Mus Exenteratus,

HOC EST,

ACTATVS L D E M A G t-

STRALIS, SVPER Q,V AE S T I o-NE CtyADAM THEOLOGICALI,SPI-nofa,amp; multùmfubtilijYt

intus.

SCRIPTVS PRO R E D I M E N-

DA VEXA.

D

MAGNIPICVM.SCIENTIFICVM.DO-ôtinatiuumque.amp;Catholicozeloignitum vinim.I O H A N N E M PISTORIVM.NIDANVM : TheologUJn,ûcutnbsp;abylfi maris profundum.

TER

FRATREM VVILHELMVM de Stutgardia,OrdinisMinorum.

s I R C. it.

î î T J V M. S V P B R B I H O I S P ßatare à Deo; quomamabeotquifccitHumireceßitcor'eiM, Inif sur» of»nûnbsp;peccati eli fuperbia : tenutrit ilUm » adimplebitur maleâi^u » (xßtbucrttt

J/'îrum malum velmus mordeat.

T y •amp; ï ri G R.

Typîs Georgi) GruppenbachiJ.

Confiftorij Ecclefia-

ftici in Ducatu VVirtenbcrgico

fRÆFATlO ADLECTORFM

Hristts Salvator et Im-manuel nofterviuam hypocritarum Ide-nobis oboculosponens, intercæcera

Gc ait: Quid vides feftucam in oculo fra- Af4#»t.7. tris tui,amp; trabem in oculo tuonon vides? “nbsp;aut quomodo dicis fratri tuo: Frater, fine, “nbsp;eijciam feftucam de oculo tuo, amp; ccce quot;

trabs eft in oculo tuo ? Ht p o c mt a ,eijce primùm tra- “ bem de oculo tuo,amp; tunc vide, vt feftucam cxtrahas ex ocU’ “nbsp;lofratristui, amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

Qmbus verbis vtæterna Patris Sapientia indefeftbs illos Papatus incruftatoresf Iefuitasputa,qui inaliorum næuis,nbsp;incommodé diftis,aut diftenfionibusobferuandis lynceûinnbsp;fuis verb abfurditatibus,amp; infinitis veriùs,quàm multisdifi-traâionibus agnofeendis talpa cxcioresfunt) ad viuum exprefsit : ita inprimis ad Io h a nn e m pistomvm,ni-D A N V M ,cclebrem ilium Apoftaram,ea rede amp; vereac-commodari poflunt.

Is enim,vt animo fuo virulento morcm gerat, amp; Lutherans Religionis confeflbribus ac propugnatoribus quoquo jnodo ægrè faciat,in eo propè totus eft, vt de Religionis forma fæpiùs mutata,deque perpetuis contradidionibu?, qui-bus ipforum fcateat fides amp; confefsio,fufpedos eos reddat.

Hine toties obiedo inani illo feptem fpirituum Lutheri terriculamcnto amp; incantamentointerituminitatur Lutherans , hoc eft, lÿnceræ religioni, eamque conuieijs Sr calu-mnij s à fe prorfus obrui ac fepcliri pofte,falso ominatur. Ni-mirum ex prioribus Lutheri Scriptis(qusipfiusprimaru-dimentaamp;tyrociniavocare pofsis:) quafdam excerpit fen-A anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tentio-

PUAEPATI o.

tentïolas, à Domino Luthero adhuc Semipapifla éditas. (Neque cnim ipfius conuerfio Enthufiaftica velvniusmo-mentifint,qualisPiftorij,quiReligtonem,pauIóantè fannisnbsp;amp; fibilo exceptam,ac ftoliditatis nomine traduâam, pofteanbsp;feu delitias inæftimabiles,amp; fàpientiam abftrufifsimam fu-bitô abliguriuit,amp; penitus quidem; nifi amp; ipfe feptem in oc-culto fecum alat fpiritus.) Quafdam etiam ex medio con-textusfinueunlfas,amp;ciinibus,vtaiunt,ad hoftile propo-fitum pertraâ:as,adeoqueinalienumfenfumdetortas fen-tentias in Ecclefîæ oftentat thcatro: tanquain Goliathis.aucnbsp;Holofernis caput amputaflet, ac Ecclcfîam imtnanihoftcli-bcraflet. Summa, fcftucam, quamipfe malèoculatus,amp;in-curabili glaucomate laborans in Lutheranorum oculis vi-det, cxtraftam vult; interim infinitorumfchirmatum,ab-furdifsimarum hçrefe»n, teterrimarum, atq; ab omni glof-fula abhorrcntium contradidionum ( quibus Papatus re-dundatjimmanem.nodofamjamp;intradabilemillam tua«nbsp;B E M minimèanimaduertens.

Qij,od cùm itafit.cum^ue medicina relpondcredebeat morbo, vcl ( quod adpræfentem materiam magis conueni-revidcturjeiufmodi fatuorum vefana libido ^uftibus vlci-fcendafit,baud inutilem hucufque nauârunt operam, quinbsp;vltimum hune Goliathen, amp; Papatus Atlantempropè vni-cum,fuaqucopinioneprorfusinexpugnabilem,dignjsmo’nbsp;dis excipiunt: eumq;, vt fecum habitare, amp; quàm tanto nonnbsp;par fît oneri,perfentifcere difeat.

Vehementer itaque nobis probarîteftamurvtilifsimum Reuerendi amp;clarifsimi viri, Domini M. VvilhelmiHoldcri,nbsp;collegæ amp; fratris noftri charifsimi,laborem, quo is ex im-menfo Papifticarum nugarum, abfurditatum,amp;contradi-dionumpelago.vnumfolummodôargumentumfTR A ns»nbsp;svBSTANTiATioNis commcntumdicctevolebamus}nbsp;excutiendum fîbi delegit,amp; oftenditapprimè,quàm inepte,nbsp;abfurdè, ridicule,imô impie de eo,atqueinde,tanquam exnbsp;vitiofà featurigine bullientibus profanißirais quæftioni-bus

P R AE F A T I O.

bus diflcruerint non vulgares Papatusalumni, fed Màgiftri amp; Doftores Seraphici 8i Cherubici, qui omnem Theologiænbsp;fublimioris Sc abftrufioris abyffum exhaufiffecredebantur,nbsp;amp;apudquos,vtCæfariusinquir,F ons est totivs i» w« 4»nbsp;SENTENTIÆjET PVTEVS DIVINARVMnbsp;PTVRARVM,amp;C.

In hoc contradiâionum gurgite.in hac abfurditatum fen tina.amp;blafphemiarum cloaca fefc exercent Lutherans feftu*nbsp;ex cenfor ille iniquifsimus: in his fordibus nafum volutet fu-um’.hîc ingenij fui neruos intendat, vt nigrum cum albo,nbsp;ignem cum aqua conciliée, amp; metallum cum gleba coniun-gat.

Porro, hsc Collcgs noflri induftria, quam in colfigendis diuerforum autorum decadem rediuerfifbimisjamp;nullovn-quam artificio conciliandis opinionibus dextrè amp; féliciternbsp;impendit,cùmPapiftislànioribus,tum Lutherans Religio-nishominibusvfuieirepoterit.Illi.enim,nifiadclarifsimumnbsp;amp;lucidifsimum vcricatis iubar cscutire velint, oculari de-monftrationcjimo amp;manuum iudicio deprchendent,nonnbsp;tarn longam, latam,amp;profundam eflePapatus, quam lefui-tæ iaftitant, harmoniam, ac tot tantasque fub Papatu latita-re,imô regnum obtinere.abominationes amp; blafphemias,nbsp;quæ velpertinacifsimumPapiftamexprofundoprçiudicio»nbsp;rum lethargo exufeitare, ac ad ampleâendam Euangelijnbsp;(vndequaque fibi conftantis amp; confentientis) veritatem in-uitarCjimo verb pertrahcre debeant. Hi verb fcùm contraria,iuxtafepofit3.magiselucefcant)inftitutâcœleftisverita-tis coliatione cum vanaamp;profanaillaScholafticorumDo-ftorum Theologia,adiuftam gratitudinem,immortali Deonbsp;præftandam,fe accendi fentient; vtpote cuius beneficio exnbsp;peruerfifsitnarum opinionum labyrintho liberati, amp; exnbsp;iftis,plufquam Cymmerijs.tenebris eluftati, fimplicem iamnbsp;veritatem à funeftoilloluto,cœnoquerepurgatam intuen-tur.

Piftorius verô,cum fuis commilitonibus Icfuitis,hinc in-

A 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;telli-

M F TI o,

telligct, domi fux fi bi efie quod agat, fi propria vin eta eatde-regt;fuumquc(vteftinprouerbio)fterquiliniumpriùs effer-re,quàmin aliorum fordcscudafiùsamp;morofiùsinquirers velit. Quodnam infuper eorum hcmïnum,qui ncgleftaverbi Dei lampade fatuutn ignctnfequuntur,ftipendium cflenbsp;foleat,quàm item præclarosinTheologia profeâusillifa-ciantjclarèsceuidenterhincpercipiet. Libros denique nobis fuperefle deprehendet,ex quibus lefuitica impudcntia Scnbsp;cfFrenis audacïa. quaSolem in ineridielucere, hoceft.eiuf-modi blafphemias Sc abfurditates ex Papatu natas negarcnbsp;audentjtetundi queat,

Qu6dfiautores,ab Holderocitatos, apocryphes efle, Sc ab Ecclefia Romana non approbates obijciet Piftorius, pa-ratum iam fibi reiponfum effe fciat. Nimirum hos ipfos aurores magna ex parte ab Ecclefia Romana receptos.canoni-fatos, amp;,ne quis deiHerum fide dubitare aufit, fcuerifsimènbsp;cautum efle meminerit. VndeeofdemhodieinPapatuEc-clefiarum amp; Scholarum cathedras ac pulpita occupare,pul-cherrimis typis excudi, commentarijs augeri,nouifque fob*nbsp;inde gloflationibus interpolari confiât. Sicut amp;nupcr in-fignem ilium Fabuliftam Cæfarium.Heifierbachenfem.mi-raculorumPapifticorum(iiugacifsimarnminigarum^quen*nbsp;pT. dam quafi depofitarium Colonig denuó imprimilefoitisplanbsp;cuit. Quodfiverovicifsim herum autorum quofoam,autnbsp;in omnibus quædam reprobataPifioriusregeret,agè proférât, edat.euulget damnationis Bullamdnqua eiufmodili-brià Romano Baale (qui alioquin ad anathematifmos, pro-fcriptiones,amp; hæreticorum catalogos cudendos tam pro-cliuisamp;pronu$efi)profcripti Sc reieâi fint. Sin ederenonnbsp;potefi,vidas manus cedat,amp;culpamdeprecetur:alioquinnbsp;cum veritate in gratiam nunquam rediturus.Si non vult,de-ploratæ caulævulnusagnofcatimmedicabile.feque hominisnbsp;publicè confofi fpeäaculutnnoftrisfuisquehominibusex-hiberenouerit.

Adtc

P R AE f A T I Ö.

Ad te veto, Leftor aîquifsimeamp;humanifsîmcjqiiodattî-' net, non te barbarus ftylus ofFendat, quo Holdcrus nofternbsp;(vim quafi fibi faciens,amp; orationis venam ad fubieâam ma-teriam attemperans ) vtî, atque ira Scholafticorum barbarsnbsp;Theologiæ barbaram phrafin imitari voluit. Sicut Si fquali-da amp; lutulenta iftâ Theologia aliud fermonis filupa non me-retur. Ecquis enim porcinum ftabuluminftrumentisaffa-brè tornatisaut inauratis expurgandum cenfuerit ? T um et-iam.fîoccurrentaliqua impiagt;nefanda,blafphema,amp; pijsnbsp;auribus intolerabilia, Holdero ea non imputarhfed autori-bus Pfeudo-catholicis,quorum formalia verbafcum libri amp;nbsp;pagina allegatione) recitantur, accepta ferri, amp; ad eumnbsp;vfum,dequofupràmonuimus,adhiberidebent.

Sed Si Oaluiniila fèlèin iioc fpecnlo contemplentur. îFi enim, dum non niodo Pontificiam tranflubftantiationem lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

reijcinnt, verùm etiam veram amp; à Chrifto promiflam veri y corporisamp;fanguinisChTiftiprsfentiaminfacraCœnafob-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

iedione nefcio quarum abfurditatum) oppugnant,prorfus eafdem blafphemias efFundiint. Quærunt enim : an cor--pus Chrifti.ore fumtum. traijciatur in ventrem gt; amp; ibi dige-ratur? AnnôncorpusChrifti,orecomeftum,cumalijsex-crementis(Dominus ignofcat nobis,referentibus tantumnbsp;hasblafphemias)in locumfoedum eijciatur?amp;fimiliahor-renda,vel cogitatu abominanda. Quas execrandas blafphemias Dominus stcrno gehennæ incendio vlcifcetur. Sciant igitur Caluiniftæ.feeiufdem (cumPontificijs) Ipiritusnbsp;filios efieîtametfi enim interim vehementer eosimpugna-re veile videanturmihilominus tarnen in blafphemando cor»nbsp;pore Chriftifandifsimo quafi mutuas operas tradunr.

Vale igitur Leftor humanifsime,ac Collegœ noftrilauda-hile inftitutumgt;quo mifcuit vtile dulci,quodque amplio-’^i noftracommendationc non eger, (nequeenim vino ven-dibiliopuseftfufpenfahedera) grata mente fruere,Deumq; omnis

P R XE F 4 T T o,

omnis boni autorem nobifcum ora, vt debellandi Paralus . aliarumque hærefean iugulandarutn falutaria orga-i^aporrô quoqueEcclefîæ fuæ deftinare^ amp; quos in ve-s ritate lândificauit, ad vlcimum vfque vit« ter--ii-fir;. 3 miuum in ca conferuare dignetur» .nbsp;nbsp;nbsp;, Amen. Stutgardiæ,ip.Ian.

; nbsp;nbsp;. Annoijpj.

. ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ i

'4 gt;'* f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

! ‘'¦ïtb'---

lohannes Lucas oßander B.nbsp;Andréas Oßcindird)»nbsp;Bidcmbuch.

¦ -Z

Prologus

AD IO HANNEM

PISTORIVM,NIDANVM, THEO-LOGOB.VM LVMEN, AT £ C A N-delabrum aureum.

ALVERE ET S X P E R E, D OMI NE fice, vel magû,vt Do£lor quidam in reportatü fuperDo- Brui‘ifcri.'nbsp;iîorem Seraphicum firibit ,faluere amp; fapifiere, nift fortenbsp;( quod abßt) vobuitam rara Eruditions amp; Sapientianbsp;Theologo, moleßum esî, inchoatiuum tantum ponere.

Cumfiriptumfif.Vbicadauerfilliccongregabunturamp;aquilaftdeoad voi etiam, Ego, deuotusfrater, venio, cum vnaimplicita quaßione, amp;nbsp;rogo vot per craßumferuoremgroßa veßra Cathortca deuottonü, veit^nbsp;titßiper ilia implicita quaßione aliquid expUcitèfcribere,vt inter tantasnbsp;dubietatet.poßimus aliquid habere certitudinaliter.

Potefluautem vos defacili,quiaeßisvirfa}nofus,amp; fcripßßisnuper aliquot libres famofos, contraSeilariosLutberanos jprafertim nouiter,nbsp;Vnam paruam PefitUam de feptemßgt;iritibtu Lutberi. Audio qaidem,nbsp;quod aliquot CathoUcißtnt fuper vosirati,di(entes,qubdeßs Doctornbsp;StercorarÎHs, quiatantùmiäaExcrensenta Lutheranaßemperinoreha-betù, cum deberets ad maiora amp; doärinalia fabniti,patet tarnen ,qubdnbsp;eßs benelectus circaillaLutheranafiercoraiamp;beneapparet^qu'odeßünbsp;medicus,quialibenter traltatis de merdts atq^ matulis.

Deinde eflis etiam homomultarum Unguarum. Habetur quidem in SpuHiuMvïu d. vnoquodamßeculo mirabilisquadam,deS.Antonio,D.Erancifciquoti-dam difiipulothißoria. Nam vasilludadmirabile Spirituslan- fÿ.-13/4-cti Antonius de Padua, vnus de eleâis B.Francifci difcipu-lis,quem S. Franciicusfuum Epifcopum appellabatzcùmnbsp;prædicaret aliquando in ConciliocoramPapaamp; Cardina-libus. vbi erant Græci amp; Latini, Francigenas amp; Theotonici,nbsp;Sclaui Si Angli, Hiipani Si Hungari, amp; multialij diuerfarumnbsp;Bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;linguxr

a IlOlOGVJjSlVE fROHEMIVM, linguarum homines, ibi Spiritu fando afflatus, amp; linguanbsp;Apoftolica inflammatns, eruftans mellifluum verbum Dei^nbsp;onines illos tam diucrfarum linguaruni homines, in diélonbsp;Coircilio congregates, clarè amp; lucidifsimè jpfum audicn-tes, amp; diftindè etiam intelligentes, tanta admiratione fu-ïpenfos reddidit,amp;deuotione,vtvidereturrenouatumilludnbsp;antiquum Apoftclorum inirabilc,admirantium amp; dicen-tium: Nónnc ifte Hifpanuseft, amp; quomodo nos aiidimusnbsp;per eum linguam noftram, in quanati fumus.Græci amp; Lati-ni,Francigenæ amp; Theotonici, Sclaui Sé Anglici,Lombardi Si Barbari? Papaetiam ftupens ad tarn profunda, de Scripturis diuinis à S. Antonio prolata,dixitrVerè ifte area Te-ilamenti eft, amp; dininarum Scripturarum armarium : Sic ibi.nbsp;Et illud quidem eïï vn um magnum miraculum,fi verumnbsp;nbsp;nbsp;, fed cum vo-

bis e^t multb maius.ille enim tantiim vnam Unguam feiens,diuinomira-culo à pluribus variarum linguarum intedeäiuen-fVos autem multac Unguas tenetisvarijslinguislequipoteßisntagnitlia Romananoßretnbsp;Eccleßa.

7-A Deinde,Geargiusnoßerde Tottßr*na,Viennenßsille,tslijuidemetiam bottusUnguißa.quia prater Cermanicam,inqua e^multum loquax^nbsp;quad doletLutheranis, etiam Latinam amp; Grecam amp; Hebraicam tenet fnbsp;ßcutpatet exglejfafiia Cathelica,fed tarnen nen tasrs valdeßcut WJ. Etnbsp;epißolauit dudum ad me quidam Seilarius, dieens :¦ Ille tonfer vult viderinbsp;Cetrg.SciitrtriniUjpi bonuf Gracus,^nonpotelladhucgracealpbabetiê^re^quia vbi legen-fxa CMhthc».nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eflHoldertu,iUelegit Oldertu,amp;nen videt aut intcUigit aßiratamr

amp; vbi eil Sigma,ßc ; 2, illelegit Epftlen tfic, E, amp;ßepro Schopffiiu, legit ide Echepffitis^ Sed egoreßondi ei pro tonfore noßro, quad de mant non femper beneßicit,prafertimquandodeno£lebibitmultumVvipa-cenfe-.Et quodHnonelllitera,fid tant um aßiratia,idto non fuit ponenda, fed debuit obmitti. Et quod ida lit era nihil dißant,quia quapa-Tumdißant,nihildißare videntur. Vosautemdominegl»riofe,eßisinnbsp;Cermanicarum, Latinarum, Gracarum, Hebraicarum,Cbaldaicarum,nbsp;Syriacarum, amp; frr4ttz/ioftn nArrabicart:,»,ßcutfatiipatet ex Theßbmnbsp;veßris Catholicis, dr alijsfiriptis. Atqttein hoeeßis, mi domine, lauda-i/ilssnimiftnamqubd facra i^ijfa neßra fcateat M.ißerijs magis, quam 'nbsp;canis

TROLOCVS, SIVEPROHEMIVJfT g

«»if pulicibuSfidpatet ex nofir» Rumundo, lt;jai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod Mifla co tnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s„^z

pletaeft tot Miftcrijs.quotmarcguttis,cœlumempyreum »•uiafii.e.ir7, angelis, firmamentum ftellis, fol atomis, amp; terra arenis. Sednbsp;iBntotM.ifterta nemo nttl'tàsintelligir,d0nûneglortofi,qaàm vos. Quia, vtifupi.nbsp;vt do^orts noftri ajjerun,', Mifia habet vndecim prarogatiua, amp;,vt Raimundas nofieraßrmat, fanäa mater Ecclcfia fuperaddidit duo»nbsp;decimura , inter ilia autena cft feptimum prærogatiuum,nbsp;quôd in làcra Miifa quotidie audiuntur tria nobilifsimanbsp;idiomata, quæ miindus habet, fcilicet Hebraicum, vtpatetnbsp;ibi.-Sebaoth amp; Ofanna,amp; Allelina.Græcum, vt cùm dicittiKnbsp;Kyriecletfon.'Latinum auditur in omnibus alijs diâioni-bus amp; orationibns. Rgo humiHtmasfrater, rogarem vos fapra mo-dum.qaia efiie doutastam vald'e,qaodadderetisetiamSj/riacum(ficHtnbsp;fanilifitmi D. D. nofiri Papa, etiam Mijfa femper aliquid adiecerunt) ßnbsp;deindefratres nofiri, tefuita, adderent etiam aliquid laponici,tunc Mif.nbsp;fanoßraeffetexmirabilibusmundhnechaberet aliqaidfimilefibi.

Exhisaatempatet,quoniamefiistotlinguarumhomo,qaodpotefiùy't^^ *) '»iiquot;'' in ifiaquafitone.defacilhfacerevnamexplicationemincontradùibilem^

Praterea efiis doilorgrandis,amp; qaidem perduplex,rheologi£ amp; Medicina , Graduattu amp; BuUattis. Dixit nuper ad me quidam ex illis No-uatoribiu,qaodvideaturfibimiram quodvos.homoCatholiciiSiVolueri-tisfieri Doctor Theologie ,ittm B. Franctfius, qaitam magnas fanéliu apud-noshabeatuY,)iclaeritfieri Magifier, qaodminuteli. Sicenimdenbsp;tpfolegiturinqaodamfieculoi HumilisChrifti imitator,Franci-fcus,feiens, foli Chrifto nomen Magiftri conuenire, pernbsp;quem omnia faftafuntjdiccbat, quôd libenter omnia velletnbsp;feire facere, fed nollet elTeMagifter, nec Magiftcrij nominenbsp;infigniri,ne contra verbum Chrifti,in Euangelio prohiben-tiSjVt nulhvocentur Magiftri, facere videretur. G^iamclius Matth.,}.nbsp;cfteflehumilem,cumpaupcrculafcientia,quàm(fielfetpof Pißquot;-fibile) facere magnalia,amp; prxfumere,contra tam gloriofinbsp;Magiftri humilia documenta: Sicilië. Et verum est hoc,imbpo- Intcntio Dtaboli^pefnbsp;tuijfetampliàsargutre,qubdB.Erancifeo adeigt;odibilesfuerintStaden-tes,drfiudiapromouentes,vt aliquandoquendamfisumdifcipulumpro- Sf,cc„iumvitiS.nbsp;pter hoc maledixerittitd taiwlfg^tur infpeculo vitaeius. Quidam fra- Francifci etfocior^ eiud,nbsp;B a ter

4 PROLOGVSjSIVE PKOHEMIVM* ter minor, frater lohannes de Sciacchia didus, valdè literatus,Minifter erat tempore S.Francifciin Bononia, qui ordi-nauit ftudium Bononiæabfquelicentia S.Francifci. Beatonbsp;autem Francifco abfente,nunciatum eft ipfi,tale ftudiumnbsp;órdinatum fore Bononiæ:tunc Francifcus immediatè iuitnbsp;Bononiam,amp; duré reprehendit miniftrum ilium,dicens: T unbsp;vis deftruere ordinem meuin:dcfiderabam enim fratres ma-gis orare, quàm legere aut ftudere. Recedens autem deBononia S. Francifcüs,prædiâus minifter,ordinauit ftudium,nbsp;ficut priùs, nee curauit S. Francifcum. Vnde ipfe turba-tus, maledixitefmaledidionedura,qui ftatimpoftmaledi-dionem cœpit infirmari, amp; fic infirmus grauitcr,mifitpernbsp;fratres,rogando S.Franciicum , vt retraheret maledidio-nem, fed refpondit B, Francifcus, dicens : lllain maledidio-nem.quam ei dixi,confirmauit Dominus in cœlo, amp; eft ma-ledidus. Infirmus itaqueiacebat Minifter i!le,fuper ledum.

,tdefcendit ex alto,ipfo fic fuper ledo iaccnte.quædam gutta ignea amp; fulphure3,fuper corpus eius,penetrans ipfumnbsp;totum,amp;lcdunietiam,in quo iacebat,amp;ficmiferillecumnbsp;maximo foetore expirauit, amp; Diabolus accepitanimamfu-am. Sicibi. Vndefatisfatet,quodB^rritnc'ifcnsß{idiaamp; artes,amp;nbsp;omnes honoramgradus équot; dignitates maledixerir,^ Sed egeSeclario illinbsp;contraaeni, dicendo, quod 'tllitd (nm vobisfaHum ell, ex d'ißenfationenbsp;Pap ali: amp; quia Papa errare nonpoteslßd habet omnia iura in firiniope^nbsp;£toris,ideo nemo debet ei dicere,curficfacis ?

PSI autem vnum aliud, quodmulti mirantur, nempe,qu()deßüpu-teus Theologiie^d nullos habetis fermones adplebem, nec, quod feiam ad~ hue, nififorte nuper eßtsfailus Sacerdos, aut plebanus, aut Presbyter ru-ralis, multbverbminüsfaffraganeus,nefcioenim,anfietis Epifiopus, quianbsp;fuißishareticus. VideteDominegloriofi,S.Antonius,fraterMinor,nonnbsp;fuit Doller Tbeologianbsp;nbsp;nbsp;quod minus ssl, neque Magißer, tarnen tarn

ignitttsfuitinfiais fermonibusadpopulunt'iamp;tamdeuotas dixit heme-lias, vt etiampifices addeuotionem conimouerit, amp; ad Deo gratias per-fiuafierit: Sic enim habetur de illo in diHolpecule : Cùm B. Antonius-effet aliquando Arimini,vbi hæreticorum magna copia mo-raba-

ÎB.010GVS, SITE lEOHÏMlTM. 5 rabatur, volens illos adluccm verse fidei, amp; in viam reduce-re veritatis,per dies multos cum ipfis^dc Scripturis Catholi-cis prædicabar. Illi verô,per obftinationem faâi lapidei»nbsp;ipfius fanftis eloquijs non folùm nonacqoielcerc.fedinfu-per auditum præbere contemferunt. Tunc verb S. Antogt;nbsp;nius, Domino infpirante.acccfsitquadam die ados fiumi-nisjiuxta mare, amp; ftansinripa,quæ mariappropinquabatamp;nbsp;flumini, inccpit modo prædicationis pifces ex parte Domini aduocarc, dicens : Audite verbum D o m i N i pi-fcesmaris amp;fluminis,exquohæretici infidelesaudirecon-temnunt. Êtccceftatimaccefsitantc S. Anconiiim, tan-tamagnorum amp;parnorumpifciummultitudo,quod nun-quam fimilisfuitvif3,amp;omnescapitafuaaliquantulumex- ftnt ïcliift tennbsp;trà. Vidifles ibi pifces magnos adhærcre pacificè minori- anttmgtbifi'o».nbsp;bus, minoresfubalismaiorum pacificè permanere. Vidif-fes ibi diuerfàs pifeium ipecies,amp; quaslibet ad fibifimilesnbsp;currere,amp; quafi quendam campum piétum.colorum varic-tatemirabilidecoratum.adfanânlliusfaciem ordinari. Vi-diifes ibi turmam pifeium grandium. quaficaftrorumacies

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J J* Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vfx credM.fantam ejte

ordinatas » loca ad audiendam prædicationein prænpere. facrificulorttm in Mif~ Vidifles ibi pifces mediocrcs,locamediocriacaperc, amp; qua--^“nbsp;fi dodos à Deo,abfque aliquaturbulentiainfuislociscon-fiftere. Vidifles ibipifciumparuulorumcopiofàmmultitu-dinem atque populo(àm,vfquequaque,tanquamperegri-nos ad indulgentiam properare,amp;ad S.Patrem,tanquamnbsp;tutoremfuum.propinquioresaccedcre.Itaqueiniftaprscdû jmior gefiingtnnbsp;cationejcoclitus ordinata,primo pifces minores,fecundo tjat?nbsp;maiores S. Antonio afsiftebant. His taliterordinatis, ince-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes ©eècfs

pitS.Antoniusfolenniterprædicare,dicens;Frâtresmeipi-fees.multuni tenemini pro veftro modulo referre gratias creatori, quiinveftrumhabitaculum dédit elementumtamnbsp;nobile,ita,quôd aquas dulcesamp;falfas,proutexpedit,habea- Oîtgnttnifètfluffnbsp;tis. Refugia infuper vobis multiplicia contulit, vt euitetis fl«-incommoda tempeftatis. Exhibuit infuper vobis elemen-turn diaphanum amp; limpidum,amp;vias,quibus incedatis,amp; ^ôrlgt;€.nbsp;efeas, quas fumatis, vt viuere pofsitis. Efeas quoque necef-

B 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;farias

6 TROtOOVS,SIVE n O S C Ul Vtf,

fariasvobis præparauitcreatorbenignus,etiam in profun-dis abyfsi. Vos in creatione mundi, bcnediâtonisamp;mul-tiplicationis præceptum habuiftis à Domino. Vos alisor-nati amp; virtute roborati vndique,prout 1 i bct, d i fcurri cis. Vos in diluuio.cæteris pereuntibus animalibus.abfqiîc læfioncnbsp;referuati fuiftis. Vobis datum ex impcrio Domini, lonamnbsp;referuarc Prophetam, amp; poft tertium diem in terra. abfqucnbsp;læîîone rcponere. Voscenfum pro Domino,cùm.tanquamnbsp;pauper,nonhaberet,vndcfolueret, ftateram obruliftis.Vosnbsp;in cibum regis æterni Domini noftri benediôti,ante refur-relt;ftionemcius,3c poft illatn,fingularitere!c(fti fuiftis,propter quæ omnia multùm tenemini laudare amp; bencdicercnbsp;Dominum,qui tot bona amp; fingulariapræcæterisanimali-bus.recepiftis.Adhæc verba amp;fimilia hortamcnta,aliqui pi-fces voces emittebant,alijaperiebantora,omncsautcm capita inclinabant,amp;fignis,qu!biispoterant,laudabant Altif-fimum.

Ad hanc reuerentiam pifeium , exhilaratus in fpiritu S.

Antonius gt; voce altifsima cxclamans.dicebat : Benediâus

Dominus Deus çtcrnus,quôdmag!s honorant Deumpifees aquatici.quàm homines hæretiti.ôcmchùsaudiunt verbumnbsp;SBtres tau/bem Domini irrationales beluæ.quàm homines infidèles. Quan-tompts toautem B. Antoniuslongiùsamp;prolixiùsprædicabar,tan-tô pifeium multitudomagiscrefcebat,amp;nullidelocis,qiia:nbsp;cœperant, recedebant. Ad quod miraculum concutrensnbsp;populus, concurrentes amp; fupràdiâi hærctici, videntes tantnbsp;rairandiim amp;infolitumnegocium,quôdetiam brutapræ-berentauditumS.AntonlCjCompundi corde,ad pedes S.nbsp;'Antonij omnes, vt pra-dicationem illis faceret, confcendc-runr. Q^i etiam,aperiensosfuum,tammirabiliterdefidcnbsp;Catholica prædicauit.quôd omnes hæreticos,ibi exiften-tes.conuertit, amp; fideles roboratos in fide, cum gaiidio dimi--/««'«ô- fit,pifccsautcmliccntiati(idcft.cùm licentiam à S. Anto-J«»«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accepiflent) cum gaudio, à S. Antonio cunfti lætantes

amp;gaudcotes,cuipmirandislufibusamp; ccruicibus applaufi-uisin

TKOLOGVSjSIVE ï K O H I M I T M. 7 nis in varias prouincias recefl'erunt. Etßcquidem reshabuitfCuntnbsp;Uliipijs dr deuotispifiibuf. Si vert) S. Antoniai, qui tieque Magtfler Pbi-lofophi£, neque Do^orTheologiit habitai eïï^tatnen potuit talesfilennefnbsp;amp;fridiiiofas ,estjmpropifiibus ,pradicationesfacere, quid vospoffetie,nbsp;domine laadabilii, fl velletisfubnitt,credo, quod non tantttm hareticos,nbsp;aut Chrtfli infidèles in laponia ,fed afinos quoqueamp; anferes veflrù mel~nbsp;lifluif fermonibus conuerteretisjßmiliter vtille,dicendo : Fratres mehafi-ni,maltttgt;n tenemini proveftro modulo grattas referre Creatoriveßro.nbsp;Flam vos afini eßis,quibtu Dominus cibum praprarauit, dicens ; Afino ci-bunitVirgamamp;onus. Vosaßnießis,proquibits Dominusipfecuramha-bet,ßerratis, vt in viam redacamini, autßfub onere cadatis,fubleuami-ni. Vosaft»ießu,quosDeus loquelabumanadigiiiftus eil. Vosaßnießis^nbsp;(uiusvnâtantùm maxilla Simfen mille v^rosmablauit. Vos aßni eflis,nbsp;quioHmin tantopreciohabiti.vtCaputvnum vnius afini o£iogintaar~nbsp;genteis venderetur. Vos afini eßis, quorum fepultura,etiam Regem fiiipo^nbsp;puli,Dominus dignatuseH.Vosafinießisfuptrquibus non foliimS.Fran-cifcus equitabatficutfcriptum ^of/?.Francifcus autein afiiiabat:nbsp;fedfiiperquibttsetiam Apofloli fua veßimenta,0’ fuper illis Dominuiiinbsp;ipfiimpofuerunt.vtficlerofolymamingrederetur.

Si VOS, domine fubtihßime, tarn duld veßro, fuper mel, eloquio,ßmi-Uterafinisvnam aut alteram homeliamdeuotam dtceretis,fi non,ficut Antonq pifces, vocememitterent, tarnen cumauribuspatults, etiam oranbsp;apert a haberent, amp; inclitiatis auribus amp; capitibus annuerent,fortè, etiam licentiati, non recederent. aut certe nonfine ceruidbus applaafiuis,nbsp;amp; alifs mirandis lufibus domum repedarent.

Seddraltudabillo Nouatore obieclum mihi fuit, fcilicet, cum alios nonptrmittamus eße dobltres, qui nonßntpromoti in Acadethia Catho-lica,curigitur vobifiumßc fuperbiamus, qui etiam eßispromotus in Medicina, in Academia bareticalSed ocjiu ei dixi, quid vobifcum eil aliamnbsp;rem, quam cum alijs, quia vos eßis incredibiltter dobltu. Alius enim eHnbsp;tantitm Theologißa,alitu tantttm lurißa, alius tantum Paracelfißa, autnbsp;in oppoßiutn Galleiiißa. Vos autem eßis omnia tres,quiaexcellitisin vno,nbsp;ficut in altero.

Dixit nuper ad me quidam bonus Catbolicus, quod non eßis bent le— äusin Biblijs-.nam ponitis ip Httiuis veßrfs,ileehao inter Propbetas Domini,

8 ÎKOLOGVSjSlVE Ï8.OH1M1TM, mini, amp; quiliem in oräinaria fitcteßione Prephetnrum fopuU Det, quinbsp;urnen fuit Rex impiuiAegjipti.

Sed ego mox obuiaui ei ex Scripturü, dtcens, Nunquid amp; Saal inter Prepbetae ? qui eiiatnfuit Reximpiw. cùmautemilleinflantiamdA-ret, qubd Saul tum adhuc piof fuerit, àquot; quad Séchas Rex plane Ethni-cut, Ego rejpondi,quod nibil nocet,etfi non eßit tarn bonus Btblwus: qttia,nbsp;vt doitares noflri modernt dicunt, Biblia esi Uber barettcoru m : vnde melius effet, quod non effet, quia tunt haretieis fuus liber effet fublattis, amp;nbsp;materia Ittis, amp; non poffènt ampliits babereprobationes.quas tantum fufnbsp;ntuntexBiblqs,fedreuerterenturadgremiumfan^amatrisEcclefta,drnbsp;ita tUe totia confufus abqt.

Eftisetiampoljibifforpliu,quàmSoUnus.Alqeniinbifforias,ficut M.e-diei,in membra amp; compendia anatomizant, vel anathematizant t f«e-fcio,vtrum ell magis redè) vos autem membra conglutinatis in vnum torpus,ficut patet de bifloria Polonica.

Dicunt tarnen quidam Luther ani,qubd natura aberrarit,propter de-feblum quorundam membrorumjamp;produxerit monfirum : quia praci-puos,vt Fulfienium dy fimiles autores optimos,emiferitss-. fed ego reßitiin faciem eù, dicendo, qubdficut vna hirundo non facit ven fie vnusautal-itr omijftis autor non debetfacere Guuerntunc tacuit,ficut vnus mtu.

Et quare,quafo,Dominegloriofe, velletû vos in hocgrauare,tamett U-tenter defudatis cottidie contra Fleuatores lutheranos, qui tarnen funt inconuertibiles,amp;,vt audio,non magmficant veßros laborestfed vnus di-tit,qubdefiis logodadalus,credo,quod eli Hebraicum Latinum, fedvosnbsp;bene fcietis ; alitu dicit,qubd efiù Beflia Cumana, eut ego dixi, quod ipfenbsp;loquitur beßialelatinum, quodego non intellige: at illereffondit,qubdnbsp;ßgnificetaßnum: turn ego fupereum iratus magis,quàm credibile ,dixi:nbsp;Beßia,tuneaudesbuncdicereaßnum,qui eüdoàiu tamprofunde,innbsp;Unguis,in Philofophia,in Metapbjfica amp;in omni fcibili,vt,quotquot euittnbsp;norunt,credant,qubdfeientiaeius fit fine fundamentis.

cùm autem videatû, quodfuis iUis tantîtm irrifibilü, rogo vosebsui^ tatiu'e,velitts illos mijfosfacere, draliquidgrandiusattemptare, quodnbsp;frit,fifuper nodofa ilia quaßionefiripferitis vnum refolutorium.

pertintt

T K û L O G 7 S , S I V E T K. O H E M I V M. P

Pcrrinet atitem ;»ultum ad veflram glsriam, domine fublil'ißime, quiaeßü alterquintus Dollar Cardtnalii,velquaß: Et quia vebifiumnbsp;edl,ficHt cunt Augußina, de quofiripßt quidä magma domima, vt feitis^nbsp;dominemi,(nam Augußinum, aiunt, vosdeuoraffèmagis, qttàm Grego-riia naßer de Arimino)c[üod(3.mxi['gt;Cmsintet:cß:,vt quæfira nouent. Etfî enim vtcunqueinalijsfacerdotibusjabfquediui-ni cultus detrimento, tolleretur infeitia (alias, midomine, vtnbsp;videtà,male mecum ageretur)t2men cùmxdanàRucm Aagufi-i-num ventum fuerit,legi deefle, quicquidignoraricontige-rit. sicetiamprorfui elî vebifium,quteßüallerAugaßinus,etiampro~nbsp;prioveßroteßimonio ,quodel}o!nniexceptioKe maiia. Quisenimeru-ditionemvefirammeUà$ficiret,quàm vosipfi?SicutficriptumeSi: Quisnbsp;hominum fcit,quæ funt in hoinine,nififpiiitüs hominis,nbsp;quieftinhomine,i(/lt;?ff5«feöi«f//«fiw fiieia,qub maioresßiritusnbsp;geritis. Scribità emm in Idotiuü veßris, quodpromtfierità baretico illi,nbsp;Pappo,c[viod velitisin continenti, ot)n btnsventgjTcil bcbacljt/re-étâ.in veftigio,eadem adhuc die, ex Augultino probate, Re-ligionem noftram Catholicam,amp; omnes cius articulos,7«ôi/nbsp;ego nonpoffemprafiare, nifi haberem ad manum Torrenßsnoßri confef- ttieronymiu Ttrrenfisnbsp;ßonem Auguftinianam, Ne itaque aliquid ignorare, aut in quocun-que dubio deficerearbitreminijdebetis vos in bac fiubiiliquafiioncacjusnbsp;refiiluere. Efiisetiamficfatisociofita,quiaefiisnuperfaltusvnta Cano-nicus ,nefici8tamen,anregularû vel irregularis, credo auiem,quod vosnbsp;ficiatis. Rifii menuper quidam Lutherania, quad volueritisfieri Cano-nicia, cùmdoélorquidam nouellut Catbolicus ficripfirit, quôdhodie GeorpmCajfMiirinnbsp;in Canonicorum Collegijs opesaccreuerint, fedpietasnbsp;creueric. Et quod tales omnepropemodumiuguni exeuf-ferint, veterum conftitutionum repagula perfregerint, vtnbsp;hodie vix vlla fpes fuperfit, quôd intra illafepta paulô ar-â:iorisvitæ('vtiRegularisordopræfcribit)reuocaripofsint,nbsp;ita vt veftigia vitæ Canonicæ in ædificijs tantùm amp; nudisnbsp;nominibus hodie maneaiit,

Sed ego dixifitbi ,qubdille autorlaquaturforte de Canonicisfiecnlari-fibus, quad illi fuit magis rifibile, dicens ; quad vnia quidam CatboUcia ^Hertui crantiuii Cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni fie-

Io PB.OLOOVS, SIVEfROHEMIVM.

: • r t- HifioricutfiripfiritjCiuodCanonictufeculariimagisfit monfirum,quant Clericus aut reUgtofus, icteo ego rejjiandi, quod ego bene fciam, quis ell il~nbsp;le dsélor, qui nequeeil bonitt Papißa, neqite bonus Confeßtomfia ,fednbsp;I ^Hinrui Feia^iaede vnuwpartidptum. lUc veïo ampliùscontraueniens dixtt, qabdetiam alijnbsp;(i-in;;,..Ecciefitiib.2. do£loresKofirt irrcfragabUesßcfenttuHt. Quidam enim (cripßf.i^o~nbsp;lunt (Canonici) etiam neccfsitate ôc vtilitate Ecclcfiæ exi-gentc (proprerignauiam) ad ordines promoueri, Suntde-licati,nolentes Ecclefias irequentare. Quidam eorum fe-ptem, nonnulli oéto vel decem, vel etiam plures Canonica-tushabtnnamp;locafcruitorumdetinentoccupatajneqiieipfi.

Cmine.¦ jaemedeeil¦ feruiunt, ncc pcf fc, iicc pcT aüos. Et quod dctetiuscftjiie-NB que per hoc confcientiamfibifaciuntaliquam. Accumulant llic fuit HijfattHS*.nbsp;nbsp;nbsp;pecuniam de præbendis, nec pauperibus, quafi aliquid, lar-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;giunrurjfedamp;negocianturdefuispecumjs.MalèviuuntCa»

noniciEcclehæCathedralis,luxurijsdebacchantes,vndedi» ci poteft de ipfis, quod tota domus ipforum capite deorfutnnbsp;pendet. Difcordantincapitulis, amp; partes fibifaciunt, maxime circa eleâiones,in quibus,quafi nihil, de Deoagitur, fednbsp;fequuntur carnalitatisaft'eâum,non indicium rationis, taninbsp;priuati,quàm Prælati. De fuis redditibusEcclefiafticis émûtnbsp;filijs fuis amp;¦ conlànguîneis poffefsiones. Et fub eorum nomine,emtionum confici faciunt inftrumenta, amp; fie defraudancnbsp;Ecclefias , quia quicquid emitur de pecunia Ecclefiæ, eftnbsp;Ecclefiæ. NifiEpifcopi faciunt eorum voluntates, in capi-tuhs fuis ex malicia amp; contumacia contradieunt ipfis. Etnbsp;quia,quæfuafuntjquxrunr,nonquæChrift!jraiô concor-dantincleftione. EtquiaadEcclefiam non veniunt,com-muniter etiam officium»vttenentur,nondicunt.

,Liber: on»lt; Eeeiefie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qutdamait ! Canonicî tum regurares,tum fecula-

aitiuiir^nneii.co- rcs.iuterfe feftas faciunt, difeordias nutriunt,alius fuper ic,iitexcHßu,cap.2 2. ^jjogpj-æjafùrasambit, nouasinuentionescxcogitant, quasnbsp;loco legitimorum ftatutorum obferuant. Nam quicquidinnbsp;Collegijsautcapiculisflatuitur.communitermagisfapitpe»nbsp;’ Culiare commodum, quàm Dei honorem,vel Chriftianam

Rem-

f K O L O Ö V S , S 1 V E iP R Ô H E M I V M .' nbsp;nbsp;nbsp;' II

Rempublicam. Vna inter reliquas abußones fiibfannanda ( lt; apparetjac mentalem fimoniamfâpit, quod ad intereflen-dum diuinis Canonici non charitate Dei inducuntur, fed ,nbsp;perpecuniam, quampræfentiam vocant, fingulispræfenti-bus diftribuendam alliciuntur. Quæ tarnen diftributio nonnbsp;fit ClericiSjin Ecclefia occupatis,fed ociofis,tanquam di- nrnbsp;gnioribusCanonicis,quilicètàcanendoCanonic! niincu- Kotabcne.-vnt-pentur, nomine tarnen folüm in Ecclefia canunt.

Quid dicam de quibufdam CanoniciSjqui erubuerunt eP fe religiofi, quibus obedientia onerofa, continentia rara,nbsp;paupertas pecuniofa, amp; iugumDei leue Scfuaue, ipfis ama-rumamp;graue. Ideolibcrtatemaft'eâârunt,cumulantescen-fum præbendarum, quo eorum competentia, eflet volupta-tum licencia,amp;arnpliordelitiarum copia, Impetrâruntpronbsp;fe,nonr.egulæ(quampriÙ5perperamobferuarantJmitiga-tionem, fed extinâionem, mores religionis loquentes, ne-faftos honores quæritantes, habitu honeftatis feexuentes, d o m i nr s-amp; nefas vanitatis alfumenteSjtruncatis fuperpellicijs, in chonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|t«gt jbï

ro liantes, vtnefcias,an fint Patres, an Bacchantes,

TIitccamiBeßc dixijjettidäendo,quidii}eredttorum aut triutn te^ ßiitmflet omne verum, nec haberemego,quodpo]Jinjftatim rejpondere,nbsp;prairalotiu rubuißcut Gadus lndi(uf.tandemobuiaitiei,dicendo,qubd,nbsp;prapter plura veftra mérita in Remanam Ecclefiani, deberetü etiam al-tt'us exaltari. Etfeci eum tetum confufum, ex illo tpfofao do{iore,qui etiam hoc [iribit: Quod aliquando in vna quadam Cathedralinbsp;Ecclefia (cuius nomenilleponit) fuerinteligendialiqui Ca- ^luaruiPcb^us-Mnbsp;nonici;amp; cùm. alij fuos nepores,alij confanguineos nomina^nbsp;rent, inutiles plané amp; inhabiles ; ibi quidam illorum, nomi-nauitcapituli afînum.quiaper quindecim annos feruijffetnbsp;Ecclefiæamp;Collegio. SjtidigiturMirum/t etiam vos propter veftranbsp;mérita ad Canotticatum promotteftis, e^ftc tde tacens domutnrepeda-uit.lam,dotnineprofunde,cùin fuis Canoni(us,etficetiatts multùtn ocio»nbsp;fus, non debetis iftitamfuafibtlipetitieni obniti. Videte,nofter Georgiutnbsp;Tonfor.fuit tam negociofuS} amp; tarnen fcripfit vnum benelongum traéla-c inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tum.

IZ rHOLOGVS, SIVE rROHEMIVM. tam, tantum fapcr tres verba : Papapepperit paerum,quamttü quidamnbsp;CathoUci dieunt,qubd ftt vnus plagtfta,quiailla omnia ex Bellarminonbsp;nofirofaratusfit, tarnen nemo haêlenus iUireJfiondereprafiamfit, annónnbsp;vesillud, amp; ampliftSiper ocium veflrumpraflarepoffetii : tarnen dudumnbsp;feciftis vnamprobant, quia tantumfiuper vno vocabuloiuflificationü,amp;nbsp;terminis dependentibus, ficripfifiis ter centum Thefies, ne vna quidemnbsp;minus.Proh,mi domine, fil}ocpotuifiis,tantiimfuperfignificationevniusnbsp;fioliim nominis, quidpofiètis ,fi ad rem vecabuliventum ejjet, credo ego,nbsp;quodfaceretis innumerabilesfuprafiellat ceeli drgattas maris

Vnumadhucreflat,fedquafo jnevelitis/uperme irafci; dixitnuper ad me quidam Catholicw, de quo vos non crederetis, ego nefcio (dixit il~nbsp;Ie) an Piftorius nefter lAagtts aut fatum fit. Qtüa fcripfitin vno quodamnbsp;Itbello Francefarti excufigt;,qubdpeflis cureturpercertaquadamverba,nbsp;quadeFbMagicum, amp; quodin eolibrodtjfutatis, de v? quarundam Itte-rarum,ficut Cabalifta. Item,de Enfoph,amp; de tribus finitoribus,nbsp;amp; quinquaginta portis intelligentiæ , ôc quomodo ab En-foph per tres finitoresderiueturadnoscaufaefficaciæ ver-borum,vtpote, I. Horizon æterniratisinfinitæ. 2. Horizonnbsp;æternitaris temporalis (quod ille dixit, «tn fjuliltn©C^urttfcn)nbsp;3. Horizon mundi fuperfupremi, e^aliafimiliamulta,quaegonbsp;non potui intelligere,fiteruntenimmibipagi Bohemici,ide0 non potuinbsp;vosexcufare. Rogoautemvos,dominecharitatiue,cordialiter,amp;perEn-figt;pb,amp;perfifiitoresveßr0s,quorquotfunt,amp; per emnes portas intelli-gentia vefira,cum omnibus Her!Z.ontibus,lt;iiternit at is,temporalis amp; infi..nbsp;ntta,adecqi(epermundum fuperfapremum, ne velitis attadiariadrefo-lutionem tarn aliftrufit quaftionis, quodfi fcceritis, cum nemo alius idnbsp;prafiarepra/!imferit,verè,quod vocamini, Pifior,imbnbsp;prinseps amp; îdagifter Piflorum

erttis.

Valete Bacchanaliter,

Mus

Mus Exenteratus inci-

HT FELICITE K.

Qjr Æ s T I O,

K.

Si maS) aut aliudquodcunque brutum^ hofliam conßcratam corrodât ^celnbsp;comedatiquarituriannécorpusChriifnbsp;ßi corrodât aut comedatj aut quid denbsp;corpore Chrißißat ?

protestatio.

ON EST ^FTEM HAEC OCIOSA flig, ficut Lutherani intendant,aut etiam ijaidam Do~nbsp;lîar nouellm Cathgltcus nuperfiripßt, quod talesnbsp;quæftiones fint argutiæ fcholafticæ,curiofæ entraEpifiopumsi-magis, quàm tïzz^^iirite'.fedpQtiîtsvtngflndoSto-res dteere tntendÜt,ell quaftio virtuofa, ita cniin valdè acute dißrinjtnatnbsp;qaaftiones Docior charitattuas in Prologe. Suntfinquitille) qua- Stephane Bruiifirf«^nbsp;druplicesquæftiones ; Primo,quædaôifuntfubtilesamp;ftu- ga^up^r^Dcaare^/s^^^nbsp;diofe. Secundo, quædani difficiles funtamp; curiofe. Tertioi» ^uamnbsp;quædain funt ciuilesamp;contentiofe, velpoliticeamp;clitigiofe. heminù.nbsp;Quarto,quædam funt vtiles amp;c virtuofe.Primum genus qnæ»nbsp;ftionum difputatnrin Schola theorica Philofophorum, vtnbsp;in Phyfica amp; Metaphyfica. Secundum genus difputatur comnbsp;muniter,in feholis Mathematicorumfantafticorum. Ter-tium genus difputatur in feholis luriftarum, vtdelitibus,amp;nbsp;alijs contentionsbus. Quartum vero genus vciiiuni Si vir-tuofarum quæftionumjfoletpertraélari in feholis TheOlo-

C 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gorum.

ityiSEXEitTERATrS. gorutn,quia ibi fempcr vtilia admorum ædificationcfn,amp;nbsp;adconfequendam beatitudinempertraöantur.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et/i lt;tutem ilia qutflio magis vidtr't paßtt diffictlii amp;curiafa.quant

vtil;s virtuofa : tarnen cùni dailores nefiri tant maltum defudarint in ea,non videturid concedendum Seliarijs ,fedtenenda erit (entra eosnbsp;Srulifei' vieißtpra. dtßinllioDoäorK illuminati, quiatt: Duplexettcuriofitas. Vi-tiofa amp; vitanda.qua aliquis fic eft curiofus. quod quærit ali-quid omnino fupcrfluum, amp; de quo nulla certa refponfionbsp;dari poteft. Alia eft curiofitas virtuofa, qua quis nobilitatcnbsp;anuni occulta inquircre nonattædiatur, EttalemeJJequaßtt^nbsp;Hempiopeßtani.quiidttbitat?

ad Q^ßionem.

autem tenendafunt qaadam diflin^iones-.namquibenedi-ßinguitibenedocet. tletandumergOjCumquttr'itur,ancerptis Chri-gruiifer ^.Stnt.diß.i}. ßt defittsdat tu vcntrem inurts, qubddißerant, alaue, vtenu amp; venter.

I ¦ a Namvtdolloresnoßridicut,yentcreü.,Giaicibosdis,critiS(mit-Et,a:gt;t Caluinißt.gutn , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ rinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° n ' r

dcvtramctrfari)Chri- tit HÜ iingulas pavtcs corpoHs, amp; cft lila pavs, qusE cft afUH-fiiprtfinüam ifacrt Jq infimo vfouc ad inguinem. Aluus eft illapars interior, tur,iaiubußbemi», quæ non videtur, in qua reponuntur lordcs. Vterus veronbsp;pertinetadmulicres, inquoponunturinfantes.

fuichr't. Notandum deinde, quodtraijcere, idem eft, quodintra proijcerc.

Notandum præterea,quôdmuscapiturduplicitcr. Vno •Acute,nbsp;nbsp;nbsp;modo idem eft,quod terra,amp; dicitur ab humo,amp; fic non ca-

piturhic. Alio modo capitur mus, vteftanimalpufillum, quodabhumoreterrasnafcitur. EtdicuntPhilofophi.quodnbsp;tale animal non bibit, amp; fic capitur hîc.Notandum infuper,nbsp;quodedere.comedere, amp; manducare difterunr. Nam ederenbsp;Eruiifir^. Seilt, elifi.p. eft totalitetederejamp; vorare, vclturpicer comedere, fine ma-W-'-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fticatione, Comedere autem,fignificat,cumalijsturpiter

comedere, nec differt ab edere, nifi quodfocietatem habet. Hoce^remaeiinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mauducarc Ycrö eft honeftè comedere.

s«'- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quad

MFSEXENTERATFR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!/

^uaävers nu»c aä ipfam quitßionem att'igt;iet,dBnores noßri d'tui-^ dunt fein daos. Quidam eniwarguunt, pro'.dicentei, qticdßc.alii argu-untcontra,dicen[es,quodtton.

Trima opinio.

Q vidant negant murent comedere corpus Chrißi. Et in ea fententia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lombafdift

eil Magißeripfe,quidicit: Illiid etiam fànè dici poteft.quod à brutis animalibus corpus Chriftinonfumitur, etfividea-tur.

Doctor SERAPHiçvsait: Vtcunq;muniaturhxc^quot;^'quot;^''®J‘’^*j^*-opinio f quod corpus Chrifti delcendat in ventrem mûris) Ht ciaßddx vifit tarnenpiæaures abhorrentaudire.quôd in ventre murisjvelnbsp;in cloaca fit corpus Chrifti, quamdiufpcciesibi fubfiftant.nbsp;Propter hoe eft aha opinio, quod corpus Chrifti nullomo-do defcendat in ventrem mûris. Et hæc opinio (inquitillc)nbsp;communier eft, houeftior, amp; rationabilior.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;euomuerunt.

Et hu 'iufmodi blajf he^

Et Videturprima opinio nimis ampla (ait doâor «S ille^ qnæ dicit» qiiodderertur corpus Chrifti,quùu/que fpe- (vontranpubpantta-cies deferantur, quia tune amp; mus in ventrem traijeeret, amp;t innbsp;cloacam defeenderet, quod aures piæ abhorrentamp;, fi dice- conJf'Uttnt.nbsp;remus, hæretici Si infidèles deriderent nos amp; irriderent.

P EL BAR P VS DE Temessvva R.Diccndum igitur (inquit ille) quôd verum corpus Chrifti manet fub uuarUb.^.Rofarijva^nbsp;lpeciebus,in orevel ventre bruti,(fcilicet fecundùm opi-nioncm Thomæ) magis enim abominatur Deus peccato-rem, quàm creaturam irrationalem, quæ peccatum non fecit, fed fumtum à peccatoribusverèfumitur; ergo à fortiori, amp; à brutis. Nam fi corpus Chrifti mittereturad locumnbsp;immundum,non propter hoc defineret ibi cfle corpus Chrinbsp;fti,quamdiu manerentIpecies.Ergofimiliteramp;hîc.Sedhui- PHbartM.ßueojbBai.nbsp;us(fcribit ille ampliùs) contrarium tenet S.Bonauentura,nbsp;videlicet,quôd non,quia Chriftus non eft fub illo Sacra-meiito.

16 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;},iVS EX’E'^TE^ATV S

mento.nifi eatenus,quateniis eft ordinabilis ad vfum huma* num,id eft,ad manducationem.fed ficut qiiàm cito mus ro-dit,ira tam cito inhabilcmfacit, amp; Sacramentumefié definit. Et hæc eft opinio coniinunior amp; magis pia.

Gicffatn, deconficr. Glofffi tti üemts Grattant ; Nee dicendum,quód mus fumac corpus Domini. Stacinienim definit cfleSacramentum, exnbsp;qnoabeotangitur.

Angelvs de c l a V a s I o : Nunquid.fi muscom-edit illas fpecies,tranfibit corpus Chrifti in ventrem eius ? Refpondeo.S. Bonauentura fait^ Quidam dixerunt,quódnbsp;fic, per rationem fuprà diólam ; fed alijsvidecur,quod non,nbsp;quia Chriftusnon eftfubilloSacramento, nifiquatenuseftnbsp;ordinabilis ad vfum humanum, id eft, ad manducationem,nbsp;amp; ficut quam cito mus rodit, ita amp; tam cito inhabilem facit,nbsp;amp; Sacramentum efie definit, amp; hæc eft opinio communier,nbsp;fecundùmBonauentiiram,amp;magis pia.

Raimvndvs i«sajMffj«/lt;i.-Tcrtiuscafus. Si animal bru-tum tangeret hoftiam confccratam , amp; comederet ipfam, vtrùm tale animal comederet verum corpus Chrifti ? Re-fpondeturfecundùm B.Innocentiibquôdnon,quia quàmnbsp;cito mus vel ahquodanimalbrutumcomedcret, tunc definit ampliùsefle corpus Chrifti. Et rurfus: Nunquid anima-liabruta, ficut mus amp; canis, amp; fic de alijs, pofftint reciperenbsp;corpus Chrifti ? Et arguitur.quôd non; Quia fi talia reciperent corpus Chrifti, vel reciperent ad faluationemvel ad da-nor patet, quiacorum animæmoriunturcumcorporibus,nbsp;Ergononaccipiuntadfaluationem. Necaddamnationem,nbsp;exeademrationc.

Etpaulopo^l-. SedS.Innocentiusdicit,quôdanimaliabru-ta non recipiunt Sacramentum,quiaquandotaliatangunt Sacramentum, tune ibi non manet corpus Chrifti, fed Deusnbsp;gloriofus ex fua cunâipotcntiatransmutât corpus Chriftinbsp;in fpeciem panis,ex contaftu animalium brutoruæ,ficutnbsp;per

M F S E X E N T E R X T F S.

per eins potentiatn , transmutât fpecicm panis in corpus Chriiù. Et fie ibidem non cft aliud,nifi panis.

Taceo iam altos,Innoeentium gutem3. Potttificetn Remantimprater- imwccKt.ub.j.iteoffi. «tf nondebee.quidehacguafiioneßetenet: Si modoquæratur,quidnbsp;amurecomedatur.vel quidincineretur,cum Sacramentumnbsp;crematur ? Refpondetur, quôd ficut miraculosè fubftantianbsp;panis conuertitur in corpus Dominicumjamp;incipiteflefiib cMeifaftrCm.nbsp;Sacramento : fie ipfa quodammodo miraculosè rcuertitur, ‘nbsp;cum ipfum corpus Dominiciimibi definit elle.

Secunda opinio,

I'S! contrariam autetn cR alia opinio dicentium ,qttid mut ,canis, aut fus coniedenskoßiam confecratam, corpus Chrifii comedat.

Al-EX A. a DTS. K DE ALEs: Prima opinio,quæ dicit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«.

quod corpus Chriftidefertur, quocunquefpeciesdeferun-tur, vt in ventrem canis velfuis, vel inalia loca immunda, videturvera. Saluoenimefiefpecierum, non definiteffe Sacramentum,nec Chriftus fub fpecie.

Etrurfus: Sicanisautporeusdeglutiathoftiam confecra-tam,non video, quare corpus Chrifti non fimul traijeeretur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'•

in ventrem canis velporci.

\tem: Quidamdicunt,vbicunqueponanturfpecies,fiueiJem.vUfifri. in mundo loco, fiucinimmundojfiue in ventre mûris, quôd ¦nbsp;ibi eft corpus Chrifti. Et in hoc non derogatur corpori Chri*nbsp;fti, nec Sacramento.

Similiterrü O M. A s de a Q_y in o:Qjfidâdixeriint,quôd quamprimùm Sacramentum fumitur à mure, vel àcancjde»nbsp;finit ibi efi'e corpus Chrifti amp; fanguis eius. Sed hoc derogatnbsp;veritati huius Sacramenti. Dicendum ergo,quod fi mus,aucnbsp;canis,hoftiam confecratam manducet,fubftantiacorporisnbsp;Chrifti non definatefle fubfpcciebus,quamdiulpeciesilla:nbsp;manent. Sicetianifiproijcereturinlutum.

Idem

tg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MVS EXENTERATV s

Iz/ewrf/jJi:Circahoceftduplexopinio. Quidam eniin di-cunt, quôd corpus Chrifti non manducetur à brutis, ira quod in ventrem traijciatur,eô quod Chrifti corpus non eftnbsp;fub illis ipeciebus, nifi prout eft ordinabileadvfum huma-num. Ex quo autem fpeciesdefcenduntin ventrem mûris,nbsp;non poflunt ordinari ad vfum hunranumiideo definiteflenbsp;corpus Chrifti. Sed hæc ratio non valet,propter duo. Primo,nbsp;quia fupponit falfum. Cùm enim ipecies,traieâ:æ in ventrem, non ftatim efle definantjpofTunt adhuc de ventre animalis extrahi,amp; in vCumi venire. Secundô,qüiaquamnisali-quidordinatur ad vfum aliquem, non tarnen oportet, quodnbsp;efle definat,quando quisvtieononpoteft. Ideofecundnmnbsp;alios dicendum, quôd verum corpus Chrifti inaneat adhucnbsp;fub fpec Jcbus, à brutis ore acceptis, amp; in ventrem traieftis.

Stephanvs Bb-vlife r; Ali qui dixerunt,quôd corpus Chrifti in illis fpeciebus continetur infeparabilitcr, quamdiu funt Sacramentum,amp;ideodicunt, quôd coipusnbsp;C H R I s T I eft fub illis ipeciebus in ventre mûris, quamdiu funtiilæ fpeciesin farinapanis,amp;iftaopiniomodôte-netur,amp;eft fccurior.

Aliaautem opinioeft, quôd corpus Chrifti nullo modo defcendatin ventrem muris,fedquando mus incipit rodere,nbsp;tunc Sacramentum efle définir, amp; corpus Chrifti in fubftan-tiam panis redit. Etfimiliter dicendum eft,quando proijci-tur in cloacam vcllatrinam. Sed ifta opinio modo non te-netur.

M A R s IL1 v s : Primo notandum eft, quôd hofti-am confecratam fumere poteft brutum. Sumeret autem brutum corpus Chrifti realiter, quia ilia fubftantia, quantnbsp;comeditieft corpus Chrifti.

EtpauibpoH: Tribusmodispoteftaccipicorpus Domini. Primô realiter, fecundô facramcntaliter,tertio fpirituaJiter.nbsp;Realiter, vt à bruto, amp;c.

lU C IP I T P ELI CI T En.

Bvkgensis : Mus,hoftianicomedcns,fufcipitcorpus iohMne!di!Buriigt;,dc C^hrifllnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cufiod.Euchar.cap.i«.

Concilium Arelatenfe, citante Gratiano : Qui bene non cufto- Grdt. deconfecr. difi.i. dicrit facrificium,amp;mus vel aliud animal coniederitillud,nbsp;4o.diespœniteat.

Glossator; Etfi priùs dixerat, non dicendum,quôd GiDpit.decinfcc.diß.2. mus fumât corpus Domini, tarnen ftatimaddit: Si tarnennbsp;dicatur, quod fumat,non eft magnum inconueniens, cùmnbsp;fceleratifsimi homines iftud fumant.

Dvrandvs deS.Portiano: Competîttamenbruto,amp;an- DurandutOts. p^rtu-gelo cuicunque,bono vel malo,fpecies facramentales fume-re, amp;per confequens ipfum Sacramentumjicètaccidenta-liter,quia cùm corpus Chrifti fitfubfpeciebusexviconfe-crationis, manentibus fpeciebus confccratis, manet amp; corpus Chrifti, amp;fumtiseis,fumitur corpus Chrifti, per acci-dcns; licèt quidam erroneè fênfcrint contrarium, dicentes, quod corpus Chrifti eft in hoc Sacramento,prout ordinaturnbsp;advfumhumanum. Exquoautcmfumunturtalesfpecies ànbsp;crcatura irrationali, ampliùs non ordinatur ad vfum huma-num, vtpote cùm fint in ventre mûris, vel cuiufcunque alte-rius animalis,amp; ideodicunt,quód ibi definat elfe corpusnbsp;Chrifti. Sediftud eft falfum.

Fr A N c I s c V s Mit^ronû : Quarta difficultas eft, fi ver-mis fpecies panis comedat, vel fortilegijs applicetur, nun-quid corpus Chrifti à fpeciebus recedit? Ibi dicit vnus do-â:or,quôd non manet,quia non applicatur vfui,ad quem or* dinatum eft. Scd contrarium mihividetur, amp; dicitur, quodnbsp;quamdiu fpeciesibi manent,tamdiu manet etiam ibi corpus Chrifti.

Pet,rVsdepalude: Secundaconclufioeft,quodbrutum pctrutdefaiudejib^. poteft illud Sacramentum fumere, quiaeius effentia eft ma- sent.difi.). qutfi. i.nbsp;tcriæ confecratio, quam brutum verè fumit, quia verè man-ducat fpecies, fub quitus verè eft corpus Chrifti. Et dato,

D a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod

MVS EXENTER^TKS

quod propter hoc reddantur inhabiles ad vfum hominis, propter quem funt, nihilominus non propter hoc definienbsp;ibiefle corpus Chrifti,ficutper hoc quod aqua congelatur,nbsp;nondefiuiteflebenediéla.

De Antonino Archiepifiepo Florentino,quodeiu/tieiii cum Paludano opinionûfuerit, infra fito locoamplitis dtcetur.

HtrueMHe RV E V s : SactamentumEuchatiftiæpctfici-turinconfecrationematerise. Ideoquicquidfitillud.quod fumit hoftiam confccratam, fine intendatfumerevtSacra-mentum, fiue non, fumitid, quod v e r e eft Sacramentum.nbsp;Et ibidem. Si hoftiafureiitur à bruto,fiueàquocunque alio,nbsp;verè fumitur corpus Chrifti, prout habet elfe in Sacramento.

Gerson in Compendia Theolo^ia de Sacramento Eucharißia: Ad fccundum, fcilicet, vtrùm ( corpus Chrifti) in ventremnbsp;vadat: Diciturfecundùm quofdam,quod,dum.eftin oreadhue,prüfens eftfubillisfpeciebus. Sedftatimcùmglutiturnbsp;corpus Chrifti, tranfit in mentem, amp; fpecies iliac panis Si vi-ni in ventrem. Ahj,quibus magis credendum eft,dicunt,nbsp;quod (corpusChrifti)intratin ventrem,amp;ibi tamdiu re-manet,quamdiu fpecies illæ funtincorruptæ. Et, cum fpecies ibi effedefinunt panis amp;vini,definit etiam ibi eftecaronbsp;amp; fanguis Chrifti. Q^od etiam contingeret,fi in pyxide (fi-militer auteniamp; in ventre mûris aut porei) perdiutinä^con»nbsp;feruationemcorrumpercnturamp; perirent fpecies illæ.

IdemconiraFloret.firibiti BrutumfumitcorpusChrifti per accidens,quiafumitillud,inquoeft.

Gabriel b ie LîQuodbrutumfumensfpeciesfacra-* mentales, non fumat corpus Chrifti, non tenetur à doflori-bus.

Cui etiam ajfentiuntur Magißrinoflri Parifienfes,qui,dum fuam fene tentiamdeMagißo, firibente, qubdcorpm Chrißiin EUcharißiananfu-matur abrutit,référant fdicunt : Hîc Magifter nontenetur.

Gabriel

MVS EXEltJTERATVS.

Gabriel rarftu firibit : Per nullam tranfrnutationem faétam c^tritna, circa fpecies facramcntales,definit efic corpus Chrifti fubnbsp;eifdem,amp; fanguis eins,cum qua manet fubftantiapanis amp; vi»nbsp;ni, fi non fuiflet facta confecratio, Et,quandocunque fitnbsp;talis rranfmutatio fpecierum , quod per earn corrumpiturnbsp;fiibftantia panis amp; vini, fi non fuiflet fada confecratio, tunenbsp;definit eflecorpus amp;fanguis Chriftijfub illis fpeciebus tranßnbsp;mutatis. Et hoc veritatem habet, fine fpeciesillæfnmanturnbsp;ab homincjfiueà bruto.

Thoma, Alexandrifó' Richardi, no»filtini Thomam Bonauentura opi~ nioni opponit,eamque réfutât,fed addit etiam : Inter omnes hasnbsp;(quarum quinque pofuerat ) opiniones, opinio Alexandri,nbsp;’rhomæ,amp;Richardi videturverior,amp;communior. sicetiam idemvUßipri.-iea.st.nbsp;alibi pluribus in banc fententiam loquitur.

Et cum Richardi eandem opinionem ejfe dicat Gabriel, ciirn Alexandri (irThonja,videturetia)}tillaponenda,qu£ficfonat:Corpus Chri- /?ichardtii^in Sent, fti verum , fub fpecie realiter contentum, funiitur, fed ficnbsp;fumtum corporaliter non mafticatur, tarnen nifi fpeciesnbsp;tamdiu in ore mafticentur, quod per digeftionemfibi fa-âam jCorrumpatur in eis forma propria, fed defeendatinnbsp;forma propria in fl:omachum,corpus Chrifti in ftomachumnbsp;defcendit,perdefcenfum fpeciei,fub quacontineturjquam-diuinea fpecieiformapropriaferuatur. Sicilië.

Quamfententia ideoponere volui,vtvideatts,qubdetfineccanis, nec porei,aut mûris meminit, tarnen eandemillius efte dicitfententiam cumnbsp;Thomaöquot; dlexandro,quia dicit,j])eciebus manentibtis integris amp; defeen»nbsp;dentibus in ventrem hominis vel bruti, etiam corpiu Chrifti in ventremnbsp;velftomachum eius defeendere, in qua opinione, ciimftntplerique omnesnbsp;Sententionarij,Summifta e? Spermologi,fiue Sermocinifta amp; Poftillato-res,fequitur,plerofque omnes exdocloribusnoftrisftatuere,qubdmus,nbsp;comedens hoftiam confeeratam, corpiu chrifti comedat, amp; in ventremnbsp;feu ftomachum traü(iat,dequarecopioftùs Gabriel lell.S4:fuperCan,nbsp;Mijfe.

22 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MVSEXENTERATVS.

I4m qüb ftif vertat»,domine cordtalißme, vnus affirmai, alter ne^ah Vttuiait,quodßc, alter,quod non, (um autemcotttradilloria,vtßc,veri-ficarinoNpoßint, cut eredam?

Doilor naßer Seraphiem dicit quidem, quod fua amp; Magiftri fen-tentia eftcommunior,/êlt;/ilt;i negat Gabriel, ó'firibit, quod fua Sc Alexandri, Thomæ amp; Richardi fit communior : imoßcribtt»nbsp;quöd altera (SeraphiciDoäoris)fententia, tanquam hære-tica (audite quaß) domine mi) tanquam hæretica ( inquir dominus Prsepofitus ) fublata, contrarium eius teneatur abnbsp;Omnibus.

Binoutnr.iib.^. Sent. Dicit etiaiH Scraphicus ille do£lor, quod fua fententiaeft hone-^GabMiea% fufer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;videtur,qubdßc : fed in contrarium eU:, quod Bielusferibit,

Can.M,ff,.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quodjfuaamp;Thomæfententiaeftveriorj^«o»»o(/fligjf«j-ia4lt;i/-

terahoneßior,annehoneßumeffiepoteit,quodnonellverum?

tenauint. vbi.fupra. Stc ctiam »efito, a» eil veftfimile, quod ait, quod fua amp; Magiftri fententia fit rationabilior, cum argumenta in contrariant multinbsp;pluresadaffienfummouerint. Multimintisfiio,anellThomafententianbsp;fecurierßeutBruliferargttit: mihi cert'e,»iß eßet hareticum.fecuritts vi-deretur, dicere, quod non comederet corpie Chrifl'i brutum ; quia Sacra^nbsp;menta debent eße ordinabilia ad vfum hamanum,vtBenauentttra,amp;nbsp;quieum illofentiunt,affirmant,fed ne Lutheranüconfentirevelle videar,nbsp;taceg,timeo enim banniri.

quot;^rïorùpartis Argumenta,

P Qnam autem vtriufque partit doltorum rationes, vt vos iudicetif, vtriusnant argumenta ßnt magif rationabilia,aut irrationabilia.nbsp;^ui Magißrum noßrum Lombardumfequuntur,itlipriniùm auterita-^nbsp;temeius opponttttt,dt qua egopoßeaplura.

Tbew hb. 4. Sent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D«n(ie4r^««»f.’Si mus comedctet cotpus Chrifti,autcom*

ederetfacramentaliter.autfpiritualiter: Sed ncutrohoruin modorumeomedit. Ergo. Maiorpatetexfufficientienu-meratione. Minor probatur, non facramentaliter :

era-

MFS EXENTER4TFS.

cramenta tantùm creaturæ rational! funt tradita : Sed talis non eft mus,aut quodcunque brutum. Ergo,nec fpirituali-tenquiaMvs non credit.

Tfrtièßc arguant: Si mus baptizaretur in nomine Trinitatis,nihil rcciperet magis, quàm fi in aqua fimplici lauaretur: quia non eft fufceptibilis Sacramenti: Ergo à pari,inEucha-riftia non plus fumitj quàm fi comederet fimplicem panem.

Qturto dicunt: Corpus Chrifti noneftin Sacramento,nifi quatenuscftordinabileadvfiimhumanum.fcilicetmandu-cationem:exquoautem in ventrem mûris defcendunt Ipe-cies.non pofluntordinariadvfumhumanum. Ergo définitnbsp;ibi effe corpus Chrifti.

T L/i autefn,qui contradicunt hù, reßondent adpßtmum argumentum, quôd Magifter loquatur de manducatione facramcntali,nbsp;nonautem deaccidentali:vel, quôd loquatur fecundùm ali-amopinionem. Pofletetiamadditertiarefponfiofufficiata,nbsp;ex Gabriele,quôd Magifter hîc non tenetur.

Adßetandum Argumentum reßgt;.ondent, quôdreâèarguaturde BoiiaHent.vhifupr». eo,qui Sac ramentum accipit,vt Sacramentum:fcd quia musnbsp;tantùm peraccidens accipit,vtpote accipiensid.inquoeftnbsp;corpus Chrifti, amp; vtcibum naturalem,ideanenpreceditArgumentum.

Ad tertium dicunt ifi»,quodhoc,quodeftSacramentuinin Baptifmo,eft aliquis cffedus induftusin recipiente,cuiusnbsp;creatura irrationalis capaxeflenonpoteft,amp;ideo creaturanbsp;irrationalis Sacramentum Baptifminonrecipit,neque pernbsp;fe, neque per accidens:fed Sacramentum Euchariftiæ confi-ftitin ipfa materiæ confecratione, amp;ideo poteftcreaturair-rationaiis cam accipere,non per lè,fèd per accidens.

Adquar-

MFS EXENTES4TFS.

idcmvbifufr't. Ad qu/trtuni rejpondent dupliciter: primo, quod præfupponat ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;falfum:cùmcnimfpecies,invcntreiTimuristraieâ:ç,nontta'

¦fioc est vnum notabi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rr fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• i • i’ inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zy' *nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i *

timeßedefinant,velinaliudconuertantur,poßuntextrahi c^Thtdo^ia. exventreaniinalis.amp;adhucinvfumvenire. Deindeetfiali-ud ordinetur ad vfumaliqucm, non tarnen oportet, quodnbsp;eße definat,quando quis eo vti non poteft.

a^lteriiispartis Argumenta.

QVicquid fumit fpccies iäcramentales, fumit etiam id, quodeisinfeparabiliter vnitum eft. Sedmusfumitfpe-cies facramentalcs. Ergo etiam id, quod ißis infeparabiliternbsp;vnitum eft, quod eft corpus C hrifti.

Deus magis rcFiigit pcccatorem, quam creaturam irrationalem, in qua non eft, nifi quod Deus in ca fecit, qui folus culpam nonfecit.SedcorpusChriftiàpeccatoribusverèfu»nbsp;mitur.Ergoamp; abrutis.

Si non minùs eft corpus Chrifti cum fpeciebus,in vafe polluto,quàm mundo, inconuenicns eßet dicere,quôd nonnbsp;eßet cum fpeciebus in ventre mûris, aut bruti. Sed prius eft.nbsp;Ergoamp;pofterius.

Simuscomedit hoftiam confecratam,quod non eftne-gandum, quia patet per experientiam, turn aut fubftantiam comedit,aut accidentia; fi fubftantiam, ergo corpus Chrifti,nbsp;cùm ibi nulla aliafubftantia fit:fi veto eomedit accidentia,amp;nbsp;ibinulla accidentiafînt, finefubieélo, nifiquamdiueftEu-chariftia,fequitur,quodmus,comedensaccidentiapanisamp;nbsp;vinbcomedat corpus Chrifti.

C Ed qui centrartAtnJêttfentiamfequantur,reJIgt;e»dent etiam ad illa at' gumcut a.

ji(i;ij'tf«a»î:Quôdverum fît argumentum, quamdiu fcift-cctillæ fpecies habent rationem Sacramenti. Ergo.

^d

ars exenteeatvs'. 2/

Adfecundumdicunt: quod duo fint in peccatore» natura 8c culpa, quod etfi Deus culpam deteftetu.r:non tarnen oditnbsp;naturafn,quam fecit,imo in tantum diligit.quod paratus eftnbsp;remittere peccatum.fi ipfe confentiat. Et quamuis mus nonnbsp;peccat : tarnen homo, licet peccator, ratione habilitatis na-turalis.magis idoneus eft fumere quam mus,neque vnquamnbsp;peccator ita vitiat vel corr umpit naturam rationalem, quinnbsp;fit nobilior quam irrationalis.

Ad tertium de vafe immundorejpondent, quod non eft fimile, quia pollutio vafis non aufert habilitatem Sacramenti adnbsp;vfum, ÔC per hoc non aufert, quin fit Sacramentum, amp;itanbsp;nontollitcontentum.

A d qaartutn arguunt : V el comedit accidentia, quæ funt vir- 4. tute fupra naturam pofsibilia,conuertiin fubftantiam : vclnbsp;quod comcdit fubftantiam panis,quæ reuerïà eft,poftquamnbsp;mus incepit rodere accidentia.

Videtiitrga,domine mi,qaomodo dolores noßri interfe ratisnil/us litigiöse pugnent ,fiqi(emutuofuü rationib su marient,ßc, quod ego non fiio.csti debeam credere : videntur tarnen mihi Thoma rationes magii ra-tiostabiles, autfi Bonauentura etiam diet debent rationabiles, turn Thoma dicenda erant rationabilißsma.

Id ego alqs quatuor argumentuprobabo, qua ex dofforibus noßristt-iamdepromtafunt.

^rimum Argumentum.

corpus Chrifli manetcufnßteciebtu ßtcramentalibus, etiam/îproqci-^antarinlocamimmundum,amp;vtdolloresttofiridicunt,inlütnm, latrinam vel cloacam,erM»j manebiteorpsu Chrißi (um ßseciebut fa-cramentalibus in ventre murü,quia non videtar snagü inconaeniens. Sednbsp;primant ellßc,crgo amp; fecundum. Maiormanifeflae^. Minorprobaturnbsp;osnnibusdocloribusnoflris,Thomißii,perfi,seraphicä,exabßurdotö’exnbsp;fonßequenti,qued non negant Them'ßa.

Tht-

Mrs FIENTE R\4 rr^.

4. nbsp;nbsp;TftoW4f dfr.quodproijciens corpus Chriftiinlutuin,mag?tf

Sint, diß.n.qunfl.s- peccet,quàinpeccatorilludfumens,qui3magisabutiturSalt;’ cramento.

Secundum Argumentum,

QVicqHideuomitur,fuit inßomaeho,corpus Chrißieuomitur. Ergo, MaioremproboauteritaîedoélorüSeraphici,quißribit: Nonnbsp;enimvomitur,nifiquod traijcitur. Et Glojfa 4if: quôd benenbsp;Ipecies defeendunt in ftomachum, aliter quomodo euome-rentur. similiter GabriehQ^dNero euomitur in ventre* ad tempus fuit,.

Mint^

w

if

iiinorem etiitmprobs, j. autoritateBeda, citanteGrat'tano ; Si quis Betu Pregt;tjterin/gt;x^ (inquit) per ebrietatem aut voracitatemEuchariftiam euo- '’ßTanß'cr.dißj.c.nbsp;muerit,4o.diespceniteat. ^.Gabrielit; Sieijeiturpervotni-5^?««nbsp;turn, amp; difeerni poffiint fpecies panis . ab alijs cibis fimulnbsp;einifsisjamp;fumipoteft fine naufca.amp;periculovomitus itéra- ‘ 'nbsp;tbtunc debent fiimi, fient verum Sacram en tun^ne ampliornbsp;fiatirreuerentia Sacramento,perincincrationemfcilicet. Sinbsp;autem funt naufeaies,honorificerccondidebent cum alijs ^icolatu ds OrbsKii^nbsp;reliquijs. s.NicolaideOrbellts: Sialiquis Euchariftiam vomat,

^eli de Clauafia; Si cuomatur Euchariftia per ebrietatem aut T tigtapbo voracitatem,laicus 4o.clericus vel religiofus per 70 .Epifeo-pusautem j)erpo. dies pœniteat. Si vero per infirmitatemnbsp;euomuerit.per 6'o.dies pœniteat.s-B-aimundi: Notandum^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s»^

quod quicunq; euomitcorpus Cnrifti, illepeccatmortali-ter, amp; licet aliquis exmagnainfirmitatceuomit, tamenpoft coRualefcentiam,debetpœnitereper 7.dies,inpane amp;aqua.nbsp;idem ibidem : Si ex cafu euenerit, quodinfirmus fumeret cor-pus Chrifti,amp; deinde euomcret,vel expueret.tuin facerdosnbsp;debet ilium vomitumproijcereinignem,vêlinaquamfluennbsp;tern, amp; hoc verum eft, fi fpecies panis confecrati non appa-rentjfiautemapparerent,debet facerdos illam fumere, velnbsp;in loco confecrato firmiter cuftodire. lt;5'. Iohannis ànbsp;vomitum ? R. Reuerenter recolliganturipecies panis, fi difeerni poflunt,amp; reponan tur in facrario, vel fumantur ab ali-quOjfi faltcm effetaliquis ad fumendum difpofitusabfquenbsp;naufea,amp;ea,in quibusinuenta: fuerinr Ipecies, comburan-tur, amp; cineres in facrario reponantur,

Hine etiam quæftio ilia eft, fi corpus Chrifti dari debeat^'y'»’«»'^'«»»^«’»-înfirmofacientivomitum,Etre{pondetur,quôdnon,fedfa-”’“^‘’‘^^'^’^‘ cerdos debet ipfi folummodo oftendere,amp;dicere,vt credat,nbsp;quod ibi fit corpus Chrifti J turn corpusDominimandu-cet Et eft de hoc vnaquædam mirabilis hiftoria. Quidam

îS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MJ'S exenterâtfs.

£gt;lt;ƒ«gt;«/lt;«,yjmsM J», habens magnamdeuotionemadSacramentum.amp;romnîdîe, fialiquomodopotuitjaudinit integram Miflam. Sedcùmnbsp;niori deberet, amp; propter vomitum communicate non poi^nbsp;fet,amp;:deeomultumdoleret,petijt latus fuum fibi Iauari,amp;nbsp;in panno mundifsimo corpus Chrifti fupcrponi, quo fadonbsp;pannus paulatim corpori Chrifti cefsit,amp; moxvbi corpusnbsp;Chrifti nudam cutem iftius hominis tctigit,vfque adcor,vi-dentibus cundis,penetrauit.

T^enïum Argumentum,

QVicquidemittiturperfece)Jam,aHteàfuitfnftomathe, Sedßetlf cam corpore Chrißi. Ergo.

Decnfecr.äiß.2. Mittoremprobo. ExDecret’.citante etiamEonauentar^: Qiiire-cotpotis Dominicijquæ in facrario rclicta funt,con» iiiß.,3.qu,ß.2. fumunt, non ftatim ad communes cibospercipiendoscon-ueniant, ne putcntur facræ portioni mtfcere cibum, qui pernbsp;aqualiculos digeftus,in feceflum effunditur. Ethocnendicerent , nißputarent ,qabd corpus Domini defienderet in ventrem, amp; ef.-flt;^«deretarperfeceJßim.Etlohan.dclaptdc : Quidagendum.fiquisnbsp;diibioTum caß.6, dtt- poft fumtionem,ex infirmitate ftatim emitteret per feceft.nbsp;fum quod fumfit? R. Recolliganturfpecies,amp;fiat ficut innbsp;præcedenti dubio,hoc eft,vel reponantur in facrario fpe-cies panis, fi difcerni pofliint, vel fumantur ab aliquo, fi lal-Vide etiam infra aliud temadfitaliquis ad fumendumdifpofitusabfquenaufea,amp;nbsp;^^*9 quibusinuentæ fuerintfpecics, combutantur, 8c cins-res in facrario recondantur.

Quartum Argumentum,

Diabolus comedit corpus Chrißi: tunc amp; mus, Sed prias eil. Er-'^gpö'poßerius.

Mint-

M-VS EXENTERATVS.

MttteremproboautoritateDurandi,quifcribit: Quod tam mala DHYOtid./uptr quàm bono angelo conueniat,fpecies facramentaleSjamp;fic^'”'''^'^ ’-^quot;'’-^'^'nbsp;ipfum Sacramentum per accidens, fumere, ciim corpusnbsp;Chrifti vi conlècrationis fit fub Ipeciebusiyis: amp;mancnti-biis fpeciebus confecratis, manet 8c corpus Chrifti,amp; fumtisnbsp;eis, fumituramp; corpus Chrifti per accidens.

O« autem valere debeant ißa doSorum noflrorum argumenta, vos dicite,qui eflis acutus magis quàm mille artifex. Ego interim de auteri-tatibus doäorum fuprà tailorum, eas interfe conferendo, aliquid dicam,nbsp;an forte melius patcat ex eo,cuißt credendum.

COLLAriO -DOCTORVMiETAF-

TOJtlT^TES E O R K M E T P R I-mo illorum, nbsp;nbsp;nbsp;dicunt, quod^tts tugt;n comeda,t cor-'

Chrißi^

ttiTER EOS ae.gvvi;t,q^vod corpus Chrifii à mure nequaquam comedatur, eR in-primis Fetrus tile , non quidem Apoßolus, fed diciusnbsp;LoM.3AVirgt;vs, Epifcopus oltm Farifienfts, de sixtM Sener:ßsnbsp;quo Sixtus naßer ait : quod om nes Scholæ Theo-logorum,fingulari quadam venerationis excellentia,Ma-giftrum fententiarum eumappellent. Si igitur contrailium pronbsp;difcipulis ipßus faciam ,tum difcipulus eritfupra Magtflrttm, quod efinbsp;contra Scripturam , dicentem , qubd difcipulus non ell fupra Magi-ßrum.

Scribitilleipfe Petrus, fe, in candelabro, lucernam veri-tatis excitare volentem, atque ora quibufdam opilare, in la-bore multo ac fudore, volumen compegiftc, teftimonijs vc-ritatis in sternum fundatis. Si itaque contra ipfum pro Thoma flare veUm,quomodo verificabitur, quod iam diHumell?(Irßc euer^nbsp;tentur in aternumfundata. Praterea, quod magis abhorreo, ero hare- Petrui Lombardos io'nbsp;ticuSfVt timeo,ß(ut lutberani, Nam Magifler ille epilogando fuum

Ei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MV S EXENTERÄTPS

tïa^lAtum ,in quarts ,dicit : Quihiscontradicitjhæretîcus iu-dicabitur.

Er Zzof acddit AbbatiloachiinotquietfijpirituPrspheticoimplems^ futuravtprafentiadijjercbat, tarnen cumfiripfiJlet Itbrum contra Ma~nbsp;gifirum, damnat!^Icgitur ab Innocentia tii.in Lateranenfi ConciUo.i»nbsp;quo prajentes fuerunt miliedf trecenti Pralati,quod /ï finguU ftttgulisnbsp;aßnü adueêtivenerunt, quotputatiStDomineCathoUce jtumfuiffeaß-nosPoma ? Quamuisaliafuijjecaufa damnation^ quibufdam videtur.nbsp;legiturenim, quöd Simoniam, luxuin amp; auaritiam cleri mul-tum reprehenderit.amp;dixerit.eoseffe caufam,quôdludæinbsp;amp; Ethnicinon conuertantur, quod videtur hæreticum: amp;nbsp;quodEcclcfiafitrepurganda'.amp;inprimisilludj quod inter»nbsp;r ogatus à Richarde, AngliçRege.deaducntu Antichrifti,re*nbsp;fpondit.d udum fuifle Romæ,amp; ibi extolli fuper omne, quodnbsp;Deus dicitur,id quod eft hæreticifsimum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Magiflronofiroßiff/agatur s. bonaventvb. A,Frd»-âfianus,Epifiopue Albanenßs,DoitorSeraphicHs vulg^ diHus ,Thtolo-sixtiu Senenß, iib,4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;em'tnentißtmus, quißcripßt Pofiillam vnamßtper Lucam, amp; Poflil~

BibiMhectfanU. lam altam ßper lohannem ; Hifloriam vita, Diui PraHciß:i, maiorem amp; minorem, Breutloquium, Soltloquium amp; Centilequium. Item, denbsp;fandalqs Apoßolorum, dt vnum Scintillarium. Itinerarium mentüinnbsp;DEVM,amp; itinerarium aliud mentis infeipßtm, inprimis autem con-Ger/o»j citante Pruli~ fiderationem deuotam, defex alis Seraphim, vndefortè Doäor Seraphi-CHS d'itltis fuit,quamuis Doäor Confolateritualiam rationem adfert,nbsp;cur non folitm Seraphictu,fedetiam Cherubicus diet bene meruit, cumnbsp;BruiifirinProicgo^u- Mt t Nou tautùm Chctubicus vocari poteft, quia intelle-CbX’sXTbÓmw« illuminât,fedetiam Seraphicus redè appellatur, quianbsp;Trrf/3ff?w»w de viris ' inflammat amp; âffeamp;.acn.VndealtHsquidaniDocterßripßf. Elam~nbsp;iUußribM.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mantia,non inflantia yerba prefert.

Tuitetiamdollustamvaldè,actamdeuetus,qubdà S. D, N. Pd-pa Gregorio decimo, Cardinalisfailus ßt, amp; rtibro Galerodonatus'. nam ßc paulb ante ordinauerat S, d, n. Papa inntcentius quarttis, vtnbsp;Cardi-

MPS EXENTERATFS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ji

Cardinales rubre Calero ^equo pbaleratovterentur, quando per vr~ Chriflian: Maffsus bf bem incederent,vt ficoftenderent (ficut Maflæus nofter fcri-bit) fe paratos efle pro fide Catholica amp; falute populi fan-guinem profunderej^a^w«« platina naßer dicat, quod tan- Platina in Innocen-tùm honeftandi ordinis gratiafadum fit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'«-#•

Vtinam aatemßeeßet, amp; non inagis opes aliénas, hoc e^l.fantfa ma^ tris Eccleßa quampropriumfanguinem quidam prefunderent, ne ha-retici fcandalizarentur , ficut de quodam fcribitur, preh nimium ve- Hamiu Pref-vjjtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;**nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’x.“..» oyter Cardinale a Six'*

quod duobus tantum annis(nam vltenus non vJxitin to^.creatu^, Cardinalatu)ducentaaureorum milliaprofudcrit,amp; infu-per fexaginta millia aureorum æris alieni, argenteorum ve- ,, „nbsp;rojoo.pondoreiiqucrit,quodprobabiliteqdeillocreditur, jiaphaciveiaterranmnbsp;quiaaureisveftibusvfusdicitur, Stledosfuosaureisftragu- lU’.rr.^nthnf.vhiin-liscontexifle, amp; onus ventris vafisargenteisexcepifle J (ipfenbsp;onus terræinutile) calccos etiain amicæ fuæ Tirefiæ marga- fecunix.apfcUat.nbsp;ritisopertoscomparalTelegiturjrffgao etiam Setlarijgarriunt, saptîftaFuîgffM.nbsp;quod hoc non fit fuum proprium, fed pauperum fanguinem profundere, vaiaterra,,»^.nbsp;Veeeßt tabidus voluptate,ci{m effet annorumtantîtmzS.Et ex hoc Poe-ta quidam de illofie carminifauit:

s^t tu ifnj)luwecaf)ut, eut tanta licentîa quondam Tœmineosfuit in coitusituafurta futabas,nbsp;Hic quoque pratextu mitra, imptinita relinqui:nbsp;Sic meruit tua fœda Venus :ßc firodigain omnemnbsp;Nequîtiam^ad virtutis opus,tua auara libido,nbsp;iHa Dionex Cythereia munera concha,nbsp;llU pudicitia quibus impugnarefolebas.nbsp;Et nofies emere,ey nugaindulgerepaheßrix.nbsp;Scimt^,amp;i^tß^i^iptis tuafanci a redegimus alia.

Et vtinam hic foins t alts fuiffet ,fidfiveraputamus,qu£a noßris etiam Epifeopis de Cardifialihus quibufdam referunturtpro tune melius ejfffr

Ji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MFSEXE^TERATrS.

rmpera^rPriJen-ui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ulos Hott finguUft vtflùu vü, ntagnofiertntuf,amp;fic non pojfent

ad ^drianum obferuaft 'm fit a v'tta. ^^itm vt taceam de Imperatore Fr'ider'ico 2.ijui ’ quôd videat Cardinales, nonprædicatores, fedpræ-datores .non pacis corroboratores, fedpecnniæ rapcores,nbsp;rda'^^EL‘ufià‘iiii lion orbîs repafatoreSjfêd auri iniàtiabilescorrafores. Co-quot; gitate dom'tne gloriofie, Aluarum noflrum plangtntem amp; ce»qult;e-renient , qiiôd Cardinales cùm primo inftituerentur,nbsp;pauperculifuerintj Romæin fuis titulis habitantes,amp;eo-rum qui erant Epifcopi, Epifcopatus in reditibus exilesnbsp;amp; tenues, ficut amp; hodierna die apparet in eorum titulisnbsp;Romæ. Aliquivix vnum equum habebant, autcommu-niter peditabant, ficut rurales Presbyteri. Vilem fuppel-leâilem habebant, fimpliciter amp; humiliter in egeftate vi-uebant ( ficut tune amp; Romani Pontifices ) fed virtutibusnbsp;abundabant, amp;nunccumPontificibus, nunc perfemar-tyria fubibant, amp; pro confefsione fidei, damna amp; exilia,nbsp;vincula amp; verbera amp; carceres fuftinebant, miraculis cor*nbsp;rufeabant, Ecclefiam cum fanâis Romanis Pontificibusnbsp;dodrina amp; fanda vita regebant, fed iam diu eft, quôdinnbsp;quibufdam exeis, ficut amp; in quibufdam Romanis Pontificibus , optimus color mutatus eft. Creuit in eis poten-tia, dignitas, honoramp;diuitiæ, feddecreuerunt virtutes,nbsp;poffefsioaudaeft, feddiminuta religio, creueruntin ex-terioribus, fed minorati funt in interioribus. Confue-uerunt ali j si efte odor bonus (Christo) vita: ad vi-tam, nunc funt, pro vt commvniter, odornbsp;r.rbap^uHfichabint; Hiortis iiimortem, per perniciqfum exemplum. Et,cumnbsp;S««'n™innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eorum yejiia J adparticularia vitia, quæfuntnotiora, de-

feendo, præter ea quæ intrinfeca funt, ôrfoli Deopatent, inteÜi^ij ^uid do^or iüe Ephef.f. amp; frequenter paucis hominibus. Oftenduntau-HiCp.gt;r”tó^£riw. teuieocum aliqui in hoc,quôdcùmadeospertineteledionbsp;hos recoquCttuoSi tuost Romani Pontificis.antequamaliqucm eligant,aliqui illo-priiutaaffedionccorrupt!, non publicam mundi, fednbsp;nur et infelix mtdiee. fuam ytilitatem quærentes, de certa aliqua perfona velnbsp;eligen-

JUrS SXENTEKATrS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33

eligcnda vel non cligenda, conuentiones, oblîgationes, promifsiones, condiaa,intendimenta,paaa amp; iuramen-laetiamfaciunt. Icemgt; nunc fauorc Papæ, nunc timornbsp;cius, nunc fpealiquid confequendi non dant fibi vera amp; li-bera,fèdpropter prædiâa, fraudulenta amp; periculofà,eis amp; tigt;rem,diaumBMarû,nbsp;mundo confilia, amp; dant ilia contra confcientiam. Multinbsp;ex ipfis indigné, aut corruptè promoti funt, aut timoré faforii Patronutn,firi-regum.aut priuato amore Pontificum, fed qui pernbsp;nonintrauit, nifi renunciet, noneft tutus. Habenthodiè T^onpoJJunt,nbsp;reditus tàm pin gués, communitervltamilliaflorenorum, siÿlt;imfâ,tMuitrùinbsp;8c infuper prouifiones magnas, amp;;Encenia,quæadmune-rum veniuntquantitatem.

Alias etiamobtinent dignitates,amp;beneficia pinguio-ra vbiq; terrrarum, prætextu familiæ dilatandæ, amp;hono- Kiftrt». vi^e. Trith,. terne A Kîi A Cardinalatus. inequisamp;domiccllis,nbsp;amp; lautis conuiuijs manutenendi gt; quorum reditus plus cam. Stxtfi^ Senetjfsnbsp;quàm communiter Cardinalatus, afeendunt. Nam inter TfTnbsp;toz multi reditus obtinent aecem miilium, quindecimet- aie.nbsp;iam,amp; viginti, amp; triginta millium fiorenorum.deuoran-tes multorum ftipendia miniftrorum. Et qui ante Cardina»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cardinal »-

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’111nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• • lumnA EcclejiA Roma-

latum vno competent!, vel duobus potuit contentan,iam nlt;t,,quid c3iteraîarba^ abforbet fluuium beneficiorum, amp; fiducium habet quôd .nbsp;lordanisinfluâtin OS eius, quia nunquam beneficiorum et-iamcumulofatiantur. Et quod peiuseft,vixdehocaliquisnbsp;corum confcientiam habet, quia fie eft, qj a s i o ii n i - J;nbsp;VM abufusfed non minùsardebunt, quicum multis arde-bunt. Dilatant quoq; patrimonia, de redditibus Ecclefia-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.Xuiù-

rum,caftra, villas, amp; ciuitates fuis confanguineis ententes, cos ditantes, amp; in mundo, eos, de Eeelefiarum reditu, cxal*nbsp;tantes, amp; quicquid habent, etfihabent de bonis Ecclefiæ,nbsp;autinpompishuiusfeculiamp;expenfisdelicatis, aut incon-fanguineisconfumunt, pauperes tarnen aliquotpaucospa-feunt. Et quia parce feminant, parce amp; metent: vt ceüctnbsp;rnundimurmuratio, verè décimantes mentam amp;anethiim,nbsp;paucas aliquas efeas, byrros, velveftes confeiflas, autfaga

F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paupe-

ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M F S EXENTERATFS.

pauperibus impendunt, thefauros autem auri amp; argent! amp; gemmarum, prcciofas veftes, ingentiaprædia,amp;,vcdixi,nbsp;caftra amp; villas, de redditibus Ecclefiarum , conlangui-neis fuis erogantes, amp; ficEcclefias defraudantes, quam-uisnec fufficit de malè quæfiris pauperibus erogare. Itemnbsp;recipiunt nedum prædifta communiter, fcilicet comefti-bilia amp;potabilia, fed aurum,amp; argentum,amp; gemmas, io-calia preciofa, cquos amp; pannos, amp; quæque alia perma-nentia, quæ ad magnorum perueniunt munerum quan-titatem, amp; quæ in anno frequenter afcenduntad valorem millium florenorum, quorum precioforum intuitunbsp;munerum, impétrantilli proofferentibus beneficia, namnbsp;amp;hocrcfpcduofFerunt ofFerentes, contradu innominatonbsp;tacitè vtentcs, do vt des,faciovt facias, amp; fie faltcm pernbsp;dationemamp;receptionem talium munerum,hoe refpeftu,nbsp;mentalis committitur Simonia. Et aliqui illorum à nul-lo munere excutiunt manus fuas, non curantes de bea-titudine.-Beatus,quiexcutit manus fuas ab omni munere.nbsp;Sed Hiob verbum dominicum loquitur: Ignis deuorabitnbsp;tabernacula eorum, qui libenter munera accipiunt. Beneficia, quæ ipfi impétrant à Papa, communiter pro in-dignis, autad preces regum amp; principum, aut pro fcrui-toribus, prout frequenter, aut pro fuis confanguineisnbsp;impétrant, vix vnquam alicui clerico benemerito, impe-trant vnumpauperrimum beneficium, amoreDei, quemnbsp;etiam parum habentpræ oculis, femper cæcum aut, clau-dum aut languidum offerentes. OfFendunt alios inpom-pofis veftibus familia magna , equis Hifpanis , amp; cunftanbsp;fua fupelleâili preciofa •• vbicunq; enim in mundo preciofa funt, ad manus eorum perueniunt, amp; in gloria hu-iusmundi viuunt, qui eorum habebunt aliam ( æternamnbsp;intelligit }gloriam, Deusnomt.Caueant igitur,nefintdra-cones, ftantes iuxta arcam Domini, amp; ne fint nubes finenbsp;aqua deuotionis lachrymarum, turbinibus dæmonumnbsp;agitatæ.

MFS E X E N T E R A T F S.

a^katæ. Non capiantur fuperbia.quæ eft mater omnium vinorum, amp; initium omnis peccati, odibjns coram Deo nalcm. ¦nbsp;amp; hominibus. Superbiam nunquam in tuo fenfu aut innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;•

verbotuodominari permittas. Inipfaeniminitium fumfit ° omnis pcrditio, amp;eft proprium vitium Diaboli. Nonnbsp;vana gloria, quæ omnem virrutem euacuat. Nonamorc'jXrf;X/XwX'nbsp;pecuniæ, quæ tanquam vcnenum fugienda, quia eft ma-teria cunöorum criminum. Non amore parentum, nenbsp;eosin vita corrodant, tanquam mufcæ morientes, quænbsp;perdnnt fuauitatem vnguenti, fcilicct deuotionis, amp; cosnbsp;poft mortem defpiciant,dicentes; Benefecit mihi, fedmc-îiùs facere potuit.

Et rfZii« quidam ait : Cardinales extenti funt amp; efFufi

ad oranem fuperbiam, cupiditatem amp;: deleâamentum, vt anji.ciionUexcufüt. formidandumfit, finemiam adcHe, de quo Propheta ait:nbsp;Venir finis fuperpopulum meum ifraël, non adijciam vitra, vtpertranfeam eum. Et, ftridebunt cardines remplinbsp;in die ilia, quafidicat, cardines Ecclefiæ Romanæ funt ru-biginofi, idcô fubdit: VidiDominum ftantcm fuper alta-re, amp;dixit, percutecardincm, 8c commoueantur fuperli-minaria, auaritia enim in capite omnium, amp; nouifsimumnbsp;corumin gladiointcrficiam.

Quidnam expedit tantam tempore nuper elapfo efte ele* ôammultitudinem Cardinalium,qui omnem fubftantiam,nbsp;qua reliquus Clerus Ecclefiafticus fuftentari deberet.dcuo-rant, amp; ita cenfus Ecclefiafticus ad cardines cœlidifsipa-tur. Modo verificaturHieronyini fcntcntia: Q^ôd fingu-li fuperiores, per potentiamfuam vendicant totum, quodnbsp;inferiorum Clericorumeft, acinfuosvfusredigunt. Men-dicat infeli.t Clericus,operiferuilimancipatus, quidam fti-»nbsp;pendia perdit, clamatad dominum,necdifferetur diuinænbsp;vltionis fententia, fi Cardi nales bona Cleri pauperis defrau-dantes,nonreddant vniuerfa.

E^onimdixr. ftratio rctum Ecclefiafticarum committitur laicis, quibus prorfusnulla cura eft, quomodo ibiviuatur, velqualis di«nbsp;feiplina autrégula obferuetur, vel quomodo diuinumoffi*nbsp;cium perfoluatur,dummodofuodominocommendatort,nbsp;vel potiùs comeftori penfio pinguis cédât. Siciüi.

SedquMillaforte fantvobis,domine profunde, multumediofitt idebadBonaaenturam reuerter, qui etiampo^l mortem clariu,propternbsp;tniracula, qua fecit plurima.à S. D.N. Papu Sixto 4: in Sanllorumnbsp;noflrorum ordinein referri meruit. Et bene, ß vnquam aliquü dignusnbsp;ineum or^tiempromotus,namper omnemvitum tàm pituamp;finélufnbsp;vt Alexander de Aies, quifibipraceptor fuit,de eodixeritrnbsp;Infolofratre Bonauenturavidetur Adam non peccafle,me-ritè igitur Sanllus habetur.

Rident quidem Nouatoresilli, noßrosPontificespropterfubli-mationem taliumfanClorum,quia Papa béni poßit erraretn huiufmodi, ^quendatn Patremfiripßße : Multorum corpora honorariii»nbsp;terris, quorumanimæ torquentur in gehenna. quod tarnennbsp;non videtur verum. Nam quod P apa non poßit err are, Inc fie pat et, fe-cnndumdoüoresnoflros. Antequamfanftusaliquis ficfubli*nbsp;matur , fiunt præparatoria, indicuntur ieiunia , piecesnbsp;publicæ : non eft autem credibile, Deum non adefte Ec*nbsp;clefiæ fuæ, præfertim fie di/pofitæ. Deinde præcedentianbsp;multa rairacula, quæfaâafuntàfamftis talibus, faciunt remnbsp;cuidenter

MFS EXENTE EX T FS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/T

euidenrcrcredibilem,qndd non crret Pontifex, cùm Deus illudipfi permiraculatefi.etur.Prætereà,fiPapæ poffenter*nbsp;rare, tunc eHet dubitandum de fanólisjan reéteeflentcano-nizati.amp;ficdubitandiim etiam, aneHentcolendi, quodefts^MX/prim.«nbsp;abfurdum. Item,tenemur Pontifici obedire, vtinalijs, ficnbsp;etiainindicentidiem feftum folennemalicuius fanftijpof- quot;cM^iib.s.debcunbsp;fet ergo fieri, quod fefta celebrarent, de fa nét o apud fead- ‘^quot;m-cap.penuit.nbsp;hue dubio. Si fic obediendo Papæ, facerent contra confci-entiatn,quodinconuenit. Siiuiiiter, fi Papa inhoc pofletnbsp;crrare.tùmetiani poflet fieri, quôd etiam Ecclefia errarct,nbsp;amp;defraudarcntur viui intercelsione fanétornni,quia fæpènbsp;inuocarentpro beads,qui eflent damnati, quod non debetnbsp;dici. Fieret etiam per errorem talem iniuria fandis. Cumnbsp;enim pro fandis orandum non fit, fed potius ipfi orandi (vtnbsp;quidam magnus dodor Ecclefiæ fcribit: Iniuriam facercnbsp;martyri, qui oretpro martyre) priu are tur talis orationibusnbsp;viuorum,quiproipfo, quern fandum crederant, non oranbsp;rent, qui tamen/ândusnoneflet.

Imócftvnumaliud.EcclefiaoratDeum, vtfîc largiatur nobis gratiaminterris, ficutillos glorificauitin cœlisdamnbsp;fi illorum aliquis non eflet verè fandus, fed forte ininferno,nbsp;turn Ecclefia petcret fibi maledidionem pro benedidione.nbsp;Et licet illampeteret, tantùm materialiter, tarnen nechocnbsp;dicendum videtur.

Hoc bené verum ell,quod hodiènon ampliue licet defanllif,quod olim licuit,qubd fcilicetitt aliqutt prouinciit particulari,Epifiopo cuilibetli‘’fi^y Fi«-tnt,nunnbsp;cuitfan(lumcanonizare,etßinlt;tlijsprouittcqsejfet omnineignotusficutnbsp;ex Concilio Florentinopatet, apud Græcos Simeonemnbsp;phraitem pro lando coli, cuius tarnenapud Latinos nullanbsp;vnquam memoriaextidufedillud eft nunc abrogatumpernbsp;Alcxandrum tertium,amp; innocent. 3.Pontificesnbsp;qui videntes abufus circa fandorum cultum,decreuerunt, Deorum tiume-negt;pofthac quis pro fando coli inciperet, fine Romani'.

XT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,bertuifine tpjoriirgt;i ffon-

Pontihcisapprobationegt; iNatn tempore Alexandn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dtuino^ hon.-

accidit, quôd quidam hominem in ebrietateoccifum, pro

F 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;marty»

veneratiane

st nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U.VS EXENTEEXTFS.

Cap. ^udiuimm-. rx- martyre venerarentur : Et tempore S. Martini colebatur quidam Sanftus, cuius anima poRmodo S. Martino appa-ruit, amp; confeflaeft, fc efle animam damnatafn latronisnbsp;cuiufdam, qui pro fuis fceleribus pœnatn extrcmifupplicijnbsp;luerat. Imodicambenialiad, quod fi îSouatoresilU fcirent, Diabo-liu nos cum tilts permerderet. Dollar enim Confolatorius etß tpfamnbsp;hißoriam non ponit, nam nec ponere debuit, tarnen bac dicerein tendit,nbsp;non folùm homines damnatosjfed etiam canemmortuumnbsp;Viennæ adoratum, fic enim fcribit: Hine etiam adorationbsp;damnatorum.inpopulis, teftis eft mihi legenda. Inimonbsp;de adoratione canis mortui vifum eft in Vienna, Caueacnbsp;igiturfanda fedesRomana, caueat ineafedens Papa, qui-bus argumentis amp; caufis, amp; medijs canonizatio alicniusnbsp;fandi fit facienda, Hine fortèvenit,quod Papa in fublima-etrimmaiilit. r. fict. tionc talis fandi, antequam pronunciet, proteftari confue-nit in hanc formam , quod inuenimus feruatum à multisnbsp;Pontificibus. Sunt tarnen aliquiclarifsimiviri, qui dicuntnbsp;hoc introdudum ex quadam alia caufa, quæ nunc ceflat,nbsp;quia Papa tunc quodammodocogebatur ad canonizandunbsp;quendam contra fuam opinionem, amp; propterea protefta-batur, nunc autem non videricongruamillamproteftatio-nem. Sed de hoc ftatuat fummus Pontifex, amp; facer fc-natus.

Forma proteßationü.

A N T E Q_y A M ad pronunciationcm veniamus, pro-¦^^teftamur publice, apud vos prælêntes, quod per hunc adum canonizationis, non intendimus aliquid facere,nbsp;quod fit contra fidem autEcclefiam Catholicam,fiuc honorem Dei. Deinde, altavoce,fedens tarnen cum mitra,nbsp;pronunciat in hunc modum; Ad honorem fandæamp;indi-uiduæ Trinitatis,Scexaltationem fideiCatholicæ, ac Chri-ftianæ Religionis augmentum , audoritate eiufdem Deinbsp;omni«

MFS EXE NIER ATF S.

omnipotentis, Patris amp; Filij amp; Spiritus fanâ:i,amp;beatorum Apoftoloruni Petri amp; Pauli, amp;noftra, defratruinnoftro-rumconliliodecerniinusamp;definimus, bonæ memoriæ, N.nbsp;fanétumeirejamp;Sanaorum Catalogo afcribenduin, ipfum»nbsp;que Catalogo huiufmodi adfcribimus : ftacuentes, vtabnbsp;vniuerfali Ecclefia anno quolibet in die tali feftum ipfius,amp;nbsp;officium,ficut pro vno Confeflore(fi fit Confeflbrjvel Martyre f fi fît Martyr y denote amp; folenniter celebretur. Et fînbsp;Domino Papæplacuerir, poteritaddere ifta verba: Infupernbsp;eadein auâoritateomnibus verè pœnitentibus amp; confefsis,nbsp;quiannis fîngulis ad fepulturain eiufdem, in die tali, deuotinbsp;acceflerint, vnum annum amp;c dies: accedentibus vetonbsp;annisfîngulis in oélauodidi fefti,ad fepulturam, quadra-ginta, de iniunâis fîbi pœnitentijs mifcricorditer relaxa-mus. lamvero, ficut Papa nunquam erraffe deprebenfifant, irlt;î neenbsp;trrare poffecred'tmtritb debet.

St ita^, vtihabitumeSi, Cardiniïüiamp;SanHuifiibUmatuse^,

Benauentura nofter quoiHodo errant, càm,vt doéleres noflri inten- -^’’tonin./idrt.s.Suiv. dunt,deipfisdi£tamfit: Domini funt cardines terræ ? £t:Po-fuit fupereos orbem. Siigitur orbis fuper ipfis fundattu, quid ninbsp;^hacopinieintali fundariptffet ? A Cardo dicuntur Cardina- CathoficotJ. Ut. C.nbsp;les, vtfiitüfdominegleriofe. Cardo autemàcardîan, id eft,cor,nbsp;quiaficut oftinm vertiturin cardineclaudcndoamp;aperien- '^ZZ'^PeUgZ^denbsp;do illud, amp; cor mouetac regit hominem,fîc quatuor virtu- pidoduEcciißd.nbsp;tes, quæ ideo dicuntur Cardinales, vertunt corda Cardi- ohe:Dominc,dpujfi-nalium,vtclaudanturvitijs, amp;c aperianturvirtutibus. Pro-indenon ptobabiliterdicttureos errare. Prafertint verbcùmàtampqs

benè notis Pontifidbuf in Cardinalium Ó* Sanélorum numcruta relatus fit.

NamGregoriuiX.vtfiitù,dotnine venerabiUfiime,etfi effet tantum PlatinA.-Archidiaconus Laudenfis,vel,vt alij, Leodienfis, tarnen propter (dn^tita-tem, amp; quia erat multum feiens, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elellus e^ centra omnem cu-

riaÇRormnæyonfuetudinem.vtstellanofierhabet,quamuisSebtarq, .

¦ex inuidiaamp;amulattone Cardinalium,Pontificemfaâumdicant,quiidqùamXegt;gt;^ffZâiZtuZ.’^ atlter alteriinuideret, amp; ^‘tluiffetPapafier'hamp;fictotumnbsp;biennie

40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MFSBXBNTERXTPS.

bienniatn eleä'te dilata legitur, Vnde quidam doSorntfier firipßf, eledores in fenfus fui pertinacia, quæfuafuerint, quæfiuif-fe, nonquæ lefuChrifti. D e quo citant iUi ver fus Stella nofiri.

PapatiumunustuHtArchidiaconus vnus. tiunc patrem Patrum fecit difctrdiafratrum.

Adeoctiam iufiitiae obferuans, vtmœniaFlorentino-rum tranfiens vrbem noluerit ingredi, quod ofFenfus ab ilia fuiflet. Et citius mori voluit, quam illam, interdidoiàm fere triennali, etiam rogatus, foluere, ficut amp; poft paucos dies in eo innere Aretij mortuus : amp; quod bené de eo notan-dum, vt vir landus, adoratus eft. Prudentia quoq; amp; zelusnbsp;eius pro Rom. Ecclcfia, bine arguipoteft, quodconuoca«nbsp;to Concilio Lugdunum Galliæ, inter cætera.vt fie Eccle-fiæ prouiderct, Sc hoc ftatuit: Mortuo aliquo Papa Cardi-Extra:dfeiia. vkipe- nal« ptxfentes exfpedare debent abfentes,per decern dies.nbsp;ritaium.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exiudc intfate conclauefirnul, debet autem locus vndiq;

Ä« ardut. nbsp;nbsp;nbsp;efleclaufus. vt nullus ad eospofsit accedcre, ncc literas mie

tere, nec loqui, amp; vno tantùm focio, vel ad plus, ratione necefsitatis, duobus, quilibeteorumdebet eflecontentus.nbsp;His.vidus miniftratur perfeneftram aliquam per fideles,nbsp;quiadhoedeputantur. Etpertres primos dies, omnia genera ciborum,provt volant, pofliint illis miniftrari. Poft-modum autem per alios quinq; dies fequentes,fi infra illudnbsp;triduum non celebrent eleâionem vahdam, miniftratur eisnbsp;cibus amp; potus tantùm cum vnoferculo, in prandio amp; innbsp;to. coena, poft illos autem quinq;, nondum fada eleÄioneCa-t»m hionnixm di/cepta. iionlca amp; vallda, tantum panis amp; vinum, amp; aqua, debentad-rwnf cardu,aici,lt;}uxrt- minifttati cls, amp; nihil allud, quoufqj prouiderint Ecclefiænbsp;ederifit, Ptfior? Qc paltore. Prohibcntur etiam ibi omnes promifsiones. Scnbsp;HooojTot vMtmmd- irritantur, tanquam nonfaôjefuperaliquo eligendo. Etta-Its quidemfiiit tile Gregorius,

M.agts autemsixtw a, quem tarnenfanllumfuijfe, hareticiLuther aninegant, fed fals^,alias, quomodffaltert darepotuijfet, quedipfe non ha-

MFS EXEN T ERA TVS.

flouhaberet: Et hoctjjetcontr» vhïlofophum, dicentem,(4u/4m »»»gt; quant deteriorem tjfe efftäu î cumitaqj fanlfos ipfe faciat ifequitur,nbsp;quod ipfe magis fatt{iusfit,ficut dicitur: Propter quod vnumquod^nbsp;tale,iUudmagütale.

Fait certè Papa magnanimof, qui aufut esïLaurentiam Medice^ um Florentinam excommunicare, quid Raphaelem Nepotem fuum (pa^nbsp;pa)patibulo faßiendijfettquoniamcum alqs quibufdam Laurentijfra-tremocciderat.

Fttitetiam admodum liberaîû, ita quid non rarieadempluribut Viiaterranm ta. n. promitteretaut concederetjprafertim autem erga cenfanguineos,quosnbsp;itaamauit,vtteßeSteUanojlro, diuina amp;humana, etiam praterDei SteHaVcnetMinSi»*nbsp;amp;Fema»a Ecdefia dignitatem amp;hogt;iefiate.itttribueret. Sanilitatû '*¦nbsp;autem operafuntplurima. Infiituit multa Fefia : Conceptionis amp;Pra- Man-SteOa •« sixt^.nbsp;fentationûMaria, S, matrû eius Anna, lofephi quo^j fanilißimi eiufnbsp;ßionfi: prafertim autem S.Franüfci Seraphici. Etvtmultumtbefaa-rizaretEccleßaRomana,nevnqttampecuniadeejjit, annum lubilaum rsiaterrMmvbifuinrii,nbsp;ad 2annum contraxit Roma nobile lupanar extraxit, amp; vtriq^ Ve-»eri aßignauit, vt, etiam hoc modo quaßum Ecclefia faceret, ßcatnbsp;Veßaßantuimperatotexlotio. Et,vtepes accumularet,vel fuo velEc- tiomadLmMùnfii.nbsp;cleßaarario,meretrtcibuc amp; fiertu annuum cenfum tmpoßttt, lultum ritatu.nbsp;nummamhodi'eappeUant. 0uibusdamrogantibui,vtßbiUceretmenfi-

cabdtorwtu^ luntoMto amp; Augußo,majcula Venere vthconceßn^ai^ ua^attt deindu^en-censifiatvtpetitur: adeo bonut ö’facilüfuit ergaomnes, faosamp; alios, r^paitiiu. DoHosvirosamp;deuotosquamcolaeritjßcpatet.lnßituerat a l a n vs,

MonachutDominicanus, faternitatem quandam, amp;ex Pfalterio Roßtrium Maria confecit, qua hie noßer mox fuis Bullitt uterSfiMheimenfimd,nbsp;Indulgentijs cofirmauit. Super quo negocio Uber eil editust in cuiusprin-tipio habetur : Beatamvirginem Mariam, aliquando in ceUulam Alant uinciaiiiTentnmie.nbsp;ingrejfam,concinnaße eiex fuis capillis annulum, amp; Monachum idumnbsp;fimulßbi deßonfajfe,amp;of{ulatamquoqjeße, dedijfeetiam centreUan-das ac laclandaspapillas,atqjadei familiärem ipßfailam, vtißonfanbsp;folet ejfeßonfo, Uacfuperiora omnia,cum noßer Sixtus approbarit, quisnbsp;non fanHitatis ftta^lfttnudmiraretur?

Vnde etiam po^ mortem condemnari (commendari inquam) me~ ruit, ficut Epitaphiaeiut teßantur.

Mrs EXENTBltAtr'S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4?

sixte iaces tandem, fummorum ittfamia,fex^ Pontificam, tandem perfide Sixte iaces.

Sixteiacestandem, vos hnnc lacerate Qutrites» Denturóquot; impaftis membrafcelefiaferâ.

Quid (pia)prefuerint funllo filennia Sixto, Traditafiant celerivotapreces^ Neto.

P-iferat vt vinens calefiia numina Sixtus: ' ’ Sicmoriens, nullos crediditejfe Dees,nbsp;Sixte iaces tandem, fuperis inuifus amp; imif,nbsp;Inclufiu grauido ventre necandus eras.

Stupra,famem,ftrages, vfiiras,furta,rapinM,

Et quadcun^nefas, teduce, Roma tulit,

Magna licet tardafoluenda ell gratia morts, Omne feelia tecum, Sixte cruente, iacet,

Omitto verb glefiatorem : nam glojfia non videturfatis efie cane^ nizata,ó’ficnefcitur, vbitenenda,vel non tenenda, amp;glojjator etiantnbsp;feipfum diuidit ,ficttt tailum efi, in dues.

ANGELVM DE c 1A VAsIo j Domtneglotiofccogita~ te,dequo dicunt, quod propter diuinum ingenium, merito rcnbsp;amp; nomine Angelus dicatur.vtpote quiplures fedis Apofto*nbsp;lies arduas amp; périclitantes caufas atq; cafus, ingenij fui fub-tilifsimoapiceadoptatufineradeduxit. Ifteliber (vtaiant) TrithemtMdewrunbsp;eft fidifsima clauis, qua veri aperiunturintelleöus, daturq;nbsp;latèplura inueniendi copia, vt quafi Repertorium decifi-uum videatur. Venite ergo vos pariter confeflbres atq; di-fcipulbiam diufàrcinalibrorumprzgrauati, Siglofsisvarijsnbsp;defeßi,pondusillud eijeite, hoc folo libro depafcamini, hicnbsp;totumverfeturingenium, omnisfolicitudo amp; dodrina. Sinbsp;boni angelici eritis.eritis amp; optimi confeiforesdiîc enim ha*nbsp;, bentur contraftus plenifsimè, vfuræ lucidifsimè, Interroga»nbsp;toriumenucleatum, Matrimonia honeftatcfimulacverita-»nbsp;teprxditajReftitutiones amplifsimè, cenfur« præfedifsi-mè, Qmdplura? quid défît,non video,nifi quodforfanexnbsp;paucitatedefcriptoruin paucis innotefcar.

MFS EXENTEEATFS.

De raymvndo quid dtcam,Domine cbaritatiae? An non bic ipfeeU^, cuitu foliue opera S. D. N. Papa Gregorius IX. in com-pilationeDecretaliumvßtsefifiribitttr, quifunt (vtdolloresneßridi-

Catholica Romana.

Dicunt Doäores nofiri,qubd Raymundus idemefl, quad mundi radius, ft igitur hie errat, radius mundi caeitatis accttfabitur, quodnbsp;valdeinconuenit. Habuit aliquando vnus quidam Dollar quandamvi-fionem apte huicreiconueHientem,qui(ùmrefumeretleaionem, quamnbsp;feptem Stellas ftbi prafentari,qua totum orbem illuminabant. Experge-fallus, cum hora iam legendi aduenijfet, eccefeptemfratres eitrn B.Do-minico ingrediUntur.Hos B.D ominiciu ducebatad audiendum.vt pleni.-iis inflruäi vtracius doceret. Intellexit Dollor ille.fratres illos per Stellatnbsp;to numeroamp;operedeftgnari,plurimoeosveneratuseli affeltu. Sedple-niiispojfumusperfeptem Stellas,feptem DoHores notabiles, B. Dommicinbsp;filios intelligere.Primus eil Thomas de Aquino,fummus DoHor in Theo-logia,cuitts(foUHs ) doHrinafuffieienseJfetadplenaminfiruclionem Ee-cleßa contra omnes errores. Secunda Stella eil B. Petrus, martyramp;in-quifitorhareticorum. Tertia SteUa eil Albertus Magnus, in Philofipbianbsp;fummus.QuartaUugo,primus Cardinalisordinis,quipoßillauittotamnbsp;Bibliam. Quinta Petrus de Tarentaßo, diitusPapa Innocentiiu r.quinbsp;fcripßtfuper fententiasd“ Epiflolas Pauli.Sexta, Nicolaus Magtfler ordi»nbsp;nis, Cardinalis, amp; peßea Papa Benediäus XI.proßsafeientia amp; bonitatenbsp;créât US. Septima Raymundus,compilator Deeretalium, vel S, Vincenti-Hs,pradicator Apoßoücus, Cumitaq, miraculo pradiclum ßt, qubdnbsp;quafi Stella iduminabit totum orbem,quis eius opinionicontraueniret?nbsp;Inprimis ipßus Epilogum metuo. quoferibit : Siîèl'uas ea. quæ egonbsp;Raymundusconîulo 8i perfuadeo, amp; fpernisquæinhibeo,nbsp;tunemereris videre Dominum noftrumleftim Chriftum,nbsp;infuamaieftategt; qui cumfua matrevirgineMaria,amp;fingu*nbsp;Jis fuperiorum ciuibus, eft benedidus in feculorum fe-cula. sHta^j eiusopinioni contraueniam,iam nonvidebo Dominum,nbsp;nee matrem eius,quod eHdurumvalde.

MJ'S EXENTER4T7S» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4/

De tïLBARTO dgTomesuuar,fiueOfuualdodeL4sksgt;tiunc nihil dicam, (id tantum defanclißimo D.N.Innnacentio Pontifice,nbsp;Pontifies adeo forti, amp; animofo,vt de Philippo St{lt;£Ho,qaemfine eius con -fenftt Eleäores imperatorem fecerant, dixerit: Aut Pontifex Phi-lippodiadema amp;regnum, autPhilippus Pontifici Apofto-licumlnfigne adimat. Etnonfi)liimIohanneAngliaregem,veritmnbsp;ttiam Imperatorem Othonem, Philippi SueuiSuccefforem,quempaullt;gt;nbsp;ant'eipfiein Imperioconfirmauerat, excomniunicauit,fiHbinterdi£lop0-nensregna ipforum.amp;illoshoßesEcclefiaiudicans. Adeoetiam libe-ralüfuittVt ablatum RsgiAnglia regnum, Ludouico, Francorumre- SSflpRRifffcasnbsp;gisfiliOfUberalißimi concejferit atai^ donodederit, ficut fanitißimi no-ftriPontifices, nttperAngliaamp;FranciaregnaPhilippo Hijfiano. Late-ranenfe eoncilittm celebraait, amp;ibi auricularemconfeßienemintro-duxiti Laicii calicem in Eacharifiia prohibuit : loachimum Abbatem voiatmMus m.2i.nbsp;amp; Almericum condemnauit, at^ huius ofia exhamari at^ comburtnbsp;Parifiisiußit: Canonis Mijfalis verba,verbù Eaangelq aqualia haberinbsp;voluitifacram pratereaEuchariftiam, in templis aßeruari, amp; adorari vid^ttiamdecrctaUtnbsp;mandauif. fiad infirmumportaretur, tintinnabulum cum luminepra-ceder e ft at uit', fiacerdotibtu vxores interdixit, vnde hoc Elogioetiamnbsp;poll mortem exornatus legitur :

\,

Deditenim Dominus malediflionem Viro,qui non fecerit generationeminbsp;Prgo tibi cenfuloper hancrationem,nbsp;eignere, vt habeas benediilionem.

Noanemilitibus milites prtcedunt, it regesde regibus, qui ßbi fuccedunt.nbsp;Per locumaßmilf, omnes iuraladunt,nbsp;Clericos,qui gignere crimen ejfe credunt.

Nobis adhuc pracipitvetus Tefiamentum, ^od noßra nunc legis eil verax fundamentum,nbsp;yt mares à'/oemina fiiantinßrumentumnbsp;Tale, per quod habeantprolis incrementum.

Zacharias babuit prolem amp; vxorem, Ter vir um, quemgenuit adeptus honorem.nbsp;Baptizauitetenim mundi Salaatorem,nbsp;Fereat, qui teneat nouum huncerrorem.

Paulus calos rapitur ad ßiperiores, Vbi multas didicit res fecretitres tnbsp;Ad nos tandem redietts,i»ßruens^ mores.nbsp;Suas, inquit, habeant quilibet vxores.

Propter hic amp; alia dogmata do£lorum, Bear eße melius amp; magis decorum,nbsp;ßuam habeahamp;nonproximorum,nbsp;Neincurrat odiumvel iram eorum,

Proximorum fœminas,filias, amp; neptes Violate nefas eft, quare nil deceptes.

MFSEXENTERATTS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4r

Verè tuam habeas, amp; inhacdeleótes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N.ra,

Diem vt fic vltimum tutiùs exfpeéles.

Ecceiatn pro Clcricümultum allegaui, Kec non pro prtsbjterü plura comprobaui :nbsp;Pater naßer nunc prome,(iu»niam peccauiinbsp;Dicat qui]^j presbyter cum fitafuaui.

Cùmitaçfj bictamfan^tts Pontifex faerit,quomo(loab eita fen^ tentiadifeedam? præfertim, cùniPapæfententia omnium Patrum fcriptis præfoenda, Concilijs ipfis, licèt in Spiritunbsp;fanéto congregatis.longèanteponenda,cuius folius fentcn-tiæ, ctfi totus mundus aduerfetur, aut contra fententiet,nbsp;ftandum, cui qui non obtemperar, morte maâandus, cuiusnbsp;maior,quàm Apoftolicuiulcunqj,amp; autoritas amp; poteftas,nbsp;vtqui pofsit Epiftolis Pauli derogate, amp; contra illas, quæ rWi ReeKfatitx-velit, ftatucre, cuius anima in manicaeius, Deus terre- .nbsp;nus, cuiomnialicenc, cui nemo par, qui angelos ludicat,nbsp;cuius omnia décréta, etiam Deus ipfè rata habet, vndenbsp;meritô omnes, quod ipfe approbat vel improbat,nbsp;bare vel reprobare debent, ne os illud mentiri dicamus,nbsp;vnde veritas oriridebuit.

4 M I N CONTRAPIVM, nbsp;nbsp;nbsp;ANTAE si.ru. Se.eaßs.Tr,.

funt autoritatü doâores.

E3err JÄ» A LEX AN D E R D E A LE s,7«î pt't»t«s omnium contmentarios fuper M.agtfirum fcripfit,nbsp;amp;,quiaprimum quod^ verißimtim, etiam ipfiw opinio veraerit.Po-ftillauit fuper vêtus Sc nouum Teftamentum,vbi quod ma

4i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MFS EXINTEEXTFS.

tem. Cumqueei compaticns .adportandum îuuare vellet, Francifcus ipfum indignanter repulit, dicens : vade tnifer, tu non vales portare vnam crucein leuem, tantùninbsp;depanno. Si portabis vnam ponderofam de ligno? amp; fienbsp;iile ad perfeuerantiam roboratus eft. Diftus eft.com-munibus omnium votis, tons vitä, amp; Doftornbsp;irrefragabilis. Qaemodo igitur iUius epinioni ego refragabor? autnbsp;qaomodofontem vit.« déférant, amp; fie'm aternum fit'tam,niß quit dicat,nbsp;qnod'qifi fontes fitierinti S. Thomas interrogatus aliquando ànbsp;quodam difcipulo, quis effet modus proficiendiinTheo-logia, dixit, quod eft exercere fc in aliquo doftorc peritonbsp;experto. Difcipulo vlteriùs quærente.vbi, aut quis effetnbsp;« m ijicM. refpondit ille, a LEXANDEndeALES. Didusnbsp;eft Monarcha Theologorum. Quid fi Monarcha errat, quidnbsp;de reliqais djnafiis, principibtu nofirerunt Theologorum iudican-dum erit?

Alexandrum fequitur t h o m a s. Dÿ boni, vtr quan-tus, quantos doäor, qui, quod omneinbutnanum captum tranfeen-3i imSixinü lib Dodor Angelicus diduseft : vnde v'tdetur minus errart eTbiZheclfinii^.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;angeli boni peccare, qui tarnen in bono confirmati funt.

Trithemiîtiin Thontet, Qui, in hoc, ipfî Chrifto nihil difsimilis, quod prxdiâum quisamp; qualis fututus fuerit» matri eins effet; Eccenbsp;paries filium, amp; vocabis nomen eius, Thomas, hic eritnbsp;Satan,rrifichrißum. tnagnuscotam Dco amp; hominibus,intrabitordinem Prac-dicatorum,amp; dodrina fua illuminabit mundum.

Habet ANTONINVS ridiculam fabulam de chartula, quam infans fie manu conclufit, vt vix eripî poffet, cumnbsp;Fr.fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;videret mater, quid in ea. effet feriptum, inuenit, Aue Ma

ria. Bos cognominatus fuit à fuis condifcipulis,quia femper ^n,.nin„gt;3.l,ar,.H. tacctct amp;audirct docÈntes, vnde vox de cœlo audita eft,nbsp;Tit.3i.cap.7.§.^. hunebouetn fuomugituorbem terrarum repleturum. Si-cut etiam apparuit ei aliquando/nus quidam in habitanbsp;Frxdiea-

MFS EXENT E R A TT S.

Prsdicatorumcanicie vcncrandus, qui B. Dnminicus (fuit enimDominicanus^poteft exiftimarifuifleiqui conforta- H.Tà.is.cap.i,,.nbsp;uit ipfuni, dicendo , quôd verificari de ipfo debeat illud

Pfalmi; De fruâu operum tuorumfatiabiturterra. Siripfit Sanata certi.etun propèinfinita,jgt;r£fèrtiigt;tftlt;pir Aue Maria,amp; defignificationeMif«nbsp;fæ,de officioFefti corporisChrifti,cuius ipfe.cùin adhucnbsp;vnaaliaMadammaVrbano4.Pontificiaiitor fuirjvw^/ewirar,nbsp;quoi non fttfacltu Cardinales. Oceanus literarum diâus, cou-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.».

cinnauitenim fummam Theologiæ. quam tripartiuitdn na» turalem,moralem,amp; facramcntalem,Similitervnumtrafta-^'*’^'’'^’''nbsp;turn de principio indiuiduationis,amp; vniim alium depropo-fitionibus modalibus. Sic ctiam vnumdemotibusnatura-libiiSjamp;altcrum dequidditate. Itcmjvnumde fallacies adnbsp;quofdam nobiles Artiftas, Si vnum alterum de vnitatc intel-leâus contra AuerroiftaSjficut etiam vnum de mixtione ele»nbsp;mentorum.taceo iam multos tradatus defcâiuos.Cùm ali-quando intextii quodam difficili amp;dubiodiu hæreret,vi-dit Petrum amp; Paulum,qui eum textum fibi explicarunt.Nonnbsp;diuantc mortem fuam,cùm Neapoliin EcclefiaDominica-norumadcrucemligneamoraretjhæc verba cœlitus audi-uit: Be N E dcmefcripfiftiThoma. Fuiteiconceflumdiui-nitùsjvt in corpore pafsibili viueret, ât interdum lefiuumnbsp;corporis non fentiret. Quotîes enim oportuifl'et fibi fierinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tù.i},

minutionem.antequamminutor ad percutiendam fibive-quot;quot; ’’-^quot;'’'-nam accederet,ipfepcrcontemplationcm,deabftradione mentis à fenfibus prouidebat. Et fecurè minutor venam per»nbsp;cutiens.fancli doôloris imaginationem crederenon pote-rat,quem abftradû à fenfibus inueniebat. t accolant multa mi»nbsp;raculaincredibilia, qua edidijje etiam mortuiislegitur.ßc,quôd etiam Superfiitionbsp;reliquiæ à collo cuiufdam puellg fufpenfx,illam à fquinantianbsp;liberarint. Frater Leonardus dePiperno,monachuscon- 'nbsp;uerfus.Folfæ nouæ, inquifitus,vt ferraret duos equos vclnbsp;mulos duorum fratrumPrædicatorum,qui illuc vénérantnbsp;pro inquirendis miraculis D.Thomæ,de cuius eanonizatio-ae tûagebatur, ferrate diéfos mulos noluit : erat enim faber

H fer-

JO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AiPSEXENTERATV S.

ferrariuSjdiccns : O quantum infeftantnosiftifratres pr«-dicatores,amp; attædiant,occafioneiftius fanfti? Si fuit ita fan-âuSjVtaiunt : faciataliquod magnum miraculum,ita vr ifti fratres hinc recedant, nec nos ampliùs fie moleftent. Quinbsp;n-atm SanUM.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftatim percufl'us in braehio dextro,tali amp; tanto dolore,quod

£r^onérificr.sanai iHudmoucFe nonpoflet, nequeadosponere,amp;fieperman-fitvfqueadfequentem diem,qua,compunâusdepeccato, accefsitadtumulum B. Thomæ,amp;appodiato braehioad fe-,E)aü/ma«g{aM6tpulchrum,ftansibiperhoramad orandum.inuocatofan-an feinnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;âi auxilio, liberatus à dolore amp; vexationc brachij. Etpoftea

«ïseif^ne Ödön» cum gaudio ferrauit mulos fuprà diélos-

Sedqao^omnium maximum videtur, canonizatusextitita S. D.

Papa Jeban. Z2. nbsp;nbsp;nbsp;meritoetiam: tamfati^lusenimfuit, vt ipfede fe i»

%.7. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confiitntia dixerit : Regratior Dco, quia nunquamf

^^itrituT^Pißor^num de mea fcientia.feu Magiftrali cathedra,motuminanisglo-habui.) 4 Papa, inquam,pie amp; zalofo,non minus quant deSix-‘ ’ to 4-- amp; Innectntig habitum ek, qui resPomanaEcclefiafic(urauir^ Hicdifie.Fifisr.Tem morie»s autearum drathmartim ducettta amp; quinque millia poU fenbsp;relinqueret. Nam à Carolo,Gallorum Pege^decimas totiua regni,quibusnbsp;hodie carere cogimur, emeridicauit,fi( tarnen , vt ipfe etîam altquid pronbsp;fuolnterejfe annuo fibihaberet. Ponfifice tam magnanime, quiimpera-sca'4 vnrtmin torem etiam PomanumLv d o v i c v M.dibîum bavarvm,-uhanneai.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B A N N I R. E aufusefi,necimmerito:curenimipfo,totiuiPeipubiica

Chrißiana vnico ér fummo capttefciLinconfaltOiVfarpareadminißra-tienem Imperi] voluit? Pnde etiam Pontifex,etßpoßea Imperator per le~ gates cenßrmaripetijffet,neetamenipf»venijfet, Oratoreseitucumin^nbsp;dignationeamp;ignominia reiecijfedhitur, amp; 'tpfum Imperatorem citajfenbsp;peremtorie, amp; vice comités Mediolanenfes ipß adharentes, excommunianbsp;fiatinain Jihamez,. tajje. -lufiitta adco tenax,vtHugenem GaraldumjCaturcenfem Bpifeo-,Sasiftnoc^cl« pumÇvtPlatittanoferhabet)pr!uatuminßgnibuspontificalibus,annu^nbsp;Romana, ér degradatum, curiaquenbsp;Johan. IriandeuiUa feculari traditum, omnibus cruciatibtu enecauit. Qui etiam Grace Ec~nbsp;Adquam cum fcripßffet yfeeße vnicum Ecclefia

(stput,Ghrißi vicarium:tlli rejßenderutit ;Potentiam tuam fum-maoi

UrS IXENTEIATVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft

mam erga fubditos tuos firmitcr credimus: fuperbiam tuam cathaUcæ/jâttxfep tollerare non poflumus, auaritiam faturare non valemus.-^’’nbsp;Diabolus tecum, quia Dominus nobifcum. Fuitetiatit tainnbsp;tnultum prudeas, qtiod cum Cardinales pail tnortem pradecejfaris fuinbsp;n»n pojfentineleßionealtcrius Papa conuenire,fediai»contentfa internbsp;fes durajfet totum biennium, tandem vtraquepars, htceil ,Franciamp;nbsp;JtaliitotumnegociutndeeleiiionehuicInnocentiOftumCan'inaUEpi- 'nbsp;fcopo PortaenfijCommiferunt, /perans vtraquepars, exfe aliquem per il-ium eliaendum, illeautem non plane/iapidtu, eleoit feipfuns,(^r fic Lti^-

aitnt Papa reisunctattis eil. Trtbuuntur tarnen tut quadam harettca, yt, ß^r, m h^tcfuerit ca-qaoddocuerit,Chrifltt}n amp; jipoflolos habut/fe proprium, de quo Platina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fii-

noßer ait, quod non ntultum cum facra Scriptura cenueniat, vt qua te- nbsp;nbsp;'

ßettir, Chrißum, eiufqûe difiiputos veros imit at ores, proprium non habuiffe, de quo quafo quid tenendum, dicite, an Papa errarit, autquidnbsp;vobis videatur I Deinde docuit,animas non videreDeum ante extremumnbsp;dtein. Et ft autem vixalicui dubiam ejfepoßit,cum Papafioppofuerint,nbsp;non tantitm Durandus de s. Pertiano, Guilhelmtu Calethus,i^ alÿ ,fednbsp;amp; Thomas VuaUeis Dominicanus,AKglus, quiideo à Papa in carcerem

miffuteihtamencumlegerim,BcUarminumßrenu'enegate, loban.Pon- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tgt;m.

tificem fic mortuum,fcdpridie ante mortem reuocaffefuafu affinium,ne- ‘‘‘ ttnm.Pmtif.iib. gabtmusfanèet nos,quia vixfacilitts nos extricabimus.Vt autem ad Tho»nbsp;mam redeam,ex iam diittsfatispatet,qut)dnemini liceteiusfententianbsp;contrauenire,ctem doilorfit Angelictu, cuiusconeeptio, natiuitas, ordo,nbsp;^rfcriptapradiäa,cuiApoßolidubiaexpHcärunt,Chrißusip/'eteßimo-nium dedit,qubd bene de fe fcripferitiinprimisqubdatampioPapainnbsp;numerumfanilorum relatusfuit,nift eum,qui errate non poteil.deuiaf-feàverodicamtu,quode/fethaïeticum,prafertimcttminhacipfamate~

CùmenimParifijsjinterdodo-’ TeSjcircaSacramentumDominicicorporis ventilarctur ad-modum fcrupulofaquæftio, de dimenfionibus amp; accidenti-bus,qualiterexifterentfinefubiefto (ivic (tn ^cti} (tuff fdiwnnbsp;^Smtckn) amp; circa hoc diuerfa amp; fibi difcordantia Magiftrinbsp;fentirent,amp; dicerent,in hoc tandem concordarunt,quic-quid frater Thomas determinaret amp; definitiue proferret,nbsp;hoc communis fchola inconcufsètenerct. Defertur igitur

H a ad

*' 4

$2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M F S E X E N T E R A T F S.

ad ipfuin quæftio, cum ration-bus amp; argumentis fingulo-rum. Dcuoiusverodoaor,arduam quæftionem iudicare, moiefolito,vtaherMoyres, putauit,adnon quçrendam quçnbsp;Enthaßdfmui.. ftioiiis liuius vcntatem, amp; oratioue pfæmifla fcripfit, quod

Ipiritus fibidiuinitùsreuelauit. Qiiofafto,iterumada!ta-reoraturus accefsit, amp;fupcr altare,coram Chrifto.fummo Magiftro,quaterno depofito, fie deuotè orans,eleuati$ adnbsp;crucifixum manibus,obtulitthymiama,diccns: Quæfotenbsp;fuppliciter,fiea.quædetefcrjpfi,verafunt,concedasmihiil-îa docere amp; apertè diflerere. Sin ali quid fcripfi, tuæ fidei nonnbsp;confonum, amp; à veritate Sacramenti alienum,impedias,ncnbsp;proponam.Mirares.MoxChriftusipfè.vifibiliterapparens,nbsp;à focio doftoris,amp; alijs quibufdamj fupra quaternum ftans,nbsp;in altari,confpicitur,taliteralloqucns fanftum fiium : Bcncnbsp;de corporis mci Sacramento fcripfifti, benc determinaftinbsp;propofitam quæftionem, ficut ab homine in bac vita poteftnbsp;intelligbamp;humaniterdiffiniri.Qupdiutiùsinorationeper*nbsp;fiftente,vifus eftf prçdiâusdoftor^quafi per vnum cubitumnbsp;âcfïoaen oB» àterrainaëreeleuatus. Q^odprodigiû Prior conuentusamp;nbsp;((Ilnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alij.conuocati, corporalibus oculis afpexerunt,amp; abfenti-

bus retuleru nt. Si igitur ille fcripfit bene,facit malè,quicun-quecontradicit.

Nihil imn dicam de Steph ano uvlieero ,qaemd(f~ ilorem ignitum dixerunt, qtd adebprepèadfubtilitatem Scott aceeßit,nbsp;vt alter Scotitf, amp; fecundas doiîerfubtiltt dicluifuerit,

MauritiM de fgt;erta, NeC FRANCISCO MAYRONlSjSfofi fubtUißilui dtfch filperMagiflrum non femel rantùm,aut bis, fednbsp;Spärtheimenjn dt ^irü ter,amp; in quofdam eius librqs quater.Scripfit veritates in Au»nbsp;lUuflnbm. guftinum.amp;librosformalitatumdibrospræterea Phyfico»,

Éthicos, amp; Metaphyficos: Poftillas fuper totam Scriptu-ram ; Quodlibetum egregium quoque, amp; quæftiones Dia-leâicas. Dilputatorfubtilifsimus,maximarura propofitio-nnminuentorpræcipuus. Imôarcanaquædarnamp;abftrafta, diligentifsimus indagator, primus inuenit:quofaâum,vtnbsp;ab-

MFSEXENTER4TFS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;//

abftraótorum Magiftermerito dici meruit. Acerrimus fè- sieatPijtcrMt^ifter étæ Scoticæ propugnator, omnium enim fundamentorum,nbsp;quæ iecit, à Scoco.tanquam Viétruuio fuOj formulam a,cce-pit,quem etiam colit amp; adorat,amp; tanquam religionis noftrænbsp;decus proprium fufpicit veneratur.

Nihilde tztko palvdan o gt; tjainonfolum Pofliüatnfaper sixtut Senegt;,f,i uh.^, vn'tuerfaBibliafiripfit,fecundùmtripltceiftfenfum,literaki», moralet» Tr‘ithtmiMfgt;h,u7nbsp;amp; AUegorhttm:fedlt;]ued plus mirum,integrum librum Prafati»nttm,fu-perftcram Scripturam.

Neque de he k v et o noftro, qui edidif integrum traliatum de intentionibia fecundis , amp; quafiiones Cathalicas contra Henricum denbsp;Gandauo, qui dolirina nomine feplurimitmgloriabatar, cai etiam lo-hannes Duns,do^0rfubtilis diilus,multafuratus deprehenditur,Ucètnbsp;dißimulef. vnde etiam libri eiusa S. D.ïJ. lulio z.Papa,priuilegiati feine»35an8nbsp;impreßi funt,fic, qubd nemini licet intra decennium illos imprimere, velnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;milt ge»

imprimi facere,fub pœna excommunicationis, à qua nonni/tafummo Pontifice,praterquami»mortuarticulo,abfoluipoter'tt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;immune dcticium.

Venioad dvkavdvm.,quidupUciterfcripßtfuperMagißrum, tt quodlibetam, amp; inflitutionem Cleri, amp; vnamfummam mtabilem,nbsp;quibus nemen fuum notificauit. Et quodmirumvideripoßet,non tantum contra Thomam allegauit, qaed etiam alijfaceretentârunt, repre-henforia Thoma fcribentes (licit Durandiis in hoe nonprobetura doilo-ribus,qubd primo pro Thema, amp; deinde ex caufafluiliuaga contra ipfumnbsp;firipfit)fedetiam contra Pontificemipfum lohannem zt.quedamedidit.nbsp;Etetfiverfificator quidam,forti Thomißa, deillohosverfusfeciße'cre-ditar;

Tdurud 'Durandui iacet hïc]ub marmore duro', fit faluaadus,ego nefiio,nec ego euro.

Tarnen in cppofitum, fant etiamalq verfuspro ipfo:

Exitio. 'Durandui'.iofiauftoominefrodit, Puriortle£îra,fuauiorambrofia.

Scilif

ƒ/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MKS EXE N TBR ^TF5.’

Ftiiï 9t'4inù Y'rjtdicttt«» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ScilicetexceUettsexit,lux ordinîsAmpli,

Fax rudium: doSlifyderd certi^hori.

similiter de MArfilio Inguen, Gabriele Biel, quid dicam, quorum hic,GymnafioTubiKgenfi, ab exordio fut infiitutionit, per multos anuosnbsp;prafuit'.ille verb à Roberto,duce Sauarit amp; Comité Palatino,de Gymna-fio Parifioram, Heidelbergam vocattu, primus itlius plantator fuit : amp;nbsp;vier que plurima,etiam in feculari Fhtlo/iiphia, edtdtt.

Quantus etiamfuit antoninvs iSe Plorentinus Archiepißo-TrMtmiuifti. n». nbsp;nbsp;pus, fiientia amp; vitt conuerfatione famofiu amp; reuerendus, qui fcripßt

cafuum : Cbrenicam ingentem amp;notabilem,infiruiiorium sixiw sfjitnß, lib 4. item confeßbrum : inprimis verb, vt Sixtus nofler ait, vaßt prolixitatisnbsp;volumen, tantum fuper falutatione angelica: Aue Maria, amp; Canti-(9 Maria,

iBud

M F S E X! E N T E R 4 t F S .

JBuä autetn tUvnutnbenenotabile,qtiodhacepiniobxbetDecrettim fine Canonem Conctlijpro fe, Vbi, qult;efi, Domine fcientifice, dicite, cuinbsp;fiandum, vna pars habetFontificem, altera Conciltum : rbi doäores no-ßri(e diuiduKt in duos^ita^vt quidam dicanr,qubd Papafit fupra Concilium in tantum, quod ft etiam legatiPapaConciliointerftnt, tarnen finbsp;aliquid contra fententiam Pape amp; legatorum eius fatHatur,nontenerinbsp;debeat. Imbetfilegati legitiini cum Concilia Generaliferitiantautdécernant ,tumPapa ,fiei nonplaceat,folusfoluere,(ir contravniuerftlenbsp;Contilium ,atque fuos etiam legatospronunciarepoßtt,qtiia ipfefolutnbsp;nonpoßtterrare,vt qui fit caput Eccleßeamp;chrißivicariuf.Vndemiror,nbsp;quid opus fit Concilia cclebr are, ô'iailur am temporis crfacultatum fa-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pfaffen

cere;fi enimper folum Dominum noßrumPapamßatinamipfeomnes leges amp; décréta habet in fcriniopeilorù,iubeat ac mander,quid crediautnbsp;haberi velit, amp; contrauenientes maélentur,ficut fupra quoque taclumnbsp;tllfamp;parcitur labors cirfumtibus. lncontrariumautemfuntalii,quinbsp;tenent,quodConciltumfitfupraPapam,ficutilleParifienfisolim Cu»-cellariui,lohan. Gerfioti.CardinalisCameracenfis gt;gt; Petrus de Alia- (a) Gerfon de fotefia-co. Nicolaus Cufanus. ‘‘ Panormitantß, Cardinalis ‘nbsp;nus, f Abulenfis. Etinprimis S Alfonfus nofier de cafiro,quifcribit: de foteflate Eccleßa.nbsp;PoftConciliorûdecrcta, proximumlocumtenentdecreta- ff)

, T' 'n. , nbsp;nbsp;' r •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* -r -inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-rrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corihaCanumca.hb.i.

jcstputolæ a lummisPontincibus emiilæ. longe t a-MEN inhis,quçfidemCatholicamfpeétant,àConciliorum definitionibus,earumautoritasabeft. Qiioniam Papain fi- (f) Incetp.rb.Maîtl,,nbsp;de errare poteft.vt meliùs fentientes teneuf,ctiam ex his,quinbsp;Papatuiplurimùmfauent. Inter quos eft Innocentius eius „um.

nominis quartos Pontifex, in Capitule, i. defummaTri- (ß) ßifo^ß^aect-nitate. AtConcilia,legitimècoiîgregata,infideerrare pof-quot;^’“’“’ fe,temerariumeft ac impium aflerere. Sicilië. Quodfific,fiat pifi„,tunsi,riù,„„cnbsp;ThomeopiniotVelpropterautoritatemfolius Concilij,nbsp;ßrum, CardinaltmBenauenturasn, atq^ ipfum eti

Examen

^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mrs EXENTE R ATFS.

Examen fententiæeorum, qui negant mures coœederc corpusnbsp;Chrifti-

I IGITFR MrRES.HOSTMxM SACRAM comedetiteSjCorpui Chr'tßi noncomedunt, quidnatttßt denbsp;corpore Chr'tßi ? anneeHaneß:it,ö‘ infutnumabit, atquenbsp;annihtlaiur? fed hoceH contra Philofophum, amp;etiainnbsp;contra deplores noßros. Qtiamuit enim qu'tdam do^or

naßer tenet,([uod etfi caufanaturalisnon poteftcreare, po-teft tarnen annihilate : tarnen alqd'icunt, quadßthßanüa non poßit redigiinpurum nihil:multo vero minus fanäißimHm corpus Domini^nbsp;i j« 0 deßnentibut etiam ßeciebiis ( vt doctores noflri aiunt)non deßnit ef-fe Corpus Domini, quiagleriofum amp; itnmortdle,feciindùmillud Apoßo-li: Chrißus refargens ex mortuii,iam non ampliiis moritur. Q^id ergo fitnbsp;deiUo? Bonauenturaquaritji^unquid euolat corpus Chrißi? AtGa-brielquafi reßondens dicit ; Nü» euolat autetn corpus Cbriß't de locoße-cierumalteraiarum.

2.

Dicunt ergo quidam dodoresmoderniores, qubd Chrißus fe clancu-'pa'’”Z^c‘itÏ‘mMan fubducat. In huiufinodi occafionibus (fenbit quidam lue/o.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dodor nofter) vbihoftia vel roditur,vel mordetur,vel edi-

’•“tàverme,autaliabeftia, quæ contra fcopum amp; nbsp;nbsp;fidem,

»r«. nem. nbsp;nbsp;proptctqucm Sacramcntutn inftitutum amp; feruatum cft, in-

cidunt, non debet nobis incredibile videri, Dei potentia confiderata,Deum corpus fuumillisexternis formis furri-pere.

3-

Verum ex hac reßonfione duo videntur abßtrda cenfequi, Vnum, ma'tor effet poteßas minifierialü mûris, quàmfacerdotù. Nam fa-SttrnmiflAYHrn,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cerdos, et ft fit legitime vocatus, rafus, vnüus amp; cenfecratus, tarnen nifi

babeat debitam inteptiontm^nonpoteSlfacere, rt corpus Cbriß'i incipiat ejfe

MFS EXENTBRlTFS? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/r ,

lt;ffe fuh SaifitmeMt .• mos autem nec vnäta,ntc rafas nec vocattu net confier at US, aut ordinatus, etiam fine bona inttntione, pojfit efficere^vtnbsp;corpus Chrißi defineret ejfi fubSairamento.

Deinde, alterum abfurdttm, quod indigné videtur diet de Chrißa, quudveniente»iureautvermieulatfugiatieérfific/urripiat. Vndevide~nbsp;tur potitts dicendum, quèd mus aeeedens propiùs, metu perterritus,nbsp;domuttCttla iUius fanititate amp; maießatefugiat reuertatur,ßcutfiipernbsp;hoc funt aliqua exemplain bißarijs.

Inquadatn villa,fures,innoöequadaminfringentesEc- ?,»«„«r, clefiam. inter cætera etiam ferinium cum corpore Chrifti.nbsp;inde tulerunt,fed cum nihil in eo,præter pyxidem amp; reliqui« ub.,. cap. 7.nbsp;as cum Sacramento reperiflent, nihil deeacurantes,pyxi-demfuperfulcumagriproximi, villæillius, ponentes, con-full rcccflerunt. Manè veto cùm rufticus cum aratro amp; bo- ' nb.nbsp;bus in codem agro araret, veniflentque animaliaiuxta pyxi'nbsp;dem, ftupendo fteterunt, quos cùm arator ftimularet. vtnbsp;procederent,nuncrecalcitrabant,nuncexorbitabant. Ira- iKit canmiMlififiittnbsp;tus rulHcus ait: QuisDiabolus eft iniftis bobus? nondumnbsp;enimclarèviderepoterat, quia erat ante ortumdiei. Dili-gentiùs autem circumfpiciendo.deprehenditpyxidem antenbsp;pedesboum,amp;fcriniumfuæEccIefiæanteillam. Tunccau-îàm rebellionisnonampliùsignorans,omnibusin agrodi-mifsis.cucurritin villam,tam facerdoti.quàm alijs, quæaftanbsp;funt,refercns. Tunc omnes fimul in agrumdefeendentesnbsp;cum cruce, cereis, amp; thuribulo, corpus Dominicutn repor-tarunt. ttacredo,potiiisdicendum,qubdinuresad corpusDominicuinnbsp;ßupeiidoßantes naHprocederent,ßc,q:iod ßimalati etiam, pottùs recal-ciirarentyautexorbitarentficutilli boues.

Dicam beneaHud,domineßientifice, cùmpîcbantts quidampopulum rgt;„K,fxtm-¦ conimuntcaret,ethofiiadenianueiiuinpauimentun!,lateribiisflratufn, filorum, extmfi. i7. delap fa effet, tnexvt boßia lapident tetigitfiaterisduritta illiceßtt,itavtnbsp;circulai drliter3thoßtai»lapideapparerent,ficutßmodicera effentim- cxr'iriutUb.^.eap.t.p,nbsp;preffs. VideteidomineglortofiifitapiSyresinanimataCf durijsmia,cedit

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corpori

Ji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UV S XX EN T ERA TF S.

corpori Chrißi, fuut (era moBâ, guare non etiam mus frebabiliter cede^ ret eidem ?

Imohabeo etiam aliam hïflar’tamfuper hacre: In villa Belle. t ùni facerdos quidam vna die Miflam celebraret,amp; hoftiam,patina: fuperpofitâ, fuper corporale locaflct.illa mox refiluir, (k-cerdos putansj hoc cafuaccidifle, amp; hoftiam non beneloca-tani.denuô eandem fuperpofuit,quæ,eo intuentCj remotiùsnbsp;refiluir,quàm priùs, cumque tertio id tentaflet, quafi turbine inipulfa,proieéèaefi:de altari. Quo vifoterrituseft val-de,amp; fê tanto minifterio indignum reputans, præcepit Schonbsp;, lari.vt.eadem hoftia referuata»aliam fuperponeret,quamnbsp;Seconfecrauit.

ç^farituiib-f.cap.et, Diéla vcrô mifla, tollcns hoftiam pratdiâam, CoJoniana properauitjinueniensque priores apud fanftos Apoftolos,nbsp;hoftiam eis oftendit,amp;, quid de ea aétum fitjtecitauit, Cun-élis caufam mir^ntibus. vnus de Clericis hoftiam contra lu-cem Icuans, maculam in eacontemplatus eft, quam cùm innbsp;conipedu multorum fregiflet,cimex,quivulgôpediculusnbsp;parietinus dicitur,apparuit in ea decodus. amp; glôrificaue-runtDominum omnes, quiaderant. Haud dubiè à landisnbsp;angelis reiedaeft,quinonfuntpafsi,vtpanisàtam fœtidonbsp;venniculo corruptus,per minifterium facerdotistranfiretnbsp;in corpus Domini fui. AnKÔndicendÜque^idaminefdenîifice,quodnbsp;fandtangtlireqciatit hofliam,t!epateatcerruptioni vel comeßioni tantnbsp;fœttdi rertniculfjaut mûris, potißitnüm cùm iam tranfierit in corpntnbsp;Chrißi?

4-

(iubd fi ißa cautela non vidensrfitfiiâens, habeo vnam aliam. PIc-fnnttaannmfxtm. baniisquidam S.Iacobi.cùm deferret corpus Domini,ad communicandumquenaamjnnrmum,inplateaobuiosha*nbsp;buitafinosaliquoE.faccis frumentioneratos,quitotam pla-team occupauerant.ita quodvixScholaris,quiantepleba-rium portabat lucernam, pertranfiflet : plebanus autem,nbsp;quôdfenexçflet,timeretq;præcipitari cura Sacramentoinnbsp;lutum.

MFS EXENTEKÄTFS. ltituni.aitadafînos:Quideft,quodagitisalîni,nunquidconnbsp;fidcratis,quem geftcm in manibus? Statim difcedite, dantes Exmifmiu ftntijtcuunbsp;gloriam creatori veftro. Mox qmnes afini fteterunt, amp; fimulnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

defcenderuntjamp;licètdefcenfuseffetlaboriofus,faccitarnen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er*

nonfuntlapfidcafinis. Ecceremmirant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fc^ipefen?

^td ß ißa verba, dg}nineprofande,flt;ribanturad parietem, vbi cor-pm Dominirecottditur amp; cufloditur, fic ; O vos mures,quid agitü,con~ fiderate, quisßt intus, qui hh detineatur amp; cußodiatur ,fiatim difiedi- Tcmi^iù Ihm iß»-te,amp;dategloriam creatori veflrotß afini tarn ignaui, tardi,floUdi, moxnbsp;receßerttnt, quit idem mures faélurosdubitabitî Nee obfiathuic, quodnbsp;forte miu non tenet liter as: fienim afini per miraculum pojfunt intellige-re vocem vnituplebani, quidni per miraculumpefient mures intelligertnbsp;Scripturam vel voeemvniusfacerdotis?

5-

Ctim igiturtaStaopinienonßtprobabilis,propteriamdillaabßtr(la, ideo e^ vna alia, quid fcilicet corpus Chriflt mox atque à mure vel befiianbsp;fodendotangitur,fiatimincoelum,locumcertetutifiimum,rapitur.

Et fite opinatur Glojfiator in decretû,dicens : Certum eft,quod, Decunßcr.difi.t. eaf. quàm cito fpecies dentibus teruntur, tam cito corpus Chri- TiHMsradiCm.nbsp;ftiinccelumrapitur.

Et banc opinionem etiam h v g o de s. vict ó videturpcibartm^iyai^, approbate, citm enim in extremis cenfittutus,peteret corpus Domini,nbsp;fratres autem ttnientes, ne per vomitum eijceret, amp; tarnen noilent ipfiumnbsp;fiuperhoccontnfiari,obtulerunt illihofiiamnonconfiecratam,quantil-lecognoficensperjjgt;iritum,ait'. Parcat vobis Altifsiraus, quid vo-luiftis mecum facere, qui cpnfufi, protinus verutn corpusnbsp;Domini obtulerunt, quod videos rile,genu flexo,vtpotuit,nbsp;adorauit ? Etcùm præ infirmitate recipere non poflet, dixit:nbsp;Afcendat.filiusad Patrem, amp;c. Sedpraterquamqubdillt non planenbsp;inter fie confentiunt, cum vnus dtcat, quod rapiatur in ccelum -.alter,quodnbsp;ipfum afeendat in ccelum ittem, quod abfurdum videtur plura corporanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. .

Chrtfitfin)iultnclt;!cio(ß^^'^‘ßf‘’^^^^’^‘^”*'-^gt;lt;lftedeode»imomento,voce j^„ ,:„p0rai,„cesr‘' /dcetdotis,altbi fort's (onßetsntisantpanem confiecrantis,tbadSacra-

i 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mentum

6i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M r S E X E T E R A T 7 S.

tnenfum rapiatar amp; tranjfubflantietur. Sugt;it (inijult;tm)prateriam di-cla,(tiam pluresdellores,qui id neganr,dicentes, quod corpus Chrtfii ne» que deßendat, neqiie afiendut, amp; elî alia opinio.

I

Gvilielmvs ettimAltißdiorenßsfiribit; Nec dicendunï eft. quôd definente forma paiiis efle, afcendat corpus Chri-ftiincœlum:autfaccrdote proferente liæc verba: Hoc eftnbsp;corpus meum:defcendat corpus Chrifti de cœlo.

Gabriel ffww ««^air-Non euolat autem corpus Chrifti delocofpecierumalteratarum incœlum. Etrur/iu: Coriu~nbsp;pto Sacramento non redit(corpus Chrifti)in cœlum,in quonbsp;priùs erat, amp; à quo non recefsir, in quo etiam manfit, quan-do fub Sacramento elfe incep it.

Sfcquoque antoninvs idnegat,amp;hlt;treticumejfeait,dtcere: quôdvbifpeciesdentibusatteruntur (vt gloffa habet) Chri-ftusadccelumrapitur.Simj/iwô'PETRvs de palvde»nbsp;qui quoqae dicit eflc hæreticum,ex quo etiam Antoninus fe ac-cepiflefatetur.

Into quod plus eddydicunt doUores ntflri, quôd corpus Chrifti di-mittendo fpecies (facraracntales) non mouetur ad vllum alium locum.

Et illud illuminât g a. 3^1 e.v v«4 quadam fimilitndine.dicens i Vbimanet corpusChrifti?manctincœlo.vbi “ præfuit.an-tequam ad Sacramentum peruenit, à quo non recefsit, cùmnbsp;adSacramentumvenit. Vbiquæfo manetanima rationalis,nbsp;quandoamputaturm3nushominis.’'Noncorrumpitur,quianbsp;perpétua. Nec manet in manuabfcifia,quia animaiccun-dùnipropriam naturam non poteft infirmare corporadif-continuata. Nec redit ad corpus^cuius ilia manus priùs eratnbsp;pars.nam ab ülo corpore non recefsit.Vbi igitur manet? Manbsp;netin corpore, vbi erat ante abfcifsionem manus.Sic cor-pusChrifti manet in cœlo,corruptoSacramétOjin quo erat,nbsp;antequam corrumperetur.

sed^

MVS EXEMTER ATV S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g.i

Sed hac opiniopltts abfurditatuw trahit, qnani Miliisf.mi. Priwb enim Gabritlipfefatetur,qued,vtfic,poßintfi!cceßiuecontradi£leriadenbsp;cerpore Chrißt verificari, quod e^t inconuetjicns.

Deinde ex hoe fequetur, citm Chriflns tantiim vnum veramcorptu babeat, quadperpetub in ccelo maneat ^facerdos aliud ,qtfàm in calofitnbsp;erefuoconficiat, fienoniliudveram^fed aliud nout/jn,voceßacerdo-tßeottficranticcreatunt,inCanaamp; Mifidofferatur,ßtcuii iaw ex Tbs~nbsp;na noflro amplittspatebit^quod videtur abßurditin.

Praterea pugnat eum Pbiloßophia efi Patrum diciif : si eniffi corpiif Chriftidimittitjpeeiespanu amp; vini, nee tarnen niouetur advUumaliunnbsp;loeum: aut euanefiit, quodßupranegatumfuit, autcertenoneilverutît -corpus,cum onine corpus (ex Patrum doblrina) neccjjdribfit in loco:nbsp;ToUeenim(aitquidam')figt;acialocorumeorporibus,amp;nußquam erunt,nbsp;amp;quianußquamerant,non erunt. Exquoßequitur,qult;gt;d nos erimus nilt;m.£t:ifllt;.ias7.nbsp;Mullibißa,ßcut enim Lutheraniponendo corpus Chrißi vbique, Vbiqui- Romamßt, iCaUihiß^.nbsp;ßa dicuntHr.ßc nos,cum dicimus, quad »equein Eueharißia, autfiecie- Bonauent.lib.^f, Sent,nbsp;bus illis maneat, necetiam dimittateas, autinde moueatur, faciemiss il--ludnullibiefie,amp;ßcMullibifiadicendhnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Empi^ßr^mad-

NequeßatGabrielisfimilitudo,animaenimellßiiritus,quoddecor~ pore Chrißi non potell verificari, nifi velimus eße haretici Marcionita, àquot;nbsp;phantaßieum corpus Chrifio tribuere.

Scribit quidem Dolior angelicus, quod in corpore Chrifti in Sacramento non eftdiftancia partium ab inuicem.vtoculinbsp;aboculo,autcapitisàpedibus, vteftin alijs corporibusor-ganicis-.talis enini eft diftantia partium in ipfo Chrifti cor- Thigt;mMi,art.3.s»m.nbsp;pore VE R o,fednó,prouteftin Sâcramento.Sednefcio,quàmnbsp;bene illud,fi enim bocßat,fequitur, quod non ipfum verum carpus Chri.-ßi fit in Sacramento, idea videturßententia gloßdtoris praferenda, qui De cmfecr. diß.!. vbtnbsp;ait : Sed fecundùm hoc videtun quod vbi pars eft. ibi eft to-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p,.,

tum,amp;fecundùm hoc videtur, quod pesamp;nafusfunt con-/?«? iünamp;r.quodnencredo.

Vndeamp;aliiu quidam doHor noßer. tenet, ibi (inquit) eft corpus R«deijgt;bMs.,xe ccar.-Chriftiin tanta quantitate, ficutfuitincruce. Vndemirum eft.qüoæodo fub taf« modica fpecie tantushomolateat.

Videte

aut vermis in coeloponatur,7«o^w«Zrawj»fo«ae«»f. Et Ucèt con-munis opinio decorum teneat, quod in Euchariftia accidentia fint fine eorum fubiedis , tamen fimul etiam hoc tenent,nbsp;quod illudfolùm fiat in Euchariftia. Sicenimfcribit Doctorfub-ri/a; Deus ordinauit accidentia nunquam eifefinefiibiedo,nbsp;nifi in Euchariftia. sa»t ttiam faper hoc verba doilorcs Pelbarti, di-centis ; Deus ftatuit illas fpecies manere fine fubiedo, tantùmnbsp;inEuchariftia,ergo no ftanteEuchariftia(4(fjae)ftatuitjquodnbsp;non funt accidentia fine lubiedo. I-«?» verb, in'eafu, nonelbEu-(harißia anipUùs.cùiH corpus Dominicum raptum.velfurreptum elftnbsp;quid igitur manet reUquum,nifi Nullus amp; Neino, qui mordent fe infac-col Vitde noua difficult at apparetjfcihcet, quid in cafUffi talis hoßia ainbsp;Agrotum defer atur,nbsp;nbsp;nbsp;veltumabobuiantibus, velin Ecclefia coram do-

tnunculaproctdenttbus.amp;adorantibits talem bofiiam,fentiendiim ,an-non debeaHtdiciidalotatrare?l^ideturcertè,qacdfi!:,quiacfimibicorptu Cinißi ampliùi non fit,aut panem,aut accidentia adorant,quod elf ido-lolatria.vnde credo,quod melius effiet.nen referuari Eucharißiam,nec\adfnbsp;orari, ad pracauendumpeccacuin tam grande, aut certe condititnalicernbsp;adorandam ,fict{t dsclores quidam deEucharißia dicunt, Multienimnbsp;funtfiafw, in quibits flat,quo.I non relî 'econfecratur, fictantiempanisnbsp;Kudm,non co)piuDoHiifttadoraripoffiet,vtfipanis ex alia,quant triticea,nbsp;»aie»

MVS EXENTERXTFS.

mdteriacoKfecÎ!tsflt,(]U3dflt;£p'eaccidit, AutfiplureshsfluappoftUtfi-cerdos quafdam ex illis, amp; r.on omnes confeirmre intendat, vbi quiddrtti quodilhe tantum, qaoiintendit, alÿ, oninescenfecrari voliint. Vbï obi~nbsp;ter vnum notabile quafitumapuddoêlores noftrosorituv.Si facerdosnbsp;intenderet confecrare totutn panem, qui eft in foro. vtrùmnbsp;conficiatcorpusChrifti? Quidamcontradicunt,quiatalisnbsp;non conformarec intentionem fuam intentioni Ecclefiæ,nbsp;quæeftjVtfumatur,implicite vel explicite. Sed alijtenent;?zrj,w«nrf(«lt;'«5«OT-oppofitum.dicentesSilacerdosindutusveftimentissloriæ,

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.... P. p^ß^'uefltmentaglortdi

intransrorum,vbipanesvenduflturjamp;incipiat loqui verba Canonis, benedidiones faciendo fuper panes, tune dubita-tur, an ifti panes fint conlècrati ? Refpondetur, quôd fi ipfenbsp;débité prolationemverborum,amp;intentionem confecrandinbsp;habuerit.tunc ifti panesomnesfuntconfecrati. Seddices,nbsp;num pofl'unt tunc piftores illos panes vendcre ? Dico,quôdnbsp;non, fed Chrifti fideles debent comparare iftos panes, cum ^gin guter fiflttbtlnbsp;plebano, amp; poftiintfacerdotesexeisnutriri. QaodprebabiUter^hrbie^^ajfea.nbsp;dtättni fjje,exeopatet, quodctimin vnoquodamloco,paftoresnbsp;(vt Gabrieltenet)pofito,in agro quodam,pane,fiiper lapidem,verba Ca~ an vero folùm ieiunisnbsp;nonù dixiffent, adprolationem verborum idorum, panüßatim conuer-fus e^ in carnem. Si hocpojfunt verba Canonu a laicoprolata, quidpof- Bieiiêa.nf.fuptrc^.nbsp;fent,ftfacerdos,debit aintentione,panes, fie,vt dictum etl, confecret ? Sed

3 ftfacerdos quadam verba difiimulet, autpratermittat -.fioblitas faerit,autnonattenderitfatis:fifacerdos'oblitiufueritvinuminfunde-rein caUcetn,aut aqua tantum addiderit, vt vint naturam vincat : autfi RichardtFS jf..nbsp;vinumiamacuerit,vtconfecrationiinferuirenonpoßit. Qttamuisenimnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f~

confetraripoßit,ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantum in viaacefcendifit:tamen,fiacuerit, dif verb« Eucharißia,

fertàvino,ficutviuum^mortuum, vt dicit Philofophus in 7- Meta- partis-quot;’, phff.lnnocentius tarnen credit.quod etiam in aceto conficipoßit : Si Pres-bfter in criminefornicationü iaceat, amp; in eo peccate per feueret, tum be- tett errare.nbsp;nediiliovelconfecratioeiis vertitßr in maleditlionem : Aut,fideagrefianbsp;(onfecret'.nam vinumóquot;agrefladifferunt,ficutcompletum amp;tncom-fletum:Item,fidevappii3idesî,aquarello,cenfecret,nonconftciturfan-guû Chrifti ; ficut nee de mufto ,quod adhuc continetur in vua,ltcèt ma- pi„ribu^ i„te3,tù mtntfnbsp;iura,quiafic none^inßdtepotdbilhfededibilhimbnequideminmu- ‘tiadßnsxUfinß«-ßort-

64 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MFSEXENTERjlTrS.

ßorecenti,propter impnritateni. Nequettiaminpufcafeuaqiuvine-» ta fktVW) neque in aqua rubea jinqua lottu eRpanniu, rubeo vino tin-spccMiatiiiKeiimfmm ittu,quia aqua addita toUit virtutem vini. Similiterfigranaalteriutnbsp;generis admixtafint tritico, tn tanta quantitate, quid aliamfieciem ef'nbsp;ficiant,vtfitnediumconfiituant,nonconficitur,in modicatamen quan^nbsp;titate non iinpeditur : autfipanis co^ltts ft ex aqua rofiacea, vbi Duran--dus vult confici poffe,fed Doctorangelicus,e!rali)tenentoppofituiH,amp;nbsp;ftrenuifiim'enegat,qubdvllo alto, quocunqueetiam,liqttore,quàm aquanbsp;fimplici confeltus panis, pofiit in Euchariftia confecrari. sic fi panis con-feitus exfi/elta,quidamputant confecraripoffe, fed Petrus de Paludenbsp;ait,communem opinionem Daclorum ejfe incontrarium,fic de amidonbsp;etiam nonpoteil confici. Si facerdos non fit baptizatiu,fi non vncltu autnbsp;c9nfecratus,vndenecvirgoyiaria,necangeliDeipoJfuttt eonficere,qitianbsp;non confecrati : qitamuis virgo Maria aliquoties quofdam communi-(affeamp;fic confecrafie,ficttt amp; fanlto oleo moribundos vnxiffe, legitur,nbsp;Petrui LomCardtunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed Uludfortè cx difienfittionf. Sifacerdosfit hareticus ,vî Magiflcr ait,

M.^.Stnt. difi.i}. nbsp;nbsp;nbsp;quamtiis alij contrafentiant amp;dicant : Magiftrum htc non teneri : aut

fi intendat,dimidiam tantumhoftiamconfecrare. Vndeetfiquidam di-

ß intentio facerdotis fit determinata ad certain medicta-tem, fuperam velinferatn, dexteram vel finiftram, aliter au-tem fi invagoinam operationes reales non funt circa fin* gulariavaga. Videte,profunde domine, inhiscafibusamp;ftmilibusplu-Xibus non conficitur,àquot;fic, in cafu.ftatpopulumador are panent, amp; com^nbsp;mittere Idololatriam. Htc dicunt quidam doctores , quod non eftnbsp;Idololatria, quia eft ignorantia inuincibilis , quæ excufacnbsp;adorantem , cùm bene Iperct de proximo»fiuePresbyte-ro, fineEpifcopo. EtexempUficantillud: Si lacob prima no-étecognouit Leam,nonpeccauit, quia fuit ignorantia in-cerdote, amp;adorat,cùmaliter non te*neatur,noncommit-tit Idololatriam,propter ignorantiam inuincibilcm. simili id arguunt, fi quis audiat Prælatum docentem hærefin, cuius oppofitum nonteneturfcirc,amp;aftentituripfi,non pec-cat,alias non conducerct fæpè Scmultorumaudirefcrmo-nes:

MV iEXEUTERATV S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Af

nes ißc etîam tSlin/ropofito, vbi popalus non teneturfcire,vtqMid con~ fecrati9nü,fatù eil,fi certasfit^certitudine morali.

Sed aliaeil opinia in oppofitum, quidam enim déférés dicunt, quôd maior requiraturindago, circa adorationemincultiilatriæ,nbsp;qualis cft in Euchariftia,quàni circa rem vxoriam.

Ef legi nuper vniuf haretici libram, qui dicit, quod quæ fingula* Mdn.iuetM, Epfofm riDeiprouidcntia fiunt, Äfingularidecaufadiiiinitusper-mittantur,ficuteftdeLeaamp;lacob,ilia non pofluntin ex-emplum trahi, ant régula inde fieri. Et alittseiiam quidam do- M‘iwrt!b.4.sent.nbsp;Stor nofter tenet, quôd quæftio deLea amp; lacob,fit fadi, non in- quot;nbsp;ris, amp; ita nihil ad quafiionem propofitam. Vnde Thontoi de Âquino Thlt;,mdi ^ngeUcMnbsp;fcribit, qui hoftiam confecratam adorat,adorareeamopor-tet cura conditione, fcilicet, R eR confecrata, non ramennbsp;oportet, quod hæc conditio femperfitaduexplicata, fednbsp;fufficit,quôdhabituceneatill3m.

Etalifu quidam Thomae : Nullus quantumcunque fit firn- ThomdiSamhurmf,, plex, vel quantumcunque fit difcretus, debet præcisècrede-re, hoe elfe corpus Domini, fed cum hac conditione, fi innbsp;confecrationc rité fint ada omnia,aliter enimdecrcaturanbsp;aflereuquod ipia fit creator,amp;icaefletldololatria.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rom.,4.

Jd etiam Raymundus aroaerevidetur,di(ens: Si plures in alta-„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . ,

n reperiantur holtiæ, quam facerdos confecrareintendent, muia.foi.,e. cùm non certo conftet,anomnes fint confccratæ,debentnbsp;cum conditione accipi, dicendo : fi non es corpus Chrifti, vtnbsp;panem te manduco: fi autem es corpus Chrifti, proficias innbsp;vitam æternam.

Et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dit.-Propter facerdotem,qui poteft efte hære- RaymmiMin

ticus,amp;eleuarevinumnonconfecratum,aut hoftiam non muufoi.is. confecratam, ne committatur idololatria, ficadorandum:nbsp;TcadoroIefuChrifte,quiamar3 morte mundum redemi-RïtvtficnonEuchdRftiAtnadoret,neinidololatriam infciuscadat,fednbsp;fimpliciter Chriftum ipfrtn amp; immediate, ^od cùm itafit, nunquam

K licebit

MVS EXENTERATFS.

liceMt Eücharißiam adorare cate^oricè,fedfimpercumco»ditiotte,amp; x,i,ati 4.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fie dubitanter,forte vtverificttur ,quod/criptu}}i eli : Vosadoratis,

quodnefeitis. Hinequidantnos rident, dicentes,quod quidam do-,An»iiMiib.3. ^lt;”'»o/?frlt;i(flt;îf,quôdhocfitEthnicum:ilIosenimficDcosfu-osinuocarefolitos. Situ es Deus,fine,fi tu es Den.Jieutdquot; ^Str, 17. Athenü ignoto Deoaraextruclalegitur. cùm autem idem plané fit innbsp;hoc cafu,ft chrifluc muremfugeret, amp; corp tu ftium fiubtraheret,ftatuitenbsp;voSidomine^loriofej qui efiis mare magnum infinite erudttionû, quid hî(nbsp;tut'o tenendum fit,

iBudautem minus e^i defjiiUideterminare,qttid m us comedat ! No» corpus Chrifii : idud entm Çdicuntifii') raptumaut fubtrailum ejfe,nbsp;quàm cito mus incepit rodere : nequepanenv. tlle enim tranfiiibfiantiattunbsp;fuit incorpus Chrifii totaliter. Reftatigitur, quad accidentia comedat,nbsp;hoce^l,colorent, odgrem.faporeniiamp;fimilia. Sedquàmeritilludirrifo-rium,quis enim vnquam legit, aut audiuit, quod color vel odorfit corro-fibilis velcomeftibilis, multominitsbibibilis, Legitur quidem invnaqua-dam hiftoria, quod inaeniuntur homines in quadam terra, qui nulla oranbsp;habent, aut tarnparua,vt nullum cibam acciperepoßint, amp; tales dicun-turcxodoreviuere,fed.quisfcit,anfiitverum,egoneminemaudiui,quitanbsp;les homines vnquam vidijfet.

Heinde videmus, mures amp; beftias.ficut amp; homines, bofiijs talibus nu-triri, amp; fifatis habent, vitamfibi ex Ulis fufientarepojfe, Etfi enim qui-dat» Doilor nofler teneat,quöd nemo ex accidentibus nutriri ein.pof^it^/^Jtantùmalterari, vtaliqueminebriando, per/pe-cies.prope fe mulriplicatas,quemadmodum ingrediens cel-lïm vinariam.plenam vino forti, potifsimùm nouo,habebitnbsp;tandem caputper^upbacamfpotifitmumfifueritadtemulentiamnbsp;dijfofitus.

in s„m. Et s!.A.vM.vT:fDX5 tuquit: Si facerdos ex vino confecra-to fieret tbrius,tuncinebriatioiliaefletexaccidentibus,amp; folofapore panis amp; vini,quiail!aiam funt tranflubftantiatanbsp;in corpus amp; fanguinem Chrifti. Tarnen HoElor Angelicus idamnbsp;Thmatinca^.u. eptuicntmimprobat. Etfi enim alias fieri btt; Si quisfortè plus vintnbsp;j.üdct,ir.ih. conféctati hauferit,licètipfa vinifubûantiaperierit; tarnennbsp;ipfîs

MrSEXENTERlTFS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7

ipfis accidentibus tcntari pofleamp;inebriari. Etfaper boe citât glo/fxm ,ficut amp; alt] doéiores in i. Con«t(?,n. alius efunt3 aiinsau-temebriuseft. Tarnen alibi uit idem doliar’. Quidam dixerunt, Th,mM4..Sc,t.i,fnbsp;quod fpecies illæ non nurriunt, fed reficiunt amp; inebriant, ex.nbsp;folaimniutatione accidenrali, ficut aJiqui reficiuntur amp;in-.nbsp;cbrianturodorevinijamp;famé amittunt exfaporeamp; odore.nbsp;Sedhocnon poteft effe; nam tails immutatio.quamuis adnbsp;horam reficiac, tarnen fuftentare non poteft, quad tarnen facerent ffeties iüa,fi in magna quantitatefumerent ur. Et alibi ait : Quodnbsp;autem quidam dicunt,quôd non vetènutriantffpeciesfa-cramentales) quôd in corpus humanum conuertantur, fednbsp;reficiunttantùmamp;confortantjquadam fenfuum immuta-tionc,ficut homo confortatur ex odore cibi.amp;inebriatur exnbsp;€)dorevîni,adfenfumpateteftefalfum. Talis enim refeAionbsp;non diu fufficit homini, cuiiiscorpus,propter continuamnbsp;deperditionem.reftauratione indiget,amp; tarnen homodiunbsp;fuftentaripoffeCjfihoftiasamp;vinumconfectatumfumeretinnbsp;magna quantitate.

Et i« bac fententia fient itiam plerique ali), Bonauentara argait, j,„n„Ser4i,hieiu 4. percipiens Sacramentum alitur amp; nutritur, quod fatis pro- Sent.difl.n.qu^ß.t.nbsp;bari poteft ad fenfum , manifeftum enim eft percipienti,nbsp;quôd per fumtionemvinijfiueilliusfpecieijfitisextinguitur.

sic Brulifer rentf. Ilia accidentia poflunt conuerti in alimen- stei,i,^«uiBruiifir4. turn,amp;percipiens Sacramentum alituramp; nutritur, amp;illudnbsp;fatis probari poteft ad fenfum.-nam percipienti, per fumtio-nemvini,fiuefpecieiillius,fitisextinguitur. QaibusetiamMar-filius Inguen cenfenttt,duens:Si famelicus aliquis non haberet.nirnbsp;fihoftiasconfecratas,adfufficientiam,aceisvtereturadmo*nbsp;dum, ipfc fibi fuftineret vitam ex eis.

Verùm accidentia per fie, vt accidentia, non pojfunt nutrire: Acci-^^ dentia,4it^»jlt;^lt;lt;»’‘^‘’‘®‘”'»‘’ullo modo polTunt hominem nuttp se'w.d^jZnbsp;re vel augere. Nam ad nutritionem hominis amp; augmen-tationem oportet, quôd fubftantia de nouo fufeipiatur innbsp;nutrito ôc augraentato gt; (accidentia id nonpojfunt,

K i

es nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÂÎVS^EXENTERXTTS.

Gobriel4.Sentnt. GABRIEL inqtùt : Nultitio Üla pCC fpeciCS nOlî Câufla-diß.ii.^utß I. tur. Et Doilorfubtilif ait: Ex nonfubftanriajnonfitfubffan-Æ^M Se«f«nf. tia. Et communis eli opinio doclorum cum Philofophis, quôd fub-I .s. ftantiaexaccidentibusnutririnonpofsit:càmautem accidentia neque aâu, neque potentia, fubftantia fint, vf inguin j«iuin 4.Sent.i}utß.s. Ijedoco probatjHCC nutrtre, vt accidentia,pojfunt.

^aritur itaque, quid mus comedat, vnde nutriatur, à“ viuat ?

Hic dicant quidam,qaod etfi natur aliter non nutriant accidentia,ta-^’ men fisecies facramentales fupernaturaUter amp; miracales'e habere vimnbsp;aliquamnutriendiyfuper quo esi autorit/U Thomade Argentina.

Et Thomas Aquinas ait Qupd forfàn miraculo quis per fiim-tionemvinijfiucilliusfpecici pofsit inebrian.. C«j etiam ac-cedere videtur doltor Seraphicus, dicendo : Ad illud, quoddenutri-tioneqiiæritur,dicendum,quôdibiefttriplexoperatio.Pri-æaeft, quôd fpeciesillæ per aâionemvirtutis agentis trans-mutantur, amp;. hæc partim eft naturalis, partim fupra natu-ram. Secundaeft, quôdin fine transmutationis cedunt in fubftantiam,itaquôdini]lamconuertuntur,ficutficonuer-teretur fubftantia panis, fi eftet panis, Si. hæc eft miraculoià.nbsp;Tertia eft,quôdfubftantia ilia pofteaconuertitur in carnem,nbsp;amp; hæc eftfimpliciter naturalis. Et quidam ex decleribus moder~nbsp;«wiittftwft:Porté Deus aliquo miraculo amp; virtute fua im-menfa, ipfisaccidentibus panis amp;Yini vim nutriendi amp; au-gendg fubftantiç tribuir,quafi panis effet-Sic iüi.Verùm alqsdo»nbsp;iloribus hac opinio improbatur,vnde quidamfiribit;'Ex quo fequitur,nbsp;Thomam Argenrinenfemineruditè dicerc,quôd accidentia hominem nutriant fupernaturaliter. Et altj tenent : quôdnbsp;non fint fingenda noua miraculâin hoc Sacramento,nifi innbsp;tranffubftantiatione.

idéo eil rurfus alia o/’ïMiojquôdintrariifubftantiatione ma-net forma fubftantialis panis, Si ilia habet eandem operatio» nem, quahabebat panis,amp;ideo nutrit,ficutpanisnutriret;nbsp;Étfie fort epojfetdici, quod-nnts ex illitréliliaformà fubfiantiali comede~nbsp;retfé'nutriretur, Sedhisrurfumcontradicuntalq, ô‘potififmttm Thoi-maS)

M7SEXENTERATFS.

»Brfä de A^«ino,primoideo,quiamateriatantùtn nutrit, forma nufrire non poteft, deinde quia operatio forma noneft,pa-ri, fedagere : nutrimentum autem non nutrit, nifi quatenusnbsp;conuertiturinfubftantiamnutritijidcofecundùmquodpa-titur,nutriret,quod de forma dici non poteft.

Jdeoiterumefl alia opinio, quódfcilicet ibi maneant fubftan- Viele Prancî/cum tiæ interminatæ:/êd illam epinionem reçoit FrancifittsMaronâdi-ce»;,quôdnonpofsitftare,quia in caru,quôd generareturnbsp;aliquid ex ijs(fiue in mure, fiueinalio bruto) non effet verum compofitum ex tali quantitate.

Hine rurßualiaopinioefl jdicentium,c]\iod nouaaliquamate-Ù3i.\\gt;\.creç,t\ir,quefenttntiapluribHsplacHit,necdeftoriAngeUcoim- ^Q^kitiuh 4.Sent probatur,nequeMarßlio Ingnini,aat GabrieU:fedFrancifeo Maronis vi- difl.u.quifl.i-der«rlt;jty«rd4,quiaquandocunquealiquodagcnsnaturaliter,nbsp;transmutât materiam ad formam, priùs fuit fub priuatione, MarßliM Ub.4, Sent,nbsp;amp;itaanteilludinftans:namquandocunque aliqua materianbsp;coëxiftit forma, amp; fimul producitur agens naturale, de vnonbsp;noneducitaliud.

Vnàe rurfus «lia opinio oritur,tenentium, quôd materia panis de Pccleßa-reuertaturfic,vtqufmadmodum priùspanis in corpus Chrifiiefl srans’ fubfiantiatus, itaiamfabtraliocorpore Chrifli, redeatpanis.Inquaopi-nionefitnttHmalqplurimiftumlnnocentius^.ThomasHardingtts,Mar- lûm.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

filitss,Gabriel, Bonauentura,ô'fimiles.

Sed DoUor Angelicus banc opinionem reqeit , dicendo, quôd ftare GatrieivU'fiiprà. nonpofsit,quiaquodeonuerfumeftinalterum,nonpoteft iv^ucnnbsp;redire, nifialterum inipfumconuertatur: fubftantiaautemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sent.

panis conuerfa eft in corpus Chrifti;amp; hac fubftantia, feili-cet panis, faâa eft il la, fcilicet corpus Chrifti, vnde non po-tefteffe.quôd fubftantia panis redeanneque quantum ad to» nbsp;nbsp;' 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''

turn, neque quantum ad partem, nifi corpus Chrilti C COU- GentilesJtb. 4. cap, uerfoconucrtaturinfubftantiampanis,quodeftimpofsibi-le:amp;ideoetiameftimpofsibile,quôdfubftantiapanisrede-at,nequefecundùmtotum,nequefecundùmparcem,SicStoo sclt;:tui4.Sent.diß.,t..nbsp;«« efi(*?»7frjZgt;ir:Si panis fubftantia redit,quaro,quando redit?

Aut

To nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MFSEXENTERATFS.

Autenitnhoc fit in vltimo inftanti, quando noua fubftantia ibi generatur,tunc fequitur, quod ibi fimul effet panis,amp;nbsp;non panis: quando enimgeneraturaliud. paniscorrumpi-Uc»ff, tur,amp;tamenpaniseffetibi,quodertinconuenicns:autredi«nbsp;retpanis ante illud vltinium inftans,tunc duo inconuenien-tiaftquercntur. Priinùm, quod non tam diu manet Eucha-riftia,quamdiu mancrent ibi fpecies non corruptç: vel quodnbsp;fimul manet Euchariftia, S: tunc fimiil erit ibi fubftantiæ panis,amp; corpus Chrifti; Secundum inconuenicns, quia agens,nbsp;quod poteft in partem motus, poteft etiam in totum mo-SuMiifer. tum,amp; in terminum, quando non magis répugnât vnaparsnbsp;motus ipfi fufceptiuo.quàm alia.Sed non magis répugnât ii-lis fpeciebus vna pars alcerationis, quàm alia, quamdiu fpe-ciesillænoncorruinpunturfimpliciter,fedalterantur.Ergonbsp;agens,potens in primam partem alterationis,poteft amp; innbsp;quamliber. Ergo,dummanet 111aaltcratio, non neceffe eftnbsp;fubftantiam redire.

similitertranciscvs mayronisinqait,ideffeim-pokibiiCj^vtfcüicetftattiilisretranffubfiantMtio.^EtcertiSellarijilli LutherÀni/ÎAtimdicereiit,vbieJJentScrtptura,quaicùmhaberen0npof‘nbsp;ßmasdetranffubfiantiatione,vt Doctorfnbtilisait,multbminus ders-tranffubflantiatiane, idea pitto melius effe,vtl}iic opinio obmitt/ttur,pr£-fêrtim cum timide dr mm certitudinaliter à quibafditmpomttur-. namnbsp;Quandocunq; definit corpus Chrifti effefubnbsp;. {peciebusjfempercreaturdenouo materia. r£i^f,quiailla,nbsp;quçfhit materia panis, amp;fiinpliciter effe defijt,per cóuerfio»nbsp;nem eius in corpus Chrifti,reproducitur. v e L,quiaalia,qugnbsp;nunquam fuerat in rerum natura,de nouo producitur.ô: manbsp;teriae introducitur noua forma fubftantialis, illafcilicetvelnbsp;aliaeiufdemfpeciei.quæfuiffetintroduâa,fipanisnonfuiC-fet conuerfus.fed nunc naturaliter corruptus.

'K4r*B^«,«i,zr4W- Sif K A RD I N G V s«o//fr, Fottè, âit •. (lion cettb, fed forte) Deus miraeulo permittit,vtpanis reuertaturad nutriendumnbsp;ingMcnM.4.Sint. niurcm. similiterIngaen naßerhîc hiret:Ns[cio, (inqaitille) quidnbsp;dicendum fit : poflet enim Dominus fpecies conuertere innbsp;mate*

MVSEXENTERXTrs: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fgt;i

ttiateriam eandemin numero, quæpriùs fuitfubpane,velin compofitum nouum , eandem materiam numero habens»nbsp;cum materia,quç fuit panis,amp;cum eo conuerfa eft în corpusnbsp;Domini. Sed quia hoc eft miraculofum magis, quôdidemnbsp;numero.quodpriùsefledefijt.redeat.quàmquôdfimileite»nbsp;rum de nouo fiat,ideovideturpræeligendum.quôd ilia con»nbsp;uerfio Ipecierum non fit in eandem materiam in numero,nbsp;cum ca,quæcumpanedefijteffe.fedin materiam, quæeft einbsp;fîmilis,amp; æqualis in partibus fuis cfientialibus.

VndeetiammiraturïH g ve T^,ö'qui)irit,curißaconuerßonullum Jgt;iarßHus4,i,.s,at. nomen apuddoäorestnueneritj^quomodo nomine proprio vocari de-tm;fflt;ii««lt;/«gt;«/’«r4f,quoddolt;ftores deiftaconuerfionenonnbsp;magnam fecerintconfiderationem, vndeproprium nomennbsp;non habeat. i

Et etßapud Gabrielern habeatur vocabulu, transaaidentatio, tarnen quia in alta fignificatione illudponit, etfi bene hue conuenire videatur,nbsp;obmitto illud. Fortè,fi{utprior conaerfio dicitur^panie in corpus Chrißijnbsp;tranffiibßantiatio,ßc pofierior illa poßet diet corporis Chrißtinpanem,nbsp;retranßdbßantiatie,ficut quidam doctores hoc verbo vtuntur, quamaisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vbifu^rii.

Inguen putet,vocandum nomine complexe, conaerßo corporis Dominici in corpus noumn,àquot;ßc ctiam,conaerßo corporis Dominiciinpanem.

Vtrum aatem transaccidentatio vel retranßubßatiatio,vel reconuerf ThimiK estitmgtnt. ßo,(quoverboAquinasvtitur)velcomplexonominevocandaßt,VOS,do-tuineprofunde,poteritisnoscertiorare,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R-eh yA J d' ’i

Interim egoadhucaliamopinionemponam,qua eil ri c H a rd i,

lt;/ifm«,quöd fpeciebusfacramentalibusimprimaturpurum lt;ju^ß.2. pofsibilc,fiuepofsibilitas transmutabilis. Seddrhancopinio- FraneSfeus anymi-,nbsp;nem improbantErancifitis Uayronis amp; dotlorßtbtilis,dicentes,quednon

Tatet,quia materia eil terminus,non nißcreationis. Et quamuis Erancif- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-SY«t.diß.r2.

CHSaliam opinionem affert, tarnen quia illanon nißin miraculisfubßßit, NimiAm ^irerca„d« amp; miracula, ficundttm doäores, in hoc Sacramento nonßint fingenda,nbsp;nißitttranßubßantiatione,ideonecillaßabit,licit excufetErancifeus, riumf‘‘crcauterî'aMm.nbsp;quod aliternbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hac qaaßio faluari,nec Detssnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coxfehntiam,

rtsaltùm laboretfaciendt ida.

Videte

I

MVSEXENTERATFS.

vide te igitur,domine glor'nfe.quotnodo fe diuidant dollores noßri, amp; famea nihilbabere peffumus certitudinaliter.

Magifier quidem vno verbofe expedit, dicens : Quid igicur com-CüiWöcrWAVöes edit mus?c^rej}iondet:lrioc Deus nouitj/êz/hlt;tc eilvnaeuafiOf non videtur relionßo fitfficiata: itaque rogo vos cordialifimèidieite, quidnbsp;f'ruäm trannubfian- , k rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

hiCfit tenendum.

OPINIO EORVM,CtVI DICVNT,

Qjr OD MVS COMEDAT CORPVS Chiifti.amp;eius Examen.

X.

ÂM AMPLIVS ETIAM. QVAERITVR , Domine fubtiHfiime, quid demurefteridebeat', qaicomedit corpus Cbfifti: ibi dieit quidam doctor amp; Archiepifiopus,nbsp;quod miu debeat capi ,fipotell. Et alius quidam doltornbsp;fcribit, daiidam operant ,fi mus haberi pofiit. Et rurfius

Z.

Sed hie videtur cauti agendum, ne innocens mus capiatur. Credoer-go,qubdfitcerdosfort'epoffit vtiExorcifino,vtetlin Decretü, Canonei yfuA Sacramentorupft Sapé contingit,vbi in experimentum aUcuii^ criminis daturfufitecto cor»nbsp;ajmdRämanenßs.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Domini, fub hts vcrbis : Corpus Domini fit tibi ad probatio-

hodie,lt;/e quareplttra3S.Thomas,4.Sentcnt.difi,p.quafi.g,Ga-briel, 4- Sent ent. difi.c), quafi.z. Angeliude Clauafio, vocabulo Eucha-s.zpi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fifiias. parag. 40. similiter amp; alij Summifta,, amp; Sententionarq magno

numero.

ThtmMfuptr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sedforte obfiat,qt!oddoélores noftriferibunt : facere tales proba-

tioncs.eft Deum tentare.contra Scripturatn, Deuter. 6. Et Matth.4. Er t/ifir GloJJd, amp; quidam doilores,qubdille Canonfit ab-rogatus,quod nefcio.anßtconcedendum^citmLutheranieJfentdiHuri,nbsp;quodEccleßa, Concilia,nbsp;nbsp;nbsp;Papapofiint errare,praferttm, cùmS, D. N.

Gregorius Xlîl. naper Papa, in reuifione Decretorum, ilium Cano-nem non eliminarit^quod fieri debuijfetffiefietabrogatus. Etpugnat cut»

MVS E X EN T ERAT V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;73

tioaul^'t, quidictint, qubdnonfuerit intentiohuim deerefi: necßatu-entis, quM fieret probatio vel purgatio criminis per aliquodßgnum externum,apparensitiillo, quicritnen cemmifit,fedvt accèdent, ex ti~nbsp;moreiaccedendiadcorpnt Dommcum,cùmconfiietttiapeccaticontere-retHr, quid ergo opusfuißetabregareißam Canonem?

‘ Quamuité'inhgcfediutdantdoéioresnofiritAlijenimdicutit '• falbum, vt accèdent, timoréaccedendhcùm confiientia peccati contegt;nbsp;ratutf vt iam esi habitum -, alij autem dicunt, quad factum fitt vtnbsp;propter timorem talü purgationü àfuturit abßineant: alq verb po-nunt, quod hoc modo fujfieäm pargaretfiapeccatocommißo.Et rarfus, 'T-qubd per centritionemillius, qui furtum commiferat, fieret reßitutionbsp;furtt, amp;qubd hac intentione, hac iußificatio fieripotuerit, de quo qua-fotdominemiffcribitemihi veflrum omnibus numeris abfolutißimum art.t.nbsp;iudicium. Cert eß corpus Chrißiappticatum fortilegqs manet ibi,ßfutnbsp;fupraexMajronetaHumelliVidetur mihi,qubdetiam inhoccafumiranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''

poßetoperari corpus Chrißi,inprobationemfuße£ti,ßcutexvnaqua-datn hifioria iUud arguo. Fuit namq; quidam plebanus in Thu-ringia, quiculitadcollumfuum, in pyxide, in honefto iic- firm.r). culo. corpus Domini extra villam, ad communicandumnbsp;qucndam infirmum. Tune quædam meretrix, ftans nonnbsp;longé àvia,infuoproftibulo,vidit,amp; cœpit cogitate penesnbsp;fcjfifidesChriftianaeiletvera, tunciftceiTetSaluatormun-di, quem facerdos in pyxide portaret :amp; quomodoipfainnbsp;confpedu eiusaufa effet tanta mala perpetrate, qui tarnennbsp;tot amp; tanta incommoda fuftinuiffet, pro mundi redemtio*nbsp;ne. Etipiacompunéia in ièipià, rclidoproftibulo, cucur*nbsp;ritper lutum profnndum veloci curfuad iàcerdotem, in-quinatalutovfq; admcdictatemcruris, dicens: State,domine facerdos. Et fie ftetit facerdos. Et illaprofternens fenbsp;inlutoante corpus Chrifti,ait; Domine leiu Chrifte, fîtunbsp;esille, qui pro noftra redemtione natusfuifti de virginc OiuetamentriK,nbsp;Maria, paffus,amp; fepultus, adfcendcns ad cœlos, fedens adnbsp;dexteram patris,iudicaturus viuos Sc mortuos: amp; fi te talemnbsp;portât facerdos inpyxide,rogotepertuamineffabilem mi*nbsp;Êericordiam, ignofee mihi peccata mea ; Ecce, reipondic

L Chriftus

74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mrs EXENTERylTFS.

w iftns. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pyxtde, in lingua latina.- Et ego ignofeo tibi pe^

tuH. Et üU audicHs voccm Chtifti, de p^'xidejn latino^' cù;ni.iiin!i^!iefiirct? ’ ait:Dominegt;nonintelligo latinum,rogo tc,loqucre theu-chrijiuiis’icrii.tM^‘1 tonice:amp; ftatim loc'utuseft de pyxide theut uncè; Ego re-- ' *• -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cipiam te in gratiam meam.Hocaudiens meretrix, ait;bt tu

Domine,me fufeipis in gratiam tuam, quæ peccaui in carne mea, luxuriosè, omni modopeccandi, qui excogicaripo-teft? gratias tibi a^o.videtis, domine fubtilißime,quattta tn meretri»nbsp;ceoperatum fit corpus Domini,quts feit, an etiam idemfaceret infurenbsp;monacho: amp;peßetChrißus etiam latin'eloqui, neintelligerentlaichöquot;

ter valere dicitur, in iihoderato fluxufanguinis denaribus, fi cum eodem (anguine fcribatur illud verbum in fronte pa-tientis.O«æ«M»jyjc/;lt;itft iokdanvs, Prlt;edicatorÿ ordinit bf..nbsp;tito.Etpefleum, idem répétât, totidem verbis iohannes gai-L E di£l»f Kejffersberger: Qabdfifangttis hominis »udi amp; peciatorisynbsp;propter vnum verbum chrifli, tantst eil efficaeix, quid non pojjent corpusnbsp;öquot; fanguis eius in hoc cafu^cum etiam habeat verbum inßitutionis ?

2.

St autem mus tarn captusfit, amp;probabUiter à ipfe, quicomtdit torpusChrißitqUierituramplius, num corpus chriftifitt in ventre mu^nbsp;th, quandoßc in muficipula defertur, adorandum? De hoc dich Bona.-uentura,(quinontenet,qubdcorpusChrißideficendatinventrem)iiül-baCfcrSirafhicM 4^ tus cflet, Qui adotatct corpus Chrifti in ventre mandueätis.nbsp;£tnt.d,ß. ,3. iju„ß.3.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gabriel (ex aliorum opinions) inquit, Chriftum in ventre man-

Maior,4.Sent.äiß.ii. ducantisadorari,nondici.Ef m \ i o Rlt;ttt:Hocinconueniés eft,amp; nufquam pvsiamp;ica,tviv.Videturtamen3qubdfic,quiaßadoransnbsp;dum eil in manu facerdotis eleuantis Eucharifiiam, imb fi in conopeornbsp;nienflrantijs,amp;in pjxide, quando vel eußoditurin Etclefta,vel ad agro^nbsp;tosdefertur,autcircumfertur, eiladorabile, quad nemo, nifit hareticus,nbsp;negat: cur non amp; in ventre mûris, cum femper res animata, vt doiloresnbsp;h^ridicunt, prafiantior eße videatur, quam inanimata. Et fuper hotnbsp;ehaute~

MFS EXENTERATV S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7/

fff dutoritoi BonaiieftturiC, quanidiu Chriftus fub iftis fpeciebus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ub. 4.

cft.tamdiueftadorandusjfedin ventre mûris eft fub iftis fpe* ciebusjfecundùmThomam, amp; fibiadhærentes, ficiitfuprànbsp;taâumeft, ergo in ventre mûris eftadorandus. Et Gabriel GabTiiiieii.s4.nbsp;ait.quodilli.quinegantcorpus Chrifti manerc cum fpeciebus rcceptis in ftomachum, inhoc moueantur, quôd aliasnbsp;deberet in ventre fumentisadorari,quodeft verum.

Etdeboceli vnanüïAbïliihifloria-. Nam mulier quædam non credens in làcramentum, accepit illudjamp;ante porcos in fili-quispofuit, ecce mirum, omnesporei genua flexerunt,nbsp;facramentum adorauerunt. Nunquiddonünegloriofe^noscraßio-reser'tmns,quàmperd? Eil fuper hocetiamalia hißorw. Quidam de-uotusEpifeopus amp; quidam hæreticus peruerfus, obiurga-runt fe inuicenij de veritatc corporis Chrifti,vnde Euchari-ftiam fuperauenam in dolium pofuerunt, amp; ^‘^‘^“’‘^runtnbsp;equumjbouemamp;afînum, qui pabulum non tangentes, fednbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

potiùs genuafleâentes. Dominum fuum, tanquam ratione wenn/ were ca vtentesadorauerunt. Cùtnigiturhocfit,annonflolidioresattttar- noc^eii» gnJjfecnbsp;dioreserimtuequüö’aßnü ? contra illud: NoUtefierificut equus é“ mu- ttgt;uwfcer.nbsp;lus,quibu(noneHintelleltttS,

Necobfiat, qubdvnus quidam aut fort'e alterdodor nofier.ne- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Maioriib 4.

gantcorpuiChrtftt adorandumt in ventre autftomacho Sortis, ergo multô minus in ventre mûris, quia poftet quisputare,nbsp;talemveile “ Sortem adorare:atfecuseft(aitille^decorpora Nomeft propriuti»nbsp;XQ Chriftiin pyxide, quiapalàm eil,qubd non adoramus pjixidem.

Namilladdoiloris nonîmpugnat, fid confirmât nofir am fient en-tiam,quiaetiampalàmeil, qubd nemo créditât murem adorare veile, ficut nec pj/xidem. iflad etiam Grabrieli placet, quamuû cum aliqua Gabriel ftiper Can.nbsp;reftridione, itaenimficribif. Vbicunqj autem (corpus Chrifti)nbsp;creditur efte,fiue in ventre fuis, fine in ore viri, velmulie-ris, ibi eft .venerandum amp; adorandum, in anima, licètnbsp;non exteriùs inopcre,cùm non conftet, quamdiu fit innbsp;ventre ( fuis.) Et quiafiic eil, videtur mihiregula iliaaliquatenusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sata.

fieruanda, quamEaymundus nofier tradit inSummulapauperum,vbi‘^‘^‘'“’‘‘''’^‘'‘‘' L 2nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;didt,

7S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MFS EXEN TE R4 T FS.

dicit, quandodubium exorituGvtrùmhoftiaconfecratafit, quôdtuncdebeat fumicumconditione.fic dicendo:Sinonnbsp;es corpus Chrifti, vtpanetntemanduco: fivero escorpusnbsp;Chriftijproficiasin vitatn æternam, ficutetiam fuprà ttSumnbsp;Jta et tant ß dabittme^}, vtrùm ibi, in ventre maris vel fuis, adhae

lmb videtar ettamipfemtts,canis velporeus adorandiu, fie enim arguant doloresnoftrt: Corpus Chrifti eft adorandum,Corpusnbsp;Chrifti eft in Euchariftia: Ergo Euchariftia eft adoranda.nbsp;Similiter ego conelado: Cerptu chrifii eH adorandum, Corpus Chrifiinbsp;eil in ventre mûris, canis, aut porei. Ergo mas, canis, vel poreus eilnbsp;adorandus.

tam crucifixi imago, fie adoratur (crax) eadeni adoratione,fieuteru-tifixus,fciUcet latria.

Item: Crux eil imago Chrifii crucifixi, fed imago Chrifii crucifixi eil adoranda latria. Ergo amp; cruxeius. SiciReliquiæfando-rumhonorantureodem honore, quo fandiipfi. Sedcrux cftdereliquijs Chrifti. Ergo eadem, qua ipfe, adorationsnbsp;adoranda.

cabrM fapcr Can. folum Deufii pertînerc. imaginem autem Dei non efle M.ijra,tea.4}. Deum, ideo nee latriam eitribuendam,alias (««^airjerea-Hicattend, mi Piß,,, tov amp; crcatuta codem cultuadorarentur. Verbaeiusficbabent:nbsp;viflor^tjnid tu, forti Nonvidco cflc bcuè diétum, quod eodem honore hono-Deum ventrem adorof? retav Dciis amp; imago cius, icd mihi videtur dicendum.

MVS EXENTEEATVS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77

Chriftum, Et ibidem; Latria eft honor foli Deo debitus,fed

.1 - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-11-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-rinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/• mint rlorto/i;

nullaimagoeftDeus,ergo includitcontradictionem.dice- . re.quodlatriafit honor foli Deodebitus, ôc tarnen deberinbsp;irnaginiChriftiamp;Ciirifto. Etrurßu: Siidem honor dcbctur tentur^U^numeJls Df*nbsp;Chriftoamp;: imagini eius, idemetiam honor debetiir lapidi“'”-amp; Chrifto. amp; per confequens idem honor debetur Chriftonbsp;fcreatori^amp;creaturæ.quodnoneftcredendumÆf paulbpoU-.nbsp;Qui adorataliquid honore latriæ, confiterurilliid efle De-um.fi ergo quis pofl'et licitè adorare imaginem Dei cultunbsp;latriæ.pofletetiam licite proteftariamp;confiteri, aliud àDeo,nbsp;elfe Deum.Ideôaliterdicendum, quod nulla adoratio debetur imagini. neclicet vllam imaginemadorare. Sicutô“nbsp;D V R A N D V s: De ijs, inqaitiqux habent tantùm extrinfecamnbsp;habitudinem ad Deum.hocgeneraliter tenendum eft.quôdnbsp;fi confiderentur fecundùmfe. fie, autnon debetur eisali-quishonor, putàcrucivelimagini. amp; cæteris rebusinani-matis:aut fi debetur (ficutD.virgini^ nunquam tarnen debetur eishonorlatriæ. quiahonor latriæ debeturfolùmex-cellentiædiuinæ.fed taliafecundùmfeconfiderata.autnullam talem excellentiam habent. vt inanimata, aut fi habent.nbsp;illatameneftinfraexcellentiam diuinam. quare ifto moddnbsp;non debetur eis honor latriæ. Siautem confiderentur fe-cundùm habitudinem, quam habent ad Deum, diciturnbsp;communiter, quôd debetur eis idem honor,qui amp; Deo. Nota; commune api-Verùm ( addit ibi DHrandiu ) iftud non videtur propriè di-üum,qui3, quantumcunq;fitvnusamp;idemmotusanimæ,nbsp;quiferturin imaginem, vtimagoeft, amp; in rem, nunquamnbsp;tarnen anima dicit, imaginem, in quantum eft imago, eftenbsp;idemcumexemplari. Neq; fignum, in quantum fignum.ef*nbsp;feidem cum fignato, fed Temper inter ifta eft diftinâio in re,nbsp;amp;inconceptioneanimæ. Habitudo enim eorum adinui-p,^,,.,„,„,^^,,,.nbsp;cemeftrclâtlua.’Relatiui autem efte,eftad aliud efte; ideô res rifiniHnt?nbsp;quod adtribuitur exernplari vel fignato, nunquam eft tri-buendum imagini vel ligno, quantumeunq; confideren- domine FißorJ

L 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur fub

rS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MVS E X £ N T ERA TVS,

turfub ratîoneimaginisvelfigni.-propterquodproprièlo-qucndo,reuerenti3exemplaris,velfignati,nunquamdebe-tar (ignovelimâgini. In/juamfintentiametiam fcribit ?^tr.vs ® A 031L A ; Aliqui dicunt ; quod crux eft^adoranda ad-oratione latriæ,quod non credo, fed eft adorandanbsp;adoratione hyperduliae, ficut camifia (Chrifti) amp;aliaeiu9nbsp;veftimenta.

Sicetiam tenent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de gandavo.*

JOHANNES degviverra, Sed cumThoma^ tacobîM Pay»a, lib. faciuntplures.N*«?» pay v ayîniij: Noninficiamur,noshacnbsp;(latriæ)adoratione, præclarifsimam crucem Chrifticolerenbsp;Summa ^«^eiica vtr- ycnerari. similiter angeevs de cLAVASiorfinnbsp;vo: yAdoranotÇ.S,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-r»

Si quæratur de cruce, qua Chriftus fuit crucifixus, an fit adoranda: dico, quod vtroq; modo eft veneranda. Primo,nbsp;à- quia repræfentat figuram Chrifti extenfi in ea. Secundo,nbsp;eiuiadchriflimembra, Qrt contactu cius adChrifti mcmbra, 8c ex hoc, quia eiusnbsp;fanguineperfufaeft: vndevtroq; modo adoranda eft, ad-”r”ô ê- pepis orarioneeadem cum Chrifto,fcilicetlatriæ,amp;ideo crucemnbsp;alloqufmur amp; deprecamur, ficutipfum Chriftum,

'uefiros DoUorei totum a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x

Chrifii /anguine perftt-.

fameSl, cùmflaretfub StCüt amp; I O H A N N E S M. A. 1 O qUt flbi i^fi obijCtt: HuiC M^riib.i.Sent.dift. ctuci cft exhibcnda latria. Hsec crux eft lignum. Ergonbsp;y-¦ ligno eft exhibenda latria, quod eft inconueniens. Huienbsp;obieâioni fie refpondet: Concede Maiorem cum Mino-Deegrati.-w. tc, conccdo ctiam Conclufioncm. Sedproipfiusplenio-re intelligentia, diftinguo fic : Ligno debetur latria, vel ra-tione fui amp; abfolutè,quia eft tails res,amp; fic nego,vel quia eftnbsp;crux, in qua Chriftus redemit orbem. amp; ratione illius,quinbsp;Er^s lignum esiDeiti, in Ci pepcnditjConcedo.quod colitur latria.EÄ quo iamfequi-fieutfupra c.v Heigkei.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ugnuw, Ugnuttt iUnd, domiue mi, lignum (mqaam) adorandum

latria, quiaChrifiusineopependit.

Magnifu^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sic quoq^ Doélor confolatorius tenet, amp;fimul qaarit, cur non

quomodo etiam amp;aßntts, edi Chrißus infedit (ficut crux,in qua pependit ) adoretur? Refiiondet}nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;videtur hoc modo fcandalum vel irrifioin-

fidelium

MFS EXENTERATV g. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7'^

fideliumamp;fimpÜcium, nonenitnæquè faciliter,honorem referrent adprototypum.id eft.ad lîgnatum,Chriftum, amp;nbsp;redemtionis noifræ inyfterium, ficutfitdecruce. Ex qtiopa-tetjquod fi ttliquü ad pfototypuui adorationem refemt, lùcret ct'tamnbsp;adorare afiauui, cui Chrißus infedit, quodmihi eo minus abfurdutitnbsp;videtur, quiaquidam Doä:or naßermoderniorferipfit, quad bicafinasnbsp;ßtfaitusimmartalis.

'•^ntonin.par.

Nequedebea de Gabrielet Antonina, EruUfero, amp; alijs dicere,

(ùmnon falum Durandus teneat, banc ejfie communem opinionem dutmiIm Doblorum, fed etiam Fortalicium fidei noflrlt;e fie ponat: Licèt hocnbsp;(denon adoranda cruce vel imagine Chrifti perlatriamjnbsp;rationabiliter diâum vidcatur, tarnen communis opinionbsp;tenetoppofitum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rM(!afit,viJeati,r Thu-

f»M Waidenßi.foi. Tit. I3.c,i3o. Jnguen.3,nbsp;Sent.ijttetfl.S. Gabriel},nbsp;FJec did debet, adorationem ad rem ipfam, cuiasimaaoe^.re-

fern. Nam Eptfiopus quidam nofler Italus Jcrtbtt : Non folum fa- 2. /ieinerui de tendumeft, fideles in Ecclefia adorare coram imagine,/’'^’nbsp;vt nonnulliad cautelam fortè loquuntur, fedamp; adora-re imaginem, fine, quo volueris, fcrupulo, quin amp; e onbsp;venerari cultu, Q_yo etprototypon eius.-pro- ïdeedMutinnbsp;pter quod fi illud habet adorari latria, Sc illa habet ad-orari latria.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«asifi jarunb

toot» fachen gentt. Nou. Nou.

Et nefcio, an Uceat excipere, boe eßeerroremvetußum,amp;ab Ecclefia Romana reprobatum, ciim Nanclanus modb Anno Domini 1 y f 7. Venetijs, fic in Italia excufta : ßcut p a y v a ;nbsp;,4»»oDowhb» 1764.. demum coLO^it amp; imprejfas, prodierint,nbsp;nullaaqtioquamanimaduerßonenotati: reliqaiverb.finecontrouerßa,nbsp;amni exceptione maiores fint, vnde lucide tenendum videtur, quadnbsp;£tiam ipfe mus, ficut crux, latria fit adorandiu, eadem fcilicet adora-tione, qua corpus Cbrifti in ventre eius.nbsp;nbsp;nbsp;Nififortè buc pertinetilla LyMcep.}. tjihtr.

£autela Ljra ; Honorât« perfonæ tantum vnum, ambo

autem

So nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MP S EXENTERXT? S.

Âaswôt^tccô autem genua, non, nifiDeo, fieâenda ; fie mtiri tttntim alte-Jjîueic^tt^u». y«,BcorporiautemChrißi 'm ventreeiw, vtrutn^curuari debere.

Deeoß dederitùvnum refoluterium, Domine Catbolice,eritû omnibut adorabilù,fictit mm-

lam mure capto, quid vlteriùs fieri debet ? ibi dicit Artbiepifiepus rîtZ'.cTpfequot;'.}'. “’quot;'fuprà tailm, quod musdebeat cemburi,amp; cinû iuxta aîtare reponi.nbsp;Q^æritar, tibmanSedidvideturgraueamp;periculo/um,ßc enim etiam corpus Cbriflicumnbsp;pe ßUtcb alfo te* murecombureretur,quodvideturimpium. Videtedominemi,Rajmun-i fi facerdos aut presbyternbsp;comburatur, Sc poft illius combuftionem inuenirenturnbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpeciespanis, tune dubitatur, an fit ibi verum corpus Chri-

Wani^m ftj^an nonpofito,quôd eadem die celebrarit ; ibi,vthabeat ïngeten.euafionetn,rcfpondet,pcrDoftorem fubtilem, quodnbsp;ibinoneftcorpusChrifti,quiaquamprimû poft comunio-nem, fenfus corporalis in percipiendo deficit, tunc ampliùsnbsp;noneftibiquxrendapræfentiacorporisChrifti. Sedvosfeitistnbsp;qubdifiafententia nonteneatur à dolloribus, fed communis opinio e/l,nbsp;qubd,quamdiu maneantßecies panis amp;vini, tamdiu maneat etiamnbsp;corpus Chrifii, quodeum htc failumlegatur in cafu, certè etiam corpmnbsp;Cimßihtc fait, amp;combuflionitraditum, quod videtur abfurdum.

Et banc credo etiam eße fententiam Domini Trapoftti. lüe enim, vtfupràhabitum ell,ßatait, ficorpus Chrifti euomaturabali-quo,amp; fpcciespanis pofsint diicerni ab alijs cibis, quosillenbsp;fimul euomuit,amp; abalio fumipofsint illæ ipecies fine naufeanbsp;Sc periculo iterati vomitus, tune debere fumi, ficutiàcra-mentum, neamplior fiatirreuerentiafacramento,/«/««pernbsp;incinerationem : ita etiam mus non videtur comburendus, ne corporinbsp;Cbïifii fiat ampliorirreaerentia,per incinerationem,

4.

Elli^itur alia opinio do^erum, quodintuma^ari,amp;exentera-Thi,mM4. Sent, difl. ). ridebeat, 8cquôdlpeciesillæ,continentescorpusChrifti,ex-trahi ex ventre eius,amp; in vfum venire debeint,ßcut des.Tboma fupràeïl

MJ'S EXENTERATPS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si

fu/gt;rà elf habitant, sieetiant Marßliiu: Si mus haben p oflet, inter-ficiendus effet, amp; fi inuenirentur fpecics iàcramenti in fuo ftomacho,abluendæ effent, Sc fumendæ à fideli, manentibusnbsp;enim fpedebus, raanetcorpus Chrifti. Et Petras de paladeait: Petrud Paludsinui ßapetnbsp;Si mus capipotcftjcxentcrari debet, amp; mus quidem debetnbsp;comburi,Sc cinisinpifcinamproijci, pars autemnbsp;homo earn fumere horreret,debetin tabernaculo teueren-terponi, amp;tamdiuibidimitti, quoufq; naturalitcrconfu-matur, necjuaqurm autem (illapars hoftiæ }in pifcinam debet P roi) ci, ficut quidam facerdos fecit de Micha, repertanbsp;poft confecrationem in calice, necetiam debet comburi,amp;nbsp;cinis in pifcinam proijci, ficut fecit facerdos alius, de hofti jsnbsp;mufcidisconfecratis,quiâ hoc eftimmancfacrilegium. Et Fißiftnbsp;ideôquantumcunq; modica particula inueniatur, cum re-uerentiadebetreponi,quiain quantacunq; paruaparticu-la, eft totum corpus Chrifti.

Firfrt» igitur domine nobilißime, qubd mus prias exenterandust Jßeciesinquirenda, inuenta extrahenda ex ventre talis animalis, deindenbsp;demammascomburendus, neqaaquam verbhoßia,qaod ejfet immanenbsp;(vt file Doîlor dicit) facrilegium, cam in quantacanq^ paraa particulanbsp;bofiiareliqaa, fit totum corpus Chrifti, ideb aut invfitm venire debet,nbsp;amp;famiabaliquofideU,finonnaufearet aut horreret, aut fihorretvelnbsp;ftaafieatfreponatar ida pars hoftia in tabernaculo cam reuerentia.

f.

Nec debet viderî crudelitas,fic mallare amp; exenterare mtÿrem, fuare enim file eUtamimpias amp; temer arias, qubd audetcomederecor-^nbsp;pus chrifti, cam forte nec ieiunus faerit, nec confeftus, aut aptè ad fa-mendam diftofitus, pr^ertim autem, cum,vt fiiprà à Thoma tallamnbsp;ell,etiamnoncredat, é'ficverficatar deeo, quodDellores neftri ftri-tant : Qui indignefttmitfacramentum, atquiritfibigrauetormentum.nbsp;Car non facit peut quadam apes, de quibas Cafarius in miracalis amp;nbsp;Difcipulus in promtuarioferibunt: Mulier quædam, cùm apes ex,»,.nbsp;multas nutriret, amp; illæ non proficerent, ièd pafsimnbsp;rentur,amp; ilia circumquaq; remedium contrahoc quæreret,

M didum

MV s EXENTER ATV s.

diâ:umeftei,quôd fi corpus Dominicum inter cas locarcf, mox lues ilia celTaret. Ilia ad Ecclefiam ambulans,amp; le com-municarefimulans. corpus Domini fumens,amp;ftatim àlà-ctfitimiib i tab S. ^^’^‘^oterecedens, extraxitillud, in vnoalueolo locauit.Mi-QueerituG ob fienbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dci potcntia. Vermiculi creatorem fuum agnofcentes de

fluc^/tonbWftKttltefauis fuis dulcifsimis,hofpiti fuo dulcifsimo capellam mi* gejjalté. fæ ftruduræ fecerunt.in qua altareeiufdem materiæ erigen*nbsp;corpus facratifsimum fuper copofuerunt, amp; benedixitnbsp;jbn«» qcioetc^”/'^Dominusoperibuseorum. Proceflu vérô temporis, cùmnbsp;îOnliTOas fie fftv fœmina præfata idem vafculum aperuilTet, amp;c iam diccuinnbsp;«in0){c^n«r be* oratorium confpexilfet, expauit, currensq; ad facerdo-tem,confefla eft ei omnia,quæ egerat amp; viderat.T um ille,al*nbsp;fumtisfecumparochianisfuis,advafculû venerunt, amp; con*nbsp;uolantes apes, amp; in laudem creatoris fui bombizantes, abie»nbsp;runt.Sacerdosverôamp;fui, capellulæ parietes, feneftras,te-0um,campanilc,oftium,altare admirantes, corpus Domi-nicum, cum laude amp; gloria ad Ecçlcfiam tulerunt.

An no», demine glomfe,htic magna fuit iderum vermiculorum Mottb^itamfißtriana.pigtaf^qttaremuresimpÿnon faciutttfimiliter cumeorpore Dominice?

(ur corroduntautcomedunt?ideère(tèfiteis,fi itapanalizatntur.

e.

EU tarnen adhuc vna dubietas.Si enim tnus captus maâetur,amp;exen» teretur,nec tarnenJfeciesfacr ament aies in ventre eiw inueniantur,quidnbsp;turn ^cendum,nefitfcandalofum laicü ? Si dicat aliquû, quod forte pernbsp;feceffutnemijftfsntàmure, velbruto,anttonpilt;t auresillud abhorrent?nbsp;Credo igitur,dicendumcumgloffa, quôd forte per fudorememil*nbsp;Æ)ie WrtufjtrcU fx{iint,fsmodi)legitur,quidetiamfudentmures. Ethane opinionemnbsp;fcenbenpapifictt etiam Prapofttus ponit, quamuit non per totum probet, dicens: Alijnbsp;ffpecies ) emittuntur per fudorem, non pernbsp;leceiTum. Sed vaticinialunt (»«yêio g'«://ve/if J cùm enimnbsp;( inquit) cibus non emittatur per feceflum, nifi priùs fît ànbsp;forma propriatransmutatus, nonindignum videtunquôdnbsp;fi aliquidimpurum in illis Ipeciebus fuit, pcrfcceifura emit*nbsp;tatur.

MFS EXENTBR^TFS.

tatur. Sed alius quidam doctor dicit, quód ifta opinio eft fa- fatuiciai^ tua. Quod ctiam dicit ilia glofla (inquitdoäoriße) quódin ^”7”«Tnbsp;feceflum non cmittitur, fed per fudorem vel aliter emanat,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ ’

fatuumeft fingere, quia amp; per feceflum talitcr emittipof-funt Ipecies, ficut emitteretiir fubftantia panis amp; vini, Sc non aliter. Illa autem quandoque non corrupta emit- HmtniU.nbsp;tuntur, vt in habentibus fluxum, ergo amp; fpecies. Propternbsp;quod non eft danda Euchariftia habenti talem fluxum,nbsp;quiaemittitintegrum,quod fumit. Videtis ergo, domineglo- •^rri^eaures Pamphile,,nbsp;riofe, qabd inconuenit dicere, quid per fudorem emijfum, M e^nbsp;fatuum dicere, fed per feeejfum, totum emitti, nec dubiam, nec fatu~nbsp;umfttecittconaeniensetlaffèrere. Et quatnuis Gabriel dicat,quod nonnbsp;cmittatur ( Euchariftia ) per feceflum , nifi priùs fpeciesnbsp;à forma propria ( vti quiliber cibus J transmutetur, tarnen Antoninus noßer eppofitum tenet, quod quandoq; non corrupt«nbsp;emittanturper feceflum, amp;fic totum lacramentum amp; integrum. Vnde amp; addtt: SiTpecies incorrupt« vel vomun-^,^^„nbsp;tur, vel (per feeejfum ) egrediuntur, quod ibi vere eft cor •gt;thufia.ntuderef(ilt{t\ 'nbsp;pus Chrifti, ftcut amp; fupra ex lohanne de lapide habitum etf.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mwurn,

Quarat autemforte aliquis,eumjfecies,exventre murisexente-rati extrada, fint valde naufeabiles, ita qubd vix aliquis reperiri poßit, qui non horreat fumere,quid hie faciendum? Videtur fuaßbile,nbsp;vt dicitur ,laicis, quod quoßnt magis naufeabiles, eb ejfe coram Deonbsp;maioris meriti, amp; quod tales fiant martyres coramDeo.Hoc videtur veilenbsp;Petrus depalude,quifcribit : Siquidem homo eflet tanti feruo- P^fi-mdsPaïutienbsp;ris,quodhuiusmodi non horreret, fed earn fumeret,nbsp;mendadus eflet, dumtamé eflet ieiunus, ficut Beatus Hugonbsp;Cluniacenfis cOmmendauit Goderanu,fumentem portiun*nbsp;culas Euchariftiæ, quas leprofus cumvilifsimo fp^toeuo-^jj^^^ piftoriusnbsp;muerat,dicens,craticulamLaurentij fuifle tollerabiliorem.wcuteeii, çoîâr*nbsp;Quamfenttntiatotidempene verbis récitât, amp;apprebat Arebiepifeopustatt votriien/tccc,nbsp;M anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modus,

i4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MVS EXENTERXTFS.

Tift. fart. Sum.Tit 13. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dt Vloreittia. Cum erge tales fiant Martjres, amp; plus quant

o- s'- 3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Laurentitu in craticula : amp; martjirium fit alter baptifinus, fiquitur,

qubdquisfumensfie, mereatur remifiionem omniumpectatorum. fJac videntur Lateis, fifint adee imperfuafibiles,fie ponenda, ne horreant fu^nbsp;mirtitü enim eispropurgatorio.

8.

'Sedredeoadttiurem cemburendum, amp; quaro,attnonfit et ,ficut quibufdam videtur,nimtum, amp; pœnaaliquo modo maior delicto? Nonnbsp;enimvideturdelillumtamgrande. Etratiovidetureffehac: Quod Deutnbsp;dudum vnum aut alterum murem, etterü in exemplum puniuijjet,nbsp;amp;pœnalizaJJ'et,quod nufquamfaüum legitur. EH autem fuper hoe vnanbsp;DifiifuiuitnPnmiM-hiftoria. CumiTialigni quidam Albigenfès hæretici, virtutenbsp;Diabolorum fufFuIti, figna facerent, quibus fuas hærefesnbsp;roborauerunt, quia fuper aquis ambularunt, nec fubmerfinbsp;caÇarituiib4.caf.t2. Ccmens hoc quîdatn facerdos Catholicus, corpusnbsp;Chrifti cum pyxide ad flumen, vbiilli virtutesfuasoften-VÇut -verus Euchcrifi i- debant, portauit, Si in audientia omnium dixit: Adiuronbsp;tuiafudJitmanißM. tcDiabole.percum quernmanibusmeisporto, ne hîcex»nbsp;erceas virtutes amp; fantafias. Sedhæreticisillis, vtpriùs fupernbsp;aquis ambulantibus, facerdos turbatus, corpus Domininbsp;iramnjiuirtrhfM fluten iadauit. Mira Dci potentia. Mox enim vbi fa-fierdtu.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cramentum tetigit elementum (aquam } hæretici ftatim vt

plumbum defeendentes in profundum, fubmerfi funt, pyxis yerôcumfacramento, ftatim abangelisfublataeft. Vi-déns facerdos hæc omnia. de miraculo exultauit quidem, feddeiaéfcura facramentidoluit. Totam yerô noâem la-chrymisamp;gemitibustranfîgens.manèpyxidcmcumfacra*nbsp;mentorepperitfuperaltare. Videtitergomidomine,pyxidem innbsp;aquis miracalosè conferuatam, cum facramento, ne fuffocarentur,^nbsp;malignosillosjiufia Dei iudicio, fieutplumbumfubmerfos, quodpreeutnbsp;dub 'to etiam de illis malignis muribus dudum fablum fuifiet ,fi effet pec~nbsp;tat um magnum tam valdè.

Jdeo cogitaui, annoneffetp(snafufficiata,fi facerdos talemmu^ rem, captum,bannirett ita videtur arguere quot;Rajmundus nofter. Si facerdos

MVS EXENTERATVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff

Urdo3(fnquitille) leuarctcorpus Chrifti (inMijfa)Sivcnircz columba, velaliaauis f ein ©oil) amp; reciperet corpus Chrt-ftidemanu facerdotis, quæritur, vtrum talis auis effetex-communicanda ? Et videturquodfic.frfir jff«)quiaomnenbsp;committensfacrilegiutn, eftexcoinmunicandu, fed huius*nbsp;modi auis effet talisj ergo. Sic etiam videtur proetdendum camnbsp;talifacrilego mure. Verum obßare videtur, quod ibi fequitur, quodnbsp;illaauis (vt doâorilleampliùsdicit) non fit excommuni-canda, quia fola animalia rationalia funt excommunicanda,nbsp;fed ciufmodi auis non eft talis, ergo. Etßcetiam mue non eHani»nbsp;mal rationale) non videtur igitar excommunicandtte. Sed fed funtnbsp;Exempla inoppofitum, vt D, Bernhardi Abbatis Clareuallenfis,nbsp;alteriascuiufdamEpifcopi. Nam de S.Bernhardo, infualegendalegi~nbsp;tut) quod cumaliquando magna multitudo mufearum in»nbsp;greffa effet monafterium,ab iplb cxtru(Sum,amp; multam mo»nbsp;leftia omnibus facerent,illedixerit:Egocxcommunicoeas,nbsp;amp; mane omnes pariter mortux inuentæ funt. Similiter devnonbsp;quodamalio Epifiopofcribitur ; Q^od fucrit olim quædâm Ec- 5nbsp;clefiafanâiVincentijMartyris, quam multi pafferes cotti- Vide fabulam RoUi denbsp;die intrare amp; feedare folebant, etiam diuinum officium im-pedientes. Epifcopusigitureiusloci, eosexcommunica- far frenes eim plueßret,nbsp;uit, mortem illiscomminans, fi ampliùs Ecclefiamnbsp;rent, (Scdefœdarcnt, qui abEcclefiamox rccedentes, nun- igy”nbsp;quam ammodo Ecclefiam intfarunt, imo fi aliquis vnum ajjtv cj^ gveg/nbsp;capiat, amp; violenter in illam Ecclefiam portet,ftatim mori- w«fi eawar wer.nbsp;tur. Videtis ergo, domine laadabilii nihil, ( nimû,inquam) quid licetnbsp;etiam irrationalia animalia bannire, fi non ex condigno, faltemexnbsp;tongruO)CeMrà,quàm Raj/mandusputat. Etcerte, fifemeltalufaeri-legus musfic banniretur, abßinerent alij, exemplum capientes, amp; difie-derent à tali fcelefio mure, propter commiffamfacrilegium, amp;excom~nbsp;municationemfubfecutam,e^probabiliter neccibum cum tali caperent,nbsp;ficut homines rationales, ficut fuper hoc eH quoddam exemplum in vnanbsp;quadamhifioria. Nam S. D. N. Papa Gregorius p. excom-municauit femel aliquem diuitem ( credo quod non fatisnbsp;conferebat)cum autem diues contemneret excommunica-

M 3 tionem

te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MVS EXENTERATP S.

tionetn Domini Papæ, tune miracula Dei, ciconîæ, qua: nidificarantfuperdomum eius,ab ea recelTerunt, etiam ni-dum fuum mox ad aliam domum transferentes. Quod videos diâuscontumaxdiues.amp;àcognatis etiam fuisadmo-nitus, qui idem in ciconijs confiderabantgt; humilians lenbsp;multùm, petijtfeabfolui, quod amp; faélumeft. Ecce quàmnbsp;®ï rebt batttott/ abColutus fuit ab excommunicatione illajtunc ftatimnbsp;redieruntdiftæ cieoni«,amp; nidum fuum fuperdomum eiusnbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reportarunt. Sic fimiliter credo,amp; nuUittentu dubito, quid etiam

fieret cummuribus, quidmox reliquidifcedentesàtalibanniio,nullum ßifcipuiiu Sirm. ff,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fg commercium haberent, doneefaceretfe abfolui : imifi Difcipulo

credimus, excommunicatus quidam, ftatimfallus eSl nigervtpix:poll abfolutionem, mex albus vt nix : fic de mure excommunicato etiam alt-quid fieri poftet per miraculum, vnde cateris eftet terribilis amp; exem-plofus,

' to.

rer« excommunicationis vel exenterationis pana in talem facrilegum murem ftatuendafit, in eo debet quilibet Epifi:opus,vel etiamnbsp;facer des, prudentiam, quantum habetnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poteli adhibere, ne eifaciat

nimium,proutenimqu£libetresell circumßantionata,ficetiamdebet ineaprocedi.Exempligratiaitt prafenticafut Aut mus fuit ieiunus,autnbsp;pranfus,cttm corpus Dominicum comederet.Iam minùspeccat,fi ieiunus,nbsp;Dtpi/xtim Sem. 47. quàmfipranfus. Nam vt dicit Difcipulus, amp; quidam dollores noftri,nbsp;Sacramentum folùm à ieiunis accipi debet, in tantum, vtnbsp;poft fumtionem aquae, autalteriuscibi yel potus, vel etiamnbsp;medicinaBjinquantacunq; parua quantitate, non licet illudnbsp;furaere,adeö, vt fi lauanti os, fortè aliquotguttulae.aut ofei-tanti fortè mufca inos inuolet, dubitetur,an pofsit facerenbsp;aut legere MilTam, aut communicate. Quamuis fueruntnbsp;quidam, quitenuerunt,quöd medicina non impediat,cùmnbsp;non lùmatur ad nutriendum, fed tantùm ad alterandum,nbsp;amp; quod non refert, quid fumatur, fed qua intentione fuma-defendunt. Et dicit vnus quidamnbsp;doâor,quôdperhocpoiret quis comcderecoxam anferis,nbsp;dum

Mrs EXENTERäTVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jz

5, dutnmodôhaberetintentionem fumendipermodumme-dicinæ, necimpediretur propter hoc à fuihtione huius la-cramenti. quod effet inconueniens. Vndeopinio DifcipuU vi~ deturprobabiliori quia eitü rei offert iUefaafibilesratienes ó“ conffquen»nbsp;tiaeincentradicibiles. Sicuti enim fait) in vtero matris Mariaenbsp;non ftiitaliquis alius præconceptus, amp;infepulchroChriftiX«»rlt;Snbsp;nonfuitaliquis alius ante pofitus : itaneccibus necpotus,nbsp;aut vlla,etiam in quantaciinqj parua quantitate, medicinanbsp;debet effe in communicante antèpofita. Vnde credo ego, quad ‘»gt;»'*1^!nbsp;doctores noßri volueruntmurentexenterari, vtvideatur, onetiamalijnbsp;cibifintineiusaqualiculo, aut anieiunusfuerit. Vbi tarnen notandumnbsp;videtur,quod mus aliqua venia dignu}videtur,etßnonfimper fit,in ca-fii, ieiunus. Nam vtfiribitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;giselbertvs;

- vacaoventre nonpoteU bene ieiunare, quod^magisverificarivideturdemdmcIimpien« vmre mure,qui nonfimper inuenitjquod comedat,vndefap'ee^ vacuo ventre,

tt.

Qubdfihic modusprocedendi contra murem vobis non placeret,domi» negratiofe,apparet vnus alius. Nimirum, vtpropter honorem Chrißi, amp;nbsp;vtfit minus offenfiuum laicis,fitcerdosfamat amp; comedat integrummure.nbsp;Nam Raymundus noßett vt fcitis, domine mi, fcribit in Summula ß*‘f:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Sum.

Sifäcerdosleuet caliccm, amp;auis vna ftercorizaret in caii-deEuchariflin. cem.confecrationeiamfada, tumdubitatur, vtrùmi^acer-dosdebet totum fumcre,hoc eft, amp;ftercus amp; fiinguinemnbsp;Chrifti ?Etrefpondet, filaccrdos nonabhorret.tuncfumatnbsp;in nomineDomini;ßcttiamfaciendum videturde mure. Egota~^^r!tur,tntnii, fum-tnen malim omnes auesficut Bernhardt mufiasßanniri potiùs,quàm vtnbsp;iUarumßercusfumerem. Dicambenealiud,Qu£ritRaymundus,ltmufia ciebtti ex ventre mûrienbsp;velaranea, velalijvenenofi vermesinuenirentur in calice, quidfacien-*^ff”^‘’^‘‘j’'’quot;‘^^ .nbsp;dum,amp;reffondet: Sific effet, quod facerdos effet tam groffænbsp;complexionis (certègroffa complexionis ) itaquôdnon timeretnbsp;vomitum, tune poffet fumere fubftantiamillorum vermi-um a« etiamdemnre videtur, quad ilium debet totum amp; integrumnbsp;fumere, tunc corpus Detninieum effet in lococonfecrato.

Nec timen,.

!S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MVS EXENT ERATVS.

Nectimendum videtHrali^uadpericulttm,quiavt Raj/mundusetiitm habet, rfickar,quod quondam vnus facerdosin confecrationenbsp;deglutiuit talem araneam, amp; pofteàpoft multos dies in imi«nbsp;nu tione fanguinis avança de vulnerc exiuit: Sùut amp; deS.Eran^nbsp;cifio legitur, qubd dicendo Mijfam, in calice inuenit araneam, quam no»nbsp;tensproqcere, bibitcumfanguine, pofieàfricans crui,amp;fcalpens : vbinbsp;pruritumfentiebat,ipfa aranea è crure exiuit,fine lafioneeitu : ita etiamnbsp;facerdos murent fumerettôquot; deinde venant fecaret, aut crus fricaret, amp;nbsp;fie ntttsper vulnus exiret, autfarte etiam,ficutfuprà taHum eü, perfit-dorent emitterepojfet. sed deeovospottritisittdicare,quiefiis acututnbsp;ficutvnusquercus.

Et ex congruo tdfacèrdts facere tenetur, etfi borret, vtfie luat pœnamfua negligentia, videtur enim magù in culpa, quàm mus. Natanbsp;fie dicuntetiam doclores nofiri. Si Sacerdos ex negligentia efFun-deret fanguinemc calice, in pallium alicuius pauperis,tunenbsp;pallium effet radendum, quôd fi ille pauper nollet carere fuonbsp;pallio, turn facerdos tenetur illi foluere, amp; proillolàtisfa-cere : aut fi facerdos non effet habens, turn Chrifti fidelesnbsp;facientes remedia animarum, debent pauperi perfoluerenbsp;pallium. Sicvideturetiam cumfacerdotefaciendum,prepternegli-gentiam, quodnon meliùscuflodiuitEuchariftiam,

Qua cum fie habeant, gratta agenda Deo, qubd mus, ficut Philo-ß bibat aquam fophi dicunt,amp;fuprà taêlum ell, nenbibit, autfi bibit,non bibit vinum, tapnfmii oîgt;et wflff aliter ampUùs nos vexaretamp; tor queret,Legitur de StFrancifco, quôdnbsp;duobusannisantefuumobitum,dumeflctapudS.Damia-nllcinüînbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quadam faâa de ftoris, amp; fummè affligere-

tur ex infirmitate oculorum, ita quôd vitra fpacium quih-quagintadierumnon potuit videre lumen diei, nec lumen a F,rtèpgt;rmifw«e. fadumcft diuina ƒ promifsione, quôd ad augmen-nuiuciumitMfiii. turn affliaionis, amp;meritifui, venirent tune mures, in cel-bat «fitiam fuam, qui die noânqj difeurrentes, fuprà ipfum, amp;nbsp;«an»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eius.nec finebant eum dormire,nec orare,nec

qaiefeere gt; imô quando comedebat, afeendebant fuper

MFS EXENTE R4 T FS.

menfam cius, amp; plurimùm ipfum infcftabant, vnde tam Caue Pi (lor, t«« ipfe.quàm focij eius cognouerunt manifeftè, quod erat ten-tatio diabolica. Videte demine, mures quidem etiam S. ifiumnbsp;virummoleftaruta, fed id femel tant urn, aut iterumfaHum, amp; cumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ge^^vtaudÿ

ijgt;fo folo:illiautem CathoUci peßimi mures quotidie, amp;flurimes,imi »nbevb« ©eiRce flerefy, doüerum noftrorum mire inf eft ant amp; exaeitant, vt merité vos, p utheri,propter di«.nbsp;qut e(lu medtcus, de alsquo remedto ctrcuinfttcere deberetts, Pojfentnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;st*

fortè tales impq mures maledici, ficut in Bur^undia fieri folet, vti ten einpaplfftffÇê quidam exceBenslureconfultus ftribit, cum omni proceftu, quern or dinenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fc^itv It*

bafbt.

EXLl^kO C0U31LÎ0RV M -D.-D,

BAKTHOL. DE SCHASSENEO, Confil, I.

KvRGVNDIONES.INTER ALIAS PRO-¦*^uinciarum partes.quandam habentfertilifsimam,quain BE LN AM nuncupant; cavtpiurimùm animalibus mufcisnbsp;grofsioribusabundat, vulgo nuncupatisHurebers, mirumnbsp;inmodumvuis officientibus, amp; maximum damnum affe-rentibus, quibus territa regio, cupiens de remedio debit»nbsp;fibi fubueniri debere,ad nos Heduós, illius noftræ Burgun-diæ penè principes,recurrere folet, inftanter petendo præ-diôis animalibus przceptum fieri debcre per Officialem fe-dis Epifcopalis Hcduenfis, vt à loco prædido,in quo damnum dant,feabfentent, aut ampliiis nonnoceant. Cuifinbsp;no paruerint,anathematizationis vinculo feu maledidionisnbsp;pcrpetuæ maledicentur, Q^d, quumhæcpetuntur,ftatimnbsp;folent noftri Hedui hsec executioni demandarc, fed an rede.nbsp;amp; de iure, amp; quomodo fieri polsit,videndum eft.

Et pro enucleatione præfentisdubitationis, quinque mihi praefupponcnda cenfui.

Primum videlicet (ne cum popularibus loqui videar} quomodo hçcnoftraanimalialingualatinavocitaridebcât.

Secundum videlicet, nunquid hæc noftra animalia ci* tari poisint.

N Tertium,

MFSEXENTERJrrS.

Tcrtïum, vtrùmpofsint citaripcr procuratores : fiutcitataperfonaliter: nunquid pofsint per procurator es,nbsp;àiudiceea citante, conftitutos comparere.

Quartum, quisfit eoruin iudex competens, an laicus, anEcclefiafticus. Et de modo procedendi inea amp; fènten-tiandi.

Quintum, quid fit anathema, amp;malediâio.

Etideovidi in hacciuitate Heduen, fententias male-diftionis amp;anathematizationis iftorumanimalium,amp;alia-rum beftiarum nocentium, putà murium amp; limacium,quæ fuerunt prolatæ ab officiali Hedueniï,amp; etiam ab officialinbsp;Lugdunenfi amp; Matifconcfi modo,amp; forma,quæ fequuntur.

Et primo fit fupplicatio pro parte Parochianorû, in qui* bushæcanimaliafunt,in hune, quifequitur,modum.

Supplicant humiliter amp; deuotè,lamentabiliter,quere-lofeq; conquerendo veftriperhumilesobfequialesferuito-rcs Parochiani amp; incolse de N. amp;c. Diocefeos Heduenfis, ac multi plures, quôd cum in finibus amp; territorijs fuis,nbsp;alijsqj compluribus locis Heduenfis Diocefeos praediâse,nbsp;nonnulla animaliaimmunda in formam murium vrbano-rum exiftentia, grifei coloris,à nemoribus circumvicinisnbsp;exeuntia,creaturæhumanæ 8c rationali contrarie amp;nociuç,nbsp;«deô excreuerunt,quôd in vineis in didis locis, finibus, ter«nbsp;ritorij s,fatis amp; pullulantibus damna humano populo infup»nbsp;portabilia faciunt,vineas rodunt, penitus annihilant, amp; iamnbsp;incipiunt in vineis abundâtiùs pullulate, botros amp; racemosnbsp;carundé corrodendo,caufabuntqjindiâ:is Parochijs,mul-tisq; alijs diftæ Diocefeos amp; alibi famem, cariftiam, aliaq;nbsp;damna infupportabilia amp; inenarrabilia, fine irreparabilianbsp;nifi per Dei niifericordiam, aut clauiû Ecclefiæ poteftatem,nbsp;amp;bonâ prouifîonem veftram|di(ftis Parochianis,amp; feruito»nbsp;ribus amp; fubditis veftris, aduerfus diótaanimalia.per veftramnbsp;dignifsimampaternitatem extiterit, amp; confultum amp; pro-tiifum. Hinc eft,reuerendepater, quôd vos,qui effati reue-\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reudif*

MTS EXENTERATPS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;91

rendifsimi vices, onusq; vobis commifliitn mentifsimè ge-ritis, fuppliciter exponunt, Seexorando deprecantur præ-didi Parochiani amp; fubditi veftri, quatenusfuper præmifsis daranis infiipportabilibus falubriter eifdeni confulere Scnbsp;prouideredignemini,ne fruâusnaturæ diuinavirtutepro*nbsp;dudi, vitæ humanse deftinati, per huiufmodi animaliairra-tionabiliaperimantur, incultusdiuinidetrimentum,amp; mi-licantis Ecclefîædiminutionetn,fîdelium prouidebisfaluti.nbsp;Et didos Parochianos veftros fubditos apud altifsimumnbsp;perpetuos hab e bicis orator es, amp;. in pc rcipiendis filios obediences.

Poftmodum diftribuitur Aduocatus pro confilio di-ftorum animalium,quircfpondet,prædidain maledidio-nem, anathematizationem, Sc excommunicationetn fieri nondebere per rationes,quæ fupràdidæfunt:concludens,nbsp;prsedida animalia anathematizari non pofle ; fed tarnennbsp;indices, amp; officiales folent facere adiurationein in huncnbsp;modum.

Adiurovos limaces,amp;: vermes.amp;omnia animalia im-munda,alimenta hominum difsipantia amp;corrodentia,hoc in territorio amp; Parochiatu exiftentia, vt à dido territorio amp;nbsp;Parochiatu amp; tota Parochia difcedatis, amp; ad loca, in quibusnbsp;nullis nocere pofsitis, accedatis, in nomine Patris, amp; Filij,nbsp;amp; Spiritus fandi. Amen.

Poftmodum proferunt ifti officiales fèntentias ma-ledidionis óc anathematizationis, in ampliorem formam, Ttfequitur. Primo de officialiHeduenfi.

lOH ANNE S BOBlLERlhéc. EPISCO-TVStà’t. VÏCAR1VS,amp;C. PRESBrTERIS ET Cy-H.AT1S DE A VALONE, D E YLLANEYO,amp;C. alijJ villis circumuicinis, amp; alijs, quibus peitincbit, falucemnbsp;in Domino feinpiternam,

T^E VS OMNIPOTENS GL o RIO S VS COM-“^ditor, hnmani generis creator amp; conferuator, pijfsi-musq: redemtor, in cuius ditione cundapofita funt,cuius N Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nucu

çz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MVSEXENTERÂTFS.

nutu reguntur vniuerfa,cui cura cft de omnibus,cùm omni» um fit Dominus, hominem cui omnia fubiecit fub pedibusnbsp;eius,propteripfurn pofteriùscreandoestera vifibiliacrea-uit; in fudore vultus fuipanem fuum qusrere de Para-difo voluptatis, vt operaretur terram, de qua fumtus erat,nbsp;in fuse transgrefsionis pœnam prscepit. Qui licèt,pec-catis hominum exigentibus, iuxta Prophcticum diftiim,nbsp;patiatur, quod refiduum sruginis comedat locufta : amp;nbsp;refiduum locuftæ comedat bruchus, amp; refiduum bruchinbsp;comedat ærugo.cùm etiam ipfc, qui dat pullis coruorumnbsp;efcam inuocantibuseum, hominibus non deficit in necef-farijs, led vtique funt, vt per talia flagella peccatores pernbsp;pœnitentiam ad eum conuertantur. Sanè ex humili fup-plicatione Parochianorum veftrorum, diuiniauxilijamp;Ec-clefiæ remedium fuper hoedeuotè poftulando, amp; multo-rum aliorum fidedignorum relatu difeimus non fine cordis amaritudine referendum, apud vos in territorijs ve-ftris nuper inualuifle diuins iuftitiæ vltionem , videlicetnbsp;mures, fqrices, amp; alios vermes de terrarum latibulis erum-pere, qui fegetes, blada, amp; vincas, amp; radices, quædenbsp;terra exlabore hominum germinant, de quorum frufti-bus fuo tempore recolleótis, agricolæ amp; patriots paupe-rem eorum vitam fuftentarefperabant,difsipant, truncanr,nbsp;amp; corrodunt inceflanter, qus omnia magni funt mate-riadoloris, amp;piasaurespertrahuntadftuporem. Vndenbsp;fuper peftibus tarn ftupendis de cqngruo remedio ex viribus clauium Ecclefis de diuina pietate firmam fpem te-nentes, iuxta veftram fupplicationem, cum Dei auxilionbsp;prouiderc affedamus : eo quod ad hoc diuina charitas,nbsp;amp; tarn admirabilis articuli necefsitas, ac patris defolatsnbsp;compafsio nos compellunt-

In C H R I s T I igitur nomine. Amen. Inprimis confulimus amp; vosEcclefiarumprædiétarum reftores,nbsp;cundos

MVS EXENTER ATV S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vj

cundos fideles veftros, ex vifceribus charitatis exhorta-mur in Domino: quatcnus cùm piarum mentium fit ti-mere culpam, vbi culpa non eft : vos amp; populus vefter Philifthæos imitando,qui|arcam fcederis dctinentes, murium infeftatione percufsi, iram Domini definere pro-fefsifunt, mures aureos peccato reddendo, prout facralibrinbsp;Regum hiftoria teftatur. Peftes huiusmodi effe vltionisnbsp;diuinæ indicium : confitendo iniquitatibus veftristaliaad-fcribatis, fcientes,amp; admeraoriamin exemplum reuocan-tes, nonnullos retroaftis temporibus non folùm in rebusnbsp;fuisexterioribus, verùm ctiam in perfonisperrabiem murium amp;aliorumvermium, quiaDE VMofiônderant, fuiflenbsp;punitos.prout authcnticæ narrant hiftoriæ;amp;c. Igiturhisnbsp;amp; alijs non modicè fulti argumentis, audaciam accepi-mus, cuin huiufmodi muribus ( qui inter polluta amp; im-munda legis Dei atteftatione memorantur) in eundernnbsp;certamen amp; eis interdicendum poteftatem, vltcriùs, nenbsp;prædiétis fupplicibus nocumentum inférant, nec populonbsp;Chriftiano, quiaquamuisfecundum fe, quibusbonumvelnbsp;malum propriè contingerc non poteft, non funt anathe-matizandijfeu maledicendi: tarnen in ordine ad hominem,nbsp;propter quem faâifuntipfi,maledilt;âionis amp; anathemati-zationiscapacesforcjlàndorum dodorum affirmât autori*nbsp;tas. Poftquam igitur ad notitiam veftram, præfcntes no-ftræ literæ peruenerint, amp; per vos fupplicatæ fuerint: nosnbsp;tarnen virtute làndæamp;indiuiduæ Trinitatisexnunc, prout extunc autoritate,quafungimur, muribus, animalibusnbsp;immundis, nociuis prædidis, amp; vos in Parochijs veftris,nbsp;quibus taies peftes amp; nociua contingunt,in Ecclcfijs coram populo, dum Mifsarum folenniacelcbrabuntur, amp; innbsp;proccfsionibus veftris in virtute amp;autoritate,quafuprà,prg»nbsp;ciptatis eisdem publicè, deuotè, cum fiducia ipfispervir-tutem fandæcrucisarmati, fidei clypeo coniurantes,ad-raonentes,ac anathematizantesvtà vexationeipfa amp; po-N 3nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;puli, va-

MVS EX ENT erat FS.

puli, vâftatîoneq; vinearum, bladorumq;. 8c cæterorum fruótuum terræ, amp; fidelis populi ccflcnt penitus, amp; defi-ftant intra triumhorarumfpaciö,nccgrauandivlteriasha-beantpoteftatem: quod fi præcepto huiufmodi Ecclcfia-ftico non pareant, amp; recédant vitra nocentes, amp; vlteriùsnbsp;apparentes, ipfos mures amp; vermes pracdnSa autoritäre amp;nbsp;?irtute.quibus fuprà, ex Dei amp;Ecclefiæ parte maledicimusnbsp;amp; anathematizamus, amp;ineos anathematizationis fenten-tiam amp; maledidionis ferimus in his. Et vos anathematizationis amp;malcdiaionis (ententiam ineos proferatisfae*nbsp;piùsamp; frequenter, mandatum noftrumexequentes, doneenbsp;appareat diuinæ pietatis amp; mifericordiac effedus. Datumnbsp;Hedue fub figillo, amp;c.

Addern VKum tanttitn exetnplum/m quo, etß limitsfolum maledicantun tarnen, turn de fimilibus idem fit iaditium, reSè buenbsp;refertur.

VICARll nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;REVE-

REl^DlSSîîit IN CHEISTO PATRIS ET DOMINI, DOMINI IOHANNIS R O L I N I , MI-ferationediuina'S. Stephani in Celiomonte, Sacrofanaæ RomaniaEccle»nbsp;fia Prcsbyteii, Catdinalis amp; Epifeopi Heduen: vniuerfis amp; fingulis Presby«nbsp;teris, curatis, vicarijs, 8c Ecclefiarum Reftoribus, czterisq; viris Ecclc-fiafticisin ciuitate 8c Dioceli Heducnli conftitutis, Salutemnbsp;in Domino fèmpitetnain»

SIcVT accepimvs in plvribvs et diuerfis limitibus amp; terris Diocefis Heduenfis, infi-nita multitudo limacum, ab anno citrà viguerunt, amp;ad-huc vigent, femina amp; frudus terrarum roierunt amp; vafta-uerunt.roduntque amp; deuaftant, ex quibus cultus diuinusnbsp;fieri, amp; Chrifti fideles fuftentari debeant, inmagnamRei-publicæamp;fubditorum,ac incolarum didæ Diocefis Heduenfis damnumamp;præiudicium, petentium amp;requirentium,nbsp;virtutc

MF s EXENTERiîTFS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9/

virtutedxuinaamp; poreibtefanâx matris Ecclefiæ, fibi mi-fericordirer prouideri, ne deinceps frudus terrspereant: fed vt Chrifti fideles ipfos frudus huiasmodi perciperc, amp;cnbsp;cxipfiseleemolynasâdlaudé Deiomnipotentis, exaltatio»nbsp;nemq; fandæ niatrisEcclcfiæ, amp; Chrifti fidelium fuftenta-mentum perciperc amp; colligere valeant, Cumqj veftigianbsp;omnipotentis Dei,amp; lefu Chrifti eins filij, Domini noftri,nbsp;quimaledixitterræ in opéré Adæ, amp;ficulnea; frudumnonnbsp;gercnti.debenignifsimaDei mifericordiaconfidentes, in-îequendo, vobis vniuerfis amp;c fingiilis fupràdidis præcipi-mus amp; mandamus, quatenus conuocatis omnibus amp; fin-gulis Parochianis veftris, vtriusq; lêxus, cum aqua bene-difta amp; vexillo proceßionaliter accedatis, per amp; inter finesnbsp;Parochiarum veftrarum, cum afperfionc aquatbenediâænbsp;in finibus prxdiftis Litaniam dccantando, amp;populumve»nbsp;ftrum exhortando, quatenus cum ccreis Sccandelisarden-tibus vobifeum accédant deuotè, Deum,gloriofifsimamq;nbsp;virginemMariam, amp;omnesfanétos amp;fanlt;äasDei humili-ter exorcntamp; deprecentur, quatenusab huiusmodi tribu-lationeeos liberare dignetur,difl:asq; limaces terr«amp;fru-ôibuseius damna inferétes, moneatis amp; iniungatis in vir-tute Domini noftri lefu Chrifti, eiusque gloriofifsimæPaf-fionis, beatorumque Apoftolorû Pétri amp; Pauli, amp; in virtu-te clauiutj^ fanâæ matris Ecclefiæ, vt intra dierum triutnnbsp;ipacium, vt àdiâorum fruâuum demolitione amp; deuafta-tione fe abftinçant, amp; ad loca deferta, in quibus nocercnbsp;nonpofsintereaturis amp; frudibus terræ.fe transférant fubnbsp;pœna indignationis diuinæ maieftatis amp; æternæ maledi-dionis. Et huiusmodi procefsiones, per tres diesconti-nuosjfine interruptione faciatis,populum veftrum,quan*nbsp;turn vobis pofsibile fueric,addeuotionem exhortando. Etnbsp;limaces huiusmodi malcdicêdo.vt,mifericordia Deipraeue*nbsp;tiiéte,ab huiusmodi flagcllo liberari valeamus. Nosenim amp;nbsp;omnipotentis Dci mifericordia, beatorumq; Petri amp; Pauli,nbsp;Apoftolorura eius,autoritateReuerendif«imi noftri dominînbsp;Cardina.

çlt;S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M.VS EXEl!iT£'RArvS,

Cardinalis amp;Epîfcopi Heduenfis,cuius vicesgcrimus,hac in parte omnibus amp;: fingulis verè pœnitentibus.amp; confef-fis indiôtisprocefsionibusjcùm iuerint.amp;eascontinuaue-rintjDeum deprecando, vt huiufmodi flagellum à nobis,nbsp;amoueat, centum dies de iniundispœnitcntijs in Dominonbsp;mifericorditerrelaxamuSj præfentibuspoftfex à data præ-fentium minimèvalituris.

Datum Matischoni, die decimo feptîmo menfis Au-guftijMillefîmo quatcr centefimo oftuagefimo fcptimo. C. Droini, Datum per copiam per me M. Epifcopi.

Autß forte fuperft'ittofumïd videri b^ereticif poffityCogiuuiegOt 4» ßc neceffißt, confecrMoi hofl'tat referuare,amp;femper inpri/intih»^nbsp;bere,amp;annontncafit daripoffenthoflU Honconficrati,faltempropternbsp;iam dittos impios amp; ftcrilegos mares,Nam licet malti doHores illad nonnbsp;teneant,ad cauendamfdo[olatriam,ßforte talühoßia non confecratnnbsp;ab aliqao adoraretur: tarnen etiam doSeres funt in contraria. Et extantnbsp;GuUiebniu .jitipjio- exempla,apad Cafariam nofirumplara in oppoßtum.Sicenittt Altißdio~nbsp;Sent.c.41t.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noßcrfcfibit : Etfiin facramento Euchariftiæ, nulla de

bet eflefimulatio; tarnen incafli aliquo, ncceflc eft fieri fi-mulationem, ficut, cum facerdos per negligentiam fuam non habet hoftiam confecratam, amp; aliquis petit Eucharifli-am,amp;,flnondeturei, valde fcandalizabitur, tum advitan-5)ast^et«. dum fcandalum debet facerdos ei darefimplicem hoftiam,nbsp;Rtjmuniiu ie Su-nbsp;nbsp;nbsp;(^od idco mîtor, qaia Raymundus videtur in hoc cafu darns tam valdè,

tharißtu. quaritenimz Si facerdos vidensvfurarium accederc ad Eucha» riftiam,inmultitudine populi,amp; timens Icandalu in popu-lojfi negeteicorpus Chrifti,amp;datci,interduas hoftiasnonnbsp;confecratas, vnum groffum (monetam^qui recedens ab altarinbsp;çercipitgrolfuminorejncipitq; pœnitere amp; flere propternbsp;fua peccata, amp; fic incipit fe conuertere ad Chriftû.diftribuésnbsp;omnia fua bona pauperibus,faciendoemendam,vtrùm (à-cerdos talis fit dcgradandus? Reßgt;, Q^od fic.quia idololatriänbsp;comifit.dandohoftiasnö confecratas, quas,aftantesadora-ueruntjtanquam cófecratas,etfi igitur magis colendus videtur, quiaconuertendopeccatorê,maximûgaudiumparauitnbsp;Deoamp;

MVS EXENTEEATVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;97

Deoamp; angelis, tarnen peccauit,amp;teneturconfiteri:qu am-uis compléta pœnitentia, Epifcopus fuuspoteft mifericor-ditetfecum dilpenfare.

Cogitaui etiam deal'u 9pini9ne,fi dtceremtu fient quidam ex do- HardiftgMt»tu i«tb iloribus moderitioribtu, quod doótores noftrij ingeniorum con- lumturKn,nbsp;certationefortè nimiscuriofij vel nimis etiam confidentes,nbsp;in hoe fuerunt,amp; modum tranfierunt, vel quod probatein-ftituerunt, minùs cumulatè efFecerunt» vel etiam ignoran-tia, aut partium ftudio, à ratione, amp; opinione ca, quam Ro-mana tenetEcclefia, nonnihil aberrauerunt. Sed de hoe du- fnafiA Eccleßa nonni^nbsp;bitOittamànullo Concilio, aut Papa reprehenfi aut condemnatilegan- M«igt;err-ri,nt.nbsp;tur. Etfic etiamfaciemtu ipforum feripta, qua tarnen magna ex par,nbsp;te canoniz-atafunt,dubia,cum tarnen Valentianusnofter eosfaciat ali,nbsp;quatentu Papa confiliarios, audiendos amp; obferuandos in Cencilqs, vbinbsp;de Peligione Catholica Décréta cuduntur,dicens: quod Scholafti-ciDoäorcs etiam in numero Ecclefiafticorum Doélorumnbsp;cenfendi fint. Et quod commune eorum placitum negate, fit temerarium,cùm Papain definiendo etiam illorumnbsp;coneordi fententia nitatur.

Credo igitur, quod Thomas de Argentina ThmMdt ^ritjf,hîcvaleredebcre,quôdfcilicetvcllet, (vtait) quodin videGair.fiiperCM.nbsp;iftopunfto.amp;inquibuslibetalijsjinquibustraäaturdeijs,nbsp;quæ ad Sacramentorum necefsitatem pertinent, Doftoresnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nc.

nunquam fibi contradicerent. Et ficubi hoc contingeret, Ægt;ic 3ef«itcv^e* quod Ecclefia Romana per fuam determinationemreme- tenbrepnbsp;diumadhiberet. sed de eo vospoteritüadmonere,quandooUmet- tavumV.nbsp;iam fietü vnuc Cardinalü,vel quafi, vt Papa h'icfaciat vnam emen-dam.

Ego feio Multa dubia apud noflros Deäores varie efie diflutata, fednihiltamde difficiU,quamiftud. Deftola quarunt dolores noftri:nbsp;Sialiquaftolafit quintupedalis,amp; ponatur,quöd vnanbsp;pedalitas vetuftate confumta indigcatrefarciri, amp;refarcia-Onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur,

9i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MFSEXENTEamp;ilTrs.

ßtcmficrat. Xccieß^, tuf: taiTicn ficerittotabencdida, vteft in Decretis, fienteC-c.^i induits nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit de oleo non benedido, amp; aqua non benedicta, oleo

vel aquæ benediftæ addita. Remoueatur alio tempore alia pedalitas,amp; refarciatnr, Ôc fie fuecefsiuè vfque ad quintamnbsp;pedalitatem inclafiuè,tuncquæritur,an ilia flolaefiam fitnbsp;confecrata ? Ratiodubitandie^, quia cuius nulla pars csT- confecra-ta, nec ipfiim totmn cenfecratum did poterit,fed fienbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de ilia flola,

qaam Prafal nunquam vidit ; nam ad decein leucds nullam ehtspartem fibi Vietnam habutt. Etrejpondetur: Si matsrparsjlola fimal drfemelnbsp;vetuflate confumta fuijfet, tota ejfet benedicenda : fed vbi elt tam magna intercapedo temporis, in ablatione partium, ibi dieendum quodnbsp;tota ell fufficienter confecrata. Nam flolanoflra e^ eadent identitatenbsp;tnoralt, licèt non identitate Metaphj/fea, cum flola benedteia ab Epifco^nbsp;pol Et hocfufiidtiCÙm partes fuecedant In fimilifitu amp; figura.

rdHaitus iiM c. Autflcalixconfecratusfitdeaurandu5)quaruntDollores,anttegt;

i.fart-f.Rofiidj. mm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cottfecrari'. Et ratio dubitandi videtur haciSi enimparies Ec'

cltfia decruflatus, flt recruflandtts^etiam reconfeeranduspofleaell,vt Dodaribus noflris placet, videturergoeademratioincalice deaurandornbsp;Sed refliondent DoUoresnoflrii Quôdfi calix argenteus tantùmnbsp;fuit, nec inauratus, confecrari iterurn debere, fi inaure»nbsp;tur, etfi antea confecratus fuerir, quia confecratio faétanbsp;eft tantum in eiusfuperficie: fiautem iam antea deauratusnbsp;amp; confecratus fuit, etfi aurum deperditum , vt de nouonbsp;fit inaurandus , tarnen nön denuô fit confecrandus. Necnbsp;impçdit fimilitudo de pariere incruftato vel incruftando,nbsp;quia in deaurando,in pofitioneaurij^aurum adeô fubtili-ter ponitur, quod non videtur tantùni in eius fuperficienbsp;üMear,fn^7»mtti fieri confecratio, quin etiam maneat in argentum. Etitänbsp;feruat confuetudo. Sic,dom!ne victrie,flae diffieultatepojfuntdart refelutioncs rationabiles ir. his taragrandibus quaflionibiu,fed in haenbsp;quafiionsüeclores harent,ficut tntis iigt; pice,vnde quafo,domine deuotif-fime, velitisidos Uber.ire,qut folus per.èhodte eflis liberator Romani ifra-tl ,ficut olim H ofes Qrettvfis, autfamefu« illc Btneorba,populi ludaici^

MFSEXENTÊRATFS.

Ego tam debeoepilogare, nam,vtdicit quidamDoSornoßer : Uo- Man.Maicr. 4. motton debetnimislonguseffe,etiam infacraMtßa.quia taUbm facer-•dotibus pot eil poptdusdicere ,vt ait alius quidam DeS9r,dederunt in c»iiuif»ufPlt;irißnftnbsp;efiammeamfel.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.

Qaod refiat, quafo,domine cerdialißime, reßondete mihi, ft ego pauperculus frater rebus non poffum regratiart : verbis tarnen grattasnbsp;Vobis agam, magis, quam poffum.

Valetecurialiter.

Qfff qua vult dicit,qua non vultfaudiet.

Tinito lihroßt lares ^gloria Chrißo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•InuetitiLipßatn

me fir ibebat » Ranci fins nomen habebatt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îC’^di^-cdu,».

mefiniuit ,parteciis rodere fiiuit.

tSilba mantesferibe, ceffa, non omnia firibe:

s.^lba mantes cefia,^uiadigitifuntmihife/]a.

(

ÏÎE PAGELLA HAEC VA-c A R E T , V 1 s V M EST FRATRI ¦'^VieHELMO hanc comme n-datitiatn inferere . vt fi forcé illo fiio traftatulonbsp;Dominum Piftorium aliquantulum offendiflet,nbsp;reconciliareeum hocpadofibi,amp;porro placa-tiori vti poflet.

ALexandrvm Macedonem, eiim, quiprintus Monarchiam Gracorum cônfiituit, amp; propter resnbsp;fortiter amp; féliciter gefias Magni cognomen confecutus eil,nbsp;eum inqttamgt; gtauiter aliquando conquefium aiunt ,quodgt;to»nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O 2,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inHo-

X

too nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;My S EXENTER4TF S.

in Hoifiert tempora incidiffet,vtßcàpraclaroPeetareseitupraclarè gefla, ele^antiori carmine defiriberentur.

De eadem aatem temporum iniuria, àquot; quad non ApeÜii fecti~ îo nattufuerist tu PifloriÀuflioribus rationibtu permotm, conque-.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri pojjevideris:nam iiacutiorepenicillonaturam,ingenium, mores,

vitamdeniqueomnem, eleganter depingere,atqaeegregias illas ani-ini tai virtutes, ad viuum quafi, expritnere potuijjit,

tftud verli,quicquid fit incommodi,te es aquiori animo ferre decet, quodquidamnon expofiremisPomanaEcclefta Doéloribus, id refarcire voluifiè, atque refarcijjfis perbellè videtur , imb maio-ri citm laude amp; cotnmendatione r««, quàmfiipfeAptâes fingula-riftudio amp; diligentiaidprafiareaggrefiiu effet, ille enim cùm Eth-nicusfuerit,fort'eetiam indoâus, ineptior vifitsfuiffet, quàm vt bre-ui tabeUa tantum virtutum tuarum cumulum compleiti potuiffet.nbsp;Hic verb Dotier CathoUcus ,fitmmain EcclefiaRomana autoritatiSfnbsp;hifce tuis laudibus commemorandis quafi natus videtur. Is autemnbsp;eli Ropertus Holgot .Pradicatorq ordinis frater, quem Anglia pro-duxit, bic adeofeite, dextr'e adeb, adebféliciter, omnesanimi tui dotesfifio exprefiit, vt, quafi aliquidfupra hominem faperet, etiam co-gitationes tuas affecutus, depinxiffe mihi quidem videatur. Cuisisnbsp;esiam ( rhetorico ornatu per egregiam comparationem amplifica-tione infiitUta ) comsnendatio gratifitma tibi effe debet, vel eam fo-litm ob cattfam, qubd de te etiam nondum nat o, quafi animus ta-lem beroem prafigiret ,vaticinatus fuifie exifiimari pofiit,dum itanbsp;tMckst.in fcribit : Nemo de facili bene iudicat, nee de gratijs pro-iib.sai,.isa.,6s .. jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proprijs, fed gratias noflras nimis

j^agj^jßcamus, amp; culpas noflras nimis attenuamus. Et idco vïx cft uliquis. qui bene iudicetde feipfo. Hinc eft,nbsp;muittmpb,arrosât.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nounuUijCÙm paucafaciant, magna fibi arrogant,

amp; faéta propria non aliter extollunt, quàm fi per eacæte-fißerßmün Caideuii:. Q^nes fupportarcntur. Omnino fimiles Galdeuio, depiâo vel fculpto, qui collo, humeris,brachijs,amp; fade

Mrs EXENTERATES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lat

cie prominens,totam fmundi) fabricam.cum onero- Piflor totdm fKundi fafatigatione, fefimulatlupportare, 8cramen fabricairanbsp;fortiter ftaret,amp; æquc duriter.fi totum illnd idoliim dele-returvel tolleretur.

Tales etiam fimilesfuntcuidamabalienato à men- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;gt;«»«¦-

te, qui Temper ftans fub diuo, nullo modo volnit intra-re domum, nec federe, nec edere, vel bibere,requifi-tus quarc hoc faceret, refpondit : quia ipfe fupporta- p^fcutalter

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«/»Ilnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f' *nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 r .calumfuM humertt

rettotum cœlum, amp;uadhoramdimitteret,cœlum

fetcafurum. Itacftdenonnullis præfumtuofis,qui in- Pißorpra/iat Pontifices flati fcientiafeculari, reputant.fe totam Ecclefiamnbsp;portare,dircretioneamp;fapientiafua,quamfe habere præ- nb.nbsp;fumunt. Siiille. ^uoâ fi forte hac tenuior, quàm prodenisat- Attentif dtmine.nbsp;que meritù tuis tibi videbitur coOaudatio , amp; dicendi etiam genus paulb humilius^ quàmparfit, te rirumfapientem cogitareopor-tet vtrumque, amp; quod grata fit eruditis breuitas j amp; quid fim-plex fit veritatis oratio t cum fuco , vti mendacium , neutiquamnbsp;indigeat. Neque dubites,fiomninb ampliorem commendationem re-quiras, forepaulopolb,qtticrafiioriMinerua virtutes tuas,non innbsp;fera modi, vbi leui momento deleft, fed in lapide duftßimo, vfnbsp;perpétua conffiei queant,adeb affabr'e exfculpent, W,qui te nun-quam,nequidem à longe,afi)exit,peiiitius tarnen, etiam intimasnbsp;animi tui receffus, quafiiti’.rofficere, amp;nieliiis, quàmtuteipfum,nbsp;nojfeporropofiit. in quo, fi quid eil, quod art meaefficerepofiit,ne-quaquam tibi,minùsetiam,quàmTerentianusilleSofia,deerot(!)'finbsp;Epiftolas, de quibtu fcripfifii, transferre volueris, vno amp; eedem laborenbsp;hune mürem eis adiunges. Valete attltcè.

Salutis tuæ (ni Epicureus fis) amans, at ingentem faftumnbsp;tuum ex animo faflidiens

Erater Wilhelmus deStutgardia.-

TVBIN GAB

M. D. X C 111.

ERRATA TYPOGRAPH I c A.

Trior ’Turneruspapin anti aller liaeam denotata

Pagina u.linears. îegeillse. 23.2. briituni. Ergo,nee/pititualiter.fic diftingnendum erat ; briitum. Ergo: Nee (piritualiter. zi.-lt. nudx.nbsp;33.10. vitra.ibidem. aa.£diiciam. ZT.ti. crederent. 38.6. permer-daret. 43, lin. antcpenultima , pcifeâifsimb. 43. 24. amoueatur.nbsp;ibidem, as. tormentum. 4$. 13.poft; Nonne,adde:de. 4s-27. pronbsp;credere, laederc. 31.2. indicans. Ibidem, a.pto adnon,Icge, aDeo.nbsp;60.27. informare. 61.30. Quod non credo ; funt autoris etiam verba,nbsp;non Domini Holder!. 70. «. Sub/lantia. 73. 10. pnrgaret. 76. r6.nbsp;8e 17. in matgine: Exterius (it) interius. 78. Iin.vltim3,vitctut. S3-23.nbsp;dicatui. 14. sgt; hxc. S6, i.miiaculo, 93-16. Eocte,incHnduii) ceita-»CD.