp;nbsp;nbsp;ini-

tijslata, (^progre�iiglorio�, (f exitufalutaria magis cenfentur, Uteris manimentifq^ no�ris infer entur, ad memoriampo�eritatisnbsp;tr an finit-

AD REGEM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;29,

trun�nittentar'. qiudoqmdemut pAter henigni�imui, (^bel-la.torfipientt�tmftt anteis te^is ^domicilijs,in hoHiles Agrosa,r~ 9nis conuer�s ^prolAtis. qiiod iampridem�qtiutus -, idaJ�equHtus.nbsp;es: vt ego A tot continu� bellisnbsp;nbsp;nbsp;CAlAmitAtibus re�irAre (bquot; tAn-.

demnullAnt non grAtiAmAmetibi debit Am ,� non referte, Atte-�AriergAtepo�im.Sisolim vt 'virtttsMo�siUu�ris^�pefttAgAtA ntAgis videretur,PopulAm i�Aeliticumferuireferuitutem in Ae~nbsp;gytoT)eusOpt. lt;^�AX. 'voliiit.�cvtrnAgnitudo Animi Cyri effetnbsp;clArior,PerfasA CMedis grAuidominAtu opprimi contigit:�cadnbsp;o�endend Am uirtutisprAplAntiAm Thefit di�ergi AliqtiAndo At-tenien.opportuit�cdeniq^ ( njt Adme ipfAveniAm }mAximisnbsp;grAui�imis mAlk affligi Liiionum necej�fuerAt: quot;jt de tuApre�A~nbsp;bili virtute�ortitudine, moderAtione, iusiitiA, nulU 'vnquAm-'vetu�ds obmut e� At. Vicit nempe is, qui non infolenter efferrinbsp;'vidioriAfuA fedcundlA AquitAtemetiri vidsAtur-.neq^ cunt Ci��ofnbsp;co immanitAte�bicertAndum,�domni genere benignitatis, �-ip�m fip ertn dum poti�s ArbitrAretur.En ver o tibibonevir�t �nbsp;perbia tyrAnistuA'.quAtumens e� inflAtus, nefcio quem non de-�icereprA te nuper videbtre. ^uin nee vides tpfe, tunquAm aU-euiPolyphemo oculo vno,LiuoniA,quo indiuer�s orbis terrArumnbsp;p Art es pro�edlAbets, tibi udempto et euulfo-.nimirumintelligis,nbsp;qu Antas vires vir tos hAbeAt,et quam lange meliusfuerit,Hyero-ni SyrAcufano, cumpriuAtus e�et, quam Perfio CMtcedoni, iu:-nnbsp;Pex diceretur, e�e�miliorem. Hic enimprater regnum, regale'nbsp;in filjAbuit nihil: Ule non tarn regno, quam regnum co, in di ger enbsp;uidebAtur. Cogita quant um intcr�t,inter verarn etfucAtAsnglo-fiAm,et quomodo dtligi-,qu�m met ui prA�et-.neq�uorum tantum,nbsp;veritmetiAm etcxternorumbeneuolentiA Adincertos ternporumnbsp;tA�ss,et bellorum exit its exp�di�t ob�piri. terrent apud te ve�i-gtamultos^vt aliquando dixitPo'�tAille: intro�eclantia nuda

�94quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ORATIO

mper aurum et argentum nerauntt be[liejf�,fnalatuoexl)erire. Denii^,�fapii, tur nonpotius Agefi-laum,Tyn2oUonem, Dioneiqu�m Nabtditn qua Fhtlarim qu�ntnbsp;Dionyjmm imit andum p�tes?fat iufq^e�['e Z�iuere Utt am Scip t ont s,nbsp;quam de�derare principatum Cajaris. ^�^rum tnim aliquisnbsp;tmitatur mores corum et exitum expeF�are debet. Fide quomodonbsp;Tft us, 'N.eruaTraianttSy f_Adrianus, f^ntoniua .et fj�larcus ap-paritortbta, et doryphoris non egeiant Roma et rurfasquomodonbsp;Calligulai^ 7^roni,Vitellio, neque Orientis., neque Occidetts exer-citMs � optm ferre potuertnt. f^nimeduerte Tyrannorum �vimnbsp;etpotentidcorporibue no�ris efcpcr�milemTqua quoad bona v-tuntur valetudinedatet tn qs tncommoda�ngula : nec facile mor-bum agritudtnemq. dcprathcndas-.fiatim 'verb 'vtgrauior morbuinbsp;aliquisincurrerit, et corpus aduerft valetudine 'vexari in cipit,nbsp;omnia etiam minima cum dolor is �rfu maximo^ repente commo-uentur et exttantur. Ad cum modum tyrannsrum iniuria et con-tumeliaproferitate t'cluti felo obducta, d�lit efunt :�mul atq^nbsp;increpuit bcllttin, autfeditio tyranncts cor ruit -.neque qtticquamnbsp;�violentum pot e� e�e diuturnum. Sed quid ego te admoneam? etnbsp;num humanitatemabhominuho�e,abimmoderatomodunty abnbsp;effieni difiplinam, � barbare expeciern dcclrinarn? cur no potiissnbsp;adtemea -unde initium c�pitficonuertit oratio? Ego te Stephanenbsp;Rexproeoacdebeo,'vcneroretcolo-.neq^ �vllumpramium 'virtutisnbsp;'vlluminfignehonoris^'ullummonimentumlaiidis ejfe feriq,pofnbsp;fi exi�imo, quod tibi � nobis iure et merit o no debcatur. Tu ex fir-uitute in libertatem, exprofundi�imis tenebris in Iticem a mortenbsp;( 'vt iiadicam}in 'vitamereduxi�f.tu calamitate omnem etfqua-lorem mihi ademifii.tu etfuh�dia belli et ernam�tapacis attuli�i.nbsp;Paruit olim orbisterrar� Romanis firuiutt Afi^rfifibiecilns fuitnbsp;Perfis.atenimetPerfariidifiiplinadignitate A�yrtoru, et huma-nitate^

AD REGEM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;29J

n�tate 'Roynanaru 'uidcbAtur tolcrAbiltor coditto�ruitutis. Huie 'uero ta.m f�do et imp�t ent i domtno�tbielia�futj�m^^ lucefola-y ptrfugi� piicit que por tu quiet IS Jperure poterivetdebebumnbsp;tn cuius regno mhil uLtudqu/im fligittoCi�tmuluxurtA^quiim de-^nbsp;terrimu crudelitas^ quum contumelto��i/�lt;i�perbta:nihil altudynbsp;qmmdolor etgernitttsperpetuus audtuntur. Ergo quam maxi-mus po(�tmgr alias ttbi ago, Rex, maiores et tarn habeo , eius^ be^nbsp;mfieq tui,memortamerga me, nulla 'vnquair/ob�urabit sbliuio.nbsp;Tftfac, vt�cuti�eramus et optamusfore ^pare concordia, tran-quillitatext ocio perte e� in teper�ruamur .H^c Liuonia,�ipo�et,nbsp;aptid te hodte diceret. ^^uge quoniam non pate�, id � nobis tacit anbsp;requirit, 'vt pra�ati Tetr tute, rebu�q.ahs tege�is optimorum oltntnbsp;Regum � Rrinctpu memoriam in Polonia tn anirntim nobts reuo-temut et Lechosfortes ,folertes Graccos Le�ones�renuos�apien-tes Cazimiros, auda. es Rolt�tos, rnoderatos lage^ones in le 'unitnbsp;tontemplemur. Deumq^Opt. CA�ax. cuncltprecemur, vt eum,nbsp;quern per omnes omnium honorumgradus adregtarndignitaterttnbsp;extuht quern pote�atts fua participem in terris, admtni-�rum iu�ttix ~ aut hor em pacis i xterttadrnirabilern^nbsp;�its venerabtlerrt ho�ibusfectt formidabilem,nbsp;bonis omntbus auclum,ct�orentem, etnbsp;quam maxime diuturnum, et innbsp;omnespartes viblorern e�[irnbsp;perpetuoq^fieri,nbsp;patiatur.

UNIS.

SPIRAE NEMETVM, EX OE-ficina Typographica Bernardi Albini. C IJ. Ij, IXXXII.

o o -J o c c.

INDEX RERVM ET

rvVM IN HOC OPERE l�iorabilimw.

INDEX.

INDEX.

Cereorum v�iis Apud Mo�os. 181. Ce�ochouien�es^monAchi. Ji6.nbsp;ChxritAteinhxreticisnon e�e. 218.nbsp;ch�rubin curfAC�A..nbsp;ehr i� us non przeepit �olitAriAm amp;nbsp;monA�icAmvitAm. 162.

Chri�us non fuit odo�^ etixm in iuuentute. 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;162.

chri�us ArAtrA fecit, C7 trAolAuit.

162.

Chri�nA c�ecrAndi pote�Atem fili

PAtriurchA fuo tribuut B��t' jpo . Chri�iAnA religio non esi hAre�s.

i6p.

Chri�nA olei cofedio Apud Mo�

COS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171.

Chri�umfetpuiciuid. 162. Solus chri�us voluntAtiDiuinA�-tis fecit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4p.

Chri�iEpi�olAAd�bgArum, 134. chri�us -jnicus mediAtor, redern-tor iu�ificAtor na�er. 77.nbsp;chri�us nu�um hAbet collegAm innbsp;officioredemtionis. s6.nbsp;Chri�iAni cur�bbAthum noob�r-uent.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;61,

chri�us non PApApA�oribus Eccle-fiA munus doetndi confert. 82. chri�us nihil reticuit.nbsp;Chri�ophorus RudiuUus.

index. per Chrisium vtniatn con-fiqni.

ViaboU colloquium cum 5. tdMar-tino.

Diaconinon niflcoiugati, Q- in tna-trimoiiio 'viuentes conjecrantur apud Ru�bs.

TyianaEphcflna.

J'jTcs humanHs-.tempUi hominis. 20. Exmcnia meridian a Rttjflrum 246nbsp;T)q Eartarorum.

22ies DominicHs curChridiianisflt facer.

E^tdarus Couarruuias Hiflgt;anit;.ic4 Eiifflrt Mffla Moflouttarum a La-tinorum.

Teignit as hominum in Deo eLl. ^4. Di liger e DeumyC� proximum quid.

Dion.

Dijpenfationes � ordinationes Ec-ileflaflicas Ruflidejpiciunt. iqi.

Diu ort ta apud RuJfjsjrequentifima ej�-

Diuerfl Canones Mi/p:. J12. Dtuerfltas opinionum inter doctores non obeft'veritati. st.

Diuortia apud Rujfos crcberrima. 279-

Diuortia quomodofiant apud Ruf

INDEX.

INDEX.

Purgitor�opinioaem Faber�fi pro-bare 'velle putat. etiam apud Mo�cosej�,.

^^omodo Chri�us�t mediator 118 ^.wg.

J^^ndo ceperit reformare Ecclefi-am Lutherus.

^ua a quibus ia�itut:Ceena Do -minica�atadielda.

^^ndo�t aDontinopote�as data �cerdotibus.

^^ntam fibi ponti�ces Romani authoritatemarro^t.

Quatuor conciliaprincipalia. ,^0 ritu ordiaem ficerdotes igS..nbsp;^u�damnentur..

^wd�t Deus alienus. ^^arta Cracorum. diui�o.,nbsp;^^wnta Graeorum diui�o.nbsp;^wnta Syaodus.

250. ji. 12.

16g.. R ont a omnis impietatis�entina. 84.nbsp;Roma Occident alts Babylon. g4�nbsp;^uomodo cu Patre amp; Filio,^ SS.. Romanorum Ponti�cum pra�mp-�vnum �mus^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 g.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tio,^ arrogantia.

R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rontanuntimperium � Deo co�itu-

Rakaquid�gai�cet^atthy. �a. tum^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no.

R�mantti

INDEX.

Sponfos c^aomodo Tararifipeliani ^S3-

Sponfie a Ra�israpiuntper cognatos � fipon�.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;242 F

Statua Je�u dp bermoroi�^. ijs. Statua nallxfidߣia imaginesfiantnbsp;in Ru�ia.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^p.

. Statura forma corporam num in Ru�ia.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 24p.

Starodabu c^uomod� in pote�atenr t^ofici V ener it.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aSS't

Sadini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'�'2^'Sz

Sudini capra litant fip e�temodoF a^S.

Super�itio CMlofeoru delmaghmtnr inyui�tione.

Succinumvbicolligatur. aySr Summa�dei Ru�test. 'nbsp;Summa indulgenliarum. '' ' �sfi:nbsp;Surius de Lut hero.

Si�atoPiauus Dux LPouofiodian�s: S2.

Symulacra nuda apud Tartdri^ 251.

Sy mb 0 Ium __ Apo�dorum Altana il tum vetbis irtirnutatumpuerds^nbsp;Ru�t docent.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24}^

Sdn�dus Cangrtn�s �acerdotilut c�needit vxores.

Synodus �iieeena.

Turcamp; A�am minorem 'va�ant.ziS Tyrannorii vis potetia humantsnbsp;eorporihfts Similis. 294.

-- r

Varda,

Var�uiana comitia.

Vbiquitas Corporis chri�i.

Veneratio Calicis.

Velicolticen�s expeditie.

Venenumjn Sacrameto porre�um.

� 114-

Veronica imago.

VnElionem extremam retinent Mo�ei.

Ve�es �icerdotum Ru�ieorum qtta-les�nt.

Ve�itus Rtt�ici �xcerdot 'is quando .vult celebrare�acra.

Vilna 30.templa habet. 23p. ytpinenus primas Magi�er Teuto-nicus iu Liuonia. 274.nbsp;Vinum adttiiitm � Ru�is larg�tmenbsp;bibitur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;243.

Vitalianus Rapa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tf.

Vita tAAiona�iea ^.^po�oli autores ip� ehr i� US.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1$ 3 �

Virginitasnon ta virginum quam etiam mulierum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/� i.

Tt

FINE

SQLl UEa GEOtl�dt.

.?�

J.

SPIRAE NEMETVM Ex officina Typographica Bcrnadi Albini.

Cio zo lxxxii.