Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell
Huybert van Buchell (1513-1599)
Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn innbsp;volgorde waarop ze getoond worden:
• de rug van het boek
• de kopsnede
• de frontsnede
• de staartsnede
• het achterplat
This book is part of the Van Buchell Collection
Huybert van Buchell (1513-1599)
More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order ofnbsp;appearance:
• the spine
• the head edge
• the fore edge
• the bottom edge
• the back board
Hiscoria Eccicfiastica
Quarto n“. 175.
-ocr page 9- -ocr page 10- -ocr page 11-HISTORIA lESVITICI
o R D I N I s,
IN QVA DE SOCID
TATIS IESVITARVM AVTO-n 3 nomine ¦, gradibw, incremento, 'vita, ^otis, priîiilegijs 3 miraculù y doSirina 3 mor^nbsp;tefÇ^c. per^icuè Jolt denbsp;tracizitur:
Confcripta à
M, ELIA HASENMVLLERO:
E T
-ocr page 12- -ocr page 13-POLYCARPVS LEISER s. T H E o L o G I AE DOCTOR,nbsp;SYNcERIQVE evangelii iesv chri-Himinifter, Clavdio Aqvavivæ,Præpoû-to Generali Societatis lefu, veram adle-funa Chriftum conuerfioneninbsp;precatur.
Ixit ^4^periorihîis proximùannis3ma-^^^amp; Utjuodficiet^fisi^eßra CoUegijs ,d\da-gificr quidam , nomint Elias Hafifî-muller h ahsq^duhio complurihus leßui-tis non ignotus. Is proßngularifuajqua tum in ^eßram Çocietatem ferebatur, aßeHione^j,nbsp;quam diUgenüßtme zießn ordmisßatuta, mores,nbsp;conÇuetudines do^'rinamobÇeruabat,perÇcruta~nbsp;batur,addiÇcehat, connotaba^.ßd^ omneeuminfi-nem,ijtpofiquamßHa 'veßr^ Çacra omnia rite acnbsp;perfeHè addidicij}et,eb maiori euml^eloßetotumeinbsp;addicere, indeq^ ^vna cum alqs, contenttorifludionbsp;Çanam Euangelij doHrinam oppugnare pojßet,
Uerum bentgnißimus cceleßis pater, omnù mi-ßricordiafons origo,eiu^mißertui,nein~Aternum per tret) clement er ipßm in ijiamreduxit, it a ^ter-A 2 rorem
-ocr page 14-4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPI S TOLA
vor em nbsp;lapß^m [uumrion tantum vereagnouerit,
pnb déplorant :^detiam, quamp;antea oppugnan--da ‘veritatü ergo conßgndratspofiea m longe diuer^ ^Çum conuertent.Stenimpro modulo donorumnbsp;ßhidiuinitusconcejjorumybreuem dfistoriam or~nbsp;üiNis /es VIT ICI adornauit hoc animo, ^t earn initio bonorum njirorum iudicioßtbijceret,nbsp;nbsp;nbsp;poflea
accurat lore lima adhibit a ^o tempore public ar et: quo hac ratione 3 quantum in fi ejjet ,iuuenes curio-Jiores pramoneret, ne nimi urn me Hit is ‘ijeßrü noerbünbsp;fiderentzßd omnia probe animo prias penßtareni,nbsp;quam harefis ^eßra compedesfibi d ^obü inijci paterentur. Illius htßoria chart asßsperiori anno 3poß-eaquam Witebergamadmenjenit^utperoccafio-nem eas in/^icerem,apudme depoßutißdpaucü die-bus pb/l,T)eo curriculum^vita eiusabrumpentCifce-liciter exhac arumnoßd ‘v it a ad coeleßem Eccleßamnbsp;emigrauit. Ubi omni animi contentione Egt;eo Opt,nbsp;J^daximo humilitergratiasegit, qubdexlaqueü le-ßsitica prauitavtü ante mortem ipßum eripuißet.
Etfortaßü charta ißa perpetub apud me deli-tuijßent3nißcommodeßperioribus menßbusin^i-tam IgnatijLoioUi'veßriprogenitorü^ d lohanne Eetra
-ocr page 15-D E D I C A T o R I A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5
Petro Älaßeio deÇcrijptam, mcidiJfemiqHt inÇt^a ad tenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tefiatur, ea quA zefier tfle parens geßit»
digna eße, in quihus immortalitati commendandis, firtptoram omnium certetindufiria. Cumigiturinnbsp;hac hifioria,nonpauca occurrant, quApartim ah il-^efirA patre oliminfittutaßtnt,partim d ‘vohis filijs ipfius ohedientißimis quotidiege-runtur, atque digna ßnt, quA toti orbi, ad^enitius:nbsp;•vos cognofcendoSiinnotefiant.proßeäib met ui nepia-culumcomitterem ,fi hAC^efiragefia fiipprimerem,nbsp;neque per typos immortalitati commendarem.
^imultamen,^tingenue^erumfatear,mirorf qwfiat, qubdcum omniumfiript or urn indufiriam,nbsp;tn comm^dandü ^eflri Ignat ij geftis, eert are cupia-tis, interim tarnen eius ^itam régulas, adeoefinbsp;omnem^efiram conuerfiationemitafiudiosebaHe-nus camp;laueritis : ^t 'vix paucis-, etiam PontificiA Pc-cleJiA addiUis, nedum alijs, ah ea alienis, ifia notanbsp;fint. Ilfium adeb inuidi ?^tper quanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cœlum (fi
Deo placet) aditis,ea nemini mortalium accuratlus cognitaejfie ^elitis. An ^'erb eodem animo prAditi e-fiis,quomundus:de quo Saluatoriloh.j.QyfiJquisnbsp;peruer-
-ocr page 16-y E 1» I s T. D E D I C A T o R I x: ƒ eruers è agit, o dit lue em : nee ^enit ad lue em ) ne àr-guantur opera ipßus ?
TJ er um vt ‘utßt^ Ego, ne iniquus huitts depoßti pojßeßbr Widert poßemineueinduflnahuauf ßrtpt O'ris,in eommendandis rebus ^eßrjs,frußra labor aßnbsp;ßt, hißortam hane typis plene adornatam ad te, mtnbsp;Claudi, Generalis leßutaru Pr^poßte, mitt ere ^o~nbsp;lui. Tußißipies earn- beneuolentia eyua uolueris :nbsp;huius tui veteris alumni conßgnatione reeognofees..nbsp;Quodß in quibußdam paueiora d.e ^üobis ^eÜriseßnbsp;myyfierÿs retulit,quamrerum a 'vobisgeßarum amplitudo requirit, tu probat is ßeietatis^'eflra anna-libus, quorum ßmel at que it er um hie noßer Pfeliasnbsp;inßsa hiß ort a mentionemfaeit, defeólum iliumßsp-plebts. Eenique hAenoßra,donee altus quipjnam ‘ve-ßros mores p^geßa plenius perßrtpßrtt,boni eonß-les. Seriptum BrunßtgA,tn •veteri Ädußoßngula-^nbsp;ris^eßrißautoris amieiE.E.lM.artininbsp;Chemnitiy, Anno, ^e.
IN.
-ocr page 17-INDEX.
C A P V T 1
De primo lefuitaïumauélorcôc contîiüorcj Ignatio Loyola.
C A P V T I I.
De Icûjitarum nomine,
C A P V T ni.
De varijs lefuitarum gencribus amp; incrcmen-to, cuius membra præcipua lùnt hæc :
1. HeGenerAÜIeßt^Arum,
2, DeleptitarumAßifientibuiifeuintimisconßliArijS,nbsp;üeltfuitarumPrefißis^.
4. De Ie fuit Aram Deaotorÿsfiruù :feu triam 'voterumPr9feßislt;, De Neaitijs lefuitArum.
tf’ DelefuitarumßeruistemferaUbueßuCeadiutoribueformatât-7' DefiruisIefritAramßiritualibus.
S’ De Pracepteribui lefüitaram^
S* De (piritnaltboe leßitarum PrufeBà.
10. De lefititarum Cenuecatoriboit
11. DeleßitarumConfeßarijs.
12. De kfuitarum PœnitenttArijs.
I}. DeleJuitarumSAeeräetibtu,
T4.De
-ocr page 18-*4^ JefMtArumRelitnbw^j^çenùbus, ItßtitATumMinißrtsJiu Oeeon^niKt
C A P V T IUI./'
Dcpublicalefuitarum vita,
C A P V T V,
Depriuata lefuitarumvita.
C A P V T VI.
De votis lefuitarum.
I, DevotoPAUfertAtüIefaiticA,
g. Defieundo kjititarum vote jetted e^i C*fiitAtù perfetUA^ De tertie leßtit arumvotOtquodeSi ObedienÜA^
4. De quarto lef uit arum voto^quodeJi ProfeJJorunh
Q. K'S N ’s: vir.
Dclefuitarum Priuilegijs.
’‘Prima Secundanbsp;Tertianbsp;.^artanbsp;Quintanbsp;Sextanbsp;Septimanbsp;O^auanbsp;Nonanbsp;Décima
t» buda PontifctsKcmanh
rndeti-
DuodecimA Dtctnidtertianbsp;Vecimatiuartanbsp;DtcimaifuifftAnbsp;Dectma fêxtAnbsp;Decim^ßptimAnbsp;DtcintA oSIaua
S» bull A Vontificum JLowAttOTuntt
VUecintAnonA
C A P V T VIII.
DelefiiitarumMiraculis.
C A P V T IX.
Delefuitarum doftrina.
/. Z)? fiera Scriptura-
De PerfriA ofßdo Chrißt.
3- DeS^trttu (an^lo-
¦4- De Angeld,
S- Di trnaaine Dei in hotnine»
DeProtiidentiaDeL
T' De Arbitrio hominispoHlapfttm, De Peccato.
De Decalogo.
SO- De Eitangelig,
12. De ^ifltficatione hominis.
J3. D‘^Fide.
t^^Dcbonùoi^iribut.
-ocr page 20-1»
DePxnitetttiat
itf. De Minißerio EuAngtlijamp;
17. De Septem lefutturftmSAcra.nentis.
i!. DeEccUßA.
C A P V T X.
DelefuitarumPatre, qui eft Papa, ôcMatrci quæ eft Roma.
C A P V T XI.
De Morte lefuitarurh.
FINIS,
-ocr page 21-IZ
P R o OE M I V M.
- r'*
A.V c I s abliinc annis,in rcgno Pontificio, nouum fra-CiTciilorujTi orclincm,qi!i £c fub lefuitarum nomine omnibus venditat, exortum cfle, notius eft toti Chri-ftiano orbi,quàm vt opus fit muleis verbis exponcrc.nbsp;Eft autem nouitio ifti fodalitio in more pofi-tum,gloriari;fiium ordinem,non vt reliquQs, Dei Ec-clefiæ ab hominibus obtrufum, fed ab ipfa fumma bo-jnitatc amp; fapientia Dei, Domini ac creatoris noftri ( fie cnim prima ipfo-rum régula Latinaloquitur)in hocintroduäum efle, vt hærefibus tumnbsp;omnibus, tum maxime Lutheranæ refifteret : hoc eft, vt nutanteranbsp;Pontificis Romani fedem fiiffulciret. Vndcctiam, de nefeio quibus cœ-leftibus , ncc non diuinis ac angelicis fomnijs amp; colloquijsmiri-ftccgloriantur,maximèquoadprimum ordinisfuifundatorem,quafiisnbsp;prorfus diuino Spiritu afflatus omnia amp; dixerit fecerit.
Alagnifica meherclc gloriatio, amp;. digna, quæ diligentius, quid vc-ri quidue vani compleélatur, cxcutiatur. Sed fivelipforum lefuitarum propria Elogia,quibus illû ordinis fui inuentorem exornare folent, ob-feruéeur, vel rcliqua ipforum vita penitius introfpiciatur,reapfe depre-Eendctur,nihil minus verum eife, quàm affirmarchunc ordinem àDeonbsp;ïpfo introdudtum c{rc;cùm vice versa luce meridiana clarius ex ijs fit futurum,bunc ordinem à nemine alio, quàm ab ipfo mcdaciorum parente initio inucntum.Loiolæ poftcainfpiratum, atq; indein totum terra-rumorbem,ceu vltimam Satanæ aduerfus veritatem maebinam, intro-duélum effc.Id quod in hoc fcripto,diuinâadiutusgratiâ, manifeftè de-inonftrare annitar.
Adefteergo vos omnes lefuita:, quolquot vélin veteri vel in nouo otbe circumuagamini, amp; quæ prolaturus fum attentis animis percipitc.nbsp;^^onamonftrabo vobis,fingerc,ordincm àDcointroduélum, non idemnbsp;efle quod probate.
Profiteor autem me fummam fidem in referendis certis amp; veris præftiturum,amp; quantum argumenti ratio ferre poterit, modeftiæ infu-pci'ftudiofum futurum.
Chriftum Icfum,vcrum amp; vnictim Ecclefiænoftræ caput,precor, Tt per Spiritus fui gratiara largiatur, ne abfquc fruftu hic meus labornbsp;B inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abeat.
-ocr page 22-Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P r T 1.
bcat.Qiiod turn futurum fp'ero, fi vt Ego fcribtndo amorem amp; riudiutn vcritatis affcro:ita Icócores pcrcipiendo jpilt;.tatem cumætcrnæ falutùnbsp;dcfidcrio coniunétam habcant.
C A P V T I.
7)^primo ïeÇwtarum authors nbsp;nbsp;conditors,
Iguatto Loiola, milits prophano.
aA TE N T V R ipfiIefuitæ,Ignatium Loiolam, qucm fui or-dinisparcntcmagnofcunt,pacr:a rlifpanum,gcnereno-ä /vv nbsp;nbsp;nbsp;l’dçin, affcdione verb hominem, concupifeentiæ, fupcr-
corporisvoluptatibus dcditiffimum,aDei amçjn metu itaalicnumfuifl'e,vtcxcphebiscgrcfi'usnonnbsp;veritus fucrit dicerc,fc manufua dcxtrafquagladium vibrabat, aerernq;nbsp;percuticbat)vclin vitisDijshoftesfuosomnescomminuturum. Bobadilla, vnus ex primis lefuitarum patribus, fatetur; eum fuilfe hominemnbsp;armis caftrisq; afliictum, amp; tarn truculcntaanimi ferocitate præditum,nbsp;vt quemiiis obutum, ctiara caprinam ob lanara hbi refiftentem, gladionbsp;vcl hafta tranfucrberarc fuerit aufus,
Hancplus cpiàm fcrinam fcritatem, ctiam poft infdtutam lefuitarum feóiam adeo non dcpofuit,vt Hoffæus, Romæ in domo lefuitarum Profeffa Aftiftens,teftatusfit: cundena nonnuilosfocietatisfuæfratrcsnbsp;fiage!lis(Iefuitæ difciplinâ,Loiola Ipiritualcm mortiucationem, nun-cupantyitaconfecifl'cjVt prematura morte intcrierint.SalmanaflarNca-politanus confitctur;qubd ftierit natura ferox, fæuus, dures, truculcn-tus. Carmen, quod ip’fius cifigiei fubijcitur,tcftatur: quod fucrit milesnbsp;vanis iadratusin armis. Et fane qualis fuerit per vniuerfam vita-, proprianbsp;pfius confeientiaipfi didlauit, quje eurn adegit, vt ftib finern vitæ (teftenbsp;Ribadencitavitatignatianæ decantatorc) ipfe feipfum detcftabilem di-xcrit,amp; proleffusfucritjfe indignum, qui honeftè fcpclirctur,amp;c.
Ehem,bonelc(ftor,cuidtibiiam,dum adhuc inter principiaverfa-mur, de hoc primo agminis iftius inucntoreamp;du6;orcvidetur?anne eum à Deo, an verb à Diabolo ( qui in Indialefuitas fuos fiios vocitat)nbsp;ad hunc nouura ordinem lefuitarum incohandum, velpotiusadan^i-
-ocr page 23-PRIMO 1£ SV IT ARV'M INF ENTORE. ij quum Pharifæorum ordinem reftaurandum,excitatumputas?fedpa-rumpcr quiefcc,adhuc longe inaiora Ik atrociora cognofces.
Poftquam ergo primus hie lefuitarum auctor, à Spiritual! fuo pa-homicida eft amp; mendax ah initio)inftigatus, fe totum cædibus perpetrandis tradidifict, fadtum eft, vt in pcriculis, quæ amauit, adcun-disjmagnas amp; corporc amp; animo cladcsacciperct,
Ciim enim nimis ferocirct, diuina vindifta in ipftim exardefeente. Verba le-faCtum eft ; vt in oppugnatione vrbis Pomptiopolitanæ ænca bombar-//üftæ Tur-dæ pila a Gallis immiilajcrus eins dextrum frangçreturdiniftrum quoq; riani. lapide de muro exeufto grauiter vulnerarctur.Talis cnim pœna deccbat Vide lefoinbsp;pedes hominis,poftiniuftas cædcs currentis, accurftsm Euangclij impe- tarum Ti-dicntis.Noluit tarnen tunc temporis diuinaiuftitia,humanogencriira- brosdeLo-taJnomicidam iftum pen: tùs tollere : fed deditione vrbis fttctagt; quorun- iola,Pctrunbsp;dam clementia,qui Ignatium Loiolam ad pcenitcntiain adducere cona- Ribadinci-bantur,curatus eft, ita tamcn,vtin vtrumq; latus,pcdibus æger, claudi- tam.nbsp;caret.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rph. 6.
Tali peena diuinitùsaffedus,militiam defcruit,amp;ledioniprofa-norumlibrorum,temporisfallcndi caufa,totumferradidit. /icquo-Ri’?»-'?» mamcîaudicansignatiusànobilibusridcbatur : hoftes quoqjipftinful-tabant;ac ipfe ad res politicas decorc quot;gendas fe ineptum iam intellige-bat;;nili taris atq; politicæ vitæ pertæfus,vitam fol itariam (quam illiSpi-ritualcm voant)fcdtari,dcq; r.ouo ordine ccgitarc ccepit.
Fingunt autem Icfuitæ, Ignatium Loiolam non fortuito, aut cafu quodam cogitationes de nouo ordnaeinftituendo venifle : fed diuinitùsnbsp;excitatum leftiitarum exercitum conferipliffe. Dicuntenim:Mariamnbsp;virginem, Dci gciiitricera, portantem in vlnis pucru m I e s v m , appa-ruilfelgnatio : cumq;,vt in blij Ie s v honorem,lefuitarum locietatem lefidufinnbsp;jiQjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efle, ac iimul promififte,fciiiis in duigen tiffimam gunt Vo-
'^-itremjj,Jim:riccm cc promotricemfuturam. AbeataergoMaria}Vtw/alt;rM.«-, exeitatus : primo fc totum dedit deuotioni S.Petri, cuius et- ria perfita qpc ftnatum ferunt. Poftmodum litcris profanis fepofitis, facræ fcfiimipfifunbsp;rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deuotoslcgitlibellos, deVitisySczetijm»
fan ctorum,quas vulgo Lcgendam,alij Lugendam dicunt: de deuotionewfîiffc'i^'ê. bcatæ ivlariæ oftcrcnda,amp; his ftmilcs nugas,
Inde bnguntIcfuitæ,noctc quadam vicilanti, ausuftiffimafpecie.
-ocr page 24-C A P V T LD S
lt;4
fpeâandam aliquandiu præbuifTcjquo vifo mirificc rccreatùm, tantum repente odium faftidiumq; eorum, qua: apud cæcos mortalcs prima ba-bentur, concepifle gt; vt omnes rerum illarum, quamuis diuturno vfu acnbsp;vetuftatc corroboratasimagines,ex honsinis iftius memoria, confeftimnbsp;afpcdhusipfedeterferit. Quin imôhocDeibeneficiumipfiperomnemnbsp;vitam proprium atq; ftabiie manfifle, vtquotiefcunq;iiibiatis in ece-lum oculisaftrafufpcxerit, mortalia cundtailli, repentefordefccrc ca:-perintjamp;mirocjuodam cœîeftium dcfiderioabreptusfucTit.
Ncq; verôcuiquamnoui quid vidcatur,quo J Ignatius Loiola,pri-muslefuiticæfeétæinucntcr ,diuinasapparitionesfinxit. Iloccnim amp; alij nouarum acimpiarum rerum inccptorcs faûitârunt. Sic olim Ma-bumetcs,Turcarum lator,Angclorum confortium : fie noftra ætatc Pc-largus,Anabaptiftarum pater, fpirituum creleftium colloquia : fie Cin-glius,diuinafomiiia:hic vero Ignatius LoiolabcatæMariçconuerfatio-nemamp;familiaritatemfibi tribuit .-vt bac rationc fibi fifisq; bominibusnbsp;aliquam auftoritatem Si exiftimationcm in oculis vulgi fui'citaret.
Ego rero illud hominum genus, quod neq; Chrifti dodrinam fe-quitur,ncq; fanftorum vitam exprimit: non à Dco, fed à Diabolo ( qui
î.LheJf.z. iIJisdiuinapermilïionc,eô quod Euangelicç veritati credere nobint,lo •
tit,quianoncft veritasin eo.Cûmloquitur mcndacium,exproprijslo-quitur,quia mendax eft,amp; pater mendacij.Illud didum Saluatoris hune in modumIefuitisEgoapplico. Gloriabantur Iudæi,fepatrem haberenbsp;Abrahamum.Atncq;fidem Abrahamihabcbant, neq; opéra ciusfacie-bantmihilominus tarnen Abrahamitç dici voltbant.Qu^od tamenChri-ftusconftanterncgat,quiafidcamp;opcribusAbrahæcarcbant.SicIefuitæ,nbsp;nomendefumuntà lEsv:fcdncq; If. sv dodrinamhabent,ncq;opéranbsp;TC- T 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-, r J .I •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •
niaSc
-ocr page 25-fRiMO J^SVlTARVJd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ly
. Iii3amp;infidiaslefi.iitæfl:ru?.ntEuangclicisjinipforumpcrnicicm,multa régna, plures prouinciæ, amp; innumcræ propemodum vrbcs fentiunt : licet interim pauci fint,qui damnum lofeph confidcrent. Qtontis ctiam ’nbsp;dolis amp; fraudibus mendacia fpargant Pontificia, mordicus ca refineant,nbsp;amp;igni ferroq; defendant, nemo ignorât. Etadbocpcculiarivotoob-ftringuntur.Etenim,præter vfitatumMonachorum mortm,quatuornbsp;votis lèfe totos, corpore amp; animo, in obfequium Antichrifti Pontificisnbsp;Romani tradideruntmeq; aliter, quam is vult, bifccrc audent ; ficutiinnbsp;Bulla Pauli IIL habctur,in tjuahæcvtrbacontinentur.£r^Â!??z«KE«w?;-’’^’^^^^^‘nbsp;gelio doceamur,amp;fide orthodexa cog}iofi:amns,ac finmter profiiteaniur,cwr.es Cbri-nbsp;nbsp;nbsp;^^(^filt;!
fit fideles Romano Pontfici tanquam eapiti ac ïesv CKRis.-ri vteario/ubejfi: ad ytiaiorem tarnen noflra. fiocietatis humtlitatem aeperfe^am vnttis euitaq^ mort'ifica- 'fcbriflumnbsp;tionem voluntatum noftrarum abnegatienem :fiummopere cor.ducere iudieauinins,nbsp;fingulos nos vitra tllud commune vinculum jfiteciali votoajiringi, it a vt quiequid Mo- lobannes,nbsp;dernusalijPomaniPontifiees,protemporeexijientesiufiermt,adprofeàumam-marum amp;fideipropagationempertinens,amp;adquascunq^pro!iincias nosmitterevo- ^'T^bejfiz.nbsp;luerint,finevllatergiuerfiatione autexcufiationeiüicbquantuminnobisfiuerit-jCxe- ^P'nbsp;quiteneamut. Siue miferit nos adPurcas, fine adquoficunq^ alias infideles etiamin ,nbsp;partibus,quas Indios vacant, exißentes,fitie ad qtiofcunqj hareticos,Jiuefichifinaticos,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnon-
fieu etiam adquofiuu fideles. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter
His verbis Ignatius Loiolafc,fuosq; confcedcratos,quorum initio babuit tantum dcccm , lulio IIL Pontihei Romano,obligauitvotonbsp;(vt vocant profc»Torum:quorum officium cft,a confilijsfedere Papæ, amp; Pontificisnbsp;in omnes occafiones intentos cfl'c , vt Pontificia tyrannis ftabiliatur,’’^?^^quot;nbsp;Chriftiautemrcgnumaboleatur. Hincfit,quöd per totumterrarumnbsp;orbem vagentur,amp;rcspontificias diflcmincnt,ac omnem Antichrifti^®nbsp;iniquitatcm pro viribus,varijs dolis amp; artibus, confilijs amp; ftudijs tuean-' ^ur. Cumq; in omnibns operibus iniquitatiscætcrosmonachoslongènbsp;antcucrtantnccirco ctiam indulgcntiusaPontificibus Romanis fouen-tur,ditantur amp;c honorantur,
bloc igitur cum primis notandum vcnit:Iefuitarum agmen, non à Verba sut Deo,ncq; a filio ipfius I e s v Chrifto, fed ab Ignatio Loiola, milite pro- lefiiitlt;sPi~nbsp;fano, produci.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cùm viribus corporis deftitutus ad bellum homi- char di In-
nibusinferendum ampliusineptus effiet:animi dotes ( vt diflrum eft) ad golftadien helium Ecclefiæ Chrifti amp; Sanftis infcrcndum,contulit.Cumq; videret fir amp; Bo-Lutherum multum Pontificiæ idolomaniæ detraherc; imó totum pon- nauenturanbsp;tificium regnum ignito diuini verbi gladio deftruere't contra verb Car- Reilorit,nbsp;dinales,
I
-ocr page 26-Id nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T J,
dinales, Epi fcopos, Monachos ac Sacerdotes, papiftice viuere, hoc eft, helluarijfcortarijlautcq; cuticuU curare, hactj; de caufa quotidie multinbsp;régna à Pontificis Romani obedientia deficcre, ncc facile fcniorcs adnbsp;Pontificias Idolomanias rctrahi pofle ; ftatione amp; acie militari deferta,nbsp;contra parentum fuorum voluntatem ad montem Serratum proficifci-tur,vitam nouam feu folitariam aufpicatur, amp; pucros in plateis conuo-catjillosq; in doftrina pontiticia informât,pietatcm prétendit,amp;o-mnesad pœnitcntiam,nonquidemillamCbrifti,fedAntictirifti,bocnbsp;CHjad ieiu nia,cilicia amp; flagella vocat.
Q^ia autem indodtior erat,quam vtPræfulcm nouiordinispro audloritatc agere, amp; res pontificias notorie malas,aliquo fuco fermonisnbsp;palliare pofl'ct: Idifpänia deferta,Lutetiam,Parifioru,taquam ad mcrca-turam bonarum artium proficifcitiir,fce];totum,iam tricefimumannum agens,litcrisdedit.illicloci, quia paupcrtatem.,quamreligiofamnbsp;dicunt, fedlabatur, flipem oftiatim colligebat, pueros gratis erudiebat,nbsp;omnibusvltrô,nullapetita mercede,fuaobfequia, laboresamp;ftudiaof-fercbat , ficq; aliquam apud populum rudern exiftimationem fibi parie-bat;dumq; indeiinentcrftudijsinuigilaret, tandem lapideo ( vtarillo-rum verbis) examine Magifter creatus, aliquos fibi focios afcifcit,amp; no-num ordinem texerc incipit.
lam ergo Loiola,cx milite fadtus ftudiofus,ex ftudiofoMagifl:er,cx Magiftro Sacerdos,vbitp mifl'as gratis célébrât, amp; pueros abfq; mercedenbsp;in literisamp;Catechifino pontificio inftruit. Et quia viribus minor erat,nbsp;Jmthi So- qYiàiTivt:omnibusfatisraccrepofl'ct,focios vTroKfim fibifimilesconfcri-ciotat'.s bitjquiLutctiævnaindomo viuentes,peculiarts fibi viuendi régulas,nbsp;ïîisv. conftitutiones vocant,confcribunt,yelpotiùsiamanteàCaraffanbsp;Cardinalcconfcriptas,fibiapplicât,ficq;primafundamentafuturçali-quandofocittatisiaciunt,
Thomas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hi dum in vrbe pauperes fine dcfcdlu,amp;: humilcs fine defpedu cir-
deAqtnti. cumeunt,homincsq; gratis iiiuant,magnam præ reliquo clero 5e mona-chis,ex!ftimationcm iibi com parant. Ignatius itaq; iicbene primisini-tijs proccdcntibus tandem de iiouo ordine fuis cum focijs conlultat; cumq; animi ipfius propofitum ijs omnibus probaretur, vnanimiternbsp;dcceinunt,quodvciintRomamproficifci,ibiq; lui ordinis confirma-tionem à Pontificc Romano petere. Qipo in itinerc,Ignatius Loiolanbsp;ä»sK5'/!' quandam ac raptum fingit. Socios enim iubet praireiipfc verb adnbsp;faccllum quoddam quafiin eo oraturus diuertitur, dumq; nirniis diu c-mancret
-ocr page 27-?RIMO îïsrrT^'RFM ÎNFENrORR
jnancrct,focij rcgrediuntur ‘ad faccllum, fuum patremignatium Loîo-tam quærunt, qui confpeâis illis in facicm procidit, amp; ahquandiu quaïi extraferaptusiacait. Socij dicunt:Pater nofterignatiusvel animideli-quium paflus cft.vclvifioncm habet. Intereaautem Ignatius à fimulatonbsp;lomno êuigdat, focijsq; dicit : Vifum habui,pcrgimus Romam, vbi nosnbsp;dura pati oportet. Sed Iitis præfentibus animis. Beata enîm Maria cuinnbsp;puerulo ï E s V mihi apparuit : Hic promifit,fenoftrumforcpatronumnbsp;êedefcnforcm.
Poftquam igitur Romam veniflent,ibiq; fui ordinis confirmatio-nempeterent: multi eruditiviriinnumerosMonachorumordinespo-tiùs,vel partirn abolendos,vcl ad minimum reformandos, quàm orbcm Kouo ordine aggrauandum elfe iudicârunt. Præfertim verb Bartholo- Anno Tgt;o»nbsp;mæus Guidiccionus Cardinalis, vir alioquin plus conatui Ignatij Loio- minïjsifinbsp;læ grauitcr reftitit, noluitq; ferre, vt miles adco impius amp; profanus no-uum ordincm incoharet, aperte contra eum fcribens ac decernens : pri-ftinam religionem potiùs in ordinetn reuocandam,quàm nouas rcli-giones inftituendas,verùm nihil obtinuit.
Ignatius enim Papæ deconfilto fuo multùm dicit; fe fuosq; vitra reliquosmonachosipfideuouet:amp;obcdientiamabfolutamin omnibusnbsp;pollicetur: de n egligentia reliquorum clericorum queritur ; fc cum fuisnbsp;Ecclefiam Ro.manamac federn pontificiam pro viriliconfilijsamp; Icriptisnbsp;adiuturum iurat. PontlHx ergo Romanus Paulus III. intentionemnbsp;Ignatij amp; fociorum eius confidcrans, voti compotem facit, eiusq; ordi-nem tandem Anno Domini 154 o.confirmat.Äb hoc itaq; Ignatio Lo-iola,non à Ie sv ortumfuum trahuntlefuitx.
De cuius nominis deriuatione feftiuas quorundam cogitationcs adijcerc lubct. Deriuant nonnulli Ignatij nomen ab ignc : vcre cnim i-gnem mittit, non amoris, quern Chriftus per Spiri turn fanftum accen-dit, Rd odij, que Satan, per Erynnas infernales inflammat.Huius fiqui-dcmlgnatij ignitisfocijs, Ecclcfia DeRceuincendio quodamconfumi- Deriaationbsp;tiir. lefuita: etiâ nihil alnidfunt, quam quod public! ineendiarij, qui fa- Nomnitnbsp;CCS pontificias paffim accendunt, quibus ChriftiEcclefiam comburerenbsp;amp; d .-lere conantur. Ego quoq; h’ uc ipfi hoc nomen inditum arbitror;nbsp;quo -1 oh feel ,râ,cæd :3,latroci!na, ponficias idolomanias, maxime verbnbsp;o nummob tasn perfidxamp; Sacrilcgæ focictatis inu£ntioncm,adætcr-num ignem natus fit.
Eoiolam appeU;gt;,^mjy iu di.;o j qnia Leo fieuus in bcllo » amp; d urus ty-C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rann as
-ocr page 28-it- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;€ i P' P f f
t, Pet. 5. raiinus in Chriftian um ordine eft faétus: qui ecu Lcoifte înférilalis cniîf forijs fuis circumit,per vniuerfum terrarum orbcm, quærens, quosànbsp;Chrifto abducat,amp; Antichrifto Pontifici Romano fubi;''iatjficq; dcuo-rct. Quam eircumitionemlefuitæpropriam fuam vocationcm dicunt;nbsp;ficutitertiaillorum régula tradit,quæ in Italicofermoncitàfonat.E'/ro-pïiodi’ nofira vocatione andare in varij locht, e viuere in qualß vogliaparte del mon»nbsp;doydouefifperi mangier firuitie dt Dio, amp;aiuto dell’anime, hoe eft, Nofira voca»nbsp;tionuproprium e^^,per omnes mundiplagasperagrare,amp;viuere in omni mundiparte,,nbsp;vbimaius Deiferuitiumamp; animarum falusjperattir. Quia etiam Pontifices Romani ex annalibus,quos confcribuntlefuitæ,cognofcunt, quanta opera'nbsp;Pidean- Ecclefiæ Romanæ falutaria ipfi faciant, quotqjfeducant i^ideo lefuitisnbsp;^lés Po- vbiq; magnificas domos amp; ampla collegia ædificar i, eadem di tari amp; mo-»«48W.. dis omnibus promoueri curant. Ne lcilicet hælocuftæ,quænontamnbsp;corporis bona,c]uàmanimæpabuladcpafcunturj at qj Leones ifti in Ec-clefia Chrifti deficiant.
Alij ctiam Loiolam diiftum volunt, quafi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vel ollam»
hoe eftjmcndaciorû ollam:tum quód mendacia pontificia coxcrit,amp; eadem tucatur : turn quöd ipfe ollafuerit, in qualefuitica focietas cxcoâa \ fiierit, quæpofteainftarranarum iftarum, dequibusMofesamp;lohanncsnbsp;in fuislibris agunt,fn perniciem Ecclefiæ Chriftieffufa fit. Sunt etiam-ipfi lefuitæ omnesollaamp; tripus, c quo pontifex omnia fuaconfiliahau-nt,amp; horum faâis, quafidiluuio quodam Ecclefiam Deiinundat, tur-bat amp; euertit. Sicuti turn alia régna,turn maxime,Gallia, Auftria, Baua-r-ia, Belgium amp; zlugufta Vindelicorum déplorant. Hi funt, vt rem vnonbsp;dicam verbo, Germaniæ proditores, qui, vt illorum annales teftantur,nbsp;omnia confilia,a(âaamp; faéiaGermanorû Principum amp;Theologorumnbsp;annnotant, amp; Pontifici Romano deferunt. Hifunt audores noui Ca-lendarij,actotconfpirationumamp; cædium,quibusEcclefiaDei premi-tur. Sunt lerna malorum ; amp; hydra, quam nonnulli principes viri ad fuinbsp;fuorumq; perniciem in finu fouent..
Cumigitur ab IgnatioLoiola, milite HifpaiïOjhæc noualefuita-i^ rumfaétio ortum fuum trahat,quisnon videt, cos rclt;ftiusamp; magis pro-priè nonlefüitas, fed Ignatianos vel LoiolitaS dicendos elle ? Sed augu-ftum IE s V nomen ifti libiarrogant, vt hocfplendido titulo, quafiIesVnbsp;Chrifti doóirinam amp; vitam imitarentur, plurimos inefcarcnt,caperent,nbsp;fcducerent, amp;iugo pontificio fubijcerent, Quàni bellcautcm dodrinanbsp;amp;Yiu
-ocr page 29-15^ fRîMO ï ES ri T. IN FEN TO R.
ir vlta îcfuitarum, cam I e s v Clirifti doiflrina 8i vita conueniat, id ex fçquentibus manifeftu m eritjimo ipfa expcrientia fatis déclarât.
Car auteni Dominus peririiferitpftiilitcm iftumitnpium amp; fuper-ftitiofanijtam funeftam focictatcm incoliare, tantamq; peftem ( quam Deus à Germania vel tandem rurfus auertat)inEcclefiam fuam inuehcT-rcjcaufas reddere conatuscftIacobusCrufiusIeruita,amp;NouitiorumIc-fuitarû ReâorLandfpcrgx.MilcsinquittefledcbuitnoftræSocietatis Anno Do-pater,quia vt militis eft,totis viribus inboftem irruercj-ncc defiliere do- mini i^34.nbsp;ncc victor cuadat :ita nollrûm eft,in omncsirruerc,quiPapæRomano in régula-tefiftuntzillosq; confilijs, diétisôcfcriptisjinuocato etiam (vtloquun-n/jn exp6nbsp;tur)brachio fcculari.hoc eft,igne amp; ferro,tollere amp; abólere. Sicuti Pon- c^rionf,nbsp;tifex £lt; noftra vota contraLutneranos fufcepta volunt amp; mâdant. Non a X«»9nbsp;jnagnopercalberrauitbicfuoiudicio. Huius enim fui conatuscgregiayjÿ^.nbsp;fpecimina aGrætij Sc b Auguftæ fuperioribusannis cdiderunt. Qmn in b Ann*nbsp;hoc toti funtjVtLuthcrana religio feu doélrina Euangclica ferro amp; ignénbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;
tollatur.Et nifi hoc fiat,(fcribunt lefuitæ Colonicnfcs)EcclcfiaRoraa- j 3,4^ na pacem amp; tranquilütatem habere non potcrit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I«Cen
Non quidemîefuitx haétenus fer rea ar ma traélârunt : vcrun tarnen Jura. alios ad arma vocàrunt :8c quod miles ferro,idlefuitaferoxconfilijsamp;nbsp;fcriptisagit.GcorgiusBaderus,Iefuitarum per Bauariamprouincialis, Annoijij.nbsp;Landspergæ, poftquâ Roma redieram,ad me dixit. In vrbc Augufta no-ftri pacem non funt habituri,nifi curauerimus.pcrfitpcriorem Senatumnbsp;Euangclica (vtor illius verbis) prædicab’ilia tolliSc eijci. Noftrorum, a-icbat porrb, confilijs, concionatores Euangelici, ex vrbe Viênnefi funtnbsp;cxpulfi : ideo etiam noftri iam ibi in pace docent, 8c rebus potiuntur pronbsp;animi votis. Eadé felicitate8c nosfruemur, li magiftratusPoliticus Lu-thcranos eiecerit ; qui nos in Dominorû indignationé rapcrc conantur.nbsp;Vtrum is veradixerit, an falfa, quod eieélioncm Miniftrorum E-'^ngclij, fuisadfcribit, cuius culpam aliqui in alios reijcere volunt, egonbsp;cum neminc litigauero:Exhis tarnen ipnus ferraonibusmanifeftum cil,nbsp;lt;iuælgnatianorum iftorum8cLoiolitarumftudiaatqucconfiliafint.Etnbsp;tarnen nihüominus Gcrmaniaillos alit,fouet, ditat Ôc tuetur.
Sed ilia hoc in loco de primo Icfuitarum inuentore,diftafufficiant, ¦qui eft IgnatiusLoiola,Hilpanus,miles prophanus,Sacerdps impius,fer-uus Antichrifti Rommi deuotus, qui in fua médacij olla,ceu altéra Me-4xa,fuumlafonem, îefuitas cxcoxit, 8c in Chriftianû orbem, quafi Bru-e fifu dit. Iam de oominc Rfuitarum quædamfubij ciatn.
C î CAPVT
-ocr page 30-i»
C A f r T I T.
C A P V T 11.
Nomi^ leÇmtaruinji,
K QjiT AM crgoIgnatiusLoiolacumfuisfocijsKo^ mam veniflet,amp;fui ordinis con.fir.’iiationcm àPaulo III.nbsp;impetrauifTet; dc fuxfocietatis nomine confultarecœpit.nbsp;Vidit ergo rcliquos Monachorumordines jaHoiumcon-temptui expafitos effe proptcrea,quôdnominafuanonà.
Deo,aut Chrifto Dominogt;fcd ab hominibus amp; inucutoribus fuis babe-rét îficutiab araMariæ,cceIitHS,vtferuntjRomam delata,monacbi Ara-cœlivel Aracœlitæ: à FrancifcoFrancifcani: àDominicoDominican!, dicuntur. Quarc,ne focij Ignatijab liomine, fed à D'eo, de neminartn-tur ; eosicfuitas dici voluit. Cumq; nominis ratio ab to poftuîaretur.ré-fpondit :Meifocij nequaquam àmco nomine vcl IgnatianiautLoioli-tædicantur;fedtitulus illorum fit,SocictasIcfu.Nam cùm Romam per-gerem,inviamibiapparuitlES vs cumbeata matrefua,mihiquedixitrnbsp;vtfocios fibi côfcriberem,quia paucos baberet inter clericos fideles fer-uos ; vcllcigitur fe,vt hic meus ordodicutur.Coniitagnja di Giefit-, vc\,Soc 'te^nbsp;tMlefu. Hæc,inquiunt,reliquilcfuitæ,cùm audilfet Pontifex Paulus IlL.nbsp;dixit:Vcrè digitus Dei hic eft; amp; nomen lefuitarum approbauit-
Tridentinum conciliabulum horum ordincm, pium inftitutunt' vocat. In vrbe Roma vulgó dicuntur Thcatini:rcéliùsTheoninosdi-xcri', quia Theoninis dentibus cal can cum Chi ifti mordent, amp; membranbsp;Annonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per fequuntur. Sunt autem Thcatini pcculiarcs monachi,qui,vt mi-
hiretulitBobadilla,Romæ vitra 6o.annosnondurârunt,amp;fublefuita-rum Gcnerali,cuinomen fuit Lainetzi lefuitarum ordinem ingredi vo-lucrunt.Qma autem erant immorigeri, amp; vt Hoffæusâit,fufFcni,fuper-bi,repulfam paffi funt: quod nimirum mons cum monte,vt dicitur,nön facilèmifceatur.Qma autem codem,quolefuita;,vtunturhabitu, nimirum nigro, ac pileis quadratis, fimilésq; fclefuitis in ceremonijs 8c templis gcruntivulguslefuitas quoqueTheatihos nuncupate folct.Qux resnbsp;nonnihilfuperboslefuitasdiuexat,magislefuitæ quam Thcatini dici a-uentes..
Inregulis êcconflitutionibusfiiishofceipfifibititulosattribuunt,-quod fc-YOcitintiCom/ia^n/am dt Giefit: Societattvi le/u ; Seruoslefu Ghriftir lauda—
-ocr page 31-Dï No MIN F lis riTARTM, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M
raudabilemlefuitarum focictatcm : venerabilcmlefuitarum congre^ tioncm.Hisenim titulisj ceu ftibio quodam,merctricisilliusmagnæ Fi-lij fc exornantjVt eo facîliùs homines fibi perfuadcrc patiantur, illos amp; ànbsp;Icfu mifToSjScdoólrinâ amp; vitara Icfu afFerre. Scribunt de fcipfis, quôdinnbsp;India amp; Calabria dicantiir : A poftoli Sgt;c Lcgati Icfu : pro talibus enim innbsp;iftis locisfefe venditant. la Italia vulgo dicunturFr^reÄdi GiefuÀi. eft*nbsp;fitftres lefù : item Prerti reformati, hoc camp;.,,jgt;rclt;bjtteri amp; facer dotes reformatii eonbsp;quod vitam præ reliquis Monachis magis reformata in externis ducant,nbsp;fuæq; iniquitatis myftcria cautiùs,quàm reliqui,traófent,amp; hypocriticonbsp;aftu, ceu noui quidam Pharifæi homines decipcre poffint. Et certo cer-tius cft,non aquam aquXjiiec ouum oaio fimilius efle, quam fintlcfuitxnbsp;Pharifeis. Sicuti collationc eorum ex hiftoria Euangelicainftitutafaci-le demonftrari pofTct.
In al)jsItaliælocis,vtBononise,Fcrrariæ,Vcronæ,nomina habent, ä fuis tcmplisrveldinis, quos pro patronis fuis adorant Sccolunt. Hinenbsp;alibi dicuntu r Pretti di Santta Luçia,à. Lucia,quam inuocant: Alibi,Pmri dinbsp;Santta Catharin.i,2Ca.A^cimiCm tcmplum extruxcrunt.VulgnsinBaua-ria eos nominat :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quod fint procul àlefu doftrinapofiti:alij
vocant illos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©^dVgcn/Papæliftores-.amp;atrôsPapæ équités,
SXuntfï : alij hypocritas, Pharifæos, nouas Pap« creaturas : nonnulli vltimum Satanæ cxcrcmcntum,S: poftremum ventris eius (detur venia ) crepitum : Quidam ctiam vocant eosPapæcir-cumforaneosamp; Gcrmaniæ proditorcs.MonachiFrancifcani,quosvul-gusvocat nudipedes,in monte diviafconamp;Ingolftadij,Icfuitasvocâ-runt;Monachorum feorpioncs amp; flagella.Conqucruntur enim amp; nimisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'5^3'
verè'.Iefuitasipfisclfeharpyasamp;lamiasbonaipforumpaulatimdepræ-dantes amp; régna mundi fub titulo lefu, quem tamen non nouerunt, ad fe lapicntes :Si nobis, dicebant, in illos poteftas libera conccderctur, nosnbsp;noftri ordinis fratribus, quorum vitra quinquaginta millia paucis innbsp;diebus conferibere poflemus,illos ex Germania depellere ôifunditùsnbsp;delete vcllemus.-
NoftriTheologi reélè cos vocant Sauitas,Efauitas,Icbufæosac Chriflianorum Philiftæos, Alij infuper banc afferunt Etymologiananbsp;nominis.Sicuti antiquorûRomanorûmoreipforûImpcratoresinfum-malaudepofucrunt,quorundapopurorûagnominationefuperbire,nônbsp;quôd eorum populorum amici velfautores,fcdpotiùsiurati hoftesamp;nbsp;laûatores eûcnt. Hinc alius Apluicani, alius Afiatici, alius Germanici
C 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tittt-
-ocr page 32-iis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' e 1 P r T I T.
titùlam fîbiafrogâuitîltaetiam IcfuitasdiélosvoJunt: non quôcînomî^ îiiïamp; doélrinx lefu adeo fint amantes r edquödciufdemnotorijiuratinbsp;amp; capitales hottes fint. Sicut ergo Papa dicitur caput Ecclefiæ amp; Chriftinbsp;vicarius,non quodtalisfit, fed quia Chrittum» qui caput cft Ecclcfia:,nbsp;perfequitur, amp; expulfo Chrifto ex Ecclefia, vice eius régnât,adeoq; vcrcnbsp;Antichrifti locum obtinettlta ctiamiefuitæ fie denoininantur,nô quodnbsp;fintamici lESV,fedquôd Iesvm vitent,cumq;inmembrisfuisinftarnbsp;rabioforum canum perfequantur. Alij quoq;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtentes, cos
à maioribus maiorum fuum Suitas nuncupant.
Egocertèexiftimojamp;expcrtusha’cpronunciojlcfuitarum nomen qualitercunq; illud fingas,rcfingasq; iftis hominibus certum lÿmbo-lum elle, quo exprimatuf, quai es reuera fint,amp; quale doétrinæ genu»nbsp;profiteantur.Nimirum quod fint lefum virantes. Quod perindefonat,nbsp;ac fi quis diceret: fi visleluitarum focietatem ingredi, oportet te toto a-aimo lefum vitarc,ac eiusdofärinamodilTeaurarcauteminlcfumvi-tantium régulas, conftitutiones,amp; maxime in Tridentini conciliabultnbsp;canonesamp;occrcta ,teq; per votum Profeffbrum ( de quo infra dicctur)nbsp;AntichriftoRomano aeuouerc,Beftix charaâerem iufciperc,cumcanbsp;negociari,amp;in omnibus PontificiRomano obedirc,fiueDei verbo con-formia,fiue eidem contraria prascipiat. Papa namq;, vtlefuita Fabriciusnbsp;dixit,eft viuaDcilcx,amp;: viuus Deifermo. Ncq;Papa,canonicècrcatusnbsp;aliquidDeocontrariumpræcipereaut errare poteft;quiaChriftuspronbsp;fide Petri orârit,dixitq;:Tu es Petrus: hoc cft,(ault;ttore Gregorio de Va-lentia)tu es Papa,tu es avtï^hihos- jg «yu-îs-tuS :tu Deus amp; homo es : quianbsp;omnia Dei iurainferiniopeittoris tui geris, amp;pro libcrrimatuapotefta-te,tibi à Petro Apoftolorum principe concelTajleges figere amp; refigerenbsp;potes,vtnemotibidicere aufit.etiamfi multasmiriadesanimarumtecum ad infernum pertrahas,ô mifericors nofter,quid facis ?
Alemanni, BauariacSueuivocanteos 3tfut»ilgt;tC/aut qui fint aduerlàrij lefu, J'JftT/Ä'Tarajy cumdoólrinaipfiusdifcordantes.nbsp;SicutiAuguftæ,cùmperplatcasincedcrem,cumquibufdam Iefuitis,E-Âamo isS2 uangclicorumpucrinosinclamabantnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/2Slt;riliWtîgt;eV,lt;quô ten
dis , nonné ad Diabolum ? Illi aiitem quafi furdi amp; muti tranfibant pro-bè fibi confcij,quôd taies effent, quales hi illos decantabant. Et certè fi taies pueri filerent,lapides locuturi effent.
Itali,quorum cordibus lux Euangelij lefu Chrifti aliqua ex parte affulfitjcos vocant:pultronçs,cattiuos triftos, bcftias.hoc cftjperditifli-inos
-ocr page 33-DE NOMINE -lESFI rjfcRrM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.25
nos nebulonesjæterno carcere dignos,nccinrerürnnaturaferendos. CùmRomæ verfarer,ex nobilibus viris,q.ui ftemmatisSc generis-fui cia-ritatc àCætare amp; Oâauio dcducunt, vnde amp; Cæfarianiamp;0lt;âauiani di-.nbsp;cuntur, huiufmodi fermones audiui : lefuitæ, feu, vt ipfi loquebantur,nbsp;compagnia di Gicfu, ctiamfi fumma videatur Pôtificis Romani colum-na, hoc tarnen aliquandoefteótura eft, vt Papa deijciatur, amp; ipfi lefuitænbsp;return potiantur.Maturè igitur Pont. Rom. cuigilarc amp; de remedio co-gitare debebat, antcquam lefuiurum feâa maiorcs quàm olim Tcm-plariorum vires acquirerct»
Hæcdelcfuitarumnomine,fccundùm vulgi fentcntiam mcpau-1Ó libcrius amp; copioftus dixiffe ncmo mirctur. Reipfa enim deprchendi, iftos Icfu Chrifti ncc doclrinâneevitam autmoresvclinminimoimL-tarijfcdfanéliffimi nominis rcuercntia,ccu operculoquodam,Papifti-cos fuos errorcs amp; hypocriticam nequitiam tcgcre.Dcteftor itaq; meri-10 profanum iftû facrofandi huius nominis abufum. Et quocunq; modo poifislefuitarum nomen aliunde,quàm à Ie sv Christo deriuarc,nbsp;id,candidcleftor,faciasvelim:modôvenerabileIesv nomeniftarum.nbsp;peftium denominatio-nenoncontaminctur.Nomen Ie SV,nomen dulce,nomen amabile,nomen falutare:quia abfq; co nulla falus miferis^^otr^tnbsp;mortalibus obtingit : fed ifti fumma cum arrogantia, ncc fine blafphe- ig,nbsp;miajco abutuntur»
Et quid fibi arrogent, ex hifecipfotum verbis facili conieÖtura ct-iam rudiiTimusaircqui poteft. Dicunt cos, qui ipforum rcligionem in- Chrsß^ grediantur, Chrifti fratres effici, ac code iurc, quo Chriftus, regnû cœ-,nbsp;lorû poffidcrc.Ehem quæ blafphemia maior excogitari poteft, q aftere- ztcglernbsp;re,fecodcm iurercgnum coelorumcum Chriftopolfidere? Quod abfq;nbsp;iure gratis tantum datur crcdentibus. Certe mihi videtur ,leftiitas hoc stut^^r^nbsp;nomine nihil aliud quærere,quàm vt faluificum nomen Iesv progreflunbsp;temporis penitùs aboi cant, amp; fefe, quod eft Antichrifti proprium, in i-pfius Saluatoris locum fubftituant.
Miror profeäo fæpius, qui fiat, quod homines, etiamfynceriori doftrinacaddi(S:i,fcd curiofl amp; return nouarum cupidi, lefuitas, ob ne-feioquam cruditionisamp; pietatis fpccicm (cuius tarnen virtutem ab ne-garunt ) admirentur, liberos fuos ipfis inftituendos committant, amp; innbsp;magno honore habeant. Et fane mellitis verbis, humili vultu,blandisnbsp;geftibus,molli grelfuamp;fingularihypocrifi, apud fimpliciorespaffimfcnbsp;infinuare,oculos amp; mentes ipforum perftringcre, atq;,blandimcntisnbsp;fuis
-ocr page 34-»4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C f F T Î l
'Tuis Gor^aeorum fufFürarj pofliint.Sed fi ijdem tam probe eos nouiflcnl quam probe Ego mea conuerfatione intus amp; in cute eos, magno cumnbsp;fneo dctrimentOjnouiiTeaddidici, expuerent potiùsad nudam ipforumnbsp;mentionem,quàm vt vel porcum fuum,nedum filium educandum ipfi«nbsp;concrederent.
Hïcveró fi çuagarijamp;copiodùsaliquantulumdcmonftrarclibc-ret,bocce bominum genus, nullam aliam ob caufam iftud fuum nomen mentiri,amp; fub coomnem præcminétiam in Ecclefia quaercre, fupremaCnbsp;fcholarum cathedras amp; fedes occupare, amp; primas rcrum omnium appe-tere, quàm vt dulcidimi Saluatoris noftri I e s v Cbrifti dodrinam op-pugnct,eius officium faluificum obfcuret, meritum extenuet : è contranbsp;?erö Antichrifti Romani décréta amp; placita propaget , amp; dodrinamnbsp;cam,quam Apoftolus Paulus Dæmoniorum doârinam nominat,tlt;nc-risiuniorumanimisinftinet:ampliffimumcertèdiircrendicampumha-biturus eflem. Verum enimuerö quia tot Doólorum hac de re eruditxnbsp;lucubrationcsamp;'grauescommonitiones extant,quas omnespiosamp;fa-,nbsp;lutis propriæ amantes quàm diligentiffimè legere$ccxpcndcrecupio,nbsp;neaftum agere vidcar,hoc loco ea opera amp; laborc fuperfedebo.
Breuiter tarnen denuö omnes bonos admonitos volo,lcfuitas tam belle Ie s v fociosaut fratres dici,quàm belle Sathan Deus;homicida,vi-tæ feruator: mendax,verax dicitur. Nequeenim in.omnibus fiiis regulisnbsp;amp;conftitutionibusveriiteràmhabent,quævel doélrinæ,vel vitæIesvnbsp;rcfpondeat,rtin rcgülarum cxaminc(iuuantcDomino)cxaamp;è demon-Gtn. 4Ç. ftrabitur. Vt igitur aperte quales fint, dicam ; non ego caslefuitas,fcdnbsp;Gen.^g. Rubenitas,torum Dei,hoc eft,vcrbum eiuscommaculantcs : Pharaoni-txod.1.S. tanas,mufeas,loeuftaseffundentes:,pbilonicos,Erifticos,nbsp;neminem iuxta feferentes, polypragmonicos, often tatores, Pythagori-cos,Stoicos,«tïc?;pvr,impios,ip/Aa)c«xlt;t'rilt;f, ifi/Ao77/xlt;(r,amp; labem Ecclcftæ,pe-ftem piet3tis,amp; extremam mundi feccin dixero :vtamp;vita, amp;doctrinanbsp;amp; mores illorum tcftantur.Et funt dæmoniorum focij.qui fub nominenbsp;I ES Y,amp; fpecie pictatis veniunt ad nos,in veftitu ouium, in angelos lucisnbsp;transformati: fed reipfa operarij iniquitatis,lupi rapaces,pfeudopro-pbetæXèu vt C hrift asdicit,furçs amp; latroncszquos Dominus ab his terrisnbsp;autftere dig.ietur:ne candemeum quibufdam noftris vi-cinxspcrucrfæ fccuritatisamp; negligcntiæpœ-nam fubire cogamur.
CAP VT
-ocr page 35-Ti AMSi totilefuitarumwi'öj'/aamp;cu'o/z/^fcufocietaSjijC-dem legibus amp; conftitutionibuSjab Ignatio Loiola tradi-tisjgubcrnctur : tarnen inter fcfe, hæc Iioininum monftra, ex varij s horainû gcneribus colleäa, in certa ofïicia amp; ofR-ciorum nomina diftinguuntur,fecundum q^ualitatem per-
fonarum, quæ fefehuic ordini nouo manciparunt.
In Italia, ficuti amp; in cæteris regnis, vbi idolomania amp; tyrannisPon- VerbaCru tificia præualuit, funt monaftcria,ad qux non nifi vel Nobiles, vel dofti, fii lefuita,nbsp;vel altcriüs alicuius certiordinis homines recipiuntur.Ignatius autemnbsp;Loiola,miles vanisiaftatusin armis, ecu vniuerfalisEcclefia: Chriftide-populator,omnis generishomincs,nobiles,ignobiles:dolt;9:os,indoftos,nbsp;fenes ac iuucnes confcripfit, quos in fuum ordinem cooptat, modö ruinas pontificias reftaurare cupiant. Nullus hïchominum habetur de/e-ftus, fed abfquc difcriminc omncs, Hifpani, Galli,Itali, Alemanni,Sar-matæ,Thraces,Turca:, Arabes, Indij, omnisq; generis homines rccipi-lïntur. Qma, inquiunt, noftræ vocationis cft, per omnes mundiplagasnbsp;peragrare,acrcgnumPontificiumvbiuislocoruminftaurare,propagarenbsp;amp; augere ; ideo neceffe eftjin noftra focietate omnium nationum homines cffe, quos in pcrniciem Lutheranorum hæreticorum emittere,8cnbsp;contra illorum vires federn Romanam tucri polTimus.
Greçorius i^.PontifexRomanuslcgcnsIefuitarumannales,accon-
lunt mihi millia Clcricorum, fed folilefuitæ, omnes fuperant in regno noftro ftabilicndoi digni ergo, qui ctiam præ cæteris foueantur.N e igi-
turillorum numerus deficerct in vrbeRoma,contra Senatus décréta, lefuitis totam Infulam tribuit: in qua domos deftruxerunt,viduas expu-lcrunt(vtamp; Auguftæ amp;Ingolftadij ab ijfdemfaftumeftjS: amplifTi-mum collegium , multorum regum palatia amp; arces, magnificentia amp;nbsp;fplendorc fuperans,cxtrui curarunt,ad cuius ædificationem, vt ipfi mihinbsp;retulerunt f an verum dixerint, ipfi viderint ) 25. auri tonnas prædidusnbsp;Papadonauit.In quo idem Pontifex vult alcre joo.Iefuitas ex omnibus
totius
ld nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;C A P V T 1 1 I.
totiusmundl plagis colledos,quos inPontificialdolomania ïnlïruélo’^r aducrfus fynceri Euangelij Ies v ChriftiDoéloresj quos Luthcranos,nbsp;protcftantes hæreticos nuncupant,cmittat.
Claudius Aquauiua cx Principe (vt vocant) fcculari, faâus Generalis Icfuitarum cacolycus,fuis mandat Prouincialibus ac Reftoribus, vt curent multos recipi iuuenes bonx fpei SiC indolis, quos Roma mittantynbsp;ad S. Andrcam in monte di caballo, vt ibi in regulis lefuitaru inftituti,amp;nbsp;in Pontificia feuRomana idolomania fatis edo6li,Mide aduerfus Germanos prodire,illiscjue in religionis negotio refiftere poflint.Summa etiamnbsp;cura eft veteranorum lefuitaru m, in fcholis celebrioribus amp; Academijsnbsp;liberalibus promiftis,amp; aureis pollicitationibus iuuentutcm inefcare,nbsp;optimosquofqueexea,quos fuæ focietati cumprimis profuturos fpe-'Bichardui rant,circumiicnire,amp; ad focietatis ingreffum folicitarc. Qimd plagij ge-Conradnf nus,amp; quam corrumpendæ iuucntutisrationem,ipfi,expilcari,vocant.nbsp;lefuita. N equeincafliim laborant. Dumenim in fcholis ScAcademijsPro-feffores agunt,amp; iuuentutem gratis informant, reperiuntur Parentesnbsp;Vtfit /»iuftotcnaciorcs,qui ob tenuisluccllifpcm,fuosfiliosicfuitiscrudien-AuftriaB^ dos tradunt.Qui vidcntesillos in literis fatis inftru(ftos,amp; ad fuam focie-UAïia amp; tatem aptos,blandiloquentia,dolisamp;fraudibus circumueniut: vtpoft-Augußti, eaquaraparentesiperant,fuosfilioslitcrisamp;moribuscxcultos,domum,nbsp;reuerfuros,atqucbaculos(vt Scripturaloquitur^feneftutisipforum fu-turos,ipfiàlefuitisdementati,parentes negligant,Societatemïcfuita-rum ingrediantur,fefeqiin obfequium Pontificis Romani tradant, ficqjnbsp;fepublicos verxEccleuæChrifti hoftes fore lurent. Huiufmodiiuuenes, ceu teneras plantulasinitio dum probationis anni durant, molliternbsp;educant,in omnibus illis abblandiuntur,curantcs,nc vel per parentes a-uocentur, vel alijs medijs illorû animi ab ip fis abarliencntur »iuxtaillud jnbsp;Btßula dulce canityVelucrem dum decipit auceps.
Pofteaquam probationis anni funt abfoluti,ac vota fufeepta, neq; ip fis fecundum ius pontificium amplius regredi licet, ibi turn incipiuntnbsp;eosin piftrinum fuumrelegate,hoc eft,.regulis pœnitentiarum exerce-rc,ficq^cos fibifubijccrc,vt nil præterquam meraReéloris fuimancipianbsp;fafti videantur.Singulis cnim lefuitis noucllis regulx præcipiunt, vtfitnbsp;in obedien tia perfeftusdit vt baculus fenis t fitqpafi cxcus : lit ecu ftatua^nbsp;accerain manu obfignatoris. Adeo vt fi Reélorem fuum audiat, voceni:nbsp;illiusnon alitcr,acfi Chriftum audirct,accipiat.
Regula cnimipforumji.Italicèfichabct:Rix'o^»üyêe«(/ai/5rtfen«rf,7»lt;»-‘ lunqitf
I
-ocr page 37-DE rARllS lESriT. GKNERIBFS. 27 [unqueegli~ßa 'tn loghidi Chrifio noßro fignigt;re,'èfo'rt4ndoliinternArMerenza,amp;nbsp;Kmortjà' obedi cano, nonfilo intieramente conpronté^^^ ,perfett 'tone, dr hunitltÀnbsp;debitanellaejficuticne eflerna a quantofar à lore impofle,fin^fiufifitnortnoratio-nitoncorchecotnandi cofi dtfficilt,^ aliafinfiialità repugnanti : ma olîre di ciofifter-nohauer interior mente vna ver a rafigenatione, amp; annegatione del proprio valere,nbsp;egiuditioiConformandelo conqueUo ch’ ilSuperiorevuole, 'efente, in tutte le cofe,amp;e.nbsp;Hoczi\.,Superiorem,qualùcunq^ idefitiloco DomininoftriSaluatorûchrifliha-beat,mente veneretur,amet amp; obediat prompte, humüiteri in omnibus qua pracepe- lefuitaparnbsp;fit amp; impofiterit,abfq^ vUa excufatione amp; murmuratione, etiamfi difficilia amp; fenfi- tim funtnbsp;bus repugnantia mandauerjt,imb habcat etiam tn animo perfeäam refignationemnbsp;nbsp;nbsp;Stoici, par
abnegationem propria voluntatis amp; iudici] , quod totum in fuperioris voUmtatem tim Pjtha transformet ir. omnibus rebus, dre.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;geriet,par
Intclligitis,Dpinor,Icfuitæ,me vos nulla iniuria affecifle, quod fu- tim verb pramonuijvos aliud nil quæferc,præterquam,vt abolito faluifico I e s vKrcu/Svlti,nbsp;nomine,vofmctipfos in eius locum fubftituatis.Quid?An non aperte idnbsp;iam apud difcipulos vel potiùs mancipia veftra tentatis, dum difertenbsp;praxipitisjVt quemuisfuperiorem loco Chris ti habcant?Hancrc-gulam fi diligcntiùs examinarcm,demonftrare poflem, quanta amp; quamnbsp;diabolicaarrogantia, fub hypocritico veftro humilitatisveftitu,in pc-netfalibus cordis veftrilatitarct. Sed obiter idindicaflcfufficiat. Prudentes enim Ledores, etiam me tacente, quid bine clicere debeant, in-telligimt.
Ignatius Loiola,primus noui huiusgeniminis parens,in fua ad Patres amp; Fratres in Portugalia cpiftola,fcribit: Facireferimus,nosare-liquis ordtnibits fiu monaebis, ieiunijs, vigilis, dr alijs afiieritatibus, quibus fe~nbsp;tundiim fita infiituta vtuntur ,fi{perart amp; vinei. Sednojlros volepuritate drperfe^nbsp;amp;ione obedientia cum refignatione ver a propria voluntatis dr abnegatione proprij tu-dieij, omnespracurrere, dr totos infuperieris obfequium refignatos efiemon afiicien-tes perfinam,cui obeditur,fed in fuperiori Chrtflum intueantur, propter quern obe-diant. jSon ffifiruent tnfuperiori velprudentiam,velpietatem, vel bonitatem, ac vtnbsp;jpfe Ioquitur.-Nf/gt;(;rffia molto qualificato in qualfivoglia altro dono di dio Flo-fire Stgnoreima perche tiene ilfuo Itiogo, amp; auterità,deè efiir vbidite dicendo I’ eter-ttaVttif'^-SS'^o^ audit me audit.Hoc eft,vt breuiter dicam,Simplicitcr obe-diat fuperiori,etiamfi circa fide amp;vita fit nequiffimus.Et hue torquet di-dum, quo Chriftusfuos Apoftolos,quatenus Dei verbum loquuntur,nbsp;audiendos præcepit.Q^a vero lefuitæ ncq; àlcfu funt vocati,ncq; ab il-Jo cmiifi, neqj verbum Dei loquuntur, fed meras idolomanias pontifi-D £ cias
-ocr page 38-18 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P r T I I 1.
cias fundunt,nequitiæ fuæintegumentafubiiloChriftidiélo quærere nequeunt. Quin potiùs hoc Chrifti diâum in cos quadrat, quo præci-Matth. 7. pit acdicit:cauetcvobisàpfeudoprophetis.
Finis autem ob quem tanto ftudioobcdicntiamperfcélam apud fuos vrget, hic eft : quod animaduertit rcliquos ordincs, inobcdientia,nbsp;neq; fuam auéloritatem defcndifle,ncq; Ecclefiæ Romanæprofuifle.nbsp;Idco fe fuosq;,præter reliqua tria vulgaria vota,quarto infupcr voto,ni-mirum voto obedientiæ,Pontifici Romano obftridtos cflc voluit, ita vtnbsp;in omnibus Papæ obedirent, amp; ad nutum eins pro volu n täte Superiorisnbsp;à lefuitis præpofiti, cunfta facerent, çi obtempérantes ceu Chrifti vica-rio,feu,vt ipfe loquitur:Cowf vicario di Chriflo.
Cæterum,vt ad Icfuitici ordinis fccretiora,rclt;ftiùs penctremus, prodeft, fingula œconomiæipforum membra feorfim intueri.
I. De le^uitarum Generali.
HI itaq; Loiolitæ,non IE s v Chrifti,fed dæmoniorum toeij, ante o-mnia caput quoddam amp;principem habent,quem vocant Generalem,analogia à Pôtificis Romani regno petita. Vtenim àPhocanefario Circ4 A. cæfaricidaBonifacius III. Papa, nomen Generalisac vniucrfalisEpift-C.copi impetrauit,quod halt;âenusômnes ipfiusfucceflores,proutvelpro-dromum Antichrifti,vel ipfumAntichriftum,D.Gregorio tefte,decuit,nbsp;vi amp; iniuria,dolo amp; tyrannide rctinucrunt:Sic ignatius Loiolamilesnbsp;profanus, truculcntushomicida,amp; fibi ipfiamp;omnibus fuis fucceflbri-bus, ordinislefuitici gubernatoribus, nomen Generalis dédit : Sicq; fuinbsp;crcatorisamp;confirmatorisPapæ,vel potiùs ipfiusSatanæ nomen affcâa-uit. Speroctiam futurum, vtipfilefuitæfuumPontificcm, quem nuncynbsp;ficuti glires fuum Regem, quafi humeris portant, fuo tempore de folionbsp;maieftatisfuæprçcipjtent,acqucmadmodum aliquando pater ipforum'nbsp;Satanas gloriatus cft,ita amp; ipfi dicant:Ego fum Papa.Vt enim nunc pau-latim ad fc monafteria amp; Ecclefiaftica bona rapiunt ; paffim maximosnbsp;honores,illuftria collegia, ampliifimos reditus aucupantur: ita nun-quam defiftent,vfq;duminEccLcfiaprimam federn obtincant. Neq;nbsp;enim fruftrafit, quod Gcncralisipforum nufpiam, prætcrquam Romænbsp;habitare debetzvt fie aliquando ( vti fperant) fedeslcfuitica,in Pontifi-ciamt
-ocr page 39-DE rARllS IE S y IT. GENERIBFS. 29 ciam commodius transferri amp;: transformari poffit,nihil obftantihus vo-tis,quibusfeab omni honore hypocriticècxcludunt.
Hic Generalis fcmper perpetuus eft,quàmdiu viuit ; ficut amp; v-nus Papa omnibus,quandiu fuperftcs cft dominatur.Quod ergo Roma-næ Ecclefia: eft Papa; id lefuitiscftGencralis.-quifemperàlatcrcamp;fe-crctisPontificisfedet, vt inter fcconfiliacommuniccnt,nec alter abfq; alterips præfcitu quicquam inLutheranosmachinetur. VtitaGeneralis lefuitarum fit quafiPontificisanima,acfaccus,vt ficdicamjpræftigia-toriusjfine quo Papa nihil operari poteft.
Modernus Generalis lefuitarum cft Claudius Aquauiua , olim Princeps amp; cubicularius Papæ, iam militiæ Icfuiticæ dux caputq;, à quonbsp;litcr«s commendatitias,quas credcntiasvocant,acccpi,quasDoâ:or Lucas Ofiander in curiallluftriflimiDucisVvirtenbtrgcnfisrctinuit. Hicnbsp;ClaudiusIlluftriffimumDucatumfuum Filio tradidit,ordiniq;Iefuita-rum fe ante aliquot annos mancipauit,ac fimul multas opes,amp;vt audiui,nbsp;vitra jo.millia ducatorum focictati ifti intulit.
Habent etiam in moreIcfuitæ,exfuisfemper eum cligere Gcncra-lem,qui,vt loquntur,in feculo principcm virum cgit, vt fie etiam mun-dipotentes ad fuam focietatem pcrtrahant,fibiq; ipfis ob mundi prudentes, quorum paucos elegitDominus,coram plcbe tantômaiorcm exiftimationem comparent. Licètigitur fimulent,fcvoto paupertatisnbsp;omnes honores fubterfugere: nihilominus tarnen, quia gradusaedi-gnitatis officia conftituunt,quis non vidct,illos ipfam fedem pontifi-ciam affeâare ? Sed ficdecet Luefterianam iftam fobolem fubhumili-tatis prætextu mundi primatum appetefe.
Huius Generaliseft,lefuitarum focietatem fecundum cohftitu-tiones ab Ignatio Loiola præfcriptas,in omnibus dirigere.Habc t tamen poteftatcm,nouascondendi leges, aut etiam veteres pro circumft.mtia-rum varictateimmutandi, ficut amp;ipfc Papa ipfumDei verbum, in feri-nio peéioris fui fcclefto(coelefti fecundum lefuitas diceredebueram)nbsp;nautabile habet. Quicquid Generalis ordinat, id Icfuitæ ccu oracula di-uinafufcipiunt,credunt,amp;faciunt,quafiGeneraliseffietipfalE s vChri-fti perfona,eô quôd ftatuant, vt Papa cft vicarius Chrifti : ita lefuitarumnbsp;Generalem cfle vicarium Papæ :ficq; in codem honore cum Papa ha-|)endum.
Ad hune Generalem quicquid lefuitæ per totum terrarum orbem efficiunt,ipfi diligenter fingulis méfibus pcrfcribunt,qui deinde omnia
-ocr page 40-5» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P F T I 1 t
Sc fingiilajprçfertim fi quædam facinora in Lutheranos aut HugonotoJ (vtipfi vocant)perpetrâriint,Papæ refcrt,ob quæ deindeilli honoribusnbsp;augenturamp; opibus ditantur,vtillorum annales teftantur. Summatimnbsp;dicam,guodcft Beelzebub diabolis, feu Lucifer damnatis fpiritibus : idnbsp;0^.17.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dæmoniorum focijs, ipforum Generalis.Is facit fornicari o-
mnesReges terra: cum merctrice magna, vtinebrientnrvinoproftitu-tienis eius,quorum non funt feripta nomina in libro vite à conftitutio-ne mundi.Nc autemBabylon magnabeftiacoccinca, plena nominibus Apoc-i7^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;damnum patiatur : Societatem fuam, quæ eft habitatio dæ-
Apoc.iS. moniorumamp;cuftodiaomnisfpiritusimmundijSc euftodia omnisvo-lucrisimmundi,amp; odibilis,diligenter curat,fedulô caucns,nc qui ab illo deficiant. Hincad omnes reges terræ mittit,amp; per legatos fiios circumit,nbsp;nihil intentatum rclinquens,donee fuis amplacollegia,regiosreddi-Apoc.tS. tusjomnisq; generisabundantiam comparct:abfq; quafi efl'ct,pauci Ba-byloncm iftam magnam iam iam ruinæ vicinam adamarent.
Vcrùm fruantur fuauibus amp; meretricijsfpiritualis fuæ fornicatio-nis amplexibus: non durabi t id perpetuô, fed idem illis finis crit, quem Petrus An tichrifto, Pontifici Romano, omnibusq; confimilibusfedu-(5toribusdeccrnit,dum inquit: Damnatio eorum nô ociatur, amp; exitiumnbsp;ipforumnondormitat. Adquodquipræcipitesferrinolunt,loannis,nbsp;Apffc.iS. qui Apocalypfin confcripfit, vocem audiant, dicentis : Exite de ilia po-pule mijVt ne participes fitis deliélorum eius, amp; ex plagis eius non acci-piatis.
Capitc nunc lefuitarum conftituto,ad rcliquamembradefeen-damus.
De leÇuitarum A^tfienühuSi fuinümù ConßUarij^.
Poft Generalemlefuitarum,conftitutifuntquatuorprimi A/Tiften-tes:quorum eft Romæ mancrc, fecretioribus Papæ amp; Generalis fo-cietatis lefuiticæ deliberationibus affiderefipfis aïfiftcrc,5i in rebus pon-tificfiyn Ecclefiam concernentibus atq; ad intcrnecionem Lutherano-rum facientibus, confilijs amp; feriptis adelfe ; hos propulfarc ; illos autem totis viribus propugnare.Eofdem foliGenerali,vt hune viciflim foli Papæ,in omnibus ad amulTim obedire oportet.
Officium
-ocr page 41-D E V A K.1 IS 11SVIT. GENERIBF^'.
Officium AHïftentiumcft,curare,vt qucmadmodumipforum quatuor funtjita ctiam in quatuor mundi pÏagis resPontificiæpromouean-tur.Suntitainftar Cardinalium,ad quosprouincialcs,vi{itatorcs,Re-élorcsjrcgcntesacfpiritualcs præfcéli, quæcunqjin mundo leiuitærcli-qui agunt amp; efficiunt, (ingulaamp; omnia fcribunt. Et oportet ipfos non minus quàm reliquos quarto etiam voto,abfolutæobcdicntiæjPapænbsp;obligatos effcinc quid vcl contra Papç vtl fui Generalis voluntatcm dc-ccrnere poffint. Si quæ res alicuius momcnti ipfis aliunde fignificantur,nbsp;illas mot Generali vcl Secrctario notas facerc, qui deinde de ijfdcm adnbsp;Papam referre debentiquo in hune inodum ipforum opéra amp;ftudianbsp;fempercerta confilia confient, quibus Lutheranorum Ecclcliaoppri-matur: ipforum autemrescommendatioresreddantur, euehantur, au-geantur,amplificentur. Itaq; quoties ex India, Hifpania, Germania,nbsp;Gallia,Italiaamp;alijsregnislitcrç,dcrcligioncagcntcs,mittuntur:primônbsp;omnium h is Affiftentibus offerû tur,qui dcinccps rcs grauiorcs ad fuuinnbsp;Gencralcm,hic poflea ad Papam defert.
Iniftisliteris, quarum inilii plurimas Romæ Icgcndas dederunt, primùm omnium agunt, quislic Regum ac Principnm ergafocietatemnbsp;affcélusiqui eos dementer ac benignè excipiant;amp; inLuthcranoruranbsp;pernicie arment. Hos mirificc Papæ cômendant. Vnde ipfi viciffim hocnbsp;præmium déportant,vt Papaipfosinomnibusquibuscunq;potcftre-bus euehat,immunitatibus ornct,amp;dignitatibus augeat. Qiii verô lefui-tarû conatibusrefiflût,cos ccu capitales Romanæ Ecclcllæ hoflcs accu-fant,ac(vt Guifianorû habet conlpiratio)per Imperatorcs reraouendosnbsp;amp;tollendos monent.Dcindc in omnia præfertim Germanorumnbsp;Principû confilia amp; a cl a inquirun t: cundaq; fine vera fine falfa fint,fiuenbsp;cxplorata ea habeant, fine ex rumore hauriant, Roma traferibunt. Et vtnbsp;CÖ faciliùsin rcrum Gcrmanicarû notitiam peruenire poffint, nonnun-quam habitu mutato, vel pedites vcl équités Germanise amp; aliarum nati-onum prouincias peragrant, ficq; proditorios exploratoresagunt. Innbsp;hune modumiefuitæ turn alibi agunt, turn maxime in Auftria,Sueuia,nbsp;BauariaiEtin Angliaidfeciffe eos notiffimû eft.Quorû tarnen nonnullinbsp;iuftoDci iudicio in Anglia iuflasproditionispœnas dederunt :amp; inter Chrißinbsp;cos,cumprimis Elianus Campianus.Quétarnen excœcatilefuitaein nu-1 s S 4-^nbsp;merum martyrû rctuleruntiimôinflarDei, vt illisPapifticæfideico-n-ftantiam promcreatur,inuocant. Tertio oftendunt,lt;quid bine inde effi-ciant
-ocr page 42-JI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A T V T, I 1 1, D I
ciant)quotadàn:çapÂypcrtrahant,quantumcunq;amp;qiiibu5 mcdijsülo-rum focietas augeatur. Quarto indulgentias Sc opem petunt.
His cognitisjAfliftentesjillisrefcribuntjCosq; ad conftantiamhor-tantur: Papæin eo$ Clcmentiam prædicant; illisq; plauftra,vt fic dicam, indulgentijsonuftaremittunt,(juasIefuitæpoftcaGermanis auroven-ditant amp; diftribuunt.
Præterca Aiïiftcntium eft, per totara lefuitarum Socictatem,Vifi-tatorcs,Infpe(ftores,Relt;ftorcs,Rcgentes,concionatorcs, Spirituales prç-fcâosaclnqliifitorcs;non tarnen nifi prtefeiente Generali, conftitucre. Qin fempcrcoscligunt,fuisq;præficiunt,quosfciunt, in pontificiaido-lomania cfleobftinatos, Lutbcranorumhoftcsiuratos,amp;prorfus talcs,nbsp;qualcs vota ipforum, quibus fe Pontifici Romano in fpontanea manci-pia deuoueruntjCos cfle volun t.
Itaq; Afliftentes perpetuo Romæ apud Generalem fuum defidcnt, amp; nouarum rcrum cupidi,in fingulos dies fuorum literas amp; proditionesnbsp;expeöant : quorum deinde confilia amp; faâa ad Ecclefiæ Romanæ incre-mentum,amp; ad Euangelicæ doftrinæ euerfionem difponunt.De lefuitarum ergo Generali, Aïïiftentibus 8c profelïis reélè hæcdicipoftearbi-tronBeatus vir,qui non abijtin confilio Generalis lefuitici; amp;in via Af-Pfiil-hnbsp;nbsp;nbsp;fiftentium eius cxcxcatorum no ftetit: 8c in cathcdrapeftilentium pro-
2tlatt.26. feflbrum non fedit. Quia hi, vt Hannas,Caiaphas 8c ludas conueniunt in vnum aduerfusDominumSeaduerfusChriftumeius,vt Chrifti iu-gumàfeexcutiantjEuangelium 8c AuguftanamConcordiam,contranbsp;datas religion! inducias, difrumpant, in bis terris pontificiasldoloma-nias r cftaurent,amp; ex aby ftb Beftiæ reuocent.
De lefrttarum Profeßis,
TErtium lefuitarum genus, funt Profclft : qui præter tria vota,fein-fupcrfpeciali quodam Pontifici Romano obftringunt,quod vo-, turn profeftionis dicunt : quo profitentur, fein omnibus Papæ abfolu-tam obedientiam præftituros,neq; vnquam commifturos, quin in obe-dientia Papæ præftanda,in rebus fidem 8c mores concernentibus, priminbsp;inueniantur.Id quod Ignatius Loiola, primus illorum inuentor ab ipfisnbsp;fieri voluit,ficuti ex Bullæ verbis, fupra citatis, notum cft. Ad hoc vo-tum,quo fe Papæ in mancipia tradunt, non nifi probatiftimos, amp; quorum *
-ocr page 43-DE VAnjts i^svjr. GTï^^njsrs.
TOtn induftria inzizan jjs pontificijs difleminandis,iam explorata eft,ad-mittunt: quiquefermèjVtdicitur, modiu falls in focictatccomedcrunt. Vtita de Illis dubium nonfit,cosetiain inpoftcrum totos ab ore General isjamp; Afliftentium fententijs depenfuros. Antequam autem ad votumnbsp;illud accédant, tenen tur totum triduum olliatim quxrcrc vidum, prima exercitia repetere, vota rcnouarc, omnialiumilitatis officiajquæ-cunque excogitate poflunt, fubirc. Qualia funt, Loca, flt;lua reuerentianbsp;dicendo, expurgate fecrcta, calceos lauarc, aliorum pedes ofculari,do-mumverrere,vafaeluere,cocominiftrarc,humicubarc,nudipcdemin-'cedcre,fubmcnfaederegt;ciliciainduere,fcipfumflagcllare,peregrinari,nbsp;fefequeomnium pedibus fubijeere. Deinde vbi hæc fupcrârunt, abiura-tctenentur, oinncs su^icreif, præfertim Lutheri (licutifanam eius exDcinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ver^
verbo dodlrinam calumniantur ) amp; iurare fe nullum non m oturos lapi-dem, vt Romana religio ftet floreatq; : Euangclica autem pefliimeat.
'Horum ProfeflorumJ^omaalit vitra ducentos, qui proprium ha-bentjilludq; ampliflimumcollcgium,inquolautèamp;fplcndidèfumpti-busPapæ,Cardinaliumamp;Epifcoporum,quiillordm confilijsamp;lcriptis •vtuntur,aluntur. Nihil proprij, nullosredditusjVtrcliquilcfuitæ, hinbsp;polTident jfed tantummodô aliorumEudores amp; labores, ecu fuel depaC-cuntur. HisRomæ Alexander E arnefius (truculcta ilia beftia, quæ Gcr-maniam petituradixerat: Sic Germanos, amp; proteftatesEcclefiæRoma-næ reconciliabo y vt equus meus, ventrem tenus in fanguine proteftan-tium incedere polTit ) auguftiffimû extruxit templum ,'Vtpcrpetuas pronbsp;ipfo mifias célèbrent amp; rofaria dicant.
Diftinguuntur ijdem à.reliquis Icfuitis in eo,quôdfuntillorum ¦quafi Epifcopbquiin cæterosinquiruntjjsqucpræficiuntur. Etenimexnbsp;hisprofeffis,maximèquosHifpaniaamp;Italiaprotulêre,fumunturvifita-tores;Inquifitorcs,Redores,Regcntesamp;Spirituales præfedi : qui quodnbsp;fint return Icfuiticarumamp;Pontificiarum peritifTimi, egregic noueruntnbsp;fibi fubicélos in Palæftra Pontificia exercere inftruerc. Germanis nonnbsp;Germanum præficiunt Reâ:orcm,fedvclltalum,vcl Hifpanum ; aut ïinbsp;nobiliorex Germanis conftituitur,habettaméHifpanum,quieum ob-fcruat,nequid prætcr more Hifpanicum agat : hoc eft,qui-curct,vt Gcr-maniinfimiliHifpanis fuperftitione Sildolemania^adquamillosmi-.lus propenfos efle vident ) inftituantur.
Peculiare autem Profeflorum officium cft,abfolütam Pontifie! Ro-lt;ôanoprgftare obcdientiam,in difleminandis amp; propagandis per totum Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terrarum
-ocr page 44-BH
54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c X f r T I I 1.
terrarum orbcm, vbi ipfe iuflerit, Romanæ Ecclefiæ crrorîbus amp; ïïiperÆ ftitionibus : non pctito viatico, amp; fine vlla voluntatis, iudicij Si intellc-’nbsp;élus rcpugnantia,licèt ad ipfosTurcas(qtiod tarnen ne fiat,fcdulo cancre videntur) occidendus mittatur. Deinde Patri Generali fe totos deuo-uere,abnegationebonortuTi,nefi:ilicet extra focietatem vel Cardinalesnbsp;vclEpil'copifierivelint.Cùm tamê vicemacmunusGardinaliumamp;E-pifeoporum fubearit,quorii Papa cft,ipforum Generalis, qui nulli mor-talium præterquain Papæ fe fubdit. Vt ergo Generalis totus ex nutu Pa-pæ hæret : ita profeifi toti ab ore Generalis fui dependent, ab eo oracula,nbsp;ceu ex tripode petentes,fecundum quæ rcliquam focietatem regqnt, amp;,nbsp;iuxta Generalis voluntatera,in eosdominentur.
Hi itaq; inter lèfe vinculo obedientiæ conftricî:i,ccu concatenati co-bçrere debet,vt in Epiftola Ignatius Loiola ad patres Portugaliç bis tra-didit verbisÆ queflo. c’ho âetto,dell’vbid!en^,s’ha daintendere,tanto de’partica-la ri verfo i fuoi fuperioxi immediati, come i B.ettor 'ij iprepoßü locali verfo ifucipro-n 'mciali, è di tutti iprouinciali verfo il fuo Generale, e del Generale verfo colui,che Id-^ dio 't^oflro Siggnoregli ha, dato per Superiore,cioe ilfuo vicario in terra-üoe elf ,vcnbsp;paucis dicam ; £4 qua de obedientia diximus, omnes particulariter obferuare de-bent,fie ergo V.ebtorprapofito,prapofttusprouinciali, prouinciaiù Generali, hic Deanbsp;Domino noflro amp; vicario eiiu obediatperfe£l'e,vtfiefocietas hac conferuari amp; augeri-pofiit.Vro£çffi ergOjVt amp; Afiiftentes Generali obediant amp; præ cæteris fin--gularem dodtrinæ amp; fanâàtatis exiftimationem habcant.
DuniergoRomæ vna in domo confident, confilia diligenter in-uicem communicant,libros fcribunt,in omnes modosScrationesin-tenti,quibus Romanæ Ecclefiæ feupontificiæidolomaniæruinas,per Lutherum illis illatas,rclarcire pofiint.Ncc vllum aliud oftium babent,nbsp;quàmvtconfilijsacfcriptis Cardinales Epifeopos in extirpanda Lu-therana doélrina iuuent:fiquidem.bac vigcnte,RomanamEcclefiamnbsp;nullam tranquillitatem babituram Colonienfeslefuitæiamolimfcri-pfêrc.Quam etiara rem nunenn Italia,Gallia, Auftria, Bauaria amp; Augu-fta omnibus impictatis viribus vrgcnt,tradentes,non gladiQorisjfed orenbsp;gladij contra Lutberanos dimicandum.
i^nnoisS^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cum Landfpcrgæ elfem, Georgius Baderus,pcrBauariam lefuita-^
rum Prouincialis, amp;BonauenturaReftor callcgijingolftadicnfis à le-fuitis inbabitati,in mentioncm rerum Auguftanarum incidentes, dixâ-re:Noftra Societas tuta Auguftæ permanere non poterit, nifi prius Do-óloremMylium cijci curaucrimus,amp;domumquanitituloAuguftanx Coofef-.
-ocr page 45-r/RïïJ ÏSSFir. G^NERlSrsï 35 extruxerunt,noftris profeflïs tradi claborauerimus, quinbsp;AuguftamadmuTi,fua{an6titateamp; cxiftimationeplurimosrcduccre, 6cnbsp;Lutheranam rcligioncm nomine Au^uftançConfe/fionisfucatamjOpcnbsp;ic auxilijs Fuggei orum,qui nobis fingulariter fauent, tacite opprimercnbsp;amp; euertere potcruut. Q^ntum etiam lefuitæ hacin reha(äenuspra;fti-te^int:A^guftadomcfticis militibus obfeira:{atisaccrlgt;è dcplórat. Felixnbsp;lila,filefuitas,ceu publicasReipublicæ Chriftianxfaces, cieccrit, pro-pulfarit, amp;c ad îtaliam vel Hifpaniam, vnde venerunt, rerniferit : pacertinbsp;autem nullam habitura,quamdiuillosinmediofuialuerit,id quodcxnbsp;multis lllorum diftis, fcriptis amp; faólis notius eft, quam vt opus fit ca co-•pioFùsdcmonftrare.Idquodoptimi Auguftanorumciucs, prob dolor,nbsp;magno cum fuo detrimen to experiuntur.
leßiitarumdeuotorijs ßruü,
QVartum Icfuitarum Genus,funt trium (altem vulgarium voto~ rum profcfTi. life Papæ amp; Icfuitarum Generali in hac formam dc-uoucnt : Omnipet ente efempiterno Iddio io. N.N. (juantunque indegnißimo delivernbsp;ßro Diuin confpet to, confidato nendimeno ne'da pieta,'e mifericordia vofira infinit a, ènbsp;figt;into dal deft der io dtfiruirui ,foroto inpreJenzA della facratißtma vergine Mariai 'nbsp;di tutta la corte celefie,alla diumaMaefia noftra di pouertàiCafiità,amp;vbidte^per-petua ncUa compagnia di Giefii, epromette d’ entrare,perviuere,e nteririn qtiella : ilnbsp;¦tutto intendendo conforme alle coftitntioni dt eße compagnia. Doncando dunque hu-bumilmente d^ali immenfa bonta fede^nenil^ vtftra,per il fatigue diGiefuChriftotnbsp;ehe vi degnare di auettar,quitfto holletaufio in odore difoauitd: e ehefi come vr haue-re date gratia dt defiderarlo amp; offerirlo, cofi me la vogliate abbondamente concederenbsp;perttdtnipirlo. Hoc cft,fi Latinereddatur : OmnipotensfempiterneDetts, Egonbsp;N.N. licet vndecunij^ dtuino ttio confieHu indignißimusfretus tarnen pietate ac mifericordia tua infinit a, amp; impulfus tibi inferuiendt defiderio : voueo coram facratißi-tna virgine M.aria, cr turia tua cœlefli vniuerfa,dtuina maieftati tua, pavperta-TEM,CASTiTATEMéroBEDiENTiAMpeTpctuamin Societate Iesv,nbsp;^premittoeandem Societatem me ingreßtirum, îf vit am in eaperpetub degam, o-mniaintelligendo, iuxta ipfius Societatis confiitutiones.Atuaetgo immenfa bonitatenbsp;amp; clementiaper jeftt chrifiifanguinem petoßppliciter, vt hoc holocauftum in odo-rem fuauit atic admitt er e digneris, amp; vt largitui es ad hoc deftderandum amp; »ffnbsp;liitinfs: etMtn ad explendumgratiam vberiorem largiaris.
Hjcc
-ocr page 46-C X P F T I I I.
Hæc eft formula iuramenti, quo lefuitæ non ( vti dicunt amp; pu^ tant)Deo,fed focietatis fuçfcruitio fc mancipant. De qua quid fentien^nbsp;dum fit,alibi demonftratum eft.
Ad hæc vota facienda ftudiofi amp; literati, biennio probationis ex-aclo J illiterati, vno vel dimidio abfoluto, admittuntur. Ego hæc vot* D« cajgt;tt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Martino Luthcro impia,falfa, iniufta, verboDeicontraria, Deca-
logo diuinitus tradito rcpugnantia,fidei Chriftianç inconformia,natu.-rx corruptæimpofiîbilia,amp;ab omni Chriftianaac Humana caritate aliéna efi'e iudico. Quqmodo etiam lefuitæ ifta vota reddant amp; exoluant, id propriaipforum confeientia ipfis didabit, amp; ego in regularum lefuiti-carum examine demonftrarefum paratus:aut, quæ ego referre non poC-fum,magnus Domini diesreuclabit.
Hitrium votorum Profcfli,proximifuntijs, qui ad quartum votum,quod Profeffionis nominant, admittuntur : Q^rum eft in hos ar-ticulos,(quoslefuitæ vocant Canones Profeffionis, cumrationecre-/««fl /J•^2dendos(iurare:^icuticosChriftophorus Ziegler Stutgardianus, lefuiti-corum nouitiorum Landlpergenfium olim Minifter, nunc verb fcholæ Halcnfis apud Reginam Sororem Ferdinand! Archiducis Auftriæ,amp;c..nbsp;præfeâus,{cr-ipto'mihitradidit.-
z. Ego N.credo à“ recipio qult;ecun^facrtimgenerale concilium Tridentinum cre^ dit amp; recipit, Etiamßea tn comilio nonfuijjent definita. Conueniunt enim iüa, cumnbsp;qs,quie in Euangelicis amp; Apoßolicis Uteriscontinentur,verbigratiaEurgatoriuminbsp;ej!/^gt;0“r/Scilicct.)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)
2Pradillit verb Euangelicis équot; Apoflolicis Uteris atq^ alß, quapradillum conci- ¦ Hum credi Met: etiamfi ea in Euangelicis amp; Apofiolicis Uteris nontnuenirentur,cre-do, propter auSloritatem Ecclefia, CathoUca, qua in vfu Eccleßadicopradiclafiripta,nbsp;(^nonfcriptarecipit..
Catholicam Eccleßam credo effe eorum vniuerßiatem,quiEomanamEccle-ßam,vt omnimn Eccleßarum magiflram ac matremfequuntur, amp; Eomanumponti-ficem, Petri ApoflolorumPrinctpisßteeeßerem, ö’lefitChrißiDomini'üloßrivica-' rtum,effeagnofcunt.
4.. Banc ego eße catholicam Eccleßam-, eiufdemq^ fid'em verißimam eße credo, quiafanHoriim patrum Orientalium amp; Occidentaliu, Aufiralium amp; Aquilonariumnbsp;ab Apoflolis vfq^ adnos conflentiens, amp; continua traditio, amp; ipßm eße catholicam Ec~ ¦nbsp;cleflam, amp; eidem Eccleßa credendum eße docet.
ƒ. Pradicta autemßtnäorumpatrum traditioni credo, quia earn dollrinam tra-dUnt,qua àßanHis Apoflolisfuitflradicata,vt ipßa do^rinaßicceßto demonflrat. ó.SanHits
-ocr page 47-DE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i£^rir. gekeribf^..
a. San^if' reramp;Api)ßoii}iJe0credo, lt;]uiailliaDom'!ne-no^r9leß(Chr’ßlt;r,vt'ex infills Domini verbù confiât,addocendaf gentes mißt funt.
7. ChrifioDominonofiro,amp;inaliji,^intoetiam,quofeDeumejfeteßatusefi, JJoc dtdlunbsp;proptereAcredo,quiaDetu idum mißt lumenadreuelattonemgentium. , alij tor-
8. Miffum autemfuifie Chrifium Dominmn nofiram à Deo Optimo Maximo ere- quentad
do,quia illi omnia conueniunt, qtta S. Propheta de venture Mefiia à Deo mittendo! ignatium pradixerunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦gt; ^oiolam,
q. Prophetiipradiclû alqs etiam amp; in eo etiam, quodDeùm ipfis locutumper^ htbent, ideo credo, quia qua de Chrifio Dominopradixerunt, non nifiper diuinam re~nbsp;uelationem pradici potuerunt, impleta iam eße video , quale iÜuded^, Gentesfuiße innbsp;Chrifium credituras.
to. Prophetas pradixiße ilia, qua de Chrifio Domino fuheorum nomine pradida leguntur i^o credo ;quia nonfolum Chrifiianus orbis,fed etiam ipfi haretici, Mahu-metani ^f iudai chrifiianorum inimici,eademfatentur eospradixiffe, qua cum Gentium Sibylimis oraculis conueniunt,-
It. Propter pradidas rationes magis credo, qudm propter paßiones martyrunt, cum (^Diabolus fuos martyres taut propter miracula, nam c^Antichrifius facit mi-racula,falfa quidem ilia, fed qua ver a ejfè videbuntur ,aut propter quamuis aliam ra-tionem.
12. Communis ago ratio creiendi hodie ad Prophetarum qracula vltimo refolui-tur,idell,addiuinamconuenientiam VeterisTefiamenticum jSlouo,vtmeritbSan-äus Petrus dixerit: Babemusfirmiorem Propheticum fermonem.- ~
13. Profiteerfeptemeße vere acproprie Sacramentanoualegis a Ie sv Chrifionbsp;Domino nofir0 infiituta, ddfalutemgeneris humant : licet non omniafingulis neeeßa-ria,fcilicet ; Paptifinum, Pucharifiiam, Confirmationem, Poenitentiam, extremamnbsp;Vniitoncm,Ordinem‘amp;Matrimonium.-Ethorum omnium ceremonias riteveneran-dds amp; colendas eße.-
14- Profiteerpariter in mißa,oßerriDeo,vcrum,proprium,^'propitiatorium' facrificium proviiiis amp; defuncts.-
/ƒ. Profiteor in Sanüißimo Eucharifiia Sacramentoeßevere,realiter,fitbfian-tialiter amp; transfubfi’antialit er,ver urn corpusamp;fangumem, vna cumanimaeßdiui-nitateDomininofirilefuchrifii.
j6. Profiteor fieri conuerfionem totiusfubfiantiapants incorpus, amp;totiusfub-fiantia vint infanguinem,quam conuerfionein EcclefiaCatholica T ransfubfiantiatio-nemvocat.-
£ 3
-ocr page 48-îî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c  r t T 11 î.
Z7. frofiteor,fub altera tantumJpeàe, totum at^ue ititegrUKt Chri/lumßttrt'n^ 'taicKfub vna tant ùm Jpecis pomgendum altarù Sacramentum.
ig. Cenftantertenee,fanétos vnàcum Chrißoregentes,grationespronobisDef vfferre,nos iuuare,infer{iumvißtare,fetre,qHaapuil nosgeruntur, epem ferre anima»nbsp;Jgt;Uf purgator^tf^ has regere, vißtare amp; lUuminare,
tç. Conßanterteneo, San^osvna cum Clmßoregentes,venerandgsatqueinua-Candosejfe.
20. Conßanter teneo Sanllorum reliquias eße venerandas.
2t. Tirmiteraßero.imaginesChrißiacDeiparxfimpervirgtnis.necnonaüoriaft Jänilorunt, hahendas^^ retinendas eße, atq^illis debitum honorem venerationemnbsp;iniperticndam.
22. Indulgentiarum etiam poteßatem, à Chrißo inBccleßa reli^am fuiße, iüa.-rttmq. vßtm Chrißiano feculo maxime falutarem affirma. Ex qua,ceu ex Spirituals Eccleßa thefauroipoßint dari indtilgentia exßtpertdtundantia operum Chrtßi amp;ßtn.,nbsp;äürHm,quibus ipfi non itidtgent.
2^. Conßanterteneopurgatoriumeßetanimasq^ibidetentasfidsüumfiiffiragqs ittuari.
24- Omniaamp;fingula.qua depeceato original! amp; de lußificatione,in facrofancla Trident ina Srnodo définira amp; déclarât afunt, compleclor amp; recipio.
Hi ergo Canones liquide commonftrant, quæ fit Profeflbrum le-fuiticorum doélrina pariter amp; quod votum. Quorum refutationem or-tliodoxam,folidam,amp;fidei Chriftianx analogam, prxclarusille Chrifti feruus, amp; eximius Theologus Martinus Chcmnitius, Ecclefiæ Brunfui-cen.fis Superintendens per multos annosfidcliflimus,ipfislefuitisfor-midabilis (ficenim mihi dixit GrcgoriusdcValcntiajhaudminimusIe-fuitarum : fe nullum Lutheranorum nifi Chemnitium metuere)inli-bro fuo tradidit, quem Examen Tridcntini Concilij infcripfit.
Siautem quidamIcfuitarumtrium votorum profeffi adaltioraa-fcenderc conentur, amp; fiue in Doftores, fiue in magiftros promoucri cu-piant:autetiamft qui deLutheranis excuntes,PontificiæIdolomanix fefedcuouere voluerint:cos,fecundum Tridcntini Conciliabuli Patresnbsp;inhancformulamdurareoportct/qux extat ab initio TridentiniCon-ciliabuli. Earn bona fide à me deferiptam, quam fxpiiis à multis apo-ftatis.amp;fidei noftrx Chriftianæ dcfertoribus,coram altaribus recitarinbsp;audiufhic fubijeiam. Sic ergo ea habet ad verbum.
Ego lU.Apoßolicas amp; Ecclefialticas traditiones,reliqtMs^ eiusdem Eccleßa ob' feruationesamp;lt;‘bßitutiones,ßrmißimeadmittoamp;completlor.Item,facram Scripta-rami
-ocr page 49-Î)E rAkllS lESVJT- GEN-ERIKFS. raiK^ittxta eumfinfnin, ejucm tenuit,^ tenet/ànéla niaterEecleßd,CH!tis ell iudicnrenbsp;deverofenßi àftnterpretationefacrarumfiripturatum, admit to, nee earn vnquam,nbsp;nifiiigt;xta.vnmimemeonfinfumPatrum,accip!amcnntcrprctabor. Profiteorquo^^,.nbsp;fiptemeffevere propri 'è Sitcramenta noiite leais, à leßtChrifie Domino noßroin-fittHta,at^^ adfalutem humanigenertt,licit non omnia jingulis necejßariaßeilicct Ba-ptifinum, Conßrtnationem, P.ucharißtam, Pœnitentiam, extnemam vnàionem, or-dinem amp;Matrim0nium,ilLt^gratiam conferre, amp; ex qs Baptißnum, confirmatie-nem amp; ordinem finefiicnlegio reit er art nonpofie. Beceptos quoq^ amp; approbatos Bc-tlefia catholtca ritus, infiupra dictorum omniumfiacramentorurnfiolenni adminiflra-tione, recipio amp; admittoiomniaamp;fingula, qua depcccatc originali amp; luflificatione'nbsp;in Sacrojanlta Tridcntina Sjinodo definita amp; declaratafuerant,ampleclorlt;it recipio.nbsp;Profiteer parit er inPlifia offerri Deo verum, proprium acpropiciatoriumfiicrifiiciumnbsp;proviuisacdefun^is.Atq^inßinllißmoP.uchartfiiaßaeramentoeß'evere, realiter efi-fubflantiaiiter corpus (ßßtnguinenhvna cum anima amp;diuinitateDomini noflri Iesvnbsp;Christi ,fieriq^ conuerfionem totiusßubßantiapanis inccrpus,eß totiusßtbßan-tia vim in fianguinem,quamcenuerßonemcatbolicaP.ccleßaPranßibßantiatiommnbsp;appellat. Fateor etiam, fiubalt era tant innfpecie, totum atq^ integrum Cbrtfluni ve-rurn^Sacramentumßumi.Conßanter teneopurgatorium eße, awmas^ibi detentasnbsp;fideltumfiuffragqsiuuari.Similiteramp;finllos,vnàcumChrifieregnantes,venerandosnbsp;amp; inuocandos ejfie, eosq^ erationes Deo pro nobis offene, at eorum reltquias effe vene-randos.Firmiter affero imagines Chrifii,ac Deiparafemper virginis, nec non alioruntnbsp;fianciorum habendas effretinendas effe,atq, eis debitum honorem ac veneratienem im-pertiendam. Indulgentiarum etiam petefiatem à Cbrifio in Bcclefia reliitamfuiffe^nbsp;idarum^ vfium Cbrifiianopopulo maximeJalutarcm affirme. Sanclam Catholicamnbsp;amp; Apoflolicam Bomanam Fcclefiam,omnium Fcclefiarum matrem amp;magiflramnbsp;^gnofico, Bemano^ Potifici,Beati Petri Apofiolorum Principisfiicceffeifiac Ic/ii Chri-fiivicarioveram ebedtentiam ffondeoac iuro. Cat era item omnia à fiacriscanonibitsnbsp;amp; acumenicis Concilijs,ac pracipue afiicrofiancla Frtdentin.i Synode tradita, definita amp; declarata,indubitanter recipie atq^profiteorfimul^ contraria omnia, atq^ ha-refes quascunqg,ab Ecclefia damnat as amp;reieclas amp; anathematt^ras,egopariternbsp;damne, reijeto amp; anathematd^. Hanc ver am catholicam fidem, ext ra quam nemonbsp;fiiluus effiepoteil,quam tnprafentiafipontc profiteer Ó' veraciter teneo, eandem integrant amp; tmmaculatam amp;fiq^ ad extremum vitaSpiritum conßantißime,Deo adiuuan-te,r!tiHeri,doceri drpradicari,quantum in me erit, curatierum. Ego idem N.ffion-deo,voueoac iuro, fie me Detis aditiuet,^ hacfiinêla Dei Euangelia. NuUi ergo omni-, JJp homin'ifn lie eat banc paginam noßra erdinaticnis, inhibit ionis, derogatienis, vo-iiimati ffiat'‘i(hlt;{^(^'(tiamp;mandatitnfiingere,veletaufutemerariocontrairc.siquitnbsp;sMttra
-ocr page 50-4« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e 4 f r T j 11,
^utemhvc^tttntarefŸiefiimpfirit, inäignationem nmni^atentit Dei,^c èfàfl Petri 4e Fauli,Afoflolor^m etiu,jf neuerit incurfurum. Fgt;at^i Foma. apud S.Petnon. Anne in-,(4rn41feni( Dotninicn i j6.4.,iiiib.ïioucmb.PontifiMtusnoflrianno s-
Fæ. Cardinalis Cæfius.
Cæ. Gloncrius.
H. Cumyn.
Qmd moment! amp; quantum pondcris hæc formula Im pij lura-menti (complcélens capitaPapifticæreligionis)quod præftare cogun-tur omnes profclfores amp; Candida«, qui honores Magifterij amp;Dolt;äo-' ratusconfequicupiunt, in omnibus papifticis Acadcmijs,liabeat:ex di-fputationeReucrendiDominiDolt;äorisHccrbrandi)profeflbrisinin-clyta Tubingcnfi Academia celcberjimiPræccptorismcicolendiïïimi,nbsp;/j-^^ cuititulumfecit:De noua religione feu Fide, ad viuumvidere licet.
Poftquam au tem hi trium votorum profeiTijfe ita Ecclefix Roma-næ deuouerunt ac immolârunt,tunc à Generali lefuitarum inReftores, Sacerdotes feu patres,confeflarios, concionatorcs,præfcctos fpirituales,nbsp;Præceptorcs,coadiutores fpirituales, coâdiutorçs téporales, vel forma-tos amp;forman dos adiutores, in Scholafticos amp; IdiotasfcuFratresIgno-rantiæ diuiduntur ac fccantur, quoru nouiffimi funt nouitij, hoc eft, ij,nbsp;qui nuper illorum religioncm funt ingreffi. Paucaitaq; de horum dicainnbsp;officio,vtitaanouiirimisjurfusadprimosyfq;perucniamus.
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nouitij s leßiitartiJn-}.
NOuitiorumacNeophytorûIefuiticorûeft, fiuC illi Principes,fine Comites.fiue Barones,fiucNôbiles,hue DoiSorcs,fiucMagiftri,fi-uc Studiofl,flue Idiotxante ingreffumfuerint,mundu,vt ipfi loquûtur,nbsp;IxHie- deferere,feipfos abnegate. Bona fuarelinquere,à parcntib.aufugere,eosnbsp;ton, percalcatum ire, amicis valedicerc,ab omnibusdehiq; quæcunq; mun-dus amat amp; fequituf abhorrefe, eaq; totopeftore execrari amp; auerfari;nbsp;naturalem parentum affeftu-m,in Spiritualem, hoc eft, inlefuiticoruinnbsp;patrum dilcótioncm conuertcre, omniumfuorum,atq;adeo etiamfuinbsp;ipfius
1
-ocr page 51-OE r.inïis jssriT. ginikisvs. .4« ^fiusobIiuifci,quani^:ii3VtinGuitIgnatiusLoiola,mortnus,cœcus,ca-«aucr ac Âatua cflct. Sicut oc his plura in rcgulis Nouit’orum tra-duntur.
Adhæc à corporis obfequio indulgentiaq; ( vtor verbis Icfuita-Tum^ quàm longiJîimc recederc : fenfibus repugnantia appetere : carnis focietatem difciplinis,boc eft fecundumlcfuita5,flagellis,ferulis,flagris,nbsp;abjsq; voluntarijs corporis fupplicijs eijccre:voluptatcm etiamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r»«- Socr4tgt;
labem aliquam dedecoris opprimere: amp;. in omnibus fui mor-tificationem quærcre : fecundum régulas Nouitiorum amp; voluntatcm Magiftrieo rundem.
IsMagifterNcophytosin omnibus, in quibusilIosmortificaripoC-fe putat, exercere,ac inftar ftultorum yexare folct, donee fibijpfis in to-turn emoriantur, atque non fibi, fed foli Papæ vel lefuitarum Generali, viuant. Quod lefuitæ vocant Deo viucre, Chrifto inferi, acin mortemnbsp;Chrifti baptizari ac fepeliri. Non vlla i pfis fubeat de parentibus vel ami-cis cogitat:o,aut, fi quaillis obuenit.cam mox eijciant : in quouis autemnbsp;ïefuitico Pâtre amp; Fratre(quos fpiritualesdicunt)imagincm Chrifti amp;nbsp;effigiem fuorum quærat amp; agnofeat.
Ignatius Loiola ex milite faôtus Efauitarum pater,feribit : Nouitij tfle,defpiccre,conteranere,proque nihilo putare diuitias, honores, atq;nbsp;omnia, quævulgodicuntur amp; habentur amplifilma: Totum eumeffenbsp;deberelniefuatum, non aliter quàm Chriftus fit à Spiritu fanâo incar- I« rebutnbsp;natus:Dchereinfupcradfamamfan(ftimoniæ, apudEthnicoSjIndicos Indicü cirnbsp;amp;Iaponicos colligendam, fegrauiter punire, permultùm vigilarc, diu- laponicisànbsp;tiflimèieiunare, ac meditationibus quibufdam, arbitratufuo compofi- lejùitis e~nbsp;tis, vacate. Huiufmodi enim rebus fuos adeo proficere,vt quoq; ceu Spi- d/f« Annanbsp;ritu afflati diuinafundant oracula, perfcôti reddantur, Sc fanfti, aut, vt Domininbsp;Bonauenturalngolftadianorum lefuitarumRedor dixit,angelitcrre-i}74.'.fotnbsp;ftres,ac Dij humanis corporibus induti habeâtur. V erùm quis Chriftia- 24z. 42^nbsp;norum non videt, his excrcitationibus corporis parùm vtîlibus, amp; quitus abfquefruftuDeuscolitur, fruftralefuitas, cum Ethnicisamp;Phari- i.'nm.4.nbsp;fæis humanarum traditionum obfcruatoribus, ad perfcâionem Sc falu- 2Aatth.nbsp;tem afpirare ?
Sed de vexationibus Sc exercitijs, quitus lefuitarum feribæ aePha-rifçifeniores,nouitiosipforumrcligioncm ingrcfros,exagitent,dicetur, vbi ad lefuitarum exercitia fpiritualia peruentum fucrit.
EratresIcIuitarumfijanteSocietatisingrclfum, artislegendiamp;ftri-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tendi
-ocr page 52-4« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A t r T T I 1.
bendi fucrint iicfcij, régula ijfdcm cauetur,nc vllatn lïteram ift Societate addifcant: fed idiotæ mancant. Sic enim régula habet Italica i^zlSSeßun»nbsp;di qucglifireceuono per git officq Particolari dicafa,mpari,ne legere, nefer tuer e, o t*nbsp;alcmia cefafapcjfe, non impart piu lettere, ne altri gl’ infegni ,fnza licen'^ del pre-pofit o Generale, ma baflera lor o infint afmplicita, amp; bttmiltaferuire à Cbrifle no-flrofignore. ld cft^ Nemo illorum, quipraficitur aücuiftmblioni domeßica,legere velnbsp;ferihere difiat, aut ft quidhortim fiiat, nihilampltùs addiftat, neque alios ipfe doceat^nbsp;abs^permijfu Prapofiti generalis-, fed Ulisfanila tnfimplieitate amp; humilitate,Domi-no nofirolefii Cbrifloferuirefufficiat. Hoc cft,vt paucis dicant : Sitafinus,quern-tunq^afinum,forsafierafecit : Sit ei turpe aliquidfeire, laudabile verojiiihilnbsp;velle addifccre ; feu,. vt rem verbis exprimam monafticis, maneat fraternbsp;ïgnorantiæjCuius ordinis^fecundum Francifcumjhæc Maxima,feu fyra-^nbsp;bolum eft:Nefeientes^non curent difccrcliteras.Sicuti reétè ctiam di il-lis Epigrammacanit.
Catiifii bene tu, ne te viU occidere peßit: Lit ter a. Nam nulla eii lit ter a nota tibi.
Dequibushos Germanicos libuitalTcribererythmos..
~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bewahrt.
guôùffr^'hfîz
Sôtic^flabenôfrep/
^an«ô2(/SÔ/lt;ÏZ
ÇBe^enbfvnOgfc^wmbf/
Âa6nura«lt;^t|î/ üÔKOVdfcffjïat/nbsp;S)erSöröïgt;cre
©a^erntffep
Ignorantise.
Si ergo quidam focictatem Icfuitarum ingrediuntur idiotæ amp;^’ //«cTObeos taies manere oportet, quodregulaIgaatijLoiolæ,iFrancifconbsp;mutuo fumpta,tradit.
Anno Domini 1582. erat LanspergæNcophytus quidam, nomine Otto,patria Vlmenlis, artem loculos côficiendiedoélus, in vera qui-dem fide redle educatus, fed deinde Monachij fpledidis Icfuitarum pro-mifiisfGduci;us,,artificiumfuum mcchanicumdeferens,fefe adlelnita«, rumf
-ocr page 53-Ïgt;E rARlIS lESrïT. -GïisïERIBrs.
4Î
TtiRï Socictatcin contulit. Icfuitse initio blande ipfam compleéluntur, humanitcralloquuntui', libcralitcr ttaâ;ant,amp; omnia ipfi,quibufcunq;nbsp;delcdlabat'jr, conccdunt. Ottolitcrariimignarus, cupiteasaddifccre.nbsp;Reftorobftatj'.nqiiiés, cbariffime Otto,qualisvcniftiad Societatcm,ta-km temanerc oportet. Cuii!lemiPatcr,cgo vcniobliterasdifcendas,nbsp;«on vt otiofam vitatn absqueliteris ducam. Rcclor ait, régula prohibera. Tum ille,nondum in régulas iuraui;Ego aut literasdifeam,aut ad fc-culum rcdibo. Tune Reftor : Quia es Nouitius,ncque vota fecifti,pote-ïisAlphabetumdifccrCjtecumdifpcnfabo.Verùm vt annus probationisnbsp;fuitimpletus,votavtfaciat,iub£tur,quibusfufceptis,Redlorait;Nuncnbsp;in reguiarum iu rafti obedientiam, ac fupcriùs adduéha regulam illi pr o-ponitjvultq; vt literis abicélis.fe totü infeitiætradat. Otto, obfcquiumnbsp;feprxftiturûfimulat:fcdnihilominusclàm amp; maxime noéturnotem-porcliterasaddifcit. Magifternouitiorum vbi id cognouit,quafi quinbsp;mortale commififlet peccatum,illii apud Rcétorem aceufat. Reélor ipfinbsp;hanciniungitpœnitcn4iam;vt culpamfuam coramfratribusconfitea-turgt;fefeq; publiée in refcétorio flageller. Otto pœnitentiam fubit,amp; ni-hilominus data oceafione, literis inuigilat : donee tandem hane ob eau-fam à Soeietateillum fegregarunt.
Tanta feucritate Pharifæi ifti fuas traditioncs vrgent,ae feruant,vt eó tutius Deimandata tranfgrcdi,fuarnque nequitiam eelarc poflint.Nenbsp;fciliectdum ipforumSeribæaeLegifperiti errantjamp;fuumeevTsr/'sifiÄ ob-truduntjFratresignorantiæj’quosinftarlapidum ealeant, eótraillosin-furgcre ipflsq; vel inuitis veritatem oeeinere ineipiant. Arbitror autemnbsp;Dominum in Ottone tantum literarum ardorem aecendiirc,vt hoe medio ilium parentibuslaehrymantibusreftitueret, in viam reuoearct,amp;nbsp;adiefum Saluatorcm,a quo aberr3uerat,redueeret. Sieuti deinde ipfe literis ad leluitas miflisdn quibus aeriter eos, eeu pfeudoprophetas amp; im-poftores aeeufat, teftatus : fuamq; tonsKcdav cii laehrymis amp; fide,ad exem-
plum Gnfti Petrijdepreeatus eft.
FRatres temporales feu eoadiutores formati,funt Gencralis,Aflifl:en-tim»ïProWïiti^^i'**ï’jReótorumacSacerdotum,nec non amp;ftudio-
forum.
44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C Ä r r T tTJ.
forum ,fcruï: quositali vocantSciauoSjhoc eft, totiusSocictatïs mini-ftros, quiinftarafinorumjab cquisamp;caballisauenam depafcentibus, ad oncra domus ferenda detruduntur. Qiwrum conditio cadem,quæ olimnbsp;feruorum,nifi quód nccis poteftatem in cos non fumunt publicajquan-quam inobedientibus ac immorigeris,quos vel fcriptis,vel concionibusnbsp;ipfis obfuturos fufpicanturjnftar Loeuftx illius(apud Suetoniuminnbsp;Nerone) præfentanea Houcruntcoquercvenena;quæGermanisjIta-Kcadicunturiufcula. res in Italia ob Scorpionum copiamita communis eft, vtetiam puer decem annorum fuoiniinico præpararc noue-rit.
Horum temporalium coadiutorum eft, totum lefuiticx focietatis corpus foucre,curare,vilt;3:um Sc amiâiim ei pararc,omniaq; negotia do-meftica, fed ad nutum Reftoris, traâarc. In horum ordinem referendinbsp;font officiales amp; artifices : qualés font coci, futoi es ,.fartores, cæmenta-Bij,arculari)amp;reliqui,quorum artificijsin focictate indigente
Differunt ergo leftiitæinhocàreliquismcfîachis, quÔdijres cor— poïtnecefl'ariasàciuibusfibi confie!curant :vt fie ctiam aliquis fruâusnbsp;ad ciucs, quorum fomptibus aluntur, amp; quos ergafe experiuntur benc-uolos,liberalcsaelargos,redcat.lcfuitæ verb pro fuanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ksu
Jt-ia pihil commune habent cum exteris.-fed intra fox focietatis complc-xumrccipiuntomnis generis arrificcs: quos deinde votis fofccptis ,co-gunt pondus amp;xftumdici portarc. Quia autem illi artifices obvitxo-cium^Sc luxum,focictatem iftam ingrediuntur : iccircô vbi obferuârinty Idfaciunt fe fuj fpg fruftratos,tamdiu,donee fe recréent, inter ill os manent ; dein-lejuitaïu dcverôoccafioneoblatarfugafibiconfolunt,amp;adpriftinum libertatisnbsp;fiitores, amp; vitæ Chriftianæftatum reuertuntur.
furtores. Arbitrer autem lefuitas potiffimùm bac de caufaciuium extero-ptftores, rum operasfubterfiigere,neillorum doli amp; ;t2txo7ï%i'/iw aliquandô mani-ftAbuliiïij, feftenturméve ipfis aliquid aut certè plus quàm vellent,de elcëmofyna-érc. rum paflim emendicatarum feenore dcccdat. Propter quam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xspj/str
merito artifices illos odiffie confucuerunt,vt qui non paucos bonos fe--duccndosrecipiuntjfcd peffimos rurfus emittunt, atquc fie intra fua fc-pta deprauatos mundo denuô obtrudunt..
Hicoadiutorcs temporales nullam habent vlliusreiconficicndae; liccntiam,fed omnia ad iuffiim Reéiorisfaccrc coguntur. Si quid emen-dura,ipfis à Reétoreannumeratur pecunia ccrta,pro qua,ea qux RcÔof'nbsp;iubetjfempcrtarnen optima,cmere,amp; ftatirn vbi domum reuerfi funt,nbsp;ratio-
-ocr page 55-DE F/RIIS IISFIT. GENERIBFS. 45; rationtm reddere, amp; rcliquam pecuniamReäorireftitucrc, tcnentur.nbsp;Emptadeindectiam,pro Reéloris voluntate amp;arbitrio,difpcnfareamp;nbsp;erogarc coguntur : Nihil autem pro fui arbitrij ratione ten tare concef-fum cft: licet id magispiumamp;honeftum cflct,qudm quodReélorpræ-cepit. Rationem huius cfl'e dicunt : quia ab Ignatio Loiola diftum fit : innbsp;omnibusfuperiori obediendum efle. Item Æum,quiinrainimofupc-rioriobfequium detreâ:et,iamipfoaffcâ:uomnem,vtloquuntur, valorem amp; meritum obedientiæ perdidifle.
Exempli gratiâ. Eft fratri cuidam temporal! officium eu ft o diendarum feoparum demandatum (ncq; cnim res Vilaapudipfoseft,cut non alefuitis peculiaris præficiatur prxfeélus) venitalius fratcrculus Scnbsp;feopas ab illo commodate petit, præfeûus ei,nifi priuslicentiam àRe-âore impetrarit,ne fcopulam quidem traderc audet. Qma nihil incon-ftilto Redore agendum. Sin contra fccerit,pcenitcntia agenda amp;mul-da fubeunda. AliudExemplum : Præfcriptaeftlefuitis régula, ne vllusnbsp;frater cum exteris hominibusfquos intra fuos parictes, fcculares, mun-danos amp; imperfcdos nominarc folent ) ablq; Redoris venia fermonenvnbsp;eomnaunicct. Atvcrbaccidit, vtveniat homo fecularis ad’.Herum collegium,falutans vnum exicfuitis, de redore inquirens. Ibi tiim ilie,nbsp;nifi prius abcat, amp; Redorem interroget, veniamq; impetret, ne gratiasnbsp;quidem pro falutatione agerc,nec feculari(vt voc?.nt)loqui vel verbumnbsp;audet. Sed neceffie eft, vt altcrum, ceutruncus, furdus,mutusamp; cœcusnbsp;prxtcrmittat. Aliud:EratLandfpcrgx nouitius,nominelohannes,arti-heio fartorrhic cum reliquis nouitijs animi recreandi gratia in campum Tgt;o-procedit. Obuiam fit illipater ferdo confcdus,quifilium, quern intra fHiKi i}^2.nbsp;annum non vidcrat,alloqui Sc falutarc cupit. Filius verb faciem auertit, /erw pen-horrendum videt,amp; ne pau'em audiat greflus promouet. Pater fencxfi- tecoßesnbsp;hum inclamat : hoccinneeftmihi nutricationisgratiamreferre? Atillc tertia.nbsp;furdus Simutuspergit. Pater ergo iuftaindignatione percitusait :Faxit Deteßatt-'nbsp;vtitafugias, ne inœternumrcdcas. Additinfuperreliquislefuitis,qui da leßtt-pariter iiientium præftabant, audientibus : Fixe eft pietas quamîcfuitæ tarant innbsp;fuos docent: quod malum iftud confcclcratum hominum genus Ger- parentanbsp;man s inuexit ? VOS nelefuitæ fitis?Non eftisicfu fratres, fed filij Satha- iitipietof.nbsp;næ,q d tantam impictatem filios docetis.Vadat ergo in nomine Diabo-li fili-is iftc meus degener, non fc talem geffit, qualem, Chrftianum de-cct.Vbi domum deuentum cft,resad Reclorem defcrtur.Rcdor filij ingrat! j.pctius tuftenbsp;nbsp;nbsp;ftigmate gt; quara laudc digni, fadum probatiBcnc
F J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fccifti,:
-ocr page 56-'4«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ü Ä P r T ï I î.
filijqui patrcm tibi clcgifti, patres Societatis,qtîos te mag?» lt;juàrn patrcm tuum amarc dccct:eô quôcl hic fccularis fit.illi fpirituales.nbsp;Hanc ctiam impictatem auâoritate Hicronymi probare conatus eft»nbsp;qui dicat. Per calcatum tranfcundoscflcparcntcsjfinosàreligioneab-ftrahcrcvclint.AdhseccuiufdamParihcnhsnouitij cxcmploilluftrauit,nbsp;qui ne quidê lachrymis matris permoueri potuerit, v t c cœnobio egre-deretur. Addebatinfupersparentibus, fi cos àfocietatelefuitarum ab-ftrahere conarentur,dicendum amp;. feribendum eire:Vadc poil me Satha-na. Quod non parentibus naruralibus,fcd Socictatis patribus obcdicn-tiam abfolutam voucrint.
Oportet ergo coadiutores temporales in omnibus ad amuïïim Keéloriobcdire,etiamfi ienfus, reda ratio,pietas, Ôc ipfum Dei mandatum repugnent.Temporalcsautcmdicunturj quod tantùm tcmporali-bus rebus occupéntur, amp;; in rerum mundanarum difpcnfatione verfen-tur,amp;eaiufliiReftorisperagant,quçipfiscumlccularibuscfficicndain-cumbunt.Dnm rcliqui iefuitæ in literis, amp;.ijs rébus, quæ Spiritum, vtinbsp;aiunt,conccrnunt,iunt occupati.
Ne tarnen nomine Tcmporalium oflFcndantur,dicunt illos non minores eflemerito,quam rcIiquos:iîcodcmSpiritu rcsmundanas,quonbsp;ïlli Spirituales traftent. Quianon fibijpfis,nec hominibus,fed focijsnbsp;Chrifti lESVjimoipfi 1 es v inferuiant. Illosq;totrcccpturoscoronas,nbsp;quot laboresfubcant pro Societatispatribus, qui in traéiatione rerumnbsp;fpiritualium occupéntur, amp; curent, vt Societas, floreat, augeatur amp; di-latctur.
De ÇerHÙ le^itarum
COadiutores fpirituales, funtilli,qui confilijsamp;feriptis,fenatum lefuiticum eiusq; curiam iauant.His licet quidem, fua confilia, fii-perioribus referre, fed hac conditionc, rt perindefit, fine ilia recipian-tur,fiuercpudicntur,fiquidem eorum fit,non dominariautimperarc:nbsp;fed confilia quidem fua in medium proferre, vel fuam fentiêtiam feriptonbsp;fignificare, liberum tarnen relinquere fuperioribus, vt cligant quod i-fis optimum videtur. In Synedrio ergo amp; Synagoga alTidét, fuamq; fen-tentiam dicunt. Siautem feccdereiubentur, amp; Generalis cum Amften-nbus,quid faciendum fit, decreuerit, licet aliud ipfisvideatur: tarnennbsp;contra
-ocr page 57-DE rARJIS ÏESriT.- GEÎ^ERIErS. ‘jfT Contra hifcere non audent : fed Pythagorici facti, dicunt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; Ab
ore Dei profeétum eft. Si qi}is autcm cft, qui aliud lên tiat, is audit : Tu non es iudcx, féd AlTefl'or : non pater, fed obedientiæ filius : cliariflîme,nbsp;noftri patres Spiritu,Dei aguntur,crrarenon poflunt;tuum ergo eftjto-tum tuum fôtifM tradcrc in illorum oEfequium^pro vt obedientiæ régula:, quibus nos deuouimus, præfcribunt.
Spirituales auteni vocantur, quôd eorum fit, circa r es fpiri tuai es occupari. Res autem lefuitarumfpiritualesfunt; Curare, ne Pontifexnbsp;Romanus vel Rotoana Ecclcfia damnum patiatur : Hærcticis, hoc cft,nbsp;Lutheranis ore amp;fcriptisrefiftere:Principibusconfilia, quomodocosnbsp;delere pofiint;fubminiftrare:Collcgiorum,domorum amp; rcfidcntiarumnbsp;pro lefuitis ædificationcm apud cosimpetrareân magniseleemolynisnbsp;eolligedis follicitum clfcmaultosad Societatem pertrahere : amp; in omni.-bus curare, vt de die indiem Societas augeaturamp;ditetur. Inhis,quifcnbsp;ftrenuum acfedulum præftat, hune 1 piritu Societatisagitari, amp; Ignatijnbsp;mentem fcqui tradunt. Et que» quifep eft in eolligcndis opibus artificio-fior,eô cft inter illos honoratior.
Hisreéhè curatis,res ipfis quoq; habentur fpiritualcs: Mifia,bene-diétæ ftatuæjconfecratæ imagines, tcmplaaugufta, veftesprçciofæ,vafalt; templorum aurca amp; argentea,nec non amp;; alia,quæadMilfæornatumnbsp;fàciunt, quibus ctiam expoliendis amp; conferuandis facriftanosaccere-’tioniarum Magiftros præficiunt; Hæc funtiftis rcs fpiritualcs : verbum-autem Domini fincerum,amp; facrofamâa,prout Chriftus ea in-ftituit, Sa-tramenta,quæ inter res Spirituales meritô primas tenent,ceurcmpro-fanam amp; inutilcm rident,oppugnant,blafphemant, proculcant : Deumnbsp;Verum deferentes,amp; opus manuum fuarum adorantes.
De PrAcej^toribîii le^itaruTrLj.
PRæceptores Icfuitarum funt illi,qui in feholis amp; Academijs difeipu-los curæ fuç commiffosin rebus fidci,amp;ftudijsliterarum,ad prçfcri-/ptum InquifitorisjVifitatefÂsac Prouincialis,rcgunt amp; docentJllorum quidam funtpublici, quidam domcftici. Publicifunt, qui gradum finenbsp;Ûoâoratus fine Magiftcrij intra vel extra Societatem funt confecuti.nbsp;ï^omeftici, qui tantùm priuatos difcipulos domi exercent, informant,nbsp;amp; audita ab illis rurfus exigunt. Q^os alibi Repetentes Magiftros dicerenbsp;lolcnu
-ocr page 58-c J p r T i i j.
•folct.^ic'Grcgorius dc Valentia,Hifpanus,eft Ingolftadij publicus Pro-feflbr: non tarne Theologiæjfed fomniorû Thomç de Aquino.Sic Dul-lingæ publicum profeflorem habet Pattern Iulium,Italum,qui loccïS ThomxAquinatisamp;cafusconfcientiæ referuatos tradit. Icfuitæenim,nbsp;V t Je olim Pharifæi, in Scliolis cathedram Mofis amp; primatum afFeâ:ant:nbsp;licèt paupertatis voto fcipfos, more Pontificio,hoc eft,emcntito, abo-mni honore excluferint. Hi profefforesnullum pro Icélionibus reci-piunt ftipendium.Nam regulaipfis præfcripta eft:Gratis accepiftis,gra-tis date. Qiwd fiautcm àPrincipibusamp; Academiarumpatronis illis pronbsp;laboribus præftitis ad collegia aliquot coronatorum milita mittuntur»nbsp;ambabusmanibus,nonceu inercedem,fedTtiloquuntur, loco cleëmo-lynæilla rccipiunt.
Eft amp; inter ïefuitas aliud Præccptorum genus, quod ex lefuitarum Ardinc feleâ;um,præficitur ijs,quos Romanæ religioni addiétiPrincipesnbsp;fuamunificcntiaalunt : quofq; vulgo Beneficiariosvocant. Hipræce-ptores,non vt reliqui Profeflbres,intra lefuitarum collegia manent: fednbsp;cum alumnis illis in ipforumaîdibus ftipendiarijsviuunt,in quorum fi-dem amp; vitam inquirunt ac animaduertunt. In huiufmodi ftipendiario-rum domojfingulis menfis,ad quam oélo ordinantur, infpeâor amp;. præ-ceptor præficitur Iefuita:qui audita ab illis exigit, cosq; non tam in Phi-lofophiæftudijs,quàminPontificiaidolomaniainformat. lidemdifei-pulos ad MiflaSjSe ad ConfeHionem auricularcm adigunt,hocq; potilfi-mum agunt,non vt doâi amp; parentibusmorigeri, fed vt Papiftae îc lelui-tæ cfflciâtut. Si quifuntintcrillosnobiliorisamp; mcliorisfpeiadolcfccn-tes, eos varijs illecebris amp; promiflîs adfoeietatis ingrelTum follicitant.nbsp;Sicuti multi Nobil es tum alibi, turn maxime in Bauaria, magno fuo ex-periuntur cum dolore, videntes fuos filios, in quos omnem fuam fpem.nbsp;Anno amp;præclarigeneris propagationem collocârunt,àlefuitisfedu(âos,fo-In^olfiad^ (-ietatem ingredi,amp; in ingratos atq; impios in parentes homines, muta-tres'^obi^ j-j.Qyps poftea, vt vt maxime velint, rcuocare tarnen non poflint, curanbsp;les/eduH't. pontificio iure,feu potiùstyrannide,aclefuitarum priuilegio,quo con-Schrencl^ concelTum eft ipfis omnes,cuiufcunq; fint ftatus èc ordinis,recipere,nbsp;Hundt, prohibeantur. Si etiam quem vcl dodlioremvehnobiliorem,vcl ditio-rein diélum in modum parentibus fuffurati fucrint:ncillumrcpetercnbsp;poflint,mox eum vel in Italiam vel Galliam mittunt: quo omnis via pa-rentibusdiuc per feipfosjfiue per amicos reuocandhpraeelufa fit.
Studiahorumpra:ceptorum,quaîdilcipulistradunt,funt,curfu$, vtloquuQ-
-ocr page 59-DS FARIIS îS.'SyïTi GESERIBPS. 4» vtloqnunturj'philofophicus! quem nos artes liberales dicimus.-Itemnbsp;Hunianitasjquam nosCatonem,Grammaticam,Syntaxin,amp;c.appella-mus. Priuatumautem amp;fpecialecxercitiumcft ; vtomniftudio fuosdi-fcipulosadSocietatisamorem pertrahant:in Catechifmo Canifij infti-tuant: ad ConfeHîonem auricularcm ducant:ad quotidianum Miflæ au-ditum inuitent : amp;ƒ inquirant,neillisfitvllumcumLutheranisnbsp;ftudiofis commercium:nevc libros à Lutheranisconferiptoshabeant.nbsp;Viderint ergo parentes, quid faciant,quibufuc grata fuapignoracom-niittantjdum ncfcio,qua perfuafione feduâi, teneros fuos filiolos, fan-guine Ie s V Chrifti redemptos,depcrditis hisluuentutiscorruptori-DUS, verè Lupis fpiritualibus,agnos committunt.Grauem fane Deo,ni-r efipuerint,amp; iupofterum abftinucrin t,rationcm reddent.
^e^^iritualibwIeßiitarHm pr^feéiis.
Spirituales præfeâi lefuitarum funtij, qui in Collegijsamp;domibus Iefuiticis,iunioresÂ:nouitiosobferuant,ncprimam,vti loquuntur,nbsp;charitatem,quamad Societatem attulerunt,deferant : fed femper magisnbsp;magisq; in focietatis Spirituproficiant,amp; fenioribusflmilesefficiantur.nbsp;Horum eft conftientias fcrutari,Spiritum fcopare,amp;in exercitijs fpiri-tualibusiuniores inform are.
Ad hos,fi qui nouitijs inijciuntur ferupuli vel tentationes, confu-giunt rudiores,quifpiritualibus illufionibusrefiftercnondumdidice-runt.Ifti ergo inftar Sophiftarum ex tentatione bona malam, vicilfim ex mala bonam,artificiosè reddere nômint.
Verbi gratia.Tentatur Nouitius, quöddebcat Societatem dcferc-re,matrimonium inire, amp; parentes fuosfenes ac pauperes fuolaborc iu-uare. Hanctentationem vbifpiritualis præfeâusinnonitio latereco-gnouit,bocaffert remedium.Charifrjme,inquit,frater,fem cl vouifti,vide ergqvtvotareddas,ne in damnationem incurvas. Ncq; cnim dignus cft,qui femel manum ad aratrum pofuit,amp; retrofpicit, regno cœlorum.nbsp;En homo faôus es fpiritualis ; ne igitur velis copula matrimonij carna- Rom.S.nbsp;lis fieri. Quandoquidcmilli,quiin carneviuunt,DeopIacerenonpof-funt.HueenimdiélumPauli,contracarnales,Iefuitæ torquent. Quidnbsp;tibicüræfuntparentes? AudiChriftumamp;Ignatium noftrumLoioIam.nbsp;^c pionct, vt naturalem feu carnalem amorem in fpiritualem conuer-
G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;taraus.
-ocr page 60-JO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T 1 I i.
tamusjhoc eft,omncm jisf jZu) amp; dileólioné in patres Societatîs transfufl-damns. Ille verô dici11 Qm non odit patrem amp; matrem fuam,non eft me dignus : hoc cft,fi vis in Societatc viucre, neccflc eft, vtparentes tuos, tenbsp;ad feculum retrahere conantes,tanquam capitales hoftes oderis,amp; fuge-rc vclis,atqueSocietatis amorem parentumdileéiionilonge prarferre.nbsp;Verba la- Hoc eft enim naturalem in parentes affeftum , in fpiritualcm conuertc-eobi Cru- re, vtfanóluspaternofterIgnatiusLoioladocuit. Quid tibi cum patrfcnbsp;fit lefitita tuo ? En pro patre fcculari, recepifti aliquot mille patres fpirituales ?nbsp;Landjper- Quidtibi cummatretua? En mater tibi eft fandtaEcclefiaRomana, amp;nbsp;genfis.nbsp;nbsp;nbsp;indulgcntiffima beata virgo Maria. Quid tibi cum fratribus ? En pro v-
Annoi^Ss. noatquealtero fratrecarnali, tot habesfratresfpirituales, quiexatquo fuereplu- teamant, amp;tibibene volunt,quotfunt lefuitæ. Qmdeum fororibua?nbsp;res lefii'i- TotfunttibiSorore$,qi|otfunt inRomanaEccIefiavirginesDcodica-taru ^«4 tæ. Quid CÛ tuisopibusamp;domibus?En pro vnadomo tot pulchracol-ÿooo. legia,tot amplasdomos,tot tantosq; recipisredditus, quantos vixnumerate potes. QmdcumamicisPIam tibi amici funt Papa Dei Vicarius,nbsp;Cardinales, Epiftopi,Imperator,multi Principes, amp;omnes catholici.nbsp;Noli ergo Satanam au dire, dicentem : redi ad tuos, contrahc matrimo-nium, amp;c. Hæc falent illi quam diligentiffime incukare.
Rurfusinfeculo.eftvir quifpiam fenex, qui ob vitæ ocium amp; rc-quiemgt;quafecurefruunturIefuit3t, cupitSocictatcm ingrcdi,vxorem', liberos, domefticos,ac bona fua dcfererc. Licet ergo alioquin Pontificijnbsp;doceant, coniugatos rcétiùs Deo feruire, fi foluto matrimonij vinculo*nbsp;monafteriaingtediantur,amp;votalufcipiant,quam'fiinconiu^ioviuant:nbsp;tarnen qgiaijdcm intelligunt, fenum operam ordinifuoparum condu-ccre,idco bono illi feni, dcuotioni dedito dicunt : Mi dileâe pater ,no-fterftatus,amp; viuendi genus tibi nimisafperum amp; durum erit, non pote-ris præætate probationisannosfuftinere : neq; pœnitentiasyquibusnof-uitijnoftri cxerccntur,pcrferrc.Vxorem duxifti, earn retine, ab hacniftnbsp;i.Cor.7. morteliberaii non potes. Paulus vult,vt mariti fuas vxores diligant, euren t,amcnt,nutriant; quod facerenon polfcs,fi ad Socictatem admitte*-reris.Idem docetinfideli deteriorem efte, qui Iiberos-amp; familiam non a-lat. Quare opes defcrcres fenex ? honorem habe corpori tuo, amp; filijs tuisnbsp;thefauriza. Alancergoineavocatione,inquavocatuses. Deus teadiu-uetjCgo hac in re tibi opitulari non poftum. Quanquam autem hæc vercnbsp;difta funt;tamen.ex eo patet, quomodo fpirituales illi præfeéli ex albo ,nbsp;nignini»
-ocr page 61-Hi fpirituales præfeéii, in inceflu, fcrmonc amp; moribus i nfigncs funt hypocritæ : quiin omnibus verbis amp; faétis jpietatis J humilitatis, fanóli-moftiæ ac fingularis cuiufdam (vt 1 oquuntur) deu otionis fpiritum affe-ftant.Iuraresipfosangdosefle.C^uamprimùni verb os aperiunt,amp;dcnbsp;religione interrogati refpondent,ex doélrina colligitur, cos elTc Satanxnbsp;feruosjin angelos lucis transformatos,lupos rapaces, pelle ouilla teclos ;nbsp;nihil nifi multam infeitiam dubitationcm in animis difcipùlorû ten-tatorum relinquentes.
'PrætcrfuperioractiamTîOciplbrum offieij eft,iunioribus tradere ficcommendaredeuotoslibellos,quales funtPfalterium Mariæ,Rofa-rium e iufdcm, Hortulus animæ, Thomas de Kemprs, quem alij Gerfo-nem vocant, Stellarium Mari«, ExercitiaBorgia’, olim lefurtarum Ge-neralisjThefaurus Societatis fpiritualis,Ratio confitcndi,LegendaSan-âorum , Homilix Dionyfij Carthufiani ; Dialog! Gregorij,amp;his fl-inilia.
Eft etiam illorum partium .nouitijsprxfcribere amp; ordinarc, quid Vel quæ ad menfam legant: Itcm,quæ domi inter parietes,de contemptunbsp;mundi, de amore in Societatem, de paupertatis, cafthatis amp; obedientixnbsp;Votis, amp; his fimilibus, cxcrcitij gratia prædicare debeant. Obferuant in-fupcr,vt rite ac debitis horis perficiantur prcccs,ac cætera fpiritualia officia. Et hxc omnia, hoc fine, vtomnes fiib ftrido obedient!« iugo reti-nenpoflint.
Si quos fentinnt, efle libcri (vt ipfi loquuntur) arbitrij,iudicij, voluntatis ac intelleftus Studiofos,hoc eft, qui quafi«tvTo®gjlt;uptTlt;i/ amp; «tvTï-?»o(ii,prout fibividetur,nan vt régula iubetjluac-xpedire conantur : nc-tant.Sideprchendantur non cmendati, poBnitentiasillisiniungunt. Si IiecEis emendantur, Reftori deferunt, qui altiùs, vt dicitur, ponendonbsp;paftum, ieiunia, cilicia amp; flagellxadmouet,quibus vel inuitos, nifinbsp;mori malintjcogit.ld vbifit,tumobferuatur,fccundumnbsp;illorum fentcntiam,illudChrifti: Compcllcin-trare. Et tunc regnum Dei
vimpatitur.
De
-ocr page 62-sa - C J P r T I I T.
l^e leÇuitarum Concionatoribus.
COncionatoresfuntjnonqui,vtreliquiparochi,ccrtispræficiuntur templis; fed quivicesparochorû in concionandimunercfubeunt.
Quæ res fane Pontificijs parochis j pro rara fua eruditione, amp; quod me-liùs normt miffarcjquàm cöncionarijgratillima eft. In lociscrgo,in qui-buslefiiitiscollegia,domus vel refidcntiæextruâæfunt,ab Epifcopo» Decano amp; Parocno petunt,vt illis concionandi facultatem dent. Quamnbsp;ipfisobPapæault;âoritatem,qua muniuntur,denegarc non audent.Hinbsp;2.Pet,h concionatores non ad normam Prophcticarum amp; Apoftolicarum fcri-pturarum,diuinitus infpiratarum, conciones fuas informarc folent ; fednbsp;loh. 10.nbsp;nbsp;ad mandatum PontificisRomani,fecundum Canones Tridentini Con-
ciliabuli ,amp;impium Petri Canifij Catechifmum, ftholafticorum commenta, de contritionecordis,confcftione oris,faäsfa(äione operis ; ad bæcquæftioncsinutiIes,fabulasaniIes,nugatorias,DiuorumLugendas,nbsp;apud rude vulgus deblaterare »doélioribus autem moleftiam, naufeam,nbsp;amp; faftidium crcare folent. Optimi ex î p fis, amp; reliquorum Principes cen-fcntur,quiverbofasamp;atrocesinLutneranosinuc(Siuas inftituere.'po-pulum ad indignatione aduerfus Luthcranos excitare:amp; apud audi toresnbsp;curiofos,rifum,recitandis fabulis amp; mendacijs, quibus Luthcranos pcr-ftringuntamp;calumniantur,excitarepoflunt.
Inter quos haud minimum obtinet Iocum,hiftrio Pater Conradus, Monachijconcionator,qui intégras horas confumit calumnijsinLu-theranos conijciendis.Nec non amp; Lutzius Landipergæ.
COnfelïâriJ apudipfosdicuntur,quiin cafibusreferuatis,amp;pœni-tentiæ Papifticæ,Canonicæ, Scholafticæ, amp; lefuiticæ articulis, fatis inftruâ;i,amp;Epifcopali Ghrifmatc inunéti autordinati,ini Icfuiticis amp;nbsp;Cathedralibus templis, quatuor ieiuniorum temporibus, ccrtas occupant fellas,in quibus acccdentium confcflîoncs excipiunt. Hi confitcn-tes examinant fccundum régulas ipfis præfcriptas, amp; fccundum conftie-tas Pontificijs rationes,plenariam circumftantiarum enumerationcmnbsp;exi gunt: fine quairritamabfolutioncm,amp;cum, qui peccati circumftan-tiam
-ocr page 63-DE VARUS lESriT. GENERIBFS. 55 tlam rcticct/acrilegum cfle dicunt. Examinantautcm primo confitcn-tes dc peccatis occultis Si cogitationum erratis : fecundo de verbis : tertio de raäis: quarto de omims: quinto dc feriptis rfextóde venialibus,nbsp;aâ;ualibus,amp; tandem dc mortalibus. Et vt id rite peragant, Decalogumnbsp;admanus fumunt,amp; ex. co confitente examinant, à Dccalogo digrediun-tur ad Ecclefiæ præcepta :in hase qui pcccat ,grauioré fuftinet pœniten-tiam,quàm qui in præcepta Decalogi deliquit. Ab bis defeendunt ad fe-ptemmortaliapeccata. Hinc ad quinque fenfus,adpeccataaliena,ad ne-glcftamifericordiæ opéra, deniqueaainquifitionemarticulorumPon-tificiorum veniunt. Maxime verb bas circumftantias vrgent -Quis, quid,nbsp;vbi,perqiios,queties,cur,quetnodo,quandoPeccärü,dices:vtfitconfeßiorera.Si quinbsp;ctiam apud Icfuitas côfiten tur : bi lingularesper Pontifieem Romanumnbsp;confcquuntur indulgentias.
De leßtitarum Pœniîentiarijs,
POenitentiarij Romæ vocantur, qui ibidem apud S. Petrum integrum dicmfedentjvt ibi confelTionesexcipiant.Si quisbospœni-tentiarios prçtereat,caput aperiat,amp; genua fleftat;amp; fi faltem arundine, quam illiin manu tenent, tangatur, indulgentias qo.dicrum confequi-tur.Sin infuperapud eofdem confiteatur, 100. dicrum indulgentiashabet. Mandatur autcm iilis fpccificè : vt diligenter in hærcticos, hoc eft,nbsp;Lutheranosinquirant. Si quos animaduertût,ad partesLutheranoruranbsp;inclinarc,amp; in fidc Romana dubios efle ; ncq; Papam Ecclcfiæ Romanænbsp;ignofccre; eos non abfoluant,nifi ftatim reuocent : Si contra dirputent,nbsp;ad domum inquifitionis remittant. In ca miferè ab Inquifitoribus, nonnbsp;aliter quàm malefici à carnificibus in quæftionc, torquentur. Summamnbsp;etiam pœnitcntiarij nauant operam, ne quilquam vel domi vel apudnbsp;alios, feripta à Lutheranis promulgata habere poffit. Si quos in Confef-fione cognofeunt, aut hofpitia Lutheranis præbere, aut confortia cumnbsp;illis inirc,cos excommunicant,amp; Magiftratui,ceu proditorum rcce-ptores, puniendosofFerunt, non obftantibus dccretisj quæpræcipiunt,nbsp;arcana confeflionis nulli reuclanda elfe. Tandem omnibus pcccatis cq-gnitis pro qualitate deliélorum,pœnitentias imponunt,amp; homines ante omnia ad crebram confelTionem adhortantur.
Finis autem illorum eftmon Chrifti gloria, nec proximi falus, fed G 5 quæftus.
-ocr page 64-54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A r r T J fl.
quæftus,lt;juî inde ad illos vcnit vberrimus : in quifîtio in fidem Chriftia-» , Tiam:exploratioarcanorum;proditioEuangelicorum:nummusconfeC-lionalisî confcicntiarum carnificina ; dubitatio de fide, amp; deniq;, fi quisnbsp;ipforum deceptionibuslocutadet,apoftafiaatq; defperatio.
Jûels^itarum Sacerdoübui.
SAcerdotes feu Patres fiint qui feaindum Ignatij Loiolæ régulas, quotidieproviuisamp;dcfunftisjproPontifice Romano, pro Societa-tis incremento, amp; ad promerendâ abolitioné Luthcranorujacra faciût,nbsp;miflasq; celebrant. Hipræcipuè hoc agunt,vx curent miflasamp; reliquasnbsp;ceremonias reétè,fccundum Miflale Romanum, fecundum Tridentininbsp;Conciliabuli décrétacorrcâû,peragiamp;celebrari. Horum cft quotidie,nbsp;vbicunq; volunî,ofliciû dicerc Romanû,matu:inum, vefpertitinum amp;çnbsp;nolt;âurnû,fiuc,vtiloquûtur,horascanonicas;officio,velinhorto,vel innbsp;templo,vel in cubili,vel in mufxo, vel in dormitorio,vel in circuitu,vclnbsp;alio in locof neq; cnimvtMonachiadchorum velcapfulamimpanadnbsp;Dci,à facrificulo crcati,alligantur, fed libéré vbicunq; volunt illud per-agunt)dcmurmurato. Conferunt fc etiaminterdumad exercitium ali—nbsp;quod corporale, mediocre tarnen : Q^lia funt,Bibliothecam curare,nbsp;hortulosplantare,libros legere,fcribere, pingerc, aut fimile quid agere,nbsp;quo dici tædium Icuant.
Eftinfuper ipforum officij,ineos,quiSaccrdotcs non funt,anim-aduertcrc,amp; dclinqucntcs,paternc(vndc fibi nomen Patrum arrogant) admoncre,vel fuperiori ea,quæ minus rede fieri vident, deferre. Hos o-mnesluniorcs,amp;:ij quiSaccrdotesnonfunt,in magno honore habeant,nbsp;23. vt regu la mandatiTwrri fifaprtranno ilcttjM afuoifiuperwri, e qutgli ehe nonfionanbsp;Sacerdoti,ai Stfcerdoti.Hoc eft,Oi!K«e/ adprd.fienttamjuperierit amp; Sacerdotis CÂputnbsp;aperiattt, amp; ipfis débita cum reuerentia êf hutnilitate ( feu, vt Italus loquitur,nbsp;{onff^an rtueren'^ ehe humilmentefiequatur à'«tuficultet. Si nouitios ac lunio-res Redori deferant,ac in eos corycæos agant, omnia hi magna cum pa-w. tientiaamp; humilitatcfuftineant:quiaab Ignatio prçceptum eft:vt om nésnbsp;1!’ in fubmilfione amp; humilitatc facile patiantur,omnes fuos dcfeéhis,fupc-. riori fignificari:quod ad maiorem in Spiritu profedum facere dicunt.
Eft ctiam illorum officij,fingulis diebus V cncris ad iuniorcs amp; nouitios inftitucrc exhortationes : quarum finis fit, mundi contemptum, Socic-
-ocr page 65-®E VARUS iESVIT. GtîJtRISVS,
Societatis amorcm, abnegationem fui,amp; pcrfedam in omnibus, fecun-dum Socictatis inftitutum , obedientiam, iuniorum animis inftillare. Nelleprediche, dicitIgnatius l^oïQÏa.,dwießichetrattintjfieffodella,f ropriaan-R^S.^^^nbsp;negatione,delprefittB neüevirtu,e d'ogni perfettione, ejßrtandoßaquede I’ vnl’ al-tro amp;particolar mente alia vnioneß fiaterna «rzf^.Id c{i,Dlt;fmcßieis in concionibnsnbsp;in virttit'tbtts, de oniniperfectione,exhortando /efi inuicem ad illatn, (^in prirnii adnbsp;(oncerdiam fiaternam caritatenh
Lubct lefuiticæ exhortationis vnum exemplum afTerre, quod-^»w//^^-Landfpcrgæ à Patreloannelefuita, Auguftæædili,audiui. Idq;paucis verbis,tan turn jjat-rà vivnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubijciant.
Textus. Spe£iaculumfa^ifHmHsDeoamp;Angelis.
Quod,cariflimi,rebusnouis,idetiam noftraeSocietati acciderefo-Ict. Si quid noui fuboritur, oinncs amp; ill nd videreamp; audirc cupiunt : Sic poftquam noftra Societas, ad Germaniam vcnit, omncs in illam ,ceu innbsp;album eoruum,aut ceu vaccainnouam horreseportam,intcnderunt:nbsp;adeo vt rcipfa,toti mundoIpcftaculum faóli fimus. Quiaautem omnesnbsp;diligenter nos obfcruant,noftrum quoq; eft, vt tales nosgeramus, qua-les noftrxrcgulæ præcipiunt, ne turpemundo fpcctaculum fimus. Dicamus ergo primo î C^ibuslpeâaculum fimus. 2.quale,vtficdifcamusnbsp;Jnundanorum confpcétum lubtcrfugcre,amp; nobis,hoc eft,fceundumnbsp;Socictatis inftitutum viuere.
I. Quibus ergo fpeftaculum faéli fumus ? primo Dco, qui nos, vt amp; veliqua omnia præfcnter intuctur, ac, ficut Apoftolos fuos, mundi nosnbsp;^pcétaculum fecit. Scitis cnim vitam noftram efte Apoftolicam, vt ergonbsp;•^poftoli Deo gratum, mundo inuifum: ita etiam nos Creator! noftro
uanx,
-ocr page 66-•5« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;€ A P r Tnbsp;nbsp;nbsp;f î J.
tiara vircinçtnMariara adoratjVtcafibieosjquosappenaturuseratjpw-pitios ôcliberalesfaciat,verbis vix proIatis,En vir quidam nobilis,habi-tu indutus pretiofojFratri nihil petenti,in manus dar centum nouos coronatos. Frater domum pergit, rem Ignatip Loiolæ indicat. Patres recognitadæmoniumfuiflcarbitrantur , aciîïufionem adfeducen-dum inftitutam.Accipiunt ergo coronatos, ad Sacramentum al taris ac-ccdunt,amp;: inuocata beata Maria, refponfum aecipiunt,quôdillaFra-trem fcinuocantem exaudieht. Sic angcli multisnoftrispatribus cingulum caftitatis dederunt,vt deinceps nullum prorfus camismoturanbsp;fenferint. Sumus ergo angelis fpeétaculum. Demus ergo operam, vtnbsp;angclicam puritatcm amp; vitara feâeraur,
Suraus deinde etiara fpedtaculum malis angelis diabolis: qui in omnibus vijs nos obferuant. Antealiquotannos,cùm noftrinondumnbsp;cflent Auguftæ,erat quidam obfelTus àDæmonio,quod Monachi apudnbsp;SanélumVdalricumeijcerenon poterant. Cùmautemegredirenueret,nbsp;interrogant eum Exorciftæ, quare non difcedat t apertis refpondit ver-bis: Ego egredinolo, donee tres atri illi ncbulones,qui iamDullinganbsp;Augultam proficifcuntur,hucvencrint. Erantautem tùmtres Societa-tis patres in via, quos dæmonille videbat: Quivt Auguftamvenerunt,nbsp;amp; tçmplum S.Vdalrici ingrcïTi funt,ftatira dæmoh ille ad illorum intui-tum hominem deferuit.
Erat in noftra focietate Frater quidam, arte fartor, qui femper tempore faciendi confeientiæ examinis, amp; horis orationis abfoluendæinbsp;fratrurn ac patrum caligas far cire folebat. Cùm autem ille infirmarctur,nbsp;amp; in agone effet, ac femper quafi laborare filo videretur, interrogatus ànbsp;confclfario, quare ita faceret ? refpondit, Ego orationis amp; examinisnbsp;temporibusaliquoties caligas refarciui veftras,iam ergo ob oculosmihinbsp;verfatur dæmon,qui idcmf;icit,mihiq; minatur,mencgleâ:æregul«nbsp;pœnas luiturum.Qui tamen frater prccibus fratrurn liberatus cft.
Ante paucos annos cùm Epifeopus Viennenfis ac reliqui Sacerdo-tes Seculares virgincm dæmonio obfeffam liberate vellent, nihil effe-cerunt: vbi autem noftri aduenerunt,' de vna virgine eiecerunt, 12652. dæmonia. Quorum vltimum fferibit Reétor Viennenfis) Lutheri fuiflenbsp;magiftrum; quia more Lutherano multa dura in noftros dixerit. In epi-ftolislndicis, à noftris typis commiffis, legetis aliquoties,dæmoncsno-ftris apparere, amp; diabolum noftros filios fuos appellare. Qma ergo et- .nbsp;iara
-ocr page 67-pE r ARI IS IE s FIT. GE NERI BFS. lain Diabolis fpeâaculum rumus,caucamus nobis,ne ab ipfo fcducti, alt;inbsp;barathrum inferni,précipites feramtir.
lam non dicam, quale fpcdaculum fimusLutheranis, Si munda-nishominibus ,prxicrtimGermanis. Nos opcramdemus,Vt lucidum Raman$Ecclefiæfpeculumînaneamus, nihil curantes, quomodo vclnbsp;qualiter nos mundus afpiciat.
IL Sed quale Ipe^aculujnßimw?
EgcmNabuchodonoforem,fcribitDanicl,infomnomagnam dific ftatuam, cui noftram focietatcm comparare libet: vt liç mani-
feftumfiat quale fpeftaculum fimus. Statuaiquam'viditRex,erat grandis, magna, fublimis ôc intuitu terribilis. Huius ftatu'æ caput ex auro o-ptimo crat, pedus autem amp; brachia de argento : porrö venter amp; femora ex sre, tibiæ autem ferreæ; pedum quædam pars erat ferrea,quædam autem fidilis.quot;Qualis eft hsccfbatuaitalis etiam eft noftra Societas. Nam pater Ignatius Loiola, noftræ Societatis inuentor amp; perfedor, crat homonbsp;grandis,nobilis,magnus robore,fublimis ftemmate, amp; cundis hoftibusnbsp;terribilis. HicTane caput habuitaureum, in quo noftram Societate Ec-clefiæ Romanæ faluberrimam inuenit, HicprimisSocietatisannispa-tres fccumhabuit plane aureosjhoctftjviros prxftantiflimosiqui, vt anno Domini 15 4 cgt;.aPaulo 11 LPontifice Romano ordinisnoftri confir-mationcm impctrarunt, aurei funt habiti, id eft, talcs, qui fint diuinitùsnbsp;adfalutcm Ecclcfiæ Romans dati:ac non minus quam aurum,in precionbsp;habiti Jftis decern primis patribus mortuis, pedus amp; brachia deargentonbsp;funt fecuti, qui non nihil à feruore prims caritatis quam,ad Societate amp;nbsp;adEcclefiam Romanam attulcrat, deficerc, amp; in peius ruerecœperunt.nbsp;Erat primo noftra Societas aftrida ad 60, neq; tùm plurcs recipcrelice-bat.Et quo pauciores erant,eô maiorem dabant operam,vt Ipartam illisnbsp;à Pontihce Romano commiflam exornarent.Ybi autem noftra Societasnbsp;non tamqualitate quàm quantitate augcri cœpit, ventrem ¦amp; femoranbsp;nada eft ex ære,hoc eft,tal cs focios, qui vt plurimùm ftint,vt Paulus loquitur, ventres pigri,8cquorûDcusventer eft, h oc eft, tales, quiSocie-tatem ingrediuntur ,'non vt languidum Ecclcfis Romans ventrem cu-rent;fedvtvitsocium,amp;ea,quæventrisfunt, confequantur. Qui funtnbsp;«es tinniens,fine omni humano affedu, fidcffpc amp; caritate. Alij femoranbsp;Hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuanQu
-ocr page 68-58, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d / F F T ï I K
fua no cîngunt caftitatis,fed Veneris cingulo, quorum etiam in aurîBi Venus non minus,quam ftultoæstinnicnsgratumeft.Verùmhçcdc iknbsp;lisdico, qui talcsfunt, quosq; emendatosvclim.
Dum autem quidam ex noftris, ca, quæ ventris funt fcélantur, fie» vt æs illor um in ferrum mutetur, hoc eft, fiunt amp; funt duri inobcdieil-tia,impatientcs in paupcrtatCjinuitifubiugo caftitatis, ficq;plane;ido!-mnem pictatem ferrei. Quidam etiam in Fratres funt ferro duriores, innbsp;omnes dominari, nulli verb fubefle cupietes. Qmbus etiam cœlum fer-reum eft,ctiamfi diu in Societate perfeuercnt,hoc eft,non accipiuntnbsp;Spiritus fanélicnon æmulantur noftros primos Patres: nonnbsp;funt Societati vtiles: quos fatiùs effet de corpore Societatis abfcindci'C,nbsp;quàm illos,ceu inutilia terræ pondcra,in illo faginare.Quidam ctiam itanbsp;ferreifunt amp; duri, vt ad omnem exhortationemquafifadlifintfurdiôcnbsp;muti,.callum obduxerunt, fiisq; deq; ferentes, fiue eulpentur, fiuc lau-dentur.Qmdam autem funt omiiino lutei,hoc cft, taies,qui quidem innbsp;aureafocietatenoftraviuunt,fcd cogitationibusamp;m ente rebus luteis,nbsp;id eft,parcntibus,amicis amp; opibus adhærent. Hinc dubium norreft, no-Tieusvt venbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foeictatcm,vtfubitô cœpit, ita fubito interituram, quia quotid-ic
r-tts jit va- pcius ruit- Neq; noftris tam curie cft , vt Societas bonis,q.uàm multigt; quibufcunq;augeatur.Talc,Fratrcs,fpeâ:aculumfiimus..
Ne autem,vtftatuailla,comminuamur,Alcumiftamaccedamu^ qui nos doceat,qu©modanos, qui lutum fumus, in aurum transforma^-riqueamus. Alcumiftaillceftnofter Pater Ignatius, hic in fornace So-cietatis nos coquit igni pœnitenriarum,.quibus nos renouât amp; in aurcosnbsp;trâfmutat homines. IngrediamurigiturSocietatisfornacemiexuramur,nbsp;amp;:àfcorijspurgcmur,quodfit,fiSuperiorisincudinosimpofuerimus,acnbsp;pafrifucrimus,nosmalleisiciuniorum,vigiliarum,ciliciorum, flagello-rum, ac rcliquis pœnitentiarum generibusrenouari. Deus nobis-talemnbsp;animumaddatjfaciatqucvtin aurum transformati,multumfruôlum innbsp;Ecclefia Romana faciamus. Haélenus illc.
Ego autem Chriftum lefum Monarchiarum, atq; adeo totius mun-di,cceli terrxq; Regem,Dominum Dominorum,E.apidem Angularem, abiftislefuitisreprobatum,amp;finemanibusabfcifrum,totopelt;âoreor9inbsp;vtamp; Anti chriftum Romanum amp; Suitas illius deuotoria manci-pia, corda habentia pœnitere nefeia, gladio oris fuinbsp;pcrcutiat,amp;fceptroferreocomminuat.
amp;conterat,Amcn.
litUßätih-
Ot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ISSrjT. GSïï'É^ÏErS.
De lepiitarum^eéioribï^ nbsp;Kegent ibus,
Héhorcs 5c Regentes lefuitarum funt : qui in collcgijs)domibus,re-fidentijs amp; Principum ftipendijs,in quibus fuosalumnosfuften-
tànt,priniatumamp; dominium tenent. Propriè tarnen Reétoresfunt, qui ïcfuitis : Regentes vcrojqui etiam exteris præfunt, eosq; fecundumfuasnbsp;regulas-reguntamp;gubei nant. PoteftasRedlorisin Collegiocft libera amp;nbsp;ibfoluta: quicquidilleordinat vel facit,nemo ipfi contradicercaudet,nbsp;nifiin poenasinobedientibus conftitutasincurrerevelit.Hicea,quç So-ci j s mandâtjcx ferinio Generalis,amp; cóftitutionibusignatij Loiolæ bau-rit.Idco ftriéfo Scrigido iure in delinquentes procedit. Regentes verbnbsp;nonnihilin exteros mitioresac magis numanos elfe oportet ; quia nonnbsp;funt illorum votis obftridi. Quicquid in Collcgio deuderatur, amp; ordi-nandumeftjidomneàRcâorcpctituramp;expeâatur. Si hic alicui quidnbsp;ncgat,negationisrationem nonpetat, neque illud ab alio poftulet : fednbsp;tacensgratiasqueagens,inbumilitate abeat,quafi voti compos faólusnbsp;effet.
Sic cnim Régula dicit: Scudalciinoßtraftatit neg^taqiMlche cofa dalfiipe-¦Régula 24 'riore,nontrattt cm altrofiiperiore dt quell' ifiejfa cofa fenl^ mantfeflargli cheripo-fla habbta hauutodall’ altre, è per qualt c^fioni gli fia ßata ne^ata. Si quid autemnbsp;agit, amp;præcipit, cuiusreliquirationem ignorant, non decius confilijsnbsp;fcrutentur,fcd {impliciter,humiliter,hilaritcr,vclociter,amp; prompte pernbsp;omniaamp;in omnibusobediant. QmaReélori abIgnatioLoiola datafitnbsp;îîiaioritas,cxteris impofita obediendi ncceffitas. Sic enim côftitutio do-cet ; NeJJiuto curtofamente cerchi Saper da altri le cofe ehe appertemgonoal gouerne, Coflit. 22.nbsp;lt;?c.Hoc eftjNrwîo cttriose mquirat in ea,qua adgubernatione attinet,fuperiori de-mandatam. Coram hoc omnes,fiuebonnefiue malusfit, caput aperiant, affitrganti amp; Tiegula 2^.nbsp;/bumtliter et aufcultent.
Reéforis etiam in mufæo, Societatls arca.na,priuilegia,litcræ amp; the-fauri rcconditi funt. Ad pecuniæ tarnen arcam foliK claues non habet, fed cuftodiunturillæ à tribusjà Generali conftitutis. Nimirum àRcéfo-rc,Miniftro,amp;aliquo Sacerdote. Quorum quilibet dauern hàbet.Nullinbsp;^lutemfeli earum conceditur potmas,cè quod ante bac nonulli Redotes, multis auri ponderibus eolledis,Iefuitarumq; Societate relida, fibinbsp;fuisq; ablata pGcunia,profpicereconatifuerint;aufugientcs,8c bonis Æ-Çyptiacis (ffe çniw fe ç wuamp;rç fplcnt) bene yti volentes.
Ha Habet
-ocr page 70-tfo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c X P r T III.
Habct.ctîam Rcéhor in mandatjs,vt fingulis incnfibus fingul orunY mores amp; progreffus I'rouinciali,Prouincialis Generali,fignificct.Inpri-mis autem eurer, vt omnes in obedientia erga Generalem amp; Ponrificcmnbsp;Romanum fiat perfeäi : caucatq;, nc vllade haireticis, hoc eft, Luthc-ranis inter illos iiabeantur colloquia :fiquidem ijs iuniorcs facile cor--rumpantur.
De le^itarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qeconomis.
AReftoredignitateproximuseft Minifter,qucaosOcconomunr appellamus.Hic fingulis diebus Sabbati àRcéf orc accipit quomo-do, quantum amp; qualitcr respccuniarias, amp;: ad vidlum fpciftantcs per fc-ptimanam difpenfarc debeat. Huius miniftri eft,omnesin gencre,excc-ptoiRedore,oblcruarc,admonere,amp; in rcgulisSocictatisac excrcitijsnbsp;dorans rede inforraarc. Si quos deprehendit in régulas dclinquctcs, eosnbsp;punit,hoc cft,aliquam pœnitentiamipfisiniurtgit. Verbi gratia: Regula cômunis eft fccunda : quemliberdebûre Miflæ decenter intereflcj leu,nbsp;vt Italus dicit, èftia decente mente alla mefl'a ogni giorno. Si quem ergonbsp;viderMifl'æaftare,velcapitetcdo, vel oculos nucillucq; conijcientem,nbsp;vclmanus non complicatashabentem, velin genua non proiedû, huicnbsp;dat,pro qualitate delidi,pœnitentiam in publico refedorio, quado cæ-tcricibumcapiunt,faciendam,quam iftereusin hancformamperfiett.nbsp;Reuerendi patres, diledi fratres, confiteor vobis mcam culpam : quodnbsp;hodieparùmdecenterMiflæinterfuerim.Naninimium expuendoftre-pitumexcitaui,pauimentunimaculaui,PàtribusnaufcamcreauiiSacer-dotem impediui, amp; manus non complicatas tenui.- Quamobrem mihinbsp;dataefthæc exiguapa:nitcntia,vt abeam amp;pauinicntum expurgera, amp;nbsp;fratrumpedes exofculer. Orate Dèum pro me, vtpoflim mecmenda-rc. Sic amp; in reliquis fieri foletjvt per quæquispeccar, per eadém amp; pu-niatur.
Dicunt autem, fratrera ciufmodi mortificationcs fufeipientem, tot iriregno cœlorum recepturum coronas, quotpœnitcntiasfccerit.nbsp;Et quialefuitæ fummopere coscommendant,qui.fæpiùs pcenitentiasnbsp;fufcipiuntjidco vitro amp; fpontè miniftrumadeunt,amp; ciufmodi pœnï-tentiasexigunt: Quo maxime deuoti amp;rcgularumobferuantcsvidean-tur,fibiq; laudem perfedionis, quara regularum obXeruatio proraittit,nbsp;venentur.
Eftet-
-ocr page 71-DE VARUS JRSVIT. GENERIBF S. 6t
Eft etiam miniftri curarefuppcllcftilem domus: Ne quid vel intc-reatjvel pcrdatur,vel amittatur. Debet etiam cellx amp;culinæ profpicere acprouiderc,nequidrcrum nccelfariarumdeftt, fed vt omnia fuo tempore Si modo emantur amp; difpenfentur. Penes hunc ergo eft domus curanbsp;amp; euftodiaJdem etiam potiffimum cum externis feu fccularibus agit, acnbsp;idem munus in collçgijsjefuitarum obit,quod Priores in Monachoriimnbsp;csenobijs, Sc. œconomi olim in monaftcrijs. Sed de horum omnium amp;nbsp;fingulorum officio copiofius dicere conftitui in examine rcgularumi-pfisablgnatioLoiola,primohorum monftrorum acnouarum creatu-rarum à Pontificc Romano confirmatarum inuentore , præfcripta-rum.
Hiomnes Sc finguli quotquot funt in vno Colicgio, arqualibus ci-bis,potibusamp;.veftimcntis vtunturtquamdiu profpcrafruunturvalctu-dincjllis autem qui male habcnr,proprij affignantur curatores ; qui in-firmis pro rcgularum præfcripto, neceffaria fuppeditant.
Hanc Icfuitarum diuifionemnonmodóexalijsaudiuiamp;lcgi,fed iple cam vidi : amp;qualis eft, talem defcripfi.Dc illis quid fentiendum fit,nbsp;Lcdlori liberum relinquo. Ego fcio omnes illorurn viuendi rationes ad
extruftioncm regni pontificij,ad abolitionem regni Iesv Chrifti,amp;ad veritatis oppreffioncm diredas effie.Q^m rem magnoaftu
Vatrisq; dolis occultant. Et quia à ncminc pro eelebratione miffarum, pro Scholæ laboribuSjpro concionandi Seconfeffiones excipiendimu-neribus,mcrcedcm(vt reliqui clerici amp; facrificuli) cxigunt aut reci-piunt,nonnullis MifericordesPatres vocantur. Hsec etiam caufa cft,curnbsp;fordidum vulgus ftios filios illis erudiendos aut potiùs corrumpendosnbsp;tradat,contra quos etiam fupra aliquid diétum eft.
Porro lemitarum horum, quorum diftinélos gradus modo recen-fuimus, viuendi forma, non mediocriter Py thagoræorum amp; Anabapti-ftarum inftitutisrefpondere videtur. Pythagoras cnim hortabaturfuos diftipulos,!«i/K*f-Tsy atnttf •BTo/weStu.Et Zenobius dicebatzxo/i'a 'to,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'bo.v—
TO..- Q^Icm junvavtAVi fed non fine fuperftitiofalt;«txo^nA/a Anabaptiftae ex Aftis Apoftolicis imitari prçfumunt.Quqrum conformitatem Icfui-tæ hacin parte æmufantur,Spiritu Pythagorico amp;Anabaptifticoinflati:nbsp;licet interim clam opes colligant,amp; nullus non fibiproximus cffcco-netur.
Quod autem. nihil pro fuis miffis amp; alijsferuitijs mercedis rcci-f iunt,incaufa effedicunt regulam ita fonantem.TKfti^ac^/i eheßannofit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jf-
-ocr page 72-ifi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c â ? r' r i 11.
tol’ obeilienzjtdellacomigt;agnia,firicorJino,cheileuon9dare/ên^ mere ede, de, chi fin^ mer cede hantio r'iceufito,non chiedende,f!e riceuendeflipendio, oltmofina al'tcu^nbsp;iia,vnde paiache fi ricopenjino lemej}e,cogt;ifeßigni,prediche,amp;c. Hocnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui
Viuuntfub obedientia Svdetatis, recor demur, rr gratif dent, quAgratu receperunt, nullam petentes mercedem propter m/ffac, confeßiones, condones velalias operas.
Si crgo(üicat quis)nihil recipere audent ab al ijs, vnde tot illis coU Icgia ? vndetot rcdditiis ? Veriim eft, nihil, dum in templis fedent, acci-piunt'.praîfertim fi quid loco mercedis illis olFeratur. Sed funthacinnbsp;parteïefuitç,vt quideminipfosiocanturiParticipij partis.Partem enimnbsp;capiunt àPontificibus Romanis, Cardinalibus Epifeopis : partem et-iamalaicis:fedccrtofinc,quemboccxemplummonftrat. EftAuguftacnbsp;concionator in Ecclefia cathcdrali,infignis Sophifta, amp; Icfuitarum Au-guftx degen tium Relt;äor,nomineGrcgorius Rofephus, ob iocofam lo-quacitatéprxcipuisincavrbe,Pontificiældolomâni3eaddiâ:is,maximènbsp;gratus. HicjVt dixi, in primaria Vrbis æde condones habet. Cum autemnbsp;canonidSc reliqui,quiipfiim audiunt,pro concionandilaboribus ei offerrent loco mercedis in fingulos annos 5oo.florenos:refpondit,hacnbsp;conditionc mihi eos recipere non licet.Nam mihi régula eft,vt quç gratis accepi, gratis communiccm. Si autem Domininoftroruminopiamnbsp;fua copia iuuare cogitant, potcruntloco eleemofynx,quicquid voluc-rint adnoftrum collegium remitterc. Nobis enim licet elecmofynas,nbsp;* non mercedem fecipetc.SicqjfingulosinannosindienatiuitatisChriftinbsp;/er»« mihi [Horum collegium defcruntur 500. floreni, quos ifti gratisrecipiunt,nbsp;Landjfer-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gratuitis,vcl potius fruïlrancis Grego rij concionibus.
i^dtxtt. Similis mihi videtur hie Gregorius Caufidicis iftis, quorum quidam tali fcommate notare folct.Diues quidam mercatornbsp;caufidicoaliquot coronatos offert,vtexfuacaufamala, bonam faciat.nbsp;Relpondet is ; Ego quod iuftum eft, faciam, etiamfi nihil mihi donaue-ris:n autem mcæ coniugi aliquid donate volueris,per me liccbit.Sic amp; i-pfi facram aurifamem tegere folent.
Ad eundem modum Icfuitarum Confefiarij, nummùm confef-fionalcm, (vt vocant) à neminein tcmplo rccipiunt.Hortantur aute,vt eleëm ofynas ad illoru Collegia mittant :ficq; pronummovnoautalte-rofæpcflorenumvnum aut plures recipiunt. Nemo enim facile loconbsp;Eleemofynæ ad illorum collegium nummum faltem miferit. Sunt tarnen ctiam nonnulli confeflarij inter illos, qui clam, hoc eft, infeio Re-âore nummos confefiionis recipiunt,inter quos vnum nomino,Patreninbsp;loannemi
-ocr page 73-lîsriT. riTA pFSiicA.
IdanrtCm, Auguftæ ædilem, qui cùm aliquando in hofpitio, non procul à Landfperga fita, pro odlo focijs fymbolum foluiflet, Si interrogatus,nbsp;vndc eam pecuniam haberet,refpondit : Sunt antiqui nummiconreffio-nalesjfcd ST.fratres filentiura præftatc,alioquin oportet me rcftitutio-nis fubire pœnitentiam. Sic ergalefuitæ amp; Rcétorcs fuos, Sc eos, qui il-lorum minifterio Antichriftiano vtuntutjdecipiunt. Sed de lefuitarumnbsp;generibus, modo hxc dixifle fufficiat. lam ordinis ratio exigere videturgt;nbsp;vt nonnullaetiam dcillorum vita dicam,
C A P V T IIII.
leRtitarum'vita publica,
Q Valis olim erat vita hypocritarum,Pbarifæorum,S£bodic eff Ana-. baptiftarum : tabs etiam efl. lefuitarum. Sieuti copiofa iruyi-plm inter illosinftitu ta comprobari pofletenifires notioreflet, quamvtpro-bationcindigcret.Hypocritæ omniafua ad externam vulgilaudemve-¦nandamcomparârunt,amp; in cunftis fingularcm pietatisfpeciempræfcnbsp;tulerunt: licet corde fuerint fanguin2rij,a^cii prorfusimpij. Pharifxiynbsp;more Ariftotelico ciuiliter erät boni, Politica iuftitia pollentes, ac pro-ptcreafibiipfisperfuaferant,quod effen tiufl:i: afcendcrunt in tcmplum,nbsp;precati funt, Deo gratias agentes, quod no eflent ficuti eæteri homines,nbsp;raptorerdniuftijadultcrijieiunarent amp; décimas datent, deomnibus quænbsp;poffidcbant, Anabaptiftæhodievidenturpacifici, non portant gladiós,nbsp;non incbriantur,non helluantur,non blafphemant,flint illis omnia cô-niunia,atqüe fpcciem fanâ:itatishabcnt.Qi^lis,inquam,eft horum publica vita ; tabs etiam eft lefuitarum in publicis congreffibus.
Habitu vtuntur fimili habitui rcbquorum clericorum ac facrifi-cuIorunifæGularium.Vefl:esgeftant,vtnonnullisfuperftitiofi5homini-bus vidctur,rebgiofam grauitatem decentes : pallia diduéia,nigra, ex o-ptimo panno confclt;3;a,vfquead talos demiffa. Sub palbo chia my des ha-bent amp; tuniculas,ad furas vfque fe extendentes. Cabgas, tibialia, fafeias çrurales Se calccos, vt feculares portant'. In capitibus, quando peregri-nantur, galcris, domi verb Se in tépbs pileobs vtuntur quadratis, in flir-Biam crucis fafiis. Romæ Se in rebquis Italiæ vrbibus, quando flia collegia egrediuntur, diâo more, decen ter induti, à manibus propendentianbsp;babent
-ocr page 74-C Â f r T Î I JE I.
liabcnt rofaria, ad quorum calculos,per publicas plateas in angulis» maxime autem vbi aliqua vel rrucis, vel bcatacMariæ, imago ofFcrturwnbsp;quafi attoniti ftantes jpreculas fuas demurmurant : fefeque crucis fignonbsp;læpiùs muniunt.Ignotos non alloquuntur, fed taciturni prætereunt. Sinbsp;quis reucrentiæ ergb coramipfis aperit caput, erga hos feincuruant,ca-put aperiuntjfignumq; crucisfacicntcs,dicunt : Dominus vobiieum.
¦Cum amicis fuisblandè amp;humaniterloquuntur : voce vtüntur baf-fa, hoc cft, leni, molli amp; humili. Aliquotiesingeminanf.Sit Deus bene-diétus: Laudandus Dominus: lefus Maria : oculos in nullius vultuin de-figuntjfcd vcl attolluntjfufpirantesjvel terræinfigunt,gementes. Multa verbafaciût de vita Sanlt;äorum,dc lachrymis Petri, de pœnitentia Mag-dalenæjdcconfelTioneLatronisàdexterispendentisjdecotemptumun-dijde vanîtate huius fæculi, Se his hmilibus. Si quis verba fun dit iocofa»nbsp;vultum auertunt,horren dum vident,amp; abitum parant.
SiilliscumPontificeRomano fit agendum,antequamGcneràlis ilium acccdatjomncs orât,vt Pater rcpleatur Spiritu fanélOjquô dignusnbsp;habeatur,verba ad fantâiflîmum Chrifti vicarium facere,amp; caagcrc,quienbsp;ad Ecclefiæ Roman» emolumentum, èc ad Societatis incrementum fa-¦**««0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciant, vbi ad Papam peruentum eft,moxillè (qupd vidiRomæin domo
lefuitaru m proteffa) in Éicicm concidit,pedcs,hoc eft, aurcum calccum» in quo eft gemma, ne venenoinficiab oftulantium ore poEfit, exo feula-tur,quem deinde Papa iubensfurgere,ad ipfum,ingenuaproieftus,fuasnbsp;res refert. Ab eo recedens, vcl eius pedes, vel tunicam hoiolcricam auronbsp;gemmisqueintextam, cxofculaturzac bencdiiftioneaccepta à Papa,qu»nbsp;nihil aliud eft, quam fignum crucis, manuipfiusdextraformata,indenbsp;exit.
Sin verb illis cum Cardinalibus vel Epifeopis agendum eft,ma-gnam ijfdcm reuerentiam exhibent, nec ipfis loquuntur,donec vel illo-rum tunicas,vel manu,quam porrigant,exofculati fucrint.
Si quid coram Magiftratu politico negotijhabeant,rarôipfî cun' acccduntjfcd vel Sacerdotem, vel faltem Fratremmittunt,quimorisnbsp;Matt. 26, agendi cum fecularibus non penitusignarus, négocia pcrficiat.nbsp;cJrf.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nefas cnim arbitrantur,vt fanéli homines,præfcrtim titulo nomi
nis Iesv illuftres, fccularem fenatum accédant, vel huic fe fubmit-tant.
Sin verb cum priuato quopiam agendum,ficfehumilesverbiso-ftenduntjYt faétisin omnibus primatumaffedare videantur, Sivocan-turad
-ocr page 75-DE IE SV IT. VITA TV B Lî CA.
«S
eer )pra:bent: dicunt,Non tale quid a Cbrifto in Cana Galilæajin côui-uijs Pharifæoru ac in vltima cœna faélû. Si quis illis propin et: figno cruels benedicunt fed nullum feypbum cxbauriunt. Si delicatiora illis ap-ponantur:illa remoucnt.amp;vulgariaafTumunt. Nonloquunturnili inter rogati,fcden to culisdcfixisamp; minibus complicatis. In omnibus ma-gnam fanâtimoniæ amp; modeftiæ fpeciem præ fc ferentes. Rccedentes Latine primo Deo, deinde bofpitibus gratias agunt : lllisque vel ipfo-fum coivugibus amp; liberis, rofaria Sc imagines, vel 'granabenedióta douant.
Qujndoadpublicasacccduntcondones,in limine tcmplicapita j aperiuntjSe vbi ad hirothccam,in qua Deus.vt putant,inclufus habetur,^nbsp;Ventum eft, in genua procumbunt, orationem dominicam amp; Aue Maria recitant, peétus percutiunt,fefcq; verfusDcumiftum incarceratumnbsp;incuruantes, recedunt: fubfellia procul ab intuitu Feeminarum remotanbsp;occupant, ScqUafi ftatuæ ledentes,oculis in concionatorem diredis,nbsp;eonciones audiunt. Qiubusfinitis,eademreuerentiadifcedunt:vbiq;nbsp;bominum occurfum præfertim fœminei fexus virantes. In ftationibus,nbsp;proccflionibus.Sc feftis fandorum proxime ad altariafefc conferunt, ibinbsp;genua flclt;5lunt,rolaria fua recitant,curantq; diligenter, vt fint in buiuf-*uodi tbeatricis fpedaculis primi amp; nouilfimi. Non autem folumve-tiiunt, vt fpeélentur : fed vt obferuent Sc Sacerdotes Sc Laicos, vtrum Scnbsp;illifcfe,morcRomanofcuPontificio,gerant. APapaenim omniumln-quifitoresSc Corycæi funt conftituti. S^i quos in buiufmodi apparatibusnbsp;Lutberanos dcprcbendunt,bos notant,Magiftratui dcferunt,Sc vel rur-fusadPapifmumfeduci.velcijci, vel profcribi curant.
Si quando a fuperioribusmittuntur per locabærcticafvtorillo-
rumverbis)boceft,pcrLutbcranorum (nomine autem Lu tberanorum,
omncsintelligunt,qui non funtPapiftæ)prouincias, in collegio aliquo, q^uodE.uangclicismaximccft,vicinum:vtpotcDulling,æ,Monacbij,vclnbsp;«tiam Auguftç,babitum mutantjfcfeq; induunt biufmodi vcftibus,qui-bus vtuntur ij, per quorum oras amp; diœccfestranfeunt. Sic quando pernbsp;Ducatum Vvirtcnbergicum proficifcuntur,ficuti Magiftriartium libe-taUumincedcre folent'.præfertun ij,quLad audiendas difputationes no-
ftrorum
'c i p F T 1 ï I i:
ftrorum vel adinfpiciendas typographias mittuntur. Ad nundinas ßio# emittuntfutorcsamp;fartores,quipariterhabitu lefuitarum depofito,fi-cuti futores amp; fartorcs incedunt. Vbi compcriuntconuentusvel nu-ptias,principumvclNobiliurnfuturas,habitunobiliumfcornantjVtßcnbsp;cofaciliùsfpeétatum admit«,amp; concionibus acreliquis aâibusinter--
quot;Multi hoc effe qucant.Quæ pofteaillfmore pontificio explicate, hoc eft, vel ridc-hdbitusÜt re,vclcalumniari, vel lanè finiftrè interpreuri, amp; omnia in pefllmana partemraperefoleni.
verb per ftiorum loca vagantur, habitu reliquerum clcquot;
male ex- ricorum fecularium induti, peregrinantur. In om nibusautem tal es fc
Aa^elos pontihcia idolomania inhciendos , ac iub Papæ ty.rannidem Êêducendos. Hi non,vt Apoftoli,omnibus reliâis, fine pera amp; nummi^nbsp;Gxiuerût:fed habitu equeftriinfignes ,aurcis catcnisornati,generofisianbsp;equis vcéti, mollib. veftimetis induti,omnibusq; ornamétis,quibus potentes in hoe raundo ac nobiles vti folct,fuperbi,Angliâadierunt.
rû tarnen dolû amp; fucû, AngIicanaRegina.fenriens,fanguinarios eorû co~ natus repreffit:cumq;à proditionibus,aliquoties etiâ admoniti, defiûe-renollent,iuftas ànonnulliseorûpœnasfumpfit.PræfertimabElianonbsp;Campiano,infigni illoimpoftorc: que tarnen lefuitæ in albûmartyrumnbsp;retulerunt,amp; pro conftantia in fidePóntificiaaflercndaadorant. Sednbsp;quis ignorât, ctiam Satanam fuos habere martyres ? cura non fuppli-cium,fed caüfa.verum martyrem faciat.
Audiunt lefuitæ male à reliquis clcricis, præfertim Monachisi qubd tanta habitus varietate vtuntur. Sed ipfifacilc feexeufant: Quodnbsp;nonfua,fedPontificisauâoritateexpriuilegio id faciant,amp; regulis adnbsp;nullum certum veftimenti genus fin t alligati. Ratio autem,cur ifti lupinbsp;rapaces,fein agnosmtnfuetos;amp;filijSathanae,inangcloslucistransfor-marefoleant,hæceft:vtficebcitiùs,faciliùs amp; commodiùsfefchomi-num animis infinuare, illorumq; res explorare, ac tandem dccipere, fe-
KPet. J. ducere, amp; tyrannidi Pontifie!« rurfus fubijeere polTint. Hune nimiruni
obfincm circumeunt, quærentesquosdeuorent. Quam peftem Domini dementia à Germania potenter auertcre vein.
.Scdl
»S 'riTA JESrif. DOMÏSTICI. ^7
Sed h«c delefuitarum viuendt rattone ptiblicafufficiant. Quæ au-flt;m fint illorum -, in communi hominum focictate, aduerfus Euangcli-cos, quos olim Proteftantes,modô Concordiftas Si Lutheranos dicunt, confilia,afta,fcriptaamp;opera,eamagisdeploranda, quàm commemo-randa ducogt; quôd tanta impunitate amp; licentia, hocnouum hominumnbsp;genus, in Chriftianos fæuiat, Si licet fcclcratiffimi fint vita amp; doélrina:nbsp;tarnen ceu numina quædam, amp; quafi viui Dci Apoftoli à nonnullis ( fi-Gtttipfe diabolus à Calecuttis)fufpiciantur,honorentur, colantur.Faxitnbsp;DominuSjVt aliquanto cxurgat Elias, qui hos Baaliticos facerdotcs Spiritus gladio confiimat amp; deleat. Amen. Ita Gallos, multos Italos, Au-ftriacos,Sueuos ac Bauaros à Domino peterc,mihi ignotumnoneft.nbsp;Dominus dementer nos exaudiat,amp; hosPharaonitieos Magos confun-•datamp;perdat.
1
C A'S V T V.
Tit'uita leßtitarum priuataßu Domeßica.
Ita m, quamlefuitæ dûcuntdomefticam,regulärem,hoc eft, conftitutionibusIgnatij Loiolxcöformcm eflcopor-tet:ficuti annis probationis abfolutis iurant,fe omnem vi-fuçcurfum,fecundum Ignatij regulas,amp; Socictatis pro-pofitumjdireduros.
Summaautcmconftitutionumearumha’ceft. PontificcmRoma-hum pro Chrifti vicario agnöfcere .'amp;in rebus mores, amp; fidcm conccr- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t.
neiitibus ei per omnia obcdire. Ad finem Socictatis,qui eft perfedio fui, contendere. Ad mandatumfuperioriseuagari,amp;homincsfeducere.Sin-Keg«/42.nbsp;gulis hebdomadiblis cöfiteri,Mifl'am audire,rofaria dicerc amp;,Sacramen-tum fub vna tantum fpecie accipere. Spiritum.hoc eft,confcicntia fuam Regula ƒ.nbsp;«juotidic ter,manc,meridic amp; vefper e fcopare. Parères, amicos amp; omnesnbsp;res feculares toto pedore abhorrere. Sui mortificationem,boc eft, pro- Ke^. ç,nbsp;prias voluntatis, iudicij amp; intcliedus abncgationem quærere. Proximi 7o. y.nbsp;corredionem adiuuare. In concionibus amp; ledionibus, ca quæ propria Regulanbsp;luiït Socictatis facere. Se in omnibus deuotum ac humiie dcclararc. Vo- Regula22^nbsp;tum paupertatis in fua puritatc fine defedu obferuare: Caftitatis vero Regul.24.nbsp;angciicapuritatejCxprimere.lnObedientiasvoto fe, quafi cadaucr }igt;^-2S.2ef,nbsp;I z culus, -
-ocr page 78-lt;S.S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P r T r.
Rc£u!. jo. cLilus, ccra, ftatiu amp; cxcuseffet, demonftrare. Qmnqueïcnfus â mundt vanitate arccre. Scnfibusrepugnantia appeterc. Humiliora amp; abicciioj-Regal.nbsp;nbsp;nbsp;ra fibi cligerc. Res fecularesfiigere. Sanitätern animæ amp; corporis curare«
46.47.4S Moderate corpus caftigare. Diligenter omnes conftitutionesobferua-Rcgul. 4(gt;. re : obnegleélum earum pœnitentias petere. Erga alios facilcm,in fe-ipfum durum effe. Nulli fecularium absque pcrmiffufuperiorisloqui« In Regiilis Modeftiam amp; grauitatem apud extraneos obferuare. Breuiter,in omni-Comtnti- bus fc talcm exhibere, qualcm ipfum Regulæ conftitutiones elTe vo-«:b!is. lunt.
ReguUs}. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si quis in bas conftitutiones amp; régulas delinquit, is grauius peccaf-
fe dicitur,ac ft in Deimandata peccaffet : quia illis, non bis, triplici voto feaftrinxerit.EtlacobusCridius in explicationcRcgularum aperte dixit. Noftræ regulæ,nofter ftint Decalogus: in illas qui peccatnbsp;crsoiÿ-jis mortale crimen committit,nec remittitur ei, nifi prodelióto æ-quiualenti pœnitentiafatisfecerit. Qmaiuramentum fecimus,nos easnbsp;ad amuffim,cuftoditurosamp;opéré adimpleturos effe. Imô Regulas illasnbsp;Dccalogi legibus præftantiores dixit: Quod in Decalogo tantùm fint,nbsp;vt loquebatur,mandatoria.In noftris autem regulis (aiebat) phira funtrnbsp;quàmLexcxigit:nempeconfiliaCbrifti,quæ qui facit,is fiipereroga-«nbsp;tionum valorcamp;merito ( quod Decalogus ignorât ) fruetur. Qua in rcnbsp;lefuitæ détériorés bint Pbarifæis. Hi cnim,vt Chriftus quçritur, propternbsp;bominum traditiones, Dei mandata faltem tranfgrcdiebantur:illi autem fuas régulas Dei mandatis etiam præferunt:amp;bominibusconfiliànbsp;aliqua,quæ tarnen Dominus non deditffcdpro-hibuit,Gbtrudunt.
Conftitutionum autem amp; regularum tranfgrefforibus, pueriles, ioculariæ èc ridiculæ iniunguntur pcenitentiæ.Quarum nonnullas fub-iungam, vt eô meliùs vita illorum domeftica cognofeatur.
EftIcfuitisRegula,vtmanèdiebus æftiuis boraqua^ta,hyemali-5 ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus bora quinta, ftatim ad fignum campanæ è leôio furgant. Si qui, id
quod fæpiùs fieri folet,aliquantö diu tins ftertunt, amp; à vifitatorc in Itfâo-deprchenduntur,bistalisdaturpœnitétia. Rcâoripfum adfe vocatum , arguitjSe tanquam fomnolenrum acinobedientem grauiter, deprehen-dit, dicitque ci : tempore prandij fumes tuum leâum, illumq; tecum adnbsp;rcfeciorium defercs,faciesq; confuctam pcenitentiam,quatibi fomnumnbsp;excutias.Tuncfignoad prandiumdato, confecratione menfæfaéia,nbsp;vbi Patres amp; Fratres fedes fixas occupârût,ille mifer cum lcâ:ofuo,qucinnbsp;ia humeris portât,in medium defeétorij procedit,acin genua proftra-tusdi-
-ocr page 79-DE Vir A 11 SV n. DOMES TI cX tusdicit; Keuercndi Pitres charilïlini fratres,âico vobis mearn Guîpam,nbsp;quodhodie vltrahoram dormiui, quamobrem mihi hæc cxiguadatacftnbsp;pœnitcntia, vt leftum meum ter in refcélorio cireumportcm, amp; in medio bypocaufti, donee prandium finitum fiierit dormiam ; èc deinde ledum meum reportem,amp; in parua menfa cibumfumam. Quibus prola-tisjfurgit, leétum ter in refedorio circumgeftat, eidemq; deinde in medium ftrato incumbit,amp; fi vult dormit, cætcris fratribus ridentibus amp; c-dentibus. Hæc pœnitcntia nimij fomni peccatum expiât.
Poftquam manè furrexerunt à fomno Lex eft, vt ledû ftatim quifq; fuum adornet : deinde vt bora meditationis amp; orationis finita cubilenbsp;fuum purget. Qui in banc régulant delinquit,bodem modo, quo prior»nbsp;culpam fuam dicit. Pœnitcntia autem eft : ledum tempore prandij adnbsp;cœnaculum dcportare,amp; fratribus comedentibus oftendere, quomodanbsp;confufum Si turbatum ftratum reliquerit : Deinde abire, Si dum cæterinbsp;pran dent, cubile V errerc.
Si qui autem meditationis amp; orationis bora matutina obdormiunt, pœnitcntia eorum eft : ad prandium, in medio refedorij fein genuaab-ijeere Si fratribus monftrarc,quomodo dormierit, Si capitc fomno gra-uato nunc in banc nunc in illam partem nutârit Se vaeillârit.
Finita meditationis bora,omnes reuerenter amp; deccnterMilTæ, qui facrum (fed puto per àvvnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocant,interfint.Si qui pcdibus,vel ma-
nibus,vel rofarijs, ftrepitus mouent, vel per cancellos profpiciunt ; pœ-nitentia eft,in prandio Patrum Si fratrum exofculari pedes. Si fub men-fa,Vel ad pedesRedoris cibum capere : Si fratribus,afccndcndo in feam-num Si caput per feneftram exerendo,monftrarc, quomodo per canccl-iosprofpexcrit.
A Miffa ledio aliqua audienda eft, quam omnesvigiles Si attenti percipere debent. Si qui fub ledionefedent dormientes, garrientes velnbsp;tidentes,eos oportet deinde ad prandium in medium refedorij. confi-dcrc,dumq; cæteri edunt, repræfcntarc, quomodo dormiucrint, garri-ucrint Si riferint.
ALcdionc venit minifter (de quo fupra) qui operas Si labores domcfticosdiftribuit. Ad cuiusaduentum omnesconuolant,ipfe verbnbsp;ftans in medio officia diftribuit:Tu,inquit,vade Si iuua cocum : Tu cel-lariurnztu porta aquam,tu ligna:tu ollas expurga,tu menfam adorna : tunbsp;Vafa eluc:(fi quis autem cft,qui fe vult præ cæteris bumiliare,8i, vt regu-U iubet,repugnanûâfenfibus appctere,isvadit adRedorem,fc in genua.
ï 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prüftet-
-ocr page 80-C A f r T f.
jproftcrnïtjamp;rogatjvtfibi committatur officium humilitatïs,liöceft» cloacas amp; matÜas ( fit vcnia difto, vtor enim ipforum verbis ) Sc caligasnbsp;feniorum Patrum cxcremétis rcpletas, ac caetera fœtida amp; fœda loca ex-purgareï)tu verb menfæminiftra,amp;c.Tandem vbiomniadifpenfaritgt;nbsp;uicit ; Decentcr amp; citö omnia perficiatis. Si qui vel in moribus Icu iores»nbsp;nbsp;nbsp;k
vel in expediundo tardiores, quam par eft, deprchunduntur (Magiftcf enim morum eos fequitur SiC obferuat ) tune illis tales im ponuntur poc-nitcnt!æ,quaUa fuerunt delicta.Verbi gratia.Erat fratris nortulum pur-garc, herbas ordinäre amp; arbores putare. Isaudiuitcuculumcoccyzan-tem, vel aliquam alia auiculam cantillantem: cuius voce eflcæmulatur.nbsp;QuqdfiMagifteridaudiatjtacctîfed deindcRedorifignificat. Huiusnbsp;ergo pœnitentia eft,ad prandium culpam dicerc,amp; eofdem geftus Scnbsp;cantuscdcrc.quosinhortoexprimebat ; terigiturautquateicircumitnbsp;in refeftorio,amp; alta voce clamat, Cue, Cue, Cue, Cue, ( rifum tcncatisnbsp;ledores, dum amp; ipfe cuculum iftum imitor)quibus finitis,cum rcliquis’nbsp;cibum capit. Si quisin excrcitio ollam vel aliquod aliud vas fregit:huiusnbsp;pœnitentia eft,partcsacciperc, colligare amp; à collo fufpendereamp;in refe-dorio circum portare.Si qui fil en tij leges tranfierint ; illorum eft, in re-fcdoriocircumire,amp;eadeiTi dicerc,qua:in excrcitio protulcrant.HisScnbsp;alijs innumeris pœnitentijs, feipfos in prandio,haud aliter, quàm Regesnbsp;ac Principes fuorum morionum nxnijs ac gefticulationibus,recreant.nbsp;,T alis enim grauitas amp; fanditas lefuitas decet.
Etiamfi autem Icuia hæc funt, puerilia, ridicula amp; ioculatoriarta-men lefuitæ dicunt, quöd tot recepturi fint in vita beata coronas, quot pœnitentias egerintJmo hæc opera efle vitaæternæ meritoria, fi inten-tione Societatis, amp; ex obedientia fuperjoris faciant. Tot ergo Chriftosnbsp;liabent,quot opéra vel regulas.Si cocus aliquem cibum perdit, eius pœnitentia eft, cibum ilium ederc,vel coram fratribus circumgeftare amp;nbsp;culpam fuam profiteri.Si quidam inter exercitium fiftulârunt, vel nimisnbsp;cucurrcrunl, eorum eft in refedorio coram Fratribus idem repetere, amp;nbsp;deinde reliquisaffidere.
Corporis excrcitijs finitis, fignum datiir ad faciendum confeien-tiæ examen,fecun dum hæc quinq; punda.
Ç:^odi d'EJfdminar la conÇcientia ogni di. i,
i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iddi«, délit beneßc^recfuuti, generttlmenteamp;JpffMltnenteque*
-ocr page 81-OE FITA ISsriT. DOMESTICjÎ.
2. TionnindMr gratia amp; vero lumeper conofiere àquot; odiar ilpeccato.
3. Dommiar conto all’ anima fiia di tut to quello, in ehe hauera offefo Dioinqaelnbsp;£,in fenfieri,parole,epere, amp; omißioni, amp; Jpecialmente attendendo à quelli defetthnbsp;aiqualt'epitiincltnato.
4- Homandar à Dio humibnenteperdono d’ egnidifetto,cheinfihaueràtro-uato.
ƒ¦ Var vnfermopropoßto,con l’ aiuto diuino, diguardarfi per l’ auenire yconpro^ pofito di confejfarß,vltima mente,dica:Patre noßro,Aue Maria, Hoc eft, fi Latinenbsp;intcrpretcris.
exdiminanäi confcienüam Ubetdiç^.
t. Deogratiatagerepro beneficijsreceptis,tamgenerali(n^ quam ßecialibm. Ge-ticralia beneficia vocant,Creationê,Redemptioné,Regen erationemSc Conferuationem : Specialia, vocationem ad Societatem I e s v, epuinqînbsp;fenfuum fanatn conferuationem amp; profperam valetudinem.
2. Peteregratiamlumencognoßcendipeccata, eorumoccaßonetvitandiamp;o^ diße.ldc^:, non ex Decalogo» fed ex regulis ipforum.
. Deprecaripro omnibus i}s,quibus Deum ißa dieiparte, cogitando ,loquendo, o~ perando, omittendo offendit. Maxime verb èrßecialiter not et defeltus ad quospo-tißimumße inchnatumfintitfContnï^oio^'X régulas.
*. Petere veniam,vt condonet ipß tmnia deüéla gt; qua ifio die commißt, contra ïegulas.
ƒ. Jlabereßrmumpropoßtum,cum auxilio diuinofe eußodire, ne inpeccata inci~ dat : perpetrata conßteri : vltimo dicat : Pater naßer, amp; -d«c Maria yßgno crucisnbsp;facta.
Horum capitum meditationem, confeientix Examen vocant : il-ludq; bis in die faciunt,ante prandium amp; cœnara,hoc modo. Dato exa-minis fignojomnesreélà, quodcun tj; agant, conueniunt, amp; quilibet in, loco fibi defignato, coram aliqua imaginedn genua proftratusjcófcicn-tiam fuam ferutari, probare, amp; Spiritum fcopare iubetur. In confeientix autem indagationc ferme femihoramvcl quadrantem perfeuerant.nbsp;Quilitcras norunt, illórum eft, omnia cogitationum,vcrborum,fatto-ïum5amp; omiifionis j^ccata,in catalogo confignarc ; vt amp; ad diem Sabbatinbsp;intégré amp; pefelt;äc cófiteri poiTint, §4 Reótor fuornnt difcipulorum con:-fdcntiaui
-ocr page 82-•jz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C Jlt; P F r F.
Tcientiam adeoq; omnia métis arcana explorata habere queat. Ad qua» rem faciliùs perficicndam.huiufmodi vtuntur tabula,in qua peccata fu*nbsp;cuiuflibet dici confignant.
{ Cai haf addunt régulât. ]
Prima eft, vtquotiesidem peccati feude-liÄi genus homo commiferit,manu peétori admota doleat de lapfu; quod fieri poteftet-iam affiftentibus alijs nee aduertentibus.
Secunda cft, vt fub noétem numeratis computatisq; inuicem pun6lislinearum,qua-rum prior priori cxamini,pofterior pofterio-ri affignatuGattédat, an à priori examine, vsq;nbsp;ad fecundum aliquafucceflèrit emendatio.
T ertia eft, vt conférât diei fccundæ atq; prxcedentis examina inuicem , confiderans,nbsp;ccquid, fibi emendationis intcruenerit.
Q^rta,vt collatis hebdomadum dua-rum inter fe examinibus,pari modo, fadx vel omiflæ emendationis rationem habcat.
Dies Solis. |
Peccata esgitatienit. |
LvNjE. |
Verborum. |
Martis. |
Pallorum. |
M E R C V R11. |
Omißionif. |
ÏOV13. |
Pegularum. |
Veneris. |
NegleUa fonitentia. |
SaBB ATI. |
Confeßiottis. |
Si quihoc Examen vel negligunt, vel ofcitanter faciunt, vel decanter non peraguntïhi deinde in refeftoriotencnturpublicamagerC póenitenüam.Si quis adillud ftetit,eius eft confite« culpam »amp; eredumnbsp;ftare
-ocr page 83-P E ri T A. lESriT. DOMESriCA. 7î ftare coram fratribus,comcdcn tibus,facereq; examen debitum.ac deinde dcmùm reliquis confidercamp; edere.
Finis autem principalis huius examinis eft ; vt Reélor omnia arcana fuorum fubditorurndeteftababcat, feiatq;,quid de quolibet fit fen-tiendum Scfaciêdum : ne alios quàm velintin Socictatealant. QMin et-iam ob caufam,grauiterin cos animaduertunt,quos d^rehcdunt,con-feientiæ examen vel negligenter fecifle,vel aliqua rcticui(fe,amp;fibiin confeflione,ne pudcfiat,vel fuijpfius proditor fitjreferuaffe, Talem,dc-fperatum amp; facrilegum hominem,appellate folent : neq; eum à peccatisnbsp;abfoluunt, fedvinculis excommunicationis tam diu conftriélum te-nent,donee totam fuamconfcientiam,atq; adeo intima cordis fui penetralia, Reclori referârit.
Erat Landfpergæ neophytus, natione Gallus, religione, fed clàm, Hugonotta,hoc eft,Caluinifta,qui ira pcrcitusjobnimisitueram pœni- Schedlennbsp;tentiam, fibi propter examen confcicntiænegledum impofitam, dixit:nbsp;Examcniftudnihil aliud eft, quàm carnificinaconfcientiæ,matcriade-fperationls,amp; officinaproditionis,quodReélor propterea tantafeue-ritatc exigit, vt quidlibet de quolibet comperiatur, fefeque in ipfiusnbsp;Deiofficium,cuius folius eft,fcrutari corda, ingerat. Huic fequens pœ-nitcntiainiunâ:aeft.In rçfeâorio genibusinnixus,confitebatur : Rcuc-rendi Patres, cariffimi fratres,dico vobis meam culpam : quodin fan-ftum confeientiæ examen, Societati noftræ confuetum, 8c à Sanâo Pâtre Ignatio traditum, contumeliofus fuerim. Quamobrem mihi hæcnbsp;exiguadataeftpœnitentia. Primo, vtomnibus patribusamp; fratribuspedes exofculer. 2. Humilitatis officium,quod eft,cloacas expurgare, pernbsp;oftiduum fubcam. j.OHasamp;vafaculinæeluam. q.Perfpacium vniusnbsp;boræ coram vencrabili Sacramento culpam dcpreccr. 5. Per men fisnbsp;curfum quotidic ter confeientiæ examenfaciam. 6. lam meipfumfla-gellem,donee tertium fuerit appofitum fcrculum:vel Dominus Redornbsp;lufficientiæfignum dederit. Hispœnitentijscriminafuadiluens,coro-nam vitæ æternæ, vt loquuntur,promeruit,
Confeientiæ examine finito fignum datur ad prandium, Ad quod bini amp; bini accedunt,amp; ante fores refedorij Miniftrum, cuius eft diftri-buerc pœnitentias,præftolantur ij,qui caraderem beftiæ, hoc eft, Pon-tificij Sacerdotij chrifma 8c rafuram, nondum acceperunt. Minifter deinde adueniens fingulis deliquentibus pœnitentiasimponit. Suntet-iam,prçfertini qui pr« alijs deuoti amp; regularum ftudiofi videri cupiunt,
K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qiifu
-ocr page 84-74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c  f r r Ft
qui fua fponte pœnitentias petunt,pro peccatis in régulas comtnii^Sf aut pro ijs, de quibus ex obliuione nondum fatisfccerunt. Pofteaquamnbsp;autem cognoucrunt,quæ cuiq;pœnitentiæ faciendæ fint,tune ianu»nbsp;apcritur,à miniftro mcnfie; Lotis manibus,ac bcncdictionc diéla, inno^nbsp;centes Pharifæi accumbunt tpœnitentiarij verôjinrefcôtorij medio,o-jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ninesingenuaftabijciunt,amp;quilibetfuamculpamdicit,pœnitcntiam-gt;
qucperagitjnonabfq^rifuamp;cacliinnisepulantnim.
Vcrbigratia. Vnusdicit : Egohodiecùmpercircuitumiremrifif dataeftmihipœnitentia, vttcr circumirem (in cœnaculo) amp;rideremynbsp;Tumq; furgens rifu rcfeâorium complet. Ethæc eftleuitatisexpiatio»nbsp;Faclu Ro- Alter ; Ego çum mco fodali hodieminiftrauiMiflæ, fed negligcnter : fi-J »îtf, Anno ui enim operculum in calicem inciderc, id quod facerdos non obferua,-Tnbsp;ƒ ƒ 5^. to. uit.Nobis ergo hïEC data efl: pœnitentia,.vt operculum circumportemuS’nbsp;Augtifl.U- tribus vicibus,5cillampartem,quafanguinemCbrifl:iattigit,exofcu-liidopercu lemur,amp; in locum rcliquiarum reponamus. Alius.Hodie cum ollas pur-lum,quod garem,.vnamfregi,data eft mihipœnitcntiazvtteftasvobiscommon-^tïebant ftrem,Scabcam ad figulum aliamq; emendicem. Alius.Hodie cum eflcm'nbsp;in hortulo,audiui cquum liinnientcm,cuiusliinnitumegoquoq;orcnbsp;Chrißi exprimcreconatusfuinneaeft pœnitentia,vttcr circumeam,Sc hinniamnbsp;fanguitie, quam pofliim voce altiflima.Sicq; ipfe hinnitu,reliquirifujrcfeâoriunirnbsp;eftrfdre/i-adimplcnt. Alius. Mcumhodic erat,feniorumPatrum eluerccaligasynbsp;quiM repo quia verb nonrcâèneq; pure easexpurgaui: pœnitentiamea eft, vtvo-fitum, ér bis caligas demonftrcm,amp; abeam reéteq; abluam. Alius. Tranfiui hodienbsp;invocata, Sacerdotcm,ncc caputaperui :.data mihi eft pœnitentia, vt circumeamynbsp;ofculatu^ .Si erga omnes caputaperiam. Alius.Hodie Mifiæ dccentcr non interfui:nbsp;àlefuitis mea pœnitentia eft, vtfub menfa edam. Alius. Elodie feli abfq; licentianbsp;apadS.An carnes dcdi:mcapœnitcntiaeft,vtnunccumfelefubfcamno edam.nbsp;dream.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;His amp;.alijs pocnitentijs,prandij tædium fublcuant, fuas cpulas
condiunt,fcfeq; Epicuri de grege porei recreant amp; faginant.Etiamfi au-tem,bærcs per fe funtridiculæ amp;puerilcs, ipfi tarnen tantæ fuut cæcita-tis,v7ri3Kfi7ia{ Scfuperbiæ,Vtcasfatisfaéloriasjcxpiatoriasamp;meritorias efle aftirmare aufint. Adorâtes nimirum manuum fuarum opera amp; cor-^nbsp;dis propria rîgmenta..
A prandio hora ipfis datur à Redlore,-qua fe récréent. Hæcautem recrcatio ita comparata cft.Prandio finito,amp; gratiarum adionc dida,o-mnesrefedorio cgrcdiuntur,5cforis Aliniftriim expedant,qui illis, quinbsp;Sacerdotes non funt,cxcrcitia quædam corporis diftribuit, Vni dicit, rade clue
-ocr page 85-èÊ FîT-a IE5FIT-. bÔïliSÏÎCÂ.
Æe clueollas î alterhtu patinas amp; orbes emunda : tu culinara expurga : tu tnappasSc reliqua mcnfæ ac tabularum ôrnaiticnta laua,reponcamp;cu-ftodi.Rcliquisdicif.Itc ad rccreationemamp; fitismtidefti. Habet autemnbsp;recrcatio ifta ccrtas fuas leges.
Reéloris cftjvt curct,nc defint clandeftini corycæi, qui in aliorum ïfiores amp; verba animaduertant, notanda côfigncnt, amp; Reâori déférant.nbsp;Si quos videt fratres fefc mutuo diligcrc, amp; vti putat, nimia in rccreatio-nefamiliaritate Vtidiosfeparat, amp;ijs adiungit, quibus cum illino liben- Turpijft^nbsp;ter conuerfantur. Singulis diebus Solis,diftribuit literulas, in quibus af- ma plerü-^nbsp;ftgnat,quidamp;dcquibusrcbus,quilibetreGreationistempörelöqv.atur. que de K.nbsp;Nccipfis liberum cft,cum quolibet colloqüi: fed cum illis tantum, quinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rc-
cuiuisà Superior! focij recreationis funt affignati.Cauet autem diligen- feruf. qtM ter,nequ«ingeranturcolloquia,de altetcationibus çrincipum,de re- verecÜdtanbsp;busfecularibuSjde parentibus, de amicis: maxime vero omnium curant^ iuuenifnbsp;ne vllacontrouerfiarum de religionc cum Lutheranis fiat mentio.Nam vix aude^nbsp;prætendunt,Lutheri doftrinam inftar gangrænæ ferpere: amp; vitro fcnfi- ret petersnbsp;busbominumfefc offerte.Sic^uosbabentinterfeapoftätas,bösn'ô per-Una,nbsp;mitturttcumiunioribus amp; idiotis loqui: fed bis adiungunt patres amp; fa-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;me
cerdotes feniores, qui iam inPontificiareligionc obdutuerunt, quique pudet hit lt;rtc fopbifticà fimplicioresfcduccre, amp; de religionc Lutberana, boc eft, infirere.nbsp;^angelica dodtrina, varia dubia ac fctüpulos illis inijcctepoffunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alijvt cd~
Loqtiuntur aütem in recrcatione certo ordine.Senior fabuîam in- feruatrice tipit,cuireliquiattente,deuotè amp;rcuerenter aufcultant:vbi fabulam cocabina-fuampcrfecit,aliusnouamincobat,ficqueprocedendoquilibetaliquid rum : alqnbsp;ïn medium profert, donee borafiniatur. Fabulas autejn, quas narrant, vtVenerünbsp;petuntexDifeipulo de tépofe: de MiratulisB. Mariæ ; deLcgcndis, alij promotrt^nbsp;l.ugcndadicunt,Diuorum : de vifis Monaeborum yarijs: de Societatisnbsp;incremento : de mortificatione : de abnegationefui: decôtemptu mun- furum ad~nbsp;di : de vatiitatc diuitiarum; de virtutibus Patrum,qui viu unt in Societa- tutrice : a-te ; deperfeftione regularumiefuiticarum : de rcbus amp; epiftolisindicis, Iq vt Unanbsp;laponkis amp; alijs,quaslefuitæin regionibus ignotis amp; in terra noua fe fa- introdu-ccrcgloriatur. Siquisfalesfpargit,vcliocosintcrfcrit,eiuspœnitcntia cunt.Sumnbsp;cft,adcœnameademrepeter«coranromnibus,vt fie feipfum confun- tna,p[ara~nbsp;dat,rcliquisq; rifum moueat.
Danturctiam in recreationc capitula. Capitula autem funt acer- itnpia biores reprebenfioncs, quibus ad vitam, vtiloquuntur, religiofam fuos blajphe-perwahcrc gt; Si ab aulicis-Sc fecuU moribus abftrabere co'nantur. In iftis Wit.
K a capi-
-ocr page 86-7lt;5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C . 4 P r T F.
capitulis adhunc modû procedunt.Reóhor finita fcptîmana, corycÆuin vocat, Sivitia, quæ dealijsannotauit, fiifcipit. Tempore recreationisnbsp;fchcdulamprofcrtjin qua omnium errata per feptimanam perpetrata,nbsp;confignata nabet. Si vult illos, vt illorum vcrbo vtar,capitulare, fellamnbsp;fibi afferri curat,amp; in medio fratrum confidens, dicit : Putabam me ha-Abußts Cil bere fratresperfc(âos,fcd hæcfcbedamihi à Spiritufanélo data,multosnbsp;ntiHiDiis imo veroomnesimpcrfcâionisarguit. Quibus prolatisomnesinge-diiâni, Spi nua coram Rcâore (ac fi Deus eflct j procidun t,Sc dicunt : Sic cft pater,nbsp;ritu! fan- omnesimperfeétifumuS rnccregulaSjficutidebuimuSjobfcruauimus.nbsp;iio jfiendanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T une omnes iubet furgeretcum autcm,quem,reliquis plura com-
cw üterM mififie errata,nouit,proicâ:um in genua pcrfcucrare iubet. Et ne is Co-rycæum exaccufationibusagnofcatScoderit,aut alienctur ab ipfo,o-mnesamp;fingulos in coronafcdcnteSjintcrrogat.Tu pater,vclfratcr,qüç per banc hebdomadam in fratre tuo perperam fieri animaduertifti. Eftnbsp;frater valdecgcnus,cômmunicctisigitur ei fpiritualem elecmofynam,nbsp;qua adiutus poflit in fpiritu fccundum propofitum Societatis progre-di. Ibi turn pater incipit:Ego vidi ilium fub Milfa oculis vagantem,amp; adnbsp;mulicres rcfpicicntem;quod fignum eft,mundani amp;carnalisamoris.nbsp;Alius : Ego vidiipfum fub meditationc amp; oratione matutinadormicn-tem amp; indeuotum. Alius: Eft fupcrbus,irreucrentialis,patres præterit,.nbsp;nee caput aperit. Alius: Silentium fepe frangitjgarrulus eft, loquiturnbsp;horisprobibitis, Semultiseftoffendiculo. Vbi ergoquilibetfuumdenbsp;eo interpofiiit iudicium, Reâor addit. En tabs es focius gt; quam tibi visnbsp;dccerni peenitentiam ?Ille refpondet, quam Pater vult. Tunc ait: Sequent! feptimana in rccreationibus omnibus folus manebis, nec vllumnbsp;verbum,absquc fingulari Si exprefto meo mandato,loqueris : quotidienbsp;ad prandiurnftabisSclabia digitiscomprimes. Finitafeptimana,quo-modo pœnitentiam teceris,me facias certiorem, vt tc abfolucre poftim.nbsp;Intcrrogatetiamvtrum non maleipfumhabeat, quod Patres amp;fratresnbsp;eumitadefcripferunt.Quirefpondcns,Non offcndor,fcdgratiasillisnbsp;ago. Tuncillefurgitjamp;confimilemad modum,reliquosfratresvicif-fim capitulate feu reprebcndereiuuat. Huiufmodf capitula vocant fpi-ritualcs cleemofynas,quôd his Patres amp; Fratres, in fpiritu iuuenturamp;nbsp;mortificentur.
In hisrecreationis horis,récitât etiam literas,quas de fuorum ope-ribus amp; faéiis acccpcrunt, quibus ad zelum amp; conftantiam fuos adhor-tari con; n.ur. Sic cumleftiitæ Ccloniervfcs fcriberent Landfpergamr Fratrém
-ocr page 87-DE ri T A lESriT. DO ME S TIC A.
FratremElcétoris èc Archiepifcopi Truckfeffi captum,omncs ïn genua ad gratiarumaélioncmprocidcrunt: ac Pater N öfter amp;Auc Maria dixerunt. CùmAuguftanifcriberent,nouumCalendarium promul-gatum amp; receptum ; PotcntiamPapx commendârunt, qui licètRomænbsp;pcrmaneret,tantæ tarnen potentiæ effet,vt etiamrebelles Lutheraninbsp;ipfius mandata rccipere cogerentur. Hoc nimirum indicium effe, Papxnbsp;confilia à Spiritu fanélo ( fcilicct ) gubcrnari amp; régi, qui amp; feliccm fuc-ccffum largiatur. CtimVicnnenfcs Auguftam fcribcrent, ex vna puellanbsp;per Societatis patres dæm onia eiefta 12 6 5 i : ibï turn multa de fux reli-gionis vcritatc,amp; vice verfa,dc Lutberanx fidei,miracula non facicntis,nbsp;falfitate, gloriati funtetiam pro publicis concionibus. Cùmïngolfta-dienfibusamp;LandfpergenfibusIefuitisfcribcrét Auguftani, Eleâoremnbsp;Saxonicum in comiti js multa côuiuia celebraffe, qux inbonorem alio-rumPrincipuminftitucrat.DuccmveroVuirtcnbergicum gcnerofa ilia,amp;Principibus viris non indigna exercitatione vfum effe,. qua quis ce-leribusequisveétus in curfu circulum auferreftudet:eosceuhominesnbsp;feculares Scmundanos falsè riferunt. Redor quoqueCollcgijIcfuiticinbsp;apud Auguftanos, Gregorius Rofephus, dixit : Luthcranos Principes,nbsp;homines effe irrcligiofos,qui bonis Ecclcfix Romanx curixproprijs,nbsp;magisadlufusmundanos,quàm adreligiofosalcndos,abutantur. Rur-fustamen vbiPrincipescurâruntfuosEcclefiaftaspublicas habere con-cioncs,quibus amp; ipfimet intereffent.dixerunt rHoc effe alienum à Prin-cipibusvirisofficium. NamEleétorum acPrincipum effe,incomitijsnbsp;confilijs intereffe, quibus ruinx Ecclefix Romanx refarciri poflint,nonnbsp;turpi ocio defidercamp;hxrcticorum concionibusaufcultare. Ita Tempernbsp;ïiabent ifti Ariftarchhquod arrodant,culpent amp; crimincntur:amp; v t pau-cis,quod rcs eft,dicam,in omnibushoc vnum agunt, vt fuorum animosnbsp;perfeéto odio aduerfus Euangelicos inflamment, ficq-, eos inPontiflcijsnbsp;idolomanijs confirment.
Rccreationishoraabfoluta,in Italiafcmihorulamfomnoconcédant : hinc ftudiofi ad fua ftudia, F ratres verb ignorantix, quos coadiu-tores temporales vocant, ad fuoslabores redeunt. Si qui funt, qui proprium ac peculiare non habcnt officium, hos minifter,proquot;fua volunta-tc,nunc ad hune nunc ad ilium laboremremittit: quia nihil certi propter pigritiam amp; infeitiam tutb ipfis committere poffunt. Si quiftto in
-ocr page 88-c’ Ä ? r ¦ r ƒ?
pcccarant, poenitcntiaj agcre coguntur : quo ncc cana ftuïtonïM ädi-Ï)us careat.
A media quarta vfq; ad quintam, habetur vefpertina oratio, ad quam omties reliquis laboribus poftpofitis in tcmplo coram era-înentoconuetiirc,eamq;ingeftua proicétosabfoluere oportet. Oratio-hefinita, cœnam accedunt: àcœna,ytàprandiorecreatio conceditur:nbsp;ibhac deindead ftudiaamp;facrarum rcrum ,illofum fenfu, hoc eft, ad de-liotorum libellorum ledioncm fe confcrunt,in qua vfq; adoâauamnbsp;tnorantur : qua audita fignüm daturadprecationcni nofturnamnn quanbsp;recitant pfalmum vnum, quemeunq; Reétor voIucrit:deindePatcr no-fter, amp;Aue Maria! tandem Litaniaiualdolatrica, quam ipfi Litaniamnbsp;Sanéi:orumdicunt,prccesfuasillasfiniunt. Dehincquilibctfeadfuumnbsp;confert locum,in quo fpacium vnius quâdràntis, vcl dicendo rofarium,nbsp;vcl legendo aîiquid confumit, quo elapfo, fignum daturàd confeientiænbsp;examen. Hocabfoluto,omnesmedianonafecubitum (priùstarnen,finbsp;qui volunt) rccrcationem, quam ipfi collationem vocant, àcellario fu-lnunt)conferunt.HxceftvitaIefuitarum domeftica,quam ad eundemnbsp;propè modum per integrum anni decurfum peragunt : nifiquod tempore iciuniorum amp; feftorum alijs pluribus fuperftitionum amp; pœniten-tiarum hypocriticarum gencribusvtuntur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fingularecenferevei
lem, nifi vererer meleâorimoleftiamcreaturum, quicxfuperioribus facile dereliquaillorum vita conie(âüramfacercpotcft.Nihil illis affin-xi, fed omnia, vt ab ipfismet audiui,magna etiam ex parte vidi, ac ijs in-Icrfoi, bonafideretuli. Sicutiipfi mihi teftes erunt, acrcgülæillorum,nbsp;quashabeo,idcmdcipfisteftantur. Eftitaq;vitaipforum,vt ex haéie-nuscommemoratispatet, non folùm fupcrlHtiofa, hypocritica, phari-faica,ridiculaacftulta:fed etiam plane Ethnicaamp;impia. Idquodpaucisnbsp;ipforummetteftimonio probabo.
‘fol.içi, ScribuntipfilefuitæinLiterisIaponicis : Inlaponiorumimperio principem locum teuere fupremum religionis Antiftitcm :qui penè pronbsp;numinecölatur)amp;vulgo adeo facrofandus putetur,vt humiveftigianbsp;pöncre prohibeatur, amp; fi quando terram pede contigerit, honoris gra-dudeijciatur. Eundem affirmant latiflimèimperare, amp;cumvicinisRe-gibuspugnare. Hicfiios Tundos,hoceft,Epifcoposconf.rmatamp;creatnbsp;ipfeiqui deinde magno apud fummos infimosq; honore funt,facerdotianbsp;conferunt,ieiunia indicunt,carnis guftatus religiofis diebus,cùm adnbsp;idolorum delubra vulgo peregrinantur,çoncedunt.Nafccntcs prçccre»nbsp;Bonzi^
-ocr page 89-•bE FJTif. IISVIT. 'DOMISTJCX. ßoftziorum fquilaponijsfunt Monaclii^ fcôtæ, nullam' auéêöritatcmnbsp;vel exiftimationcm obtinent, nifi cas idem fuo diplomate amp; teftimonionbsp;comprobauerit. Hi Bonzij ampliffima incolcrc dicuntLir,noftroruiTinbsp;ritumonaeliorum,cœnobia,cœlibcm vitam duccrc,inphanomedionbsp;aram cxcitarcjin qua Amidæ fignum ligncum yin ro-la itidem ligneanbsp;confideat, præclarum ad afpectum, Sic. Hos etiam cfle vita,moribus^nbsp;turpi/fimos, amp; omnium mortalium auari/nmos,omnesq; nouifl'econ-ficiendæ pscuniæ vias r venderc populo multa ciiirographa, quorumnbsp;præfidio fe tutosforc àdæmonibus vulgus exiftimat : mutarc etia num-m os, quos in altera vita multiplicato reddan t foenorc ,¦ darcq; cautionisnbsp;loco crcditori fyngraphas,quas fecum è vitadifcedensdcferatadinfe-ros. lidcm cultris fc incidunt : in parentes fiint impij; amp; cætcra faciuntynbsp;quibusvel Ethnicorum antiquorum improbitatem vincunt. Quidam'nbsp;tarnen illorum rcéiam rationem, amp; flaturæ lumen diuinitùs infitun»nbsp;fcqucntcsjca quæ naturæ amp; honeftatislcges cxigunt,in externisfaciunt.-De quibus plura in epiftolis Jefuitaru m laponicis.
Etiamfi autem fupcriora de Etlinicis laponicis adduâ.a,per omnia EapæRomano conueniant: tarnen cadcmctiaminlefuitascompctunt..nbsp;Nam vt prinecpsillclaponicus ,.fummam amp;: abfolutam in omnibus habet pottftatem ; ita etiam lefuitarlim Gencralisyin fiios fubditos,Socie-tatisiftiusmembra, indeterminatam poteftatem tenet. Hicetiam fuos-AHtftcntcs,Vifitatores,Inquifitorcs,Prouincialesamp;Pce(âores,ceuTun-Tnbsp;dos,pro arbitrio créât. Hieper fiios fociosjtoti Chriftianorum orbi,nbsp;præfcrtim ijs, quosLutheranos acEuangelicosdicunt, bellaiuflu Pon-tificis Rom ani,tam religionis quàm bonorum, infert. Hicfociosfuos,inbsp;Pontificcmultispriuilegijs amp;iramunitatibus ornatos,adeuertendaE-uangelicæ religionis fundamenta emittit. Hic à fuis vt fupremus, ita etiam fanétiffim us,haberi vult. Ipfius etiam fôcij ftudiosè cauent, ne infi-ma loca orccuparc cogantur: cumprimis autem in eoélaborant, vtobnbsp;pietatis fimulata:lpecicm,fcien'tiamq;inflantem,inmagnainbsp;apudpopulumfint exiftimatione. Hi rcliquorumSacerdotum voluutnbsp;effe Inquifitores amp; Correâorcs : Quales etiam Ethnici Romani prænbsp;cunôfispopulisjamp;Pharifæi præ Sadduexis Si Eflæis elfe cotendebant.Hinbsp;inftar laponicorum Bonziorum non cœnobia, non monaftcria,nonnbsp;cellulas, non fnbtcrranca loca, fed collegia,palatiaregia,amp; domos arce»nbsp;regales fupci'»ri*^^®’O‘^cu pat :rcipfanimirum oftendentes,anncciusfintnbsp;dilcipulfiqni non habçbat, quo caput fimm reclinaret. Hinon quîdcnxnbsp;Amidx.
-ocr page 90-gô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c 4 P r T V.
1,Keg. I s.
Amidæ fignum, fed tarnen fcipfos lt;cu Diuos, toti tnundoadorandos» obijciunt.Vita quoq; ipforum çxterna,veluti olim Pharifeorum,?«: no*nbsp;ftra artate Anabaptiftarumjpietatis laruafeu fpçcie vtcunq; tcgitur : ve-*nbsp;rùm faâiseins virtutem abnegant: dum vitam in ocio turpem agunt, amp;nbsp;omncs à minimo vfq; ad maximum auri façra fame laborant. Sicuti o-mnes vrbes, amp; prouincisejn quibushabitantjconqueruntur. Quid?nbsp;Quôd Germano populo»olim omnisfupçrftitionis inimicojamp;vTroxf/-lt;fîœjr hoftijftercora^t^ualiafunt, vitra,lapides,ligna,grana, rofariaSc imagines magica arte,aPapaconfecratas,pro auro amp; argento venditant.nbsp;Addc, quôd literas indulgentiales in infinitos annos pro amplis ijfq;nbsp;auratis eleëmofynis vénales exponunt,amp;eafdem ementibus tanti valo-ris elle gloriantur,vt,etiamfi Deigenitricem (horrefeo referens)violaf-fpt, vitam tarnen xternam earum virtute aflequeretur.Infuperetiam,vtnbsp;olim Baalitæ, fe non quidem cultris » fed flagellis quinq; lora (ad recor-dationem, vti dicunt, quinq; vulnerum Cnrifti)nabentibus,adfangui-nem vfq; feriunt,nec quicquam omittunt eorum, quibus Ethnicos for-didatos fuilTe legimus.
fitm. h
Notaeft multiplex illorum idololatria,perfpefta multiuaria fu-perftitio,quaquidem noncœpas, vt Ægyptij ,fed ofla, non diuorum, fedfscpè Gallinarum vef equorumadorant.VeritatemDeiinEuange-lio expre{ram,amp; à viro Dei Martino Luthero dextrè expofitam, amp; à for-dibus pontificij s repurgata in iniuftitia Antichriftiana detinent.Deum,nbsp;quem ex verbo fuo cognouerunt,nonvtDeumglorificant,ncq;erganbsp;ipfum grati funt : fed vani redditifunt per régulas Ignatij Loiolae,amp; ob-tenebratum ac infeiens eft cor eorum.Hi volunt efle mundiDoftores amp;nbsp;fapientesjcùm vcrèfint,fecundum Salomonern, ftulti, hoc eft, impijSinbsp;peruerfbqui gloriam immortalis Dei, non folùm in efformatam imagiquot;nbsp;nem mortalis hominis aut volucrum:fed etiam viliffimorum ofliumnbsp;magicè canonizatorum tranfrautant, Quaproptertradidit illos Deus,nbsp;iufto iudiciojper cupiditates cordium fuorum in varias immundicias, vtnbsp;varijs pollutionibus, libidinofis vftionibus, fpurcis affeâibus, amp; nullisnbsp;non ignominiæ generibus alEciant corpora fua inter fe mutuô,qui mutant veritatem Dei in mendacium Pontificium, amp; venerantur coluntqînbsp;ca,quæipfifecerunt,fupraomniura faétorem,quieft laudandusin fecu-la,Amen.
Deum dehoneftant : Satonam honorant : Chriftum negliguntî Antiebriftum colunt ; viuentes perfequuntur ; defunétos inuocantrnbsp;oracul»
-ocr page 91-DE TITA lESriT. domestic A, Sï ¦oracula Spiritus fanâi rident : fuas traditiones amp; régul as vcnerantunfa-crummatrimonium violantnmpurum cœlibatum amp;obfcœnumcon-cubinatumprcbât:Breuiter,inomnibusficfcgerunt,vtnemonon pof-fitillospro Iesv hoftibusamp;viuisAntichriftimcmbris,agnofcere.Ma-giftratumlegitiinumamp;àDeoordinatumcôtcmnuntjamp;Antichriftumnbsp;Romanum fuprcmum omniumrcrumcaputamp;Principern,dicunt,cuius ad-nutum omnes diredos volunt.
Quid dicam de illorum in parentes«suf!acimpictate, qua Socie-tatem ingreHi,non folùm Ethnicos, fed etiam ferociflimas belluas fupe-rant.Non meminerunt ingrati ifti alaftores,ftigmate vcl potins ignein-£ernali digni,aquilæ àrirgincapudSefton vrbemcducatæ. Nonconfi-derant fidelitatem canis T. Sabini, qui etiam ad os defunéti Domini fui cibosdetuIitjVt nutricationis vices redderet. Non gratitudinem Hclpi-dij Samij : nec ciconiarum tonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sanè fi patres ipforum eius ef
fent naturæ,vt conuitijs nutriri amp;c viuerc vellent aut poifcnt,pelargos il-losdicercmjamp;liberaliifimè officio fuo funclos. lam verb, cùm tantum non diftent æra lupinis: quan turnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab impietatc in parentes, non
maiori dexteritate officium fuum erga parentes facercvidétur,quàm fi cani pàleas, Aftirio verb ofTa comedéda proponas.Qimd fi maxime feor-pij exemplo, qui parentes quoque fuos è medio tollere dicitur, fetuerinbsp;velint : maiustamen horum fcclus effe dico. Illis enim, vt parentum iin-pictatetn Se içBf/£ir,qua omnem fœtum fuum, præter vnum, necant, vl-cifcantur,à natura tributum exiftimant,vt quifolusfuperftesmanfit,nbsp;genitorcs interimat,amp; hoc modo reliquos vindicet. lefuitæ verb paren-tibus fuis, à quibus poft Deum fumma beneficia acceperunt, qui eos ge -nuerunt,è ftercore cducârunt,alucrunt,multis bonis cumulârunt, adeonbsp;iniqui funt,vt eos probris excipianc,rideant,ac quafi mundanos, fecula-res ipfisq; multb inferiores amp; viliores contemnant, floccipcndant,nau-feent. Ex quibus nimirum pcrfpicuum eft,Icfuitas hominis naturamnbsp;exuifle,amp;inbeftîasdegcnerafl'c,atquc adeo his etiam non vnonominenbsp;infeliciorcs détériores effe,
Sedfingarnusiefuitashomines,Ethnicîstarnen eos f præterillud, qubd propter abnegatamfidcm Chriftianamipfiscæciorcsfaâifunt^innbsp;hocpictatisamp;gratitudinis generc longe infcrioreseflcdeprehcndcmus.nbsp;^iczaiXii^^Ti{mkr\iïYt‘^cjiefifi[acceptidecetmemmiffe.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fane eSl,
tffetngratum.Itcm-.ingriftohonnnenihilpeiusterracreat. Præterea:Qwi tngra-tWi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vitia dtxit, Aut : Virum decet bonum accepti beneficij mtminijfe
L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t9t9
-ocr page 92-Sï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T F.
toî(^peciorê,fedfiquK,qHi)daccepit,l)eneficÿeblnûfi'ttnr,generoJtiihicvtrnuitqutti» erù. Ad hæc diéla lefuitæfuam vitam, Stoicam amp; plufquam be-gt;-liiinam «i3-ttSeistr examinent, amp; deprehendent, fc verè dignos elle, qui innbsp;Aphricam inonftrorum feracem ablcgentuv,vt vel ab ineredulis Genti-busdifcantjquapictâtebencficiorumpatcrnorum mcminiflc.debeant.
De Socrate feribitur, vocatum ab Archelao Rege venire recufalTe i nc,inquit,bcncficiaaccipiam,proquibuspariareddere non poffim. Ic^nbsp;fuitæ,nonvôcatiinPrincipum aulas feingerunt,beneficia cxigunt,qusnbsp;neegratamente cxcipiunt,ncc pro acccptis^vel fidtcm imparia, fed pro-benefieijs male-facia reddunt.
Improbum cfl'ehomi.ncm,dixit quidam,qui beneficia acciperefeiat,-redderc nelciat. Et Philip pus Macedo, cum audifTet de morte Hippar-chi.,dicitur,earn tulifle accrbiffirac, Scinterrogatum:quîfic,cùmille tempeftiuè difeeflerit ? refpondilTc : Sibi quidem tcmpeftiuc, mihi vetonbsp;præpropcrc:quod nullum ipfius mcritis dignum a meaccepcrit beneficium. lefuitæ veto cnccare etia malefadiisfuos parentes, qui cos à tamnbsp;irapia Socictaterecte, iuftè, pie ac honefte auocare cupiunt, fi polfcnt,nbsp;non intermitterent : quin fi ijdcm Euangclicam vere Chriftianam reli-gionemfet^uuntur,cos anathcmatizantjamp;Satanætradunt.- «
Anne ergo à I e s v, qui fuis parentibus fubdituserat ,.eosq;alcbatr denominabimuslefuitas,quiparentibusimmorigcri,ingratitudine cosnbsp;cxcruciatit, ac mille molcftijs oppress mortem accelerant ? Neronia-nos veriùs dixcris,quiamp;ipfè genitricem fuam tantoperèamauit, vt camnbsp;excnterarct,quó locum, in quo mcnfcs dccem latuiflct, fpeótare poffet.nbsp;AutmimnehosIesv doârinamamp;reâam viuendi rationem alijs tra-dituros putabimus,qui tantam ingratitudinem amp; impietatem, ipfinonnbsp;dilfimulant? Non ita Deus in Decalogo præcepit : fed mandauir, vt parentes honoraremus, magnifaccremusamp; in omnib. adiuuaremus ; Noilnbsp;Col‘3- ita Paulus,fuos difcipulos docuit,diccns:grati eftote. Et rurfus. i.Tim.5.
Vieem rependite parentibus. Hocenimefthoneftum amp;acceptumco^ ram Deo , fed idem vere fpiritu prxuidit, in extremis diebus forenbsp;j/vr,ingrates,parentibus immorigeros; quos tarnenipfedeteftaturamp;nbsp;deuitandos cenfet. Caini ergo,Chami amp; Abfolonis impietatem, èc puc-rorum in Bethel petulantiam Suitarum ifti alumni æmulantur, nihilnbsp;vindicis manum metuentes, fed omnia fibi impune licere putantes. Ve-rùmnonpcrpetuôimpunèferentjfed quanto maior illorum erga parentes debuerateflereucrétia, Vt quivitæipforum auftores poft Dem»nbsp;ftintt
-ocr page 93-îgt;g F IT A lESFIT. DOMESTIC A. «J îunt : tan to maiores ctiâ amp; atrociorcs poenas tetrici hi Abfalonitæ, Gie^-titXjCanes rabidijSc iumétis détériorés,dabunt.Sed amp;. hæc delefuitarumnbsp;in parentes impietatc obiter diiâa fufficiant.
At verb hi ibcij,Loioiitæ,non lolùm in naturales fuos parentes tales euculicxiftunt: fed eandetn quoc^ucimpietatemamp;virulentiflimunfi •odium in genercjin omnesGermanos concipiunt.Qi^rum tarnen quidam , nefcio qua cxcitate autpotiùs ftultitiaperculfi, lefuitas,Ecclefiænbsp;lupos, Patrixlocuftas,Reipub.bruchos,ranas, verres, prædones, feu, vtnbsp;veriùs quodres eft, dicam, proditoresÄ; ferpentes in fmu fouent, alunt,nbsp;augentamp;ditant.Licètillörumdolosamp;fraudes.impQftutasamp;deceptio-nes,infidiasamp;proditioncs,amp;malas artes quotidie expcriantur.Namle-fuitxnona Iesv, fed à Pontifice Romano capitali oinnis Chriftianænbsp;religionis bofte, in Germania emiffi funt, in qua fefe in aulisPrincipumnbsp;^mundipotentum(anutuPapx dcpendentium)ita artibus fuis infi-muârurït, vtpukerrimas domos, ampliffima collegia, maximos reditus,nbsp;iura vri3ium,priuilcgia ciuiû.ac Papiftici magiftratus gratiam, fauorem,nbsp;tutelam.amp; prçftdiatitulo religionisftbi compararint.Vbiergo à dextris,nbsp;Pontificisauäoritatc amp; opibus ; afiniftris, armatoru amp; ncgociatorumgt;nbsp;Meretricis illius magnx, viribus amp; auxilijs fefe probe munitos cernunt:nbsp;tunc omnc ftudium,ornnes ingcnij vires amp; conatus conferunt ad popu-li Germanici,maxime tarnen Euangelici cætus, cxdes promoucndas, amp;nbsp;onaniuminternecionemintroduccndam. Nam ad abolendam-puramnbsp;Euangelij dolt;ftrinam,eorum ordo initio ab IgnatioLoiolaeftinuen-tus:incund.emfincmaPapa poftca confirmatus,ncc.aliam ob caufamnbsp;adhuchodicabEpifcopisRomanisalunturamp;ditantur. O quam felixnbsp;.fuitGcrraanorum terra,cum hxc inutiliapondera nondum portarctfnbsp;îelicior.fanè futura, fiijfdcm propediem dchifcerct. Quod hauddubienbsp;•dudum futurum fuiflet, nifi Dominus multorum in Euangelium Chri-fti contemptum vindicarc, amp; adhue aliquantifper totum orbemterrarum , potiflimum autem dulciffimam pairiam noftram hac virga furorisnbsp;¦fui punire vellet.
Certènonnifilcfuitarum eonfilio Lutetia fanguine Chriftiano-nrminundauit. Non fmcicfuitarum eonfilio,haftenustarncopiofus Chriftianorum fanguisin Galliaeft'ufus cft.Non fmcicfuitarum confi-lio gt; multi Hifpani ad fidem Chriftianam acccdere cupientes, necantur.nbsp;Non finelefuitarum confilio,ItaliEuangclicam doétrinam arapleften-tesininquifitionistorturistrucidantur. Non finelefuitarum eonfilio,nbsp;Linbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Grae-
-ocr page 94-8^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C X P F T F.
Gcxcenfcs ducs dudum flint perielitati. Non fine Icfuitarum confilÎCTr cxvrbeViennenfi Euangclicifiintcieâi. Nonfinelefuitarumconfilio)nbsp;Auftriafermone Chriftipriuatur. Non fine Icfuitarum confilio,inferior Germania tot ardentes rogosvidit,amp; adhue tyrannidem fuftinctnbsp;Regis papiftici. Non fine Iefuitarumconfilio,BauariavcritateEuangc-lij Chrifti caret. Non fine Icfuitarum confilio, Augufta hodie in extremis periculis verfatur. Non fine Icfuitarum confilio, ferme vbique innbsp;Germania Euangelicis infidiæ ftruuntur, côfpirationcs incuntur, Sc cx^nbsp;des atq; latrocinia parantur. Hæc vera efle tota Germania fatetur amp; déplorât : amp; tarnen funt,qui tantam peftem, èc præfentilTimam veritatis acnbsp;Chriftianorum cxcifionem,fercndam purent. Y tinam ne, ccu Phryges,nbsp;Germaninimisferô fapercnt:fed cuigilarent Scagnofcercntrcsfuasa-gi,paries cùm proximus ardet.
SilmperatobRcgcs, Eledores, Principes, Comités, Barones, Nobiles coniunclim iam ( vt nihil de inferiorû ftatuum hominibus dicam ) ordinem Chriftianum in Italiam ( ficuti Ignatius Loiola miles profanusnbsp;excrcitum fuum Antilefuiticum ,omnis veritatis Euangelicæ amp; pietatis'nbsp;hoftem, in Germaniam, dus delendæ caufa, inuexiQ adducerent : nonnbsp;modo Pontifex illorum ordinem non confirmaret, fed omnes ex corn--municarct,cuftodiæmanciparct,addomos:inquifitionis('in quibusle-fuitæ præfcdtos feu potiùs confeientiarum carnifices agunt^.raperet, innbsp;ijs torqucret,amp; igni traderet. Quid verb nos ? Multi nofträtium, qui tarnen Euangelicæ veritatis zelum habere, amp; dus patroni videri cupiunt,-lefuitasjlupos rapaces inveftitu ouium venientes,multosfcducentes,S',nbsp;quos feducere non pôlfuntjè medio tolli curantes,redpiunt,amant, fo-uent,tucntur.Difparifanèftudio ergalefuitas, qtiàm hi erga nosalFcdi.
Ncq;.vcrôilloshancvirulentamanimi fui aduerfus nos immani-tatem, verbis proderepudet: ficubi ciusoccafionem commodamfehabere putant.Iacobusenim CrufiuSjRcdorLandfpergenfisIefuiticusa-pertèpro exhortatione dixit:Non potilTimiim ob hune finem in Germania milfi fumus,vtDodores,Concionatorcsamp;Præceptoresin feho-lis amp; templis agamus : fed vt operam demus,ne Lutheran! feu Euangeli-dproteftantes maioraincrcmcntafumant:fedexcindantur. Si idno-ftrates ab ortu Luther! fecilfent, iam Ecclefia Romana in pace viueret. Vcrùm caufa nondumcecidimus,coniungamus muruasopcras,viresamp;nbsp;arma,amp;:fadlcpoterimusillosextirpate. Adhunc finem nifi omniano-ftra confilia amp;. adiones direxcrimus periculum cfl:,ne illinobisidcm.
-ocr page 95-DE FITZ IE SV IT. DOMESTIC A. Sj ejuod intcndimus 8c in eos paramus, faciant ,8c in foueam quam hærcti-cisparamus,noftra ncgligentiaincidamus.
, Adcundenimodumniagn.usilleIefuitarumfautor,FabriciusIm-ï-. iper2toi:cmhort2tiir,vtfemorafua^lad'toaccitigar,ne^jgt;atiaturhareticos,^0if'nbsp;eft, Ln tlicranos, Viuere. Q^d enim, ait,faciat vrfiti in vima ? Luptis in euili,amp;c.nbsp;Sic nimirum pacis S^religio-nis inducias fcruari cupiunt:fic fuos adnbsp;feruandam fidem datam liortantur,Hominespacifici,fcilicet. Scd quidnbsp;nonaudeteftrænislefuita? Non audet ftygius Pluto tentare in Ecclc-fiam86FiliumDei,quodaudetamp;facit Icfuita. Etccrtocertiuseft,ne
, vnum quidein efl'c lefuitam, quin toto'peétoreexoptet,manusfuasin i. Ptoteftantium86Concordiftarum,vtipft vocant,languinelauare.Paternbsp;Fellanus, tempore comitiorum proxime Auguftæ habitorum, pro re- 'nbsp;creationc dixit:Nos tot tantaq; patimuraciuibus Auguftanis. Siiamnbsp;mihi catholici, quorum in vrbe maior copia eft, quara Lutheranorum,nbsp;obedirent:fuaderem,vtomncsLutheranosfummos 86 infimos occide-^cnt. Sic cnim pacem habituri eflemus,86 Papæ,innouoCalcndarionbsp;propaçando fatisfacere poflemuSjquodnunquamfiet,quamdiuin medio noftri Prpteftates viuere paftifuerimus. Certèlefuitæ nullum
libentiùs audiunt, quam eorum,a quibus plurimos Lutheranorum, tnexiio fubJatos percipiunt : 8c fuos etiam hoc nomine célébrés efîe vo-lunt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri,
Hæc funt lefuitarum domeftica confilia:quorumprouinciales,|\vA*^«:
Germaniæ Inquifit'ores,fingulis annis Romæ conueniunt,vt deliber rent,quibus modis,ProteftantcsfeuEuangelicitollipoftint. Si ergo iu-rati patriae hoftes86proditoresferendi funt : etiam Iefuitas,illorum vcr-ftigiaconfilijs86fcriptisimitantes,interGrmaniaeterminosconferuan-dosarbitror. Cum verb hi in omni vita fuanihil aliud quærant, quamnbsp;Euingelicæ dodrinæ abolitioncm : certc fyncerorum Doólorum vi-cilfim erit,eiufdcm propagationem 86 incremcntum,tantomaioriftu-diopromaucre,ac Lupos,gregem Domini difpcrgentes,ouesq; Chriftinbsp;dilaniantesjgladio Spiritus, quantum pofl'unt,arccre 86 profligare. Ca-uendum etenim,nepriftinisidolomaniæ86idololatriætencbrisdenubnbsp;inuoluamur, 86 pofteriora prioribus détériora reddantur..
Q^dautcmIefuitisnihilafEngam,dumdicoipfoscrudcliacon-,-filia agitate, 86plerorumq; tumultuumacbellorum faces elfe, vclpub-r bcaetiamipforumfan.guinaria ftripta teftantur. AntoniusPoffeuinus ' jiquot;-'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b’/’**
^fuitarumPtouincialisScEiquifitor perGermaniam,inlibello4Cuiti-
L 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tulum*
-ocr page 96-t« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c Ä ? r T r.
t tulum fecit : tl S0ÎddtoChrifiiani),c\xm. Papa pius V.CaroIoNórtóR^S^nbsp;Francise milites mitteret ad expcilendos ChriftianosJn illo,inquani3'‘'nbsp;bellofcribit: Omncs Chriftianosiureobligatos, vt Pontificiatn Idol^'nbsp;maniam, contra Euangelicorum doârinam viribus amp; proprio fangui'nbsp;ne tucantur.Hortatur quoq; omncs milites, vt pro viribus Proteftaiit*'nbsp;bus rcfiftant:paccm enim amp; publicum bonum in Ecclelia Romana coH'nbsp;fcruari non polTe affirmât,nifi illitollantur. Tandem multisimpijs^nbsp;plane tyrannicisrationibusadduôtisconcludit:N/y/cx/’«/mf» cor,nbsp;vxorci, liber05, parentes, amicos amp; opes in tutopoßidere nonpoteritis. Et addit.'/^nbsp;quali tnifcratnente occupâte dagli mßdeli,niuno vfo pôffono bauere de Sacramenti,nbsp;êlellapradicatione catolica,an‘^fonooltre,cib amp;pericolt di Itareßa,nbsp;nbsp;nbsp;nel tempo di’'
ior morte non hanno ( o hime ) fi non ficelerati miniflri i li qualtprocurario loro con perdita del corpo queda dell’ anima. Hoc eft.0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veflra infidèles, hoc eft, Pr o'
teftantes Euangclici, occupabunt :fi non eieceritis illos, non poteritis haberevfi^^ SacrameKtoruni,neq^foncionem catholicam, imb ( proh dolor') in periculum hoerefi^nbsp;incidetts, amp; inarticulé mortis non nifi fieleratos mtnifiros, hoc eft, Lutherano’nbsp;habebitis, qui vobis amp; corporis amp; anima interitum creabunt. Poftea etiam BeU*nbsp;duces hortatur,vt nihilomninô Euangclicis permittant, nev fidem ilH®nbsp;datamferuentîinquifitoresin eosclandeftinosfubordinent,domeftif*nbsp;amp; inteftina bella inter illos excitari curent,amp;proditoresacficariosO'nbsp;mnibusin locis contraillosinftituant.Duces verb qui aliter faciunt,coSnbsp;in Ecclefiam Romanampeccare,incxcufabilcs reddi, amp;damnariaffir'nbsp;mat,
Anftonhifcevcrbispacificus ifte (fiDeo placet )lefuitaclafficoî’’ canit,amp; fuis tyrannis, vitro ob ftipendium iniquitatis in Chriftianos fic'nbsp;uientesjcalcaria addit ? Et tarnen IcfuitîE,hoceft, fecundum illorun’nbsp;fenfum, GermanofumSaluatorcscfle volunt, verùm quisadeo hebcti®nbsp;ingenij cft,qui ex his non agnofeat, omnium malornm, pcriculorumnbsp;bcllorum nunc paffim in Germania amp; GalliagralTantium, Içfuitas vni'nbsp;cam caufam amp; principium elfe? Certè dum noftrireftitutam Euangcl'1nbsp;Lucenijà nebulis amp; tenebris pontificijs claram amp;illuftremcuftodirf»nbsp;illieam obfcurare amp;: cxtinguerc ftudent, omnem mouentes lapidem»nbsp;quomodo ruentemamp; propè collapfamRomanamfedern,luteospedesnbsp;habentem, à lapidis fine manibus excifi potentia, fulcire amp; ftabilh^nbsp;qucant:Mundidominatoribusconfulunt,nefidem, Auguftanam cofl'nbsp;fcffionem amp; ciusapologiam profitétibus, publice datam fcruentzomfli'nbsp;hus Epifeopis Romans curis fuadent,fi fans mentis fintjamp;fua tutô, iu^nbsp;cuijH*
-ocr page 97-DE rlTA lE^riT. DOMESTIC/. amp;ƒ ainda cura fecuritate poffiderc velint f vt fc totis viribus principibusnbsp;Chriftianis opponant, ac Vt Guifianorum babetconfpiratio,eostruci-dari,igni,?.q’.’æ,rota;,cruci,funiamp;cætcriscxquifitistormcntorutngcnc-ribusjfubijcicurent. In nosnoftræq; Confcfllonis fecios,coram fuis Regibus amp; Dominis ca dcGcrnunt, qua in hoftesEcclcfiæ ac publiée malc-hcos decerni folcnt.
Coram Impcratore,RomanoPontificeamp;Cardinalibusclamitanty fa-^ Hosnullamcertam haberereligionisnormammunchuic,moxalterifc-nbsp;nbsp;nbsp;amin
ôæfubfcribcreïfubindenouascôfcfTionescuderezturpiterinuicem dif-fideremullam nobis pace elfe : non cfle Principc,qui vicino fidat:omnia nbsp;nbsp;nbsp;maxi
furfumacdeorfumferri:Lutheranorum auditoresefle homines rebel- mi Roma feditiofosamp; confpirationum auäores: Breuiter nullum fcclus eft, audiui exnbsp;quod ipfimet committentcs,in noftros conijeere non audcanttauda- ore,nbsp;calumniantcs,certi,quôdfemperaliquidhærcat:vtficamp;fanguina-riam fuam vtÓz/j/ctc tegerc^Se magnatum animo sin odium acindigna-ftoncm Chriftianorum rapcre,eosq; tollcrepoflint, quiillorum impic-^atibusrefiftunt.
Huiufmodi ergo calumnijs potentum aurcs adimplent,ne ali-quando cognita veritate, ad exemplum aliorum Principum ferio de Ec-lt;:ftfiærcformationc,amp;verbidiuini propagatione cogitent. Hoccnim ^’fietetjiamdePontificiaEcclefiaamp;cumprimisde Icfuitarum Socicta-te adum effet. Toti ergo in hoc funt : vt Lutherana, feu Euangelica do-ftrina funditùs extirpetur, ac eius veritatem profitentes, etiam indiftanbsp;vaufa iudicenturjdamnentiustrucidentur.Et ab hac fua fententia, neqjnbsp;fanétis piorum Principum intcrccffionibus,ncq; fubditorum humilli-®ais precibus, ncq;amarisChriftianorumlacrymis, ncq; ætcrnæ falutisnbsp;neceffitate,neq;propriæconfcientiæ diótamine dimoucri poffunt. Vt-queid,quodpetunt,coram principibus obtinerc poffmt,caufas aft'e-runt : Maiorum excmpla : Romanæ fedis incolumitatem : pontificiæ religionis durationcm:fchoiafticorumtraditioncm:feniorumconfuctu=nbsp;dincm:quæomnianegligantur,collabantur,tollantur, euertantur, niftnbsp;in tempore Lutheranis vi amp; armis(vt Colonienfcs lefuitæ fcribunt) rc-fiftatur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~
Hoccine eft effe virum pacis,nuncium vitæ,lcgatum falutis ? Hine funt mifcricordcs nqftri Patres lefuitæ ? Profeóio, vt in feminibus caufa •nbsp;çftarborumamp;ftivpiumzficomniummalorum amp; bellorum,quæfiuntnbsp;iu Eeclefw,feinen funt lefuitæ,quibus Deus,ceu flagellis, quibus noftra.nbsp;peccata.
-ocr page 98-83
C A- P V T V I.
pcccatapunirçvult,vtitur. Sed pergant amp;fæuiant quoufq,Dominai permifcrit. Certifumus, ipfum, vbi nobis reconcîliatus fiierit.inftar in-oulgentis patris banc virgam turoris fui inigncmabiciâuraminfernalem. Qnin imogt; etiam in bac vita veniettempus, quoipfis eadem men-fura,qua alijs menfi funt,remetietur,amp;infuper duplurnreddetur. A-men. Amen. Sed tempuscft^vtdelefuitarumbypocriticaamp;impiavit*nbsp;digreiïi,ad illorum vota defçendat biftoria.
N Summario fnarum conftitutionum, trium votorum» quæ fimplicia dicunt,faciuntmentionem:quartumau-tem,quod cft Profeiforumjhoc eft, abfolutorum amp; perfe-(âorumlefuitarum,qui Cyclopœdiam Pontificiam abfoi-ueruntjinBullaPontificisRomaniPauli III. quiinbanc
nouam Societatem Anno Domini i f 4 o.confirmauit.continctur.Eö totosin Papæ feu Anticbrifti Romani feruosamp;deuotoria eins manci-pia tradunt,fefeq; in omni vitæ amp;. aélionum fuarum curfu, iuratos amp; capitales, Proteftantium Ecclefiæ, boc eft Lutberanæ feu Euangelicæ do-ärinxjboftcsfuturos,acin omnibus, etiam yerbo Dei contrarijs, Pap^
obedientiam præftituros,declarant. •
DE VOTO PAVPERTATIS,
T Ria fimplicia vota deferibuntur in Regulis,qualia ilia elfe velint. Depaupertatisvotodicunt iLa pouertà,cornefaldomuro deiïareligiont,nbsp;2;.26,27- fi dette tener cara,e cottfiernare nella fuapurità, quanto con la diuinagratta farapofit^nbsp;bile. A niino tutti lapottertà corne Madré, e conforme alla mifiura délia fantta difiret-tione, a' fiuoi tempi proumoalcuni effetti diquella, non vfando cofiaalcunacemepro-priatefiano apparecebiati ad andarmendicandodi porta in porta quando l'obedien^nbsp;lanecefitta lo rifhiedera.La maniera delvitto,\iefi:tto, è let tofar à corne cofia propria danbsp;*potieri, è ciafeumfiperfuada, ehe delle cofeychefar anno in cafaifeglidaramro le peggto-ri,perfiiamaggiormorttficattenefeprofittoSpirituale.SappianotHtthchenonpoJfo‘nbsp;no l’vnl’ altro dare, ne rie euere inpreflo, ne dijforre dicofa aleuna dt (afafenl{a ,fa'
-ocr page 99-Dî rOTIS lESFlTX'RF^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'8ÿ
ifuta,èconfenfoilfuperiore, Ideft,PaupertatemceufolidumChrtfti/tnlt;tréîiguiria ffittJ^utndiltgere oportet, /ùa in puritateconfertiare,quoiiâeiuidttùnam£diantenbsp;gratia fieri poßit. Ament omnes pauperiem, tanquam matrem confermem men~nbsp;fitra Janäa moderations, fiùù temporibits aliquot illius efieiliis demonflrent,nulla renbsp;Vt entes tanqnai^ propria, amp;fint parati ire mendicatum oftiatim, quanda obc dient ianbsp;amp; necefiitas illuipofiularet. Ratio villus, vefi:itts amp; lecluhfiimilis erit rebus paupe-rumproprijs, amp; vnusquisq^ fibiperfiuafium habeatfibi ex ijs rebus qua domo ajjeruan-tur datas iriviliores, propter fisam ipfisu maiorem mortificatienem ac profellumnbsp;Spiritualem,
His rcgulis conditioncs amp; propria voti paupertatis depingunt, quomodo cam à fuis obfcruari vclint. Omnes,ddcvLnt.,paupertatem tanquamnbsp;tnurum reUgtonis,ament;in purttate eonfiruentsquantum per diuinamgratiam pofii-bilefuerit.^enç’à’ütem paupertatcmmururarcIigionisTocant.Qmahxcnbsp;ipforum religiofa fciiicet paupertas ( quam neq; Dei lex nouit, ncq; E-Uangclium^Ulis altos muros, pulcras domus, ampla collegia,amp; magnosnbsp;reditus peperit. Ncc male addunt, inpuritate conferuent. C^a pauperta-tem agunt fine defelt;3:u,eamq; obfcruant,tam in fumma puritate, quamnbsp;bl maximo nitore. Omnem cnim apparatum,quam inftruxiffimum ha-bentdtavtetiam Cræfumfinon fuperare,a:quare tarnen videripolTint.nbsp;Sicuti nouerunt illi, qui illorum opes amp; Gazas viderunt. Nc autem ni-mio vrgeantur paupertatis iugo, additurnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: quantum gratia diuina
.fuerit pofitbile: hoc eft,fccundum illorum'fcnfum,reli^ofafuapauperta-icjmiindiopcs corrodant-; interim tarnen itafe gerant, vtpaupcres coram populo videantur. Ob quam famam comparandam, interdû oftiatim illorum nouitij mendicare,ipfi etiam ad ditto res mittere,amp; clecmo-îynas,fed tales,quæmillenariumnnmcrum excédant, pctcre folent. Vt reétèNobilis quidam, non procul à Landfpergaarcem habens, dixerit.nbsp;Si mendicare vcllcm, cum Icfuitis mendicarem. Illi enim non obulumnbsp;’vnumtaut altcrum, fed mille coronatosplerunq; vnîiviceàPrincipibusnbsp;afportant.
Deindeexigunt ,vtomnespaupertatemtanquammatremament bene.Eft cnim illis indufoentilfima Mater.ciuæ cos tcnere.molli
. Et hoc ter,lau-
te,dclicate amp; fplcndidc fouet, nutrit amp; alit. Vbcra hab et ladle mcllcqae refertiflima : ilia font, Gazæ amp; Thefauri Meretricis Magnæ, Antichnftinbsp;Komani, purpuratorum Cardinalium,infulatorû Epifooporum amp; cu-cullatorum Abbatum, ncc non amp; reliquorum amatorum amp; ncgociato-lt;um,qui genua coram beftiafledtunuearnque adorant. Sic autem,aiunt,nbsp;Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pauper-
ÿa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P F rri;
patipertatem tanquam matrem ament, vrzwrer«« eiinia}iiore)n,meKjùraamp; conformitatefanâ^is^ difiretionümetiitnttir. Ea difcrctio eft 8c mpderatio gt; nenbsp;quis honeftatem , 8cgrauitatem religiofam, nimio paupcrtatis ftôdio»nbsp;inedia corpus macerando, vel nimis fordidè le veftiendo, contemptainnbsp;reddat, fed ita moderctur, vt paupertasillorum, ficut alia régula habet,nbsp;fit pura;munda,nequoddamfaftidium,veltædium8cnaüfcam,ccnto-nibus 8c dilaceratis veftibus præbeant.
Prætereaaddunt : à fuoi tempiprttùno alcurit effetti diejaella'yiîoceût Siio tempor eeffeélumpaupertatisexperiantur.Non£cmpei,nelt;^ucvhi(^vic,iTnônbsp;tïunquam funtpaupercs.Namdomihabentómnium rerum copiam,8inbsp;abundant ijs,quibusillorum cor delcélatur. Ideo volurit vt alibi 8calionbsp;tempore,c|uàmdomi,paupcrtatcmexpcriantur. Interim tàmen dómtnbsp;quoqucfiiæcerta paupcrtatis lefuiticæ expérimenta babent : quæ hæcnbsp;funt. Quan do Patres 8c Fratres reliqiii nienfæ accubucrunt,8c fplcndidènbsp;epulantur:proceditin illorum medium Pater vel frater Icfuiticus,indu^nbsp;tus centoncjCalceis perforatisipileo dilàcerato,acfeminudus.Qm vt du-'nbsp;rum paupertatislefuiticæiugum experiaturzpatinam Iigncam,8clagun-culam itidem ligneam manibus tenet,8c primo à Reétore ac deinde à re-li quis omnibus patribus 8c fratribus, cibum potumque emendicat : qui-bus acccptis,poft ianuam confidet, 8c cibum capit. Et hic.eft voti huiusnbsp;primi cfFe^i:us,quem inter fc,maximeferiatis diebus 8c quando non ad-funt hofpitesjcxerccnt.
Aliud paupcrtatis experiraentum eft Nouitiorum:quos Reflor,' primus probationibus exantlatis, ad experiendam paupertatem emittitnbsp;advniusmenfisfpaeium.Sediucundum8cfuaueilludeftociofis,8cdeli-catis hominibus cxercitium.NamàReûioreaccipiuntliterascommcn-datitias, quas publicas paten tes vocant. Iis fuos Abbatibus, Prioribus Sinbsp;Epifcopisfingidaritcr(pcr quorum diœccfes 8c prouincias tranfeunt}nbsp;commendant : Ab hisrecipiunturliberalitcr,papàliter,8c traélantur re-galiter. Neq; iniftisemifiionibus fcuperegrinationibusvllum pauper-tatis aélum experiuntur: quin magnàm pecuniæ vim domum redeuntesnbsp;fecum afferunt, licèt Reélor exeuntibus mandet,nê plusquàmflorc-num vnum àditioribusaccipianti Vbiitaqueneuitij cognofcuritquof-dam emittendos, omnes in genua procidunt, Reéiorem rogâtes,v t ipfisnbsp;quoqueveniam peregrinandi concédât* Noucruntenimiftas peregri-nationcs nihil aliud efl'e, quam recreationes 8c fummam voluptatem,nbsp;dum praaßimifeiitentia ôeçordis defiderio fuauitcr Eine inde cum Mo-nachi^
-ocr page 101-«acKis amp; in tabcrnis potarc,cuticulamy; curare poffunt.Et hoe cftlcfui-tis efFeólum paupcrtatis experiri.
Prætcrealefuitica paupertasamp;in hoe confiftit -.ïiBnvfanâo cofaalcu-na come propria. Hoc eft, Non vtatur aliqua re tanquam.propria. lefuitæ enim ijuandam Anabaptifticæ Mivaviac fpcciem habent^dumipfis'ra ¦o-aflttw/-rà eflevolunt.Etne quisaliquaretanquam fua propriaaxEciatur,cre-bra; omnium reru mutationcs inftituunt. Si quis eft, quihabeat veftemnbsp;fuo corpori aptam,neaffelt;ftum in earn retineat, earn Reélor ipfi adimit,nbsp;amp;altcritradit. Sic cubilia, mufæaamp;omnia fubinde mutant: vthacra-tione rcrum luivema ab lenatio Loiolafancita,conferueturamp; fanâè co-latur.
Infuperillorum etiam eft; èßanoapparecchiatiadandar mendicando di fortatn porta quando I’ obedien“!^, o la neeeßita lo richiedera. Hoc eft, Omnes pa-^^tißntiremendicatuma porta ad portam, feu ofliatim ,qua»dovel obedtentia velnbsp;^teeßitas poflulauerit, HæcncccHitasincumbit illis , qui votum profeftio-insfufciperevoluut. Eorumcft,triduumoftiatimvitftum quærerc:vtnbsp;he probati inuenti amp; in omnibus mortificati, fefe digne, vtpontificianbsp;rnancipiadecet, gerere polTint.Obedientia autem tuncillos iubet oftia-tim mcndicare,quando hominibus nimisdiuites faifti vidcntur.Sed fru-ftra pallio paupertatis-fetegere conantur, duin tot ædes, multas regumnbsp;^Principum arecsfplendorcfuperantes,inhabitant:amp; peregrinantesnbsp;non Chrifti,fed Martis amp; Regum infigniaportant.
Adhæc etiam regulæ eorum ipfis iniungunt, vtinviHii, vefiitu amp; le- 'Régulait ^Ojpaupertatü mores ér formam imitentur. Sed quomodohanc obferuantnbsp;regulam ? In hifnc,vt paupcres,fe geruntPLedli ipfis funt,vt vocant,par-timMataraza,quæ funt lana molli amp;floccis,vtloquuntur,fubtilibus,nbsp;partim mollibus plumis replcta, in quibus fuauiter admodum ftertunt,nbsp;amp;in vtramq;aurem fccuredormiunt.
SingulisdiebusSabbati, vcfpcri adillorumlc(ftos,cuftosindttfio-
* rum amp; lodicum, ponit cuilibet mundatum indufium, duo ftrophiola amp; vittam : decima quarta verb quauis die lodiccs. Si autem fudauit,fcmpernbsp;.Douaamp;purarecipitindufia ac lodices mundas. Et hæcquidem omnianbsp;quàm mundiffimaamp;tencrrima. Hxc eftpaupcrtaslcfuitica, quam circa,nbsp;cubilia obferuant.
-ocr page 102-C X P F T FI.
lt;îrangulareâ5amp; in formam crucisformates, ctiam ex^rccîofamaterial' Soluunt cnim pro qualibet baréta,Il non ipfi cas faciunt,coronatum.
Myftcrium illius pilei cft : fignnm crucis,quam cultu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ado-
rationis colunt ; qu öd Chriflius in cruce pcpcnderit.Scd bac ratione aut confiniili impictatis argumento,licebitetiam adorarc virgines, eo quodnbsp;tirgo Cbrifttim pepereritdiccbit adorarc præfepe,quia in præfepi Chrî-ûus politus eratîliccbitadorarcfafeias,quia talibus inuolutus fiierat:nbsp;nec non amp; fœnum,in quo iacuit : nauem,in quadocuit amp; dormiuit : afî-nasomnes,quia afina veélusHierofolymamingreflus cft. AtDcusinnbsp;nulla imagine aut alia creatura extra fe pofita adorari vult : vt LcxDeijnbsp;amp;fan(fti patres Ambrofius,Auguftinus,Ladatius,O'rrgcnes,AthanafiuSnbsp;Sgt;i ClemensAlcxandrinus, aperte docuerunt. Neque bas abfurditatesnbsp;ignorantl'efuitæ,amp;tarnen non crubefeunt, in pit colis à fe ipfis faétis, lignum crucisexofculariamp;vcncrari. Qtiin amp; idem illudfignum Sacra-mentunvfaciunt.. Siccnim eoscantare amp; dicere audiui j turn Roms tunvnbsp;Ingolftadijjfub fefto inuentionis Si crucis rnbsp;ïîonfitnt noua Sacramenta .•
Nec recent er eüinuentat.
Crucis bac religio:-
ißa dulces aquas fecit.
F er haneß lex aquas iecit,, Moifisofficto..
Nulla falus ell in domo, Niß cruce munit homo fnbsp;Super liminaria.-
Inbonorcmbuiuslignifingulisannis ftata celebrant fefta.Inuen-' tionem crucis: Rogationum :.Exaltationem crucis: MilTam de lànétanbsp;cruce toftium de fanßa cruce: quam etiam fplendidisverbisconfecrant.nbsp;Oramus te Domine fanlie Pater, à'c. Vt digneris benedicere hoc lignum crucis tua, Vtnbsp;fit remedium falutare generi humano : fit folidit as fidei : bonorum operum profeHmnbsp;amp; redemptio animartmisfitfolamen amp; proteHio, ac tutela contrafitua iacula inimt.-corum,amp;c. Im ö quicquid Cbriftus pafliis eft amp; fecit , ea omnia in lignum^nbsp;crucis tranftulerunt. Sic cnim orarefolent..
ifiafiiosfortiores.
Semper facitamp;viliores,
M. or bosfanat languor es, KetrimitDamonia,.
Datcapti^
-ocr page 103-DE rOTIX lEXriTXRFM;-
^fatcapt'misliberuttmt Vita (onfert nouitatem.nbsp;Adantiquamdignitatemynbsp;Cruxreduxit omnia.
O crux lignum triumphale, Mutidivera falusvale,nbsp;Irtterlignanuüumtale,nbsp;Vronde, flore ,germi»e.nbsp;ïiedicinaChrifliana,.
Saluafanes,agros fana. Qupdnonvaletvùhumana,nbsp;Tittntuonomitte,circ.
Et quia crcdiint tot fantasqj virtutes Huic ligno cfle,fatentur ft non CEriftijfed huius lignf cfle fchiauosacferuosita canentcs r
Seruicrucis, crucemlaudenf.
Qutpercrucemfibigaudent, Vttadarimunera.
Dicunt omnes, dtcuntfinguli : Auefalus totit^feculi.nbsp;Arbor falutifera.-
Ob quamctiam caufam, qtiotics lignum crucis tranfcuntj, illud a-dorare folcnt, fie fe inuiccmconortantcs -.Ecce bgnum crucis,venite adore-mus; Et,
Ofan£lacrux,fiesvnica,. iuftitiam,nbsp;Vt denareis veniam,-
Dumque illud ambabus amplcftuntur vlnis amp;exofculantur, dieu nt : Dttlce ltgnum,dulces clauos, dulciaferenspondera. Qupdfolumfuifti dignurn, fuflinereV.egemcœlorumô’üominum. Et horum omnium meminilî'e volunt «nbsp;fuos, quoties fuam baretam ,in fignum crucis formatam, attingunt velnbsp;capiti imponunt- Quia autem fanôlus Paulus, dum feribit : Abfit à menbsp;gloriari,nifi in cruceDomini noftii Icfu CErifti, per crucem Cbriftiin- Gai. 6.nbsp;telligit recôciliationem amp;c falutem, morte amp; paffionc Cbrifti nobis par-tam : Et externa ilia crucis forma nihil prodeft : reâèlefuitasridernus,nbsp;acccuhypocritasfuperftitiofoscontemnimuSjVtquiinmundielemen-tisbæreantjamp;virtutem crucis Cbrifti abneg^nt, camq; in externâ quan-damlaruam ac fpecicm transforment, crucifiera fua feu quadrata baréta,nbsp;M 3nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in qua,.
-ocr page 104-in qua,non au tem in cruce Chrifti, glorianturamp;fuperbiunt. Imoadue-niente vera Chrifti crucc,hoc cft.ipio afflidionious illos vifitante, ciini impatientibus ludæis exclamant :;OriusDomini : onus Domini,Et qui*nbsp;realem Chrifti crueem portarc noliint,gaudcnt ifta, quæ eft auro, geiu-inisq; intexta. Sed hæc de Icfuitarii eruci formibarcta perdigreffionem»nbsp;lam ad reliquum iftorum veftitum rcuertamur.
Qrando iter fufcipiunt,galsris vtunttir feu pileisturritis:bare-tam autem fuam confecratam in Bulla referuant. Sidomum ingrediun-tur,vtagnofcantur,pileoturrito reinoto, barétas recipiuüt, qua nefeio quam exiftimationemfibicreari putant.Pallijsinduunturoblongisjftibnbsp;his tuniculas habent,quas Solannas dicunt,vfq; ad plantam pedis fermenbsp;dependentes, quas canabe holofcrica ftringunt. De qua Budhananu«nbsp;Poetacanit.
En tunicam flnxam, nedefa canabe cingif : Cum melius faucesflringer et tUa tuas.
Sub bis tuniculis toraccs,ealigas amp; tibialia geftant de optimo pan-norum genere,quo etiam dum feculares erant, vtcbanttir. Calceosportant corrigijs conftriâros. Et régula eft,dZor«TO habitum cenformem ejfe debe-’ Teveflimetis,qutbusClericià'Sacerdotesftcularesvtuntur.'lgt;lc nouoperegri-no habitu hominibus, quib. cu illis agendu cft,moleftiam vel auerfionénbsp;treent. Ideo régula dicit : Paupertatem illorum non debere efle veftiumnbsp;immundicia,fordibusvclpannofitatcfordidatam:fedpuram,mundain,nbsp;elegantem amp; hominibus gratam. Quam magnificis autem amp; preciofiînbsp;in facris fuis cultibus amp;c Miffis vtantur veftibus, res ipfa teftatur : dum adnbsp;Miflam,auro, argento, gemmisq: fulgidiamp; corrufeantes, quafi aurei vi-tuli aut tauri inargentati,procedunt,amp; hominum oculos ad fe conti ertu nt.
Vnum tarnen babent in veftitu paupertatis genus.: quod tale eft-DiebusVencris amp; Sabbati,quipropterabftinentiam carnis,rcliquisi-pfis fanftiores cenfentur, vt paupertatis aélum circa habitum experian-tur,Rclt;ftorcm acceduntjSc coram ipfo in genua proieéii, rogant : vt illis concédât amp; permktatinduerc veftcmnuptialem. Eftautemipfis veftisnbsp;ïiuptialis cento,tunica dilacerata gt; per quam cutis confpicitur : calcci fine fundo,pileus per quern capilli tranfeunt.Hoc habitu induti,ad pran-dium amp; cœnam acceaunt,pœnitentias faciun t,amp; mundi vanitatcm,qu*nbsp;isin veftitu laborer,fe fuperare amp; expiare dicunt. Verùmhoc.habitnnbsp;inonnroccduntinpublicû:fediftofeipfosintraparietesrecreant,alysq;-rifui»
-ocr page 105-DE rOTI;? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pj;
/ifum præbent, præfcrtim dumincentonibusiftis, àfratribus epulanti-bu$,cibum amp; potum colligunt.
Habcnt quoquc fuarum vcfîium fpiritualcni intérpretationem. Baréta,prætcr cruccni,dc q ua dixi,dcn otat, T rinitatis vnitatem, ac cum.'nbsp;eademBcatævirginis Mariæconiunôlioncm. Pallium fignifieat Chrifttnbsp;lunicam purpurcam.T uniculaint'erior,albam,quaipfum dcrifit Hcro-dcs. Thoraccm,caligas,calceos,fafcias crurales, ex cpiftolaPauli ad E-phef.^.in tcrpretantur. Indufium perpetuæ volunt cfl'e caftitatis deuotxnbsp;memoriam.Si etiam fc indûunt, vel vcftibus exeunt, certas preculasre-citare folcnt. Verbi gratiâ,fi calccos claudit.dicit :lgt;gmme nonjum dignui,vrnbsp;filuam corri^ia calceamenn tut. Si fc conftringit :Ctnge Domine/entera mea ca^nbsp;fittatK(ingulo,amp;c. Vt lîc in omnibus deuotionis laudem quærant : fuaq; rnbsp;¦'’t lûquuntur, in Domino pcrficere poflint.
Si Nobiles iilorum Socictatem ingrediantur ,¦ amp; babitu veniant ylcndido ac preciofo,permittunt,vttriduum eum referuent:quo elap-fo,cüfeponcrc,alccridate,amp; Socictatishabitûinducrciubentur.Et hocnbsp;fecundum illos, vcteréexuerehominc,feipfum mortificare,amp; aiterfnbsp;fiiamtunicam dare. Siautem veftesfuntnimisfumptuofæ, quærcligio- 'nbsp;fos,præfertim voto paupcrtatisobligatos,non decent ;.cas ven dunt, autnbsp;ad ornaméta rempli amp; idolorû-conuertunt. Bombardas, gladiosargcn-taïosincollegijsafleruantrrofaria aurcaamp;argentca amp; excorallisfaétaynbsp;^cut Si torques aureos à collo idolorum fuorum in diebus fcftis, fu-^endùnt.
Et hsEc eft regia iilorum,amp; cum Principum fplcndorc pugnans,cir--ca vcftitum paupertas,qua non Lazarum mcndicum, fed diuitem Epu-lonemmon Irum vel Codrum; fed Crœfum Se Cra{rum,fi non fuperant,. tarnenæquareamp;referrefolenr. Etquarcnon?Gùmrcligiofapaupertasnbsp;pontificianó-fit in reru indigentia, fed in fumma omnium opumabun-dantia pofita: vtitafint pauperesfinedefeâtu. Qjwmodo etiam Beftiæ fuxnbsp;àc mererrici magnæ.in habitu fordido, placerc poflen t ? cùm ilia fit cir- Apoc.nbsp;cundata purpui a,amp; coccino, amp; inaurata auro amp; lapide prcciofo amp; Mar-garitisjhabens poculum aureum in manu fua, plénum abominationcjStnbsp;immundiciafornicationis.
Sequitur in Régula ; e letto,fara corne co/a propria dapoueri. Leélum Régula ßratum illortunfit ad/ormampaupertim compofitum.Nerùm res aliter fe habet,nbsp;fiqiusillorurticubiliaingrediatur.PerItaliam,vtvidi,vtunturModcra-2is,niollilanaamp;alijspilispræparatisrcfertis,qu3emollitiemnoftrogt;'umnbsp;leâo-
-ocr page 106-'d i r r T r t;
nos fæuîrc,amp; illorum bona rapere,corrumpere gt; amp; animas rencno pofl'* tificio perdere liccat,
Deßcundo leßtitarum ‘voto, quoded Cafii^
tatis per^etUA,
amp; Pontificis coiifiliarius, dixit,pro cxhortatione de Virginitate :Mt-nuspeccareSaccrdotem aduItcrando.quamcGniugcmduccndo. Viquot; dêtur ctiam pra: cæteris Monachis amp; Clericis auerfari fexumF emincuntnbsp;lefuitæ. Licet nonnulli pontificiorum Cardinalium, Epifcoporum Ünbsp;Clericorum ( ficut Sc Paulus Rom.i. de Profanis amp; Ipurciflimis Gentibus conqueritur) magis mularum,afinonim,caprarum 8c ma/culoruinnbsp;confuetudine delcâentur.Quæ omnia Efauitæ, vel po-tiùs Sodomitç innbsp;iûis hominum monftris probant, defenduntjcommendantrmodô facrinbsp;coniugij vinculisnon fubijciantur. Neq;folùmidfaciuntlefuitæ;fednbsp;8c alij libellos de Sodomiæ laudibus fcripferunt. Tantoperc nimirun»nbsp;continentiæ amp; caftitatis Spiritu aguntur.
Ianitons,mox pulucrem eijciantjne illius taéiu coinquinentur.
HeHer le~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rcgularaquoqi habcnt,vt ambulantes per plateas,oculos à femi-
fuiticus nbsp;nbsp;neo fexu auertant.Si quç femina ad ianuas illorum pulfat,portaipfî non
EU lefuitis Regula, Ne permittant, vt femina aliquaiplbrum vcl domus vel collegia ingrediatur. Siautem quædamingreflafitincurûnbsp;aperiatur: fed per canceîlos ianitor earn audiat, amp; paucis abfoluat : nonnbsp;in collegium illam intromittat:fi autem petit côfeflarium ,ad templun»nbsp;remitutur,amp; confeflarius vultu auerfo, amp; fèlla ab ipfadiuerfa, per can-cellos confeffionem ciuscxcipiat rneqjfolus ad audiendam ciusconfel-fionem defeendat, fed à longe ftet Frater, qui quidem illos non au dire;nbsp;fed tarnen videre poffit.Ne quid aEud quàm confeflionem traétét.Tan-tæcnimfuntpuritatis amp;caftitatis, vt in templo etiam publico lefuit»nbsp;non aufit,libifuçue carni confiderc,vtfolusmulicris excipiat confeflionem.
Pater Zicgierus StutMrdianus inter lefuitas, quifuntHalæ,nij‘-«iûerfcucecoaomus,rctulitmihiinultadelefuiücorum confêflario--
CUJS*
-ocr page 107-»B rOTIS lESriTZBFM.
ftim contincntia. Affirmât Romæ fijifle Patrem nomine Bcral-lt;lum,quem Angelus de coelo miffiis,m tcmplo Sandi Pauli extra vr-bem Romam, cingulo caftitatis donärit ; mihiquemonftrauit iftius cinguli reliquias. DeIgnatioLoioladixit:quôdabingrcflu,vclàcon-firmatione Societatis,nullum prorfus fenfent carnis motum. Idem dixit: Ante paucos annos Monachij in aula Principis Bauariæ fuiffie Ba-roniflam,fbrma,amp;vultuadeopulcramamp;elegantcm,vt nulla in vniuer-û aula ipfam sequaret : quæ in amorem patris cuiufdam de Societate fitnbsp;raptaycumq; diu raeditaretur, quarationeillo potiri poflet, tandem fi-mulaflc morbum, patremq; vocafle, vt le confitentem audiret. Qm vtnbsp;ad illam effet ingreffus,mox ipfam ianuas claufiffe y ac dixiffe : aut mcamnbsp;cxplebis voluntatcm.aut clamabo,quöd vimcvolueriscomprimerc,nbsp;ficq; de tua vita erit adumJllc Pater,non vtlofcph, pallium reliquit,fednbsp;tantum dixit, fc priùs opus naturæ perfedurum, indeque eius voluntatinbsp;iatis fadurum tinter eundum autem fuis excremétis ( detur venia dido,nbsp;cùm ifte licentiam fumpferit fado ) facicm fuam illiniuit, quæ vt ipfumnbsp;coinquinatum vidit, amorem in odium vertit, illumq; à fe repulit. Hocnbsp;fadum omnibus fuis proponunt,quafi verum effet: fed neque patremnbsp;noniinare,nequenomen Baroniffæindicatepoffunt. Sedfieilluftres ct-’amfamiliasfuiscommcndatosreddunt.
Bonaucntura,RcdorIefuitarum Ingolftadij mihi dixit. Tot ha- Amo bemus iuucncs amp; adolcfcentes forma, vultu Sc robore pratftantci, tantæ Ingolßa-tamen funt côtinentiæ, vt nc igniculum quidem carnis in ipfis per con- dÿ,nbsp;feffionesanimaduerterepoffimus. Vocabat ctiam fuos Angelos terre- ARud tt-ftrcs,quiDcigratia,ccucultro,omncmcarnisfomitcm,præ{ciderint.Vtjîrf»f«ro-etiam iuratam poffmt præftare continentiam. In cibis amp; potuvarijsv- uet,nbsp;tuntur herbis amp; pharmacis,quibus naturæ vim encruant,amp;: fobolem, vtnbsp;itadicam,intra vifccrapropria occidunt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÔC à Deo ordinatx
huraanæ propagationis hoftes. Si qui fratres in confeffionibus conque-runtur de carnis infirmitate,flammis atque vftionc ; cam vt extinguant, onlinant illis vigiliasjeiunia, cilicia amp; flagella, quibus carncm fuam do-inent,caftigent,amp; in fcruitutem,vt loquuntur,^iritus redigant, atq; fiçnbsp;verbum caftitatis capiantomnes, licet tota illorum natura repugnet, amp;nbsp;fibi fimilc procreate appetat.
Qma autem non ignorant abftinentiam à matrimonio, amp; virgini-tatem talcmfcilicct,qualemipfi omnibus fuis, magna temeritatc amp;ty-rjamudc obtrudunt,a Domiflo non effepræccptam, neque in Dei verbo N anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fund*-
-ocr page 108-d i F r T r r.
nos fæuîrc,amp; illorum bona rapere,corrumpere, Si animas rencno po®'* tificio perdere liceat.
DeÇecundo leßiitarum^voto 3 quoded Cafii'-tatü perpétua.
ESauitæ multis amp; magnis encomijs ccelibatum,caftitatcm amp; virgini-? tatcm apud (uos commendant : amp; coniugali caftitati, impurum fsquot;'nbsp;crificulofü co'ncubinatûlongèprçfcrût.lefuita HofTæuSjRomæAfllftç*nbsp;£c PoHtificis confiliarius, dixit,pro exhortatione de VirginitatezMiquot;nbsp;nùspcccareSaccrdotem adulterando,quàmconiugcmdnccndo.nbsp;dêtur etiam prat catteris Monachis amp; Clericis auerfari fcxumF emincuU*nbsp;lefuitæ. Licet nonnullipontificiorumCardinalium,EpifcoporumS^nbsp;Clericorum ( ficut Sc Paulus Rom.i. de Profanis amp; fpurcilïîmis Gentibus conqucritur) magis muîarum,afinorum,caprarum amp;c mafculoruU*nbsp;confuetu dine deleâentur.Qu^ omnia Efauit at, velpotrùsSodomitçirtnbsp;iftishominum monftris probant, defendunt,comraendantnnodôfacr‘^nbsp;coniugij vinculis non fubijciàntur. Neq; folùm id faciuntlefuitæ :
amp; alij libellos de Sodoraiæ taudibus feripferunt. TantoperenimiruO* continentiæ amp; caftitatis Spiritu aguntur.
Eû Icfuitis Regula, Ne permittant, vt femina aîiquaipfôrum vd domus vel collegia ingrediatur. Si autem quædamingreffa fit incurienbsp;Ianitoris,mox puluerem eijeiantme illius taâ:u coinquinentur.
JieSor Ie~ Regulam quoq; habent,vt ambulantes per plateas,oculos à (emiquot; Jûiticuf neo fexuauertant.Siquç femina ad ianuas illorum pulfat,portaipfînoflnbsp;Crußtu. aperiatur; fed per cancellos ianitor earn audiat, amp; paucis abfoluat : noJïnbsp;in collegium iUam intromittat:fiautem petit côfelTarium »ad templuîWnbsp;remitutur,amp; confelTarius vultu auerfo, êc lella ab ipfadiuerfa, per caB-cellos confeffionem ciuscxcipiat:neq;folusadaudiendam eiusconfel-fionem defeendat, fed à longe ftet Frater, qui quidem illos non audircînbsp;fed tarnen videre poffit.Ne quid aliud quam confelïionem traélét.Tan*nbsp;tæenimfuntpuritatis amp;caltitatis, vt in templo etiam publico lefuit»nbsp;non aufit,fibi fuçue carni confidere, vt folus mulicris excipiat confeflio'*nbsp;ncm.
Pàtcr Zicgierus Stutgardianus inter lefuitas, quifiintHalæjnû-«ifter feucecoaomus, retulit mihi multa de lefuiûcorum confelfar io-quot; rttO
-ocr page 109-tgt;ï vorig l^gVlTAUVM.
fum contîncntia. Affirmât Romæ fuifle Pattern nomine Bcral-dum,quem Angelus de cœlo miflusjin tcmplo Sanâi Pauli extra vr-bem Romam, cingulo caftitatis donârit ; mihiôuemonftrauit iftius cinguli reliquias. De Ignatio Loioladixit : quöd ab ingreflu, vel à con-firmatione Societatis,nullum prorfusfenferitcarnismotum. Idem dixit: Ante paucos annos Monachij in aula Principis Bauariæ fuifle Ba-roniflam,forma,amp; vultuadeo pulcramSc elegantem, vt nulla in vniuer-là aula ipfam æquaret : quæ in amorem patris cuiufdam de Societate fitnbsp;raptaycumq; diu meditaretur, quarationeillo potiri poflet, tandem fi-mulaflc morbum, patremq; vocafle, vt fe confitentem audiret. Qui vtnbsp;ad illam effet ingreffus,mox ipfam ianuas claufiffe, ac dixiffe : aut meantnbsp;explebis voluntatem,aut clamabo,quôd vimevolueriscomprimerc,nbsp;ficq; de tua vita erit aftumJlle Pater,non vtlofeph, pallium rcliquit,fednbsp;tantum dixit, fe priùs opus naturæ pcrfcéturum, indeque eius voluntatinbsp;fatis faâurum tinter eundum autem fuis excrcmétis ( detur venia dido»nbsp;cum ifte licentiam fumpfcrit faélo ) faciem fuam illiniuit, quæ vt ipfiimnbsp;toinquinatum vidit, amorem in odium vertit, illumq; à fe repulit. Hocnbsp;factum omnibus fuis proponunt,quafi verum effet : fed ncque patternnbsp;norainare,neque nomen Baroniffæ indicate poffunt. Sed fie illuftres et-tam familias fuis commendatos reddunt.
Bonaucntura,RcâorIefuitarum Ingolftadij mibi dixit. Tot ha- Anno ifS2 fiemus iuuenes amp; adolefcentcs forma, vultu amp; roborc praflfantei, tantæ Ingolßa-tamen funt côtinentiæ, vt neigniculumquidem carnisin ipfis per con- dÿ.nbsp;feflionesanimaduerterepoflimus. Vocaoat etiam fuosAngelostcrre-^ß«d te-ftres,quiDci gratia5ceucultro,omnemcarnisfomitem,przfciderint.Vt ßanturti^nbsp;etiam iuratam poflintpræftare continentiam. In cibis Sc potuvarijs v- uet^nbsp;tuntur herbis amp; pharmacis.quibus naturæ vim encruant,Si fobolcm, vtnbsp;itadicam,intra vifccra propria occidunt, («/»œi'S/KïTo/,amp; à Deo ordinatxnbsp;huraanæ propagationis hoftes. Si qui fratres in confcffionibus conque-runtur de carnis infirmitate,flammis atque vftione ; earn vt extinguant,nbsp;ordinantiUisvigilias,ieiunia,ciliciaamp; flagella, quibus camera fuam do-raent,caftigent,amp; in fcruitutcm,vt loquuntur,fpiritus redigant, atq; fiçnbsp;verbum caftitatis capiantomnes, licèttota illorum natura repugnet ,amp;nbsp;fibi firailc procreate appetat.
¦Qraaautem non ignorantabftincntiamàmatrimonio,amp;virginî-tatem talcmfcilicct,qualemipfi omnibus fuis, magna temeritate rouwde obtruduntjà Domino non effe prxccptam, neque in Dei verbonbsp;N inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fundae
-ocr page 110-ï»o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P r r r r.
fundatam : ideo dicunt,caftitatcm Sz cælibatum fuum,cfl*e Domini con-' filiiim. Vcrùm veritateiddicuntpóntificia, qnæ eft grande mendaciunanbsp;in Germania. Chriftus enim adco id non confuluit : vt potius deterrue-rit. Dun» enim EunucEis dixit : Qui potcft caperc, capiat. Et iteruin :nbsp;Nonomnescapiuntvçrbumhoc. Qmsadcoinfanit, vt non intelligat,nbsp;verba hæc potiùs efl'e auocantis amp; dcterrentis, quam inuitantis aut con-l.Cor.^. fulentis ? Et licet D. Paulus dicat : confilium do : tarnen mox addit : hocnbsp;dico propter inftantem nccclfitatcm.Idco vfque adeo neminem inuitatynbsp;multo minus cogit, vt magis dcterrcat èi auocet, dum difertc dicit : Sednbsp;vnufquifque proprium donum habet à Deo. Item : Hoc non died, vtla-q^ueum vobis inij ciam. Ideoque ncque ita fuadet, neque ita diffuadet, vtnbsp;quis non contra facerc aufit tfed in medio relin quit.
Atlefuitximmundiifti ccelibcs aliud non intelligunt per confule-re,quam ante votum quidemblandisfermonibus inuitare,exhortari, pcrfuadcre,amp; tantùm non cogere ad votum cælibatus .-poft votum verbnbsp;cogéré etiaminuitum Sc non valentemcaftiratisvotumjincautèfiifce-ptum,reddercvel præftare. Deinde confiilcre ipfis etiam cft, dehortari,nbsp;auocare, abftcrrerea coniugiojccu à re carnaliamp; imputa,minimeque,vtnbsp;vtloquuntur,fpiritualcs decente. Qiiibusidem,quodDiuinusvirMar-Tie votk tinusLutherusMonachis,refpondemus. Sicœltbattisconfihum e^iEuangt^nbsp;nionafl't- lùwn,quiiieEïergovefiraÇo'i.E{mtQ£^Youendiinfifnia,vtvltraEaangeliumeconfi^nbsp;eit, loco de lio faciatit rigidißimum praceptum ? lam enim non inxta , fed vitra Eaangelium pernbsp;virginita- hoc, amp; contra Euangelium vnuîis:qtîodamplius non habetü confiltum,fedpr£ceptum.nbsp;tt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si Euangelio abeditit, cælibatum liberum habere debetü : Si liberum non habetis, E~ '
uangeliononobeditif.Quiaimptßibileeü ,vt confiliumEuangelij fiat praceptum-.Et ttque impeßibile eü, vt veflrum votumfit conßlium. Pugnat ergo ex diametro vetiuanbsp;(aflitas cum Euangelio. QMrequum Beut auHor Euangelifinon accepter, nifi quod E~nbsp;uangelium e^l,impoßibile e^,vtvotum{ontinenti£ probet, ac non potius detefletur.
Habetifiie vos lefuitæ quod bic reßondeatis laut negate Euangelij confilium, tonßlium non preceptuni eße: aut votum vefirum nonEuangelicumeße concedite.nbsp;N eque enim audebitis aßerere, Beum paßurum vt quißquae confilio ipfiuspreceptumnbsp;faciat : aut aliud exigat,quam quod Euangelium ipßus probet. Quare rteeeße eH, vtnbsp;ipfimet confiteamini votum vefirum ex confilio in preceptum, ex libéra re in coadainnbsp;onutatum, Beo non probari.
Sed pergunt exei cæcorum duces, f^ritu Sodomitico velahi amp; in-fanilefuitæ,ac hominibus feupotiùs afinisfiiisintolerabiliaoneraim-ponunt, quæ ne ipfi quidem porure pofliuit, Neqj enim humanam fed 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;angeli-
-ocr page 111-DE roTIS lîsriTARrM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOi
angclicam à fais puritatcm requirunt. Sic cnim IgnatiusLoioladcccr-nit. C/o ehe al vote dclla calUtas’appartienejfionbabiso^nod’eJpoßtiäHejeJJindö-^S^^^ mamfeflo,conquantaperfettgt;o}iefthabbiadaoffiruare;c!os'esforfan docid’ imitare -là puritàangeltca,con la nette’^^ dd corpo,e ddla mente nofira.üoc cß:,jidvotnfnnbsp;cafiitatit anodattinet, non opiu ed longa expoßttone. M.antfeßum enïm esl, quantanbsp;cuiHperfdttone eam obferuare deceat, nimirum vt conemur imitari atigdicam ptirï~nbsp;tatentfCum munditia corporisanima. Non fufficitIgnatioLoiolæinfuisnbsp;eam ciTc puritatcm, quæin huius vitæ imbccillitatc in hominem cadercnbsp;poteft : fed exigit Angelicam. Vt liquido dcmonftret, fc hac fua uTrêpSoAÿnbsp;maiora viribus requirercamp;impoffibilia fuis imponerc.
Si quis autem amp; animas amp; corporislcfuitarum,nondicopurita-tem.fcd fummam impuritatem confidcrct rfatebitur equidem ,Iefuitas imitari angelorum, fed atrorum amp; damnatorum impuritatem, Quod.nbsp;hincliquet,quiaomnis gencrislibidines,imô ctiain Sodomiam,mutanbsp;peccata,amp; nefandas atqucOnaniticas turn fuorum turn aliorumcleri-corum pollutioncs ( de quibus Thomas de Aquino difputat, amp; illorumnbsp;confcfTarij multum fcrmocinantur) defendunt, 8c cafto coniugio præ-ferunt. Qmn 8c experientia teftatur : quanta puritatc (fcilicct) 8c perfe-ôionCjCaftitatis votum obferuent : dum neq; cafte neque cautè,id quodnbsp;nouerunt,pr3sftant. Nota cft ciiim Patris Cnriftophori, ( qui reâiùs di- )nbsp;ceretur Satanæphorus ) impuritas: quiMonachij primas in confeftio- Teßenbsp;nibusmuliercularum cxcipicndis tenet. Notacftillorum,quibusciues7aif(i Inbsp;Dullingani palliafurripuerunt. Nota eft Landfpergenfium cœlibatus, «arde,nbsp;in quo coquas,habitu lefuitico indutas, extra ieiuniorum tem pora, ha- ƒnbsp;bent.NotaeftvirginitasIefuitarum Auguftanorumântcrquoslefuiti- \nbsp;ca infantem ladare vifa eft. Nota Leonard! Coci lefuitici Landfpcrgen- 'nbsp;fiscontinentia,quam ComitisSvvcickardiconiunx, obfcandalum,ma-,/nbsp;nifcftarc coaéia, multas mulieres, netriccs 8c lotrices infamia notari eu- fnbsp;rauit. Nota hiftoria,dc qua Chriftiana Echo ita canit :nbsp;iIosfiatresagttnequaßus?AEßns.
«'»/Mw'
quot;Stioncarentfuriofoamoreîmore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Spiraperplacurtnevu[tus?vltus.
An Fulda bac pia corda torret ? Horret, Sartricemvnamneibißrßt? Arßt.nbsp;Vir G IS Cæsa ne leßdtis Ullis,nbsp;CuiproddlSatanaillefellislollis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
Qmd? Q^din BxuariapalamferuntjIeftiitasdoliuminGoIIe- / N 3nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’iunt
-ocr page 112-îfôi
c A P r T r L
jgium fuhucxlîTejè cuius fundo c{Fraâ:o,merctrix in pubîîcas pîateas pfOquot; I ïapfa fit. Hæc cùmIngoiftadij amp;c Gregorio de Valentia amp; Bonaucntur^Ènbsp;exprobrarem.refponderunt s Illi funt rumores vani de noftris, quos no-*nbsp;'bisSocietatishoftesamp;hæreticiaffingunt. SiVeneri operam dare veile-*nbsp;I lUus.habercmus vtiquc occafiones multas : fed feimus noftros efle purosnbsp;amp; perfeâosjaut fi qui ex noftris lapfi, non ftatim omnes quoq; taies eflenbsp;I oportet î Qifla gratia adiuti fecontincrepoflunt.Homincsfumus,nonnbsp;fangclijdicebat altctjquafi diceret : Si votum hoc non feruaraus cafte, fa-jcimus tarnen illud cautè,neque ita publicc)Vt reliqui Clerici,quos côcu-
’ uentor, angelicam puritatem ab ipfis exigit : Qpàm belle igitur hæc in-I terfeconueniunt?
Nihil hic attinet dicerejde illorufn nodurnîs pollutionibus: nihil ƒ de Onanitica fpermatis proieélione : nihil de prauis concupifcentijsmi-hil de libidinous quæftionibus, quas mulierculis, ptæfertim iunioribusnbsp;tempore ieiuniorum proponunt : nihil de fpirituali animæ adulterio»nbsp;’ quo fcin vlnas meretricis illius impur«, de qua Ezechiel amp; lohannes lo-quuntur, eifundunt. Hæcenimamp;notiorafunt,quàm vt ncceffcfitco-piofiùs de iftis rebus agere,amp;turpioraquàmvtpar fit, caftasleftorumnbsp;mentesijsoffendere. Deus illorum Sodomiam pœnis iftis fcelcribusnbsp;I condignis puniat,euertat amp; tollat.
Voluntautemfuorumcaftitatempf«cipuèeflepofitam inoeuîo-
quam externam adhibeant Caftitatis obferuantiam,amp; locomotiuam vtcunq; regant ; qualiseft,oculos à multere auertere ; viam per quaranbsp;’ tranfit fugere:puluercm,quem cundo tetigit,excalceisexcutcre.*pcrnbsp;cancellos illis loqui; côiugium odiffe; colloquia illarum cauercraullamnbsp;tangere : nullam falutare : quafi cæcusamp; mutus effet, eas præterire : allo-‘ quentes repudiare : omnes feminas , ceu creaturas à Deo reprobatasnbsp;verbis contemnere amp; afpernari.Licct intérim cæco carpâtur igni, vran-turq; amp;æftuent corde.Qupsæftus peccatum effenegant, fi non confen-/ fus accédât, vel in aâum producatur.
Si quiin hoc votum oçulis,amp; lingua, amp; auribus peccant ; publica« corâfratribuscogunturfacerepcenitentias, qualesfunt.Hodic cû efferanbsp;fubMiflùjpercanccJIos oculos in fœminas dircxijamp;flamnii^impuras
fenfi:
fcnfr.mîhî ergo hæc data cftpœnitcntia,vttotoiamprandijtempore oculis claufis fedeam, amp; fub menfa cibum capiam. Alius : Quod hodie / 'nbsp;impures fcrmoncs audiui ,amp; vcncream feu amatoriam cantilcnam ceci-ni,mea pœnitentia eft:vt dicam pfalmospcenitentiæ feptem, meflagel-/nbsp;nbsp;nbsp;^**4
lem, amp; cantilenas iftas repetam. Tune cas coram fratribus cpulantibus altavocccantarcincipitjvt fcipfum confundat,ca:tcrisq;rifum præbcat. inbsp;Lconhardo Coco Landfpergenfi adultero pœnitentia impofita fuit, vt ¦nbsp;ex Bauaria in Auftriam proficifceretur, Se in toto itincre nullam prorfusnbsp;alloquereturfœminanî.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
SiReétorinconfe/Tione quofdam deprehendit ad vencrem pro-nos, ijs vcl pharmaca præbet, vel vigilias amp; ieiunia imponit : quibus dæ-monia ifta,vt loquûtur cijciant.Erat mco tepore dccrepitus IcfuitaRo-niç,nomine pater Iulius,qui côqueftus apud Rcâ:orc,quôd lingulis no-ôibus coram Icélo ipfi apparcat virgo, fuauilTimè cithara ludens, eumq; adveneremalleâ:ans,amp;ad ducendaschoreas prouocans. HuicReftornbsp;fuadctjVt fl denuô virgo ilia reuertcretur,de lecto furgeret,difciplinam,nbsp;hoc eft, flagellum arriperct,fcq;tam diu flagcllarct, donee ilia cithara 'nbsp;cancre defineret. Pater obedientiam præftat Reftori,cumq;fcqucntinbsp;node ad citharam fe flagcllaret,fanguisq; de tergo emanarct, Virgo ilianbsp;cancre dcfijt,dixitq;:ô pater Sande, cgofamulafum beatæ Maria?,mifla, ,nbsp;Vt tuam caftitatem probatem jpugnaftiacriter, vieilli fortitcr,cntibinbsp;virginitatis corona,quam tibi beata Dei genetrix mittit. Perge amp; perfe-/nbsp;ucra,acrecipics vit.\æternæ coronam immarceflîbilcm, in choro cafta-rum virginum,quibus te tuis meritisdignum fecifti.Sicq; difparuit.Hçc Seduletnbsp;ab ipfo pâtre Iulio audiui : monftrauit mihi etiam coronam,qux erat c'a flores hsr~nbsp;varijs flofeulis conferta:quam deinde illi in fuarumreliquiarumthe-^«^w Ußtinbsp;faurum rctulerunt. Pattern autem ilium,quiprogenieTurcaerat,amp; taru prfKnbsp;fortaflis à Mahumete fuo huiusmodiapparitionesdidicerat,quafipronbsp;Diuo coluerunt,non folùm fandum,fed etiam cafl:umamp; angelicum vo-cantcs.Si qui alij poftca fratres maiorcs carnis ftimulos fentiebant, ijs il- fnbsp;lam coronam magna cumreuerctiaimponebant. Qui amp;ipfi fingebant,nbsp;fc iam nihil amplius fentire, quo in veto caftitatis feruando impedi-rentur.
Sxpius etiam, Sc à multis audiui, nonnullos in Socitatc elfe, qui feipfos caftraucrintjcum fentirent,fc alia rationc votum, præter Sc contra naturam ex ignorantia amp; aliorum perfuafu fufeeptum, adimplerc’nbsp;Bon polTc : oeq} heere illi» votum, quanturouisimpoflibilc, refeindere;
nifi
-ocr page 114-¦ »04nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A r V T r 1.
nifi vclintSocictate eijci, anathematizari Sc damnari. Hue enim detoi? itTim.j. quent D.Pauli didum,eumquiprimamfidemreieccrit,idcft,fccun-. /L'i X dumlcfuitas,votanôreddiderit,damnationemæternamincurrcre,ne-‘ quefaluâripoflc:nifi Pontifex cumeo difpenfet ,illumq;abfoluat. Sinbsp;apudRcdorem conqueruntur de naturæc^efjzHçtacvijrefponderefo-
¦ lct:Qimticsfcntisinordinatumcarnismotum,totics teipfum flagella,nbsp;fic enim veterem A damum, amp; , vt verbis illorum vtar, afinum tuum cl-curarc amp; domarepoteris.
} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In huius voti cxplicatione.tum in {àndum,à Deo ipfo iuftitutum,
coniugium,tum in fexum fœmineum,qu'afi mulieresexbeftijseffent prognatæjamp;àDco damnatæ,contumclioscamp;blafphemèinuehifolcnt.nbsp;Nonnullos noui, qui nihil voluerunt edere, quod à mullere codumnbsp;J-efnitariï fciebant.Aliosdiccntesaudiui;quotiesdcfeminacogito,totiesftoma-Iseophjti chus meus amp; bilis commouentur amp; conturbantur. AÏius dicebat : tædetnbsp;landjper- pudet«^; me,quôd à mulicre fum in hanc lucem editus : dignus certc, cuinbsp;—m.zr.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A,-.nbsp;nbsp;-, •.
Vaccafuifletgenetrix. Alij nihil prorfus boni in totamulicris fubftan-tia efle dicunt. Siq; ex illis quidem, cæterosin harilm calumniarum pa* Icftra vinccre conantur: illi ad mentionem mulieris expuunt amp; in tabula malcdicos amp;’ in fexum fcmincum contumeliofos Mantuani verftisnbsp;(quos tarnen is non nifi de malis cecinit) dcfcriptos, ob oculos ponunt,nbsp;vt fic in feipfis maius in mulieres odium excitent.
Pias ergo matronas,amp; honeftas virgines feculares ore contem-nuut blafpherno : Mo'nialesautem, quæ fccunduprtillorum defideriuW viuunt, pleno ore amp; totis buccis commendant. Certe ctiam public»nbsp;fcortaapudipfosin maiorihonorehabentur,quàmcaftæ vxoresamp;puratnbsp;virgines. Ignatius ctiam Loiola,proftitut3c pudicitiæ feminis RomsCnbsp;Xenodochium extruicurauit, in quibus aluntur iftæ, quæ vel per ætaténbsp;vel propter Gallicum morbum, nee Veneris caftra amplius fcqui, neqjnbsp;Pontiflci Romano cenfum offerte poffunt.
Bononiæ in Italia, in conferentia, hoc eft, in IcóHonis repetitione» quærcbat nouitius ex Redore : Reuerende pater Rcdor,cft nobis fefionbsp;iniundum, vt omnia mulierum atq; virginum colloquia diuidemus, amp;nbsp;nec Aueipfisdicamus,quærcsmihividcturimpiaamp;impoïïibilis. Namnbsp;natural! quodam impetu amp; amore mulieres ampledor; ncq; eariim, Ct'
G/«.naturali quodam impetu amp; amore mulieres ampledor; ncq; eariim, ct' iâft volo, obliuifeipoffum. Cupio ergo cognofeere, quomodo omnem .nbsp;Keb.i^. amoremergaillascxcutcrepoflim.Redor refpondit. Noneftifteamofnbsp;naturalissfedeftbeluinus fæuus impetus,qui à deuoto amp; religiofonbsp;homi'
-ocr page 115-hoinine crga rnuliercs fufcipitur.Noftrje vocationis eft,tnulicrcs omnes deuitare ceu peftem,prætcr{juam Beatam Mariam virgincm,amp; Sanólamnbsp;RomanamEcclefiam,quæcftomniumnoftrorummater. Hasduasamp;^fnbsp;non alias diligamus.Dcindebeftialisilleamor, conucrtendus eft,in fpi- ff^aRoma-ritualem,hoe efl;,vtnihil amarevclis,quamquodSocietatis Spiritus tibinbsp;nbsp;nbsp;Rede-
amandumproponit. Si vis amare,vtameris,diligeSocietatis patres amp; futfarsex Sanétam Ecclefiam Romanam. SitibiSeculariummulicrumamorob- Potificio-repit:cogita Satanam feuferpcntemtccumloqui,vtcumEua;nonvt rum Jpu-falucrisjfed vt damneris, T andem,fi mulier tibi occur rit, oculos auer- rijs amp; fiernbsp;te: fi tc alloquitur, die: Vadepoft meSatana. Mulier quid mihi tc-tiicofifttt.nbsp;cum eft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gen. 3.
Hane reuerentiam amp; iftum honorem lefuitæ mulicribus , quas döeus adiutorium vocat,amp; quæ cohærcdes funt vitæamp;falutisæternæ, i.Pet.j.nbsp;habendum docent : digni, qui à fexu femineo, ex quo nati funt, quamp;et- Gai.3.nbsp;iam carere non poflunt,non modo fibilis, fedetiam crepidis amp; fuftibus Gen.3.nbsp;tanquamingrati cuculi,amp;communis vitç hoftes excipiantur,cxplodan-turamp;eijciantur.
Verùm fi quislefiiitis laruam detrahat v^rox^i/ffïarjvidebit eosin corde longé aliud fcntire,quàm quod verbisloquuntur:qucmadmodum fupcriùs allata exempla,id fatis declarant. Certè, fi Chriftus lefus vifibi- loan.nbsp;liter appareretjlefuitasconfimili modo,quo Samaritanam eftallocutus,nbsp;perftringcrct,eosq; impurttatis conuinccret. In banc forte formam : le-fuitæ,vocatevxoresvcftras,amp;venitcEuc.Relponderentillivtiq;,amp; dicerent: non habemus vxorcs; Icfus autem refponderet: Bcnc dixiftis,nbsp;nonEabemusvxorcs:quiaiftx,quashabetis,nonfuntvcftræ. Qmdhîcnbsp;re:^onfufi eifent lefuitæ aliud? quàm.Domirte videmus, quia Prophetanbsp;CS tu. Patres noftri idem feccrunt. Sed rogamus te cum Gargefenis, vt denbsp;finibus noftris exeas, nefortaflis cum illorum porcorum grege ab barathrum gehennæpræcipites feramur.
\.4-
Neautem quisexiftimet,melcfuitisvcl aliquamfaltem facereîn-iuriamycumabsq; dubio,votum caftitatis, quo feobftrinxerunt, fidelius fintobferuaturi: explurimisduostantùm hac viceproducain medium,nbsp;qui verbis quidemcaftitatis votum vouerunt,faâis autem illud negâ- )nbsp;runt. PtlnitiseftMelchiorStor , RomæThcologiæDoétorcrcatus. Is/»wo 13^2nbsp;vt faluus amp; incolumis in Germaniam redire poftet, vouit, fe Sotietatem 1333. in-ingrefturum. A quo propofito multisamatorijs literis eum Abbatiifa ^rç/îz fintnbsp;quædam,ipfinbsp;nbsp;nbsp;igïtota,dehortabatur,rogabatq; eum^vt præfulcm Mo- Soaetattt
O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nafterij
-ocr page 116-ïo6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T V I.
nafterij pot’iùs agcrct. Se enim fine ill o viuere non poflc. Quid hæc fibl 1 velint,diuinatevos,ôfatidiciPatrcsIcfuitæ. Alter eftFridericus§om-merman Doctor, qui eadem, qua alter Fortuna lefuita faélus, fie votumnbsp;I caftitatisferuauitjVt inMonafterio quodammonialium, non procul ànbsp;' Lucernafito,cùm fororcmquandâ,quæfeàDæmonioagitari conque-rebatur, liberaret, dæmoniumq; eijeeret, cfFcccrit, vt nefeio qua virtutenbsp;I vmbræilliusPatris,in locum Satanse infans intrârit. Id quodmibiipfinbsp;Landfpcrgenfcsiefuitæretulcrunt.
O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lefuitas. O angelicam caftitatena amp; puritatem æmu-
lantes homines.De qua Sanâimonia cùm alij,tùm maxime Bauari milita teftaripoflunt.Vndeamp;IefuitarûConfcflarios,per-»ties’l'o^zan'ai'quan-dam Germanicam, ^âlldjV5ttlt;r/ntd)t i^(t(bfVi^tt(V/non confefTionis, fed ventris Patres appellant.Illi ctiam, qui in iftis locis aliquem veritatis E-uangclicxamp; Auguftanæ Confcffionisguftum perccpcruntrneclefuita--rum Milfas audiuntgt;nec illorum condones vifitant : cauent etiam, alio-rum nimirum damnis amp; experiétia periclitatæ pudicitix edoéhi j ne con-iugesfuæautfiliælefuitisconfiteantur. Nauerunt cnimbosnonpieta.-temamp;caftitatcm plantare ifed amp;c fpiritualem Si corporalemfcortatio-nem (femperenimfuntconiunélæ) venari. In bis quæhîcrefero, nihilnbsp;ex vano rumore collegium depromo, nihil ex odio ipfis a£Gngo:fedcanbsp;commemoro, quæ amp; ipfe mcis oculis vidi, Si in illorum literis legi, amp; exnbsp;ipforumiefuitarum orcaudiui,amp; ex relatione fide digniffimorum ho-minum pcrcepi. Quamobréfi qux videnturnimis duraj vel parùra mo-defta,ea non mihfifedipfislcfuitisimputandaeruntj quorum res amp; verba refero. Sicuti ne ipfi quidem hæc amp; alia vcrc negare poterunt, qua ianbsp;re ipforum confeientias appcllo.
Quæ ciimita fint jlefuitarum cælibatum feu caftitatis votum, ini'' pium,immundum,iniuftumdnhoncftum »difficile, irao impoffibile, SCnbsp;vno vt dicam verboj Antichriftianum elfepronuncio. Ncq; enim Chrl-ftus',neq;.Paulushuiufmodicoa(3:ionisvotumpræceperuntifcdredif-, Hifl. Tri- fimèApoftolusdoâ:rinamprohibétiumnubere,dæmoniorum dodri-fart.l,i,c, nam efl'cpronunciauit. Damnetur igitur Régulalefuitarum de caftita-i4:Gratiti tis voto. Pugnat enimcumlegeamp;ordinationediuinarqua in gratiatnnbsp;nui in de- eorum, quidonumcontinentixamp;virginitatisnonhabent,coniugiunanbsp;cret^idifl. (quod cftCaftitas etiam in Epifcopis i.Tim.3.Sicut Paphnutiusin Con-23. 28.3t, cilio Nicæno pronunciauit icaftitatem effe, cum propria vxore confue-tudiuenxhab.rc} eftinftitutum;non folum eeuremediura contraflam-ujT
-ocr page 117-DE ro’TiS ÏE^rir^îRFM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïo;
masîibidinumî fed etiam vt adminiculumad geïierishumanimultiplication cm,etiam in integra natura antelapfum.
Contra hoc expreirumDei mandatum, amp; diuinaminftitutionem , nihil valeant,nec vllius ponderisfint,quæcunquelcfuitæfiuecxfanâinbsp;coniugij hoftibusjfiue etiam exHieronymo,proferût.Taceatcnimhu-mana ratio, vbi exprefliim Dei mandatum habenius.Si nullum aliud votum lefuitæhaberentjvel hoc vnicofatisdeclararcntjfeAntichriftifer-uos efleî qui non fccundumPauli doârinâ conftituunt presbyteros pernbsp;ciuitatcs : fedimpuros côcubinarios,ncc vnius faltem, fedplurium con-cubinarumamatores:nec Epifeopos viros vnius vxoris,fedmultarumnbsp;£cminarum,qu3eomnempudicitiam,arnifcrunt. Vtnihildeillorûpec-catis mutis, Sodomia amp; reliquis fpurcitÿs dicam. Pugnant quoq; lefui-tæ hoc fuo voto cum ipfa natura : dum id quod natura immutabile, ex-petibileamp; (vtitaloquar) naturaliflimum eft : in rcm naturærepugnan-tem, odibilem amp; mutabiiem transformare amp; transfubftantiare conan-
tur,
Vt ergo Ignatij Loiolæ regula,de voto caftitatis, ncquaquam diui-na eft :ita nec Ecclcfiaftica effe poteft. Quia vera Chrifti Ecclcfia, Chri-fti vocem audit : nec poteftatem habet, aut fibi fumit régulas vel confti-tutiones,contra exprelfam Dciordinationem,voluntatcmamp;manda-tum,fancicndi.ldcumlefuitæ,femineumfexumprætextureligionisab-ijciendoamp;laqueos confeientijs inijciendo,faciant;ncquaquaminEc-clefla Dei ferendi funt ; fed vt Canones, qui ad Apoftolos aiuftores refe-runtur,mandant, fegregandi, deponerrdi Si arcendi : Eo quod contra o- Dtenjßm mnia iura,diuina amp;c humana, grauia onera fuorum deuotariorum cerui- in Eptfiobtnbsp;cibusfupcrimponant: amp;fratribusneccflitatcm Compvlsæ Casti- ad Gns-TATIS indicant, in quo nonnullorum periditatur infirmitas. In qui-ßos,ad£~nbsp;bus namp;fandis pr,opofitis,fe no lefu fcciatorcs : fedNicolaitaSjManichæos pifiofumnbsp;(nuptias fuis ele(äis,amp; fie perfedioribus amp; fandioribus prohibentesnn- pinjtum.nbsp;terim auditorîbus.hoc eft,laicis tantum permittentes) T atianos,Encra-titasjMontaniftasjvno verbo,monftra Diabolica amp; Antichriftiana fe effe demonftrant. Hi funt illorum Prophetæ Si Maiores, à quibus hâc vo-ucndirationcm didicerunt. Quorum Succciforcseffedi funt.Pontificesnbsp;Romani, Syricius, Gregorius VIL amp; alij, qui impium illud votum con-firmafle feribuntur. Imo prædidis hæreticis ftint détériorés : ciim dicercnbsp;non vereantur: Sacerdotem feortantem amp; adultcrantem, minus pecca-xe,quàm ft propriam ducat vxorcin.Ideôad vitandura eoniugium, per-
O i mittunt
-ocr page 118-»8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C X P r T V 1.
i.Cor. 6.
mittunt fibi amp; fuis facrificulis pro arbitrio, fouerc, rcpellerc $c rcciperff fcorta,quot placucrint.Et tarnen interim Ignatio Loiolæ funt illi,angelica puritate præditi,cafti,niundi,fanéi;i, puri, qui portant vafaDomini-Vel quafi:egregijportatores,qui abimpurisfcortisamp;merctricibuspor-tantur,fuaq; membra,meretricum membrafaciunt.
Ego fanâè amp; verè teftari polTum, mein Italia amp;Germaniainter centum non quinque reperifle facrificulos, qui fefe ab impuro meretricum taéiu continuerint. Taceo in Italia plcrofque facrificulos, addo et-iam nonnullosEpifcopos,ex meretricibus clfc natos : amp; Ecclcfiæ ponti-ficiænonpræfidcrcEpilcopos vniusvxorisviros:fcdfcortatorcs,adul-teros, Sodomitas, mafculorum concubitores, amp; ipfius Romanæ beftixnbsp;amatores amp; ncgociatorcs. Ex quibus omnibus', non folùm impictas vo-tilefuitici,decompulfæcaftitatiscoaâ:ioneapparet:fedamp;lucemcridia-namanifeftiuseft,Iefuitasfurijsinfcrnalibusagitari:quodboncfto, ca-fto amp; fanfto coniungio fuis Sacerdotibus amp; Fratribusinterdicatmec vl-lis precibus,nec ipfa naturae vi, nec fcandalorum multitudinemoucan-tur,vtfolutolaqucohocconfcietiarum,amp;fublata turpitudinefuorumnbsp;fpiritualium,quiexemplariagregiseflcdebebant,(vtamp; nomen illorumnbsp;profeflio exigunt) ipfis legitimum coiugium inire permittant. Si quisnbsp;verb interim caftc, legitime amp; absque offendiculo cum propria coniugcnbsp;viucre cupiatreum non ab officio-tantùm, fed etiam ab arbore fufpen-dant.Quamtyrannidemamp;crudelitatcm inauditam,filiumDeiinillu-ftri filo aduentu, perpetuis ignis infernalis cruciatibus ad iudicaturum*nbsp;amp; puniturum,certô experientur.
tertio leßiitarum ‘votOitjuode^l ohedientu:tn qua ) fecundum propofitum lefdttarum^Çer-uatn inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï^iritualù hominis
profeciionem ponunt^
TErtiumIcfiiitarumvotum,eftobedientia, quamquidem aim rcll-quisMonachiamp;Antichrifti Romani fcruis,communcm habent, vcruntamëIgnatiusLoiolaprimuslefiiitaruminceptor,hocvoto fuosnbsp;vult omnes lupcrare Clcricos : ficuti in Epiftola ad PatresPortugalix’ Sinbsp;Lufita-
-ocr page 119-DE FO TIS risriTARVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo^
X-nfitaniæ fcribit : E btnche in tutte le vir tu, è gratie Jjiirituali vt deßdcri ogni perfet tione, non dimeno Ç come da me haurete intefaaltre volte ne II’ vbedten^ piùnbsp;particular mente, érc. Hoc eft : Etiamßßumma cura amp; diligentia omni^j deßiderio,nbsp;pro gratia tilts conceffa, omni perfeêliom inuigilent : maxime tarnen omnium pcrfe^nbsp;lltom,qu£eliobedieHtta,operamdentindefeßam. Et addit:
fupportare,che ciauan’l^o in digiunhvigilie,^ altre aßre^e, le quält féconda il ßuo inflituto, ciafiuna fantament'e obferua ; ma nella purita, è perfett tone dell’ »bedienza con la reßgnatione,vera deUe vofire volunta, annegatione de vofirigiu-dttq,moltodeßdero,Eratelltcarißimi, amp;c. Hoc eft : A reltquifreligionibus,facilenbsp;fHpportamtu,vt vincamur ieiunijs,vigilqs amp;alijs aßeritatibii5,qi{{bui fecudumfuumnbsp;inflitutum fanUe vtuntur :fed in purttate perfeà tone obedientia, cum reßgnatio-ne vera veßra voltemat is, amp; abnegatiene veßri iudicq, vos cunblis alijs praire velim.
Ncquevultvtpcrfonamintucanturcui obediant:fed fimpliciter îniIlaCtiriftumDominumrcfpiciant,amp;huncfeaudire,huicq; fcobe-lt;ftre, fibi perfuadcant. Hue trahunt amp; fibi fuisq; applicant illud, quodnbsp;Çhriftus de Apoftolis dixit :Qin VOS audit, mc audit r Qtn vos fpernit, Eue, lo.nbsp;mefpernit.Etillud:Omniaqu2ccunqucdixerintTobis,facitc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Matt. aj.
Obedientia ergo,quem Ignatius Loiola à fuis requirit,confiftit non-foliim in extrema manducatorum cxecutionc ;fcd ctiam in proprix voluntatis, iiidicij amp; intclleóius abiicgationeSc omnimodarefignatione, cum omni dcuotionc Si teuerentia : non aliter, ac fi ipfi diuinx maieftatinbsp;obediret,ac ipfi Cbrifto. De fe quoqueinterpretanturPauli diäum -. Eph.ó.nbsp;Obedite Dominis carnalibus,cü timoré Sc tremore, in fimplicitate cor-dis vcftrijficut Cbrifto: non ad oculum feruientes,quafi hoininibus pla-centes; fed vt ferui Chrifti,facicntes voluntatem Dei cx animo,cum bona voluntateferuicntcs:ficut Domino non hominibus.
Primo ergo vult, vt fui omnes mandata Reâoris bilariter, prompte, vtlo£iter,libentcramp; intégré exequantur,Deindc,Superioris voluntatem fuam faciant, boc eft, idem velint, idem nolint, corde amp; afteiäu, quod fuperior; quafi non fibifedfoliReä:oriamp;Superioriviuercnt,acnbsp;luam voluntatem quafi viftimam Rcélori offeranr,amp;quaft madcnt.Si-cut Gregorius dixerit : Perviäimas aliéna caro, per obedientiam volunta: propria Eib.s;.M9nbsp;maclatur. Operactiam quæ ex obedientiafaciunt, pcrfedlionis amp; meriti ral.cap.to.nbsp;ætcrni,nullum ctiamopusabfq;obedientia,Deogratum cfrc,dicunt:có In fermo-quodj Vt Bcrnhardus.dicat,Nfc/7Klt;Z//j;^ bon£aclienü,nccocium fanllacontem- ne ad mi-plationis, nec lacruma panit ent is extra Bethaniam ,id eß, extra domum obedientia lit. tempi,nbsp;»ceptaeß'epoßint.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c.3.
O j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exem-
-ocr page 120-TRgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- c il gt; r T r J.
Exemplis etiam declarant, qualem in fuis obedicntiam efle velïnf» Nempe:fi Superior præcipiat,palum ficcum integrum rigare annum (vt
Hb.4. c. de quodam Monacho refert CafTianus) no quærat, vtrùm id fit vtile vel inutile futurum,facile vel impofiibilc;fed obtcmperet. Et de alio,qui ad
iuflurti Superioris,ingentis magnitudinis.petram,quam nc centum qui-dem homines loco mouerc potuifient,folus tollere conatus fuerit.Iteni
deObed îgfiatiusLoiola,Icfuitarum perfedor, Relationc,non Q^alitate, no bills erat natus : prout ipfe ingenio erat feruili,ita etiam omnes fuos, more Romano fchiauos,feruosamp;deuotoriamancipiaefle yolebat. Neq;e-nim vefpertilio accipitrem gignit. Si ergo in fuis Patribus Su Fratribus,nbsp;nobili genere natis,libertatis Spiritum ac hcroicos motus fentit : cos loris im piæ funt obedientiæ, ad mortificationem, hoc eft, ad res fcruilcs,nbsp;inftar captiuorum feruofum trahit : amp; ad officium humilitatis, quod Ic-fuitæ interpretantur,locorum fecretorumCvtor illorum verbis) purga-tioncm amp; exportationem rapit: vt fic omnem heroicum ipfis cximatnbsp;motum,acquafimortuos reddat. Vultitaq; vtfiadaliquaofficiaamp;fer-uitianaturæ fuæ repugnantia, amp; fenfibus contraria, ducantur, ecu caretnbsp;fequantur. Aut fi Redor vni dicat, fc ilium ad madationem dudurumnbsp;amp; immolaturum : ceu agnus fine murmure fequatur, ac vt Ifaac non fo-lum ligna,fed etiam fi opus fit,ferrum offeratdicuti Bobadilla, qui vnusnbsp;exprimis Ignatij LoioltE,in procreandainfelicihaclefuitarumfobole,nbsp;adiutoribus fuit,Romæ ad me in monte dicaballo dixit. Anno 1585-I. Augufti.Quocunq; iulfu amp; mandato à Siiperiori mittitur, voluntate,nbsp;iudicio amp; intcliedu nutum Redoris, ecu cæcus manû ac tadum duccn-tis,fequatur. Sidurisafficiturpcenitentijs:apatribus reprehenditurjànbsp;fratribus contcmnitur,amp; pedibus etiam pctitur; imofi omnes in cuntnbsp;cxpuant,fuamq;libidinem, vtIcfuitaaitBonauentura,adimplerein conbsp;conentur,inftar cadaueris,felc habeat,ac fiplane effet mortuus. Si fupe-rior ipfi aufert omnia quæ habet, curaq; omnibus bonis fuis fpoliat, velles ipfi adimit pretiofas, ac loco earum cen tonesreddit, fe vt ftatua gerat,quæ patitur fe in quemuis transferri locum,amp; quouis habituin-
dui.Si
Hui. Si contcmnitur : fi rcprehenditur: fi in locum, qui ip fi non placet mittitunfi quç non vult audit:fi cibi infipidi amp; ingrati apponuntunatq;nbsp;inftar ftulti hue illucq; trahitur : fit vt ftatua, neq; vllum de fe det impa-tientiæ amp; in dignationis fignum. Qua fane in re ipforum idola, miferasnbsp;jftas ftatuas longe antecellunt,cùm coram illis ptocidant gt; ca honorent,nbsp;adorent amp; in pari honore, cum viuo Dei filiohabeant:hosautcmfuosnbsp;fratrespremantjcalcentjcxcrucient,excarnificent. Siadpiftrinum,adnbsp;feruilia amp; libero homine indigna fcruitia detruditur, quæq; feit natura:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!
fuxvelrcpugnantia,vel fanitati ctiam incommoda : fit vt cera mollis, cui quæuis imago imprimi poteft. Si ad terras amp; homines fibiignotosnbsp;perfaxa,perignes, vtaiunt,mittitur:fit vt baeulus inmanufenispofi-tus, qui hue illucq; fe verti finit, neq; abijeienti rcfiftit. Si ablegatur adnbsp;homines corpore Sc mente infanos: quafi iam mortuus cfFeratur, fc-quatur.
Hisamp;alijsfimilibusexemplislefuitx feniorcs,fuis iunioribuso-bedientiæ fuse iugum declarant amp; imponunt, vt fic omne liberum arbi-trium,ctia in externis rebus, ipfis adimant, ac plane fcruos eos,Pontifici Romano ad quxuis obfequia promptos Sc paratos reddant : fine cosnbsp;vinos,fine mortuos velit. Sic etiam olim Gentes Sc hodie Turcæ manci-piafuatraétare folent.Ex quibus manifeftum euadit, quæfitlefuitarumnbsp;conditio,vita,quæ confilia,ftudia Sc aéia. Nimirum vt paucis dicam : innbsp;omnibus ijs obcdirc,quæ PapaRomanus,filius perditionis,8c declaratusnbsp;Antichriftus,Sc Icfuitarum Superiores,dcuota cius mancipia,contranbsp;Lutheranos,hoc eft,veros Chriftianos, Euangelicos Doétóres ac Chri-ftimembrafaciendaprxcipiunt:fiueillacum lege diuina conueniant,nbsp;fiue pugnent. Qualem obedientiam nemo pius,imöncc virbonusànbsp;fuis requirit.
Obediendum quidem eft Magiftratui, non folùmmiti,fedetiam
: Sc quidem in omnibus, quæ Decalogo Sc Dei præceptis non repugnant. Sed Papas Sc lefuitisobedirc in rebus fidei.-pietatiamp;honefta-ti contrarijsjd non virtutis obedientise, caîteras virtutes menti inferen-tis, infertasq; cuftodientis;fcd vitij Sc diabolica: fcruitutis, omnia pieta-tis officia ex mente cxcuticntisScconfumcntis,eft.Sic vtiudiccm,non folùm propriam voluntatem,vt dixit Bcrnhardus;fed maxime omniumnbsp;etiam huiufeemodi lefuiticam obedientiam in inferno arfuram. Pro-.pterea,quod ea non in Deum, fed in Pontificem Romanum, verc Ànti-«hriûum, fit direóla ; Sc quidem talis, quæ Dei mandate per omnia amp;innbsp;omnibus
-ocr page 122-m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A T V 7 r I.
omnibus repugnct. QualemobedicntiamnccipfcBernhardus probat» diccns:S««e Deus, ßue hotno viearrus Dei,mandatutn quodcuu^tradiderit,fArinbsp;ebfequendum eß cura, pari reuerentia deferendum t am e n d eo.nbsp;CONTRAP.IA Non præcipit homo. Icfuitasautem Deo contraria præcipere,amp; bæc illorum votaamp;:dodrina,delt;|uadiccturinfe-quentibusjliquidodemonftrant.
TegulaS2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ipfe etiam Ignatius Loiola, leges figens amp; refigens, dicit obedien-
dum efl'e Superior! taquam CUrifto,wf«w/eclt;gt;/e,hocefl:, in omnibus rebus, £cdizä.iit,cuenonß(on0fießipeeeato,iiefi,v^i non cognoscitvRnbsp;Producat,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M.Vcrumexaminerquisillorumrégulas,Scfcriptaperpcn-
ß audent, dat;vidcbit,lefuitasnihilaliudjquàmvelhypocrifin,velapertapeccatagt; ßioru Ge- Deilcgibusamp;pictaticontraria,præcipcre,racerc,amp;;alijs,vtfimilitcr fa-neralium cian t auéiores fuafores efle.Sicuti Germania nunc fatis déplorât amp; in-*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annales, gemifcit.Dum inimici ifti homines fua zizania,in agro Domini diflemi-
nantme quidemillis parcentes,qui ipfos fouent.'fed eos, vt cuculus matrem , deuorantcsamp; dcglutientes.
autem Ignatius Loiola in EpiftolafuaadLufitaniæfratrcs, fcribit : eadem etiamin fuisobedientiærcgulis, magna feueritateincul-cat:quôdhac fola Societatem confcruari,amp; regni pontificij ruinas con-farciri poffe confidat. Summaillarumrcguîaruminhisconfiftitaxio-matibus. OmnisinfeftorßtumSuperioremlocoChrißiagnofiatyqualiscun^tlleßt.nbsp;Huie in omnibus internant amp; externamreuerentiam, snagna cum humilitate exhi-beaf.ipß in omni bus,nonßolo interiora mente cenprontê'l^, perfettione amp; humtlitanbsp;débita nella eßecutione eflerna à quanto far à loro impefio,fen'!^fiufe, e mormoratio-'nbsp;nfancorchecomandecofe diffictlhö'alla fenfualita répugnants', ma oltre dicioßflsr-'^non hauer, tnteriermenn vnarera.reßgnatione, amp;annegatione delproprio volere,nbsp;egiuditio,conformandolo con quelle ch’ il Supcriorevuole,èfente, in tutte le cofi, ouenbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonß conofeeßipeccato.Obediat,in quit,««)» fol'am tota-mente,prompte,perfeile amp;
huiniliter in r erum externarum executione,ßne omni exeufatione, nbsp;nbsp;murmurâti/r-
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne,etiamß res difficiles,amp; fenfibus répugnantespraceperitifed etiam iutrafi,totusßt
reßgnatus, amp; abnegetpenitùspropriam voluntatem iudiciumfaum, illudq^ in o-tnnibus conformée in Superwris obfequium, quo cum idem velit amp; uolit, vbi non m/t-nifeßapracipiunturpeccata.
Vcrùtnqüidaliudlefuita quàm pcccata præcipit,amp; quidem ma-2. Theffi2. nifeftb Deî mandatis amp; verbo contraria ? Verbi gratiâ : In prima re-Gregorius gula Italica præcipit, vt omnesPontifieem Romanum, qui iam decla-Magnus. ratuseft Antichriftus,nomineamp;faélis,pro vicarioChrifti Domini no-ftri
-ocr page 123-DE FOTIS lE^FIT^lRrM. îlri(quafiipfcfuainSponfamrepudiafret^agnofcant:amp;in omnibvs, CMÎifJ»nbsp;ctiam in verbo Dei non expreffis, perfeâe illi obediant. In fecunda re- Catuhißnbsp;gula, fuos focios Chriftos .hoc eft, Saluatores hoininum,cum magna amp; minait.nbsp;nominislESvJôofîicij Chrifticontumeliaconftituit. Quafiharumre-gularumobfcruatione, amp; alijs amp;c fibijpfis ætcmam pcrfeâioncmpro-mereri poflînt.In tertia facit illoscircumforaneos, vagantes, feu explo-ratores.aut potiùs omnium proditorcs, quiomnesmundi plagas pcrua-genturjamp;hominesà fide faluificajad infidelitatcm Papatusdamnabi-lem amp;lethiferampertrahant. In quarCahabitumamp;conucrfationem il-lispræfcribitPharifaicam,nccnonamp;vitamfinepœnitentijsotiofam acnbsp;Epicuream. In quinta auricularem amp; generalem confcifionem, maximam nimirum dcteftabiliffimam cohfcientiarum carnificinam, ob-truditJn fexta fuosSacerdotesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facit,amp;iquicunq; non funt
Sacerdoces, eos à fanguinelcfuChrifti grandi facrilegiorepellit. In fe-ptimaimpoffibilemomnium peccatnrum enumcrationcm imponit. In oâaua amp; nona,omnes fuosneophytos impietatem crgaparen tes docet,nbsp;fine timoré amp; pietatc præcipicns, vt omncm naturalem amorem ac sa{-T'ü.bquam ipfi carnalem affcôtum interpretantur, erga parentes exuant,nbsp;ac in fpiritualem, hoc elf, in amorem erga Sacerdoteslefuiticos, quosnbsp;fpirituales dicunt,conucrtant.In decimaamp;vndecimafraternamtollitnbsp;charitatem,dum capitula ctiam Monachisconfucta,corycæos,luposamp;nbsp;inquifitoresjin Euangelicos ordinat. In duodecima Anabaptiftarumnbsp;fuperftitiofam xeii/ayinif confirmât: amp; odiumin fuis aduerfusfecularesnbsp;excitât : In décima tertia multas amp; varias hy pocriticas amp; pharifaicas pce-niteptias probat. In decimaquartafcnfibusrcpugnantia,amp;fanitatemnbsp;corporis lædentiaimpcrat.Et vt de reliquis regulis, quarum multas ha-bent.taceam,intercentumnonvnam inucnics,in quanonnotabilisamp;nbsp;cralTus errordn articulosFidei, amp; Decalogum àDeo promulgatum im-pingcns.rcperiatur. Tantùm ergoabeftjVthærcgulæpcrfcôtionem afférant •• vt potiùs defummoperfedionis gradu hominemj ad imum im-perfcôlionisangulum detrudant.
lefuitæ quidem fplendidcnugantur,régulasfuasàSpiritufanSto Ignatio Loiolæ infjûratâs : fed Spiritusfanftus non traditDeo aduerfa,nbsp;ficuti has régulas efte, iam demonftratum eft. De mco,in quit Chriftus,nbsp;Spiritus fanéius accipiet,amp;annunciabit vôbis.Hæc verb non funt Chrifti, fedfuxitadinuentiones proprij ipforum cerebri,quas loco reuelatinbsp;Deiverbicuftodiuntjcolunt, adorant. Et tarnen impudcntilfimos iftosnbsp;Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;homines
-ocr page 124-114 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P r T V I.
homines non pudetjhæcfigmenta capitis fui, amp; has Loiol« nugas,iplt;î Annot;S4 DeiDccalogopræponere.Idc[uodIacobusCrufius,Nouitiorum Landzs- Feb, in fpergcnfium Reótor fecit-No/Zerjinquicnsell, lt.egula votorumabnbsp;explic. re- IgnatioLoiala tradita, Suam quoq^Societatem Arcæ Nose, fifcellsE Mofis,nbsp;ƒ/lt;/.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;agro,vincæ,grano finapis, Luei, Soli, equoTroiano, horto Alcinoi, amp;
Gen.6.7. Paradifo terreftricomparare folent. Quod in hac fola, vtiidem Crufius l,xod.2S. pcthibebatjhomo viuat puriflimètcadatrariÏÏimètfurgatvelociflimc:nbsp;ambulet fimpliciffime: viuat Spiritui fccuriifime : reeolligat fe facilimeinbsp;purgctfeeitifTimc : moribusftudeatlibentiffimc:ac tandem propter re-gularumobferuantiam recipiat prçmiumampliffimè:maximèfiinobc-dientiæ voto cuftodiendohabueritfeconftantiffime. Tails,inquiunt,nbsp;fimilis erit Chrifto, qui Patri fuo vfq; ad mortem, mortem crucis, obe-diuit. Sicuti de obedientiæ meritotmulta hincindcexMonachorumnbsp;fomnijs corraferunueaq; in fummam.quandani redegerunt, in fimmarianbsp;delieconßitutieni,! regula3Z. vfq; ad 38. in quibusfuos fuperiores,Chri-ftum : corum mandata Chriftifermoncmrlnferiorcs verb Schiauos,fer-uos,amp; deuotoria mancipia,feu, vt illorum verbis vtar, animaliabruta 8cnbsp;cadauerafaciunt.
Glorianturquidem IefuitSE,.quôd ipfi fermant hominibusjcon--cionando, confclhones airdicndo, iuuentutemlitcrasdocendo amp;xgro--tos vifitando. At resipfaloquitur, ipfos omnesaJioshomines feruorun» amp;: mancipiorum loco habere. Ideo quotics ego in Italia, Auftria amp; Baua-riaIefuitam,geftibusHiftrionem refcrcntcm,concionanteaudiui:ima-ginabarmihi,me intuerivulpeculam gannientem amp;anferibusblandi-entern; fed à tergo,anfcrem ad dcuorandura raptum, ex oblonga ifta tu-,nbsp;nica Collum proferentem.Qupties videbameosabfoluere homincs:pu-tabam. me videre partem lupi lub veftc ouilla occultatain prominere.Sinnbsp;iuuentutem ore docentes audicbamiiudicabam eos manibustenere gla-diutn, iuniorumq; mentes amp; corda inftar Herodis infanticidx, Falla do-ûrinatransfodere: Siipfos ægrotis afliderc videbam,arbitrabarmeini»nbsp;tueri fimiam altera manu crucem monftrantem, alteram autem in cru-mena ægrotantis habentem ; feu furem fruftulum panis albi finiftra manu ægroto porrigcntcm,dextera verb calicemaureumfurripientem8tnbsp;abeuntem. Tales nimirum lefuitæ feruifunthominum : Dei autem mi-*nbsp;nifterium aut nefciunt,aut negligunt,aut contemnunt. Quorum ferui-tium placetDeOjficuti Pharilæorum fermentum,cultus Baal,orationbsp;Pharifæi.
Quomodo
-ocr page 125-vorjs lî^FÎTyîRFM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IIJ
Ç^pmodoenimDeoplaccre poflint,quiin plcrisq ;,cum Luclfero amp; Antichrifto) fc Deo præferre non verentur? Qi^odvel cxeopatet,nbsp;quód fuas régulas Dei mandatOjSf Ignatij Loiolx conftitutiones, Chri-gt;nbsp;ftiEuangcliopræfcrunt. Siquisin legem Dei peccat,velEuangelijau-ditum negligitjTiihil delinqucre videtur, aut certc peccatum eius venia-leeft: fin peccat in lefuitarum régulas, hic mortale crimen committit.nbsp;Sicuti Superioreslefuitarum tradunt. Verbi gratia,lefuita Saccrdos,no- Annonbsp;mine Heinricusjaluranorum Scholafticorum Principis Bauariæ,in con- 77,nbsp;tubernio Albcrtino IngoIftadij,Regens amp;Occonomus,in feptimana ' fnbsp;fanôtajquæ vltima dicitur iciunij,dieVcnerisfuisdifcipulisdixit:Pernbsp;hoc facruni ieiunij tempus Itbenter audiuiftishiftoriam paffionis Chri-fti ex quatuor Euangeliftis : feciftis multaspoenitentias vigilijs,iciunijs,nbsp;oratiönibus,percgrinationibus,cilicijs,ferulis Scflagcllis, quibus vosnbsp;Chrifto conformaftis,8é eius paffioncm adimplcuiftis,amp; propeccatisnbsp;veftris fatisfeciftis.Sed dico vobis,nihil ifta omnia vobis prodcriit,fi nonnbsp;luxta præfcriptum noftri Superioris eras oinnes amp; finguli,peccata veftranbsp;confeflifucritisjamp;Sacramentum more catholic© ,hoccft,fub vnafpe-cie, fumpferitis. Qma hæc fanélamandat EoclefiaRomana ,lt;juamin o-mnibusaudiredcbcmus.Libenteraudire condones multas :amp;libenternbsp;ac fæpiuslegcrefacram Scripturam,id profedo non cft,fignum bonica-tholici ; fed potiùs hæretici, qui fe iftis rebus, ecu fimia nucc, deleftant.nbsp;Verusautem catholicus,non multùm deledatur concionibus, quæcitônbsp;ceuvcntustranfeunt:neq;lcâ:ionecapiturScripturæ,fiquidemeamor-tua eft litera,quam no intclligit ; fed vnicaeius voluptas eft, audiremultas Miffas:amp;fæpiùsconfitcri. Hæc quincgligitautcontcmnit,grauiàsnbsp;peccat, quàra qui in omni vita fua nullam vnquam eoncionem audiuit,nbsp;ncc Biblia vidit.
Cum autem exhortationcm finiuilTet, eumq; ( mihi enim familia-riternotus erat)interroga{rem,vndcifta probaretPSapcreipfiusdifta pharifæifmum, Refponditbreuiter: Audi,fan6ta matcisEcclefia Romana ficftatuit:cui’fi non fimplicitcr obediucris,bonuscatholicusn5cris.nbsp;EcclefiaRomana,dicebat,non Verbum,Verbum, aut Scripturam, Scri-pturam, vt vos facitis Lutherani hxretici »Ecd Miftam amp; Confeffioncmnbsp;jsaculcat. Hanc ergo audiamus. Qma hæc, inquit, eft magiftra : eft viuanbsp;DeilitcrazipfaLex:iliaautemeft litcra mortua,nihil contra Ecclcfiænbsp;Romanæaudoritatcm décernés, vt nee filiacontramatremjnecfexwusnbsp;*ut difcipulus contra Dominum Semagiftrum fuum.
P X Verum
-ocr page 126-C A P V T r L
Vcrùra qu5s Line non videat, fummam lefuitarum impietatem, non ferendum diuini verbi contemptum ?Nulli enim Chriftianorurtinbsp;ignotumeftjcontrarium efleverum. Nimirum Romanam Eccicfiamnbsp;Joh. 10. Chriftifponfam non elTej, alioquin vocem fponfi audiret : fed Antichri-Apoc.17, ftiSynagogam, quiaCbriftiEuangeliumfecurènegligit. NcqucEcclc--fiam efle Dominam,fed miniftram, ab ore amp; iuflrone Chrifti pendetera.nbsp;Ideô nosimproba lefuitarum ifta impietate reliéùâ-, nunc porrô breui--ter depœnitentijsjquas lefuitarum Superiores imponuhtijs, quiobe-; dientiævotum,tranfgrcdiuntur,dicamus.
Vt autem nouitij lefuitæ reétè, quænam fit illorum obedientia,-intclligere poffint, ijs in mufæis cubilibus ob oculos huiufmodi ima-ginesponunt, Efl in medio piéluræpuer,qui dorfum incuruat,quo numcrisimpofitumfêrt trabcm,cuiinfçriptû efl: Fortiter.Portat deinde Cy tbaram : qua volunt obedire debere eum hilariter. A dextrailiusnbsp;afliirgitcatulus rvt obediatvclociter. Peélus gerit apertum : vt obediatnbsp;tuto corde, propria voluntate abicélâ : vel certè Superiori tota traditâ.-Ostenet claufum: vt obediat fine murmure. Baiulat rcs viles amp; abieâas;'nbsp;vt obediat etiam in rebusfenfibus repugn antibus.Pedibusfertocreas:vt'nbsp;obediat conftater.Ambabusmanibus vafa tenet : vt obediat feu intégré,’nbsp;Aures habet obleratas : vt obediat in ijs, quæ ipfi auditu iucunda noUnbsp;funt.CaputincIinat:vt obediat humiliter.
Si quis autemcontrabas obedientiælefuiticæformulasamp;condi^ tîones peecat, huic pro qualitate deliâi pœna iniungitur, quæ ipfis pœ-nitentiadicitur.Verbi gratiâ.Miniftcr mandatnouitioi quem putatelfenbsp;fiipcrbum, vt abeat amp;: locum fecretum (refero illorum pœnitentias,vûnbsp;cas facî«nt,raihiigitur venia detur,fi quæ minùsmodefta videntur.No-lo enim lefuitarum vel verba velfa(5tamurare,fcdres illorum, qualeS’nbsp;funt, vcrc demonftrare)aut caligas decrepitorum excrementis repletas,nbsp;autmatulas,autetiam aliavafaimmundaexpurger. Nouitius fentiensnbsp;iftasreslenfuifiio repugnare,feexculat, murmurât, aut etiam operamnbsp;fuâ denegat. Huius pœnitetia efl coram Fratribus,vcl prandij vel cœnaenbsp;tempore fiiam profiter! culpam.KeuerendiPatres,dileéti Fratres ( dicitnbsp;in genua proieftus) dico vobis meam culpam, quôd hodiè in obediensnbsp;fui,neq; cloacas velcaligas quorundam expurgaui: quare mihi data eflnbsp;pœnitentia.’Primùm vt in refeélorio circumeara vobisq; demonftrem,nbsp;quomodo me exeufauerim, amp;rebcllem declarârim. Tune horrendumnbsp;videns, voceq; vtcnsftentoria, pedibus quatiens, ait : Nolo hocfaccreïnbsp;no»
-ocr page 127-Hl vorig irsrirarval nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«7
non veni vt cloacas expurgem.Quid ad Minifter ? quid alioru ttr cafigæ gt; expurgent illi, qui cœnaeas rcplcrunt humano.His diâisin refedorijnbsp;medio confidetjamp;fecum habet caligaslauandas,vfq; dum cætcricibumnbsp;fumpferint,amp; tenetur abire amp; iufla exequi.
Si qui illorum inuiti huiufmodi res fubeunt perficiendas, huic proponuntcxemplumCatharinæSenéfis, quævafafanieplcna,vtfen-fusfuperaretfuos,epotârit.Item,canumlambcntium vlceraLazari.Oli-uerius lefuitarum Vifitator per Germaniam, diceb? t aliquando Ingol-ftadij : multiadmirati funr profundiHimam patris noftri SanótiHimi Ig-natij Loiola: humilitatem,vnde earn didiciflet. Sed carÜTimi, dicam vo-Çy*.’]nbsp;bisjquibusillemedijsad humilitarisperfeélionem pcruenerit.Quodam f gt;nbsp;tempore R@mæincollcgionoftro,LudouicusGranata,MonachusDo-minicanus, optimus noRer frater, amp; dercligiofis, ob exercitia Spiritua-Iia,ingratiä deuotorum hominu édita, optime meritus, vifitauit noftrünbsp;Pattern Ignatium Loiolam;.amp; dum in collegio noftro obambularet, vi-dit Patrem Ignatium Loiolam cloacas, falua reu erentia, proprijs mani-hus expurgantem ,amp; matulas clucntem: quem vt confpexit, exhorruit,nbsp;amp; coram eo'procidens,eiusq; pedes exofculans dixit : O Pater San6le,n5nbsp;ßiirorampliusjvndetantatibi venerithumilitas, Vere tu humilitatisnbsp;apex es.Sicjinquitjdiledi Fratres, 1Îveram humilitatem addifeere volu-critis.neceffe eft,vtin omnibus,ficut regulæ mandant, humilia, vilia,nbsp;abiefta ac fenfibus repugnantia appetatis,amp; in cunétis vos humilietis.
Pülcrum fane hoc eft, amp; delicantium humilitatis ftudium. Egrc-giuslocusjinquohumilitatisSuiticæftudiofi philofophentur. Etvtina iniftislocisperpetuooccuparentur: nefœtidaSc imputa fua dodrina,nbsp;puritatem Academiarum amp;EcclefiarumEuangelicarum cofpurcarentnbsp;èc coinquinarent.Digni fane Efauitç,qui vbi in Germaniam vcniunt,adnbsp;huiufmodi locadctrudantur:neSuitæ iftiiuftis fuis ferculisdefrau den-
tur.
Non poflum hîc non commemorare, quibus ceremonijs àReflore pctant,vtillislocafecreta expurgate permittat. Iftud feruitium vocantnbsp;officium humilitatis.Iftod fermtium vacafttofficiumJaumilita^isrSi quinbsp;ergo illud fubire volunt,amp;quafi præ cætcris fefe humiliarent, videri cu-piunt: eorum eft RcÄorem acccdcre,amp; coram eo in genua procidere,nbsp;manus erigere complicatas (quafi Deo verba faeSurus effet) ac dicere;nbsp;Reuerede Pater Rc(tor,quiaNaturäfupcrbusfum, ncq; perfeélè,quodnbsp;régula mandat,fenlibusrepugnantia appetere,autmein omnibusmor-
P j; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tificare
-ocr page 128-C i f V T V L
lificarc poflum:rogo vcftram Reucrenttam, vt ad maiorem tio* ïïorcnijamp;bcatævirginisMarixgloriamjmihi concédât indignojoffi-»nbsp;cium fubirc humilitatis,cloacas expurgate,matulas elucre,amp;vcftcntnbsp;nuptialem (eft autem illis veftis nuptialis i cento, indumenti genus for-»nbsp;didum ) inducte. QiiemRcâoraliquandiu permittit incuruatum ma-nerc,ac tandem,quau rein facram peraélurus, ait t Quia puluis cs amp; ften*nbsp;cuSjSi noftra Societate tc indignum agnofeis, placet ilia mihi tiiahumi-liatio.-furgCjVade, quia quod petiui{ti,impetrâfti;amp; da operam,vro-. -, mniafecundùm régulaspræfcriptas,puraamp; mundaconferucs.Sicenimnbsp;V* * ’ ex fordibus ad funimam gloriam perucnics,
Tradunt etiainlcfuitse,his Suitis certas mcditationcs,quasintcf purgandum rurtiincnt. Landfpergac locum habcntSecretum, quifedeinbsp;capit incirculo duodecim. Ab introitupfopendent fcopæamp;linteami-na,quibus locoiftaexpurgent. Subhispofitumeftvafculum aquaplc-num : Si in ollaarcna. Singulæ fedcs fuas habent portas, quasintransSinbsp;exiens claudat, Cuilibet portæ affixa eft imago mortis. Dehisinftru-mentis in recreationc Anno 1582. dicia.decemb. DoéhorTheologiaînbsp;Rohiae formatus, amp; bene in Allegorijs myfticisq; rebus ( vt loquuntur)nbsp;qualificatus,FridcricusSommerman,meuspopularis,LandfpcrgçhanCnbsp;dédit contemplationem.Imago,inquit,mortisfignificat,nos ex materianbsp;fadosclfe rudijfordida amp; olfea, hoc eft dura : Quia ad obcdictiam Supc-riorisjprxfertim in humilitatis officio, id eft, inTocis fccretis expurgan»*nbsp;dis, amp; res fcnfibus répugnantes obeundisjvaldè duri fumusjimoquafinbsp;mortui. Significat ctiam ilia imago mortis hominem fecularem : qui nihil prater ofla habet,hoc eft,qui votis paupcrtatis,caftitatis,obedientiar,nbsp;amp;ftatu religiortis caret. Talis imago mortis ctiam nos fumus, dum ilianbsp;Vota fecimüs, fed neque Deo, neque hominibusreddimus. Obferationbsp;portx fignificat noftrorum quinq; fenfuum cuftodiam quosbene clau-damus.ne vapores feetidi vel exeant vel intrent: quod fit, fi vel fecularianbsp;cogitamus, vel ea faceredefidcramus. Introitusfignificat nosin huntnbsp;fectidum mu ndum ingreffos. Exitus verb, nos ex mundo exirc, amp; reli-giofam feu fpiritualem vitam ingredi debcrc»Sic nos,qui Societatem in-greffi fumus,fœtidum mundum,quafi cloacam deferuimus, amp; in Socie-tatem,locum omnibus virtutibus,ccu paradifum odoriferis floribus fra-grantem, intrauimus. Ipfa porta fignificathominesmundanos, qui vtnbsp;Jiorta in car dine,ita ipfi in rebus fecularibus hue illucq; verfantur, funtnbsp;inftabilcsjamp;quemlibet fc apcrire,hoc eft,quo vult ducere,facile permittint.
-ocr page 129-rOTlS lESriTARFM,
tunt. Quaics funt etiam inter nos ij,qui corpore quidcfnin Societate vi_ uunt : at animo amp; cogitationibus in Mundo vcrfantur. Et fi Sccularesnbsp;illorumlinguasamp;auresreferantiquiccjuidillis dicitur,boccreduntjap-petunt,amp; Û poflentjfacercnt. Arenam lignificare aicbat,difciplinas, hoenbsp;eftjillorum ienfu,aufteram vitam,ciliciajquibu$carnis pruritum fricentnbsp;amp;abradant. Olla:cft Societas, in qua aqua pcenitentiæ feruida,lacry-misq; falutaribus, nos Deo, amp; Superioribus, in gratu cibum coquamus.nbsp;Olla fuinus nosomncs,id eft,tefta fragilis. Vafculum aqua plenû, figni-ficat,hominem fecularem,cogitationibus humidis rcplctum,hoc eft,ta-lem,qui tantum de rebus tranfitorijs amp; mundanis cogitat. In quibus etiam diffluitamp;périt. Linteamenfenificat pannum ilium, quo Chriftusnbsp;fe circumcinxit, dum fordidos diicipulorum pedes lauit. Scopæadmo-neant nos virgarum, quibus Chriftus cæfus: fignificant etiam noftrasnbsp;difciplinasjid eft,flagella, quibus carnis lafciuiam refrenamus amp; caftiga-mus. Circulus feu fedum ambitus, fignificattotum mundum. Duodc-cim fedes dénotant vel duodecim Patriarchas,vel duodecim Apoftolös,nbsp;qui cxiuerunt in totum mundum. Excrcmentaquæ abfterguntur,figni-ncant doóirinam hæreticorum,Lutheranorum amp; aliorumSchifmati--corun-i,quibusOrbcmreplent,ad quæexpurgandanosemiffifumus.
Sedhæcperdigreflîonem. Atq; vtinamomnesPrincipesGerma-niæ 2c potentes in hoc mundo, hofee S V ï T A s, non ad aulas, tcmpla âc fcholas, verùm ad caulas, ad officium humilitatis,hoc eft, illorum lenfu,nbsp;ad loca fecreta amp; cloacas relcgarent. Sic enimfanftaChriftiEcclefia,nbsp;Pontificijs excrementis carcret,amp; in verbi diuini puritatelæta florerc, amp;nbsp;inftar palmæ afTurgerejDeumqueglorificarepoftet. Sed redeo ad aliasnbsp;pœnitentias.
Regulæ obedientiæ volunt, vt Superior! obediat fine excufatione, murmurationc,amp; quidcmvclocitcr,amp;hilariter,quafiipfeiufiiflet Dorn inus. Si igitur in aliquo laborc iniun élo aliter fe gerit, poenitentia illinbsp;datur. Mandat Minifter.vt aquam amp; ligna ad culinam porter ; Illc vaditnbsp;amp;imperatum quidem facit, fed murmurât aut cundatur. Huiusobe-dientia eft,in refedorio,cum lignis circumirc,murmurare,amp; lente pro-gredi :ficq; fratribus monftrare qualem fc’inobedicntiagcffe?it,amp;apudnbsp;cocum tardjtateamp;pigritiam deprecari.Breuiter in omnibus, quæman-datRedor,fi non ad illius nutum fiunt omnia,pœnitcntiasiniungit,necnbsp;, fert,vtvcldiuerfavolötas,iudicium,intellcdus,vdaliquodrepugnan-tiæ fignum innbsp;nbsp;nbsp;confpiciatur, ^uaproptcr vt cos» ficut loquuntur, in
obediea-
-ocr page 130-ïiO
C À r T T fl.
obedicntîævotoacmeritoperfcâosreddant,varié illosprobarefolcjit.
Romæindomolcfuitarumprofefla, pater Turrianus dédit Nouitiova-
Anno 1^8^, fculumvino Græcô repletum,dixitq; : Vadc,amp; in cloacam eft'unde. Fra
ter cogitât ; non efFundam,fcdabibo,amp;fimulabo mceffudifle. Turria-nusmittitalium,quiFratremobferuet,qui cùm videret ilium vinum abfcondiffe,Patridefert. PatercrgoNouitio dicentifevinum cffudifle,nbsp;pœnitentiam dedit,vt mcndacium fuum coram Fratribusconfiteretur,nbsp;amp; oétiduum vino abftinerct. Idem alteri Nouitio vinum rcddit ijfdemnbsp;verbis,qui vadit amp; vinum cfFundit. Hune Pater commcndauit, illiq; vinum priori ademptum ebibendum conceflit.
Apud Sanéium Andream in monteIdicaballo Romæ,Oôlauianus Pater N ouitio, cùm cxpiarentur,dicit: Vadc,amp; in hoc ftercore te voluta,nbsp;ficq; domum perge. Nouitius verèSuitafeincœnohucillucq; verfat,nbsp;ficq; Epicuri de grege poreus domum redit, cundis eum videntibusnbsp;rifum exhibés. Qj.iem,vt Redor vidit,cum quid adum efletj interrogat,nbsp;amp;rc cognitâjait:VadeadSartorcm,tcq; nouisveftimentisinduicura.nbsp;Hoc ehim promeruit obedientiæ tuæ virtus.
Landfpergæ Chriftophorus Zieglerus Nouitio tradit rapas amp; ar
bores teneras amp; aif.V ade,iriferc cas tcrr3f,radicibus furfum eredis,ramis autcmintcrræprofundumdemcrfis. Fratervadit,fedvtNaturapoftu-lat,radices tcrr2:,ramos aeri mandat.Huius pœnitentiaerat diccre:Nonnbsp;quæ Natura vel mea ratio iubent: fed Superioris mandata exequendanbsp;lunt:ac in refedorio plantulas ac rapas ter circumportare.
Qmdam frater Veronæ laborabat imbccillitate ftomachi. Cuî Medicus ordinauit:vt Zingiber manè comederet, vefperi verb vnguen-to,quod eiexhibuerat, ventrem circa vmbilicum inungeret. Miniftcrnbsp;verb fufpicans Fratrem ilium ftomachi infirmitatem fimulare,modb vtnbsp;ieiunij temporibus,carnis cfus ipfi concedcrctur, infirmo ait : Non Mc-dico,fcd mihi vouifti obedientiam.Hocnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnguentum comede, amp;c te
hoc Zingibere vnge, vfq;dum fanguis cfrluxerit. Frater obtempérât. Minifter verb cius obedientiam mirum in modumRedoricommen-dat, qui ctiam deinde nouitio non folùm carnes vitulinas,fed cauponesnbsp;amp; gallinasdandasprÆccpit.
E.t vt tandem votum hoc lefuiticæ obedientiæ concludam, Eo* obedientes cfl'ciudicant,qui omnem fuam vcgt;luntatem,iudicium,intel-ledum ac rationem,in Superioris nutum transformant, amp; ad omne ob-
DE FO TIS lESriTARVM.
funt cæci, cercijftatuæjcadaucra amp; baculi dcuotorij, Talem obediétiam nonnullidicunt Turcarû feruis incfle;qbifectiamadmandatûlmpe-ratorisillius,occidcre folent. Talemquoq;obedicntiam celebremilium MofcouitarumTyrannum BafilidcmJcfuitæPoffcuino non igno-tum,àfuisrcquifiuifle,hiftoriædeeopromulgatærcferunt. Digniergonbsp;Iefuitæ,quiad Turcas amp; Mofcouitasrelegarentur, vt Germania ab ipfisnbsp;libcraretur.
hoc eit il Hor um, qui tam m omnibuslefuitar um in-ßitutisfrobati ,perfeHiifunt inuenti, ac Pon-uerunt.
IGnatius Loiola ille primus lefuitarum Inceptor, initio in confirma-tionefuæSocictatisjfubPaulo III. PontificeRomano, AnnoChri-fti 1540. 5. Calend.Oôcob.facha;non vitrafexaginta fratrcs,qui ex Profeflbrum numero effent, habebat, Neq; enimcxdeeretoPontificisnbsp;tùm temporis plures Profeffi effc débebant. Vidons autcm fe focios numéro pauciores habere,quàm vtinftitutumfuum,inadumproduce-re poffctjimpetrat àPaulo III. AnnoDomini 1543. vtnumerusillenbsp;profefforum ad fexagintafaltemreftriaus,tolleretur,amp; tot,quotvellet, habere fibiliccret.Prætendcbat is, Martinum Lutherum olimMo-nachum Auguftanum,nouum quoddam dodrinæ genus, Papæ amp; Apo-ftolic* fcdimaxime perniciofum,in apertum produxiffe.ExMonacho- Kecifo vernbsp;rum autem turba amp;Cloricorum agmine,paucos cffe qui fefe Luthcranis balefaita-opponerentjamp;Pontifici Romano in Lutheranisextirpandisobedirtnt. rum Hof~nbsp;Excufantibusfealijs,quod fatisfupçrq; in eo occupât! cflcnt, vt fubdi-ƒlt;« B«-tosfuosinqfhcîo contincrentialijs,fenonita inftrudos effc,vt nouis baâilbt.nbsp;iftis hærcticis refiftere, amp; illorumoraobdurate poffint;alijs,fenon innbsp;banc rem,fed in fuarum Rcgularum obedicntiam iuraffc.
Ignatiusigitur Loiola,fadus Socictatis Efauitarum Generalis Capita i.^us,feu vt ipfc loquitur,Duxq; caputq;,fibiafcifcitfuosprimos p...i‘es:PetruinFabrum;Iacobum Laynet2:ClaudiumIaium:Pafcha-
in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A ? r r r i.
fium Broei : Francifcum Xauicr: AlFonfum Salmeron f qui Anno Domini 15 8 j.adhuc vixit j amp; Rcftorc lefuitarum Neapoli egit ) Simonens RodericumJoanncm Coduri:NicoIaum de Bobadillafqucm Romç vi^nbsp;di in afino tanquam mundi monftrum, album pancm, quern Deum pu-*nbsp;tabat ,in manibusfercntem, circumduci, populoq; figno crucis plena-riasindulgentias,poteftatc à Papa Gregorio XIII. conccfla,elargiri)nbsp;amp; ex his facit,Sccretarios, Procuratores, Prouinciales, Reftorcs reli-Suorum Miniftros. Quia autcm pleriq; eornm erant in artibusMagi-ri:acinvniuerfitatcPariflenfl,vtloquuntur,lapideoExamineproba-ti, necnon amp; graduati : Ne fortaflis fcrentiainflati.amp;rcrum nouarumnbsp;ftudiofi,quid noui machinarentur,velMartiniLutheridoftrinscfub-fcribcrcntxoegi illosignatius Loiola, Mundu, vtle)quuntur,dcferere;nbsp;ac non folum fefe trium fimpitcium votorum vinculo obligate tfed et-jam fe totos corpore amp; anim o,in r ebus fidci amp; morum, fpccialitcr Papsfnbsp;deuouere,amp; eius fe feruitio dedicate atq; immolare,fub fui damnationcsnbsp;fi vel in minimo vel maximo religionis ac fidci ncgocio,a Pontificis Romani p la tit is amp;decrctis deficerentuvel aliud,quam ille,fcntircnt:vcl di-nerfum ab eiuscanonibus ftatuerent.
Ideo vt reliqui Icfuitæ omnes,qui non funt Profeflî, ab arbitrio Ge-ncralisjRomæ dcfidentis,bærent:Ita omnes illorum ProfciTbac ipfc Generalis,à Pontificis Romani nutu dcpendcnt:Et hoc cft,quartu illorun* votum, quo fefe totos (quemadmodum Johannes XIIL Papafc Satanse corporaliter olim tradidit)Antichrifto Romano deuouent,iurant^;nbsp;fein omnibus ipfi obfequium præftituros:quicquid inillospræfumat,nbsp;vcl ftatuat,absqi vlla tergiucrfatione amp; excufatione. Et hi dicuntur Pro-fcffi lefuitarum tnimirumiurataamp;dcuotoria Romani Pontificis man-cipia,quibusprolibidinefua(ficut olimGentesfiiisfcruis)abutitur.Qninbsp;fpeciali hoc ac cxtraordinario voto,quo Papæ fubijciuntut, à rcliquis o-mnibus Monachis amp; Clcricis diffcrun t.Et h ac de caufa Papa eos,ccu pu-. pillam oculi fui-cuftodit :ac vt corpus fiium,tuetur, alit,nutrit,augct SSnbsp;-ditot’. Hi fu htPonrificis Romani canes venatici,quosrobuftusiftc Sats-nx Venator, Antichriftus,ad indagandos Chriftianos Euangelicos cmit-tit,vtcosm£l!sartibus amp; cerberorum iftorum ncxibusimplicatospro-ditosq; capiat,dilaniet ac deuorct. Hifunt, quiinftar proditorum amp; cf'nbsp;ploratorum vniucriam Gcrmaniamcircumeunt:amp; omnes cxperiuntufnbsp;quibusfidelts Germanos infidclitati Antichriftifubijcere,veinbsp;adnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ut redigere poffint. Hifiint,qui confilia dant,fccundum quS
Germ»-
-ocr page 133-veris
Ccrmania în priftinum,vt loquuntur,ftatuni reduci polTit. Hi funt, qui confpiranteS'amp;iuratosGermanorumPrincipumhoftesiuuantjfouentnbsp;8c promöuent. Hi funt,qui manus Pontificis Romani ad fanguincm in-nocentem cfFundendumparatas rcddunt;dum fubinde hilceclamori-bus eins aurcs opplcnt : Ecclcfiam Romanam amp; Apoftolicam fcdeni in-terituram, nifi Germanorum Principum (Euan^clicam doélrinam ànbsp;MartinoLuthcro.virofecundum defidefiumDetaPontificiaidoloma-niarcpurgatam dcfendentium^nomcnamp;ditionesdcleanturamp;euertan-tur. Ab bis, ceu exabyflb infcrnali tot exeuntconfpirationes 8c coniura-tioncs, turn contra Germanos,turn contra om nes cos, qui Chriftiano-rum nomen 8c fidem tuentur.
Taliseft etiam hxc Guifianorum confpiratio,fupcrioribus annis Al., * lt;d CEriftianorum orbem delcndum,fufcepta; cuius capita hæc funt.nbsp;nbsp;nbsp;' '»
i- ’HtJpanus Reximpetum in i^aUitrrattmfiiciat,omnia occupet perixt. (Idem mco tempore, cum eifcm Romx, Pontifex Romanus Gregorius X II I.nbsp;præcepit,vt fieret in Rcginam Angliæ,per eundem Regem.)
Rartemfitarumctpiarum^dSabtOidummittat.
3- Papa^religui Italtx. PrincipesauxUurei c^iat Perrariit Principi (qui ta-raen Anno Domini i ƒ 8 3. cùm cfl'cm Ferrariæ, in fc inquifitionem fieri noluit) tradant,ijuibns Sabaudi£ Dux adfit.
Dux Sabaudus fuas copias habeas ex Italico amp; Subaudico milise dsleäas: cui ^•^.Germanicumequitatunhpedisatum^^bmistas.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—
J. 'ü.l^.ipfe,Principes Germania amp; Epifiopi isineraomniaoccupent,nePrBte-fiantes füppettas ferre pofiint, amp; in regnum Gallia prorumpant. Ç Idem Icfiiitat ' Anno Domini 158 a.Coloniæfieri volucrunt,per Principem Ferdinan-dum,DucisGuliclmiBauarixDominatoris,fratrem:8cdum Fcrdinan- Andreasnbsp;dusGoloniam cum fuis pcteret,Icfiiitæ cxploratorcs egerüt, ne vel Fer- Fabriciusnbsp;dinandusjvelipfius PanopliaintercipipofTit. Sicmaximus^uidamlc- in Hb. cu-fiiitarum fautor,clafficum canens, tuba feditionis, ad arma vocat Cæfa- ius titulutnbsp;ream Maieftatem,Tt hancluemabEccIcfiaChriftiäuertat,maiumquefÄ : Har-domeftjeum congruafeucritate, ne vniuerfum ChriftianæRcipub. cor- meniaAu-pusad extremuminficiatur,refeindat. Gladium enim iuftitiæ diuinitùsguflananbsp;illi adEcclefiæ defenfionem 8c vindiélam malefaótorum, efle traditum. Confeßio~nbsp;Accingaturitao^ÇinEerz')gladio fiuofiuper femur, potentißimus Imperator,Ha. nis,amp;c.nbsp;^eticos amp; Chrifiiani nominù hofles pernicioßßimos (Luthcranosintclligcns) /s7 6,nbsp;fuiisigumsnttSat. Etvtilemhanc fore fanguinisprofufionem profitetur.nbsp;a^d ettim pefiiftïUitt nttmbrum in corpore ? quid homo defferatus in Repub. quid vr~
in
M4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A f V T rt
(•
lohan. g.
ßis in vinea ? (juid Input in ouili ? ijuid prodttor in cafiris ? quid fedifioßu in ciuitate T drc. Hæc funtillius verbain cpiftolaeius præliminari.Eundem fermèadnbsp;modum,baud minimus inter lefuitas, Antonius Poflcuinv.sfcribit, in li-bcllofuocuititulum fccitinitalico fermone LI SoldatoChrißiano: Cuinnbsp;Papa Pius V. Carolo nono Rcgi Franciæ milites mittetet. Vbi intet cx-tera(vt amp; fupra monui) ponit :Nifi milites omnes Chtiftianos feu Pro-teftantes occidant : eos, patriam, vxores, liberos, omnem fubftantiam»nbsp;atqueadco etiam fidem amp; falutcm amifliiros : amp; vocat illos, qui verbumnbsp;Dei tuentutjfceleratos miniftros,qui nihil aliud quærant, quam corporis amp; animæ perditionem. Hæc funt feripta, hæc funt confilialefuitico-rumProfeffotum ,tum ad Imperatorcin, tum ad reliquos Principes. Innbsp;quibusBeftiæillæRomanxamp; ptiltroni cattiui conuicia rabiofaamp;calum-nias mendaciffimas contra homines innocentes, pietatis amp; pacis ftudio-fifïimos,euomHnt? Tanta crudelitas latet inlefuitishypocritisveftitunbsp;ouium citcumeuntibus, amp; pictatem, humanitatem amp; pacem fimulanti-busamp;profitcntibus. Eft cnimomnisleftiita(^vt Schypocrita) crudelis»nbsp;vtqui ordinisfuiau(ftorcmhabcatdiaboIum,acIgnatiumLoiolamfan-guinatium amp;iniuftum militem : qui ambo nihil aliud, quam mendaeixnbsp;fpargere, amp; homines occiderc nouetunt. Dij talcm à terris noftris aucr-titepeftem.
6. Weluetij Catholici pro viribus beUum,contra tonfoederatos Lutheranosgerant, ne poßint vianis laborantibus opemferre,
y, Eodentetiam tempore amp; Guißani in régna GalliaLutheranos trucident, à'' ßirpem Pegiam Eorbonicafamilia extinguant,
g. Sabaudus Geneuamtnuadat,quamferroigni^vaßet,nevüaextent inpoßeruW veßigta : ruinas deinde in lacum Lemanniim demergat,
p. Hocfa£lo, vires fuas cum Heluetqs Catholtcis coniungant, amp; reliquos ceufg-deratos aboleant.
10. Guißani amp; Sabaudus in Germaniam deinde irrumpant, ér Epifcoporum amp; f rincipumCatholicorumauxilijs adiuttjVroteßantes Principes fyciuitates euertant»
//. Guißani ne pecunia adtantas resdeßituantur,aurum otnne amp; argentum tem-plorum totius Gaüia capiant,ea lege,vt confeiio beU0,deLutheranorum bonis curnfg' norereßituant,
12, Cardinales Gallia, Epifiopi, Abbates, Priores,pecuniam habita ratione pra^ uentHum,conferant in buius bellifiubßdium.
/j. Ad hoc bellum, quaß contra Tur cam gerendum,nomina dent Monachi, Sacef-^ dotes amp; reliqui, quiper at at em amp; Pires poffunt.
HuiuJ
-ocr page 135-DE POTJS IISPIT ZKFM.
Huius fanguinariæ confpirationis auclorcs principales cflelefui-tanim Superiores ac Prouincialcs nihil addubito. Hi cnim pro hy pocri-tica fua crudelitate, amp; præmijs, quibus Papa eos augct ampliflimis, hoe vnicuminquartofuovotohabent, quomodo Euangelicadoótrinacx-tingui : Sc Lutheran! è medio toll! poßint. Hoc enim Profeßbrum internbsp;Iefuitas«f;pi'prôpriumcft,dcliberarc,quibusmodis ruinæEcclefiæ Romans reftaurari poßint. Qua in arte hi Anrichrifti Occidcntalis fatclli-tesjMahumetis AntichriftiOricntalis propolitum imitantur. Isenimnbsp;dicere foiebat. Deus mifitChriftum lefum Nazarcnum,vt omnia pernbsp;verbum in pace occuparct: fed quia id bonis verbis obtinerc ncquiuit:nbsp;mifit me Deus, vt omnia bcllo amp; gladio fubigercm,ac rebcllantes truci-darcm. Sic Iefuitæ,Mahumcti ctiam in alijs multis rebus per quam fimi-les,initio veniunt,pictatem pacem, nee non amp; diuinas reuelationes If-mulantes, fibique nomen Icfu arrogantes,quafi nihil quam falutem ho-minum amp; communem Reipub. ac Ecccleßx tranquillitatem pacemquenbsp;quærant. Vbiautemanimaduertunt,fe dolisamp; malis artibus,fcriptisnbsp;blandis amp; confilijs fallacibus, id quod à Pontificc Romano in mandatisnbsp;^abent, confequi non pofle : tunc in apert am vim, confpirationesfan-guinarias,ac caedcsiniuftas prorumpunt. Imperatorem amp; PStifieix ido-lomaniæSeâ:atoresfolicitantes,brachiumq;feculareinuocantes,vtar-naa capiant, amp; Chriftianos extinguant.
Non fabulam narro. Multas fiquidem tribuniciasacCatilinarias condones, turn in Italia, turn in Bauaria ipfemet ab ill is au^iui. In qui-busnihilaliudagunt,quam vtcraßis mendacijsLutheranoscorâPrin-cipibus viris prxgrauent,eos feditionis,rebellionis, confpirationis, amp; a-liorum fcelerum (quibus ipfimet à planta pcdum,ad fu premum vfq; ca-pitiscapillum,non aliter quamputridus cafeusfcetidisvcrrnibus,fca-.. , .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
tcnt)infimulent:ficq;illosvtPharifæiChriftum,inodiummagnatum ' adducant. Cuius rci cumprimis egregij artiHccsfuntlefuitarum Con- ^*f^***nbsp;cionatores Auguftæ,GrcgoriusRofephus,quiinFuggerorû.aulisnun-3uam ceflatjPapicolarumanimos,contra Euangclicos Chriftianosin-âmare. Monachij,Pater Conradus,qui omnia rede dida, fada Sc fcri-ptaLutheranoruminmalam partem rapit. Landfpcrgx,Iacobus Lu-tzius, qui nihil aliud nouit, quam couitijs Sc didcrijs profcinderc Chri-ftianum ccetum. Quibus nulla ex parte ceditGeorgius Schercrus Vicn-nenfis, alij quam plurimi.
Q^d ctiam lefuitarum confilia, fcripta, fada Sc condones apud Q^ 3nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non«
-ocr page 136-ns nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e A P f T r i.
honnullos mundi potentes efFeccrintndLutetiaParifiorumJmôtôt» Ferme Gallia, Viena Vrbs Imperatoria fedc clara, Grætium, Auguftanbsp;Monachium,vt cçtcras Prouincias taceam,magis dcplorarc,quàm com-memorarefolent: dû vid en tjlefuitas quafi cimices amp; fcorpioncs Romanos longe latcq;,magismagisq;ferpereîfuovcnenohominesinficerc,nbsp;EuangeliumdelefuChriftoopprimere : amp; priftinas po'ntificias idolo-manias ac fuperftitiones , iam dudum virtutc verbi diuini proftratas»nbsp;quafipoftlimio reuocare: populo Chriftianoobtrudere : amp;c ipfis refi-ïtentes ad ignem ( vt olim profanæ Gentes Chriftianos ad Leones) tra-here.
Sunt enim hi Profe/li» vbi iftualuernnt, ipfis Ethnicis amp; Turcis détériorés amp; crüdeliores. Etiamfi enim initio aduentus fui multaEuan--gclicis Chriftianis polliceantur:mox quam primum eïs»illos opprim cn-Hi oceafio affulgct, MagiftratuiinculcantîLutheranis hæreticis f vt ipfi cos vocant ) nullam cfle feruandam fidem, fed ad ignem efle rapiendos:nbsp;xllorurta bona vcl confifeanda : vcl fpiritualibus voto paupcrtatisobftri-ftis diftribuenda : vel in illorum omnimodam abolitioncm conuerten-da.Sic nimirum Icfuitæ,vi volunt cömpcllcre Chriftianos, vt rurfiis in-trent in Eccîcfiam Romanam.Quantô verb honeftiùs Ethnici ? Qm et-iâm hofti datam fidem feruandam efle cenfent tAt lefuitæ, Imperatoriscnbsp;Maieftati,amp; multis Principibus GermanisfDeo tarnen fitlaus,quodnbsp;iftorummalis fiiggeftionibus,nonlocumdant)auétoresfunt,vt fidemnbsp;îuratam,amp;pacem Rcligioni noftræ in publicis totius Impcrij comitijsnbsp;àb omnibus ordinibus datam amp;confirmatam violent.
Hafnefiirias, feditionumamp;motuumpublicorum,ac turbationuift Ecclefiæ,in medio Germaniæ, faces ferre æquum cft? Reipublicænbsp;Eeelefix intcrcft,neimprobi,fcelerati,DiaboliciPontificisLcgati,amp;fe-ditioHum auétoresjimpunèbellum ciuileconcitarc,Ecclefiam FilijDetnbsp;'nbsp;nbsp;' turbare, viduarum domos dcuorare,amp; Imperij ordines inter fecom-
mitterc,publicam pacem amp; tranquillitatem pcrturbarc, patriamq; dul-ciflimam prodcrc, omniainterturbarcamp;euertefe concn tur.Caucte,ca-uetc, ô Illuftriffimi ac optimi totius Germania: heroes, ne commune patriæ noftræ nauigium,quo omnes vehimur, ab iftis proditoribus per-Do- roretur,aut cuertatunficq; omnescuiufcunq; fint ordinis, filefuitarumnbsp;mini ijii- confilijsobfccundent,peftumeant.
^ntequam Audiuiipfe Landfpcrgæ Georgivm Badervm lefuitarum irem R«-jgt;crBauariamprouincialeni,amp; Iacobvm Crvsivm aouitiorumle-otum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuitico-
I
-ocr page 137-PS rOTIS lïsriTARTM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117
fuiticorum ReÂore,nec non amp; alios,lt;licétes:Nulla nobis paxjnulla tuta
rerum pofleffio eritin Germania : quandiu n5 curauerimus Auguftanâ ConfcÏÏioné delerijamp; Proteftantcs cius defenforcs trucidari amp; comburi,nbsp;Illud cni m hominum genus n ô alia rationc, quàm ignis ardore emollirinbsp;amp; diflolui poteft. Quibus fubiunxit Pater Petrvs Italvs rerumnbsp;Spiritualium Magiftcr: Vtinam,inquit,isnoftris etiam elPet animus amp;nbsp;Spiritus,qualem habuêrcij,qui Lutheranos Gallia expulcrunt. Niflnbsp;confimilis in Germanosinftituaturlanicna,noftraSocietasinteripfoïnbsp;tutacflenopoterit. Pater verb IacobvsLvtzivs Landfpergæcon-cionatoraddebat:Quideftjquôdnoftri,Auguftæ,tantafeueritatc,iuflunbsp;Pontificis,nouum Calendarium vrgent?Si potiùs eu tarent,milites con-fcribi,Confeflioniftas trucidari,Lutherana prçdicabilia eijci V rbe,T cx-torum domos amp; bona confifcari,tunc amp;Calcndarium tuto recipi,amp; no-ftri ibi quietè viucre poflcnt.Pertinaces enim Lutherani,non nifi mortenbsp;cmendantur.Hæc amp; fimiliainter fe agitaban t lefuitæ.
Vtinam etiam eflet, qui lefuitas Auguftanosamp; ColonienfesSe Ba^ 1 Uaricos cogérer in apertum produccre litcrasamp; confilia,quibusbifee ’nbsp;fuperioribus annis claflicum in Cbriftianos, Auguftæ, Coloniæ amp; in •nbsp;Bauariadegentes,cccincrunt:Obliti omnishoneftatis,fidci £c dextræ ’nbsp;fuæ,quam dant ijs, quibus cura verfari volunt:bracbia fuain noftro fan-guinclauarecupientcs. Certéreipfa expertus fum :lefuitashypocritasƒnbsp;«IFe omnium crudcliHlmos,dumfæpiusillosaudiui dicentcs,li quandonbsp;multosLutheranorum in bellis trucidatos,perfuorumliterascogno-|nbsp;uerant:Hodie fanguis Abelis vindicatus cft:Hodie Dominus Sodomamnbsp;amp; Gomorrham vifitauit, amp;c. Moxq; ad rofaria, ad ftatuas, amp; ad Miflas /nbsp;concurrentes , B.Mariae virgin! egerunt gratias,quód Filiofuo Iesvnbsp;Chriftotalemindidiflet animum, vthoftcsEcclcfiæRomanæinterimi 1nbsp;paterctur.SicLandfpcrgenfesIefuitæ,cùmColonienfcsillisrcribcrent,nbsp;Fratrem Electoris amp; Archiepifeopi Gebhardi Trutkfcfli,à militibus ¦nbsp;traditum,Vrbem captam amp; multos occifos efle : vna voce aiebât omnes: (nbsp;Benedicamus Domino. Et fe inuicem cobortati funt, vt quifq ; pro viri- .
-ocr page 138-liS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A r r T V1.
cfle ; amp; fpcm etiam efle, ipfutn^uoq; Principem ob nimlum dolorem amp; amp; luélum,qucm cx coniugis cariflimæ morte concepcrit, mox cam fub-fecuturum, ChristophorvsZieclervs Stutgardianus, ingra-tiis ergaPatriam cuculus, dicebat : Si hoc ficrct,omnia noftra confilia amp;nbsp;omnes vires coniungcrc vcllcmus, vt ditione ifta , Dux Ferdinandusnbsp;Oenipontanus potirctur. Quia autem id fine gladio amp; fanguinc fierinbsp;non pofletjfuaforeflem,vtomnesdcriciamp;Dciioti,omnesMonachinbsp;amp; Canonici,8c quicunq; per virespoflcntjconcurrercnt, amp; vno impctunbsp;Vuirtebergam inuadercnt, refiftentes contrucidarent, amp;c ficillorumnbsp;Tcmplaamp;Scholasnoftriinhabitarent. Scio,inquit,alia rationeipfosnbsp;vinci,amp; ad obedientiam rediginon pofle.Nam Vuirtenbergcnfes in fuanbsp;rcligione funt rigidiores amp; pertinaciorcs, quam vt promiffis, vel minis,nbsp;vel muneribus, vel fcriptis, vel confilijsad RomanacEcclefixfiibicftio*nbsp;nem Sc obfcquium pcrtrahi poiïint.
En tibi exemplar Manfuctudinisamp;HumilitatisIefuitic«. Et hi flint cxipfisProfeïfi.Hisné tam pulcræ domus amp; am pla collegia,feu po-tius ar CCS J, Principum aulas ornatufuperantes, ædificandæ ? Hisné ciui-tatumiura amp; priuilegia funt emenda,vt AiiguftæfaftumPVeldonan-dajVt fit in alijsGermaniætraélibus? Hisne Magnates,Patricij amp; Nobi-liorcs elcemolynas conférant?Hisne fuamiuucntutem patres Germa-ni corrumpendam tradant?Hisné ita liberum fit,per totam Germa-niam vagari :dulcem patriam prodere:omnem veræreligionisdodri-nam corrumpere: innumeroserroresfpargere: eofdemq; mordicusrc-tincre : viq; armisq; defendere ? quibus non fufficit crudcliiTimis fuisnbsp;confilijs machinationibus in exitium noftrum Italos 8c Hifpanos Pa-pæ Romano addidos, 8c iuratos Germanise hoftes, clam fub religionisnbsp;prætextu,dulci patriç noftræ indu cere amp; extrema moliri,nifi ctiam Ma-giftratibus noftris audorcs fint, (qui tarnen pleriq;amp;prüdentioresamp;nbsp;Dei obferuantiorcs funt, qnàmvtipfis obtempèrent) vt nos trucident,nbsp;amp; veram rcligionem euertant.
Ipfi lefuitæ in Italia amp; Hifpania ne vnum quidem ( quern feirc poflunt)feruntChriftianumEuangclicum;fed moxvbiillum promif*nbsp;fis amp; muneribus fcduccrenequeunt, ad domuminquifitionihæretic#nbsp;prauitatis deftinatam detruduntfin quamiferêtorquetur, virgis cædi-tur, fuftibusverberatur, equuleis excarnificatur, fame necatur. Siqucnbsp;quam mitillSme cum aliquo procedere volunt: eum mox examinant,nbsp;8c Lutheranum inuentum, ad ignem rapiunt : v t fic anima cius in curru
-ocr page 139-DE rorjs lEsriTARrM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hp
ign co fvt loquitur lefujtaHoifeus) ad inferos feratur. Et quidam Principes Germani,non vnuin aut altcrum,fediam vitra millelefuitasintra fuos terminos ferunt; quin etiamfi videantdamna, quæ Reipub.Ecclc-üx Si Occonomiæ inferunt, non tarnen mouentur. Seriùs quam par fitnbsp;euigilaturhfcptaq;jquôd dicitur,claufuri,vbigregem lupus difliparit amp;nbsp;deuorârit.
Certè ex Græccnfibus, ex multis ciuibus Monacenfibus,exAugu-ftanis item fæpiùs hase verba audiui: vtinamnunquam lefuitasintromi-filfcmus. Satius fuiflet nobis pro vnolcfuita centum alereMonachos. Illi cnim corpore amp; anima nos perdent, amp;infuper mox omnia noftranbsp;bona inuadentîfi illis, vt cœperunt ita impunè pergere licuerit. Mona-chi elcemofynis erantcontenti,domimanebant:hitotaMonafteria,to-tasarces, multas viduarum domos,omniatcmpla,omnesfcholasoccu-parevolunt : neq; tarnen his fatiari pofliint, feu caufa funt nouarum ex-aólionum,quaamp;principes fubditis imponunt,ad templorum,lcholarumnbsp;ôtaularum lefuiticarum ædificationem. Quæ tarnen omnîa ipfis abfq;nbsp;ftioleftiaconcederemus, fi modo nobis noftram religionemliberam re-lintjuerent. Sed hoc miferandum eft, qubd dum illos nutrimus, amp; fru-ôus noftrorum laborum cum ipfis communicamus, domibus cedimus,nbsp;ipfosrecipimust illitamen vbiq; nos pcrfequuritur,mel in oregerentes,nbsp;auerfi verb pungere quasrentesivnaq; manu panem,altcra verb lapidemnbsp;porrigentes. Quin amp; audire cogimur, nosamare Magiftros feétarum,nbsp;Hærcfiarchas,feditiofos concionatores,elfe hæreticos,rebellesciues,nbsp;patis Si tranquillitatis publicæ intcrturbatorcs,ac proinde proferiben-dosac comburendos. Certèmetuimuseandemlanienam,quamParri-fienfes Chriftiani fuftinuerunt, nifi Dominus Deuslefuitas interimat,nbsp;Si per Magiftratum ac Ecclefiæ Nutricios Germania expellat.Icfuitis e-nim quiduislicet. Ulorumcftloqui:QmaCatholici;Filijobedientcsnbsp;Si pacifici:quodcunq; hidicunt amp; volunt, fanblum eft. His pro arbitrionbsp;licet leges figere amp; refigere ; interpretari, difpenfare, abrogate pro tempore Si re nata:Hi inter GermaniæPrincipes, anteipforum fores fecurcnbsp;Si finemetu clamant ; tmbnihilaliudin orehabent perpetub, nil aliudnbsp;ctiam crêpant,aut fubindeîngeminant, quàm Euangelica: doftrinænbsp;Tutores,Hæreticos elfe, hisq; coram toto mundo, Chriftianilfimosnbsp;GermaniæPrincipes amp; fubditos eorum fideles traducunt. Etinfupernbsp;brachium funm fecularc (quodIefuitæinterptetantur,Rcges Si Principes Pontificios, quifeeptri Si coronarum fuarum apices, opesq; omnes,nbsp;Rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P’o
-ocr page 140-ijo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' c Ä p V r r L
pro PontificeRomanojfede Apoftolica, èc illorum immunïtatibus profundere fint parati) in nos concitant amp; armant potentes, vt in noftrum exitium confpirent, in nos, tanquam iuftè diris Tridentini Concilia-buli anathematifmiseondemnatos, arniispublicèfumptisfxuiant, donee è medio tollant.
. HæcfuntProfcflbrumIefuiticorumfl:udia,confiliaamp;faâ:a,quoS’ reétius Germaniæ lupos, quamlefuitas dicimus ,iraó monftrum omnibus lupis efferatius,fcroeius, rapaeius : vt ncfciam, an vnquam mundusnbsp;aut vidcrit quid exitialins, aut terra magis nociuum quid protulerit.V e-nit hoe Pontificum Romanorum monftrum ; Angelica quidem facie acnbsp;afpeftu primo defiderabili,habitu venufto,lèrmone dulci : fed os habetnbsp;vaftum,dcntium feriem inftar leonis,vulpino pclt;ftorc,lupino ventre, amp;nbsp;caudam habens Draconis vencnofiifimam : quatertiam mundi partemnbsp;attrahere,eamq; inficere ac iugulare intendit.N eqiie enim vt cæteræ be-ftiæ herbis.fyluarum,amp; pecoribus campi, fed tantum human o cruore Scnbsp;fanguine, nee nifi Sanótorum amp; verè fidcliüm Chrifti nomen agnofcen-tium amp; Euangelicam veritatem contra Pontificia mendacia profiten-tium, fatiari poteft.
PapaRomanuscumnouohocfuo infelicifœtunouaqueereatura Deo pijsque inuifa, eeu cuculi fputo totum fere orbem perluftrauit, o-mnia confpurcauit amp; miferè fœdauit. Et nifi à præfcpibus Chriftiano-rum arceatur,metuendum eft,ne Germanis quoque idem fint: quod lo-cuftæ,ranæ amp; Angelus percuffbr Ægyptijs fiierunt.
Chriftus IB s V s, qui verum eft Ecclefiæ caput,dominans in medio: inimicorum fuorum,mifereatur noftri,atq; hanc peftem à terris noftris-auèrtat,fuumq; facrofanôhum nomen amp; fyncer.um Euangelium, contranbsp;illiusmonftrifuroremamp;rabiem,clem enter dcfêndat. Amen.
Etfi verb fuperiora fatis aperte demonftrant, lefuitarum Profeflbs: reuera taies elfe, quales viuis coloribus ipfos depinxi : tarnen ifti, femel-verecundiæ fines tran{grcflî,gnauiter funt impudentes, amp;omnem veri-tatis candorem abfterfcr unt : ita vt ifta de ipfis reu elates, dicentes amp; feri-bentes,calumniatoresacfycophantasappellare,imôijfdemapudMagi-ftratus periculû createloleât. Neq; enim taies haberi'volunt,qui in per-niciem Euangelicorum côfpirauerint, amp; fpeciali voto ad iftam rem prxnbsp;reliquis Clericis amp; Monachis,fc Pontifie!Romano adftrinxerint. Ideo,nbsp;Vtrestantô,magispateat,nongrauaborhucdcverbo ad verbumquartinbsp;huiusYotiforiaulain adfcribere,quâ deeem primihuiusSocietatis Patres, fU’
-ocr page 141-rOTlS lESriTAKrM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjt
tfcSjfupranominatijPontificiRomano, Paulo Ill.obtulenint. ctiam Papa lulius 111. rcpetiuit èc confirmauit. Ea ad verbum ita fonat.
in Societate nojlra, quant I e s v nomine inßgniii cupimus, y uitfub crucis vextllo Deo militare, amp;foil Dominoatque^omano Pontifici, eiusin terris Vicario, fert(ire,pon:folenne perpétua caftitatis votum,proponatfibi inanimo,fepartemnbsp;eße S octet at is,ad Itoc pottßimum infittut£,vt ad profeblum animarum in vita, do-(Irina C'ifeißiana,adfidei propagationem,pcrpubltciis pradicationes df verbi Dei mi- Contrarianbsp;nifierium,figt;tritualia exercitia, amp; caritatis opera, amp; nominatim per puer or urn ac ru- ell verum,nbsp;dtum in Chriflianifinoinßitutienem, ac Chrifiißdelium,in confeßionibtisaudiendis,nbsp;Jpiritualem conßilatienem pracipue intendat: cur et q.primo Deunt,detnde huiusßm~nbsp;mi inßituti rationem, qua via quadam eü adtüum ,/emper ante oeulos habere, amp;ß~nbsp;fient huncßtbi i beo propoßtum totis viribus ajßequi. Vnusquißiue tarnen fecundumnbsp;grat tarn, ßbi à Spiritußtnblofubminißratam,vt vocationüfua proprium gradum ; «enbsp;quis forte ^lo vtatur,fid nonfecundum fiientiam. Cuius pr oprij cuius^ gradue, iu~nbsp;dictum lt;ir officium, difcretio ac dijirihutio totaßt in manu Prapoßti feu Praiati, pernbsp;ffseligendt, vtcongrutis ordoferuetur,inomnibene infiitutacommunitateneceffia-fius.Qui quidem Prapoßtus,de conßliofociorum,confittutionesad conßruSlionent huius propofiti,noflro fini condueentes,in confilio, condcndiaubioritatem habeat : maio-fifitffragiorumpartefemperßatuendiiushabente. Cenßliumverbfiatuaturejfeinnbsp;febus quidemgrauibus,acperpetuts,maior pars totitu Societatis,que à Prapoßto commode vocari potuit : In leuioribus autem amp; temporaneis, omnes illi, quos in loco-, vbinbsp;Vrapoßtus nofier reßdebit,prafentes effie contigerit. lubendi autem ius totum,penesnbsp;Prapoßtumerit.
Sciant omnes Socq, eirnonfoltimin primisprdfeßionis fùaforibus‘,fed quoad Vixerint, quotidic animo voltiant. Banc Societatem vniuerfam, amp;ßngulos,fub San-Rißimi Domini nofiri Papa^éfalierum Pomanorum Pontificumfuccefforum eiusfide-liobedientia Deo militare. Pt quamuis Euangelio doceamur, amp;fide orthodoxa cogno-fiamus,acfirmiterprofiteamur,emnes Chrifii fideles Pomano Pontifici, tanquam ca-piti, ^rlEsv Christi vicariofubefie : ad maiorem tarnen nofira Societatis hu-militât entiac perftRam vniufiuius^ mortiß.cationem,'amp; veluntatum nofirar um ab-negationem, fitmmopere conducere iudicauimus,ßngulos nos, vitra illud comtine vin-fUlumSPEClA^Ï VOTO ASTRINGi: ITA VT QVICQVID IVIO-deRNVS ALU Rotnani Pontifices,pro tempore exifientes,iufferint,ad profeRumnbsp;anttnarum amp; fideipropagationem pertinent ,ê^ adquafctinq^ prouincias nos mitt erenbsp;Voluerit, fint vda tergiuerfàtione,aut excußttione,illicb,quantum in nobis fuerit, ex-tquitenettmurtfiuemiferitntsadTurcas-.Itueadquofiunq alios infidèles,etiamin
P i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pstrtibus.
-ocr page 142-iji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P V T r 1.
partibu), quas Indiasvocant, exifientes : fiue adquofiunq^ haretices ,fiuefchtfniati-’ cos ,feu ettam ad quofiiù fidèles.
Quamobrem, qui ad nos accejjuri fimt, antequam huic oneri humeras fuppo~ nant, diu multumq^ meditentur, an tantum pecuniaJpirtttialii in bonis habcbant,vtnbsp;turrim banc iuxta confilium dominicum,poßint confummart,hece^,anSpiritusnbsp;fitnâus,qui illos impelUt,tantum Hits gratta poUiceatur, vt htiitts rocationis pendus,ilia adiuuante,fe laturosjperent. 'Etpofiquam, Domino infitirante, huic I e s v chrifiinbsp;militia, nomen dederint, diu noâuq^fuccinli 't lumbos, amp; ad tamgrandis d^biti filu-tienem, prompt i effe debebunt. Ne qua autem pofitnt ejfie inter nos hlißionum ac Pro-uinciarumhuiusmodiautambitioveldetreilatio : profiteantur finguli,fenitnquamnbsp;direii'eautindirebl'edehutusmodimißionibus, quidquani cum PomanoPontifice curat or os: fedomnem hac curant Deo amp; ipfiPontifici,tanquam eius vicario, amp; Societa-tisprapofito dimilfitros. Qmquidem Prapofitusfiicut catcri,etiamprofiteatur ,feni-hil de fuîmetipfius mißione,tn alterutram partent, nifi de Societatis confilto, cum ditto Pontifice effe curaturiim.Voueant fingulifie in enintbus,qua ad régula huitu noflranbsp;obfieruationem faciunt, obedientesfore Societatis Prapofito.llle autem tubeat ea, quanbsp;ad confiecutionempropofiitifiibià Deo amp; à zocietate,finis, cognouerit effe epportuna.-Inpralatianeautem fiua,bcnignitatis ac manfiuetudinis,caritatis^ Chrifii, Pétrienbsp;Pauli^fiormula fiemperfit memor,amp;tant ipfie,quant confiliunt ad normani hanc aßi-due aj{gt;etlent:amp;nominatim commendatam habcantinfiitutionem puerorum, ac ru-dium tn Chrifiiana doctrina, decent praceptorum, atq^ aliorumfintiliuni rudimento-runvqttacunq^fiecundum circunifiantias perfionarum,locoruniac temporum,iUis con-grua videbuntur.Ell enim maxime neceffarium circa proutdetitiam huius rei, diligenter Prapofitunt,(!!r confiibum inuigilaretcùnt amp; inproximis adificiuntfidei ,finefun-damento nonpoßit confiurgere, amp; in nofirispericulum fit,ne vtquisq^ erit Dottier, itanbsp;prouinciam hanc,tanquant primo affeàuminùsffecio/âni ,fiorfitan detretiare', cone-ttir-.cum tarnen reuera nuüafittfiuüuofiter, velproximis adadtficationem ,velnofirisnbsp;adcaritatis amp; huniilitatis officiafintul exercetida. Subditi verb tumpropter ingentesnbsp;ordinis vtilitates, tumpropter nunquamfiatis laudatum huniilitatis aßtduum exerci»nbsp;tium, Prapofito in omnibus adinfiituturn Societatispertinentibusparèrefiemper te-neantur,(irin illo Chrifium,velutt prafintem agnoficant,lt;ir quantum decet,veneren,-tur.Cwn autem expertifiuerintus, iucundiorem ,puriorem amp; adproximiadtficatio-nem aptioreni effe vit am,ab omntauaritia contagione quant remotißimam, amp; Euan-gelica paupertati quanifimilimam : cum^ ficianius,Dominum noftrum lefium Chri-fium,fieruisfiuis regnum Deifioltim inquirentibus neceffariaadvittum dvvefiitum effenbsp;fiubnnnifiraturum,vcueantfingutiGr vniuerß,perpetuampaupertatem, déclarantesnbsp;qttbdnonfielùmprtuatim ,fiedi. e^çtiam communiterpoßintpró Societatis fiufienta-tione»
-ocr page 143-DE FO TIS JESriTARVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjj
tient,AUtvfii,tdbonaaliq^a flabifia,a(itadprouentHsfeuintrottHsaliquos,iusali- Hac atiti^ quot; qttodciutleacquirere,fidfint contentivfit tantùt» return ,fibi donatarum, adnecef- quatafiuntnbsp;farta fi.bi clt;/tt!paraKda,recipere.Pofiint tarnen habere tn Vniuerfitatibus collegititn,fin à lefuitisnbsp;eoUegta habentia redtttis,cenfitis feupDjfiefitones,vfibus amp; neceffarqrfitidenttum appli- Augufta-eandai,retenta penes Prapejitum amp; Sodetatein omniniodagubernatione ,feu Super- nis, amp;c,nbsp;intendentta,fupra dtbia collegia,amp;pradtilos ftudentes, quoad gubernatoris, feu gu-bernatorum, acßudentium eleclienem ac eorundem admifiionem, emifitoneni, rece~nbsp;ptionern,exclufione}n ,flatutorum ordinatione, circafludentium infiruSiionem,eru-ditienem,adificattonetn ac correctionem,vtcttis vefiitusque eis adminßrandi mo~nbsp;dum,atçij aliam omnimodamgubernationem, regimen dy curant. Stc tarnen vt nsq^nbsp;Studentes,diblis bonis abuti, neq^ Societas inproprios rfus couerterepofiit,fedftuden-tium neeeßitatt fubuentre. Qut quident,pofi cognttuni infinrttu dy Uteris eorum pro-feSiunt,^ poll fufiicientem probationem, in Societatem nofiram adintttipoffunt.So-eij omnes, quicunq^ in facrisfuerint, qtiamuu beneficia Pccleftafiica, aut eorum redi~nbsp;tus non habeant:teneantur tarnenfingult prtuatim acparticulariter,^ comniuniter,nbsp;»d dicenduni officium,fecundum Ecciefia ritum.
Hacfitnt,quafubprafati, Domini neftrt Pauli, dy fedis ApofioUca beneplacita de nofir a profefiione,tjipo qttodam explicate potuimus.Ouod nttncfecimus,vtfumma-tim fitmptianehac inforniaremus turn illos, qui nosdenofirovitainfiituto iuterro^nbsp;gant : tum eti.tmpofieros nofiros, fi quos,Deo volente^mttatores vnquam habebimusnbsp;huius vit£.Quam cùm multas magnasq^ habere dsfficultatesfuerimtu experti, oppor~nbsp;tununi iudicauinius etiani fiatuere,ne quis tn hacSocietate recipiatur,ntfidiuacdilt-gentifiimèfiieritprobatusicùm prudens in Chrifio, amp; vel dodlrina,feu vitaChrifiiananbsp;puntate apparuerit conffiicuus : tune demum admittatur ad lefttChrifiimilitiam,nbsp;qui tenuibus cœptis nofirisfauere dignetur ad gloria DeiPatris, cutfolifttfemper déçus dr honor in fecula.Amen.
Hancformttlam, ceupium ^fimUumacSpirituafemprofeliuWyApofiolicaau-itoritate,ex certafcientiaapprobauityConfirmauit benedixit, ae perpétuafirmi-tatis mtiniminè roborauit : aefubfimblafedis ApefiolicaproteSiione fufeepit. Paulus 111. AnnoDomini is4.g.QuintoCaleud.Oclob.pontificatusfitiannofexto.
HancBuUamjinquaSocietatislESV vota fimplicia,amp; Specialia, necnonamp;ftudiaamp;voeatioillorum contînentur,cùmmihiRomæle- ƒ(* -gendam amp; ponderandam traderet, fperans me fubfcripturum, Pater y dnbsp;T VRRAN vSjquemalijTorrcnfcm vocant(quiproximisfupcrionbusnbsp;annis linguam luam venenatam in AntoniumSadaëlem acuit)eam cùmnbsp;vidercm totam elfePontificiam:vcrbis quidem pulcris ornatam, fed rebus impijs fçatentem rôi in reiveritatc aliud verbis polliccntemgt; aliud
R J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faélis
-ocr page 144-•!54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c X f r T r I.
fadispræftantcm :ficq;adfeducendum homines, fimplicîorîbnsq; îirtl* ponenduminftruétiffimam eflejillam RomæinteramphitcatrirudcrJnbsp;quot;Qad vmbram obnimium Solisardorcm mcconfcrens))ananbsp;in hanc propemodum conuerti formam.Q^m,licèt aliqua ex parte ru*nbsp;deiji, amp; in quibufdam denuo mutatam, fubiungere libetj dubio proculnbsp;Leftori non penitùs ingratam.
Qnicunq; in noua bac Socictate,ab Ignatio Loiola Hi^ano, pri-mùm quidem milite profano, inde verb ad fuperftitionem vlq; religio -fo, doârrinx à Martino Lnthero ex Prophetarum amp; Apoftolorum ora-culis prolatæ,propric oppoüta,locum habere,amp; fub proteótione, tutela acgratiaSanâiiTimiPatrisac Pra;fulis Papæ Romani contra iilos militate cupit, is fequentia nôrit, amp; intra animum fuum accurate per-pendat.
Scâiam hanc licct nuper natam, quo nomine etiam fecundum rc-ceptam Romanæ Ecclefiæ côfuetudinem poftremum inter rcliquorum Monaclîorum examina locum habitura erat:tamen vteamLoiolafupranbsp;reliquos Monachorum ordines eucheret, eiq; apud omnes maximamnbsp;auâ:oritatemamp;exiftimationem,quafinonab hominibusinuentajfedànbsp;Deo ipfo introdudlacflet, conciliaret, earn non à primo regularum no-ftrarum innen tore,vcl Iôhannitas,vel Pctrinos,vcl Carafïitas,vel Quie-tinos:Nam Anno Domini 152 3.Epifcopus à Qmete,Gioan PetrusCa-raffajjz/oj/ej'ç/di' quandam,huiusordinisdcdit, eiusq; régulas faélusPa-pa,amp; diftus.P avlvsIIIL Q^i e t i n a s dixit,easq; ccu omnium alia-rum regularum apices amp; perfeélionem futnmam Bullis confirmauit}nbsp;ncc àfeeiusæmulatorc,vcl Ignatianos,yçl Loiolitas, vclBifcoitas : neqjnbsp;etiamabhuiuspatriaGuipozitasîfedalESV Dei filiodenominatevo-luit.Dulce cnim nomen I e s v amp; omnibus gratum. Sic ergo eo pluribusnbsp;fe imponcre:amp; fub faluifico hocnornineebcommodiùsipfumlefumnbsp;(^ficut Herodes prætextu adorationis.dudas ofculo; Pilatus manuum lo-tione amp; Euangelium ipfius perfequi: venenumq; fuum fimpliciorum amp;nbsp;minusfibiàPfeudeprophetiscauentium,animis affundere,eosq; infice-re amp; corrumpere fc pofle iudicauit.
Ne quisautem fufpicarctur,illum ex arrogantia fibi fuisq; nomen,. Iesv rapuifl'e,finxit(vtamp;MahumctcsTurcarum Sator,amp;PelargusA-nabaptiftaru m inuentor fecêre) diuina colloquia, cœleftes Ujaewr, necnbsp;non amp; Angelorum apparitiones, quibus ab ipfo Dei filio, amp; beatiffimanbsp;l^usMatre femper virgineMariaedoâ:us,fuos fociosamp;illorû
Societa-
¦i
)
.J
-ocr page 145-DE rOTIS lESVlTARrM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;155
Söcietatem feu cotnpagniâ di GicfurVocârit.Licèt autem verc Diabolus fit illorumPater :(vtmcndaciaeorumpontificia,amp; homicidia papalia loh.S»nbsp;demonftrant ) non tarnen it a deformis efle vult in fuis miniftris, ^/t dia-boli natiua fpecies cognofei poffit :fed mundus amp;candidus, imo Angelus lucis videri vult. Vnde omnia, qui bu s ip Gus febiaui mancipia oc-cupantur,fcilicct nomen^difta amp; faéla,Gc proponit.vt ea omet, fimula-ta quadâ imitationc I e s v, mundi Saluatoris, amp; ipGus veritatis. Sic primos fuos dccein patres,ad imitationcm Iesv Christi, Apoftolosnbsp;vocauit. Et Bobadilla ait : Nosimitatoreslcfu fumus.
Vcrùm pari Gde èc confeientia turn Icfu turn eins Apoftolorum,turn ctiamimitatorum Christi nominibus vtuntur. VerusChrifti imitator eft : quivocem Cbrifti audit, Riam crucem tollit lac cum pedibusnbsp;fidei,fpci amp; caritatis fcquitur. Sic Paulus dicit : Imitatores mei eftotc, ß-cuti ego Cbrifti i.Cor.ii. Quomodoautem tum ipfiustiim Cbriftiimi-tatoresfiamus, docctTbcflaloniccnfes,inquiens: Vos imitatores noftrinbsp;faä;ifuiftisamp;Domini,rcccpto fermonc cum oppreflionc multa,cumnbsp;gaiidio Spiritus famfti. Recipientes ergo fermonem Cbrifti amp; Apofto-lorum ; bi vere funt’R.poftolici viri, amp; Domini difeipuli, Recipiunt autem fcrmonem,qui ei credunt,omnem fiduciam in einspromilßs collo-cant, vitam fuam ad illius præfcriptum componu n t, omniaque aduerfanbsp;pro nomine Domini fubire non borrcnt,quæipfe Dominus Sc Apofto-lieiusfubierut. Quiaautem noslefuitæ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cbrifto iv.cflittwTesv,
focij dæmoniorum, Sc fratresTfrîiK’ça£na;;^-3-À£O'Hs-,borremusab omnibus ijsjquæ Cbriftus fuo in Enangelio Sc fecit Sc docuit : neq; ipfius pro-miifisfidimusmequcvitam noftram ad cam normamDecalogi,quam ipfeexplicando commonftrauitcomponimusifed perfetftionis noftrænbsp;régulas à Paulo 111. Sc Ignatio Loiola noftro traditas, non aliter quam finbsp;à Cbrifto traditæAcab Apoftolisferipto mandatæ cflcnt,fequimur: verbum autem Dei,ceu literam mortuam,ac nafum ccreum,imb quafi ofil-cinam bæreticorum 8c materiam litis ( fie enim docuerût nos Patres noftri Colonienfes ) negligimus,ridemus, perfequimur. Annon egregij Scnbsp;infignes Iesv ScApoftolorumeiusimitatores fumus? annonpcrcon-cinne nomen lefu nobis ipfis fumpfimus?
Qi^amobrem quicunque vult fuB voluptatis, Veneris, Bacebi, Cc-rerisq; vexillojBeclzcbubo diabolorum Principi militate, is int en dat Sc curet : primo,vtante omnia Baptifmum,in quo nomen Cbrifto ( quemnbsp;nosLuciferianicane ôcangue peius odimusfideo^ eius calcaacunifem-per
-ocr page 146-IJ« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A f V T r t.
Gen.^. permordcmusjillum,^; in membris fuispcrfequitnur)dedit,îcipfum A^. (/. crcatorcm fuum abneget; periurus,fœdifragus amp;c apoftata fiat ; foli
Satanarumagmini,atqucRomano Pontifici,diabolorum omnium in terris vicario, feruiatfeq; macipet, poft fufceptum impurum, nunquamnbsp;feruandi cœlibatus ; fed in om ni genere fornicationis, adulterij, fcorta-tionis,ftupri, raptus, concubinatus, inceftus Se Sodomix, more Roma-noruniEpicuridegregcporcorum,volutandi votum. Deinde propo-nat fibi in animo gt; fè verum, viuum, natiuum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feu germanum amp;
perfcétiffimum effe membrum noftrx Calicuticx Socictatis, ad hoe po-tiffimuminftitutXjVtad fynccræfideiamp;Chriftianæ extirpationemamp;a-nimarum fedult;ftionem,in doólrinaStvitaAntichriftianajmagiaamp;ido-lolatriaRomana multiplici, per conciones pontificias feu idololatricas» per inanem Scholafticorum Philofophiam : per deliria Thomiftarum,nbsp;per fomnia Scotiftarum ; per fpeculationes Monachorum ; per phanta-lias Clericorum ; per canones conciliabulorum : per bullasamp; indulgcn-tiasPapæ: per traditiones RomanxEcclefix,ipii Dei verbo prxfercn-das, amp; verbi diuini negleétum amp; contemptum : per diabolica, carnalia,nbsp;hypocriticajpbarifaica amp; idololatrica cxercitia, amp; iffgt; pietatis ac immife-ricordix opera, amp; nominatim per pucrorum ac rudium corruptionem,nbsp;feduéhioncm amp; in Antichriftianifmo inftitutionem, ac Antichrifti fide-lium,in confcientiarumcarnificinis, perauricularcm confeflionem, adnbsp;animarum interitum amp; defperatione, inftituendis prxcipuè, quafi proprium fuum «ÿj^rjac fpartam fibiab Antichrifto Romano dcmâdatam,nbsp;intendatSc omet.
l.Tim.4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim in hac noftra dxmoniorum Societal: hoc diligenter
curauerimus ( quod ante nos etiam Ecciusin Germaniam fuafit) vt iu-uentus per Canifij noftri Catcchifmum (quern rcâè Antichriftianx doftrinx epitomen dicimus)amp; per noftram Matxologiamac fabulas fe-ducatur:nunquamGermanos,in fidei fuæprofe/Tioneconftantcs,velnbsp;noftrx Societati addiéiosreddcrc, vel PontificisRomani,Deiamp;patrisnbsp;noftri regno ac tyrannidi,rurfusfubijcere poterimus. Seniores cnimnbsp;Germanorum conftantiores funt,amp; in fidefuaEuangelica certiora fundamenta habent,quam vt noftris fine minis iiue prorhiflis,traditionibusnbsp;certis amp; canonibus dubijs,averitate fuadimoueriqueant. Quamob-rem fi reäcPontificisnoftrimandataexequiamp;nosgratosipficxhiberenbsp;volucrimus : non eft,quodinfcholisvel templisInuentuteminiynccronbsp;Pciverbo , autpuriorc Philofophia erudiamus, amp;piosfaciamus : fednbsp;in hoc
-ocr page 147-DE rOTI5 lESriTXRPM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;137
in hoc inuigilcmus omneSjVtillorumanimisÈuangeliorumcxîftima-tio eximatur, amp; Pontificiorum decretorum obferuatio inferatur. Neq; cnim fcholæ, tcmpla, domus amp; collegia noftra in hoc ædificata funt, vtnbsp;lefum fynccre in illis prædiccmus, feu fanioreminipfisPhilofophiamnbsp;tradamus: fed v t luuentutcm ah illis abftrahamus, amp; ad pontificium re-gnum,vel ad noftram focietate dcducamus.Hoc eft noftraru fcholanimnbsp;inftitutum.Non obftantc co,quod nomen noftrum profiteatur, nos lefum dofturos; amp; nospolliceamurin illisliteris,quasianuisnöftrarumnbsp;fcholarum affigimus,nos nihil quam veritatem tradituros. Sicnamq;nbsp;caute nosfacerc oportet, ne vngues noftri confpiciantur,amp; nafutiGer-tnanifucum amp; fraudes noftras, cum Societatisnoftræ detrimcnto olfa-ciant.Sicuti in infcriori Germania noftris accidit.
His fundamentis iadtis, taliq; animo concepto,curet primo quis-que noftrum non I e s v m , quern ingrcdiendo noftram Societatcm ab-ncgauit;Non verbum cius, quod ncc legat, nec alijslegendum permit-tat:Sed Pontificem Romanum ac noftros fuperiores. Hi enim funt Dij, ac Domini noftri,qui nos ex Ægypto amp; duris huius mundi laboribus,adnbsp;terram Cannaan,Societatem amp; Collegianoftra,laftc,melle, omnibusnbsp;voluptatibu$amp;delicijs,amundoamp;fecularibushominibus«bfconditis,nbsp;flucntiaintroduxerunt. Deindeetiamobfcruct,furamiinftitutinoftrinbsp;rationem(quæ via quædam eft, ad Diaboli vicariumPontificem Romanum ) fempcr ante oculos habere, amp; finem fibi ab Antichrifto propofi-tum totis viribus alfcqui : vnus quifq; tarnen, fccundum Taynf amp; ne-quitias, fibi à Spiritu immundo fubminiftratas, vt vocationis Pontificænbsp;proprium gradumme quis forte zclo vtatur fecundum ftientiam.Cuiusnbsp;proprij cuiusq; gradus,indicium amp; feruitium,difcrctio amp;diftributionbsp;tota fifnon in Dei poteftate, vel piorum difpofitionc ( hi cnim nihil adnbsp;nos, quia antequam nos eramus, illi àPontificum Romanorum conci-lijs funt diris anathematifmis damnati) fed in fanguinaria manu Præpo-fiti feu Prælati,imô Pilati,per Satanam amp; Nos cius feruos,eligendi,nbsp;vt congruus amp; condignus ordo,aut débita amp;noftræSocictaticonue-niens 0.70,^10. ( internbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim amp; à-wÇ/ÂC, no ftatuimus differentiam ma-
gnam)inftituaturamp;fcruetur:tanquamres,in noftra ex Satanse infpi-ratione inftituta commnnionc, valde neceffaria. Qui quidem Præpofi-tus nofter,inftar Dei colendus, de confociorum omni fraude amp; dolo rc-fertoru confilio,conftitutiones antichriftianas, ad conftruiftione huius propofiti,noftro fini (qui eft homines feduccre amp; perdcrc ) códuccntcs,nbsp;- .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in con-
-ocr page 148-IJ» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A F V T F I.
inconfiliocondcndi auftoritatem habcat : maiori fuffragiorum f fém-per enim inter nos,amp; maiorum auétoritas,amp; plurium fufFragia, licèt im-piacflent,plus valere debent,quàm fubditorum pietas,vel vnius veritas) parte femperftatuendi ius habente. Confîlium verb in rebus grauibusnbsp;(id cft,qviando deliberatur,quoniodo Antichriftiani regni rudera acnbsp;ruinærcftaurarijamp;noftra Societas augeriamp;ditari:ChriftiautéregnunTnbsp;abolerijSi Euangclici omnes dcleri, pofTint ) intclligatur efic maior parsnbsp;Societatis noftræ,quæ quidem à Pilato ( feribere volcbam Prælato) no-ftro co-mmodè vocari poterit,aducrfus Chriftum amp;EccIefiam eius.Hocnbsp;confîlium feu Synedrion, nobis hodic dicitur Congregatia. Ad quantnbsp;noftriPrimorcs ex omnibus mundi plagis,in quibus noftri habitant,nbsp;vocaticonucniant,hiin equis,illiin curribus,fccumq; afférant Romamynbsp;aurum amp; argentum, à Germanis amp; alijs populis ablatum : certiorcm et-iamfaciant Generalem fuum,amp; hic Pontincem,quid quantumuèPon-tificium Regnum tum alibi,tum maxime in Germania proficiat ; quinbsp;fint Romanæ Ecclefiæ hoftesiqui fautores;vt hi præmijs ornari, illi pœ-nisafEci amp; excommunicari poffint. In quacongregationenoftra, quxnbsp;fingulis annis conferibitur, potifTimum agatur de Pontificis Romaninbsp;Si Apoftolicæ verius Apoftaticæ fedis ftabilimentoide Societatis noftrsnbsp;incremcntoiac de Lutheranorum proditione 3cabolitionc.His,qui hocnbsp;fine conueniunt,atq; hæc totis-viribusagunt, Pontifex nofter,Dominus Dominorum, nec Deus nec homo,fed «r-S-pan-oAet/JoA« magnasacnbsp;plcnar ias conccdet omnium peccatorum indulgcntiasme teneantur vl-livirtutumftudere,nccinæternumfaluari. Communicabit etiamilliS'nbsp;rofaria confecrata, grana, benedidla, ncc non amp; alias ligneas, lapideas,nbsp;plumbeas, fcrreas,cupreas,ftanncas, equinasamp; mulinasreliquias: quasnbsp;confiliarij ac ncgociatorcs noftri ( dulce enim lucrum ex re quauis) fto-lidis ac credulis Germanis, pro gemmis, auro amp; argento vendent : amp; ol-culanda acadoranda proftituent. Sic ergo noftri cum faluo conduótu,nbsp;ôcbenediftione Pontificiali per fignum crucisaccepta, ad Germaniairrnbsp;ACer.Z. reuerfi,nunquam non cauponizent Dei vcrbum:amp; vtlefuitas decet,-nomen quidem lefu in ore amp; in parietibus domorum , fcolarum ßCnbsp;tcmplorum dcpiófum habcant, eins ctiam criicem in barctis fuis forma-tarn portentiipfum autem Saluatorem,nec purence ex corde prçdicent,nbsp;fed in omnibus,amp; quæ funt Pontificis Romani,amp; quæ fua funt qux-rant, atq; hominibus placereftudcant. Si mulatio cnim,auaritia amp; adu-latio noftram Socictatem ornant ,augcnt,ditant,amp; mundi prüden tibii»nbsp;conxmen*
-ocr page 149-©K röTJS ItSVlTAÎiVM.
COffimcndant. Afferentitaq; fccuminGerinaniam,exiIlanoftracon-gregationeamp; diuitibus nundinis,egrcgiarofanorumacgranorumàPa-Îa noftrohyperphyficèconfecratorum, donaria amp; munerajprxfertim oc inter rcliquaomnium præftantiffimura iNimirum'.
Jndulgentta^ concejjas à Gregorio XII1. Coronis Patrum nofirorum pro Germania ,dHmacongre^nbsp;gationegeneraliproficijcerentur ^ Anno Domini / ƒ 7ß. die 27. lanijihacpro-miîïentes.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qui conßtetmlinefn habet ter in hebdomadatCorenamvelRefirium dicendi,it
^itiotiefcun^Rofariumdixeritjlncratur 200.dies lndtdgentiarum,infeflisverbsolt;x
2. Si autem dixeritprv defunétu^per medamfiiffragij, lucraturminesindulgen-^ias,quasillilucrarifetent,quivifitant[gcaSanélaRom£, amp; in hera mortis pod per-ÇeptionemSacramentorumEccleftlt;£,dicendonomen l^^ysyorevelc«rde,indulgen'^ tiAtn plenarianhamp;remißionem omnium peccatorum.
3^ Qui in menfe femel filet c ommunt care, amp; in hebdomada ter coronam dicere, poteritfibi eligere4.dtes in anno,in quibus lucratur peenitentiam plenariam,amp;quo-ties communicat, tot. dies indulgentiarum.
4‘Qm, ter recitarefilet Rofiriumducratar omnibusfefiiuitatibus B.Virginisfin^ gulis diebus Dominieis,^mintbiu diebus hebdomada SartHayomnes indulgentias con^nbsp;(ejfas,omnibus templis Roma, /tue fint intra^fiuefint extra muros.
S. Qm babuerit confuetudinemfimper vefieri {onfiientiam examinandi, amp;pee‘-nituerit de erratts, veniam à Deo petierit,cum vero propofito, tempore ab Rcclefia fi.atuto,confitendijucraturvnumannumindulgentias, omnivefiere, quo fi pradtblonbsp;nigdo examinauerit.
. 6. Seruansfupra diblum modum,fingulis diebus totius anni, quibus dixeriteoro-namvelRofitriumorando pre redubtione hareticorum amp;Ecclefia augmente,lucratur omnes indulgentias, amp;fiat tones, qua Ulo die, in quocum^ templo vrbis Romafunt, fiue idudfit intra fiue extra muros.
p. Rtylttmb,fiquisgranum apponat corona non benedilia, habebtt illa corona eas ftfdulgentias.
Pró
-ocr page 150-f40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P r T y lï -
Prohistantisfpiritualibusdonis,quæexthcfauro mcriti Sanélo^ rum,perPontificeniRomanum canonizatorum èc in cœlis collocato-rum ( quorum tarnen animæ fortaflis in inferno funt pofitæ) funt dc-prompta, magnum fuerit, fi nos corporalia beneficia, aurum amp; argentum, abipfisviciffimrecipimus? Curenimnonliceret nobis fanélorumnbsp;mérita(etfiealefaiaspanno menftruatæ confcrt,amp;PaulusOTttÊ^A*nq-minat j vendere?cùmfecundumnoftrûProphetam omnia venaliaha-beamus, fi modo fpcs lucri aliqua affulgcat.
Venalia nobis
T:empla,Sacerdotes,altarta,facrai cerotUy 1gnes,thura,preces,cœlum eslvenaleDeus^^,nbsp;Nequecuremus,quod alius quifpiam de noftris cecinît.
Vendidit amp; cœlùm Romaniss èiquot; afira Sacerdos : A d Stygias igitur cogitur ire domos.
Quinbullis amp; indulgentijs laudemus vénales,quasvolumusex--trudere merccs. Vidcat id Chriftus de cœlo; Quid tum ? tarnen mctu Pa-pæjàquoplenariam negociandiamp;cauponandi verbum Dei accepimuf poteftatcm,contrahifcerc non andebit. Eo quod Papa etiam cœlcftibiisnbsp;imperetjamp;faciat in cœlo amp; terraquod vult.Qui etiam régna mundi fuisnbsp;adoratoribus gratuite diuidit : amp; quibus vult,cadcm aufert. Et hæcfuntnbsp;grauiora amp; perpétua Societatis noftræ negotia,in quibus à nutu Pap« S£nbsp;Generalis,noftri dependeant, prout in congregationibusnoftrisipfisnbsp;præfcribitur.
In leuioribus autcm,hoc eft, in verbo Dei negocijs, amp; temporaneis? omnesij,quosinloco,vbiPræpofitusnofterrefidebit,præfcnteseflec5-tigcrit,quod ad incremetum Societatis facere videtur, décernant. Dun-taxat diligenter attendant,ne Laicis,vel fufpicione bærcfeos notaris,Bibliorum leério permittatur, ne forte ex verbi Dei præfcripto nos hypo-crifeos,mendacijamp;vanitatisredarguerepræfumanf.Noftriautem in o-mnibusPræpofitonoftro obediant:vtpotepenes quern omnciuscft,iu-bendi omne illud, quod fidem Chriftianam impedit, bonos mores cor-rumpit,«^zs7ät)'Pontificiam promouet : amp; prauos mores introducit.Cu-ius rei inftruóriffimum habemus gazophylacium, régulas noftras : qua: 'nbsp;omnem hypocrifco^amp;fuperftitionisrationcm perfeftc docent.
Prætereafciant omnesSoeij noftri, iurati Éuangelicæ veritatisho-ftes, amp; no foltim in primis Profeftionis fuæ f qua fefe Papæ amp; toti dsemo-niorum focietatiin mancipia tradunt^ foribus,fed quoad vixerint,quö-tidic
-ocr page 151-’DE -Vorts lEÂriTÆRFM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jzpt
-t'itUcan!m0voIuant;Socictatcmhäncvniucrfam,GencraIem,Afrifl;ca-tesjPræpofitoreSjVifitatores, Prouincialcs, Rcftores, Miniftros, Coad-iutorts formates, Sc in gcncrc omnes nos Epicuri de grege porcos, non Dco jfed fub fceleftifTimi amp; iminundiflimi diafeolorum diaboli,Patroninbsp;noftrbPapæ Romani, amp;aIiorumRomanorurn Antiebriftianorum gt;fiuenbsp;hæreticorumamp;perditorum,fiuc Gentilium amp; Barbarorum, fucceflo-rum eius patrocinio, impiæ obedientiæ voto, ipfi Diabolo militarc. Etnbsp;quamuiscontraEuangelium ftatuamus, amp;. fidchæretica, ab ipfisPonti-ncibus Romanis inuéta,firmiter in nomine Satanæ profiteamur :omnesnbsp;fideles Romano Pontifici tanqua capiti fiubcffe : ad maiorem tarnen no-ftræ Societatis gloriam, commodiorem acquirendarum opum facilita-tem, amp; Societatis noftræ augmentum ac conferuationem, fummoperènbsp;conducere iudicauimus, ad opprimendam nominis lefu gloriam, extir-pandam Euangclicam doftrinam ,amp;fundamenta Ecclefiæ Lutherano-fum euertenda, denique cunéia Pontificis noftri iugo fiibijcienda, fin-gulos nos,egrcgièin omiiifallaciarum Stfraudum généré inftruélos,vl-tra illud cômune vinculum,quo nos,vt rcliqui Monachi, in obfcquiutnnbsp;Antichrifti tradidimus, fpeciali voto, quod Profeflionis eft, aftringi. Itanbsp;Qvi CQViD ffiue illud fit Deimandatis contrarium,fine conforme,nbsp;im b vbi quàm maxim è veritati Euangeliex repugn ârit,ibi nos eô prom-ptioresfuturifumus) M OD F. RN V s alij Romani Pontifices, Satanæ,nbsp;pro tempore, in hoc mundo, per ipfius grandipotentia amp; operationem,nbsp;vicarij exiftentes,illic verb in æternum nobifeum pereuntcs,iufl'crintnbsp;(ficuti illis,quic^uid libetamp; liibet, iuberc licet, vtpote quorum volo amp;nbsp;iubeo,eft ipfum ius amp;c ratio)ad perditionem animarum,amp; fidci Cbriftia-næ cxtirpationem:Pontificiæ verb idolomanix propagationem perti-nens,amp; ad quafeunqueprouinciasnosmitterevolucrit,fermentohumanarum traditionuminficiendas,finevllatergiucrfatione,fiuciuftumnbsp;præccpcrit, fine iniuftum : aut excufationc, fiuc honeftum fine inhone-ftumiuffcrit: quantum in nobis eft; ecu ipfaDciiulfaamp;oraculaexequinbsp;teneamur. Siuc miferit nos ( quod tarnen ne facile fiat, fcdulb præcauc-mus : quia fratrum quoq; gratia rara eft) ad fratres noftros Tureas, cumnbsp;quibus Icfu Chrifti nomcn,perfonamamp;officiumridcmus,faélisqucne-gamus:fineadquofcunque noftri fimiles infidèles, etiam in partibus,nbsp;quasindias vocant, (qub inde eb commodiusmendaciaPontificiafpar-'nbsp;gere, nobisqjfalfa miraculaaffingere poflimus, nec tarnen quifquam obnbsp;nimiam diftantiam, vtrum vera aut falfii fcribamus, dcprehenderc poC*
S J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit:vt
-ocr page 152-/
»4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A f r T r Î.
iit : vt EpiftolæTndicæ à nobis typis commiflæ declarant ) exiftcntes : i?» ueadquofcunque noftros hærcticos,fiucfchifmaticosamp;infidelcs,quînbsp;cxnoftris o/Tibus orti funtjamp;intraEccIefiæRomanægrcmiumfouen*nbsp;tur ; feu etiam ad quofuis fideles. Non quidem vt ab bis veritatem difca-mus,nófvc vna cnmipfisinChriftiobfcquiumdemus:fcdvtomnibusnbsp;24. Jolis amp; fraudibus, artibus amp; fallacijs, dcceptione amp; impoftura, promif-fionibus amp; minis, vi amp; tyrannide, fignis amp;: prodigijs illos ab agnita veri-täte abftrahere, pontificiæ pietati fiibiugare,obcdicntesrcciperc, Chri*nbsp;ftum abnegantes promouerc conemur: contradicentes vcrobrachio fe.*nbsp;culari prodi, illorum bona confifcari, ipfosin exilium cijcivel occidi 8£nbsp;comburi cuccmur. In hoe enim nos Deo noftro Pontifici Romano gra-tumcultumpræftamus, Quamobrem quiadhanctetrorum dæmonio-rum,mendacium,homicidarum, crudeliumhypocritarum,fnpcrftitio-Aj)ocal.i7. forum Pharifæorum, circumforaneoru, Mefetricis magicæamatorum,nbsp;tknbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epicuri de grege porcorum, Legis diuinæ pcrturbatqrum, confeientia-
rum carnificum,Cardinalium Liélorum, Epifcopórum adulatorum, Chriftum de nouo crucifigentium, Euangclij corruptorum » atrociffi-morum Dei hoftium,pcrtinacium amp; obftinatarum Beftiarum, peftiumnbsp;Germaniæ,«cftaMcfïiux«!',mortem amp;viótoriamChrifti inanemredden-tium,obfcurantium Sacramenta eius,amp;vcrumipforumvfumtollcn-tium,ac noua inftituentium, abnegantium amp; blafphemantium Dominum noftrum lefum Chriftum cum omnibuspromiirionibusamp; bene-ficijs eiüs : qüi,inquam,ad hanc colluuiem ferpentinam,Efauiticam, le-bufxam, acPhiliftcram acccfliiri funt, antequam huic malorum agmininbsp;nomina fuadcnt,corumq;onerihumerosfupponant:cosoportet,priusnbsp;omncmpictatemexuere,crgaDcum amp; homines,Chriftumabnegate,nbsp;verbu m Euangclij confpurcare,Sacramenta Dei violarc,Chrifti fangui-tiem amp; beneficiaeiusproculcare,parentescalcare,magiftratumafper-nari, omnesamicosdefcrcrc,ftudiavcrîeTheologiæamp; Sobrise Philofo-phiæ rclinquere, atque adeo colloquia cum omnibus fccularibusabiu-rare : atque hoe vnum diu multumq; meditari:antantum pecunixPon-tificix,amp;auxilij Satanici,in bonis Mammonæfuihabeat, vtturrim hancnbsp;Babylonicam (inquam BcftiafcumeretrixnoftraRomanafiuePapa,abnbsp;kaDcifiigercconatur)iuxtainfpirationem Satanæ,inucntum Loiolacnbsp;amp; approbationem ipfiusPontificis,poflit confummarc : Hoe eft, vt ma-gis difertèdicam: anne Spiritus immundus,qui ilium ad haneProfeflio-ticmirapeilit,tantum illiaudaciæamp;viriumpolliccatur,vt buius vocation»
-ocr page 153-DE V O T15 IE S F1 T jî E r Sf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14J.
tioftis ponduSjillo aftantc 5c aditiuantc, fe fuffcrrcpofTc fpcret. Nihil e-nim absq; Satanæ auxilio noslefuitæ poflumus, vt ncc Magi absq; illius ope amp; confilio quicquam adoriuntur.Si ergo banc Babylonicam turrimnbsp;ócRomanamfcdemfartamteftamconferuare cupimus: anteomniao-pera danda eft, vt ne fortcm huius atrijcuftodem amittamus, nec ab conbsp;deficiaiïiusiquicquid alij fcntiât. Hic enim dat nobis omnia régna mun-dijouibus Euangelicorum quorundam corda corrumpcreamp;fcduccrenbsp;poflnmus; bisfruamur in pace, qnis fcit ( ficuti ex nonnullorumPonti-ficumnoftratium fcntcntia loqui poflumus) an anima fit immortalis,nbsp;vel vtrùm alia vita poft hanc rcftet. Idco noscircumeamusvt Leonesnbsp;( quod à vocatione noftranon eft alicnum, quiaLoiolitæ, àLoiolano-ftro dici poflumus ) amp; quæramus quos quorum ve bona deuorcmus.
Poftquam igitur Domino amp; Principe huius mundi infpirantc, buicAntichrifti amp; dæmoniorum Socictati,nomendedcrintnoftrijacnbsp;ChriftumincuiusiurainBaptifmo iurârant abncgauerint:Satanamamp;nbsp;opera cius,quibusabrcnunciaucrant,rccepcrint;fcfeq;vtmorigèrosfi-hosSatansEjSe fideles feruos tenebrarum dccucrit,in omniiniquitatenbsp;ftrenuos præbuerint ; diu noftuq; fuccinéti lumbos armis iniuftitiæ, ad -tam grandis debiti,quo Satanæ amp; vicario eiusPapæ finit obftridi, folu-tionem prompti elfe debebunt.
Ne autem quæ poflit efle inter nos mifîionum ac prouinciarum buiufmodi, ad feduftionem Chriftianorum amp; Euangclij oppreflionemnbsp;inftru(ftiflimam,autambitio,(ad quam omnes ecu terra ad fuum centrum Natura ferimur)aut detrelt;ftatio(qux non metuendaeft : cùm ma-ioridefideriooccidendi8cdcuorandiEuangelicos,quàm lupi famelicinbsp;oucm,inhiemus:nifiquando vel longa itinera, vel magna pericula, velnbsp;multi labores aut aliquæ afpcritates,8c rerum inopiæ fubeundç amp; feren-dæ funt ) profitcantur finguli, fe cum Dco nunquam direclè vel indire-étè hac de re aéluros: nunquam vocati per pium Magiftratum ecclc-fiafticum vel politicum,comparituros, aut pafl'uros, vt nullo vel pieta-tis, vel rcligionis argumento, ab huiufcemodi miflionibus abducantur.nbsp;Quasi in hu»c finem inftitutæ funt,vt pij Germaniæ Principes, apudnbsp;PontificemRomanum,Deumamp; Regem noftrum (ficut Chriftus Do-minus illorum Patronus,coram Hanna,Caiapha:Pilato amp;Herode)pro-dantur : Subditi illorum expilentur 8c occidantur : Euangelica doétrinanbsp;in auribus noftris fœdiflima hærelis, 8c Lutherana feéla nobisabomi-.nanda,aboleatur : Et iuueutus Germana, per noftros feduâa, tantumnbsp;¦ odiuQi
-ocr page 154-144 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ C A V V T VI.
Tfalm.2,
Difl. 40.
odium in fuos parentes concipiat, vt inftar cuculorum In eos, qui ipfot ' genuerant, fouerant, nutriuerant, educârant, fæuian t, eos occidant 8£nbsp;deuorent.Omnes ergo curent,vt totam iftam rem liberrimo Romaninbsp;Pontificis arbitrio committat : ita vt cum illo ea de re ne minimum qui-dem confultent,multó minus tergiuerfcntur.fed quando ipfe vult, im-petum in Chriftianos faciant, quiequid fiue Deus in verbo fuo ftatuat,nbsp;fiuc iuftitiaiubcat. Quia folus Pontifex noftcr, optimus in nequitia in-uenicnda:maximus in tyrannide exequenda,infcriniopcftorisfuivi-det amp; nouit,quando in Chriftianorum pernitiem emittendi fimus. Nilinbsp;forte fanguinaria ipfius confilia noftri Præpoliti ôc Superiores acuercnbsp;velintjficut certè multa amp;c varia fuppeditarc nouerunt. Horum enim eftnbsp;Pontificiaftare,amp; confulereaducrfus Chriftü amp; membraeius. Ideoq; innbsp;miflionib. fuis nihil agât ex Del madato, nihil ex iuftitia,nihil ex fide,ni-hil ex æquitate : fed omnia amp; fingula, fumma vi, fumma iniuria, fummonbsp;dolo,fumma violentia,fccundû tarnen P?pæ décréta amp; Generalis noftrinbsp;placita. Hi enimfunt noftra capita,noftri principes. Hisinomnibusnbsp;obediamus,etiamfinosfecumadinfernibarathrumraperevelint. Hisnbsp;votis noftris,cui ferreis vinculis obftriôli fumus,nequealiterfentire,nbsp;quàm illi volût,debemus:nifi amp; vota noftra irrita elfe, amp; in dira illorumnbsp;anathematainciderc.vulcanoq; committi velimus.
VtautcmomnesSodalitatishuiusPatrcsamp;fratres
lolatræ,in huiufmodi miirionibus,nihil cumDeo,fed omnia ex nutu in-dulgentiffimiPatrisPapæ noftri agere debent : Ita etiam nec Generalis noftcr totius Societatis Dominus,quicquam cum eo confultct, quandonbsp;vel ipfum, vel fuos Papa emittere inten dit : fed totus amp; ipfe, ab arbitrionbsp;Papæ dependeat,amp; Societatis Antiftibus confulat, ne quid contra PapXnbsp;noftræ fententiam vel amâoritatem fufeipi vel decerni patiamur. Quodnbsp;fl fccùsficret,plenariaPapæ fit concefla potcftasivt quemadmodum nosnbsp;creauit, confirmauit, auxit amp; ditauit : Ita amp; nos omnes in inobedientia!nbsp;crimine(fi fcilicct Euangelium pure prædicemus, amp; Chrifti facraraentanbsp;reâè amp; intégré iuxta ipfius inftitutionem adminiftremus) deprehenfos,nbsp;omni dignitate fpoliare, exuere, maledicere, anathematizare, occidercnbsp;amp;damnareaufit. Ne igitur amp; vitam amp;opesamp;honorcsamittamus,o-mnia ex pontificis Romani decretofaciamus.QmcquidDeus,Verbum,nbsp;Ccelum,Aer,Aqua,Tcrra,fuperiamp;infericontranosclamitcnt. Semclnbsp;enim nos meretricis illiusmagnæ feruosac membra fecimus: omniigi'nbsp;tur tempore illi obfequium prjeftcmus,quo mundi régna nobis diuidaunbsp;Voucant
-ocr page 155-DE rOTIS lESriTARFM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;145
Voucantetiamßng’aliamp;oinnesf.in om nibus,ctiam Dei vcrboamp; •Omni honcftatï aperte rcpugnantibus,obedicntcsforeSocietatisPræ-pofito, fl ea ad rcgulæ huius noftræ, de cmiffione in Chriftianos, obfer-uantiam faccre animaduerterint. Qma Papaamp; Genx'ralis noftcr, fupranbsp;omnem legem funtpofitiacipfifunt nobisDecalogusnc Lexnoftra:vtnbsp;dixit lacobus Crufius,nouitiorum noftrorum Landfpârgæ cxcoétor.
Prx’pofitus porrö noftcr illa iubcat,quæadconfecutioncm pro-¦poftti, ab Antichrifto Romano, èc à dcuotorijs eins feruis fodalitatc no-ftra, finis cognoucritefteoportuna. Finis autemnoftraeft,ad mandatum PapçRomanijtotum pcragrarc orbcm,amp; quantum in noibis cft,do-lis amp; frail dibusjtcchnis amp;malis artibus,omnibus confilijs Si fcriptis,ma-cbinationibusamp;infidijs,impofturisamp;proditionibus,muncribusamp;o-pibus,minis Si promifTiSjvi amp; tyrannidc,clàra Sc palam ( hæc enim funt nobis media, quibus Lutberanos adoriri,amp;nonraröctiam expugnarenbsp;folcmus)’Euangelicosinuadcre, amp; aut fcducere, aut prodcreaeintcrfi-careiEt ijfdem artibus Regnum Pontificium iuuare,eos pomaria dilata-te, amplificare amp; exaltare, aduerfus Sc fupra omne id, quod eft amp; diciturnbsp;Chriftus,amp;regnum feuEcçlcfiacius.Hoccft propofitum noftrum,rui- 2,T/;rj!7?x.nbsp;nas.Pontificij regni reftaurarejrudera eius rcædificarc,Ecclcfias Ger-nianorum Principum deftrucre, illos ad Ecclcfiafticorum bonorum re-ftitutionem adigcre, amp; nomen ac regna illorum penitus ad internccio-nem vfq; delete. Ideo, non vt reliqui Monachi, vel ad folitaria loca nosnbsp;confcrimuszneq; extra vrbes habitamusineq; noftris in collcgijs nosnbsp;continemus : fed vt régula noftra mandat : per omnes mundi plagas cir-cumcurfitamus, per omnes plateas vrbium vagamur, aulas Principium Regular.nbsp;aftiduè vifitamus,ædestummï.gnatumtumpriuatorumhominumin-defioentcr fubintramuSjpalTim quærentes quos deuoremus. Quoinnbsp;prppjofito,à Principe huius mundi,qui diftribuit honaadorantibus fe;8£nbsp;ab eius vicario,Papa Romano,Noftræ Sodalitatis capite amp; Deo terreno,nbsp;gratis nobis quævolumus •srAuff/wf communicante, inftigamur,adiuua-inur, communimuramp;in perniciemEuangelicorum armamur. Ideo innbsp;conftitutioriibus noftris fxpiiis repetitur hæc loqucndiforma: in Domino : fub vicario Chrifti.Vbi,per Dominum ; velDeum huius mundi,nbsp;vel feruumferuorumDci, Chamum,hoc éft, totiusPontificiJ regni caput amp;Pqntificem Romanum, Antichriftum, intelligimus. Pernbsp;vicarium Chrifti, Pótificis tutclam, euftodiam, opes amp; auéioritatcmnbsp;cipimus- Hoe eflc noftrum propofitum : hunc effi; noftrum finem : Hu»
T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gonots
-ocr page 156-T4lt;S- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'C^ A P F T r L
Amos 6,
gonotæ in Gallia viuentes ; in Hifpanialatitantes:Lutlierani in Germania , Polonia, Vngaria, Bohemia, Tranflyluania, Heluctia, Belgio, Au-ftria,Bauaria, Sueuiaamp;alibiflorentes :fuocum periculoamp;detrimento magno funt expert! : Et laus amp; honor Pontifici noftro, amp; gloria eius ca-piti,Domino in^rorum,qui nos mifcrut ad oras illorum, in quibus ha-ftenus illorumauxilijsfatis féliciter pugnauimus : maioraprasftiturijfi,nbsp;vt haftenus qpidam German! Principes fecerunt, nos porro pro noftronbsp;arbitrio circumireamp;graflari, paflifuerint.
Mich, s-
Alich- 3.
Vt autem ctiam illorum, ficut Italorum occupemus animos, illo-rumq;regiiiiainuadamus, nihil intermittemus, quibus illorum fauorcm Sc gratiam ( vt conftitutionesiubent) deinereamur. Principibus enimnbsp;deuilt;ftis(dicit Ignatius Loiola in conftitutionibusamp;miflionumrcgu-lis) fubditi facile obcdire cogcntur.Illi enim à Papa corrupt! numeribusnbsp;amp; territi illius potentia, fua auéloritate amp; legibus, fubditos null o ncgo-cioadcolcndaidolanoftraimpellent,tergiuerfantes punient,pelle de-tra(ftacosexcoriabunt,amp; oflacorum confringent amp;concidcntficutißnbsp;lebetc.Interim nos fummo ftudio cosfeducemus; mordcbimusdcnti-bus,amp;prædicabimus paccm:amp;: ft qui non dcderint in orenoftrofatis,nbsp;fanóiificabimus fuper eos prælium :ædificantcs noftramSocietatcminnbsp;fanguinibus, amp; domos noftras in iniquitatc : in mercedc quiduis docentes : Si in pecunia diuinâtes : amp; fuper Dominum rcquicfccntcs, dicimus :nbsp;Nunqdid non Dominus in medio noftrûm? non venicnt fuper nos ma-Micm 7.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ygj gß. p)cus illorum,qui illos ex manibusnoftris cripiat ? Non facict
Sjiph.i. nbsp;nbsp;illisbeneDominus.-non facict nobis male. Nos fumus, amp; extra nos non
2lt;ïcö. /.ƒ. ßintalijamplius. Nosfumus,quosmifitDominus,vtpcrambulemus PfguU s, ^j,j.j.am : NosfumusoculiDomini, qui difcurruntin vniucrfam tcrram înbsp;Nosfumusfilijoieifplendoris,qui aififtunt Dominatori vniuerfæter-ton ^^^^ræ.Q^naadmodumhæcScaliadiftaPatrcsnoftrijLaynetz,Salmanafarnbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sc Torrenfis, de nobis pcrconcinneinterprétât! funt. In quibusomni-
^aco. n. gyj dicere confueuimus : BenediélusDominus, quod faélifumus. Laus Dco,Iefus gt;f( Maria coferua nosfiliostuos,infan(ftoobfequiotuo,amp;c.nbsp;Hoceft,inquam,noftrum propofitum,Sc vtrembreuibusrepe-tam, ficq; cam noftrorum memoriæ Sc animis fortius imprimam, hie eftnbsp;finis noftcr: Legatos feu proditores Papæ ageread Ecclefias Germanistnbsp;vere catholicas:his prxeipere, vt fequantur leges,décréta Sc canonesnbsp;Pontificis Romani jprohibere publicasSc priuatas Euangelii prædica-tiones,intcgramlt;lt;f;;^«e!S!«ffumptionem interdiccrejCorrumpcreScde-prauarc
-ocr page 157-îas,domos,collcgia amp; tcrnpla idololatricaædificaredn his quotidie Mit-fam facerc : hoc abominâdum idolum Dco pro peccatis viuorum èi de-^ funétorum, quafipropitiatoriumloco vnici facrificij Chriftiobtrude-re:filiosamp; filias à communis vitælaboribus, ad Monafticorumocium,nbsp;delicias amp; libidines pertrahcrc : in omnibus immundicijs Pontificis Romani cas inquinarc:amp;hoc agcrc,vt obliuifcantuf Lcgem Domini,amp;nbsp;immutcnt iuftificationcs Dci, facra Biblia confcindant amp; combu-rant,omncsetiam,quicunqucobferuantlegem Domini, fccundum edi-Âum Papæ amp; inquifitionis decretum, trucident vcl ignicommittant.nbsp;Quandoquidcm omnis biblicus, yt dixit lacobus Crufius lefuita, facilenbsp;fit hæreticus.EtproptereaprudentcrPapaRomanus, Gregorius XIII.nbsp;cauit, ne vllacxcmplaria Bibliorum, in lingua Italicatypis cômittcren-tur,ne lcdionc Bibliorum veritas Euangelij in Italia, vt in Germania,nbsp;interitu rcgni Pontificij, illuccfcerct. Et quid opus eft Icftionc Bibliorum ? diccbat lefuita Hoffxus, cùm nobis fint falutaria Ecclcfiæ præce-pta, qux viccm Bibliorum apud Catholicos obtinere debent. Fueruntnbsp;Chrittianiantcquam Biblia confcribercntur : Neminem literaillorumnbsp;mortuafaluat.Ecclefiamaudiamus,amp;faluicrimus. Hæc enimcftlitcranbsp;viua,îtipfa lcxDei:qua:ncc errat necdecipit. Imo vt nofter Pater Fa-bricius Romæ apud lamftum Andream dixit : Hæretici, femper hærcti-cain nos vrgent Biblia: nosBibliahabemusPontificé Romanum,quemnbsp;fequcntescrrareamp;dccipi nonpofiumus. Papa etiam feipfuminterprc-tari potcft : Biblia autcm nequaquam. Ideo tutiiis illius dccrctis, quàmnbsp;huiusobfcuritatibus confidere poflumus. Et nofter Gregorius de Va-lentia,tcr magnusille rhcologusamp; hærcticorum malleus (vt fibivide-tur) cuidam Lutherano grauiter dixit: Tu fi vis egregius elfe catholicus:nbsp;Hcoccuperis effeBiblicus. QMndoquidcmbonocatholicofufticiunt^ænbsp;adfalute:n,Ecclcfiæcatholicxdécréta. Huius,non Bibliorum placitis, i}S2.6.A~nbsp;tutô confidere potes. Q^odfacra Biblia, pro ipforum fublimitate, nonnbsp;vno codemq; fcnfu,vniucrfi accipiunt: fed ciufdcm eloquia aliter atqucnbsp;aliter,alius atque alius, interpretatür. Tutiffimum ergo eft,Ecclcfiænbsp;Catholicæ canonibus acquiefeere : quæ vt non decipitur, ita quoq; neminem dccipit. Eftenim columnaamp; fundamentum vcritatis:amp; habetnbsp;caput, vicarium Chrifti,Pontificcm Romanum,cuiusfides non deficitquot;:
-ocr page 158-148 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P r T r t.
Ita omnis Catholicus,diccbat Pater luliusLandfpergæ in Catcchtfnïl Canifij cxplicationejtutô poteft amp; debet confiderc Ecclefiædecretis;'nbsp;quiain ipfis loquentem audit Pontifieem Romanum, cui nominatim 8cnbsp;fingularitcr Spiritus fanélus eft datus, quiq; extra omnem erroris aleamnbsp;eftpofitus.Huiusiuflaquîfaciunt, ficutfaciuntHifpaniæamp;Italiæ Pro-cereSjhi erunt amici Pontificis Romani: nosq; curabimus cos auro amp; ar-gento, amp; muncribus multis amplificari 8c ditari : altera verb via euntcsgt;nbsp;fpobari amp; trueidari.
Hoc igitur fine omnibus Societatis noftræ feftatoribus ob oculos pofito', Generalis nofter, licet fit in prælatione Superbiæ amp; magnificen-tiæ fuæ : tarnen femper erit memor benignitatis, manfuctudinis amp; cari-tatis,meretricis illius magnæ formulæ côucnientibus,erga cos,qui mandata fua, ex ferinio peâorisPontificalis dcfumpta,cuftodiunt : amp; tamnbsp;ipfc,quàm omnia confilia eiusjad priorcm fincm aflîduc fpedabunt. Etnbsp;vtcum facileÔdcitbconfequipoffint: nominatim dcmandatâhabeant,nbsp;inftitutionem puerorum Euangclicorum,ac rudium, in Antichriftiananbsp;doftrina. Hos potilTimùm erudiantin Catechifmo Pétri Canifij noftri :nbsp;amp;in Ecclefiæ Romanæpræccptis, atq; alijs fimilibus dogmatibus, quæ-cunque fecundum circumftantias perfonarum,loconim 8c temporumnbsp;(fecundum quæ etiam Dei verbum interpretandum venit)illis congru»nbsp;videbuntur.Non pudeatnoftrosiuuentutcm publicis in plateis Canifijnbsp;docercCatechifmum: promiffis amp; muneribus,imaginibus amp;nummisnbsp;illos ad cius ftudium allicientcs:atque ab bis cos,ad altiora Romanæ Ecclefiæ myfteriaperducentes. Eft cnim maxime neceflariumjcircaproui-dentiam huiusrei, Præpofitum 8c Confilium diligenter inuigilarc. Ra-’nbsp;tioncs eius, quænosimpcllantjfunt manifeftæ. Nifi cnim hune in mo-dumGcrmaniæiuuentus corrumpaturamp;fcducatur,fundamentaPon-'nbsp;tificiærcligionis in Germania iaccrc nun quam poterimus: Seniores c-nim conftantiorcsfunt, quàm vt ipfi ab Euangelica fuafententia dimo-ueripoHint. Scruit etiam ad hoc, vt noftri,alioquin doftrinæ humanîCnbsp;feientiæ inflati,humilientur : ncque hanc prouinciam, vt minus fpccio-fam,detrelt;ftcnt : cùm tarnen reuera nulla fit fruâufior, vel Germanis adnbsp;feduâdonem, vel potiùs noftris ad ditationéamp; Societatis locuplctatio-ncm. Qiiæ enim res alia noftræ Socictati initio Gentium Romanarurnnbsp;fauorcm conciliauit ? Quid illos in Italia, Hifpania 8c aliquibus Gcrma-niæ diæccfibusprouexit ? Quare aliafunt ditati,amp;coilcgijsau(fti?quàm
-ocr page 159-DE vor IS IE S Vir ARV M, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.14,3
içuodgratisiuuentut'ctn in literiscrudicrunt, Siprofcffifuntfegrarui-tos Glt;‘ntiuiiï Dodorcs futuros.
Subditi ergo feu focij noftrioinnes, turn propter ingentesordinis noftri vtilitates, turn propter i Hi us incrementum Si famain , præpoûtonbsp;Generali, in omnibus ad inftitutum Socictatis pertmentibus, obedircnbsp;femper teneantur, aut excludantur. In illo etiam, quafi eflet Chriftus,nbsp;omnia diuina' agnofcant,amp;quantum opuscft, vcnerentur. Qidcnimnbsp;Generalem audit, Chriftum audit : qui ilium fpernit,Chriftum fpernit:nbsp;vt noftri maiores tradunf,amp; regulæ obedientiæ dicunt. Noftri ergo fintnbsp;temulatores regularum ab Ignatio traditarum:tradant etiam, fi Papa iu-beat, vitam fuam pro Traditionibus Eeclcfiæ Catholicæ :amp;memoresnbsp;fint opcrum decern primorum Patrum,qua feccruntinItalia,Hifpania,nbsp;Gallia amp; Germania:amp; accipient gloriam magnam, amp; nomen aeternum.nbsp;Ipfe etiam Pontifex noftcr,non celfabit illisbencfacere;nosquoq;innbsp;omnibus ipfosadiuuabimus Sc prouehemus : opcram daturiftrcnuam,nbsp;nevlla bonorum copia dcftituantur. A verbis ergo Luthcranorum nenbsp;timcant : quomodo enim hi noftris noceant, fi ipfi nobis obcdiucrint?nbsp;Qui,nipfiafaciegladij noftri concidcnt:noftriautcm glorioficruntinnbsp;regno Pontificijs Romani,Patris noftrilndulgentiflimi, Optimi Sc Maximi, Aderunt etiam noftris EpifcopiRomanæEcclefiæiurati. Adcritnbsp;etiam brachium feculare.Ergo filij obedient)? eonfortcmini,amp; virilitcrnbsp;agatis, prxlia Pontificis Romani fortitcrdcccrtctis.-critisfilij Ecclcfiaenbsp;Roraanæ bcnedidi(dicit Pater n-oftcr Poffeuinnus in libro;!/filiL-ito Cri-ßtano^ac inter vos terram amp; bona Euangelicorum diftribuetis : inq; illo-rum locum habitatorcs,filios Italiæ Sc Hifpaniæ facietis. Sicutinunc Talesvi^nbsp;Pontificis Romanibcncficio,in multisnoftrisGermaniciscollcgijsprç- ros tmpiosnbsp;fides habemusitalos Sc Hifpanos,aut cos Redores Germanos, qui in ettaelegitnbsp;Italia amp; Hifpania omnem Pontificiam fuperftitionem amp; idolomaniam liacchides,nbsp;advngucra cdidicerunt Sc probe callent :ficq;ItaloGcrmanifadi,nc- confli-quiores funt quàm Itali nati. Neque enim terimus, quos fufpicamur E- tuiteos D#nbsp;uangclicisprotcftantibusfauerc.HiRcdoresItaliciamp;Hifpani,æquèin minos innbsp;dodrina,ac Mercatores iHorum in mercibus, fimpliciorcsamp;crcdulos ifraél, i.nbsp;Gcrrnanos,circumuenireamp; decipcrepofftint. Speramus enim illos, nifi Maccab.^.nbsp;prasuenerint ipfos Gcrmani Principes,vclocius maiora quàmputant, Eector le-faduroszSi Monafteria,in quibus aluntur fcholaftici, in noftrxfocicta- fuitarumnbsp;tis domos, collegiaacrefidentias conuerfuros. Vtoptimam Spem ,Bo- Ingolßa~‘nbsp;Hauenturalefulta,de domo Auguftanæ Confeflionis ( Auguftx in vfum dij,
T 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pictatis
-ocr page 160-T5Ô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T r L
pietatis amp; yttx fidci, iuuentuti tradcdæ cxtruftæ) amp; Zicglerus mihiftef i-e. r ......... .......
îefuitarum,de cœnobij’s amp;. literarum fcminarijs, per inclytum ducatum Vvirtenbergenfem{parfisjfoucntamp;alunt:futurumnimirum,vtloquc-bantur, vt Auguftana Confeflione abolitâ, Principe Vvirtenbergiconbsp;c viuis fublatOjCunélaEuangelicorum bonaamp;tcinplainiüorumpof-feffionemjVeniant.Tunc fcilicct illos ruinas, Romanæ Ecclcfiæ per Lu-therum illatas,refarfuros amp; reftauraturos. Tune benè erit Pontifici Romano amp; Genti Societatis noftræ à mari ad mare,in Germania,amp; Italia,amp;nbsp;in vniuerfaterra. Primarij cnim noftri hoftes, qui amp; Ecclefiæ Romanïnbsp;amp; noftrç Socictati plurimiim nocucrunt, cùm ex Saxoniæ partibus,tuninbsp;ex agro Vvirtenbergico proruperunt. Illis exterminatis amp;c deuaftatis,nbsp;neque gladius ncque hoftis nobis erit ampliùs. Melius ergo confiliurrtnbsp;inire non poflumus,quàm vt mittamus occulte epiftolasfocijsnoftrisnbsp;per Germaniam difperfis,vt omnibus,quibufcunq;poirunt,artibus,nbsp;Germanos Principes vclfeducant,velcomprcbendiamp;:trucidari curent.nbsp;Qupd quidem haâenus non potuerunt, quiainnotuerunteisconfilianbsp;nollrorum, quos ex numéro aluimus Germanorum. Multô igitur eau-tiùs amp; occultiùs noftra per Italos amp; Hifpanos,quos liabemus inter Germanos,agere amp; pcrficerc poterimus, vt dixit Doétor Theologiæ Romsnbsp;formatus Melchior Stör lefuita. Quamobrem ne fit, qui noftrorumnbsp;confilia amp; occulta cordium in apertum producat, mandamus omnibusnbsp;noftris,ne Restores vcl regentes Germanos cligant: fed in Germanosnbsp;imperium ac plenariam poteftatem fibi fumant foli, vcl Itali vel Hifpa-ni,quadruplici voto Pontifie! Romano obftriéti.Vel fi qui ex Germanisnbsp;fuerint, penes quos aliquod in noftros imperium eritiijiuramcntofcnbsp;obligent,fe nihil contra Papæ Romani decreta,vclnoftram Societatem,nbsp;abfq; fingulari Pontificis Romani mandato,aut Spécial! noftri Generalis ftatuto, cogitaturos,locuturos, fafturos. Si qui ctiam noftrorum ànbsp;Germanorum Euangelicorum partibus ftare videbuntur.ij vcl Societa-te cxcludantur, vel potiùs in Italiam aut Hifpaniam, ne in noftrorumnbsp;eicClionemconfpirarepofiintablcgcntur ; ibit|;fubobcdicntiæiugumnbsp;ita mittantur amp; eogantur, ficuti ex vfu noftræ Sücietatigt; forevidebi-tur.
jC»- (' Diligenter autem caueant,ne dodbiores vcl prudentioresremo-’ Hcantur. Hi cnim vincuIisSocictatis.cxuti,magisquàmipfiLuthcrani ƒ hærcticijSodalitati noftræ incommodare folcnt. Et ne poflint fuga fibinbsp;' lt;onfulere,vel abfcondita amp; fecretaSocietatisnoftrærcliquiscommu-nicAfC»
-ocr page 161-DE rOTlS lEsriTAEVM.
nicare, includantur : ncc pcrmittatur illis vlla cum exteris conucrfatio ƒ velcolloquium, Quin fatiuscft,inquitlcfuitaTorrenfisnoftcr,fufpe-ftos c medio tolli amp;. torrcri,quàm illis permit«, vt votis ruptis liberi fe- ;nbsp;culoreftituantur. Cùm Societas noftra fatis fuperq; edoôla, fuoq; dam-no experta fit : quæ, qualia amp; quanta, inter Lutheranos effecerintilli,nbsp;quos Superiores noftridimiferunt. Taies ergOjait Bo nivs Icfuitano»nbsp;fier, vel perpetuis carceribus mancipentur, vel ab ijs, quibus cum con-fpiraturi putantur,rcmoucantur:vellnquifitoribustradâtur: vel clàm,nbsp;vel palàm C prout Superiores Societati noftræ profuturum iudicabunt) :nbsp;è numero viuentiû eximantur.N eq; enim magis Societati noftræ amp; Ec-1nbsp;clefiæ Rom.anæ proftint, quàm peftiferum membrum corpori: vrfusnbsp;vincæ : lupus ouili : proditor caftris:feditiofus ciuitati. Ergo abfcindan-tur vel à Papa,vel àPontificio magiftratu,penes quos talis cft auâoritas,»nbsp;vtcos,quosipfis(ccuIudæiChrîftumPilatoj)trucidandostradimus,ac-. - i inbsp;cufent,iudiccnt,damnent, amp; è medio tollant. In hune enim modum fa-jnbsp;tismafculè AndreasFabriciusadlmperatorem fcripfit,in libro cui ti-tuluscft Harmoniæ Auguftanæ Confeffionis:moncns Calàreæ Maie- Circa an-ftatiscfl'cjamp;PrincipumImpcrij, ànobisdcficientes,vclPapçamp; Ecclefiç num Cbrinbsp;Romans contradicentcs,ccu publicamluemab EcclcfiaRomanaauer-J?! 1^66.nbsp;tcre,tantumq; malum,congrua feueritate, ne vniuerfum Pontificix|nbsp;Reipub.corpus ad extremum inficiatur, refcindcrc. Nihil obftante,et-iamfi fidem amp; pacemReligioniLutheransdatamaciuratam,necnonnbsp;amp; proprijs fuis manibusfubfcriptam,violate oporteat. Quqd fecûdumnbsp;Papam,hæretico fides iurata amp; publicè data feruanda non fit.
Talcs ergo inter nos fint,quidefideiamp;morumrebus,contcm- ' pto amp; ncgieéto Dci verbo amp; fundamentis, quæ Lutherus in fuis feriptisnbsp;monftrat,ex Papæamp;noftroruminftitutoamp;ingcnioftatucrevelint,ac 'nbsp;pluris Paps placitajSc noftrorum régulas,quàm mortuam ScriptursBi-blicæ literam,multis nominibus à Luthero prædicatam, faciantmihilq; •nbsp;curent,ctiamfi de nobis,quôd Chriftiisdchypocritisamp;Pharifsis,di-cant, nos propter Ignatij Loiols régulas amp; Paps traditiones, mandatanbsp;Del violate : nos facramenta àChriftoinftitutaturpiflimènoftristra-ditionibus, regulis, ftatutis, concionibus, additionibus, amp; corruptelisnbsp;polluercjdeprauare, mutilate, profanare, confpurcare, inq; planèalios,nbsp;amp; toto generc diuerfos vfus mutaremos effe hypocritas, fanétulos, adu- ’nbsp;latores, rumori gerulos, nugiuendos : infiéla humilitateamp; hypocritica -religfone incederejinflatosefle fenftifanditatis noftræ: non tenere ca-:nbsp;put
-ocr page 162-15^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c À f r T r 1.
put Clirift um à fide difcedentes attcndcre Spiritibus erroris, amp; dodlrt» nis dæmoniorumân hypocrifi médacium loqui, cauteriatam confcicn-tiam habentesjficutApoftolus nos viuis coloribus dcpinxcrit: nos caco-lycos nihil docerc,quam prauas,peruerfas,fupcrftitiofas,impiasj abfur-das amp; idololatricasopiniones,traditioneshumanas,perfiiafibilia ratio-nis cæcæ argumentajfinc firmis, folidis, claris amp; perfpicuis, ex facra fcri-pturadcpromptis fundamentis Si- teftimonijs,infirmaitem,egena,fi;i-uola,pucrîlia,anilia,nugatoria,languida,eluinbiâ,rancidaamp;iam dudumnbsp;obfolcta argumenta. Noftri ergo aures ad huiufinodi incanrationes ob-durent, amp; quafi furdi amp; muti tranfeant : amp; content! fint Papæ placidis,nbsp;noftris regulisiepifcoporum traditionibus,conciliorum decretis, longinbsp;temporis confuetudinc,antiquitate,amp;.fi quæ funt hisconfimiiia. Hxcnbsp;cnim funt noftrum robur amp;fundamctum : quo fuffoflb noftra Societasnbsp;corruerct,amp; fedesApoftolica periret.Qiumobrem.manibus pcdibusq;gt;nbsp;armis velisq; pro illorum conferuationcjccu pro ara focisq; pugnare de-cctomnes,qui noftræ militiæ fua nomina dederunt. Namvotanihilnbsp;aliud à nobis exigunt,quàm vtPapæfimplicitcramp;finevllatcrgiuerfa-tionein omnibusquæ vult obfequamur, magna,eaquecongruaconfi-dentia tradentes, quæ in mandatis ab ipfius Maieftatc accepimus : licètnbsp;nihil bonorum, nifi mera amp; inanis fpes poflidcndarum rerum Germa-nicarum,ad nos rediret.
Et ne qui fint, qui propter copiam rerum, quibus paucis ab annis, in medio Germanorum potitifumus, eofq; ceu Ifraelitæ ( vt dicit paternbsp;nofter^Afliftés Romænobisàlatcrc,fidusHoffæus)Ægyptiosfp.oliaui-mus,ac etiamnum hodie bonis omnibus exuimus,elatianimieflc ve-lint rturpemq; nonnullorum Clericorum, maxime vero.omnium Mo-nachorum,plus quant refupinam ignauiam.fc(âariconcntur:ficq; Papænbsp;amp; Societati caufadolorisamp;interitusexiftere,fodalitatem noftram Ger-manis odiofam amp;; inuifam re4dere,nos eorum ludibrio exponere, fe er-ga Pontifieem Romanum, fummum noftrum bcnefaâorçm ingratitu-dine polluere eins beneuolentiam, cuius beneficio haélenus res noftrænbsp;fatis féliciter amp; ex animi fententia procedebat, à nobis auertere, filij in-obedientes ficri,famam noftrorum, quam h aéienus affcéiauimus, titu-loque eruditionis confecuti.fumus, obliterarc incipiant. Ideo præcipi'nbsp;mus,amp;vouerenoftrosvolumusomncs, perpetuam paupertatem. Nonnbsp;quidem illam, quam Lutherus Euâgelicam dixit, fed quam Maiores no-uri appellaucre rcligiofam :quæfit,vt rcôlêquidam noftrorum fenfftnbsp;Prophe-
-ocr page 163-rOTïS ÏESVJT ÄtVM, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;155'
Prophetaj/;Kgt;?3z/Ky?«e (lè/peamp;u, egenaßneomnidefe^u : feu, vt Ignatius no-fter.in rcgulis mandauitjit purajac religionis murus, hoceft, fine omni indigcntia,nonnofl;roruni inop:a,feddomorumamp;opumcopia,dcfini-ta:quanullus quicquam proprij,vcl apud fe, velapudalios,vtrégulanbsp;mandatjhabeat: fed tarnen fatis per noftroruni bonorum wi'öf/ä)' pof-fideat. In quarum rcrum communicatione,ad Apoftolorum moremnbsp;anbelantcs, Anabaptiftas nequaquam improbamus. Nam priuatim nihil poffidcre,in communi verb omnia, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;delicatiHimè, inftar
regum obtincre : id demum noftris, Torzenfi, Bonaucnturæ, Hofamp;o, Crufio, lulio 8c Canifio cft fpiritualiter pauperem agere, 8c fpiritualiternbsp;mendicumefre:quicquid Lutberus dicat de paupcrtate Spiritus,amp;denbsp;Euangelio, neque præcipientc, neque confidente (fiicut Lutberus amp;nbsp;Spailgbergius loquuntur^ vt quis difcedat à facultatibusproprijs,autnbsp;rcs in commune conférât. Nihil hæcad nos, quorum cftfundos,feudanbsp;fortunas,voto paupcrtatis,ceu retibus attra6cas,non minori virtute amp;nbsp;arte, quam partæ funt, tucri, conferuare amp; augere ; ne alijs largicntcsadnbsp;mcndicitatem velinopiamipfiredigamur.Siceniminbuncfenfum,no-ftri patres philofophotheologi,verbaSalomonisProuerb.5.defontiumnbsp;fcaturigine ac riuulorum foras d'eriuatione, quorum tarnen Dominusnbsp;Suifque man ere debeat, trahunt. Neque immeritb. Cùm enim inter ru-icos ac Laicos,(vtnofter Pater dixit Bobadilla) Date, ferme fit occi-füm ; non opus eft, vt Dabitur noftfurn in alios liberale exiftat ; Nos er-govotopauperes,po^fefiîonediüites,noftrasopes,quæcxPapæ,Cardi-halium,Epifcopor^m,multorumRegum,Principum,Comitum,Baro-num,Nobilium,Ciuium amp; Rufticorum elecmofynis amplifiimis nobis,nbsp;non in aliquibus obulis,fed in multis coronatorum milübus obtingunt,nbsp;fortiterteneamus.-itavt malimusdevita,quamdeipfispericlitari. Vo- M.atth.10,nbsp;to ergo opes deferamus, non reillarumpofleffionesabijciamus. Sufficitnbsp;cnim noftram paupertatem in afteiäu, non in defeótu elfe pofitam, quanbsp;noftraeleétione,amp;mâdatoPapæ,amp;voluntatenofi:rorumSupcriorum,nbsp;nihil proprium vel peculiarefinguli,fed omnia 'ïtabcj®? omnes, ait paternbsp;HofFmayrcrus,poffidemus, ac vitæ necelfaria à noftro Superiore accipi-mus.
Expert!etiamfumus,hunc paupertatis raodum noftræ Societati plurimum profuiire,dum hac arte, multa nobis collegia pafiim extruélanbsp;videmus : vt de aliarum rerum,dicebat Baderus nofter, copia nihil dica-Wus: qua multos Comités,imb Principes, fuperamus. Eft hoe vitæge-ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nusiu-
-ocr page 164-1(4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C X P F T V J.
nusiucundum,purum,gratum,fuauc,dulcc, Se ad proximî, magîs tâmciï noftriædificationé maxim captum. Dura cnim paupertatis votum pro-fitcmur,amp; interdum ftipem colligimus, fit vt Laici piitcnt, nos ab omntnbsp;auaritiæ contagione alicniffimosac purifliinos efle : amp; Apoftolis fimili-mos. Et cùm fciamiis, Dominum noftrum Papam, nobis feruis fuis, re-gni ciusamp; Apoftolicæ fedis incolumitatera tantùra qusErcntibus,nccef-fariaad victumamp;amicium abundantCfj deEcclefiæ thefaurisfubmini-ftraturum : quarenonomnes Se finguliperpetuam paupertatemvouc-remus ? cùm compertum habcamus, nobis, fub tam opulcnto Pâtre, nihil bonorum tcrrenorumdcfiiturum.Q^mobrem nos fingulosamp;vni--ucrfos declaramus ergaPapam,quôdnihil,non folùm priuatim, fed ne-que etiain communiterpoflimus vcl vclimus,proSocictatisnoftræfu-ftcntatione,aut vfu, ad bona aliqua ftabilia, aut ad proiicntus feu introïtus aliquosjiusaliquod ciuile acquirere (ius autem ciuile proptercarc-pudiamus, quiadeiure Canonico omnia affatim nobis fubminiftrâtur )nbsp;fed quôd contenti futiiri fimus vfu earum rcrum, quarum copiam ex di-uitum donatione poifidemus. Rclinquimus ergo ciuibus ipfam pccu-niam,fedintcreflc accenfum poftulamus,talcm amp; tantum, qualemamp;nbsp;quantum (vtin Côftitutionibusnoftris habetur) ad noftrorum fuften-tationemfuâîccreputamus. lus autem ciuile amp; brachium feculare, feunbsp;politicus Magiftratusbona noftra tucridebent,nec pennittere, vt quidnbsp;cenfui vel fœnori derogetur.Qi^ndoquidcm illorum cftjbonaEcclefianbsp;augcre,non minuere ; vt ius pontificium illis præfcribit. Magiftratus er-goPoliticus noftrorum bonorum tutorem agat:nobisautemillorurr*nbsp;vfum concédât : nec quicquam in priuatum vfum fuum conférât, n«nbsp;idemillis, quod Oziæôc BalthafariRcgibus,resfacrasprophanantibus»nbsp;accidat. Non cnim fcliccs h^bent fuccelfus, qui (vt nolter pater Lainet»nbsp;dicercfolebat) Pétri indufium inducre,ac patrimoniumeius affeâarenbsp;conantur. Ne quis autem arbitretur, nobis ius amp;priuilcgium poffeifio-num acftabilium bonorum omninô adempta : aut propter votum paupertatis, rerum proprietärem SidomornnipoflciTioncmpcnitusnobi»nbsp;dcncgatam:fcicndumclt,Dominum noftrumPapam pro fingularifu»nbsp;innosbeneuolentiaamp;indulgentia, qua, vtin alijs,ita maxime ctiam innbsp;hoe ncgocio nos adiuuat,nobiftum (vt loquuntur) difpenfaflè: ac con-cefliffcjVthabeamu.'in vniuerfitatibus(in quibus Restores amp;Profeflb-res agimus,amp; doéhrinam Papas pro viribus tradimus,multosregnoPon-tificioadducimuSjSc labafcentcmRomanam Ecclcfiam erigimus}do-
-ocr page 165-thOS,CoIlegîa,reditus,cenfus,introitusacrcliquaftabiliabona; ca tarnen hon in alium vfum, fed tantùm vfibus amp; neceffitatibus ftudeptium no-ftrorum applicanda, Neque tarnen liccat omnibus pro libitucatraäa-re,fed noftramm facultatüpotcftasac gubernatio retentafitpenesPræ-pofitumgencralemSocietatisnoflræ. Quiomnimode resopesqueno- 'nbsp;liras gubernet. In quarum adminiftratione nc deficiat, illi,ceu MofijSo-xij addantur prudentes,quos conftitutioncs noftræ, Affiftentes, Super-intendcntcs,ProuinciaIcs,Re(äores, Regentes ac Miniftros vocant ; quinbsp;infupra didanoftra collegia,bona,amp;pra:dilt;9:os Studentes acNouitiosnbsp;noftros poteftatem habeant,qiio ad gubemationentj feu ad gubernato-Ÿum ac ftudentium vocationcm,cledionem,admiiuonem, emiffionem,nbsp;receptioncm,exclufioncm : ftatutorum,traditionum,rcgularum, ordi-nationcm,inftruélionemi cruditionem,xdificationem, corredionem,nbsp;¦üifciplinam : vidus denique amidusq; adminiftrandi modutn, atq; rc-liquam omnimodam gubemandi rationem gt; regimen amp; curam attinet.nbsp;Sicvtplcbeisacfccularibusparcntibus/omnispotcftasin fuos fi-lios,qui nominafuanoftrse dedere Socretati,adimatur.Noftri etiam ftu-^nbsp;^dentes àc nouitij bmncm,vtrcgulanoftramandat,ergagcrmanospa-rentes, carnalem afFcdum, naturalem amorem aeyof yluj çvevuLtM exuant,nbsp;camq; in fpiritualem noftrorum patrum diledionem, vt Ignatius dixit,nbsp;xonuertant. Hoc enim eft propter Chriftum parentes dcfcrere,Saluato-¦remnoftruminfuisfcruisplusquàmfeipfumdiligere. EtcurNcophy-ti noftriillud non facerentPHabent pro vno patre naturali,aliquot mil-' le patres fpiritualcs^qui eum ad omnem pontificiam dodrinam, no pa-TÙm -aiçys- « ÂÀç/ TO, faciétem, crudir e amp; perfedum Romanum, ac viuumnbsp;Ecclefiæ Romanæ membrum facerc poffunt. Habentpro vn.a domo in-linita pene collegia, ornatu amp; fplendore, prxluftrcs comitum arces fu-perantia. Habent pro vnoatquealtero fratre, fratresSocieiatis fcrèin-numéros. Habent fibi propitium Pontificem Romanum,qui eos,ßnbsp;vulbad maximas dignitates cucbcrepotcft. Quamobrem Ncopbyti no-ftri grati fint Papæ amp; patribus noftris, quorum opera adiuuantur. Bonanbsp;etiam Societatis non in alios vfus,quam in noftrorum fuftentationcinnbsp;conuertantur. Nee etiam vcl ftcularibus vel alijs quicquam de noftrisnbsp;communicetur bonis.Redorcs collegiorum curent,nc clam pccuniam,nbsp;vel alias S’oeietatis res habeant.Redor autem fi equo faciendum itcrefto-renum vnum,fi pedes dcccmBacosin lingulosdiesipfis tribuat,vtregu-
Volu-
-ocr page 166-»0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C 4 F F T F !.
VolumuJ ctiam Keétores noftros in ftudêtiu m rcceptîone cfTe eau* tos ac prouidos.ne admittantur ad Socictatem illi, qui nobis aliquandonbsp;obeHcjvelnoftruminftitutum impèdirepoflint. Si quos autemadSo-cietatem recipiunt,cos à,gt;ifiCài proben t,examinent, explorent, ita vt ctiam occulta cordium, amp; confcictiarum illorum tanquam in «vTo^/aha-beant. SiinSocietatevixêre dies ia. vcl 15. (vtregulæ probationum tra-dunt) quærantcxipfisjVtrùm de legitimisconiugibusfintnati;itatarnen ne filios Epifcoporiim vcl Clericoruni ac Sacerdotum ex concubi-nis natos excludant? An illorum parentes fint Lutherana bsereû infeéli?nbsp;An fint prædicantes?An contra Ecclefiam Romanam amp; Socictatem no- 'nbsp;ftram feribant vcl concionentur ? Sique taiesfiint, femper pro fiifpcétisnbsp;babeanturrneque ad Reéloratus, velalteriusalicuiusin Socictateregi-minis ftatum admittatur : fed fufficiat illis gratia, qua in Socictatem no-ftramfuntrecepti,inqua,quôdLuthcranialiquâdofuêrc,adplcnarianinbsp;indulgcntiam confequcnda,perpetuô ad Reétoris nutum fermant, nonnbsp;imperent. Si quæ autem de illis incidit fufpicioiquafi explorandiamp; rcUe-landi caufa Socictatis régulas, conftitutiones amp; arcana vota fufeeperint :nbsp;in ill os inquiratur : fi taies deprehenduntur, vcl igni tollantur, vcl adnbsp;eas mittanturoras, in quibus noftræ Societati incommodo efl'e neque-unt. QuAd fi verb fatis fiint explorati amp; probati, ita vt ipfis fidere liceat,nbsp;quüd velint perpetuo in Socictatc iuxta rcgularum præfcriptum viue-rc : Socictatem ctiam noftram pro viribus, in omnibus lêcundum regu-larum voluntatem , adiuuarc ; Pontifie! Romano in rebus fidem amp; mores concernentibus obcdire:omneshomines,quosdamnantRomanjenbsp;Ecclefiæ prælati.dcuitarc: ad omnes mundi plagas ad cuertendasLuthe-ranorum prouincias exire ; Nobis in omnibus fefcfubijccrc: tune in So-cietatis album infi:ribantur,illisque idem, quod reliquis noftris deuotis»nbsp;liceat. HxcjSc alia quædam adhuc abftrufiora,funt,quæ fub nomine Pa-pæ Romani Pauli noftri,amp; cius fucccflbrum,amp;fedisApoftolicæbene-placito amp; iuflujdc noftra profeflîone amp; votis (quibus Pontifie! Romanonbsp;iurati amp; obligati fiimus)typo explicare,ac mundo,nos Papæ dcuotoriqsnbsp;feruos ac perpétua mâcipia fiituros,demonftrare voluimus. Quod nuncnbsp;fccimuSjVt omnes amp; fingulosjcùm qui noftram Pontificiam Socictatemnbsp;ingrcdi:tum qui nos denoftrorum ftudijs Scàâiônibus interrogate vo-lunt,informarcmus:nos nihil aliud quærcreamp;veile,quàm Socictatisnbsp;npftræinprimis,deinde verb Papæ ( quales etiarti aliquEdo de nobis exi-luros minime diffidimus^ ac Romanæ Synagogæ increinentumiLuthe-,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ran«
%
-ocr page 167-DK VOTIS IESriT4KRFM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-tjy
ranxvcrc (quam Euangeljcam voc2ntdoftrinam)dccrcmcntwtn amp;in-teritum. In hoc cnimvocatifumus, Id quodfcircdcbentomncsamp;fin-guliiraitatorcsnoftri ac Papalis dignitatis xmuli, licet nonnunquam a-liquibus difficultatibus fucrint fubicfti, dum prouinciam, quam illis mandamusjtueri amp; conferuare volunt.
Cætcrùm neipfi inter nosaliquando difcordemus, mutuis dilTen-fionibus regna noftra cuertamus,volumus amp; mandamus, ne quis in hac Societatcrecipiatur,nifi diu ac diligctiflîmèdnxtacxaminum amp;inquifi-tionumnoftrarum régulas fuerit probatus. Cumq;quisprudensinftarnbsp;ferpentis amp; ad focictatis res callide peragendas aptus,fecundum vitxnbsp;RomanæinftitutajPapæ amp; noftræ Socictati confpicuusapparucrit,amp;nbsp;fpecimina aliquot cgregiaedidcrit:tuncadmittaturadnoftræfocieta-tatis militiam exornädam,amp; ad Romanæ ac Apoftolicç fedisEcclefiam,nbsp;acPapæauéloritatem defcndam;quietiam noftris cœptis,totiqueSo^nbsp;cietati Icmper fauebit,eandem iuuabit.augebit amp; ditabit. Quemad-niodum etiam banc noftram ProfeHionem amp; votaquafi pia,fandaamp;nbsp;Spiritualia(licèt ea Lutheran! ecu cacolyca, impia, profana, immunda,nbsp;¦A-htichriftiana amp;idololatrica abominentur 8c damnet) Apoftolicaau-öoritatc approbauit, confirmauit, bcncdixit ac roborauit : nosép infu-1','nbsp;per in hac vita in fuam tutclam recepit, amp; poft hanc vitam ctiam ex igni, 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
ad cuius recordationcm trepidamus,purgatorio libcrabit.
Hanc ProfclTîoncm amp; vouendi Formulam^hoc modo à me inner- Anne t^S^. fam,poftquamlefuitæ Romano Torrenfi obtuliffcmzfignificauitjfi vel- I« vrbeK»nbsp;Icti,quôd meinquifitioniamp;perhancignifubijeerepoftet. Qmaautem nu Menfinbsp;hancnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex fententia omnium Luthcranorum depromptam
eftcaudiuit,fibiq;pollicituseft,mecmcndabiléfore,mecxcufatumha-buit.Litcristamêadmonuit,necuiquâquicquâeaderecômunicarcm, Hoc enim ft faccrem, me mihi amp; omnibus ea in re mihi adhærcntibus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, »V’'
præfcntiftimapcricuIacrcaturum.Hæcetiam caufafuitjob quam ad di- .y}-leétam patriamGermaniam, tanquam ceruus ad fontes aquarum redire properaui,ad carnq^Deo duce amp; comite(cui immortalcm gralitudincmnbsp;mcdebcrcagnofco) appnli. EandemautemProfeftionem, licet verbisnbsp;minus ornatis concinnatam, his pagellis inferendam putaui,quia adnbsp;yotorum iftorum, de quibus haélenus egi, explicationem 8c plenioremnbsp;int.lleâum faccre videbatur.
Sic ergo de quatuor Icfuitarum votis audiuimus ,quæ îpfi vrgent, tan quam rem diuinitus inftitutam, 8c aDeo præceptam : dicunt ilia gt; al-
V 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terura '
-ocr page 168-ty'« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c / p r r r h
terum BaptlFinum:fcalam ad cœlos:portam cœliitranfitunt maris fubiii aüream portam :amp;viam advitamætcrnam. Qmdverödeillisvotisfen-'ticndumfit:vir Dei Martinus Luthcrus piè acfmodum amp;perfpicucinnbsp;Ïibello devotis Monafticis explicuit,ad qucm pium Lédorem rcmitto,nbsp;Omnes certè Chriftiani in fide orthodoxa, amp; vcrc catholicaexvcrbonbsp;Dei redèinftrudi noucrunt,cùm Icfuitarum turn omniiim Monacbo-rum acMonialium vota præccptis diuirtis,caritati proximi, diuinæor-dinationi, facrofanclis cafti coniugij legibus, generis humani multipli-cationi, adeoq; ipfi iuri n aturæ repugnarc. Nam quod ad caftitatis votum attinct,fcimusequidcm omnibus caftèac pure elfe viucndum.Vcranbsp;. autem amp; Chriftiana cafi:itas,non votis, non cæfibatu, fed tam corporis,nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quàm animi puritate definitur, à Chrifto Domino ac Saluatore noftro,
dicentc : Beati mundo corde, quoniâipfi Deum vidcbunt.H£ec Caftitas i.Cor.7., nequaquâconiugiûcxcludit, fedilludincludit. Sicenim Paulus doccts
•Propter fornicationem vitandam, fuam quisq^; vxoretn habcat-Iterutn! Quodfinoïi continent, cotitrahant matrimonium.Rurfus:Meliuseft .nbsp;nubere, quàm vri. Et cum ipfe Paulus neminem contra naturales facul-tates ad coelibatum cogat:fed liberum ctiam continentibus,quoruirtnbsp;tefte Chrifto pauci funt,coniugium pefmittat:facile iudicare omnesnbsp;pij polTuntjprohibitionemConiugijjquam votum illudfiftæ eaftitatiïnbsp;tradit,non clfc Dei, fed dæmoniorum dodrinam ,qua frätribus, conti-nere non valcntibus, ncccfTitatem Compvlsæ Castitatis in-'
r.Tim.j.
ta.i.
Tfionyßus
epiflolaad dicunt,in quo multorum periclitatur inßrmitas. Qiiæ tarnen puracön^ fcruaretur, fi Coniugij Caftitas,vt Papbnutiusdixitgt;ip 1rsconcedere'nbsp;Jipifiopum tunnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
Tinytüm. Quiddicam dcillorum pàupertatc?certè,quod perltaliamamp;Gcr' i.Cor.7‘ maniam expertus fum, fciolefuitasnpibus diuitijs, domibns Si. coHe^ lt;nbsp;Kifl. Tri- gijsjhortis amp; fcudis,pröuentibus amp; rcditibus multos Comités adeoqînbsp;part. Li.c. nonnullosPrincipes fuperare. 'Quemadmodum etiam Gcorgium Ba-'nbsp;dcrum ïcfuitam,amp; per Bauariam corumProuinciaIem,aliquand'obisnbsp;VerbisgloYiantemaudiuizNoftrainopiaEpifcoporum Scaliorumcopi»nbsp;ita creuit, vt Comités amp; Barones adæquare Sc refi-TrcpolTimus. Pauperesnbsp;funt,fcd line dcfeéhujhumiles fine defpedu,cgeni fine Spiritu, quivotönbsp;paupertatis,mundi opes, quafi reti pifces attrabunt, quorum paupertasnbsp;amp;eleëmofynæ,aliorumindigcntiaamp;penuriadefinitur. Inter hos vale’-Vigetq; illudimpij cuiufdam Monachi didum.-Dlt;irff, date ; dabitur'verbnbsp;j^fWfe.Qualenipaupertatem Euangclicancfcitveritas. VeraenimpaU'nbsp;pertas»
i'
-ocr page 169-DE VOTIS lESFITZRYM.
pertas,au tore Domino, in Spiritu confiftit, qua æquè lefuitæ ac corpo-ris indige ntia car cat ; Homines mente amp; corpore, operibus amp; faftis, in Deum amp; proximum fiipcrbi, vôtoq; hoc ludæis amp;: Anabaptiftis fimilli-mi.-dum titulotenus paupcrcs,reipfaautem poflcflîone opulentiiTiminbsp;cflcvolunt.
Deobedientiæ voto idem efto indicium,cùm obfequium fuum nonDconon pio Magiftratui,non proximo in rebusDcogratisScho-minibus falutaribus : fed Antichrifto Romano, amp;c aflcclis cius dicârint.nbsp;Inter quos obedirc,non eft fc Dccalogo amp; Dci legibusfubijcere,aùtnbsp;verbo Euangelij veritati ftudere, ficq; vâti/Mt fuum in fidei rébus in obfequium Dci tradcre:fed eft ( interpretibus ipfislefuitis) in rebus quasnbsp;Papaamp;Icfuitaepræcipiunt,cæcumcfl'e:cadauer,baculusfenis,aut fta-tuahaberi:brcuiter, ad nutum Papæamp;Iefuitarum omnia cogitare,lo-qui amp; facercjfiue ca,vt ait Canifius baud lefuitaru m vltimus, in Dei verbo feripta fint, fine non. lmb, etiamfi Papa, dicebat mihi Romæ lefuita.nbsp;Fabricius, verbo Dei contraria præcipiat:tamcn fimpliciter ei obedien-dum.QuiaPapafit viuaDei lcx,viuum Dei verbum, cui omnes fub pœ-ôaætcrnæcondemnationis obedirenecclTehabeant.
Quoniam ergo huiufmodi homines,Spiritu erroris excæcati,veri-tati nolunt obcdire:vcrùm fefe in macipia Papæ offerunt, fuo expericn-turmalo, quid fit illudiamdiu vulgo iaâatumproucrbiumzÇ^iano-luiftisaudireChriftum,audietis Antichriftumzamp;quidemnoninEuan-gcliojaut verbo confolationis, fed in inferno, in dolore amp; dentium ftri-dore. Quæ parscritScforsillorum,quicummagnaillaMcrctriceRomana ncgociati funt,vt loannes loquitur. De qua re co minus dubitan-dum,quôIefuitçfpecialiorivoto,quodProfeirionisdicunt,fc Antichrifto Romano magisquàmalijfraterculidcuouerujtitac in mancipia,vti diâum eftjtradidcrunt.
Itaqjfufcipcre hæc vota pcccatum eftiredderc autem amp; feruare damnabile. Nequaquamautem eftjVtnugiuendilefuitætradnntjalte-rum Baptifmum fufeipere, velfibifcalam ad cœlos conficcre : fed eft fenbsp;immolate Beliab.eftvirtutcm Baptifmi à ChriftoDomino inftituti,vio-lare : à communione Ecclcfiæ Chrifti feipfum excludere : amp; deniquenbsp;mejnbrum merctricis magnæ,Romanæ fynagogæ fefe facere. Nemonbsp;igitur hominum,cui propria falus cordi eft, votaifta fufeipiat. Qju vetonbsp;infeius amp;fedult;äusfufcepit,rcfringat:Neq^enim votum coaélum, cora-palfunbixiuitum autimpimn Deo placct;Yt nec votumlephte,amp; Hero-dis,quo-
-ocr page 170-Jßö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T r I.
dis,quorum hic impiovotoIohannemBaptiftammaximumintema-’ tos mulicrum decollauit, ille propriam filiamigni tradidit:vterq; eo fa-,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;âo grauiter Deum offendit. Sic dubium non cft, lefuitas in Deum Si
inproprianiconfcicntiam fuorum votorum exadione peccarei Non pcrpcnduntiftahominummonftraDei mandatum:non fuas vel fuorum vires:non vllum fexum aut ætatcmznon honeftatem aut naturalemnbsp;facultatem:ideoq;vouent,quôdnunquampièpræftarepofl'unt,quadenbsp;eau fa ciufmodi promiffa mutanda StrefcindendacfleEuangeliciStor-thodoxi viri rede cenfuerunt.Nihil enim ritèDeo vouetur,niGquodnbsp;dcmanibuseiusacccpimus. I.tinmalispromiHls,rcfeindendam eflefi-ifidortu, dé,omnesfaniiudicant homines. Sicutamp;in turpi votomutâdum decrc-tum, redç iGdorus fcnfit. Queraadmodû ergo venefiex, votum, quo ftnbsp;obftrinxerunt ad obftquia Diaboli neutiquam feruare vel perfoluercnbsp;tcnentur,quia primo voto in Baptifmo, cui omnia cedere debent, illudnbsp;ex diametro répugnât :Ita fi Icfuitæ iuniores, aftu feniorum fedudi, an-tequam vires fuas exploralfent, amp; voluntatis diuinx veram agnitionemnbsp;aifecuti elfent, fe diaboli Cancellario, Antichnfto Romano, eiufq; impie fadis voto obftrinxerint, amp; perpetuam in omnibus obedientiamnbsp;promiferint,poftea autem animaduerterint » fefaluis viribus amp; eöfeien-tiaca reddere amp; feruare non polTejomninbiftavotamutareamp;refcin-dere debent, ceulfl^xs'ïpxiWHaf humanarumconftitutionnm, quibus E-uangelij curfus,libeftas Chriftiana,amp;humanigenerispropagatio im«nbsp;pediatur Si violetur. Verum fatis diu impietati Icfuitico-ruravotoruraimmoratiznuncadillorumpriui-legiatranfeamus.
CAPVT
-ocr page 171-Tgt;E lEsr ITAHrM prifiligh«.
C A P V T VII. ¦ nbsp;nbsp;-7
I^elc^ititrum^riuilegijSitHmfriuatistum
Pontifices Ppmanos, quorum mancifia Juntacfirui profterea concefiü jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F^ecia-
fifi nbsp;nbsp;nbsp;Papa Pomàno de~
Mouerunt.
Via Icfuitæ fcfcPapæ Romano,multis indicîjsacmodis Antichrifto dcclarato,Profciïionis voto,fupràquàm rcli- Thejf.i.nbsp;qui Monachi pigri ventres faccre folent, obftrinxcrunt:nbsp;idco Merctrix ilia magna,poculo fornicationis luæeof-dem magis quàm alios fuos amatores amp; negociatorcsin-ebriare, amp; quafi Circes fcypho in fcipfum tranfubftan tiare, dulciq; can-
tumultarum promiflïonum,indulgentiarumacpriuilc^iorum,inftar' Syrcnum ,in quofuis polypos, vertumnos ac prothcos cos mutare amp;nbsp;transformarc, ficq; nsaioribusdoniseoslocupletarefolet. Sicnamqucnbsp;complcmentum alTequitur ,id quod vulgo dicitur : Antichriftum refc-raturum thefauros terra:, eofq; fuis feruis proarbitriodiftributurum.nbsp;Quôd enim peccari auiâor, mendax amp; homicidæ Satanas,Ghrifto Do- Matth. 4^nbsp;minoin dcfertodicit tHæcomnia tradamtibi,.ft proftratus adoraùerisnbsp;mc:IdemSatanævicarius,quieftPapaRomanus,Icfuitispollicetur,il-lisq; copiam immunitatum, Indulgentiarum, excmptionum ac priuile-giorum,cfcelefto,nonautcm cœlefti,fcrinio pcdoris fui tribuit. Vtficnbsp;lefuitastantomagis fibidcuindos,amp; ad quælibctobfcquiaparatosha-bcatamp;conferuet.
Ncquisautem putct,mchæcvclIcfuitisalHngcrc, vclcxrumori-bus vulgi vanis ifta fcriberc, brcuitcr cxcerpam ca priuilegia, quæ in e-piliolis amp; bullis corum,pcr Papas Romanos faclis,contincntur:quas ct-iam,omncs,qui literas noucrunt,mcditari,legere, amp; al ijs proponerc fo-lcnt,quater in anno,quoties nimirumcoramidolofuoMaulTimjfiue Miü'ajinipiafuavotarcnouarc confucucrunt.Dumenimlefu’tæanim-aducrterunt,plerofq;ac ferme omnesjctiam cos, qui vnàcumlaôlcma-terno Pontificias idolomanias haufcrunt,mox à Socict;atis ingrelfujpri-
X ‘ ‘ nium
-ocr page 172-ïSî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c  ? r r V J î.
mam vtloquunturcaritatem non fcruarc,amp; fêmper aliquidtlcpnmo feruore remittcreâdeo ne ijdé omninô deficiât,impiaq; ilia vota refein-dmtes ad parcntesredcaHt,amp;in fcculo (vtorlllorum verbis^ fein fudolt;nbsp;rc vultusfui honefte alere, coniugium inirc, amp; esteras humanæ vitæ li-bertatisq; Chriftiana: conditiones fubire cupiantjinftant apud cos nenbsp;Socictatem déférant, ipfosq; ad conftantiam exlaortantur ; amp; in cum fi-nem multas cpiftolasgt;quas Bullas,amp; quidem'verè, vocant, illorume pri-uilcgia continentcs,proferunt,quitus more maîornm medicorum^ im-peritorum chirurgorum accircuniforancorû fc commendarc,ac fuos innbsp;officio rctincre ftudent. En,ainnt,cariffimi, quarc vos noftræ Socictatisnbsp;tædium caperct ? Confideratc, dilcéiiffimi, priuilcgia, quitus Pontifexnbsp;Romanus, indulgcntiffimus nofter pater, nos præ omnibus alijs Clerï^nbsp;cis amp; Monaebis ornauit,amp;' quotidicditare,fubindcquc altiùs proueherenbsp;ftudet. Lcgite quæfo bas epiftolas amp; BuHas, quæ vobis, modo fidem iftisnbsp;babcatis, omnem mundi voluptatem eximere poffiint. Maiora cnim amp;nbsp;plura,quàm mundus,nobispollicentur amp; exhibent bona. Eft fane mi-ghum, eiïc in gratia alicuius Comitis rmaius in Principis amp; Cæfaris : atnbsp;maximum eft viuere fub gratta, fauorc,pacc amp; indulgétia Romani Pon-tificis, pro fua Sanéiitate amp; Maicftatc nos omnibus modis ornarc amp; bea-rcintendentis.Quiquantanobisbonatribucrit, partim exRefidentiJs,nbsp;domibus, collcgijs, feudis, reditibus, partim ctiam ex epiftolis amp; Bullisnbsp;notum eft. Quare nolite Diomedis amp; Glauci inire permutatioiremrno-litcfpiritualiacumeorporalibusjcœleftia cam mundaniscommntaceînbsp;nolite gratiam vocationis veftræ afpernari : nolite tabulam naufrage»nbsp;quam ingreffu ad Socictatem apprcbendiftis,abijcere,nc inmundi pela-go naufragium corporis amp; animat pati neccfl'c babcatis. Qupd acerdit o-^nbsp;mnibus,quiprimamfidem,Socictatinoftræ datamjnon feruârunt. Ex-ufeitate igitur vos ipfos, Pontificis noftri priuilegijs : quitus amp; in bocamp;nbsp;x.Titn.i. inaltero fcculo,referentepâtre noftroBobadilla,gaudcrepoteritis.Hîtnbsp;jRffWîi« tjr amp; alijs verbis fefeinuieem cobortari,amp;:in feexufcitarefolent,nonTo;^«r*nbsp;Landjper- v.e;j.a ? St S’ ,vt Paulus Timotbeû monet, fed feruilem ilium amp; afîninuiTïnbsp;ga hiteex- ânimum,quo fe Rcmano Pontifie! dediderunt.
cerpfi:llt;!ec nbsp;nbsp;nbsp;Qmaautemnimislongum foret,PapalesillascpiftolasacBuI-
‘grasamp; omnes nue ponere ; volui t jnodô breuem illarum n/wïrAexïwnbsp;fubiungerc.
ab extra-tieù cepgt;a-rari pojZ funt.
-ocr page 173-ßfi ÎÎSFIT^RFM FRIFirEGÏIS. Jn frima Sfifiola,feu Bulla.
PÂulus III. RomanusPontifex (homo, vt etiamnutn hodie Romani
nôrunt jimpiusjiniuftusamp;libidinofus) conceffitlefuitis fuispote-ftatem,lt;^ua illis licct, pro libitu amp; arbitrio, in fuæ Societatis vfum amp; iïi* lt;rementum,rcgulas amp; conftitutioncs tot quot volunt condere:quaruinnbsp;tarnen omnium fcopus amp; finis fit,Pontificiæ amp; Apoftolicæ fedis confer-natiojaclcfuiticæ Societatisampliatio. Hanc autem fuamfingendaruntnbsp;regularum libidinerajcfuitæ fuis Neopliy tis,quafi rem diuinam, amp; vcr-boDei probatam commendarefolent. Cùm Vcnctijs amp;Lauretinon-i4»«»/;j'^,nbsp;nullisïefilitis dicercm, illos nimis multas régulas habere, quibus animæ in redita.nbsp;tantum onerarentur,amp; confcientix vcxarentur,amp; quidem fruftrà$ cùmnbsp;nihil aliud fint,quàm plantatio amp; conftitutio humana, qua fine manda- Matth, if,nbsp;to amp; promiffioneDcum timeant, rcfponderuntt me crrarc. Illas cnimnbsp;régulas diuinitùs Ignatio Loiolæ ac primis Societatis patrîbus infpira-tasnllas eandem habere cum facra Scriptura aaéloritatem : quod iuflù Régulait..nbsp;l’apx fint confcriptx 8c multisindulgcntijs ornatæ. Vcrùm csccicæco-fiut. fri..nbsp;rum duces ncfcierunt gt; quæ dicercnt: priùs diccbant, illas à Spiritu fan- »»4.nbsp;lt;ào traditast iam dicunt Papæ iufluintroduâas. Illas autem non à Spi«*-tu fanótöjfed à fpiritu immiindo inuentas, rcs ipfa, quam traélant, probat :quæ eftpfalfam amp; impiamPontificis dodrinam iuuare:veram acnbsp;piam Euangefiÿpuritatcm pro viribusabolcrc;amp;in omnibus nô Chri-ftijfcd fuam gloriam, opes amp; honorem quærere. Neque ipfæ rcgulæ fe ànbsp;Spiritu fando datasafiirmant,fcdauCloresmoxprima régula oftendit;nbsp;PapamRomanum,amp; coopcrationcm hominis; nihil hîcoperatacft txlnbsp;fapientia vel bonitas diuina, quæ nec has rcgulasjiicc horum obferuato-resoouit.Suntergoceu plantatioSatana'cradicanda,amp; adnoiium hocnbsp;viperarum genus atq; Pharifieos nuperos, régulasiftas obferuantes, nonnbsp;cœlorura,fedinferoriiraregnum(licètidiam minime cvcderc velint)nbsp;pcrtinct.
Et quid opus cÄ ad Chriftianæ vitæ perfedionem tot regulis ? vni-canoftrarégula, amp; via ad falutem eftChriftus.Is inDccalogoamp;Euan-gelio plenc nobis præfcripfit,qualitcr vitam inftituere debeamus,fi per-îedi cfle vclimus. Et quicunque fecundumhancrcgulam incedent, pax Cal. 6. crit fuper eos amp; mifericordia.
Secundo concçflitPontifexIgnatio Loiolæ poteftatem rccipiendi
X X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foçios
-ocr page 174-ï'gt;4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A p r T V i J.
fociosfcxaginta. Ad hunccnim numcrum Societas ifla circa annum Chrifti 1540. f cftrióta fuît: Q^ahimirumPàpa tun'd a'dhuc ignorabat,nbsp;quid monftri bæc noua Societas alcret, quéinvc partum cnixuraeffet.nbsp;Metuebant etiarn Monaebi ( n'cbüé id absque caufa ) rt c illórum bona amp;nbsp;Monaftcriaabbisfocijsariquandooccuparentur.Multietiam Cardina-lium ac Epifeoporum, turn temporisIgnatio Loiolæ refiftebant, maxi-Dequofti- me veroBarthoIomæusGuidiccionus Cardinabs^priftinam rciigtonemnbsp;frà.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potiùs reformandam,quàm nouas rcligiones inftituendas, rcCtèiudica-
bat. Verùmbuiusboniviri prudentia,aftutiavulpeculælgnatij Loiols opprimebatur: fîcjVt contra illiusvoîuntatem, etiam bæc nouaPbari-fæorumamp;HypocritarumModernorum Societas fit cófirmata,amp;in tu-telam Romani Pontificisfufeepta. Qui etiam in bac Epiftola omnibusnbsp;anatbemata amp; malediftionem minatur, qui banc Societatem, ruinofxnbsp;Romanæ fedis cüfcruatriccm,iuuarerenuant, vel impedire cam conen-tur. Q__!ui1cs comminationcs amp; anatbemata,nô pauci Epifeopi, per Ger-maniam difperfi expcrtifuntidum bis nouis Papæ creaturis Refiden-tiasjdomos, collegia, fcholas amp; tcmpla pro arbitrio tribuerenoluerunt.nbsp;Vcruntamennibilominus'zizania bæc (in medio tritici, boc eft,Euan-
magna copia crcucrunt, ne fcilicet defint
tafciculi,quibusignis infcrnalis foueatur,amp; Satanæ regnû compleatur..
PApa pro arbitrio leges figens amp; refiges, primorum Icfuiticorum Pa-trum dolisamp;fraudibus,fibiinconleruâda fcdcApoftolicavtilibus, cognitisjdcfinitum ilium fexaginta fociorum numcrum in infinitumnbsp;auxit : ita vt nu ne liccat lefiiitarum Generali, tot fufeiper e fociôs, quot
Z. Ttm. 4-. idoncosnancifcipotcft.Idoneiautemfunt,nonpij,nonparétibusmo-
rigeri,non bonefto amp; cafto coniugio nati ,nô veritatis ftudiofî, non fer-ui amp; miniftri Chrifti : fed fex hominum impiorum,filij inobedientcs,le-ucSjdiffolutijacolafti, impij, impuri cœlibatus homines, idolomaniæ ac ’’falfitatiPontificiædediti;nccnonamp;alij quibus bonus Euangelij odofnbsp;ad mortem feruit,có quod mendacium magis, quam veritatem dilcxc-runt.EtquiaIefuitæprudentioreserant,amp;: pijs,vtipfi impie loquuntur,nbsp;fraudibusaddccipicndosfimpliciorcs magis inftruéli, quàmrcliquumnbsp;jgnauumScocioftim Monachorura agmen : idco Pôtifex Romanusbis»
ccu fuas^
DE IEPI T ARÎ'M Pli. I V I L E G 11 S. 'ï6^ ccv. fuif cacolycæ amp; perforate fcilis cölutnnis amp;i bafibus j egregia tribuit Zzznsnbsp;tncomiagt;quibusillorum officium depinxit.
Primo cnim affirmatiquod per hosfocios,rcligionis fuccrcfcat in-crementum. Sed cuiusrcligionis ? CbriftianæncPNibil minus. Hæce-nim Papæ Romano amp; Icfuitis bærefis eft, ac proindc damnanda, adèoq; cum auâroribus exurenda. Sed horum fociorum opera amp; auxiliofuccre-feit incrementum i'eligionisPonîificiœ5amp; inuctcratçfupcrftitionis An-tichriftianæ.In hune enim fincm cmittuntur Icfuitç,vt Lutheranam feunbsp;Chriftianam ac Euangelicam veri tatem cuertant, Pontificiam verb fal-fitatcm, feu Romanam ac Antichriftianam idolomaniam ftabiliant : fi-cutregulæ emiffionum docent. Anne ergo relt;âè,iuftèamp;piè, quidam bisnbsp;focijs in Germania hofpitia tribuant,fcholas amp; tépla erigant, per Deumnbsp;immortalemomnes diligentius cogitent. Certefi vrfusvineæamp;prodi-tor caftris, etiam lefuitæ Germanise amp; verse Chrifti Eccicfiæ proderunt.
Secundo tribuit illis fidei orthodoxæ dilatationcm : pari fcilicet hire, quo pucruli Satanse piâ:o nomen fanéli tribuunt yiut lupis cufto-diaouiumdaretur. Dilatantnefidem ij,quivbiuis locorumdubitatio-nem Pontificiam, quam tarnen orthodoxafidcs,ccu aquaignem, extin-guitjinuehere ftudcnt ? Quin ergo, fi rem iufta lance trutinare volueri-TOus, patebit jlefuitas verafidc prorfus carcre, ac non modonbsp;fed plane (t-r/spbr elfe. Nam quiveram habet fidem, is cam accepit gratianbsp;Chrifti,per Dei verbum. Verbum autem Dei nos iubet tantum crederenbsp;in Deum,qui eft Pater Filius amp; Spiritus famftus. Porro in hunc credere,nbsp;non eft tantum nouifleDcumjfcirc Chriftum natum, paffium, Spiritumnbsp;¦lanftum fupcr credentes effufum : fed eft omnem fuam fiducia, omnemnbsp;fpemamp;dile(ftionem,absq; omni hæfitatione inDeumcollocatamhabere. Dum autem lefuitæ non ex Dei verbo fidem fuam fumunt, nequenbsp;in Chriftum omnem fiduciam ponunt : fed fuam fpem in fuis regulis, amp;nbsp;earum obferuarionc fixam habet : amp; quicquid credunt,id omne ex Pon-tificum decrctis hauriunt,quis adco cœcus cft,quinon vidcat,cuius fidcinbsp;fintdilatatorcs? NimirumPontificixinfidelitatis, quæ fe hîc in ange-lum lucis,ac fidci orthodoxæ nomen conuertit.
Sic orthodoxaillisfunt,non facræScripturæ dogmata; fed Ponti-ficium Romanorum placita, conciliorum Pontificiorum décréta, fuo-rum Patrum traditioncs, Monachorum fomnia, Si fi quæ funt alia ciuf-dem farinæ inuenta. Quibusquidfidendumfit , lefusChriftusinScri-ptura monet, dicens: Fruftra me colunt docentesdoéirinas, qua:funt
X 3, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;man-
-ocr page 176-r65 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e A f r r r 11.
mandataÏiomïnum. Et : Omnis planta, quam non plantauît patch iîttf meus cœlcftisjcradicabitur. Manent igitur Icfiiitæ delatorcs verèfi-delium apud Pontificcm, Sc dilatatorcs dubitationis aca^/sj«; ponti-•ficiæ apud filios incrcdulitatis. Et inter fidcm orthodoxam atquc i-pforum doftrinam cft tanta conuenientia,, quan ta inter lucem amp; tene-braszChriftum amp; BclLalcm j virtutcni amp; vitium ; fiduciain amp; defperatio-«lem.
Tertio loco tribuit illis cademEpiftoIadiuininominislaudcm: qubd fuit in Tbcologia cxercitati:Lutetiæ Parifiorum graduati:à Spiri-tu fanfto aflflati. Sed quàm bcllèidillis conueniat, fcquentiacxplicant:nbsp;dum illosCbriilo amp; Papæ dicatosjac fpeciali voto Papæ obligatos, con-fitetur. Sed cuod nam quæfo cft Papæ Antichrifti cum Cnriftocon-fortium ? Home Spiritu fando aftlatos dicemus, qui fe fpeciali Anti-chrifto Romarto voto obftrinxerunttamp;inliocconiurâruntjquôdvc-lint,quantùm in illis eft.Cbriftianam dodrinam cuertere.amp;pontificiasnbsp;idolomanias fl:abilire.? Hic non funt Spiritusfandijfed diaboliacfèr-uorumeius officia, vel potiùs vitia. EtquisliosTheologosdicat?quinbsp;;5^«Â!!j(«r,boccft,Dei verbum, materiam litis amp; bxreticorum librumnbsp;effe calumniantur , amp;c in eius locum impia illcgitimorum Concilio’*nbsp;rum décréta, ac fomnia fcolaftica elegerunt ? Qins illorum vitan»nbsp;piam dicat, quæ tota odio Dei amp; proximi confumitur , igtiauia amp; pi-;gritia torpet ; clandeftino luxu diftluit, imô turpiffima idololatria amp;nbsp;multiplici idolomanïa cdntaminata eft ? Hi ne bono cxemplo fintnbsp;¦alijs, quorum imputa vita etiam pucris in plateis nota cft? Quis eosnbsp;dicat animarum efle ( v t Bulla loquitur ) zclantcs , qui nihil quàm zizania, quæ mors funt animæ, difleminant, amp; Chriftianorum montes, im-Îjùra Papæ dodrina inficiunt-amp; perdunt ? Omnino zclum animarumnbsp;iabent,fcd qualem lupiouium,amp;vulpcs anferum.Aut certè dum zelurnnbsp;¦iedantur, cum tamë non fecundum feien tiam habcnt:fiquidem omnibus viribus ruinofum Papæ regnura fuftentare conatur : ac nullum nonnbsp;lapidcmmouent,vt Pontificia fedes rcftaurctur , amp; ca quæ hadenusnbsp;publicusMonachorum Juxus perdiditjiplbrum liypocrifi lanen tur.HaCnbsp;'Ctiamdecaufalcfuitæab omnibus Eçcfefiafticis ccnfuris,pœnisamp;iurenbsp;funtabloluti. Quomodo cnim Papatam obfcqucntcsfiliosaftligeret?nbsp;cùmamp;hiipfi, amp; ipfeiftis viciffim thcfaurizct? veruntamen proptereanbsp;’Chriftipœnisamp;EccIcfiæChrifticcnfuranonfuntexcmpti. Cbriftu««-nimiè-
-ocr page 177-DI TESriTÂRrM 'PRirjLEGns. Kfy ftimfccunduni iuftitiam iudicabit eos :amp; iniraduaconfrinsctillorunrnbsp;furores, quibus,furijs Pontificijsagitati,in Chriftianosdcbachantur.nbsp;Ncqsc etiam indicium vcræ Ecclcfiæ, fubterfugicnt, quæ Sc in bac vita,nbsp;ex Deiverbo ipforum impictatcni di judicat,amp; in nouifllmo iudicio,ccnnbsp;tcftis,impiam Icfuitarum b3ercfinamp; opera damnabit. Tunc non crunf^^*^^*nbsp;iHorum aftantes, Cardinales amp; Epifeopi, qui iatn in illoruin ciiftodiamnbsp;font ordinati. Aftabunt quidem illis à latere, nifi pœnitentiam egcrint:nbsp;fedabfq;confilio,abfq;auxilio,nccpotcruRt, quodBullaiubet,adfuo-rum impie fa ft or um jdefenfionem inuocarc brachium fccularc(quonbsp;cCuferuiscóduftitijsabutunturifti,Sciauicattiui)fcdaIuftoIudiccau-dientiuftam fententiam ;Ite maledifti in ignem æternum. In eo cumnbsp;Diabolo ,amp;ipfius SeruorumScruo iuftafaftis præmiarccipicnt, amp;du-plicabuntur illis pœnæ quibus Chriftianosaffcccrunt. Ibitumomnesnbsp;Indulgentix Papales, omnia grana, herbæ amp; rofaria benedifta diffu-gicnt,imô,hæcillisidem,quod furibus amp; latronibus rcftbamp;cathcnanbsp;lt;runt.lbi,vt dicit Bulla,appellationc poftpofita,ccu contradiftorcs, rebelles, per cenfuras verbi diuini acpcenasinfernales,non qnafiperignem tranfibuntjfed in æterno luftu permanebût cum illo, qui iam quidem ipfos oncribus ciuilibus:at tuncncc fe,nec illos ignipoteritexi-nicrcxterno.A quo tarnen tuüeruntomnes,qui creduntin Chriftum.
Jn tertia Epißola,
P Aulus 11 Icurn lefuitaru r» artes in feducendis bominibus viderct,8c agnofcerct ipfos pr2 reliquis ordinibus omnibusPontificiæ doftri-hæamp;idolomaniæpropagandæ ftudiosè inuigilare,necnonprofeftumnbsp;illorum animaducrterct,noluit banc nouamfuamcrcaturara, vtrcli-quos ignauos Monacbos inter luxuriofa tefta latitare ; fed comptulos amp;nbsp;leientulos abfq; cucullaprodire : hominum negotijs fe infinuare : febo-las amp; tcmpla occuparc : fcdulamq; operam nauare, vt omniaPontificianbsp;officia reftè, amp; fecundum Papx voluntatcn» 8c nutum curentur. Hancnbsp;igitur nouam fuam creaturam produxit in muudi theatrum, amp; ecu lu-pos in ouicularum Chriftianarum difperfionem extrufit:/rf«f»do dan- Annoijf^.nbsp;Gillis,vtbullaperhibet,/4c«Zflt;rt«« {oHcionaHdt,(mfeßionefaudiendiamp;votA g.Juny.Ännbsp;^onnnKtandi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noPontifi-
HisverbisÇi îeiuitarum vocatioj^Sc officium defcnbitur.Qms vo- catus.i^ cauitgt;
-ocr page 178-168 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAP r T r I ƒ.
tauit,elieit amp; ordinauitlefuitas ? Primo.Ignatius LoioIa:Patcr illorum» fpontèjDeo non vocantccucurfitrex'milite Studio-Iiis,ex Studiofonbsp;Sacerdosjcx Sacerdote Icfuita, exlefiiita,Generalisfadlus. Hunede-inde amp; focios eins non Chriftus,fcd Antichriftus,per omnesmundinbsp;plagas, vt régula illorum loquitur, emifit. Quia ergo à Papa Romanonbsp;cmifli funt, facile illorum Icgationcm amp; officium intelligere pofïùmus.nbsp;Eins enim cuius Icgati funt,non alteriusmandataexequuntur. Papanbsp;autem non aliud,quam quod lubet amp; ipfius regno prodeft, verb oq; Deinbsp;plane contrarium eft, mandat. Alia ergo à Papse feruisgt;quorû principesnbsp;4iint Icfuitæ.non cxpc(ftcmus,-Papa ridet Dei verbum: probibet coniu-J.Tint. 4. gium zintroducit difcriminaciborum : mutât tempora :öbtrudit nouanbsp;2.Theff2. calcndariaîordinatnouosdieftftoszcollocatfefupraomne, quodcftamp;nbsp;dicitur Deus: damnat Etiangeliocredehtes scœnamDomdnicam iuxtanbsp;Concil. Chrifti inftitutionem.fub vtraq; fpecic difpcnfareprohibct:nouosfideinbsp;Conflan- articulos cudit : veteres abolet : Chrifti Sacramenta mutât amp; noua con-tnt. amp;nbsp;nbsp;nbsp;dit : Icgcm Dei foluit: noua ftatuta fancitzeft iuratus Chrifti,Euâgelij ac
Trident. Fmangclicorum hoftiszfeducit multos ctiam, fi fieri poftet, eleétos : De-hîatth.ij. niq; tantum quæ fua funt,non quæ Chrifti,quærit. Huius ergo cùm fint Matt. 24. deuotorij feriii Icfuitæ,imô iurata mancipia, profeélb naturam, mores,,nbsp;Phtl. 2. dodrinam amp; mandata Domini ac patris fui in operibusSatanæ expri-.
munt, fieu ti illorum amp; fcriptaamp; opera teftantur.
Dicit quoq; hæc Epiftola illos facultatem concionandi à Papa traditamacccpiflc. AliaeftApoftolorumamp; Euangeliftarum gloriatio,nbsp;qua teftantur, fe ad Euangelij Minifterium à Chrifto fegregatos, voca-tos.cmiflos.Icfuitæ autem, quod habent concionandi officium, à Papanbsp;acceperunt. Quid ergo concionantur? Dicam duobus verbis vt res habet, amp;vt ipfe in Italia acBauariaexilloru more audiui: traditioneshu-manas. Legunt quidam in initio fuarum concionum Euangelium ; fednbsp;mox Icdlione finita, ad Tuas traditioncs dilabuntur. Romæcùmcfleninbsp;AnnoDom.i 5 8 3, audiui explicantélcfuitam EcclefiæRomanæpræce-pta: quæfunt : Stata fefta à Papa fiincita feruare ; omnibus diebus rcriatisnbsp;Miffam audire : omniaieiunia amp; abftinêtias obferuarc,hoc eft, omnibusnbsp;feptimanis quadragefimx, quatuor temporibus, amp; VenerisacSaturninbsp;diebusàcarnibusabftinere : fémclin anno, fi non fæpiùs, ordinario fuonbsp;Saccrdoticonfitcri: circa feftumPafchatis Sacramentum Altarisfiib vnanbsp;Speciefumcrezdicbusprohibitisà nuptijsabftînere: Anno I582.1efui-tam Lutzium audiuipopuloobtrudentemcanonesTridentiniConci-liabuli:
-ocr page 179-DE JESriTARVM PRIFILEGIIS.
liabulizde Sacramento Altaris de pœnitentia Sacramentali, de Confef-fioncauriculari,5t Gtisfaétionc operis, Auguftæ Anno 1581. Gregorius Rofephuslefuitainuocationcm mortuorum, ac reliquesPontifi-ciæ idolomaniæ arriculos»multofûco ornatosamp;quafiftibiopiólos,dc fendere conabatur.Dullingani Icfuiiæ codem anno,idem quod Lutziusnbsp;Landfpcrgae,molicbantur, alTiduc populum ad confcflionem auricula-rem adhortanteslngolftadij verôhaâcnus,quiaidoncocarcbanttcm-plojomnino nullas habuêre condones:nili quandoad vicinospagosnbsp;çuagati funt. In fcliola autem Ingolftadiana, cui præfuntlefuitæ: tacctnbsp;Chriftus:filent Euangcliftæ; obmutuit Paulus : mutui funt omnesPro-phetæ amp; Apolloli:tonat autem Thomas de Aquino: latrat Lombardus:nbsp;Plato currir.Socrates ftat : Ariftotclesgannit zl'colaftici clamant,omnianbsp;deniq; auditoria nilpræterquamhumanastraditionesboant reboant-que, quorum fundamenta in facris Biblijs habentur capite nullo, libronbsp;nefdoquo.Ethæce^ftlefuitica concionandi facultas.
Secundum illorum officium,îuxta banc Bullam cilaudireconfeßia-
Hanc confeffioncm intclligunt lefuitæplcnariam omnium petca-torumenumcrationemzita vt nec fecreta confcicntiarum,necintima penetralia cordium, nec cogitationes vllæ confelfarium latcant. Hancnbsp;Tequatur pcenitentia facramen talis, amp; fatisfaélio operis, quo eas pœnasnbsp;adimplcax, quæ ipfi à Sacerdote funt impofi tæ:nifi cas pecuniaredimerenbsp;malis. Nam ob quæftum faciendum auricularisconfclTio, vtamp;operisnbsp;fatisfaélio inuen ta cft. Idco propria amp;priuata régula omneslefuitas obligat, vt omnes data occafione ad confeflionesexhortentur. Sed amp; præ-ter quæftum ad proditionem confeffio ilia multnm conducit. In bac c-nim pro fua aftutia, amp; alia arcana, amp; mùltorum fidem explorant : quosnbsp;deinde Inquifitoribus tradunt,incumfinem,vt vcl addefcélionem à.nbsp;àfide denuo adducant,velbonorumprofcriptione,amp;nififugafibicon-folucrint,corporisconcrcmationemulélcnt.Sicuthas artes lefuitæ turnnbsp;alibi,tum maxime in Bauarià amp; Auguftæ exercent.
Tertio tribuit his bulla poteftatem cow»j«r4Brfiror4.Voueruntau-.temlefuitæpaupcrtatem,caftitatemamp;obedicntiam. Siergopremun-turaliqua reruminopiazpaupertatis voto fcpofito,opes quibufeunq; poffiintanibus,fcu,vtillorumvtarverbis,pij$fraudibuscorradunt. Sicnbsp;îi non polTunt fc contincre : obfcruant dccretum, quodait : Si non ca-ftèjtamencaute. AtLandfpergælefuita Lconhardus,nec cafte nec cautc Amo 1^82,nbsp;Votum cômutauit^merito ergo in Auftriam cft ablegatus ob iftxmru-Ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ditatem.
-ocr page 180-I7lt;? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C 4 P F T F I î.
ditatcm,donee maiori cum induftria iftam artcm traéiare difcat.Eodcnt modo foli Papæ amp; Generali fuo in fidci rebus, inque morum amp; difcipli-næ legibus, vouefunt obedientiam ; fi verb repugnant, aut obmurmu-rant.nuiufmodi peccata flagellis, cilicijs, aut aliqua abftinentia lucrenbsp;cxpiarc,totq;inx’ternavitacoronas, vt aitIcfuitaPictrojpofiuntmere-rbquot fiitisfa-dioncs faciunt.
Porrb quiafopbifticisfiiisconcionibusjamp;fallacibusacpcrfuafibi-libus corruptæ ràtioni verbis,per confefiiones auriculares, multos deci-piunt :Papæres fuas augenttmultosq;hoc dolo explorant, produnt amp; perdunt :ideoinhaceademcpifi:olavocatipfosz/lt;7^’c7^;J¦ƒ/zo^,amp;hoc vnuninbsp;maxime vcre,vt quos amp; ipfe vnice diligat, amp; à quibus ipfe vicilfim ita di-ligatur,vt propter eius dignitatem,aut,vtloquuntur,diuinam Maiefta-tem conferuandam,amp;corporis amp; animæ periculafubire non dubitent.nbsp;Qualiaetiam mancipiaTurcarum tytannum habere fcribunt. Hoc tarnen titulo plurimumlefuitægloriarifolét. Sic enimlefuita Andreas,nbsp;Romæ in monte dicaballo lefuitarum ncophytorum apud Dquot;. Andreainnbsp;moderator,dixit : Impolfibile eft eos à Deo in cœlis no diligi, quos fum-museiusin terrisvicarius,Pontifex Romanus diligit:per quern,quaftnbsp;ftalaquadamadcœlorum gaudiaafeenditur. Præterea in primaregula;nbsp;tradunt,Papæ Romani vocem non aliter acChriftifermonem , audicn-damelfe. Hunefihabemus, aicbat lefuitaPietro Landfpergæ in Cate-chifmi Canifiani cxplicatione,quis contra nos erit ? Cardinales,Epifco-pijGanonici,nobis non modo refiftere non audent : fed ctia in hoc multi illorum ordinati funt, vt nosfua poten tia amp; audoritate iuuent atquenbsp;defendant : vt in Bullafccunda conftitutum eft: Qmd? Quodbrachiuntnbsp;fecularcjvolente Pontifice, omni poftpofita appellatione à nobisinuo-catum,arma capere,amp; nobis refiftcntes,fi ita opus fit,tollcre, profcribe-re amp; comburere debet ? Q^mobrem,dileéli fratres,aicbat, Pontiff cis a-morem,Parentum, Amicorum,opum amp;Patriæ dileétionipræferatis. 'nbsp;Hoc cnim facientes, amp; huius vitæ præmia, amp; ætcrnæ lætitiæ gloriâcon-fequemini. Ille cnim eft, qui noftram Socictatem conffrmauit, ditauit,nbsp;ornauit,amp;haétenusconferuauit.Et Io H annes Iefüita,Auguftæædi-lis,aiebat : Caueamais dilcétilfimi,nc Pontificem Romanuih offenda-mus,ab illius Maieftateamp;noftrum EssEamp;rNTEREssE dependent?nbsp;hoceft,quicquid fumus amp;habemus,idomneamp;tôtum PapæRomanonbsp;acceptumferendumeft. Imc),aiebat Tvrrianvszipfe eftnoftraanima,nos eius corpus. Et ficut corpus absqs anima mortuuiu eft ;ita etiain
SociCji
-ocr page 181-Societas absquePontificisRomani dementiamortuaeft, plancq; cada-uerofa. Adco pulcre SatanæcumSatanaconucnit,neillorumregnum àiftbluatur. Ideorede dixitlefuita Gregorivs Auguftæ,quàmdiunbsp;inter Societatem noftram amp;Ponti'iccmRomanum pax atque Concordia fuerit conferuata: tarn diu cathedra Petri,amp; fedes Apoftolicaeredx,;nbsp;noftrævcrofodalitatesfaluæmanebunt. Diflenfioneautemoborta, v- CrfWere efnbsp;træq; concidens,nosq; omnes toti mundo ludibrio futuri fumus.Agno-^o ÿ con-fcamus ergo filij.Pôtificcm RomanumPatrem, amp; huiefoliin omnibus, fidales fi~nbsp;qux Yultjobcdiamus. Eins cnim eft nobis imperare amp;. faciendapræfcri- iii,nefuninbsp;here ; noftrum veto eft,non petita ratione.absq; vîlatergiuerfatione, vtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
filiosobcdientesamp;Papæ diledos decet obcdirc. Sienim, dicitlefuita Bonauentura Ingolftadij Redor,apud Pythagorcos,proargumcntiamp;y,/fxd'ye«nbsp;caufserRtionefuit ToavTOfêça: quanto maiori obedientia nosfaciamus, lerattts difnbsp;èc fine v-lla refragationc exequamur ea, quæ in mandatis à Pontifice Ro- rutnpatur.nbsp;ntanoaccipimusPIlliuscftdiccre, hoc fiat; noftrum verb eftagnofcercnbsp;illud äJtos- äipsc,amp; vt votls nos cogi nouiftis, addere. Amen : Sic Êaeiemus*
Quia ergo Papa audit, videtamp;cxperitur,Iefuitasdilcdosfuosfilios fibiobe^ireinomnibus,nulla velcorporis fanitatis vel animæ falutis,nbsp;Vel mandatorum Dei ratione habita : ideo etiam in hac Epiftola falutemnbsp;ApoflolicMi benediäionemiAiis iwpemr.Non more aut intclledu Scriptu-ræ facræ.-fed fenfu Pontificio,hoc eft,benedida amp;magicèconfecratanbsp;grana,rofaria,i magines, crucis figna,rcliquias, amp; falutem pacis externat-,nbsp;Hæç eft bencdidioamp;falusApoftolica Papalis, Vel ita etiam im per tit,nbsp;quod dum Papa aurcis ornamentis præfulgidus albo infidcns caballo,innbsp;vrbe, vt olim Gentium idola, circumfertur, amp; à fpedatoribus honora-tur amp;adoratur,ipfcraanufuadextra,quafi athleta aeremverberans,fignum crucis fupra procidcntes,format. Qipod crucis fignum amp; benedi-dio Apoftolica,amp; falus,amp; plcnariaindulgentia ab ipfis dicitur. Ad cuiusnbsp;format! figni paiticipationem, Romani, ficuticorui ad cadaucrconuo-larc folcnt,fibijpfis pcrfuadentes,fe inhoc fignoaPontificcRomanonbsp;communicaro,vcram fain tern confequi, amp; virtutceius fpedra amp; dxmo-nia (quibus fe affiduc quafi furijs, agitari queruntur) ab ipfis fugari. le-fuitæ etiam huiufmodi bcnedidioncs,in fchedulisamp;imaginibus,fupranbsp;quasPapa fua manu fignumlt;rucisfeGit,circumferunt,amp; eas,quafi res di-uinamquandam yirtutem habcntcs,fupcrftitiofulis fuis commendant,nbsp;proquibus etiam ipfi,ccu noui Tezclitæ auriôc argent! copia colligunt,nbsp;quam deinde cum Papa communem habent,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Hine
-ocr page 182-17« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C P F T r I I.
Hincinhac cadem EpiftolaPapaipfos vItlt;.riùslaudat,vt^«/w.lt;j»(f vtilitati Eccleßii (intcliigc Komznx) fuermt,fruciH(ç^fecer:nt tnaximes. Ncq;nbsp;eniin vana ca laus eft. Q^ntum enim haétcnuslefuitæ in Germanianbsp;ChriftivcræEcclefiænocuerint jEcclefiæ vero feuSynagogxRomansenbsp;profuerint, id iam magis deplorare, quàm commemorarc lioet. Georgius Badcruslefuitaru per Bauariam Prouincialis, mihi dixit Landfper-gsEjPriiicipem Gulielinum BauarixDucem pubîicêconfiteri,Bauariamnbsp;amp; fuperiorcm amp; inferiorem, dudum voluifTc Lut’ieranam leu Euange-licam ( vt vocant) rccipcre confeilionem amp; fidem : folos au tern lefuitasnbsp;Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obftitifrc,quôminùs id,quodanimovoIuuntamp;vnicecxoptantjinfa-
.L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: dtum hacienus produccre potuerint. Et ob hoc faiftum Principem de
lefuitaruminduftriagloriari dicebat. lefuitæ Principem iftum cætero-quin prQbum,itadcmentarunt,vt ipfe temporibus peregrinationisamp; Ieiuniorum,dcuotionis ergô,vt aiunt,pedes pcrcgic incedere folcat: le-¦gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuitis interim vclcurribusvclcquisinhdentibusjamp; ad latus adequitan-
tibus.Vidi ego ipfe,iniciunioquadragefimali eiusCclfitudinem coram ,1.^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcpulcro Chrifti (’quodicfuitarumopcre extruélû erat^ feipfum ad fan-
irv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p • guinemferme vfqucflagellantcm : lefuitas verb intra parietëTîuauiter
/U, ridcntcs,amp;dehuiufmodifaétisgloriantcs. Miferebat metumexanimo t/h^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfiusboniPrincipiSjtamnequiteràfccleratisliifcenebulonibusdelufi.
).* »'nr VI .-»»T ^ADER^vs Landfpergxgloriatuseft,fe nondubitare,quinprænomi-natusDuxfitgt;v«itiogt;'fuumFilium Socictati immolaturus. Bonauentura IngolftadijiCum Princepsipfismultas viduarumamp;pauperumardcs trader et, magnamq; pecuniae vim ad extruendum pro alumnis collegiumnbsp;Hie f/l, mitterct,dixit: in hoc Ducc ventilabimus cornu. Et quàm diu poteruntnbsp;fulgarü ipfum pecunia emungere amp;ç ærariû euacuare, tam diu non dcfiftent cumnbsp;amp; quot't- in faciem laudare,illiq;panegyricosfcribere. Interimfortaifisnon ab-äiatiusEa-i furdc quis diccre poflet, lefuitasidem effe heroico Bauariarmoderatori,nbsp;uarertt ftr quodniit Circe Vlyfti,Sc magna ilia Babylonis meretrixregibusterræ,nbsp;mo : Doleti^ qux incantato fuo poculo fuos amatores 8c negociatorcs,inebriârunt,amp;nbsp;//«wf/?r4iinaIiasformastranfmutârunt.Hincipfiusfubditi amp; propter mores,amp;nbsp;habitura, 8c bona, quæ inicfuitas confert,lefuitam eum dicunt, vtpotenbsp;quorum dolis amp; ftaudibus Pontificiæ tyrannîdicumfubditisfubijcia-ab abieäii‘ tur. Bone Deus, Bauariam tranfiens quàm multosNicodemitas dicen-tfiis hom'tiy tes audiui : Si atri hi dxmonisequites ad noftram patriam nunquam ve-nibtu fi~. niflent,aut primo diecos omnes cicciflemusjnon tot iam miferijsfubie-dud.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ ûi cflcmus,fed Euagelic« libertatis 8c pura; fidei ciucs eflemus. Aft prob-
dclor
-ocr page 183-DE IESTITJEFM PR fr 11 E G 11 s.
bolicos lefuitas in noftris cogimur alere terminis.
Quantum etiâdamnidederintIcfuitæ,EccleliæChriftiinditionibus r «quot;fRtis ScreniHimiCaroli ArchiDucisAuftriæ,vcl foli Græccnfcstcftari pof-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
funt.Toti etiam ferine mundo notæfuntinfidiægt;quibus amp;Augufranatn Confeïïionem,amp; cam profitentes tollere amp; cxfcindcre conati funt: amp; licet publicam cam ob caufam fubierint ignominiæ amp; infamiæ notamnbsp;(dum ille, cuius animam perfidcquærcbant, ex faucibus Leonis ereptusnbsp;eft) tarnen ctiamnum hodiemalcdiccrc,vbi maltfaccrc non pofTunt,nbsp;non ceflant.Ob hçc,inquam,fanguinaria 8c Mahumcticam tyrannidemnbsp;fupcrantiaftudiaamp;faâa. Papain fuis Epiftolislefuitastantoperècom-vncviii^f.ç^vioàüntindiiflrijamp;rtwibttsajitf, ad omnem fcilicct Pontificiamnbsp;idolomaniam ornandam, vendcndam 8c pro facris nefcio quibusob-trudendam.
adco fidos fibt expcritur,ideo in hac
Epiftolaipfis earn facultatcm tribuit, quæ alioquin, nulli Clcricorum cft co n celfamem pc abfcbiendt ab omnibus cafibtts, etiaifi , qui non funt in 'Buüa tœ-tta Dominica comprehenfi,ó’ab ijs etiam ^qui/unt ApeßoUcafidi foli referuati : votanbsp;amp; pere^tnattones,(irc.pre t empor ecommutandiMJfim ante diei exortum, amp; po^inbsp;Meridiem celebrandt-.Ecclefiaßica facramenta adminißrandi.officium ^omanum no-uum.non expraceptofed exiibertate dicendi : Et vult, vtAßißentesfint amp; Cardt-tiales,quirefißenteslefuitiscompefcant,0quot; rebedesineostoUant: Tot nimirumnbsp;bonis,Meretrix illa magna fuos amatorcs exornat,8ctarn firmismûris circumcingit, ne quaî vis eorum, quorum in odio funt, ipfis nocc-re poftit,
Præclara autem funt ifta priuilcgia, fcilicct, qux illis bic tribuun-tur,8c merito magnifacicndaifi modo fadlisid, quod verbis pollicentur praeftarent-Cöftituitillis AfTiftcntcsSc Cardinales defenfor cs. Sednun-quid illigt;velfcipfi)s,vclleluitas,dum in idololatria8c Sodomiafecurcnbsp;pergut, ab ira Dcitutosreddcrc potcrfitP Conccdit illis facultateabfol-uendietiäaeafibus referuatis. At qua auftoritatcPapa fibiquorundam —nbsp;pcccata,à quibus pœnitcntiamagcntcsScinChriftumcrcdentcscceli-tusabfoluuntur, referuat ? Autfi omnino taliaijint, qua: in ccelis etiamnbsp;refcrucnturgt;ne remittantur ,,cur ipfi ligationis dauibu's abutuiitur ? Vi-
demiu
174 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A ? r T r IÏ.
demus eliamhïc æquitatcm PoRtificis Romani, qua alios lubcjtcôtù*' municationispœna ad officium,hoc cftdioras canonicas dicendas,quaânbsp;ad præccptum diuinum obligat:alijs vero idem liberum ac quafinbsp;ejrrelinquit. At fiue nouum fiue vctiis Romanum officium (propternbsp;quod magnum capiunt beneficium) dicant .• fcimus tarnen illos nihilnbsp;quam inanes fine mente fonos,murmur felinum, Si non mcditata, fapènbsp;ctiamnonintclleélaverba proferre,ac maximadtn idololatriam,inuo-cando Diuos fuos, ab ipfis canonizatosgt; quorum fortaffisanimæ iam innbsp;inferno torquentur,excrcere.Dam vero illis,Ecclefiæ facramcnta, nonnbsp;autem Chrifti myfteria,adminiftrandifacultatem tribuit:Sc fcAntichri-ftum,amp;Iefuitas Antichriftileruoseffedemonftrat. Veri enim Chriftinbsp;ferui,ChriftiSacramcntadifpenfant,intégré Sc fidclitcr.Vera etiam Ec-clcfiatantum à Chrifto inftituta facramcnta, Baptifmum nimirum Sinbsp;fynagogæ Papifticæ (fi pro Sacrafncntis vcnditcntur)nbsp;nugamcnta cffciudicat.Qirodad illoruto Miffam attinct,fiuc manc,fiucnbsp;M.arc.14. vcfpcr e,fiue meridic.fiue iciuni, fiue ebrij, earn confidant, fcimus illos,nbsp;I«c. 22. yj Dei verbum docct,nihii qùàm fummum amp; execrandum facrilcgium,nbsp;i.Cci.ii. J^orvenJatn abaminationcm,deteftandum cœnæDominicæ abufum,
amp; aftioncm à Chrifti inftitutionc omniRo diucrfam ac plane contra-J r -p riam,atq:idolum omnibus pijs,confpucndum,contcrcndumamp;fugicn-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dum introducere.Nihil enim eorum agunt,quç Chriftusfccit,amp;facicn-
dapræccpit:fedfuamcomœdiamautfabulam,pronutuPapæ,adquse-ftum agunt perfide amp; facrilcgè. Quod ad vota,fcimus ex fuperioribus ea effc impia,ac próinde rcfcindcnda,nccfufcipienda:quiainDeivcrbonbsp;non præcepta. Quod ad votorum pcrmutationcm, qua votum pcregri-nationis ad Diuos,in muldam pccuniariamcommutantfipfaquidemnbsp;pcrcgrinatio, amp; offium vifitatio idololatrica, commutatio verb corumnbsp;nihil quam auara Jlst eft, qua fimul homines, àfonteaquæviusenbsp;iJaîth‘ 7. ad cifternas humanarum inucntionum abducuntfid quodamp;idololatri'nbsp;corum Scpfeudoprophetarum proprium eft.
Multum pondcris amp; valons Icfuitæ, tribuunt Bullæ cœnæ Domi-nicæ, dum ipfiab eiuscxcommunicatio’nibusnominatim cxcmpti, Lutheran! autem ftatim in limine eius,quafi hærcfiarchæjdamnantur.NoS vero cam,ccu nugasPontificias, ridemus. Scimus cnim Papam cos,quoSnbsp;Chriftus fuo fanguinercdemitjfuaBulla, verè bulla, amp; fulgure ex peluigt;nbsp;nequidemterrerenedumdamnarc poffe. 'Imófifmiter^credimus,Do-ißiHiumillorum maledi (ftiones in bcnedidionescôucrtcre; maledidio«nbsp;nesqi
-ocr page 185-TiT, l'RSVir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P.-RlVltT.GllS.
175
ficsq; in illorum caput refundere. Nos, fiue nobis benedicant, fiuc rtra-ledicat,iChrifti fumus:cuius doftrina amp; armatura inftruéti,facile huiuf- j.loh.f^ modiinania Paps tcrriculamenta excutimus,amp; perfidem in Chriftum Ejgt;h,6,nbsp;Vióloriani aduerfus illorum Spirituales nc(|uitias ac /«SoA/c« obtinemus.
P Aulus III. AnnoCbriftii54^. adinftantiamleluitarum,filiorum fuorum multum dilcéi:orum,amp; in omnibus verboamp;prsccptis Deinbsp;contrarijsrcbusobedicntiam,refq; Papçlt;îzf//S«s-curantium:poteftatemnbsp;illis fecit, ordinem fuum nouum, feu nas nouasfuas crcaturas,inccrtasnbsp;diftribuere Species:amp; confufam iilam,rudcm ac indigeftam turbam,nbsp;tualesamp;temporaleSjSacerdotcsamp;fcculares. Dum enim Ignatius Loio- qutbmnbsp;lïiipfiufq; AÏÏiftentes vidèrent,PatresSocietatis,plerofq;adignauiamnbsp;eflc natos,nimiiim in tradcndaidolomaniapucrisfcnibusq;occupari; itutn.nbsp;impctrauit aPauIoIII. recipiendiintraSocietatisconfirtimnceadmtores, tamnbsp;ficulares,quamJj)'mtuales,ctim laicos, tum Sacerdetes. Horum autem officiumnbsp;exprimunt attributo coadiutorium : quorum officium cft,in omnibus,nbsp;ad nutum tarnen Redoris,Societatem adiuuare. Et bi funtrcliquorumnbsp;miniftri amp;c ferui : quales funt Ementes,vcndentcs,coci,futores,fartorcs,nbsp;piftoresjcellarij. Hi,eo quod tantum circares occupentur externas, nccnbsp;vt rcliqui miffificent,vel boras caninicas dektent, temporales vo-cantur, vel feculares. Reliquosverö, qui Miffias peragunt, amp; bumanasnbsp;fraditiones docent, vocant Patres Spirituales : quöd nimirum patrisnbsp;tnendaciorum Si Spiritus maligni officium faciant.Sed de borum diftri-butione fupra diftum eft fatis.
Sccundomc bi temporales Coadiutorcs,qui tantum tria vota,quæ vocant fimplicia,fiifcep'erunt, titulo temporalium offendantur : ( Hi e-nimnoui homines,Cnriftianis à Chrifto denominatis,multóvoluntnbsp;cflefupcrioresamp;fanéliores^aut putent fenon tot baberemérita, quotnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
confequuntur ill i, qui etiam Profeffionis votum, quo fefè corporibus amp; animabus Paps in niancipia tradunt, fufeeperunt. Ideo facit illis Patri-bus poteftatem etiam hos Coadiutores adfacrosordines(quorum fe-ptemfùnt)promquendi:amp;participesreddendimeritorum,quibusgau-dent profeni Iefiiitarinn,hoc eft;Uli,quiyoto peculiari fe Papse deuaue-
runu
îyd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d A P r T FIT.
runt. Communia cnim habcnt lefuitaromnia,excepteChrifto.cuîuJ nunquam faciunt mentionem, amp;à quo omnescxæquo funtalicnûimônbsp;in hac Bulla fe faciunt mutuô confortes, non mortis aut pafltonis Chri-fti,fed propriorû mcritorum,qua: iplïs funt falus,via. Si Icalaad cœlurn»nbsp;idcft.ipfeChriftus, Ethæceftillorum fanélorumcommunio, qua Patres feu Profeflî,cumCoadiutoribvsamp; non profeffisjfua mérita com-municant.fibiq; mutuô cadiuendunt y dum Pater Sacerdos pro non Sa-ccrdoie miïïificat; Si Coadiutor pro Saccrdotc,manibus laborat.vclnbsp;Rofariadicit. Hæcfuntméritaquibus,fiChriftoplacet,confequunturnbsp;vitam atternam. Pari nimirum rationc, qualudas vendendo Cnriftû,8£nbsp;Cain factificando.faluté funt confcquuti: aut ctiamnum confequunturnbsp;Matth.2j. omnes,qui aliam viam falutis extra Chriftum quærunt. Quos Saluatornbsp;Matth. Dominus, ftultis virginibus, hypocritis, Pharifæis Si pfeu^prophetisnbsp;lob.io. vomparat,atq; furesamp;; latrones propriam iuftitiam quærentes, ipfumq;
vera fua gloria fpoliantcsjvocat.
JnEpiflola quinta.
P Aulus ni,XV.Calend.Noucmb.AnnoDomini I54.sgt;.lefuitasmî-rum in modum commendaltquôd fint ager fertilisinDomino:quôd vbercs animarumfruélus pariant: quôdverboamp;exemploprofintmuôdnbsp;fint pij patres, Seoculi mentis Paps. Sic nimirum Romani muli afiniq;nbsp;cumani fe mutuô fcalpcre, fibiq; inuieem palpum obtrudere folent. Sednbsp;quæ hæc eft laus, quando ca, oo quæ laudantur,non haben t?Etîaudan-tur infuper ab co gt; qui per fe illaudatus cft. Qualcm laudem ne quiden»nbsp;Ethnicus fibi optanct.
Vah autem quidandio?Iefuitæ dicunturef«/i»Wf»r«Papæ.Perfc ergo amp; abfq; lefuitis mens Papæ cæca erit. Csca nimirumin Scripturi» fanftisîcæca in vcritatis’contcmplatione;cæcain pictatesvcl potiùs,nbsp;vt Paulus loquitur, mens reproba. Qme in fe cxcæcata,extra fe alios ne-quitiæ oculos adfcifcit, quibus ceuperconfpicilia res mundi explorâtnbsp;Si intuetur. Ncq; tarnen abfq; rationcIcfuitasoculosPapædiâos puto.nbsp;Perfes enim interrogatus, quæ res potifiîmùm faginaret cquum , rc-fpondit:OculusDomini.Significanstùm resceconomiæreâè curatuOtnbsp;iri,fi dominus præfens omnium operadirigat,difponat amp; intucatur.nbsp;AtquiPapaocio» Cereri, Vencri, Bacebo deditus, libidincq;excæcatus
-ocr page 187-Dl llSrjTARVM. PRlVJllGllS, J77 pcrfc inquit imprudcns ( cor cnim ademit ipfi ebrictas, Si vires enerua-uit venus) res fuas,reftc conftitiiere ncc iniuftè parta bona propria artenbsp;tucri,nedum augere.Per Icfuitas autcin,fuos proditores,Papa amp; à tergonbsp;amp; à fronte oculatus rcdditur .•boceft,Icfuitæ ceuexploratorcsàPapanbsp;emiïTi oculorum fubcunt officium,amp; circumcunt vniuerfam terram»nbsp;infiCàt inprincipumamp;fubditorumrcsinquircntes, amp; omnia ad Papamnbsp;rurfusdeferentesvthacrationenonabfurde Iesvitæ ocvli papænbsp;SINT DiCTi. Qi^re, ficutolimÆgyptij Principis officium rcpræ-fcntârunt,pingcntes fceptrum cum oculo.Ita hodie Papac munus expri-mi poflct i fi pingerctur triplex corona, cui aliquot centuriac oculorumnbsp;lefuiticorum circumfundcrcntur. Atvcrô(iPapæbiOculifui{rcntcf-gt;nbsp;fofli, dudum mifer cumin Germania turn alibi excæcatusiaccret,nccnbsp;pcrfequerctur ceruos ad fontes vitæ feftinantes : Hi oculi faginant Pa-pam,dum culinam illius diligenter foucntjamp;focumlautèinüruunt:nbsp;noc cftjdum putridasPapæ mcrces vendunt, auóloritatcm Papatus paC-fim reuocant,amp;Papa: res omnibus modis tuentur amp;adaugent. Et quodnbsp;alijs non eft conceirum,-(tcftc Liuio ) vt res ipforum alicnis oculis féliciter promoueantur ; id Papæ tarnen per hos oculoslicet. Rationem hu-iusefleputorquod plcreque aulæ plures Achitophelesamp;Zibas,quàmnbsp;lofephosamp;Naarnanosalunt.Dumq; illi,ncfcio quibus modis corrupt!,nbsp;Icfuitascommendant, fit, vt hi oculi longe latequegraflcntur,venena-toquefttointuitulædantpluriraos.Optandum foret, vtpleriq; Principes in adm’ttcndishifccoculisattentiorcscflent. Nunc verb dum plcri-que conniucnt,aut ètiam ftertunt,fit vt antequam ipfi id obferuent, ex-trcniàhæc maloruni Icrnaacpeftilentialis gangrænalongelateque fer-pat : animi fui venena cuomat : multos inficiat : tcmpla occuper: domosnbsp;Viduarum deuorct : amp; miferam iuucntutem, quafi fpirituales Herodia-ni, perdat. Quod fi verb plcriq; in fuis ditionibusnonfcrunt oculosil-lorum, qui eorum opc feras globulisbombardarum profternere folcnt :nbsp;quanto minus ferendi eflent oculi eorum, quorum contagioneChri-nianorum animæ, fanguinc Chrifti redemptæ, trucidantur amp; perdun-tur?
Deinde vocateos pio/P4fm,fcilicetper nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quafi quis dicat,
minimèpiosjvel vereimpios patres. Semper enim angelitencbrarum,amp; filij huius mundijfein angelos lucis amp; filios Dei transfigurare amp; piorumnbsp;nomen fibi arrqgarc conantur,cùm nihil minus fint.Sic ergo Icfuitas,nbsp;licet cosPapa pios nominet, impios elTc dico : quia reuera impie in Deû,nbsp;Znbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impie
-ocr page 188-178 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAP VT VIL
Joh.S,
impie in paren tes,impie in proximos agunt. Dum impia amp; àDeo atrdu-centia dogmata tradunt: impie parentes dcferunt,amp;in proximos ac neceflarios fumma ferlintur. Patres dicuntur, quia Patrem, qui in cce-liscft, abncgârunt, amp; fcipfospatres mcndaciorum amp; homicidiorû cuninbsp;Diabolo conftituerunt : lîcuti ex illorum doftrina manifcftum cft.
Quo d cos vberes animortimfiii^usfacere, illosq; amp; rerbo amp; exemplo al^s præ/arerePhormio Phormioneslaudans, feribit : intelligit verbum nonnbsp;Deijfed fuum verbum,quod eft traditio Humana inutilis. Excmpla funtnbsp;non pia ncqiic Apoftolica, neq; ver c landa : fed ficuti Pbarilæi præ Sad -ducæis amp;. Eflæisapud imperitum vulgus in magna crant exiftimatione :nbsp;ita amp; ipfi fpccicm pietatis præ reliquoimpuroClcrobabent, cuius tarnen virtutem abncgârunt. Sicuti rcéic ctiam ab ipfis Papicolis, nouinbsp;Pharifæi amp; noui hy pocritæ appcllantur. Parère animarum fruftus, ipfisnbsp;eft,animas à Lutherana feu Euangclica dodrina abduccrc,amp; in faluHri-bus Pontificiæ idoloraaniæ pabulisinficcre, quofqueChriftusinviamnbsp;veritatis per Euangclij dodrinam duxft, eofdcin ad priftinos Gentiumnbsp;amp; Pontificum errores amp; falfitates rcducere. Cumq^ in hærefibus cniten-disvaldèfintfæcundijucc Chrifto,fcd Antichrifto plurimo-s lucri fa^nbsp;ciant,multisq;fallacibus fignis amp; mendacibusprodigijsipfosetiam,ftnbsp;fieri poffct,elcdos fub iugum Pontificis feducant: ideo Papæ,non Chri-fto dicuntur magnos faccrc frudus. Sicutilupi multum communi fuxnbsp;Socictati frudum afportant, dum greges violenter inuadunt, diripiuntnbsp;amp;deuorant. Sic quod comparantur agro fertili in Dww/wö.’intclligamusnbsp;nös,eos efl'e agrum hæreticorum valdè fœcundum, in quo Dominus te-»nbsp;nebrarum amp;princepshuiusmundiomnem fuamimpuritatem,quafiinnbsp;propriam fuam ofticinam amp; immunditiæ vas cft'uderit, ficq; agrù fuumnbsp;probe ftcrcorando fcrtilem reddiderit. Nam quoticsipfi bac loquendinbsp;formula vtuntur,in Domino, per Dominû ; toties Nos vcl Dæraoncmnbsp;vcl Papam eius vicarium intelligamus.Nam in illorum nomine,manda-toamp;iulfu(ficut vota amp;dodrinaillorum manifeftèdocent) omniaag-grediuntur amp; faciunt.
Vt verb borum fuorumPbormionumamp;adulatorum laudes amp;fi-da encomia, bcftialoquens magnaliaplenis buccis decantauit :Ita eof-dem priuilcgijs cxornat,quibus illos vult in Ecclefia fua præreliquis gauderc.Ante omnia vult Generalem plenariam amp;omnimodam camq;nbsp;liberam poteftatem babere, omneslefuitasfecundum fuasconftitutio-nesgubernandi;ncc fitille vlliCardinaliumvelEpifcoporum, vcrùmnbsp;foliôf
-ocr page 189-»B jTsrifARVu pRjrJi'EGîis: -^liamp;vniPontificifubieaus. Cum quoetiamfolo,resSocietatisamp;fe-dis Apoftolicæ confcruandæ, confilia amp; rationes tradet. Ne autem Generalis ille ipfum Pontificium faftigiumaffeâet, velquidcum fuisvel alijs i contra Ecclefiæ Romanæ auâoritatem præfumat : concedit lefui-ticis focijs,tel lias vel alias ob caufas Generalem fiium,qui alias dum pernbsp;fuos Papæ primatum tuctur, perpetuus efle debet, amouendi, aliumquenbsp;fecundum fuas régulas fubftitucndi.Sin autem tantum Papæ primatum,nbsp;Apoftolicæfcdisauétoritatemamp;Societatisfuæ dignitatem quærat,pof-fe ilium etiaminconfulto Papa,fuos quocùnque velit emittere, Sic reuo-care nulla temporis limitatiöne adbibita. Hine fi aliquos mittitIcfuitas,nbsp;vt banc illam ciuitatem Pontificia idololatria corrumpantrvbi animad-uertit fuos magis propria gloriam, quam Papæ primatum quærere : ma-gisLutberanam puritatem quamPapifticadogmata propagate:magisnbsp;Verbum Dei,quam traditionesbumanas concionari, ctiamfi populo ru-di ob aliquam linguæ volubilitatem Sc motum hypocrifin placeant : ta-Ricn cos rcuocat. Aut, fi maxime horum nihil incidat : tarnen ne forfannbsp;progrefliitemporis ipfi conenturaliquidcontraEcclefiamRomanam,nbsp;officium priftinumdcfcrcre,amp; aliud nouum, quod Generalis obtruderenbsp;fbletjfufciperecoguntur. Hine eft crebraillalcfuiticorum concionato-rum mutatio ; quam tarnen non femper parit populifauor,fedfæpiùsa-Uocantur, quia non tales fc, quales Papa amp; Generalis publice volcbant,nbsp;gefferunt. Multos etiam ob ebriofam, impuram, libidinofam amp; turpemnbsp;vitam deloco in locum transferunt. Hæc enim eft lefuitarum pœniten-tia-,Tt locum quern corruperunt dcfercrecogantur, amp;ad alium fc con-ferte, vt fic totus orbis illorum impuritatcinneiatur.
Præterea vouent lefuitæperpctuam paupcrtatcm,quaprofiten-tur,fe nullos in EcclcfiaPapiftica honores fufcepturosgt;nequc dignita-tes vel Cardinalitiasvel Epifcopalesambituros. Hoc nimirû prætextu, fc Cardinalibus, Epifeopis, Abbatibus, amp; reliquis nobilibus Canonicis,nbsp;nouum hoc amp; aftutiffimum hominum genus, quafi humilc quiddamnbsp;quæreret,commcndare voluit. Natiuam tarnen fuamfuperbiam etiamnbsp;hacin re celare non polfunt. Dicunt quidem Scfcribunt ad rcrum ipfo-rum ignarosî nihil agimus propter noftram gloriam aut honorem: nonnbsp;noftra res agitur.-Epifeopatum vcl Abbatias nonq^uærimus:fumusc-nimhominespauperes,amp; mandamus inregulisnoftris, vtabomnibusnbsp;mundihonoribusnoftriabhorreant,amp;c. Seditaludunthomines,pau-pcrcsiftifincdcfedujhumilcs Cnedefpcdlu hypocritæ. Namfiquisil-Z inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jorum
-ocr page 190-l8o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P F T V I 1.
¦U
Jorum ftatum réélis amp; acutis intueatur oculis, vidcbit illos non quidcn» inferioresPontificiorumhonoresquærcre,fed fummum alFcâarc gra-dum.NaminillorumSocietateRexvelPapaeftjGeneralis. Huius Assistentes Cardinalium : vifitatores Epifcoporû :Prouinciales De-canorum : Reélores Côlîliariorum;Miniftri Saccrdotû vicem obtinent.nbsp;Reliqui inter fe funt fratrcs,maiorcsamp; minores, Canonici, Presbyteri,nbsp;Acolnthi,OftiarijjLcélores,amp; fi qui funt alij huiufmodi Pontificiæ Rci-publicæordincs.In hac ctiam Epiftola nihil obftante voto. Papa concc-.dit,quôdIefuitæ^ofiîntjfcdvolcntibusPapaamp;Generali( hiccnim ahnbsp;illo,fient lutum a rotadependet) dignitatcs,qualesfiint Epifcopatus,nbsp;Archicpifcopatus, Cardinalium magnificcntia, confequi. Si tarnennbsp;quiambitione, fimonia vel occultismaehinationibns ( vt plcriqucpernbsp;hafce artes afccndunt in altum, vt lapfu graniorcruant) eas quæfiuiflenbsp;conuincantur, illos earum capaces elfe nolunt. Si autcm in dignitatibiisnbsp;.conftitnti aliquid,vcl contra Ecclefiæ Romanæ primatum, vel Papæ dignitatem, vcl Socictatis Superiores moliantur : taies ad Societatem, ecunbsp;ad piftrinum rcuocandoSjäc ad alia officia amp; oncra deputandos, atque a-lios dignioresin illornm locum fubftitucndos. Licètinhorumeleélio-nc femper ludas ludam fequatur.
Concedit prætcrca Gencralfiquôd poffit abibluere omnes hærcti-cosconfitentes: cum irrcgularibus difpenfiire;abfolutos,nifiSocicra-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ingredi, vcl vota emittereyelint, retrahere ; cogéré fuos, vt vcl ipfi,
vel ab ipfo ordinato confitcantur: fuos deuotorios nullum nifi Carthu-'J “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fianorumordincmingrcdipofre:Illiusefle,finevcniaingrciros,maxi-
Vamihi ß mèapoftatas,vtloquuntur,faélos,autinSocietaterninfolentes,vel con-medepre- tradiccntcs,vclillorum rcgulasin apcrtüproducentes,velillorum vota henderint., rendantes, in quocunquehabitu contigcrit inneniri, excommunicare,nbsp;SiautèDo caperc,incarccrarc,amp;,fi opus fit,auxilio brachij fecularis inuocato,libe-mtmis pro rè. amp; licite inuaderc,captiuos ducere,amp; pro arbitrio traólarc. Talem ty-me , quii rannidem amp; infidias excrcuerunt Vienna: lefiiitæ in Kratzenim, qui exnbsp;cotra me ? illorum Societate cgrcffiis,contraillos Tubingæ dTfputauit. Sed miran-E//o teo daDciopeiternmfalnnsillorummanusfiinguinarias effugit. Sic poft-animo : ia quam Italia reliéla,in G ermaniam eram reuerfns, mihique ob aduerfamnbsp;es, valctudincm aliquandiuinteripfos hserendum effet : poftea cum difeef-quta mor- fnm pe terem, illi omnibus moffis mihi infidiatifunt : fed Dei auxilio in-tuitses, fequetinm manuseffiigi, Auguftæ àD.Doólorc Mylio in collegium re-ccptusjvltraq; quatuordecim dies clam cuftoditus, conîéruatus ac deinde eiui-
-ocr page 191-DE IE S VI T A Er M PEiriLEGIlS. Tiit
deciufdcm ope,in habitulanij equo veftus (quo eôfaciliùscorum ma-1ijotp»«* ' nusefFugerepoiîîm^Laybbaimam vfque fumpcrduéluS:ficq;f'ortiffi-1nbsp;nbsp;nbsp;,-‘»'4'^»-’
miipforuDciVulcanimanuseffugi. Quo nomine Deo bu militer gra- j tiasago,amp;alt;5turusfuminomnemæternitatem:ipfumq; fuplex precor,/nbsp;vt amp; alios ab illorum infidijs clcmcnter euftodiat amp; protegat.
Multi funt, qui nefeio qua fpcduéli,illorum Socictatemingrc-diuntur:qui deinde vbi illorum dolos,fraudcs,infidias, carnificinas, ty-rannides, fanguinaria confilia, proditiones in Germaniam, ac idolola-triam, vt cætcra nefanda eaq; turpiflîmè faéta taccam, amp; pijs caftisq; au-ribusparcam,libenter quidem difcedercnt:at non polfunt. Sienim fu-gammeditaridcprchenduntur;vel capiuntur,vel rota,vcligni,vel aqua, velfune,vclveneno tolluntur. Hic cftfinisingrc/l'usadfocietatem ma-lignantium. Beati ergo,qui nonabeuntinconfiliumimpiorumlcfui-tarum ,amp;in viafocictatishuius non ftant,amp;incollegijsacdomibusil-lorum (quæ funt fpeluncæ,vt Chriftus dicit,latronum,)non fedent.
Vt porrô hos fuos morigeros filios Papa ab omnibus vult elfe liberos oncribiis amp; cenfuris, quibus rcliquos fuos feruos premit, amp; tantum non opprimit.Ita etiamiefuitarum maximas opes (licet pauperesfe elfenbsp;ex voto nugcntur)vult elfe omninô libcras,nulli tributarias,nullius ex-aâ:ioni,veâ;igali,vcl ccnfui,vcl vfuræ fubicâas.Neq; tantum bona illorum, fed amp; totam Societatem. Has cnim ampullas bullaiftaexuflflat:nbsp;quit,vero Societaifô' illorum bona, ab omni fuperioritate, iuriidiélione, amp;nbsp;(orrecitone O m N i v mfunt exempta,Hberata,é‘fubPapaprote^lione.lcimtx cr-goinftar Lconum,Luporum,Harpyarum amp;lamiarum ab omnibus poC-funt rapere bona : nonautem tenentur vllitributumfoluere. Ratio,nbsp;quia funt fub Papç protcétione,qucm non dubitojefuitis mox vt fpon-gijs vfurum. Vtquc nunc illorum proteétorem agitnta ctiam illorumnbsp;fpoliatorem adurummifi forfan lefuitæ, vbi magisinualucrint, idem innbsp;ipfum Papam moliantur.
Ncq; bis contentus,alia plura ipfis tribuit priuilcgia:nimirum oratoria^amp;ivfumaltarùportabilii. Dum cnim per Chriftianorum locaex-ploratores amp; proditores agun t,ncq; vbiq; altaria, vt loquuntur, confe-crata,in quibus Miffæ fabulam ludant,baberc polfunt : Ideo fecum portent altare vel mappulam, in ilium abufum Sacrament! Altaris deputa-tam.Item,licct ipns apud exteros,vcl Milfæ aducrfarios,intcrdiâ:o tempore milfare, ianuisclaufis pontificia nugamenta, quæilli Sacramentanbsp;dicunt, adminiftrare : ficq; clam amp;palàm iniquitatis myfteria peragerc.
Z 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hanç
-ocr page 192-Hx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e  p r T F 11.
Hane irtem amp; proditionis amp; Miflæ exercuit fuperioribus annis ah'« ^uandiu in Anglia Elianus Campianus, vcrùm tandem deprehenfusjnbsp;iuftas Regina: Angliæ proditionis pœnas dedit. Qi^m tarnenlefuitXnbsp;Märtyrern perhibent, amp; pro fanólo adorant. Sic lefuitæ Lucernenfes innbsp;Heluetia, amp; Ingolftadicnfis in Germania ad Lutberana euagantur locâgt;nbsp;amp; in Euangelicorum ædibus clàm Miflascelebrant,ßclacraPontificianbsp;peragunt: vtiplîmetmibirctulerunuQimrumidco mentionem facerCnbsp;?olui,vt pius Magiftratus oculosapefiret,nccpatcrcturfuos,Icfuit.i-rum blanditijs, promiflis amp; muneribuSjCorrumpi amp;. feduci. Hi enim nonbsp;funtcontent!nudogregc,fedhocdifperfo,etiam iplos paftorcs inua-dunt,quos infidijs amp;. miris artibus tollcrenôrunt.
Prætcrhæcomnia non Ibliim ipfos,autillorumbona,fcdetiaro Régulas ipforum vult ab omnium Prælatorum cenfura efle aliénas. Sicnbsp;enim rudit Bulla:N«ffi Pralatorum t excepto Papa, Heere, vel conceffura ejfecoii'nbsp;fiitiit'tonesîefuitarum fitb cenfitramfintiere, autfiumentem nihil efficere, illius^ co^nbsp;narum efii ntittiiu roborü. Hinc etiam lefuita: fuis in regulis mandant, ncnbsp;quis illas cuiquam extraneorum concédât vcl comfnunicct, velquic^nbsp;quam de illis référât diéio vel feripto. Quia enim mali funt, amp; nihil niünbsp;îehan.^ impia amp; mala traélant : mirum non cft,illosluccm amp;piorumcenfuraninbsp;fubterfugerc. Dum autem fuarum regularum cenforem amp; iudicem rc-fpuunt Dci verbum :amp;lblùmPapamRomanurn Antichriftumcenlb*nbsp;rem admittunt,omnesfacilciudicarepoflunt Chriftiani,quonam Spi'nbsp;rita lefuitæ agitentur, amp; quid in fuis regulis traélcnt : nempè nihil præ-tcrquamhumanastraditiones;fupcrftitionis,hypocrifisidolomaniæamp;nbsp;proprixnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«sîzciiz; opera. Qualia funt,per omnesMundi plagas ober
rare, amp; homines ChriftianosaSpriftinasidolomaniasPapatuicôfucta» reuocarezhabitu religiofum fe declarare : horas canonicas amp; Rofaria re-citarczDiuos amp; mortuOs à Papa canonizatos inirocare'.quotidie deuotè,nbsp;rcucrcnter amp; decenter Miflæ aftare : pcrfeâam obediehtiam Superiori-bus præffarc: Eccleflæ Rolnanæ præcepta prædicare : Sacramentum Al'nbsp;taris fub vna fpecie manducare:quotidiè Mi flam cclebrare : homines adnbsp;auricularcm confcflîoncm excitare:ftatutis diebus ieiünare: flagellisjci-licijs fc macerarc:Mundum amp; parctes afpernari: fc totum in obfequiufOnbsp;Papæconfecrare:votacafl:itatis,paupcrtatis amp; obedientiæ.maxime vetonbsp;Profeflionis diligenter obferuarc:amp; breuiter,omnia quæ Papa amp; Icfuitstnbsp;Volunt fideliter traólarc.
Nosigitur,Ytcunq; à Papa interdiélum fit,régulas illas ad Lydiuin diuini
-ocr page 193-BE IE R F I T Z R F M P R I P' I L E G115. iSj diuini verbi lapidera examinantes, ceu plantationem Satanæ 8c dæmo-niorum doélrinam reijcimus. Qrad enim funt aliud, quàm traditio in-vtilis?Ç^daliud,quàm ftultaamp;ftolidavcteratorumlefuitarumfom-nia ? Q^id ? nifi rapfodia, cento, amp; fragmenta ex omnibusreliquorumnbsp;Monachorum regulis confuta? Aut,vt rem verbis Scripturæ exprimam,nbsp;ciftcrnx non valentescontincreaquam ? Cabala funt,hoceft,ftultæ Su-periorum imaginationcs, phantafiæ amp; inanes fpeculationcs. A quarumnbsp;obfcruatione,imô vel auditu faltem mensCbriftiana,verèeasintelli-gens,abborret.Ncq; enim adillarum:fcdadverbidiuiniauditumamp;ob-fccrationê obligamur. Nufqua Deus præcipit,vt buiufmodi idololatri- Matth. ly.nbsp;corû hominû traditioncs obferuemus:quin feiftisfruftràcoli docet.Et Num.if.nbsp;Gcntiû Apoftolus cundos cxhortatur,vt fibi caucant, ne per fuppofiti- 2. Theff ?.nbsp;tiasepiftolasquafi Apoftolicas,8cinanéPhilofopbiamdccipiantur.N5nbsp;nbsp;Centra
funt Romanæ Curiæ amp; Societatis lefu traditioncs feu regulæ,Apoftoli- Ttirriattu cæautcatholicæ:verùmfunt Apoftaticæamp;cacolycæ, quænonab Apo- amp; ValeM~nbsp;ftolisjfed à Papiftis 8c Monachisociofisorigincmbabent. Agnofcunt ttum.nbsp;fane omncs Cnriftiani traditioncs Apoftolicas nonminusrecipiendasnbsp;eflc,quàmfcriptasEpiftolas:cæterumnonagnofcunt,omnes castraditioncs efle Apoftolicas,quas pontificij illis fub Apoftolorumnominenbsp;obtrudunt. Ncq; immcrito illud faciunt : quôd traditioncs probandasnbsp;ccnfcnt. Etenim quis dubitârit traditioncs Apoftolicas nequaquamnbsp;pugnarc debere cum fcriptis epiftolis? Scdicfuitarum regulæ 8t traditioncs fcriptis Apoftolorum ex diametro repugnant.Id quod in rcgula-rumlcfuiticarumExaminecopioscdcmonftrari potcft. NosDciobe-dimus præceptis, quibus mandat, vt verbum fuum legamus, difcamus,nbsp;meditemur,fcrutemur 8c ad vfum transferamus. Sic enim Spiritus {an- Deut.i^-élus docetzinceditc poft Dominum Dcum veftrum,illiuspræccpta eu- Ez.eeh.2e.nbsp;ftoditc,illius voeem audite:Lcx Domini fera per fit in orc tuo : Et Chri- Egt;eut.^o.nbsp;ftus ipfe : Scrutamini Scripturas. Et : Qmdiligitme,fcruat fermoncm gt;4-meum. Ad quid igitur opus eft Icfuïtarum regulis ? præfertim cùm facrænbsp;literæ nos crudirepoflintadfalutcm. Neq;DeuspaternosIefuitas,fcd Matth.i.nbsp;FiliumfuumDominumnoftrum Iesvm ChristVM,Rcgcm,Sacer- Efaiiio.nbsp;dotera,MediatorcmScRedemptorcmnoftrum vnicumaudireiuftit,vtnbsp;eft Matt.17.vbi vox patris de cœlo ita fuper ChriftumintonatîHunc audite. QiWî vox eleganter bis verfibusredditaeft:
Tilitis hic meus ell, dileäus vnicus ardor.
In quofuntanitni^audiariua tnei.
-ocr page 194-i84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C a f jr T V J 1,
Wune audit e,meoprefert èpeäore quiequid Pertinetad veflra duleefalutit iter.
Deut.iS, Sicut etiam Mofes eundem fermonemcxprimit, dicens ; Prophe-tarn de medio tui, ex fratribus tuis, ficut me cxcitabit Dominus Deus tuusjiLLVM AVDiETis. Nos etgo Rcétotcm habcmus Chtiftum:nbsp;lohan.i. cius Legem amp;Tcftimonium,per Prophetas amp; Apoftolos traditum,no-ftram viuendi agnofcimus regulam. lefuitarum verb régulas nullius 'n.'nbsp;loris amp; virtutis efle confitemur. Quiequid tandem Papæ amp; puppæ lefui-tæ Se Efauitæ de illarum perfeétionis pondère more circumforaneorutnnbsp;deblaterent.
Prætereaineadem Epiftola non fatiseft Papæ, qubdipfcleluitas» bona eorum amp;regulas,protegit:fed etiam alijshominibus mandat,vt Itfuitat,nbsp;illorumqjfiibfiantiaf defendant.
Cogit quoq; alias Papa homines fuæ tyrannidi fubieélos ,omnes iC , finguloSjVtintrafuæparochiæfeptamaneantamp;MilTasaudiantjfuoor-i dinario facrificulo,in anno femel confiteantur,ideft,fe fuaq; omnianbsp;, prodant,amp;abipfofacramentumAltarisfubvnafpeciefumant. At quianbsp;Iefuitæ,artibus feducendi amp; dccipiendi homines,reliquos Sacerdotulosnbsp;1 longe præcurrunt, permittit, vt quicunq; velint ncgleólo fuo parocho,nbsp;llefuitarum miifas audire,ab ip fis facramenta fumere poflint.nec ad pr»-' priasparochiasaccedere aufmt. Hæclibertasicfuitarumquæftuiinfer-jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uitmonnihilautem parochis feu facrificulis de annua præbédadetrahit.
X* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nummusconfelfionalis, qui antcaipfis cefferat, iam lefuitis cedit.
V. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Propterca etiam Sacerdotes illi ipfi, Icfuitas, licèt eiufdé religionis fint,
' cane amp;anguepeins oderût.Audiuilngolftadij à Monacho quodam nu-fdipede feu Francifcano,qui amp; concionatorem ibi agit,cuinomeneft fratri Gregorio,hæc verba : lefuitæ iam obtinuerunt auâoritatem pub-licam, amp; in feholis docendi, amp; in templis concionandi, amp; confcITioncsnbsp;jexcipiendi, amp; libéré licitèq; ad omnes euagandi : Mihi dubium non eft,nbsp;^quin vtalia,ita etiam noftrabreui fint affeftaturi bona. Vtinam nobisnbsp;jliccret ipfos cxpellere,nosmembris quietem daturi non efiemus, doucenbsp;omnino eradicarentur. Auguftæ à Monachis,monafterium Vdalricinbsp;idololatria amp; impuritate notoria contaminantibus,hæc audiui:Sperantnbsp;j lefuitæ fe aliquando noftro monafterio potituros, at ne hoc fiat, orabi-; mus amp; Miflas celebrabimus quotidie, vt Diabolus, qui illos in Germa-j niam duxit,cofdem iterum abripiàt. Nufquam abipfistutiefle,neq;nbsp;propterillorum proditionés amp; aiiaruiam, res hoftras curare, velpartasnbsp;tueri
-ocr page 195-DE lEÄFITHRFM PRIFIIEGII^, jgj tuen poflurnus. Et certe neq;fîgulustamfigulumodit,quàmlefuitas|nbsp;Monachi,lt;juôdiUorumhypocnli,hismultaadimantur:Eleemofynæqjinbsp;quae priùs adipfos defercbantur,iamin collegia, domos acfcholas Iefui-1nbsp;tarum con ferantur .Quid opus eft,diccbat mihi in Italia Monachus quidam Francifcanusjin monte di viafcon, lefuitis ? Annon fufficiunt Mo-nachi amp; Sacerdotes feculares, qui pro Eccleftæ Romans primatu Miflasnbsp;célèbrent, amp; horas canonicas dicant ? Qmd opus illorum feholis ? Do-â:os faciunt homines amp; Philofophos,quiïempcr plus Ecclefiæ Romançnbsp;nocuerunt quàm profuerunt. EcclehaRomanafcmperfecurafuit,amp;nbsp;pacem hacuit : dum quilibctSacerdosin fuafimplicitateSc fanftaigno-rantia permanfit. At vbi Lutherus amp; Icfuits ex feientia inflantc inter fcnbsp;dimicarecœperuntjEcclefiafemperlaboratjamp;plures ab Ecclefiadefi-ciunt,quàmadeamaccedunt. Nec dubito quinlefuitæ, vbidoôiioreïnbsp;fuerint faôhijvel Ecclcfiam Romanamânt eucrfuri.vclfancmultico-rum ab ca defeâuri.
Ex his amp; alijs patet,quid amp;Iefuitæ, ScMonachorum turba'quærat: fcilicetlucrum,non Chrifti gloriam;propterquodfeipfos,ceucanes,nbsp;vno de ofle rodere cupientcs,mutuo mordent amp;lacerant.Excufant qui-demfeapud fecularesSacerdotesIcfuitæ:qubd nummum confeflionisnbsp;nonrecipiantjqubd nullammercedempropterMiflaspoftulent. Verum id eft, illorum fenfu. In templo dura fedent carnifices confeientia-rumin cathedra, propterconfeflioncmrahil exigunt: fi quisautem pc-cuniamfuperaltareponit,tacent,camq; hominibus abfentibus aufe-runt.Si quis in illorura raanus vult raittcrc confeftionis fortem, cam rc-cipere nolupt-.dicunt autera,fi quid nobis comraunicarcvultis,illudadnbsp;portas collcgij mittatis.Non enim nobîs licet quicquara in templo rcci-perc. Hac autem arte quæftum fuum augent. Vbi enim in templo, ficutnbsp;rcliqui facrificuli, vno atq;alteronummo eoscontcntoscffeoportuiC-fctâbi hoc aucupio aliquot florenos, vel alia ex quîbus laute viuerc pof-funt , venantur. Sic Gregorius lefuita Auguftæ concionatorcùm ipfinbsp;Canonici Auguftani pro concionibus 500. florenos offerre vcllent, di-xif.mihi non licet mercedem accipere:at fi veftra copia noftramvultisnbsp;iuuare inopiam loco eleemofyn^,quo dlibetad collegium noftrum mit-tatis. Aliaratione nihilrecipereaudemiis. Egrcgijfanehominumru-dium deceptores,quorumh^ Maxima eft:Non recipio mercedem. Sednbsp;inde inferunf.Ergo debes mihihoc loco elecmolÿnç.ltem:gratis tibi la-
* nbsp;borauiîfcd,debesmihitotflorenorum elccmofynam. Ö vosimpofto-
Aa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;res,per-
-ocr page 196-ï2(S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T V 1 1.
resjpcrfidos amp;. deceptorcs Sacrilcgos. Qupmodo huius veftræ Eypocrï--fisrationemaliquando reddetisDeo,iuftoiudici?
Quin amp; regulam illam,qua præcipitur ipfisynequidin tcmplisab hominibus recipient, non obferuant. Vidi cgoLandfpcrgænobilemnbsp;quendam Italum, Chriftopboro Zieglero Icfuitæ, qui Milfam, vt illiusnbsp;iter féliciter procederetjcelcbraucrat,tres talerosporrigcntem,qnosct-iam recepit,ac rediens diccbat ridcns : Ego bodie opimam, pingucm Scnbsp;talcricam non cupream celcbraui Miflam. Cùm Augufta Land^crgamnbsp;comité Pâtre loanne lefuita pergerem, amp; in villam non procul à Land-fperga diftantem diuerteremus, atq; ego meum fymbolum foluere vtl-lem:ait,iion eft opus, ego bac Icptimana tot confciTionalcs colligi num-mos,quot nobisad menfem fufncercnt, ctiamfi in hoc hofpitio perma-nercmus,amp; quotidiè laute epularcmnr.Et hi quidem dolilcfuitarum amp;nbsp;fraudes notæ funt: verùm éxcufanturvtiputant,quôdiurepontificionbsp;ipfis liceat, quod libet. Et huiufmodi dccipiendi artes illis non funt im-pofturæ,fcd piæ fraudes, doli fandi : vti hoc facrilcgium amp; impium ho--minum genus loquitur.
Et vt ne lefuitis homines idonei defint, qui bas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impo-
fturas indefinenter cxerceant, ideo Papa præter fuperiora, in iftaBulta con cedit il 1 is, v t tot facrißculos cur ent,ab Epifiopù'Romanù radi, chrißnari, vnginbsp;cß confecrart,quotvo[unt. Sed ad id non nifi idoneos ad facros ordines, idnbsp;eft,qui artes Pontificias callcant,norint homines rite feducere amp; resnbsp;Pontificias réélè, more Romano, agere. S'acri autem illorû ordines funt,nbsp;Oftiarium agerejquem hoftrimendicorum præfeélum amp; canum expul-forem dicunt. Leäorem elfe ;,quales funt pucri in ftholisnoftristriuia-libus. Acoluthum prxftarc ; vt funt ferui,qui veftigia Dominorum fao-rum fequuntur. Exorciftam agere; quales funt vcnefici amp; magiiEt fi qu»nbsp;funtalijillorum ordines,quos profanos,non facros dicerc conuenit.nbsp;Eo quod facræ literæ dé iftis nihil tradant:amp; fi maxime ordinis caufa fer-ri polfent, abipfis tarnen multiuariam contaminantur. Hos quidem le-fuiticos facerdotes non vfquc adeo libenter vnguntEpifcopi; quia nihil pecuniæ illis, vt reliqui, qui per fimoniam in Sacerdotes vnguntur,nbsp;annumerant. Sed tarnen detreélare hancprouinciam non audent : qui»nbsp;Papaidpræccpit.
Pofteaquam ergo Icfuitæ fuos,quibus cum habitant, homines fatîs circumucneruntjamp;illosiugoPontincioitafubieceruntjlegibdsinfupcrnbsp;amp; cautionibuamp;iu conArinxcrunt, vt ccrtiiainlint«eos fc ampliùs ex ilfisnbsp;yincu^
-ocr page 197-DE lESriTAnVM PEirUEGIIS. 187 Vinculis extricare nequaquam poffe : tune ad alios etiam euaganturzfet^nbsp;vt Bulla loquitur, h^retieos. Koe cft, ad Lutheranos exiredebcnt. Quidnbsp;autem inter illos agant ? Ait Bulla: i» harettcoruw terrü liberèpojjunt commo-rari,c!r cum yfdem conuerfari.Qua autem auéloritate amp; cuius iuflu ? Delicen-tia tarnen Generalis vel Prapoßti. Qi^ fine amp; ob quam eau fam ? Et ab eis tuncnbsp;neeeßariapetereamp;recipere. Q^ôdcrgoIefuitæadGcrmanosamp;Euangcli-cos veniunt : fit ideo animo gt; quo Lupus in gregera ouium ingruit. Seu,nbsp;VtPapaloquitur, quo necefl'ariaab illispetant. Illorum autem necefla-ria,non funt cxigua vel pauca,quibus natura contenta cft,bona,fed collegia amp; domus,Principum arces pompa amp; ornatu fiipcrantcs : cenfus amp;nbsp;rcditus,qui in multorum Comitum amp; Baronum vfum fufficcrent. Sicu-ti id illorum Collegia amp; templa,quæ iam opibusGcrmanorum, laborious paupcrum,fudore piorum,lacrymis viduarum amp; dolore orfanorumnbsp;extruxerunt,probant. Et licet hæc omnia illis tribuantur: tarnen fi Germaninon in omnibus Papæobediunt,à Icfiiitis,ccu rebelles, feditiofiacnbsp;Eærctici comburendi accufantur.Ad hunc enim modum hac ætateGer-mani quidam bos ferpentes amp; cuculos in finu fuo,ad fuorum interitum,nbsp;foucrcfolcnt.
Cur verb non nifiliccntiaGencralisadLutberanosexireaufint,c-ius bæc ratio eft : ne ij exeant, vt dixit Crufius Icfuita, quos vel Luthera-niconucrtcre,vel ipfi fpontefuaadLutheranosdcficerepoflentamp;vel-lent. Ideo,ait,Gencralecportct eos emittere, qui funt in religione Pon-tificia pertinaces,amp; quorum fidcs Societati eft explorataj amp; quorum ars aedexteritas cum hærcticisLutheranisdepugnandi,vtdixitBonauen-.turalefuita,eft multis nominibus cognita amp; probata. Huiufmodi lefui-tarum multi,nunchabitu ftudioforura, nunc nobilium, modo alio cir-cumuagantur : qui etiam fein moreshominu varie infinuarc noucrunt»nbsp;Hine etiam fit,quod lefuitæ fæpc,quorundam Principum amp;Theologo-rum res melius, quam illiipfi norint. Et licet talcs proditorcs agant : tarnen fciuftè amp; reéle facere dicunt, eo quod Papa id madârit. Qui autemnbsp;cos,liberè,vt Bulla loquitur, com morari no permittunt, cos traducunt,nbsp;calumniantur,amp; omnibus modis vel feduci vel tolliprocurat.Vt exem-pla quotidiana fatis declarant.
litcrGaitBulla,/^/«^» vbi^^commorarilicet: id quod magni Priuilcgij loco cenfendum eft : Reliqui enim Clericivel Monachi,vcl facrificuli,finbsp;cum Lutheranis cöuerfentur,ycl eos iuucnt,5c hofpitio cxcipiant, quafinbsp;hjrcticid Bulla Ccenæ Dominicæ cxcommunicantur amp; damnantur.So-Aa 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lisle-
-ocr page 198-i88 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c X P r T ril
lis lefuitis, omnia, quælubcntj liccnt : quia omnibus Pontificijsartibiis ita funt inftruftijvt nulla nc quidcm leuisfufpiciodefcftionisdcipfisnbsp;fuboriri poflit. Hi enim funtocillodiabolorumgencrc , quodvnoc-ieétum è loco,per arida tranfuolat, nee quiefcit, donce alium locum in-ueniat:Hifuntbnichi,mufcæ,vefpæ,nici,ranæ amp; locuftæ deinferninbsp;abyflbafcendentcsamp;omnia dcpafccntes.Væautem illis ad quorum terras hoc dæmoniorum genus defeendit ; term quaterq; verb beatam camnbsp;gentem, à cuius oris hæc peftis quàm longidimc exulat.
Porrô,ne Icfuitæ inhisPontificijsoperibusoccupati,perreIiqua Papatus-s-Afêf^aimpediatur : idco Bulla vultnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quorum proprium
eft homines feduccre,«/» omni vißtatione amp; cura Momalium,vclaliarum reli^to^ farnm perfinarum liberos (^immunes ejjè. Atqui primus illorum inuentornbsp;Ignatius Laiola tanta curaMoniales eft complcxus, vt ctiam cas,quæ publica proftituti pudoris fcorta,impuritate fuperarent, proprijs in domi-bus laute foucreamp;ali curauerit. lamautem non quidem vifitatorcsilla-rumagunt: fed tarnen in peregrinationibusfuisIibentilTimeadillarumnbsp;lupanaria ( ignofcite,dicercvolcbam monaftcria)diucrtunt, Miflasinnbsp;iliis celebrant,amp; confitenteseas audiunt. interrogauit aliquando Paternbsp;Icfuita Zicglerus famulum Monialium Auguftæ luxuriantium, quid fa-ciunt mcæ ouiculæ ? Refpondit illc : Domine venerande, valdefunt fee-cundae. Namhacnoétevnaillarumduospeperit agnellos. Neautemnbsp;huiufmodi gregis paftorcs videantur Iefuita:,dicunt: nos Monialiumnbsp;cura fumus exempti, viderint Sacerdotes, quorum eft, illarum curam a-
Si tarnenaliquidcledationccapiunturagendiMonialium curam; cam, quod Bulla habet, facile vcl ab illorum Generali vel à Papa confe-qui po(funt:prx fertim cum Icfuitse reliquis Clericis vidcatur magis cau-tècaftitatiscompulfæ votum cuftodire.Hoccnim hominum genus ob-longis fuispallijs, pilcisq; quadratisin excatcatorü vcl ad minimum lip-pientium turba facile cunfta ftiapoteft tegerc, celareamp; excufarcfcelera:nbsp;Vt quibus auftoritate Pontificia,quod libct liceat.
infuper Papa,ab Epifcopisamp;omni rcliquofuo clero, maxim osre-dituscenfusq;ampliffimosin fingulos colligit annos,omniaq;illorum bona tributaria habet : at idem ab omni contributionelcfuitarum bonanbsp;cxcmit;etiamfi priùsfubcenlufiierant. Sunt cnimlefuitæquafi Barones, femper amp; in omnibus liberi. Nontenentur, dicit Bulla,yö/«rre bonorumnbsp;fttornm decimam,velaliam darecotribtnionem,feupro(urationem, necFapalem, necnbsp;Canoni^
-ocr page 199-DE lESriTARVM P E I T11 E (TI IS.'
Catten'icatn pertionem.Etiantß priùsfuére iHt bonafiibcenfit: nißßt idßecißcec^ txpreß'e mliterü Aptflolicii.ß/iirvim ergo non cft,qua rationelefuitætam cito amp; tarn faciicjtot tantasq; opcscasq; regales colligant.Papa enim reli—nbsp;quam fuam turbam,miris artibus femper expilat: lefuitis verb pilos alijsnbsp;cuulfosadditnjshosfuosj^wgi^^aifveftitamp;ornat. Qinncogitnbsp;amp;aliosEpifcoposamp; Abbatcsjhis fiia tribuere amp; conccdcre:vt Mona-chij,amp; Fuldæ faétum elTejncmoignorât. Hi funt Herodianæ virguncu-læjvel potiùs mcrctriculæ, ex fpirituali ilia Herodiade magna prognati :nbsp;Quibus tam belle faltantibus. Papa inter VcncrisBacchiq; tabulas dimi-dium fui regni offert, modo lohannem Baptiftam, hoc cft, omnespiosnbsp;Euangelicosviros dccollatos, combuftos Sêextinétos pétant. Hinc et-iamdonationcsillas,quibusnonnulliPotentes in hoc mundoàlefuitisnbsp;feduéti, amp; fpiritualis fornicationis poculo inebriati, cos afliciunt, probat,confirmât,acquafi à feipfo datas fanéiificat. Abomni quoqucEpif-coporum iure,interpcllationc amp; impedimento eximit. Ad hæcEpifco-pis mandat, vt illonim domos amp; templa confecren t amp; iuucnt : impedi-entesvcrôillorum vclfcholas,vcltcmplaacritcrrcprehendit,amp; de fi ft e-re volcntcs excommunicat : illorumq; bona,Iefuitis tribuit.Ipfos ctiamnbsp;Epifcopos créât : vt in India acci dere Icgitur.
Ne quoq; defint homines, qui Icfuitasin myftcrio iniquitatis pro-mouendo adiuuent, dat ilîisfactiltatem, qttoß:tmi^ volunt irrtgulares fecu-laresrecipere cradfuaminifleriapremouere. Hinc dixiffe arbitror Rcétorem Landfpcrgenfium lefuitarum : Sunt in Romana Eeelefiaordines, quo- Annonbsp;rum aliqui non nifi Dolt;ftos,alij,non nifi nobiles,alij, non nifi diuites, a-lij non nifi ex legitimo coniugio natos recipiunt :atnobisault;ftoritatenbsp;Pontificia permifliim eft,bonos amp; malos,fures amp; latroncs, amp; qnofeunq;nbsp;volumus reciperc : modo fe Papæ amp; nobis fubijeiant, nosque fecundum AEgyptui.nbsp;Societatis inftitutum iuuent. Qiùm honefta ergo hæc fit Societas, facile Babjlon.nbsp;quisindciudicarepoteft. Ego illam ncquiffimorumhominum collu-FaäioCa-uiem, maloriim omnium fentinam amp; latronum fpcluncam effe iudico. tilinarianbsp;Nam ex huiufmodi hominibus fuam Societatemconfcriptameffcipfis^wdr«»nbsp;dicunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pbartfao-
Vt autem etiam lefuitarum domus,coUegia,tempIa, amp; fcholat fre- rum nouo-quentcntur,imô vcnercntur,aut quod maius cft:,pro facrofandis colan- rum. tur,homincsq; in ijsoffcrant : dicit ’^uWi^eumquilefuitarumaliquamEccle- Ipfablaf-ßum,velaliumpium eoram locum,à Pritpofitoßgnatum,ßemel in anno viuißtärit,in- phemianbsp;dul^entiampltnarMtn omniumpcccatorumconfiqur.liuc,l:ivicma^it innbsp;A a 3 propera-
-ocr page 200-ïpó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A ? r T r I I.
properateomnes furcs amp; lat rones,omncs infames amp;pcnuri. Hæcenînl tneritunt Societas vobis afylum præbet: modo ad illorum locum acccdatis,amp; ple-blaßbetni nariamindulgcntiam omnium veftrorum fcclcrum habcbitis. Nono-/«Hf ïefui- pus eft vobis refipifccntia,non contritione cordis, no fide in Chriftum,nbsp;ti.Sienim non vlla nouaobedientiaaut pccnitcntiæfruélibus SoL:Icfuitarum lo-hafvera cavosiuftificant,amp; ab omnibus peccatisabfoluunt. Nonergomirumnbsp;fimt, vbi cft,totinPapatucfleconcubinarios,totinceftuofos,totproditorcs,totnbsp;meritum ? virginum corruptores, totque mafculorum concubitorcs ; cum vcl folinbsp;Fil'i mors? lefuitæ, vcletiamillorii tcmplaamp;locaipfosabfolucreamp;indulgentiamnbsp;rbi obedi- plcnariam omnium peccatorum tribuerevalcant.
eittia? vbi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scd ne errctis cæci cœcorum ducesmeq; fcortatores, neq; fimula-
fatisfaäio crorum cultores,neq; adulteri, neq; moUes,ncq; qui concurabunt cum Chrifli?v- mafculis,neq; fures,ncq5 anari, neq; ebriofi, neq; maledici, neq; rapacesnbsp;lifides?v- regniDeihæreditatcmaccipicntîvtùt vos plenarias ipfis indulgentiasnbsp;bi gratia? offcratis.Tales ciim plcriq;fitis,neq; corrigi velitis,ncq; ablui,ncq; fan-étificarijiieq;, iuftificari per nomen Domini I e s v, amp; per Spiritum Deinbsp;i.Cor.6, nöftri,miniftcriopurivcrbiamp;Sacramentorum .-fed inlocisveftrisma-gicc confecratis ac in propriorum meritorum valoreplcnariam omni-Auguft. um peccatorum indulgentiam quæratis amp; fperctis:idco iuftacftcon-liumana demnatio veftra» vt qui proteruè amp; contumaciter Chrifti mortem, fan-iuflitiadi- guinemamp;rcfurreäionemproculcctis:Stultisautemgt;ftolidis,tumidisamp;nbsp;uina com- inanibus vcftrisbullisgt;locis,imaginibus, ftat,uis,reliquijsacopcribus,nbsp;paratain- quorum elegantia ne panno quidem menftruatx compararimcrctur,nbsp;iußitiae^i omniatribuatis.
qwaamp;lu- Tandem in hac Bulla, co quod etiam ad Indos vfq; proruperunt, cernainte datillis foteßatemabfoluendietiamabijs,qu£,Papafibiinbullacœnarefiruattino-tiebrùful- mniaquafimtEpifioportimferagere:c^3.yitLiuntotó.in2.vc,vw^cïe,c\\n(ms.retnbsp;gere eer- adiurare,exorzizarc,confirmare,reformarc, indulgentiasdiftribucre,nbsp;nttur, fed diuortia facerc,cum confanguincis difpcnfarc,tcmpla confccrare, camrnbsp;inSolis ra- panas baptizarcjftatutanoua facereA; alia confimilia,quæ alioquin funtnbsp;dicepoßta Romanorum Epifeoporum propria:ab ijs vero Epifcopis,quosDiuuSnbsp;ter.ebra- Paulus in Epiftolis fuis inftruit,alieniflima.
fttr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poftremo ctiam vu lt,«e quis his nefarijsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lefuitarumfe opponatmeq)
r.Tim. 1.2. appellat fupereaN'aXt etiam Principes, Prçlatos amp;c alios in regno fuo Anti' g.jf-.amp;ad chriftiano potentes,iurarc : ne quis banc fuam mcretriciam Societatemnbsp;inquictet: vcl priuilegijs fpolict : vel impediat. Talia verb audentes vultnbsp;punire vcl per fc,vcl per Magiftratum : quem, diuinje ordinationis con-temptor,
-ocr page 201-DE JESVlTAHrM pniVlLEGllS. iji tcmptor brachium feculare vocat,fuorumq;fcelerumcarnificcsfacit,nbsp;quos Spiritus fan dus propter diuinum, quod geru nt, munus Deos VQ- pfiltn.nbsp;carc non crubefcit.Hæc cft ilia Bulla,quam lefuita: martrnagnunt vocant,nbsp;quod in ca omnis generis priuilegiaipfis, non aliter, quàm in Oceanonbsp;nauibusoncrarijs mtrees, aduehantur. Qi^m reliqui Monachi amp; men-dicantium ordines,quafi diluuium oderunt, metuentes, nein hoc mari,nbsp;quod vehit Icfuitas, vt olim Pharao in mari rubro,fubmergantur. Sednbsp;tranfeamusad aliam Bullam.
Jn Bulla ßxta.
IVliusin. Xn.Calend.Aug.Annoi55o.præccdentisBulIæpriuiIe-gia,adinftantiamlcfuitarum votafuarenouantium,fcfeqretiam huic
Papæ corpore amp; animaimmolantium amp; in mancipia offerentium,(grata olim dæmonibus futur! hlt;yftia)confii mauit : amp; addidit infuper, vt o-mnesEpifeopicurét,priorapcrpctu’æefle facultatis,caq;inuiolabilitcr obferuent,nifi in omnipotcntisDeiiramincurrcre velint. Papaenimnbsp;tnedius quidam eft inter Deum amp;homines,(vtcorumDccretalesvo-lunt)hoc crt verè monftrum.Poteft ergo Deo impcrare, vt, quibus ipfcnbsp;Vult, irafeatur : amp; viciffim quibus ctiam vult, propitius fit : fiue caufamnbsp;agatpiam amp; fideianalogam,fiuercsimpiasamp;omnipietatiinftitutisuénbsp;diuinis contrarias.Et hoc cft,quod Paulus dicit : óra'fÂf^pT7a{,ô 2.TheJJquot;.2,nbsp;-nifnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vTrifouef/^iVQf 'a-ô.f'TTi. Kiÿfiivav Stor h aiSei-
^Â,«çîÂVToi'«5-'Ÿ-jgt;aor?©ê3’, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o-n
hoc cftjHomo fccleraras,filius perditionis, fcfc opponens ac efferens ad nerfus quicquid dicitur Dcus,aut numeniadcovtintemploDeitan-quam Deus Icdcat, præ fe ferens,fc efle Deum.
Hxc in Papam Romanum quadrarc,rcs ipfa demonftratiquia is cft Chrifto ex diametro oppofitus : vtpotc cuius Ingenium, dodrina, vita,nbsp;inorcs,fada,legcs amp; inftituta Chrifto repugnant. Pedibus cnim fuis fee-tidisverbum amp; fanguincm Chrifti proculcatiTraditionesautemfuas,nbsp;quafi ad falutemætcrnamconfequci\damneceffariasloco meritiChrifti iadat. autem ncgaticfum elfe ChriftumiHic cft Antichriftus,nbsp;i'Iohan.2. vnum amp; PolumDeum,inuocationemSandorumintrodu-cens, adorandum negat. Pro vno amp; æterno Sacerdote Chrifto innume-rosfacrifiçulos confccrat,Pro légitima potçftate duarum clauium regninbsp;ccelo-
-ocr page 202-IPX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A p y T r J t.
ccelorutn.nefcio qucm fafciculum adultcrinarum clauium Ecclefi« ob» trudit. Homines non{oIafidcinmeritumChrifti,fedpropnjsfatisfa-ftionibusiuftificariclamat.EcclefiamCbrifti ceremonijsamp;fupcrftitio-nibus ftulti/Ttmis contaminai. Quæ Chriftus femel ex Ecclefia profliga-uitfquales funt nundinationcs facrorum) eapertinaciter rcuocat. Régna mundi capit amp; imperium fnmmum affcclat,cùm Chriftus adrc-lohan.6. gnumquæfitusjfugerit. Pedes fuos foecidos amp; non raro morbo.Galliconbsp;Italicaue leprainfedos,omnibus ctiam Regibusofculandos offert.Tri-Mitximè corni redimitus tiarajveluti Perficus aliquis Deus, gemmis amp; auris ruti-infefio Ians prodit, fcfcq; circumftrcpcntc armata ftipatorum Heluetiorumnbsp;Corporis manu adorandum ( quod vidi Romæin fefto Corporis Chrifti Annonbsp;Chrifii, i583.)proftituit. Dominumfefetotiusorbisiaditat. OuesChriftiex-pilatamp; dilaniat. TemplaDci,domusorationis,in fpeluncaslatronuiunbsp;Quellt fi- conucrtitjamp;; in fori formam mutat.In tcmplo Dei commutationes,col-no mercA- lationcs,emptioncs,ncgociationem curtifanicam, hoc eft, fatanicas Salante »24- cramentoriim,Miffarumamp;indulgentiarumnundinascxercct.nbsp;moltocat-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Namjquod ipfe vidi, perltaliam ftant ante fores tcmplorum con-
tnUytrifiit ftrudæ menfs, cathedrje atq; fellædn his venum expofitæ funt cere« fi-ribaldhbe gurae,oflicula,cerei,fcrrei pedes atq; manus,gallinæ,galligallinaceigt; file, diciti eiusq; generis oblationum infinita copia;In ipfts verb templis ftant ido-Italus con lamanibus exporredis:amp; quia ca mutafunt,iutcrpretes habent fatis lo-fierfiis. quaces,quiaræ amp; idoloaffidentcsfalutatumvcnicntcsexcipiunt,alli-
Koniie 4- ciunt, blandis verbis deliniunt, virtutes diui exponunt, confida mira-pudM.arta culaidoliiaditat, pecuniafuperftitiofosftultosq; homines emungunt*' ilaiorem, amp;ne quid impediat offcrentem,habcntilliomnisgenerisnumifmata»nbsp;àquot; de Ni- vertuntitaq; mutant amp; vendun t,vt,quantumcunq; poffunt,quam plu-ue, dr de fimum in Diui Gazophylacium corradant. Quibus interim prxudetnbsp;indte,ds'c, impius vel Monachus velfacrificulusjquicxdonarijsillisturpiftimaiflnbsp;fuam alit familiam, fcilicct Leones, fcorta, parafitos, phormiones, mi-mos, nebuloncs ,ambubaiasamp; Spurios. Ante omnia verb Papalis amp; Ca-nonicaportioccditdehifcedonarijsfandiftimojoptimojMaximo: qi**nbsp;Matth.io, largiftimisindulgcntijs conceftis fandam iftam amp; optimam mcrcatu-A£i,8. ram confirmauitjprxcipiente Domino : Gratis accepiftis, gratis date.
Petro item dccernente amp; pronunciante ; pecunia tua tecum nt in perdi-tionem, quoniam donum Dei exiftimafti pccunijs comparari. Huicc-nim impune licet omnes exercere impofturas, quia effertur aduet^b® ipfum Deum verum,amp; contracultumDeiomnem,intcmploDeife'nbsp;denîj
-ocr page 203-DE lESFITiRFM PRIFILEGIIS, 195 denSjoftentansfeipfumeffeDeum. Id quod Romæ vidi. Namquotiesnbsp;Papainaliquodtcmplumvel idolorum fpeluncamingreditur: magnonbsp;ftudioinoccurfumciuscfFunditur omnis populus,procidens,huncq;nbsp;non vt hominem, fed vt Deum cxcipiens. Ibi turn efferuntur omnes re-liquiæ : pedibus eius fubijeiuntur holofcrica puluinaria. Ducitur maxima pompa. BoneChrifte,an non pudette, quod Regem tedemonftra-turus,afina veftus lerofolymam ingreflus es? En,vicariustuusmagisnbsp;m agnifice amp;. artificiosc Maieftatem fuâ demonftrare poteft. Hoftia hie-rotnecse aureæ inclufa ( quam pro Deo adorant clamantesfualingua:nbsp;La m'ifertcordta,la mifericordtayS dioftgnore noßro adiutate noi)vA Papæ præfer-tur:vclipfeillamfuismanibusportat,amp; inuocandamproponit. Huie.nbsp;quafi fanftiffimo geniçulantur omncs,puluerem, quern equus ipfius al-bus pedibus calcauit, exofculantur, St inftar SanótilTimarurn reliquia-T^nbsp;rum colligunt, domi reponentes ad dæmonia St morbos propulfandos.nbsp;Intent! quoq; omnes, quafi attoniti illius benedidionem, quamfub fi -gno crucis difpergit, expedant : St faluos, fccrcdunt,fi iftius vel veftigianbsp;pcdum,velfimbriasvcftimenti,diuinumvcróquiddamputant,fIpedes/’'‘^^ƒ^’’i/^*nbsp;exofculariliceat. Qui dicitillumnon habereplcnariampoteftatemcce-”®”/®;“’”nbsp;li St terræ,purgatorij St inferni, protinuspro hærctico habetur. Difertis humiliati,nbsp;quoq; verbis eos vociférantes audiui:Papamelfe vicarium Chrifti,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam
putEcclefiæ. luniores verbillipublice ^cclsiimntcSjLLPapaoJatitcpatre^^^^^^^^' «oi.Vt alia atrociora taceam.
Tails ergo cum fit èc tantus,vtnemoeidicereaufit,curitafacis? cum'ipfcfoluspofTitfupraomnia humanaStdiuinaiuradifpenfare,Stexnbsp;iniuftitia facete iuftitiam, corrigendo iura St mutando profcrinio fee-leftifui pedoris: quidmirum,fietiamomniafandaStnefandalefuita-rum opera,conßlia St inftituta, ecu fanda probet, ftabiliat, confirmet ?nbsp;Cùmiftisîmmenfaipfius poteRas vicilTtm ftabiliatur. Sedquidmultisnbsp;opus? Nos iam ad Draconis huius alteram cpiftolam dcfcendamus,Senbsp;os eiusjgrandia de his fuis beftijs loquens,patientcr audiamus.
Jn Epißolaßpüma,
IVliusergo III. diezz.Od. Anno 155a. pro fuæpotcftatis,vtiloquun-tur,plcnitudine,Iefuitis,prætcrfuperiora,noua tribuit priuilcgia; quibus,fi alij vterentur, excommunicarentur St damnarentur. Ea funt:
Bb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Frofeßit
-ocr page 204-c / P r T r I I.
Proftßis Heere àrcaieiunitt cibesprobibitosdißenfare. SiSacerdosaliusvct Monachus,velfecularis,abfq;fpeeialipermrflioncSacerdötis,taIem po-teftatem habentis, qualifcunq; iUe , quomodocunq; difpofitus euetxnbsp;fiue bené fine male habens^ieiunij temporibus vtcrctur cibis prohibitis»nbsp;vtpote carnibus, ladtc, ouis, butyro cafco, is excommunicaretUbvclnbsp;cliqua pecuniæ fumma mulftarctur. AtIefuitisProfeflîs,koccfl:,quinbsp;quadruplici voto Papæ funt obligati,licet difpenfare:hoc cft, permitte-re fibi amp; alijs liberratem vefcédi quibuflibet creaturis, in vfum hominisnbsp;à Deo creatis. Ratio huius eft : non , quia Deus liberum earum creatura-rum vfum hominibus fecit:(Nihil enim adipfos Dei permiflio, amp; Paulinbsp;doélrina)fcdquiaPapaillishan'cdifpenfandifacultatcroconeeflit. E-gregium priuilegium,quo fePàpa Antichriflum,Iefuitæ verofenbsp;Antiehriftiferuosdcmonftrant. Prohibitionem enim ciborum Paulusnbsp;doélrinam Dæraoniorum dicit. Non ergo cruntlefuitæviri(vtfcipfosnbsp;in Calabria amp; India vocant ) Apoftolici, fed Dæmoniaci ; non Jcfuiticirnbsp;fed Antilefuitici; non Chriftiani^fed Anticb.riftianitvtamp; Papa, illorumnbsp;Pater,vcrè Antichriftus eft.
Secundo: licet illKetiamhdreticos,'vtïoc[uuntur,Lutr}€ranosabfiluere^ Abfoluere verb iplîsnoncftnomincChriftigratuitampcccatorumre^nbsp;miJîionemannunciarerfcdcx LutheranoPontificium,hoceft,excathogt;nbsp;lie© cacolycum,ex Chriftiano Antichriftianumrcx membroEcclefisenbsp;Chrifti,membrum Synagogæ dæmoniorura,exfilioD'eiadoptiuo,fi-liunrSatanæjfieqfduplicem gehcnnæfilium fâecre. Id quod non cft ab-loluijiuftificari aut iuftum reputari :.fcd eùfîmac Potifreiæ rcum ficri,iu-dicari,damnariamp;apoftatatnproHunciark Hæcautem potcftasicfuitisnbsp;dataeftrVt fie commodiorem cum.Luthcranisagendioccafioncmha-bcant. Dieun t enim ; Non eft, quod mali quid de nobis fufpiceris : Nosnbsp;nonfoIcmusjVtreliqui clerici, quenquaminquifitoriprodere. Ideo li-Âip 5(tflt;j»bercfidcmtuamprontere: Eft enim nobis poteftas concefla te abfol-dicit CMuendi,amp;in.gremiumRomanæEcclefiæ rccipicdi : Modo igiturhastre»nbsp;pre- fyllabas dicas,rc,vo,co : amp; te in omnibus adiuuabimus.Sin verb alios ac-firatus a- cefferisjconfulere quidem ipfos poterisjat non ab ipfis abfolui : quia no-dorauerii bis id,non illis licet. Inhoc,vt loejuuntur, confeientiæ fbro miferè mul^nbsp;nte, h£c 0- torum torquent mentes : abfolutioncm pollicitantes,cùm tarnen rcipfanbsp;mnia ttbi animas,illis fidem habentes amp;adhærentes,perpetuxdamnation! fubijquot;nbsp;dabe. ciant. ?id illorum igitur pollicitationes aureas, quafi ad Syrenum can-l^Iatth,^. tus,auresobduiandîefuntineillisaufcultautesinScyllamamp;Charybdi»nbsp;iûcidcn--
-ocr page 205-îgt;‘e JSsriTAnrM pjiirjiieïjs: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;195
tfttidcntesjädftygiasaquaspræcipitescum omnibus Apoftatisjquorum pars in inferno eft,feramur èc in «ternum pcrcamus.
Tertio, tcftentuf alij Sacerdotes ante Miffam fuas boras vel officium dicerc: atlefuitùconcedit lUasetMmiiißxpoliponere. Quo priuilegio probe vti nôrunt. Cùm pleriqucSacerdotum ipforum, poft collationesnbsp;fuas in multum vfque diem ftertentes,ad vltimum vfque Miflæ fignum,nbsp;vixinduiveldignè,pro more theatrico,prsEpararipoflint.
Quarto.Non folùm apud rudiores Papicolas, verùm etiam apud Lutberanos minus doftos amp; parùm dextrè de feientialiterarum iudi-cantes,quandam fibi eruditionis amp;Pbilofopbicæi^?«/zHropinionem,nbsp;loquacesiftxranxamp;fopbiftxfallaccs,pepererunt. Vcrùm fi q^uisfolida^j^^j^ »nbsp;rerum vel diuinarum vcl Pbilofopbicarum argumenta petat, illisq; ve-rifimilia ipforum dogmata Afiapbifmata,in quibusifti,quafifubvm-^-y^^^^nbsp;bris latitant, excutiat, tune fub pelle Iconina afini ,fub plumis colum bi-iKscorui latitare,inter olorcs anfercs, amp; inter raufas graculi ftrepere de--^nbsp;prebenduntur. Sicutinpubliciscxaminibus,dumbonorcspetcrcnt:fæ-p^^j,-^^-pcindodtiafinifuntdeprcbcnfi.Qmddicam denoftrisDoftoribus,qui lt;nbsp;ipforum illis ruditatem plufquàmafininamadoculum demonftrâruntpj^^ (^Sa-C^idPquod plures interparietes,ignorantiæquàm feientiænbsp;lunt ? quid quod folidam Icientiam addiftere non poflunt ? eb quod le-gctcnentur,nonnifiPontificia,boceft,mendaciadifi:erejfumosvcnde-^^^^^^_nbsp;re, Sopbiftas agere, opiniones pro rei veritate, leuia pro grauibus, amp; pgfg„fggnbsp;falfa pro veris obtrudcrc. Hæc amp; alia non ignorantes lefuitarum Senio-^^^^^^^^^nbsp;resamp;aftutiorcsjobtinucrunt àPapaetiam bocpriuilcgium,vri«fr4do-}noruni {üUegiornm fitorton priuatos parietes,fuosad quofiunque volunt gradusnbsp;promouerepaßint. Ne tarnen Vniucriltatum legibus derogaffevideanturj^^^^^^nbsp;vbi fuos examinât ût,ad promotionis diem, Reélorem amp; Canccllariumnbsp;Acadcmiævocare£olent,qui licentiam promouendiipfisdarccogun-tur,amp;nein minimoquidemipfiscontradicereaudent :quin fufficiatillis bæcgratia,quod adprandium vel cœnamfunt inuitati. Ne quisau-të illoSjVt qui publica non fubierint examina, arguat, rideat, amp; contem-nat,prxcipit Papa : vt taies focij graduati,qualtficati formatt,quafi in public»nbsp;idfaîlKm effet, in honore habeantur. Concedit etiam illis eadem priuilegia,nbsp;quibus gaudent ij, qui fccundum ftatutalegitime funt promoti. Qikjsnbsp;cgo,taleslegitimos£)olt;âqresamp;Magiftrosputo:qualesfpurijbabcnturgt;nbsp;^Uosiucri amp; quïftus gratia nonnulli,pro legitimisamp; honefte natis,pro-lt;
B b Z nunciant.
-ocr page 206-tÿd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T VII.
nunciant. Teftimonium habentes in litcns,in corpore verb amp;animiSr infeitiam Scinfamiam.
Scdamp;aliafubcftratio,quarelefuitæfuosintraparictcs Collcgij fui promoueanf.ncrnpe incxliaufta 8c infatiabilis, qua laborant, auaritia.nbsp;AmaijSs. Bononiæ in Italia ex lefuitarum Reôlore quærcbam, quare non publiccnbsp;fuos promouerent : Multos enim efle qui exiguam exiftimationé amp; 1 andern , huiufmodi in angulo aliquo excîufisDoctoribus tribuerent. Rc-fpondit : Non hoc fâcinius,quôd noftri non fint idonei, vcl non fatisadnbsp;refpondendum inftruâ:i:fcd hoc fit fuperiorum noftroruminftituto,nbsp;ne noftripublicècrcatijcriftas criganttvel publicislegibusiurati,no-ftris fe aliquando regulis opponant. Et quia id nobis fingulai i Papæ in-dulgentialicct,fiimptusillos, quos publicc facereoportcbat,noftrorumnbsp;in vlum conferrc,ficquc omnes interhumilitatisSc paupertatislimitesnbsp;contincre pofliimus. Hi funt pcrdocii illi Doélorcs,aurea Ecclefiæ can-délabra,raræeriiditionisvafii,electa Papæ organa,’îw.4'-/^=‘dæmonioruiTinbsp;inftrumêta,Do6tores Scraphici,Chcrubici, Angelici, Scholaftici, Tho-miftici,Scotiftici : in fumma admirabiles omnibus, qui vcl ipfa campo-rum gramina crefeere audiunt..
Egrcgiè funtdeDeo, cius voluntateamp;vcrocultu infiniéti. Nam' fiatuas amp; imagines confccratas àPapa,ceu numina quædam adorant, fi-biqueDiuos quot lubet fingunt, non fine horribili idolomaniaEthni-corum impietates in orbem Chrifiianum reuocantes. Ita panem Altarisnbsp;(vt vocant_) confecratum,ficuti olim Chaldæi ignem, quem Perfæ Ori-mafda dicunt,Deum eflefingunt, eumq; adorant : ficq; ex pancillo ma-gicèconfecrato, cum Thebanis loucm amp; Bacchum ; cum Atticis Cere-rem , aut quoduis aliud numen faciunt. Adorant prætcrea non vnunjnbsp;Deum :fcd illorum Prtapus,vtLampfacenis, cft Papus : ill orum Mars,nbsp;Georgius : illorum Minerua, Catharina, amp;alij innumeri Diui. Hofeenbsp;Exod.^2'.- fuosdiuos itacolunt,vt coram ipfis,ficutlfraèlita?coram vitulofuo,fal-tent amp; tripudient. Quem cultum illis Sacerdos fummus, Papa Roma-Deut. i3. nus, abfcntc Mofe, hoc eft, Chrifto, cuius vicarius efle vult, facile per-mittit. Quandoquidem illiaurumamp;argentum, non ad vitulum cpn-flandum, fedipfum vitulum alendum amp; conferuandum conferunt. Sicnbsp;vt Papa Roraanus reuera nihil aliud fit ,quàm vitulusilleidololatricus:nbsp;coram quo Mundi potentesfaltant,amp; quicum fpiritualiter fornicanturnbsp;amp;negociantur. lidem diuinum cultum rebus,quibusnondebetur,amp;nbsp;quæ non funt Deus, tnbuunt : Dum Sanétos vcl mortuos, qui ignorantnbsp;nosr
-ocr page 207-DE lESVir AEVM 'fElVlllGll S. ' \ip7 nos, înuocant ; fuam fiduciam in eleâitia opera ponunt, ieiunia, perç-grinationcs,régulas,corporum macerationcs fine Dci verbo eligunt.nbsp;DevoluntateveroDeijquid egregij ifti Doctores, lucernæ mundi,pro-ferunt ? Dubitationcm, qua Deumamp;impotentiæ amp; mendacij arguunt,nbsp;profpeamp;fideinChriftum traduntipromiffionum diuinarum. certitu-oinem in dubium vocant : Suis côftitutionibus, decretis fomnijscon-fidunt:omnem fuam dileélioncm in Antichriftum transfundunt:fuanbsp;propria dileftioneamp;operibuslegisiuftificarivoluntzDci timoremnonnbsp;nabent : fuis ipforum meritis confidunt : præcepta Dei contcmnun t:fuanbsp;figmenta obferuant. Hifunt verè Ninitæ,àNino filio Belidenominan-di. Qupd vt hicpatrisfimulacrumiItailüPapæimagincsconfecrata^»nbsp;adorandas proftituunt, 8c hoc lufu homines tum alibi, tum maximenbsp;Romæ,alla Maria di maggiori ,alla Maria de niue, alla Maria de monte,nbsp;alla Mariadi tuttelifantti,alla Maria diminore,potifltmùm verb hocnbsp;noftro feculo alla Maria di Loreto dccipiunt. Ad hanc ex omnibus na-tionibus homines confluunt : quafi Deus ibi, vt olim in caftris Ifraëlita-rum, præfens effet. Sunt ergo lefuitæ Belbaalbeelzcbubitæ, variosDominos, Diuos amp; dæmonia,quæadorent,fingcntcs, EtquodBaalpæornbsp;fuit Moabitis : idem cftlgnatius Loiolalefuitis.Vt cnim ille ab apertio-neeftdiétus:irahicapcrrioamp;;ianua, feu inuentio lefuitarum eftappcl-latus.. Hic eftiefuitarum Priapus, paterfœcundus excuûisinteftinishi Vt magninbsp;focijprofluxerunt.Hic eft illorum Beelzebub,Rcx Mufearum lefuitica- nominisnbsp;rum,oleum legis ScEuangelij perdentium. EtquodBabylonisSeAffy- Doéfordi-rijsBclus:ÆgyptijsOfirisamp;Ifis:AphrisNepthunus:MaurisZuba:Rho-xit D. G.nbsp;dijs amp;Maffagetis SolrSamijsIuno.-LemnijsVulcanus.'PaphisVenus: M.nbsp;Dçlphis Apollo olim fuit,id funt hodièlcfuitisprimi illorum patres;nbsp;Faber, Laynetz, laius, Broël, Xauicr, Salmeron, Rodcricus, Codorusnbsp;amp; Bobadilla. Quorum quofdam iam in diuorum numerum retulcrunt:nbsp;alios verb Deos domefticos ac laresfecerunt. Hi funt qui cum gentibus, Nmn. zj.nbsp;vt Scriptura loquitur, meretricari folcnt: Hi fuæ Societatis propagatio-nem ( vt genres feminis promiffioncmadPriapum)adfuumIgnatiumnbsp;referunt, qubd quafi ex igncffammæ:ita ex Ignatio multi fint focij nati.nbsp;Qupseapropter non abfurde ignita Satanæ teladicere potcrimus:liquidem ijs iam Chriftianipaffim petuntur.Imb funtvere Moloch ille,nbsp;cui parentes liberos fuos cremandos obtulerunt. Quem vt olim fapiensnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n»
Salomon coluit : ita hodie, proh dolor,multiftolidi parentes fuos filios Rfgt;sfocijsinftituedos tradunt , quos deinde in Socictatem fufccptos,ci—nbsp;Bb- J, lieijs,.
-ocr page 208-ïgt;8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c  p r T f Î t
licijs, flagellis ic alljs maccrationtbuj,quafi igné mundano confumtlMtl animamvcrôinfelâamfalfadoftrinaadigncni infernalem deprimunt»nbsp;Quicunq; ergo fint, qui liberos fuosgt;Icluitis,peflîmis iuücntutrs cof“nbsp;tuptoribusjcrudiendostradunt, eos, etiarfifiipfoSoIomoncfapientio'’nbsp;res eflent: in hoc tarnen ftultèagercdiccremzeô quod cum illoMoIo*nbsp;chum colerc incipiant. Reuera cnim lefuitarum collegia aliud nihilnbsp;funt,quam Molochi imagines coheauæ, in quibus filij iliorum creman-lur.Qi^madmodumautcm Molochi Sacerdotes »tibias amp;fifl:ulas adhi*nbsp;buercinc parentes liberorum ciulatus amp; gemitus, quos dum vftulaban-tur cdiderunt,cxaudircnt:itaamp;Icfuit£inltar Syrenum fuauitcr i 1 lis cantan t,àüres eorum demulcent, animos dcliniun t parentum paritcr amp; li-berorum,doncchosadSocietatempertrahant. Parentes ergo,dum au^nbsp;diunt filios apud lefuitasindodrinaamp;moribusproficcrc,haudfecùs»nbsp;quam illi coram Moloch (donee puer in idolo ab igni fuceenfocon-crcmabatur)faltant:Iefuitæautcm percutiunt tympana (qusefunt,nihilnbsp;folarijjnullam merccdcm nobis dare debetis : gratis reftrum erudiemuJnbsp;filium : erit nobis quafi yrfifioe 8c frater germanusmon fit vobis cura denbsp;illo:vtmeipfumcuraboillum:fiobediuerit,in omnibus eum adiuuabi-musjamp;c.) vt parentés filiorum vagitum, miferias, dolores, verbera, flagella, ciliciaamp; cætera tormentorum genera, quibus Molochitica ilianbsp;Efauitarum Societate,quafiin altero purgatorio,iliorumcordiumS^nbsp;carnis dilcdla pignora miferc torquentur amp; conficiuntur, audirenoHnbsp;poflint.
Nec his content!Icfuitx cruditionemfuamrranfcceleftem etiani in hoc oftendunt,amp; qualesDodlofes fint,declarandum in concionibus»nbsp;exhortationibus amp; Icctionibus fuis fere nihil traâ:ant,quàmquôdo-mnes homines monent, vt ad flatuas, loca fandta amp; Monafteria, in qui'nbsp;bus filij,filiæq; PapæMolochoofFcruntur,peregrinentur,vota fufei-plant, atq; ad ea,quafi ad Dcumquendamconfluant.Hislocisamp;ftatuis,nbsp;Varias calq;diuinastribuuntvirtutcs,cultusq; affingunt^quarum etiarnnbsp;Genteshodie pudere polfet. Abhisenim,ceu Gentesolim dæmonibus»nbsp;tefponfa pctuntt haec homines fanare dicuntzhis fletum,rifum,mo-tum,fermoncmproqualitateamp;quantitatcoifercntiumtribuunt,nonnbsp;aliter confulentcs illa,quam qui diabolum in cryftallo, monftratis ima-ginibus,quærunt. Qmd quodmultieorumtalesimaginesfecumpor-tant,quarum beneficio fe prætcrita fcire,futura pr£Ediccre,amp; cunâ»nbsp;Â'Htu isfi noflegloriantur?SicIcfuita PKLTANVs,quemdodiflîmumputabantnbsp;Auguftîfj
-ocr page 209-Dl ItSVlTAlVM PTRIVILIGIJS. tPigt;
Auguftæ,fuo in mufæo mihi monftrauit imagunciilam, amp; dixit:Se nun-quam illam falutafle, vel coram cagenuaflcxifle, quin corum, quæ vo-luerit fcirc,noticiam variamq; gratiam fuerit adeptus. Sic fenex quidam ». Iefuita,RomæapudS.Andream,nominclHlius,quipofl:eaadTurcarum'' ”nbsp;fines eft emiflusjoftendit mihi imaginem, cuius virtute fe futura fcirc,amp;nbsp;vlccra fanare pofle dixit.Erat tum frater,qui vlcus habebat infronte, fu-perilludquàmprimùmpofuitiftam fuam imaginem, illico pusamp;fan-guis effluxerunt. Hi funt reuera Magi,fortilegi,fuperftiofi , figna diefq;
entes. ScdquishorumDoäorum artes malas amp;ncquitias vel mente latis concipere poflit,ncdum verbis digne exponere ? Sunt(quæ teftis oculatus produce ) in idololatria Ethnicis , T urcis amp; ludæis détériorés.nbsp;Sunt fimulatorcsjdiflimulatores amp; hypocritæ maximi, Sunthæreticinbsp;pcrtinacilTimijDei verbum amp;SacramentaCbrifti corrumpentes,pro-fanantes,mutilantes,violantes : quorum proprium eft in quarto modo,nbsp;fepararc homines à vcritatcDei,amp;:falfitatePontificisinncere:amp;:nihilnbsp;quameum præccptisDci,amp; articulis fymboli,pugnantia amp; contrarianbsp;tradere.Sunt Apoftatxperuerli,propter ventrem,qui illorum Deus eft,nbsp;ab Ecclefia Chrifti ad Satanæ Sy nagogam déficientes. SuntSophiftaenbsp;Inipij,pcrtinaces,fanatici,columniatorcs,amp;cvTe9:7r€À(ainhonefti. Suntnbsp;homines in Euangelicos viros pcriuri,pa(ftaiurata,fidem amp; induciasnbsp;non feruantes. Sunt qui Sabbatum Dei horren dis facrifieijs, Miflafcili-cct abominandaamp;idololatrica,morttioruminuocatione,amp; inutilibujnbsp;traditionibus humanis profanant. Sunthomincsimpijamp;reprobi, quinbsp;contra confcientiam,contra expreffa Dei mandata, fcientesamp;volentcsnbsp;obtempérantPapæ cdiftis.SuntSacerdotesvani,Ieues,inconftantcs,Jgt;-Ir7a.7lt;iranbsp;5lt;xaT%/,praecipitcsinloquendo,iudicantesdeincognitis, xicoA^o/jvani-loqui, nugigeruli, matæologi, allotriocpifcopi, typiinfidelium ,con- wr Pauiusnbsp;temptores miniftrorum verbi amp; Euangelij,quosvocantpra:dicabiliagt;lt;»d Timor.nbsp;prædicâtcs,predigkrugos,amp;c. Suntinftitutoresnouorum cultuum,Sa- amp; Tit.nbsp;cramentorum amp; cercmoniarum,vel potiusrerum puerilium amp; crepun- Item adnbsp;diarum, diesfeftos in lufus thcatricos conuertentes: magisverbi diuini Rem.i.p».nbsp;acEuangelij concioncs, quam Satanas fignum crucisvel aquam luftra- fuit.nbsp;lern (vt ipfi nugantur^ fugientes : funt Parcntum,Magiftratus amp; fecula-rhim, vt loquuntur contcmptorcs. lefuita Crvsivs Landfpers’æ in
-ocr page 210-tes gcrmanos exuendumjeuinq; totum în lefuitarutn Patres transfufl* dendum ncq; vllum fuorum nouitiorumadparentesetiamaniinama-gentes,aut extremum coHoquijcum filijsofficium pctentesadmitten-dum.Item parentibus, amicis amp; Magiftratuiconantibus aliqucm ex So-cietate, ad com munis vitSE cômcrcium reuocare, infaciem expuendumgt;nbsp;acdiccndum: Sinketnortuos fepcliremortuos:Et,Vadepoft meSa-tana.
LandfpcrgæeratNobilis,îngeniofus,mihiqueamiciffimusadolc-fccns,nomineBartholomæus Schrenckivs,patriaBauarus,Romac verb in Germanorum collegio feduétus perlefuitas.Isin patriam rcucr-fuSjLandfpcrgælefuitafaélus cft:Huic literas mifit piaamp;fenioconfe-élaMaterjrogansvt Societatcmiftam dcferat,adfamiliamfuam antiquanbsp;nôbUitate infignem redeat,neq; tanta ignominia ftemmafuum dar illinium afficiatjamp;c.Reólor Crufius priufquam illi literas traderet,refigna-uit, legit, amp; poft aliquot dies his dolis bonum aggreflus eft adolefcetcm.nbsp;Cariffime,inquit, Schrcncki, fi quis te conarctur vcl donis vel promiffis,nbsp;vdliteris ex Societateadmundumreuocare:Qmdfaceres?Rcfponditnbsp;illefubridens:nequedona,nequepromifla,ncqueliterasmultumcura-rem :fcd fi parentcsme auocarcnt,nefciremfancquidmihifaciendumnbsp;foret. Tunc Reftor cum ducitfeorfim literasq; matrisilli monftrat, SCnbsp;perfuadetadolefcenti, vt in haneformam matrigrandæværefpondcat.nbsp;Mea mater raihi dubium no eft, te multis lacrymis nicum ad Societatemnbsp;Iesv ingreflumprofcqui,amp;dolere,me tibi in hac tua ætateereptum«'nbsp;Sednoli tefruftraneislacrymis cófumere, laterem lauas ; Ego rcdirenecnbsp;volo,nec poffiim,nec debeo. Nó debeo,quia Patres mei fpirituales,quos gt;nbsp;loco tui elegi, id non permittere polfunt, absque fpeciali Pontificis vd ;nbsp;Generalispcrmiffii. Non poflum ; quia iam votafeci. Non volo : qui»nbsp;nec Chriftus de cruce propterlacrymas matris defeendit. Deinde verônbsp;idem poft paucos dies mihi rctulit : Matrem ftiam literisin grauiffimun»nbsp;cundemqjpericulofiflimum incidiflemorbura. Verumtoxicislefuita-rum pharmacis ita dementatus erat, vt in ipfo iam nullus amplius picta-tatierga matrem locus fucrit reliélus. Talcs nimirum hi DoéloresFi-lios, Cirçæis fuis regulis, reddunt.
Vt autem parentes rident: ita ctiam Magiftratum à Deo ordina-tumcontemnuntamp;blafphemant.IefuitaTorrenfisvocat Magiftratum fcabcllum pedum Papæ. In his Bullis dicuntur : brachium fcculare. Eo-r um curiam, à cruore didam tradunt. Quo ties Magiftratus conatnr im-
-ocr page 211-DE lESVlT APVM PRIVILIGIIS. jot pijs lefuitaruni Faélis refiftcre: vocanteos,Satanam; excommunicantjnbsp;profcribunt,amp; fcruis durius traciant.Vt iam nihil dicam,multos cogijVtnbsp;nifi ipfi periclitari vclintjcarnificum vices fufeipiant; lefuitarum prodi-tiones J infidias Sx. omnes malas artesiuuentacpromoueant. Alioquinnbsp;pcriculum cft,ne ipfi confumantur, cum tota fuafamilia deleantur, autnbsp;ad minimum coram Pontificijs fatellitibus amp; cohortibus infamia no-tentur.
Qmd dicam de fpiritualibus illorum furtis : quibus falfa fua do-ftrina,animabus fanguinc Cbrifti red'emptisærernæ vitæ bona fuffu-rantur ? vnum facrilegium pofuifle fufficiat : nempe calicis feu fangui-nis Chrifti ablatioriem. Ob quod vnicum grande's-oTJ/eJox.xs'rJcu iftidi-’P'^?'’-gnieffent,vt omnes ab ofEcijsfuisfufpendercntur,de gradudeturba-rcntur,ex Ecclefia eijcercnturjdonec de reftitutione confultarêt.Qmd ? quôdfuorumnouitiorum corpora, peregrinationibus,iciunijs,cilicijs,nbsp;nagcllis amp; alijs pœnitentijs enecant : quôd funt iniuftiEcclcfiafticorumnbsp;bonorum poffeffores :quôd aliorum res amp; famam affeétant, traducunt,nbsp;amp;caIumniantur?Qmddcillorumimpuro cœlibatu dicam,quofocie-tatem ingreffi feipfos contaminant ? quid de Spirituali fornicatione?nbsp;quid de coniugij prohibitionePquid de caftitate compulfa autpotiùsnbsp;pollutione nodurna ? quid de inceftu?quid de defertione coniugisScnbsp;liberorum? quid de conuitijs amp; mendacijs pontificijs,quibus Ecclefiamnbsp;ûei, politiaslaudabilesamp; œconomiashoneftas,atq; adeo etiam multo-rum vitam priuatam oncrant,? Inter quos nullus pudor, nec cura iuris,nbsp;nec fanélitasjncc pietas,nec fidcs,nec vlla vera religio eft. Quid deraalisnbsp;illorum concupifccntijs:quasilli peccata non effeautumant, externanbsp;iuftitia amp; obedientia carnali cxcæcati ? Sed abeant adeoruos, ne illorumnbsp;Vel vmbradiu pijs nocere pofTit. Veruntamen ipfos indigniores effe ar-bitror,quàm quiaëremhuneinficiant. Qmn crao potiùs propter im-poenitentiam amp; cor pcruerfum,ad indicium iræ diuinæ, ceu vafa inferninbsp;cos referuari exiftimo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Jn oéiaua epißola ßu Bnüa.
PIusIIII. XIII. April, anno 15 (Si. animaduertens hos coniuratos fociosin ipfius primatu defendendo non fegnes reddi, fed ad omnianbsp;obfcquiaparatifïïmos cffesconccditillis feteßatem ædtficandicollegia,vbt-Ce
-ocr page 212-202 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T FIL
locorum vf/z«f.Illifq; defenforcs ordinauit plurimos.Eo tempore re-fiftebant illis Francifeani fratres minores,in collegij Palentiniextru-ftionc:fcd nihil oblinuerunt èc potentiæ lefuitarum cedere coaéli funt. Namiefuitæ Spiritulezabelis agitati,àquibufuisquod voluntmandate Papæ extorquere poflunt,nihil curantes,quid vel ius amp; iuftitia, vel a:-quitas præcipiant.ImoPapahacinBullamandat,vtinhuiufmodicona-tibus Icfuitas, parochi, Antiftites amp; Epifeopi iuuent, amp; contradicentesnbsp;feuimpcdientescoërceant.
Felix fancicfuitarum conditio: quinullihominumfuppîiccs fieri tcncntur,vt recipiantur:fedad quofcunq; àPapa miffi venerint, cogun-tur hi illos non modo hofpitio excipere,gratis alere,fed ctiam Collegia»nbsp;domus,tcmpla amp;c fcholas ædificare : tjuin amp; proprijs polTclïionibus, do-mibus amp; hortis cedere , eaq; in vfumamp; dominium lefuitarum traderc.nbsp;Sic enim Auguftæ, Monachij, Ingolftadij, Dullingæ èc Landfpergæ fail»«:) tsS2 éi:umeflc,ncminemlatet.Per iocum Ingolftadij dicebam Patri Regentinbsp;Icfuitæ in collegio Albertino : Mihi videtur Papa valdc iniuftus efle»nbsp;qui vobisiam ante plus, quàm rcliqui Monachi habcant poflidentibus»nbsp;femper magismagisq; addit : alios domibus fuis expcllit,vosq; inhabita-tores conftituit. Refponditillc fubridendo. Non diuites fed paupercsnbsp;fumus. In dignos igitur ifta conferuntur. N obis Papæ contradicere nonnbsp;licet.Ille in Ecclefiaftica fubdivorum fuorum bonacandem habetfa-cultatcm,quàm Deus Ifraëlitis Ægypto egredientibus attribuit. Et cui-libet,quomodo amp; quibus vult, fua bona diftribuit. Hac ergo rationele-fuitæ nunquam egerc polTunt. Licet enim illis Meffem facere, vbi no fc-minârunt,amp;tollere quod non pofuerunt.Et huctorquent ctiâdiétum :nbsp;Habentidabitur; amp; non habenti,etiâidquodhabct,auferetur. AuôlorCnbsp;Chriftophoro Zieglcro,citatorc Scripturæ,vt aiunt,profundo*
Jn Eptfiola nona,
Plus 1111. Die 19. Auguft. Anno 1561. HosfuosconiuratosSc Ca.tî' linariosfocios ab omnibus oneribus grauaminihus tumEccIefii^nbsp;tumRcipub.cximit. Nam præcipit,vtamp;ipfi,amp;Collcgia,amp;bonaipfo-. rum in pcrpetualibertate, finevllo iuramento ( excepte quo Papæ funtnbsp;deuinétijfineomni vfura,fœnore,cenfura,decimisamp;cxa(ftionibuslibe-ri relinquantur, tam in ijs, quæiam poiTidcnbquàm quæ in ill or û vfuninbsp;futuris
r
-ocr page 213-DE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pRiriïEéïis; io?
Êuturis temporibus funt ventura : tam in domibus amp; College’s, quàm in ciuitatibus amp; vniuerfitatibus. Nullum tributum, nulkim cenfum, nullas dccim as, de dom ibus, collcgijs amp;c feu dis foluant : fed fua ab omni fo-lutionc exempta amp; libera poHidcant.
Secundo.non vult vt hi focij,inftar reliquorum Monachorum,in-tra fuas fpeluncas fe contincant, fed libère ad omnes exeant, præcepto-res amp; profeflorcs agant, amp; vbique etiam, vbicunqucfpcrantfc commo-ditatem habituros homines Ecclefiæ Romanæ adducendi, collegia amp; fcholas crigant.Impedientes illos grauitcrpuniendostradit.Mcritô au-tem hæc lefu itis tribuitgt;quia hi præ rcliquis Papæ res augere amp; propaga-renoucrunt. Hi frontem omncmpcrfricuerunt;illisq;ncquecorporisnbsp;neque animæ falus curæ eft. Sed furioforum inftar, omni famæ amp;hone-ftatisjbeatitatisamp;falutisrationc neglcâ;a,tantùmqu«funtmagnailliusnbsp;mcretricis curant, quicquid vel cœlumamp; terra, vel Deus amp; homo clà-•tnent.
Tertio,tribuit illis facultatcm ad gradus promouendi eos,pra:fer-tim paupcriores,quos publie! Academiarum Profefl'orcs admittereamp; promouercnolucrunt.Vel etiam dittorcs,quosintcrdum non eruditio,nbsp;led vita minus probata excluditâtatarnen, vtfumptuscedantinvfumnbsp;Dodorum publicorum,vcl iuribus Vniuerfitatum.Et talirationc pro-niotosjijfdcm priuilegijs gaudere vult,quibus fruuntur qui publice funtnbsp;promoti.Sic ergo Rea:orisamp; Cancellarij dignitas,adcoq; omnium Vm-uerfitatum iura atquePriuilegia,his Antichrifti miniftris cedere cogun-tur. Digni fane, vci hanc ob caufam, qui ad publicas Academias admit-tantur :cum Icfuitæ faâi fuos præceptores f vt cuculosamp;Neronesde-cct) tanto honorcamp; rcuerentia profcqui norint, vt fefcillis longe præ-ferant. Et quare id non facerent ? cum amp; Papa illorum Pater quoquenbsp;fefuperomneid,quodeftamp;diciturDeus,efFerat. Quid ergo mirum,Ie-'^-^”^Jr'^‘nbsp;fuitas,filios eiu^ diledos,fcfe ctiam,contra propria illorum vota,contranbsp;omnem pietatem,iuftitiam amp; æquitatem,contra omnia ciuitatum amp; A-cademiarum iura, cundispræferrc, amp; primas in omnibus, vt Pharifæosnbsp;amp; filios Luciferi decct, obtincre veile ? Si enim feipfos négligèrent, quisnbsp;cosnoncontemnerct?Et quibusPapafuapotius quàm hisipfistribuat,nbsp;qui vicilfim in hoc toti funt, vt ipfius primatus per totum mundum ful-gcat,ipfique omnia régna fubijeiantur? Quamobrem ipfc non imme*nbsp;htb bona terræ fuis diftribuit.Oportet enim eum adimplcrcomnia,quç
Cc 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de Anti-
-ocr page 214-104. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T V î 1.
de Antichrifto prædiâa funt ; nec defiftere, doncc præluftri Chriftiad' uentiidcfoliofuocumLuciferojadinferniabyfliimprxcipitetur.
Bîiüa décima.
rJ’et. 2.
Plus V. iC. Calcnd.Febr. Anno 15 öj. cùm ex lefuitarum relatione (nam lefuitæ omnia, tam fua quam aliorum dida amp; faéèa, fi ipforumnbsp;culinæinferuiatjPapæ referre folent) cognofceret: quofdam, cognitanbsp;lefuitarum fodalitate,ftudijsque perfpeâ:is,pœnitcntiaduci,Societatenbsp;bac rurfus egredi,amp; vitam Póliticam feélari. Vt ergo bis metum incute-ret:amp; quantum-in illo efl:,intra Societatis limites cundos coarói:aret,de-creuit : vt egred'tentes ex Societate,lieentia Generalis velPapa,fi altum ordmem iti~nbsp;gredi veltnt,innuüumalium quamin Carthufianorum (vita, vt quidam putant,nbsp;maxime aufteram amp; duram, quódnoncarnibus,fedpifcibusperpetuónbsp;vefcantur,ducentium) recipiantur:TLgredientesvero,finevelPap£vel Generalisnbsp;permijfu,fiin PomanaEccleßa pennaneant,excommunicentur:fitranfeantadLu-theranos velEccleßa. P.omaniiiadiierfarios ,quibußcunq^ pojfunt artibus amp; inßdijscd-piantur, incarcerentur,amp;ßecundum iusPontificium cum ipßs procedatur ; hoe eft,nbsp;Velvt ad vomitum redeant, cogantur, vel comburantur.
Meum ergo confilium eft,vtantequam quisin huneputeum de-fcendat, priùsmultùm deliberet,quomodoiterum exeoafcendereve-lit. Mihi credant homines velim : multi hanc Socictatem ingrediuntur, rerum nouarum cupidi : pauci verb vel fani in ea viuunt, vel tuto egredinbsp;pofTuntrimopleriquemifercineapereunt. Nam qui pcriculumamat,nbsp;peribit in co. Itaque Chrifti voci obediendum eft, ndelitcr omnes hor-tantisjVt à pfeudeprophetis nobis caueamus,ab eis excamus,amp; vt Paulusnbsp;monet,penituscosvitemus. Quæcnimpoteftclfecôucnientiafilijs An-tichrifti cum verb Chriftianis? aut quod commercium filijs tcnebraruninbsp;amp; filijs lucis ? Quin fi Apoftolos au dire voluerimus, cis nc Aue quidcninbsp;dicamusrmulto verb minusiugumcujnipfistrahamus.
Tandem,ne hi filij obedientiæ aliorum ctiamPriuilcgijsdcftituan-tm',cigt;nceditPapaillisomnia Priuilegia,qu£.ßmt ordinibasmendicantiumconceffa» vt fie vbique lua poflint, quocunque venerint, habere diuerforia, amp; foci os inu cnirc, qui illos, in rerum Pontificiarum' cxccutionc iuucnt : ad-coq; prætcxtû aliquem paupertatis aliquo modo habere, dum opulcntinbsp;mendicantium alboinferibuntur. Verùmhuncmcndicantiûordinem,-non-
-ocr page 215-DE lEJFIT^KFM P RJF 1 IE G IIS.
non Deus,fed ocium perditorum hominum inuenit. Ideo abrogandus i lie eft,amp; ceü plantatioSatanæ eradicanda.Chriftus ctcnim non eleôtio-ne,voluntate,defertionebonorum,coaftioneautnecefritatc,fed{piritunbsp;pauperes commendat ; atq; bis, non illis, vitæ ætcrnæ lâturitatem pro-mittit.
plus V. 3.Cal.Sept. Anno 1568. vt clementiam fuam lefuitis com-* mendatam redderet, amp; vitro currentibus calcar adderet, oninia priera priuilegiarepetenioconfirniat: eorum omnes conftitutioncs probat; con-tradlus concedit : amp;c immunes à capitulis aliorum, pœna amp; cenfura rcd-dit:nc videlicet in myftcrijs iniquitatis impedianturrfedftrenuèper-gant ; donec,vt Bobadilla dicit,vnum fiat ouile,amp; vnum caput : hoc eft,nbsp;cunâis populis fiibaôtis,vnaRomaiia Ecclefia agnofcatur,cuius caput èi:nbsp;dominus fit PapaRomanus. Qualcm etiam fpemcxcæcatosludæosdenbsp;nouo fuo quodam Meifia fouerc notum eft.
Jn BuUa duodecima.
plus V. die ïO. Martij, Anno 1571, concedit illislicit'elt;ir l:ber'e,eiiam vbi Vniuerfitates/ÎM,publiéelegendi.'Vb'icmi(Y-ye crgo ad vni-Uerfitatesveniunt,ctiamnon vocati,ftatim cathedrasamp;fuggeftûafcen-dunt,licctmagisidonciDo(ftorcsinillislocishabeantur,Hocautcmfitnbsp;ideo:quiafolilcfuitæ,omnifufpicionefalfæ doârinæ apudPontificcmnbsp;carent, vt qui fc tot nominibus ipfi deuoucrunt amp; commcndatos reddi-dcrunt.Leguntautéinfcholis nihil quàm Ethnica,Thomiftica amp;Sco-tiftica, quæ præter inanem inutilium rcrum fpeculationem amp; fubtiiita- Ilara nu-tem nihilcontincnt.Hincdicuntur Doctores fpeculatiui,contcmpla-^jr«w (ynbsp;tiui,Thomiftæ,Scotifta.’,Ariftotclicb?latonici,Acadcm;ci.Licètptritiayo*gt;/;^?;lt;î-amp;fcicntiarerum alijsnullomodocôpararipoirmt. Annotationes,quas tu Padua,nbsp;illorum patres Romani corradunt,cas Germanis, ceu Romanx Ecclefiæ Sononia,nbsp;Si PhiloîcpbiærcliquiaSjCommendant, Nullius auâoris textuna inte- Pontanbsp;grè, vel rcclè, vel ornate, vel methodicè interpretantur ; fed omnia fpi- Ingolfiad^nbsp;iiofis,rancid:samp;inulibbus quçftiQnibus3cfabulisinuoluunt.Sacrapro- niulta au-diuérfarumrcrum principiainterfcconfundentes; Ytficrifolet
-ocr page 216-it« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A f V T V t t
apud clufmodi rara: cruditionis homines. Si qui inter ipfos nouctilfit Hebraice (vtar illorum verbis_)alphabetarc : Græcè Syllabare : Italice amp;nbsp;Hifpanicèparlare,Latinèlegere,fcriberc,componerc:amp;Germanicè di-cere,Q5ott/S£Btn/iiif(rrtrt foil iiwn vcramp;rinncnns vir £ex linguarum,nbsp;admirabilis, amp; Lux mundi : Keliqui, qui bene pofiunt, cancre, ben è legere ,amp; bene Miffascelcbrarç, hi omnia tria bene habere dicuntur. In a-lijs ignorantia,quafi fimplicitas)commendatur:vtfcilicct ignorantesnbsp;ignorentur.
Deinde verb ne Extraneï hos nouos Doóiores amp;Papæmancipia faftidiant,aut audirc rcnuant,pcrmittit illis facultatem libère cos au-diendi:quicquid rcliqui ordinarij Profeflbres dicant. Si ordinarij Pro-felTores,Icfuitarum auditores nolunt promouere, concclTum cft, 5c licet lefuitis illos domi promouere, atq; fie Baccalaureos, Magiftros, Li-centiatos amp; Doftorcs create : ac fi fua ftudia iuxta Vniuerfitatum ftatu-taabfoluiflcnt. Hi promotorcs, quoddicitur, accipiuntpecuniam,amp;nbsp;mittunt afinos in Germaniam.
Tandem ne Vniucrfitatum Reélorespro iurefuorum priuilegio-rum in lefuitas amp; illorum difcipulos procédant,acceuillcgitimosar-ccant:vult eos omnçs excommunicarijquivelimpedirevelmoleftarc lefuitas præfumût. Licet Papa Bonifacius VIII. alias leges de Monachisnbsp;dederit,
Jn tredecima Buda,
Plus V.Dicy.Iul.anno içyi.tribuit illis omnù mendicantiuntiiriuile^i^t 3« Vhî) tn allennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jî(ô(lern^licèt ipfi propriaCollcgia
habcantjamp; domos vbiq; ædificent. Nolebant, amp; adhuc renuun t Mona-chi peregrinanteslefuitas hofpitio excipere.Diccbant enim illisjvos di-tiorcs nobis cftis’.habetis collegia amp; domus,ad cas diuertatis. Vcrùm le-fuitæ,mufcæ auaræ,dc aliéna quadra faturari au entes, impctrârunt à Papa, vtMonachi lefuitasapudillosdiuerfariamp; pernoôlare volentcs,rc-cipere coçantur :nifi inPapæ indignationem incurrere,amp;pcenasdarc vclint. No autem lefuitæid vel ob egeftatem, vcl tantùm vt eadem cunxnbsp;illis priuilcgia habeant, vel amicitiæ amp; confraternitatis ergô, petiuc-runt:fed vt fie clàm in Monachorum rcs amp; opes, vitam amp; doârinam in-quirendi, illosPapæ deferendi, amp; aliquandoillorum bonaamp; monafte-tiainuadcndivelcapiendijoccafioneshabercnt. Obqucmdolumctianinbsp;canfeamp;
-ocr page 217-DE lESVITARVM PRIFILEGIIS.
cane amp;angue peius Monachi illos odcrunt. Vident enimamp;experiun-turjcfi-iitarutn artibus,fuam Si vitæ licen tiam,amp; bonorum fubftantiam paulatim tolli,minui,amp;in Icfuitasconferri. Verum lefuitæ nihil curantnbsp;illorum fine amorem,fiue odium. Velint enim fiue nolint, coguntur il-lis in omnibus omnia cóccdere,amp; illorum vt dicitutjcantilenam cancre.
GRcgorius XIII. Nobilis Bononienfis,Dofl:orcrcatus,amp;;exHu-gone(hoc enim proprium illius nomen erat)Papa faélus, no con-tentusjlcfuitas elTc cinétos fua,Cardinalium amp; Epifcoporum auélorita-te.'dcdit cùiLmfacultatem lefuitis, confiruatores,\udices(!yaduocatosajj'umendii in ejuibusuù caußs.lUus aiitem inuare renuentes, excetntnimicari iubet. Sic vt amp;fiibnbsp;Ecclefu Roman£ cuflodid,nbsp;nbsp;nbsp;ciuiumfeu politicorum tutela licite, libéré, abf^^ omni
impedimenta res Papa exequi pofintNuXt ctiam vtArchiepfcophamp;relaïut Clerici lefaitas laborante! velpericlttantes,cum potentia,tum opibits muent, neq^permit-tant,vt iefuita, veHmpediantur,vel molefientitr, vel expeUantur, vel bonis fuit cedere
co^antur.
Hinc tantis fupcrcilijsj tanta licentia omnibus infultant, amp; impu-nè quidlibct agunt.Sic vt iam in prouerbium inter pontificiosabierit^vt fi quâdo ob fcelera aliquis plcétitur,dicant ei ; Si lefuita ejfes,impunéfecijfes.nbsp;Alij dicunt : Clemens lefuita, Clemens Papa, Clemens Deus.kWÿs, quos nouc-run t eflc in Papæ fauore, dicuncpropitium habes Pontificem ,fedcura ne offen-daslefuitas,quibus iratis,Papa dementia in furoremvertitur.}.c(iiit20tto0cm-pontanus aiebat,idem efTe inter Pontificis amp; lefuitarum amicitiam,vin-culum amp; myfterium : quod fit inter Chriftum amp; Ecclefiam, Si ccontrà.nbsp;Alij quando lefuitas ofFenfos audiunt,diccrc folent: Mallem Papam ipfum,nbsp;qu 'am lefuitas offendere. Alij in caufis malis aperte dicunt : Si mihi coram Papanbsp;caufa agenda effet,mallent à meispartibus lefititas, quàm Cimßum habere. Illi enintnbsp;plus, quàm Chrißus, audoritatis amp; gratia , in tüius eculis ér mente obtinent. Nenbsp;quis ergo lefuitas euigilare faciat : Hîc cuilibet dicitur:occurßtrecapro,cor-uuferittlle,caueto. Et tutum eft contraillosafylum: procul àloueamp;ful-oiine. Nos vcrô,vt Chriftus olimementesamp;vcndentesextemplojitanbsp;iftos ab Ecclefijs noftris arceamus:nc etiam domusorationisinlatro-num fpeluncas conucrtant:ac formam Ægy pti amp; Babylonisjhoc cft,Pa-
-ocr page 218-io8
C A P r T FIL
Jn décima quinta eptßola.
G Rego rins. XI11, vit. Februarij,anno 1573. tribuit illis præ relî-Quis Clcricisjluas boras canotiHOs extra chorum,amp;vbi volunt recttare.^c-nè autem dicit recitarc,quia plcriq; illorum, vt pucri,verba non intcllc-fta profcrunt,amp; fine mence ledionem récitant, Qiû verb,qua: recitant, intelliguntnlli per circuitus,per pauiinenta per dormitoria amp; per hortos, quafi canes, quorum à caudis vefica fufpenfa cft,difcurrunt,amp; o-mnia ftrepitu , amp; obfeuro murmure inftar , agminis crabronum, re-plent. Sicuti ipfe cosRomæ in templis publicis circumcurfitare vidi, amp;nbsp;implere illud,quod Chriftus de Pharifeisac hypocritis dixit :Matth.^.nbsp;qui folent in conciliabulis,amp;inangulisplatcarum,ftantesorare,quônbsp;confpicui fint hominibus. Sed cuius ponderis eft hæc oratio ?refpondetnbsp;Chriftus: Amen dico vobis,quódhabcutmcrcedemfuam.
Conceditetiainilhs,^uanâocun^vo/i(nt,ve/agt;iteveipo/ivotatû/êe/gt;taor-dines Sacerdotalesfiifiipere,modbfintidonci, hoc cft,à veritate Euâgelica alie-ni:quicquid Pius V. præordinârit. Plerunq; enim Pontifex pofterior præccdentis dccretaamp; Bullas(quia verè bullæ funt)refcindit, tollit, vclnbsp;proarbitrio mutât.
GRcgoriusXIII. VIII. lan. anno 157$. prorfus nouo illos or-nauit priuilegio. Quia cnirn putauit lefuitas reliquis Clericis do-â:iores,amp; linguarum magis,quàm vctercs Monachos, peritos,eflîB/iIw-thecariosjùosfecit:dedit^jillüvarias facultates, circalibrorumprohtbitorum amp; le^. tlionem emendationem,amp;mutationetn,ô'interfreîationem,Cj‘abolitionem, amp;nbsp;expitnélionem, concreniationem. Cum Roma redire vcllê in Germanianigt;nbsp;vidi in Icfuitarum ftudentium collcgio Romano à parieteafïixum cata-logum,qui nomina hçreticorum cxcommunieatorum amp; librorum nonnbsp;legendorum,continebat.Confimilen’iSicnæ,Florcntiæ,Ferrariæ,Vc-netijs,Paduæ,Vcronæ,Oeniponti,Landfpergæ,Auguftæ,Ingolftadij5inbsp;Monachij inueni. Hic catalogusfingulisannisrenouatur:defunftidc-lentur,amp;noui,vtloquuntur,næreticiinfcribuntur. Et vtomnium no-titiam habcant,ad fingulas nundinas,focios, ad hocofficium députâtes,nbsp;habita
-ocr page 219-DE JESriTARrM PR I 71 L E G 11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îe?
habita feculari emittunt, qui libros nuper e^itos vel emuntjVcl illorurn tituloslcgunt, amp; nomina fmgulorum fcriptorumconfignant. Romænbsp;anno 1585. in catalogoHæreticorum cxThcologisDucatusVvirten-bcrgiaci deprchcndi D.Iacobum Andrcam :(quifcribcbatur Scbmidc-linHærcfiarcha) Sgt;i IacobumHecrbrandum,(quiDifputatornuncu-pabatur.} Inter Philofophos,pro hæreticis babebantur, Schcgkiusamp;nbsp;Crufius.Rcliquorum nomina non inueniebam. Cùmautem bæclege-rem aftanti dicebam :Hosviros optime noui; Qui ait : Suntné tam doâi,nbsp;vt de illis rtfertur.Refpondi : Qualisfint,illorülibriteftantur:eoslegas,nbsp;amp; viros iudicabis.Ille verb ait: id libcret : fed non licet. Oeniponti verbnbsp;inter hærefiarchas primas tencbant, Ofianderamp; Schmidelin ; quia Mo-nachus,cui nomen à nafojfæpcibiproconcionibusinipfoshorrendonbsp;grunnitu debacchatus erat.D.Chcmnitiusquoq; nonpoftremuscftinnbsp;catalogo hærcticorum : quia examen Tçidentini conciliabuli non leui-ter iplisdolet.
Præterca non folum lefuitæ facultatcmbabent,quosvoluntlibros,vel recipiendi, vel reijcicndi, verùm ctiam licet illis, quod volunt, in iftis, murarc, addere, adimere, abolcre.Id quod eft catholicum Interpretern agere. Landfpcrgæ in Bibliotheca vidi Chryfoftomi amp; Hiero-nymi opera.In ijs voluminibus,ca,quç ipfis minus Papiftica videbantur,nbsp;Vf 1 chartis obduxerunt,vel expunxerunt,vcl atramento deleuerunt. Etnbsp;cum Patrem Lutzium interrogarcm,quarc hoc facerent,refpondit:quianbsp;hæc Icétio minus videbatur catholica, amp; facile iuniorcs ea offen di pote-rant.Itcm ilia non fuerunt Chryfoftomi,fed ab alio fortaffis addita. Hienbsp;Lutzius catalogum habuit,inquo alpstnör crimine notauit Schmidli-num, Heerbrandum, Bren tium, Schnepffium, Fcfenbeccium, Gerla-chium,MagMrum,Holderumjamp; hæreticiflimum fcripfitOfiandrum:nbsp;quern Stutgardiæ in aula concionantem audiuilfe fe diiit. Qma autemnbsp;multi Icfuitarum viris Euangclicis,amp; maxime Doâ:oribus,faucnt, amp; il-lorum eruditionem amp; eloquentiam admirantur : nefortalfis omninbnbsp;per libros illorum conuertantur,quod ifti, peruerti dicunt : idco non o-mnibuslicet Euangelicorum libros legere,fedijstantum,quibuspo-teftas a Generali data eft. Si qui Apoftatæadeos tranfeunt ,his nullumnbsp;librum Euangelicorum,ncc facra biblia, ctia in lingua fibi ignota, con-cedunt: ne videlicet vel eximaginibusadiebtis Euangelicorum dibla fi-biin métem rcuocare,amp;fie de reditu cogitate pofiint. Illis autem Euangelicorum librorum legendi copiamtradunt,quosfciuntpuritatisE-Ddnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uangeli-
-ocr page 220-210 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C ATV T V 1 1.
uangclicæ prorfus ignaros efle,amp; Lutheri nomen toto pedore execrart» Hi quando in libris noftrorum legunt,nihil cogitant,nihil meditantur,nbsp;nihil quærunt, quam artem calumniandi, finiftrè interpretandi, amp; eXnbsp;optimis etiam flofculisjquodfaciuntaraneijvcncnumexugendi. Quainnbsp;re infignisïartifcx eft,Gregorius illcdcValentia,exluto mendaciorumnbsp;Pontinciorum èi argillavmbrarum lophifticarum fadus,Hifpanus ü-crificuIus,Dodorculus,amp; vt ipfis dicitur,Hæreticorum malleus. Si quisnbsp;vel fecum vel apudaliumlibrumaliquem LutherihabeatjScid Reâornbsp;refcifcat,mox audit,efle eumhæreticum,amp;niiicuminpræfcntiaalio-rum comburatdnquifitori traditur,vel excluditar, vel diris poenitentijinbsp;fubijeitur : imb fub pcenitentijs grauiflimis prohibitum eft, ne quis velnbsp;Lutheri mentionemfaciat, vel Lutheranorum de fidccolloquiain medium producat. Aiunt enim illorum doftrinam efte dulce venenum, Sinbsp;inftargangrena: ferpere. Si ctiam quibus legendi noftrorum libros copia datur,{iueilli fintThcologi,fiuc Philofophi; tarnen prima pagina Sinbsp;nomen auétoris exillo libro expungitur, ne vel abfentis auâorjs noménbsp;euminficcre,vclin ipfius auéloris amorem libri leélio cum perducerenbsp;poflit. Dicuntctiamillorum nominaindigniora,etiamfibene fcripfo-rint, quàm vt à Catholicislegantur. La quæ ipfis contradicunt expupi-gunt: amp; fi quæ ex illis fuis proponunt, vel antccedcntia, vel media, vdnbsp;confequentia omittunt,tantùm ca cxcerpcntcs, quæ vcl pro ipfis facercnbsp;videntur, vcl quibus noftros çalumniari, fuos in piorum odium amp; in-Katth. 4, dignationemrapcrepoflint. Itaq;Euangelicorum fcripta,ficut Satannbsp;pfalmum,citant.Sicutiidtanquaminfpcculoin librisIefuitarum,Gre-forij de Valcntialngolftadij contra HeerbrandumD. amp; lacobum Aiv-rea ra D.amp; T urriani Rom« contra Antonium Sadcëlem , editis viderCnbsp;licèt.
Prætcrca concedit ctîam illisfteuîtatem etnendantli Patruni firipta. Ht cnim funt,qui oculoscornicû côfigerc polfunt: Ariftarchi nimirû omni-fapiëtes,qui fpiritu Zoiliomniaautafterifcisnotare,autfcnfuiPaplftiçonbsp;côciliarc ac aptare pofTunt.Hi taies fun t futorcs,qui vnu calceû omnibu»nbsp;pedibus habilem côfucrepoirunt^amp;vtElàiasait,cxalbonigrûfacere,Sinbsp;rurfus nigrum inalbum,arteAlcumifticaTeuPontificia,côucrtcrepof-funt. Ea autem cmendatio,non eft limam adhibere cxverboDei, vtnbsp;iuxtaeius normam amp; præfçriptum omnia corrcâaprodcant:fcdqu3^nbsp;ipfis videntur hæretica;hoceft,omniaquxnonfuntadarauflimPapi'nbsp;ftlCîH
-ocr page 221-ftîca,qualiafuntDcipræcepta, Euangelij verba fideianalogajËuange-licæ feu Lutheranæ veritati conformia,illa in alium fcnfumtranfTub-» ftantiarc. Sed hæ emcndatiôncsplerunqucfünttales,qualisillaBeaninbsp;cuiufdam: qui cùm in cantico Mariælcgcrct:Dcpofuitfuperbos. Dixit:nbsp;ProbDenm, non reclum : non debet vocarefiiper boS ,/ùper bouem.S].c hi dicunt:nbsp;KonfuntRomanaifta, nôfuntTridentinoContiliocorrefpondcntiajnbsp;in aliam igitur forhaàm mutentur, vcl expungantur, vel comburantur.nbsp;HincfitjVtPatrum fcripta,quæ Vel cum præfationibuslcfuitarumex-cuduntur,vel ex typographijsjin quas Icfuitæ ius habent, CorfuptiiTimanbsp;prodcant.Quç qui cmitjcorticcna fine nucleo rccipiet,amp; pecuniam nonnbsp;reftè locabit.Et bæc libéré agunt, quia Papa conceÆt. Si quis auté idemnbsp;in honefti alicuius viri libris vel literis ageret : de iurc vcl manus ipfi ab-fcinderetur,veIoculiefFoderentur. Ethiimpuncficinrebusfidei,amp;innbsp;bf thodoxorum Doâ;orum,qui*teftes fiin t veritatis, feriptis ludant ? Sednbsp;^uam pietatehi Papà mandat ?amp; quid non audet effrenislefuita ?
Çiu2Xtb,éandem etiam illü copiantfacit in Scholaflicorum fuorum libris, quos Cohnmîlidôloamp; fraude corrumpût. HiHomerum amp; Virgilium artemnbsp;poëticam: Tercntium amp; Plautum modum conferibendi Comœdias:nbsp;Prifeianum amp; Vallam, Grammaticam docere, eosq; emendare pofliint.nbsp;Sunt cnim Philofophi Philofophorum,Dolt;3:ores Doélorum. Quorumnbsp;non eft ex libris àliorum aliquid difccfc : fed omnium feripea emendare:nbsp;Solifcilicetlumeninferre,vel, vtipfiaiunt:inftitutoSocietatis,amp;Ro:: Ontnia futnbsp;manofenfui aceommodare.Nihil eftipfis pulcram,nihilq; rclt;3:um: nifi uerunt amp;nbsp;quod vcl ab ipfis eft emendatum,vel ab ipfis inueritum. Adeo ^iKa.vjia. il-pojfunt, vtnbsp;lorum dcmcntauitanimosjoculosq; pcrftrinxit : vt nihil, nifi quod ipfis feruiXan-placetji-cftumefTcputent. Et tarnen nihil praiter vanas opiniones do-rhi, folusnbsp;cent,non verbum Dei : labia dolofa habent, quibus homines bilingues ABfopus ninbsp;vtuntur, nihil ex corde candidoamp;fimplici, fed omnia ex animo dupliciWwc««.nbsp;amp; peruerfo loquetes. Aliud cnim loquuntuf,amp; aliud fentiunt : vt, quodnbsp;vno loco affirmant : verbi gratia : fc tribuere falutem noftram foli meri-to Chrifti : id alio in loco mox negant, dum regulisSc opcribus proprijsnbsp;falutis caufam adferibant. ’Qiules impoftores amp; fciductores Dauid gra-uiter arguit, amp; execratut,in hanc cancns formam : Difperdat Dominusnbsp;omnia labia dolofa, bi^ngucs illosicfuitas : amp; linguam magniloquam,nbsp;qua magna audacia amp; faftu proponunt erroneam dodrinam, nec verbonbsp;Igt;ei corrigi volunt. Qm drxerunt, linguam noftram magnificabimus amp;nbsp;prjcualcbimus: omne cnim id, quod ex Papæ man dato loquimur,vaie-
Dd 2 biu
-ocr page 222-tlZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P F T r 1 h
bitjlabia noftra nobifcurn : locjucinur cnim quæ Papæ placent, Quis no-fter Dominus? Ncmoius habet Papæ vel nobis præfcribendi,quam fcn-tcntiam ampleéli èi veram pronunciare debeamus. Solius Papæ eft præ-fcribere, rcliquonim obcdire. Vbi enim maioritas, ibi etiam cft præci-picndi poteftas:reliquos manet obcdiendi neccffitas.Prçfertim cùm Pa-pai noftriauéloritas etiam concilijs fit præponenda, qua licet illi, quod libet J ftatuere, etiam negleélo Dei verbo, cuius ceu rci mutæ ipfe viuusnbsp;cft intcrpresjjmo lexDci viua(vt dicit Icfiiita Fabricius)cui magis quàmnbsp;literæ (Torrenfelefuitaau(ftore)Bibliorumcft credendum. Quorumnbsp;fcduâorum natura,ingeniumamp;fermonem grauiffimèamp;graphiccde-pinxit ëi propofuit,Germanus Pfalmifta canens: ©K ftOvclt CÇfClfaffdjCnbsp;Itfï/tvaj) cifnamp;ct : 3fx nif ©injicef i)t / tn ©ottesf ’32Bovfnbsp;gcgiïinîgt;cf.;?)«rtvd;ftttgt;i^/bcrrtnî)crl)a^/fù trcitnenvn^f obn rtlIcWîa|j/vn!gt;nbsp;glcifîcn frf)on Von lt;ni(pn. ©oft $vol aii^roftcn aile éal)r/ Oie faffebennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vn^
kbren/ bavjii jf)r guitfîfîol^ offenbar / fprtdjf/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iwr tvitó vn«^ tvebren ? ÇÏBtc
haben ÎXedjt vnb ?Üîacl)t allein/ jvas' ivir fé^en Das' gilt ßentein ! '555er tfî îw vn^ follnKtfîern?Hæc,vtIefuitisItales amp; Hifpanis gratificer,itareddipofi-funt.
Fiélas docent
Inuenta vana mentis :
N on cordis his ell vnitas, Verbumüeitenentis:nbsp;Hic has, eas vult tile res,nbsp;Sellas^jdant multipUces,nbsp;Fxtrànitent colore.
Hijjterdat harefes Deus, Mendacium docentum :
Qm hoc vet et ? fer ent um :
Fas ell penesnosatqueius, Diltare leges omnibus,nbsp;Quis corrigat Magißer I
Rationemtantifaftus Scplulquanr diabolicæ audacia:,fi petasex Iefuitis,refpôdent omnes : Qjua Papa eft Chrifti vicarius:eft caputEc-clefiæ: ipfe habet plenariam poteftatem in ccelo amp;in.terra,addcctianinbsp;inpurgatorio. Hicerrarenon poteft. Papamanet ( dicebox. mihilcfuitanbsp;Bonauenturalngolftadij^ VtSokinaqualiveritatis curfit;^ minus quàm terranbsp;dec en-
-ocr page 223-quot; DE lESriTARTM P E I î'I LE G H S. ¦ ’zfj de (intro àverit4fedimoKeripotesf.lmo,vtVaïentiusnilt;.bzt:ERveritàtiifor}nanbsp;amp;omnii contrarietatii expers. Et Bon nius Icfniti,OzMf/funt atomt in radijs Solis, EcUe.nbsp;tdfitntargttmentaveritatisinRapa,qtiihusnunquamdefiituitur. Pictroverole-fu ita ;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e^l Sol diet, Luna noäi, anima corpori, aquapifii, id eLi Papa Ecclefia.
Hic crrare non poteft:hic folus rcéiè interprctatur Scriptiiram,qv.ia au- Dz^?. 22. ftore Ottonclefuita,cft oculus amp; mens eins. Idco ait Crufius Landfper- (ap omîtesnbsp;gæ,Papælcgcs,vtDeiferuandastradimus. Hiceftindcxomiumànemi- a PapatSinbsp;nciudicâdus. Quales (àcrilegas blafphemiasin piibüeasetiamfpargunt colaus c.nbsp;loges Seconciones. Hune exCanonicoIure vocant a riflt;e clauige- Sacrofan-rum : fi m u 1 amp; cœleflis imperijiura habentem ; b caput : principium tenens Apoßola- eta.
tus : reltquis omnibus prafidentem : Huius omnes fanSlicnes ,vtpote Apoßolica fi Anacle-fed'uacciptendas ej[e,tanquamipßiis Petridiuinavoce firmatas. d illitis iugavix fe- tus difi, renda,tarnen ferenda, amp; via d'evotionf. toleranda. c Ouicqtiid flat uit,nbsp;quicquidordtnat,perpetub^rirrefiagabiliter,obferuandumeS]'e. f Ilium de omni Ec- c Agatha,nbsp;(leßa habere fas iudicandi : amp; ius refiluendi, neq^ cuiquam licere, de eius iudicare in- J in me-dicto,velab illo appellate, g lmb flfua c^fiaterna falutis neghgens deprehendatur,in- moriam.nbsp;utilis remijfus in fuis operibus,^ infuper à bono tacit urntis, quodmagis officiâtflbi c Stepha-amp; omnibus, nihilominus innumerabiles populos cateruatim fee urn ducat primo man- nus P.nbsp;cipia gebenna, cumipfo plagis mult is in aternum vapulaturos,huius culpas iflic re- f Gclaflusnbsp;darguetepraffimat mortaltum nullus,quia cunclos ipfi iudicaturtis, à nemine eli iudi- p, q.^,nbsp;candus ,nifideprehendatur afidedeuius. h Toto mundo 0-omnium ludicioneglebio ^Ponefa-fententiaPapaflandumvideturÇfcàlaerïè dixitquidamj v ide tvr hocioE ciusdfl.nbsp;uiturper non videtur. i Papamenimhaberecoelefle arbitriiim, natutamre- 40.
turn )nutarepoff'e,fubflantialta vnius ret applicando alij : de nihilopoffie eum facere a- ide habet liquid: fententiam nullam aliquamfacere : In his in quibus vult ei effe pro tattone vo- ç, q, }n~nbsp;luntatem : nec ell,qui ei dicat. Cur itafacis ? ipfum enim poffe fupra ins diflenfare, amp; nocentiusnbsp;deiniuflitiafacereiuflitiam,corrigendo iura amp; mutando:plcnitudtnem eumobtine- Papa efnbsp;^epoteflatù. Qualcs multæfacrilcgæblafphemiæinucniunturinô.Dc- Gloffa.nbsp;tret. Li.de Eleót.amp;Elea.poteft.Tit.6.inc.i7.amp;in clementiarumproœ- hnbsp;J^io.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deElebl.fi.
Qnid autem faciant Cbriftiani,dum DracoilleRoraanusamp;cius^w^c^^L Ranæ,Icfuitas puto,fibi tantam poteftatem rapiunt ? Idem quod Dauid: i QMntonbsp;piaorationeadDeumcôfugiamus,amp; armaturam Paulinaminduamus. d Lranf.nbsp;Hoc enim vbi fcccrimusjdicct Dominus : Propter vaftationcm inopum £ƒ/ƒ Tit.7nbsp;gemitum pauperum,nunc cxurgam,ponam in falute,prædicabitur ci. pfal. 12.nbsp;Quid?EloquiaDomini,cloquia caftajargentum igne examinatum,pro- Eph.6.nbsp;tatuin terræ,purgatum feptuplum. Hoc Dei verbum, quod non clE vt Pfal,i2^nbsp;D d 5 calum-
-ocr page 224-stï4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c X P r r F I f.
calumnîanturlefuitXjambiguû, obfcurum, fed vt Regius dicit TPropfiö^ ta,à Spiritu fando illuminatus Si edodus, cloquium purum, caftû, nortnbsp;mixtum »vtlefuitarumdodrinacrroribus Sc mendacijsfcatet:Hocin^nbsp;lt;juam verbum Dei, prcciofiffimi thcfauri locohabeamus,ncque abeonbsp;nosadhumanalefuitarumfomniaabduci vllä rationc patiamur. Sic e-nim,vt in Pfalmo fcquitur.cuftodiet nos Dominus à gcneratione hac innbsp;atternum : nimirum à prauo amp; pcruerfo hoc lefuitarum genere: quodnbsp;magnum pietatisveræzelum fimulat, poftea verb humanafomnialoconbsp;verbidiuiniobtrudit. Quodq; circumquaque obambulat,cxaltaturamp;nbsp;Icuatur inter filioshominum.Quosvtautdelcat Dominus,ne latius va-gentur, amp; plures corrumpant : aut, fi beneuola hoc ipfius ferret voluntas,conuertat,£icq; Ecclefiam fuam bonis repleat,coniunlt;âis votispre-ccmur.
Jn efiflola décimaß^tima.
GRegorius XlII. III. Maij Anno î575.vt fuum fauorem totuh» infuosIcfuitascffundcrct;mZ’«zfdrcoKfc/$ïrzfi«e»;«zZ’alt;,oJ»«/zlt;»:ordMnbsp;numlt;ir'Locorumfriujlegijs,morefu9,vt€ndi. Quocunq; cnim pcrueniunt, fubnbsp;regno Pontificio,IcAiitæ,nemo illisivtnec Papæ,dicereaudct: Quisvo^nbsp;vocauit ? Qmd faeitis ? Quare intra vcftrorum collegiorum parictes, vtnbsp;Monachos dccet,VOS non continetis?Autfiquidhuiufmodiaudiunt,nbsp;mox PapxBullas profcrunt,adquas miferiPapicolæmagisquàm Leones ad Galli cantum amp; ignis fulgorcm terrentur,proci(ïunt,feincur-uant, illosq; quafi Diuos quosdam excipiunt, domus, colkgia,fcholas,nbsp;templaamp; aras ædificant.C^iæctiamilli,vtfummi Domini,fcilicet Papinbsp;legati,facile admittunt.Sunt enim,vt fcipfos vocant,Apoftolici viri, velnbsp;ilt;5er.ze. Apoftolorum imitatores. Sic fcilicet fecit quoq; Petrus. Cùmenimin-troirctin domum Cornclij,isq; illiobuiam procederet, procideretq; adnbsp;pedes eins, amp; eum adorarct, numne diuinum illurfi honorem admifit ?nbsp;Minime.Textus enim habet-.Petrus verb elcuauit cum,diccns : Quid dixit ? Num,vt lefuitx'.Ego fum Iefuita,hoc efti fi interprctcris, Saluator ?nbsp;Abfit:fedait,Surge,amp;cgoipfe Homo fum.Neq;Petrusvltrbcucurrit-,ftd diuinitus vocatus venit. Ncc Antichrifti dogmata, fedEuangelijnbsp;Jläor, 14gt; Chriftimyfteriain domoCornelij,fideliter tradauit. Sic Paulus
nabascumeis Lyftrenfes ßcrificare veil ent, amp;BarnabaniIoucm,P3U'' luiA
-ocr page 225-DE JESVJTàRVM PRIFILEGIIS;
lum vcrô Mercurium, ficq; ambos, Dijs fimilcs dicerent, quid facîunt ? fufcipiunt nctauros,amp; coronas,amp; facrificia,quæ iftiafFercbantadia-nuas? Abfit:fed concifcis tunicis fuisexilieruntinturbas,clamantesamp;nbsp;dicentcs:Viri,quidhæcfaciti3?Etnosmortalesfumusfimilcsvobisho-mincs:annunciantcsvobisabhisvanis conuertiadDcum Tiuum,qui fecit cœlum,amp; terram, amp; omnia qux in cis funt,amp;c. At Icfuitæ, ad loca a-liorum vcnientes,quid agunt ? quid dicunt ? En, nos non fum us morta-Ics fimiles vobis,ncc fcculares,nec mundani, ncc etiam Monachi:fcd fu-musPatresfpiritualcs,dominidelaudabiIiSocictateIefii,SaIuatorcs,Le-gatiPontificis Romani. Quid nobis annuntiantijdcm ?Pcrmouereco-nantur homines, vt defiftant à vero Dei cultu,amp; colant Papa; rclinquâtnbsp;Euangcllum, amp; audiant traditioneshumanas : verum Sacramentorumnbsp;vfum ncgligaiit,amp; noua quædam fiditia Sacramenta recipian t:deferantnbsp;Deum viuum,amp;innocent omncsdiuos,totumq;cœleftemcxercitum :nbsp;Elæc amp; bis détériora annuntiant, ncq; lefuitæ noftri tunicas fuas,vel pi-leos quadratos fcindunt,vcl interram proijciunt,quando ad illorum ia-nuasatFerunturtauriamp;elcemofynæampliflimæ,qualesfunt,vafaaureanbsp;amp; argenteatfed figno dato adianuasprofiliuntblandè,vocemolli,amp;nbsp;inuliebri,antequam référant,quærunt. Qms cftforis? Affertisnéali-quid ? fl audit,fic Dominc.Ibi mox aperit,amp;: oft'crentem amplc6titur,rc-cipitjilliq; omnla fua mérita communia fore dicit. At fi nihil afterat : audit , Pater vel eft occupatus, vel non cft domiiQuid vis ? fignificabo illi.nbsp;Interim pauper Homerus foris ftabit. N on immet ito itaq; lefuitæ por-tU fuorum collcgiorum hofee vcrficulos inferibere debebant:
Jnttu qtiis ? Tf{ quii ? apei'i.Otüd qunris î vt intrem. Eers aliquid ? Nüti.Eßoferis:Eei'o. Quid ? Satis, lutra.
Solent Iefuitæ,BauarixPrincipiGulielmoftrenælocoquotannis ftiittere catalogum,in quo fignificant illi,quas pœnitentias illorum fra-’:res,pro ipfius Cclfitudinis coniugis amp; hliorum incolumitate facere ve-lint.Nempehic Sacerdos vult pro ipfisMifl'as celebrate 2.alius3.hicfra-^r Rofaria ccntum:aliuspfaltcrium Maria: : alius officium Mariæ : aliusnbsp;hortulum animæ recitarc:alij volunt 4.alij li.faccre difeiplinas, hoc cft,nbsp;loties feflagellare,amp;c. Pro hisplerunqjfolctPrinccpsipfisgratitudinis Eadem
V^iufmodi Xenium mififfent : neq; circa Bacchanaliarenumerationem Schuuei-’'^cipiflent,aicbat Crufius ReôtorLandfpergenfiscNoftri fratres hoeck^rdo ab
non tara benè quara fuperiorifuara locaruntftrenam. Nam præ- Helfen’^ it; ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terito
lis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C Â f V T F I I.
ßeinLadß- teritoanno accepimus à Principe loco ftrenæ bouem, quo cum fplcil* pcrg'ic fu- didc peregimus Bacchanalia.Hoc anno carerc cogimur. Sic ergo lefuitxnbsp;periori p- Sc tauros amp; boues,amp;fi maxime non coronas ; tarnen coronatos,imo do-feclodice- mus,agros,tcmpla,fcholas, amp;omnisgeneris bonarecipiunt. Dignioresnbsp;bâtit : (]ui certe,quos homines, ficuti poftca Gentes mutatis animis Barnaba:amp;nbsp;tKitien illit Paulo facere volebant,lapidibus exciperent:eô quod lapidem ilium Ec-amplÜ col clefiæ angularem,ChriftumIefum reprobant.
legiÜ ex- Ds.ç'itOLVitcmBu\\3.iOinniamordinumpriuiUgia. Atquiordinespro-trnxit, pemodum funt innumeri :hodie tarnen tum Roma tum alibi principa-diujj eof les funt ordines Auguftinianorum, Francifeanorum Caputfehino-aliut, nbsp;nbsp;nbsp;rum Monachorum.Horum potiiÏÏmapriuilegiafunt.ociarijVorarcjpo-
tarc,amare,miflare amp; omnia fcelera impunc perpetrate. His ergo priui-legijs gaudent ctiam Icrui'tç,quo'ties apud illos diuertunt.Sed addit Bul-Xz-Morefuo. Nam lefuitarum mos eft,non more fuum, fed magis cautcamp; maiori cum hypocrifi,quam reliqui Monachi folcnt,fua fcelera tegere.
Secundo. EftreliquisPontificijsfacrificulisiniunftum,vt quifq; fe intra fuæ parochiç limites contineatmee concionando,ncc miflando,nbsp;nec confelfionem auricularem excipiendo ad alias,parochias cuagetur.nbsp;Vt nec auditoribuslicct,ad alias quàm proprias parochias diuertere. Atnbsp;lefuitisPontifex dat liccntiam,in omnibus locis, vbi volunt, prædican-di miffandi : libéré amp; licite etiam omnibusfecularibus conccfliim eft adnbsp;corum concioncs,Miflas Se Confefliones accedendi, vt fie lefuitæ vbiq»nbsp;pofiint Synagogam Romanam augere amp; multos feducere. Nouerunt e-nim varias artes, quibus homines allicereamp;: ad fe pertraherepoifunt.nbsp;Initié) in concionibus fuisaliquandiuitaloquuntur,quafi Euangelicinbsp;client.Docemus aiunt,hominem faluari fidetChriftum elfe faluatorenUnbsp;Euangelium vobisprædicamus:amp;fimilia.In confeffionibus etiam leucsnbsp;automninô nullas pœnitcntiasvelfatisfaâioncsimponunt:præfertin'nbsp;ditioribuSjVthis, ceu hamis paulatjm cos captant; difpenfant, amp; conce-duntmulta,quæalij facrificuli faccrenon audent:vifitant ægrotos, pau-perioiàbus munera addunt; pueros in feholis, templis amp; plateis gratisnbsp;Catcchifmum docét; imô etiam nummulis donatis ad fe allicere folcii tjnbsp;giomnibns vitro fe olferunt. Sedtarnen plcriq;feniorcsamp;prudentio-resPapicolæ illos fugiunt amp; fiifpeétos habent : dicuntq;, elfe eos homi'nbsp;nés nouostnefeire item quam dolt;ârinam profiteatur ; efle auaros,fuper-bos,amp; hy pocritas. Hæc etiam Papiftarum de ipfis elfe iudicia, non igno-rant:idcoq; SvvM niorejfuispriuilegijsgaudent,hoccft,omnibusco-nantuf
-ocr page 227-DE I ES riT A R VM TRIE ILE G1 IS. nanturrcapplicare,cumGræcisGræcizare5CutnCretenfibusmentiri,amp;nbsp;vum lupisvlulare.Etiamfiigiturlcfuitæ in aliorumparochiasinuolcnt:nbsp;tarnen ipfos nemo impedircaudet. Et quia iljorum aduenturcliquo-runa quæftui derogatur, plurimos audiui dicentes ; vtinam diabolus,nbsp;qui lefuitas Germaniæintulitjterum eofdem ex ca,cxportaret:Non il-los zelus religionis, fed auaritiacircumagitat : nihil funt, quàm noftro-rumamp;aliorüm proditorcs,ideo etiam nullam cura ipfisamicitiam co-lunt:præfertim quialefuitæ eos produnt Epifcopis,quôdneq; cafte ne-que cautè viuant. Vndeillimultosamp;magnosquosvocantlaifteoscen-fus,Epifcopisfolucrecoguntur;quos ipfi libcntiùs-cum fuis concubi-nis confumerent. Tacent tarnen amp; parcuntlefuitæ, fi temporibus capi-tulorum amp; inquifitionum, illisofferantur muncra ; præfertim fi fæpiusnbsp;ad illorum parochias,ad collationes,vt loquuntur,faciendas, inuitétur.
Jn décima ocîauaBuüa,
GRegoriusXIII. XI. Feb. Anno i576.præterfuperioresimmu-nitates,adhuc plurcs largitur. Neq; cnim fufficitPapæhosfuos obedicntiac filios,Doâorcs fui iuris,aut potiùs iniuftitiæ, aliorum in-quifitorcsjin rebus quas ipfe putat Spirituales, Gonftituifre:fediam con-cedit illis etiam medcndi façultatem, qualiceatiUis, extravflicncm ,»iedieos amp;nbsp;fhirurgos agere. Eft cnim Icfuitarumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Societatis ipforum farrago
ex omnibus hominum generibus colleâa.Vt igitur ccu tonfores,amp; bal-neatofcs,amp; cbirurgi,amp;medici,adeoq;circumforanci,alijsordinarijs mcdicis nihil obftantibus,libcrceuagaripoffint : Bulla vult, ne quis velnbsp;niedicorum vcl chirurgorurn eos impediat. Non cnim funt contendnbsp;Icfuitæfalsadoârinâanimasinfecilfetnifi amp;putridis ac venenatis fuisnbsp;pharmacis corpora piorum corrumpcreamp; perdere præfumant.Hocau- jjinbsp;tem priuilegium extorfit auaritia : ne cogérentur vel ipfi infirmi fum-ptus legitimis mcdicis foluere, vel potiùs nefandos fuos morbos alijs rc- augufiimtnbsp;Uelarc, Ideo proprios habent tonforcs,propria pharmacopolia : vt fie v - habent te~nbsp;bique amp; in omnibus quæftum facere pofiint. Hisfocijsproprij funt Dij,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad
qui eos in fuis operibusiuucnt, Cofmusamp; Damianus: quorum quidam nbsp;nbsp;nbsp;leßti
ilium vnguentafuffuratum,hunecadem alijs gratisdiffribuiffe, perhi-fapius bent.Idquodfaciuntlefuitæ. Nam iniuftis artibusamp;mendacijsPonti-pf,-^^,;,nbsp;ficijs eleemofynas colligunt ; ex elccmofynarum pecunijs, pharmaca^^^j^^^^^nbsp;Ecnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;emunt;
-ocr page 228-•liS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c 2 P r T F I I,
emuntjhsEC deindequibufdam gratis diftribuunt. Mancnt ergo -»sXf* /ajejsT/zoFirjhoc finc,vt omni honiinu ordini amp; cundtis ftatibus nóceant»
JndccimanonaBuUa.
GRegorius XIIL i6.Iul.Anno 157 6.eximitillos neceßitaüintcrejfeA-’ di prectbus, interceßionibus amp;funeratisaßbcintionihus. Interim tarnen il-*nbsp;lorum eft in alios animaduertere, taminclerum, quàm inplebem, vîriîeé)‘moïinbsp;JRomano reäe,denote,reuerenter,o)nat'e amp; decenter ifia peragantur. Seeùs facicn-tes Ep jfcopis prodant : qui deinde pro fua, vt loquuntur, faxajillos pu-niant. Si quern lefuitæ vident tali in proceflu ridere, vel cereos non po^*nbsp;tare,velaa fignum crucis fe non incuruare ; ibi de iilo Lutheranifmi fu-fpicionem concipiunt,amp; nifi mox declinet, cum citariamp; incarccrari cu-rant.Tranfijt anno 1584. Landfpcrgæ per templumprimariumrufti-eus quidam Lutheranus,qui largius bibcrat. Is in medio rempli ftans amp;nbsp;vidés circumeurfitare facrificulos obmurmurates fuas boras,rifit:tranfi-ens etiam hierothecam,in qua Deum inclufura aiunt, caput no aperuit.nbsp;Mox ergo curarunt ilium per lidlores abduCL Cumq; fatis inckmentefnbsp;cum illo pergcrenr, ait, quern veftrunr offendi ? cui maledixi ? DicuntJnbsp;Tranfiuifti tern phim,ncc honorem habuifti imaginibus.Refpondit zeti-iamfiipfisfuiflemlocutus,tarnen non.refpondercpotuiflent. EtiamSnbsp;caput aperuiflem tarnen non vidiffent. Sed nihilominusaddomumlknbsp;âoristradlus*triduum in hypocaufto catenis ligatus federe coadtus fui?»nbsp;Muldla infuper ci im pofita erat lo.florenorum :.fed tarnen interccffioncnbsp;lefuitarum, qui male audiebant, quod hominem fimplicem iniufte ac-eufa{rcnt,rurfuseftliberatus. Illeverocuftodia egrediens ait:Etiamfinbsp;me per annum in vinçulis conftridlum, tenuifletis, nunquam tarnen liquot;nbsp;snum vcladorarc vel coram illo caputaperirevoluiflem. Sicq; lefuiti*nbsp;horrendum videntibus,populo autem ridentc, is domum profedtus clKnbsp;Dum ergo lefuitæ tato ftudio Papam amp;idolaeius colunt,amp;,vtvcncren-tur,curant : Fit vt quidem Papæ fint accepti tDco vero amp; pijs omnibus,nbsp;etiam ipfis Papiftis exofuVtut Papa in Bulla 20. Anno 15 7 6. amp; in Bullanbsp;ï549.miruminmodumeoscommendct: quemadmodumedammer^nbsp;catores impoftores putridas fuas merces laudarc folcnt.
Qua; hadhenus ex Bullis Pontificum lefuitarum recenfuimus prî-uilegia ; cadem etiam confirmantur à Bulla decima nona, vfquc ad Epi* ftolan»
-ocr page 229-DE lÈSriTAR^M PEiriLEGIIS.
ftolariiî4. FotenimbullarumIcâioadmamis measperucnit. Necmihi dubiumeft,quin eadem Modernus Papa ctiamroborârit:amp;relicjuî fubfcquentcs fintconfirmaturi. Vcrùm cgoiudico eapriuilegia omnianbsp;Verècflebullas, boccftjnihilquàm tumorcm cuanefcentemjrcrncui nihil fubfiftit, vel carnalcm peccandi amp; quodlibet agcndi liccntiam, quanbsp;Papaamp;Dæmon,confratresiurati,Deipermi/rionejfuosinhocmundonbsp;ornarefolent:amp; in iniquitatis minifterium armarc, vt adinteritumæ-ternum eo meliùspræparàtiperucniant. Imô fi quis reftèdeijsiudicct,nbsp;non ea priuîlegia, fedimpias obligationes, quibus ceu vinculis fub An-tichrifti tyrannide captiui tenentur,dieet; Noncnimpiaamp;falutarili-^.Tww. 2,nbsp;bcrtate,per Chriftum parta,fruiconccdunr: fed liccntiam Satanæ opéra pcrpetrandi, amp; in omnis generis idololatriæ amp; auaritiæ fceleribus fenbsp;cïtercendifimpiamdcniqucbominesfcducendifacultatempermittunt.nbsp;¦Qualia etiam priuilegiaomnium tyrannorum amp;Turcarum proditoresnbsp;habereconftat. Scd vthorumplcrunquefinis efl: miferabilis,quôd innbsp;quatuor partes diflccanturntalefüitarum fpiritualiûproditorum Chri-fti amp; Euaîîgélij eius,ad quatuor mundi plagas excurrentium, amp; animasnbsp;fidcliumfeducentium,finis erit,‘vt’Paulivtarvcrbo,-pcrditio fcuæterna'^- T'/’fÿ^nbsp;condemnatio : Eosq; Dominus in magno illo die ceu malæ frugis feruosnbsp;diflccabit.Ncmoigiturcatnalesillorum affeâct vcl cxpetatlibertates.nbsp;Nos cohteflti viuimus priuilegqsamp;libcrtateChrifti,quanosChriftus’^®^'^’nbsp;libcrauitjcuiusbeneficioverèliberifumus. Quæ libertas noncft,vtle-fuitarum,mundana,fedfpiritualis:quaàpcccato, morte, inferno, dia-¦bolofiraDci amp; æterna damnationefolaobedientia amp; merito Chrifti le-fujVnici faluatoris,amp;Mcdiatoris noftfijomncs,quotquot vera fiducia innbsp;ipfum recumbimus,-libcratiamp;redemptifumus. Nihil obcftnobis,quódnbsp;Icfuitæ nos ob banc libertatem rident. Nihil, quod inhoc mundo varijsnbsp;•erumnis amp; calamitatibus, Papæ tyrannidi, lefuitarum impofturæ,Mo-nachorum dolis,amp;aliorum perfecutionibus,atqucadcô morti,velut,o-Ro«.#,nbsp;ues-maftationi deftinatæ,quôtidiéftibieâ:i fumus. Nihil cnim noui no-bis accidit. Ea fors fuitE.ccléfix in hoc mundb inde à prima rerum origine. Vnde amp; verficulihi conferipti funt :
sanguine mundata Ecclefia ,fangttint cefit.
Sanguinefuccreuit,fangumefinis erit.
Conftanter igitur in libertatc Chriftiana perfeucremus, ncc Iterum GaL^^ iugo,fiue peccati fiuc Pqntificis,nos fubijci patiamur : in noua obedientia ambuïcmus,^ vel inter tormenta amp;mxjrtisagoncmlibèreChrîftinbsp;Ee Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Salua-
-ocr page 230-^ioo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P 7 T rilt.
Saluatoris in nos mérita amp; beneficiaprofiteamur: vtStephanus,Laurentius, AgneSjVincentiusjBabylasAntiochenus, ApoIonia, Catharina Lutberusnbsp;nbsp;nbsp;fimiles Chrifti martyres fecerunt, animofi amp; fortes in Domino, libe-
annoiies, rè cum Luthero cantantes :
S't tnundus hic diemonibtis
Scateret ,ßcut vermibtis s
Nil timeremus anxie,
Vtneetnustandem ßrenue,
Princepsmundi ßiperbiatt
Pingaturacinfaniat: Nocereneßcitnebulonbsp;Cumvidlueßtvelverbulo..
CoLz. Vcrbidiuinipuritatem,amp;Sacrainentorum aChrifto inftitutoruitt Tyncerumvfiiroconftantcr retineamusrnec traditionibushumanisfubnbsp;neceffitatisLege nos alügari patiamur. NeChriftumamittamus, Hocnbsp;facientes,Chrifl:us in mundi fine ad indicium ven turns, ab omnibus iftisnbsp;exaéioribus liberabit fiios,eosq; immarccflîbili æternæ vitæ corona bea-Matt.24, bit :Impijsautem hypocritis iftis pattern fuam cum hypocritisaftigna-bitjAmen.,
Audiamus etiam quædam de miraculislefuitarum, dequibusilli muîtùm gloriantur: nobis autem infultant,amp; bine fe viros ApoftolicoSynbsp;fuamq; doctrinam veram efl'e,probareconantur.
C A P V T VIII.
'T)eleßi'ttarum mrraculù..
N CSS, s nofter Saluator lEsvsCHRisTvs,non folumfidelitcr docuit,fc folum amp; vnum efle, per quem o-mnes credentes in cum, vitara confequantur æternam ( i-pfe cuira eft faftus nobis àDco fapientia, iuftitia, fanétifi-catio, redemptio, via, veritas amp; vita : ncc aliud nomen eft
K Cor. i. lob. 14.nbsp;Adi.4.nbsp;Act. 10.nbsp;Genj.zz^ remüfioncm pe.ccat.orum accepturus fit per nomen cius,quisquis cre-
K,:...- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;....nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt; „
fub cœlo datum inter homines,in quooporreatnosfaluosfieri,quàm nomen IE sv:cui etiam omncsProphetæteftimonium.pcrhibcnt, quodnbsp;diderit in cum^ v^rum etiam fiimmo caqj maxima diligentia amp; fidelita-tecun-
DE lE'SVlTAEVM MIEACTVLIS.
tp cnn dos monuit, vt fibi à furibus amp; latronibus iftis caucrent, qui Ioh.io. aliatn viam, fcalam, 8c ianuam ad ccelum, quarn ipfum ( fine quo nemo ioh.j.nbsp;venire ad Patrem poteft^monftrare præfumunt. CauetCjinquit, vobis ànbsp;pfeudoprophetis,qui veniunt ad vosinveftituouium:fedintrinfecusnbsp;funt lupi rapaces.C^bus inter esteras etiam banc notam tribuit, quod Matth. 7.nbsp;diéhuri fint :Dominc,Domihc,nonné per nométuumpropbetauimus,nbsp;amp; per nomen tuum dæmonia ciecimus, amp; per nomen tnum multas vir-tutes prsftitimus. Et vltimis mundi tcmporibus,in qusnósincidi-mus,multos pfcudocbriftosamp;pfcudopropbctas furrcéîuros Seven tu- Matt.24.nbsp;tos prsdixit, qui edituri fint figna magna Sc prodigia, ita, vt in erroremnbsp;inducantur,fi fieri polfit,ctiamtlcéti.Ecce,inquit,prædixi vobis. Si ergo dixerint vobis : ccce in deferto eft,nolite lt; xi;e: eccein penctralibus,nbsp;nolite crcderc. Paulus etiam eledum Dci organum, Antichriftü amp; fer- 2.lhejJ'. 2,nbsp;uos cius venturos dicit,cum multis prodigijs amp; fignis : Cuius eftfinquit,nbsp;aduentusfecundum Operationen!,Satans cum omni potcntia,amp; fignisnbsp;amp; prodigijs mendacibus,amp; cum omnidcceptionciniuftitisinhisquinbsp;pereunt, proeo quoddiledioncm veritatis non rcccpcrunt,in hoc vtnbsp;fal ui fier ent.
Hsc amp; alia cum Chrifti tum Apoftolorum vaticinia elTc adimple-taamp;quotidieadimplcri,ncmo eft.quidubitet, qui velaliqua faltemcx-partePontificiorum Monachorum feripta infpexit : vcl nouorum Mo-nachorum,qui fe falfo titulolefuitas vocant, aliqualem notitiam habet, illorumfcriptalcgit,quotidianamuèeorumvicam,ftudiaamp;aói:iones vi-dit.Iefuitas igitur,curn vniuerfo Mahumetico amp; Pontificio cœtu, pfeu-doprophetas iftos à Saluatore prsdenunciatos clTe, minime dubitan-dum eft.
Nam amp; Mahumeti tyrannis per vanafignaamp;mendacia prodigia cœpit:amp;Pontificiaidolomanianonvllarcaliamaioraincrcmentafum-pfit,amp; ctiamnum hodie fumit, quam per Pfeudolefuitarum mitabilia 8cnbsp;mendacia, prodigia Sc figna. Ncc tarnen défunt, qui his pfeudoprophe-tisjillorumq; mcndacijs amp; miraculis,potetia Satans produdis, applau-dant: illos admirenturjSc nefeio ob quamfalforum miraculorumfre-quentiam illorum etiam falfsreligioni fidem Sccxiftimationc tribuant;nbsp;non pauci ad ollasPontificias, ceu canisad vomitum, redeant : veritate 2.Pet.2.nbsp;excidant: circa fidem naufragium patianturtmendacijscredant-iniufti-
-ocr page 232-lit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ATV T riîi.
de illis fentiendum fit, oftendercm ; fiquidem lefuitæ mîrabiîiüttt ôp«** rutn prætcxtu,quæ fc faccre gloriantur,amp; inter Papiftas multos in veterinbsp;fupcrftitioncrctinent,amp;inter Chriftianos multosfcducunt. Etperilltnbsp;ncÆram religionem falfam, fuam verô veram clTc, fe probarc pofle opi*nbsp;nantur.
lefuitarum ergo,quæ faciunt miracula, non fiunt àuélore feu eau-fa efficiente Dcô. Nam verba, quibusilli fuamirabiliaôpcrantur;res, caufa: amp; finisi propter quem fe talia facere gloriantur, Dei verbo ne minima cxparteconueniunt. VtigiturMagiÆgyptiacicoram obduratonbsp;Pliaraoncfalfafecére miracula : Italefuitæ hodic,fecundû Satanæ potc-tiam,adinercdulorû dcceptioncm,cor’â hominibus,fuiscxorcizationi-bus,infufflatioliibus,magiciscrücisfignationib.cbaràâ:cribusamp;fimili-buspræftigijs,resquafdâ, quæmiraculiopinionê inanimisinfidcliûamp;nbsp;curioforû pariunt,pcrmittente Dco,fâciunt.Et vt olim Magi præftigijsnbsp;fuis reftiterût Mofi amp;Aaroni,Dei miniftris,Pbaraonéin obdurationeSinbsp;excæcationcfuaconfirmâtesîitaamp;hodielcfuitaîacreliquaSatanæmc-bra,per quæ malas fuas artes exercer, pijsacfidis Dei miniftris obftre-punt,alijfq; quantum in illis eft,viam ralutispr:Ecludunt,homincsinnbsp;cæcitatcconferuantjimpiam doftrinam fucose exornant,fupcrftitionesnbsp;impias teguht, cultusDei verlToaducrfantcsintroducunt,fimplcioresnbsp;fcducunt, fuos vero in erroreretincre, ac quæftum inde vberrimum faccre ftudcnt.His Satanæminiftrisindulgct Dominus, vtfignaamp;prodi-gia faciàhtjquo clcéfci probentur amp; circumlpcdiores reddantur, ncim-piam pfeudoprophetarum doftrinam temcrc amplcdântur:amp;vt in-gratitudo puniatur illorum, qui vcl dileftam veritatcmrecipercnolue-runt,vt faluifiercnt:velrcceptam,lcuitatc, dubitationc,fpe amp; præmijsnbsp;mundifcdufl:i,abnegârunt. Dîgniigiturfunt,amp; fit iufto Deiiudicio,nbsp;verbi fui contemptum hoc modo punientis, amp; efficaces errores adfcdu-élioncm illorum permittentis, vtproveritatemcndacium,pro Glutenbsp;damnatroncmtccipiant.
Sunt quotfî lefuitarum miracula variafficuli ex illis ipfis audiui, SC cxlitcrisillorumlcgi atq;cognoui.Aliafuntmanifcfta,aliaocculta:alianbsp;corporalia,alia fpiritualiajalia fimplicia,alia myftica : alia vera, alia falGnbsp;fraude, artcamp;impoftura inftinétu Satanæ iniftituta, mendaciter confi'nbsp;iftaamp; in vulgus fparfa:aliamediata,aliaimmcdiata. Qimrum tameno-innium finis eft,v^ôxf/ff7f, fuperftitio,cultusidololatricus,fcdudio ,im*nbsp;jgt;oftur^mendacium,im.pia dodrina,amp; facra auri fames.
Imm®quot; -
-ocr page 233-’DE IRSVlTÄRVii M2RÂCV LIS. 22j
Immediata dicunt ilia,quæ Deus, vtloquuntur, per IgriatiuihLo-îolam,fub initio Societatis cft,operatus. Nam fummum efle miraculum affirmant: vnumlgnatiû Loiolam, militem,amp;c.hamp;minêindoâ:um po-tuifle talem inftituere focietatcm,qualemantchacorbisnunquamvi-derit.Huius caufam effie,in prima rcgula,dicunt:fummam fapicntiam amp;nbsp;bonitatcmDci Creatoris. Sicenim ipfaverbafonantinnatiuafualingua; Ben(he la fimmafapünzji, àquot; bont à di Dio mat ore, amp; Signor noßro c quella, lanbsp;qualhadaConferuare,gouernare,emandat inanzj nelfuofantoferuitioqtteßamini-nia compagma di Gït.s'v, come s' è degnata dictminciarla, c^c. Idcft,làcctnbsp;fummafapientiaac bonitos Dei creatoris amp; Domini noßri eli hec, quoconfiruauit,nbsp;gubernauitamp;auxitfiso cultui banc minimam Societatem I e s v, ßcut inchoatedi-gttata ell.
Vcrùm cùm Icfuitarum Societas,vt amp; miracula, Dci vcrbo U Jï««-
fint repugnantia,nemo eftjqiii nô intelligat : non Dci fapientiam; fed Satanæ aftutiam,non creatoris bonitatern,fcd Diaboli malitiam,nbsp;banc nouamfodalitatcm orbi Chriftiano obtrufiflcac ceu ranas, vtlo-bannes dicit,eüomuiffie,quæ fruges tçrrç dcuorent,quibus ad intcritumnbsp;faginentur hi Epicuri de gregc porei,in flammis Scignibusorciexcc-quendi amp; comburendi- Kuius Catilinariæ fodalitatis otiginem pro-pterea miraculofam dicunt, quod ab anno 1540. vfq; ad nunc 1588.nbsp;fermèpertotum terrarum orbcm,amp;vtillorumverbisvtar,peromnesnbsp;naundiplagas fint difperfi. Vcrùm palearum difpcrfiojamp;zizaniorum co-piofus prouentus, veritatem religionis non probant. Eftenimomnisnbsp;bærefisfœcûda:amp;vtplurimum maior Mundi pars per latam viam dc-ducentem ad inferos, currit. Olim Arrianahærefis,amp; poft earn Mahu-j^f^fri^. 7,nbsp;nieticus furor, maximam mundi partem occupârunt:ncq; tarnen vn-,nbsp;quam quifquam Cbriftianorumita vecorsfuit,vt proptereaillos veramnbsp;religionis viam tenuiffe dixcrit.Si enim beatitudinem vcl hominum velnbsp;locoruinmultitudinc definite volucrimus, neq;da?moncs à falutisvianbsp;aberrafledicemus.Siquidem amp;illorum innumcrac funtlegiones, aëremnbsp;amp; omnia loca peruagantes.
Hocautem verè miraculum eft,Dcumtantæcflelonganimitatis, amp;paticntiæ,vtfcclcratûhoc hominû genus, Iefuitas,toties ex Deiver-bo,admonitos,refutatos,amp; hærefæos manifeftè conuidlos,tolerarc pof-btmeq;dudum(illorum nimirum poenitentiam adhuc expcôans^ipfosnbsp;Coram,Dathan amp; Abironcm viuos ad inferos detruferit, aut imamnbsp;rerram illos dehifccrc fecerit. Adbxc miraculi iuftar eft, tantam multo-
cum
-ocr page 234-X24 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' . ’c X P r r Fill.
-rum mundi prudentum ac potcntum cflecïEcitatemamp;focordiainjfnC quid durius dicam ^quodlcfuitarum dolis,fraudibus, fallacibusamp;men-dacibus fignis ccdcntcs amp; locum dantcs, viam veritatis deferun t,ad vo-2.Pet,2, mitum,ad Ægyptum èc fpiritualem Babyloncmrcdeunt.erroribusfcnbsp;inuolui patiuntur,ficq; miferrimè pereunt. Qmbus fatius fuiflet, viarnnbsp;veritatis nunquam cognouifle;quoniampofterioraillorumprioribusnbsp;détériora funtfutura.
Deindclcfuitæfingunt:lgnatium,poftincobatam fodalitatem,8£ amp;votaRomç(in tem plo,extra vrbem,D.Paulodicato,in faccllo ad dex-teram pofito, vbi fpiritualiores, vtloquuntur,rcrum maximarum fufci-piunt vota)faâ;a,immediatè,id eft, vt ipfi interpretantur, fine vllis cru-cis fignisjinfufflationibus, exorcifmis, charaéleribus amp; obfcuris verbis,nbsp;multa fccifle miracula. Q^aliamihiRomænonpaucarctulcrunt. Vtnbsp;quod Romæ aliquando femina obfefla à dæmone , eum fecuta fit,amp;nbsp;clamârit: Tu folus me liberate amp;iuuare potes. Tunclgnatiumconucr-fum, dixifle hune Virgilij verfum ; SpelmcaltiDfilOiOux amp; Troianus eandent,nbsp;Quavoceaudita, dæmonem mulierem proftrauifl'c,ac egredientem vo^nbsp;ciferafle:O Fili Loiola, tu ceu Leo,me ad fpeluncam inferni abire cogis.nbsp;Sedrogo te,ne meæternæ fpeluncæ inijcias, Tune Ignatium dixiflczVa-dequocunq; volueriszmodo nullum amplius hominem obfideas. Sicq;nbsp;dæmonium magno cum ftrepitu egrefliim, feminamq; liberatam : quïnbsp;deinde per omnem fuamvitam(verbis vtorIcfuitæTurriani)Ignationbsp;Loiolæ deuotiflima fuerit.
Ncophytusiefuitarum SchrenckLandfpergærctulitmihi,fe Romæ audiuifle à Socictatis Profeftis, lefuitarù focios, Romæ feruum qué-dam Alexandri Farnefij Cardinalis, fingularis Societatis huius fautoris, at accrbiflimiamp;capitalis omnium Euangelicorum hoftis,àdæmoneob-felfumMonachos liberate conatos fuifte:verùm fruftràomnes omnianbsp;cxorcifmatum generaadhibuifte. Tandem igiturPattern qucndamdæ-monio dixiftc.Qnare non egrederis ? Rcfpondifte eum: Non priùs egre-diar.quàm poteftate filij Loiolæ fuero eieélus.Mox ergo Loiolam voca-tum:verùm dixifle Loioiam,Nonmihiignotuscft hic dæmon: me, vt8tnbsp;vosriderepræfumitzfeddecipietur. Fratri ergo de fuoRofario dat granum feu globulum ligneum, olim à Pio V. confecratum, amp; dicit fratri.nbsp;Tu à tergo hominem obfelTum accede, amp; hoc granoipfius tergumat-tinge, voceq; fubmiflahis verbis alloquere dæmonem : Adiuro te in notni-'nbsp;nenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iujfu Patrts met Loiola,(^virtute huÎM^rani benediéli,vt de hocferuo
exèüh
-ocr page 235-DE JESriTARFM MIE/CriIS. 115
Ibi vix adhibito adveftimcntiorasgrano,d«monem exc!amaflc. Quid me Loiola torques? Qmnes circumfpcxifl'c,ncquc Loiolam vidif-fc. Admirantibus autem dæmonem dixifTe: Granum Loiolæ fortius eftnbsp;omnibus vcftris cxorcizationibus. Sicquebominem libcratum Si ad So-cietatera conuerfum,eos filios Dcipronunciaflc.
'Sedquiddehisamp;aiijs miraculis cenfendumfit,finis dcmpnftrat. Quem ipfi aiuntbuncefle, vt fàniâitudo Loiolæ orbi terrarum patefic-ret : ficq; canonizatus,pro Diuoab omnibus colcrctur. Deinde vt ma-gica ilia exorcizatio,qua confecrant grana, ecu res diuina amp; prcciofa populo obtrudipolfit. Nemo ergo eaDei digito, fed Satanæ inftinäupernbsp;Ignatium Loiolam,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Satanæ organon, fadlancgabit. Quibusamp;
fiiosin errore detinuit amp; plures decepit.
1*1 cque tarnen lefuitæ per omnia de miraculis Ignatij Loiolæ fibi— ipfisconfiant:autconfimiliadicunt. Nam ipfius vitæfcriptor,quouisnbsp;caneadulantior,amp; Crctenfimendacior,Petrus Ribadcnciraillum mirà-cula fccifle negat. Illa ergo,huius jpforum Fratris teftimonio, vt Satanænbsp;prodigiaridcmusamp; auftori remittimus.
iivlediata vocant miracula, quæ illorum Societas in peruertendis amp; feducendis bominibus quotidie exercent per fignacrucis, cbaraéteresnbsp;ccrtas,cxorcizationes,amp; alias magicas incan tationes.Sic in ipforum epi-ftolislndicishabenturmiracula,quæipfi virtuteaquæbencdiâæjvtvo-cantjfccerint. In illorum etiam annàlïbus amp;litcris,quas ab indicis foeijsnbsp;accipiuntjplurimarecenfent miracula, quxpcrillosin India fiant.Q^o-rum tarnen ego pleraque velSatanæprodigia, vcl mendaciaexlongin-quoallataarbitror-: eo quod buiufinodifignis,idololatricum aquæil-lius exorcizatæ cultum confirmarc conantur,neque fimiliain his regio-nibus edere pofliint. Sic vocant miraculum, quando aliquem ex doólio-ribusLuthcranisfeducuntjamp;adSocietatem fuam pertrabunt. Etlefui-ta Schedlcr, quotics audicbatLutheranum apofiatam faótum efle : fiel-.lam de ccelo lapfam aiebat. Et lefuita DanielBenediétus,'priusHuffitanbsp;SeexPicardorum grcgc,dicere foiebat : Maius efi miraculum vereLu-tberanuminPontificiam pcrtraherercligionem,quam cæco vifum,mu-to fermonem,furdo auditum, claudo greffum amp; leprofo ¦fanitatem re-ftituare. Eosetiam focios, qui exLuthcranismultosfeducebant. Mini- 'Richardtanbsp;fier lefuitarumlngolftadienfis, viros Apofiolicosvocabat, quod Gen- Apoflatanbsp;tiles Luthcrani per cos conuerterentur. Sed nihil miraculofi fcduólione Noril/er^,nbsp;ïîiultorum accidit.Cùm Chriftus aperte prædixerit: Per pfeudopropb e-
Ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tas mquot;ul-
-ocr page 236-C X P F T FI IJ.
tas multos in errores abreptum irijta vt ctiam elcdi,fi id fieri poffer, ducerentur. Et quxfo quantum eft miraculum, quofdam ad lefuita«nbsp;' tranfirc,prçfertim cùm expcricntia oftendat,non nifi eos exire, quos vclnbsp;publicaignominia,vel improbaegcftas, vel torpens ignauia, vel arrogâsnbsp;bonorum cupido, vel turpis opum fames, vel erroris Spiritus ex noftrisnbsp;i.ïohan. 2. expulit oris? vel,vt rem paucioribus dica:qui de nobis non erant?Quan-topere ergo deijfdem gloriari poflunt ?
Confiétaillorummiraculafuntinnumera, quorum copiamrecen-fcntquotidieabhoravndecimavfqueadduodccimam:amp; à fextavfquc adfeptimam,inquibushuiufmodi mcndacibusfignisamp;fabulisfcfe,vtnbsp;Proférât, loquuntur, recreatefolent. Qualiafunt, quædefuo ad Societatemin-audent, greflii comminifcuntur. Aiius fibi dæmonem : alius Gabrielern : aliusnbsp;fiioru Neo Mariam : alius Luciam : alius Loiolam : alius alium fibi apparuifle dicitjnbsp;fhytorum amp;hortatum,vt Societatem ingredcretur. Nugantur etiamfuosPatresnbsp;firtftas bine inde multa facere miracula : fuis granis quofdam alepra, alios à cx-medittt- citatc,alios à febri,alios ab bac vel alia infirmitate, liberafle. Hoc vniconbsp;ttones.nbsp;nbsp;nbsp;fine, vt mercibus Pontificiorumputridis, quandamdiuinxvirtutisopi-
nionempariant,hominesdecipiant,acfuosin errorcretineant.
Anno 158 4.IefuitæLucernxhabitantcs,fcripfereLandfpcrgamj virginem quandam votum fecifle,fi à febri liberarctur,quod velit lefui-læ Confeflario omnia fua numeratim recenfere peccata.-vixq; voto con-ccpto,illamfanatam. Hine auricularisconfeflionisvalorem,amp;confcf-farij illius Sandimoniam mire commendabant. Item. Fuifle feminam»nbsp;cuilefuitarum caftitasfemper fueritfufpclt;fta,quam vt probarct,vno dienbsp;duasaudiuiflcMilfas, primam àfacrificulo,altcramàlefuita. Illiusbo-ftiameleuatam,nigram,buiusalbam fuifleconfpcélam, Hincq; Icfuitatnbsp;t)uritatem,facrificuli verb impuritatem mulieri manifeftatamamp;cclc-bratam efle. Item : Fuiife quandam virginem, fatis grauiter dccumben-tcm,quæ audiuerit dcicfuitici confeifarij fanftimonia amp; dixerit .• Scio, ftnbsp;ilium hominem mihi vel afpiccre faltem liceret, quodfanitatem reçu-peratura elfem : Pattern verb virgini confultum volcntcm^virginem ac-cefliflc,quæ vifo illo, illicb priftinx fanitati fit reftitu ta : 8c haftenus, vtinbsp;aiunt, patri deuotiflima ca manfit, multaq; in illius Miflam ornament*nbsp;contulit.
Sic fuis rofarijsamp;agnis Dei ccrcis multas virtutes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diui-
nas,amp;miraculorumvimtribuunt. lefuita Sommerman rctulit mihi, VÙm rofaria illius à Papa conftcrata rider cm : fuiffe in Societatefratrem,nbsp;nomn*
-ocr page 237-î)Ê irsriTARVM
iiômine Vitu'm, qui Auguftaprofedusingolftadium, in fylua obuiatn babuerit lupum, ore aut riftu diftento, ilium petcntem. Mox ergo fra-trem ilium de Cingulo foluifle rofarium,coc’; lupi caput pullafle,ad cu- Anno ijitnbsp;ius taólum lupus primo corruerit, moxq; creótus,haud aliter fugerit, ac zo.dieOit.nbsp;fi globo bombardæ fuiiTet idluamp;. Oportet ergo, dicebatjbencdiéhis rofa-rijs magnam incfle virtutem;quia confecraritur manu Bcnedifti,omnianbsp;bencdiccntis, hoc eft, vtipfevolebat, Papæ, cuius manus, non minora,nbsp;quam Chrifti (vt dixitleftiita Pietro Hilpanus)digitus, opcratur mira-cula.Eft cnim ille non folum typusChrifti humiliati : fed etiam exaltati. Annonbsp;auélorélcfuitaHofl'xo : amp; cius iudiciariam acplenariam (tcfte Icfuitaiw feßonbsp;Bobadilla) poteftatem, ablq;cxceptionc(ProphetaFabroIefuita) ha-Corporwnbsp;•bctceadem Pontincatusault;ftoritatc,qua Chriftus(au(ftore Ottonclefui-Ofer^i.nbsp;ta)agcns. Sein omnibus omnia efficaciter(perhibentelefuitaZicglero)nbsp;operans. His mcndacibus Sc horrendis blafphemijs, quas nec ipfe Satannbsp;atrociorcsinfiliumDcicnomere änderet, fua rofiiriavenalia reddunt,nbsp;amp;ceu reliquias Seres cœlo delapfas vendunt.Ad quorum ta(ftum,fi quænbsp;fiunt miracuia,nemo dubitet,ca ipfius Satanæ virtute,Se lefuitarum do-lisac frau dibus fieri, quibusinterdum » Deopermittentc,corporafer-uantur,vtanimæfeducantur, ficq; olim in inferno, totushomoæternsenbsp;condemnationis damnum patiatur.
Sic fuis imagmibusjquasipfi cxfculpunt, imprimunt,8e aPapa be-ncdici curant, multa miraculaadfcribunt: quod quidam coram cis pro-cidentcsavarijsfintfanatimorbis,ideoq; cas cûltu adotationis profe-quendasdicunt. Romxin aula Alcxattdri Farnefij,ab ilTiusnotario mihi Qonata eft imago,bcnedióla à Pio V.cui inferipta funt hæc verba: Qui innbsp;Feftis BeatæMariæVirginis co ram hac imagine procidens dicit ter,Patcrnbsp;noftcr,8cc.Seter,AneMaria,Sec.lucraturindulgentiam ad bis mille an-nos.Siquisquotidiedcuotusillamvcncratur:lucraturiiooo.an.indul-gcntias.Iefaita Peltanus Auguftæmihimonftrauit'imaginemàlulio in.nbsp;bcncdidarrKhancaPatribusConfcfrarijsjfcminisgpauiflimispartusdo-loribus opprelîisfuperimpofitam, continuo faciles partusoperatam ef-fcjteftabatur. Hine etiam maximosquæftusfaciunt: Seidololatricumi-maginum cultum ftabiliunt.
Landlpergæ (oculatus teftis hæc refero)c’rat auriga,qui parochum Anno tsijf, accedens dixit:Aliquoties me Satan ad tuas vfq; ianuas comitatus eftzfed lo. ïan.nbsp;licq; ipfe ingreditur,nequc me ingredi patitur.Cùmque aliquandiu hacnbsp;fiaude Yterctur, atq; tandem in furtaincideret, deprehenfus ait,fe à dæ-Ff anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;monio
-ocr page 238-«5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c 4 P r r r r I r.
tnonio agitatum lixc fecifrc,amp; infaniam finxit.Vocantnr lefdîtæ ,qin fï’* cuntilluraobfcflum,atihibcntigitiir varias cxorcifmos , vcriïm nihilnbsp;proficiunt, quo ctiam plura adhibent crucis figna, co maiorem ille fin-gebatinfaniam.Tandem Rcétor Landfpergcnfis muitis preculis èc cha-raélcribus adhibitis à tergo agnum cercum illi alligans, impcrat dæmo-Jpfeiyiz’ino nijVtinnomincB.Mariæcgr'ediatur.Dæraonrefpondit Crafio:(fcdhocnbsp;nemficad ncmo nifl illeaudicbat) non egrcdiar, nifi hominem huncvcftrisinter-felocutum ccffionibusafunclibcraiicritis. Hoeautemomnesallantesfuremdice-e/fe, dice- reaudiebant : cito fanarcr, fia patibuli pœna tutus efle poflem. Poft-quamigiturlcfuitæpolliccrcntur,fefuisintcrcefilonibusilium libcra-turum.-ibi continuo conualuit,quictuj fedit amp; rifi t.Ciim veroMagiftra-tus fecundum iuris rigoreracum ipfoagerc, illumq; fupplicio afficerenbsp;vellet:IcfuitæmiflbadPrincipem fupplicilibello , ilium àrcftelibcrâ-runt. Qui liberatusipfemet confclfus cft, £e omniaifta finxiifc, tantumnbsp;quialiberationem ipfi lefuitæ promififlent. At lefuitæ hoc pro miraculonbsp;in vulgus fparfcrunt,agniDei imagunculam ceræ impreflam mirè com-mendantcs^illarumq;ingcntemcopiam vendentes. Huiufmodiconfi-öamiraculainnumcra dilTeminantjabfquepudoretlicèt pleriq; fciantrnbsp;bæc dolo amp; fraude peragi.
De hoe aurigaPater Lutzius,paucis elapfis diebuspofi exhorta-tionem habuit, differens dc virtutibus agniDci, quo ilium àDæmonio (àquo tarnen nunquam obfelfusfuerat)libcratummenticbatur:Ag-num veroiftum conduccrcaiebatradlibcrationemab omnibns malis:nbsp;darcamp;conferreomnis generis bona: conferuare homines à tempeftate'nbsp;maris, àfulmine,grandinc, noxijs vcntis,pluuia,tcrræ motu,tonitru,pe-fte,morbo comitiali,morte improuifa,ignc,infidijs inimicorum, malo-rumq; fpirituum, deniq; ab omnibus alijspericulis: afferre parturienti-bus lætum par^um:addcrc vires animam agentibus contra dæmones. Etnbsp;quisomniaenumeretjquibusillc blatcro,nanc ceram, aquam, oleum amp;nbsp;balfamum (ex his cnim illcorbiculus conficitur) fupracxlum cxtolle-bat ? Quæ omnia exemplo iftius aurigæ, àlefuitis fubordinati, probarenbsp;conabatur.
2j. lan. Eodcmannoi584.bubulcifiliagrauifiîmcàdæmoniocxagitaba-Sdpè cum tur,amp;afiquoticsfeipfamamp;fufpendcrcamp;transfodere conabatur.Pater ilia fui, filiam offert lefuitis, lt;^ui pro m ore fiio Pontificio, dant illi imagines bc-ex ncdiéiasjfulpcndunt a collo illiusEuangcli.umS,Iohannis:amp; agnosiftosnbsp;Dei verba cercos»Verùmillahæc omnialbijcicbat,dicens:Hxcfunc resmortux,nbsp;nihili.
-ocr page 239-DE lESVlT AEVM MIEACVUS: nlhil!,ftuItitiæ,qu2emeniuarcnonpo{ïiint.Nectemerc hoc facîcbat,yâ;«cô«yo-diucnim AuguftæEuangcîicas concionesaudiucrat,amp; falfitatcmifta- latus, innbsp;rumrerum cognoucrat. Icfuitæ verô pergebant cxorcizationibus,fcdNo/ôfo-abfq; profeéiu. CùmverômulicrcuIæquædamaftanteSjNicodcmi in- wio Ladf-ftar tidcm fuamclàmbabentcs,dicerent, Omittamusbasres:neq;cnim pergenß.nbsp;ilia cas fufcipit, aut in cas credit : quin procidamus in genua, amp; oremusnbsp;Dominum Chriftum Iefiim,vtlibcretcam, Quibusauditis, virgoillanbsp;aitzDicitc Icfuitis vt abeant. Illi cnim me non i uuant,fcd magis excruei-ant.Pue! la ergo poft dies non adeo multos prccibus piorum libcrata,ca-tcnis foluta,patrcm amp; matrem relinqucns Auguftam rcdijt, Euangelionbsp;Chriftianæfidei fc totam addiccns.Icfuitæ verb homines mendaccsamp;nbsp;impudentes, feripferunt ad alia collegia, fua ope pucllam à dæmone li- 2,Theß.2.nbsp;beratam.
Et huiufmodi multa funt,vt dixl,lcfuitarum notoria ac manifefta Wcndacia, quibusiplî magis, quàm pifeisaqua, amp; poreus luto delciftan-tur, ijsq; ccu glircs fom.no, faginantur. Qiias etiam pro fpiritualibus amp;nbsp;corporalibus miraculisvcnditant. Qimrum omnium audoreft Satan:nbsp;Caufa adiuuansIcfuitæ :Coniunâ:a,médacium, fraus,doIus:Fincs,ido-Iolatria,cultus prohibitus,adoratio ftatuarum, honor dæmoniorum,amp;nbsp;quæftus:Eucntus,cxcæcatio,crror,perditio.
Pcrfuadentautcmlefuitæhominibus,quôdiuucntur pcrftatuasamp; imagines,vel alias rcs à Papa in hos abufus magicc confccratas. Sic cnimnbsp;garrircfolcnt: En,finullahifceine{retvirtus,nonadiftahominesfana-rentur:dæmonesamp;fpclt;ftranon fugarentur,amp;c.Vcrùm quisChriftiano-i^m ignorât? non ftatuas,non imagincs,non cercos orbiculos,non cruels fignum,fedipfosdæmoncs,quipcrminuDeihomincspriùsin morbos conicccrunt, cofdem, ex colluiionc quadam cum leftiitis difeeden-tcs,rurftis fanare: vel ita il 1 os cxcæcarc,vt le ægrotos putent.-putent itemnbsp;fe hoc vel illud vidcrc, etiamfi illarum rcrum verè nihil fublit : vel deni-que talcs pcrfonas,àIcfuitis,Satanæ organisjfi’bftitui amp; fubordinari,quænbsp;muncribus corruptæ, quod illi volunt, fingunt, fimulant, dilfimulant,nbsp;falfosq; teftes agunt.Itaq; neque ftatuæ,ncq; imagines, ncque cerci »ne-que alia illos à morbis liberant:fcd fi quid talc fit,a dæmonio fatftum pu-tabimus, ficuti in biftoria S. Bartholomæi legimus de diabolo Indico A-charoto ' qui,aducnicnteBartbolomæo, rcfpondere amp;ægros fanare de-fij t.Iam autcm,poftquam Icfuitæ in Indiam irruperunt,rcdijt:amp; Ttlcfui-tæ i n Indicis fuis Epiftolis teftantur, ipfos fuos filios vocat, illis rcfpon-H J detiSc
-ocr page 240-l|ô ' c  P r T F t î L
dct, amp; per illos’miracula fàcit. Nam vbi Dominus, vt BartholoW^Éô charotusilledicebat, dæmoncm emittit,vt hominum corpora lædattnbsp;prorapto id animofgaudent cnimnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Îiamp;mi ifti mortalium malis) fa-
ciunt.HominesautemcorporibuslæfispIerunq;falutcmaliundc,quàm àDeo quærerefolent. Qupd vbi fit, pcrmittitur à Domino, vt miraculanbsp;ipfi dæmones facere pofTint. Quæ cùm vident hominesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, excæcati,
feu etiam neutrales,ad ftatuas èc rcs iftas,quibus dæmonia infunt,vel per quæ opcrantur,dccurrunt, ficq; dæmones amp; corpora amp; animas illorumnbsp;1 ucrantur. Quod fi verô Icfuitæ, cùm in India,turn alibi, ad cxcmplumnbsp;Bartholomæhhominesàftatuisamp;dæmoniorum cultii,àd Chriftum de-duccrent : ficret, vt dæmones,lemuresdares, fpcétra 5e his fimilia dæmo-niorum generafpontcfuadifccdercnt. Sicut,Deibeneficio, mmaiorinbsp;Germaniæ parte faùtitm efi:,poftquam vir Dci Lutherus lucem Eùange-lij,ac folem iuftitiæ,ex pulfisPont-ificiarum tenebrarum PrincipibHS,adnbsp;falutem omnium credentium, concionibusfuis illuftrarccœpit. Quianbsp;autem Icfuitæ funt fidi myfteriorum Satanæ difpcnfatores, amp; opus eiusnbsp;diligenter vrgent : ideô dæmones, ccu fpiritus tamiliarcs, ipfis adfunt,nbsp;neq; cedcrc volunt,nifi illi iufferinr.Pater cnim mendaciorum,filiorurnnbsp;fuorum voluntatem facit,amp; in omnibus cos ceu yrnsîiif obfcruatxùm Ünbsp;ipfi vicilfim Patris fui voluntatem prompte exequantur. Non hæc à menbsp;illis affinguntur,fed quæ inter ipfos amp; vidi amp; audiui, hæc de illis bona fide refero.
Anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paterlohannes in difcumillud rfpcdaculum faâi fumus Deo amp;
Angelis,exhortationem habens inter cætcra dicit : Mihi crédité; dæmo-nes vbiq; nos fequuntur.Viennæ fratrem, fine Rcéloris voluntate egrc-dientem,ad Prouincialem comitatus eft,eumq; ceu inobedientem abri-pcrcvoluit. Item: volebantante 18.annos MonachiadD.Vdalricum» Auguftæ dæmonium eijccre,vcrùm noluit illud exire.Interrogatum curnbsp;nollct? rcfpondit, non priùsegrcdiar,quàm très meinigri filij,quiDül-.nbsp;lingâ hue proficifeuntur, aduenerint. Ad ingrelTum verô illorum, dæmonium egrelTum. Sic Viennenfium lefuitarum Reftor fcripfit Augu-,nbsp;^^ï^^^i^’^’^æpucllamàdæmonioobfcffam , nullis exorcifmisliberarinbsp;potuifle : tandem ad templum lefuitarum duâam, liberatam, amp; de ilianbsp;eiedlos 12 d 5 2. diabolos. Et in fine literarum addit : multos dixilfcjnun-quam egreirieircmus,nifihucduétifuiiremu3. Tandem feribit: vltimusnbsp;videtur mihi fuiife Præceptor Lutheri,quia more Lutheranorum multanbsp;contra noftram Societatem amp; religionem dixit. Hanc epiftolam ipfelc-
-ocr page 241-DE lESri TARTM MIRACFLI S. a^t gijamp;ïlIuftriComitiSchvveikardo ab Hclffenftein fuperioris præfeélinbsp;munus Landfpergæ obeuntijin Gcrmanicam linguam tranftuli.
Pater c[uoq;LutziusLandfpcrgæIefuiticusConcionator, velpo-tiùs infulfus nugator,calcéla,pro concionc dixit: En videtis noftræ reli-gionisveritatem,Luthcranorumvcrôfalfitatcm,NamnoftrinupcrVi-ennædevnavirginealiquot milliadæmoniorumeijccerunt. Noftriet-iam multa bine inde miratulaopcrantunquæLutbtranifaccrc non poC-funt. Falfaigitureftilloriimreligio. Nosfacimusmiracula, amp;ijsno-ftram religionem confirmare ponumus. Lutberani verb ne quidem ca-ncmautequumclaudicantemfanareponunt. Verùm refponfio facilis cft. Neq; cnim nobis miraculisopus cft : quia non nouum Euangeliumnbsp;affcriinus:aut alium Chriftum docemus:nec nouum fymbolum aliam E/We dijp.nbsp;orationem dominicam,aut nouaSacramcnta,vctcrivcræFilij DeiEc- Heerbr.denbsp;clcfiæ incognita,aflerimus:fed cadem, quæ ipfe Saluator tradidit, quæq; miraculifnbsp;cum S. Apoftolisftupendismiraculisconfirmauit, docemusamp; Ecclefiæ Ap.nbsp;proponimus.Cùm igitur hæc omnia iam ante à Chrifto abundè miracu- 23, Feb,nbsp;lis fint comprobata,ad quidopusforct nouaafîerre? Atverblefuitæ,nbsp;quia noua amp; tempore Chrifti inaudita dogmata proferunt : qualia funt,nbsp;idololatrica mortuorum inuocatio, borrenda Ccenæ dominicæin Mif-fæ facrificio prophanatio, animarum ex fiditio purgatorio liberaiio, i-dololatrica ftatuarum amp;imaginuin adoratio : fane nouis ctiam, ac fidi-eijsfallacibusq; miraculisipfisopus cft,quibusfuafigmcntaapudmifc-rè fedudos amp; errabundos homines probent. Sed eadem nota cft Anti-ebrifti amp; feruorum eius:quorum aducntum,Cbriftus amp; Apoftolus Paulus prædixerunt, fore in om ni virtutc amp; fignis, prodigijs mcndacibus, amp;nbsp;inomnifedudioneiniquitatisfecundumoperationcm Satanæ. Exhisnbsp;Igitur ipfis miraculis,quibus pro pelle ouina ad fuos errores ftabiliendosnbsp;lefuitæ vtuntur, eofdem Satanæ organa amp; Papæ feu Anticbrifti manci-pia elfe agnofcimusamp;publice profitemur.NosinterimEuangelioCbri-ftijdiuinis miraculis abnndè fatis confirmato credimus, quibus qui nonnbsp;credunt,nec fi quotidiè innumeraederentur,credituri crant.Sicuti amp; o-lim ncc Scribæ nec Pbarifæi(quorum bodie fuccelTorcs funtlefuitæ)nbsp;tem porc ebrifti amp; Apoftolorum, licèt fubinde amp; quotidic ftupenda abnbsp;bifee ederentur miracula,ijs moucbantur,vt Euangelium ampledcren-tur. .
Porrb nec boc filcntio prætcrcundum: quod licct lefuitæ multùm ««iftis fuis miraculis iaditent ; fîppc tarnen in iis edendis confundantur.
Sic no-
-ocr page 242-îjî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P r T r I J 1,
SicnotumeftlefuitaiTKjuendamlarua dæmonssindutum, amp;ancîllaift cuiufdamfuggerijabEuangelicafide adPontificiasidolomanias,mira-culosè abripcreconâtem,ab équité gladio transfofTum efle.Sic AuicnnXnbsp;a Ri(h,ir- volentesexufcitarcmortuumfuntcôfufi.Sic^antepaucos annosmira-duilefuita culosc,vtaiuntipfi,Comœdiasamp; Tragœdiasagentes,Monachij cgrcgi-Caluini- um cdidcre Stratagema. Nam chartaceus LuÆerus quidam abipfisinnbsp;fiii affin- Tragœdiaexuftus,cflammisStcincribusrurfusexurgens,fennètotamnbsp;Principis arcem in cineresredegiflct. Nonne Lutherus, Spiritu Eiîæ in-cenfus,in vos Baalisfacrificulosjprecibus fuis talem ignem de cœlo pro-uocauit ? Qwn amp; operæ prccium cft expendcrc, quàm animofi fint hinbsp;^côv^')!i'f;i£gt;z.CuiusreicùmPragtetumViennæin procefiionibusfuisillu-ftriaedidêrcfpecimina,annisChrifti 1576. amp;1577. inquibusvnavelnbsp;altera fella fubuerfa baud aliter, ac fi cœlitùs fulmina iaéla fuiffentjCor-ruerunt,difFugerunt, Cæfarem appellârunt, amp; hæreticosfeuLuthera-nosomnes,quafifeditionemmouiflcnt,damnatx)svolucrunt.
Anno lyyo Vnicum adhuc addam miraculum, quod Canifium fccilfe refert, apoftata Ifengrünius,înlibrofuodeMariainvetcriOttinga.-inquoamp;nbsp;fummalefuitarum Leuitas, amp; extrema vanitas, atq; maxima mentiendinbsp;libido, deteftanda deniq; idololatria confpicientur.Nam totum infum-fit,incantatorifteCaniïius,triduum,Diuosinuocando,multasîdolola-trias exercendo : abominabile Miffæ facrificium fæpiùs iterandojamp;innbsp;honorem Marias celebrando : donee tandem efficerct, vt B. Maria vir gonbsp;puellæobfeflæapparerctJbimalèhabuifleSatanam(rcfertlfcngrûnius)nbsp;quod Maria virgo adorarctur. N am quôd Deus adoraretur, non vfquenbsp;adeôindigne tuiit. Canifiusergo miraculumadornans,non iubet dæ-monemegrediinnomineIeSV Christi (vt Apoftolifecerunt)fednbsp;noua forma vtitur.Nam adiurat dçmonem innomineMarîæ.Quodau-diens dæmon ita obftupuit, vt nouum etymon nominis Canifij depro-meret, vocanscum canum excoriatorem, ( (tit •ÇbinhffdjtllÜcr.^ Fit indenbsp;Canifio Cerberus ille adeo familiarisjVt eidem prædiceret, quâdo egrc-divcllet,nimirumvbiviginti quatuor vicibuspuellamafilixifTetzfeptiesnbsp;propter patrem St matrem; fepties propter ipforum fuperiores : quin-quiespropter Fuggerorum familiam, amp; quinquicsad cxplcndam fuarnnbsp;ipfius libidincm.V erùm banc libidinem Canifius facile ei exeuflit. Namnbsp;allato trunco illius ftatuæin veteri Ottinga, amp; à tergo capiti puellæ ob-feflæ impofitoilliicô exclamauitSatanas:Dimitte me ô meretrix:vt quidnbsp;me tam virulenter calcas ? At Canifius, dæmonis Præceptor, cogit eumnbsp;vthoC
-ocr page 243-DE JESriTARVM. MIRACVLIS, xjj vthocconuitiumreuocet,amp;laudcsMariædicat,fepües tcrram ofcule-tufjamp;quod inauditumcftjVtChriftumDeumadoretjamp;quinquicsora-tionem dominicam,totiesq; Salutationem angcliçatn recitct.^in imonbsp;diabolus fit bonus catholicus, hoc eft, Icfuitarum fenfii, Roman« reli-gionis aflertor.Nam pro ipfis intercedit apud Mariam dicensiAucMariittnbsp;gratiaplena,gratta amp;mifericordia tuafit cum omnibus in hoc temflo verfintibus.otanbsp;Deumpro ipfis.Kc tandem Catholicis concionatur diccns. En Chriftiani,nosnbsp;diaboli cegimut obedire Maria, vosipfiobedientiamnegabitis'i'Tit.ndzm ergonbsp;cgredi coaft’ exclamauit Sc fæpius ingeminauit: ræ,vlt;lt;, vlt;e mihi mifero-.intranbsp;viginti annorum fiacium nulliu damoniorumtantùtermentis fHb'ie£luffuit,quantifnbsp;Ehem D«mon,capc tibi hoc,amp; inpoftcrumtibialefuitistimercnbsp;difcas.
Haec Sc tdia. funt præclaraillalefuitarum miracula. Et quis eâ non admiraretur ? cùm ijs inuocatio mortuorum,MarioIatria amp; Miflx facri-ficium confirmcntur,maximiq; fruólus inde adlefuitasredeantPQiûsnbsp;verb lefuitas Chrifto Domino non pr«fcrat,vt qui dæmonem(id quodnbsp;nulpiam Chriftum fcciflelegimus)Deum inuocareamp; pro hominum la-lutc intcrcedere cOgere ponint?Chriftus enim dæmoncm fimpliciternbsp;ad orcum rclcgauit,eiq; dixit, Obinutefce : Canifius verb eum aduocat,nbsp;amp; vt loquatur,palinoaiamq; canat,imperat. Et quarc non ? Accommodant enim fefe Filij ad Patris fui naturam amp; mores, amp; in ijs ilium prouo-cant, ac rurfus demulcent, in quibus ipfum fponte fua obediturum no-uerunt.Itaq; de iftis fuis miraculis vfq; glorientur,Satanx hæ ran« Sc lo-cuftæ,ac fi ita cum rationeinfanirc libet.etiam triumphcnt.Ego ilia,ecunbsp;diabolica figna,vt Chriftus monuit cauenda:lefuitas quoq; ecu viuanbsp;Antichrifti organa amp;idoli Romani mancipia,deuitandaccnfeo.Nam amp;nbsp;Societatis regular,amp; illorum vota,ftudia, religio amp; miracula argumentonbsp;funt,illorum fidem efle nouam,SfChriftiSc Apoftolorum diuerfam Scnbsp;alienam. Alioquin enim Chrifti amp; difcipulorum cius miraculis, quibusnbsp;fatisEuangclijdoclrinàconfirmatacftjContenti forent.
Deumætcriuim patremDomininoftri IesvChristi totaani-micontentioncprccor, vtnosperSpiritumfanélum in agnita veritate confcruct amp; confirmct:atqueSatanam,cum filijs fuis Ic-fuitisjVfclociterfub pcdibusnoftriscon-
tcrat. Amen. -
Gg CAPVT
-ocr page 244-c Ä P - r r : 1.1. ¦ CAP VT IX.
lefiitarumdo^rina.
A M Quoniam falfitatcm miraculorum Icfuiticorutn de-monftrauimuSjVt vel tandem ad finem perueniamus,pau» cisetiam depræcipuis doélrinæ illorumarticulisagemus.nbsp;Qups tarnen recenfebimus potius, quam operoserefutarnbsp;bimus.-cum eorum falfitas in noftrorumTlieologoruranbsp;libris,præcipuè verb in difputationibiis D.Doéloris lacobiHeerbran-
D. Vtiiîhel mi Biden-taehif.
D. Jacobi Andrea.nbsp;D.Nicolainbsp;Selnecc.
di,Præceptorismeifideliffimi,amp;inlimatiflimoillo examine Tridcntini conciliabulijà Clarifltmo Theologo D.D.Martino Kemnitio ( piæ me-moriæ)inftituto,planè Sc perfpicue fit demonftratajamp; ita refutata,vtn«nbsp;verbulu quidem,quo folide cos falfi arguant, lefuitîc produccre poffint.
2). Heshu^
t. Deßicra Scrtptura.
PRimb ergo facraBiblia,hoc eft, Propbetarum amp; Apoftolorum ferJ-pta, per ipfum Spiritum fandum , ianélis Dei hominibus infpirata» Tocant ; cereum nafum,materiam litis,librum hæreticorum,litcram,nbsp;Pide Tor~ ’ mortuam,occidentem,ambiguam,obfcuram,Tariam,mutabi-reCem Gre I^m,infufficientem :Dicunt item,Scripturas (facras^eflead tempusad-r^tum de aptatas,amp;varieintellcdas,fecundum currentem vniuerfalem Ecclefixnbsp;Valencianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mutatoautem ritu iterum fententiam mutari : Sc mutatoiudicio
quot;rolettim Ecclefiæ,mutarietiam Dei indicium. QMrenecmirum,fipraxisEccIc-amp;c. lefui- nbsp;nbsp;vnotemporeinterpretetur Scripturam vno modo, amp; alio tempore
alio modo.
Cufamu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lefuita Fabricius Romæ, in vinca, quam Nobilis quidam, lefiiita
P.pifi.2.3. fadïuSjSocietati donauit,cùm mecum dePapæauftoritatcdifputaret, 7.devfu aflereremq; vnicum omnium dereIigionecontroucrfiarum,fupraPa-foni.quem pam amp; Concilia, iudicem efle facram Scripturam, à Deo per Propheta-imitantur rum amp; Apoftolorum njinifterium traditani:ridens aicbat, Si quis Con-Jefuita. ciliorumamp;Ecclefiafticorumcontrouci'fiarum iudicem facraBibliafta-Annonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuatjbaud aliter (^vtor ipfius verbis) ineptirc folet, quam qui in foro iu-
iWWtWW conftituat. Eft enira facra Scriptura litera m^
-ocr page 245-DE lESriTARTM DOC'TRINA, t55 t» amp; mortua:quam folusPapa^qui eft,viuum Dei verbum, viua.lexjamp; vi-uus interpres,rc(âè interprctari nouit.
Gregorius de Valentia Landfpergæ mecum de Chrifti omnipraî-fentia difputans, ait:SchmideIinus Germanus nugator ( fie cnim appel-labat eum , quod Germanica lingua,cuius ipfe ignarus efl:,mendacu ipfius refutaffet ) vrget contra me ipfum verbum,To phtov ; neque negarenbsp;poflumjipfum reliquosLutheranos pro fe literam babere.Sed nos ne-queliteram neq; literalem fenfum,fedfoluraCatkolicumintellcä:umnbsp;requirimus(per Catholicumautemintelleftumintelligebat,Pontifi-ciæ feu Romanæ Synagogæ, cumprimisautem Papç,intcrpretationem)nbsp;à quo dum difeedunt vbiquitarij ifti,nunquam confentire poterimus.nbsp;Nobis enim neq; fas eft, ncq; licet, à Papx, qui fenfum Scripturæ tenet,nbsp;interpretatione diflentire.
lefuita HofteusjRomæ in monte di cauallo apudS.Andream,cum vrgerem particulam vniuerfalem in inftitutioneccenæ Dominicæ : Bibite ex hoc O M N E s : refpondit. Nan ipfum verbum ,nec verbofumnbsp;fcnfusjfed Ecclefiæ Romanæ mens tibi contemplanda eft, amp;.quæ ilia ordinär credendafunt.H^ecaflirmat per, O m n e s , folos facerdotes intcl-ügendos cflc,amp; vniuerfalem ad folos Miflam celebrates reftringendam.nbsp;Oportet cnim nos Scripturamomnemeofenfuaccipereamp;intelligerc»nbsp;quern tradidit Pontifex, Cbrifti vicarius : qui cùm fit Ecclefiæ caputCo-uimnaSi fundamentum veritatis,crrarenonpoteft.
Turrianus mecumdeiuftificationeconferens aiebat. Non Pauli Verba,fed Ecclefiæ interpretatiotencndacft.Hæc enim eft viuus verbo-.nbsp;riUmPauliinterpresnllafuntliteramortua.
lefuita Pater Georgius apoftata Ingolftadij.mecumdeomnipo-tentiaamp;omnipr^fentia CbriftiDciamp;hominis confercns,dicebat.-C^d mihi prefers S. Scripturam, quam quilibet hæreticus pro fe citât. Egonbsp;dico de Chrifto.-Mc non femper vobifeum habebitis. Tudicis; Egonbsp;Chriftusftotus Deusamp; homo,vna hypoftafisfeu perfona) vobifeumnbsp;fum vfq; ad confummationemfeculi. Quisigitureritindex?Refpon-debamnpfa Scrip tu ra. Refpondit .• abfi t. Mutus enim iudex fententiamnbsp;ferre non poteft. Ergo non Scriptura, fed Pontifex Romanus ,¦amp; Ecclc-fiaRomana iudicatrix eft controuerfiarum. Huius ctiam non illius ver-bisjftandumcftjficontroucrfiarumfinem habere voluerimus.
lefuitæ Colonienfes vocant lacram Scripturam fermoncmabbre-watum,imperfe6tara dodrinam,quæ no omnianeceflariaadfidem, bo-Gg t nosmo*
I
-ocr page 246-2}(y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A r r T I X.
nos mores amp;bçatam vitam confequendam,contineat: banc tradition!-buseflccomplendam. ExScripturaenim certum amp;ratumintclleâut« dari non poffe :fed cfle earn plumbeum inftrumcntum, quod amp; Catho-licus 8c Hæreticus fuæ fentcntiæ aptar e poflit.
lefuitæ Italici curârunt, ne Biblia facra lingualtalis vernacula im-primercntur. NcopbytisquoqueLandfpcrgenfibusgermanicaBiblio-rumlcóHoncomninóeftinterdiélum. Illa cnim dicebat IcfuafterPietro, citius hæreticum Lutheranum, quam Catholicum Romanum facit.
Itidem in omnibus locis,vbilefuitæ graflantur, peftcmq; Pontifi-ciam difleminantjomncs Laici à facræ Scripturæ leécione arccntur. Si a-pud quem Lutheri verfionem germanicam deprehendât, earn auferunt amp; comburant :ipfum verb hærefeos infimulatum,grauitcr puniri curant. HæceftIefuitarumdefacraScripturafentcntia,exiIlorum feriptisnbsp;8c ore ndeliter,amp; ipforum quidem verbis,adduéta.
Non parum autem refert, diligenter obferuarc, quanti nouus hie lefuitarum ordo facram Scripturam faciat.Ex co enim vnico abunde fi-tis cognofei potcrit, quam verc fadioni 8c (câx fuæ, làcratiïîîmum IE-sv nomenaffingant. Etcnim nemoncgarepoterit,omniurcligionumnbsp;ordincs, in fuorum Audorum régulas ita iurare,vt easmiris modis pal-fimdcprædicent. SicDominicaniregulamDomini, Francifeani regu-1am Francifcijfupracœloscxtollunt. Atquiintcromncs Chrifti fidelesnbsp;confiât,IeSV Cnrifii 8c ciusApofiolorumregulamaliamnullam fuif-fe,quam Scripturamfacram Canonicam. Hanc regulam diligenti/Timenbsp;commendatSaluatorapud lohannem cap. 5. ScrutaminiScripturas.innbsp;quibusvitamæternamhabetis. Et D.Paulusomnibus,quiiuxtahanCnbsp;regulam inccdunt,pacemamp;mifericordiam Dei pollicetyr, Gal.ó.Et ncnbsp;quem hominum hæc falutis confequendæ régula amp; norma latcrct,DeuSnbsp;curauitjVt in omnem terram exiret hie canon amp; régula Apofiolorum,nbsp;Pfalm. ip. Si itaque lefuitæ veri I e s v Chrifii fedatores eflent, vx fidi-tio fuo nominef'c apud omnes ven ditarc conantur,an non mcrito hancnbsp;Chrifii regulam (facramScripturam)plcnislaudibusvcheredcbebant?nbsp;At quid taciant?
In cen/ura nbsp;nbsp;nbsp;Primùm blafphemant 8c cal umniantur, verbum illud, quod ex Spi-
Colmienf.r-rws fîndiinfpirationeàProphetis Sc Apofiolisferiptismandatum efto traditionibus RomanæEcclefiæamp;tacitisnbsp;Paparum confuctudinibus, Conciliorum amp; Epifeoporum decretis, ccunbsp;aflumcn-
-ocr page 247-D£ IFSri TARTM. DOCTRINE
affùmcnto quodam, firciendum,perficiendum amp; adimplendum. Qua: calumnia,vt non eft noua, itaomnis generis traditioncsinutilésjquæ-ftioncsinanes,confuetudinesmalas,fuperftitioncs varias amp; idoloma-niasinnumeras, quitus totus Papatus,ceu putridus cafcus,vermibus,nbsp;fcatetjihtroduxitamp;EcclefixDciobtrufit.
Secundo S.Scripturam inpræcipuis fideiarticulisamp;Deimandatis cercumhaberenafum,nullum ccrtuin traderc intellcéhim,fed variosnbsp;fenfusparcre,amp;auditorcsdubiosdimittere,criminantur.Haccalumniay{i//^^nbsp;loco verbi diuinifuafomniaamp;proprij cordis figmcnta,mifcrèfedudis^^^^^^^.nbsp;populisobiecerunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tol. 117,
T ertiojSacf am Scripturam adeo elTe obfeuram amp; perplexam,vt ne quidem dodiffimus planam ex ea fententiam, proferre polfit, proteru enbsp;enunciant : Verum autem eiusintellcdlum cxPapæ,Cardinalium,Epif-coporum,Prælatorum, Abbatum,Monachorumamp;cumprimisIcfuita-tum dccifionibus pctcndum,eoq; ftandum efle. Hac calumniaobtinuc-runt,vt fub regno Pontificio facrorum Bibliorum Icdio inter laicosnbsp;prorfusfitfublata,amp; pro viuis amp; limpidis Ifraëlisfontibusturbidæci-nernæamp;lacuna:humanarum traditionumturpiHimarumq;fabularumnbsp;fjntobtrufæ.
Quarto, quodomniumgraullTimum eft, facram Scripturam pu-Fo/.ar. tant elle non tantùm imperfediorem amp; obfeuriorem , fed amp; magis no-,xiam,quam vt ab omnibuspijs vellegi,vel inteliigipofTit vcl debeat.nbsp;Hac calumnia,perfuafcrunt nmplicioribus,non aliunde,quam cxBibli-orurri ledtione nærcfes nafei, ac proinde fatius cÜe, ab omniillorum le-ftioncabftinere,quàm feipfumvarijs amp; incertis fententijs involucre.nbsp;Efle cnim,vt etiam in VVormatienfi Colloquio dixerunt, Scripturamnbsp;fandlam materiam litis amp; officinam hæreticorum.
VerùmquiafacraScriptura,Spirituifandloeft,verbumpuru namp; lucidum,lucernaitem pedum noftrorum,quam fcqui debeamusinoslc-fuitasipfamfacrofanctamamp;.'adorandam Trinitatem biafphemaredici-tnus,dumfeabiose de Scripture fandia,aDeoprofed£aloquuntur,amp; vice vcrfaconfitcmur, facram Scripturam efle perfeéiam, puram, quouisnbsp;auro amp; argento, etiam per ignem feptuplum probato, mundiorem eflenbsp;Vocein Chrifti:fermoncm veriratis: verbum vi£æ:canoncm,rcgulam,te-ftimonium fidclc,rcchiiin,illu minans. Ipfis autem traditionibusRoma-næ Ecclcfiæ Sc Pontlficum decretis,amp;Vcfcouitarum(vtltalico vtar vcr-bo.Vcrc cnim iftiEpifcopiouibusChrifti vefcuntur:easq; non tondent,nbsp;Cg 3 fcddc-
-ocr page 248-c A P r , T IX.
fe4 dcglubunt)placitis,amp;Pilatormn decifionibus,amp;:Monachorum fbtW-nijsfquæRomanæEcclefiæ principiafunt,ex quibusSynagogaiftacom-pofita eft) omnia ilia, quibus facram Scripturam calumniatifunt,in quarto modo competerc aflerimu«.
Ex his verb abundè fatis confiât, hofee hypocritas, non ( vt prac fc fcrunt)lESV , fed Antiochiillius Epiphanisamp;DioclctianifociosefTc»nbsp;quia pari tyrannidcjfacra Biblia tolli,per vim populo Dei eripi, amp; in fo-ro publico ( ficut in Bauaria fupcrioribus annis faftum ) comburi cura-runt. Digniipfi,qui ingehennæigniincxtinguibili iuftas talionispce-nasluant. Viderint ergo hi lefuaftri herefiarchæ,amp; Archipapiftæ, magi-llriprauijamp;ipfaimpietatemagisimpij.quidChriftoIefuiufto viuorumnbsp;Scmortuorumiudiciintremendoillo iudicij dierefponfurifint, quodnbsp;Spiritum fandlum accufant, quafi Ecclefiæ verbum fallax, ad decipien-dum accommodatum,materiäm litis,amp; hærefium caufam oh truferit ? I-pfi quidem Deo, rationes, quibus fuum tueatur verbum, iam funt para-tæ:fed quid lefuitæ ad fuarum blafphcmiarum excufationem afferre vc-lintjipforum eft mature defpicere: Non patrocinabitur turn ipfis Papxnbsp;auéloritas,non Magnatum beneuolcntia: fed furor Domini, ad nouiffi-roainfernivfq; omnia dcpafcens,eosconfumet.
CcrtefilcfuitarumNouitius quidam de regulis, ab impio amp;pro-fano milite Ignatfo Loiolainuentis,tam fcabiose loqueretur,velfal-. tem illas riderct ; lefuitæ eum flagris,ceu ludæi Stephanum lapidibus,adnbsp;internecionem vfq; ccderent. Num ergo Dcum inultum dimiflurumnbsp;putabunt,quód ipfi facram Scripturam, vnicam Chriftianorum à I e s Vnbsp;Chrifto præfcriptam amp;commendatam regulam non folum petulanternbsp;ridentjfed etiam abfq; omni pudore tàm audaftcr calumniantur amp; blas
ant.
An non omnes ChriftianiDeum orcnt,vt hanc peftem ab Ecclcfia fuaveltandemauertat? AnnonfupplicesfiantMagiftratui amp;Ecclcfixnbsp;nutrieijs, vt hofee lupos amp; Satanæ feruosab ouili Chrifti arceant? Certdnbsp;omnium eft, qui in Baptifmo Chrifti nomen dedcrunt ,Icfuitas eeu pu-blicam peftem, non tantum vitare amp; fugere : fed amp; precibus, atq; omni-busmedijsaDeo concc/ns,per pium Magiftratum,lcgum diuinarumnbsp;cuftodem, cos aduenientes propulfare, necpermittcrc,vtillorum doliînbsp;amp;fraudibusgrcxDominiinficiatur,fcducatur,pcrdatiir.Ncq;vllo modo libertatem legendorum facrorum Bibliorum nobis à ChriftoDomi-po conccffamjPontificu^ tyrannidi 5c lefuitarum Ubidini fubij ciamus :
-ocr page 249-DE lESriTAHVM DOCTRINA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23îgt;
fed pic, libéré J fidelitcrSc diligenter verbumDeilcgamus,fcrutemur,J{gt;Zj'./. nicditemurjamp; vitamnoftram adprarfcriptum mandatotumipfiusinfti-?ƒlt;/»gt;.ƒ.nbsp;tuamus:Spiritusenimfanélustaiesleftorcs amp;auditorcs beatos prædi-cat: amp;^cncrofiorcsTheflaloniccnfium Berrhoënfes egregiècommen-dat,quod non tantum Pauli amp; Sylæ condones audiuiflent : fed amp; quoti-dièinScripturisfcrutatifuiflentjanné omnia fecundumillorumconci-D«lt;f./^.nbsp;ones fe habercnt.Ipfe quoq; Deus Pater,non traditionarios iftos,feu le- Hdatth.i?*nbsp;fuaftros,fcd filium fuum audieiidum mandat.
Porrô quod Icfuitæ non Scripturam,fcd vel fe folos,vcl Pontificios tantum audiendos tradunt.boc folo fit fine,vt bis dolis amp; fraudibus, Bi»nbsp;bliorumfcilicetfurtoamp;rapina,multipliées fuasidolomanias Se nefan-dos errores eo faciliùs dcfcndere,fuosq; fubPapæ tyrannidc,captiuos re-tinerepoflînt. Hancetiamobcaufam,ncgantcumLutheranis ex Dcinbsp;Verbo difputandum ( quia nimirum nihil fuorum ex eo probare pof-funt) fed traditioncs amp; Concilia Romanæ Ecclefiæ vrgenda, amp; vi ctiam Cenfitr.nbsp;externainuocatobrachiofcculariobtinendaeffe.Vndeetiam hoccon- Cohn-fal,nbsp;filium fui» communicant : ex quo cuius Spiritus filij fint,iudicium defu-mi poteft. Si Lutherus an tc 4O.annos, gladio aut igne fuifl'et fublatus, amp;nbsp;reliqui quoq; doétrinam dus ex verbo Dei prolatam, defendentes, parinbsp;modo toilcrenturmunquamEccIefia Romana tanta damna tulilfetjne-^ue quifquam bodic contra cam infu reere auderet, Sed illorum ran-nis nihil proficiet. Qui enim in altis habitat, irridebit cos, fceptroq; fer- •pfalm.2^ 'nbsp;reo illorum confiliaamp; artes confringct,diiripabitamp;contcrct.Verùmdcnbsp;boe errore fatis,ad alium tranfeamus.
2. De Perßna offcio Chriflk
De Chrifti Perfona amp; officio falfafcntiunt,falfaloquuritur,falfa fcribuntamp;falfa docent.^
De Pers o KA dus idem, quod olim Neftoriusamp;hodie Cinglia-ni,fentiunt.Nam naturas vnitas diucllunt, amp; duas ex ipfis perfonas, feu duos Chriftos conftituunt;vnum omnibuspræfentcm,omniaguber-nantcm,alterum localem Scccrtocœlilococircumferiptum. Namo-mnia dida Scripturæ,quas toti Chrifto,fcu Perfonæ illi,quæ infeparabi-liter,inconfusè amp; immutabiliterDeus eft amp; homo,hanc diuinx maiefta-tis gloriam adfcribwnt, quod prüfens fiççlçfiæ fu« earn inbabitet,amp; prç-
-ocr page 250-it, fummationem fæculi.Ibi dicunt:Vocula ËGO,tantùm de diuina natura»
fens omnibus creaturis dominctur, de fola cius diuina natura interpre* tantur. Verbi gratia : vbi Chriftus dicit:Ego fum vobifeum vfq; ad con-feu de ChriftojOua Deus eft,intelligatur:non autem de Humana natura»nbsp;quae localiter ad cœlum afcendit,nec prüfens eft,doncc vltimo die murt-di ingruente ad indicium rcdcat.
Gregorius de Valentia dicere foiebat: Chriftus eft vbiq;; fed quOquot; modo ? Sic ; quemadmodum Epifeopus Moguntinus,dicitur Dominusnbsp;Moguntiac,ctiamft iam Auguftse in Comitijsagat:ItaChriftusdicitutnbsp;fua potentia vbiq;,licet corpore lit in eo cœli loco,ad quern afeendit-Alhertini mllptriiTno-nlO-arlinni Rpcrpnc rlJrr--
iam humanamnaturampræfentern elfe contcnditis?Ea nihil prodeft Sed vt Sol fua luce, corpore cius in ccelo manente, omnia replet amp; illu*nbsp;ftrat : Ita Chriftus fuanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; efficacia eft vbique »licet Humana ipfius
natiira nobis præfcns non fit.
lacobus Crufius Landfpergenfium nouitiorum domitor amp; fre* nator,difcrimen Humana: naturæ Chrifti,amp;diuinitatis ciushac mon-
y , ftrabatrationeamp;forma.AcceptaCrctalineamducebatinmenfaamp;pun-
étum.En aicbat, linea extenfa eft, neq; puniftum cius diftantiam alfequi poceft.Sic diuina natura ad omnia fc extendit,amp;: omnia tranfeendit: Humana autem natura luo circumferipta eft termino,cocloq; continetur.
Ex quibus liquido videre eft,IefuitasNcftorianos elle, amp; cum Be-rcngarianis,Occolampadio,Cinglio,CaIiiiniftisamp;Bezitis omnibus Ißquot;
T.pheßnu jvm Christvm diuidereamp;dilcerpere.Ncq;fubIimiores,dehocpli' CcHcil. I. ne diuinomaicftatishominisChriftimyfteriojCogitationesanimo coB'nbsp;ciperc,quàm quales ratio Humana, de rebus mundanis habere folet. 0
diuinum vatem Luthcrum,qui vt in reliquiscompluribusfuis vaticinij’ verus Propheta deprehenfus eft. ita nec in Hocàvcroaberrauit,quôd»nbsp;in libello de concilijs,fcriptum rcl iquit:Sc minime dubitarc.quin multinbsp;adhuc fub Papatu lint Neftoriani,quos fuo tempore, Deus lit rcuelatu-rus.Neftorianihifuntipfi lefuitx, quidiuinam maieftatem naturæ hu-manæ in perfona communicatam negantes, amp; in vno quidem cœli loc®nbsp;duas naturas perfonaliter fibi inuicem adelTe confitentes, in rcliquis tarnen omnibus folam diuinam naturam præfentem cognolcentes» ipfa“*.nbsp;Chrifti perfonam dirimunt amp; dilfoluunt.
Nosvero Chriftuin,Deumamp; horain«a,vbicuBq; eftibitotu^
-ocr page 251-DE IS^rifARTM DOCTRIÎÎX'. ^41 clTeconfîtemur. Quiaquod aOÀimpfitjidnunquatnamp;nufquamnbsp;deponit. Cum(|; in Chrifto tota plenitudo diuinitatisinllabitet corpo-’’nbsp;raliter,quis adeo audax(nifi plane impius homo)fuerit, vt ex illa pleni-tudineMaieftatisjpræfentiam, quafi ea in Chrifto non corporaliter ha-hitet, aut humanæ eins naturæ Realiter non communicatafit,decerperenbsp;aufit ? Et quidem iam poft gloriofam in ccelum afcenfionem, Humananbsp;Chrifti natura ad dexteram Dei collocata,hoc eft,confors faóla eft,diui-nxjilliusfuper omnia regnandi potentiæ. Siquidemabfq; omni dubionbsp;Dei dextra,ad cuius fubli mitât cm Humana natura cueâa eftj oranesnbsp;creaturas abfq; locorum intercapedine fibi fubieâas habet.
Totus igitur Chriftus, Deus amp; Homo eft omnipræfens : fecundum Deitatem quidem naturâ J fecundum humanitatem autem ex gratia v- Dan.^.nbsp;nionis,qua ó KÓygt;{ fe amp; omnem fuam raaieftatem aftumptæ naturæ corn- Matth, il,nbsp;. niunicauit,eiq; potcftatem,honoremamp;rcgnumfuper omnia dédit.nbsp;nbsp;nbsp;loan.ij,
Etcnimapudomncsjpræterquam eos, quos Ariusinfuarapitca-ftraiin confeflb eft; quod quicquid facra Scriptura Chriftoin tempore vommunicatum,traditum,datum,donatum,ftibielt;ftum 8c fubminiftra-tum dicit Jd non de diuina, fed de human a eius natura accipiendum amp;nbsp;intelligendum fit. Iraq; locailla Matth.28.Philip.x,Pfal.2.Eph.i.amp;4.nbsp;I’fal.8.i.Cor.i5.Heb.2.amp; confimilia,qux teftantur Chrifto humiliato amp;cnbsp;Çrucifixo hanc maieftatcm elfe communicatam:vtfitomnipotens,fitnbsp;. paffim Ecclcfiæ fuæ præfens, SiC infuper omncs creaturas fibifubieétasnbsp;habeatjcasq; præfens gubernet,cofcruet, adminiftret, ita funt accipien-da,yt nequaquam Chriftum, quâhomo eft, ab omnipotentiæ commu-nicatioiie,aut vniucrfali creaturarum gubcrnationedn primis autem abnbsp;Ecclefiæ conferuatione cxcludamus.-fcd quod diuinæ potentiæ placeat,nbsp;iN affumptaHumananaturajCvM^cajamp;PER earn omniaMaieftatisfugnbsp;opera perficere.-ficuti pie Sc grauiter Athanafiusalferuit.
Admodum infulfi funtIcfuaftri : qui vbi in Scripturislegunt,Chri-fium federe ad dexteram Maieftatis in excel fis, fibi perExcclfaimagi-nanturfupremumcceium,quodipfi vocantEmpyreum,inquo Sacro-finfta Trinitas, cum alfumpta Humana Chrifti natura, amp; Beata virgine ^clóicaa.ureisamp; gemmeis fcllisinfidcant,ibiquenefcioquaiucunditatenbsp;fruantur. Apage fint,cum fuis hifee nugis, vaniifimi ifti nugatorcs. Maieftatis illius diuinæ,cuius Humana natura innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;particeps faâa cftjó-
ge alia eft ratio,quam quale vcl picior dclincare, vel oculi humani vide-re,vel os hominis eloqui,aut ratio carnalis fibi imaginari poflunt.
tà Agno-
-ocr page 252-141 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T 1 X.
Agnouêre hanc Maieftatem Chrifti, etiam Patres, qui vt plurimis in locis teftantur, humanam aflumptam naturam in perfona filij Deinbsp;gloriam 8c maieftateni,quædiuinitatis propria eft,cxaltatam efle: itact-,iani de præfcntia totius Chrifti,Dei amp; hominis,longc aliter fenferuntS^nbsp;locutifunt,quàmnouitiahæclcfuitaruni-feâ:a. Cyril.Iib.ix.inlohan.nbsp;cap.32. Inquatuorpartes Chrifiivefiiment4d{uifafiint,amp;tunicafila indiuijà mtOt-fit,quod myflicA cuiufdatn rei fignum ejfi dixerim. Nam quatuor orbù partes ad faltt'nbsp;tem redubla indûmentttm verbi ,ideh, carnem eins, impartibiliter interfipartitinbsp;funt. In fingulis enimtranßensvnigenitus, (!v‘animainamp; corpus eorum per cornentnbsp;fuamfanüificans, impartibiliter atq^integre in omnibus eü, cvM vnvs vbI-QVE sn nuttomododiuifiis.
Theophyl.in ip. cap. lohan. Igitur fanitum Chrifli corpus indiuifibiif ell,amp;diuiditur amp; communicatur in quatuor partes orbis. Diflrtbutus enimfinguHftnbsp;vniufiuiufq^animamfanblificans cum corpore,per carnemfuam,vnigenitus iH'nbsp;éeger amp; indiuifics in omnibus ff/,EXiSTENS vbiqje, nunquam enim ditiififnbsp;eïl,ficut amp; Paulus clamat. Chryfoft.Hon1.17.ad Y[c\o,Nunquidquiain mul-tislocis,offerturiideomultiChriflifunt?Nequaquam,fedvnvs veiqve esïnbsp;C H RIS T V s, Ö“nbsp;nbsp;nbsp;plenus exiflens,amp;illicplenus, vnum corpus.
Sed quid opus cft,multaPatruniadducerc teftimonia? Audiamus Lconeni,qui in ferm.j.de pafehate fie feriptum reliquit.H»f CatholkaPi-des tradit,hoc exigit, vt in Eedemptore noflro duos nouerimus conuenijfe natur as, amp;nbsp;inanentibus proprietatibusfuis,tantamfaclam vnitatem vniusq^fubflantia, vt ab illlt;tnbsp;tempore,quoin beata virginu vtero,Verbum carofa3:um ell,necDeum iliumfine hoCtnbsp;quodesi homo, nec hominem fine hoc liceat cogitare, quodePi Deus. Exprimit quideUtnbsp;fubdifl'tniltsoperationibus veritatem fuam vtra^ natura,fed neutrafe abalterit^nbsp;connexione difiungit, nihilibi ab inuicem vacat,fedfiifcepit totum hominem Deus,^nbsp;it afi illi at^ iliumfibi confer uit,vt vtraq^ alteri natura inejfet, amp; neutra in altérantnbsp;dfuaproprietatetranfiret.
Ex quo breuiter, fed fatis firmiter concIudimus,IcfuitasàfideCa'’ tbolica defcciifc, amp; m eritô ecu nouos N cftorianos ac Diuulftgt;rcs Perfo-næ Chrifti daninari,ijsq; anathema dich
De O F FI c I o Chrifti,parùm abcft,quin idem cum ludæis, Turcis amp;reliquisgcntibusfcntiant:dumeum folum amp; vnicum propitiatoriuinnbsp;facrificium, xvTpov amp;rcdemptionem totam amp; plcnariam pro peccatisnbsp;noftris eflc,negant. Arrogant quidem fibi nomen lefu, fed reuera huiusnbsp;doétrinam amp; meritum prcfequuntur. Concedunt quoque Chrifti obe-dientiam clTc fuHlcicntcm,niniiriini in fejfcd non totalitcr,rcfpeftu no-ftri.Re-
-ocr page 253-BÊ lESriTARFM DOCTRÎNX 243 îlfî.Rc^uiri çnim etiam Sandorum fnerita,amp; propria noftra operajquscnbsp;paflioniÇhriftiqiiafifupplemcntum addant,illudq;perficiant.
Eft quidem(dicebatmihilefuita Gregorius de Valentia} Chriftî meritum perfedutn,ratione fuiipfius amp; operantis:V erùm nifi mea quo-queaddidero operajineq; magisiuftificauero,mihi Chrifti meritum ap-plicare non potcro.
lefuitaÂeglerus: QupdChriftus nobis negat de fuorum perfedi^ one opcrum : id nos meritis amp; confilijs Euangclij implendiscompenfa-re oportet.
lefuitaCrufius. Quidmi'hiogganhis,iuftitiaimputatiua?Nerao împutatiua feu aliéna iuftitiafaluatur. Me mea opera faluant,quæ Chrûnbsp;fti fanguis fandificat,vt talcm valorem habere poflînt.
IefuitaSommerman,cùm nihilhaberet,quod contra facræ Scri-pturæ teftimonia,quibusgratuitam hominis credentis in Chriftumiu-ftificationem probabamjopponeretjdixitzNonoportet te tantùm facræ Scripturæinhærere,fed explicationem Ecclefiæaudire:mihiq; ex GabrieleBiel 5 hxc blafphema magis, quàm piaobtrudebat verba .Fzz/wcm//-ter ad Santos recurrimm, eorum mentoriam vénérant es, vt nos fragiles amp; mortales,nbsp;torum MERITIS ^precibus adeorum immortalitatisgloriamperuenire, at^^ eo-rumfitffrag!isdefideadvifi0ne,dejlgt;eadrem,defladioad brachium, deviaadpatri-nmperdiict mereamurMulta ficiuidem diJltofitit Dominus dare viatoribus in tempore,nbsp;Atcrtiitate,propter Sanctorum fuorum mcrita.
HuicSommermanno alfentiebaturlefuitulus Melchior $tôr,Ro«- Gabriel. lïiæTheologiæautpotiùsPontificiæMatæologiæDodorformatus, amp; Supernbsp;ex eodem promebat hæc verba: Licet Chrifti paffio fit principale meri- fent.difi.nbsp;tüm, propter quod confcrtur gratia, apcrtio regni amp; gloria, nunquam ig,nbsp;tarnen soi Aeftamp;ToïALis caufa meritoria. Qmafemper merit©nbsp;Chrifti concurrit aliqua operatic, tanquam meritum de congruo velnbsp;Condigno recipientis gratiam velgloriam,amp;c.
Qmd dicitis vos hæreticilcfuitæPvobifné fanguis amp; paflioChrifti, non eft fola 8c totaliscaufa meritoriafalutis? Anneputidaamp;rancidavc-flra opera (ceu Semidci quidam ^merito Chrifti non faltemfufficienti,nbsp;fed amp;fuperabundantiadiungetis?Quæfo verb quid tandem aperti/fimisEyS.^^.nbsp;hifcefcripturis refpondcbitis?Annccaspro Aefopifabulis,aut Marcol-phi nugis habebitisPquæ affirmant,quod Chriftus solvs tprcular calcâ-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10.
rit, amp; nos redemerit ex o m n i b v s iniquitatibus noftris : fiioq; fànguinc Gen.^. npsemundâritaboMNi PECCATO.Qiiiacftnropitiatio non pro no-leh.i,nbsp;Uh Znbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftris
-ocr page 254-î44
C A P V T IX.
ftris tantum j fed T o T i v s M v N d i peccatis. Adcoq; VNICASVAO B-L A TIO N E perfedos effecit in perpetuum eos,qui fanftificantur.Huius
merito nos contenti furaus, ccrti quod in hune l oin ni credentes faluen-Matth. 7. tur.VosveroIefuitasoperariosiniquitatisadOrcumfuo temporerelc-Phil.3. gabit Chriftus. Nos intérim cum D. Paulo Apoftolo veftra opera ifa.64. TCvÊÂÀetjCum Efaia pannum menftruatæ efle pronunciamus.
HVn c amp;eiusoperationeslefuitæ vnà cum Turcis, Gentibus ex-cæcatisludæis rcipfanegant. Nam vtuntur quidem fepè haclo-quendi formula, Spiritumhabentesnn Spiritu:fecundumfpiritum:cla-borate vt Societatis fpiritum accipiatis.Si quis autem ex lefuitis interroger , quid fibi iffcisloquendi formulis velint ? qnid fit Societatis fpiritus ? Rcfpondent: Secundumfpiritum agcrc : cftmenti,fenfui, Si mandatisnbsp;Pontificis Romani amp; decrctis fuperiorum Societatis parère: fpiritum x-mulari eorum, qui Romanam Ecclefiam iuuârunt. Sic,aiunt,fpiritu ex-citatus Ignatius Loiola,hanc Socictatem Lutheranæ feélæ oppofuit. Sicnbsp;Zgmundus Campianus fpiritu duélus, ob Romanæ Ecclefiæ auftorita-tem in Anglia martyrium fubfijtJpfum verb Societatis fpiritum,dicuntnbsp;efleregulas Ignatij Loiolæ,has qui féru et, ilium Societatis fpiritum habere.
Quæfoautcmvos lefuitas per Deum immortalem,dicite nobisr quàm procul diftent hæ veftrasintcrpretationes ab hærcfi Maccdonij»nbsp;quiamp;ipfeSpiritum fanélumnonnifivim, virtutem 8cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quan-
dam fpiritualem in hominibus elfe fenfit? At verb quialcfuitæin fuisre-gulis non Spiritusfanéü,fedfpiritusmali,nimirum diaboli doélrinas proferunt, ftabiliunt, vrgent, 8c fua fomnia ac pontificia mcndacia pronbsp;cœlefti veritatc fuis amp; alijs inculcant at que obtrudunt, manifeftum eft.
loh,8, amp; fpiritum lefuitarum elfe ipfum diabolum : cuius etiam opcrafaciunt, SC
intérim virtutes 8c operationes Spiritus fandi negant. Namvt fuprà probatum cftjdoClrinam Spiritusfandi,hoc eft,facra Biblia calumnian-turamp;blasphémant: lmbauâorcmeius, quieftipfe Spiritus fanélus,nbsp;quantum in ipfis cft, damnant, 8c pro Spiritus fandi verbis, fuas régulasnbsp;amp; traditiones vendunt.
Conftmili rationc Spiritus famfti operationes in Baptümo exto
nuantf
DE lESVlTÂRVM DOC TRINA.
nuantjdutn Socictatis ingrefTutn altcrû Baptifmum definiunt, amp; omnes Spiritus fan€ü fuistraditionibus,rcgulis, conftitutionibus,per-cgrinationibus, difciplinis, iciunijs, cilicijs, flagellis amp; reliquis eleétitijsnbsp;opcribustribuunt. Per bæc varia donadiftribui docentdpfumverö Spi-ritum fanôium excludunt.
Quid?Qiwd Spiritui fanólo, quantum in illis cftj alas ( vtitalo’ quar) præcidunt, dum non toti Ecclcfiæ eum comraunem relinquunt,nbsp;led foli Papæ amp; Synagogæ eius alligant,quibus cum tameujuihil is commune habet :vt qui nonipfiusjfcd dæmoniorum doétrinasferant.
Si itaquc.quis illorum fit fpiritus,nouifle cupis : vitam, mores, do-ftrinam,régulas S£ opéra eorum infpicias, tune ea vel foie clarius often-dentjiftos homines à dæmonibus malis exagitari,atquc horum, non au- -tem Spiritus fanélieosfcruos elfe. Qm etiam ipfos fuos filiosjficutipfl tcftanturjVocant,ac proindeiuuant, promouent amp; ditant.
ANno 1582. PaterMayerhofferus,IngolftadijPontificiarumido-lomaniarum ProfelTorjex Platonc, Ariftotele, Eccio amp; confimili-buslefùïtarum Prophctis,multa, vt putabat, fubtilia, fed verè parùm v-tilia, de A ngclis, men te Thomæ Aquinatis amp; fenfu Scoti Lombardique diiferuit. Vt : de nouem Angclorum choris: de throno beatæ Mariæ inter illos ; de illorum cflentia,ordinibus,difFcrcntijs,claritatibusamp; fubli-mitatibus:amp;caomnia,vtillorumverbisvtar,fatis Cherubicè Sera-phicè,fed absq; Scripturarum auéloritateaffirmauit. lmb tantaaudacianbsp;amp; temeritate irta enunciate audcbat,vt quis rerum facrarum ignarus cx-iftimare potuilfetjipfum modo de cœlo delapfum, omnia coram ibiin-tuitumfuiffc, O impudentiam. Paulus in tertium cœlum raptusjcius tarnen modeftiæ eft, vt profiteatur fe audiuifle, arcana verba, quæ fas nonnbsp;fit homini loqui. At ifte abftcrfa omni modeftia j itafidenter de abfcon-ditisiftismyfterijsagebatjVt nihil fuprà.
Sed quid mirum ? Societas hæc fe angelis comparât, amp; angeli- I» vofo de cam fe puritatem fcâari,in regulisgloriatur. Sic enim verba habentita- Caflitate,nbsp;lica,Romæ exeufa: Cio ehe al vota della eafiità i’appatiene,nonha bifigno d’nbsp;cjpoßtione, ejféndo manifeßo^con quanta perfettione fi habbia da ofièruare, cioi sfor~
-ocr page 256-14^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P r T IX.
Id eft,!!(?(; quodadvotum Caßitatis aîtinetf nulla explicatiotte hidi^et, cufHßt iifd-quot; nifefiuin.quantatum perfeêiione illud obfiruari debeaf.hoc efl,ebnixearinitend»nbsp;tarrpuritatemangelicam,cum tnundicie corporis amp; mentis noflra conitmüam.Q^snbsp;ergo non crediderit, Angelos ad ipfosvicifTitnc cœlo dcfcenderc, cumnbsp;iplisfemiliariùsverfarijamp;abftrufiorahæcalijsq; abfconditamyfteria re-ÏW l£nchir. uelare?Hinc adeo fit, vt lefuitæAuguftinolonge dodliorcs, non cumnbsp;adLaut. ipfo ignorent,quomodohabeatbcatiflîma illaamp;fupernaSocietas:fednbsp;capaS, illa,vtpote ipfis vuigaria,maxiniè cognita amp; pcrfpeôta habeant.
Sedô vos impudentes bcftias,anné omneshominespro fungisamp; ftipitibus habetis, qui ignorent, quibus Angelis vos iurecomparetis?nbsp;Noftisenim duplices efle angelos : Bonos amp; Malos. Et certè omnis ve-ftra doólrina,ftudia,conatus amp; aél:iones,difcrtc loquuntur, vos non bonorum amp; caftorum angelorum puritatem, fed malorum mcndaciaamp;nbsp;defideriaimitari. Angeliboni continue aftant in confpecluDéî,eumq;nbsp;indefinenter voce fua celebrant. Vosveftrishoriscanonicis,doftrinanbsp;peruerfa,Sceleditijsoperibus,totam facrofanétamamp;adorandamTri-nitatem ridetis,ofFenditis,oppugnatis,blafphemia afficitis.Boni Angclinbsp;tnc. 2. Dco hymnos fuos gloriam in excelfis canunt:Vos non Deo, fed mor-Gen.2i, tuis laudes, Miflasqîboatis.Dcus bonorum angelorum minifteriovti-turinpatcfaciendafuavoluntatehominibus:Vos vosmet in dæmonianbsp;transformatis, vt dæmoniorum doétrinam amp;Papæplacitapropagetis:nbsp;ficuti fodalcm quempiamveftrum AuguftæintaliminifteriotransFoC-jlCÎ. 7’nbsp;nbsp;nbsp;fi,im,amp; in Anglia nonnullos occifos,legimus.Per bonorum Angelorum
Gai.s. minifterium feu difpofitioncm Lex eftordinata : Vos traditioncs inuti-lesjdogmata pontificia amp; fanlt;ftiones,extrauagantes, quin amp; Legem Dei iilaîth.t. euacuantes, Chriftiano orbi obtruditis. Boni Angeli beatae Mariæ amp; pa-I«f. /.nbsp;nbsp;nbsp;ftoribus credentibus Chriftum annunciant : Vos Antichriftum docetis,
ciusque regnum propagatis Si prædicatis. Boni Angeli fcruiunt eleâis, cosq; defendunt:Vos ore,ftylo,faâ:isq; Chriftianosperfequimini. Boninbsp;Aéi.s.i2. Angeli pios mirabiliter libérant : Vos vbiq; locorum,quantum in vobisnbsp;eft,Chriftianoscarceribusincluditis,amp; tolli curatis. Boni Angeli dele-(âantur Dei verbo amp; minifterio Euangelij de Chrifto:Vos (vt fupra de-monftratum eft)EuangcliumdeChrifto,amp;totamfacramScripturamnbsp;A£l.i6. ambiguitatis,sufmaf, obfcuratis amp;imperfcâionis damnatis. Boni Angeli pios Dodores, Chrifti honorem afferentes defendant, vt patet ex-emplis Prophetarum , Apoftolorum , Ambrofij,Athanafij, Luth cri,nbsp;Brentij amp;aliorum:Voshosproditis,innocentesinMagnatumodiumnbsp;adduquot;V
-ocr page 257-DB ISSriTARPM DOCTRINJ.
24.7
adducltis, accufatis, damnatis, ficuti infinita eius rei exempla adduccté licerct. Boni Angcli pro pijs principibus aduerfiis corum aduerfarios Dan.io.fj-præliantur : Vosomnesillorumprouinciaspcragratisjvteosvclfeduca- n,nbsp;ris, vel trucidari curetis. Boni Angcli procurant nuptias:Vos dæmonio- Gtn.24.nbsp;rum doélrinas fercntes,coniugia,ccu rem carnalcm damnatis,amp; veftrosnbsp;ad compulfæ caftitatis votum cogitis, fieq; liumani generis propagatio-nem legitimam impeditis. Boni Angeli animas piorum portant ad re- Gen.^.nbsp;gnacoelorinn:Vos falfa veftra doótrina animas,amp; proprias amp; corum quinbsp;veftris nugis fidem habent,ad inferos demergitis.Boni Angeli funt piorum Euangetij auditorum euftodes: Vos àPapaemilîi,piosfeducitis,E-uangelium audientes proditis, amp; mifcrè cœtus Euangelicos difpergitis.nbsp;Boni Angeli adorari nolunt, fiquidem hunc cultum foli Deo deberijj^^,^^nbsp;profitentur,amp;fenonDcos,fed Dei feruosamp;eleftorumminiftroscflenbsp;agnofcunt:Vos verb ipfï Deo honorem fuum fufFurantcs,angelos, con-traipforum voluntatem amp; Dei mandatum,adoratis. Bonis Angelis eftnbsp;gaudium in cœlo fuper peccatorepœnitentiam agente :quæ veftra cftnbsp;lætitia,quæ cxultatio.vbi aliquos veie Chriftianos fcduxiftis, amp;Pontifi-ciaidolomania cxcæcaftis ?
Malorum ergo Angclorum confeederatifocij eftis, decoelorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;ra amp; verba calumniantur,facramq;Scripturamperucrtunt:Hominesnbsp;impuri,immundi,^£TÀ/olt;,mendaces,homicidç,furcs,latroncs,gcnusvi-perarum,ferpentina capita, leones rugientes, Domini mundi amp; Redo- Gr».nbsp;res tencbrarum,hocagentcs,vt homines fibijpfistribuantgloriam,qua:/,pff,y.nbsp;foli Deo debetur,hoc eft,vt negledo amp; contempto Filio Dei, homin esnbsp;fuis meritis amp; virtutibus arrogent amp; tribuant laudem amp; gloriam, at quenbsp;oieritumfalutisjuftitiæ amp; fclicitatis. Hi incarnat! diaboli,ccu Legio- luc.S.nbsp;nes, Chriftianos hoftiliter inuadunt :fuos verb, laqucisPontificiorumnbsp;errorum irretitos, pro libidine ad quæuis obfcquia amp; flagitia miferè tra-hunt:inerroribus oberrantes magiscxcxcant,neclarifllmaluxEuan-2.Cor.4,nbsp;gelij de Chrifto illis fulgcat:Bonum fernen verbi Dei ex cordibus negli-gentiorum rapiunt: ftudium indefeflum (quodipfianimarumzelumnbsp;vocantj homines feducendi,eosq; perdendihabent : ceu leones rugientes omnes prouincias percurrunt,quærcntcs quos dcuorent:vcritateM4«Zi.z2.nbsp;verbi,difputationibusQrthodoxisjcolloquijs fidci analogisScpiorum
-ocr page 258-a^s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P r T 1 X.
Gf.4.
loh. S,
fcriptis conuîdi Si eicâijnon tarnen conquiefeunt, fed collegia fua perambulantes fempev ncquiores fibi affumLint,amp; redeunt; difcordias reli-gionis amp; odia inter pios Principes fcrerc,ftudent: verbum Dei fÿnce-rum deprauantjcorrumpunt,mutilant amp;tollunt:errores Pontificios innumerosdilTcminantûdolomanias multipliées fanciunt :Pontificianbsp;zizaniapuro Euangclij de Chrifto tritico admifeent : ad multiplicéido-lolatriam homines inftigant : piorum pcrfecutiones excitant; tilios pio-'nbsp;rum Antichrifto immolant : fpiritualitcr fornicantur:fana amp; falutarianbsp;confilia piorumPrincipum in fufeipienda Euangelij doftrina de Chrifto impediunt : Mundi potetes amp; Papæ negociatorcs ad mendacia amp; ho-micidia hortantur : œconomias Sc coniugia piorû diftrahunt, feparan tgt;nbsp;èi illorum bona,ficut per Bauariam, vt amp; alijs in locis, videre licet, ad fcnbsp;rapiunt : fuos nouitiosinftar diabolorum fla^ellis, cilicijs Sc alijs corpo-rum macerationibus male aftligunt amp; mifcrc torquent. Et iam maximenbsp;fub finem regni Antichrifti, cùm in tclligant breue fe habere tempus, amp;nbsp;judicium fuuminftarcjatrociùsfuruntamp;graflantur, mendacijs, dolisamp;nbsp;fraudibus;quas tarnen piasSc fanétas deceptiones vocare nó erubefcunt.nbsp;Denique (quid enim in re manifefta multis verbis opus ? ) in quæftu fupnbsp;faciendo,amp; regno Antichrifti promouendo inftar Satang,funt mille artifices.
Nos igitur acceptâomni armaturâ Dei,iuxta præceptaPauIi, in fide ftabiles amp; veritate immoti, fub Duce, antefignano amp; Defenlbrc no-ftrolEsv Christo, fortiter gladio fpiritus (ficut noftraætateLu-therus contra Monachos)contra illos dimicemus.Sic enim gratia amp; vir-tute cius,qui fed et ad dexteram Maieftatis in excelfis vidoriam reporta-bimus , amp; caftorum angelorum præfidio tuti immarceftibilcm glorias coronam confequemur.
ƒ. JDeImagineDeiinhommç^,
De imagine Dci ex Scripturadifcimusîfuilfe earn gratuitû Dei donum in primo homine, quo homo ad aliquâ conformitatem cuna Archetypo,feuipfoDco,accelfcrit. Itavtmensipfius fuerit illuftrata,nbsp;luceverænoticiæDeijamp;fapientia difeernente reâa amp; praua: voluntasnbsp;autem liberrimo arbitrio expetierit amp; probarit reéla amp; iufta, arferit v'c-roamorcDei,amp; plena obedientiaerga ipfumïvndeamp;corrcólumfue^nbsp;rit,ac
-ocr page 259-DE ISSriTARFM DOCTRINA. 14p Titîacomncsa'fFeâ:us,niotusq; legi diuinæ conformes habuerît. Sicvtinnbsp;ilia imagine Deus ipfe, fapienti(rimus,iufti/rimu's,liberrimus Si ÂVTUfZHf,nbsp;feipfum quafi depinxerit, amp; in hominercfullèrit, ei tribuendo fapicn-tiam.îuftitiam, dominium in omnes creaturas, omnes deniq; vircs,qusBnbsp;adfalutcm amp;vitam æternam fufficerepoterant.
Eandcm autem banc imaginem jpcrtriftem protoplaftarumno-ftrorumlapfum,amp; in ipfîsamp;intotapoftcritate efleamiffam. Qma A- Gf». J. dam filios genucrit ad imaginem, nonDei, fed fuam. Ita vt in locum fa-picntiæ,iufti'tiæ,fanâ:itatis,vcritatis, virtutisjamp;aliorumornamétorum,nbsp;teterrimæ peftes,ignorantia, excitas, iniuftitia, impuritas, impotentia,nbsp;¦Vanitasamp; mille mala fuccelTerint, quibus homo perpetuis miferijs amp; æ-terno interitui inuoluitur amp;c immergitur, nifi per Filium Dei, fubftan-tialem naturalem Dei imaginem,gratuita fiat réftitutio.
Reparari ergo amp; renouari in nobisillam ipfam imaginem virtute Spiritus fanéti. Is in vera Dei Ecclefia, quæ tanquam officina eft omni-potentisDei,per miniftefium vcrbiamp;Sacramentorumoperaturin nobis nouum hominem, amp;(vt Scripturaloquitur)nouamcre^nram. Hocnbsp;cft: Deus Pater, ex immenfamifericordia, gratis propter Chriftum, pernbsp;minifterium verbi amp;Sacramcntorum,Spiritumfanlt;âumabundêinnosnbsp;effunditjficq; nos fpiritualitcr régénérât: vtpeccata agnofeen tes, ijsqüenbsp;Valedicentes,per fidemChriftum,amp; in eo iuftitiam apprehendamiis,quinbsp;ïtiam vires nobis largitur, vt in iuftitia amp; fanéiitate Deum rurfus coîe-fe amp; cclebrarcjficq; hac ration eitcrumDeumCrcatorem noftrum ali-quo modo rcpra:fentarc incipiamtrs.
HæcnosdcDeiimaginefecundumfcripturasdoccmus. Qmd verb Icfuitæ ? Dicunt cam efl'eiuftitiam, bonas inclinationcs amp; concupif-centias, quas homo ex infiifis qualitatibus amp; puris naturalibus, perfedè faciat.Ethuiusfimilitudinematqjconformitâtem maxime confpiciinnbsp;hominibus (vtorillorum verbis) fpiritualibus amp; deuotorijs,qui mun-dum fint egrefli , amp; contemplatiuam feu fpeculatiuam vitam agant.nbsp;Quara nos,haud iniuftcjignauum vitç genus dicimus.Suosquoq; fociosnbsp;Dei imaginem habere aiunt : non fi voluntati Dei, amp; Icgi ipfius confor-mem vitam degantifed fi regulis ab Ignatio Eoiola conndis, aut fi Papænbsp;dccretis,pcrfeôtèobcdire ftudeant.
Pcrlapfum primorum parentum earn plcnèfublatam ncgant:con-cupifeentiasmalasvenialestradunt : vitium originis, horribilem illam naturæhumanæ in anima amp; corpore deformitatem amp; dcftrudioncm,nbsp;linbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non
-ocr page 260-a$o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A f r T r X.
non agnofcunt:quin intcllcöus cæcitatcm amp;voluntatis aucrfionemjfC' étitudinem putant, dum opiniones, deliotioncs amp; intentiones quafuisjnbsp;de Deo amp; fide extra Dei verbum conceptas,iuftas amp; reétas, bonasq; pro-¦ nunciant.
Veram quoq; Dei imaginem,non regeneratione pcrSpiritum fait-âumjfcd ingrcflii Religionis,varijsq; pcenitentijs amp; quotidianis morti-ficationibus, inhominerecupcrarinugantur. Dum autcm Cappis amp; Blattis, Cucullisamp; Cilicijsjn quibusiuftificationcm falutéquærunt.nbsp;laruati amp; perfonati incedunt,quis non intclligat,cos potiiis Satanæ ima-, ginatiuos ( vt illoru m vtar verbo ) quam Dei filios efle. Præfertim cùmnbsp;doftrina fua non Filij Dei,fed Satanæ laruam quærant. Cum item ipfonbsp;non Chriftifehumiliantisjfcd Antichriftife fupraipfum Deum cxtol-lentis imago placeat. Cùmdcniq; contumaces amp;inobedientes,inftarnbsp;diabolorum ôc hoftium Dei, Dei verbo amp; mandatis refiftant, Sc in fe cX-citatem,ignorantiam,tcncbras,auerfionem,inobedientiam,aduerfusnbsp;Deum amp;DecaIog,um dominaripatiantur.
6. DeProuidentiaUei.
Hamp;c dolt;3:rina,pijs mentibus Sc toto peólore Deo Patri,Filio amp;Spi^ ritui fanâo fidcntibus, eft omnium dulciïTima amp; confolationi’nbsp;plcnilTim3.Haccnimrcöèinftruélitoti in bonitatcm Dei rccumbunt)nbsp;certi Dcum benigniffimum ipforum Patrem in ccelis ipfis profpicere»nbsp;Gonfulcrc, proipfisfolicitum elle, mala auertere, eosferuarc,at tandemnbsp;Io/a ƒ.nbsp;nbsp;nbsp;bearc. Ipfc quidem conferuat amp; gubcrnat omnia:maximè tameq fideles»
/.Tiw.4. His profpicit de omnibus necefl'arijs, horum curam agit, adcö v t ctiain Matth.iSr capillos capitis in numcrato habeat,ne vllus illorum percat.
HancDei prouidcntiam Icfuitæ tollunt amp;negant:dum dubitatio-nes de promilïionibus Dei abfolutis introducunt, amp; hominem de certi-tudinefalutisfuæper Chriftum partædubitaredocent.Ipficnim ncmiquot; nem de falutc fiia certum elfe polFe difertè tradunt:Licèt facra Scripturanbsp;vice verfa difcrtis verbis baptizatos amp; crcdentes inChriftum beatos pro-'£pb,i. nunciet:vtpote(jùosDcusinChriftoIefupræuidcrit, elegeritamp;adû-lutcm prædeftinarit, antéqnam mundi fundamenta iacerentur.
'Bjtm.it. certèvocatioamp;;i/«6{(r/«t7« Dei,funtftjtWTWMiAoT«: quorum Deumpcenii tere non poteftr
-ocr page 261-It AltrM DOCTRIN/. îjt
Ên autem rem miram.Iefuitæ vbi verbo Dei carcnt, minime dubi-tant.'vbiveröexpreflas Dei promifliones habent,quibus tutöcrederé poffcntjibidubitandumefTecenfent. De Miffæ facrificio pro peccatisnbsp;viuentium amp; mortuOrum, de nouo àb ipfis confi óto ordine, nulpiam irtnbsp;Scriptura vei verbum cxtat:amp; tarnen tantopcrèhifce nugis fidunt, vtnbsp;^pemomnemfalütisinilliscollocatambabeant. His verb verbis, quatnbsp;loties in Euangelîo repetuntur : vt omnis qui credit in Chriftum , nonnbsp;pereatjfed vitain æternam habeat, nihil quicquam fidei tribuun t.
Sic etiam prouidentiahi Chrifti amp; fidam ipfius curam pro Eccle'fia fuatolluntjdumAntichriftutnRomanumEcclefiæcaputamp;:Chriftivi- ,nbsp;carium, mortuositembomines, opitulatores amp; conferuatores homi-humconttituunt,nonalitcracfiDeusipfe,ômnem Ecclefiæ amp;homi-tium curam(ficutiidcni olim Epicurus {cnfit)abieciffet,resChriftiano-tum non curaret, fed omnem regendi amp; dominandi poteftatem Anti-lt;;hriftôRômafto(ouesfcilicctlupocommittendo) tradidiflet. Nimi-tum vobisDeusotiofusincælofedctjcerto afïixus loco,contemplansnbsp;reshumanas,quomodo Papa vetter eas pro arbitrio furfum deorfumnbsp;vcrfet,voluÆet,môueat,mifceat amp; interturbet ƒ
ToIlunteandernDeiprouidentiam Si vniuerfalem omnium cu-rajn, dum more Stoico/Chrittum,non quidem ad caufas fccundas, vcl naturales,fed ad fuam Miflamjabominandum illud facrificium,amp; Spiri-tum fanttum ad Antichrifti federn caeolycam alligant. Tandem duranbsp;easvitærationesfcquuntur,quibus toti Chrittianorum orbi patefaci-untjfe Deum, cœlum èc inferos penitùs negate. Sicuti non ignotum ett,nbsp;non paucos Paparum, de Dci præfcientia,amp; antmæ i mmortalitate pror-fus duVitaffe. Quibus parùm mcliores funt Icfuitæ, quorum pleriq; ani-mam agentesdefperare folent:clamantes,Deum fuorum curamnon habere,fed ipfos reprobaffcjeo quod fuis regulis non perfeélam obcdicn-tiam præftiterint. Sicut Lucernæ lefuitæ Cleo , Sgt;c Landfpergæ Ma-giftro lohanrii, accidilTe, Si litcrisamp; fermone lefuitarum ipfe accepi acnbsp;yidi.
IEsviTÆmultùm de libero arbitrio, quod in rebus diuinis habeât,glo-ûantur; illudq; niiiltu valoris amp; toboris in articulo iuftificationishæ-li a bcrc.
\ ¦
-ocr page 262-Sja nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C / P r T I J.
beretradunt. Etiamfi non ignorent, autcertcignorare non debcrentr fuum Bernhardum banc fentcntiam ceu Pclagiaiiam iam dudum impu-Anno ii^o gnafle: amp;cuni ob banc, turn alias ob caufasSacerdotesAntichrifti fer-vos, PrælatoSjPilatosappcUafle. Afleruntigitur liberum arbitriumre-fpeftu etiam gratiæ extrinfecusaducnientisamp; præuenientis voluntatcmnbsp;non mere pafliue fed aéliuè fe habere, fcq; ad gratiam recipiendam præ-pararepone,amp;caufam propriæ conucrfionis exiflere , confentientcmnbsp;per fc. Confenfum enim ex libcri arbitrij integritate prouenire, feu exnbsp;fubftantialibusaiîimæ potentijs amp; puris naturalibus, eisq; homiijem fcnbsp;ad gratiam præparareaclegiDetfatisfacerepolTe.-
Anno lySj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cum Romain monte di'Cauallo apud S.Andream, cum nouitio-
Augufl, j-mYi Icfuitarum prafcfto, de viribus humanis poft lapfum reliótis, quo ad hominis iuftificationcm, conferrem : amp; audoritate facræ Scripturaenbsp;voluntatem in conucrfione mcrèpaftîuè fe habere aflererem,refpondit:nbsp;Meexhominetruncum facere amp;cfteLutheranum,nequecum Romana Ecclcfia fentirc. Cum verb dicerem :.habere hominem voluntatem,nbsp;quae per Spiritum S.fleâi poftit,amp; beneficia Dei oblata accipere,qualemnbsp;truncusvel lapis non habeat. Conuertibilem ita effe humanam voluntatem : yr verb à malo auertatur amp; conuertatur ad bonum, id earn nonnbsp;habere ex fe,aut fuis viribus :fed ex Spiritu fanfto. Nihil aliud refpon-dit,quamha:cnófiintRomana,fed Ger mana,hæretica verba, amp;resno-bisignotæ. Nos docemusliberum arbitrium in rebus diuinis effevercnbsp;alt;ftiuum,quod gratiæ amp; fpiritui Santfto coopereturjconfentiatjconcur-'nbsp;rat amp; efticax fit. Hæcte,non ilia credere oportet.
Si autem lefuitæ magnitudinem peccatiiquod nobifcumnafcitur, agnofccrent : amp; fecundum Scripturam crederent,totam naturam elfenbsp;corruptam amp; morbo Originis opprelfam, plcnam dubitationis, caligi-nis, errorumq; Deo aducrfantium rconfiderarent item, qubdliberumnbsp;Kem.S.nbsp;nbsp;nbsp;arbitrium iuexternis quoq; fæpe natural! imbecillitate vincatur, amp; dia-
i.Cor.2^ boliinftinbiu impediatur,vt bona quævidètprobatq;,negligat,amp; dcte-Joh.isgt; riora fcquatur : ac proinde nos in diuinis extra Spiritus fanâi gratiam amp;Chrifttopem multb minus quicquam polfemunquam tarn craffisPe-legianorum erroribus adftipularentur.
Gregorius de Valentia IngolftadiJ dixit : Luthcrani hærcticifcr-uum arbitrium introducentes,homines deterrent à ftudio Deum inuo-candi, ei obcdiendi, creden’di amp; bcnefaciendi.- Qipafi verb homp Chri' ' fiianus vllæaliaremagispoiritadinuocandumamp;pctcndumauxilium.a
-ocr page 263-DE IK5TITZRrM DpCTRlN^r
Deocxcitari amp; acccndi, quam cùm oftcnfanaturæ fuæ infirmitatc audit fcabfq;Chfifto nihil poflcjamp;inpeccatismortuunijfCTlumDeuinefle^ loh.i,nbsp;qui amp;bonum innobis incipiat,amp; quod coepit,promoueat atq; pqrticîat» phil.i.nbsp;Habcmusquoq; alias,amp; quidem acriùsvrgcntcs rationes,quibusno-ftros ad bonorum operum ftudium excitamusvquam lî noftræ voluntatis vires, contra Scripturæ vcritatemfalsôdcprædicemus. lefuitæergonbsp;liberum hominis in rebus diuinisarbitrium introdnccntcs,illudq; innbsp;iuftificatione peecatoris valere alTerentcs, ipfum Apoftolum Paulum ko«j.7.nbsp;diGeHtem,nos ex nobis nihil bonicogitare pofle,amp; animalem hominem i.cor.2.,nbsp;nihilperciperecorum,quæfuntSpiritusDei,mendacij arguunt;amp;Spi- phil.2.nbsp;ritus fanéligratiam atténuant.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P.'^ch.jót
Verum oportet IcfuitasPelagianis confentirCjfiquidem alias nul-lo modo doótrinam fuam de merito Congrui, amp; de voluntate ad iuftifi-cationem cooperante,ftabilirc poflent. Verùm de his,nouorum horum Pelagianornm opinionibus, earumq; refutationibus videat pius Leétornbsp;AuguftinumcontraEpiftolas Pci.I.4.c.ô.l.z.c.^. contraPet.l.i.c.9.hnbsp;2.c.8,amp;c.Item Profpcrumaducrfus Caflianum.Inprimisautem Examennbsp;D.Kemnitij in Trident.Concilium.
Icfuitæ verb diligcntiùs expendant, quid fibî velit perpétuahæc Scripturæ S.doélrina.quæafleuerat, nosinpeccatismortuosrefufcitari,nbsp;naturâ filios iræ in gratiam recipi,pcrditos feruari, defertos vifitari, cœ-cos illuminari, errantes dirigi,obtencbratos in lueem reuocari, aliènesnbsp;inpeculiumadfcifci, mifericordiaindignosmifericorditcrrcfpiciamp;rç-cipi. Hæc fi vera funt, vt fane funt vcrilïima, vbi manet lefiuitarum glo-riatio de cooperationc fui adiuftificationcm ? Exclufa tft.Per quam do-ftrinam.Liberi arbitrij ?Non;fed per doétrinam Gratiæ:amp; quiaeft gra-tuitum donum Dei. Nam fi per gratiam, non iam ex libero arbitrio:nbsp;quandoquidem gratia non effet gratia-. Etfi eff gratuitum Dei donum,nbsp;non erit ex noftra cooperatione.Sed de his fatis.
8. De P ec cat o.
Spiritus fanôusarguîtmundum,hoceft,omncshominesdepcccato, Joh.ii. non tantum Mortali,fcd amp; Veniali, vt loquuntur : nec non etiam denbsp;vitio Originis.Iefuitævcrb quofdam Originismorbofingularipriuile-gioeximuntJYtB.Mariam amp;fuos fanâosfeuperfcâros. Quofdam vetonbsp;li 3 absq;r
-ocr page 264-C A P r T I r.
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibfq; pcccato ex originis vitto cbulliente efle dicunt : amp; cocupi/ccrihäÄ
omnem,quam homines poftBaptifmum concipiunt, bonam cÛèufSii'^ manttfi tantum illinon confentiant.In gener eautem originis vitium,irtnbsp;quo Dauid nos coaluifle, conceptos amp; natos efle aiSrmat, improprie amp;nbsp;abufiuèpeccatumeflcputant.Prætercancgant omniaid efTepcccatum,nbsp;Matth. 7, quod legi dininæ contrariatur:neq; concedunt,tantùm cxlcge Dr inbsp;pcccata cognofei,licet Paulus id aÆrmârit,amp; de concupifeen tia dixeritînbsp;RofM. 4.6. Concupifeentiam peccatum ignorabam, nifi LeX diceret, Non concu-i.Cor.6, pifccs. Qmdergo hocomneaIiudeft,quamCHriftum,Spiritum Gn*nbsp;Tit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dum,amp; fanéta ilia Dei organa Chrifti Apoftolos mendacij arguerc ?
Truckfes. bcriarbitrij amp;fcieteradmittafvelvtillorumverbisvtar:Non efTcpcc-caturtijcogitationem malam feu concupifeentiam, A c t v vt loqueba-tur Pater ftetro,P R i M o,fed Actv Secvnd oiHoc cft,T urn demum fieri concupifeentiam peccatum,fi accedat confcnfusjvelhuiufmodinbsp;concupifccntia amp; cogitatio prauadiuinharreat,eaq;homodelelt;5tetur.nbsp;ideo ctiam peccata interiora amp; cordis figmenta, n on particulis priuati-uis, vtpote boni abfentia amp; auerfione à ditiina Lege ; fed volun täte ho-,nbsp;tninis(quianullum peccatum dici mercaturjnifi voliintarium fitamp;C0-gitationiconfenfusacceflTcrit^definite folent. Hine Icfuita Crufiuspronbsp;exhortationeaicbat : Ne fitisanxijvelpauidi, quandovaruvosinfeßantcogita-tioms.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta, peccata nonfunt,ficonfenfum non adlnhueritu : imofiiUas vincatii)
fiuntpugna/àltititdrmeritumexpiatifnif.
Inrenatisquoq;peccatircliquiasfupcrclTcnegant:amp;cosapccca- , . tis mundos efle aflirmant, non quibus peccata no imputentur : Sed qui-l^om.4. busomninônullainfint. Id quod amp; Paulum amp;Dauidem«upm»rdam-Pfal.32. nare cft:amp; infuper lohanncm mendacij infimularc,dicentcm j St dixeri-t,loh.i,nbsp;nbsp;nms,peccatum nonbabemus,nosipfosfallimus, amp;Ycritasinnobisnon
-ocr page 265-DE lESriTARFM DOC'TRINÄ. 355 eftJtaq; fccundum lefuitas, Chriftus fruftrà nos orare docuit : Rcmittenbsp;nobis débita noftra.Et libéra nos à malo,
EodcmerrorcncgantConcupifcentiarn,inrcnatislcgidiuinære-pugnantem,proprièamp;vcrcefiepeccatum:erititaq; eapcrfebonaamp;fua natura fanéla.Vndeetiam affirmant,Dcumconcupifcentiam,ctiamrc-tnotaomni gratia, non pofle in rcnatiscondcmnare:necindigcrciilainnbsp;obedientiaamp;meritoChrillijquiafiianaturaiamDeo placcat.
Hafccverb abfurditates tantum bac de caufa tradunt,vtaliquo modo obtincre poïlint falfas fuas bypothefes,quibus aflcrût zbominemnbsp;conuerfumperpetuam amp;pcrfcclam poffcdiuinæiegiobcdientiamprç-ftare.Itcm.’opcrarcnatorumcffcvitæætcrnæmcritoria.Itcmd'ioi'nineninbsp;in bac vita pofle abfq; peccato viuere,vel fine pcccatocflc.
An verb boc non cft Pelagianam bærcfin ex orco rcuocare ? Sic e-nim.ctiam Iulianus Pclagianus icnüt,d'icens:SiinBaptißno reatusvelconcu-pifientia eftfublata : tiim à Baptifiito talis cencapifientia nm er it ampliùs peccatum. Augufl. l. Sed Auguftinus multis docet, concupifeentiam etiam in renatis manere 6.c.id.nbsp;peccatum, à quo etiam, ecu à pefte, fanôti liberari pétant. Reatut igiturnbsp;toüitur, ùrt vt perfonre baptiT^ta peccatum non imputetur : non vt peccatum non fit.nbsp;Nos ergo quoq; cum Auguftino crcdimusjamp;, prob dolor, experimur innbsp;rebus fpi'ritualibusamp;corporalibus concupifeentiam cflcmalam. Namnbsp;concupifeit caro aduerfusSpiritum:repugnat m enti illuminatæjcft pœ-nainobedientiæjorigoamp;fonspeccatijdefeâioneconfenticntisjamp;con-fenfu in peccata,vel etiam contagione nafcentis,vt Auguft.in l.y.contra Aug. I.2.nbsp;Iulianum fcripfit. Remittitur ergo in BaptifmoLexpeccatiJpfum au- contralu~nbsp;tem peccatum non tolliturpenitus:licèt mortificatioeiusinBaptifmonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et in
mcobctur.HincPaulus non dicitjiion fit pcccatum:fed non regnet pec- nbsp;nbsp;nbsp;trait.
catum in mortal! vcftro corpore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42. Et in
Sed quid mirum lefuitas ita infanirc,cùm etiam opera Gentium amp; Efal. so.7i mcrêdulorum faluare dicantPDoârinam cnim illam,quæ opera rton ex l.deperfe-fide profeéla,peccata,amp; proinde ad falutem æternam, inutilia elfe, afl'e- üiene i«-ritmimis afperam, duram, amp; paradoxam iudicant. Confentiunt in boc fittia.nbsp;^inglio,qui faniores gentiles, amp; pbilofopbos iuftos, æquos ac téperan- Ann./j^^nbsp;^'^snon damnatos efle contentebat. Verùm cum facraScripturaaffir- Rom. 14.nbsp;^ct,omneideffepeccatum,quod nonfitcxfide:Et Auguftinus, etiam Cotralul.nbsp;^cciofa Gentium opera inter pcccata numeret, eb qubd non credide-^*#« J»nbsp;fnntin Chriftum,necbaptizatifunt:amp;Longobardus,omnem actotamnbsp;^crieduloruin vitam peccatum dicat: etiam bac in parte lefuitas Cbriftinbsp;dodri-
-ocr page 266-10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i'V c A r’ V T IX,
HöÄrinara vidare manifeftuoi eft.Scimds enim non poflearborcm Wl* lam bonos fruétus facerc.
An veróignorant.in Dante, Poëta Fiorentino, iam olim aPonti-gt; tificijs,amp; reélè quilt;lem,damnatum fuiflezquód antiquos fapicntcs,Phi-lofophos,Poëtas,Rhctores infidèles, vt Democritum, Pytha-goram»nbsp;Anaxagoram , Platonem,Socratem,Ariftotclem,Homeriim, Virgi-lium,Ciceronem,amp; aliosdefcribit cflëin campisElyfijs?Vbictfinonnbsp;ïngloria:tamën fine pœna ex'iftant.Ef quidem Dantes aliquo modo cx-eufaripoteft,qni vt Poctaifta finxeritmon autem reipfaita fenferit. Atnbsp;quam excufationem vos prætendetis : præterquam ignorationem Scri-pturæ amp; Patrum ; qui tarnen totius antiquitatis helluoncs videri vultis ?nbsp;i/larc.i6. Nam amp; Scriptura S. omnes, qui non crcdidçrint damnation! adiudicat.nbsp;liier.epifi. Et prifei Doäores, Hieronymus atq; Auguftinus aflerüt,illos fxculifa-Kadlle- pientes, propter animi elationera amp;infidelitatem,in locoæternorumnbsp;hod. cruciatuum elTç.
lib. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lubet quoq; adferibere locum ex Gabriele Biele, infigni Pontifi-
/o. deci- cioruTheologo,vt ex co pateat, quam probelefuitis, cum proprijs fuis Ult. Dei. Doftoribus conucniat. Is itafcriptum reliquit,in Ser.I. Dorn J I. Pereg.nbsp;c4p.2S.lt;^ j:)(Qnonplacerepoj]untoperitcuiufiiant,nifiamp;ipfeciciorpriiispluspUceat. Rejpexit,nbsp;enim Deus ad A bel, amp; munera eius. Place»tT)ee operanefira, quiaprimb nos ipfigra-quot;nbsp;ti amp; acceptifumus Deo. 'n on autetn Deo placet homo ad vita atema confecutionem,nbsp;amp; merit or urn executioneexpuris naturalibus.Sed neq^ eius opera,niß ex gratia grafurn factentis incUnafione procédant. Cum hac fententia Gabrielis, quomo-do lefuitarum opinio conueniat,ego non video : ipfi viderint.
Scdlefuitæiftam opinionem vrgent, vt ficerroresde merito Congru!, fecundum quodgratiam daridicunt,tucri,amp;aiijs,ccurem merito-riam,vcndcrepoflint. Sicutidiccrcnon£rubcfcunt;Homincminfide-lem velliæreticumjinpcccatis mortuura,fuffragij'samp; Midis Riorum, ex Vide lefiti damnationeliberariamp;faluari pofic. Hoc dolo fraudeq; hodielefuitæ ànbsp;tarum E- Gcntilibusamp;eorumhæredibus in India maximas opes corradunt:duninbsp;piflolas Innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conuerfosamp;ante aliquot centum annosin «tTr/srietdefundhos
ipforum Maiores,fuorum meritis faluari pofle, comminifeuntur.
Porro fi harum impiarum abfurditatum exicfuitiscaulas petas,re* ' fpondent:Sic volunt noftri Dodtorcs: SicftatuitConciliumTridcn-tinum:Sicvultla SanttachicfaRomana:Siciubct Pontifex Romanus.nbsp;Hæc cnim funt fundamentaquibusiefuitæ gt;ia extpuendis dogmatibus
-ocr page 267-DE lESriTARTM DOCTRINE
Ecclcfix vtuntür. Hæc arma, quitus fuas opinioncs tuentur. Hi arietes, quitus columnam veritatis Sc S.Patrum teftimonia dcmoliuntur.
Nequeveroiuuaticfuitas, quodin quorundam vetcrum fcriptis, ytpote in vtraque luftini Apologia : in Clementis primo ftromatum, amp;nbsp;in Epiptanio, confimilia quædam de infidclium operitus inueniunt.nbsp;N cque enim inficias imus, Epiphanium opinatum eflc ; quofdam atsq;nbsp;Mol as lege,amp; fine Gratia, lege folùm natural! faluatosefle. Et Clemen- hattenbsp;tem aficruifle :Philofophiam quofdam Græcos iuftificafle: Et,Philofo^ phattÿopi^nbsp;ptiamidcmGræcispræftitiflc: quodludæisLex præftiterat. luftinurri ptonbsp;veto dixifle : Gentes,quæ fint reétam rationem feeutæ ( vt apud Græcos exhort^t-fecerint Socrates amp; Heraclytus) faâos fuifle Chriftianos, neque Ctrl- ^quot;tttenbsp;ftumillisignotum fui{rc.Sediftitantiantiquiîatishclluoncs,nondctc-^^^^'*‘'lt;’w*-tantignorarc,Auguftinumamp;Amtrofiüm,magnailladuo Ecclefiælu-^’^”'^**^*nbsp;mina,cxDei vertoaliterpronunciafle. Quorumauâoritatem,reliiâisnbsp;illis manifeftè impijs,mcritô fequi detetant.
SicetiamVenialiapeccata,in quæ quotidiè latimur,lcuîora dreunt,quàmvt nos propterillaChriftusvelodifle,velrepudiate poflit vel velit : ca hominem neque tonum neque malum reddere, nequebonis operitus, aut valori reliquorum operum quicquam derogate. Itaqjnbsp;fecundum hofee nouos matæologos eft aliquid, qaôd Decalogo Dci répugner,neque tarnen fit peccatum. Item : Sunt qui peccent in leges di-uinas : fed tarnen iuftè à Deo damnarinonpoffunt. Item; Sunt qui legem Dci tranfgrediantur: quorum tarnen pcccata veniadignafunt,denbsp;quitus non opus fit pœnitentiam agerc.Qjjandoquidc fecundum Che-ruticum amp; Angclicum iftorum Dodorein Thomam, venialiafunt rc-paratilia,quæ nonopushabentpœnitcntia: Cùm vel aquæbencdiiâxnbsp;taâu, vt Thoma- voluit : vel quotidia na Miflæ auditione, vel incurua-tionead imaginé Mariæ,vt Icfuitæ delirant, expurgari amp; delcri poffint.nbsp;Vcrùm nosChriftiani omnia pcccata Icgi Deircpugnâtia,ætcrnamor-/.Iôfe.2.nbsp;tedignaconfitemur, nifi at illorum reatuamp;pœna,morteamp;fanguinenbsp;Chrifti cinundemur : fideq; corda, ijs coinquinata, purificentur. Nam, All.if.nbsp;auétoritus Mofeamp; Paulo,à Spiritu S. edoétis : malcdiélus eft omnis ho- Deut.27,nbsp;mo,quinon feruatomnia,quæferiptafunt in lege Dci.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gal.3.
Qmequidigitur legiDei rtpugnat,malediôlioni eft obnoxium;tlt;lt;ro^-#» 2uicquidfancleiuitaprætcndant, vclobganniantcumPharifæis,quosAIlt;*tt«/.nbsp;Ihrillus dudû damnauit, qui nulla peccata per fe veniadigna cfl'c mon-ftrauit. Idco lefuitas cum fuis Scotiftis amp; Thomiftis, illorumquc diftin-
-ocr page 268-c Ä P r T IX.
ftionibusimpijs amp;abfnr dis, ad fuos au dores, qui funt, datmon Si petn-lantia humani ingenij, rcmittimus. Chriftum veto per Prophetas poftolos nobis loqucntem,vt pater præcepit, audimus :Peccata, quantum in bac imbecillitatehumana fieri poteft, per eiusgratiam vitamüSynbsp;a'dmiflörum veniam per Chriftuiti pfecamur j per quem etiafolumno*nbsp;iuftificarifaluari certo credimus. lefuitæ veto peccata non agnofeen-tcs,cum etnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuis -arciesf Jb'^ozs-, in pcccatis fuis mortalibus ititeribunt Si
peribunt,ni{i mature feriam pœnitentiam egerint.
Ff RÉgflÆ» Via IcfuitSE Anticbrifti funtferui,cmiffiintotumterrarûorbein# Jefuittiru per Cardinales amp; EpifcoposPontificios,vtveram dodrinâ àDeonbsp;îertid do- per Prophetas amp; Apoftolos traditain, corrumpant amp; euertant :Idcope-ftiferum hoc hominum genus,nihil fani,nihil incorrupt!,nihil puri nobis relinquit ; fed omnia, ecu peftilens act, aut morbidum pccus, vitiaf»nbsp;inficit amp; corrumpit, hoe Hne, vt fana doótrina tollatur amp; pon tificia rf-uocctur,fiçq; Germania fideli Lutheri minifterio à fordibus amp; inquina-mentis Papifticis magnacx parte repurgata, priftinisPontificiorû pluf-Biiam Ægyptiacistcncbrisdenuôinuoluatur,ac PapæRomanityrànni-difi!bijciatur.Qniavcrbiftudviamp;tyrännidc,proditionibusamp;infi-lijsgt;nbsp;dolisôé fraudibusin quibusftruendis miri funt artifices, imonecgladiönbsp;ac brachio, V t lôquuntur, feculari (^quo tarnen hadenus fatis mcdiocri*nbsp;ter fuêre inftrudi, ricc paucos carniheis manibus obieccrunt ) obtinercnbsp;fenonpolfe animaduertuntriccircoadimitationemdiaboîijMatth.q»nbsp;gladium fpiritus, quod eft Dei verbum,arripiunt,illudq; varijsmodîsnbsp;torqucntrctorquentque,quoilludfinonomnmôexeordibus credert-tium eximere poffintjvel faltem,quod diaboli proprium eft, deprauerîtnbsp;amp; rctufum reddant. Ncq; enim vîlum dodrinæ Chriftianæartificuluiflnbsp;incorruptumrclinquuntrficuticùm hadcnusvidimuSjtumcxpræferf-tidcDecalogolocoidampliusmanifeftumfiet. Quæ ergo fit de Decalogo Icfuitarumfcntentia,paucisfakcmdclineabo.
VideCenf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Primiim funt inter illos, qui tradiint : non omnfâ ô-pera vei fadagt;
C0/0«. Ic-qnæLcgidiuinæ répugnant,tffe peccata. 2. Primum concupifeentis yïtófzjt«?«. motuni carcre culpaSc pcena pcccati. Elfe nonnulla peccata,quscle^
arguatifed tarnen ilUhominemDeoodiofum,veliHacceptum non red-
derc.
DE 1ESFITARFM DQC TRINA.
dcrc.- 4. Eiïe qiiæclam,(quæLcgcDci non quidem fint damnata: fed tarnen pro atrocioribus-pcccatis finthabenda,ac fiapcrtèinicgefuiflcntnbsp;prohibita:qualia fintpeccatain Ecclcfiæ Romanæ logesamp;traditioncïnbsp;fedis Apoftaticæ ( Apoftolicædiccrcdebuiflem ) commifTa. Legist,nbsp;xenatisperfefte fatistieri pofle, ficquepercambominemiuftificari. 6,nbsp;C'brifti merituro 8c obedientiam nihil aliud effe, quàm fac hoc amp;.viucs.nbsp;Nonenimnifi beneoperantibus fummam Dei mifericordiambenefa-cere. Legis plcnitudinem amp; adimplctionem effe noftram charita- Cantfintnbsp;tcni,qnaetiainhomoiuftificetur.,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnCattch,
Landfpcrgæ minifter lefuitarum Fribufius a-pertis verbis dixit : Utinoifol.
Tam naturalecffcChriftianopcrfcclèLcgemDciadimplcre,quàrana-turale fitilli edcre,biberc amp; dormire.Canilîus iuftitiam Chriûianam ef-G dixit : facçrc Icgcm, dc.clinare à m.alo fiucpeccato, facere officium iu- inCittecli, ftitiæ.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foî.-zy,
lefuita Crufius neophytorum Landfpergenfium Siax-rnf, in cxpli-cationeRegularum,abIgnatio Loiolatraditarum.fincruboredixit :Hlt;e ßint naßer De.calo^m;Si Ims r^gulAS corde amp; fflciu cußeilierimus,vere iuß 'tficabimurtnbsp;neçi^ddmnaripotertmus. NatnperfecHora amp; ntelioruLege dïuina traduntznempenbsp;Chrißi cegt;ifiha,qMfunt, votum paupertatis, caßitatisö’ obedicnti£,quorumlex ig-liaraperfeébuinyit't^iternitnierttttni traderenequit. Qffis autem Chriftiano-tum hæc audiens non dicat?
------Hoc tamenaîto Chrißev'tdescoelo,prohdolor,(irptitcrKgt;
Certc fl quisfuperioralefuitarum problematadiligentiùs expen-GÄj. datjtei atroettatemotus pronunciabit.nc ftygium quidemPlutoncra l^om.3.4.nbsp;tentareauderc,quodcffrænislcfuitaaudet.llliscnim Chriftum,quino- Tit.^.nbsp;ftraeftiuftilicatio, abnegant amp;rcijciunt. Nam-fi noftracharitas eftlegis i.Cctr.t,nbsp;adimpletio, aut noftra opera, noftra funtiuftiheatio: fruftrà Chriftus Pb.i,nbsp;Conceptus, natus, pafl'us, mortuus, fepultus, exufcitatus,amp;ad dexteramnbsp;Maieftatis cxaltatus.cft: fruftrà Spiritus fanôhusinenarrabiiibus gemiti-buspro nobisiiiterccdiî:McudacescruntomncsProphetæamp; Apofto’i, Aâ:. 4.^nbsp;ynanimicoiifenfucxS.piritusfanôhiinftincfupronunciantesjnobisnon 10.nbsp;îliunde falutcm,qiiàm exgratuita Dei Patris raileratione per Chriftuin pßa.61.nbsp;îcftim proucnirc. Annôn ergo Icfiiitæ fua doftriua Spiriturn fanétuiu Âla/t.h^hnbsp;-blafp'hemantPIroototius facratiffimæ Trinitatis mifericordiam répudiant/Annôn feiplosDeum,Chriftum,amp;fuiipfiusIcfumconftituunt? .nbsp;AnnQnDiiiiApoftoliPauli (in tertio cælo in Do (âoremcreatiamp;-^ lt;gt;lt;/gt;.»
Kk a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ddiîlii)
-ocr page 270-llt;So nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C P F Tnbsp;nbsp;nbsp;r T.
Zt»î»}epiftolas,maxîmèvcrô,quasad Romanosamp;Galatas fenpfitjdaW-riant ? led hæc blafphcmia maior eft, quam vt cam vcl mens hominis pij alTequijvel verbis exprimere poflit.Nec mihi dubium eft,q 11 in hiRo-mulida:jCoritæamp; Abironitæ, nifi maturcrefipuerint, cum Pharifxis,nbsp;Chriftum damnantibus,incxtinguibilis ignis pœnas fint fubituri.
Gen.6.S,
Prou.20.
Pom, II. fl;iß(-ari:e0 quod corrupta natura legi fatisfaccrc ncqucat : èc folus Chri-Gal.2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legis fitconfummatio,noftraquc iuftificatio.Vt ergolcfuitx perpc-
i.Ctr.i, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faciuntjiauM^wAj'iA quadam ludaica leges Mofaicas amp; Lcuiticas Ccrc-
moniasin Ecclefiam Chriftiinuchentes, caq; in vfum rcvocantes, quae Gal. 4.
N os contra illorum blafphemias ex Dci verbo confitcmur,Lcgcm àDeo eiretraditamjVtexeaagnofcamuspeccatanoftraramp;peccâtnmclTcnbsp;quicquideum lege iliaDci pugnat: necquenquamhominum legi di-uinæ,neq;pcroperafuaextcriora,multôminùsper conatum interio-rem voluntatisfatisfacerepolTe: ncquevilummortalium per illam iu-ftus legis fit confummatio,noftra^uc iu ftificatio.Vt ergo lefuitæ perpe-monias in Ecclefiam Chrifti inuchen tes, caq; in vfum rcvocantes, quaenbsp;egena amp; infirma huius mundielcmcnta à Paulo dicuntur, amp; à quitusnbsp;Chriftus nos redemit: Ita ctiam blafphemc amp; JVvç J/zar agunt, verum legis vfum tollentes, imo diuinam legem foluentes, amp; fuas traditionesacnbsp;nugas Ecclefix obtrudentes.
VerùmoportctIefuitasjPapæmancipia tanta audaciajqua pro fa-pientiavtuntur,EcclefiamChrifti inuadcrc,liquidem volunt elfe ali-quid : amp; à fuo Deo, qui Papa eft, prœmia, quæ venantur,hoc cft,am pla Collcgia,pulchras domos, diuites reditus, amp; defenfioné publicam, con-fequicLipiunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
N os Chriftiani Icfui tas, eorum traditiones amp; Icgis diuinæ abufus, quosintroducunt,toto pc(ftorcamp;pleno ore execramur : Decalogumnbsp;autem ecu perfeftam vitæ Chriftianæ regulam, tota mcntc,amp; ambabus,nbsp;quoddicitur,manibusample(âimur,pædagogum ad Chriftum agno-Icimus, amp; poftiuftificationcm, Chrifti Spiritu donati, cidem ex fideo-Ptm, ^.^2. bedientiam pr£Eftamus.Etenim exDccalogo,tanquam exfpeculo pec-catorumfordesagnofeimus. Per legem liquidem agnitio peceati.Ncq;nbsp;tarnen in illorum atrocitatc,multitudineautmagnitudincdefperamus:nbsp;loh.l.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed fidei oeulos ad agnum ilium Dei, qui tollit amp; auftert pcecata mundi,
l.Ioh.2, conuertimus, cuiusetiam languineab omnibus peccatisnosemundari credimus.
Poftea per Chriftum in gratiam apud cælcftcm Pattern repoliti, ex eadem Lege Dci difcimus,cultus Deo placentes,amp; opera ei grata,in qui-bus per Spiritus fandi gratiam nobis communicatam, iicat filioslucisnbsp;dccct,
-ocr page 271-DE lESrJTARl'M DOCTKINA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2di
decet,quafi in vijs Si fcmitis Domini digne ambulare conamur.Quos fi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/.
nes Giezitz ifti,quaftaltcriAntinomiamp;Enthufiaftacvclindoói:èignorant, vel vctcratoriè corrumpunt, vel m alitiosè tollunt. Si enim leluitae Dccalogum, ceu normam viucndi fibi ob oculos ponerent, non tot cle-ûitia opera introducerentmon tot nouos cultus cxcogitarentmon tamnbsp;abominandas idololatriasexercerent : ncctotinfamibusfupcrftitioni-bus,amp;tammultiplicihypocrifinotorijcfrcnt:fedDeumiuxtaipfiusprç-E^rf^^-?®«nbsp;fcriptum col eren t,amp;in legibus cius,vtprjEcepit, ambularent. VerùmDeut./i^nbsp;quiaillud ipfis non videtur cfle de pane lucrando,idco noui iftiPharifscinbsp;bominum mandati$,quàm Dei prgceptis Icbouam colerc malunt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mattb. ij,
10. T^eEuangelio.
SiVEEuangelijvocem,prolçto nuncio deSaluatorenoflroIefuChri-^jr-fto : fiue pro Kiftoria amp; Euangclij libro : fiue pro quatuor Euangcli- Luc. 2. ftis:fiuc pro minifterioEuangelij Apoftolis aChrifto commiflb:fiuepro Mare, vit,nbsp;pcenitcntiïE amp;rcmiHionis pcccatorum concione:fiue pro prædicationc gt;6.nbsp;de Chrilbojin quo omnis falus noftra confiftit,accipimus:tamen lefuitxnbsp;fal fa fua amp; pontificia doéirina,regulis,votis amp; nouo ordinc,pro fua An-tichriftiana audaciaillud Euangclium totum nobis eripere conantur.nbsp;Nam etiamfimultacommenta,ccnfuras,difputationcs,iudicia,aliosq;nbsp;traöatusin vulgus diircminant.'tamen rarö Euangclij de Chrifto men-tionem faciunt: aut fi quando per imprudentiam vocabulum illud ipfisnbsp;excidit, idem verbis amp; diftinéiionibus ineptis ita deprauare, amp; in aliu d,nbsp;quam quod eft,transformarefolent,vt nihil confolationis inde pertijr-batæconfcientiæ confequipoffint.Neq; mirum. Quia enim falutem innbsp;‘‘¦ge, velpotiusintraditionibus fuisquærunt,amp;vitamin hifce haberenbsp;putant:autumant SanóluliiftiEuangelio non opus cfle; ideó fccurèeinbsp;Contraria fentiunt amp; docent.
Qmdam etiam illorum, qui optimi vidcri volunt,tradunt, Icgera oftendere quidem opera, quæ fint facienda, fed non conferre gratiam,nbsp;qua opera præcepta facere poffimus : Euangclium vcrö,pr£Etcrquamnbsp;quódtaliaoperamandet,etiamillorum faciendorum vberemgratiamnbsp;^argiri. Vi rum enim veró fi ifti mdiora proferre nollcnt,fatius effet amp; i-pfos,cum fuis fodalibus,penitùs de Euangelio taccrc. Nam eorum falfi-tas aD. Paulo ad Rom.io.cap.difcrtis verbisrefutatur ,fic docente:Mo-
Kk 3 fesde-
-ocr page 272-ilt;5i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' quot; c - A P '?r. r 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
AiM.2. Cal. J.
fes defcribit iuftitiam,quæ eft ex Lege: Qi^d,qui fccerit ea bomo,viuct per illa.Cæterùm quæ ex fide eft iuftitia,ca fie loquitur: Quod fi confcf-fus fiieris ore tuo Dominum Icfum,amp; credideris in corde tuo^quodDe-us ilium excitauit à mortuis, faluus eris. Et ad Galatas: luftus ex fide vi-uet.Lex autem non eft ex fide : fed qui feccrit ea homo, viuet in ipfis. Ecnbsp;iterum ad Romanos. Ei qui non operatur, fed credit in eu m, qui iuftifi-catimpiumdmputaturfidesfuaadiuftitiam.Hçc Pauli di(fta,fi quiscumnbsp;lefuitarum dodrina conférât, agnofcet Paulum amp; lefuitasmagis internbsp;fe,quam fupremum cœlum amp; terram diftidere.
Suntprætcreaexlefuitisjtradcntes ideo Euangelium reuclatum cfle, vt confilijs Euangclicis, quæ præftantiora fint, quam operaiegis,nbsp;perficiaraur.Id quod eft plane nouum orbi Euangelium reuelare.Q^dnbsp;etiam absq; omni dubio nouum aliquodhabebit cœlum ,diuerfum abnbsp;illo,quodChriftus promifitfujs credentibus,quibuspeccatanonimputantur.
Landfpcrgæ fi quando lefuitis à Papa , Cardinalibus, Epifcopis amp; negotiatoribus illorum , amplæeleemofyn.æ,xenia aurea amp; argenteanbsp;transmiftaofferebantur, dicere folebant : hodie aduenit Lætare : hodienbsp;recepimus Euangelium. Cum item Landfpergam afferetur nunciu'ip,nbsp;Ededoremamp; Archicpilcopum Colonjenfem Truckfcflium àfcdeEpi-fcopali expulftim elfe, manibus plaudentibus aicbant,hoc eft Euangelium,hoc eft lîEtum nuncium.Sic quoties audiuntLutheranos proditos,nbsp;captosjincarccratos aut trucidatos, Euangelium id appellant. Ex quonbsp;patet,quis fit vfusvocisEuangelij apudipfos. Suntnbsp;ic«xs/:vcrideChnftoEuangclij ignarijEuangelicorum infuper hoftctnbsp;amp; Äi'nxHiusj'Oi.
Quod 11 verb paucis dicere vciim,quod res cftilofuitas dico Euangc^ liû de Chrifto prorfus negate. Nam prima de Chrifto promilfionem innbsp;Paradifo promulgatam corrumpunt : dum fcmini mulieris, quod eftnbsp;CoUe^ium Chriftus,contritionemferpentini capitisadimuntfillarnq; VirginiMalt «/tic««: fix adfcrib-untjlegcntcsin Biblijszlllacontcret caput Serpentis. Id ouodnbsp;fimplicitereftChriftumamp; Euangelium eiusabnegate. Vndcin concio-/Imiimh. nibus fuisnpn Euangelium,nec Ghri-ftum.fcd Tridcntini Conciliabulinbsp;foraiii.a,amp; mendacia, fuositemDiuosamp;fuaidolapredicant. In feholisnbsp;autem ipforum non Euangelium per Proph etas amp; Apoftolos prædica-tum,fed traditioneshumanas, Régulât Loiolæ,fomnia Thomæ,delira-inenta Scoti» c.ommenu Darmi àcurè, nugae Mammætredi, amp;fi quinbsp;funt
-ocr page 273-DE 7E.?rJTJRr M - DOCTRIlSr/. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4(53
funthomm fimilcsminorum Gentium Dij,fonant. Qui vero omnium optimivideri volant, hi vniuerfalesEuangclijpromifliones, particularnbsp;res Sc conditionales, aut etiam legalesfaciunt : Qiwtl in Euangclicoco-dice fci'i pturn reperiatur: Fac hoc amp; vines. Ideo etiam Legis amp; Euangelijnbsp;diferiminainfuo Alcorano, feu TridentiniConciliabulidecretisdam-nant:in quibus inter alia afleruntamp;dicunt.•gWi^veroE«lt;JK’^/«ff«ƒ^»az/rfnbsp;(irabfolutapromißiovit^Aterna, fineconditloneobferudttonisniand^itoritm. Qui-bus verbis gratuitas Euangelij promiHioneslcgalesfingunt.Quidigitur Roni,h^nbsp;multis verbis opus?Omnes illorum traditiones,rcgulæ,confeïïionesnbsp;auricularcsjfatisfaclioncs operariæ pœnitentiæ carnificinæ liquidó o-ftendunt, Euangelium Chrilli de illorum oris àblatum, locoq; eius,nihil præterquam tyranqicas Papæ leges,in gregem Domini fæuientcsScnbsp;gralTanteSjfubftitatascnc. Hunc Satanam mox Dominus conteratfubnbsp;pedibuspiorum.Rom.iG
II. DeChrifliKe^noÇ^ Sacerdotio,
QVia fupra demonftratum eft,Iefuitas Aritichriftum Romanum, pro Chrilli vicario,ScEcclcfiæ capite efFcrresSc fe totos in illiusnbsp;oblequmm tradere, illiusq; regni feruos facerc : ideo iam per fe manife-ftumcft,illos ChriftiSc Regnum Sc Sacerdotium dcreliquifle,neq; innbsp;Chrilli regno,fed fub Antichrilli vexillis militarc, Vt tarnen ampliùsnbsp;id omnibuspateat:paucaquoq;dc hoc capite dicendaerunt^
Er primo de Regno Chrilli ex vniuerfa facra Scriptura manife- loh.i^, Hum eftjillud non de hoc mundo,fed Spirituale elfe. Neq; cnim corpo-ralibusarmis,fedpairione,morteamp;rcfurrc(5tionefuosScnollrosholtes,nbsp;peccatum,mortem, diabolum amp; infernum, deuicif, ficq; regnum fpumnbsp;occupauit.Qupd ipfum quoq; nulla mundana pompa aut potentia, fednbsp;tantiim per verbum Sc SacramentainvirtuteSpiriritusfanâipaffiminnbsp;tnundo adminiftrat,conferuat,propagat. Neq; eain parte vicaria indi-At*ff.r/,nbsp;get opera,liquidem ipfe præfens adcll Sc elEcaciter operatur ,iuxtapro-millionem : Ego fum vobifeum omnibus dicbus,vfq;adconfumatio-hem fæculi*
Ab hae autem forma regni Chrilli, bone Deus, quam procul ab-funtIcfuitat?Dumèriinà in omnibus primatum affeélant,atq; fiâiti^ | fuahumilitatedominiuniinquofuisfibiquaîrünt;quisnegabiteoscuninbsp;ludxis
-ocr page 274-ilt;î4.
ludæis regnumChrifti mundanum fibi imaginari,in quo etiam gloriairt, opcsjhonores prætextu pietatis,nô autem hominum falutem quærunt?nbsp;Formam regiminis fi intuitus fueris,longèmaiusdifcrimenfeaperict.nbsp;fal.iio, Neq; cnim Iccptro Chrifti reâojhoc eft,vcrboeiusfimplici,regnuinnbsp;hoc gubcrnant : fed fceptro Pontificio, hoc eft, cxcommunicationibus»nbsp;profcriptionibus, anatnematum fulminibus,incarcerationibus,igni,a-qua,rota,rc(âeq;, ifti Antichrifti vafalliin Chriftianot fæuiunt. Adhxc»nbsp;non Chriftojpcr Legis amp; Euangelij minifterium,EccIcfiam,fpontancosnbsp;cultorcs, fed Satanæ amp; Antichriftojvifibili illius vicario, per traditione«nbsp;amp; leges humanas,Pharifaicum,hypocriticum,coa(âum, inuitum, ferui-lehominum genus confcribunt:quibusPapaficutdcAntichriftoprx-Un.it.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cft,mundibonadiuiditamp;diftribuit. Bonainfuper,qua:Iefuit3e
intra Socictatem fuam diftribuunt, non funt Spiritualia,fed tantùna corporalia,vtpote, vita Italis diéta,pultroneria, hoc eft, ociofa amp; ad ne-quitiamprona,pilei quadratiin formamcrucisconfuti,longætunicxgt;nbsp;caligæ holofericx,pingucs conditiones, dclicata fcrcula, gencrofa vina,nbsp;amplacollcgia,pulcrx domus, amœnihorti,amp;prxfentis commodavi-tæ. In hac etiam SocietatenonIcxDci,nonprxceptaDomini,nonE-uangelium de Chrifto:fedrcgulæamp;conftitutioncsIgnatijLoiolxdo-minantur. Hosfociosnon Icx Dei arguit:fedeoscilicia,iciuniaamp;fla-gellain obfcquioimpiorum votorum rctinent. Hi focij volunt vidcrinbsp;viri Apoftolici : amp; nihilominus cupiunt inftar Rcgum Gentium domi-nari.-Dominium aduerfusclerum Domini excrccre, omnibus prxelfc»nbsp;nemini fubefie:Cxfari non dare, qux funt Cxfaris ; omnia ad Papam re-firrp-pin- fi nnffibilp fir.vniiipiTiim terrariim nrhcm fubiicprp. Dnnntnl
P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folus Sivnicus vei ns eft NouiTeftamcntiSaccrdoSjfccundum ordincin
Melchifcdech.Hiiius Saccrdotij honorcm,nomé,rcsamp;officium,Chri-ftodeoflicioiuü tantùmnon dcieélo,fibipetulan ter fumunt, arrogant amp; rapiunt.Neq; tmimfolum Papam fuum fummum ficcrdotcm, fednbsp;fe faccrdotes elle luperbè iaéiitant. Cùm quanto au tem facrilcgio id fnbsp;coniimdum,paucis demonftrarclubct.
7- ó’' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftus non vt Aaron,eiusq; filij amp; fucceflbres, Legis fuit mini-
fienfcdfalutiferaraEuangelijdodrinara,quam in coelis infinuxterni
fui Pa-
fui Patrisaudiuit, nobis miferis mortalibusin terrisreuclauit amp;anniin-ciauit. lefuîtæ autem cundem rurfus in Lcgiflatorem transformant, loh.i. quinefcioquamLegem Euangclicam attulerit,ficq;nouistumpræcc-ptis turn confilijs homines onerârit.
Chriftus,non vtAaron,arietumamp;vitulorumfanguincm,primo IIeb.7.amp; pro proprijs,amp; poftea pro populi peccatis, iteratis vicibus fæpè obtulit: S.amp;ÿ.Ô'nbsp;fed vt ipfeabfq; peccato fuit, ita femel pro totius mun di peccatis, facra- zo,nbsp;tiflimum fuum fanguinem obtulit, atq;vnailia oblationcxternamre-demptionem inuenit.Iefuitæautcm, omnium peccatorum fceleratiiTi-mi, fingunt fc quotidie in MilTa fuaidem facrificium, licet incruentum,nbsp;Deo patri pro peccatis viuoru amp; mortuorum offerte, quafi vnica Chri-ftioblatio fuhfetinfufficiens.
Chriftus, ciim in diebus carnis fuæ, dcprecationcs amp; fupplicatio-ncscumclamorevalidoamp;lachrymis obtulifl'ct Patri fuo,cxauditus,amp; Heb.7. æternusAduocatus human! generis in cœloconftitutus eft, vtipfius fa-crificij mcrito,quotquot exvcrafideadipfumfufpirant,exaudiantur,nbsp;lefuitæautem,non tantum infinitam Sanftorum cateruam quafifuc-^-îquot;^-’-^-centuriatam Chrifto adiungunt,qui hominum fint Patron!, ipfisq; fal-uumconduftum apud cœleftem Patrem impetrent, fed feipfos innbsp;eundem cenfum rcFerunt,ficq; ccunouiPharifæi,hypocritæ,fubpræ-tcxtulongarum præcularum,domosviduarum Scpupillorum exedunt.Matt. 23.
Qiyia verb Chriftus non tantùm eft fummus facerdos, fed amp; verum, vhium jbei tcmpliim,in quo totaplenitudoDcitatisinhabitatcorpo--2.nbsp;ralitcrddco amp; omnes in ipfum credentes fpiritualcs Sacerdotes fccit,qui Cel. 2.nbsp;invcroilloSt fando Dei ternplo,quotidicpcrChriftumfanlt;ftas,Dco lef.6i.nbsp;gratasScacceptashoftiasofferunt,non in remiffionem fuorumpccca-/.Pe^-2.nbsp;torum(idcnim Chriftus vnica oblationeperfecit)fedvtfacrificiaIaudisRow/J-amp; gratiarurn aâ;ionis,Pfal.5i.Kof.i4.Hcb.i3.Icfuitæ autem,omnes rtli-quos Chiiftianos, nifi vnfti fint Sc rafi ,pro afinis habent, cos ab hoc fpi-tituali Sacerdotio, ad quod per Chriftum funt famftificati, cxcludunt,nbsp;feq; Sacerdotes, non Dcum célébrantes, fed Miff« facrificio plaçantes,nbsp;Venditant, *
¦Verùmquidmultis opus eft verbis ? Qualesicfuitx fint Sacerdoces, fcquens Echo non inepte docet.
Annon Sacerdes ell le/utta ? 'Etfecyeius bonianttflites Phani ?
QmI{ tgttitr eit eorum Sacerdotium ?
| ||
Puangelium cum Apofloluproponentes m/zfer. Aliter. |
| ||||
Jlincomnes homineseorum mores probârunt. Parum. |
| ||
Sperant enim Principes ipßs multùmprofuturosN t Troamp;. |
| ||||
Interim Deus compefcat hoe crabronum examen, A.mca^ |
SeddehorumSacertîotiofortaflisaliâs plura. Hoc tantum adde, expericüüatdoótus,-Iefuitarum Sacerdotes Antichrifti
-ocr page 277-DE lïJririRFM DOCTRINE 2^7 ïûfatos fabulas efle : qui fibi diferti non vidcntur, nifi omnia tumultunbsp;Vociferationc côcuflerint : vnde præpoftcro iudicio « pcrucrfo zclojftu-dio impietatis, 8c amorc proprix gloriæ, dolose, fraudul enter, audaélernbsp;amp; temerariè quiduis,vt aliquid efl'e videantur, conantur. Nam fæpè au-diui illos, Pontificio afFcélu tantum non furiofos, tcmerc multaefFuti-re,finç iudicio quxlibettaxare8cdamnarednabfcntes, maximeautemnbsp;bonos 8c innocentes acerbeinuehi,reélèdilt;3:aScfadia,autfaltemnonnbsp;iBalo animo amp; confilio fufccpta,autinftitutafcclcratccalumniari.Infu-per tanquam ihfani m'iris gcftîbus clamitantjvociferantur, bacchantur,nbsp;furuntq; fupra modum,8c tantùm non extrafe,omni ferc rationc 8cfen-fu dcftituti,rapiuntur.Qui mos maxime Hifpanis 8c Italis peculiaris eft.nbsp;Opinan tur quoque fc omnia cfle,fe omnia poflcjomnia fc debere refor-marcjfupremofepofitoslocojfibiq; omnia fubieda.-quicquidnonefl:nbsp;Romanum,quicquid ipfis non arridct,quicquid non applaudit, id ana-thematifubijciunt: quicquid verb illislibcraliter offert, cumulatèdo-natjipfosadoratjiddiuinum efl:,idincœlosYsq;attollitur,licctàlioquînbsp;foediflima turpitudinc inquinatum fit.
Hisartibus8cfimulatione zeli admodumfcelcftUpij magno cum detriméto Ecclefiarumexperiuntur,Principum,NobiliumScaIiorum,nbsp;præfertim quorum judicia à teneris non filcrunt ad veram rerumeogni-tionem affuefaéla, animos feduci, 8c in cimmerijs Pontificij regni tene-bris dctincri. Nam Icfuitæ ad bas actes excrccndas funt aptiffimi, vtpotcnbsp;auéloritate Pontificia 8c hypocrifi fubdola circundati, qua venenumnbsp;fuum teterrimum ad alios,præièrtim fimpliciores mt/uliael^avToszc in-conftantes venditare poffint. Fingunt quidem zclum : fed reuera ciuC-inodi,qui foris apparct diuinus, intus verb furor eft fimflis Medex dila-cerantisinfantcm,8cNeronisexclamantis,5/4«5it('ói'T(^)za«4 'irvet.nbsp;Vnde ctiam Satanico odio in EuangeJicos accenfi,optime apud cos xdi-ficata, redic inftituta, pie ordinata,turbant,deftruunt,cuertunt : Antiquorum pictatem prxtexentcs.
Tales Suitas, vel monftraotiùs, cum hxc noftra xtasin Germania magna copia proférât, mcidtbomnes in offieijs pictatis diligentio-tes effe,peccata noftra,contemptum verbi 8c miniftrorumDei agnofcc-tCjSc cauere debebamus, ne priftinisPapifticistenebris rurfus inuoluc-remur.Miflas ergo faciamusicfuiticorum Sacerdotum Miflas,non cum illis iugum trahamus,nec eos in fcholas, templa vel domos noftras rcci-JJgt;ianius : fed pios 8c fidos Chrrftr miniftros audiamus, in Euangclij veri-Ll i täte
-ocr page 278-1lt;58- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T IX.
tateacquiefcamus,atq;inuicem,quodlohanncsi'nonet,nosdiligamu5* fi veri Chrifti æterni facerdotisdifcipuli cffe volucrimus.
Sed omiHis liifcc Seuccrdotibus,ad alia tranfcamus, fi tarnen coS priùs monuero de diélo lefuitæ Iohannis Auguftani, cui ego fidem ha-beo:Noj(dicebat)««?Kem fumus, proh dolor,nofiri Sacerdotes,qnantitate,nolinbsp;qualitateiaugentur:qîia res etiani nofirum Saturn dißipabit.
12.. De lîdfltficatîonehommü..
I Es VIT AS Chrifti Euangelium repudiate J fupràdcmonftratumeft» fed idem etiam præfenslocusabundeteftabitur:de quo non minùsnbsp;quàm dcreliquispræcipuisfidei Chriftianæ articulis, multaabfurdaamp;nbsp;impiatradunt..
Nam quidam illorum negant,verbum luftificareeffevcrbumfo-rcnfc)feuidcmfignificarc,quodabfoluiàpcecatisamp;iuftum pronuncia-ri.Veriira horum infeitiam amp;ignorantiam hebraica phrafisjqua per iu-ftificare idem quod pro tribunal! iudicarc Si abfoluere denotatur, refu^ tat. Sicut etiam Paulus in Epiftola ad Roman os iuftificationis verbo innbsp;hacfignificationevtiturcamp;abHebræisopponiturverbo condemnarc.nbsp;Ita V t iuftificare fit,iuftum pronunciarc,fcu abfoluerc,ficut Deut.25.Icfinbsp;5.Rom.2.8.4. Si alijs in locis cftviderc. V erùm lefuitæ D. Paulum inter-pretem non ferunt. Quomodo enim fuorum operum iuftitiam tueren-tur,fi iuftificariipfisidem eirct,quod gratis abfolui.’Vbiitem manerentnbsp;fcholafticæmorum formulæïquibusdicunt, iuftificatum eum efle, quinbsp;iuftitiæ habitum, infufas nouas qualitatcs,amp; virtutes in fc habeat, amp; fienbsp;proprio habitu, amp; præparationismotu ad gratiam fitiuftus ? luftum C'nbsp;nim dici hominem rationcinfufarum qualitatum âc virtutum propria-Rom.4. rum, non autem aliéna vcl imputatiua Chrifti iuftitia, qux fola fide ap'nbsp;Pfal.32. prehenditur,amp;gratisabfquedignitate propriorum operum donatur»nbsp;AdRom. Cùm igiturhæciuftitia, propter Chriftum gratisimputata, fitleftiitis.nbsp;Ad Gai. contra omnem Ariftotclicam,Thomifticam, SchotifticamjScholafti-All.io.nbsp;nbsp;cam,Romanamamp;TridentinamThcologiam,ricquaquamipfis ferenda
lîabac.2. eftdicètintegrum Euangeliumamp;vniuerfafacraScripturaaffirmct:nos GcK.;?./2.iuftitiafidciimputata,gratis,abfq;opcribusLegis, in , peramp;proptcrnbsp;22. i;.nbsp;nbsp;nbsp;Chriftum fide iuftificari,id cft,remiftioncm peccatorum accipere amp; fal—
PÀi/.uari.Et quidcni fide,non quatenus eaeft opus,feu qualitas:fedquatcnus eftlpfii'^
-ocr page 279-DE JE S VAT ARV M DOCTEIN A.
eft fpiritualis, quafi manus Chriftuin propitiaterem apprehc'ndens, fi-biq;Chrifti beneficiaapplicans.Iefuitæ verôiuftiefTe volunt proprijs motibus, amp; quidem concupifccntiæ puræ, amp; qualitatibusinfufis, legalinbsp;iuftitia, cui tarnen nunquatn fatisfaciunt, iuftitia confiliaria;, vel con-filiorum operibus, quæEuangclioaflîngunt, qualiafunt votorum, ca- Efal.14nbsp;ftitatis,paLipertatis,obcdientiæ: operaitem faditiaamp;fupererogationisnbsp;aâla, quæ Paulus fi viueret (TxvßsiÄctj Efaias pannum menftruatæ, vel ctrnbsp;tâsproducunt:quifuntIefuitaEmanuelGrammaticus:AriftotclesEth-Er/'.nbsp;nicus, amp; confimilis farinæ homines. Hi iuftitiam definiunt fuishabiti»-bus, quibus etiam magis,quàm Chrifto ipfi amp; Apoftolis in hoc articulonbsp;credendum putant. Nos autem Spiritum fanélum audimus : nos Paulonbsp;credimus: CO quôd hosnequaquam, illos autem turpiterin hoc myftc-riocriaflefat certöfciamus.IiChriftianam iuftitiam,àPhilofophicadi-ftinxerunt: ncqueillam habitibusinfufis, aut qualitatibusinhærenti-bus, fed gratuita mifericordia Dci,abfq; operibus,fola fide in Chriftumnbsp;definiuerunt. luftum cnim feu iuftificatum dicunt eum, qui eft gratis ànbsp;peccatis abfolutuSjDeo Patri rcconciliatus,in gratiam receptus,fangui-neChrifti cmundatus,amp; fide purificatus,vt ex Pfal.5X.amp; inEpiftolisPau-li adRom.amp;Gal.cft viderc.Hac iuftitia imputatiua,fcu corrclatiua,propter Chriftum nobis donata, nos faluari, lefuitas verb cum fuis concu-pifeentiæmotibus, proprijs virtutum aólionibus, feu qualitatiua (vtnbsp;cum illis loquar ) iuftitiaiudicandos amp; in orcum damnandos credimus.nbsp;Sicuti Pharifæoillo accidit,quiamp;ipfe, vt lefuitæ,non gratis,fedfuiso- Ltic.iS.nbsp;pcribusiuftus eflevolebattfednoniuftificatusin domum fuamdefcen-debat.
Alij lefuitarum eum iuftum cfle definiunt, qui ita iùftc agat, vt ci motus phyficus benefaciendi ad iuftitiam fit inditus. Qiyod certc nihilnbsp;aliud eft, quam diccre : hominem propter naturalem fuam dignitatem,nbsp;qualitatcsamp;virtutcs,quibusnaturasinftinlt;ftu,fc ad iuftitia actus amp;iuftènbsp;agendum præparatftuftum amp; beatum efl'e.Hi ergo non à pœnitentia feunbsp;conucrfione ad Chriftum, aut à contritione-6t pcccatorum dolore, nc-äuc à fide, quafc poft peccatorum agnitionem rurfus erigant j fuum iurnbsp;ificandi aä:um inchoant: led iam ante, propria virtute, vi amp; valore narnbsp;turali tales elfe volunt. Voluntasipfis eft caufaiuftificationis eftfeiens,nbsp;fin c gratia feipfam ad gratiaiïi præparaiis, iuftè ex fe agens..
facra
'c' 'X' 'p r r ¦ I X.
At fact a Scriptura nobis longe diucrfum conimonftrat.Cau/am «-•nimefficientcninoftra:iuftificationij,fólaiïiamp; vnam fandam amp; ado-tandamT rinitatem cflc affirmât. A Patre enim q^ui in coelis eft,tan quam ex fonte amp; originali caufa, iuftificationis noftrz initium profluit : dumnbsp;ïîlium fuumê/zowsToi'nobis gratis donat. A filio verb coætcrno , quipro«nbsp;pter noftram falutem homo fadus cft,faciendo amp;patiendo precium re-demptionisnoftrzperlbluitjiuftificationoftrieftacquiflta. ASpiritunbsp;autem fando ex gratia fides donatur,qua Chriftum Mediatorem amp; Rc-conciliatorem agnofcimusamp; apprehendimus.Dum ergo homo ab Eu-angelioinftitutus, cxfidcprouocatàthronofeucræ iuftitiædiuinæ, adnbsp;thronumgratiz,proptcrinteruenicnsmeriturafanguinis Chrifti, gratis iuftificatur,hoc cft,Dcus Patcr,peccatorem,qui iam fuftinuit iuftamnbsp;fententiam Lcgis,per amp; propter Chriftum rcftituit,amp;abfoluit à reatu amp;nbsp;fententiadamnatiohisjimputataipfiperfidejuftitiafilijfuiMcdiatoris.nbsp;E/rfc. 2. Itaq; non homo vcl cius dignitas,virtus aut qualitas, fed mcra
T/ÄwçcTjjfDei in genus humanum,iam propter pcccatu damnatum, ler,2i.nbsp;nbsp;nbsp;nos iuftos facit. Et hoc eft, quodProphctadicittlenoua eftiuftitiano-
ftra. Cuius iuftificationis forma in nobis no eft ipfa fides,vcl caritas,aut vlla qualitas mortalium: fed fola peccatorû remiffio propter Chriftum,nbsp;t.Cer.f. qui nobis à Deo Patre iuftitia, fandificatio amp; redemptio fadus eft.
Alij lefuitarum tradunt hominem iuftificari facilime, fi mundum dcferat.-hoc eft,illorum fenfii,fi religiofus fiat,amp; ordincm aliquemMo-nachorum, vel Societatem falso fe titulo I e s v iadantem ingrediatur Jnbsp;fi votis fufeeptis, quotidiè fe mortificct, v t ipfi loquuntur: id eft, inter-pretibus Icfuitis,difciplinas fubeat Ecclefiæ Romans confuetas, qualcsnbsp;lünt:Nodurnotcmporefeipfumvirgiscædcre,feipfumadfanguincmnbsp;vfquc flagcllarcj cilieijs carnem macerarc,ieiunijs vires corporis oppri-mere, amp;reliquas pœnitentias ac fatisfadioncs fibi à Supcriori vcl Cori-fcflai'ioimpofitaspcrficcre. Ad hanc landitatcmamp;iuftitiam,fccun-dum illos, multum confert pcculiaris habitus amp; vcftitus.vidclicet pileinbsp;lt;|uadrati, oblongs tunics, zons pilofæ,cfle rafiim amp; chrifmatum.Hoenbsp;habitufiquisfepeIiatur,eiuscorpusDcogratum,àdæmonioruminfui-tibus liberum, amp; S. Angcloru m cuftodia inunitii elfe tradunt : ficuti Ic-fuitasin fuorumexequijs nugantes ipfe audiui. At fi hoc verum effet,nbsp;non rede diccrcturiiu ftitia gratuita,iuftitia imputatiua,iuftitia Chrifti,nbsp;autiuftitiaChriftiana,fed fecundum illosdcnominandacflet,iuftiti»nbsp;habitualisjiuftitia pilcata^iuftitia cilicina,iuftitia flagellaqa, iuftitia tu-fiicata«
-ocr page 281-DE insriTAnrM. Tgt;ocrninA:
nicata,îuftitîacinlt;âuta,iuftitiarafa,iuftitiachrifmata,iuftiriacucullata»
amp; nefcio quitus nominibus appcllanda.
Dcbcbant autcm lefuitæ ipfiexplicare,quomodo hanc fuam de iuftitia dôétrinamintelleâam vellent. Inde enim manifcftum foret,nbsp;quàmcontumeliofa ilia effet in filiumDciamp;ciusmcritum. Nos tamennbsp;ne bonosillosviros nimiùmirritemusjquàmcômodiffimè poterirnus,nbsp;interpretabimur. Exiftimamus ergo ipfosjftosordincsamp;difciplinasnbsp;Êcclefiafticasponcre ccu caufinftrumentalemjqua veram iufütianxnbsp;fibiipfîsapplicent. At Excetiamlcniflima interpretatio nulliuseftmo-tnenti. Cnriftiana enim religio tantum duo media feu caufas inftru-mentalcs iuftificationis tradit. V nam rcfpcâu Dei,miniftcrium feilicetnbsp;vcrbiamp; Sacramcntorum,pcrChriftuminftitutorum,pcr quæ de Re-dcmptorismeritoamp;inftituimuramp;illud nobisoffertur. Et fie teftaturnbsp;Scriptura,nos mundari lauacro aquæin vcrbo.Aitcram rcfpcôtu noftri,nbsp;fidem,qua Chrifti beneficia oblata grata manu cxcipimus, amp;. nobis pro- 'nbsp;pria facimus. Atque fie tefteScriptura fide iuftificamur.Dum ergo le- Eph.f.nbsp;îuitæ extra verbumDefcaufam amp; media iuftificationis fuæconftituunt,nbsp;fuaoperaamp;qualftatesinhærcntcs,quasPauIusftcrcora dicit : dicimusnbsp;noscumProphetis,illosopus manuutn fuarum adorare,confidcre inphii.j,nbsp;femetipfis,amp; Dei iùftitiam abncgarc.
AlijjVt Gregorius de Valentia, acriter contendunt,nos non gratis iuftificari, quia exclufiua,Sola , non fit in facra Scriptura,neq;apud. or-tbodoxosJ’atres. Sed dicitishæcveritatcHifpanicajquæGermanisinnbsp;eiufmodi rebus, cft mcndacium. Nam licèt particula S o l a ad verbumnbsp;feufecundumliterasin S.Scriptura non legatur: tamen æquipollcntesnbsp;babemus diâionesiquales funtLuc.S.Solùm credc:amp; Gal.a.N ó nifi pernbsp;fidé. Qindautem funtSolùm, Tantum amp; Non nif^quàm fola fide? Hisnbsp;cognata funtiNemo venir ad Pâtre nifi per m e : amp; particulæ: Gratis,pernbsp;gratiam,absque opcribuSjFidc,fiduciaMcdiatoris,amp;c.Neq;Luthcrus,®®”’s?*nbsp;vt false pro concionibus dixit LandfpergæIefuitaLutzius,Ecclefiæ im-piam amp; blafphcmâjvtor illius vcrbis,exclufiuam, sola, obtrufit; fed picnbsp;amp; orthodoxe eadem particula, in iuftificationis articulovfifunt,fanôdnbsp;Patres. Ambrofîus ad Rom.5. Sola Jîde tufitficati t/enoDei. Et Augu-ftinus in Pfaim. 88.£f tjuta Sot. a fida Chrifli mandat. Bafilius. Sola 4«-temfideinChrtftumiufttficatum. Chryfoft.Q»; Sola fide nititur,Kbent-di^tuieÜ Sed hi Patres, imo Paulus amp; ipfe Chriftus, dum docent hominem, fola fide iuftificari ,iftis fraterculis hæretiçifunt,amp;Doéî:oresapç-
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rientes
-ocr page 282-t
v-ji. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P V r 1 1.
rientcs feneftrasad perpctrandapeccata.Interim autem non atteiiduntj z.enus:ij'.ó- feeflefaerilcgos,qui Chrifto honorem rcdeinptionisfufFurentur,fibtq;nbsp;poi/To '^i- gloriam Mcdiatoris rapiant, quiq; fiduciam in Chriftum pcrtcrritiscó-Kor fcicntijsaufercntesjcasduhitationi inuoluant amp; ad infernalem ignemnbsp;iußificat. promoueant : dum fuas Mifl'as, opera amp; régulas, pro falutis mcritis ven-diint.
Apoc.i. i.Cor.i.nbsp;Epb. I.nbsp;Rom.nbsp;Rlatt.},
Ph.j.
Alij lefuitariim dicuntnoftram iuftificationem feu iuftitiam ,qua coram Deo confifterepolfimus,cflc fidcm,caritatcm amp; reliqua opera fi-mul.Hominem enim neq; fidefola, neq; folisopcribus, fed fide amp; ope-ribus coniunâim, coram Deo iuftum cfle.Verùm Icfuitæ noftri,acutiamp;nbsp;valdè ingehiofi Philofophi,feu potiusaftuti Sophiftæ, hanc fuam falla-ciam fecundum non caufam vt caufam,indoö;os,vt loquuntur,amp; rudesnbsp;LutheranosJatcreputant.In quo tarnen multum crrant.Ncq; cnimDcinbsp;beneficio iam ea eft feculi noftri ru ditas, vt cfijipar amp; fallacias illas viderenbsp;non polTit.Noftri ergo non docet : Fidem iuftificare quatenus eft opus,nbsp;fedquatenusMediatoremlefumChriftum apprehendit.-neq; propternbsp;opera, quibus vera amp; viua fides declaratur, fed in, per amp; propter Chriftum (qui folus noftræiuftitiæ lt;iamp; w principium, medium amp; finis) cligi-mur,antcquam quiequam bonorum operum facerepoftimus, ficq; gratis iuftificainur. Ac licet iuftificati(ficut filios lucis dccct)bona opera fa-cere debcam us:ea tamcn,vt Auguftinus isv.fequuntur 'tuflificatum : non prA-ceduntiußificandum. Sed bellinoftri Icfuitæ, totiusPhilofophiæ candelabra,inter caufam amp; cffcétû diftinguerenefeiunt: aut fi feiunt /veritaternnbsp;tamen,pœnaPapçdctcrriti,profiterinolunt:ficq; »^r/srdfdamnatiinfuisnbsp;ftercoribusamp; menftruatis pannis, id eft ,in fuo nabitu,cucullis,rafuris,nbsp;Miftis,libero arbitrio,proprijsviribus,virtutibus,meritis,rcgulis,flagel-lis,cilicijs,ftudijs,opcribus,laboribus,ordinibus, dignitatibus, peregri-nationibus amp; votis miferc-fuffocantur amp; pereunt. Neq; cnim per ea coram iudicio amp; tribunal! Dei confiftere, aut à culpa amp; pcena peccatoruninbsp;abfolui poffun t -• fed in, cum, per,amp; propter ilia elcâitia fua opera, qu®nbsp;illorum Dij funt falt;ftitij,accufantur,iudicantur Hi damnantur.Ratio.cftnbsp;fnanifefta; quia Chrifti mcritum proculcant : quia ilia opera funt mala,nbsp;fine fide, fine verbo, fine mandato Dei édita, amp; proindc, vt infidtliurnnbsp;operaætcrnæ condemnation! obnoxiarquicquid tandem lefuitçdefua-rum rcgularum pcrfi.(ftione,dc difciplinarum valore,de votorum meri-tis,dc fupcrcrogationum opcribus, de caritateinhærente, de habitu pe*^nbsp;caritatem elicito,amp; alijs huiufmodi nugacifllmis nugis nugentur.
Hue
-ocr page 283-DE lESVlT AEV M. DÔCTEINA. 275
Hue ctiatn pertinent hæreticæ illorum conclufiones, quitus di* tun t.Iuftificationcm effe Dci virtutem, qua vnicuiq; tribuat fecundumnbsp;id,quo quifq; dignus cft. Chriftimifericordiam dare,feruâtibus Legem,nbsp;vitam.Iuftificariidem efle,quod renouari amp; virtutibusaugcrLIuftificarinbsp;idem ciTcsquod habere virtutes perChrifti paflîoncs infufas,nonas vires,nbsp;opera ex caritate profeâra. Non gratis dari iuftitiam, fed promerendam.nbsp;Chriftum nihil aliud fua paflione effecilTe, quam vtiampoiTimus proprijs operibusvitamamp; iuftitiampromercri,amp;hanciuftitiamprioricf.nbsp;fe perfeétiorem : hoc cft, Chriftum iuxtavêtus commentum Scholafti-corum, tantum primamgratiam promeruifte, quânobisinfufa,ipfifa-lutem æternam mereri poflimus.Èt hoc meritum, gratiæ illi longe præ-ferendum. Hominemfedebereadgratiampræparare. Fidemtantùmnbsp;tnonftrarciuftificationcm,operaillamconfequi. Neminemiuftificarinbsp;iuftitia extra fe pofita;ficuti amp; nemo aliéna vita viuat. Dicerc hominemnbsp;fide iuftificarhperindeeflc, ac fi quis dicat .• fhorrefeo referens) afinumnbsp;fua natura afinina,cfle homirrcm,quia fides fidelem,iuftum autem iuftitia faciat.
Et quid multis opus ? Paucis nos expedire poffumus, vt fummam impietatisipforumhabeamus.CrufiusIcfuitaLandfpcrgçin rcgularumnbsp;fuarum cxplicatione aperte dixit :Noy?r4 iußificatio eânoflrarttmregularumnbsp;ibferuatio.
Qma autem nemo Chriftianorum ignorât, ilia omnia non à Chri-fio,neq; à Prophetis aut Apoftoliszfcd à Philofophaftris Iefuitis,Satan«e feruis,amp; Antichrifti mancipijs profeâa,infupcr pleraq; ilia aperte innbsp;Chrifti meritum blafphema, atq; omnibus fidei articulis c»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cô-
traria cffe:Ideo earcijcimus,amp; cxecramur:fcicntcs nos folafidcin Chriftum, abfq; operibus Legis,à Deo pâtre gratis iuftificari, abfolui amp; fai-uari.
ƒƒ. DefideTefiiiftca.
F Ides Chriftiana firmiflîmè alfentitur verbo Dei. Fides ceu manus Chriftum cum omnibus fuisbcneficijs tenaciffimè apprehendit. Fides firma fiducia fecurè acquiefeit in Deo propter Mediatorempropi-tio.Fides hominis confeientiam in veris pauoribus erigit. Fides vitam amp;nbsp;Uticiam inDeo fentit. Fidesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adDeumacceditamp;eum in-
Mm uocat.
-ocr page 284-174 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C Ä F V T IX.
Ffa.26. uocatzFidespacemChriftiincordchabet.Fidesiuftificat. Fideshoini^ hem in ærumnis erigit amp; confolatur. Fides ccrtafiduciaoblatumDÇ^nbsp;munus, ceumcndica manusgratam elccmoiynam, hilarisaccipit. F^quot;'nbsp;des Chriftum totum fuum elle certô ftatuit. Fides finenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, dubi-
Hcb.ii. tàtione amp; diffidentiaDeum adorat,amp; perfcucrando vincit.Fides ea,quÇ 16,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;videtjfcd in verbo Dei promifla hab et, ccrtiHi m c amp; firmillimè cre
dit,amp; fe certum facit de mifericordia Dei. Et quis fidei dona amp; elFcélüSj quos habet illuftres,opérante earn Spiritu fanfto,omncsrcccnfeat ?
Quo autem eapræclarius amp; excellentius Dei douumeftieôgra-uiuspeccanta-s-,-SB/ amp; infidèles Icfuitæ,illudafpernantcs,ridentes,ca-lumniantes amp; proculcantcs.Nam quidam dicunt, fidem prouenire non ex audituvcrbiDeijfed elfe virtu temamp;qualitatcmhominibus infufam»nbsp;Fom. zo. Qiwrum vanitatem Paulus arguit »doeês fidem elfe ex auditu verbi DeKnbsp;2. Fbeff.3. èé elfe donum Dci,non omniumjfcd eorumjquibus à Spiriiu lànéto do-Fom, 12. natur.
Quidam,vtlefuitaLutzius,Fidem Lutheranam, id eft, Euangeli-cam feu Chriftianam,vocat feneftramamp; ianuam,ad fcelera perpetranda-Nos verb illam fiduciam amp; motum cordis accenfum per Spiritumfan-étum, innit entern gratiæ Chrifti, cuius merito faluamur,dicimus : qii^ fidesnoneftmortua,fed viua:amp; per bonaoperafrugifcra,bonaamp;ef-ficax.
Quidam , vt Colonienfes lefuitæ,fidem nihil aliud elfe dicunö quam credere omnia veraeire,quæ Deusin verbo fuo docct.Quam qui-dé fidéhiftoricam amp; nudä noticiam,nos à vera fide non excludimus, fednbsp;eandem ad falutem fufficientem elfe negamus. Alioquin enim amp; dçmo-J^coo. i. nes amp; ludas proditor, qui habuerunt noticiam hiftoriæ de Chrifto falquot;nbsp;uarentur. Requirimus autem adfidem veram, fiduciam, qua credimuînbsp;Chriftum elfe noftrum Saluatorem : nec in nuda hiftoria acquiefeimus;nbsp;fed promilTionibus diuinis alfentimur, easq; ad nos pertincre ablq; du-bitationcjcrcdimus. Contràvcrô dæmones,amp; Ifchariothæ fratreslefui-tæ,adChrifti noticiam contremifcunt,carentesinafiducia,quaad Chri-ftum accedere amp; in illo acquiefcerenosnecelTecftjfipacemconfcicn*nbsp;tiæ habere velimus.
lefuita Canifius,in fiio minori Semaiori Catechifmo, fidem fidu-ciam elfe negat. Sed réfutât eum Paulus, veræfideirobur,hypoftafin» confidentiam,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’Tra.pfnajetvjtribuens.
Ingollladienfeslefuitas hoç affirniar c audiui j fidei obicäum, non tantum
-ocr page 285-DE lESFITARFM DOCTEINA: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;275
tantum effe Dcum,amp; omne Dci verbum : verùm etiam décréta Papæ, amp; traditiones Patrum,cui non minori aflenfu, quàm Dei mandatisamp; pro-mi/Tis adhærcrc amp; acquiefeere debeamus. Sed vanitas huius corum opi-nionis manifeftatur in co, quod contra mentem Pauli Apoftoli, fideinnbsp;ab auditu verbi diuini certi,ad traditiones inutilesamp; futiles pertrahunt,nbsp;amp;veramfidemlimitibus Scripturæ fanftæ circumfcriptam,inopinio-nem vagam tranfmutant.Cùm tarnen fides vera tantum Dei vcrbo,tan-quam fundamento certo nitatur. Vbiigitur funt traditionesbumanæ,nbsp;amp; verbum Dci exulat, ibi non eft fides, fed opinio, imaginatio falfa, amp;nbsp;Vana fuperftitio: vt fit inter Icfuitas, qui fe perfedos cfle, aut certè per-fedos reddi credunt, obfcruationc regular um Ign atij Loiolæ, amp;. voto-rum fuorum.Hæc alia funt illorû Deus,cuius merito nituntur:quemnbsp;vera fidcs,ceu abominandum idolum aucrfatur,vt quæ foloChrifto Gai.2,nbsp;contenta viuat,amp; contra dubitationcm, prauos concupifccntiæmotus,nbsp;tentationesq; varias ad Abrahami amp; lacobi cxemplum ludetur, ncc E.om.4.nbsp;quiefeat,donee benedidionem falutemà Filio Dci confequatur.
Qmdam fidem omnino tollunt,ficuti Romæ, lefuitarum contro-Ucffiftam(fiecnimvocant Profcflbrem,quicontrouerfiastradat)di-diçcntem audiui : Fiduciam Lutheranorû elle plus quàm Luciferianam fiiperbiamiamp; diabolicampræfumptionê.Is in locum fideifuriosefubfti-tuebat dubitationcm,afl'ercns.-non certo credcndume{re,anfimusinnbsp;gratia,an babcamus remiflionc pcccatorum, an fimus iufti coram Dco.
Quorum rccordationc reuera mens mca hôrret. Quid enim iftud ^liud eft,quàm Cbriftum ipfiusq; meritum extenuareaut etiam penitusnbsp;tollere ? Dcum.impada ci alapa, mendacij arguere ? Deum non clfefer-üantem promiffionum vociferari? Quorum blalphemiasdeteftandas,nbsp;promiffio,potentia,mifericordia,iuramcntum Dci, Chrifti meritum,nbsp;Euangclij minifterium, vfus SacramentOrum,Dei mandata, vt filiumnbsp;eius audiamusjconfolationcs à Chrifto traditæ,Spiritus fandus arrhabonbsp;obfignatio ,adoptio in fili os Dei, fiducia amp; anim-ofitas fandorû, quo-tidiana piorum luda, reprehcnfio dubitationis aliquotics in Euangelionbsp;tepetita,piorum gemitus amp; prccatio,dcfiderium vitæ æternæ,difcrimennbsp;Legis amp; Euangelij,amp; vtbreuibus omnia comprehendam, Chriftuscumnbsp;vniiicrfo fiio mcrito,bencficijs amp; totaEuangclij dodrina,fatis réfutant.nbsp;Siquidem ifta omnia vana Sc mcndacia effent, fi dubitandum foret denbsp;lici gratia amp; bonitatejaut de noftra iuftitia, vita amp; falute in Chrifto.nbsp;Quin ergo audiantiftifuuniBcrnbardum,diccntem:TrMfezgt;/«lt;/erlt;',i«?«Lnbsp;«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M.m 2nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;biistg.
-ocr page 286-17S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P r T IX.
Pertih.i» bustotajfresmea conßflif.caritatem adopüoHÛ fVeritatens pretnißionis amp;poteßt(-' 3. Ser. de teinredditionii. liurmuret iamquantum volueritmßpiens eogitatiomea ( vcllc-fiptempa- fuita infidclis) dicens: Ouii es tu,aut quanta eü illaglor '!a,quibufie merités banc tenbsp;nibus. obtinereßperas. Etegofiducialiterreßendco'.Sciocuieredidicertusßum,quiainnbsp;caritate niniia adoptauitme ; quta veraxe^ inpromißione : quia potens in exhibitie-ne. Hic e^funiculus triplex,qui difficile rumpitur, quem nobls èpatria neflra in huntnbsp;care erem vsq^ dimiffium firmiter obfecro teneamus, vt ipfe nos fubleuet, ipfe nos tra-hat,vs ad conßeHum gloria regni Dei. Hæcilleolim :quæfi hodieviuensnbsp;inter Icfuitas doceret,absq; dubio vulcano commendaretur.
QuidamIcfuitæ J ficutiamp; Ziegler meus popularis,fidem nobis in-natam,amp; naturalitcr infitam tradidit : quod fcholaftici dicunt, qualita-tem inîiærentem amp; habitum infufum.Hæc illi absq; atPTTZsj/ct; licet alias liæc inter fe pugnent, infundi èc adbærerc, aut elle de fubftantia feu natura infitum,amp; cxtrinfecus inditum. Vtriufque tarnen parem falfitatcmnbsp;deftruit Paulus, vocans Fidem Deidonum, no opus nofl:rum,aut naturalem virtutem. Eft enim fides non omnium, non materiale quiddam,'nbsp;fed effedus Spiritus S. per Dei verbum in nobis cxcitatus.Itaq; fidcs nonnbsp;eft Entliufiaftica aut fcholaftica infufio, vt Efauitæfingunt.-feddaturnbsp;nobis per auditum Euangclij dcChriftojamp;confirmaturpervfumSa-cramentorum,ficut Cbriftusamp; Paulus docent. Hæc fidcs exfontibusif'nbsp;raelis haufta bos parit effe(ftus,vt eleganter Spalatinus cecinit.
Sola fides hominem cceleßt donat honore '¦ Sola Deo^ pot ell conciharefides.
Sola fides hominem peccato libérât omni ¦ Solafidesmortem,dira^fatapremit.
Sola fides Chrißifratres,ßociosqj potentes Efficit,el;!’ cœlüinfiritvna fides.
Sola fides animes tetrico marereiacentes Erig^it, amp; mißeris peHora latafacit.
Sola fides Satanamfiibigit,ßßgias^ paludes: Clautbus hü foilsß/dera celfa patent.
Sola fides viuù, morientibus omnia donat ,¦ Omniafolafides, TeDuce Chriße,potell.
ManetergoconcIufioPauliimmotaamp;vera:Fide Homo iuftifica'--tur. Sicutetiam Ambrofiuspièinquit:Nö« Ai7«»f iußi, qui Legemaudiuntt fed qui ere dunt in Chrißum, quem Lex promißt. HifaciuntLegem. Verùmhxcnbsp;funtIcfuitisXutherana,hæretica amp; comburendajftintpræfumptuoïànbsp;Sefuper-
-ocr page 287-PE JtS VlTAnVU DOCTRINA X77
amp; fuperba. Vttamcnfcianrfe verba fine fpirituamp; veritatefundere, Au-guftin iim an dian c dicentem : J udeho ergo dtcere,quoniam Sancius fum ? Si fin- in PfiLi^. tanquamfanäificans,. nullofitncliiicaMeindigens ffiuperbus amp; mendaxfum.
Si autcm Santlusfm^tficatit;,dicat vnufquif^fidelmm,Sancluifum.Non eü ifiafit-perbia elati,fedconfef io non ingrati.Si enim dtxerif tefinclum ejfe ex te,fupeTbas es. Surfilsfidelis in Chriflo,^’membrum Chrifli :Si te non dixcris ejfefin£tum,mgratutnbsp;es.Ua^necfuperbusfis,necingratfu. Si Auguftinushæcin conciliabuIoTri-dcntino contra diibitationem dixiflct : procul dubio cxcommunicatus.nbsp;Si pro hçretico habitus fuiflet.Nam fccundumiftudjamp;lefuitarumfom-nia , femper eft dubitandum r eb quod dubitatio aftlt nobis naturali-tcr. Quam dubitationem naturalem,ficuti etiam motus confcicntis naturales,bonam eflc dicunt. Ita vt licet naturalia ilia fint corrupta,amp; pcc-cata,qua-Lcxarguat;nihilominus tarnen lefuitis fintvirtutisaâioncs,nbsp;humilitatis
Alij lefuitarum, vcramfidcm etiam impijsincfleamp;inijsmanere, dicunt. Sicut etiam Turrianus contra Sadcelcm, impios vera amp; viua Ec-clefiæ membra cfl'c afl'crit. Cur illud ? quia negant fidem iuftificare.Id vtnbsp;eb facilibs obtineant, oportet illos affirm are, quod etiam fides fit impi-orum ac «t5riç-®(',licct fit abfurdiffimum. Sed diuus Paulus corum vanita-tem in Epiftolis ad Romanos SiGalatas copioserefutans , docethomi-nemfidciuftificarijamp;iuftumfidefuaviucrc. Non credentem verb innbsp;fua «Vtîpçt damnari, cb qubd Deum, vt Chriftus ait,inpromiffisfuislo/i.j.nbsp;naendaccm faciat.
Alij formam fidci dicunt cfle Caritatcm: fed quanta cum abfurdi-tateidfaciant, nemo ignorât. Etcnim non caritas fidem, fed hæcillam informât. Nifi enim adfit fides, caritas non eft fynccra,ledfucata: Etnbsp;caritas effeélus eft potiùs fidci, quam forma fidei. Eides ergo apprehen-denslefum Chriftum formata eft,abfq; quo fidcs non eft vera. Dum au-temlefuitæAntichriftofcruiuntjfitvt Scvcrafidcin Chriftumamp; fyn-cera caritate Dei acproximideftituti,deformes,cumftultisillisvirgi-nibus,mifere damnentur.
Alij dicunt,fidem catholicam nitiEcclefiæRomanædecrctis,amp; fedisilliusApoftaticæplacitis.Vcrùm Paulusdocetfidem, nequelcgi-bus Decalogi, neque alijs traditionibus, fed folo Chrifti merito niti, in p.om.4-‘gt;ogt;nbsp;quo etiam,quafi in fuocentro,quiefcit,amp;pace Chrifti fruitur.Dum au- Gal.3.nbsp;tern Efauitæ hoc negant,Paulum extra Ecclefiam cijciunt.Sicutlefuita, PhiLj,nbsp;aut potiùs Antipaulinus Fabricius Roms dixit'. Sutius eflPcclefia Pomona,
M.m 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;epißg.
-ocr page 288-17S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A p r r 11.
epißoUs Pauli extra PccUßam eiicere, quam cum fedis Apoßolica detrimenldeiw e* fiflolai Zetere. Confimiliterlefuita Pietro Hifpanus pcrfuafitRcélori no-lïitiorum Landfpergenfium, vt fub fiagellipcena interdixcrit omnibusnbsp;leâioneEpiftolæ Pauli ad Romanos. Sicnamque dixit .-iZZi, adquesfiri»nbsp;ffit,ßunt morrui.Praterea non agit de legibus moralibus,velPontificis (ir Pomana Pc-clefia traditionibus-.fed tantum agit contra ludaos, quos legibus, hoc eil, ceremonialnbsp;rumamp;forenßum legum operibus,iullificari negat. Quæ quam vcra fint, onmesnbsp;nouerunt, qui modo primis, quod dicitur, labris diélam D. Pauli Epi-ftolam deguftärunt.Notum cnim eft,Paulum omnium hominum opera amp; mérita, omncs leges, Decalogum, ceremoniales 8c forenfes,à caulanbsp;efficienteiuftificationisremoucrc. Eöquodlex fitfpiritualis,nosau-tem Carnales ; qui non intelligamus,quæ funt Spiritus, ncdum vt illa,innbsp;tanta naturæ corruptione,perfeä:e facere, ficq; legem Dci implcre pof-fimus.
Alij dicunt,fidem nihil aliud cfrc,quàmpræpârationem lt;^uandam ad iuftificationcm .Et opera fidci,dare fidci vitam. Argute certe.Nequenbsp;cnim hoc aliud eft,quam fi quis dicerctreffeéfum efte caufam operantis.
Alij dicunt, fidere idem efle, quod fperare,cuius dubius fit euen-tiis.Itaq; cum Dauid ait:In te Domine fperaui:aut in Domino confido: idem ipfis cft,ac fi dixifletzDubito de Dei crga me voluntate. Aut quan-do Chriftus ait: Confide fili; idem valet ipfis,ac fi dicerctur, dubita,nolinbsp;crcderc,noli confidere. Quis autcm vnquam Sophiftarum contrariaitanbsp;abfurdeinter fc coniunxit?aut quis contradiótoria eadem efle dixitPfednbsp;no eft tarn impudensPapæ mendaciù,quodlefuitæ no aliquo fuco orna-,nbsp;re conentur,aut ctiam verum dicere aufint.Illorum cnim proprium eft,nbsp;iuftificareimpium, amp; damnare innocentem.Quæ tarnen omnia in eumnbsp;finem faciunt,vt opera fuaalijs vcndcrepoflint. Hine fit, vtlaudent ve-nalcs,quasvolunt extrudere,merces.Qi£asrctincrc cogerentur,fi iftamnbsp;fuam Academicam dubitationcmabijccrcnt.
GaI.
Alij tradunt, hominem fpiritualcm fuam vitam ncq; exfide, neq;. ex Chrifti merito, fed per opera habere. Verùm hi Paulo in os contradi-cunt ?.lfirmanti:non iam ego ampliùs, fed Chriftus in m e vi vit:amp; vitamnbsp;quamnunc viuo in carne, viuo perfidem filij Dei. Quinnegant nos innbsp;Chrifto viucrc,amp; Chriftum omnium effe vitam.
Alijfidem omninóaiuftificationetollunt,amp;in locum ciusfubor-dinant fpcm amp; charitatem, amp;c. quod fidcs tantùm generalia,di(âæ vero virtutiZs fpcçialiacomprehendunuScd quid dicant,ignoranuNequee-nim
-ocr page 289-DS ISSriTARFM DOCTRINA.
nim generalis vel hiftorica fidcs,qua homo in genere quidem omnia ve-ra efle creditjquæ de Chrifto fcripta funt,fed in fpecic cum dæmonibus, ludæisjTurcisamp;infidelibusPapiftis dubitat,anctiamChriftusadfeper-tineat, vera fides eft amp; iuftificans : fed quifq; in fpccie fibi falutem per fi-deminChriftumapplicaredebet. Ethæc cftviuifica fpecialis fides : denbsp;quaPropheta,Iuftusfua fide viuct. Hine Paulusaitza.Timot.i.Nouicuinbsp;crcdiderim,amp;perfuafi.imMiHieft,cumpoftedcpofitum mevm in ilium dicm feruare. ScdIefuitis,quæDeustradit,î'untinccrta, dubiaamp;nbsp;ambigua : quæ verb Papatradit, eaipfisfunt certa,firma, fimpliciaacra-ta.Qi^ablafphcmia in Spiritum faniâum ne à dæmone qui Jem atrocio-rem excogitari potuiffe arbitror. Q^m ctiam faniores Papiftarum ipfinbsp;repudiârunt: ficuti in Canonibus prouincialis confilij Colonicnfis,circa annum Domini i536.cclebraticernere licet.
Sed mifTosfaciamus iftabruta Pontificis animalia, defuamalcdi-ftionc certa. Qiiia enim volunt efle fub lege, amp; non fub gratia, neq; o-pcribus fuisIcgiDei fatisfacerc poflunt,fcd Legis opcribus fuis adin-uentionibus aducrlantur : vel Sole mcridiano clarius eft, Icfuitas de fiia malediélione efle certiflimos. Quia omnes,qui fub Lege funt,tefte Paulo,fub malcdiólione mancnt.Tranfcamus ergo ad locum de opcribus.
10, De bonis operibu^.
ETiamsi noftriDo(ftores,ceufidimyfteriorumDeidilpcnfatorcs,
ferm«e omnibus in concionibusacfcriptisfideliter populum ex Dei 2.SheJf.4, Verboad bonorum operum ftudiuminuitant:amp; docent opera a Deo Sph.2,.nbsp;præceptaintcrioraamp; exteriora facienda efle; denique ex Paulo demon - lS^ch.20,nbsp;ftrantjomnes homines bonorum operum debitores efle: tarnen quia ij-demfretiauftoritateChrifti, docet,opcraaDco non prseceptanonefle i.Tim.r,nbsp;cultus Deijfcd rcsamp;opcrainutilia,quibus fruftraDeuscolatur.Vocife- loh.i.nbsp;rarifolctIefuitæ,maximêMonacéfcs,Dullinganiamp;Landfpergcnfesno- laceb,2,nbsp;ftros,Theologos,bona opera prohibcrc,amp;feneftras ad omnia fccleraa- 2.Ret.i.nbsp;perire.Q^m ante ob causa hoc noftrisobijciût?obhancvnam.-quia di- Matt.if,nbsp;cunt EcclcfiæRomanæpræccpta non eflefacicnda:quæ tarnen lefuitænbsp;ad falutem neceflaria affirmant.
Et quid boni agerent Lutherani,aiebat lefiiita EMzius, qui neque flatutos Ec^ tlefi^feftos dies celebrant tneg^facrumM.iJJ'it. officium diebus feßisreuerenter audi~nbsp;tint meque ieiunia certis diebus amp; tentporibm indtila obferuantifed in quadrageßma^
-ocr page 290-C A P jr T IX.
I'hamp;diebusVeneri},Sabbatij^ carnibu} vefitmtur:neij^peceatnfuaSacerdotipi'9quot;’ priaJpeàfic'e enumeranvnetj^ 'Encharifliam mere Romano accipimit : ne^ Papa, ebe'^nbsp;diunt: ne^ religtonem ingreditmtstr,fed:AonachosacUonialesrtdent-.nei^peregri-'nbsp;nantur : ne^ Diuos adorant. Pales cumfint, quis neget eos tribulosfitnas amp; malosnbsp;arbores efiilNihil apud illosfonat prat er quam verbum Dei,verbum Dei, Lex Det ali'nbsp;ter docet : Sic Paulus loquitur. Pos ergo ceu Pc défia Romana hofies, e!^ operarios ini~nbsp;quitatisdevitemus.
Sed eo ipfo, dum lefuitæ liæc proloquuntiir, quales fint demon-ftrant ; amp; quod ipfi nobis vitio vertunt, id nos Uudi ducimus, Dco gra-tias quas poflumusagentes maximas, quôd nos ab iftis Anticbrifti legibus amp;vinculis,oftcnfa per Lutherum fana de Chriftianalibertate do-élrina,foluitamp;excmit. Neq;ifta faditiaamp;eleétitiaopera, obquæifti hypocritæDeipræceptanimisfecurèncgligunt, curemus. Occupavifi-mus in obferuandis præceptisDei,quorum obfcruatio fedula,tàm mul-tùm ncgocij nobisfaccflet,vtiftarum nugarum facile obliuifcamurJn-terim fane turgidi fint Efauitæ deuotorij,fupererogatores,operarij ini-quitatis, iuftitiarij, amp; fandulifaditij, ex fidis fuis operibus, quantùninbsp;poteruntmoftrorum operum amp; vitæ noftræ régula cft Decalogus,amp; lu-
Pfitl- Jip. cerna pedibus noftris verbum Domini.
Dicimusergo (vt breuiùsin tranfeurfu illorum legibus ri
amus ) Primo : Sandosadorare vcl inuocare, effe idololatriam in primo Dei præcepto prohibitam. Ac proinde eosadorare, eorumcj; imaginesnbsp;colcrc, non eft bonum opus,fed abominabile peccatum,fpiri£ualis for-nicatio amp; facrilcgium, quo Dco fuushonor adimitur.Dràdc, non opus
Matth.aP. elfe peregrinationibus : quia Chriftus vbiuis terrarum nobifeum eft,vf-
que ad fcculiconfummationcm,pcr verbum amp;Sacramenta'.nonauthîc
aut illis parcarum carcereclaufus,aut in hierotheca impanatuseft,vt Pfeudoprophetæ Efauitæ tradunt. Tertio. Cur Monachosamp; Monialesnbsp;non rideremus aut etiam damnaremus, cum nihil præterquam mala o*nbsp;pera faciant? Vbi cnim verbum Dci? vbi præceptum Dei? quo iubentutnbsp;parentesdcferere,impia votafufeipere,inersociumfedari, amp;alieno-
rumlaborumfrudusconfumcre?Ç^nhæcomniaàDeoprohibitaeire
notum elf. Q^rtb. Q^omodoPapæobcdiremus, quicftmanifeftatus . s.Thefi'.2. Antichriftus,filins peccati,præfcrtimcùmDeusipfehune deuitandunj»nbsp;Deut.iS, Chriftumveroaudicndumpræccperit? Ot^tb. Quantum facrilcgium inbsp;Matth, j. commiferintPapiftæT07J)6J0ÂÀ4;5?lt;Mjfüflâ.irandocaliccmLaicis,vniucrfq
mundonon eftignotüni; quisergovitionobisvertet ? quod dealienis
DE lE'sriT ARVM DOCTEINX. î8t p?ccatisparticiparcnoîumus?5mff.NonSaccrdotiÀntichnPcianopec-cata enumeraiîda : fed ûco confitcnda,vera contritione doicnda, firmanbsp;tarnen fide cruci Chrifti, in qua cxpiata funt, imponenda cfi'c,nos facrxnbsp;heers: edocent. Scf/timb. Lc^esieiuniornm Pontificiorum propterca ni- i-Tiw.4»nbsp;hili facimus:quia vtChrihiani, cum gratiarum aßione omnibus Deinbsp;creaturis,libéré vti poflumusjamp;fcimus, rcgnumDeinoneflccfcamautnbsp;potam : ncq; cibum, aut id quod intrat, fed quod exit ex hominc, cum.nbsp;coinquinare. Hoc autem verum iciunium efle exiitimamus, abftinerc anbsp;pcccatisjamp;pervniuerfara vitamtempcrantiæfl;udcrc.Offlt;««à.QuiaCbri-lius vnicum eftnoftrumpropitiatorium facrificium illudcj; fufScien-tifTimumddco Miflam fccurc ncgligimus, irasPapicoIarum no magno-pcrecurantcs;quinimoillamabominabilc,deteftandum Scvfiirariumnbsp;Papæidolumeüeprofitcmur. DeM/^^fiquxaliaoneralefiiitæfuis impo-nunt,nosabsq; eonfcientiænoftrævulnerefacile ncgligimus;quiafei-mus cos miiiinic orbis indices conftitutos efle. Sed fi quid Deus in verbonbsp;filo præcepit, de co id, quod Dei verbum iubet,fentimus, loquimur, il-ludq; pro virili exequimur. Etfiautcmvencnatæiftæ viperæjnftarly-cophantarum,dirismorfibusnosimpetunt:itavtfiquandoa:grotosvi-fitamusjhypocri tas nos dicant : aut fi nuptijs, Slt; boheftis ac fobrijs con-uiuijs intcrfiimusjvoccnt nos potatoresamp;hclluoncsrnontamenma-gnopcrc id nos turbat,quiaPharifxosChrifto idem fcciflefcimus:amp; du-duin fcnfimus,nos miferam ouiculam elfcjquælupo aquam turbarit.
Sed videamus etiamillorumdeopcribusopiniohcs, Primo ergo fiintjquidicunt,non principalitcropcrumLegis:fcdconfiliorum,idcft,nbsp;Votorum, obedientiæ, caftitatis amp; paupertatis, atq; traditionum Ecclc-fiæjobfcruationcm, hominc perfeélum redderc Sc iuftificare pofle. Hocnbsp;tradunt lefuitx in fuarum rcgularum cnarrationc.Etfi autem verum fit,nbsp;Lcgis obferuatione neminem iuftificari : tarnen id non fit vitio vel defe-ftu Lcgis,fed bominum, qui carnalcs Sc venundati fub pcccatum, in bac R0W.7. amp;nbsp;’laturæfuæcorruptioncLegemadimplerenequcunt. /ilioquin fiabsq;
cfict,Sc homo pcrfeche Legem interior! Scexteriori obediêtiapræfta-^cc,v tique iuftitiara ex ca. babcrct, ipfo Cbrifto tefte : qui dixit:Fac hoc, ^villes. Q^dverbnugantur,præLcg!Sopcribus,votorumobferua-’^^oncm, qux tarnen Euangtlium penitus ignorât, potiffimam efie iufti-J’æcaufamtillud falfiim efle fl:atuimus,atccndentcs illudChrifti:Fru-«ràme colunttradentesmandata bominum.
11. Alij difputant, quodnam opus omnium fit maxime meritorium?
N n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atque
-ocr page 292-iti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C /[ P r T J T.
Atque v6ï diu multumq; difputânint : Sc alijs quidem vidctiir qiiód alijs vero videtur quod non : acrurfum alijs hoe, alijs illud magis cxpi^nbsp;toriumvidetur : Tandem concludunt:omnium prxftantifTimum opusnbsp;effevidetur, obedientiam cæcampræftarc PapæRomano Sc Superiornbsp;fuojin omnibus(vt Canifiusin Catechifmo ait jfiue in Biblijs faeris fcriquot;nbsp;pta fint,fiue non: ctiamin rebus, au(äorelgnatio Loiola, fenfibus repigt;'nbsp;gnantibus : quinamp;,auélorelcfuiïa Fabricio,in rebus , quæ fidei artieufis’nbsp;repugnareamp;omnibuscóciliorum dccrctiscontraria:eflc videntnr. At-quitalcm obedientiam Deus nufpiampræcepit, fed potiùs prohibuit*nbsp;Mandatenim vtinpræccptisfiiis, noninhominum traditionibusam--bulemus: vt fibi obediamus; Chriftiim audiamus: Antichriftum vero'nbsp;Romanum amp; cius pfeudoprophetas Efauitas deuitemus. Soluitur igi'nbsp;• tur illorumVidctur,non modo per.noftrum non vidctur:fedamp;cum pri*-misper Dei prohibetur:Dum isdicit, in meis, non aliorum, præccptisnbsp;Deut.i2. ambulatc.ItcmïKoc quod cgo-tibipræcipio tantum facitoilcfuitçitaejrnbsp;dum mandataDeirccurètransgrediuntur,propterfuastraditioncs,nGflnbsp;Filijobedientiae,fed,vtPaulusprædixit,immorigeriamp;inobedicntcs,dC'-nominandi veniunt:quod amp; Deo, amp; parentibus, amp; Magiftratui, in ple--risq; fintrebcnes,amp;contumaces, id folùm curantes 5c obedienterprï'--ftantcs,quod Deus illorum.qui cft Papa, præcipit ,.amp;ad quod iulatiabi'nbsp;lis honoris amp; gloriæ eu pido cos inftigat,-
Alij,etiaminfidèles,perexteriorahoncftaLcgisopera, iuftificâlt; 'tos tradunt.Nos vcró.quia illi nee haptizati funt, ncq; jn Chriftu m cre-'nbsp;.didcrunt,neq; vllo modo ad fœdus Dei pertinent,illos iuftificatosefiKnbsp;audoritatefacrseScriptura:,dicercnon pofiumus.LicèthauddifiicuItcfnbsp;confitcamurjipfoslefuitisiniudiciotolerabiliorcm fcntcniiamauditu-xos.Iefiiitæ enira fciuntvoluntatem Dei,fcdnon faciuntcam.-idcoq; va-pulabunt multis.
r'• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alijdicunt,nonomniaopcra iuftificarc hominem ,vtZicgrcrus
gt; Iefuita:fed tantum rcnatorumimaximèautemillorum, qui in Societate viuunt, quorum opcracb regularum perfedionem, pra-ftantfifima, Sinbsp;.vitatæternxmcritoriavGcant;. At vero Scripturadocer,neminem ho-minum propter fuam dignitatem, autvirtutes;fcdcrcdêtes tantum pernbsp;amp; propter Chriftum iuftificari.. Adha’c,Monachorum dclefuitarum o-' mnia opera nonfiuntbonaj fed mala, imópccc3tum:.quiaLcx Dei talianbsp;opera,quæ extra Dei vcrbum,8c fine fide fiunt, damnat. Habet quidemnbsp;^ndrhoinujtim nionfi'iumjq.ua.'daia opera,qu^in fe eonfiderata viden-.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turbor
-ocr page 293-DE lEJTïr/KF'M DOCTRINA.
ttir bona,vél ctiam rationc opcrisbonafiint : verùm, qiria ipfi Dconoa placent (quia eins mandata propterfuas régulastranfgrcdiuntur, amp;E-uangelio non credunt^idco necopera illorum Deo placcrc poflunt gt; et-iamfiin febonafint,amp;addi-fciplinain in bac vita pertinent. Licètergonbsp;lefuitævel Ariftotelcm fapicntia,vclCiceroncm tloqticntia,vclScipio-»cm caftitatCjVel Ariftidem iuftitia, vel omnes Hcroas viitutibus fupe-rarent : tarnen illorum ordo amp; opéra non poffunt coram Dci iudictonbsp;confifterc, cv.m pollutafintcontagionepcrfonarum ,nectotusordoi-pforumaliter fehabeat acarbor mala,quæinterdum formofumprofertnbsp;pomnm.quodcxtrinfecusfpeciofum vidctur, intrinfecusautemputri-Qum eft Si abominandum.Nosfcimus ex facraScripturarnullam buma-nam rcgulam, nec vllum ordinébumanaauftoritatcintroduftum jautnbsp;aliam vllam rem fub cœlo ficere,vtopéranoftraDeop'iaceant, prjctcr-^'P^^*^*nbsp;quam folai.i fidem in Cbriftum.Hçc vnicacaufa eft,cur bona operaDconbsp;placeantdicut dieit Pctrus.OH’crteDeoboftias fpirituales,acccptas Deonbsp;propterCbriftum. Ergo propter Cbriftumpropiciatorem amp;affiduuranbsp;interpellatorem, noftraopera, quæ ex fidefacimus,Deoplacentr nonnbsp;propter impium militem ,amp;prophanumSacerdotemIgnatium Loio- ••nbsp;lammee propter illius regulaSjDei verbo Sc ipfi naturærépugnantes.
Alij funtblafphemi,quiquidcmcgredientcs8cingrcdientes,fefi-' gno crucis fignan t,vt Itaiici lefuitæ dicunt.-C/K’fifa,)nettet!de U maiioal at-po,t^ alcorpiall inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßnißra, è deßra dicendc:ln Kome delpatre, è delfigl'imlo, è
d-el Spirito finto.lcï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßit mittendo manum 'm caput, vel corpus, verfitshume-
ramßnißrum,vei dcxti:r,udicendo:ln nomm^atrisamp;F!'^amp;Spirtfas ßtncti.Sci in reiveritate fæui crucis Cbrifti inimici,vtPauluseosnominat,cfle ie-PhiLj.nbsp;prehenduntunquimerito fuor um operuni idem afcrrbunt,quod meri-to ebriftijuempe iuftitiam, Spirituin fandtum, falutem Sc vitam seterdnbsp;nam. Sicuti exdifputationibusIefuitæGvcgoiijdeValentiaeftviderc.nbsp;Qmn quiequid lefuita: ex fuarum rcgularum præfcripto agunt,id æter-næ vita: mcrituni ciTe dicunt. Bobadilla lefuita Romæ dixit nouitijs.nbsp;Qiiot difiiplmasfacitis:tot lucrab'im'm'i 'm cœlo coronas.P er dtßciplinas etii}ii,tpaaß pernbsp;/calot,ad regnuui cœloru aßend'.t 'isA^/e. Claudius Aqua viua, Icfuitarum Generalis,;’- Papa fccundusjin feftoS. Andrea’ pro exbortatione dixit. NoliteAiinois^j.nbsp;ßegnes in rcgularum noflrar um obferuatione. iciam etiam bona de illorum obedten-tia c'dcepta cogitatio,coronam vita aterna recipiet. Qui verb fail is eas implet,is in rc~nbsp;gno ccelorum à latere IgnatijtotolAprimi noftr 't Patrisflcut Solfulgebit. Qtflautemnbsp;Hi odb illoi obfleruatit, medb m illas delincjuunt, hi infiarfieUarum tantum radsabunti:
-ocr page 294-x84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;€ A P F T 1 T.
Qui vero e/ts negliguntybi cum Lucifer o in infernspsrpetuas pccnas â^ilunt. Quamolf-m»jinquit J vota reddite : régulasferuate. Habet it ctiim ignem ^aquam ante vos. Scitis plerofq^noflrorum animas agentium fub extremi Spiritus egrejfu, nihil aliudnbsp;conqueri,qiiam qubd,vtvo!ierunt,regulis obedientiam nanpraßiterunt. V\‘rùm hasnbsp;amp;aliaslefuitarumblafphemiasin Chrifli mcritum contumdiofas,ecunbsp;dxmoniorum dogmata damnamus.Docct enim ipfa vcritas,fcrmo vite»nbsp;4‘ doctor veritatis, omnes Prophetæ amp; Apoftoli Säo J/ÄxTaz, tot us creden-tium feu verè Chriftianoruin ordo,nos non aliter, nifiibJa ndt in Chri-ftura iuftificari amp;; faluari : nec vllis operibus humanisiram Dci adiicrfisnbsp;peceatum fedari poffe,ficuti fupra fjfRcicntcr dcmoniïratum cfr. Idnbsp;tjuodncgantcsIcfuitæjfeipfosviuaAntichrifti membra ficiuntzqui ho-,nbsp;noré filio Dci debitum, auferunt, amp; ilium pro nobis foil!life ne- -gant : qui firmam con.foîationem amp; falutis certitudincm confeientijsnbsp;fenfupcccatorumfauci]sfuffurantur,dumremiHionem pccca'.orum t xnbsp;noftrorum operum dignitate dcpendercfabu!antur:qui Legern amp;E-uangelium confundunt,fubuertunt amp;foliiunt: qui deniq; inuocatio-nem impcdiunt,amp; homines de Dei erga fc gratia dubios reddunt. Quo-rum finis erit,vt Paulus prædixit,perditio.
Alij perhibent,hune elfe fincm,obquembona opera fint facienda, vt per ca, vitara æternam confcquamur.Sic enim lacobus Crufius lefuitanbsp;Landfpcrgxin regulärem explicatione dixit. Quare tant opéré neßrarum regular um objèrtiationem vrgemtis l qtiiafuntperfella,lt;^ per illas perfelticncm cenfe-qutmur. Quare lilas obfertiandas amp; faciendastradimits ? Anvtiicsabaliistantinnnbsp;JeparemiislvelvtviclÜétquot;amidiumàmaioribusaccipiamtisi’Abßt. Sedvtper regida-rum Opera,pcrfeclicnem amp; vitam aternam confiquamiir.Noßra cnim régula. Çvtotnbsp;ipfius verbis,quibus homo ifte perditionisabutebaturÿ'/ânt, tanua,porta, ,nbsp;ria,per quam adccelortim regtitim tutbperuentrepoßumiis. Kcßtra Sccietas eil Areanbsp;Ldoëyqiiaper mundr diltmittm,adparadifiim dediuimur. Hac eil area Sloßs amp;prepi-{iatorii:apudqiumellDominiis,if!’tctiorbi,quidfaciendu:rißtreßjondet.{-lsici^ki,nbsp;Nos verb corum régulas inutiles traditionesmalelcriatorumEfauita-rumacillorumSociçtatem,SatançSynagoganijfpiritualcmBabyloncm,nbsp;Ægyptum, Canaan amp; Augiæ ftabulum eile, in quolcfuita non magis,nbsp;quàm Diabolusin inferno,Deum operibus fuis laudcnt,prof!tcmur.nbsp;Sacra fcrîptura non idco bene operand um docct,vt per opera co-ramiudicio Dei abfoluamur; fed vtiam abfolutimandatoDciobcdta-mus,ficq;gratitudinem,pro gratuitaabfolutionedccIarenn’.s.Hocfcn-faul’iS nos Dci debitorcsvoca.t,vtinpra,’ccptisipfiu5ainbulcmus.Eftnbsp;enin^
-ocr page 295-DE lESriTAETM DOCTKINX,
285
cflini D'ci voluntas (non vt maleoperemur^fed fanftificatio noftra, ab- z.Tbfß’.^,', ftîncrcàfcortationcjamp;vnusquifq; vasfuum poffidcatinfanftificationenbsp;amp;. honore. Certum etiam cft, cos, qui fccundnin carnem viuunt ,fidemnbsp;fern arc non pofle. Ne ergo illius naufragium faciamus, dccet nos ad in-flarhliorum lucisambularc. Et lohannes dicit : Qm facit peccatum, exnbsp;diabolo cft.Et PauIus:Si quis fuoriim, Se maximèdomcfticorum curara i.Tttn.y.nbsp;non habet,üdem abncgauit,amp;cftinfidelidcterior. SiigiturDeipœnasnbsp;deuitarc vo!umus,peccatactiamamp;eorumoccafioncsfugiamus. Deusnbsp;cnim propter iniquitates homines corripit. Propter has caufas facienda p/S/. ƒ ƒnbsp;fn n t bona opera:amp; qui he pictati ftudet, is habet promiffioncs præfcntisnbsp;amp; futuræ vitæ. Non quafi futuram vitam ijs mcrcatur. Hanc enim acci-pitgratis,propter Chriftum,in quem credit. Sed quodin alterobcato-rum fçculojcrcdcntimn opera,ex mcraliberalitatcamp;mifericordiaDeusnbsp;coronabit.
Alij inter lefuitas reputantur omnino Gndi amp; perfefti, qui glo-riaiitiirfccfle Àea.fMp7i!TV(. SicBonaucnturalefuitalngolftadij dicchat:'^””® IWeemus in noflrn Societale adolefcentesplane Angelicos,quinullocarnisfenfu,vtnbsp;niihiconfitentur, tanguvtur. Pater Odauianusiefuitarum minifter Romæ,nbsp;apudS.Andream,retiilitmihi,IcfuitæLadefinçangclumzonam caftita-tis dedifl'cjà cuius cinélura,finepeccato vixerit. Pleriq; iuniorum Icfui-tarum Ignatium Loiolam vocant : Deum terreftrem, angelum humananbsp;formaindutum.Primos item Patres,abfqjpeccatovixifleaiunt. Hifuntnbsp;nimirum virhquidiccrcpofl'unt.-Nosnonfumusficutcçtcrihominum.nbsp;SedquidindcinfertBcrnhardus?Er^oefiisficuticateridamontim. Nonficnbsp;faulus defcctiârcnatoamp;in tertio cœloDoôlorecreato dicit: Egofumnbsp;angelus terreftristfed, Aâ.i4.Nos fumus homines ôjtxt/oTstSH«', ijiaé quitus vos affedionibusobnoxij.Etrurfus. Nullius quidcmreimihicon-/.Cor.^^nbsp;^cius fum,non tarnen per hoc iuflificatus fum. Si Paulus bonorum ope- 'nbsp;rumftudioc]arus,nonpotef!:dicerc,fepcrbonafuaopcraiuftificatum;nbsp;«¦erte multô minus, vcl potiiis nullomodofeijsvitam ætcrnamconfc-lt;]uipoflc,profitebitur. Chrifeus etiam non dixit difcipulosfuosnbsp;¦’»•-«ÿ-jnecillosbonorum operum fludio faluos fore profeflus cft:fed,nbsp;lt;ùmfeccritisomnia,quæpræccptafùntvobis,dicitc:Qmddicant?NumI«lt;’./7.nbsp;3’JÔd/înt Saluatorcs hominum,aut lefuitæ, aut domini de laudabilinbsp;^cictatc icfu? Ablît.Scd:Scruiinutilesfumus,quiaquoddebuimusfasere,fccimus.
Alij,vtdoÂiorcs,velpotiusaftutioresintcrlcfuitas, faciuntovmd /
-ocr page 296-C À P V T J X.
J)j;)(-«r,dicuntq;:Bona opera non elTcquidem totalem îufl:ificatîonîsamp; vitæ æternæ caufam : aliquid tarnen iuuare, amp; caufam eflc, fine qua non-S^arfiaîisy Verùmdicere nos gratis iuftificarizamp;fimulaffirmare nos partim etiainnbsp;fninusfrin opcrum meritô faluari,ideft contradiéhionem inducere. Abcant ergonbsp;icipalif cfiu iftinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Magiftri cùm fi.ia vafritic ad alias ,lt;jui hafcc ipiorumtricas non
7^ intdligunt.
AlijjVtlefuitæ Colonienres,dicunt:opcra ad primum iuftificatio-jiîsaétumefle neceflaria,ad fecundumverb meritoria.Scd vnde hæc noua diftinftio? In quo faeræ fcripturæcapite, in quo paragraphoeacon-tinetur ? Nufpiam in facris Biblijs, de quo certus fuin, eam dcmonftra-bunt.Nihil igitur erit,quàm nouum lefuiticum fomnium ipfisà dæmo-ineoblatum:ideoq; etiam,ceudæmo-niorum doârina, damnandum.
Alij bonorum operum mercedem,dicuntefle vitam æternam.Ic-fuitaLutziùs dicebat:No» poj/umas dantnari.l^amßreguLu noßras obfiruamifi, Deusiufius eSi, nonpoteünon tiobisiüarüminercedeni, qua eü vitaætcrna, dare.nbsp;Hi focij Chriftum amp;meritum eins nafo fufpendunt adunco, aperte rident, imbblafpbemant. Nam profitcrinon erubefcunt,Deum exde-bito teneri illis rcgnum ccelorum poffidendum tradere. Vnde non opusnbsp;eritjVt Chriftus in cxtremo iudicio hofce focios vocct,èc dicat : Venitctnbsp;fed ipfi vitro venient,fe^ue obtrudent,atque mercedem laborum ac débita fua repofcent, ad ceelos nimirum, ficuti vaccæ per foramen acus,nbsp;tranfituri.QuisquæfoChriftianorumjexceptisbifcefupcrbifiimisPon-ficis beftijs,adeó impudcns amp;infanus eft, ft fuam ipfe confidat confcicn-tiam,vt aufit aftirmare,fua opera effe digna vita çterna,aut fibi pro ijs vitam æternam dcberi ? verum,quid non audet nouus Pbarifæus lefuita ?
Alijjconfitenturnoftra Opera quidem neminem iuftificarc,cöqubd finiti ad infinitum nulla fit proportio;Chriftum autem ftja paffionc,nobis, noftrisq; operibustantam promeruilfc vim : quanta ad neftriiufti-ficationem fufticiat. Vcriim quid dicant, ipfi non intelligunt. Si cnimnbsp;bocipforum ipai/TWiTz* verum effet,fcquerctur Chriftum non propternbsp;noftra pcccata,fed propter noftrorum opcrum valorem natum, paffuinnbsp;amp; mortuum efle : nec ipfenobis vitain xterna promeruiffet, fed fua paftnbsp;fionchoctantumeffecsffct,vtipfi noftrisopcribiis vitam xternam pro-mcreripoffimus.Idquod eft aperte ncgarc Chriftum noftram effeiufti-tiam.
Hæcamp;aliapartimmanifcftèimpia,partim etiam blafphcma do-^ gmata, quorum nofluullos etiam inter ipfos nudct,plcriq; tarnen m or-dicus
-ocr page 297-DE lE^FlT^RFM-DOCTRIN/.' zSÿ
, 4icUs rctincrt t lefuitæ : hune folum ob fincm, vt fua eleâitia opera alijs vendcrc, fuamqj monafticam amp; pbarifaicam hy pocrifin tegerc, Papæq^nbsp;rcgnuniiniquisopibusIoeupletarepoflînt.Scd Ghriftuslefus,iuftus iudex onaniiimJiofGeinftitorcsætcrnæcondcmnationisflagdlisc regnonbsp;cœlorum eijeict. Pergant ergo in hoc mundo, fcfcrVt loquuntur,difci-plinarcjVtiliicdæmoniorumflagellaeôfaciliùs fuftincredifeant. Verum enim effealiquando experientur hoc diftichon.
VctiJidit amp; caluni Komanm amp;Aflra Sacerdoî:-Adfljgiasigiturcagituriredomos^.
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Difplicent namq; Deo omnes, amp; qui talia âgunt, amp; qui ipfis con- Pßil.f,-
fentiunt : nccquicquamaliudmerentur,quàmiramDci, amp; æternam €ondemnationcm.SuntautemhiipfiPfeudoprophctaEilli,quietiamc-/.Cor,j^.nbsp;icâosjfi fieri pofl'et,feduccrcnt:qui doélrinamEuangelij fuis traditionv-2^.^nbsp;bus déformant; qui gloriam Dei, fuis iniuftitijs faâitijs opcribusob-B,;«.2.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--
fcurant;qui antiquas Papatus tenebras vnà-cum bello,famc,pefte amp; alijs . JerumnisGcrmâniæfupcrinducunt^quiinflar ranarum amp; locuftarumnbsp;ömniadepafeunt: qui fimpliciores Diaboliamp;Papæ tyrannidi fubijci-un t,amp; magnam iuuentutis Gcrmanicæ partemjvotorum laqueis, amp; fab-fæ doôtrinæ loris, captiuam ad Papævoluntatem ducunt:q«i curfumnbsp;Euangelijamp;:omniafpirit.ualiacxcrcitiaimpediunt,quideniq;,quantùninbsp;in ipfis cftjLucemEuangclqextinguunt: vndc fit,vt multi gratiaDci ex-cidant,circa fidemnaufragiumfaciant, Spiritumfanôlumamittant, adnbsp;vomitumamp;oMas papalesrcdeant,fîcq;.miferè corpore amp; anima pero-ant. Deushancîgn.itij Loiolæollam, mcndaciorum amp; abominationis.nbsp;plcnam,confringat amp;contcrat Amen, Amen, Amen*.
î^. ^ePœnitentia^
QVIA omnes conclufi fumusfub peccato, adeo vtiuftuS qnoqucîn Marc.ti die fepties cadat : noffri Docforcs fynccri verbi diuini miniftri, ne loël 2.
înipœnitentespcrcamus,ad cxemplum Chrifti amp; Apoô:olorum,crebrô Luc.vlt^ gregem Domini ad pesniuntiam, hoc eft, ad peccatorum dolorem, ad Acl.^â.nbsp;fal utarcm converfioncm adDcum,ad vitæ emendationem,ad bonorum Matth.nbsp;operum ftudium, ad vitam Ghriftiano hominc dignam cohortantur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
.ïit pcccatorcs de pcccato,deiudicio,atquc de iuftitia arguunt ; amp;refipi- loh. 10^ fceatibys quidem Dei.gratiam Ô£ mifcricordiam aanunciant ; at refipi-
feerc
-ocr page 298-188 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T ' 1 1C.
feere nolentlbusjætcrnas pœnas denunciant.Definiunt ctîam poenîten tiam feunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interno cordis dolore, cxpeccatorum agnitiopc
fuborto,quo fentit homoDeum fibi iratumjac proindc deadmiflîs pcc-catis dolet ; tu m fidc in Chriftum, pœnitentes ad fe vocantem amp; abfol-ucntcm,qua homo nullam nee inLege,nec in fe confolationcm inueni-v cns,inChriftomundiSaluatorefeerigit,refipifcit:amp;indcfruôtuspœni-tentia dignos profert. Ita vt ex infideli credens, ex ebriofo fobrius, ex a-uaroliberalis,exiniufto iuftusfiatj talemq; vitam inftituat, qualem feitnbsp;fibi in verbi Dei prædicatione præfcriptum eflc.Hæc de pœnitentia no-ftricxDeiverbo proferunt: quæctiam contrainferorum portas firmanbsp;clTeccrtifumus.
Longe aliter lefuitas de pœnitentia loquentes,audiui : amp; alias poe-nitentias,q^uàmpræccptaDciiubent,fiicientesvidi. Nam fi quid peccant,nonaDeo peccatiagnitioncmpetunt,neq;cxlcge Dci peccato-rum turpitudinem addifeunt : fed in examinibus Ipis, quæ confeientia-rum feopationem vocant, tantum ad régulas fuas confugiunt, cas feru-tantur, amp; iuxta illas adioncs fuas examinan t, an contra illas cogitando, loquendo Scfaciendo, deliquerint. Hincpoftea quotidianaspœniten-tias habentjamp;faci ût fic,vt illorû pœnitentia nihil aliud fit,quàm externa quædâjfine vlla vera cordis contritione, corporis maccratio amp; exer-citatiojparùm vtilis,qua corpus flagris lacérant,amp; fcipfos inftar infano-rumcæduntamp;conterunt. Verbigratiâ: interalias régulas amp;hanc ha-bent : vt omnes Mifl'æ reuerenter amp; decenter interfint. Si ergo accidat,nbsp;vticfuitatalemfe nongcfferitjamp;àcorycæo notatus fit, tenetur fuamnbsp;culpam confiteri,amp; pœnitentiam faccrc.Eft alius,qui fubMifla rifit: vdnbsp;vultum ad fexum femineum conucrtit:vcl ftrepitum tuïTi cxcitauit.'nbsp;velaliquidaliud indccentcr, coramidoloiftoMauzimadmifit.Huiusnbsp;pœnitentia cft,interprandijamp;cœnæ tempora,in gertuaprocidcrcjScdi-ccre: ReucrendiPatres , cariiTimi fratres, dico vobismeam culpam,nbsp;quôd hodie in Mifla vultum à Sacerdote auerti, feminas afpexi, amp; tuf-htando Sacerdotem impediui:quamobrcm mihi hæc data eft pœnitentia , vt femihoram vultum ad B. Mariæ virginis imagincm conuertam :nbsp;patrum pcdcsexofculcr, amp;fub menfa ciburn capiam. Confimilitcrfinbsp;quismanefignodato nonftatimexlcólofurgat, vclminùs decenterfenbsp;induat,pœnitentiaeiuseft:temporcprandijô:ratum fuumdeportarcinnbsp;cœnaculum,ibidemq;inmcdiorefcdorij,quandiu Patres prim a menfanbsp;fruuntur, dormirc amp; rcliquos difiblutus præterire. Ita fi quis horis ora-tionis
-ocr page 299-DE lESVI^TARVM DOCTRINA.
tionisdormiuit; tencturin rcfcftorij medio confidçrc,amp; fomnum fin-Îjcrcjvfquc dum Reétor dicat, Expergifeere. His amp; confimilibus ridicu-isineptijsamp; nænijs,fuas^œnitentias peragtint. Qmbusætcrnæfalutis meritum adfcribunt,licctinillorum lufu nulla Dei cogitatio mentesnbsp;ipforum fubeat,nullaq; pcccatiagnitio afiît.Neq; ego vllum alium pce-nitentiarumillarumfinemamp;vfumcognoui,quàm vt taies pœnitentesnbsp;reliquis fqcijs epulantibus rifum excitarcnt,amp;: prandij tædium leuarent.
Deinde fingulis diebus Sabbati,omnes,qui non funtSacerdotes, ob-ligantur ad pœnitentiam illam acccderc, quæipfis Sacramentum eft. Hanc definit lefuita Canîfius,efle fècundam poftnaufragiumtabulam,nbsp;amp;ncceflariumrelapfis5acramentum, in quo remiflîo pcccatorum i ànbsp;reispetitur,8ô à S'accrclotibus tribuitur.Huius partes conftituit contri- Itt Ctttech.nbsp;tioncm vel dolorem ànimi ,peccata fua deteftantem : confelfionem feunbsp;explicationem peccatorum fiiorum coram Sacerdotefadam : amp; fatisfa-ôionem feu vindiâanijpunitionemq; criminum defeipfofumptam.
Etfanê,filcfiutæ,contritionem , confeiTionem amp; fatisfadionem rcdèjfccundum fidei Analogiam explicarét,forfan aüquo modo ifta to-lerari poflent.Scdlicêt verbis vtantur fpeciofis amp; bonis; tarnen longe a-litcr fentiunt amp;faci un t,quàm verbis dicunt.
Nam contritionem dicunt oportere efle perfeâam amp; fufficîen-tem : propter quam homo remÜTionem peccatorum confequatur.Hîc multafi.ibtiliter,fedinutilitcr,dccontritionisfufiicîentiaamp;: attritionisnbsp;imperfeólioneociosèamp;nugatorièdilputant.Restamen omnis hûcre-dit. Si quis eft inter iploshypocrita , qui coram confcHionisthronofeunbsp;fella, dum catalogum,in quo fua peccata feripta continet, fpecificè re-eenfct,peélustundat : al ta fufpiria ducat ; lacrymas fîbiipfi violenter ex-torqueat :fe vfq; adfanguinem flageller ; humicubet; nudipesincedat;nbsp;feliquorum pedes exofculctur; vbiq; ftans amp; fedenslabia moueat: ocu-los nunc ad terram,nunc in cœlum defigat:globulos rofarij vertat, ftri-ôum fllcntium feruet : ad omnes imagines le incuruet, amp; caputaperiat:nbsp;flic, licèt corde procul à Dco abfit, amp; totusfit hypocrita, tarnen veramnbsp;eontritionem habere dicitur. Imô fl hoc modo feipfum ieiunijs, cilicijsnbsp;flagellis occiderct,atq; pcnitùs c medio tollcret,vel dcfpcrarct,vt Ca-’OjSaul amp; Iudas:tamen eum veram contritionem habere dicerent.Sicutinbsp;Zieglerus lefuita dixit: ludas quidem veram àhifficientem habuit contrition em,fed finis eiùs non fuit bonus. Deindein haccontritionenonnbsp;dolent ob peccata in Decalogum admifla : fed quôd régulas Ignatij Lo-
O O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iols
-ocr page 300-190 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P r T 1 J,
iclæ non pcrfcólè cuftodiuerint.Facientcs fcilicet peccata vbi non fûnt pcccata: fient amp; olim Pharifæi,quorum funt fuccefiores amp; imitatorcs,i-dem faccrc folcbant.
Pfuliit, ;i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Talern contritioncm facra Scriptura ignorat.Vcra enim Chriftia-
nihominis contritio cft, cor contritum Se humiliatum, ac Ipiritus con-tribulatus, feu confraélus animus, fenfu iræ Dei planèconfternatus, amp; vehementer pcrturbatus,propterca quod Deû fuû tranfgrefiione man-datorum ipfius ofFendcrir.Talcm animum Deusnon defpicitzfed inftarnbsp;rationalisfacrificij, gratum habct,amp; dementer relpiccrc folct. De quonbsp;facrificio, Deo gratiflimo,Iefuitæ nihil noucrunt:vt ncc confeientiasnbsp;fenfu iræ diuinæ pcrtcrritascrigunt:fcd ignem igni addentes,multosadnbsp;dubitationcm,amp;perhancadcxtremani dcfpcrationemadigunt. Idconbsp;ctiamillorum contritionem,ncq; dolor pcccati,neq;prætcritævitæ tædium,neq; propofitum emendandi vitam,ncq; vlla virtus:fed mera hy-pocrifis,fuperftitio,irrifioDei,ac tandem pcrditiofequituntantùm ab-cft,vtea(ficutiputant)peccatorumremiifioncmconfcquantur.
Sic amp; confeffio oris,ipfis non,vt Dauidi,eft Deo confiteri fua pcccata: fed omniafadorum,verborum,cogitationum etiam pcccata Sa-cerdoti fpccificê explicate : ita vt etiam cor tuum amp; confeientia, ipli fitr vt IgnatiusLoiola præcipit,manifeftata Se apcrta.Si quis verb vnius pec-cati obliuifcatur,vel volens non recenfeat, cum non poifeabfolui,amp; talent facriiegiuminfupercommittere, Sacerdotemq;, quiiudicis vicesnbsp;fubeat,deciperc,afiirmant.
ffalm.tio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed Iefuitæneq;Sacerdotes funt Dci,neq; funt iudices.Nos enim
vnumhabemusæternumSacerdotcm,Chriftum lefum , cuius reliqui EcclefiæDodoresomncsfuntminiftri. Omniumitem noftrûm indexnbsp;eftChriftus,amp;inhacvita piusMagiftratusàDeo ordinatus.Neq; Ec-défia cft forum, in quo minifter iudicis habeat partes: fed quicquid hîcnbsp;peragitur,illudomncDciopuseft, adquod Ecclefiæ Dodor tantùmnbsp;miniftratriccni fuam locat operam , vt in nomine Chrifti abfoluaturnbsp;Tfilm. Jÿ. pœnitens.Illainfuperauricûlarisconfdfio,neq;àDeomandata,ncquenbsp;P offibilis cft: ideo rcpudianda.Iefiiitç autem auricularcm confefiionemnbsp;proptcreavrgcnt:quiaquæftumfacit:amp;hoc compendio exploratoresnbsp;amp; proditores Chriftianorum efle poffunt, quos,poftquam latcbrascor-diumipforum perferutatifunt, ceu Saulitæ, pcrfequuntur, ad inquiT-tiones hæreticæ,vt vocant,prauitatis,pertrahunt,illorum bona vel fiftanbsp;adfcribunt, vd Papæfubijciunt, vdlibiipfis rapiunt, Hæc, hæc eft veranbsp;cauûk
-ocr page 301-bE lÊ'SVlTAEVît D0CT5INÀ ilt;gt;t caufailliusfcrutirijjin examinandis perConfc/ïionem Laicorum confci-tntijs. In eadem,non examinant,ficut fit apud noftros,rudcsj ncc cos in-ftituunt: nee impœnitcntes terrent: ncc pcrtcrritosconfolantur:necnbsp;dubios de faluteccrtos reddunt.-fed carnificum inftar confeientiasmi-fcrè excruciat,amp; perterritis, vt olim Pharifæi, Scribæ amp; Sacerdotû principes ludæ, dieu nt : Vide tu quid feccris. Vel fi mitius agant, dicunt : Sinbsp;hanc domum,iftum agrum,illum hortum, in fpiritualem noftrorum v-fum dederis, vel nobis ad ædificationcm Collcgij noftri hanc vcl ilia pe-cuniæ fummam contuleris,nos pro te orabimus, noftrisq; opcribus, tuanbsp;peccata expiabimus : fin minus, tciuuare non pofl'umus. Sic in ConfeC-fione ab ipfis diucs abfoluitur: pauper damnatur:liberalis rccipitur:nbsp;tcnaciordimittitur. En,h«ctamiuftaeftamp;rigorofaiftorumiudicuinnbsp;iuftitia amp; xquitas. Digni certe, quibus à Cambyfe aliquo cutis detraha-tur, fupra quam collocenturillorum paruuli feu nouitij, vt meliusPa-tribus fuis indicate difeant.
Satisfaclioillorum, vt Icfuitæloquuntur, eft tantum cxternaali-qua mulâ;a,pœna,vindiâ:a,punitio amp; caftigatio vel pecuniaria,vel cor-poralis(qualiafunt:ieiunarc,ciliciainducre,feipfiimftagellare, pcregri- ' nari,elcemofynas elargiri,amp;fimilia opera clcâitia ) àfacrificulo, ad cx-piandapeccatacommifiaimpofita. Ettalisfatisfaâio ipfis multum adnbsp;farinam ac culinam facit.
Quia autem Dei verbum hanc penitus ignorat:Ideo candem ecu impiamamp;idololatricamnos reijcimusa'c damnamus.Vtigiturfumma-timomniadicam zNoftracótritio eft,verusanimi dolor, quo ob peccata admifia angimur, amp; ingemifeimus, doletcs, fummam Dei bonitatemnbsp;à nobis effe offenfam. Hie dolor facit, vt poftca pcccatorum occafionesnbsp;vitemus,amp; dignos pœnitentia fruâus faciamus. Noftra confeffio adnbsp;I)cum,amp; adciusminiftrosjceuminiftroscftdireóta. Eafatcmur,nosnbsp;grauitcr in præcepta DcideliquilTc, dcliftisq; noftris cum temporalemnbsp;tum ærernam pœnam Dei commeruilTc. Interim tarnen profitemur denbsp;mifericordia Dei nos non defperare,quam Chriftus merito paflionisnbsp;fiuE nobis impetrauit.Eam ergo nos fide firma apprehendcre, à Deo pernbsp;ininifterium ipfius remiffionem pcccatorum humiliter pctcre,atq;c-nacndationem vitx in melius feriö polliccri, fatemur. Noftra quoq; Ia- ’•Ioh,2.nbsp;tisfaéhoeft vnicatantum,nempe obedientia amp; oblatio Filij Dei,qua '.Tim.2,nbsp;Vnica confummauit in æternum fanftificandos.
Si hoe modo lefuitæ depœnitentialoquerentur, eiuïq; partes ex-Oo 2 plicarent,
1
-ocr page 302-tpî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P r T I X,
piîcarcntjilloriim fententiam vtcunq-àppx'ùbare poiTcmUs.QHanquattt ne (1C qiiidem articulum iftum per omnia dcxtrè traâarent. Verùm quinbsp;pcnitus extra Dei verbum cuagantur,quisipforum fententiam probarcnbsp;poteft?
Hue ctiam rcferimus,qubd pœnitentiam Sacramentum cflenu* gantur.Neq; cnim vllum vifibile elementum, quod àChrifto ad Sacra-menti hiiius aélioncm ordinatumfit,amp; quale ncccflariô addefinitio-nem amp; fubftantiam Sacramenti requiriturjmonftrare pofliint.
Impium cft amp; hoc,quod tabulam vocant naufragij fecundam,qu» cxdiluuioirædiuinæSc æternæ damnationis enatemus. Hacenimdo-«TtrinaBaptifmi efficacia,quæadfinemvitævfq;durât,extenuatur. Sinbsp;quisautemlapfus cft,ad Dominum conucrtaturjnuocct Chriftum,(fi-cuti Petrus, cùm mergereturin mari ,Chriftum inclamat) 8i Chriftus,nbsp;quçm fide ceu manu apprebendit ipfum ad falutis portum perducct,
SicpariimpictatcmultanuganturdcfatisfaâioneCanonica, quae nec contritioncjnec fide cordis,fed publica caftigationecorporis,exter-na difciplina,politica cenfura, lugubri vefte, lacry m is, gemitibus, fictifnbsp;bus,fufpirijs,abftinentiaàconuitijs,balncisamp;confuetudincconiugali,nbsp;iciunijs crebris, amp; cæteris rebus externis ipforum opinioneperficitur»nbsp;Quæ omnia lefuitæ ceu rem fpiritualem ac expiatoriam vendun t.
Siclefuitæ etiam magnifiée extollunt pœnitentiam fuam fthola-fticam, cuius virtutegloriantur fe maiora amp; præftantiora opera, quàm Lex iubcatjfiiccre. Diâa cft hæc ipfis indebita amp; Jôd’ «fu pcrcrogati-ua,propter opera confiIiorumEuangeIicorum:quibuspœnasfiélicijfuinbsp;ptirgatorij ignisfquofôcumfuumlautèfouent) fèeffugcreamp;aliaspœ-nas temporales declinarc pofle perhibent» Hue pertinent vota pauper-tatis,continentiæ amp; obedicntiæ,horæ canonicæ, rofaria, grana benedi-fta,ftationcs, pcrcgrinationes,battologia, mugitus,boatus, murmurnbsp;precularumamp; fcxcentæ aliæ confimiîes nugæ. Verùm quiaiftaomnianbsp;expreflb verbo Dei carent, amp; fi quis fatisfaétionum vfus efte poteft, po-tiùs ad curiam forcnfem,quàm ad Ecclefiam fpiritualem isfpedat, ideonbsp;illas ad fuuni forum rcmittimus, amp; ad alia nos conferimus, i ta hune locum concludentes. Omnem lefuitarum pœnitentiam eflchypocriti-cam ,impiam amp; faliàm. Nullam facit mentionem Chrifti Mediatorisînbsp;non meminitfidei faluantis.-multaabfiirdaamp;impolfibiliatraditzblaf-phemiadeniq;afticitmeritum Chrifti, dumimpcrfcéfæfuæcontritio-nijcoaâæ conft'ftioni,amp; extern« fàtisfaétioni,æternæfalutismcrituninbsp;tribuit.
-ocr page 303-DE I^SVir Â'RVM D OCTJUii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îÿj
tribuit. Qnostetroslcfuitarum errores execramur,damnaimiSjamp;vnà cumauôtoribusdeuitandosiudicamus.
Ncc maioris facienda exiftimamus,illorum vcl abfolutionem gt; vel cxcommunicationcm. Ncqueenim in nomine vcl merito Chrifti, ho- GrfZ. 6.nbsp;mines ligant vel foliiunt:fcd mandatoPapæ, amp;mcritisB.Mariæaco- Matth.iS,nbsp;mnium Sanéf orum,qui ignorant nos, quique fuis opcribus non feipfos, Ioh.20.nbsp;multo minus alios iuuare,abfoluere, vcl remiffioncmpcccatorum ipfis Uf.64.nbsp;promcrcri potucrunt. Noftra abfolutio Chriftus eft, per verbum amp; Sa-cram enta manu miniftrorumDci oblatus:qui fi nos abfoluit,verèli-beri amp; mundati, Dco accepti amp; grati fumus.Êtiamfi diabolus amp; eins Vi-carij Papa,Cardinales, Epifeopi, Prælati, Abbates, Canonici, Monachi,nbsp;lefuitx, amp; tota perdita Pontificiorum turba nos liget amp; excommunicct.nbsp;Nihil enim illorû minæamp; Bullæ funt, præterquàm inane fulgur ex pcl-ui. Imoillorum malcdiélioncs nobis in benediftionem cedere minimenbsp;dubitamus. Pijsenim virtuteDeiomniacooperaturinbonum : amp;bca- vfal.io^.nbsp;tos efle,tcftatur Chriftus,quos tanti Dci hoftes pcrfcquuntur. Rurfus fi Uem.g.nbsp;Chriftus à peccatorum vinculis non abfoluat.fruftrancæ erunt,vcl mil- ,nbsp;leindulgentiarumBullæàPapaconceflæ. Qmais vnuscft Sanéiusillenbsp;amp; verax,qui habet dauern Dauidis: qui aperit,amp; nemo claudit:qui clau- Afoc.^.nbsp;dit amp; nemo aperit.
j6, T)e^imßerio EuangeUj, huiw minißris.
LïcètDeusipfeprimam Euangclij concioncm ad primos noftri generis parentes habucrit: licetipfcDei Filius Euangeliumpublicè in ludæorum Synagogis docucrit dicèt Spiritus fandus ipfc Euangclijnbsp;t)oôtor extiteritîLicètabAdamadLuthcrum vsq;,ab hoc ad vsq;noftra tempora, multi Reges amp;Prophctæ,Euangclij præconcsfuerintd-pfiusq; adhucDci beneîicio, dignos operarios ip vineam fuam condu-centis,multifidi difpcnfatorcs vocentur,ordinenturamp;habeantur:liGetnbsp;denique fummæadcoq; infinitæ fint Euangclij dignitates amp; vtilitates :nbsp;tarnen lefuitæ fquod fiepe ex illorum oreaudiui) feurrilibus diderijs amp;nbsp;conuitijs,tû diélu horrendis turn rc blafphcmis, omnes Euangclij Do-ftorcs miris modis profcinderc non verentur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lngo!ßadij
Cùm aliquando interrogaremlefuitas,quam ob caufam miniftros Bbna-O O 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vcrbi«M.
-ocr page 304-^.$4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P V’ T ! î.
Verbi amp; Euangelij ita exagitarent amp; pro publicis concionibus ac difpil'* tationibus tam indignis modis diffamarent ? Refpondit mihi Icfuitsnbsp;BonniuSjIngoIftadij Hebraiearum literarum Profeflbrpriuatusâdnonnbsp;fit propter Euangelium:fed quia non funt légitimé vocati, neq; a Papagt;nbsp;neq;abEcclefiæRomana:Epifcopisvnâ:iamp; ordinati. Friuolumenimnbsp;eft,quôd à Luthero apoftata fe ordinatos eflc dicunt. Qua nam auftori-tate aut à quo accepta poteftate docuit amp; fecit ilia Lutherus ? Nofti aii-tem,quid apud Prophetam fcriptum fit:Non miferam prophctas,amp;: ipiinbsp;currcbantmcclocutus eram illisj amp; ipfi prophetabant. Non igiturlau-dat Deus illos, quicurrunt, nec ab ipfo miffi funt. Idco nec Lutberum,nbsp;qui à Cbrifti vicario cmilTus non cft,approbate poffumusmec illius m i-'nifteriumrecipere. Nosautem Cbriftivicariusmuneridocendipræfc-cit. A nobis ergo, vel à Cbrifti vicario, ac Romanæ Ecclefiæ Epifcopisnbsp;vos conftitutoscfteoportebatEuangelij miniftros.Lutberani verb nonnbsp;folùm boc non babent : Sed infuper ctiam noftra, amp; Romanæ Ecclefiaînbsp;dogmata rcijciunt : Ideoq; non funt diuinitùs ordinati : fed fuopte currentes impulfu,noftram Ecclefiam perturbant. Heus,ait,quis Lutbera-nos docere iuftitPquisSacramenta adminiftrare?Nonfunt vmfti,nonnbsp;ordinati ab Epifeopo adbæcfacienda. Hac de caufa illos, vt Sacerdotesnbsp;non vmftos ridemus:Sc populo noftro contemnendos proponimus.
Sed quia meus popularis cratjConfidentius ei opponebam.Fratcll, tu cadem mibiobijcis, qiiæ Cbrifto Pbarifæi : amp; videris mibi ipfanaturanbsp;Pbarifæum cxprimcrejqualern te etiam verba tua produnt. Sedvtfcias,nbsp;quaauôtoritate Lutberusamp;Lutberanidoceant,bocbabetorefponfum:nbsp;Tu putas nullum verum Dei, amp; Euangelij elfe miniftrum, nifi qui fit ànbsp;Papa, vel ab aliquo eius Epifeopo, rafus, vndus, ebrifmatus, cereatusamp;nbsp;pbalcratus. Sed erras ; ratio eft : Quja non Deus Pontificem Romanumnbsp;conftituit, nec Epifeopos miniftrorum Euangelicorum vnctores amp;nbsp;confecratoresordinauit. Sedbiipfifunt, dequibuspauloantedixetas,nbsp;'quodfuoptefimpulfucurrerent.Ncq; enim ignorasPapam nullius bo-minisauci;oritate,amp;infuper contraomnem Veterisamp;NouiTeftamen-ti doélrinam, fefe pro capitetotiusCbriftianæ Ecclefiæ, pro vniuerfalinbsp;omnium catboiicorum Epifeopo venditare.Ideoq; ipfe potius cum fuisnbsp;exagitandus effet. Quis eum conftituit Pontificem ? Quis cum facrificu-los radcrc amp; vngere iuffit? Verus amp; vnicus Pontifex ipfeChriftuseft«nbsp;Cuius^non Papæ Romani ) typum amp; figuram Veteris Teftamenti Pon-'tifcxgcrebat.Nec Cbrifma,quodiaâ:as,miniftru Cbrifti facit, vel.quic-
-ocr page 305-DE lEAVlTÄRVM DOCTRINA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zpj
quam vosiuuat, aut ordinem vcftrum tucturfed Spiritus fanâus, qui propter meritum Chrifti cfFufuscft,nosidoneosfacitrniniftrosNoui2.Cor.^.nbsp;I eftamenti. QuidPO^ctLuthcrusTlicoiogixDodtoravcftriscrea-tusjcafimuletiam poteltateornatuscft,vtEuangc]iiim docertt, amp; aliosnbsp;de voIuntatcDeicrudiret?SiquidemPanormitanusvcfter CLiiuisTheo- Panor-logiæ Doclori creato poteft^tem concedit •• redarguendi amp; conuineen- mit.in c.nbsp;di peccata atque corruptclas , quæinEcclcfiamDciirrcpfcrunt, Imofignificanbsp;minimo etiam miniftro iuftas caufas afferêti id concedit. Accedit, quod fti.Extranbsp;non ab EpifcopistantùmEcclcfijs olim præficicbantur, qiiidocerent: de Elect,nbsp;verùm à populo etiam. Cui ergo vel Ecclefiæ av.Cloritate, vel corû qui- In concer-bus Ecclefia committit indicium, commendatur minifterium verbi amp; nentib.fi-Sacramcntorum,islegitimam Severe diuinam vocationcm habet:Li-etiAnbsp;cet ab EpifcopoRomanojnon lit chrifmatns, neq; ab ipfius tonforibv.s 'iHM pri-rafus,aut mercatoribuspalliatus. Sufficit,finon vltrbcurrcnsaucfc-îwtidic?«,nbsp;ipfum obtrudcns,aut precio prccenc funétionc redimens, fed fpccimi- priffcren-ne cruditionis edito,amp;vitæintcgritatis teftimonioprodué'topiorum du di-iudicio, qniillius Si vitam Si eruditionem probârunt, minifterio verbi cioPaplt;e,ßnbsp;amp;Sacramententorum Chrifti præficiatur. Taies cnim, licet Papa cum meue-fua cohorte id ignorer,vocantur ab Ecclefia Dci, qnæ eft matcrfamilias retttr mc~nbsp;habens dauern,Se ius eligendi Se vocandi. Et quid tu deliderabis in vo- //»r.'b. au^nbsp;catione eorum,qni idonci funt ad docendum Sé exhortandum : qui bo- etbritatib,nbsp;na teftimonia ab Ecclefia habentjqui fe Se in doftrina fana Se in vita ho- Noz» amp;nbsp;nefta Si in ceremonijs Ecclefiæ confuetis, rite, dccenter Seirrcprehenfi- Veteris Tenbsp;biliter gerunt : Se ab ijs per prcces Se impofitioncm manuum ordinan- fiament't,nbsp;tur,qni fanam, fy nccram atq; incorrupta verbi Dci doótrinam fonant ? qtùm Pu-QmdadChriftiferuumSe miniftrum NouiTeftamcnti,Leuiticorump4.nbsp;Saccrdotum vnótio ant rafura ? Chriftus ifta omnia abrogauit, Se Apo- Vide Tpi-ftolos ad minifterium verbi Se Sacramentorum vocans, non more leui-fialam ddnbsp;tico,multo minus pontificio,confccranit. Qiiorum vocatio,ordinatio Tit. cirnbsp;Se confccratio crat manuum impolitio, Se Spiritus famâi donatio, qua- Tim,nbsp;rum illam Luthcrani adhuc vfurpant,hanc illisquoq;merito Chriftinbsp;impetratam elfe,vos negate non poteftis. Qmd adillosPapaSeilliusnbsp;Epifcopi?quidlacrificuli,genus horainumautpotiùs monftrorum pri-mitiuæ Ecclefiæ penitus incognitnm ? Quinon ad docendum Dei verbum,ncc ad Sacramenta à Chrifto inftituta adminiftranda: fed tantum-naodo ad MilTas verboDei prohibitas facicndas,magice,nefcio quibusnbsp;«haraótcribusioleo Sc vnguentis confecrantur ? Neque etiam tantum
cftEc-
-ocr page 306-caufa igitur nonlicuiflctetiam Germaniæ Principibus, pietatis zelo
lumq; conciliumprouocarunt, hancofferentes vobisconditio-pomtis ex verbo Dei euincere/ipforum dodrinam non efle can
tes,velindignos recufandi.Vtxtcrci. pij Regcs,vt Ezechias,Iofias,Conftanti-nus Magnus amp; lïmiles complûtes, religionis curara fufcepcrunt, falfas-que doârinas cum auéloribus earum ab Ecclefia exterminârunt. Qua flagrantibus, conlimilcm Ecclefiæ curam fufciperc ; prxfertim cum vc-ftriEpifcopiamp;facrificuli, fiibPapæveftri patrocinio omnia fecurcne-gligerent,amp; tantum non dormircnt,adeolt;|; return dimnarum curar,hu-ius fçculi ftudiafvt funt dominandi libido,venationesamp;voluptatcs corporis) anteferrent; quidam etiam magis Martis, quam Chriftifignafe-quercntur ? Ad hæc qua ratione vnicus vir, folus,atqueomni humanonbsp;præfidio deftitutusdiuinusEutherus,pontificium regnumfirmilTimisnbsp;vndiq; machinis communitum, tantopere labefàélare, profternerc, exnbsp;fundamentiseuertere,ex ciuitatibusamp;regionibuspaffim profligate po-tuiflet:nifiàDeofingularitcrmiflusfuifltt? Qiumobrcmidem te, minbsp;amice Bonnijinterrogo: quod in Euangclio ludæos Chriftus. Dodrinanbsp;Iohannis vndceratPEccelonean cxhominibus?Nônneècœlo?licctIo-hannesàPharifæisamp; Sacerdotibus nee vocatusnec ordinatusfucrat.Enbsp;cœloautcmfuit,quia cœlcftem dodrinam de agenda pœnitentiajamp;crc-dendo Euangclio propofuit. Ita, refpondc mihi. Dodrina Lutheri vn-deerat?Ecœlône,an exhominibus.Si ex hominibusmon opuseft,vt vosnbsp;lefuitæmagnoperccam oppugnetis,quiafponte fua concidet. Sinexnbsp;E)eo:videtcncamp;ipfi Deo repugnetis.Ccrtc ex Deo earn efl'e negate nonnbsp;poteftis^quia cum lohanne Baptifta eandem peenitentiam vitæ amp; fidemnbsp;inEuangelium Chrifti vrget.Itaq; vtlohanniordinatio non obftititfnbsp;quo minus dodrina cius effet ex coelo: ita nec Luthcranis obftat, licet ànbsp;Pontificijsnonfintvndiamp;confecrati,quô minus eorum dodrina fitnbsp;cxcoelo. AcnuncLutheraniampliùsquinquaginta annosad liberumnbsp;dem cum ilia, quam Prophetæ amp; Apoïtoli docuerunt : fe vobis æquo a-nimo cefliiros, fuggeftumq; rcliduros.Sed nonconuiciftiseos,nccinnbsp;hodiernum vfque diem.Lutheraniverb ex aperto Deiverbo conuicc-runtjvos in Tridentino Concilio,tum de pœnitentia, turn de fide, turnnbsp;deCœnaDominijtum dealijsmultisChriftianæ dodrinæcapitibusjdi-uerfaàdodrinaChrifti amp; Apoftolorum décréta propofuifl’e ; ic lifd
toties
DE lESVlTARVM D O C T R I N A.
loties conuidi fitis, tamcn mordicus ca retinetis, Sc pertinaciter contra confcientiam dcfcndere ac tueri conamini.
Adhæc Bonnius more lefuitico refpondit. Hæc non Romanæ Ec-clefiæ fenfum,fcd Lutheri fpiritum fapiunt: funt hæretica, nec ferenda: alioquin amp; Epifcopi amp; noftraSocietas extcrminarentur.Bella m ch er cl cnbsp;refponfio : malunthifraterculi,totamScripturamS.interire,imônecnbsp;I)cum,nec coelos efletquàm vt ipfis vel minim um de fua audoritate pe-feat.
Alijlefuitarum,quandoaudiunt,velin noftrorum librishæcmi-niftrorum verbi attributalegunt:Scruus verbi,minifterEuangelijgt;præ-dicator vcl concionator diuini verbi,minifter Euangclicus: tùm ore di-ftorto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diccrefolent.’Papæ : S5cr ÇJBoVffiîftîCdif/
’jjßovfß'bllbdt. Quid funt, ait Lutzius lefuita, Lutheranorum prædi- Majrhof-^3.ntes?lt;oi( f(çnî)('vtor ipfius verbis^^ltngcnblïfrfKr/'SBôVff^anfcn 1 inania prædicabilia,(ôfe^reî)icanKn/fc(^attK5^tCÎgt;i3fail^cn/au^3ffo|fcne‘Q5ll6cit/ Hermann.
(Bnaiijicftfdjc/fottbern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^rcbtßfrtCß/tvdcOc mcpnm ftc fcijcn
wannfïemtrbtcf^©tucfanTttóbafcpnb : Sen R^r/?4rd. ^apfï/ajïónd)tnt) Slonnen fd)ânîgt;en tnb frf)màl)en:,^(ôfler@«ter an ftd? jte#nbsp;^cn:^loî)er.Ç)ofen/grojje ^roß/furße/gemu^fe 9)îante( i tntgt; wte tn'e J^emferß^ landfper-l’uben (ange ©cbwerter tragen/ÇÏBciber nemmen : ^n ïgt;er ^apen am ^reptagnbsp;'’ttt)©ambfîag ^(etfd)effen;2(tteßt^unmaßî)em523apfîjutttterl'fî/baßt^'•nbsp;^eplje/baßifl j()r örbnung.Quin omnes,vno ore, ferme omnibus in fuis 0lt;î. inre^nbsp;•^oncionibus nihil aliudagunt, c^uàmvtvelftolidas Pontificiorum nu- cfeattont.nbsp;gas amp; fabulas cnafrent,vcl mifere amp;indignis modisEuangelij miniftrosnbsp;fxagitent: ininnocentes eos omnia conijcientes, quorum ipfifibi funtnbsp;lt;^onfcij,quôd talia perpetrârint.Quo ctiam modo amp; arte, Pharifæi cumnbsp;Cbrifto amp; difeipulis eius ludere foiebant.
Sed omittamusifta.Ipfa enim vanitasnoftros excufat.Quantusve-^o fit luxusiefuitarum circa vidum amp;amidum : quanta amp; (^uàm enor-mis libido:quanta omnium fcelerum licentia:id illi potifiimum nôrunt, aliquandiu inter ipfos funt verfati,fiquidem ifta velcæcusinteri-pfos palpare poflet.
Alij cos vcrosEcclefiæ miniftrosdicunt: qui tria habent bene, hoc ^ftjbenepolTunt legere, bcnc cancre, amp; bene Mifl'ascclebrare. Quæ velnbsp;^olonus abaratro amp; ftiua aduocatus præftare poteft. Quid enim funt Videnbsp;Wiflæ pragmata aliud, quàm lufus quidem theatricus ? In quo Deum amp; Schlcida-fiomines ludunt ? Nam ibi ftat Sacrificus qualitate haud ruftico mclior, num I. 21.
licet Annoiiso.
*25)8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C X P F T IX.
licet quantitate interdum maior, infigniter phaleratus,verticeraluff, noüogénéré veftitus,rccitansamp;dcmurmuransea ; quæ necipfeneca-ftantesintclligant. cæreosatq; lampadesin ipfa, quod dicitur meridic,nbsp;acccdcns:fumigationcsatq;fuffituscxcitans thuribulis. Sacrificuscur»nbsp;rniniftro adaramaftansjaltafufpiriaducit:nuncoculosad cœlumattol-lit,nuncad terrain demittit: pronunciat omnia iermone peregrinojfiblnbsp;Si alijs ignoto : varijs vtitur, inftar vrfi ad haftam faltantis, geniculatio-nibus atq; fimiarum gcftibusimodo fcinclinât, modo fe erigit, inftara-natum,modô ima aquæ modo crus fuperficiem peten tiummunc manusnbsp;ftringit,nunc diftcndit,mox comprimit, inde brachia dilatât, inftar fu»-niculatorij fîmes ad brachiorum extenforum menfuram vendituri:mo-dô eft clamofus,modô alto filentio clam quippiam dcmurmuratilam innbsp;altum fufpicit,n)odô pronus confiftit,nunc indextram nuncinfini'nbsp;ftram partem commigrans. Vidcas etiam illum,digitis micarc, inhalarsnbsp;in calicem, magicè certa quædam verba murmurarc, caliccm crucis for-iuafignare,cumq;infnblimetollcrc,poftcarcponerc,ccrtislocisnomi'nbsp;nare nunc viuos nunc mortuos, panem azy mum in tres partes frangcre,nbsp;duas deuorarc,tertiam in calicem demittere, peótus fcrirepugno,fufpi^nbsp;rarc,claufis oculis rcpræfcntare fomnum, rurfus expergifei, amp; inde refi'nbsp;duam particulam panis , vt miftale habet, epotare cum vino totam, nSnbsp;quaguttularcmancat,abforbcrecalicem,ablueremanus,patiuamdc-auratamauerfamextenfobrachio-demonftrarepopulo T eandcmfaéto'nbsp;fignocrucisfrontiatq;peâoriadmouere,nuncaltare,nuncimaguncu-lam argento vel métallo inclufam,vcllibrumEuangelijdeofculari.Hîrcnbsp;inquam amp; id genus alia,quid aliud funt,quàm lufus tragicusicuius catx-ftrophe eft deteftandus Cœnæ dominicæ abufus amp; abominanda Chrift^nbsp;crucifixio,fufpenfio,dilaccratio amp; cnccatio ?
' Quisigiturhofcefiicrificosnonrideat?vclpotiusdeteftetur?quis •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cos à dæmonc, aut certè per eius vicarium Antichriftum Romanum in-
auguratos neget ? Quisillorumordincm, quem ipfi Sacramentum di-' i.Theß. 2.cunt,non ceu Satanæ excrementum abominetur ? Ergo cùm Papa,Car-dinales, Archicpifcopi,Epifcopi,Prælati,Pilati,Sacrihci,Icfuit2 nec im-i.Tim.j. mediate, nec mediate à Dco fint vocati : infuper nec reftè in verbo Delnbsp;Tit.!. inftituthnec formam fanorum verborum teneantmeeSt« Ja.xîo/,nccnbsp;i.Tim.j. Jiz,z.T7xslt;,fcd£Cv7otf/cft£,z1o/,Âv,3itA/f amp; ee’AXoTp/oîTisxeTo/ in omnibus repre-'Hatth.7. henfibiles fint:rcâ:cillosficutiDominuspræcepitcaucmusamp; deuita-^4. jnus, ceu pfeudoprophctas,nouos hypoerÎMs amp; Pharifæos; atq; iudica-mw»
-ocr page 309-ttus, nemtnem ab illis ordinationcm bona confcientia peterc pofle, xjuicquid tandem nonnullijà partibus Huïïitarum ftantesjBolicmi délirent.
VT felefuitæ in omnibus iuratos crucisCbrifti hoftes,amp;EuangeliJ inimîcos déclarent, Sacramenta Chrifti, vel extenuare vel mutilate, vel veris Sacramentis noua quædam, Dei verbo prorfus incognitanbsp;Sacramenta adiungere, amp; fponfæChrifti,quæeftEcclefia,obtrudcrc
lôlent.
Nam Baptifmum quidem, quo ad fubftantiam rçtinent, eum ta-tnen partim Etbnicis,partim ludaicisceremonijs varie confpurcant. Baptifmi quoqj virtutem tollunt, dicentes' alterum fuum Baptifmumnbsp;cfle religionis ingrefrum,amp; votorum fimplicium obferuationem. Tra-dunt infuper eum ita necefTarium : vt etiam infantes, vcl partus dolori-buscxtinâ:os,vel alio improuifo cafu percuntes,antequam parentesnbsp;illosChriftoin Baptifmo offerte potuerunt,in locum nefeioquem,innbsp;quo illis nec bene ncc male fit,in quo tamenDei coiïfpcftu priuati fint,nbsp;telegent. Qua vanitate amp; Dei omnipotentiam Si infinitam eius miferi-cormaïntid neceffitatem Baptifmi ita alligant : quafi Deus in tali nccef-fitatis cafu, non extraordinariè cuiquam cœlum donarepoïïit. Vnde Similes,ccu pecora campi,non in confccrato,vt ipfi loquuntur,cœmiterijnbsp;loco cum rcliquis Chriftianis, fed in angulo quodam non confecratonbsp;fepeliunt.Scd vel ipfeAuguftinus,quem tarnen fequifcaiuntjipforumnbsp;Vanitatem arguit ;dumancrit,nonefre ¦medium aliquem inter cœlumnbsp;amp; infernum locum. Etfi confpeéiu Deitalcs infaiïtcscarent:vifio au-tem Dei,tcftc Augufi:ino,fumma bcatitudo fit,eius autem carentia, velnbsp;priuatio extrema malcdiâio; quomodo illiinloeo elfcpoffuntjin quonbsp;ipfis nec bene rfcc male fit?
N os quidem auditoresnoftros, ne Baptifmum,ceu ordinarium à
500 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P r T I X.
clcmcntcr Sc potenter operari poteft. Certè Deus, non tantùtn adultorum amp; fenioruni Chriftianorum Deus eft : fed amp;; infantum , adtoq; fc-minis noftri.Filijscnim noftrisnon minus quàm Patribusfada eft pro-mi/Tio. Legimus ludæorum mafculos quàm plurimos in quadraginta annorurn peregrinatione per defertum mortuos, nee odauo die cir-cumcifos, ficutiDominus præccperat : quis tarnen eos faluatos neget ?nbsp;Ciim nece/Titateitinerisconficiendiimpediti, nonfuerint circumcifi?nbsp;Ad eundem modum necChriftianorum paruuli damnandi funt,qui ba-ptizari no poflunt. Vnde amp; Chriftus,Iicet dixerit : Qui credidcrit amp; ba-ptizatusfueritjfaluabitur.-non tarnen infert,Qui non credidcrit,Sinonnbsp;baptizatusfuerit.damnabitur.Poftcriùsenim membrum omittit, quianbsp;incafu ncceffitatis,finon ex contemptu negligatur Baptifmus,Deusnbsp;credentesalio modo faliiarc poteft. Sit|uidcminfinitam fuam gratiananbsp;0imifericordiam,nonitaadSacramentaalligauit, vt cam non nifipernbsp;iiæc conferre poflit. Chriftus cnim etiam infans fadus, non tantum fe-nibusjfedamp;infantuliscft natus amp;datus,qui vt potuitlohannemBapti-ftam in vtcro matrisfmdiftcarc;ita etiam noftros infantes in vtero ma-ternorcgencrationis dono ornarc poteft. Quaproptcr Chriftiani infantes fuos, non tarn vlnis,quam pijs precibus Deo offerre dcbcnt,vt c-os in clementiæfuæ vlnasrccipiatjciim ordinario medio, de quoloh.j»nbsp;agitiir,priuentur.
Caufaautem curlefuitæhunccrrorcm defendant,hæccft,vtopu-] entiorcs pecunias ipfis ofFerant,quibus impctrent, vt infantes non ba-ptizatiinlocaabipfis magice amp;ethnico more confecrata fepeliantur; amp;,vt ipfi turn Miflas cel ebrent,turn ouaferpentum, rofariorum globu-los dicere debuiflcm,pro illorum falute vertannHifee enim etiam in inferno conftitutosliberari pofTcjdixitlefuitaRichardus.
Baptifmiinfupcr cfficaciam, quantum inipfiseft, encruant: duffl tradunt baptizatos imperfedos clTe ChriftianoSjtum demum verb per-ficijvbi confirmationis SacramcntumCquod ipfi commend funt)fufce-pcrint. Sic enim Dodorem Sommcrmannumlefuitam Landfpergatnbsp;dicentem audiui :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non ab Epifiopo cenfirmati,funt imperfeiti Chrt'
fliani. lefuita Stör aiebat: No» confirmatt funt inßar mUitumarmis^haflA de^.Woraw.Scdamp;hæcconfirmatiojfcuvnguentûpapifticumjVt amp;cætc-ra omnia,quæ in pontificio regno magnihunt,quxftus gratia eft inuen-tum, VidienimRomæamp;Auguftæfuffraganeis maltaamp;fplcndidaof-ferri
-ocr page 311-DE I ES TI T ARTM D 0 C T R 1 N X. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jqt
ferri muncfa à parcntibus,qui liberos fuos vngcndosamp;illiniendos vn-gcntarijsiliis aiiducebant.
Sic falfaquoq; Icfuitædc Baptifmotradunt,dum baptizatorum concupifeentias èi. motus,omni pcccatorum Iabe,in non confentienti-bus carerc dicunt.Hoc veto eum in fincin fingunt, vt fupererogationisnbsp;fuæ opera fie tueri,amp;: Legis perfeétionem fibifuisqjadfcriberc (quodnbsp;cft Cbrifto fuam gloriam nefariè adimere} poffint. Infupcrlcfuitæo-mninô non baptizantjpræterquàm in India,amp;locis illis,in quibus nullinbsp;Sacerdotes fçculares haberi pofTunt. Ratio illorum cft,quôa rarô lefus,nbsp;à quo fe nominari dicunt,baptizârit. Item : Ne præmia amp; oblata fsecula-ribus adimant Sacerdotibus, quæ ipfis à parentibus baptizandorum of-^quot;‘runtur.
Qi£od fi verb breuiter,quid inter lefuitas obferuârim, indicate de-bcam : aflirmo, quôd de Baptifmo nihil omnino fentiant. Nam aperte fuis dicuntJngrefliis ad Societatem eft lauacrum,quo ab omnibus mun-dipcccatislauamuramp;perficimur. Item, Sacramétalispœnitentiaeftta-hula, qua ex naufragio mundi deferimur ad portum falutis. Qmd verbnbsp;atrocius ad contumeliam Baptifmi, qui Paulo lauacrum regenerationisnbsp;amp; renouationis eftjdicipoiTet? Sed veniet tempus, quoiuftasfuarumnbsp;blafphcmiarum pœnasluent.
De Sacramento Altaris quæ lefuitarum fit opinio amp; falfitas, fupra diélum cft; neque cum tædio Lcéloris eadem hic repftenda puto.
Adducunt autem prætcr duo ilia SacramcntaàChriftoinftitutaj quinque alia :nempc Confirmationem,Pœnitcntiam, Coniugium,Or-dinem amp; Sacramentum extremx vnélionis. Reôtè autem votant ea Sa-cramenta Ecclefiæ. Etenim non funt à Chrifto inftitu ta: fed funt Ecclc-fiæ, 8c illius quidem non Chrifti ,fed Antichrifti vnguenta 8c figmenta,nbsp;quibus munda Chrifti fponfa, ceu luto, contaminatur, ac vt Chriftus ànbsp;Iudæis,fputisconfpurcatur. Qinaautemquinq;hæcfalsbnominata Sa-cramenta,partim carent inftitutione diuina;partim promiftionegra-tiæ: partim etiam dementis :ideo quilibetvelmediocriterindodrina VideLtt-pietatis verfatusintelligitjcain numerum Sacramentorum ncquaquam ther. denbsp;referenda eflc.Sicuti Chrifti hoftesleftivitæ id ipfum exDeiverbo8cex c^ptiuita^nbsp;fuis, quos citant,patribus diftere poterant; nifi ad hocfetantum vo- feBabjlfh-catos Sc ordinatos putarent,vt omnia Papæ mcndacia defendant, amp; ani- nica,nbsp;marum vcnenummeldicant,contra fuæ confeientiæ teftimonium,idnbsp;quod reproborum proprium eft.
Pp 5 Noftra
-ocr page 312-JÛI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C Ji P r T î t.
Noftraconfirmatioeft doârinaCatechetica,per quampüerînô* ftri in Chriftianareligioncamp;fideconfirmantur. Sicut amp;olimcatechil-tneni inftituebantur,amp; in doélrina fidei cônfirmabantur: Quibus Epif-copi manus imponebant, tcftificantes il los veram doélrinam intcllige-reamp;amplefti. Ignotæ autem tum erantociofæPapifticorumfufFraga-neorumcefeniônix,qualcsfunt,vnguctum,alapa,cereus,amp;c. quætan-tùm ad Chriftianum confirmandum perficicndum conferunt, quan-i,^e^.iS. tum Baaliticorum Sacrificulorum incifuræ ad ignem cœlitus fupra fa-ctificium fuum clicicndû. Et fürt t ccremoniæ illæ partim Lcuiticæ, quasnbsp;îam lunt abrogatæ,partim vero magicæ amp;ociofæ,inquibusinfulatusnbsp;lufFragancus fuum luxum,qucin in veftibus often tat, contemplandum,nbsp;quæftus gratia exponit.
De pöenitentia fuprà copiosè eft diélum. Iam breuiter. Noftra pœ-ftitentiacft,peccata agnofeere amp; feriô deplorarc:ncctamenfubfenfu iræ diuinæ defpcrare, fed aftliétam confeientiatn fide in Chriftum erige-rc, atque per nouam obedientiam in præceptis Dei ambularc, ficque vi-taïft Chriftiano dignam ducere. Hypocriticam autem illam amp; vmbrati-lem Pontificiorum pcenitentiam penitus ignoramus.
Gena. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Coniugium confitemur effe ordinem ac ftatum fanâum, pium amp;
à Deo inftitutumjn hune finem, vt propagationc generis humanilegi-tima terraimpleatur,fornicatio vitetur, vitæ humanx locietas ac Miva-n'afraternacortferueturjDeo cultoresgenerentur,quiolim cœliincolç fiant. At Sacramentum propriè eflc,ncmo fanus dixerit : caret enim elc-mentô:caret quoq; promi/Tione gratiæ diuinæderemiflioncpeccato-fum ; quæ ad Sacrament! fubftantiam neceftario requiruntur. Mirumnbsp;autem quod lefuitæ amp; Papicolæ matrimonium Sacramentum dicunt,amp;nbsp;tattten, tum femetipfos eins gratia priuant, turn fàcrificulos fuos ab conbsp;arccnt.Cur verb non femetipfos eius gratiæ participesfaciunt ? Sed hocnbsp;i.Tim. 4. abipfis fit,partim vtmanifcftumfit omnibusjiUosciTeAntichriftifcr-uos,qui dæmoniorum doârinam,quæ eft coniugium prohibere,obfer-ucnt. partim,vt faîaees ifti hirci,amp; fpurci Epieu ri de grege porci,eô libc-riùsfefcinvagæ veneris volutabro volucre peffint.
NonfirmiorefundamcntoiplorumOrdoSacramentum elfe po-teft:eô quod peculiar! promifiionc gratiæ,de remiffione peccatorum,amp; clementoàDco præcepto deftituatur. Qmn dum videmus.Papicolasnbsp;tiihil aliud agcre,quam miifarcjamp;alienum ignem pro vi-uisamp;dcnmcâisjnbsp;•QfterrÇjillorum ordinationera tantam blafphemiam in FiliumDei elfenbsp;diet-
-ocr page 313-DE IESFIT/RFM DOCTRINE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joj
dicîmus,quanta maior excogitari non potuiirct.Chnftus enim Apofto-los ordinauit ad doccndum Euangelium,ad miniftrandafacramenta, iuxtafuam inftitutioncm, 8c giibernanduin gregcm cum,quem fangui-nefuo acquifiuit. AtPontificijfuosordinanttantum,adcclebrandamnbsp;Miflam. Qmdv.erofaâitioillofuoDeoMauzimamp;Miflafuapcraguntnbsp;aliud, quàm quôd à veroDco dcficiunt, fruftuluin panis pro veto Dconbsp;colunt,amp; totum Chriftum, perfonam amp; officium eins in rci veritatc ab-ncgant?Sicut ij intelligunt,qui MiflæPontificiæidolomaniascogno-uerunt. Stultitia quoq; eft illorum rafura, quæ illos, vt ftultum cuculla,nbsp;ornat.Vt amp; illorum vnâ:io,nihil aliud eft, quàm vcl Lcuiticæ vnétionisnbsp;fuperftitiofusabufus,velx^yjj^»A/lt;tquædam,velimprcffio indclcbilisil-liuscharaéterisjdequolohannes in Apocalypfi fcribit,quofilijBelial,nbsp;amp; ferui Antichrifti ftipfos in thronum amp; officium filij Dcifacrilegèamp;nbsp;amp;:blafphemèintrudentesnotantur.
Extrema deniq; ipforum vnôtio, ob eafdem prædiftas rationes in Sacramentorum cenlu efle nequit.Noftra autem vndlio cftSpiritus fan-iâus,quo ipfe Chriftus nos vngit,vt per eius gratiam ad omnes moleftiasnbsp;animi amp; corporis pcrferendas robufti efle poffimus.Olim quidcm Apo-ftoli homines vngebant ad fanitatem recuperandam. Pontificij autemnbsp;earn non adhibcnt,nifiquandoiamdefperatumcftdcvitahominis,amp;nbsp;vbi animaducrterint,iam iamSpiritumreuerfiirum ad eum, qui déditnbsp;ipfum. Olim Apoftoli ifta miraculofavnéhioneEuangelij doélrinamnbsp;confirmabant : hodie Pontificij quæftus gratia vnguentum iftud ven- drea dijpanbsp;dunt. Itaq; vnftio illorum cxtrcma nihil aliud eft, quàm magicus qui- tcttionemnbsp;dam lufus,pcruerfafuperftitio amp; ociofa ceremonia, quamin corpuspe- de Exfre-nè exanimc exercent. Quid quod Chrifti mcritumcovnguento,ceunbsp;muftisinieâ:is,perdunt,dummembraquæinungunt ftmimortua,o-mnium peccatorum, quæ admiferunt, remiffioncm per iftud lutum,nbsp;nonautem perChriftipaffionem, confequi afl'eucrant?Vndeamp;ipfifa-nioresPapiftje dicere folent : quid me fœtidum iftud oleum in extremisnbsp;iuuabit ? Si viuus vcniam non conftquutus fucro,nihil mihimortuonbsp;oleum iftud prodeflepotcrit. Et ciuem quondam Landfpcrgcnfcm de-cumbcntem dicere audiui :Nolo,vt meanimam agentem facrificuli vn-gant. Nam fi damnatus fuero, amp; olco vnélus ad ignem deftendero in-ftrnalem,eô,magistorquebor : amp; in ftpulcro, vermesebdçlicatiusha-hebunt,mcmbrainun(âacorrodeutes.Hçc autem dixit,ridcnsaftantemnbsp;Icfiiitam,qui adhortâbatur ilium,y t Sacerdotem aduocaret, amp; ab eo ex,-
«eraaia
-ocr page 314-304 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ - G A P V Tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v;;
tremam vndionem acciperct. Icfuita autcm illa audiens, excanamp;^^ gt; difcedens hominem iftum Lutheranum amp; hæreticum cfle dixit : ac pro-indeindigniorem, quam cui catholicailla proponercntur. Scd valeantnbsp;ifti cum fuis cacolycis. Nobis Chriftianis adrcgcncrationem fpiritua-lern Baptifmus, ad fideiconfirmationcmSacramentum corporisamp;fan-guinisChrifti, ad plenariam pcccatoriim emundationcm, folum rncri^nbsp;tumChriftiamp; ciusobedientia,quä perfidem nobis applicamus,fufficit..
Quæautem Icfuitæ porrö deifforum Sacramcntorum fuorum va*; lore,extra Dei verbum fentiunt amp; fcribunt:èa.plenc rcfiitata in difputa^nbsp;tionibusamp;alijsfcriptisjà noftrisDoéloribus editis,habcntur. Quæau^nbsp;tem fit arcana,myftica 8c acroamatica Icfuvitarum de iftis opinio, 8Çnbsp;quomodo ipfi,ea fibi appliccnt,fuo tempore,Dco iuuate, declarabitur.
iS. De Eccleßa, lefiitarujnßntenüa. nbsp;nbsp;nbsp;:
leßtiu. Th C c l e s I a m Papæ 8c Icfuuitarumjipfiffimum Antichrifti cætum Ttcmamu JûSatanæ Synagogam efle, nemoChriftianorumindeaLutheritenirnbsp;Hofftcuf. poribus dubitauit, fi modo illorum doélrinam amp; mores, vel ipfi infpc^nbsp;xerunt, vel de ijs legerurit amp; audiuerunt. Licet autem faniores Icluitfnbsp;Matth.2j, ”on negent, multa in Papatu inueniri fcclera, quæ Antichriftutn fat«nbsp;2. Theffa. pcrfpicue demonftrcnt,amp; feipfos illos efle, qui in cathedra Chriftife-Crufius deant,fedeiufdem doóirinam 8c Euangelium oppugnent:acproindenbsp;lefuita. tcnipia vt lutum luccrna exornat, orationis domu in latronum Ipclun-Luth. Do~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ populum Domini in Satanæccetum, vineam Dei in folitudincm»
inin.2.ad- fib^’T^ Regis in turpe fcortum, ouile Chrifti in luporum ftabulum con* flint. uertunt :tamcn fcribereamp;dicerc non erubefcunt, pro pria confcieqtXj’nbsp;iilatth,2i.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mcndacij arguente,fe vcram efle Chrifti Ecclefiam. Vt ergo illorpiy
vanitas etiam in hocarticuloomnibusinnotefcat,illorum deEcclc^* opinioncs qualiter'eas ex illorum orc audiui amp; fcriptas lcgi,refcram.
Primo funt, qui dicant Ecclefiam Chrifti in his terris efle vifibi-bilem, cuius ornatus, non tarn intrinleco quam extcrno fplcndore de-finiatur. Sic Icfuita Turrianus, ex facrificulo Cardinalis Alcxandri Far-ncfijjjcnis libidinofijfadusEfauita,contra AntoniumSadaëlem,^cle-fiam vifibilem eflecontcndit:hancfolùm obcaufam, vtvifibilisçapifi,* feu Papæfuæ auóloritatem, amp; Romanæ Synagogæpompam amp; luxunonbsp;tucripoflit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ ¦
- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* - Idem
-ocr page 315-ßE lESriTARTM DOCTRINX.
Idem Philofophafter contra cundem Sadaelem, Luthcri, fic tnim ipfc loquitur,Ecclcfiam Chrifti cœtum cfle ncgat.Rationcs,quibus vti-tur,funt.Primö quod exTertulliano pTo£en.SemperyeritMimtece/fit. Sednbsp;antcLuthcrum illudEuangcIium non fuit.ErgoEuangclium,quod do-cuit Lutherus,eft falfum.Non autem videtSophifta,vcritatcmLutheri,nbsp;hoc cftEuangclium quod LuthcrusdocuitjPapatummultisannorumnbsp;ixeulis antcccfliffe : vtpote quod ab ipfo Dci filio primis generis noftrinbsp;audboribus ftatim poft lapfum annunciatum cft,ac indc per Patriarchasnbsp;Sc Prophetas fa:pèrepetitum amp;explicatum,tandem autem per Chri-ftum amp; Apoftolos vniuerfo mundo propofitum : quod tandem poftre-mis temporibus,mendacia à Pontificibus interduifta itaquidem per aliquot fæculaobfcuraucrant,vt inter taniaspontificiastenebras in excæ-catorum cordibus luccrc non potuerit : nunquam tarnen defucrint, quinbsp;Papæ Si cius aflcclis refiftcrent. Sicut feries amp; hiftoria temporum idnbsp;comprobant,amp;in peculiar! libro,quiinfcribiturCatalogustcftiumve-ritatisjcopiose ab II ly rico demonftratum eft.
Secundo ait.Ectlefia non potuitcarere vcrafide.ScdantcLutKe-tum caruit ipfiusfide.Ergo fidesLuthcrinon eftTcra,fed falfa.Ah mifc« tarn amp;elumbemfophifticationcm ! Si de fide Lutheri ceu indiuidui loquitur, fane antcquamnafcerctur , nulla ipfius fides effepotuit. Qmanbsp;non entis nullx funt qualitates. Quod fi verb dedodrinafidei Lntheri,nbsp;quam ex Dei verbopropofuit, loquatur,manifeftumeftmendacium.
gana abs fe exci tata, vrfitJd quod à noftrisDodoribus firmius amp; diluci-diùseftdemonftratum,quamomneslefuitx refutare poffint. Icfuitis Verb amp; Papiftis lixc fides noua amp; ignota eft, quia Dci verbo rclido,nonnbsp;Vcramfidcm,fcdvanasopinioncs ex proprijsadinuentionibus'amp;inuti-libus traditionibus tradunt Sc fuis inftillant.
Idem nugator fæpiùs dicerefolcbat:miferi Lutheran! hahent fi-dcmnouam,nouumEuangclium,nouumvcrbum,nouadogmata. Scilicet funt hæc nouaeodem fcnfu,quoPharifxiamp; ludæi olim Chrifti do-ftrinam nouam cife calumniabantur.Q^ tarnen vfq; adcbnoua non c-tat, vt omnes Prophetæ toti in eo fuerint, vt fuis vaticinijs eins aducn-tum amp; dodrinam illuftrarent. Vndc Chriftus ipfisdicittScrutaminiloMi.j, Scripturas,hx enim furtt,qua: teftificantur de me.
Idem Ecclefix JaSc vltimam differentiam dicit effcRonu-
nutn
-ocr page 316-jatf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C 1 f r ,T t X.
num Pontificem : ïmó illum cfle formam Ecclcfiæ fubftantialem. No» 3,TbeJf.2. fcrtècx Paulo, cum Antichriftum cfle doccmus.Et Ecclcfiam, ouxPa-l»han.io. pæRomanoadhæretfquemtotafacrafcripturafurem , latroncm, lu-pum,lconcmamp;Antichriftumdocet) non Ecclcftam catholicam, fccTnbsp;coniuratum cœtum,vi dolisquc veram Ecclcfiam oppugnantcni,eflegt;‘nbsp;proh dolor,reipfa expcrimur.
Idem ctiam rcprobos veraEcclefix membra cfle tradit.Ncccflari* urn profeâô ipfis axioma. Si cnim reprobos ex Ecclcfia Romana toll asgt;nbsp;nulla prorfuscrit- Scd reuera reprooi candcmin Ecclclia Chriftifor-^^et.2. mam, quam diaboli amp; impoftores in Dei ccetu ,aut carlkctnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;labet
ac maculsE(vt cosPctrus nominat^in corpore hu mano habcnt,amp;c.
Alijlcfuitarum, putanteam vcram eflcEcclcfiam, quæ ChrifturW Deum amp; hominem eflc, fide hiftorica credit : at fiinul ftatucre cun deinnbsp;folum vnicumtotalem,fufficientcm,pcrfcôum Saluatorem amp; libcra-torem noftrum cfle,id vcronondefubftantiafidcijin vcraEccltfiavi*nbsp;gcnti cfle arbitrantur. Vidcrint autem Icfuitæ, ne ipfum quoq; diabo-lum intra Ecclcfiæ fuæ grcmium rccipiant. Ncq; cnim is ncgat, fi-d crédit, fcitamp;fatctur, lefumChriftum Deum amp; hominem efle. Viderintnbsp;lt;juoq;,qua rationc amp;quo titulo nomen Icfu fibi arrogent.-cùm verosictnbsp;fui tas, hoc cft ,eos qui firma fiducia in Icfum credunt, cumque vnicun»nbsp;fuum Saluatorem eife profitentur, ferro amp; igné nccant, fcq; ipfos cruô-f c innoetntium afpergunt amp; inebriant: putantes cam vnam amp; folam cf-fe vlt;jram doélrinam,quæ homines fuis proprijs operibus gratrâm Dcinbsp;æternam falutem confequi pofle tradit ,amp; cam catholicam Ecckfiam»nbsp;^uæhuicdoûrinæaflenfum præbet.NetamcnChriftum pcnitùsexclu-ant,ci hune deferunt honorem, quodis principium feccrit noftræ fa“nbsp;lutis.Sic enimRomæ,Iefuitarum in domo proftflaconcionator,in hor-to Spinulæ rnih i diccbat; Lu therani, vt audio, fc fola fide in Chriftum',nbsp;quem pro nobis fatisfccifledicunt, falutem confccuturosputant. Sednbsp;errant,non intelligentes nos efle iîlos, qui noftrismcritis, incohatam ànbsp;Chrifto falutem,abfoIucrcîcpcrficcrcdcbcamus.Non vident,ait(blaf-phemias euomcns,amp; fcipfum Saluatorem conftituens, pcrditionîsfili'quot;nbsp;uSyChriftum tantum mortuum efle pro nobis,vtefl'et principium ß.lu-tis,noftrum veto cflçillamplcnc promcreri.Annôn huiufmodifcrmo-nibusfe viusAntichrifti membra cflb dcclarant?Cihrifii fiquidcm ber/.’'nbsp;cia negant, amp;feipfos,quafi Dij vcl Saluatorcsclient, in tcmploDeio-fteutant»
Alip
-ocr page 317-DE lES fT IT JiR K-ÀÎ? DD CT E I N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^07
. ; Alij,vtIng-ölftadicnfcsIcfuitKjCermanorumLüthcranorina Ee-clefiam taifam proptcrca clamitant, quod inter il los fubinde tot diflen-ûones,felt;âaî,crrorcsamp;fcandalafuboriâtur. Qiufi verôproptereadatn-nandafitipfadoâ:rinaEuangelij,quôdhæreticieam deprauant,amp;petu-lantiaingenia çorrum punt. Rcs ipfa ab abufu difcernenda eftznec inno-centi Ecclefiæ tribucndum, quod malitiofe quædam hominum mentes CQcnmittunt.Sed lefuitæ noftri funt fapientuli ifti,qui ipfam fapientiamnbsp;iuftificant, amp; Spiritum fanélum inftruunt, qua ratione Ec clefiam absq;nbsp;turbisamp;diflenfionibus regere ac gubcrnare debeat. Si tarnen quis remnbsp;penitiùsinfpiciatScdiligcntiùs confideret,quinam fint illi.quiferantnbsp;oella,excitent fcélas,moueant fcditioncs, prodant Chriftianosjdiflerai-çient 2izania,tradât falfa pro reris, quod ifti noftr» Ecclefiæ adfcribunt :nbsp;Ureuera deprchcndet maxime taiescflemagiftrosnoftrosjcenforesrc-rumTheologicarum,Afriftcntes,Controuerfiftas,Dcciforesamp;Conclu-fores, ficuti icipfos nominant. Vsqucadcôabeft,vt veraEcclefiaiftafa*nbsp;ciat, vt potiùs magno cum tædio perferre cogatur.
IefuvitaLutziusLandfpergæproconcionedixit,Nos,nosinquam, Teram Chrifti Ecclcfiam cflc,minimè dubitemus.eft enim inter nos altanbsp;pjix,con£enfus, amp; doétrinx concordia : Inter Lutheranos vero nil quàmnbsp;difl'eniloamp; difçordia. Hscille, Atquinosconcedimusquidem aliquamnbsp;inter ipfos eflè concordiam;fed non quæ fit fecundum Iefum,amp;quaînbsp;Chriiii glutino copuletur; verùm talem,qualem confœderatiinter.lènbsp;latroncs amp; eiufdem confpirationis,proditionis,fcditionis amp;:hærcfiosnbsp;focij habcre polTiint. Confpirant enim amp; conueniunt lefuitæ aduerfusnbsp;Cbriftura 8iC membra eius, amp; inftar ferpentum concatenati, per vniucfr-furaterrarumorbcm circurarcpunt,falfacjue doétrina Chriftianorumnbsp;çalcancos mordent,verbum Dei corrumpunt, Sacramctamutilant, pa-..eem turbant ; omnibusq;, quibus pofiimt modis^pijs noccnt. Quod verb olim fub Papatu amp; ctiamnum bodie inter Eîauitas pax inucnitur, nónbsp;eft mirum.Satanasciîimibiquoquealtapacefruitur,amp;ceuinatriofironbsp;quiefcit : idco amp;fuos in pacerclinquit. Nos verb,qui tyrannidemipfiusnbsp;cffug;mus,amp;:gladio fpiritus ipii rcfiftimus, pericquitur, nec tantum ex-triniccusnosoppiignatîiedquantumpofiibilcipfieftjintraipfaEccle-fia:fcptatuniultuatur,pjosq;turbat.
AlijjVt lefuitæ LandfpcrgcnfcsjEcclcfiæ bas adC:ribuntnotas.Di-Cunt Ecclcfiam cfle nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; vnam j fanétam : Romanam : Catholicam:
k Apoftolicam.. Cumq; bac notæ apud ipfos inueniantur, ipforum Ec-gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^q a clefiam
-ocr page 318-C A r V T I X.
clcfiani rtfrain pflc» Et fanècftipforuinEcclcfia.ApoIl:olifa,fiïnteIli^ gas Satanx Apoftolos,hoc cft,daemonuin nücios,qui circumeunt Chn^nbsp;ftianarumgregcs,quxrentes quosdeuorcnt. Eftcnim lefauitis à Pap*nbsp;ipeciali votainiunctum,vt quofcunq; polïùnt,velfeducant,vclper-aant. Alias cos veriusapoftaticosquàmÂpoftolicosdixeris, Catholictnbsp;quolt;j;.funt »finbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixeris, quod vniuerfale omnibus cft cómraunftr
cumq; pcccare omnibus bominibus commune fit,ipfis tarnen Pontifi* «js etiam turpiflimis fccleribus Sc ßagitijs fe contaminate communifii*nbsp;murn cft rqualia funt : concubinatus,adultcria,ftupra,fornicatfonesi,nbsp;malculorum eon cubitus, Sodomiayamp;Idololatriajoraninocatboliciffi-mi dici merentur» De quibus catholicis ipforum pcccatis olim rede
iLi.vr.
quidamcecinitPoëta.
Heusficrilega amp; mad tafa cohersßcce fuot
Q^n adtn6aespialo,Papas vtneßcos, MagoSfdrindamitis qui turpe.prohpudor^nbsp;('Efifiepos)vttittmmulabus inferunt :nbsp;^i coagredtuntur mafitilis nepatibus.nbsp;Sacrum prementesturfitercennubium,nbsp;Heugrande nefas,fielus baud audit urn ifaculif.
tÆor.6, QuaîesfceleratQscatholicosvclpotiùslt;^Àvx.wlt;-,PauIu3ticgatre-* ^Ihejßi, gnumccclorum confecuturosded perditionem ilJorum finem fiiturunt
lÆor.â.
affirinat.Romanadicitur amp; cft, quiaRomanorum fupcrftitioncs genti* litiasmo!rdicustuctur.VndeipfisIcfuitistcftibus,Papapius V. Fcöèdi-aifJigmamadhue magisgentib^re, qitamchrißiani^e. Qua dc eau fa ctiainnbsp;lefuitx ,verius Romulidæ,quàm Icfuitx dici poflent : quiamaiori con-ftantia,Romanas incptia3,quara IcfuCbriftidodrinamfacram tuentun Romana quoq;.dici pottft Eccïefia,.iuxta veterem loannisMona«nbsp;cki Nomcnclaturam : qua Roma,quafi rodens man us dicitUr» luxptnbsp;tcrfun
Kaw4 manufrecbttquas mïeremnrabet üdit^ Dantes exaudtt-jjen datiiibus oßia claudit.nbsp;Curia curarumgenetrix^HKtrix^maltrum^
Ignetasnotisdnbsneßisaquatheneßos^
SîccadcmSanótadicitur,aut per «xTrçcffwxyquafi minime/anÄa, xutccFtèno-n à/ânlt;ftitateCbrifti;fcd ea,qi!am ipfi fibifpfisadfcribunt
JPfaLsx, amp;alSnguiit. Excogitant cnim lefuvicx fibijpfis multo maiorem làndi-,-taicm,quam qux àChrifto crçdcntibus gratis eftimputata.Ç^jx fandi-
tas
DE lESrirZRFM DOCTRINX }o^ -tasipfis e{lPapalis,RomaMa,Ignatiana,LoioIiticaamp;regularis, Vnde8cnbsp;lefuitæ àVeliquis catholicis Papiftis dicuntur, fanóii Socictatis patres,nbsp;amp;yirifacrati«îmi. Cùtnergolcfuitæ Christi Iesv fânftiutcmrépudient.'certèneclcfu nec Chriftianihominisnomen fibi arrogarede-Ecbant, Chriftianorum enim fanâitas excommunifanâitatisfonte,nbsp;qui Ghriftus eft ,in crcdcntcs omnesderiuatur gt; veb(vt Paulus StDauidnbsp;tcftantur_)gratisabIq;opcribusimputatur,AtIefuitæpecuIiàreniquan«*nbsp;dam {ànditatem pro fc fuisq; Habent,ex fuis meritis,qua etiam cum pri-mis gloriantur.
V naeft etiam illorum Ecelefîa, non fideî vnitatc aut Sacramento-rum à Ghriftoinftitutorum x«»»'»»'/« : fêd vna funt congregatio, vt lefuî-ta Turrianus loquitur, quôd fub vnocapitc ,Papa Romanoj viuant, amp; cum fôlum vt vicarium CHrifti,colanr, Vt igitur diabolus eft vnumnbsp;quiddam cum fuis organis : Ita etiam Icfuitæ fiant vnum in Papa feu An-ticHriftoRomanoarnusnimirûfafcicuIusjætcrnoignideftinatus, Ma-nent ergoIcfuitæcumreliquisPapiftis^Ecclefla amp;focictas apoftatica amp;nbsp;cacolyca,fub vno capitcPontificcRomano,variasfuperftitionesEthni-'nbsp;cas confiant! malicia defendcntesSlt; propagantes. Sunt flrenui operarijnbsp;nequitiæamp; verfutixjin pileis quadratis,tunicis longis, cafulis leuiticis,nbsp;tafurisfatuisjcucullis amp; veftibus ftuhorum, difcriminc ciborum amp; dictum iferijs profanis, m onacHatu nouo,MilIis idotatricis , cukibus fan-ftorum impijs,amp;alijsid generis innnmeris extcrnis,corporalibusamp; ca-ducisrcbusrCorda interim Habentes fine fiderfinetiraoreDci,finefpc,nbsp;fine dilcéiione amp; opcribus Icgc diuina præccptis.Sanlt;3ïi fcilicct fiint hy-pocritç,fanétiPharifçi,fanôi;i,vtrcm vnovcrbodicam,diaboli;quimul*nbsp;tipliccsamp;Horribilcsdilaccrationcs faciunt iiiEcclcfia,Repub.amp; œco-nomia Chrifliana»
Habcntquoq;Icfuitæ aliasEccIefiæ notas,quam quasnosexver-boDciponimus.No3vericœtusChriftianinotasamp;infignia,exDciver-bo Hæc cfTc dicimus : fynceram verbi prædicatîonem Jegitimum Sacra-tnentorum vfum,cumcxtcrnaobedicntiaergaminifterium verbi. Quar fi in partes diducantur,Hæc membraconficiuntjfâcrum Dei verEumua-crofànâaim Baptifinutn ;Ccenam Dominicam : adminiflrationem cla-*iunn,quibuspublicc vtiturEcclefiazordinationcmminiftrorumEuan-gclij ; prccationem feu veriDeiinuocationem ,gratiarumaâioncmj5cnbsp;numinisdiuini,irini amp; vniuscelcbrationem : obferuationem Dcealogitnbsp;patientiam in crtice t decorum amp;èv7«C/ttFceremoniarum amp; dierumre-
Q^q 3: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftormiii
-ocr page 320-G 4. f y T I, X. , , .
ftorum înEcclefia.Has notas quialcfuuita: non penitus tollere poffunt;-temeraria tarnen audacia ita corrumpunt,vtnihilfaniinipforumEc-i clefijs de hifce notis videre liceat. Docent enim,vt fupra demonftraturanbsp;cftgt;yerbum Dei effe obfeurum, materiam hærefios:amp; pro verbi diuininbsp;veritatc traditiones humanas fubftituunt: has nequaquam dicunt,vC.nbsp;Chriftusfquem impie niendacij arguunt ) effe inutilcs;fed bonasgt;vtilcs» ;nbsp;ad falutem æternam ncceffarias, omnium rerum facrarum facratiffimas-amp; nwfteria Spiritus,quç omnibus, vt lefuitaCanifius dicit,pro facrofan-âis habenda,firmiffimaq; fide retinenda fint. Et fi quis fecus ftatuat cos,;nbsp;idem infernalis canis feu Cérberus, ecu peftes quafdam exitialcs, fugien-dosamp;cxccrandos;ColonienfesverpIcfuitæ,comburcndos,clamanr.Adnbsp;lacrum Baptifmi lauacrum rcgularum atq; rituum fuorumobferuatip-,nbsp;nemadijciunt,ciq;æquiparant. Proct/xaetsf*Miffamidolatricamob-i.nbsp;trudunt,amp; Çhriftianis calicem.in quo fanguis Chrifti diftribuitur, fuf-.nbsp;furantur, Claues Ecclefiæ genuinas amp; publicas mutant in priuatas§£.nbsp;3dulterinas,ad areas regum aperiendas amp; coronasipforum abripicn-?,nbsp;das:vnde8f clauesEcclcfiæfoliusPapæcffementiuntur, Pro légitimanbsp;miniftrorumEuangclij vocationeamp; ordinatione,introducuntfacrifi-eblos Baal,hoc eft,MiffificesjàPapavclVcfcouitiseius magice confecra^.nbsp;ïtalù di~ tos,confirmatos, chrifmatos, vnélos amp; rafos, adhoc vocatos St ordina-funtur toSjVtDei verbum corrumpant,Sacramenta mutilcntamp;alicnum igneW,quot;nbsp;Viffieui. cultus amp; facrificia idololatricaDeo offcrant;fuoq; cenfuladço çx in-rnbsp;cœftu amp; concubin.atu illorum contraélo, An tichrifti Romani luxura amp;nbsp;libidinem iuucnt ac promoueant. Pro inuocatione amp; adoratione verlnbsp;Deiiriuehunt mortuorum inuocationes,imaginum adorationcs amp; ahasnbsp;innumeras Idololatriæfpecies. Pro cruce Chriftijamp;afflidionepiQrum,.nbsp;fuosaffeclasdocentfeéfari luxum Papæ, fuperbiam Cardinalium ,IiW^nbsp;dinem Epifeoporum amp; auaritiam Monachorumi velfaciunthominçÇ^nbsp;feipfosafïligcre, fibijpfis ob violatasPapæ traditiones, violentas manusnbsp;inferrc:vcl pro falutifcra Chriftipaffionc,minutas ligneas cruccs,mor.-'nbsp;tuorum reliquias(quæ hon rarófuntportionesdccadaucribusbrutö-xtun ) magnaimpoftura amp; fraudc;;^H^x«77Ç7x.î, fuis coîcndas proponunt.nbsp;Decalogiimproptcrfuäs traditiones fccurctransgrediunturjEcclt.fiatiJ;;nbsp;Dei hypocriticis,fuperftitiofis,partim Iudaicis,partim Ethnicis ritibuS,nbsp;theatricis lufibus, quibus pr^edicatio Euangclij impeditur,magnanbsp;obruunt,amp; ecu diluuio quodam inundant.vt interim nihil de
magicis illorum artibus amp; exorciffis dicam.
Eftcr*
-ocr page 321-Dî IK^FlTiRFM DOtfTRINÀ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5«*
Efl:ergofeucraEcclefiaIefuitarum,cofetusaV Antichrifto euoca-tus, vt vciam Chrifti Ecclefiam fupraDeï verbum amp; SacramentaÇhrir fti fundatani ?)C çonfirmatani,poritificibusarietit)uS oppugnet,beîlem-4ÙCcontraDcî'populum geratjnonaliter,quàm vtolim ludœi propbe-
Pharifæi Chriftum perfecuti funt.Dicitur eaDauidi Ecclefia ma-Egnantium, amp; prophetaEfaiascgregiè,qùafi lefuvitas noftros ocuiis^T^'^i^ vidi/Tct, cam dcfcfibit,diccns : Appropinquat mibi hic populus qrefeonbsp;(ïcfuitæetiamnomineappropinquant)amp;labijsmchonorat : cætcrùmtnbsp;cor corum longe abeft à me: fed fruftra me colunt docentes doâriilasSçnbsp;prarcepta hominum:feu,vt Paulus aitjdodrinas dxmoniorum.
CùmigiturvclSolcmcridianoclariusfit, RomanamEcclefiarn, qualismodo eft, amp; focietatem Icfuvitarum,abundare non tantum fcc-lèribus infinitis,maxime horrendis amp; innumcrabilibus,fed ctiam cum-pritnis corruptcla verz de Deo dodlrinæ amp; Sacramentorum. Proindcnbsp;nemo nobis vicio vcrtct,quodillam ceu Satanæ.Synagogam àDeoabic-ftamamp;ipfi fugimus,amp;omnibusfugicndiimcenfemus;amp;fatiùseftindo-ino Dei abicétum, quàm in fpeluncis latronum illorum Epifeopum ef-fe.Quid enim proderunt honores huius fæculi,fi quisin altero iaéluramnbsp;ariimæfiifadurus.
Scdhæcetiamdelcfnitarum doÂrinaamp;erroribus prxcipuisdida firlïiciant. Poflem cqiiidcm amp;i. vellcm plurcs rcccnfcre, quos ab illis au-diui errorcs : nifi iudicarem, reliques ex præcedcntibus fatis colligi pof-le,Si metuerem, me Ledorl naufeam his Efauitafuöi fccibusproferen-dis moturum.Iam ergohlum feribendiabrumpo, quia neminem fiitu-rüm exiftimo, qui non ex ijs,quæ haftenus feripta funt,agnofcat,Iefui-tas nihil aliud cfTejquàm PapæRomani mancipia, amp; vltimos mundinbsp;pfeudoprophetas, omnibus dcuitandos,nihcum illis feduciamp;dainnarinbsp;Velint.Idenimipfimetfatcntur, dum fe vrbisRomæfilios vocant.. Sicnbsp;hofl'æus mi hi dixit.-alij nos vocant Efauitas, alij Iebufitas,alij Giezitasïnbsp;led ciufmodi fcrmoncs nihil moramur: vcrùm ridentes ipfis viciflim di-^iniiu,ncfirum putrem cjfe Papatn-,matrem vrbem Row/tw.Difpiciendum. igiturnbsp;'nt paucis, qualis fit ipforum pater, amp; qualis mater. C^lis pater amp; ma-'ci-,tale$etiamcrunthlij,Iuxtaillud.-
îdopfi'i^ifadaiiir,coruodaturvpupa tetra: ^iualispullwerit,qHtmferttommixtittalK? .
CAP VT
-ocr page 322-« 4 gt; r T J.
C A P V T X.
quot;DeIefiitarumPatre,quiesiPal)a, ^re, quA efi ^P^a.
ftutum,feditiofum t rabiofum, fanguinarium ac ftolidum Ecclcfi« Ro-manæ caput,(^uod verbum Dei corrumpit: meritum Chrifti negat:Ma-
luicum contemnit amp; pedibus cal cat: matrimonij ordinciu
Esvitarvm pater ipforum confeiîîone eft Papa gt; eft atf-tem Papa Deus terrenus amp; Dominus huius fæculi, ftrenu-usdiabolimiles, Chriftiaduerfariu$8clt;»^«/«rO, filiu« perditionis amp; fceleratus:diabolicum,hærcticum,idolatri'nbsp;cum, meretricium, adukerum, làcrilcgum, fuperbum,a-aDeoinftitutum prohibée: ciborum difcriminaconftiiuit-.Sacramcn-torumnumcrumadauget:traditiohum humanarum obedientiam rc-quirit: immenfam poteftatcmlegcs ferendi, interpretandi Scripturaiu»nbsp;cultus nouosinftituendi,peccatafoluendiamp;ligandi,fibiarrogat: atqucnbsp;in templo Dci fedens pro Deo ipfo fe venditat.
Papa?,qualchocmonftrum?quisilludnonadmirctur?Rcdèigitur Papa à voce papa? dicitur,quia cft admirabilis.’ Quis cnim non miretur:nbsp;hominem natum nonampliùs elTchominem,fed haberipro Deo :nbsp;eum,qui fe pro Deo vcnditat,non elfe in cœlis, fed habitarc inter hoflit*nbsp;ocsPElcgantcr îgîtur illc in Clemcntinis dixit:
Papaflupormundhqui maxima rerttm es, Nec Detu es, nec home, qttafineuter es 'mter
Huiusfacrathfimi (fi Deo placet ) patris fanôiftimi filij funtlcfui-tx.fimilcsnimirumfuashabentlabra laftucas. NcquccnimlupiagfioJ parunt.Sunt ergo IcfuitæfilijPapx,ncpotcsdiaboli:ncut Satan eosinlH'nbsp;dia filios fuos vocare foie t:qui amp; ipfi(nam à bouc maiori difeit arare ml'nbsp;nor)in templo Dei fedentes,verbum Dei corrumpunr: Baptifmi virtU'nbsp;tesncgant:Euchariftiam contraChriftiinftitutionem mutilant : fidemnbsp;in Chriftumtolluntdubitationcm tradunulandosadorandosdoccntinbsp;illorum imagines amp;rcliquiasinuocandas proftituunt. Et quis omnia c-numcrct,quibuslcfuitæ, filij Papæ,ncpotcs Satanar, pro iuflu Anticbri'nbsp;fti, fcfel E s v C H RI s T 0 opponunt, vt amp; fwduerfarios Chrifti adcoq;»
-ocr page 323-PE lESVlT, PA^-Rl ^T: MATnr. 313 quod reuerafuntjAnticHuftianos oftendant amp; déclarent. Quiequid cr-go Patri infano adiubefeitj id obfequcntes hi filij fumnia animi alaerita-tc expediunt.. Atrociora maioribus fuis aufuri, nifi Chriftus propediemnbsp;cos cum Satana pedibus credentium conterat. Matrem verb fuam votant amp; dicunt elle vrbem Romam : non illam.ad quam Paulusinfignemnbsp;cpiftolamfcripfit,amp; cuius fides tùm Celebris fuît in vniuerfo orbe. Sednbsp;cam Romain,quam hodievidemus, omnium fcelerum elfe matrem, amp;nbsp;pûblîcuiitomifis idololatriç ftabulum,è quo ecu ex abyll'o infernal! exi-^nbsp;tiaies beftiæ, bruehi,ranæ,lôcuftæ adperdendam omnem terr^m, pro-rXimpunt. Qualisigitur eft mater, talcs ctiam funt filij eins. Eftautemnbsp;Röini,É.öngt;yt olim, lux gentium amp; domina orbis : fed tctravoragolibi-dijiisjamp;tuiqjisferuaomnisfpiritusimmundhinquaPapanon fuccclfo-r-caliD.Pctri,fed(vtipfcAdrianus IIII. confclluseft) fuccellorem Ro-mailiagit. Quilatrocinijs vrbem Romam cxtruxitifratcrno fanguinenbsp;mœniaciusimbuit: vxoï'esamp;virginesprætcxtu rcligionisrapuitamp;vio-lauit.Idem Papain facerc,amp; in hoc thcatro æmuJosipfum habere Cardi-nales.amp;EpifcoposRomanos,nemodubitat,nil! qui nunquam Romænbsp;vjxit.'Ycrc teftari poirum,meRomæ vidilfePapam,Car din ales, Epifeo-posjClcricos, Monachos amp; Moniales, præfcrtim in templo S. Petri talianbsp;perpetrate fcelcra : qualia honeftas Sepietas, imb ipfa natura vel cogitate horrets nedum,vt quis fine piarum aurium offenfione ea recefere pof-fit. Quorum tarnen dcfcriptionem generalem D. Paulus ad Rom. i. de-gt;:nbsp;ditjcùm absque offenfj, vt dixi, Dei amp;piorum, fpeciesnon polfint enuHnbsp;¦inerari._nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
Brcuitcr,hæc Icfuitarum mater,vrbs Roma, eft ilia, quæ crura fua,, Vt Ezechiel ait, expandit omniprætcrcunti : eft mcretrixillaabominan-da,quæ fornicationispoculo Reges terræ inebriat : in qua,Soww«i^re(vtnbsp;dixit Monaçhus Francifeanus lohannes Ingolftadij inAlbcrtinocollc-)idemeEl,quod Gomorrhizare amp; Sodomi^re: A-ihanc vrbem vt dixitnbsp;plus Rex Alphonfus _) omnes harpyæ ,tanquam ad proprium fuum ni-dum,conuolarunt. In quo funt fcrui feruorum,non pietatisfed omnisnbsp;impietatis, Schiauiniultb cattiui, quales fupt Papa, Cardinales amp; vni-Ital»nbsp;'lerfus cius clerus.His fcruis Romani,olim Iibcri,nunc fcrui falt;fti,ad nu-eqrum fcruire coguntur. Vt in verfu dicitur ;
ÉéhüfranttibiE^omapriùsDominiDombioruni: ''SeruorHmferui,nunctibifuntpQnitnt.
, InhacyrbeAr.chKpifcopi (yxMonfignor della Cafa, olim Apo- Vide Slei~ fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Rrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftolicælt;/lt;?«.
-ocr page 324-jr4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, C À P r T X.
ftolicæ camerælegatus, amp;alij ) Sodomiam commendâruntceu rem diquot; ninam. In eadem quibufdam nulla, quàm Sodomitica libido placet :Iiïnbsp;eadem difputant,anMatrimonium fit melius quiddam quàm Sodomia»nbsp;Et lefuita Fabricius Romæ mihi in faciem dixit Ego tnallem Sodomiam ex^nbsp;ercerepublicam,quàmcontraPapamandatuminirematrimonium. lefuitaquoq?nbsp;Andreas,Romæ, apud S. Andream lefuiticorum nouitiorum Informator dixit : No« minus peccat Sacerdos ,ß vxorem ducat ,acß cum muta rem habeatfnbsp;EgoRomæ vidiCardinalesamp; Epifcopos,Canonicos amp;c Clericos publicanbsp;fcorta ex t êplis ad vicina lu panaria fua rapere,amp;publicis in plateis,fcmi-nas proftitutæ libidinis ad currus rhedasq; fuas trahcre,amp;in hortos fuoSnbsp;abducere.QuidPQ^d temporibus percgrinationû Sc ftationu,honeftarnbsp;matronæ non audent in publicum prodire, eô quod pudicitiæipfarumnbsp;infidiæftruantur ? Nam mulieres inuitas abducunt ,amp; deinde pecunianbsp;placatas,nummisq; onuftas, ad maritos remittunt. Pleriquectiam illo-rumapudimprobosciuesfuafcortaalunt. Quin amp; multos maritos itanbsp;Padix.nbsp;nbsp;nbsp;corrumpunt,at propriarum coniugum lenoncs agant. Abipfis quoquc
Omnium. lefuitis audiui, Pontificcm Romanum in vrbeRoma ad fingulos annos llalortim. ab Epifcopis, clero amp; fcortis vitra triginta millia coronatorum pro la-Auaritia.^ élis ce'nfu ( vulgô vocant bennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in fifeum fiium recipere ? Et ta
rnen IcfuitæRomam,tam-bellam amp; delicatulam ciuitatem, matrêfuam dicere non crubefeunt.
Audiant ergoquomodo proprij illorum prophetæ earn dcfcribant^ Sic feribit Mantuanus :
Viuere quifanStè cupitis difiedite Poma
Omnia cùm Itceanti non licet ejße pium.
Si ctiam cupis fcire,quid in hac vrbe difputetur amp; doceatur. AudicS-leo X. âbi Papam dubitan tem : An anima fit immortalis ? Item : An Chriftus irt' Idnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terris vnquamvixerit?Audies facrum coniugium vitupérantes: Sodo-
ell tempo- miam verb laudantes. In hac licuit audire diabolum Cathedræ Papæ in-ribus Pau- fidentem dicere : Ego fum Papa. In hac Papæ exercent magiam, vt Gre-UIIII. gorius VII.amp;alijpluresfecerunt.Inhaclohannes X11Lamp;alijPapæfc ¦/nnonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corporaliter Satanæ tradiderunt. In hac publicum feortum ad Papalem'
dignitatem cueélum cft :Ioannes,prius Agnes diétus. Icfuitæ quidem c-ditolibclloimpudenteridnegarcaudent. Sed ctiamhodie,quodipfc vidi amp; audiui,Romanorû pucri, illas plateas amp; locum, vbi ftatu a Agne-tis illius Papæ fuit, quamPlus V.in Tybrimabiecit,monftrarefolent..nbsp;Etnotum ellRomanorum prouerbium : quod origincm trahit à crea-tiojiÇ
-ocr page 325-DE lE^FJr. PÂTKS ST MATEE;
tîonePapæ, in cuiusdeclaratione, manibus fellæ fubieâis, an Cfeandus Papa vir fit,explorare foicnt, virumq; fentiétesjdicunt : Ll Papa e mafihiff,nbsp;hoc cftjPapaeft vir. Et fi quando Itali iocantur, atque inquirunt : quidnbsp;noui quis fciat ? Rcfpondet alter : 1/ P4/gt;4 è mashio. lefuita etiam Pietronbsp;Flandrusnationemeperillamplatcamduxitjin qua Papa ilia peperit:nbsp;per quant hodic Papa in Proceinonibus fuis nec trâfgreditur, nec tranf-Vehitur. Cumqueinlocoilloftarem,inquoftatuaillafeminea,manunbsp;dextra tenens paruulum,ere61a fuerat,mihi dixit : Pius V. illam ftatuamnbsp;Marmoream in Tyberim abiecit,vt memoriam hiftorise illius abolerct ;nbsp;Sed tarnen Itali talem fui fie Papam dicunt : neque fibi aliud, licet multinbsp;grauiter fint puniti, perfuaderi patiuntur. Sed lefuitæ iurati Papæ feruinbsp;oon audent aliud quam mendacia in gratiam fui Patris fundere, SiC falfanbsp;pro veris venditare.
Sed qui petit penitiùstpfam Romam cognofcerc, earaq; quafiin fpelunco contemplarins legat amp; meditetur Epiftolam Pauli ad Theffal.nbsp;in a.Theffal. 2. amp; lohannem in Apoeal. de meretrice ilia magna.Quid i-tem illorum filij de ea fcripferint. Mantuanus fic illam defcribit ;
---Petri^ demtts pelluta fluente
'M.arceßit luxu. f Nulla hic arcana reuelo.
Non ignota loquor,liceat vulgata referred
Sic vrbes,populi^feruHt,iafamaper omnem lam vetus Europam )mores extirpât honeßosinbsp;Sanclus agerfiurris,venerabilis ara Cinadis,nbsp;Seruit honoranda Diuum Ganymedibus ades.
IpfeBernhardus Pontificis Romani facerdotes vocat Antichri- Anno 1149 fti feruos,amp; Prxlatos pilatos-Gloffa quædam de Roma dicit:A latronibusnbsp;l‘’rbemadificatam:eandsmlatrenihus repletam-, a latronibus deflruendam. Sarif-hurenfis in obiurgatorio clericorum amp; in polycratico:Papx fpirituales, *nbsp;Pharifæosnpfum Papam,Antichriftum:Romam Babylonem dicit : Petrus Bloix, Romam quoq; Babylonem: officiales Papæ,Harpyas diabo-hcas:facrificulos,vitulos Bcthel,faccrdotes Baal amp; Ægyptiacos idolola-
vocat. Arnoldus Epifeopus Brixenfis ; amp; Petrus de vinea, a Cæfaris a An.i24-o Friderici.a.Cancellarius,Papam iniuftum effc amp; iniufte gladium impe- bnbsp;’'atoriû habere affirmant: b Gulielmus de fanéto amore, MonachosPa- c An./joó.nbsp;Pæ vafallos amp; Antichrifti feruos dicit: rPètrus Caffiodorus nobilis, Pa- d An. 1^14.nbsp;pamNabuchodonoforem facit amp; probat. Vt nihil dicam de teftimonijs e An. tji^.nbsp;F^wlcimi ddc Nauarra:fArnoldi de villanoua:ƒ Vuickkleffi;^ Iohannis fji».
Rr Î Hufs:gM/.#oj
-ocr page 326-5Ilt;S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c 4 P r T X
HufszHïci'onyfniPragcnfisjamp;alïorunijqui vnoorctcftatifuntjRotnaW cfTeBabylonemjCui dominus fit PapaAntichriftus.
Libct fiib finem vnicum adhuc adderc tcftimonium Francifci Po-ëtXjquiMufaltalica de vrbc Romain banccccinitformam, Tont/tna dt~do[ore,Albergo d’ trarnbsp;Schola de’ error t, amp; templo d’ herefia enbsp;Gia lloma,hor Eabyloniafalfa amp; riHinbsp;Per cm tant ofipiange, amp;fifo]pira\nbsp;OfficisM d’ inganni,epregio d’ tra,nbsp;Oue, ben muore, e, malfinutre amp; cria :nbsp;Devitii irifernoivngran miracolßanbsp;Se Chriflo teco,filfine non s’adiraznbsp;Nido di tradimenti, in cut ß couanbsp;Optant o mal per lo mondo hoggiftßande :nbsp;Dtvtnferua,di lettiamp;divtuandenbsp;In cut lujfuria fa l’ vltimaprotta, amp;c.
Arithme-ticè.
Hoc eft fi Latine interpreteris z Jrarumfedes,omni5^ dolorù origo,nbsp;Mater es errorts,dogmatafalfä docens:nbsp;Poma tibi nomen, fed nunc Paby Ionia ver'e esnbsp;Di bla dolofafimte tarnen omnis amat.nbsp;Pegula de tribw es, career moer oris amp; ira,nbsp;Ht£piusemorttur,fedmaliis euehitur ;nbsp;Te relut itifernumviuorum cur,ego miror,nbsp;Mon Chriflus tandem perdat amp; eijciat ?nbsp;Prodere conar'is reges,ó' régna mouere,nbsp;Totius mundi criminafola paris,nbsp;Deditanequitta,cordi ttbipulchra voluptasnbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pfl, amp; luxuriatperdita vita tua-
7. AEn,folio 7.
^VaC ego s J paV Cls ti blfCripfero slngVLa Verbis, pfl ALeCtoMaLIsagnIta:IVfiefVge,
Hxc cftbcîlailla mater, quæenixa eftperabortuffl,liosEfauitaSr [ui ceu porei vincam Domini deuaftant, amp;. terram aërem tj;, ceu exitia-e:s pcftts,inficiunt;Deum blafphemât : Chriftianos perfequu ntur;ver-mm Dci corrumpunt ; Sacramenta mutilant. Breuiter : fe Satanæ filiosnbsp;c AmticbriRi feruos tfic, rciplâ demonftrant. Digni ergo qui cura pro-
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genito-
DE lERFITdRFM MÖRTE,
genitoribus fuis, diabolo. Papa amp; vrbe Roma, præcipites ad ignis infer-nalis barathrum fcrantur.Vt reâè Pocta orauit:
Tu magne Oljftnpi 'Reilor,amp;mundiarb 'tter, Grauibu$,pïecor,ftatuastandeni£rumniiniQdum,nbsp;Uluflre latis exeras terris caput,nbsp;Longisq^ habit at a maltsfolare peblora.nbsp;P^abidastrifitlcoTigrestunde fulmine:nbsp;Tt qui pies Vulcam torrent ignibtu,nbsp;Eos tu Gehenna premeßammis P lut oneis,
Docetjetiam ipfa expericntiaJcRiitas plcrosq; tragicis modis ad in-fcrua defcendcre: ficut ijs acciderc compértum eft omnibus, qui vcrita-te relidi-a. ob turocm auæftum amp;c mundanum honorem, Ce Antichrifto
T)e Aiorte
Tcrgo Ignatius LoiolaHifpanus militiam dcfèrerecoa-clus fuit, quia iufto iudicio Dci,tcmeritatcm eius punien-tis, per Vtrumq; pcdcra ænco bombardæ globo iftus erat. Vndepofteapro belliarmis, elegitfibiPapæarmaturam ,nbsp;amp;afcitisduobusSatanæ capitaneis,mendacioamp;homici-
dio,noui belli,nouos focios confcripfit,eosq;,vti oftendimus,fuis régnais ita inftruxit,vt intra paucosannos à Socictatis ortu, multos ad dcua-ftandas Chriftianomm Ecclcfias focios, emittere potuerit. Ita etiam Ic-^îtis ( quia impie fadta, graues etiam comitan tur amp; fequuntur pœnæ ) ßcihoftibusamp;pioruminimicisaccidcrefolet. Nam vbifuam dJiiamp;io/ua-^ctpadimpleuerunt, plerunq;-ctiam illorum. dux, qui Satan eft, iuftaamp;
Rr 3
nuèin
C A P r T ƒ.
tiuèinidololatrisecaftrisferuierintzEeclefiam Chrifti in his terris op-pugnârint, digoi etiam funt, qui Apoftatarum mercedem accipiant : SC
'üli.t. nbsp;nbsp;tanto maiorem,quantö ipfi Apoftatæ faóli plures feducunt,amp; à veritate
2.Pet.2. dcficcrc faciiint.
2. Tim. 4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Solent autcm lefuitæ plur im os ad Apoftafian pelliccre, dum dolo
amp;aftu Satanæ repleti minus in fide firmis perfuadent, ipfos non à fide Sc pietatedcficercjfcdmaioresin vtraqueprogreflusfacerc , amp;ampliora,nbsp;GfW. turn huius turn altcrius vitæ commoda conlequi.Sicuti amp;Eua aDco dc-fecit, feducla à diabolo, fpe maioris excellentisc. Si. fuauitatc pomi illc-..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Äa. Itaq; Icfuitæ Paralogilmis ferpentis antiqui inftruéti, Sc optime ar-
’ nbsp;nbsp;tcsSopniftæillius, qui dicitur mille artifcx,callentes, fie fimplicioribus
Kicfrxrrfi dicere folent. En cariffimc,etiamfiacceflcris adRomanam Ecclcfiam, Jffiütæln- non tarnen proptercadeferendæ tibifuntleges diuinæ,nôEuangclium,nbsp;g;9]ftadien fed tantùm illorum verum amp; catholicum fenfum confequeris; nihil da-ƒƒ verba, mniaccipics,fedmultabonafentics : potcrisadfummosafeendereho-0“ Z»z)W4-norum gradus,amp;:nobis fimiliselfe. Nos etiam in omnibus tc iuuabi-ttentur^e mus.Qmd facercs ergo apud miferos amp; pauperesLutheranos ? Veni adnbsp;Peeloris nos, poteris etiam noftraope ad quancunq; petis funftionem promo-ibidc. Atf. ueri.En quot, qualiq; doólrinaSc eruditionc præftantes viri cxierunt denbsp;»0 isS2. Lutheranis,quiiam opimas conditionesjpræluftrcsabbatias,amp;amplif-fimosEpifcopatusobtinentjdequibusipns interLuth eranos nefbmni-are quidem licuit.Tune ergo tuo damno,nos deferere velles? Quin quonbsp;illipcruenifit, amp; quo tâta Doéloru multitudo deueniet,có te quoq; terri vclis.Manc ergo nobifeu, fic tibi omnia erunt tranquilla amp; tuta.Potc-ris tibiipfi,parentibus Sc amicis multùm prodefle. Erunt tibi honores Scnbsp;dignitates, quæ Luthcranis non contingunt. Senties multavitæ commoda , quibus priuatos nouifti Lutheranos : quorum conditioncs funtnbsp;tenues amp; mifellæ, in quibus vix habent,quibus fc alant, nedum vt hære-dibusamplamaliquam partem relinquercpoflint. Multi veniunt,ai-unt, ad nosLuthcranorum prædicantes, cum vxoribus amp; liberis, de te-nuitatc ftipendij amp; cxpilationibus Ecclcfiarum Luthcranarum con-qucrcntes:amp; cum non fint primoribusaffinitatc iunélijideó fe non pof-fe ad conditioncs, fua perfona dignas, promoueri. Qims nos propter v-xores reciperc non potuimus:fed tarnen cos in EcclcfiamRomanam rc-cipiamp;politicisofiicijspræficicurauimus. Tu ergo fi nobis obediueris,nbsp;magna commoda accipies, teq; ipfum feruabis. Sin minùs certis fiippli-cijs tefubijeies J amp; corporc atq; anima peribis. His Sc alijsminis fimul 8cnbsp;promif*
-ocr page 329-DS lESriTARTM MORTE.
promiffis, profanas amp; mundanas mentes facile capiunt. Sicque feduéli multi amp; apoftatæ faeätveritatem^quam priùs propugnârunt» poftca vi-rulcntiflîmc impugnant, falfaq; Papæ dogmata viribus quantis poffuiitnbsp;defcndunt.Tales fuére noftro feculojStaphyIus,CafparFranck,Rabus,nbsp;amp; alij:qui tarnen omnes miferc perieru nt.
Nam Rabus pij illius amp; optime deEcclefiaVlmcnfimcritiDo-j . €loris,filius degencr, cùm mecum effet Anno 1584,. Landfpcrgæ, amp; de Enbsp;teligione conferret, ait : Multa feci, Multorum Si magnorum virorum { .nbsp;auétoritate motus,quibus mihi iam contradicere non licet. Vocor iam
autem vocationis,vtmihiCrufiusRcâ:orIefuiticusLandfpcrgædixiti crathxc: HabcbatilleStraubingæamplilïimamconditioncm,exquain jnbsp;fingulos annos 1500.florenos ad minimum capiebat : verùm binonnbsp;fufficiebant illi. Omnia enim (^vtorverbisIefuitænobflisSchrenckij)nbsp;Venere,Baccho amp; aléa perdcbat,ac infuper etiam capituIumCanonico- !nbsp;rummultis dcbitisalienoq;ærconcrabat. Vtergoabhoccarcinomatenbsp;Iiberarentur,Coloniam vocatus eft. Siautem, ait, fanusreuerfus fuero ,nbsp;aliam vitæ rationcm ingrediar. Sed vixquinq;elapfishebdomadibus,nbsp;Iefuitæliterasaccipiunt:Rabum ilium vino fcpultum,cum Ferdinando ƒnbsp;Duceadeaftra exiuiire,ibiq;miferèàmilitibus occifum,amp;fine, vtipflnbsp;dicebant,Sacramento mortuumefle. Gaudent etiam,dicebat lefuita .nbsp;Lutzius,Canonici Straubingenfes fe hoc onere Icuatos.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[
Cafpar verb Franck,anno 1584. Ingolftadij moriturus, vt mihi retulit ipfius famulus, neminem ad fe admittere voluit,dicens:Ego ,nbsp;multa amp; feci amp; fcripfi contra confeientiam : Difccditc à me omnes, iamnbsp;fum in foro iudicij,breui vel condemnabor, quod metuo : vel faluabor,nbsp;cuius tarnen nullam perfuafionis rationcm in corde mco fentio. Sicq; Inbsp;folus miferè expirauit.Qm etiam fucrint horrendi cxitus,Staphuli, Co-chlæi amp; aliorum nemo ignorât.
Sic Francifeus Spiera,poft fuam apoftafiam ab agnita Euangelij I ''critate,quam in gratiam coniueis amp;amicorum, ouo ones amp; dienitates
-ocr page 330-310 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P 7 T X J,
Stephanus Agricola apoftata, in mari Adriatico inGermaniani rcditurus,nauigansin mare fepræcipitcm dédit,ibiq;fcipfumPlutoninbsp;fuo,quem quæfierat,facrificauit.
Scdquidhæc rcfero ! lefuitæ cius rci nobis quotidiana præbcut exempla.Ego Roma:,anno 15 8 5.multos lefuitarum audiui amp; vidi mife-rè fuccubuiffe amp; pcrijfle.
Ex Gallia quidam vers fcntentiæ de Euangelio Chrifti addidi, Romæ,ob rcrum inopiam, in partes lefuitarum impias defeendunt. Illi ergo poft paucosmcnfcscxvrbeNeopolitanaLoretumvcrfusprofi-cifei volcntcs,cxortatempeftatcin mari,ecu olim lonasDei iram,agno-fcunt,amp; quafiad viam redituriChrifto acclamant,fed mifercin mari pc-ricrunt. Quia tarnen errores rcuocarefuntconati.pro hæreticis funtnbsp;damnati, vt rctulit mihi Romjelefuita Hugo. Illi fuerunt deeem, Sc fa-«ftumhoc eftanno 1531.
Ignatium Loiolam primum Societatis audorem, ipfius vitæ feri-ptor,placide defundum feribit. ScdTurrianusIefuitamihi notiffimus fæpc dixit .'ilium in Cœna,Prandio,Mifla,in rccreationibus etiam ita ànbsp;dæmonibus exagitatum, vt in magna copia frigidiflimum mortis fu-dorcm fuderit. Bobadilla dixit : ilium fæpius conqueftum , fe nun-quam amp; nullibi à dæmonibus tutum cfle pofte, Odauianus lefuita,nbsp;Romæ minifter, feu nouitiorum œconomiis, retulit mihi dicens; San ¦nbsp;dus erat nofter pater Ignatius : fed circa agonem ita tremebat, quafi fc-bri eftet corrcptus,amp;fufpiransdixit:Multabonacontuliin Ecclcfiarnnbsp;Romanamimultas noftrorum prouincias, multa collegia, domus, refi-dentias amp; opes noftræ Societatis vidi:fed hæc omnia me dcferunt:amp; quonbsp;me vertam ignoro. Turrianus dixit : ipfius comitem aftiduum, vfq; adnbsp;Miftæaram, tuiftedæmoncm. Tandem verocum tremoreipfum obijf-fcmiortuumq; nigerrimo vultu confpedum eftc,idem aftirmauit. Cùmnbsp;anno 1554. ipfius corpus ad templum,ab AlexandroFarnefiocxtru-dum, transferre vcllent, teftibusomnibuslefuitarumProfeftis, ipfiusnbsp;cadaueris oft a non funt inucntaifingentibus ipfis ea elle per angelosnbsp;forfan tranflata.Quod ego non ncgarimifi angelos malosintelligant.
Xauierius,inlndialcfuiticiordinisprimus,infignisimpoftor,queni vt Gentes fuumadulterum loucmin Deorum album, italcfuitæhuncnbsp;amp; impium militem Ignatium Loiolam inDiuorumnumerumrctulc-runt,mifcre in littore maris per ij t.
Ipfe Turrianus,cuius fæpius nunc fada eft mentio,mihi aliquoties Romæ,
-ocr page 331-DE IE S VIT AR FM MORT R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jit
^omæjcùmapudS. Andream, tumindomolefuitarum profe/TajCon-«jueftus eft, fc affiduè fpcétris terrcri noélurnis amp; diurnis. Vtinam, in-quitjAuguftanam Confc/ïîoncmjcontra quam fcripfi, amp; liberos Anto-nij Sadaëlis Lutherani, mei antagoniftæ, nunquam Icgiircm : illi d’cita dubium fecerunt Ç quod tamen tibi amico meo fub rofa diélum vclim)nbsp;vtneq;prorlusLutncranisaffenfuni pra:berc,ncquc omninôànoftrisnbsp;difeedere po/ïîm.Et quid faciam ? Non eft,qui me iuuet. Cumq; cum exnbsp;Verbo Dei confolarer, ait:Vera funt,quæ dicis : fed ego fenex bine exirenbsp;nonpoftum.Sicmiferilleindubitationibuspcrijt.GrcgoriusdcVa’cn-tiaeundem fine impius timet. Nam fe Ipeélris horrendis agitari fatetur.
'Meo tempore Landfpergæ frater quidam lefuitarrm Joanncsno-^wwzj^y. mine, qui veritatem Euangclij agnitam reliquerat, Icfuiticum ordi-nem obociûingreffus erat, miferabiliterplanevitam cum mortecom-mutauit. Nam quod vidiamp;audiui, nullam prorfusconfolationcmad-mittere voluit. ÄfferebantIcfintæ ad ipfum agnos fuos orbicularcs, ro-faria,grana,imagines,ligneas cruccs,fignabcncdiéi:a, boftiam confccra-tam,monftrantiam,in quaDeus corum impanatus incarceratus fedebat:nbsp;promittebantilli prcces,rofaria, Miflras,fuffragia:bortabantur ilium, vtnbsp;confideret fratrum amp; omnium Saneftorummeritis: verùm fruftràina-niafundebant verba. Illcenim viciffim dicebat:Rcmouctchæc omnia.nbsp;Nam propterea,quod bis credidi, iam damnabor.Dicebâ ego ipfi : Cre-de in lefum Chriftum.Rcfpondit miferJn bunc credidi, led turpiter ilium negaui.Mibi exlefu faftus eft damnator.Non poftiim falutem con-fequi.EtPetroHifpano dixit: Quæfo,aut rneinterficias,aut da mibi cul-trum,vt meipfum transfodiam, nam totus flammis infernalibusardco.nbsp;Quæaudientes Iefuitæob oculosilliponebantcrucisfignum,amp; berbasnbsp;benediélas corporiadmouebant:Ille verb ait .-Remouctciftajquibusnbsp;Icum igni additis:nibil præterquàm dæmoncs meam animamvngui-busapertisexpeâantes vidco.Illisiam fum traditus. Nam Deurn amp; verba eiusabnegaui.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lefuitæ percipientes : fratres, neoffenderentur,
difeedereiubent. Sicq;iftemiferêin defpcratione obiuit. Noéhu para-tumipfi eft fepulcrum. Cumq;manc Sacriftanusaquam benediftam, priufquàm corpus bumaretur,toucæ infundcrc vellet, niger canis de eanbsp;profilijt : quo vifo,frater Sacriftanus aufugittcrritus,rcliquisannun-ciansfedæmonem vidifle. Cuilcfuitæaicbant:fiillum aqualuftralia-fperfilTcsjte terrerc non potuiftet. 111e verb rcfpondit:Omncm ctiam a-^uam in fepulcrum cfFudi,nihilominus me terruit.
Ss nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non
-ocr page 332-c 1 P r T XI.
Non minusinfclicitcr IefuitaClec,apoftata,Luccrnæ in Meinetla interijt.
Breuiterpleriqjlcfuitarum fummain dcfpcrationcpcrciint. Ob quametiam caufam,non facile cxtrancosadfuosinfirmcsadmittunt;nbsp;ne videlicet illorum doferina, vita, moribus, operibus Si terminis vitxnbsp;ofFcnfi,falfam illorum doârinarn amp; hypocrifin deprehcndentis, Ægy-ptumamp;Babylonem déférant,ab ipfis dcficiant, ôeChriflianamfidcmnbsp;fufcipientesfaluentur.
Q^amobrem vt hiftoriam hanc,quam bona fide rccitavd,ficutî eam amp; audiui amp; vidi,dum rebus lefuitarum interfui,tandemconclu-dam : omnes amp; lingulos per Chrifti miîericordiam amp; propriam anima-rum fuarum falutem oratos amp; obteftatos volo, vthofee focios, lupos Scnbsp;pfcudoproph'ctas,diuinonominetelt;5tos3lefuitasdico,fugiantjamp; omnibus quibuscunq; poiîunt modisdeuitent. Nam funt Antithrifti deuo-toriamancipiaxjuianimasfalfadodtrinainficiunt : qui corporainurili-bus maccrationi bus confumunt : qui i n omni vita amp; Societate fua nihilnbsp;quàm hypocritas agunt: qui fida piâaq; quadampietatc,fanétulosfenbsp;oftentant .-quiin bac vltima mundifencâa, ceu nouiflîmidiabolifcriii,nbsp;omnes Antichrifei Romani crrores,nugas 6c idololatriasfanftificant,nbsp;Ffnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proprijs verbis (quibustamen veniam dari peto) o—
couerfite- raniaturpiîriniaPapæftercora,nefcioquibusfolijsinuolutaorbiChri-flantur. ftianopro aromatis vendunz,Si per vim ctiam falfa pro veris Chriftianis Maffætts obtrudunt, qui omnem Pontiiicis 6c alfeclai'um eius, plusquâm Sodo-lt;ir Frlt;î«-rniticam turpitudincm,ccuresdiuinasrdefendercconâtur:qui verbumnbsp;Deicalumniantur;qui totam Trinitatem blafphemant:qui Chrifti per-fonam difccrpunt:qui Chrifti officium ncgant:quittftamcntumfilijnbsp;Dcifacrilegè violant amp; mutilant:qui Baptiftni virtutesfuiordinisin-greflu annihilant.'qui omnes fidei articulos corrumpunt:qui Ltgcrtinbsp;Decalogi aboient 6c tranfgrediuntur,locoq; eius traditioncs inutiles amp;nbsp;impiasEcclcfiæ obtrudunt : quiEcclcfiæ claucsin tyrannidem vertunt:nbsp;quorum deniq; proprium eft ludaizare, Gentilizare , Sodomizare amp;nbsp;aperte Antichriftianismum profiteri.
Taceo hîc damna,quæ Rebufpub. Sc œconomijs Chriftianis h« Harpyæinferuntjdumfiliosin parentes armant,cos ad religionemluamnbsp;trahuntjamp;itaabalienant, vt ctiam parati fint fafciculos, ôclignaaclapi-Pranck.^, des ad parctum trucidationcm comportarc, carnificcsiuuarc, vel etiamnbsp;{ponte fefc in parentum cædcs offerre. Sicuti inHilpanianunc aliquo-
-ocr page 333-DE lE.^VlTAEVM MORTE.
tîesfaâû ipfilefuitæteftantur. Taccoilîosvidiiarumdotnoscîcuorare. Taceo illos clandtftinos proditorcs Germaniæ du'ciff’iüæ noftræ pa_nbsp;triæeflc.Taccoillosadhoc vnicum dcftinatos,vt omnibus, quibufcun-quc poiTuntjartibus,Principes Euangelicos ac eorum fubditosfedu-cant,prodant,amp; perdant.
Deusquiin cœliseft ülorum confilia diiïipct. ChriftusEcclefiat fuæ rtdcmptor clcmcnter nos ab hoc nouo dæmoniorum gcnercnbsp;tucatur,amp; banc peftem per Spiritus altiffimi gratiam, quàmnbsp;remotidimè extra vniucrfam Germaniamnbsp;abigat.'AMEN.
i'quot; l-TT^
¦ /IL.
fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/..vf.v
prancofvrti ad moenvm,
Excudebat Johannes Spies.
ANNO
XCIII,
-ocr page 334-