EDICTVM E I V S D � M D E S V P-PLICATIONIB V S C A P /r m P O-lociam habendis :�cum EpifioU,ejua Ordiries' ad Comitta conuocantur:

HISCE ADIECTA SVNT QVAE-dam de Magni Mofeoui� Ducis g�n�r� / qu�d Tc nefcio qua autorit�re ab AuguftoC�farcnbsp;ducere iaftitar.

EDICTVM RE-

G I V M SVIRENSE, EX

Q_V O CAVSAE SVSCEPTI IN MAGNVM MOSCOVI�nbsp;Ducem belli cognofcen-

TEPHANVS DEI GRATIA Rcx Poloni� , Magnus Dux Lithua-ni�jamp;c.exercitiis fui cuiufcunque na-tionis, atquc ordinis militibus. Etf�nbsp;tanta amp; tam nota omnibus iniuria-rum magnitudo eft, quas Magnusnbsp;MofcouixDux Regno noftroPolo-

iii�,Magnoque Lithuani� Ducatui adhuc attulit, vt arma hxc,in quibus hoc tempore verfamur, fera potius cundiSjqu�mvclprxpropera, vcl non fatis iufta eut'nbsp;quamvifum iri arbitremur, tarnen cum ftudium no-ftrum fatis cxplcrinonpoffit, quo defideramus, vtqu�nbsp;fufcipimusgerimufque, cum �quitate iuftitiaque nosnbsp;fufcepiffcjj penitius intclligant, ad quos caufa qu�quenbsp;attinerevideatur:facicndum nobis hoc in bello exifti-mauimuSjVtexcrcitusnoftri, cum eos non tantum exnbsp;Regninoftri Poloni�,Magniq; Ducatus Lithuani�, vc-rumetiamGermani� atque Hungari�, alijfque natio-nibus exteris compof�tos habeamus,certius vel recenti-oracognofeant, quxinternos, pofteaquam Regniho-ius noftri Principatum gerendum fufeepiflemus , �cnbsp;Magnum Mofeorum Ducem intercefliifent: qu� qui-demiftiufmodifuntjVt facile patcat, nihil � nobis pr�-termiflum�fl'e, quodadPrincipis Chriftiani officium.nbsp;Ainbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad

�dvit�rtdum Chriftianifanguinisdifcrimcn; ad conftl-tucndu�iex�quitatc cunicohoftcconcoi'diam, pcrti-nerepoflet:ab illo autcm, qu� fufcepta a�taque lunr, omnia cum hoftilibus iniurijs coniunda,amp; ad arcium,nbsp;ciuitatum,ditionumqucnoftrarum circumucntioncmnbsp;amp; detrimcntum,noftrique iiominis dedecus compara-tafuifle.Nos quidemfimul�cinRegnum hocnolirumnbsp;perueniflcmuSjVt c�tcros Principes Chriftianos, partimnbsp;noftro.partim ordinumRegni nomine, ita etiam Magnum MofcouixDuccm deacceffionc dignitatis poten-tixque noftrx,deque optima noftra cum eo ctiam pacisnbsp;conftituendxcolcndxque voluntate,fccimusperinter-nuntios noftros certiorem. Et dederatverbis, nonnul-1am turn fignificationem,mutux voluntatis atque ftu-dij lui erga nomen fanguinemque Chriftianum, amp; lite-rasaddidit, quibus ampliori aiicui legation! noftrx fe-curitatem accommodabat, amp; peculiar! epiftola, quxnbsp;ctiamnum noftra inpoteftatecft,confirmabat,fcimpe-raflcfuiSjVtdummutuo inter nos per Legatos res age-rentur, ab omni iniuria maleficioquc in noftros abfti-nerent, expofcens,vt eadem ad noftros mandata darc-mus.Etfi vero tarn callide hxc fimularc non poflct,quinnbsp;fe etiam turn proderct, verbis in nomen noftrum iniu-riofis,infeftusilliuserganos animus, tarnen cum eofcnbsp;vfque tantum iadaturam cius efle fuperbiam, in poftc-rum vero ilium ad mentem meliorcm,amp; publicx pacis,nbsp;amp; fuorum falutis curam aliquant reuocatumiri exifti-marcmusjtabitaanobiseius literarum confirmation!nbsp;fides eft; pro qua quidem fiducia, amp; mandata noftris de-fiimuSjVt cum Mofeis inducias diligenter conferuarent,nbsp;amp; ad ipfum Mofcouix Ducem,Legatos qu�m amplifti-moS)Magnificum Staniflaum Kryski Mafouix Palati-iium , Nicolaum Sapiha Palatinum Minfcenfem , acnbsp;Theodo�

Thcodorum Skumin Curi�noftr� Liihuanix Thcfau-rariuniniifiinus. Qu� dum � nobis fiunt, illc violata piomiffifidc (quanosindudi, tantumabeft, vt ab co,nbsp;dum noftri ad ilium Lcgati proficifcercntur, hoftilc ali-quidpcrtimcfccndumputaremus, vt tuta nobis atquenbsp;arnica omnia polliccrcmut) lubito nulla, autrcnuntia-tione induciarum, aut belli denuntiatione adhibita, cilnbsp;cxercituipfe,adcoquc vnafiliusnatu maior Liuoniamnbsp;inua�t,ac fraude potifl�mum, amp; confpiratione addudisnbsp;inpoteftatem fubditis noftris, in libertatem , liberos,nbsp;coniuges,vitam,ac fanguincm Chriftianorum hominunbsp;crudeliffimeflammaferroquegraflatus eft, arcibusn�-nullisditionisnoftr�, dum extremis in finibus Regninbsp;noftri neceflario verfamur, infidiose occupatis : quonbsp;tempore,qux illius in trucidandis per acerbiffimos cru-ciatus captiuis truculcntia, qu� flagitiofain vexandisnbsp;honeftiflimisnobiliflimisq;foeministurpitudo, quamnbsp;inexplebilis in hauriendo fanguine Chriftiano fitis,amp; innbsp;omnigenereiniuriarumimmanitasfuerit,commemo-rari fatis non poteft:amp; qui fuperfunt crudelitati, amp; mo-dis aliquibus fe ex ilia acerbitate liberarunt, fatis ifta te-ftantur. Accefferant iam turn Oratorcs noftri ad ipfosnbsp;Mofeoui� fincs,cuminexpcdatumdeliisMofti coeptisnbsp;accipiun t nuncium,quo quidem pcrmoti,ad fines Mof-couiac fubfiftunt,nofque taciunt de violata pace, de quanbsp;literis fuis Magnus Mofeoui� Dux nobis confirmaue-rat,diligenterccrtiorcs.Etfiver�abillo hxc fieri indig-nifl�m� perfpiceremus,tamcitaddudi,ftudio confulen-di Chriftiano fanguini, atque h�c fine maiori Chriftia-narum vtrinqucProuinciarum vaftitate, atque incen-dioad tranquillitatem amp; pacem reuocandi, mandatanbsp;noftris Oraroribusdedimus,vtfcnihilominus ad ipfumnbsp;Magnum Mofeoui� Duccmconferrepcrgcrent, amp;pc-A inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nitius.

E D I C T V M nitius,qiiis ilii pacis nobifcum colcndx fenfus effet, ex-plorarent,ablatas verb � Mofco co tempore res, contranbsp;literarum ficlem,vt repctercnt,amp; qux fubditis noftris abnbsp;illo calamitas proxime allata eiret,eam modis omnibusnbsp;farciripoftularent. Qmdtum verb? cumperucniflentnbsp;Oratorcs no�ri, ac Molcus agerc cum iHis per hominesnbsp;certosfuosc�piflet, fubitoadomnemfuperbiam, at-que animi impotentiam deicendif: Liuoniam non modo ab omni pacificationc, verum ctiam mentione facienda exclufit.-nosdignitatemquenoftram Regiam, ijsnbsp;verbis atque fcriptis, � quibus non modo Principem vi-rum,cumqucChriftianum, verum quemuis ctiam cu-iufuis ordinis abhorrere qu�m maxime dccet, acerbenbsp;violauit, in Regnum noftrum Poloni�, Magnumquenbsp;Lithuani� Ducatum ius fibi arrogauit,idquc vanifl�misnbsp;modisafleruitjdum�PrulTo, ntmquam inter mortalesnbsp;cognito aut natofqucm Oftauij C�faris fratrem, generis vero fui auftoremfuiflccon tendit) or fus, ab eofeeC-fepropaginem quartam dccimam fignificauit : quibusnbsp;quidem generis fui vanifl�mis deliramentis, fibi ius per-quam abfurd�in vniuerfum Polonix Rcgnum,Magn�-que Lithuani� Ducatum,aliafque Prouincias vcndica-reinftituit.Adh�comnia, c�mpoft multas variafqucnbsp;a�iones,noftrorum Oratorum,cum Confiliarijs Magni Mofeoui� Ducis,quos earn ad rem dcf�gnarat,de cer-tainduciarumrationc�conueniffet,noftrique pro eoacnbsp;Vtrinque conuenerat, fuas de eo literas pcrfcripfiflcnt,nbsp;amp; Magno Mofeoui� Duci tradidiflent,illefuas, quas cnbsp;eonuerfo daret,non(vt facere par erat) ad fimi litudinemnbsp;literarum carum,quas Oratores noftriobtuliffcnt,veri-tatcmqucmutuxintcrLcgatosnoftros eiufque Confi-liarios conuentionis, fed ad arbitrium libidinemquenbsp;fuamitaperfcripfit,vtindu�i3S ad Liuoniam pcrtincrcnbsp;nollct

nollct, quinim� non modo cam fi bi cumCurland�aS Ducatu, verumetiamquicquid nobis vfque ad Prufl�ajnbsp;fines difionum eft,(intcreft autcmipfi� Lithuani� pars)nbsp;cedi�nobisoportere fignificarct, quas fuas literas iranbsp;perfcriptas,c�rn ineasiufiuranduin dcdiffet, noftris O-ratoribuspervimfuperb�obtrufit. Quadercc�m nosnbsp;Oratores no ft ri ante fuum � Mofcouia difceflum, facerent ccrtiores, adMagnum Mofcouix Ducem, ex auli-cisnoftris,internuncium mifimus, Nobilcm Petrumnbsp;Haraburdam,iterata cum teftificatione propcnfionisnbsp;noftr�,colend� cum eo pacis atque concordi�, idquenbsp;reiChriftian� confulendi caufa,quaquidem in teftificatione luculcnteroftendimus, fi commune idemqjVtri-ufquc noftrumiuramentum eflc debcrcr,communcmnbsp;eo iuramento inter nos atque omnes prouincias no-ftras pacem compr�hendi oportere.Neque enim honc-ftati atque rationi congruere, fiiufiurandum, de pacenbsp;inter duosfufceptum,bellumquacunquedc Prouincianbsp;inter cos ipfos confequatur , quodque fandiflimumnbsp;concordi� vinculum fit,in co locus hoftilitati relinqua-tur. Conucnircpr�terca nobis, tanquamPrincipibusnbsp;Chriftianis.nos vt di�tis fa�rifquc omnibus, ita maximenbsp;icligiof�iftiiurif�urandiaffirmationi, conftantiam ad-hiberc-Curandum igitur eflc ,vt ne qua inter nos fidei,nbsp;led�quefa�torum noftrorum confcienti�,vis aft�ratur.nbsp;Qu�noftra�quitatis optimique ftudij plena cohorta-tio,tantum abeft,vt ponderis aliquid apud Mo feum ha-bucrit, vt internuntium noftrum,pofteaquam admififi-fet audifletqne,�fe longe remouerit, Sc inmodum cap.nbsp;tiuidiuinuitumretinuerit,cumque fuos ad nos Legatos mififl�ctjinLiuonia,miffis ia ad nos Legatis fuis,arccsnbsp;noftras,acf�gillatimVcnd� bisoppugnauerit: Q^dc�nbsp;perinfigncfiiccrctiniuria,efFed� Dei ppot�tis bencficio

eft, vt amp; excrcitLis ille,� noftris copijs,cum ad cas Sucti-ca auxilia acccfl�flent, deletus f�t, amp; in poteftatem no-ftram tormenta aliaque, quibus noftra oppugnabat, cunda peruenerint.Sub id ipfnm tempus Legatos Mof-chicosadnosCracouiam, inipfumRegni noftriquafinbsp;domicilium atque federn admilimus,cum eo turn loco,nbsp;permagnaprop�vndiquegentium Chriftianarum, fre-quentiahominumveri�retutjLegati externorum Re-gum Principum atque nationum adeffent ; quorum innbsp;oculiSjC�meosaudiendicaufa ad nos in Senatum no-ftrum perhonorificc, vt fieri inter Principes par cft,in-troduci curaflemuSj� faftu fuo noftrxque dignitatis c�-temptioneorfi,ad explicanda,qu�habcrent, mandata,nbsp;nulla cohortationefepaffi funtadduci, quod�Magnonbsp;fuo Duce pr�fcriptum fibi effe fignificarent, ne qux-apud nos verba facerent,nif� nos ante, qu� � nobis fu-perb� atque ad derogandum dignitati noftr�, in quo-dam genere habendi fibi honoris flagitarentjpr�ftitiffe-mus;quod c�m nobis minime�committendumiudi-cafTemuSjUequcilliafaftuofapertinaciafe deduci fine-rent,etfiiterum atque iterum ab illis, vtdiccrent, con-tenderetur,indiciis rebus c Senatu noftro, atque adeonbsp;Cracouia difeeiferunt, atque ita re vila non modo nonnbsp;confclt;fta,fedncaffe(ftaquidenidicive ab ijsc�pta per-mifimus,vtfe in Mofeouiamreferrent.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnia, vt

pcrfpicu� teftantur,qualc noftrum extiterit fufcipiend� cum hofteillo concordi�pacifque ftudium, quod con-fulcndi fanguiniac tranquillitati Chriftian� defideri�,nbsp;itaoftenduntplanifl�m�. Magnum Mofeoui� Ducera.nbsp;c�potifl�mumincumbere,hocagere, hue omnes fen-fus conatufque fuos conferre, vt nobifeum hoftiiibusnbsp;iniurijsperpetu�difl�deat, amp; c�m ditionibus noftris,nbsp;turn nomini amplitudinique noftrx modis omnibusnbsp;dero-

derogatumvelit.Mif�tadnos poftea per Nuncium fu-um liteias,quibus � nobis pottulat,vt in ea induciarum verba,qu� citra Oratorum noftroruni aflenfionem per-Icripta oftendimuSjiufiurandum daremus, Legatis fuisnbsp;rcdeundiadfe potcftas fierct, amp; fi vifum nobis effet,nbsp;Oratores adfeiterum mittcremus, qui deLiuonia feednbsp;agcr nt.QMm autem amp; ab equitate,amp; ab officio digni-tatequenoftra alienum fit, ad ea nos iureiurando dc-fcendere,quibus non modo affenfum nullum vnquamnbsp;accommodauimus, fed de quibus nos cogitationeninbsp;aliquam fufeipere non oportercintelligimus,quisnoanbsp;perfpiciat? Qu� enim nos eius crudelitati Liuoniam,nbsp;Curlandi� Ducatum, ditionefqj aliasnoftras,qu�Lith-uanici iuris intermedia� inter Liuoniam �c Pr uffi� finesnbsp;funt,permitterepoffimus, quae nobis pro Regio nofironbsp;Sacramento, quod in noftra Regni inauguratione verbis folennibus dedimus,omni fide,cura,conatu tuenda,nbsp;amp;ab ali�napoteftate, vitae etiamnoftr� diferimine de-fendendaintelligimus? quod quidem officium noftr�,nbsp;vt nobis antiquifl�mum commendatifl�mumque fem-per fuit,ita alienae ab eo voluntatis fignificationem nullam vnquam dedimus,neque de caOratoris noftri quic-quam polliceri potuerunt,atque adeo confi�t, minimenbsp;pollicifos efle.Nam qu� illi in verba cautionis fu� de induces perfcriptaeiurarunt, ea ab omni ifiiufmodi con-ceffione long� remota funt. Quae verb non modo pacisnbsp;inter Principes feriendae, fed interpriuatos etiamcon-uentionis alicuius ineund� ratio,qu� vis,qu�necef��tu-do elfe poffit,vbi res alterius cupiditate atque arbitrionbsp;geratur,altcrius non modo nulla confenfio voluntafqj,nbsp;fed ne quidem fufeepta aliqua cogitatio accedat? nonnbsp;vtrinque voluntatibus ad confenfionem addudis, amp; li-teris non tantum fententiarum, fed prope verborum

omnium fimilitudinepcrfcriptis,negotium admlniftrc-tur? (^od quidem ita adminiftrari amp; folere amp; oporte-re, hunc ipfum hoftem noftrum fugcre haudquaquam poteftjVt non iuris �quitatisquc memorem, at ea tan-t�m rceordantem,qu� in fanciendis inducijs,amp; pace fe-rienda,inter Sereniflimos Prxdcceflbrcs nortros,atquenbsp;eiusmaiores,adeoque cumilloipfo, antehac fufeeptanbsp;atquevfurpatafuerunt. Neque ver� minus,qu�m fupe-riora illa amp; hoe iniquum eft, quod Magnus Mofeoui�nbsp;Dux,nos in literarum fuarum�vcrbaiurare voluit: qu�nbsp;quidem iitcr�,etf� ex voluntatc atque confenfione vtri-ulque noftrum,ac literis Oratorum noftrorum congru-enter fcript�f�if�ent,tamen vtilleincautionis fu� for-mulam iuraflet, ita nos in noftram iurare conueniret:nbsp;tantum abeft,vt � nobis in cas literas iufiurandum redenbsp;pofl�texigere,qu3eabipfoproarbitratu fuo pcrfcriptse,nbsp;ab animi noftrifententia,mandatisquenoftris,amp;Lega-torum noftrorum aflenfu,plurim�m diffident. Qiixnbsp;omnia qu�m plena iniurise doliquefiicrint,quis non fa-cillimepcrfpiciat? cuius quidem doli ftudia,cx eo fe eti-am oftendere,quod qu� communicata, gefta, adaquenbsp;interOra,toresnoftros,amp;eos, quibus agendi cumno-ftris Mofeoui� Dux negocium dederat, qu�quc ab ipfonbsp;DuceconftitutafuerantjLcgatieius, c�m ad rios Cra-couiam vcniflent,profiteri atque explicate minime vo-lucrunt.Ad has verb omnesfraudumtechnas, mpx ar-mata vis,apert�que iniuri� acceflcruntjc�m non modonbsp;Liuoniam affiduis direptionibus ac bello infcftum Iia-bere Mofeoui� Dux non dcf�ncret,ver�m etiam in fini-bus Vitepfeenfibus, in ipfa Magni Ducatus Lithuani�nbsp;ditione ,propugnaculum nuper collocaret, ac per fuosnbsp;rci militaris Pr�fedos,illis etiam locis, fubditos noftrosnbsp;trucidaretalios,alios crudeliffim� diriperct, fe deniquenbsp;maxi

maximis dcledibus habitis,magis magifquc contra nos armaret:quaquidemdere,c�mnonniod�ad nos Illix-flris Curlandiae Ducis, amp; Rigenf�um, finiul ctiamno-ftrorum inLiuonia pr�f�diariomni, quotidianinuncijnbsp;acliter�peruenirentjfedftimniaetiamimploratio opisnbsp;dcfcnfionifqucnoftr� accedcrct, nullo modo dcbuitnbsp;potuitque belli adminiftratio diutius � nobis difFcrri.nbsp;Proindc iuftiflimis iftis grauifl�niifquc caufis addudi,nbsp;repudiandas minimeq; inramento noftro confirman-dasMofciliteras,deinducijs,ab ipfo arbitratu fuo per-fcriptas nobis efie iudicauimus; quinim� ipfas in MoC-couiam ad Magnum Duccm,expof�tis quibus id faccrc-mus de cauf�s,pcr intcrnunciumnoftrum remifimus,acnbsp;hofti illi bellum iuftum legitimumque indiximus, c�mnbsp;iam turn ille maximas contra nos copias ad Plcfcoui-am coadas haberet. QuodadOratoresattinet, qnosnbsp;remittipoftulauit,ctf�quineque literas, quibus fidemnbsp;Icgationis fu� faccrent,nobis reddiderint, neque vilainnbsp;legationis partem explicarint, exploratorum potiusnbsp;qu�m Orator� loco haberi �nobismcritopotuilTent,nbsp;tamenquodOratoribusnoftris in Mofeouia fignifica-tumintcllcxiflemus^ Legatos eos ad nos mifliim iri, nihil illis in Omni gencre amp; honoris habendi, amp; lautia c�-ferendi vlloloco ditionum noftrarum declTc fiuimus,nbsp;pcrmif�mufquCjVt quod facere Obftinauerant, nullis rebus apud nos expof�tis, fe in Molcouiam referrent.nbsp;Quod verb poftulabat, vt noftros Oratores, qui denbsp;Liuonia agerent, iureiurando prius in eius literas denbsp;inducijs dato,iterum ad fe mitteremus, non pcrfpici-mus, quid agi de Liuonia per Oratores pofl�t, fi ant�nbsp;iuratiincius conditiones (quod expofeit)-non tantum de LiuoniaatqueCurlandia, ver�m etiam part�nbsp;noftrarum Lithuani� dition�, qux medi� Curlandiamnbsp;B 2nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac

E D I C T V M acPruft�am dirimunt,deccdcrcmus. Minime igitur nobis committendunicfleintclligimus, vt noualcgatio-ne,nihil aliud,qu�mProuinciarum uoftrarura iaclura,nbsp;ac nominis noftn indignitateni aliquam incurramus.nbsp;Intelligi atque adc� cerni arbitramur, qualc noftrumnbsp;fucrit ftudium , virandi omnem Chriftiani fanguinisnbsp;profufionem, quod noftrum pacis tranquillitatisqucnbsp;defiderium,pro quo quidein nos,ijs rationibus, qu� lu-praexpof�t� funt, experiri pacis conciliationem cumnbsp;hofteill� contendimus,atquc omnia indignitatum ge-nera,qu3e Maieftati noftr� Regi� ab Magno Mofcorumnbsp;Duce allat� client,libcntcr tranquillitati publie� atquenbsp;falutijfanguini, fortunifque hominum Chriftianorumnbsp;condonauimus: ver�m his noftris omnibus ftudijsadnbsp;concordiam pacemq^ propenf�s,tantum abeft, vt quid-quamab co�qui boniqucconfccutifimus , vt iilc hocnbsp;magis effrenat� fuperbi� atque impotenti� animi fuinbsp;indulferit,amp;qu�ad contumeliam noftram, noftriquenbsp;Rcgni amp; Magni Ducatus Lithuani� detrimentum per-tinere poflent,fufccperit.Cui q indem rei,vt modum ali-quandofinemque fpontc fua fa�lurum ilium defperc- *nbsp;mus,facitinueterata iam perpetuaque cius cumSere-niflimis pr�decclfohbus noftris fimili generc agendinbsp;ratio,quamquidemexca iniuria �ftimarclicebit, quanbsp;Diuum Sigifmundum Auguftum Sercnifl�mum pr�dc-ceflbrem noftrum aff�cit,c�m miffos ad fe ex ordineSe-natorio fplendidos Oratores,Palatinum Inouladiflaui-enfem , amp;Caftellanum Samogitienfem contumelioscnbsp;tra�tauit,amp;modis indigniffimis contra gentium iuranbsp;violauit,hominem Nobilem ex Serenifl�mi pr�deceffb-risnoftri aulicis fpoliauit, amp; c�m rcs quafdam preciof�-ores infpici�di caufa accepiffet, fuperb�rctinuit,merca-toribusquivn�veniflci�t, magnam mercium vim eri-puit.

puit,cquosin Oratoruni i Hor um coufpcclu'produ�los ferro diffecari curauit ; � qua indigiiitatc vindicanda,nbsp;c�niDiuum ilium anteceffbrcm noftrum mors (quxnbsp;brcui fubfccuta eft)exclufiflet,nos per Oratores noftrosnbsp;poftulauimuSjVt iniurias eas id temporis illatas, farcivenbsp;ftudcrctjCui quidem poftulationi noftrx, nullum anbnbsp;museiuSjiniuriaepcrtinacil��mus, reliquit omnin� locum.Quid illa,qu� Sereniffimo anteceirori nofl.ro Hen-ricoRegiperliterasdepacevtrinquc retinenda promi-fcrat?amp; contcmptapromilSfide,nonitamult� poftca-ptaPernauia,alijfqueLiuoniac arcibus in poteftatem fu-am rcda�tis violauit?Qua quidem fidei vanitate, maio-res etiam eius erga Screniffimos prxdeccflbrcs noftrosnbsp;prope omnes vfos efle perfpicimus. Neque enim obfcu-ra eft plurium,qui ifta vcr� memoriae prodidere confen-fio,amp; maiorura iftius Ducis Mofcoui�litcris,qu�in ta-bulario Magni Ducatus noftri Lithuaniac fcruantur,nbsp;comprobaripoteft,quam fxp� Magni Mofcorum Duces Serenifl�misPoloniaeRcgibus,pace fufeepta, ac iu-rifiurandireligioncfancita, adtranquillitatis fiduciamnbsp;addu�tis,amp;contra barbarosnominique Chriftiano in-feftos populos bclla gerentibus, fidem impie fregerint,nbsp;pada omnia violauerint,amp; redintegrato bellOjVel � nc-ceflaria predeceflbres noftros contra Ethnicos defenfio-ne,vcl pulcherrimis pro Repub.Chriftiana c�ptis reuo-carintjamp;obfifterefuisiniurijsco�gerint. Quorum ma-ior�in di�ftisfalt;ftifq; inconftantia, fraudem amp; infidias,nbsp;hic loannes Bafilij filius, hoftis nofter, non mod� om-nem in fe admifit,verum etiam auxit, idque turn maxi-m� egitjCum literis mift�s adDiuumSigifmundum Au-guftum Sereniffimum anteceflbrem noftrum, de fecuri-t�te Oratoribusprxftanda,qui adfe de pace concilian-damitier�tur fcriptis,fubit� Polociam inuafit.occupa-

uitq;,confimili fraude erga nos vfus, c�m poftca qu�in nobis fiducianipacisattuliflet, repenteLiuonianiar-mis oppugnauit,amp;tanicnnos,Regnum noftruni Polo-ni� , Magnum Lithuani� Ducatum �defcnf�oneciusnbsp;Prouinci�excludereinftituit. Q^ndoquidem igiturnbsp;fpes nulla nos teuere amplius poteft,ad mentem fidem-que meliorcm Magnum Mofeorum Ducem fe vnquamnbsp;recepturumefle, quinimo iniurias veteres rcccntioref-que nouis quotidie magis magifque accumulct, certx *nbsp;pacis fiduciam nullam afferat, omnia ad nos circumue-niendum derogandumque c�m nomini turn ditioni-busnoftrisfufcipiat,nos adhibitisatqueadeoconfum-ptisomnibusftudijsnoftris,quibusfidaatquc �qua in�nbsp;ter nos pax conciliari,amp; rei fanguinique Chriftiano c�-fulipoflet,expleto iam omni officio Regis Chriftiani,nbsp;hancremamp;Deopr�potentijOCulis h�c fuis iuftiffimisnbsp;afpicientij�c legitim� vindicationi permittendam iudi-camus.Q^o nomine remiffis illis inf�diofis induciarum inbsp;literis,bellumiuftum legitimumquc,Ioanni Bafilij fi-liOjMagno Mofeorum Ducidenunciauimus:quo beilonbsp;multiplicem nobis, c�m ab ipfo Magno Mofeorumnbsp;Duce vetbislitcrisque, turn ab eiusLcgatisfadam con-tumeliam,allatafquefubditisnoftris acerbiffimas mul-tis iam annis iniurias^dc detrimenta omnia, qu� Regn�nbsp;noftrumMagnufqueLithuania:Ducatusacccpir,armisnbsp;propulfare amp; vindicarcin animo habcmus.Vt verb per-Ipicuum fit omnibus,nos ad eorum,qui Magno Mofeorum Duci parent, hominum Chriftianorum calamita-temautfanguinisprofufionem minimeferri, declara-musnositaarmis noftris moderaturos efle , vt ne ijsnbsp;(quanta maxima cura aeftudio caueri poterit) quifquanbsp;violetur,qui non aut in pr�fidijs, aut acic fuo periculo inbsp;propugnandas hoftis noftri partes fufeeperit.Nam vt ab

Vno Magno Duce eau fas onines, quibus in arma h�c impellimur,profcdas efle intelligimus, ab vno nos honorem digniratemq; noftram oppugnari.acProuinciasnbsp;noftrasillius vnius libidine appeti ac fitiri perfpicinius:nbsp;ira in vno illo vindicate omnia, vnius refrenata audacianbsp;gi'aHandiqucati;ocitatc, inpoftcrum tranquillitate publies pacique Chriftianx(fi fieri vlla ratione poflet)con-fuleredef�deramus.Q^�c�mitaf�nt, fpe vel potius fi-ducia magna fiimus, amp; Deum Opt. Max, quod bellumnbsp;grauiffimis iuftiflimifque, atqueadeo perneceflarijs denbsp;caufisiniuimus,nobis, exercitibus noftris, ac Rcipub.nbsp;vniucrlx,quamobtinemus, bene amp; foeliciter fortuna-turumeflTe, Principes Chriftianos, adeoqueomnesnbsp;homines,quiifia accipient,facile arbitraturos, nos adnbsp;bellum hocpermagnum non temer� neq; vllaprofun-dendifanguinem Chriftianum(cuiprodefle, confulerc,nbsp;cauerefempcr fiuduimus)cupiditateferri, (ed ad ea ho-ftilibus tot temporum per fummam atrocitatem crugt;nbsp;delitatemque exercitis iniurijs impelli,noftra dignitatc,nbsp;amp; Regni noftri Magnique Lithuani�Ducatus, c�terar�-que Prouinciarum noftrarum ftatu, amp; fub dito rum no-ftrorum falutc,fortunis,vita,fanguinc, quern hoftisillcnbsp;truculentiflimus ianimhi diuimmaniter haufit, neceC-fario c�mmoueri,c�f�lio iudicioq; omni� Regni noftrinbsp;Magniq^LirhuanixDucatus ordinu duci, deniq; nos fi-d� ftabilemq^ tranquillitatcm, amp; publica inter populosnbsp;Chriftiani nominis pace concordiaq; Ip e�lare.Qj^ quids belli noftri caufx,quxq; animi confilijq; noftri ratio,nbsp;ctfi de militu noftroru ftudijs, alacritatc,fortitudin^, fi-de,nobis dubitationS nulla reliquitdiortamur tame, vtnbsp;animfl ad res noftro dudu in hoftShunc noftru gerSdasnbsp;magnufort�qiadfer�tjCxiftimStqjamp;glori�.amp;foelicitatisnbsp;fumm�in co potifl'verfari,fipro ta iufta honeftaq^caufanbsp;B 4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dimicc-

dimicctur: fixbditinoftri diuturnas grauefquc iniurias hoftiles, vcl� (c vel ciuibus fuis adhuc perpeflas, hocnbsp;tempore pro more,virtute, rebufque geftis maiorumnbsp;fuorum,amp; vindicandas amp; in omne tempus fibi depel-lendas ftatuant^extranci pro vicinorum falute, fuam innbsp;difcrimenvocarc.fortiffimequcarmis contendere pul-cherrimum,neccffitudini qu� vicino ad vicinum eft c�-uenientiffimum,amp;deleteproximiparietis incendium,nbsp;fuacfuorumquefecuritativtile exiftiment: omncs fibinbsp;tamiuftoinbellofummafortium fadorum ftudia eflcnbsp;adhibenda iudiccnt:quorum hoc maior laus atque gloria, quemqueconfequetur, quo ingrauiorehocmaio-requc bello contra crudelem vniuerfi prope generis hunbsp;mani hoftem nobifcum vcrfabitur. Nos profedo cuiuCnbsp;que militum noftrorum virtutem, fidem, opcram, co-natuminomnigenerepr�clar� fadorum, ea beneuo-lentia,gratia,mnnificentia profcqucmur, vt neminemnbsp;geftae abs fe fortiter rei p�niteat,omnes intelligant,nosnbsp;cuiufque induftrix, fidei, fortitudini fua prxmianbsp;ornamentaque libentcr tribuifle. Suiri dienbsp;duodecima lulij. Anno Domini, M. D.

^jNIVERSIS amp; f�ngulis,Rcucren-J^diffimis,Reuerendis,Magnificis, Ge-^�^^nerof�s , Regni noftri Confiliarijs, Dignitarijs,officialibus, nobilibus,nbsp;atque alijs ordinibus omnibus, fyn-ccrc amp; fidcJibus nobis diiedis, grati-atn noftram Regiam, Reuerendiffi-mi, Reuerendi, Magnifici, Gcncrol� fyncer� amp; fidelesnbsp;nobisdiledi. Quod fuperioribus proximis omniumnbsp;Rcipub.Ordinum comitijs decretu fuit, vt bcllum hocnbsp;anno contra Magnum Mofcorum Ducem adminiftra-remuSjCur� nobis pro Regio noftro muncre, noftroq;nbsp;in Rempub.ftudio effe fiuimus:amp; contradis excrcitibusnbsp;noftriSjComparatoque a]iquo,partim contributionumnbsp;pecunijs,partim(quodcontributionum pecuni� minime fatisfacerent)alijs rationibus belli apparatu,extrem anbsp;lunij die Vilna ad copias noftras recenfendas luftran-dasqucSuirum difceffimus.Quo quidem inloco,multanbsp;nosdiligensqucdeliberatio tenuit, quorfumnospotitnbsp;fimum cum excrcitibus noftrisin hollem conferremus,nbsp;quidquerecliifime,amp; qu�m maxima cum vtilitateRci-Cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pu6.

pub.nobis ante omnia, bello aggrediendum effet. Rebus verb omnibus in accuratam con��derationem vo-catis,cx iudicio amp; Senatorum noftrorum , amp; aliorum milirarium virorum,qui nobis aderant, cam tandem innbsp;fententiamdcfccndimus, vtprimam noftrorum armo-rum vim,ad Polociam oppugnaiidam conferri oporte-reconcluderemus;qu�dquidem ea arx ceruicibus Magni Ducatusnoftri Lithuani�, atque ade� ipfi ciuitatinbsp;noftr�Vilnenf�,nulla alia firmiore munitione intcrie-daimminerct,ex qua arce,nobis in alijs remotioribusnbsp;Regni locis oceupatis, oblata occaffone fummam nonnbsp;mod� Lithuani� diripiend�, fed Viln� etiamadorien-d�jfacultatcm hoftis habiturusviderctur. Faciendumnbsp;preterea neceffario nobis vifum eft, vt cum bellum hoc,nbsp;non modo rerum communis Reipub.recuperandarumnbsp;caufa,fedhoftemqu�mlongif��m� remouendi, graui-ufque co�rcendi gratia fufceptumhabeamus, expediti-onibusnoftris, in hispotiflimumregionibus,maximanbsp;anni parte,aut frigo ribus grauifl�mis, aut imbribus afl�-duismiliti�infeftiSjtumquoqueob vaftitatem difficil-limis,propinquiorem aliquam federn amp; quaff oflicina,nbsp;quam ipfa Vilna effet compararemus : ex qua quideranbsp;officina , quammaxime integrum recentemquemilitem,penitius in folum hoftile ducere, amp; belli inftrugt;nbsp;nienta impedimentaque, minore cum ncgocio ad resnbsp;cum celeritatefcelicirateque gerendas transferre pofle-rnus.Qiiantaenim cum difficultate ac detrimento, Vil-na illud faduri cflemus,breuihocitinerc, quo cum ex-creitu noftro ,4)grefl� fumus, magna noftra eu moleftianbsp;cognouimus.Acccflitamp;illud, quodhacarce, (qua fir-mior� maioremq;Mofcus nullam habet,expugnata, denbsp;alijs retinendis hoftem co magis difl�dere, amp; occupadisnbsp;milit�noftr� fperare doceremus. Tantu verb abfuit, vt

nos co deterred opoi tereiudicarcmus, quod locus illc abomnioperc bclliq^ appavatu firmiflinius elle pcrhi-beretur, vthoc potius de principio nobis, reccntibusnbsp;inilitiimnoftiormn viribus aniinifq;, qu�m ijs militia:nbsp;diuturuitate affliclis tcntandum exiifimaucrimus.C�mnbsp;igirur nihil fa�tupotius vtiliusquc iudicatum eflet,nosnbsp;factis abinuocationcopisdiuin� aufpicijs , Suiro pri-miim illuftrcm Nicolaum Radiuilum Palatinum Vil-ncnfem,cum aliqulbus equitum peditumq; Lithuano-rumcopijs, amp; ccrto Vngarorum numero, c�m Genc-rofo Gafparo Bckes,PoIociam pr�mifimus , itineruranbsp;claudciidorumcaula,nequid �MagnoMofcorum Duce pr�fidij accederct: quo ctf� maioribus itincribus innbsp;magna ctiam vi� difficultate perueniflet, tarnen cumnbsp;iam antcnoftrasadhoftemliteras mififlemus, quihusnbsp;bellum ci diligenti cum explicatione caufarum denun-ciauimus,biduo antequam nollr�ill� copi� ad Poloci-am accefliflent,equitum amp;peditum aliquidab hofteinnbsp;arcem immifl'um fuit: adhibita verb � Palatino Vilnen-fi,pofteaquam propinquo ad arcem loco confediirct,eanbsp;diligentia eft,vt p�ft nullius lubfidijhoftilis acceflio fa-da iit.Nos cum excrcitu noftro, amp; form ends impe di-mentilq; belliciSjinfummaviarum iniquitatc , quamnbsp;pluuiarum aflidua magnitudo,�ciftorum agrorum natura eftecir,mlnoribusitineribus fublcquutifuimusrin-tcrca � copijs noftris,qux pr�ceflerant,arces trcs,Cofia-na,Crafna,amp;Sithnapcrexcurfionem ccleriter occupa-tae amp; incendio delet� funt. Vndecima Augufti die,pro-xime Polociam cum copijs omnibus noftris mouimus,nbsp;amp; propinquoad moenialoco caftra metati fumus, arcsnbsp;ciuitatcmq; trib�locisobfidionccinxim�,ead�qj dielo-cis omnib�munitiones foflafq; .ppi�hoft� agere i u ftimus.nbsp;Poftridieciuitatem,n�mediocritcrfoflis, dcaggcrc, �c

propugnaculis, amp; parictibus dcnfiflimis, tam quoque pr�fldiofirmam,ea maxime de caufa , quod illo loconbsp;nos � propinquiore ad arcem acceflu prohiberet, iiicen-dimus,ac totam paucis horis deleuimus. Turn longiusnbsp;munitionibus noftris ad ipfas arcis portas promotis,nbsp;Omni conatu in arcem expugnandam incubuimus, O-ftenderat vi fua pr�potens Deus,in manu fua rcrum ge-rendarumpoteftatemeffc, amp; af��duaspluuiaspluribusnbsp;diebusitaimmiferat, vtamp;oper� militum maiorem innbsp;modumimpcdirentur,amp;oppugnandi ratio etiam atq;nbsp;etiam retardareturxonftitit tarnen militi noftro in ma-ximis etiam incommodis fingularis animorum ad omnia obeundatollerandaque ardor,ficvt in fumma plu-uiarum iniquitate,altifl�moque luto nihil pr�tcrmitte-rent,qu3e ad oppugnandum pertincre poffcnt, hoftibusnbsp;contra omnesnoftrosconatusacerrimis animis, amp;in-credibilitormentorumvi, ita dies notlesque propug-natibus, tanta peruicacia,amp;flammas � noftris illatas ex-tinguentibus,amp; vim omncm depellentibus , vt fe tor-mcntorum telorumque noftrorum iniurijs certatimnbsp;offerrent,amp;fuccumbentibusalijsalij confertim fucce-derentjOftenderentquCjMofchos arcium defendenda-rum viatqueardore c�teris omnibus gentibus antecel-lere.Refpexit verb tandem nos fua benignitate clemcn-tifl�musDeuSjConccff�tque, vt qu� prima nobis paulonbsp;ferenior dies vicefima nona Augufti illuxit, ea incendi-um � milite noftro arciillatum fit,fumma cuni conten-tioneatquedifcrimine,cumfe miles nofterin foflas di-mittere, amp; Polottamflumcn fuperarc, deniq^arduumnbsp;cliuumcuiimpofitumpropugnaculum erat fubirc, amp;nbsp;manibus materiam ignemque inter infeftifl�ma creber-rimaquchoftiumtelainferrenecefle liaberet: quodin-cendiuni cum vehementius exarfiff�t,amp; munitionis an-terioris

terioris aditum aliquem patcfeciflet, teneri militum noftrorum ardor non potuit, quin pcripfamflammam.nbsp;irrumperet,atquchoftcmferiret,a quotamen c�pto,nbsp;cum propugnationehoftili, tum maxime flamtli�vi re-icdus cft,paruo curia noftrorum,nequc amplius vigin-ti feptem defideratis,pluribus tarnen vulneratis, hofti-um ver� ad ducentorum interitu. Dederat aliquam ho-ftis eadena die deditionis fignificationem,quam non fc-riam fuiflc animaduerfum fuit, cum nouis fe munitio-nibus,flamm� altitudinenoftris conipedum eripientc,nbsp;circumdare deinceps cognitum eflet. Nulla igiturcumnbsp;intermiftioneoppugnationis vim omnem adhibenda,nbsp;nullum hoftiquiefcendi,autfefirmius nauniendifpaci-una concedendum iudicauinaus, pofteroque dieigneninbsp;in alias munitionis partes miles, in quo �quit�s etiamnbsp;erant,qui miflb cquo in pedesdefcenderant,intulit:quonbsp;crim itcrum aliqua nauri pars dcleta eflet, amp; cliuum innbsp;quo propugnaculum antea igne abfurtiptum erat milesnbsp;tenuiiret,ac deinde ad latus hoftilium foflarum ac munitionuni ilia parte deleta tumultuario opere fadarum,nbsp;foflas ac munitiones ducendo prxfldiarios circumire fere coepiflet,atque fie in poteftate hoftis eflet, nos amp; fan-guiniChriftianoparcenduna, amp; opcram dandam rati,nbsp;vt arce quana maxime integra cum tormentorum alio-runaque belli inftrumentorum apparatu potiremur,nbsp;qux hoftis ipfe ad extremum iniedo igne delerepolfet,nbsp;fada omnibus vit�gratiapermif�naus, vt qui nobis mi-litare vellent(quoruna quivclint magnus fane eft nume-rus)fortunasomnes fuas incolumes conferuarent, atq;nbsp;ftipcndianoftramererent:quibus redeundi in Mofco�nbsp;uiam animuseflet,idnobispermittentibus, atqueom-nciaa fecuritatenapr�ftantibusfacerent. Cyprianus Ar-chiepifeopus Vclicolucenfis Grxei ritus, � quo amp; Polo-

, EDICTVM DE SVPPLICAT. ccnfemtpifcopatum coniunftini adminiftrari Mofcusnbsp;voiuit,amp;Palatini Bafiiins luanouicz Mikolinski Tclanbsp;tovvski, Demetrius Michalovicz Sczerbati Obolinskinbsp;Matth�usiuanovicz Rzowskijuan Hrchoroviz Su�unbsp;Petrus �uanovicz Volinski,Lukian Tretiakovv Rakownbsp;filius feriba, qui partim pr�fuere, partim in arce fuere,nbsp;cum fe fpontededere,ac gratix noftr� permittere nol -JentjCaptosin cuftodijs habemus,amp; arcem ip�im prx�-dio noilro immilTo iam obtinemus. In qua quidem ar-ce,qui earn defendiflcnt,amp; arma tuliffent, vitra fex mil-lia fuilfe compertum cft. Noftri cumingrefliefTcntpaCnbsp;�m magnum cadauer� infepultorum numerumrepe,nbsp;reruntjtum tormentorum acpulueris tormentarij glo-borumquetantam vim deprxhenderunt,quanta in arcenbsp;aliqua Chriftiani orbis bis rebus inftru�liflima poffetnbsp;reperiri. Quos quidem reigeft� fucccflus,vtimprimisnbsp;ad Deum pr�potcntcm referimus, ita illi fumma animinbsp;picrate agimusgratias,acfync.amp;fidel.vefl:rashortamur,nbsp;vt cafdem pro benegefta Repub.agant,f�muletiam c�-preccntur,vt qu� gerenda fuperfunt, quxque in hoftemnbsp;hune deinceps etiam fufcipiemus,itidem clementifl�menbsp;fortunate dignetur. Qiaod ilium pro fua benignitatc,amp;nbsp;cauf� qu� h�c nobis arma induit bonitate fa�lurumnbsp;confidimus.Nos quidem ad res pro communi Repub.nbsp;gerendas, omneanimi ftudium, curam, laborem, ope-ram,fanguinem,adeoquevitamnoftram cupide fcmpecnbsp;prompteque afferemus. Datum ex arcenoftraPo-locenf�jdievltimamenfis Augufti, Annonbsp;Domini, M. D. LXXIX.Rcgnivc- lt;nbsp;ro noft^i Anno Qj^rto.

^AGNIFICE fynccrcdilede,po-g fteaquam fuperiores proximas no-5) ftras ad fyncer. veftram, amp; ceterosRc-^gninoftri Confiliarios de capta Po-j^locia,alijfque rebus geftis literas dc-^-JiffemuSjfada maior etiam hacr c-rum noftrarum acccflio eft, vtcum

Vilnen. Capitaneusc� nonullis noftror� militumTu-rovvlam,adarceminDin� ripafitam excurriflet,amp; ho-fticonfpicientiopinionem attuliflet, copias vniucrfas noftras oppugnandi caufa accederCjpr�iidium omncnbsp;lioftili metu perculfum,fc per auerfani portam arce, acnbsp;Palatio arcis dcferto, fuga cripuerit, quo pado arce canbsp;int�gr�potiti fumus. Mif mus eodcm temporeMagni-ficum Palatinum Podolienfem c�m copijs Sokolainnbsp;oppugnatumarcem quinquemiliarium interuallo Po-loci� imminentem, amp; magnum pr�fidium ex ijs copijsnbsp;tumhabcntem,qu� cum Poloci� � nobis circumfcfl�cnbsp;fub�dio mifl� eflent exclufe� noftris ab accelTu, illo loco c�fedcrant. Quam quidcm ad arcem cum noftri ca-ftris pofitis ac munitionibus a�is accei��irent,eam adnbsp;vndecimamhuiusmenf�sdiem globis candcntibus in-C 4 flamma-

flammamnt,� quo tanta fubitoincendij vis cxtitit, vt dumhoftispevipfasflammas acerrinie pugnarct,atqucnbsp;eruptionibus in noftros inipctiiin facerct, noftri remnbsp;fortiffim� contra hoftem gereren t,arce vniuerfam flam-macomplexaflt, plancqj deleuerit. Hoftem igitur(quanbsp;dere maximas Deo pr�potenti gratias agimus) totonbsp;propeagroPoIocenf� arcibus ac munitionibus omnibus exuimus, SniTaexcepta, qu�quidemarxpropiusnbsp;Lithuani�fitacumfit,longiufqne iamab hoftis noftrinbsp;ditione abfit j exclufofubfidio aditufque Mofeorumnbsp;iponteinpoteftatemnoftram ventura videtur , vt visnbsp;nulla adhibeatur. Omnibus rebus bene f�liciterquenbsp;Deibenignitateconfc�lis, etfi permagno continuandinbsp;nunc noftrum rcrum gcrendarum curfu,amp;penitusnul-lacum intermiftionein folum hoftilepenetrandi ftudionbsp;ferimuruamen cum temporis iniuria,qu� (vt his locisnbsp;grauiflinia amp; iniquiflimaeft) exercitus noftros pluri-mum afflixeritjamp;equos in primis partim vehementernbsp;eneruauit,partim extinxit,tum quoque neruorum no-ttrorum tenuitas,quorum in longius tempus nobis du-cenda ratio eft,id nos facere non finant, curandum nobis exiftimauimus, vtreli�lis quibus opus eft in locis,nbsp;iuftis pr�fidijs noftriSjCopijsque difpof�tis,qu� amp; irrup-tioneshoftiles prohibeant,amp; milite iumentifque refe-dis hoftis ditioncs per occafioncs fubinde inuadant,nbsp;comitia omnium communis Reipub. Ordinum habea-mus�nquibus quomodo,quibulque neruis ac viribusnbsp;inpofterum res bellica,amp;adfummam rerum finemquenbsp;optabilem producenda fit,deliberatio ineatur, amp; quodnbsp;in rem eritcommunem concludatur. Neque enim fi canbsp;cuique quam cfl'c decet in patriam charitas eft deferendanbsp;proijeiendaque hec f�licia c�pta funt,que vt Ordinumnbsp;omnium confenfio antcceffir,itaeamfielicitas comita-ta

ta e�-, amp; cuentus itidcin fortunati in pofterum etiam conicquuturi vidcntur.Non enim dubitanter fperafiiusnbsp;faduruiii OptirnuniMaximumqueDeum,vthislocis,nbsp;quxhoftisfirmiffima potenti� fu� piopugnacula ha-buitjiam expugnaiis,adituquc ad alia omnia patefafto,nbsp;in magna hoftili trepidatione amp; mem (qui qmdcm Magnum Mofcouix Duccm ct� numerofos ex ornni genere hominum cxcrcitushabeat, nufquam fe nobis ofrer-rc,autobfefl�sfuisfubfldio elTc�nit) breui foeliciter ciinbsp;eohofte debeilari, amp; rcs ad cxitum optatum adducinbsp;poffit.Deliberandum igiturcritjdandaque opera, vt rerun! dcinceps gerendarum ratio, vires atque neruicon-ftent,autabijciendaomnisReipub. cura fuerit : quodnbsp;quidcm noftranegligentianunquam accidet. Hoe verbnbsp;ocius indiceda nobis comitia efl� iudicauimus, ne quidnbsp;temporis ijs habendis nobis cripiatur,quod agendo po-tius,qu�mconfulendoconfumendumfit: cumpotiffi-mum fciamuSjMagnumMofcouixDucem poft D. Nicolai Feftuminprimisfufciperealiquid, lt;5c bellafuaad-^nbsp;miniftrare folere. Vtigiturmatur� nobis Confiliorumnbsp;noftrorum ratio conftet, amp; quid nobis in longius tempus expedandum,agendum que fit,inteliigamus,amp;ma-iorum confulrationum cura vacui tempeftiu� iterumnbsp;in res gerendas incumberepolGmus, maturandanobisnbsp;gcncralia Comitia neceftarib efle iudicauimus, amp; eanbsp;quidem ad diem XXII. menfisNouembrisindicimus,nbsp;vt V varfouix habcantur.Etfi verb Senatores amp; nobilitasnbsp;Magni DucatusLithuani� � nobis diligentift�m� pete-rent,vt in ipfa potius Lithuania hoc in belli adu, locis-que in quibus bcllum geritur, qu�m longe ab exercitunbsp;noftro Comitia indiceremus,tarnen nobis � conftituti-onc,qua de loco Generalis Conuentus fancitum eft,dif-cedendum non iudicauimus. Videmus verb Magni no-

�VriDuc�tus Lithuania: ordincs in iftis Comirijs Vvar-foui�flagitaturoSjVtfi durante hoc Mofcorum Magno Duce bcllo,alia Cofnitia indici nccefle fit, ea in Lithuania haberi poflint.Cum verb cam controuerfiam, quxnbsp;de tribus prop� Coniitijs fufcipi amp;iaftari, magnaniquenbsp;grauioribus confultationlbus perturbationeni ac tar-ditatem affcrrc l'olet,fublatam eflc defideremus, confi-derandumcrit,quibus ea modis cum a:quitatc parti uninbsp;vtrarumque Concordia componi pofiit.Qua quidcm innbsp;re nullius iura minui aut vioJari,fcd omnia ad publicaninbsp;confcnfioncm referricupimus.Eft pr�terea opera nobisnbsp;danda,maxime dum bellum his locis cum Magno MoC-corumDucegerimus,vtexalijsReipub. partibus dili-gentcmfinium amp; concordix cum finitimus curam ha-beamus,pro qua quidem cura in Generalibus iftis Co-mitijs referendum no bis erit,quo modo eorum, qui innbsp;finibusyerfantur,infolcntia amp; pernitiofa qu�uis audcn-di agendiqUe liccntia(de qua quotidianx ad nos quxre-l�aff�runtur)cohcrccri,amp;fan(�ioncaliquacumprxl�n-tiorc animaduerfionc coniunda refrenari polfit. Ad hecnbsp;cum nobis pro maritali cum Scrcniflima Principe con-iugenoftrachariflimaconiundionecius rationes curenbsp;cffe oportercintelligamus, vehementer cupimusde re-formationed�tis.csetcrifque rebus ad earn pertinenti-buSjCerti aliquid in iftis Comitijs conftitui : quod quidcnbsp;vt fiat,pro maiorum noftrorum Screniflimorum Ante-cefTorum noftrorum in Rempub.communem tot tem-porummeritis,Ordincs operam daturos iudicauimus,nbsp;vtperfpicipofliterga totoptimorum Regum progeni-cm,gratorum animorum ftudia extitifle.Meminiflecti-am fipceritatem veftram iudicamus, qu� terrarum no-ftraruni Pruftiaeiamdiu de iurium fuorum violationcnbsp;qu�rel� exiftant,de quibus confiderandum eflc diligen-tius

AD ORDINES CONVOC. t�usiudicamus,quod iftiusmodi querelas Reipub. minime prodefle, aliquando etiammaiori incommodonbsp;efle poflc perlpiciamus. Videndum igitur erit , Vtinnbsp;Comitijs finis aliquisiftisquerelisaiferri poffit. Nequenbsp;enim terr� illx contributionem illi parem, quac proxi-misComitijsfcitafuitperfoIuunt, amp; deiudicijs peculi-aribus contra Conftitutioncs Regni fufcipiunr. Deinde quiaiam ante fuperioribusComitijs de termino dc-finiendo, vitra quem verfus barbarorum ditiones hagt;nbsp;reditario iure conferri poffeflioncs po flint, conftitu-tum cft. ld ctiam vt iftis in Comitijs plan� determinc-tur, atqueadexitumdeducatur, publi�e referte exifti-mauimus.

Si quid etiam fuerit,quod ad nos pertinere videbitur, de eo cum Ordinibus benigniter agemus. Videndumnbsp;veroinprimiseft, vt quiinbello hoe tempore contranbsp;hoftcmverfantur,autinpofterum verfaturi flint, cumnbsp;fortunas,valetudinem,fanguinem,vitamq} fuam in dif-crimenpro Repub.vocent,interea eorum in iudicijs ratio habeatur;quod nil� fiat, intantum abeft, vt fupple-menta noftrarum copiarum, exercitusquenoui � nobisnbsp;fcribi, amp; confici poflint,vt nee hic ipfe miles, qui etiam-num fub fignis cft, permanfurus efle vidcatur. Hoe ita-que conftituto,hortamur linccritatem veftram, vt cog-nitahac noftra de Comitijs Generalibus conclufione,nbsp;Nobilitatuni Conuentus minores ad diem XX. O�:o-bris Srzodcnfem, Generalem verb Kolenfem ad diemnbsp;tertiam Nouembris obcat. Quo nos Legatum noftrumnbsp;mifliirifumus, qui noftrarum confultationum fum-mamNobilitatiexponat. Opcram verb dcrfinccritasnbsp;veftra , vt Reipub. neceffitatis nobilirati diligenternbsp;cxplicet, amp; cam ad ftudium erga communem pa-trix dignitatem vtilitatcmque cxcitet : turn curet,nbsp;Danbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- vt

EPISTOLA AD ORDINIS vt ad coiiucntum Generalem prudentes amp; moderatinbsp;animi con�lijq; viri, plena cum tacultatc,ad conclude-dum cum aliarum tcrrarumNuncijs,alijfqueOrdinibusnbsp;mittantur.Ipfa verb deinceps fynceritas veftra maturenbsp;ad conftitutum Generalibus Comitijs diem Vvarfouixnbsp;nobis adl�t.Neque enim ilium diem eximi rebus al ijs f�-nemuSjfed ftatim poftridie eius dici, in quam Comitianbsp;indicimus,quibus de rebus confultari oporterevidea-tur,Ordinibus more maiorum proponemus, ne per ne-cef�ariaReipub.ncgotiarctardentur. His derebusl�n-ceritatem veftram certioremfacere voluimus, quas l�binbsp;pro officio fuo diligenti cur� efle f�nat.Synccritatem ve^nbsp;ftram rede valere cupimus. Datum Vvratiflaui�nbsp;dieXX Vl.menfis Septembris. Anno Domini M D. LXXIX.Regnivcrono-ftri anno I I I I,

A PT A Polocia, amp;iamanteinvici-no arcibus tribus,Cofiana,Crafna,amp; Sitnadeletis, tresomnino arcesTu-roulia, Socolum amp; Suflain Polocen-fi ditione hoftiics fupcrcrant, quasnbsp;hofti relinquere,neque ex belli fufee-pti confiiio,ncquedignitatefua,ne-

que rci abs fe geft� Fortuna Rex efle iudicauit. Turoulia quatuor fupra Polociam arcem miliaribus,ad Dhunamnbsp;flumen,quo loco illudTuroulia amnis illabirur,fita eft,nbsp;ficvt duorum amnium confluxu maxima parte com-pr�hendatur,quaqucincontinentempatet, inter vtri-ufquepr�tcrlab�tisfluuij ripas,lacum tranfuerfum,tan-quam obicem,obie(ftum habeat. Quod inter Polocen-fem arcem,atque intcrVlam, Vitepfcium,aliafque arcesnbsp;amp; ciuitates, altius in Dhunx ripis fitas, qu� femper innbsp;poteftate RegumPoloni�retent�funt, mediaTurou-iiaintereflet, facile � Regijseaftris ad Polociam pofitis,nbsp;commcatum excluflt,qui commode ex locis fuperiori-buspotcratimportari:qu�res non mediocriter in cx-ercitu annon� caritatem atque adeo inopiam auxerat.nbsp;Quadecaufa,fcircumfeflaprimumPolocia, Francifeusnbsp;Zucus�NicolaoRadiuiloPalatino Vilnenf�, tentandxnbsp;certiscumcopijsperceleritatem reicaufaad arcem Tu-rouliam mifliis eft; Verum quodamp; prxfidio firmo,amp; de-D 3nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenfio-

RERVM CAPTA P�LOCIA fcnf�on� diligenter intente locus teneretur,amp;:paucami-noraque belli tormentaZncus lecum traxerat, cffici exnbsp;fententia nihil potuit. Socolam, ab arcePoloccnf�quinque miliaribus ea via diftantem, qux Septentrioneianbsp;verfus pecliffiinaPlefcouiarn d Licit,duorum itidem con-currentium fluminuni , DrylT�amp;Nifci�, complcxusnbsp;continet:eain arcepr�tcrvctus pr�hdium,quodtuen-diPolociam adituscaufafirmum femper inerat.Theo-dorusBafilij F.Seremetus, �tEorilTus Baf�lij F, Seinus,nbsp;Andreas Palecius, Micha�l Georgij F. Lycus, Bafiliusnbsp;Criuoborflus Palatini,clari c�m propinquitate Mofeo-ui�Ducisalijjtum rebus antea geftis omnes copiarumnbsp;Pr�fe�li, cum Magno Molcouitic� nobilitatis ac fclo-petariorum num�ro confcdcrant,pofteaquam fe ab ad-ituPoIocenfis arcis,primum � Palatino Vilnenfi obfeCnbsp;fis itineribus,mox ipfa obfidionc Regia exclufos efle in-telligerent : accelTerat hue etiam Georgius Bullahacusnbsp;cum duobus millibus fclopetariorum,.partim Dunen-fium,partim Volienf�um,qui ad Dhun� amp; Volhi�fon-tium paludes ob perp�tuas cum Tartaris dimicationcs,nbsp;exteris belh vfu ac iaculandi peritia facile pr�ftant.nbsp;Q^d hi omnesmagno diferimine noftrorum ex pro-pinquocaftrisimminerent, dum oppugnatur Polocia,nbsp;Lithuanic� quxdam copia: prim�m loanne Volimin-fciOjdeindeChriftophoroRadiuilo, qui in Lithuanianbsp;R�gi � poculis eft,dimicandi ftudioSocoIam excurrunt:nbsp;fed quodhoftisarceamp; munitionibus prop� arcem ex-tru�:is,aut propinquo tormentis fuis fpacio in tuto Tenbsp;tencrefjVelitationibus tantum, nonnullis vtrinque de-fidcratis,resgcftaeft. Vtramque arcem Rex occupatanbsp;Polocia iuftis copijs oppugnandam ratus, Nicolaumnbsp;Miclecium Podolix Palatinum,cum equitatu Poloniconbsp;ftipendia mer�te,cumq; peditatu Polonor�, ac Gcrma-noruna

GESTARVM NARRATIO norumcohortibusSocolammouere, Vngaroriim copias TurouiiamaccedereiubctJpfequod nee cx re neenbsp;dignitatefuafadurns videretur , fi ad arcium iftarnmnbsp;oppugnationes defcenderct, motis trans Polociam ca-ftris, ijfquefecundnin flumenDhnnammetatis(quodnbsp;priftinnmcaftrorumlocnm,obfidioni qnidenr oppor-tunum cnm ad cingendnm maxima ex parte arcem,nbsp;tumadprompta munitionibns omnibus , ex quibusnbsp;miles oppugnabat, auxilia alFercndum , af��dui imbresnbsp;iam antciniquifl�mum, amp;vald�qu�m c�nofum eifernbsp;cerant)ad Polociam permanet, curatquequod adarc�nbsp;Poloccnfem,qua munitiones autflammaconflagrarat,nbsp;auttormentis verberat� vitium fecerant, inftauran-dum pcrtineret.fimul etiam arciPalatinum praeficitNi-colaum Dorohoftaifcium , in quem iam ante. Regnonbsp;primum inito,non inani ominc ins nomenque ciusMa-giftratus contnlerat: hunc ipfe inpoiTcffionemmittir,nbsp;prxfidium iuftum imponit, Sc quibus circum locis miles finibus tuen dis red� collocctur conftituit : remplinbsp;etiam,quodmonumentum diuinx ad vi�ioriam opisnbsp;effet,xdificationem decernit. Interea dumqu�opuse-rant ad Socol� amp; Turouli� oppugnationera expediun-tur,amp; miles vafa colligit, vifum eft Palatino Vilnenf�, dcnbsp;Turoulialeuioribuscopijsexperiri, dequidhoftibus innbsp;recenti confternationcfiducix effet tentare.-mittitur c�nbsp;aliquo numero equitu expeditior� armatur� leuioris,nbsp;quos Cofacos nominant, Conftantinus Lucomfciusnbsp;Vlenfis prxfeduSjqueni Toroulienfes pr�f�diarij con-fpicati, c�m pauor maiorem qu�m pro numero mili-tuni fpeciem copiarum obicciflet, exercitum vni-uerfum adefl� rati, per auerfam portam fe properenbsp;omnes eijciunt, ac fuga euadunt Palatinis fois de-fertis, qui c�m areem flbi non deferendam putareut,

RERVM CAPTA POLOCIA ac foliinea pcrinanerenr, adquartam Septcmbris dicrnnbsp;cumarce amp; belli apparatu ac commeatu ooini Regiamnbsp;in poteftatem pernenerunt. Arci ita occupate miles ille,nbsp;quic�peratjpr�f�diorelinquitur; is dum inter ligncasnbsp;munitiones ac domostxda �dificatas indiligcnter ign�nbsp;habet,tormentifque maioribus gratulationis Se ixticixnbsp;caufaiacularur,temereinccndio caufam prxbnit:quodnbsp;fublatuinpaucispoftdiebus, quam capta effet, arccmnbsp;deleuitjVt non minore celeritate, qu�m occupauerat,nbsp;Turouliam miles amifcrit:quod quidem hoc iniquiorenbsp;animo � Rege acceptum eft,quo pref�dio hoftili Suffamnbsp;ctiamtum obtinontijTuroulianoffr� potcftatis fafta,nbsp;omnemfubfidij aditum amp;\ommcat� acciprendi fpein,nbsp;ccrtiuscriperepotuiffct.Interea return Palatinus Podo-li�Socolam(� quaDunenfescohortes fama aducntan-tis cxercituspermoti contra imperium Pr�fe(fforum,vtnbsp;eff genus illudmilitumleue�c infolens difciplin�, iamnbsp;ante in Mofcouiam redierant) c� copijs ptogreditur, amp;nbsp;Dryffam flumcnimbribusproximis admodum redun-dans,pontcfubitario op�reeffedo, tranfmittit, hoffenbsp;quodfaccrein procliui �tat,nihil r�pugnante, quiinad-iicrfa ripaociofe tantum inequitans, inani metus faciendi ffudiOjClar� vt exaudiri � noffris facile poffeiit,fub-indeinterfcfcifcirabantur,adeffcnt apud feAffracano-�um,adeffent Cafanorum copix, quas alter adeffe magna itidem voce refpondebat. Flumine fuperato Palatinus nulla cum mora propius hoff cm mouct.Qu� accef-fcratintervtrumqueflumcn,non ita magno abarcein-tcruallofyluaeff, in qua maximam equitatus partemnbsp;tenderciubct,pcditatui impcrat,vt munitiones, in qui-busvcrfarentur,�ctormcnta'dirigerenf, fofla atqueag-gerefubito eff�ciant: quas Poloni fecundumNiffam,nbsp;Ccrmani iuxta Driflam ita ad arcem pcrducunt, vt c�mnbsp;iuffo

iufto iani ab ea fpacio abeflent,tranfuerf� abNiffia DryC fam,itidemqueabDryira Niffiani vcrfiis promoueren-tur, atque opera vtriufq; nationis committerentur; vitra Nifliam amnemminorem,qua promptum hofti etnbsp;fugium patcbat, loannes Zbarafius Palatinus Braflaui-enlisconfiftcreamp; curare iubetnr. Munitionibusperfe-�i:is,ac tormentis,vt vifum erat,collocatis, cum iam tunbsp;in vefperum dies vcrgeret, qui tormenta adminiftrant,nbsp;periclitari rem globis candentibus inftituu nt, tribus ta-tum in hoftiles diriones perIatis,c�maJij alijslocis peri-culumincendij afFcrrcnt^amp;ijs reftingucndis hoftis deti-ncrerur,tertiusco loco, quo nafcens primum fumus,nbsp;mox flam ma ab bofte nonjfacil� potuit deprxhcndi, vires ccpit: ab hocincendiumortum,cum magnam ho-ftilium munitionum partem fubit� complcxum eflet,nbsp;hofti fuminam dcfenflonis defperationem attulit.Qupnbsp;circa vt perditis trepidisque rcbus,amp;flamma fe iam lon-gius latiuiquefundente, pars magna hoftium globo te-mer� fa�o,porta,quae meridiem verfus ad Nifliam vn�nbsp;pafebat,confertim crumpunt, quibus exproximis mu-nitionibus Poloni impigr� occurrunt, amp; obfiftunt:nbsp;pcrducitur eodem proper�figno ftiblatoGermanorumnbsp;�clopetariorum cohors,fichoftisin arcem flammamq;nbsp;rciicitur,quem dumnoftrimagnavi premunt, fe atquenbsp;flgna portx arciqueinf�runt : dabat mox hoftis intra ar-cem defperatis rebus magnas c�m armis tum verbis de-dendi flgnificationes,quas c�m miles Germaniens Rutnbsp;fic�lingux nefcicns,pr�terea Polocenf�s pr�f�dij crude-litate,qua immanifliima in captiuos omnes ac potifl�-mum Germanosf�erant,irritati,minim�acciperet, c�-demqueaccerrim� mifeeret, ille defperata falute totisnbsp;viribus contra dim ica t, qu�quefupra portam euftodi�nbsp;erantjCatara�tam�turriport� imminentem in irrum-Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pentes

pentes dcijciunt, fie no ftros rcccptu alios, alios aditu ��bfidioque cxclndunfatrox inde vtrinquepugna fuit,nbsp;xqu.ua vtrorumqj dclperationeob incendij vim, quodnbsp;vndiquefecircumtxidcrat, acpluribuslocis dimicantesnbsp;interiepariinterituvicliacvincentisextinguebat. Adnbsp;dexteram arcis partem per muni tiones oftium fuit, adnbsp;quodqui noftrorum errando perlati funt,intcgri euafe-re.Intereaforis milites,quantavimaximapofliintcata-ra�lamnioliuntuiqatqueopercmagno perfringunr,pa- :nbsp;tefafta via,quinoftrorum fupererant,faucij prope om-nesatqueambufti,pariter cum hofte erumpunt, infe-runt fe integri alij pr�dx ex ipfa flam ma rapiendx caufa. Inbsp;Pars magna hoftium;aut in raunitiones, aut ftationes Jnbsp;Germanorum incidit,quiomnes perirammilitaremamp; |nbsp;lingu�ignorantiam interfe�li funt: inhisBorilTusSci-nus,AndreasPalecius, Michael Lycus, Bafilius Criuo-borfeius Palatini cecidere. Quibus in Polonorum pote-ftatem peruenire contigit,plerique omnes, c�m qui ali-quo autmunere aut numero fuiflent, pro fe quilquenbsp;nomen ederet fuum , facile apud lingux intelligentesnbsp;fcruatilunt,accaptiuihabentur:quorum in numero Sc- �

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;remetuseftjVt rerum gcftarumfama,itaamp; corporis Ipe- '

cie vultuquc amp; animi fermonifque cultu exteris prx-ftantior,amp;Mefoiadus Dunenfium aliquot cohortium Pr�fe�tus, qui poft militum etiam fuorum difcefliim,nbsp;cum c�teris prxfidiarijs in arcc permanferatrarx ipfa, eu

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iamincendio occurrinonpofTetjConflagrauit.Hoftium

ad quatuor milliac�la,quos ex le�liflimo , amp; quidem / pr�toriano milite Magni Ducis fuilTe, ctf� ex captiuis

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cognitum eft,tarnen etiam ex ipfa corporum ftratoruin

. � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;forma amp;proceritate,animifquc perditis in rebus adhi-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bitis,tum pr�d�rationepotuitintelligi�nquaquidem

GESTARVM NARRATIO, ornamcntorum numerus fuir, qu�ni vt grcgarij milifiinbsp;fuille videripofferxaptiuorum ea multitudo eft , vt amp;nbsp;penes pr�fedos copiarum permulti fint,amp; Polonorurrrnbsp;militum prop�l�nrnulli,qui inpoteftate non fingulosnbsp;alii,alij plures habeant.Sufl� oppugnationem fufcipere,nbsp;qu�m difficilem amp; fpaciofiiacus,amp; paluftriacircum lo-ca,amp; Autumniipfiustempeftasredditura crant, teme-rcquemilitemiam ante maximis incommodis affedunbsp;nouis periculis obijcere,Regi vifum n�n eft, cum poti�nbsp;��m�m arcem earn penitius Lithuaniam verfus fitam,nbsp;amp; ab omni fuorum fubfidio,amp;commeatus confequen-di,poteftateexclufam(vtvis nulla adhiberetur) fpontenbsp;dedituram fefe non dubitanter exiftimarct. Itaque pr�-fidia tantum militum ftipendiariorum circumquaquenbsp;inftatuis difponit,qu�Mofcos ab aditu ad SulTanos ar-cerent.Nequefefellitea Regem exiftimatio;Nam amp;ipfcnbsp;MofcouixDuXjdiffidens Suflam amifla Polocia retinerinbsp;poflCjfexta prim�m,tum iterum d�cima fcptima Sep-tembris die mandata ad Petrum Theodor! F.Coliceum,nbsp;Palatinum Sufrcnfem,ac pr�f�diarios omnes dederat, vtnbsp;tempi!imaginibus amp;libris,omnique apparatu facro innbsp;terra defbflis,autquacunque alia cura adhibita , ne innbsp;hoftiumpotcftatem peruenirent, arcem incendcrent,nbsp;bellica tormenta ac puluerem tormentorum omnemnbsp;igne delerent : turn operam , qua euadere poflent,nbsp;diligenter datent, ac falut! fux confulerent. H�cnbsp;mandata cum (quo certius perferrentur) per pluresnbsp;nuncios Sufam mififlet, nonnull! eorum in arcemnbsp;perucniunt, vnus� Regio milite interceptus , ad Palatinum Podolix cum literis perducitur. Sub idip-fum tempus Palatinus Polocenfis dat Sufla literas,nbsp;quibus fignificat, fe Poloci� cum parte exercitus, �nbsp;Regeijs cum mandatis reli�um, vt quicquideain pro-� 2nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uincia

RFRVM CAPTA POLOCIA uinciahoftile fu per effet, modis omnibus tollcrccoti-tenderct : Regern fumma placabilitate amp; dementianbsp;Principem,quam fux voluntatis fignificationem dedif-fetjC�m primum MagnoMoicoui� Duel bellum indi-ceret,eain voluntateetiamnum permanere.corum,quinbsp;Magno Duciparerentjiominum Chriftianorum c�d�nbsp;fanguinis profufionem haudquaqu�expetere, quin-imoilliparcitum acconfultum veile, acceptasiuiuriasnbsp;inautorcipfo Magno ipforum Duce vindicandas fiatu-ere,nifi ver� drcnt,qui iftas iniurias fuo diferimine pro-pugnarevellcnt:quodvtillinc fufcipiant,illorum maxime rcferrcdiortarife , arce fponte fua potiusabfccde-rentjimpctrabili venia amp; falute , quam vim atqueop-pugnationem experirentur. Palatinus Podoli� Mofeinbsp;iiteris ad Suffanos lc�:is,mittit fubit� ad Palatinum Suf-fenfem ac pr�f�diarios,qui dedi arcem poftularent: illinbsp;falutem,amp;rerum, qu� cuiufque effent auferendarumnbsp;poteftatem, atque in Mofeouiam tut� fe referendi con-cef��onempa�li,arccm cum omni bellico apparatu co-meatuque Palatino Polocenfi,militibusque � Palatinonbsp;Podoli�miflis,fexta die Oclobris dedunt. lam antenbsp;Philo KmitaCapitaneusOrl�nenf�s, cui aliquot turm�nbsp;cquitum,amp;peditumftipendiaTiorum cohortes, erantnbsp;in earn rem afl�gnat�.coada non mediocri finitimis innbsp;locisexnobilitate alijfque incolis militum manu , innbsp;Mofeiditionesexcurrit, magnamque omnia populan-do vaftitatem afFert,ad duo millia pagorum incendir,amp;nbsp;Smolenfci� fuburbijs ambuftis, magnum ex eoagronbsp;hominum,magnum pecudum numerum agit, fuofqucnbsp;nullo detrimentoaccepto intra fines rcducit.Idcm nonnbsp;mult� poft Conftantinus Oftrogi� Dux,cum Michaelenbsp;Vifniouecio Caftellano �raflauienfc, dc filio lanufionbsp;Borifthenem tranfgrefTus facit, expeditiflhnas quafquenbsp;Tarta-

GESTARVM NARRATIO Tartarorunialioruinqueturinas pr�inittit,has longenbsp;latcqucpopulari,amp; terroremvaftitatemque in holticonbsp;circumtcrrciubct,ipfecuin rcliquis copijs Czcrnihoui-am progreditur,caftrilqucadai-ccninietatis, oppugna-tionem fufeipit, ipfaqucciuitateincendio dcleta, vimnbsp;omnem arci expugnandx adhibet; fed quod ca pr�f�dionbsp;fiemo, cui nihil ad omnem propugnandi apparatumnbsp;dcei�ctjteneretur, acerrimeque locum Mofci defende-rcntjincafti'ispauc� peditum cohortes cflent, afflid�nbsp;maximistempeftatumiuiurijs,mifla obfidionc, vicinanbsp;circumloca omniadiripit, totaque Siuerienfi ditionenbsp;vaftata,ac populationibus adStarodubam, Radohofti-amaePodezepouiam vfque per Icuiorcs cquitum tur-mas factis, prxda ingenti ada difceffir. Simili fuccefliinbsp;Mcciflauienl�spr�fedus laroflauam oppidum pagofq;nbsp;qu�m plurimos euercit. Rex pofteaquam dierum quin-quaginta fpacio,Sex arcibus captis,ad quasSuf�a non i tanbsp;multo poftSeptima acccf��r, prouinciam omnemPo-locenfemmiraagrorumfcrtilitatc, magna fluminumnbsp;opportunitate pr�ditam, oclauo decimo poft anno,nbsp;qu�m effet ab hofte occupata,bello Reipub. r�cup�r�tnbsp;fetjPolociam pr�f�di)s,fines copijs firmalfet, d�cima fe-ptima Septembris die illo de loco difeedit: Vehementinbsp;quidem ftudio fercbatur,vtc�ptum f�licitatiscurfumnbsp;vrgeret,amp;c�m magna hofteslocis omnibus confterna-tioingenfqucpauor teneret,longiusarma fua in hofti-Ics ditiones proferret : fed c�m amp; pr�teriti temporisin-iuriae/quibusmilesadmodumaftlidus, equorum ingens numerus cncclus fuerat) de grauiores Autumninbsp;tempeftates,indies ingrauefeentes, ifti voluntati �c ftudio plan� repugnarent.omni cura incomitia omniumnbsp;R cipub.ordinum habenda incumbitxumque iam antenbsp;ex caftris de ea deliberatione literas ad Rcgni Senatoresnbsp;E 3nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d�dit

RERVM CAPTA POLOCIA dedii��tjrcdiens in Lithuaniam, ca ad diem vigei�rn arrtnbsp;fecundamNouenibris Varfaui� habitum iri edicit, innbsp;quibusconfiliadcbello diutins adminiftrando fuftipi-antur.Dum Vilna Rex ad comitia profieifcitur, � Moi-couiapernuncium Mofcicumlitcr�afFeruntnr, � dno-bus Legatis Nouogrodi� Duce loanne Thcodon F,nbsp;Mfciflauienfi,amp; Mikita Georgij F.Romanouicio Sacha-rino,adNicolaumRadiuilum Palatinum Vilnenfem�cnbsp;Euftachium Volouicium CaftelJanuni Trocenfcni,nbsp;Plefcoui� die trigefima odaua Septem bris fcript�, hocnbsp;omnin� argumente: Cum oiFenl�: duorum fiiniraonbsp;rum Principum e� progrefTx fint,vt arma vtcrque funi-pferit, quibus Poloni�RexPolociamexpugnarit,Magnus Mofeoui� Dux vindicate vicii��m id faftum in animo habuerinfe cum rcliqua nobilitatc Mofcouitica adnbsp;Principis fui pedes fe abieciffe, obfecrafleque,vt fangui-ni Chriftiano confultum atque parcitum vellet. Iftisnbsp;prccibusPrincipenifuumreliquiire locum , amp; belli ex-peditionem reprcflifle, nuncmutuo Audio jpfis atquenbsp;alijs Regis Polonl� Confiliarijs,apud Regem fuum ela-borandumeife , vt ad fimilem voluntatem �efiftendinbsp;curfus fui bellici,amp; pacis cum Magno Mofeoui� Duccnbsp;locis omnibus, tarn Regni Poloni�,quam Magni Duca-tusLitbuani�,atquc ctiam Liuoni� caufa fufeipiendaenbsp;adducant,inprimis verb ab eo impetrent, vt in Regianinbsp;fuam fe referaf,ac copijs fuis omnibus tarn in Lithuaniasnbsp;quam Liuoni� finibusimperct, fe ab omni inMofcosnbsp;maleficio atque iniurijsabftineant. H�ceadem Magn�nbsp;fuumDucem diligenterfadurum, rediturum adfedesnbsp;fuasji�osque�viatqueiniuria,cohibiturum. Intereanbsp;temporis dandam vtrinque opcram, vt Principes miffisnbsp;inter feOratoribus rem vtilcm amp; pernecefiariam pacemnbsp;ac concordiam fufeipiant. In extreme literarum excu-fanr.

GEST�RVM NARRATIO fant,curBafiliusLopatinfcius,quem Rex ad Magnumnbsp;Mofeoui� Dueem ante expeditionem fuam cum literisnbsp;miferat, quibus fe bellumillifadurum iuftumlcgiti-mumque denunciabat, adhucin Mofeouia detineatur,nbsp;promictuntque,f�mul vt Principum fevterqueadfedesnbsp;fuasretulcrit, fe operam daturos, vt cum mandatis futnbsp;Principisde pace concilianda ad Regem ocyus remit-tatur.Sub idem tempus Philo Kmitha Orfacenf�s pras-fc�lus ad Regem literas mittit,quas� Palatino Smolcn-feiano acccperarJjsPhilonem Palatinus certiorcm facit,fe � M�gno fuo Duce mandata accepilTe, ne quantnbsp;Regijs finibus atque ditionibus vim aut iniuriam adfc-rat.Moncre igitur,vt mutua etiam Philo pr�ftet, nequenbsp;permittat,vt fui fines tranlgrefl�, hoftile aliquid innbsp;Magni Ducis Mofeoui� ditionibus commit-tant. Allatisledifq; vtrifq; literis Rex oni-nem eius deliberationem ad Co-

� Vbiungimus amie or um hor-impti��upauca quA-de MagnorumMobcouiamp; ducumGenealogia^ex tpfirumnbsp;'^�annaltb�d^ manufcript�fideli-ter excerpfa. Fabulofa i�a ne(cio �vfide confiai a primordta^ de PruJJb nepotibnij eo ten-dunt omninb gt;vt nomen�uum hifie colortbninbsp;Alofchusaugu�um reddat'.tum^erb ^�tque-dam quafiiur�prAtextu t in has quamp; ad marenbsp;Balthicum�itA (unt ProuinciaS:gt;cum aliquadonbsp;admaioresfiios, qui nunquam tam�etn rerumnbsp;natur afuerepertinuerit 3 ab�p ^�ofundame-to �bi adjeribat. Altoquin ^enia dart po�etnbsp;antiquitatij�uhoc tp� CU mult is al� comunenbsp;fit^cumq^annodemum Chri�ipS8,reltgionemnbsp;Chrt�tanam cum lit erts3 adfimilttudtnemfe-re GrACorueffi8lis3Ru�tacceperint. M.mutanbsp;hAC amice le�lor boni confule^nbsp;nbsp;nbsp;^ale. Colonia

Vbiorum �.lduum Adar tij tpfo dte �quino-Pi ij IP^,rni. Anno � recup er at afalute 1^80.

MNIBVS HOC GENTIBVS feniper fcr� in vfu fuit, vt dum origi-nis fu� incunabula r�p�t�rent, ea adnbsp;au tores cos, qui maxima inter homi-minesautoritatefloruerunt, quiquenbsp;humanum genus fingulari aliquo be-ncficio affecerunt,rcf�rrcnt.lllud ve-

ro defiderium ornandi fui apud plerofq; in tantum ex-creuit, vt rerum verarum cognitionc deitituti,ad fabulas amp; figmentaf�fcconuertcrint. Teftantur id multaru gentium diuerfis temporibus conferipti annales. Sicnbsp;Gr�ci vel a�lt;Tox6cv*5, vei � Dijs fc prognatos gloriabatur.nbsp;Romaniconditoris fui patentem Martern efle, dicunt.nbsp;Pr�clar� itaque T.Liuius Patauinus, Qiw� ante coditamnbsp;condend�muevrbem, inquit,po�ticismagis decora fa-bulis, quam in corruptis rerum geftarummonumentisnbsp;traduntur, eanccaffirmare, necrcfcllerein animo eft:nbsp;datur hxc venia antiquitati, vt mifeendo humana diui-nis,primordiavrbium auguftiorafaciat.C�m eniman-tiquitas ipfa ad nobilitatem generis plurimum mometinbsp;habere credatur, de ca inter priuatos etiam homines o-mnibusfeculiscertatumeft.Ideo Romani ciucs generisnbsp;fui claritatem demonftrare volentes,maiorumfuoruninbsp;in�gnia in parietibus longa feric depida habebant: qui-Fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus

�busclati, nonrar�cos, qui propria virtutc ad honoris aliquodfaftigi� cuechi erant, arroganter pr� fecontem-nebant. Sic Po�t� hcroum fuorum origincm, fi igno-raretur,aut obfcurior eflct,plcrunqj ad Deos ipfos retu-lerunt.Ita hocnoftro tempore,vtdealiispermultistacc-am, Turcarum Imperator magna arrog�tia ex Troianonbsp;fanguine fefe propagatum iaditat.Huncmagnus qnoq;nbsp;Mofcouia: Dux imitatus, generis fui primordia ad Romanos, Au giift urn n cm pc C�i�rcmrcfcrt,eam videlicetnbsp;ob caulam,vt amp; fibi, amp; maioribus fuis plurimum iplcn-doris, amp; dignitatis accedat. Qinmuisitaqucnemo fit,nbsp;quinonifta tanquam fabuloiarideat; breuibus tarnen,nbsp;commcmorare �bet, quid hac de re in annalib. fuis fcri-ptum habeant.

Augufto(fit fidcs penes Icgente) aliquot fu�rc vcl fra-tres, vcl agnati, qui prouinciis, quibulda prxfccii fu�rc. ExhifeePruflusadmarcBalthicum, amp; Viftulamfluuiunbsp;cclcbrcm confedit, Pruflixque nomen dedit. Huius ne-potes ab ipfo quarto gradu diftantes fu�rc Rureck,Sina-us,amp; Truuor,qui iifdcm in locis habitarunt. Cum ita-quCjtum temporis Rutheni, fiueMofchi, abfqueimpc-rio, fpaciofos ad Septentrionem campos occuparent,nbsp;�foafu GoftomiflijjCiuis Nouogrodenfisprimarij,fratrcsnbsp;hi ,anno�muhdo condito 6370. fccundum fupputa-tioncm Grxeorum, quifuit� Chrifto nato D. LXI I. adnbsp;imperium accerfiti funt. Hi adiunclofibifobrino Olc-cho, regionesillas vaftas inter fepartiti, hominesfcra-rum more,habitantes, ad aliquem humanitatis cultumnbsp;traducere conati funt.

Sinao �cTruuoro abfq; libcris mortuis, Rureck fuo ceffit, amp; filium, Igor nomine, poft fe reliquit: qui cumnbsp;per xtatem imperio nondum effet maturus, Olcchumnbsp;fobrinum tutorem habuit. Hie ex Olha, ciuisPlefco-uienfis

uicnf�s fflia, qu� tandem, marito ab hoftibus cxCa^ Conftantinopolim profeda, facto Baptifmatis lauacranbsp;abluca,amp; Helena dida eft, filium Stoflaum fufcepit, quinbsp;multacunivicinisbclla geffit. Tandem veto abhoftcnbsp;c�fuseft, quiexcraneoipfiuspoculum, cuih�cverbanbsp;aurcis literis infcripta fuere : DVM ALIENA SE-QVITVR, PERDIT SVA, fiericurauit. Filmsnbsp;reliqnitTeropolchum,Olegamamp;Vvlodimirum, Hicnbsp;fratribiis � fefe extindis,tota deincepsRufl�a, vel Roffe-ia,vti Mofchi prof�rant, potitus eft. Is tandem religio-nis Ethnic�, amp; multitudinis Deorum pcrt�fus, ad reli-gionem Chriftianam animum adiecit, amp; regumCon-ftantinopolitanorum , Bafilij amp; Conftantini fororcnbsp;matrimonio �bil�da, camtotagcntefaa,annoChri-fti DCCCC. LXXX VIII. falarariBaptifmatisfon-te tindus,Chriftianam rcligionem,cam Gr�c�Ecclel�nbsp;ritibasfea ceremoniis, fufcepit, nomincquc mutat�,nbsp;Baftlius diduseft.

Narrat tarnen Zonaras � Baf�Jio Rcge Conftanti-nopolitano,ante Vvlodimiri tempora, Rufl�s Epifco-pummiflum eflc, cuius operaad rcligionem Chriftianam addudifint.zXddit, non potuiflepennoueri, ni mi-raculumcernerent ; Epifcopumitaqu�, poftquamproc�s aliquotrccitaflet, EuangcliorumXodicem in ignem proieeifle, eumqueillxfumpermanfiflc. Hoc miraculonbsp;addudos, vt Chrifti dogmata pro veris habcrent,iifqucnbsp;l� addicerent.

Fili) Vvlodimiri fu�re, Vvifeflauus, Ifoflauas, Sua-topojcus, Boriflas,GlebuSjSroflauas, Vvfzeuolodus, Stanillaas,Sadiftaus,Podias,qai ante pabcrtatcni obiit.nbsp;Inter reliquos tot� Ruf��a � patrcdiaifacft, quiditio-nibus fais non content!, dam alij alios inuadcFent, niu-tuispleriqae vulnetibus eonciderunt. Botiftus �ScGle-F 2 bus

bus ob fanditatis opinionein in diuorum numerum relati funt, quorum feri� nuncquotannis pridieldu�nbsp;Nouembris,magnafcfl:iuitate ceiebrantur.

laroflaus tandem folus principatum obtinuit, fi-liofqj Vvlodimirum, Ifoflauum, Vvcceflauum,amp; Vvf-zeuolodum reliquit.

HuiuspofteriorisfiliusVvlodimirusKyouie adBo-rifthencm,vrbeauita, confcdit, amp; poft varias concerta-tiones cum agnatis,c�m onincs prouincias fibi viciftim fubieciftetjjwovo/xctxoj diftus eft. Hic,Iibet enim ea referre,nbsp;qux ipforum habent manufcripti annales,regiConftan-tinopolitano Conftantino bcllum mouit,cumq,Thra-ciam depopulatus, magnaquc amp; opulenta pr�da onu-ftuSjdomumrcuerfuseftet, amp; nouum bellum molire-tur,Conftantinus M�tropolitain EphefinumNeophy-tum,atque duos Epifcopos, pr�fe�tum item Antiochie,nbsp;atque Archimandritam HierofolymitanumEuftaphiiinbsp;ad ipfum mittit,magnifque muneribus,vtpote parte denbsp;Chrifti Saluatoris cruce, diademare aureo, poculoexnbsp;Sardo nychc lapide fabrefa�lo, humerali multis gemmisnbsp;cximio,atque torque aureo,ipfum affecit,Zari nomine,nbsp;quod fi proprie interpreteris, regem iignificat, non C�-farem,vti multis oftendipoiret,ipfum falutare iuftit, amp;nbsp;firmiflimum f�deris, atqj amiciti� vinculum cum ipfonbsp;fanxit.

Ex Vvlodimiro natus eft Vvlzeuolodusfecundus. Hie o�to reliquit filios,Mfci{lau�, Ifoflauum, Stoflauu,nbsp;Tcropolcum, Vveceflauum, Romanum, Georgium,nbsp;Andrcam. Georgij filij fuere Rofeflauus, Andreas, Ba-fiiius, Demetrius.

Exhoc vltimoprognatus fuit Georgius, qui anno Chrifti M. C C. X X X V11. � Bato Tatarorum duce,quinbsp;Mofcouiamvaftatam, in poteftatem fuamredegerat,nbsp;exfus

cxfus eft Ex quo tempore Ruthcni Ta taris tributarij f��re,atqiic ex ipCorum arbitrio duces fibi conftitu�re.nbsp;Eavcro potcntia tautopcre Tatari abufifunt, vt cumnbsp;legatos tuos adMofcoui� principemmitterent, is,ipfisnbsp;obuiamprodire, dcpatcnam cquinola�teplcnam,v�inbsp;Herbortus Fulftinius in fuo hiftoriac Polonic� compen-dio refert, exhibendam offerte, amp; fi quid in iubam equinbsp;deflueret, illud lambendo forbere.in regiam verb intro-dudos, nudato capite, fedentibus aftans, atque omninbsp;honore afficicns, audirccogeretur. Qm verb rationcnbsp;hoc tandem iugum excufferint,infr� dicetur.

Eodem tempore totafere Polonia, atque ipfa etiam Silcfia � Tataris, incendiis,amp; direp tionibus vaftata fuit.nbsp;Vvratiflauia Silefixmetropoliinccnla, c�madLegni-cium vrbem adueniffent, grauiffimum ibidem prxliumnbsp;commiffum eft, in quo dux ipfe Henricus, diuxHedui-gis fantftifl�m� f�min� filius, cum aliis permultis, quorum fepulchra adhuc multis in locis confpiciuntur,nbsp;atque gregariorummilitum infini ta multitudine c�fusnbsp;eft, vt auriculis hoftes, quas interfeiftis abfciderant, no-uem ingentes faccos impleuerint. Advidoriamobti-nendam, Tatari,capitis humani fimulachrum, vexillo,nbsp;inquoliteraX depida fiierat, arteMagicaimpofitum,nbsp;quod commotum turpiflimumtbetorem exhalauerat,nbsp;noftris obuiam geftarunt, ijfque tantum terrorem in-cufferunt, vtveluti capiteMeduf�perterriti, imbcllesnbsp;cxtiterint.

ExindeBathus, cum fuis in Vngariam eodem animo fefe contulit, amp; Belamregem, eius nominis quar-tum, adinternccionem feredeleuit, qui fiiga cumfilio elapftis,rnanus hoftis vix eftugit. C�m totusfer� orbis,nbsp;ob banc ferocifl�m� gentis irruptionem,in maximumnbsp;terrorem coniedus efler,tandcm Inno�entius IV. fum-F 3nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mus

mus PontifeXjUiifla ad Bathum Icgatione, pacem iquin-qucnnalem impctrauit: vt vcr� relidis fuperftitionibus Ethnicis,Chrifto nomen daret,perfnaderi ipfi n� potuic.nbsp;Mahometienim dogmata, vtpoteferitati fux barbaric�nbsp;magis arridentia,Saraccnorn impulfu amplexus cft,qu�nbsp;in hune vfque diem Tatari, cumTurcarum colluuiec�-munia habent.

Filium habuit Tamerlanem, que Mofeouit� Temir-kutlaappellant, quiamp;ipfe, vtexhiftoriispatet,magna nominis claritate adeptus eft. Baiazetem. n. Turcarumnbsp;Imperatorem, catenis aureis vindum, in cauea citcum-duxit,atque omnibus hominibus ludibrio expofuit.

Ad Ruthcnica reuertamur. Csefo Georgio, laroflaus frater fucceftit,relidis ex fc natis Theodoro, Alcxandro,nbsp;amp;Andrca.AlexandrifiliusDaniel primus fedem liiam innbsp;vrbem Mofcouiam tranftulit, amp; arcc hue vfque obfeuranbsp;magnifi�e extruda, titulum fibi Magni Mofeoui� duelsnbsp;vfurpauit.Filios habuit Georgium, Alcxandrum, BoriCnbsp;fum,Ophoni�, amp; loannem. Hie patri fueeefl�t, amp; quodnbsp;affidu� ad crogandas elcemofynas,'peram feeu geftaret,nbsp;Kaleta ( id.n. vultvoeabuli interpretatio) didus eft.Hu-ius fill j fu�re Simeon, loannes, Andreas. Simeoni paternbsp;Vvlodimiriam,amp;Mofcouiam aflignauit:eui abfqjlibe-ris mortuo fuceeffit loannes frater, qui fili� habuit De-mctriu,ex quo nati funt Daniel,Bafilius, Georgius, An-dreas,Petrus,Ioannes,Conftantinus. Bafilius poftpatr�nbsp;imperauit. Hiefiliofuo, ciufdem nominis,ob matrem,nbsp;dequafufpicionem adulterij conceperat,pr�terito,mo-ricns,fratri Georgio gubernacula tradidit,qui nepotemnbsp;diu in vinculis detinuit.Moricns tarnen, quamuis duosnbsp;haberctfilios Andream,amp;Demctrium,confcicntiafor-t� permotus, Bafilio nepoti imperium tradidit. Cui pa-trueles odio incitati, bellum mouent,amp; tandem aftutonbsp;ftra-

ftragcmate dcprchenfum exoculant.NihilominusBoia-roncs(itaMofcouitlt;: nobiles appeli�t)c�co duel fuo,que Cziemnox,ideft,tcnebrolum,ob��citatem appellab�r,nbsp;fidcin pr�ftant.Fiiium reliquitloannem Baf�lidcn, qninbsp;reb. Ruthenicis obfcuris adhuc magnamclaritat�attu- �nbsp;lie. Quid, vt eo conimodi�s aflequi pofl�c, fuperioruninbsp;ducum Slios �c nepotcs,quos potuit �medio l'uRuIit,amp;nbsp;tituluni Magni Ducis Vvlodin�iri�,Mofcoui�,amp; Nouo-gardix �bi vfurparc, feqj Monarchain ( feu Czaxura) to-tius Ruf��x appellarcc�pir. Vrbesduas priinarias,Plcf-couiam, qu� fola in tota Mofeouia muro cinda cft, amp;nbsp;Nouogardiam, ob mcrcimonia ditiffimas dcampliffi-inaSjC�m Lithuanis 50. circiter annos paru�Tentjin fexfnbsp;uitutein redegit. Tant� fu�reNouogardcnf�uni opes,nbsp;. vt trcccntos currus,auro amp;argento onuftos,indc abdu-xif�c dicatur.

Primus quoq; hic Polonis 5c Liuoniis bcllum mouit; Polonis quid� eo pretextu,qu�d filiam fuam Hclenam,nbsp;qua Alexan dro Magno Lithuani� duci, poftca ver� Po-loni� rcgijin matrimonium collocarat.mal� haberi, amp;nbsp;� religione Gi�ca, ad Roman� Ecclefi� ceremonias ab-du�lani diceret. Liuoniis verb non alia ob caufam, quanbsp;quod incredibili cupiditate,dilat�di imperij fui arderet.nbsp;Q^verb caufeimpul�ux, 5cnullius f�r� momenti in-tercefl�rintjfortaflc alio loco pluribus comemorabitur.nbsp;Aliquot!es tarnen infignib.pr�liis �Plettebcrgio militi�nbsp;Teutoniex magiftro profligatus cft,qu� pluribus addu-cerc, alicnuin fort�� propoliti inftituto fuerit.

Matrimonium primo contraxitcum Maria, Ducis Tyuerenfis filia,cx quafilium lo�ncm fufccpit,cui viuusnbsp;adhuc imperium tradidit, eiq; Stephani Moldaui� Palatini filiam defpondit: Ex qua, poftquam filium Dcmc-t�um fufcepiflet,ante patrem ioaiuics obiit.

Altcrain'dcindevxorem duxitSophiam, Thomae Pal�ologi filiam,qu� ex �rario fummi Pontificis dotatanbsp;dicitur, quod Vrfa cum RomanaEcclefiaconfenfionenbsp;initurum, Mofeuspromififlet. Cum Sophia excellencinbsp;animo pr�dita eilet, amp;quodTatarorum feruonupl�C-fetjf�pius conqueretur, tandem ipfius fuafu,amp; al��duisnbsp;cohortationibuSjiugum illud, tanto Principe profed�nbsp;indignum, mira arte excufl�t. C�m eniin Tatarorumnbsp;dux inaulaMofcouitica fuos quofda procuratoresha-beret, qui �des fuas, hanc ad rem,in ipfa arce exftrudasnbsp;inhabitabant,amp; omnium,qu� ibid� gcrcbantur,fpeda-tores erant : Sophia diuinitus fefe admonitam,dicit ; Vtnbsp;eo in loco,in quo Tatarorum domus erat,templuni ex-trueret, illudque Diuo Nicolao confcctaret. Filium ita-que enixa,ducem ipforum ad baptifmi folennitatem in- .nbsp;uitat, �tvti�dcs has f�bi donate vclit, petit, idqueobti-net. Qmbus amotis,amp; coryc�is iftis exclul�s,Scyth� ta-dem fuo, quem in Ruthenos multos annos obtinuer�t,nbsp;dominatu cxuti funt,eurnquerecuperare,quamuisnonnbsp;femel tentarint, nunquara potuerunt. Ex coniuge Sophia fcnosfufcepit liberos. Filiam vn�Helenam : amp; mares quinq-j,Gabrielern,Dcmetrium, Georgium,SimeQ-nem,amp; Andrcam.

Demetrio loannis, quem Bafilides ex primo matri-monio fufccpcrat filio imperium debebatur. Verum Sophiaapudconiugem obtinuit, vtnepotepofthabitonbsp;pater Gabrieli filio gubernacuia tradcret.

Andreas minornatu,filium habuit Vvlodimirum, ex quo nata eft Maria,qu� annoChrifti M.D. LX X111.nbsp;Magno Holfatix Duci in matrimonium collocata eft.

Gabriel imperium adeptus, nomine mutato,Bali-liumfeappellauit, amp; ad res magnas animum adiecir. Magnam enim partem ditionisMof�ouitic�,quam Vi-toldus

tol dus M�gnus Lithuania Dux f�bi adicceratin poto ftatcm fuam redegit,amp; multis vrbibus ad Borifthenemnbsp;(qucmRutheniNiepr appellant) amp; pracipue Sraolen-�nbsp;fcio anno Chrifti i5i4.potitus eft. Prima vxore ob fteri-litatem repudiate, ex Helena Duels Glinfcij filia loan-neni,quinunc return potitur,fulcepit, qui anno Chriftinbsp;i528.die 25.Augufti,hora ab exortuSolis fexta in hanc'nbsp;lueem editus eft. Huie ergo loanni Balilidi, anno atatisnbsp;quinto, adhibito tutore Georgio gubernacula traditanbsp;fuhtjCufanenfes atque Aftracanos Tartaros ad Volgamnbsp;fluuium,annos viginti quinque natus,robore iam corporis atque animi fumpto ducibus ipforumin fcruitu-tem abdudiSjfibilubiecit.

Quibus rationibus bello Liuonico redintegrato ex piratiSjVtinducijs qua intercedente SacratiiC Roma-norum Imperat.anno is 03. ad annos fere quinquagin tanbsp;fadafuerantjflorentiflimaProuincia extreniam vafti-tatem intulerit,nouo ad earn rem pratextu, earn ad fenbsp;jure nefcio quo hareditario pertinere, vfus, dicere animus meminiflehorret,amp;int�gras narrationes requirit,nbsp;quod fortafle fuo loco dodioribus cura erit.

Pietatiamp; rebusdiuinisaddidiftimuseft, amp;iciunia plerunque cum monachis ftrilt;fte admodum obferuat,nbsp;cumquefingularem Deo cultum praftituri, terram fro^nbsp;teRuffipercutiant, earn plerunque tubcribus plcnam,nbsp;fapeetiam fanguinolentam atque liuidam habet. Sa-crisadibus extruendis mirumin modum intentus eft,amp;nbsp;nulhsfumptibus parcit. Vtrum itaque vel natura, velnbsp;fubditorummalitiaatqueperfidia,quod pratendit, adnbsp;omnemcrudclitatcm promilit,dicere vixaufim, cumnbsp;prafertim �ciem illiberalem,aut immane aliquidpranbsp;fe ferentem,qualis Attila fuiffe dicitur,non habeat. Exnbsp;vxore prima Mikita Romanouicij, qui nunc curia ma-Gnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gifter

G E N E A L o G I A giftet eft,fovore filios duos loannem amp;Theodorum fu-fcepit.Exquibus primogenitus patri fccundum gentisnbsp;leges in imperiofucccdet.Minori natu ditiones aliqu�nbsp;a�lignabuntur. Quamuis matrimoniumpoftprimumnbsp;quatcr repeticrit: nulla tarnen prole audus eft.

Cum loannes hie Bafilides h�reditarium fefe Liuo-ni� Dominum,rationibusquibufdanifriuolis addudis appellat,vifum eft fubijeere epiftolam, in hoc ipfone-go�iOj� viro quodamamplilfimo fcriptam.

S.Qmnesnos qui Prouinciam hanc incolimus Sacra-tiflim^e Maieftati Cxfari�,Domino noftro Clementiifi-mo,eaquadecetreucrentia, fumma animi demiffione gratiasagimus,qu�dpropaterno animo, quo erga to-tam Rcmpub.Chriftianam afFeda eft,amp; vt dilaccrat� amp;nbsp;afflidx regionis huius,qu� longo tempore ab meurfio-ne barbararum gentium propugnaculi inftar fuit,com-modis confuleretur,Legatos fuos ad Magnum Mofco-uixDucemablegarit. Pro qua paterna erga nosvolun-tate amp; beneficio,vitam amp; fortunas noftras,quandocun-que opus fuerit,profundere parati fumus: Deum inter-eaprecantes,quifolus imperia ftabilit amp; transfert, vtnbsp;hoc falutare opus,cuius fundamenta nunc iada funt,adnbsp;optatum finem perducat. Quod verb ad ius illud,quodnbsp;Mo feus in hanc fibi prouinciam vendicat,attinet, vt verum fateamur, cum ftuporc,amp; admirationc fumma canbsp;intellcximus.Non folum enim ex omnibus veteribus,amp;nbsp;fide dignis hiftorijs certiflimum eft, fed ipfa quoque ex-perientia amp; ftatus harum regionum h�c omnia fabulo-faelfe, amp;nefcio vnde confida, abund� teftaiitur. Exnbsp;omnibus enim monumcntis,quocunquefanc nominenbsp;appellentur,quae tarnen non paucaapud nos extant, nenbsp;veftigium quidem minimum apparct,im� ne coniedu-raquidemvllahaberipoteft, ea quxMofeus de ijs po-pulis.

MAGNI MOSCOVI� DVCIS. pulis,quihuic regionialiquandoprxfuerint,amp;quodadnbsp;maioresfuosjiure quopiampertinuerir,profert, verita-tis fundamento niti.

Qua enim rationehxcipfa prouincia induftria mcr-catorunijOpe nauigationis priiimni aperta fit ; quo dc-incepsmodoincol� Ethnicis fuperfl:itionibus,amp; culti-busidoIolatriGisdeditij�fratribus ordinis Cruciferor� quiamp;fociosfuoSji�iI�rufl�aeundeniordinctn profitcii-teSjinauxilium vocarunt, adfideni Chriftianam con-ucrfi,amp; non abfque multo labore co tradufti fint, nonnbsp;ignotum eft: cum co temporc Liuones, iurifdidionis,nbsp;religionis,morum,lingu� deniquc Mo fcouitic�,nc minimam quidemnotitiam haberent; quibusnonfolumnbsp;cumhifcCjfednealijsquidemgentibns, quicquam co-munefuit:Mifcramenim,inopcm,barbaram,atqueEtb-nicam vitam,in (yluarum latcbris,cum beluis beluarumnbsp;inftar degcntes,nequeDei,nequc magiftratus alieuius,nbsp;cognitionem vllam affecutifunt.Hoc folum modo ip-fis peculiarefuitjVt qui vnius cflent familix amp; focietatis,nbsp;feniores fuos quos habebantprx alijs reuererctur, quosnbsp;deinde vt maior eflet ipforum auftoritas, regum nomine appellarunt , atque ijs quamuis vitra centenariumnbsp;numerum cum familia cxcreuiflent, morem in omnibus geflerunt/eruifiaque fua more ruftico, amp; barbaronbsp;pr�ftitcrunt.Eoipfo tempore Mofeouit�vt exhiftorijsnbsp;patet, religion! Gr�c�, qu�eftadfolem Orientem,amp;nbsp;Ceremonijs Ecclefiafticis iam fuere dediti, quas in om-ncs Prouinciasimpcriofuofubiedas propagabant,fuif-queeam ad rem charaderibus vtebantur. De quibusnbsp;omnibLis,quilocahxcinter Ruthenos, Lithuanos, Sana ogitas,Pruflbs,amp; mare Balthicum,in Magna barbarienbsp;incolebat, ncauditionequidem quicquam acccpcrant.nbsp;Acceditjhoc quoque,quod nullo vnquam tempore, ne-G 2 que

GENEALOGIA lt;jueintcrrxvifceribus,ncqucalijs locis, minima anti-quitatis,autiiterarum Ruthenicarum, monumenta re-perta {�nt.quod profedo fieri non potuiflet,fi Mofcoui-t�jRuthcn�autalix genres, qu� rebus hifce vtuntur,nbsp;imperium in has quas diximus.obtinuifient, quin vel innbsp;religione �Sc cultu diuino,vel etiam iuribus,confuetudi-nibus,moribus,lingua,aut literis,veftigia aliqua rcman-fiflent. Hocquidemnon negamus, inter genres hafcenbsp;Liuonicas,permultas fan�,amp; eas quidem diuerfas fiiificnbsp;linguaSjVti amp; hoe ipfo temporecadem eft ratio. Ex tarnen omnes,nee cum Mofcouitica, nee eum aliarumnbsp;iiationumlinguis,quiequamaffinitatis habent. Quodnbsp;verb Mofcus prxtendit, fibi amp; maioribus fuis, penfion�nbsp;feutributumexhae tota prouineia numerari folitum,nbsp;cadem firmitate,vti praemifla nititur.

Sub initium huius funefti belli, Mofcus vt tyranni-dem,�c dominandi eupiditatem pr�textu aliquo excu-faret,inter aliapoftulata,tributi quoque,quodexditio-ne antiftitisDorpatenfis fibi deberctur, cuius tarnen ip-fe neque defihitionem afferre, ncque certi aliquid affir-marcpotuit,mentionem fecit, fed nemo hominum in-uentuscft,quivllo tempore Mofcoeiufmodi tributum perfolutum fu�TejVel meminiflet, vel aliunde intellexif-fct.Ciimitaqucistotumhocnegocium, adordinis Li-uonicimagifirumreijceret, vtque hac de re exDorpa-tenfibuscognofcerct,iuberet,amp; tribut� vrgeret, quodnbsp;fe nonremi(Iiirumdiccbat,ctiamfivnico faltcm capiLnbsp;lo xftimari polTetrTandem in Dorpatenfium annalibusnbsp;inuentumefijante hominum memoriam, cum ditionbsp;Plefcouicnfis,nihil aliud qu�mfyluas amp; luftra fcrarumnbsp;haberet,rufticos ex Dorpatenfium di ftrixfta, Neuhufia-nOjCumconfenfu vicinorum Ruthenorum, alucariainnbsp;l�luishabuiirc,amp;�f�ngulisquotannis fex folidosLiuo-nicos

MAGNI MOSCOVI� DVCIS. nicos pi'xfcclis ip forum pcrfoluiflc, C�nt veto fyluae �nbsp;Ruthcnisexcindcrcntur, amp;pagi extrucrentur , penfionbsp;quoque ifta,vn� cum ip fis arboribus excifis,ccflauit. Hinbsp;itaque fex folidi nequevnquam � Ruthenis petiti, iieq;nbsp;aLiuoiiibuspcrfoiutifuciunt. Hie enim tyrannus, quinbsp;nunc rerum potitur,id quod neque � patre,auo, aut vl-lisanteceflbribus fadum efle certum eft, primus fibinbsp;hoc excogitauit,parum de eo,iure an iniuria id fiat, fol-licitus,Deus autem,qui res arcanas perlpicit, amp; cui ty-rannis eiufmodi,amp; dominandi immoderata cupiditasnbsp;minime probatur, huius iniuri�fuo tempore vindexnbsp;erit: amp; qui faux mentis funt homines,hinc facile depre-hcndentjhxc omnia in eum tendere finem, vt hoc con-fido amp; temcrario pr�textu imperium fuum dilater : amp;nbsp;poftquamhanc prouinciamfub imperiumfuum redc-gerit,tranfmaritimas, quoque regiones adoriaturnbsp;�c�nuadat.H�c qu� de caufabelliLiuonici ha-bui, tibi communicare volui. Dat� dienbsp;23.Maij, Anno �xeftituta falu-