-ocr page 1- -ocr page 2-

Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell

Huybert van Buchell (1513-1599)

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn innbsp;volgorde waarop ze getoond worden:

� de rug van het boek

This book is part of the Van Buchell Collection

Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order ofnbsp;appearance:

� the spine

� the bottom edge

-ocr page 3- -ocr page 4- -ocr page 5- -ocr page 6- -ocr page 7-


-ocr page 8-

Hiscoria Eccicfiastica

Quarto n�. 175.

-ocr page 9- -ocr page 10- -ocr page 11-

HISTORIA lESVITICI

o R D I N I s,

IN QVA DE SOCID

TATIS IESVITARVM AVTO-n 3 nomine �, gradibw, incremento, 'vita, ^otis, pri�iilegijs 3 miracul� y doSirina 3 mor^nbsp;tef�^c. per^icu� Jolt denbsp;tracizitur:

Confcripta �

M, ELIA HASENMVLLERO:

E T

-ocr page 12- -ocr page 13-

POLYCARPVS LEISER s. T H E o L o G I AE DOCTOR,nbsp;SYNcERIQVE evangelii iesv chri-Himinifter, Clavdio Aqvaviv�,Pr�po�-to Generali Societatis lefu, veram adle-funa Chriftum conuerfioneninbsp;precatur.

Ixit ^4^periorih�is proxim�annis3ma-^^^amp; Utjuodficiet^fisi^e�ra CoUegijs ,d\da-gificr quidam , nomint Elias Hafif�-muller h ahsq^duhio complurihus le�ui-tis non ignotus. Is pro�ngularifuajqua tum in ^e�ram �ocietatem ferebatur, a�eHione^j,nbsp;quam diUgen��tme zie�n ordmis�atuta, mores,nbsp;con�uetudines do^'rinamob�eruabat,per�cruta~nbsp;batur,addi�cehat, connotaba^.�d^ omneeuminfi-nem,ijtpofiquam�Ha 've�r^ �acra omnia rite acnbsp;perfeH� addidicij}et,eb maiori euml^elo�etotumeinbsp;addicere, indeq^ ^vna cum alqs, contenttorifludionbsp;�anam Euangelij doHrinam oppugnare poj�et,

Uerum bentgni�imus ccele�is pater, omn� mi-�ricordiafons origo,eiu^mi�ertui,nein~Aternum per tret) clement er ip�m in ijiamreduxit, it a ^ter-A 2 rorem

-ocr page 14-

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPI S TOLA

vor em nbsp;lap�^m [uumrion tantum vereagnouerit,

pnb d�plorant :^detiam, quamp;antea oppugnan--da �veritat� ergo con�gndratspofiea m longe diuer^ ^�um conuertent.Stenimpro modulo donorumnbsp;�hidiuinitusconcejjorumybreuem dfistoriam or~nbsp;�iNis /es VIT ICI adornauit hoc animo, ^t earn initio bonorum njirorum iudicio�tbijceret,nbsp;nbsp;nbsp;poflea

accurat lore lima adhibit a ^o tempore public ar et: quo hac ratione 3 quantum in fi ejjet ,iuuenes curio-Jiores pramoneret, ne nimi urn me Hit is �ije�r� noerb�nbsp;fiderentz�d omnia probe animo prias pen�tareni,nbsp;quam harefis ^e�ra compedesfibi d ^ob� inijci paterentur. Illius ht�oria chart as�speriori anno 3po�-eaquam Witebergamadmenjenit^utperoccafio-nem eas in/^icerem,apudme depo�uti�dpauc� die-bus pb/l,T)eo curriculum^vita eiusabrumpentCifce-liciter exhac arumno�d �v it a ad coele�em Eccle�amnbsp;emigrauit. Ubi omni animi contentione Egt;eo Opt,nbsp;J^daximo humilitergratiasegit, qubdexlaque� le-�sitica prauitavt� ante mortem ip�um eripui�et.

Etforta�� charta i�a perpetub apud me deli-tuij�ent3ni�commode�perioribus men�busin^i-tam IgnatijLoioUi've�riprogenitor�^ d lohanne Eetra

-ocr page 15-

D E D I C A T o R I A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

Petro �la�eio de�crijptam, mcidiJfemiqHt in�t^a ad tenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tefiatur, ea quA zefier tfle parens ge�it�

digna e�e, in quihus immortalitati commendandis, firtptoram omnium certetindufiria. Cumigiturinnbsp;hac hifioria,nonpauca occurrant, quApartim ah il-^efirA patre oliminfittuta�tnt,partim d �vohis filijs ipfius ohedienti�imis quotidiege-runtur, atque digna �nt, quA toti orbi, ad^enitius:nbsp;�vos cognofcendoSiinnotefiant.pro�e�ib met ui nepia-culumcomitterem ,fi hAC^efiragefia fiipprimerem,nbsp;neque per typos immortalitati commendarem.

^imultamen,^tingenue^erumfatear,mirorf qwfiat, qubdcum omniumfiript or urn indufiriam,nbsp;tn comm^dand� ^eflri Ignat ij geftis, eert are cupia-tis, interim tarnen eius ^itam r�gulas, adeoefinbsp;omnem^efiram conuerfiationemitafiudiosebaHe-nus camp;laueritis : ^t 'vix paucis-, etiam PontificiA Pc-cleJiA addiUis, nedum alijs, ah ea alienis, ifia notanbsp;fint. Ilfium adeb inuidi ?^tper quanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c�lum (fi

Deo placet) aditis,ea nemini mortalium accuratlus cognitaejfie ^elitis. An ^'erb eodem animo prAditi e-fiis,quomundus:de quo Saluatoriloh.j.QyfiJquisnbsp;peruer-

-ocr page 16-

y E 1� I s T. D E D I C A T o R I x: � eruers � agit, o dit lue em : nee ^enit ad lue em ) ne �r-guantur opera ip�us ?

TJ er um vt �ut�t^ Ego, ne iniquus huitts depo�ti poj�e�br Widert po�emineueinduflnahuauf �rtpt O'ris,in eommendandis rebus ^e�rjs,fru�ra labor a�nbsp;�t, hi�ortam hane typis plene adornatam ad te, mtnbsp;Claudi, Generalis le�utaru Pr^po�te, mitt ere ^o~nbsp;lui. Tu�i�ipies earn- beneuolentia eyua uolueris :nbsp;huius tui veteris alumni con�gnatione reeognofees..nbsp;Quod� in quibu�dam paueiora d.e ^�obis ^e�rise�nbsp;myyfier�s retulit,quamrerum a 'vobisge�arum amplitudo requirit, tu probat is �eietatis^'eflra anna-libus, quorum �mel at que it er um hie no�er Pfeliasnbsp;in�sa hi� ort a mentionemfaeit, defe�lum ilium�sp-plebts. Eenique hAeno�ra,donee altus quipjnam �ve-�ros mores p^ge�a plenius per�rtp�rtt,boni eon�-les. Seriptum Brun�tgA,tn �veteri �du�o�ngula-^nbsp;ris^e�ri�autoris amieiE.E.lM.artininbsp;Chemnitiy, Anno, ^e.

IN.

-ocr page 17-

INDEX.

C A P V T 1

De primo lefuita�umau�lorc�c cont�i�orcj Ignatio Loyola.

C A P V T I I.

De Ic�jitarum nomine,

C A P V T ni.

De varijs lefuitarum gencribus amp; incrcmen-to, cuius membra pr�cipua l�nt h�c :

4. De Ie fuit Aram Deaotor�sfiru� :feu triam 'voterumPr9fe�islt;, De Neaitijs lefuitArum.

tf� Delefuitarum�eruistemferaUbue�uCeadiutoribueformat�t-7' DefiruisIefritAram�iritualibus.

S� De Pracepteribui lef�itaram^

S* De (piritnaltboe le�itarum PrufeB�.

I}. DeleJuitarumSAeer�etibtu,

T4.De

-ocr page 18-

*4^ JefMtArumRelitnbw^j^�en�bus, It�titATumMini�rtsJiu Oeeon^niKt

C A P V T IUI./'

Dcpublicalefuitarum vita,

C A P V T V,

Depriuata lefuitarumvita.

C A P V T VI.

De votis lefuitarum.

I, DevotoPAUfertAt�IefaiticA,

g. Defieundo kjititarum vote jetted e^i C*fiitAt� perfetUA^ De tertie le�tit arumvotOtquodeSi Obedien�A^

4. De quarto lef uit arum voto^quodeJi ProfeJJorunh

Q. K'S N �s: vir.

Dclefuitarum Priuilegijs.

��Prima Secundanbsp;Tertianbsp;.^artanbsp;Quintanbsp;Sextanbsp;Septimanbsp;O^auanbsp;Nonanbsp;D�cima

t� buda PontifctsKcmanh

rndeti-

-ocr page 19-

DuodecimA Dtctnidtertianbsp;Vecimatiuartanbsp;DtcimaifuifftAnbsp;Dectma f�xtAnbsp;Decim^�ptimAnbsp;DtcintA oSIaua

S� bull A Vontificum JLowAttOTuntt

VUecintAnonA

C A P V T VIII.

DelefiiitarumMiraculis.

C A P V T IX.

Delefuitarum doftrina.

/. Z)? fiera Scriptura-

De PerfriA of�do Chri�t.

3- DeS^trttu (an^lo-

�4- De Angeld,

S- Di trnaaine Dei in hotnine�

DeProtiidentiaDeL

T' De Arbitrio hominispoHlapfttm, De Peccato.

De Decalogo.

SO- De Eitangelig,

12. De ^ifltficatione hominis.

J3. D�^Fide.

t^^Dcbon�oi^iribut.

-ocr page 20-

1�

DePxnitetttiat

itf. De Mini�erio EuAngtlijamp;

17. De Septem lefutturftmSAcra.nentis.

i!. DeEccU�A.

C A P V T X.

DelefuitarumPatre, qui eft Papa, �cMatrci qu� eft Roma.

C A P V T XI.

De Morte lefuitarurh.

FINIS,

-ocr page 21-

IZ

P R o OE M I V M.


- r'*


A.V c I s abliinc annis,in rcgno Pontificio, nouum fra-CiTciilorujTi orclincm,qi!i �c fub lefuitarum nomine omnibus venditat, exortum cfle, notius eft toti Chri-ftiano orbi,qu�m vt opus fit muleis verbis exponcrc.nbsp;Eft autem nouitio ifti fodalitio in more pofi-tum,gloriari;fiium ordinem,non vt reliquQs, Dei Ec-clefi� ab hominibus obtrufum, fed ab ipfa fumma bo-jnitatc amp; fapientia Dei, Domini ac creatoris noftri ( fie cnim prima ipfo-rum r�gula Latinaloquitur)in hocintrodu�um efle, vt h�refibus tumnbsp;omnibus, tum maxime Lutheran� refifteret : hoc eft, vt nutanteranbsp;Pontificis Romani fedem fiiffulciret. Vndcctiam, de nefeio quibus c�-leftibus , ncc non diuinis ac angelicis fomnijs amp; colloquijsmiri-ftccgloriantur,maxim�quoadprimum ordinisfuifundatorem,quafiisnbsp;prorfus diuino Spiritu afflatus omnia amp; dixerit fecerit.

Alagnifica meherclc gloriatio, amp;. digna, qu� diligentius, quid vc-ri quidue vani comple�latur, cxcutiatur. Sed fivelipforum lefuitarum propria Elogia,quibus ill� ordinis fui inuentorem exornare folent, ob-feru�eur, vel rcliqua ipforum vita penitius introfpiciatur,reapfe depre-Eendctur,nihil minus verum eife, qu�m affirmarchunc ordinem �Deonbsp;�pfo introdudtum c{rc;c�m vice versa luce meridiana clarius ex ijs fit futurum,bunc ordinem � nemine alio, qu�m ab ipfo mcdaciorum parente initio inucntum.Loiol� poftcainfpiratum, atq; indein totum terra-rumorbem,ceu vltimam Satan� aduerfus veritatem maebinam, intro-du�lum effc.Id quod in hoc fcripto,diuin�adiutusgrati�, manifeft� de-inonftrare annitar.

Adefteergo vos omnes lefuita:, quolquot v�lin veteri vel in nouo otbe circumuagamini, amp; qu� prolaturus fum attentis animis percipitc.nbsp;^^onamonftrabo vobis,fingerc,ordincm �Dcointrodu�lum, non idemnbsp;efle quod probate.

Profiteor autem me fummam fidem in referendis certis amp; veris pr�ftiturum,amp; quantum argumenti ratio ferre poterit, modefti� infu-pci'ftudiofum futurum.

Chriftum Icfum,vcrum amp; vnictim Ecclefi�noftr� caput,precor, Tt per Spiritus fui gratiara largiatur, ne abfquc fruftu hic meus labornbsp;B inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abeat.

-ocr page 22-

Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P r T 1.

bcat.Qiiod turn futurum fp'ero, fi vt Ego fcribtndo amorem amp; riudiutn vcritatis affcro:ita Ic�cores pcrcipiendo jpilt;.tatem cum�tcrn� falut�nbsp;dcfidcrio coniun�tam habcant.

C A P V T I.

7)^primo �e�wtarum authors nbsp;nbsp;conditors,

Iguatto Loiola, milits prophano.

aA TE N T V R ipfiIefuit�,Ignatium Loiolam, qucm fui or-dinisparcntcmagnofcunt,pacr:a rlifpanum,gcnereno-� /vv nbsp;nbsp;nbsp;l�d�in, affcdione verb hominem, concupifeenti�, fupcr-

corporisvoluptatibus dcditiffimum,aDei am�jn metu itaalicnumfuifl'e,vtcxcphebiscgrcfi'usnonnbsp;veritus fucrit dicerc,fc manufua dcxtrafquagladium vibrabat, aerernq;nbsp;percuticbat)vclin vitisDijshoftesfuosomnescomminuturum. Bobadilla, vnus ex primis lefuitarum patribus, fatetur; eum fuilfe hominemnbsp;armis caftrisq; afliictum, amp; tarn truculcntaanimi ferocitate pr�ditum,nbsp;vt quemiiis obutum, ctiara caprinam ob lanara hbi refiftentem, gladionbsp;vcl hafta tranfucrberarc fuerit aufus,

Hancplus cpi�m fcrinam fcritatem, ctiam poft infdtutam lefuitarum fe�iam adeo non dcpofuit,vt Hoff�us, Rom� in domo lefuitarum Profeffa Aftiftens,teftatusfit: cundena nonnuilosfocietatisfu�fratrcsnbsp;fiage!lis(Iefuit� difciplin�,Loiola Ipiritualcm mortiucationem, nun-cupantyitaconfecifl'cjVt prematura morte intcrierint.SalmanaflarNca-politanus confitctur;qubd ftierit natura ferox, f�uus, dures, truculcn-tus. Carmen, quod ip�fius cifigiei fubijcitur,tcftatur: quod fucrit milesnbsp;vanis iadratusin armis. Et fane qualis fuerit per vniuerfam vita-, proprianbsp;pfius confeientiaipfi didlauit, quje eurn adegit, vt ftib finern vit� (teftenbsp;Ribadencitavitatignatian� decantatorc) ipfe feipfum detcftabilem di-xcrit,amp; proleffusfucritjfe indignum, qui honeft� fcpclirctur,amp;c.

Ehem,bonelc(ftor,cuidtibiiam,dum adhuc inter principiaverfa-mur, de hoc primo agminis iftius inucntoreamp;du6;orcvidetur?anne eum � Deo, an verb � Diabolo ( qui in Indialefuitas fuos fiios vocitat)nbsp;ad hunc nouura ordinem lefuitarum incohandum, velpotiusadan^i-

-ocr page 23-

PRIMO 1� SV IT ARV'M INF ENTORE. ij quum Pharif�orum ordinem reftaurandum,excitatumputas?fedpa-rumpcr quiefcc,adhuc longe inaiora Ik atrociora cognofces.

Poftquam ergo primus hie lefuitarum auctor, � Spiritual! fuo pa-homicida eft amp; mendax ah initio)inftigatus, fe totum c�dibus perpetrandis tradidifict, fadtum eft, vt in pcriculis, qu� amauit, adcun-disjmagnas amp; corporc amp; animo cladcsacciperct,

Ciim enim nimis ferocirct, diuina vindifta in ipftim exardefeente. Verba le-faCtum eft ; vt in oppugnatione vrbis Pomptiopolitan� �nca bombar-//�ft� Tur-d� pila a Gallis immiilajcrus eins dextrum frang�returdiniftrum quoq; riani. lapide de muro exeufto grauiter vulnerarctur.Talis cnim p�na deccbat Vide lefoinbsp;pedes hominis,poftiniuftas c�dcs currentis, accurftsm Euangclij impe- tarum Ti-dicntis.Noluit tarnen tunc temporis diuinaiuftitia,humanogencriira- brosdeLo-taJnomicidam iftum pen: t�s tollere : fed deditione vrbis fttctagt; quorun- iola,Pctrunbsp;dam clementia,qui Ignatium Loiolam ad pcenitcntiain adducere cona- Ribadinci-bantur,curatus eft, ita tamcn,vtin vtrumq; latus,pcdibus �ger, claudi- tam.nbsp;caret.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rph. 6.

Tali peena diuinit�saffedus,militiam defcruit,amp;ledioniprofa-norumlibrorum,temporisfallcndi caufa,totumferradidit. /icquo-Ri�?�-'?� mamc�audicansignatius�nobilibusridcbatur : hoftes quoqjipftinful-tabant;ac ipfe ad res politicas decorc quot;gendas fe ineptum iam intellige-bat;;nili taris atq; politic� vit� pert�fus,vitam fol itariam (quam illiSpi-ritualcm voant)fcdtari,dcq; r.ouo ordine ccgitarc ccepit.

Fingunt autem Icfuit�, Ignatium Loiolam non fortuito, aut cafu quodam cogitationes de nouo ordnaeinftituendo venifle : fed diuinit�snbsp;excitatum leftiitarum exercitum conferipliffe. Dicuntenim:Mariamnbsp;virginem, Dci gciiitricera, portantem in vlnis pucru m I e s v m , appa-ruilfelgnatio : cumq;,vt in blij Ie s v honorem,lefuitarum locietatem lefidufinnbsp;jiQjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efle, ac iimul promififte,fciiiis in duigen tiffimam gunt Vo-

'^-itremjj,Jim:riccm cc promotricemfuturam. AbeataergoMaria}Vtw/alt;rM.�-, exeitatus : primo fc totum dedit deuotioni S.Petri, cuius et- ria perfita qpc ftnatum ferunt. Poftmodum litcris profanis fepofitis, facr� fcfiimipfifunbsp;rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deuotoslcgitlibellos, deVitisySczetijm�

fan ctorum,quas vulgo Lcgendam,alij Lugendam dicunt: de deuotionewf�iffc'i^'�. bcat� ivlari� oftcrcnda,amp; his ftmilcs nugas,

Inde bnguntIcfuit�,noctc quadam vicilanti, ausuftiffimafpecie.

-ocr page 24-

C A P V T LD S


lt;4

fpe�andam aliquandiu pr�buifTcjquo vifo mirificc rccreat�m, tantum repente odium faftidiumq; eorum, qua: apud c�cos mortalcs prima ba-bentur, concepifle gt; vt omnes rerum illarum, quamuis diuturno vfu acnbsp;vetuftatc corroboratasimagines,ex honsinis iftius memoria, confeftimnbsp;afpcdhusipfedeterferit. Quin im�hocDeibeneficiumipfiperomnemnbsp;vitam proprium atq; ftabiie manfifle, vtquotiefcunq;iiibiatis in ece-lum oculisaftrafufpcxerit, mortalia cundtailli, repentefordefccrc ca:-perintjamp;mirocjuodam c��eftium dcfiderioabreptusfucTit.

Ncq; ver�cuiquamnoui quid vidcatur,quo J Ignatius Loiola,pri-muslefuitic�fe�t�inucntcr ,diuinasapparitionesfinxit. Iloccnim amp; alij nouarum acimpiarum rerum inccptorcs fa�it�runt. Sic olim Ma-bumetcs,Turcarum lator,Angclorum confortium : fie noftra �tatc Pc-largus,Anabaptiftarum pater, fpirituum creleftium colloquia : fie Cin-glius,diuinafomiiia:hic vero Ignatius Loiolabcat�Mari�conuerfatio-nemamp;familiaritatemfibi tribuit .-vt bac rationc fibi fifisq; bominibusnbsp;aliquam auftoritatem Si exiftimationcm in oculis vulgi fui'citaret.

Ego rero illud hominum genus, quod neq; Chrifti dodrinam fe-quitur,ncq; fanftorum vitam exprimit: non � Dco, fed � Diabolo ( qui

�.LheJf.z. iIJisdiuinapermil�ionc,e� quod Euangelic� veritati credere nobint,lo �



tit,quianoncft veritasin eo.C�mloquitur mcndacium,exproprijslo-quitur,quia mendax eft,amp; pater mendacij.Illud didum Saluatoris hune in modumIefuitisEgoapplico. Gloriabantur Iud�i,fepatrem haberenbsp;Abrahamum.Atncq;fidem Abrahamihabcbant, neq; op�ra ciusfacie-bantmihilominus tarnen Abrahamit� dici voltbant.Qu^od tamenChri-ftusconftanterncgat,quiafidcamp;opcribusAbrah�carcbant.SicIefuit�,nbsp;nomendefumunt� lEsv:fcdncq; If. sv dodrinamhabent,ncq;op�ranbsp;TC- T 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-, r J .I �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� �


niaSc

-ocr page 25-

fRiMO J^SVlTARVJd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ly

. Iii3amp;infidiaslefi.iit�fl:ru?.ntEuangclicisjinipforumpcrnicicm,multa r�gna, plures prouinci�, amp; innumcr� propemodum vrbcs fentiunt : licet interim pauci fint,qui damnum lofeph confidcrent. Qtontis ctiam �nbsp;dolis amp; fraudibus mendacia fpargant Pontificia, mordicus ca refineant,nbsp;amp;igni ferroq; defendant, nemo ignor�t. Etadbocpcculiarivotoob-ftringuntur.Etenim,pr�ter vfitatumMonachorum mortm,quatuornbsp;votis l�fe totos, corpore amp; animo, in obfequium Antichrifti Pontificisnbsp;Romani tradideruntmeq; aliter, quam is vult, bifccrc audent ; ficutiinnbsp;Bulla Pauli IIL habctur,in tjuah�cvtrbacontinentur.�r^�!??z�KE�w?;-��^�^^^^^�nbsp;gelio doceamur,amp;fide orthodexa cog}iofi:amns,ac finmter profiiteaniur,cwr.es Cbri-nbsp;nbsp;nbsp;^^(^filt;!

fit fideles Romano Pontfici tanquam eapiti ac �esv CKRis.-ri vteario/ubejfi: ad ytiaiorem tarnen noflra. fiocietatis humtlitatem aeperfe^am vnttis euitaq^ mort'ifica- 'fcbriflumnbsp;tionem voluntatum noftrarum abnegatienem :fiummopere cor.ducere iudieauinins,nbsp;fingulos nos vitra tllud commune vinculum jfiteciali votoajiringi, it a vt quiequid Mo- lobannes,nbsp;dernusalijPomaniPontifiees,protemporeexijientesiufiermt,adprofe�umam-marum amp;fideipropagationempertinens,amp;adquascunq^pro!iincias nosmitterevo- ^'T^bejfiz.nbsp;luerint,finevllatergiuerfiatione autexcufiationei�icbquantuminnobisfiuerit-jCxe- ^P'nbsp;quiteneamut. Siue miferit nos adPurcas, fine adquoficunq^ alias infideles etiamin ,nbsp;partibus,quas Indios vacant, exi�entes,fitie ad qtiofcunqj hareticos,Jiuefichifinaticos,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnon-

fieu etiam adquofiuu fideles. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter

His verbis Ignatius Loiolafc,fuosq; confcedcratos,quorum initio babuit tantum dcccm , lulio IIL Pontihei Romano,obligauitvotonbsp;(vt vocant profc�Torum:quorum officium cft,a confilijsfedere Pap�, amp; Pontificisnbsp;in omnes occafiones intentos cfl'c , vt Pontificia tyrannis ftabiliatur,��^?^^quot;nbsp;Chriftiautemrcgnumaboleatur. Hincfit,qu�d per totumterrarumnbsp;orbem vagentur,amp;rcspontificias diflcmincnt,ac omnem Antichrifti^�nbsp;iniquitatcm pro viribus,varijs dolis amp; artibus, confilijs amp; ftudijs tuean-' ^ur. Cumq; in omnibns operibus iniquitatisc�tcrosmonachoslong�nbsp;antcucrtantnccirco ctiam indulgcntiusaPontificibus Romanis fouen-tur,ditantur amp;c honorantur,

bloc igitur cum primis notandum vcnit:Iefuitarum agmen, non � Verba sut Deo,ncq; a filio ipfius I e s v Chrifto, fed ab Ignatio Loiola, milite pro- lefiiitlt;sPi~nbsp;fano, produci.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c�m viribus corporis deftitutus ad bellum homi- char di In-

nibusinferendum ampliusineptus effiet:animi dotes ( vt diflrum eft) ad golftadien helium Ecclefi� Chrifti amp; Sanftis infcrcndum,contulit.Cumq; videret fir amp; Bo-Lutherum multum Pontifici� idolomani� detraherc; im� totum pon- nauenturanbsp;tificium regnum ignito diuini verbi gladio deftruere't contra verb Car- Reilorit,nbsp;dinales,

I

-ocr page 26-

Id nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T J,

dinales, Epi fcopos, Monachos ac Sacerdotes, papiftice viuere, hoc eft, helluarijfcortarijlautcq; cuticuU curare, hactj; de caufa quotidie multinbsp;r�gna � Pontificis Romani obedientia deficcre, ncc facile fcniorcs adnbsp;Pontificias Idolomanias rctrahi pofle ; ftatione amp; acie militari deferta,nbsp;contra parentum fuorum voluntatem ad montem Serratum proficifci-tur,vitam nouam feu folitariam aufpicatur, amp; pucros in plateis conuo-catjillosq; in doftrina pontiticia inform�t,pietatcm pr�tendit,amp;o-mnesad p�nitcntiam,nonquidemillamCbrifti,fedAntictirifti,bocnbsp;CHjad ieiu nia,cilicia amp; flagella vocat.

Q^ia autem indodtior erat,quam vtPr�fulcm nouiordinispro audloritatc agere, amp; res pontificias notorie malas,aliquo fuco fermonisnbsp;palliare pofl'ct: Idifp�nia deferta,Lutetiam,Parifioru,taquam ad mcrca-turam bonarum artium proficifcitiir,fce];totum,iam tricefimumannum agens,litcrisdedit.illicloci, quia paupcrtatem.,quamreligiofamnbsp;dicunt, fedlabatur, flipem oftiatim colligebat, pueros gratis erudiebat,nbsp;omnibusvltr�,nullapetita mercede,fuaobfequia, laboresamp;ftudiaof-fercbat , ficq; aliquam apud populum rudern exiftimationem fibi parie-bat;dumq; indeiinentcrftudijsinuigilaret, tandem lapideo ( vtarillo-rum verbis) examine Magifter creatus, aliquos fibi focios afcifcit,amp; no-num ordinem texerc incipit.

lam ergo Loiola,cx milite fadtus ftudiofus,ex ftudiofoMagifl:er,cx Magiftro Sacerdos,vbitp mifl'as gratis c�l�br�t, amp; pueros abfq; mercedenbsp;in literisamp;Catechifino pontificio inftruit. Et quia viribus minor erat,nbsp;Jmthi So- qYi�iTivt:omnibusfatisraccrepofl'ct,focios vTroKfim fibifimilesconfcri-ciotat'.s bitjquiLutcti�vnaindomo viuentes,peculiarts fibi viuendi r�gulas,nbsp;��isv. conftitutiones vocant,confcribunt,yelpoti�siamante�Caraffanbsp;Cardinalcconfcriptas,fibiapplic�t,ficq;primafundamentafutur�ali-quandofocittatisiaciunt,

Thomas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hi dum in vrbe pauperes fine dcfcdlu,amp;: humilcs fine defpedu cir-

deAqtnti. cumeunt,homincsq; gratis iiiuant,magnam pr� reliquo clero 5e mona-chis,ex!ftimationcm iibi com parant. Ignatius itaq; iicbene primisini-tijs proccdcntibus tandem de iiouo ordine fuis cum focijs conlultat; cumq; animi ipfius propofitum ijs omnibus probaretur, vnanimiternbsp;dcceinunt,quodvciintRomamproficifci,ibiq; lui ordinis confirma-tionem � Pontificc Romano petere. Qipo in itinerc,Ignatius Loiolanbsp;�sK5'/!' quandam ac raptum fingit. Socios enim iubet praireiipfc verb adnbsp;faccllum quoddam quafiin eo oraturus diuertitur, dumq; nirniis diu c-mancret

-ocr page 27-

?RIMO ��srrT^'RFM �NFENrORR

jnancrct,focij rcgrediuntur �ad faccllum, fuum patremignatium Lo�o-tam qu�runt, qui confpe�is illis in facicm procidit, amp; ahquandiu qua�i extraferaptusiacait. Socij dicunt:Pater nofterignatiusvel animideli-quium paflus cft.vclvifioncm habet. Intereaautem Ignatius � fimulatonbsp;lomno �uigdat, focijsq; dicit : Vifum habui,pcrgimus Romam, vbi nosnbsp;dura pati oportet. Sed Iitis pr�fentibus animis. Beata en�m Maria cuinnbsp;puerulo � E s V mihi apparuit : Hic promifit,fenoftrumforcpatronumnbsp;�edefcnforcm.

Poftquam igitur Romam veniflent,ibiq; fui ordinis confirmatio-nempeterent: multi eruditiviriinnumerosMonachorumordinespo-ti�s,vel partirn abolendos,vcl ad minimum reformandos, qu�m orbcm Kouo ordine aggrauandum elfe iudic�runt. Pr�fertim verb Bartholo- Anno Tgt;o�nbsp;m�us Guidiccionus Cardinalis, vir alioquin plus conatui Ignatij Loio- min�jsifinbsp;l� grauitcr reftitit, noluitq; ferre, vt miles adco impius amp; profanus no-uum ordincm incoharet, aperte contra eum fcribens ac decernens : pri-ftinam religionem poti�s in ordinetn reuocandam,qu�m nouas rcli-giones inftituendas,ver�m nihil obtinuit.

Ignatius enim Pap� deconfilto fuo mult�m dicit; fe fuosq; vitra reliquosmonachosipfideuouet:amp;obcdientiamabfolutamin omnibusnbsp;pollicetur: de n egligentia reliquorum clericorum queritur ; fc cum fuisnbsp;Ecclefiam Ro.manamac federn pontificiam pro viriliconfilijsamp; Icriptisnbsp;adiuturum iurat. PontlHx ergo Romanus Paulus III. intentionemnbsp;Ignatij amp; fociorum eius confidcrans, voti compotem facit, eiusq; ordi-nem tandem Anno Domini 154 o.confirmat.�b hoc itaq; Ignatio Lo-iola,non � Ie sv ortumfuum trahuntlefuitx.

De cuius nominis deriuatione feftiuas quorundam cogitationcs adijcerc lubct. Deriuant nonnulli Ignatij nomen ab ignc : vcre cnim i-gnem mittit, non amoris, quern Chriftus per Spiri turn fanftum accen-dit, Rd odij, que Satan, per Erynnas infernales inflammat.Huius fiqui-dcmlgnatij ignitisfocijs, Ecclcfia DeRceuincendio quodamconfumi- Deriaationbsp;tiir. lefuita: eti� nihil alnidfunt, quam quod public! ineendiarij, qui fa- Nomnitnbsp;CCS pontificias paffim accendunt, quibus ChriftiEcclefiam comburerenbsp;amp; d .-lere conantur. Ego quoq; h� uc ipfi hoc nomen inditum arbitror;nbsp;quo -1 oh feel ,r�,c�d :3,latroci!na, ponficias idolomanias, maxime verbnbsp;o nummob tasn perfidxamp; Sacrilcg� focictatis inu�ntioncm,ad�tcr-num ignem natus fit.

Eoiolam appeU;gt;,^mjy iu di.;o j qnia Leo fieuus in bcllo � amp; d urus ty-C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rann as

-ocr page 28-

it- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� i P' P f f

t, Pet. 5. raiinus in Chriftian um ordine eft fa�tus: qui ecu Lcoifte �nf�rilalis cni�f forijs fuis circumit,per vniuerfum terrarum orbcm, qu�rens, quos�nbsp;Chrifto abducat,amp; Antichrifto Pontifici Romano fubi;''iatjficq; dcuo-rct. Quam eircumitionemlefuit�propriam fuam vocationcm dicunt;nbsp;ficutitertiaillorum r�gula tradit,qu� in Italicofermoncit�fonat.E'/ro-p�iodi� nofira vocatione andare in varij locht, e viuere in qual� vogliaparte del mon�nbsp;doydouefifperi mangier firuitie dt Dio, amp;aiuto dell�anime, hoe eft, Nofira voca�nbsp;tionuproprium e^^,per omnes mundiplagasperagrare,amp;viuere in omni mundiparte,,nbsp;vbimaius Deiferuitiumamp; animarum falusjperattir. Quia etiam Pontifices Romani ex annalibus,quos confcribuntlefuit�,cognofcunt, quanta opera'nbsp;Pidean- Ecclefi� Roman� falutaria ipfi faciant, quotqjfeducant i^ideo lefuitisnbsp;^l�s Po- vbiq; magnificas domos amp; ampla collegia �dificar i, eadem di tari amp; mo-��48W.. dis omnibus promoueri curant. Ne lcilicet h�locuft�,qu�nontamnbsp;corporis bona,c]u�manim�pabuladcpafcunturj at qj Leones ifti in Ec-clefia Chrifti deficiant.

Alij ctiam Loiolam diiftum volunt, quafi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vel ollam�

hoe eftjmcndacior� ollam:tum qu�d mendacia pontificia coxcrit,amp; eadem tucatur : turn qu�d ipfe ollafuerit, in qualefuitica focietas cxco�a \ fiierit, qu�pofteainftarranarum iftarum, dequibusMofesamp;lohanncsnbsp;in fuislibris agunt,fn perniciem Ecclefi� Chriftieffufa fit. Sunt etiam-ipfi lefuit� omnesollaamp; tripus, c quo pontifex omnia fuaconfiliahau-nt,amp; horum fa�is, quafidiluuio quodam Ecclefiam Deiinundat, tur-bat amp; euertit. Sicuti turn alia r�gna,turn maxime,Gallia, Auftria, Baua-r-ia, Belgium amp; zlugufta Vindelicorum d�plorant. Hi funt, vt rem vnonbsp;dicam verbo, Germani� proditores, qui, vt illorum annales teftantur,nbsp;omnia confilia,a(�aamp; fa�iaGermanor� Principum amp;Theologorumnbsp;annnotant, amp; Pontifici Romano deferunt. Hifunt audores noui Ca-lendarij,actotconfpirationumamp; c�dium,quibusEcclefiaDei premi-tur. Sunt lerna malorum ; amp; hydra, quam nonnulli principes viri ad fuinbsp;fuorumq; perniciem in finu fouent..

Cumigitur ab IgnatioLoiola, milite Hifpai�Ojh�c noualefuita-i^ rumfa�tio ortum fuum trahat,quisnon videt, cos rclt;ftiusamp; magis pro-pri� nonlef�itas, fed Ignatianos vel LoiolitaS dicendos elle ? Sed augu-ftum IE s V nomen ifti libiarrogant, vt hocfplendido titulo, quafiIesVnbsp;Chrifti do�irinam amp; vitam imitarentur, plurimos inefcarcnt,caperent,nbsp;fcducerent, amp;iugo pontificio fubijcerent, Qu�ni bellcautcm dodrinanbsp;amp;Yiu

-ocr page 29-

15^ fR�MO � ES ri T. IN FEN TO R.

ir vlta �cfuitarum, cam I e s v Clirifti doiflrina 8i vita conueniat, id ex f�quentibus manifeftu m eritjimo ipfa expcrientia fatis d�clar�t.

Car auteni Dominus peririiferitpftiilitcm iftumitnpium amp; fuper-ftitiofanijtam funeftam focictatcm incoliare, tantamq; peftem ( quam Deus � Germania vel tandem rurfus auertat)inEcclefiam fuam inuehcT-rcjcaufas reddere conatuscftIacobusCrufiusIeruita,amp;NouitiorumIc-fuitar� Re�orLandfpcrgx.Milcsinquittefledcbuitnoftr�Societatis Anno Do-pater,quia vt militis eft,totis viribus inboftem irruercj-ncc defiliere do- mini i^34.nbsp;ncc victor cuadat :ita nollr�m eft,in omncsirruerc,quiPap�Romano in r�gula-tefiftuntzillosq; confilijs, di�tis�cfcriptisjinuocato etiam (vtloquun-n/jn exp6nbsp;tur)brachio fcculari.hoc eft,igne amp; ferro,tollere amp; ab�lere. Sicuti Pon- c^rionf,nbsp;tifex �lt; noftra vota contraLutneranos fufcepta volunt amp; m�dant. Non a X��9nbsp;jnagnopercalberrauitbicfuoiudicio. Huius enim fui conatuscgregiayj�^.nbsp;fpecimina aGr�tij Sc b Auguft� fuperioribusannis cdiderunt. Qmn in b Ann*nbsp;hoc toti funtjVtLuthcrana religio feu do�lrina Euangclica ferro amp; ign�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;

tollatur.Et nifi hoc fiat,(fcribunt lefuit� Colonicnfcs)EcclcfiaRoraa- j 3,4^ na pacem amp; tranquil�tatem habere non potcrit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I�Cen

Non quidem�efuitx ha�tenus fer rea ar ma tra�l�runt : vcrun tarnen Jura. alios ad arma voc�runt :8c quod miles ferro,idlefuitaferoxconfilijsamp;nbsp;fcriptisagit.GcorgiusBaderus,Iefuitarum per Bauariamprouincialis, Annoijij.nbsp;Landsperg�, poftqu� Roma redieram,ad me dixit. In vrbc Augufta no-ftri pacem non funt habituri,nifi curauerimus.pcrfitpcriorem Senatumnbsp;Euangclica (vtor illius verbis) pr�dicab�ilia tolliSc eijci. Noftrorum, a-icbat porrb, confilijs, concionatores Euangelici, ex vrbe Vi�nnefi funtnbsp;cxpulfi : ideo etiam noftri iam ibi in pace docent, 8c rebus potiuntur pronbsp;animi votis. Ead� felicitate8c nosfruemur, li magiftratusPoliticus Lu-thcranos eiecerit ; qui nos in Dominor� indignation� rapcrc conantur.nbsp;Vtrum is veradixerit, an falfa, quod eie�lioncm Miniftrorum E-'^ngclij, fuisadfcribit, cuius culpam aliqui in alios reijcere volunt, egonbsp;cum neminc litigauero:Exhis tarnen ipnus ferraonibusmanifeftum cil,nbsp;lt;iu�lgnatianorum iftorum8cLoiolitarumftudiaatqucconfiliafint.Etnbsp;tarnen nih�ominus Gcrmaniaillos alit,fouet, ditat �c tuetur.

Sed ilia hoc in loco de primo Icfuitarum inuentore,diftafufficiant, �qui eft IgnatiusLoiola,Hilpanus,miles prophanus,Sacerdps impius,fer-uus Antichrifti Rommi deuotus, qui in fua m�dacij olla,ceu alt�ra Me-4xa,fuumlafonem, �efuitas cxcoxit, 8c in Chriftian� orbem, quafi Bru-e fifu dit. Iam de oominc Rfuitarum qu�damfubij ciatn.

C � CAPVT

-ocr page 30-

i�


C A f r T I T.


C A P V T 11.

Nomi^ le�mtaruinji,

K QjiT AM crgoIgnatiusLoiolacumfuisfocijsKo^ mam veniflet,amp;fui ordinis con.fir.�iiationcm �Paulo III.nbsp;impetrauifTet; dc fuxfocietatis nomine confultarec�pit.nbsp;Vidit ergo rcliquos Monachorumordines jaHoiumcon-temptui expafitos effe proptcrea,qu�dnominafuanon�.



Deo,aut Chrifto Dominogt;fcd ab hominibus amp; inucutoribus fuis babe-r�t �ficutiab araMari�,cceIitHS,vtferuntjRomam delata,monacbi Ara-c�livel Arac�lit�: � FrancifcoFrancifcani: �DominicoDominican!, dicuntur. Quarc,ne focij Ignatijab liomine, fed � D'eo, de neminartn-tur ; eosicfuitas dici voluit. Cumq; nominis ratio ab to poftu�aretur.r�-fpondit :Meifocij nequaquam �mco nomine vcl IgnatianiautLoioli-t�dicantur;fedtitulus illorum fit,SocictasIcfu.Nam c�m Romam per-gerem,inviamibiapparuitlES vs cumbeata matrefua,mihiquedixitrnbsp;vtfocios fibi c�fcriberem,quia paucos baberet inter clericos fideles fer-uos ; vcllcigitur fe,vt hic meus ordodicutur.Coniitagnja di Giefit-, vc\,Soc 'te^nbsp;tMlefu. H�c,inquiunt,reliquilcfuit�,c�m audilfet Pontifex Paulus IlL.nbsp;dixit:Vcr� digitus Dei hic eft; amp; nomen lefuitarum approbauit-

Tridentinum conciliabulum horum ordincm, pium inftitutunt' vocat. In vrbe Roma vulg� dicuntur Thcatini:rc�li�sTheoninosdi-xcri', quia Theoninis dentibus cal can cum Chi ifti mordent, amp; membranbsp;Annonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per fequuntur. Sunt autem Thcatini pcculiarcs monachi,qui,vt mi-

hiretulitBobadilla,Rom� vitra 6o.annosnondur�runt,amp;fublefuita-rum Gcnerali,cuinomen fuit Lainetzi lefuitarum ordinem ingredi vo-lucrunt.Qma autem erant immorigeri, amp; vt Hoff�us�it,fufFcni,fuper-bi,repulfam paffi funt: quod nimirum mons cum monte,vt dicitur,n�n facil�mifceatur.Qma autem codem,quolefuita;,vtunturhabitu, nimirum nigro, ac pileis quadratis, fimil�sq; fclefuitis in ceremonijs 8c templis gcruntivulguslefuitas quoqueTheatihos nuncupate folct.Qux resnbsp;nonnihilfuperboslefuitasdiuexat,magislefuit� quam Thcatini dici a-uentes..

Inregulis �cconflitutionibusfiiishofceipfifibititulosattribuunt,-quod fc-YOcitintiCom/ia^n/am dt Giefit: Societattvi le/u ; Seruoslefu Ghriftir lauda�

-ocr page 31-

D� No MIN F lis riTARTM, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

raudabilemlefuitarum focictatcm : venerabilcmlefuitarum congre^ tioncm.Hisenim titulisj ceu ftibio quodam,merctricisilliusmagn� Fi-lij fc exornantjVt eo fac�li�s homines fibi perfuadcrc patiantur, illos amp; �nbsp;Icfu mifToSjScdo�lrin� amp; vitara Icfu afFerre. Scribunt de fcipfis, qu�dinnbsp;India amp; Calabria dicantiir : A poftoli Sgt;c Lcgati Icfu : pro talibus enim innbsp;iftis locisfefe venditant. la Italia vulgo dicunturFr^re�di Giefu�i. eft*nbsp;fitftres lef� : item Prerti reformati, hoc camp;.,,jgt;rclt;bjtteri amp; facer dotes reformatii eonbsp;quod vitam pr� reliquis Monachis magis reformata in externis ducant,nbsp;fu�q; iniquitatis myftcria cauti�s,qu�m reliqui,tra�fent,amp; hypocriticonbsp;aftu, ceu noui quidam Pharif�i homines decipcre poffint. Et certo cer-tius cft,non aquam aquXjiiec ouum oaio fimilius efle, quam fintlcfuitxnbsp;Pharifeis. Sicuti collationc eorum ex hiftoria Euangelicainftitutafaci-le demonftrari pofTct.

In al)jsItali�locis,vtBononise,Fcrrari�,Vcron�,nomina habent, � fuis tcmplisrveldinis, quos pro patronis fuis adorant Sccolunt. Hinenbsp;alibi dicuntu r Pretti di Santta Lu�ia,�. Lucia,quam inuocant: Alibi,Pmri dinbsp;Santta Catharin.i,2Ca.A^cimiCm tcmplum extruxcrunt.VulgnsinBaua-ria eos nominat :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quod fint procul �lefu doftrinapofiti:alij

vocant illos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�^dVgcn/Pap�liftores-.amp;atr�sPap� �quit�s,

SXuntf� : alij hypocritas, Pharif�os, nouas Pap� creaturas : nonnulli vltimum Satan� cxcrcmcntum,S: poftremum ventris eius (detur venia ) crepitum : Quidam ctiam vocant eosPap�cir-cumforaneosamp; Gcrmani� proditorcs.MonachiFrancifcani,quosvul-gusvocat nudipedes,in monte diviafconamp;Ingolftadij,Icfuitasvoc�-runt;Monachorum feorpioncs amp; flagella.Conqucruntur enim amp; nimisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'5^3'

ver�'.Iefuitasipfisclfeharpyasamp;lamiasbonaipforumpaulatimdepr�-dantes amp; r�gna mundi fub titulo lefu, quem tamen non nouerunt, ad fe lapicntes :Si nobis, dicebant, in illos poteftas libera conccderctur, nosnbsp;noftri ordinis fratribus, quorum vitra quinquaginta millia paucis innbsp;diebus conferibere poflemus,illos ex Germania depellere �ifundit�snbsp;delete vcllemus.-

NoftriTheologi re�l� cos vocant Sauitas,Efauitas,Icbuf�osac Chriflianorum Philift�os, Alij infuper banc afferunt Etymologiananbsp;nominis.Sicuti antiquor�Romanor�moreipfor�Impcratoresinfum-malaudepofucrunt,quorundapopuror�agnominationefuperbire,n�nbsp;qu�d eorum populorum amici velfautores,fcdpoti�siurati hoftesamp;nbsp;la�atores e�cnt. Hinc alius Apluicani, alius Afiatici, alius Germanici

C 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tittt-

-ocr page 32-

iis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' e 1 P r T I T.

tit�lam f�biafrog�uit�ltaetiam Icfuitasdi�losvoJunt: non qu�c�nom�^ �ii�amp; do�lrinx lefu adeo fint amantes r edqu�dciufdemnotorijiuratinbsp;amp; capitales hottes fint. Sicut ergo Papa dicitur caput Ecclefi� amp; Chriftinbsp;vicarius,non quodtalisfit, fed quia Chrittum� qui caput cft Ecclcfia:,nbsp;perfequitur, amp; expulfo Chrifto ex Ecclefia, vice eius r�gn�t,adeoq; vcrcnbsp;Antichrifti locum obtinettlta ctiamiefuit� fie denoininantur,n� quodnbsp;fintamici lESV,fedqu�d Iesvm vitent,cumq;inmembrisfuisinftarnbsp;rabioforum canum perfequantur. Alij quoq;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtentes, cos

� maioribus maiorum fuum Suitas nuncupant.

Egocert�exiftimojamp;expcrtusha�cpronunciojlcfuitarum nomen qualitercunq; illud fingas,rcfingasq; iftis hominibus certum l�mbo-lum elle, quo exprimatuf, quai es reuera fint,amp; quale do�trin� genu�nbsp;profiteantur.Nimirum quod fint lefum virantes. Quod perindefonat,nbsp;ac fi quis diceret: fi visleluitarum focietatem ingredi, oportet te toto a-aimo lefum vitarc,ac eiusdof�rinamodilTeaurarcauteminlcfumvi-tantium r�gulas, conftitutiones,amp; maxime in Tridentini conciliabultnbsp;canonesamp;occrcta ,teq; per votum Profeffbrum ( de quo infra dicctur)nbsp;AntichriftoRomano aeuouerc,Beftix chara�erem iufciperc,cumcanbsp;negociari,amp;in omnibus PontificiRomano obedirc,fiueDei verbo con-formia,fiue eidem contraria prascipiat. Papa namq;, vtlefuita Fabriciusnbsp;dixit,eft viuaDcilcx,amp;: viuus Deifermo. Ncq;Papa,canonic�crcatusnbsp;aliquidDeocontrariumpr�cipereaut errare poteft;quiaChriftuspronbsp;fide Petri or�rit,dixitq;:Tu es Petrus: hoc cft,(ault;ttore Gregorio de Va-lentia)tu es Papa,tu es avt�^hihos- jg �yu-�s-tuS :tu Deus amp; homo es : quianbsp;omnia Dei iurainferiniopeittoris tui geris, amp;pro libcrrimatuapotefta-te,tibi � Petro Apoftolorum principe concelTajleges figere amp; refigerenbsp;potes,vtnemotibidicere aufit.etiamfi multasmiriadesanimarumtecum ad infernum pertrahas,� mifericors nofter,quid facis ?

Alemanni, BauariacSueuivocanteos 3tfut�ilgt;tC/aut qui fint aduerl�rij lefu, J'JftT/�'Tarajy cumdo�lrinaipfiusdifcordantes.nbsp;SicutiAuguft�,c�mperplatcasincedcrem,cumquibufdam Iefuitis,E-�amo isS2 uangclicorumpucrinosinclamabantnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/2Slt;riliWt�gt;eV,lt;qu� ten

dis , nonn� ad Diabolum ? Illi aiitem quafi furdi amp; muti tranfibant pro-b� fibi confcij,qu�d taies effent, quales hi illos decantabant. Et cert� fi taies pueri filerent,lapides locuturi effent.

Itali,quorum cordibus lux Euangelij lefu Chrifti aliqua ex parte affulfitjcos vocant:pultron�s,cattiuos triftos, bcftias.hoc cftjperditifli-inos

-ocr page 33-

DE NOMINE -lESFI rjfcRrM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.25

nos nebulonesj�terno carcere dignos,nccinrer�rnnaturaferendos. C�mRom� verfarer,ex nobilibus viris,q.ui ftemmatisSc generis-fui cia-ritatc �C�tare amp; O�auio dcducunt, vnde amp; C�farianiamp;0lt;�auiani di-.nbsp;cuntur, huiufmodi fermones audiui : lefuit�, feu, vt ipfi loquebantur,nbsp;compagnia di Gicfu, ctiamfi fumma videatur P�tificis Romani colum-na, hoc tarnen aliquandoefte�tura eft, vt Papa deijciatur, amp; ipfi lefuit�nbsp;return potiantur.Matur� igitur Pont. Rom. cuigilarc amp; de remedio co-gitare debebat, antcquam lefuiurum fe�a maiorcs qu�m olim Tcm-plariorum vires acquirerct�

H�cdelcfuitarumnomine,fccund�m vulgi fentcntiam mcpau-1� libcrius amp; copioftus dixiffe ncmo mirctur. Reipfa enim deprchendi, iftos Icfu Chrifti ncc doclrin�neevitam autmoresvclinminimoimL-tarijfcdfan�liffimi nominis rcuercntia,ccu operculoquodam,Papifti-cos fuos errorcs amp; hypocriticam nequitiam tcgcre.Dcteftor itaq; meri-10 profanum ift� facrofandi huius nominis abufum. Et quocunq; modo poifislefuitarum nomen aliunde,qu�m � Ie sv Christo deriuarc,nbsp;id,candidcleftor,faciasvelim:mod�venerabileIesv nomeniftarum.nbsp;peftium denominatio-nenoncontaminctur.Nomen Ie SV,nomen dulce,nomen amabile,nomen falutare:quia abfq; co nulla falus miferis^^otr^tnbsp;mortalibus obtingit : fed ifti fumma cum arrogantia, ncc fine blafphe- ig,nbsp;miajco abutuntur�

Et quid fibi arrogent, ex hifecipfotum verbis facili conie�tura ct-iam rudiiTimusaircqui poteft. Dicunt cos, qui ipforum rcligionem in- Chrs�^ grediantur, Chrifti fratres effici, ac code iurc, quo Chriftus, regn� c�-,nbsp;lor� poffidcrc.Ehem qu� blafphemia maior excogitari poteft, q aftere- ztcglernbsp;re,fecodcm iurercgnum coelorumcum Chriftopolfidere? Quod abfq;nbsp;iure gratis tantum datur crcdentibus. Certe mihi videtur ,leftiitas hoc stut^^r^nbsp;nomine nihil aliud qu�rere,qu�m vt faluificum nomen Iesv progreflunbsp;temporis penit�s aboi cant, amp; fefe, quod eft Antichrifti proprium, in i-pfius Saluatoris locum fubftituant.

Miror profe�o f�pius, qui fiat, quod homines, etiamfynceriori doftrinacaddi(S:i,fcd curiofl amp; return nouarum cupidi, lefuitas, ob ne-feioquam cruditionisamp; pietatis fpccicm (cuius tarnen virtutem ab ne-garunt ) admirentur, liberos fuos ipfis inftituendos committant, amp; innbsp;magno honore habeant. Et fane mellitis verbis, humili vultu,blandisnbsp;geftibus,molli grelfuamp;fingularihypocrifi, apud fimpliciorespaffimfcnbsp;infinuare,oculos amp; mentes ipforum perftringcre, atq;,blandimcntisnbsp;fuis

-ocr page 34-

�4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C f F T � l

'Tuis Gor^aeorum fufF�rarj pofliint.Sed fi ijdem tam probe eos nouiflcnl quam probe Ego mea conuerfatione intus amp; in cute eos, magno cumnbsp;fneo dctrimentOjnouiiTeaddidici, expuerent poti�sad nudam ipforumnbsp;mentionem,qu�m vt vel porcum fuum,nedum filium educandum ipfi�nbsp;concrederent.

H�cver� fi �uagarijamp;copiod�saliquantulumdcmonftrarclibc-ret,bocce bominum genus, nullam aliam ob caufam iftud fuum nomen mentiri,amp; fub coomnem pr�cmin�tiam in Ecclefia quaercre, fupremaCnbsp;fcholarum cathedras amp; fedes occupare, amp; primas rcrum omnium appe-tere, qu�m vt dulcidimi Saluatoris noftri I e s v Cbrifti dodrinam op-pugnct,eius officium faluificum obfcuret, meritum extenuet : � contranbsp;?er� Antichrifti Romani d�cr�ta amp; placita propaget , amp; dodrinamnbsp;cam,quam Apoftolus Paulus D�moniorum do�rinam nominat,tlt;nc-risiuniorumanimisinftinet:ampliffimumcert�diircrendicampumha-biturus eflem. Verum enimuer� quia tot Do�lorum hac de re eruditxnbsp;lucubrationcsamp;'grauescommonitiones extant,quas omnespiosamp;fa-,nbsp;lutis propri� amantes qu�m diligentiffim� legere$ccxpcndcrecupio,nbsp;neaftum agere vidcar,hoc loco ea opera amp; laborc fuperfedebo.

Breuiter tarnen denu� omnes bonos admonitos volo,lcfuitas tam belle Ie s v fociosaut fratres dici,qu�m belle Sathan Deus;homicida,vi-t� feruator: mendax,verax dicitur. Nequeenim in.omnibus fiiis regulisnbsp;amp;conftitutionibusveriiter�mhabent,qu�vel do�lrin�,vel vit�Iesvnbsp;rcfpondeat,rtin rcg�larum cxaminc(iuuantcDomino)cxaamp;� demon-Gtn. 4�. ftrabitur. Vt igitur aperte quales fint, dicam ; non ego caslefuitas,fcdnbsp;Gen.^g. Rubenitas,torum Dei,hoc eft,vcrbum eiuscommaculantcs : Pharaoni-txod.1.S. tanas,mufeas,loeuftaseffundentes:,pbilonicos,Erifticos,nbsp;neminem iuxta feferentes, polypragmonicos, often tatores, Pythagori-cos,Stoicos,�t�c?;pvr,impios,ip/Aa)c�xlt;t'rilt;f, ifi/Ao77/xlt;(r,amp; labem Ecclcft�,pe-ftem piet3tis,amp; extremam mundi feccin dixero :vtamp;vita, amp;doctrinanbsp;amp; mores illorum tcftantur.Et funt d�moniorum focij.qui fub nominenbsp;I ES Y,amp; fpecie pictatis veniunt ad nos,in veftitu ouium, in angelos lucisnbsp;transformati: fed reipfa operarij iniquitatis,lupi rapaces,pfeudopro-pbet�X�u vt C hrift asdicit,fur�s amp; latroncszquos Dominus ab his terrisnbsp;autftere dig.ietur:ne candemeum quibufdam noftris vi-cinxspcrucrf� fccuritatisamp; negligcnti�p�-nam fubire cogamur.

CAP VT

-ocr page 35-


Ti AMSi totilefuitarumwi'�j'/aamp;cu'o/z/^fcufocietaSjijC-dem legibus amp; conftitutionibuSjab Ignatio Loiola tradi-tisjgubcrnctur : tarnen inter fcfe, h�c Iioininum monftra, ex varij s horain� gcneribus colle�a, in certa of�icia amp; ofR-ciorum nomina diftinguuntur,fecundum q^ualitatem per-


fonarum, qu� fefehuic ordini nouo manciparunt.

In Italia, ficuti amp; in c�teris regnis, vbi idolomania amp; tyrannisPon- VerbaCru tificia pr�ualuit, funt monaftcria,ad qux non nifi vel Nobiles, vel dofti, fii lefuita,nbsp;vel altcri�s alicuius certiordinis homines recipiuntur.Ignatius autemnbsp;Loiola,miles vanisiaftatusin armis, ecu vniuerfalisEcclefia: Chriftide-populator,omnis generishomincs,nobiles,ignobiles:dolt;9:os,indoftos,nbsp;fenes ac iuucnes confcripfit, quos in fuum ordinem cooptat, mod� ruinas pontificias reftaurare cupiant. Nullus h�chominum habetur de/e-ftus, fed abfquc difcriminc omncs, Hifpani, Galli,Itali, Alemanni,Sar-mat�,Thraces,Turca:, Arabes, Indij, omnisq; generis homines rccipi-l�ntur. Qma, inquiunt, noftr� vocationis cft, per omnes mundiplagasnbsp;peragrare,acrcgnumPontificiumvbiuislocoruminftaurare,propagarenbsp;amp; augere ; ideo neceffe eftjin noftra focietate omnium nationum homines cffe, quos in pcrniciem Lutheranorum h�reticorum emittere,8cnbsp;contra illorum vires federn Romanam tucri polTimus.

Gre�orius i^.PontifexRomanuslcgcnsIefuitarumannales,accon-



lunt mihi millia Clcricorum, fed folilefuit�, omnes fuperant in regno noftro ftabilicndoi digni ergo, qui ctiam pr� c�teris foueantur.N e igi-


turillorum numerus deficerct in vrbeRoma,contra Senatus d�cr�ta, lefuitis totam Infulam tribuit: in qua domos deftruxerunt,viduas expu-lcrunt(vtamp; Auguft� amp;Ingolftadij ab ijfdemfaftumeftjS: amplifTi-mum collegium , multorum regum palatia amp; arces, magnificentia amp;nbsp;fplendorc fuperans,cxtrui curarunt,ad cuius �dificationem, vt ipfi mihinbsp;retulerunt f an verum dixerint, ipfi viderint ) 25. auri tonnas pr�didusnbsp;Papadonauit.In quo idem Pontifex vult alcre joo.Iefuitas ex omnibus


totius


-ocr page 36-

ld nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;C A P V T 1 1 I.

totiusmundl plagis colledos,quos inPontificialdolomania �nl�ru�lo�^r aducrfus fynceri Euangelij Ies v ChriftiDo�loresj quos Luthcranos,nbsp;protcftantes h�reticos nuncupant,cmittat.

Claudius Aquauiua cx Principe (vt vocant) fcculari, fa�us Generalis Icfuitarum cacolycus,fuis mandat Prouincialibus ac Reftoribus, vt curent multos recipi iuuenes bonx fpei SiC indolis, quos Roma mittantynbsp;ad S. Andrcam in monte di caballo, vt ibi in regulis lefuitaru inftituti,amp;nbsp;in Pontificia feuRomana idolomania fatis edo6li,Mide aduerfus Germanos prodire,illiscjue in religionis negotio refiftere poflint.Summa etiamnbsp;cura eft veteranorum lefuitaru m, in fcholis celebrioribus amp; Academijsnbsp;liberalibus promiftis,amp; aureis pollicitationibus iuuentutcm inefcare,nbsp;optimosquofqueexea,quos fu� focietati cumprimis profuturos fpe-'Bichardui rant,circumiicnire,amp; ad focietatis ingreffum folicitarc. Qimd plagij ge-Conradnf nus,amp; quam corrumpend� iuucntutisrationem,ipfi,expilcari,vocant.nbsp;lefuita. N equeincafliim laborant. Dumenim in fcholis ScAcademijsPro-feffores agunt,amp; iuuentutem gratis informant, reperiuntur Parentesnbsp;Vtfit /�iuftotcnaciorcs,qui ob tenuisluccllifpcm,fuosfiliosicfuitiscrudien-AuftriaB^ dos tradunt.Qui vidcntesillos in literis fatis inftru(ftos,amp; ad fuam focie-UA�ia amp; tatem aptos,blandiloquentia,dolisamp;fraudibus circumueniut: vtpoft-Augu�ti, eaquaraparentesiperant,fuosfilioslitcrisamp;moribuscxcultos,domum,nbsp;reuerfuros,atqucbaculos(vt Scripturaloquitur^feneftutisipforum fu-turos,ipfi�lefuitisdementati,parentes negligant,Societatem�cfuita-rum ingrediantur,fefeqiin obfequium Pontificis Romani tradant, ficqjnbsp;fepublicos verxEccleu�Chrifti hoftes fore lurent. Huiufmodiiuuenes, ceu teneras plantulasinitio dum probationis anni durant, molliternbsp;educant,in omnibus illis abblandiuntur,curantcs,nc vel per parentes a-uocentur, vel alijs medijs illor� animi ab ip fis abarliencntur �iuxtaillud jnbsp;Bt�ula dulce canityVelucrem dum decipit auceps.

Pofteaquam probationis anni funt abfoluti,ac vota fufeepta, neq; ip fis fecundum ius pontificium amplius regredi licet, ibi turn incipiuntnbsp;eosin piftrinum fuumrelegate,hoc eft,.regulis p�nitentiarum exerce-rc,ficq^cos fibifubijccrc,vt nil pr�terquam meraRe�loris fuimancipianbsp;fafti videantur.Singulis cnim lefuitis noucllis regulx pr�cipiunt, vtfitnbsp;in obedien tia perfeftusdit vt baculus fenis t fitqpafi cxcus : lit ecu ftatua^nbsp;accerain manu obfignatoris. Adeo vt fi Re�lorem fuum audiat, voceni:nbsp;illiusnon alitcr,acfi Chriftum audirct,accipiat.

Regula cnimipforumji.Italic�fichabct:Rix'o^��y�e�(/ai/5rtfen�rf,7�lt;�-� lunqitf

I

-ocr page 37-

DE rARllS lESriT. GKNERIBFS. 27 [unqueegli~�a 'tn loghidi Chrifio no�ro fignigt;re,'�fo'rt4ndoliinternArMerenza,amp;nbsp;Kmortj�' obedi cano, nonfilo intieramente conpront�^^^ ,perfett 'tone, dr hunitlt�nbsp;debitanellaejficuticne eflerna a quantofar � lore impofle,fin^fiufifitnortnoratio-nitoncorchecotnandi cofi dtfficilt,^ aliafinfiialit� repugnanti : ma ol�re di ciofifter-nohauer interior mente vna ver a rafigenatione, amp; annegatione del proprio valere,nbsp;egiuditioiConformandelo conqueUo ch� ilSuperiorevuole, 'efente, in tutte le cofe,amp;e.nbsp;Hoczi\.,Superiorem,qual�cunq^ idefitiloco DomininoftriSaluator�chrifliha-beat,mente veneretur,amet amp; obediat prompte, hum�iteri in omnibus qua pracepe- lefuitaparnbsp;fit amp; impofiterit,abfq^ vUa excufatione amp; murmuratione, etiamfi difficilia amp; fenfi- tim funtnbsp;bus repugnantia mandauerjt,imb habcat etiam tn animo perfe�am refignationemnbsp;nbsp;nbsp;Stoici, par

abnegationem propria voluntatis amp; iudici] , quod totum in fuperioris voUmtatem tim Pjtha transformet ir. omnibus rebus, dre.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;geriet,par

Intclligitis,Dpinor,Icfuit�,me vos nulla iniuria affecifle, quod fu- tim verb pramonuijvos aliud nil qu�ferc,pr�terquam,vt abolito faluifico I e s vKrcu/Svlti,nbsp;nomine,vofmctipfos in eius locum fubftituatis.Quid?An non aperte idnbsp;iam apud difcipulos vel poti�s mancipia veftra tentatis, dum difertenbsp;praxipitisjVt quemuisfuperiorem loco Chris ti habcant?Hancrc-gulam fi diligcnti�s examinarcm,demonftrare poflem, quanta amp; quamnbsp;diabolicaarrogantia, fub hypocritico veftro humilitatisveftitu,in pc-netfalibus cordis veftrilatitarct. Sed obiter idindicaflcfufficiat. Prudentes enim Ledores, etiam me tacente, quid bine clicere debeant, in-telligimt.

Ignatius Loiola,primus noui huiusgeniminis parens,in fua ad Patres amp; Fratres in Portugalia cpiftola,fcribit: Facireferimus,nosare-liquis ordtnibits fiu monaebis, ieiunijs, vigilis, dr alijs afiieritatibus, quibus fe~nbsp;tundiim fita infiituta vtuntur ,fi{perart amp; vinei. Sednojlros volepuritate drperfe^nbsp;amp;ione obedientia cum refignatione ver a propria voluntatis dr abnegatione proprij tu-dieij, omnespracurrere, dr totos infuperieris obfequium refignatos efiemon afiicien-tes perfinam,cui obeditur,fed in fuperiori Chrtflum intueantur, propter quern obe-diant. jSon ffifiruent tnfuperiori velprudentiam,velpietatem, vel bonitatem, ac vtnbsp;jpfe Ioquitur.-Nf/gt;(;rffia molto qualificato in qualfivoglia altro dono di dio Flo-fire Stgnoreima perche tiene ilfuo Itiogo, amp; auterit�,de� efiir vbidite dicendo I� eter-ttaVttif'^-SS'^o^ audit me audit.Hoc eft,vt breuiter dicam,Simplicitcr obe-diat fuperiori,etiamfi circa fide amp;vita fit nequiffimus.Et hue torquet di-dum, quo Chriftusfuos Apoftolos,quatenus Dei verbum loquuntur,nbsp;audiendos pr�cepit.Q^a vero lefuit� ncq; �lcfu funt vocati,ncq; ab il-Jo cmiifi, neqj verbum Dei loquuntur, fed meras idolomanias pontifi-D � cias

-ocr page 38-

18 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P r T I I 1.

cias fundunt,nequiti� fu�integumentafubiiloChriftidi�lo qu�rere nequeunt. Quin poti�s hoc Chrifti di�um in cos quadrat, quo pr�ci-Matth. 7. pit acdicit:cauetcvobis�pfeudoprophetis.

Finis autem ob quem tanto ftudioobcdicntiamperfc�lam apud fuos vrget, hic eft : quod animaduertit rcliquos ordincs, inobcdientia,nbsp;neq; fuam au�loritatem defcndifle,ncq; Ecclefi� Roman�profuifle.nbsp;Idco fe fuosq;,pr�ter reliqua tria vulgaria vota,quarto infupcr voto,ni-mirum voto obedienti�,Pontifici Romano obftridtos cflc voluit, ita vtnbsp;in omnibus Pap� obedirent, amp; ad nutum eins pro volu n t�te Superiorisnbsp;� lefuitis pr�pofiti, cunfta facerent, �i obtemp�rantes ceu Chrifti vica-rio,feu,vt ipfe loquitur:Cowf vicario di Chriflo.

C�terum,vt ad Icfuitici ordinis fccretiora,rclt;fti�s penctremus, prodeft, fingula �conomi�ipforum membra feorfim intueri.

I. De le^uitarum Generali.

HI itaq; Loiolit�,non IE s v Chrifti,fed d�moniorum toeij, ante o-mnia caput quoddam amp;principem habent,quem vocant Generalem,analogia � P�tificis Romani regno petita. Vtenim �Phocanefario Circ4 A. c�faricidaBonifacius III. Papa, nomen Generalisac vniucrfalisEpift-C.copi impetrauit,quod halt;�enus�mnes ipfiusfucceflores,proutvelpro-dromum Antichrifti,vel ipfumAntichriftum,D.Gregorio tefte,decuit,nbsp;vi amp; iniuria,dolo amp; tyrannide rctinucrunt:Sic ignatius Loiolamilesnbsp;profanus, truculcntushomicida,amp; fibi ipfiamp;omnibus fuis fucceflbri-bus, ordinislefuitici gubernatoribus, nomen Generalis d�dit : Sicq; fuinbsp;crcatorisamp;confirmatorisPap�,vel poti�s ipfiusSatan� nomen affc�a-uit. Speroctiam futurum, vtipfilefuit�fuumPontificcm, quem nuncynbsp;ficuti glires fuum Regem, quafi humeris portant, fuo tempore de folionbsp;maieftatisfu�pr�cipjtent,acqucmadmodum aliquando pater ipforum'nbsp;Satanas gloriatus cft,ita amp; ipfi dicant:Ego fum Papa.Vt enim nunc pau-latim ad fc monafteria amp; Ecclefiaftica bona rapiunt ; paffim maximosnbsp;honores,illuftria collegia, ampliifimos reditus aucupantur: ita nun-quam defiftent,vfq;duminEccLcfiaprimam federn obtincant. Neq;nbsp;enim fruftrafit, quod Gcncralisipforum nufpiam, pr�tcrquam Rom�nbsp;habitare debetzvt fie aliquando ( vti fperant) fedeslcfuitica,in Pontifi-ciamt

-ocr page 39-

DE rARllS IE S y IT. GENERIBFS. 29 ciam commodius transferri amp;: transformari poffit,nihil obftantihus vo-tis,quibusfeab omni honore hypocritic�cxcludunt.

Hic Generalis fcmper perpetuus eft,qu�mdiu viuit ; ficut amp; v-nus Papa omnibus,quandiu fuperftcs cft dominatur.Quod ergo Roma-n� Ecclefia: eft Papa; id lefuitiscftGencralis.-quifemper�latcrcamp;fe-crctisPontificisfedet, vt inter fcconfiliacommuniccnt,nec alter abfq; alterips pr�fcitu quicquam inLutheranosmachinetur. VtitaGeneralis lefuitarum fit quafiPontificisanima,acfaccus,vt ficdicamjpr�ftigia-toriusjfine quo Papa nihil operari poteft.

Modernus Generalis lefuitarum cft Claudius Aquauiua , olim Princeps amp; cubicularius Pap�, iam militi� Icfuitic� dux caputq;, � quonbsp;litcr�s commendatitias,quas credcntiasvocant,acccpi,quasDo�:or Lucas Ofiander in curiallluftriflimiDucisVvirtenbtrgcnfisrctinuit. Hicnbsp;ClaudiusIlluftriffimumDucatumfuum Filio tradidit,ordiniq;Iefuita-rum fe ante aliquot annos mancipauit,ac fimul multas opes,amp;vt audiui,nbsp;vitra jo.millia ducatorum focictati ifti intulit.

Habent etiam in moreIcfuit�,exfuisfemper eum cligere Gcncra-lem,qui,vt loquntur,in feculo principcm virum cgit, vt fie etiam mun-dipotentes ad fuam focietatem pcrtrahant,fibiq; ipfis ob mundi prudentes, quorum paucos elegitDominus,coram plcbe tant�maiorcm exiftimationem comparent. Lic�tigitur fimulent,fcvoto paupertatisnbsp;omnes honores fubterfugere: nihilominus tarnen, quia gradusaedi-gnitatis officia conftituunt,quis non vidct,illos ipfam fedem pontifi-ciam affe�are ? Sed ficdecet Luefterianam iftam fobolem fubhumili-tatis pr�textu mundi primatum appetefe.

Huius Generaliseft,lefuitarum focietatem fecundum cohftitu-tiones ab Ignatio Loiola pr�fcriptas,in omnibus dirigere.Habc t tamen poteftatcm,nouascondendi leges, aut etiam veteres pro circumft.mtia-rum varictateimmutandi, ficut amp;ipfc Papa ipfumDei verbum, in feri-nio pe�ioris fui fcclefto(coelefti fecundum lefuitas diceredebueram)nbsp;nautabile habet. Quicquid Generalis ordinat, id Icfuit� ccu oracula di-uinafufcipiunt,credunt,amp;faciunt,quafiGeneraliseffietipfalE s vChri-fti perfona,e� qu�d ftatuant, vt Papa cft vicarius Chrifti : ita lefuitarumnbsp;Generalem cfle vicarium Pap� :ficq; in codem honore cum Papa ha-|)endum.

Ad hune Generalem quicquid lefuit� per totum terrarum orbem efficiunt,ipfi diligenter fingulis m�fibus pcrfcribunt,qui deinde omnia

-ocr page 40-

5� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P F T I 1 t

Sc fingiilajpr�fertim fi qu�dam facinora in Lutheranos aut HugonotoJ (vtipfi vocant)perpetr�riint,Pap� refcrt,ob qu� deindeilli honoribusnbsp;augenturamp; opibus ditantur,vtillorum annales teftantur. Summatimnbsp;dicam,guodcft Beelzebub diabolis, feu Lucifer damnatis fpiritibus : idnbsp;0^.17.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d�moniorum focijs, ipforum Generalis.Is facit fornicari o-

mnesReges terra: cum merctrice magna, vtinebrientnrvinoproftitu-tienis eius,quorum non funt feripta nomina in libro vite � conftitutio-ne mundi.Nc autemBabylon magnabeftiacoccinca, plena nominibus Apoc-i7^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;damnum patiatur : Societatem fuam, qu� eft habitatio d�-

Apoc.iS. moniorumamp;cuftodiaomnisfpiritusimmundijSc euftodia omnisvo-lucrisimmundi,amp; odibilis,diligenter curat,fedul� caucns,nc qui ab illo deficiant. Hincad omnes reges terr� mittit,amp; per legatos fiios circumit,nbsp;nihil intentatum rclinquens,donee fuis amplacollegia,regiosreddi-Apoc.tS. tusjomnisq; generisabundantiam comparct:abfq; quafi efl'ct,pauci Ba-byloncm iftam magnam iam iam ruin� vicinam adamarent.

Vcr�m fruantur fuauibus amp; meretricijsfpiritualis fu� fornicatio-nis amplexibus: non durabi t id perpetu�, fed idem illis finis crit, quem Petrus An tichrifto, Pontifici Romano, omnibusq; confimilibusfedu-(5toribusdeccrnit,dum inquit: Damnatio eorum n� ociatur, amp; exitiumnbsp;ipforumnondormitat. Adquodquipr�cipitesferrinolunt,loannis,nbsp;Apffc.iS. qui Apocalypfin confcripfit, vocem audiant, dicentis : Exite de ilia po-pule mijVt ne participes fitis deli�lorum eius, amp; ex plagis eius non acci-piatis.

Capitc nunc lefuitarum conftituto,ad rcliquamembradefeen-damus.

De le�uitarum A^tfien�huSi fuin�m� Con�Uarij^.

Poft Generalemlefuitarum,conftitutifuntquatuorprimi A/Tiften-tes:quorum eft Rom� mancrc, fecretioribus Pap� amp; Generalis fo-cietatis lefuitic� deliberationibus affiderefipfis a�fiftcrc,5i in rebus pon-tificfiyn Ecclefiam concernentibus atq; ad intcrnecionem Lutherano-rum facientibus, confilijs amp; feriptis adelfe ; hos propulfarc ; illos autem totis viribus propugnare.Eofdem foliGenerali,vt hune viciflim foli Pap�,in omnibus ad amulTim obedire oportet.

Officium

-ocr page 41-

D E V A K.1 IS 11SVIT. GENERIBF^'.

Officium AH�ftentiumcft,curare,vt qucmadmodumipforum quatuor funtjita ctiam in quatuor mundi p�agis resPontifici�promouean-tur.Suntitainftar Cardinalium,ad quosprouincialcs,vi{itatorcs,Re-�lorcsjrcgcntesacfpiritualcs pr�fc�li, qu�cunqjin mundo leiuit�rcli-qui agunt amp; efficiunt, (ingulaamp; omnia fcribunt. Et oportet ipfos non minus qu�m reliquos quarto etiam voto,abfolut�obcdicnti�jPap�nbsp;obligatos effcinc quid vcl contra Pap� vtl fui Generalis voluntatcm dc-ccrnere poffint. Si qu� res alicuius momcnti ipfis aliunde fignificantur,nbsp;illas mot Generali vcl Secrctario notas facerc, qui deinde de ijfdcm adnbsp;Papam referre debentiquo in hune inodum ipforum op�ra amp;ftudianbsp;fempercerta confilia confient, quibus Lutheranorum Ecclcliaoppri-matur: ipforum autemrescommendatioresreddantur, euehantur, au-geantur,amplificentur. Itaq; quoties ex India, Hifpania, Germania,nbsp;Gallia,Italiaamp;alijsregnislitcr�,dcrcligioncagcntcs,mittuntur:prim�nbsp;omnium h is Affiftentibus offer� tur,qui dcinccps rcs grauiorcs ad fuuinnbsp;Gencralcm,hic poflea ad Papam defert.

Iniftisliteris, quarum inilii plurimas Rom� Icgcndas dederunt, prim�m omnium agunt, quislic Regum ac Principnm ergafocietatemnbsp;affc�lusiqui eos dementer ac benign� excipiant;amp; inLuthcranoruranbsp;pernicie arment. Hos mirificc Pap� c�mendant. Vnde ipfi viciffim hocnbsp;pr�mium d�portant,vt Papaipfosinomnibusquibuscunq;potcftre-bus euehat,immunitatibus ornct,amp;dignitatibus augeat. Qiii ver� lefui-tar� conatibusrefifl�t,cos ccu capitales Roman� Ecclcll� hoflcs accu-fant,ac(vt Guifianor� habet conlpiratio)per Imperatorcs reraouendosnbsp;amp;tollendos monent.Dcindc in omnia pr�fertim Germanorumnbsp;Princip� confilia amp; a cl a inquirun t: cundaq; fine vera fine falfa fint,fiuenbsp;cxplorata ea habeant, fine ex rumore hauriant, Roma traferibunt. Et vtnbsp;C� facili�sin rcrum Gcrmanicar� notitiam peruenire poffint, nonnun-quam habitu mutato, vel pedites vcl �quit�s Germanise amp; aliarum nati-onum prouincias peragrant, ficq; proditorios exploratoresagunt. Innbsp;hune modumiefuit� turn alibi agunt, turn maxime in Auftria,Sueuia,nbsp;BauariaiEtin Angliaidfeciffe eos notiffim� eft.Quor� tarnen nonnullinbsp;iuftoDci iudicio in Anglia iuflasproditionisp�nas dederunt :amp; inter Chri�inbsp;cos,cumprimis Elianus Campianus.Qu�tarnen exc�catilefuitaein nu-1 s S 4-^nbsp;merum martyr� rctuleruntiim�inflarDei, vt illisPapiftic�fideico-n-ftantiam promcreatur,inuocant. Tertio oftendunt,lt;quid bine inde effi-ciant

-ocr page 42-

JI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A T V T, I 1 1, D I

ciant)quotad�n:�ap�ypcrtrahant,quantumcunq;amp;qiiibu5 mcdijs�lo-rum focietas augeatur. Quarto indulgentias Sc opem petunt.

His cognitisjAfliftentesjillisrefcribuntjCosq; ad conftantiamhor-tantur: Pap�in eo$ Clcmentiam pr�dicant; illisq; plauftra,vt fic dicam, indulgentijsonuftaremittunt,(juasIefuit�poftcaGermanis auroven-ditant amp; diftribuunt.

Pr�terca Ai�iftcntium eft, per totara lefuitarum Socictatem,Vifi-tatorcs,Infpe(ftores,Relt;ftorcs,Rcgentes,concionatorcs, Spirituales pr�-fc�osaclnqliifitorcs;non tarnen nifi prtefeiente Generali, conftitucre. Qin fempcrcoscligunt,fuisq;pr�ficiunt,quosfciunt, in pontificiaido-lomania cfleobftinatos, Lutbcranorumhoftcsiuratos,amp;prorfus talcs,nbsp;qualcs vota ipforum, quibus fe Pontifici Romano in fpontanea manci-pia deuoueruntjCos cfle volun t.

Itaq; Afliftentes perpetuo Rom� apud Generalem fuum defidcnt, amp; nouarum rcrum cupidi,in fingulos dies fuorum literas amp; proditionesnbsp;expe�ant : quorum deinde confilia amp; fa�a ad Ecclefi� Roman� incre-mentum,amp; ad Euangelic� doftrin� euerfionem difponunt.De lefuitarum ergo Generali, A��iftentibus 8c profel�is re�l� h�cdicipoftearbi-tronBeatus vir,qui non abijtin confilio Generalis lefuitici; amp;in via Af-Pfiil-hnbsp;nbsp;nbsp;fiftentium eius cxcxcatorum no ftetit: 8c in cathcdrapeftilentium pro-

2tlatt.26. feflbrum non fedit. Quia hi, vt Hannas,Caiaphas 8c ludas conueniunt in vnum aduerfusDominumSeaduerfusChriftumeius,vt Chrifti iu-gum�feexcutiantjEuangelium 8c AuguftanamConcordiam,contranbsp;datas religion! inducias, difrumpant, in bis terris pontificiasldoloma-nias r cftaurent,amp; ex aby ftb Befti� reuocent.

De lefrttarum Profe�is,

TErtium lefuitarum genus, funt Profclft : qui pr�ter tria vota,fein-fupcrfpeciali quodam Pontifici Romano obftringunt,quod vo-, turn profeftionis dicunt : quo profitentur, fein omnibus Pap� abfolu-tam obedientiam pr�ftituros,neq; vnquam commifturos, quin in obe-dientia Pap� pr�ftanda,in rebus fidem 8c mores concernentibus, priminbsp;inueniantur.Id quod Ignatius Loiola, primus illorum inuentor ab ipfisnbsp;fieri voluit,ficuti ex Bull� verbis, fupra citatis, notum cft. Ad hoc vo-tum,quo fe Pap� in mancipia tradunt, non nifi probatiftimos, amp; quorum *

-ocr page 43-

DE VAnjts i^svjr. GT�^^njsrs.

TOtn induftria inzizan jjs pontificijs difleminandis,iam explorata eft,ad-mittunt: quiqueferm�jVtdicitur, modiu falls in focictatccomedcrunt. Vtita de Illis dubium nonfit,cosetiain inpoftcrum totos ab ore General isjamp; Afliftentium fententijs depenfuros. Antequam autem ad votumnbsp;illud acc�dant, tenen tur totum triduum olliatim quxrcrc vidum, prima exercitia repetere, vota rcnouarc, omnialiumilitatis officiajqu�-cunque excogitate poflunt, fubirc. Qualia funt, Loca, flt;lua reuerentianbsp;dicendo, expurgate fecrcta, calceos lauarc, aliorum pedes ofculari,do-mumverrere,vafaeluere,cocominiftrarc,humicubarc,nudipcdemin-'cedcre,fubmcnfaederegt;ciliciainduere,fcipfumflagcllare,peregrinari,nbsp;fefequeomnium pedibus fubijeere. Deinde vbi h�c fupcr�runt, abiura-tctenentur, oinncs su^icreif, pr�fertim Lutheri (licutifanam eius exDcinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ver^

verbo dodlrinam calumniantur ) amp; iurare fe nullum non m oturos lapi-dem, vt Romana religio ftet floreatq; : Euangclica autem pefliimeat.

'Horum ProfeflorumJ^omaalit vitra ducentos, qui proprium ha-bentjilludq; ampliflimumcollcgium,inquolaut�amp;fplcndid�fumpti-busPap�,Cardinaliumamp;Epifcoporum,quiillordm confilijsamp;lcriptis �vtuntur,aluntur. Nihil proprij, nullosredditusjVtrcliquilcfuit�, hinbsp;polTident jfed tantummod� aliorumEudores amp; labores, ecu fuel depaC-cuntur. HisRom� Alexander E arnefius (truculcta ilia beftia, qu� Gcr-maniam petituradixerat: Sic Germanos, amp; proteftatesEcclefi�Roma-n� reconciliabo y vt equus meus, ventrem tenus in fanguine proteftan-tium incedere polTit ) auguftiffim� extruxit templum ,'Vtpcrpetuas pronbsp;ipfo mifias c�l�brent amp; rofaria dicant.

Diftinguuntur ijdem �.reliquis Icfuitis in eo,qu�dfuntillorum �quafi Epifcopbquiin c�terosinquiruntjjsqucpr�ficiuntur. Etenimexnbsp;hisprofeffis,maxim�quosHifpaniaamp;Italiaprotul�re,fumunturvifita-tores;Inquifitorcs,Redores,Regcntesamp;Spirituales pr�fedi : qui quodnbsp;fint return Icfuiticarumamp;Pontificiarum peritifTimi, egregic noueruntnbsp;fibi fubic�los in Pal�ftra Pontificia exercere inftruerc. Germanis nonnbsp;Germanum pr�ficiunt Re�:orcm,fedvclltalum,vcl Hifpanum ; aut �inbsp;nobiliorex Germanis conftituitur,habettam�Hifpanum,quieum ob-fcruat,nequid pr�tcr more Hifpanicum agat : hoc eft,qui-curct,vt Gcr-maniinfimiliHifpanis fuperftitione Sildolemania^adquamillosmi-.lus propenfos efle vident ) inftituantur.

Peculiare autem Profeflorum officium cft,abfol�tam Pontifie! Ro-lt;�anoprgftare obcdientiam,in difleminandis amp; propagandis per totum Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terrarum

-ocr page 44-

BH

54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c X f r T I I 1.

terrarum orbcm, vbi ipfe iuflerit, Roman� Ecclefi� crror�bus amp; ��iper� ftitionibus : non pctito viatico, amp; fine vlla voluntatis, iudicij Si intellc-�nbsp;�lus rcpugnantia,lic�t ad ipfosTurcas(qtiod tarnen ne fiat,fcdulo cancre videntur) occidendus mittatur. Deinde Patri Generali fe totos deuo-uere,abnegationebonortuTi,nefi:ilicet extra focietatem vel Cardinalesnbsp;vclEpil'copifierivelint.C�m tam� vicemacmunusGardinaliumamp;E-pifeoporum fubearit,quorii Papa cft,ipforum Generalis, qui nulli mor-talium pr�terquain Pap� fe fubdit. Vt ergo Generalis totus ex nutu Pa-p� h�ret : ita profeifi toti ab ore Generalis fui dependent, ab eo oracula,nbsp;ceu ex tripode petentes,fecundum qu� rcliquam focietatem regqnt, amp;,nbsp;iuxta Generalis voluntatera,in eosdominentur.

Hi itaq; inter l�fe vinculo obedienti� conftric�:i,ccu concatenati co-b�rere debet,vt in Epiftola Ignatius Loiola ad patres Portugali� bis tra-didit verbis� queflo. c�ho �etto,dell�vbid!en^,s�ha daintendere,tanto de�partica-la ri verfo i fuoi fuperioxi immediati, come i B.ettor 'ij iprepo�� locali verfo ifucipro-n 'mciali,di tutti iprouinciali verfo il fuo Generale, e del Generale verfo colui,che Id-^ dio 't^oflro Siggnoregli ha, dato per Superiore,cioe ilfuo vicario in terra-�oe elf ,vcnbsp;paucis dicam ; �4 qua de obedientia diximus, omnes particulariter obferuare de-bent,fie ergo V.ebtorprapofito,prapofttusprouinciali, prouinciai� Generali, hic Deanbsp;Domino noflro amp; vicario eiiu obediatperfe�l'e,vtfiefocietas hac conferuari amp; augeri-pofiit.Vro��ffi ergOjVt amp; Afiiftentes Generali obediant amp; pr� c�teris fin--gularem dodtrin� amp; fan��tatis exiftimationem habcant.

DuniergoRom� vna in domo confident, confilia diligenter in-uicem communicant,libros fcribunt,in omnes modosScrationesin-tenti,quibus Roman� Ecclefi� feupontifici�idolomani�ruinas,per Lutherum illis illatas,rclarcire pofiint.Ncc vllum aliud oftium babent,nbsp;qu�mvtconfilijsacfcriptis Cardinales Epifeopos in extirpanda Lu-therana do�lrina iuuent:fiquidem.bac vigcnte,RomanamEcclefiamnbsp;nullam tranquillitatem babituram Colonienfeslefuit�iamolimfcri-pf�rc.Quam etiara rem nunenn Italia,Gallia, Auftria, Bauaria amp; Augu-fta omnibus impictatis viribus vrgcnt,tradentes,non gladiQorisjfed orenbsp;gladij contra Lutberanos dimicandum.

i^nnoisS^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cum Landfpcrg� elfem, Georgius Baderus,pcrBauariam lefuita-^

rum Prouincialis, amp;BonauenturaReftor callcgijingolftadicnfis � le-fuitis inbabitati,in mentioncm rerum Auguftanarum incidentes, dix�-re:Noftra Societas tuta Auguft� permanere non poterit, nifi prius Do-�loremMylium cijci curaucrimus,amp;domumquanitituloAuguftanx Coofef-.

-ocr page 45-

r/R��J �SSFir. G^NERlSrs� 35 extruxerunt,noftris profefl�s tradi claborauerimus, quinbsp;AuguftamadmuTi,fua{an6titateamp; cxiftimationeplurimosrcduccre, 6cnbsp;Lutheranam rcligioncm nomine Au^uftan�Confe/fionisfucatamjOpcnbsp;ic auxilijs Fuggei orum,qui nobis fingulariter fauent, tacite opprimercnbsp;amp; euertere potcruut. Q^ntum etiam lefuit� hacin reha(�enuspra;fti-te^int:A^guftadomcfticis militibus obfeira:{atisaccrlgt;� dcpl�rat. Felixnbsp;lila,filefuitas,ceu publicasReipublic� Chriftianxfaces, cieccrit, pro-pulfarit, amp;c ad �taliam vel Hifpaniam, vnde venerunt, rerniferit : pacertinbsp;autem nullam habitura,quamdiuillosinmediofuialuerit,id quodcxnbsp;multis lllorum diftis, fcriptis amp; fa�lis notius eft, quam vt opus fit ca co-�pioF�sdcmonftrare.Idquodoptimi Auguftanorumciucs, prob dolor,nbsp;magno cum fuo detrimen to experiuntur.

le�iitarumdeuotorijs �ru�,

QVartum Icfuitarum Genus,funt trium (altem vulgarium voto~ rum profcfTi. life Pap� amp; Icfuitarum Generali in hac formam dc-uoucnt : Omnipet ente efempiterno Iddio io. N.N. (juantunque indegni�imo delivernbsp;�ro Diuin confpet to, confidato nendimeno ne'da pieta,'e mifericordia vofira infinit a, �nbsp;figt;into dal deft der io dtfiruirui ,foroto inpreJenzA della facrati�tma vergine Mariai 'nbsp;di tutta la corte celefie,alla diumaMaefia noftra di pouert�iCafiit�,amp;vbidte^per-petua ncUa compagnia di Giefii, epromette d� entrare,perviuere,e nteririn qtiella : ilnbsp;�tutto intendendo conforme alle coftitntioni dt e�e compagnia. Doncando dunque hu-bumilmente d^ali immenfa bonta fede^nenil^ vtftra,per il fatigue diGiefuChriftotnbsp;ehe vi degnare di auettar,quitfto holletaufio in odore difoauitd: e ehefi come vr haue-re date gratia dt defiderarlo amp; offerirlo, cofi me la vogliate abbondamente concederenbsp;perttdtnipirlo. Hoc cft,fi Latinereddatur : OmnipotensfempiterneDetts, Egonbsp;N.N. licet vndecunij^ dtuino ttio confieHu indigni�imusfretus tarnen pietate ac mifericordia tua infinit a, amp; impulfus tibi inferuiendt defiderio : voueo coram facrati�i-tna virgine M.aria, cr turia tua c�lefli vniuerfa,dtuina maieftati tua, pavperta-TEM,CASTiTATEM�roBEDiENTiAMpeTpctuamin Societate Iesv,nbsp;^premittoeandem Societatem me ingre�tirum, �f vit am in eaperpetub degam, o-mniaintelligendo, iuxta ipfius Societatis confiitutiones.Atuaetgo immenfa bonitatenbsp;amp; clementiaper jeftt chrifiifanguinem peto�ppliciter, vt hoc holocauftum in odo-rem fuauit atic admitt er e digneris, amp; vt largitui es ad hoc deftderandum amp; �ffnbsp;liitinfs: etMtn ad explendumgratiam vberiorem largiaris.

Hjcc

-ocr page 46-

C X P F T I I I.

H�c eft formula iuramenti, quo lefuit� non ( vti dicunt amp; pu^ tant)Deo,fed focietatis fu�fcruitio fc mancipant. De qua quid fentien^nbsp;dum fit,alibi demonftratum eft.

Ad h�c vota facienda ftudiofi amp; literati, biennio probationis ex-aclo J illiterati, vno vel dimidio abfoluto, admittuntur. Ego h�c vot* D� cajgt;tt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Martino Luthcro impia,falfa, iniufta, verboDeicontraria, Deca-

logo diuinitus tradito rcpugnantia,fidei Chriftian� inconformia,natu.-rx corrupt�impofi�bilia,amp;ab omni Chriftianaac Humana caritate ali�na efi'e iudico. Quqmodo etiam lefuit� ifta vota reddant amp; exoluant, id propriaipforum confeientia ipfis didabit, amp; ego in regularum lefuiti-carum examine demonftrarefum paratus:aut, qu� ego referre non poC-fum,magnus Domini diesreuclabit.

Hitrium votorum Profcfli,proximifuntijs, qui ad quartum votum,quod Profeffionis nominant, admittuntur : Q^rum eft in hos ar-ticulos,(quoslefuit� vocant Canones Profeffionis, cumrationecre-/��fl /J�^2dendos(iurare:^icuticosChriftophorus Ziegler Stutgardianus, lefuiti-corum nouitiorum Landlpergenfium olim Minifter, nunc verb fchol� Halcnfis apud Reginam Sororem Ferdinand! Archiducis Auftri�,amp;c..nbsp;pr�fe�us,{cr-ipto'mihitradidit.-

z. Ego N.credo �� recipio qult;ecun^facrtimgenerale concilium Tridentinum cre^ dit amp; recipit, Etiam�ea tn comilio nonfuijjent definita. Conueniunt enim i�a, cumnbsp;qs,quie in Euangelicis amp; Apo�olicis Uteriscontinentur,verbigratiaEurgatoriuminbsp;ej!/^gt;0�r/Scilicct.)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)

2Pradillit verb Euangelicis �quot; Apoflolicis Uteris atq^ al�, quapradillum conci- � Hum credi Met: etiamfi ea in Euangelicis amp; Apofiolicis Uteris nontnuenirentur,cre-do, propter auSloritatem Ecclefia, CathoUca, qua in vfu Eccle�adicopradiclafiripta,nbsp;(^nonfcriptarecipit..

Catholicam Eccle�am credo effe eorum vniuer�iatem,quiEomanamEccle-�am,vt omnimn Eccle�arum magiflram ac matremfequuntur, amp; Eomanumponti-ficem, Petri ApoflolorumPrinctpis�teee�erem, ��lefitChri�iDomini'�lo�rivica-' rtum,effeagnofcunt.

4.. Banc ego e�e catholicam Eccle�am-, eiufdemq^ fid'em veri�imam e�e credo, quiafanHoriim patrum Orientalium amp; Occidentaliu, Aufiralium amp; Aquilonariumnbsp;ab Apoflolis vfq^ adnos conflentiens, amp; continua traditio, amp; ip�m e�e catholicam Ec~ �nbsp;cleflam, amp; eidem Eccle�a credendum e�e docet.

�. Pradicta autem�tn�orumpatrum traditioni credo, quia earn dollrinam tra-dUnt,qua ��anHis Apoflolisfuitflradicata,vt ip�a do^rina�icce�to demonflrat. �.SanHits

-ocr page 47-

DE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i�^rir. gekeribf^..

a. San^if' reramp;Api)�oii}iJe0credo, lt;]uiailliaDom'!ne-no^r9le�(Chr��lt;r,vt'ex infills Domini verb� confi�t,addocendaf gentes mi�t funt.

do,quia illi omnia conueniunt, qtta S. Propheta de venture Mefiia � Deo mittendo! ignatium pradixerunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�gt; ^oiolam,

q. Prophetiipradicl� alqs etiam amp; in eo etiam, quodDe�m ipfis locutumper^ htbent, ideo credo, quia qua de Chrifio Dominopradixerunt, non nifiper diuinam re~nbsp;uelationem pradici potuerunt, impleta iam e�e video , quale i�uded^, Gentesfui�e innbsp;Chrifium credituras.

to. Prophetas pradixi�e ilia, qua de Chrifio Domino fuheorum nomine pradida leguntur i^o credo ;quia nonfolum Chrifiianus orbis,fed etiam ipfi haretici, Mahu-metani ^f iudai chrifiianorum inimici,eademfatentur eospradixiffe, qua cum Gentium Sibylimis oraculis conueniunt,-

It. Propter pradidas rationes magis credo, qudm propter pa�iones martyrunt, cum (^Diabolus fuos martyres taut propter miracula, nam c^Antichrifius facit mi-racula,falfa quidem ilia, fed qua ver a ejf� videbuntur ,aut propter quamuis aliam ra-tionem.

14- Profiteerpariter in mi�a,o�erriDeo,vcrum,proprium,^'propitiatorium' facrificium proviiiis amp; defuncts.-

/�. Profiteor in San�i�imo Eucharifiia Sacramentoe�evere,realiter,fitbfian-tialiter amp; transfubfi�antialit er,ver urn corpusamp;fangumem, vna cumanimae�diui-nitateDomininofirilefuchrifii.

j6. Profiteor fieri conuerfionem totiusfubfiantiapants incorpus, amp;totiusfub-fiantia vint infanguinem,quam conuerfionein EcclefiaCatholica T ransfubfiantiatio-nemvocat.-

� 3

-ocr page 48-

�� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c � r t T 11 �.

Z7. frofiteor,fub altera tantumJpe�e, totum at^ue ititegrUKt Chri/lum�ttrt'n^ 'taicKfub vna tant �m Jpecis pomgendum altar� Sacramentum.

ig. Cenftantertenee,fan�tos vn�cum Chri�oregentes,grationespronobisDef vfferre,nos iuuare,infer{iumvi�tare,fetre,qHaapuil nosgeruntur, epem ferre anima�nbsp;Jgt;Uf purgator^tf^ has regere, vi�tare amp; lUuminare,

t�. Con�anterteneo, San^osvna cum Clm�oregentes,venerandgsatqueinua-Candosejfe.

20. Con�anter teneo Sanllorum reliquias e�e venerandas.

2t. Tirmitera�ero.imaginesChri�iacDeiparxfimpervirgtnis.necnona�oriaft J�nilorunt, hahendas^^ retinendas e�e, atq^illis debitum honorem venerationemnbsp;iniperticndam.

22. Indulgentiarum etiam pote�atem, � Chri�o inBccle�a reli^am fui�e, i�a.-rttmq. v�tm Chri�iano feculo maxime falutarem affirma. Ex qua,ceu ex Spirituals Eccle�a thefauroipo�int dari indtilgentia ex�tpertdtundantia operum Chrt�i amp;�tn.,nbsp;��rHm,quibus ipfi non itidtgent.

2^. Con�anterteneopurgatoriume�etanimasq^ibidetentasfids�umfiiffiragqs ittuari.

24- Omniaamp;fingula.qua depeceato original! amp; de lu�ificatione,in facrofancla Trident ina Srnodo d�finira amp; d�clar�t afunt, compleclor amp; recipio.

Hi ergo Canones liquide commonftrant, qu� fit Profeflbrum le-fuiticorum do�lrina pariter amp; quod votum. Quorum refutationem or-tliodoxam,folidam,amp;fidei Chriftianx analogam, prxclarusille Chrifti feruus, amp; eximius Theologus Martinus Chcmnitius, Ecclefi� Brunfui-cen.fis Superintendens per multos annosfidcliflimus,ipfislefuitisfor-midabilis (ficenim mihi dixit GrcgoriusdcValcntiajhaudminimusIe-fuitarum : fe nullum Lutheranorum nifi Chemnitium metuere)inli-bro fuo tradidit, quem Examen Tridcntini Concilij infcripfit.

Siautem quidamIcfuitarumtrium votorum profeffi adaltioraa-fcenderc conentur, amp; fiue in Doftores, fiue in magiftros promoucri cu-piant:autetiamft qui deLutheranis excuntes,Pontifici�Idolomanix fefedcuouere voluerint:cos,fecundum Tridcntini Conciliabuli Patresnbsp;inhancformulamdurareoportct/qux extat ab initio TridentiniCon-ciliabuli. Earn bona fide � me deferiptam, quam fxpiiis � multis apo-ftatis.amp;fidei noftrx Chriftian� dcfertoribus,coram altaribus recitarinbsp;audiufhic fubijeiam. Sic ergo ea habet ad verbum.

Ego lU.Apo�olicas amp; Ecclefialticas traditiones,reliqtMs^ eiusdem Eccle�a ob' feruationesamp;lt;�b�itutiones,�rmi�imeadmittoamp;completlor.Item,facram Scripta-rami

-ocr page 49-

�)E rAkllS lESVJT- GEN-ERIKFS. raiK^ittxta eumfinfnin, ejucm tenuit,^ tenet/�n�la niaterEecle�d,CH!tis ell iudicnrenbsp;deverofen�i �ftnterpretationefacrarumfiripturatum, admit to, nee earn vnquam,nbsp;nifiiigt;xta.vnmimemeonfinfumPatrum,accip!amcnntcrprctabor. Profiteorquo^^,.nbsp;fiptemeffevere propri '� Sitcramenta noiite leais, � le�tChrifie Domino no�roin-fittHta,at^^ adfalutem humanigenertt,licit non omnia jingulis necej�aria�eilicct Ba-ptifinum, Con�rtnationem, P.uchari�tam, P�nitentiam, extnemam vn�ionem, or-dinem amp;Matrim0nium,ilLt^gratiam conferre, amp; ex qs Bapti�num, confirmatie-nem amp; ordinem finefiicnlegio reit er art nonpofie. Beceptos quoq^ amp; approbatos Bc-tlefia catholtca ritus, infiupra dictorum omniumfiacramentorurnfiolenni adminiflra-tione, recipio amp; admittoiomniaamp;fingula, qua depcccatc originali amp; luflificatione'nbsp;in Sacrojanlta Tridcntina Sjinodo definita amp; declaratafuerant,ampleclorlt;it recipio.nbsp;Profiteer parit er inPlifia offerri Deo verum, proprium acpropiciatoriumfiicrifiiciumnbsp;proviuisacdefun^is.Atq^in�inlli�moP.uchartfiia�aeramentoe�'evere, realiter efi-fubflantiaiiter corpus (��tnguinenhvna cum anima amp;diuinitateDomini noflri Iesvnbsp;Christi ,fieriq^ conuerfionem totius�ub�antiapanis inccrpus,e� totius�tb�an-tia vim in fianguinem,quamcenuer�onemcatbolicaP.ccle�aPran�ib�antiatiommnbsp;appellat. Fateor etiam, fiubalt era tant innfpecie, totum atq^ integrum Cbrtfluni ve-rurn^Sacramentum�umi.Con�anter teneopurgatorium e�e, awmas^ibi detentasnbsp;fideltumfiuffragqsiuuari.Similiteramp;finllos,vn�cumChrifieregnantes,venerandosnbsp;amp; inuocandos ejfie, eosq^ erationes Deo pro nobis offene, at eorum reltquias effe vene-randos.Firmiter affero imagines Chrifii,ac Deiparafemper virginis, nec non alioruntnbsp;fianciorum habendas effretinendas effe,atq, eis debitum honorem ac veneratienem im-pertiendam. Indulgentiarum etiam petefiatem � Cbrifio in Bcclefia reliitamfuiffe^nbsp;idarum^ vfium Cbrifiianopopulo maximeJalutarcm affirme. Sanclam Catholicamnbsp;amp; Apoflolicam Bomanam Fcclefiam,omnium Fcclefiarum matrem amp;magiflramnbsp;^gnofico, Bemano^ Potifici,Beati Petri Apofiolorum Principisfiicceffeifiac Ic/ii Chri-fiivicarioveram ebedtentiam ffondeoac iuro. Cat era item omnia � fiacriscanonibitsnbsp;amp; acumenicis Concilijs,ac pracipue afiicrofiancla Frtdentin.i Synode tradita, definita amp; declarata,indubitanter recipie atq^profiteorfimul^ contraria omnia, atq^ ha-refes quascunqg,ab Ecclefia damnat as amp;reieclas amp; anathematt^ras,egopariternbsp;damne, reijeto amp; anathematd^. Hanc ver am catholicam fidem, ext ra quam nemonbsp;fiiluus effiepoteil,quam tnprafentiafipontc profiteer �' veraciter teneo, eandem integrant amp; tmmaculatam amp;fiq^ ad extremum vitaSpiritum con�anti�ime,Deo adiuuan-te,r!tiHeri,doceri drpradicari,quantum in me erit, curatierum. Ego idem N.ffion-deo,voueoac iuro, fie me Detis aditiuet,^ hacfiin�la Dei Euangelia. NuUi ergo omni-, JJp homin'ifn lie eat banc paginam no�ra erdinaticnis, inhibit ionis, derogatienis, vo-iiimati ffiat'�i(hlt;{^(^'(tiamp;mandatitnfiingere,veletaufutemerariocontrairc.siquitnbsp;sMttra

-ocr page 50-

4� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e 4 f r T j 11,

^utemhvc^tttntaref�iefiimpfirit, in�ignationem nmni^atentit Dei,^c �f�fl Petri 4e Fauli,Afoflolor^m etiu,jf neuerit incurfurum. Fgt;at^i Foma. apud S.Petnon. Anne in-,(4rn41feni( Dotninicn i j6.4.,iiiib.�ioucmb.PontifiMtusnoflrianno s-

F�. Cardinalis C�fius.

C�. Gloncrius.

H. Cumyn.

Qmd moment! amp; quantum pondcris h�c formula Im pij lura-menti (complc�lens capitaPapiftic�religionis)quod pr�ftare cogun-tur omnes profclfores amp; Candida�, qui honores Magifterij amp;Dolt;�o-' ratusconfequicupiunt, in omnibus papifticis Acadcmijs,liabeat:ex di-fputationeReucrendiDominiDolt;�orisHccrbrandi)profeflbrisinin-clyta Tubingcnfi Academia celcberjimiPr�ccptorismcicolendi��imi,nbsp;/j-^^ cuititulumfecit:De noua religione feu Fide, ad viuumvidere licet.

Poftquam au tem hi trium votorum profeiTijfe ita Ecclefix Roma-n� deuouerunt ac immol�runt,tunc � Generali lefuitarum inReftores, Sacerdotes feu patres,confeflarios, concionatorcs,pr�fcctos fpirituales,nbsp;Pr�ceptorcs,coadiutores fpirituales, co�diutor�s t�porales, vel forma-tos amp;forman dos adiutores, in Scholafticos amp; IdiotasfcuFratresIgno-ranti� diuiduntur ac fccantur, quoru nouiffimi funt nouitij, hoc eft, ij,nbsp;qui nuper illorum religioncm funt ingreffi. Paucaitaq; de horum dicainnbsp;officio,vtitaanouiirimisjurfusadprimosyfq;perucniamus.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nouitij s le�iitartiJn-}.

NOuitiorumacNeophytor�Iefuiticor�eft, fiuC illi Principes,fine Comites.fiue Barones,fiucN�biles,hue DoiSorcs,fiucMagiftri,fi-uc Studiofl,flue Idiotxante ingreffumfuerint,mundu,vt ipfi loqu�tur,nbsp;IxHie- deferere,feipfos abnegate. Bona fuarelinquere,� parcntib.aufugere,eosnbsp;ton, percalcatum ire, amicis valedicerc,ab omnibusdehiq; qu�cunq; mun-dus amat amp; fequituf abhorrefe, eaq; totopeftore execrari amp; auerfari;nbsp;naturalem parentum affeftu-m,in Spiritualem, hoc eft, inlefuiticoruinnbsp;patrum dilc�tioncm conuertcre, omniumfuorum,atq;adeo etiamfuinbsp;ipfius

1

-ocr page 51-

OE r.in�is jssriT. ginikisvs. .4� ^fiusobIiuifci,quani^:ii3VtinGuitIgnatiusLoiola,mortnus,c�cus,ca-�aucr ac �atua cflct. Sicut oc his plura in rcgulis Nouit�orum tra-duntur.

Adh�c � corporis obfequio indulgentiaq; ( vtor verbis Icfuita-Tum^ qu�m longiJ�imc recederc : fenfibus repugnantia appetere : carnis focietatem difciplinis,boc eft fecundumlcfuita5,flagellis,ferulis,flagris,nbsp;abjsq; voluntarijs corporis fupplicijs eijccre:voluptatcm etiamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r��- Socr4tgt;

labem aliquam dedecoris opprimere: amp;. in omnibus fui mor-tificationem qu�rcre : fecundum r�gulas Nouitiorum amp; voluntatcm Magiftrieo rundem.

IsMagifterNcophytosin omnibus, in quibusilIosmortificaripoC-fe putat, exercere,ac inftar ftultorum yexare folct, donee fibijpfis in to-turn emoriantur, atque non fibi, fed foli Pap� vel lefuitarum Generali, viuant. Quod lefuit� vocant Deo viucre, Chrifto inferi, acin mortemnbsp;Chrifti baptizari ac fepeliri. Non vlla i pfis fubeat de parentibus vel ami-cis cogitat:o,aut, fi quaillis obuenit.cam mox eijciant : in quouis autemnbsp;�efuitico P�tre amp; Fratre(quos fpiritualesdicunt)imagincm Chrifti amp;nbsp;effigiem fuorum qu�rat amp; agnofeat.

Ignatius Loiola ex milite fa�tus Efauitarum pater,feribit : Nouitij tfle,defpiccre,conteranere,proque nihilo putare diuitias, honores, atq;nbsp;omnia, qu�vulgodicuntur amp; habentur amplifilma: Totum eumeffenbsp;deberelniefuatum, non aliter qu�m Chriftus fit � Spiritu fan�o incar- I� rebutnbsp;natus:Dchereinfupcradfamamfan(ftimoni�, apudEthnicoSjIndicos Indic� cirnbsp;amp;Iaponicos colligendam, fegrauiter punire, permult�m vigilarc, diu- laponicis�nbsp;tiflim�ieiunare, ac meditationibus quibufdam, arbitratufuo compofi- lej�itis e~nbsp;tis, vacate. Huiufmodi enim rebus fuos adeo proficere,vt quoq; ceu Spi- d/f� Annanbsp;ritu afflati diuinafundant oracula, perfc�ti reddantur, Sc fanfti, aut, vt Domininbsp;Bonauenturalngolftadianorum lefuitarumRedor dixit,angelitcrre-i}74.'.fotnbsp;ftres,ac Dij humanis corporibus induti habe�tur. V er�m quis Chriftia- 24z. 42^nbsp;norum non videt, his excrcitationibus corporis par�m vt�libus, amp; quitus abfquefruftuDeuscolitur, fruftralefuitas, cum Ethnicisamp;Phari- i.'nm.4.nbsp;f�is humanarum traditionum obfcruatoribus, ad perfc�ionem Sc falu- 2Aatth.nbsp;tem afpirare ?

Sed de vexationibus Sc exercitijs, quitus lefuitarum ferib� aePha-rif�ifeniores,nouitiosipforumrcligioncm ingrcfros,exagitent,dicetur, vbi ad lefuitarum exercitia fpiritualia peruentum fucrit.

EratresIcIuitarumfijanteSocietatisingrclfum, artislegendiamp;ftri-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tendi

-ocr page 52-

4� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A t r T T I 1.

bendi fucrint iicfcij, r�gula ijfdcm cauetur,nc vllatn l�teram ift Societate addifcant: fed idiot� mancant. Sic enim r�gula habet Italica i^zlSSe�un�nbsp;di qucglifireceuono per git officq Particolari dicafa,mpari,ne legere, nefer tuer e, o t*nbsp;alcmia cefafapcjfe, non impart piu lettere, ne altri gl� infegni ,fnza licen'^ del pre-pofit o Generale, ma baflera lor o infint afmplicita, amp; bttmiltaferuire � Cbrifle no-flrofignore. ld cft^ Nemo illorum, quipraficitur a�cuiftmblioni dome�ica,legere velnbsp;ferihere difiat, aut ft quidhortim fiiat, nihilamplt�s addiftat, neque alios ipfe doceat^nbsp;abs^permijfu Prapofiti generalis-, fed Ulisfanila tnfimplieitate amp; humilitate,Domi-no nofirolefii Cbrifloferuirefufficiat. Hoc cft,vt paucis dicant : Sitafinus,quern-tunq^afinum,forsafierafecit : Sit ei turpe aliquidfeire, laudabile verojiiihilnbsp;velle addifccre ; feu,. vt rem verbis exprimam monafticis, maneat fraternbsp;�gnoranti�jCuius ordinis^fecundum Francifcumjh�c Maxima,feu fyra-^nbsp;bolum eft:Nefeientes^non curent difccrcliteras.Sicuti re�t� ctiam di il-lis Epigrammacanit.

Catiifii bene tu, ne te viU occidere pe�it: Lit ter a. Nam nulla eii lit ter a nota tibi.

Dequibushos Germanicos libuitalTcribererythmos..

~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bewahrt.

gu��ffr^'hf�z

S�tic^flaben�frep/

^an��2(/S�/lt;�Z

�Be^enbfvnOgfc^wmbf/

�a6nura�lt;^t|�/ ��KOVdfcffj�at/nbsp;S)erS�r��gt;cre

�a^erntffep

Ignorantise.

Si ergo quidam focictatem Icfuitarum ingrediuntur idiot� amp;^� //�cTObeos taies manere oportet, quodregulaIgaatijLoiol�,iFrancifconbsp;mutuo fumpta,tradit.

Anno Domini 1582. erat Lansperg�Ncophytus quidam, nomine Otto,patria Vlmenlis, artem loculos c�ficiendiedo�lus, in vera qui-dem fide redle educatus, fed deinde Monachij fpledidis Icfuitarum pro-mifiisfGduci;us,,artificiumfuum mcchanicumdeferens,fefe adlelnita�, rumf

-ocr page 53-

�gt;E rARlIS lESr�T. -G�is�ERIBrs.

4�

TtiR� Socictatcin contulit. Icfuitse initio blande ipfam comple�luntur, humanitcralloquuntui', libcralitcr tta�;ant,amp; omnia ipfi,quibufcunq;nbsp;delcdlabat'jr, conccdunt. Ottolitcrariimignarus, cupiteasaddifccre.nbsp;Reftorobftatj'.nqiii�s, cbariffime Otto,qualisvcniftiad Societatcm,ta-km temanerc oportet. Cuii!lemiPatcr,cgo vcniobliterasdifcendas,nbsp;�on vt otiofam vitatn absqueliteris ducam. Rcclor ait, r�gula prohibera. Tum ille,nondum in r�gulas iuraui;Ego aut literasdifeam,aut ad fc-culum rcdibo. Tune Reftor : Quia es Nouitius,ncque vota fecifti,pote-�isAlphabetumdifccrCjtecumdifpcnfabo.Ver�m vt annus probationisnbsp;fuitimpletus,votavtfaciat,iub�tur,quibusfufceptis,Redlorait;Nuncnbsp;in reguiarum iu rafti obedientiam, ac fupcri�s addu�ha regulam illi pr o-ponitjvultq; vt literis abic�lis.fe tot� infeiti�tradat. Otto, obfcquiumnbsp;feprxftitur�fimulat:fcdnihilominuscl�m amp; maxime no�turnotem-porcliterasaddifcit. Magifternouitiorum vbi id cognouit,quafi quinbsp;mortale commififlet peccatum,illii apud Rc�torem aceufat. Re�lor ipfinbsp;hanciniungitp�nitcn4iam;vt culpamfuam coramfratribusconfitea-turgt;fefeq; publi�e in refc�torio flageller. Otto p�nitentiam fubit,amp; ni-hilominus data oceafione, literis inuigilat : donee tandem hane ob eau-fam � Soeietateillum fegregarunt.

Tanta feucritate Pharif�i ifti fuas traditioncs vrgent,ae feruant,vt e� tutius Deimandata tranfgrcdi,fuarnque nequitiam eelarc poflint.Nenbsp;fciliectdum ipforumSerib�aeLegifperiti errantjamp;fuumeevTsr/'sifi� ob-truduntjFratresignoranti�j�quosinftarlapidum ealeant, e�traillosin-furgcre ipflsq; vel inuitis veritatem oeeinere ineipiant. Arbitror autemnbsp;Dominum in Ottone tantum literarum ardorem aecendiirc,vt hoe medio ilium parentibuslaehrymantibusreftitueret, in viam reuoearct,amp;nbsp;adiefum Saluatorcm,a quo aberr3uerat,redueeret. Sieuti deinde ipfe literis ad leluitas miflisdn quibus aeriter eos, eeu pfeudoprophetas amp; im-poftores aeeufat, teftatus : fuamq; tonsKcdav cii laehrymis amp; fide,ad exem-

plum Gnfti Petrijdepreeatus eft.



FRatres temporales feu eoadiutores formati,funt Gencralis,Aflifl:en-tim��ProW�iti^^i'**�jRe�torumacSacerdotum,nec non amp;ftudio-

forum.

-ocr page 54-

44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C � r r T tTJ.

forum ,fcru�: quositali vocantSciauoSjhoc eft, totiusSocictat�s mini-ftros, quiinftarafinorumjab cquisamp;caballisauenam depafcentibus, ad oncra domus ferenda detruduntur. Qiwrum conditio cadem,qu� olimnbsp;feruorum,nifi qu�d nccis poteftatem in cos non fumunt publicajquan-quam inobedientibus ac immorigeris,quos vel fcriptis,vel concionibusnbsp;ipfis obfuturos fufpicanturjnftar Loeuftx illius(apud Suetoniuminnbsp;Nerone) pr�fentanea Houcruntcoquercvenena;qu�GermanisjIta-Kcadicunturiufcula. res in Italia ob Scorpionum copiamita communis eft, vtetiam puer decem annorum fuoiniinico pr�pararc noue-rit.

Horum temporalium coadiutorum eft, totum lefuiticx focietatis corpus foucre,curare,vilt;3:um Sc ami�iim ei pararc,omniaq; negotia do-meftica, fed ad nutum Reftoris, tra�arc. In horum ordinem referendinbsp;font officiales amp; artifices : qual�s font coci, futoi es ,.fartores, c�menta-Bij,arculari)amp;reliqui,quorum artificijsin focictate indigente

Differunt ergo leftiit�inhoc�reliquismcf�achis, qu�dijres cor� po�tnecefl'arias�ciuibusfibi confie!curant :vt fie ctiam aliquis fru�usnbsp;ad ciucs, quorum fomptibus aluntur, amp; quos ergafe experiuntur benc-uolos,liberalcsaelargos,redcat.lcfuit� verb pro fuanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ksu

Jt-ia pihil commune habent cum exteris.-fed intra fox focietatis complc-xumrccipiuntomnis generis arrificcs: quos deinde votis fofccptis ,co-gunt pondus amp;xftumdici portarc. Quia autem illi artifices obvitxo-cium^Sc luxum,focictatem iftam ingrediuntur : iccirc� vbi obferu�rinty Idfaciunt fe fuj fpg fruftratos,tamdiu,donee fe recr�ent, inter ill os manent ; dein-lejuita�u dcver�occafioneoblatarfugafibiconfolunt,amp;adpriftinum libertatisnbsp;fiitores, amp; vit� Chriftian�ftatum reuertuntur.

furtores. Arbitrer autem lefuitas potiffim�m bac de caufaciuium extero-ptftores, rum operasfubterfiigere,neillorum doli amp; ;t2txo7�%i'/iw aliquand� mani-ftAbulii�ij, feftenturm�ve ipfis aliquid aut cert� plus qu�m vellent,de elc�mofyna-�rc. rum paflim emendicatarum feenore dcccdat. Propter quam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xspj/str

merito artifices illos odiffie confucuerunt,vt qui non paucos bonos fe--duccndosrecipiuntjfcd peffimos rurfus emittunt, atquc fie intra fua fc-pta deprauatos mundo denu� obtrudunt..

Hicoadiutorcs temporales nullam habent vlliusreiconficicndae; liccntiam,fed omnia ad iuffiim Re�iorisfaccrc coguntur. Si quid emen-dura,ipfis � Re�toreannumeratur pecunia ccrta,pro qua,ea qux Rc�of'nbsp;iubetjfempcrtarnen optima,cmere,amp; ftatirn vbi domum reuerfi funt,nbsp;ratio-

-ocr page 55-

DE F/RIIS IISFIT. GENERIBFS. 45; rationtm reddere, amp; rcliquam pecuniamRe�orireftitucrc, tcnentur.nbsp;Emptadeindectiam,pro Re�loris voluntate amp;arbitrio,difpcnfareamp;nbsp;erogarc coguntur : Nihil autem pro fui arbitrij ratione ten tare concef-fum cft: licet id magispiumamp;honeftum cflct,qudm quodRe�lorpr�-cepit. Rationem huius cfl'e dicunt : quia ab Ignatio Loiola diftum fit : innbsp;omnibusfuperiori obediendum efle. Item �um,quiinrainimofupc-rioriobfequium detre�:et,iamipfoaffc�:uomnem,vtloquuntur, valorem amp; meritum obedienti� perdidifle.

Exempli grati�. Eft fratri cuidam temporal! officium eu ft o diendarum feoparum demandatum (ncq; cnim res Vilaapudipfoseft,cut non alefuitis peculiaris pr�ficiatur prxfe�lus) venitalius fratcrculus Scnbsp;feopas ab illo commodate petit, pr�fe�us ei,nifi priuslicentiam �Re-�ore impetrarit,ne fcopulam quidem traderc audet. Qma nihil incon-ftilto Redore agendum. Sin contra fccerit,pcenitcntia agenda amp;mul-da fubeunda. AliudExemplum : Pr�fcriptaeftlefuitis r�gula, ne vllusnbsp;frater cum exteris hominibusfquos intra fuos parictes, fcculares, mun-danos amp; imperfcdos nominarc folent ) ablq; Redoris venia fermonenvnbsp;eomnaunicct. Atvcrbaccidit, vtveniat homo fecularis ad�.Herum collegium,falutans vnum exicfuitis, de redore inquirens. Ibi tiim ilie,nbsp;nifi prius abcat, amp; Redorem interroget, veniamq; impetret, ne gratiasnbsp;quidem pro falutatione agerc,nec feculari(vt voc?.nt)loqui vel verbumnbsp;audet. Sed neceffie eft, vt altcrum, ceutruncus, furdus,mutusamp; c�cusnbsp;prxtcrmittat. Aliud:EratLandfpcrgx nouitius,nominelohannes,arti-heio fartorrhic cum reliquis nouitijs animi recreandi gratia in campum Tgt;o-procedit. Obuiam fit illipater ferdo confcdus,quifilium, quern intra fHiKi i}^2.nbsp;annum non vidcrat,alloqui Sc falutarc cupit. Filius verb faciem auertit, /erw pen-horrendum videt,amp; ne pau'em audiat greflus promouet. Pater fencxfi- teco�esnbsp;hum inclamat : hoccinneeftmihi nutricationisgratiamreferre? Atillc tertia.nbsp;furdus Simutuspergit. Pater ergo iuftaindignatione percitusait :Faxit Dete�att-'nbsp;vtitafugias, ne in�ternumrcdcas. Additinfuperreliquislefuitis,qui da le�tt-pariter iiientium pr�ftabant, audientibus : Fixe eft pietas quam�cfuit� tarant innbsp;fuos docent: quod malum iftud confcclcratum hominum genus Ger- parentanbsp;man s inuexit ? VOS nelefuit� fitis?Non eftisicfu fratres, fed filij Satha- iitipietof.nbsp;n�,q d tantam impictatem filios docetis.Vadat ergo in nomine Diabo-li fili-is iftc meus degener, non fc talem geffit, qualem, Chrftianum de-cct.Vbi domum deuentum cft,resad Reclorem defcrtur.Rcdor filij ingrat! j.pctius tuftenbsp;nbsp;nbsp;ftigmate gt; quara laudc digni, fadum probatiBcnc

F J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fccifti,:

-ocr page 56-

'4�. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� � P r T � I �.

filijqui patrcm tibi clcgifti, patres Societatis,qt�os te mag?� lt;ju�rn patrcm tuum amarc dccct:e� qu�cl hic fccularis fit.illi fpirituales.nbsp;Hanc ctiam impictatem au�oritate Hicronymi probare conatus eft�nbsp;qui dicat. Per calcatum tranfcundoscflcparcntcsjfinos�religioneab-ftrahcrcvclint.AdhseccuiufdamParihcnhsnouitij cxcmploilluftrauit,nbsp;qui ne quid� lachrymis matris permoueri potuerit, v t c c�nobio egre-deretur. Addebatinfupersparentibus, fi cos �focietatelefuitarum ab-ftrahere conarentur,dicendum amp;. feribendum eire:Vadc poil me Satha-na. Quod non parentibus naruralibus,fcd Socictatis patribus obcdicn-tiam abfolutam voucrint.

Oportet ergo coadiutores temporales in omnibus ad amu��im Ke�loriobcdire,etiamfi ienfus, reda ratio,pietas, �c ipfum Dei mandatum repugnent.Temporalcsautcmdicunturj quod tant�m tcmporali-bus rebus occup�ntur, amp;; in rerum mundanarum difpcnfatione verfen-tur,amp;eaiufliiReftorisperagant,qu�ipfiscumlccularibuscfficicndain-cumbunt.Dnm rcliqui iefuit� in literis, amp;.ijs r�bus, qu� Spiritum, vtinbsp;aiunt,conccrnunt,iunt occupati.

Ne tarnen nomine Tcmporalium oflFcndantur,dicunt illos non minores eflemerito,quam rcIiquos:i�codcmSpiritu rcsmundanas,quonbsp;�lli Spirituales traftent. Quianon fibijpfis,nec hominibus,fed focijsnbsp;Chrifti lESVjimoipfi 1 es v inferuiant. Illosq;totrcccpturoscoronas,nbsp;quot laboresfubcant pro Societatispatribus, qui in tra�iatione rerumnbsp;fpiritualium occup�ntur, amp; curent, vt Societas, floreat, augeatur amp; di-latctur.

De �erH� le^itarum

COadiutores fpirituales, funtilli,qui confilijsamp;feriptis,fenatum lefuiticum eiusq; curiam iauant.His licet quidem, fua confilia, fii-perioribus referre, fed hac conditionc, rt perindefit, fine ilia recipian-tur,fiuercpudicntur,fiquidem eorum fit,non dominariautimperarc:nbsp;fed confilia quidem fua in medium proferre, vel fuam fenti�tiam feriptonbsp;fignificare, liberum tarnen relinquere fuperioribus, vt cligant quod i-fis optimum videtur. In Synedrio ergo amp; Synagoga alTid�t, fuamq; fen-tentiam dicunt. Siautem feccdereiubentur, amp; Generalis cum Amften-nbus,quid faciendum fit, decreuerit, licet aliud ipfisvideatur: tarnennbsp;contra

-ocr page 57-

DE rARJIS �ESriT.- GE�^ERIErS. �jfT Contra hifcere non audent : fed Pythagorici facti, dicunt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; Ab

ore Dei profe�tum eft. Si qi}is autcm cft, qui aliud l�n tiat, is audit : Tu non es iudcx, f�d AlTefl'or : non pater, fed obedienti� filius : cliarifl�me,nbsp;noftri patres Spiritu,Dei aguntur,crrarenon poflunt;tuum ergo eftjto-tum tuum f�tifM tradcrc in illorum oEfequium^pro vt obedienti� r�gula:, quibus nos deuouimus, pr�fcribunt.

Spirituales auteni vocantur, qu�d eorum fit, circa r es fpiri tuai es occupari. Res autem lefuitarumfpiritualesfunt; Curare, ne Pontifexnbsp;Romanus vel Rotoana Ecclcfia damnum patiatur : H�rcticis, hoc cft,nbsp;Lutheranis ore amp;fcriptisrefiftere:Principibusconfilia, quomodocosnbsp;delere pofiint;fubminiftrare:Collcgiorum,domorum amp; rcfidcntiarumnbsp;pro lefuitis �dificationcm apud cosimpetrare�n magniseleemolynisnbsp;eolligedis follicitum clfcmaultosad Societatem pertrahere : amp; in omni.-bus curare, vt de die indiem Societas augeaturamp;ditetur. Inhis,quifcnbsp;ftrenuum acfedulum pr�ftat, hune 1 piritu Societatisagitari, amp; Ignatijnbsp;mentem fcqui tradunt. Et que� quifep eft in eolligcndis opibus artificio-fior,e� cft inter illos honoratior.

Hisre�h� curatis,res ipfis quoq; habentur fpiritualcs: Mifia,bene-di�t� ftatu�jconfecrat� imagines, tcmplaaugufta, veftespr�ciof�,vafalt; templorum aurca amp; argentea,nec non amp;; alia,qu�adMilf�ornatumnbsp;f�ciunt, quibus ctiam expoliendis amp; conferuandis facriftanosaccere-�tioniarum Magiftros pr�ficiunt; H�c funtiftis rcs fpiritualcs : verbum-autem Domini fincerum,amp; facrofam�a,prout Chriftus ea in-ftituit, Sa-tramenta,qu� inter res Spirituales merit� primas tenent,ceurcmpro-fanam amp; inutilcm rident,oppugnant,blafphemant, proculcant : Deumnbsp;Verum deferentes,amp; opus manuum fuarum adorantes.

De PrAcej^torib�ii le^itaruTrLj.

PR�ceptores Icfuitarum funt illi,qui in feholis amp; Academijs difeipu-los cur� fu� commiffosin rebus fidci,amp;ftudijsliterarum,ad pr�fcri-/ptum InquifitorisjVifitatef�sac Prouincialis,rcgunt amp; docentJllorum quidam funtpublici, quidam domcftici. Publicifunt, qui gradum finenbsp;�o�oratus fine Magiftcrij intra vel extra Societatem funt confecuti.nbsp;�^omeftici, qui tant�m priuatos difcipulos domi exercent, informant,nbsp;amp; audita ab illis rurfus exigunt. Q^os alibi Repetentes Magiftros dicerenbsp;lolcnu

-ocr page 58-

c J p r T i i j.

�folct.^ic'Grcgorius dc Valentia,Hifpanus,eft Ingolftadij publicus Pro-feflbr: non tarne Theologi�jfed fomnior� Thom� de Aquino.Sic Dul-ling� publicum profeflorem habet Pattern Iulium,Italum,qui locc�S ThomxAquinatisamp;cafusconfcienti� referuatos tradit. Icfuit�enim,nbsp;V t Je olim Pharif�i, in Scliolis cathedram Mofis amp; primatum afFe�:ant:nbsp;lic�t paupertatis voto fcipfos, more Pontificio,hoc eft,emcntito, abo-mni honore excluferint. Hi profefforesnullum pro Ic�lionibus reci-piunt ftipendium.Nam regulaipfis pr�fcripta eft:Gratis accepiftis,gra-tis date. Qiwd fiautcm �Principibusamp; Academiarumpatronis illis pronbsp;laboribus pr�ftitis ad collegia aliquot coronatorum milita mittuntur�nbsp;ambabusmanibus,nonceu inercedem,fedTtiloquuntur, loco cle�mo-lyn�illa rccipiunt.

Eft amp; inter �efuitas aliud Pr�ccptorum genus, quod ex lefuitarum Ardinc fele�;um,pr�ficitur ijs,quos Roman� religioni addi�tiPrincipesnbsp;fuamunificcntiaalunt : quofq; vulgo Beneficiariosvocant. Hipr�ce-ptores,non vt reliqui Profeflbres,intra lefuitarum collegia manent: fednbsp;cum alumnis illis in ipforuma�dibus ftipendiarijsviuunt,in quorum fi-dem amp; vitam inquirunt ac animaduertunt. In huiufmodi ftipendiario-rum domojfingulis menfis,ad quam o�lo ordinantur, infpe�or amp;. pr�-ceptor pr�ficitur Iefuita:qui audita ab illis exigit, cosq; non tam in Phi-lofophi�ftudijs,qu�minPontificiaidolomaniainformat. lidemdifei-pulos ad MiflaSjSe ad ConfeHionem auricularcm adigunt,hocq; potilfi-mum agunt,non vt do�i amp; parentibusmorigeri, fed vt Papiftae �c lelui-t� cfflci�tut. Si quifuntintcrillosnobiliorisamp; mcliorisfpeiadolcfccn-tes, eos varijs illecebris amp; promifl�s adfoeietatis ingrelTum follicitant.nbsp;Sicuti multi Nobil es tum alibi, turn maxime in Bauaria, magno fuo ex-periuntur cum dolore, videntes fuos filios, in quos omnem fuam fpem.nbsp;Anno amp;pr�clarigeneris propagationem colloc�runt,�lefuitisfedu(�os,fo-In^olfiad^ (-ietatem ingredi,amp; in ingratos atq; impios in parentes homines, muta-tres'^obi^ j-j.Qyps poftea, vt vt maxime velint, rcuocare tarnen non poflint, curanbsp;les/eduH't. pontificio iure,feu poti�styrannide,aclefuitarum priuilegio,quo con-Schrencl^ concelTum eft ipfis omnes,cuiufcunq; fint ftatus �c ordinis,recipere,nbsp;Hundt, prohibeantur. Si etiam quem vcl dodlioremvehnobiliorem,vcl ditio-rein di�lum in modum parentibus fuffurati fucrint:ncillumrcpetercnbsp;poflint,mox eum vel in Italiam vel Galliam mittunt: quo omnis via pa-rentibusdiuc per feipfosjfiue per amicos reuocandhpraeelufa fit.

Studiahorumpra:ceptorum,qua�dilcipulistradunt,funt,curfu$, vtloquuQ-

-ocr page 59-

DS FARIIS �S.'Sy�Ti GESERIBPS. 4� vtloqnunturj'philofophicus! quem nos artes liberales dicimus.-Itemnbsp;Hunianitasjquam nosCatonem,Grammaticam,Syntaxin,amp;c.appella-mus. Priuatumautem amp;fpecialecxercitiumcft ; vtomniftudio fuosdi-fcipulosadSocietatisamorem pertrahant:in Catechifmo Canifij infti-tuant: ad ConfeH�onem auricularcm ducant:ad quotidianum Mifl� au-ditum inuitent : amp;� inquirant,neillisfitvllumcumLutheranisnbsp;ftudiofis commercium:nevc libros � Lutheranisconferiptoshabeant.nbsp;Viderint ergo parentes, quid faciant,quibufuc grata fuapignoracom-niittantjdum ncfcio,qua perfuafione fedu�i, teneros fuos filiolos, fan-guine Ie s V Chrifti redemptos,depcrditis hisluuentutiscorruptori-DUS, ver� Lupis fpiritualibus,agnos committunt.Grauem fane Deo,ni-r efipuerint,amp; iupofterum abftinucrin t,rationcm reddent.

^e^^iritualibwIe�iitarHm pr^fe�iis.

Spirituales pr�fe�i lefuitarum funtij, qui in Collegijsamp;domibus Iefuiticis,iuniores�:nouitiosobferuant,ncprimam,vti loquuntur,nbsp;charitatem,quamad Societatem attulerunt,deferant : fed femper magisnbsp;magisq; in focietatis Spirituproficiant,amp; fenioribusflmilesefficiantur.nbsp;Horum eft conftientias fcrutari,Spiritum fcopare,amp;in exercitijs fpiri-tualibusiuniores inform are.

Ad hos,fi qui nouitijs inijciuntur ferupuli vel tentationes, confu-giunt rudiores,quifpiritualibus illufionibusrefiftercnondumdidice-runt.Ifti ergo inftar Sophiftarum ex tentatione bona malam, vicilfim ex mala bonam,artificios� reddere n�mint.

Verbi gratia.Tentatur Nouitius, qu�ddebcat Societatem dcferc-re,matrimonium inire, amp; parentes fuosfenes ac pauperes fuolaborc iu-uare. Hanctentationem vbifpiritualis pr�fe�usinnonitio latereco-gnouit,bocaffert remedium.Charifrjme,inquit,frater,fem cl vouifti,vide ergqvtvotareddas,ne in damnationem incurvas. Ncq; cnim dignus cft,qui femel manum ad aratrum pofuit,amp; retrofpicit, regno c�lorum.nbsp;En homo fa�us es fpiritualis ; ne igitur velis copula matrimonij carna- Rom.S.nbsp;lis fieri. Quandoquidcmilli,quiin carneviuunt,DeopIacerenonpof-funt.Hueenimdi�lumPauli,contracarnales,Iefuit� torquent. Quidnbsp;tibic�r�funtparentes? AudiChriftumamp;Ignatium noftrumLoioIam.nbsp;^c pionct, vt naturalem feu carnalem amorem in fpiritualem conuer-

G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;taraus.

-ocr page 60-

JO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T 1 I i.

tamusjhoc eft,omncm jisf jZu) amp; dile�lion� in patres Societat�s transfufl-damns. Ille ver� dici11 Qm non odit patrem amp; matrem fuam,non eft me dignus : hoc cft,fi vis in Societatc viucre, neccflc eft, vtparentes tuos, tenbsp;ad feculum retrahere conantes,tanquam capitales hoftes oderis,amp; fuge-rc vclis,atqueSocietatis amorem parentumdile�iionilonge prarferre.nbsp;Verba la- Hoc eft enim naturalem in parentes affeftum , in fpiritualcm conuertc-eobi Cru- re, vtfan�luspaternofterIgnatiusLoioladocuit. Quid tibi cum patrfcnbsp;fit lefitita tuo ? En pro patre fcculari, recepifti aliquot mille patres fpirituales ?nbsp;Landjper- Quidtibi cummatretua? En mater tibi eft fandtaEcclefiaRomana, amp;nbsp;genfis.nbsp;nbsp;nbsp;indulgcntiffima beata virgo Maria. Quid tibi cum fratribus ? En pro v-

Annoi^Ss. noatquealtero fratrecarnali, tot habesfratresfpirituales, quiexatquo fuereplu- teamant, amp;tibibene volunt,quotfunt lefuit�. Qmdeum fororibua?nbsp;res lefii'i- TotfunttibiSorore$,qi|otfunt inRomanaEccIefiavirginesDcodica-taru ^�4 t�. Quid C� tuisopibusamp;domibus?En pro vnadomo tot pulchracol-�ooo. legia,tot amplasdomos,tot tantosq; recipisredditus, quantos vixnumerate potes. QmdcumamicisPIam tibi amici funt Papa Dei Vicarius,nbsp;Cardinales, Epiftopi,Imperator,multi Principes, amp;omnes catholici.nbsp;Noli ergo Satanam au dire, dicentem : redi ad tuos, contrahc matrimo-nium, amp;c. H�c falent illi quam diligentiffime incukare.

Rurfusinfeculo.eftvir quifpiam fenex, qui ob vit� ocium amp; rc-quiemgt;quafecurefruunturIefuit3t, cupitSocictatcm ingrcdi,vxorem', liberos, domefticos,ac bona fua dcfererc. Licet ergo alioquin Pontificijnbsp;doceant, coniugatos rc�ti�s Deo feruire, fi foluto matrimonij vinculo*nbsp;monafteriaingtediantur,amp;votalufcipiant,quam'fiinconiu^ioviuant:nbsp;tarnen qgiaijdcm intelligunt, fenum operam ordinifuoparum condu-ccre,idco bono illi feni, dcuotioni dedito dicunt : Mi dile�e pater ,no-fterftatus,amp; viuendi genus tibi nimisafperum amp; durum erit, non pote-ris pr��tate probationisannosfuftinere : neq; p�nitentiasyquibusnof-uitijnoftri cxerccntur,pcrferrc.Vxorem duxifti, earn retine, ab hacniftnbsp;i.Cor.7. morteliberaii non potes. Paulus vult,vt mariti fuas vxores diligant, euren t,amcnt,nutriant; quod facerenon polfcs,fi ad Socictatem admitte*-reris.Idem docetinfideli deteriorem efte, qui Iiberos-amp; familiam non a-lat. Quare opes defcrcres fenex ? honorem habe corpori tuo, amp; filijs tuisnbsp;thefauriza. Alancergoineavocatione,inquavocatuses. Deus teadiu-uetjCgo hac in re tibi opitulari non poftum. Quanquam autem h�c vercnbsp;difta funt;tamen.ex eo patet, quomodo fpirituales illi pr�fe�li ex albo ,nbsp;nignini�

-ocr page 61-

Hi fpirituales pr�fe�ii, in inceflu, fcrmonc amp; moribus i nfigncs funt hypocrit� : quiin omnibus verbis amp; fa�tis jpietatis J humilitatis, fan�li-mofti� ac fingularis cuiufdam (vt 1 oquuntur) deu otionis fpiritum affe-ftant.Iuraresipfosangdosefle.C^uamprim�ni verb os aperiunt,amp;dcnbsp;religione interrogati refpondent,ex do�lrina colligitur, cos elTc Satanxnbsp;feruosjin angelos lucis transformatos,lupos rapaces, pelle ouilla teclos ;nbsp;nihil nifi multam infeitiam dubitationcm in animis difcip�lor� ten-tatorum relinquentes.

'Pr�tcrfuperioractiamT�Ociplbrum offieij eft,iunioribus tradere ficcommendaredeuotoslibellos,quales funtPfalterium Mari�,Rofa-rium e iufdcm, Hortulus anim�, Thomas de Kemprs, quem alij Gerfo-nem vocant, Stellarium Mari�, ExercitiaBorgia�, olim lefurtarum Ge-neralisjThefaurus Societatis fpiritualis,Ratio confitcndi,LegendaSan-�orum , Homilix Dionyfij Carthufiani ; Dialog! Gregorij,amp;his fl-inilia.

Eft etiam illorum partium .nouitijsprxfcribere amp; ordinarc, quid Vel qu� ad menfam legant: Itcm,qu� domi inter parietes,de contemptunbsp;mundi, de amore in Societatem, de paupertatis, cafthatis amp; obedientixnbsp;Votis, amp; his fimilibus, cxcrcitij gratia pr�dicare debeant. Obferuant in-fupcr,vt rite ac debitis horis perficiantur prcccs,ac c�tera fpiritualia officia. Et hxc omnia, hoc fine, vtomnes fiib ftrido obedient!� iugo reti-nenpoflint.

Si quos fentinnt, efle libcri (vt ipfi loquuntur) arbitrij,iudicij, voluntatis ac intelleftus Studiofos,hoc eft, qui quafi�tvTo�gjlt;uptTlt;i/ amp; �tvT�-?�o(ii,prout fibividetur,nan vt r�gula iubetjluac-xpedire conantur : nc-tant.Sideprchendantur non cmendati, poBnitentiasillisiniungunt. Si IiecEis emendantur, Reftori deferunt, qui alti�s, vt dicitur, ponendonbsp;paftum, ieiunia, cilicia amp; flagellxadmouet,quibus vel inuitos, nifinbsp;mori malintjcogit.ld vbifit,tumobferuatur,fccundumnbsp;illorum fentcntiam,illudChrifti: Compcllcin-trare. Et tunc regnum Dei

vimpatitur.

De

-ocr page 62-

sa - C J P r T I I T.

l^e le�uitarum Concionatoribus.

COncionatoresfuntjnonqui,vtreliquiparochi,ccrtispr�ficiuntur templis; fed quivicesparochor� in concionandimunercfubeunt.

Qu� res fane Pontificijs parochis j pro rara fua eruditione, amp; quod me-li�s normt miffarcjqu�m c�ncionarijgratillima eft. In lociscrgo,in qui-buslefiiitiscollegia,domus vel refidcnti�extru��funt,ab Epifcopo� Decano amp; Parocno petunt,vt illis concionandi facultatem dent. Quamnbsp;ipfisobPap�ault;�oritatem,qua muniuntur,denegarc non audent.Hinbsp;2.Pet,h concionatores non ad normam Prophcticarum amp; Apoftolicarum fcri-pturarum,diuinitus infpiratarum, conciones fuas informarc folent ; fednbsp;loh. 10.nbsp;nbsp;ad mandatum PontificisRomani,fecundum Canones Tridentini Con-

ciliabuli ,amp;impium Petri Canifij Catechifmum, ftholafticorum commenta, de contritionecordis,confcftione oris,fa�sfa(�ione operis ; ad b�cqu�ftioncsinutiIes,fabulasaniIes,nugatorias,DiuorumLugendas,nbsp;apud rude vulgus deblaterare �do�lioribus autem moleftiam, naufeam,nbsp;amp; faftidium crcare folent. Optimi ex � p fis, amp; reliquorum Principes cen-fcntur,quiverbofasamp;atrocesinLutneranosinuc(Siuas inftituere.'po-pulum ad indignatione aduerfus Luthcranos excitare:amp; apud audi toresnbsp;curiofos,rifum,recitandis fabulis amp; mendacijs, quibus Luthcranos pcr-ftringuntamp;calumniantur,excitarepoflunt.

Inter quos haud minimum obtinet Iocum,hiftrio Pater Conradus, Monachijconcionator,qui int�gras horas confumit calumnijsinLu-theranos conijciendis.Nec non amp; Lutzius Landiperg�.

COnfel��riJ apudipfosdicuntur,quiin cafibusreferuatis,amp;p�ni-tenti� Papiftic�,Canonic�, Scholaftic�, amp; lefuitic� articulis, fatis inftru�;i,amp;Epifcopali Ghrifmatc inun�ti autordinati,ini Icfuiticis amp;nbsp;Cathedralibus templis, quatuor ieiuniorum temporibus, ccrtas occupant fellas,in quibus acccdentium confcfl�oncs excipiunt. Hi confitcn-tes examinant fccundum r�gulas ipfis pr�fcriptas, amp; fccundum conftie-tas Pontificijs rationes,plenariam circumftantiarum enumerationcmnbsp;exi gunt: fine quairritamabfolutioncm,amp;cum, qui peccati circumftan-tiam

-ocr page 63-

DE VARUS lESriT. GENERIBFS. 55 tlam rcticct/acrilegum cfle dicunt. Examinantautcm primo confitcn-tes dc peccatis occultis Si cogitationum erratis : fecundo de verbis : tertio de ra�is: quarto de omims: quinto dc feriptis rfext�de venialibus,nbsp;a�;ualibus,amp; tandem dc mortalibus. Et vt id rite peragant, Decalogumnbsp;admanus fumunt,amp; ex. co confitente examinant, � Dccalogo digrediun-tur ad Ecclefi� pr�cepta :in hase qui pcccat ,grauior� fuftinet p�niten-tiam,qu�m qui in pr�cepta Decalogi deliquit. Ab bis defeendunt ad fe-ptemmortaliapeccata. Hinc ad quinque fenfus,adpeccataaliena,ad ne-glcftamifericordi� op�ra, deniqueaainquifitionemarticulorumPon-tificiorum veniunt. Maxime verb bas circumftantias vrgent -Quis, quid,nbsp;vbi,perqiios,queties,cur,quetnodo,quandoPecc�r�,dices:vtfitconfe�iorera.Si quinbsp;ctiam apud Icfuitas c�fiten tur : bi lingularesper Pontifieem Romanumnbsp;confcquuntur indulgentias.

De le�titarum P�ni�entiarijs,

POenitentiarij Rom� vocantur, qui ibidem apud S. Petrum integrum dicmfedentjvt ibi confelTionesexcipiant.Si quisbosp�ni-tentiarios pr�tereat,caput aperiat,amp; genua fleftat;amp; fi faltem arundine, quam illiin manu tenent, tangatur, indulgentias qo.dicrum confequi-tur.Sin infuperapud eofdem confiteatur, 100. dicrum indulgentiashabet. Mandatur autcm iilis fpccific� : vt diligenter in h�rcticos, hoc eft,nbsp;Lutheranosinquirant. Si quos animaduert�t,ad partesLutheranoruranbsp;inclinarc,amp; in fidc Romana dubios efle ; ncq; Papam Ecclcfi� Roman�nbsp;ignofccre; eos non abfoluant,nifi ftatim reuocent : Si contra dirputent,nbsp;ad domum inquifitionis remittant. In ca mifer� ab Inquifitoribus, nonnbsp;aliter qu�m malefici � carnificibus in qu�ftionc, torquentur. Summamnbsp;etiam p�nitcntiarij nauant operam, ne quilquam vel domi vel apudnbsp;alios, feripta � Lutheranis promulgata habere poffit. Si quos in Confef-fione cognofeunt, aut hofpitia Lutheranis pr�bere, aut confortia cumnbsp;illis inirc,cos excommunicant,amp; Magiftratui,ceu proditorum rcce-ptores, puniendosofFerunt, non obftantibus dccretisj qu�pr�cipiunt,nbsp;arcana confeflionis nulli reuclanda elfe. Tandem omnibus pcccatis cq-gnitis pro qualitate deli�lorum,p�nitentias imponunt,amp; homines ante omnia ad crebram confelTionem adhortantur.

Finis autem illorum eftmon Chrifti gloria, nec proximi falus, fed G 5 qu�ftus.

-ocr page 64-

54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A r r T J fl.

qu�ftus,lt;ju� inde ad illos vcnit vberrimus : in quif�tio in fidem Chriftia-� , Tiam:exploratioarcanorum;proditioEuangelicorum:nummusconfeC-lionalis� confcicntiarum carnificina ; dubitatio de fide, amp; deniq;, fi quisnbsp;ipforum deceptionibuslocutadet,apoftafiaatq; defperatio.

J�els^itarum Sacerdo�bui.

SAcerdotes feu Patres fiint qui feaindum Ignatij Loiol� r�gulas, quotidieproviuisamp;dcfunftisjproPontifice Romano, pro Societa-tis incremento, amp; ad promerend� abolition� Luthcranorujacra faci�t,nbsp;miflasq; celebrant. Hipr�cipu� hoc agunt,vx curent miflasamp; reliquasnbsp;ceremonias re�t�,fccundum Miflale Romanum, fecundum Tridentininbsp;Conciliabuli d�cr�tacorrc��,peragiamp;celebrari. Horum cft quotidie,nbsp;vbicunq; volun�,oflici� dicerc Roman�,matu:inum, vefpertitinum amp;�nbsp;nolt;�urn�,fiuc,vtiloqu�tur,horascanonicas;officio,velinhorto,vel innbsp;templo,vel in cubili,vel in mufxo, vel in dormitorio,vel in circuitu,vclnbsp;alio in locof neq; cnimvtMonachiadchorum velcapfulamimpanadnbsp;Dci,� facrificulo crcati,alligantur, fed lib�r� vbicunq; volunt illud per-agunt)dcmurmurato. Conferunt fc etiaminterdumad exercitium ali�nbsp;quod corporale, mediocre tarnen : Q^lia funt,Bibliothecam curare,nbsp;hortulosplantare,libros legere,fcribere, pingerc, aut fimile quid agere,nbsp;quo dici t�dium Icuant.

Eftinfuper ipforum officij,ineos,quiSaccrdotcs non funt,anim-aduertcrc,amp; dclinqucntcs,paternc(vndc fibi nomen Patrum arrogant) admoncre,vel fuperiori ea,qu� minus rede fieri vident, deferre. Hos o-mnesluniorcs,amp;:ij quiSaccrdotesnonfunt,in magno honore habeant,nbsp;23. vt regu la mandatiTwrri fifaprtranno ilcttjM afuoifiuperwri, e qutgli ehe nonfionanbsp;Sacerdoti,ai Stfcerdoti.Hoc eft,Oi!K�e/ adprd.fienttamjuperierit amp; Sacerdotis C�putnbsp;aperiattt, amp; ipfis d�bita cum reuerentia �f hutnilitate ( feu, vt Italus loquitur,nbsp;{onff^an rtueren'^ ehe humilmentefiequatur �'�tuficultet. Si nouitios ac lunio-res Redori deferant,ac in eos coryc�os agant, omnia hi magna cum pa-w. tientiaamp; humilitatcfuftineant:quiaab Ignatio pr�ceptum eft:vt om n�snbsp;1!� in fubmilfione amp; humilitatc facile patiantur,omnes fuos dcfe�his,fupc-. riori fignificari:quod ad maiorem in Spiritu profedum facere dicunt.

Eft ctiam illorum officij,fingulis diebus V cncris ad iuniorcs amp; nouitios inftitucrc exhortationes : quarum finis fit, mundi contemptum, Socic-

-ocr page 65-

�E VARUS iESVIT. Gt�JtRISVS,

Societatis amorcm, abnegationem fui,amp; pcrfedam in omnibus, fecun-dum Socictatis inftitutum , obedientiam, iuniorum animis inftillare. Nelleprediche, dicitIgnatius l^o�Q�a.,dwie�ichetrattintjfieffodella,f ropriaan-R^S.^^^nbsp;negatione,delprefittB ne�evirtu,e d'ogni perfettione, ej�rtando�aquede I� vnl� al-tro amp;particolar mente alia vnione� fiaterna �rzf^.Id c{i,Dlt;fmc�ieis in concionibnsnbsp;in virttit'tbtts, de oniniperfectione,exhortando /efi inuicem ad illatn, (^in prirnii adnbsp;(oncerdiam fiaternam caritatenh


Lubct lefuitic� exhortationis vnum exemplum afTerre, quod-^�w//^^-Landfpcrg� � Patreloannelefuita, Auguft��dili,audiui. Idq;paucis verbis,tan turn jjat-r� vivnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubijciant.

Textus. Spe�iaculumfa^ifHmHsDeoamp;Angelis.

Quod,cariflimi,rebusnouis,idetiam noftraeSocietati acciderefo-Ict. Si quid noui fuboritur, oinncs amp; ill nd videreamp; audirc cupiunt : Sic poftquam noftra Societas, ad Germaniam vcnit, omncs in illam ,ceu innbsp;album eoruum,aut ceu vaccainnouam horreseportam,intcnderunt:nbsp;adeo vt rcipfa,toti mundoIpcftaculum fa�li fimus. Quiaautem omnesnbsp;diligenter nos obfcruant,noftrum quoq; eft, vt tales nosgeramus, qua-les noftrxrcgul� pr�cipiunt, ne turpemundo fpcctaculum fimus. Dicamus ergo primo � C^ibuslpe�aculum fimus. 2.quale,vtficdifcamusnbsp;Jnundanorum confpc�tum lubtcrfugcre,amp; nobis,hoc eft,fceundumnbsp;Socictatis inftitutum viuere.

I. Quibus ergo fpeftaculum fa�li fumus ? primo Dco, qui nos, vt amp; veliqua omnia pr�fcnter intuctur, ac, ficut Apoftolos fuos, mundi nosnbsp;^pc�taculum fecit. Scitis cnim vitam noftram efte Apoftolicam, vt ergonbsp;�^poftoli Deo gratum, mundo inuifum: ita etiam nos Creator! noftro


uanx,

-ocr page 66-

�5� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� A P r Tnbsp;nbsp;nbsp;f � J.

tiara vircin�tnMariara adoratjVtcafibieosjquosappenaturuseratjpw-pitios �cliberalesfaciat,verbis vix proIatis,En vir quidam nobilis,habi-tu indutus pretiofojFratri nihil petenti,in manus dar centum nouos coronatos. Frater domum pergit, rem Ignatip Loiol� indicat. Patres recognitad�moniumfuiflcarbitrantur , aci��ufionem adfeducen-dum inftitutam.Accipiunt ergo coronatos, ad Sacramentum al taris ac-ccdunt,amp;: inuocata beata Maria, refponfum aecipiunt,qu�dillaFra-trem fcinuocantem exaudieht. Sic angcli multisnoftrispatribus cingulum caftitatis dederunt,vt deinceps nullum prorfus camismoturanbsp;fenferint. Sumus ergo angelis fpe�taculum. Demus ergo operam, vtnbsp;angclicam puritatcm amp; vitara fe�eraur,

Suraus deinde etiara fpedtaculum malis angelis diabolis: qui in omnibus vijs nos obferuant. Antealiquotannos,c�m noftrinondumnbsp;cflent Auguft�,erat quidam obfelTus �D�monio,quod Monachi apudnbsp;San�lumVdalricumeijcerenon poterant. C�mautemegredirenueret,nbsp;interrogant eum Exorcift�, quare non difcedat t apertis refpondit ver-bis: Ego egredinolo, donee tres atri illi ncbulones,qui iamDullinganbsp;Augultam proficifcuntur,hucvencrint. Erantautem t�mtres Societa-tis patres in via, quos d�monille videbat: Quivt Auguftamvenerunt,nbsp;amp; t�mplum S.Vdalrici ingrc�Ti funt,ftatira d�moh ille ad illorum intui-tum hominem deferuit.

Erat in noftra focietate Frater quidam, arte fartor, qui femper tempore faciendi confeienti� examinis, amp; horis orationis abfoluend�inbsp;fratrurn ac patrum caligas far cire folebat. C�m autem ille infirmarctur,nbsp;amp; in agone effet, ac femper quafi laborare filo videretur, interrogatus �nbsp;confclfario, quare ita faceret ? refpondit, Ego orationis amp; examinisnbsp;temporibusaliquoties caligas refarciui veftras,iam ergo ob oculosmihinbsp;verfatur d�mon,qui idcmf;icit,mihiq; minatur,mencgle�:�regul�nbsp;p�nas luiturum.Qui tamen frater prccibus fratrurn liberatus cft.

Ante paucos annos c�m Epifeopus Viennenfis ac reliqui Sacerdo-tes Seculares virgincm d�monio obfeffam liberate vellent, nihil effe-cerunt: vbi autem noftri aduenerunt,' de vna virgine eiecerunt, 12652. d�monia. Quorum vltimum fferibit Re�tor Viennenfis) Lutheri fuiflenbsp;magiftrum; quia more Lutherano multa dura in noftros dixerit. In epi-ftolislndicis, � noftris typis commiffis, legetis aliquoties,d�moncsno-ftris apparere, amp; diabolum noftros filios fuos appellare. Qma ergo et- .nbsp;iara

-ocr page 67-

pE r ARI IS IE s FIT. GE NERI BFS. lain Diabolis fpe�aculum rumus,caucamus nobis,ne ab ipfo fcducti, alt;inbsp;barathrum inferni,pr�cipites feramtir.

lam non dicam, quale fpcdaculum fimusLutheranis, Si munda-nishominibus ,prxicrtimGermanis. Nos opcramdemus,Vt lucidum Raman$Ecclefi�fpeculum�naneamus, nihil curantes, quomodo vclnbsp;qualiter nos mundus afpiciat.

IL Sed quale Ipe^aculujn�imw?

EgcmNabuchodonoforem,fcribitDanicl,infomnomagnam dific ftatuam, cui noftram focietatcm comparare libet: vt li� mani-



feftumfiat quale fpeftaculum fimus. Statuaiquam'viditRex,erat grandis, magna, fublimis �c intuitu terribilis. Huius ftatu'� caput ex auro o-ptimo crat, pedus autem amp; brachia de argento : porr� venter amp; femora ex sre, tibi� autem ferre�; pedum qu�dam pars erat ferrea,qu�dam autem fidilis.quot;Qualis eft hsccfbatuaitalis etiam eft noftra Societas. Nam pater Ignatius Loiola, noftr� Societatis inuentor amp; perfedor, crat homonbsp;grandis,nobilis,magnus robore,fublimis ftemmate, amp; cundis hoftibusnbsp;terribilis. HicTane caput habuitaureum, in quo noftram Societate Ec-clefi� Roman� faluberrimam inuenit, HicprimisSocietatisannispa-tres fccumhabuit plane aureosjhoctftjviros prxftantiflimosiqui, vt anno Domini 15 4 cgt;.aPaulo 11 LPontifice Romano ordinisnoftri confir-mationcm impctrarunt, aurei funt habiti, id eft, talcs, qui fint diuinit�snbsp;adfalutcm Ecclcfi� Romans dati:ac non minus quam aurum,in precionbsp;habiti Jftis decern primis patribus mortuis, pedus amp; brachia deargentonbsp;funt fecuti, qui non nihil � feruore prims caritatis quam,ad Societate amp;nbsp;adEcclefiam Romanam attulcrat, deficerc, amp; in peius ruerec�perunt.nbsp;Erat primo noftra Societas aftrida ad 60, neq; t�m plurcs recipcrelice-bat.Et quo pauciores erant,e� maiorem dabant operam,vt Ipartam illisnbsp;� Pontihce Romano commiflam exornarent.Ybi autem noftra Societasnbsp;non tamqualitate qu�m quantitate augcri c�pit, ventrem �amp; femoranbsp;nada eft ex �re,hoc eft,tal cs focios, qui vt plurim�m ftint,vt Paulus loquitur, ventres pigri,8cquor�Dcusventer eft, h oc eft, tales, quiSocie-tatem ingrediuntur ,'non vt languidum Ecclcfis Romans ventrem cu-rent;fedvtvitsocium,amp;ea,qu�ventrisfunt, confequantur. Qui funtnbsp;�es tinniens,fine omni humano affedu, fidcffpc amp; caritate. Alij femoranbsp;Hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuanQu

-ocr page 68-

58, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d / F F T � I K

fua no c�ngunt caftitatis,fed Veneris cingulo, quorum etiam in aur�Bi� Venus non minus,quam ftulto�stinnicnsgratumeft.Ver�mh�cdc iknbsp;lisdico, qui talcsfunt, quosq; emendatosvclim.

Dum autem quidam ex noftris, ca, qu� ventris funt fc�lantur, fie� vt �s illor um in ferrum mutetur, hoc eft, fiunt amp; funt duri inobcdieil-tia,impatientcs in paupcrtatCjinuitifubiugo caftitatis, ficq;plane;ido!-mnem pictatem ferrei. Quidam etiam in Fratres funt ferro duriores, innbsp;omnes dominari, nulli verb fubefle cupietes. Qmbus etiam c�lum fer-reum eft,ctiamfi diu in Societate perfeuercnt,hoc eft,non accipiuntnbsp;Spiritus fan�licnon �mulantur noftros primos Patres: nonnbsp;funt Societati vtiles: quos fati�s effet de corpore Societatis abfcindci'C,nbsp;qu�m illos,ceu inutilia terr� pondcra,in illo faginare.Quidam ctiam itanbsp;ferreifunt amp; duri, vt ad omnem exhortationemquafifadlifintfurdi�cnbsp;muti,.callum obduxerunt, fiisq; deq; ferentes, fiue eulpentur, fiuc lau-dentur.Qmdam autem funt omiiino lutei,hoc cft, taies,qui quidem innbsp;aureafocietatenoftraviuunt,fcd cogitationibusamp;m ente rebus luteis,nbsp;id eft,parcntibus,amicis amp; opibus adh�rent. Hinc dubium norreft, no-Tieusvt venbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foeictatcm,vtfubit� c�pit, ita fubito interituram, quia quotid-ic

r-tts jit va- pcius ruit- Neq; noftris tam curie cft , vt Societas bonis,q.u�m multigt; quibufcunq;augeatur.Talc,Fratrcs,fpe�:aculumfiimus..

Ne autem,vtftatuailla,comminuamur,Alcumiftamaccedamu^ qui nos doceat,qu�modanos, qui lutum fumus, in aurum transforma^-riqueamus. Alcumiftaillceftnofter Pater Ignatius, hic in fornace So-cietatis nos coquit igni p�nitenriarum,.quibus nos renou�t amp; in aurcosnbsp;tr�fmutat homines. IngrediamurigiturSocietatisfornacemiexuramur,nbsp;amp;:�fcorijspurgcmur,quodfit,fiSuperiorisincudinosimpofuerimus,acnbsp;pafrifucrimus,nosmalleisiciuniorum,vigiliarum,ciliciorum, flagello-rum, ac rcliquis p�nitentiarum generibusrenouari. Deus nobis-talemnbsp;animumaddatjfaciatqucvtin aurum transformati,multumfru�lum innbsp;Ecclefia Romana faciamus. Ha�lenus illc.

Ego autem Chriftum lefum Monarchiarum, atq; adeo totius mun-di,cceli terrxq; Regem,Dominum Dominorum,E.apidem Angularem, abiftislefuitisreprobatum,amp;finemanibusabfcifrum,totopelt;�oreor9inbsp;vtamp; Anti chriftum Romanum amp; Suitas illius deuotoria manci-pia, corda habentia p�nitere nefeia, gladio oris fuinbsp;pcrcutiat,amp;fceptroferreocomminuat.

amp;conterat,Amcn.

litU��tih-


-ocr page 69-

Ot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ISSrjT. GS��'�^�ErS.

De lepiitarum^e�iorib�^ nbsp;Kegent ibus,

H�horcs 5c Regentes lefuitarum funt : qui in collcgijs)domibus,re-fidentijs amp; Principum ftipendijs,in quibus fuosalumnosfuften-



t�nt,priniatumamp; dominium tenent. Propri� tarnen Re�toresfunt, qui �cfuitis : Regentes vcrojqui etiam exteris pr�funt, eosq; fecundumfuasnbsp;regulas-reguntamp;gubei nant. PoteftasRedlorisin Collegiocft libera amp;nbsp;ibfoluta: quicquidilleordinat vel facit,nemo ipfi contradicercaudet,nbsp;nifiin poenasinobedientibus conftitutasincurrerevelit.Hicea,qu� So-ci j s mand�tjcx ferinio Generalis,amp; c�ftitutionibusignatij Loiol� bau-rit.Idco ftri�fo Scrigido iure in delinquentes procedit. Regentes verbnbsp;nonnihilin exteros mitioresac magis numanos elfe oportet ; quia nonnbsp;funt illorum votis obftridi. Quicquid in Collcgio deuderatur, amp; ordi-nandumeftjidomne�Rc�orcpctituramp;expe�atur. Si hic alicui quidnbsp;ncgat,negationisrationem nonpetat, neque illud ab alio poftulet : fednbsp;tacensgratiasqueagens,inbumilitate abeat,quafi voti compos fa�lusnbsp;effet.

Sic cnim R�gula dicit: Scudalciino�traftatit neg^taqiMlche cofa dalfiipe-�R�gula 24 'riore,nontrattt cm altrofiiperiore dt quell' ifiejfa cofa fenl^ mantfeflargli cheripo-fla habbta hauutodall� altre, � per qualt c^fioni gli fia �ata ne^ata. Si quid autemnbsp;agit, amp;pr�cipit, cuiusreliquirationem ignorant, non decius confilijsnbsp;fcrutentur,fcd {impliciter,humiliter,hilaritcr,vclociter,amp; prompte pernbsp;omniaamp;in omnibusobediant. QmaRe�lori abIgnatioLoiola datafitnbsp;��iaioritas,cxteris impofita obediendi ncceffitas. Sic enim c�ftitutio do-cet ; NeJJiuto curtofamente cerchi Saper da altri le cofe ehe appertemgonoal gouerne, Coflit. 22.nbsp;lt;?c.Hoc eftjNrw�o cttriose mquirat in ea,qua adgubernatione attinet,fuperiori de-mandatam. Coram hoc omnes,fiuebonnefiue malusfit, caput aperiant, affitrganti amp; Tiegula 2^.nbsp;/bumtliter et aufcultent.

Re�foris etiam in muf�o, Societatls arca.na,priuilegia,litcr� amp; the-fauri rcconditi funt. Ad pecuni� tarnen arcam foliK claues non habet, fed cuftodiunturill� � tribusj� Generali conftitutis. Nimirum �Rc�fo-rc,Miniftro,amp;aliquo Sacerdote. Quorum quilibet dauern h�bet.Nullinbsp;^lutemfeli earum conceditur potmas,c� quod ante bac nonulli Redotes, multis auri ponderibus eolledis,Iefuitarumq; Societate relida, fibinbsp;fuisq; ablata pGcunia,profpicereconatifuerint;aufugientcs,8c bonis �-�yptiacis (ffe �niw fe � wuamp;r� fplcnt) bene yti volentes.

Ha Habet

-ocr page 70-

tfo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c X P r T III.

Habct.ct�am Rc�hor in mandatjs,vt fingulis incnfibus fingul orunY mores amp; progreffus I'rouinciali,Prouincialis Generali,fignificct.Inpri-mis autem eurer, vt omnes in obedientia erga Generalem amp; Ponrificcmnbsp;Romanum fiat perfe�i : caucatq;, nc vllade haireticis, hoc eft, Luthc-ranis inter illos iiabeantur colloquia :fiquidem ijs iuniorcs facile cor--rumpantur.

De le^itarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qeconomis.

AReftoredignitateproximuseft Minifter,qucaosOcconomunr appellamus.Hic fingulis diebus Sabbati �Rc�f orc accipit quomo-do, quantum amp; qualitcr respccuniarias, amp;: ad vidlum fpciftantcs per fc-ptimanam difpenfarc debeat. Huius miniftri eft,omnesin gencre,excc-ptoiRedore,oblcruarc,admonere,amp; in rcgulisSocictatisac excrcitijsnbsp;dorans rede inforraarc. Si quos deprehendit in r�gulas dclinquctcs, eosnbsp;punit,hoc cft,aliquam p�nitentiamipfisiniurtgit. Verbi gratia: Regula c�munis eft fccunda : quemliberdeb�re Mifl� decenter intereflcj leu,nbsp;vt Italus dicit, �ftia decente mente alla mefl'a ogni giorno. Si quem ergonbsp;viderMifl'�aftare,velcapitetcdo, vel oculos nucillucq; conijcientem,nbsp;vclmanus non complicatashabentem, velin genua non proied�, huicnbsp;dat,pro qualitate delidi,p�nitentiam in publico refedorio, quado c�-tcricibumcapiunt,faciendam,quam iftereusin hancformamperfiett.nbsp;Reuerendi patres, diledi fratres, confiteor vobis mcam culpam : quodnbsp;hodiepar�mdecenterMifl�interfuerim.Naninimium expuendoftre-pitumexcitaui,pauimentunimaculaui,P�tribusnaufcamcreauiiSacer-dotem impediui, amp; manus non complicatas tenui.- Quamobrem mihinbsp;dataefth�c exiguapa:nitcntia,vt abeam amp;pauinicntum expurgera, amp;nbsp;fratrumpedes exofculer. Orate D�um pro me, vtpoflim mecmenda-rc. Sic amp; in reliquis fieri foletjvt per qu�quispeccar, per ead�m amp; pu-niatur.

Dicunt autem, fratrera ciufmodi mortificationcs fufeipientem, tot iriregno c�lorum recepturum coronas, quotp�nitcntiasfccerit.nbsp;Et quialefuit� fummopere coscommendant,qui.f�pi�s pcenitentiasnbsp;fufcipiuntjidco vitro amp; fpont� miniftrumadeunt,amp; ciufmodi p�n�-tentiasexigunt: Quo maxime deuoti amp;rcgularumobferuantcsvidean-tur,fibiq; laudem perfedionis, quara regularum obXeruatio proraittit,nbsp;venentur.

Eftet-

-ocr page 71-

DE VARUS JRSVIT. GENERIBF S. 6t

Eft etiam miniftri curarefuppcllcftilem domus: Ne quid vel intc-reatjvel pcrdatur,vel amittatur. Debet etiam cellx amp;culin� profpicere acprouiderc,nequidrcrum nccelfariarumdeftt, fed vt omnia fuo tempore Si modo emantur amp; difpenfentur. Penes hunc ergo eft domus curanbsp;amp; euftodiaJdem etiam potiffimum cum externis feu fccularibus agit, acnbsp;idem munus in coll�gijsjefuitarum obit,quod Priores in Monachoriimnbsp;csenobijs, Sc. �conomi olim in monaftcrijs. Sed de horum omnium amp;nbsp;fingulorum officio copiofius dicere conftitui in examine rcgularumi-pfisablgnatioLoiola,primohorum monftrorum acnouarum creatu-rarum � Pontificc Romano confirmatarum inuentore , pr�fcripta-rum.

Hiomnes Sc finguli quotquot funt in vno Colicgio, arqualibus ci-bis,potibusamp;.veftimcntis vtunturtquamdiu profpcrafruunturvalctu-dincjllis autem qui male habcnr,proprij affignantur curatores ; qui in-firmis pro rcgularum pr�fcripto, neceffaria fuppeditant.

Hanc Icfuitarum diuifionemnonmod�exalijsaudiuiamp;lcgi,fed iple cam vidi : amp;qualis eft, talem defcripfi.Dc illis quid fentiendum fit,nbsp;Lcdlori liberum relinquo. Ego fcio omnes illorurn viuendi rationes ad

extruftioncm regni pontificij,ad abolitionem regni Iesv Chrifti,amp;ad veritatis oppreffioncm diredas effie.Q^m rem magnoaftu


Vatrisq; dolis occultant. Et quia � ncminc pro eelebratione miffarum, pro Schol� laboribuSjpro concionandi Seconfeffiones excipiendimu-neribus,mcrcedcm(vt reliqui clerici amp; facrificuli) cxigunt aut reci-piunt,nonnullis MifericordesPatres vocantur. Hsec etiam caufa cft,curnbsp;fordidum vulgus ftios filios illis erudiendos aut poti�s corrumpendosnbsp;tradat,contra quos etiam fupra aliquid di�tum eft.

Porro lemitarum horum, quorum diftin�los gradus modo recen-fuimus, viuendi forma, non mediocriter Py thagor�orum amp; Anabapti-ftarum inftitutisrefpondere videtur. Pythagoras cnim hortabaturfuos diftipulos,!�i/K*f-Tsy atnttf �BTo/weStu.Et Zenobius dicebatzxo/i'a 'to,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'bo.v�

TO..- Q^Icm junvavtAVi fed non fine fuperftitiofalt;�txo^nA/a Anabaptiftae ex Aftis Apoftolicis imitari pr�fumunt.Quqrum conformitatem Icfui-t� hacin parte �mufantur,Spiritu Pythagorico amp;Anabaptifticoinflati:nbsp;licet interim clam opes colligant,amp; nullus non fibiproximus cffcco-netur.

Quod autem. nihil pro fuis miffis amp; alijsferuitijs mercedis rcci-f iunt,incaufa effedicunt regulam ita fonantem.TKfti^ac^/i ehe�annofit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jf-

-ocr page 72-

ifi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c � ? r' r i 11.

tol� obeilienzjtdellacomigt;agnia,firicorJino,cheileuon9dare/�n^ mere ede, de, chi fin^ mer cede hantio r'iceufito,non chiedende,f!e riceuendeflipendio, oltmofina al'tcu^nbsp;iia,vnde paiache fi ricopenjino lemej}e,cogt;ife�igni,prediche,amp;c. Hocnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui

Viuuntfub obedientia Svdetatis, recor demur, rr gratif dent, quAgratu receperunt, nullam petentes mercedem propter m/ffac, confe�iones, condones velalias operas.

Si crgo(�icat quis)nihil recipere audent ab al ijs, vnde tot illis coU Icgia ? vndetot rcdditiis ? Veriim eft, nihil, dum in templis fedent, acci-piunt'.pra�fertim fi quid loco mercedis illis olFeratur. Sed funthacinnbsp;parte�efuit�,vt quideminipfosiocanturiParticipij partis.Partem enimnbsp;capiunt �Pontificibus Romanis, Cardinalibus Epifeopis : partem et-iamalaicis:fedccrtofinc,quemboccxemplummonftrat. EftAuguftacnbsp;concionator in Ecclefia cathcdrali,infignis Sophifta, amp; Icfuitarum Au-guftx degen tium Relt;�or,nomineGrcgorius Rofephus, ob iocofam lo-quacitat�prxcipuisincavrbe,Pontifici�ldolom�ni3eaddi�:is,maxim�nbsp;gratus. HicjVt dixi, in primaria Vrbis �de condones habet. Cum autemnbsp;canonidSc reliqui,quiipfiim audiunt,pro concionandilaboribus ei offerrent loco mercedis in fingulos annos 5oo.florenos:refpondit,hacnbsp;conditionc mihi eos recipere non licet.Nam mihi r�gula eft,vt qu� gratis accepi, gratis communiccm. Si autem Domininoftroruminopiamnbsp;fua copia iuuare cogitant, potcruntloco eleemofynx,quicquid voluc-rint adnoftrum collegium remitterc. Nobis enim licet elecmofynas,nbsp;* non mercedem fecipetc.SicqjfingulosinannosindienatiuitatisChriftinbsp;/er�� mihi [Horum collegium defcruntur 500. floreni, quos ifti gratisrecipiunt,nbsp;Landjfer-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gratuitis,vcl potius fru�lrancis Grego rij concionibus.

i^dtxtt. Similis mihi videtur hie Gregorius Caufidicis iftis, quorum quidam tali fcommate notare folct.Diues quidam mercatornbsp;caufidicoaliquot coronatos offert,vtexfuacaufamala, bonam faciat.nbsp;Relpondet is ; Ego quod iuftum eft, faciam, etiamfi nihil mihi donaue-ris:n autem mc� coniugi aliquid donate volueris,per me liccbit.Sic amp; i-pfi facram aurifamem tegere folent.

Ad eundem modum Icfuitarum Confefiarij, numm�m confef-fionalcm, (vt vocant) � neminein tcmplo rccipiunt.Hortantur aute,vt ele�m ofynas ad illoru Collegia mittant :ficq; pronummovnoautalte-rof�pcflorenumvnum aut plures recipiunt. Nemo enim facile loconbsp;Eleemofyn� ad illorum collegium nummum faltem miferit. Sunt tarnen ctiam nonnulli confeflarij inter illos, qui clam, hoc eft, infeio Re-�ore nummos confefiionis recipiunt,inter quos vnum nomino,Patreninbsp;loannemi

-ocr page 73-

l�sriT. riTA pFSiicA.

IdanrtCm, Auguft� �dilem, qui c�m aliquando in hofpitio, non procul � Landfperga fita, pro odlo focijs fymbolum foluiflet, Si interrogatus,nbsp;vndc eam pecuniam haberet,refpondit : Sunt antiqui nummiconreffio-nalesjfcd ST.fratres filentiura pr�ftatc,alioquin oportet me rcftitutio-nis fubire p�nitentiam. Sic ergalefuit� amp; Rc�torcs fuos, Sc eos, qui il-lorum minifterio Antichriftiano vtuntutjdecipiunt. Sed de lefuitarumnbsp;generibus, modo hxc dixifle fufficiat. lam ordinis ratio exigere videturgt;nbsp;vt nonnullaetiam dcillorum vita dicam,

C A P V T IIII.

leRtitarum'vita publica,

Q Valis olim erat vita hypocritarum,Pbarif�orum,S�bodic eff Ana-. baptiftarum : tabs etiam efl. lefuitarum. Sieuti copiofa iruyi-plm inter illosinftitu ta comprobari pofletenifires notioreflet, quamvtpro-bationcindigcret.Hypocrit� omniafua ad externam vulgilaudemve-�nandamcompar�runt,amp; in cunftis fingularcm pietatisfpeciempr�fcnbsp;tulerunt: licet corde fuerint fanguin2rij,a^cii prorfusimpij. Pharifxiynbsp;more Ariftotelico ciuiliter er�t boni, Politica iuftitia pollentes, ac pro-ptcreafibiipfisperfuaferant,quod effen tiufl:i: afcendcrunt in tcmplum,nbsp;precati funt, Deo gratias agentes, quod no eflent ficuti e�teri homines,nbsp;raptorerdniuftijadultcrijieiunarent amp; d�cimas datent, deomnibus qu�nbsp;poffidcbant, Anabaptift�hodievidenturpacifici, non portant gladi�s,nbsp;non incbriantur,non helluantur,non blafphemant,flint illis omnia c�-niunia,atq�e fpcciem fan�:itatishabcnt.Qi^lis,inquam,eft horum publica vita ; tabs etiam eft lefuitarum in publicis congreffibus.

Habitu vtuntur fimili habitui rcbquorum clericorum ac facrifi-cuIorunif�Gularium.Vefl:esgeftant,vtnonnullisfuperftitiofi5homini-bus vidctur,rebgiofam grauitatem decentes : pallia didu�ia,nigra, ex o-ptimo panno confclt;3;a,vfquead talos demiffa. Sub palbo chia my des ha-bent amp; tuniculas,ad furas vfque fe extendentes. Cabgas, tibialia, fafeias �rurales Se calccos, vt feculares portant'. In capitibus, quando peregri-nantur, galcris, domi verb Se in t�pbs pileobs vtuntur quadratis, in flir-Biam crucis fafiis. Rom� Se in rebquis Itali� vrbibus, quando flia collegia egrediuntur, di�o more, decen ter induti, � manibus propendentianbsp;babent

-ocr page 74-

C � f r T � I JE I.

liabcnt rofaria, ad quorum calculos,per publicas plateas in angulis� maxime autem vbi aliqua vel rrucis, vel bcatacMari�, imago ofFcrturwnbsp;quafi attoniti ftantes jpreculas fuas demurmurant : fefeque crucis fignonbsp;l�pi�s muniunt.Ignotos non alloquuntur, fed taciturni pr�tereunt. Sinbsp;quis reucrenti� ergb coramipfis aperit caput, erga hos feincuruant,ca-put aperiuntjfignumq; crucisfacicntcs,dicunt : Dominus vobiieum.

�Cum amicis fuisbland� amp;humaniterloquuntur : voce vt�ntur baf-fa, hoc cft, leni, molli amp; humili. Aliquotiesingeminanf.Sit Deus bene-di�tus: Laudandus Dominus: lefus Maria : oculos in nullius vultuin de-figuntjfcd vcl attolluntjfufpirantesjvel terr�infigunt,gementes. Multa verbafaci�t de vita Sanlt;�orum,dc lachrymis Petri, de p�nitentia Mag-dalen�jdcconfelTioneLatronis�dexterispendentisjdecotemptumun-dijde van�tate huius f�culi, Se his hmilibus. Si quis verba fun dit iocofa�nbsp;vultum auertunt,horren dum vident,amp; abitum parant.

SiilliscumPontificeRomano fit agendum,antequamGcner�lis ilium acccdatjomncs or�t,vt Pater rcpleatur Spiritu fan�lOjqu� dignusnbsp;habeatur,verba ad fant�ifl�mum Chrifti vicarium facere,amp; caagcrc,quienbsp;ad Ecclefi� Roman� emolumentum, �c ad Societatis incrementum fa-�**��0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciant, vbi ad Papam peruentum eft,moxill� (qupd vidiRom�in domo

lefuitaru m proteffa) in �icicm concidit,pedcs,hoc eft, aurcum calccum� in quo eft gemma, ne venenoinficiab oftulantium ore poEfit, exo feula-tur,quem deinde Papa iubensfurgere,ad ipfum,ingenuaproieftus,fuasnbsp;res refert. Ab eo recedens, vcl eius pedes, vel tunicam hoiolcricam auronbsp;gemmisqueintextam, cxofculaturzac bencdiiftioneaccepta � Papa,qu�nbsp;nihil aliud eft, quam fignum crucis, manuipfiusdextraformata,indenbsp;exit.

Sin verb illis cum Cardinalibus vel Epifeopis agendum eft,ma-gnam ijfdcm reuerentiam exhibent, nec ipfis loquuntur,donec vel illo-rum tunicas,vel manu,quam porrigant,exofculati fucrint.

Si quid coram Magiftratu politico negotijhabeant,rar�ipf� cun' acccduntjfcd vel Sacerdotem, vel faltem Fratremmittunt,quimorisnbsp;Matt. 26, agendi cum fecularibus non penitusignarus, n�gocia pcrficiat.nbsp;cJrf.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nefas cnim arbitrantur,vt fan�li homines,pr�fcrtim titulo nomi

nis Iesv illuftres, fccularem fenatum acc�dant, vel huic fe fubmit-tant.

Sin verb cum priuato quopiam agendum,ficfehumilesverbiso-ftenduntjYt fa�tisin omnibus primatumaffedare videantur, Sivocan-turad

-ocr page 75-

DE IE SV IT. VITA TV B L� CA.

�S


eer )pra:bent: dicunt,Non tale quid a Cbrifto in Cana Galil�ajin c�ui-uijs Pharif�oru ac in vltima c�na fa�l�. Si quis illis propin et: figno cruels benedicunt fed nullum feypbum cxbauriunt. Si delicatiora illis ap-ponantur:illa remoucnt.amp;vulgariaafTumunt. Nonloquunturnili inter rogati,fcden to culisdcfixisamp; minibus complicatis. In omnibus ma-gnam fan�timoni� amp; modefti� fpeciem pr� fc ferentes. Rccedentes Latine primo Deo, deinde bofpitibus gratias agunt : lllisque vel ipfo-fum coivugibus amp; liberis, rofaria Sc imagines, vel 'granabenedi�ta douant.

Qujndoadpublicasacccduntcondones,in limine tcmplicapita j aperiuntjSe vbi ad hirothccam,in qua Deus.vt putant,inclufus habetur,^nbsp;Ventum eft, in genua procumbunt, orationem dominicam amp; Aue Maria recitant, pe�tus percutiunt,fefcq; verfusDcumiftum incarceratumnbsp;incuruantes, recedunt: fubfellia procul ab intuitu Feeminarum remotanbsp;occupant, ScqUafi ftatu� ledentes,oculis in concionatorem diredis,nbsp;eonciones audiunt. Qiubusfinitis,eademreuerentiadifcedunt:vbiq;nbsp;bominum occurfum pr�fertim f�minei fexus virantes. In ftationibus,nbsp;proccflionibus.Sc feftis fandorum proxime ad altariafefc conferunt, ibinbsp;genua flclt;5lunt,rolaria fua recitant,curantq; diligenter, vt fint in buiuf-*uodi tbeatricis fpedaculis primi amp; nouilfimi. Non autem folumve-tiiunt, vt fpe�lentur : fed vt obferuent Sc Sacerdotes Sc Laicos, vtrum Scnbsp;illifcfe,morcRomanofcuPontificio,gerant. APapaenim omniumln-quifitoresSc Coryc�i funt conftituti. S^i quos in buiufmodi apparatibusnbsp;Lutberanos dcprcbendunt,bos notant,Magiftratui dcferunt,Sc vel rur-fusadPapifmumfeduci.velcijci, vel profcribi curant.

Si quando a fuperioribusmittuntur per locab�rcticafvtorillo-

rumverbis)boceft,pcrLutbcranorum (nomine autem Lu tberanorum,


omncsintelligunt,qui non funtPapift�)prouincias, in collegio aliquo, q^uodE.uangclicismaximccft,vicinum:vtpotcDulling,�,Monacbij,vclnbsp;�tiam Auguft�,babitum mutantjfcfeq; induunt biufmodi vcftibus,qui-bus vtuntur ij, per quorum oras amp; di�ccfestranfeunt. Sic quando pernbsp;Ducatum Vvirtcnbergicum proficifcuntur,ficuti Magiftriartium libe-taUumincedcre folent'.pr�fertun ij,quLad audiendas difputationes no-

ftrorum

-ocr page 76-

'c i p F T 1 � I i:


ftrorum vel adinfpiciendas typographias mittuntur. Ad nundinas �io# emittuntfutorcsamp;fartores,quipariterhabitu lefuitarum depofito,fi-cuti futores amp; fartorcs incedunt. Vbi compcriuntconuentusvel nu-ptias,principumvclNobiliurnfuturas,habitunobiliumfcornantjVt�cnbsp;cofacili�sfpe�tatum admit�,amp; concionibus acreliquis a�ibusinter--


quot;Multi hoc effe qucant.Qu� pofteaillfmore pontificio explicate, hoc eft, vel ridc-hdbitus�t re,vclcalumniari, vel lan� finiftr� interpreuri, amp; omnia in pefllmana partemraperefoleni.



verb per ftiorum loca vagantur, habitu reliquerum clcquot;


male ex- ricorum fecularium induti, peregrinantur. In om nibusautem tal es fc




Aa^elos pontihcia idolomania inhciendos , ac iub Pap� ty.rannidem ��ducendos. Hi non,vt Apoftoli,omnibus reli�is, fine pera amp; nummi^nbsp;Gxiuer�t:fed habitu equeftriinfignes ,aurcis catcnisornati,generofisianbsp;equis vc�ti, mollib. veftimetis induti,omnibusq; ornam�tis,quibus potentes in hoe raundo ac nobiles vti folct,fuperbi,Angli�adierunt.

r� tarnen dol� amp; fuc�, AngIicanaRegina.fenriens,fanguinarios eor� co~ natus repreffit:cumq;� proditionibus,aliquoties eti� admoniti, defi�e-renollent,iuftas �nonnulliseor�p�nasfumpfit.Pr�fertimabElianonbsp;Campiano,infigni illoimpoftorc: que tarnen lefuit� in alb�martyrumnbsp;retulerunt,amp; pro conftantia in fideP�ntificiaaflercndaadorant. Sednbsp;quis ignor�t, ctiam Satanam fuos habere martyres ? cura non fuppli-cium,fed ca�fa.verum martyrem faciat.

Audiunt lefuit� male � reliquis clcricis, pr�fertim Monachisi qubd tanta habitus varietate vtuntur. Sed ipfifacilc feexeufant: Quodnbsp;nonfua,fedPontificisau�oritateexpriuilegio id faciant,amp; regulis adnbsp;nullum certum veftimenti genus fin t alligati. Ratio autem,cur ifti lupinbsp;rapaces,fein agnosmtnfuetos;amp;filijSathanae,inangcloslucistransfor-marefoleant,h�ceft:vtficebciti�s,facili�s amp; commodi�sfefchomi-num animis infinuare, illorumq; res explorare, ac tandem dccipere, fe-


KPet. J. ducere, amp; tyrannidi Pontifie!� rurfus fubijeere polTint. Hune nimiruni


obfincm circumeunt, qu�rentesquosdeuorent. Quam peftem Domini dementia � Germania potenter auertcre vein.


.Scdl


-ocr page 77-

�S 'riTA JESrif. DOM�STICI. ^7

Sed h�c delefuitarum viuendt rattone ptiblicafufficiant. Qu� au-flt;m fint illorum -, in communi hominum focictate, aduerfus Euangcli-cos, quos olim Proteftantes,mod� Concordiftas Si Lutheranos dicunt, confilia,afta,fcriptaamp;opera,eamagisdeploranda, qu�m commemo-randa ducogt; qu�d tanta impunitate amp; licentia, hocnouum hominumnbsp;genus, in Chriftianos f�uiat, Si licet fcclcratiffimi fint vita amp; do�lrina:nbsp;tarnen ceu numina qu�dam, amp; quafi viui Dci Apoftoli � nonnullis ( fi-Gtttipfe diabolus � Calecuttis)fufpiciantur,honorentur, colantur.Faxitnbsp;DominuSjVt aliquanto cxurgat Elias, qui hos Baaliticos facerdotcs Spiritus gladio confiimat amp; deleat. Amen. Ita Gallos, multos Italos, Au-ftriacos,Sueuos ac Bauaros � Domino peterc,mihi ignotumnoneft.nbsp;Dominus dementer nos exaudiat,amp; hosPharaonitieos Magos confun-�datamp;perdat.

1

C A'S V T V.

Tit'uita le�titarum priuata�u Dome�ica.

Ita m, quamlefuit� d�cuntdomefticam,regul�rem,hoc eft, conftitutionibusIgnatij Loiolxc�formcm eflcopor-tet:ficuti annis probationis abfolutis iurant,fe omnem vi-fu�curfum,fecundum Ignatij regulas,amp; Socictatis pro-pofitumjdireduros.

Summaautcmconftitutionumearumha�ceft. PontificcmRoma-hum pro Chrifti vicario agn�fcere .'amp;in rebus mores, amp; fidcm conccr- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t.

neiitibus ei per omnia obcdire. Ad finem Socictatis,qui eft perfedio fui, contendere. Ad mandatumfuperioriseuagari,amp;homincsfeducere.Sin-Keg�/42.nbsp;gulis hebdomadiblis c�fiteri,Mifl'am audire,rofaria dicerc amp;,Sacramen-tum fub vna tantum fpecie accipere. Spiritum.hoc eft,confcicntia fuam Regula �.nbsp;�juotidic ter,manc,meridic amp; vefper e fcopare. Par�res, amicos amp; omnesnbsp;res feculares toto pedore abhorrere. Sui mortificationem,boc eft, pro- Ke^. �,nbsp;prias voluntatis, iudicij amp; intcliedus abncgationem qu�rere. Proximi 7o. y.nbsp;corredionem adiuuare. In concionibus amp; ledionibus, ca qu� propria Regulanbsp;lui�t Socictatis facere. Se in omnibus deuotum ac humiie dcclararc. Vo- Regula22^nbsp;tum paupertatis in fua puritatc fine defedu obferuare: Caftitatis vero Regul.24.nbsp;angciicapuritatejCxprimere.lnObedientiasvoto fe, quafi cadaucr }igt;^-2S.2ef,nbsp;I z culus, -

-ocr page 78-

lt;S.S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P r T r.

Rc�u!. jo. cLilus, ccra, ftatiu amp; cxcuseffet, demonftrare. Qmnque�cnfus mundt vanitate arccre. Scnfibusrepugnantia appeterc. Humiliora amp; abicciioj-Regal.nbsp;nbsp;nbsp;ra fibi cligerc. Res fecularesfiigere. Sanit�tern anim� amp; corporis curare�

46.47.4S Moderate corpus caftigare. Diligenter omnes conftitutionesobferua-Rcgul. 4(gt;. re : obnegle�lum earum p�nitentias petere. Erga alios facilcm,in fe-ipfum durum effe. Nulli fecularium absque pcrmiffufuperiorisloqui� In Regiilis Modeftiam amp; grauitatem apud extraneos obferuare. Breuiter,in omni-Comtnti- bus fc talcm exhibere, qualcm ipfum Regul� conftitutiones elTe vo-�:b!is. lunt.

ReguUs}. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si quis in bas conftitutiones amp; r�gulas delinquit, is grauius peccaf-

fe dicitur,ac ft in Deimandata peccaffet : quia illis, non bis, triplici voto feaftrinxerit.EtlacobusCridius in explicationcRcgularum aperte dixit. Noftr� regul�,nofter ftint Decalogus: in illas qui peccatnbsp;crsoi�-jis mortale crimen committit,nec remittitur ei, nifi prodeli�to �-quiualenti p�nitentiafatisfecerit. Qmaiuramentum fecimus,nos easnbsp;ad amuffim,cuftoditurosamp;op�r� adimpleturos effe. Im� Regulas illasnbsp;Dccalogi legibus pr�ftantiores dixit: Quod in Decalogo tant�m fint,nbsp;vt loquebatur,mandatoria.In noftris autem regulis (aiebat) phira funtrnbsp;qu�mLexcxigit:nempeconfiliaCbrifti,qu� qui facit,is fiipereroga-�nbsp;tionum valorcamp;merito ( quod Decalogus ignor�t ) fruetur. Qua in rcnbsp;lefuit� d�t�rior�s bint Pbarif�is. Hi cnim,vt Chriftus qu�ritur, propternbsp;bominum traditiones, Dei mandata faltem tranfgrcdiebantur:illi autem fuas r�gulas Dei mandatis etiam pr�ferunt:amp;bominibusconfili�nbsp;aliqua,qu� tarnen Dominus non deditffcdpro-hibuit,Gbtrudunt.

Conftitutionum autem amp; regularum tranfgrefforibus, pueriles, ioculari� �c ridicul� iniunguntur pcenitenti�.Quarum nonnullas fub-iungam, vt e� meli�s vita illorum domeftica cognofeatur.

EftIcfuitisRegula,vtman�diebus �ftiuis boraqua^ta,hyemali-5 � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus bora quinta, ftatim ad fignum campan� � le�io furgant. Si qui, id

quod f�pi�s fieri folet,aliquant� diu tins ftertunt, amp; � vifitatorc in Itf�o-deprchenduntur,bistalisdaturp�nit�tia. Rc�oripfum adfe vocatum , arguitjSe tanquam fomnolenrum acinobedientem grauiter, deprehen-dit, dicitque ci : tempore prandij fumes tuum le�um, illumq; tecum adnbsp;rcfeciorium defercs,faciesq; confuctam pcenitentiam,quatibi fomnumnbsp;excutias.Tuncfignoad prandiumdato, confecratione menf�fa�ia,nbsp;vbi Patres amp; Fratres fedes fixas occup�r�t,ille mifer cum lc�:ofuo,qucinnbsp;ia humeris port�t,in medium defe�torij procedit,acin genua proftra-tusdi-

-ocr page 79-

DE Vir A 11 SV n. DOMES TI cX tusdicit; Keuercndi Pitres charil�lini fratres,�ico vobis mearn Gu�pam,nbsp;quodhodie vltrahoram dormiui, quamobrem mihi h�c cxiguadatacftnbsp;p�nitcntia, vt leftum meum ter in refc�lorio cireumportcm, amp; in medio bypocaufti, donee prandium finitum fiierit dormiam ; �c deinde ledum meum reportem,amp; in parua menfa cibumfumam. Quibus prola-tisjfurgit, le�tum ter in refedorio circumgeftat, eidemq; deinde in medium ftrato incumbit,amp; fi vult dormit, c�tcris fratribus ridentibus amp; c-dentibus. H�c p�nitcntia nimij fomni peccatum expi�t.

Poftquam man� furrexerunt � fomno Lex eft, vt led� ftatim quifq; fuum adornet : deinde vt bora meditationis amp; orationis finita cubilenbsp;fuum purget. Qui in banc r�gulant delinquit,bodem modo, quo prior�nbsp;culpam fuam dicit. P�nitcntia autem eft : ledum tempore prandij adnbsp;c�naculum dcportare,amp; fratribus comedentibus oftendere, quomodanbsp;confufum Si turbatum ftratum reliquerit : Deinde abire, Si dum c�terinbsp;pran dent, cubile V errerc.

Si qui autem meditationis amp; orationis bora matutina obdormiunt, p�nitcntia eorum eft : ad prandium, in medio refedorij fein genuaab-ijeere Si fratribus monftrarc,quomodo dormierit, Si capitc fomno gra-uato nunc in banc nunc in illam partem nut�rit Se vaeill�rit.

Finita meditationis bora,omnes reuerenter amp; deccnterMilT�, qui facrum (fed puto per �vvnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocant,interfint.Si qui pcdibus,vel ma-

nibus,vel rofarijs, ftrepitus mouent, vel per cancellos profpiciunt ; p�-nitentia eft,in prandio Patrum Si fratrum exofculari pedes. Si fub men-fa,Vel ad pedesRedoris cibum capere : Si fratribus,afccndcndo in feam-num Si caput per feneftram exerendo,monftrarc, quomodo per canccl-iosprofpexcrit.

A Miffa ledio aliqua audienda eft, quam omnesvigiles Si attenti percipere debent. Si qui fub ledionefedent dormientes, garrientes velnbsp;tidentes,eos oportet deinde ad prandium in medium refedorij. confi-dcrc,dumq; c�teri edunt, repr�fcntarc, quomodo dormiucrint, garri-ucrint Si riferint.

ALcdionc venit minifter (de quo fupra) qui operas Si labores domcfticosdiftribuit. Ad cuiusaduentum omnesconuolant,ipfe verbnbsp;ftans in medio officia diftribuit:Tu,inquit,vade Si iuua cocum : Tu cel-lariurnztu porta aquam,tu ligna:tu ollas expurga,tu menfam adorna : tunbsp;Vafa eluc:(fi quis autem cft,qui fe vult pr� c�teris bumiliare,8i, vt regu-U iubet,repugnan��fenfibus appctere,isvadit adRedorem,fc in genua.

� 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pr�ftet-

-ocr page 80-

C A f r T f.

jproftcrn�tjamp;rogatjvtfibi committatur officium humilitat�s,li�ceft� cloacas amp; mat�as ( fit vcnia difto, vtor enim ipforum verbis ) Sc caligasnbsp;feniorum Patrum cxcrem�tis rcpletas, ac caetera f�tida amp; f�da loca ex-purgare�)tu verb menf�miniftra,amp;c.Tandem vbiomniadifpenfaritgt;nbsp;uicit ; Decentcr amp; cit� omnia perficiatis. Si qui vel in moribus Icu iores�nbsp;nbsp;nbsp;k

vel in expediundo tardiores, quam par eft, deprchunduntur (Magiftcf enim morum eos fequitur SiC obferuat ) tune illis tales im ponuntur poc-nitcnt!�,quaUa fuerunt delicta.Verbi gratia.Erat fratris nortulum pur-garc, herbas ordin�re amp; arbores putare. Isaudiuitcuculumcoccyzan-tem, vel aliquam alia auiculam cantillantem: cuius voce eflc�mulatur.nbsp;QuqdfiMagifteridaudiatjtacct�fed deindcRedorifignificat. Huiusnbsp;ergo p�nitentia eft,ad prandium culpam dicerc,amp; eofdem geftus Scnbsp;cantuscdcrc.quosinhortoexprimebat ; terigiturautquateicircumitnbsp;in refeftorio,amp; alta voce clamat, Cue, Cue, Cue, Cue, ( rifum tcncatisnbsp;ledores, dum amp; ipfe cuculum iftum imitor)quibus finitis,cum rcliquis�nbsp;cibum capit. Si quisin excrcitio ollam vel aliquod aliud vas fregit:huiusnbsp;p�nitentia eft,partcsacciperc, colligare amp; � collo fufpendereamp;in refe-dorio circum portare.Si qui fil en tij leges tranfierint ; illorum eft, in re-fcdoriocircumire,amp;eadeiTi dicerc,qua:in excrcitio protulcrant.HisScnbsp;alijs innumeris p�nitentijs, feipfos in prandio,haud aliter, qu�m Regesnbsp;ac Principes fuorum morionum nxnijs ac gefticulationibus,recreant.nbsp;,T alis enim grauitas amp; fanditas lefuitas decet.

Etiamfi autem Icuia h�c funt, puerilia, ridicula amp; ioculatoriarta-men lefuit� dicunt, qu�d tot recepturi fint in vita beata coronas, quot p�nitentias egerintJmo h�c opera efle vita�tern� meritoria, fi inten-tione Societatis, amp; ex obedientia fuperjoris faciant. Tot ergo Chriftosnbsp;liabent,quot op�ra vel regulas.Si cocus aliquem cibum perdit, eius p�nitentia eft, cibum ilium ederc,vel coram fratribus circumgeftare amp;nbsp;culpam fuam profiteri.Si quidam inter exercitium fiftul�runt, vel nimisnbsp;cucurrcrunl, eorum eft in refedorio coram Fratribus idem repetere, amp;nbsp;deinde reliquisaffidere.

Corporis excrcitijs finitis, fignum datiir ad faciendum confeien-ti� examen,fecun dum h�c quinq; punda.

�:^odi d'EJfdminar la con�cientia ogni di. i,

i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iddi�, d�lit bene�c^recfuuti, generttlmenteamp;JpffMltnenteque*

-ocr page 81-

OE FITA ISsriT. DOMESTICj�.

4- Homandar � Dio humibnenteperdono d� egnidifetto,cheinfihauer�tro-uato.

�� Var vnfermopropo�to,con l� aiuto diuino, diguardarfi per l� auenire yconpro^ pofito di confejfar�,vltima mente,dica:Patre no�ro,Aue Maria, Hoc eft, fi Latinenbsp;intcrpretcris.

exdiminan�i confcien�am Ubetdi�^.

t. Deogratiatagerepro beneficijsreceptis,tamgenerali(n^ quam �ecialibm. Ge-ticralia beneficia vocant,Creation�,Redemption�,Regen erationemSc Conferuationem : Specialia, vocationem ad Societatem I e s v, epuinq�nbsp;fenfuum fanatn conferuationem amp; profperam valetudinem.

2. Peteregratiamlumencogno�cendipeccata, eorumocca�onetvitandiamp;o^ di�e.ldc^:, non ex Decalogo� fed ex regulis ipforum.

. Deprecaripro omnibus i}s,quibus Deum i�a dieiparte, cogitando ,loquendo, o~ perando, omittendo offendit. Maxime verb �r�ecialiter not et defeltus ad quospo-ti�imum�e inchnatumfintitfContn�^oio^'X r�gulas.

*. Petere veniam,vt condonet ip� tmnia de��la gt; qua ifio die commi�t, contra �egulas.

�. Jlabere�rmumpropo�tum,cum auxilio diuinofe eu�odire, ne inpeccata inci~ dat : perpetrata con�teri : vltimo dicat : Pater na�er, amp; -d�c Maria y�gno crucisnbsp;facta.

Horum capitum meditationem, confeientix Examen vocant : il-ludq; bis in die faciunt,ante prandium amp; c�nara,hoc modo. Dato exa-minis fignojomnesre�l�, quodcun tj; agant, conueniunt, amp; quilibet in, loco fibi defignato, coram aliqua imaginedn genua proftratusjc�fcicn-tiam fuam ferutari, probare, amp; Spiritum fcopare iubetur. In confeientix autem indagationc ferme femihoramvcl quadrantem perfeuerant.nbsp;Quilitcras norunt, ill�rum eft, omnia cogitationum,vcrborum,fatto-�um5amp; omiifionis j^ccata,in catalogo confignarc ; vt amp; ad diem Sabbatinbsp;int�gr� amp; pefelt;�c c�fiteri poiTint, �4 Re�tor fuornnt difcipulorum con:-fdcntiaui

-ocr page 82-

�jz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C Jlt; P F r F.

Tcientiam adeoq; omnia m�tis arcana explorata habere queat. Ad qua� rem facili�s perficicndam.huiufmodi vtuntur tabula,in qua peccata fu*nbsp;cuiuflibet dici confignant.

{ Cai haf addunt r�gul�t. ]

Prima eft, vtquotiesidem peccati feude-li�i genus homo commiferit,manu pe�tori admota doleat de lapfu; quod fieri poteftet-iam affiftentibus alijs nee aduertentibus.

Secunda cft, vt fub no�tem numeratis computatisq; inuicem pun6lislinearum,qua-rum prior priori cxamini,pofterior pofterio-ri affignatuGatt�dat, an � priori examine, vsq;nbsp;ad fecundum aliquafuccefl�rit emendatio.

T ertia eft, vt conf�r�t diei fccund� atq; prxcedentis examina inuicem , confiderans,nbsp;ccquid, fibi emendationis intcruenerit.

Q^rta,vt collatis hebdomadum dua-rum inter fe examinibus,pari modo, fadx vel omifl� emendationis rationem habcat.

Dies Solis.

Peccata esgitatienit.

LvNjE.

Verborum.

Martis.

Pallorum.

M E R C V R11.

Omi�ionif.

�OV13.

Pegularum.

Veneris.

NegleUa fonitentia.

SaBB ATI.

Confe�iottis.

Si quihoc Examen vel negligunt, vel ofcitanter faciunt, vel decanter non peragunt�hi deinde in refeftoriotencnturpublicamagerC p�eniten�am.Si quis adillud ftetit,eius eft confite� culpam �amp; eredumnbsp;ftare

-ocr page 83-

P E ri T A. lESriT. DOMESriCA. 7� ftare coram fratribus,comcdcn tibus,facereq; examen debitum.ac deinde dcm�m reliquis confidercamp; edere.

Finis autem principalis huius examinis eft ; vt Re�lor omnia arcana fuorum fubditorurndeteftababcat, feiatq;,quid de quolibet fit fen-tiendum Scfaci�dum : ne alios qu�m velintin Socictatealant. QMin et-iam ob caufam,grauiterin cos animaduertunt,quos d^rehcdunt,con-feienti� examen vel negligenter fecifle,vel aliqua rcticui(fe,amp;fibiin confeflione,ne pudcfiat,vel fuijpfius proditor fitjreferuaffe, Talem,dc-fperatum amp; facrilegum hominem,appellate folent : neq; eum � peccatisnbsp;abfoluunt, fedvinculis excommunicationis tam diu conftri�lum te-nent,donee totam fuamconfcientiam,atq; adeo intima cordis fui penetralia, Reclori refer�rit.

Erat Landfperg� neophytus, natione Gallus, religione, fed cl�m, Hugonotta,hoc eft,Caluinifta,qui ira pcrcitusjobnimisitueram p�ni- Schedlennbsp;tentiam, fibi propter examen confcicnti�negledum impofitam, dixit:nbsp;Examcniftudnihil aliud eft, qu�m carnificinaconfcienti�,matcriade-fperationls,amp; officinaproditionis,quodRe�lor propterea tantafeue-ritatc exigit, vt quidlibet de quolibet comperiatur, fefeque in ipfiusnbsp;Deiofficium,cuius folius eft,fcrutari corda, ingerat. Huic fequens p�-nitcntiainiun�:aeft.In r�fe�orio genibusinnixus,confitebatur : Rcuc-rendi Patres, cariffimi fratres,dico vobis meam culpam : quodin fan-ftum confeienti� examen, Societati noftr� confuetum, 8c � San�o P�tre Ignatio traditum, contumeliofus fuerim. Quamobrem mihi h�cnbsp;exiguadataeftp�nitentia. Primo, vtomnibus patribusamp; fratribuspedes exofculer. 2. Humilitatis officium,quod eft,cloacas expurgare, pernbsp;oftiduum fubcam. j.OHasamp;vafaculin�eluam. q.Perfpacium vniusnbsp;bor� coram vencrabili Sacramento culpam dcpreccr. 5. Per men fisnbsp;curfum quotidic ter confeienti� examenfaciam. 6. lam meipfumfla-gellem,donee tertium fuerit appofitum fcrculum:vel Dominus Redornbsp;lufficienti�fignum dederit. Hisp�nitentijscriminafuadiluens,coro-nam vit� �tern�, vt loquuntur,promeruit,

Confeienti� examine finito fignum datur ad prandium, Ad quod bini amp; bini accedunt,amp; ante fores refedorij Miniftrum, cuius eft diftri-buerc p�nitentias,pr�ftolantur ij,qui caraderem befti�, hoc eft, Pon-tificij Sacerdotij chrifma 8c rafuram, nondum acceperunt. Minifter deinde adueniens fingulis deliquentibus p�nitentiasimponit. Suntet-iam,pr�fertini qui pr� alijs deuoti amp; regularum ftudiofi videri cupiunt,

K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qiifu

-ocr page 84-

74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c � f r r Ft

qui fua fponte p�nitentias petunt,pro peccatis in r�gulas comtnii^Sf aut pro ijs, de quibus ex obliuione nondum fatisfccerunt. Pofteaquamnbsp;autem cognoucrunt,qu� cuiq;p�nitenti� faciend� fint,tune ianu�nbsp;apcritur,� miniftro mcnfie; Lotis manibus,ac bcncdictionc di�la, inno^nbsp;centes Pharif�i accumbunt tp�nitentiarij ver�jinrefc�torij medio,o-jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ninesingenuaftabijciunt,amp;quilibetfuamculpamdicit,p�nitcntiam-gt;

qucperagitjnonabfq^rifuamp;cacliinnisepulantnim.

Vcrbigratia. Vnusdicit : Egohodiec�mpercircuitumiremrifif dataeftmihip�nitentia, vttcr circumirem (in c�naculo) amp;rideremynbsp;Tumq; furgens rifu rcfe�orium complet. Eth�c eftleuitatisexpiatio�nbsp;Faclu Ro- Alter ; Ego �um mco fodali hodieminiftrauiMifl�, fed negligcnter : fi-J ��tf, Anno ui enim operculum in calicem inciderc, id quod facerdos non obferua,-Tnbsp;� � 5^. to. uit.Nobis ergo h�EC data efl: p�nitentia,.vt operculum circumportemuS�nbsp;Augtifl.U- tribus vicibus,5cillampartem,quafanguinemCbrifl:iattigit,exofcu-liidopercu lemur,amp; in locum rcliquiarum reponamus. Alius.Hodie cum ollas pur-lum,quod garem,.vnamfregi,data eft mihip�nitcntiazvtteftasvobiscommon-^t�ebant ftrem,Scabcam ad figulum aliamq; emendicem. Alius.Hodie cum eflcm'nbsp;in hortulo,audiui cquum liinnientcm,cuiusliinnitumegoquoq;orcnbsp;Chri�i exprimcreconatusfuinneaeft p�nitentia,vttcr circumeam,Sc hinniamnbsp;fanguitie, quam pofliim voce altiflima.Sicq; ipfe hinnitu,reliquirifujrcfe�oriunirnbsp;eftrfdre/i-adimplcnt. Alius. Mcumhodic erat,feniorumPatrum eluerccaligasynbsp;quiM repo quia verb nonrc��neq; pure easexpurgaui: p�nitentiamea eft, vtvo-fitum, �r bis caligas demonftrcm,amp; abeam re�teq; abluam. Alius. Tranfiui hodienbsp;invocata, Sacerdotcm,ncc caputaperui :.data mihi eft p�nitentia, vt circumeamynbsp;ofculatu^ .Si erga omnes caputaperiam. Alius.Hodie Mifi� dccentcr non interfui:nbsp;�lefuitis mea p�nitentia eft, vtfub menfa edam. Alius. Elodie feli abfq; licentianbsp;apadS.An carnes dcdi:mcap�nitcntiaeft,vtnunccumfelefubfcamno edam.nbsp;dream.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;His amp;.alijs pocnitentijs,prandij t�dium fublcuant, fuas cpulas

condiunt,fcfeq; Epicuri de grege porei recreant amp; faginant.Etiamfi au-tem,b�rcs per fe funtridicul� amp;puerilcs, ipfi tarnen tant� fuut c�cita-tis,v7ri3Kfi7ia{ Scfuperbi�,Vtcasfatisfa�loriasjcxpiatoriasamp;meritorias efle aftirmare aufint. Ador�tes nimirum manuum fuarum opera amp; cor-^nbsp;dis propria r�gmenta..

A prandio hora ipfis datur � Redlore,-qua fe r�cr�ent. H�cautem recrcatio ita comparata cft.Prandio finito,amp; gratiarum adionc dida,o-mnesrefedorio cgrcdiuntur,5cforis Aliniftriim expedant,qui illis, quinbsp;Sacerdotes non funt,cxcrcitia qu�dam corporis diftribuit, Vni dicit, rade clue

-ocr page 85-

�� F�T-a IE5FIT-. b��liS��C�.

�e clueollas � alterhtu patinas amp; orbes emunda : tu culinara expurga : tu tnappasSc reliqua mcnf� ac tabularum �rnaiticnta laua,reponcamp;cu-ftodi.Rcliquisdicif.Itc ad rccreationemamp; fitismtidefti. Habet autemnbsp;recrcatio ifta ccrtas fuas leges.

Re�loris cftjvt curct,nc defint clandeftini coryc�i, qui in aliorum �fiores amp; verba animaduertant, notanda c�figncnt, amp; Re�ori d�f�rant.nbsp;Si quos videt fratres fefc mutuo diligcrc, amp; vti putat, nimia in rccreatio-nefamiliaritate Vtidiosfeparat, amp;ijs adiungit, quibus cum illino liben- Turpijft^nbsp;ter conuerfantur. Singulis diebus Solis,diftribuit literulas, in quibus af- ma pler�-^nbsp;ftgnat,quidamp;dcquibusrcbus,quilibetreGreationistemp�rel�qv.atur. que de K.nbsp;Nccipfis liberum cft,cum quolibet colloq�i: fed cum illis tantum, quinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rc-

cuiuis� Superior! focij recreationis funt affignati.Cauet autem diligen- feruf. qtM ter,nequ�ingeranturcolloquia,de altetcationibus �rincipum,de re- verec�dtanbsp;busfecularibuSjde parentibus, de amicis: maxime vero omnium curant^ iuuenifnbsp;ne vllacontrouerfiarum de religionc cum Lutheranis fiat mentio.Nam vix aude^nbsp;pr�tendunt,Lutheri doftrinam inftar gangr�n� ferpere: amp; vitro fcnfi- ret petersnbsp;busbominumfefc offerte.Sic^uosbabentinterfeapoft�tas,b�sn'� per-Una,nbsp;mitturttcumiunioribus amp; idiotis loqui: fed bis adiungunt patres amp; fa-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;me

cerdotes feniores, qui iam inPontificiareligionc obdutuerunt, quique pudet hit lt;rtc fopbiftic� fimplicioresfcduccre, amp; de religionc Lutberana, boc eft, infirere.nbsp;^angelica dodtrina, varia dubia ac fct�pulos illis inijcctepoffunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alijvt cd~

Loqtiuntur a�tem in recrcatione certo ordine.Senior fabu�am in- feruatrice tipit,cuireliquiattente,deuot� amp;rcuerenter aufcultant:vbi fabulam cocabina-fuampcrfecit,aliusnouamincobat,ficqueprocedendoquilibetaliquid rum : alqnbsp;�n medium profert, donee borafiniatur. Fabulas autejn, quas narrant, vtVener�nbsp;petuntexDifeipulo de t�pofe: de MiratulisB. Mari� ; deLcgcndis, alij promotrt^nbsp;l.ugcndadicunt,Diuorum : de vifis Monaeborum yarijs: de Societatisnbsp;incremento : de mortificatione : de abnegationefui: dec�temptu mun- furum ad~nbsp;di : de vatiitatc diuitiarum; de virtutibus Patrum,qui viu unt in Societa- tutrice : a-te ; deperfeftione regularumiefuiticarum : de rcbus amp; epiftolisindicis, Iq vt Unanbsp;laponkis amp; alijs,quaslefuit�in regionibus ignotis amp; in terra noua fe fa- introdu-ccrcgloriatur. Siquisfalesfpargit,vcliocosintcrfcrit,eiusp�nitcntia cunt.Sumnbsp;cft,adc�nameademrepeter�coranromnibus,vt fie feipfum confun- tna,p[ara~nbsp;dat,rcliquisq; rifum moueat.

Danturctiam in recreationc capitula. Capitula autem funt acer- itnpia biores reprebenfioncs, quibus ad vitam, vtiloquuntur, religiofam fuos blajphe-perwahcrc gt; Si ab aulicis-Sc fecuU moribus abftrabere co'nantur. In iftis Wit.

K a capi-

-ocr page 86-

7lt;5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C . 4 P r T F.

capitulis adhunc mod� procedunt.Re�hor finita fcpt�mana, coryc�uin vocat, Sivitia, qu� dealijsannotauit, fiifcipit. Tempore recreationisnbsp;fchcdulamprofcrtjin qua omnium errata per feptimanam perpetrata,nbsp;confignata nabet. Si vult illos, vt illorum vcrbo vtar,capitulare, fellamnbsp;fibi afferri curat,amp; in medio fratrum confidens, dicit : Putabam me ha-Abu�ts Cil bere fratresperfc(�os,fcd h�cfcbedamihi � Spiritufan�lo data,multosnbsp;ntiHiDiis imo veroomnesimpcrfc�ionisarguit. Quibus prolatisomnesinge-dii�ni, Spi nua coram Rc�ore (ac fi Deus eflct j procidun t,Sc dicunt : Sic cft pater,nbsp;ritu! fan- omnesimperfe�tifumuS rnccregulaSjficutidebuimuSjobfcruauimus.nbsp;iio jfiendanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T une omnes iubet furgeretcum autcm,quem,reliquis plura com-

cw �terM mififie errata,nouit,proic�:um in genua pcrfcucrare iubet. Et ne is Co-ryc�um exaccufationibusagnofcatScoderit,aut alienctur ab ipfo,o-mnesamp;fingulos in coronafcdcnteSjintcrrogat.Tu pater,vclfratcr,q�� per banc hebdomadam in fratre tuo perperam fieri animaduertifti. Eftnbsp;frater valdecgcnus,c�mmunicctisigitur ei fpiritualem elecmofynam,nbsp;qua adiutus poflit in fpiritu fccundum propofitum Societatis progre-di. Ibi turn pater incipit:Ego vidi ilium fub Milfa oculis vagantem,amp; adnbsp;mulicres rcfpicicntem;quod fignum eft,mundani amp;carnalisamoris.nbsp;Alius : Ego vidiipfum fub meditationc amp; oratione matutinadormicn-tem amp; indeuotum. Alius: Eft fupcrbus,irreucrentialis,patres pr�terit,.nbsp;nee caput aperit. Alius: Silentium fepe frangitjgarrulus eft, loquiturnbsp;horisprobibitis, Semultiseftoffendiculo. Vbi ergoquilibetfuumdenbsp;eo interpofiiit iudicium, Re�or addit. En tabs es focius gt; quam tibi visnbsp;dccerni peenitentiam ?Ille refpondet, quam Pater vult. Tunc ait: Sequent! feptimana in rccreationibus omnibus folus manebis, nec vllumnbsp;verbum,absquc fingulari Si exprefto meo mandato,loqueris : quotidienbsp;ad prandiurnftabisSclabia digitiscomprimes. Finitafeptimana,quo-modo p�nitentiam teceris,me facias certiorem, vt tc abfolucre poftim.nbsp;Intcrrogatetiamvtrum non maleipfumhabeat, quod Patres amp;fratresnbsp;eumitadefcripferunt.Quirefpondcns,Non offcndor,fcdgratiasillisnbsp;ago. Tuncillefurgitjamp;confimilemad modum,reliquosfratresvicif-fim capitulate feu reprebcndereiuuat. Huiufmodf capitula vocant fpi-ritualcs cleemofynas,qu�d his Patres amp; Fratres, in fpiritu iuuenturamp;nbsp;mortificentur.

In hisrecreationis horis,r�cit�t etiam literas,quas de fuorum ope-ribus amp; fa�iis acccpcrunt, quibus ad zelum amp; conftantiam fuos adhor-tari con; n.ur. Sic cumleftiit� Ccloniervfcs fcriberent Landfpergamr Fratr�m

-ocr page 87-

DE ri T A lESriT. DO ME S TIC A.

FratremElc�toris �c Archiepifcopi Truckfeffi captum,omncs �n genua ad gratiaruma�lioncmprocidcrunt: ac Pater N �fter amp;Auc Maria dixerunt. C�mAuguftanifcriberent,nouumCalendarium promul-gatum amp; receptum ; PotcntiamPapx commend�runt, qui lic�tRom�nbsp;pcrmaneret,tant� tarnen potenti� effet,vt etiamrebelles Lutheraninbsp;ipfius mandata rccipere cogerentur. Hoc nimirum indicium effe, Papxnbsp;confilia � Spiritu fan�lo ( fcilicct ) gubcrnari amp; r�gi, qui amp; feliccm fuc-ccffum largiatur. CtimVicnnenfcs Auguftam fcribcrent, ex vna puellanbsp;per Societatis patres d�m onia eiefta 12 6 5 i : ib� turn multa de fux reli-gionis vcritatc,amp; vice verfa,dc Lutberanx fidei,miracula non facicntis,nbsp;falfitate, gloriati funtetiam pro publicis concionibus. C�m�ngolfta-dienfibusamp;LandfpergenfibusIefuitisfcribcr�t Auguftani, Ele�oremnbsp;Saxonicum in comiti js multa c�uiuia celebraffe, qux inbonorem alio-rumPrincipuminftitucrat.DuccmveroVuirtcnbergicum gcnerofa ilia,amp;Principibus viris non indigna exercitatione vfum effe,. qua quis ce-leribusequisve�tus in curfu circulum auferreftudet:eosceuhominesnbsp;feculares Scmundanos fals� riferunt. Redor quoqueCollcgijIcfuiticinbsp;apud Auguftanos, Gregorius Rofephus, dixit : Luthcranos Principes,nbsp;homines effe irrcligiofos,qui bonis Ecclcfix Romanx curixproprijs,nbsp;magisadlufusmundanos,qu�m adreligiofosalcndos,abutantur. Rur-fustamen vbiPrincipescur�runtfuosEcclefiaftaspublicas habere con-cioncs,quibus amp; ipfimet intereffent.dixerunt rHoc effe alienum � Prin-cipibusvirisofficium. NamEle�torum acPrincipum effe,incomitijsnbsp;confilijs intereffe, quibus ruinx Ecclefix Romanx refarciri poflint,nonnbsp;turpi ocio defidercamp;hxrcticorum concionibusaufcultare. Ita Tempernbsp;�iabent ifti Ariftarchhquod arrodant,culpent amp; crimincntur:amp; v t pau-cis,quod rcs eft,dicam,in omnibushoc vnum agunt, vt fuorum animosnbsp;perfe�to odio aduerfus Euangelicos inflamment, ficq-, eos inPontiflcijsnbsp;idolomanijs confirment.

Rccreationishoraabfoluta,in Italiafcmihorulamfomnoconc�dant : hinc ftudiofi ad fua ftudia, F ratres verb ignorantix, quos coadiu-tores temporales vocant, ad fuoslabores redeunt. Si qui funt, qui proprium ac peculiare non habcnt officium, hos minifter,proquot;fua volunta-tc,nunc ad hune nunc ad ilium laboremremittit: quia nihil certi propter pigritiam amp; infeitiam tutb ipfis committere poffunt. Si quiftto in

-ocr page 88-

c� � ? r � r �?

pcccarant, poenitcntiaj agcre coguntur : quo ncc cana ftu�ton�M �di-�)us careat.

A media quarta vfq; ad quintam, habetur vefpertina oratio, ad quam omties reliquis laboribus poftpofitis in tcmplo coram era-�nentoconuetiirc,eamq;ingeftua proic�tosabfoluere oportet. Oratio-hefinita, c�nam accedunt: �c�na,yt�prandiorecreatio conceditur:nbsp;ibhac deindead ftudiaamp;facrarum rcrum ,illofum fenfu, hoc eft, ad de-liotorum libellorum ledioncm fe confcrunt,in qua vfq; ado�auamnbsp;tnorantur : qua audita fign�m daturadprecationcni nofturnamnn quanbsp;recitant pfalmum vnum, quemeunq; Re�tor voIucrit:deindePatcr no-fter, amp;Aue Maria! tandem Litaniaiualdolatrica, quam ipfi Litaniamnbsp;San�i:orumdicunt,prccesfuasillasfiniunt. Dehincquilibctfeadfuumnbsp;confert locum,in quo fpacium vnius qu�dr�ntis, vcl dicendo rofarium,nbsp;vcl legendo a�iquid confumit, quo elapfo, fignum datur�d confeienti�nbsp;examen. Hocabfoluto,omnesmedianonafecubitum (pri�starnen,finbsp;qui volunt) rccrcationem, quam ipfi collationem vocant, �cellario fu-lnunt)conferunt.HxceftvitaIefuitarum domeftica,quam ad eundemnbsp;prop� modum per integrum anni decurfum peragunt : nifiquod tempore iciuniorum amp; feftorum alijs pluribus fuperftitionum amp; p�niten-tiarum hypocriticarum gencribusvtuntur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fingularecenferevei

lem, nifi vererer mele�orimoleftiamcreaturum, quicxfuperioribus facile dereliquaillorum vita conie(��ramfacercpotcft.Nihil illis affin-xi, fed omnia, vt ab ipfismet audiui,magna etiam ex parte vidi, ac ijs in-Icrfoi, bonafideretuli. Sicutiipfi mihi teftes erunt, acrcg�l�illorum,nbsp;quashabeo,idcmdcipfisteftantur. Eftitaq;vitaipforum,vt ex ha�ie-nuscommemoratispatet, non fol�m fupcrlHtiofa, hypocritica, phari-faica,ridiculaacftulta:fed etiam plane Ethnicaamp;impia. Idquodpaucisnbsp;ipforummetteftimonio probabo.

�fol.i�i, Scribuntipfilefuit�inLiterisIaponicis : Inlaponiorumimperio principem locum teuere fupremum religionis Antiftitcm :qui pen� pronbsp;numinec�latur)amp;vulgo adeo facrofandus putetur,vt humiveftigianbsp;p�ncre prohibeatur, amp; fi quando terram pede contigerit, honoris gra-dudeijciatur. Eundem affirmant latiflim�imperare, amp;cumvicinisRe-gibuspugnare. Hicfiios Tundos,hoceft,Epifcoposconf.rmatamp;creatnbsp;ipfeiqui deinde magno apud fummos infimosq; honore funt,facerdotianbsp;conferunt,ieiunia indicunt,carnis guftatus religiofis diebus,c�m adnbsp;idolorum delubra vulgo peregrinantur,�oncedunt.Nafccntcs pr�ccre�nbsp;Bonzi^

-ocr page 89-

�bE FJTif. IISVIT. 'DOMISTJCX. �oftziorum fquilaponijsfunt Monaclii^ fc�t�, nullam' au���ritatcmnbsp;vel exiftimationcm obtinent, nifi cas idem fuo diplomate amp; teftimonionbsp;comprobauerit. Hi Bonzij ampliffima incolcrc dicuntLir,noftroruiTinbsp;ritumonaeliorum,c�nobia,c�libcm vitam duccrc,inphanomedionbsp;aram cxcitarcjin qua Amid� fignum ligncum yin ro-la itidem ligneanbsp;confideat, pr�clarum ad afpectum, Sic. Hos etiam cfle vita,moribus^nbsp;turpi/fimos, amp; omnium mortalium auari/nmos,omnesq; nouifl'econ-ficiend� pscuni� vias r venderc populo multa ciiirographa, quorumnbsp;pr�fidio fe tutosforc �d�monibus vulgus exiftimat : mutarc etia num-m os, quos in altera vita multiplicato reddan t foenorc ,� darcq; cautionisnbsp;loco crcditori fyngraphas,quas fecum � vitadifcedensdcferatadinfe-ros. lidcm cultris fc incidunt : in parentes fiint impij; amp; c�tcra faciuntynbsp;quibusvel Ethnicorum antiquorum improbitatem vincunt. Quidam'nbsp;tarnen illorum rc�iam rationem, amp; flatur� lumen diuinit�s infitun�nbsp;fcqucntcsjca qu� natur� amp; honeftatislcges cxigunt,in externisfaciunt.-De quibus plura in epiftolis Jefuitaru m laponicis.

Etiamfi autem fupcriora de Etlinicis laponicis addu�.a,per omnia Eap�Romano conueniant: tarnen cadcmctiaminlefuitascompctunt..nbsp;Nam vt prinecpsillclaponicus ,.fummam amp;: abfolutam in omnibus habet pottftatem ; ita etiam lefuitarlim Gencralisyin fiios fubditos,Socie-tatisiftiusmembra, indeterminatam poteftatem tenet. Hicetiam fuos-AHtftcntcs,Vifitatores,Inquifitorcs,Prouincialesamp;Pce(�ores,ceuTun-Tnbsp;dos,pro arbitrio cr��t. Hieper fiios fociosjtoti Chriftianorum orbi,nbsp;pr�fcrtim ijs, quosLutheranos acEuangelicosdicunt, bellaiuflu Pon-tificis Rom ani,tam religionis qu�m bonorum, infert. Hicfociosfuos,inbsp;Pontificcmultispriuilegijs amp;iramunitatibus ornatos,adeuertendaE-uangelic� religionis fundamenta emittit. Hic � fuis vt fupremus, ita etiam fan�tiffim us,haberi vult. Ipfius etiam f�cij ftudios� cauent, ne infi-ma loca orccuparc cogantur: cumprimis autem in eo�laborant, vtobnbsp;pietatis fimulata:lpecicm,fcien'tiamq;inflantem,inmagnainbsp;apudpopulumfint exiftimatione. Hi rcliquorumSacerdotum voluutnbsp;effe Inquifitores amp; Corre�orcs : Quales etiam Ethnici Romani pr�nbsp;cun�fispopulisjamp;Pharif�i pr� Sadduexis Si Efl�is elfe cotendebant.Hinbsp;inftar laponicorum Bonziorum non c�nobia, non monaftcria,nonnbsp;cellulas, non fnbtcrranca loca, fed collegia,palatiaregia,amp; domos arce�nbsp;regales fupci'�ri*^^��O�^cu pat :rcipfanimirum oftendentes,anncciusfintnbsp;dilcipulfiqni non hab�bat, quo caput fimm reclinaret. Hinon qu�dcnxnbsp;Amidx.

-ocr page 90-

g� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c 4 P r T V.

1,Keg. I s.

Amid� fignum, fed tarnen fcipfos lt;cu Diuos, toti tnundoadorandos� obijciunt.Vita quoq; ipforum �xterna,veluti olim Pharifeorum,?�: no*nbsp;ftra artate Anabaptiftarumjpietatis laruafeu fp�cie vtcunq; tcgitur : ve-*nbsp;r�m fa�iseins virtutem abnegant: dum vitam in ocio turpem agunt, amp;nbsp;omncs � minimo vfq; ad maximum auri fa�ra fame laborant. Sicuti o-mnes vrbes, amp; prouincisejn quibushabitantjconqueruntur. Quid?nbsp;Qu�d Germano populo�olim omnisfup�rftitionis inimicojamp;vTroxf/-lt;f�jr hoftijftercora^t^ualiafunt, vitra,lapides,ligna,grana, rofariaSc imagines magica arte,aPapaconfecratas,pro auro amp; argento venditant.nbsp;Addc, qu�d literas indulgentiales in infinitos annos pro amplis ijfq;nbsp;auratis ele�mofynis v�nales exponunt,amp;eafdem ementibus tanti valo-ris elle gloriantur,vt,etiamfi Deigenitricem (horrefeo referens)violaf-fpt, vitam tarnen xternam earum virtute aflequeretur.Infuperetiam,vtnbsp;olim Baalit�, fe non quidem cultris � fed flagellis quinq; lora (ad recor-dationem, vti dicunt, quinq; vulnerum Cnrifti)nabentibus,adfangui-nem vfq; feriunt,nec quicquam omittunt eorum, quibus Ethnicos for-didatos fuilTe legimus.

fitm. h

Notaeft multiplex illorum idololatria,perfpefta multiuaria fu-perftitio,quaquidem nonc�pas, vt �gyptij ,fed ofla, non diuorum, fedfscp� Gallinarum vef equorumadorant.VeritatemDeiinEuange-lio expre{ram,amp; � viro Dei Martino Luthero dextr� expofitam, amp; � for-dibus pontificij s repurgata in iniuftitia Antichriftiana detinent.Deum,nbsp;quem ex verbo fuo cognouerunt,nonvtDeumglorificant,ncq;erganbsp;ipfum grati funt : fed vani redditifunt per r�gulas Ignatij Loiolae,amp; ob-tenebratum ac infeiens eft cor eorum.Hi volunt efle mundiDoftores amp;nbsp;fapientesjc�m vcr�fint,fecundum Salomonern, ftulti, hoc eft, impijSinbsp;peruerfbqui gloriam immortalis Dei, non fol�m in efformatam imagiquot;nbsp;nem mortalis hominis aut volucrum:fed etiam viliffimorum ofliumnbsp;magic� canonizatorum tranfrautant, Quaproptertradidit illos Deus,nbsp;iufto iudiciojper cupiditates cordium fuorum in varias immundicias, vtnbsp;varijs pollutionibus, libidinofis vftionibus, fpurcis affe�ibus, amp; nullisnbsp;non ignomini� generibus alEciant corpora fua inter fe mutu�,qui mutant veritatem Dei in mendacium Pontificium, amp; venerantur coluntq�nbsp;ca,qu�ipfifecerunt,fupraomniura fa�torem,quieft laudandusin fecu-la,Amen.

Deum dehoneftant : Satonam honorant : Chriftum negligunt� Antiebriftum colunt ; viuentes perfequuntur ; defun�tos inuocantrnbsp;oracul�

-ocr page 91-

DE TITA lESriT. domestic A, S� �oracula Spiritus fan�i rident : fuas traditiones amp; r�gul as vcnerantunfa-crummatrimonium violantnmpurum c�libatum amp;obfc�numcon-cubinatumprcb�t:Breuiter,inomnibusficfcgerunt,vtnemonon pof-fitillospro Iesv hoftibusamp;viuisAntichriftimcmbris,agnofcere.Ma-giftratumlegitiinumamp;�Deoordinatumc�tcmnuntjamp;Antichriftumnbsp;Romanum fuprcmum omniumrcrumcaputamp;Principern,dicunt,cuius ad-nutum omnes diredos volunt.

Quid dicam de illorum in parentes�suf!acimpictate, qua Socie-tatem ingreHi,non fol�m Ethnicos, fed etiam ferociflimas belluas fupe-rant.Non meminerunt ingrati ifti alaftores,ftigmate vcl potins ignein-�ernali digni,aquil� �rirgincapudSefton vrbemcducat�. Nonconfi-derant fidelitatem canis T. Sabini, qui etiam ad os defun�ti Domini fui cibosdetuIitjVt nutricationis vices redderet. Non gratitudinem Hclpi-dij Samij : nec ciconiarum tonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;San� fi patres ipforum eius ef

fent natur�,vt conuitijs nutriri amp;c viuerc vellent aut poifcnt,pelargos il-losdicercmjamp;liberaliifim� officio fuo funclos. lam verb, c�m tantum non diftent �ra lupinis: quan turnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab impietatc in parentes, non

maiori dexteritate officium fuum erga parentes facercvid�tur,qu�m fi cani p�leas, Aftirio verb ofTa comed�da proponas.Qimd fi maxime feor-pij exemplo, qui parentes quoque fuos � medio tollere dicitur, fetuerinbsp;velint : maiustamen horum fcclus effe dico. Illis enim, vt parentum iin-pictatetn Se i�Bf/�ir,qua omnem f�tum fuum, pr�ter vnum, necant, vl-cifcantur,� natura tributum exiftimant,vt quifolusfuperftesmanfit,nbsp;genitorcs interimat,amp; hoc modo reliquos vindicet. lefuit� verb paren-tibus fuis, � quibus poft Deum fumma beneficia acceperunt, qui eos ge -nuerunt,� ftercore cduc�runt,alucrunt,multis bonis cumul�runt, adeonbsp;iniqui funt,vt eos probris excipianc,rideant,ac quafi mundanos, fecula-res ipfisq; multb inferiores amp; viliores contemnant, floccipcndant,nau-feent. Ex quibus nimirum pcrfpicuum eft,Icfuitas hominis naturamnbsp;exuifle,amp;inbeft�asdegcnerafl'c,atquc adeo his etiam non vnonominenbsp;infeliciorcs d�t�riores effe,

Sedfingarnusiefuitashomines,Ethnic�starnen eos f pr�terillud, qubd propter abnegatamfidcm Chriftianamipfisc�ciorcsfa�ifunt^innbsp;hocpictatisamp;gratitudinis generc longe infcrioreseflcdeprehcndcmus.nbsp;^iczaiXii^^Ti{mkr\i�Yt�^cjiefifi[acceptidecetmemmiffe.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fane eSl,

tffetngratum.Itcm-.ingriftohonnnenihilpeiusterracreat. Pr�terea:Qwi tngra-tWi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vitia dtxit, Aut : Virum decet bonum accepti beneficij mtminijfe

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t9t9

-ocr page 92-

S� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T F.

to�(^pecior�,fedfiquK,qHi)daccepit,l)enefic�ebln�fi'ttnr,generoJtiihicvtrnuitqutti� er�. Ad h�c di�la lefuit�fuam vitam, Stoicam amp; plufquam be-gt;-liiinam �i3-ttSeistr examinent, amp; deprehendent, fc ver� dignos elle, qui innbsp;Aphricam inonftrorum feracem ablcgentuv,vt vel ab ineredulis Genti-busdifcantjquapict�tebencficiorumpatcrnorum mcminiflc.debeant.

De Socrate feribitur, vocatum ab Archelao Rege venire recufalTe i nc,inquit,bcncficiaaccipiam,proquibuspariareddere non poffim. Ic^nbsp;fuit�,nonv�catiinPrincipum aulas feingerunt,beneficia cxigunt,qusnbsp;neegratamente cxcipiunt,ncc pro acccptis^vel fidtcm imparia, fed pro-benefieijs male-facia reddunt.

Improbum cfl'ehomi.ncm,dixit quidam,qui beneficia acciperefeiat,-redderc nelciat. Et Philip pus Macedo, cum audifTet de morte Hippar-chi.,dicitur,earn tulifle accrbiffirac, Scinterrogatum:qu�fic,c�mille tempeftiu� difeeflerit ? refpondilTc : Sibi quidem tcmpeftiuc, mihi vetonbsp;pr�propcrc:quod nullum ipfius mcritis dignum a meaccepcrit beneficium. lefuit� veto cnccare etia malefadiisfuos parentes, qui cos � tamnbsp;irapia Socictaterecte, iuft�, pie ac honefte auocare cupiunt, fi polfcnt,nbsp;non intermitterent : quin fi ijdcm Euangclicam vere Chriftianam reli-gionemfet^uuntur,cos anathcmatizantjamp;Satan�tradunt.- �

Anne ergo � I e s v, qui fuis parentibus fubdituserat ,.eosq;alcbatr denominabimuslefuitas,quiparentibusimmorigcri,ingratitudine cosnbsp;cxcruciatit, ac mille molcftijs oppress mortem accelerant ? Neronia-nos veri�s dixcris,quiamp;ipf� genitricem fuam tantoper�amauit, vt camnbsp;excnterarct,qu� locum, in quo mcnfcs dccem latuiflct, fpe�tare poffet.nbsp;AutmimnehosIesv do�rinamamp;re�am viuendi rationem alijs tra-dituros putabimus,qui tantam ingratitudinem amp; impietatem, ipfinonnbsp;dilfimulant? Non ita Deus in Decalogo pr�cepit : fed mandauir, vt parentes honoraremus, magnifaccremusamp; in omnib. adiuuaremus ; Noilnbsp;Col�3- ita Paulus,fuos difcipulos docuit,diccns:grati eftote. Et rurfus. i.Tim.5.

Vieem rependite parentibus. Hocenimefthoneftum amp;acceptumco^ ram Deo , fed idem vere fpiritu prxuidit, in extremis diebus forenbsp;j/vr,ingrates,parentibus immorigeros; quos tarnenipfedeteftaturamp;nbsp;deuitandos cenfet. Caini ergo,Chami amp; Abfolonis impietatem, �c puc-rorum in Bethel petulantiam Suitarum ifti alumni �mulantur, nihilnbsp;vindicis manum metuentes, fed omnia fibi impune licere putantes. Ve-r�mnonpcrpetu�impun�ferentjfed quanto maior illorum erga parentes debuerateflereucr�tia, Vt quivit�ipforum auftores poft Dem�nbsp;ftintt

-ocr page 93-

�gt;g F IT A lESFIT. DOMESTIC A. �J �unt : tan to maiores cti� amp; atrociorcs poenas tetrici hi Abfalonit�, Gie^-titXjCanes rabidijSc ium�tis d�t�rior�s,dabunt.Sed amp;. h�c delefuitarumnbsp;in parentes impietatc obiter dii�a fufficiant.

At verb hi ibcij,Loioiit�,non lol�m in naturales fuos parentes tales euculicxiftunt: fed eandetn quoc^ucimpietatemamp;virulentiflimunfi �odium in genercjin omnesGermanos concipiunt.Qi^rum tarnen quidam , nefcio qua cxcitate autpoti�s ftultitiaperculfi, lefuitas,Ecclefi�nbsp;lupos, Patrixlocuftas,Reipub.bruchos,ranas, verres, pr�dones, feu, vtnbsp;veri�s quodres eft, dicam, proditores�; ferpentes in fmu fouent, alunt,nbsp;augentamp;ditant.Lic�till�rumdolosamp;fraudes.impQftutasamp;deceptio-nes,infidiasamp;proditioncs,amp;malas artes quotidie expcriantur.Namle-fuitxnona Iesv, fed � Pontifice Romano capitali oinnis Chriftian�nbsp;religionis bofte, in Germania emiffi funt, in qua fefe in aulisPrincipumnbsp;^mundipotentum(anutuPapx dcpendentium)ita artibus fuis infi-mu�rur�t, vtpukerrimas domos, ampliffima collegia, maximos reditus,nbsp;iura vri3ium,priuilcgia ciui�.ac Papiftici magiftratus gratiam, fauorem,nbsp;tutelam.amp; pr�ftdiatitulo religionisftbi compararint.Vbiergo � dextris,nbsp;Pontificisau�oritatc amp; opibus ; afiniftris, armatoru amp; ncgociatorumgt;nbsp;Meretricis illius magnx, viribus amp; auxilijs fefe probe munitos cernunt:nbsp;tunc omnc ftudium,ornnes ingcnij vires amp; conatus conferunt ad popu-li Germanici,maxime tarnen Euangelici c�tus, cxdes promoucndas, amp;nbsp;onaniuminternecionemintroduccndam. Nam ad abolendam-puramnbsp;Euangelij dolt;ftrinam,eorum ordo initio ab IgnatioLoiolaeftinuen-tus:incund.emfincmaPapa poftca confirmatus,ncc.aliam ob caufamnbsp;adhuchodicabEpifcopisRomanisalunturamp;ditantur. O quam felixnbsp;.fuitGcrraanorum terra,cum hxc inutiliapondera nondum portarctfnbsp;�elicior.fan� futura, fiijfdcm propediem dchifcerct. Quod hauddubienbsp;�dudum futurum fuiflet, nifi Dominus multorum in Euangelium Chri-fti contemptum vindicarc, amp; adhue aliquantifper totum orbemterrarum , potiflimum autem dulciffimam pairiam noftram hac virga furorisnbsp;�fui punire vellet.

Cert�nonnifilcfuitarum eonfilio Lutetia fanguine Chriftiano-nrminundauit. Non fmcicfuitarum eonfilio,haftenustarncopiofus Chriftianorum fanguisin Galliaeft'ufus cft.Non fmcicfuitarum confi-lio gt; multi Hifpani ad fidem Chriftianam acccdere cupientes, necantur.nbsp;Non finelefuitarum confilio,ItaliEuangclicam do�trinam arapleften-tesininquifitionistorturistrucidantur. Non finelefuitarum eonfilio,nbsp;Linbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Grae-

-ocr page 94-

8^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C X P F T F.

Gcxcenfcs ducs dudum flint perielitati. Non fine Icfuitarum confil�CTr cxvrbeViennenfi Euangclicifiintcie�i. Nonfinelefuitarumconfilio)nbsp;Auftriafermone Chriftipriuatur. Non fine Icfuitarum confilio,inferior Germania tot ardentes rogosvidit,amp; adhue tyrannidem fuftinctnbsp;Regis papiftici. Non fine Iefuitarumconfilio,BauariavcritateEuangc-lij Chrifti caret. Non fine Icfuitarum confilio, Augufta hodie in extremis periculis verfatur. Non fine Icfuitarum confilio, ferme vbique innbsp;Germania Euangelicis infidi� ftruuntur, c�fpirationcs incuntur, Sc cx^nbsp;des atq; latrocinia parantur. H�c vera efle tota Germania fatetur amp; d�plor�t : amp; tarnen funt,qui tantam peftem, �c pr�fentilTimam veritatis acnbsp;Chriftianorum cxcifionem,fercndam purent. Y tinam ne, ccu Phryges,nbsp;Germaninimisfer� fapercnt:fed cuigilarent Scagnofcercntrcsfuasa-gi,paries c�m proximus ardet.

SilmperatobRcgcs, Eledores, Principes, Comit�s, Barones, Nobiles coniunclim iam ( vt nihil de inferior� ftatuum hominibus dicam ) ordinem Chriftianum in Italiam ( ficuti Ignatius Loiola miles profanusnbsp;excrcitum fuum Antilefuiticum ,omnis veritatis Euangelic� amp; pietatis'nbsp;hoftem, in Germaniam, dus delend� caufa, inuexiQ adducerent : nonnbsp;modo Pontifex illorum ordinem non confirmaret, fed omnes ex corn--municarct,cuftodi�manciparct,addomos:inquifitionis('in quibusle-fuit� pr�fcdtos feu poti�s confeientiarum carnifices agunt^.raperet, innbsp;ijs torqucret,amp; igni traderet. Quid verb nos ? Multi noftr�tium, qui tarnen Euangelic� veritatis zelum habere, amp; dus patroni videri cupiunt,-lefuitasjlupos rapaces inveftitu ouium venientes,multosfcducentes,S',nbsp;quos feducere non p�lfuntj� medio tolli curantes,redpiunt,amant, fo-uent,tucntur.Difparifan�ftudio ergalefuitas, qti�m hi erga nosalFcdi.

Ncq;.vcr�illoshancvirulentamanimi fui aduerfus nos immani-tatem, verbis proderepudet: ficubi ciusoccafionem commodamfehabere putant.Iacobusenim CrufiuSjRcdorLandfpergenfisIefuiticusa-pert�pro exhortatione dixit:Non potilTimiim ob hune finem in Germania milfi fumus,vtDodores,Concionatorcsamp;Pr�ceptoresin feho-lis amp; templis agamus : fed vt operam demus,ne Lutheran! feu Euangeli-dproteftantes maioraincrcmcntafumant:fedexcindantur. Si idno-ftrates ab ortu Luther! fecilfent, iam Ecclefia Romana in pace viueret. Vcr�m caufa nondumcecidimus,coniungamus muruasopcras,viresamp;nbsp;arma,amp;:fadlcpoterimusillosextirpate. Adhunc finem nifi omniano-ftra confilia amp;. adiones direxcrimus periculum cfl:,ne illinobisidcm.

-ocr page 95-

DE FITZ IE SV IT. DOMESTIC A. Sj ejuod intcndimus 8c in eos paramus, faciant ,8c in foueam quam h�rcti-cisparamus,noftra ncgligentiaincidamus.

, Adcundenimodumniagn.usilleIefuitarumfautor,FabriciusIm-�-. iper2toi:cmhort2tiir,vtfemorafua^lad'toaccitigar,ne^jgt;atiaturhareticos,^0if'nbsp;eft, Ln tlicranos, Viuere. Q^d enim, ait,faciat vrfiti in vima ? Luptis in euili,amp;c.nbsp;Sic nimirum pacis S^religio-nis inducias fcruari cupiunt:fic fuos adnbsp;feruandam fidem datam liortantur,Hominespacifici,fcilicet. Scd quidnbsp;nonaudeteftr�nislefuita? Non audet ftygius Pluto tentare in Ecclc-fiam86FiliumDei,quodaudetamp;facit Icfuita. Etccrtocertiuseft,ne

, vnum quidein efl'c lefuitam, quin toto'pe�toreexoptet,manusfuasin i. Ptoteftantium86Concordiftarum,vtipft vocant,languinelauare.Paternbsp;Fellanus, tempore comitiorum proxime Auguft� habitorum, pro re- 'nbsp;creationc dixit:Nos tot tantaq; patimuraciuibus Auguftanis. Siiamnbsp;mihi catholici, quorum in vrbe maior copia eft, quara Lutheranorum,nbsp;obedirent:fuaderem,vtomncsLutheranosfummos 86 infimos occide-^cnt. Sic cnim pacem habituri eflemus,86 Pap�,innouoCalcndarionbsp;propa�ando fatisfacere poflemuSjquodnunquamfiet,quamdiuin medio noftri Prpteftates viuere paftifuerimus. Cert�lefuit� nullum

libenti�s audiunt, quam eorum,a quibus plurimos Lutheranorum, tnexiio fubJatos percipiunt : 8c fuos etiam hoc nomine c�l�br�s ef�e vo-lunt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri,

H�c funt lefuitarum domeftica confilia:quorumprouinciales,|\vA*^�:

Germani� Inquifit'ores,fingulis annis Rom� conueniunt,vt deliber rent,quibus modis,ProteftantcsfeuEuangelicitollipoftint. Si ergo iu-rati patriae hoftes86proditoresferendi funt : etiam Iefuitas,illorum vcr-ftigiaconfilijs86fcriptisimitantes,interGrmaniaeterminosconferuan-dosarbitror. Cum verb hi in omni vita fuanihil aliud qu�rant, quamnbsp;Euingelic� dodrin� abolitioncm : certc fyncerorum Do�lorum vi-cilfim erit,eiufdcm propagationem 86 incremcntum,tantomaioriftu-diopromaucre,ac Lupos,gregem Domini difpcrgentes,ouesq; Chriftinbsp;dilaniantesjgladio Spiritus, quantum pofl'unt,arccre 86 profligare. Ca-uendum etenim,nepriftinisidolomani�86idololatri�tencbrisdenubnbsp;inuoluamur, 86 pofteriora prioribus d�t�riora reddantur..

Q^dautcmIefuitisnihilafEngam,dumdicoipfoscrudcliacon-,-filia agitate, 86plerorumq; tumultuumacbellorum faces elfe, vclpub-r bcaetiamipforumfan.guinaria ftripta teftantur. AntoniusPoffeuinus ' jiquot;-'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b�/�**

^fuitarumPtouincialisScEiquifitor perGermaniam,inlibello4Cuiti-

L 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tulum*

-ocr page 96-

t� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c � ? r T r.

t tulum fecit : tl S0�ddtoChrifiiani),c\xm. Papa pius V.CaroIoN�rt�R^S^nbsp;Francise milites mitteret ad expcilendos ChriftianosJn illo,inquani3'�'nbsp;bellofcribit: Omncs Chriftianosiureobligatos, vt Pontificiatn Idol^'nbsp;maniam, contra Euangelicorum do�rinam viribus amp; proprio fangui'nbsp;ne tucantur.Hortatur quoq; omncs milites, vt pro viribus Proteftaiit*'nbsp;bus rcfiftant:paccm enim amp; publicum bonum in Ecclelia Romana coH'nbsp;fcruari non polTe affirm�t,nifi illitollantur. Tandem multisimpijs^nbsp;plane tyrannicisrationibusaddu�tisconcludit:N/y/cx/��/mf� cor,nbsp;vxorci, liber05, parentes, amicos amp; opes in tutopo�idere nonpoteritis. Et addit.'/^nbsp;quali tnifcratnente occup�te dagli m�deli,niuno vfo p�ffono bauere de Sacramenti,nbsp;�lellapradicatione catolica,an�^fonooltre,cib amp;pericolt di Itare�a,nbsp;nbsp;nbsp;nel tempo di�'

ior morte non hanno ( o hime ) fi non ficelerati miniflri i li qualtprocurario loro con perdita del corpo queda dell� anima. Hoc eft.0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veflra infid�les, hoc eft, Pr o'

teftantes Euangclici, occupabunt :fi non eieceritis illos, non poteritis haberevfi^^ SacrameKtoruni,neq^foncionem catholicam, imb ( proh dolor') in periculum hoerefi^nbsp;incidetts, amp; inarticul� mortis non nifi fieleratos mtnifiros, hoc eft, Lutherano�nbsp;habebitis, qui vobis amp; corporis amp; anima interitum creabunt. Poftea etiam BeU*nbsp;duces hortatur,vt nihilomnin� Euangclicis permittant, nev fidem ilH�nbsp;datamferuent�inquifitoresin eosclandeftinosfubordinent,domeftif*nbsp;amp; inteftina bella inter illos excitari curent,amp;proditoresacficariosO'nbsp;mnibusin locis contraillosinftituant.Duces verb qui aliter faciunt,coSnbsp;in Ecclefiam Romanampeccare,incxcufabilcs reddi, amp;damnariaffir'nbsp;mat,

Anftonhifcevcrbispacificus ifte (fiDeo placet )lefuitaclaffico canit,amp; fuis tyrannis, vitro ob ftipendium iniquitatis in Chriftianos fic'nbsp;uientesjcalcaria addit ? Et tarnen Icfuit�E,hoceft, fecundum illorun�nbsp;fenfum, GermanofumSaluatorcscfle volunt, ver�m quisadeo hebcti�nbsp;ingenij cft,qui ex his non agnofeat, omnium malornm, pcriculorumnbsp;bcllorum nunc paffim in Germania amp; GalliagralTantium, I�fuitas vni'nbsp;cam caufam amp; principium elfe? Cert� dum noftrireftitutam Euangcl'1nbsp;Lucenij� nebulis amp; tenebris pontificijs claram amp;illuftremcuftodirf�nbsp;illieam obfcurare amp;: cxtinguerc ftudent, omnem mouentes lapidem�nbsp;quomodo ruentemamp; prop� collapfamRomanamfedern,luteospedesnbsp;habentem, � lapidis fine manibus excifi potentia, fulcire amp; ftabilh^nbsp;qucant:Mundidominatoribusconfulunt,nefidem, Auguftanam cofl'nbsp;fcffionem amp; ciusapologiam profit�tibus, publice datam fcruentzomfli'nbsp;hus Epifeopis Romans curis fuadent,fi fans mentis fintjamp;fua tut�, iu^nbsp;cuijH*

-ocr page 97-

DE rlTA lE^riT. DOMESTIC/. amp;� ainda cura fecuritate poffiderc velint f vt fc totis viribus principibusnbsp;Chriftianis opponant, ac Vt Guifianorum babetconfpiratio,eostruci-dari,igni,?.q�.��,rota;,cruci,funiamp;c�tcriscxquifitistormcntorutngcnc-ribusjfubijcicurent. In nosnoftr�q; Confcfllonis fecios,coram fuis Regibus amp; Dominis ca dcGcrnunt, qua in hoftesEcclcfi� ac publi�e malc-hcos decerni folcnt.

Coram Impcratore,RomanoPontificeamp;Cardinalibusclamitanty fa-^ Hosnullamcertam haberereligionisnormammunchuic,moxalterifc-nbsp;nbsp;nbsp;amin

��fubfcribcre�fubindenouasc�fcfTionescuderezturpiterinuicem dif-fideremullam nobis pace elfe : non cfle Principc,qui vicino fidat:omnia nbsp;nbsp;nbsp;maxi

furfumacdeorfumferri:Lutheranorum auditoresefle homines rebel- mi Roma feditiofosamp; confpirationum au�ores: Breuiter nullum fcclus eft, audiui exnbsp;quod ipfimet committentcs,in noftros conijeere non audcanttauda- ore,nbsp;calumniantcs,certi,qu�dfemperaliquidh�rcat:vtficamp;fanguina-riam fuam vt�z/j/ctc tegerc^Se magnatum animo sin odium acindigna-ftoncm Chriftianorum rapcre,eosq; tollcrepoflint, quiillorum impic-^atibusrefiftunt.

Huiufmodi ergo calumnijs potentum aurcs adimplent,ne ali-quando cognita veritate, ad exemplum aliorum Principum ferio de Ec-lt;:ftfi�rcformationc,amp;verbidiuini propagatione cogitent. Hoccnim ^�fietetjiamdePontificiaEcclefiaamp;cumprimisde Icfuitarum Socicta-te adum effet. Toti ergo in hoc funt : vt Lutherana, feu Euangelica do-ftrina fundit�s extirpetur, ac eius veritatem profitentes, etiam indiftanbsp;vaufa iudicenturjdamnentiustrucidentur.Et ab hac fua fententia, neqjnbsp;fan�tis piorum Principum intcrccffionibus,ncq; fubditorum humilli-�ais precibus, ncq;amarisChriftianorumlacrymis, ncq; �tcrn� falutisnbsp;neceffitate,neq;propri�confcienti� di�tamine dimoucri poffunt. Vt-queid,quodpetunt,coram principibus obtinerc poffmt,caufas aft'e-runt : Maiorum excmpla : Roman� fedis incolumitatem : pontifici� religionis durationcm:fchoiafticorumtraditioncm:feniorumconfuctu=nbsp;dincm:qu�omnianegligantur,collabantur,tollantur, euertantur, niftnbsp;in tempore Lutheranis vi amp; armis(vt Colonienfcs lefuit� fcribunt) rc-fiftatur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~

Hoccine eft effe virum pacis,nuncium vit�,lcgatum falutis ? Hine funt mifcricordcs nqftri Patres lefuit� ? Profe�io, vt in feminibus caufa �nbsp;�ftarborumamp;ftivpiumzficomniummalorum amp; bellorum,qu�fiuntnbsp;iu Eeclefw,feinen funt lefuit�,quibus Deus,ceu flagellis, quibus noftra.nbsp;peccata.

-ocr page 98-

83


C A- P V T V I.


pcccatapunir�vult,vtitur. Sed pergant amp;f�uiant quoufq,Dominai permifcrit. Certifumus, ipfum, vbi nobis reconc�liatus fiierit.inftar in-oulgentis patris banc virgam turoris fui inigncmabici�uraminfernalem. Qnin imogt; etiam in bac vita veniettempus, quoipfis eadem men-fura,qua alijs menfi funt,remetietur,amp;infuper duplurnreddetur. A-men. Amen. Sed tempuscft^vtdelefuitarumbypocriticaamp;impiavit*nbsp;digrei�i,ad illorum vota def�endat biftoria.



N Summario fnarum conftitutionum, trium votorum� qu� fimplicia dicunt,faciuntmentionem:quartumau-tem,quod cft Profeiforumjhoc eft, abfolutorum amp; perfe-(�orumlefuitarum,qui Cyclop�diam Pontificiam abfoi-ueruntjinBullaPontificisRomaniPauli III. quiinbanc


nouam Societatem Anno Domini i f 4 o.confirmauit.continctur.E� totosin Pap� feu Anticbrifti Romani feruosamp;deuotoria eins manci-pia tradunt,fefeq; in omni vit� amp;. a�lionum fuarum curfu, iuratos amp; capitales, Proteftantium Ecclefi�, boc eft Lutberan� feu Euangelic� do-�rinxjboftcsfuturos,acin omnibus, etiam yerbo Dei contrarijs, Pap^

obedientiam pr�ftituros,declarant. �

DE VOTO PAVPERTATIS,

T Ria fimplicia vota deferibuntur in Regulis,qualia ilia elfe velint. Depaupertatisvotodicunt iLa pouert�,cornefaldomuro dei�areligiont,nbsp;2;.26,27- fi dette tener cara,e cottfiernare nella fuapurit�, quanto con la diuinagratta farapofit^nbsp;bile. A niino tutti lapottert� corne Madr�, e conforme alla mifiura d�lia fantta difiret-tione, a' fiuoi tempi proumoalcuni effetti diquella, non vfando cofiaalcunacemepro-priatefiano apparecebiati ad andarmendicandodi porta in porta quando l'obedien^nbsp;lanecefitta lo rifhiedera.La maniera delvitto,\iefi:tto, � let tofar � corne cofia propria danbsp;*potieri,ciafeumfiperfuada, ehe delle cofeychefar anno in cafaifeglidaramro le peggto-ri,perfiiamaggiormorttficattenefeprofittoSpirituale.SappianotHtthchenonpoJfo�nbsp;no l�vnl� altro dare, ne rie euere inpreflo, ne dijforre dicofa aleuna dt (afafenl{a ,fa'

-ocr page 99-

D� rOTIS lESFlTX'RF^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'8�

ifuta,�confenfoilfuperiore, Ideft,PaupertatemceufolidumChrtfti/tnlt;tr��iguiria ffittJ^utndiltgere oportet, /�a in puritateconfertiare,quoii�eiuidtt�nam�diantenbsp;gratia fieri po�it. Ament omnes pauperiem, tanquam matrem confermem men~nbsp;fitra Jan�a moderations, fi�� temporibits aliquot illius efieiliis demonflrent,nulla renbsp;Vt entes tanqnai^ propria, amp;fint parati ire mendicatum oftiatim, quanda obc dient ianbsp;amp; necefiitas illuipofiularet. Ratio villus, vefi:itts amp; lecluhfiimilis erit rebus paupe-rumproprijs, amp; vnusquisq^ fibiperfiuafium habeatfibi ex ijs rebus qua domo ajjeruan-tur datas iriviliores, propter fisam ipfisu maiorem mortificatienem ac profellumnbsp;Spiritualem,

His rcgulis conditioncs amp; propria voti paupertatis depingunt, quomodo cam � fuis obfcruari vclint. Omnes,ddcvLnt.,paupertatem tanquamnbsp;tnurum reUgtonis,ament;in purttate eonfiruentsquantum per diuinamgratiam pofii-bilefuerit.^en����tem paupertatcmmururarcIigionisTocant.Qmahxcnbsp;ipforum religiofa fciiicet paupertas ( quam neq; Dei lex nouit, ncq; E-Uangclium^Ulis altos muros, pulcras domus, ampla collegia,amp; magnosnbsp;reditus peperit. Ncc male addunt, inpuritate conferuent. C^a pauperta-tem agunt fine defelt;3:u,eamq; obfcruant,tam in fumma puritate, quamnbsp;bl maximo nitore. Omnem cnim apparatum,quam inftruxiffimum ha-bentdtavtetiam Cr�fumfinon fuperare,a:quare tarnen videripolTint.nbsp;Sicuti nouerunt illi, qui illorum opes amp; Gazas viderunt. Nc autem ni-mio vrgeantur paupertatis iugo, additurnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: quantum gratia diuina

.fuerit pofitbile: hoc eft,fccundum illorum'fcnfum,reli^ofafuapauperta-icjmiindiopcs corrodant-; interim tarnen itafe gerant, vtpaupcres coram populo videantur. Ob quam famam comparandam, interd� oftiatim illorum nouitij mendicare,ipfi etiam ad ditto res mittere,amp; clecmo-�ynas,fed tales,qu�millenariumnnmcrum exc�dant, pctcre folent. Vt re�t�Nobilis quidam, non procul � Landfpergaarcem habens, dixerit.nbsp;Si mendicare vcllcm, cum Icfuitis mendicarem. Illi enim non obulumnbsp;�vnumtaut altcrum, fed mille coronatosplerunq; vn�ivice�Principibusnbsp;afportant.

Deindeexigunt ,vtomnespaupertatemtanquammatremament bene.Eft cnim illis indufoentilfima Mater.ciu� cos tcnere.molli

. Et hoc ter,lau-

te,dclicate amp; fplcndidc fouet, nutrit amp; alit. Vbcra hab et ladle mcllcqae refertiflima : ilia font, Gaz� amp; Thefauri Meretricis Magn�, Antichnftinbsp;Komani, purpuratorum Cardinalium,infulator� Epifooporum amp; cu-cullatorum Abbatum, ncc non amp; reliquorum amatorum amp; ncgociato-lt;um,qui genua coram beftiafledtunuearnque adorant. Sic autem,aiunt,nbsp;Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pauper-


-ocr page 100-

�a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P F rri;

patipertatem tanquam matrem ament, vrzwrer�� eiinia}iiore)n,meKj�raamp; conformitatefan�^is^ difiretion�metiitnttir. Ea difcrctio eft 8c mpderatio gt; nenbsp;quis honeftatem , 8cgrauitatem religiofam, nimio paupcrtatis ft�dio�nbsp;inedia corpus macerando, vel nimis fordid� le veftiendo, contemptainnbsp;reddat, fed ita moderctur, vt paupertasillorum, ficut alia r�gula habet,nbsp;fit pura;munda,nequoddamfaftidium,velt�dium8cna�fcam,ccnto-nibus 8c dilaceratis veftibus pr�beant.

Pr�tereaaddunt : � fuoi tempiprtt�no alcurit effetti diejaella'yi�oce�t Siio tempor eeffe�lumpaupertatisexperiantur.Non�cmpei,nelt;^ucvhi(^vic,iTn�nbsp;t�unquam funtpaupercs.Namdomihabent�mnium rerum copiam,8inbsp;abundant ijs,quibusillorum cor delc�latur. Ideo volurit vt alibi 8calionbsp;tempore,c|u�mdomi,paupcrtatcmexpcriantur. Interim t�men d�mtnbsp;quoqucfii�certa paupcrtatis lefuitic� exp�rimenta babent : qu� h�cnbsp;funt. Quan do Patres 8c Fratres reliqiii nienf� accubucrunt,8c fplcndid�nbsp;epulantur:proceditin illorum medium Pater vel frater Icfuiticus,indu^nbsp;tus centoncjCalceis perforatisipileo dil�cerato,acfeminudus.Qm vt du-'nbsp;rum paupertatislefuitic�iugum experiaturzpatinam Iigncam,8clagun-culam itidem ligneam manibus tenet,8c primo � Re�tore ac deinde � re-li quis omnibus patribus 8c fratribus, cibum potumque emendicat : qui-bus acccptis,poft ianuam confidet, 8c cibum capit. Et hic.eft voti huiusnbsp;primi cfFe^i:us,quem inter fc,maximeferiatis diebus 8c quando non ad-funt hofpitesjcxerccnt.

Aliud paupcrtatis experiraentum eft Nouitiorum:quos Reflor,' primus probationibus exantlatis, ad experiendam paupertatem emittitnbsp;advniusmenfisfpaeium.Sediucundum8cfuaueilludeftociofis,8cdeli-catis hominibus cxercitium.Nam�Re�ioreaccipiuntliterascommcn-datitias, quas publicas paten tes vocant. Iis fuos Abbatibus, Prioribus Sinbsp;Epifcopisfingidaritcr(pcr quorum di�ccfes 8c prouincias tranfeunt}nbsp;commendant : Ab hisrecipiunturliberalitcr,pap�liter,8c tra�lantur re-galiter. Neq; iniftisemifiionibus fcuperegrinationibusvllum pauper-tatis a�lum experiuntur: quin magn�m pecuni� vim domum redeuntesnbsp;fecum afferunt, lic�t Re�lor exeuntibus mandet,n� plusqu�mflorc-num vnum �ditioribusaccipianti Vbiitaqueneuitij cognofcuritquof-dam emittendos, omnes in genua procidunt, Re�iorem rog�tes,v t ipfisnbsp;quoqueveniam peregrinandi conc�d�t* Noucruntenimiftas peregri-nationcs nihil aliud efl'e, quam recreationes 8c fummam voluptatem,nbsp;dum praa�imifeiitentia �e�ordis defiderio fuauitcr Eine inde cum Mo-nachi^

-ocr page 101-

�acKis amp; in tabcrnis potarc,cuticulamy; curare poffunt.Et hoe cftlcfui-tis efFe�lum paupcrtatis experiri.

Pr�tcrealefuitica paupertasamp;in hoe confiftit -.�iBnvfan�o cofaalcu-na come propria. Hoc eft, Non vtatur aliqua re tanquam.propria. lefuit� enim ijuandam Anabaptiftic� Mivaviac fpcciem habent^dumipfis'ra �o-aflttw/-r� eflevolunt.Etne quisaliquaretanquam fua propriaaxEciatur,cre-bra; omnium reru mutationcs inftituunt. Si quis eft, quihabeat veftemnbsp;fuo corpori aptam,neaffelt;ftum in earn retineat, earn Re�lor ipfi adimit,nbsp;amp;altcritradit. Sic cubilia, muf�aamp;omnia fubinde mutant: vthacra-tione rcrum luivema ab lenatio Loiolafancita,conferueturamp; fan�� co-latur.

Infuperillorum etiam eft; ��anoapparecchiatiadandar mendicando di fortatn porta quando I� obedien�!^, o la neee�ita lo richiedera. Hoc eft, Omnes pa-^^ti�ntiremendicatuma porta ad portam, feu ofliatim ,qua�dovel obedtentia velnbsp;^tee�itas poflulauerit, H�cncccHitasincumbit illis , qui votum profeftio-insfufciperevoluut. Eorumcft,triduumoftiatimvitftum qu�rerc:vtnbsp;he probati inuenti amp; in omnibus mortificati, fefe digne, vtpontificianbsp;rnancipiadecet, gerere polTint.Obedientia autem tuncillos iubet oftia-tim mcndicare,quando hominibus nimisdiuites faifti vidcntur.Sed fru-ftra pallio paupertatis-fetegere conantur, duin tot �des, multas regumnbsp;^Principum arecsfplendorcfuperantes,inhabitant:amp; peregrinantesnbsp;non Chrifti,fed Martis amp; Regum infigniaportant.

Adh�c etiam regul� eorum ipfis iniungunt, vtinviHii, vefiitu amp; le- 'R�gulait ^Ojpaupertat� mores �r formam imitentur. Sed quomodohanc obferuantnbsp;regulam ? In hifnc,vt paupcres,fe geruntPLedli ipfis funt,vt vocant,par-timMataraza,qu� funt lana molli amp;floccis,vtloquuntur,fubtilibus,nbsp;partim mollibus plumis replcta, in quibus fuauiter admodum ftertunt,nbsp;amp;in vtramq;aurem fccuredormiunt.

SingulisdiebusSabbati, vcfpcri adillorumlc(ftos,cuftosindttfio-

* rum amp; lodicum, ponit cuilibet mundatum indufium, duo ftrophiola amp; vittam : decima quarta verb quauis die lodiccs. Si autem fudauit,fcmpernbsp;.Douaamp;purarecipitindufia ac lodices mundas. Et h�cquidem omnianbsp;qu�m mundiffimaamp;tencrrima. Hxc eftpaupcrtaslcfuitica, quam circa,nbsp;cubilia obferuant.

-ocr page 102-

C X P F T FI.

lt;�rangulare�5amp; in formam crucisformates, ctiam ex^rcc�ofamaterial' Soluunt cnim pro qualibet bar�ta,Il non ipfi cas faciunt,coronatum.

Myftcrium illius pilei cft : fignnm crucis,quam cultu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ado-

rationis colunt ; qu �d Chriflius in cruce pcpcnderit.Scd bac ratione aut confiniili impictatis argumento,licebitetiam adorarc virgines, eo quodnbsp;tirgo Cbrifttim pepereritdiccbit adorarc pr�fepe,quia in pr�fepi Chr�-�us politus erat�liccbitadorarcfafeias,quia talibus inuolutus fiierat:nbsp;nec non amp; f�num,in quo iacuit : nauem,in quadocuit amp; dormiuit : af�-nasomnes,quia afina ve�lusHierofolymamingreflus cft. AtDcusinnbsp;nulla imagine aut alia creatura extra fe pofita adorari vult : vt LcxDeijnbsp;amp;fan(fti patres Ambrofius,Auguftinus,Ladatius,O'rrgcnes,AthanafiuSnbsp;Sgt;i ClemensAlcxandrinus, aperte docuerunt. Neque bas abfurditatesnbsp;ignorantl'efuit�,amp;tarnen non crubefeunt, in pit colis � fe ipfis fa�tis, lignum crucisexofculariamp;vcncrari. Qtiin amp; idem illudfignum Sacra-mentunvfaciunt.. Siccnim eoscantare amp; dicere audiui j turn Roms tunvnbsp;Ingolftadijjfub fefto inuentionis Si crucis rnbsp;��onfitnt noua Sacramenta .�

Nec recent er e�inuentat.

Crucis bac religio:-

i�a dulces aquas fecit.

F er hane� lex aquas iecit,, Moifisofficto..

Nulla falus ell in domo, Ni� cruce munit homo fnbsp;Super liminaria.-

Inbonorcmbuiuslignifingulisannis ftata celebrant fefta.Inuen-' tionem crucis: Rogationum :.Exaltationem crucis: MilTam de l�n�tanbsp;cruce toftium de fan�a cruce: quam etiam fplendidisverbisconfecrant.nbsp;Oramus te Domine fanlie Pater, �'c. Vt digneris benedicere hoc lignum crucis tua, Vtnbsp;fit remedium falutare generi humano : fit folidit as fidei : bonorum operum profeHmnbsp;amp; redemptio animartmisfitfolamen amp; proteHio, ac tutela contrafitua iacula inimt.-corum,amp;c. Im � quicquid Cbriftus pafliis eft amp; fecit , ea omnia in lignum^nbsp;crucis tranftulerunt. Sic cnim orarefolent..

ifiafiiosfortiores.

Semper facitamp;viliores,

M. or bosfanat languor es, KetrimitDamonia,.

Datcapti^

-ocr page 103-

DE rOTIX lEXriTXRFM;-

^fatcapt'misliberuttmt Vita (onfert nouitatem.nbsp;Adantiquamdignitatemynbsp;Cruxreduxit omnia.

O crux lignum triumphale, Mutidivera falusvale,nbsp;Irtterlignanu�umtale,nbsp;Vronde, flore ,germi�e.nbsp;�iedicinaChrifliana,.

Saluafanes,agros fana. Qupdnonvaletv�humana,nbsp;Tittntuonomitte,circ.

Et quia crcdiint tot fantasqj virtutes Huic ligno cfle,fatentur ft non CEriftijfed huius lignf cfle fchiauosacferuosita canentcs r

Seruicrucis, crucemlaudenf.

Qutpercrucemfibigaudent, Vttadarimunera.

Dicunt omnes, dtcuntfinguli : Auefalus totit^feculi.nbsp;Arbor falutifera.-

Ob quamctiam caufam, qtiotics lignum crucis tranfcuntj, illud a-dorare folcnt, fie fe inuiccmconortantcs -.Ecce bgnum crucis,venite adore-mus; Et,

Ofan�lacrux,fiesvnica,. iuftitiam,nbsp;Vt denareis veniam,-

Dumque illud ambabus amplcftuntur vlnis amp;exofculantur, dieu nt : Dttlce ltgnum,dulces clauos, dulciaferenspondera. Qupdfolumfuifti dignurn, fuflinereV.egemc�lorum���ominum. Et horum omnium meminil�'e volunt �nbsp;fuos, quoties fuam baretam ,in fignum crucis formatam, attingunt velnbsp;capiti imponunt- Quia autem fan�lus Paulus, dum feribit : Abfit � menbsp;gloriari,nifi in cruceDomini noftii Icfu CErifti, per crucem Cbriftiin- Gai. 6.nbsp;telligit rec�ciliationem amp;c falutem, morte amp; paffionc Cbrifti nobis par-tam : Et externa ilia crucis forma nihil prodeft : re��lefuitasridernus,nbsp;acccuhypocritasfuperftitiofoscontemnimuSjVtquiinmundielemen-tisb�reantjamp;virtutem crucis Cbrifti abneg^nt, camq; in extern� quan-damlaruam ac fpecicm transforment, crucifiera fua feu quadrata bar�ta,nbsp;M 3nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in qua,.

-ocr page 104-

in qua,non au tem in cruce Chrifti, glorianturamp;fuperbiunt. Imoadue-niente vera Chrifti crucc,hoc cft.ipio afflidionious illos vifitante, ciini impatientibus lud�is exclamant :;OriusDomini : onus Domini,Et qui*nbsp;realem Chrifti crueem portarc noliint,gaudcnt ifta, qu� eft auro, geiu-inisq; intexta. Sed h�c de Icfuitarii eruci formibarcta perdigreffionem�nbsp;lam ad reliquum iftorum veftitum rcuertamur.

Qrando iter fufcipiunt,galsris vtunttir feu pileisturritis:bare-tam autem fuam confecratam in Bulla referuant. Sidomum ingrediun-tur,vtagnofcantur,pileoturrito reinoto, bar�tas recipiu�t, qua nefeio quam exiftimationemfibicreari putant.Pallijsinduunturoblongisjftibnbsp;his tuniculas habent,quas Solannas dicunt,vfq; ad plantam pedis fermenbsp;dependentes, quas canabe holofcrica ftringunt. De qua Budhananu�nbsp;Poetacanit.

En tunicam flnxam, nedefa canabe cingif : Cum melius faucesflringer et tUa tuas.

Sub bis tuniculis toraccs,ealigas amp; tibialia geftant de optimo pan-norum genere,quo etiam dum feculares erant, vtcbanttir. Calceosportant corrigijs conftri�ros. Et r�gula eft,dZor�TO habitum cenformem ejfe debe-� Teveflimetis,qutbusClerici�'Sacerdotesftcularesvtuntur.'lgt;lc nouoperegri-no habitu hominibus, quib. cu illis agendu cft,moleftiam vel auerfion�nbsp;treent. Ideo r�gula dicit : Paupertatem illorum non debere efle veftiumnbsp;immundicia,fordibusvclpannofitatcfordidatam:fedpuram,mundain,nbsp;elegantem amp; hominibus gratam. Quam magnificis autem amp; preciofi�nbsp;in facris fuis cultibus amp;c Miffis vtantur veftibus, res ipfa teftatur : dum adnbsp;Miflam,auro, argento, gemmisq: fulgidiamp; corrufeantes, quafi aurei vi-tuli aut tauri inargentati,procedunt,amp; hominum oculos ad fe conti ertu nt.

Vnum tarnen babent in veftitu paupertatis genus.: quod tale eft-DiebusVencris amp; Sabbati,quipropterabftinentiam carnis,rcliquisi-pfis fanftiores cenfentur, vt paupertatis a�lum circa habitum experian-tur,Rclt;ftorcm acceduntjSc coram ipfo in genua proie�ii, rogant : vt illis conc�d�t amp; permktatinduerc veftcmnuptialem. Eftautemipfis veftisnbsp;�iuptialis cento,tunica dilacerata gt; per quam cutis confpicitur : calcci fine fundo,pileus per quern capilli tranfeunt.Hoc habitu induti,ad pran-dium amp; c�nam acceaunt,p�nitentias faciun t,amp; mundi vanitatcm,qu*nbsp;isin veftitu laborer,fe fuperare amp; expiare dicunt. Ver�mhoc.habitnnbsp;inonnroccduntinpublic�:fediftofeipfosintraparietesrecreant,alysq;-rifui�

-ocr page 105-

DE rOTI;? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pj;

/ifum pr�bent, pr�fcrtim dumincentonibusiftis, �fratribus epulanti-bu$,cibum amp; potum colligunt.

Habcnt quoquc fuarum vcf�ium fpiritualcni int�rpretationem. Bar�ta,pr�tcr cruccni,dc q ua dixi,dcn otat, T rinitatis vnitatem, ac cum.'nbsp;eademBcat�virginis Mari�coniun�lioncm. Pallium fignifieat Chrifttnbsp;lunicam purpurcam.T uniculaint'erior,albam,quaipfum dcrifit Hcro-dcs. Thoraccm,caligas,calceos,fafcias crurales, ex cpiftolaPauli ad E-phef.^.in tcrpretantur. Indufium perpetu� volunt cfl'e caftitatis deuotxnbsp;memoriam.Si etiam fc ind�unt, vel vcftibus exeunt, certas preculasre-citare folcnt. Verbi grati�,fi calccos claudit.dicit :lgt;gmme nonjum dignui,vrnbsp;filuam corri^ia calceamenn tut. Si fc conftringit :Ctnge Domine/entera mea ca^nbsp;fittatK(ingulo,amp;c. Vt l�c in omnibus deuotionis laudem qu�rant : fuaq; rnbsp;�'�t l�quuntur, in Domino pcrficere poflint.

Si Nobiles iilorum Socictatem ingrediantur ,� amp; babitu veniant ylcndido ac preciofo,permittunt,vttriduum eum referuent:quo elap-fo,c�feponcrc,alccridate,amp; Socictatishabit�inducrciubentur.Et hocnbsp;fecundum illos, vcter�exuerehominc,feipfum mortificare,amp; aiterfnbsp;fiiamtunicam dare. Siautem veftesfuntnimisfumptuof�, qu�rcligio- 'nbsp;fos,pr�fertim voto paupcrtatisobligatos,non decent ;.cas ven dunt, autnbsp;ad ornam�ta rempli amp; idolor�-conuertunt. Bombardas, gladiosargcn-ta�osincollegijsafleruantrrofaria aurcaamp;argentca amp; excorallisfa�taynbsp;^cut Si torques aureos � collo idolorum fuorum in diebus fcftis, fu-^end�nt.

Et hsEc eft regia iilorum,amp; cum Principum fplcndorc pugnans,cir--ca vcftitum paupertas,qua non Lazarum mcndicum, fed diuitem Epu-lonemmon Irum vel Codrum; fed Cr�fum Se Cra{rum,fi non fuperant,. tarnen�quareamp;referrefolenr. Etquarcnon?G�mrcligiofapaupertasnbsp;pontifician�-fit in reru indigentia, fed in fumma omnium opumabun-dantia pofita: vtitafint pauperesfinedefe�tu. Qjwmodo etiam Befti� fuxnbsp;�c mererrici magn�.in habitu fordido, placerc poflen t ? c�m ilia fit cir- Apoc.nbsp;cundata purpui a,amp; coccino, amp; inaurata auro amp; lapide prcciofo amp; Mar-garitisjhabens poculum aureum in manu fua, pl�num abominationcjStnbsp;immundiciafornicationis.

Sequitur in R�gula ; e letto,fara corne co/a propria dapoueri. Le�lum R�gula �ratum illortunfit ad/ormampaupertim compofitum.Ner�m res aliter fe habet,nbsp;fiqiusillorurticubiliaingrediatur.PerItaliam,vtvidi,vtunturModcra-2is,niollilanaamp;alijspilispr�paratisrcfertis,qu3emollitiemnoftrogt;'umnbsp;le�o-

-ocr page 106-

'd i r r T r t;

nos f�u�rc,amp; illorum bona rapere,corrumpere gt; amp; animas rencno pofl'* tificio perdere liccat,

De�cundo le�titarum �voto, quoded Cafii^

tatis per^etUA,


amp; Pontificis coiifiliarius, dixit,pro cxhortatione de Virginitate :Mt-nuspeccareSaccrdotem aduItcrando.quamcGniugcmduccndo. Viquot; d�tur ctiam pra: c�teris Monachis amp; Clericis auerfari fexumF emincuntnbsp;lefuit�. Licet nonnulli pontificiorum Cardinalium, Epifcoporum �nbsp;Clericorum ( ficut Sc Paulus Rom.i. de Profanis amp; Ipurciflimis Gentibus conqueritur) magis mularum,afinonim,caprarum 8c ma/culoruinnbsp;confuetudine delc�entur.Qu� omnia Efauit�, vel po-ti�s Sodomit� innbsp;i�is hominum monftris probant, defenduntjcommendantrmod� facrinbsp;coniugij vinculisnon fubijciantur. Neq;fol�midfaciuntlefuit�;fednbsp;8c alij libellos de Sodomi� laudibus fcripferunt. Tantoperc nimirun�nbsp;continenti� amp; caftitatis Spiritu aguntur.

Ianitons,mox pulucrem eijciantjne illius ta�iu coinquinentur.

HeHer le~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rcgularaquoqi habcnt,vt ambulantes per plateas,oculos � femi-


fuiticus nbsp;nbsp;neo fexu auertant.Si qu� femina ad ianuas illorum pulfat,portaipf� non


EU lefuitis Regula, Ne permittant, vt femina aliquaiplbrum vcl domus vel collegia ingrediatur. Siautem qu�damingreflafitincur�nbsp;aperiatur: fed per cance�los ianitor earn audiat, amp; paucis abfoluat : nonnbsp;in collegium illam intromittat:fi autem petit c�feflarium ,ad templun�nbsp;remitutur,amp; confeflarius vultu auerfo, amp; f�lla ab ipfadiuerfa, per can-cellos confeffionem ciuscxcipiat rneqjfolus ad audiendam ciusconfel-fionem defeendat, fed � longe ftet Frater, qui quidem illos non au dire;nbsp;fed tarnen videre poffit.Ne quid aEud qu�m confeflionem tra�t�t.Tan-t�cnimfuntpuritatis amp;caftitatis, vt in templo etiam publico lefuit�nbsp;non aufit,libifu�ue carni confiderc,vtfolusmulicris excipiat confeflionem.

Pater Zicgierus StutMrdianus inter lefuitas, quifuntHal�,nij�-�i�erfcucecoaomus,rctulitmihiinultadelefui�corum conf�flario--

CUJS*

-ocr page 107-

�B rOTIS lESriTZBFM.

ftim contincntia. Affirm�t Rom� fijifle Patrem nomine Bcral-lt;lum,quem Angelus de coelo miffiis,m tcmplo Sandi Pauli extra vr-bem Romam, cingulo caftitatis don�rit ; mihiquemonftrauit iftius cinguli reliquias. DeIgnatioLoioladixit:qu�dabingrcflu,vcl�con-firmatione Societatis,nullum prorfus fenfent carnis motum. Idem dixit: Ante paucos annos Monachij in aula Principis Bauari� fuiffie Ba-roniflam,fbrma,amp;vultuadeopulcramamp;elegantcm,vt nulla in vniuer-� aula ipfam sequaret : qu� in amorem patris cuiufdam de Societate fitnbsp;raptaycumq; diu raeditaretur, quarationeillo potiri poflet, tandem fi-mulaflc morbum, patremq; vocafle, vt le confitentem audiret. Qm vtnbsp;ad illam effet ingreffus,mox ipfam ianuas claufiffe y ac dixiffe : aut mcamnbsp;cxplebis voluntatcm.aut clamabo,qu�d vimcvolueriscomprimerc,nbsp;ficq; de tua vita erit adumJllc Pater,non vtlofcph, pallium reliquit,fednbsp;tantum dixit, fc pri�s opus natur� perfedurum, indeque eius voluntatinbsp;iatis fadurum tinter eundum autem fuis excrem�tis ( detur venia dido,nbsp;c�m ifte licentiam fumpferit fado ) facicm fuam illiniuit, qu� vt ipfumnbsp;coinquinatum vidit, amorem in odium vertit, illumq; � fe repulit. Hocnbsp;fadum omnibus fuis proponunt,quafi verum effet: fed neque patremnbsp;noniinare,nequenomen Baroniff�indicatepoffunt. Sedfieilluftres ct-�amfamiliasfuiscommcndatosreddunt.

Bonaucntura,RcdorIefuitarum Ingolftadij mihi dixit. Tot ha- Amo bemus iuucncs amp; adolcfcentes forma, vultu Sc robore pratftantci, tant� Ingol�a-tamen funt c�tinenti�, vt nc igniculum quidem carnis in ipfis per con- d�,nbsp;feffionesanimaduerterepoffimus. Vocabat ctiam fuos Angelos terre- ARud tt-ftrcs,quiDcigratia,ccucultro,omncmcarnisfomitcm,pr�{ciderint.Vtj�rf�f�ro-etiam iuratam poffmt pr�ftare continentiam. In cibis amp; potuvarijsv- uet,nbsp;tuntur herbis amp; pharmacis,quibus natur� vim encruant,amp;: fobolem, vtnbsp;itadicam,intra vifccrapropria occidunt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�C � Deo ordinatx

huraan� propagationis hoftes. Si qui fratres in confeffionibus conque-runtur de carnis infirmitate,flammis atque vftionc ; cam vt extinguant, onlinant illis vigiliasjeiunia, cilicia amp; flagella, quibus carncm fuam do-inent,caftigent,amp; in fcruitutem,vt loquuntur,^iritus redigant, atq; fi�nbsp;verbum caftitatis capiantomnes, licet tota illorum natura repugnet, amp;nbsp;fibi fimilc procreate appetat.

Qma autem non ignorant abftinentiam � matrimonio, amp; virgini-tatem talcmfcilicct,qualemipfi omnibus fuis, magna temeritatc amp;ty-rjamudc obtrudunt,a Domiflo non effepr�ccptam, neque in Dei verbo N anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fund*-

-ocr page 108-

d i F r T r r.

nos f�u�rc,amp; illorum bona rapere,corrumpere, Si animas rencno po�'* tificio perdere liceat.

De�ecundo le�iitarum^voto 3 quoded Cafii'-tat� perp�tua.

ESauit� multis amp; magnis encomijs ccelibatum,caftitatcm amp; virgini-? tatcm apud (uos commendant : amp; coniugali caftitati, impurum fsquot;'nbsp;crificulof� co'ncubinat�long�pr�fcr�t.lefuita HofT�uSjRom�Afllft�*nbsp;�c PoHtificis confiliarius, dixit,pro exhortatione de VirginitatezMiquot;nbsp;n�spcccareSaccrdotem adulterando,qu�mconiugcmdnccndo.nbsp;d�tur etiam prat catteris Monachis amp; Clericis auerfari fcxumF emincuU*nbsp;lefuit�. Licet nonnullipontificiorumCardinalium,EpifcoporumS^nbsp;Clericorum ( ficut Sc Paulus Rom.i. de Profanis amp; fpurcil��mis Gentibus conqucritur) magis mu�arum,afinorum,caprarum amp;c mafculoruU*nbsp;confuetu dine dele�entur.Qu^ omnia Efauit at, velpotr�sSodomit�irtnbsp;iftishominum monftris probant, defendunt,comraendantnnod�facr�^nbsp;coniugij vinculis non fubijci�ntur. Neq; fol�m id faciuntlefuit� :

amp; alij libellos de Sodorai� taudibus feripferunt. TantoperenimiruO* continenti� amp; caftitatis Spiritu aguntur.

E� Icfuitis Regula, Ne permittant, vt femina a�iquaipf�rum vd domus vel collegia ingrediatur. Si autem qu�damingreffa fit incurienbsp;Ianitoris,mox puluerem eijeiantme illius ta�:u coinquinentur.

JieSor Ie~ Regulam quoq; habent,vt ambulantes per plateas,oculos � (emiquot; J�iticuf neo fexuauertant.Siqu� femina ad ianuas illorum pulfat,portaipf�noflnbsp;Cru�tu. aperiatur; fed per cancellos ianitor earn audiat, amp; paucis abfoluat : noJ�nbsp;in collegium iUam intromittat:fiautem petit c�felTarium �ad templu�Wnbsp;remitutur,amp; confelTarius vultu auerfo, �c lella ab ipfadiuerfa, per caB-cellos confeffionem ciuscxcipiat:neq;folusadaudiendam eiusconfel-fionem defeendat, fed � longe ftet Frater, qui quidem illos non audirc�nbsp;fed tarnen videre poffit.Ne quid aliud quam confel�ionem tra�l�t.Tan*nbsp;t�enimfuntpuritatis amp;caltitatis, vt in templo etiam publico lefuit�nbsp;non aufit,fibi fu�ue carni confidere, vt folus mulicris excipiat confeflio'*nbsp;ncm.

P�tcr Zicgierus Stutgardianus inter lefuitas, quifiintHal�jn�-�ifter feucecoaomus, retulit mihi multa de lefui�corum confelfar io-quot; rttO

-ocr page 109-

tgt;� vorig l^gVlTAUVM.

fum cont�ncntia. Affirm�t Rom� fuifle Pattern nomine Bcral-dum,quem Angelus de c�lo miflusjin tcmplo San�i Pauli extra vr-bem Romam, cingulo caftitatis don�rit ; mihi�uemonftrauit iftius cinguli reliquias. De Ignatio Loioladixit : qu�d ab ingreflu, vel � con-firmatione Societatis,nullum prorfusfenferitcarnismotum. Idem dixit: Ante paucos annos Monachij in aula Principis Bauari� fuifle Ba-roniflam,forma,amp; vultuadeo pulcramSc elegantem, vt nulla in vniuer-l� aula ipfam �quaret : qu� in amorem patris cuiufdam de Societate fitnbsp;raptaycumq; diu meditaretur, quarationeillo potiri poflet, tandem fi-mulaflc morbum, patremq; vocafle, vt fe confitentem audiret. Qui vtnbsp;ad illam effet ingreffus,mox ipfam ianuas claufiffe, ac dixiffe : aut meantnbsp;explebis voluntatem,aut clamabo,qu�d vimevolueriscomprimerc,nbsp;ficq; de tua vita erit aftumJlle Pater,non vtlofeph, pallium rcliquit,fednbsp;tantum dixit, fe pri�s opus natur� pcrfc�turum, indeque eius voluntatinbsp;fatis fa�urum tinter eundum autem fuis excrcm�tis ( detur venia dido�nbsp;cum ifte licentiam fumpfcrit fa�lo ) faciem fuam illiniuit, qu� vt ipfiimnbsp;toinquinatum vidit, amorem in odium vertit, illumq; � fe repulit. Hocnbsp;factum omnibus fuis proponunt,quafi verum effet : fed ncque patternnbsp;norainare,neque nomen Baroniff� indicate poffunt. Sed fie illuftres et-tam familias fuis commendatos reddunt.

Bonaucntura,Rc�orIefuitarum Ingolftadij mibi dixit. Tot ha- Anno ifS2 fiemus iuuenes amp; adolefcentcs forma, vultu amp; roborc praflfantei, tant� Ingol�a-tamen funt c�tinenti�, vt neigniculumquidem carnisin ipfis per con- d�.nbsp;feflionesanimaduerterepoflimus. Vocaoat etiam fuosAngelostcrre-^߫d te-ftres,quiDci gratia5ceucultro,omnemcarnisfomitem,przfciderint.Vt �anturti^nbsp;etiam iuratam poflintpr�ftare continentiam. In cibis Sc potuvarijs v- uet^nbsp;tuntur herbis amp; pharmacis.quibus natur� vim encruant,Si fobolcm, vtnbsp;itadicam,intra vifccra propria occidunt, (�/��i'S/K�To/,amp; � Deo ordinatxnbsp;huraan� propagationis hoftes. Si qui fratres in confcffionibus conque-runtur de carnis infirmitate,flammis atque vftione ; earn vt extinguant,nbsp;ordinantiUisvigilias,ieiunia,ciliciaamp; flagella, quibus camera fuam do-raent,caftigent,amp; in fcruitutcm,vt loquuntur,fpiritus redigant, atq; fi�nbsp;verbum caftitatis capiantomnes, lic�ttota illorum natura repugnet ,amp;nbsp;fibi firailc procreate appetat.

�Qraaautem non ignorantabftincntiam�matrimonio,amp;virgin�-tatem talcmfcilicct,qualemipfi omnibus fuis, magna temeritate rouwde obtruduntj� Domino non effe prxccptam, neque in Dei verbonbsp;N inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fundae

-ocr page 110-

�o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P r r r r.

fundatam : ideo dicunt,caftitatcm Sz c�libatum fuum,cfl*e Domini con-' filiiim. Vcr�m veritateiddicuntp�ntificia, qn� eft grande mendaciunanbsp;in Germania. Chriftus enim adco id non confuluit : vt potius deterrue-rit. Dun� enim EunucEis dixit : Qui potcft caperc, capiat. Et iteruin :nbsp;Nonomnescapiuntv�rbumhoc. Qmsadcoinfanit, vt non intelligat,nbsp;verba h�c poti�s efl'e auocantis amp; dcterrentis, quam inuitantis aut con-l.Cor.^. fulentis ? Et licet D. Paulus dicat : confilium do : tarnen mox addit : hocnbsp;dico propter inftantem nccclfitatcm.Idco vfque adeo neminem inuitatynbsp;multo minus cogit, vt magis dcterrcat �i auocet, dum difertc dicit : Sednbsp;vnufquifque proprium donum habet � Deo. Item : Hoc non died, vtla-q^ueum vobis inij ciam. Ideoque ncque ita fuadet, neque ita diffuadet, vtnbsp;quis non contra facerc aufit tfed in medio relin quit.

Atlefuitximmundiifti ccelibcs aliud non intelligunt per confule-re,quam ante votum quidemblandisfermonibus inuitare,exhortari, pcrfuadcre,amp; tant�m non cogere ad votum c�libatus .-poft votum verbnbsp;cog�r� etiaminuitum Sc non valentemcaftiratisvotumjincaut�fiifce-ptum,reddercvel pr�ftare. Deinde confiilcre ipfis etiam cft, dehortari,nbsp;auocare, abftcrrerea coniugiojccu � re carnaliamp; imputa,minimeque,vtnbsp;vtloquuntur,fpiritualcs decente. Qiiibusidem,quodDiuinusvirMar-Tie votk tinusLutherusMonachis,refpondemus. Sic�ltbattisconfihum e^iEuangt^nbsp;nionafl't- l�wn,quiiieE�ergovefira�o'i.E{mtQ�^Youendiinfifnia,vtvltraEaangeliumeconfi^nbsp;eit, loco de lio faciatit rigidi�imum praceptum ? lam enim non inxta , fed vitra Eaangelium pernbsp;virginita- hoc, amp; contra Euangelium vnu�is:qt�odamplius non habet� confiltum,fedpr�ceptum.nbsp;tt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si Euangelio abeditit, c�libatum liberum habere debet� : Si liberum non habetis, E~ '

uangeliononobeditif.Quiaimpt�ibilee� ,vt confiliumEuangelij fiat praceptum-.Et ttque impe�ibile e�, vt veflrum votumfit con�lium. Pugnat ergo ex diametro vetiuanbsp;(aflitas cum Euangelio. QMrequum Beut auHor Euangelifinon accepter, nifi quod E~nbsp;uangelium e^l,impo�ibile e^,vtvotum{ontinenti� probet, ac non potius detefletur.

Habetifiie vos lefuit� quod bic re�ondeatis laut negate Euangelij confilium, ton�lium non preceptuni e�e: aut votum vefirum nonEuangelicume�e concedite.nbsp;N eque enim audebitis a�erere, Beum pa�urum vt qui�quae confilio ipfiuspreceptumnbsp;faciat : aut aliud exigat,quam quod Euangelium ip�us probet. Quare rteee�e eH, vtnbsp;ipfimet confiteamini votum vefirum ex confilio in preceptum, ex lib�ra re in coadainnbsp;onutatum, Beo non probari.

Sed pergunt exei c�corum duces, f^ritu Sodomitico velahi amp; in-fanilefuit�,ac hominibus feupoti�s afinisfiiisintolerabiliaoneraim-ponunt, qu� ne ipfi quidem porure pofliuit, Neqj enim humanam fed 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;angeli-

-ocr page 111-

DE roTIS l�sriTARrM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOi

angclicam � fais puritatcm requirunt. Sic cnim IgnatiusLoioladcccr-nit. C/o ehe al vote dclla calUtas�appartienejfionbabiso^nod�eJpo�ti�HejeJJind�-^S^^^ mamfeflo,conquantaperfettgt;o}iefthabbiadaoffiruare;c!os'esforfan docid� imitare -l� purit�angeltca,con la nette�^^ dd corpo,e ddla mente nofira.�oc c�:,jidvotnfnnbsp;cafiitatit anodattinet, non opiu ed longa expo�ttone. M.antfe�um en�m esl, quantanbsp;cuiHperfdttone eam obferuare deceat, nimirum vt conemur imitari atigdicam ptir�~nbsp;tatentfCum munditia corporisanima. Non fufficitIgnatioLoiol�infuisnbsp;eam ciTc puritatcm, qu�in huius vit� imbccillitatc in hominem cadercnbsp;poteft : fed exigit Angelicam. Vt liquido dcmonftret, fc hac fua uTr�pSoA�nbsp;maiora viribus requirercamp;impoffibilia fuis imponerc.

Si quis autem amp; animas amp; corporislcfuitarum,nondicopurita-tem.fcd fummam impuritatem confidcrct rfatebitur equidem ,Iefuitas imitari angelorum, fed atrorum amp; damnatorum impuritatem, Quod.nbsp;hincliquet,quiaomnis gencrislibidines,im� ctiain Sodomiam,mutanbsp;peccata,amp; nefandas atqucOnaniticas turn fuorum turn aliorumcleri-corum pollutioncs ( de quibus Thomas de Aquino difputat, amp; illorumnbsp;confcfTarij multum fcrmocinantur) defendunt, 8c cafto coniugio pr�-ferunt. Qmn 8c experientia teftatur : quanta puritatc (fcilicct) 8c perfe-�ionCjCaftitatis votum obferuent : dum neq; cafte neque caut�,id quodnbsp;nouerunt,pr3sftant. Nota cft ciiim Patris Cnriftophori, ( qui re�i�s di- )nbsp;ceretur Satan�phorus ) impuritas: quiMonachij primas in confeftio- Te�enbsp;nibusmuliercularum cxcipicndis tenet. Notacftillorum,quibusciues7aif(i Inbsp;Dullingani palliafurripuerunt. Nota eft Landfpergenfium c�libatus, �arde,nbsp;in quo coquas,habitu lefuitico indutas, extra ieiuniorum tem pora, ha- �nbsp;bent.NotaeftvirginitasIefuitarum Auguftanorum�ntcrquoslefuiti- \nbsp;ca infantem ladare vifa eft. Nota Leonard! Coci lefuitici Landfpcrgen- 'nbsp;fiscontinentia,quam ComitisSvvcickardiconiunx, obfcandalum,ma-,/nbsp;nifcftarc coa�ia, multas mulieres, netriccs 8c lotrices infamia notari eu- fnbsp;rauit. Nota hiftoria,dc qua Chriftiana Echo ita canit :nbsp;iIosfiatresagttnequa�us?AE�ns.

�'�/Mw'

quot;Stioncarentfuriofoamore�more. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Spiraperplacurtnevu[tus?vltus.

An Fulda bac pia corda torret ? Horret, Sartricemvnamneibi�r�t? Ar�t.nbsp;Vir G IS C�sa ne le�dtis Ullis,nbsp;CuiproddlSatanaillefellislollis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Qmd? Q^din BxuariapalamferuntjIeftiitasdoliuminGoIIe- / N 3nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;��iunt

-ocr page 112-

�f�i


c A P r T r L


jgium fuhucxl�Tej� cuius fundo c{Fra�:o,merctrix in pub��cas p�ateas pfOquot; I �apfa fit. H�c c�mIngoiftadij amp;c Gregorio de Valentia amp; Bonaucntur^�nbsp;exprobrarem.refponderunt s Illi funt rumores vani de noftris, quos no-*nbsp;'bisSocietatishoftesamp;h�reticiaffingunt. SiVeneri operam dare veile-*nbsp;I lUus.habercmus vtiquc occafiones multas : fed feimus noftros efle purosnbsp;amp; perfe�osjaut fi qui ex noftris lapfi, non ftatim omnes quoq; taies eflenbsp;I oportet � Qifla gratia adiuti fecontincrepoflunt.Homincsfumus,nonnbsp;fangclijdicebat altctjquafi diceret : Si votum hoc non feruaraus cafte, fa-jcimus tarnen illud caut�,neque ita publicc)Vt reliqui Clerici,quos c�cu-

� uentor, angelicam puritatem ab ipfis exigit : Qp�m belle igitur h�c in-I terfeconueniunt?

Nihil hic attinet dicerejde illorufn nodurn�s pollutionibus: nihil � de Onanitica fpermatis proie�lione : nihil de prauis concupifcentijsmi-hil de libidinous qu�ftionibus, quas mulierculis, pt�fertim iunioribusnbsp;tempore ieiuniorum proponunt : nihil de fpirituali anim� adulterio�nbsp;� quo fcin vlnas meretricis illius impur�, de qua Ezechiel amp; lohannes lo-quuntur, eifundunt. H�cenimamp;notiorafunt,qu�m vt ncceffcfitco-piofi�s de iftis rebus agere,amp;turpioraqu�mvtpar fit, caftasleftorumnbsp;mentesijsoffendere. Deus illorum Sodomiam p�nis iftis fcelcribusnbsp;I condignis puniat,euertat amp; tollat.

Voluntautemfuorumcaftitatempf�cipu�eflepofitam inoeu�o-

quam externam adhibeant Caftitatis obferuantiam,amp; locomotiuam vtcunq; regant ; qualiseft,oculos � multere auertere ; viam per quaranbsp;� tranfit fugere:puluercm,quem cundo tetigit,excalceisexcutcre.*pcrnbsp;cancellos illis loqui; c�iugium odiffe; colloquia illarum cauercraullamnbsp;tangere : nullam falutare : quafi c�cusamp; mutus effet, eas pr�terire : allo-� quentes repudiare : omnes feminas , ceu creaturas � Deo reprobatasnbsp;verbis contemnere amp; afpernari.Licct int�rim c�co carp�tur igni, vran-turq; amp;�ftuent corde.Qups�ftus peccatum effenegant, fi non confen-/ fus acc�d�t, vel in a�um producatur.

Si quiin hoc votum o�ulis,amp; lingua, amp; auribus peccant ; publica� cor�fratribuscogunturfacerepcenitentias, qualesfunt.Hodic c� efferanbsp;fubMifl�jpercanccJIos oculos in f�minas dircxijamp;flamnii^impuras

fenfi:

-ocr page 113-

fcnfr.m�h� ergo h�c data cftp�nitcntia,vttotoiamprandijtempore oculis claufis fedeam, amp; fub menfa cibum capiam. Alius : Quod hodie / 'nbsp;impures fcrmoncs audiui ,amp; vcncream feu amatoriam cantilcnam ceci-ni,mea p�nitentia eft:vt dicam pfalmospcenitenti� feptem, meflagel-/nbsp;nbsp;nbsp;^**4

lem, amp; cantilenas iftas repetam. Tune cas coram fratribus cpulantibus altavocccantarcincipitjvt fcipfum confundat,ca:tcrisq;rifum pr�bcat. inbsp;Lconhardo Coco Landfpergenfi adultero p�nitentia impofita fuit, vt �nbsp;ex Bauaria in Auftriam proficifceretur, Se in toto itincre nullam prorfusnbsp;alloquereturf�minan�.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

SiRe�torinconfe/Tione quofdam deprehendit ad vencrem pro-nos, ijs vcl pharmaca pr�bet, vel vigilias amp; ieiunia imponit : quibus d�-monia ifta,vt loqu�tur cijciant.Erat mco tepore dccrepitus IcfuitaRo-ni�,nomine pater Iulius,qui c�queftus apud Rc�:orc,qu�d lingulis no-�ibus coram Ic�lo ipfi apparcat virgo, fuauilTim� cithara ludens, eumq; adveneremalle�:ans,amp;ad ducendaschoreas prouocans. HuicReftornbsp;fuadctjVt fl denu� virgo ilia reuertcretur,de lecto furgeret,difciplinam,nbsp;hoc eft, flagellum arriperct,fcq;tam diu flagcllarct, donee ilia cithara 'nbsp;cancre defineret. Pater obedientiam pr�ftat Reftori,cumq;fcqucntinbsp;node ad citharam fe flagcllaret,fanguisq; de tergo emanarct, Virgo ilianbsp;cancre dcfijt,dixitq;:� pater Sande, cgofamulafum beat� Maria?,mifla, ,nbsp;Vt tuam caftitatem probatem jpugnaftiacriter, vieilli fortitcr,cntibinbsp;virginitatis corona,quam tibi beata Dei genetrix mittit. Perge amp; perfe-/nbsp;ucra,acrecipics vit.\�tern� coronam immarcefl�bilcm, in choro cafta-rum virginum,quibus te tuis meritisdignum fecifti.Sicq; difparuit.H�c Seduletnbsp;ab ipfo p�tre Iulio audiui : monftrauit mihi etiam coronam,qux erat c'a flores hsr~nbsp;varijs flofeulis conferta:quam deinde illi in fuarumreliquiarumthe-^�^w U�tinbsp;faurum rctulerunt. Pattern autem ilium,quiprogenieTurcaerat,amp; taru prfKnbsp;fortaflis � Mahumete fuo huiusmodiapparitionesdidicerat,quafipronbsp;Diuo coluerunt,non fol�m fandum,fed etiam cafl:umamp; angelicum vo-cantcs.Si qui alij poftca fratres maiorcs carnis ftimulos fentiebant, ijs il- fnbsp;lam coronam magna cumreuerctiaimponebant. Qui amp;ipfi fingebant,nbsp;fc iam nihil amplius fentire, quo in veto caftitatis feruando impedi-rentur.

Sxpius etiam, Sc � multis audiui, nonnullos in Socitatc elfe, qui feipfos caftraucrintjcum fentirent,fc alia rationc votum, pr�ter Sc contra naturam ex ignorantia amp; aliorum perfuafu fufeeptum, adimplerc�nbsp;Bon polTc : oeq} heere illi� votum, quanturouisimpoflibilc, refeindere;

nifi

-ocr page 114-

nifi vclintSocictate eijci, anathematizari Sc damnari. Hue enim detoi? itTim.j. quent D.Pauli didum,eumquiprimamfidemreieccrit,idcft,fccun-. /L'i X dumlcfuitas,votan�reddiderit,damnationem�ternamincurrcre,ne-� quefalu�ripoflc:nifi Pontifex cumeo difpenfet ,illumq;abfoluat. Sinbsp;apudRcdorem conqueruntur de natur�c^efjzH�tacvijrefponderefo-

} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In huius voti cxplicatione.tum in {�ndum,� Deo ipfo iuftitutum,

coniugium,tum in fexum f�mineum,qu'afi mulieresexbeftijseffent prognat�jamp;�Dco damnat�,contumclioscamp;blafphem�inuehifolcnt.nbsp;Nonnullos noui, qui nihil voluerunt edere, quod � mullere codumnbsp;J-efnitari� fciebant.Aliosdiccntesaudiui;quotiesdcfeminacogito,totiesftoma-Iseophjti chus meus amp; bilis commouentur amp; conturbantur. A�ius dicebat : t�detnbsp;landjper- pudet�^; me,qu�d � mulicre fum in hanc lucem editus : dignus certc, cuinbsp;�m.zr.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A,-.nbsp;nbsp;-, �.

Vaccafuifletgenetrix. Alij nihil prorfus boni in totamulicris fubftan-tia efle dicunt. Siq; ex illis quidem, c�terosin harilm calumniarum pa* Icftra vinccre conantur: illi ad mentionem mulieris expuunt amp; in tabula malcdicos amp;� in fexum fcmincum contumeliofos Mantuani verftisnbsp;(quos tarnen is non nifi de malis cecinit) dcfcriptos, ob oculos ponunt,nbsp;vt fic in feipfis maius in mulieres odium excitent.

Pias ergo matronas,amp; honeftas virgines feculares ore contem-nuut blafpherno : Mo'nialesautem, qu� fccunduprtillorum defideriuW viuunt, pleno ore amp; totis buccis commendant. Certe ctiam public�nbsp;fcortaapudipfosin maiorihonorehabentur,qu�mcaft� vxoresamp;puratnbsp;virgines. Ignatius ctiam Loiola,proftitut3c pudiciti� feminis RomsCnbsp;Xenodochium extruicurauit, in quibus aluntur ift�, qu� vel per �tat�nbsp;vel propter Gallicum morbum, nee Veneris caftra amplius fcqui, neqjnbsp;Pontiflci Romano cenfum offerte poffunt.

Bononi� in Italia, in conferentia, hoc eft, in Ic�Honis repetitione� qu�rcbat nouitius ex Redore : Reuerende pater Rcdor,cft nobis fefionbsp;iniundum, vt omnia mulierum atq; virginum colloquia diuidemus, amp;nbsp;nec Aueipfisdicamus,qu�rcsmihividcturimpiaamp;impo��ibilis. Namnbsp;natural! quodam impetu amp; amore mulieres ampledor; ncq; eariim, Ct'

G/�.naturali quodam impetu amp; amore mulieres ampledor; ncq; eariim, ct' i�ft volo, obliuifeipoffum. Cupio ergo cognofeere, quomodo omnem .nbsp;Keb.i^. amoremergaillascxcutcrepoflim.Redor refpondit. Noneftifteamofnbsp;naturalissfedeftbeluinus f�uus impetus,qui � deuoto amp; religiofonbsp;homi'

-ocr page 115-

hoinine crga rnuliercs fufcipitur.Noftrje vocationis eft,tnulicrcs omnes deuitare ceu peftem,pr�tcr{juam Beatam Mariam virgincm,amp; San�lamnbsp;RomanamEcclefiam,qu�cftomniumnoftrorummater. Hasduasamp;^fnbsp;non alias diligamus.Dcindebeftialisilleamor, conucrtendus eft,in fpi- ff^aRoma-ritualem,hoe efl;,vtnihil amarevclis,quamquodSocietatis Spiritus tibinbsp;nbsp;nbsp;Rede-

amandumproponit. Si vis amare,vtameris,diligeSocietatis patres amp; futfarsex San�tam Ecclefiam Romanam. SitibiSeculariummulicrumamorob- Potificio-repit:cogita Satanam feuferpcntemtccumloqui,vtcumEua;nonvt rum Jpu-falucrisjfed vt damneris, T andem,fi mulier tibi occur rit, oculos auer- rijs amp; fiernbsp;te: fi tc alloquitur, die: Vadepoft meSatana. Mulier quid mihi tc-tiicofifttt.nbsp;cum eft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gen. 3.

Hane reuerentiam amp; iftum honorem lefuit� mulicribus , quas d�eus adiutorium vocat,amp; qu� coh�rcdes funt vit�amp;falutis�tern�, i.Pet.j.nbsp;habendum docent : digni, qui � fexu femineo, ex quo nati funt, quamp;et- Gai.3.nbsp;iam carere non poflunt,non modo fibilis, fedetiam crepidis amp; fuftibus Gen.3.nbsp;tanquamingrati cuculi,amp;communis vit� hoftes excipiantur,cxplodan-turamp;eijciantur.

Ver�m fi quislefiiitis laruam detrahat v^rox^i/ff�arjvidebit eosin corde long� aliud fcntire,qu�m quod verbisloquuntur:qucmadmodum fupcri�s allata exempla,id fatis declarant. Cert�, fi Chriftus lefus vifibi- loan.nbsp;liter appareretjlefuitasconfimili modo,quo Samaritanam eftallocutus,nbsp;perftringcrct,eosq; impurttatis conuinccret. In banc forte formam : le-fuit�,vocatevxoresvcftras,amp;venitcEuc.Relponderentillivtiq;,amp; dicerent: non habemus vxorcs; Icfus autem refponderet: Bcnc dixiftis,nbsp;nonEabemusvxorcs:quiaiftx,quashabetis,nonfuntvcftr�. Qmdh�cnbsp;re:^onfufi eifent lefuit� aliud? qu�m.Domirte videmus, quia Prophetanbsp;CS tu. Patres noftri idem feccrunt. Sed rogamus te cum Gargefenis, vt denbsp;finibus noftris exeas, nefortaflis cum illorum porcorum grege ab barathrum gehenn�pr�cipites feramur.

\.4-

Neautem quisexiftimet,melcfuitisvcl aliquamfaltem facere�n-iuriamycumabsq; dubio,votum caftitatis, quo feobftrinxerunt, fidelius fintobferuaturi: explurimisduostant�m hac viceproducain medium,nbsp;qui verbis quidemcaftitatis votum vouerunt,fa�is autem illud neg�- )nbsp;runt. PtlnitiseftMelchiorStor , Rom�Thcologi�Do�torcrcatus. Is/�wo 13^2nbsp;vt faluus amp; incolumis in Germaniam redire poftet, vouit, fe Sotietatem 1333. in-ingrefturum. A quo propofito multisamatorijs literis eum Abbatiifa ^r�/�z fintnbsp;qu�dam,ipfinbsp;nbsp;nbsp;ig�tota,dehortabatur,rogabatq; eum^vt pr�fulcm Mo- Soaetattt

O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nafterij

-ocr page 116-

�o6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T V I.

nafterij pot�i�s agcrct. Se enim fine ill o viuere non poflc. Quid h�c fibl 1 velint,diuinatevos,�fatidiciPatrcsIcfuit�. Alter eftFridericus�om-merman Doctor, qui eadem, qua alter Fortuna lefuita fa�lus, fie votumnbsp;I caftitatisferuauitjVt inMonafterio quodammonialium, non procul �nbsp;' Lucernafito,c�m fororcmquand�,qu�fe�D�monioagitari conque-rebatur, liberaret, d�moniumq; eijeeret, cfFcccrit, vt nefeio qua virtutenbsp;I vmbr�illiusPatris,in locum Satanse infans intr�rit. Id quodmibiipfinbsp;Landfpcrgenfcsiefuit�retulcrunt.

O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lefuitas. O angelicam caftitatena amp; puritatem �mu-

lantes homines.De qua San�imonia c�m alij,t�m maxime Bauari milita teftaripoflunt.Vndeamp;Iefuitar�Confcflarios,per-�ties�l'o^zan'ai'quan-dam Germanicam, ^�lldjV5ttlt;r/ntd)t i^(t(bfVi^tt(V/non confefTionis, fed ventris Patres appellant.Illi ctiam, qui in iftis locis aliquem veritatis E-uangclicxamp; Auguftan� Confcffionisguftum perccpcruntrneclefuita--rum Milfas audiuntgt;nec illorum condones vifitant : cauent etiam, alio-rum nimirum damnis amp; experi�tia periclitat� pudicitix edo�hi j ne con-iugesfu�autfili�lefuitisconfiteantur. Nauerunt cnimbosnonpieta.-temamp;caftitatcm plantare ifed amp;c fpiritualem Si corporalemfcortatio-nem (femperenimfuntconiun�l�) venari. In bis qu�h�crefero, nihilnbsp;ex vano rumore collegium depromo, nihil ex odio ipfis a�Gngo:fedcanbsp;commemoro, qu� amp; ipfe mcis oculis vidi, Si in illorum literis legi, amp; exnbsp;ipforumiefuitarum orcaudiui,amp; ex relatione fide digniffimorum ho-minum pcrcepi. Quamobr�fi qux videnturnimis duraj vel par�ra mo-defta,ea non mihfifedipfislcfuitisimputandaeruntj quorum res amp; verba refero. Sicuti ne ipfi quidem h�c amp; alia vcrc negare poterunt, qua ianbsp;re ipforum confeientias appcllo.

Qu� ciimita fint jlefuitarum c�libatum feu caftitatis votum, ini'' pium,immundum,iniuftumdnhoncftum �difficile, irao impoffibile, SCnbsp;vno vt dicam verboj Antichriftianum elfepronuncio. Ncq; enim Chrl-ftus',neq;.Paulushuiufmodicoa(3:ionisvotumpr�ceperuntifcdredif-, Hifl. Tri- fim�Apoftolusdo�:rinamprohib�tiumnubere,d�moniorum dodri-fart.l,i,c, nam efl'cpronunciauit. Damnetur igitur R�gulalefuitarum de caftita-i4:Gratiti tis voto. Pugnat enimcumlegeamp;ordinationediuinarqua in gratiatnnbsp;nui in de- eorum, quidonumcontinentixamp;virginitatisnonhabent,coniugiunanbsp;cret^idifl. (quod cftCaftitas etiam in Epifcopis i.Tim.3.Sicut Paphnutiusin Con-23. 28.3t, cilio Nic�no pronunciauit icaftitatem effe, cum propria vxore confue-tudiuenxhab.rc} eftinftitutum;non folum eeuremediura contraflam-ujT

-ocr page 117-

DE ro�TiS �E^rir^�RFM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�o;

mas�ibidinum� fed etiam vt adminiculumad ge�ierishumanimultiplication cm,etiam in integra natura antelapfum.

Contra hoc expreirumDei mandatum, amp; diuinaminftitutionem , nihil valeant,nec vllius ponderisfint,qu�cunquelcfuit�fiuecxfan�inbsp;coniugij hoftibusjfiue etiam exHieronymo,profer�t.Taceatcnimhu-mana ratio, vbi exprefliim Dei mandatum habenius.Si nullum aliud votum lefuit�haberentjvel hoc vnicofatisdeclararcntjfeAntichriftifer-uos efle� qui non fccundumPauli do�rin� conftituunt presbyteros pernbsp;ciuitatcs : fedimpuros c�cubinarios,ncc vnius faltem, fedplurium con-cubinarumamatores:nec Epifeopos viros vnius vxoris,fedmultarumnbsp;�cminarum,qu3eomnempudicitiam,arnifcrunt. Vtnihildeillor�pec-catis mutis, Sodomia amp; reliquis fpurcit�s dicam. Pugnant quoq; lefui-t� hoc fuo voto cum ipfa natura : dum id quod natura immutabile, ex-petibileamp; (vtitaloquar) naturaliflimum eft : in rcm natur�repugnan-tem, odibilem amp; mutabiiem transformare amp; transfubftantiare conan-

tur,

Vt ergo Ignatij Loiol� regula,de voto caftitatis, ncquaquam diui-na eft :ita nec Ecclcfiaftica effe poteft. Quia vera Chrifti Ecclcfia, Chri-fti vocem audit : nec poteftatem habet, aut fibi fumit r�gulas vel confti-tutiones,contra exprelfam Dciordinationem,voluntatcmamp;manda-tum,fancicndi.ldcumlefuit�,femineumfexumpr�textureligionisab-ijciendoamp;laqueos confeientijs inijciendo,faciant;ncquaquaminEc-clefla Dei ferendi funt ; fed vt Canones, qui ad Apoftolos aiuftores refe-runtur,mandant, fegregandi, deponerrdi Si arcendi : Eo quod contra o- Dtenj�m mnia iura,diuina amp;c humana, grauia onera fuorum deuotariorum cerui- in Eptfiobtnbsp;cibusfupcrimponant: amp;fratribusneccflitatcm Compvls� Casti- ad Gns-TATIS indicant, in quo nonnullorum periditatur infirmitas. In qui-�os,ad�~nbsp;bus namp;fandis pr,opofitis,fe no lefu fcciatorcs : fedNicolaitaSjManich�os pifiofumnbsp;(nuptias fuis ele(�is,amp; fie perfedioribus amp; fandioribus prohibentesnn- pinjtum.nbsp;terim auditor�bus.hoc eft,laicis tantum permittentes) T atianos,Encra-titasjMontaniftasjvno verbo,monftra Diabolica amp; Antichriftiana fe effe demonftrant. Hi funt illorum Prophet� Si Maiores, � quibus h�c vo-ucndirationcm didicerunt. Quorum Succciforcseffedi funt.Pontificesnbsp;Romani, Syricius, Gregorius VIL amp; alij, qui impium illud votum con-firmafle feribuntur. Imo pr�didis h�reticis ftint d�t�rior�s : ciim dicercnbsp;non vereantur: Sacerdotem feortantem amp; adultcrantem, minus pecca-xe,qu�m ft propriam ducat vxorcin.Ide�ad vitandura eoniugium, per-

O i mittunt

-ocr page 118-

�8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C X P r T V 1.

i.Cor. 6.

mittunt fibi amp; fuis facrificulis pro arbitrio, fouerc, rcpellerc $c rcciperff fcorta,quot placucrint.Et tarnen interim Ignatio Loiol� funt illi,angelica puritate pr�diti,cafti,niundi,fan�i;i, puri, qui portant vafaDomini-Vel quafi:egregijportatores,qui abimpurisfcortisamp;merctricibuspor-tantur,fuaq; membra,meretricum membrafaciunt.

Ego fan�� amp; ver� teftari polTum, mein Italia amp;Germaniainter centum non quinque reperifle facrificulos, qui fefe ab impuro meretricum ta�iu continuerint. Taceo in Italia plcrofque facrificulos, addo et-iam nonnullosEpifcopos,ex meretricibus clfc natos : amp; Ecclcfi� ponti-fici�nonpr�fidcrcEpilcopos vniusvxorisviros:fcdfcortatorcs,adul-teros, Sodomitas, mafculorum concubitores, amp; ipfius Roman� beftixnbsp;amatores amp; ncgociatorcs. Ex quibus omnibus', non fol�m impictas vo-tilefuitici,decompulf�caftitatiscoa�:ioneapparet:fedamp;lucemcridia-namanifeftiuseft,Iefuitasfurijsinfcrnalibusagitari:quodboncfto, ca-fto amp; fanfto coniungio fuis Sacerdotibus amp; Fratribusinterdicatmec vl-lis precibus,nec ipfa naturae vi, nec fcandalorum multitudinemoucan-tur,vtfolutolaqucohocconfcietiarum,amp;fublata turpitudinefuorumnbsp;fpiritualium,quiexemplariagregiseflcdebebant,(vtamp; nomen illorumnbsp;profeflio exigunt) ipfis legitimum coiugium inire permittant. Si quisnbsp;verb interim caftc, legitime amp; absque offendiculo cum propria coniugcnbsp;viucre cupiatreum non ab officio-tant�m, fed etiam ab arbore fufpen-dant.Quamtyrannidemamp;crudelitatcm inauditam,filiumDeiinillu-ftri filo aduentu, perpetuis ignis infernalis cruciatibus ad iudicaturum*nbsp;amp; puniturum,cert� experientur.

tertio le�iitarum �votOitjuode^l ohedientu:tn qua ) fecundum propofitum lefdttarum^�er-uatn inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�^iritual� hominis

profeciionem ponunt^

TErtiumIcfiiitarumvotum,eftobedientia, quamquidem aim rcll-quisMonachiamp;Antichrifti Romani fcruis,communcm habent, vcruntam�IgnatiusLoiolaprimuslefiiitaruminceptor,hocvoto fuosnbsp;vult omnes lupcrare Clcricos : ficuti in Epiftola ad PatresPortugalix� Sinbsp;Lufita-

-ocr page 119-

DE FO TIS risriTARVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo^

X-nfitani� fcribit : E btnche in tutte le vir tu, � gratie Jjiirituali vt de�dcri ogni perfet tione, non dimeno � come da me haurete intefaaltre volte ne II� vbedten^ pi�nbsp;particular mente, �rc. Hoc eft : Etiam��umma cura amp; diligentia omni^j de�iderio,nbsp;pro gratia tilts conceffa, omni perfe�liom inuigilent : maxime tarnen omnium pcrfe^nbsp;lltom,qu�eliobedieHtta,operamdentindefe�am. Et addit:

fupportare,che ciauan�l^o in digiunhvigilie,^ altre a�re^e, le qu�lt f�conda il �uo inflituto, ciafiuna fantament'e obferua ; ma nella purita,perfett tone dell� �bedienza con la re�gnatione,vera deUe vofire volunta, annegatione de vofirigiu-dttq,moltode�dero,Eratelltcari�imi, amp;c. Hoc eft : A reltquifreligionibus,facilenbsp;fHpportamtu,vt vincamur ieiunijs,vigilqs amp;alijs a�eritatibii5,qi{{bui fecudumfuumnbsp;inflitutum fanUe vtuntur :fed in purttate perfe� tone obedientia, cum re�gnatio-ne vera ve�ra voltemat is, amp; abnegatiene ve�ri iudicq, vos cunblis alijs praire velim.

Ncquevultvtpcrfonamintucanturcui obediant:fed fimpliciter �niIlaCtiriftumDominumrcfpiciant,amp;huncfeaudire,huicq; fcobe-lt;ftre, fibi perfuadcant. Hue trahunt amp; fibi fuisq; applicant illud, quodnbsp;�hriftus de Apoftolis dixit :Qin VOS audit, mc audit r Qtn vos fpernit, Eue, lo.nbsp;mefpernit.Etillud:Omniaqu2ccunqucdixerintTobis,facitc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Matt. aj.

Obedientia ergo,quem Ignatius Loiola � fuis requirit,confiftit non-foliim in extrema manducatorum cxecutionc ;fcd ctiam in proprix voluntatis, iiidicij amp; intclle�ius abiicgationeSc omnimodarefignatione, cum omni dcuotionc Si teuerentia : non aliter, ac fi ipfi diuinx maieftatinbsp;obediret,ac ipfi Cbrifto. De fe quoqueinterpretanturPauli di�um -. Eph.�.nbsp;Obedite Dominis carnalibus,c� timor� Sc tremore, in fimplicitate cor-dis vcftrijficut Cbrifto: non ad oculum feruientes,quafi hoininibus pla-centes; fed vt ferui Chrifti,facicntes voluntatem Dei cx animo,cum bona voluntateferuicntcs:ficut Domino non hominibus.

Primo ergo vult, vt fui omnes mandata Re�oris bilariter, prompte, vtlo�iter,libentcramp; int�gr� exequantur,Deindc,Superioris voluntatem fuam faciant, boc eft, idem velint, idem nolint, corde amp; aftei�u, quod fuperior; quafi non fibifedfoliRe�:oriamp;Superioriviuercnt,acnbsp;luam voluntatem quafi viftimam Rc�lori offeranr,amp;quaft madcnt.Si-cut Gregorius dixerit : Pervi�imas ali�na caro, per obedientiam volunta: propria Eib.s;.M9nbsp;maclatur. Operactiam qu� ex obedientiafaciunt, pcrfedlionis amp; meriti ral.cap.to.nbsp;�tcrni,nullum ctiamopusabfq;obedientia,Deogratum cfrc,dicunt:c� In fermo-quodj Vt Bcrnhardus.dicat,Nfc/7Klt;Z//j;^ bon�aclien�,nccocium fanllacontem- ne ad mi-plationis, nec lacruma panit ent is extra Bethaniam ,id e�, extra domum obedientia lit. tempi,nbsp;�ceptae�'epo�int.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c.3.

O j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exem-

-ocr page 120-

TRgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- c il gt; r T r J.

Exemplis etiam declarant, qualem in fuis obedicntiam efle vel�nf� Nempe:fi Superior pr�cipiat,palum ficcum integrum rigare annum (vt

Hb.4. c. de quodam Monacho refert CafTianus) no qu�rat, vtr�m id fit vtile vel inutile futurum,facile vel impofiibilc;fed obtcmperet. Et de alio,qui ad


iuflurti Superioris,ingentis magnitudinis.petram,quam nc centum qui-dem homines loco mouerc potuifient,folus tollere conatus fuerit.Iteni


deObed �gfiatiusLoiola,Icfuitarum perfedor, Relationc,non Q^alitate, no bills erat natus : prout ipfe ingenio erat feruili,ita etiam omnes fuos, more Romano fchiauos,feruosamp;deuotoriamancipiaefle yolebat. Neq;e-nim vefpertilio accipitrem gignit. Si ergo in fuis Patribus Su Fratribus,nbsp;nobili genere natis,libertatis Spiritum ac hcroicos motus fentit : cos loris im pi� funt obedienti�, ad mortificationem, hoc eft, ad res fcruilcs,nbsp;inftar captiuorum feruofum trahit : amp; ad officium humilitatis, quod Ic-fuit� interpretantur,locorum fecretorumCvtor illorum verbis) purga-tioncm amp; exportationem rapit: vt fic omnem heroicum ipfis cximatnbsp;motum,acquafimortuos reddat. Vultitaq; vtfiadaliquaofficiaamp;fer-uitianatur� fu� repugnantia, amp; fenfibus contraria, ducantur, ecu caretnbsp;fequantur. Aut fi Redor vni dicat, fc ilium ad madationem dudurumnbsp;amp; immolaturum : ceu agnus fine murmure fequatur, ac vt Ifaac non fo-lum ligna,fed etiam fi opus fit,ferrum offeratdicuti Bobadilla, qui vnusnbsp;exprimis Ignatij LoioltE,in procreandainfelicihaclefuitarumfobole,nbsp;adiutoribus fuit,Rom� ad me in monte dicaballo dixit. Anno 1585-I. Augufti.Quocunq; iulfu amp; mandato � Siiperiori mittitur, voluntate,nbsp;iudicio amp; intcliedu nutum Redoris, ecu c�cus man� ac tadum duccn-tis,fequatur. Sidurisafficiturpcenitentijs:apatribus reprehenditurj�nbsp;fratribus contcmnitur,amp; pedibus etiam pctitur; imofi omnes in cuntnbsp;cxpuant,fuamq;libidinem, vtIcfuitaaitBonauentura,adimplerein conbsp;conentur,inftar cadaueris,felc habeat,ac fiplane effet mortuus. Si fupe-rior ipfi aufert omnia qu� habet, curaq; omnibus bonis fuis fpoliat, velles ipfi adimit pretiofas, ac loco earum cen tonesreddit, fe vt ftatua gerat,qu� patitur fe in quemuis transferri locum,amp; quouis habituin-

dui.Si

-ocr page 121-

Hui. Si contcmnitur : fi rcprehenditur: fi in locum, qui ip fi non placet mittitunfi qu� non vult audit:fi cibi infipidi amp; ingrati apponuntunatq;nbsp;inftar ftulti hue illucq; trahitur : fit vt ftatua, neq; vllum de fe det impa-tienti� amp; in dignationis fignum. Qua fane in re ipforum idola, miferasnbsp;jftas ftatuas longe antecellunt,c�m coram illis ptocidant gt; ca honorent,nbsp;adorent amp; in pari honore, cum viuo Dei filiohabeant:hosautcmfuosnbsp;fratrespremantjcalcentjcxcrucient,excarnificent. Siadpiftrinum,adnbsp;feruilia amp; libero homine indigna fcruitia detruditur, qu�q; feit natura:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

fuxvelrcpugnantia,vel fanitati ctiam incommoda : fit vt cera mollis, cui qu�uis imago imprimi poteft. Si ad terras amp; homines fibiignotosnbsp;perfaxa,perignes, vtaiunt,mittitur:fit vt baeulus inmanufenispofi-tus, qui hue illucq; fe verti finit, neq; abijeienti rcfiftit. Si ablegatur adnbsp;homines corpore Sc mente infanos: quafi iam mortuus cfFeratur, fc-quatur.

Hisamp;alijsfimilibusexemplislefuitx feniorcs,fuis iunioribuso-bedienti� fuse iugum declarant amp; imponunt, vt fic omne liberum arbi-trium,ctia in externis rebus, ipfis adimant, ac plane fcruos eos,Pontifici Romano ad quxuis obfequia promptos Sc paratos reddant : fine cosnbsp;vinos,fine mortuos velit. Sic etiam olim Gentes Sc hodie Turc� manci-piafuatra�tare folent.Ex quibus manifeftum euadit, qu�fitlefuitarumnbsp;conditio,vita,qu� confilia,ftudia Sc a�ia. Nimirum vt paucis dicam : innbsp;omnibus ijs obcdirc,qu� PapaRomanus,filius perditionis,8c declaratusnbsp;Antichriftus,Sc Icfuitarum Superiores,dcuota cius mancipia,contranbsp;Lutheranos,hoc eft,veros Chriftianos, Euangelicos Do�t�res ac Chri-ftimembrafaciendaprxcipiunt:fiueillacum lege diuina conueniant,nbsp;fiue pugnent. Qualem obedientiam nemo pius,im�ncc virbonus�nbsp;fuis requirit.

Obediendum quidem eft Magiftratui, non fol�mmiti,fedetiam

: Sc quidem in omnibus, qu� Decalogo Sc Dei pr�ceptis non repugnant. Sed Papas Sc lefuitisobedirc in rebus fidei.-pietatiamp;honefta-ti contrarijsjd non virtutis obedientise, ca�teras virtutes menti inferen-tis, infertasq; cuftodientis;fcd vitij Sc diabolica: fcruitutis, omnia pieta-tis officia ex mente cxcuticntisScconfumcntis,eft.Sic vtiudiccm,non fol�m propriam voluntatem,vt dixit Bcrnhardus;fed maxime omniumnbsp;etiam huiufeemodi lefuiticam obedientiam in inferno arfuram. Pro-.pterea,quod ea non in Deum, fed in Pontificem Romanum, verc �nti-�hri�um, fit dire�la ; Sc quidem talis, qu� Dei mandate per omnia amp;innbsp;omnibus

-ocr page 122-

m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A T V 7 r I.

omnibus repugnct. QualemobedicntiamnccipfcBernhardus probat� diccns:S��e Deus, �ue hotno viearrus Dei,mandatutn quodcuu^tradiderit,fArinbsp;ebfequendum e� cura, pari reuerentia deferendum t am e n d eo.nbsp;CONTRAP.IA Non pr�cipit homo. Icfuitasautem Deo contraria pr�cipere,amp; b�c illorum votaamp;:dodrina,delt;|uadiccturinfe-quentibusjliquidodemonftrant.

TegulaS2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ipfe etiam Ignatius Loiola, leges figens amp; refigens, dicit obedien-

dum efl'e Superior! taquam CUrifto,wf�w/eclt;gt;/e,hocefl:, in omnibus rebus, �cdiz�.iit,cuenon�(on0fie�ipeeeato,iiefi,v^i non cognoscitvRnbsp;Producat,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M.Vcrumexaminerquisillorumr�gulas,Scfcriptaperpcn-

� audent, dat;vidcbit,lefuitasnihilaliudjqu�mvelhypocrifin,velapertapeccatagt; �ioru Ge- Deilcgibusamp;pictaticontraria,pr�cipcre,racerc,amp;;alijs,vtfimilitcr fa-neralium cian t au�iores fuafores efle.Sicuti Germania nunc fatis d�plor�t amp; in-*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annales, gemifcit.Dum inimici ifti homines fua zizania,in agro Domini diflemi-

nantme quidemillis parcentes,qui ipfos fouent.'fed eos, vt cuculus matrem , deuorantcsamp; dcglutientes.

autem Ignatius Loiola in EpiftolafuaadLufitani�fratrcs, fcribit : eadem etiamin fuisobedienti�rcgulis, magna feueritateincul-cat:qu�dhac fola Societatem confcruari,amp; regni pontificij ruinas con-farciri poffe confidat. Summaillarumrcgu�aruminhisconfiftitaxio-matibus. Omnisinfeftor�tumSuperioremlocoChri�iagnofiatyqualiscun^tlle�t.nbsp;Huie in omnibus internant amp; externamreuerentiam, snagna cum humilitate exhi-beaf.ip� in omni bus,non�olo interiora mente cenpront�'l^, perfettione amp; humtlitanbsp;d�bita nella e�ecutione eflerna � quanto far � loro impefio,fen'!^fiufe, e mormoratio-'nbsp;nfancorchecomandecofe diffictlh�'alla fenfualita r�pugnants', ma oltre dicio�flsr-'^non hauer, tnteriermenn vnarera.re�gnatione, amp;annegatione delproprio volere,nbsp;egiuditio,conformandolo con quelle ch� il Supcriorevuole,�fente, in tutte le cofi, ouenbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non� conofee�ipeccato.Obediat,in quit,��)� fol'am tota-mente,prompte,perfeile amp;

huiniliter in r erum externarum executione,�ne omni exeufatione, nbsp;nbsp;murmur�ti/r-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne,etiam� res difficiles,amp; fenfibus r�pugnantespraceperitifed etiam iutrafi,totus�t

re�gnatus, amp; abnegetpenit�spropriam voluntatem iudiciumfaum, illudq^ in o-tnnibus conform�e in Superwris obfequium, quo cum idem velit amp; uolit, vbi non m/t-nife�apracipiunturpeccata.

Vcr�tnq�idaliudlefuita qu�m pcccata pr�cipit,amp; quidem ma-2. Theffi2. nifeftb De� mandatis amp; verbo contraria ? Verbi grati� : In prima re-Gregorius gula Italica pr�cipit, vt omnesPontifieem Romanum, qui iam decla-Magnus. ratuseft Antichriftus,nomineamp;fa�lis,pro vicarioChrifti Domini no-ftri

-ocr page 123-

DE FOTIS lE^FIT^lRrM. �lri(quafiipfcfuainSponfamrepudiafret^agnofcant:amp;in omnibvs, CM�ifJ�nbsp;ctiam in verbo Dei non expreffis, perfe�e illi obediant. In fecunda re- Catuhi�nbsp;gula, fuos focios Chriftos .hoc eft, Saluatores hoininum,cum magna amp; minait.nbsp;nominislESvJ�of�icij Chrifticontumeliaconftituit. Quafiharumre-gularumobfcruatione, amp; alijs amp;c fibijpfis �tcmam pcrfe�ioncmpro-mereri pofl�nt.In tertia facit illoscircumforaneos, vagantes, feu explo-ratores.aut poti�s omnium proditorcs, quiomnesmundi plagas pcrua-genturjamp;homines� fide faluificajad infidelitatcm Papatusdamnabi-lem amp;lethiferampertrahant. In quarCahabitumamp;conucrfationem il-lispr�fcribitPharifaicam,nccnonamp;vitamfinep�nitentijsotiofam acnbsp;Epicuream. In quinta auricularem amp; generalem confcifionem, maximam nimirum dcteftabiliffimam cohfcientiarum carnificinam, ob-truditJn fexta fuosSacerdotesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facit,amp;iquicunq; non funt

Sacerdoces, eos � fanguinelcfuChrifti grandi facrilegiorepellit. In fe-ptimaimpoffibilemomnium peccatnrum enumcrationcm imponit. In o�aua amp; nona,omnes fuosneophytos impietatem crgaparen tes docet,nbsp;fine timor� amp; pietatc pr�cipicns, vt omncm naturalem amorem ac sa{-T'�.bquam ipfi carnalem affc�tum interpretantur, erga parentes exuant,nbsp;ac in fpiritualem, hoc elf, in amorem erga Sacerdoteslefuiticos, quosnbsp;fpirituales dicunt,conucrtant.In decimaamp;vndecimafraternamtollitnbsp;charitatem,dum capitula ctiam Monachisconfucta,coryc�os,luposamp;nbsp;inquifitoresjin Euangelicos ordinat. In duodecima Anabaptiftarumnbsp;fuperftitiofam xeii/ayinif confirm�t: amp; odiumin fuis aduerfusfecularesnbsp;excit�t : In d�cima tertia multas amp; varias hy pocriticas amp; pharifaicas pce-niteptias probat. In decimaquartafcnfibusrcpugnantia,amp;fanitatemnbsp;corporis l�dentiaimpcrat.Et vt de reliquis regulis, quarum multas ha-bent.taceam,intercentumnonvnam inucnics,in quanonnotabilisamp;nbsp;cralTus errordn articulosFidei, amp; Decalogum �Deo promulgatum im-pingcns.rcperiatur. Tant�m ergoabeftjVth�rcgul�pcrfc�tionem aff�rant �� vt poti�s defummoperfedionis gradu hominemj ad imum im-perfc�lionisangulum detrudant.

lefuit� quidem fplendidcnugantur,r�gulasfuas�SpiritufanSto Ignatio Loiol� infj�rat�s : fed Spiritusfanftus non traditDeo aduerfa,nbsp;ficuti has r�gulas efte, iam demonftratum eft. De mco,in quit Chriftus,nbsp;Spiritus fan�ius accipiet,amp;annunciabit v�bis.H�c verb non funt Chrifti, fedfuxitadinuentiones proprij ipforum cerebri,quas loco reuelatinbsp;Deiverbicuftodiuntjcolunt, adorant. Et tarnen impudcntilfimos iftosnbsp;Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;homines

-ocr page 124-

114 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P r T V I.

homines non pudetjh�cfigmenta capitis fui, amp; has Loiol� nugas,iplt;� Annot;S4 DeiDccalogopr�ponere.Idc[uodIacobusCrufius,Nouitiorum Landzs- Feb, in fpergcnfium Re�tor fecit-No/Zerjinquicnsell, lt.egula votorumabnbsp;explic. re- IgnatioLoiala tradita, Suam quoq^Societatem Arc� Nose, fifcellsE Mofis,nbsp;�/lt;/.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;agro,vinc�,grano finapis, Luei, Soli, equoTroiano, horto Alcinoi, amp;

Gen.6.7. Paradifo terreftricomparare folent. Quod in hac fola, vtiidem Crufius l,xod.2S. pcthibebatjhomo viuat puriflim�tcadatrari��im�tfurgatvelociflimc:nbsp;ambulet fimpliciffime: viuat Spiritui fccuriifime : reeolligat fe facilimeinbsp;purgctfeeitifTimc : moribusftudeatlibentiffimc:ac tandem propter re-gularumobferuantiam recipiat pr�miumampliffim�:maxim�fiinobc-dienti� voto cuftodiendohabueritfeconftantiffime. Tails,inquiunt,nbsp;fimilis erit Chrifto, qui Patri fuo vfq; ad mortem, mortem crucis, obe-diuit. Sicuti de obedienti� meritotmulta hincindcexMonachorumnbsp;fomnijs corraferunueaq; in fummam.quandani redegerunt, in fimmarianbsp;deliecon�itutieni,! regula3Z. vfq; ad 38. in quibusfuos fuperiores,Chri-ftum : corum mandata Chriftifermoncmrlnferiorcs verb Schiauos,fer-uos,amp; deuotoria mancipia,feu, vt illorum verbis vtar, animaliabruta 8cnbsp;cadauerafaciunt.

Glorianturquidem IefuitSE,.qu�d ipfi fermant hominibusjcon--cionando, confclhones airdicndo, iuuentutemlitcrasdocendo amp;xgro--tos vifitando. At resipfaloquitur, ipfos omnesaJioshomines feruorun� amp;: mancipiorum loco habere. Ideo quotics ego in Italia, Auftria amp; Baua-riaIefuitam,geftibusHiftrionem refcrcntcm,concionanteaudiui:ima-ginabarmihi,me intuerivulpeculam gannientem amp;anferibusblandi-entern; fed � tergo,anfcrem ad dcuorandura raptum, ex oblonga ifta tu-,nbsp;nica Collum proferentem.Qupties videbameosabfoluere homincs:pu-tabam. me videre partem lupi lub veftc ouilla occultatain prominere.Sinnbsp;iuuentutem ore docentes audicbamiiudicabam eos manibustenere gla-diutn, iuniorumq; mentes amp; corda inftar Herodis infanticidx, Falla do-�rinatransfodere: Siipfos �grotis afliderc videbam,arbitrabarmeini�nbsp;tueri fimiam altera manu crucem monftrantem, alteram autem in cru-mena �grotantis habentem ; feu furem fruftulum panis albi finiftra manu �groto porrigcntcm,dextera verb calicemaureumfurripientem8tnbsp;abeuntem. Tales nimirum lefuit� feruifunthominum : Dei autem mi-*nbsp;nifterium aut nefciunt,aut negligunt,aut contemnunt. Quorum ferui-tium placetDeOjficuti Pharil�orum fermentum,cultus Baal,orationbsp;Pharif�i.

Quomodo

-ocr page 125-

vorjs l�^F�Ty�RFM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IIJ

�^pmodoenimDeoplaccre poflint,quiin plcrisq ;,cum Luclfero amp; Antichrifto) fc Deo pr�ferre non verentur? Qi^odvel cxeopatet,nbsp;qu�d fuas r�gulas Dei mandatOjSf Ignatij Loiolx conftitutiones, Chri-gt;nbsp;ftiEuangcliopr�fcrunt. Siquisin legem Dei peccat,velEuangelijau-ditum negligitjTiihil delinqucre videtur, aut certc peccatum eius venia-leeft: fin peccat in lefuitarum r�gulas, hic mortale crimen committit.nbsp;Sicuti Superioreslefuitarum tradunt. Verbi gratia,lefuita Saccrdos,no- Annonbsp;mine Heinricusjaluranorum Scholafticorum Principis Bauari�,in con- 77,nbsp;tubernio Albcrtino IngoIftadij,Regens amp;Occonomus,in feptimana ' fnbsp;fan�tajqu� vltima dicitur iciunij,dieVcnerisfuisdifcipulisdixit:Pernbsp;hoc facruni ieiunij tempus Itbenter audiuiftishiftoriam paffionis Chri-fti ex quatuor Euangeliftis : feciftis multaspoenitentias vigilijs,iciunijs,nbsp;orati�nibus,percgrinationibus,cilicijs,ferulis Scflagcllis, quibus vosnbsp;Chrifto conformaftis,8� eius paffioncm adimplcuiftis,amp; propeccatisnbsp;veftris fatisfeciftis.Sed dico vobis,nihil ifta omnia vobis prodcriit,fi nonnbsp;luxta pr�fcriptum noftri Superioris eras oinnes amp; finguli,peccata veftranbsp;confeflifucritisjamp;Sacramentum more catholic� ,hoccft,fub vnafpe-cie, fumpferitis. Qma h�c fan�lamandat EoclefiaRomana ,lt;juamin o-mnibusaudiredcbcmus.Libenteraudire condones multas :amp;libenternbsp;ac f�piuslegcrefacram Scripturam,id profedo non cft,fignum bonica-tholici ; fed poti�s h�retici, qui fe iftis rebus, ecu fimia nucc, deleftant.nbsp;Verusautem catholicus,non mult�m deledatur concionibus, qu�cit�nbsp;ceuvcntustranfeunt:neq;lc�:ionecapiturScriptur�,fiquidemeamor-tua eft litera,quam no intclligit ; fed vnicaeius voluptas eft, audiremultas Miffas:amp;f�pi�sconfitcri. H�c quincgligitautcontcmnit,graui�snbsp;peccat, qu�ra qui in omni vita fua nullam vnquam eoncionem audiuit,nbsp;ncc Biblia vidit.

Cum autem exhortationcm finiuilTet, eumq; ( mihi enim familia-riternotus erat)interroga{rem,vndcifta probaretPSapcreipfiusdifta pharif�ifmum, Refponditbreuiter: Audi,fan6ta matcisEcclefia Romana ficftatuit:cui�fi non fimplicitcr obediucris,bonuscatholicusn5cris.nbsp;EcclefiaRomana,dicebat,non Verbum,Verbum, aut Scripturam, Scri-pturam, vt vos facitis Lutherani hxretici �Ecd Miftam amp; Confeffioncmnbsp;jsaculcat. Hanc ergo audiamus. Qma h�c, inquit, eft magiftra : eft viuanbsp;DeilitcrazipfaLex:iliaautemeft litcra mortua,nihil contra Ecclcfi�nbsp;Roman�audoritatcm d�cern�s, vt nee filiacontramatremjnecfexwusnbsp;*ut difcipulus contra Dominum Semagiftrum fuum.

P X Verum

-ocr page 126-

C A P V T r L

Vcr�ra qu5s Line non videat, fummam lefuitarum impietatem, non ferendum diuini verbi contemptum ?Nulli enim Chriftianorurtinbsp;ignotumeftjcontrarium efleverum. Nimirum Romanam Eccicfiamnbsp;Joh. 10. Chriftifponfam non elTej, alioquin vocem fponfi audiret : fed Antichri-Apoc.17, ftiSynagogam, quiaCbriftiEuangeliumfecur�negligit. NcqucEcclc--fiam efle Dominam,fed miniftram, ab ore amp; iuflrone Chrifti pendetera.nbsp;Ide� nosimproba lefuitarum ifta impietate reli���-, nunc porr� breui--ter dep�nitentijsjquas lefuitarum Superiores imponuhtijs, quiobe-; dienti�votum,tranfgrcdiuntur,dicamus.

Vt autem nouitij lefuit� re�t�, qu�nam fit illorum obedientia,-intclligere poffint, ijs in muf�is cubilibus ob oculos huiufmodi ima-ginesponunt, Efl in medio pi�lur�puer,qui dorfum incuruat,quo numcrisimpofitumf�rt trabcm,cuiinf�ript� efl: Fortiter.Portat deinde Cy tbaram : qua volunt obedire debere eum hilariter. A dextrailiusnbsp;afliirgitcatulus rvt obediatvclociter. Pe�lus gerit apertum : vt obediatnbsp;tuto corde, propria voluntate abic�l� : vel cert� Superiori tota tradit�.-Ostenet claufum: vt obediat fine murmure. Baiulat rcs viles amp; abie�as;'nbsp;vt obediat etiam in rebusfenfibus repugn antibus.Pedibusfertocreas:vt'nbsp;obediat conftater.Ambabusmanibus vafa tenet : vt obediat feu int�gr�,�nbsp;Aures habet obleratas : vt obediat in ijs, qu� ipfi auditu iucunda noUnbsp;funt.CaputincIinat:vt obediat humiliter.

Si quis autemcontrabas obedienti�lefuitic�formulasamp;condi^ t�ones peecat, huic pro qualitate deli�i p�na iniungitur, qu� ipfis p�-nitentiadicitur.Verbi grati�.Miniftcr mandatnouitioi quem putatelfenbsp;fiipcrbum, vt abeat amp;: locum fecretum (refero illorum p�nitentias,v�nbsp;cas fac�nt,raihiigitur venia detur,fi qu� min�smodefta videntur.No-lo enim lefuitarum vel verba velfa(5tamurare,fcdres illorum, qualeS�nbsp;funt, vcrc demonftrare)aut caligas decrepitorum excrementis repletas,nbsp;autmatulas,autetiam aliavafaimmundaexpurger. Nouitius fentiensnbsp;iftasreslenfuifiio repugnare,feexculat, murmur�t, aut etiam operamnbsp;fu� denegat. Huius p�nitetia efl coram Fratribus,vcl prandij vel c�naenbsp;tempore fiiam profiter! culpam.KeuerendiPatres,dile�ti Fratres ( dicitnbsp;in genua proieftus) dico vobis meam culpam, qu�d hodi� in obediensnbsp;fui,neq; cloacas velcaligas quorundam expurgaui: quare mihi data eflnbsp;p�nitentia.�Prim�m vt in refe�lorio circumeara vobisq; demonftrem,nbsp;quomodo me exeufauerim, amp;rebcllem declar�rim. Tune horrendumnbsp;videns, voceq; vtcnsftentoria, pedibus quatiens, ait : Nolo hocfaccre�nbsp;no�

-ocr page 127-

Hl vorig irsrirarval nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�7

non veni vt cloacas expurgem.Quid ad Minifter ? quid alioru ttr cafig� gt; expurgent illi, qui c�naeas rcplcrunt humano.His di�isin refedorijnbsp;medio confidetjamp;fecum habet caligaslauandas,vfq; dum c�tcricibumnbsp;fumpferint,amp; tenetur abire amp; iufla exequi.

Si qui illorum inuiti huiufmodi res fubeunt perficiendas, huic proponuntcxemplumCatharin�Sen�fis, qu�vafafanieplcna,vtfen-fusfuperaretfuos,epot�rit.Item,canumlambcntium vlceraLazari.Oli-uerius lefuitarum Vifitator per Germaniam, diceb? t aliquando Ingol-ftadij : multiadmirati funr profundiHimam patris noftri San�tiHimi Ig-natij Loiola: humilitatem,vnde earn didiciflet. Sed car�Timi, dicam vo-�y*.�]nbsp;bisjquibusillemedijsad humilitarisperfe�lionem pcruenerit.Quodam f gt;nbsp;tempore R@m�incollcgionoftro,LudouicusGranata,MonachusDo-minicanus, optimus noRer frater, amp; dercligiofis, ob exercitia Spiritua-Iia,ingrati� deuotorum hominu �dita, optime meritus, vifitauit noftr�nbsp;Pattern Ignatium Loiolam;.amp; dum in collegio noftro obambularet, vi-dit Patrem Ignatium Loiolam cloacas, falua reu erentia, proprijs mani-hus expurgantem ,amp; matulas clucntem: quem vt confpexit, exhorruit,nbsp;amp; coram eo'procidens,eiusq; pedes exofculans dixit : O Pater San6le,n5nbsp;�iirorampliusjvndetantatibi venerithumilitas, Vere tu humilitatisnbsp;apex es.Sicjinquitjdiledi Fratres, 1�veram humilitatem addifeere volu-critis.neceffe eft,vtin omnibus,ficut regul� mandant, humilia, vilia,nbsp;abiefta ac fenfibus repugnantia appetatis,amp; in cun�tis vos humilietis.

P�lcrum fane hoc eft, amp; delicantium humilitatis ftudium. Egrc-giuslocusjinquohumilitatisSuitic�ftudiofi philofophentur. Etvtina iniftislocisperpetuooccuparentur: nef�tidaSc imputa fua dodrina,nbsp;puritatem Academiarum amp;EcclefiarumEuangelicarum cofpurcarentnbsp;�c coinquinarent.Digni fane Efauit�,qui vbi in Germaniam vcniunt,adnbsp;huiufmodi locadctrudantur:neSuit� iftiiuftis fuis ferculisdefrau den-

tur.

Non poflum h�c non commemorare, quibus ceremonijs �Reflore pctant,vtillislocafecreta expurgate permittat. Iftud feruitium vocantnbsp;officium humilitatis.Iftod fermtium vacafttofficiumJaumilita^isrSi quinbsp;ergo illud fubire volunt,amp;quafi pr� c�tcris fefe humiliarent, videri cu-piunt: eorum eft Rc�orem acccdcre,amp; coram eo in genua procidere,nbsp;manus erigere complicatas (quafi Deo verba faeSurus effet) ac dicere;nbsp;Reuerede Pater Rc(tor,quiaNatur�fupcrbusfum, ncq; perfe�l�,quodnbsp;r�gula mandat,fenlibusrepugnantia appetere,autmein omnibusmor-

P j; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tificare

-ocr page 128-

C i f V T V L

lificarc poflum:rogo vcftram Reucrenttam, vt ad maiorem tio* ��orcnijamp;bcat�virginisMarixgloriamjmihi conc�d�t indignojoffi-�nbsp;cium fubirc humilitatis,cloacas expurgate,matulas elucre,amp;vcftcntnbsp;nuptialem (eft autem illis veftis nuptialis i cento, indumenti genus for-�nbsp;didum ) inducte. QiiemRc�oraliquandiu permittit incuruatum ma-nerc,ac tandem,quau rein facram pera�lurus, ait t Quia puluis cs amp; ften*nbsp;cuSjSi noftra Societate tc indignum agnofeis, placet ilia mihi tiiahumi-liatio.-furgCjVade, quia quod petiui{ti,impetr�fti;amp; da operam,vro-. -, mniafecund�m r�gulaspr�fcriptas,puraamp; mundaconferucs.Sicenimnbsp;V* * � ex fordibus ad funimam gloriam perucnics,

Tradunt etiainlcfuitse,his Suitis certas mcditationcs,quasintcf purgandum rurtiincnt. Landfpergac locum habcntSecretum, quifedeinbsp;capit incirculo duodecim. Ab introitupfopendent fcop�amp;linteami-na,quibus locoiftaexpurgent. Subhispofitumeftvafculum aquaplc-num : Si in ollaarcna. Singul� fedcs fuas habent portas, quasintransSinbsp;exiens claudat, Cuilibet port� affixa eft imago mortis. Dehisinftru-mentis in recreationc Anno 1582. dicia.decemb. Do�horTheologia�nbsp;Rohiae formatus, amp; bene in Allegorijs myfticisq; rebus ( vt loquuntur)nbsp;qualificatus,FridcricusSommerman,meuspopularis,Landfpcrg�hanCnbsp;d�dit contemplationem.Imago,inquit,mortisfignificat,nos ex materianbsp;fadosclfe rudijfordida amp; olfea, hoc eft dura : Quia ad obcdictiam Supc-riorisjprxfertim in humilitatis officio, id eft, inTocis fccretis expurgan�*nbsp;dis, amp; res fcnfibus r�pugnantes obeundisjvald� duri fumusjimoquafinbsp;mortui. Significat ctiam ilia imago mortis hominem fecularem : qui nihil prater ofla habet,hoc eft,qui votis paupcrtatis,caftitatis,obedientiar,nbsp;amp;ftatu religiortis caret. Talis imago mortis ctiam nos fumus, dum ilianbsp;Vota fecim�s, fed neque Deo, neque hominibusreddimus. Obferationbsp;portx fignificat noftrorum quinq; fenfuum cuftodiam quosbene clau-damus.ne vapores feetidi vel exeant vel intrent: quod fit, fi vel fecularianbsp;cogitamus, vel ea faceredefidcramus. Introitusfignificat nosin huntnbsp;fectidum mu ndum ingreffos. Exitus verb, nos ex mundo exirc, amp; reli-giofam feu fpiritualem vitam ingredi debcrc�Sic nos,qui Societatem in-greffi fumus,f�tidum mundum,quafi cloacam deferuimus, amp; in Socie-tatem,locum omnibus virtutibus,ccu paradifum odoriferis floribus fra-grantem, intrauimus. Ipfa porta fignificathominesmundanos, qui vtnbsp;Jiorta in car dine,ita ipfi in rebus fecularibus hue illucq; verfantur, funtnbsp;inftabilcsjamp;quemlibet fc apcrire,hoc eft,quo vult ducere,facile permittint.

-ocr page 129-

rOTlS lESriTARFM,

tunt. Quaics funt etiam inter nos ij,qui corpore quidcfnin Societate vi_ uunt : at animo amp; cogitationibus in Mundo vcrfantur. Et fi Sccularesnbsp;illorumlinguasamp;auresreferantiquiccjuidillis dicitur,boccreduntjap-petunt,amp; poflentjfacercnt. Arenam lignificare aicbat,difciplinas, hoenbsp;eftjillorum ienfu,aufteram vitam,ciliciajquibu$carnis pruritum fricentnbsp;amp;abradant. Olla:cft Societas, in qua aqua pcenitenti� feruida,lacry-misq; falutaribus, nos Deo, amp; Superioribus, in gratu cibum coquamus.nbsp;Olla fuinus nosomncs,id eft,tefta fragilis. Vafculum aqua plen�, figni-ficat,hominem fecularem,cogitationibus humidis rcplctum,hoc eft,ta-lem,qui tantum de rebus tranfitorijs amp; mundanis cogitat. In quibus etiam diffluitamp;p�rit. Linteamenfenificat pannum ilium, quo Chriftusnbsp;fe circumcinxit, dum fordidos diicipulorum pedes lauit. Scop�admo-neant nos virgarum, quibus Chriftus c�fus: fignificant etiam noftrasnbsp;difciplinasjid eft,flagella, quibus carnis lafciuiam refrenamus amp; caftiga-mus. Circulus feu fedum ambitus, fignificattotum mundum. Duodc-cim fedes d�notant vel duodecim Patriarchas,vel duodecim Apoftol�s,nbsp;qui cxiuerunt in totum mundum. Excrcmentaqu� abfterguntur,figni-ncant do�irinam h�reticorum,Lutheranorum amp; aliorumSchifmati--corun-i,quibusOrbcmreplent,ad qu�expurgandanosemiffifumus.

Sedh�cperdigrefl�onem. Atq; vtinamomnesPrincipesGerma-ni� 2c potentes in hoc mundo, hofee S V � T A s, non ad aulas, tcmpla �c fcholas, ver�m ad caulas, ad officium humilitatis,hoc eft, illorum lenfu,nbsp;ad loca fecreta amp; cloacas relcgarent. Sic enimfanftaChriftiEcclefia,nbsp;Pontificijs excrementis carcret,amp; in verbi diuini puritatel�ta florerc, amp;nbsp;inftar palm� afTurgerejDeumqueglorificarepoftet. Sed redeo ad aliasnbsp;p�nitentias.

Regul� obedienti� volunt, vt Superior! obediat fine excufatione, murmurationc,amp; quidcmvclocitcr,amp;hilariter,quafiipfeiufiiflet Dorn inus. Si igitur in aliquo laborc iniun �lo aliter fe gerit, poenitentia illinbsp;datur. Mandat Minifter.vt aquam amp; ligna ad culinam porter ; Illc vaditnbsp;amp;imperatum quidem facit, fed murmur�t aut cundatur. Huiusobe-dientia eft,in refedorio,cum lignis circumirc,murmurare,amp; lente pro-gredi :ficq; fratribus monftrare qualem fc�inobedicntiagcffe?it,amp;apudnbsp;cocum tardjtateamp;pigritiam deprecari.Breuiter in omnibus, qu�man-datRedor,fi non ad illius nutum fiunt omnia,p�nitcntiasiniungit,necnbsp;, fert,vtvcldiuerfavol�tas,iudicium,intellcdus,vdaliquodrepugnan-ti� fignum innbsp;nbsp;nbsp;confpiciatur, ^uaproptcr vt cos� ficut loquuntur, in

obediea-

-ocr page 130-

�iO


C � r T T fl.


obedicnt��votoacmeritoperfc�osreddant,vari� illosprobarefolcjit.


Rom�indomolcfuitarumprofefla, pater Turrianus d�dit Nouitiova-


Anno 1^8^, fculumvino Gr�c� repletum,dixitq; : Vadc,amp; in cloacam eft'unde. Fra



ter cogit�t ; non efFundam,fcdabibo,amp;fimulabo mceffudifle. Turria-nusmittitalium,quiFratremobferuet,qui c�m videret ilium vinum abfcondiffe,Patridefert. PatercrgoNouitio dicentifevinum cffudifle,nbsp;p�nitentiam dedit,vt mcndacium fuum coram Fratribusconfiteretur,nbsp;amp; o�tiduum vino abftinerct. Idem alteri Nouitio vinum rcddit ijfdemnbsp;verbis,qui vadit amp; vinum cfFundit. Hune Pater commcndauit, illiq; vinum priori ademptum ebibendum conceflit.

Apud San�ium Andream in monteIdicaballo Rom�,O�lauianus Pater N ouitio, c�m cxpiarentur,dicit: Vadc,amp; in hoc ftercore te voluta,nbsp;ficq; domum perge. Nouitius ver�Suitafeinc�nohucillucq; verfat,nbsp;ficq; Epicuri de grege poreus domum redit, cundis eum videntibusnbsp;rifum exhib�s. Qj.iem,vt Redor vidit,cum quid adum efletj interrogat,nbsp;amp;rc cognit�jait:VadeadSartorcm,tcq; nouisveftimentisinduicura.nbsp;Hoc ehim promeruit obedienti� tu� virtus.



Landfperg� Chriftophorus Zieglerus Nouitio tradit rapas amp; ar



bores teneras amp; aif.V ade,iriferc cas tcrr3f,radicibus furfum eredis,ramis autcmintcrr�profundumdemcrfis. Fratervadit,fedvtNaturapoftu-lat,radices tcrr2:,ramos aeri mandat.Huius p�nitentiaerat diccre:Nonnbsp;qu� Natura vel mea ratio iubent: fed Superioris mandata exequendanbsp;lunt:ac in refedorio plantulas ac rapas ter circumportare.

Qmdam frater Veron� laborabat imbccillitate ftomachi. Cu� Medicus ordinauit:vt Zingiber man� comederet, vefperi verb vnguen-to,quod eiexhibuerat, ventrem circa vmbilicum inungeret. Miniftcrnbsp;verb fufpicans Fratrem ilium ftomachi infirmitatem fimulare,modb vtnbsp;ieiunij temporibus,carnis cfus ipfi concedcrctur, infirmo ait : Non Mc-dico,fcd mihi vouifti obedientiam.Hocnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnguentum comede, amp;c te

hoc Zingibere vnge, vfq;dum fanguis cfrluxerit. Frater obtemp�r�t. Minifter verb cius obedientiam mirum in modumRedoricommen-dat, qui ctiam deinde nouitio non fol�m carnes vitulinas,fed cauponesnbsp;amp; gallinasdandaspr�ccpit.

E.t vt tandem votum hoc lefuitic� obedienti� concludam, Eo* obedientes cfl'ciudicant,qui omnem fuam vcgt;luntatem,iudicium,intel-ledum ac rationem,in Superioris nutum transformant, amp; ad omne ob-



-ocr page 131-

DE FO TIS lESriTARVM.

funt c�ci, cercijftatu�jcadaucra amp; baculi dcuotorij, Talem obedi�tiam nonnullidicunt Turcar� feruis incfle;qbifectiamadmandat�lmpe-ratorisillius,occidcre folent. Talemquoq;obedicntiam celebremilium MofcouitarumTyrannum BafilidcmJcfuit�Poffcuino non igno-tum,�fuisrcquifiuifle,hiftori�deeopromulgat�rcferunt. Digniergonbsp;Iefuit�,quiad Turcas amp; Mofcouitasrelegarentur, vt Germania ab ipfisnbsp;libcraretur.



hoc eit il Hor um, qui tam m omnibuslefuitar um in-�itutisfrobati ,perfeHiifunt inuenti, ac Pon-uerunt.

IGnatius Loiola ille primus lefuitarum Inceptor, initio in confirma-tionefu�SocictatisjfubPaulo III. PontificeRomano, AnnoChri-fti 1540. 5. Calend.O�cob.facha;non vitrafexaginta fratrcs,qui ex Profeflbrum numero effent, habebat, Neq; enimcxdeeretoPontificisnbsp;t�m temporis plures Profeffi effc d�bebant. Vidons autcm fe focios num�ro pauciores habere,qu�m vtinftitutumfuum,inadumproduce-re poffctjimpetrat �Paulo III. AnnoDomini 1543. vtnumerusillenbsp;profefforum ad fexagintafaltemreftriaus,tolleretur,amp; tot,quotvellet, habere fibiliccret.Pr�tendcbat is, Martinum Lutherum olimMo-nachum Auguftanum,nouum quoddam dodrin� genus, Pap� amp; Apo-ftolic* fcdimaxime perniciofum,in apertum produxiffe.ExMonacho- Kecifo vernbsp;rum autem turba amp;Cloricorum agmine,paucos cffe qui fefe Luthcranis balefaita-opponerentjamp;Pontifici Romano in Lutheranisextirpandisobedirtnt. rum Hof~nbsp;Excufantibusfealijs,quod fatisfup�rq; in eo occup�t! cflcnt, vt fubdi-�lt;� B�-tosfuosinqfhc�o contincrentialijs,fenonita inftrudos effc,vt nouis ba�ilbt.nbsp;iftis h�rcticis refiftere, amp; illorumoraobdurate poffint;alijs,fenon innbsp;banc rem,fed in fuarum Rcgularum obedicntiam iuraffc.

Ignatiusigitur Loiola,fadus Socictatis Efauitarum Generalis Capita i.^us,feu vt ipfc loquitur,Duxq; caputq;,fibiafcifcitfuosprimos p...i�es:PetruinFabrum;Iacobum Laynet2:ClaudiumIaium:Pafcha-


-ocr page 132-

in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A ? r r r i.

fium Broei : Francifcum Xauicr: AlFonfum Salmeron f qui Anno Domini 15 8 j.adhuc vixit j amp; Rcftorc lefuitarum Neapoli egit ) Simonens RodericumJoanncm Coduri:NicoIaum de Bobadillafqucm Rom� vi^nbsp;di in afino tanquam mundi monftrum, album pancm, quern Deum pu-*nbsp;tabat ,in manibusfercntem, circumduci, populoq; figno crucis plena-riasindulgentias,poteftatc � Papa Gregorio XIII. conccfla,elargiri)nbsp;amp; ex his facit,Sccretarios, Procuratores, Prouinciales, Reftorcs reli-Suorum Miniftros. Quia autcm pleriq; eornm erant in artibusMagi-ri:acinvniuerfitatcPariflenfl,vtloquuntur,lapideoExamineproba-ti, necnon amp; graduati : Ne fortaflis fcrentiainflati.amp;rcrum nouarumnbsp;ftudiofi,quid noui machinarentur,velMartiniLutheridoftrinscfub-fcribcrcntxoegi illosignatius Loiola, Mundu, vtle)quuntur,dcferere;nbsp;ac non folum fefe trium fimpitcium votorum vinculo obligate tfed et-jam fe totos corpore amp; anim o,in r ebus fidci amp; morum, fpccialitcr Papsfnbsp;deuouere,amp; eius fe feruitio dedicate atq; immolare,fub fui damnationcsnbsp;fi vel in minimo vel maximo religionis ac fidci ncgocio,a Pontificis Romani p la tit is amp;decrctis deficerentuvel aliud,quam ille,fcntircnt:vcl di-nerfum ab eiuscanonibus ftatuerent.

Ideo vt reliqui Icfuit� omnes,qui non funt Profefl�, ab arbitrio Ge-ncralisjRom� dcfidentis,b�rent:Ita omnes illorum ProfciTbac ipfc Generalis,� Pontificis Romani nutu dcpendcnt:Et hoc cft,quartu illorun* votum, quo fefe totos (quemadmodum Johannes XIIL Papafc Satanse corporaliter olim tradidit)Antichrifto Romano deuouent,iurant^;nbsp;fein omnibus ipfi obfequium pr�ftituros:quicquid inillospr�fumat,nbsp;vcl ftatuat,absqi vlla tergiucrfatione amp; excufatione. Et hi dicuntur Pro-fcffi lefuitarum tnimirumiurataamp;dcuotoria Romani Pontificis man-cipia,quibusprolibidinefua(ficut olimGentesfiiisfcruis)abutitur.Qninbsp;fpeciali hoc ac cxtraordinario voto,quo Pap� fubijciuntut, � rcliquis o-mnibus Monachis amp; Clcricis diffcrun t.Et h ac de caufa Papa eos,ccu pu-. pillam oculi fui-cuftodit :ac vt corpus fiium,tuetur, alit,nutrit,augct SSnbsp;-ditot�. Hi fu htPonrificis Romani canes venatici,quosrobuftusiftc Sats-nx Venator, Antichriftus,ad indagandos Chriftianos Euangelicos cmit-tit,vtcosm�l!sartibus amp; cerberorum iftorum ncxibusimplicatospro-ditosq; capiat,dilaniet ac deuorct. Hifunt, quiinftar proditorum amp; cf'nbsp;ploratorum vniucriam Gcrmaniamcircumeunt:amp; omnes cxperiuntufnbsp;quibusfidelts Germanos infidclitati Antichriftifubijcere,veinbsp;adnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ut redigere poffint. Hifiint,qui confilia dant,fccundum quS

Germ�-

-ocr page 133-

veris

Ccrmania �n priftinum,vt loquuntur,ftatuni reduci polTit. Hi funt, qui confpiranteS'amp;iuratosGermanorumPrincipumhoftesiuuantjfouentnbsp;8c prom�uent. Hi funt,qui manus Pontificis Romani ad fanguincm in-nocentem cfFundendumparatas rcddunt;dum fubinde hilceclamori-bus eins aurcs opplcnt : Ecclcfiam Romanam amp; Apoftolicam fcdeni in-terituram, nifi Germanorum Principum (Euan^clicam do�lrinam �nbsp;MartinoLuthcro.virofecundum defidefiumDetaPontificiaidoloma-niarcpurgatam dcfendentium^nomcnamp;ditionesdcleanturamp;euertan-tur. Ab bis, ceu exabyflb infcrnali tot exeuntconfpirationes 8c coniura-tioncs, turn contra Germanos,turn contra om nes cos, qui Chriftiano-rum nomen 8c fidem tuentur.

Taliseft etiam hxc Guifianorum confpiratio,fupcrioribus annis Al., * lt;d CEriftianorum orbem delcndum,fufcepta; cuius capita h�c funt.nbsp;nbsp;nbsp;' '�

i- �HtJpanus Reximpetum in i^aUitrrattmfiiciat,omnia occupet perixt. (Idem mco tempore, cum eifcm Romx, Pontifex Romanus Gregorius X II I.nbsp;pr�cepit,vt fieret in Rcginam Angli�,per eundem Regem.)

Rartemfitarumctpiarum^dSabtOidummittat.

3- Papa^religui Italtx. PrincipesauxUurei c^iat Perrariit Principi (qui ta-raen Anno Domini i � 8 3. c�m cfl'cm Ferrari�, in fc inquifitionem fieri noluit) tradant,ijuibns Sabaudi� Dux adfit.

Dux Sabaudus fuas copias habeas ex Italico amp; Subaudico milise dsle�as: cui ^�^.Germanicumequitatunhpedisatum^^bmistas.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

J. '�.l^.ipfe,Principes Germania amp; Epifiopi isineraomniaoccupent,nePrBte-fiantes f�ppettas ferre pofiint, amp; in regnum Gallia prorumpant. � Idem Icfiiitat ' Anno Domini 158 a.Coloni�fieri volucrunt,per Principem Ferdinan-dum,DucisGuliclmiBauarixDominatoris,fratrem:8cdum Fcrdinan- Andreasnbsp;dusGoloniam cum fuis pcteret,Icfiiit� cxploratorcs eger�t, ne vel Fer- Fabriciusnbsp;dinandusjvelipfius PanopliaintercipipofTit. Sicmaximus^uidamlc- in Hb. cu-fiiitarum fautor,clafficum canens, tuba feditionis, ad arma vocat C�fa- ius titulutnbsp;ream Maieftatem,Tt hancluemabEccIcfiaChrifti�uertat,maiumquef� : Har-domeftjeum congruafeucritate, ne vniuerfum Chriftian�Rcipub. cor- meniaAu-pusad extremuminficiatur,refeindat. Gladium enim iuftiti� diuinit�sguflananbsp;illi adEcclefi� defenfionem 8c vindi�lam malefa�torum, efle traditum. Confe�io~nbsp;Accingaturitao^�inEerz')gladio fiuofiuper femur, potenti�imus Imperator,Ha. nis,amp;c.nbsp;^eticos amp; Chrifiiani nomin� hofles pernicio��imos (Luthcranosintclligcns) /s7 6,nbsp;fuiisigumsnttSat. Etvtilemhanc fore fanguinisprofufionem profitetur.nbsp;a^d ettim pefiift�Uitt nttmbrum in corpore ? quid homo defferatus in Repub. quid vr~

in

-ocr page 134-

M4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A f V T rt

(�

lohan. g.

�is in vinea ? (juid Input in ouili ? ijuid prodttor in cafiris ? quid fedifio�u in ciuitate T drc. H�c funtillius verbain cpiftolaeius pr�liminari.Eundem ferm�adnbsp;modum,baud minimus inter lefuitas, Antonius Poflcuinv.sfcribit, in li-bcllofuocuititulum fccitinitalico fermone LI SoldatoChri�iano: Cuinnbsp;Papa Pius V. Carolo nono Rcgi Franci� milites mittetet. Vbi intet cx-tera(vt amp; fupra monui) ponit :Nifi milites omnes Chtiftianos feu Pro-teftantes occidant : eos, patriam, vxores, liberos, omnem fubftantiam�nbsp;atqueadco etiam fidem amp; falutcm amifliiros : amp; vocat illos, qui verbumnbsp;Dei tuentutjfceleratos miniftros,qui nihil aliud qu�rant, quam corporis amp; anim� perditionem. H�c funt feripta, h�c funt confilialefuitico-rumProfeffotum ,tum ad Imperatorcin, tum ad reliquos Principes. Innbsp;quibusBefti�ill�Romanxamp; ptiltroni cattiui conuicia rabiofaamp;calum-nias mendaciffimas contra homines innocentes, pietatis amp; pacis ftudio-fif�imos,euomHnt? Tanta crudelitas latet inlefuitishypocritisveftitunbsp;ouium citcumeuntibus, amp; pictatem, humanitatem amp; pacem fimulanti-busamp;profitcntibus. Eft cnimomnisleftiita(^vt Schypocrita) crudelis�nbsp;vtqui ordinisfuiau(ftorcmhabcatdiaboIum,acIgnatiumLoiolamfan-guinatium amp;iniuftum militem : qui ambo nihil aliud, quam mendaeixnbsp;fpargere, amp; homines occiderc nouetunt. Dij talcm � terris noftris aucr-titepeftem.

6. Weluetij Catholici pro viribus beUum,contra tonfoederatos Lutheranosgerant, ne po�int vianis laborantibus opemferre,

y, Eodentetiam tempore amp; Gui�ani in r�gna GalliaLutheranos trucident, �'' �irpem Pegiam Eorbonicafamilia extinguant,

g. Sabaudus Geneuamtnuadat,quamferroigni^va�et,nev�aextent inpo�eruW ve�igta : ruinas deinde in lacum Lemanniim demergat,

p. Hocfa�lo, vires fuas cum Heluetqs Catholtcis coniungant, amp; reliquos ceufg-deratos aboleant.

10. Gui�ani amp; Sabaudus in Germaniam deinde irrumpant, �r Epifcoporum amp; f rincipumCatholicorumauxilijs adiuttjVrote�antes Principes fyciuitates euertant�

//. Gui�ani ne pecunia adtantas resde�ituantur,aurum otnne amp; argentum tem-plorum totius Ga�ia capiant,ea lege,vt confeiio beU0,deLutheranorum bonis curnfg' norere�ituant,

12, Cardinales Gallia, Epifiopi, Abbates, Priores,pecuniam habita ratione pra^ uentHum,conferant in buius bellifiub�dium.

/j. Ad hoc bellum, qua� contra Tur cam gerendum,nomina dent Monachi, Sacef-^ dotes amp; reliqui, quiper at at em amp; Pires poffunt.

HuiuJ

-ocr page 135-

DE POTJS IISPIT ZKFM.

Huius fanguinari� confpirationis auclorcs principales cflelefui-tanim Superiores ac Prouincialcs nihil addubito. Hi cnim pro hy pocri-tica fua crudelitate, amp; pr�mijs, quibus Papa eos augct ampliflimis, hoe vnicuminquartofuovotohabent, quomodo Euangelicado�trinacx-tingui : Sc Lutheran! � medio toll! po�int. Hoc enim Profe�brum internbsp;Iefuitas�f;pi'pr�priumcft,dcliberarc,quibusmodis ruin�Ecclefi� Romans reftaurari po�int. Qua in arte hi Anrichrifti Occidcntalis fatclli-tesjMahumetis AntichriftiOricntalis propolitum imitantur. Isenimnbsp;dicere foiebat. Deus mifitChriftum lefum Nazarcnum,vt omnia pernbsp;verbum in pace occuparct: fed quia id bonis verbis obtinerc ncquiuit:nbsp;mifit me Deus, vt omnia bcllo amp; gladio fubigercm,ac rebcllantes truci-darcm. Sic Iefuit�,Mahumcti ctiam in alijs multis rebus per quam fimi-les,initio veniunt,pictatem pacem, nee non amp; diuinas reuelationes If-mulantes, fibique nomen Icfu arrogantes,quafi nihil quam falutem ho-minum amp; communem Reipub. ac Ecccle�x tranquillitatem pacemquenbsp;qu�rant. Vbiautemanimaduertunt,fe dolisamp; malis artibus,fcriptisnbsp;blandis amp; confilijs fallacibus, id quod � Pontificc Romano in mandatisnbsp;^abent, confequi non pofle : tunc in apert am vim, confpirationesfan-guinarias,ac caedcsiniuftas prorumpunt. Imperatorem amp; PStifieix ido-lomani�Se�:atoresfolicitantes,brachiumq;feculareinuocantes,vtar-naa capiant, amp; Chriftianos extinguant.

Non fabulam narro. Multas fiquidem tribuniciasacCatilinarias condones, turn in Italia, turn in Bauaria ipfemet ab ill is au^iui. In qui-busnihilaliudagunt,quam vtcra�is mendacijsLutheranoscor�Prin-cipibus viris prxgrauent,eos feditionis,rebellionis, confpirationis, amp; a-liorum fcelerum (quibus ipfimet � planta pcdum,ad fu premum vfq; ca-pitiscapillum,non aliter quamputridus cafeusfcetidisvcrrnibus,fca-.. , .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tcnt)infimulent:ficq;illosvtPharif�iChriftum,inodiummagnatum ' adducant. Cuius rci cumprimis egregij artiHccsfuntlefuitarum Con- ^*f^***nbsp;cionatores Auguft�,GrcgoriusRofephus,quiinFuggeror�.aulisnun-3uam ceflatjPapicolarumanimos,contra Euangclicos Chriftianosin-�mare. Monachij,Pater Conradus,qui omnia rede dida, fada Sc fcri-ptaLutheranoruminmalam partem rapit. Landfpcrgx,Iacobus Lu-tzius, qui nihil aliud nouit, quam couitijs Sc didcrijs profcinderc Chri-ftianum ccetum. Quibus nulla ex parte ceditGeorgius Schercrus Vicn-nenfis, alij quam plurimi.

Q^d ctiam lefuitarum confilia, fcripta, fada Sc condones apud Q^ 3nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non�

-ocr page 136-

ns nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e A P f T r i.

honnullos mundi potentes efFeccrintndLutetiaParifiorumJm�t�t� Ferme Gallia, Viena Vrbs Imperatoria fedc clara, Gr�tium, Auguftanbsp;Monachium,vt c�tcras Prouincias taceam,magis dcplorarc,qu�m com-memorarefolent: d� vid en tjlefuitas quafi cimices amp; fcorpioncs Romanos longe latcq;,magismagisq;ferpere�fuovcnenohominesinficerc,nbsp;EuangeliumdelefuChriftoopprimere : amp; priftinas po'ntificias idolo-manias ac fuperftitiones , iam dudum virtutc verbi diuini proftratas�nbsp;quafipoftlimio reuocare: populo Chriftianoobtrudere : amp;c ipfis refi-�tentes ad ignem ( vt olim profan� Gentes Chriftianos ad Leones) tra-here.

Sunt enim hi Profe/li� vbi iftualuernnt, ipfis Ethnicis amp; Turcis d�t�rior�s amp; cr�deliores. Etiamfi enim initio aduentus fui multaEuan--gclicis Chriftianis polliceantur:mox quam primum e�s�illos opprim cn-Hi oceafio affulgct, Magiftratuiinculcant�Lutheranis h�reticis f vt ipfi cos vocant ) nullam cfle feruandam fidem, fed ad ignem efle rapiendos:nbsp;xllorurta bona vcl confifeanda : vcl fpiritualibus voto paupcrtatisobftri-ftis diftribuenda : vel in illorum omnimodam abolitioncm conuerten-da.Sic nimirum Icfuit�,vi volunt c�mpcllcre Chriftianos, vt rurfiis in-trent in Ecc�cfiam Romanam.Quant� verb honefti�s Ethnici ? Qm et-i�m hofti datam fidem feruandam efle cenfent tAt lefuit�, Imperatoriscnbsp;Maieftati,amp; multis Principibus GermanisfDeo tarnen fitlaus,quodnbsp;iftorummalis fiiggeftionibus,nonlocumdant)au�toresfunt,vt fidemnbsp;�uratam,amp;pacem Rcligioni noftr� in publicis totius Impcrij comitijsnbsp;�b omnibus ordinibus datam amp;confirmatam violent.

Hafnefiirias, feditionumamp;motuumpublicorum,ac turbationuift Ecclefi�,in medio Germani�, faces ferre �quum cft? Reipublic�nbsp;Eeelefix intcrcft,neimprobi,fcelerati,DiaboliciPontificisLcgati,amp;fe-ditioHum au�toresjimpun�bellum ciuileconcitarc,Ecclefiam FilijDetnbsp;'nbsp;nbsp;' turbare, viduarum domos dcuorare,amp; Imperij ordines inter fecom-

mitterc,publicam pacem amp; tranquillitatem pcrturbarc, patriamq; dul-ciflimam prodcrc, omniainterturbarcamp;euertefe concn tur.Caucte,ca-uetc, � Illuftriffimi ac optimi totius Germania: heroes, ne commune patri� noftr� nauigium,quo omnes vehimur, ab iftis proditoribus per-Do- roretur,aut cuertatunficq; omnescuiufcunq; fint ordinis, filefuitarumnbsp;mini ijii- confilijsobfccundent,peftumeant.

^ntequam Audiuiipfe Landfpcrg� Georgivm Badervm lefuitarum irem R�-jgt;crBauariamprouincialeni,amp; Iacobvm Crvsivm aouitiorumle-otum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuitico-

I

-ocr page 137-

PS rOTIS l�sriTARTM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117

fuiticorum Re�ore,nec non amp; alios,lt;lic�tes:Nulla nobis paxjnulla tuta


rerum pofleffio eritin Germania : quandiu n5 curauerimus Auguftan� Confc��ion� delerijamp; Proteftantcs cius defenforcs trucidari amp; comburi,nbsp;Illud cni m hominum genus n � alia rationc, qu�m ignis ardore emollirinbsp;amp; diflolui poteft. Quibus fubiunxit Pater Petrvs Italvs rerumnbsp;Spiritualium Magiftcr: Vtinam,inquit,isnoftris etiam elPet animus amp;nbsp;Spiritus,qualem habu�rcij,qui Lutheranos Gallia expulcrunt. Niflnbsp;confimilis in Germanosinftituaturlanicna,noftraSocietasinteripfo�nbsp;tutacflenopoterit. Pater verb IacobvsLvtzivs Landfperg�con-cionatoraddebat:Quideftjqu�dnoftri,Auguft�,tantafeueritatc,iuflunbsp;Pontificis,nouum Calendarium vrgent?Si poti�s eu tarent,milites con-fcribi,Confeflioniftas trucidari,Lutherana pr�dicabilia eijci V rbe,T cx-torum domos amp; bona confifcari,tunc amp;Calcndarium tuto recipi,amp; no-ftri ibi quiet� viucre poflcnt.Pertinaces enim Lutherani,non nifi mortenbsp;cmendantur.H�c amp; fimiliainter fe agitaban t lefuit�.

Vtinam etiam eflet, qui lefuitas Auguftanosamp; ColonienfesSe Ba^ 1 Uaricos cog�rer in apertum produccre litcrasamp; confilia,quibusbifee �nbsp;fuperioribus annis claflicum in Cbriftianos, Auguft�, Coloni� amp; in �nbsp;Bauariadegentes,cccincrunt:Obliti omnishoneftatis,fidci �c dextr� �nbsp;fu�,quam dant ijs, quibus cura verfari volunt:bracbia fuain noftro fan-guinclauarecupientcs. Cert�reipfa expertus fum :lefuitashypocritas�nbsp;�IFe omnium crudcliHlmos,dumf�piusillosaudiui dicentcs,li quandonbsp;multosLutheranorum in bellis trucidatos,perfuorumliterascogno-|nbsp;uerant:Hodie fanguis Abelis vindicatus cft:Hodie Dominus Sodomamnbsp;amp; Gomorrham vifitauit, amp;c. Moxq; ad rofaria, ad ftatuas, amp; ad Miflas /nbsp;concurrentes , B.Mariae virgin! egerunt gratias,qu�d Filiofuo Iesvnbsp;Chriftotalemindidiflet animum, vthoftcsEcclcfi�Roman�interimi 1nbsp;paterctur.SicLandfpcrgenfesIefuit�,c�mColonienfcsillisrcribcrent,nbsp;Fratrem Electoris amp; Archiepifeopi Gebhardi Trutkfcfli,� militibus �nbsp;traditum,Vrbem captam amp; multos occifos efle : vna voce aieb�t omnes: (nbsp;Benedicamus Domino. Et fe inuicem cobortati funt, vt quifq ; pro viri- .

-ocr page 138-

liS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A r r T V1.

cfle ; amp; fpcm etiam efle, ipfutn^uoq; Principem ob nimlum dolorem amp; amp; lu�lum,qucm cx coniugis cariflim� morte concepcrit, mox cam fub-fecuturum, ChristophorvsZieclervs Stutgardianus, ingra-tiis ergaPatriam cuculus, dicebat : Si hoc ficrct,omnia noftra confilia amp;nbsp;omnes vires coniungcrc vcllcmus, vt ditione ifta , Dux Ferdinandusnbsp;Oenipontanus potirctur. Quia autem id fine gladio amp; fanguinc fierinbsp;non pofletjfuaforeflem,vtomnesdcriciamp;Dciioti,omnesMonachinbsp;amp; Canonici,8c quicunq; per virespoflcntjconcurrercnt, amp; vno impctunbsp;Vuirtebergam inuadercnt, refiftentes contrucidarent, amp;c ficillorumnbsp;Tcmplaamp;Scholasnoftriinhabitarent. Scio,inquit,alia rationeipfosnbsp;vinci,amp; ad obedientiam rediginon pofle.Nam Vuirtenbergcnfes in fuanbsp;rcligione funt rigidiores amp; pertinaciorcs, quam vt promiffis, vel minis,nbsp;vel muneribus, vel fcriptis, vel confilijsad RomanacEcclefixfiibicftio*nbsp;nem Sc obfcquium pcrtrahi poi�int.

En tibi exemplar Manfuctudinisamp;HumilitatisIefuitic�. Et hi flint cxipfisProfe�fi.Hisn� tam pulcr� domus amp; am pla collegia,feu po-tius ar CCS J, Principum aulas ornatufuperantes, �dificand� ? Hisn� ciui-tatumiura amp; priuilegia funt emenda,vt Aiiguft�faftumPVeldonan-dajVt fit in alijsGermani�tra�libus? Hisne Magnates,Patricij amp; Nobi-liorcs elcemolynas conf�rant?Hisne fuamiuucntutem patres Germa-ni corrumpendam tradant?Hisn� ita liberum fit,per totam Germa-niam vagari :dulcem patriam prodere:omnem ver�religionisdodri-nam corrumpere: innumeroserroresfpargere: eofdemq; mordicusrc-tincre : viq; armisq; defendere ? quibus non fufficit crudcliiTimis fuisnbsp;confilijs machinationibus in exitium noftrum Italos 8c Hifpanos Pa-p� Romano addidos, 8c iuratos Germanise hoftes, clam fub religionisnbsp;pr�textu,dulci patri� noftr� indu cere amp; extrema moliri,nifi ctiam Ma-giftratibus noftris audorcs fint, (qui tarnen pleriq;amp;pr�dentioresamp;nbsp;Dei obferuantiorcs funt, qn�mvtipfis obtemp�rent) vt nos trucident,nbsp;amp; veram rcligionem euertant.

Ipfi lefuit� in Italia amp; Hifpania ne vnum quidem ( quern feirc poflunt)feruntChriftianumEuangclicum;fed moxvbiillum promif*nbsp;fis amp; muneribus fcduccrenequeunt, ad domuminquifitionih�retic#nbsp;prauitatis deftinatam detruduntfin quamifer�torquetur, virgis c�di-tur, fuftibusverberatur, equuleis excarnificatur, fame necatur. Siqucnbsp;quam mitillSme cum aliquo procedere volunt: eum mox examinant,nbsp;8c Lutheranum inuentum, ad ignem rapiunt : v t fic anima cius in curru

-ocr page 139-

DE rorjs lEsriTARrM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hp

ign co fvt loquitur lefujtaHoifeus) ad inferos feratur. Et quidam Principes Germani,non vnuin aut altcrum,fediam vitra millelefuitasintra fuos terminos ferunt; quin etiamfi videantdamna, qu� Reipub.Ecclc-�x Si Occonomi� inferunt, non tarnen mouentur. Seri�s quam par fitnbsp;euigilaturhfcptaq;jqu�d dicitur,claufuri,vbigregem lupus difliparit amp;nbsp;deuor�rit.

Cert� ex Gr�ccnfibus, ex multis ciuibus Monacenfibus,exAugu-ftanis item f�pi�s hase verba audiui: vtinamnunquam lefuitasintromi-filfcmus. Satius fuiflet nobis pro vnolcfuita centum alereMonachos. Illi cnim corpore amp; anima nos perdent, amp;infuper mox omnia noftranbsp;bona inuadent�fi illis, vt c�perunt ita impun� pergere licuerit. Mona-chi elcemofynis erantcontenti,domimanebant:hitotaMonafteria,to-tasarces, multas viduarum domos,omniatcmpla,omnesfcholasoccu-parevolunt : neq; tarnen his fatiari pofliint, feu caufa funt nouarum ex-a�lionum,quaamp;principes fubditis imponunt,ad templorum,lcholarumnbsp;�taularum lefuiticarum �dificationem. Qu� tarnen omn�a ipfis abfq;nbsp;ftioleftiaconcederemus, fi modo nobis noftram religionemliberam re-lintjuerent. Sed hoc miferandum eft, qubd dum illos nutrimus, amp; fru-�us noftrorum laborum cum ipfis communicamus, domibus cedimus,nbsp;ipfosrecipimust illitamen vbiq; nos pcrfequuritur,mel in oregerentes,nbsp;auerfi verb pungere quasrentesivnaq; manu panem,altcra verb lapidemnbsp;porrigentes. Quin amp; audire cogimur, nosamare Magiftros fe�tarum,nbsp;H�rcfiarchas,feditiofos concionatores,elfe h�reticos,rebellesciues,nbsp;patis Si tranquillitatis public� intcrturbatorcs,ac proinde proferiben-dosac comburendos. Cert�metuimuseandemlanienam,quamParri-fienfes Chriftiani fuftinuerunt, nifi Dominus Deuslefuitas interimat,nbsp;Si per Magiftratum ac Ecclefi� Nutricios Germania expellat.Icfuitis e-nim quiduislicet. Ulorumcftloqui:QmaCatholici;Filijobedientcsnbsp;Si pacifici:quodcunq; hidicunt amp; volunt, fanblum eft. His pro arbitrionbsp;licet leges figere amp; refigere ; interpretari, difpenfare, abrogate pro tempore Si re nata:Hi inter Germani�Principes, anteipforum fores fecurcnbsp;Si finemetu clamant ; tmbnihilaliudin orehabent perpetub, nil aliudnbsp;ctiam cr�pant,aut fubinde�ngeminant, qu�m Euangelica: doftrin�nbsp;Tutores,H�reticos elfe, hisq; coram toto mundo, Chriftianilfimosnbsp;Germani�Principes amp; fubditos eorum fideles traducunt. Etinfupernbsp;brachium funm fecularc (quodIefuit�interptetantur,Rcges Si Principes Pontificios, quifeeptri Si coronarum fuarum apices, opesq; omnes,nbsp;Rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P�o

-ocr page 140-

ijo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' c p V r r L

pro PontificeRomanojfede Apoftolica, �c illorum immun�tatibus profundere fint parati) in nos concitant amp; armant potentes, vt in noftrum exitium confpirent, in nos, tanquam iuft� diris Tridentini Concilia-buli anathematifmiseondemnatos, arniispublic�fumptisfxuiant, donee � medio tollant.

. H�cfuntProfcflbrumIefuiticorumfl:udia,confiliaamp;fa�:a,quoS� re�tius Germani� lupos, quamlefuitas dicimus ,ira� monftrum omnibus lupis efferatius,fcroeius, rapaeius : vt ncfciam, an vnquam mundusnbsp;aut vidcrit quid exitialins, aut terra magis nociuum quid protulerit.V e-nit hoe Pontificum Romanorum monftrum ; Angelica quidem facie acnbsp;afpeftu primo defiderabili,habitu venufto,l�rmone dulci : fed os habetnbsp;vaftum,dcntium feriem inftar leonis,vulpino pclt;ftorc,lupino ventre, amp;nbsp;caudam habens Draconis vencnofiifimam : quatertiam mundi partemnbsp;attrahere,eamq; inficere ac iugulare intendit.N eqiie enim vt c�ter� be-fti� herbis.fyluarum,amp; pecoribus campi, fed tantum human o cruore Scnbsp;fanguine, nee nifi San�torum amp; ver� fidcli�m Chrifti nomen agnofcen-tium amp; Euangelicam veritatem contra Pontificia mendacia profiten-tium, fatiari poteft.

PapaRomanuscumnouohocfuo infelicif�tunouaqueereatura Deo pijsque inuifa, eeu cuculi fputo totum fere orbem perluftrauit, o-mnia confpurcauit amp; mifer� f�dauit. Et nifi � pr�fcpibus Chriftiano-rum arceatur,metuendum eft,ne Germanis quoque idem fint: quod lo-cuft�,ran� amp; Angelus percuffbr �gyptijs fiierunt.

Chriftus IB s V s, qui verum eft Ecclefi� caput,dominans in medio: inimicorum fuorum,mifereatur noftri,atq; hanc peftem � terris noftris-au�rtat,fuumq; facrofan�hum nomen amp; fyncer.um Euangelium, contranbsp;illiusmonftrifuroremamp;rabiem,clem enter dcf�ndat. Amen.

Etfi verb fuperiora fatis aperte demonftrant, lefuitarum Profeflbs: reuera taies elfe, quales viuis coloribus ipfos depinxi : tarnen ifti, femel-verecundi� fines tran{grcfl�,gnauiter funt impudentes, amp;omnem veri-tatis candorem abfterfcr unt : ita vt ifta de ipfis reu elates, dicentes amp; feri-bentes,calumniatoresacfycophantasappellare,im�ijfdemapudMagi-ftratus pericul� createlole�t. Neq; enim taies haberi'volunt,qui in per-niciem Euangelicorum c�fpirauerint, amp; fpeciali voto ad iftam rem prxnbsp;reliquis Clericis amp; Monachis,fc Pontifie!Romano adftrinxerint. Ideo,nbsp;Vtrestant�,magispateat,nongrauaborhucdcverbo ad verbumquartinbsp;huiusYotiforiaulain adfcribere,qu� deeem primihuiusSocietatis Patres, fU�

-ocr page 141-

rOTlS lESriTAKrM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjt

tfcSjfupranominatijPontificiRomano, Paulo Ill.obtulenint. ctiam Papa lulius 111. rcpetiuit �c confirmauit. Ea ad verbum ita fonat.

in Societate nojlra, quant I e s v nomine in�gniii cupimus, y uitfub crucis vextllo Deo militare, amp;foil Dominoatque^omano Pontifici, eiusin terris Vicario, fert(ire,pon:folenne perp�tua caftitatis votum,proponatfibi inanimo,fepartemnbsp;e�e S octet at is,ad Itoc pott�imum infittut�,vt ad profeblum animarum in vita, do-(Irina C'ifei�iana,adfidei propagationem,pcrpubltciis pradicationes df verbi Dei mi- Contrarianbsp;nifierium,figt;tritualia exercitia, amp; caritatis opera, amp; nominatim per puer or urn ac ru- ell verum,nbsp;dtum in Chriflianifinoin�itutienem, ac Chrifii�delium,in confe�ionibtisaudiendis,nbsp;Jpiritualem con�ilatienem pracipue intendat: cur et q.primo Deunt,detnde huius�m~nbsp;mi in�ituti rationem, qua via quadam e� adt�um ,/emper ante oeulos habere, amp;�~nbsp;fient hunc�tbi i beo propo�tum totis viribus aj�equi. Vnusqui�iue tarnen fecundumnbsp;grat tarn, �bi � Spiritu�tnblofubmini�ratam,vt vocation�fua proprium gradum ; �enbsp;quis forte ^lo vtatur,fid nonfecundum fiientiam. Cuius pr oprij cuius^ gradue, iu~nbsp;dictum lt;ir officium, difcretio ac dijirihutio tota�t in manu Prapo�ti feu Praiati, pernbsp;ffseligendt, vtcongrutis ordoferuetur,inomnibene infiitutacommunitateneceffia-fius.Qui quidem Prapo�tus,de con�liofociorum,confittutionesad con�ruSlionent huius propofiti,noflro fini condueentes,in confilio, condcndiaubioritatem habeat : maio-fifitffragiorumpartefemper�atuendiiushabente. Cen�liumverbfiatuaturejfeinnbsp;febus quidemgrauibus,acperpetuts,maior pars totitu Societatis,que � Prapo�to commode vocari potuit : In leuioribus autem amp; temporaneis, omnes illi, quos in loco-, vbinbsp;Vrapo�tus nofier re�debit,prafentes effie contigerit. lubendi autem ius totum,penesnbsp;Prapo�tumerit.

Sciant omnes Socq, eirnonfoltimin primisprdfe�ionis f�aforibus�,fed quoad Vixerint, quotidic animo voltiant. Banc Societatem vniuerfam, amp;�ngulos,fub San-Ri�imi Domini nofiri Papa^�falierum Pomanorum Pontificumfuccefforum eiusfide-liobedientia Deo militare. Pt quamuis Euangelio doceamur, amp;fide orthodoxa cogno-fiamus,acfirmiterprofiteamur,emnes Chrifii fideles Pomano Pontifici, tanquam ca-piti, ^rlEsv Christi vicariofubefie : ad maiorem tarnen nofira Societatis hu-milit�t entiac perftRam vniufiuius^ morti�.cationem,'amp; veluntatum nofirar um ab-negationem, fitmmopere conducere iudicauimus,�ngulos nos, vitra illud comtine vin-fUlumSPEClA^� VOTO ASTRINGi: ITA VT QVICQVID IVIO-deRNVS ALU Rotnani Pontifices,pro tempore exifientes,iufferint,ad profeRumnbsp;anttnarum amp; fideipropagationem pertinent ,�^ adquafctinq^ prouincias nos mitt erenbsp;Voluerit, fint vda tergiuerf�tione,aut excu�ttione,illicb,quantum in nobis fuerit, ex-tquitenettmurtfiuemiferitntsadTurcas-.Itueadquofiunq alios infid�les,etiamin

P i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pstrtibus.

-ocr page 142-

iji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P V T r 1.

partibu), quas Indiasvocant, exifientes : fiue adquofiunq^ haretices ,fiuefchtfniati-� cos ,feu ettam ad quofii� fid�les.

Quamobrem, qui ad nos accejjuri fimt, antequam huic oneri humeras fuppo~ nant, diu multumq^ meditentur, an tantum pecuniaJpirtttialii in bonis habcbant,vtnbsp;turrim banc iuxta confilium dominicum,po�int confummart,hece^,anSpiritusnbsp;fitn�us,qui illos impelUt,tantum Hits gratta poUiceatur, vt htiitts rocationis pendus,ilia adiuuante,fe laturosjperent. 'Etpofiquam, Domino infitirante, huic I e s v chrifiinbsp;militia, nomen dederint, diu no�uq^fuccinli 't lumbos, amp; ad tamgrandis d^biti filu-tienem, prompt i effe debebunt. Ne qua autem pofitnt ejfie inter nos hli�ionum ac Pro-uinciarumhuiusmodiautambitioveldetreilatio : profiteantur finguli,fenitnquamnbsp;direii'eautindirebl'edehutusmodimi�ionibus, quidquani cum PomanoPontifice curat or os: fedomnem hac curant Deo amp; ipfiPontifici,tanquam eius vicario, amp; Societa-tisprapofito dimilfitros. Qmquidem Prapofitusfiicut catcri,etiamprofiteatur ,feni-hil de fu�metipfius mi�ione,tn alterutram partent, nifi de Societatis confilto, cum ditto Pontifice effe curaturiim.Voueant fingulifie in enintbus,qua ad r�gula huitu noflranbsp;obfieruationem faciunt, obedientesfore Societatis Prapofito.llle autem tubeat ea, quanbsp;ad confiecutionempropofiitifiibi� Deo amp; � zocietate,finis, cognouerit effe epportuna.-Inpralatianeautem fiua,bcnignitatis ac manfiuetudinis,caritatis^ Chrifii, P�trienbsp;Pauli^fiormula fiemperfit memor,amp;tant ipfie,quant confiliunt ad normani hanc a�i-due aj{gt;etlent:amp;nominatim commendatam habcantinfiitutionem puerorum, ac ru-dium tn Chrifiiana doctrina, decent praceptorum, atq^ aliorumfintiliuni rudimento-runvqttacunq^fiecundum circunifiantias perfionarum,locoruniac temporum,iUis con-grua videbuntur.Ell enim maxime neceffarium circa proutdetitiam huius rei, diligenter Prapofitunt,(!!r confiibum inuigilaretc�nt amp; inproximis adificiuntfidei ,finefun-damento nonpo�it confiurgere, amp; in nofirispericulum fit,ne vtquisq^ erit Dottier, itanbsp;prouinciam hanc,tanquant primo affe�umin�sffecio/�ni ,fiorfitan detretiare', cone-ttir-.cum tarnen reuera nu�afittfiu�uofiter, velproximis adadtficationem ,velnofirisnbsp;adcaritatis amp; huniilitatis officiafintul exercetida. Subditi verb tumpropter ingentesnbsp;ordinis vtilitates, tumpropter nunquamfiatis laudatum huniilitatis a�tduum exerci�nbsp;tium, Prapofito in omnibus adinfiituturn Societatispertinentibuspar�refiemper te-neantur,(irin illo Chrifium,velutt prafintem agnoficant,lt;ir quantum decet,veneren,-tur.Cwn autem expertifiuerintus, iucundiorem ,puriorem amp; adproximiadtficatio-nem aptioreni effe vit am,ab omntauaritia contagione quant remoti�imam, amp; Euan-gelica paupertati quanifimilimam : cum^ ficianius,Dominum noftrum lefium Chri-fium,fieruisfiuis regnum Deifioltim inquirentibus neceffariaadvittum dvvefiitum effenbsp;fiubnnnifiraturum,vcueantfingutiGr vniuer�,perpetuampaupertatem, d�clarantesnbsp;qttbdnonfiel�mprtuatim ,fiedi. e^�tiam communiterpo�intpr� Societatis fiufienta-tione�

-ocr page 143-

DE FO TIS JESriTARVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjj

tient,AUtvfii,tdbonaaliq^a flabifia,a(itadprouentHsfeuintrottHsaliquos,iusali- Hac atiti^ quot; qttodciutleacquirere,fidfint contentivfit tant�t� return ,fibi donatarum, adnecef- quatafiuntnbsp;farta fi.bi clt;/tt!paraKda,recipere.Pofiint tarnen habere tn Vniuerfitatibus collegititn,fin � lefuitisnbsp;eoUegta habentia redtttis,cenfitis feupDjfiefitones,vfibus amp; neceffarqrfitidenttum appli- Augufta-eandai,retenta penes Prapejitum amp; Sodetatein omniniodagubernatione ,feu Super- nis, amp;c,nbsp;intendentta,fupra dtbia collegia,amp;pradtilos ftudentes, quoad gubernatoris, feu gu-bernatorum, ac�udentium eleclienem ac eorundem admifiionem, emifitoneni, rece~nbsp;ptionern,exclufione}n ,flatutorum ordinatione, circafludentium infiruSiionem,eru-ditienem,adificattonetn ac correctionem,vtcttis vefiitusque eis admin�randi mo~nbsp;dum,at�ij aliam omnimodamgubernationem, regimen dy curant. Stc tarnen vt nsq^nbsp;Studentes,diblis bonis abuti, neq^ Societas inproprios rfus couerterepofiit,fedftuden-tium neee�itatt fubuentre. Qut quident,pofi cognttuni infinrttu dy Uteris eorum pro-feSiunt,^ poll fufiicientem probationem, in Societatem nofiram adintttipoffunt.So-eij omnes, quicunq^ in facrisfuerint, qtiamuu beneficia Pccleftafiica, aut eorum redi~nbsp;tus non habeant:teneantur tarnenfingult prtuatim acparticulariter,^ comniuniter,nbsp;�d dicenduni officium,fecundum Ecciefia ritum.

Hacfitnt,quafubprafati, Domini neftrt Pauli, dy fedis ApofioUca beneplacita de nofir a profefiione,tjipo qttodam explicate potuimus.Ouod nttncfecimus,vtfumma-tim fitmptianehac inforniaremus turn illos, qui nosdenofirovitainfiituto iuterro^nbsp;gant : tum eti.tmpofieros nofiros, fi quos,Deo volente^mttatores vnquam habebimusnbsp;huius vit�.Quam c�m multas magnasq^ habere dsfficultatesfuerimtu experti, oppor~nbsp;tununi iudicauinius etiani fiatuere,ne quis tn hacSocietate recipiatur,ntfidiuacdilt-gentifiim�fiieritprobatusic�m prudens in Chrifio, amp; vel dodlrina,feu vitaChrifiiananbsp;puntate apparuerit conffiicuus : tune demum admittatur ad lefttChrifiimilitiam,nbsp;qui tenuibus c�ptis nofirisfauere dignetur ad gloria DeiPatris, cutfolifttfemper d��us dr honor in fecula.Amen.

Hancformttlam, ceupium ^fimUumacSpirituafemprofeliuWyApofiolicaau-itoritate,ex certafcientiaapprobauityConfirmauit benedixit, ae perp�tuafirmi-tatis mtinimin� roborauit : aefubfimblafedis ApefiolicaproteSiione fufeepit. Paulus 111. AnnoDomini is4.g.QuintoCaleud.Oclob.pontificatusfitiannofexto.

HancBuUamjinquaSocietatislESV vota fimplicia,amp; Specialia, necnonamp;ftudiaamp;voeatioillorum cont�nentur,c�mmihiRom�le- �(* -gendam amp; ponderandam traderet, fperans me fubfcripturum, Pater y dnbsp;T VRRAN vSjquemalijTorrcnfcm vocant(quiproximisfupcrionbusnbsp;annis linguam luam venenatam in AntoniumSada�lem acuit)eam c�mnbsp;vidercm totam elfePontificiam:vcrbis quidem pulcris ornatam, fed rebus impijs f�atentem r�i in reiveritatc aliud verbis polliccntemgt; aliud

R J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fa�lis

-ocr page 144-

�!54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c X f r T r I.

fadispr�ftantcm :ficq;adfeducendum homines, fimplic�or�bnsq; �irtl* ponenduminftru�tiffimam eflejillam Rom�interamphitcatrirudcrJnbsp;quot;Qad vmbram obnimium Solisardorcm mcconfcrens))ananbsp;in hanc propemodum conuerti formam.Q^m,lic�t aliqua ex parte ru*nbsp;deiji, amp; in quibufdam denuo mutatam, fubiungere libetj dubio proculnbsp;Leftori non penit�s ingratam.

Qnicunq; in noua bac Socictate,ab Ignatio Loiola Hi^ano, pri-m�m quidem milite profano, inde verb ad fuperftitionem vlq; religio -fo, do�rrinx � Martino Lnthero ex Prophetarum amp; Apoftolorum ora-culis prolat�,propric oppo�ta,locum habere,amp; fub prote�tione, tutela acgratiaSan�iiTimiPatrisac Pra;fulis Pap� Romani contra iilos militate cupit, is fequentia n�rit, amp; intra animum fuum accurate per-pendat.

Sc�iam hanc licct nuper natam, quo nomine etiam fecundum rc-ceptam Roman� Ecclefi� c�fuetudinem poftremum inter rcliquorum Monacl�orum examina locum habitura erat:tamen vteamLoiolafupranbsp;reliquos Monachorum ordines eucheret, eiq; apud omnes maximamnbsp;au�:oritatemamp;exiftimationem,quafinonab hominibusinuentajfed�nbsp;Deo ipfo introdudlacflet, conciliaret, earn non � primo regularum no-ftrarum innen tore,vcl I�hannitas,vel Pctrinos,vcl Caraf�itas,vel Quie-tinos:Nam Anno Domini 152 3.Epifcopus � Qmete,Gioan PetrusCa-raffajjz/oj/ej'�/di' quandam,huiusordinisdcdit, eiusq; r�gulas fa�lusPa-pa,amp; diftus.P avlvsIIIL Q^i e t i n a s dixit,easq; ccu omnium alia-rum regularum apices amp; perfe�lionem futnmam Bullis confirmauit}nbsp;ncc �feeius�mulatorc,vcl Ignatianos,y�l Loiolitas, vclBifcoitas : neqjnbsp;etiamabhuiuspatriaGuipozitas�fedalESV Dei filiodenominatevo-luit.Dulce cnim nomen I e s v amp; omnibus gratum. Sic ergo eo pluribusnbsp;fe imponcre:amp; fub faluifico hocnornineebcommodi�sipfumlefumnbsp;(^ficut Herodes pr�textu adorationis.dudas ofculo; Pilatus manuum lo-tione amp; Euangelium ipfius perfequi: venenumq; fuum fimpliciorum amp;nbsp;minusfibi�Pfeudeprophetiscauentium,animis affundere,eosq; infice-re amp; corrumpere fc pofle iudicauit.

Ne quisautem fufpicarctur,illum ex arrogantia fibi fuisq; nomen,. Iesv rapuifl'e,finxit(vtamp;MahumctcsTurcarum Sator,amp;PelargusA-nabaptiftaru m inuentor fec�re) diuina colloquia, c�leftes Ujaewr, necnbsp;non amp; Angelorum apparitiones, quibus ab ipfo Dei filio, amp; beatiffimanbsp;l^usMatre femper virgineMariaedo�:us,fuos fociosamp;illor�

Societa-

�i

)

.J

-ocr page 145-

DE rOTIS lESVlTARrM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;155

S�cietatem feu cotnpagni� di GicfurVoc�rit.Lic�t autem verc Diabolus fit illorumPater :(vtmcndaciaeorumpontificia,amp; homicidia papalia loh.S�nbsp;demonftrant ) non tarnen it a deformis efle vult in fuis miniftris, ^/t dia-boli natiua fpecies cognofei poffit :fed mundus amp;candidus, imo Angelus lucis videri vult. Vnde omnia, qui bu s ip Gus febiaui mancipia oc-cupantur,fcilicct nomen^difta amp; fa�la,Gc proponit.vt ea omet, fimula-ta quad� imitationc I e s v, mundi Saluatoris, amp; ipGus veritatis. Sic primos fuos dccein patres,ad imitationcm Iesv Christi, Apoftolosnbsp;vocauit. Et Bobadilla ait : Nosimitatoreslcfu fumus.

Vcr�m pari Gde �c confeientia turn Icfu turn eins Apoftolorum,turn ctiamimitatorum Christi nominibus vtuntur. VerusChrifti imitator eft : quivocem Cbrifti audit, Riam crucem tollit lac cum pedibusnbsp;fidei,fpci amp; caritatis fcquitur. Sic Paulus dicit : Imitatores mei eftotc, �-cuti ego Cbrifti i.Cor.ii. Quomodoautem tum ipfiustiim Cbriftiimi-tatoresfiamus, docctTbcflaloniccnfes,inquiens: Vos imitatores noftrinbsp;fa�;ifuiftisamp;Domini,rcccpto fermonc cum oppreflionc multa,cumnbsp;gaiidio Spiritus famfti. Recipientes ergo fermonem Cbrifti amp; Apofto-lorum ; bi vere funt�R.poftolici viri, amp; Domini difeipuli, Recipiunt autem fcrmonem,qui ei credunt,omnem fiduciam in einspromil�s collo-cant, vitam fuam ad illius pr�fcriptum componu n t, omniaque aduerfanbsp;pro nomine Domini fubire non borrcnt,qu�ipfe Dominus Sc Apofto-lieiusfubierut. Quiaautem noslefuit�,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cbrifto iv.cflittwTesv,

focij d�moniorum, Sc fratresTfr�iK��a�na;;^-3-��O'Hs-,borremusab omnibus ijsjqu� Cbriftus fuo in Enangelio Sc fecit Sc docuit : neq; ipfius pro-miifisfidimusmequcvitam noftram ad cam normamDecalogi,quam ipfeexplicando commonftrauitcomponimusifed perfetftionis noftr�nbsp;r�gulas � Paulo 111. Sc Ignatio Loiola noftro traditas, non aliter quam finbsp;� Cbrifto tradit�Acab Apoftolisferipto mandat� cflcnt,fequimur: verbum autem Dei,ceu literam mortuam,ac nafum ccreum,imb quafi ofil-cinam b�reticorum 8c materiam litis ( fie enim docuer�t nos Patres noftri Colonienfes ) negligimus,ridemus, perfequimur. Annon egregij Scnbsp;infignes Iesv ScApoftolorumeiusimitatores fumus? annonpcrcon-cinne nomen lefu nobis ipfis fumpfimus?

Qi^amobrem quicunque vult fuB voluptatis, Veneris, Bacebi, Cc-rerisq; vexillojBeclzcbubo diabolorum Principi militate, is int en dat Sc curet : primo,vtante omnia Baptifmum,in quo nomen Cbrifto ( quemnbsp;nosLuciferianicane �cangue peius odimusfideo^ eius calcaacunifem-per

-ocr page 146-

IJ� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A f V T r t.

Gen.^. permordcmusjillum,^; in membris fuispcrfequitnur)dedit,�cipfum A^. (/. crcatorcm fuum abneget; periurus,f�difragus amp;c apoftata fiat ; foli

Satanarumagmini,atqucRomano Pontifici,diabolorum omnium in terris vicario, feruiatfeq; macipet, poft fufceptum impurum, nunquamnbsp;feruandi c�libatus ; fed in om ni genere fornicationis, adulterij, fcorta-tionis,ftupri, raptus, concubinatus, inceftus Se Sodomix, more Roma-noruniEpicuridegregcporcorum,volutandi votum. Deinde propo-nat fibi in animo gt; f� verum, viuum, natiuum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feu germanum amp;

perfc�tiffimum effe membrum noftrx Calicuticx Socictatis, ad hoe po-tiffimuminftitutXjVtad fynccr�fideiamp;Chriftian� extirpationemamp;a-nimarum fedult;ftionem,in do�lrinaStvitaAntichriftianajmagiaamp;ido-lolatriaRomana multiplici, per conciones pontificias feu idololatricas� per inanem Scholafticorum Philofophiam : per deliria Thomiftarum,nbsp;per fomnia Scotiftarum ; per fpeculationes Monachorum ; per phanta-lias Clericorum ; per canones conciliabulorum : per bullasamp; indulgcn-tiasPap�: per traditiones RomanxEcclefix,ipii Dei verbo prxfercn-das, amp; verbi diuini negle�tum amp; contemptum : per diabolica, carnalia,nbsp;hypocriticajpbarifaica amp; idololatrica cxercitia, amp; iffgt; pietatis ac immife-ricordix opera, amp; nominatim per pucrorum ac rudium corruptionem,nbsp;fedu�hioncm amp; in Antichriftianifmo inftitutionem, ac Antichrifti fide-lium,in confcientiarumcarnificinis, perauricularcm confeflionem, adnbsp;animarum interitum amp; defperatione, inftituendis prxcipu�, quafi proprium fuum ��j^rjac fpartam fibiab Antichrifto Romano dcm�datam,nbsp;intendatSc omet.

l.Tim.4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim in hac noftra dxmoniorum Societal: hoc diligenter

curauerimus ( quod ante nos etiam Ecciusin Germaniam fuafit) vt iu-uentus per Canifij noftri Catcchifmum (quern rc�� Antichriftianx doftrinx epitomen dicimus)amp; per noftram Matxologiamac fabulas fe-ducatur:nunquamGermanos,in fidei fu�profe/Tioneconftantcs,velnbsp;noftrx Societati addi�iosreddcrc, vel PontificisRomani,Deiamp;patrisnbsp;noftri regno ac tyrannidi,rurfusfubijcere poterimus. Seniores cnimnbsp;Germanorum conftantiores funt,amp; in fidefuaEuangelica certiora fundamenta habent,quam vt noftris fine minis iiue prorhiflis,traditionibusnbsp;certis amp; canonibus dubijs,averitate fuadimoueriqueant. Quamob-rem fi re�cPontificisnoftrimandataexequiamp;nosgratosipficxhiberenbsp;volucrimus : non eft,quodinfcholisvel templisInuentuteminiynccronbsp;Pciverbo , autpuriorc Philofophia erudiamus, amp;piosfaciamus : fednbsp;in hoc

-ocr page 147-

DE rOTI5 lESriTXRPM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;137

in hoc inuigilcmus omneSjVtillorumanimis�uangeliorumcx�ftima-tio eximatur, amp; Pontificiorum decretorum obferuatio inferatur. Neq; cnim fchol�, tcmpla, domus amp; collegia noftra in hoc �dificata funt, vtnbsp;lefum fynccre in illis pr�diccmus, feu fanioreminipfisPhilofophiamnbsp;tradamus: fed v t luuentutcm ah illis abftrahamus, amp; ad pontificium re-gnum,vel ad noftram focietate dcducamus.Hoc eft noftraru fcholanimnbsp;inftitutum.Non obftantc co,quod nomen noftrum profiteatur, nos lefum dofturos; amp; nospolliceamurin illisliteris,quasianuisn�ftrarumnbsp;fcholarum affigimus,nos nihil quam veritatem tradituros. Sicnamq;nbsp;caute nosfacerc oportet, ne vngues noftri confpiciantur,amp; nafutiGer-tnanifucum amp; fraudes noftras, cum Societatisnoftr� detrimcnto olfa-ciant.Sicuti in infcriori Germania noftris accidit.

His fundamentis iadtis, taliq; animo concepto,curet primo quis-que noftrum non I e s v m , quern ingrcdiendo noftram Societatcm ab-ncgauit;Non verbum cius, quod ncc legat, nec alijslegendum permit-tat:Sed Pontificem Romanum ac noftros fuperiores. Hi enim funt Dij, ac Domini noftri,qui nos ex �gypto amp; duris huius mundi laboribus,adnbsp;terram Cannaan,Societatem amp; Collegianoftra,laftc,melle, omnibusnbsp;voluptatibu$amp;delicijs,amundoamp;fecularibushominibus�bfconditis,nbsp;flucntiaintroduxerunt. Deindeetiamobfcruct,furamiinftitutinoftrinbsp;rationem(qu� via qu�dam eft, ad Diaboli vicariumPontificem Romanum ) fempcr ante oculos habere, amp; finem fibi ab Antichrifto propofi-tum totis viribus alfcqui : vnus quifq; tarnen, fccundum Taynf amp; ne-quitias, fibi � Spiritu immundo fubminiftratas, vt vocationis Pontific�nbsp;proprium gradumme quis forte zclo vtatur fecundum ftientiam.Cuiusnbsp;proprij cuiusq; gradus,indicium amp; feruitium,difcrctio amp;diftributionbsp;tota fifnon in Dei poteftate, vel piorum difpofitionc ( hi cnim nihil adnbsp;nos, quia antequam nos eramus, illi �Pontificum Romanorum conci-lijs funt diris anathematifmis damnati) fed in fanguinaria manu Pr�po-fiti feu Pr�lati,im� Pilati,per Satanam amp; Nos cius feruos,eligendi,nbsp;vt congruus amp; condignus ordo,aut d�bita amp;noftr�Socictaticonue-niens 0.70,^10. ( internbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim amp; �-w�/�C, no ftatuimus differentiam ma-

gnam)inftituaturamp;fcruetur:tanquamres,in noftra ex Satanse infpi-ratione inftituta commnnionc, valde neceffaria. Qui quidem Pr�pofi-tus nofter,inftar Dei colendus, de confociorum omni fraude amp; dolo rc-fertoru confilio,conftitutiones antichriftianas, ad conftruiftione huius propofiti,noftro fini (qui eft homines feduccre amp; perdcrc ) c�duccntcs,nbsp;- .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in con-

-ocr page 148-

IJ� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A F V T F I.

inconfiliocondcndi auftoritatem habcat : maiori fuffragiorum f f�m-per enim inter nos,amp; maiorum au�toritas,amp; plurium fufFragia, lic�t im-piacflent,plus valere debent,qu�m fubditorum pietas,vel vnius veritas) parte femperftatuendi ius habente. Conf�lium verb in rebus grauibusnbsp;(id cft,qviando deliberatur,quoniodo Antichriftiani regni rudera acnbsp;ruin�rcftaurarijamp;noftra Societas augeriamp;ditari:Chriftiaut�regnunTnbsp;abolerijSi Euangclici omnes dcleri, pofTint ) intclligatur efic maior parsnbsp;Societatis noftr�,qu� quidem � Pilato ( feribere volcbam Pr�lato) no-ftro co-mmod� vocari poterit,aducrfus Chriftum amp;EccIefiam eius.Hocnbsp;conf�lium feu Synedrion, nobis hodic dicitur Congregatia. Ad quantnbsp;noftriPrimorcs ex omnibus mundi plagis,in quibus noftri habitant,nbsp;vocaticonucniant,hiin equis,illiin curribus,fccumq; aff�rant Romamynbsp;aurum amp; argentum, � Germanis amp; alijs populis ablatum : certiorcm et-iamfaciant Generalem fuum,amp; hic Pontincem,quid quantumu�Pon-tificium Regnum tum alibi,tum maxime in Germania proficiat ; quinbsp;fint Roman� Ecclefi� hoftesiqui fautores;vt hi pr�mijs ornari, illi p�-nisafEci amp; excommunicari poffint. In quacongregationenoftra, quxnbsp;fingulis annis conferibitur, potifTimum agatur de Pontificis Romaninbsp;Si Apoftolic� verius Apoftatic� fedis ftabilimentoide Societatis noftrsnbsp;incremcntoiac de Lutheranorum proditione 3cabolitionc.His,qui hocnbsp;fine conueniunt,atq; h�c totis-viribusagunt, Pontifex nofter,Dominus Dominorum, nec Deus nec homo,fed �r-S-pan-oAet/JoA� magnasacnbsp;plcnar ias conccdet omnium peccatorum indulgcntiasme teneantur vl-livirtutumftudere,nccin�ternumfaluari. Communicabit etiamilliS'nbsp;rofaria confecrata, grana, benedidla, ncc non amp; alias ligneas, lapideas,nbsp;plumbeas, fcrreas,cupreas,ftanncas, equinasamp; mulinasreliquias: quasnbsp;confiliarij ac ncgociatorcs noftri ( dulce enim lucrum ex re quauis) fto-lidis ac credulis Germanis, pro gemmis, auro amp; argento vendent : amp; ol-culanda acadoranda proftituent. Sic ergo noftri cum faluo condu�tu,nbsp;�cbenediftione Pontificiali per fignum crucisaccepta, ad Germaniairrnbsp;ACer.Z. reuerfi,nunquam non cauponizent Dei vcrbum:amp; vtlefuitas decet,-nomen quidem lefu in ore amp; in parietibus domorum , fcolarum �Cnbsp;tcmplorum dcpi�fum habcant, eins ctiam criicem in barctis fuis forma-tarn portentiipfum autem Saluatorem,nec purence ex corde pr�dicent,nbsp;fed in omnibus,amp; qu� funt Pontificis Romani,amp; qu� fua funt qux-rant, atq; hominibus placereftudcant. Si mulatio cnim,auaritia amp; adu-latio noftram Socictatem ornant ,augcnt,ditant,amp; mundi pr�den tibii�nbsp;conxmen*

-ocr page 149-

�K r�TJS ItSVlTA�iVM.

COffimcndant. Afferentitaq; fccuminGerinaniam,exiIlanoftracon-gregationeamp; diuitibus nundinis,egrcgiarofanorumacgranorum�Pa-�a noftrohyperphyfic�confecratorum, donaria amp; munerajprxfertim oc inter rcliquaomnium pr�ftantiffimura iNimirum'.

Jndulgentta^ concejjas � Gregorio XII1. Coronis Patrum nofirorum pro Germania ,dHmacongre^nbsp;gationegeneraliproficijcerentur ^ Anno Domini / � 7�. die 27. lanijihacpro-mi��entes.

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qui con�tetmlinefn habet ter in hebdomadatCorenamvelRefirium dicendi,it

^itiotiefcun^Rofariumdixeritjlncratur 200.dies lndtdgentiarum,infeflisverbsolt;x

2. Si autem dixeritprv defun�tu^per medamfiiffragij, lucraturminesindulgen-^ias,quasillilucrarifetent,quivifitant[gcaSan�laRom�, amp; in hera mortis pod per-�eptionemSacramentorumEccleftlt;�,dicendonomen l^^ysyorevelc�rde,indulgen'^ tiAtn plenarianhamp;remi�ionem omnium peccatorum.

3^ Qui in menfe femel filet c ommunt care, amp; in hebdomada ter coronam dicere, poteritfibi eligere4.dtes in anno,in quibus lucratur peenitentiam plenariam,amp;quo-ties communicat, tot. dies indulgentiarum.

4�Qm, ter recitarefilet Rofiriumducratar omnibusfefiiuitatibus B.Virginisfin^ gulis diebus Dominieis,^mintbiu diebus hebdomada SartHayomnes indulgentias con^nbsp;(ejfas,omnibus templis Roma, /tue fint intra^fiuefint extra muros.

S. Qm babuerit confuetudinemfimper vefieri {onfiientiam examinandi, amp;pee�-nituerit de erratts, veniam � Deo petierit,cum vero propofito, tempore ab Rcclefia fi.atuto,confitendijucraturvnumannumindulgentias, omnivefiere, quo fi pradtblonbsp;nigdo examinauerit.

. 6. Seruansfupra diblum modum,fingulis diebus totius anni, quibus dixeriteoro-namvelRofitriumorando pre redubtione hareticorum amp;Ecclefia augmente,lucratur omnes indulgentias, amp;fiat tones, qua Ulo die, in quocum^ templo vrbis Romafunt, fiue idudfit intra fiue extra muros.

p. Rtylttmb,fiquisgranum apponat corona non benedilia, habebtt illa corona eas ftfdulgentias.

Pr�

-ocr page 150-

f40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P r T y l� -

Prohistantisfpiritualibusdonis,qu�exthcfauro mcriti San�lo^ rum,perPontificeniRomanum canonizatorum �c in c�lis collocato-rum ( quorum tarnen anim� fortaflis in inferno funt pofit�) funt dc-prompta, magnum fuerit, fi nos corporalia beneficia, aurum amp; argentum, abipfisviciffimrecipimus? Curenimnonliceret nobis fan�lorumnbsp;m�rita(etfiealefaiaspanno menftruat� confcrt,amp;PaulusOTtt�^A*nq-minat j vendere?c�mfecundumnoftr�Prophetam omnia venaliaha-beamus, fi modo fpcs lucri aliqua affulgcat.

Venalia nobis

T:empla,Sacerdotes,altarta,facrai cerotUy 1gnes,thura,preces,c�lum eslvenaleDeus^^,nbsp;Nequecuremus,quod alius quifpiam de noftris cecin�t.

Vendidit amp; c�l�m Romaniss �iquot; afira Sacerdos : A d Stygias igitur cogitur ire domos.

Quinbullis amp; indulgentijs laudemus v�nales,quasvolumusex--trudere merccs. Vidcat id Chriftus de c�lo; Quid tum ? tarnen mctu Pa-p�j�quoplenariam negociandiamp;cauponandi verbum Dei accepimuf poteftatcm,contrahifcerc non andebit. Eo quod Papa etiam c�lcftibiisnbsp;imperetjamp;faciat in c�lo amp; terraquod vult.Qui etiam r�gna mundi fuisnbsp;adoratoribus gratuite diuidit : amp; quibus vult,cadcm aufert. Et h�cfuntnbsp;grauiora amp; perp�tua Societatis noftr� negotia,in quibus � nutu Pap� S�nbsp;Generalis,noftri dependeant, prout in congregationibusnoftrisipfisnbsp;pr�fcribitur.

In leuioribus autcm,hoc eft, in verbo Dei negocijs, amp; temporaneis? omnesij,quosinloco,vbiPr�pofitusnofterrefidebit,pr�fcnteseflec5-tigcrit,quod ad incremetum Societatis facere videtur, d�cernant. Dun-taxat diligenter attendant,ne Laicis,vel fufpicione b�rcfeos notaris,Bibliorum le�rio permittatur, ne forte ex verbi Dei pr�fcripto nos hypo-crifeos,mendacijamp;vanitatisredarguerepr�fumanf.Noftriautem in o-mnibusPr�pofitonoftro obediant:vtpotepenes quern omnciuscft,iu-bendi omne illud, quod fidem Chriftianam impedit, bonos mores cor-rumpit,�^zs7�t)'Pontificiam promouet : amp; prauos mores introducit.Cu-ius rei inftru�riffimum habemus gazophylacium, r�gulas noftras : qua: 'nbsp;omnem hypocrifco^amp;fuperftitionisrationcm perfeftc docent.

Pr�tereafciant omnesSoeij noftri, iurati �uangelic� veritatisho-ftes, amp; no foltim in primis Profeftionis fu� f qua fefe Pap� amp; toti dsemo-niorum focietatiin mancipia tradunt^ foribus,fed quoad vixerint,qu�-tidic

-ocr page 151-

�DE -Vorts lE�riT�RFM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jzpt

-t'itUcan!m0voIuant;Socictatcmh�ncvniucrfam,GencraIem,Afrifl;ca-tesjPr�pofitoreSjVifitatores, Prouincialcs, Rcftores, Miniftros, Coad-iutorts formates, Sc in gcncrc omnes nos Epicuri de grege porcos, non Dco jfed fub fceleftifTimi amp; iminundiflimi diafeolorum diaboli,Patroninbsp;noftrbPap� Romani, amp;aIiorumRomanorurn Antiebriftianorum gt;fiuenbsp;h�reticorumamp;perditorum,fiuc Gentilium amp; Barbarorum, fucceflo-rum eius patrocinio, impi� obedienti� voto, ipfi Diabolo militarc. Etnbsp;quamuiscontraEuangelium ftatuamus, amp;. fidch�retica, ab ipfisPonti-ncibus Romanis inu�ta,firmiter in nomine Satan� profiteamur :omnesnbsp;fideles Romano Pontifici tanqua capiti fiubcffe : ad maiorem tarnen no-ftr� Societatis gloriam, commodiorem acquirendarum opum facilita-tem, amp; Societatis noftr� augmentum ac conferuationem, fummoper�nbsp;conducere iudicauimus, ad opprimendam nominis lefu gloriam, extir-pandam Euangclicam doftrinam ,amp;fundamenta Ecclefi� Lutherano-fum euertenda, denique cun�ia Pontificis noftri iugo fiibijcienda, fin-gulos nos,egrcgi�in omiiifallaciarum Stfraudum g�n�r� inftru�los,vl-tra illud c�mune vinculum,quo nos,vt rcliqui Monachi, in obfcquiutnnbsp;Antichrifti tradidimus, fpeciali voto, quod Profeflionis eft, aftringi. Itanbsp;Qvi CQViD ffiue illud fit Deimandatis contrarium,fine conforme,nbsp;im b vbi qu�m maxim � veritati Euangeliex repugn �rit,ibi nos e� prom-ptioresfuturifumus) M OD F. RN V s alij Romani Pontifices, Satan�,nbsp;pro tempore, in hoc mundo, per ipfius grandipotentia amp; operationem,nbsp;vicarij exiftentes,illic verb in �ternum nobifeum pereuntcs,iufl'crintnbsp;(ficuti illis,quic^uid libetamp; liibet, iuberc licet, vtpote quorum volo amp;nbsp;iubeo,eft ipfum ius amp;c ratio)ad perditionem animarum,amp; fidci Cbriftia-n� cxtirpationem:Pontifici� verb idolomanix propagationem perti-nens,amp; ad quafeunqueprouinciasnosmitterevolucrit,fermentohumanarum traditionuminficiendas,finevllatergiucrfatione,fiuciuftumnbsp;pr�ccpcrit, fine iniuftum : aut excufationc, fiuc honeftum fine inhone-ftumiuffcrit: quantum in nobis eft; ecu ipfaDciiulfaamp;oraculaexequinbsp;teneamur. Siuc miferit nos ( quod tarnen ne facile fiat, fcdulb pr�cauc-mus : quia fratrum quoq; gratia rara eft) ad fratres noftros Tureas, cumnbsp;quibus Icfu Chrifti nomcn,perfonamamp;officiumridcmus,fa�lisqucne-gamus:fineadquofcunque noftri fimiles infid�les, etiam in partibus,nbsp;quasindias vocant, (qub inde eb commodiusmendaciaPontificiafpar-'nbsp;gere, nobisqjfalfa miraculaaffingere poflimus, nec tarnen quifquam obnbsp;nimiam diftantiam, vtrum vera aut falfii fcribamus, dcprehenderc poC*

S J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit:vt

-ocr page 152-

/

�4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A f r T r �.

iit : vt Epiftol�Tndic� � nobis typis commifl� declarant ) exiftcntes : i?� ueadquofcunque noftros h�rcticos,fiucfchifmaticosamp;infidelcs,qu�nbsp;cxnoftris o/Tibus orti funtjamp;intraEccIefi�Roman�grcmiumfouen*nbsp;tur ; feu etiam ad quofuis fideles. Non quidem vt ab bis veritatem difca-mus,n�fvc vna cnmipfisinChriftiobfcquiumdemus:fcdvtomnibusnbsp;24. Jolis amp; fraudibus, artibus amp; fallacijs, dcceptione amp; impoftura, promif-fionibus amp; minis, vi amp; tyrannide, fignis amp;: prodigijs illos ab agnita veri-t�te abftrahere, pontifici� pietati fiibiugare,obcdicntesrcciperc, Chri*nbsp;ftum abnegantes promouerc conemur: contradicentes vcrobrachio fe.*nbsp;culari prodi, illorum bona confifcari, ipfosin exilium cijcivel occidi 8�nbsp;comburi cuccmur. In hoe enim nos Deo noftro Pontifici Romano gra-tumcultumpr�ftamus, Quamobrem quiadhanctetrorum d�monio-rum,mendacium,homicidarum, crudeliumhypocritarum,fnpcrftitio-Aj)ocal.i7. forum Pharif�orum, circumforaneoru, Mefetricis magic�amatorum,nbsp;tknbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epicuri de grege porcorum, Legis diuin� pcrturbatqrum, confeientia-

rum carnificum,Cardinalium Li�lorum, Epifcop�rum adulatorum, Chriftum de nouo crucifigentium, Euangclij corruptorum � atrociffi-morum Dei hoftium,pcrtinacium amp; obftinatarum Beftiarum, peftiumnbsp;Germani�,�cftaMcf�iux�!',mortem amp;vi�toriamChrifti inanemredden-tium,obfcurantium Sacramenta eius,amp;vcrumipforumvfumtollcn-tium,ac noua inftituentium, abnegantium amp; blafphemantium Dominum noftrum lefum Chriftum cum omnibuspromiirionibusamp; bene-ficijs ei�s : q�i,inquam,ad hanc colluuiem ferpentinam,Efauiticam, le-bufxam, acPhiliftcram acccfliiri funt, antequam huic malorum agmininbsp;nomina fuadcnt,corumq;onerihumerosfupponant:cosoportet,priusnbsp;omncmpictatemexuere,crgaDcum amp; homines,Chriftumabnegate,nbsp;verbu m Euangclij confpurcare,Sacramenta Dei violarc,Chrifti fangui-tiem amp; beneficiaeiusproculcare,parentescalcare,magiftratumafper-nari, omnesamicosdefcrcrc,ftudiavcr�eTheologi�amp; Sobrise Philofo-phi� rclinquere, atque adeo colloquia cum omnibus fccularibusabiu-rare : atque hoe vnum diu multumq; meditari:antantum pecunixPon-tificix,amp;auxilij Satanici,in bonis Mammon�fuihabeat, vtturrim hancnbsp;Babylonicam (inquam BcftiafcumeretrixnoftraRomanafiuePapa,abnbsp;kaDcifiigercconatur)iuxtainfpirationem Satan�,inucntum Loiolacnbsp;amp; approbationem ipfiusPontificis,poflit confummarc : Hoe eft, vt ma-gis difert�dicam: anne Spiritus immundus,qui ilium ad haneProfeflio-ticmirapeilit,tantum illiaudaci�amp;viriumpolliccatur,vt buius vocation�

-ocr page 153-

DE V O T15 IE S F1 T j� E r Sf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14J.

tioftis ponduSjillo aftantc 5c aditiuantc, fe fuffcrrcpofTc fpcret. Nihil e-nim absq; Satan� auxilio noslefuit� poflumus, vt ncc Magi absq; illius ope amp; confilio quicquam adoriuntur.Si ergo banc Babylonicam turrimnbsp;�cRomanamfcdemfartamteftamconferuare cupimus: anteomniao-pera danda eft, vt ne fortcm huius atrijcuftodem amittamus, nec ab conbsp;deficiai�iusiquicquid alij fcnti�t. Hic enim dat nobis omnia r�gna mun-dijouibus Euangelicorum quorundam corda corrumpcreamp;fcduccrenbsp;poflnmus; bisfruamur in pace, qnis fcit ( ficuti ex nonnullorumPonti-ficumnoftratium fcntcntia loqui poflumus) an anima fit immortalis,nbsp;vel vtr�m alia vita poft hanc rcftet. Idco noscircumeamusvt Leonesnbsp;( quod � vocatione noftranon eft alicnum, quiaLoiolit�, �Loiolano-ftro dici poflumus ) amp; qu�ramus quos quorum ve bona deuorcmus.

Poftquam igitur Domino amp; Principe huius mundi infpirantc, buicAntichrifti amp; d�moniorum Socictati,nomendedcrintnoftrijacnbsp;ChriftumincuiusiurainBaptifmo iur�rant abncgauerint:Satanamamp;nbsp;opera cius,quibusabrcnunciaucrant,rccepcrint;fcfeq;vtmorig�rosfi-hosSatansEjSe fideles feruos tenebrarum dccucrit,in omniiniquitatenbsp;ftrenuos pr�buerint ; diu noftuq; fuccin�ti lumbos armis iniuftiti�, ad -tam grandis debiti,quo Satan� amp; vicario eiusPap� finit obftridi, folu-tionem prompti elfe debebunt.

Ne autem qu� poflit efle inter nos mif�ionum ac prouinciarum buiufmodi, ad feduftionem Chriftianorum amp; Euangclij oppreflionemnbsp;inftru(ftiflimam,autambitio,(ad quam omnes ecu terra ad fuum centrum Natura ferimur)aut detrelt;ftatio(qux non metuendaeft : c�m ma-ioridefideriooccidendi8cdcuorandiEuangelicos,qu�m lupi famelicinbsp;oucm,inhiemus:nifiquando vel longa itinera, vel magna pericula, velnbsp;multi labores aut aliqu� afpcritates,8c rerum inopi� fubeund� amp; feren-d� funt ) profitcantur finguli, fe cum Dco nunquam direcl� vel indire-�t� hac de re a�luros: nunquam vocati per pium Magiftratum ecclc-fiafticum vel politicum,comparituros, aut pafl'uros, vt nullo vel pieta-tis, vel rcligionis argumento, ab huiufcemodi miflionibus abducantur.nbsp;Quasi in hu�c finem inftitut� funt,vt pij Germani� Principes, apudnbsp;PontificemRomanum,Deumamp; Regem noftrum (ficut Chriftus Do-minus illorum Patronus,coram Hanna,Caiapha:Pilato amp;Herode)pro-dantur : Subditi illorum expilentur 8c occidantur : Euangelica do�trinanbsp;in auribus noftris f�diflima h�relis, 8c Lutherana fe�la nobisabomi-.nanda,aboleatur : Et iuueutus Germana, per noftros fedu�a, tantumnbsp;� odiuQi

-ocr page 154-

144 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� C A V V T VI.

Tfalm.2,

Difl. 40.

odium in fuos parentes concipiat, vt inftar cuculorum In eos, qui ipfot ' genuerant, fouerant, nutriuerant, educ�rant, f�uian t, eos occidant 8�nbsp;deuorent.Omnes ergo curent,vt totam iftam rem liberrimo Romaninbsp;Pontificis arbitrio committat : ita vt cum illo ea de re ne minimum qui-dem confultent,mult� minus tergiuerfcntur.fed quando ipfe vult, im-petum in Chriftianos faciant, quiequid fiue Deus in verbo fuo ftatuat,nbsp;fiuc iuftitiaiubcat. Quia folus Pontifex noftcr, optimus in nequitia in-uenicnda:maximus in tyrannide exequenda,infcriniopcftorisfuivi-det amp; nouit,quando in Chriftianorum pernitiem emittendi fimus. Nilinbsp;forte fanguinaria ipfius confilia noftri Pr�politi �c Superiores acuercnbsp;velintjficut cert� multa amp;c varia fuppeditarc nouerunt. Horum enim eftnbsp;Pontificiaftare,amp; confulereaducrfus Chrift� amp; membraeius. Ideoq; innbsp;miflionib. fuis nihil ag�t ex Del madato, nihil ex iuftitia,nihil ex fide,ni-hil ex �quitate : fed omnia amp; fingula, fumma vi, fumma iniuria, fummonbsp;dolo,fumma violentia,fccund� tarnen P?p� d�cr�ta amp; Generalis noftrinbsp;placita. Hi enimfunt noftra capita,noftri principes. Hisinomnibusnbsp;obediamus,etiamfinosfecumadinfernibarathrumraperevelint. Hisnbsp;votis noftris,cui ferreis vinculis obftri�li fumus,nequealiterfentire,nbsp;qu�m illi vol�t,debemus:nifi amp; vota noftra irrita elfe, amp; in dira illorumnbsp;anathematainciderc.vulcanoq; committi velimus.

VtautcmomnesSodalitatishuiusPatrcsamp;fratres

lolatr�,in huiufmodi miirionibus,nihil cumDeo,fed omnia ex nutu in-dulgentiffimiPatrisPap� noftri agere debent : Ita etiam nec Generalis noftcr totius Societatis Dominus,quicquam cum eo confultct, quandonbsp;vel ipfum, vel fuos Papa emittere inten dit : fed totus amp; ipfe, ab arbitrionbsp;Pap� dependeat,amp; Societatis Antiftibus confulat, ne quid contra PapXnbsp;noftr� fententiam vel am�oritatem fufeipi vel decerni patiamur. Quodnbsp;fl fcc�sficret,plenariaPap� fit concefla potcftasivt quemadmodum nosnbsp;creauit, confirmauit, auxit amp; ditauit : Ita amp; nos omnes in inobedientia!nbsp;crimine(fi fcilicct Euangelium pure pr�dicemus, amp; Chrifti facraraentanbsp;re�� amp; int�gr� iuxta ipfius inftitutionem adminiftremus) deprehenfos,nbsp;omni dignitate fpoliare, exuere, maledicere, anathematizare, occidercnbsp;amp;damnareaufit. Ne igitur amp; vitam amp;opesamp;honorcsamittamus,o-mnia ex pontificis Romani decretofaciamus.QmcquidDeus,Verbum,nbsp;Ccelum,Aer,Aqua,Tcrra,fuperiamp;infericontranosclamitcnt. Semclnbsp;enim nos meretricis illiusmagn� feruosac membra fecimus: omniigi'nbsp;tur tempore illi obfequium prjeftcmus,quo mundi r�gna nobis diuidaunbsp;Voucant

-ocr page 155-

DE rOTIS lESriTARFM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;145

Voucantetiam�ng�aliamp;oinnesf.in om nibus,ctiam Dei vcrboamp; �Omni honcftat� aperte rcpugnantibus,obedicntcsforeSocietatisPr�-pofito, fl ea ad rcgul� huius noftr�, de cmiffione in Chriftianos, obfer-uantiam faccre animaduerterint. Qma Papaamp; Genx'ralis noftcr, fupranbsp;omnem legem funtpofitiacipfifunt nobisDecalogusnc Lexnoftra:vtnbsp;dixit lacobus Crufius,nouitiorum noftrorum Landfp�rg� cxco�tor.

Prx�pofitus porr� noftcr illa iubcat,qu�adconfecutioncm pro-�poftti, ab Antichrifto Romano, �c � dcuotorijs eins feruis fodalitatc no-ftra, finis cognoucritefteoportuna. Finis autemnoftraeft,ad mandatum Pap�Romanijtotum pcragrarc orbcm,amp; quantum in noibis cft,do-lis amp; frail dibusjtcchnis amp;malis artibus,omnibus confilijs Si fcriptis,ma-cbinationibusamp;infidijs,impofturisamp;proditionibus,muncribusamp;o-pibus,minis Si promifTiSjvi amp; tyrannidc,cl�ra Sc palam ( h�c enim funt nobis media, quibus Lutberanos adoriri,amp;nonrar�ctiam expugnarenbsp;folcmus)�Euangelicosinuadcre, amp; aut fcducere, aut prodcreaeintcrfi-careiEt ijfdem artibus Regnum Pontificium iuuare,eos pomaria dilata-te, amplificare amp; exaltare, aduerfus Sc fupra omne id, quod eft amp; diciturnbsp;Chriftus,amp;regnum feuEc�lcfiacius.Hoccft propofitum noftrum,rui- 2,T/;rj!7?x.nbsp;nas.Pontificij regni reftaurarejrudera eius rc�dificarc,Ecclcfias Ger-nianorum Principum deftrucre, illos ad Ecclcfiafticorum bonorum re-ftitutionem adigcre, amp; nomen ac regna illorum penitus ad internccio-nem vfq; delete. Ideo, non vt reliqui Monachi, vel ad folitaria loca nosnbsp;confcrimuszneq; extra vrbes habitamusineq; noftris in collcgijs nosnbsp;continemus : fed vt r�gula noftra mandat : per omnes mundi plagas cir-cumcurfitamus, per omnes plateas vrbium vagamur, aulas Principium Regular.nbsp;aftidu� vifitamus,�destumm�.gnatumtumpriuatorumhominumin-defioentcr fubintramuSjpalTim qu�rentes quos deuoremus. Quoinnbsp;prppjofito,� Principe huius mundi,qui diftribuit honaadorantibus fe;8�nbsp;ab eius vicario,Papa Romano,Noftr� Sodalitatis capite amp; Deo terreno,nbsp;gratis nobis qu�volumus �srAuff/wf communicante, inftigamur,adiuua-inur, communimuramp;in perniciemEuangelicorum armamur. Ideo innbsp;conftitutioriibus noftris fxpiiis repetitur h�c loqucndiforma: in Domino : fub vicario Chrifti.Vbi,per Dominum ; velDeum huius mundi,nbsp;vel feruumferuorumDci, Chamum,hoc �ft, totiusPontificiJ regni caput amp;Pqntificem Romanum, Antichriftum, intelligimus. Pernbsp;vicarium Chrifti, P�tificis tutclam, euftodiam, opes amp; au�ioritatcmnbsp;cipimus- Hoe eflc noftrum propofitum : hunc effi; noftrum finem : Hu�

T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gonots

-ocr page 156-

T4lt;S- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'C^ A P F T r L

Amos 6,

gonot� in Gallia viuentes ; in Hifpanialatitantes:Lutlierani in Germania , Polonia, Vngaria, Bohemia, Tranflyluania, Heluctia, Belgio, Au-ftria,Bauaria, Sueuiaamp;alibiflorentes :fuocum periculoamp;detrimento magno funt expert! : Et laus amp; honor Pontifici noftro, amp; gloria eius ca-piti,Domino in^rorum,qui nos mifcrut ad oras illorum, in quibus ha-ftenus illorumauxilijsfatis f�liciter pugnauimus : maioraprasftiturijfi,nbsp;vt haftenus qpidam German! Principes fecerunt, nos porro pro noftronbsp;arbitrio circumireamp;graflari, paflifuerint.

Mich, s-

Alich- 3.

Vt autem ctiam illorum, ficut Italorum occupemus animos, illo-rumq;regiiiiainuadamus, nihil intermittemus, quibus illorum fauorcm Sc gratiam ( vt conftitutionesiubent) deinereamur. Principibus enimnbsp;deuilt;ftis(dicit Ignatius Loiola in conftitutionibusamp;miflionumrcgu-lis) fubditi facile obcdire cogcntur.Illi enim � Papa corrupt! numeribusnbsp;amp; territi illius potentia, fua au�loritate amp; legibus, fubditos null o ncgo-cioadcolcndaidolanoftraimpellent,tergiuerfantes punient,pelle de-tra(ftacosexcoriabunt,amp; oflacorum confringent amp;concidcntficuti�nbsp;lebetc.Interim nos fummo ftudio cosfeducemus; mordcbimusdcnti-bus,amp;pr�dicabimus paccm:amp;: ft qui non dcderint in orenoftrofatis,nbsp;fan�iificabimus fuper eos pr�lium :�dificantcs noftramSocietatcminnbsp;fanguinibus, amp; domos noftras in iniquitatc : in mercedc quiduis docentes : Si in pecunia diuin�tes : amp; fuper Dominum rcquicfccntcs, dicimus :nbsp;Nunqdid non Dominus in medio noftr�m? non venicnt fuper nos ma-Micm 7.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ygj g�. p)cus illorum,qui illos ex manibusnoftris cripiat ? Non facict

Sjiph.i. nbsp;nbsp;illisbeneDominus.-non facict nobis male. Nos fumus, amp; extra nos non

2lt;�c�. /.�. �intalijamplius. Nosfumus,quosmifitDominus,vtpcrambulemus PfguU s, ^j,j.j.am : NosfumusoculiDomini, qui difcurruntin vniucrfam tcrram �nbsp;Nosfumusfilijoieifplendoris,qui aififtunt Dominatori vniuerf�ter-ton ^^^^r�.Q^naadmodumh�cScaliadiftaPatrcsnoftrijLaynetz,Salmanafarnbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sc Torrenfis, de nobis pcrconcinneinterpr�t�t! funt. In quibusomni-

^aco. n. gyj dicere confueuimus : Benedi�lusDominus, quod fa�lifumus. Laus Dco,Iefus gt;f( Maria coferua nosfiliostuos,infan(ftoobfequiotuo,amp;c.nbsp;Hoceft,inquam,noftrum propofitum,Sc vtrembreuibusrepe-tam, ficq; cam noftrorum memori� Sc animis fortius imprimam, hie eftnbsp;finis noftcr: Legatos feu proditores Pap� ageread Ecclefias Germanistnbsp;vere catholicas:his prxeipere, vt fequantur leges,d�cr�ta Sc canonesnbsp;Pontificis Romani jprohibere publicasSc priuatas Euangelii pr�dica-tiones,intcgramlt;lt;f;;^�e!S!�ffumptionem interdiccrejCorrumpcreScde-prauarc

-ocr page 157-

�as,domos,collcgia amp; tcrnpla idololatrica�dificaredn his quotidie Mit-fam facerc : hoc abomin�dum idolum Dco pro peccatis viuorum �i de-^ fun�torum, quafipropitiatoriumloco vnici facrificij Chriftiobtrude-re:filiosamp; filias � communis vit�laboribus, ad Monafticorumocium,nbsp;delicias amp; libidines pertrahcrc : in omnibus immundicijs Pontificis Romani cas inquinarc:amp;hoc agcrc,vt obliuifcantuf Lcgem Domini,amp;nbsp;immutcnt iuftificationcs Dci, facra Biblia confcindant amp; combu-rant,omncsetiam,quicunqucobferuantlegem Domini, fccundum edi-�um Pap� amp; inquifitionis decretum, trucident vcl ignicommittant.nbsp;Quandoquidcm omnis biblicus, yt dixit lacobus Crufius lefuita, facilenbsp;fit h�reticus.EtproptereaprudentcrPapaRomanus, Gregorius XIII.nbsp;cauit, ne vllacxcmplaria Bibliorum, in lingua Italicatypis c�mittcren-tur,ne lcdionc Bibliorum veritas Euangelij in Italia, vt in Germania,nbsp;interitu rcgni Pontificij, illuccfcerct. Et quid opus eft Icftionc Bibliorum ? diccbat lefuita Hoffxus, c�m nobis fint falutaria Ecclcfi� pr�ce-pta, qux viccm Bibliorum apud Catholicos obtinere debent. Fueruntnbsp;Chrittianiantcquam Biblia confcribercntur : Neminem literaillorumnbsp;mortuafaluat.Ecclefiamaudiamus,amp;faluicrimus. H�c enimcftlitcranbsp;viua,�tipfa lcxDei:qua:ncc errat necdecipit. Imo vt nofter Pater Fa-bricius Rom� apud lamftum Andream dixit : H�retici, femper h�rcti-cain nos vrgent Biblia: nosBibliahabemusPontific� Romanum,quemnbsp;fequcntescrrareamp;dccipi nonpofiumus. Papa etiam feipfuminterprc-tari potcft : Biblia autcm nequaquam. Ideo tutiiis illius dccrctis, qu�mnbsp;huiusobfcuritatibus confidere poflumus. Et nofter Gregorius de Va-lentia,tcr magnusille rhcologusamp; h�rcticorum malleus (vt fibivide-tur) cuidam Lutherano grauiter dixit: Tu fi vis egregius elfe catholicus:nbsp;Hcoccuperis effeBiblicus. QMndoquidcmbonocatholicofufticiunt^�nbsp;adfalute:n,Ecclcfi�catholicxd�cr�ta. Huius,non Bibliorum placitis, i}S2.6.A~nbsp;tut� confidere potes. Q^odfacra Biblia, pro ipforum fublimitate, nonnbsp;vno codemq; fcnfu,vniucrfi accipiunt: fed ciufdcm eloquia aliter atqucnbsp;aliter,alius atque alius, interpretat�r. Tutiffimum ergo eft,Ecclcfi�nbsp;Catholic� canonibus acquiefeere : qu� vt non decipitur, ita quoq; neminem dccipit. Eftenim columnaamp; fundamentum vcritatis:amp; habetnbsp;caput, vicarium Chrifti,Pontificcm Romanum,cuiusfides non deficitquot;:

-ocr page 158-

148 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P r T r t.

Ita omnis Catholicus,diccbat Pater luliusLandfperg� in Catcchtfn�l Canifij cxplicationejtut� poteft amp; debet confiderc Ecclefi�decretis;'nbsp;quiain ipfis loquentem audit Pontifieem Romanum, cui nominatim 8cnbsp;fingularitcr Spiritus fan�lus eft datus, quiq; extra omnem erroris aleamnbsp;eftpofitus.Huiusiuflaqu�faciunt, ficutfaciuntHifpani�amp;Itali� Pro-cereSjhi erunt amici Pontificis Romani: nosq; curabimus cos auro amp; ar-gento, amp; muncribus multis amplificari 8c ditari : altera verb via euntcsgt;nbsp;fpobari amp; trueidari.

Hoc igitur fine omnibus Societatis noftr� feftatoribus ob oculos pofito', Generalis nofter, licet fit in pr�latione Superbi� amp; magnificen-ti� fu� : tarnen femper erit memor benignitatis, manfuctudinis amp; cari-tatis,meretricis illius magn� formul� c�ucnientibus,erga cos,qui mandata fua, ex ferinio pe�orisPontificalis dcfumpta,cuftodiunt : amp; tamnbsp;ipfc,qu�m omnia confilia eiusjad priorcm fincm afl�duc fpedabunt. Etnbsp;vtcum facile�dcitbconfequipoffint: nominatim dcmandat�habeant,nbsp;inftitutionem puerorum Euangclicorum,ac rudium, in Antichriftiananbsp;doftrina. Hos potilTim�m erudiantin Catechifmo P�tri Canifij noftri :nbsp;amp;in Ecclefi� Roman�pr�ccptis, atq; alijs fimilibus dogmatibus, qu�-cunque fecundum circumftantias perfonarum,loconim 8c temporumnbsp;(fecundum qu� etiam Dei verbum interpretandum venit)illis congru�nbsp;videbuntur.Non pudeatnoftrosiuuentutcm publicis in plateis Canifijnbsp;docercCatechifmum: promiffis amp; muneribus,imaginibus amp;nummisnbsp;illos ad cius ftudium allicientcs:atque ab bis cos,ad altiora Roman� Ecclefi� myfteriaperducentes. Eft cnim maxime neceflariumjcircaproui-dentiam huiusrei, Pr�pofitum 8c Confilium diligenter inuigilarc. Ra-�nbsp;tioncs eius, qu�nosimpcllantjfunt manifeft�. Nifi cnim hune in mo-dumGcrmani�iuuentus corrumpaturamp;fcducatur,fundamentaPon-'nbsp;tifici�rcligionis in Germania iaccrc nun quam poterimus: Seniores c-nim conftantiorcsfunt, qu�m vt ipfi ab Euangelica fuafententia dimo-ueripoHint. Scruit etiam ad hoc, vt noftri,alioquin doftrin� human�Cnbsp;feienti� inflati,humilientur : ncque hanc prouinciam, vt minus fpccio-fam,detrelt;ftcnt : c�m tarnen reuera nulla fit fru�ufior, vel Germanis adnbsp;fedu�donem, vel poti�s noftris ad ditation�amp; Societatis locuplctatio-ncm. Qii� enim res alia noftr� Socictati initio Gentium Romanarurnnbsp;fauorcm conciliauit ? Quid illos in Italia, Hifpania 8c aliquibus Gcrma-ni� di�ccfibusprouexit ? Quare aliafunt ditati,amp;coilcgijsau(fti?qu�m

-ocr page 159-

DE vor IS IE S Vir ARV M, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.14,3

i�uodgratisiuuentut'ctn in literiscrudicrunt, Siprofcffifuntfegrarui-tos Glt;�ntiuii� Dodorcs futuros.

Subditi ergo feu focij noftrioinnes, turn propter ingentesordinis noftri vtilitates, turn propter i Hi us incrementum Si famain , pr�po�tonbsp;Generali, in omnibus ad inftitutum Socictatis pertmentibus, obedircnbsp;femper teneantur, aut excludantur. In illo etiam, quafi eflet Chriftus,nbsp;omnia diuina' agnofcant,amp;quantum opuscft, vcnerentur. Qidcnimnbsp;Generalem audit, Chriftum audit : qui ilium fpernit,Chriftum fpernit:nbsp;vt noftri maiores tradunf,amp; regul� obedienti� dicunt. Noftri ergo fintnbsp;temulatores regularum ab Ignatio traditarum:tradant etiam, fi Papa iu-beat, vitam fuam pro Traditionibus Eeclcfi� Catholic� :amp;memoresnbsp;fint opcrum decern primorum Patrum,qua feccruntinItalia,Hifpania,nbsp;Gallia amp; Germania:amp; accipient gloriam magnam, amp; nomen aeternum.nbsp;Ipfe etiam Pontifex noftcr,non celfabit illisbencfacere;nosquoq;innbsp;omnibus ipfosadiuuabimus Sc prouehemus : opcram daturiftrcnuam,nbsp;nevlla bonorum copia dcftituantur. A verbis ergo Luthcranorum nenbsp;timcant : quomodo enim hi noftris noceant, fi ipfi nobis obcdiucrint?nbsp;Qui,nipfiafaciegladij noftri concidcnt:noftriautcm glorioficruntinnbsp;regno Pontificijs Romani,Patris noftrilndulgentiflimi, Optimi Sc Maximi, Aderunt etiam noftris EpifcopiRoman�Ecclefi�iurati. Adcritnbsp;etiam brachium feculare.Ergo filij obedient)? eonfortcmini,amp; virilitcrnbsp;agatis, prxlia Pontificis Romani fortitcrdcccrtctis.-critisfilij Ecclcfiaenbsp;Roraan� bcnedidi(dicit Pater n-oftcr Poffeuinnus in libro;!/filiL-ito Cri-�tano^ac inter vos terram amp; bona Euangelicorum diftribuetis : inq; illo-rum locum habitatorcs,filios Itali� Sc Hifpani� facietis. Sicutinunc Talesvi^nbsp;Pontificis Romanibcncficio,in multisnoftrisGermaniciscollcgijspr�- ros tmpiosnbsp;fides habemusitalos Sc Hifpanos,aut cos Redores Germanos, qui in ettaelegitnbsp;Italia amp; Hifpania omnem Pontificiam fuperftitionem amp; idolomaniam liacchides,nbsp;advngucra cdidicerunt Sc probe callent :ficq;ItaloGcrmanifadi,nc- confli-quiores funt qu�m Itali nati. Neque enim terimus, quos fufpicamur E- tuiteos D#nbsp;uangclicisprotcftantibusfauerc.HiRcdoresItaliciamp;Hifpani,�qu�in minos innbsp;dodrina,ac Mercatores iHorum in mercibus, fimpliciorcsamp;crcdulos ifra�l, i.nbsp;Gcrrnanos,circumuenireamp; decipcrepofftint. Speramus enim illos, nifi Maccab.^.nbsp;prasuenerint ipfos Gcrmani Principes,vclocius maiora qu�mputant, Eector le-faduroszSi Monafteria,in quibus aluntur fcholaftici, in noftrxfocicta- fuitarumnbsp;tis domos, collegiaacrefidentias conuerfuros. Vtoptimam Spem ,Bo- Ingol�a~�nbsp;Hauenturalefulta,de domo Auguftan� Confeflionis ( Auguftx in vfum dij,

T 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pictatis

-ocr page 160-

T5� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T r L

pietatis amp; yttx fidci, iuuentuti tradcd� cxtruft�) amp; Zicglerus mihiftef i-e. r ......... .......


�efuitarum,de c�nobij�s amp;. literarum fcminarijs, per inclytum ducatum Vvirtenbergenfem{parfisjfoucntamp;alunt:futurumnimirum,vtloquc-bantur, vt Auguftana Confeflione abolit�, Principe Vvirtenbergiconbsp;c viuis fublatOjCun�laEuangelicorum bonaamp;tcinplaini�orumpof-feffionemjVeniant.Tunc fcilicct illos ruinas, Roman� Ecclcfi� per Lu-therum illatas,refarfuros amp; reftauraturos. Tune ben� erit Pontifici Romano amp; Genti Societatis noftr� � mari ad mare,in Germania,amp; Italia,amp;nbsp;in vniuerfaterra. Primarij cnim noftri hoftes, qui amp; Ecclefi� Roman�nbsp;amp; noftr� Socictati plurimiim nocucrunt, c�m ex Saxoni� partibus,tuninbsp;ex agro Vvirtenbergico proruperunt. Illis exterminatis amp;c deuaftatis,nbsp;neque gladius ncque hoftis nobis erit ampli�s. Melius ergo confiliurrtnbsp;inire non poflumus,qu�m vt mittamus occulte epiftolasfocijsnoftrisnbsp;per Germaniam difperfis,vt omnibus,quibufcunq;poirunt,artibus,nbsp;Germanos Principes vclfeducant,velcomprcbendiamp;:trucidari curent.nbsp;Qupd quidem ha�enus non potuerunt, quiainnotuerunteisconfilianbsp;nollrorum, quos ex num�ro aluimus Germanorum. Mult� igitur eau-ti�s amp; occulti�s noftra per Italos amp; Hifpanos,quos liabemus inter Germanos,agere amp; pcrficerc poterimus, vt dixit Do�tor Theologi� Romsnbsp;formatus Melchior St�r lefuita. Quamobrem ne fit, qui noftrorumnbsp;confilia amp; occulta cordium in apertum producat, mandamus omnibusnbsp;noftris,ne Restores vcl regentes Germanos cligant: fed in Germanosnbsp;imperium ac plenariam poteftatem fibi fumant foli, vcl Itali vel Hifpa-ni,quadruplici voto Pontifie! Romano obftri�ti.Vel fi qui ex Germanisnbsp;fuerint, penes quos aliquod in noftros imperium eritiijiuramcntofcnbsp;obligent,fe nihil contra Pap� Romani decreta,vclnoftram Societatem,nbsp;abfq; fingulari Pontificis Romani mandato,aut Sp�cial! noftri Generalis ftatuto, cogitaturos,locuturos, fafturos. Si qui ctiam noftrorum �nbsp;Germanorum Euangelicorum partibus ftare videbuntur.ij vcl Societa-te cxcludantur, vel poti�s in Italiam aut Hifpaniam, ne in noftrorumnbsp;eicClionemconfpirarepofiintablcgcntur ; ibit|;fubobcdicnti�iugumnbsp;ita mittantur amp; eogantur, ficuti ex vfu noftr� S�cietatigt; forevidebi-tur.

jC�- (' Diligenter autem caueant,ne dodbiores vcl prudentioresremo-� Hcantur. Hi cnim vincuIisSocictatis.cxuti,magisqu�mipfiLuthcrani � h�rcticijSodalitati noftr� incommodare folcnt. Et ne poflint fuga fibinbsp;' lt;onfulere,vel abfcondita amp; fecretaSocietatisnoftr�rcliquiscommu-nicAfC�

-ocr page 161-

DE rOTlS lEsriTAEVM.

nicare, includantur : ncc pcrmittatur illis vlla cum exteris conucrfatio � velcolloquium, Quin fatiuscft,inquitlcfuitaTorrenfisnoftcr,fufpe-ftos c medio tolli amp;. torrcri,qu�m illis permit�, vt votis ruptis liberi fe- ;nbsp;culoreftituantur. C�m Societas noftra fatis fuperq; edo�la, fuoq; dam-no experta fit : qu�, qualia amp; quanta, inter Lutheranos effecerintilli,nbsp;quos Superiores noftridimiferunt. Taies ergOjait Bo nivs Icfuitano�nbsp;fier, vel perpetuis carceribus mancipentur, vel ab ijs, quibus cum con-fpiraturi putantur,rcmoucantur:vellnquifitoribustrad�tur: vel cl�m,nbsp;vel pal�m C prout Superiores Societati noftr� profuturum iudicabunt) :nbsp;� numero viuenti� eximantur.N eq; enim magis Societati noftr� amp; Ec-1nbsp;clefi� Rom.an� proftint, qu�m peftiferum membrum corpori: vrfusnbsp;vinc� : lupus ouili : proditor caftris:feditiofus ciuitati. Ergo abfcindan-tur vel � Papa,vel �Pontificio magiftratu,penes quos talis cft au�oritas,�nbsp;vtcos,quosipfis(ccuIud�iChr�ftumPilatoj)trucidandostradimus,ac-. - i inbsp;cufent,iudiccnt,damnent, amp; � medio tollant. In hune enim modum fa-jnbsp;tismafcul� AndreasFabriciusadlmperatorem fcripfit,in libro cui ti-tuluscft Harmoni� Auguftan� Confeffionis:moncns Cal�re� Maie- Circa an-ftatiscfl'cjamp;PrincipumImpcrij, �nobisdcficientes,vclPap�amp; Ecclefi� num Cbrinbsp;Romans contradicentcs,ccu publicamluemab EcclcfiaRomanaauer-J?! 1^66.nbsp;tcre,tantumq; malum,congrua feueritate, ne vniuerfum Pontificix|nbsp;Reipub.corpus ad extremum inficiatur, refcindcrc. Nihil obftante,et-iamfi fidem amp; pacemReligioniLutheransdatamaciuratam,necnonnbsp;amp; proprijs fuis manibusfubfcriptam,violate oporteat. Quqd fec�dumnbsp;Papam,h�retico fides iurata amp; public� data feruanda non fit.

Talcs ergo inter nos fint,quidefideiamp;morumrebus,contcm- ' pto amp; ncgie�to Dci verbo amp; fundamentis, qu� Lutherus in fuis feriptisnbsp;monftrat,ex Pap�amp;noftroruminftitutoamp;ingcnioftatucrevelint,ac 'nbsp;pluris Paps placitajSc noftrorum r�gulas,qu�m mortuam ScriptursBi-blic� literam,multis nominibus � Luthero pr�dicatam, faciantmihilq; �nbsp;curent,ctiamfi de nobis,qu�d Chriftiisdchypocritisamp;Pharifsis,di-cant, nos propter Ignatij Loiols r�gulas amp; Paps traditiones, mandatanbsp;Del violate : nos facramenta �Chriftoinftitutaturpiflim�noftristra-ditionibus, regulis, ftatutis, concionibus, additionibus, amp; corruptelisnbsp;polluercjdeprauare, mutilate, profanare, confpurcare, inq; plan�alios,nbsp;amp; toto generc diuerfos vfus mutaremos effe hypocritas, fan�tulos, adu- �nbsp;latores, rumori gerulos, nugiuendos : infi�la humilitateamp; hypocritica -religfone incederejinflatosefle fenftifanditatis noftr�: non tenere ca-:nbsp;put

-ocr page 162-

15^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c � f r T r 1.

put Clirift um � fide difcedentes attcndcre Spiritibus erroris, amp; dodlrt� nis d�moniorum�n hypocrifi m�dacium loqui, cauteriatam confcicn-tiam habentesjficutApoftolus nos viuis coloribus dcpinxcrit: nos caco-lycos nihil docerc,quam prauas,peruerfas,fupcrftitiofas,impiasj abfur-das amp; idololatricasopiniones,traditioneshumanas,perfiiafibilia ratio-nis c�c� argumentajfinc firmis, folidis, claris amp; perfpicuis, ex facra fcri-pturadcpromptis fundamentis Si- teftimonijs,infirmaitem,egena,fi;i-uola,pucr�lia,anilia,nugatoria,languida,eluinbi�,rancidaamp;iam dudumnbsp;obfolcta argumenta. Noftri ergo aures ad huiufinodi incanrationes ob-durent, amp; quafi furdi amp; muti tranfeant : amp; content! fint Pap� placidis,nbsp;noftris regulisiepifcoporum traditionibus,conciliorum decretis, longinbsp;temporis confuetudinc,antiquitate,amp;.fi qu� funt hisconfimiiia. Hxcnbsp;cnim funt noftrum robur amp;fundamctum : quo fuffoflb noftra Societasnbsp;corruerct,amp; fedesApoftolica periret.Qiumobrem.manibus pcdibusq;gt;nbsp;armis velisq; pro illorum conferuationcjccu pro ara focisq; pugnare de-cctomnes,qui noftr� militi� fua nomina dederunt. Namvotanihilnbsp;aliud � nobis exigunt,qu�m vtPap�fimplicitcramp;finevllatcrgiuerfa-tionein omnibusqu� vult obfequamur, magna,eaquecongruaconfi-dentia tradentes, qu� in mandatis ab ipfius Maieftatc accepimus : lic�tnbsp;nihil bonorum, nifi mera amp; inanis fpes poflidcndarum rerum Germa-nicarum,ad nos rediret.

Et ne qui fint, qui propter copiam rerum, quibus paucis ab annis, in medio Germanorum potitifumus, eofq; ceu Ifraelit� ( vt dicit paternbsp;nofter^Aflift�s Rom�nobis�latcrc,fidusHoff�us)�gyptiosfp.oliaui-mus,ac etiamnum hodie bonis omnibus exuimus,elatianimieflc ve-lint rturpemq; nonnullorum Clericorum, maxime vero.omnium Mo-nachorum,plus quant refupinam ignauiam.fc(�ariconcntur:ficq; Pap�nbsp;amp; Societati caufadolorisamp;interitusexiftere,fodalitatem noftram Ger-manis odiofam amp;; inuifam re4dere,nos eorum ludibrio exponere, fe er-ga Pontifieem Romanum, fummum noftrum bcnefa�or�m ingratitu-dine polluere eins beneuolentiam, cuius beneficio ha�lenus res noftr�nbsp;fatis f�liciter amp; ex animi fententia procedebat, � nobis auertere, filij in-obedientes ficri,famam noftrorum, quam h a�ienus affc�iauimus, titu-loque eruditionis confecuti.fumus, obliterarc incipiant. Ideo pr�cipi'nbsp;mus,amp;vouerenoftrosvolumusomncs, perpetuam paupertatem. Nonnbsp;quidem illam, quam Lutherus Eu�gelicam dixit, fed quam Maiores no-uri appellaucre rcligiofam :qu�fit,vt rc�l�quidam noftrorum fenfftnbsp;Prophe-

-ocr page 163-

rOT�S �ESVJT �tVM, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;155'

Prophetaj/;Kgt;?3z/Ky?�e (l�/peamp;u, egena�neomnidefe^u : feu, vt Ignatius no-fter.in rcgulis mandauitjit purajac religionis murus, hoceft, fine omni indigcntia,nonnofl;roruni inop:a,feddomorumamp;opumcopia,dcfini-ta:quanullus quicquam proprij,vcl apud fe, velapudalios,vtr�gulanbsp;mandatjhabeat: fed tarnen fatis per noftroruni bonorum wi'�f/�)' pof-fideat. In quarum rcrum communicatione,ad Apoftolorum moremnbsp;anbelantcs, Anabaptiftas nequaquam improbamus. Nam priuatim nihil poffidcre,in communi verb omnia, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;delicatiHim�, inftar

regum obtincre : id demum noftris, Torzenfi, Bonaucntur�, Hofamp;o, Crufio, lulio 8c Canifio cft fpiritualiter pauperem agere, 8c fpiritualiternbsp;mendicumefre:quicquid Lutberus dicat de paupcrtate Spiritus,amp;denbsp;Euangelio, neque pr�cipientc, neque confidente (fiicut Lutberus amp;nbsp;Spailgbergius loquuntur^ vt quis difcedat � facultatibusproprijs,autnbsp;rcs in commune conf�r�t. Nihil h�cad nos, quorum cftfundos,feudanbsp;fortunas,voto paupcrtatis,ceu retibus attra6cas,non minori virtute amp;nbsp;arte, quam part� funt, tucri, conferuare amp; augere ; ne alijs largicntcsadnbsp;mcndicitatem velinopiamipfiredigamur.Siceniminbuncfenfum,no-ftri patres philofophotheologi,verbaSalomonisProuerb.5.defontiumnbsp;fcaturigine ac riuulorum foras d'eriuatione, quorum tarnen Dominusnbsp;Suifque man ere debeat, trahunt. Neque immeritb. C�m enim inter ru-icos ac Laicos,(vtnofter Pater dixit Bobadilla) Date, ferme fit occi-f�m ; non opus eft, vt Dabitur noftfurn in alios liberale exiftat ; Nos er-govotopauperes,po^fefi�onedi�ites,noftrasopes,qu�cxPap�,Cardi-halium,Epifcopor^m,multorumRegum,Principum,Comitum,Baro-num,Nobilium,Ciuium amp; Rufticorum elecmofynis amplifiimis nobis,nbsp;non in aliquibus obulis,fed in multis coronatorum mil�bus obtingunt,nbsp;fortiterteneamus.-itavt malimusdevita,quamdeipfispericlitari. Vo- M.atth.10,nbsp;to ergo opes deferamus, non reillarumpofleffionesabijciamus. Sufficitnbsp;cnim noftram paupertatem in aftei�u, non in defe�tu elfe pofitam, quanbsp;noftraele�tione,amp;m�datoPap�,amp;voluntatenofi:rorumSupcriorum,nbsp;nihil proprium vel peculiarefinguli,fed omnia '�tabcj�? omnes, ait paternbsp;HofFmayrcrus,poffidemus, ac vit� necelfaria � noftro Superiore accipi-mus.

Expert!etiamfumus,hunc paupertatis raodum noftr� Societati plurimum profuiire,dum hac arte, multa nobis collegia pafiim extru�lanbsp;videmus : vt de aliarum rerum,dicebat Baderus nofter, copia nihil dica-Wus: qua multos Comit�s,imb Principes, fuperamus. Eft hoe vit�ge-ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nusiu-

-ocr page 164-

1(4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C X P F T V J.

nusiucundum,purum,gratum,fuauc,dulcc, Se ad proxim�, mag�s t�mci� noftri�dification� maxim captum. Dura cnim paupertatis votum pro-fitcmur,amp; interdum ftipem colligimus, fit vt Laici piitcnt, nos ab omntnbsp;auariti� contagione alicniffimosac purifliinos efle : amp; Apoftolis fimili-mos. Et c�m fciamiis, Dominum noftrum Papam, nobis feruis fuis, re-gni ciusamp; Apoftolic� fedis incolumitatera tant�ra qusErcntibus,nccef-fariaad victumamp;amicium abundantCfj deEcclefi� thefaurisfubmini-ftraturum : quarenonomnes Se finguliperpetuam paupertatemvouc-remus ? c�m compertum habcamus, nobis, fub tam opulcnto P�tre, nihil bonorum tcrrenorumdcfiiturum.Q^mobrem nos fingulosamp;vni--ucrfos declaramus ergaPapam,qu�dnihil,non fol�m priuatim, fed ne-que etiain communiterpoflimus vcl vclimus,proSocictatisnoftr�fu-ftcntatione,aut vfu, ad bona aliqua ftabilia, aut ad proiicntus feu intro�tus aliquosjiusaliquod ciuile acquirere (ius autem ciuile proptercarc-pudiamus, quiadeiure Canonico omnia affatim nobis fubminiftr�tur )nbsp;fed qu�d contenti futiiri fimus vfu earum rcrum, quarum copiam ex di-uitum donatione poifidemus. Rclinquimus ergo ciuibus ipfam pccu-niam,fedintcreflc accenfum poftulamus,talcm amp; tantum, qualemamp;nbsp;quantum (vtin C�ftitutionibusnoftris habetur) ad noftrorum fuften-tationemfu��ccreputamus. lus autem ciuile amp; brachium feculare, feunbsp;politicus Magiftratusbona noftra tucridebent,nec pennittere, vt quidnbsp;cenfui vel f�nori derogetur.Qi^ndoquidcm illorum cftjbonaEcclefianbsp;augcre,non minuere ; vt ius pontificium illis pr�fcribit. Magiftratus er-goPoliticus noftrorum bonorum tutorem agat:nobisautemillorurr*nbsp;vfum conc�d�t : nec quicquam in priuatum vfum fuum conf�r�t, n�nbsp;idemillis, quod Ozi��c BalthafariRcgibus,resfacrasprophanantibus�nbsp;accidat. Non cnim fcliccs h^bent fuccelfus, qui (vt nolter pater Lainet�nbsp;dicercfolebat) P�tri indufium inducre,ac patrimoniumeius affe�arenbsp;conantur. Ne quis autem arbitretur, nobis ius amp;priuilcgium poffeifio-num acftabilium bonorum omnin� adempta : aut propter votum paupertatis, rerum propriet�rem SidomornnipoflciTioncmpcnitusnobi�nbsp;dcncgatam:fcicndumclt,Dominum noftrumPapam pro fingularifu�nbsp;innosbeneuolentiaamp;indulgentia, qua, vtin alijs,ita maxime ctiam innbsp;hoe ncgocio nos adiuuat,nobiftum (vt loquuntur) difpenfafl�: ac con-cefliffcjVthabeamu.'in vniuerfitatibus(in quibus Restores amp;Profeflb-res agimus,amp; do�hrinam Papas pro viribus tradimus,multosregnoPon-tificioadducimuSjSc labafcentcmRomanam Ecclcfiam erigimus}do-

-ocr page 165-

thOS,CoIleg�a,reditus,cenfus,introitusacrcliquaftabiliabona; ca tarnen hon in alium vfum, fed tant�m vfibus amp; neceffitatibus ftudeptium no-ftrorum applicanda, Neque tarnen liccat omnibus pro libitucatra�a-re,fed noftramm facultat�potcftasac gubernatio retentafitpenesPr�-pofitumgencralemSocietatisnoflr�. Quiomnimode resopesqueno- 'nbsp;liras gubernet. In quarum adminiftratione nc deficiat, illi,ceu MofijSo-xij addantur prudentes,quos conftitutioncs noftr�, Affiftentes, Super-intendcntcs,ProuinciaIcs,Re(�ores, Regentes ac Miniftros vocant ; quinbsp;infupra didanoftra collegia,bona,amp;pra:dilt;9:os Studentes acNouitiosnbsp;noftros poteftatem habeant,qiio ad gubemationentj feu ad gubernato-�um ac ftudentium vocationcm,cledionem,admiiuonem, emiffionem,nbsp;receptioncm,exclufioncm : ftatutorum,traditionum,rcgularum, ordi-nationcm,inftru�lionemi cruditionem,xdificationem, corredionem,nbsp;��ifciplinam : vidus denique amidusq; adminiftrandi modutn, atq; rc-liquam omnimodam gubemandi rationem gt; regimen amp; curam attinet.nbsp;Sicvtplcbeisacfccularibusparcntibus/omnispotcftasin fuos fi-lios,qui nominafuanoftrse dedere Socretati,adimatur.Noftri etiam ftu-^nbsp;^dentes �c nouitij bmncm,vtrcgulanoftramandat,ergagcrmanospa-rentes, carnalem afFcdum, naturalem amorem aeyof yluj �vevuLtM exuant,nbsp;camq; in fpiritualem noftrorum patrum diledionem, vt Ignatius dixit,nbsp;xonuertant. Hoc enim eft propter Chriftum parentes dcfcrere,Saluato-�remnoftruminfuisfcruisplusqu�mfeipfumdiligere. EtcurNcophy-ti noftriillud non facerentPHabent pro vno patre naturali,aliquot mil-' le patres fpiritualcs^qui eum ad omnem pontificiam dodrinam, no pa-T�m -ai�ys- � ���/ TO, faci�tem, crudir e amp; perfedum Romanum, ac viuumnbsp;Ecclefi� Roman� membrum facerc poffunt. Habentpro vn.a domo in-linita pene collegia, ornatu amp; fplendore, prxluftrcs comitum arces fu-perantia. Habent pro vnoatquealtero fratre, fratresSocieiatis fcr�in-num�ros. Habent fibi propitium Pontificem Romanum,qui eos,�nbsp;vulbad maximas dignitates cucbcrepotcft. Quamobrem Ncopbyti no-ftri grati fint Pap� amp; patribus noftris, quorum opera adiuuantur. Bonanbsp;etiam Societatis non in alios vfus,quam in noftrorum fuftentationcinnbsp;conuertantur. Nee etiam vcl ftcularibus vel alijs quicquam de noftrisnbsp;communicetur bonis.Redorcs collegiorum curent,nc clam pccuniam,nbsp;vel alias S�oeietatis res habeant.Redor autem fi equo faciendum itcrefto-renum vnum,fi pedes dcccmBacosin lingulosdiesipfis tribuat,vtregu-

Volu-

-ocr page 166-

�0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C 4 F F T F !.

VolumuJ ctiam Ke�tores noftros in ftud�tiu m rccept�one cfTe eau* tos ac prouidos.ne admittantur ad Socictatem illi, qui nobis aliquandonbsp;obeHcjvelnoftruminftitutum imp�direpoflint. Si quos autemadSo-cietatem recipiunt,cos �,gt;ifiC�i proben t,examinent, explorent, ita vt ctiam occulta cordium, amp; confcictiarum illorum tanquam in �vTo^/aha-beant. SiinSocietatevix�re dies ia. vcl 15. (vtregul� probationum tra-dunt) qu�rantcxipfisjVtr�m de legitimisconiugibusfintnati;itatarnen ne filios Epifcoporiim vcl Clericoruni ac Sacerdotum ex concubi-nis natos excludant? An illorum parentes fint Lutherana bsere� infe�li?nbsp;An fint pr�dicantes?An contra Ecclefiam Romanam amp; Socictatem no- 'nbsp;ftram feribant vcl concionentur ? Sique taiesfiint, femper pro fiifpc�tisnbsp;babeanturrneque ad Re�loratus, velalteriusalicuiusin Socictateregi-minis ftatum admittatur : fed fufficiat illis gratia, qua in Socictatem no-ftramfuntrecepti,inqua,qu�dLuthcranialiqu�dofu�rc,adplcnarianinbsp;indulgcntiam confequcnda,perpetu� ad Re�toris nutum fermant, nonnbsp;imperent. Si qu� autem de illis incidit fufpicioiquafi explorandiamp; rcUe-landi caufa Socictatis r�gulas, conftitutiones amp; arcana vota fufeeperint :nbsp;in ill os inquiratur : fi taies deprehenduntur, vcl igni tollantur, vcl adnbsp;eas mittanturoras, in quibus noftr� Societati incommodo efl'e neque-unt. QuAd fi verb fatis fiint explorati amp; probati, ita vt ipfis fidere liceat,nbsp;qu�d velint perpetuo in Socictatc iuxta rcgularum pr�fcriptum viue-rc : Socictatem ctiam noftram pro viribus, in omnibus l�cundum regu-larum voluntatem , adiuuarc ; Pontifie! Romano in rebus fidem amp; mores concernentibus obcdire:omneshomines,quosdamnantRomanjenbsp;Ecclefi� pr�lati.dcuitarc: ad omnes mundi plagas ad cuertendasLuthe-ranorum prouincias exire ; Nobis in omnibus fefcfubijccrc: tune in So-cietatis album infi:ribantur,illisque idem, quod reliquis noftris deuotis�nbsp;liceat. HxcjSc alia qu�dam adhuc abftrufiora,funt,qu� fub nomine Pa-p� Romani Pauli noftri,amp; cius fucccflbrum,amp;fedisApoftolic�bene-placito amp; iuflujdc noftra profefl�one amp; votis (quibus Pontifie! Romanonbsp;iurati amp; obligati fiimus)typo explicare,ac mundo,nos Pap� dcuotoriqsnbsp;feruos ac perp�tua m�cipia fiituros,demonftrare voluimus. Quod nuncnbsp;fccimuSjVt omnes amp; fingulosjc�m qui noftram Pontificiam Socictatemnbsp;ingrcdi:tum qui nos denoftrorum ftudijs Sc��i�nibus interrogate vo-lunt,informarcmus:nos nihil aliud qu�rcreamp;veile,qu�m Socictatisnbsp;npftr�inprimis,deinde verb Pap� ( quales etiarti aliquEdo de nobis exi-luros minime diffidimus^ ac Roman� Synagog� increinentumiLuthe-,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ran�

%

-ocr page 167-

DK VOTIS IESriT4KRFM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-tjy

ranxvcrc (quam Euangeljcam voc2ntdoftrinam)dccrcmcntwtn amp;in-teritum. In hoc cnimvocatifumus, Id quodfcircdcbentomncsamp;fin-guliiraitatorcsnoftri ac Papalis dignitatis xmuli, licet nonnunquam a-liquibus difficultatibus fucrint fubicfti, dum prouinciam, quam illis mandamusjtueri amp; conferuare volunt.

C�tcr�m neipfi inter nosaliquando difcordemus, mutuis dilTen-fionibus regna noftra cuertamus,volumus amp; mandamus, ne quis in hac Societatcrecipiatur,nifi diu ac diligctifl�m�dnxtacxaminum amp;inquifi-tionumnoftrarum r�gulas fuerit probatus. Cumq;quisprudensinftarnbsp;ferpentis amp; ad focictatis res callide peragendas aptus,fecundum vitxnbsp;Roman�inftitutajPap� amp; noftr� Socictati confpicuusapparucrit,amp;nbsp;fpecimina aliquot cgregiaedidcrit:tuncadmittaturadnoftr�focieta-tatis militiam exorn�dam,amp; ad Roman� ac Apoftolic� fedisEcclefiam,nbsp;acPap�au�loritatem defcndam;quietiam noftris c�ptis,totiqueSo^nbsp;cietati Icmper fauebit,eandem iuuabit.augebit amp; ditabit. Quemad-niodum etiam banc noftram ProfeHionem amp; votaquafi pia,fandaamp;nbsp;Spiritualia(lic�t ea Lutheran! ecu cacolyca, impia, profana, immunda,nbsp;�A-htichriftiana amp;idololatrica abominentur 8c damnet) Apoftolicaau-�oritatc approbauit, confirmauit, bcncdixit ac roborauit : nos�p infu-1','nbsp;per in hac vita in fuam tutclam recepit, amp; poft hanc vitam ctiam ex igni, 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ad cuius recordationcm trepidamus,purgatorio libcrabit.

Hanc ProfclT�oncm amp; vouendi Formulam^hoc modo � me inner- Anne t^S^. fam,poftquamlefuit� Romano Torrenfi obtuliffcmzfignificauitjfi vel- I� vrbeK�nbsp;Icti,qu�d meinquifitioniamp;perhancignifubijeerepoftet. Qmaautem nu Menfinbsp;hancnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex fententia omnium Luthcranorum depromptam

eftcaudiuit,fibiq;pollicituseft,mecmcndabil�fore,mecxcufatumha-buit.Litcristam�admonuit,necuiqu�quicqu�eaderec�municarcm, Hoc enim ft faccrem, me mihi amp; omnibus ea in re mihi adh�rcntibus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, �V�'

pr�fcntiftimapcricuIacrcaturum.H�cetiam caufafuitjob quam ad di- .y}-le�tam patriamGermaniam, tanquam ceruus ad fontes aquarum redire properaui,ad carnq^Deo duce amp; comite(cui immortalcm gralitudincmnbsp;mcdebcrcagnofco) appnli. EandemautemProfeftionem, licet verbisnbsp;minus ornatis concinnatam, his pagellis inferendam putaui,quia adnbsp;yotorum iftorum, de quibus ha�lenus egi, explicationem 8c plenioremnbsp;int.lle�um faccre videbatur.

Sic ergo de quatuor Icfuitarum votis audiuimus ,qu� �pfi vrgent, tan quam rem diuinitus inftitutam, 8c aDeo pr�ceptam : dicunt ilia gt; al-

V 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terura '

-ocr page 168-

ty'� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c / p r r r h

terum BaptlFinum:fcalam ad c�los:portam c�liitranfitunt maris fubiii a�ream portam :amp;viam advitam�tcrnam. Qmdver�deillisvotisfen-'ticndumfit:vir Dei Martinus Luthcrus pi� acfmodum amp;perfpicucinnbsp;�ibello devotis Monafticis explicuit,ad qucm pium L�dorem rcmitto,nbsp;Omnes cert� Chriftiani in fide orthodoxa, amp; vcrc catholicaexvcrbonbsp;Dei red�inftrudi noucrunt,c�m Icfuitarum turn omniiim Monacbo-rum acMonialium vota pr�ccptis diuirtis,caritati proximi, diuin�or-dinationi, facrofanclis cafti coniugij legibus, generis humani multipli-cationi, adeoq; ipfi iuri n atur� repugnarc. Nam quod ad caftitatis votum attinct,fcimusequidcm omnibus caft�ac pure elfe viucndum.Vcranbsp;. autem amp; Chriftiana cafi:itas,non votis, non c�fibatu, fed tam corporis,nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qu�m animi puritate definitur, � Chrifto Domino ac Saluatore noftro,

dicentc : Beati mundo corde, quoni�ipfi Deum vidcbunt.H�ec Caftitas i.Cor.7., nequaqu�coniugi�cxcludit, fedilludincludit. Sicenim Paulus doccts

�Propter fornicationem vitandam, fuam quisq^; vxoretn habcat-Iterutn! Quodfino�i continent, cotitrahant matrimonium.Rurfus:Meliuseft .nbsp;nubere, qu�m vri. Et cum ipfe Paulus neminem contra naturales facul-tates ad coelibatum cogat:fed liberum ctiam continentibus,quoruirtnbsp;tefte Chrifto pauci funt,coniugium pefmittat:facile iudicare omnesnbsp;pij polTuntjprohibitionemConiugijjquam votum illudfift� eaftitati�nbsp;tradit,non clfc Dei, fed d�moniorum dodrinam ,qua fr�tribus, conti-nere non valcntibus, ncccfTitatem Compvls� Castitatis in-'

r.Tim.j.

ta.i.


Tfiony�us

epiflolaad dicunt,in quo multorum periclitatur in�rmitas. Qii� tarnen purac�n^ fcruaretur, fi Coniugij Caftitas,vt Papbnutiusdixitgt;ip 1rsconcedere'nbsp;Jipifiopum tunnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Tinyt�m. Quiddicam dcillorum p�upertatc?cert�,quod perltaliamamp;Gcr' i.Cor.7� maniam expertus fum, fciolefuitasnpibus diuitijs, domibns Si. coHe^ lt;nbsp;Kifl. Tri- gijsjhortis amp; fcudis,pr�uentibus amp; rcditibus multos Comit�s adeoq�nbsp;part. Li.c. nonnullosPrincipes fuperare. 'Quemadmodum etiam Gcorgium Ba-'nbsp;dcrum �cfuitam,amp; per Bauariam corumProuinciaIem,aliquand'obisnbsp;VerbisgloYiantemaudiuizNoftrainopiaEpifcoporum Scaliorumcopi�nbsp;ita creuit, vt Comit�s amp; Barones ad�quare Sc refi-TrcpolTimus. Pauperesnbsp;funt,fcd line dcfe�hujhumiles fine defpedu,cgeni fine Spiritu, quivot�nbsp;paupertatis,mundi opes, quafi reti pifces attrabunt, quorum paupertasnbsp;amp;ele�mofyn�,aliorumindigcntiaamp;penuriadefinitur. Inter hos vale�-Vigetq; illudimpij cuiufdam Monachi didum.-Dlt;irff, date ; dabitur'verbnbsp;j^fWfe.Qualenipaupertatem Euangclicancfcitveritas. VeraenimpaU'nbsp;pertas�

i'

-ocr page 169-

DE VOTIS lESFITZRYM.

pertas,au tore Domino, in Spiritu confiftit, qua �qu� lefuit� ac corpo-ris indige ntia car cat ; Homines mente amp; corpore, operibus amp; faftis, in Deum amp; proximum fiipcrbi, v�toq; hoc lud�is amp;: Anabaptiftis fimilli-mi.-dum titulotenus paupcrcs,reipfaautem poflcfl�one opulentiiTiminbsp;cflcvolunt.

Deobedienti� voto idem efto indicium,c�m obfequium fuum nonDconon pio Magiftratui,non proximo in rebusDcogratisScho-minibus falutaribus : fed Antichrifto Romano, amp;c aflcclis cius dic�rint.nbsp;Inter quos obedirc,non eft fc Dccalogo amp; Dci legibusfubijcere,a�tnbsp;verbo Euangelij veritati ftudere, ficq; v�ti/Mt fuum in fidei r�bus in obfequium Dci tradcre:fed eft ( interpretibus ipfislefuitis) in rebus quasnbsp;Papaamp;Icfuitaepr�cipiunt,c�cumcfl'e:cadauer,baculusfenis,aut fta-tuahaberi:brcuiter, ad nutum Pap�amp;Iefuitarum omnia cogitare,lo-qui amp; facercjfiue ca,vt ait Canifius baud lefuitaru m vltimus, in Dei verbo feripta fint, fine non. lmb, etiamfi Papa, dicebat mihi Rom� lefuita.nbsp;Fabricius, verbo Dei contraria pr�cipiat:tamcn fimpliciter ei obedien-dum.QuiaPapafit viuaDei lcx,viuum Dei verbum, cui omnes fub p�-�a�tcrn�condemnationis obedirenecclTehabeant.

Quoniam ergo huiufmodi homines,Spiritu erroris exc�cati,veri-tati nolunt obcdire:vcr�m fefe in macipia Pap� offerunt, fuo expericn-turmalo, quid fit illudiamdiu vulgo ia�atumproucrbiumz�^iano-luiftisaudireChriftum,audietis Antichriftumzamp;quidemnoninEuan-gcliojaut verbo confolationis, fed in inferno, in dolore amp; dentium ftri-dore. Qu� parscritScforsillorum,quicummagnaillaMcrctriceRomana ncgociati funt,vt loannes loquitur. De qua re co minus dubitan-dum,qu�Iefuit�fpecialiorivoto,quodProfeirionisdicunt,fc Antichrifto Romano magisqu�malijfraterculidcuouerujtitac in mancipia,vti di�um eftjtradidcrunt.

Itaqjfufcipcre h�c vota pcccatum eftiredderc autem amp; feruare damnabile. Nequaquamautem eftjVtnugiuendilefuit�tradnntjalte-rum Baptifmum fufeipere, velfibifcalam ad c�los conficcre : fed eft fenbsp;immolate Beliab.eftvirtutcm Baptifmi � ChriftoDomino inftituti,vio-lare : � communione Ecclcfi� Chrifti feipfum excludere : amp; deniquenbsp;mejnbrum merctricis magn�,Roman� fynagog� fefe facere. Nemonbsp;igitur hominum,cui propria falus cordi eft, votaifta fufeipiat. Qju vetonbsp;infeius amp;fedult;�usfufcepit,rcfringat:Neq^enim votum coa�lum, cora-palfunbixiuitum autimpimn Deo placct;Yt nec votumlephte,amp; Hero-dis,quo-

-ocr page 170-

J�� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T r I.

dis,quorum hic impiovotoIohannemBaptiftammaximumintema-� tos mulicrum decollauit, ille propriam filiamigni tradidit:vterq; eo fa-,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�o grauiter Deum offendit. Sic dubium non cft, lefuitas in Deum Si

inproprianiconfcicntiam fuorum votorum exadione peccarei Non pcrpcnduntiftahominummonftraDei mandatum:non fuas vel fuorum vires:non vllum fexum aut �tatcmznon honeftatem aut naturalemnbsp;facultatem:ideoq;vouent,qu�dnunquampi�pr�ftarepofl'unt,quadenbsp;eau fa ciufmodi promiffa mutanda StrefcindendacfleEuangeliciStor-thodoxi viri rede cenfuerunt.Nihil enim rit�Deo vouetur,niGquodnbsp;dcmanibuseiusacccpimus. I.tinmalispromiHls,rcfeindendam eflefi-ifidortu, d�,omnesfaniiudicant homines. Sicutamp;in turpi votomut�dum decrc-tum, red� iGdorus fcnfit. Queraadmod� ergo venefiex, votum, quo ftnbsp;obftrinxerunt ad obftquia Diaboli neutiquam feruare vel perfoluercnbsp;tcnentur,quia primo voto in Baptifmo, cui omnia cedere debent, illudnbsp;ex diametro r�pugn�t :Ita fi Icfuit� iuniores, aftu feniorum fedudi, an-tequam vires fuas exploralfent, amp; voluntatis diuinx veram agnitionemnbsp;aifecuti elfent, fe diaboli Cancellario, Antichnfto Romano, eiufq; impie fadis voto obftrinxerint, amp; perpetuam in omnibus obedientiamnbsp;promiferint,poftea autem animaduerterint � fefaluis viribus amp; e�feien-tiaca reddere amp; feruare non polTejomninbiftavotamutareamp;refcin-dere debent, ceulfl^xs'�pxiWHaf humanarumconftitutionnm, quibus E-uangelij curfus,libeftas Chriftiana,amp;humanigenerispropagatio im�nbsp;pediatur Si violetur. Verum fatis diu impietati Icfuitico-ruravotoruraimmoratiznuncadillorumpriui-legiatranfeamus.

CAPVT

-ocr page 171-

Tgt;E lEsr ITAHrM prifiligh�.

C A P V T VII. � nbsp;nbsp;-7

I^elc^ititrum^riuilegijSitHmfriuatistum

Pontifices Ppmanos, quorum mancifia Juntacfirui profterea concefi� jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F^ecia-

fifi nbsp;nbsp;nbsp;Papa Pom�no de~

Mouerunt.

Via Icfuit� fcfcPap� Romano,multis indic�jsacmodis Antichrifto dcclarato,Profci�ionis voto,fupr�qu�m rcli- Thejf.i.nbsp;qui Monachi pigri ventres faccre folent, obftrinxcrunt:nbsp;idco Merctrix ilia magna,poculo fornicationis lu�eof-dem magis qu�m alios fuos amatores amp; negociatorcsin-ebriare, amp; quafi Circes fcypho in fcipfum tranfubftan tiare, dulciq; can-



tumultarum promifl�onum,indulgentiarumacpriuilc^iorum,inftar' Syrcnum ,in quofuis polypos, vertumnos ac prothcos cos mutare amp;nbsp;transformarc, ficq; nsaioribusdoniseoslocupletarefolet. Sicnamqucnbsp;complcmentum alTequitur ,id quod vulgo dicitur : Antichriftum refc-raturum thefauros terra:, eofq; fuis feruis proarbitriodiftributurum.nbsp;Qu�d enim peccari aui�or, mendax amp; homicid� Satanas,Ghrifto Do- Matth. 4^nbsp;minoin dcfertodicit tH�comnia tradamtibi,.ft proftratus adora�erisnbsp;mc:IdemSatan�vicarius,quieftPapaRomanus,Icfuitispollicetur,il-lisq; copiam immunitatum, Indulgentiarum, excmptionum ac priuile-giorum,cfcelefto,nonautcm c�lefti,fcrinio pcdoris fui tribuit. Vtficnbsp;lefuitastantomagis fibidcuindos,amp; ad qu�libctobfcquiaparatosha-bcatamp;conferuet.

Ncquisautem putct,mch�cvclIcfuitisalHngcrc, vclcxrumori-bus vulgi vanis ifta fcriberc, brcuitcr cxcerpam ca priuilegia, qu� in e-piliolis amp; bullis corum,pcr Papas Romanos faclis,contincntur:quas ct-iam,omncs,qui literas noucrunt,mcditari,legere, amp; al ijs proponerc fo-lcnt,quater in anno,quoties nimirumcoramidolofuoMaulTimjfiue Mi�'ajinipiafuavotarcnouarc confucucrunt.Dumenimlefu�t�anim-aducrterunt,plerofq;ac ferme omnesjctiam cos, qui vn�cumla�lcma-terno Pontificias idolomanias haufcrunt,mox � Socict;atis ingrelfujpri-

X � � nium

-ocr page 172-

�S� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c � ? r r V J �.

mam vtloquunturcaritatem non fcruarc,amp; f�mper aliquidtlcpnmo feruore remittcre�deo ne ijd� omnin� defici�t,impiaq; ilia vota refein-dmtes ad parcntesredcaHt,amp;in fcculo (vtorlllorum verbis^ fein fudolt;nbsp;rc vultusfui honefte alere, coniugium inirc, amp; esteras human� vit� li-bertatisq; Chriftiana: conditiones fubire cupiantjinftant apud cos nenbsp;Socictatem d�f�rant, ipfosq; ad conftantiam exlaortantur ; amp; in cum fi-nem multas cpiftolasgt;quas Bullas,amp; quidem'ver�, vocant, illorume pri-uilcgia continentcs,proferunt,quitus more ma�ornm medicorum^ im-peritorum chirurgorum accircuniforancor� fc commendarc,ac fuos innbsp;officio rctincre ftudent. En,ainnt,cariffimi, quarc vos noftr� Socictatisnbsp;t�dium caperct ? Confideratc, dilc�iiffimi, priuilcgia, quitus Pontifexnbsp;Romanus, indulgcntiffimus nofter pater, nos pr� omnibus alijs Cler�^nbsp;cis amp; Monaebis ornauit,amp;' quotidicditare,fubindcquc alti�s proueherenbsp;ftudet. Lcgite qu�fo bas epiftolas amp; BuHas, qu� vobis, modo fidem iftisnbsp;babcatis, omnem mundi voluptatem eximere poffiint. Maiora cnim amp;nbsp;plura,qu�m mundus,nobispollicentur amp; exhibent bona. Eft fane mi-ghum, ei�c in gratia alicuius Comitis rmaius in Principis amp; C�faris : atnbsp;maximum eft viuere fub gratta, fauorc,pacc amp; indulg�tia Romani Pon-tificis, pro fua San�iitate amp; Maicftatc nos omnibus modis ornarc amp; bea-rcintendentis.Quiquantanobisbonatribucrit, partim exRefidentiJs,nbsp;domibus, collcgijs, feudis, reditibus, partim ctiam ex epiftolis amp; Bullisnbsp;notum eft. Quare nolite Diomedis amp; Glauci inire permutatioiremrno-litcfpiritualiacumeorporalibusjc�leftia cam mundaniscommntace�nbsp;nolite gratiam vocationis veftr� afpernari : nolite tabulam naufrage�nbsp;quam ingreffu ad Socictatem apprcbendiftis,abijcere,nc inmundi pela-go naufragium corporis amp; animat pati neccfl'c babcatis. Qupd acerdit o-^nbsp;mnibus,quiprimamfidem,Socictatinoftr� datamjnon feru�runt. Ex-ufeitate igitur vos ipfos, Pontificis noftri priuilegijs : quitus amp; in bocamp;nbsp;x.Titn.i. inaltero fcculo,referentep�tre noftroBobadilla,gaudcrepoteritis.H�tnbsp;jRffW�i� tjr amp; alijs verbis fefeinuieem cobortari,amp;:in feexufcitarefolent,nonTo;^�r*nbsp;Landjper- v.e;j.a ? St S� ,vt Paulus Timotbe� monet, fed feruilem ilium amp; af�ninuiT�nbsp;ga hiteex- �nimum,quo fe Rcmano Pontifie! dediderunt.

cerpfi:llt;!ec nbsp;nbsp;nbsp;Qmaautemnimislongum foret,PapalesillascpiftolasacBuI-

�grasamp; omnes nue ponere ; volui t jnod� breuem illarum n/w�rAex�wnbsp;fubiungerc.

ab extra-tie� cepgt;a-rari pojZ funt.

-ocr page 173-

�fi ��SFIT^RFM FRIFirEG�IS. Jn frima Sfifiola,feu Bulla.

P�ulus III. RomanusPontifex (homo, vt etiamnutn hodie Romani

n�runt jimpiusjiniuftusamp;libidinofus) conceffitlefuitis fuispote-ftatem,lt;^ua illis licct, pro libitu amp; arbitrio, in fu� Societatis vfum amp; i�i* lt;rementum,rcgulas amp; conftitutioncs tot quot volunt condere:quaruinnbsp;tarnen omnium fcopus amp; finis fit,Pontifici� amp; Apoftolic� fedis confer-natiojaclcfuitic� Societatisampliatio. Hanc autem fuamfingendaruntnbsp;regularum libidinerajcfuit� fuis Neopliy tis,quafi rem diuinam, amp; vcr-boDei probatam commendarefolent. C�m Vcnctijs amp;Lauretinon-i4���/;j'^,nbsp;nullis�efilitis dicercm, illos nimis multas r�gulas habere, quibus anim� in redita.nbsp;tantum onerarentur,amp; confcientix vcxarentur,amp; quidem fruftr�$ c�mnbsp;nihil aliud fint,qu�m plantatio amp; conftitutio humana, qua fine manda- Matth, if,nbsp;to amp; promiffioneDcum timeant, rcfponderuntt me crrarc. Illas cnimnbsp;r�gulas diuinit�s Ignatio Loiol� ac primis Societatis patr�bus infpira-tasnllas eandem habere cum facra Scriptura aa�loritatem : quod iufl� R�gulait..nbsp;l�apx fint confcriptx 8c multisindulgcntijs ornat�. Vcr�m csccic�co-fiut. fri..nbsp;rum duces ncfcierunt gt; qu� dicercnt: pri�s diccbant, illas � Spiritu fan- ��4.nbsp;lt;�o traditast iam dicunt Pap� iufluintrodu�as. Illas autem non � Spi�*-tu fan�t�jfed � fpiritu immiindo inuentas, rcs ipfa, quam tra�lant, probat :qu� eftpfalfam amp; impiamPontificis dodrinam iuuare:veram acnbsp;piam Euangefi�puritatcm pro viribusabolcrc;amp;in omnibus n� Chri-ftijfcd fuam gloriam, opes amp; honorem qu�rere. Neque ipf� rcgul� fe �nbsp;Spiritu fando datasafiirmant,fcdauCloresmoxprima r�gula oftendit;nbsp;PapamRomanum,amp; coopcrationcm hominis; nihil h�coperatacft txlnbsp;fapientia vel bonitas diuina, qu� nec has rcgulasjiicc horum obferuato-resoouit.Suntergoceu plantatioSatana'cradicanda,amp; adnoiium hocnbsp;viperarum genus atq; Pharifieos nuperos, r�gulasiftas obferuantes, nonnbsp;c�lorura,fedinferoriiraregnum(lic�tidiam minime cvcderc velint)nbsp;pcrtinct.

Et quid opus c� ad Chriftian� vit� perfedionem tot regulis ? vni-canoftrar�gula, amp; via ad falutem eftChriftus.Is inDccalogoamp;Euan-gelio plenc nobis pr�fcripfit,qualitcr vitam inftituere debeamus,fi per-�edi cfle vclimus. Et quicunque fecundumhancrcgulam incedent, pax Cal. 6. crit fuper eos amp; mifericordia.

Secundo conc�flitPontifexIgnatio Loiol� poteftatem rccipiendi

X X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo�ios

-ocr page 174-

�'gt;4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A p r T V i J.

fociosfcxaginta. Ad hunccnim numcrum Societas ifla circa annum Chrifti 1540. f cftri�ta fu�t: Q^ahimirumP�pa tun'd a'dhuc ignorabat,nbsp;quid monftri b�c noua Societas alcret, qu�invc partum cnixuraeffet.nbsp;Metuebant etiarn Monaebi ( n'cb�� id absque caufa ) rt c ill�rum bona amp;nbsp;Monaftcriaabbisfocijsariquandooccuparentur.Multietiam Cardina-lium ac Epifeoporum, turn temporisIgnatio Loiol� refiftebant, maxi-Dequofti- me veroBarthoIom�usGuidiccionus Cardinabs^priftinam rciigtonemnbsp;fr�.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poti�s reformandam,qu�m nouas rcligiones inftituendas, rcCt�iudica-

bat. Ver�mbuiusboniviri prudentia,aftutiavulpecul�lgnatij Loiols opprimebatur: f�cjVt contra illiusvo�untatem, etiam b�c nouaPbari-f�orumamp;HypocritarumModernorum Societas fit c�firmata,amp;in tu-telam Romani Pontificisfufeepta. Qui etiam in bac Epiftola omnibusnbsp;anatbemata amp; malediftionem minatur, qui banc Societatem, ruinofxnbsp;Roman� fedis c�fcruatriccm,iuuarerenuant, vel impedire cam conen-tur. Q__!ui1cs comminationcs amp; anatbemata,n� pauci Epifeopi, per Ger-maniam difperfi expcrtifuntidum bis nouis Pap� creaturis Refiden-tiasjdomos, collegia, fcholas amp; tcmpla pro arbitrio tribuerenoluerunt.nbsp;Vcruntamennibilominus'zizania b�c (in medio tritici, boc eft,Euan-

magna copia crcucrunt, ne fcilicet defint

tafciculi,quibusignis infcrnalis foueatur,amp; Satan� regn� compleatur..


PApa pro arbitrio leges figens amp; refiges, primorum Icfuiticorum Pa-trum dolisamp;fraudibus,fibiinconleru�da fcdcApoftolicavtilibus, cognitisjdcfinitum ilium fexaginta fociorum numcrum in infinitumnbsp;auxit : ita vt nu ne liccat lefiiitarum Generali, tot fufeiper e foci�s, quot

Z. Ttm. 4-. idoncosnancifcipotcft.Idoneiautemfunt,nonpij,nonpar�tibusmo-


rigeri,non bonefto amp; cafto coniugio nati ,n� veritatis ftudiof�, non fer-ui amp; miniftri Chrifti : fed fex hominum impiorum,filij inobedientcs,le-ucSjdiffolutijacolafti, impij, impuri c�libatus homines, idolomani� ac ��falfitatiPontifici�dediti;nccnonamp;alij quibus bonus Euangelij odofnbsp;ad mortem feruit,c� quod mendacium magis, quam veritatem dilcxc-runt.EtquiaIefuit�prudentioreserant,amp;: pijs,vtipfi impie loquuntur,nbsp;fraudibusaddccipicndosfimpliciorcs magis inftru�li, qu�mrcliquumnbsp;jgnauumScocioftim Monachorura agmen : idco P�tifex Romanusbis�

ccu fuas^

-ocr page 175-

DE IEPI T AR�'M Pli. I V I L E G 11 S. '�6^ ccv. fuif cacolyc� amp; perforate fcilis c�lutnnis amp;i bafibus j egregia tribuit Zzznsnbsp;tncomiagt;quibusillorum officium depinxit.

Primo cnim affirmatiquod per hosfocios,rcligionis fuccrcfcat in-crementum. Sed cuiusrcligionis ? Cbriftian�ncPNibil minus. H�ce-nim Pap� Romano amp; Icfuitis b�refis eft, ac proindc damnanda, ad�oq; cum au�roribus exurenda. Sed horum fociorum opera amp; auxiliofuccre-feit incrementum i'eligionisPon�ifici�5amp; inuctcrat�fupcrftitionis An-tichriftian�.In hune enim fincm cmittuntur Icfuit�,vt Lutheranam feunbsp;Chriftianam ac Euangelicam veri tatem cuertant, Pontificiam verb fal-fitatcm, feu Romanam ac Antichriftianam idolomaniam ftabiliant : fi-cutregul� emiffionum docent. Anne ergo relt;��,iuft�amp;pi�, quidam bisnbsp;focijs in Germania hofpitia tribuant,fcholas amp; t�pla erigant, per Deumnbsp;immortalemomnes diligentius cogitent. Certefi vrfusvine�amp;prodi-tor caftris, etiam lefuit� Germanise amp; verse Chrifti Eccicfi� proderunt.

Secundo tribuit illis fidei orthodox� dilatationcm : pari fcilicet hire, quo pucruli Satanse pi�:o nomen fan�li tribuunt yiut lupis cufto-diaouiumdaretur. Dilatantnefidem ij,quivbiuis locorumdubitatio-nem Pontificiam, quam tarnen orthodoxafidcs,ccu aquaignem, extin-guitjinuehere ftudcnt ? Quin ergo, fi rem iufta lance trutinare volueri-TOus, patebit jlefuitas verafidc prorfus carcre, ac non modonbsp;fed plane (t-r/spbr elfe. Nam quiveram habet fidem, is cam accepit gratianbsp;Chrifti,per Dei verbum. Verbum autem Dei nos iubet tantum crederenbsp;in Deum,qui eft Pater Filius amp; Spiritus famftus. Porro in hunc credere,nbsp;non eft tantum nouifleDcumjfcirc Chriftum natum, paffium, Spiritumnbsp;�lanftum fupcr credentes effufum : fed eft omnem fuam fiducia, omnemnbsp;fpemamp;dile(ftionem,absq; omni h�fitatione inDeumcollocatamhabere. Dum autem lefuit� non ex Dei verbo fidem fuam fumunt, nequenbsp;in Chriftum omnem fiduciam ponunt : fed fuam fpem in fuis regulis, amp;nbsp;earum obferuarionc fixam habet : amp; quicquid credunt,id omne ex Pon-tificum decrctis hauriunt,quis adco c�cus cft,quinon vidcat,cuius fidcinbsp;fintdilatatorcs? NimirumPontificixinfidelitatis, qu� fe h�c in ange-lum lucis,ac fidci orthodox� nomen conuertit.

Sic orthodoxaillisfunt,non facr�Scriptur� dogmata; fed Ponti-ficium Romanorum placita, conciliorum Pontificiorum d�cr�ta, fuo-rum Patrum traditioncs, Monachorum fomnia, Si fi qu� funt alia ciuf-dem farin� inuenta. Quibusquidfidendumfit , lefusChriftusinScri-ptura monet, dicens: Fruftra me colunt docentesdo�irinas, qua:funt

X 3, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;man-

-ocr page 176-

r65 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e A f r r r 11.

mandata�iom�num. Et : Omnis planta, quam non plantau�t patch i�ttf meus c�lcftisjcradicabitur. Manent igitur Icfiiit� delatorcs ver�fi-delium apud Pontificcm, Sc dilatatorcs dubitationis aca^/sj�; ponti-�fici� apud filios incrcdulitatis. Et inter fidcm orthodoxam atquc i-pforum doftrinam cft tanta conuenientia,, quan ta inter lucem amp; tene-braszChriftum amp; BclLalcm j virtutcni amp; vitium ; fiduciain amp; defperatio-�lem.

Tertio loco tribuit illis cademEpiftoIadiuininominislaudcm: qubd fuit in Tbcologia cxercitati:Luteti� Parifiorum graduati:� Spiri-tu fanfto aflflati. Sed qu�m bcll�idillis conueniat, fcquentiacxplicant:nbsp;dum illosCbriilo amp; Pap� dicatosjac fpeciali voto Pap� obligatos, con-fitetur. Sed cuod nam qu�fo cft Pap� Antichrifti cum Cnriftocon-fortium ? Home Spiritu fando aftlatos dicemus, qui fe fpeciali Anti-chrifto Romarto voto obftrinxerunttamp;inliocconiur�runtjqu�dvc-lint,quant�m in illis eft.Cbriftianam dodrinam cuertere.amp;pontificiasnbsp;idolomanias fl:abilire.? Hic non funt Spiritusfandijfed diaboliacf�r-uorumeius officia, vel poti�s vitia. EtquisliosTheologosdicat?quinbsp;;5^��!!j(�r,boccft,Dei verbum, materiam litis amp; bxreticorum librumnbsp;effe calumniantur , amp;c in eius locum impia illcgitimorum Concilio�*nbsp;rum d�cr�ta, ac fomnia fcolaftica elegerunt ? Qins illorum vitan�nbsp;piam dicat, qu� tota odio Dei amp; proximi confumitur , igtiauia amp; pi-;gritia torpet ; clandeftino luxu diftluit, im� turpiffima idololatria amp;nbsp;multiplici idoloman�a cdntaminata eft ? Hi ne bono cxemplo fintnbsp;�alijs, quorum imputa vita etiam pucris in plateis nota cft? Quis eosnbsp;dicat animarum efle ( v t Bulla loquitur ) zclantcs , qui nihil qu�m zizania, qu� mors funt anim�, difleminant, amp; Chriftianorum montes, im-�j�ra Pap� dodrina inficiunt-amp; perdunt ? Omnino zclum animarumnbsp;iabent,fcd qualem lupiouium,amp;vulpcs anferum.Aut cert� dum zelurnnbsp;�iedantur, cum tam� non fecundum feien tiam habcnt:fiquidem omnibus viribus ruinofum Pap� regnura fuftentare conatur : ac nullum nonnbsp;lapidcmmouent,vt Pontificia fedes rcftaurctur , amp; ca qu� hadenusnbsp;publicusMonachorum Juxus perdiditjiplbrum liypocrifi lanen tur.HaCnbsp;'Ctiamdecaufalcfuit�ab omnibus E�cfefiafticis ccnfuris,p�nisamp;iurenbsp;funtabloluti. Quomodo cnim Papatam obfcqucntcsfiliosaftligeret?nbsp;c�mamp;hiipfi, amp; ipfeiftis viciffim thcfaurizct? veruntamen proptereanbsp;�Chriftip�nisamp;EccIcfi�Chrifticcnfuranonfuntexcmpti. Cbriftu��-nimi�-

-ocr page 177-

DI TESriT�RrM 'PRirjLEGns. Kfy ftimfccunduni iuftitiam iudicabit eos :amp; iniraduaconfrinsctillorunrnbsp;furores, quibus,furijs Pontificijsagitati,in Chriftianosdcbachantur.nbsp;Ncqsc etiam indicium vcr� Ecclcfi�, fubterfugicnt, qu� Sc in bac vita,nbsp;ex Deiverbo ipforum impictatcni di judicat,amp; in nouifllmo iudicio,ccnnbsp;tcftis,impiam Icfuitarum b3ercfinamp; opera damnabit. Tunc non crunf^^*^^*nbsp;iHorum aftantes, Cardinales amp; Epifeopi, qui iatn in illoruin ciiftodiamnbsp;font ordinati. Aftabunt quidem illis � latere, nifi p�nitentiam egcrint:nbsp;fedabfq;confilio,abfq;auxilio,nccpotcruRt, quodBullaiubet,adfuo-rum impie fa ft or um jdefenfionem inuocarc brachium fccularc(quonbsp;cCuferuisc�duftitijsabutunturifti,Sciauicattiui)fcdaIuftoIudiccau-dientiuftam fententiam ;Ite maledifti in ignem �ternum. In eo cumnbsp;Diabolo ,amp;ipfius SeruorumScruo iuftafaftis pr�miarccipicnt, amp;du-plicabuntur illis p�n� quibus Chriftianosaffcccrunt. Ibitumomnesnbsp;Indulgentix Papales, omnia grana, herb� amp; rofaria benedifta diffu-gicnt,im�,h�cillisidem,quod furibus amp; latronibus rcftbamp;cathcnanbsp;lt;runt.lbi,vt dicit Bulla,appellationc poftpofita,ccu contradiftorcs, rebelles, per cenfuras verbi diuini acpcenasinfernales,non qnafiperignem tranfibuntjfed in �terno luftu permaneb�t cum illo, qui iam quidem ipfos oncribus ciuilibus:at tuncncc fe,nec illos ignipoteritexi-nicrcxterno.A quo tarnen tu�eruntomnes,qui creduntin Chriftum.

Jn tertia Epi�ola,

P Aulus 11 Icurn lefuitaru r� artes in feducendis bominibus viderct,8c agnofcerct ipfos pr2 reliquis ordinibus omnibusPontifici� doftri-h�amp;idolomani�propagand� ftudios� inuigilare,necnonprofeftumnbsp;illorum animaducrterct,noluit banc nouamfuamcrcaturara, vtrcli-quos ignauos Monacbos inter luxuriofa tefta latitare ; fed comptulos amp;nbsp;leientulos abfq; cucullaprodire : hominum negotijs fe infinuare : febo-las amp; tcmpla occuparc : fcdulamq; operam nauare, vt omniaPontificianbsp;officia reft�, amp; fecundum Papx voluntatcn� 8c nutum curentur. Hancnbsp;igitur nouam fuam creaturam produxit in muudi theatrum, amp; ecu lu-pos in ouicularum Chriftianarum difperfionem extrufit:/rf�f�do dan- Annoijf^.nbsp;Gillis,vtbullaperhibet,/4c�Zflt;rt�� {oHcionaHdt,(mfe�ionefaudiendiamp;votA g.Juny.�nnbsp;^onnnKtandi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noPontifi-

Hisverbis�i �eiuitarum vocatioj^Sc officium defcnbitur.Qms vo- catus.i^ cauitgt;

-ocr page 178-

168 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAP r T r I �.

tauit,elieit amp; ordinauitlefuitas ? Primo.Ignatius LoioIa:Patcr illorum� fpont�jDeo non vocantccucurfitrex'milite Studio-Iiis,ex Studiofonbsp;Sacerdosjcx Sacerdote Icfuita, exlefiiita,Generalisfadlus. Hunede-inde amp; focios eins non Chriftus,fcd Antichriftus,per omnesmundinbsp;plagas, vt r�gula illorum loquitur, emifit. Quia ergo � Papa Romanonbsp;cmifli funt, facile illorum Icgationcm amp; officium intelligere pof��mus.nbsp;Eins enim cuius Icgati funt,non alteriusmandataexequuntur. Papanbsp;autem non aliud,quam quod lubet amp; ipfius regno prodeft, verb oq; Deinbsp;plane contrarium eft, mandat. Alia ergo � Papse feruisgt;quor� principesnbsp;4iint Icfuit�.non cxpc(ftcmus,-Papa ridet Dei verbum: probibet coniu-J.Tint. 4. gium zintroducit difcriminaciborum : mut�t tempora :�btrudit nouanbsp;2.Theff2. calcndaria�ordinatnouosdieftftoszcollocatfefupraomne, quodcftamp;nbsp;dicitur Deus: damnat Etiangeliocredehtes sc�namDomdnicam iuxtanbsp;Concil. Chrifti inftitutionem.fub vtraq; fpecic difpcnfareprohibct:nouosfideinbsp;Conflan- articulos cudit : veteres abolet : Chrifti Sacramenta mut�t amp; noua con-tnt. amp;nbsp;nbsp;nbsp;dit : Icgcm Dei foluit: noua ftatuta fancitzeft iuratus Chrifti,Eu�gelij ac

Trident. Fmangclicorum hoftiszfeducit multos ctiam, fi fieri poftet, ele�tos : De-h�atth.ij. niq; tantum qu� fua funt,non qu� Chrifti,qu�rit. Huius ergo c�m fint Matt. 24. deuotorij feriii Icfuit�,im� iurata mancipia, profe�lb naturam, mores,,nbsp;Phtl. 2. dodrinam amp; mandata Domini ac patris fui in operibusSatan� expri-.

munt, fieu ti illorum amp; fcriptaamp; opera teftantur.

Dicit quoq; h�c Epiftola illos facultatem concionandi � Papa traditamacccpiflc. AliaeftApoftolorumamp; Euangeliftarum gloriatio,nbsp;qua teftantur, fe ad Euangelij Minifterium � Chrifto fegregatos, voca-tos.cmiflos.Icfuit� autem, quod habent concionandi officium, � Papanbsp;acceperunt. Quid ergo concionantur? Dicam duobus verbis vt res habet, amp;vt ipfe in Italia acBauariaexilloru more audiui: traditioneshu-manas. Legunt quidam in initio fuarum concionum Euangelium ; fednbsp;mox Icdlione finita, ad Tuas traditioncs dilabuntur. Rom�c�mcfleninbsp;AnnoDom.i 5 8 3, audiui explicant�lcfuitam Ecclefi�Roman�pr�ce-pta: qu�funt : Stata fefta � Papa fiincita feruare ; omnibus diebus rcriatisnbsp;Miffam audire : omniaieiunia amp; abftin�tias obferuarc,hoc eft, omnibusnbsp;feptimanis quadragefimx, quatuor temporibus, amp; VenerisacSaturninbsp;diebus�carnibusabftinere : f�mclin anno, fi non f�pi�s, ordinario fuonbsp;Saccrdoticonfitcri: circa feftumPafchatis Sacramentum Altarisfiib vnanbsp;Speciefumcrezdicbusprohibitis� nuptijsabft�nere: Anno I582.1efui-tam Lutzium audiuipopuloobtrudentemcanonesTridentiniConci-liabuli:

-ocr page 179-

DE JESriTARVM PRIFILEGIIS.

liabulizde Sacramento Altaris de p�nitentia Sacramentali, de Confef-fioncauriculari,5t Gtisfa�tionc operis, Auguft� Anno 1581. Gregorius Rofephuslefuitainuocationcm mortuorum, ac reliquesPontifi-ci� idolomani� arriculos�multof�co ornatosamp;quafiftibiopi�los,dc fendere conabatur.Dullingani Icfuii� codem anno,idem quod Lutziusnbsp;Landfpcrgae,molicbantur, alTiduc populum ad confcflionem auricula-rem adhortanteslngolftadij ver�ha�cnus,quiaidoncocarcbanttcm-plojomnino nullas habu�re condones:nili quandoad vicinospagosnbsp;�uagati funt. In fcliola autem Ingolftadiana, cui pr�funtlefuit�: tacctnbsp;Chriftus:filent Euangclift�; obmutuit Paulus : mutui funt omnesPro-phet� amp; Apolloli:tonat autem Thomas de Aquino: latrat Lombardus:nbsp;Plato currir.Socrates ftat : Ariftotclesgannit zl'colaftici clamant,omnianbsp;deniq; auditoria nilpr�terquamhumanastraditionesboant reboant-que, quorum fundamenta in facris Biblijs habentur capite nullo, libronbsp;nefdoquo.Eth�ce^ftlefuitica concionandi facultas.

Secundum illorum officium,�uxta banc Bullam cilaudireconfe�ia-

Hanc confeffioncm intclligunt lefuit�plcnariam omnium petca-torumenumcrationemzita vt nec fecreta confcicntiarum,necintima penetralia cordium, nec cogitationes vll� confelfarium latcant. Hancnbsp;Tequatur pcenitentia facramen talis, amp; fatisfa�lio operis, quo eas p�nasnbsp;adimplcax, qu� ipfi � Sacerdote funt impofi t�:nifi cas pecuniaredimerenbsp;malis. Nam ob qu�ftum faciendum auricularisconfclTio, vtamp;operisnbsp;fatisfa�lio inuen ta cft. Idco propria amp;priuata r�gula omneslefuitas obligat, vt omnes data occafione ad confeflionesexhortentur. Sed amp; pr�-ter qu�ftum ad proditionem confeffio ilia multnm conducit. In bac c-nim pro fua aftutia, amp; alia arcana, amp; m�ltorum fidem explorant : quosnbsp;deinde Inquifitoribus tradunt,incumfinem,vt vcl addefc�lionem �.nbsp;�fide denuo adducant,velbonorumprofcriptione,amp;nififugafibicon-folucrint,corporisconcrcmationemul�lcnt.Sicuthas artes lefuit� turnnbsp;alibi,tum maxime in Bauari� amp; Auguft� exercent.

Tertio tribuit his bulla poteftatem cow�j�r4Brfiror4.Voueruntau-.temlefuit�paupcrtatem,caftitatemamp;obedicntiam. Siergopremun-turaliqua reruminopiazpaupertatis voto fcpofito,opes quibufeunq; poffiintanibus,fcu,vtillorumvtarverbis,pij$fraudibuscorradunt. Sicnbsp;�i non polTunt fc contincre : obfcruant dccretum, quodait : Si non ca-ft�jtamencaute. AtLandfperg�lefuita Lconhardus,nec cafte nec cautc Amo 1^82,nbsp;Votum c�mutauit^merito ergo in Auftriam cft ablegatus ob iftxmru-Ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ditatem.

-ocr page 180-

I7lt;? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C 4 P F T F I �.

ditatcm,donee maiori cum induftria iftam artcm tra�iare difcat.Eodcnt modo foli Pap� amp; Generali fuo in fidci rebus, inque morum amp; difcipli-n� legibus, vouefunt obedientiam ; fi verb repugnant, aut obmurmu-rant.nuiufmodi peccata flagellis, cilicijs, aut aliqua abftinentia lucrenbsp;cxpiarc,totq;inx�ternavitacoronas, vt aitIcfuitaPictrojpofiuntmere-rbquot fiitisfa-dioncs faciunt.

Porrb quiafopbifticisfiiisconcionibusjamp;fallacibusacpcrfuafibi-libus corrupt� r�tioni verbis,per confefiiones auriculares, multos deci-piunt :Pap�res fuas augenttmultosq;hoc dolo explorant, produnt amp; perdunt :ideoinhaceademcpifi:olavocatipfosz/lt;7^�c7^;J��/zo^,amp;hoc vnuninbsp;maxime vcre,vt quos amp; ipfe vnice diligat, amp; � quibus ipfe vicilfim ita di-ligatur,vt propter eius dignitatem,aut,vtloquuntur,diuinam Maiefta-tem conferuandam,amp;corporis amp; anim� periculafubire non dubitent.nbsp;Qualiaetiam mancipiaTurcarum tytannum habere fcribunt. Hoc tarnen titulo plurimumlefuit�gloriarifol�t. Sic enimlefuita Andreas,nbsp;Rom� in monte dicaballo lefuitarum ncophytorum apud Dquot;. Andreainnbsp;moderator,dixit : Impolfibile eft eos � Deo in c�lis no diligi, quos fum-museiusin terrisvicarius,Pontifex Romanus diligit:per quern,quaftnbsp;ftalaquadamadc�lorum gaudiaafeenditur. Pr�terea in primaregula;nbsp;tradunt,Pap� Romani vocem non aliter acChriftifermonem , audicn-damelfe. Hunefihabemus, aicbat lefuitaPietro Landfperg� in Cate-chifmi Canifiani cxplicatione,quis contra nos erit ? Cardinales,Epifco-pijGanonici,nobis non modo refiftere non audent : fed ctia in hoc multi illorum ordinati funt, vt nosfua poten tia amp; audoritate iuuent atquenbsp;defendant : vt in Bullafccunda conftitutum eft: Qmd? Quodbrachiuntnbsp;fecularcjvolente Pontifice, omni poftpofita appellatione � nobisinuo-catum,arma capere,amp; nobis refiftcntes,fi ita opus fit,tollcre, profcribe-re amp; comburere debet ? Q^mobrem,dile�li fratres,aicbat, Pontiff cis a-morem,Parentum, Amicorum,opum amp;Patri� dile�tionipr�feratis. 'nbsp;Hoc cnim facientes, amp; huius vit� pr�mia, amp; �tcrn� l�titi� glori�con-fequemini. Ille cnim eft, qui noftram Socictatem conffrmauit, ditauit,nbsp;ornauit,amp;ha�tenusconferuauit.Et Io H annes Ief�ita,Auguft��di-lis,aiebat : Caueamais dilc�tilfimi,nc Pontificem Romanuih offenda-mus,ab illius Maieftateamp;noftrum EssEamp;rNTEREssE dependent?nbsp;hoceft,quicquid fumus amp;habemus,idomneamp;t�tum Pap�Romanonbsp;acceptumferendumeft. Imc),aiebat Tvrrianvszipfe eftnoftraanima,nos eius corpus. Et ficut corpus absqs anima mortuuiu eft ;ita etiain

SociCji

-ocr page 181-

Societas absquePontificisRomani dementiamortuaeft, plancq; cada-uerofa. Adco pulcre Satan�cumSatanaconucnit,neillorumregnum �iftbluatur. Ideorede dixitlefuita Gregorivs Auguft�,qu�mdiunbsp;inter Societatem noftram amp;Ponti'iccmRomanum pax atque Concordia fuerit conferuata: tarn diu cathedra Petri,amp; fedes Apoftolicaeredx,;nbsp;noftr�vcrofodalitatesfalu�manebunt. Diflenfioneautemoborta, v- CrfWere efnbsp;tr�q; concidens,nosq; omnes toti mundo ludibrio futuri fumus.Agno-^o � con-fcamus ergo filij.P�tificcm RomanumPatrem, amp; huiefoliin omnibus, fidales fi~nbsp;qux Yultjobcdiamus. Eins cnim eft nobis imperare amp;. faciendapr�fcri- iii,nefuninbsp;here ; noftrum veto eft,non petita ratione.absq; v�latergiuerfatione, vtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

filiosobcdientesamp;Pap� diledos decet obcdirc. Sienim, dicitlefuita Bonauentura Ingolftadij Redor,apud Pythagorcos,proargumcntiamp;y,/fxd'ye�nbsp;caufserRtionefuit ToavTOf��a: quanto maiori obedientia nosfaciamus, lerattts difnbsp;�c fine v-lla refragationc exequamur ea, qu� in mandatis � Pontifice Ro- rutnpatur.nbsp;ntanoaccipimusPIlliuscftdiccre, hoc fiat; noftrum verb eftagnofcercnbsp;illud �Jtos- �ipsc,amp; vt votls nos cogi nouiftis, addere. Amen : Sic �aeiemus*

Quia ergo Papa audit, videtamp;cxperitur,Iefuitasdilcdosfuosfilios fibiobe^ireinomnibus,nulla velcorporis fanitatis vel anim� falutis,nbsp;Vel mandatorum Dei ratione habita : ideo etiam in hac Epiftola falutemnbsp;ApoflolicMi benedi�ionemiAiis iwpemr.Non more aut intclledu Scriptu-r� facr�.-fed fenfu Pontificio,hoc eft,benedida amp;magic�confecratanbsp;grana,rofaria,i magines, crucis figna,rcliquias, amp; falutem pacis externat-,nbsp;H�� eft bencdidioamp;falusApoftolica Papalis, Vel ita etiam im per tit,nbsp;quod dum Papa aurcis ornamentis pr�fulgidus albo infidcns caballo,innbsp;vrbe, vt olim Gentium idola, circumfertur, amp; � fpedatoribus honora-tur amp;adoratur,ipfcraanufuadextra,quafi athleta aeremverberans,fignum crucis fupra procidcntes,format. Qipod crucis fignum amp; benedi-dio Apoftolica,amp; falus,amp; plcnariaindulgentia ab ipfis dicitur. Ad cuiusnbsp;format! figni paiticipationem, Romani, ficuticorui ad cadaucrconuo-larc folcnt,fibijpfis pcrfuadentes,fe inhoc fignoaPontificcRomanonbsp;communicaro,vcram fain tern confequi, amp; virtutceius fpedra amp; dxmo-nia (quibus fe affiduc quafi furijs, agitari queruntur) ab ipfis fugari. le-fuit� etiam huiufmodi bcnedidioncs,in fchedulisamp;imaginibus,fupranbsp;quasPapa fua manu fignumlt;rucisfeGit,circumferunt,amp; eas,quafi res di-uinamquandam yirtutem habcntcs,fupcrftitiofulis fuis commendant,nbsp;proquibus etiam ipfi,ccu noui Tezclit� auri�c argent! copia colligunt,nbsp;quam deinde cum Papa communem habent,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Hine

-ocr page 182-

17� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C P F T r I I.

Hincinhac cadem EpiftolaPapaipfos vItlt;.ri�slaudat,vt^�/w.lt;j�(f vtilitati Eccle�ii (intcliigc Komznx) fuermt,fruciH(�^fecer:nt tnaximes. Ncq;nbsp;eniin vana ca laus eft. Q^ntum enim ha�tcnuslefuit� in Germanianbsp;Chriftivcr�Ecclefi�nocuerint jEcclefi� vero feuSynagogxRomansenbsp;profuerint, id iam magis deplorare, qu�m commemorarc lioet. Georgius Badcruslefuitaru per Bauariam Prouincialis, mihi dixit Landfper-gsEjPriiicipem Gulielinum BauarixDucem pub�ic�confiteri,Bauariamnbsp;amp; fuperiorcm amp; inferiorem, dudum voluifTc Lut�ieranam leu Euange-licam ( vt vocant) rccipcre confeilionem amp; fidem : folos au tern lefuitasnbsp;Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obftitifrc,qu�min�s id,quodanimovoIuuntamp;vnicecxoptantjinfa-

.L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: dtum hacienus produccre potuerint. Et ob hoc faiftum Principem de

lefuitaruminduftriagloriari dicebat. lefuit� Principem iftum c�tero-quin prQbum,itadcmentarunt,vt ipfe temporibus peregrinationisamp; Ieiuniorum,dcuotionis erg�,vt aiunt,pedes pcrcgic incedere folcat: le-�gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuitis interim vclcurribusvclcquisinhdentibusjamp; ad latus adequitan-

tibus.Vidi ego ipfe,iniciunioquadragefimali eiusCclfitudinem coram ,1.^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcpulcro Chrifti (�quodicfuitarumopcre extru�l� erat^ feipfum ad fan-

irv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p � guinemferme vfqucflagellantcm : lefuitas verb intra pariet�T�uauiter

/U, ridcntcs,amp;dehuiufmodifa�tisgloriantcs. Miferebat metumexanimo t/h^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfiusboniPrincipiSjtamnequiter�fccleratisliifcenebulonibusdelufi.

).* �'nr VI .-��T ^ADER^vs Landfpergxgloriatuseft,fe nondubitare,quinpr�nomi-natusDuxfitgt;v�itiogt;'fuumFilium Socictati immolaturus. Bonauentura IngolftadijiCum Princepsipfismultas viduarumamp;pauperumardcs trader et, magnamq; pecuniae vim ad extruendum pro alumnis collegiumnbsp;Hie f/l, mitterct,dixit: in hoc Ducc ventilabimus cornu. Et qu�m diu poteruntnbsp;fulgar� ipfum pecunia emungere amp;� �rari� euacuare, tam diu non dcfiftent cumnbsp;amp; quot't- in faciem laudare,illiq;panegyricosfcribere. Interimfortaifisnon ab-�iatiusEa-i furdc quis diccre poflet, lefuitasidem effe heroico Bauariarmoderatori,nbsp;uarertt ftr quodniit Circe Vlyfti,Sc magna ilia Babylonis meretrixregibusterr�,nbsp;mo : Doleti^ qux incantato fuo poculo fuos amatores 8c negociatorcs,inebri�runt,amp;nbsp;//�wf/?r4iinaIiasformastranfmut�runt.Hincipfiusfubditi amp; propter mores,amp;nbsp;habitura, 8c bona, qu� inicfuitas confert,lefuitam eum dicunt, vtpotenbsp;quorum dolis amp; ftaudibus Pontifici� tyrann�dicumfubditisfubijcia-ab abie�ii� tur. Bone Deus, Bauariam tranfiens qu�m multosNicodemitas dicen-tfiis hom'tiy tes audiui : Si atri hi dxmonisequites ad noftram patriam nunquam ve-nibtu fi~. niflent,aut primo diecos omnes cicciflemusjnon tot iam miferijsfubie-dud.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� �i cflcmus,fed Euagelic� libertatis 8c pura; fidei ciucs eflemus. Aft prob-

dclor

-ocr page 183-

DE IESTITJEFM PR fr 11 E G 11 s.


bolicos lefuitas in noftris cogimur alere terminis.

Quantum eti�damnidederintIcfuit�,Eccleli�Chriftiinditionibus r �quot;fRtis ScreniHimiCaroli ArchiDucisAuftri�,vcl foli Gr�ccnfcstcftari pof-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

funt.Toti etiam ferine mundo not�funtinfidi�gt;quibus amp;Augufranatn Confe��ionem,amp; cam profitentes tollere amp; cxfcindcre conati funt: amp; licet publicam cam ob caufam fubierint ignomini� amp; infami� notamnbsp;(dum ille, cuius animam perfidcqu�rcbant, ex faucibus Leonis ereptusnbsp;eft) tarnen ctiamnum hodiemalcdiccrc,vbi maltfaccrc non pofTunt,nbsp;non ceflant.Ob h�c,inquam,fanguinaria 8c Mahumcticam tyrannidemnbsp;fupcrantiaftudiaamp;fa�a. Papain fuis Epiftolislefuitastantoper�com-vncviii^f.�^vio��ntindiiflrijamp;rtwibttsajitf, ad omnem fcilicct Pontificiamnbsp;idolomaniam ornandam, vendcndam 8c pro facris nefcio quibusob-trudendam.

adco fidos fibt expcritur,ideo in hac

Epiftolaipfis earn facultatcm tribuit, qu� alioquin, nulli Clcricorum cft co n celfamem pc abfcbiendt ab omnibus cafibtts, etiaifi , qui non funt in 'Bu�a t�-tta Dominica comprehenfi,�ab ijs etiam ^qui/unt Ape�oUcafidi foli referuati : votanbsp;amp; pere^tnattones,(irc.pre t empor ecommutandiMJfim ante diei exortum, amp; po^inbsp;Meridiem celebrandt-.Ecclefia�ica facramenta admini�randi.officium ^omanum no-uum.non expraceptofed exiibertate dicendi : Et vult, vtA�i�entesfint amp; Cardt-tiales,quirefi�enteslefuitiscompefcant,0quot; rebedesineostoUant: Tot nimirumnbsp;bonis,Meretrix illa magna fuos amatorcs exornat,8ctarn firmism�ris circumcingit, ne qua� vis eorum, quorum in odio funt, ipfis nocc-re poftit,

Pr�clara autem funt ifta priuilcgia, fcilicct, qux illis bic tribuun-tur,8c merito magnifacicndaifi modo fadlisid, quod verbis pollicentur praeftarent-C�ftituitillis AfTiftcntcsSc Cardinales defenfor cs. Sednun-quid illigt;velfcipfi)s,vclleluitas,dum in idololatria8c Sodomiafecurcnbsp;pergut, ab ira Dcitutosreddcrc potcrfitP Conccdit illis facultateabfol-uendieti�aeafibus referuatis. At qua auftoritatcPapa fibiquorundam �nbsp;pcccata,� quibus p�nitcntiamagcntcsScinChriftumcrcdentcscceli-tusabfoluuntur, referuat ? Autfi omnino taliaijint, qua: in ccelis etiamnbsp;refcrucnturgt;ne remittantur ,,cur ipfi ligationis dauibu's abutuiitur ? Vi-

demiu

-ocr page 184-

174 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A ? r T r I�.

demus eliamh�c �quitatcm PoRtificis Romani, qua alios lubcjtc�t�*' municationisp�na ad officium,hoc cftdioras canonicas dicendas,qua�nbsp;ad pr�ccptum diuinum obligat:alijs vero idem liberum ac quafinbsp;ejrrelinquit. At fiue nouum fiue vctiis Romanum officium (propternbsp;quod magnum capiunt beneficium) dicant .� fcimus tarnen illos nihilnbsp;quam inanes fine mente fonos,murmur felinum, Si non mcditata, fap�nbsp;ctiamnonintclle�laverba proferre,ac maximadtn idololatriam,inuo-cando Diuos fuos, ab ipfis canonizatosgt; quorum fortaffisanim� iam innbsp;inferno torquentur,excrcere.Dam vero illis,Ecclefi� facramcnta, nonnbsp;autem Chrifti myfteria,adminiftrandifacultatem tribuit:Sc fcAntichri-ftum,amp;Iefuitas Antichriftileruoseffedemonftrat. Veri enim Chriftinbsp;ferui,ChriftiSacramcntadifpenfant,int�gr� Sc fidclitcr.Vera etiam Ec-clcfiatantum � Chrifto inftituta facramcnta, Baptifmum nimirum Sinbsp;fynagog� Papiftic� (fi pro Sacrafncntis vcnditcntur)nbsp;nugamcnta cffciudicat.Qirodad illoruto Miffam attinct,fiuc manc,fiucnbsp;M.arc.14. vcfpcr e,fiue meridic.fiue iciuni, fiue ebrij, earn confidant, fcimus illos,nbsp;I�c. 22. yj Dei verbum docct,nihii q��m fummum amp; execrandum facrilcgium,nbsp;i.Cci.ii. J^orvenJatn abaminationcm,deteftandum c�n�Dominic� abufum,

amp; aftioncm � Chrifti inftitutionc omniRo diucrfam ac plane contra-J r -p riam,atq:idolum omnibus pijs,confpucndum,contcrcndumamp;fugicn-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dum introducere.Nihil enim eorum agunt,qu� Chriftusfccit,amp;facicn-

dapr�ccpit:fedfuamcom�diamautfabulam,pronutuPap�,adquse-ftum agunt perfide amp; facrilcg�. Quod ad vota,fcimus ex fuperioribus ea effc impia,ac pr�inde rcfcindcnda,nccfufcipienda:quiainDeivcrbonbsp;non pr�cepta. Quod ad votorum pcrmutationcm, qua votum pcregri-nationis ad Diuos,in muldam pccuniariamcommutantfipfaquidemnbsp;pcrcgrinatio, amp; offium vifitatio idololatrica, commutatio verb corumnbsp;nihil quam auara Jlst eft, qua fimul homines, �fonteaqu�viusenbsp;iJa�th� 7. ad cifternas humanarum inucntionum abducuntfid quodamp;idololatri'nbsp;corum Scpfeudoprophetarum proprium eft.

Multum pondcris amp; valons Icfuit�, tribuunt Bull� c�n� Domi-nic�, dum ipfiab eiuscxcommunicatio�nibusnominatim cxcmpti, Lutheran! autem ftatim in limine eius,quafi h�rcfiarch�jdamnantur.NoS vero cam,ccu nugasPontificias, ridemus. Scimus cnim Papam cos,quoSnbsp;Chriftus fuo fanguinercdemitjfuaBulla, ver� bulla, amp; fulgure ex peluigt;nbsp;nequidemterrerenedumdamnarc poffe. 'Im�fifmiter^credimus,Do-i�iHiumillorum maledi (ftiones in bcnedidionesc�ucrtcre; maledidio�nbsp;nesqi

-ocr page 185-

TiT, l'RSVir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P.-RlVltT.GllS.

175

ficsq; in illorum caput refundere. Nos, fiue nobis benedicant, fiuc rtra-ledicat,iChrifti fumus:cuius doftrina amp; armatura inftru�ti,facile huiuf- j.loh.f^ modiinania Paps tcrriculamenta excutimus,amp; perfidem in Chriftum Ejgt;h,6,nbsp;Vi�loriani aduerfus illorum Spirituales nc(|uitias ac /�SoA/c� obtinemus.


P Aulus III. AnnoCbriftii54^. adinftantiamleluitarum,filiorum fuorum multum dilc�i:orum,amp; in omnibus verboamp;prsccptis Deinbsp;contrarijsrcbusobedicntiam,refq; Pap�lt;�zf//S�s-curantium:poteftatemnbsp;illis fecit, ordinem fuum nouum, feu nas nouasfuas crcaturas,inccrtasnbsp;diftribuere Species:amp; confufam iilam,rudcm ac indigeftam turbam,nbsp;tualesamp;temporaleSjSacerdotcsamp;fcculares. Dum enim Ignatius Loio- qutbmnbsp;l�iipfiufq; A��iftentes vid�rent,PatresSocietatis,plerofq;adignauiamnbsp;eflc natos,nimiiim in tradcndaidolomaniapucrisfcnibusq;occupari; itutn.nbsp;impctrauit aPauIoIII. recipiendiintraSocietatisconfirtimnceadmtores, tamnbsp;ficulares,quamJj)'mtuales,ctim laicos, tum Sacerdetes. Horum autem officiumnbsp;exprimunt attributo coadiutorium : quorum officium cft,in omnibus,nbsp;ad nutum tarnen Redoris,Societatem adiuuare. Et bi funtrcliquorumnbsp;miniftri amp;c ferui : quales funt Ementes,vcndentcs,coci,futores,fartorcs,nbsp;piftoresjcellarij. Hi,eo quod tantum circares occupentur externas, nccnbsp;vt rcliqui miffificent,vel boras caninicas dektent, temporales vo-cantur, vel feculares. Reliquosver�, qui Miffias peragunt, amp; bumanasnbsp;fraditiones docent, vocant Patres Spirituales : qu�d nimirum patrisnbsp;tnendaciorum Si Spiritus maligni officium faciant.Sed de borum diftri-butione fupra diftum eft fatis.

Sccundomc bi temporales Coadiutorcs,qui tantum tria vota,qu� vocant fimplicia,fiifcep'erunt, titulo temporalium offendantur : ( Hi e-nimnoui homines,Cnriftianis � Chrifto denominatis,mult�voluntnbsp;cflefupcrioresamp;fan�liores^aut putent fenon tot baberem�rita, quotnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

confequuntur ill i, qui etiam Profeffionis votum, quo fef� corporibus amp; animabus Paps in niancipia tradunt, fufeeperunt. Ideo facit illis Patri-bus poteftatem etiam hos Coadiutores adfacrosordines(quorum fe-ptemf�nt)promquendi:amp;participesreddendimeritorum,quibusgau-dent profeni Iefiiitarinn,hoc eft;Uli,quiyoto peculiari fe Papse deuaue-

runu

-ocr page 186-

�yd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d A P r T FIT.

runt. Communia cnim habcnt lefuitaromnia,excepteChrifto.cu�uJ nunquam faciunt mentionem, amp;� quo omnescx�quo funtalicn�im�nbsp;in hac Bulla fe faciunt mutu� confortes, non mortis aut pafltonis Chri-fti,fed proprior� mcritorum,qua: ipl�s funt falus,via. Si Icalaad c�lurn�nbsp;idcft.ipfeChriftus, Eth�ceftillorum fan�lorumcommunio, qua Patres feu Profefl�,cumCoadiutoribvsamp; non profeffisjfua m�rita com-municant.fibiq; mutu� cadiuendunt y dum Pater Sacerdos pro non Sa-ccrdoie mi��ificat; Si Coadiutor pro Saccrdotc,manibus laborat.vclnbsp;Rofariadicit. H�cfuntm�ritaquibus,fiChriftoplacet,confequunturnbsp;vitam atternam. Pari nimirum rationc, qualudas vendendo Cnrift�,8�nbsp;Cain factificando.falut� funt confcquuti: aut ctiamnum confequunturnbsp;Matth.2j. omnes,qui aliam viam falutis extra Chriftum qu�runt. Quos Saluatornbsp;Matth. Dominus, ftultis virginibus, hypocritis, Pharif�is Si pfeu^prophetisnbsp;lob.io. vomparat,atq; furesamp;; latrones propriam iuftitiam qu�rentes, ipfumq;

vera fua gloria fpoliantcsjvocat.

JnEpiflola quinta.

P Aulus ni,XV.Calend.Noucmb.AnnoDomini I54.sgt;.lefuitasm�-rum in modum commendaltqu�d fint ager fertilisinDomino:qu�d vbercs animarumfru�lus pariant: qu�dverboamp;exemploprofintmu�dnbsp;fint pij patres, Seoculi mentis Paps. Sic nimirum Romani muli afiniq;nbsp;cumani fe mutu� fcalpcre, fibiq; inuieem palpum obtrudere folent. Sednbsp;qu� h�c eft laus, quando ca, oo qu� laudantur,non haben t?Et�audan-tur infuper ab co gt; qui per fe illaudatus cft. Qualcm laudem ne quiden�nbsp;Ethnicus fibi optanct.

Vah autem quidandio?Iefuit� dicunturef�/i�Wf�r�Pap�.Perfc ergo amp; abfq; lefuitis mens Pap� c�ca erit. Csca nimirumin Scripturi� fanftis�c�ca in vcritatis�contcmplatione;c�cain pictatesvcl poti�s,nbsp;vt Paulus loquitur, mens reproba. Qme in fe cxc�cata,extra fe alios ne-quiti� oculos adfcifcit, quibus ceuperconfpicilia res mundi explor�tnbsp;Si intuetur. Ncq; tarnen abfq; rationcIcfuitasoculosPap�di�os puto.nbsp;Perfes enim interrogatus, qu� res potifi�m�m faginaret cquum , rc-fpondit:OculusDomini.Significanst�m resceconomi�re�� curatuOtnbsp;iri,fi dominus pr�fens omnium operadirigat,difponat amp; intucatur.nbsp;AtquiPapaocio� Cereri, Vencri, Bacebo deditus, libidincq;exc�catus

-ocr page 187-

Dl llSrjTARVM. PRlVJllGllS, J77 pcrfc inquit imprudcns ( cor cnim ademit ipfi ebrictas, Si vires enerua-uit venus) res fuas,reftc conftitiiere ncc iniuft� parta bona propria artenbsp;tucri,nedum augere.Per Icfuitas autcin,fuos proditores,Papa amp; � tergonbsp;amp; � fronte oculatus rcdditur .�boceft,Icfuit� ceuexploratorcs�Papanbsp;emi�Ti oculorum fubcunt officium,amp; circumcunt vniuerfam terram�nbsp;infiC�t inprincipumamp;fubditorumrcsinquircntes, amp; omnia ad Papamnbsp;rurfusdeferentesvthacrationenonabfurde Iesvit� ocvli pap�nbsp;SINT DiCTi. Qi^re, ficutolim�gyptij Principis officium rcpr�-fcnt�runt,pingcntes fceptrum cum oculo.Ita hodie Papac munus expri-mi poflct i fi pingerctur triplex corona, cui aliquot centuriac oculorumnbsp;lefuiticorum circumfundcrcntur. Atvcr�(iPap�biOculifui{rcntcf-gt;nbsp;fofli, dudum mifer cumin Germania turn alibi exc�catusiaccret,nccnbsp;pcrfequerctur ceruos ad fontes vit� feftinantes : Hi oculi faginant Pa-pam,dum culinam illius diligenter foucntjamp;focumlaut�in�ruunt:nbsp;noc cftjdum putridasPap� mcrces vendunt, au�loritatcm Papatus paC-fim reuocant,amp;Papa: res omnibus modis tuentur amp;adaugent. Et quodnbsp;alijs non eft conceirum,-(tcftc Liuio ) vt res ipforum alicnis oculis f�liciter promoueantur ; id Pap� tarnen per hos oculoslicet. Rationem hu-iusefleputorquod plcreque aul� plures Achitophelesamp;Zibas,qu�mnbsp;lofephosamp;Naarnanosalunt.Dumq; illi,ncfcio quibus modis corrupt!,nbsp;Icfuitascommendant, fit, vt hi oculi longe latequegraflcntur,venena-toquefttointuitul�dantpluriraos.Optandum foret, vtpleriq; Principes in adm�ttcndishifccoculisattentiorcscflent. Nunc verb dum plcri-que conniucnt,aut �tiam ftertunt,fit vt antequam ipfi id obferuent, ex-trcni�h�c maloruni Icrnaacpeftilentialis gangr�nalongelateque fer-pat : animi fui venena cuomat : multos inficiat : tcmpla occuper: domosnbsp;Viduarum deuorct : amp; miferam iuucntutem, quafi fpirituales Herodia-ni, perdat. Quod fi verb plcriq; in fuis ditionibusnonfcrunt oculosil-lorum, qui eorum opc feras globulisbombardarum profternere folcnt :nbsp;quanto minus ferendi eflent oculi eorum, quorum contagioneChri-nianorum anim�, fanguinc Chrifti redempt�, trucidantur amp; perdun-tur?

Deinde vocateos pio/P4fm,fcilicetper nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quafi quis dicat,

minim�piosjvel vereimpios patres. Semper enim angelitencbrarum,amp; filij huius mundijfein angelos lucis amp; filios Dei transfigurare amp; piorumnbsp;nomen fibi arrqgarc conantur,c�m nihil minus fint.Sic ergo Icfuitas,nbsp;licet cosPapa pios nominet, impios elTc dico : quia reuera impie in De�,nbsp;Znbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impie

-ocr page 188-

178 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAP VT VIL

Joh.S,

impie in paren tes,impie in proximos agunt. Dum impia amp; �Deo atrdu-centia dogmata tradunt: impie parentes dcferunt,amp;in proximos ac neceflarios fumma ferlintur. Patres dicuntur, quia Patrem, qui in cce-liscft, abncg�runt, amp; fcipfospatres mcndaciorum amp; homicidior� cuninbsp;Diabolo conftituerunt : l�cuti ex illorum doftrina manifcftum cft.

Quo d cos vberes animortimfiii^usfacere, illosq; amp; rerbo amp; exemplo al^s pr�/arerePhormio Phormioneslaudans, feribit : intelligit verbum nonnbsp;Deijfed fuum verbum,quod eft traditio Humana inutilis. Excmpla funtnbsp;non pia ncqiic Apoftolica, neq; ver c landa : fed ficuti Pbaril�i pr� Sad -duc�is amp;. Efl�isapud imperitum vulgus in magna crant exiftimatione :nbsp;ita amp; ipfi fpccicm pietatis pr� reliquoimpuroClcrobabent, cuius tarnen virtutem abncg�runt. Sicuti rc�ic ctiam ab ipfis Papicolis, nouinbsp;Pharif�i amp; noui hy pocrit� appcllantur. Par�re animarum fruftus, ipfisnbsp;eft,animas � Lutherana feu Euangclica dodrina abduccrc,amp; in faluHri-bus Pontifici� idoloraani� pabulisinficcre, quofqueChriftusinviamnbsp;veritatis per Euangclij dodrinam duxft, eofdcin ad priftinos Gentiumnbsp;amp; Pontificum errores amp; falfitates rcducere. Cumq^ in h�refibus cniten-disvald�fintf�cundijucc Chrifto,fcd Antichrifto plurimo-s lucri fa^nbsp;ciant,multisq;fallacibus fignis amp; mendacibusprodigijsipfosetiam,ftnbsp;fieri poffct,elcdos fub iugum Pontificis feducant: ideo Pap�,non Chri-fto dicuntur magnos faccrc frudus. Sicutilupi multum communi fuxnbsp;Socictati frudum afportant, dum greges violenter inuadunt, diripiuntnbsp;amp;deuorant. Sic quod comparantur agro fertili in Dww/w�.�intclligamusnbsp;n�s,eos efl'e agrum h�reticorum vald� f�cundum, in quo Dominus te-�nbsp;nebrarum amp;princepshuiusmundiomnem fuamimpuritatem,quafiinnbsp;propriam fuam ofticinam amp; immunditi� vas cft'uderit, ficq; agr� fuumnbsp;probe ftcrcorando fcrtilem reddiderit. Nam quoticsipfi bac loquendinbsp;formula vtuntur,in Domino, per Domin� ; toties Nos vcl D�raoncmnbsp;vcl Papam eius vicarium intelligamus.Nam in illorum nomine,manda-toamp;iulfu(ficut vota amp;dodrinaillorum manifeft�docent) omniaag-grediuntur amp; faciunt.

Vt verb borum fuorumPbormionumamp;adulatorum laudes amp;fi-da encomia, bcftialoquens magnaliaplenis buccis decantauit :Ita eof-dem priuilcgijs cxornat,quibus illos vult in Ecclefia fua pr�reliquis gauderc.Ante omnia vult Generalem plenariam amp;omnimodam camq;nbsp;liberam poteftatem babere, omneslefuitasfecundum fuasconftitutio-nesgubernandi;ncc fitille vlliCardinaliumvelEpifcoporum, vcr�mnbsp;foli�f

-ocr page 189-

�B jTsrifARVu pRjrJi'EG�is: -^liamp;vniPontificifubieaus. Cum quoetiamfolo,resSocietatisamp;fe-dis Apoftolic� confcruand�, confilia amp; rationes tradet. Ne autem Generalis ille ipfum Pontificium faftigiumaffe�et, velquidcum fuisvel alijs i contra Ecclefi� Roman� au�oritatem pr�fumat : concedit lefui-ticis focijs,tel lias vel alias ob caufas Generalem fiium,qui alias dum pernbsp;fuos Pap� primatum tuctur, perpetuus efle debet, amouendi, aliumquenbsp;fecundum fuas r�gulas fubftitucndi.Sin autem tantum Pap� primatum,nbsp;Apoftolic�fcdisau�toritatemamp;Societatisfu� dignitatem qu�rat,pof-fe ilium etiaminconfulto Papa,fuos quoc�nque velit emittere, Sic reuo-care nulla temporis limitati�ne adbibita. Hine fi aliquos mittitIcfuitas,nbsp;vt banc illam ciuitatem Pontificia idololatria corrumpantrvbi animad-uertit fuos magis propria gloriam, quam Pap� primatum qu�rere : ma-gisLutberanam puritatem quamPapifticadogmata propagate:magisnbsp;Verbum Dei,quam traditionesbumanas concionari, ctiamfi populo ru-di ob aliquam lingu� volubilitatem Sc motum hypocrifin placeant : ta-Ricn cos rcuocat. Aut, fi maxime horum nihil incidat : tarnen ne forfannbsp;progrefliitemporis ipfi conenturaliquidcontraEcclefiamRomanam,nbsp;officium priftinumdcfcrcre,amp; aliud nouum, quod Generalis obtruderenbsp;fbletjfufciperecoguntur. Hine eft crebraillalcfuiticorum concionato-rum mutatio ; quam tarnen non femper parit populifauor,fedf�pi�sa-Uocantur, quia non tales fc, quales Papa amp; Generalis publice volcbant,nbsp;gefferunt. Multos etiam ob ebriofam, impuram, libidinofam amp; turpemnbsp;vitam deloco in locum transferunt. H�c enim eft lefuitarum p�niten-tia-,Tt locum quern corruperunt dcfercrecogantur, amp;ad alium fc con-ferte, vt fic totus orbis illorum impuritatcinneiatur.

Pr�terea vouent lefuit�perpctuam paupcrtatcm,quaprofiten-tur,fe nullos in EcclcfiaPapiftica honores fufcepturosgt;nequc dignita-tes vel Cardinalitiasvel Epifcopalesambituros. Hoc nimir� pr�textu, fc Cardinalibus, Epifeopis, Abbatibus, amp; reliquis nobilibus Canonicis,nbsp;nouum hoc amp; aftutiffimum hominum genus, quafi humilc quiddamnbsp;qu�reret,commcndare voluit. Natiuam tarnen fuamfuperbiam etiamnbsp;hacin re celare non polfunt. Dicunt quidem Scfcribunt ad rcrum ipfo-rum ignaros� nihil agimus propter noftram gloriam aut honorem: nonnbsp;noftra res agitur.-Epifeopatum vcl Abbatias nonq^u�rimus:fumusc-nimhominespauperes,amp; mandamus inregulisnoftris, vtabomnibusnbsp;mundihonoribusnoftriabhorreant,amp;c. Seditaludunthomines,pau-pcrcsiftifincdcfedujhumilcs Cnedefpcdlu hypocrit�. Namfiquisil-Z inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jorum

-ocr page 190-

l8o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P F T V I 1.

�U

Jorum ftatum r��lis amp; acutis intueatur oculis, vidcbit illos non quidcn� inferioresPontificiorumhonoresqu�rcre,fed fummum alFc�arc gra-dum.NaminillorumSocietateRexvelPapaeftjGeneralis. Huius Assistentes Cardinalium : vifitatores Epifcopor� :Prouinciales De-canorum : Re�lores C�l�liariorum;Miniftri Saccrdot� vicem obtinent.nbsp;Reliqui inter fe funt fratrcs,maiorcsamp; minores, Canonici, Presbyteri,nbsp;Acolnthi,OftiarijjLc�lores,amp; fi qui funt alij huiufmodi Pontifici� Rci-public�ordincs.In hac ctiam Epiftola nihil obftante voto. Papa concc-.dit,qu�dIefuit�^ofi�ntjfcdvolcntibusPapaamp;Generali( hiccnim ahnbsp;illo,fient lutum a rotadependet) dignitatcs,qualesfiint Epifcopatus,nbsp;Archicpifcopatus, Cardinalium magnificcntia, confequi. Si tarnennbsp;quiambitione, fimonia vel occultismaehinationibns ( vt plcriqucpernbsp;hafce artes afccndunt in altum, vt lapfu graniorcruant) eas qu�fiuiflenbsp;conuincantur, illos earum capaces elfe nolunt. Si autcm in dignitatibiisnbsp;.conftitnti aliquid,vcl contra Ecclefi� Roman� primatum, vel Pap� dignitatem, vcl Socictatis Superiores moliantur : taies ad Societatem, ecunbsp;ad piftrinum rcuocandoSj�c ad alia officia amp; oncra deputandos, atque a-lios dignioresin illornm locum fubftitucndos. Lic�tinhorumele�lio-nc femper ludas ludam fequatur.

Concedit pr�tcrca Gencralfiqu�d poffit abibluere omnes h�rcti-cosconfitentes: cum irrcgularibus difpenfiire;abfolutos,nifiSocicra-� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ingredi, vcl vota emittereyelint, retrahere ; cog�r� fuos, vt vcl ipfi,

vel ab ipfo ordinato confitcantur: fuos deuotorios nullum nifi Carthu-'J � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fianorumordincmingrcdipofre:Illiusefle,finevcniaingrciros,maxi-

Vamihi � m�apoftatas,vtloquuntur,fa�los,autinSocietaterninfolentes,vel con-medepre- tradiccntcs,vclillorum rcgulasin apcrt�producentes,velillorum vota henderint., rendantes, in quocunquehabitu contigcrit inneniri, excommunicare,nbsp;Siaut�Do caperc,incarccrarc,amp;,fi opus fit,auxilio brachij fecularis inuocato,libe-mtmis pro r�. amp; licite inuaderc,captiuos ducere,amp; pro arbitrio tra�larc. Talem ty-me , quii rannidem amp; infidias excrcuerunt Vienna: lefiiit� in Kratzenim, qui exnbsp;cotra me ? illorum Societate cgrcffiis,contraillos Tubing� dTfputauit. Sed miran-E//o teo daDciopeiternmfalnnsillorummanusfiinguinarias effugit. Sic poft-animo : ia quam Italia reli�la,in G ermaniam eram reuerfns, mihique ob aduerfamnbsp;es, valctudincm aliquandiuinteripfos hserendum effet : poftea cum difeef-quta mor- fnm pe terem, illi omnibus moffis mihi infidiatifunt : fed Dei auxilio in-tuitses, fequetinm manuseffiigi, Auguft� �D.Do�lorc Mylio in collegium re-ccptusjvltraq; quatuordecim dies clam cuftoditus, con��ruatus ac deinde eiui-

-ocr page 191-

DE IE S VI T A Er M PEiriLEGIlS. Tiit

deciufdcm ope,in habitulanij equo veftus (quo e�facili�scorum ma-1ijotp��* ' nusefFugerepoi��m^Laybbaimam vfque fumpcrdu�luS:ficq;f'ortiffi-1nbsp;nbsp;nbsp;,-��'4'^�-�

miipforuDciVulcanimanuseffugi. Quo nomine Deo bu militer gra- j tiasago,amp;alt;5turusfuminomnem�ternitatem:ipfumq; fuplex precor,/nbsp;vt amp; alios ab illorum infidijs clcmcnter euftodiat amp; protegat.

Multi funt, qui nefeio qua fpcdu�li,illorum Socictatemingrc-diuntur:qui deinde vbi illorum dolos,fraudcs,infidias, carnificinas, ty-rannides, fanguinaria confilia, proditiones in Germaniam, ac idolola-triam, vt c�tcra nefanda eaq; turpifl�m� fa�ta taccam, amp; pijs caftisq; au-ribusparcam,libenter quidem difcedercnt:at non polfunt. Sienim fu-gammeditaridcprchenduntur;vel capiuntur,vel rota,vcligni,vel aqua, velfune,vclveneno tolluntur. Hic cftfinisingrc/l'usadfocietatem ma-lignantium. Beati ergo,qui nonabeuntinconfiliumimpiorumlcfui-tarum ,amp;in viafocictatishuius non ftant,amp;incollegijsacdomibusil-lorum (qu� funt fpelunc�,vt Chriftus dicit,latronum,)non fedent.

Vt porr� hos fuos morigeros filios Papa ab omnibus vult elfe liberos oncribiis amp; cenfuris, quibus rcliquos fuos feruos premit, amp; tantum non opprimit.Ita etiamiefuitarum maximas opes (licet pauperesfe elfenbsp;ex voto nugcntur)vult elfe omnin� libcras,nulli tributarias,nullius ex-a�:ioni,ve�;igali,vcl ccnfui,vcl vfur� fubic�as.Neq; tantum bona illorum, fed amp; totam Societatem. Has cnim ampullas bullaiftaexuflflat:nbsp;quit,vero Societaif�' illorum bona, ab omni fuperioritate, iuriidi�lione, amp;nbsp;(orrecitone O m N i v mfunt exempta,Hberata,�fubPapaprote^lione.lcimtx cr-goinftar Lconum,Luporum,Harpyarum amp;lamiarum ab omnibus poC-funt rapere bona : nonautem tenentur vllitributumfoluere. Ratio,nbsp;quia funt fub Pap� protc�tione,qucm non dubitojefuitis mox vt fpon-gijs vfurum. Vtquc nunc illorum prote�torem agitnta ctiam illorumnbsp;fpoliatorem adurummifi forfan lefuit�, vbi magisinualucrint, idem innbsp;ipfum Papam moliantur.

Ncq; bis contentus,alia plura ipfis tribuit priuilcgia:nimirum oratoria^amp;ivfumaltar�portabilii. Dum cnim per Chriftianorum locaex-ploratores amp; proditores agun t,ncq; vbiq; altaria, vt loquuntur, confe-crata,in quibus Miff� fabulam ludant,baberc polfunt : Ideo fecum portent altare vel mappulam, in ilium abufum Sacrament! Altaris deputa-tam.Item,licct ipns apud exteros,vcl Milf� aducrfarios,intcrdi�:o tempore milfare, ianuisclaufis pontificia nugamenta, qu�illi Sacramentanbsp;dicunt, adminiftrare : ficq; clam amp;pal�m iniquitatis myfteria peragerc.

Z 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Han�

-ocr page 192-

Hx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e � p r T F 11.

Hane irtem amp; proditionis amp; Mifl� exercuit fuperioribus annis ah'� ^uandiu in Anglia Elianus Campianus, vcr�m tandem deprehenfusjnbsp;iuftas Regina: Angli� proditionis p�nas dedit. Qi^m tarnenlefuitXnbsp;M�rtyrern perhibent, amp; pro fan�lo adorant. Sic lefuit� Lucernenfes innbsp;Heluetia, amp; Ingolftadicnfis in Germania ad Lutberana euagantur loc�gt;nbsp;amp; in Euangelicorum �dibus cl�m Miflascelebrant,�clacraPontificianbsp;peragunt: vtipl�metmibirctulerunuQimrumidco mentionem facerCnbsp;?olui,vt pius Magiftratus oculosapefiret,nccpatcrcturfuos,Icfuit.i-rum blanditijs, promiflis amp; muneribuSjCorrumpi amp;. feduci. Hi enim nonbsp;funtcontent!nudogregc,fedhocdifperfo,etiam iplos paftorcs inua-dunt,quos infidijs amp;. miris artibus tollcren�runt.

Pr�tcrh�comnia non Ibliim ipfos,autillorumbona,fcdetiaro R�gulas ipforum vult ab omnium Pr�latorum cenfura efle ali�nas. Sicnbsp;enim rudit Bulla:N�ffi Pralatorum t excepto Papa, Heere, vel conceffura ejfecoii'nbsp;fiitiit'tones�efuitarum fitb cenfitramfintiere, autfiumentem nihil efficere, illius^ co^nbsp;narum efii ntittiiu robor�. Hinc etiam lefuita: fuis in regulis mandant, ncnbsp;quis illas cuiquam extraneorum conc�d�t vcl comfnunicct, velquic^nbsp;quam de illis r�f�r�t di�io vel feripto. Quia enim mali funt, amp; nihil ni�nbsp;�ehan.^ impia amp; mala tra�lant : mirum non cft,illosluccm amp;piorumcenfuraninbsp;fubterfugerc. Dum autem fuarum regularum cenforem amp; iudicem rc-fpuunt Dci verbum :amp;lbl�mPapamRomanurn Antichriftumcenlb*nbsp;rem admittunt,omnesfacilciudicarepoflunt Chriftiani,quonam Spi'nbsp;rita lefuit� agitentur, amp; quid in fuis regulis tra�lcnt : nemp� nihil pr�-tcrquamhumanastraditiones;fupcrftitionis,hypocrifisidolomani�amp;nbsp;proprixnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�s�zciiz; opera. Qualia funt,per omnesMundi plagas ober

rare, amp; homines ChriftianosaSpriftinasidolomaniasPapatuic�fucta� reuocarezhabitu religiofum fe declarare : horas canonicas amp; Rofaria re-citarczDiuos amp; mortuOs � Papa canonizatos inirocare'.quotidie deuot�,nbsp;rcucrcnter amp; decenter Mifl� aftare : pcrfe�am obediehtiam Superiori-bus pr�ffarc: Ecclefl� Rolnan� pr�cepta pr�dicare : Sacramentum Al'nbsp;taris fub vna fpecie manducare:quotidi� Mi flam cclebrare : homines adnbsp;auricularcm confcfl�oncm excitare:ftatutis diebus iei�nare: flagellisjci-licijs fc macerarc:Mundum amp; parctes afpernari: fc totum in obfequiufOnbsp;Pap�confecrare:votacafl:itatis,paupcrtatis amp; obedienti�.maxime vetonbsp;Profeflionis diligenter obferuarc:amp; breuiter,omnia qu� Papa amp; Icfuitstnbsp;Volunt fideliter tra�larc.

Nosigitur,Ytcunq; � Papa interdi�lum fit,r�gulas illas ad Lydiuin diuini

-ocr page 193-

BE IE R F I T Z R F M P R I P' I L E G115. iSj diuini verbi lapidera examinantes, ceu plantationem Satan� 8c d�mo-niorum do�lrinam reijcimus. Qrad enim funt aliud, qu�m traditio in-vtilis?�^daliud,qu�m ftultaamp;ftolidavcteratorumlefuitarumfom-nia ? Q^id ? nifi rapfodia, cento, amp; fragmenta ex omnibusreliquorumnbsp;Monachorum regulis confuta? Aut,vt rem verbis Scriptur� exprimam,nbsp;ciftcrnx non valentescontincreaquam ? Cabala funt,hoceft,ftult� Su-periorum imaginationcs, phantafi� amp; inanes fpeculationcs. A quarumnbsp;obfcruatione,im� vel auditu faltem mensCbriftiana,ver�easintelli-gens,abborret.Ncq; enim adillarum:fcdadverbidiuiniauditumamp;ob-fccration� obligamur. Nufqua Deus pr�cipit,vt buiufmodi idololatri- Matth. ly.nbsp;cor� homin� traditioncs obferuemus:quin feiftisfruftr�coli docet.Et Num.if.nbsp;Gcnti� Apoftolus cundos cxhortatur,vt fibi caucant, ne per fuppofiti- 2. Theff ?.nbsp;tiasepiftolasquafi Apoftolicas,8cinan�Philofopbiamdccipiantur.N5nbsp;nbsp;Centra

funt Roman� Curi� amp; Societatis lefu traditioncs feu regul�,Apoftoli- Ttirriattu c�autcatholic�:ver�mfunt Apoftatic�amp;cacolyc�, qu�nonab Apo- amp; ValeM~nbsp;ftolisjfed � Papiftis 8c Monachisociofisorigincmbabent. Agnofcunt ttum.nbsp;fane omncs Cnriftiani traditioncs Apoftolicas nonminusrecipiendasnbsp;eflc,qu�mfcriptasEpiftolas:c�terumnonagnofcunt,omnes castraditioncs efle Apoftolicas,quas pontificij illis fub Apoftolorumnominenbsp;obtrudunt. Ncq; immcrito illud faciunt : qu�d traditioncs probandasnbsp;ccnfcnt. Etenim quis dubit�rit traditioncs Apoftolicas nequaquamnbsp;pugnarc debere cum fcriptis epiftolis? Scdicfuitarum regul� 8t traditioncs fcriptis Apoftolorum ex diametro repugnant.Id quod in rcgula-rumlcfuiticarumExaminecopioscdcmonftrari potcft. NosDciobe-dimus pr�ceptis, quibus mandat, vt verbum fuum legamus, difcamus,nbsp;meditemur,fcrutemur 8c ad vfum transferamus. Sic enim Spiritus {an- Deut.i^-�lus docetzinceditc poft Dominum Dcum veftrum,illiuspr�ccpta eu- Ez.eeh.2e.nbsp;ftoditc,illius voeem audite:Lcx Domini fera per fit in orc tuo : Et Chri- Egt;eut.^o.nbsp;ftus ipfe : Scrutamini Scripturas. Et : Qmdiligitme,fcruat fermoncm gt;4-meum. Ad quid igitur opus eft Icfu�tarum regulis ? pr�fertim c�m facr�nbsp;liter� nos crudirepoflintadfalutcm. Neq;DeuspaternosIefuitas,fcd Matth.i.nbsp;FiliumfuumDominumnoftrum Iesvm ChristVM,Rcgcm,Sacer- Efaiiio.nbsp;dotera,MediatorcmScRedemptorcmnoftrum vnicumaudireiuftit,vtnbsp;eft Matt.17.vbi vox patris de c�lo ita fuper Chriftumintonat�Hunc audite. QiW� vox eleganter bis verfibusredditaeft:

Tilitis hic meus ell, dile�us vnicus ardor.

In quofuntanitni^audiariua tnei.

-ocr page 194-

i84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C a f jr T V J 1,

Wune audit e,meoprefertpe�ore quiequid Pertinetad veflra duleefalutit iter.

Deut.iS, Sicut etiam Mofes eundem fermonemcxprimit, dicens ; Prophe-tarn de medio tui, ex fratribus tuis, ficut me cxcitabit Dominus Deus tuusjiLLVM AVDiETis. Nos etgo Rc�totcm habcmus Chtiftum:nbsp;lohan.i. cius Legem amp;Tcftimonium,per Prophetas amp; Apoftolos traditum,no-ftram viuendi agnofcimus regulam. lefuitarum verb r�gulas nullius 'n.'nbsp;loris amp; virtutis efle confitemur. Quiequid tandem Pap� amp; pupp� lefui-t� Se Efauit� de illarum perfe�tionis pond�re more circumforaneorutnnbsp;deblaterent.

Pr�tereaineadem Epiftola non fatiseft Pap�, qubdipfcleluitas� bona eorum amp;regulas,protegit:fed etiam alijshominibus mandat,vt Itfuitat,nbsp;illorumqjfiibfiantiaf defendant.

Cogit quoq; alias Papa homines fu� tyrannidi fubie�los ,omnes iC , finguloSjVtintrafu�parochi�feptamaneantamp;MilTasaudiantjfuoor-i dinario facrificulo,in anno femel confiteantur,ideft,fe fuaq; omnianbsp;, prodant,amp;abipfofacramentumAltarisfubvnafpeciefumant. At quianbsp;Iefuit�,artibus feducendi amp; dccipiendi homines,reliquos Sacerdotulosnbsp;1 longe pr�currunt, permittit, vt quicunq; velint ncgle�lo fuo parocho,nbsp;llefuitarum miifas audire,ab ip fis facramenta fumere poflint.nec ad pr�-' priasparochiasaccedere aufmt. H�clibertasicfuitarumqu�ftuiinfer-jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uitmonnihilautem parochis feu facrificulis de annua pr�b�dadetrahit.

X* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nummusconfelfionalis, qui antcaipfis cefferat, iam lefuitis cedit.

V. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Propterca etiam Sacerdotes illi ipfi, Icfuitas, lic�t eiufd� religionis fint,

' cane amp;anguepeins oder�t.Audiuilngolftadij � Monacho quodam nu-fdipede feu Francifcano,qui amp; concionatorem ibi agit,cuinomeneft fratri Gregorio,h�c verba : lefuit� iam obtinuerunt au�oritatem pub-licam, amp; in feholis docendi, amp; in templis concionandi, amp; confcITioncsnbsp;jexcipiendi, amp; lib�r� licit�q; ad omnes euagandi : Mihi dubium non eft,nbsp;^quin vtalia,ita etiam noftrabreui fint affeftaturi bona. Vtinam nobisnbsp;jliccret ipfos cxpellere,nosmembris quietem daturi non efiemus, doucenbsp;omnino eradicarentur. Auguft� � Monachis,monafterium Vdalricinbsp;idololatria amp; impuritate notoria contaminantibus,h�c audiui:Sperantnbsp;j lefuit� fe aliquando noftro monafterio potituros, at ne hoc fiat, orabi-; mus amp; Miflas celebrabimus quotidie, vt Diabolus, qui illos in Germa-j niam duxit,cofdem iterum abripi�t. Nufquam abipfistutiefle,neq;nbsp;propterillorum prodition�s amp; aiiaruiam, res hoftras curare, velpartasnbsp;tueri

-ocr page 195-

DE lE�FITHRFM PRIFIIEGII^, jgj tuen poflurnus. Et certe neq;f�gulustamfigulumodit,qu�mlefuitas|nbsp;Monachi,lt;ju�diUorumhypocnli,hismultaadimantur:Eleemofyn�qjinbsp;quae pri�s adipfos defercbantur,iamin collegia, domos acfcholas Iefui-1nbsp;tarum con ferantur .Quid opus eft,diccbat mihi in Italia Monachus quidam Francifcanusjin monte di viafcon, lefuitis ? Annon fufficiunt Mo-nachi amp; Sacerdotes feculares, qui pro Eccleft� Romans primatu Miflasnbsp;c�l�brent, amp; horas canonicas dicant ? Qmd opus illorum feholis ? Do-�:os faciunt homines amp; Philofophos,qui�empcr plus Ecclefi� Roman�nbsp;nocuerunt qu�m profuerunt. EcclehaRomanafcmperfecurafuit,amp;nbsp;pacem hacuit : dum quilibctSacerdosin fuafimplicitateSc fanftaigno-rantia permanfit. At vbi Lutherus amp; Icfuits ex feientia inflantc inter fcnbsp;dimicarec�peruntjEcclefiafemperlaboratjamp;plures ab Ecclefiadefi-ciunt,qu�madeamaccedunt. Nec dubito quinlefuit�, vbido�iiore�nbsp;fuerint fa�hijvel Ecclcfiam Romanam�nt eucrfuri.vclfancmultico-rum ab ca defe�uri.

Ex his amp; alijs patet,quid amp;Iefuit�, ScMonachorum turba'qu�rat: fcilicetlucrum,non Chrifti gloriam;propterquodfeipfos,ceucanes,nbsp;vno de ofle rodere cupientcs,mutuo mordent amp;lacerant.Excufant qui-demfeapud fecularesSacerdotesIcfuit�:qubd nummum confeflionisnbsp;nonrecipiantjqubd nullammercedempropterMiflaspoftulent. Verum id eft, illorum fenfu. In templo dura fedent carnifices confeientia-rumin cathedra, propterconfeflioncmrahil exigunt: fi quisautem pc-cuniamfuperaltareponit,tacent,camq; hominibus abfentibus aufe-runt.Si quis in illorura raanus vult raittcrc confeftionis fortem, cam rc-cipere nolupt-.dicunt autera,fi quid nobis comraunicarcvultis,illudadnbsp;portas collcgij mittatis.Non enim nob�s licet quicquara in templo rcci-perc. Hac autem arte qu�ftum fuum augent. Vbi enim in templo, ficutnbsp;rcliqui facrificuli, vno atq;alteronummo eoscontcntoscffeoportuiC-fct�bi hoc aucupio aliquot florenos, vel alia ex qu�bus laute viuerc pof-funt , venantur. Sic Gregorius lefuita Auguft� concionatorc�m ipfinbsp;Canonici Auguftani pro concionibus 500. florenos offerre vcllent, di-xif.mihi non licet mercedem accipere:at fi veftra copia noftramvultisnbsp;iuuare inopiam loco eleemofyn^,quo dlibetad collegium noftrum mit-tatis. Aliaratione nihilrecipereaudemiis. Egrcgijfanehominumru-dium deceptores,quorumh^ Maxima eft:Non recipio mercedem. Sednbsp;inde inferunf.Ergo debes mihihoc loco elecmol�n�.ltem:gratis tibi la-

* nbsp;boraui�fcd,debesmihitotflorenorum elccmofynam. � vosimpofto-

Aa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;res,per-

-ocr page 196-

�2(S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T V 1 1.

resjpcrfidos amp;. deceptorcs Sacrilcgos. Qupmodo huius veftr� Eypocr�--fisrationemaliquando reddetisDeo,iuftoiudici?

Quin amp; regulam illam,qua pr�cipitur ipfisynequidin tcmplisab hominibus recipient, non obferuant. Vidi cgoLandfpcrg�nobilemnbsp;quendam Italum, Chriftopboro Zieglero Icfuit�, qui Milfam, vt illiusnbsp;iter f�liciter procederetjcelcbraucrat,tres talerosporrigcntem,qnosct-iam recepit,ac rediens diccbat ridcns : Ego bodie opimam, pingucm Scnbsp;talcricam non cupream celcbraui Miflam. C�m Augufta Land^crgamnbsp;comit� P�tre loanne lefuita pergerem, amp; in villam non procul � Land-fperga diftantem diuerteremus, atq; ego meum fymbolum foluere vtl-lem:ait,iion eft opus, ego bac Icptimana tot confciTionalcs colligi num-mos,quot nobisad menfem fufncercnt, ctiamfi in hoc hofpitio perma-nercmus,amp; quotidi� laute epularcmnr.Et hi quidem dolilcfuitarum amp;nbsp;fraudes not� funt: ver�m �xcufanturvtiputant,qu�diurepontificionbsp;ipfis liceat, quod libet. Et huiufmodi dccipiendi artes illis non funt im-poftur�,fcd pi� fraudes, doli fandi : vti hoc facrilcgium amp; impium ho--minum genus loquitur.

Et vt ne lefuitis homines idonei defint, qui bas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impo-

fturas indefinenter cxerceant, ideo Papa pr�ter fuperiora, in iftaBulta con cedit il 1 is, v t tot facri�culos cur ent,ab Epifiop�'Roman� radi, chri�nari, vnginbsp;c� confecrart,quotvo[unt. Sed ad id non nifi idoneos ad facros ordines, idnbsp;eft,qui artes Pontificias callcant,norint homines rite feducere amp; resnbsp;Pontificias r��l�, more Romano, agere. S'acri autem illor� ordines funt,nbsp;Oftiarium agerejquem hoftrimendicorum pr�fe�lum amp; canum expul-forem dicunt. Le�orem elfe ;,quales funt pucri in ftholisnoftristriuia-libus. Acoluthum prxftarc ; vt funt ferui,qui veftigia Dominorum fao-rum fequuntur. Exorciftam agere; quales funt vcnefici amp; magiiEt fi qu�nbsp;funtalijillorum ordines,quos profanos,non facros dicerc conuenit.nbsp;Eo quod facr� liter� d� iftis nihil tradant:amp; fi maxime ordinis caufa fer-ri polfent, abipfis tarnen multiuariam contaminantur. Hos quidem le-fuiticos facerdotes non vfquc adeo libenter vnguntEpifcopi; quia nihil pecuni� illis, vt reliqui, qui per fimoniam in Sacerdotes vnguntur,nbsp;annumerant. Sed tarnen detre�lare hancprouinciam non audent : qui�nbsp;Papaidpr�ccpit.

Pofteaquam ergo Icfuit� fuos,quibus cum habitant, homines fat�s circumucneruntjamp;illosiugoPontincioitafubieceruntjlegibdsinfupcrnbsp;amp; cautionibuamp;iu conArinxcrunt, vt ccrtiiainlint�eos fc ampli�s ex ilfisnbsp;yincu^

-ocr page 197-

DE lESriTAnVM PEirUEGIIS. 187 Vinculis extricare nequaquam poffe : tune ad alios etiam euaganturzfet^nbsp;vt Bulla loquitur, h^retieos. Koe cft, ad Lutheranos exiredebcnt. Quidnbsp;autem inter illos agant ? Ait Bulla: i� harettcoruw terr� liber�pojjunt commo-rari,c!r cum yfdem conuerfari.Qua autem au�loritate amp; cuius iuflu ? Delicen-tia tarnen Generalis vel Prapo�ti. Qi^ fine amp; ob quam eau fam ? Et ab eis tuncnbsp;neee�ariapetereamp;recipere. Q^�dcrgoIefuit�adGcrmanosamp;Euangcli-cos veniunt : fit ideo animo gt; quo Lupus in gregera ouium ingruit. Seu,nbsp;VtPapaloquitur, quo necefl'ariaab illispetant. Illorum autem necefla-ria,non funt cxigua vel pauca,quibus natura contenta cft,bona,fed collegia amp; domus,Principum arces pompa amp; ornatu fiipcrantcs : cenfus amp;nbsp;rcditus,qui in multorum Comitum amp; Baronum vfum fufficcrent. Sicu-ti id illorum Collegia amp; templa,qu� iam opibusGcrmanorum, laborious paupcrum,fudore piorum,lacrymis viduarum amp; dolore orfanorumnbsp;extruxerunt,probant. Et licet h�c omnia illis tribuantur: tarnen fi Germaninon in omnibus Pap�obediunt,� Icfiiitis,ccu rebelles, feditiofiacnbsp;E�rctici comburendi accufantur.Ad hunc enim modum hac �tateGer-mani quidam bos ferpentes amp; cuculos in finu fuo,ad fuorum interitum,nbsp;foucrcfolcnt.

Cur verb non nifiliccntiaGencralisadLutberanosexireaufint,c-ius b�c ratio eft : ne ij exeant, vt dixit Crufius Icfuita, quos vel Luthera-niconucrtcre,vel ipfi fpontefuaadLutheranosdcficerepoflentamp;vel-lent. Ideo,ait,Gencralecportct eos emittere, qui funt in religione Pon-tificia pertinaces,amp; quorum fidcs Societati eft explorataj amp; quorum ars aedexteritas cum h�rcticisLutheranisdepugnandi,vtdixitBonauen-.turalefuita,eft multis nominibus cognita amp; probata. Huiufmodi lefui-tarum multi,nunchabitu ftudioforura, nunc nobilium, modo alio cir-cumuagantur : qui etiam fein moreshominu varie infinuarc noucrunt�nbsp;Hine etiam fit,quod lefuit� f�pc,quorundam Principum amp;Theologo-rum res melius, quam illiipfi norint. Et licet talcs proditorcs agant : tarnen fciuft� amp; re�le facere dicunt, eo quod Papa id mad�rit. Qui autemnbsp;cos,liber�,vt Bulla loquitur, com morari no permittunt, cos traducunt,nbsp;calumniantur,amp; omnibus modis vel feduci vel tolliprocurat.Vt exem-pla quotidiana fatis declarant.

litcrGaitBulla,/^/�^� vbi^^commorarilicet: id quod magni Priuilcgij loco cenfendum eft : Reliqui enim Clericivel Monachi,vcl facrificuli,finbsp;cum Lutheranis c�uerfentur,ycl eos iuucnt,5c hofpitio cxcipiant, quafinbsp;hjrcticid Bulla Ccen� Dominic� cxcommunicantur amp; damnantur.So-Aa 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lisle-

-ocr page 198-

i88 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c X P r T ril

lis lefuitis, omnia, qu�lubcntj liccnt : quia omnibus Pontificijsartibiis ita funt inftruftijvt nulla nc quidcm leuisfufpiciodefcftionisdcipfisnbsp;fuboriri poflit. Hi enim funtocillodiabolorumgencrc , quodvnoc-ie�tum � loco,per arida tranfuolat, nee quiefcit, donce alium locum in-ueniat:Hifuntbnichi,mufc�,vefp�,nici,ran� amp; locuft� deinferninbsp;abyflbafcendentcsamp;omnia dcpafccntes.V�autem illis ad quorum terras hoc d�moniorum genus defeendit ; term quaterq; verb beatam camnbsp;gentem, � cuius oris h�c peftis qu�m longidimc exulat.

Porr�,ne Icfuit� inhisPontificijsoperibusoccupati,perreIiqua Papatus-s-Af�f^aimpediatur : idco Bulla vultnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quorum proprium

eft homines feduccre,�/� omni vi�tatione amp; cura Momalium,vclaliarum reli^to^ farnm perfinarum liberos (^immunes ejj�. Atqui primus illorum inuentornbsp;Ignatius Laiola tanta curaMoniales eft complcxus, vt ctiam cas,qu� publica proftituti pudoris fcorta,impuritate fuperarent, proprijs in domi-bus laute foucreamp;ali curauerit. lamautem non quidem vifitatorcsilla-rumagunt: fed tarnen in peregrinationibusfuisIibentilTimeadillarumnbsp;lupanaria ( ignofcite,dicercvolcbam monaftcria)diucrtunt, Miflasinnbsp;iliis celebrant,amp; confitenteseas audiunt. interrogauit aliquando Paternbsp;Icfuita Zicglerus famulum Monialium Auguft� luxuriantium, quid fa-ciunt mc� ouicul� ? Refpondit illc : Domine venerande, valdefunt fee-cundae. Namhacno�tevnaillarumduospeperit agnellos. Neautemnbsp;huiufmodi gregis paftorcs videantur Iefuita:,dicunt: nos Monialiumnbsp;cura fumus exempti, viderint Sacerdotes, quorum eft, illarum curam a-

Si tarnenaliquidcledationccapiunturagendiMonialium curam; cam, quod Bulla habet, facile vcl ab illorum Generali vel � Papa confe-qui po(funt:prx fertim cum Icfuitse reliquis Clericis vidcatur magis cau-t�caftitatiscompulf� votum cuftodire.Hoccnim hominum genus ob-longis fuispallijs, pilcisq; quadratisin excatcator� vcl ad minimum lip-pientium turba facile cunfta ftiapoteft tegerc, celareamp; excufarcfcelera:nbsp;Vt quibus auftoritate Pontificia,quod libct liceat.

infuper Papa,ab Epifcopisamp;omni rcliquofuo clero, maxim osre-dituscenfusq;ampliffimosin fingulos colligit annos,omniaq;illorum bona tributaria habet : at idem ab omni contributionelcfuitarum bonanbsp;cxcmit;etiamfi pri�sfubcenlufiierant. Sunt cnimlefuit�quafi Barones, femper amp; in omnibus liberi. Nontenentur, dicit Bulla,y�/�rre bonorumnbsp;fttornm decimam,velaliam darecotribtnionem,feupro(urationem, necFapalem, necnbsp;Canoni^

-ocr page 199-

DE lESriTARVM P E I T11 E (TI IS.'

Catten'icatn pertionem.Etiant� pri�sfu�re iHt bonafiibcenfit: ni��t id�eci�cec^ txpre�'e mliter� Aptflolicii.�/iirvim ergo non cft,qua rationelefuit�tam cito amp; tarn faciicjtot tantasq; opcscasq; regales colligant.Papa enim reli�nbsp;quam fuam turbam,miris artibus femper expilat: lefuitis verb pilos alijsnbsp;cuulfosadditnjshosfuosj^wgi^^aifveftitamp;ornat. Qinncogitnbsp;amp;aliosEpifcoposamp; Abbatcsjhis fiia tribuere amp; conccdcre:vt Mona-chij,amp; Fuld� fa�tum elTejncmoignor�t. Hi funt Herodian� virguncu-l�jvel poti�s mcrctricul�, ex fpirituali ilia Herodiade magna prognati :nbsp;Quibus tam belle faltantibus. Papa inter VcncrisBacchiq; tabulas dimi-dium fui regni offert, modo lohannem Baptiftam, hoc cft, omnespiosnbsp;Euangelicosviros dccollatos, combuftos S�extin�tos p�tant. Hinc et-iamdonationcsillas,quibusnonnulliPotentes in hoc mundo�lefuitisnbsp;fedu�ti, amp; fpiritualis fornicationis poculo inebriati, cos afliciunt, probat,confirm�t,acquafi � feipfo datas fan�iificat. Abomni quoqucEpif-coporum iure,interpcllationc amp; impedimento eximit. Ad h�cEpifco-pis mandat, vt illonim domos amp; templa confecren t amp; iuucnt : impedi-entesvcr�illorum vclfcholas,vcltcmplaacritcrrcprehendit,amp; de fi ft e-re volcntcs excommunicat : illorumq; bona,Iefuitis tribuit.Ipfos ctiamnbsp;Epifcopos cr��t : vt in India acci dere Icgitur.

Ne quoq; defint homines, qui Icfuitasin myftcrio iniquitatis pro-mouendo adiuuent, dat il�isfactiltatem, qtto�:tmi^ volunt irrtgulares fecu-laresrecipere cradfuaminifleriapremouere. Hinc dixiffe arbitror Rc�torem Landfpcrgenfium lefuitarum : Sunt in Romana Eeelefiaordines, quo- Annonbsp;rum aliqui non nifi Dolt;ftos,alij,non nifi nobiles,alij, non nifi diuites, a-lij non nifi ex legitimo coniugio natos recipiunt :atnobisault;ftoritatenbsp;Pontificia permifliim eft,bonos amp; malos,fures amp; latroncs, amp; qnofeunq;nbsp;volumus reciperc : modo fe Pap� amp; nobis fubijeiant, nosque fecundum AEgyptui.nbsp;Societatis inftitutum iuuent. Qi�m honefta ergo h�c fit Societas, facile Babjlon.nbsp;quisindciudicarepoteft. Ego illam ncquiffimorumhominum collu-Fa�ioCa-uiem, maloriim omnium fentinam amp; latronum fpcluncam effe iudico. tilinarianbsp;Nam ex huiufmodi hominibus fuam Societatemconfcriptameffcipfis^wdr��nbsp;dicunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pbartfao-

Vt autem etiam lefuitarum domus,coUegia,tempIa, amp; fcholat fre- rum nouo-quentcntur,im� vcnercntur,aut quod maius cft:,pro facrofandis colan- rum. tur,homincsq; in ijsoffcrant : dicit �^uWi^eumquilefuitarumaliquamEccle- Ipfablaf-�um,velaliumpium eoram locum,� Pritpofito�gnatum,�emel in anno viui�t�rit,in- phemianbsp;dul^entiampltnarMtn omniumpcccatorumconfiqur.liuc,l:ivicma^it innbsp;A a 3 propera-

-ocr page 200-

�p� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A ? r T r I I.

properateomnes furcs amp; lat rones,omncs infames amp;pcnuri. H�cen�nl tneritunt Societas vobis afylum pr�bet: modo ad illorum locum acccdatis,amp; ple-bla�betni nariamindulgcntiam omnium veftrorum fcclcrum habcbitis. Nono-/�Hf �efui- pus eft vobis refipifccntia,non contritione cordis, no fide in Chriftum,nbsp;ti.Sienim non vlla nouaobedientiaaut pccnitcnti�fru�libus SoL:Icfuitarum lo-hafvera cavosiuftificant,amp; ab omnibus peccatisabfoluunt. Nonergomirumnbsp;fimt, vbi cft,totinPapatucfleconcubinarios,totinceftuofos,totproditorcs,totnbsp;meritum ? virginum corruptores, totque mafculorum concubitorcs ; cum vcl folinbsp;Fil'i mors? lefuit�, vcletiamillorii tcmplaamp;locaipfosabfolucreamp;indulgentiamnbsp;rbi obedi- plcnariam omnium peccatorum tribuerevalcant.

eittia? vbi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scd ne errctis c�ci c�corum ducesmeq; fcortatores, neq; fimula-

fatisfa�io crorum cultores,neq; adulteri, neq; moUes,ncq; qui concurabunt cum Chrifli?v- mafculis,neq; fures,ncq5 anari, neq; ebriofi, neq; maledici, neq; rapacesnbsp;lifides?v- regniDeih�reditatcmaccipicnt�vt�t vos plenarias ipfis indulgentiasnbsp;bi gratia? offcratis.Tales ciim plcriq;fitis,neq; corrigi velitis,ncq; ablui,ncq; fan-�tificarijiieq;, iuftificari per nomen Domini I e s v, amp; per Spiritum Deinbsp;i.Cor.6, n�ftri,miniftcriopurivcrbiamp;Sacramentorum .-fed inlocisveftrisma-gicc confecratis ac in propriorum meritorum valoreplcnariam omni-Auguft. um peccatorum indulgentiam qu�ratis amp; fperctis:idco iuftacftcon-liumana demnatio veftra� vt qui proteru� amp; contumaciter Chrifti mortem, fan-iuflitiadi- guinemamp;rcfurre�ionemproculcctis:Stultisautemgt;ftolidis,tumidisamp;nbsp;uina com- inanibus vcftrisbullisgt;locis,imaginibus, ftat,uis,reliquijsacopcribus,nbsp;paratain- quorum elegantia ne panno quidem menftruatx compararimcrctur,nbsp;iu�itiae^i omniatribuatis.

qwaamp;lu- Tandem in hac Bulla, co quod etiam ad Indos vfq; proruperunt, cernainte datillis fote�atemabfoluendietiamabijs,qu�,Papafibiinbullac�narefiruattino-tiebr�ful- mniaquafimtEpifioportimferagere:c^3.yitLiuntot�.in2.vc,vw^c�e,c\\n(ms.retnbsp;gere eer- adiurare,exorzizarc,confirmare,reformarc, indulgentiasdiftribucre,nbsp;nttur, fed diuortia facerc,cum confanguincis difpcnfarc,tcmpla confccrare, camrnbsp;inSolis ra- panas baptizarcjftatutanoua facereA; alia confimilia,qu� alioquin funtnbsp;dicepo�ta Romanorum Epifeoporum propria:ab ijs vero Epifcopis,quosDiuuSnbsp;ter.ebra- Paulus in Epiftolis fuis inftruit,alieniflima.

fttr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poftremo ctiam vu lt,�e quis his nefarijsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lefuitarumfe opponatmeq)

r.Tim. 1.2. appellat fupereaN'aXt etiam Principes, Pr�latos amp;c alios in regno fuo Anti' g.jf-.amp;ad chriftiano potentes,iurarc : ne quis banc fuam mcretriciam Societatemnbsp;inquictet: vcl priuilegijs fpolict : vel impediat. Talia verb audentes vultnbsp;punire vcl per fc,vcl per Magiftratum : quem, diuinje ordinationis con-temptor,

-ocr page 201-

DE JESVlTAHrM pniVlLEGllS. iji tcmptor brachium feculare vocat,fuorumq;fcelerumcarnificcsfacit,nbsp;quos Spiritus fan dus propter diuinum, quod geru nt, munus Deos VQ- pfiltn.nbsp;carc non crubefcit.H�c cft ilia Bulla,quam lefuita: martrnagnunt vocant,nbsp;quod in ca omnis generis priuilegiaipfis, non aliter, qu�m in Oceanonbsp;nauibusoncrarijs mtrees, aduehantur. Qi^m reliqui Monachi amp; men-dicantium ordines,quafi diluuium oderunt, metuentes, nein hoc mari,nbsp;quod vehit Icfuitas, vt olim Pharao in mari rubro,fubmergantur. Sednbsp;tranfeamusad aliam Bullam.

Jn Bulla �xta.

IVliusin. Xn.Calend.Aug.Annoi55o.pr�ccdentisBulI�priuiIe-gia,adinftantiamlcfuitarum votafuarenouantium,fcfeqretiam huic

Pap� corpore amp; animaimmolantium amp; in mancipia offerentium,(grata olim d�monibus futur! hlt;yftia)confii mauit : amp; addidit infuper, vt o-mnesEpifeopicur�t,priorapcrpctu��efle facultatis,caq;inuiolabilitcr obferuent,nifi in omnipotcntisDeiiramincurrcre velint. Papaenimnbsp;tnedius quidam eft inter Deum amp;homines,(vtcorumDccretalesvo-lunt)hoc crt ver� monftrum.Poteft ergo Deo impcrare, vt, quibus ipfcnbsp;Vult, irafeatur : amp; viciffim quibus ctiam vult, propitius fit : fiue caufamnbsp;agatpiam amp; fideianalogam,fiuercsimpiasamp;omnipietatiinftitutisu�nbsp;diuinis contrarias.Et hoc cft,quod Paulus dicit : �ra'f�f^pT7a{,� 2.TheJJquot;.2,nbsp;-nifnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vTrifouef/^iVQf 'a-�.f'TTi. Ki�fiivav Stor h aiSei-

^�,����VToi'�5-'�-jgt;aor?��3�, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o-n

hoc cftjHomo fccleraras,filius perditionis, fcfc opponens ac efferens ad nerfus quicquid dicitur Dcus,aut numeniadcovtintemploDeitan-quam Deus Icdcat, pr� fe ferens,fc efle Deum.

Hxc in Papam Romanum quadrarc,rcs ipfa demonftratiquia is cft Chrifto ex diametro oppofitus : vtpotc cuius Ingenium, dodrina, vita,nbsp;inorcs,fada,legcs amp; inftituta Chrifto repugnant. Pedibus cnim fuis fee-tidisverbum amp; fanguincm Chrifti proculcatiTraditionesautemfuas,nbsp;quafi ad falutem�tcrnamconfequci\damneceffariasloco meritiChrifti iadat. autem ncgaticfum elfe ChriftumiHic cft Antichriftus,nbsp;i'Iohan.2. vnum amp; PolumDeum,inuocationemSandorumintrodu-cens, adorandum negat. Pro vno amp; �terno Sacerdote Chrifto innume-rosfacrifi�ulos confccrat,Pro l�gitima pot�ftate duarum clauium regninbsp;ccelo-

-ocr page 202-

IPX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A p y T r J t.

ccelorutn.nefcio qucm fafciculum adultcrinarum clauium Ecclefi� ob� trudit. Homines non{oIafidcinmeritumChrifti,fedpropnjsfatisfa-ftionibusiuftificariclamat.EcclefiamCbrifti ceremonijsamp;fupcrftitio-nibus ftulti/Ttmis contaminai. Qu� Chriftus femel ex Ecclefia profliga-uitfquales funt nundinationcs facrorum) eapertinaciter rcuocat. R�gna mundi capit amp; imperium fnmmum affcclat,c�m Chriftus adrc-lohan.6. gnumqu�fitusjfugerit. Pedes fuos foecidos amp; non raro morbo.Galliconbsp;Italicaue leprainfedos,omnibus ctiam Regibusofculandos offert.Tri-Mitxim� corni redimitus tiarajveluti Perficus aliquis Deus, gemmis amp; auris ruti-infefio Ians prodit, fcfcq; circumftrcpcntc armata ftipatorum Heluetiorumnbsp;Corporis manu adorandum ( quod vidi Rom�in fefto Corporis Chrifti Annonbsp;Chrifii, i583.)proftituit. Dominumfefetotiusorbisiaditat. OuesChriftiex-pilatamp; dilaniat. TemplaDci,domusorationis,in fpeluncaslatronuiunbsp;Quellt fi- conucrtitjamp;; in fori formam mutat.In tcmplo Dei commutationes,col-no mercA- lationcs,emptioncs,ncgociationem curtifanicam, hoc eft, fatanicas Salante �24- cramentoriim,Miffarumamp;indulgentiarumnundinascxercct.nbsp;moltocat-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Namjquod ipfe vidi, perltaliam ftant ante fores tcmplorum con-

tnUytrifiit ftrud� menfs, cathedrje atq; fell�dn his venum expofit� funt cere� fi-ribaldhbe gurae,oflicula,cerei,fcrrei pedes atq; manus,gallin�,galligallinaceigt; file, diciti eiusq; generis oblationum infinita copia;In ipfts verb templis ftant ido-Italus con lamanibus exporredis:amp; quia ca mutafunt,iutcrpretes habent fatis lo-fierfiis. quaces,quiar� amp; idoloaffidentcsfalutatumvcnicntcsexcipiunt,alli-

Koniie 4- ciunt, blandis verbis deliniunt, virtutes diui exponunt, confida mira-pudM.arta culaidoliiaditat, pecuniafuperftitiofosftultosq; homines emungunt*' ilaiorem, amp;ne quid impediat offcrentem,habcntilliomnisgenerisnumifmata�nbsp;�quot; de Ni- vertuntitaq; mutant amp; vendun t,vt,quantumcunq; poffunt,quam plu-ue, dr de fimum in Diui Gazophylacium corradant. Quibus interim prxudetnbsp;indte,ds'c, impius vel Monachus velfacrificulusjquicxdonarijsillisturpiftimaiflnbsp;fuam alit familiam, fcilicct Leones, fcorta, parafitos, phormiones, mi-mos, nebuloncs ,ambubaiasamp; Spurios. Ante omnia verb Papalis amp; Ca-nonicaportioccditdehifcedonarijsfandiftimojoptimojMaximo: qi**nbsp;Matth.io, largiftimisindulgcntijs conceftis fandam iftam amp; optimam mcrcatu-A�i,8. ram confirmauitjprxcipiente Domino : Gratis accepiftis, gratis date.

Petro item dccernente amp; pronunciante ; pecunia tua tecum nt in perdi-tionem, quoniam donum Dei exiftimafti pccunijs comparari. Huicc-nim impune licet omnes exercere impofturas, quia effertur aduet^b� ipfum Deum verum,amp; contracultumDeiomnem,intcmploDeife'nbsp;den�j

-ocr page 203-

DE lESFITiRFM PRIFILEGIIS, 195 denSjoftentansfeipfumeffeDeum. Id quod Rom� vidi. Namquotiesnbsp;Papainaliquodtcmplumvel idolorum fpeluncamingreditur: magnonbsp;ftudioinoccurfumciuscfFunditur omnis populus,procidens,huncq;nbsp;non vt hominem, fed vt Deum cxcipiens. Ibi turn efferuntur omnes re-liqui� : pedibus eius fubijeiuntur holofcrica puluinaria. Ducitur maxima pompa. BoneChrifte,an non pudette, quod Regem tedemonftra-turus,afina veftus lerofolymam ingreflus es? En,vicariustuusmagisnbsp;m agnifice amp;. artificiosc Maieftatem fu� demonftrare poteft. Hoftia hie-rotnecse aure� inclufa ( quam pro Deo adorant clamantesfualingua:nbsp;La m'ifertcordta,la mifericordtayS dioftgnore no�ro adiutate noi)vA Pap� pr�fer-tur:vclipfeillamfuismanibusportat,amp; inuocandamproponit. Huie.nbsp;quafi fanftiffimo geni�ulantur omncs,puluerem, quern equus ipfius al-bus pedibus calcauit, exofculantur, St inftar San�tilTimarurn reliquia-T^nbsp;rum colligunt, domi reponentes ad d�monia St morbos propulfandos.nbsp;Intent! quoq; omnes, quafi attoniti illius benedidionem, quamfub fi -gno crucis difpergit, expedant : St faluos, fccrcdunt,fi iftius vel veftigianbsp;pcdum,velfimbriasvcftimenti,diuinumvcr�quiddamputant,fIpedes/�'�^^�^��i/^*nbsp;exofculariliceat. Qui dicitillumnon habereplcnariampoteftatemcce-���/�;���nbsp;li St terr�,purgatorij St inferni, protinuspro h�rctico habetur. Difertis humiliati,nbsp;quoq; verbis eos vocif�rantes audiui:Papamelfe vicarium Chrifti,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam

putEcclefi�. luniores verbillipublice ^cclsiimntcSjLLPapaoJatitcpatre^^^^^^^^' �oi.Vt alia atrociora taceam.

Tails ergo cum fit �c tantus,vtnemoeidicereaufit,curitafacis? cum'ipfcfoluspofTitfupraomnia humanaStdiuinaiuradifpenfare,Stexnbsp;iniuftitia facete iuftitiam, corrigendo iura St mutando profcrinio fee-leftifui pedoris: quidmirum,fietiamomniafandaStnefandalefuita-rum opera,con�lia St inftituta, ecu fanda probet, ftabiliat, confirmet ?nbsp;C�miftis�mmenfaipfius poteRas vicilTtm ftabiliatur. Sedquidmultisnbsp;opus? Nos iam ad Draconis huius alteram cpiftolam dcfcendamus,Senbsp;os eiusjgrandia de his fuis beftijs loquens,patientcr audiamus.

Jn Epi�ola�p�ma,

IVliusergo III. diezz.Od. Anno 155a. pro fu�potcftatis,vtiloquun-tur,plcnitudine,Iefuitis,pr�tcrfuperiora,noua tribuit priuilcgia; quibus,fi alij vterentur, excommunicarentur St damnarentur. Ea funt:

Bb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Frofe�it

-ocr page 204-

c / P r T r I I.

Proft�is Heere �rcaieiunitt cibesprobibitosdi�enfare. SiSacerdosaliusvct Monachus,velfecularis,abfq;fpeeialipermrflioncSacerd�tis,taIem po-teftatem habentis, qualifcunq; iUe , quomodocunq; difpofitus euetxnbsp;fiue ben� fine male habens^ieiunij temporibus vtcrctur cibis prohibitis�nbsp;vtpote carnibus, ladtc, ouis, butyro cafco, is excommunicaretUbvclnbsp;cliqua pecuni� fumma mulftarctur. AtIefuitisProfefl�s,koccfl:,quinbsp;quadruplici voto Pap� funt obligati,licet difpenfare:hoc cft, permitte-re fibi amp; alijs liberratem vefc�di quibuflibet creaturis, in vfum hominisnbsp;� Deo creatis. Ratio huius eft : non , quia Deus liberum earum creatura-rum vfum hominibus fecit:(Nihil enim adipfos Dei permiflio, amp; Paulinbsp;do�lrina)fcdquiaPapaillishan'cdifpenfandifacultatcroconeeflit. E-gregium priuilegium,quo feP�pa Antichriflum,Iefuit� verofenbsp;Antiehriftiferuosdcmonftrant. Prohibitionem enim ciborum Paulusnbsp;do�lrinam D�raoniorum dicit. Non ergo cruntlefuit�viri(vtfcipfosnbsp;in Calabria amp; India vocant ) Apoftolici, fed D�moniaci ; non Jcfuiticirnbsp;fed Antilefuitici; non Chriftiani^fed Anticb.riftianitvtamp; Papa, illorumnbsp;Pater,vcr� Antichriftus eft.

Secundo: licet illKetiamhdreticos,'vt�oc[uuntur,Lutr}�ranosabfiluere^ Abfoluere verb ipl�snoncftnomincChriftigratuitampcccatorumre^nbsp;miJ�ionemannunciarerfcdcx LutheranoPontificium,hoceft,excathogt;nbsp;lie� cacolycum,ex Chriftiano Antichriftianumrcx membroEcclefisenbsp;Chrifti,membrum Synagog� d�moniorura,exfilioD'eiadoptiuo,fi-liunrSatan�jfieqfduplicem gehcnn�filium f�ecre. Id quod non cft ab-loluijiuftificari aut iuftum reputari :.fcd e�f�mac Potifrei� rcum ficri,iu-dicari,damnariamp;apoftatatnproHunciark H�cautem potcftasicfuitisnbsp;dataeftrVt fie commodiorem cum.Luthcranisagendioccafioncmha-bcant. Dieun t enim ; Non eft, quod mali quid de nobis fufpiceris : Nosnbsp;nonfoIcmusjVtreliqui clerici, quenquaminquifitoriprodere. Ideo li-�ip 5(tflt;j�bercfidcmtuamprontere: Eft enim nobis poteftas concefla te abfol-dicit CMuendi,amp;in.gremiumRoman�Ecclefi� rccipicdi : Modo igiturhastre�nbsp;pre- fyllabas dicas,rc,vo,co : amp; te in omnibus adiuuabimus.Sin verb alios ac-firatus a- cefferisjconfulere quidem ipfos poterisjat non ab ipfis abfolui : quia no-dorauerii bis id,non illis licet. Inhoc,vt loejuuntur, confeienti� fbro mifer� mul^nbsp;nte, h�c 0- torum torquent mentes : abfolutioncm pollicitantes,c�m tarnen rcipfanbsp;mnia ttbi animas,illis fidem habentes amp;adh�rentes,perpetuxdamnation! fubijquot;nbsp;dabe. ciant. ?id illorum igitur pollicitationes aureas, quafi ad Syrenum can-l^Iatth,^. tus,auresobduiand�efuntineillisaufcultautesinScyllamamp;Charybdi�nbsp;i�cidcn--

-ocr page 205-

�gt;�e JSsriTAnrM pjiirjiie�js: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;195

tfttidcntesj�dftygiasaquaspr�cipitescum omnibus Apoftatisjquorum pars in inferno eft,feramur �c in �ternum pcrcamus.

Tertio, tcftentuf alij Sacerdotes ante Miffam fuas boras vel officium dicerc: atlefuit�concedit lUasetMmiii�xpoliponere. Quo priuilegio probe vti n�runt. C�m pleriqucSacerdotum ipforum, poft collationesnbsp;fuas in multum vfque diem ftertentes,ad vltimum vfque Mifl� fignum,nbsp;vixinduiveldign�,pro more theatrico,prsEpararipoflint.

Quarto.Non fol�m apud rudiores Papicolas, ver�m etiam apud Lutberanos minus doftos amp; par�m dextr� de feientialiterarum iudi-cantes,quandam fibi eruditionis amp;Pbilofopbic�i^?�/zHropinionem,nbsp;loquacesiftxranxamp;fopbiftxfallaccs,pepererunt. Vcr�m fi q^uisfolida^j^^j^ �nbsp;rerum vel diuinarum vcl Pbilofopbicarum argumenta petat, illisq; ve-rifimilia ipforum dogmata Afiapbifmata,in quibusifti,quafifubvm-^-y^^^^nbsp;bris latitant, excutiat, tune fub pelle Iconina afini ,fub plumis colum bi-iKscorui latitare,inter olorcs anfercs, amp; inter raufas graculi ftrepere de--^nbsp;prebenduntur. Sicutinpubliciscxaminibus,dumbonorcspetcrcnt:f�-p^^j,-^^-pcindodtiafinifuntdeprcbcnfi.Qmddicam denoftrisDoftoribus,qui lt;nbsp;ipforum illis ruditatem plufqu�mafininamadoculum demonftr�runtpj^^ (^Sa-C^idPquod plures interparietes,ignoranti�qu�m feienti�nbsp;lunt ? quid quod folidam Icientiam addiftere non poflunt ? eb quod le-gctcnentur,nonnifiPontificia,boceft,mendaciadifi:erejfumosvcnde-^^^^^^_nbsp;re, Sopbiftas agere, opiniones pro rei veritate, leuia pro grauibus, amp; pgfg�fggnbsp;falfa pro veris obtrudcrc. H�c amp; alia non ignorantes lefuitarum Senio-^^^^^^^^^nbsp;resamp;aftutiorcsjobtinucrunt �Papaetiam bocpriuilcgium,vri�fr4do-}noruni {�Uegiornm fitorton priuatos parietes,fuosad quofiunque volunt gradusnbsp;promouerepa�int. Ne tarnen Vniucriltatum legibus derogaffevideanturj^^^^^^nbsp;vbi fuos examin�t �t,ad promotionis diem, Re�lorem amp; Canccllariumnbsp;Acadcmi�vocare�olent,qui licentiam promouendiipfisdarccogun-tur,amp;nein minimoquidemipfiscontradicereaudent :quin fufficiatillis b�cgratia,quod adprandium vel c�namfunt inuitati. Ne quisau-t� illoSjVt qui publica non fubierint examina, arguat, rideat, amp; contem-nat,prxcipit Papa : vt taies focij graduati,qualtficati formatt,quafi in public�nbsp;idfa�lKm effet, in honore habeantur. Concedit etiam illis eadem priuilegia,nbsp;quibus gaudent ij, qui fccundum ftatutalegitime funt promoti. Qikjsnbsp;cgo,taleslegitimos�)olt;�qresamp;Magiftrosputo:qualesfpurijbabcnturgt;nbsp;^Uosiucri amp; qu�ftus gratia nonnulli,pro legitimisamp; honefte natis,pro-lt;

B b Z nunciant.

-ocr page 206-

t�d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T VII.

nunciant. Teftimonium habentes in litcns,in corpore verb amp;animiSr infeitiam Scinfamiam.

Scdamp;aliafubcftratio,quarelefuit�fuosintraparictcs Collcgij fui promoueanf.ncrnpe incxliaufta 8c infatiabilis, qua laborant, auaritia.nbsp;AmaijSs. Bononi� in Italia ex lefuitarum Re�lore qu�rcbam, quare non publiccnbsp;fuos promouerent : Multos enim efle qui exiguam exiftimation� amp; 1 andern , huiufmodi in angulo aliquo exc�ufisDoctoribus tribuerent. Rc-fpondit : Non hoc f�cinius,qu�d noftri non fint idonei, vcl non fatisadnbsp;refpondendum inftru�:i:fcd hoc fit fuperiorum noftroruminftituto,nbsp;ne noftripublic�crcatijcriftas criganttvel publicislegibusiurati,no-ftris fe aliquando regulis opponant. Et quia id nobis fingulai i Pap� in-dulgentialicct,fiimptusillos, quos publicc facereoportcbat,noftrorumnbsp;in vlum conferrc,ficquc omnes interhumilitatisSc paupertatislimitesnbsp;contincre pofliimus. Hi funt pcrdocii illi Do�lorcs,aurea Ecclefi� can-d�labra,rar�eriiditionisvafii,electa Pap� organa,��w.4'-/^=�d�monioruiTinbsp;inftrum�ta,Do6tores Scraphici,Chcrubici, Angelici, Scholaftici, Tho-miftici,Scotiftici : in fumma admirabiles omnibus, qui vcl ipfa campo-rum gramina crefeere audiunt..

Egrcgi� funtdeDeo, cius voluntateamp;vcrocultu infini�ti. Nam' fiatuas amp; imagines confccratas �Papa,ceu numina qu�dam adorant, fi-biqueDiuos quot lubet fingunt, non fine horribili idolomaniaEthni-corum impietates in orbem Chrifiianum reuocantes. Ita panem Altarisnbsp;(vt vocant_) confecratum,ficuti olim Chald�i ignem, quem Perf� Ori-mafda dicunt,Deum eflefingunt, eumq; adorant : ficq; ex pancillo ma-gic�confecrato, cum Thebanis loucm amp; Bacchum ; cum Atticis Cere-rem , aut quoduis aliud numen faciunt. Adorant pr�tcrea non vnunjnbsp;Deum :fcd illorum Prtapus,vtLampfacenis, cft Papus : ill orum Mars,nbsp;Georgius : illorum Minerua, Catharina, amp;alij innumeri Diui. Hofeenbsp;Exod.^2'.- fuosdiuos itacolunt,vt coram ipfis,ficutlfra�lita?coram vitulofuo,fal-tent amp; tripudient. Quem cultum illis Sacerdos fummus, Papa Roma-Deut. i3. nus, abfcntc Mofe, hoc eft, Chrifto, cuius vicarius efle vult, facile per-mittit. Quandoquidem illiaurumamp;argentum, non ad vitulum cpn-flandum, fedipfum vitulum alendum amp; conferuandum conferunt. Sicnbsp;vt Papa Roraanus reuera nihil aliud fit ,qu�m vitulusilleidololatricus:nbsp;coram quo Mundi potentesfaltant,amp; quicum fpiritualiter fornicanturnbsp;amp;negociantur. lidem diuinum cultum rebus,quibusnondebetur,amp;nbsp;qu� non funt Deus, tnbuunt : Dum San�tos vcl mortuos, qui ignorantnbsp;nosr

-ocr page 207-

DE lESVir AEVM 'fElVlllGll S. ' \ip7 nos, �nuocant ; fuam fiduciam in ele�itia opera ponunt, ieiunia, per�-grinationcs,r�gulas,corporum macerationcs fine Dci verbo eligunt.nbsp;DevoluntateveroDeijquid egregij ifti Doctores, lucern� mundi,pro-ferunt ? Dubitationcm, qua Deumamp;impotenti� amp; mendacij arguunt,nbsp;profpeamp;fideinChriftum traduntipromiffionum diuinarum. certitu-oinem in dubium vocant : Suis c�ftitutionibus, decretis fomnijscon-fidunt:omnem fuam dile�lioncm in Antichriftum transfundunt:fuanbsp;propria dileftioneamp;operibuslegisiuftificarivoluntzDci timoremnonnbsp;nabent : fuis ipforum meritis confidunt : pr�cepta Dei contcmnun t:fuanbsp;figmenta obferuant. Hifunt ver� Ninit�,�Nino filio Belidenominan-di. Qupd vt hicpatrisfimulacrumiItail�Pap�imagincsconfecrata^�nbsp;adorandas proftituunt, 8c hoc lufu homines tum alibi, tum maximenbsp;Rom�,alla Maria di maggiori ,alla Maria de niue, alla Maria de monte,nbsp;alla Mariadi tuttelifantti,alla Maria diminore,potifltm�m verb hocnbsp;noftro feculo alla Maria di Loreto dccipiunt. Ad hanc ex omnibus na-tionibus homines confluunt : quafi Deus ibi, vt olim in caftris Ifra�lita-rum, pr�fens effet. Sunt ergo lefuit� Belbaalbeelzcbubit�, variosDominos, Diuos amp; d�monia,qu�adorent,fingcntcs, EtquodBaalp�ornbsp;fuit Moabitis : idem cftlgnatius Loiolalefuitis.Vt cnim ille ab apertio-neeftdi�tus:irahicapcrrioamp;;ianua, feu inuentio lefuitarum eftappcl-latus.. Hic eftiefuitarum Priapus, paterf�cundus excu�isinteftinishi Vt magninbsp;focijprofluxerunt.Hic eft illorum Beelzebub,Rcx Mufearum lefuitica- nominisnbsp;rum,oleum legis ScEuangelij perdentium. EtquodBabylonisSeAffy- Do�fordi-rijsBclus:�gyptijsOfirisamp;Ifis:AphrisNepthunus:MaurisZuba:Rho-xit D. G.nbsp;dijs amp;Maffagetis SolrSamijsIuno.-LemnijsVulcanus.'PaphisVenus: M.nbsp;D�lphis Apollo olim fuit,id funt hodi�lcfuitisprimi illorum patres;nbsp;Faber, Laynetz, laius, Bro�l, Xauicr, Salmeron, Rodcricus, Codorusnbsp;amp; Bobadilla. Quorum quofdam iam in diuorum numerum retulcrunt:nbsp;alios verb Deos domefticos ac laresfecerunt. Hi funt qui cum gentibus, Nmn. zj.nbsp;vt Scriptura loquitur, meretricari folcnt: Hi fu� Societatis propagatio-nem ( vt genres feminis promiffioncmadPriapum)adfuumIgnatiumnbsp;referunt, qubd quafi ex igncffamm�:ita ex Ignatio multi fint focij nati.nbsp;Qupseapropter non abfurde ignita Satan� teladicere potcrimus:liquidem ijs iam Chriftianipaffim petuntur.Imb funtvere Moloch ille,nbsp;cui parentes liberos fuos cremandos obtulerunt. Quem vt olim fapiensnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n�

Salomon coluit : ita hodie, proh dolor,multiftolidi parentes fuos filios Rfgt;sfocijsinftituedos tradunt , quos deinde in Socictatem fufccptos,ci�nbsp;Bb- J, lieijs,.

-ocr page 208-

�gt;8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c � p r T f � t

licijs, flagellis ic alljs maccrationtbuj,quafi ign� mundano confumtlMtl animamvcr�infel�amfalfadoftrinaadigncni infernalem deprimunt�nbsp;Quicunq; ergo fint, qui liberos fuosgt;Icluitis,pefl�mis iu�cntutrs cof�nbsp;tuptoribusjcrudiendostradunt, eos, etiarfifiipfoSoIomoncfapientio'�nbsp;res eflent: in hoc tarnen ftult�agercdiccremze� quod cum illoMoIo*nbsp;chum colerc incipiant. Reuera cnim lefuitarum collegia aliud nihilnbsp;funt,quam Molochi imagines coheau�, in quibus filij iliorum creman-lur.Qi^madmodumautcm Molochi Sacerdotes �tibias amp;fifl:ulas adhi*nbsp;buercinc parentes liberorum ciulatus amp; gemitus, quos dum vftulaban-tur cdiderunt,cxaudircnt:itaamp;Icfuit�inltar Syrenum fuauitcr i 1 lis cantan t,��res eorum demulcent, animos dcliniun t parentum paritcr amp; li-berorum,doncchosadSocietatempertrahant. Parentes ergo,dum au^nbsp;diunt filios apud lefuitasindodrinaamp;moribusproficcrc,haudfec�s�nbsp;quam illi coram Moloch (donee puer in idolo ab igni fuceenfocon-crcmabatur)faltant:Iefuit�autcm percutiunt tympana (qusefunt,nihilnbsp;folarijjnullam merccdcm nobis dare debetis : gratis reftrum erudiemuJnbsp;filium : erit nobis quafi yrfifioe 8c frater germanusmon fit vobis cura denbsp;illo:vtmeipfumcuraboillum:fiobediuerit,in omnibus eum adiuuabi-musjamp;c.) vt parent�s filiorum vagitum, miferias, dolores, verbera, flagella, ciliciaamp; c�tera tormentorum genera, quibus Molochitica ilianbsp;Efauitarum Societate,quafiin altero purgatorio,iliorumcordiumS^nbsp;carnis dilcdla pignora miferc torquentur amp; conficiuntur, audirenoHnbsp;poflint.

Nec his content!Icfuitx cruditionemfuamrranfcceleftem etiani in hoc oftendunt,amp; qualesDodlofes fint,declarandum in concionibus�nbsp;exhortationibus amp; Icctionibus fuis fere nihil tra�:ant,qu�mqu�do-mnes homines monent, vt ad flatuas, loca fandta amp; Monafteria, in qui'nbsp;bus filij,fili�q; Pap�MolochoofFcruntur,peregrinentur,vota fufei-plant, atq; ad ea,quafi ad Dcumquendamconfluant.Hislocisamp;ftatuis,nbsp;Varias calq;diuinastribuuntvirtutcs,cultusq; affingunt^quarum etiarnnbsp;Genteshodie pudere polfet. Abhisenim,ceu Gentesolim d�monibus�nbsp;tefponfa pctuntt haec homines fanare dicuntzhis fletum,rifum,mo-tum,fermoncmproqualitateamp;quantitatcoifercntiumtribuunt,nonnbsp;aliter confulentcs illa,quam qui diabolum in cryftallo, monftratis ima-ginibus,qu�runt. Qmd quodmultieorumtalesimaginesfecumpor-tant,quarum beneficio fe pr�tcrita fcire,futura pr�Ediccre,amp; cun�nbsp;�'Htu isfi noflegloriantur?SicIcfuita PKLTANVs,quemdodifl�mumputabantnbsp;Auguft�fj

-ocr page 209-

Dl ItSVlTAlVM PTRIVILIGIJS. tPigt;


Auguft�,fuo in muf�o mihi monftrauit imagunciilam, amp; dixit:Se nun-quam illam falutafle, vel coram cagenuaflcxifle, quin corum, qu� vo-luerit fcirc,noticiam variamq; gratiam fuerit adeptus. Sic fenex quidam �. Iefuita,Rom�apudS.Andream,nominclHlius,quipofl:eaadTurcarum'' �nbsp;fines eft emiflusjoftendit mihi imaginem, cuius virtute fe futura fcirc,amp;nbsp;vlccra fanare pofle dixit.Erat tum frater,qui vlcus habebat infronte, fu-perilludqu�mprim�mpofuitiftam fuam imaginem, illico pusamp;fan-guis effluxerunt. Hi funt reuera Magi,fortilegi,fuperftiofi , figna diefq;

entes. ScdquishorumDo�orum artes malas amp;ncquitias vel mente latis concipere poflit,ncdum verbis digne exponere ? Sunt(qu� teftis oculatus produce ) in idololatria Ethnicis , T urcis amp; lud�is d�t�rior�s.nbsp;Sunt fimulatorcsjdiflimulatores amp; hypocrit� maximi, Sunth�reticinbsp;pcrtinacilTimijDei verbum amp;SacramentaCbrifti corrumpentes,pro-fanantes,mutilantes,violantes : quorum proprium eft in quarto modo,nbsp;fepararc homines � vcritatcDei,amp;:falfitatePontificisinncere:amp;:nihilnbsp;quameum pr�ccptisDci,amp; articulis fymboli,pugnantia amp; contrarianbsp;tradere.Sunt Apoftatxperuerli,propter ventrem,qui illorum Deus eft,nbsp;ab Ecclefia Chrifti ad Satan� Sy nagogam d�ficientes. SuntSophiftaenbsp;Inipij,pcrtinaces,fanatici,columniatorcs,amp;cvTe9:7r��(ainhonefti. Suntnbsp;homines in Euangelicos viros pcriuri,pa(ftaiurata,fidem amp; induciasnbsp;non feruantes. Sunt qui Sabbatum Dei horren dis facrifieijs, Miflafcili-cct abominandaamp;idololatrica,morttioruminuocatione,amp; inutilibujnbsp;traditionibus humanis profanant. Sunthomincsimpijamp;reprobi, quinbsp;contra confcientiam,contra expreffa Dei mandata, fcientesamp;volentcsnbsp;obtemp�rantPap� cdiftis.SuntSacerdotesvani,Ieues,inconftantcs,Jgt;-Ir7a.7lt;iranbsp;5lt;xaT%/,praecipitcsinloquendo,iudicantesdeincognitis, xicoA^o/jvani-loqui, nugigeruli, mat�ologi, allotriocpifcopi, typiinfidelium ,con- wr Pauiusnbsp;temptores miniftrorum verbi amp; Euangelij,quosvocantpra:dicabiliagt;lt;�d Timor.nbsp;pr�dic�tcs,predigkrugos,amp;c. Suntinftitutoresnouorum cultuum,Sa- amp; Tit.nbsp;cramentorum amp; cercmoniarum,vel potiusrerum puerilium amp; crepun- Item adnbsp;diarum, diesfeftos in lufus thcatricos conuertentes: magisverbi diuini Rem.i.p�.nbsp;acEuangelij concioncs, quam Satanas fignum crucisvel aquam luftra- fuit.nbsp;lern (vt ipfi nugantur^ fugientes : funt Parcntum,Magiftratus amp; fecula-rhim, vt loquuntur contcmptorcs. lefuita Crvsivs Landfpers�� in

-ocr page 210-

tes gcrmanos exuendumjeuinq; totum �n lefuitarutn Patres transfufl* dendum ncq; vllum fuorum nouitiorumadparentesetiamaniinama-gentes,aut extremum coHoquijcum filijsofficium pctentesadmitten-dum.Item parentibus, amicis amp; Magiftratuiconantibus aliqucm ex So-cietate, ad com munis vitSE c�mcrcium reuocare, infaciem expuendumgt;nbsp;acdiccndum: Sinketnortuos fepcliremortuos:Et,Vadepoft meSa-tana.

Landfpcrg�eratNobilis,�ngeniofus,mihiqueamiciffimusadolc-fccns,nomineBartholom�us Schrenckivs,patriaBauarus,Romac verb in Germanorum collegio fedu�tus perlefuitas.Isin patriam rcucr-fuSjLandfpcrg�lefuitafa�lus cft:Huic literas mifit piaamp;fenioconfe-�laMaterjrogansvt Societatcmiftam dcferat,adfamiliamfuam antiquanbsp;n�bUitate infignem redeat,neq; tanta ignominia ftemmafuum dar illinium afficiatjamp;c.Re�lor Crufius priufquam illi literas traderet,refigna-uit, legit, amp; poft aliquot dies his dolis bonum aggreflus eft adolefcetcm.nbsp;Cariffime,inquit, Schrcncki, fi quis te conarctur vcl donis vel promiffis,nbsp;vdliteris ex Societateadmundumreuocare:Qmdfaceres?Rcfponditnbsp;illefubridens:nequedona,nequepromifla,ncqueliterasmultumcura-rem :fcd fi parentcsme auocarcnt,nefciremfancquidmihifaciendumnbsp;foret. Tunc Reftor cum ducitfeorfim literasq; matrisilli monftrat, SCnbsp;perfuadetadolefcenti, vt in haneformam matrigrand�v�refpondcat.nbsp;Mea mater raihi dubium no eft, te multis lacrymis nicum ad Societatemnbsp;Iesv ingreflumprofcqui,amp;dolere,me tibi in hac tua �tateereptum�'nbsp;Sednoli tefruftraneislacrymis c�fumere, laterem lauas ; Ego rcdirenecnbsp;volo,nec poffiim,nec debeo. N� debeo,quia Patres mei fpirituales,quos gt;nbsp;loco tui elegi, id non permittere polfunt, absque fpeciali Pontificis vd ;nbsp;Generalispcrmiffii. Non poflum ; quia iam votafeci. Non volo : qui�nbsp;nec Chriftus de cruce propterlacrymas matris defeendit. Deinde ver�nbsp;idem poft paucos dies mihi rctulit : Matrem ftiam literisin grauiffimun�nbsp;cundemqjpericulofiflimum incidiflemorbura. Verumtoxicislefuita-rum pharmacis ita dementatus erat, vt in ipfo iam nullus amplius picta-tatierga matrem locus fucrit reli�lus. Talcs nimirum hi Do�loresFi-lios, Cir��is fuis regulis, reddunt.

Vt autem parentes rident: ita ctiam Magiftratum � Deo ordina-tumcontemnuntamp;blafphemant.IefuitaTorrenfisvocat Magiftratum fcabcllum pedum Pap�. In his Bullis dicuntur : brachium fcculare. Eo-r um curiam, � cruore didam tradunt. Quo ties Magiftratus conatnr im-

-ocr page 211-

DE lESVlT APVM PRIVILIGIIS. jot pijs lefuitaruni Fa�lis refiftcre: vocanteos,Satanam; excommunicantjnbsp;profcribunt,amp; fcruis durius traciant.Vt iam nihil dicam,multos cogijVtnbsp;nifi ipfi periclitari vclintjcarnificum vices fufeipiant; lefuitarum prodi-tiones J infidias Sx. omnes malas artesiuuentacpromoueant. Alioquinnbsp;pcriculum cft,ne ipfi confumantur, cum tota fuafamilia deleantur, autnbsp;ad minimum coram Pontificijs fatellitibus amp; cohortibus infamia no-tentur.

Qmd dicam de fpiritualibus illorum furtis : quibus falfa fua do-ftrina,animabus fanguinc Cbrifti red'emptis�rern� vit� bona fuffu-rantur ? vnum facrilegium pofuifle fufficiat : nempe calicis feu fangui-nis Chrifti ablatioriem. Ob quod vnicum grande's-oTJ/eJox.xs'rJcu iftidi-�P'^?'�-gnieffent,vt omnes ab ofEcijsfuisfufpendercntur,de gradudeturba-rcntur,ex Ecclefia eijcercnturjdonec de reftitutione confultar�t.Qmd ? qu�dfuorumnouitiorum corpora, peregrinationibus,iciunijs,cilicijs,nbsp;nagcllis amp; alijs p�nitentijs enecant : qu�d funt iniuftiEcclcfiafticorumnbsp;bonorum poffeffores :qu�d aliorum res amp; famam affe�tant, traducunt,nbsp;amp;caIumniantur?Qmddcillorumimpuro c�libatu dicam,quofocie-tatem ingreffi feipfos contaminant ? quid de Spirituali fornicatione?nbsp;quid de coniugij prohibitionePquid de caftitate compulfa autpoti�snbsp;pollutione nodurna ? quid de inceftu?quid de defertione coniugisScnbsp;liberorum? quid de conuitijs amp; mendacijs pontificijs,quibus Ecclefiamnbsp;�ei, politiaslaudabilesamp; �conomiashoneftas,atq; adeo etiam multo-rum vitam priuatam oncrant,? Inter quos nullus pudor, nec cura iuris,nbsp;nec fan�litasjncc pietas,nec fidcs,nec vlla vera religio eft. Quid deraalisnbsp;illorum concupifccntijs:quasilli peccata non effeautumant, externanbsp;iuftitia amp; obedientia carnali cxc�cati ? Sed abeant adeoruos, ne illorumnbsp;Vel vmbradiu pijs nocere pofTit. Veruntamen ipfos indigniores effe ar-bitror,qu�m quia�remhuneinficiant. Qmn crao poti�s propter im-poenitentiam amp; cor pcruerfum,ad indicium ir� diuin�, ceu vafa inferninbsp;cos referuari exiftimo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Jn o�iaua epi�ola �u Bn�a.

PIusIIII. XIII. April, anno 15 (Si. animaduertens hos coniuratos fociosin ipfius primatu defendendo non fegnes reddi, fed ad omnianbsp;obfcquiaparatif��mos cffesconccditillis fete�atem �dtficandicollegia,vbt-Ce

-ocr page 212-

202 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T FIL

locorum vf/z�f.Illifq; defenforcs ordinauit plurimos.Eo tempore re-fiftebant illis Francifeani fratres minores,in collegij Palentiniextru-ftionc:fcd nihil oblinuerunt �c potenti� lefuitarum cedere coa�li funt. Namiefuit� Spiritulezabelis agitati,�quibufuisquod voluntmandate Pap� extorquere poflunt,nihil curantes,quid vel ius amp; iuftitia, vel a:-quitas pr�cipiant.ImoPapahacinBullamandat,vtinhuiufmodicona-tibus Icfuitas, parochi, Antiftites amp; Epifeopi iuuent, amp; contradicentesnbsp;feuimpcdientesco�rceant.

Felix fancicfuitarum conditio: quinullihominumfupp�iccs fieri tcncntur,vt recipiantur:fedad quofcunq; �Papa miffi venerint, cogun-tur hi illos non modo hofpitio excipere,gratis alere,fed ctiam Collegia�nbsp;domus,tcmpla amp;c fcholas �dificare : tjuin amp; proprijs polTcl�ionibus, do-mibus amp; hortis cedere , eaq; in vfumamp; dominium lefuitarum traderc.nbsp;Sic enim Auguft�, Monachij, Ingolftadij, Dulling� �c Landfperg� fail��:) tsS2 �i:umeflc,ncminemlatet.Per iocum Ingolftadij dicebam Patri Regentinbsp;Icfuit� in collegio Albertino : Mihi videtur Papa valdc iniuftus efle�nbsp;qui vobisiam ante plus, qu�m rcliqui Monachi habcant poflidentibus�nbsp;femper magismagisq; addit : alios domibus fuis expcllit,vosq; inhabita-tores conftituit. Refponditillc fubridendo. Non diuites fed paupercsnbsp;fumus. In dignos igitur ifta conferuntur. N obis Pap� contradicere nonnbsp;licet.Ille in Ecclefiaftica fubdivorum fuorum bonacandem habetfa-cultatcm,qu�m Deus Ifra�litis �gypto egredientibus attribuit. Et cui-libet,quomodo amp; quibus vult, fua bona diftribuit. Hac ergo rationele-fuit� nunquam egerc polTunt. Licet enim illis Meffem facere, vbi no fc-min�runt,amp;tollere quod non pofuerunt.Et huctorquent cti�di�tum :nbsp;Habentidabitur; amp; non habenti,eti�idquodhabct,auferetur. Au�lorCnbsp;Chriftophoro Zieglcro,citatorc Scriptur�,vt aiunt,profundo*

Jn Eptfiola nona,

Plus 1111. Die 19. Auguft. Anno 1561. HosfuosconiuratosSc Ca.t�' linariosfocios ab omnibus oneribus grauaminihus tumEccIefii^nbsp;tumRcipub.cximit. Nam pr�cipit,vtamp;ipfi,amp;Collcgia,amp;bonaipfo-. rum in pcrpetualibertate, finevllo iuramento ( excepte quo Pap� funtnbsp;deuin�tijfineomni vfura,f�nore,cenfura,decimisamp;cxa(ftionibuslibe-ri relinquantur, tam in ijs, qu�iam poiTidcnbqu�m qu� in ill or � vfuninbsp;futuris

r

-ocr page 213-

DE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pRiri�E��is; io?

�uturis temporibus funt ventura : tam in domibus amp; College�s, qu�m in ciuitatibus amp; vniuerfitatibus. Nullum tributum, nulkim cenfum, nullas dccim as, de dom ibus, collcgijs amp;c feu dis foluant : fed fua ab omni fo-lutionc exempta amp; libera poHidcant.

Secundo.non vult vt hi focij,inftar reliquorum Monachorum,in-tra fuas fpeluncas fe contincant, fed lib�re ad omnes exeant, pr�cepto-res amp; profeflorcs agant, amp; vbique etiam, vbicunqucfpcrantfc commo-ditatem habituros homines Ecclefi� Roman� adducendi, collegia amp; fcholas crigant.Impedientes illos grauitcrpuniendostradit.Mcrit� au-tem h�c lefu itis tribuitgt;quia hi pr� rcliquis Pap� res augere amp; propaga-renoucrunt. Hi frontem omncmpcrfricuerunt;illisq;ncquecorporisnbsp;neque anim� falus cur� eft. Sed furioforum inftar, omni fam� amp;hone-ftatisjbeatitatisamp;falutisrationc neglc�;a,tant�mqu�funtmagnailliusnbsp;mcretricis curant, quicquid vel c�lumamp; terra, vel Deus amp; homo cl�-�tnent.

Tertio,tribuit illis facultatcm ad gradus promouendi eos,pra:fer-tim paupcriores,quos publie! Academiarum Profefl'orcs admittereamp; promouercnolucrunt.Vel etiam dittorcs,quosintcrdum non eruditio,nbsp;led vita minus probata excludit�tatarnen, vtfumptuscedantinvfumnbsp;Dodorum publicorum,vcl iuribus Vniuerfitatum.Et talirationc pro-niotosjijfdcm priuilegijs gaudere vult,quibus fruuntur qui publice funtnbsp;promoti.Sic ergo Rea:orisamp; Cancellarij dignitas,adcoq; omnium Vm-uerfitatum iura atquePriuilegia,his Antichrifti miniftris cedere cogun-tur. Digni fane, vci hanc ob caufam, qui ad publicas Academias admit-tantur :cum Icfuit� fa�i fuos pr�ceptores f vt cuculosamp;Neronesde-cct) tanto honorcamp; rcuerentia profcqui norint, vt fefcillis longe pr�-ferant. Et quare id non facerent ? cum amp; Papa illorum Pater quoquenbsp;fefuperomneid,quodeftamp;diciturDeus,efFerat. Quid ergo mirum,Ie-'^-^�^Jr'^�nbsp;fuitas,filios eiu^ diledos,fcfe ctiam,contra propria illorum vota,contranbsp;omnem pietatem,iuftitiam amp; �quitatem,contra omnia ciuitatum amp; A-cademiarum iura, cundispr�ferrc, amp; primas in omnibus, vt Pharif�osnbsp;amp; filios Luciferi decct, obtincre veile ? Si enim feipfos n�glig�rent, quisnbsp;cosnoncontemnerct?Et quibusPapafuapotius qu�m hisipfistribuat,nbsp;qui vicilfim in hoc toti funt, vt ipfius primatus per totum mundum ful-gcat,ipfique omnia r�gna fubijeiantur? Quamobrem ipfc non imme*nbsp;htb bona terr� fuis diftribuit.Oportet enim eum adimplcrcomnia,qu�

Cc 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de Anti-

-ocr page 214-

104. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T V � 1.

de Antichrifto pr�di�a funt ; nec defiftere, doncc pr�luftri Chriftiad' uentiidcfoliofuocumLuciferojadinferniabyfliimprxcipitetur.

B�i�a d�cima.

rJ�et. 2.

Plus V. iC. Calcnd.Febr. Anno 15 �j. c�m ex lefuitarum relatione (nam lefuit� omnia, tam fua quam aliorum dida amp; fa��a, fi ipforumnbsp;culin�inferuiatjPap� referre folent) cognofceret: quofdam, cognitanbsp;lefuitarum fodalitate,ftudijsque perfpe�:is,p�nitcntiaduci,Societatenbsp;bac rurfus egredi,amp; vitam P�liticam fe�lari. Vt ergo bis metum incute-ret:amp; quantum-in illo efl:,intra Societatis limites cundos coar�i:aret,de-creuit : vt egred'tentes ex Societate,lieentia Generalis velPapa,fi altum ordmem iti~nbsp;gredi veltnt,innu�umalium quamin Carthufianorum (vita, vt quidam putant,nbsp;maxime aufteram amp; duram, qu�dnoncarnibus,fedpifcibusperpetu�nbsp;vefcantur,ducentium) recipiantur:TLgredientesvero,finevelPap�vel Generalisnbsp;permijfu,fiin PomanaEccle�a pennaneant,excommunicentur:fitranfeantadLu-theranos velEccle�a. P.omaniiiadiierfarios ,quibu�cunq^ pojfunt artibus amp; in�dijscd-piantur, incarcerentur,amp;�ecundum iusPontificium cum ip�s procedatur ; hoe eft,nbsp;Velvt ad vomitum redeant, cogantur, vel comburantur.

Meum ergo confilium eft,vtantequam quisin huneputeum de-fcendat, pri�smult�m deliberet,quomodoiterum exeoafcendereve-lit. Mihi credant homines velim : multi hanc Socictatem ingrediuntur, rerum nouarum cupidi : pauci verb vel fani in ea viuunt, vel tuto egredinbsp;pofTuntrimopleriquemifercineapereunt. Nam qui pcriculumamat,nbsp;peribit in co. Itaque Chrifti voci obediendum eft, ndelitcr omnes hor-tantisjVt � pfeudeprophetis nobis caueamus,ab eis excamus,amp; vt Paulusnbsp;monet,penituscosvitemus. Qu�cnimpoteftclfec�ucnientiafilijs An-tichrifti cum verb Chriftianis? aut quod commercium filijs tcnebraruninbsp;amp; filijs lucis ? Quin fi Apoftolos au dire voluerimus, cis nc Aue quidcninbsp;dicamusrmulto verb minusiugumcujnipfistrahamus.

Tandem,ne hi filij obedienti� aliorum ctiamPriuilcgijsdcftituan-tm',cigt;nceditPapaillisomnia Priuilegia,qu�.�mt ordinibasmendicantiumconceffa� vt fie vbique lua poflint, quocunque venerint, habere diuerforia, amp; foci os inu cnirc, qui illos, in rerum Pontificiarum' cxccutionc iuucnt : ad-coq; pr�tcxt� aliquem paupertatis aliquo modo habere, dum opulcntinbsp;mendicantium alboinferibuntur. Ver�mhuncmcndicanti�ordinem,-non-

-ocr page 215-

DE lEJFIT^KFM P RJF 1 IE G IIS.

non Deus,fed ocium perditorum hominum inuenit. Ideo abrogandus i lie eft,amp; ce� plantatioSatan� eradicanda.Chriftus ctcnim non ele�tio-ne,voluntate,defertionebonorum,coaftioneautnecefritatc,fed{piritunbsp;pauperes commendat ; atq; bis, non illis, vit� �tcrn� l�turitatem pro-mittit.


plus V. 3.Cal.Sept. Anno 1568. vt clementiam fuam lefuitis com-* mendatam redderet, amp; vitro currentibus calcar adderet, oninia priera priuilegiarepetenioconfirniat: eorum omnes conftitutioncs probat; con-tradlus concedit : amp;c immunes � capitulis aliorum, p�na amp; cenfura rcd-dit:nc videlicet in myftcrijs iniquitatis impedianturrfedftrenu�per-gant ; donec,vt Bobadilla dicit,vnum fiat ouile,amp; vnum caput : hoc eft,nbsp;cun�is populis fiiba�tis,vnaRomaiia Ecclefia agnofcatur,cuius caput �i:nbsp;dominus fit PapaRomanus. Qualcm etiam fpemcxc�catoslud�osdenbsp;nouo fuo quodam Meifia fouerc notum eft.

Jn BuUa duodecima.

plus V. die �O. Martij, Anno 1571, concedit illislicit'elt;ir l:ber'e,eiiam vbi Vniuerfitates/�M,publi�elegendi.'Vb'icmi(Y-ye crgo ad vni-Uerfitatesveniunt,ctiamnon vocati,ftatim cathedrasamp;fuggeft�afcen-dunt,licctmagisidonciDo(ftorcsinillislocishabeantur,Hocautcmfitnbsp;ideo:quiafolilcfuit�,omnifufpicionefalf� do�rin� apudPontificcmnbsp;carent, vt qui fc tot nominibus ipfi deuoucrunt amp; commcndatos reddi-dcrunt.Leguntaut�infcholis nihil qu�m Ethnica,Thomiftica amp;Sco-tiftica, qu� pr�ter inanem inutilium rcrum fpeculationem amp; fubtiiita- Ilara nu-tem nihilcontincnt.Hincdicuntur Doctores fpeculatiui,contcmpla-^jr�w (ynbsp;tiui,Thomift�,Scotifta.�,Ariftotclicb?latonici,Acadcm;ci.Lic�tptritiayo*gt;/;^?;lt;�-amp;fcicntiarerum alijsnullomodoc�pararipoirmt. Annotationes,quas tu Padua,nbsp;illorum patres Romani corradunt,cas Germanis, ceu Romanx Ecclefi� Sononia,nbsp;Si Philo�cpbi�rcliquiaSjCommendant, Nullius au�oris textuna inte- Pontanbsp;gr�, vel rccl�, vel ornate, vel methodic� interpretantur ; fed omnia fpi- Ingolfiad^nbsp;iiofis,rancid:samp;inulibbus qu�ftiQnibus3cfabulisinuoluunt.Sacrapro- niulta au-diu�rfarumrcrum principiainterfcconfundentes; Ytficrifolet

-ocr page 216-

it� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A f V T V t t

apud clufmodi rara: cruditionis homines. Si qui inter ipfos nouctilfit Hebraice (vtar illorum verbis_)alphabetarc : Gr�c� Syllabare : Italice amp;nbsp;Hifpanic�parlare,Latin�legere,fcriberc,componerc:amp;Germanic� di-cere,Q5ott/S�Btn/iiif(rrtrt foil iiwn vcramp;rinncnns vir �ex linguarum,nbsp;admirabilis, amp; Lux mundi : Keliqui, qui bene pofiunt, cancre, ben � legere ,amp; bene Miffascelcbrar�, hi omnia tria bene habere dicuntur. In a-lijs ignorantia,quafi fimplicitas)commendatur:vtfcilicct ignorantesnbsp;ignorentur.

Deinde verb ne Extrane� hos nouos Do�iores amp;Pap�mancipia faftidiant,aut audirc rcnuant,pcrmittit illis facultatem lib�re cos au-diendi:quicquid rcliqui ordinarij Profeflbres dicant. Si ordinarij Pro-felTores,Icfuitarum auditores nolunt promouere, concclTum cft, 5c licet lefuitis illos domi promouere, atq; fie Baccalaureos, Magiftros, Li-centiatos amp; Doftorcs create : ac fi fua ftudia iuxta Vniuerfitatum ftatu-taabfoluiflcnt. Hi promotorcs, quoddicitur, accipiuntpecuniam,amp;nbsp;mittunt afinos in Germaniam.

Tandem ne Vniucrfitatum Re�lorespro iurefuorum priuilegio-rum in lefuitas amp; illorum difcipulos proc�dant,acceuillcgitimosar-ccant:vult eos omn�s excommunicarijquivelimpedirevelmoleftarc lefuitas pr�fum�t. Licet Papa Bonifacius VIII. alias leges de Monachisnbsp;dederit,

Jn tredecima Buda,

Plus V.Dicy.Iul.anno i�yi.tribuit illis omn� mendicantiuntiiriuile^i^t 3� Vh�) tn allennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j�(�(lern^lic�t ipfi propriaCollcgia

habcantjamp; domos vbiq; �dificent. Nolebant, amp; adhuc renuun t Mona-chi peregrinanteslefuitas hofpitio excipere.Diccbant enim illisjvos di-tiorcs nobis cftis�.habetis collegia amp; domus,ad cas diuertatis. Vcr�m le-fuit�,mufc� auar�,dc ali�na quadra faturari au entes, impctr�runt � Papa, vtMonachi lefuitasapudillosdiuerfariamp; perno�lare volentcs,rc-cipere co�antur :nifi inPap� indignationem incurrere,amp;pcenasdarc vclint. No autem lefuit�id vel ob egeftatem, vcl tant�m vt eadem cunxnbsp;illis priuilcgia habeant, vel amiciti� amp; confraternitatis erg�, petiuc-runt:fed vt fie cl�m in Monachorum rcs amp; opes, vitam amp; do�rinam in-quirendi, illosPap� deferendi, amp; aliquandoillorum bonaamp; monafte-tiainuadcndivelcapiendijoccafioneshabercnt. Obqucmdolumctianinbsp;canfeamp;

-ocr page 217-

DE lESVITARVM PRIFILEGIIS.

cane amp;angue peius Monachi illos odcrunt. Vident enimamp;experiun-turjcfi-iitarutn artibus,fuam Si vit� licen tiam,amp; bonorum fubftantiam paulatim tolli,minui,amp;in Icfuitasconferri. Verum lefuit� nihil curantnbsp;illorum fine amorem,fiue odium. Velint enim fiue nolint, coguntur il-lis in omnibus omnia c�ccdere,amp; illorum vt dicitutjcantilenam cancre.


GRcgorius XIII. Nobilis Bononienfis,Dofl:orcrcatus,amp;;exHu-gone(hoc enim proprium illius nomen erat)Papa fa�lus, no con-tentusjlcfuitas elTc cin�tos fua,Cardinalium amp; Epifcoporum au�lorita-te.'dcdit c�iLmfacultatem lefuitis, confiruatores,\udices(!yaduocatosajj'umendii in ejuibusu� cau�s.lUus aiitem inuare renuentes, excetntnimicari iubet. Sic vt amp;fiibnbsp;Ecclefu Roman� cuflodid,nbsp;nbsp;nbsp;ciuiumfeu politicorum tutela licite, lib�r�, abf^^ omni

impedimenta res Papa exequi pofintNuXt ctiam vtArchiepfcophamp;rela�ut Clerici lefaitas laborante! velpericlttantes,cum potentia,tum opibits muent, neq^permit-tant,vt iefuita, veHmpediantur,vel molefientitr, vel expeUantur, vel bonis fuit cedere

co^antur.

Hinc tantis fupcrcilijsj tanta licentia omnibus infultant, amp; impu-n� quidlibct agunt.Sic vt iam in prouerbium inter pontificiosabierit^vt fi qu�do ob fcelera aliquis plc�titur,dicant ei ; Si lefuita ejfes,impun�fecijfes.nbsp;Alij dicunt : Clemens lefuita, Clemens Papa, Clemens Deus.kW�s, quos nouc-run t eflc in Pap� fauore, dicuncpropitium habes Pontificem ,fedcura ne offen-daslefuitas,quibus iratis,Papa dementia in furoremvertitur.}.c(iiit20tto0cm-pontanus aiebat,idem efTe inter Pontificis amp; lefuitarum amicitiam,vin-culum amp; myfterium : quod fit inter Chriftum amp; Ecclefiam, Si ccontr�.nbsp;Alij quando lefuitas ofFenfos audiunt,diccrc folent: Mallem Papam ipfum,nbsp;qu 'am lefuitas offendere. Alij in caufis malis aperte dicunt : Si mihi coram Papanbsp;caufa agenda effet,mallent � meispartibus lefititas, qu�m Cim�um habere. Illi enintnbsp;plus, qu�m Chri�us, audoritatis amp; gratia , in t�ius eculis �r mente obtinent. Nenbsp;quis ergo lefuitas euigilare faciat : H�c cuilibet dicitur:occur�trecapro,cor-uuferittlle,caueto. Et tutum eft contraillosafylum: procul �loueamp;ful-oiine. Nos vcr�,vt Chriftus olimementesamp;vcndentesextemplojitanbsp;iftos ab Ecclefijs noftris arceamus:nc etiam domusorationisinlatro-num fpeluncas conucrtant:ac formam �gy pti amp; Babylonisjhoc cft,Pa-

-ocr page 218-

io8


C A P r T FIL


Jn d�cima quinta ept�ola.

G Rego rins. XI11, vit. Februarij,anno 1573. tribuit illis pr� rel�-Quis Clcricisjluas boras canotiHOs extra chorum,amp;vbi volunt recttare.^c-n� autem dicit recitarc,quia plcriq; illorum, vt pucri,verba non intcllc-fta profcrunt,amp; fine mence ledionem r�citant, Qi� verb,qua: recitant, intelliguntnlli per circuitus,per pauiinenta per dormitoria amp; per hortos, quafi canes, quorum � caudis vefica fufpenfa cft,difcurrunt,amp; o-mnia ftrepitu , amp; obfeuro murmure inftar , agminis crabronum, re-plent. Sicuti ipfe cosRom� in templis publicis circumcurfitare vidi, amp;nbsp;implere illud,quod Chriftus de Pharifeisac hypocritis dixit :Matth.^.nbsp;qui folent in conciliabulis,amp;inangulisplatcarum,ftantesorare,qu�nbsp;confpicui fint hominibus. Sed cuius ponderis eft h�c oratio ?refpondetnbsp;Chriftus: Amen dico vobis,qu�dhabcutmcrcedemfuam.

Conceditetiainilhs,^uan�ocun^vo/i(nt,ve/agt;iteveipo/ivotat�/�e/gt;taor-dines Sacerdotalesfiifiipere,modbfintidonci, hoc cft,� veritate Eu�gelica alie-ni:quicquid Pius V. pr�ordin�rit. Plerunq; enim Pontifex pofterior pr�ccdentis dccretaamp; Bullas(quia ver� bull� funt)refcindit, tollit, vclnbsp;proarbitrio mut�t.


GRcgoriusXIII. VIII. lan. anno 157$. prorfus nouo illos or-nauit priuilegio. Quia cnirn putauit lefuitas reliquis Clericis do-�:iores,amp; linguarum magis,qu�m vctercs Monachos, peritos,efl�B/iIw-thecariosj�osfecit:dedit^jill�varias facultates, circalibrorumprohtbitorum amp; le^. tlionem emendationem,amp;mutationetn,�'interfre�ationem,Cj�abolitionem, amp;nbsp;expitn�lionem, concreniationem. Cum Roma redire vcll� in Germanianigt;nbsp;vidi in Icfuitarum ftudentium collcgio Romano � parieteaf�ixum cata-logum,qui nomina h�reticorum cxcommunieatorum amp; librorum nonnbsp;legendorum,continebat.Confimilen�iSicn�,Florcnti�,Ferrari�,Vc-netijs,Padu�,Vcron�,Oeniponti,Landfperg�,Auguft�,Ingolftadij5inbsp;Monachij inueni. Hic catalogusfingulisannisrenouatur:defunftidc-lentur,amp;noui,vtloquuntur,n�reticiinfcribuntur. Et vtomnium no-titiam habcant,ad fingulas nundinas,focios, ad hocofficium d�put�tes,nbsp;habita

-ocr page 219-

DE JESriTARrM PR I 71 L E G 11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�e?

habita feculari emittunt, qui libros nuper e^itos vel emuntjVcl illorurn tituloslcgunt, amp; nomina fmgulorum fcriptorumconfignant. Rom�nbsp;anno 1585. in catalogoH�reticorum cxThcologisDucatusVvirten-bcrgiaci deprchcndi D.Iacobum Andrcam :(quifcribcbatur Scbmidc-linH�rcfiarcha) Sgt;i IacobumHecrbrandum,(quiDifputatornuncu-pabatur.} Inter Philofophos,pro h�reticis babebantur, Schcgkiusamp;nbsp;Crufius.Rcliquorum nomina non inueniebam. C�mautem b�clege-rem aftanti dicebam :Hosviros optime noui; Qui ait : Suntn� tam do�i,nbsp;vt de illis rtfertur.Refpondi : Qualisfint,illor�libriteftantur:eoslegas,nbsp;amp; viros iudicabis.Ille verb ait: id libcret : fed non licet. Oeniponti verbnbsp;inter h�refiarchas primas tencbant, Ofianderamp; Schmidelin ; quia Mo-nachus,cui nomen � nafojf�pcibiproconcionibusinipfoshorrendonbsp;grunnitu debacchatus erat.D.Chcmnitiusquoq; nonpoftremuscftinnbsp;catalogo h�rcticorum : quia examen T�identini conciliabuli non leui-ter iplisdolet.

Pr�terca non folum lefuit� facultatcmbabent,quosvoluntlibros,vel recipiendi, vel reijcicndi, ver�m ctiam licet illis, quod volunt, in iftis, murarc, addere, adimere, abolcre.Id quod eft catholicum Interpretern agere. Landfpcrg� in Bibliotheca vidi Chryfoftomi amp; Hiero-nymi opera.In ijs voluminibus,ca,qu� ipfis minus Papiftica videbantur,nbsp;Vf 1 chartis obduxerunt,vel expunxerunt,vcl atramento deleuerunt. Etnbsp;cum Patrem Lutzium interrogarcm,quarc hoc facerent,refpondit:quianbsp;h�c Ic�tio minus videbatur catholica, amp; facile iuniorcs ea offen di pote-rant.Itcm ilia non fuerunt Chryfoftomi,fed ab alio fortaffis addita. Hienbsp;Lutzius catalogum habuit,inquo alpstn�r crimine notauit Schmidli-num, Heerbrandum, Bren tium, Schnepffium, Fcfenbeccium, Gerla-chium,MagMrum,Holderumjamp; h�reticiflimum fcripfitOfiandrum:nbsp;quern Stutgardi� in aula concionantem audiuilfe fe diiit. Qma autemnbsp;multi Icfuitarum viris Euangclicis,amp; maxime Do�:oribus,faucnt, amp; il-lorum eruditionem amp; eloquentiam admirantur : nefortalfis omninbnbsp;per libros illorum conuertantur,quod ifti, peruerti dicunt : idco non o-mnibuslicet Euangelicorum libros legere,fedijstantum,quibuspo-teftas a Generali data eft. Si qui Apoftat�adeos tranfeunt ,his nullumnbsp;librum Euangelicorum,ncc facra biblia, ctia in lingua fibi ignota, con-cedunt: ne videlicet vel eximaginibusadiebtis Euangelicorum dibla fi-biin m�tem rcuocare,amp;fie de reditu cogitate pofiint. Illis autem Euangelicorum librorum legendi copiamtradunt,quosfciuntpuritatisE-Ddnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uangeli-

-ocr page 220-

210 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C ATV T V 1 1.

uangclic� prorfus ignaros efle,amp; Lutheri nomen toto pedore execrart� Hi quando in libris noftrorum legunt,nihil cogitant,nihil meditantur,nbsp;nihil qu�runt, quam artem calumniandi, finiftr� interpretandi, amp; eXnbsp;optimis etiam flofculisjquodfaciuntaraneijvcncnumexugendi. Quainnbsp;re infignis�artifcx eft,Gregorius illcdcValentia,exluto mendaciorumnbsp;Pontinciorum �i argillavmbrarum lophifticarum fadus,Hifpanus �-crificuIus,Dodorculus,amp; vt ipfis dicitur,H�reticorum malleus. Si quisnbsp;vel fecum vel apudaliumlibrumaliquem LutherihabeatjScid Re�ornbsp;refcifcat,mox audit,efle eumh�reticum,amp;niiicuminpr�fcntiaalio-rum comburatdnquifitori traditur,vel excluditar, vel diris poenitentijinbsp;fubijeitur : imb fub pcenitentijs grauiflimis prohibitum eft, ne quis velnbsp;Lutheri mentionemfaciat, vel Lutheranorum de fidccolloquiain medium producat. Aiunt enim illorum doftrinam efte dulce venenum, Sinbsp;inftargangrena: ferpere. Si ctiam quibus legendi noftrorum libros copia datur,{iueilli fintThcologi,fiuc Philofophi; tarnen prima pagina Sinbsp;nomen au�toris exillo libro expungitur, ne vel abfentis au�orjs nom�nbsp;euminficcre,vclin ipfius au�loris amorem libri le�lio cum perducerenbsp;poflit. Dicuntctiamillorum nominaindigniora,etiamfibene fcripfo-rint, qu�m vt � Catholicislegantur. La qu� ipfis contradicunt expupi-gunt: amp; fi qu� ex illis fuis proponunt, vel antccedcntia, vel media, vdnbsp;confequentia omittunt,tant�m ca cxcerpcntcs, qu� vcl pro ipfis facercnbsp;videntur, vcl quibus noftros �alumniari, fuos in piorum odium amp; in-Katth. 4, dignationemrapcrepoflint. Itaq;Euangelicorum fcripta,ficut Satannbsp;pfalmum,citant.Sicutiidtanquaminfpcculoin librisIefuitarum,Gre-forij de Valcntialngolftadij contra HeerbrandumD. amp; lacobum Aiv-rea ra D.amp; T urriani Rom� contra Antonium Sadc�lem , editis viderCnbsp;lic�t.

Pr�tcrca concedit ct�am illisfteu�tatem etnendantli Patruni firipta. Ht cnim funt,qui oculoscornic� c�figerc polfunt: Ariftarchi nimir� omni-fapi�tes,qui fpiritu Zoiliomniaautafterifcisnotare,autfcnfuiPaplfti�onbsp;c�ciliarc ac aptare pofTunt.Hi taies fun t futorcs,qui vnu calce� omnibu�nbsp;pedibus habilem c�fucrepoirunt^amp;vtEl�iasait,cxalbonigr�facere,Sinbsp;rurfus nigrum inalbum,arteAlcumifticaTeuPontificia,c�ucrtcrepof-funt. Ea autem cmendatio,non eft limam adhibere cxverboDei, vtnbsp;iuxtaeius normam amp; pr�f�riptum omnia corrc�aprodcant:fcdqu3^nbsp;ipfis videntur h�retica;hoceft,omniaquxnonfuntadarauflimPapi'nbsp;ftlC�H

-ocr page 221-

ft�ca,qualiafuntDcipr�cepta, Euangelij verba fideianalogaj�uange-lic� feu Lutheran� veritati conformia,illa in alium fcnfumtranfTub-� ftantiarc. Sed h� emcndati�ncsplerunqucf�nttales,qualisillaBeaninbsp;cuiufdam: qui c�m in cantico Mari�lcgcrct:Dcpofuitfuperbos. Dixit:nbsp;ProbDenm, non reclum : non debet vocarefiiper boS ,/�per bouem.S].c hi dicunt:nbsp;KonfuntRomanaifta, n�funtTridentinoContiliocorrefpondcntiajnbsp;in aliam igitur forha�m mutentur, vcl expungantur, vel comburantur.nbsp;HincfitjVtPatrum fcripta,qu� Vel cum pr�fationibuslcfuitarumex-cuduntur,vel ex typographijsjin quas Icfuit� ius habent, CorfuptiiTimanbsp;prodcant.Qu� qui cmitjcorticcna fine nucleo rccipiet,amp; pecuniam nonnbsp;reft� locabit.Et b�c lib�r� agunt, quia Papa conce�t. Si quis aut� idemnbsp;in honefti alicuius viri libris vel literis ageret : de iurc vcl manus ipfi ab-fcinderetur,veIoculiefFoderentur. Ethiimpuncficinrebusfidei,amp;innbsp;bf thodoxorum Do�;orum,qui*teftes fiin t veritatis, feriptis ludant ? Sednbsp;^uam pietatehi Pap� mandat ?amp; quid non audet effrenislefuita ?

�iu2Xtb,�andem etiam ill� copiantfacit in Scholaflicorum fuorum libris, quos Cohnm�lid�loamp; fraude corrump�t. HiHomerum amp; Virgilium artemnbsp;po�ticam: Tercntium amp; Plautum modum conferibendi Com�dias:nbsp;Prifeianum amp; Vallam, Grammaticam docere, eosq; emendare pofliint.nbsp;Sunt cnim Philofophi Philofophorum,Dolt;3:ores Do�lorum. Quorumnbsp;non eft ex libris �liorum aliquid difccfc : fed omnium feripea emendare:nbsp;Solifcilicetlumeninferre,vel, vtipfiaiunt:inftitutoSocietatis,amp;Ro:: Ontnia futnbsp;manofenfui aceommodare.Nihil eftipfis pulcram,nihilq; rclt;3:um: nifi uerunt amp;nbsp;quod vcl ab ipfis eft emendatum,vel ab ipfis inueritum. Adeo ^iKa.vjia. il-pojfunt, vtnbsp;lorum dcmcntauitanimosjoculosq; pcrftrinxit : vt nihil, nifi quod ipfis feruiXan-placetji-cftumefTcputent. Et tarnen nihil praiter vanas opiniones do-rhi, folusnbsp;cent,non verbum Dei : labia dolofa habent, quibus homines bilingues ABfopus ninbsp;vtuntur, nihil ex corde candidoamp;fimplici, fed omnia ex animo dupliciWwc��.nbsp;amp; peruerfo loquetes. Aliud cnim loquuntuf,amp; aliud fentiunt : vt, quodnbsp;vno loco affirmant : verbi gratia : fc tribuere falutem noftram foli meri-to Chrifti : id alio in loco mox negant, dum regulisSc opcribus proprijsnbsp;falutis caufam adferibant. �Qiules impoftores amp; fciductores Dauid gra-uiter arguit, amp; execratut,in hanc cancns formam : Difperdat Dominusnbsp;omnia labia dolofa, bi^ngucs illosicfuitas : amp; linguam magniloquam,nbsp;qua magna audacia amp; faftu proponunt erroneam dodrinam, nec verbonbsp;Igt;ei corrigi volunt. Qm drxerunt, linguam noftram magnificabimus amp;nbsp;prjcualcbimus: omne cnim id, quod ex Pap� man dato loquimur,vaie-

Dd 2 biu

-ocr page 222-

tlZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P F T r 1 h

bitjlabia noftra nobifcurn : locjucinur cnim qu� Pap� placent, Quis no-fter Dominus? Ncmoius habet Pap� vel nobis pr�fcribendi,quam fcn-tcntiam ample�li �i veram pronunciare debeamus. Solius Pap� eft pr�-fcribere, rcliquonim obcdire. Vbi enim maioritas, ibi etiam cft pr�ci-picndi poteftas:reliquos manet obcdiendi neccffitas.Pr�fertim c�m Pa-pai noftriau�loritas etiam concilijs fit pr�ponenda, qua licet illi, quod libet J ftatuere, etiam negle�lo Dei verbo, cuius ceu rci mut� ipfe viuusnbsp;cft intcrpresjjmo lexDci viua(vt dicit Icfiiita Fabricius)cui magis qu�mnbsp;liter� (Torrenfelefuitaau(ftore)Bibliorumcft credendum. Quorumnbsp;fcdu�orum natura,ingeniumamp;fermonem grauiffim�amp;graphiccde-pinxit �i propofuit,Germanus Pfalmifta canens: �K ftOvclt C�fClfaffdjCnbsp;Itf�/tvaj) cifnamp;ct : 3fx nif �injicef i)t / tn �ottesf �32Bovfnbsp;gcgi�in�gt;cf.;?)�rtvd;ftttgt;i^/bcrrtn�)crl)a^/f� trcitnenvn^f obn rtlIcW�a|j/vn!gt;nbsp;glcif�cn frf)on Von lt;ni(pn. �oft $vol aii^roftcn aile �al)r/ Oie faffebennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vn^

kbren/ bavjii jf)r guitf�f�ol^ offenbar / fprtdjf/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iwr tvit� vn�^ tvebren ? ��Btc

haben �Xedjt vnb ?��acl)t allein/ jvas' ivir f�^en Das' gilt �entein ! '555er tf� �w vn^ follnKtf�ern?H�c,vtIefuitisItales amp; Hifpanis gratificer,itareddipofi-funt.

Fi�las docent

Inuenta vana mentis :

N on cordis his ell vnitas, Verbum�eitenentis:nbsp;Hic has, eas vult tile res,nbsp;Sellas^jdant multipUces,nbsp;Fxtr�nitent colore.

Hijjterdat harefes Deus, Mendacium docentum :

Qm hoc vet et ? fer ent um :

Fas ell penesnosatqueius, Diltare leges omnibus,nbsp;Quis corrigat Magi�er I

Rationemtantifaftus Scplulquanr diabolic� audacia:,fi petasex Iefuitis,refp�dent omnes : Qjua Papa eft Chrifti vicarius:eft caputEc-clefi�: ipfe habet plenariam poteftatem in ccelo amp;in.terra,addcctianinbsp;inpurgatorio. Hicerrarenon poteft. Papamanet ( dicebox. mihilcfuitanbsp;Bonauenturalngolftadij^ VtSokinaqualiveritatis curfit;^ minus qu�m terranbsp;dec en-

-ocr page 223-

quot; DE lESriTARTM P E I �'I LE G H S. � �zfj de (intro �verit4fedimoKeripotesf.lmo,vtVa�entiusnilt;.bzt:ERverit�tiifor}nanbsp;amp;omnii contrarietatii expers. Et Bon nius Icfniti,OzMf/funt atomt in radijs Solis, EcUe.nbsp;tdfitntargttmentaveritatisinRapa,qtiihusnunquamdefiituitur. Pictroverole-fu ita ;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e^l Sol diet, Luna no�i, anima corpori, aquapifii, id eLi Papa Ecclefia.

Hic crrare non poteft:hic folus rc�i� interprctatur Scriptiiram,qv.ia au- Dz^?. 22. ftore Ottonclefuita,cft oculus amp; mens eins. Idco ait Crufius Landfper- (ap om�tesnbsp;g�,Pap�lcgcs,vtDeiferuandastradimus. Hiceftindcxomium�nemi- a PapatSinbsp;nciudic�dus. Quales (�crilegas blafphemiasin piib�easetiamfpargunt colaus c.nbsp;loges Seconciones. Hune exCanonicoIure vocant a riflt;e clauige- Sacrofan-rum : fi m u 1 amp; c�leflis imperijiura habentem ; b caput : principium tenens Apo�ola- eta.

tus : reltquis omnibus prafidentem : Huius omnes fanSlicnes ,vtpote Apo�olica fi Anacle-fed'uacciptendas ej[e,tanquamip�iis Petridiuinavoce firmatas. d illitis iugavix fe- tus difi, renda,tarnen ferenda, amp; via d'evotionf. toleranda. c Ouicqtiid flat uit,nbsp;quicquidordtnat,perpetub^rirrefiagabiliter,obferuandumeS]'e. f Ilium de omni Ec- c Agatha,nbsp;(le�a habere fas iudicandi : amp; ius refiluendi, neq^ cuiquam licere, de eius iudicare in- J in me-dicto,velab illo appellate, g lmb flfua c^fiaterna falutis neghgens deprehendatur,in- moriam.nbsp;utilis remijfus in fuis operibus,^ infuper � bono tacit urntis, quodmagis offici�tflbi c Stepha-amp; omnibus, nihilominus innumerabiles populos cateruatim fee urn ducat primo man- nus P.nbsp;cipia gebenna, cumipfo plagis mult is in aternum vapulaturos,huius culpas iflic re- f Gclaflusnbsp;darguetepraffimat mortaltum nullus,quia cunclos ipfi iudicaturtis, � nemine eli iudi- p, q.^,nbsp;candus ,nifideprehendatur afidedeuius. h Toto mundo 0-omnium ludicioneglebio ^Ponefa-fententiaPapaflandumvidetur�fc�laer�� dixitquidamj v ide tvr hocioE ciusdfl.nbsp;uiturper non videtur. i Papamenimhaberecoelefle arbitriiim, natutamre- 40.

turn )nutarepoff'e,fubflantialta vnius ret applicando alij : de nihilopoffie eum facere a- ide habet liquid: fententiam nullam aliquamfacere : In his in quibus vult ei effe pro tattone vo- �, q, }n~nbsp;luntatem : nec ell,qui ei dicat. Cur itafacis ? ipfum enim poffe fupra ins diflenfare, amp; nocentiusnbsp;deiniuflitiafacereiuflitiam,corrigendo iura amp; mutando:plcnitudtnem eumobtine- Papa efnbsp;^epoteflat�. Qualcs mult�facrilcg�blafphemi�inucniunturin�.Dc- Gloffa.nbsp;tret. Li.de Ele�t.amp;Elea.poteft.Tit.6.inc.i7.amp;in clementiarumpro�- hnbsp;J^io.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deElebl.fi.

Qnid autem faciant Cbriftiani,dum DracoilleRoraanusamp;cius^w^c^^L Ran�,Icfuitas puto,fibi tantam poteftatem rapiunt ? Idem quod Dauid: i QMntonbsp;piaorationeadDeumc�fugiamus,amp; armaturam Paulinaminduamus. d Lranf.nbsp;Hoc enim vbi fcccrimusjdicct Dominus : Propter vaftationcm inopum ��/� Tit.7nbsp;gemitum pauperum,nunc cxurgam,ponam in falute,pr�dicabitur ci. pfal. 12.nbsp;Quid?EloquiaDomini,cloquia caftajargentum igne examinatum,pro- Eph.6.nbsp;tatuin terr�,purgatum feptuplum. Hoc Dei verbum, quod non clE vt Pfal,i2^nbsp;D d 5 calum-

-ocr page 224-

st�4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c X P r r F I f.

calumn�anturlefuitXjambigu�, obfcurum, fed vt Regius dicit TPropfi�^ ta,� Spiritu fando illuminatus Si edodus, cloquium purum, caft�, nortnbsp;mixtum �vtlefuitarumdodrinacrroribus Sc mendacijsfcatet:Hocin^nbsp;lt;juam verbum Dei, prcciofiffimi thcfauri locohabeamus,ncque abeonbsp;nosadhumanalefuitarumfomniaabduci vll� rationc patiamur. Sic e-nim,vt in Pfalmo fcquitur.cuftodiet nos Dominus � gcneratione hac innbsp;atternum : nimirum � prauo amp; pcruerfo hoc lefuitarum genere: quodnbsp;magnum pietatisver�zelum fimulat, poftea verb humanafomnialoconbsp;verbidiuiniobtrudit. Quodq; circumquaque obambulat,cxaltaturamp;nbsp;Icuatur inter filioshominum.Quosvtautdelcat Dominus,ne latius va-gentur, amp; plures corrumpant : aut, fi beneuola hoc ipfius ferret voluntas,conuertat,�icq; Ecclefiam fuam bonis repleat,coniunlt;�is votispre-ccmur.

Jn efiflola d�cima�^tima.

GRegorius XlII. III. Maij Anno �575.vt fuum fauorem totuh� infuosIcfuitascffundcrct;mZ��zfdrcoKfc/$�rzfi�e�;�zZ�alt;,oJ��/zlt;�:ordMnbsp;numlt;ir'Locorumfriujlegijs,morefu9,vt�ndi. Quocunq; cnim pcrueniunt, fubnbsp;regno Pontificio,IcAiit�,nemo illisivtnec Pap�,dicereaudct: Quisvo^nbsp;vocauit ? Qmd faeitis ? Quare intra vcftrorum collegiorum parictes, vtnbsp;Monachos dccet,VOS non continetis?Autfiquidhuiufmodiaudiunt,nbsp;mox PapxBullas profcrunt,adquas miferiPapicol�magisqu�m Leones ad Galli cantum amp; ignis fulgorcm terrentur,proci(�unt,feincur-uant, illosq; quafi Diuos quosdam excipiunt, domus, colkgia,fcholas,nbsp;templaamp; aras �dificant.C^i�ctiamilli,vtfummi Domini,fcilicet Papinbsp;legati,facile admittunt.Sunt enim,vt fcipfos vocant,Apoftolici viri, velnbsp;ilt;5er.ze. Apoftolorum imitatores. Sic fcilicet fecit quoq; Petrus. C�menimin-troirctin domum Cornclij,isq; illiobuiam procederet, procideretq; adnbsp;pedes eins, amp; eum adorarct, numne diuinum illurfi honorem admifit ?nbsp;Minime.Textus enim habet-.Petrus verb elcuauit cum,diccns : Quid dixit ? Num,vt lefuitx'.Ego fum Iefuita,hoc efti fi interprctcris, Saluator ?nbsp;Abfit:fedait,Surge,amp;cgoipfe Homo fum.Neq;Petrusvltrbcucurrit-,ftd diuinitus vocatus venit. Ncc Antichrifti dogmata, fedEuangelijnbsp;Jl�or, 14gt; Chriftimyfteriain domoCornelij,fideliter tradauit. Sic Paulus

nabascumeis Lyftrenfes �crificare veil ent, amp;BarnabaniIoucm,P3U'' luiA

-ocr page 225-

DE JESVJT�RVM PRIFILEGIIS;

lum vcr� Mercurium, ficq; ambos, Dijs fimilcs dicerent, quid fac�unt ? fufcipiunt nctauros,amp; coronas,amp; facrificia,qu� iftiafFercbantadia-nuas? Abfit:fed concifcis tunicis fuisexilieruntinturbas,clamantesamp;nbsp;dicentcs:Viri,quidh�cfaciti3?Etnosmortalesfumusfimilcsvobisho-mincs:annunciantcsvobisabhisvanis conuertiadDcum Tiuum,qui fecit c�lum,amp; terram, amp; omnia qux in cis funt,amp;c. At Icfuit�, ad loca a-liorum vcnientes,quid agunt ? quid dicunt ? En, nos non fum us morta-Ics fimiles vobis,ncc fcculares,nec mundani, ncc etiam Monachi:fcd fu-musPatresfpiritualcs,dominidelaudabiIiSocictateIefii,SaIuatorcs,Le-gatiPontificis Romani. Quid nobis annuntiantijdcm ?Pcrmouereco-nantur homines, vt defiftant � vero Dei cultu,amp; colant Papa; rclinqu�tnbsp;Euangcllum, amp; audiant traditioneshumanas : verum Sacramentorumnbsp;vfum ncgligaiit,amp; noua qu�dam fiditia Sacramenta recipian t:deferantnbsp;Deum viuum,amp;innocent omncsdiuos,totumq;c�leftemcxercitum :nbsp;El�c amp; bis d�t�riora annuntiant, ncq; lefuit� noftri tunicas fuas,vel pi-leos quadratos fcindunt,vcl interram proijciunt,quando ad illorum ia-nuasatFerunturtauriamp;elcemofyn�ampliflim�,qualesfunt,vafaaureanbsp;amp; argenteatfed figno dato adianuasprofiliuntbland�,vocemolli,amp;nbsp;inuliebri,antequam r�f�rant,qu�runt. Qms cftforis? Affertisn�ali-quid ? fl audit,fic Dominc.Ibi mox aperit,amp;: oft'crentem amplc6titur,rc-cipitjilliq; omnla fua m�rita communia fore dicit. At fi nihil afterat : audit , Pater vel eft occupatus, vel non cft domiiQuid vis ? fignificabo illi.nbsp;Interim pauper Homerus foris ftabit. N on immet ito itaq; lefuit� por-tU fuorum collcgiorum hofee vcrficulos inferibere debebant:

Jnttu qtiis ? Tf{ quii ? apei'i.Ot�d qunris � vt intrem. Eers aliquid ? N�ti.E�oferis:Eei'o. Quid ? Satis, lutra.

Solent Iefuit�,BauarixPrincipiGulielmoftren�locoquotannis ftiittere catalogum,in quo fignificant illi,quas p�nitentias illorum fra-�:res,pro ipfius Cclfitudinis coniugis amp; hliorum incolumitate facere ve-lint.Nempehic Sacerdos vult pro ipfisMifl'as celebrate 2.alius3.hicfra-^r Rofaria ccntum:aliuspfaltcrium Maria: : alius officium Mari� : aliusnbsp;hortulum anim� recitarc:alij volunt 4.alij li.faccre difeiplinas, hoc cft,nbsp;loties feflagellare,amp;c. Pro hisplerunqjfolctPrinccpsipfisgratitudinis Eadem


V^iufmodi Xenium mififfent : neq; circa Bacchanaliarenumerationem Schuuei-�'^cipiflent,aicbat Crufius Re�torLandfpergenfiscNoftri fratres hoeck^rdo ab

non tara ben� quara fuperiorifuara locaruntftrenam. Nam pr�- Helfen�^ it; ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terito

-ocr page 226-

lis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C � f V T F I I.

�einLad�- teritoanno accepimus � Principe loco ftren� bouem, quo cum fplcil* pcrg'ic fu- didc peregimus Bacchanalia.Hoc anno carerc cogimur. Sic ergo lefuitxnbsp;periori p- Sc tauros amp; boues,amp;fi maxime non coronas ; tarnen coronatos,imo do-feclodice- mus,agros,tcmpla,fcholas, amp;omnisgeneris bonarecipiunt. Dignioresnbsp;b�tit : (]ui certe,quos homines, ficuti poftca Gentes mutatis animis Barnaba:amp;nbsp;tKitien illit Paulo facere volebant,lapidibus exciperent:e� quod lapidem ilium Ec-ampl� col clefi� angularem,ChriftumIefum reprobant.

legi� ex- Ds.�'itOLVitcmBu\\3.iOinniamordinumpriuiUgia. Atquiordinespro-trnxit, pemodum funt innumeri :hodie tarnen tum Roma tum alibi principa-diujj eof les funt ordines Auguftinianorum, Francifeanorum Caputfehino-aliut, nbsp;nbsp;nbsp;rum Monachorum.Horum potii��mapriuilegiafunt.ociarijVorarcjpo-

tarc,amare,miflare amp; omnia fcelera impunc perpetrate. His ergo priui-legijs gaudent ctiam Icrui't�,quo'ties apud illos diuertunt.Sed addit Bul-Xz-Morefuo. Nam lefuitarum mos eft,non more fuum, fed magis cautcamp; maiori cum hypocrifi,quam reliqui Monachi folcnt,fua fcelera tegere.

Secundo. EftreliquisPontificijsfacrificulisiniunftum,vt quifq; fe intra fu� parochi� limites contineatmee concionando,ncc miflando,nbsp;nec confelfionem auricularem excipiendo ad alias,parochias cuagetur.nbsp;Vt nec auditoribuslicct,ad alias qu�m proprias parochias diuertere. Atnbsp;lefuitisPontifex dat liccntiam,in omnibus locis, vbi volunt, pr�dican-di miffandi : lib�r� amp; licite etiam omnibusfecularibus conccfliim eft adnbsp;corum concioncs,Miflas Se Confefliones accedendi, vt fie lefuit� vbiq�nbsp;pofiint Synagogam Romanam augere amp; multos feducere. Nouerunt e-nim varias artes, quibus homines allicereamp;: ad fe pertraherepoifunt.nbsp;Initi�) in concionibus fuisaliquandiuitaloquuntur,quafi Euangelicinbsp;client.Docemus aiunt,hominem faluari fidetChriftum elfe faluatorenUnbsp;Euangelium vobispr�dicamus:amp;fimilia.In confeffionibus etiam leucsnbsp;automnin� nullas p�nitcntiasvelfatisfa�ioncsimponunt:pr�fertin'nbsp;ditioribuSjVthis, ceu hamis paulatjm cos captant; difpenfant, amp; conce-duntmulta,qu�alij facrificuli faccrenon audent:vifitant �grotos, pau-perioi�bus munera addunt; pueros in feholis, templis amp; plateis gratisnbsp;Catcchifmum doc�t; im� etiam nummulis donatis ad fe allicere folcii tjnbsp;giomnibns vitro fe olferunt. Sedtarnen plcriq;feniorcsamp;prudentio-resPapicol� illos fugiunt amp; fiifpe�tos habent : dicuntq;, elfe eos homi'nbsp;n�s nouostnefeire item quam dolt;�rinam profiteatur ; efle auaros,fuper-bos,amp; hy pocritas. H�c etiam Papiftarum de ipfis elfe iudicia, non igno-rant:idcoq; SvvM niorejfuispriuilegijsgaudent,hoccft,omnibusco-nantuf

-ocr page 227-

DE I ES riT A R VM TRIE ILE G1 IS. nanturrcapplicare,cumGr�cisGr�cizare5CutnCretenfibusmentiri,amp;nbsp;vum lupisvlulare.Etiamfiigiturlcfuit� in aliorumparochiasinuolcnt:nbsp;tarnen ipfos nemo impedircaudet. Et quia iljorum aduenturcliquo-runa qu�ftui derogatur, plurimos audiui dicentes ; vtinam diabolus,nbsp;qui lefuitas Germani�intulitjterum eofdem ex ca,cxportaret:Non il-los zelus religionis, fed auaritiacircumagitat : nihil funt, qu�m noftro-rumamp;alior�m proditorcs,ideo etiam nullam cura ipfisamicitiam co-lunt:pr�fertim quialefuit� eos produnt Epifcopis,qu�dneq; cafte ne-que caut� viuant. Vndeillimultosamp;magnosquosvocantlaifteoscen-fus,Epifcopisfolucrecoguntur;quos ipfi libcnti�s-cum fuis concubi-nis confumerent. Tacent tarnen amp; parcuntlefuit�, fi temporibus capi-tulorum amp; inquifitionum, illisofferantur muncra ; pr�fertim fi f�piusnbsp;ad illorum parochias,ad collationes,vt loquuntur,faciendas, inuit�tur.

Jn d�cima oc�auaBu�a,

GRegoriusXIII. XI. Feb. Anno i576.pr�terfuperioresimmu-nitates,adhuc plurcs largitur. Neq; cnim fufficitPap�hosfuos obedicntiac filios,Do�orcs fui iuris,aut poti�s iniuftiti�, aliorum in-quifitorcsjin rebus quas ipfe putat Spirituales, Gonftituifre:fediam con-cedit illis etiam medcndi fa�ultatem, qualiceatiUis, extravflicncm ,�iedieos amp;nbsp;fhirurgos agere. Eft cnim Icfuitarumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Societatis ipforum farrago

ex omnibus hominum generibus colle�a.Vt igitur ccu tonfores,amp; bal-neatofcs,amp; cbirurgi,amp;medici,adeoq;circumforanci,alijsordinarijs mcdicis nihil obftantibus,libcrceuagaripoffint : Bulla vult, ne quis velnbsp;niedicorum vcl chirurgorurn eos impediat. Non cnim funt contendnbsp;Icfuit�falsado�rin�animasinfecilfetnifi amp;putridis ac venenatis fuisnbsp;pharmacis corpora piorum corrumpcreamp; perdere pr�fumant.Hocau- jjinbsp;tem priuilegium extorfit auaritia : ne cog�rentur vel ipfi infirmi fum-ptus legitimis mcdicis foluere, vel poti�s nefandos fuos morbos alijs rc- augufiimtnbsp;Uelarc, Ideo proprios habent tonforcs,propria pharmacopolia : vt fie v - habent te~nbsp;bique amp; in omnibus qu�ftum facere pofiint. Hisfocijsproprij funt Dij,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad

qui eos in fuis operibusiuucnt, Cofmusamp; Damianus: quorum quidam nbsp;nbsp;nbsp;le�ti

ilium vnguentafuffuratum,hunecadem alijs gratisdiffribuiffe, perhi-fapius bent.Idquodfaciuntlefuit�. Nam iniuftis artibusamp;mendacijsPonti-pf,-^^,;,nbsp;ficijs eleemofynas colligunt ; ex elccmofynarum pecunijs, pharmaca^^^j^^^^^nbsp;Ecnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;emunt;

-ocr page 228-

�liS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c 2 P r T F I I,

emuntjhsEC deindequibufdam gratis diftribuunt. Mancnt ergo -�sXf* /ajejsT/zoFirjhoc finc,vt omni honiinu ordini amp; cundtis ftatibus n�ceant�

JndccimanonaBuUa.

GRegorius XIIL i6.Iul.Anno 157 6.eximitillos nece�ita�intcrejfeA-� di prectbus, interce�ionibus amp;funeratisa�bcintionihus. Interim tarnen il-*nbsp;lorum eft in alios animaduertere, taminclerum, qu�m inplebem, v�ri�e�)�mo�inbsp;JRomano re�e,denote,reuerenter,o)nat'e amp; decenter ifia peragantur. See�s facicn-tes Ep jfcopis prodant : qui deinde pro fua, vt loquuntur, faxajillos pu-niant. Si quern lefuit� vident tali in proceflu ridere, vel cereos non po^*nbsp;tare,velaa fignum crucis fe non incuruare ; ibi de iilo Lutheranifmi fu-fpicionem concipiunt,amp; nifi mox declinet, cum citariamp; incarccrari cu-rant.Tranfijt anno 1584. Landfpcrg� per templumprimariumrufti-eus quidam Lutheranus,qui largius bibcrat. Is in medio rempli ftans amp;nbsp;vid�s circumeurfitare facrificulos obmurmurates fuas boras,rifit:tranfi-ens etiam hierothecam,in qua Deum inclufura aiunt, caput no aperuit.nbsp;Mox ergo curarunt ilium per lidlores abduCL Cumq; fatis inckmentefnbsp;cum illo pergcrenr, ait, quern veftrunr offendi ? cui maledixi ? DicuntJnbsp;Tranfiuifti tern phim,ncc honorem habuifti imaginibus.Refpondit zeti-iamfiipfisfuiflemlocutus,tarnen non.refpondercpotuiflent. EtiamSnbsp;caput aperuiflem tarnen non vidiffent. Sed nihilominusaddomumlknbsp;�oristradlus*triduum in hypocaufto catenis ligatus federe coadtus fui?�nbsp;Muldla infuper ci im pofita erat lo.florenorum :.fed tarnen interccffioncnbsp;lefuitarum, qui male audiebant, quod hominem fimplicem iniufte ac-eufa{rcnt,rurfuseftliberatus. Illeverocuftodia egrediens ait:Etiamfinbsp;me per annum in vin�ulis conftridlum, tenuifletis, nunquam tarnen liquot;nbsp;snum vcladorarc vel coram illo caputaperirevoluiflem. Sicq; lefuiti*nbsp;horrendum videntibus,populo autem ridentc, is domum profedtus clKnbsp;Dum ergo lefuit� tato ftudio Papam amp;idolaeius colunt,amp;,vtvcncren-tur,curant : Fit vt quidem Pap� fint accepti tDco vero amp; pijs omnibus,nbsp;etiam ipfis Papiftis exofuVtut Papa in Bulla 20. Anno 15 7 6. amp; in Bullanbsp;�549.miruminmodumeoscommendct: quemadmodumedammer^nbsp;catores impoftores putridas fuas merces laudarc folcnt.

Qua; hadhenus ex Bullis Pontificum lefuitarum recenfuimus pr�-uilegia ; cadem etiam confirmantur � Bulla decima nona, vfquc ad Epi* ftolan�

-ocr page 229-

DE l�SriTAR^M PEiriLEGIIS.

ftolarii�4. FotenimbullarumIc�ioadmamis measperucnit. Necmihi dubiumeft,quin eadem Modernus Papa ctiamrobor�rit:amp;relicju� fubfcquentcs fintconfirmaturi. Vcr�m cgoiudico eapriuilegia omnianbsp;Ver�cflebullas, boccftjnihilqu�m tumorcm cuanefcentemjrcrncui nihil fubfiftit, vel carnalcm peccandi amp; quodlibet agcndi liccntiam, quanbsp;Papaamp;D�mon,confratresiurati,Deipermi/rionejfuosinhocmundonbsp;ornarefolent:amp; in iniquitatis minifterium armarc, vt adinteritum�-ternum eo meli�spr�par�tiperucniant. Im� fi quis reft�deijsiudicct,nbsp;non ea priu�legia, fedimpias obligationes, quibus ceu vinculis fub An-tichrifti tyrannide captiui tenentur,dieet; Noncnimpiaamp;falutarili-^.Tww. 2,nbsp;bcrtate,per Chriftum parta,fruiconccdunr: fed liccntiam Satan� op�ra pcrpetrandi, amp; in omnis generis idololatri� amp; auariti� fceleribus fenbsp;c�tercendifimpiamdcniqucbominesfcducendifacultatempermittunt.nbsp;�Qualia etiam priuilegiaomnium tyrannorum amp;Turcarum proditoresnbsp;habereconftat. Scd vthorumplcrunquefinis efl: miferabilis,qu�d innbsp;quatuor partes diflccanturntalef�itarum fpirituali�proditorum Chri-fti amp; Eua��g�lij eius,ad quatuor mundi plagas excurrentium, amp; animasnbsp;fidcliumfeducentium,finis erit,�vt�Paulivtarvcrbo,-pcrditio fcu�terna'^- T'/�f�^nbsp;condemnatio : Eosq; Dominus in magno illo die ceu mal� frugis feruosnbsp;diflccabit.Ncmoigiturcatnalesillorum affe�ct vcl cxpetatlibertates.nbsp;Nos cohteflti viuimus priuilegqsamp;libcrtateChrifti,quanosChriftus�^�^'^�nbsp;libcrauitjcuiusbeneficiover�liberifumus. Qu� libertas noncft,vtle-fuitarum,mundana,fedfpiritualis:qua�pcccato, morte, inferno, dia-�bolofiraDci amp; �terna damnationefolaobedientia amp; merito Chrifti le-fujVnici faluatoris,amp;Mcdiatoris noftfijomncs,quotquot vera fiducia innbsp;ipfum recumbimus,-libcratiamp;redemptifumus. Nihil obcftnobis,qu�dnbsp;Icfuit� nos ob banc libertatem rident. Nihil, quod inhoc mundo varijsnbsp;�erumnis amp; calamitatibus, Pap� tyrannidi, lefuitarum impoftur�,Mo-nachorum dolis,amp;aliorum perfecutionibus,atqucadc� morti,velut,o-Ro�.#,nbsp;ues-maftationi deftinat�,qu�tidi�ftibie�:i fumus. Nihil cnim noui no-bis accidit. Ea fors fuitE.ccl�fix in hoc mundb inde � prima rerum origine. Vnde amp; verficulihi conferipti funt :

sanguine mundata Ecclefia ,fangttint cefit.

Sanguinefuccreuit,fangumefinis erit.

Conftanter igitur in libertatc Chriftiana perfeucremus, ncc Iterum GaL^^ iugo,fiue peccati fiuc Pqntificis,nos fubijci patiamur : in noua obedientia ambu�cmus,^ vel inter tormenta amp;mxjrtisagoncmlib�reChr�ftinbsp;Ee Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Salua-

-ocr page 230-

^ioo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P 7 T rilt.

Saluatoris in nos m�rita amp; beneficiaprofiteamur: vtStephanus,Laurentius, AgneSjVincentiusjBabylasAntiochenus, ApoIonia, Catharina Lutberusnbsp;nbsp;nbsp;fimiles Chrifti martyres fecerunt, animofi amp; fortes in Domino, libe-

annoiies, r� cum Luthero cantantes :

S't tnundus hic diemonibtis

Scateret ,�cut vermibtis s

Nil timeremus anxie,

Vtneetnustandem �renue,

Princepsmundi �iperbiatt

Pingaturacinfaniat: Nocerene�citnebulonbsp;Cumvidlue�tvelverbulo..

CoLz. Vcrbidiuinipuritatem,amp;Sacrainentorum aChrifto inftitutoruitt Tyncerumvfiiroconftantcr retineamusrnec traditionibushumanisfubnbsp;neceffitatisLege nos al�gari patiamur. NeChriftumamittamus, Hocnbsp;facientes,Chrifl:us in mundi fine ad indicium ven turns, ab omnibus iftisnbsp;exa�ioribus liberabit fiios,eosq; immarccfl�bili �tern� vit� corona bea-Matt.24, bit :Impijsautem hypocritis iftis pattern fuam cum hypocritisaftigna-bitjAmen.,

Audiamus etiam qu�dam de miraculislefuitarum, dequibusilli mu�t�m gloriantur: nobis autem infultant,amp; bine fe viros ApoftolicoSynbsp;fuamq; doctrinam veram efl'e,probareconantur.

C A P V T VIII.

'T)ele�i'ttarum mrracul�..

N CSS, s nofter Saluator lEsvsCHRisTvs,non folumfidelitcr docuit,fc folum amp; vnum efle, per quem o-mnes credentes in cum, vitara confequantur �ternam ( i-pfe cuira eft faftus nobis �Dco fapientia, iuftitia, fan�tifi-catio, redemptio, via, veritas amp; vita : ncc aliud nomen eft

K Cor. i. lob. 14.nbsp;Adi.4.nbsp;Act. 10.nbsp;Genj.zz^ rem�fioncm pe.ccat.orum accepturus fit per nomen cius,quisquis cre-

K,:...- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;....nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt; �


fub c�lo datum inter homines,in quooporreatnosfaluosfieri,qu�m nomen IE sv:cui etiam omncsProphet�teftimonium.pcrhibcnt, quodnbsp;diderit in cum^ v^rum etiam fiimmo caqj maxima diligentia amp; fidelita-tecun-


-ocr page 231-

DE lE'SVlTAEVM MIEACTVLIS.

tp cnn dos monuit, vt fibi � furibus amp; latronibus iftis caucrent, qui Ioh.io. aliatn viam, fcalam, 8c ianuam ad ccelum, quarn ipfum ( fine quo nemo ioh.j.nbsp;venire ad Patrem poteft^monftrare pr�fumunt. CauetCjinquit, vobis �nbsp;pfeudoprophetis,qui veniunt ad vosinveftituouium:fedintrinfecusnbsp;funt lupi rapaces.C^bus inter esteras etiam banc notam tribuit, quod Matth. 7.nbsp;di�huri fint :Dominc,Domihc,nonn� per nom�tuumpropbetauimus,nbsp;amp; per nomen tuum d�monia ciecimus, amp; per nomen tnum multas vir-tutes prsftitimus. Et vltimis mundi tcmporibus,in qusn�sincidi-mus,multos pfcudocbriftosamp;pfcudopropbctas furrc��uros Seven tu- Matt.24.nbsp;tos prsdixit, qui edituri fint figna magna Sc prodigia, ita, vt in erroremnbsp;inducantur,fi fieri polfit,ctiamtlc�ti.Ecce,inquit,pr�dixi vobis. Si ergo dixerint vobis : ccce in deferto eft,nolite lt; xi;e: eccein penctralibus,nbsp;nolite crcderc. Paulus etiam eledum Dci organum, Antichrift� amp; fer- 2.lhejJ'. 2,nbsp;uos cius venturos dicit,cum multis prodigijs amp; fignis : Cuius eftfinquit,nbsp;aduentusfecundum Operationen!,Satans cum omni potcntia,amp; fignisnbsp;amp; prodigijs mendacibus,amp; cum omnidcceptionciniuftitisinhisquinbsp;pereunt, proeo quoddiledioncm veritatis non rcccpcrunt,in hoc vtnbsp;fal ui fier ent.

Hsc amp; alia cum Chrifti tum Apoftolorum vaticinia elTc adimple-taamp;quotidieadimplcri,ncmo eft.quidubitet, qui velaliqua faltemcx-partePontificiorum Monachorum feripta infpexit : vcl nouorum Mo-nachorum,qui fe falfo titulolefuitas vocant, aliqualem notitiam habet, illorumfcriptalcgit,quotidianamu�eorumvicam,ftudiaamp;a�i:iones vi-dit.Iefuitas igitur,curn vniuerfo Mahumetico amp; Pontificio c�tu, pfeu-doprophetas iftos � Saluatore prsdenunciatos clTe, minime dubitan-dum eft.

Nam amp; Mahumeti tyrannis per vanafignaamp;mendacia prodigia c�pit:amp;Pontificiaidolomanianonvllarcaliamaioraincrcmentafum-pfit,amp; ctiamnum hodie fumit, quam per Pfeudolefuitarum mitabilia 8cnbsp;mendacia, prodigia Sc figna. Ncc tarnen d�funt, qui his pfeudoprophe-tisjillorumq; mcndacijs amp; miraculis,potetia Satans produdis, applau-dant: illos admirenturjSc nefeio ob quamfalforum miraculorumfre-quentiam illorum etiam falfsreligioni fidem Sccxiftimationc tribuant;nbsp;non pauci ad ollasPontificias, ceu canisad vomitum, redeant : veritate 2.Pet.2.nbsp;excidant: circa fidem naufragium patianturtmendacijscredant-iniufti-

-ocr page 232-

lit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ATV T ri�i.

de illis fentiendum fit, oftendercm ; fiquidem lefuit� m�rabi�i�ttt �p�** rutn pr�tcxtu,qu� fc faccre gloriantur,amp; inter Papiftas multos in veterinbsp;fupcrftitioncrctinent,amp;inter Chriftianos multosfcducunt. Etperilltnbsp;nc�ram religionem falfam, fuam ver� veram clTc, fe probarc pofle opi*nbsp;nantur.

lefuitarum ergo,qu� faciunt miracula, non fiunt �u�lore feu eau-fa efficiente Dc�. Nam verba, quibusilli fuamirabilia�pcrantur;res, caufa: amp; finisi propter quem fe talia facere gloriantur, Dei verbo ne minima cxparteconueniunt. VtigiturMagi�gyptiacicoram obduratonbsp;Pliaraoncfalfafec�re miracula : Italefuit� hodic,fecund� Satan� potc-tiam,adinercdulor� dcceptioncm,cor�� hominibus,fuiscxorcizationi-bus,infufflatioliibus,magiciscr�cisfignationib.cbar��:cribusamp;fimili-buspr�ftigijs,resquafd�, qu�miraculiopinion� inanimisinfidcli�amp;nbsp;curiofor� pariunt,pcrmittente Dco,f�ciunt.Et vt olim Magi pr�ftigijsnbsp;fuis reftiter�t Mofi amp;Aaroni,Dei miniftris,Pbaraon�in obdurationeSinbsp;exc�cationcfuaconfirm�tes�itaamp;hodielcfuita�acreliquaSatan�mc-bra,per qu� malas fuas artes exercer, pijsacfidis Dei miniftris obftre-punt,alijfq; quantum in illis eft,viam ralutispr:Ecludunt,homincsinnbsp;c�citatcconferuantjimpiam doftrinam fucose exornant,fupcrftitionesnbsp;impias teguht, cultusDei verlToaducrfantcsintroducunt,fimplcioresnbsp;fcducunt, fuos vero in erroreretincre, ac qu�ftum inde vberrimum faccre ftudcnt.His Satan�miniftrisindulgct Dominus, vtfignaamp;prodi-gia faci�htjquo clc�fci probentur amp; circumlpcdiores reddantur, ncim-piam pfeudoprophetarum doftrinam temcrc amplcd�ntur:amp;vt in-gratitudo puniatur illorum, qui vcl dileftam veritatcmrecipercnolue-runt,vt faluifiercnt:velrcceptam,lcuitatc, dubitationc,fpe amp; pr�mijsnbsp;mundifcdufl:i,abneg�runt. D�gniigiturfunt,amp; fit iufto Deiiudicio,nbsp;verbi fui contemptum hoc modo punientis, amp; efficaces errores adfcdu-�lioncm illorum permittentis, vtproveritatemcndacium,pro Glutenbsp;damnatroncmtccipiant.

Sunt quotf� lefuitarum miracula variafficuli ex illis ipfis audiui, SC cxlitcrisillorumlcgi atq;cognoui.Aliafuntmanifcfta,aliaocculta:alianbsp;corporalia,alia fpiritualiajalia fimplicia,alia myftica : alia vera, alia falGnbsp;fraude, artcamp;impoftura inftin�tu Satan� iniftituta, mendaciter confi'nbsp;iftaamp; in vulgus fparfa:aliamediata,aliaimmcdiata. Qimrum tameno-innium finis eft,v^�xf/ff7f, fuperftitio,cultusidololatricus,fcdudio ,im*nbsp;jgt;oftur^mendacium,im.pia dodrina,amp; facra auri fames.

Imm�quot; -

-ocr page 233-

�DE IRSVlT�RVii M2R�CV LIS. 22j

Immediata dicunt ilia,qu� Deus, vtloquuntur, per IgriatiuihLo-�olam,fub initio Societatis cft,operatus. Nam fummum efle miraculum affirmant: vnumlgnati� Loiolam, militem,amp;c.hamp;min�indo�:um po-tuifle talem inftituere focietatcm,qualemantchacorbisnunquamvi-derit.Huius caufam effie,in prima rcgula,dicunt:fummam fapicntiam amp;nbsp;bonitatcmDci Creatoris. Sicenim ipfaverbafonantinnatiuafualingua; Ben(he la fimmafap�nzji, �quot; bont � di Dio mat ore, amp; Signor no�ro c quella, lanbsp;qualhadaConferuare,gouernare,emandat inanzj nelfuofantoferuitioqtte�amini-nia compagma di G�t.s'v, come s' � degnata dictminciarla, c^c. Idcft,l�cctnbsp;fummafapientiaac bonitos Dei creatoris amp; Domini no�ri eli hec, quoconfiruauit,nbsp;gubernauitamp;auxitfiso cultui banc minimam Societatem I e s v, �cut inchoatedi-gttata ell.

Vcr�m c�m Icfuitarum Societas,vt amp; miracula, Dci vcrbo U J﫫-

fint repugnantia,nemo eftjqiii n� intelligat : non Dci fapientiam; fed Satan� aftutiam,non creatoris bonitatern,fcd Diaboli malitiam,nbsp;banc nouamfodalitatcm orbi Chriftiano obtrufiflcac ceu ranas, vtlo-bannes dicit,e�omuiffie,qu� fruges t�rr� dcuorent,quibus ad intcritumnbsp;faginentur hi Epicuri de gregc porei,in flammis Scignibusorciexcc-quendi amp; comburendi- Kuius Catilinari� fodalitatis otiginem pro-pterea miraculofam dicunt, quod ab anno 1540. vfq; ad nunc 1588.nbsp;ferm�pertotum terrarum orbcm,amp;vtillorumverbisvtar,peromnesnbsp;naundiplagas fint difperfi. Vcr�m palearum difpcrfiojamp;zizaniorum co-piofus prouentus, veritatem religionis non probant. Eftenimomnisnbsp;b�refisf�c�da:amp;vtplurimum maior Mundi pars per latam viam dc-ducentem ad inferos, currit. Olim Arrianah�refis,amp; poft earn Mahu-j^f^fri^. 7,nbsp;nieticus furor, maximam mundi partem occup�runt:ncq; tarnen vn-,nbsp;quam quifquam Cbriftianorumita vecorsfuit,vt proptereaillos veramnbsp;religionis viam tenuiffe dixcrit.Si enim beatitudinem vcl hominum velnbsp;locoruinmultitudinc definite volucrimus, neq;da?moncs � falutisvianbsp;aberrafledicemus.Siquidem amp;illorum innumcrac funtlegiones, a�remnbsp;amp; omnia loca peruagantes.

Hocautem ver� miraculum eft,Dcumtant�cflelonganimitatis, amp;paticnti�,vtfcclcrat�hoc homin� genus, Iefuitas,toties ex Deiver-bo,admonitos,refutatos,amp; h�ref�os manifeft� conuidlos,tolerarc pof-btmeq;dudum(illorum nimirum poenitentiam adhuc expc�ans^ipfosnbsp;Coram,Dathan amp; Abironcm viuos ad inferos detruferit, aut imamnbsp;rerram illos dehifccrc fecerit. Adbxc miraculi iuftar eft, tantam multo-

cum

-ocr page 234-

X24 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' . �c X P r r Fill.

-rum mundi prudentum ac potcntum cflec�Ecitatemamp;focordiainjfnC quid durius dicam ^quodlcfuitarum dolis,fraudibus, fallacibusamp;men-dacibus fignis ccdcntcs amp; locum dantcs, viam veritatis deferun t,ad vo-2.Pet,2, mitum,ad �gyptum �c fpiritualem Babyloncmrcdeunt.erroribusfcnbsp;inuolui patiuntur,ficq; miferrim� pereunt. Qmbus fatius fuiflet, viarnnbsp;veritatis nunquam cognouifle;quoniampofterioraillorumprioribusnbsp;d�t�riora funtfutura.

Deindclcfuit�fingunt:lgnatium,poftincobatam fodalitatem,8� amp;votaRom�(in tem plo,extra vrbem,D.Paulodicato,in faccllo ad dex-teram pofito, vbi fpiritualiores, vtloquuntur,rcrum maximarum fufci-piunt vota)fa�;a,immediat�,id eft, vt ipfi interpretantur, fine vllis cru-cis fignisjinfufflationibus, exorcifmis, chara�leribus amp; obfcuris verbis,nbsp;multa fccifle miracula. Q^aliamihiRom�nonpaucarctulcrunt. Vtnbsp;quod Rom� aliquando femina obfefla � d�mone , eum fecuta fit,amp;nbsp;clam�rit: Tu folus me liberate amp;iuuare potes. Tunclgnatiumconucr-fum, dixifle hune Virgilij verfum ; SpelmcaltiDfilOiOux amp; Troianus eandent,nbsp;Quavoceaudita, d�monem mulierem proftrauifl'c,ac egredientem vo^nbsp;ciferafle:O Fili Loiola, tu ceu Leo,me ad fpeluncam inferni abire cogis.nbsp;Sedrogo te,ne me�tern� fpelunc� inijcias, Tune Ignatium dixiflczVa-dequocunq; volueriszmodo nullum amplius hominem obfideas. Sicq;nbsp;d�monium magno cum ftrepitu egrefliim, feminamq; liberatam : qu�nbsp;deinde per omnem fuamvitam(verbis vtorIcfuit�Turriani)Ignationbsp;Loiol� deuotiflima fuerit.

Ncophytusiefuitarum SchrenckLandfperg�rctulitmihi,fe Rom� audiuifle � Socictatis Profeftis, lefuitar� focios, Rom� feruum qu�-dam Alexandri Farnefij Cardinalis, fingularis Societatis huius fautoris, at accrbiflimiamp;capitalis omnium Euangelicorum hoftis,�d�moneob-felfumMonachos liberate conatos fuifte:ver�m fruftr�omnes omnianbsp;cxorcifmatum generaadhibuifte. Tandem igiturPattern qucndamd�-monio dixiftc.Qnare non egrederis ? Rcfpondifte eum: Non pri�s egre-diar.qu�m poteftate filij Loiol� fuero eie�lus.Mox ergo Loiolam voca-tum:ver�m dixifle Loioiam,Nonmihiignotuscft hic d�mon: me, vt8tnbsp;vosriderepr�fumitzfeddecipietur. Fratri ergo de fuoRofario dat granum feu globulum ligneum, olim � Pio V. confecratum, amp; dicit fratri.nbsp;Tu � tergo hominem obfelTum accede, amp; hoc granoipfius tergumat-tinge, voceq; fubmiflahis verbis alloquere d�monem : Adiuro te in notni-'nbsp;nenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iujfu Patrts met Loiola,(^virtute hu�M^rani benedi�li,vt de hocferuo

ex��h

-ocr page 235-

DE JESriTARFM MIE/CriIS. 115

Ibi vix adhibito adveftimcntiorasgrano,d�monem exc!amaflc. Quid me Loiola torques? Qmnes circumfpcxifl'c,ncquc Loiolam vidif-fc. Admirantibus autem d�monem dixifTe: Granum Loiol� fortius eftnbsp;omnibus vcftris cxorcizationibus. Sicquebominem libcratum Si ad So-cietatera conuerfum,eos filios Dcipronunciaflc.

'Sedquiddehisamp;aiijs miraculis cenfendumfit,finis dcmpnftrat. Quem ipfi aiuntbuncefle, vt f�ni�itudo Loiol� orbi terrarum patefic-ret : ficq; canonizatus,pro Diuoab omnibus colcrctur. Deinde vt ma-gica ilia exorcizatio,qua confecrant grana, ecu res diuina amp; prcciofa populo obtrudipolfit. Nemo ergo eaDei digito, fed Satan� inftin�upernbsp;Ignatium Loiolam,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Satan� organon, fadlancgabit. Quibusamp;

fiiosin errore detinuit amp; plures decepit.

1*1 cque tarnen lefuit� per omnia de miraculis Ignatij Loiol� fibi� ipfisconfiant:autconfimiliadicunt. Nam ipfius vit�fcriptor,quouisnbsp;caneadulantior,amp; Crctenfimendacior,Petrus Ribadcnciraillum mir�-cula fccifle negat. Illa ergo,huius jpforum Fratris teftimonio, vt Satan�nbsp;prodigiaridcmusamp; auftori remittimus.

iivlediata vocant miracula, qu� illorum Societas in peruertendis amp; feducendis bominibus quotidie exercent per fignacrucis, cbara�teresnbsp;ccrtas,cxorcizationes,amp; alias magicas incan tationes.Sic in ipforum epi-ftolislndicishabenturmiracula,qu�ipfi virtuteaqu�bencdi��jvtvo-cantjfccerint. In illorum etiam ann�l�bus amp;litcris,quas ab indicis foeijsnbsp;accipiuntjplurimarecenfent miracula, quxpcrillosin India fiant.Q^o-rum tarnen ego pleraque velSatan�prodigia, vcl mendaciaexlongin-quoallataarbitror-: eo quod buiufinodifignis,idololatricum aqu�il-lius exorcizat� cultum confirmarc conantur,neque fimiliain his regio-nibus edere pofliint. Sic vocant miraculum, quando aliquem ex do�lio-ribusLuthcranisfeducuntjamp;adSocietatem fuam pertrabunt. Etlefui-ta Schedlcr, quotics audicbatLutheranum apofiatam fa�tum efle : fiel-.lam de ccelo lapfam aiebat. Et lefuita DanielBenedi�tus,'priusHuffitanbsp;SeexPicardorum grcgc,dicere foiebat : Maius efi miraculum vereLu-tberanuminPontificiam pcrtraherercligionem,quam c�co vifum,mu-to fermonem,furdo auditum, claudo greffum amp; leprofo �fanitatem re-ftituare. Eosetiam focios, qui exLuthcranismultosfeducebant. Mini- 'Richardtanbsp;fier lefuitarumlngolftadienfis, viros Apofiolicosvocabat, quod Gen- Apoflatanbsp;tiles Luthcrani per cos conuerterentur. Sed nihil miraculofi fcdu�lione Noril/er^,nbsp;��iultorum accidit.C�m Chriftus aperte pr�dixerit: Per pfeudopropb e-

Ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tas mquot;ul-

-ocr page 236-

C X P F T FI IJ.

tas multos in errores abreptum irijta vt ctiam elcdi,fi id fieri poffer, ducerentur. Et quxfo quantum eft miraculum, quofdam ad lefuita�nbsp;' tranfirc,pr�fertim c�m expcricntia oftendat,non nifi eos exire, quos vclnbsp;publicaignominia,vel improbaegcftas, vel torpens ignauia, vel arrog�snbsp;bonorum cupido, vel turpis opum fames, vel erroris Spiritus ex noftrisnbsp;i.�ohan. 2. expulit oris? vel,vt rem paucioribus dica:qui de nobis non erant?Quan-topere ergo deijfdem gloriari poflunt ?

Confi�taillorummiraculafuntinnumera, quorum copiamrecen-fcntquotidieabhoravndecimavfqueadduodccimam:amp; � fextavfquc adfeptimam,inquibushuiufmodi mcndacibusfignisamp;fabulisfcfe,vtnbsp;Prof�r�t, loquuntur, recreatefolent. Qualiafunt, qu�defuo ad Societatemin-audent, greflii comminifcuntur. Aiius fibi d�monem : alius Gabrielern : aliusnbsp;fiioru Neo Mariam : alius Luciam : alius Loiolam : alius alium fibi apparuifle dicitjnbsp;fhytorum amp;hortatum,vt Societatem ingredcretur. Nugantur etiamfuosPatresnbsp;firtftas bine inde multa facere miracula : fuis granis quofdam alepra, alios � cx-medittt- citatc,alios � febri,alios ab bac vel alia infirmitate, liberafle. Hoc vniconbsp;ttones.nbsp;nbsp;nbsp;fine, vt mercibus Pontificiorumputridis, quandamdiuinxvirtutisopi-

nionempariant,hominesdecipiant,acfuosin errorcretineant.

Anno 158 4.Iefuit�Lucernxhabitantcs,fcripfereLandfpcrgamj virginem quandam votum fecifle,fi � febri liberarctur,quod velit lefui-l� Confeflario omnia fua numeratim recenfere peccata.-vixq; voto con-ccpto,illamfanatam. Hine auricularisconfeflionisvalorem,amp;confcf-farij illius Sandimoniam mire commendabant. Item. Fuifle feminam�nbsp;cuilefuitarum caftitasfemper fueritfufpclt;fta,quam vt probarct,vno dienbsp;duasaudiuiflcMilfas, primam �facrificulo,altcram�lefuita. Illiusbo-ftiameleuatam,nigram,buiusalbam fuifleconfpc�lam, Hincq; Icfuitatnbsp;t)uritatem,facrificuli verb impuritatem mulieri manifeftatamamp;cclc-bratam efle. Item : Fuiife quandam virginem, fatis grauiter dccumben-tcm,qu� audiuerit dcicfuitici confeifarij fanftimonia amp; dixerit .� Scio, ftnbsp;ilium hominem mihi vel afpiccre faltem liceret, quodfanitatem re�u-peratura elfem : Pattern verb virgini confultum volcntcm^virginem ac-cefliflc,qu� vifo illo, illicb priftinx fanitati fit reftitu ta : 8c haftenus, vtinbsp;aiunt, patri deuotiflima ca manfit, multaq; in illius Miflam ornament*nbsp;contulit.

Sic fuis rofarijsamp;agnis Dei ccrcis multas virtutes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diui-

nas,amp;miraculorumvimtribuunt. lefuita Sommerman rctulit mihi, V�m rofaria illius � Papa conftcrata rider cm : fuiffe in Societatefratrem,nbsp;nomn*

-ocr page 237-

�)� irsriTARVM

ii�mine Vitu'm, qui Auguftaprofedusingolftadium, in fylua obuiatn babuerit lupum, ore aut riftu diftento, ilium petcntem. Mox ergo fra-trem ilium de Cingulo foluifle rofarium,coc�; lupi caput pullafle,ad cu- Anno ijitnbsp;ius ta�lum lupus primo corruerit, moxq; cre�tus,haud aliter fugerit, ac zo.dieOit.nbsp;fi globo bombard� fuiiTet idluamp;. Oportet ergo, dicebatjbencdi�his rofa-rijs magnam incfle virtutem;quia confecraritur manu Bcnedifti,omnianbsp;bencdiccntis, hoc eft, vtipfevolebat, Pap�, cuius manus, non minora,nbsp;quam Chrifti (vt dixitleftiita Pietro Hilpanus)digitus, opcratur mira-cula.Eft cnim ille non folum typusChrifti humiliati : fed etiam exaltati. Annonbsp;au�lor�lcfuitaHofl'xo : amp; cius iudiciariam acplenariam (tcfte Icfuitaiw fe�onbsp;Bobadilla) poteftatem, ablq;cxceptionc(ProphetaFabroIefuita) ha-Corporwnbsp;�bctceadem Pontincatusault;ftoritatc,qua Chriftus(au(ftore Ottonclefui-Ofer^i.nbsp;ta)agcns. Sein omnibus omnia efficaciter(perhibentelefuitaZicglero)nbsp;operans. His mcndacibus Sc horrendis blafphemijs, quas nec ipfe Satannbsp;atrociorcsinfiliumDcicnomere �nderet, fua rofiiriavenalia reddunt,nbsp;amp;ceu reliquias Seres c�lo delapfas vendunt.Ad quorum ta(ftum,fi qu�nbsp;fiunt miracuia,nemo dubitet,ca ipfius Satan� virtute,Se lefuitarum do-lisac frau dibus fieri, quibusinterdum � Deopermittentc,corporafer-uantur,vtanim�feducantur, ficq; olim in inferno, totushomo�ternsenbsp;condemnationis damnum patiatur.

Sic fuis imagmibusjquasipfi cxfculpunt, imprimunt,8e aPapa be-ncdici curant, multa miraculaadfcribunt: quod quidam coram cis pro-cidentcsavarijsfintfanatimorbis,ideoq; cas c�ltu adotationis profe-quendasdicunt. Romxin aula Alcxattdri Farnefij,ab ilTiusnotario mihi Qonata eft imago,bcnedi�la � Pio V.cui inferipta funt h�c verba: Qui innbsp;Feftis Beat�Mari�Virginis co ram hac imagine procidens dicit ter,Patcrnbsp;noftcr,8cc.Seter,AneMaria,Sec.lucraturindulgentiam ad bis mille an-nos.Siquisquotidiedcuotusillamvcncratur:lucraturiiooo.an.indul-gcntias.Iefaita Peltanus Auguft�mihimonftrauit'imaginem�lulio in.nbsp;bcncdidarrKhancaPatribusConfcfrarijsjfcminisgpauiflimispartusdo-loribus opprel�isfuperimpofitam, continuo faciles partusoperatam ef-fcjteftabatur. Hine etiam maximosqu�ftusfaciunt: Seidololatricumi-maginum cultum ftabiliunt.

Landlperg� (oculatus teftis h�c refero)c�rat auriga,qui parochum Anno tsijf, accedens dixit:Aliquoties me Satan ad tuas vfq; ianuas comitatus eftzfed lo. �an.nbsp;licq; ipfe ingreditur,nequc me ingredi patitur.C�mque aliquandiu hacnbsp;fiaude Yterctur, atq; tandem in furtaincideret, deprehenfus ait,fe � d�-Ff anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;monio

-ocr page 238-

�5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c 4 P r r r r I r.

tnonio agitatum lixc fecifrc,amp; infaniam finxit.Vocantnr lefd�t� ,qin f�* cuntilluraobfcflum,atihibcntigitiir varias cxorcifmos , vcri�m nihilnbsp;proficiunt, quo ctiam plura adhibent crucis figna, co maiorem ille fin-gebatinfaniam.Tandem Rc�tor Landfpergcnfis muitis preculis �c cha-ra�lcribus adhibitis � tergo agnum cercum illi alligans, impcrat d�mo-Jpfeiyiz�ino nijVtinnomincB.Mari�cgr'ediatur.D�raonrefpondit Crafio:(fcdhocnbsp;nemficad ncmo nifl illeaudicbat) non egrcdiar, nifi hominem huncvcftrisinter-felocutum ccffionibusafunclibcraiicritis. Hoeautemomnesallantesfuremdice-e/fe, dice- reaudiebant : cito fanarcr, fia patibuli p�na tutus efle poflem. Poft-quamigiturlcfuit�polliccrcntur,fefuisintcrcefilonibusilium libcra-turum.-ibi continuo conualuit,quictuj fedit amp; rifi t.Ciim veroMagiftra-tus fecundum iuris rigoreracum ipfoagerc, illumq; fupplicio afficerenbsp;vellet:Icfuit�miflbadPrincipem fupplicilibello , ilium �rcftelibcr�-runt. Qui liberatusipfemet confclfus cft, �e omniaifta finxiifc, tantumnbsp;quialiberationem ipfi lefuit� promififlent. At lefuit� hoc pro miraculonbsp;in vulgus fparfcrunt,agniDei imagunculam cer� impreflam mir� com-mendantcs^illarumq;ingcntemcopiam vendentes. Huiufmodiconfi-�amiraculainnumcra dilTeminantjabfquepudoretlic�t pleriq; fciantrnbsp;b�c dolo amp; fraude peragi.

De hoe aurigaPater Lutzius,paucis elapfis diebuspofi exhorta-tionem habuit, differens dc virtutibus agniDci, quo ilium �D�monio (�quo tarnen nunquam obfelfusfuerat)libcratummenticbatur:Ag-num veroiftum conduccrcaiebatradlibcrationemab omnibns malis:nbsp;darcamp;conferreomnis generis bona: conferuare homines � tempeftate'nbsp;maris, �fulmine,grandinc, noxijs vcntis,pluuia,tcrr� motu,tonitru,pe-fte,morbo comitiali,morte improuifa,ignc,infidijs inimicorum, malo-rumq; fpirituum, deniq; ab omnibus alijspericulis: afferre parturienti-bus l�tum par^um:addcrc vires animam agentibus contra d�mones. Etnbsp;quisomniaenumeretjquibusillc blatcro,nanc ceram, aquam, oleum amp;nbsp;balfamum (ex his cnim illcorbiculus conficitur) fupracxlum cxtolle-bat ? Qu� omnia exemplo iftius aurig�, �lefuitis fubordinati, probarenbsp;conabatur.

2j. lan. Eodcmannoi584.bubulcifiliagrauifi�mc�d�moniocxagitaba-Sdp� cum tur,amp;afiquoticsfeipfamamp;fufpendcrcamp;transfodere conabatur.Pater ilia fui, filiam offert lefuitis, lt;^ui pro m ore fiio Pontificio, dant illi imagines bc-ex ncdi�iasjfulpcndunt a collo illiusEuangcli.umS,Iohannis:amp; agnosiftosnbsp;Dei verba cercos�Ver�millah�c omnialbijcicbat,dicens:Hxcfunc resmortux,nbsp;nihili.

-ocr page 239-

DE lESVlT AEVM MIEACVUS: nlhil!,ftuItiti�,qu2emeniuarcnonpo{�iint.Nectemerc hoc fac�cbat,y�;�c��yo-diucnim Auguft�Euangc�icas concionesaudiucrat,amp; falfitatcmifta- latus, innbsp;rumrerum cognoucrat. Icfuit� ver� pergebant cxorcizationibus,fcdNo/�fo-abfq; profe�iu. C�mver�mulicrcuI�qu�damaftanteSjNicodcmi in- wio Ladf-ftar tidcm fuamcl�mbabentcs,dicerent, Omittamusbasres:neq;cnim pergen�.nbsp;ilia cas fufcipit, aut in cas credit : quin procidamus in genua, amp; oremusnbsp;Dominum Chriftum Iefiim,vtlibcretcam, Quibusauditis, virgoillanbsp;aitzDicitc Icfuitis vt abeant. Illi cnim me non i uuant,fcd magis excruei-ant.Pue! la ergo poft dies non adeo multos prccibus piorum libcrata,ca-tcnis foluta,patrcm amp; matrem relinqucns Auguftam rcdijt, Euangelionbsp;Chriftian�fidei fc totam addiccns.Icfuit� verb homines mendaccsamp;nbsp;impudentes, feripferunt ad alia collegia, fua ope pucllam � d�mone li- 2,The�.2.nbsp;beratam.

Et huiufmodi multa funt,vt dixl,lcfuitarum notoria ac manifefta Wcndacia, quibusipl� magis, qu�m pifeisaqua, amp; poreus luto delciftan-tur, ijsq; ccu glircs fom.no, faginantur. Qiias etiam pro fpiritualibus amp;nbsp;corporalibus miraculisvcnditant. Qimrum omnium audoreft Satan:nbsp;Caufa adiuuansIcfuit� :Coniun�:a,m�dacium, fraus,doIus:Fincs,ido-Iolatria,cultus prohibitus,adoratio ftatuarum, honor d�moniorum,amp;nbsp;qu�ftus:Eucntus,cxc�catio,crror,perditio.

Pcrfuadentautcmlefuit�hominibus,qu�diuucntur pcrftatuasamp; imagines,vel alias rcs � Papa in hos abufus magicc confccratas. Sic cnimnbsp;garrircfolcnt: En,finullahifceine{retvirtus,nonadiftahominesfana-rentur:d�monesamp;fpclt;ftranon fugarentur,amp;c.Vcr�m quisChriftiano-i^m ignor�t? non ftatuas,non imagincs,non cercos orbiculos,non cruels fignum,fedipfosd�moncs,quipcrminuDeihomincspri�sin morbos conicccrunt, cofdem, ex colluiionc quadam cum leftiitis difeeden-tcs,rurftis fanare: vel ita il 1 os cxc�carc,vt le �grotos putent.-putent itemnbsp;fe hoc vel illud vidcrc, etiamfi illarum rcrum ver� nihil fublit : vel deni-que talcs pcrfonas,�Icfuitis,Satan� organisjfi�bftitui amp; fubordinari,qu�nbsp;muncribus corrupt�, quod illi volunt, fingunt, fimulant, dilfimulant,nbsp;falfosq; teftes agunt.Itaq; neque ftatu�,ncq; imagines, ncque cerci �ne-que alia illos � morbis liberant:fcd fi quid talc fit,a d�monio fatftum pu-tabimus, ficuti in biftoria S. Bartholom�i legimus de diabolo Indico A-charoto ' qui,aducnicnteBartbolom�o, rcfpondere amp;�gros fanare de-fij t.Iam autcm,poftquam Icfuit� in Indiam irruperunt,rcdijt:amp; Ttlcfui-t� i n Indicis fuis Epiftolis teftantur, ipfos fuos filios vocat, illis rcfpon-H J detiSc

-ocr page 240-

l|� ' c P r T F t � L

dct, amp; per illos�miracula f�cit. Nam vbi Dominus, vt BartholoW^�� charotusilledicebat, d�moncm emittit,vt hominum corpora l�dattnbsp;prorapto id animofgaudent cnimnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�iamp;mi ifti mortalium malis) fa-

ciunt.Hominesautemcorporibusl�fispIerunq;falutcmaliundc,qu�m �Deo qu�rerefolent. Qupd vbi fit, pcrmittitur � Domino, vt miraculanbsp;ipfi d�mones facere pofTint. Qu� c�m vident hominesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, exc�cati,

feu etiam neutrales,ad ftatuas �c rcs iftas,quibus d�monia infunt,vel per qu� opcrantur,dccurrunt, ficq; d�mones amp; corpora amp; animas illorumnbsp;1 ucrantur. Quod fi ver� Icfuit�, c�m in India,turn alibi, ad cxcmplumnbsp;Bartholom�hhomines�ftatuisamp;d�moniorum cultii,�d Chriftum de-duccrent : ficret, vt d�mones,lemuresdares, fpc�tra 5e his fimilia d�mo-niorum generafpontcfuadifccdercnt. Sicut,Deibeneficio, mmaiorinbsp;Germani� parte fa�titm efi:,poftquam vir Dci Lutherus lucem E�ange-lij,ac folem iuftiti�,ex pulfisPont-ificiarum tenebrarum PrincipibHS,adnbsp;falutem omnium credentium, concionibusfuis illuftrarcc�pit. Quianbsp;autem Icfuit� funt fidi myfteriorum Satan� difpcnfatores, amp; opus eiusnbsp;diligenter vrgent : ide� d�mones, ccu fpiritus tamiliarcs, ipfis adfunt,nbsp;neq; cedcrc volunt,nifi illi iufferinr.Pater cnim mendaciorum,filiorurnnbsp;fuorum voluntatem facit,amp; in omnibus cos ceu yrns�iif obfcruatx�m �nbsp;ipfi vicilfim Patris fui voluntatem prompte exequantur. Non h�c � menbsp;illis affinguntur,fed qu� inter ipfos amp; vidi amp; audiui, h�c de illis bona fide refero.

Anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paterlohannes in difcumillud rfpcdaculum fa�i fumus Deo amp;

Angelis,exhortationem habens inter c�tcra dicit : Mihi cr�dit�; d�mo-nes vbiq; nos fequuntur.Vienn� fratrem, fine Rc�loris voluntate egrc-dientem,ad Prouincialem comitatus eft,eumq; ceu inobedientem abri-pcrcvoluit. Item: volebantante 18.annos MonachiadD.Vdalricum� Auguft� d�monium eijccre,vcr�m noluit illud exire.Interrogatum curnbsp;nollct? rcfpondit, non pri�segrcdiar,qu�m tr�s meinigri filij,quiD�l-.nbsp;ling� hue proficifeuntur, aduenerint. Ad ingrelTum ver� illorum, d�monium egrelTum. Sic Viennenfium lefuitarum Reftor fcripfit Augu-,nbsp;^^�^^^i^�^�^�pucllam�d�monioobfcffam , nullis exorcifmisliberarinbsp;potuifle : tandem ad templum lefuitarum du�am, liberatam, amp; de ilianbsp;eiedlos 12 d 5 2. diabolos. Et in fine literarum addit : multos dixilfcjnun-quam egreirieircmus,nifihucdu�tifuiiremu3. Tandem feribit: vltimusnbsp;videtur mihi fuiife Pr�ceptor Lutheri,quia more Lutheranorum multanbsp;contra noftram Societatem amp; religionem dixit. Hanc epiftolam ipfelc-

-ocr page 241-

DE lESri TARTM MIRACFLI S. a^t gijamp;�lIuftriComitiSchvveikardo ab Hclffenftein fuperioris pr�fe�linbsp;munus Landfperg� obeuntijin Gcrmanicam linguam tranftuli.

Pater c[uoq;LutziusLandfpcrg�IefuiticusConcionator, velpo-ti�s infulfus nugator,calc�la,pro concionc dixit: En videtis noftr� reli-gionisveritatem,Luthcranorumvcr�falfitatcm,NamnoftrinupcrVi-enn�devnavirginealiquot milliad�moniorumeijccerunt. Noftriet-iam multa bine inde miratulaopcrantunqu�Lutbtranifaccrc non poC-funt. Falfaigitureftilloriimreligio. Nosfacimusmiracula, amp;ijsno-ftram religionem confirmare ponumus. Lutberani verb ne quidem ca-ncmautequumclaudicantemfanareponunt. Ver�m refponfio facilis cft. Neq; cnim nobis miraculisopus cft : quia non nouum Euangeliumnbsp;affcriinus:aut alium Chriftum docemus:nec nouum fymbolum aliam E/We dijp.nbsp;orationem dominicam,aut nouaSacramcnta,vctcrivcr�Filij DeiEc- Heerbr.denbsp;clcfi� incognita,aflerimus:fed cadem, qu� ipfe Saluator tradidit, qu�q; miraculifnbsp;cum S. Apoftolisftupendismiraculisconfirmauit, docemusamp; Ecclefi� Ap.nbsp;proponimus.C�m igitur h�c omnia iam ante � Chrifto abund� miracu- 23, Feb,nbsp;lis fint comprobata,ad quidopusforct nouaaf�erre? Atverblefuit�,nbsp;quia noua amp; tempore Chrifti inaudita dogmata proferunt : qualia funt,nbsp;idololatrica mortuorum inuocatio, borrenda Ccen� dominic�in Mif-f� facrificio prophanatio, animarum ex fiditio purgatorio liberaiio, i-dololatrica ftatuarum amp;imaginuin adoratio : fane nouis ctiam, ac fidi-eijsfallacibusq; miraculisipfisopus cft,quibusfuafigmcntaapudmifc-r� fedudos amp; errabundos homines probent. Sed eadem nota cft Anti-ebrifti amp; feruorum eius:quorum aducntum,Cbriftus amp; Apoftolus Paulus pr�dixerunt, fore in om ni virtutc amp; fignis, prodigijs mcndacibus, amp;nbsp;inomnifedudioneiniquitatisfecundumoperationcm Satan�. Exhisnbsp;Igitur ipfis miraculis,quibus pro pelle ouina ad fuos errores ftabiliendosnbsp;lefuit� vtuntur, eofdem Satan� organa amp; Pap� feu Anticbrifti manci-pia elfe agnofcimusamp;publice profitemur.NosinterimEuangelioCbri-ftijdiuinis miraculis abnnd� fatis confirmato credimus, quibus qui nonnbsp;credunt,nec fi quotidi� innumeraederentur,credituri crant.Sicuti amp; o-lim ncc Scrib� nec Pbarif�i(quorum bodie fuccelTorcs funtlefuit�)nbsp;tem porc ebrifti amp; Apoftolorum, lic�t fubinde amp; quotidic ftupenda abnbsp;bifee ederentur miracula,ijs moucbantur,vt Euangelium ampledcren-tur. .

Porrb nec boc filcntio pr�tcrcundum: quod licct lefuit� mult�m ��iftis fuis miraculis iaditent ; f�ppc tarnen in iis edendis confundantur.

Sic no-

-ocr page 242-

�j� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P r T r I J 1,

SicnotumeftlefuitaiTKjuendamlarua d�monssindutum, amp;anc�llaift cuiufdamfuggerijabEuangelicafide adPontificiasidolomanias,mira-culos� abripcrecon�tem,ab �quit� gladio transfofTum efle.Sic AuicnnXnbsp;a Ri(h,ir- volentesexufcitarcmortuumfuntc�fufi.Sic^antepaucos annosmira-duilefuita culosc,vtaiuntipfi,Com�diasamp; Trag�diasagentes,Monachij cgrcgi-Caluini- um cdidcre Stratagema. Nam chartaceus Lu�erus quidam abipfisinnbsp;fiii affin- Trag�diaexuftus,cflammisStcincribusrurfusexurgens,fenn�totamnbsp;Principis arcem in cineresredegiflct. Nonne Lutherus, Spiritu Ei�� in-cenfus,in vos Baalisfacrificulosjprecibus fuis talem ignem de c�lo pro-uocauit ? Qwn amp; oper� prccium cft expendcrc, qu�m animofi fint hinbsp;^c�v^')!i'f;i�gt;z.Cuiusreic�mPragtetumVienn�in procefiionibusfuisillu-ftriaedid�rcfpecimina,annisChrifti 1576. amp;1577. inquibusvnavelnbsp;altera fella fubuerfa baud aliter, ac fi c�lit�s fulmina ia�la fuiffentjCor-ruerunt,difFugerunt, C�farem appell�runt, amp; h�reticosfeuLuthera-nosomnes,quafifeditionemmouiflcnt,damnatx)svolucrunt.

Anno lyyo Vnicum adhuc addam miraculum, quod Canifium fccilfe refert, apoftata Ifengr�nius,�nlibrofuodeMariainvetcriOttinga.-inquoamp;nbsp;fummalefuitarum Leuitas, amp; extrema vanitas, atq; maxima mentiendinbsp;libido, deteftanda deniq; idololatria confpicientur.Nam totum infum-fit,incantatorifteCani�ius,triduum,Diuosinuocando,multas�dolola-trias exercendo : abominabile Miff� facrificium f�pi�s iterandojamp;innbsp;honorem Marias celebrando : donee tandem efficerct, vt B. Maria vir gonbsp;puell�obfefl�apparerctJbimal�habuifleSatanam(rcfertlfcngr�nius)nbsp;quod Maria virgo adorarctur. N am qu�d Deus adoraretur, non vfquenbsp;ade�indigne tuiit. Canifiusergo miraculumadornans,non iubet d�-monemegrediinnomineIeSV Christi (vt Apoftolifecerunt)fednbsp;noua forma vtitur.Nam adiurat d�monem innomineMar��.Quodau-diens d�mon ita obftupuit, vt nouum etymon nominis Canifij depro-meret, vocanscum canum excoriatorem, ( (tit ��binhffdjtll�cr.^ Fit indenbsp;Canifio Cerberus ille adeo familiarisjVt eidem pr�diceret, qu�do egrc-divcllet,nimirumvbiviginti quatuor vicibuspuellamafilixifTetzfeptiesnbsp;propter patrem St matrem; fepties propter ipforum fuperiores : quin-quiespropter Fuggerorum familiam, amp; quinquicsad cxplcndam fuarnnbsp;ipfius libidincm.V er�m banc libidinem Canifius facile ei exeuflit. Namnbsp;allato trunco illius ftatu�in veteri Ottinga, amp; � tergo capiti puell� ob-fefl� impofitoilliic� exclamauitSatanas:Dimitte me � meretrix:vt quidnbsp;me tam virulenter calcas ? At Canifius, d�monis Pr�ceptor, cogit eumnbsp;vthoC

-ocr page 243-

DE JESriTARVM. MIRACVLIS, xjj vthocconuitiumreuocet,amp;laudcsMari�dicat,fep�es tcrram ofcule-tufjamp;quod inauditumcftjVtChriftumDeumadoretjamp;quinquicsora-tionem dominicam,totiesq; Salutationem angcli�atn recitct.^in imonbsp;diabolus fit bonus catholicus, hoc eft, Icfuitarum fenfii, Roman� reli-gionis aflertor.Nam pro ipfis intercedit apud Mariam dicensiAucMariittnbsp;gratiaplena,gratta amp;mifericordia tuafit cum omnibus in hoc temflo verfintibus.otanbsp;Deumpro ipfis.Kc tandem Catholicis concionatur diccns. En Chriftiani,nosnbsp;diaboli cegimut obedire Maria, vosipfiobedientiamnegabitis'i'Tit.ndzm ergonbsp;cgredi coaft� exclamauit Sc f�pius ingeminauit: r�,vlt;lt;, vlt;e mihi mifero-.intranbsp;viginti annorum fiacium nulliu damoniorumtant�termentis fHb'ie�luffuit,quantifnbsp;Ehem D�mon,capc tibi hoc,amp; inpoftcrumtibialefuitistimercnbsp;difcas.

Haec Sc tdia. funt pr�claraillalefuitarum miracula. Et quis e� non admiraretur ? c�m ijs inuocatio mortuorum,MarioIatria amp; Miflx facri-ficium confirmcntur,maximiq; fru�lus inde adlefuitasredeantPQi�snbsp;verb lefuitas Chrifto Domino non pr�fcrat,vt qui d�monem(id quodnbsp;nulpiam Chriftum fcciflelegimus)Deum inuocareamp; pro hominum la-lutc intcrcedere cOgere ponint?Chriftus enim d�moncm fimpliciternbsp;ad orcum rclcgauit,eiq; dixit, Obinutefce : Canifius verb eum aduocat,nbsp;amp; vt loquatur,palinoaiamq; canat,imperat. Et quarc non ? Accommodant enim fefe Filij ad Patris fui naturam amp; mores, amp; in ijs ilium prouo-cant, ac rurfus demulcent, in quibus ipfum fponte fua obediturum no-uerunt.Itaq; de iftis fuis miraculis vfq; glorientur,Satanx h� ran� Sc lo-cuft�,ac fi ita cum rationeinfanirc libet.etiam triumphcnt.Ego ilia,ecunbsp;diabolica figna,vt Chriftus monuit cauenda:lefuitas quoq; ecu viuanbsp;Antichrifti organa amp;idoli Romani mancipia,deuitandaccnfeo.Nam amp;nbsp;Societatis regular,amp; illorum vota,ftudia, religio amp; miracula argumentonbsp;funt,illorum fidem efle nouam,SfChriftiSc Apoftolorum diuerfam Scnbsp;alienam. Alioquin enim Chrifti amp; difcipulorum cius miraculis, quibusnbsp;fatisEuangclijdoclrin�confirmatacftjContenti forent.

Deum�tcriuim patremDomininoftri IesvChristi totaani-micontentioncprccor, vtnosperSpiritumfan�lum in agnita veritate confcruct amp; confirmct:atqueSatanam,cum filijs fuis Ic-fuitisjVfclociterfub pcdibusnoftriscon-

tcrat. Amen. -

Gg CAPVT

-ocr page 244-

c � P - r r : 1.1. � CAP VT IX.

lefiitarumdo^rina.

A M Quoniam falfitatcm miraculorum Icfuiticorutn de-monftrauimuSjVt vel tandem ad finem perueniamus,pau� cisetiam depr�cipuis do�lrin� illorumarticulisagemus.nbsp;Qups tarnen recenfebimus potius, quam operoserefutarnbsp;bimus.-cum eorum falfitas in noftrorumTlieologoruranbsp;libris,pr�cipu� verb in difputationibiis D.Do�loris lacobiHeerbran-

D. Vtii�hel mi Biden-taehif.

D. Jacobi Andrea.nbsp;D.Nicolainbsp;Selnecc.

di,Pr�ceptorismeifideliffimi,amp;inlimatiflimoillo examine Tridcntini conciliabulij� Clarifltmo Theologo D.D.Martino Kemnitio ( pi� me-mori�)inftituto,plan� Sc perfpicue fit demonftratajamp; ita refutata,vtn�nbsp;verbulu quidem,quo folide cos falfi arguant, lefuit�c produccre poffint.


2). Heshu^


t. De�icra Scrtptura.


PRimb ergo facraBiblia,hoc eft, Propbetarum amp; Apoftolorum ferJ-pta, per ipfum Spiritum fandum , ian�lis Dei hominibus infpirata� Tocant ; cereum nafum,materiam litis,librum h�reticorum,litcram,nbsp;Pide Tor~ � mortuam,occidentem,ambiguam,obfcuram,Tariam,mutabi-reCem Gre I^m,infufficientem :Dicunt item,Scripturas (facras^eflead tempusad-r^tum de aptatas,amp;varieintellcdas,fecundum currentem vniuerfalem Ecclefixnbsp;Valencianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mutatoautem ritu iterum fententiam mutari : Sc mutatoiudicio

quot;rolettim Ecclefi�,mutarietiam Dei indicium. QMrenecmirum,fipraxisEccIc-amp;c. lefui- nbsp;nbsp;vnotemporeinterpretetur Scripturam vno modo, amp; alio tempore

alio modo.

Cufamu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lefuita Fabricius Rom�, in vinca, quam Nobilis quidam, lefiiita

P.pifi.2.3. fad�uSjSocietati donauit,c�m mecum dePap�auftoritatcdifputaret, 7.devfu aflereremq; vnicum omnium dereIigionecontroucrfiarum,fupraPa-foni.quem pam amp; Concilia, iudicem efle facram Scripturam, � Deo per Propheta-imitantur rum amp; Apoftolorum njinifterium traditani:ridens aicbat, Si quis Con-Jefuita. ciliorumamp;Ecclefiafticorumcontrouci'fiarum iudicem facraBibliafta-Annonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuatjbaud aliter (^vtor ipfius verbis) ineptirc folet, quam qui in foro iu-

iWWtWW conftituat. Eft enira facra Scriptura litera m^

-ocr page 245-

DE lESriTARTM DOC'TRINA, t55 t� amp; mortua:quam folusPapa^qui eft,viuum Dei verbum, viua.lexjamp; vi-uus interpres,rc(�� interprctari nouit.

Gregorius de Valentia Landfperg� mecum de Chrifti omnipra�-fentia difputans, ait:SchmideIinus Germanus nugator ( fie cnim appel-labat eum , quod Germanica lingua,cuius ipfe ignarus efl:,mendacu ipfius refutaffet ) vrget contra me ipfum verbum,To phtov ; neque negarenbsp;poflumjipfum reliquosLutheranos pro fe literam babere.Sed nos ne-queliteram neq; literalem fenfum,fedfoluraCatkolicumintellc�:umnbsp;requirimus(per Catholicumautemintelleftumintelligebat,Pontifi-ci� feu Roman� Synagog�, cumprimisautem Pap�,intcrpretationem)nbsp;� quo dum difeedunt vbiquitarij ifti,nunquam confentire poterimus.nbsp;Nobis enim neq; fas eft, ncq; licet, � Papx, qui fenfum Scriptur� tenet,nbsp;interpretatione diflentire.

lefuita HofteusjRom� in monte di cauallo apudS.Andream,cum vrgerem particulam vniuerfalem in inftitutioneccen� Dominic� : Bibite ex hoc O M N E s : refpondit. Nan ipfum verbum ,nec verbofumnbsp;fcnfusjfed Ecclefi� Roman� mens tibi contemplanda eft, amp;.qu� ilia ordin�r credendafunt.H^ecaflirmat per, O m n e s , folos facerdotes intcl-�gendos cflc,amp; vniuerfalem ad folos Miflam celebrates reftringendam.nbsp;Oportet cnim nos Scripturamomnemeofenfuaccipereamp;intelligerc�nbsp;quern tradidit Pontifex, Cbrifti vicarius : qui c�m fit Ecclefi� caputCo-uimnaSi fundamentum veritatis,crrarenonpoteft.

Turrianus mecumdeiuftificationeconferens aiebat. Non Pauli Verba,fed Ecclefi� interpretatiotencndacft.H�c enim eft viuus verbo-.nbsp;riUmPauliinterpresnllafuntliteramortua.

lefuita Pater Georgius apoftata Ingolftadij.mecumdeomnipo-tentiaamp;omnipr^fentia CbriftiDciamp;hominis confercns,dicebat.-C^d mihi prefers S. Scripturam, quam quilibet h�reticus pro fe cit�t. Egonbsp;dico de Chrifto.-Mc non femper vobifeum habebitis. Tudicis; Egonbsp;Chriftusftotus Deusamp; homo,vna hypoftafisfeu perfona) vobifeumnbsp;fum vfq; ad confummationemfeculi. Quisigitureritindex?Refpon-debamnpfa Scrip tu ra. Refpondit .� abfi t. Mutus enim iudex fententiamnbsp;ferre non poteft. Ergo non Scriptura, fed Pontifex Romanus ,�amp; Ecclc-fiaRomana iudicatrix eft controuerfiarum. Huius ctiam non illius ver-bisjftandumcftjficontroucrfiarumfinem habere voluerimus.

lefuit� Colonienfes vocant lacram Scripturam fermoncmabbre-watum,imperfe6tara dodrinam,qu� no omnianeceflariaadfidem, bo-Gg t nosmo*

I

-ocr page 246-

2}(y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A r r T I X.

nos mores amp;b�atam vitam confequendam,contineat: banc tradition!-buseflccomplendam. ExScripturaenim certum amp;ratumintclle�ut� dari non poffe :fed cfle earn plumbeum inftrumcntum, quod amp; Catho-licus 8c H�reticus fu� fentcnti� aptar e poflit.

lefuit� Italici cur�runt, ne Biblia facra lingualtalis vernacula im-primercntur. NcopbytisquoqueLandfpcrgenfibusgermanicaBiblio-rumlc�Honcomnin�eftinterdi�lum. Illa cnim dicebat IcfuafterPietro, citius h�reticum Lutheranum, quam Catholicum Romanum facit.

Itidem in omnibus locis,vbilefuit� graflantur, peftcmq; Pontifi-ciam difleminantjomncs Laici � facr� Scriptur� le�cione arccntur. Si a-pud quem Lutheri verfionem germanicam deprehend�t, earn auferunt amp; comburant :ipfum verb h�refeos infimulatum,grauitcr puniri curant. H�ceftIefuitarumdefacraScripturafentcntia,exiIlorum feriptisnbsp;8c ore ndeliter,amp; ipforum quidem verbis,addu�ta.

Non parum autem refert, diligenter obferuarc, quanti nouus hie lefuitarum ordo facram Scripturam faciat.Ex co enim vnico abunde fi-tis cognofei potcrit, quam verc fadioni 8c (c�x fu�, l�crati���mum IE-sv nomenaffingant. Etcnim nemoncgarepoterit,omniurcligionumnbsp;ordincs, in fuorum Audorum r�gulas ita iurare,vt easmiris modis pal-fimdcpr�dicent. SicDominicaniregulamDomini, Francifeani regu-1am Francifcijfuprac�loscxtollunt. Atquiintcromncs Chrifti fidelesnbsp;confi�t,IeSV Cnrifii 8c ciusApofiolorumregulamaliamnullam fuif-fe,quam Scripturamfacram Canonicam. Hanc regulam diligenti/Timenbsp;commendatSaluatorapud lohannem cap. 5. ScrutaminiScripturas.innbsp;quibusvitam�ternamhabetis. Et D.Paulusomnibus,quiiuxtahanCnbsp;regulam inccdunt,pacemamp;mifericordiam Dei pollicetyr, Gal.�.Et ncnbsp;quem hominum h�c falutis confequend� r�gula amp; norma latcrct,DeuSnbsp;curauitjVt in omnem terram exiret hie canon amp; r�gula Apofiolorum,nbsp;Pfalm. ip. Si itaque lefuit� veri I e s v Chrifii fedatores eflent, vx fidi-tio fuo nominef'c apud omnes ven ditarc conantur,an non mcrito hancnbsp;Chrifii regulam (facramScripturam)plcnislaudibusvcheredcbebant?nbsp;At quid taciant?

In cen/ura nbsp;nbsp;nbsp;Prim�m blafphemant 8c cal umniantur, verbum illud, quod ex Spi-

Colmienf.r-rws f�ndiinfpiratione�Prophetis Sc Apofiolisferiptismandatum efto traditionibus Roman�Ecclefi�amp;tacitisnbsp;Paparum confuctudinibus, Conciliorum amp; Epifeoporum decretis, ccunbsp;aflumcn-

-ocr page 247-

D� IFSri TARTM. DOCTRINE

aff�mcnto quodam, firciendum,perficiendum amp; adimplendum. Qua: calumnia,vt non eft noua, itaomnis generis traditioncsinutil�sjqu�-ftioncsinanes,confuetudinesmalas,fuperftitioncs varias amp; idoloma-niasinnumeras, quitus totus Papatus,ceu putridus cafcus,vermibus,nbsp;fcatetjihtroduxitamp;EcclefixDciobtrufit.

Secundo S.Scripturam inpr�cipuis fideiarticulisamp;Deimandatis cercumhaberenafum,nullum ccrtuin traderc intellc�him,fed variosnbsp;fenfusparcre,amp;auditorcsdubiosdimittere,criminantur.Haccalumniay{i//^^nbsp;loco verbi diuinifuafomniaamp;proprij cordis figmcnta,mifcr�fedudis^^^^^^^.nbsp;populisobiecerunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tol. 117,

T ertiojSacf am Scripturam adeo elTe obfeuram amp; perplexam,vt ne quidem dodiffimus planam ex ea fententiam, proferre polfit, proteru enbsp;enunciant : Verum autem eiusintellcdlum cxPap�,Cardinalium,Epif-coporum,Pr�latorum, Abbatum,Monachorumamp;cumprimisIcfuita-tum dccifionibus pctcndum,eoq; ftandum efle. Hac calumniaobtinuc-runt,vt fub regno Pontificio facrorum Bibliorum Icdio inter laicosnbsp;prorfusfitfublata,amp; pro viuis amp; limpidis Ifra�lisfontibusturbid�ci-nern�amp;lacuna:humanarum traditionumturpiHimarumq;fabularumnbsp;fjntobtruf�.

Quarto, quodomniumgraullTimum eft, facram Scripturam pu-Fo/.ar. tant elle non tant�m imperfediorem amp; obfeuriorem , fed amp; magis no-,xiam,quam vt ab omnibuspijs vellegi,vel inteliigipofTit vcl debeat.nbsp;Hac calumnia,perfuafcrunt nmplicioribus,non aliunde,quam cxBibli-orurri ledtione n�rcfes nafei, ac proinde fatius c�e, ab omniillorum le-ftioncabftinere,qu�m feipfumvarijs amp; incertis fententijs involucre.nbsp;Efle cnim,vt etiam in VVormatienfi Colloquio dixerunt, Scripturamnbsp;fandlam materiam litis amp; officinam h�reticorum.

Ver�mquiafacraScriptura,Spirituifandloeft,verbumpuru namp; lucidum,lucernaitem pedum noftrorum,quam fcqui debeamusinoslc-fuitasipfamfacrofanctamamp;.'adorandam Trinitatem biafphemaredici-tnus,dumfeabiose de Scripture fandia,aDeoprofed�aloquuntur,amp; vice vcrfaconfitcmur, facram Scripturam efle perfe�iam, puram, quouisnbsp;auro amp; argento, etiam per ignem feptuplum probato, mundiorem eflenbsp;Vocein Chrifti:fermoncm veriratis: verbum vi��:canoncm,rcgulam,te-ftimonium fidclc,rcchiiin,illu minans. Ipfis autem traditionibusRoma-n� Ecclcfi� Sc Pontlficum decretis,amp;Vcfcouitarum(vtltalico vtar vcr-bo.Vcrc cnim iftiEpifcopiouibusChrifti vefcuntur:easq; non tondent,nbsp;Cg 3 fcddc-

-ocr page 248-

c A P r , T IX.

fe4 dcglubunt)placitis,amp;Pilatormn decifionibus,amp;:Monachorum fbtW-nijsfqu�Roman�Ecclefi� principiafunt,ex quibusSynagogaiftacom-pofita eft) omnia ilia, quibus facram Scripturam calumniatifunt,in quarto modo competerc aflerimu�.

Ex his verb abund� fatis confi�t, hofee hypocritas, non ( vt prac fc fcrunt)lESV , fed Antiochiillius Epiphanisamp;DioclctianifociosefTc�nbsp;quia pari tyrannidcjfacra Biblia tolli,per vim populo Dei eripi, amp; in fo-ro publico ( ficut in Bauaria fupcrioribus annis faftum ) comburi cura-runt. Digniipfi,qui ingehenn�igniincxtinguibili iuftas talionispce-nasluant. Viderint ergo hi lefuaftri herefiarch�,amp; Archipapift�, magi-llriprauijamp;ipfaimpietatemagisimpij.quidChriftoIefuiufto viuorumnbsp;Scmortuorumiudiciintremendoillo iudicij dierefponfurifint, quodnbsp;Spiritum fandlum accufant, quafi Ecclefi� verbum fallax, ad decipien-dum accommodatum,materi�m litis,amp; h�refium caufam oh truferit ? I-pfi quidem Deo, rationes, quibus fuum tueatur verbum, iam funt para-t�:fed quid lefuit� ad fuarum blafphcmiarum excufationem afferre vc-lintjipforum eft mature defpicere: Non patrocinabitur turn ipfis Papxnbsp;au�loritas,non Magnatum beneuolcntia: fed furor Domini, ad nouiffi-roainfernivfq; omnia dcpafcens,eosconfumet.

CcrtefilcfuitarumNouitius quidam de regulis, ab impio amp;pro-fano milite Ignatfo Loiolainuentis,tam fcabiose loqueretur,velfal-. tem illas riderct ; lefuit� eum flagris,ceu lud�i Stephanum lapidibus,adnbsp;internecionem vfq; ccderent. Num ergo Dcum inultum dimiflurumnbsp;putabunt,qu�d ipfi facram Scripturam, vnicam Chriftianorum � I e s Vnbsp;Chrifto pr�fcriptam amp;commendatam regulam non folum petulanternbsp;ridentjfed etiam abfq; omni pudore t�m audaftcr calumniantur amp; blas

ant.

An non omnes ChriftianiDeum orcnt,vt hanc peftem ab Ecclcfia fuaveltandemauertat? AnnonfupplicesfiantMagiftratui amp;Ecclcfixnbsp;nutrieijs, vt hofee lupos amp; Satan� feruosab ouili Chrifti arceant? Certdnbsp;omnium eft, qui in Baptifmo Chrifti nomen dedcrunt ,Icfuitas eeu pu-blicam peftem, non tantum vitare amp; fugere : fed amp; precibus, atq; omni-busmedijsaDeo concc/ns,per pium Magiftratum,lcgum diuinarumnbsp;cuftodem, cos aduenientes propulfare, necpermittcrc,vtillorum doli�nbsp;amp;fraudibusgrcxDominiinficiatur,fcducatur,pcrdatiir.Ncq;vllo modo libertatem legendorum facrorum Bibliorum nobis � ChriftoDomi-po conccffamjPontificu^ tyrannidi 5c lefuitarum Ubidini fubij ciamus :

-ocr page 249-

DE lESriTAHVM DOCTRINA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23�gt;

fed pic, lib�r� J fidelitcrSc diligenter verbumDeilcgamus,fcrutemur,J{gt;Zj'./. nicditemurjamp; vitamnoftram adprarfcriptum mandatotumipfiusinfti-?�lt;/�gt;.�.nbsp;tuamus:Spiritusenimfan�lustaiesleftorcs amp;auditorcs beatos pr�di-cat: amp;^cncrofiorcsTheflaloniccnfium Berrho�nfes egregi�commen-dat,quod non tantum Pauli amp; Syl� condones audiuiflent : fed amp; quoti-di�inScripturisfcrutatifuiflentjann� omnia fecundumillorumconci-D�lt;f./^.nbsp;ones fe habercnt.Ipfe quoq; Deus Pater,non traditionarios iftos,feu le- Hdatth.i?*nbsp;fuaftros,fcd filium fuum audieiidum mandat.

Porr� quod Icfuit� non Scripturam,fcd vel fe folos,vcl Pontificios tantum audiendos tradunt.boc folo fit fine,vt bis dolis amp; fraudibus, Bi�nbsp;bliorumfcilicetfurtoamp;rapina,multipli�es fuasidolomanias Se nefan-dos errores eo facili�s dcfcndere,fuosq; fubPap� tyrannidc,captiuos re-tinerepofl�nt. Hancetiamobcaufam,ncgantcumLutheranis ex Dcinbsp;Verbo difputandum ( quia nimirum nihil fuorum ex eo probare pof-funt) fed traditioncs amp; Concilia Roman� Ecclefi� vrgenda, amp; vi ctiam Cenfitr.nbsp;externainuocatobrachiofcculariobtinendaeffe.Vndeetiam hoccon- Cohn-fal,nbsp;filium fui� communicant : ex quo cuius Spiritus filij fint,iudicium defu-mi poteft. Si Lutherus an tc 4O.annos, gladio aut igne fuifl'et fublatus, amp;nbsp;reliqui quoq; do�trinam dus ex verbo Dei prolatam, defendentes, parinbsp;modo toilcrenturmunquamEccIefia Romana tanta damna tulilfetjne-^ue quifquam bodic contra cam infu reere auderet, Sed illorum ran-nis nihil proficiet. Qui enim in altis habitat, irridebit cos, fceptroq; fer- �pfalm.2^ 'nbsp;reo illorum confiliaamp; artes confringct,diiripabitamp;contcrct.Ver�mdcnbsp;boe errore fatis,ad alium tranfeamus.

2. De Per�na offcio Chriflk

De Chrifti Perfona amp; officio falfafcntiunt,falfaloquuritur,falfa fcribuntamp;falfa docent.^

De Pers o KA dus idem, quod olim Neftoriusamp;hodie Cinglia-ni,fentiunt.Nam naturas vnitas diucllunt, amp; duas ex ipfis perfonas, feu duos Chriftos conftituunt;vnum omnibuspr�fentcm,omniaguber-nantcm,alterum localem Scccrtoc�lilococircumferiptum. Namo-mnia dida Scriptur�,quas toti Chrifto,fcu Perfon� illi,qu� infeparabi-liter,inconfus� amp; immutabiliterDeus eft amp; homo,hanc diuinx maiefta-tis gloriam adfcribwnt, quod pr�fens fi��l�fi� fu� earn inbabitet,amp; pr�-

-ocr page 250-

it, fummationem f�culi.Ibi dicunt:Vocula �GO,tant�m de diuina natura�


fens omnibus creaturis dominctur, de fola cius diuina natura interpre* tantur. Verbi gratia : vbi Chriftus dicit:Ego fum vobifeum vfq; ad con-feu de ChriftojOua Deus eft,intelligatur:non autem de Humana natura�nbsp;quae localiter ad c�lum afcendit,nec pr�fens eft,doncc vltimo die murt-di ingruente ad indicium rcdcat.

Gregorius de Valentia dicere foiebat: Chriftus eft vbiq;; fed quOquot; modo ? Sic ; quemadmodum Epifeopus Moguntinus,dicitur Dominusnbsp;Moguntiac,ctiamft iam Auguftse in Comitijsagat:ItaChriftusdicitutnbsp;fua potentia vbiq;,licet corpore lit in eo c�li loco,ad quern afeendit-Alhertini mllptriiTno-nlO-arlinni Rpcrpnc rlJrr--


iam humanamnaturampr�fentern elfe contcnditis?Ea nihil prodeft Sed vt Sol fua luce, corpore cius in ccelo manente, omnia replet amp; illu*nbsp;ftrat : Ita Chriftus fuanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; efficacia eft vbique �licet Humana ipfius

natiira nobis pr�fcns non fit.

lacobus Crufius Landfpergenfium nouitiorum domitor amp; fre* nator,difcrimen Humana: natur� Chrifti,amp;diuinitatis ciushac mon-

y , ftrabatrationeamp;forma.AcceptaCrctalineamducebatinmenfaamp;pun-


�tum.En aicbat, linea extenfa eft, neq; puniftum cius diftantiam alfequi poceft.Sic diuina natura ad omnia fc extendit,amp;: omnia tranfeendit: Humana autem natura luo circumferipta eft termino,cocloq; continetur.

Ex quibus liquido videre eft,IefuitasNcftorianos elle, amp; cum Be-rcngarianis,Occolampadio,Cinglio,CaIiiiniftisamp;Bezitis omnibus I�quot;

T.phe�nu jvm Christvm diuidereamp;dilcerpere.Ncq;fubIimiores,dehocpli' CcHcil. I. ne diuinomaicftatishominisChriftimyfteriojCogitationesanimo coB'nbsp;ciperc,qu�m quales ratio Humana, de rebus mundanis habere folet. 0


diuinum vatem Luthcrum,qui vt in reliquiscompluribusfuis vaticinij� verus Propheta deprehenfus eft. ita nec in Hoc�vcroaberrauit,qu�d�nbsp;in libello de concilijs,fcriptum rcl iquit:Sc minime dubitarc.quin multinbsp;adhuc fub Papatu lint Neftoriani,quos fuo tempore, Deus lit rcuelatu-rus.Neftorianihifuntipfi lefuitx, quidiuinam maieftatem natur� hu-man� in perfona communicatam negantes, amp; in vno quidem c�li loc�nbsp;duas naturas perfonaliter fibi inuicem adelTe confitentes, in rcliquis tarnen omnibus folam diuinam naturam pr�fentem cognolcentes� ipfa�*.nbsp;Chrifti perfonam dirimunt amp; dilfoluunt.

Nosvero Chriftuin,Deumamp; horain�a,vbicuBq; eftibitotu^

-ocr page 251-

DE IS^rifARTM DOCTRI��X'. ^41 clTeconf�temur. Quiaquod aO�impfitjidnunquatnamp;nufquamnbsp;deponit. Cum(|; in Chrifto tota plenitudo diuinitatisinllabitet corpo-��nbsp;raliter,quis adeo audax(nifi plane impius homo)fuerit, vt ex illa pleni-tudineMaieftatisjpr�fentiam, quafi ea in Chrifto non corporaliter ha-hitet, aut human� eins natur� Realiter non communicatafit,decerperenbsp;aufit ? Et quidem iam poft gloriofam in ccelum afcenfionem, Humananbsp;Chrifti natura ad dexteram Dei collocata,hoc eft,confors fa�la eft,diui-nxjilliusfuper omnia regnandi potenti�. Siquidemabfq; omni dubionbsp;Dei dextra,ad cuius fubli mit�t cm Humana natura cue�a eftj oranesnbsp;creaturas abfq; locorum intercapedine fibi fubie�as habet.

Totus igitur Chriftus, Deus amp; Homo eft omnipr�fens : fecundum Deitatem quidem natur� J fecundum humanitatem autem ex gratia v- Dan.^.nbsp;nionis,qua � K�ygt;{ fe amp; omnem fuam raaieftatem aftumpt� natur� corn- Matth, il,nbsp;. niunicauit,eiq; potcftatem,honoremamp;rcgnumfuper omnia d�dit.nbsp;nbsp;nbsp;loan.ij,

Etcnimapudomncsjpr�terquam eos, quos Ariusinfuarapitca-ftraiin confeflb eft; quod quicquid facra Scriptura Chriftoin tempore vommunicatum,traditum,datum,donatum,ftibielt;ftum 8c fubminiftra-tum dicit Jd non de diuina, fed de human a eius natura accipiendum amp;nbsp;intelligendum fit. Iraq; locailla Matth.28.Philip.x,Pfal.2.Eph.i.amp;4.nbsp;I�fal.8.i.Cor.i5.Heb.2.amp; confimilia,qux teftantur Chrifto humiliato amp;cnbsp;�rucifixo hanc maieftatcm elfe communicatam:vtfitomnipotens,fitnbsp;. paffim Ecclcfi� fu� pr�fens, SiC infuper omncs creaturas fibifubie�tasnbsp;habeatjcasq; pr�fens gubernet,cofcruet, adminiftret, ita funt accipien-da,yt nequaquam Chriftum, qu�homo eft, ab omnipotenti� commu-nicatioiie,aut vniucrfali creaturarum gubcrnationedn primis autem abnbsp;Ecclefi� conferuatione cxcludamus.-fcd quod diuin� potenti� placeat,nbsp;iN affumptaHumananaturajCvM^cajamp;PER earn omniaMaieftatisfugnbsp;opera perficere.-ficuti pie Sc grauiter Athanafiusalferuit.

Admodum infulfi funtIcfuaftri : qui vbi in Scripturislegunt,Chri-fium federe ad dexteram Maieftatis in excel fis, fibi perExcclfaimagi-nanturfupremumcceium,quodipfi vocantEmpyreum,inquo Sacro-finfta Trinitas, cum alfumpta Humana Chrifti natura, amp; Beata virgine ^cl�icaa.ureisamp; gemmeis fcllisinfidcant,ibiquenefcioquaiucunditatenbsp;fruantur. Apage fint,cum fuis hifee nugis, vaniifimi ifti nugatorcs. Maieftatis illius diuin�,cuius Humana natura innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;particeps fa�a cftj�-

ge alia eft ratio,quam quale vcl picior dclincare, vel oculi humani vide-re,vel os hominis eloqui,aut ratio carnalis fibi imaginari poflunt.

t� Agno-

-ocr page 252-

141 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T 1 X.

Agnou�re hanc Maieftatem Chrifti, etiam Patres, qui vt plurimis in locis teftantur, humanam aflumptam naturam in perfona filij Deinbsp;gloriam 8c maieftateni,qu�diuinitatis propria eft,cxaltatam efle: itact-,iani de pr�fcntia totius Chrifti,Dei amp; hominis,longc aliter fenferuntS^nbsp;locutifunt,qu�mnouitiah�clcfuitaruni-fe�:a. Cyril.Iib.ix.inlohan.nbsp;cap.32. Inquatuorpartes Chrifiivefiiment4d{uifafiint,amp;tunicafila indiuij� mtOt-fit,quod myflicA cuiufdatn rei fignum ejfi dixerim. Nam quatuor orb� partes ad faltt'nbsp;tem redubla ind�mentttm verbi ,ideh, carnem eins, impartibiliter interfipartitinbsp;funt. In fingulis enimtran�ensvnigenitus, (!v�animainamp; corpus eorum per cornentnbsp;fuamfan�ificans, impartibiliter atq^integre in omnibus e�, cvM vnvs vbI-QVE sn nuttomododiuifiis.

Theophyl.in ip. cap. lohan. Igitur fanitum Chrifli corpus indiuifibiif ell,amp;diuiditur amp; communicatur in quatuor partes orbis. Diflrtbutus enimfinguHftnbsp;vniufiuiufq^animamfanblificans cum corpore,per carnemfuam,vnigenitus iH'nbsp;�eger amp; indiuifics in omnibus ff/,EXiSTENS vbiqje, nunquam enim ditiififnbsp;e�l,ficut amp; Paulus clamat. Chryfoft.Hon1.17.ad Y[c\o,Nunquidquiain mul-tislocis,offerturiideomultiChriflifunt?Nequaquam,fedvnvs veiqve es�nbsp;C H RIS T V s, ֓nbsp;nbsp;nbsp;plenus exiflens,amp;illicplenus, vnum corpus.

Sed quid opus cft,multaPatruniadducerc teftimonia? Audiamus Lconeni,qui in ferm.j.de pafehate fie feriptum reliquit.H�f CatholkaPi-des tradit,hoc exigit, vt in Eedemptore noflro duos nouerimus conuenijfe natur as, amp;nbsp;inanentibus proprietatibusfuis,tantamfaclam vnitatem vniusq^fubflantia, vt ab illlt;tnbsp;tempore,quoin beata virginu vtero,Verbum carofa3:um ell,necDeum iliumfine hoCtnbsp;quodesi homo, nec hominem fine hoc liceat cogitare, quodePi Deus. Exprimit quideUtnbsp;fubdifl'tniltsoperationibus veritatem fuam vtra^ natura,fed neutrafe abalterit^nbsp;connexione difiungit, nihilibi ab inuicem vacat,fedfiifcepit totum hominem Deus,^nbsp;it afi illi at^ iliumfibi confer uit,vt vtraq^ alteri natura inejfet, amp; neutra in alt�rantnbsp;dfuaproprietatetranfiret.

Ex quo breuiter, fed fatis firmiter concIudimus,Icfuitas�fideCa'� tbolica defcciifc, amp; m erit� ecu nouos N cftorianos ac Diuulftgt;rcs Perfo-n� Chrifti daninari,ijsq; anathema dich

De O F FI c I o Chrifti,par�m abcft,quin idem cum lud�is, Turcis amp;reliquisgcntibusfcntiant:dumeum folum amp; vnicum propitiatoriuinnbsp;facrificium, xvTpov amp;rcdemptionem totam amp; plcnariam pro peccatisnbsp;noftris eflc,negant. Arrogant quidem fibi nomen lefu, fed reuera huiusnbsp;do�trinam amp; meritum prcfequuntur. Concedunt quoque Chrifti obe-dientiam clTc fuHlcicntcm,niniiriini in fejfcd non totalitcr,rcfpeftu no-ftri.Re-

-ocr page 253-

B� lESriTARFM DOCTR�NX 243 �lf�.Rc^uiri �nim etiam Sandorum fnerita,amp; propria noftra operajquscnbsp;paflioni�hriftiqiiafifupplemcntum addant,illudq;perficiant.

Eft quidem(dicebatmihilefuita Gregorius de Valentia} Chrift� meritum perfedutn,ratione fuiipfius amp; operantis:V er�m nifi mea quo-queaddidero operajineq; magisiuftificauero,mihi Chrifti meritum ap-plicare non potcro.

lefuita�eglerus: QupdChriftus nobis negat de fuorum perfedi^ one opcrum : id nos meritis amp; confilijs Euangclij implendiscompenfa-re oportet.

lefuitaCrufius. Quidmi'hiogganhis,iuftitiaimputatiua?Nerao �mputatiua feu ali�na iuftitiafaluatur. Me mea opera faluant,qu� Chr�nbsp;fti fanguis fandificat,vt talcm valorem habere pofl�nt.

IefuitaSommerman,c�m nihilhaberet,quod contra facr� Scri-ptur� teftimonia,quibusgratuitam hominis credentis in Chriftumiu-ftificationem probabamjopponeretjdixitzNonoportet te tant�m facr� Scriptur�inh�rere,fed explicationem Ecclefi�audire:mihiq; ex GabrieleBiel 5 hxc blafphema magis, qu�m piaobtrudebat verba .Fzz/wcm//-ter ad Santos recurrimm, eorum mentoriam v�n�rant es, vt nos fragiles amp; mortales,nbsp;torum MERITIS ^precibus adeorum immortalitatisgloriamperuenire, at^^ eo-rumfitffrag!isdefideadvifi0ne,dejlgt;eadrem,defladioad brachium, deviaadpatri-nmperdiict mereamurMulta ficiuidem diJltofitit Dominus dare viatoribus in tempore,nbsp;Atcrtiitate,propter Sanctorum fuorum mcrita.

HuicSommermanno alfentiebaturlefuitulus Melchior $t�r,Ro�- Gabriel. l�i�Theologi�autpoti�sPontifici�Mat�ologi�Dodorformatus, amp; Supernbsp;ex eodem promebat h�c verba: Licet Chrifti paffio fit principale meri- fent.difi.nbsp;t�m, propter quod confcrtur gratia, apcrtio regni amp; gloria, nunquam ig,nbsp;tarnen soi Aeftamp;To�ALis caufa meritoria. Qmafemper merit�nbsp;Chrifti concurrit aliqua operatic, tanquam meritum de congruo velnbsp;Condigno recipientis gratiam velgloriam,amp;c.

Qmd dicitis vos h�reticilcfuit�Pvobifn� fanguis amp; paflioChrifti, non eft fola 8c totaliscaufa meritoriafalutis? Anneputidaamp;rancidavc-flra opera (ceu Semidci quidam ^merito Chrifti non faltemfufficienti,nbsp;fed amp;fuperabundantiadiungetis?Qu�fo verb quid tandem aperti/fimisEyS.^^.nbsp;hifcefcripturis refpondcbitis?Annccaspro Aefopifabulis,aut Marcol-phi nugis habebitisPqu� affirmant,quod Chriftus solvs tprcular calc�-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10.

rit, amp; nos redemerit ex o m n i b v s iniquitatibus noftris : fiioq; f�nguinc Gen.^. npsemund�ritaboMNi PECCATO.Qiiiacftnropitiatio non pro no-leh.i,nbsp;Uh Znbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftris

-ocr page 254-

�44


C A P V T IX.


ftris tantum j fed T o T i v s M v N d i peccatis. Adcoq; VNICASVAO B-L A TIO N E perfedos effecit in perpetuum eos,qui fanftificantur.Huius


merito nos contenti furaus, ccrti quod in hune l oin ni credentes faluen-Matth. 7. tur.VosveroIefuitasoperariosiniquitatisadOrcumfuo temporerelc-Phil.3. gabit Chriftus. Nos int�rim cum D. Paulo Apoftolo veftra opera ifa.64. TCv���etjCum Efaia pannum menftruat� efle pronunciamus.




HVn c amp;eiusoperationeslefuit� vn� cum Turcis, Gentibus ex-c�catislud�is rcipfanegant. Nam vtuntur quidem fep� haclo-quendi formula, Spiritumhabentesnn Spiritu:fecundumfpiritum:cla-borate vt Societatis fpiritum accipiatis.Si quis autem ex lefuitis interroger , quid fibi iffcisloquendi formulis velint ? qnid fit Societatis fpiritus ? Rcfpondent: Secundumfpiritum agcrc : cftmenti,fenfui, Si mandatisnbsp;Pontificis Romani amp; decrctis fuperiorum Societatis par�re: fpiritum x-mulari eorum, qui Romanam Ecclefiam iuu�runt. Sic,aiunt,fpiritu ex-citatus Ignatius Loiola,hanc Socictatem Lutheran� fe�l� oppofuit. Sicnbsp;Zgmundus Campianus fpiritu du�lus, ob Roman� Ecclefi� auftorita-tem in Anglia martyrium fubfijtJpfum verb Societatis fpiritum,dicuntnbsp;efleregulas Ignatij Loiol�,has qui f�ru et, ilium Societatis fpiritum habere.

Qu�foautcmvos lefuitas per Deum immortalem,dicite nobisr qu�m procul diftent h� veftrasintcrpretationes ab h�rcfi Maccdonij�nbsp;quiamp;ipfeSpiritum fan�lumnonnifivim, virtutem 8cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quan-

dam fpiritualem in hominibus elfe fenfit? At verb quialcfuit�in fuisre-gulis non Spiritusfan��,fedfpiritusmali,nimirum diaboli do�lrinas proferunt, ftabiliunt, vrgent, 8c fua fomnia ac pontificia mcndacia pronbsp;c�lefti veritatc fuis amp; alijs inculcant at que obtrudunt, manifeftum eft.

loh,8, amp; fpiritum lefuitarum elfe ipfum diabolum : cuius etiam opcrafaciunt, SC


int�rim virtutes 8c operationes Spiritus fandi negant. Namvt fupr� probatum cftjdoClrinam Spiritusfandi,hoc eft,facra Biblia calumnian-turamp;blasph�mant: lmbau�orcmeius, quieftipfe Spiritus fan�lus,nbsp;quantum in ipfis cft, damnant, 8c pro Spiritus fandi verbis, fuas r�gulasnbsp;amp; traditiones vendunt.

Conftmili rationc Spiritus famfti operationes in Bapt�mo exto

nuantf

-ocr page 255-

DE lESVlT�RVM DOC TRINA.

nuantjdutn Socictatis ingrefTutn altcr� Baptifmum definiunt, amp; omnes Spiritus fan�� fuistraditionibus,rcgulis, conftitutionibus,per-cgrinationibus, difciplinis, iciunijs, cilicijs, flagellis amp; reliquis ele�titijsnbsp;opcribustribuunt. Per b�c varia donadiftribui docentdpfumver� Spi-ritum fan�ium excludunt.

Quid?Qiwd Spiritui fan�lo, quantum in illis cftj alas ( vtitalo� quar) pr�cidunt, dum non toti Ecclcfi� eum comraunem relinquunt,nbsp;led foli Pap� amp; Synagog� eius alligant,quibus cum tameujuihil is commune habet :vt qui nonipfiusjfcd d�moniorum do�trinasferant.

Si itaquc.quis illorum fit fpiritus,nouifle cupis : vitam, mores, do-ftrinam,r�gulas S� op�ra eorum infpicias, tune ea vel foie clarius often-dentjiftos homines � d�monibus malis exagitari,atquc horum, non au- -tem Spiritus fan�lieosfcruos elfe. Qm etiam ipfos fuos filiosjficutipfl tcftanturjVocant,ac proindeiuuant, promouent amp; ditant.


ANno 1582. PaterMayerhofferus,IngolftadijPontificiarumido-lomaniarum ProfelTorjex Platonc, Ariftotele, Eccio amp; confimili-buslef��tarum Prophctis,multa, vt putabat, fubtilia, fed ver� par�m v-tilia, de A ngclis, men te Thom� Aquinatis amp; fenfu Scoti Lombardique diiferuit. Vt : de nouem Angclorum choris: de throno beat� Mari� inter illos ; de illorum cflentia,ordinibus,difFcrcntijs,claritatibusamp; fubli-mitatibus:amp;caomnia,vtillorumverbisvtar,fatis Cherubic� Sera-phic�,fed absq; Scripturarum au�loritateaffirmauit. lmb tantaaudacianbsp;amp; temeritate irta enunciate audcbat,vt quis rerum facrarum ignarus cx-iftimare potuilfetjipfum modo de c�lo delapfum, omnia coram ibiin-tuitumfuiffc, O impudentiam. Paulus in tertium c�lum raptusjcius tarnen modefti� eft, vt profiteatur fe audiuifle, arcana verba, qu� fas nonnbsp;fit homini loqui. At ifte abftcrfa omni modeftia j itafidenter de abfcon-ditisiftismyfterijsagebatjVt nihil fupr�.

Sed quid mirum ? Societas h�c fe angelis compar�t, amp; angeli- I� vofo de cam fe puritatem fc�ari,in regulisgloriatur. Sic enim verba habentita- Caflitate,nbsp;lica,Rom� exeufa: Cio ehe al vota della eafiit� i�appatiene,nonha bifigno d�nbsp;cjpo�tione, ejf�ndo manife�o^con quanta perfettione fi habbia da ofi�ruare, cioi sfor~

-ocr page 256-

14^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P r T IX.

Id eft,!!(?(; quodadvotum Ca�itatis a�tinetf nulla explicatiotte hidi^et, cufH�t iifd-quot; nifefiuin.quantatum perfe�iione illud obfiruari debeaf.hoc efl,ebnixearinitend�nbsp;tarrpuritatemangelicam,cum tnundicie corporis amp; mentis noflra conitm�am.Q^snbsp;ergo non crediderit, Angelos ad ipfosvicifTitnc c�lo dcfcenderc, cumnbsp;iplisfemiliari�sverfarijamp;abftrufiorah�calijsq; abfconditamyfteria re-�W l�nchir. uelare?Hinc adeo fit, vt lefuit�Auguftinolonge dodliorcs, non cumnbsp;adLaut. ipfo ignorent,quomodohabeatbcatifl�ma illaamp;fupernaSocietas:fednbsp;capaS, illa,vtpote ipfis vuigaria,maxini� cognita amp; pcrfpe�ta habeant.

Sed� vos impudentes bcftias,ann� omneshominespro fungisamp; ftipitibus habetis, qui ignorent, quibus Angelis vos iurecomparetis?nbsp;Noftisenim duplices efle angelos : Bonos amp; Malos. Et cert� omnis ve-ftra do�lrina,ftudia,conatus amp; a�l:iones,difcrtc loquuntur, vos non bonorum amp; caftorum angelorum puritatem, fed malorum mcndaciaamp;nbsp;defideriaimitari. Angeliboni continue aftant in confpecluD��,eumq;nbsp;indefinenter voce fua celebrant. Vosveftrishoriscanonicis,doftrinanbsp;peruerfa,Sceleditijsoperibus,totam facrofan�tamamp;adorandamTri-nitatem ridetis,ofFenditis,oppugnatis,blafphemia afficitis.Boni Angclinbsp;tnc. 2. Dco hymnos fuos gloriam in excelfis canunt:Vos non Deo, fed mor-Gen.2i, tuis laudes, Miflasq�boatis.Dcus bonorum angelorum minifteriovti-turinpatcfaciendafuavoluntatehominibus:Vos vosmet in d�monianbsp;transformatis, vt d�moniorum do�trinam amp;Pap�placitapropagetis:nbsp;ficuti fodalcm quempiamveftrum Auguft�intaliminifteriotransFoC-jlC�. 7�nbsp;nbsp;nbsp;fi,im,amp; in Anglia nonnullos occifos,legimus.Per bonorum Angelorum

Gai.s. minifterium feu difpofitioncm Lex eftordinata : Vos traditioncs inuti-lesjdogmata pontificia amp; fanlt;ftiones,extrauagantes, quin amp; Legem Dei iila�th.t. euacuantes, Chriftiano orbi obtruditis. Boni Angeli beatae Mari� amp; pa-I�f. /.nbsp;nbsp;nbsp;ftoribus credentibus Chriftum annunciant : Vos Antichriftum docetis,

ciusque regnum propagatis Si pr�dicatis. Boni Angeli fcruiunt ele�is, cosq; defendunt:Vos ore,ftylo,fa�:isq; Chriftianosperfequimini. Boninbsp;A�i.s.i2. Angeli pios mirabiliter lib�rant : Vos vbiq; locorum,quantum in vobisnbsp;eft,Chriftianoscarceribusincluditis,amp; tolli curatis. Boni Angeli dele-(�antur Dei verbo amp; minifterio Euangelij de Chrifto:Vos (vt fupra de-monftratum eft)EuangcliumdeChrifto,amp;totamfacramScripturamnbsp;A�l.i6. ambiguitatis,sufmaf, obfcuratis amp;imperfc�ionis damnatis. Boni Angeli pios Dodores, Chrifti honorem afferentes defendant, vt patet ex-emplis Prophetarum , Apoftolorum , Ambrofij,Athanafij, Luth cri,nbsp;Brentij amp;aliorum:Voshosproditis,innocentesinMagnatumodiumnbsp;adduquot;V

-ocr page 257-

DB ISSriTARPM DOCTRINJ.


24.7


adducltis, accufatis, damnatis, ficuti infinita eius rei exempla adducct� licerct. Boni Angcli pro pijs principibus aduerfiis corum aduerfarios Dan.io.fj-pr�liantur : Vosomnesillorumprouinciaspcragratisjvteosvclfeduca- n,nbsp;ris, vel trucidari curetis. Boni Angcli procurant nuptias:Vos d�monio- Gtn.24.nbsp;rum do�lrinas fercntes,coniugia,ccu rem carnalcm damnatis,amp; veftrosnbsp;ad compulf� caftitatis votum cogitis, fieq; liumani generis propagatio-nem legitimam impeditis. Boni Angeli animas piorum portant ad re- Gen.^.nbsp;gnacoelorinn:Vos falfa veftra do�trina animas,amp; proprias amp; corum quinbsp;veftris nugis fidem habent,ad inferos demergitis.Boni Angeli funt piorum Euangetij auditorum euftodes: Vos �Papaemil�i,piosfeducitis,E-uangelium audientes proditis, amp; mifcr� c�tus Euangelicos difpergitis.nbsp;Boni Angeli adorari nolunt, fiquidem hunc cultum foli Deo deberijj^^,^^nbsp;profitentur,amp;fenonDcos,fed Dei feruosamp;eleftorumminiftroscflenbsp;agnofcunt:Vos verb ipf� Deo honorem fuum fufFurantcs,angelos, con-traipforum voluntatem amp; Dei mandatum,adoratis. Bonis Angelis eftnbsp;gaudium in c�lo fuper peccatorep�nitentiam agente :qu� veftra cftnbsp;l�titia,qu� cxultatio.vbi aliquos veie Chriftianos fcduxiftis, amp;Pontifi-ciaidolomania cxc�caftis ?


Malorum ergo Angclorum confeederatifocij eftis, decoelorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�nbsp;ra amp; verba calumniantur,facramq;Scripturamperucrtunt:Hominesnbsp;impuri,immundi,^�T�/olt;,mendaces,homicid�,furcs,latroncs,gcnusvi-perarum,ferpentina capita, leones rugientes, Domini mundi amp; Redo- Gr�.nbsp;res tencbrarum,hocagentcs,vt homines fibijpfistribuantgloriam,qua:/,pff,y.nbsp;foli Deo debetur,hoc eft,vt negledo amp; contempto Filio Dei, homin esnbsp;fuis meritis amp; virtutibus arrogent amp; tribuant laudem amp; gloriam, at quenbsp;oieritumfalutisjuftiti� amp; fclicitatis. Hi incarnat! diaboli,ccu Legio- luc.S.nbsp;nes, Chriftianos hoftiliter inuadunt :fuos verb, laqucisPontificiorumnbsp;errorum irretitos, pro libidine ad qu�uis obfcquia amp; flagitia mifer� tra-hunt:inerroribus oberrantes magiscxcxcant,neclarifllmaluxEuan-2.Cor.4,nbsp;gelij de Chrifto illis fulgcat:Bonum fernen verbi Dei ex cordibus negli-gentiorum rapiunt: ftudium indefeflum (quodipfianimarumzelumnbsp;vocantj homines feducendi,eosq; perdendihabent : ceu leones rugientes omnes prouincias percurrunt,qu�rcntcs quos dcuorent:vcritateM4�Zi.z2.nbsp;verbi,difputationibusQrthodoxisjcolloquijs fidci analogisScpiorum

-ocr page 258-

a^s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P r T 1 X.

Gf.4.

loh. S,

fcriptis conu�di Si eic�ijnon tarnen conquiefeunt, fed collegia fua perambulantes fempev ncquiores fibi affumLint,amp; redeunt; difcordias reli-gionis amp; odia inter pios Principes fcrerc,ftudent: verbum Dei f�nce-rum deprauantjcorrumpunt,mutilant amp;tollunt:errores Pontificios innumerosdilTcminant�dolomanias multipli�es fanciunt :Pontificianbsp;zizaniapuro Euangclij de Chrifto tritico admifeent : ad multiplic�ido-lolatriam homines inftigant : piorum pcrfecutiones excitant; tilios pio-'nbsp;rum Antichrifto immolant : fpiritualitcr fornicantur:fana amp; falutarianbsp;confilia piorumPrincipum in fufeipienda Euangelij doftrina de Chrifto impediunt : Mundi potetes amp; Pap� negociatorcs ad mendacia amp; ho-micidia hortantur : �conomias Sc coniugia pior� diftrahunt, feparan tgt;nbsp;�i illorum bona,ficut per Bauariam, vt amp; alijs in locis, videre licet, ad fcnbsp;rapiunt : fuos nouitiosinftar diabolorum fla^ellis, cilicijs Sc alijs corpo-rum macerationibus male aftligunt amp; mifcrc torquent. Et iam maximenbsp;fub finem regni Antichrifti, c�m in tclligant breue fe habere tempus, amp;nbsp;judicium fuuminftarcjatroci�sfuruntamp;graflantur, mendacijs, dolisamp;nbsp;fraudibus;quas tarnen piasSc fan�tas deceptiones vocare n� erubefcunt.nbsp;Denique (quid enim in re manifefta multis verbis opus ? ) in qu�ftu fupnbsp;faciendo,amp; regno Antichrifti promouendo inftar Satang,funt mille artifices.

Nos igitur accept�omni armatur� Dei,iuxta pr�ceptaPauIi, in fide ftabiles amp; veritate immoti, fub Duce, antefignano amp; Defenlbrc no-ftrolEsv Christo, fortiter gladio fpiritus (ficut noftra�tateLu-therus contra Monachos)contra illos dimicemus.Sic enim gratia amp; vir-tute cius,qui fed et ad dexteram Maieftatis in excelfis vidoriam reporta-bimus , amp; caftorum angelorum pr�fidio tuti immarceftibilcm glorias coronam confequemur.

�. JDeImagineDeiinhomm�^,

De imagine Dci ex Scripturadifcimus�fuilfe earn gratuit� Dei donum in primo homine, quo homo ad aliqu� conformitatem cuna Archetypo,feuipfoDco,accelfcrit. Itavtmensipfius fuerit illuftrata,nbsp;lucever�notici�Deijamp;fapientia difeernente re�a amp; praua: voluntasnbsp;autem liberrimo arbitrio expetierit amp; probarit re�la amp; iufta, arferit v'c-roamorcDei,amp; plena obedientiaerga ipfum�vndeamp;corrc�lumfue^nbsp;rit,ac

-ocr page 259-

DE ISSriTARFM DOCTRINA. 14p Tit�acomncsa'fFe�:us,niotusq; legi diuin� conformes habuer�t. Sicvtinnbsp;ilia imagine Deus ipfe, fapienti(rimus,iufti/rimu's,liberrimus Si �VTUfZHf,nbsp;feipfum quafi depinxerit, amp; in hominercfull�rit, ei tribuendo fapicn-tiam.�uftitiam, dominium in omnes creaturas, omnes deniq; vircs,qusBnbsp;adfalutcm amp;vitam �ternam fufficerepoterant.

Eandcm autem banc imaginem jpcrtriftem protoplaftarumno-ftrorumlapfum,amp; in ipf�samp;intotapoftcritate efleamiffam. Qma A- Gf�. J. dam filios genucrit ad imaginem, nonDei, fed fuam. Ita vt in locum fa-picnti�,iufti'ti�,fan�:itatis,vcritatis, virtutisjamp;aliorumornam�torum,nbsp;teterrim� peftes,ignorantia, excitas, iniuftitia, impuritas, impotentia,nbsp;�Vanitasamp; mille mala fuccelTerint, quibus homo perpetuis miferijs amp; �-terno interitui inuoluitur amp;c immergitur, nifi per Filium Dei, fubftan-tialem naturalem Dei imaginem,gratuita fiat r�ftitutio.

Reparari ergo amp; renouari in nobisillam ipfam imaginem virtute Spiritus fan�ti. Is in vera Dei Ecclefia, qu� tanquam officina eft omni-potentisDei,per miniftefium vcrbiamp;Sacramentorumoperaturin nobis nouum hominem, amp;(vt Scripturaloquitur)nouamcre^nram. Hocnbsp;cft: Deus Pater, ex immenfamifericordia, gratis propter Chriftum, pernbsp;minifterium verbi amp;Sacramcntorum,Spiritumfanlt;�umabund�innosnbsp;effunditjficq; nos fpiritualitcr r�g�n�r�t: vtpeccata agnofeen tes, ijsq�enbsp;Valedicentes,per fidemChriftum,amp; in eo iuftitiam apprehendamiis,quinbsp;�tiam vires nobis largitur, vt in iuftitia amp; fan�iitate Deum rurfus co�e-fe amp; cclebrarcjficq; hac ration eitcrumDeumCrcatorem noftrum ali-quo modo rcpra:fentarc incipiamtrs.

H�cnosdcDeiimaginefecundumfcripturasdoccmus. Qmd verb Icfuit� ? Dicunt cam efl'eiuftitiam, bonas inclinationcs amp; concupif-centias, quas homo ex infiifis qualitatibus amp; puris naturalibus, perfed� faciat.Ethuiusfimilitudinematqjconformit�tem maxime confpiciinnbsp;hominibus (vtorillorum verbis) fpiritualibus amp; deuotorijs,qui mun-dum fint egrefli , amp; contemplatiuam feu fpeculatiuam vitam agant.nbsp;Quara nos,haud iniuftcjignauum vit� genus dicimus.Suosquoq; fociosnbsp;Dei imaginem habere aiunt : non fi voluntati Dei, amp; Icgi ipfius confor-mem vitam degantifed fi regulis ab Ignatio Eoiola conndis, aut fi Pap�nbsp;dccretis,pcrfe�t�obcdire ftudeant.

Pcrlapfum primorum parentum earn plcn�fublatam ncgant:con-cupifeentiasmalasvenialestradunt : vitium originis, horribilem illam natur�human� in anima amp; corpore deformitatem amp; dcftrudioncm,nbsp;linbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non

-ocr page 260-

a$o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A f r T r X.

non agnofcunt:quin intcllc�us c�citatcm amp;voluntatis aucrfionemjfC' �titudinem putant, dum opiniones, deliotioncs amp; intentiones quafuisjnbsp;de Deo amp; fide extra Dei verbum conceptas,iuftas amp; re�tas, bonasq; pro-� nunciant.

Veram quoq; Dei imaginem,non regeneratione pcrSpiritum fait-�umjfcd ingrcflii Religionis,varijsq; pcenitentijs amp; quotidianis morti-ficationibus, inhominerecupcrarinugantur. Dum autcm Cappis amp; Blattis, Cucullisamp; Cilicijsjn quibusiuftificationcm falut�qu�runt.nbsp;laruati amp; perfonati incedunt,quis non intclligat,cos potiiis Satan� ima-, ginatiuos ( vt illoru m vtar verbo ) quam Dei filios efle. Pr�fertim c�mnbsp;doftrina fua non Filij Dei,fed Satan� laruam qu�rant. Cum item ipfonbsp;non Chriftifehumiliantisjfcd Antichriftife fupraipfum Deum cxtol-lentis imago placeat. C�mdcniq; contumaces amp;inobedientes,inftarnbsp;diabolorum �c hoftium Dei, Dei verbo amp; mandatis refiftant, Sc in fe cX-citatem,ignorantiam,tcncbras,auerfionem,inobedientiam,aduerfusnbsp;Deum amp;DecaIog,um dominaripatiantur.

6. DeProuidentiaUei.

Hamp;c dolt;3:rina,pijs mentibus Sc toto pe�lore Deo Patri,Filio amp;Spi^ ritui fan�o fidcntibus, eft omnium dulci�Tima amp; confolationi�nbsp;plcnilTim3.Haccnimrc��inftru�litoti in bonitatcm Dei rccumbunt)nbsp;certi Dcum benigniffimum ipforum Patrem in ccelis ipfis profpicere�nbsp;Gonfulcrc, proipfisfolicitum elle, mala auertere, eosferuarc,at tandemnbsp;Io/a �.nbsp;nbsp;nbsp;bearc. Ipfc quidem conferuat amp; gubcrnat omnia:maxim� tameq fideles�

/.Tiw.4. His profpicit de omnibus necefl'arijs, horum curam agit, adc� v t ctiain Matth.iSr capillos capitis in numcrato habeat,ne vllus illorum percat.

HancDei prouidcntiam Icfuit� tollunt amp;negant:dum dubitatio-nes de promil�ionibus Dei abfolutis introducunt, amp; hominem de certi-tudinefalutisfu�per Chriftum part�dubitaredocent.Ipficnim ncmiquot; nem de falutc fiia certum elfe polFe difert� tradunt:Lic�t facra Scripturanbsp;vice verfa difcrtis verbis baptizatos amp; crcdentes inChriftum beatos pro-'�pb,i. nunciet:vtpote(j�osDcusinChriftoIefupr�uidcrit, elegeritamp;ad�-lutcm pr�deftinarit, ant�qnam mundi fundamenta iacerentur.

'Bjtm.it. cert�vocatioamp;;i/�6{(r/�t7� Dei,funtftjtWTWMiAoT�: quorum Deumpcenii tere non poteftr

-ocr page 261-

It AltrM DOCTRIN/. �jt

�n autem rem miram.Iefuit� vbi verbo Dei carcnt, minime dubi-tant.'vbiver�expreflas Dei promifliones habent,quibus tut�creder� poffcntjibidubitandumefTecenfent. De Miff� facrificio pro peccatisnbsp;viuentium amp; mortuOrum, de nouo �b ipfis confi �to ordine, nulpiam irtnbsp;Scriptura vei verbum cxtat:amp; tarnen tantopcr�hifce nugis fidunt, vtnbsp;^pemomnemfal�tisinilliscollocatambabeant. His verb verbis, quatnbsp;loties in Euangel�o repetuntur : vt omnis qui credit in Chriftum , nonnbsp;pereatjfed vitain �ternam habeat, nihil quicquam fidei tribuun t.

Sic etiam prouidentiahi Chrifti amp; fidam ipfius curam pro Eccle'fia fuatolluntjdumAntichriftutnRomanumEcclefi�caputamp;:Chriftivi- ,nbsp;carium, mortuositembomines, opitulatores amp; conferuatores homi-humconttituunt,nonalitcracfiDeusipfe,�mnem Ecclefi� amp;homi-tium curam(ficutiidcni olim Epicurus {cnfit)abieciffet,resChriftiano-tum non curaret, fed omnem regendi amp; dominandi poteftatem Anti-lt;;hrift�R�mafto(ouesfcilicctlupocommittendo) tradidiflet. Nimi-tum vobisDeusotiofusinc�lofedctjcerto af�ixus loco,contemplansnbsp;reshumanas,quomodo Papa vetter eas pro arbitrio furfum deorfumnbsp;vcrfet,volu�et,m�ueat,mifceat amp; interturbet �

ToIlunteandernDeiprouidentiam Si vniuerfalem omnium cu-rajn, dum more Stoico/Chrittum,non quidem ad caufas fccundas, vcl naturales,fed ad fuam Miflamjabominandum illud facrificium,amp; Spiri-tum fanttum ad Antichrifti federn caeolycam alligant. Tandem duranbsp;easvit�rationesfcquuntur,quibus toti Chrittianorum orbi patefaci-untjfe Deum, c�lum �c inferos penit�s negate. Sicuti non ignotum ett,nbsp;non paucos Paparum, de Dci pr�fcientia,amp; antm� i mmortalitate pror-fus duVitaffe. Quibus par�m mcliores funt Icfuit�, quorum pleriq; ani-mam agentesdefperare folent:clamantes,Deum fuorum curamnon habere,fed ipfos reprobaffcjeo quod fuis regulis non perfe�lam obcdicn-tiam pr�ftiterint. Sicut Lucern� lefuit� Cleo , Sgt;c Landfperg� Ma-giftro lohanrii, accidilTe, Si litcrisamp; fermone lefuitarum ipfe accepi acnbsp;yidi.

IEsviT�mult�m de libero arbitrio, quod in rebus diuinis habe�t,glo-�antur; illudq; niiiltu valoris amp; toboris in articulo iuftificationish�-li a bcrc.

\ �

-ocr page 262-

Sja nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C / P r T I J.

beretradunt. Etiamfi non ignorent, autcertcignorare non debcrentr fuum Bernhardum banc fentcntiam ceu Pclagiaiiam iam dudum impu-Anno ii^o gnafle: amp;cuni ob banc, turn alias ob caufasSacerdotesAntichrifti fer-vos, Pr�latoSjPilatosappcUafle. Afleruntigitur liberum arbitriumre-fpeftu etiam grati� extrinfecusaducnientisamp; pr�uenientis voluntatcmnbsp;non mere pafliue fed a�liu� fe habere, fcq; ad gratiam recipiendam pr�-pararepone,amp;caufam propri� conucrfionis exiflere , confentientcmnbsp;per fc. Confenfum enim ex libcri arbitrij integritate prouenire, feu exnbsp;fubftantialibusai�im� potentijs amp; puris naturalibus, eisq; homiijem fcnbsp;ad gratiam pr�parareaclegiDetfatisfacerepolTe.-

Anno lySj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cum Romain monte di'Cauallo apud S.Andream, cum nouitio-

Augufl, j-mYi Icfuitarum prafcfto, de viribus humanis poft lapfum reli�tis, quo ad hominis iuftificationcm, conferrem : amp; audoritate facr� Scripturaenbsp;voluntatem in conucrfione mcr�paft�u� fe habere aflererem,refpondit:nbsp;Meexhominetruncum facere amp;cfteLutheranum,nequecum Romana Ecclcfia fentirc. Cum verb dicerem :.habere hominem voluntatem,nbsp;quae per Spiritum S.fle�i poftit,amp; beneficia Dei oblata accipere,qualemnbsp;truncusvel lapis non habeat. Conuertibilem ita effe humanam voluntatem : yr verb � malo auertatur amp; conuertatur ad bonum, id earn nonnbsp;habere ex fe,aut fuis viribus :fed ex Spiritu fanfto. Nihil aliud refpon-dit,quamha:cn�fiintRomana,fed Ger mana,h�retica verba, amp;resno-bisignot�. Nos docemusliberum arbitrium in rebus diuinis effevercnbsp;alt;ftiuum,quod grati� amp; fpiritui Santfto coopereturjconfentiatjconcur-'nbsp;rat amp; efticax fit. H�cte,non ilia credere oportet.

Si autem lefuit� magnitudinem peccatiiquod nobifcumnafcitur, agnofccrent : amp; fecundum Scripturam crederent,totam naturam elfenbsp;corruptam amp; morbo Originis opprelfam, plcnam dubitationis, caligi-nis, errorumq; Deo aducrfantium rconfiderarent item, qubdliberumnbsp;Kem.S.nbsp;nbsp;nbsp;arbitrium iuexternis quoq; f�pe natural! imbecillitate vincatur, amp; dia-

i.Cor.2^ boliinftinbiu impediatur,vt bona qu�vid�tprobatq;,negligat,amp; dcte-Joh.isgt; riora fcquatur : ac proinde nos in diuinis extra Spiritus fan�i gratiam amp;Chrifttopem multb minus quicquam polfemunquam tarn craffisPe-legianorum erroribus adftipularentur.

Gregorius de Valentia IngolftadiJ dixit : Luthcrani h�rcticifcr-uum arbitrium introducentes,homines deterrent � ftudio Deum inuo-candi, ei obcdiendi, creden�di amp; bcnefaciendi.- Qipafi verb homp Chri' ' fiianus vll�aliaremagispoiritadinuocandumamp;pctcndumauxilium.a

-ocr page 263-

DE IK5TITZRrM DpCTRlN^r

Deocxcitari amp; acccndi, quam c�m oftcnfanatur� fu� infirmitatc audit fcabfq;Chfifto nihil poflcjamp;inpeccatismortuunijfCTlumDeuinefle^ loh.i,nbsp;qui amp;bonum innobis incipiat,amp; quod coepit,promoueat atq; pqrtic�at� phil.i.nbsp;Habcmusquoq; alias,amp; quidem acri�svrgcntcs rationes,quibusno-ftros ad bonorum operum ftudium excitamusvquam l� noftr� voluntatis vires, contra Scriptur� vcritatemfals�dcpr�dicemus. lefuit�ergonbsp;liberum hominis in rebus diuinisarbitrium introdnccntcs,illudq; innbsp;iuftificatione peecatoris valere alTerentcs, ipfum Apoftolum Paulum ko�j.7.nbsp;diGeHtem,nos ex nobis nihil bonicogitare pofle,amp; animalem hominem i.cor.2.,nbsp;nihilperciperecorum,qu�funtSpiritusDei,mendacij arguunt;amp;Spi- phil.2.nbsp;ritus fan�ligratiam att�nuant.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P.'^ch.j�t

Verum oportet IcfuitasPelagianis confentirCjfiquidem alias nul-lo modo do�trinam fuam de merito Congrui, amp; de voluntate ad iuftifi-cationem cooperante,ftabilirc poflent. Ver�m de his,nouorum horum Pelagianornm opinionibus, earumq; refutationibus videat pius Le�tornbsp;AuguftinumcontraEpiftolas Pci.I.4.c.�.l.z.c.^. contraPet.l.i.c.9.hnbsp;2.c.8,amp;c.Item Profpcrumaducrfus Caflianum.Inprimisautem Examennbsp;D.Kemnitij in Trident.Concilium.

Icfuit� verb diligcnti�s expendant, quid fib� velit perp�tuah�c Scriptur� S.do�lrina.qu�afleuerat, nosinpeccatismortuosrefufcitari,nbsp;natur� filios ir� in gratiam recipi,pcrditos feruari, defertos vifitari, c�-cos illuminari, errantes dirigi,obtencbratos in lueem reuocari, ali�nesnbsp;inpeculiumadfcifci, mifericordiaindignosmifericorditcrrcfpiciamp;r�-cipi. H�c fi vera funt, vt fane funt vcril�ima, vbi manet lefiuitarum glo-riatio de cooperationc fui adiuftificationcm ? Exclufa tft.Per quam do-ftrinam.Liberi arbitrij ?Non;fed per do�trinam Grati�:amp; quiaeft gra-tuitum donum Dei. Nam fi per gratiam, non iam ex libero arbitrio:nbsp;quandoquidem gratia non effet gratia-. Etfi eff gratuitum Dei donum,nbsp;non erit ex noftra cooperatione.Sed de his fatis.

8. De P ec cat o.

Spiritus fan�usargu�tmundum,hoceft,omncshominesdepcccato, Joh.ii. non tantum Mortali,fcd amp; Veniali, vt loquuntur : nec non etiam denbsp;vitio Originis.Iefuit�vcrb quofdam Originismorbofingularipriuile-gioeximuntJYtB.Mariam amp;fuos fan�osfeuperfc�ros. Quofdam vetonbsp;li 3 absq;r

-ocr page 264-

C A P r T I r.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibfq; pcccato ex originis vitto cbulliente efle dicunt : amp; cocupi/ccrih��

omnem,quam homines poftBaptifmum concipiunt, bonam c��ufSii'^ manttfi tantum illinon confentiant.In gener eautem originis vitium,irtnbsp;quo Dauid nos coaluifle, conceptos amp; natos efle aiSrmat, improprie amp;nbsp;abufiu�peccatumeflcputant.Pr�tercancgant omniaid efTepcccatum,nbsp;Matth. 7, quod legi dinin� contrariatur:neq; concedunt,tant�m cxlcge Dr inbsp;pcccata cognofei,licet Paulus id a�rm�rit,amp; de concupifeen tia dixerit�nbsp;RofM. 4.6. Concupifeentiam peccatum ignorabam, nifi LeX diceret, Non concu-i.Cor.6, pifccs. Qmdergo hocomneaIiudeft,quamCHriftum,Spiritum Gn*nbsp;Tit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dum,amp; fan�ta ilia Dei organa Chrifti Apoftolos mendacij arguerc ?


Truckfes. bcriarbitrij amp;fcieteradmittafvelvtillorumverbisvtar:Non efTcpcc-caturtijcogitationem malam feu concupifeentiam, A c t v vt loqueba-tur Pater ftetro,P R i M o,fed Actv Secvnd oiHoc cft,T urn demum fieri concupifeentiam peccatum,fi accedat confcnfusjvelhuiufmodinbsp;concupifccntia amp; cogitatio prauadiuinharreat,eaq;homodelelt;5tetur.nbsp;ideo ctiam peccata interiora amp; cordis figmenta, n on particulis priuati-uis, vtpote boni abfentia amp; auerfione � ditiina Lege ; fed volun t�te ho-,nbsp;tninis(quianullum peccatum dici mercaturjnifi voliintarium fitamp;C0-gitationiconfenfusacceflTcrit^definite folent. Hine Icfuita Crufiuspronbsp;exhortationeaicbat : Ne fitisanxijvelpauidi, quandovaruvosinfe�antcogita-tioms.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta, peccata nonfunt,ficonfenfum non adlnhueritu : imofiiUas vincatii)

fiuntpugna/�ltititdrmeritumexpiatifnif.

Inrenatisquoq;peccatircliquiasfupcrclTcnegant:amp;cosapccca- , . tis mundos efle aflirmant, non quibus peccata no imputentur : Sed qui-l^om.4. busomnin�nullainfint. Id quod amp; Paulum amp;Dauidem�upm�rdam-Pfal.32. nare cft:amp; infuper lohanncm mendacij infimularc,dicentcm j St dixeri-t,loh.i,nbsp;nbsp;nms,peccatum nonbabemus,nosipfosfallimus, amp;Ycritasinnobisnon

-ocr page 265-

DE lESriTARFM DOC'TRIN�. 355 eftJtaq; fccundum lefuitas, Chriftus fruftr� nos orare docuit : Rcmittenbsp;nobis d�bita noftra.Et lib�ra nos � malo,

EodcmerrorcncgantConcupifcentiarn,inrcnatislcgidiuin�re-pugnantem,propri�amp;vcrcefiepeccatum:erititaq; eapcrfebonaamp;fua natura fan�la.Vndeetiam affirmant,Dcumconcupifcentiam,ctiamrc-tnotaomni gratia, non pofle in rcnatiscondcmnare:necindigcrciilainnbsp;obedientiaamp;meritoChrillijquiafiianaturaiamDeo placcat.

Hafccverb abfurditates tantum bac de caufa tradunt,vtaliquo modo obtincre po�lint falfas fuas bypothefes,quibus aflcr�t zbominemnbsp;conuerfumperpetuam amp;pcrfcclam poffcdiuin�iegiobcdientiampr�-ftare.Itcm.�opcrarcnatorumcffcvit��tcrn�mcritoria.Itcmd'ioi'nineninbsp;in bac vita pofle abfq; peccato viuere,vel fine pcccatocflc.

An verb boc non cft Pelagianam b�rcfin ex orco rcuocare ? Sic e-nim.ctiam Iulianus Pclagianus icn�t,d'icens:SiinBapti�no reatusvelconcu-pifientia eftfublata : tiim � Baptifiito talis cencapifientia nm er it ampli�s peccatum. Augufl. l. Sed Auguftinus multis docet, concupifeentiam etiam in renatis manere 6.c.id.nbsp;peccatum, � quo etiam, ecu � pefte, fan�ti liberari p�tant. Reatut igiturnbsp;to�itur, �rt vt perfonre baptiT^ta peccatum non imputetur : non vt peccatum non fit.nbsp;Nos ergo quoq; cum Auguftino crcdimusjamp;, prob dolor, experimur innbsp;rebus fpi'ritualibusamp;corporalibus concupifeentiam cflcmalam. Namnbsp;concupifeit caro aduerfusSpiritum:repugnat m enti illuminat�jcft p�-nainobedienti�jorigoamp;fonspeccatijdefe�ioneconfenticntisjamp;con-fenfu in peccata,vel etiam contagione nafcentis,vt Auguft.in l.y.contra Aug. I.2.nbsp;Iulianum fcripfit. Remittitur ergo in BaptifmoLexpeccatiJpfum au- contralu~nbsp;tem peccatum non tolliturpenitus:lic�t mortificatioeiusinBaptifmonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et in

mcobctur.HincPaulus non dicitjiion fit pcccatum:fed non regnet pec- nbsp;nbsp;nbsp;trait.

catum in mortal! vcftro corpore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42. Et in

Sed quid mirum lefuitas ita infanirc,c�m etiam opera Gentium amp; Efal. so.7i mcr�dulorum faluare dicantPDo�rinam cnim illam,qu� opera rton ex l.deperfe-fide profe�la,peccata,amp; proinde ad falutem �ternam, inutilia elfe, afl'e- �iene i�-ritmimis afperam, duram, amp; paradoxam iudicant. Confentiunt in boc fittia.nbsp;^inglio,qui faniores gentiles, amp; pbilofopbos iuftos, �quos ac t�peran- Ann./j^^nbsp;^'^snon damnatos efle contentebat. Ver�m cum facraScripturaaffir- Rom. 14.nbsp;^ct,omneideffepeccatum,quod nonfitcxfide:Et Auguftinus, etiam Cotralul.nbsp;^cciofa Gentium opera inter pcccata numeret, eb qubd non credide-^*#� J�nbsp;fnntin Chriftum,necbaptizatifunt:amp;Longobardus,omnem actotamnbsp;^crieduloruin vitam peccatum dicat: etiam bac in parte lefuitas Cbriftinbsp;dodri-

-ocr page 266-

10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i'V c A r� V T IX,

H��rinara vidare manifeftuoi eft.Scimds enim non poflearborcm Wl* lam bonos fru�tus facerc.

An ver�ignorant.in Dante, Po�ta Fiorentino, iam olim aPonti-gt; tificijs,amp; re�l� quilt;lem,damnatum fuiflezqu�d antiquos fapicntcs,Phi-lofophos,Po�tas,Rhctores infid�les, vt Democritum, Pytha-goram�nbsp;Anaxagoram , Platonem,Socratem,Ariftotclem,Homeriim, Virgi-lium,Ciceronem,amp; aliosdefcribit cfl�in campisElyfijs?Vbictfinonnbsp;�ngloria:tam�n fine p�na ex'iftant.Ef quidem Dantes aliquo modo cx-eufaripoteft,qni vt Poctaifta finxeritmon autem reipfaita fenferit. Atnbsp;quam excufationem vos pr�tendetis : pr�terquam ignorationem Scri-ptur� amp; Patrum ; qui tarnen totius antiquitatis helluoncs videri vultis ?nbsp;i/larc.i6. Nam amp; Scriptura S. omnes, qui non crcdid�rint damnation! adiudicat.nbsp;liier.epifi. Et prifei Do�ores, Hieronymus atq; Auguftinus afler�t,illos fxculifa-Kadlle- pientes, propter animi elationera amp;infidelitatem,in loco�ternorumnbsp;hod. cruciatuum elT�.

lib. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lubet quoq; adferibere locum ex Gabriele Biele, infigni Pontifi-

/o. deci- cioruTheologo,vt ex co pateat, quam probelefuitis, cum proprijs fuis Ult. Dei. Doftoribus conucniat. Is itafcriptum reliquit,in Ser.I. Dorn J I. Pereg.nbsp;c4p.2S.lt;^ j:)(Qnonplacerepoj]untoperitcuiufiiant,nifiamp;ipfeciciorpriiispluspUceat. Rejpexit,nbsp;enim Deus ad A bel, amp; munera eius. Place�tT)ee operanefira, quiaprimb nos ipfigra-quot;nbsp;ti amp; acceptifumus Deo. 'n on autetn Deo placet homo ad vita atema confecutionem,nbsp;amp; merit or urn executioneexpuris naturalibus.Sed neq^ eius opera,ni� ex gratia grafurn factentis incUnafione proc�dant. Cum hac fententia Gabrielis, quomo-do lefuitarum opinio conueniat,ego non video : ipfi viderint.

Scdlefuit�iftam opinionem vrgent, vt ficerroresde merito Congru!, fecundum quodgratiam daridicunt,tucri,amp;aiijs,ccurem merito-riam,vcndcrepoflint. Sicutidiccrcnon�rubcfcunt;Homincminfide-lem velli�reticumjinpcccatis mortuura,fuffragij'samp; Midis Riorum, ex Vide lefiti damnationeliberariamp;faluari pofic. Hoc dolo fraudeq; hodielefuit� �nbsp;tarum E- Gcntilibusamp;eorumh�redibus in India maximas opes corradunt:duninbsp;piflolas Innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conuerfosamp;ante aliquot centum annosin �tTr/srietdefundhos

ipforum Maiores,fuorum meritis faluari pofle, comminifeuntur.

Porro fi harum impiarum abfurditatum exicfuitiscaulas petas,re* ' fpondent:Sic volunt noftri Dodtorcs: SicftatuitConciliumTridcn-tinum:Sicvultla SanttachicfaRomana:Siciubct Pontifex Romanus.nbsp;H�c cnim funt fundamentaquibusiefuit� gt;ia extpuendis dogmatibus

-ocr page 267-

DE lESriTARTM DOCTRINE

Ecclcfix vtunt�r. H�c arma, quitus fuas opinioncs tuentur. Hi arietes, quitus columnam veritatis Sc S.Patrum teftimonia dcmoliuntur.

Nequeveroiuuaticfuitas, quodin quorundam vetcrum fcriptis, ytpote in vtraque luftini Apologia : in Clementis primo ftromatum, amp;nbsp;in Epiptanio, confimilia qu�dam de infidclium operitus inueniunt.nbsp;N cque enim inficias imus, Epiphanium opinatum eflc ; quofdam atsq;nbsp;Mol as lege,amp; fine Gratia, lege fol�m natural! faluatosefle. Et Clemen- hattenbsp;tem aficruifle :Philofophiam quofdam Gr�cos iuftificafle: Et,Philofo^ phatt�opi^nbsp;ptiamidcmGr�cispr�ftitiflc: quodlud�isLex pr�ftiterat. luftinurri ptonbsp;veto dixifle : Gentes,qu� fint re�tam rationem feeut� ( vt apud Gr�cos exhort^t-fecerint Socrates amp; Heraclytus) fa�os fuifle Chriftianos, neque Ctrl- ^quot;tttenbsp;ftumillisignotum fui{rc.Sediftitantiantiqui�atishclluoncs,nondctc-^^^^'*�'lt;�w*-tantignorarc,Auguftinumamp;Amtrofi�m,magnailladuo Ecclefi�lu-^�^�'^**^*nbsp;mina,cxDei vertoaliterpronunciafle. Quorumau�oritatem,relii�isnbsp;illis manifeft� impijs,mcrit� fequi detetant.

SicetiamVenialiapeccata,in qu� quotidi� latimur,lcu�ora dreunt,qu�mvt nos propterillaChriftusvelodifle,velrepudiate poflit vel velit : ca hominem neque tonum neque malum reddere, nequebonis operitus, aut valori reliquorum operum quicquam derogate. Itaqjnbsp;fecundum hofee nouos mat�ologos eft aliquid, qa�d Decalogo Dci r�pugner,neque tarnen fit peccatum. Item : Sunt qui peccent in leges di-uinas : fed tarnen iuft� � Deo damnarinonpoffunt. Item; Sunt qui legem Dci tranfgrediantur: quorum tarnen pcccata veniadignafunt,denbsp;quitus non opus fit p�nitentiam agerc.Qjjandoquidc fecundum Che-ruticum amp; Angclicum iftorum Dodorein Thomam, venialiafunt rc-paratilia,qu� nonopushabentp�nitcntia: C�m vel aqu�bencdii�xnbsp;ta�u, vt Thoma- voluit : vel quotidia na Mifl� auditione, vel incurua-tionead imagin� Mari�,vt Icfuit� delirant, expurgari amp; delcri poffint.nbsp;Vcr�m nosChriftiani omnia pcccata Icgi Deircpugn�tia,�tcrnamor-/.I�fe.2.nbsp;tedignaconfitemur, nifi at illorum reatuamp;p�na,morteamp;fanguinenbsp;Chrifti cinundemur : fideq; corda, ijs coinquinata, purificentur. Nam, All.if.nbsp;au�toritus Mofeamp; Paulo,� Spiritu S. edo�tis : malcdi�lus eft omnis ho- Deut.27,nbsp;mo,quinon feruatomnia,qu�feriptafunt in lege Dci.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gal.3.

Qmequidigitur legiDei rtpugnat,maledi�lioni eft obnoxium;tlt;lt;ro^-#� 2uicquidfancleiuitapr�tcndant, vclobganniantcumPharif�is,quosAIlt;*tt�/.nbsp;Ihrillus dud� damnauit, qui nulla peccata per fe veniadigna cfl'c mon-ftrauit. Idco lefuitas cum fuis Scotiftis amp; Thomiftis, illorumquc diftin-

-ocr page 268-

c � P r T IX.

ftionibusimpijs amp;abfnr dis, ad fuos au dores, qui funt, datmon Si petn-lantia humani ingenij, rcmittimus. Chriftum veto per Prophetas poftolos nobis loqucntem,vt pater pr�cepit, audimus :Peccata, quantum in bac imbecillitatehumana fieri poteft, per eiusgratiam vitam�Synbsp;a'dmifl�rum veniam per Chriftuiti pfecamur j per quem etiafolumno*nbsp;iuftificarifaluari certo credimus. lefuit� veto peccata non agnofeen-tcs,cum etnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuis -arciesf Jb'^ozs-, in pcccatis fuis mortalibus ititeribunt Si

peribunt,ni{i mature feriam p�nitentiam egerint.


Ff R�gflƻ Via IcfuitSE Anticbrifti funtferui,cmiffiintotumterrar�orbein# Jefuittiru per Cardinales amp; EpifcoposPontificios,vtveram dodrin� �Deonbsp;�ertid do- per Prophetas amp; Apoftolos traditain, corrumpant amp; euertant :Idcope-ftiferum hoc hominum genus,nihil fani,nihil incorrupt!,nihil puri nobis relinquit ; fed omnia, ecu peftilens act, aut morbidum pccus, vitiaf�nbsp;inficit amp; corrumpit, hoe Hne, vt fana do�trina tollatur amp; pon tificia rf-uocctur,fi�q; Germania fideli Lutheri minifterio � fordibus amp; inquina-mentis Papifticis magnacx parte repurgata, priftinisPontificior� pluf-Biiam �gyptiacistcncbrisdenu�inuoluatur,ac Pap�Romanityr�nni-difi!bijciatur.Qniavcrbiftudviamp;tyr�nnidc,proditionibusamp;infi-lijsgt;nbsp;dolis�� fraudibusin quibusftruendis miri funt artifices, imonecgladi�nbsp;ac brachio, V t l�quuntur, feculari (^quo tarnen hadenus fatis mcdiocri*nbsp;ter fu�re inftrudi, ricc paucos carniheis manibus obieccrunt ) obtinercnbsp;fenonpolfe animaduertuntriccircoadimitationemdiabo�ijMatth.q�nbsp;gladium fpiritus, quod eft Dei verbum,arripiunt,illudq; varijsmod�snbsp;torqucntrctorquentque,quoilludfinonomnm�exeordibus credert-tium eximere poffintjvel faltem,quod diaboli proprium eft, deprauer�tnbsp;amp; rctufum reddant. Ncq; enim v�lum dodrin� Chriftian�artificuluiflnbsp;incorruptumrclinquuntrficutic�m hadcnusvidimuSjtumcxpr�ferf-tidcDecalogolocoidampliusmanifeftumfiet. Qu� ergo fit de Decalogo Icfuitarumfcntentia,paucisfakcmdclineabo.

VideCenf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Primiim funt inter illos, qui tradiint : non omnf� �-pera vei fadagt;

C0/0�. Ic-qn�Lcgidiuin� r�pugnant,tffe peccata. 2. Primum concupifeentis y�t�fzjt�?�. motuni carcre culpaSc pcena pcccati. Elfe nonnulla peccata,quscle^

arguatifed tarnen ilUhominemDeoodiofum,veliHacceptum non red-

derc.


-ocr page 269-

DE 1ESFITARFM DQC TRINA.

dcrc.- 4. Ei�e qii�clam,(qu�LcgcDci non quidem fint damnata: fed tarnen pro atrocioribus-pcccatis finthabenda,ac fiapcrt�inicgefuiflcntnbsp;prohibita:qualia fintpeccatain Ecclcfi� Roman� logesamp;traditionc�nbsp;fedis Apoftatic� ( Apoftolic�diccrcdebuiflem ) commifTa. Legist,nbsp;xenatisperfefte fatistieri pofle, ficquepercambominemiuftificari. 6,nbsp;C'brifti merituro 8c obedientiam nihil aliud effe, qu�m fac hoc amp;.viucs.nbsp;Nonenimnifi beneoperantibus fummam Dei mifericordiambenefa-cere. Legis plcnitudinem amp; adimplctionem effe noftram charita- Cantfintnbsp;tcni,qnaetiainhomoiuftificetur.,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnCattch,

Landfpcrg� minifter lefuitarum Fribufius a-pertis verbis dixit : Utinoifol.

Tam naturalecffcChriftianopcrfccl�LcgemDciadimplcre,qu�rana-turale fitilli edcre,biberc amp; dormire.Canil�us iuftitiam Chri�ianam ef-G dixit : fac�rc Icgcm, dc.clinare � m.alo fiucpeccato, facere officium iu- inCittecli, ftiti�.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo�.-zy,

lefuita Crufius neophytorum Landfpergenfium Siax-rnf, in cxpli-cationeRegularum,abIgnatio Loiolatraditarum.fincruboredixit :Hlt;e �int na�er De.calo^m;Si Ims r^gulAS corde amp; fflciu cu�eilierimus,vere iu� 'tficabimurtnbsp;ne�i^ddmnaripotertmus. NatnperfecHora amp; ntelioruLege d�uina traduntznempenbsp;Chri�i cegt;ifiha,qMfunt, votum paupertatis, ca�itatis�� obedicnti�,quorumlex ig-liaraperfe�buinyit't^iternitnierttttni traderenequit. Qffis autem Chriftiano-tum h�c audiens non dicat?

------Hoc tamena�to Chri�ev'tdescoelo,prohdolor,(irptitcrKgt;

Certc fl quisfuperioralefuitarum problematadiligenti�s expen-G�j. datjtei atroettatemotus pronunciabit.nc ftygium quidemPlutoncra l^om.3.4.nbsp;tentareauderc,quodcffr�nislcfuitaaudet.llliscnim Chriftum,quino- Tit.^.nbsp;ftraeftiuftilicatio, abnegant amp;rcijciunt. Nam-fi noftracharitas eftlegis i.Cctr.t,nbsp;adimpletio, aut noftra opera, noftra funtiuftiheatio: fruftr� Chriftus Pb.i,nbsp;Conceptus, natus, pafl'us, mortuus, fepultus, exufcitatus,amp;ad dexteramnbsp;Maieftatis cxaltatus.cft: fruftr� Spiritus fan�husinenarrabiiibus gemiti-buspro nobisiiiterccdi�:McudacescruntomncsProphet�amp; Apofto�i, A�:. 4.^nbsp;ynanimicoiifenfucxS.piritusfan�hiinftincfupronunciantesjnobisnon 10.nbsp;�liunde falutcm,qii�m exgratuita Dei Patris raileratione per Chriftuin p�a.61.nbsp;�cftim proucnirc. Ann�n ergo Icfiiit� fua doftriua Spiriturn fan�tuiu �la/t.h^hnbsp;-blafp'hemantPIroototius facratiffim� Trinitatis mifericordiam r�pudiant/Ann�n feiplosDeum,Chriftum,amp;fuiipfiusIcfumconftituunt? .nbsp;AnnQnDiiiiApoftoliPauli (in tertio c�lo in Do (�oremcreatiamp;-^ lt;gt;lt;/gt;.�

Kk a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ddi�lii)

-ocr page 270-

llt;So nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C P F Tnbsp;nbsp;nbsp;r T.

Zt��}epiftolas,max�m�vcr�,quasad Romanosamp;Galatas fenpfitjdaW-riant ? led h�c blafphcmia maior eft, quam vt cam vcl mens hominis pij alTequijvel verbis exprimere poflit.Nec mihi dubium eft,q 11 in hiRo-mulida:jCorit�amp; Abironit�, nifi maturcrefipuerint, cum Pharifxis,nbsp;Chriftum damnantibus,incxtinguibilis ignis p�nas fint fubituri.

Gen.6.S,

Prou.20.

Pom, II. fl;i�(-ari:e0 quod corrupta natura legi fatisfaccrc ncqucat : �c folus Chri-Gal.2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legis fitconfummatio,noftraquc iuftificatio.Vt ergolcfuitx perpc-

i.Ctr.i, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faciuntjiauM^wAj'iA quadam ludaica leges Mofaicas amp; Lcuiticas Ccrc-

moniasin Ecclefiam Chriftiinuchentes, caq; in vfum rcvocantes, quae Gal. 4.


N os contra illorum blafphemias ex Dci verbo confitcmur,Lcgcm �Deo eiretraditamjVtexeaagnofcamuspeccatanoftraramp;pecc�tnmclTcnbsp;quicquideum lege iliaDci pugnat: necquenquamhominum legi di-uin�,neq;pcroperafuaextcriora,mult�min�sper conatum interio-rem voluntatisfatisfacerepolTe: ncquevilummortalium per illam iu-ftus legis fit confummatio,noftra^uc iu ftificatio.Vt ergo lefuit� perpe-monias in Ecclefiam Chrifti inuchen tes, caq; in vfum rcvocantes, quaenbsp;egena amp; infirma huius mundielcmcnta � Paulo dicuntur, amp; � quitusnbsp;Chriftus nos redemit: Ita ctiam blafphemc amp; JVv� J/zar agunt, verum legis vfum tollentes, imo diuinam legem foluentes, amp; fuas traditionesacnbsp;nugas Ecclefix obtrudentes.

Ver�moportctIefuitasjPap�mancipia tanta audaciajqua pro fa-pientiavtuntur,EcclefiamChrifti inuadcrc,liquidem volunt elfe ali-quid : amp; � fuo Deo, qui Papa eft, pr�mia, qu� venantur,hoc cft,am pla Collcgia,pulchras domos, diuites reditus, amp; defenfion� publicam, con-fequicLipiunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

N os Chriftiani Icfui tas, eorum traditiones amp; Icgis diuin� abufus, quosintroducunt,toto pc(ftorcamp;pleno ore execramur : Decalogumnbsp;autem ecu perfeftam vit� Chriftian� regulam, tota mcntc,amp; ambabus,nbsp;quoddicitur,manibusample(�imur,p�dagogum ad Chriftum agno-Icimus, amp; poftiuftificationcm, Chrifti Spiritu donati, cidem ex fideo-Ptm, ^.^2. bedientiam pr�Eftamus.Etenim exDccalogo,tanquam exfpeculo pec-catorumfordesagnofeimus. Per legem liquidem agnitio peceati.Ncq;nbsp;tarnen in illorum atrocitatc,multitudineautmagnitudincdefperamus:nbsp;loh.l.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed fidei oeulos ad agnum ilium Dei, qui tollit amp; auftert pcecata mundi,

l.Ioh.2, conuertimus, cuiusetiam languineab omnibus peccatisnosemundari credimus.

Poftea per Chriftum in gratiam apud c�lcftcm Pattern repoliti, ex eadem Lege Dci difcimus,cultus Deo placentes,amp; opera ei grata,in qui-bus per Spiritus fandi gratiam nobis communicatam, iicat filioslucisnbsp;dccct,

-ocr page 271-

DE lESrJTARl'M DOCTKINA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2di

decet,quafi in vijs Si fcmitis Domini digne ambulare conamur.Quos fi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/.

nes Giezitz ifti,quaftaltcriAntinomiamp;Enthufiaftacvclindo�i:�ignorant, vel vctcratori� corrumpunt, vel m alitios� tollunt. Si enim leluitae Dccalogum, ceu normam viucndi fibi ob oculos ponerent, non tot cle-�itia opera introducerentmon tot nouos cultus cxcogitarentmon tamnbsp;abominandas idololatriasexercerent : ncctotinfamibusfupcrftitioni-bus,amp;tammultiplicihypocrifinotorijcfrcnt:fedDeumiuxtaipfiuspr�-E^rf^^-?��nbsp;fcriptum col eren t,amp;in legibus cius,vtprjEcepit, ambularent. Ver�mDeut./i^nbsp;quiaillud ipfis non videtur cfle de pane lucrando,idco noui iftiPharifscinbsp;bominum mandati$,qu�m Dei prgceptis Icbouam colerc malunt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mattb. ij,

10. T^eEuangelio.

SiVEEuangelijvocem,prol�to nuncio deSaluatorenoflroIefuChri-^jr-fto : fiue pro Kiftoria amp; Euangclij libro : fiue pro quatuor Euangcli- Luc. 2. ftis:fiuc pro minifterioEuangelij Apoftolis aChrifto commiflb:fiuepro Mare, vit,nbsp;pcenitcnti�E amp;rcmiHionis pcccatorum concione:fiue pro pr�dicationc gt;6.nbsp;de Chrilbojin quo omnis falus noftra confiftit,accipimus:tamen lefuitxnbsp;fal fa fua amp; pontificia do�irina,regulis,votis amp; nouo ordinc,pro fua An-tichriftiana audaciaillud Euangclium totum nobis eripere conantur.nbsp;Nam etiamfimultacommenta,ccnfuras,difputationcs,iudicia,aliosq;nbsp;tra�atusin vulgus diircminant.'tamen rar� Euangclij de Chrifto men-tionem faciunt: aut fi quando per imprudentiam vocabulum illud ipfisnbsp;excidit, idem verbis amp; diftin�iionibus ineptis ita deprauare, amp; in aliu d,nbsp;quam quod eft,transformarefolent,vt nihil confolationis inde pertijr-bat�confcienti� confequipoffint.Neq; mirum. Quia enim falutem innbsp;���ge, velpotiusintraditionibus fuisqu�runt,amp;vitamin hifce haberenbsp;putant:autumant San�luliiftiEuangelio non opus cfle; ide� fccur�einbsp;Contraria fentiunt amp; docent.

Qmdam etiam illorum, qui optimi vidcri volunt,tradunt, Icgera oftendere quidem opera, qu� fint facienda, fed non conferre gratiam,nbsp;qua opera pr�cepta facere poffimus : Euangclium vcr�,pr�Etcrquamnbsp;qu�dtaliaoperamandet,etiamillorum faciendorum vberemgratiamnbsp;^argiri. Vi rum enim ver� fi ifti mdiora proferre nollcnt,fatius effet amp; i-pfos,cum fuis fodalibus,penit�s de Euangelio taccrc. Nam eorum falfi-tas aD. Paulo ad Rom.io.cap.difcrtis verbisrefutatur ,fic docente:Mo-

Kk 3 fesde-

-ocr page 272-

ilt;5i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' quot; c - A P '?r. r 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

AiM.2. Cal. J.

fes defcribit iuftitiam,qu� eft ex Lege: Qi^d,qui fccerit ea bomo,viuct per illa.C�ter�m qu� ex fide eft iuftitia,ca fie loquitur: Quod fi confcf-fus fiieris ore tuo Dominum Icfum,amp; credideris in corde tuo^quodDe-us ilium excitauit � mortuis, faluus eris. Et ad Galatas: luftus ex fide vi-uet.Lex autem non eft ex fide : fed qui feccrit ea homo, viuet in ipfis. Ecnbsp;iterum ad Romanos. Ei qui non operatur, fed credit in eu m, qui iuftifi-catimpiumdmputaturfidesfuaadiuftitiam.H�c Pauli di(fta,fi quiscumnbsp;lefuitarum dodrina conf�r�t, agnofcet Paulum amp; lefuitasmagis internbsp;fe,quam fupremum c�lum amp; terram diftidere.

Suntpr�tcreaexlefuitisjtradcntes ideo Euangelium reuclatum cfle, vt confilijs Euangclicis, qu� pr�ftantiora fint, quam operaiegis,nbsp;perficiaraur.Id quod eft plane nouum orbi Euangelium reuelare.Q^dnbsp;etiam absq; omni dubio nouum aliquodhabebit c�lum ,diuerfum abnbsp;illo,quodChriftus promifitfujs credentibus,quibuspeccatanonimputantur.

Landfpcrg� fi quando lefuitis � Papa , Cardinalibus, Epifcopis amp; negotiatoribus illorum , ampl�eleemofyn.�,xenia aurea amp; argenteanbsp;transmiftaofferebantur, dicere folebant : hodie aduenit L�tare : hodienbsp;recepimus Euangelium. Cum item Landfpergam afferetur nunciu'ip,nbsp;Ededoremamp; Archicpilcopum Colonjenfem Truckfcflium �fcdeEpi-fcopali expulftim elfe, manibus plaudentibus aicbant,hoc eft Euangelium,hoc eft l�Etum nuncium.Sic quoties audiuntLutheranos proditos,nbsp;captosjincarccratos aut trucidatos, Euangelium id appellant. Ex quonbsp;patet,quis fit vfusvocisEuangelij apudipfos. Suntnbsp;ic�xs/:vcrideChnftoEuangclij ignarijEuangelicorum infuper hoftctnbsp;amp; �i'nxHiusj'Oi.

Quod 11 verb paucis dicere vciim,quod res cftilofuitas dico Euangc^ li� de Chrifto prorfus negate. Nam prima de Chrifto promilfionem innbsp;Paradifo promulgatam corrumpunt : dum fcmini mulieris, quod eftnbsp;CoUe^ium Chriftus,contritionemferpentini capitisadimuntfillarnq; VirginiMalt �/tic��: fix adfcrib-untjlegcntcsin Biblijszlllacontcret caput Serpentis. Id ouodnbsp;fimplicitereftChriftumamp; Euangelium eiusabnegate. Vndcin concio-/Imiimh. nibus fuisnpn Euangelium,nec Ghri-ftum.fcd Tridcntini Conciliabulinbsp;foraiii.a,amp; mendacia, fuositemDiuosamp;fuaidolapredicant. In feholisnbsp;autem ipforum non Euangelium per Proph etas amp; Apoftolos pr�dica-tum,fed traditioneshumanas, R�gul�t Loiol�,fomnia Thom�,delira-inenta Scoti� c.ommenu Darmi �cur�, nugae Mamm�tredi, amp;fi quinbsp;funt

-ocr page 273-

DE 7E.?rJTJRr M - DOCTRIlSr/. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4(53

funthomm fimilcsminorum Gentium Dij,fonant. Qui vero omnium optimivideri volant, hi vniuerfalesEuangclijpromifliones, particularnbsp;res Sc conditionales, aut etiam legalesfaciunt : Qiwtl in Euangclicoco-dice fci'i pturn reperiatur: Fac hoc amp; vines. Ideo etiam Legis amp; Euangelijnbsp;diferiminainfuo Alcorano, feu TridentiniConciliabulidecretisdam-nant:in quibus inter alia afleruntamp;dicunt.�gWi^veroE�lt;JK�^/�ff��^�az/rfnbsp;(irabfolutapromi�iovit^Aterna, fineconditloneobferudttonisniand^itoritm. Qui-bus verbis gratuitas Euangelij promiHioneslcgalesfingunt.Quidigitur Roni,h^nbsp;multis verbis opus?Omnes illorum traditiones,rcgul�,confe��ionesnbsp;auricularcsjfatisfaclioncs operari� p�nitenti� carnificin� liquid� o-ftendunt, Euangelium Chrilli de illorum oris �blatum, locoq; eius,nihil pr�terquam tyranqicas Pap� leges,in gregem Domini f�uientcsScnbsp;gralTanteSjfubftitatascnc. Hunc Satanam mox Dominus conteratfubnbsp;pedibuspiorum.Rom.iG

II. DeChrifliKe^no�^ Sacerdotio,

QVia fupra demonftratum eft,Iefuitas Aritichriftum Romanum, pro Chrilli vicario,ScEcclcfi� capite efFcrresSc fe totos in illiusnbsp;oblequmm tradere, illiusq; regni feruos facerc : ideo iam per fe manife-ftumcft,illos ChriftiSc Regnum Sc Sacerdotium dcreliquifle,neq; innbsp;Chrilli regno,fed fub Antichrilli vexillis militarc, Vt tarnen ampli�snbsp;id omnibuspateat:paucaquoq;dc hoc capite dicendaerunt^

Er primo de Regno Chrilli ex vniuerfa facra Scriptura manife- loh.i^, Hum eftjillud non de hoc mundo,fed Spirituale elfe. Neq; cnim corpo-ralibusarmis,fedpairione,morteamp;rcfurrc(5tionefuosScnollrosholtes,nbsp;peccatum,mortem, diabolum amp; infernum, deuicif, ficq; regnum fpumnbsp;occupauit.Qupd ipfum quoq; nulla mundana pompa aut potentia, fednbsp;tantiim per verbum Sc SacramentainvirtuteSpiriritusfan�ipaffiminnbsp;tnundo adminiftrat,conferuat,propagat. Neq; eain parte vicaria indi-At*ff.r/,nbsp;get opera,liquidem ipfe pr�fens adcll Sc elEcaciter operatur ,iuxtapro-millionem : Ego fum vobifeum omnibus dicbus,vfq;adconfumatio-hem f�culi*

Ab hae autem forma regni Chrilli, bone Deus, quam procul ab-funtIcfuitat?Dum�riin� in omnibus primatum affe�lant,atq; fi�iti^ | fuahumilitatedominiuniinquofuisfibiqua�r�nt;quisnegabiteoscuninbsp;ludxis

-ocr page 274-

ilt;�4.


lud�is regnumChrifti mundanum fibi imaginari,in quo etiam gloriairt, opcsjhonores pr�textu pietatis,n� autem hominum falutem qu�runt?nbsp;Formam regiminis fi intuitus fueris,long�maiusdifcrimenfeaperict.nbsp;fal.iio, Neq; cnim Iccptro Chrifti re�ojhoc eft,vcrboeiusfimplici,regnuinnbsp;hoc gubcrnant : fed fceptro Pontificio, hoc eft, cxcommunicationibus�nbsp;profcriptionibus, anatnematum fulminibus,incarcerationibus,igni,a-qua,rota,rc(�eq;, ifti Antichrifti vafalliin Chriftianot f�uiunt. Adhxc�nbsp;non Chriftojpcr Legis amp; Euangelij minifterium,EccIcfiam,fpontancosnbsp;cultorcs, fed Satan� amp; Antichriftojvifibili illius vicario, per traditione�nbsp;amp; leges humanas,Pharifaicum,hypocriticum,coa(�um, inuitum, ferui-lehominum genus confcribunt:quibusPapaficutdcAntichriftoprx-Un.it.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cft,mundibonadiuiditamp;diftribuit. Bonainfuper,qua:Iefuit3e

intra Socictatem fuam diftribuunt, non funt Spiritualia,fed tant�na corporalia,vtpote, vita Italis di�ta,pultroneria, hoc eft, ociofa amp; ad ne-quitiamprona,pilei quadratiin formamcrucisconfuti,long�tunicxgt;nbsp;calig� holofericx,pingucs conditiones, dclicata fcrcula, gencrofa vina,nbsp;amplacollcgia,pulcrx domus, am�nihorti,amp;prxfentis commodavi-t�. In hac etiam SocietatenonIcxDci,nonprxceptaDomini,nonE-uangelium de Chrifto:fedrcgul�amp;conftitutioncsIgnatijLoiolxdo-minantur. Hosfociosnon Icx Dei arguit:fedeoscilicia,iciuniaamp;fla-gellain obfcquioimpiorum votorum rctinent. Hi focij volunt vidcrinbsp;viri Apoftolici : amp; nihilominus cupiunt inftar Rcgum Gentium domi-nari.-Dominium aduerfusclerum Domini excrccre, omnibus prxelfc�nbsp;nemini fubefie:Cxfari non dare, qux funt Cxfaris ; omnia ad Papam re-firrp-pin- fi nnffibilp fir.vniiipiTiim terrariim nrhcm fubiicprp. Dnnntnl


P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folus Sivnicus vei ns eft NouiTeftamcntiSaccrdoSjfccundum ordincin

Melchifcdech.Hiiius Saccrdotij honorcm,nom�,rcsamp;officium,Chri-ftodeoflicioiu� tant�mnon dcie�lo,fibipetulan ter fumunt, arrogant amp; rapiunt.Neq; tmimfolum Papam fuum fummum ficcrdotcm, fednbsp;fe faccrdotes elle luperb� ia�iitant. C�m quanto au tem facrilcgio id fnbsp;coniimdum,paucis demonftrarclubct.

7- �' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftus non vt Aaron,eiusq; filij amp; fucceflbres, Legis fuit mini-

fienfcdfalutiferaraEuangelijdodrinara,quam in coelis infinuxterni

fui Pa-

-ocr page 275-

fui Patrisaudiuit, nobis miferis mortalibusin terrisreuclauit amp;anniin-ciauit. lefu�t� autem cundem rurfus in Lcgiflatorem transformant, loh.i. quinefcioquamLegem Euangclicam attulerit,ficq;nouistumpr�cc-ptis turn confilijs homines oner�rit.

Chriftus,non vtAaron,arietumamp;vitulorumfanguincm,primo IIeb.7.amp; pro proprijs,amp; poftea pro populi peccatis, iteratis vicibus f�p� obtulit: S.amp;�.�'nbsp;fed vt ipfeabfq; peccato fuit, ita femel pro totius mun di peccatis, facra- zo,nbsp;tiflimum fuum fanguinem obtulit, atq;vnailia oblationcxternamre-demptionem inuenit.Iefuit�autcm, omnium peccatorum fceleratiiTi-mi, fingunt fc quotidie in MilTa fuaidem facrificium, licet incruentum,nbsp;Deo patri pro peccatis viuoru amp; mortuorum offerte, quafi vnica Chri-ftioblatio fuhfetinfufficiens.

Chriftus, ciim in diebus carnis fu�, dcprecationcs amp; fupplicatio-ncscumclamorevalidoamp;lachrymis obtulifl'ct Patri fuo,cxauditus,amp; Heb.7. �ternusAduocatus human! generis in c�loconftitutus eft, vtipfius fa-crificij mcrito,quotquot exvcrafideadipfumfufpirant,exaudiantur,nbsp;lefuit�autem,non tantum infinitam Sanftorum cateruam quafifuc-^-�quot;^-�-^-centuriatam Chrifto adiungunt,qui hominum fint Patron!, ipfisq; fal-uumconduftum apud c�leftem Patrem impetrent, fed feipfos innbsp;eundem cenfum rcFerunt,ficq; ccunouiPharif�i,hypocrit�,fubpr�-tcxtulongarum pr�cularum,domosviduarum Scpupillorum exedunt.Matt. 23.

Qiyia verb Chriftus non tant�m eft fummus facerdos, fed amp; verum, vhium jbei tcmpliim,in quo totaplenitudoDcitatisinhabitatcorpo--2.nbsp;ralitcrddco amp; omnes in ipfum credentes fpiritualcs Sacerdotes fccit,qui Cel. 2.nbsp;invcroilloSt fando Dei ternplo,quotidicpcrChriftumfanlt;ftas,Dco lef.6i.nbsp;gratasScacceptashoftiasofferunt,non in remiffionem fuorumpccca-/.Pe^-2.nbsp;torum(idcnim Chriftus vnica oblationeperfecit)fedvtfacrificiaIaudisRow/J-amp; gratiarurn a�;ionis,Pfal.5i.Kof.i4.Hcb.i3.Icfuit� autem,omnes rtli-quos Chiiftianos, nifi vnfti fint Sc rafi ,pro afinis habent, cos ab hoc fpi-tituali Sacerdotio, ad quod per Chriftum funt famftificati, cxcludunt,nbsp;feq; Sacerdotes, non Dcum c�l�brantes, fed Miff� facrificio pla�antes,nbsp;Venditant, *

�Ver�mquidmultis opus eft verbis ? Qualesicfuitx fint Sacerdoces, fcquens Echo non inepte docet.

Annon Sacerdes ell le/utta ? 'Etfecyeius bonianttflites Phani ?

QmI{ tgttitr eit eorum Sacerdotium ?

-ocr page 276-

c � p r T i t ^t^uifrequentesf�nf in Pccle�a.

Pt quotidi'e Dee offeruntfacr ificia. legem quoq^ vrgentformidolose.

Ac preinde in toUendis vitqs in�gnes,. Condones inf�per habent vtiles^

Vitia. Dolose.-Segnes.nbsp;Futiles.

Puangelium cum Apofloluproponentes m/zfer. Aliter.

Pt tradentes Dei verbum incorruptum. In extirpandis hare�busfimtviolenti.nbsp;Px�ua partefiant em habent es Paulum,

Corruptum.-Lenti.

Panlum..

Inde multitm occupati�nt circa bona opera, Pt in plant anda piet at efiudio�.nbsp;Vultum quoq^fingere pofiimtfeuer um.nbsp;Cumprimis amantes homines emtinentes.

�ra.

O,fi. Verum.nbsp;Nentes.-

Jlincomnes homineseorum mores prob�runt. Parum.

Qt�a diligenter obferuantfuas r�gulas^ Atq^flrenuifunt defenfores Papa,nbsp;Pius gratta in periculis confiituti,nbsp;AcproptereameritbtnEccle�a�tntprimi,

Gulas.

Pape. Tuti.

Imi.

Sperant enim Principes ip�s mult�mprofuturosN t Troamp;.

Cert�tulefuitasrid�s.^

Quales ergo�nt vno verbe cemmon�ra. Qttt hominesfiecios'efallunt ?

Quid itaq^ quarunt efferentesfua. AutfleSlentes cor am potentibus crura ?nbsp;At omnibusfeinferuiregratis dicunt.nbsp;Pt vix habere panem quotidtanum.

Vides. Monftra.nbsp;Fallunt.nbsp;Sua.nbsp;Rura..nbsp;Dicunt..nbsp;Ah non..

Qm) itaq^filario hi Suicerdotes digni ? Atqui in hoc mundo amplos habent honores.nbsp;Prgo in inferno mer ces ip�s eil repo�ta.

Igni. Ores..

Ita.

Interim Deus compefcat hoe crabronum examen, A.mca^

SeddehorumSacert�otiofortaflisali�s plura. Hoc tantum adde, experic��atdo�tus,-Iefuitarum Sacerdotes Antichrifti

-ocr page 277-

DE l�JririRFM DOCTRINE 2^7 ��fatos fabulas efle : qui fibi diferti non vidcntur, nifi omnia tumultunbsp;Vociferationc c�cuflerint : vnde pr�poftcro iudicio � pcrucrfo zclojftu-dio impietatis, 8c amorc proprix glori�, dolose, fraudul enter, auda�lernbsp;amp; temerari� quiduis,vt aliquid efl'e videantur, conantur. Nam f�p� au-diui illos, Pontificio afFc�lu tantum non furiofos, tcmerc multaefFuti-re,fin� iudicio quxlibettaxare8cdamnarednabfcntes, maximeautemnbsp;bonos 8c innocentes acerbeinuehi,re�l�dilt;3:aScfadia,autfaltemnonnbsp;iBalo animo amp; confilio fufccpta,autinftitutafcclcratccalumniari.Infu-per tanquam ihfani m'iris gcft�bus clamitantjvociferantur, bacchantur,nbsp;furuntq; fupra modum,8c tant�m non extrafe,omni ferc rationc 8cfen-fu dcftituti,rapiuntur.Qui mos maxime Hifpanis 8c Italis peculiaris eft.nbsp;Opinan tur quoque fc omnia cfle,fe omnia poflcjomnia fc debere refor-marcjfupremofepofitoslocojfibiq; omnia fubieda.-quicquidnonefl:nbsp;Romanum,quicquid ipfis non arridct,quicquid non applaudit, id ana-thematifubijciunt: quicquid verb illislibcraliter offert, cumulat�do-natjipfosadoratjiddiuinum efl:,idinc�losYsq;attollitur,licct�lioqu�nbsp;foediflima turpitudinc inquinatum fit.

Hisartibus8cfimulatione zeli admodumfcelcftUpij magno cum detrim�to Ecclefiarumexperiuntur,Principum,NobiliumScaIiorum,nbsp;pr�fertim quorum judicia � teneris non filcrunt ad veram rerumeogni-tionem affuefa�la, animos feduci, 8c in cimmerijs Pontificij regni tene-bris dctincri. Nam Icfuit� ad bas actes excrccndas funt aptiffimi, vtpotcnbsp;au�loritate Pontificia 8c hypocrifi fubdola circundati, qua venenumnbsp;fuum teterrimum ad alios,pr�i�rtim fimpliciores mt/uliael^avToszc in-conftantes venditare poffint. Fingunt quidem zclum : fed reuera ciuC-inodi,qui foris apparct diuinus, intus verb furor eft fimflis Medex dila-cerantisinfantcm,8cNeronisexclamantis,5/4�5it('�i'T(^)za�4 'irvet.nbsp;Vnde ctiam Satanico odio in EuangeJicos accenfi,optime apud cos xdi-ficata, redic inftituta, pie ordinata,turbant,deftruunt,cuertunt : Antiquorum pictatem prxtexentcs.

Tales Suitas, vel monftraoti�s, cum hxc noftra xtasin Germania magna copia prof�r�t, mcidtbomnes in offieijs pictatis diligentio-tes effe,peccata noftra,contemptum verbi 8c miniftrorumDei agnofcc-tCjSc cauere debebamus, ne priftinisPapifticistenebris rurfus inuoluc-remur.Miflas ergo faciamusicfuiticorum Sacerdotum Miflas,non cum illis iugum trahamus,nec eos in fcholas, templa vel domos noftras rcci-JJgt;ianius : fed pios 8c fidos Chrrftr miniftros audiamus, in Euangclij veri-Ll i t�te

-ocr page 278-

1lt;58- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T IX.

tateacquiefcamus,atq;inuicem,quodlohanncsi'nonet,nosdiligamu5* fi veri Chrifti �terni facerdotisdifcipuli cffe volucrimus.

Sed omiHis liifcc Seuccrdotibus,ad alia tranfcamus, fi tarnen coS pri�s monuero de di�lo lefuit� Iohannis Auguftani, cui ego fidem ha-beo:Noj(dicebat)��?Kem fumus, proh dolor,nofiri Sacerdotes,qnantitate,nolinbsp;qualitateiaugentur:q�ia res etiani nofirum Saturn di�ipabit.

12.. De l�dfltficat�onehomm�..

I Es VIT AS Chrifti Euangelium repudiate J fupr�dcmonftratumeft� fed idem etiam pr�fenslocusabundeteftabitur:de quo non min�snbsp;qu�m dcreliquispr�cipuisfidei Chriftian� articulis, multaabfurdaamp;nbsp;impiatradunt..

Nam quidam illorum negant,verbum luftificareeffevcrbumfo-rcnfc)feuidcmfignificarc,quodabfolui�pcecatisamp;iuftum pronuncia-ri.Veriira horum infeitiam amp;ignorantiam hebraica phrafisjqua per iu-ftificare idem quod pro tribunal! iudicarc Si abfoluere denotatur, refu^ tat. Sicut etiam Paulus in Epiftola ad Roman os iuftificationis verbo innbsp;hacfignificationevtiturcamp;abHebr�isopponiturverbo condemnarc.nbsp;Ita V t iuftificare fit,iuftum pronunciarc,fcu abfoluerc,ficut Deut.25.Icfinbsp;5.Rom.2.8.4. Si alijs in locis cftviderc. V er�m lefuit� D. Paulum inter-pretem non ferunt. Quomodo enim fuorum operum iuftitiam tueren-tur,fi iuftificariipfisidem eirct,quod gratis abfolui.�Vbiitem manerentnbsp;fcholaftic�morum formul��quibusdicunt, iuftificatum eum efle, quinbsp;iuftiti� habitum, infufas nouas qualitatcs,amp; virtutes in fc habeat, amp; fienbsp;proprio habitu, amp; pr�parationismotu ad gratiam fitiuftus ? luftum C'nbsp;nim dici hominem rationcinfufarum qualitatum �c virtutum propria-Rom.4. rum, non autem ali�na vcl imputatiua Chrifti iuftitia, qux fola fide ap'nbsp;Pfal.32. prehenditur,amp;gratisabfquedignitate propriorum operum donatur�nbsp;AdRom. C�m igiturh�ciuftitia, propter Chriftum gratisimputata, fitleftiitis.nbsp;Ad Gai. contra omnem Ariftotclicam,Thomifticam, SchotifticamjScholafti-All.io.nbsp;nbsp;cam,Romanamamp;TridentinamThcologiam,ricquaquamipfis ferenda

l�abac.2. eftdic�tintegrum Euangeliumamp;vniuerfafacraScripturaaffirmct:nos GcK.;?./2.iuftitiafidciimputata,gratis,abfq;opcribusLegis, in , peramp;proptcrnbsp;22. i;.nbsp;nbsp;nbsp;Chriftum fide iuftificari,id cft,remiftioncm peccatorum accipere amp; fal�

P�i/.uari.Et quidcni fide,non quatenus eaeft opus,feu qualitas:fedquatcnus eftlpfii'^

-ocr page 279-

DE JE S VAT ARV M DOCTEIN A.

eft fpiritualis, quafi manus Chriftuin propitiaterem apprehc'ndens, fi-biq;Chrifti beneficiaapplicans.Iefuit� ver�iuftiefTe volunt proprijs motibus, amp; quidem concupifccnti� pur�, amp; qualitatibusinfufis, legalinbsp;iuftitia, cui tarnen nunquatn fatisfaciunt, iuftitia confiliaria;, vel con-filiorum operibus, qu�Euangclioafl�ngunt, qualiafunt votorum, ca- Efal.14nbsp;ftitatis,paLipertatis,obcdienti�: operaitem faditiaamp;fupererogationisnbsp;a�la, qu� Paulus fi viueret (Txv�si�ctj Efaias pannum menftruat�, vel ctrnbsp;t�sproducunt:quifuntIefuitaEmanuelGrammaticus:AriftotclesEth-Er/'.nbsp;nicus, amp; confimilis farin� homines. Hi iuftitiam definiunt fuishabiti�-bus, quibus etiam magis,qu�m Chrifto ipfi amp; Apoftolis in hoc articulonbsp;credendum putant. Nos autem Spiritum fan�lum audimus : nos Paulonbsp;credimus: CO qu�d hosnequaquam, illos autem turpiterin hoc myftc-riocriaflefat cert�fciamus.IiChriftianam iuftitiam,�Philofophicadi-ftinxerunt: ncqueillam habitibusinfufis, aut qualitatibusinh�renti-bus, fed gratuita mifericordia Dci,abfq; operibus,fola fide in Chriftumnbsp;definiuerunt. luftum cnim feu iuftificatum dicunt eum, qui eft gratis �nbsp;peccatis abfolutuSjDeo Patri rcconciliatus,in gratiam receptus,fangui-neChrifti cmundatus,amp; fide purificatus,vt ex Pfal.5X.amp; inEpiftolisPau-li adRom.amp;Gal.cft viderc.Hac iuftitia imputatiua,fcu corrclatiua,propter Chriftum nobis donata, nos faluari, lefuitas verb cum fuis concu-pifeenti�motibus, proprijs virtutum a�lionibus, feu qualitatiua (vtnbsp;cum illis loquar ) iuftitiaiudicandos amp; in orcum damnandos credimus.nbsp;Sicuti Pharif�oillo accidit,quiamp;ipfe, vt lefuit�,non gratis,fedfuiso- Ltic.iS.nbsp;pcribusiuftus eflevolebattfednoniuftificatusin domum fuamdefcen-debat.

Alij lefuitarum eum iuftum cfle definiunt, qui ita i�ftc agat, vt ci motus phyficus benefaciendi ad iuftitiam fit inditus. Qiyod certc nihilnbsp;aliud eft, quam diccre : hominem propter naturalem fuam dignitatem,nbsp;qualitatcsamp;virtutcs,quibusnaturasinftinlt;ftu,fc ad iuftitia actus amp;iuft�nbsp;agendum pr�paratftuftum amp; beatum efl'e.Hi ergo non � p�nitentia feunbsp;conucrfione ad Chriftum, aut � contritione-6t pcccatorum dolore, nc-�uc � fide, quafc poft peccatorum agnitionem rurfus erigant j fuum iurnbsp;ificandi a�:um inchoant: led iam ante, propria virtute, vi amp; valore narnbsp;turali tales elfe volunt. Voluntasipfis eft caufaiuftificationis eftfeiens,nbsp;fin c gratia feipfam ad gratiai�i pr�paraiis, iuft� ex fe agens..

facra

-ocr page 280-

'c' 'X' 'p r r � I X.

At fact a Scriptura nobis longe diucrfum conimonftrat.Cau/am �-�nimefficientcninoftra:iuftificationij,f�lai�iamp; vnam fandam amp; ado-tandamT rinitatem cflc affirm�t. A Patre enim q^ui in coelis eft,tan quam ex fonte amp; originali caufa, iuftificationis noftrz initium profluit : dumnbsp;��lium fuum�/zowsToi'nobis gratis donat. A filio verb co�tcrno , quipro�nbsp;pter noftram falutem homo fadus cft,faciendo amp;patiendo precium re-demptionisnoftrzperlbluitjiuftificationoftrieftacquiflta. ASpiritunbsp;autem fando ex gratia fides donatur,qua Chriftum Mediatorem amp; Rc-conciliatorem agnofcimusamp; apprehendimus.Dum ergo homo ab Eu-angelioinftitutus, cxfidcprouocat�thronofeucr� iuftiti�diuin�, adnbsp;thronumgratiz,proptcrinteruenicnsmeriturafanguinis Chrifti, gratis iuftificatur,hoc cft,Dcus Patcr,peccatorem,qui iam fuftinuit iuftamnbsp;fententiam Lcgis,per amp; propter Chriftum rcftituit,amp;abfoluit � reatu amp;nbsp;fententiadamnatiohisjimputataipfiperfidejuftitiafilijfuiMcdiatoris.nbsp;E/rfc. 2. Itaq; non homo vcl cius dignitas,virtus aut qualitas, fed mcra

T/�w�cTjjfDei in genus humanum,iam propter pcccatu damnatum, ler,2i.nbsp;nbsp;nbsp;nos iuftos facit. Et hoc eft, quodProphctadicittlenoua eftiuftitiano-

ftra. Cuius iuftificationis forma in nobis no eft ipfa fides,vcl caritas,aut vlla qualitas mortalium: fed fola peccator� remiffio propter Chriftum,nbsp;t.Cer.f. qui nobis � Deo Patre iuftitia, fandificatio amp; redemptio fadus eft.

Alij lefuitarum tradunt hominem iuftificari facilime, fi mundum dcferat.-hoc eft,illorum fenfii,fi religiofus fiat,amp; ordincm aliquemMo-nachorum, vel Societatem falso fe titulo I e s v iadantem ingrediatur Jnbsp;fi votis fufeeptis, quotidi� fe mortificct, v t ipfi loquuntur: id eft, inter-pretibus Icfuitis,difciplinas fubeat Ecclefi� Romans confuetas, qualcsnbsp;l�nt:Nodurnotcmporefeipfumvirgisc�dcre,feipfumadfanguincmnbsp;vfquc flagcllarcj cilieijs carnem macerarc,ieiunijs vires corporis oppri-mere, amp;reliquas p�nitentias ac fatisfadioncs fibi � Supcriori vcl Cori-fcflai'ioimpofitaspcrficcre. Ad hanc landitatcmamp;iuftitiam,fccun-dum illos, multum confert pcculiaris habitus amp; vcftitus.vidclicet pileinbsp;lt;|uadrati, oblongs tunics, zons pilof�,cfle rafiim amp; chrifmatum.Hoenbsp;habitufiquisfepeIiatur,eiuscorpusDcogratum,�d�monioruminfui-tibus liberum, amp; S. Angcloru m cuftodia inunitii elfe tradunt : ficuti Ic-fuitasin fuorumexequijs nugantes ipfe audiui. At fi hoc verum effet,nbsp;non rede diccrcturiiu ftitia gratuita,iuftitia imputatiua,iuftitia Chrifti,nbsp;autiuftitiaChriftiana,fed fecundum illosdcnominandacflet,iuftiti�nbsp;habitualisjiuftitia pilcata^iuftitia cilicina,iuftitia flagellaqa, iuftitia tu-fiicata�

-ocr page 281-

DE insriTAnrM. Tgt;ocrninA:

nicata,�uftit�acinlt;�uta,iuftitiarafa,iuftitiachrifmata,iuftiriacucullata�

amp; nefcio quitus nominibus appcllanda.

Dcbcbant autcm lefuit� ipfiexplicare,quomodo hanc fuam de iuftitia d��trinamintelle�am vellent. Inde enim manifcftum foret,nbsp;qu�mcontumeliofa ilia effet in filiumDciamp;ciusmcritum. Nos tamennbsp;ne bonosillosviros nimi�mirritemusjqu�mc�modiffim� poterirnus,nbsp;interpretabimur. Exiftimamus ergo ipfosjftosordincsamp;difciplinasnbsp;�cclefiafticasponcre ccu caufinftrumentalemjqua veram iuf�tianxnbsp;fibiipf�sapplicent. At Excetiamlcniflima interpretatio nulliuseftmo-tnenti. Cnriftiana enim religio tantum duo media feu caufas inftru-mentalcs iuftificationis tradit. V nam rcfpc�u Dei,miniftcrium feilicetnbsp;vcrbiamp; Sacramcntorum,pcrChriftuminftitutorum,pcr qu� de Re-dcmptorismeritoamp;inftituimuramp;illud nobisoffertur. Et fie teftaturnbsp;Scriptura,nos mundari lauacro aqu�in vcrbo.Aitcram rcfpc�tu noftri,nbsp;fidem,qua Chrifti beneficia oblata grata manu cxcipimus, amp;. nobis pro- 'nbsp;pria facimus. Atque fie tefteScriptura fide iuftificamur.Dum ergo le- Eph.f.nbsp;�uit� extra verbumDefcaufam amp; media iuftificationis fu�conftituunt,nbsp;fuaoperaamp;qualftatesinh�rcntcs,quasPauIusftcrcora dicit : dicimusnbsp;noscumProphetis,illosopus manuutn fuarum adorare,confidcre inphii.j,nbsp;femetipfis,amp; Dei i�ftitiam abncgarc.

AlijjVt Gregorius de Valentia, acriter contendunt,nos non gratis iuftificari, quia exclufiua,Sola , non fit in facra Scriptura,neq;apud. or-tbodoxosJ�atres. Sed dicitish�cveritatcHifpanicajqu�Germanisinnbsp;eiufmodi rebus, cft mcndacium. Nam lic�t particula S o l a ad verbumnbsp;feufecundumliterasin S.Scriptura non legatur: tamen �quipollcntesnbsp;babemus di�ionesiquales funtLuc.S.Sol�m credc:amp; Gal.a.N � nifi pernbsp;fid�. Qindautem funtSol�m, Tantum amp; Non nif^qu�m fola fide? Hisnbsp;cognata funtiNemo venir ad P�tre nifi per m e : amp; particul�: Gratis,pernbsp;gratiam,absque opcribuSjFidc,fiduciaMcdiatoris,amp;c.Neq;Luthcrus,����s?*nbsp;vt false pro concionibus dixit Landfperg�IefuitaLutzius,Ecclefi� im-piam amp; blafphcm�jvtor illius vcrbis,exclufiuam, sola, obtrufit; fed picnbsp;amp; orthodoxe eadem particula, in iuftificationis articulovfifunt,fan�dnbsp;Patres. Ambrof�us ad Rom.5. Sola J�de tufitficati t/enoDei. Et Augu-ftinus in Pfaim. 88.�f tjuta Sot. a fida Chrifli mandat. Bafilius. Sola 4�-temfideinChrtftumiufttficatum. Chryfoft.Q�; Sola fide nititur,Kbent-di^tuie� Sed hi Patres, imo Paulus amp; ipfe Chriftus, dum docent hominem, fola fide iuftificari ,iftis fraterculis h�reti�ifunt,amp;Do��:oresap�-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rientes

-ocr page 282-

t

v-ji. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P V r 1 1.

rientcs feneftrasad perpctrandapeccata.Interim autem non atteiiduntj z.enus:ij'.�- feeflefaerilcgos,qui Chrifto honorem rcdeinptionisfufFurentur,fibtq;nbsp;poi/To '^i- gloriam Mcdiatoris rapiant, quiq; fiduciam in Chriftum pcrtcrritisc�-Kor fcicntijsaufercntesjcasduhitationi inuoluant amp; ad infernalem ignemnbsp;iu�ificat. promoueant : dum fuas Mifl'as, opera amp; r�gulas, pro falutis mcritis ven-diint.

Apoc.i. i.Cor.i.nbsp;Epb. I.nbsp;Rom.nbsp;Rlatt.},

Ph.j.

Alij lefuitariim dicuntnoftram iuftificationem feu iuftitiam ,qua coram Deo confifterepolfimus,cflc fidcm,caritatcm amp; reliqua opera fi-mul.Hominem enim neq; fidefola, neq; folisopcribus, fed fide amp; ope-ribus coniun�im, coram Deo iuftum cfle.Ver�m Icfuit� noftri,acutiamp;nbsp;vald� ingehiofi Philofophi,feu potiusaftuti Sophift�, hanc fuam falla-ciam fecundum non caufam vt caufam,indo�;os,vt loquuntur,amp; rudesnbsp;LutheranosJatcreputant.In quo tarnen multum crrant.Ncq; cnimDcinbsp;beneficio iam ea eft feculi noftri ru ditas, vt cfijipar amp; fallacias illas viderenbsp;non polTit.Noftri ergo non docet : Fidem iuftificare quatenus eft opus,nbsp;fedquatenusMediatoremlefumChriftum apprehendit.-neq; propternbsp;opera, quibus vera amp; viua fides declaratur, fed in, per amp; propter Chriftum (qui folus noftr�iuftiti� lt;iamp; w principium, medium amp; finis) cligi-mur,antcquam quiequam bonorum operum facerepoftimus, ficq; gratis iuftificainur. Ac licet iuftificati(ficut filios lucis dccct)bona opera fa-cere debcam us:ea tamcn,vt Auguftinus isv.fequuntur 'tuflificatum : non prA-ceduntiu�ificandum. Sed bellinoftri Icfuit�, totiusPhilofophi� candelabra,inter caufam amp; cffc�t� diftinguerenefeiunt: aut fi feiunt /veritaternnbsp;tamen,p�naPap�dctcrriti,profiterinolunt:ficq; �^r/srdfdamnatiinfuisnbsp;ftercoribusamp; menftruatis pannis, id eft ,in fuo nabitu,cucullis,rafuris,nbsp;Miftis,libero arbitrio,proprijsviribus,virtutibus,meritis,rcgulis,flagel-lis,cilicijs,ftudijs,opcribus,laboribus,ordinibus, dignitatibus, peregri-nationibus amp; votis miferc-fuffocantur amp; pereunt. Neq; cnim per ea coram iudicio amp; tribunal! Dei confiftere, aut � culpa amp; pcena peccatoruninbsp;abfolui poffun t -� fed in, cum, per,amp; propter ilia elc�itia fua opera, qu�nbsp;illorum Dij funt falt;ftitij,accufantur,iudicantur Hi damnantur.Ratio.cftnbsp;fnanifefta; quia Chrifti mcritum proculcant : quia ilia opera funt mala,nbsp;fine fide, fine verbo, fine mandato Dei �dita, amp; proindc, vt infidtliurnnbsp;opera�tcrn� condemnation! obnoxiarquicquid tandem lefuit�defua-rum rcgularum pcrfi.(ftione,dc difciplinarum valore,de votorum meri-tis,dc fupcrcrogationum opcribus, de caritateinh�rente, de habitu pe*^nbsp;caritatem elicito,amp; alijs huiufmodi nugacifllmis nugis nugentur.

Hue

-ocr page 283-

DE lESVlT AEV M. D�CTEINA. 275

Hue ctiatn pertinent h�retic� illorum conclufiones, quitus di* tun t.Iuftificationcm effe Dci virtutem, qua vnicuiq; tribuat fecundumnbsp;id,quo quifq; dignus cft. Chriftimifericordiam dare,feru�tibus Legem,nbsp;vitam.Iuftificariidem efle,quod renouari amp; virtutibusaugcrLIuftificarinbsp;idem ciTcsquod habere virtutes perChrifti pafl�oncs infufas,nonas vires,nbsp;opera ex caritate profe�ra. Non gratis dari iuftitiam, fed promerendam.nbsp;Chriftum nihil aliud fua paflione effecilTe, quam vtiampoiTimus proprijs operibusvitamamp; iuftitiampromercri,amp;hanciuftitiamprioricf.nbsp;fe perfe�tiorem : hoc cft, Chriftum iuxtav�tus commentum Scholafti-corum, tantum primamgratiam promeruifte, qu�nobisinfufa,ipfifa-lutem �ternam mereri poflimus.�t hoc meritum, grati� illi longe pr�-ferendum. Hominemfedebereadgratiampr�parare. Fidemtant�mnbsp;tnonftrarciuftificationcm,operaillamconfequi. Neminemiuftificarinbsp;iuftitia extra fe pofita;ficuti amp; nemo ali�na vita viuat. Dicerc hominemnbsp;fide iuftificarhperindeeflc, ac fi quis dicat .� fhorrefeo referens) afinumnbsp;fua natura afinina,cfle homirrcm,quia fides fidelem,iuftum autem iuftitia faciat.

Et quid multis opus ? Paucis nos expedire poffumus, vt fummam impietatisipforumhabeamus.CrufiusIcfuitaLandfpcrg�in rcgularumnbsp;fuarum cxplicatione aperte dixit :Noy?r4 iu�ificatio e�noflrarttmregularumnbsp;ibferuatio.

Qma autem nemo Chriftianorum ignor�t, ilia omnia non � Chri-fio,neq; � Prophetis aut Apoftoliszfcd � Philofophaftris Iefuitis,Satan�e feruis,amp; Antichrifti mancipijs profe�a,infupcr pleraq; ilia aperte innbsp;Chrifti meritum blafphema, atq; omnibus fidei articulis c�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c�-

traria cffe:Ideo earcijcimus,amp; cxecramur:fcicntcs nos folafidcin Chriftum, abfq; operibus Legis,� Deo p�tre gratis iuftificari, abfolui amp; fai-uari.

��. DefideTefiiiftca.

F Ides Chriftiana firmifl�m� alfentitur verbo Dei. Fides ceu manus Chriftum cum omnibus fuisbcneficijs tenaciffim� apprehendit. Fides firma fiducia fecur� acquiefeit in Deo propter Mediatorempropi-tio.Fides hominis confeientiam in veris pauoribus erigit. Fides vitam amp;nbsp;Uticiam inDeo fentit. Fidesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adDeumacceditamp;eum in-

Mm uocat.

-ocr page 284-

174 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C � F V T IX.

Ffa.26. uocatzFidespacemChriftiincordchabet.Fidesiuftificat. Fideshoini^ hem in �rumnis erigit amp; confolatur. Fides ccrtafiduciaoblatumD�^nbsp;munus, ceumcndica manusgratam elccmoiynam, hilarisaccipit. F^quot;'nbsp;des Chriftum totum fuum elle cert� ftatuit. Fides finenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, dubi-

Hcb.ii. t�tione amp; diffidentiaDeum adorat,amp; perfcucrando vincit.Fides ea,qu� 16,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;videtjfcd in verbo Dei promifla hab et, ccrtiHi m c amp; firmillim� cre

dit,amp; fe certum facit de mifericordia Dei. Et quis fidei dona amp; elFc�l�Sj quos habet illuftres,op�rante earn Spiritu fanfto,omncsrcccnfeat ?

Quo autem eapr�clarius amp; excellentius Dei douumeftie�gra-uiuspeccanta-s-,-SB/ amp; infid�les Icfuit�,illudafpernantcs,ridentes,ca-lumniantes amp; proculcantcs.Nam quidam dicunt, fidem prouenire non ex audituvcrbiDeijfed elfe virtu temamp;qualitatcmhominibus infufam�nbsp;Fom. zo. Qiwrum vanitatem Paulus arguit �doe�s fidem elfe ex auditu verbi DeKnbsp;2. Fbeff.3. �� elfe donum Dci,non omniumjfcd eorumjquibus � Spiriiu l�n�to do-Fom, 12. natur.

Quidam,vtlefuitaLutzius,Fidem Lutheranam, id eft, Euangeli-cam feu Chriftianam,vocat feneftramamp; ianuam,ad fcelera perpetranda-Nos verb illam fiduciam amp; motum cordis accenfum per Spiritumfan-�tum, innit entern grati� Chrifti, cuius merito faluamur,dicimus : qii^ fidesnoneftmortua,fed viua:amp; per bonaoperafrugifcra,bonaamp;ef-ficax.

Quidam , vt Colonienfes lefuit�,fidem nihil aliud elfe dicun� quam credere omnia veraeire,qu� Deusin verbo fuo docct.Quam qui-d� fid�hiftoricam amp; nud� noticiam,nos � vera fide non excludimus, fednbsp;eandem ad falutem fufficientem elfe negamus. Alioquin enim amp; d�mo-J^coo. i. nes amp; ludas proditor, qui habuerunt noticiam hiftori� de Chrifto falquot;nbsp;uarentur. Requirimus autem adfidem veram, fiduciam, qua credimu�nbsp;Chriftum elfe noftrum Saluatorem : nec in nuda hiftoria acquiefeimus;nbsp;fed promilTionibus diuinis alfentimur, easq; ad nos pertincre ablq; du-bitationcjcrcdimus. Contr�vcr� d�mones,amp; Ifcharioth� fratreslefui-t�,adChrifti noticiam contremifcunt,carentesinafiducia,quaad Chri-ftum accedere amp; in illo acquiefcerenosnecelTecftjfipacemconfcicn*nbsp;ti� habere velimus.

lefuita Canifius,in fiio minori Semaiori Catechifmo, fidem fidu-ciam elfe negat. Sed r�fut�t eum Paulus, ver�fideirobur,hypoftafin� confidentiam,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�Tra.pfnajetvjtribuens.

Ingollladienfeslefuitas ho� affirniar c audiui j fidei obic�um, non tantum

-ocr page 285-

DE lESFITARFM DOCTEINA: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;275

tantum effe Dcum,amp; omne Dci verbum : ver�m etiam d�cr�ta Pap�, amp; traditiones Patrum,cui non minori aflenfu, qu�m Dei mandatisamp; pro-mi/Tis adh�rcrc amp; acquiefeere debeamus. Sed vanitas huius corum opi-nionis manifeftatur in co, quod contra mentem Pauli Apoftoli, fideinnbsp;ab auditu verbi diuini certi,ad traditiones inutilesamp; futiles pertrahunt,nbsp;amp;veramfidemlimitibus Scriptur� fanft� circumfcriptam,inopinio-nem vagam tranfmutant.C�m tarnen fides vera tantum Dei vcrbo,tan-quam fundamento certo nitatur. Vbiigitur funt traditionesbuman�,nbsp;amp; verbum Dci exulat, ibi non eft fides, fed opinio, imaginatio falfa, amp;nbsp;Vana fuperftitio: vt fit inter Icfuitas, qui fe perfedos cfle, aut cert� per-fedos reddi credunt, obfcruationc regular um Ign atij Loiol�, amp;. voto-rum fuorum.H�c alia funt illor� Deus,cuius merito nituntur:quemnbsp;vera fidcs,ceu abominandum idolum aucrfatur,vt qu� foloChrifto Gai.2,nbsp;contenta viuat,amp; contra dubitationcm, prauos concupifccnti�motus,nbsp;tentationesq; varias ad Abrahami amp; lacobi cxemplum ludetur, ncc E.om.4.nbsp;quiefeat,donee benedidionem falutem� Filio Dci confequatur.

Qmdam fidem omnino tollunt,ficuti Rom�, lefuitarum contro-Ucffiftam(fiecnimvocant Profcflbrem,quicontrouerfiastradat)di-di�cntem audiui : Fiduciam Lutheranor� elle plus qu�m Luciferianam fiiperbiamiamp; diabolicampr�fumption�.Is in locum fideifuriosefubfti-tuebat dubitationcm,afl'ercns.-non certo credcndume{re,anfimusinnbsp;gratia,an babcamus remiflionc pcccatorum, an fimus iufti coram Dco.

Quorum rccordationc reuera mens mca h�rret. Quid enim iftud ^liud eft,qu�m Cbriftum ipfiusq; meritum extenuareaut etiam penitusnbsp;tollere ? Dcum.impada ci alapa, mendacij arguere ? Deum non clfefer-�antem promiffionum vociferari? Quorum blalphemiasdeteftandas,nbsp;promiffio,potentia,mifericordia,iuramcntum Dci, Chrifti meritum,nbsp;Euangclij minifterium, vfus SacramentOrum,Dei mandata, vt filiumnbsp;eius audiamusjconfolationcs � Chrifto tradit�,Spiritus fandus arrhabonbsp;obfignatio ,adoptio in fili os Dei, fiducia amp; anim-ofitas fandor�, quo-tidiana piorum luda, reprehcnfio dubitationis aliquotics in Euangelionbsp;tepetita,piorum gemitus amp; prccatio,dcfiderium vit� �tern�,difcrimennbsp;Legis amp; Euangelij,amp; vtbreuibus omnia comprehendam, Chriftuscumnbsp;vniiicrfo fiio mcrito,bencficijs amp; totaEuangclij dodrina,fatis r�futant.nbsp;Siquidem ifta omnia vana Sc mcndacia effent, fi dubitandum foret denbsp;lici gratia amp; bonitatejaut de noftra iuftitia, vita amp; falute in Chrifto.nbsp;Quin ergo audiantiftifuuniBcrnbardum,diccntem:TrMfezgt;/�lt;/erlt;',i�?�Lnbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M.m 2nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;biistg.

-ocr page 286-

17S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P r T IX.

Pertih.i� bustotajfresmea con�flif.caritatem adop�oH� fVeritatens pretni�ionis amp;pote�t(-' 3. Ser. de teinredditionii. liurmuret iamquantum volueritm�piens eogitatiomea ( vcllc-fiptempa- fuita infidclis) dicens: Ouii es tu,aut quanta e� illaglor '!a,quibufie merit�s banc tenbsp;nibus. obtinere�peras. Etegofiducialiterre�endco'.Sciocuieredidicertus�um,quiainnbsp;caritate niniia adoptauitme ; quta veraxe^ inpromi�ione : quia potens in exhibitie-ne. Hic e^funiculus triplex,qui difficile rumpitur, quem nobls �patria neflra in huntnbsp;care erem vsq^ dimiffium firmiter obfecro teneamus, vt ipfe nos fubleuet, ipfe nos tra-hat,vs ad con�eHum gloria regni Dei. H�cilleolim :qu�fi hodieviuensnbsp;inter Icfuitas doceret,absq; dubio vulcano commendaretur.

QuidamIcfuit� J ficutiamp; Ziegler meus popularis,fidem nobis in-natam,amp; naturalitcr infitam tradidit : quod fcholaftici dicunt, qualita-tem in�i�rentem amp; habitum infufum.H�c illi absq; atPTTZsj/ct; licet alias li�c inter fe pugnent, infundi �c adb�rerc, aut elle de fubftantia feu natura infitum,amp; cxtrinfecus inditum. Vtriufque tarnen parem falfitatcmnbsp;deftruit Paulus, vocans Fidem Deidonum, no opus nofl:rum,aut naturalem virtutem. Eft enim fides non omnium, non materiale quiddam,'nbsp;fed effedus Spiritus S. per Dei verbum in nobis cxcitatus.Itaq; fidcs nonnbsp;eft Entliufiaftica aut fcholaftica infufio, vt Efauit�fingunt.-feddaturnbsp;nobis per auditum Euangclij dcChriftojamp;confirmaturpervfumSa-cramentorum,ficut Cbriftusamp; Paulus docent. H�c fidcs exfontibusif'nbsp;raelis haufta bos parit effe(ftus,vt eleganter Spalatinus cecinit.

Sola fides hominem ccele�t donat honore '� Sola Deo^ pot ell conciharefides.

Sola fides hominem peccato lib�r�t omni � Solafidesmortem,dira^fatapremit.

Sola fides Chri�ifratres,�ociosqj potentes Efficit,el;!� c�l�infiritvna fides.

Sola fides animes tetrico marereiacentes Erig^it, amp; mi�eris peHora latafacit.

Sola fides Satanamfiibigit,��gias^ paludes: Clautbus h� foils�/dera celfa patent.

Sola fides viu�, morientibus omnia donat ,� Omniafolafides, TeDuce Chri�e,potell.

ManetergoconcIufioPauliimmotaamp;vera:Fide Homo iuftifica'--tur. Sicutetiam Ambrofiuspi�inquit:N�� Ai7��f iu�i, qui Legemaudiuntt fed qui ere dunt in Chri�um, quem Lex promi�t. HifaciuntLegem. Ver�mhxcnbsp;funtIcfuitisXutherana,h�retica amp; comburendajftintpr�fumptuo��nbsp;Sefuper-

-ocr page 287-

PE JtS VlTAnVU DOCTRINA X77

amp; fuperba. Vttamcnfcianrfe verba fine fpirituamp; veritatefundere, Au-guftin iim an dian c dicentem : J udeho ergo dtcere,quoniam Sancius fum ? Si fin- in PfiLi^. tanquamfan�ificans,. nullofitncliiicaMeindigens ffiuperbus amp; mendaxfum.

Si autcm Santlusfm^tficatit;,dicat vnufquif^fidelmm,Sancluifum.Non e� ifiafit-perbia elati,fedconfef io non ingrati.Si enim dtxerif tefinclum ejfe ex te,fupeTbas es. Surfilsfidelis in Chriflo,^�membrum Chrifli :Si te non dixcris ejfefin�tum,mgratutnbsp;es.Ua^necfuperbusfis,necingratfu. Si Auguftinush�cin conciliabuIoTri-dcntino contra diibitationem dixiflct : procul dubio cxcommunicatus.nbsp;Si pro h�retico habitus fuiflet.Nam fccundumiftudjamp;lefuitarumfom-nia , femper eft dubitandum r eb quod dubitatio aftlt nobis naturali-tcr. Quam dubitationem naturalem,ficuti etiam motus confcicntis naturales,bonam eflc dicunt. Ita vt licet naturalia ilia fint corrupta,amp; pcc-cata,qua-Lcxarguat;nihilominus tarnen lefuitis fintvirtutisa�ioncs,nbsp;humilitatis

Alij lefuitarum, vcramfidcm etiam impijsincfleamp;inijsmanere, dicunt. Sicut etiam Turrianus contra Sadcelcm, impios vera amp; viua Ec-clefi� membra cfl'c afl'crit. Cur illud ? quia negant fidem iuftificare.Id vtnbsp;eb facilibs obtineant, oportet illos affirm are, quod etiam fides fit impi-orum ac �t5ri�-�(',licct fit abfurdiffimum. Sed diuus Paulus corum vanita-tem in Epiftolis ad Romanos SiGalatas copioserefutans , docethomi-nemfidciuftificarijamp;iuftumfidefuaviucrc. Non credentem verb innbsp;fua �Vt�p�t damnari, cb qubd Deum, vt Chriftus ait,inpromiffisfuislo/i.j.nbsp;naendaccm faciat.

Alij formam fidci dicunt cfle Caritatcm: fed quanta cum abfurdi-tateidfaciant, nemo ignor�t. Etcnim non caritas fidem, fed h�cillam inform�t. Nifi enim adfit fides, caritas non eft fynccra,ledfucata: Etnbsp;caritas effe�lus eft poti�s fidci, quam forma fidei. Eides ergo apprehen-denslefum Chriftum formata eft,abfq; quo fidcs non eft vera. Dum au-temlefuit�Antichriftofcruiuntjfitvt Scvcrafidcin Chriftumamp; fyn-cera caritate Dei acproximideftituti,deformes,cumftultisillisvirgi-nibus,mifere damnentur.

Alij dicunt,fidem catholicam nitiEcclefi�Roman�decrctis,amp; fedisilliusApoftatic�placitis.Vcr�m Paulusdocetfidem, nequelcgi-bus Decalogi, neque alijs traditionibus, fed folo Chrifti merito niti, in p.om.4-�gt;ogt;nbsp;quo etiam,quafi in fuocentro,quiefcit,amp;pace Chrifti fruitur.Dum au- Gal.3.nbsp;tern Efauit� hoc negant,Paulum extra Ecclefiam cijciunt.Sicutlefuita, PhiLj,nbsp;aut poti�s Antipaulinus Fabricius Roms dixit'. Sutius eflPcclefia Pomona,

M.m 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;epi�g.

-ocr page 288-

17S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A p r r 11.

epi�oUs Pauli extra PccU�am eiicere, quam cum fedis Apo�olica detrimenldeiw e* fiflolai Zetere. Confimiliterlefuita Pietro Hifpanus pcrfuafitRc�lori no-l�itiorum Landfpergenfium, vt fub fiagellipcena interdixcrit omnibusnbsp;le�ioneEpiftol� Pauli ad Romanos. Sicnamque dixit .-iZZi, adquesfiri�nbsp;ffit,�unt morrui.Praterea non agit de legibus moralibus,velPontificis (ir Pomana Pc-clefia traditionibus-.fed tantum agit contra ludaos, quos legibus, hoc eil, ceremonialnbsp;rumamp;foren�um legum operibus,iullificari negat. Qu� quam vcra fint, onmesnbsp;nouerunt, qui modo primis, quod dicitur, labris di�lam D. Pauli Epi-ftolam deguft�runt.Notum cnim eft,Paulum omnium hominum opera amp; m�rita, omncs leges, Decalogum, ceremoniales 8c forenfes,� caulanbsp;efficienteiuftificationisremoucrc. E�quodlex fitfpiritualis,nosau-tem Carnales ; qui non intelligamus,qu� funt Spiritus, ncdum vt illa,innbsp;tanta natur� corruptione,perfe�:e facere, ficq; legem Dci implcre pof-fimus.

Alij dicunt,fidem nihil aliud cfrc,qu�mpr�p�rationem lt;^uandam ad iuftificationcm .Et opera fidci,dare fidci vitam. Argute certe.Nequenbsp;cnim hoc aliud eft,quam fi quis dicerctreffe�fum efte caufam operantis.

Alij dicunt, fidere idem efle, quod fperare,cuius dubius fit euen-tiis.Itaq; cum Dauid ait:In te Domine fperaui:aut in Domino confido: idem ipfis cft,ac fi dixifletzDubito de Dei crga me voluntate. Aut quan-do Chriftus ait: Confide fili; idem valet ipfis,ac fi dicerctur, dubita,nolinbsp;crcderc,noli confidere. Quis autcm vnquam Sophiftarum contrariaitanbsp;abfurdeinter fc coniunxit?aut quis contradi�toria eadem efle dixitPfednbsp;no eft tarn impudensPap� mendaci�,quodlefuit� no aliquo fuco orna-,nbsp;re conentur,aut ctiam verum dicere aufint.Illorum cnim proprium eft,nbsp;iuftificareimpium, amp; damnare innocentem.Qu� tarnen omnia in eumnbsp;finem faciunt,vt opera fuaalijs vcndcrepoflint. Hine fit, vtlaudent ve-nalcs,quasvolunt extrudere,merces.Qi�asrctincrc cogerentur,fi iftamnbsp;fuam Academicam dubitationcmabijccrcnt.

GaI.

Alij tradunt, hominem fpiritualcm fuam vitam ncq; exfide, neq;. ex Chrifti merito, fed per opera habere. Ver�m hi Paulo in os contradi-cunt ?.lfirmanti:non iam ego ampli�s, fed Chriftus in m e vi vit:amp; vitamnbsp;quamnunc viuo in carne, viuo perfidem filij Dei. Quinnegant nos innbsp;Chrifto viucrc,amp; Chriftum omnium effe vitam.

Alijfidem omnin�aiuftificationetollunt,amp;in locum ciusfubor-dinant fpcm amp; charitatem, amp;c. quod fidcs tant�m generalia,di(�� vero virtutiZs fpc�ialiacomprehendunuScd quid dicant,ignoranuNequee-nim

-ocr page 289-

DS ISSriTARFM DOCTRINA.

nim generalis vel hiftorica fidcs,qua homo in genere quidem omnia ve-ra efle creditjqu� de Chrifto fcripta funt,fed in fpecic cum d�monibus, lud�isjTurcisamp;infidelibusPapiftis dubitat,anctiamChriftusadfeper-tineat, vera fides eft amp; iuftificans : fed quifq; in fpccie fibi falutem per fi-deminChriftumapplicaredebet. Eth�c cftviuifica fpecialis fides : denbsp;quaPropheta,Iuftusfua fide viuct. Hine Paulusaitza.Timot.i.Nouicuinbsp;crcdiderim,amp;perfuafi.imMiHieft,cumpoftedcpofitum mevm in ilium dicm feruare. ScdIefuitis,qu�Deustradit,�'untinccrta, dubiaamp;nbsp;ambigua : qu� verb Papatradit, eaipfisfunt certa,firma, fimpliciaacra-ta.Qi^ablafphcmia in Spiritum fani�um ne � d�mone qui Jem atrocio-rem excogitari potuiffe arbitror. Q^m ctiam faniores Papiftarum ipfinbsp;repudi�runt: ficuti in Canonibus prouincialis confilij Colonicnfis,circa annum Domini i536.cclebraticernere licet.

Sed mifTosfaciamus iftabruta Pontificis animalia, defuamalcdi-ftionc certa. Qiiia enim volunt efle fub lege, amp; non fub gratia, neq; o-pcribus fuisIcgiDei fatisfacerc poflunt,fcd Legis opcribus fuis adin-uentionibus aducrlantur : vel Sole mcridiano clarius eft, Icfuitas de fiia maledi�lione efle certiflimos. Quia omnes,qui fub Lege funt,tefte Paulo,fub malcdi�lione mancnt.Tranfcamus ergo ad locum de opcribus.

10, De bonis operibu^.

ETiamsi noftriDo(ftores,ceufidimyfteriorumDeidilpcnfatorcs,

ferm�e omnibus in concionibusacfcriptisfideliter populum ex Dei 2.SheJf.4, Verboad bonorum operum ftudiuminuitant:amp; docent opera a Deo Sph.2,.nbsp;pr�ceptaintcrioraamp; exteriora facienda efle; denique ex Paulo demon - lS^ch.20,nbsp;ftrantjomnes homines bonorum operum debitores efle: tarnen quia ij-demfretiauftoritateChrifti, docet,opcraaDco non prseceptanonefle i.Tim.r,nbsp;cultus Deijfcd rcsamp;opcrainutilia,quibus fruftraDeuscolatur.Vocife- loh.i.nbsp;rarifolctIefuit�,maxim�Monac�fcs,Dullinganiamp;Landfpergcnfesno- laceb,2,nbsp;ftros,Theologos,bona opera prohibcrc,amp;feneftras ad omnia fccleraa- 2.Ret.i.nbsp;perire.Q^m ante ob causa hoc noftrisobijci�t?obhancvnam.-quia di- Matt.if,nbsp;cunt Ecclcfi�Roman�pr�ccpta non eflefacicnda:qu� tarnen lefuit�nbsp;ad falutem neceflaria affirmant.

Et quid boni agerent Lutherani,aiebat lefiiita EMzius, qui neque flatutos Ec^ tlefi^feftos dies celebrant tneg^facrumM.iJJ'it. officium diebus fe�isreuerenter audi~nbsp;tint meque ieiunia certis diebus amp; tentporibm indtila obferuantifed in quadrage�ma^

-ocr page 290-

C A P jr T IX.


I'hamp;diebusVeneri},Sabbatij^ carnibu} vefitmtur:neij^peceatnfuaSacerdotipi'9quot;� priaJpe�fic'e enumeranvnetj^ 'Encharifliam mere Romano accipimit : ne^ Papa, ebe'^nbsp;diunt: ne^ religtonem ingreditmtstr,fed:AonachosacUonialesrtdent-.nei^peregri-'nbsp;nantur : ne^ Diuos adorant. Pales cumfint, quis neget eos tribulosfitnas amp; malosnbsp;arbores efiilNihil apud illosfonat prat er quam verbum Dei,verbum Dei, Lex Det ali'nbsp;ter docet : Sic Paulus loquitur. Pos ergo ceu Pc d�fia Romana hofies, e!^ operarios ini~nbsp;quitatisdevitemus.

Sed eo ipfo, dum lefuit� li�c proloquuntiir, quales fint demon-ftrant ; amp; quod ipfi nobis vitio vertunt, id nos Uudi ducimus, Dco gra-tias quas poflumusagentes maximas, qu�d nos ab iftis Anticbrifti legibus amp;vinculis,oftcnfa per Lutherum fana de Chriftianalibertate do-�lrina,foluitamp;excmit. Neq;ifta faditiaamp;ele�titiaopera, obqu�ifti hypocrit�Deipr�ceptanimisfecur�ncgligunt, curemus. Occupavifi-mus in obferuandis pr�ceptisDei,quorum obfcruatio fedula,t�m mul-t�m ncgocij nobisfaccflet,vtiftarum nugarum facile obliuifcamurJn-terim fane turgidi fint Efauit� deuotorij,fupererogatores,operarij ini-quitatis, iuftitiarij, amp; fandulifaditij, ex fidis fuis operibus, quant�ninbsp;poteruntmoftrorum operum amp; vit� noftr� r�gula cft Decalogus,amp; lu-


Pfitl- Jip. cerna pedibus noftris verbum Domini.

Dicimusergo (vt breui�sin tranfeurfu illorum legibus ri


amus ) Primo : Sandosadorare vcl inuocare, effe idololatriam in primo Dei pr�cepto prohibitam. Ac proinde eosadorare, eorumcj; imaginesnbsp;colcrc, non eft bonum opus,fed abominabile peccatum,fpiri�ualis for-nicatio amp; facrilcgium, quo Dco fuushonor adimitur.Dr�dc, non opus


Matth.aP. elfe peregrinationibus : quia Chriftus vbiuis terrarum nobifeum eft,vf-


que ad fcculiconfummationcm,pcr verbum amp;Sacramenta'.nonauth�c


aut illis parcarum carcereclaufus,aut in hierotheca impanatuseft,vt Pfeudoprophet� Efauit� tradunt. Tertio. Cur Monachosamp; Monialesnbsp;non rideremus aut etiam damnaremus, cum nihil pr�terquam mala o*nbsp;pera faciant? Vbi cnim verbum Dci? vbi pr�ceptum Dei? quo iubentutnbsp;parentesdcferere,impia votafufeipere,inersociumfedari, amp;alieno-


rumlaborumfrudusconfumcre?�^nh�comnia�Deoprohibitaeire


notum elf. Q^rtb. Q^omodoPap�obcdiremus, quicftmanifeftatus . s.Thefi'.2. Antichriftus,filins peccati,pr�fcrtimc�mDeusipfehune deuitandunj�nbsp;Deut.iS, Chriftumveroaudicndumpr�ccperit? Ot^tb. Quantum facrilcgium inbsp;Matth, j. commiferintPapift�T07J)6J0��4;5?lt;Mjf�fl�.irandocaliccmLaicis,vniucrfq


mundonon eftignot�ni; quisergovitionobisvertet ? quod dealienis



-ocr page 291-

DE lE'sriT ARVM DOCTEINX. �8t p?ccatisparticiparcno�umus?5mff.NonSaccrdoti�ntichnPcianopec-cata enumerai�da : fed �co confitcnda,vera contritione doicnda, firmanbsp;tarnen fide cruci Chrifti, in qua cxpiata funt, imponenda cfi'c,nos facrxnbsp;heers: edocent. Scf/timb. Lc^esieiuniornm Pontificiorum propterca ni- i-Tiw.4�nbsp;hili facimus:quia vtChrihiani, cum gratiarum a�ione omnibus Deinbsp;creaturis,lib�r� vti poflumusjamp;fcimus, rcgnumDeinoneflccfcamautnbsp;potam : ncq; cibum, aut id quod intrat, fed quod exit ex hominc, cum.nbsp;coinquinare. Hoc autem verum iciunium efle exiitimamus, abftinerc anbsp;pcccatisjamp;pervniuerfara vitamtempcranti�fl;udcrc.Offlt;���.QuiaCbri-lius vnicum eftnoftrumpropitiatorium facrificium illudcj; fufScien-tifTimumddco Miflam fccurc ncgligimus, irasPapicoIarum no magno-pcrecurantcs;quinimoillamabominabilc,deteftandum Scvfiirariumnbsp;Pap�idolume�eprofitcmur. DeM/^^fiquxaliaoneralefiiit�fuis impo-nunt,nosabsq; eonfcienti�noftr�vulnerefacile ncgligimus;quiafei-mus cos miiiinic orbis indices conftitutos efle. Sed fi quid Deus in verbonbsp;filo pr�cepit, de co id, quod Dei verbum iubet,fentimus, loquimur, il-ludq; pro virili exequimur. Etfiautcmvencnat�ift� viper�jnftarly-cophantarum,dirismorfibusnosimpetunt:itavtfiquandoa:grotosvi-fitamusjhypocri tas nos dicant : aut fi nuptijs, Slt; boheftis ac fobrijs con-uiuijs intcrfiimusjvoccnt nos potatoresamp;hclluoncsrnontamenma-gnopcrc id nos turbat,quiaPharifxosChrifto idem fcciflefcimus:amp; du-duin fcnfimus,nos miferam ouiculam elfcjqu�lupo aquam turbarit.

Sed videamus etiamillorumdeopcribusopiniohcs, Primo ergo fiintjquidicunt,non principalitcropcrumLegis:fcdconfiliorum,idcft,nbsp;Votorum, obedienti�, caftitatis amp; paupertatis, atq; traditionum Ecclc-fi�jobfcruationcm, hominc perfe�lum redderc Sc iuftificare pofle. Hocnbsp;tradunt lefuitx in fuarum rcgularum cnarrationc.Etfi autem verum fit,nbsp;Lcgis obferuatione neminem iuftificari : tarnen id non fit vitio vel defe-ftu Lcgis,fed bominum, qui carnalcs Sc venundati fub pcccatum, in bac R0W.7. amp;nbsp;�latur�fu�corruptioncLegemadimplerenequcunt. /ilioquin fiabsq;

cfict,Sc homo pcrfeche Legem interior! Scexteriori obedi�tiapr�fta-^cc,v tique iuftitiara ex ca. babcrct, ipfo Cbrifto tefte : qui dixit:Fac hoc, ^villes. Q^dverbnugantur,pr�Lcg!Sopcribus,votorumobferua-�^^oncm, qux tarnen Euangtlium penitus ignor�t, potiffimam efie iufti-J��caufamtillud falfiim efle fl:atuimus,atccndentcs illudChrifti:Fru-�r�me colunttradentesmandata bominum.

11. Alij difputant, quodnam opus omnium fit maxime meritorium?

N n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atque

-ocr page 292-

iti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C /[ P r T J T.

Atque v6� diu multumq; difput�nint : Sc alijs quidem vidctiir qii�d alijs vero videtur quod non : acrurfum alijs hoe, alijs illud magis cxpi^nbsp;toriumvidetur : Tandem concludunt:omnium prxftantifTimum opusnbsp;effevidetur, obedientiam c�campr�ftarc Pap�Romano Sc Superiornbsp;fuojin omnibus(vt Canifiusin Catechifmo ait jfiue in Biblijs faeris fcriquot;nbsp;pta fint,fiue non: ctiamin rebus, au(�orelgnatio Loiola, fenfibus repigt;'nbsp;gnantibus : quinamp;,au�lorelcfui�a Fabricio,in rebus , qu� fidei artieufis�nbsp;repugnareamp;omnibusc�ciliorum dccrctiscontraria:eflc videntnr. At-quitalcm obedientiam Deus nufpiampr�cepit, fed poti�s prohibuit*nbsp;Mandatenim vtinpr�ccptisfiiis, noninhominum traditionibusam--bulemus: vt fibi obediamus; Chriftiim audiamus: Antichriftum vero'nbsp;Romanum amp; cius pfeudoprophetas Efauitas deuitemus. Soluitur igi'nbsp;� tur illorumVidctur,non modo per.noftrum non vidctur:fedamp;cum pri*-misper Dei prohibetur:Dum isdicit, in meis, non aliorum, pr�ccptisnbsp;Deut.i2. ambulatc.Itcm�Koc quod cgo-tibipr�cipio tantum facitoilcfuit�itaejrnbsp;dum mandataDeirccur�transgrediuntur,propterfuastraditioncs,nGflnbsp;Filijobedientiae,fed,vtPauluspr�dixit,immorigeriamp;inobedicntcs,dC'-nominandi veniunt:quod amp; Deo, amp; parentibus, amp; Magiftratui, in ple--risq; fintrebcnes,amp;contumaces, id fol�m curantes 5c obedienterpr�'--ftantcs,quod Deus illorum.qui cft Papa, pr�cipit ,.amp;ad quod iulatiabi'nbsp;lis honoris amp; glori� eu pido cos inftigat,-

Alij,etiaminfid�les,perexteriorahoncftaLcgisopera, iuftific�lt; 'tos tradunt.Nos vcr�.quia illi nee haptizati funt, ncq; jn Chriftu m cre-'nbsp;.didcrunt,neq; vllo modo ad f�dus Dei pertinent,illos iuftificatosefiKnbsp;audoritatefacrseScriptura:,dicercnon pofiumus.Lic�thauddifiicuItcfnbsp;confitcamurjipfoslefuitisiniudiciotolerabiliorcm fcntcniiamauditu-xos.Iefiiit� enira fciuntvoluntatem Dei,fcdnon faciuntcam.-idcoq; va-pulabunt multis.

r'� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alijdicunt,nonomniaopcra iuftificarc hominem ,vtZicgrcrus

gt; Iefuita:fed tantum rcnatorumimaxim�autemillorum, qui in Societate viuunt, quorum opcracb regularum perfedionem, pra-ftantfifima, Sinbsp;.vitat�ternxmcritoriavGcant;. At vero Scripturadocer,neminem ho-minum propter fuam dignitatem, autvirtutes;fcdcrcd�tes tantum pernbsp;amp; propter Chriftum iuftificari.. Adha�c,Monachorum dclefuitarum o-' mnia opera nonfiuntbonaj fed mala, im�pccc3tum:.quiaLcx Dei talianbsp;opera,qu� extra Dei vcrbum,8c fine fide fiunt, damnat. Habet quidemnbsp;^ndrhoinujtim nionfi'iumjq.ua.'daia opera,qu^in fe eonfiderata viden-.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turbor

-ocr page 293-

DE lEJT�r/KF'M DOCTRINA.

ttir bona,v�l ctiam rationc opcrisbonafiint : ver�m, qiria ipfi Dconoa placent (quia eins mandata propterfuas r�gulastranfgrcdiuntur, amp;E-uangelio non credunt^idco necopera illorum Deo placcrc poflunt gt; et-iamfiin febonafint,amp;addi-fciplinain in bac vita pertinent. Lic�tergonbsp;lefuit�vel Ariftotelcm fapicntia,vclCiceroncm tloqticntia,vclScipio-�cm caftitatCjVel Ariftidem iuftitia, vel omnes Hcroas viitutibus fupe-rarent : tarnen illorum ordo amp; op�ra non poffunt coram Dci iudictonbsp;confifterc, cv.m pollutafintcontagionepcrfonarum ,nectotusordoi-pforumaliter fehabeat acarbor mala,qu�interdum formofumprofertnbsp;pomnm.quodcxtrinfecusfpeciofum vidctur, intrinfecusautemputri-Qum eft Si abominandum.Nosfcimus ex facraScripturarnullam buma-nam rcgulam, nec vllum ordin�bumanaauftoritatcintroduftum jautnbsp;aliam vllam rem fub c�lo ficere,vtop�ranoftraDeop'iaceant, prjctcr-^'P^^*^*nbsp;quam folai.i fidem in Cbriftum.H�c vnicacaufa eft,cur bona operaDconbsp;placeantdicut dieit Pctrus.OH�crteDeoboftias fpirituales,acccptas Deonbsp;propterCbriftum. Ergo propter Cbriftumpropiciatorem amp;affiduuranbsp;interpellatorem, noftraopera, qu� ex fidefacimus,Deoplacentr nonnbsp;propter impium militem ,amp;prophanumSacerdotemIgnatium Loio- ��nbsp;lammee propter illius regulaSjDei verbo Sc ipfi natur�r�pugnantes.

Alij funtblafphemi,quiquidcmcgredientcs8cingrcdientes,fefi-' gno crucis fignan t,vt Itaiici lefuit� dicunt.-C/K�fifa,)nettet!de U maiioal at-po,t^ alcorpiall inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�ni�ra, � de�ra dicendc:ln Kome delpatre, � delfigl'imlo, �

d-el Spirito finto.lc� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�it mittendo manum 'm caput, vel corpus, verfitshume-

ram�ni�rum,vei dcxti:r,udicendo:ln nomm^atrisamp;F!'^amp;Spirtfas �tncti.Sci in reiveritate f�ui crucis Cbrifti inimici,vtPauluseosnominat,cfle ie-PhiLj.nbsp;prehenduntunquimerito fuor um operuni idem afcrrbunt,quod meri-to ebriftijuempe iuftitiam, Spirituin fandtum, falutem Sc vitam seterdnbsp;nam. Sicuti exdifputationibusIefuit�GvcgoiijdeValentiaeftviderc.nbsp;Qmn quiequid lefuita: ex fuarum rcgularum pr�fcripto agunt,id �ter-n� vita: mcrituni ciTe dicunt. Bobadilla lefuita Rom� dixit nouitijs.nbsp;Qiiot difiiplmasfacitis:tot lucrab'im'm'i 'm c�lo coronas.P er dt�ciplinas etii}ii,tpaa� pernbsp;/calot,ad regnuui c�loru a�end'.t 'isA^/e. Claudius Aqua viua, Icfuitarum Generalis,;�- Papa fccundusjin feftoS. Andrea� pro exbortatione dixit. NoliteAiinois^j.nbsp;�egnes in rcgularum noflrar um obferuatione. iciam etiam bona de illorum obedten-tia c'dcepta cogitatio,coronam vita aterna recipiet. Qui verb fail is eas implet,is in rc~nbsp;gno ccelorum � latere IgnatijtotolAprimi noftr 't Patrisflcut Solfulgebit. Qtflautemnbsp;Hi odb illoi obfleruatit, medb m illas delincjuunt, hi infiarfieUarum tantum radsabunti:

-ocr page 294-

x84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� A P F T 1 T.

Qui vero e/ts negliguntybi cum Lucifer o in infernspsrpetuas pccnas �^ilunt. Quamolf-m�jinquit J vota reddite : r�gulasferuate. Habet it ctiim ignem ^aquam ante vos. Scitis plerofq^noflrorum animas agentium fub extremi Spiritus egrejfu, nihil aliudnbsp;conqueri,qiiam qubd,vtvo!ierunt,regulis obedientiam nanpra�iterunt. V\�r�m hasnbsp;amp;aliaslefuitarumblafphemiasin Chrifli mcritum contumdiofas,ecunbsp;dxmoniorum dogmata damnamus.Docct enim ipfa vcritas,fcrmo vite�nbsp;4� doctor veritatis, omnes Prophet� amp; Apoftoli S�o J/�xTaz, tot us creden-tium feu ver� Chriftianoruin ordo,nos non aliter, nifiibJa ndt in Chri-ftura iuftificari amp;; faluari : nec vllis operibus humanisiram Dci adiicrfisnbsp;peceatum fedari poffe,ficuti fupra fjfRcicntcr dcmoni�ratum cfr. Idnbsp;tjuodncgantcsIcfuit�jfeipfosviuaAntichrifti membra ficiuntzqui ho-,nbsp;nor� filio Dci debitum, auferunt, amp; ilium pro nobis foil!life ne- -gant : qui firmam con.fo�ationem amp; falutis certitudincm confeientijsnbsp;fenfupcccatorumfauci]sfuffurantur,dumremiHionem pccca'.orum t xnbsp;noftrorum operum dignitate dcpendercfabu!antur:qui Legern amp;E-uangelium confundunt,fubuertunt amp;foliiunt: qui deniq; inuocatio-nem impcdiunt,amp; homines de Dei erga fc gratia dubios reddunt. Quo-rum finis erit,vt Paulus pr�dixit,perditio.

Alij perhibent,hune elfe fincm,obquembona opera fint facienda, vt per ca, vitara �ternam confcquamur.Sic enim lacobus Crufius lefuitanbsp;Landfpcrgxin regul�rem explicatione dixit. Quare tant op�r� ne�rarum regular um obj�rtiationem vrgemtis l qtiiafuntperfella,lt;^ per illas perfelticncm cenfe-qutmur. Quare lilas obfertiandas amp; faciendastradimits ? Anvtiicsabaliistantinnnbsp;Jeparemiislvelvtvicl��tquot;amidium�maioribusaccipiamtisi�Ab�t. Sedvtper regida-rum Opera,pcrfeclicnem amp; vitam aternam confiquamiir.No�ra cnim r�gula. �vtotnbsp;ipfius verbis,quibus homo ifte perditionisabutebatur�'/�nt, tanua,porta, ,nbsp;ria,per quam adccelortim regtitim tutbperuentrepo�umiis. Kc�tra Sccietas eil Areanbsp;Ldo�yqiiaper mundr diltmittm,adparadifiim dediuimur. Hac eil area Slo�s amp;prepi-{iatorii:apudqiumellDominiis,if!�tctiorbi,quidfaciendu:ri�tre�jondet.{-lsici^ki,nbsp;Nos verb corum r�gulas inutiles traditionesmalelcriatorumEfauita-rumacillorumSoci�tatem,Satan�SynagoganijfpiritualcmBabyloncm,nbsp;�gyptum, Canaan amp; Augi� ftabulum eile, in quolcfuita non magis,nbsp;qu�m Diabolusin inferno,Deum operibus fuis laudcnt,prof!tcmur.nbsp;Sacra fcr�ptura non idco bene operand um docct,vt per opera co-ramiudicio Dei abfoluamur; fed vtiam abfolutimandatoDciobcdta-mus,ficq;gratitudinem,pro gratuitaabfolutionedccIarenn�.s.Hocfcn-faul�iS nos Dci debitorcsvoca.t,vtinpra,�ccptisipfiu5ainbulcmus.Eftnbsp;enin^

-ocr page 295-

DE lESriTAETM DOCTKINX,


285

cflini D'ci voluntas (non vt maleoperemur^fed fanftificatio noftra, ab- z.Tbfߒ.^,', ft�ncrc�fcortationcjamp;vnusquifq; vasfuum poffidcatinfanftificationenbsp;amp;. honore. Certum etiam cft, cos, qui fccundnin carnem viuunt ,fidemnbsp;fern arc non pofle. Ne ergo illius naufragium faciamus, dccet nos ad in-flarhliorum lucisambularc. Et lohannes dicit : Qm facit peccatum, exnbsp;diabolo cft.Et PauIus:Si quis fuoriim, Se maxim�domcfticorum curara i.Tttn.y.nbsp;non habet,�dem abncgauit,amp;cftinfidelidcterior. SiigiturDeip�nasnbsp;deuitarc vo!umus,peccatactiamamp;eorumoccafioncsfugiamus. Deusnbsp;cnim propter iniquitates homines corripit. Propter has caufas facienda p/S/. � �nbsp;fn n t bona opera:amp; qui he pictati ftudet, is habet promiffioncs pr�fcntisnbsp;amp; futur� vit�. Non quafi futuram vitam ijs mcrcatur. Hanc enim acci-pitgratis,propter Chriftum,in quem credit. Sed quodin alterobcato-rum f�culojcrcdcntimn opera,ex mcraliberalitatcamp;mifericordiaDeusnbsp;coronabit.

Alij inter lefuitas reputantur omnino Gndi amp; perfefti, qui glo-riaiitiirfccfle �ea.fMp7i!TV(. SicBonaucnturalefuitalngolftadij dicchat:'^��� IWeemus in noflrn Societale adolefcentesplane Angelicos,quinullocarnisfenfu,vtnbsp;niihiconfitentur, tanguvtur. Pater Odauianusiefuitarum minifter Rom�,nbsp;apudS.Andream,retiilitmihi,Icfuit�Ladefin�angclumzonam caftita-tis dedifl'cj� cuius cin�lura,finepeccato vixerit. Pleriq; iuniorum Icfui-tarum Ignatium Loiolam vocant : Deum terreftrem, angelum humananbsp;formaindutum.Primos item Patres,abfqjpeccatovixifleaiunt. Hifuntnbsp;nimirum virhquidiccrcpofl'unt.-Nosnonfumusficutc�tcrihominum.nbsp;SedquidindcinfertBcrnhardus?Er^oefiisficuticateridamontim. Nonficnbsp;faulus defccti�rcnatoamp;in tertio c�loDo�lorecreato dicit: Egofumnbsp;angelus terreftristfed, A�.i4.Nos fumus homines �jtxt/oTstSH�', ijia� quitus vos affedionibusobnoxij.Etrurfus. Nullius quidcmreimihicon-/.Cor.^^nbsp;^cius fum,non tarnen per hoc iuflificatus fum. Si Paulus bonorum ope- 'nbsp;rumftudioc]arus,nonpotef!:dicerc,fepcrbonafuaopcraiuftificatum;nbsp;��erte mult� minus, vcl potiiis nullomodofeijsvitam �tcrnamconfc-lt;]uipoflc,profitebitur. Chrifeus etiam non dixit difcipulosfuosnbsp;����-��-jnecillosbonorum operum fludio faluos fore profeflus cft:fed,nbsp;lt;�mfeccritisomnia,qu�pr�ccptaf�ntvobis,dicitc:Qmddicant?NumI�lt;�./7.nbsp;3�J�d/�nt Saluatorcs hominum,aut lefuit�, aut domini de laudabilinbsp;^cictatc icfu? Abl�t.Scd:Scruiinutilesfumus,quiaquoddebuimusfasere,fccimus.

Alij,vtdo�iorcs,velpotiusaftutioresintcrlcfuitas, faciuntovmd /

-ocr page 296-

C P V T J X.

J)j;)(-�r,dicuntq;:Bona opera non elTcquidem totalem �ufl:ificat�on�samp; vit� �tern� caufam : aliquid tarnen iuuare, amp; caufam eflc, fine qua non-S^arfia�isy Ver�mdicere nos gratis iuftificarizamp;fimulaffirmare nos partim etiainnbsp;fninusfrin opcrum merit� faluari,ideft contradi�hionem inducere. Abcant ergonbsp;icipalif cfiu iftinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Magiftri c�m fi.ia vafritic ad alias ,lt;jui hafcc ipiorumtricas non

7^ intdligunt.

AlijjVtlefuit� Colonienres,dicunt:opcra ad primum iuftificatio-ji�sa�tumefle neceflaria,ad fecundumverb meritoria.Scd vnde h�c noua diftinftio? In quo faer� fcriptur�capite, in quo paragraphoeacon-tinetur ? Nufpiam in facris Biblijs, de quo certus fuin, eam dcmonftra-bunt.Nihil igitur erit,qu�m nouum lefuiticum fomnium ipfis� d�mo-ineoblatum:ideoq; etiam,ceud�mo-niorum do�rina, damnandum.

Alij bonorum operum mercedem,dicuntefle vitam �ternam.Ic-fuitaLutzi�s dicebat:No� poj/umas dantnari.l^am�reguLu no�ras obfiruamifi, Deusiufius eSi, nonpote�non tiobisi�ar�minercedeni, qua e� vita�tcrna, dare.nbsp;Hi focij Chriftum amp;meritum eins nafo fufpendunt adunco, aperte rident, imbblafpbemant. Nam profitcrinon erubefcunt,Deum exde-bito teneri illis rcgnum ccelorum poffidendum tradere. Vnde non opusnbsp;eritjVt Chriftus in cxtremo iudicio hofce focios vocct,�c dicat : Venitctnbsp;fed ipfi vitro venient,fe^ue obtrudent,atque mercedem laborum ac d�bita fua repofcent, ad ceelos nimirum, ficuti vacc� per foramen acus,nbsp;tranfituri.Quisqu�foChriftianorumjexceptisbifcefupcrbifiimisPon-ficis beftijs,ade� impudcns amp;infanus eft, ft fuam ipfe confidat confcicn-tiam,vt aufit aftirmare,fua opera effe digna vita �terna,aut fibi pro ijs vitam �ternam dcberi ? verum,quid non audet nouus Pbarif�us lefuita ?

Alijjconfitenturnoftra Opera quidem neminem iuftificarc,c�qubd finiti ad infinitum nulla fit proportio;Chriftum autem ftja paffionc,nobis, noftrisq; operibustantam promeruilfc vim : quanta ad neftriiufti-ficationem fufticiat. Vcriim quid dicant, ipfi non intelligunt. Si cnimnbsp;bocipforum ipai/TWiTz* verum effet,fcquerctur Chriftum non propternbsp;noftra pcccata,fed propter noftrorum opcrum valorem natum, paffuinnbsp;amp; mortuum efle : nec ipfenobis vitain xterna promeruiffet, fed fua paftnbsp;fionchoctantumeffecsffct,vtipfi noftrisopcribiis vitam xternam pro-mcreripoffimus.Idquod eft aperte ncgarc Chriftum noftram effeiufti-tiam.

H�camp;aliapartimmanifcft�impia,partim etiam blafphcma do-^ gmata, quorum nofluullos etiam inter ipfos nudct,plcriq; tarnen m or-dicus

-ocr page 297-

DE lE^FlT^RFM-DOCTRIN/.' zS�

, 4icUs rctincrt t lefuit� : hune folum ob fincm, vt fua ele�itia opera alijs vendcrc, fuamqj monafticam amp; pbarifaicam hy pocrifin tegerc, Pap�q^nbsp;rcgnuniiniquisopibusIoeupletarepofl�nt.Scd Ghriftuslefus,iuftus iudex onaniiimJiofGeinftitorcs�tcrn�condcmnationisflagdlisc regnonbsp;c�lorum eijeict. Pergant ergo in hoc mundo, fcfcrVt loquuntur,difci-plinarcjVtiliicd�moniorumflagellae�facili�s fuftincredifeant. Verum enim effealiquando experientur hoc diftichon.

VctiJidit amp; caluni Komanm amp;Aflra Sacerdo�:-Adfljgiasigiturcagituriredomos^.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Difplicent namq; Deo omnes, amp; qui talia �gunt, amp; qui ipfis con- P�il.f,-

fentiunt : nccquicquamaliudmerentur,qu�miramDci, amp; �ternam �ondemnationcm.SuntautemhiipfiPfeudoprophctaEilli,quietiamc-/.Cor,j^.nbsp;ic�osjfi fieri pofl'et,feduccrcnt:qui do�lrinamEuangelij fuis traditionv-2^.^nbsp;bus d�formant; qui gloriam Dei, fuis iniuftitijs fa�itijs opcribusob-B,;�.2.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--

fcurant;qui antiquas Papatus tenebras vn�-cum bello,famc,pefte amp; alijs . JerumnisGcrm�ni�fupcrinducunt^quiinflar ranarum amp; locuftarumnbsp;�mniadepafeunt: qui fimpliciores Diaboliamp;Pap� tyrannidi fubijci-un t,amp; magnam iuuentutis Gcrmanic� partemjvotorum laqueis, amp; fab-f� do�trin� loris, captiuam ad Pap�voluntatem ducunt:q�i curfumnbsp;Euangelijamp;:omniafpirit.ualiacxcrcitiaimpediunt,quideniq;,quant�ninbsp;in ipfis cftjLucemEuangclqextinguunt: vndc fit,vt multi gratiaDci ex-cidant,circa fidemnaufragiumfaciant, Spiritumfan�lumamittant, adnbsp;vomitumamp;oMas papalesrcdeant,f�cq;.mifer� corpore amp; anima pero-ant. Deushanc�gn.itij Loiol�ollam, mcndaciorum amp; abominationis.nbsp;plcnam,confringat amp;contcrat Amen, Amen, Amen*.

�^. ^eP�nitentia^

QVIA omnes conclufi fumusfub peccato, adeo vtiuftuS qnoquc�n Marc.ti die fepties cadat : noffri Docforcs fynccri verbi diuini miniftri, ne lo�l 2.

�nip�nitentespcrcamus,ad cxemplum Chrifti amp; Apo�:olorum,crebr� Luc.vlt^ gregem Domini ad pesniuntiam, hoc eft, ad peccatorum dolorem, ad Acl.^�.nbsp;fal utarcm converfioncm adDcum,ad vit� emendationem,ad bonorum Matth.nbsp;operum ftudium, ad vitam Ghriftiano hominc dignam cohortantur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

.�it pcccatorcs de pcccato,deiudicio,atquc de iuftitia arguunt ; amp;refipi- loh. 10^ fceatibys quidem Dei.gratiam ԣ mifcricordiam aanunciant ; at refipi-

feerc

-ocr page 298-

188 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T ' 1 1C.

feere nolentlbusj�tcrnas p�nas denunciant.Definiunt ct�am poen�ten tiam feunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interno cordis dolore, cxpeccatorum agnitiopc

fuborto,quo fentit homoDeum fibi iratumjac proindc deadmifl�s pcc-catis dolet ; tu m fidc in Chriftum, p�nitentes ad fe vocantem amp; abfol-ucntcm,qua homo nullam nee inLege,nec in fe confolationcm inueni-v cns,inChriftomundiSaluatorefeerigit,refipifcit:amp;indcfru�tusp�ni-tentia dignos profert. Ita vt ex infideli credens, ex ebriofo fobrius, ex a-uaroliberalis,exiniufto iuftusfiatj talemq; vitam inftituat, qualem feitnbsp;fibi in verbi Dei pr�dicatione pr�fcriptum eflc.H�c de p�nitentia no-ftricxDeiverbo proferunt: qu�ctiam contrainferorum portas firmanbsp;clTeccrtifumus.

Longe aliter lefuitas de p�nitentia loquentes,audiui : amp; alias poe-nitentias,q^u�mpr�ccptaDciiubent,fiicientesvidi. Nam fi quid peccant,nonaDeo peccatiagnitioncmpetunt,neq;cxlcge Dci peccato-rum turpitudinem addifeunt : fed in examinibus Ipis, qu� confeientia-rum feopationem vocant, tantum ad r�gulas fuas confugiunt, cas feru-tantur, amp; iuxta illas adioncs fuas examinan t, an contra illas cogitando, loquendo Scfaciendo, deliquerint. Hincpoftea quotidianasp�niten-tias habentjamp;faci �t fic,vt illor� p�nitentia nihil aliud fit,qu�m externa qu�d�jfine vlla vera cordis contritione, corporis maccratio amp; exer-citatiojpar�m vtilis,qua corpus flagris lac�rant,amp; fcipfos inftar infano-rumc�duntamp;conterunt. Verbigrati�: interalias r�gulas amp;hanc ha-bent : vt omnes Mifl'� reuerenter amp; decenter interfint. Si ergo accidat,nbsp;vticfuitatalemfe nongcfferitjamp;�coryc�o notatus fit, tenetur fuamnbsp;culpam confiteri,amp; p�nitentiam faccrc.Eft alius,qui fubMifla rifit: vdnbsp;vultum ad fexum femineum conucrtit:vcl ftrepitum tu�Ti cxcitauit.'nbsp;velaliquidaliud indccentcr, coramidoloiftoMauzimadmifit.Huiusnbsp;p�nitentia cft,interprandijamp;c�n� tempora,in gertuaprocidcrcjScdi-ccre: ReucrendiPatres , cariiTimi fratres, dico vobismeam culpam,nbsp;qu�d hodie in Mifla vultum � Sacerdote auerti, feminas afpexi, amp; tuf-htando Sacerdotem impediui:quamobrcm mihi h�c data eft p�nitentia , vt femihoram vultum ad B. Mari� virginis imagincm conuertam :nbsp;patrum pcdcsexofculcr, amp;fub menfa ciburn capiam. Confimilitcrfinbsp;quismanefignodato nonftatimexlc�lofurgat, vclmin�s decenterfenbsp;induat,p�nitentiaeiuseft:temporcprandij�:ratum fuumdeportarcinnbsp;c�naculum,ibidemq;inmcdiorefcdorij,quandiu Patres prim a menfanbsp;fruuntur, dormirc amp; rcliquos difiblutus pr�terire. Ita fi quis horis ora-tionis

-ocr page 299-

DE lESVI^TARVM DOCTRINA.

tionisdormiuit; tencturin rcfcftorij medio confid�rc,amp; fomnum fin-�jcrcjvfquc dum Re�tor dicat, Expergifeere. His amp; confimilibus ridicu-isineptijsamp; n�nijs,fuas^�nitentias peragtint. Qmbus�tcrn�falutis meritum adfcribunt,licctinillorum lufu nulla Dei cogitatio mentesnbsp;ipforum fubeat,nullaq; pcccatiagnitio afi�t.Neq; ego vllum alium pce-nitentiarumillarumfinemamp;vfumcognoui,qu�m vt taies p�nitentesnbsp;reliquis fqcijs epulantibus rifum excitarcnt,amp;: prandij t�dium leuarent.

Deinde fingulis diebus Sabbati,omnes,qui non funtSacerdotes, ob-ligantur ad p�nitentiam illam acccderc, qu�ipfis Sacramentum eft. Hanc definit lefuita Can�fius,efle f�cundam poftnaufragiumtabulam,nbsp;amp;ncceflariumrelapfis5acramentum, in quo remifl�o pcccatorum i �nbsp;reispetitur,8� � S'accrclotibus tribuitur.Huius partes conftituit contri- Itt Ctttech.nbsp;tioncm vel dolorem �nimi ,peccata fua deteftantem : confelfionem feunbsp;explicationem peccatorum fiiorum coram Sacerdotefadam : amp; fatisfa-�ionem feu vindi�anijpunitionemq; criminum defeipfofumptam.

Etfan�,filcfiut�,contritionem , confeiTionem amp; fatisfadionem rcd�jfccundum fidei Analogiam explicar�t,forfan a�quo modo ifta to-lerari poflent.Scdlic�t verbis vtantur fpeciofis amp; bonis; tarnen longe a-litcr fentiunt amp;faci un t,qu�m verbis dicunt.

Nam contritionem dicunt oportere efle perfe�am amp; fuffic�en-tem : propter quam homo rem�Tionem peccatorum confequatur.H�c multafi.ibtiliter,fedinutilitcr,dccontritionisfufiic�entiaamp;: attritionisnbsp;imperfe�lioneocios�amp;nugatori�dilputant.Restamen omnis h�cre-dit. Si quis eft inter iploshypocrita , qui coram confcHionisthronofeunbsp;fella, dum catalogum,in quo fua peccata feripta continet, fpecific� re-eenfct,pe�lustundat : al ta fufpiria ducat ; lacrymas f�biipfi violenter ex-torqueat :fe vfq; adfanguinem flageller ; humicubet; nudipesincedat;nbsp;feliquorum pedes exofculctur; vbiq; ftans amp; fedenslabia moueat: ocu-los nunc ad terram,nunc in c�lum defigat:globulos rofarij vertat, ftri-�um fllcntium feruet : ad omnes imagines le incuruet, amp; caputaperiat:nbsp;flic, lic�t corde procul � Dco abfit, amp; totusfit hypocrita, tarnen veramnbsp;eontritionem habere dicitur. Im� fl hoc modo feipfum ieiunijs, cilicijsnbsp;flagellis occiderct,atq; pcnit�s c medio tollcret,vel dcfpcrarct,vt Ca-�OjSaul amp; Iudas:tamen eum veram contritionem habere dicerent.Sicutinbsp;Zieglerus lefuita dixit: ludas quidem veram �hifficientem habuit contrition em,fed finis ei�s non fuit bonus. Deindein haccontritionenonnbsp;dolent ob peccata in Decalogum admifla : fed qu�d r�gulas Ignatij Lo-

O O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iols

-ocr page 300-

190 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P r T 1 J,

icl� non pcrfc�l� cuftodiuerint.Facientcs fcilicet peccata vbi non f�nt pcccata: fient amp; olim Pharif�i,quorum funt fuccefiores amp; imitatorcs,i-dem faccrc folcbant.

Pfuliit, ;i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Talern contritioncm facra Scriptura ignorat.Vcra enim Chriftia-

nihominis contritio cft, cor contritum Se humiliatum, ac Ipiritus con-tribulatus, feu confra�lus animus, fenfu ir� Dei plan�confternatus, amp; vehementer pcrturbatus,propterca quod De� fu� tranfgrefiione man-datorum ipfius ofFendcrir.Talcm animum Deusnon defpicitzfed inftarnbsp;rationalisfacrificij, gratum habct,amp; dementer relpiccrc folct. De quonbsp;facrificio, Deo gratiflimo,Iefuit� nihil noucrunt:vt ncc confeientiasnbsp;fenfu ir� diuin� pcrtcrritascrigunt:fcd ignem igni addentes,multosadnbsp;dubitationcm,amp;perhancadcxtremani dcfpcrationemadigunt. Idconbsp;ctiamillorum contritionem,ncq; dolor pcccati,neq;pr�tcrit�vit� t�dium,neq; propofitum emendandi vitam,ncq; vlla virtus:fed mera hy-pocrifis,fuperftitio,irrifioDei,ac tandem pcrditiofequituntant�m ab-cft,vtea(ficutiputant)peccatorumremiifioncmconfcquantur.

Sic amp; confeffio oris,ipfis non,vt Dauidi,eft Deo confiteri fua pcccata: fed omniafadorum,verborum,cogitationum etiam pcccata Sa-cerdoti fpccific� explicate : ita vt etiam cor tuum amp; confeientia, ipli fitr vt IgnatiusLoiola pr�cipit,manifeftata Se apcrta.Si quis verb vnius pec-cati obliuifcatur,vel volens non recenfeat, cum non poifeabfolui,amp; talent facriiegiuminfupercommittere, Sacerdotemq;, quiiudicis vicesnbsp;fubeat,deciperc,afiirmant.

ffalm.tio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed Iefuit�neq;Sacerdotes funt Dci,neq; funt iudices.Nos enim

vnumhabemus�ternumSacerdotcm,Chriftum lefum , cuius reliqui Ecclefi�Dodoresomncsfuntminiftri. Omniumitem noftr�m indexnbsp;eftChriftus,amp;inhacvita piusMagiftratus�Deo ordinatus.Neq; Ec-d�fia cft forum, in quo minifter iudicis habeat partes: fed quicquid h�cnbsp;peragitur,illudomncDciopuseft, adquod Ecclefi� Dodor tant�mnbsp;miniftratriccni fuam locat operam , vt in nomine Chrifti abfoluaturnbsp;Tfilm. J�. p�nitens.Illainfuperauric�larisconfdfio,neq;�Deomandata,ncquenbsp;P offibilis cft: ideo rcpudianda.Iefiiit� autem auricularcm confefiionemnbsp;proptcreavrgcnt:quiaqu�ftumfacit:amp;hoc compendio exploratoresnbsp;amp; proditores Chriftianorum efle poffunt, quos,poftquam latcbrascor-diumipforum perferutatifunt, ceu Saulit�, pcrfequuntur, ad inquiT-tiones h�retic�,vt vocant,prauitatis,pertrahunt,illorum bona vel fiftanbsp;adfcribunt, vd Pap�fubijciunt, vdlibiipfis rapiunt, H�c, h�c eft veranbsp;cau�k

-ocr page 301-

bE l�'SVlTAEV�t D0CT5IN� ilt;gt;t caufailliusfcrutirijjin examinandis perConfc/�ionem Laicorum confci-tntijs. In eadem,non examinant,ficut fit apud noftros,rudcsj ncc cos in-ftituunt: nee imp�nitcntes terrent: ncc pcrtcrritosconfolantur:necnbsp;dubios de faluteccrtos reddunt.-fed carnificum inftar confeientiasmi-fcr� excruciat,amp; perterritis, vt olim Pharif�i, Scrib� amp; Sacerdot� principes lud�, dieu nt : Vide tu quid feccris. Vel fi mitius agant, dicunt : Sinbsp;hanc domum,iftum agrum,illum hortum, in fpiritualem noftrorum v-fum dederis, vel nobis ad �dificationcm Collcgij noftri hanc vcl ilia pe-cuni� fummam contuleris,nos pro te orabimus, noftrisq; opcribus, tuanbsp;peccata expiabimus : fin minus, tciuuare non pofl'umus. Sic in ConfeC-fione ab ipfis diucs abfoluitur: pauper damnatur:liberalis rccipitur:nbsp;tcnaciordimittitur. En,h�ctamiuftaeftamp;rigorofaiftorumiudicuinnbsp;iuftitia amp; xquitas. Digni certe, quibus � Cambyfe aliquo cutis detraha-tur, fupra quam collocenturillorum paruuli feu nouitij, vt meliusPa-tribus fuis indicate difeant.

Satisfaclioillorum, vt Icfuit�loquuntur, eft tantum cxternaali-qua mul�;a,p�na,vindi�:a,punitio amp; caftigatio vel pecuniaria,vel cor-poralis(qualiafunt:ieiunarc,ciliciainducre,feipfiimftagellare, pcregri- ' nari,elcemofynas elargiri,amp;fimilia opera clc�itia ) �facrificulo, ad cx-piandapeccatacommifiaimpofita. Ettalisfatisfa�io ipfis multum adnbsp;farinam ac culinam facit.

Quia autem Dei verbum hanc penitus ignorat:Ideo candem ecu impiamamp;idololatricamnos reijcimusa'c damnamus.Vtigiturfumma-timomniadicam zNoftrac�tritio eft,verusanimi dolor, quo ob peccata admifia angimur, amp; ingemifeimus, doletcs, fummam Dei bonitatemnbsp;� nobis effe offenfam. Hie dolor facit, vt poftca pcccatorum occafionesnbsp;vitemus,amp; dignos p�nitentia fru�us faciamus. Noftra confeffio adnbsp;I)cum,amp; adciusminiftrosjceuminiftroscftdire�ta. Eafatcmur,nosnbsp;grauitcr in pr�cepta DcideliquilTc, dcliftisq; noftris cum temporalemnbsp;tum �rernam p�nam Dei commeruilTc. Interim tarnen profitemur denbsp;mifericordia Dei nos non defperare,quam Chriftus merito paflionisnbsp;fiuE nobis impetrauit.Eam ergo nos fide firma apprehendcre, � Deo pernbsp;ininifterium ipfius remiffionem pcccatorum humiliter pctcre,atq;c-nacndationem vitx in melius feri� polliccri, fatemur. Noftra quoq; Ia- ��Ioh,2.nbsp;tisfa�hoeft vnicatantum,nempe obedientia amp; oblatio Filij Dei,qua '.Tim.2,nbsp;Vnica confummauit in �ternum fanftificandos.

Si hoe modo lefuit� dep�nitentialoquerentur, eiu�q; partes ex-Oo 2 plicarent,

1

-ocr page 302-

tp� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P r T I X,

pi�carcntjilloriim fententiam vtcunq-�ppx'�bare poiTcmUs.QHanquattt ne (1C qiiidem articulum iftum per omnia dcxtr� tra�arent. Ver�m quinbsp;pcnitus extra Dei verbum cuagantur,quisipforum fententiam probarcnbsp;poteft?

Hue ctiam rcferimus,qubd p�nitentiam Sacramentum cflenu* gantur.Neq; cnim vllum vifibile elementum, quod �Chrifto ad Sacra-menti hiiius a�lioncm ordinatumfit,amp; quale ncccflari� addefinitio-nem amp; fubftantiam Sacramenti requiriturjmonftrare pofliint.

Impium cft amp; hoc,quod tabulam vocant naufragij fecundam,qu� cxdiluuioir�diuin�Sc �tern� damnationis enatemus. Hacenimdo-�TtrinaBaptifmi efficacia,qu�adfinemvit�vfq;dur�t,extenuatur. Sinbsp;quisautemlapfus cft,ad Dominum conucrtaturjnuocct Chriftum,(fi-cuti Petrus, c�m mergereturin mari ,Chriftum inclamat) 8i Chriftus,nbsp;qu�m fide ceu manu apprebendit ipfum ad falutis portum perducct,

Sicpariimpictatcmultanuganturdcfatisfa�ioneCanonica, quae nec contritioncjnec fide cordis,fed publica caftigationecorporis,exter-na difciplina,politica cenfura, lugubri vefte, lacry m is, gemitibus, fictifnbsp;bus,fufpirijs,abftinentia�conuitijs,balncisamp;confuetudincconiugali,nbsp;iciunijs crebris, amp; c�teris rebus externis ipforum opinioneperficitur�nbsp;Qu� omnia lefuit� ceu rem fpiritualem ac expiatoriam vendun t.

Siclefuit� etiam magnifi�e extollunt p�nitentiam fuam fthola-fticam, cuius virtutegloriantur fe maiora amp; pr�ftantiora opera, qu�m Lex iubcatjfiiccre. Di�a cft h�c ipfis indebita amp; J�d� �fu pcrcrogati-ua,propter opera confiIiorumEuangeIicorum:quibusp�nasfi�licijfuinbsp;ptirgatorij ignisfquof�cumfuumlaut�fouent) f�effugcreamp;aliasp�-nas temporales declinarc pofle perhibent� Hue pertinent vota pauper-tatis,continenti� amp; obedicnti�,hor� canonic�, rofaria, grana benedi-fta,ftationcs, pcrcgrinationes,battologia, mugitus,boatus, murmurnbsp;precularumamp; fcxcent� ali� confimi�es nug�. Ver�m quiaiftaomnianbsp;expreflb verbo Dei carent, amp; fi quis fatisfa�tionum vfus efte poteft, po-ti�s ad curiam forcnfem,qu�m ad Ecclefiam fpiritualem isfpedat, ideonbsp;illas ad fuuni forum rcmittimus, amp; ad alia nos conferimus, i ta hune locum concludentes. Omnem lefuitarum p�nitentiam eflchypocriti-cam ,impiam amp; fali�m. Nullam facit mentionem Chrifti Mediatoris�nbsp;non meminitfidei faluantis.-multaabfiirdaamp;impolfibiliatraditzblaf-phemiadeniq;afticitmeritum Chrifti, dumimpcrfc�f�fu�contritio-nijcoa�� conft'ftioni,amp; extern� f�tisfa�tioni,�tern�falutismcrituninbsp;tribuit.

-ocr page 303-

DE I^SVir �'RVM D OCTJUii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;��j

tribuit. Qnostetroslcfuitarum errores execramur,damnaimiSjamp;vn� cumau�toribusdeuitandosiudicamus.

Ncc maioris facienda exiftimamus,illorum vcl abfolutionem gt; vel cxcommunicationcm. Ncqueenim in nomine vcl merito Chrifti, ho- GrfZ. 6.nbsp;mines ligant vel foliiunt:fcd mandatoPap�, amp;mcritisB.Mari�aco- Matth.iS,nbsp;mnium San�f orum,qui ignorant nos, quique fuis opcribus non feipfos, Ioh.20.nbsp;multo minus alios iuuare,abfoluere, vcl remiffioncmpcccatorum ipfis Uf.64.nbsp;promcrcri potucrunt. Noftra abfolutio Chriftus eft, per verbum amp; Sa-cram enta manu miniftrorumDci oblatus:qui fi nos abfoluit,ver�li-beri amp; mundati, Dco accepti amp; grati fumus.�tiamfi diabolus amp; eins Vi-carij Papa,Cardinales, Epifeopi, Pr�lati, Abbates, Canonici, Monachi,nbsp;lefuitx, amp; tota perdita Pontificiorum turba nos liget amp; excommunicct.nbsp;Nihil enim illor� min�amp; Bull� funt, pr�terqu�m inane fulgur ex pcl-ui. Imoillorum malcdi�lioncs nobis in benediftionem cedere minimenbsp;dubitamus. Pijsenim virtuteDeiomniacooperaturinbonum : amp;bca- vfal.io^.nbsp;tos efle,tcftatur Chriftus,quos tanti Dci hoftes pcrfcquuntur. Rurfus fi Uem.g.nbsp;Chriftus � peccatorum vinculis non abfoluat.fruftranc� erunt,vcl mil- ,nbsp;leindulgentiarumBull��Papaconcefl�. Qmais vnuscft San�iusillenbsp;amp; verax,qui habet dauern Dauidis: qui aperit,amp; nemo claudit:qui clau- Afoc.^.nbsp;dit amp; nemo aperit.

j6, T)e^im�erio EuangeUj, huiw mini�ris.

L�c�tDeusipfeprimam Euangclij concioncm ad primos noftri generis parentes habucrit: licetipfcDei Filius Euangeliumpublic� in lud�orum Synagogis docucrit dic�t Spiritus fandus ipfc Euangclijnbsp;t)o�tor extiterit�Lic�tabAdamadLuthcrum vsq;,ab hoc ad vsq;noftra tempora, multi Reges amp;Prophct�,Euangclij pr�concsfuerintd-pfiusq; adhucDci bene�icio, dignos operarios ip vineam fuam condu-centis,multifidi difpcnfatorcs vocentur,ordinenturamp;habeantur:liGetnbsp;denique fumm�adcoq; infinit� fint Euangclij dignitates amp; vtilitates :nbsp;tarnen lefuit� fquod fiepe ex illorum oreaudiui) feurrilibus diderijs amp;nbsp;conuitijs,t� di�lu horrendis turn rc blafphcmis, omnes Euangclij Do-ftorcs miris modis profcinderc non verentur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lngo!�adij

C�m aliquando interrogaremlefuitas,quam ob caufam miniftros Bbna-O O 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vcrbi�M.

-ocr page 304-

^.$4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P V� T ! �.

Verbi amp; Euangelij ita exagitarent amp; pro publicis concionibus ac difpil'* tationibus tam indignis modis diffamarent ? Refpondit mihi Icfuitsnbsp;BonniuSjIngoIftadij Hebraiearum literarum Profeflbrpriuatus�dnonnbsp;fit propter Euangelium:fed quia non funt l�gitim� vocati, neq; a Papagt;nbsp;neq;abEcclefi�Romana:Epifcopisvn�:iamp; ordinati. Friuolumenimnbsp;eft,qu�d � Luthero apoftata fe ordinatos eflc dicunt. Qua nam auftori-tate aut � quo accepta poteftate docuit amp; fecit ilia Lutherus ? Nofti aii-tem,quid apud Prophetam fcriptum fit:Non miferam prophctas,amp;: ipiinbsp;currcbantmcclocutus eram illisj amp; ipfi prophetabant. Non igiturlau-dat Deus illos, quicurrunt, nec ab ipfo miffi funt. Idco nec Lutberum,nbsp;qui � Cbrifti vicario cmilTus non cft,approbate poffumusmec illius m i-'nifteriumrecipere. Nosautem Cbriftivicariusmuneridocendipr�fc-cit. A nobis ergo, vel � Cbrifti vicario, ac Roman� Ecclefi� Epifcopisnbsp;vos conftitutoscfteoportebatEuangelij miniftros.Lutberani verb nonnbsp;fol�m boc non babent : Sed infuper ctiam noftra, amp; Roman� Ecclefia�nbsp;dogmata rcijciunt : Ideoq; non funt diuinit�s ordinati : fed fuopte currentes impulfu,noftram Ecclefiam perturbant. Heus,ait,quis Lutbera-nos docere iuftitPquisSacramenta adminiftrare?Nonfunt vmfti,nonnbsp;ordinati ab Epifeopo adb�cfacienda. Hac de caufa illos, vt Sacerdotesnbsp;non vmftos ridemus:Sc populo noftro contemnendos proponimus.

Sed quia meus popularis cratjConfidentius ei opponebam.Fratcll, tu cadem mibiobijcis, qii� Cbrifto Pbarif�i : amp; videris mibi ipfanaturanbsp;Pbarif�um cxprimcrejqualern te etiam verba tua produnt. Sedvtfcias,nbsp;quaau�toritate Lutberusamp;Lutberanidoceant,bocbabetorefponfum:nbsp;Tu putas nullum verum Dei, amp; Euangelij elfe miniftrum, nifi qui fit �nbsp;Papa, vel ab aliquo eius Epifeopo, rafus, vndus, ebrifmatus, cereatusamp;nbsp;pbalcratus. Sed erras ; ratio eft : Quja non Deus Pontificem Romanumnbsp;conftituit, nec Epifeopos miniftrorum Euangelicorum vnctores amp;nbsp;confecratoresordinauit. Sedbiipfifunt, dequibuspauloantedixetas,nbsp;'quodfuoptefimpulfucurrerent.Ncq; enim ignorasPapam nullius bo-minisauci;oritate,amp;infuper contraomnem Veterisamp;NouiTeftamen-ti do�lrinam, fefe pro capitetotiusCbriftian� Ecclefi�, pro vniuerfalinbsp;omnium catboiicorum Epifeopo venditare.Ideoq; ipfe potius cum fuisnbsp;exagitandus effet. Quis eum conftituit Pontificem ? Quis cum facrificu-los radcrc amp; vngere iuffit? Verus amp; vnicus Pontifex ipfeChriftuseft�nbsp;Cuius^non Pap� Romani ) typum amp; figuram Veteris Teftamenti Pon-'tifcxgcrebat.Nec Cbrifma,quodia�:as,miniftru Cbrifti facit, vel.quic-

-ocr page 305-

DE lEAVlT�RVM DOCTRINA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zpj

quam vosiuuat, aut ordinem vcftrum tucturfed Spiritus fan�us, qui propter meritum Chrifti cfFufuscft,nosidoneosfacitrniniftrosNoui2.Cor.^.nbsp;I eftamenti. QuidPO^ctLuthcrusTlicoiogixDodtoravcftriscrea-tusjcafimuletiam poteltateornatuscft,vtEuangc]iiim docertt, amp; aliosnbsp;de voIuntatcDeicrudiret?SiquidemPanormitanusvcfter CLiiuisTheo- Panor-logi� Doclori creato poteft^tem concedit �� redarguendi amp; conuineen- mit.in c.nbsp;di peccata atque corruptclas , qu�inEcclcfiamDciirrcpfcrunt, Imofignificanbsp;minimo etiam miniftro iuftas caufas affer�ti id concedit. Accedit, quod fti.Extranbsp;non ab Epifcopistant�mEcclcfijs olim pr�ficicbantur, qiiidocerent: de Elect,nbsp;ver�m � populo etiam. Cui ergo vel Ecclefi� av.Cloritate, vel cor� qui- In concer-bus Ecclefia committit indicium, commendatur minifterium verbi amp; nentib.fi-Sacramcntorum,islegitimam Severe diuinam vocationcm habet:Li-etiAnbsp;cet ab EpifcopoRomanojnon lit chrifmatns, neq; ab ipfius tonforibv.s 'iHM pri-rafus,aut mercatoribuspalliatus. Sufficit,finon vltrbcurrcnsaucfc-�wtidic?�,nbsp;ipfum obtrudcns,aut precio prccenc fun�tionc redimens, fed fpccimi- priffcren-ne cruditionis edito,amp;vit�intcgritatis teftimonioprodu�'topiorum du di-iudicio, qniillius Si vitam Si eruditionem prob�runt, minifterio verbi cioPaplt;e,�nbsp;amp;Sacramententorum Chrifti pr�ficiatur. Taies cnim, licet Papa cum meue-fua cohorte id ignorer,vocantur ab Ecclefia Dci, qn� eft matcrfamilias retttr mc~nbsp;habens dauern,Se ius eligendi Se vocandi. Et quid tu deliderabis in vo- //�r.'b. au^nbsp;catione eorum,qni idonci funt ad docendum S� exhortandum : qui bo- etbritatib,nbsp;na teftimonia ab Ecclefia habentjqui fe Se in doftrina fana Se in vita ho- Noz� amp;nbsp;nefta Si in ceremonijs Ecclefi� confuetis, rite, dccenter Seirrcprehenfi- Veteris Tenbsp;biliter gerunt : Se ab ijs per prcces Se impofitioncm manuum ordinan- fiament't,nbsp;tur,qni fanam, fy nccram atq; incorrupta verbi Dci do�trinam fonant ? qt�m Pu-QmdadChriftiferuumSe miniftrum NouiTeftamcnti,Leuiticorump4.nbsp;Saccrdotum vn�tio ant rafura ? Chriftus ifta omnia abrogauit, Se Apo- Vide Tpi-ftolos ad minifterium verbi Se Sacramentorum vocans, non more leui-fialam ddnbsp;tico,multo minus pontificio,confccranit. Qiiorum vocatio,ordinatio Tit. cirnbsp;Se confccratio crat manuum impolitio, Se Spiritus fam�i donatio, qua- Tim,nbsp;rum illam Luthcrani adhuc vfurpant,hanc illisquoq;merito Chriftinbsp;impetratam elfe,vos negate non poteftis. Qmd adillosPapaSeilliusnbsp;Epifcopi?quidlacrificuli,genus horainumautpoti�s monftrorum pri-mitiu� Ecclefi� penitus incognitnm ? Quinon ad docendum Dei verbum,ncc ad Sacramenta � Chrifto inftituta adminiftranda: fed tantum-naodo ad MilTas verboDei prohibitas facicndas,magice,nefcio quibusnbsp;�hara�tcribusioleo Sc vnguentis confecrantur ? Neque etiam tantum

cftEc-

-ocr page 306-

caufa igitur nonlicuiflctetiam Germani� Principibus, pietatis zelo

lumq; conciliumprouocarunt, hancofferentes vobisconditio-pomtis ex verbo Dei euincere/ipforum dodrinam non efle can

tes,velindignos recufandi.Vtxtcrci. pij Regcs,vt Ezechias,Iofias,Conftanti-nus Magnus amp; l�miles compl�tes, religionis curara fufcepcrunt, falfas-que do�rinas cum au�loribus earum ab Ecclefia extermin�runt. Qua flagrantibus, conlimilcm Ecclefi� curam fufciperc ; prxfertim cum vc-ftriEpifcopiamp;facrificuli, fiibPap�veftri patrocinio omnia fecurcne-gligerent,amp; tantum non dormircnt,adeolt;|; return dimnarum curar,hu-ius f�culi ftudiafvt funt dominandi libido,venationesamp;voluptatcs corporis) anteferrent; quidam etiam magis Martis, quam Chriftifignafe-quercntur ? Ad h�c qua ratione vnicus vir, folus,atqueomni humanonbsp;pr�fidio deftitutusdiuinusEutherus,pontificium regnumfirmilTimisnbsp;vndiq; machinis communitum, tantopere labef��lare, profternerc, exnbsp;fundamentiseuertere,ex ciuitatibusamp;regionibuspaffim profligate po-tuiflet:nifi�Deofingularitcrmiflusfuifltt? Qiumobrcmidem te, minbsp;amice Bonnijinterrogo: quod in Euangclio lud�os Chriftus. Dodrinanbsp;Iohannis vndceratPEccelonean cxhominibus?N�nne�c�lo?licctIo-hannes�Pharif�isamp; Sacerdotibus nee vocatusnec ordinatusfucrat.Enbsp;c�loautcmfuit,quia c�lcftem dodrinam de agenda p�nitentiajamp;crc-dendo Euangclio propofuit. Ita, refpondc mihi. Dodrina Lutheri vn-deerat?Ec�l�ne,an exhominibus.Si ex hominibusmon opuseft,vt vosnbsp;lefuit�magnoperccam oppugnetis,quiafponte fua concidet. Sinexnbsp;E)eo:videtcncamp;ipfi Deo repugnetis.Ccrtc ex Deo earn efl'e negate nonnbsp;poteftis^quia cum lohanne Baptifta eandem peenitentiam vit� amp; fidemnbsp;inEuangelium Chrifti vrget.Itaq; vtlohanniordinatio non obftititfnbsp;quo minus dodrina cius effet ex coelo: ita nec Luthcranis obftat, licet �nbsp;Pontificijsnonfintvndiamp;confecrati,qu� minus eorum dodrina fitnbsp;cxcoelo. AcnuncLutheraniampli�squinquaginta annosad liberumnbsp;dem cum ilia, quam Prophet� amp; Apo�toli docuerunt : fe vobis �quo a-nimo cefliiros, fuggeftumq; rcliduros.Sed nonconuiciftiseos,nccinnbsp;hodiernum vfque diem.Lutheraniverb ex aperto Deiverbo conuicc-runtjvos in Tridentino Concilio,tum de p�nitentia, turn de fide, turnnbsp;deC�naDominijtum dealijsmultisChriftian� dodrin�capitibusjdi-uerfa�dodrinaChrifti amp; Apoftolorum d�cr�ta propofuifl�e ; ic lifd

toties

-ocr page 307-

DE lESVlTARVM D O C T R I N A.

loties conuidi fitis, tamcn mordicus ca retinetis, Sc pertinaciter contra confcientiam dcfcndere ac tueri conamini.

Adh�c Bonnius more lefuitico refpondit. H�c non Roman� Ec-clefi� fenfum,fcd Lutheri fpiritum fapiunt: funt h�retica, nec ferenda: alioquin amp; Epifcopi amp; noftraSocietas extcrminarentur.Bella m ch er cl cnbsp;refponfio : malunthifraterculi,totamScripturamS.interire,im�necnbsp;I)cum,nec coelos efletqu�m vt ipfis vel minim um de fua audoritate pe-feat.

Alijlefuitarum,quandoaudiunt,velin noftrorum librish�cmi-niftrorum verbi attributalegunt:Scruus verbi,minifterEuangelijgt;pr�-dicator vcl concionator diuini verbi,minifter Euangclicus: t�m ore di-ftorto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diccrefolent.�Pap� : S5cr �JBoVffi�ft�Cdif/

�jj�ovf�'bllbdt. Quid funt, ait Lutzius lefuita, Lutheranorum pr�di- Majrhof-^3.ntes?lt;oi( f(�n�)('vtor ipfius verbis^^ltngcnbl�frfKr/'SB�Vff^anfcn 1 inania pr�dicabilia,(�fe^re�)icanKn/fc(^attK5^tC�gt;i3fail^cn/au^3ffo|fcne�Q5ll6cit/ Hermann.

(Bnaiijicftfdjc/fottbern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^rcbt�frtC�/tvdcOc mcpnm ftc fcijcn

wannf�emtrbtcf^�tucfanTtt�bafcpnb : Sen R^r/?4rd. ^apf�/aj��nd)tnt) Slonnen fd)�n�gt;en tnb frf)m�l)en:,^(�fler@�ter an ftd? jte#nbsp;^cn:^lo�)er.�)ofen/grojje ^ro�/fur�e/gemu^fe 9)�ante( i tntgt; wte tn'e J^emfer�^ landfper-l�uben (ange �cbwerter tragen/��Bciber nemmen : ^n �gt;er ^apen am ^reptagnbsp;'�ttt)�ambf�ag ^(etfd)effen;2(tte�t^unma��)em523apf�jutttterl'f�/ba�t^'�nbsp;^eplje/ba�ifl j()r �rbnung.Quin omnes,vno ore, ferme omnibus in fuis 0lt;�. inre^nbsp;�^oncionibus nihil aliudagunt, c^u�mvtvelftolidas Pontificiorum nu- cfeattont.nbsp;gas amp; fabulas cnafrent,vcl mifere amp;indignis modisEuangelij miniftrosnbsp;fxagitent: ininnocentes eos omnia conijcientes, quorum ipfifibi funtnbsp;lt;^onfcij,qu�d talia perpetr�rint.Quo ctiam modo amp; arte, Pharif�i cumnbsp;Cbrifto amp; difeipulis eius ludere foiebant.

Sed omittamusifta.Ipfa enim vanitasnoftros excufat.Quantusve-^o fit luxusiefuitarum circa vidum amp;amidum : quanta amp; (^u�m enor-mis libido:quanta omnium fcelerum licentia:id illi potifiimum n�runt, aliquandiu inter ipfos funt verfati,fiquidem ifta velc�cusinteri-pfos palpare poflet.

Alij cos vcrosEcclefi� miniftrosdicunt: qui tria habent bene, hoc ^ftjbenepolTunt legere, bcnc cancre, amp; bene Mifl'ascclebrare. Qu� velnbsp;^olonus abaratro amp; ftiua aduocatus pr�ftare poteft. Quid enim funt Videnbsp;Wifl� pragmata aliud, qu�m lufus quidem theatricus ? In quo Deum amp; Schlcida-fiomines ludunt ? Nam ibi ftat Sacrificus qualitate haud ruftico mclior, num I. 21.

licet Annoiiso.

-ocr page 308-

*25)8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C X P F T IX.

licet quantitate interdum maior, infigniter phaleratus,verticeraluff, no�og�n�r� veftitus,rccitansamp;dcmurmuransea ; qu� necipfeneca-ftantesintclligant. c�reosatq; lampadesin ipfa, quod dicitur meridic,nbsp;acccdcns:fumigationcsatq;fuffituscxcitans thuribulis. Sacrificuscur�nbsp;rniniftro adaramaftansjaltafufpiriaducit:nuncoculosad c�lumattol-lit,nuncad terrain demittit: pronunciat omnia iermone peregrinojfiblnbsp;Si alijs ignoto : varijs vtitur, inftar vrfi ad haftam faltantis, geniculatio-nibus atq; fimiarum gcftibusimodo fcinclin�t, modo fe erigit, inftara-natum,mod� ima aqu� modo crus fuperficiem peten tiummunc manusnbsp;ftringit,nunc diftcndit,mox comprimit, inde brachia dilat�t, inftar fu�-niculatorij f�mes ad brachiorum extenforum menfuram vendituri:mo-d� eft clamofus,mod� alto filentio clam quippiam dcmurmuratilam innbsp;altum fufpicit,n)od� pronus confiftit,nunc indextram nuncinfini'nbsp;ftram partem commigrans. Vidcas etiam illum,digitis micarc, inhalarsnbsp;in calicem, magic� certa qu�dam verba murmurarc, caliccm crucis for-iuafignare,cumq;infnblimetollcrc,poftcarcponerc,ccrtislocisnomi'nbsp;nare nunc viuos nunc mortuos, panem azy mum in tres partes frangcre,nbsp;duas deuorarc,tertiam in calicem demittere, pe�tus fcrirepugno,fufpi^nbsp;rarc,claufis oculis rcpr�fcntare fomnum, rurfus expergifei, amp; inde refi'nbsp;duam particulam panis , vt miftale habet, epotare cum vino totam, nSnbsp;quaguttularcmancat,abforbcrecalicem,ablueremanus,patiuamdc-auratamauerfamextenfobrachio-demonftrarepopulo T eandcmfa�to'nbsp;fignocrucisfrontiatq;pe�oriadmouere,nuncaltare,nuncimaguncu-lam argento vel m�tallo inclufam,vcllibrumEuangelijdeofculari.H�rcnbsp;inquam amp; id genus alia,quid aliud funt,qu�m lufus tragicusicuius catx-ftrophe eft deteftandus C�n� dominic� abufus amp; abominanda Chrift^nbsp;crucifixio,fufpenfio,dilaccratio amp; cnccatio ?

' Quisigiturhofcefiicrificosnonrideat?vclpotiusdeteftetur?quis �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cos � d�monc, aut cert� per eius vicarium Antichriftum Romanum in-

auguratos neget ? Quisillorumordincm, quem ipfi Sacramentum di-' i.The�. 2.cunt,non ceu Satan� excrementum abominetur ? Ergo c�m Papa,Car-dinales, Archicpifcopi,Epifcopi,Pr�lati,Pilati,Sacrihci,Icfuit2 nec im-i.Tim.j. mediate, nec mediate � Dco fint vocati : infuper nec reft� in verbo Delnbsp;Tit.!. inftituthnec formam fanorum verborum teneantmeeSt� Ja.x�o/,nccnbsp;i.Tim.j. Jiz,z.T7xslt;,fcd�Cv7otf/cft�,z1o/,�v,3itA/f amp; ee�AXoTp/o�TisxeTo/ in omnibus repre-'Hatth.7. henfibiles fint:rc�:cillosficutiDominuspr�cepitcaucmusamp; deuita-^4. jnus, ceu pfeudoprophctas,nouos hypoer�Ms amp; Pharif�os; atq; iudica-mw�

-ocr page 309-

ttus, nemtnem ab illis ordinationcm bona confcientia peterc pofle, xjuicquid tandem nonnullij� partibus Hu��itarum ftantesjBolicmi d�lirent.


VT felefuit� in omnibus iuratos crucisCbrifti hoftes,amp;EuangeliJ inim�cos d�clarent, Sacramenta Chrifti, vel extenuare vel mutilate, vel veris Sacramentis noua qu�dam, Dei verbo prorfus incognitanbsp;Sacramenta adiungere, amp; fponf�Chrifti,qu�eftEcclefia,obtrudcrc

l�lent.

Nam Baptifmum quidem, quo ad fubftantiam r�tinent, eum ta-tnen partim Etbnicis,partim ludaicisceremonijs varie confpurcant. Baptifmi quoqj virtutem tollunt, dicentes' alterum fuum Baptifmumnbsp;cfle religionis ingrefrum,amp; votorum fimplicium obferuationem. Tra-dunt infuper eum ita necefTarium : vt etiam infantes, vcl partus dolori-buscxtin�:os,vel alio improuifo cafu percuntes,antequam parentesnbsp;illosChriftoin Baptifmo offerte potuerunt,in locum nefeioquem,innbsp;quo illis nec bene ncc male fit,in quo tamenDei coi�fpcftu priuati fint,nbsp;telegent. Qua vanitate amp; Dei omnipotentiam Si infinitam eius miferi-corma�ntid neceffitatem Baptifmi ita alligant : quafi Deus in tali nccef-fitatis cafu, non extraordinari� cuiquam c�lum donarepo��it. Vnde Similes,ccu pecora campi,non in confccrato,vt ipfi loquuntur,c�miterijnbsp;loco cum rcliquis Chriftianis, fed in angulo quodam non confecratonbsp;fepeliunt.Scd vel ipfeAuguftinus,quem tarnen fequifcaiuntjipforumnbsp;Vanitatem arguit ;dumancrit,nonefre �medium aliquem inter c�lumnbsp;amp; infernum locum. Etfi confpe�iu Deitalcs infai�tcscarent:vifio au-tem Dei,tcftc Augufi:ino,fumma bcatitudo fit,eius autem carentia, velnbsp;priuatio extrema malcdi�io; quomodo illiinloeo elfcpoffuntjin quonbsp;ipfis nec bene rfcc male fit?

N os quidem auditoresnoftros, ne Baptifmum,ceu ordinarium �


-ocr page 310-

500 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P r T I X.

clcmcntcr Sc potenter operari poteft. Cert� Deus, non tant�tn adultorum amp; fenioruni Chriftianorum Deus eft : fed amp;; infantum , adtoq; fc-minis noftri.Filijscnim noftrisnon minus qu�m Patribusfada eft pro-mi/Tio. Legimus lud�orum mafculos qu�m plurimos in quadraginta annorurn peregrinatione per defertum mortuos, nee odauo die cir-cumcifos, ficutiDominus pr�ccperat : quis tarnen eos faluatos neget ?nbsp;Ciim nece/Titateitinerisconficiendiimpediti, nonfuerint circumcifi?nbsp;Ad eundem modum necChriftianorum paruuli damnandi funt,qui ba-ptizari no poflunt. Vnde amp; Chriftus,Iicet dixerit : Qui credidcrit amp; ba-ptizatusfueritjfaluabitur.-non tarnen infert,Qui non credidcrit,Sinonnbsp;baptizatusfuerit.damnabitur.Poftcri�senim membrum omittit, quianbsp;incafu ncceffitatis,finon ex contemptu negligatur Baptifmus,Deusnbsp;credentesalio modo faliiarc poteft. Sit|uidcminfinitam fuam gratiananbsp;0imifericordiam,nonitaadSacramentaalligauit, vt cam non nifipernbsp;ii�c conferre poflit. Chriftus cnim etiam infans fadus, non tantum fe-nibusjfedamp;infantuliscft natus amp;datus,qui vt potuitlohannemBapti-ftam in vtcro matrisfmdiftcarc;ita etiam noftros infantes in vtero ma-ternorcgencrationis dono ornarc poteft. Quaproptcr Chriftiani infantes fuos, non tarn vlnis,quam pijs precibus Deo offerre dcbcnt,vt c-os in clementi�fu� vlnasrccipiatjciim ordinario medio, de quoloh.j�nbsp;agitiir,priuentur.

Caufaautem curlefuit�hunccrrorcm defendant,h�ccft,vtopu-] entiorcs pecunias ipfis ofFerant,quibus impctrent, vt infantes non ba-ptizatiinlocaabipfis magice amp;ethnico more confecrata fepeliantur; amp;,vt ipfi turn Miflas cel ebrent,turn ouaferpentum, rofariorum globu-los dicere debuiflcm,pro illorum falute vertannHifee enim etiam in inferno conftitutosliberari pofTcjdixitlefuitaRichardus.

Baptifmiinfupcr cfficaciam, quantum inipfiseft, encruant: duffl tradunt baptizatos imperfedos clTe ChriftianoSjtum demum verb per-ficijvbi confirmationis SacramcntumCquod ipfi commend funt)fufce-pcrint. Sic enim Dodorem Sommcrmannumlefuitam Landfpergatnbsp;dicentem audiui :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non ab Epifiopo cenfirmati,funt imperfeiti Chrt'

fliani. lefuita St�r aiebat: No� confirmatt funt in�ar mUitumarmis^haflA de^.Woraw.Scdamp;h�cconfirmatiojfcuvnguent�papifticumjVt amp;c�tc-ra omnia,qu� in pontificio regno magnihunt,quxftus gratia eft inuen-tum, VidienimRom�amp;Auguft�fuffraganeis maltaamp;fplcndidaof-ferri

-ocr page 311-

DE I ES TI T ARTM D 0 C T R 1 N X. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jqt

ferri muncfa � parcntibus,qui liberos fuos vngcndosamp;illiniendos vn-gcntarijsiliis aiiducebant.

Sic falfaquoq; Icfuit�dc Baptifmotradunt,dum baptizatorum concupifeentias �i. motus,omni pcccatorum Iabe,in non confentienti-bus carerc dicunt.Hoc veto eum in fincin fingunt, vt fupererogationisnbsp;fu� opera fie tueri,amp;: Legis perfe�tionem fibifuisqjadfcriberc (quodnbsp;cft Cbrifto fuam gloriam nefari� adimere} poffint. Infupcrlcfuit�o-mnin� non baptizantjpr�terqu�m in India,amp;locis illis,in quibus nullinbsp;Sacerdotes f�culares haberi pofTunt. Ratio illorum cft,qu�a rar� lefus,nbsp;� quo fe nominari dicunt,baptiz�rit. Item : Ne pr�mia amp; oblata fsecula-ribus adimant Sacerdotibus, qu� ipfis � parentibus baptizandorum of-^quot;�runtur.

Qi�od fi verb breuiter,quid inter lefuitas obferu�rim, indicate de-bcam : aflirmo, qu�d de Baptifmo nihil omnino fentiant. Nam aperte fuis dicuntJngrefliis ad Societatem eft lauacrum,quo ab omnibus mun-dipcccatislauamuramp;perficimur. Item, Sacram�talisp�nitentiaeftta-hula, qua ex naufragio mundi deferimur ad portum falutis. Qmd verbnbsp;atrocius ad contumeliam Baptifmi, qui Paulo lauacrum regenerationisnbsp;amp; renouationis eftjdicipoiTet? Sed veniet tempus, quoiuftasfuarumnbsp;blafphcmiarum p�nasluent.

De Sacramento Altaris qu� lefuitarum fit opinio amp; falfitas, fupra di�lum cft; neque cum t�dio Lc�loris eadem hic repftenda puto.

Adducunt autem pr�tcr duo ilia Sacramcnta�Chriftoinftitutaj quinque alia :nempc Confirmationem,P�nitcntiam, Coniugium,Or-dinem amp; Sacramentum extremx vn�lionis. Re�t� autem votant ea Sa-cramenta Ecclefi�. Etenim non funt � Chrifto inftitu ta: fed funt Ecclc-fi�, 8c illius quidem non Chrifti ,fed Antichrifti vnguenta 8c figmenta,nbsp;quibus munda Chrifti fponfa, ceu luto, contaminatur, ac vt Chriftus �nbsp;Iud�is,fputisconfpurcatur. Qinaautemquinq;h�cfalsbnominata Sa-cramenta,partim carent inftitutione diuina;partim promiftionegra-ti�: partim etiam dementis :ideo quilibetvelmediocriterindodrina VideLtt-pietatis verfatusintelligitjcain numerum Sacramentorum ncquaquam ther. denbsp;referenda eflc.Sicuti Chrifti hoftesleftivit� id ipfum exDeiverbo8cex c^ptiuita^nbsp;fuis, quos citant,patribus diftere poterant; nifi ad hocfetantum vo- feBabjlfh-catos Sc ordinatos putarent,vt omnia Pap� mcndacia defendant, amp; ani- nica,nbsp;marum vcnenummeldicant,contra fu� confeienti� teftimonium,idnbsp;quod reproborum proprium eft.

Pp 5 Noftra

-ocr page 312-

J�I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C Ji P r T � t.

Noftraconfirmatioeft do�rinaCatechetica,per quamp�er�n�* ftri in Chriftianareligioncamp;fideconfirmantur. Sicut amp;olimcatechil-tneni inftituebantur,amp; in do�lrina fidei c�nfirmabantur: Quibus Epif-copi manus imponebant, tcftificantes il los veram do�lrinam intcllige-reamp;amplefti. Ignot� autem tum erantociof�PapifticorumfufFraga-neorumcefeni�nix,qualcsfunt,vnguctum,alapa,cereus,amp;c. qu�tan-t�m ad Chriftianum confirmandum perficicndum conferunt, quan-i,^e^.iS. tum Baaliticorum Sacrificulorum incifur� ad ignem c�litus fupra fa-ctificium fuum clicicnd�. Et f�rt t ccremoni� ill� partim Lcuitic�, quasnbsp;�am lunt abrogat�,partim vero magic� amp;ociof�,inquibusinfulatusnbsp;lufFragancus fuum luxum,qucin in veftibus often tat, contemplandum,nbsp;qu�ftus gratia exponit.

De p�enitentia fupr� copios� eft di�lum. Iam breuiter. Noftra p�-ftitentiacft,peccata agnofeere amp; feri� deplorarc:ncctamenfubfenfu ir� diuin� defpcrare, fed aftli�tam confeientiatn fide in Chriftum erige-rc, atque per nouam obedientiam in pr�ceptis Dei ambularc, ficque vi-ta�ft Chriftiano dignam ducere. Hypocriticam autem illam amp; vmbrati-lem Pontificiorum pcenitentiam penitus ignoramus.

Gena. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Coniugium confitemur effe ordinem ac ftatum fan�um, pium amp;

� Deo inftitutumjn hune finem, vt propagationc generis humanilegi-tima terraimpleatur,fornicatio vitetur, vit� humanx locietas ac Miva-n'afraternacortferueturjDeo cultoresgenerentur,quiolim c�liincol� fiant. At Sacramentum propri� eflc,ncmo fanus dixerit : caret enim elc-ment�:caret quoq; promi/Tione grati� diuin�deremiflioncpeccato-fum ; qu� ad Sacrament! fubftantiam neceftario requiruntur. Mirumnbsp;autem quod lefuit� amp; Papicol� matrimonium Sacramentum dicunt,amp;nbsp;tattten, tum femetipfos eins gratia priuant, turn f�crificulos fuos ab conbsp;arccnt.Cur verb non femetipfos eius grati� participesfaciunt ? Sed hocnbsp;i.Tim. 4. abipfis fit,partim vtmanifcftumfit omnibusjiUosciTeAntichriftifcr-uos,qui d�moniorum do�rinam,qu� eft coniugium prohibere,obfer-ucnt. partim,vt fa�aees ifti hirci,amp; fpurci Epieu ri de grege porci,e� libc-ri�sfefcinvag� veneris volutabro volucre peffint.

NonfirmiorefundamcntoiplorumOrdoSacramentum elfe po-teft:e� quod peculiar! promifiionc grati�,de remiffione peccatorum,amp; clemento�Dco pr�cepto deftituatur. Qmn dum videmus.Papicolasnbsp;tiihil aliud agcre,quam miifarcjamp;alienum ignem pro vi-uisamp;dcnmc�isjnbsp;�Qfterr�jillorum ordinationera tantam blafphemiam in FiliumDei elfenbsp;diet-

-ocr page 313-

DE IESFIT/RFM DOCTRINE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joj

dic�mus,quanta maior excogitari non potuiirct.Chnftus enim Apofto-los ordinauit ad doccndum Euangelium,ad miniftrandafacramenta, iuxtafuam inftitutioncm, 8c giibernanduin gregcm cum,quem fangui-nefuo acquifiuit. AtPontificijfuosordinanttantum,adcclebrandamnbsp;Miflam. Qmdv.erofa�itioillofuoDeoMauzimamp;Miflafuapcraguntnbsp;aliud, qu�m qu�d � veroDco dcficiunt, fruftuluin panis pro veto Dconbsp;colunt,amp; totum Chriftum, perfonam amp; officium eins in rci veritatc ab-ncgant?Sicut ij intelligunt,qui Mifl�Pontifici�idolomaniascogno-uerunt. Stultitia quoq; eft illorum rafura, qu� illos, vt ftultum cuculla,nbsp;ornat.Vt amp; illorum vn�:io,nihil aliud eft, qu�m vcl Lcuitic� vn�tionisnbsp;fuperftitiofusabufus,velx^yjj^�A/lt;tqu�dam,velimprcffio indclcbilisil-liuschara�terisjdequolohannes in Apocalypfi fcribit,quofilijBelial,nbsp;amp; ferui Antichrifti ftipfos in thronum amp; officium filij Dcifacrileg�amp;nbsp;amp;:blafphem�intrudentesnotantur.

Extrema deniq; ipforum vn�tio, ob eafdem pr�diftas rationes in Sacramentorum cenlu efle nequit.Noftra autem vndlio cftSpiritus fan-i�us,quo ipfe Chriftus nos vngit,vt per eius gratiam ad omnes moleftiasnbsp;animi amp; corporis pcrferendas robufti efle poffimus.Olim quidcm Apo-ftoli homines vngebant ad fanitatem recuperandam. Pontificij autemnbsp;earn non adhibcnt,nifiquandoiamdefperatumcftdcvitahominis,amp;nbsp;vbi animaducrterint,iam iamSpiritumreuerfiirum ad eum, qui d�ditnbsp;ipfum. Olim Apoftoli ifta miraculofavn�hioneEuangelij do�lrinamnbsp;confirmabant : hodie Pontificij qu�ftus gratia vnguentum iftud ven- drea dijpanbsp;dunt. Itaq; vnftio illorum cxtrcma nihil aliud eft, qu�m magicus qui- tcttionemnbsp;dam lufus,pcruerfafuperftitio amp; ociofa ceremonia, quamin corpuspe- de Exfre-n� exanimc exercent. Quid quod Chrifti mcritumcovnguento,ceunbsp;muftisinie�:is,perdunt,dummembraqu�inungunt ftmimortua,o-mnium peccatorum, qu� admiferunt, remiffioncm per iftud lutum,nbsp;nonautem perChriftipaffionem, confequi afl'eucrant?Vndeamp;ipfifa-nioresPapiftje dicere folent : quid me f�tidum iftud oleum in extremisnbsp;iuuabit ? Si viuus vcniam non conftquutus fucro,nihil mihimortuonbsp;oleum iftud prodeflepotcrit. Et ciuem quondam Landfpcrgcnfcm de-cumbcntem dicere audiui :Nolo,vt meanimam agentem facrificuli vn-gant. Nam fi damnatus fuero, amp; olco vn�lus ad ignem deftendero in-ftrnalem,e�,magistorquebor : amp; in ftpulcro, vermesebd�licatiusha-hebunt,mcmbrainun(�acorrodeutes.H�c autem dixit,ridcnsaftantemnbsp;Icfiiitam,qui adhort�batur ilium,y t Sacerdotem aduocaret, amp; ab eo ex,-

�eraaia

-ocr page 314-

304 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� - G A P V Tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v;;

tremam vndionem acciperct. Icfuita autcm illa audiens, excanamp;^^ gt; difcedens hominem iftum Lutheranum amp; h�reticum cfle dixit : ac pro-indeindigniorem, quam cui catholicailla proponercntur. Scd valeantnbsp;ifti cum fuis cacolycis. Nobis Chriftianis adrcgcncrationem fpiritua-lern Baptifmus, ad fideiconfirmationcmSacramentum corporisamp;fan-guinisChrifti, ad plenariam pcccatoriim emundationcm, folum rncri^nbsp;tumChriftiamp; ciusobedientia,qu� perfidem nobis applicamus,fufficit..

Qu�autem Icfuit� porr� deifforum Sacramcntorum fuorum va*; lore,extra Dei verbum fentiunt amp; fcribunt:�a.plenc rcfiitata in difputa^nbsp;tionibusamp;alijsfcriptisj� noftrisDo�loribus editis,habcntur. Qu�au^nbsp;tem fit arcana,myftica 8c acroamatica Icfuvitarum de iftis opinio, 8�nbsp;quomodo ipfi,ea fibi appliccnt,fuo tempore,Dco iuuate, declarabitur.

iS. De Eccle�a, lefiitarujn�nten�a. nbsp;nbsp;nbsp;:

le�tiu. Th C c l e s I a m Pap� 8c Icfuuitarumjipfiffimum Antichrifti c�tum Ttcmamu J�Satan� Synagogam efle, nemoChriftianorumindeaLutheritenirnbsp;Hofftcuf. poribus dubitauit, fi modo illorum do�lrinam amp; mores, vel ipfi infpc^nbsp;xerunt, vel de ijs legerurit amp; audiuerunt. Licet autem faniores Icluitfnbsp;Matth.2j, �on negent, multa in Papatu inueniri fcclera, qu� Antichriftutn fat�nbsp;2. Theffa. pcrfpicue demonftrcnt,amp; feipfos illos efle, qui in cathedra Chriftife-Crufius deant,fedeiufdem do�irinam 8c Euangelium oppugnent:acproindenbsp;lefuita. tcnipia vt lutum luccrna exornat, orationis domu in latronum Ipclun-Luth. Do~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� populum Domini in Satan�ccetum, vineam Dei in folitudincm�

inin.2.ad- fib^�T^ Regis in turpe fcortum, ouile Chrifti in luporum ftabulum con* flint. uertunt :tamcn fcribereamp;dicerc non erubefcunt, pro pria confcieqtXj�nbsp;iilatth,2i.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mcndacij arguente,fe vcram efle Chrifti Ecclefiam. Vt ergo illorpiy

vanitas etiam in hocarticuloomnibusinnotefcat,illorum deEcclc^* opinioncs qualiter'eas ex illorum orc audiui amp; fcriptas lcgi,refcram.

Primo funt, qui dicant Ecclefiam Chrifti in his terris efle vifibi-bilem, cuius ornatus, non tarn intrinleco quam extcrno fplcndore de-finiatur. Sic Icfuita Turrianus, ex facrificulo Cardinalis Alcxandri Far-ncfijjjcnis libidinofijfadusEfauita,contra AntoniumSada�lem,^cle-fiam vifibilem eflecontcndit:hancfol�m obcaufam, vtvifibilis�apifi,* feu Pap�fu� au�loritatem, amp; Roman� Synagog�pompam amp; luxunonbsp;tucripoflit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ �

- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* - Idem

-ocr page 315-

�E lESriTARTM DOCTRINX.

Idem Philofophafter contra cundem Sadaelem, Luthcri, fic tnim ipfc loquitur,Ecclcfiam Chrifti c�tum cfle ncgat.Rationcs,quibus vti-tur,funt.Prim� quod exTertulliano pTo�en.SemperyeritMimtece/fit. Sednbsp;antcLuthcrum illudEuangcIium non fuit.ErgoEuangclium,quod do-cuit Lutherus,eft falfum.Non autem videtSophifta,vcritatcmLutheri,nbsp;hoc cftEuangclium quod LuthcrusdocuitjPapatummultisannorumnbsp;ixeulis antcccfliffe : vtpote quod ab ipfo Dci filio primis generis noftrinbsp;audboribus ftatim poft lapfum annunciatum cft,ac indc per Patriarchasnbsp;Sc Prophetas fa:p�repetitum amp;explicatum,tandem autem per Chri-ftum amp; Apoftolos vniuerfo mundo propofitum : quod tandem poftre-mis temporibus,mendacia � Pontificibus interduifta itaquidem per aliquot f�culaobfcuraucrant,vt inter taniaspontificiastenebras in exc�-catorum cordibus luccrc non potuerit : nunquam tarnen defucrint, quinbsp;Pap� Si cius aflcclis refiftcrent. Sicut feries amp; hiftoria temporum idnbsp;comprobant,amp;in peculiar! libro,quiinfcribiturCatalogustcftiumve-ritatisjcopiose ab II ly rico demonftratum eft.

Secundo ait.Ectlefia non potuitcarere vcrafide.ScdantcLutKe-tum caruit ipfiusfide.Ergo fidesLuthcrinon eftTcra,fed falfa.Ah mifc� tarn amp;elumbemfophifticationcm ! Si de fide Lutheri ceu indiuidui loquitur, fane antcquamnafcerctur , nulla ipfius fides effepotuit. Qmanbsp;non entis nullx funt qualitates. Quod fi verb dedodrinafidei Lntheri,nbsp;quam ex Dei verbopropofuit, loquatur,manifeftumeftmendacium.


gana abs fe exci tata, vrfitJd quod � noftrisDodoribus firmius amp; diluci-di�seftdemonftratum,quamomneslefuitx refutare poffint. Icfuitis Verb amp; Papiftis lixc fides noua amp; ignota eft, quia Dci verbo rclido,nonnbsp;Vcramfidcm,fcdvanasopinioncs ex proprijsadinuentionibus'amp;inuti-libus traditionibus tradunt Sc fuis inftillant.

Idem nugator f�pi�s dicerefolcbat:miferi Lutheran! hahent fi-dcmnouam,nouumEuangclium,nouumvcrbum,nouadogmata. Scilicet funt h�c nouaeodem fcnfu,quoPharifxiamp; lud�i olim Chrifti do-ftrinam nouam cife calumniabantur.Q^ tarnen vfq; adcbnoua non c-tat, vt omnes Prophet� toti in eo fuerint, vt fuis vaticinijs eins aducn-tum amp; dodrinam illuftrarent. Vndc Chriftus ipfisdicittScrutaminiloMi.j, Scripturas,hx enim furtt,qua: teftificantur de me.

Idem Ecclefix JaSc vltimam differentiam dicit effcRonu-

nutn

-ocr page 316-

jatf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C 1 f r ,T t X.

num Pontificem : �m� illum cfle formam Ecclcfi� fubftantialem. No� 3,TbeJf.2. fcrt�cx Paulo, cum Antichriftum cfle doccmus.Et Ecclcfiam, ouxPa-l�han.io. p�Romanoadh�retfquemtotafacrafcripturafurem , latroncm, lu-pum,lconcmamp;Antichriftumdocet) non Ecclcftam catholicam, fccTnbsp;coniuratum c�tum,vi dolisquc veram Ecclcfiam oppugnantcni,eflegt;�nbsp;proh dolor,reipfa expcrimur.

Idem ctiam rcprobos veraEcclefix membra cfle tradit.Ncccflari* urn profe�� ipfis axioma. Si cnim reprobos ex Ecclcfia Romana toll asgt;nbsp;nulla prorfuscrit- Scd reuera reprooi candcmin Ecclclia Chriftifor-^^et.2. mam, quam diaboli amp; impoftores in Dei ccetu ,aut carlkctnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;labet

ac maculsE(vt cosPctrus nominat^in corpore hu mano habcnt,amp;c.

Alijlcfuitarum, putanteam vcram eflcEcclcfiam, qu� ChrifturW Deum amp; hominem eflc, fide hiftorica credit : at fiinul ftatucre cun deinnbsp;folum vnicumtotalem,fufficientcm,pcrfc�um Saluatorem amp; libcra-torem noftrum cfle,id vcronondefubftantiafidcijin vcraEccltfiavi*nbsp;gcnti cfle arbitrantur. Vidcrint autem Icfuit�, ne ipfum quoq; diabo-lum intra Ecclcfi� fu� grcmium rccipiant. Ncq; cnim is ncgat, fi-d cr�dit, fcitamp;fatctur, lefumChriftum Deum amp; hominem efle. Viderintnbsp;lt;juoq;,qua rationc amp;quo titulo nomen Icfu fibi arrogent.-c�m verosictnbsp;fui tas, hoc cft ,eos qui firma fiducia in Icfum credunt, cumque vnicun�nbsp;fuum Saluatorem eife profitentur, ferro amp; ign� nccant, fcq; ipfos cru�-f c innoetntium afpergunt amp; inebriant: putantes cam vnam amp; folam cf-fe vlt;jram do�lrinam,qu� homines fuis proprijs operibus gratr�m Dcinbsp;�ternam falutem confequi pofle tradit ,amp; cam catholicam Ecckfiam�nbsp;^u�huicdo�rin�aflenfum pr�bet.NetamcnChriftum pcnit�sexclu-ant,ci hune deferunt honorem, quodis principium feccrit noftr� fa�nbsp;lutis.Sic enimRom�,Iefuitarum in domo proftflaconcionator,in hor-to Spinul� rnih i diccbat; Lu therani, vt audio, fc fola fide in Chriftum',nbsp;quem pro nobis fatisfccifledicunt, falutem confccuturosputant. Sednbsp;errant,non intelligentes nos efle i�los, qui noftrismcritis, incohatam �nbsp;Chrifto falutem,abfoIucrc�cpcrficcrcdcbcamus.Non vident,ait(blaf-phemias euomcns,amp; fcipfum Saluatorem conftituens, pcrdition�sfili'quot;nbsp;uSyChriftum tantum mortuum efle pro nobis,vtefl'et principium �.lu-tis,noftrum veto cfl�illamplcnc promcreri.Ann�n huiufmodifcrmo-nibusfe viusAntichrifti membra cflb dcclarant?Cihrifii fiquidcm ber/.�'nbsp;cia negant, amp;feipfos,quafi Dij vcl Saluatorcsclient, in tcmploDeio-fteutant�

Alip

-ocr page 317-

DE lES fT IT JiR K-��? DD CT E I N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^07

. ; Alij,vtIng-�lftadicnfcsIcfuitKjCermanorumL�thcranorina Ee-clefiam taifam proptcrca clamitant, quod inter il los fubinde tot diflen-�ones,felt;�a�,crrorcsamp;fcandalafubori�tur. Qiufi ver�proptereadatn-nandafitipfado�:rinaEuangelij,qu�dh�reticieam deprauant,amp;petu-lantiaingenia �orrum punt. Rcs ipfa ab abufu difcernenda eftznec inno-centi Ecclefi� tribucndum, quod malitiofe qu�dam hominum mentes CQcnmittunt.Sed lefuit� noftri funt fapientuli ifti,qui ipfam fapientiamnbsp;iuftificant, amp; Spiritum fan�lum inftruunt, qua ratione Ec clefiam absq;nbsp;turbisamp;diflenfionibus regere ac gubcrnare debeat. Si tarnen quis remnbsp;peniti�sinfpiciatScdiligcnti�s confideret,quinam fint illi.quiferantnbsp;oella,excitent fc�las,moueant fcditioncs, prodant Chriftianosjdiflerai-�ient 2izania,trad�t falfa pro reris, quod ifti noftr� Ecclefi� adfcribunt :nbsp;Ureuera deprchcndet maxime taiescflemagiftrosnoftrosjcenforesrc-rumTheologicarum,Afriftcntes,Controuerfiftas,Dcciforesamp;Conclu-fores, ficuti icipfos nominant. Vsqucadc�abeft,vt veraEcclefiaiftafa*nbsp;ciat, vt poti�s magno cum t�dio perferre cogatur.

IefuvitaLutziusLandfperg�proconcionedixit,Nos,nosinquam, Teram Chrifti Ecclcfiam cflc,minim� dubitemus.eft enim inter nos altanbsp;pjix,con�enfus, amp; do�trinx concordia : Inter Lutheranos vero nil qu�mnbsp;difl'eniloamp; dif�ordia. Hscille, Atquinosconcedimusquidem aliquamnbsp;inter ipfos efl� concordiam;fed non qu� fit fecundum Iefum,amp;qua�nbsp;Chriiii glutino copuletur; ver�m talem,qualem conf�deratiinter.l�nbsp;latroncs amp; eiufdem confpirationis,proditionis,fcditionis amp;:h�rcfiosnbsp;focij habcre polTiint. Confpirant enim amp; conueniunt lefuit� aduerfusnbsp;Cbriftura 8iC membra eius, amp; inftar ferpentum concatenati, per vniucfr-furaterrarumorbcm circurarcpunt,falfacjue do�trina Chriftianorumnbsp;�alcancos mordent,verbum Dei corrumpunt, Sacramctamutilant, pa-..eem turbant ; omnibusq;, quibus pofiimt modis^pijs noccnt. Quod verb olim fub Papatu amp; ctiamnum bodie inter E�auitas pax inucnitur, n�nbsp;eft mirum.Satanasci�imibiquoquealtapacefruitur,amp;ceuinatriofironbsp;quiefcit : idco amp;fuos in pacerclinquit. Nos verb,qui tyrannidemipfiusnbsp;cffug;mus,amp;:gladio fpiritus ipii rcfiftimus, pericquitur, nec tantum ex-triniccusnosoppiignat�iedquantumpofiibilcipfieftjintraipfaEccle-fia:fcptatuniultuatur,pjosq;turbat.

AlijjVt lefuit� LandfpcrgcnfcsjEcclcfi� bas adC:ribuntnotas.Di-Cunt Ecclcfiam cfle nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; vnam j fan�tam : Romanam : Catholicam:

k Apoftolicam.. Cumq; bac not� apud ipfos inueniantur, ipforum Ec-gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^q a clefiam

-ocr page 318-

C A r V T I X.


clcfiani rtfrain pflc� Et fan�cftipforuinEcclcfia.ApoIl:olifa,fi�nteIli^ gas Satanx Apoftolos,hoc cft,daemonuin n�cios,qui circumeunt Chn^nbsp;ftianarumgregcs,quxrentes quosdeuorcnt. Eftcnim lefauitis � Pap*nbsp;ipeciali votainiunctum,vt quofcunq; pol��nt,velfeducant,vclper-aant. Alias cos veriusapoftaticosqu�m�poftolicosdixeris, Catholictnbsp;quolt;j;.funt �finbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixeris, quod vniuerfale omnibus cft c�mraunftr

cumq; pcccare omnibus bominibus commune fit,ipfis tarnen Pontifi* �js etiam turpiflimis fccleribus Sc �agitijs fe contaminate communifii*nbsp;murn cft rqualia funt : concubinatus,adultcria,ftupra,fornicatfonesi,nbsp;malculorum eon cubitus, Sodomiayamp;Idololatriajoraninocatboliciffi-mi dici merentur� De quibus catholicis ipforum pcccatis olim rede


iLi.vr.


quidamcecinitPo�ta.

Heusficrilega amp; mad tafa cohers�cce fuot


Q^n adtn6aespialo,Papas vtne�cos, MagoSfdrindamitis qui turpe.prohpudor^nbsp;('Efifiepos)vttittmmulabus inferunt :nbsp;^i coagredtuntur mafitilis nepatibus.nbsp;Sacrum prementesturfitercennubium,nbsp;Heugrande nefas,fielus baud audit urn ifaculif.


t�or.6, Qua�esfceleratQscatholicosvclpoti�slt;^�vx.wlt;-,PauIu3ticgatre-* ^Ihej�i, gnumccclorum confecuturosded perditionem ilJorum finem fiiturunt


l�or.�.


affirinat.Romanadicitur amp; cft, quiaRomanorum fupcrftitioncs genti* litiasmo!rdicustuctur.VndeipfisIcfuitistcftibus,Papapius V. Fc��di-aifJigmamadhue magisgentib^re, qitamchri�iani^e. Qua dc eau fa ctiainnbsp;lefuitx ,verius Romulid�,qu�m Icfuitx dici poflent : quiamaiori con-ftantia,Romanas incptia3,quara IcfuCbriftidodrinamfacram tuentun Romana quoq;.dici pottft Ecc�efia,.iuxta veterem loannisMona�nbsp;cki Nomcnclaturam : qua Roma,quafi rodens man us dicitUr� luxptnbsp;tcrfun


Kaw4 manufrecbttquas m�eremnrabet �dit^ Dantes exaudtt-jjen datiiibus o�ia claudit.nbsp;Curia curarumgenetrix^HKtrix^maltrum^


Ignetasnotisdnbsne�isaquathene�os^

S�ccadcmSan�tadicitur,aut per �xTr�cffwxyquafi minime/an�a, xutccFt�no-n �/�nlt;ftitateCbrifti;fcd ea,qi!am ipfi fibifpfisadfcribunt


JPfaLsx, amp;alSnguiit. Excogitant cnim lefuvicx fibijpfis multo maiorem l�ndi-,-taicm,quam qux �Chrifto cr�dcntibus gratis eftimputata.�^jx fandi-


tas


-ocr page 319-

DE lESrirZRFM DOCTRINX }o^ -tasipfis e{lPapalis,RomaMa,Ignatiana,LoioIiticaamp;regularis, Vnde8cnbsp;lefuit� �Veliquis catholicis Papiftis dicuntur, fan�ii Socictatis patres,nbsp;amp;yirifacrati��mi. C�tnergolcfuit� Christi Iesv f�nftiutcmr�pudient.'cert�neclcfu nec Chriftianihominisnomen fibi arrogarede-Ecbant, Chriftianorum enim fan�itas excommunifan�itatisfonte,nbsp;qui Ghriftus eft ,in crcdcntcs omnesderiuatur gt; veb(vt Paulus StDauidnbsp;tcftantur_)gratisabIq;opcribusimputatur,AtIefuit�pecuIi�reniquan�*nbsp;dam {�nditatem pro fc fuisq; Habent,ex fuis meritis,qua etiam cum pri-mis gloriantur.

V naeft etiam illorum Ecelef�a, non fide� vnitatc aut Sacramento-rum � Ghriftoinftitutorum x���'��'/� : f�d vna funt congregatio, vt lefu�-ta Turrianus loquitur, qu�d fub vnocapitc ,Papa Romanoj viuant, amp; cum f�lum vt vicarium CHrifti,colanr, Vt igitur diabolus eft vnumnbsp;quiddam cum fuis organis : Ita etiam Icfuit� fiant vnum in Papa feu An-ticHriftoRomanoarnusnimir�fafcicuIusj�tcrnoignideftinatus, Ma-nent ergoIcfuit�cumreliquisPapiftis^Ecclefla amp;focictas apoftatica amp;nbsp;cacolyca,fub vno capitcPontificcRomano,variasfuperftitionesEthni-'nbsp;cas confiant! malicia defendcntesSlt; propagantes. Sunt flrenui operarijnbsp;nequiti�amp; verfutixjin pileis quadratis,tunicis longis, cafulis leuiticis,nbsp;tafurisfatuisjcucullis amp; veftibus ftuhorum, difcriminc ciborum amp; dictum iferijs profanis, m onacHatu nouo,MilIis idotatricis , cukibus fan-ftorum impijs,amp;alijsid generis innnmeris extcrnis,corporalibusamp; ca-ducisrcbusrCorda interim Habentes fine fiderfinetiraoreDci,finefpc,nbsp;fine dilc�iione amp; opcribus Icgc diuina pr�ccptis.Sanlt;3�i fcilicct fiint hy-pocrit�,fan�tiPharif�i,fan�i;i,vtrcm vnovcrbodicam,diaboli;quimul*nbsp;tipliccsamp;Horribilcsdilaccrationcs faciunt iiiEcclcfia,Repub.amp; �co-nomia Chrifliana�

Habcntquoq;Icfuit� aliasEccIefi� notas,quam quasnosexver-boDciponimus.No3veric�tusChriftianinotasamp;infignia,exDciver-bo H�c cfTc dicimus : fynceram verbi pr�dicat�onem Jegitimum Sacra-tnentorum vfum,cumcxtcrnaobedicntiaergaminifterium verbi. Quar fi in partes diducantur,H�c membraconficiuntjf�crum Dei verEumua-crof�n�aim Baptifinutn ;Ccenam Dominicam : adminiflrationem cla-*iunn,quibuspublicc vtiturEcclefiazordinationcmminiftrorumEuan-gclij ; prccationem feu veriDeiinuocationem ,gratiaruma�ioncmj5cnbsp;numinisdiuini,irini amp; vniuscelcbrationem : obferuationem Dcealogitnbsp;patientiam in crtice t decorum amp;�v7�C/ttFceremoniarum amp; dierumre-

Q^q 3: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftormiii

-ocr page 320-

G 4. f y T I, X. , , .

ftorum �nEcclefia.Has notas quialcfuuita: non penitus tollere poffunt;-temeraria tarnen audacia ita corrumpunt,vtnihilfaniinipforumEc-i clefijs de hifce notis videre liceat. Docent enim,vt fupra demonftraturanbsp;cftgt;yerbum Dei effe obfeurum, materiam h�refios:amp; pro verbi diuininbsp;veritatc traditiones humanas fubftituunt: has nequaquam dicunt,vC.nbsp;Chriftusfquem impie niendacij arguunt ) effe inutilcs;fed bonasgt;vtilcs� ;nbsp;ad falutem �ternam ncceffarias, omnium rerum facrarum facratiffimas-amp; nwfteria Spiritus,qu� omnibus, vt lefuitaCanifius dicit,pro facrofan-�is habenda,firmiffimaq; fide retinenda fint. Et fi quis fecus ftatuat cos,;nbsp;idem infernalis canis feu C�rberus, ecu peftes quafdam exitialcs, fugien-dosamp;cxccrandos;ColonienfesverpIcfuit�,comburcndos,clamanr.Adnbsp;lacrum Baptifmi lauacrum rcgularum atq; rituum fuorumobferuatip-,nbsp;nemadijciunt,ciq;�quiparant. Proct/xaetsf*Miffamidolatricamob-i.nbsp;trudunt,amp; �hriftianis calicem.in quo fanguis Chrifti diftribuitur, fuf-.nbsp;furantur, Claues Ecclefi� genuinas amp; publicas mutant in priuatas��.nbsp;3dulterinas,ad areas regum aperiendas amp; coronasipforum abripicn-?,nbsp;das:vnde8f clauesEcclcfi�foliusPap�cffementiuntur, Pro l�gitimanbsp;miniftrorumEuangclij vocationeamp; ordinatione,introducuntfacrifi-eblos Baal,hoc eft,Miffificesj�PapavclVcfcouitiseius magice confecra^.nbsp;�tal� di~ tos,confirmatos, chrifmatos, vn�los amp; rafos, adhoc vocatos St ordina-funtur toSjVtDei verbum corrumpant,Sacramenta mutilcntamp;alicnum igneW,quot;nbsp;Viffieui. cultus amp; facrificia idololatricaDeo offcrant;fuoq; cenfulad�o �x in-rnbsp;c�ftu amp; concubin.atu illorum contra�lo, An tichrifti Romani luxura amp;nbsp;libidinem iuucnt ac promoueant. Pro inuocatione amp; adoratione verlnbsp;Deiiriuehunt mortuorum inuocationes,imaginum adorationcs amp; ahasnbsp;innumeras Idololatri�fpecies. Pro cruce Chriftijamp;afflidionepiQrum,.nbsp;fuosaffeclasdocentfe�fari luxum Pap�, fuperbiam Cardinalium ,IiW^nbsp;dinem Epifeoporum amp; auaritiam Monachorumi velfaciunthomin��^nbsp;feipfosaf�ligcre, fibijpfis ob violatasPap� traditiones, violentas manusnbsp;inferrc:vcl pro falutifcra Chriftipaffionc,minutas ligneas cruccs,mor.-'nbsp;tuorum reliquias(qu� hon rar�funtportionesdccadaucribusbrut�-xtun ) magnaimpoftura amp; fraudc;;^H^x�77�7x.�, fuis co�cndas proponunt.nbsp;Decalogiimproptcrfu�s traditiones fccurctransgrediunturjEcclt.fiatiJ;;nbsp;Dei hypocriticis,fuperftitiofis,partim Iudaicis,partim Ethnicis ritibuS,nbsp;theatricis lufibus, quibus pr^edicatio Euangclij impeditur,magnanbsp;obruunt,amp; ecu diluuio quodam inundant.vt interim nihil de

magicis illorum artibus amp; exorciffis dicam.

Eftcr*

-ocr page 321-

D� IK^FlTiRFM DOtfTRIN� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5�*

Efl:ergofeucraEcclefiaIefuitarum,cofetusaV Antichrifto euoca-tus, vt vciam Chrifti Ecclefiam fupraDe� verbum amp; Sacramenta�hrir fti fundatani ?)C �onfirmatani,poritificibusarietit)uS oppugnet,be�lem-4�CcontraDc�'populum geratjnonaliter,qu�m vtolim lud�i propbe-

Pharif�i Chriftum perfecuti funt.Dicitur eaDauidi Ecclefia ma-Egnantium, amp; prophetaEfaiascgregi�,q�afi lefuvitas noftros ocuiis^T^'^i^ vidi/Tct, cam dcfcfibit,diccns : Appropinquat mibi hic populus qrefeonbsp;(�cfuit�etiamnomineappropinquant)amp;labijsmchonorat : c�tcr�mtnbsp;cor corum longe abeft � me: fed fruftra me colunt docentes do�riilasS�nbsp;prarcepta hominum:feu,vt Paulus aitjdodrinas dxmoniorum.

C�migiturvclSolcmcridianoclariusfit, RomanamEcclefiarn, qualismodo eft, amp; focietatem Icfuvitarum,abundare non tantum fcc-l�ribus infinitis,maxime horrendis amp; innumcrabilibus,fed ctiam cum-pritnis corruptcla verz de Deo dodlrin� amp; Sacramentorum. Proindcnbsp;nemo nobis vicio vcrtct,quodillam ceu Satan�.Synagogam �Deoabic-ftamamp;ipfi fugimus,amp;omnibusfugicndiimcenfemus;amp;fati�seftindo-ino Dei abic�tum, qu�m in fpeluncis latronum illorum Epifeopum ef-fe.Quid enim proderunt honores huius f�culi,fi quisin altero ia�luramnbsp;ariim�fiifadurus.

Scdh�cetiamdelcfnitarum do�rinaamp;erroribus prxcipuisdida firl�iciant. Poflem cqiiidcm amp;i. vellcm plurcs rcccnfcre, quos ab illis au-diui errorcs : nifi iudicarem, reliques ex pr�cedcntibus fatis colligi pof-le,Si metuerem, me Ledorl naufeam his Efauitafu�i fccibusproferen-dis moturum.Iam ergohlum feribendiabrumpo, quia neminem fiitu-r�m exiftimo, qui non ex ijs,qu� haftenus feripta funt,agnofcat,Iefui-tas nihil aliud cfTejqu�m Pap�Romani mancipia, amp; vltimos mundinbsp;pfeudoprophetas, omnibus dcuitandos,nihcum illis feduciamp;dainnarinbsp;Velint.Idenimipfimetfatcntur, dum fe vrbisRom�filios vocant.. Sicnbsp;hofl'�us mi hi dixit.-alij nos vocant Efauitas, alij Iebufitas,alij Giezitas�nbsp;led ciufmodi fcrmoncs nihil moramur: vcr�m ridentes ipfis viciflim di-^iniiu,ncfirum putrem cjfe Papatn-,matrem vrbem Row/tw.Difpiciendum. igiturnbsp;'nt paucis, qualis fit ipforum pater, amp; qualis mater. C^lis pater amp; ma-'ci-,tale$etiamcrunthlij,Iuxtaillud.-

�dopfi'i^ifadaiiir,coruodaturvpupa tetra: ^iualispullwerit,qHtmferttommixtittalK? .

CAP VT

-ocr page 322-

� 4 gt; r T J.


C A P V T X.

quot;DeIefiitarumPatre,quiesiPal)a, ^re, quA efi ^P^a.

ftutum,feditiofum t rabiofum, fanguinarium ac ftolidum Ecclcfi� Ro-man� caput,(^uod verbum Dei corrumpit: meritum Chrifti negat:Ma-


luicum contemnit amp; pedibus cal cat: matrimonij ordinciu

Esvitarvm pater ipforum confei��one eft Papa gt; eft atf-tem Papa Deus terrenus amp; Dominus huius f�culi, ftrenu-usdiabolimiles, Chriftiaduerfariu$8clt;�^«/�rO, filiu� perditionis amp; fceleratus:diabolicum,h�rcticum,idolatri'nbsp;cum, meretricium, adukerum, l�crilcgum, fuperbum,a-aDeoinftitutum prohib�e: ciborum difcriminaconftiiuit-.Sacramcn-torumnumcrumadauget:traditiohum humanarum obedientiam rc-quirit: immenfam poteftatcmlegcs ferendi, interpretandi Scripturaiu�nbsp;cultus nouosinftituendi,peccatafoluendiamp;ligandi,fibiarrogat: atqucnbsp;in templo Dci fedens pro Deo ipfo fe venditat.

Papa?,qualchocmonftrum?quisilludnonadmirctur?Rcd�igitur Papa � voce papa? dicitur,quia cft admirabilis.� Quis cnim non miretur:nbsp;hominem natum nonampli�s elTchominem,fed haberipro Deo :nbsp;eum,qui fe pro Deo vcnditat,non elfe in c�lis, fed habitarc inter hoflit*nbsp;ocsPElcgantcr �g�tur illc in Clemcntinis dixit:

Papaflupormundhqui maxima rerttm es, Nec Detu es, nec home, qttafineuter es 'mter

Huiusfacrathfimi (fi Deo placet ) patris fan�iftimi filij funtlcfui-tx.fimilcsnimirumfuashabentlabra laftucas. NcquccnimlupiagfioJ parunt.Sunt ergo Icfuit�filijPapx,ncpotcsdiaboli:ncut Satan eosinlH'nbsp;dia filios fuos vocare foie t:qui amp; ipfi(nam � bouc maiori difeit arare ml'nbsp;nor)in templo Dei fedentes,verbum Dei corrumpunr: Baptifmi virtU'nbsp;tesncgant:Euchariftiam contraChriftiinftitutionem mutilant : fidemnbsp;in Chriftumtolluntdubitationcm tradunulandosadorandosdoccntinbsp;illorum imagines amp;rcliquiasinuocandas proftituunt. Et quis omnia c-numcrct,quibuslcfuit�, filij Pap�,ncpotcs Satanar, pro iuflu Anticbri'nbsp;fti, fcfel E s v C H RI s T 0 opponunt, vt amp; fwduerfarios Chrifti adcoq;�

-ocr page 323-

PE lESVlT, PA^-Rl ^T: MATnr. 313 quod reuerafuntjAnticHuftianos oftendant amp; d�clarent. Quiequid cr-go Patri infano adiubefeitj id obfequcntes hi filij fumnia animi alaerita-tc expediunt.. Atrociora maioribus fuis aufuri, nifi Chriftus propediemnbsp;cos cum Satana pedibus credentium conterat. Matrem verb fuam votant amp; dicunt elle vrbem Romam : non illam.ad quam Paulusinfignemnbsp;cpiftolamfcripfit,amp; cuius fides t�m Celebris fu�t in vniuerfo orbe. Sednbsp;cam Romain,quam hodievidemus, omnium fcelerum elfe matrem, amp;nbsp;p�bl�cuiitomifis idololatri� ftabulum,� quo ecu ex abyll'o infernal! exi-^nbsp;tiaies befti�, bruehi,ran�,l�cuft� adperdendam omnem terr^m, pro-rXimpunt. Qualisigitur eft mater, talcs ctiam funt filij eins. Eftautemnbsp;R�ini,�.�ngt;yt olim, lux gentium amp; domina orbis : fed tctravoragolibi-dijiisjamp;tuiqjisferuaomnisfpiritusimmundhinquaPapanon fuccclfo-r-caliD.Pctri,fed(vtipfcAdrianus IIII. confclluseft) fuccellorem Ro-mailiagit. Quilatrocinijs vrbem Romam cxtruxitifratcrno fanguinenbsp;m�niaciusimbuit: vxo�'esamp;virginespr�tcxtu rcligionisrapuitamp;vio-lauit.Idem Papain facerc,amp; in hoc thcatro �muJosipfum habere Cardi-nales.amp;EpifcoposRomanos,nemodubitat,nil! qui nunquam Rom�nbsp;vjxit.'Ycrc teftari poirum,meRom� vidilfePapam,Car din ales, Epifeo-posjClcricos, Monachos amp; Moniales, pr�fcrtim in templo S. Petri talianbsp;perpetrate fcelcra : qualia honeftas Sepietas, imb ipfa natura vel cogitate horrets nedum,vt quis fine piarum aurium offenfione ea recefere pof-fit. Quorum tarnen dcfcriptionem generalem D. Paulus ad Rom. i. de-gt;:nbsp;ditjc�m absque offenfj, vt dixi, Dei amp;piorum, fpeciesnon polfint enuHnbsp;�inerari._nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Brcuitcr,h�c Icfuitarum mater,vrbs Roma, eft ilia, qu� crura fua,, Vt Ezechiel ait, expandit omnipr�tcrcunti : eft mcretrixillaabominan-da,qu� fornicationispoculo Reges terr� inebriat : in qua,Soww�i^re(vtnbsp;dixit Mona�hus Francifeanus lohannes Ingolftadij inAlbcrtinocollc-)idemeEl,quod Gomorrhizare amp; Sodomi^re: A-ihanc vrbem vt dixitnbsp;plus Rex Alphonfus _) omnes harpy� ,tanquam ad proprium fuum ni-dum,conuolarunt. In quo funt fcrui feruorum,non pietatisfed omnisnbsp;impietatis, Schiauiniultb cattiui, quales fupt Papa, Cardinales amp; vni-Ital�nbsp;'lerfus cius clerus.His fcruis Romani,olim Iibcri,nunc fcrui falt;fti,ad nu-eqrum fcruire coguntur. Vt in verfu dicitur ;

��h�franttibiE^omapri�sDominiDombioruni: ''SeruorHmferui,nunctibifuntpQnitnt.

, InhacyrbeAr.chKpifcopi (yxMonfignor della Cafa, olim Apo- Vide Slei~ fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� Rrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftolic�lt;/lt;?�.

-ocr page 324-

jr4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, C � P r T X.

ftolic� camer�legatus, amp;alij ) Sodomiam commend�runtceu rem diquot; ninam. In eadem quibufdam nulla, qu�m Sodomitica libido placet :Ii�nbsp;eadem difputant,anMatrimonium fit melius quiddam qu�m Sodomia�nbsp;Et lefuita Fabricius Rom� mihi in faciem dixit Ego tnallem Sodomiam ex^nbsp;ercerepublicam,qu�mcontraPapamandatuminirematrimonium. lefuitaquoq?nbsp;Andreas,Rom�, apud S. Andream lefuiticorum nouitiorum Informator dixit : No� minus peccat Sacerdos ,� vxorem ducat ,ac� cum muta rem habeatfnbsp;EgoRom� vidiCardinalesamp; Epifcopos,Canonicos amp;c Clericos publicanbsp;fcorta ex t �plis ad vicina lu panaria fua rapere,amp;publicis in plateis,fcmi-nas proftitut� libidinis ad currus rhedasq; fuas trahcre,amp;in hortos fuoSnbsp;abducere.QuidPQ^d temporibus percgrination� Sc ftationu,honeftarnbsp;matron� non audent in publicum prodire, e� quod pudiciti�ipfarumnbsp;infidi�ftruantur ? Nam mulieres inuitas abducunt ,amp; deinde pecunianbsp;placatas,nummisq; onuftas, ad maritos remittunt. Pleriquectiam illo-rumapudimprobosciuesfuafcortaalunt. Quin amp; multos maritos itanbsp;Padix.nbsp;nbsp;nbsp;corrumpunt,at propriarum coniugum lenoncs agant. Abipfis quoquc

Omnium. lefuitis audiui, Pontificcm Romanum in vrbeRoma ad fingulos annos llalortim. ab Epifcopis, clero amp; fcortis vitra triginta millia coronatorum pro la-Auaritia.^ �lis ce'nfu ( vulg� vocant bennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in fifeum fiium recipere ? Et ta

rnen Icfuit�Romam,tam-bellam amp; delicatulam ciuitatem, matr�fuam dicere non crubefeunt.

Audiant ergoquomodo proprij illorum prophet� earn dcfcribant^ Sic feribit Mantuanus :

Viuere quifanSt� cupitis difiedite Poma

Omnia c�m Itceanti non licet ej�e pium.

Si ctiam cupis fcire,quid in hac vrbe difputetur amp; doceatur. AudicS-leo X. �bi Papam dubitan tem : An anima fit immortalis ? Item : An Chriftus irt' Idnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terris vnquamvixerit?Audies facrum coniugium vitup�rantes: Sodo-

ell tempo- miam verb laudantes. In hac licuit audire diabolum Cathedr� Pap� in-ribus Pau- fidentem dicere : Ego fum Papa. In hac Pap� exercent magiam, vt Gre-UIIII. gorius VII.amp;alijpluresfecerunt.Inhaclohannes X11Lamp;alijPap�fc �/nnonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corporaliter Satan� tradiderunt. In hac publicum feortum ad Papalem'

dignitatem cue�lum cft :Ioannes,prius Agnes di�tus. Icfuit� quidem c-ditolibclloimpudenteridnegarcaudent. Sed ctiamhodie,quodipfc vidi amp; audiui,Romanor� pucri, illas plateas amp; locum, vbi ftatu a Agne-tis illius Pap� fuit, quamPlus V.in Tybrimabiecit,monftrarefolent..nbsp;Etnotum ellRomanorum prouerbium : quod origincm trahit � crea-tioji�

-ocr page 325-

DE lE^FJr. P�TKS ST MATEE;

t�onePap�, in cuiusdeclaratione, manibus fell� fubie�is, an Cfeandus Papa vir fit,explorare foicnt, virumq; fenti�tesjdicunt : Ll Papa e mafihiff,nbsp;hoc cftjPapaeft vir. Et fi quando Itali iocantur, atque inquirunt : quidnbsp;noui quis fciat ? Rcfpondet alter : 1/ P4/gt;4 � mashio. lefuita etiam Pietronbsp;Flandrusnationemeperillamplatcamduxitjin qua Papa ilia peperit:nbsp;per quant hodic Papa in Proceinonibus fuis nec tr�fgreditur, nec tranf-Vehitur. Cumqueinlocoilloftarem,inquoftatuaillafeminea,manunbsp;dextra tenens paruulum,ere61a fuerat,mihi dixit : Pius V. illam ftatuamnbsp;Marmoream in Tyberim abiecit,vt memoriam hiftorise illius abolerct ;nbsp;Sed tarnen Itali talem fui fie Papam dicunt : neque fibi aliud, licet multinbsp;grauiter fint puniti, perfuaderi patiuntur. Sed lefuit� iurati Pap� feruinbsp;oon audent aliud quam mendacia in gratiam fui Patris fundere, SiC falfanbsp;pro veris venditare.

Sed qui petit peniti�stpfam Romam cognofcerc, earaq; quafiin fpelunco contemplarins legat amp; meditetur Epiftolam Pauli ad Theffal.nbsp;in a.Theffal. 2. amp; lohannem in Apoeal. de meretrice ilia magna.Quid i-tem illorum filij de ea fcripferint. Mantuanus fic illam defcribit ;

---Petri^ demtts pelluta fluente

'M.arce�it luxu. f Nulla hic arcana reuelo.

Non ignota loquor,liceat vulgata referred

Sic vrbes,populi^feruHt,iafamaper omnem lam vetus Europam )mores extirp�t hone�osinbsp;Sanclus agerfiurris,venerabilis ara Cinadis,nbsp;Seruit honoranda Diuum Ganymedibus ades.

IpfeBernhardus Pontificis Romani facerdotes vocat Antichri- Anno 1149 fti feruos,amp; Prxlatos pilatos-Gloffa qu�dam de Roma dicit:A latronibusnbsp;l��rbemadificatam:eandsmlatrenihus repletam-, a latronibus deflruendam. Sarif-hurenfis in obiurgatorio clericorum amp; in polycratico:Papx fpirituales, *nbsp;Pharif�osnpfum Papam,Antichriftum:Romam Babylonem dicit : Petrus Bloix, Romam quoq; Babylonem: officiales Pap�,Harpyas diabo-hcas:facrificulos,vitulos Bcthel,faccrdotes Baal amp; �gyptiacos idolola-

vocat. Arnoldus Epifeopus Brixenfis ; amp; Petrus de vinea, a C�faris a An.i24-o Friderici.a.Cancellarius,Papam iniuftum effc amp; iniufte gladium impe- bnbsp;�'atori� habere affirmant: b Gulielmus de fan�to amore, MonachosPa- c An./jo�.nbsp;P� vafallos amp; Antichrifti feruos dicit: rP�trus Caffiodorus nobilis, Pa- d An. 1^14.nbsp;pamNabuchodonoforem facit amp; probat. Vt nihil dicam de teftimonijs e An. tji^.nbsp;F^wlcimi ddc Nauarra:fArnoldi de villanoua:� Vuickkleffi;^ Iohannis fji�.

Rr � Hufs:gM/.#oj

-ocr page 326-

5Ilt;S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c 4 P r T X

HufszH�ci'onyfniPragcnfisjamp;al�orunijqui vnoorctcftatifuntjRotnaW cfTeBabylonemjCui dominus fit PapaAntichriftus.

Libct fiib finem vnicum adhuc adderc tcftimonium Francifci Po-�tXjquiMufaltalica de vrbc Romain banccccinitformam, Tont/tna dt~do[ore,Albergo d� trarnbsp;Schola de� error t, amp; templo d� herefia enbsp;Gia lloma,hor Eabyloniafalfa amp; riHinbsp;Per cm tant ofipiange, amp;fifo]pira\nbsp;OfficisM d� inganni,epregio d� tra,nbsp;Oue, ben muore, e, malfinutre amp; cria :nbsp;Devitii irifernoivngran miracol�anbsp;Se Chriflo teco,filfine non s�adiraznbsp;Nido di tradimenti, in cut � couanbsp;Optant o mal per lo mondo hoggift�ande :nbsp;Dtvtnferua,di lettiamp;divtuandenbsp;In cut lujfuria fa l� vltimaprotta, amp;c.

Arithme-tic�.

Hoc eft fi Latine interpreteris z Jrarumfedes,omni5^ dolor� origo,nbsp;Mater es errorts,dogmatafalf� docens:nbsp;Poma tibi nomen, fed nunc Paby Ionia ver'e esnbsp;Di bla dolofafimte tarnen omnis amat.nbsp;Pegula de tribw es, career moer oris amp; ira,nbsp;Ht�piusemorttur,fedmaliis euehitur ;nbsp;Te relut itifernumviuorum cur,ego miror,nbsp;Mon Chriflus tandem perdat amp; eijciat ?nbsp;Prodere conar'is reges,�' r�gna mouere,nbsp;Totius mundi criminafola paris,nbsp;Deditanequitta,cordi ttbipulchra voluptasnbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pfl, amp; luxuriatperdita vita tua-

7. AEn,folio 7.

^VaC ego s J paV Cls ti blfCripfero slngVLa Verbis, pfl ALeCtoMaLIsagnIta:IVfiefVge,

Hxc cftbc�lailla mater, qu�enixa eftperabortuffl,liosEfauitaSr [ui ceu porei vincam Domini deuaftant, amp;. terram a�rem tj;, ceu exitia-e:s pcftts,inficiunt;Deum blafphem�t : Chriftianos perfequu ntur;ver-mm Dci corrumpunt ; Sacramenta mutilant. Breuiter : fe Satan� filiosnbsp;c AmticbriRi feruos tfic, rcipl� demonftrant. Digni ergo qui cura pro-

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genito-


-ocr page 327-

DE lERFITdRFM M�RTE,

genitoribus fuis, diabolo. Papa amp; vrbe Roma, pr�cipites ad ignis infer-nalis barathrum fcrantur.Vt re�� Pocta orauit:

Tu magne Oljftnpi 'Reilor,amp;mundiarb 'tter, Grauibu$,p�ecor,ftatuastandeni�rumniiniQdum,nbsp;Uluflre latis exeras terris caput,nbsp;Longisq^ habit at a maltsfolare peblora.nbsp;P^abidastrifitlcoTigrestunde fulmine:nbsp;Tt qui pies Vulcam torrent ignibtu,nbsp;Eos tu Gehenna preme�ammis P lut oneis,

Docetjetiam ipfa expericntiaJcRiitas plcrosq; tragicis modis ad in-fcrua defcendcre: ficut ijs acciderc comp�rtum eft omnibus, qui vcrita-te relidi-a. ob turocm au�ftum amp;c mundanum honorem, Ce Antichrifto




T)e Aiorte

Tcrgo Ignatius LoiolaHifpanus militiam dcf�rerecoa-clus fuit, quia iufto iudicio Dci,tcmeritatcm eius punien-tis, per Vtrumq; pcdcra �nco bombard� globo iftus erat. Vndepofteapro belliarmis, elegitfibiPap�armaturam ,nbsp;amp;afcitisduobusSatan� capitaneis,mendacioamp;homici-


dio,noui belli,nouos focios confcripfit,eosq;,vti oftendimus,fuis r�gnais ita inftruxit,vt intra paucosannos � Socictatis ortu, multos ad dcua-ftandas Chriftianomm Ecclcfias focios, emittere potuerit. Ita etiam Ic-^�tis ( quia impie fadta, graues etiam comitan tur amp; fequuntur p�n� ) �cihoftibusamp;pioruminimicisaccidcrefolet. Nam vbifuam dJiiamp;io/ua-^ctpadimpleuerunt, plerunq;-ctiam illorum. dux, qui Satan eft, iuftaamp;


Rr 3

nu�in

-ocr page 328-

C A P r T �.

tiu�inidololatrisecaftrisferuierintzEeclefiam Chrifti in his terris op-pugn�rint, digoi etiam funt, qui Apoftatarum mercedem accipiant : SC

'�li.t. nbsp;nbsp;tanto maiorem,quant� ipfi Apoftat� fa�li plures feducunt,amp; � veritate

2.Pet.2. dcficcrc faciiint.

2. Tim. 4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Solent autcm lefuit� plur im os ad Apoftafian pelliccre, dum dolo

amp;aftu Satan� repleti minus in fide firmis perfuadent, ipfos non � fide Sc pietatedcficercjfcdmaioresin vtraqueprogreflusfacerc , amp;ampliora,nbsp;GfW. turn huius turn altcrius vit� commoda conlequi.Sicuti amp;Eua aDco dc-fecit, feducla � diabolo, fpe maioris excellentisc. Si. fuauitatc pomi illc-..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�a. Itaq; Icfuit� Paralogilmis ferpentis antiqui inftru�ti, Sc optime ar-

� nbsp;nbsp;tcsSopnift�illius, qui dicitur mille artifcx,callentes, fie fimplicioribus

Kicfrxrrfi dicere folent. En cariffimc,etiamfiacceflcris adRomanam Ecclcfiam, Jffi�t�ln- non tarnen proptercadeferend� tibifuntleges diuin�,n�Euangclium,nbsp;g;9]ftadien fed tant�m illorum verum amp; catholicum fenfum confequeris; nihil da-�� verba, mniaccipics,fedmultabonafentics : potcrisadfummosafeendereho-0� Z�z)W4-norum gradus,amp;:nobis fimiliselfe. Nos etiam in omnibus tc iuuabi-ttentur^e mus.Qmd facercs ergo apud miferos amp; pauperesLutheranos ? Veni adnbsp;Peeloris nos, poteris etiam noftraope ad quancunq; petis funftionem promo-ibidc. Atf. ueri.En quot, qualiq; do�lrinaSc eruditionc pr�ftantes viri cxierunt denbsp;�0 isS2. Lutheranis,quiiam opimas conditionesjpr�luftrcsabbatias,amp;amplif-fimosEpifcopatusobtinentjdequibusipns interLuth eranos nefbmni-are quidem licuit.Tune ergo tuo damno,nos deferere velles? Quin quonbsp;illipcruenifit, amp; quo t�ta Do�loru multitudo deueniet,c� te quoq; terri vclis.Manc ergo nobifeu, fic tibi omnia erunt tranquilla amp; tuta.Potc-ris tibiipfi,parentibus Sc amicis mult�m prodefle. Erunt tibi honores Scnbsp;dignitates, qu� Luthcranis non contingunt. Senties multavit� commoda , quibus priuatos nouifti Lutheranos : quorum conditioncs funtnbsp;tenues amp; mifell�, in quibus vix habent,quibus fc alant, nedum vt h�re-dibusamplamaliquam partem relinquercpoflint. Multi veniunt,ai-unt, ad nosLuthcranorum pr�dicantes, cum vxoribus amp; liberis, de te-nuitatc ftipendij amp; cxpilationibus Ecclcfiarum Luthcranarum con-qucrcntes:amp; cum non fint primoribusaffinitatc iun�lijide� fe non pof-fe ad conditioncs, fua perfona dignas, promoueri. Qims nos propter v-xores reciperc non potuimus:fed tarnen cos in EcclcfiamRomanam rc-cipiamp;politicisofiicijspr�ficicurauimus. Tu ergo fi nobis obediueris,nbsp;magna commoda accipies, teq; ipfum feruabis. Sin min�s certis fiippli-cijs tefubijeies J amp; corporc atq; anima peribis. His Sc alijsminis fimul 8cnbsp;promif*

-ocr page 329-

DS lESriTARTM MORTE.

promiffis, profanas amp; mundanas mentes facile capiunt. Sicque fedu�li multi amp; apoftat� fae�tveritatem^quam pri�s propugn�runt� poftca vi-rulcntifl�mc impugnant, falfaq; Pap� dogmata viribus quantis poffuiitnbsp;defcndunt.Tales fu�re noftro feculojStaphyIus,CafparFranck,Rabus,nbsp;amp; alij:qui tarnen omnes miferc perieru nt.

Nam Rabus pij illius amp; optime deEcclefiaVlmcnfimcritiDo-j . �loris,filius degencr, c�m mecum effet Anno 1584,. Landfpcrg�, amp; de Enbsp;teligione conferret, ait : Multa feci, Multorum Si magnorum virorum { .nbsp;au�toritate motus,quibus mihi iam contradicere non licet. Vocor iam

autem vocationis,vtmihiCrufiusRc�:orIefuiticusLandfpcrg�dixiti crathxc: HabcbatilleStraubing�amplil�imamconditioncm,exquain jnbsp;fingulos annos 1500.florenos ad minimum capiebat : ver�m binonnbsp;fufficiebant illi. Omnia enim (^vtorverbisIefuit�nobflisSchrenckij)nbsp;Venere,Baccho amp; al�a perdcbat,ac infuper etiam capituIumCanonico- !nbsp;rummultis dcbitisalienoq;�rconcrabat. Vtergoabhoccarcinomatenbsp;Iiberarentur,Coloniam vocatus eft. Siautem, ait, fanusreuerfus fuero ,nbsp;aliam vit� rationcm ingrediar. Sed vixquinq;elapfishebdomadibus,nbsp;Iefuit�literasaccipiunt:Rabum ilium vino fcpultum,cum Ferdinando �nbsp;Duceadeaftra exiuiire,ibiq;mifer��militibus occifum,amp;fine, vtipflnbsp;dicebant,Sacramento mortuumefle. Gaudent etiam,dicebat lefuita .nbsp;Lutzius,Canonici Straubingenfes fe hoc onere Icuatos.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[

Cafpar verb Franck,anno 1584. Ingolftadij moriturus, vt mihi retulit ipfius famulus, neminem ad fe admittere voluit,dicens:Ego ,nbsp;multa amp; feci amp; fcripfi contra confeientiam : Difccditc � me omnes, iamnbsp;fum in foro iudicij,breui vel condemnabor, quod metuo : vel faluabor,nbsp;cuius tarnen nullam perfuafionis rationcm in corde mco fentio. Sicq; Inbsp;folus mifer� expirauit.Qm etiam fucrint horrendi cxitus,Staphuli, Co-chl�i amp; aliorum nemo ignor�t.

Sic Francifeus Spiera,poft fuam apoftafiam ab agnita Euangelij I ''critate,quam in gratiam coniueis amp;amicorum, ouo ones amp; dienitates

-ocr page 330-

310 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P 7 T X J,

Stephanus Agricola apoftata, in mari Adriatico inGermaniani rcditurus,nauigansin mare fepr�cipitcm d�dit,ibiq;fcipfumPlutoninbsp;fuo,quem qu�fierat,facrificauit.

Scdquidh�c rcfero ! lefuit� cius rci nobis quotidiana pr�bcut exempla.Ego Roma:,anno 15 8 5.multos lefuitarum audiui amp; vidi mife-r� fuccubuiffe amp; pcrijfle.

Ex Gallia quidam vers fcntenti� de Euangelio Chrifti addidi, Rom�,ob rcrum inopiam, in partes lefuitarum impias defeendunt. Illi ergo poft paucosmcnfcscxvrbeNeopolitanaLoretumvcrfusprofi-cifei volcntcs,cxortatempeftatcin mari,ecu olim lonasDei iram,agno-fcunt,amp; quafiad viam redituriChrifto acclamant,fed mifercin mari pc-ricrunt. Quia tarnen errores rcuocarefuntconati.pro h�reticis funtnbsp;damnati, vt rctulit mihi Romjelefuita Hugo. Illi fuerunt deeem, Sc fa-�ftumhoc eftanno 1531.

Ignatium Loiolam primum Societatis audorem, ipfius vit� feri-ptor,placide defundum feribit. ScdTurrianusIefuitamihi notiffimus f�pc dixit .'ilium in C�na,Prandio,Mifla,in rccreationibus etiam ita �nbsp;d�monibus exagitatum, vt in magna copia frigidiflimum mortis fu-dorcm fuderit. Bobadilla dixit : ilium f�pius conqueftum , fe nun-quam amp; nullibi � d�monibus tutum cfle pofte, Odauianus lefuita,nbsp;Rom� minifter, feu nouitiorum �conomiis, retulit mihi dicens; San �nbsp;dus erat nofter pater Ignatius : fed circa agonem ita tremebat, quafi fc-bri eftet corrcptus,amp;fufpiransdixit:Multabonacontuliin Ecclcfiarnnbsp;Romanamimultas noftrorum prouincias, multa collegia, domus, refi-dentias amp; opes noftr� Societatis vidi:fed h�c omnia me dcferunt:amp; quonbsp;me vertam ignoro. Turrianus dixit : ipfius comitem aftiduum, vfq; adnbsp;Mift�aram, tuifted�moncm. Tandem verocum tremoreipfum obijf-fcmiortuumq; nigerrimo vultu confpedum eftc,idem aftirmauit. C�mnbsp;anno 1554. ipfius corpus ad templum,ab AlexandroFarnefiocxtru-dum, transferre vcllent, teftibusomnibuslefuitarumProfeftis, ipfiusnbsp;cadaueris oft a non funt inucntaifingentibus ipfis ea elle per angelosnbsp;forfan tranflata.Quod ego non ncgarimifi angelos malosintelligant.

Xauierius,inlndialcfuiticiordinisprimus,infignisimpoftor,queni vt Gentes fuumadulterum loucmin Deorum album, italcfuit�huncnbsp;amp; impium militem Ignatium Loiolam inDiuorumnumerumrctulc-runt,mifcre in littore maris per ij t.

Ipfe Turrianus,cuius f�pius nunc fada eft mentio,mihi aliquoties Rom�,

-ocr page 331-

DE IE S VIT AR FM MORT R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jit

^om�jc�mapudS. Andream, tumindomolefuitarum profe/TajCon-�jueftus eft, fc affidu� fpc�tris terrcri no�lurnis amp; diurnis. Vtinam, in-quitjAuguftanam Confc/��oncmjcontra quam fcripfi, amp; liberos Anto-nij Sada�lis Lutherani, mei antagonift�, nunquam Icgiircm : illi d�cita dubium fecerunt quod tamen tibi amico meo fub rofa di�lum vclim)nbsp;vtneq;prorlusLutncranisaffenfuni pra:berc,ncquc omnin��noftrisnbsp;difeedere po/��m.Et quid faciam ? Non eft,qui me iuuet. Cumq; cum exnbsp;Verbo Dei confolarer, ait:Vera funt,qu� dicis : fed ego fenex bine exirenbsp;nonpoftum.Sicmiferilleindubitationibuspcrijt.GrcgoriusdcVa�cn-tiaeundem fine impius timet. Nam fe Ipe�lris horrendis agitari fatetur.

'Meo tempore Landfperg� frater quidam lefuitarrm Joanncsno-^wwzj^y. mine, qui veritatem Euangclij agnitam reliquerat, Icfuiticum ordi-nem oboci�ingreffus erat, miferabiliterplanevitam cum mortecom-mutauit. Nam quod vidiamp;audiui, nullam prorfusconfolationcmad-mittere voluit. �fferebantIcfint� ad ipfum agnos fuos orbicularcs, ro-faria,grana,imagines,ligneas cruccs,fignabcncdi�i:a, boftiam confccra-tam,monftrantiam,in quaDeus corum impanatus incarceratus fedebat:nbsp;promittebantilli prcces,rofaria, Miflras,fuffragia:bortabantur ilium, vtnbsp;confideret fratrum amp; omnium Saneftorummeritis: ver�m fruftr�ina-niafundebant verba. Illcenim viciffim dicebat:Rcmouctch�c omnia.nbsp;Nam propterea,quod bis credidi, iam damnabor.Diceb� ego ipfi : Cre-de in lefum Chriftum.Rcfpondit miferJn bunc credidi, led turpiter ilium negaui.Mibi exlefu faftus eft damnator.Non poftiim falutem con-fequi.EtPetroHifpano dixit: Qu�fo,aut rneinterficias,aut da mibi cul-trum,vt meipfum transfodiam, nam totus flammis infernalibusardco.nbsp;Qu�audientes Iefuit�ob oculosilliponebantcrucisfignum,amp; berbasnbsp;benedi�las corporiadmouebant:Ille verb ait .-Remouctciftajquibusnbsp;Icum igni additis:nibil pr�terqu�m d�moncs meam animamvngui-busapertisexpe�antes vidco.Illisiam fum traditus. Nam Deurn amp; verba eiusabnegaui.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lefuit� percipientes : fratres, neoffenderentur,

difeedereiubent. Sicq;iftemifer�in defpcratione obiuit. No�hu para-tumipfi eft fepulcrum. Cumq;manc Sacriftanusaquam benediftam, priufqu�m corpus bumaretur,touc� infundcrc vellet, niger canis de eanbsp;profilijt : quo vifo,frater Sacriftanus aufugittcrritus,rcliquisannun-ciansfed�monem vidifle. Cuilcfuit�aicbant:fiillum aqualuftralia-fperfilTcsjte terrerc non potuiftet. 111e verb rcfpondit:Omncm ctiam a-^uam in fepulcrum cfFudi,nihilominus me terruit.

Ss nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non

-ocr page 332-

c 1 P r T XI.

Non minusinfclicitcr IefuitaClec,apoftata,Luccrn� in Meinetla interijt.

Breuiterpleriqjlcfuitarum fummain dcfpcrationcpcrciint. Ob quametiam caufam,non facile cxtrancosadfuosinfirmcsadmittunt;nbsp;ne videlicet illorum doferina, vita, moribus, operibus Si terminis vitxnbsp;ofFcnfi,falfam illorum do�rinarn amp; hypocrifin deprehcndentis, �gy-ptumamp;Babylonem d�f�rant,ab ipfis dcficiant, �eChriflianamfidcmnbsp;fufcipientesfaluentur.

Q^amobrem vt hiftoriam hanc,quam bona fide rccitavd,ficut� eam amp; audiui amp; vidi,dum rebus lefuitarum interfui,tandemconclu-dam : omnes amp; lingulos per Chrifti mi�ericordiam amp; propriam anima-rum fuarum falutem oratos amp; obteftatos volo, vthofee focios, lupos Scnbsp;pfcudoproph'ctas,diuinonominetelt;5tos3lefuitasdico,fugiantjamp; omnibus quibuscunq; poi�unt modisdeuitent. Nam funt Antithrifti deuo-toriamancipiaxjuianimasfalfadodtrinainficiunt : qui corporainurili-bus maccrationi bus confumunt : qui i n omni vita amp; Societate fua nihilnbsp;qu�m hypocritas agunt: qui fida pi�aq; quadampietatc,fan�tulosfenbsp;oftentant .-quiin bac vltima mundifenc�a, ceu nouifl�midiabolifcriii,nbsp;omnes Antichrifei Romani crrores,nugas 6c idololatriasfanftificant,nbsp;Ffnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proprijs verbis (quibustamen veniam dari peto) o�

couerfite- raniaturpi�riniaPap�ftercora,nefcioquibusfolijsinuolutaorbiChri-flantur. ftianopro aromatis vendunz,Si per vim ctiam falfa pro veris Chriftianis Maff�tts obtrudunt, qui omnem Pontiiicis 6c alfeclai'um eius, plusqu�m Sodo-lt;ir Frlt;�-rniticam turpitudincm,ccuresdiuinasrdefenderccon�tur:qui verbumnbsp;Deicalumniantur;qui totam Trinitatem blafphemant:qui Chrifti per-fonam difccrpunt:qui Chrifti officium ncgant:quittftamcntumfilijnbsp;Dcifacrileg� violant amp; mutilant:qui Baptiftni virtutesfuiordinisin-greflu annihilant.'qui omnes fidei articulos corrumpunt:qui Ltgcrtinbsp;Decalogi aboient 6c tranfgrediuntur,locoq; eius traditioncs inutiles amp;nbsp;impiasEcclcfi� obtrudunt : quiEcclcfi� claucsin tyrannidem vertunt:nbsp;quorum deniq; proprium eft ludaizare, Gentilizare , Sodomizare amp;nbsp;aperte Antichriftianismum profiteri.

Taceo h�c damna,qu� Rebufpub. Sc �conomijs Chriftianis h� Harpy�inferuntjdumfiliosin parentes armant,cos ad religionemluamnbsp;trahuntjamp;itaabalienant, vt ctiam parati fint fafciculos, �clignaaclapi-Pranck.^, des ad parctum trucidationcm comportarc, carnificcsiuuarc, vel etiamnbsp;{ponte fefc in parentum c�dcs offerre. Sicuti inHilpanianunc aliquo-

-ocr page 333-

DE lE.^VlTAEVM MORTE.

t�esfa�� ipfilefuit�teftantur. Taccoil�osvidiiarumdotnosc�cuorare. Taceo illos clandtftinos proditorcs Germani� du'ciff�i�� noftr� pa_nbsp;tri�eflc.Taccoillosadhoc vnicum dcftinatos,vt omnibus, quibufcun-quc poiTuntjartibus,Principes Euangelicos ac eorum fubditosfedu-cant,prodant,amp; perdant.

Deusquiin c�liseft �lorum confilia dii�ipct. ChriftusEcclefiat fu� rtdcmptor clcmcnter nos ab hoc nouo d�moniorum gcnercnbsp;tucatur,amp; banc peftem per Spiritus altiffimi gratiam, qu�mnbsp;remotidim� extra vniucrfam Germaniamnbsp;abigat.'AMEN.

i'quot; l-TT^

� /IL.

fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/..vf.v

prancofvrti ad moenvm,

Excudebat Johannes Spies.

ANNO

XCIII,

-ocr page 334-