^^creta Cond I I! Pro
uincialis T rcuercnfis.prgfidcntc Reue rcdif* ______fimo in Chrißo Patrc ac domino D Joanne Archiepifeopo Treuerenfi,facri Romani Impcrfj,pernbsp;Galliam bC regnum Arelatenfe Archicacellario, Pna*nbsp;cipe Elcdorc 8^c. cekbrati.
Anno lefu Chrifti M, D. X LIX.
Vna cum Decree's Synodi Epifcopalis^cekbrafas AnnoM.D.XLVIII.
HIS ADIVNCTA SVNT ALIA trium Archiepifeoporum Statuta Prouincialia,fuperio^nbsp;hbus kculis prodita: quorum ferkm uerfa paginanbsp;demonftrabit»
. Qolontà^ cufn Gràtiâ 0* Priuiîegio (Jajarca nbsp;nbsp;C
licte M^aiejlatiiycxcudebat lappar Gentie^au^^
D, XLIX*
-ocr page 2-In hoc opère ifta con /
t inent ur,
T^rimo^ Decreta'Prouincidlid CJoncilij Trcüercnßsjiodn ne f^rchie^fcapopveeßdinte^cchbrati gt;^nnQ dornignbsp;ni
Secundoy Deer et a Synodi Epijcopalisy celebrate nodomini i^48*
erti»y Décréta ßueßatuta l^rouînciaUa Qonciîij 'T'ret tierenßiDheodorico i^rchiepißopopraßdente^celetnbsp;brati t^nnodofnini 1x58»
Statuta 'Prouincialia C^oncilij Treüerenßi 3aU^ duino t-^DTchiepißcopo praßdente^ cclebrati ßAnn» d^nbsp;Mini
tonCf^rchiepißcopo praßdstejcMrati ^^nno 1425.
-ocr page 3-loannes dci gratia fancta
TREVERENSÏS ScCLESÏAE AR^ chicpifcopuSjfacri Romani Imperi),per Galliâregnûcçnbsp;ÂrelaCenfe Archicancellanus,ô^ Prins»nbsp;ceps Elector.
AD PERPETVAM REÎ MEMORIAM-
EM oîîinînonon noinm aggrcdimur, neqj pec u(aminfo;iratnambufamus, Verum 8i. orthodo-xorum pairuwi 8i. prxdecefforam noftrorum uc-ftigiis triram ingrcdimur/yncero corde fempecnbsp;affeâantes, ut uniuerfum Cierum SC gregem nobis commiifum uft^quaqj luftrcmusSi contem-___plcmar,3tqjf3Îubrisftudi)uigiIantiainhoc fedu-lo incumbamusjUt cam more boni paftoris/quantum nobis ex alto conceditar, ) pura 8lt; fana Euangdicæ ueritatisdoârinapafcamus 8C reficiatnus, ut cum uuiuerfalis 8lt; tremendi iudicq tempus ingrue -rit, Sc paftor iile paftorum gloriofusin isiaiefiate fua apparuerit, ad cuius laudem hanc noflram funóiionem obire cupimus, de muneris int-pofiti adminiftratióc cum lucio Slt;cx uotorefpondcre ualeamus^Hacnbsp;igitar occafióc prouocatos nos SC dihgenscura 5cpatcrnafo!Iic(tudanbsp;cxtimuIatj^tCircanoftrorüfubditorü ftatnSi uitâ probe inüituendï,nbsp;indefeiTo ftudio aclabore adaigilemus. VrcgcxhacanimincftriprÓquot;’nbsp;ptitudineipfispiarü rerucu’tus indiesmagis acinagis crefcat paritecnbsp;8ipl3Ccat,ipforumoncraamp;graHamina,prohuiustêporis iniquitate,innbsp;ter manus in moré hydrac enafccntia,imminuätur,ccflent,fini3ntur, tolnbsp;13ntur,at£ß trsnquillitatis amp; pacis optatus portus,u«Iu£in alto nauigannbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tibusapcriaturtld quod tum demum rede confequicredimus,cum (ï-
niftriseuentibusuiam pr^cludimus, uiciorutn amp; malorum materiam refccamus, 8c noxia difluadentes, ad optima qwaeq^ promouenda ani-mum appiieatous»
A ti Qua
DECRETA CO NC IL TI.
Qjsproprer horum noftrorum ftatatorum f ditionc,tum antîqua-rutn renouaciotie 8(. explanatione, tum pcenarum côminatione impî^ es SC orthodoxæ Ecckßc hoftesab infœlici fao propofito decerrea-dep£llaiiius,utinquibasuirtutiszeiiiisamp;ardor ad emendationbsp;non nihil profîc(cgt;eosraliemhone⣠difdplinæ feueritas atqj pœnxnbsp;rigor retrahatamp;coerceac.Sane quondam fflicis recordationis Balduinnbsp;nus Archiepifcopus Treueren.^ ali) prfdecclfores noftri, pro fubdi-torumutilitace,pro libercate Ecckfiænbsp;nbsp;nbsp;miniftrorum cius, q piurima
ftatutaSynodalia Sf ProuiRdaIia,non minus vtilia, q necefiariaædide^ runtjpromulgarunt, publicarunt,amp; pœnarum adie5:ionibi«s, proutnbsp;opportunuuifum fu£rat,prouidc 8C côfultc uallarunt. CL«f nos om;anbsp;de confilio 8(. confenfuCapituli Ecckfix noftræ Metropolitans Ti enbsp;uerefi,8lt; ounciorum feuprocuratorum aliorum,Reucrédi domini Nicolai Epifeopi Virdunen.amp; nunciorum feu ptocuratorum Reueredifs»nbsp;Domini loânisCardinalisde Lothoringia, Adminiftratoris Meten.nbsp;8C Reueren.domini Tonfani Epifeopi Tolkn.Suffraganeorum noftrorum,in prsfenti Condîio Prouinciali Congrcgatorum,qHatenu« gt;nbsp;per infra ftatuendaexpreffe non fuerincreuocata 8c cairata.approba-mus 8e innouamus,at£g in fuo robore permanerc uolumus,8e cadë an-tiqua ftatuta Prouincialia, atq) ea noua, qus nos in præfenti Concilionbsp;pro têporum ac rern necelficatcftatuimusSCordinauimuSjUtperto-tâ noftrâ Prouinciam T reuercn.firmitcr 8e inuiolabiliter,prout ftaïu-untur,publicctur,teneantur,8e obferuentur,fîrmiter decernimus*
DE fide Orthodoxa Catholics Se Apoftolicæ Ecckfiæ fideliter Sefirmitertenenda.
«I Vandouera in IcfuinChriftum fides fundamewtumeft, 8e petra illadequaSaluator nofter dixit,fupereâ edificâ-Ecckfiâ fu3m,3duerfus quâ inferorû ports nunnbsp;quâ prsualiturs eflent (prçuakrct autê fi Ecckfia errarenbsp;' ' —....... pniciofepoflet,autdocercnoxia,)fatcri oportet Ecckfiâ
in fide Se ueritate radicatam SC. fundatam errare non pofie.
Nam Se inconfeflbeft, teftantibus nimirü fanéls Ecckfis patri-bMS ,ac re ipfa clamante,Chnftiapoftolos Petrum Se Pauium,Dei fan-flum
-ocr page 5-PROVINCÏaLÎS TREVEREN* Illi
Sum Euangelium in fangaine quoc^ipforumfignatum,Romans Ec ckßs rdiquiiTe, atq; in iliius fîdê eccleßasomes, qu^ ubiqj funt ßdclesnbsp;in toto'brbe terrarum, religiofe confpiraiTejan^focietateracramcti conbsp;foederatas amp; coniunäas eße.Iraq; cü ad nos p Epifcoporü fucceßionenbsp;ppetuocontinuatameafide8puenerit,nó dubitamus hancunä eandeqjnbsp;eäe,ar(^ adeoaerä ftdê,qus ab apoflolis ipfis in ueritate eft tradita, äCnbsp;ufqj nunc religiofe ferapcr cuftodita,amp; in catholica Eccîefia fempcr c5nbsp;feruata.Nihil proinde aliud credendu,tenendü,aut docendum c ft, niftnbsp;qd fanäa Romana tenet amp;docet Ecclefia,omnium confcntientium ecnbsp;clefiarum mater SCmagiftra.Eum uero qui à Ede Catholicf SC Romanbsp;nj ccck’fix re ce dit, neceße eft à ueritate 8i capitc deficere. Hortamurnbsp;itaqp amp; in Domino obteftamur omnes S( finguIosCfericosamp; Lakos,nbsp;nobis Metropolitico iure fubiedosjüt tenaciter 8c indiuulfe adhf ream,nbsp;nonfolum his quxin diuinorum eloquiorüCanone cxpreffa funt, uenbsp;rum etiâhis,qaæ Eccleßafanäa Catholica habet,amp; cum omnium or-thodoxotu confenfu probata amp; receptafunt,ncqjuOa ratione aut per-I fuafionc à ueritate fidei,Ecckfiæ Sf Euangelqqd acccperunt,8lt; in quonbsp;ßantamp;faluantur omnes gentes,aueiiifepatiantur,rcd in co quod hadenbsp;nus pie Si. rede dodifuniSC crcdiderunt,permaneani*
De prfdicatoribus uerbijquosmiffos eße oportet.
[ Üc habet Apoftolica Ecclffia,ut nullus nifi miffusprçdi ‘ cet. fie Chiiftus non nifi mißuspraedicauir.ipfo apud tfanbsp;iam teftatei Spiritus domini fuper me,eo qd unxerit me,nbsp;ad euangelizandum pauperibus mißt me.Neqj item ipfi-us prf curfor,de quo fer iptû eftîFuit homo miflus à Deo.
fed nec apoftoli hoc fcciirent,nifi mandato à Chrifto acceptot Ite, Ec-ceegomitto vos.Proindenos Euangelicæ SC Apoftolkae rcgulæinni tcntcs,ftatuimus 8C prfcipimus,nc quisg pofth3C,ftiam quameune^ rcnbsp;Iigioncmprofcffus,publiceprfdicarcpræfumat,nifi ab Epifeopo Ordinbsp;nariOjUel eius V icario admiffusfuerit.Êt fi quis etia religiofus, Apoftonbsp;licæ fedis priuilegio nitatur, tenebitur nobis aut Officialjbus aut V'ca-rtjs noftrisde hoc fidem legitimam facere Lakis uero prorfus inn rdi-ciinuS|neprædicandi oßicium ufurpenc^ aut occulta conuctuieui? fact-A »Jj anr,
-ocr page 6-DECRETA GÖN^ÏtÏI
Bnt,8i’ facevdctum fimplicitatcm dudant Et fi forte néttffîtâs^ftn Ut,ut facerdos tanginutilis 8£ indignas à cura gregis debeat remoue-n,feruatoordineiuris,dc hoc agenda cftapud Epifcopum,3d cuius ofnbsp;ficiu tä inftitutio g deftitutio facerdoium pertinere dinofcicur.Omnesnbsp;ueco fingulos aliter g prymiiiuro eft publice uel priuatim prædica-tionig officiû ufurpace pr3sfumcntes,prsfcntisU3tuti rigoreexcom-municationisuinculo innodamu9,SC excomunicatos dectarari puUi-ce mandamus, Ec niß reßpuerint,3lia côpetenti poena à nobis aut no-ßris Suftraganei3,Hel iocorum Ordinäres, pUâcdi funt»
Nonguiuis admittendirunt,etiamßpr£-fencatifuerint.
Vando non parum refert, quis qualifve fit cui alios înftî-tuendi 8i docendi poteftastradita eft,probandi primam Sc cxplorandi funt futuri concionatorcs, à quibus amp; quonbsp;modoinftrudi fint^ ne peregrinis forte amp; hxreticisdo-ärinisimbuti,n5fatis perfpedi recipianturin ouile Chrinbsp;fti,ad grauem dominici gregis perniciero. Attamen non tam cloquen
tiores,q f3picntiores,nelt;^ tam argutiores g meliores eligendi funt,mo dodrina pafeendo non fintprorfus inidonei, Imo tan-to magis aliquoties cauendus eft, is qui cloquentia polfet, quanto plusnbsp;ob eioquentiam dum rede di cere SC docere exiftimattir,nocete SC fal-krepdteft«
Vocatus Sc admifius quid pro concione docere debeat.
I flTi 8i( admifti uerbi prxdicatores,in hoc toti incumbant, ut «erbum ueritatis rede SC bona fide tradent, tang di-fpenfatorcs multiformis gratis Dei, omiffis his quæ anbsp;puritate Euangelq aliéna funt,uelfuperuacanca,ucl parunbsp;edificantiaifed nec opinabilia ac dubia pro certis SCrece-*nbsp;ptis aiTeuerare audeant. Ab apocryphis 8bftineant,SC quæ Ecdefia
occulcanda eftç decreuitjdefuggefto nöprotnulgabunt« Comicas,3ni les.
PROVINCIALIS TREVEREN* ÏIIE les,Si interim obfcœnasfabuhs, 8i qux rifum moueant cities g lachrynbsp;mas, propter pecc3t3,popuSi aunbus no i«gerant. Et omiffis odiiJnuinbsp;diæ,infeâacioiii;:,q!4srft«s,ambitioni5,5i coûniiiibus ncquâ sffeâibus,nbsp;fyncereSi pacific« Eusngelium pacis annuncient, mutuis conuitijs fenbsp;non prof.indaru, nec alùis aJiun» pro concionc impugntt. Sed fi quisnbsp;aRcrum hæ rffi:iî,iîf I perniciofiim err orcm, aut aliad quidpiam, q«odnbsp;p{3ruinauriumfitoffcnfiu'J!m,dixiffedcprchenderjr,epifcopoautilii'nbsp;us Vicario, aut inquifitori Apoftolico, uel Offici31ilûci,ordinc ctiamnbsp;feruato EuangcIico^fignificet.Et cure» Gatholicas trsditioncs tang ar-ôifïîœaquaedatn Chnftianæ religionist pacis uincuîa conleruaie Si,nbsp;euftodire cmnesex aequo deccat, neqj dubitcmustraditioncs Si con*nbsp;fuctadines unjucrfsits prócferc rncas/qnas per oibcm tota fréquentâtnbsp;Ecclefia,ab Apoftolisin Ecckfiæ finum transfuùs, uel a generaîiumfanbsp;Crorunt Conciüorum audoritne profeâas,nos cas finnüreligione,nbsp;qaa ca qaæ f^erj feripturf pca-fcnbitaudloriias^ut obferuentmsdocerinbsp;omninomandamus.Quï «ero per loca uel regiones noftræ Diœccfisnbsp;uei Prouinciæ uariantur,cas quifqj obferuet ad ædificationem morutnnbsp;Si fidei. Acne quifquam temere contra cas de fuggefto rogationem fanbsp;cere præfumat,MandamusEpifcopis Prouinciæ noftræ amp; Officiali-bus noftris, utfi qui ritibus ecclefiæantiquandisueinouandispriuatanbsp;auâoritate ftuderc compçrti fuennt^m eos ftueriter animaduettanu
Quare quipafeendigregis dominici curam fufcfperunt,c3 potif-fimumdoceant,quaead tranquinitatem Si piam concordiam facere, tadeaptum rudis populi accomodata eïTecognouerint^Cuiufniodinbsp;eftfimpkxexplanstio fymboli, decent præcfptorum,facramenio-rum Si ccremoniarumeccIeGæjOrationisDominicæJtenî cohortationbsp;ad panitentiam: in quaChrifti feruatoris commémorent beneficia,nbsp;ac pœnas nunquara finiendas,quæ in ntaîoobftinatis paratæfunt,obnbsp;oculos ponantîîèd ne mifericordiam dcfperentjurfum fubleucncacfonbsp;Icnmr,Ceffantes ac torpentcsexcitcnt,3nimo deieâos infpc criganttnbsp;Voluptuarns,resqj mudi admirantibus,uitf breuitaté Si fternos ignisnbsp;cruciatusfubindeingerâr,utfaltê futurismalisterriti pcccarc definant,nbsp;atqj ad meliorë frugem fe rçcipiantî neeno populo oniino perfuadeât,nbsp;A »iij non
-ocr page 8-DECRETA CONGTLII
non qaimlibf t fidem qua in Deum creditur/ed tam dtmiim falutiferS fore,quae ( Apoftolo teftejg dilcâionë opcratur.ac fiC ad bona opera fcnbsp;dulo cohorient, Si. pfertim ad opera mifericordiat’ j patres ac niatrcsfa-inilias nt proles familiatn Chriftiaiie educetit, grautter SC continuenbsp;coinmonef3ciant,atq^ ur adulti confueta Si ordinaria iciunia,Quadra-*nbsp;gefimx uidelicet,S£ Quatuor lemporumA Vigdiarum, infnngerenonbsp;prsfumanttpkbem adtnoneant,amp; ut frequêter,uel ad minus in Qua*-dragcfiina,in initio eiuSjUel ante medium adconfeilionem ueniant : SCnbsp;n nonfxpe.faltemin Pafchatecorpus Domini recipiant,lt;iuelintintecnbsp;Catholicos reputari. Sandorum religiofam mentionemfubinde fact*-ant,animosq^Ghriftifidelium illorumexeraplis incitent, confirment,nbsp;Sc. intercelTione confolentur* Doceât quoqj ucras fanéïorum reliquiasnbsp;reuerenter habendas. Content! fint Euangelia Si Ieâiones,quibus innbsp;Dominicisamp;feftisdiebus £cclefiauiiiur,interpretaripopulo, Si exnbsp;his fermonem 8C doârinam ad ædificationem populi formare*
De cuitu diuino diligenter Sc religiofe exequendo, deque difciplina Chori obferuanda.
EVS ctfifpiritus fit, non tarnen internis tantum afFe-äibus fideijfpei Si charitatis, ucrumcriam externis aäi-bus colendus Si adorandus efi: ut cor SC caro exulter in Deum uiuum.Eft cnim externus cultus fignum ac ma-nifefiatio quxdam cultus interni: qualis eft laus commitnbsp;nis,SC orationes publics,qus per Ëcclefiæ miniftros,exnbsp;perfonatotius populi fidelis Deo pfFeruntur,quo31nquolt;^ (quatenusnbsp;per ipforumoccupatioes Iicet)ad laudes Dei, Si gratiarum aâionesexnbsp;citentur. Necy enim Ecclefiaftics melodiæ fua decft energia, Id quodnbsp;Auguftinus teftatur,rcfcrcns Ambrofium Mediolani cantum inftituif-fe Ecclefiafticum,fecanduni moremecclefiarumorientalium,eumquenbsp;cultum celebrar i coeptum magno Audio fratrum, hymnos SC pfalmosnbsp;cancntiumîquemetiamcætcræ Ëcclefiæ imitatifurtt.Sed SCipfe Augunbsp;ftinus,qu3ntum Ecclefiafticis fuerit canticis afteâu8,hi»-uerbis teftatur:nbsp;Quantum fleui Domine in hymnis Si canticis tuis,fuaucfonantis Ecclenbsp;bx uocibusacriteccommotust Voces dix infiHebantaunbusmeis,8Cnbsp;cli-
-ocr page 9-pROVINCIALIS TREVEREN. V« riiquabacuruericasitiCormeutn,8Cexeaæftuabataiïeâuspietatts,ænbsp;«Airrebanc lachrymf ,8C mihi bene erat cum illis. Et rurfus: Cutn rcmi- (onfcflîxnbsp;hifcor inquitlachryma5,quasinpn'mordiofîdei meæfudi adcantus onibua.nbsp;£cde(îar,amp;nuncquoqB conimoueor,non cantu/ed rebus quæcanrannbsp;tur,cum liquida uoce d^conuenientiffima tnodulatione magnatn huiusnbsp;inftitutiatilitatem rurfuniagnofco,niagis(^adducor conftietudinemnbsp;approbate in Ecclelîa, utperobleâamenra auriuminiîrmior animasnbsp;in affeâum pietatisalTurgai.Hzc cum itafehabeant, hortamur onicanbsp;amp; lîngulos Clericos, ut omnes paritcr conuenienti modulatione/on»nbsp;(bna denic^ uoce,debi(um Dco cultum noâurnum 8C diurnum deuo-te SC religiofe exhibeant SC exeqaantur,eomodogt;htsritibus 8(. cxrt'nbsp;inonq5,quibushaâcnus ufa eft Ecclelîa, 8c ut à fanâisPatcibus cft tranbsp;dicus^atq; a niaioribus noftris obferuatus«
De hotis Canonic».
Mncs quihorisCanonicisperfoIuédis députa tifunt, dent
* operam,utconeâisanimis, quodadfietipoteft,debituni i ptnfumabroluannnecicafehabeantjutdum uoce pial-lût,quiduis potius q Deü animo cogitateuideantur/emnbsp;per cauëces,nepropheticuminudaudiantt LsbriSquidemnbsp;ttichonorantjcorautcm eorum longe eft a me. Quidautem eft, uocenbsp;quidem pCallcre, mente autem domum aut forum circumire, nifi hominbsp;nes fallcrCjSC Deumirrideref Graue admodû eft quodfcriptura dicittnbsp;Maledidus qui facit opus Dcinegligenter.Statuimus proinde,ut laudes diuinz per fingulas boras non curlim acfeftinanter/ed traäim,fecnbsp;uatisintcruallis dccentibus,rationcdierumftftorum,a profeftisSC in*nbsp;tcrfcicis fccernêdorum,habita,reuerenter Sc abcritcr 3bfoluantur,ne-quaqfublato inaltum clamore,ne uelinfanire,uel animi lafciuia geftirenbsp;uideantur,potiusqferuorefpirituscxultareifemper uerficulum decannbsp;tatiftimum animo uoluentest Non damans,fed amans cantat in aurenbsp;Deitaudit enim ilia uoce cordis,finc qua fonum oris concemninQua-re uidendum eft,ut qui (piritu pfalluntjSC mente pfallant.
Caueant item qui alijs occupât! negotqs,extra chorum horas pri-uatim legunt ^nc (omnolente aut truncatis uerbis^aut intra fauces com-B preifo
-ocr page 10-DECRETA COMCILII
pi'efTofpiritu prcccs demurmurare,ael ut Ethnicus quidattiair,r3bio* (afikmia rodereuideantur,fedarticulate^diftinde^diferce,Reumat'nbsp;tcntionc intégré cmr.ia pronuncient.
Ne qna item occafione in diuerfa rapti.deßnt ofFidofuo,diftriâiu9 prohibetnus,ne deambulando horas dicant,fed iniocum aliquetn oranbsp;cioni aptutn tantifper concédant,ne mentis euagatio^quæ ex tumul'nbsp;cuaria deambulationenafci folet/ruâumorationis inter cipiat*
Nullus item dum Canonicp'preces in templopublice cantätur aut leguntur,audeatpriuatim ibidem aliquidlegere, acnehoras quidemnbsp;Canonicas abfolucrc,fed eôcinaic,3c una cum frattibus Dcum honori-lt;îcet,Contrarium qui fecerit,tang abfens habeatur.
De is,qui dumfacrafiunt pertfmp!auagantur,propha-na inifeentes colloquia.
Vicunqj tempore,quo diuina pcraguntur,fpati2ri in ce* défia,uel circa earn dcambuiare,fimul 8i ociofis fabu'is uanbsp;care,compertifuerint,t3nqabfentesprodie habeantur.nbsp;Ecfifemel admoniti nondcftiterintjfedpertinaces fue-rintjgrauiorem fubeant poenam, arbitrio Prpl3torQ,aut
corßuicesgerctiüjinßigendä. Quos ipfos horramur, imocis diftrifte iniungimus, præfertim in Metropolitana ecdefia noftra Trcuercn. Sinbsp;Ml Cathedralibus fuffraganeoru noftrorS,tanqinfignioribusamp; fre-quetioribus ecckSis,ut nulla ratione patiatur diuina officia quorum-cunqgconoquioru,confabul3tionam,deambulationu,aut canum,aui£j,nbsp;morionum, amp; fimiiium ffrepitu,garritu,S( btratu,(iue à Clericis,ffuc ànbsp;Laicis perturbari,3U£i!a'cuercntia aff/ci,
Scdnecipfi Prariatijquoru maxime intereft rcmouere feädafa, neq| ea qi «uerbisimperât faâo amp; exempîo confirmare,iniis fefe culpabi-lcsrcdd3nt,ncqj in corredione fubdicorufuorum négligentes feexhi-beâttSC nullus in peccatis excufationi locus relinqu3tur,pr3efentis de-cretitenore in irritu reuocamus,8c snnihilamus oniiaftatuta,ordina-tioneSjCÔfuetudineSjSCpriuilegiacxemptionû quibafcunqj.ecclcfnsjminbsp;litns,hofpitalibus,locisamp; monafterijs qrumcunqj ordinu,quacunqj au-öoricate,8C qualitercuncp cSceffa, quæ reformationi prediflorû abu-/«um, SCcorreâiôi puerforûmorû adHcrfantur,3iitinmoraf«nt,ut c5nbsp;* trag-
PROVINCIALIS TREVEREN» VL tra pfonas Scbca prxdiâaram ecdefîarû,ordinü,domorûgt;militian2«i,nbsp;)iorpicaliû,monafteriorunt,(ine omi exceptione ad corrcdionêfeu emcnbsp;dationem procedi non poiïitaut ualeat.Cuios executio in cafn negligénbsp;tiæ.aCapiiuIis ad Prxlatos,amp; Praelatorum negligentia interccdête adnbsp;Officiales ucl Vicariosiocorum^auteorumfuperiores deuoluaiur»nbsp;Qgo tempore qnifqj in Choro cffe debeaunbsp;Aiorum noftrorü ueftigiafequëte8,SCaaâorit3tifacrotûnbsp;gnalinm Conciliorü innitentes,ut cunda in domoDei ocnbsp;dinatc fiant:VoIumus,utin Metropolitana noftra Trcnbsp;t)eren.amp; in omibus Cathedrabbus amp; CoUegiatis ecclefi*-is,Ciuir3tis,Diœcefîs8C Prouinciae noftrx I reucrefi.ha-beâior dua tabulf,quarG «nahabeaturautponatur in, aut circa chorûtnbsp;in qua difciplina obferuanda dcfcripia fit:ex cuiustcnore fatis liqueat,nbsp;quâdo8lt; qualitcr gshoris Canonicisintereffedebeat, Adcuius difciplina obfcruantiä,PraIati cundos fibi fubditos rigorofc coinmoneanenbsp;8i compcllant. Et ß alicubihaâcnus ereâa non fuit,aut deperdita^eamnbsp;rurfum erigi 8C defçribiiubemus«
Secundauero tabula locabitur 81 poneturinfacrario,autalioloco cSueniëtiî in qua qd ab unoqaoqj Canonico,uelalio beneficiato legë-dum cantandumoß ßt,ßngulis diebus amp; horis p hebdomadä/cribatur;nbsp;amp; hic negligcntiam com mittens,pro modo dcliâi corrigatur,
Nolumusautê,ut Collegia Canonicaspreccs in templis pfolucre autfacrafacerCjVindcmiXjautaliorö negotiotû amp; fcculariü occupations prf textu omittât,n5 obftâte quacunqj côfuctudinesfcd ita partiâturnbsp;oncra,utdû alii têporalia jpcurcnt.alji orationibus amp; publicis precibusnbsp;uacent.EtfiaIicubihoc fieri non pot£ft,faltemhcbdomâdanuspro ténbsp;pore, præfentibus alqs quotidic durantibus uacationibus nindemiali-buSjCanonicas horas in choro faltcm kgendo perfolucre curaînt, Itanbsp;tarnen,ut Dominicisdiebus,amp; Apoftolorum fcftis,Tci'tiæ,Sextæ,Vefnbsp;perse,8lt; Coinpletorium cantentur,amp;: fummum facrum fiat.
Statuimus infuper Si. ordinamus,ut deinceps Capitula,aâus SC traâatus C3pituIares,tantS ,pfeftis ,feu ferialibus diebus tcneâtur.Sednbsp;nec inqsfub Mifla,Vefperis,aut Côpletorio indicantur,autteneâtur»nbsp;Qi»iimo,utoê3 Miffe intevfint^diftriàe mâdamus Jn alqs uero fi fubficnbsp;B si urgens
-ocr page 12-DECRETA CONCÏLIÏ
nrgcns nece(ritas,aut euidens Ecckfîæ utilitas poftuler, ut Capftulum teneatur^Decanus indicabit dilationem feu moram CapituH, 8C aâu'nbsp;Bm Capituhrium non carere periculo,8f propterea fub prædiâis honbsp;ris tradandum amp; agendum cfle.Et fi in hisfecusaâum fuerit, tam in«nbsp;dicens,qintereirences,refidentia 8C praefentiis pro illauice carebunt»nbsp;quinimo omnino uti abfentes his horis repatabuntur*nbsp;feuritibu8obferuatis,qucshaâenus Romana amp; occidentalis feruauir«nbsp;8C hodie feruat Ecckfia*
De MiiTæofFicio rite peragendo«
.. Ottamur,utfacrofanâam illam aäionem,inquafacri« ficium precii noftri,corpus (icilicct 8C (anguis Chrifti uenbsp;raciterofferturprouiuisôC defunftiSjfumma religionenbsp;8C deuotionefacerdotes peragant,acquotiesdatur,fcdttnbsp;lo fréquentent SC célèbrent,eo modo,amp; his c^remoniis
Dum facerdos facrum fadurus in facrario cum miniftris induitur, nemoimbi confabulari prxfumat^unde uelipfius^udminiftrorum de«nbsp;uotiointerturbetur«
Egredicnti facrariumad altare,uclreuertentipoft facrum,omnes aiTurgantjfimiliter ôlt; miniftris dum faaisindutijcêlo Euangelio^Epi»nbsp;ftola^aut Komilia prztereun».
Dum facerdos facrum fa(3urus,confeff!onem ex more præmittic, miniftri nequaquam dent opcramaccendendisluminacibus,autalti8nbsp;rebus mentem auocantibusJedadfintfacerdoticonfeiConem perfe«nbsp;quenteSjSCprofeinuicem Ecclcfwc nomine orantes»
Veterem Ganoneminftaurâtesprohibcmus,ncquis facerdos Mif-rarum folemnia pubiica celebrate prxfumat,nifi ad minus duobus pr^ fentibus.Qùod ii in ptiuata MilTa commode fieri non poteft, ad mi«nbsp;nus adfitunus,qui refpondentis locum fuppleat,fed ita,ne fitproles il«nbsp;lcgittimagt; quam omnino pâtre célébrante altari aftare prohibemus,nbsp;multo magis concubinanijfi quam habuit*
Et ieiunus quilibet celebret.SC uelato capite altariairiftere,aut ira il« ludaccedere nullusomnino præfumat.QufScDiaconosamp;Subdiaconbsp;nos obferuare mandamus, fi quis temere contrarium facereprjfumpfe
-ocr page 13-PROVINGIALIS TREVEREN. VIU
rît,excommunicatiQnis uinculo tnnodctur*
In Mißa publica 8ifumm3,prcfaiio 8£ oratio dominica,non de bent priuatim dici sut abrumpiJta amp; SymboIum^Ëpiftola, amp; Éuangcliumnbsp;intègre,diftinâtjSf clarecantari dtbent.Neqj ferendism tft,iit chorusnbsp;uerbafacerdotis uelfubdiaconijinoxiniproleâionis ueftibulo inter-rumpensjaufpicetur Graduaie,Traâum uel Alleluia, quailî fcilicet hocnbsp;fan's ht,h ayantes feiant,cuius ht leâio aut Epiftola«
Dunt Euangelium cantatur in fummofacro, expedit darc hgnum per can)panam,ut exiftcnies in uîcino Laici, ad eicuationcm dcminicinbsp;corporis amp; fanguinis inuitenter*
In eleuationc corporis Si. ianguin!sChrifti,9f poft, ufcp dum canta tur Agnus dei,hleant organa^Nulb cantetur Antiphon3,ncq; pro pace, ne qj aduerfus peftein,aut mortalitatcm/cd filenter pro fe quiflt;^,aulnbsp;fiexis genibus, aut proftrati» humt corporibus, paflionis ac mortisnbsp;ehrifti commemorationem f3ciat,acredemptorigratiasagar,pcobe-nefteiis per mortem ipfiuslargiflime acquihtis»
Siatuinius infuper, into antiquorum Patrumftatuta innouamus, ut fub fummofacro,nullifaccrdotutnliceat codeminteraplofacramnbsp;rem facere/ed priuatas MilTas antea abfoluan t,ut omnibus ad publicQnbsp;facrum conuenire ht intcgrum,8C choruspknusSC colleâior plenio-rem ac purîorem Dco euhum exhibeat.
Etfi optare potius,g fperarc liceat, adefTc quotidic aliquos, qui Eu-chariftiam accipiant t Volumus tarnen, ut facerdotes ad frequentatio-nem huius myftern;Slt; facram communionem Laicos adhortenturjnec tarnen ideo facer dotes a quotidiano facrodchftere oportet, quod dehnt,qui cum facer dote facra facientc,menfæ dominicac quoiidie facra-mentalitercommunicent«
Ordin3mùspræterca,utper hnguIasDicecefesnoftrae prouinciar, Miifarum officia decantentur Icgantur,prout in Milfali ordinario,nbsp;uniufcuiufqj Dioecehsordinatum eft.Et fi qua Diœcefisproprio ordi-ne Miffalis carucrit,ad modum noftræTrcucrcn.Ecclefiæ Miflâli utc-turmeqj alicui publice aut priuatim alicnis MiiTalibusuti licebit, Idemnbsp;amp; dcBreuiartisobferuari uolumus,
raoderandis fçrqs,
B iij Kume*
DECRETA GONCILII
Vmerutn feftorum «cuifle adrodtiinBÏdefflÓB^retia* lentem fîdelium deuotionem frigefcere, colt;ç uentumnbsp;eiTcjUC bona pars hominum omnia fefta negligat/dçg imnbsp;pune,necfine Ecclefïx dedccore. PaupereSjquinonhaquot;nbsp;benc undc aianc uxorcm SCfamiÜani, clamant omnent
fere celTactonem damnofam âbi elTe.Operzpreduin proinde nobis ui futn eft/eftorum numerum concrahere, quo effrénés coerceantur,nbsp;8C aliquid detur necefTitaü pauperum Jtaeg hsefeftaomnino celebrianbsp;cäe uolumus, SC pro paftoraü noftro officio folemniter celebrandanbsp;mandamus SC præcipimusjDies Dominicos omnes,fcftumNatiuita*nbsp;lis Chrifti,Sicphani,loannis,8c omnium ApoftoIorum,Gircumcifio-niSjEpiphanixamp;PurificationiSjAnnunciationiSjAffumptioniSjNati-uitatis uirginis Mariae.Pafchf cum duobos fequentibus,Afcenfionis,nbsp;Penthccoftes,cum duobus fequentibus,Corporis Chriftijoannis Ba-ptiftf, Magdalcnf, Laurentii,Crucis, Michaelis, Omnium fanäorum,nbsp;Martini, Catherinr, Andrrr,Nicolai,Thomae. Et in ciuiiate noffranbsp;T reucrefi.hf c fefta PatronorumjMaximini,Simeonis,Vifitationis,Henbsp;knæ,Paulini,TransIationis Materni 8lt; Eucharq.Et inhngulisciuicatinbsp;bu3,oppidis,SC Paroch^s Dedicationis fefta,8C Pacroetnia «lebrarinbsp;mandamus.Cæterum dies Innoccntum,Gin€rura,Parafccucs,GcEnænbsp;dominier jSabbati magni,Marei,très Rogarionum,Commcmoratio-nis animarum,amp; omnes reliquos dies ftationum,quos Ecclefia noftranbsp;Treueren,in diebus aliorum Patronorum,uelpro fpecialibus rogationbsp;nibus ab antiquointcodudisin ciuitate noftra Treueren« uel eius fub-urbio obferuatiSjufqß inmeridiê feriari uolumus«Ita ut faäo facro,cu!egnbsp;adlabores autnegociafua redireliceat« Simili rattone inCathedraii-bus SCDiœccfibus Suffraganeorum noftrorumtquibus tarnen arbitriünbsp;fauminhocreiinquimus,8(inalqslocis8£parochqs Diceedis noftrznbsp;obferuanda. Et fi quis,fiue Clericus,(tue Laicus, in prrnominatis ecle^nbsp;bribusfeftis,3utinaliisante meridiem operz merccnariz publice uelnbsp;priuarim,aat compotationibus,choreis,ludis,aut id genus lafciuijs lenbsp;uitatibus temere Se contumaciter fefe dederit aut immifcuerit,ab Offinbsp;cialibus noftris arbitraria peena pro modo deliäi,etiam brachi) fecu*nbsp;laris auxilioCfi opus erit)inuoc3to,puniri mandamus.Cxtera uero feftanbsp;qua-
-ocr page 15-provincïalîs treveren* vin. qoacunque ratione inftituta funt, uel rccepfa,in foro libéra facimus*nbsp;In choro aero amp; Ecciefia eadrm ftfta, prout ab antique obferuatanbsp;funt^deuote cckbrêtur.Iia tainen.ut hiftorixSC kâionespatHm pro'nbsp;batægt;omittantur«
Et cum potifTimum hac de caufa indidæ fintferix/Jï feftosdies in Dei Iaudibus,amp; gratiarum aâtone, ac audiendo uerbo Dei popu-ius tranßgat,Curent noftrarumDi(XCefis,SCProuinci£,Ciuitatuin,opnbsp;pidorum, SC Jocorum mjgiftratus ac Reâorcs, ut popului prænomi-natif diebus feftis, uerbtnn Dei deuote audiant,8C diuina frequen*nbsp;tent » Neque tempore diuinorum, amp; præfertim hora, qua concio*nbsp;natores uerba faciunt ad populum,patiantur dues uacantes^ocioüsfa**nbsp;bulisinforoftanies«nbsp;nus aliorum iurc faluo, poflumus augere Si cxtëdere, in ijotis habemusnbsp;amp; intcndimus.Sed it3,nc fub ouina peile gregem dominicura,trucuknnbsp;tialupirapacis inuadatjub pietatis imagine,uirushæreticx prauitatisnbsp;obrepatjôC fub praetextu COiîuerfationis E«angelicf,fpiriius maiiguusnbsp;ilîudat.CuiusrcigratiaCprxterfinguIorum ordinum ab Ecckftarece-ptorum reguläres inftitutioncs,quas tang falutares ab omnibus amp; fin-guiis,prout illos r€fpeaiucconcernunt5obferuarimâdamus)uarii Canbsp;nones aeditifunt,à quibus(quod dolenter referimus)fi no ab omnibusnbsp;nelt;ç in omnibus,a pkrifqj tarnen 8(. multis dedinaturmon folü in pronbsp;prix falutis diferimenjed Si in religionis opprobrium,Slt; plurimorumnbsp;fidelium fcandalum,fed Si in illius,cuifuam integritatem fpontanea uonbsp;luntatc deuoucrut,grauem ofFenfam« Qua propter quxin qs ab Ecclcnbsp;fia.8; prxdeceiforibus noftris,fände Slt; Ganoniceftatutafunt,ut inuionbsp;labiliuc ab omnibus obkiucntur/erio mandamus Sfprxcipimus.
De religions monachis amp; monialiburs*
Eligiofos uarti nominis amp; rfgulæ,fimul 8C ^ialocs^ fanäa Romana ccckfia,benigno fauorefemper profe-cutajpccialibusgratiis, priuikgns,’»ïïgt;nuniiatibus,amp;:nbsp;exemptionibus decorauit,ca omnia nos ptrnoftratnnbsp;DiCEC£fim,8lt; ProuinciamnoftramTreuerefi. nullatc-nus imminuere/ed magis iiiibata conkruarc,Slt; quate
B iiij Etia*
-ocr page 16-DECRETA GONGILII
Et inter Cacteros abufus rcformandos curent Pratlatî, Abbates, Prb res.Gaardianijfimul SCmonafteriorum Vifîtatores,S£aIi1lt;luocunq^tinbsp;tulo nominentur,ne alicjuis ante decimumquintum annum,ad proba«*nbsp;tionisannum admictatur.
Item ne quis anno pbationis nô copleto, ad profeflionc recipiatur*
Item rcceptisfic.præceptorcs idonci dcputentur,qqi eos in régula-ri obferuantia, SC diuinîs ofFicqs non minus qinlitecis,SCeconuerfa inftituantSC forment.
Ad facros ordïnes rufcipiendos,nonnifiartateamp;fcientiafufficiert-ces præfentent.
Item idonei ad iuiTum fuperioris fui,excufatione legittima cedante« Ce faciant promoueri.
Qpodq^ gratis dnguli ad profedïonem redpîantur,nuUo accepto precio,nec aiiqua faâa conuentionetSCne haec fub paupettatis prxte-xtu pallicntur,diftri†inhibemus.
Non patiancur Abbates,Priores,Abbatîirae,aut PriorifTxjUtfuoru Monafteriorummonachi aut moniales,honeftatis habenis SC monachanbsp;li modeftia laxatisdmpudenterfefecufaribus negottjs inuoluant.aut ex*nbsp;era monafteriorum fepta deambulent,uagentur, 8C difeurrant.- Sc fi quanbsp;ineuttabilis neceffitas intercédât, quod tune nullus egrediatur, nifi bo-nefta fubßtcaufa.Et tunc non nifideexpreifa Ucentia fuperioris,nbsp;cumhabitudecenti S^honeftofocio.
Cætcris Canonibas de ueftitu,cibo,pcculio,officio,Capitulis, Vifî-tatoribus,8C corrcdionemonachoru promulgatis, in fuo roborc per-m3nentibus,uolumus,utomnes AbbatesSf Priores,taies diligéter ob-feruare procurent,quod ijfdem diffriâepr^cipiendoiniungimus.
Moniales uero,quarum fexus fragilior eff,nulla ratione uel C3uf3,n( (î tanta 8( talis lit,quod omnino notorie cxcufet,monaft cria fua egre-di facultacé habeâtffedSC tune,non nifi cum honeftoSCdecenti habitu«nbsp;amp;affociatæ egrediantur,idcß deexpreffalicentiaEpifeopi, Abbatis,nbsp;Vifitatoris, aut ab ijs poteffatem habentis, quam patri confeffori pronbsp;tempore exiffenti,concedi prohibemus.
Nulli prorfus inhoneft« pcrfonæ,nec etiam honefiæ, nifi rationa-Nlis SC manifeffa caufa fubfit,ac tune fpeciali licentia iljius^ad quem fpeâat
-ocr page 17-PROVINCIALIS TREVEREN. tX. fpeSitconcelïo pcdcaS^ obtcnta,3cccffusadingrc{fus ad montakanbsp;paKat.Ec que de claufarainrcgularibus ordinutn conftitutionibus mlnbsp;danturjOmninaSC iiUbate teneantuc 8C obfcruentur: ut fic à pubb'ds 8£nbsp;mundanis confpeâibus feparatz,ferujrc Deolibcrius ualeantgt;amp; fubl»«nbsp;ta lafciuicndi opportunitatCtCorda SCcorporafaa inomni fanâitnonianbsp;diligentius euftodire poCTinc.
Frohibemus infiiper diftriâe, ne moniales ordinem aliquempr«*' fcfiXtConfeiTorem habeant aliam g eiafdem ordinis amp; regtrie«nbsp;Religiofî omnium ordgt;num,ut finiftrerufpidonisetiamtollatur oenbsp;caGo,qaafcuni^ inuIiere8,8C rcligiofas, 8fferuientesDeo,inambitumtnbsp;feu periods monafterq recipere,aai introduire nuilatcnus pfumant*nbsp;ReligioS couiuia fecuIariS no fréquentent,fed nee facile illos ad Coenbsp;nobia inuicêt,nifi neceflitas amp; honeftas ad fupiorS didamë id fuadeär«nbsp;Religiob menfam non nimiu lautam aut fu^tnorani,neqß deliciilnbsp;ad luxum exquiSciSjredundantemliabeättquä à benediâione aufpica**nbsp;ri,facraekâionispaftufouere, hymno 8f gratiarum aftione abfoluerenbsp;conuenic.Interim à longoaccubitu,comineiïationibusfadis,compolt;-tandi Audio,à crapula Si ebrietate omnino abftineant»
Religiofî ut omnibus bono exemplo,nullis uero,quantû in îpGs erit, offendiculo fint,honefto prsdeceAbrum fuorum more,nô nudis byr*nbsp;this,aut pileis,fed capitibus cucullo ceâis in publico incedant. Et nuknbsp;latenus ad balnea promifcua,aat alia loca publicaintrëtîfcd nec ad nuptias,aut nuptiarum conuiuia uadant. Neq; pueros de facro baptifmi*nbsp;tis fonte,pet fe,uel fuffcâas perfonasfufcipere praefumant.
Infupcr Aatuimus,imoantiquorû Pactum Canones renouâdo man damus,quod nullus monachorû pro lucro terreno,demonaftetio fuonbsp;cxire,ncphandiirimo auru,aut fecularibus negocqs fefe immifeere prxfnnbsp;mat.ltaqjreligiofos à curtibus monafteriorS fuorS,ad monafteria reuonbsp;cari,8C curtes g fideles Laicos, feu præbëdarios adminiftrari iubemus»nbsp;Infuper, Mendicantium ordinum Prælati omninoprouide3nt,nenbsp;pofthac terminarijeleemofynarum,partem quouismodofibi uendi*nbsp;cent,fed eas colügentescumhoneftate morum, Deihabito timoré, o-mni fcandalo femoto,integram ad Conuentum,amp; in commune con*nbsp;fecre^Sf ptefentare,ad£uicandam proprietatis notam,ftudeant«
G De
-ocr page 18-DECRETA CONCILÎI
De Monaftcriisnonmokftandis«
Iccicxiniunfli nobis paßoralis officii dcbîto,fupcr c5x âum grcgem nobis commiffum,mentis noftrxacic dirinbsp;geretenesmur,ult;gilantins tarnen amp; cautius agendumnbsp;ducimus iniis.ubifubditoraiu noftrorummaioraincomnbsp;moda âf pericula uertuncunSane uti ex plurimorûqu^»
rela didicimus, multi Barones, Præfedi, Officiatijaut alq nobiles 8lt;i-gnobilesj'n trafigendis aut componendis fuis, ue! aliorum controuer fijs 8C diffidqsjuel fimili prætextu/efe cum equis iumentis in Mona*nbsp;ffcria^uel corum curies,aut poffcffiones côferunt,8C hofpitio excipi uonbsp;lunt,uc nedum luxus, diiToIuendæ religionis 8C monafticæ difciplinæ,nbsp;ac turbandorum diuinorum inibi in animarum difcrimen,S£ Dei offennbsp;famoccafio nafcatur,uerunieti3niut experientia dodi comperitnua,nbsp;niß prouifionis noftræ auxilio ruccurrainus,pericuIumßr,neMonaffenbsp;ria tandem funditusexhaufta, depauperentur 8C coHabâtur. Nos itaqjnbsp;ht:iufmodimalo,acinna)neris præterea, diuerßs tribulätionibusSCnbsp;iniurqs,quibus fub przfatoprætcxtu religioß Cæpe afficiuntur,meddânbsp;coinpetentem.quam polTutnusadhibere uoIentesjMandamus omnibus Præfelt;Sis Si Officiatisnoftris.acatiis quibufeunt^ baronibus,nobinbsp;libus,8i ignobilibus,ut nue,Si pofthac,taîia iâ prædiâa têtarc Si îaeerenbsp;nullo modo przfumant.neqj fub colore memorato aut fimili,Monaftenbsp;ria aut eorum cartes infeff are aut mokffare deinceps attentent«
Mandamusinfupcrdiftriâe,omnibus Si fingulis Abbatibusgt;Prio rîbus,SiReligiofi3,ne deinceps taies ctiam proprio fuoconfenfu reci-piant ud admittant.Et fi peraüquem Przl3tum,autaliumquempiamnbsp;permiffumjConceffumjUd adumfuerit, animaduerfione condigna itanbsp;cum illo agemuSjUt cæteri ab exempledifeant obedirc.Et fi côtra prç-aniffa uiolenter quifquâfefe ingefferit,3ut indebire iniurias,aut mokflinbsp;as monafferris,aut eoiüdem peifonis intulerit, ineundem przfentis ff anbsp;tuti uigorc cxcoramunicationis fententiam ferimus« Atqj uolumus,nbsp;PrxlatiSi Rclig(ofi,eundem nobis,aut Officialibus noftris,publice fi-gnificareSideferre nominatim tcncantur.Nos uero,aut Officiales no-Jftî i^extunc contra eundem ordinc iuris fccuatO; ufq; ad condignam ui-olcn*
-ocr page 19-PROVINCÏAHS TREVEREN, X, •îlt;ntîje,iniariarum S^damnorumfatisfaSionem proccdemus.SC peenbsp;Officiales noftros procedi mandamustfaluis nihilon»nus,S( in fooro*nbsp;bore duracurisomnibasaltis Apoftolicis,lgt;npenalibus,ac praedeceifonbsp;ruin noftrorum conflitutionibus SC ordinationibus,perqu3s eede*nbsp;fiis SCpeifonisecckfiafticiSjinfuis libertatibus profpcâumeft amp;pro^nbsp;*j|ifani:quas eiiatn innouainus,amp;per noftramCiuiratetn,Diacefiin,nbsp;8lt; Prouincian) Treuerenfenijinuiolabiliter obferuari mandamus t lu'nbsp;reciiam 8c praeeminenua paironorum S^fundatorumfempec faluianbsp;SCillibads»
Przeereainhibemus hac noftra Synodaliconftitutione, ne quis ali-quam religioncm profeûusjccclefiarum parochialium gubernacula, amp; curam fufciptat,nifî de noftra uelordinariorum admiftione,fubf)ftennbsp;te caufa legictim 3,8C fuperiorum fuorum uoluntate Sc licentia obtenca*nbsp;Ita tarnen, quod pe.; fuperiores fuos reuocari polTint, ac reuocatihtt'nbsp;militer obedire tcneantur.Et f: qui haâenusaliter admiftî funt, uel afrnbsp;fumptGuolumus 8£iubenius,per Officiales noftros,in Ciuitate Sc Diœ-cefi noftra Treuerefî.ac per Suffraganeos noftros,eorandemqi Vicarios,per totam prouinciam Treueren.ad fuperiores iiloruni remicri,uGnbsp;dignos dent cemeritatis fux pœnas»
Ecdefîas uero Monafteriis unitas feu incorporatas, fi non tanta in-tcrcapedine diftant, quin religiofi earundem curâ habituel, in cômunis uitx regulariobferuantia 8C obedictia degere pofßnt, per huiufmodircnbsp;ligiofos prouideri SC régi,modo idonei fint,permittimus.Si uero Vicarios alios,Sue in propinquis,fiue in diftantibus parochtis^perpetuos uelnbsp;amobiles pro arbitrio conftituere nelint, hxc no prxfumant,oiß p nos,nbsp;noftrosSuffraganeos,aut Officiales noftros,8C Vicarios,tamq habUeanbsp;amp; idonei reperd SC admiffi fuerint»
VolumusinfupcGquod religiofiadcurâ animarumfie admiffi,pet amnia fc pariochialibus facerdodbus, iuxta has noftras,amp; prædecefionbsp;rû noftrorü Synodales coftituiiones ÔC ordinadones, nec no uniuerfa-lis Ecclefix,SC Apoftolicæ fedis,Canones in uerbi diuini explanatione,nbsp;Euâgeliiprzdicatide,diuinorü celebratione,facramentorûadminiftranbsp;tioe,per oia conformëtiSt nihil nouitatis introducere pexfumanunbsp;Mendicantium ueroordinu fratre8,in uerbi Dei propofitione SC.
C q przdi-
-ocr page 20-DECRETA CONCILlî prxdicatîôcjn audicndis confeEionibus Chn'ftifidcliam, in frpulturinbsp;amp; Funcralibos Anbsp;nbsp;nbsp;httiufmodi/e per omia conforment conftitutiogt;
nibue amp;ordinationibus Apoftolicis dcfupcrxditis: quas in poftcrum inoiolabiliterobfertiari mandamus, fubiata penituspoctftaie, cxterisnbsp;religiofis quorumcunegordinunijnon mendtcantium,ad curam animanbsp;rum,ut przmittitur.non adtniffts nec receptis,ne ijs fc ingérant: qdnbsp;cifdcm diftriâepræcipiendomandamustfaluis tarnen regalaribusconnbsp;Aitationibus omnium eorundem ordinum*
Decafibus uero nobis referuatis,hocftatuimuS)ne quiseorumde* cifîoncm fibi arroget,nifi à nobis fpecialiier fibi cômiÛum fuerit. Nosnbsp;camcnhoc negotium dabimusexpertis,eruditis,SC probatis aliquotnbsp;presbyteris ; prout etiam in fîmilibus cafibus Suffraganei noftri ali4snbsp;per fuas Diœccfes defignare poterint, quibus hoc committant.
.In cafibus uero non referuat is, nullus parochianum alterius paro* chix abfoluerepr^fumatjnifi de licentiaocdinariorumloci,Qetcx per»nbsp;milTione proprq parochialisfacerdotisjidq; non nifi incafibus in con«nbsp;itiiinione Balduini felicis recordationis prxdecefiTons noftri exprePnbsp;fis. Et religiofi, etiam mendicantium ordinum fratres,non obftantenbsp;lt;|UOCHnq; priuiIegio,in*Cialt;tate,Di4xcefi Sc Prouincia noftra Treue'nbsp;renfi. prxmiâa obferuare debebunt 8C tenebuntur. Imo Prioresnbsp;Guardiani,non dcbentdeputare fratres fuorum ordinum, ad confef-fionesaudiendas, nifi peritos 8C prudentes, qui etiam ànobis,amp; Ordînbsp;narns!ocorum,amp;non alf)s,(quibu5 per fcripta fuperiotum nominarinbsp;amp; przfentari tenentur) admittendifunt.
Etcum omncsChriftifideleSjCX conftitntione Ecclelîç,femel in anno teneantur proprio facerdoti confiteri,fi quis hoc neglexcrit,amp; innbsp;Pafchatefacram Euchariftiam accipcrcrccufaueritCnifi forte de licen-tia Scconfilio confeiToris abftineat)fic decedens, careat eccleiîafticanbsp;fepultura, Si uiuus ab ingreftu Ecclcfiae arceatur. Proinde in uirtutenbsp;fanâx obedicntîæ przcipimus Ecclefiarum Reâoribus ,Vicariis,8Cnbsp;Capellanis.curam gerentibus animarum,utomnes huiufmodi rebelles amp; inobedientes, nobis, autlocorum Epifcopis Si OrdinarijSjpcrnbsp;fcripta nominatim indicent,uc uel Canonice puniantur ,uel pudorcnbsp;faftufi^efipifcantrQuamobrcmetiam diâüâeprohibcmus omniumnbsp;ordi-
-ocr page 21-PROVINCIALIS TREVEREN. XT. •rdinnm religiofisjcuram animarum non habentibus,ne altcniracramnbsp;Eucharifliam porrigerc pr«fuinant,nifi decxprefia petmiflïonc, SQnbsp;(denciapaftoris.
De Decants Chriftianicatîs.
Olumus, ut otnnes Decani, Archidiaconetns titoli fao* âîLubentiiin DieFirchcn,fe conforment Archiprcsby-tcro in CPet2flaria,8C iliius ftatutis SC iuribus, in cabbusnbsp;quifingularibus ftatutisdecifinonfunt.
- Cxterum in omnibus aliis Archipresbyteratibus, 8C
fedium Chriftianicatii Decanatibus noftrx Dioecefis, uolumus SC man damus, quod omnium Sfüngulareim ecclebarum parochialium Cu*-rati,intra annum à die accepts poireirionis,perfe,ucl procnratorem lenbsp;gitimum,prsftentiuramentum Decano,quo prsftito,in fratrcm rcci»nbsp;piatur,SC faluis turibus CapituIiconfuecis,Dccanus nunc Sc poft hacnbsp;a fic recepto,habebit pro feu num auteum Rhenen. Ettenebttur quilinbsp;betin Gapitulis gencralibusSC annahbu8,d( bmiliter, quando neccifî*nbsp;rate occurrcntc,Dccanus Capitulum indicit,fub pocnis confuetis comnbsp;patere,Sc quotam expêfarum 8C fumptuum a Decano fadorum pec*nbsp;folucre.Nec non deinceps.quocunq^psftoreucl plebanodecedente,nbsp;noftro nomine marcham nobis dcbitam, ipfe Decanus CubleuabitjSCnbsp;Sigillifero noftro ftdeltter trader.
Et pro feSC iuribusfuiSja quolibet fic dccedlt;ntc,ipfc Decanus ha* bebk tres florenos Rhenen, in auro, non obftantibus quibufcunqpnbsp;ajijs ftatutis 8C confuetudinibust quae SC quas prsfentium lenore caiTanbsp;nius,irritamus,8C reuocamus.Atq? praecipimus,quod deinccps contranbsp;prrmiiTa nulls ftant pa3iones,ftatuta,aut ord!nat)ones,nifideno*nbsp;ftra,aot Archidiaconorum Ioci,cxprciraadmifrione8clicentia«
Et quo prsmiifa in plenarium eftedum deducantur,ut cupimus, Volumus Sc prsfentium tcnorc ftatuimu5,â quis cbpfo anno, in fratrcnbsp;CapitulijUt prsmittitur fe rccepinoncaraucritjtuncinpcenameius,nbsp;propter contumaciam, frudus anniiliius, qui noftrum annum confe-quitur, fcqueftrentur.Et nib intra eundem annum paruerit,cxtuncnbsp;hies fcudus conhrcabunturtnobis pro media partC; reliqoa mcdietatenbsp;..... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C ij) in*
-ocr page 22-DECRETA CONCÏLll
filter Archidtaconum loci^Sc Decanum diuidcnda.Et fic deinceps fiM gulis annis fiat,donee amp;quoufq) paruerit*
Prstereafinguli CapeHani,aui nice curati,nórefidentiüPaftorumf tenebuntuc fingulisannalibusCapituiis coniparerc,8C oftendete De-*nbsp;canoconitnifTionem regêdi:alias eofdem prffentis ftatuti uigore ex«nbsp;cdtnunicatiois fentëiia teneri uoIutnus.MandantesDecanis locoru,«nbsp;mox tales nobis,aut Archidiaconis noftris,dcnuncientdeclarandos*
Atcÿ ipli Capellani,feu uice curati,nunc 8lt; in pofterum de fruâibu» autarrenda nuliatenus refpondeant antefinemanni, nifiretenta marcha, êC media marcha prsmiifis.Alioquin iplî de his rcfpondcrcjSCdenbsp;fuofoiuere tenebunturlt;Quod etiam tempore Capitulorum obferHä-dorum generalitec,Slt; cuilibeifpecialiier,tempore admiffionis iniunginbsp;nolumus 8C mandamus«
Infuper ftatuimus amp; ordiii3mus,quod deinceps decedentibus Prx-latis Monafieriorum,fiue Collegiatarum eccleriarum,quibusquacunq| auAoritate ecclefiae parochiales unitae,auc incorporatx funt, ita tarnennbsp;CC taiiter,quod non perfixos Vicarios fed duntaxatad nutum amobi-lescapcHanos gubernentur 8C rlt;gantur,quod extunc morte Prxlato-rum intercedente,nobis marcha argenti,alqs ucro Archidiaconis,fediûnbsp;Chriftianitatis Decanis SC Capitulis,infra annum iura alijs przferiptanbsp;perfoluantur«(nruper przcipientes,ut ipn CapellanijUt przmittitur a-niobiles,non ni fi idonei admittantur, admilfi ad comparitionem,SCnbsp;omnia Capitularia onera teneantur SC compelianturj fub inodu 8C fornbsp;mis przferiptis.
De Competentia Paftorum«
Vum multorum quzrelapulfante inteUexergt;mus,uartog c(re,qui uei ob inopiam Parochiasfuas defererc 8C muta-re,aut contra Canonumfanâiones fecularibus negotiisnbsp;fefe implicate,aut pro facramentis eccletiafticis immoderate exadionem facere przfumunt,aut in dedecus clericanbsp;lisordinis,uidum quafi emendicarc coguntur,dignum elfe SC »quam
arbitramur,ut quialiariferuiunt,de aliari SC uiuant.Ne^abfonum re-putamusjutca quzex antiqua confuctudine locotum^Paftotibus 8c Curatii
PROVINCIALIS TREVËREN. Xlt
Cnfâds folui 8(. prarftari tifdctn folita func, 8C fi modica (int,benigne perfoluantur:eoqß minusfub hoc prxcextu facramentorutn uendiUO'nbsp;nem caufentix ißi, qui omnia finiftrc in ordinia ckricaiis conftiGonemnbsp;interpeetantur: atqjut omnium in hoc uniformis obferuantiain no**nbsp;ficaUiceccfi conftitu3(ur,maturo conGIio ftatuimusSC ordinamus,ulnbsp;deinceps in noftra Ciuiiate, amp; Dioecefi Treueren, Curatis pro liccn-ciatono feu dimifforiis Iiteris,duodccim albis rotatos,pro edueëdis feanbsp;bcnediccndia puerpcrnSjduodectm denarios, pro co tempore, quofa-crofanflum Euchariftiac facramentum ad infirmes defertur, quatuornbsp;dfnario8,extremæuerounâionisfacramentum duodecimdenarios,nbsp;pro offertorio quatuor feâiuitatum,pro qualibet unum denariumnbsp;exigere liceat.
Vitra tarnen nullus curatus exigere prsfumat, datu tarnen autobla tumjiberaiirer rccipcre poteft,
Pariformiter, pro Baptifrai aut poenitentix facramentis nihil exi-ganliberaliter oblatum recipcre poteft,
gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In nuptqs uero cdcbrandisjacerdoriuxta confuetudincmloci,ci-
bartjsmifTis à nuptqs, debet contentus cfTe,nihil ultra exigendo.Siue roccpulati,proqspecuniamlargiriuellcnt,numerum oâo alb« exee**nbsp;derenondebent«
Infuneralibusacro,aut exequqs defunaorum, auttertio,fcptimo, amp; trieeßmOjexpenfisS^ duobus albis, aucdeficicnnbus expenfis,ultranbsp;1res albosfaccrdotes exigere non prxfumanttled liberaliter oblata re**nbsp;ciperepoffunt.
In pccoribus uero pafeendis amp; cuftodiendis,Sf quae funt domus do tis Ecclefiæ,Curtis ÔC ædificiorum reparatioe, Decanatus ftatuta obfer-uenturt 8c nsdeficientibus,ad ftatuta Di(xcefana,olim per f^Iicisrecornbsp;dationisBalduinum pr^decelToremnofttum édita dC condita/ccurfusnbsp;haberi debet.
f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Infuper,fi fuper compctentia quxftio erocrferit,cum certa régula
dari non poflit,coram Ordinario loci propone tur 8^ dtducctur,ac fum marie fimpliciter ÔC de planoper offiçialcs noftros procedi, S^fenten-G iiij tijua
-ocr page 24-DECRETA CONCILII
Kim fcrrî mandamus: SCfidiffinitutn autcognitumfacrIf,qSodco«-' petentia dandi fit,extunc nosaut CommifTari) noftri,quo8 rpedafiicinbsp;ad hoc depucabimus, primo rccurfum habebût ad decimam parochif,nbsp;fiue cam Clerici fine Laid habeanttatq; hac déficience, ad pluriû parœnbsp;chialium vnionesfeu annexiones, proue commodias fieri potuerit» 8Cnbsp;vkimo (înec 6c prouideri poteft, ordinaria audoritate parochianoinbsp;addebitam parochi fufteatactonem compeUcrc opoccebic«nbsp;lüxtaPatrum antiquorum décréta,fingula Collegia fcholasintlaurare,nbsp;uel ereâas conferuare debeant,8(PrxIaü £ccle6arum,acalti, quibusidnbsp;muneris ex officio ineumbit/olerter prouidere ,ut ppdagogi BC magî-ftriidonei fintSCprobi,at^ukx omninoinculpatxtquieaprxiegant,nbsp;qux puerorum feuadolefcentum xtaticonueniunc t dûmodo non fintnbsp;obfcocna.fufpeâa aut contagiofa.Similirationehxcobferuanda funtinnbsp;(£ho!isparochialibus,oppidoruniamp; aliorum locorû DioecefisSiPro-uincixnofirx TreaerehJn quibus curent parochialesfacerdotes,6iiinbsp;prxmiifis defeâus aut negligentia fuboriatur,quod Ordinarqs locorûnbsp;denuncicnttquibus iniungimus,ut diligenter circunfpiciant, ne quid innbsp;fis qux ad ueram erudittonem, aut ad pietatem SC cultum Dei attinét,nbsp;negligatuc.Prxterea,quo Collegia doâis 8C bonis uirisornentnr S( ilnbsp;luftrentur,PrxIati eccleHarumSC Capitula,Canonicos fnos,id petêtes,nbsp;cribusannisexpeâantiarumfînitis: (quorum primus nobis, fecundusnbsp;prxfentiarum augmente,tertius eccleàarumfabricis debetur,non ob*nbsp;ftantibus alfis ex peflantiarum, aut primx rekdentix annis, ex fiatucisnbsp;Uel confuetudinibus debitis,qux 8c quas ad effedum prxfentem Audi*nbsp;orum obtinendum,reuocamus SC caffamus,fed qux tarnen ad alios, adznbsp;ftudia non defiinatosjillibata eife uolumus)6in facris maioribus ordini^nbsp;buaf ult;rini,8C ftadqs apti exciterinc^ad Vnûerfitàtes Catholicas, arbionbsp;tri
DeSchoIis«
AgnaSC prxcipuacura habendaeft,atiuaeRtas noftrc Ciuitatis,Dic£ce6s SC ProuintixTreuere6. a primo xtanbsp;tis flore,non minus Chriftianx pietatis inftitutis,amp; incornbsp;ruptismoribus imbuatur,'q rudimentisliterarum inconnbsp;taminatis reâe infticuatur.Qciaproptcr prxcgt;pinius,N(
PROVINCIALÎS TREVEREN^ XIH. trîoCapiculi, nccnonlufticïcnri temporc cis dctcrininato^ac prsbeQ'nbsp;da débita eifdemaiTignacatfaluo taaien SCdedu^o confueto oncre,lt;hicnbsp;tcec debet) t. ipfis ueco in minoribus orduiibus exiftent!biis,de pixbennbsp;da,quæ eis dedaâo onere iïrefiderent deberetar^in abientia refpondcnbsp;te tenebun;ur:daia taaien ptiusfuiamp;ciend cautione,deperccptisi:ni**nbsp;plicirer Ecckfiz reßituendis, ü finitis annis pro Audio conccffis, mo»nbsp;tune infra proximum annü (actis maioribus ordinibns initiari, Óc apudnbsp;cafdem eccicriastefidete diAulerinttnon obAantibus quibufcunc^ Aa^nbsp;Cutis uel confuetudinibus eccicAarum .quibus auâoritate noAra de c5-fenfuhuiusSynodi noArzprouincialis,quatenus przaiiiTis contrarianbsp;fuerint prarfentium tenote derogamus Pgt;^o îAa parte tûlliaiu5,caffanbsp;mus,^ annuUatnas.
Vt nenio Glericos, uel EcdefîaAtcas perfonas, adiudiciuoi (eculare trahere prsfumat*
Agnum abuTum SC Canonibus SClmperialibuslegibus contrarium,omninolollcr€ Si abolcre aff eflantes, uete-ra Aatuta Prouincialia prædeceAbrum noAroruni inno»nbsp;uamas^Si diAriâe preecipiendo mandamus, qgt; nullusnbsp;cleAaAicâ pfonam trahere ad iudiciumfeculate prefumat*
Et fi Laicos ador hocfcccritjà iurc fuo cadar. Si iudicatum non te-neac.Si index extunc omni pote Aatc iudicandi fit priujtus.
Glericus uero ador alium Clcricum trabens ultra pr;miffa,ipfo fado fententiani excommnnicationis incurrat.
Clericus uero reusfub fimiiipœna, prêter aUaspœnas iuris in iudi cium Laicale non confentiat«
Et quicunqj iudex (ccularis,direde uel indirede per fe uel aliû Cleri cum coram fe litjgareautrefpondcrc compcnit,autcautioncn* uel fî-deiuiTionem exigit, aut impedimentum Si moleAiam infère aut procurât,quo minas cccIefiaAic« perfonae,in foro ccckfiaAico libère age-reSi defendercpolfint.ipfofadofentcntiain excommunicationis in-currattà quan5 dtbet abfolutnifi prias omi damno Si intereifefut uonbsp;camus yefiituto.proat îatius in prioribas Aatutis prædeceffbruin no-Aroru/nordinatum repent«r,At£ubfiiniIibu3 poenis, ludex fecularisnbsp;D Ckÿ-
-ocr page 26-DECRETA CONCILlï
Clerîcosteos noncompellat/edSC cis agcntibus in (ocofeCulaHfiuftl-* tiam denrgare non præfuniac»
De î tn munitatc Ecdeiîarum »
Rçtt rea ftatuimus,quod nullus a perfonis £cckfî?ftids,reH totum bonis,contra iibertatemEccieiîafticain pædagia,nbsp;thelonia, angarias, p(rangarias,colkâas, «ut exaâioncsnbsp;t xterqucrt autimponere pracfumat,quinimo adabftincnbsp;dum abr)s,Slt;(îniilibus,amp; adreftitu£ndum,fiquis aliquidnbsp;exiorfent,Canon)ca inonitione prxmiiTa^per otdinario$Iocorum,iu-xtaccclefiafticamccnfurani cogatur*
Ne quisaliquaftatuta,contra libertatemEccIcfix face-rcprzfumat.
B*quot;“ Eter a Statuta prædeccffbrumnoftrorumînnouando SC extendendo,prsfentenoftraordinationecairamu3 dCirnbsp;y* ritamuSjOmntaftatutaSC confuetudines,quz 8C quas ci-HJ uitatcs,cdmunitat«s,amp; Ioca,Prsfidcs,Pot£ftares,Rcâo/nbsp;—--=‘ res,8lt; Confulcs,8C qujcunqj alixgfonf,contralibertaté
ccdcfij fdercuclfcruarc pfun!ipferint,amp; fi aliquifccundü ftatuta uel c3-fuetudines mcmovatas iudicaucriiujudicatum uigore careat,8( ipfi iu-dicantesud cxequentcs,ipfofaâo inhabiles fint ad oranem legitimum adum in Ecdefiaiïaluis nihilominus altjspoenis,contra taies in Cond-iio generalipromulgatis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
De uita Si. honeftateCfcn'corutn.
I Tfifacrf Cefarc® Maieftatis Auguftanam reformationc tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Archiepifcopis,Epifcopis,amp;Ecckfiar^Pr«
Iatis,addeliberandum traditanijSf cam quafi facrisCano 1— nibusconfonamamp;conucnientcm/incomnifanâæfedisnbsp;Apoftoîicæ præiudicio probatâ receperimu3,8lt; in noftra Diœctfi Trenbsp;oere ,fo!ennifcr pubîicari SC exequi,quantum in nobis fuit, curaueri-mu5,3tqj nonnulla ftatuta morum correâionem concernentia,in no-üra Epifcopali Synodo edi publie«! mandauerimusun quibus abun
l
-ocr page 27-PROVINCIALTS TREVEREN. XlIlU fle Sd fufficienter contra rymontacoSjConcubinarios/ortileooSjCbrio**nbsp;ros,ururarïos,Sf alios criminofos prouifum cxiftinNos tame nunc au«nbsp;âoritate Mecropolinca,ca omnia innouando ho rts mur, SC monemuanbsp;omnes SC finguios noftrx Ciuiiatis, Diœcefis 8C Prouincix Prælstos,nbsp;8C fubditos,quatcnus quemlibct concernit,« Dei timoré OC reucren-tiahabitis,omniprauoafFeâuremoto,cumfacrx Cxfareæ Reformattnbsp;onis intuitu,turn noftraMctropolicica auâoritate.cx facrorum Canonbsp;num,Sc gcneralium Conciliorum prxfcripto, fanâx fedis Apoftolkfnbsp;Bu3:oritate Temper falua,in omnibus ijs feie in eprxhenfi biles ÔC incul-pabiies reddam SC exhibeanc^Alioquin Prxiaiorum negligentia, fub«nbsp;dicorumuero exceiTus, opportunis iuris remediis^in quantum poffu-mus/upplebimus amp;¦ corrigemus.
Vt quilibcthabcaicopiam ftatutorum Prouincialium»
EquiTpiam affedata ignorantiafe ua{eatexcufare,prxci« pimus Sc mädamus, q? per Ciuitaté, Dioeeeßm 8C Prouinnbsp;cia noftra Treuercnfem,horü noftroru ftatutorum kgi-timafiacpublieatio, 8c ^d omniü SC ftngulorü Monafte-riorum,CoHegîorû, Prflati SC Rcâores,ncc no Ghriftia-nitatis Decani,Sc piebani Iocorum,copiam ftatutorum,8C aliorum pr j-decciforum noftrorum,8c prxfcntium ftatutorum, Temper 8C continuo penes Te habeatit Sc tentant, SC in rjs ftatuta 8C ordinata, in quantum quemlibît concer nunt,inuioîabiHter obfcruent. Alioquin negîi-gences feu contrarium facientcs,in iisferiptis excommanicarnus.prx-ter alias poenas Tupra comminatasxreTeru ando tarnen nobis, SC TucceT-foribus noft r is Archiepifeopis Treueren. Mftropolitanis,poteftarfmnbsp;fupcr pcxmiffisomibus SC fingulis,3ddendi,minucndi,corrigendi,ex-tcndendijinterprxtandijSC dechr3ndi,quoties opus fuerit,8CuiTu mericnbsp;expedite,In cuius reiftdemjiiginumnoftrumprxfentibuscftnbsp;appenfum.Datum in Metropolitana noftra cedenbsp;fia Treueren.die decimo tertio Maq,
Anno M, D, XUX.
D n AaaSC
-ocr page 28-jleta Oquot; décréta Synodi DIOECESANAE TREVEREN. PRaESIDENTEnbsp;Rcuercdißimoj'n ChriRo Pâtre, SC ampIiRimo Pnncgt;pe,doimno, Donbsp;mino loanncArchRpiTcopoTreucrcn.Sacri Romani Imperq pernbsp;Galtiam SC regnam Arelatenfe Archicancellario,ac Principenbsp;Eleâore SCc.ccIebratx uigcfîmaquinta Noucmbris*nbsp;Anno M, D. XLVÀIU
MANDATVM CONVOCATIONIS,
OANNESDeî gratia,Sanflæ Treucren.EccIcfif Archjepifcopus,Sacri Romani Imperq, per GalÙnbsp;am SCregnü AreIatcn.Arch{canccllarius,acPrin-ceps Eledor, Vniuerfis 8C (ingulis Cathedralisnbsp;noRræjSC Collegiatarum Parrochialiumc^ Ecclenbsp;fiarû,Abbatibus,Prioribus,Prfpofiiis,Dccanibus,nbsp;turn Rural)busdiuinorumRcâoribu$,curatis acnbsp;non curatis,aliifqj Eccleftafticis pcrfonis,Ciuit3tisnbsp;8c Diocccfis noftræ Trcucrcn.quibufcuncpgt;cöiunÖim,3utfinguIatim,nbsp;qui noftræSynodo Ep:fcopali,dclurcautconfuctudine imercKecon-fueueruntSC tenentur.Salutcmin Domino fcmpiternam.
Neminem ueRrum latere uolumus, quod ClementilTimus 8C inui^ fliffïmus PrincepSjSC dominus nofter Carolus V.Romanorum Imperator ,femp Auguftus.Publicf pacis 8C tranquillitatisuindex^Gomiiiisnbsp;hifce Ripcrioribus Auguftæ celcbratis,omncmanimi confilijcjjrationcnbsp;în id contukritjUt proadmirabili fua prudenüa fîmul,8C fufcepto cœli-lusEcckfiam tuendi CathoIicâofFicio,rebus iam in extremum pericunbsp;ïum adduâis,acreligionipropeuniuerfæ inwroborum licencia oblitcnbsp;rarp,opcm ferret,earoqg quoquo modo pollet dioinaafpirantc gratia,nbsp;întutü träquinitatüportü.dcmediii procenarum,turbindmqjfluâi-bus reduceret Jtaeg hac tam iuftaacnecelTaria rationc commotus, ni-roirum quo cclerioribus confîlqs rcbuslapfisfuccurrcrct,idoncac)u ma-gis uia fubuenirepolTet^tantâq; actatn peliilcntemhaercticorum eon-'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' tcniio-
-ocr page 29-DIOECESANAE TREVEREN« XV« tentionum inundaiionrrn rcpriineret,rcaocatareddit3qß înclytfGecnbsp;manicæ Nationi phftina aaitaq; luce S£ pace, à Cacholicis Imperq tnénbsp;bris,przter alia de religionts forma,à fua Maicftate diferte dccl3rata,clenbsp;tnenter monendo poftulauir,ne quid ab obferuatis haäenus in uniuec'nbsp;fali Dei Eccleßx ritibus,randif(^ obferuaiionibus qu.'sq digrederetur:nbsp;lino,ut cum nosipfos in primis inculpatos,circa rcligionis normam exnbsp;hibcrcmus,dumetiamnoftrzfideicomminbs,in diuina difciplina itanbsp;inoderaremur,ut omni diligentia cautum accttrateq; prouifum uiderenbsp;tur,ne alicunde infolens quid autalienum à uetuftis ßcclefiz Gatholi-cx ritibus irrcperei, aut intromitti patcrcmur, fed immobiles potios,nbsp;tan| ad fcopulum tabula alrqua naulragio eieäi,ica ad rcliäam à maio*nbsp;ribas religioncra.ufqpadgcneralisConcilii dcfiniiionc,adhfrcremus«nbsp;Quod quidé fieripoffc illius Maieftas exiftimauit, fi ecckfiarümores,nbsp;uitfqj ratio ad raeliorcm fanätioremqjformam reuocarentur.Huic i-gitur tampiemonenti,pcrinde atq^diuinooraculoomnesCatholici,nbsp;Imperiic^ Principes,acfiatas,ut par erat,lubenter paruerunt,5f profenbsp;quifqj fimulatcp adfuos rcdifletjCuraturum rccepinEt ne foret cuiq ne-ceirarium,qualis nam elTet reformandi procelTus modufcß alTumendusnbsp;longü cogicâdotépus impendere, Sacra illius Maieftas fibi baud qua-*nbsp;quä graue duxit formam nobis proponere, ad amulfîm cofentaneamnbsp;fcripturis Si cœlitus infpiratis canombus, quam de facrorum Volumi-num penu,piorumliteratifrimor5 hominum induftria,depr5pfcratînbsp;Qua quidrm admonitl finguli, quid spud fuos fado opus eifet,adre'nbsp;ftaurandum Ecclefiz integritatem,non difficulier neq; obfcureperfpinbsp;ceret.Hanc »gitur nos protinus,ut a Gomitijs uobis redditi fumus, cö-uocato Clero noftro/upcrioris noftrx Dicrcefis T teuer efi. in Cathe-drali Ecclefiatlnferioris uero in Gonfluentina arce,Rcformatióis For-raul3m,iaxtaGxfarismandatum publicari,SipræIegi omnibus uobisnbsp;eurauimustac nunc de integro etiam a uobis cxigimus, monêtes Si obnbsp;fecrantes, aut etiam uirtute fandæ obedientix,Siaufioritate noftranbsp;prfcipicntes,nc quisq ucftrum a dcclarata Gjfareæ Maieftatis Formtinbsp;Ia,inftitutionibuf(^ Ecclefiafticr,Si a roaioribus noftris côferuatæ di-fciplinx^uelin Gathedrali,aut fecundariisparoehialibufq^ EcckliiSjMonbsp;nafterrjs/aceltis,oratoriis^ut uUis locûreligiorü dicatis,dircedar, aut a-D iij li«-
-ocr page 30-ACTA ET DECRETA SYNOD!
Fieniimaliquid infoHcumve agat,udobftrepere præfumat,fed eÜ O* mnia qualia funt/ummo ftudio 8C animo €SpUdatut,obfcru«t,8C connbsp;ftanter re ipfa opéré profequatur.
Deinde quoqg cadem auâoritate reqmnmus^utadSynodutnno*' ftram Epifeopakm.inqua executionis ^didum condudetur,die conftinbsp;KO,in Eccle6anoftraMetropolitan3,c;tenspoftpolt;îcisrebusomnibuStnbsp;propenfisanimiâconueniatis,q«o poiTimus in cômune confulere, acnbsp;difpiccre ca omnia, quxextirpandis erroribus erunt nece(raria,amp; adnbsp;redam diainorum officioû adminiftrationem conducibiliadnquifîturinbsp;pcxterea, quod etiam communisfalus maximopere poilulat, quid adnbsp;morum ornamenta, fpkndoremqj conférât, quidôitamcmcndat,acnbsp;nos deniqp extra maleaoloium repr^henfionem ponat, Qpas quidemnbsp;cômoditates ac ofFiciorû certiifima adiumcnta fuppeditabit, cû red»nbsp;cupidus in Synodumaliatus animus,tum ipfa norma 8C obferuatio ue-*nbsp;terû Canonü diuinorumqj fcriptorü, qux facro fpiritus afflatu, quafinbsp;indice niâoüendent, Ac ne quis dic3t,Gbi de huius noftrj Synodi, decÿnbsp;reformationis intimatione certi nihil conftitiflc,talicjj prxtextu efFu'nbsp;gerefefperettldeoinomnem Ecckfîxnoftrx religionemSC agrumnbsp;toc Reformationis cxempla fpargi curauimus,ut omnibus uobis ànbsp;maximo ad minimum fufficerccredamus.Q^aniobrêad unum oniesnbsp;raiione officii noftriappenamuSjS^ paterna charitate adhortamur,nbsp;obfecramus,8lt; monemus, ut cum hanc religiôis difciplinam diuinitusnbsp;C^fariinfpiratam nadi Gtis.operam decis, ncruofq; omnes hucintcn^nbsp;datiSjUt ilii per uos refpondeatur, eiufqj tanq fideles miniftri in omni*nbsp;bus ÔC fîngulis articulis curamfummâ habuiffcuideaminhnecy impuninbsp;turn erît ea qux hic iubenrur non pr^ftare,aut ad ilHus prxfcriptû nonnbsp;explodere intotum quicquidiam diu feuientibus diffentionum temnbsp;peffatibus à Catholica Eccleha alienum,fandoq; gcegi noxium, atqjnbsp;huic refonnationicontrariûfueritinucdum. Si uero quifqobtempe-tarc nolucrit,3ut obftiterit,quo minus hf c Reformatio in opus produ-catur,eiusinfutura Synodoindicia faciatis: ut aucnoffra in takmautonbsp;ritasiuxta Canonum cenfuramanim3duertaf,autadCxfarcam Ma-hffatem uti iniundû eff omnibus,dehuiufmodi pertinatia relatio fiat.nbsp;Qpamobrem unumquemcÿmagno ôCfçcuro animo ad promulgan-dum
-ocr page 31-DIOEGES ANAE TREVEREN« XVI. dum refortnationis doärinam procedere iubemus,qufa ccrtus modonbsp;luculentæueritatisfcopus à Cacfarccreâusfft. Ad cuius confpeâum,nbsp;nulia uiauc poteRateternti,unacum il lis,quorum curam gcrittsconi-tidebetis. Éthocmodo adconftitutûdiëinSynodoidoneicôparea-tis:in qua fane, nos una eu uobis,iuxta promulgationéharûiicerat û,nbsp;ad reformationis executionetnerimus intend, dig na uidelicet cxceiTinbsp;bus iftis,qui contra reformation? commilTi funt,8C cotumacibus, rcmenbsp;dia adhibituri.porro in fidem amp; tcftimoniû prsmiiTorum, præfentesnbsp;noftrasliteras,(îgillonoftrofub impreÛbfecimus cômuniri«Datû exnbsp;oppidonoftroVuidichjdiexxx.OàobriStAnno millefimo,quingcnnbsp;C(fimo,quadrageGnio oólauo.
Gum itaqj dies ueniiret,qui à ReucrendiiTimo patre,ac Domino lo anne, Archiepifeopo T reucrcn.Principe Elcâorc indidus erat.ad cenbsp;IebrandâSynodum,comparucruntNobiks Slt; Reucrëdi patres, ac donbsp;mini Archidiacon!,Abbatcs,Prafpofiti,PraElati,Archipresbyteri,Dc-canijcæteriq; uocati,qui omes Bmui in Baülicä maiorcm T reuerenfeinnbsp;procefferuntjSf inuocato ante omia fpirituifanâi auxilio,8( officio di-uino peradOjVicariusRcuerendifljmi in Pondficalibus,Nicolaus,Epi-feopus Azoten.totiordini Ecclefiafticoprærenti/olenniter benedixit,nbsp;8C ad Deu preces direxit:quibus tranfadiSjin medium chori progref-fus.pfentes in Synodo pia 8^ erudiiaoradôc hortatuse ft,ut omnê opc-râfuain Ecckfia Treuercn.falutaré Reformation? cóferre dignetur.
Pofthunc Dodor Pelargus prodnt,quiin eandêkntentiamjReue-redos Patres in Synodo congregatos,4:opiofa oratioe cohortatus cftf
OratioD.Pelargi Dodoris Theologi,in Synodo Trc-ueren.habita,
BEgrc quidemJed tarnen p3ffusfum,in hoc tam celebti pa trû cÔfeftu dicendi prouinciâ mihi mâdari, qd publicâ au-'doritatê(quïeâneceiT(t3tëimpofuit)detred3re mtegrünbsp;_________no fueriî, etiâfi reru hac oradôe tradâdarü.magnitudoSf d'fficultas jppcmodû deterreat ab officio.Hroindc cû hâcnbsp;tâ ancipitë,puinciâ,Slt; gratificadi ftudio,8lt; recufâdi pudore fufceptâ, uJnbsp;tçrius depeari nô Iicç3tj,5lt; in ueftf £ expcdanôi refpôderc nequeâ. ( N3nbsp;P ...
-ocr page 32-ORATIO D. PELARCil enim ^«lalifcaRK^/ed gram's equidem pro grauitateexîgkârôfàtioj)nbsp;Preciumopzremefaâuratn exiftimo,filil^randifidei mez,ßcxani-mutn ilium rpiritumcoelisdcuocauero,qui mentes noftras iuminis fuinbsp;radtis corufcatjOrationi uim SC cnergiam ruppeditect Denie^ in amo^nbsp;remeorum,adquf uosinhocS/nodaliconfcflucohortaturasfum^cocnbsp;daueftra exdtet,cxt(mulet,rapjai,acccndac, infiammct,Sc incalefcerenbsp;bciat:quod utfacere dignctur,uosquoq} flagrantibus uotis ab ipfo cänbsp;eendere conuenit»
Forro,nonftacrcntentia bacorationeoperamfumere coiligendis, celebrandtfc^uircutumueftrarum laudibus,quodS(dignit3tibus,amp;menbsp;rhisuefteisforte conueniet.Cert^ caufae inquam totaferehæc noftranbsp;oratio incumbic,magiscxhortatio congruit,tamctß permultafunt fa-(eor,quzgratHlationêfanc amp; laudem mcrentur,cur hocunum come*nbsp;moraße (atishabeo,qaod in hoc odioßHimo tumuitu, ac formidandanbsp;renouatu,uarietentatiamp; puirati,nBliarationeautperfuahone pafiinbsp;ftt3,in deditionê hofïium,prodicorumq^ EccIeSz amp; fidei uos redigi Jednbsp;in caftris Chrifti,fîrmi,immoti,inuiâi,SC ipß confl:itiftis,6f ßdei ueftr^nbsp;concrcditos,etiam cos qui forte uacilhntcs,ac propemodum peifuaßnbsp;iamdefeäuri nidebantut in apoftafian 8c harrefim, in fide 8lt; officionbsp;coniinuirtis.Quod fi laude dignum cft,a defertoribus ac profugis in tonbsp;tum abftinuiiîejnulîamcp unq cum iplis habuilfe confuetudinemiSi uicnbsp;tns eft,8lt; uitam illorum SC dogmata odiiTeex animo, quibus nos laudinbsp;bus ferédos ede fentiam^qui non modo.non ad hzreticorû caftra de*nbsp;feceritis, uerumetiam pro defendenda Eccleßx dignitate. Si Fortuna*nbsp;rum,Sc capitis quoqjpericulumfortiterneglcxchtiät’Damfcilicetfu-perioribus aliquot annis iuratus hoftesper 'Treuericos agros graffatus,nbsp;SC religionemlabefafiarCjScfidemctiamucftram expugnare, nefan*nbsp;dis aufibus fibi fumpfit. Verum enimuero,cum ego uefitam hanc in fi*nbsp;deconftantiam,obfirmatampertinaciam,ac fingularcm animi fortitunbsp;dinemuobis congratuIor.Laudoquidem uos,redintranfcurru,8C tanqnbsp;aliud agens,hoc nimirum,ut magismagifcß uos incirem 8Ccohorter,adnbsp;ifttufmodiuirtutumftudiathaud ignarus eiusfententiz, quäexternzfanbsp;piêtiz autor quidam extulit,Virtutem laudatä crefeere, gloriamqj imnbsp;menfum calcar haberc^Madc igictu hac conftantüe uir tute efte uiri panbsp;ircsac
-ocr page 33-ORATIO D. PELARGI Xvm tees 3C domini,Sc ad quod Paulus quoqß cohortanwt Vigihte, ac ftatenbsp;(n fide,quägratia Dei afTecuti eftis,per quam SC falurem uos confequi'’nbsp;turoscfTtfperatis.Ncq} ab ea ulfa hæreticorum perfuaßone dmciliuosnbsp;patiamitii.Hoc enim paäo perpetuam 8C nunq iotermorituram no-minis ueftri memoriam comparabitis« Imo uero par tarn iatn compa**nbsp;ratamcßiCä infigni pr^daroq;facinore,etiam atqj etiam confirmabitis«nbsp;Eil uero aiiuduiri patres ac domini,quod in uobisdtüdercm, quodnbsp;unum monco,hortor,orojobfecro,omni deniqj ftudio à uobis contcnnbsp;doac ßagico:Quamobrem peco,ut pro humanitair ult;ilra,amp;admo-nentem obteftancem mc,xquis benignifc^ animis audiaiis.Rem nä-qaeiuil3m,honeftam,SC reipubLcx q maxlt;me profuiuram,oratü uosnbsp;hue urnior niß forte nonßt iuilum utile inilaurarc bonarum facra-rumcg literarum iludia,aucnonexhoncftopublic3m Eccleßae luftrarenbsp;difciplinam,autforteeft aliud Chriftianae rdpublicæmagt's necefTariSnbsp;ÔC utile.Quod fi »quum SC bonum me poftularc iam intclligitis,tmpcnbsp;crem obfecrotldeo enim rädere, etiam atcjj etiam admonendos atquenbsp;obteftandos uos eifedux(,quodhunc unum coaäf Synodifcopum acnbsp;finem cfTe uidrä, ni falIaCjUt obüteratadiu res literaria reftituatur acnbsp;Eccleßaftidrquod ut ßai,luculenta ne-ceiTiias uos mouet urgetq^.
Vt em ncglcdis agris, filix noxiumq; id genus germé innafeitur, îtancgleélisfcholiSjingenninquâSC animicul(ura,immanûdidu, qu3nbsp;ta,quält;B uenenata errorum,hacrefum,fcandalorum,offcnfionumqj zizania fufq^ deep in agro Dominico fuppuUuIcnt,nô ßne incrcdibili Ec-ckfix maloamp;incommodo. Qtiâtisenim bone kfu ienebris,qqü hornbsp;ernda caligine obrutaSC obduâa uidemus propemodum omnia. Quisnbsp;no deploret ftudiorum paritatem,a multis iam inde annis, nedum ne-glräamjCtiam cont3minatam,Iabrfadatam, eondcnlatifc^ tenebris obnbsp;Hmbrat3mfArtcs,PhiIofophiam,diuînaf{]glitcras non fatis prodigni-tate tradatastquf redius tradatf,multum profedoattuliifent luminis,nbsp;pIusreligioffminiraeqpfucatfpietatis.QuiddiirjmuIamusî’quinqaodnbsp;omnium ueriiTimumfatemurjannoncollapfisacpropeextinflis fchonbsp;lis,magnum uulnus ChriftianaacccpitrcfpublicafQ^idJtainquisf dinbsp;cam in genere,ßquidem libera eft Synodusîlnfcholisdccentur bonsnbsp;E iitrrz
-ocr page 34-ORATIO D. PELARGÏ
liwrat Sd artes,quas Giæ ci tAirTfis*« uocant,no8 liberales,Lîrcfârumftu-diaad Philofophiâjtum naiuraîcm,tum moralem uiamfternunt. Por* routrerum naturx cognitio uiam munit ad profeiTionem medicam,nbsp;ita morum difcipiinx non parum adminicuIantur,Si Tbeologixjô^lunbsp;rifprudentiæ:exqaanimirumius,âuefacrum,fiue prophanum oriumnbsp;cfleexiftimant.Qyisiain non uidet,quantum fruâus cxfcholatumïc-minarlis ad rcmpub.redôtjfiue ad bonam cor porum habitudinê,con 'nbsp;ftitutioncmqj inftaurandam,alendam,amp;confirmandam,fiue reîpublinbsp;cas rcâe amp; ordine gerendas SC adminiftrandastfiue ad uitam pie, ac renbsp;ligiofe inftituendam SC côponendam.Contra negledis literaru 8C Phinbsp;lofophix ftudtis,qu3lis,3mabo,pofrit effe doârina in templisfquid fa^nbsp;ni iudicii ƒ quid opis apud Medicos^quid cofilii aut pairocinq apud eosnbsp;qui Iuris profitentur pecitiafVernefle quod dico,re8ipfa clamat,8Cre-rum euenrus confirmât. Nusqfere non defiderantur artiû, honoratio-rume^ facuicatû profefibresJnrepublicaquidêexperti medici,prudenbsp;tes lureconfultiîin Cathedra SC publico fuggcftu,eximti 8C câdide do-äi Tlieologia'n templis Paftoresn'n fcholis probe inftrudi SC eruditinbsp;prxccptorcs.Vnde quxfoi’Negledx funt fcholx,à quibus côplures annbsp;nosexularunt, cum liberalia ftudia,tumucro fanSiîfimailhjampüifi-maque diuinarum literarum difciplinatreceptaefi infcholas, 8C aliquâ-diu obtinuit fpinofa,renticofa,fngida,ieiuna,ac nimis q infelix ilia,cumnbsp;Philofophiæ, turn Theologix traâatio. Eisnimiruminutramuis au-rem dormientibus,altum(^ ftertentibus, quorum aduigiiare aut infpi»nbsp;cereintererat.Animaduerfum eft tandê Romanorü Imperatori dominbsp;ninoftriClementiffimi.nefcio quibus fuggercntibus,cum ftudiorumnbsp;antiqux religionis negkâum Principem caufam efTe.Qyiamobiem,nbsp;rot hodie malis prfmfiur, angitur, 8C affligitur Ecclefia ab hxreticisînbsp;nec furdo narrata efi fabula .fnnul enim ut refciuit rem ita habere,(imuinbsp;neriios omnes intend!r,ftrenuamqjn3uauitoperam,ut poftiimineonbsp;ad nos redeant hon€fta,ôC literarum SC pietatis ftudia.Certe non pot«nbsp;ratmelioribusconfiliisac ratiSibusfuccurfum eife,afflidis ac pene de-ploratis rebus ficdefiæ.q inftauratione publicorum ftudiorum, 8C rc-formatione colla pfi ftatus Ecclefiaftici.Atqj utinam ego fy ncerü,ardennbsp;KHi^reâiq; acpietatisamancentiUius aninium^tam dignepoITimuo-bis oratt-
-ocr page 35-' ORATIO a PELARGl XVIIh bisorâtionecommendare,q nung fans pro dignitate poteft célébra**nbsp;ri'Falicibus ilbus ceptis ageduni uiri,Patres,ac domini fauete omnestnbsp;non ucroq; modo,quod aiunt pollice,fed toto quoq^, apertoq; peâo'nbsp;re Sed ad rem hoe fateantur omnes oportet,nulia re equ j opus cfTe Ecnbsp;clefiae,in has quas uidemusanguftiasconrraâæ^ac liberaüori eruditie^nbsp;ne,qua fufFraganre fuppetiafqj ferente,facile 8lt; libertärem fuam^Sc pri**nbsp;orem dignitatisacgloriaefplendorem ampiitudinemq; fuamuindscanbsp;uerit.Quæ caufa,(i non cft alia,uel fola hortari amp; excitare nos debet,nbsp;utfummaanimorumcontentione,liberaliaexpetamus SC teuocemuslinbsp;beralia ftudiarqd utinam ea res omnes expquohaberctfolidtos« Vere**nbsp;or cnim,ut ea cura tanro minus tangat aliquos, quanto magis ftudenenbsp;rebusamp; à Iiierisamp; à rcligione alieniszVenationibusinquamj^aucupqs,nbsp;alcx,uentri deniqjac Vencri,ut nihil aliud dicam.Hi hoeduriusobiurnbsp;gandifunt,quod cü picriqj ipfi impendio indofliac barbari funt^cul-pands deniq; ignorantiæ tenebris infufcati^opprelTa^extinäa, ac de«nbsp;leta cupiunt etiam facrarum litcrarum ftudia:rperantes hac ratione,fu'nbsp;am quoc^ iuftitiam facilius latere poffe.fatis eße rati,fi nomen ac digninbsp;catem fuamtueantur ociofis titulis, Habetis priorem orationis parte«nbsp;Venio nunc ad religionis ac difciplins Ecclefiafticæ repurgaticnc«nbsp;quam uero cupiam ucre/yncere,min!meqß fuperßitiofe religionis for *nbsp;mam 8C imaginem,non iam litcris in tabulisaut membranis déforma**nbsp;tumcircumferrijuerum cordibusueftrisinrcriptam,imprefram,pietagt;*nbsp;tifqj operibusexpeeflam exhiberi, fpcäandä cætcris excoare,uiu3 uir**nbsp;tutü fimulachra exprimât. Ad quä item uitä fuam exigät, quäqj imite.*nbsp;tur.Qiiemadmodü em permagni refert redcfecufvedifcipulosprp-ceptor doceatjta plurimü intereft bene an male uiuat,quiuttx aliotunbsp;fingendar aeformädf fufeepit prouinciä.lta em fiue natura,fme morinbsp;bus comparatü cfl,ut nö tä facile ucrbaeius,cni fe totü qs credidit,quänbsp;(aäa emulari côtendat. Quo ßc,ut ß q quiprsfunt, perperam agant,nbsp;fiant ipfifubditi qßmili.ut nihil hoc Gregoriano uerbouerius ßr,quonbsp;aitjGregem confequenter ferri in prxceps, fi per praerupta uiciorumnbsp;gradiÿtur Paftor« Quäle autem eftobfccro,fi q quorum refert errantes ÔC. delinqucntes corrigere,obiurgarc,coerccrc,atque omni-no continerc in officioi ßnt ipfi omnium corruptißimi moribus^nbsp;~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;------------- ------------ - E »i Qiia
-ocr page 36-ORATIO D« PELARQI
Qtij ftiam fr onie,qua libertate alios reprf hcdcnc,G ijfdeni ant grauf» oribus forte uitqs func ipG obnoxh-Qu'fquis fccuin ipfe reputet^quannbsp;CO pudore fui nolt;ntnisdelinquätfubditt,dam ad ipfiusexemplum alius ludat aleamgt;3lius cbnetad accrapulæ eß deditus,alius fcedis uoluptanbsp;tibus dar opcram^ali) alia pro fua quifq; iibidine deßgnant. Memine-cir proinde quTqj uocationisfuz,8( hoc eße ßadeat quod dicitur, ^dqjnbsp;audittPofuir uos Deus in EcdcGam,aIios Epifcopos,alios Doäores, allnbsp;OS Euangcliflas feu pr«dic3torcs,alios Paflores,8C difpenfatorcs my-flerquerbi.difpeufatorcs multiformis gratis Dei, MagnificitituIi,8Cnbsp;quos blande compellati,facile agnofdds.Atq^ utinam uerc agnofcatisnbsp;omnes.Hi enim non tarn dignitatis q officii ueftri uos admoncnt,Ê fanbsp;picis.an ucrofufcy deq; habctis,federe ad Eccleßarum gubernacu!a,rc-gercac pafccrcgregem Chrifli, quem tanti ipfe fecit,ut ci redimendonbsp;fanguinem 8C fudauerit ÔC fuderit: fi n5 ctiam (anguine fleuerit, Quodnbsp;fimagni haec uobisfunt,quin(aniabo)probc,utcöuenit reCpondcrc cunbsp;retisjuocationum ueflrarumtitulis. Hem Pelarge diectaliquis,extranbsp;ehorüfaltas. Minimcgentiutn,cohortator fum,no obiurgatorxfiqui-dem rogo,hortor ,moneo,idqj amantcr,quiflt;putfuofung3tur mune-re,8C clauum reäum quod dicitur tencat.QtJOd fi mc inhortantc aegr«nbsp;forte auditis,Pctrum quaefo audite ctiam obfccrantem, amp; ampliffim»nbsp;prfmijs inuitanrcmgt;ut commiffum gregem,exemplo eti3m,ncdu ucrnbsp;bopafcatiSiRccito uerba Pontifici8.prcsbyicros,uos ipfe quoqj presbynbsp;Ccr,obfccro:pafcirequi in uobiseft,gregem Chrifli,curamillius habc-tesinon C03äi,fcd uokntesrnon turpis lucri gratia,fed propenfo ani-mo:ncq;ceu dominium exercentes aduerfus Clerum,fed fic ut fit is «x-tmplaria gregisiSC cG apparuerit Princeps paftorii,percipicti8 immarnbsp;ceffibiiê ætcrnæ glorif corona.Gerte ucl hinc colliquefcit.non fatis elfenbsp;comtnodo paftori ad populum efuggeftu3gere,nifi 8C uita feu conuernbsp;fatione ftudeat aliorum animis certam raorum forma imprimere. idejpnbsp;non neceffitarcjaut rcligione officii ,ncqj quæftus gratia, fed paternonbsp;fynceroqjsffedu.
Porro.ut Petrus Eccicfiarum praefides, typös feu formtos faflos efle dicit gregis Dominici, ita cofde ipfe feruator fale terr» effe dicit, luccqjnbsp;mödi.opinor ut noa^no untü noic,dc officiofuo illos cömonefaciat.
Vttum
-ocr page 37-ORATIO D. PELARGI XIX.
Verum cara hoc non Warn Apoftolis didum fit,fed omibus quorum intereft,tufto clauo deÉgnatasgubernare Ecckfias: Vcftiæ qucqj cuts ac üboris erit/ana doärina/alTa ac mordaci reprxhenfionc, ho-nefte eiiam uitac £xdnp!(84axosanimos,uelucfakpcrfncarcjurere, SCnbsp;rf:ftnngere,nein uitiorom putredinem diffiu3nt,perpctucfq^ ucrmeanbsp;fpargant.Sic itcmignorantiac crrorumlt;B tenebris offufas infufcatafqjinbsp;bomtnum illuftrarc mentes,ut amp; ipfieadem luce pctiantur in Dei gionbsp;ham.lndeenim Saluatorpoftq dixit,non efieex more hominum,ucnbsp;accenfam lucernam fubtusmodiumponant/edfupec candelabrum, utnbsp;luceat omnibus in domoexiftencrbus,contincnter fubiunxit:fic luceatnbsp;iux ueftra coram hominibus,uc uidentes opera ucftra bona,glorißc(cnbsp;patrem utftruin coeleftem.
Si his qui in Chriftianifmo uix tertias tenent, Apoftolus przcipit, ut uita, cöucrfaiione ac moribus, ceu luminaria in edito pcfito luceaninbsp;in medio nationis prauae ac peruecf3e,fi quem forte e tenebr is in lucetnnbsp;uindicenc: quid non his qi)i primas tenent in Ecclefiis,faciendum eft,nbsp;in ueritatis lucem reuocandis crrantibus:' Haec enim qui feduio prx-ftät Sc candide,magnum profedo merentur operfprecium.nam SC Danbsp;niel uaticinatur eos qui SC dodiipfifuerint,8Ca!ios adiuilitiamßnxenbsp;rint,feurpIendoremfirmamenti,8C quafi ftellas pcrpetuo afternumegnbsp;fulfuros. Et ipfe fcruator, cum uero magnum uocatum iri ait in regnonbsp;ccelorum.qui iuftitiae j»raeccpt3,SC ipfe fecerit,Sc afios cdocucrihCotranbsp;enim,miniraumforeiii regno,quiuelunum exminimisctiam mandanbsp;tis folucrit,aut foluendura cfledocueriL Nihil uerominus eonuenit, qnbsp;Bei fal fatuuffl fieri ac defipere,ucl Jucem tenebrofsm efie. Quoru hocnbsp;quidem tum dcniqp fit, cum ij, quorum cftfapicntiaminabos tranf-fundcrCjSC quafi de fuo Iumine,lumcn in aliorum mentibus accender e,nbsp;pcrniciofc 8C ipfi errant,8C alios in crrorem adducuntJllud auiem tßcnbsp;fit,cum ii quorum refert,ftrmonc gratia faîito,probatæq} uitae excm-ploaliorumcondire mores,luxofqjfob'dareanimos.aut nö folide do-cent,fcd ftultiipfi cum fint,fatu3,ut Efaias ait loquuntur, aut non ita utnbsp;loquuntur uiuunt.quo fit,’Jt dodrina iliorum defipiatjadeoqj concul-Cctar,defpici3tur reijciaturqj ab honiinibus,ut hic qucqj locum habe-at Gregonanum illud,Guius uita dcfp'c t t«r,r cftat ureius prcdicatio cChnbsp;~ quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E i^ tçmu«*
-ocr page 38-ORATIO a PELARGI
temnatur. Prius illud Doäorü ac Paftorü^nus Icremias fubinde xatjin Prophetis mendacia Ioquentibus,qMbus nihil uanius efle poflitnbsp;aut tencbrofius.Pofleriu8 ucro ipfeferuatorin pharif^is notât,aut mannbsp;data holm docentibus,aut alios,ut ad pfcriptum Mofaicp legis uiuerët,nbsp;urgentibus,cû diuerfumipû facerent.Qua quidê re,quid,an)abo, coginbsp;tare polTic ftultius^dicunt inqt amp; nd faciunt. imponunt humeris hoimnbsp;onera grauia,8C portatu difficiiia,qux tu ipfa nedigiculo quide uei mo-uere uolunt.His nó melioris notx (unt,quz hac noftra quoq; state all-*nbsp;ud (oi'iä docent,aliud ipß domi agant«
Predicant Chriftum in deferto ieiunantemtuiuunt Epicurüfplendi de in hortis coenantem.aliis ieiunia cómendant,ipfi Baclûnalia uiuunt.nbsp;Tales Apoftolosgraphice fuis coIonbus alibi exprimit atc^obiurgatnbsp;ducius.Vt feiens interim acpcudens prxteream obiui-gatrieem illamnbsp;cxpoßu!atione,quainPfalmis cuidam dicitun Quare tu enarras iuftici'nbsp;as meas,8^ affumisteftamentummeumperos tuu^Sedhisualere iuHis,nbsp;ad hguram orationis redeam,8f quantum polTum uos omnes uenetan/nbsp;di Patres ac domini hortor,monco,rogo, obteftort Age dum fauenbsp;tcreäioribus ftudtis,eaqj poftliminio redeuncia obuijs quod aiunt ul-nis excipitetluuace,hifqjinftaurandis toium adqcite animum.Hucftu^nbsp;dium,curam,cogitaciones, confilia ,operam,conatum,auâoritatcoêninbsp;deniqj 8i fortunas ueftras,quantum resfert,confertelt;
C^od 1Î quid forte,amp; in religionis Audio negleâum eft, curet pro fequifq^ emendatiorisuits, ufura farcire, aut anteaâi temporis negli»nbsp;gentiam compenfare.Facietis autem omnino, nifi forte, fi quis eft quinbsp;nullam uel communis reipublicp Chrißianz,uel dignitatis Ecclehaftpnbsp;cz,uel proprizfalutis rationemhabendam elfe puto,quod mihi quidenbsp;de uobis dicere religio fît«
Attamen cogitet quifq; in eadem,q7 dicitur,naui nos omnes elfe, commune elfe periculummondum enim proh di) immort31es,ex tan-*nbsp;Cismalisemerfimus.Iaäatur adhucfluâibus uentifr^ concutirur Pe»nbsp;trinauicula« Quarefedulo aduigilandum^Cumprimisuero orandusnbsp;eft Chriftus,ut uentos ipfe increpcr,procellis imperet,hancrerum temnbsp;peftatem in tranquillitatemueriat,ac fluäuantem nauiculam inpor^nbsp;Kum uindiccttEccIcfiatn honeftislit(rarum,tamuerorcligionis ftu-*
-ocr page 39-ORATIO a PELARGï ^XX. dtis praecipuîs utiqueukxornainentis,exornet/oueat,alai,conferuer,nbsp;ac tueatur,ad laudem SC gloriam notninis fui fanât fecula bene*nbsp;didi Amen«
Poftg igitur dodor Pelargus,orandi fincm feciffet,cckbri ateg de* centiprocciTione^exmaioris Ecciefiae Chora, ad uicinum adcoq^con-*nbsp;tiguum beat^ Virginis templumitum eftn’n quo cum ordine Patres cónbsp;fediiTeniiReuerendifTimus Treueren,dominus,requentiucrbotû foC'*nbsp;ma per eundem fuum Vicarium omncscompeliariiufrit«
Summaria traâandarum rerum Propofitio» tuitu,animorum abdiia baud quaq patefeunt, idcirco in primis ad hu-ius negonj traâationcm, quomodo in manibus eft, plurimum referrenbsp;exiftimauit fua Paternitas,fi pia ateg libera, daraq^ confeiTione faieamînbsp;ni: Vtrum uosnon modo xquo animol3turifitis,illius Reuerendiifîmânbsp;. pat«rnitatem,ucftris moribus,lt;î quos ueftra parum dignos uocaiioncnbsp;Lrtc perfpexerir,iuxta rcformationisnormam,acpiumciusin uoso-mnesaflfeâum confulereuokntemtVerümetiameumanimum men-temeg hue intuleritis, ut perfuafum uobis fit,banc caufam, de qua in p-fentiarum agitur/x aequo omnibus effe communem,liquide omes delinbsp;quimusjculpamqj admifimus, cur paulo ante aâaætatejimmcnfaninbsp;malorumcolluuiem,in noftras omnium ceruicesuidtmus conftiüslTe,nbsp;çpsmDei benignitas alioderiuabit,redditanobis ampla tranquilliusnbsp;uiuendi refpiratione«Quamobrem fi oranes affeâi eftis,ui quidemnbsp;elfe debetis,utcum Reuerendifiima illius paternitate, ereâo in religionbsp;nem animo,fine coilatis ut aiunt fignis, feu priuata quifque ui atquenbsp;uirtutc, iuxta officium fibi commiuum : In primis, contra hæreti-*nbsp;cos^atqueprauasiUorüdoätinaSjUobisbeüüfufcipiendumelTeputetis«nbsp;Ë üi] Deinde
Ametiî ReucrendijGenerofî,Nobiles,alijqB Patres uencra biles in ChriftocharidîntbReuerendiiTimus dominus no-fter,ob ueftrum omnium confpeâum,atlt;g parendialacrînbsp;tatetn,quiut membra capitimorigera,ad przfentem Sy-nodumlibenterquoqjadcftis,plurimum ftbi gratuîeturtnbsp;Tarnen quia corporumrepræfentatione tantum,atqg perfonarum in
; DECRETA SYNOD! '
Deinde fi de proprijsmoribus turpgt;tudinen),(î funt infe(3i,(oflêdânff fi ruptam Ecclefix unionem rc(arcietidain,integrainq; tucandam uo^nbsp;bis exiftimabitis/i deniqg omnium rerum agendarum ordinem infttiinbsp;endi fubdicos ueftros rationcm habendamftatucndamcp, turn ex re^nbsp;formadonis forma,turn ex prxdidis Synodi decretis, firmiier, indubi-*nbsp;citerq^ animum induxidis.idc^ aka udcc prxdicaueritis,iam opporranbsp;num RcuerendifTima illius paternitas iudicat,adceliquaqux ex ufunbsp;CTunc prxfenti Synodo tranfice,eaq^ q pocentmaximocumfrudunbsp;abfoluere«
His audicis,hiiari 8c Ixto uultu Paires refponderunr, fibi nihi! eâé prius auc magis in uoiis, quam ifta omnia quae in reformationc conci^nbsp;n£n£ur,tum eaqux per Synodum omnium fuffragqs forenc deeernê'nbsp;d3,uetbo 8C opete exequi, atcgjfi ucl uitx pcricuiu obfter,cciS prf ftare.
Poftg aut banc Patrum cf terorûqj expedatä iuxta 8^ piam refpon fionemReuercndilfimus gradofe acccpiffetjCoUaudariprimum per Vinbsp;carium fuum, deinde gratias Pairibus agi SC exteris omnibus iuifir, conbsp;quod Sc prompte denuntiationi paruilfenCjSC res ferias/andas,ac falu-tares,non utbonamortalium pars per ignorantiam rciicercnt,fcd ob-nils ulnisac toto pedorc in uniuerfum rcciperenc areg compfederecur«
AdiecicetiamSuffragancus, non fine diuina bentgnitatefadû eife credi oportere, quod poft tot præclar ifiimarum regionu concufliones,nbsp;poft tantas templorum xdiumqg infignitfm,atq; monafteriorum ruinas,quibus ciuitatumprouineiarumcgornamental decus concinen'nbsp;rur, poft cot religionis miferandas ftrages, Treucrenfis Ecclefia bonorum prccibus Sefandimoniajpatrum cura, paftorum cxcobiis,ueteremnbsp;8( abapoftolis penetradicamformamad hxcufcj tempora inuiolabi-titerrecinuiSec. Quam rem acceptam ferre hortabatur diuinæmife-ricordij.quxin maxima propheiarum inopia,camunas tätum fuper-efTc uidcretur,fjbi feptem milia ukorum cultorum referuauerat, qui ÿpnbsp;nua ad idoium Baal non flexcrant, Itacg poftq Dei fauorcm, gradam,nbsp;clementiam iugker implorandum admonuiffet, ateg iaro omnianbsp;iquæ ad Decrecorum rogadoncm,patrumq; fuffcagia colligcnda pcr-linerenc contuliffet, pl3CuitReuerendiifimo,utiterum a prandio connbsp;u$niretur,atq; a pairibus Décréta de publids criminibus rclegerentur,nbsp;ledaqii
-ocr page 41-DIOEGESANAE TREVEREN. XXL ac diligcnti cura exaininata,pofterodie ad uniueifum Synodinbsp;coiifelfiini refcrrcri£urj3cp3trum atuftationcrecepta inSynodo, ab ilnbsp;lius paternitatis SufFraganco,in Metropolitana? Eccitfiæ choro publinbsp;carentur,S( poftremum huius Synodi adis infercrentur. Quodquidënbsp;iüxta Archiepilcopinoftrifententiamfadumeft. H.'c Kcuercndiiïi-mus doniinusattendens,quodà C3pite,uteof3ciliusadinembra deuenbsp;niatur ontnis emendatio uits fit inchoanda/e humiliter fubtnittti rcquot;nbsp;formationijoraiione ut fequitur.
Gum animo repurarct,nonfatis effereâc uiuendi formam alijs prærcribere,nifi ille ipfe qui leges diâaretfuqpfius parem,uel maioremnbsp;etiam rationem habuifie uideietur.Etquia omni uitiocarere angelicanbsp;inagtsqhumanuin arbitrabatur, amp; alios quoq; inalienis peccatis uelnbsp;ocuiacioreseire,uelfeueriores !udices,tumnos etiam induigentia,quanbsp;noftraextenuamusplerumcjtinipediri,ideo Keuerendifitma ciusgra-tia,haud quag committendum fibt put3t,nedumaliorum moribus op-portuna confuluiffer,ipfe fibiin proptiis tollendis erroribus uideretucnbsp;defui(fe,Quarcunumquemc|i,quihuK akbri Synodoaliquid confi-lio prudentia aiiukrunt,p£r traternam charitatem obfecrare (iatuit,imo 8C nunc obteftatur,ut libertatc in fe monendi utantur, amp;' candide uitium,fi quod fortaflTishumano erroread Archicpifcopatus f.ift'ginbsp;urn abipfiusgratia fit allatum autmaiorum confuetudinetraditum,innbsp;apertum profèrent,quo falutari fubindicatione refecetur, aut opportunbsp;na rationeretcxatur.Nam eoprorfusatFeâu,fuam parernitatem ad punbsp;blicamSynodumdefcendiffenon dubitaren£,ut nihilofegnius proprifnbsp;falutis,cuius cura maxtmopere agerctur,q illorum g noxqs erroribusnbsp;bonorum oculos perftringcrêt,rationem, confiliumqj effet habiturus«nbsp;Ita demum fieri pofTc ratus,ut capitc repurg3to,membrafacilius ad fanbsp;nitatem reftaurentur.Deinde quoqj uniuerfi probi exempiopraefidisnbsp;cxcitati ,feipfosexcuterent,8lt; quod à Csfaris.imoipforum ucteru,tories recufis reformationibus diffidens, peregrinum atcÿ abfonum in fenbsp;quifqj deprfhendiflet.non expidata ulccrius exccutionis medela.ipfamnbsp;turpitudinem abominatu«, aut diuino deniq) iudicio permotus,cupidenbsp;repudiaret.Quamobremfiquid per incuriâaut focor Jiâ,fusff t, omif-futn,fi quidpublic^ uiiliiatb,piiuaucominodi gratia occulratum.figdnbsp;F illicicis
-ocr page 42-ACTA ET DECRETA SYNODl
îlîicitîs cxaâionibus à fubdiiis,qui propria uita funt illius grat’ae chati cxtonum.fi pupillt,uiduæ,8lt; innocente«,ab OfficuLbusutrinbsp;ufqj cond tionis.per uifnopprefli:poftremum,fi pro iuftitia 1 yrsnnisnbsp;dominai-1 tur: id quidquid eÛet, quod ad fuam quidem paternitatemnbsp;(pefiarc uideretur .candide nt precata eftà Patribusadmonita einsnbsp;gratia,quam poflet maxime,amp;cito,amp; diligenter emcndarçuelle pro-roitiicpoiüTimum cum non dubittt,fe eo nomine apudüeum,cuiusnbsp;Vicarius eft.gratiam inire,8d rcipublictt fuae commodis, cum pace trannbsp;quilliiaitq; conlulere polTe,nbsp;tnnofum ofFt'ndcrct.Sed hortari omncs,uteum quem ipfe ftatim gu-betnationiscurfum a portu inft tuiffet.ad ultimam ufq? metam inde-feffus tencretjfpem maxiniam Patribus inueftam effe.lub tanta Præfi •nbsp;dis bonitate,omnibus beate «iuendi fummam occafioncm firmamqjnbsp;propofiram effc.Colicgiîtæautem 8e fecundariæ Ecckfiac.quiagraoa/nbsp;rife contributtonûinaequalitatc.quæadfubfidia impofitæ dudum fucnbsp;runtfentirent.liumiliterfupplicauerunt.ututriulq; ftatuscenfu ualdenbsp;înaequ31iconfideiaîo,proCollegiorum tenuitateatqjubertate cenfe-renrur.Se Rmcrendiflima illius paternitas corundum Conlt;'g«on’m,acnbsp;reliqui Clcri Ecclefiafiicam libertatê.utcepifTet tueri dignaretur. Hocnbsp;equidem fe, quoad fieri pofTet curatutam, per dominum Sufftaganeûnbsp;illiusgracia benigne promifii«
Refponfio Patrum.
Vie tam pip petitioni.a Synodi ftatibus,amp;: in primis a Rc uerendis Abbatibus.deindea Meiropolitanæ Treueren»nbsp;Ecclefiæ.Dominis Canonicis,r£fponfum eft, nihil fc rc-perire pode.quod KeuerendüTimam gratiam fuam dedenbsp;ceret, aut in adminiftranda publica re.tanq graue 8eda-
SubmiiTio SufFraganeL
Biauiem Reuerendifiïmus dominus Patrum defcfcntc-tiam cognouiflet, Rcuerendus dominus Suffraganeus : QuT,inquit, Pontificalis muneris funtjipfum Keuerëdifnbsp;fimum dominum TrcueK€n‘propr»is humeriö fubire qui-' . ........... quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ dtitt
-ocr page 43-DIOECESANAE TREVEREN. XX».j dem xquum effet, needignitate inferioribus ùnâvmofficium com-mittcrc. Verum quia diftrahunt no pauca^aiqjfubinde recenter emer-gentia hincinde Archrepifcopatus negotiajuftiffimadccaufaad menbsp;tanquam fidekm Suffr3gancuin,ciufmodi Ecckfiæ minifteri3,profufnbsp;uoiuntacis iudicio traduxiuEt quoniam fanâa munia,fub tribus infi-gnibusuirtute Prffulibuscontinuauj,àmenuncporroadminiffranda,nbsp;ideo non fine pudore aliter agere iicet,q offierj mei ratio depofat, ut uinbsp;delicetfanâum amp;inculp3tumin omnibus me prsffem,uirtutumq^cxnbsp;emplar aliquod fadus,cæteris Ecclefiafticis uirispietatisfaccmaccen«nbsp;dam.ldcirco obnixe uos PatresRcuerendos oro, ut ueftro ReuerêdiC*nbsp;fimum dominum noftrum indicio,benignede omnibus,qux officionbsp;noftro dedecorieffe quf3nt,admoncatis. Quo deinde me Paternitatisnbsp;illius Reformationecorreflo,prouinciamcaomnib«s utilis acfaiuta-riseffcqueai.
Ad haecdum Patres uno ore refponderuntjSuffragancum Tubpri» oribus memoria dignis prxfulibus,officio liber aliter funâ um fuiffe, ninbsp;bilqj aliud aceufatione dignum reperiri, g quod conferendis ordinibusnbsp;in iure ûatutasinfinuationes,uelprorogando,uelanteucrtendo turbaPnbsp;fet.Sed ex tempIoiUiusreiueraces,eutita neceffitate compulfusfecif-feCiCaufas cuniadduxiffet,Patres in omnibus purgatum habucre«nbsp;AC deinde ûatimReuerendtffimus dominus per fuum Snffraganbsp;neum^Reuerendos dominos Abbates,a!iorqj profcffioncnbsp;dignitateq; eximio?,fimili examination«nbsp;pcrcurrendosinnuitf
F tj SeqvutP
-ocr page 44-Sequuntiir Edicta Sy nodi nbsp;i
DÎOECESANAE TREVEREN, PRAESIDENTE
Reuet cnUafiino in Chrifto Patrc,SC anipliffimo
PiincipeS^c«
ANNES Dei gratia, Archiepifeopus Treueren S, fi3,Sacri Romani Imperii,per Galliam 8C regnumnbsp;I Arelaten. AvchicanceUarius,ac Princeps eledor.nbsp;, Vniuerfis 5C fingulis quorumeunqj Monafteriorunbsp;Cathedralisnoftræ.Sc GolIegiatarum,Parrochia’nbsp;Ecclcfiarum,Abbatibus,Prionbus,PraEponbsp;^“•®gt;^^‘^3nibus,etjamKural(busdiuinorum Redonbsp;ribuSjCuratis Sc non curatis.aliifqj Ecdefiafticisg»
iwr is
foniSjCitiitatis Si Diœccfis noftræ Treueren,Saîutem in Domino«
CVMoIim Chriftumincarneambulantem,amp;uerbum Dei femi-nantem fe ueritatem appcliafle non ignoremu5,certo perfuadendutn nobis omnibus erit, per ipfiffimam illain ueritat€m,nos Falli minimenbsp;pofTcjquum eius prxfentia nos quotquot in hoc coccu facro ad Euan-gelizandum bonaSCcxterminandum mala copercrit/piritusfuiChri-fmate iliuminatura fit. Ait namq^t ubi duo uel tres in nomine meo connbsp;gregati func,in medio eorum fum. Huie ideoueritaci, tanq faerx ancdnbsp;rx innixi,non modo fecuio noftrojicet turbuientiffimOjfed 8i pofte-ritati confuJere uokntes.quxdam pudenda atqj foeda,ncqj ullo modonbsp;ferenda in Clero flagitia.ut eft concubinatus,fcortatio,8C fimilia: de q-büsordineinquireturSynodico hoc Decrcto,infedari,caftigare de-niqj,cxcinderc, fecundum inuedas olim Canonicasfandiones, feuerenbsp;fta£uimus,mädamus,atqj per prxfentcs decernimus,Deinde refrada-riosatey pertin;?ces,prxlientes feufuturoSjCanonum cenfuris,8F refotnbsp;maiionis pœn3,Synodiaudoritatefreti,iuxta delidorum genera,ma-gnitudinem, atqj foeditatem,co3rcendos atqj puniendos demanda-mus.lta cnim Le gum SC Canonum ffueritatem ueriti, admiflbrü pœ-nitentia perad3,deum timereS( amare,SC ab iniquitate fefe auertetes,nbsp;bontfta uiuendi exemplaeüe confuefcanc.Cxterum quando ingluui-
-ocr page 45-DIOEGESANAE TREVEREN« XXIII.
cs,uiniqî intemperantia,non paucosobnoxios habetatqjdeleâat,quo uitio cutn omncs,tum Clericali ordini initiaii, Deum grauitcr offen-dunt,ideo nobis SCfanâxSynodo uifunieft,huic turpitudini ante o-mnia^utpote niukarum malorum fonti^medclatn adhibere«nbsp;cum in prophanisjtuminracerdotibus uiiiain,quamq; periculofum,nbsp;rixis nimirum^cadibusatq;uulncribusfcatcnsjquodconfcflionum atnbsp;cana facpeeffutit,«udicium mentemqj pcru£rtit,inquafcunqj deniqj libidines, pecudis inftar ratione priuatum,impcHit atq; cxagicaMdeonbsp;huic fœdiiati deditos Ecclcfiarum cniniftros,ReuerendilTima illius panbsp;ternitas,una cum præfenti Synodo ab officiis,cuii3,8i Ecekfiae muncrinbsp;bus reraouendoidecernit.Qaideniminhoneftiu3,qu!no affidue ma-didos,ciufmodi heliuonesaniinarum cutae praeeift’? de quibus Prophenbsp;ta dicittVaefaccrdotiSC Prophets præ ebrktatc crranii, amp;{, nunqia-dicium afpicienci.formidabilem namqj in eosftatuit poenam Euange-licatubajnifiiohfkpropheta monente,fleuenntatqî ululaueti.nr,cx innbsp;opinaro diuidendi à fcbciis, ut cum Hypocritis, exitfi stcrnxqg da-mnationis pattern fortiâtar.Quare adfobrietat£m,cum omnes tû prjnbsp;cipue Ecckfiaeferaos,qui luminaria mundi,8CfaI terrs font, una cumnbsp;PauIo^ReuerendiirimaiiliuspaternitasinhortatatjUtq; tcmuicntiam,nbsp;in qua luxuseft, deuicent,obnixe precatur, Cstcrum qui tutpiter ii!inbsp;uitioindulgent immorigeri,ab officiisôC bénéfices, «ïdidum efl,Ec-clefiaftica cenfura^SCSy nodi autoritäre primum fufpendir. Deinde finbsp;etiam impudenter deteftands çonfuetudini, 8C ditu pariterac uifunbsp;fœdiifime.ukeriasinhæfenntjOmnibushonorumgradibus exutos,adnbsp;qa3drupfdumfortem,quæ naturapron3,atqj uentri obedientiafin-xit^maioribusfuppIicqsafFetos.ftatuitabiiciendos«
DeGIericorum tcmulentia*'
Orro EbriecasjUt palam eft,iniïgniü flagitiorum incita* cdxac fcaturigo,quæ in commeßationibus amp; conuentinbsp;culis dominacur,Ëcckfiafticum gcadumfumma cü tar*nbsp;pitudme partim infamauït. Quod perpendensReueren-diflimus Dominus nofter, g tetrumôC abominabile fit,
De eorundem ConcubinatUt
F Üi Huic
ACTA ET DECRETA SYNODI
Vicueroaliafucccdit, amp; penegrauior offcn/ionismSfB la,illicitus racerdocum amp; dïaconorum concubirust quinbsp;quantum iam inde ab initio, apud omnes fidei Cathoii*'nbsp;(X Cukor es, conk cratis hcminibuspepcrit inuidiarat-que confciuerit odtj^uix dici poteft, Audemus tarnen in^
gcnuefateri,nullam aliam Iabem,ebnetateSC concubinatu uulgi ocu-* los acerbius o(ffndiiïe,maioremc|; caufam dedifkjrxuiendiacmurrouquot;nbsp;randi contra Eccleâæ (latus. At etiam illudnegari non poteft, quodnbsp;prxter euidentia facrarum literarum teftimonia, pratter Canonumnbsp;ubiqtcaftfmoniam initiatiainculcantium Décréta, etiä ipfa ratio quO'nbsp;damodo loquitur, Ecclcfiafticum hominê,quidiuinis legibus fcfc,amp; a-nimarum faluti obftrinxit,caftitatem ftâari oportere. Quomodonbsp;enim alias, iuxta Pauli admonitionetn prxftare poikmus, ut adhfrea*nbsp;mus domino abfcy uUa diftradione.Cum enim corpus noftrum teni-plum Gt, habitantis in nobis fpiritu(ranâi,quemhabcnius à Deo,5Cnbsp;noftrinegamurefteiuris,quarationefieripoteft,utr]ne Dei iniuria innbsp;alterius redigatnurpoteftatcm^’Siquidem etiammarituspropriicor«nbsp;poris ius non habet,fed uxor. Quid igitur iuris nuncfpiritumfaniSumnbsp;in EccIeGae feruis habere dicemusj’qui corpus fuumfcorti per illcce bronbsp;fum concubitumfecerintmcmbvum^Hxc nimirum follicite pcnfKu^nbsp;lantcs.uifum fuit nobis,ac toti Synodo,non obftantc priori contranbsp;concubinarios mandato à nobisemilTo, de integro admoncre, ac il-losper Chriftumrogare,ucqui haâenuscaftitatis uota non uiolaue'nbsp;runt,ftudeantaduitimum ufque tcrminumuitx incomparabile bo-*nbsp;num ne amittantt memores quod agnum immaculatum quocumquenbsp;ierit,ccmitabuntur.
Gzrerum quicumc]^ carnis imperio,quonihilpoteft huiufmodiac-cidere indignius,uinci fe paffi funt,confpurcatifc]^ per exofam Deo im-pudicitiâ membris in contumeliâ facrorü myfteriorû abuti no uerëtur, Ùlis nimirum abaâis eiufmodi incontinentie latrinis, pie ccnfulimus,nbsp;(Quoniâ Deus benignusSC mifericorscft)ut fecundum huiusfanâifti'nbsp;mx Synodi Decretû,fe ad integritatem totos côueri3nt,pc£niteât,cul'nbsp;pamdepcecencur^erroris fui ueniâ apud Deû amp; homines cöfequuturi«nbsp;Deploratorumpœna*
Qjiando
-ocr page 47-DIOECESIS ANAE TREVEREN* XKIIIE
Vando tamcnhxc pcftis,ut uerifnnüe eft, quofdam adco pcruafit,ac ita in torâ labef ecir, ut pcrq cxigua fpts fit ànbsp;forn!C3tióismacu!is,uel diurnitate iemporis,uel Rfuercnnbsp;diiTani gratia,tanq mitiori medjcina dui poflc.In ilJos i'nbsp;gitur primum diuinæ uindiâ^ m€tu,d( inde Synod) huius.nbsp;cëlura, eius Paternitas dcarn!t,uc fimulaic^ huiufmodi in Lbidinisctxnbsp;no uolutari deprshendcntur^ilico mandati contra concubi narios edi*nbsp;ti uigorc.oniibus Ecclefiæbonisfpolicntur:fcorta ucro,3ut dcimpuranbsp;cöfuttudine.illorü noiefufpcflf,!ógiffimc abirretitorü inifeifqj ^apto-rü 3rdibus,amp;ynodiu:tcutcnrinaq; Rcuerêdifiïmi auóoritatc,pdhiur«
De Concubinis ad parentes redire uolt niibus»
(1 qua uero abiedai 5 .fires ira ferr,in eadéParochia, in qua jfniniiiroalcarisadglutinatafuitjhereditariüdoniühabeaf,nbsp;’eane ob decrctiuigorêpriuata,anio)üdefpödeat,8ead de-iperationêadigatur,Reuerêdifiimusnofterunaeû Synodinbsp;auâorifstf perniitntjUt ad fuos parentes ccmmigrct,amp; de pricre con-uerfatione poen!tc3t,otnncmq} ante aâæ uits infaœiû confianti pudi-cicia in po fterutnferuata abfiergat.
De relabenribus.
Orro.fi qui aut ea qua didt m eft canfa remanentes,aut ex-tra Parochiam rekgatas.Cocubinarti euidentibusindicqa i Si fide dignis teftimonijs clam feu palam reuififse adnffccÿnbsp;conuiâifuerint,inoscômuninoftra,Si Synodi rententia,i-
pfo fado, ab offices ÔC beneficqs cccid'fle, Si hfdê priuatoseflc,deccc nitnus.Przuaricatriccs uero,ur canes ad uomitû reuerfaSjdigniscenftlnbsp;hs,extra hxreditarias aedesexterminandas ediciinus.
Defortilegis Sacerdotibus Si Laîcis»
3 Viueroauguria Si fortes traâantjfiuefacrî, Rue propha-ni,aut diuinaiionibus, Si incantamentis uacanr,quibus »^fane rtudijs Dcicultus deferif Si ad darmonü,fairaciü(^fpirinbsp; tuû pftigias côfijgif)illos ^rquot Officiales attêta inueftiganbsp;riôe dephêderint, Canonicoanathemate nifi à dânatis diuinituserrorinbsp;bus ad kgitimû Dà cuitû liUo admoqiti aim a tq? menté reuocauerint,nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ “nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F iiij noa
-ocr page 48-ACTA ET DECRETA SYNODl non feren dos modo ReuerendilfîmusunaS^Synodifenatus drclaraf,nbsp;fcd per Officiales in uirtCuIa quoqj conqciendos deccrnir, quoufcg dç*nbsp;monum magiftrorum uideiicet fuorü fufurrisac illuiîonibus liberêtur. *
De Apoftatis«
Erum ut nallum facinus tarpe,fîne cacodfmonum inftin-onc,inomnibus pene Prouinciis,à quibufdam uoiorum fanélorû oblitis,nulla de caufajcft uiolata. ifti quidcm pro
.Hu ad(nittitur,ita etiam religïofa profefTio iliius infpfrati*
\ _.....
nihilo duxerût,poftÿ ad Dominicumaratruin manu appofuiffent, n5 rcfpicere tantum,led Slt; turpiter damnarc,in(câ3ri,amp; quibus poffentnbsp;conuictisprofcindercoinnê quant profelTi funt aliquamdiu anteaâtaenbsp;uitæ rationem.Cum igitur talts,qm fpretis uotis, proiedis cucullis,acnbsp;rcligiofa in totum deferta ujt3,adfeculum fefe retulerunt.paflfim etiamnbsp;in Tteucrenfi Otoecefî uagari,ac Ubidmum noxibus ad Ecclcûae offennbsp;diculum inuoIucireperiantur,Keuerendiffimus dominus cum congre«*nbsp;gatis Patribus,nef3s cfle putauir.nili prarfentis S y nodi dccreto,utriufgt;nbsp;quefexusApoftatæ,ad propria Monafteria,habita fingulorum iuftaranbsp;tionc,aggrcgcntur.
Contra Apoftatarum Patronos.
Erum cnimuero nonnullam quibufdam ex illispræbuic fortaffe ad defcrtionêoccafioncm,refugnquorundam panbsp;rrocinium,quo quab teâi,Eccklîafticam fe cenfuram euRnbsp;tare poffe confidcrcnt. Ideo Reuerendiff;ma gratia fua,nbsp;huius Synodi fuffragns adiut3,fub cenfurishuic negocio
îdoneis,acfuo tempore fpecificandis, omnibus Treuerenfi Dioecefî fubiediSjCuiufcumqj ftatusSC praeeminentiae extitcrint, Mandat acp-cipit,nepoft hactdes Apoftatasrccipere.foucre.iueri, aut animarumnbsp;cuiispraeficere.uHamuein Ëcclefia Prouinciam illis committcrc prffunbsp;mant.Quin etiam potiU8,ne fe alienis praeuaricantium fordibus coinnbsp;qainent,illos admonitoseffc de pstcrnoaffeâu defiderat, ut hadenusnbsp;contra Ecclefîx décréta defenfos.ita pro uiribus ad profelTionum re-petitionem^reditumq; adhonentur} Ad qucmReuerendiiTima cius granbsp;tia
-ocr page 49-DIOECESANAE TREVEREN. XXVI. tia proptnfis.SC auxiliutn.SC opctn,8C tcftitutiontm bcnignam, prpianbsp;pcenitenti9,mirencorditer promittic,
De qs,qui contra uotum folemneprxftitum connubia fcfe alligaruni.
Oftrenio,quiaPontifîcum5^ ocddentab's Ecclefix ordi nattone^iatn olim diuinitus conftitutum eft, ut rite confegt;nbsp;crati utrinfq) fexus homines,quo corpore amp; animo iugi«nbsp;ter Deo infer uitent,non tantum in fuis conucnticulis ca-*nbsp;ftimoniâ colcrent, fed etiam h forte defufceptafolemni'*
ter profciïione,aut errore feduâi,uel intemperâtia incitati defccifTenc. neutiq contrahendi matrimoniiiushaberenet atep adeocommuniidnbsp;apudomnes confuetudine receptum fait,amp; CanonicisSf Ciuilibus le»nbsp;gibus.deuano 8(. inceftuofo talium coniogio bris Aipercg; eft proditû.nbsp;Nam proli quo(9,fî quâ foft«Iec«nt talcs, iegibus fuccefTioc eue inter*nbsp;diâum tenetis.Ad toKcndum igitur eiufmodi uetinim matrimonial»,nbsp;fuo aepatrum dccreco,ReucreHdi(Iimus dominas nofter decernit, acnbsp;Aride mandat,« quocumjç loco in Diœcefi fua,aal fub quacamtp Ecnbsp;clehafticauel prophana ditione Monachi, Moniales, autalqs facris or*nbsp;dinibusinitiati,nuptiaIif(Edere copulati deli(efcant,ab Officialibuanbsp;pr^hen6,fuis impentisjfibi uelnt ordinario prxfenientnr, ut ex his pronbsp;delidi qualitate alii caAigati,aIii monaAicis difciplinis cmendati,cxetnnbsp;plo fint pofteritati,uc ab enormi fcelerc caueant.Porro refipifcenteff»nbsp;SC ad Eccleûam matrem redire utero uolentcs,quatenus ad reipublic«nbsp;Chriftianæ utilitatem fpeéhrc cognouerit,placabili, 8c propenfo ani*nbsp;mo,ut oues perdiras,dC hlios prodigos^ReuerendfifimaiUiiis gratia re*nbsp;cipiendospoilicetur«
Ordinum explorationes« Verunt auiem examinacionum capita,quxuere euangenbsp;licosfrudus producuntQu^fitum enim e A,nam efiencnbsp;faftu turgidi quidamfnum fupetbia inflatif aut libidinunbsp;illecebris inefcatif(qaa fcabie, Monaftici plctiqi ad bonbsp;funtinfedi) quiDiaboIt
imperiomagis q ChriAo pareretfDeindeantemperantiam,humilitai Km,paticntiain,C3ecera(s uirtutu Monafticoru arma, contra uiciorSnbsp;G impetum
ACTA ET DECRETA SYNODl
impctnmjUt milites Chiifti dccetparatahafccrentî’Sf an utaltj idemeo narentur fcduîo pvædicarcnt?Et fi quid forte turbalcnium,odiofum-vc inter confratres fubortum, nom etiam ut fopjretur,tang pacis boni amatoreSjCoIlaborafl'cntî’Ad haeeCquippe nionafiiciuiri)an præci-puam nauarcncoperamjtie euk« tantum foris,atqj compofitoad pieta-tem corpore,id quod maior pars farts efie ad piecatein iudieat/îed intnsnbsp;îti peâoreoiriut«ratbtf3u;um,8lt;religionisucram imaginera circu-ferrctfDeinde an bons decantandis, orationibus fundendis,atqg ieiu-nqSjftato tempore ftrennae HacatetPNum hofpitales effet f num perc-grinormu,p3tiperum Si pupiliorum curam fubirent, propres, bonc-Itfqr ad hoc comparatis edificris/uni côpetenti fuppciltâüc adicâafnbsp;Qÿod inier extrema quidem monaftkæ tn'te opera,minime ponitur.nbsp;Qiioniâ in hoc tot tanqj ampli redditusfunt piorum hominum liberanbsp;liter congefti. Anpoftremo ea omnia quaefaniîimoniam commenda-rcntjgrauiter fingqlifuisfungendo,probf,tanqcoramDeoofficijs g-fcquerenturfiiam ea cft Dei noluntas.
Ad hûcaût modu monaftici ordinis patres compris ti funr,quo gÆ religiSis difc)p!ina,ueruflt;p Dei cultus exigcret,in mtmoriâ^lixius rc-dôcarc,8imanü iuxtaSynodipfentisDccretUjOperiadhibere poffenunbsp;Tandem nequid praeten'rctur,quodâd Celebris Synodi abfolutâ ranbsp;ticncmpertincrct,gratia Reuercfldilïîtni,Metropolitanae Treuerêfisnbsp;£cdefiae,caeterorûqj Colîcgioru,cum fuperioris tum infer iotis Dioecenbsp;fis egregios, nobilefcg Prrpofitos, Decanos, Archidiaconos,aîiorqucnbsp;PraelatoSj^rum omium cura 8C exêpiis, publica falus continetur,beni-gniter atqj gratiofe rogaait,ut 8£ ipfi g lucernac effent in domo Dei.itanbsp;fefe c5p3rarenr,ut uirtutu ucros 8c eternos radios fubditorû oculis in-ferre poffentînam dubium nullieffe,fi quorum id maxime intereffet,nbsp;tumob gencrisfplédorem,tum propter Ecclefiafticam dignitatis eminbsp;«entiam,fefe talcs præftarent,qu3iesh3b€ri Si effe cupercnt,fore,ut itinbsp;feriores hominü ordines,bonorum excmplis cômoniti,ad uirtutis picnbsp;tatifq} ftudium ardentioribus animis râperentur,Quare ante oniia bonbsp;«lis operibus,bencficenti3,fobriet3te,mod{ffia in fcrmone,conuerfati-onc atq; mutua charitate, diuites atqp locupktes fieri ftudeant, bonaçgnbsp;4tudia promoueant« Ex nirairura diuitix;,immortaiiiatis gloriâ merennbsp;tur^
-ocr page 51-DiOECESANAE TREVEREN. XXVL tHr,quandocæterf quidénbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qoic^
folid« beaiitudinis mercrur.Sed hæc Reueréditî^’”^ *1^“’ gratia ad mo rû qualccu^ infticutionë fatis e/Te putauit.(iyOu graihora m-cöfnodaeutilêda,maximopcrc rcgrif,iJIudordineq fcqc
in primis Reucrcndiffimus dominus nofter à fingulisceriioréie fieri poftalautr,de hærccicis ufpiäin rota fua Dicecefi palam,auc abft/ufe ucrfantibuSjUtl in Monafteriis fiat Collegijs,3ut agrorü uicis de Ikcfcënbsp;tibus. Deinde audire quoqj à finguKs indicio faâopoftulat,(î usq inucnbsp;ni3nïur,qui C3tholicamrdigioncm,«iufq}facros ritusoppugnanr«T5nbsp;eadem obcdiendi rcligionc,Patcrnitati fuxPaftorcs infignitcr illitcranbsp;tos nominatim p3tcfaciant,amp; illosqui Ecckfiae dodrinam adultérât,nbsp;3ut Sacramenta perperam adniiniftr3nt,aut uitam pecuinam bonis o-diofatn d«cant,manifeften«fuppreiïis minime Prælatorum cuiufcûçgnbsp;ordinis nominibas,q‘ji aliqua huiöfmodi nota fuerini confperfi»
la fumfna,qu:a Ecclefiam Dci grauem raacuiäruganKg habere non oportet,quä Epifcopi uigilantia tollere pofret:ldeoufurarios,Simonjnbsp;acoj.AkatorcSjpercufforeSjUinokntos.iniuristoreSjaccontumeliofos,nbsp;caium nia tores,ad hæc Ecckfiiscenfuî deneganteSjaut sediruum perni-ciofum agentes, calamitatem egcntium floccipendentcs, quive pcre-grinos de Monafteriorum Xenodochiorumq^ limine arc£nt,aut4quonbsp;modo Ecckfiafticä libcrtatê corrodunt Sc opprimunt,necnon aüa cu*nbsp;iufq^fint claffis dcdecora admittuc,eos oës RcuerédilTimus fibi indkarinbsp;neiaricçpeiittq cuiufcp defcdui idoneo auxiiio porthsc mederi poffit»
Archipresbyteri ucro,q8lt; Decani Rurales appellanf, quQ ad Sy no di cSfelfum admifli fint,ctiä5lt; compaftorü,amp; fui ipforö officii,rationênbsp;reddere ReueredilTimodiio noftro iubëiurtquandoquidôd eos pertinbsp;net,publica fubditorü delifla corrigere,anim3rü curç eôfulerc,ocs punbsp;ra uerbi Dci doârina pafc£rc,miferos atop calamitofos cófolandofufté-tarCjEcckfif in oibus bene pelfe,deniqj ipfosfana aiuëdi exëpb, uerbonbsp;Si oge exhiberetqd qfaci2t,eos duplicihonorc dignos Apoftolus iudinbsp;xat.Nâ turpiiTimû Ethnicus effe cckicómitierc, ^d doccs alios no efiienbsp;cômittcndû.De q» îgif,i5 etiâ de alijs faccrdote dignis curi?,refp5derenbsp;fuf Rcuerédiflimf graiif debet,q cognofcat illorü in adminifttâdis ofFi-cqs integritatë,£o fane noie bonis ac iubêter parituris, grafiâ laudénbsp;Q jj referri,
-ocr page 52-Kfcrrî.m.amp;moamp; V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;STNOB!
8C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cöditionis fucrinr, ignomini»
Porro -- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïcae cenfurs u(gore,affici imperabtt.
*'• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïem ttiiiaerfis ordinibus.eo i| jjpofituni cft modo,ad roga-
.«rer?5 ruds,Reocrencl dnsTrcuerefi,ipfepfcdie,ac corâdnobusNota ri)s rtfpÓi'a acc!p«;nïibus,oi,’ii amp; fingularü qoj;ftiones,accuf3tióes,exa-mjaatiócsSc dubia,in^gnadiïigftiaSlt; labore mukoaufcultauii artgin-p^ereundii putauit.qd ad fubditorü obedientiâ/ômunemnbsp;nier i:mtndanonê,8£ honoré,ac Ecckfiarü uf«s fpedare cenferet.nbsp;haq; triduo tnoukuTiina otno inqfitióe iâ abrumpto,atq^ patribuscxnbsp;terifq^ ftatibus.gexoidine fucrâtexploratis,cû oésSC fingulioïa fan-Óa,pia,honeft3 aclaudabiiia J3tnittcrcnr,atqj ad commune patrix trâ-qutnitatê,qux Dei SC eius hlq lefuChrifti,puro culcu,8C uiuêdi integrinbsp;täte facile paratur,c5cordibus uotis cöfpirafiTcntjfcqj una iâ uoce Cxfanbsp;re^ xViaieftatis rcformatiöi fubtntfiiTent.Tandëad Reuerend.dominSnbsp;tanq ad unicu publics fœlicitatis patronû, oés ora uukufep uerterununbsp;Precabätur aût uropéferrer,dâna ti'porû peurbationibus incuflajSCËcnbsp;clefiaftica priuilfgia,partim per uim potentiorûmifcrc uexata, partimnbsp;defenfipnts inop3 etiâ erepta,refarciac,atq; in integrû fua ampütudincnbsp;tcftituaiXtenim pvoditü efiefacris Ikeris,neegtd Keuerendidimâ granbsp;tiâ eiosignor3re,neminê fuis militarefacoJtatibuSjSC pceptum cffc,ui gnbsp;feruirét akari,etiâ de altari uiucrétxqd guidé pauguftû faâû foret,fi tc-clefiælibertas,fiprouentuüintcgrjtas conferueturincoIumis.Poftrc-mo SC iliud patres orabant,ut illius Reuerédiifima prudécia^^cipuam eunbsp;râ cxpenderet,ut officiarios paflîm præficeret Orthodoxs fidei tenanbsp;ces:nâ illis «iciatis,apoftat3rü perniciofadogmata,illorü diffimulatioenbsp;glifcerc, Poftq hxc Patres,Si pie Si fyncero aîo locuti effent, Reueren-di(fimaeius gratia proutdebuk,Oäüium in Religionem affeâus unie«nbsp;côprobaait Deinde petitiones,quantugstatcliceret,ac diuina gratianbsp;afpiraret,6bi in primis Si femg curs futuras promifit: net^ dubitarét,nbsp;quin reipnbiicsfuï fœücitati.cuius falutcm diuinitus commendatamnbsp;fibi elfe feiret, ita profpiceret, ut omnia illi aduerfantia impedimenta, jnbsp;incommoda.atqîoffendiculajproutNotariorü fummacura Si fide,ac-cedêce oim cocclfoe,excepta effent,ffuiorrbus executionü teli«,à Reuenbsp;rédiffima fua gratia côfofra^excifa,penitufqj fublata,align cognofeeret.
Manda-
-ocr page 53-xxvi«.
contra Con/
C VBl NARIOS.
OaNNES Dc« gratia,fand» Treueren. Ecclcfiae Af chicpifcopus,SacnRomanilmpcrii,pcr Galliä amp; régna Arclatefi,Archicâccllarius,ac Princcps Ekdor,nbsp;Vniuerfîs 8C fingulis Cathcdralis noftræ,âf Colfegfa-rû,ParrochiaIiumlt;^EccIefiarû,Abbatibus,Priovibus,nbsp;Prfpoficis,Decanibus,tum Ruralibu3,tum diuinorumnbsp;Redoribusjcuratis amp; non curatis,alrjfcy Ecckfiafticis
pfoniSjCioitatis SiDioeCeRs noftrae Treueren. qbufcumq;,côjunâitn aut figillatim,qui Synodo noftrae Epifcopali,de lurc aut confuetudinenbsp;incerefte confueuerunt amp; tenentur,Salutem in Dbo kmpiternam.
perfuafutn habemuj.exaäis iä ali^tdiebus omniüoculisreforman-dae uitac forma,Ecckfiafticis uiris,àCæfarca Maieftatc cómendatam, atey ànobispublicat3in,pcnitüs gfpeflam efte.Necy qutmquä euobisnbsp;exifterearbiirainur,quéiftatafalucariajnó cluendis tantü Ecckfiç neufs, fed atrocibus eiiä atqj gniciofisfn rcligionc contagionü ulccribuinbsp;repurgädiSspharmaca diutius latere pofTint.Et quü nö pauca,neqy ea-dc contémenda,aniniotü uina,atqj morü peftes,in Eccicfiaftico corpore graflari ccrnantur,quf f pcrani,atq} citäfanatione depofcöt. Idck'nbsp;CO auxiliatricem manu diutius differreno IfcctXedqd laedir.Canoniconbsp;enfe excindendü cft,ne parsfyncera trahatur.Quarc CÜ animü aduertinbsp;mus,8C caufam qufrimusxur plerity Ecclefiæ mfniftrf.SC uerbi Dei di-fpenfatores,caEterfqy de altariuiuêtes,hacnoftratëpeftate,n5 modo co-temnâturà plebe, uerüeriaminodioiadiuantefucrint,nulläaU3 cuidênbsp;tiorê rationê reperire potujmus,quä uftâ corundc,3 connubiali indulgenbsp;tia nihil diftantê.QuæfaneculpajUtinpritnisdiuinarü rerü tradationinbsp;plutimü officitjta etiam Ecclefij Dei,illiufq5 feruis cotemptü odium qjnbsp;haudmediocre parit.Quod quidê«itiü,ubi cognouirous in noftra Dinbsp;oecefi palGm temporü b'centia.Officialinmeg incuria,ut zizaniâ agro-rum negkâufuccreuiâe^falcê facrorü Canonû,conftirurfonemq; uctenbsp;G iij turn
-ocr page 54-ACTA ET DECRETA SYNOD!«
ram Patrum: tarn ipfiusquoqj Cæfaris Rcformadonem, 3C Synodi noftrxqc! satHorttatis ccnfucatn,ne pofthac ampiius crefcat,adhibendanbsp;eiïcceniàimus: atq^iilud quidêhoceodcmmandatefaâumeiTeuoIanbsp;mus, quanq deinceps fæpiusfaâurifumus: prxfertim cum inteiliga'nbsp;mus,nihil ^que dedecere hominem diuinis rebus mnitantem,q ca qu£nbsp;carnis funt fedari.Quace etiam nunc uobisedicimus,quot^( hanc tunanbsp;Ëcdeâx,(um uobis ipfis ignominiofam notam contraxiftiSjquiqdemnbsp;(âcdsiniuati eftts. Mandamus, atc^prxcip!mus,nullo Ecckfiaftici or-’nbsp;dinisgradu3ucftacuexcepto,uc infra nouem dies, uos ab omni con-cubinatUjimo concubiius atej} incontinentixfufpitioneomnino abdi-cet!S,procul de domibus ac parochtis ueftris eiufmodi offcndicuii faxa,nbsp;uiris his prxfentibus lireris,exterm inantcs.Necy pofthac ung dcprehc-damini,cuinfurpcâ:is,autparum eóntinentibus,aut state pctulcis c5-merciumhabere.Erunt autem n nouem dies,in fitîgulzsTriades per-cmptoria,atlt;^Ganonicaadmonitione uobis indultitquo fitmouen-diextrudendiqjfpatium.Quodfi quifpiam u(ftrum,uelquicumc^ illinbsp;fint,interea loci àfé nonfegregauerint probrofam confecratis eiufmonbsp;diconfuctudincm/îdpertinacitcrjtanquâ sd factum pergant adhere-fcere,illifefciant ab officioparirei-Sc beneficio.fecundum dicflx Refornbsp;mationis tcnor«m,irufpEnnoni3fententia,quâ hifcc in h'feris in iHos feri-musfubmoHcndosffccminx autem huiufmodi concubitus infamia c5-fpurcats.nifi domibus ccffcrint,amp;: confueta fufpedaqj libidinum di-uerforia fugerintjed deprxhcnf^sfuerintjiifdeminlocis, ubi inconiinenbsp;eixfudum cxercuetütjà Collcgiorum,locorum£g illorum Decanis au-äoritate noftracxcomraunicent»r,3c publice pronuncientar.AdhfCnbsp;qfdem Prxlatisac Decanis fxuere etiam mandamus, utadproximeanbsp;nobisindiâam Synodum,rcbenes,peruic3cefcy,ac noftrohuic mâdatonbsp;moremgerere ultra nouem dies procraftinantes, nobis nominatimnbsp;pcoferant:quopoffimus,iuxta Canonicasfandiones.auc benehcioiunbsp;priuatione,autaliogenere pcenx,auciuxta Reformationis Imperialisnbsp;ccgulam,ad integriorem,Deo uulgoq; minus odiofam uiram,obff ina-cos adigere,ut nimirum offenlionum caufx.a domo Dei,quam longiffinbsp;me faceffant .In ßdeni prxmifforum .prxfentes literasfigilli neffri im-pcdlione coounuoiti iuffimus« Datum ex Oppido noffto Vuitlich,
-ocr page 55-DIOECESANAE TREVEREN. Diexxx*nienfis Oóiobris» Anno M» D. XLVllL
XXVIII«
Executionis commifOo«
Erutnquia confultationui» ediâoramqj fincm, execute one,qua tang faice flagitiorutn atqj incommod orü no-xï'a fcgrsamput3tuGmetimur:IdeoRcuerendi(nm3 einsnbsp;gratia,hac Synodo fceliciter compléta,quod ad l eipubli-cs ufum,8c religionisceleremreftaurationcm plurimutn
ualet,macurareanitnü induxit: q igituriÜiusraccefTus ad opus ftatitn accómodatusjboni cucntusfpecimcn,fanâiorifqj imagiof m uitf præ-berec,poftulauit idoneos iuxta amp; graues,de illorum qui conuenerancnbsp;numerouiros GommiiTarios fibi dartqui rctigiöis offendicula,pacifqjnbsp;impedimenta,amp; alias difl’enfionüacerbitatcs,iuxta Décréta ac Syno*nbsp;di placita,'.:igiliatqj ftnflacura omniu nomine gfequantur.Hanc Reuenbsp;rendiflimi poftularioncm,tü aliarü rerïi corrigendaru cómiflionenj,Rcnbsp;uerendi Pa£res,nc plus oge fumendu firet,8C iaredeundi adfuos expe-âaiionem diutius fall£rent,ad2mplitudinis eius atbitiium atque pra-deni)atn.,cum humilifubmiïTione tranftulerunc.
De Ifbertatis Ecclefnfticaf uiolatoribus,
T cûfînt.gpotentiafretijEcckfiæ lur3inuadunt,autipamp;-us Cleri Pnuik’giapcrturbantjbonaqj,cófii3a 8C falfa iuris fpccie occupant,qrum nephar ia ftudia, oppreflbrü im potenna SC formidine,una cum nominibusreticcnturïut
hanc er go tam facrilegam uiolentiam.q hocgenus luporum graflatuc, Reuerendisfimi Principis gratia acerba animaduerfione reprimat.fin-gularemcómiffariuadiftiufmodi honiinu inqhtionemdecer net; cui fine metu inter uifitandâ opprimentiö nomina defignabütur,atque itanbsp;demu a fua amphtudine cognitijEcdeGæ cenfuris, Canonico 8C Cæfarianbsp;Decreto damnatiatquepuniti,a factiJegoaucupiorcpulfi cöquiefcät«nbsp;Pi fterea,qfi Cffarcæ Maieftatis Reformatio,libéra in Ecckßafiicoanbsp;txceiÙi8,accufationem Laids, £( uiciiTimin illotûcriminain Synodalinbsp;côfcfluCIeropmittitîîdeo illius Reuerëdiflîmf gratif uifum c,qd ad eunbsp;articulumattinct,in fequêti Synodo Prouinciali,unacum patribu?,pronbsp;rci exigentia traâarembi etiamtum de Sacramentorum conftami-
G iii) ti sd-
ACTA ET DECRETA SYNOD!
tt adminiftratione, deqj fîmilibus Ecckfix utilitatibus, iux ta Carrare « Refocmationis p[xfcriptuin,lt;ï non maiori, falicm pari diligentia,pernbsp;Dei adiutoriumhabebitur ratio»
Rebus igitur ad hunc nioduni,rpiritu Dei duce,p decern dies geftis 8( gtradatiSjSynodi patres,ana cu ReuerendifGmo dno Treueréfi, obnbsp;feruata grauibus uiris digna modeftia,? templo Matri uirgini facro,adnbsp;raaioris Ecdcfif chorü ordine jxeiferütjibiqj aäis g Snffiraganeû o-mnibus grattis, Synodü Prouincialê,ad diê Lunx, poft Dominica Minbsp;fer icordias Domini proxime uenturamjReaerëdifTimo iubcnte,Suiïranbsp;ganeus indixit»
Kecitatum quocÿ eft,eodê loco 8C cîara aoce,poft3 a Patribus elTec rcceptum Synodi Dscretum,in caIcchicadieâuintquoaadito,facraSynbsp;nodus eftfoluta,
DEGRETVM»
Qpandoquidê honorabiles niri Patres, amp; fratres dileâi(rimi,non igaoratis,gbus de caufïs gali^t dies,hic ad uos cdtinue defeéderit Reuenbsp;rendilTimus Treuercniîs dominus,4 Audio,quantaep pietate in hacnbsp;celeberrima Synodo,uobifc5 fpiritu fdô cooperâte,de rebus ad ani-marû falutë,amp; cômuncm pace necc(ratt)9,fedulo traâarit» Itaqj SC ue.«nbsp;ftro conlïiio,at(^ oimqui haâenusinterfucrunt fauore, iam fuaReue^nbsp;rendidîma gratia,eo deduââ elle exhauftorum in hoccôfeflu laborumnbsp;rationë putat,ut nihil dubitari po{fîc,quinadrcftaurâda Religiôismcenbsp;nia,ad fyncerû Dei cultû crigëdû,3d effugâda obfcœna haerefum mô'nbsp;ftra,pQlcherrima,firma(^(undamentaiaaa fint» Qpxqdem multofcenbsp;licins ^xitne indida Synodo gfîcicntur, 8C ad emendationê T reucrennbsp;(îsDicecefisgducentur:qdficc,fiprofequif(Shuiu8fan3xSynodi de**nbsp;creta,SC Gæfarcx Maieftatis edida,opcrc8lt;uita przftiterit» Id cm Renbsp;Hcrendiffimus Treuerenfis dominus Archiepifeopus, hiC(||fanâusPanbsp;trumfenacus,cômuni auAoritate omnibus faciendum,iuxtaprxfcntiinbsp;Decreti uigorem,SC poenarum incdidoexpreiamp;rum ccnfuram,ftata-it.In nomine fanâz SC indiuiduz Trinitatis,Patcis,8( Filti,amp; Spirituf*nbsp;(ândi, Amen*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
Adum in publico Synodi Concilio Treueri» Annô Domini« M,D«XUV11I» MenfeSCdicut fupr»»
-ocr page 57-XXIX. Jp)ccreta flue Statuta Pronbsp;VINCIALIA CONCILII TREVE-*nbsp;renfisjThcodorico Archieptfeopo pra?fidente,cdcnbsp;brati Anno Domini M.CC.XXXVIII.
NNO DominiM.CC.XXXVIlT.Inftftofcca
I tiMatthæi Apoftolijin Ciuitzte Ttcutrtn.in Ec
! clcfia bcaiiPctrijCclcbratum eft Concilium,vtfi-idennbus Domino Thcodorico, Trcucrorum ; Archiepifcopo,amp;Rcucrcndisin ChriftoPatribus, loanne Meten. Kogero TuII«fi,amp; RodoPnbsp;Îpho Verdunen.Epifcopisamp; haeefunt ipfius Conbsp;cilii conftituta: Qaum crtfccntc peruetfonim
hominummaliti3,aJuerfusfpiritu3les ncquitias Sanäerü Patrum Canones, ad reprimendas quorundam infoKntias nonfuff!ciunt,noitis morbis nouamedicamina pratparamus.Ncceflfitatc iiacjj rcrum com-pulfi.pcxcipinius,religiororum locorum incendiarios, amp;corum recc-piatoresjfingulis diebusDominicis excomtnunicatos nunciari, per o-mnes Gonuentuaks.Sf parrochialcs EccIcfias^Sc Monafteria, tarn monbsp;nachorum qmoniaüum.Cum autem ipfi incendiarrj abfolui non pof-funtpoftpublicaiionemnifi à Papa,nos expenfis SC laboribus parce*nbsp;re uokntes,ftatuimus,ut ante denunciationem hoc ipfis intimetur,ui-dclicet, quod nifi fatisfccerint, ad Papam cos oporteat laborarc: ut ficnbsp;territijadfatisfaâioncmfacilius inducantur«
Idem dcuiolatoribus,fraéloribus Ecclefïarum uel Monaftcrioru ftatuimus, SC hr miter præcipimus,quatenus (î quis ad locum alique m,nbsp;prsdam locorû»Ecclehahicatû,ueiperfonarum e3rumduxcrit,pcr to^aliasnbsp;tam iilam Parochiam ceiTerur à Diuinistdum ibi eft prjda,utl ipfe prç- bcekfi/nbsp;do,8( pr^ds emptor. Si autemin ipfa Parochia Conuentusfuerit,ia* aßieo^nbsp;nuisclaufis,8C excIuhsiptiusParochixParrochianis,ibi Diuina conccnbsp;kbrcniur (ubmiiTa uoce, ita quod foris andiri non poiOntSi qs autemnbsp;H Parro
-ocr page 58-ACTA ET DECRETA SYNODI
Parrochianorum di'CclTeriiApeliatur inatriofine officio Miffar, 8^ dl fob tantum commendatione:exceptis ptzdone,emptore,recepcore,nbsp;Si^faâonbîJs corundcmîucl fi confumpta fucritibi pr«da,fentcnti«nbsp;prediâx feruentur,fi de prentiffts ccnfiiteFit,per eutdentiam faâi, ueinbsp;*f2cramentum fpoliati fi honefta fit perfona. bi quid autem ci» ca hjcnbsp;qaeftionis emerkrit.tjdicio noftro relmquatur. Sacerdoteï locorû, q-..M..
f ciant obfccuari.’Adqcimus, ut fi raptor return facrai U, uel perfona-rum Ectkfiaroin 3dmonitus,nonf3tisfeccrir, excômunicctur:i5lt; fi do tninutn habet fijpeiior£m,illemoneatur,uîraptoremadfaiisfaciend5nbsp;compellat ;infra inenfçm à tempore monittonis ftbi fadz, Qjjod fi fanbsp;cere negkxer t.txtûc terra ipfius eccicfiaftico fupponatur interdtâoinbsp;prius (amen inrerdiéla terra raptoris,fi quam habet. Q.uod dicimu»nbsp;devaptorc, extendiuo lu ni us ad eu qui procurât, ut fiat rapinatfi raptor excommunicacus fuerit,uel terra eiusinterdiâa, ab Ordinarionbsp;uniusDioectfisalisrumDiœcefium ordin3rt),qui fuper hzc requifuinbsp;fuerint.’Sk' in fuis Dicecefibus eundêraptoremexcommunicatum de-nuncifnt,8lt; uitari faciantjterram fi quam ibidem habet, nihilcminusnbsp;fupponenres EccUfiaftico intcrdiâo. ltem»dominus de captiuatoi i-
•fauto
ribus »idem
præd(âiscotiftit£rit,ftatimfentcniias praedidas obieruentjöC dumnbsp;»Aedinbsp;cun us
«alias enatn
»ilias
dcman# busS^ detentoribus Clericorum;Siiocusfuerkint£rd!âus..propttr tx-«hnaus ccipum domini eiufdcmloci,homines non admittantur ad D.u ns, in locis tam uicinistquod exinderumpi poffit neruus eccleuafttcz diicipUnbsp;nz:amp; fi tsksfcienter admiferit Conuentus,quoc dkbus in hc)C pecca-uerir,tot feptimanis cclebrent ianais claufis, fine pulfatione campana-runijuocefubmiffajSf 3ii)s cxclufis: grauiorianimaduerfionc pun^n-dusjfi amp; iftud negkxerit obferuare.Si ueroPaftor uel Vicarius,per-foaas lociinceiaiâifcienter admiferit, fufpendatur.Siniüi pana muolnbsp;ui uolumus excommunicatum qucmcuncg admittentcs,kicnic.s,acs Dinbsp;uina. it mffatuimu$,q7CaptiuatoresClericorum,3diutores,â( dcfennbsp;fo- es eorum.cxcommunicati in coniinentinuncientur.Siaufcm à dienbsp;denuncj3tionis,c3piiuum cum ktisfaâione infra tridaum nonreftitu-crint,terra ipforum fupponaturinterdiSo. Si uero a tenipovi'^nter-di®i,inffa menftmnon refipuerint, principales eorum domini ,quinbsp;poufiäum liâbent eos cocrcendi,moncantut ab Ordinarfis fuis, utnbsp;captiua-
-ocr page 59-PROVINCIALIS TREVERFN. XXX Ciptïuatorcs.S^ detentore.sad corumreftitUiioncn, ;n decant,amp; (Oin-pellant in contincnti, Alioquin ipfi doroirti txccmmunicet tuuamp;finbsp;cxcommunicatiöis fentenna non ptoftcic contra t-o:», tpioi ü ui ræ iU'nbsp;terdiâo fuppona n tur.
Si quis LaicusEcckßafticaeperfonae minas intulerit, de corpore proprio,SC adinonitus a iudicc Ordinario earn aifecurare noiuerir,nbsp;nee de ipfa recipere rationeni,per excommunicationis intcrdiâi fen-tencias,ad adfecurauonem eius,8( rationcm de ipfa rccipicndatn com^nbsp;pellacur«
Item ftatnimus, quod ß CFericus celebraueric in loco interdi-flo,uel ipfe interdiäus,uel excommunicatus Oiuina cclcbrare prac-fult;npreut,5Cadmonitusa Prdaiofuo nondfftiterit:per Epifcopum locicapiatur.ardle euftodiac SC pœnitentiae deputandus, idcmfiet denbsp;quafibetperfona rcligioia taliiercélébrante, 3C in fua percinacia pec*nbsp;fiftente.
Otnncm negotiationem Clericis inhibemusbeneficiatisjucl in fa-crisordinibus conftitutis.Sacerdotum ueftis fuprema,talaris fit 8C clau fa,Et quandoad Diuina accedunt,prius camifiainduantur.
Quando adinfirmos uaduntcum Eucharifti3,fimiliter camifi-amhabeant,ueiruperpeliicium,uelueüem choralemjUelcappam cho* raierai SC fi ncceflc f«erit,cooperiant fe cappa pluuiali, non mannicatanbsp;taracnilpfamtarnendcponant,cum ueniuntad domum infirmi. Ar-genteasfibulaSjSC deargcntatas corrigias facerdotibus inhibemusi nulnbsp;lara cordam,uei nodum in tunica uel fupertunicali habeanr,non fo*nbsp;Ium in lapa. Clerici tam honcfte fe gerant in tonfura 8C corona, nenbsp;propter hoc ipfosffueritate débita puniamus.Ei clericus qui non ob-ieruauerit ftatuta, circa tonfuram SC habitum, in caufis minime au**nbsp;diatur.
Tabernasomnino Clericis inhibemus.nifiin peregrinatione, uelnecelTitatis caufa id fiat.ln fimplicibus tunicis, uel fupertjnicalibusnbsp;facerdotes non compareantin EccIefiis,iud:crjs,8C plateis. Cam-panarq fine caraifia fuperioriinÊccIefia nonfcruiant.oelaliasin Di*nbsp;uinis.
H n Circa
-ocr page 60-ACTA SIVE DECRETA SYNODI
Circa Clericos,poftmodum habentes manifeftam cohabitationen» cutn muHeribus, ftatuimus,quod non admiitantur ad ordinationê £cnbsp;clefîxmec «ualet deâiode ipfis,uel ab ipfis celcbrata, QpicumcEi ClC'nbsp;*’J * ricusmanifefte cohabitans/uum executus fuerit ofFtciam, ad Curiamnbsp;uaUas iranfmittatur cum liceris ordinarii fui,reiferiemconunentibus.SaIua unbsp;men poteftate ordinarij fi quam habet in hoc cara.
Eccleßae Paftoralis Paftor uel Vicarius, habens redditus oâo mar carutn/cholarcmrecum habeatfibiferuientem inDiuinis.
Clerici iudos alearum,uel deteriorum,8( globorutn deuitent,5( ad hoe per fruftracionem beneheii compellancur. Sacerdoces cappas nonnbsp;habeanc manicatas.Nullus Presbyter finecaligisfme eftiualibus ccle-*fortenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;praefumatteum ftatutum fit, ut Clerici,»miniftri,baliui,aut iuftici,
adden 3rii laicoruni,auxilium ab Ecclefia,fi captifuerint,nonhabeant:adiici* dum,fa mus,quodfipoft admonitionem Canonicamnonceflaucrintjccclcfi-éti afticis beneficiisfpoliantuc.
Presbyter! fiue alis Ecclefiafticz perfonz,quæ mandatum aut*ex •excö# communicationem31icuiusfentcnti«àfuisrcccperintPrzlatis,ncgli-'nbsp;naunica genees inuend fuecint inqfdem exequendi8,illipro quo mandatü re-oonis ccpcrunr,tcneanturadinterefTefecundumboniuiri xftimationem, conbsp;ram fuo iudice facicndjm.Si ueropro obferuatione mandaiorum ipfo-ius fen, damnum pafliifuerint,nonrclaxeturfetitentia,anteq eide damnonbsp;tenna. dato fatisfiatÆtfipriujrelaxata fuerit, nihilominus ei fatisfiat deda-mno,Si Clericusfententiam obferuans,propter damnum fibipropternbsp;, , hoe inatumji’jftentationemnon’fhabcatjabordinarioci prouideatur:nbsp;nec relaxeturfententia,anteq expenfx refundantur, qux in prouifio-ne Clerici funt impenfae.
Sufpenfi uel excommunicati Clerici célébrantes,à domino Papa tantum abfoluantur: cum exeo quodtaliumhaâenusfacilisfuetit abfolutio,difciplina fit Ecckfiaftica uiiipcnfa»
Gum alias inftitutum fit,ut Vicanjs competens portio debeat aifi-* edici 8‘’3ri,»adiifimus, ut fi idë Vicari) minorem acceptauerint portioncm, „jyj nihi.'ominus aâionem habeaat ad pctendum competentemj cum hocnbsp;induâum fitnon in fauorcmperfonse,fedinfauorera totius ordinisnbsp;^kricalis,
Sifuc
-ocr page 61-PROVINGIALIS TREVEREN. XXXh
Sicutfrpc prf cepimusjfic SC iterum przciptentesinnoaamus, ut cor pus Domini,oleum fanâû,oleum infirmorum, Qc foas facri baptifmanbsp;tisfub ddigentifini: cuftodiaamp;claufura.Etcumfacra Enchariftianonnbsp;cant ad infirmum fine lumine 8lt; campan a.
Item przcipimus,ut corpus Dei infra quindenam nonferuetur/ed in fine quindensjfi cam din feruatumfuerii/umatur à facerdote innbsp;Mifia ante ablutionem«
Cumfecundum ApoftoIum,Qni non Iaborat,manducare no debear,Prarlatis ecclefiarum Conuencualium firmiter iniungimus,ut per fruftrationem beneficii compellant fubditos fuos ad frequeniationenbsp;Chori,Sc refidentiam ad quam tenentur.
In Parochialibus EcclefnSjpulfentur 5C cantentur horae Ganonicp, 8C de uillis circa iaccntibusjK GapelIisattinentibus,compeHantur honbsp;mines Dominicis diebus SC folemnibus, ad MiiTam uenire ad matricenbsp;EccIcfiam,He honor matricis Ecclefix depereat per capellast nifi fortenbsp;remota fit CapelIa,SC ei prouifumfit in bencficio,ut in co ualeat,8C fole-at,SC debeat minifirarefacerdos«
Vt hatreticx peftilentix, quae radices iam mittunt in Prouincia Treueren, foliicicudine débita occurramus,omnibus Archidiaconis,nbsp;Paftoribus,8C Vicariis.ncc non 8C alqs tarn Glcricis q Laicis noftrx lu-rifdiciioifubicdis,in uirtutefanâæ obcdiêtif prfcipimus.ui*ubilt;]^ in- *™icû#nbsp;ucniatur Doftores huiusfcelcris * illis auditor es,ipfos ad Epifcopi per- ‘I“'*.nbsp;ducanc audienti3m,ne oues diuinx pafcux fuis fupcrftitionibus infici-ant 8C corrumpant: 8C fingulis Dominicis diebus Sc feft: uis, excómuninbsp;cctur hxretici,3uditores,receptores,*f3ifiores,8C illi qeosnôaccvifant« »fautonbsp;Decimæ non in domibns,ficut hadenu8ficriconfucait,fedina- ï«,nbsp;gris,uineis,pratis,8c locisalqs^ex quibus proueniuntpcrfoluantur,nulnbsp;lis dedu^lis expenfis,circa rem huius deciman dam»
Confuetudinemillam/ecundum quam non dccima/edundecima uel dijodecima parsfoluitur pro decimainannona, uclrebus alqs de^nbsp;cimandiSjquanticumqjfit temporis,improbamiis. De caufis mairimonbsp;nialibus,nuIlusPaftor,Vicarius,uel Decanus cognofccre præiumat.
Vfurarrj manifefti uel conuiâi.poft huius ftatuti publicationcm, penis cû£rceaniur,quæ a iure infliguntur eifdenuut uidclicct non admit-H iij tan-
-ocr page 62-ACTA ET DECRETA SYNOD!
»alias perce,nbsp;pta
»pera* gantes
nntthr àd cômunionê altaris,8i ad Chriftianä fepultutä^ncc eorS oWa-tiSesrccipianfidü fucrint in hocpâô,Vlurarios aut cenftmus fnb pi-gnoregt;nutuätcs,5( ultra fortêgt;pccptâ in forte minime computantes« CÛ adulter amp; 3di31tcrae,8lt; aha enormia cómitnntes..poenapecuniagt;nbsp;ria pfoluta,minus timeâtrectdiuarc.ftatuimus,ut deestero côuiâi uelnbsp;côte «Tl pubbeâ agât poenitentiâ.Mulicrcs infra Partochiâ portâtes cynbsp;phû in fcapula,amp; bacuiû in manu,in habitu amp; cibo per oia taies, qualcsnbsp;elfe côfucuerunt^peragere carénas. Viriaût infra Parochiâ, uet extra,nbsp;pœnitentiâ per a gant modo prffcripto.Et haec fieri ƒ curent Epifeopi,nbsp;uel eorü Ofiicia!es,fi ea Arcbidiaconus.uel cor um fubditi neglexerincnbsp;proctrarc.
Cumexcômunicationisfentcntiâpluresuilipendât ftatuimus, 4^^ fi excômunicatusinfua pcrtinaciafcx hebdomadispetfiftat,ft3tim rece-pto mSdato, excômunicantis ordinarii gliteras ipfius,quasad pvoba-cionê faciendâfuft'icere uolumus in hoc cafu,excômunicatus g fuperio-*nbsp;rcfuû,adunitaté Ecclefiar cdpeilatur redire. Alioquin idëfuperior poftnbsp;adtnonitionëjcxconimunicationis fententia percdlatur.
•coniu; Cum * côminationes quæ fiunt per infpeâionem unguis, aut gla-rauôes dn,ucl alio quouis modo,pcnitusfint reprobat«,ftatuimus,ut fi Clcri-eus in talibus deliquifle inucni3tur,fufpendatur} manens in ea fufpenfi« onc,ufqî adfatisfaàionê côdignâ.fi ueroLaicus fuerit excômunicetur.nbsp;» quidâ Cum nouoauariciæ genereinnoftrislt;quondam Dioectfibus Iabolt;*nbsp;rantes.indebitasfabricari faciât monetas,presbyteris eorundë locotûnbsp;uniuerfis præcipimus,quat€nus g citoperceperintjibi ftatim cefientânbsp;diuinis,ncc ipfa aliquatenus refumantur,anteèi de tali iniuria ad mandanbsp;tum Ecckfiae fuerit fatisfaâum.
Item prfcipimus fingulis dominicis diebus 8C feftiuis,denunciari ex communicator,faeienies fa!fammoncram,uel m3ndantcs,utlprocu-»aliis tantes otfiatJtem«utcntcsfcientcrindebita uelfalfa moneta. Annumnbsp;utentiû gratia?,propter multas eius abufiones reuocamus. Volumus tarnen,ut bonje confuctudines ante ipfum, in prfbendis Cle--t ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cicoramdccedentium,tnfuo^uigoreuaieant
Statata
-ocr page 63-XXXIb
Statuta Prouinciaha Con
'CILII TREVERENSIS, BALDVINO AR-chiepifcopo przfidente, celebrati Anno Domini M.CCC.X.
1N DEI nomine Amen. Iftafuntftatuta fafubrîji Prouincialis Goncilq Treuercfi,ed)ta foltmnitcr,nbsp;per Rcuerendum inChrifto patrem amp; domino.nbsp;Dominum Balduinum,Dei gratia fanâf Treue-^.refi.Eccköar Archiepifcopum.Sacri Romani Im-I pcrij per Galliam 8C rcgnum Anlaicn- Archicannbsp;I cclIarium,Slt; pubücata in Ecdefia fandi Petri Trenbsp;' uerefi, Anno Domini, Millcfimo tricentefimo denbsp;cimo,xxvin. Die mcnfis Aprilis, ratificata 8lt; approbata, concorditctnbsp;per ipfum Prouinciale Concrtiumxintcr quse gplures inftrudiones C»nbsp;nonicafjad iaudtm lJei,8lt; neceffariam ac utilemeruditiohem perfona-rum Ecclefiaftfcarom Stfecularium Treueren, GiuitatiSjDioecefis amp;nbsp;Prouinci« contineoiur.
De luftitiaferuanda, Caput I.
Nam quidem effcomnium perfediffimam ufrturem ar bitrandum cflhominibu3,iuftiti3mfcilicer,quæfuû honbsp;minibus diftribuit,conatusillicitos deprimcns.Sf errata condemnans.quæalqsaugeturuirtutibuSjSf pcrficitnbsp;uirtuofos:eo q? iuftitiamcokrc fummum nofciture(Tenbsp;bonum.CLuod SC licet uniuerfis incumbat/pecialiusnbsp;tarnen in Pontifical! culmine conftitutis.qui iuris executorcs exiftu nt,nbsp;8C ad exercitium tenentur iufiitiae ,co quodreintegranda funt omnianbsp;ordinatione Pontificum,qujcumqj fecundum uarieiatcm temporum,nbsp;per quorumcunqjuiolentias.opprefTïones 5 fraudes ab ecchfos fubtranbsp;hantur^EccIefiafticifiÿ perfowàab-atalunLAdhoc'cnim Deus præocnbsp;H iii) dîna
-ocr page 64-ACTA ET DECRETA SYNODI
diRsuit Epifcopos, ut iniuftttias remcufsnt prarfumptionrs abfcin-dât,amp; Domino in fuis feruitniibus opem fcrant. Q.ood maxime fieri conuenft,cum illi grauitei'opprimuntur,dc quibusdiâutniftrNolitenbsp;tangere Chriftos meos.per quos prcsbyteri t) quifunt in foi tem donbsp;mini affumptbnonabfqjmyflcrio nuncupantur. Porto quantis cp-preffionibusjuiokntns, iniariis,blafphcmqs, amp; iafluris,his dicbus pernbsp;exquifitas hofiis antiqui uetfutias affici3ntur,crucientur,Izdaniur Scopnbsp;primantur contra iuftitiam,in noftra Prouincia Treuerefi.petfon^ Ecnbsp;clefiafticz 8i prcsbyteri, illi potiffime,qui feruenticresin ieruitio laPnbsp;uatotis exiftunt, nullus eft qui hxfitetrob quant rent,lket coshumili-ari oporteatfubpotentimanu Dei,utintribulationist(mporelibcrtnnbsp;tur^ex iniunâo tarnen nobis Pafiorali officio huiufmodi infolcntfisnbsp;tenemur obfi ftcrc,ac pro defenfionc iuftitiæ, cos muro inexpvgnabilinbsp;conftuutionum utilium circumcingere, ut refiftiualcat afcendentibusnbsp;(xaduerfo* Cumitalt;:^confideratalocort'm,hominumamp; tempotumnbsp;conditione,introducantur caufae/crîpturarumqj remédia, iura amp; r atio-neSjÇp in Apocaly pii competenter drfcribitnr, dum lohannes feptemnbsp;fcripfit EcckfiiSjin unaquac^ earum fpecislia uitia deprsbcndês. Qjuinnbsp;ctiamfccundvni Apoftolum euidentius declaratur,dum per fingutasnbsp;(ingulariter Ecciefias,diuerfis remedijs meefetur ilbtis uulneribus,nenbsp;per exhibitionc unius folius collitii,ad infiar imperitt medici, per cumnbsp;omnium ocuit curarentur*
De incendiarqs Eccleiîarum« Caput IL
RO commun!igttne omnium fubditorum noftrorum utî-pr^cipimusjR'
IL c^ndiarios Eccle(iarum,8( locorcm RcIigioforum,3CeorS iFrcceptatores fcienter,fingulis dicbus Dcminicis exeem*nbsp;municatos dcnunciari,per omnes Conuentuales amp; Parrocbiales Ecclenbsp;fias,ac per omnia Monafteria,tam monalt;horum,q monialium Ciuiranbsp;tis,Uioecefis,Sf Prouineix T rcucrefi.decernétcs ipfos extune ab omi~nbsp;buseuitandos.Cumautcmipfî incendiarii poft publicationem excô'nbsp;municationis huiufmodi abfolui non pofTintjnifi à fummo Pontifier,nbsp;Nos,ut idem incendiarq Sf reccptacores conim,fuper hoc aliquâ ignogt;nbsp;cantiam
-ocr page 65-PRO VINCïALIS TREVEREN, XXXIII. rantiam non prétendant, ftatm’mus,ut hoe ipfis pet Farrochiales fa*nbsp;cerdotes intimetur ante de nunciationem prxdiâam«nbsp;ptor,cefletur uidelicet ineiufdemloci ParrochialiEcdcfia penitus à dinbsp;uinis, per earundem Ecekfiarum Parrochialiu preibytcros Parrocht-aks,cuiufcumqj fuperioris iudicis EcclefiafticiTreuercn, Prouinciæ,nbsp;mâdato minimecxpcdatoüta tarnen q? ndem Parochiaks presbyter»nbsp;caufam cefiationis huiufinodi,contra quem iC pro quo fit eadem ceffanbsp;tio facienda,fuis Epifeopis feu OfFicialibus £orum,qprimum commode poterunt.non différant intimare.Si autem in ipfa Ecclefia Patrcchtnbsp;ali Gonuêtusfeu Collegium fHehr,ianuis daufisjciufdé Parrochiæ Picnbsp;rochianis exclufîs,uoccrubniiira,it3q)forisnon ualcant audio, Diuiiunbsp;celebrentur ibidem.
DeuioIatoribusEccIeßarum« Caput lib
Temde uioiatoribus EccltfiarumSiMonaftcriorum,feu quorumeunq} reIigioforum,Se facrorum locotum frafloti-bus,ftatuimus,quatenus in loco ad quem prædani earn Ecnbsp;cl£fiarum,8C locorum facrorum,fen perfonarum Ecekfiaftinbsp;car urn duxerint,gdiuibieft8^ erit,præd3 uelipfeprfdo,uel prfdetm-
Defcpultura interdik9orum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput Ulb
Iquis autem Parrochianorum praedidorum deceflerît, fine officio MilTx, cum foliscommendationibusfcpelia-tur inatrio.Exceptisprædone,pr3edf,emptorc,fautori-btisfeu receptatoribus eorundem.Præmifïà ueroferuen-turqcitodeprxmiiïis conftiterit.pcrfadi feu fpplii euidentiam,uelnbsp;perSacramentumfpoliati.fihoncfta fit perfona.Si quid autem circa p-miffa.SC ccfiationeshuiufmodi dubitationis feu qujftionis tmerferitjiunbsp;dicio Epifcoporum,aut eorum generalium officialium, quorum idemnbsp;cft auditorium,relinquaturtper quos reftituta præda.refumptifqj organbsp;nisiidemuiolatorcs,fradorcs,praedones,fautores,Si recepiores, eorûnbsp;difpédium, amp; damna fpoliatis Parrochialibus Ecclefiis 8{ presbyteris,nbsp;percenfuram £cc!efiaÀicamreftituerecompeIlantur,qu3eratione hu'nbsp;iufmodicefiatiôisfpoliatus/fdemEcckfixdfpresbyteri incurrerinttnbsp;1 fupet
-ocr page 66-ACTA ET DECRETA SYNODI ftjpcr qu'bus damniîcrcdatur iuramencofpoIiatsSC prcsbyccronmi,nbsp;fi honeftc fint peifonsjcxconiinunicaticg denuncicntur, uflt;^ ad fatiCnbsp;faâioneni condignam prfmifTonini.
De reftitutionibasfpolq. Capat V»
Isautcm adncientcsdccrcuîmus.utfiraptorcs/euprfdo-ncSjquarBtncunqj rcrumfacrorumlocorû,uci pt .fona-runt Êcckfiafticarum, mframenfem.àquo lUpracdicitHr ceffari contigcritcontracos, praedam non cefticuerint,nbsp;necfatiïïfcccrintdc pr»niilTis,abfqgt; afio mandatOjaadlo-
ritatepabiiei ftatuti,per Parrochiaks presbyreros excotnniunicctur, 8C excojnmanicati ipfo fado fint,6c publice nuncienturunterdiéta ternbsp;ra,eofundmiraptoruin,uiol3torum,feaprædona'n, fi quatn haben:.nbsp;Etfidoniiniiinfiiperiorem habent temporalem, moncatur dominasnbsp;per cofdem Parrochiaks presbyreros,ut cos ad condignanifatistadi-onem compellat,infra mêkm alium ammonicitionii tempore fibi Fa*nbsp;0«. Qaodfi facerc ncgkxcrit,extuoc terra ciufdcm domini temponbsp;rails Ecckfiaftico fit Fuppofita interdir^lo. Qjod autemdicimus de ra*nbsp;ptore,extcndi uolumtis ad eum, qui ut rapina fieret, procurauic.
Dc^apciuatoribas Cfericorum» Caput VL
TacuimuSjUt captiuatores Glen’corum, abfcy aufioritagt; inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fuperioris Ecdefiafiici iadicis, qui hoc facerc pofiiie SC
debeat tde qua quidam auâoritaïc conftet.adiutores 8C defenfores corum, q primum de huiufmodicaptiua*nbsp;tionc conftiterjt,pcr cuidentiam faeîi, uel alias kgtime
per Parrochiaks presbyreros excommunicati denuncientur. amp; auiê à die denunciationis Ckricum captiuatum,infra triduum nonreftituc-rint,terra ipforum,fi quam habcant,Êcckfiaftico fit fuppofita interdi-âo,Si uero à têporc interdict haiufmodi,infra mêfem nô refipuerint,,nbsp;torum domini têporaks,a locorum ordinarqsmoncâtur,ut captiiiatO'nbsp;res,amp;: dctentatorcs dericoru,ad eorû reftitutionê côpellant. Alioquinnbsp;ipfi dfii têporaks p Ordinarios excômuniccnfjSc cxcomanicati denû-ciari manden? .Quod fi excómunicationis fentetia nô ^ficit Cotra eos,.nbsp;ÿforû terrfjfi qs habet,extûcedû ficdefiafiicofintfuppofitx infdiâo.
De
-ocr page 67-PROVINCI ALIS TREVEREN. XXXUK. Dcdcnunciatione raptorum. Caput VILnbsp;in'r^ii ti 9ö'3f«P« conftjtutfon5,amp;fentcntiaruincxccutjoibuinbsp;eft iuris fubfidium,âlt; ordinatiorûiudtcum auxiliumim-plor’odü/tatuimusj^^firaptorcsuïl cpuuscoresprp»nbsp;pPnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diâi excôtnunïcatifuerint nunciati,ael terrz corû^fi qu?s
habuerinrinterdiâofuppofîtx.âiudiceordinariouniusCiuitstisDp Gecefis,uel prouincip Treuereft. aliorft Diccerfum ciufdem prouincip ornbsp;dinarq,qai fuper hoc rx parte fpoliatorûfeu captiuatorum rcquifitifanbsp;erint/nfuû cîuitatibus 8C diacef. eundem raptorêjcu captiuatorë cx-comunicatutn denuncientjpfumc^ faciant ab omnibus cuitaruterras finbsp;quas habëc fub fuis gt;arifdiâiâibus,Ecclefi3ftico interdiâo fupponctes«
De pirtioaciiercelcbrantibuf, Caput VIH.
Tcm ftatuimusjfi presbyter uel Clericus in facro ordine conflit» ias,inlocoint«rdiâo feienter cciebrauerit,ueiipfe presbyter uelnbsp;clericus interdiâus/ufpenfus ucl excomtnunicarus,maxime àianbsp;dicfjdiuina ut prius edebrare pertinsciter prafvmpfe vit, 8( a loci
ordinariomonttus non deftiterit,ac infra competentem dilationrtn fecum fuper hoc difpenfari canonice nô obrinucrit, per fuum Epifeo*nbsp;pum,dlt; mandatum ipSus,utftc cæteris in exemplum,corporaliter ca-piatur, utcircurnftantijs prouida deliberatione penfatis, in perpetu«nbsp;urti.oeîad terapus,proutEpifcopusexpedite aiderit,carccri raancipcnbsp;eut,ad panitentiam peragendam«
De executionibus teftamentorum. Capuî IX.
Tcm,quia exec«toresteftamentorum,fcu ultimarum uolann-tum decedeniium, p!frumlt;]^innoftraCiuitatc,Dioccfi,amp; Pro-uincia Treueren, exccutionem teftanuntoriun huiufmodietiam fuper his, quæ a icftatoribusad pias caufas kgata 8C difpofita
font, ntdum infra annum,fed picrumque biennium,Slt; mulro am-plius adiniplcre negfigunt t Qjsinimo pkrique txecutores bona dccedtntium haiufmcdi fibi ufurpantes, Ù diuidcni''S inter Te, prx-fatu ultimas uoluntstcs St difpoûiiones, dolofe,exequi omninonbsp;1 n prstcK
-ocr page 68-ACTA ET DECRETA SYNODI
prftermittunt/quam g fccundum Ciuiles etiam fanâiones, extrema uo luntas teftaioris cuiuflibet,infra annum debeat executiont mandarhaiinbsp;aseft defunâorum pib uoluntatibus per locorum Epifcopos proui'nbsp;dendum, innouando ftatuimus, quatenua qdem executores, per loco-rum ordinarios moneantur,ut fado primum^SC gcito fieri poterii abnbsp;cis inuentario/uper bonis receptis,infra annum à tempore ubitus tefianbsp;toriSjhuifmodi executionis recept£ultimas difpolitiones prædidas, SCnbsp;prxcipue ad pias caufas,fidcliter exequantur: fuper quo locorum Epi'nbsp;fcopisjfeueorumuicesgerentibusfidemfaciant. Alioquin executoresnbsp;praefatijbona executionis fibi cominiffe, Epifcopis defcrât,3nnol?pfonbsp;per manus Epifcoporum,fecundum difpenfationem defunâi,diu!dennbsp;daSC ordinanda.Quod fi ipfi executores facere contempferintjpfo fa-âofententiam excommunicationis incurrant:quam excommunicationbsp;nisfentcnnam/iperalium menfem,3nimoinduratofuftinucrinr,cx!Ücnbsp;ceflctur in Parrochqs eorum,uflt;lJ adfatisfaâionem côdignam, fi Epifcopis expedirc uidebitur,penitas à Diuinis,
DerugatisSCfcacatisueftibus.. Caput X.
Tcm,cum prima facie quilibet talis prælumatur, qualis is c{fe,cuiusfcrthabitum comprobatur,innoftra Ciuitsfe,nbsp;D;œcefi,Slt;Prouinc(a Treueren, qua plures presbyteri.nbsp;Canonici; SC Clerici,rugatas Scfcacatasueftcs geftantes,nbsp;— nec non niitrasfut uulgariter dicamus)feu cutufas,ccramnbsp;Epifcopis 8C Ordinarns,ac etiam in Ecclefiis,in quibusipfi beneficia obnbsp;tinent deferences,uenerabile Cléricale fignum,per quodipfi infortemnbsp;Domini funt aifumpti,deferre per præfumptuol'amfuperbiam uilipen-duntjuc fie alterati in milites armatf miiitiae uideantuc.qui fanâæ coe-leftis militif milites elfe debcnt,8C quibus non fub ter reftri, fed cœlefiinbsp;militia defiipendijs prouidetur«
DecxigentibusmuneraproSacramcntis. Caput XI.
Tcm cum fecûdum Ganonicasfanfliones, nihil fir pro Sa ® cramentis Ecclefiafticis cxigcndum,fed fint gratis, ac finenbsp;\ dilarionequahbetexhibenda.quamg pie confuett'dinegt; iunbsp;perhiSjCrgafandam Eccl-fiampiadeuotione à fidelibusnbsp;intro-
-ocr page 69-PROVINGIALIS TREVEREN» XXXV. inrroduftfjdebcantobfcruan'jquäplurcs tarnen Parrochialcs presby-tcn,noftrae Treueren Pfouinciae,prout didicimus, ubi confueiudo nonbsp;eft/uper certo eis dando,confuetudinem prætendentes, pro fepulcura,nbsp;crifmatis olei receptions,amp; adminiftratioc, immoderatas pecunia-rumfummas.SC alias res extorquent 8C exigunc ab inuitisiEftrenatamnbsp;itaq; cupiditatem eorum refrenare cupientes,ftatuimus,neprætextunbsp;confuetudinis,quæ fuper certoeisfoluendonotorianonfueric ab an«nbsp;tiquo,diâi presbytcri pro fcpulturisSf cxequnsmortuorum,u!traxij.nbsp;folidosparuorumturonen. recipere feuexigere non prxfumantt fednbsp;etiam minori fumma concenti fincjfecundum morientium facultatcs,nbsp;fuper quibus eorum confcicntias oneramus, Inlocisuero SfParro'nbsp;chiis,in quibus fuper rcccptione certi 8C determinati, maioris uel minonbsp;ris prccqeisfoluendi,fupcrquoetiamcontentifint,feu reicuiuHibet alnbsp;teriusconfuetudo dubianonexiftir,fià Parrochianis^SC alqs, quorumnbsp;intereft rccognofciturita efte,nihil per hocpraefens ftatutum uolunusnbsp;immut3rc,quin huiufmodi pia 8C notoria confuetudo fimpliciter ob-feruetur,
DeincorporationibusEcclefiarum. Caput XH.
Tern cum conceffiones feu colhtiones Ecclefiarû, quas incorporationesuocät, in quantum Ecckfiisamp; Monanbsp;fterqs-.non perfonis conferuntur,ad perpétuas alicna-tiones pertineant, fuper eifdeniqj Ecciefiis incorporannbsp;dis,in noftra Giuitatc,Dioccefi,nbsp;nbsp;nbsp;Prouincia Treueren,
per importunitatem petentium,ab ecckfiarum Pi æîa^
tis,8C Capituîis faciendis.tantae SC totiens gratis faôtæfucrint,SC fieri fperentur in pofterum,qj Parochialcs qplures presbytcri, uix iam ha-bent 8C habere poffe uidentur,unde fecundum eorum ftatum cemmonbsp;defuften{cnfur,fed perincorporationem huiufmodi,per quas reddi-tus,Slt; decimi à Parrochia'ibus Ecciefiis fubtrahantur, licet de ecmuninbsp;iure pertineant ad eafdem,pluribuseifdemParrochialibus presbyurisnbsp;pro hofpitaiitatetenenda,Si Epifcopalibus iuribus exoluendis, nonnbsp;fuppetuntfacilitates,ficqj gpluribuspresbyteris Si kiStoribus in ecde-fiis deferuic£ibus,8c fpiritualiafeminantibuSjipficarnalia non metuhc,nbsp;uinca plantant Si colun:,8lt; de eiusfruiSu non edun ticxtraneia in mrf-
acta et DECRETA SYNODI
fcm foratn falccm mittentibus contra Apoftolutn,fcrunduni quem faborantcni agriculam,priu3opor(ctfufcipcre de fruâibusfui?xnaxpnbsp;me cam ferukntem aitan,uiaerc deceat de aitsri. Nos itacg ut miSirsn»nbsp;Oftipcndta minime fubcrabantur,ft;.tuiniug,quod ddnccps in noftranbsp;Ciiiicace,Diœcefi A prouincia T reucrcn, huiufmodi conceiTioncs feunbsp;incorporatiooi’S Ëcckfiaruin,nonftaniEcckfiis 8c inonaftctris,n)finbsp;CabGt caufa légitima amp; notoria,de qua conftei,amp; niß uocatis amp; prxfcnnbsp;«bus omnibus qui fuerini euocandi/oUcmnitates adh bcan .ur, qur,nbsp;conGderatis circumfirantns uniuerßs/upcr alienaticnibus rcrunt Ecdcnbsp;fiaâicarum adhiberidebétjecundum Canonical fanâionestitaquodnbsp;încorporationes huiufmodiipfofaâononualean^nifi comniunitra*nbsp;âaïuprrhabitOjinter epifcopos,amp; EccSefiatum cathcdcalium capita*nbsp;b,cat^a rationabi{is,uel urge ns neccßitas, feu carundetn Ecckfiaruianbsp;euidens utilitai ,eofdê EpilcoposSC Capitula, côtnuniter ad prsdiâasnbsp;ihcorporationcs de extero faciendas induest.Si qui uero aliquid cô *nbsp;era fecerint,feu fieri jxurauerint.illud decernitnus irritü amp; inane, Pccnbsp;hoc tarnen prxfensftatutum innullo derogamus incorporaticnibusnbsp;Ecckfiarutn haâenus rite faâis.
DenegotiantibusinEcckfia, Caput XllI,
Tlt;m cü presbyteri,amp; perfonæ Ecckfiafticj, in facris ordk nibascôÂicut£,in caufis diuink,fub£cckf]afticia fiipendiisnbsp;miiitare nofcâtur,ut£cclcfiafticûordinê3gnofcc(es,!n ali*nbsp;ud uitx genuskculat iSjEcckftaftifx difciplinæ fpreta reue*nbsp;rëtia,n5 tranfcendant/caïuimustquinimo fancica a fanâis Patribus in*nbsp;nouamus.ne presbyte« feu der ici in facris ordinibus côftiîiitiSC maxime monachi feculares negociatiôes excrceât aliqualiier,amp; prfcipuenbsp;tabernaa nôteneâr,lucristurpibus no infifiâr,muner3i(uufia nôaeciptnbsp;anuuftitiâ nô uendât,pro feculari quxfiu. aliqué precio no conducâr,nbsp;Bec in placitisfecularibus,orphanorü Slt; uiduarü,^ pfenarum mifera*nbsp;bilium defcnfionecôcepta.difputarc contendant, conduâoi es 8c f canbsp;racoresgt;in cafibus nô pmiÀis.retû feeulariû nô exiftant, Akas non fe*nbsp;quanfjprdacula felt;ulariafugiant,ornamêca ftaïui amp; cenditioni fusnbsp;ûicôaenicQtiaineq) d(fidcr(nt,ncqß geftêtn'n dditqs fupetfiuisnon ni*nbsp;«anÇ}
Z
-ocr page 71-PROVINCIALIS TREVÈREN. XXXVI.
Oint,gulifugi.intgt;Slt; fobrietstëfeéteniur; pondera iniu(l3,fcu menfu» tas nó habeät,cfrca octofanbsp;nbsp;fupB ja no in:endant.Si qs aut presby te-
rorUjdericorü/S^ mon3chorü,cótra hocfâlaiarc ftatutü aufa tcrocrario al(qmdattenîarcpræfumpferit,competcnriraonitione præmsffs à fuonbsp;Epifeopo, ^ufqj refipuen'tSt côdignefatisfecerit de c5miffo,cxcô»nuninbsp;cecur,S£a ceniere arientacis per cenfurani Ecclefiaihcä conipefcatur.nbsp;De miniftn's aharis, 8C quod quihbet redor Ecckfix,debetnbsp;habere perfonainlitcratam. Caput XlllU
Tem ^utiSdudüafandisPaïribusin generali Concilio ftaruiû eftj^cipicndo firmiier innouainus,^d qlibet presbyter,paftor,feu uicariuSjin quaeuq; Parrochiali Ecclefîanbsp;célébras,nifi jjptcrpaupertatê nimiâSC notoriü exeufe'nbsp;tur,C!cricû,ueI gfonam literatam fecum habcar, g fibi CÔ-
petenterlegendo 3C eâtando rrfpôdeat in diuinh, quaeûq; côîraria c5-fuetudinc no obftjtc,g quâ in plaribus locis agricolf,Slt; alii puri laici,!!-teras penitusignorâKS,q fec»ÿaitare,dum Diuinamyfteria eekbran-tarjftareucl feder« non dsbent, poiiusimpediriplerû(ÿ confne-ucrac aliarismintfteriû, quâ ipfï decëter in codé inyherio deferuirent» Seriprû namq; eft,quod Ozias percuiTusa domino lepra,eo quod ufurnbsp;pare uoluit facerdotum officia,nbsp;DenoncsequentibusmanJatafupcnorum. Caput XV.
ITé,quia g malitiâ,dcfid(â8c fubterfugia gfonarû Ecclefiafticarwi» 8(. prcsbyteroru,q’Jf adfugiorü fuoru mandata excquêda tenennbsp;tar,p!erûqj effedus iuffici^ multiplicitcr impcdj£,ft3tult;musucnbsp;presbyterijSCpdiâf gfon» Ècclefiafticf.gbusalicuiusmâdati exc-cutioafuo fupcriorc comirtff,ft fug cxecutióchaiufmodi quidq maii-ciofe egerintjfcu fucrint negligétes,illi feu illis, ^pqbusmandatü dire*nbsp;du fucr3t,3d intercffc teneanf SC dân3,qu3e ob iUud iacurrerent,coramnbsp;iudice,31 mandatu emanauerat dedarandiî,Si ucro ndé presbyteri, 8Cnbsp;qaieSq;. execatores alq p execuiione feuobferuationc mandatorumnbsp;haiufmodi danx paflîfaerint.nô relaxcf ientéri3,quâtumcîîqj principanbsp;lis pars snhoccófentiat,n:fi prioseifdë presbytcris SC fxccutoribusdcnbsp;dänis haiufmodi,g cûg dana intu!ft,ad arbitriuiudicisfucritfatisfaâû.
De inferentibus minas CIcricis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C?P‘Jt XV i.
1 üi} htnt
-ocr page 72-ACTA ET DECRETA SYNODI
T em,fi quæcuinq^ pcrfona £cclefiaftica,uel fecufari!, g-(oaç Ecckßafticz minas corporates intulerit,d( moni-taàfuo (upetiore easccrtasfaccrenolucrit.ad fidekm aiTecurationem prsftandâj fine moraad id per excomnbsp;inunkationis fententiam contpellatur«
Dcportioncperpetuorumuicariorum« Gaput XVII« Té cum is qui altari fcruit,uiucre debeat de altari, prout alias innbsp;Prouinciati Concilia Trcuerefi.fuerat inftitutû, innouâdo pcipi-muSjUî g locorü ordinarioSjdefcruientibus in Parrochialibus ecnbsp;clefiis,5c præcipuc gpetuis üicar iis,côpercns porcio affignef : qdnbsp;fi ijdem deferuientegjfeu Vicarq,qoouismodo minorem aut minus fuf
ficientem acceptauerint porcionem^nihilominus aâioncm habeant c5 tra carundem ecdefiarum redores, aut abos fruduum eorü pcrceptO'nbsp;res,ad augmentum portionis eiufdem. Quod enim militantes Deonbsp;presbyteri,mendicarenon debeanc, nonfpectaliterinfauorcm perfo-*nbsp;nç indudum eft/ed toiius ordinis clericalis. Et fi deferuientes prædi-difeu Vicartijadaffignationem przdidf dcbitf portionis agerc nonnbsp;audeant,feu quialites abhorrcnt,nolunt fupec hoc adionem inftitue-re, locorum ordinariiJuper huiufmodi portionc débitaaffignanda,nbsp;fuum officiumde piano,Sf abfc^ß iudicialiftrepituinterponant,quâpri»nbsp;m um id deuenerit ad notiiiam corum.
De Canonicis horis dicendis. Gaput XVill.
Tem in Parrochialibus Eccicfiis cantentur feu leganf, confidera ta qualitate tcporis,horse Canonicç,impedimento ceifante. Adnbsp;ParrochialefqjEccUfias matrices,Parrochiani de uillis circüadiaccnbsp;tibus,SCcapelIis feuoraioriis attinêtibus,faltêqujbuflibet diebus
Dominicis, 8c in folemnibusfeftiuitatibus,fub poena excommunicatio nisteneantur accederetS^ ibidem Müfarumfolemniaaudiant,prout innbsp;generaliConcilio eftàfandisPatribusinfiitutumrpr^cipue ne honornbsp;mairicis Ecclefiae pereac percapeilasmififortecapella adeofitremo'nbsp;ta,uel aquarum inundatio,feu aliud impedimentum fubfifiat, per ^d funbsp;per hoc rationabiliter ualeant excufaritln eademtp capcila de reddiii'
-ocr page 73-PROVINGIALIS TREVEREN« nbsp;nbsp;XXXVII.
bug adeo fit proairutn,qaod de auâoritate Epifcopi loci, pofiGc 8C debeat in diebni talibus ibidem cclebrare facerdos.
Dedecimisprxdialibt». Caput XIX«
Ecitnac prsdiales,nôindomibus,ficathaâcnus in plerifiÿ locis fieri confaeuie,fed in agris, uineis,prau'8,SC al^slocisjnbsp;ex quibus proucniunt,fub poena excommunicationis in»nbsp;tegraliter perfolaantur,nullisdeduâiscxplt;nfi5,qu«fa-âæf uerint circa rem huinlmodi decimamdam.
Coram quibus cauff matrimoniales debenttraâari. Caput XX«
Tem cum cauTae niatrimoniaies traâari debeantperdi' fcretos iudicesjpoteftatemhabentes iudicandi,dC ftatutanbsp;Canonum non ignorantcstfitmitec inhibemus,ne Oecanbsp;ni Rurales feu Forenfes, Archipresby teri, Ecclefiarû Pa»nbsp;flores,feu uicarq,dc caufis matrimonialibus cognofcerenbsp;tcrminumcompctcntem,eundem excommunicatum redire adfanflpnbsp;matris Ecclefiz unitatem compcllat« Alioquin ipfe dominus temporalis cxcommuniccturtquamcxcommunicationem,fi per menfemfu»nbsp;ftinuerit, ex tue terra eius,fiquam habet, ptoutcidem iudici uidebitut)nbsp;fupponacur Eccicfiaftico interdido«
uel indicate prxfumanttfi contra fadum fu(rit,irritum nunciantes«
De uilipendentibusfententias excommunicationis« Cap« XXI« Vm excommunicationis fententia, quzeft Ecclefiz macro, uilipendatur à pluribus,Statuimus,fi cxcommunica»nbsp;rus ab ordinario indice,per annum in fua pertinatia SC ex'nbsp;communicationepcrfiftat,eiufdem cxcommunicati mo-neatur dominus temporali8,ab ordinario indice, ut infra
Oealienationibns bonorum Eccicfiafticorum. Caput XXII« I Tem,quia plures PrclaciEccIefiarum,8£potifrime Abbates, 8Cnbsp;AbbatiiTf,Priores,Przpofiti.Sc alq perfonz Ecclefiaftic^,noftrpnbsp;CiuitatisTreuerefi.Dioecef.8c Prouinciz,bona Ecclefiarü,Mo-nafteriorura 8CPrioratHum,adeoprodigalitcr diiTipando pro-K fundunr,
-ocr page 74-PROVINCIALIS TREVEREN.
funduntjuenduntjdiftrahunc, obligent, SC adeo cxquifitis conuectio^ nibusiliicin3,ctûniip(îskgutn condicoribus incognitis,alienant,ha'nbsp;óenufqj dilacerando,3C dilapidando bona eadem cunfumpfetunt, qdnbsp;en'am m pluribus Ecckfii8,mon3ft«r!is Si prioratibus, in qbiis per Ur-giiiones linpcraiorum,vcgHm 8C principum.SC crogationcs fiddiunsnbsp;tuperabundarcconfueucrant poftefHones 8C rcdditus, peccatis fxigcti-buSjpcvfonae dericiuel roon2chiamp; conuerfi,locorumcorundcminnbsp;cifdern Iocis,5C extr a,cuitu diuinOjCui affcriptifuevant dereiiftojn ujH,nbsp;ac (ndecën' habitu,uf^nbsp;nbsp;nbsp;cxinaniiicncin extrem^ uirtutis deduâi,me
dicare cogantur.lncu locishuiuGnodiclauftriSjfcudormitoriiSjfoknni bus ab antiquo,amp; quæ antiquis temporibus,propter corum fublimitanbsp;cent opens rumptuoO,aducnisamp; incolis miriûca uidebantur,uixetfdcnbsp;perfoniSjClcriaSjtnonachis, 8C conucrfis,patet diuerforwm,utabim-bribus8Cgrandibusprotcgantur«Propterquodccdemp£rfonacdcri-fîonilaicorum cedunt amp;fcandal0;in totiusclericalis ccecus opprobriunbsp;amp; contemptum.Prædiélis itaqj difpcndsisdnquantum nobis,auâorenbsp;Deo.permifium eft,obuiarcwolcteSi,maxinu cum ficut anima fine corpore corporaliter non uiuit,ita fine tcmporalibus fpiritualia nequeuntnbsp;diuefl’e,Præfenticonftitutionefub interminatione diuiai iudicn,pra-diâis PraelatiSjAbbatibus, Abbatifiis,Prioribus,Pr3fpofiti?,8£ afijs g-fonis Ecckfiafticis,firmiter inhibcmus,neinpofterum bona EcckGa-rum,8i locorum facrorum immobilia.aliquatcnusobliganr, diftrahat,nbsp;feu et jam aliènent,per fe ueJ per 2lîum,nifi traiHatu prat habico fug hoc,nbsp;cumomnibuspcrfoiiis Ecchfiafiicis eorundem locorum: Kequifitoc^nbsp;Be habito confenfufingulorumeiufdcmloci.euidensutilitasfeu necefTi.nbsp;tas fieri id cxpofcat.Et quia prædiâis fuis pr jlatis,fubditi,fuper huiuf-niodialienationibusquandoqtprccum induiSionibus,alias uero op-preflionumformidolofis terroribus conf€ntire,contraproprias con-fcientia5,ut plurimum nonuercntur,præfenti confiitutioniadtjeimus,nbsp;iprxa ut deincepshuiufmodi bonorum immobilium obligatio feu alienationbsp;mifiis faäa in cafibus nö»gmifris,ipfo faâo nó uaieat,nifi una cü côfenfu pfonbsp;narû pdiâarû, audoricas DiœcefaniEpifeopi interuenerit; oësenimnbsp;bafilicf fui territorfiin cius poteftate côfiftunt, Qjiâ qdem aufloritatênbsp;oSnificôfiderata utilitatc loci^^ufolerti caufae cognitioneidë Epifeo-
........... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;............. E«s^
-ocr page 75-PRÖVINCÏALIS treveren; xxxviil pus Dicectf,iinpcdat,Sigs aüt cotra hocfalutavc ftatuîû quicl^ attenta ^pQg'efjnbsp;re præfumpfcrit.tâalienans*depofitiôcs,quâ recipiensreftitutaSjtei eunbsp;fruâibus poEnasfuftincant,nec fcium,necbon3huiufmodimalc reci-piensjab Ecdefia recipiat,fedad Ecclefias,Mon3ftcria,8C loca ^rö eadcnbsp;bonai^untjlibere reuertantur«
Dereligiofis extra clauftrauagantibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XX1ÎL
Tcni fub peena excomunicatiöis difti iös inhibcmus,oemo* nachiextraclauftraper duit3tcs,c?ftra,fcuuitk8iiKedcrc,feunbsp;difcurrerc pfumant^nifi ratioe amminiäratidis/t quä habeät,nbsp;hoc cis iuxta reguläres obferuättasfit gmiffum,ucl nifi Abba-gîmus,ut in omnibus Iocis,Si Parrochijs fuis, in quibus huiufmodi faknbsp;fam 3i adulterinä monctam, g quofcuncÿ cudi,fcufabricari cognouc-rin t,in continenti cdTent^cuiufcumqßfupecioris fuimandato minimenbsp;expefiâto,peniïusà diuinistcaufamcg cclfaiiois huiufinodi.Sirei ferixnbsp;Dioecefano EpifcoponS différât q primü potetint fignificare,q Epi*nbsp;fcopus estunc ad exterminations falforom monctariorum,huiulmodinbsp;fpiritualiterSi temporalitcr totis uiribus, totaqj iutentionc procedat,nbsp;danaqj ob pipdiäam ceffationera Ecckfus,uel presbyteris obuenien*nbsp;tia,rcftitui integralster fadens.
tisfeuPrioris clauftralisfug hoc licêiia interccriattquâ idem Abbas fi-ue Prior fub perns excomunicaiionis eis n5 impeiidar, nifi hoc exege rit mon^fterq caidensutilitas/jcl patens neceifitas eorundê,Super quonbsp;ipforutn Abbatis SC Prioris conkientias oneramus.
DefalfamonetaSic* Caput XXlllL
Tem,quia nonulli motadäaabtli,ac nephädo fcelere,,put intel Iexiinus,mon£tä adulterinä Si falfatn, in fuis pdqs Bi daufurisnbsp;exercer« pfamöt,cuiufinodsfacinusipfi etiä gctiles multiplenbsp;citer dänaueruntjfirmitcr oîbus prcsbyterispcipimus amp; iniu-
Deannogratix« Caput XXV*
Tem cum in Prouinciali Treuerenfi Conolio,prxß-dentibus in codem recordationc felid , Theodorico Treueren» Archiepifcopo,lohanne Metcnfi, Rugeronbsp;Tullenfi, 8i Rodolpho Vuircunen, Epifcopis, pro 'nbsp;pter multas abußones, annus gratis fuetit reuocaius»nbsp;K. q Noscon
-ocr page 76-ACTA ET DECRETA SYNODI
Hos Confidcrantes,quodhuiufmodi rcuocatio/n quandam confiiez tudinem eft dcdufla: ficc^ cathrcdalinm atq^ collegiatarum Ecckfiarûnbsp;gplurium Canonici,proprijs commodis inhiantc8,in graue prxiudi-ciumfucceiTorum Ecdefiarura damnum,amp; plerumq^inelufioné pro«nbsp;uifionumàfedeApoftob'ca/uper obtinendis canonicatibus Sf pr^bê^nbsp;dis in eifdcm Eccleßi8,ä perfonis idoneis obtentanun/ruâus praebennbsp;darum fuarum perunum annum,etiam poft eorum obitus fibi rétine^nbsp;re,ururpare,contendunt,Annum calem,quiiuxta hoepeo fuccefTori'nbsp;bus 8C cxtetis,bi(extilisdici potius dcbetiannum gratis nuneupantestnbsp;per cuius retentionem ijdem Canonici qdiuuiuunt/uper deducendisnbsp;lafciutis 8C prodigalitatibùsjpem aflumuntjPrsrcnti conftitutionefaanbsp;cimuSjUt quacumq; confuetudine,imo potius corruptela contraria, nonbsp;obftante,nulli Canonico talem annum,tabïq^ anni redditus liceat reti'nbsp;nere,quin fihaâeous retinuerint,uel cum deinceps rctinere coniin-gat,talisretcntîoqualifcumqjfiat,feafaâafucrit, nuilius ßt momenii,nbsp;î^ontcneanturctiam Ecclefiarum Capitula executoribus feu crediio-ribus Canonicorum annum huiufmodi rctinentiumj feualtjseorumnbsp;nomine,de prxdiâi anni frudibus 8c redditibus refpondere, fed adnbsp;infticuendosfucceffores Canonicos tranfeant pleno iure^Si quid in Co-trariuma3umfuerit,irrîtumnunciâres. Et hcc Prouinciale ftatutumnbsp;Epifeopi DioecefaniTreuereß.prouincix,in fuisGiuitatibus Sc Dioc-ceßbus,per cenfuram Ecckßafticam inuiolabüiter, afuis fubditis obfexnbsp;luari procurent.
De manifeftis ufurarijs, Caput XXVL Rfdpimus diftriâe, ut omnes ufurari) reftituant quicqdnbsp;ultra fortem pcrcepcrunt,fub poena excommunicatfonis,nbsp;contra eos in Latcrafi.Concilio édita, qui talis cfttStatuinbsp;mus,utufurariimanifefti,nec ad communionem admiicânbsp;turaitaris,necCh(!iftianam,6 in hocpeccatodeccirerinr,
acdpiant fepulturam, necoblationeseorum quifquam accipiar.Qui autëacccpcrit,3UtChrifiianp tradiderit fcpuJturp,quod acceperinc rednbsp;dere compellantur,amp; donee ad arbitrium fuiEpifeopi fatisfecerint,abnbsp;«ofticii fuiœaneant executiöefufpenß, Item pr£cipimu8,ut fortededu'nbsp;gt;âa red
-ocr page 77-PROVINCIALIS T RE VEREN» XXXIX» fla reddant pignora 8C remittant. Icein,diftriâe prædpimus, ut no*nbsp;minetutel; 8^procarationis,uel timoré dominifui,aliquinonrecipPnbsp;ant ufuras,quia ficut non fuo nomine, ita nee alieno poteft quis foenusnbsp;exercere» Item prfcipimua, ne ea intenttone mutuent pecuniam fu«nbsp;am ante mefTem, uel uindemia8,recepturi in mefle, uei utndemqs bla**nbsp;dum, uel uinum,pro multo minori precio,| tune uerifimile potuit ua*nbsp;lere/iib poenis antediâis*
Decelebrationefeftorum» Caput XXVII* Tem ftatuimusfubdiuinz ultionis pcena,amp; przeipimus, ut nonbsp;biles Sedomini terrae, permittant homines fuos dies feftiuosobnbsp;feruare, amp; non compcllant cos exaâioncs publieas, feu alias an-garias preftare»
De cauvucrcinis 8C ufurarqs. Caput XXVllL 'Tern prxdpimus diftriâe, ut fe contra cauvuercinos ita habeant,nbsp;ßeut in generali Concilto eft ftatutum»
Deliiigantibuscdramfecularibusiudicibus, Caput XXIX.
Tern eû de confuciudine approbata,SC iä diu obferuaquot; ta, quod memoria non cxiftit,tam religicfl q clericsnbsp;iniuriatores SC moleftacores fuos corä fuis indictbus,uinbsp;dclicetEcclefiafticis,in caufam trahât: amp; nónulli baro-ne5,nobiIes,ballini,ppofiti,8C uiIlici,SC altj laici poteftaténbsp;fecularê habentes Ciuitatis, DiffCef. 8C prouineix Trenbsp;uercfi.tam rejigiofos q clericos,coramfe licigare compellant.nec pati*nbsp;uniur eos iusfaum profequi coram Eccleßaäicis iudicibns,Prpcipimusnbsp;uobis.SC uniuerfîs presbyteris, quatenus in Ecclefiis ueftris, prxdiâasnbsp;perfonasmoneatis,utabhuiufmodi,tarn religioforum q clericorumnbsp;moIeftationedeßftanc.NosomnesperfonasiUaSjqux poftdiâam monbsp;nitionem ,RcIigiofos SC Clericos com pulerin t coram fe litigare,cxconinbsp;municationis uinculo innodamus,« prxeipimus eos fingulis diebusnbsp;lt;dominicis8C feftiuis,€xcommunkatos denunciari.
De Monacliis SC Monialibus» Caput XXX. K iii Item
-ocr page 78-ACTA ET DECRETA SYNODI
Tetn nalli monacho ucl gt;noniali,duo officia in eodcm monaften'ofub poei» excomunicationisaffigncESin^nbsp;gula nâq; officia funt pfonis fingulis affignanda.Itemnbsp;pcf'pitnuSyUt oês nouicn,poft annos difcretionis SC pco^nbsp;bationisjftatitn facial ptrofeffionem cxprxfiamjn manu Abbatis/jelaJicn'us/ecundum confuetudinesloc(p
rutn rationabiles 8C prxfcnptas«
If cm de proprictatibes rçJîgiofonim* Caput XXXI«
Tem prædpimus dîftridc,utmonachi 8C moniales, omî-bus propriecatibus quas hadenushabuerüt,ßnc difficulta te renunciêc,S^ omia in cômunes ufus monafteri) redigâf :nbsp;quiuero rcnunciarercnnuerint,cxc5municcntur. Qiiodnbsp;fi necficrefipuerînt,pcr Abbatem uel AbbatifTamjaut ptc
£pifcopos,amp; eoruRi Officiales,ad id cópeUantur«Item diftride inhibe mus,ne monachi deharios,quos in oblacionibus MiiTarum recipiunt,fi-bi refcruare præfumant,fed Abbati,uel cui ipfc prrccpcrit refigncnt/nnbsp;communes ufus fratrum cxpendendi. De denarqs anniuerfariorum,nbsp;Sc omnia que ad manos eorum deuoluuntur,nemo fibi quicq ufurpaienbsp;praefumatîneeper monachos,uel moniales,de cxtcro diuidantur, ficutnbsp;haderiuspet abulîonem fieri ab aliquibusconfueuic/ed in communesnbsp;ufus omnium redigatur«
De adminifiracione fuperiorum,inter fuosmonachos, Caput xxxn.
Terapræcipimus AbbatibusSlt; Abbatiffis,utfuÎ8 fubditis,tam in uidu q in ucftitu,fecundum fui monafterij poflibilitatcm,ne-ceifaria adminiftrent«Panis ueroamp;uinum,8f alia necefiaria,den*'nbsp;tur fratribus in cômuni,adfufficicntcm neceffitatemeorumî necnbsp;alicui aliquid ad uitam, uel certism tempus affigneturfpedalireCjSCnbsp;quod uni,uel in comuni fuperfuerit,itcrum pro communicate referuenbsp;iur,uel pauperibus diftribu3iur:8lt; hofpitaîia pauperum in omibus monbsp;naftertis reftaurcntur,SC eius confueti redditus affignentor«nbsp;Dediuerfisadreligiofosfpcââtibus« Caput XXXIIL
Item
-ocr page 79-'PRO VINCI A LIS TREVEREN. XL.
Tem inhibcmus diftn'de, ne tnonachi ucl moniales ha beantfamulosfaos.utl feruiences utciufq; Texas Tpecia*nbsp;{es,nifi forte in caîibus fint conftitud offkns, quod ipfisnbsp;coinmode carerc non poifint J tuncdelicentia Frælanbsp;toruin Tuorum aifutnant cofdem. Siquis ainem aliasnbsp;tales perTonas retinere prsTumpTerit , cxpelli cos denbsp;monaftcriojfub poenaexcomtnunicationispraecipimus per Prsiatos.
Deludomoaachoruttiinclaufttis. Capat XXXIIII.
Tcmludos chorearumjfc3corum,annulorü,8f globo-rum, monachis interdicimusomninot Sf ne intra Tepta iTuicl3uftri,uelipTum clauftrum tabernas habere, nectn-j fra ipfas ibi,uel alibi federe, uel ludere, uel bibere, aliquisnbsp;‘^^eorum audeatjfub poena excommunicationis firmiternbsp;prout régula prafCipittcucuHasautcm habeant cum amplis capuctis,ÔCnbsp;latis:quando equitanc,cappisutantur nigris.St: claufis. Item utdLnbsp;âutn eft,pallia puniceo uel purpureo colore tinda, aut pellibus, alioqjnbsp;preciofioripanno Tubduâa,diftri£le religiofis omnibus inhibemuSj,nbsp;lub poena excommunicadonis»
inhibcmus«
DcucftibusmonachorumSi monialis. Caput XXXV.
Tcm præcipimus diftriâe.ne Abbatc8,ucImonachi,Abb3(ifrf, uel monialeSjTub poena excomtnunicationis^mantella feu Torco-*nbsp;tia aperta portent dé caetero, ncc habeant pannos de nigra brune ta, nee de moreta,fcd quanto haberipotefthumilioris præci),.
Decuftodiaclauftrorum, Caput XXXVL Teinclaues clauftrifint Temper apud Prior?, prio-rifi3m,uel magifträt nec fine licentia aliquis mo*nbsp;nachus, feu monialis,maximc de node,Tub poenanbsp;cxcommunic3tionis,exire audeatjUtl aliquam mu*nbsp;lierem , cuiuTcumque fit conditionis monaehus,innbsp;ambitum Monafteri] introducere prxfuniat gt; finenbsp;K iiq Abbatis.
-ocr page 80-ACTA ET DECRETA SYNODI
Abbatii ncl Prions pcrmiffu fpeciali. Introdaâa nmen cnn licentî^ non intus commedat^uel dormiat uUo modo«
De ultima uoluntate. nbsp;nbsp;Caput XXXVII»
i] Tem,cum nihil magis hominibus dcbeatur^q utßipre^ mf uoluncatis liber nt ftilusA liberum quod iterum nonbsp;i| redit arbiirinm. Sub interminationc diuini iudicij prpnbsp;i cipimus,quod nullus executor cxtremp uolûtatis, prp«nbsp;' ~ fcrtim ad pias caufas ccnftitutus, à creditoribus uei legsnbsp;tarifs teftatods audeat recipere uel exigere pecuniam^ pro debito fuo,nbsp;feu pro legato eins foluêdo /co pro cxecutionc faciendat^d fi fecerit^ipfonbsp;faâo fententiam cxcommunicationis incutrant«
Defalfis Apoftolis« Caput XXXVlIb
Tern inhibemus fub pana cxconimunicatiois,ne aKqais in noquot; ftra Ciuitate,Diaccfifl£ Prouincia Trencrefi «aliquem, uel ali-quosde illis rufticis,quifcapoftolos appelbnt,in domum fu-amrecipiat,autcis elcemofynas erogen cum proutin antiquisnbsp;Synodalibus ftatutis continetur/cdcs Apoftolica taIc8reprobaucrit,8C
ineorum rcceptatorcs SCfautorcs cxcommnnicationisfcntcntiâ pro-tulitipfofaâo*
DeBeghardis« Caput XXXIX«
Tem,cum quidam fint Laid in Ciuitate Trcuercfi.Di-acefi,amp; Prouincia,qui fub prxtextu cuiufdamfan-âae rcligionis,Beghardos fe appellant, cum ucftibus calaribus,df tunicis longis,9C capucnslargis,otio intennbsp;dentes,ac labores deteftantcs,conucnticola inter fe ali-quibus temporibusfaciuntamp;conferuantjfeqt fingunc
coram perfoms fimpiicibus expofitoresfacrarum (cripturarum, Nos uitâeorum,qui extra rcligionemapprobatam,ualidi mendicStes dif-currttnt,nieriio reprobantes, Monemus omnesSt finguloshuiufmodinbsp;Bcghardos,quosetiam à quolibet Parrochialipresbytero, in fua Par-rochia moneriuolumns diligenter,ut intraquindcnam à prxmifiisnbsp;defiftant,5c de labocibusfuis uiuant,€italaborefqi) ficutcxteri homi-neife
PROVINCIALIS TREVEREN. XLT. nesfeexponanttalioquinipfos 8C qnemlibeteorunigt;qao8 cxcominu'*nbsp;nicamus in his fcriptisjdenanciari in Parrochialibus Ecciciïis excómu'nbsp;nicatospr^cipimus S( mandamus,Gngulis diebus dominicis amp; feftiuis»
De impedientibus nuncios iqdicum Ecdefiafticorum, Cap.XL« Tem ftatuimus, quod fi quis cuiufcumcy dignitatisfeu conditiOquot;nbsp;nis exiftat, nuncios aut executores Ecclefiafticorum iudicum, uctnbsp;alias literas eorundem, aâac^ iudidalia deferentes,hac occafioncnbsp;uerberare,capere,uel detinere,uel occulte carceri manciparc,auc
quod grauiuseft incerficere,literas,uei ada prædiâaperfonismemora' tis auferrejeu ea rumpere canceltare, aut alias defirucre, quocumq)nbsp;modo,uelablata celare prxfumpferit,autifta fieri procurauerit,uei facinbsp;entibus confilium, uel opcm düxerit adhibendam,excommunicationnbsp;nis rententiz,quam ex tune,ut ex nanc,in ipfum ferimus, fubiaceat ipfonbsp;faâo.A qu3,nifi prias, tamiudici, cuius auâoritatem contempferat, qnbsp;palTo cui iniuriamfeccrat,accaetcris quorum in tereft, prout excelTusnbsp;poftulaucr it,fatisfaciat competenter,nullatenus abfoluatur«
Depetentibuscumcalicibus* Caput XLII.
Tem prohibemus fub poena excommunicationis, ne quis cuiuf-* cumq; conditionis exiftat,uadat per terram cum calicibus,abrlt;ÿnbsp;literis Epifcopiloci ad petendam pecuniam, quiamultpcxhocnbsp;fraudes ac deceptiones commiituntur*
Deexequijsmorientium« Caput XLIIL
ITem cum in exequijs mortuorum lugendum potius fit § conutquot; uandum,inhibemu8 fubpoena excommunicationis, ne conutuianbsp;6C commefiationes teneantur de cætero,quf per hzredes feu fuc-ceftores defunâifieri confueueruntin eifdem exequqs: fed fumquot;nbsp;ptus hniufmodi in ufus pauperum, amp; in pias eleemofynas,inrcmediumnbsp;animz defunâi potius conuertantur.
De clericis 8C monachis noâeambulantibus* Caput XLlllL
L Iteni
ACTA ET DECRETA SYNODI
Temin locisjn quibuspoftfonitumcampsnjucl buccin^ de node laici fine lumineirc prohibcnïur, clevicos amp; ir.ona-îhoshuiufmodi conftitutionisaadontatc,eandcm prohi-j’tionc uolutnus obferuave.Aboquin pcenf pccuniarjf,pro-pler hocl3icis(mpofilt;3e,eosdeccrni!T}usfubi3Cereî quatn per Archie-pifcopos,presbyteros, uel per capellanosjocorumipforum, nominenbsp;ipforum abipfjsckricisexigiôd Iciiari uo;mnus,Si mandamus: quâ ûnbsp;forte legitime requifitifoluerc noluerint,candem panam dupheatamnbsp;per eos foluere,per cenfuram Ecdefiafticam cópcUantBi't ut per hoc lainbsp;corum uiteturfcandalum^Sd clerici ab illicitis arctantur.
Ne in annîuerfarijs commeifationcs fiant. Caput XLllII, ïftriótiasqacqjinhibemus,ne clerici feu facerdotes adnbsp;, anniuetfaria conuenientes, in fabbatocarnes cómederenbsp;praefumantjuinum quoqj temperet,8d fe uino eriain honbsp;nefte habeant, 8d mature ac p3Cifice,ac fine murmure,etnbsp;cum gratiarumaóhóe accipiant 8d comedant, quod eisnbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fueritappofnûinecfibipararifaciâtctbaria de!icata,fed
‘olum procorporisr£feóiioneneccffari3,ne logt temporis uiÖum bre uishoraconfumatjSdne quae fija,flt;d quae Ghrifti funt qufrere uidesn-tor:à crapula 8C ebrietatc.a pIauübus,rifibus,C3chinnis infolitis, ac ina-nibas uerbis,otiofis atqj fuperflui5,Sd à rixts amp; cententionibus omninonbsp;fe abftincant,
Deimpedicnribusanniucrfaria. Caput XLV. Oftremo in uirtutc fanâæ obedientiæ præcipimus , nenbsp;quisucrbOjUcl fadoäliquos inducereuel retrahere præfu-mat,ne anniuerfaria fieri folita fiant in EccItfiiSjin quaruinnbsp;cimiterqs corpora defunâorum,pro quibus fiunt.fepul-talunu
t^eludotaxillorum clericisprohibito. Caput XLVIE Lericus aliquis cum taxillis publice uel occulte ludere nonnbsp;præfumat.CIericiucroin facrisordinibus côftituti uelben«nbsp;nciü Eccleiîafticü h3bcces,qui in platea, uel loco publico, punbsp;blicecuin taxillis ludere praefumpferint,ipfo fai^oabexe-
-ocr page 83-'PR o VINCI ALIS TREVEREN» XLIL Cutione fuiordimsfint fufpenfi. Ludercinpramiflïs cafibus inteliigi-tnu» ad pun(3a,ut ficdicamus,ponendo qui tranfuerfatjuel quiludtcftnbsp;parncep5,ucl qui iuerum inde confcqiiiïur,ud damnum,PrxmiiTam fanbsp;men poetiam extendi nolumus,ad luden ces rccrcationis 8C folacij cau-fa,8c in domibus haneftiSjS^ cum perfonü honeftis, non amb«ióis,«€lnbsp;auaritis caufa.
OefîdeiuiTioneder'Coram. Gspin XLVîlL Vllus clericus fccantatemaliqasm^uel fidciuifionem prae-ftet,feu faciac coram quacuin^g perfona, uel curia fecularl,nbsp;de ftandouclparendoiuri coram ea,nifi forte ratione feunbsp;dorutn uelpoiTc(rionum,quae uel quas ab ca tenet»nbsp;7^^ tAne*HooorKJs Papa quartus,excommanicatiöisfcn£ê' »fortenbsp;ä [ tiam prorultt,contra ftaiutores amp; fcriptores ftatutorum, magt;nbsp;a I, contra Ecdcfiae libcrtatfm,nccnon amp; contra poteftatcs, gnus 'nbsp;^confule8,r«florcs,amp; con61«arïoslocorum, ubihuiufmcdi Hono^nbsp;ftatutafuerintobferuacajSfinfuper contraiilos,quifecundum capjae-fumpfcrii3tiudiC3re,ueIin publicatn formant redigerc aufi fuerant iudicata. Hancautcm excommunicarionis fencentiam, ilïos incurrercnbsp;decernintus.qui contra priuikg-a óC libcrtates ckricorum S(. Ecclefi-arum,ft3tuere,ordinäre, præc(pere,aut interdiccrc cxprcffcuel indt-reâe pet fcjUcl per alios prxfumunt ueJ rec!piunt,ne quis ia Ecckfta-rüjUelckricorSfornace pancmtoquat,ucl in molis corum molar, nenbsp;quiscis ignem det,uelaquamfer3t,ne quis poiTclTióes corum cobt aucnbsp;defendatjfed impunedeftrun.aut ne quis aliquod commercium cumnbsp;cis habeat.uel ^modolibet participer, aut loquaf aut eis de decimis,pri-mitiis,obl3tionibus, aUalqs iuribus fpiritual bus non refpondeat.aucnbsp;hi-» fimiiia agunttSC qui ta lia faâa per ali )s,in quos dominium habent,nbsp;feu Officiales fuos requifittn an reuocant cum »fftdu. A quacxcom-municstioiîis ftnîentia,,iu’Hfcnu'!abfoIuhijr,dontc de dgt;mnisSi in-iurqs,propter hoc pcrfonis EcclefijftiCis,Si Lcckûis .Ilatis/atiofccetintnbsp;competenter»
Dcfcribcnibjsftatutaconrr^Ecckfîælibertatc. Cap. XLIX»
Ne quis oratoria faciat. nbsp;nbsp;Capur L»
L q Pfo-
-ocr page 84-ACTA ET DECRETA SYNODl
Rohibemusfub panacxcommunic3tionis,ne deinceps gf-qu3m Ecck(îaS)CapiiuIas,Oratoria, hofpitalia,uelali3 pia gt;oca,Slt; reiigiofa,in Prouincia Treuereß. zdificet, uel altarcnbsp;iiquot in diâaProuincia erigat,(tne noftra uel Epifcopi lo
CiiiCtuiialpeciali»
De Altari portatili. Caput LT.
SEd SC Altaria porottlia, ita lata Si. Tpaciofa fiant, qd calix amp; hoftia poiTnt tutf fuper ilia conuenienti diftantia coliocari.
Necaufacfetuîaresincimittrtistraâcntur. Caput LIT. E domini uel iudices feculares,aut balJinijaut offidati,nbsp;leu nuncq cürifffcularis,in Ecdefiis.ucldmjteriis,uel innbsp;Ecclefiarum a(i'n«,caufa*^,tites,contentiones,feu pladtanbsp;audiant,peni[U8 inhibemus: fed necfententias profc'nbsp;rant.nec prscepta,bâna,ediâa,arrtftat)ones uelexecu»nbsp;(tones f.iciant.nec liquos ad qcunqj panam corpora'
lern condemnatospcrl ’Ca ipfa deducâtttalesenim ftnuntiacSCpro-Ctiius reprobaniur àiure.Sednec alquf congregationes,condlia,perl’«nenta,uel choreas f3cerc,uclcantillt; nas dicere,uel mercata tencrc, uti merces ucdere,ucl aliqjâ ludibria SC inhoncfta agcre, ibidc pfumât.
Dv hofpkalitatcClericorum. Caput LUI.
jn voniiiin qdcquîd habenc Clerid,pauperum effc debet, jîftriâc praecipiinusoinnibus presbytcns, Redoribuî,nbsp;!lt; curatiSjUt in fuis Ecdefiis hofp.talitatcm teneant con-/ruenrcm.Praemiffo tarnen quod Ecdefiasipfas in prannbsp;dtjg, canis, uel popini$,amp; limiiibus,amp;quibuflibet alqsnbsp;grauiminibas,laids qutbufcumc^ nonfubmi(iant,3ut de nouo illas eiinbsp;quocumqß modo tdbutanas feucenfuales faciant,!] condignamefFugenbsp;re uoluf rint ultionem.Sed de Ecclcfiis,3ut rebus, uel negocris Ecclefi-allicis,laicoruni iudido, autuoluntatenequ3q difponant. Laid autemnbsp;reaalnquiiibet,qtiiin prxmiiris,3ut intalibuscaulîs indebitis feruitiis,nbsp;uel (imilibus Eccleßas feu Eccleliaftica bona,qur)modolibergr3uare,nbsp;autEccklîàfticasperfoaasad hocquomodocumq; compellerc præ-fum-
-ocr page 85-PROVINGIALIS TREVEREN» XLlIl. fumpferintjnifi legitime, ab ordinäres monin,à taiibus deftiterint, au(nbsp;iam cotnmifla emendare diftulcrint,cxcoinniutucatgt;onis fenientix exnbsp;tune uolumus fubiaccre*
De pecuniaEcelefisdifponcnda. nbsp;nbsp;nbsp;Caput Lllll.
Ncerd!cimus,nc reéioi cs Beneficiati, de pecunia ratione Ec ckfiarum fuarum 3Cquißta,eniant poffeffioneSjfeu redditosnbsp;perpttuos noinine hxredum ruarum,uel etiam alieno, fednbsp;lt;dopusfuumdumtaxat,8f Ecclenaruinfuarum confici fa'
eJant i. pet fis iuftrumenta
De retinentibus bona prxdeceirorum. Caput LV«
Vliuslaicorum fub poena excommunicacionis latf fenten ti^, bona dreedentium Clericorum prztextu Ecclefix ac*nbsp;quiîîrlt;-gt;^ccup3re,ueldetinereprxfumabScdad uciliutemnbsp;ipfius Eccicfix conferuentur«
De obferuantia return Ecclefîx« Caput LVI.
? hociubcoius.ut RedoresSf Bencficiati,in xdifictjsfiC eparationibus Ecclegarum 8(. domorum, in libris quoiÿnbsp;«Siornameniisjamp;aliis addiuinum cultum neceflariis,iu*nbsp;xta facultaies ipfarum Ecclefiarum ftudeant, eum opus fanbsp;critjtalitcrfe habere, quodeoruincxcmplo Parrochiani,
alq ad hoc merito imitentur, præcipuc cum ipfi de iure ad talia pof-fintcogh
De Materia calicis aharis. Caput LVU*
Mnibus facerdotibus noftrx Treucrefi,Prouincij inter* dicimus, ne quisqeorû cü calice ligneo,uel uitreo,uel ftâ*nbsp;neo, uel plûbeo,uel de auricalco,uel eleâro, infra noftrinbsp;Prouindamulterius celebrareprxfuroat. Habeat igitUKnbsp;unaquxq; Ecckiîa calice faite argenteû cû patena*
De imaginibus in Ecclefia habendis« Caput LVm«
L ii) Pcx
ACTA ET DECRETA SYNOD!
Rxcipimu^wt in unaquat^ Ecckfia.ante nelped, nelGi« pra quodlibet akare fit imago, uel fculptura, uei piâura,nbsp;uelfc«ptaracxpre£fedcfignans,0ttu!i(bctiniufnnma-nifeftans,in cuiusfanâimeritumÔC honorem ûtjpiui»nbsp;a! tare conftitutum,
Dercfidenriaperfonali, Caput LiX. Tatuimus,nion(mus,atq; praecipimusjomnibus Reflonbsp;ribus amp;capfIisnis,cur3iibEcckfiarum,noftræCiuita-t‘®'^‘“t‘^‘^^'^o“*‘’C’æ l *'f‘’cren.utin fuû Ecekfiis,nbsp;roenfem à die recitationis præknris conkitutiöisnbsp;compiîtandüjicfidcniiam faciatnpronakm.hofpiialitanbsp;tem îeneaut,pfout faculcatesfusrum Ëcckbarum commode poterütnbsp;fuppoïtare.Alioquin præfcntis conftitBtionts anâeritatc ab ipfisbe-neücqs nouerintfefufpenfost nifi cum eis Canonice fucrit fuper hocnbsp;difpcnfatum.
Ne Ecckgæ dentur adcenfum ucl ad fîrraam» Caput LX« Vpienies hofpitalitatem in Ecckfia obferuari,intcrdicî-mus,UC nulius Ëccifiîas ad cenfum ueladhrma detSlt;cÔ^nbsp;cédât nifi fiuâuseisobiigstjabfqj noftra Si EpTcoporumnbsp;loci licentiafpeciali.SedSf fiquisaliqua ranonabiii caufanbsp;ad cenfum,feu ad firmam dandi licencia a nobisXeo Epifeonbsp;po Iociobtinuent,nontnalicuifeculari perfanæ officiÛ3l!quod,in qiia-cumcgfeculariregiminc gercntiaccenfai'e,oblig3rf,feu ad fiiniâ darenbsp;prffumat. Alioquin contraâum ipfum nulbs ui; e^ habere dcccrnimus,nbsp;amp;ipfumad firmum danrem SCobligantcm àbeneâciolufpendimn«*nbsp;Coniraâus ucro ad hrmam dationis,contra bociam innos kucekbranbsp;cos reuoca i cmninouiribüs uacuamus.
DcSacwmcntisdandis, Caput LXL
Iftridc pcip’tnusoibus archiprei-byterif,amp;’ ppetuisuica-ns,3cetiâcura(!8,nc ^pterdebitû ppnï!ni,ut l Ecckfiae Gia’,pp iaauâoritaiedenfgarcpfumani gbufcunqj gfonbsp;fiisingnfîum EccK fisf,a«t differre Etckfiaihca facuménbsp;ta^quæeisfunt abfq; dilatione qualibei concedenda.
De
PROVINCIALIS TREVEREN« XLIIH, De ccflamentis exhibendia« Caput LXlh
TcmftaiaimuSjUt quicuntg aliqucm inaJtqua Parrochia cuiuf* quùtnprcsbycennoftræCiuitaiis, Diœcef, amp; Prouincix Tve-uer(n.[eR3mentum,ue} quaniSibei ultiniatn uoluntatetn ordiiU'nbsp;re ud difponcrc conrigerii, poft mortem teftatoris.piv ciufdem
Parrochiae Capdianum moneantav hæredcs,uel hæres ipfms uliiraae uolutatis executor, uel executcres,«?! lUe feu ilii,penes qucm, uel quosnbsp;fcriptum uliimaeuoluntatis fuenc,quod ipfaminfra quadraginta dies,nbsp;à tempore obitus tcftatoris computandos,nobis, uel Officiali noftro,nbsp;in noftra ciuitate, Si dioeceCEpifcopis ucro locorum, ud eoruin OfFi-cialibusjn noftra Prouincia,npertam, udaperiendam exhibeantrnenbsp;deemofy nx/eu kgata ad pias caufas remancant infoluta. Si ut pia ui*nbsp;tima tcftatoris uolantas,debitum forciatur effcdum . Qjiod ft infranbsp;prxmiifos xL dies id non fcccrint, impedimento ceâfantc,incurrantnbsp;cxcommunicationisfenteniiam ipfobâo»
DercftitutioncptcaniæmalcacqaifitJf, Caput LX11L ';^^^3j^Tatuimus,ut hæredesSi fuccdfores defunâi.qui îo-rât folucre feu reddere pecuniamillicite acquifitam, udnbsp;res alias feu kg3t3,moncantur per locorum ordinarior»nbsp;iuraueratjipfj ita adimpieanttSiad hoc fi ne-c«iïcfuerir,pcr ccnfuram Ecclefiafticam,ûcui iuftum fut
ritjcompdiantur»
De teftantibuî. Gaput LXHII«
Via nihil eft, quod magis debeatur hominibus,quam iutccrum fi-prtmx pie uoluntatis Icgata impleantur,nbsp;jftatuimus atqj ordinamuSjUt quicumqjde bonis fuisnbsp;¦ teftari,atq5 de anima fua difponere aoiucritjRcâorcmnbsp;feuCapdianum curatum, qui eiusnofcere debet con-fcicntiam Si conditionem,amp; à quo Ecckfiaftica Sacra-mentauiuensrcccpit, aduocct;pcr cucmfalubrius Si iuuari,8i ditigiponbsp;terit in his quæ ad falotem animx fox pertinent peragendis.
Dc monitionccxçcutcrumulimiaru« uoluntatum. Caput LXV.
_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PiæCi-
-ocr page 88-ACTA ET DECRETA SYNOD!
Rïcipimus quo^ in uir tute fanâf obedientiæ,unîaerfis Reâodbus£ccle(îarumamp;curatig,ut annis fingulis innbsp;quatuor diebus dominicis,uidelicet femel in quolibetnbsp;quatuor temporum, publice infra folemnia MüTarum,nbsp;moneant generaliter,omnes SC fingulos execuiorcs tefta
nicntornm,amp;quarunilibetulcimarum uolûtatum 8C difpofttionum, ÔC etiam quoflibet barredes, amp; fucceifores, amp; generaliter quafcumc^nbsp;pcrfona8,qui feu quz tenebuntur aliqua dare,foluere,ucl facere, ad piasnbsp;caufas,feu quoilibet pios ufus,iuxta defunâorum difpofitiones, utülanbsp;infra annifpacium à teftatoris obituconiputandum,dare,foluere,8£ fanbsp;cereteneaniur,nifi qd agendum eftprolixius tempus neceifarium denbsp;fui natura,ue! ex teftatoris difpofitione expofcatHoc autem locum hanbsp;berc intelligimusjin cafibus poft przfentis conftitutionis xditionem funbsp;turis«lnhisueroquz ante prxfentis conftitutionis promulgationemnbsp;dari,folui,uel fteri debuerunt,annum ipfum,à recitatione prxfeniis co-ftitutionisdecernimuscomputandum. Alioquin qui intra pr^milTumnbsp;tempus hoc adimplere neglexerint,excommunicationis fententiamnbsp;ipfofaâoincurrantteifdemquo^ reâoribus amp; capellanis,fub pananbsp;Ù*penfionis ab officio prxeipiendo mädamas,ut infra uiginti dies poft;nbsp;lapfum annum prxmiftum,nobis,uel Ofticialinoftro,in Ciuitate SC.nbsp;Di cecefi noftra,8f locorum Epifcopis,in noftra Prouincia, fideliter deznbsp;nunciare procurer perfonas,qu3snouerint in fuis Parrochiis,quf prf^nbsp;miiTa.lïcinfra prfmiilum tempus nó adimpleuiircnt}hi,uel per nos,uelnbsp;per Ep!fcopos,3d hoc per competentia remédia urgeantur,uel per nosnbsp;ipfos Jeu Epifcöpos,prout iura fu3dent,pif ipforum decedentium uo-luntates cxecutioni debitp demandentur.Reliâaautem ad pias caufas,nbsp;in extrema uolütate coramfacerdote P3rrochiaii,rcucurato, amp; duobusnbsp;aut tribus ftdedignig,teftibug etiam fine quacume^fetiptura inde conféra,firma decernimus permanere«
De male retinentibus bona teftatorum« nbsp;Caput LXVI.
prxeeptum fuiffe hadenus déclara-nus,ut teftamentorum feu quorumlibet ultimarum uolun-
ratuin rxecutores,titulo cmptionig, uclquouisalio titulo, nihil omnino propria auâocitate de bonis rcunrantnbsp;corû^
PROVINGIALÏS TREVEREN. XLV. loris.nififovtcabillo legatum fibi cxpreffe fucritud concfflum, Quinbsp;uero contrafccerinr, prtcium amittant, fi cx caufa cmptionis fe d^xcƒnbsp;rint retinere:fiuero ex aha caufaJudicis ordinari) loei arbitrio pumX
De tcftamentiscicricorum beneficiatorum. Caput LXViL ‘ RaedccclTorum noftrorumueftigi^s inhærcntcs,permitti-mus de gratia fpeciali, quod clerici beneficia« noftrf Ci-uitatis,dioeccf.8^ prouinciæ, folutis omnibus Ecclefiarümnbsp;8C beneficiorum fuorum debitis, difponcre poiTintlibcrcnbsp;et teftari,dum mentisfuae compotes exifiGt de bonis mó-bilibus SCfemouentibus, obrentuEccIefiarumamp; beneficiorum fuoiunbsp;acquifuis:ita dnntaxat,quod Ecclefias fuas,beneficia 8C domus, utenfinbsp;libus amp;. animalibus.quae agriculturf ipfiusEccIefif prius deputata funt,nbsp;nequaqa'polientjled illaamp; infuperfuffïcientia uiâualia,amp; (umptusne-ceiTarios ufqj ad nouos frudus colligendos,pro futuri fucceiroris,Slt; fcr*nbsp;uitorum Eccle(iz,acminiftrorum neceflariorumcongrua fufientatióenbsp;referuent.
Dc fortilegns, Caput LXVIIL luin3tioncs,fortilegïa,auguria,8lt; alia quaelibetfimilia fu-perftitiofa remedia,fiuefnpraecant3tionibus,8C iura cö''nbsp;munibus,fiue in uotis,qua8 breuia feu caraderes uocanc,nbsp;autetiamin quibufcumc]; rebus ad collum,ucl31ibifufpénbsp;dendisuel legcndis confiftant,tanq damnata,ab oniibusnbsp;nitus prohibemus.
Chriftifidelibus nobis fubditis obferuari 0£ fieri, cifqj fidem adhiberi,pe
De eodem. Nullus ergopaganorum morem fecutus,3d diuinos, fortiarios,m3gos,ucl augures pro uita,uelmorbo,uel pro morte ho-minum,reu animalium,uel pro rerum amiffionetaut contra grandinesnbsp;amp; cempefi3tes,autut à uiro oel muliere magis ametur, aut pro quolibet alio rcmediojuel concilio fuperftitiofo,ab illis exprecando rccurrar,nbsp;aut eos in domum ruam,q ut malum f oris mit(anc,ad malcficium inuenbsp;niant introducat»
De diuinationibus* Caput LXIX«
M Nul
ACTA ET DECRETA STNODl
Yllas ettâ per fortes, quas fanâorumfcu apoftolotttm, uel pfaltern uocant, aut cuiaflibet fcripturx infpeâionenbsp;t diuinau'onisfcientiâ profîteatur, aucfutura promittat^sutnbsp;.quolibetbeneficia intabuiis uel codicibus,in aftrokbionbsp;requirat.Nulla mulierum fc noâurnis horis cquitare cSnbsp;Dyana dea paganorum.uel cutn Herodiade,amp; innumera muititudinc
snulieruni proAteaiur.Hpc eüi dætnoniacacft illufio.Ncmoin herba^ rum coikâioibuSjCamîinajncantaiioeSjaut alias obfcraationesiprf ternbsp;Doiwinicâ orationc,SC Sy mbolû adhibçatîncc in brcuibus fufpêdcndisnbsp;jucl ligandis aliqdpter illarciibatt dæmoniutfifüftincnti, licct petras 8(nbsp;herbas fine incâtatîonc habere« Dies quoqj Acgypnaci,confteilaiices,nbsp;lunaiioncs/alendilanuaniisnitia œenfiura,dics tuenfis, catfus lun^, fo-lis,amp; fyderutîJjfuperftitiofeobferuari nô debêtjcrcdcndo uidelicet in ilnbsp;lis uirtucêfeu neccffitatëineffc,Scd nec in præmiiTis diebus feu tempo gt;nbsp;ribus,inenff,cum ampullis 8C lampadibusin domibus funt parandpuelnbsp;per uicos SC plateas cantoresSi chorep ducendæ.Nulla etiâ têpora fau*nbsp;hauelinfauftaeftimanda^uc quisin eis uelit aut nolit aiiquidinchoa»nbsp;reznecad uolatü uclgarritutnaaium,ucladinotü alicuius membri^aiitnbsp;alicuius animalis afpeâuni aliquid effe profpercuenturum,uclnon,nbsp;prxnofticandum cft.
DeprxnoRicaniibusperxi),6gna. Caput LXX.
Nterdicimusctiam,ne quisper xii.fîgna cttli,nafcenti-um in i/Iisraores,aâuS)eucntus,3ut effcâus prædiace prxfumat.Et ne homo pro domo fabricanda, aut có'*nbsp;iugio rociädo,aelhuifumodi ilia obferuenquicunq) aûcnbsp;poft generales prohibitionesjquas in Miffarum folcm-nijs,diebus dorainicis perfacerdotes fuper his fieri prj-
cipimug.fi cdtra pmiffafeceritjngreffus Eedefip, amp; ecclefiaftica facra* mêta cisomnino interdicanttSC fi ncccffefuerit,excóninnicationiamp; uinnbsp;cuJoinnod3ntur,aIijfqj iuris remedqs, per locorum oediqarios a tali'nbsp;{ausarccantuh
Deqweftoribus« Caput LXXl,
-ocr page 91-PROVINCIALIS TREVEREN* XLVF
Via p’kirimifecfic que flores hofpitaIi«tö»EcdtßarBm,S^ locorum religioforum 8lt;, piorum,f slfo mentientes, falfasnbsp;litcrasporcancjabqua ctiam falfa adulcerina figna ftbinbsp;imponunr,nannulli quolt;^ fanduaria fc deferre praeten-d«ntes,abufioncsmultas in rdigionuniSC EccIcfiaïumSé
iocorutn^quorum nomine queftus exercent, ad infamiamamp; fcandaSS populoromtldcirco uolcmescirca hoc remedium,quale pofTomtis ad**nbsp;hibcrç,oinnibusamp; fingulis Redoribus amp; curaris noftraeCiuit««,Di-cecef.ScProuinciæTrcucrefi.inuinutc fandj obcdicntiæpcipîmuj,nbsp;ne de csteroulium queûorem,inruis Eccteûi«,Êne noßr» ucIÊpifcqrnbsp;pi Ioci,aut Apoftolicis litcris admittant*
Per qiKgt;8 matrimonium debeat celebravî. Caput LXXII» Iftridiusinhibemusfub pœna excoinmunicationis Iat£nbsp;fententiae,ncaIiquisfacerdo5,nonhab(nsParrochiam,finbsp;ue animarum curaiD,matcimoniacelebret, corpora de*nbsp;.^«ndorumfepcIiatjbaptizetjConfctTiones audiat, Eucha----riftùm feu alia facrameca Ecclefiaftica populo miniftrer, fine noftra aut Epifeopi loci, autillius cui animarum cura in iilo loconbsp;cotnmi£faeft,licentia fpcciali: cum conftet abfolutioncs aut rcmiffïo-nes ab eo.abfqj licentia huiufmodi,câq à nonfuo iudicefadas, nih dunnbsp;taxat in cafu nreeffitatis,nullius fore momenttNemini etenim licet falnbsp;cem fuam in meâem miiterc aiienam, iuxta ilindt Ingreffus es ut aduenbsp;n3,nanquid ut iadicesnosf Sed nec aliquisfacerdosin akerius Ecclefianbsp;»cl Parrochia,dicbu3 dominicis,autaljisfolcnnitatibus, Miffag publi-cas cckbrarc præfumat, donee reflor, uic3riu5,ucl capelîanua Milfamnbsp;celebraucrit’.niû deipfiusrcdoris,utluicariilicentia,cura8( fecundumnbsp;Canonicâsfandicncsjoullifacerdotiliccat Miflas pecuîiarcs ftuc priuanbsp;tas diccre ,per qua? populuni à publicis Miffarum folcmnqs, quf horanbsp;débita âericonfucQerint,talibu$ dkbus abftrahatrnec abfqj iphus ücennbsp;tia,f31tem tacita uel generali, MiiTas publieras celebrate, ucl baptizare,nbsp;aut aliquid aîiud,quod ad rcâorûfeuuicarnfp£deto^icium,agetçnbsp;praefumatt
Pcoiiniftn'a Akaris, Caput bXXlIt
M 4 Omni*
-ocr page 92-ACTA ET DECRETA SYNODl
OMnibus facerdotibus fub pœna excommunicationis latæ Ten gt; tentix prxcipimus,ne diuina officia cekbrare pr^fumantfilnsrunbsp;is iilegitimis fibi ad altare minifirantibus«
De bons Canonicis« nbsp;nbsp;nbsp;Caput LXXIÎII«
Mnibus infuper curas regentibus prxcipimus,nc horaa Canonicas,uelaiiudquodcam(^ officium Ecckfiafticum,nbsp;lîneruperpeilicio,i(npcdimenco cefTantCjin Ëcclefiis dice^nbsp;ceuel cekbrare prxfuinant«
De pollutione Ecekfiarutn. Caput LXX V«
IN Ecekfia confecrata fanguinis uel feminis cffufionc,3ut ineëdio, ufl uiokntia polluta.priufg Canonicefueritreconciliaia,artiusnbsp;hibemusdiuina officiacekbrarit fedSCfiincimiterio confecrato,nbsp;contiguohocconiigcrit,uel fi cxcominunicatus.uclinfideÜs ibinbsp;fepultus fit,tune abfqj noftra uel cpifcopilocilicentia fpeciali, quifquänbsp;in Cimiterio non fepeliatur eodtni,
Nc alien!faccrdotcsParrochianos alterius adconfeffioncm admittann Caput LXXVL
Vllusfacerdos nobis fubdicus, cui animarum cura com^ admiitar^bfqj noftra uel Epifcopiloci,fcu jjprij presbynbsp;reri licentia fpecialii nifi forte Parrochiali facerdote innbsp;grauiffima xgritudine conffituto,uelnißtan[a fuerit ponbsp;pult mukitudo,quod ad confeffiones audiendas Parrochialis facerdosnbsp;fufficere non poffiidn quibus cafibus conc£dimus,quodhoc pofTit denbsp;Parrochialis facerdotis licentia-S^ ctiä in graui articulo neceffitaiis,nbsp;Deconïmunicantibus Caput LXXVll«
alt^f’usïidconfeffioncm
! raf 3 fj mir rar abff« nnftra url Enifcnni Inci/tu nnrii ortsbv
Vamuisomnes fideles, in tribus anni temporibus, uideli cet:in Natali,in PafchajSf inPenthecoft«n,ad communisnbsp;onem corporis Sifanguinis Domini funtmonendi, Prxeinbsp;pimus tarnen,utomnesnoftri fubditi,fenfclin anno Ca-pcUanofeuReiHorijin cuius Parrochia degunc, uelaüjs denbsp;eius
-ocr page 93-PROVINGIALIS TREVERÊN» XLVIL eius licentia/ua confiteantur peccata^Scfaliim die Pafchx Euchanïti'nbsp;am recipianr,nifi dc licctia fui ofatinuerunt confeflbris.Alioquin à Re-óoribus ÔC Capellanis uiuencesabingrciTu £cde(ix,amp; facramentis Ecnbsp;clefîafticis arceantur,monentibusf(pultura Ëcclefiaftica dcnegftun £1nbsp;infuperin uircute obedientiac ptræcipimus/ubpœna excommunicaü'-onis,Reâoribus 8C capellanis curas regcntibuSjUt clcricos Si laicos,qu»nbsp;praemiiTa facerc noncuraucrint/edin hoc peccatö pcninaciter pcrftinbsp;icrint,nobis,ucl locorum Epifcopis noiificcnt,8C eorum nomina in-fcriptis alTignenr^ut ex hoc canonice puniantur.
GafusEpifcoporcferuati. Caput LXXVUl.
Voniam circa maioramaiuspericulum uertif, idcirco eau tius eft agendum, inbibemus igitiir, ôC in uirtute fanâsnbsp;obedientiæ prarcipimus omibus Rcdoribus,Sc curatis.SCnbsp;gbuflibctalns fubditis Ciuitati8,Diœccf. amp; Prouinciacnbsp;Treueren.cdfelTiôes audiëtibus,ne de cafibus Epifcopali-uitatcm,Slt; fe hf reticos rcccptafle,8lt; cum eis participafTcjSi eis fauiffe,nbsp;Quarto fymoniacus,quocumqj genere fymoni^.prxterg mentalis*nbsp;Quinto abEpifcopoalieno.fine licentia proprt) Epifcopi ordinatusnbsp;uel tonfuratus.Scxto homicidium faciens/aâo,pr^cepto,confenfu,cônbsp;cilio,cxhortationc,uel quolibetalio modo,Septimo concipiens fi’iun»nbsp;à nonuiro,qucm uir credensfuumefléfilium,nutrit uelinftituerc inté-tJic» Oâ:auo uir qui in mortem coniugis^Sf uxor qux in mortem uirinbsp;M ii) cfteâua'*
bus.deiureuelconfuetudineadnos, SC Epifeopos pertinentibus,feq-* modoIibetintromittanttSedadnosfeu Epifeopos,amp; primarios no-ftros,illosfideliterremictere curent. Et ne aliquis pretextu ignorantixnbsp;fe in talibus ualeac exeufare, aliquos ex illis hic duximus exprimendos*nbsp;Primus eft.
Rirao quidern mittendifunt ad nos uotorum uiolatores, ac poft uotum caftitatis matrimonium contrahentes«nbsp;Secundo conirahens cum alia matrimonium prima ui^nbsp;Bente,8C concrahens.uel religionem intrans, autfacrumnbsp;ordinemfufeipiensinuita uxore propria, poftcarnalemnbsp;copulam fubfecutam« Tertio confefius fe eredidilTe hxreticam pra-
ACTA ET DECRETA SYNODI cffeâualitcr malt;hia3ter,Nonogt;prcsby ter alebrans feienter în Ecclc-fiaucl Patrclt;hiainterdiÂ2:amp;f£Cunda»nupijas ht nt dice ns. Dccimo,nbsp;dericasud kiens feienter corpus cxcommunicati, ucl etûm in teporenbsp;intcrdh3i,non excommunicati.in ciiniterio benedido fcpeliens« Vn-dccimo.cxconvmnnicatusàCanoneinillis cafîbusjingbas Epifeopusnbsp;sbfolucrc pot£ft;amp;: etiS irreguläres,in ilîiscafibus,in quibus Epifeopusnbsp;difpêfarc potcft,Duodccîo,matriinoniü clâdeftine cotrahêtest 8C oêsnbsp;fciêterinterfunt,gfecundüantiquaftdtHtaSynodaliancftrf Prouincif,nbsp;excomunkätionisninculo funt iigatû Tertiodecimo, falfariusiiterarûnbsp;Apoftoiicarû.ûue Epifcopaliâ,a«l Otïicialiü,fiuc publicotû inAruméquot;nbsp;torü.QuartodecimOjfacerdosfciéter cckbrâs inaltari nô côfccrato,uelnbsp;fine facrisjin diuinis,célébras,etiâ no iciunus,ltê nô ordinatui in presbynbsp;terû MilTam cclebris:8e nô ordinatus in Diaconû folêniter amp;£. publicenbsp;in Ecckfiaeu3ngeliûkgês.'amp; nô ordinatus in Subdiaconû,folêniter etnbsp;cû indumetis fubdiaconi Epiftolamin MiiTarû foknqs legés. Quinto-decimo,clericus iarä8,tadis facrofandis euagelijs SC periurans: SC quatinbsp;docüq^ dubitaf .utrû aii^d Sacramenrü fit feruandû uel nÔ. St xtodt cio,nbsp;abicûqj ettäfolcnis poenitêtia iniungendaznôdicimushoc de publica«nbsp;Septimodecimo,inccndarq Sc effradorcs Ecckfiatu,8C domorû Eccknbsp;fiafticarû,8£ nodurni depopulatores agrorû, Si famofi latrone$,qni innbsp;itineribusinfidianf.Odauodecio,p faltûali^ordinc ^tetmifio^uel eninbsp;f un tue Si côtra ^hibitionë ^motus,8lt; rcb2pt!fatus,amp; reordinatus, SCnbsp;recöfirmatus.NonodecimOjCXCömunicatus^ufpefusuel interdidusccnbsp;lebrâsMiSsmfciêter.utlofficiuftJÜ folêniter ûcut prius cekbrâsjamp;gnbsp;excÔmunicatus uelinterdidas.ordiné uel bcneficiüfofccpit.Victfimo,nbsp;coienscnmmonia!ifancta,uirgine ucInon.VicefiniopriniOjdcfiorato«'nbsp;resairginu ui oppreflj uel raptj. Vicefimo fccundo,opprimês ûue peit*nbsp;mtó prol? fuâ ftudiofe ucl negligttcr ante partûuel poft.Vicefimotcr-tio.qûolibet abutens crifmstc uel (ioft!3,uci aUa re facra. Vict fimoquacnbsp;lo,rapinâ uel facrilegin in Ecdefia cômittens* Vicefimoqainto, feiente»nbsp;baptizans j)priüfiliû,8C etiâfiliû uxorisfuf cxaliouiro,u€lccôucrfo,p-’nbsp;terqinarticulo nlt;ccffitatis,8Ctunc a!nsdtfiücntibus,8f tiiamincathe-chifino uel côfîrmatione tcncs.Viccfitnoftxto,in Ëcclefia,maximecct*nbsp;fiecrata^lusjiiâ côinittcn$,humanû fernen ^modolihctibidê fiudiofe e-¦ ~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mitttn«,
-ocr page 95-PRO VÏNCïALIS TREVÉREN, XtVIIL mitCetîs.Vicefitnoffpdino/cientcrcoiéscum ludxa uel Sarrac(n3,ucinbsp;pagaa3jUel€c5’4£rfo.Viceßinoocia.;o, aerberâs patré 8C matrê,«cl ûli*nbsp;as eis enorm« inîarias irrogans» Vicefimonono, fortilegi,dm:ni, ma-kfici,in€3nc2torcs,3ugares,aurufpiccs,daEmon€s ƒ qcunqji caufa inuo'nbsp;canreSjUfl fimiliafaciëics, T ricefimo,côirahenixs œatriraoniu poft fp5nbsp;faIiacüalijsiuramcnioifllerpofitoconrrada,iLlis g Ecclefiâ nô diffoîa-tis. Trirefimopdmo, uioIatorEcckfjc uelcimiiern^Triccfiaiofecûdo,nbsp;peccacû Sodotnincü cômfttens,uel eu brutiscôtnifcês« Thcefimoiet'-CiOjinceftum eômirtcns cû gbufcüqß confangmneis uel aftinibus.T ricc'nbsp;fimoqaartOjSaccrdotes uel ininiftn,quorû culpa uelneghgéca aliquidnbsp;înhoneftü circa racraméiûai(arûeuenerii«Tncefimoquinto,cogno' gt;nbsp;fcens confanguineâ uxori3ruae,ucirpôrx, Tricefiinotexto,procuransnbsp;iqquo modo Sue in fe,fiuein alJo,ft£irilitaiê.Tncefimofcptimo,bIafphe-màs publice Diû.uel matrccius,uclfanâ:os,SC fallum ceftimoniû feien-ter jjfercnstôc laicus transgreifor iuramêtiîq tn poft transgreffionemnbsp;fatisfccii de eo,4d iurauerat faccre ucl obferuare, T cicefimoodauo/acecnbsp;dos coiens cum ea quâ b3ptizauit,aelcaius confefTionê audiuittSC ctiamnbsp;qlibet coiens en e3,qux qnalibet fpirituali affiniiatc eft fibi coniunda.nbsp;Tricefitnononojcôtrahensniatrtmoniûcû caquâ cognpuitg adukerinbsp;urafuperftitelegitimafuauxore uel econuerfo,Quadragcfinio,mulietnbsp;cuiasuir diuabfuit,SC deilliusmortecertitudo nôhabetur,côtra pro-hibittonem matrimonii cü alio conirahcnstidem cconuerfo*
De rolemnifatione matrimonii« Caput LXXIX,
INhibemus Redoribus amp; facerdotibus, ne matrimonia intCS aliquos,qui funt aetatis nubilis,fiuc ambo fiuc alter tm defici-atin ætare,uel etiâubi dubitaf utrü matrimonium teneat annbsp;non,uel fi de hoc Iis motafaer it,folénifare in Ecclefia pfumar,nbsp;fine noftta aut Epifcoporô,uel Officialium fuorülicentia fpeciaÛ«nbsp;Demattimonio clandeftino« Caput LXXX.
EnunciamusSi dfclaramu-;,^d ^c«mq; eUdeftina fpôfaka feu matrimonia, contra iuris j5hibiiiûnécontrahûr,t2ninbsp;ipfi contrahentes I ctiam omnes cRrici amp; kki ac religiofinbsp;3 presbyterihô feien« X fcô'.c,«ô Chfufort'^ko
M kq ü'^tri-
-ocr page 96-ACTA ET DECRETA SYNOD! inatrimonio înterfunt,perconftitutionem ram Prouincialis Concilié,nbsp;g prxdeccfTorum noftrorum.excommunicationis, presbyteri ueronbsp;(arpentîonispertrienniumincurrantfentcntiam,ipfofaâo»
Inhibemusigiturjamp;inhibitûeiTedeiure dedaramus,nefponraliafeii macnmonium claindeftine conirahantur. Sed cum contrahenda fue-*nbsp;rint matrimoniajacerdotes publice ter,fdlicet per dies dominicos,uelnbsp;feftiuos proponant,8d proclamaiionem faciant in Ecckfiis competen-ti termino præfinito,ut infra ilium quz uoluerit amp; ualurrit, Irgitimumnbsp;impcdimentum opponat:SCipfi facerdotes nihüominus per (eipfos fi-deliter 8i diligenter inueftigent, utrum aliquod impedimentum oblî-ftattquod fi apparuerit,uel etiam de ipfo fit probabtlis conieâur3,con^nbsp;craâus matrimonii interdicatur exprelfe,donee quidfupcr hoc fierinbsp;debeat per loci ordinarium decIaretur,Sacerdos uero qui taies cóiun^nbsp;ôiones fokmnirarepraefumpferic,aut quilibet regularisquieisinter-*nbsp;elfe præfumpferic^per triennium ab officio fufpendanf rgrauius nihilo gt;nbsp;minus puniendi,prout culpaeipfiusqualitas poftulabit Sed amp;illis,quinbsp;taliter copularipraefamprerint,condignapanitentia iniungatur.Ec finbsp;ficconiundi fimul publice cohabitare prarrumpferint,Ecclefiaeos täqnbsp;publicos concubmacios reputabit,Veruntamen fi clamdcftine contra«nbsp;hentes,taliamatrimonia,pofteain facie Ecclefix publicare uoluerinc,nbsp;ab Ecciefia recipicndaerunc,A: approbanda,tanq à principioin con«nbsp;fpedu Ecclefix contraäa:niß uel confanguinitas.uel alterum legitimunbsp;impedimentumappareat.ltauidelicet,quad publice coram facerdote,nbsp;8C altis plurtbus perfonisconhteanturfematrimonium contraxifTejuelnbsp;de nouo matrimonium in Ecclefia contrahant de praefentCeifqj ß po«nbsp;ftulauerjnt,deturbenediâionuptialistiniunâa tarnen priuseis per fa*nbsp;cerdotempfnitentia competent!,proeo,quod clamdeftine contraxe«nbsp;runt.Prsedidf autem proclama tiones,non remiitantur 3quoq,nißfanbsp;per una uel duabus ex caufa dütaxat,nos uel Epifcopi excaufa uelimuanbsp;gcatiam facere fpecialcm«
iffnot® fiistnnioninlitcr coputcncuiTf
Caput tXXXI,
Null«
PROVINCIALIS TREVEREN, XLÎX. Vllusautcmfaccrdos ignoras perfon38,de rcmotis par-tibus uenienrcs,matritnonia!i(er copulare pracCumai, tuenbsp;ambf ignotf fucrint,fiue akera iliarum tanrum. Ntc taJenbsp;matntnonium faciendum denunciet in Eccic ft3,abfq, no-ftrauel Epifcopoium locorumlicenaa ipcciah. Sedntc
facerdos aliquis.Parrochianuni alienum ad matrimonium contraheti dum recipiai,Ignorante proprioiactrdote.S» ue ro fponfus Si. fponfa denbsp;diuerfis Harrochiis fuerint,matnmon)ü cótr hcrepot£runt,ó( nupti-akm benediâioncm recipere.in quacumcg Ecciehamakcrintxum ramen ocras literas,uel cerrosnuncios luorum prcsbyterorum otlen-danr,conrinenccs,quod in Eccleüis,quorum funt Parrochianijmanimonbsp;nium denunciarum fuerit iegitimc contrahenduiTi,quodc^ ip6 pretbynbsp;terinullumfciuntuel audiueruntimpedimentum,quo minus matrimonbsp;nium inter cos poffircffetlicetanterranftuicrint domicilium (uum innbsp;Parrocbiamalienam,nihilominustamendenunciatio matrimonncó-trahendifiat in prima Ecclefia, in cuius Parrochia diu morati font,8Cnbsp;etiam in illajnquafunmïranftuleruntdomicilium 8C moran(ur,prae-cipue fi nouiter tranftulerunttcis autcm qui rupca fide fponfaliorû ma**nbsp;trimonium cum alqs contrahunt,non detur bencdiâio nuptialis*
tionis uinculo innodamus.lllcgitimi uero,beneficia Ecclefiartica, abfeg fufFicienti difpenfaiioneobtinenteSyipfofaâoipfis bénefictis nouerinc
Dcrecipiendisadprimamtonruram. Caput LXXXII. R3ecipjmus,ut nuilus illegitime nacus,ad primam tonfuram,nbsp;uel quoflibet Ecclefiafiicos ordmes, uel bcclefiaftica beneficia fe ingérât uel praefentet/eu prsfentari facia t, abfq? légitima difpenfationc.Qui uero contrarium fecerint. Si qui ta-lem feienter pr«fcntauerir,pr»ter pcenam iuris,ipfum excommunicafe priuatos.
Dccxcommunicatiiamp; nominatiminterdiâis.Caput LXXXIIL Xcomunicatos Si nominatim interdiâogt; per totam noftranbsp;prouinciam ab omnibus regulanbusSC fccularibusextm-ptisamp; nonex£mptis,prrcipimu$indiuinisi fficns Scfacranbsp;mentis Ecekfiaftiaseuitari, quia nuUi debentin hoc aliquunbsp;N bus pri«
-ocr page 98-ACTA ET DECRETA SYKODÎ
bub prîüilcgns fe tutri.Q«’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contvafccerint uel taks ad Ecckfiafti-
cam fepulturam rcccpirini, sut cekbrare in Ecckfia interdiâa prac-fômpfccintjEcckfiæ m tjuibus talia fiunr/ubiaccant intcvdiâo.
De obferuantia ntandatorum fupcn'orum. Capot LXXXIHI,
Rascipiinus RctSonbus amp; Gapeilanis Ecckfiarum omi-bus,fubplt;xfiacxcommiînicationi8,ut præccptajcnten lias incerdid/,cxcoinniunicationis,qux nos ueiEpîfcopînbsp;noftræ Prouincia:,Mcl Officiales noftri,«el alius auâori*nbsp;rate noftca,nianda«imus obfcrts3ri,uel mandabimus in fu
turutn,poiîpofitis odio,gratia uel rimore,fîde!iter obferucntjSf quan turn in cis fueric ab aiqs faciant obfcruarû
Denuleretinenîibusliterasamp;inftrumenta.Caput LXXXV.
Tem praecipimusCub pœna excommiinjcatiois latæ kn ’ tcntiæjquod oês illi qui rxtinent feienter Qc dnlole,côtranbsp;Ij j uoluntatë debitorû^omnia inftrumenia,amp; litetas ipforunbsp;i debiCOtum, de quibus pkne fatisfaâüeff eis.qdeadctnnbsp;- inftrumcntaeisreffituant infra ngt;cnfem,ex quoprjfens
ftaïutum ad cos peruener it A reftituendi habuerint facwltatcin.
De eodem.
T Osquoqjqui propter execoEÎoncm mandati ftatutf,SC I ordinatianispræmiffocoân,uelali3 qualibetoccafione denbsp;, ricos ueliaicosj^qui aliquosad noftram curiam, amp; Ecdeftnbsp;afticos indices citari ucl trahi feccrint, uel interdidi aut exnbsp;communicationiSjud alias fententias 8C proceffus, contranbsp;eos obtinucrint^autibiiniudiciocontcnderâitjautetiamOfficiakmdu
diceni,ud nuncios noftros,8C Epifeoporum, quihuiufmodi fententias culerinr,SC proceffus fccerint,compelkrc per capiioncm perfonaruni,nbsp;uel rerum fuarum.ud propinquorum fuorum, uel alio quocumqj mo-lt;io,addeâffendunauelobtinenduniabfoluEionesfcu reuocaüones hu-
îufinodifacicndaSf
Qyinoluntexeqiumandata fupcrîoium, Capot LXXXVb Eoamp;
-ocr page 99-PR OVïNCJÏ ALÏS TREVEREN.
¦j Os ctiam qujt in caufis ad forü Ectkfiaftuum pértirten-j tib as,exccutionesaliquas contra quafcumtg pei-fonasfa ! ct;rint,cap!entes,amp; g cos capi,ucl alias Ijdi man Jaucnntjnbsp;1C4 procur3ucrint,mli infra uœustacnfisfpanum^cü dtbjnbsp;ta fatisfadione præmnTa emend uerini,amp; cumcffectBnbsp;defti£ucrint,inhis lcriptiâ excominu.iicaiioiüafentenKa innodamus*
Dcextortisabfol'jtionibus Caput LXXXVII,
E autem circa hzc qux ncccHaria funt omtttamus, SC na quis ignaraiitiam polTic prxccndcre in præmiffts,duatnbsp;conftitutioncsfelicis rccordationis doininj Grcgorq Pape X. præfenti conftitutioni de uerbo aduetbum duxi*nbsp;mus fubncdandas, quarum prima hzc cftî
Conftitutioprimat
Bfoiutionis benchcium ab cxcommunicationis fencentia,' uelquacumq^reuocatione ipßus,autfufpenfiäisjeu€tianinbsp;interdidi per uim,uei meîû cxtorta, præfeniis conftituti-onis auâoritate omnino uiribuseuacuamust ne auté ßnenbsp;uindtdauiolentix crefcatmalignâdi audaoa,eosqui abfonbsp;lutionemfeureuocationcm huiufmodiui ueimetU extorfccint; exCÔ*'nbsp;municationis fencentiæ decer nimus fubiacere»
Item alia hzc cft.
Vicumqj ,p eo quod in reges,principes,amp; barones,nobî-leSjballinoSjUel quoflbet miniftros eorum,aut quofcumqj alioscxcommunicationis, fufpenfionis, ucl interdidifen-tentia fuerit promulgata,|icentiam dederunt alicui occidé-dijCapiendi,feu alias in perfonisaut bonis fuis, autfuorun»
grauâdijcosq taiesfentéiias ,|-tulerût,fiue qrum funt occsfiôe ,platæ, ucleâfdêfentcti3ïobferuâtes,nutalitcr cxcômunicatîs comunicare uonbsp;lctes,nifi liccnciü îpfam rc integra rcuocauirint,ue! fi ad bonorû captionbsp;nê occafiôe ipfius iicentiæ fit ƒ ceirum,nifi bona ipfa fucrint infra odonbsp;Uietufpaüü ieftituta,autfatisfddiop.oipfisi;iipëf3,inexc5uiun!C3tió(3nbsp;N «i Cententi-
-ocr page 100-ACTA ET DECRETA SYNODI fententiamincidantipfofaâo« Eadfmquoqj fintfcntcniia innodatf,nbsp;oês,qui ?ufi fuerint præditflalicentia data uti,utl aliquid prarmifTorum,nbsp;ad quæ commitcenda dart licentiam prohibeinus. alias comtnttterenbsp;fuo motu.Qui aucetn in eademfententia pcrmanferint duorutn men*nbsp;fiunifpado,extuncabcanon poâint,nifi per fedem Apoftolicam^abquot;nbsp;folutiûnis beneticium obtinere«
Dcdericisiniudiciofcculariparentibus* Caput LXXXVIIL Llud quoqj fubexcommunicationispœna prohibeinus,nbsp;nequisq Ciuitatis,ÛioceG amp; prouincix noftræclericos,nbsp;feu Eccleâafticas petronas,trahere feu trahi faccre præfu^nbsp;mat/uper quibufcuinqj perfonalibus aâionibus, coratnnbsp;quocumçg domino,indice,Ballino,uel quolibet alio tcm-porali feu fecuiari,uei fecularem iurifdiâionem habente. Clerici ueronbsp;contra hoc f3C(cntes,excommunicaüonis incuirant fentcntiam ipfonbsp;faiHo.Sed nec ipiî de faâo,coram talibus, âCfupcr taiibusjfiuê*à cleri'nbsp;cis.fiue à laicis traâi fuerint,in ipfos confentiant,aut coram eis fuper hisnbsp;refpoudeant/ub eadem cxcommunicationis pœna,praeter alias pœnasnbsp;de iure fcriptas.NosenimfcîitcntiaSjCondemnationcsSC proctflus qf»nbsp;libeceorum talibus fiucperfOS,f)uecorL'niauâorit3tc,ucltnâdato hanbsp;b’iO5 èC hihendos,irrites decernimus Si inanes.Si uero domini fecula-res,)uJicei,Balliniprxm!iri.amp;alii quicumq),quomodolibec direâe uelnbsp;indireâe^ser fe ueî per alios,taies in rcconfentire,aut coram fe often-dere,clt;MnpelIcre,autab eis aliquid extorquerc praefumpferint,ipfi iudinbsp;CCS,domini,Ballini, 8C qailibctalif,cxcommunicationis fententix ipfonbsp;faâofe nouerint fubiacere t abfolui non poffunt, nifi prius eis re-ftituant,quod à talibus habuerunttnec rcmilTio eorum,a quibus exaâunbsp;cxticerii,ipfos extorquentes aliquaccnus ualeac exeufare»
NebonaEccIefiarü alicnîs perfonîs fubmittantur.Caput LXXXIX, INiunda nobiï offici3,car3,Sf commiiTa praeterit3,nosimpcllüt,nbsp;ut t3mprxftncisinnouanoneftaruti,quamdebitarumadieâiôcnbsp;poenarum,no(iris 8C fubdtiis nobis Ecclcfiis îndemnitatibus cö'nbsp;fulamustne nos qui alios infua iuftitia fouere tenemur,ius noftrunbsp;ôi Lak'
-ocr page 101-PROVINCIALIS TREVEREN. Lb 8d Ecc’efiarum inproaide negligere uideamur. Qpi'a igitar nonnullinbsp;bonaS^iurano(tra,5lt;Ecckfiaruni prxdiâarum fpiriiualia Ecckfia-*nbsp;ftica Sc teniporalia,inodis uartis occuparCjSCoccupaca detinere,Dei tilt;*nbsp;more poftpofîto,non uerenturtAlq uero feuda^S^ retrofeuda,bona â£nbsp;iura,quxà nobis,abEcclefîis noftræprouindx Centre dcbenr,alqsnbsp;pcrfonii recognofccre uel fubmittcre non formidant. Adhæc interdi-dmus omnibus,amp; fingulîsa nobis,amp; Ecciefiis nobis fubditis, quxcûq)nbsp;bona Ecclefidftica,SC mundana,iura,feud3 ÔC retrofeuda,quomodoli'nbsp;bct tenencibus feu przßdencibus,ne decztero illain totouelin partenbsp;quoquo modo uel titulo,alicnarc,transferre,rccognofcerc,ult;;ifubmit-tere,quibufcumq; perfonis Ecdefiafticis uel mundanis,coliegris uel uni-ueriî;atibu!,reu in illas fine noftra,auc fuccefibrum noftrorum de præ-latorum Ecclefiafticoruni prxdiâorum licencia fpccialipræfumant, SCnbsp;ne qubqrecognitioncsjfubrnilfiones huiufmodi amodo fcienter reci-pcre præfumanin conirafacicnres ue ro,ex nunc,ui extune,perfonasfctnbsp;licetfingalare8,cxcommunic3tionis,in Collegiauerofeu Vniuetfita-tes,interdiâi,in his fcriptis fententias promulgamuslt;Et infuper occu»nbsp;pationes,decent3tiones,alienationes, translatione3,reeognitioncs,SCnbsp;fubmilTionrs ipfas irritas nunciamus.SC totaliter annuliamusteidê qqgnbsp;cxcommunicationis fententix deccrnimus fubiaccre eos,q«i bona imnbsp;mobilia,feud3,iura.iurifdidioncs ÔC libertates quorumlibet Ecclefiarunbsp;noftrx Ciuicatis,DioECcfis 8C Prouincix,quomodolibet ufurparc, ac ocnbsp;cupata detinere prxfumpferint,nifi infra duorum menfium rp3tium,anbsp;prxfentis publicatione conftitmionis connumcrandum, taliter occu-p3ta,fcu de tenta,cum omnibus frucHibus amp; prouétibus indeperceptisnbsp;plcne SC intègre reftitucrint Ecciefiis illis,feu Ecctefiafticis perfonis, adnbsp;quas pertinere nofeuntur, Vniuerfis amp; fingulis Ecclefiarum Reâori-busamp;curatis prxcipicntcs,quodpræfentcm conftitutioncm Parro-chianisfuis expônereftudeantdiligentcrîamp;ûfortc quemqhacexcomnbsp;municatione ligatum noueritisj'lli fepulturara in morte fua,feu aliquanbsp;Ecclefiaftica Sacramenta in uita non miniftrentur, uel admiitât ctiamnbsp;ad diuina.
De Phificis 8C medicis* Caput XC»
N iii Qtûa
-ocr page 102-ACTA ET DECRETA SYNODl
Via ficut int£lkxi«ias,plerjlt;p indodi.â^ quorum uîra Ä: mores mcogniti furtjn ciuKatibus,caftrib,oppidis 8i. mills noftris, Slt;naftr j Prouincjae,in arte medicin^ amp; cirur-gi3c,5£ aliis artibus doccre Slt; praâicare côtendunt, amp; cirnbsp;ca exh ibcd3sincdkin3samp; collina,g pluresimpiti amp;in£X
gti fe ingerunttex qbus g plurima difpédia perueniffe nofeunt, magi-âriqg eÛe cupiuntjquidifcipulinon fuerunt,dtüriclefub poena excom municationislatæfentériæinhibcmusjnequisdeinceps in Ciuitatefeunbsp;DiœccLnoftraSC Prouinci3,3rtem medicinçfeudrurgiae exercerefeunbsp;docere præfumatjabfqj noftra feu Epifeoporum locorum licentia fpcgt;nbsp;ciali.Decctenim,ut priasexaminentur SC approbentur, tam infeientianbsp;ginmoribus,hi qui circa falu£emcorporum,quae rebus quibullibetß-ponendaexiftunt,aff£runt fe expertOMCum maxime in talibustä peri-culofisSiarduis,quilibetignorans prxfumi debeai, nifi probaucrit fenbsp;feieaum«
DchoneftatcClcricorum, Caput XCL
j IT cm praecipimuSjUt unufqutfcy,niaxime der icus,doloa öc caniurationes caucat, odium SC einulationes, obtre-Sation£s,3tcpinuidiam effugiat: nonuagisoculis,nortnbsp;effreni lingua,aut petulanti tumidoi^ geftu incedatifednbsp;^Ipudore, etiam uerecundiamentis,fimplici habitujn-¦^cefTuep oftendac: ebfeoenitatem etiam uerborum SC
membrorum,ficutamp;operum,p£nitusexecreturjfenioribus débitant! exhibeat obedienriam, ntcjj ullo iaâantiç Audio feipfum attoUat, bonis fnovibasftudeat,ab omnibus illicitis corjtnguam öi corpus,Deonbsp;»uäo.'-econferuetJomnisenimiadantiaatqj immoderatio, à bonis eftnbsp;moribus alienajcuram p3upcrum,pcregrinorum,amp; aliarum miferabi-liutn petfonarum habeani, præbcntvs eis charifatiuam refeäionem,nbsp;pront cis à Deo fuerit infpiratura;Viduas, orphanos,amp; pupilles defendant, Si tam in his g in aiqs totius bonilaudabile excmplum ex-hibeant.
Def^tumortuo» Caput XCII»
Si mu«-
’ PROVINCIALIS TREVERËN» til»
tuus, extra ciniiterïu tuinuItCSed fi pai lus fimul cü inatre mortuusprobabiliter credicur,tücfineapcriioe,nmiier cû partu cim tenbsp;ria in'ufiîukt, Siauxê niuliere in partutaborâte infans ex i-.ctre matrisnbsp;ïm caput e;nijferit,8lt; nafci nequratjmoxaiiqua de obfterticibus a qcaranbsp;fug caput infantiä jnfundat,dicens:Ego te bapiisojn noie iarr is Finbsp;iQjamp;SpiiKuirandijAmen, Etcnt baptizatus. Deeodcin item di-cendurn eft; prout quidam aiTrrunijûmaior pars corporis, praeter canbsp;pat,3pparea£Sc baptizctucjfecus fi minor, Vnde fi taks p£S,u; l fola manbsp;nusapparcat.bîptizaïi non debet : quod fi fia: nihiligitur- Cunie-nim tune partas non nafcitur,nec tune etiam renafu poteft. Carte-rurrijfi foiutn caput,utl iola mai or pars corporis appareat, nec diieerninbsp;poicftjCUJUs fexus fit,nine obftetrix iauando capot cû aqua SC faciendonbsp;crucem fupra corpus,d!cat fictCreatura Dei,fgo baptizo ic,’.n nominenbsp;PatriSjôi F)Iq,SC,Spiritufranâi,9Ccritbapti2atus«nbsp;Deconfirmationibus. Caput XCUI.
Êcciffiaftic» SacramentoiîT, ab ipfo Apoftoîos fuos con firmauii,ôlt; g eos,co-cofirmâdos efiedecreuit.ln hoc Sanbsp;a amento,fient in baptifino cûpaternitas côtrahit,impedi£nsnbsp;matrimoniû concrahendu,8lt; dirimësïâ eontraâû.NuIluspoteftbis conbsp;firmart,ficut nec bis baprizarunullus nifi ipfe baptizatus fir,?Iiû ad cori-firmâdû pfcntetxnulfus propriu filiu,uel ecôueri'otnec uir uxore^uelc'nbsp;cÔuerfoinec uir ÔC uxor fimul infante aliqué in côfirmaiiôe tcncant feunbsp;ffcntent,nôplurcsunûc5nrmandii,3urunus plures côfirmâdospfcn-tet,ne obliuioexrgts diuturnita£c,ue! gfonarû multiplicitatc jiuentcns,nbsp;pcccâdi occafionê inducattnuilus hoc S3cramêtû,nifi baptizatus fuericnbsp;accipiat.GôfirmâdiiSjfiaduitns fit,prius debet côfiteripâàJncôfirmanbsp;tioe noia poiTuntmutari« Nemo fine hoc Sacramëto mtà debet finirc*nbsp;ldeoq}fppedicaflaicis,ne diuexpcôëtEpifcopifuiaduëtu ad côfirmannbsp;dû, lcd pucros mittâfad loco proxia,ubi audien't Epifeopü adueniife«
Deconfeffionibus nbsp;nbsp;nbsp;Caput XCIHL
N iiq De con-
ACTA ET DECRETA SYNODI
VIIus alieno facerdoti pcccata fua confiteatur, niß prias a proprio petita licentia Si obtenta,qu3m nullus requi-ßcus malitiofe dare^recufare prxfumar.In quibufdam tanbsp;men caßbus, libéré poteft quis conßceri alieno facet'nbsp;doti,a fuo presbytcro licêtia nô petita. Primo,fi Epifco-pushocalii delegauerit fpecialiter. Secundo in aliéna
Parrochiapeccans.poteflde illo peccato, facerdoti illiusParrochiecô' fiteri. Tertio,fi fuum domicitiumadaiiamParrochiani tranftuleric«nbsp;Qyarto.curneftuagabundus.Quinto,fifibi mortis periculum immi-net,nec habere potefipropriumfacerdotemiquoctiam cafu pofietlai'nbsp;CO catholico confiteri Sed nec aliquisfacerdos,alterius Parrochianumnbsp;ad confefiione(nadmittat,fine licentia propri) facerdotis« debet autemnbsp;confitens feipfum,non alium accufare,nec perfonam eius,cnm qua pec*nbsp;cauit,debet nominatim exprimerctfed nee confefibrdeilla quaererenbsp;debet. Nó debet etiam quis per nuncium.uel per fcripturam,fed pro*nbsp;prio ore confiteri debet,ut qui per feipfum pe€cauii,per fcipfum confi»nbsp;teatur,uterubcfcat.
De eodem.
Dhxcconfe({ïonesmulierum,non in loco occulto, fed in patenti,quis audeat, nec earum facies afpiciat, fed uel capu'nbsp;cium ante oculosteneat.uel alibi faciem auertat: amp; fi fortenbsp;horribile peccatumaudierit,non fpuat,nó faciem torque*-It.autfignum aliquodfacial, propter quod peccatorem deterreat, uel
ruborefeuuerecundiaconfundat,itautreiiquapeccata fibi timeai iC' aelare.
ITem facerdos peccatorem diligenter admoncat,Slt;difcrete inducat, ut omniapeccatafua humiiiter, uere,intégré,fimpli-*nbsp;citer,amp; fideliter confitea(ur,nec uerecundia, uel timoré aliquod celet t oftendens ei, quia non homini, fed Deo, cuiusnbsp;perfonam reprarfent3t,ipfeioquuturusefi,amp;quodipfe facerdos peC'nbsp;cator eftï3lt; beati Petrus Si Pauluspeccatoresfueruntteoquod res penenbsp;contra naturameft,uc quisfine peccato fir,8c humanum cft peccare fednbsp;diabnlicum in peccato perfeucrare. Dicens ei,quod fi fide SC palliatenbsp;confiteatur,uel fialiquod mortale pcccatum celauerit,uel feienter diminbsp;(ccit,uel
-ocr page 105-PROVINCIALIS TREVEREN. Uil.’ feri(,ufl partem peccatorum uni facerdoti,d^ partem alter» eonfitcatur,nbsp;laits poeniientia,ad ztcrnam falutem non fuffîctt promerendamJntelnbsp;ligcns igicur presbyter ea,qus confitens dicere uoluerit, quaerat ab eo,nbsp;utrum alia dicerc uoluerit/olidtando cum,ut ftudiofe coguci,nec aliqdnbsp;prxtermittattdedeliâorum circumftanttis, prudenternbsp;nbsp;caute initr-'
rogecnon tamq fcireappetens,fed ut melius amp; falubrius confukrefd at:Slt; uiatur conftlio Condlr) generalis, ubi fic d'citurt Sacerdos autcmnbsp;fitdifcreius amp;cautns,ut more periti medici, fuperinfundat uinumSCnbsp;oleum uulneribus fauciati,diligenter inquircns ctiam peccatorum ctr-cumftantias 8C peccati,qtiibus prudenter inteliigat,quale debet ei præ-ftarc confiliuin, SC cuiufmodi remediumadhibere. Interroger ergo innbsp;généré,8lt; de diuerfisiuidelicct utrum peccaucrit peccato fupet bif ,gu-l£,Iaxuriæ,8C ficdcalijs.Vndc Auguft.DiIigêsinqoifitor,amp; fubtilis in-ueftigator,fapienrcr SC quafi aftute interroget à peccatorc, id qdfov-ranignorat,uei uerccund!auultoccuItare,Cognitoigitur,uidtiicctiegt;nbsp;cundülocu,tépus,fexum,conditionim,caufam,intftionrm,crim)nv,uanbsp;rietates eiusnon dubit€iinueftig3re,ocmpcpcrfonam,*motum,amp; alianbsp;neceffariatnon tarnen fpecificando nimium circumftantias.nec inter-'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
rogandodeinulitatistnequzrendo de iilis,quz conAtens forfitan tgrio rat,uelnunquam audiuit,in his inftru3tur,amp; ad peccandum inducacui*.nbsp;Nam 8i fecundumGregorium, loquendo,fpecificando,8lt; interpretâ-do/fpe culpa detegitur quam nefeit ipfequi confitetur.Sed nec inqui-rat undeperfona eÂ,cum qua confitens peccauii.Quzrat etiam facet'nbsp;dos â confitente,utrum doleat de commiffis, dicens ei, quod no gaudenbsp;bitfe conuerfum,nifi doleat fefuilTe peruerfum: 8C an proponatulte-^nbsp;riusnonpcccarejamp; pœnitentîamagere de commiffts. Et fi refponde-rit fe à peccatis non poffe abftinerc uelnolle, aut quod ab aliquibusnbsp;uultabftinere,8C in aliquibus remanere, debet nihilominus facerdoanbsp;ConfeiTionem cius audire,8C ei de peccaris confilium prarberetprius ta-*nbsp;men ^fibiconfulatjei patenter dicat,^dfi quis quidquid habet paupe-ribuserogaret.Sf 5'^“’ u'*rrit in pane 8C aqua teiunaret,amp; alia bon:fa*nbsp;ceret,nihil fibi proficerct ad uitam ztcrnam obtinendsm, qdiu deindenbsp;in peccato commilTorcmanferit.uel propofitum ,8f uoluntatem. iter«nbsp;committcndihabuennneceüab aliquo peccato abfoluat.nifi ab omni»nbsp;O buspceniitt-
-ocr page 106-ACTA ET DECRETA SYNOD! bamp;splt;xnituerit,8iC nifi propofitum habueric,iieruninon ptccanditnbsp;sdquod totopofTeSC Audioipfum indueat.Quodfifpfutn ad ueramnbsp;pcEtiitcntiam SCconfefsionëinducere nequtuerit,prxbeatei dcpec-caris conf£rsisconfi]iutn,dicensinhancmodü:Frater dicotibi,amp; coii'nbsp;Ailo^quodieiune8,ores,des eleemofynas,amp; alia bonafaciasîhxc tarnennbsp;ad uicam xternam nonfufTiciunc obtinendam, quamdiu in pcccatonbsp;nel peccati manferis uoluntate, quia nihil prode A ieiunare, 8£ orare,Slt;nbsp;alia religioniä operafacere,nifi mens ab iniquitatc reuocetur« Etfecunnbsp;dum Elaiamt lrnfor,amp; non poeniiens eA,qui adhuc agit quod pœni-tcttopera enim fine charicate,apud Deum nec iuAiciam,necinnocennbsp;tiam prxAani.talem tarnen poenitentiamfacias, ut per h^c bona,et alianbsp;qux feceris,dignetur dominus cor tuum ad uerampœnitentiam iliuquot;nbsp;ftrarcÆtfaâa generali confefsione,Confiteor Dco,amp; cft.nô abfoluatnbsp;lt;um à peccatis/eddicatei quod non rccipiat corpus GhriAi,quamdittnbsp;in peccato cômilToyuel in uoluntate 8C propofito iierum cômiitendinbsp;manebit.Pcouideat tamenquantum poterit,ne in defpera tionis pericnnbsp;bim ilium inducat,ficut ludxiludam defperare feccrunt. Etquia con^nbsp;iraria contrarqscurancur,facerdo8peccatoripeccata confitentiSCpronbsp;pofitum ulterius non peccandihabenti,fuadeat SC imponat poeniten'nbsp;iiam,8fcorreâionë per contrariumfibicorrefpondentem.Gontra fu-perbiam enim fuadeat humiliiatem,Slt;iniung3tor3tionem:côtraauanbsp;riciam,cleemofyn3rumaffluêiiam:contra gulofitatf m,ciborum abA»nbsp;nentiam SCfobrictatcm:conrraluxuriam,iciunium,amp;orationcs,pcrenbsp;grinaiionesjdifciplinas, 8C alias carnis macerationes t imponendo ta*nbsp;men femper iuxta perfonx conditioncm panitêtiam quam poteritnbsp;fupportare, ne fiforte nimium aggrauetur, grauius peccet,etiani iniunnbsp;âampœnitentiaminfringendo. Nam fecüdum loannem ChryfoAo-mumtSierramusmodicampoenitentiam imponendo,melius eA, pro»nbsp;ptermifericordiamtalem dare, quàm propter crudelitatem magnamnbsp;infringi.Vbi enim paterfamiliaslargus eA, difpenfator non debet eilenbsp;tenaXiS^fecundum Ambrofium: Melius eApanitentias taies prsAa-re pro mifericordia, quàm prxtendere inclementia« Impofita ergo fi-bi pœnitentia,amp;: faâa generali confcfsione fecundum confiteor, SCcae^nbsp;dicat ficjlniungo tibi talcm pocnitentiamfeufatisfadionem pro pecca^nbsp;a Znbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;us,qu»
-ocr page 107-PROVINGIALIS TREVEREN. Ul«. ris,quf cum contritione confefTus es.amp;ponens man« fuper caput ciusgnbsp;(iicat:lndulgenhâ,abroiutionë,dlt; remiffioncomniiïpcccatorü tuorù crinbsp;buat tibi otnnipjiens SC rnifericors dominus. Ec rgo audoritate düinbsp;noftri lef«Chrirti,8C bcatorö apoftolorü Petri iSC Pauli,SCotficiimHiinbsp;cóm jiîi,SC auv%ritate qua fungor ,abfoluo te ab bis pâîa, quae cofelTusnbsp;lt;s dC coiritus.Et dicat ci,qd fi poftmodQ reduxerit ad memoriäaliquanbsp;pââ,q4s no fitconfeiTus.redcat ad eum.ut ea conüteaUnfirmisautemnbsp;no eft tndicenda panitentia/edfolû innotefeendafeu declaräda« diccenbsp;cm facerdos inftnno,cutu8 pää audiuietFrater fi fanus elfes, j) bis pec-catis qus cöfeiTus es,deberes tot annis uel taliter poeniterei fed quiain»nbsp;firmuses,nuUätibiiniungoadpfens pœnitcntiâ corporale : flaute dcnbsp;hacinlirmitate te mori contigcrir/acias dari tantü pauperibus,uel pnanbsp;lociSjUcl tot MilTas celebrari.amp;fiinilia loco pdiäf poenitetif .Si uero co-ualueris, talé pceniieniiä facies. amp; imponens manu fug caputeius, ab-foiuaceu à päis.prout iä dc fano diäüeft» Quodfi forte infirmus pronbsp;poenicëciarecipienda,racerdotë petnt,ueialiquafigna pœnitenti^ oftenbsp;dit, 8C priusq facerdos ueniat ,ilie obmutefeit uel amens fit,facerdosnbsp;poftea ueniens, fiue ad nutum inflrmi, fiue ad teftimonium eorü,nbsp;q ilium poenitentiam, uel presbytcrüpetentë,uel alia ligna pcehitétixnbsp;faciencê audiuerüc,debeteiimpêdereqcquid humanitatisSC cólolaiio^nbsp;nispoceft.abfoluendo ipfum,8C recóciIiando,8C oratioesdiccndOjOfcU'nbsp;IÛ crucis fibi dando,in cimiterio fepeliëdo, SC fimilia faciendo«
Depoenitentia iniungcnda.SC inquifitionefacienda. Cap.XCV, Auc3ttnfaccrdosomnino,nc autucrbofpecial(,ut dieëdotnbsp;ego nó fum fur uel adulter,qualï dicatttues talis.ucl in genenbsp;raliutdicendotfcio qualis tues,autfigno,aut^libet alio monbsp;do,f iuore,odio,ucl timoréprodat,uel reuelet peccatorem.
Sed fi forte fug pœniiëtîa p peccato iniungenda dubitaucrit,S£ Epifco-pi uel alterius prudentiotis confilio indigucrit.illud caute 8C generaliter fub alqs terminis,abfqj alicuius gfonf exprelTionc requirat« Alioquinnbsp;dcponetur,8c inarSum monaftcrium,ad agendum ibiperpetuampocnbsp;Citentiam detrudi debet.
Dedifcrctione mcdicorum» Caput XCVl
O i) Mcdtcug
ACTA ET DECRETA SYNODI
Edicts corporum fab panaexcommunicarionis prxd’pî mus,ut infirmes moncant 8C inducanc,quod ante ontnianbsp;medicos aduocent animarum,dC poßmodum ad corpo**nbsp;rail's medteinx remedfum faiubrius pcocedatur: cis infu**nbsp;perfub excommunicationispana prohibemus, ne pro
corpctalifaluteinfirmü fuadeant^quod fit in periculum animaram.
Dcpanirentii’SCabfoIutionibus Caput XCVII.
non remittitur peccatu» nliuniiuatur ueiemendrf ablatum,firtßitufdi uclem2nbsp;faculias aflittno ucro poteft quis ucrc panitere,nccnbsp;icbci à pcccato 3bfolui,ncç pœniteniia fibi indict, nifi prinbsp;— - us refticuat uel emcndet,rapinä,furium,f3crikgium,incertnbsp;diû,ufur3,uel res ex naufragio.uclincedio habitas, feu quailibet indebinbsp;tas extorftones, uel cenfuni retentum, prxter uoluntatem domini cuinbsp;debetur,uel damna cuicumqj contraiuftittam data,Sc generaliter cu-iuflibet rei alien^ feienter contra iuftiti.m debitam dctcnttonem.ln hisnbsp;fiquidem omnibus amp; fimilibus,facerdos debet pcaecipere coiifitcnti, utnbsp;ßatim fatûfaciat iuxta poifetSC fi peccatum fuerit occultum,fieri debetnbsp;occulte, per ipfumfacerdotcm,u(lpcralitnamfideié p«rfonam,fup-prelTo nomine confitentis reftitutio feu emeiTdatio.Si autem panicensnbsp;non habet rem,quam reftituere debet,ncc bona mobilia uel immobilnbsp;lia,unde fiatimfaiisfacere poirit:ult;lhabet,feupoteß,is tarnencui reßinbsp;tutio facienda eft,prxfens non eft,necelfe poteft,äCconfitensapparesnbsp;uere pceniten3,Slt;contritus,proponens firmiter cum poterit fatisface^nbsp;re,6bi poenitentia in!ungatur,Slt; fi fit infirmus,prxcipiat hxredibus^utnbsp;Û morieum concigeric,de hisplenefatisfaciant proeodem.
Dcreftirutionibustnconfeir/onibus faciendis. Caput XCVllI. Macs autem pa?nitcns,fanie uel infirmie, qui alris tc-nentur aiiquid reftituere, non excufaniur prxeipiendonbsp;hxredibus fuis,quod reftitutionem faci3nt,uel emen-danr,nifi ipfum in toto, uel in parte ftatim reftituent uelnbsp;•lt;rocndcnt,fi hoc commode facerepoffint .Tenetur cinnbsp;alienp
/
-ocr page 109-PROVINCIALIS TREVEREN, LV» alien; rei deren tor, etiameiasharresadreftitutionetn, inquantumnbsp;illius hTreditas fafFicerepoceft: facienda autemeft reftitutio dominonbsp;tei,ueIeiu}haeredibuSjfïinuenirlt; po(rintgt;abhisqui bona huiufmodi hanbsp;bucrunt/cudamna intukrunt,uei hxredibus eorum.Sedü diiigcncevnbsp;inquifiti.Sk congruotemporeexpedaionon inuem'antur,fed qt)i,dCnbsp;ubi üncignoratur, tune cunt confïlio facerdotis.res iilain pias cauias,nbsp;praeferttm inpauperumfuftentationem diflribuatur, pro illius anima,nbsp;cuius fuiCjfiatqj prxctpue diilributio in pias caufas,8lt; in pauperes iiliusnbsp;loei Si cerriconum,in quo res reperra, uel capta,feu damnum datura funbsp;it,Si uerofeitur perfona, cui eft emenda uel reftitutio facienda, agit ta^nbsp;men inremotis partibus,n£cfperatur quod debeat redire, mictatur ei,nbsp;fi fieri poffit commode Si fccure,ueipro eo refcructur.Quod fi non uenbsp;neritjed moriuus fuerit,pro anima eius,cum confilio Ecclefi;,pauper inbsp;boserogetur.Adhaec,firesreftituendamodicafit,finecmagni ualo-ris,debec mittiilli expenfis detetorist uelfires, uelfummamodicaeft,nbsp;ÔC debitor inops fit,ei relinquatur, ut pro anima itlius oret. Qui pec«*-niant aut aliam rem in uia alibi inuenii,tenetur cam reddere ilii, q earnnbsp;perdidit,fieum poterieinuenire .Sedfinefeitur cuius fuerit,uel fortenbsp;feitur,uelinuenirenonpoteft,publiceturhocpcrfacerdotes uelprxconbsp;nes,in£cckfia uel in loco ubiinuenta eft, Etfi diuexpeâatus non tnuenbsp;nituc cuius fucrit,errogetbr cumconfilioEccIefia,paupcribus illiusnbsp;loci,pro illius anima cuius fuittSi fi modicafit res uel fumma inuenta. Sinbsp;inuentor cgcnus,iuxta perfonf Si rei qualitatem fibi concédé poteft,nbsp;ut earn pro elccmofyna ft bi retineat,8i pro anima cuius fmt,orct. Connbsp;feffor uero qui debetfeienter difcerncre qdquid habet iudicarc, quo-niam nemo bene iudicat quod ignoraf,nofc£re debet,quod qiiado plunbsp;resin rapinisfaciendis fimul concurrunt,quilibet àfeoccupata rtftrvtnbsp;ere tencturtdum tarnen in occupatiôibus per alios faâiscuipab ’b nonbsp;cxiftat.Si enjm culpabilisfuerit, quia forte alhsut râpèrent coci'uU'/t,nbsp;tunc eius do!o Si confilio damnum datum fit in folidû,nbsp;cerepoteft.tenetur,prxcipuein foro confeientix.Sed Sift vrp'n.s inbsp;pa{F4S,adaerfusraptores8iconfiliariosrapine,accufat!one-,if4 ’nbsp;fiiasjcxiuftaueliniuftacauracxercercnon uult,tamei»fi»aii‘: ¦‘nbsp;eft,nifi forte ipfefpoliatus, raptor),quipiimo Si ptiucip?':)^ r lt;
lt; •:
-ocr page 110-ACTA ET DECRETA SYNODI
amp; quï rcs habuerit, liberaliter rcmiïevitî quo cafu tft confiliarius,qui nihil habuir,libçratu8.Seclfi confiliarios ad rapinâ,palfu8 tft abfolutus,nbsp;nôidco ah) ad q!irespueneruntlib(ranf,niGiiios cxpreiTe inullexeritnbsp;Itberare.Cæteiûgt;fi nôdéditquisconfiliü derapina facienda,iuit taménbsp;cum raptoretnô ut ad rapinâ quâ diiTuafic iuuaret tfed ut raptorem, nenbsp;ab aliquo lædi poiTet defenderct.-tunc fi nulla rcs ablata eft,ad nullius reinbsp;rcfticuiionê tenetur.Sed fi raptor aliqua abftulerit,benccenftur,qa dCÜnbsp;nÓ confiliü,opem tarnen ad rapinam dcdit.Quod ucrû eft^ raptor fi-ne cores apportare nequluifiet.^d fi potuüTctJfte non tenetur«Si ueronbsp;raptor nihil abftulit Jed alias damnü intuiit,tunc nullomodo tenttur,^nbsp;rapinâ difliiafit,licet ad hoe,ut raptorent defenderct,iuctic.Si tn raptornbsp;nullo modo iui fiTec^nifï cius habuifiet comitarü,bene tenetur.Quianbsp;ucr bo diftuaferiCiopem tfi de dit, 8C faöo confulit. Generaliter autê re*-ftitutio faciendaeft.qualitcrcStj in alterius, cuius intereft fjudiciumnbsp;acquifitû fit,puta,quia damnum per iniuriam datum efttubi uero nul*nbsp;lius intereft,CÛ alias illicite acquifitum eft, ita ^d abfe^ peccato retinerenbsp;non poteft.VtficutaliquidicuncinhiSjqux excommunicatus acqrit,nbsp;8C etiam ubi alicuius intcreft,nercitur tn quis,ucl ubi ipfe,ucl eius harresnbsp;fitjtuncquidâdeconCIioconfclTorum eft totum pauperibus erogan*nbsp;dum, ucl eidem fi egear, ut pinittitur relinquendum: facienda eft enimnbsp;reftitutio cius,quod qs per furtü,rapinam,oppre(rionc,dolum,ucl calu*nbsp;niam acquifiuit,ut per hos omnes cafus comphendamus, in quibus, G*nbsp;ue per accufationes,fiue iudicis ofticio competit repetitio«
Item dereftitutionibus«
-----------Enctur enim quis rlt;ftitucre,quod alteridebitum eft, flue iure naturali tantü,quale eft iilud qdferuo debef: fiue iu^nbsp;. risciuiiitantfi debitumfitjUtfihxrcscredenshaeredita*-I tern ad omnia fufficerejoluit intégré legatum, de quonbsp;- poteratfalfidia detrahere^egatarius quidam illud ci refti*nbsp;lucre teneturjquis quidam contradicant proco,^d falfidiam detrahe-re,«quum cft,fuper quaf quitate lex fac3a eft.Et idem uidetur in eo,quinbsp;fcripfitfcpecuniamfpe futui f nomerationis debere,qui tarnen nihil innbsp;nericatc accepit^quiä ÜCCt bknnium poft, quod exceptio non numera*nbsp;tj pecunia
-ocr page 111-PROVÏNGIALTS TREVEREN. _ LVI. Cf pecuniar non competitl3pfamgt;fic non tarnen teneh'n foro coflfeiennbsp;tizreddere feudare aliquidiilicreditongt;3d4e)iureciaili tener€f,pro«nbsp;pterexcepiionceniifram.ltëypocritaquirubipe boni ChriftianimuJ:nbsp;ta quxßuic.recipiedo infe executioes teftamêcorû^uel alja$,ea reßkuc'nbsp;re tencf,quz per fraudé qup'iuittfed forte non illi qui dédit, qa mcrce-dem fuani iani confecutuseft,fed faciet ftbiamicoa de mammona ini -quiiatis,in pios ufus talia conuerrendo*
De codem«
J Ane reftituilTe feu fatisfedile quis uidietur, qualitcrcüm-que fatisfecit Ecclefiz,fi re non reftituta is, cui reftitutio, feu emenda facienda erar,padiontbuaminime przcedêgt;^nbsp;___________J tibus»ex corde fibi donaoit uel reinifit,dü ramen fit perfo na tabs quz donareuel remitiere poiGt,quia faiisfacere eft ad crcdiio-tis uoluntatem fa cere*
Deeodem«
Etutn, fiis qui ad reftitutionem tenetur,euidenteroâû no non fiefoluendo faäuseft, tune iuxta pmiiTa fufficicnbsp;contritio cum propofito reddendi,quädo comode pote**nbsp;ric, quia eius qui nihil habet» nihil periculo eife pot« ft, 8Cnbsp;Deus cor interrogat Jex aut opera quzrit. Si autem con-feffor dubitat,an ilie fit adeo pauper,ut diximus,tunc confulat ei ut bo
nis cedaitqd fi fecerii fatis eft,tune eft eius not» paupertas.Sed 8C quä-* uis bonis ccdar,nihilomiHus debet tlli iniugere panitentiâ falutarê,^dnbsp;8f facere debet,etiä fi plencfoIueretfeufatisfacercuTaHsnäqß duos qf-fendit/cilicet Deü qui pcipit,Nô furtü facias,In quo omis iniufta amp; illinbsp;citaalienf rei occupatio fiue acqfitio prohibef, Quia etiä dixittdiligesnbsp;proximü tuüficut tcmetipfum.,amp; iteru: Nó cócupifccs ré proximi tuûnbsp;Vnde J) tranfgrcflîoncdiuiniprzccpti,iniungeîillipoenitentiâ faluta-ré,per quä Deo fatisfaciat.offendit etiä jixiniû rem ilîius illicite côtra-âando. aut fibi quomodolibetiniuriando erogando. Vnde ad reftitu-tionc feufatisfadionc.fi facultas aftîtjUel n5 alfit,faite ad cedendû bonisnbsp;tencf,âC alteru iftofu,reliquü non excludit.Vude no« fuff’cit reftitutionbsp;(euûtisfaclio.ud ttflïo,nifipcenitcnU3per cuâ Dco fatisfîat Icquaiur,nbsp;O inj Si aé-
-ocr page 112-ACTA ET DECRETA SYNODI
Si nero omninofoluendo non eft,fed uel in parte,uel in toto foluere po left,non tarnen commode amp; fine periculo fuftentationis fuæ, aut uxo«nbsp;Kis,aut familiaejunc confeflbr debet ilium ad ueram contritionem amp;nbsp;poenitentiam inducere,dicens ei:FiIi,rcftitue quod potes, ut fie panasnbsp;infernales cuites, 8C cum Deo in calis xternaliter glorieris. Et ponatnbsp;keundum Auguftinum,ante eiusoculosiudicium Dei,terreat eiuseonnbsp;fc{enttamgt;8lt; perfuadeatpanitentiamtamp;fi nolii reftituere, nec conte-ri,nonpoceftfibipanitentiaifedfolumconfilium iuxta prarmiiTaimquot;nbsp;pendi.Si ueroad contritionem SC panitentiam poteft induci,tunc di^nbsp;cat illijquod ftanm,uel infra certum tempus,quidquid commode emennbsp;dare poteft,emendet,amp; de reliquo ab eo cui fatisfieri debet, ueniâ po*nbsp;ftulethumiliter Sf deuotetquamfi obtinere poteft, beneeft. Alioquinnbsp;componat feu ordinet cum ipfo,ut cum eius uoluntate paulatim fingtinbsp;lisannis 8lt; menfibusemendet quod poterit,donee futrit piene fatisfa-âum f moderata tarnen uttz fuftentatione fibi 8lt; familiz referua«nbsp;ta. Qiiod fi force pluresfunt, quibus facisfacere uel emendate debet,nbsp;quorum aliquidilationem concedere, autin totum rcmittere uolunt,nbsp;alii nonttunc confeiTor confulaci]li,ut adiudicem fori con tentiofi actenbsp;dar,qui uocatis omnibus, ftabitiudicio maiorispartis:hzcautem maionbsp;rkas in hoc eafu iniclligitur,tam refpeâu ciuilis dcbiti,q 8c refpeâu ntinbsp;meri perfonarum.Si uero ad omnia paria fint przferenda, quzdâ eritnbsp;humanior fententia, fcilicet illorum, qui in concedenda dilatione eon-fenciunt,nec quantum ad hoc tnterefie, inter ypothecarios amp; chiro-grapharios creditores. Siautem nullam poteft mifericordiam inueni-*nbsp;ce,tunc tenetur ftatimfoluere,uel bonis cedere,quia tab's peccator femnbsp;per eft in mora,przfertimubi is cui reftitutio,feuemenda fieri debet,nbsp;inultum 8C periculofeeget.lura tarnen reis condemnatisquadrimeftrenbsp;tempus ad folucndum concedunt.Vbi autem non eft tanta^Sc tam pc*nbsp;riculofacrcditoriscgeftas,nccipfeindult;i poteft ad dilationem aliquamnbsp;concedendam,ncc etiam debitor ad ftatim emendandum S( reftituen'nbsp;dum,func qiji dicunt,quod tunc facerdos poteft fuam confeientia m in'nbsp;formate ex eo quod intendit utiliter agere negocium creditoris.M emnbsp;uidet,quod creditor non poteft aliter in perpetuum, uel non ita cito,nbsp;aut non ita commode fuumrecuperarc; poteft panitentijeceptoabnbsp;eo iu-
-ocr page 113-PROV INCIALIS TREVEREN. LVIL coiuramentOjSf alia idonea cautione,ß quam pracfta» c poteft.moderanbsp;tam dilationcm ad foloendvm conccdcrc,amp; tub condiîione, fcihcet qdnbsp;â.hic infra diem ftatutü adfmpk«eritabfolucre,utftcci€dirc'r fibi debinbsp;tumrecup€rer,amp;illein dcfperationcm non incidaijquang vigor iuvisnbsp;ponuui aliud fuadeat in hoc cafu,
De reftitutionibus.
Emini lie« furarifuri,ud raptori,unj*’’f‘ogt;“cI auaro rrm furtiuainudraptam,utipfeexea deemolynatnfaciarjQanbsp;non funt facienda mala,ut cueniant bonataufert ecenim ilnbsp;lifacultatem reftituendi rem qui ad earn tcnewnnec rapinbsp;nam feu furtum iuftificat.eo raptor largas ex inuafa rcnbsp;eleemofynas facit,imofpeciesfartieftuelkdealieno largiti: qui rê ali-quam fibiadeertum ufumrecipitcommodatam earn altericommo-dando, furtum committit, Sed Si creditor,qui rc fibi obligara utitur,nbsp;infeio debitorc,committii furtum.quo cafu ad æftimationem ufus,etianbsp;re domino reftituta,ieneiurlt; lllud etiatn notandum,quod fi circa illicite acquifiiorumreftitutioncm ambiguitas oritur,antfi res uei fumma,nbsp;quæ reftitutionifubiacet,magna eft,tunc eritnoftrumSC Epifeoporumnbsp;confilium expeâandum. Item adhuc ftatuimus, quod facerdos damna data,feu forefaâa fibi à confttentibus,ut alqs reftiiuant alTignaUnbsp;reftitucre non différât,nec fibi retinere prarfumat.
Defufpenfisexcommunicatis* Capnt XCIX,
ILIud quoq^ prætercundum non eft,quod qui excomunicatus, uel ab homincfufpenfus,uelslircr abfqp tirulo Canonico Ecde-fiafticum beneficium rccipit,fi faluari defiderat, omnia inde rC'nbsp;cepta Ecclefiaereftituat,Sf beneficium dimiltat,nificumeopernbsp;fedem Apoftolicam fucrit difpcnfatum.
De guerrainiufta. Caput C.
I Tern decIaramusSC denunciamus.c.God quicumc^ dominam tempo ralem,uelaliquem potentem inducit ad guerram iniufte mouedam,nbsp;uel praedara faciendam,infolidüad reftitutionem tenetur.Gxtcrfi,nbsp;P fiduo
-ocr page 114-ACTA ET DECRETA STNODI fi duo facie n tes prindpaliter gucrram, pacifîcantut adinukein,amp;nbsp;damna hincinde data remictant ttalts quidem rcmifsio non extendi'nbsp;lut ad homines, amp; fubd!roseorttm,niftdecxpr£fib iliorum confeD'nbsp;fu fit fada remifsio. Imo camp; eisemenda,^ reftitutio facienda t namnbsp;SCab ilüs non pcfient ipfi doinini guetta non cxiftcte, fine rapina eX'nbsp;corqueretantundem, uel nifipaxtorfan aliter fieri non poftit« namnbsp;lune utüiicr geratur partis negocium utriufque*
iquot; DcaHcffotibus Sfaduocacîsr Capue CK
^v^lSfefforesquocji 8C aduocati incitantes amp; inducentesex ccnafcienti3,amp; contra confeientiam iudicem ad iniuftenbsp;iudicandunijtnfolidunj adreftituiionem tenenturtquianbsp;damnidat,damnum dediffeuidetur.
Si uero iudex fimplex eß,8C iudicat fecundum confeien tiam,decrptas cumconfi{ioa£e(rods,bona fideeleâi.
II
qui communiter iuftus ÔC peritus credebatut,excuf3tus eß, amp; affe iïor Cenctur.Etiam iudex BC afteffor ad reftitutionem, fife feienter imperi'nbsp;tosfede iudicando amp; affedendointromittant, quoniam cufpa cÀ itn*nbsp;mifeere fc reiad fe non pertinenti, SC talemaneirorcm ctiam feienternbsp;eligens ,in culpa cft.RurfusaïTeffor pcrcipieng ccrUifalarium ,8C ultranbsp;illud aliqd extorqués,ad reftitutioné tenetun Aiq ucro interioresoffi-ciati ôi, nuncijXiuemifiijSc fimiIes,ficettumfaIariûperc(piunr,SC ultranbsp;illud aliud extorquent,ad reftitutionem tenentur«Siucrocertumnonnbsp;recipiunt falarium,SCulira debitum modum SC loci modum aliqutdnbsp;peruim uelimmoderatamimprobitatemextorqucntaunc quidemnbsp;licet ad reftitutionem non teneaniur, debent tarnen tanquam deim'nbsp;probe acquifito cleemofynas faccre.Prohibitus aduocare ut rclig'ofusnbsp;bencficiatus,ôCinfacris conftiiutus,in certis cafibusfiaduocarepraffa-mit,licet non cogatur falariu ci a quo percepic,teftitucre,quia cius nonnbsp;intereft, ex quo ille in aliqua culp a amifsionis caufæ non fuit, teneturnbsp;tarnen iuxta facerdotis confilium illud in pias caufas clargiri*
Deeodem«
Siucfa
-ocr page 115-PROVINCÎALIS TREVEREN. LVIIb luero per cauillanones mabcias fuasaduetfanoaduoOnbsp;tus iufrptn csufamabftuiiCjuehpfum grsuauit contra coiv*nbsp;Jtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aUegandoftopofitioncm duplictm^ud captio»
fam faciendojuel falium teftem inftruendo,tt(l cücniulutia fuum ad uerum negandum inducendo, ucl litcm ex induftria protraquot;nbsp;hcndoA ftinilianunonfolidum ilH ad uerum intcreiïetenetur, quodnbsp;ß propter eîus ignoranbam, uelneg!lt;gentiâ,cliêtuiusfuus c ufam aminbsp;(erit, tcnetur iUt nonfolumfalarium extortum.uerüamp;damnüliiisrenbsp;ftituere.Nam impentia,cuIpxannumeratur.Vctû qvâquàmliceateinbsp;uêdereiuftum patroctntum,amp; iurifperitorum confihû.pauperi tarnennbsp;gratis confulere debet, ß a b feg magno aboreamp; Audio rcfpondercpanbsp;X(A;uißcut gratis accepitjSCita gratis detlt;
De ceAibus corruptis« Caput CIL
EAis corrupiusad reftîtutioncm damnieifaciendam te-nçtur , qui propter eius falfum ttAimoniû caufamfuatn amific. Si ueroreceperit premium propter uerum reAi«nbsp;monium dscendum, tunc quod percepit, iuxta facerdotisnbsp;confilium ,in piosufus erogare tcneturJdem eß de iudice
Accepta pecunia,iuAam fententiam proferente. TcAis tarnen Si iudex delegatus,fumptusraoderatos, S^aAcAbreompetens falariumlicitenbsp;recipcre poteft.
De accufaniibus 8C denunciantibuscrimina. Cap.CllT. Ceufatorcs 8C denunciatorescriminum,hocc31umnio(enbsp;agentes, ad ilbti da mni rcAteutionem te nentur. Sed fcnbsp;qui ex odiononex charitate denunciant,uel accufant,ppnbsp;niientizm inde agcre dcbentttales Si ad reAitutione nonnbsp;folum pecuniae/me damni,uerumeti3m famae, tenenturt
ne fi forte uel per fe uel per aiiOS,31iquatnC3nnllt;nam dixerint,uel libcP iutn famofum feripferint/tu If gerint,uei famar amp; honori tllius detraxenbsp;rintin locis illi ,in quibusfciuni ilium fore ex praemifsis inf3ma!u,pro-Ateâtur publice femetiros eA£:ubi;tüt à diuerfb^etfug diuerßs infantanbsp;tus cA.tuc arbitrio irrfa’tia îi^uelfa'cë iad’cis ,fc fuperhoc purget: ucniSnbsp;fuperab eo fug hoc poflullres.dftci lores fiqjidf fût,qui alioiüuit5,monbsp;rci,fjmä'.jj cortûpût,q ij qatoixfubn^tiasiprsdia^g diripiunt.
P q Depraui«
ACTA ET DECRETA SYNODI
De prauis conftitutionibuscontraîuraamp;f Euangclia.Csput Gllfl, ?nûituiionçs quoqj contra falutcm animx editf/eraan-lï non funt, imo conditorcs caruin, ÔC ftannorum int-porum.qux funt contrains naturak,quod in kge Si innbsp;?Lu3ngeiio contineinr,Si in Ecdefîaruni prxiudicium, Sinbsp;voncfa Ecclefiafi(caniiibcrcateni,8i corum confiliaritSi
fcriproccsSi ftcundum ea iudicanteSjSiea obfcruantes,3i cxcqncntes, ad rcftîfJtionem damni ex hoc fccuti.infoliduni.inquâtumfacere pof-funtjObliganturJ.demcyeftfi fiat contra iuspofitiuum,ad paupercs opnbsp;priniendos^ iuftitiain iinpcdiendam, Si infupcr kgcsipff Si ftatuta,nbsp;ipfo iurc non tenent,
Deîucrisinhontftis. Caput CV«
SjrriijSialïi inhontftaSiptohibiialucra cxercétfs,3d reftitutioneni eorum tençntartqnicquid auic forti acciditnbsp;ufuraeft. Vnde fcriptnm efi;:mutuum d2::tcs,nihil indenbsp;fperantcs.Sed nec ab infiddiufurasrecipcre licet. Siquisnbsp;tarnen receperit/atisfaciat indcauâoritate Ecclcfi»,ill»8
GhriftianiSjàquibns forfanilk infidelis ufuras extorrcrat.uclquibus tft aliter obîigatus.uel in ede facra ad hoc faciendum deponat, Si ta’iternbsp;libcratur, Qyod fi ufurarius multa de fœnore lucratus eft,dc rigore iuris etiam taisa lucra reftitnerc tenctur, fi eut Si fur,£i raptor,inter quosnbsp;enamcratur.Qjjia tarnen qui nimis cmungitfanguinem elicit, uideturnbsp;nobis prout Si fapientibus uifum eft,in hoc cafu fufficere dcbitori,fi fornbsp;tem Si fumptum Si inodcratum interelTe dumtaxat, Si non talia lucranbsp;omnia recuperet,quia hoc fuam repetere cumufaris tantum,tarnen cftnbsp;quod pofitakm lefticntionem.remiilionëdctalibus lucrisab illo po-ftakt debitore.Cæterum uxor,fiIii,Si familiäres ufurarii,furis,Si raptonbsp;ris, de talibus lucris comedentes amp; induentes, Si undeuiuant aliundenbsp;non habentcsjcxcufari uidentur:fi tarnen peccato non confcntiunr,fednbsp;potiusiUutn ad reaitutndum, Si fc corrigédum inducunt: quod ucrumnbsp;eft,fi fitfpcs uerifimilisdc illius corrcâiôe, Si utuntur cum moderami-netîliutfuper hoc non fubtrahstur iHiintotum,Si inmagnupartenbsp;rtftituendafacuiras.Sienim nalh fit fpesde dus corrc^flionc, tune liJi fi
-ocr page 117-PROVINCIALIS TREVEREN. LÏX. funt cis aliq-3 bona fepar3t3,de cis niuani.Alioquin fibi quærant uiâiûnbsp;àconfanguinïis udaniiciï,S^potius mendicarc dîbencortiatim, quîranbsp;de talibiisuîjanrî quia potiusdebeinomnianialap3ti,qu3miali8lt;tâ-ioma!oconfennre,Si3urcmuircrudflis,nonpcrnji»it uxorede alionbsp;comedere , nihilominas tarnen uiuat de dote fua feu fponf31itio,ûnbsp;quodhaber; iifinonhabcthocjdenunciecamicisucl Epifcopo,utJiIumnbsp;coinpefeant, quod iî noüamoniüonc compefei potertt,coni(daicutnnbsp;cordis dolore potin? g fame moriatur,n3 Si tab's nvctlTitasà pœnafürünbsp;cxcufat.Ôi gCitiuscofuraods potent,r«ftituatjSCadcaut£lam pceni-tentiamagat.
DequïftisSitalIrjs. Caput GVI,
Irca quxftas feu talbas feien dum eft,quod £ dominus in co celTionerci fuaeinftituit, quod poffit talbarc homines 8Cnbsp;coionesjhfc licite faccrcpoteft.imo colonus de hoc aliqaidnbsp;ex certafeientta rennens,nelfubtrahenjjuci c£lans,ad refti-tudonimtenctuCjdumtamenantiquaSc folitatallia fiat,nbsp;8C talisetiainquac fciiurSiprobabdirer credirurquod ab initio ex iu-fta caufa fuerit impofita.Vcruntamcn fi non fuerit didum quota tsHianbsp;fiat,fed in conceffionerei fuit determinate diótü quod domi.iusin tabnbsp;homincudcaffamentOjpoflittanianifacerejintciligendam eft de moderata talbaxonfideraia hominfifacuItateSC caffamcniiquaIitate,Si uenbsp;ro dominus immoderate extorfit,debet ad reftitutionem per facet do-tem induci.Sed ft colonus non exaâus,taciteuelexprefle abfqj domininbsp;dolo Si. fraudc,aHquidultra domino offtrt,dominus gratis recipiës, re-ftituere non tenetur.Secus tarnen cft,fi uioienteraut minis uel terrori-bu3 extorfit.Quod ft forte ipfe,amp; cius prædccctTores^rot exegcrint abnbsp;hominsbujfu s, quodfi uendcretquicquidhabcretreftitucrc non pof-fetjtuncconfulat ei faccrdos,ut remitcat hominibus in recompenfatio-nemabquamfcruitutenbutlccnfusaliquos.adquoscifortc tenentur,nbsp;uel concédât eis abquam l;bcrtatem. utl coftruat hofpitale, ue! aliquidnbsp;aliud pium agat,cuin confinfu damna paflbrumjftu fucccITorum il-lorum.
De faaentibus cletmofynam de alie no. Caput C VII,
P iij Circa
-ocr page 118-PRO VI NCI AUS TRVÊEREN*
Irca facienics f kemofynani de alieno,ffu de iUicfte acqoi fito,uolumus cranes fare, quod fi habens alia bona, adnbsp;reûittittoncra tenctur, Puta qui habuit ex iniufto beilo,nbsp;uel ex furro,ud rapina ue! (ymonia,uil u(ura,uel ex nao*nbsp;fragiOjUelfcx îniefio pedagio,«lt; i ex intuftis tallqs ,u£l uj,
nd metu extorfit, fed in ludo esufa cupidiiatis acquifiuitiuel iudex uel aßcffbi/tu officiïhs,a!iqua fndebjtcafquißuitjn hi» quidtm 8lt; fimi-libus caftbus fjfuntnotorij quibus quis ad r£ft)iuttonetenetur,eleeraonbsp;fynauelperfonalisdcciraa âialsdariueîrecipinondcbtt , Siueroadnbsp;rcftituiionera non tenctur , puta quia in hiftrionaîu,, ucl fimili -bus acquifiait : ex talitce quidern acquifitis elcemofyna , uel perfo-Balis deciraa dari^SC rccipi poiTeni.Nä ücct tales lurpttcr jgant.nonnbsp;tarnen turpiier recipiunt : fed amp; nifi ad « ftitutionem aliquis non tenc-turt fi (amen ex notorio peeeato proue nie, ecclefia recipere nö dcbt c,nbsp;ne peccatutn approbare uideatur.fccus fi occultum fir,quamuis pr flatus hoc feiat. Rcgulariter aut quicueg ex illkita negcciatione uelalitecnbsp;fine Cdlünia aliquid acquirit, quod tame iuxta prj roifia reftitutre nonnbsp;tencf.prudcter agit, fi illud in pios ufus.eroget de fui ccfiüo cöfcHbristnbsp;non dainnamus tarnen tü,fgt; quis hsred ibus talia relinquit. De ep ueronbsp;quod reftitutioni fubiacct, «kcroofyna fieri np debctînsm fpe des fucnbsp;ti eft,urile,ut prardiximas,dc alieno largiri, nec debet qui» male acqui-rere,ut bene difpenfet. Nara abhominabiks funt hoftiap,quf ex fcelerenbsp;pfFeruntur. Rdigiofi 3Utégt;8c clerici, adminiftrationé habentes, poffiinçnbsp;cleemofynara Si obîationera facere. Quinimo quicquid cis fupercflr,nbsp;tenenturpauperibuserogarexquoniaraquicquid habent ckrici paupenbsp;rura trtjnifîforiefuisfuperioribus.udecdefiaftitids iilad ex débite re-ftitucre teneâtur. Datiquoc^ ratione hcclicite pofiuntinftudio,uelnbsp;peregrinatione,de foorû abbs tum ,feu prxlatorun» licencia fpcciali txi-ftentes.Religiofus t?racn daiîftTalîs,cuiofcuncgrtIigionis, proprio ca-centis,nullam adminiftranonc iKlnfficiû habens, quia nlt;c proprium,nbsp;nec ctiara uoîuntakm habendi habtre debet, ejeemofynam uel cbktionbsp;nem facere non pouft: nifi forte cura abbaiisuolûtate decemmuni-bas rebashoc faciatiud nifi fo; te hominem ad mortem cfuricntem ui-dcaitlunc cßim lictntia fumnû sbbacis/cilicet Dri^omniafunt cemmunbsp;nia,id
-ocr page 119-PROVINCÎAtlS TREVEREN, LX ïitajîd cft,cotnmunicanda. luxta illudtPafce fameniorlt;êtein,qtioni2mnbsp;finon pau£riB,occidift i, Vxor quoq; de rebus psccrnalibuSjid cftlu-*nbsp;»8 proprijs,poicft ettâ ui.'o inuicockcinoiynas Si obîationcs faccre.Stdnbsp;Si de bonis uiri,8i de ilîius îicëtia amp; pcnniffionc hfc inftinfle facere ponbsp;tcft Si dcber.Quoc^imode panc,uino,Sifimilibus,qu^ dcIaudsbili.Sinbsp;approbato inore,qejari ubiq; ad uxoris dif'pctittoncm pertinerefolet,nbsp;ctiam fine illins expreffa licenttaimoderatc tamchæcFacere potcft,in-'nbsp;form ans fibi confcicntiam.qoiauir eiushocratum habere debear, etiâ 'nbsp;fi aliquando hoc leuitcr,aut adtcrrorê forte, ne immoderate cffundar,nbsp;P rohibuerit.Informans etiam fibi confcicntiam ex pauperisqusiitate,nbsp;credcns,quod fi uir ülum uidcrct,idipfum facer et. Si auié omnino cre-dat hoc uiro difpîicere, nccaliquo modo nalcatfuâ confcicntiam infotnbsp;niare,nuU3tenu$cum iliiusfcandaio,dcbet: quod modo de rebus uiri dinbsp;xiî5as,idé etiâ,de dotalibHS,quarü man'tus dominuscftjinteîligidcbet«nbsp;Item defacientibuseleemofynam«nbsp;lliuffamiltas de caflrenfi, Si quafi caftrenfi pcculio, namnbsp;quantum adilb, pater familias ccnfetur,el£emofynam 5cnbsp;obbtioné licite facete potcfftde aducnîiciouero,8i per-jfeâi(io,finc patris Iicëtia, uel permifsione id agere neqtynbsp;nifi in cafibus iUis,tn quibus de iure donate poteft,
De indulgencijscundo Si redcûdocû corpore Chrifti, Cap» CVll.
Vando corpus domini referturadinfîrmû,ult;I defertur, omes fîdcles deuote iilud fiexisgenibus^eundoSi redeunnbsp;do adorent.Nos aSt omibus uere pacnicêtibus,3c humilinbsp;ter côfeflis, ipfû corpusChrifti alfociâtibus, quadragintanbsp;dies de iniüâis fibi pœnitêtijs mifcricorditer relaxarous.
DcdcIiôlisMonachorum,8iMonacharum, Caput ClX» f=--------«?Tcm fub pena excômuniationis firmiter inhibemut»cn
raonachi icu moniahs pro deJiâis abeis cömifsisprf.' ^^jbcndfs fuispriucntur,(ed in fuis monafterijs recipian*nbsp;tur,in quibus puniantur Si corrigantur, cofidt rata qua*nbsp;litate ddiftijfecandum reguläres oWeruadiias,Si alias prour fecundum deu m ,8i iuftitiam fuperioribus Si prï btis eorundcnbsp;monafieriorum uidebiiur e^cpedirc.
P iiij, Deexer*-
-ocr page 120-ACTA ET DECRETA SYNOD!
De cxcommunicationc« Caput XC.
Tem cum nullus excommunican clebcat,niß propcccato mortali, 8lt; contumacia, de qua dubitandum non tft,quinnbsp;mortale peccatum cxiftat,Prafcipimusfub poena exconi-mi!nic3tionis,quod omnee prcsbyteri luoncant publice innbsp;fuis EccfefiiSjSC inducant Parrothianos luos,ut cum fuper
cxcommunicationibus in cos laris fucrinc per militantem Ëccîcfiam abfoluti,nihilominu8 confite3ntaramp; contcrantuc de peccato conta-mat(j:ucl inobedientiae.proqua txcommunicati fucrunt;hoc enimeisnbsp;expeditadfalutem.
DeaedificiisRcUgioforummendïcantium. Caput CXÎ.
Tem fab poena excommunicatioois,cmnibus rtligicfis mr n dicantibus utriufqj fexus,cuiufcumqj religionis exiftant, noil raeGiuit3tis,D!trclt;f.amp; Prouinciae,firmrlt;er inliibemus,ncnbsp;extra fua monafteria amp; clauftra,nouas manfionts fibi appronbsp;priarc, feu noua aedificia ad ufus fuos conftrucre ptxfumant, fine no-ftra amp; Epifeoporum locorum licentia fpecialitnifi hoc eis à fede Apo-ftolicafpecialitcriïtindaUutii.fuperquonobiSjdClocorumordinäres finbsp;dem fjcere tencantur.
Dedccimisnoualium« Caput CXll«
Tem cum ficut dtcimf de jure comtnuni, ad Parrochiales Ec cleftas peftineantgt;omnem dubitationis fcrupulum amouctesnbsp;declaramus,quod omnium noualium decimf etiam ad eafdênbsp;Ecekfias Parrochiales pertinent pkno iurc.Nulius itaq; hu-iufmodi noualium décimas,contra uoluntatem presbytcrorum Parronbsp;chiaiium fibi sppropriare feu retinerc praefumat, nitifuper hoc fe-dis Apoftokeæ priuilegio fit munitus.Et ut quid fit nouale finguks in-norcfcat,omnesfcire uolumuis,noualeeffe agrum/eu quodeüqi prædinbsp;um de nouo ad cultaram redaäum, de quo non extat memoria, quodnbsp;aliquädo cuhus feu cultura fuerit. Priuikgiaej fuper huiufmodi nooalinbsp;busreligiofis conccffis,non de quolibet tali nouali intelligenda credi-raus fore, fed illo dumtaxat,cuius decimamrcligiofus potefi conuen-tU5,abf(9
-ocr page 121-PROVINCÎALIS TREVEREN« tXÎ. tus abfqj graui detn'mento ccckfiae parrochialis deiinere, cum talis filnbsp;farpe locus ïncultus, de quo parrochialis ecclefia magis pcipit décima**nbsp;rum ratione proue ntus*nbsp;ôoribus ac uicarqSjôC perfonis ccckfiafticis utrtufc^ fexus, eis publice lenbsp;gère Slt; intimare procurent, ac dcinccps annis fingulïs in perpetuumnbsp;in fuisfynodis cadem ftatuta prouincialia recommendari faciant ca,exnbsp;abundant! praecipientes.SC innouanresin eifdêfynodis ab omnibusob-feruari» Ecinfuper omnium ecclefiarum cathedralium,collegiatarum,nbsp;8C rnonafteriorum.tammonachorum ,quammoni31ium ac prioratuûnbsp;praelati, Abbates amp; abbatilfae,8C priores, neenon Archipreîbyteratuünbsp;feu decanatuû.Archiprefbyterifeu Decani qprimu cômode poterût,nbsp;fub pœna excommunicationis copiam de huiufmodi ftatutis prouin-*nbsp;cialibus cum fuismoderatisexpenfisrecipianc, utdeeisredoribusSCnbsp;uicariis ecclefiarum,autaliis perfonis ecclefiafticiSjprzfati Arcbiprefbynbsp;terifeu decani,in fuis Archiprefbyteratibus ÔC decanatibus fiat copia,nbsp;in tantum, quod modis omnibus fub pœna praedida omnes perfonaenbsp;przdidæ ecclefîafticz,noftrz ciuitatis, dioece fis,amp; prouinciæ.cadê fta-tuta habeant penes fe infra inftantem natiuitatem domini. Et quia dinbsp;latio temporis obliuionem inducit, fub pœna excommunicationis latænbsp;fententiz omnibus ArchiprefbyterisSC decanatuum dccanis,8lt; parronbsp;chialibus prefbyteris pracipimus,otndé decani in fuis decanatibus cSnbsp;gregatis omnibus prefbyteris fuorum decanatuum,annis fingulis cer-ta die uel diebuseadë ftatuta releganttutfuper eis plenius infiruantur*nbsp;Pref by teri autem faltem bis in anno ftaïuta eadcm integraliter kganr,nbsp;ÔC uidcanc,in quantum parrochianosfuos tangunt. Si fuper eisinftruinbsp;poirunt,ipfaRatura infuiseccleftis etiam femelinanno unadiefifierinbsp;poteft ,uel pluribusp’n uulgari publiccnt,8C exponâi, ptout melius potenbsp;CL runt,
De recepdone ftatutorum, Ca. CXIIIL
Tcmin uirruteobediétîxomibusfuffraganeîsnoiîn's,8i ï eorum uicesgerentibusfirroitcr prafcipimuSjUthrcfta-rn cura fslubriaredpiant infra menre(n,ëc cainfuisfynodisnbsp;U EpifcopalibuSjUrlalias quamprimum poterunt.congre-— garis omnibus ecclefiarumfibi fubdirarum prflatfsSC re
acta et DECRETA SYNOD! runtfecundum fcicntiam a dco cis datam^ut neminê in noftra ciuifx-tc, dioeccfijamp;prouincialateanïcaquaein noftro prouinciali concibonbsp;funt tam faiubriter inftituta«nbsp;tiffeccrintdccomifTiscifdemftatutis femper in fuoroborcduraturis.nbsp;Item om nibus fubditis noftris preffayteris,ciuiiatis,dioece fis,8f prouin-ci^ noftrf Treuerenfisuerc p^nitentibus confeflis qui quolibet mennbsp;fe uelf^piusunammilTamceiebrauerintde fandofpiritudf alrisprrfonbsp;nis eccicfiafticis fecularibus precesdeodeuotasamp;orationcsamp;pr^-*nbsp;cipuc orationem domimcä cumfalutatione uirginis gloriof^erga desurn pia deuocione effuderint,pro ftatu pacifîco imperq regni Sc pernbsp;fonarum pijlTimiprincipiSjChariffimi domini Sc fr^iris noftri Kcnrinbsp;cijdei gratia Romanorü Regis,frmper Aagufti,etfcreniffimf Auguftfnbsp;dominpMargaret^fælicilîimf coniugisfuf,quf fibia dto data eft utnbsp;dcusipfos Si nosabomnibusaduerfis jtegatS^ defendat,,pgreflu;qjnbsp;corum SCnoftros, ad laudem dei,de uirtute in uirtutê dirigat SC profpe^nbsp;rari facial,quadraginta dies quotiens diâam miiTam ceIebrauennc,S^nbsp;prxdiâas preces effuderintdeiniüäisfibip^nirentijs mifericorditernbsp;relaxamus. Et hoe prefbyteri in fuisecchfiis quamprimum commodenbsp;poterunt non différant omnibus intimate.
DepotcftatcSuffraganeorum. Cap. CXV,
Oftrcœo uenerabihhus frati ibus noftrîs v pifcopis Suf-fraganeis noftiræ psoutnctx , coRiiniuinius, cuiîibet infua ciuitate6lt; diœcelî, pknariam pouftatem abfoknbsp;uendi fuos fubditos, ab omnibus prædiâis fentennjsnbsp;pe nos latis,(i quas incurrcrinc: ita tarnen quod prins fa
De poteftate referuata Arthiepifcopo.
T infuperfcire uolumus uniuetros,quodnosBaIdui-nusprxdidusjTreuercnfis Archiepifcopus, nobisfu-per prxmiffis omnibus et fingulis referuamus poteffa tem addendi, minuendi, eorrigendi, interptetandi,nbsp;dcclarandi,quotiens opus fuerit^St nobis uifum fiieritnbsp;expedite«.
gcquunr
-ocr page 123-PROVINCIALIS TREVEREM.
Seqûntur ex nunc aliquae additioncs, per coicnds mcmoris do» minumßaldeuinum,archiepifcopumTrcuerenfem,fupradiäisftaw-tis,per patentes lit£ras,addit»in modum fequenteint
Aldeuinus Dei gratia fanâæ Trcuercn.EctIelîaearchî cpifcopusjfacri imperii per Galliam archicäcellan'us,nbsp;Vniuerfis,S(fio8*’^s perfjnis.tam ccclefiafticis q fecu-laribusperfuas Ciuitates,amp; dioece.conftitutisb^lute,nbsp;8{ fynceram in domino charitatem. Ex credito nobis difpenfatients ofücio,curis foliicitamur affiduiSjCunbsp;torum noftrorum quieti commodis, in quorû profperitate utiquenbsp;profperamur,ing'ter mentis noftraeftudiisintendamus, ut SC rjdc foenbsp;lici duâi regimine,prrferucntur a noxiis, amp; optatisfempcr proficiatnbsp;incremcntis.Igiturcum nonnulliinftingante diabolo in tantam’prpnbsp;fatnptionis audaciam prorumpät,urclcricos8C ecclefiafticasperfonasnbsp;occiderc,mutil3re,8( captkiarc, capïiuofqj detinercjinfuae falutisdifpênbsp;dium.non formidentificut hucufig pluvies ,q«od dolentes referimus,nbsp;dinofeitur perpetratum. Nos tantis periculiscupicntcsoccurrcre,8Cnbsp;tain nefarios praefumptores condign a animaduei fionc ferirc , utnbsp;faltcm metus peen», tales ab huiufniodi præfumptione cohibeat^nbsp;amp; compefcat î Stacuiinustenorcprffentium ,8(.ordinaraus,fiquisnbsp;in hoc genus facrilegii proruperit,quod aliqucm ckricum pro clericonbsp;fc gcrenccm ia terminis noftræ ciuitatiSjUcI diceccßs,occidat,mutikt,nbsp;udeaptiuettfeu etiam detineatcaptiuatum^quod contra talent occifo-rem,mut!13torcm,C3ptiuatorem,amp; ipfum clericum detinctem, per tonbsp;tunt decaaatum Chriftianitatis illius loci^ubi tab's occifor, mutilas,feunbsp;capt!uins,ueldericum detinens, domiciliant habacrir, uel iurifdiäionbsp;nem exercuerit.dc iure uel de faäo,5{ etiam per totum decanatum il -lias loci, ubi tab's clericus captious,detentus fuerit, 8d in qiialibetnbsp;parrochiali Ecclefia alterius decanatus, adquam tales raalefafiorcgnbsp;dcclinare contigerir,quanidiu moram ibidc traxerinc ,Si poft recef-funt corum,pcc triduüm ccffetur,acftat'nt 8C fine alia monitiore, pe-oitusa diuinis , Quant quidem ceïfationis diuinoruni fcnttnti-atajnloca prattraâa, ut pra’tajSumcft^poni.nus pcrjprxfentes,
riofaqj inquifitione meditandodifcurrimusjutfubdp
Q» ii tamditi
-ocr page 124-acta et DECRETA SYNODI
lâmdiu tenendam amp; fir miter obferuâdaradone c præfatus occifor ma cilasuel eaptiuâs/eu clencu captiuû deiinens/aiiffaâione débita prf -habita per nos ipfam meriierit,Slt; obiinueric relaxare. De qua quidemnbsp;relaxatione per noftras ucl officialium noftrorum Ijteras conftare de -bebic, Prf tcrea cum nonnulli peruerß homines interdum alios in pro*-fecutione fui iurisimpedire temere molientes,nuncios Sf portitores literarum ec proce ffuum iudicialium occident,mutilct,ucl captiuept,uelnbsp;literasSf procefius quos deferunt,ip(is auferunt uio!enter,in ecekfiafiinbsp;lt;æ liber tatiscontumcliam SC contemptum,Noshuicmorbo peftiferonbsp;per oppofitionem competentium poenarum mederi uolentes.ut quosnbsp;timor deiàmalo non rcuocat, falte poena coerccat à pâô,Si ne quisqnbsp;huiufmodi occafione Sf profecutione fui iuris ôfiufticiæ,quamcokrenbsp;fummum bonum efle dinofcatur ,retrahatur, Statuimus,ordinamus,nbsp;Sf uolumus,ß deincepsquifquâ in takm uefaniam inciderit,quod nunnbsp;cium aliquem litcrasuelproccflus aliquos iudiciaks deferentem, ea oc-cafioncoccidat,mutilet,uelcaptiuct,uelliterasSlt; proceffus iudiciaksnbsp;huiufmodi cuiquam nuncio ipfos deferentiauftracuiöknter,quod tabsnbsp;occident,mutilans,feuliteras amp; proceffus uioknter auferens, iuxta ftanbsp;tuta alias p nos defug édita,fententiä maioris excômunicationis incidacnbsp;ipfo fado,Sc quod contra takm nihilominus fine alia monitionCjSC fine alio mandato,in termini's parrochialis loci ubi prüfens fuerit,qu3m -diu ibidê mora traxerit,SCpoft eius recelTum g triduû celTetur à diuinis.nbsp;Quamceflationisdiuinorum fententiam, contra talcs occifores,muti-latores,8C captiuatorcs didorum nunciorum,literas feu proceifus iudiciaks dcferentium,Sf contraaufeiëtes ipfasliteras SC proceffushuiufmodi ferimuSjSfpræfentibuspromulgamus. Item quiafaepe contin-git,utexrctroadiscomperimBS,quod bona dericorpm decedentiumnbsp;à nSnullis perfonis quibus nullum ius competit bonis in dfdem,dc fado, Sf per iniuriam occupantur, furripiuntur,8i etism difsipantur,pronbsp;ptcr quod corundem bonorum débita difpofitio impcditur,Nos3ufusnbsp;talium bona huiufmodioccupantii?m,furripicnuum, 8(. difsipantium,nbsp;reprimere cupientes, tenore praefentis katuti omnibus Si fingulis pernbsp;bnistam ecclefiafticis.quam fcculanbu?,cuiufcunlt;p ftatuSjftxuSjUcl c5nbsp;ditioaisfMerintpdiftridejSf firmitcr inhib£mu-,ne aiiqua bona per aliquem
-ocr page 125-PROVINGIALTS TREVEREN. LXIÏÏ. qufinckricumnobisfubiedu.cuin deccffcric,dereïiS3 Xinquibus iusnbsp;ipfis n5 competitjoccupcnt/ubripiant.ucl quoaifmodo difsiptnc.Ali-oquin uoiutnus 8i ftatuimusX quifquam repertus fuent,qui contra hoenbsp;noflrutn ftatutum bona aliquorum clericorum decedciiutn, nobis Aib^-ieâorum.per iniuriant occupaueritjurripuedt, uel difsipauçrir,quodnbsp;contra talem tpforum bonorum occupationem,fubreptionem,ue! diPnbsp;fipacionem, in terminis parrochialis ioci,ubi talis occupans/ubripicsnbsp;ucl difsipans.præfensfucrit, ucl moram traxerit, Si pofteius receffumnbsp;p tridiiumtSi nihiiominus in terminis parrochn? loei ubi calia bona fienbsp;occupata/urrept3,uel dirsipata,ac9;u côfticuca,feu coilocata fuerint,uelnbsp;ubi deuenerint,ceflef eo ipfo penitus à diuinis, Qiiä ceiTacióis diuinorünbsp;fententiam contra huiufmodi bona clericorum decedentium,occupanbsp;tores,furreptorcs,acdiffipatorcs,modo quopræfertor tenendam prænbsp;fentibuspromulgamus* Caeterumeum nonnunquamaliquz perfonfnbsp;religiofz dereligiofis ctiam monafteria perfonis fuper bonis negocijsnbsp;feu iuribus,ad monafteria in quibus huiufmodi perfonx depuiatæ no'nbsp;fcuntur,fpeäantibus,fuisconfanguineis, Iaicis,uel alqs perfonis laicali-bus ipfis fauentibus qu^rimonias facere non pauefcant,ex quo eorumnbsp;przlatisuel confratribu8,ac ipfismonafteriis interdum iniurip, damna,nbsp;Si grauaminanon modica inferuntur, praefentisftatuti tenorc inhi-bemus diftd(fte,ac in uirtute fand« obedientiae omnibus perfonis re-Iig!ofis,cuiufcucgftatus,fexus uelcôditiôisfuerint,ncfup bonis uel iuri-busfiue depfonisad monafteria in quib,degut,uelrcccptf fuerintgti-nctibus,aliqu3squfrimonias faeiät aliqbusgfonislaicalib.fiuefinteorunbsp;cöfanguind,uel alias amici,per quos didi eorü praelatiuelcöfratres, uclnbsp;ciiam ipfa monafteria molcftari,6i dänificari quoqj modo ualeant, uelnbsp;grauari. Et fide cacteroalicuius pcrfonæreligiofæoccafione momftenbsp;rq ciufde perfonae per aliquoslaicosfiucfuos confanguineoSjfiuealiosnbsp;amicos aliquæ iniuriæjuel grauamina illata fuerint,fme däna: cü non fitnbsp;ucnfimile,quodinimiC3 huiufmodi religiofa perfona talia fieret,Si obnbsp;hocfcrupulo no carcat focictatis occulte:uolumus,8i ftatuimus, quodnbsp;ditfia perfona cuius occafione talia grauamina feu damna ipfi monafte-rio inferantur,co ipfo de hoc quod quf rimonias fic inhibitas fecerir, fitnbsp;conui^luSjSicoipfoctiamtalisperfonaconqucrens àuoceSiiun ar«nbsp;CX. iij twbri
-ocr page 126-ACTA ET DECRETA SYNOD!
tulari infuo monaftcrio,fînefpe rcftiiutionis per tricnniu fitTopCiîgt; ù, SC ultra hoc nihilominus tanto tempore, quantum ipfius fuperiornbsp;ÔCconuentusarbitractfuerint.amp;doneciuxtaeorundem fuperioris etnbsp;côuentus moderationc ac arbitriû proqualitate excclTus, fueritemennbsp;data.iterumcum perimportunitatempotentium.monafteiia tâtnonbsp;nachorrum quant monialium,nobis fubieâ, ain receptione aliqua*nbsp;rum perfonarum præbendis nondum uacanribus^ut profacli exigrnnbsp;tiam didicimuSjinterdumnimium prægrauentur: inhibemus 8C ßngunbsp;Us conuentibus nobis fubditis, tammoiiachorum^ quant nionia!tû,âCnbsp;fingularibus pcrfonis eorundcni.nc aliquas præbendas de caetcro ali-qutbusperfonisconferant,ni{î aâuUnt uacantes: 8i ne aliquas pfnnasnbsp;fub expeâatione fucuraruin pra^bendarum rccipianf,Ceu aliquas pro^nbsp;miffiones faciant de ipfis præbédis al/quibus pcrfonis ,cô uacauerint,nbsp;conferendisiSC nealiquasctiam pcfitioncsfuper futuris prfbédis ad-niittant,uel quodadntitt3ntur,cnnfentiant,diuiiî uelcôntuniter quo'nbsp;uifmodo.Alioquinfîngulares peifonas decôuentibushuicnoftro fta**nbsp;tuto non obtempérantes,excommunicationis tcôuentus uero fufpen -bonis fentcQtias incurrere uolumus ipfofaôo.hë quiaincellexintusnbsp;nonflulli exinordinato3ffeâo,S£ non ob Deifuorumuefandorü ue*nbsp;nerationë.quorundâfandorû fefta,quæ ncc Romana ccckfia,nccnosnbsp;ucl derus autpopuîus noftrf ciuitatis 8C diœcc.fpecialiter et cekbritccnbsp;ueneranda duxerüt, ita qd in ipfis feftis ab operibus mcchanicis,qui-bus conquaeritur uiâus, celTcturjpraffuntat indicere,3C pro ceîebnbusnbsp;feftis coli inandare. Vndein uirtute fanâx obedicniiæ diftride duxinbsp;mus prohibcndü,ncquisde cætcroprælatus,uclabuscuiufcunqjfta*nbsp;tus, præeminentir uel conditionis exiftar, nobis fubifóius,huiufmodinbsp;(anâorunt fefta,in quibus homines ut pîurimum.quod cor dial iter no^nbsp;bisd.fdplicetïenon diuino cultu ut debereni ,fcduoîuptatîS^ odo-Ctati.quæ hoftis antiquæ arma fore nofcuntuVjpræbcre ftudent.qua*nbsp;cunqj occafioncuel C3ufa,indicere uel coli,mandate prxfumat. Saluisnbsp;qsùniâ:orum feftis,quæ ab antiquo hueufey fuerintin fuis loc/spro fenbsp;ftiîcelcbribusobferuata. Datum Treuer. Anno domini millefi-mOjtrcccntdÎBio trigffimonono, Die prima mélis lunij,
Baldcm*'
-ocr page 127-PROVINCÎALIS TRE VEREN» LXlIIb
Alduinus Dei gr2tja,ßnfl« Treuere nfis Ecckßx archiepifcopus,amp; c. Vniuerfis abb,itibus,piiorf-bas,3cal»}8p€rfonis rrenafterioru ordinis feijregt;nbsp;ligionis fanäi ßenediä/,per Rias ciuitates Si dicenbsp;cef.confiftentiumdn Chrifto fibidileâis,Sa!utetnnbsp;amp;fynceratnin doniinocharitatcm.lnter caeterasnbsp;__foUicitudincs noftris hunieris incunibentes, ilîud potifsitnutn incidet cordi neftro/aera religiOjquam Slt; plantare,plannbsp;tataq; fouere,ex iniunäo nobis ofFicioutiq; teneniur,in diuini cultusnbsp;obfequio ac moruni honeftaii candorcpraefulgear,necnö regularidi-fciplina,acalnsfpiritualibusac deuocis aäibusrut)kr,necdccrefcar,nbsp;fed ipfa religio in ijs SC. atijs ad conferuationem 5C ftatum eiufdem per*nbsp;tinentibus.debitum SC falubre rccipiat incrementum. Sane licet pro fenbsp;liciSi fslubri didii noftri ordinis feurcligionis ftatu ipfiusqj attinentiisnbsp;tarn 3!moruinpacruum,quantcanonicarumfanäionuni diuerfaiSi: q,nbsp;pluritna, non fine magna maturitatc digefta, manauerinc inkituta,nbsp;Nonnulü tamenex nobis,quod dolctcr rcferimus,inobfcruatione re-gularis difciplinæac ftatu£orumhuiufmodi,fe exhibuerunt.utinielle-ximuäjhaäenusquamplurimum négligentes. Aliquienim contra fub*nbsp;ßantiam monachatus proprium feu peculium fine fuperioris fuilicetinbsp;tia habere, tencre',ÖC de ipfo profuo libitodifponcre nonformidant,nbsp;Aliqetiälaxatis honeftaushabeniSjin caligis diuerforu colorumixtis,nbsp;8{ calceis baffis admodum laicorum, neenon in habitu diäe religioninbsp;min:raecSucnicntiinc£dere pracfumut.amp;quiramedebrrccinfuisclaanbsp;ftris iuxta regularia ftatuta diuinis inuigilare obfequns,Kaiufmodi da«nbsp;ftra abhorrentes,pcr uicos et platcas,amp; ad loca alia inhonefta amp; fufpenbsp;öadifeurrere nö uercntur.Aliq etiä ab/edamonachali mode ftiaeü ipnbsp;fos extra monafteriü corn itinerare c5tingit,ornamcti3fupcrfluis,nccnbsp;n5 pileis altis etftridis diuerforu coloru uti pfumut, ad inftar omnio fenbsp;culariü gfonarüî aliaqj plura et uaria inhoefta ipfis aceorü ftatui er ^dinbsp;ftoipforu ordini et religioi nö modicu derogätia, cotra obferuâtiâ renbsp;gulavis difciplinf diófi ordis.aceorö canonS ftatura cömftrercnö panenbsp;leur,in diuinf raaieftatis,coifetotalifdediC3rut,ofîtfâreligi5isop,pbriûnbsp;cefddalü plutioKHiNosigiccÖädecätcs ßifta fub qdä difômuiatiôe träfinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’¦ Q, iiij re permit^
-ocr page 128-ACTA ET DECRETA S.YNODI
fire pei‘mitteremus,quod ex hoc maior in pofterû prsftareiur fecurt» tas delinquendi.Cupientesq; qs in quantum pofsibile fuerit ,occur'nbsp;rere remedijs oportunis, uobis omnibus amp; fingulis firmiter SC diftri«nbsp;âe,ac inuittute tanâx obedientiæ præcipimus amp; mandamus ac nolu^nbsp;mus,uta præmifsis èC quibusiibet alijs illicitis nec non uobis tam regu-Iari3,qu3m canonicainftitutainhibitis,penitus2bftineatts.Quo.dq; fanbsp;eras conftitutiones pro côferuatione ac reformatione diâz noftræ relinbsp;gionis ac noftri ftatus éditas,amp; fpecialiter ea quf pro felicis recordationbsp;nis dominum Innocentium papam tertiû in côftitutionc quz incipic:nbsp;Gumad monafteriumpofîta extra de ftaturegulariû,amp;per pif recordanbsp;tionis dominum,Clementem papam quintum,in côflituticne pofîtanbsp;eodemtituIoinClemen.quxincipiuNein agro dominico.SC per fan'nbsp;éhffimum in Chriftopatrêacdominû, dominum BenedidUjOunc fa-crofanâæ Romany Ecclefiæfummü pontifîcë,in fuis conftitutionibusnbsp;de nouo ediiisfalubriterfuntftatutaxftudeatis cum integriiate firmiter obferuaretSf nealiquis ueftrum diâorü ftatutorû Çi contentorfi innbsp;cis ignorantiâprftendere u3leat,uelexcufationem aliquâ alkgare.VoIunbsp;mus amp; mandamus uobis Abbatibus, Prioribus.ac alqsprædiâi noftrinbsp;ordinis,adquoscorreâto perfonarum diâiueftriordinismcdiata uelnbsp;immédiats pertinet,uel pertinere potuerit,uniuerfis,utquibunibet quanbsp;tuor temporibus quolibet annohuiufmodi ftatuta faciatis in domibusnbsp;ueftris capitularibus, omnibus amp; iingulis ueftriscômonachisibidemnbsp;prxfentibusacaufcultantibusjmpuberibus duntaxatexceptis, pubfjCenbsp;fegi amp; folemniter publicati. Quodq; uosinfuper Abbates,priores, amp;nbsp;ait] ad quos correâio perfonarum alicuius monafterii diâi ueftri ordi-nis pertinere dinofeitur, ad eadem monafteria uoslocisSCtêporibusnbsp;congruis Si opportunis perfonaliter tranfferentes, uigilem curam Si dinbsp;ligentem follicitudinemipforum monafteriorumSf perfonarumeorû-dem gererc ftudeatist corrigentesamp;reformantes inprzmiffis Sf alijsnbsp;omnibus,quf reformationis Si correftionis officio uideiitisindigere»nbsp;Qundc^ perfonas uniuerfas diâi noftriordinis uobisfubditas,ab iilici-tis Si aetitis cohibentes, ad obferuationem prxdiâorum ftatutoru,8Cnbsp;regularis difcipline,prout ad quemlibet ueftrum pertinuerit,coherceanbsp;tis,ac poenis à temçdqs competentibus compellatis, Cum non fo!ûnbsp;offenfa
-ocr page 129-PROVINCIALÎS T REV EREN« tXV offenfa propria, fed etiâ aliéna de prxiatorum manibus requirat. Alio-quinfiiniisqao^ modonegligêiesfueri(is,uel remiffijam contra uognbsp;quam perfonas uobis fubditas cxcedcntcs,pfr pfnas (pirituaks 8( tcmnbsp;poralcs,prout nobis uifumfueritexpedirc.procedtmus. Datum Tre-uehs, Anno dom ini tniilefimo trigncebmo triceûmo octauo ,die oâanbsp;uo mentis Apniis»nbsp;fentiom,veftimcntis uelcapuciîs uiatur.quibus mank^uel fimb if uclnbsp;alif cxtrcmicateSjfeufciffurae vcftimêtorum uel caputiorû cum eitdemnbsp;ueftimentisuel caputtjs notabiliter in colore difcordct,amp; fpcciatiier denbsp;eapucqs neauro uelargento uelalqs quibufcunc^ appofitionibus a pannbsp;no diuerfis componantur, ueir(indan(ur,uei vuardecociis cum lon^nbsp;gis manicis ultra brachium procedentibus utantur. hem prfdiéttsg-fonis vuardecocia feu teunicas fuperiores nimis brcuesautftriâas pcnînbsp;tusintcrdicimus.Scd volumus SC eifdcm prfcipirnus,utde Cftero urannbsp;tur vuardccôCJis, amp; tunicis fuperioribus ßhtm ultra me dietatem fur®nbsp;(eu mufculi cruris procedentibusîpcr hoC tarnen eis noninrerdieimus,nbsp;quin in equitâdo ueftimcntisbreuioribus uti poflunt. ’ tem prohibemusnbsp;nequisdc prfdtâtis perfoniscinflusfuperucftemfupenorem, ince-datullo modo nifi cum in itinere fuerint uel Ce ad iter preparauerint cannbsp;faprobcifcendit aut capillos capitis fui déférât difiunâosfeu dimb ’S innbsp;mediofrontis,feu etiam nimis longos. Itemdiflis canonicis 8c cleri* ’nbsp;cisprohibemus Si interdicimus tunicas fiiperioret nodns habêtes a runbsp;nicis huiufmodifuperiori.in colore difcrepâfesSc maxie ante peâus Si,nbsp;inalnslocisclericisinconfueiis. Si qub uero contra prarmifla aut h-quod praemiflorumucrifrc prffumpferitjicanoniru- fuergt;t,eo ipfoficnbsp;fufpenîus à petceptione diftributicnumquonchotodiuidutuurTSinbsp;K. fl uo
OS Baldevuînus det gratiafantSic Treucrenfi Eccîe fiae Archicpïcopus èc c.Statuimus Si ordinsmusjvcnbsp;cierici quicunqj noftrf ciuitaiis 8C diCÉC fis Treuerenbsp;fjs,decenterincedjt in habiru,cak«is,caiigis,corona,nbsp;Slt; tonfura ckricaliA ne quis canonitus aut btneft-ciatus.ucl etüm qukûcçexiftens in facris ordinibus.nbsp;poilmenfem computand. m a die pubiicationispt-^
acta Er DECRETA SYNOD!
fi uocem habuericin capiculo ,etiä ipfa uoce careat ipfo faâo, ntc ex Kunc ad iraâatns capîiulares admktatur nec fibi de diftribuciombasnbsp;quicquatn decur,nifi prius per nos ad praemiiTa fuerit reftitutus, Otft-ciatus uero qui taü ante noftr atn'reftitutionem diftributiones chorinbsp;(ciêter dare prsfumprcrit^fiiniliceruoce capiiulari,fi canonicus fuerit,nbsp;prcatipfo fado. Si uero aker bencfîctatus fuerit ,à perceptiôe fruAu'*nbsp;umfuibeneficn^eoipfoûrfufpenfus.Verum ûpaftor,uieepaftGr,aiC3nbsp;rins,feu reâoralicuiusparrochi3lisecdeâf,altaris,ueicapenae,contranbsp;prxmiiTauel aliquid prpnifsorû uenire przfumpfergt;£,fitniliicr à per^nbsp;ceptione fruifluum fui beneficq eo ipfo fit fupenfus, ncc fe ex tu ne denbsp;huiufinodi fruâibus incroniittât,nifi de noft va ücctiafpecialtEt fi frunbsp;dus bcneficiorum excedentiutn in præmiffis ,obaliquaiii aliamcau'nbsp;fani fuerintfequeftratijhuiufmodi fequeftrfi reîaxari nolujnusjnecß toinbsp;li,nifi in ipfarelaxationis Ii£era,de przdidis, fofpcnfione fruduum,SCnbsp;reftitutionenoftta,adcofdemfpeci8!ismcnt!ohab£atur. Iteminhi-bemusoranibus Si fingulis redoribus/eu paftoribus parrochiaîiû ec-clcfiarum, ne aliquosprxfentent ad uicarias perpétuas fuarû eecicfia*nbsp;ruin,nifi confenfus patronorum earundetn ecckfiarum ad id aceedar*nbsp;Et ne arcbtdiaconi nobis fubditi,3ueeorunt officiales, eos admittantnbsp;ad huiufinodi ecclefias,uel eos inftituant in eifdem^nifi eis ptiusconflitenbsp;rit per patentes {itéras ipforum patronorum de confenfu huiufinO'nbsp;di,^quodipfatumecelefiaramredditus SCprouentus,ad quas fie pr^-fentati fucrint,fu^iciant adfuftentationem congruamjReâoribusfeunbsp;|)3ftoribus,amp; uiearnsfupradiâis,fifortaffis ipfoscôtingat in huiufmonbsp;di beneficijs fimul faeere refidenti perfonalem« Alioquin û a quoquSnbsp;(ecus adum fuerit, üelatteatacuni quomodolibet, decernimus irritumnbsp;amp; inane. Pr^terea quia nonnulliecclefiaruni SC aliorum beneficiorumnbsp;rcclefiafticorum p3troni,ad uacantis ipfis cedefias, feu beneficia, quxnbsp;tantûaâufacerdotibusueipromouédisinfraannum conferri debét,nbsp;nonnunquâ minores annisuel alias omnino inhabiles przfentât pernbsp;fonasjuel etiam quandoc]^ locotalum minorum confido quodam ue-lamine præfentan t prefby teros aliquos, feu pei fonas alias idoneas ar-chidiacono feu eorû official, inflitu en dis in beneficqs memoratis: Nosnbsp;ftandi huiufinodi cupien tes in quantum poiTumus remedium adhibenbsp;Ec,graE-
-ocr page 131-PROVINGIALÎS TREVEREN. LXVIÎ. t'e,pvædidisÀrchidi3ccnis,8lt;cori«n cfficialibosac quibttfcun^ aFfianbsp;perfonis ecckfiaftifiSjquorû intercft,fôb pcena fafp€nfioniscfficjj fur,nbsp;diftnâius inhibtmus ,ne aliquos talcs ipfos præfcntatorcs adnjit-tant,aelinftitnât infciêter ad beneficia memorata, amp;' ut fraudibus tchûnbsp;plenius obaietur,ftat»imns,amp;uolumus:qa Archidiaconifeu official»nbsp;prædiâifpecialner à quibufeunt^ perfonis ipfis pr^fentatis ante admitnbsp;fionem uel inßitutioncm ipforum,ad beneficia prztaâa exiganc,nbsp;amp; recipiant corporalia ipforum ioramenta ,quod ipfi uerc et non fi**nbsp;âe ac nuila conditione, paâo ,feu promifrointert!enience,amp; finefpenbsp;aliquafaâa nel facienda cuiquam debcneficifsipfisrefîgnâdis fuispa'nbsp;tronis,fucceffu temporis ipfis archidiaccnis,feu officialibuSjfintad hanbsp;iuftnodi beneficia przfentatûalioqQÎn fi fecusaâom fuerii, admiffiôesnbsp;amp; inftitutioncs urfie fad3S,irrit33amp;: inanes effe, difiofe^ præfentatosnbsp;fafpenfos a bcneficijs 3lt; ofEicija decarmmus «pfo faâo. item ordina-mus,Slt;diftrifle ptrcipimusobferuariinncftracathedralicccîefia,8Cnbsp;fingulis coilegiatis ccdefiis nobis fubieâi8,qucd fingulis diebusprimanbsp;delt;an£2ca,nurtyrologfum leâum fuerit pronuncietursnniucrfarittnbsp;defunâorcm quodfcquenti dre fuerit pcragrndum,amp; fummapecu**nbsp;niæ pro huiufmcdi anniucrfariointcrcficniibus urgrfiis amp;mtfi'z di»nbsp;uidcndaJtem fiatuimusfif ordinamusj^quod canonici amp; uicarii cede**nbsp;Êae noftrz Trcucr,amp; aiiarumecckfiarum nobi£fubrcflarum,adhora8nbsp;canonicas,BigiIias pro defunâis,8c miCas,débite tempore fccundumnbsp;fiatuta amp; ordinationcs fuarum ecclcfiaium,intrent chotü,d£ ipfis ho-*nbsp;ris inter fint,eo tempore, quo drfttibatione» chori fuerint diuidcndztnbsp;quaî nuîIaordinaiione,ftatMto,fiHe paâo obftante,t?,ntnm inter præ-*nbsp;fentes, ibi tune canonicos 8lt; aicario»,iHXta confuctudinesipfarum ec*nbsp;defiarurn/n choro, Si non extra chorum, diuidi dari uolumus 8Cnbsp;præcipimus per offidatos, qui ad hoc fuerint deputati t exceptis il**nbsp;liscanonicis Siuicatn8,quo8infitinita8,feurufiaSi rationabiîis ne**nbsp;ceffitas corporalis, auc cuidens eccfcfiz utilrtas exeufaret » Inht«nbsp;bemus etiâd!firiâtusprzfati«offic,ne aliquasdiftributiones occafio*nbsp;ne ccileâionisreddituû ccu céfuû fuarû ecdcfiarû (ibi ufurpent,dû nônbsp;inecifuait dtutnisofficiis,inqbua diuidëdpfûl hutufmodi difiributioes»nbsp;R ij Et quia
-ocr page 132-ACTA ET DECRETA SYNODl
Efquia nonnull/plusremporaletnroknt panant quant fpiritualcfeo ccclefufticasfencentias, quod dolenter refcrintus,formidare,dC ut fienbsp;frequenter ad fubditorum noxam tendit, quod ipfis ad reniediunt eftnbsp;prouifum, fententiasexedmunicationis inaliis ftatutis noilris ,fupernbsp;pr7ntilt;rij,amp; eorü oceafione per nos cdttis proiacas, ne fubditt noftrinbsp;eifdent fe ntentqs,prout haâenus iîeri e(l compertunt,datnnabiliter fenbsp;inuoljjnt,deeer!iiniusreuocandas,SC prarfentibus rcuocamua. Nolu'nbsp;mjgt; tainen iibs qui did:isnofi:risfententiis,reucanonig, iam iigati nonbsp;foîtur.per huiufrttodi abfokitioncm effe abfofutos«Sed quod ab eifdênbsp;fententqs per no ',ue! per noftros in Inc parte uices gerentes.obn'ne-antfpeciaüterfe abfolui.Prætereaut præmiffaomniaôifingulaobfer-uenturgt;nc aliquisab corunt obferuationepraetextu ignorantiefe pof-fit ex:ußre,Praecipirtiaä omnibus SCfingulis decanis nobis fubditis,utnbsp;corunt copiant rccipianc infra ntenfent, ab officalibus ?. oft ris Treue,nbsp;fiue Gontluen 8C ei fuisfubditis publicent,8lt; diligenter faciant obfernbsp;uarijfi ipfi decani panant canonicani noftram uolaerini euûare.nbsp;Datum Treuer. Anno domini,nt;Hefinto tricentefimo tricefimofepti*nbsp;mOtDie uicefima ntenfis Maq,
ALOVINVS Del gratia,Sfcftc. Vniuerfîs prj-ariSjpraepofitis ,archidiaconis,dec3nis ,fchoîafti-cis,necnon clericis alqs beneficiatjs,amp; in facris or -dinibusconftitutis.fuarü ciuitatisSC diacefisqui-oufcunqj in Ghrifto fibi diIedis,Salutem Sc fyncc-'sniindomino Gharitaté.Licet curisnobisun-Jiq^ affluentibus foilicitemur innunteris,ad ilia tarnen intuitunt njftrac confideratian!sdiriginiusintentius,per qur a-élus ôf mores clericorum, quorum uitaamp;contierfarioaliorüfunt not ma 8f exeinpîa ,in ntelius reformentur, fane iamdudum pro refor-matione aâuû.Si morum ciericorum noftrarum ciuitatis SC diace-fis Trear.ac honefta conuerfatione eorundeni, quæ interioris mentisnbsp;cft indicium, njnuib ftatuta falubria,ßlt; facris canonibusfuicita,duxi-mus publice promulgand3,ftatucndo uidelicet, quod clerici quicun;^nbsp;noftrarum ciuitatis et diacefis Treueren, decenter incederent m habinbsp;tu,colccijî,
-ocr page 133-PROVINCIALIS TREVEREN. LXVn. tu,calcns,caligis,corona,amp; tonfuraderkali. Quodcpnullus canoni-cu$ aut benc-ficiacus, uel eciatn quicunc^ clericus in faciis ordinibus exinbsp;tiens,ueftimentis uel capucijs uceniur,quibus manicæ uel ûnibriæ sutnbsp;aüs cxiremitatesuelfciifurx ueftimcntoruniutlcapuciorum,cutTieifnbsp;dem uedùnentisfeu capucqsin colore notabilicer difordarenf,ÔC fpecinbsp;aliter ne capuciaaurouelargcnto, uelalijs quibufeunq^ appcfitionibusnbsp;a panno d)uerûs,coinponerencur,reu feinderentur : SC ne etiam vuar*nbsp;decociis cum longis manicis,maxime ultra brachium procedentibus,nbsp;uterentur,amp; quod vuardecociafeu tunicas fuperiores breues, auttiri^nbsp;ôas nimium non haberentxfed quod vuardecocqs Si t.unicisfuperio-*nbsp;ribus fakem ultra medietatem furx ,fcu mufculi cruris procèdent-tibusuterentur« Quodqj infupericinâifuper uetiemfuperiorem nonnbsp;incederent,niß dam fead iier prxpararcnt, uel eifent in itinere conftinbsp;tutitamp; quod apillas difiuniftos in medio frontis ,auc longos nimis nônbsp;deferenerquod didb etiam canonici iSlt; clerici,in tunicis fuperioribus nonbsp;dos a panno tunicarüin colore difcrepantes,non defçrët, maxime an -te pedus Si locis alqs clericis inconfuetis. A'io quin contrarium f aciennbsp;tes,ccrtis pœnts'artardprxcipimusSc conftringi. Siatuimus etiam,nbsp;Se ordinamus nonnulla alia, ftatum,f3lutem,ac honcftait m didorumnbsp;clericoru refpicientia.prouc in eifdem ftaturis per nos editis SC folera-niter publicaus,uideri poterunt plenius comineri. Verum nonnul-li ex prædidis canonicis clcricis prætada noftra ftatuta quamuis ipfisnbsp;fa!ubriagt;paruipcndentes eade, prout per fadi cxperiëtiam didicimus,nbsp;cjbferuarc hadenus minime curauerunt, Igitur nos confiderancesetnbsp;attendenies,quodid folum bcncagitur ,fi erranticni hominumuitanbsp;corrigatur,ac uolentes in qs negligentium dtfedumuktrioriexecu-tionefupplere, Vobis cuilibet uetirum præcipimus Së nûdamus,nbsp;quatenus prædida noftra tiatura in omnibus ôC fingu’is fuis Capîi«-Iis,proutper nos édita funtjSë prout qaembbet ucfttum rtfp!ciunt,rstlnbsp;contingere poiTuntjftudeatis làrmiter obfcruare,quodqj uos prelati,nbsp;præpoüti,archidiaconf, decani, 8lt; fcholaftici,6ë quilibetutftrum canonbsp;picos Si alios clericos uobis immediate fubiedos, ad hoc tcneatis,co -bcrceatis, neenon mp Së modis,ac pfnis competentibus petiiTime innbsp;didis noftriâ ftaïuiis compr«hcûfis^md4catis,ut eadem noftra fta ; nianbsp;R iij ipfoium
-ocr page 134-ACTA ET DECRETA SYNODI ipforum falutem ac bonum rrfpicicntiXtcneant 8C obferuant« Alfo-quin tant contra tios,lt;]uam diâos canonico8amp; drricosuobisfubditos,nbsp;acdidorum noftroram ftatutorumtranfgrcfTorcs per panas fpiri^nbsp;tualcs SC temporales, prout opportunum nobis uifum fuerit, procédé*nbsp;mus.Prz terea cum in tan tum quorundam procéder it ambitio,uc plunbsp;res dignitates,perfonattu/cH ccckfiasparrochiales, curam animarumnbsp;liabentes,contra facrorum canonum inftituta rccipere,amp; recept as illi*nbsp;cite detinere non formidéttSC cum unius ofFiciumuix implere fufFid*nbsp;ant^ûbi ftipendia plurimorum recipiunt, Fios huic morbo, quamuianbsp;alias per facros canones fuper hoc fufficienter prouifum exiftat, cumnbsp;uhe riorum tarnen executionc ocenrrere cupientes,ftatuimu8/gt;rdina ‘nbsp;masac præcipimusinuiolabiliter obrertiari,quod quicun«^ duas,uelnbsp;plurcs perronatus,dignitatc8,feuecclcrias parrochiales^aâu curam anjnbsp;marum habente?,6nedîfpen(atione légitimasse contra ccnftitutionênbsp;recolédx memoriz,domini loan.Papæ uigcfiraifccüdi,fuper hoc pro*nbsp;bt3m,qux incipinÉxecrabilis qui cennerineafdem dignîtatcs,perfo*nbsp;natas,uel cccltfiag,infra menfem àpublicatione pr^fentium côputan*nbsp;dumjnmanibusfuperiorumrefigncnteffedlHaliterjSe dimîitant, Re-grciTuin ad enfdcm dignitates,perfonatMS)Uel ecclefias,fen aliquara ro*nbsp;rumjeuearum,fine noua præfentationc uelcoUocstione,minime ha*nbsp;bituris. Aioquin ipfos ad hocfaciêdum per panas canonicas,amp; prou(nbsp;opportunum nobis uifum fuerit^compelkmus.Et ut inani huiufmcdinbsp;dignicatura,perfonarum,8e cccicfîarum mu!titudini,quas quidam pernbsp;ambitionisuitium recipere nonformidanttqus quidé multitudo ca*nbsp;nonibusin'mica.materiam diiToletionis amp; euagationis inducit,certûc]jnbsp;continet periculum animarü,opportunius occurratur;ftatuima3,et ornbsp;din3mu8,quod fi aliquis habens aliquam parrochialcm,ad aliam tuerienbsp;prxfentatus, ad tertiam feu aliâ nulla tenus inueftiatur uel admittatur,nbsp;n:Ê prias in przfentia eorundem iuret foIcmnitcr,8C promittat,quodnbsp;poftquam pofTeffionemjUrl quafî iUius ecckfix, ad quam fecundo prxnbsp;(entatut fuerit,pacifîce fuerit 3deptus,primam ecckfiam dimittat rca*nbsp;iiter,8c refignenVolumus etiam amp; ftatuimus,quod fi aliquisduasuepnbsp;plures habens ecclcfiasA eàs fine difpcnfatione canonica,contra prs*nbsp;diâamconft/tuciQnctn/xecrabiUccctencnsjad tertiam feu aliam fuericnbsp;pracfcB»-
-ocr page 135-PROVINCIAUS TREVEREN. LXV’TIL fentâtus, quod file fie przfenE3ti»gt; ad tertiam feu aüam, nalbtcnas rRgt;nbsp;ueftiatur^ucl admiitatur ad eagt;n,nifi pcius lüas ceck6as,qaas pn'us cennbsp;tra coniiieutiones canonicas tenuii, SC per quoratn detention£m,adnbsp;aliasfe inhabilem reddidit, eâ^eâuaLter 8C reaücer diiniferit, ae fenbsp;bilitanadaliabenefîeia confequêdaperrupenoretn,adqu£inhocp€r/nbsp;tinueritjprocurarenquodfifecus per quenquam Archidiaconumno-Ûraram ciuiiatum,uddiacef. feu aliquemalium ,ad queni ius inue-ftiendipertinuerît, faâum fuerit, id ex nunc decernimus irritumSCnbsp;inane} SC nihilominus contra ipfoshoc præfens noftrum ftatutumnbsp;nonfertuntes,per panas canonicas procedemus.Per prxmtfTa. autemnbsp;qux ad prætaâi clerici correâionem SC emendationem exceiTuum,nbsp;quiinipfo ut commnniusirrepferanc/pecialicer ftatuenda prouidimuanbsp;ucniendi contra falutemfacrorum canonum, ucl etiam noâri conçût)nbsp;Trcuenfinftitut3,habcnasfïbinoninceI{ig3cefreJ[axatastinio cadenxnbsp;ûatuta prout falubn'tcr inftituta nofcuncur,per uniuerfuni clerum no^nbsp;bisfubieâûjuolutnuscum omniobedientia SCrenerentiafitmiterob-feruari. Datû Treu. An, M.CCC. xxxviq.die vin,menfi5 Aprilis*nbsp;Sequitur ftatutum Mauriciannm.
ALDVlNVSDei gratia, 8Cc. Ad perpétua rei memo* ciâ,Dudü,quod dolentes referimus, abolëd^ côfuetudinbsp;ais de nouo in noftram deduâi noticiam, in diuinorûnbsp;obfequioruin diminutionem,clerî opprobriü, SC eccle«nbsp;fiarutnnon modicum detrimentum ,uergens morbus
irrepâc: Qiiod uidelicet quarundam eccleamp;arum noftrx diacef, deçà ni,^ capitula,neenon clerus SC miniftri earundem/ub prætextu Sc ocnbsp;cafione fcriarum.ob necefsitates hominum a iurc 8C a fanâis patribusnbsp;indiiltorum, a fefto beati Maurici), continue ufe^ ad f eftum omniumnbsp;fandorum,fingulisanni8,nec choros adpfallendum aîtiffimo frequê-care,nec diuinis curant ofticqs interefte: Propter quod etiam ncuellinbsp;(cholares et aïrj doârinis fcholafticis imbuëdi,Iafciuiêdi opportunitatenbsp;afTumpta, quafi licéter incipiût, nec definût durâti huiufmodi tëporenbsp;euagari. Cû igitur peruerfitatibus hominum, qui nec fciunt a uetitis,nbsp;Si prohibitis 3bftinere,ncc debitomô gaudere c5ceffis,no fit ab'quatenbsp;au5indulgêdûjattédétes4®, (jjcrrorcui no rcfîftiiur apptobari uidef.
Nos
ACTA ET DECRETA 8YN0DI
Nas ex cÖn'ffo nobis paftoraKs officii vcgimîc,huiufmodipsroerlîtl t is ni or b ü noffris tcmporibus penttus cxular^dC exterminari uotts atnbsp;dcntibascupkntcs,dcliberatione macuraprshabitaftatuendum du*nbsp;ximus amp; ftawimus in qs fcdptisj Qaod de cartero anno quolibet dc-catdecdefiarum de confiiiocapitulorumruoruni,aut capitulû rcprj-fentant(iini,qualit3te tcinporum, 8C matatiiate uindemiarum conß*nbsp;derentaitenttustempaslmiuûnodiferiarû^quo ad hoc duncaxatutnbsp;cterusipfarum ccckfiaramip6lt; ferijs gander e ualeat,pro uinis colligé-di8,apcius,8c congruentias uno anno prius,altero autem tardiusjuxtanbsp;exigmctam uindemiarum 8C tetnporum ,in quo uina colligendaipfisnbsp;ecclcfiiä a propc fituata u'x pofsint reconigi,torqueri,8c uafari, citiusnbsp;8C breuius,qao fieri potcrit,modcrcntur,ft3toât,limitcnt, amp; inducât.nbsp;Hoc ftatuto nihiiominus in uircute fanciæ obedientiæ,amp; fub exconi*-municationis poena, un iuerfis 8C fingulis, quos hoc prarfens noftrumnbsp;ftacutu concernere aut tangere poterit,diffriâius inhibentes ,ne quif*nbsp;quam citraue! ultra tempus per deca nos ecctefiarum pro uindemiarSnbsp;fertisut praemittitur moder3ndura,amp; limitandumabecclefiafuaabef-fe,Sd chorum,5i diuina officia non frequentarc, feu fe a diuinis officijs,nbsp;8C horis canonicis abfentare occafione feriarû, aut occupatione uino *nbsp;rum quouis modo prxfumat: nifi fupcr hoc â nobis, aut à noftrarumnbsp;curiarum Trcuerenfis, 8(. Confluen. cffic. aut a decano proprio im-pctrata licentia potiatur.Scd omncs unanimiter ftudeat,ficut alrjs ternnbsp;porifausjdiuinisofficqsintcreffc ,8C pueri fcholsfticisinfiftere diicipli*nbsp;nis, Quodfi quis dccanorum prjdiâorum indidiionem Sc limitatio-nem feriarum huiufmodi obmitieret, aut quiuis alter clericus promit*nbsp;forum,contrarium faceret contra prüfens noftrum rationabile Sc falu-brc ft-Kutum temcre ueniendo, fe per tres menfes integros a perceptinbsp;one fruifluum fui beneficfi, quod indebite fuis defraudatur obfequqs,nbsp;nouerir auflorirate huiufmodi ftatuti,fpfo faâofore fofpenfum,frult;Si*nbsp;bus huiufmodifufpenfionisiemporeproucnientibösad ufus pios pecnbsp;nos Scnoftfos in hac parte cômiffarios, prout expedire uifum futrir,nbsp;conuertendum: nee poffit aliquis huiufmodifufpenfiomsfententia tolnbsp;lere.nifi nos 8C noftrifpeciales commiffariiin hacparte, Idcmquocj^nbsp;pec omnia J SC quo ad moderatiouem ctindiâioncmferiacum gratia,nbsp;meffiix
-ocr page 137-PROVINCIAL! s TREVEREN, LX!X, melTium colligendaruni,8C quoad monafteriaquorutnlibet ordinu.-nnbsp;nobisfubieâa^nein eis circa prafmiffa.autcis fimilia,fta( exceiTuStUO'nbsp;lumus ÔC przcipimus inuiolabiliterobferuari. Confuetudine contra^*nbsp;ria,qus in hacpartepotius dicenda eft corrupted,aliquatenus no cb^nbsp;ftante« In quorum omnium euidentiam, figiilum noftrum pracfentLnbsp;bus eft appenfum» Datum Bercngaftelljdie xvilt;menftsScptembris«nbsp;AnnodominiM.GCC. XL-iiq.
Qtiia non recipiant ultra dimidiam mareâ pro inuefturis» Aldvuinus Dei gratia,fandx Treuer.ecclefipr- *nbsp;chiepifcopus,amp; cf t. Ad perpétua rcimemoriam.nbsp;Quoniam frequentibus ad auresnoftrasclamorinbsp;bus eft de!atum,nonnullos noftrarum ciuitatis 8Cnbsp;dioeeeßs Trcuercfj.prarlaios,utpotcabbatcs, ac-chidiaconos,prxpofttos,5C alios,quifibi in aliqui-*nbsp;__ buseccleflisiusinueftiendiuendicätjinexigendo
8C recipiendoproinueftiturisecclefiarum,in quibus, utprxmittitur, fibi huiufmodi iusuendicant a pr^fentatis ôC admiftiis,(eu admittendis,nbsp;ad eafdem adeo efte onerofos amp; graues, quod ex immodei ata ,exaâinbsp;one amp; receptionc eorundem, admiiTi feu admittendi ad ipfas ecekfiasnbsp;nimium praegrauantur, Deus offenditur,d£ grauefcandalum in Deinbsp;ccclefla generatur, Hine eft, quod nos,prout noftro paftorali incûbicnbsp;officio circa przmi{ra,qu^,falua confcientia,amplius tolerate non pof*nbsp;fumus,dc oportuno prouidere remedio cupientes,deliberatione dili -genti fuper his matura prxhabita,przfenti ftatuto in uirtute fandx o-bedientix diftridius prohibemus, ne quisprxlarorum prxtadorum,nbsp;aut quiuis alius,ius inueftiendi fibiucndicans, pro inueftitura prxfentanbsp;ti,admii(iuel admittendi,ad quamuis ecclefi3m,capelIam,ucVaItarc,fiuenbsp;in ipfainueftitura,fiue anteue! poft,ultradimidiammarcamargentinbsp;puri,feu ultra eius xftimationemin pecunia,uel alia requacunque.etiânbsp;fi fponte offcrrctur,de extero per fe,alium,ael alios ,quouis modo re cinbsp;pere audeat uelprxfumac. Si quisautem contra hoc feccritgt;fentetiamnbsp;cxcommunicationis ipfo fado fe nouerit incurfurum,nec ex inueftitUquot;nbsp;ra huiufmodi ipfi inueftitofeuinueftiendo,de ecclefia,capella,uel alta -ti, ills aliquod requiratur, Hanc etiam neceffariam conftitutionem,aclnbsp;S prztadoquot;
-ocr page 138-ACTA ET DECRETA SYNOD!
prætaïSorum prdatorûofficiaks,ff«coriim in hacparteuices geren tcs/i ultra pr^diâum tax um proeede(Î3rum,C3pclbrum,aut altariumnbsp;inueftituria rcceperint^acadmilTos feu admittendos ad ecclefiashutuf-modi.fi ultra eundemtaxum pro inueftiturishuiufmodi dare perfe uelnbsp;per aliufn,uel per alios prxfumpf€rinr,duximus extendendam^Porronbsp;cumper praefens noftrutn ftatututn imtnoderatam difloïUrn prsiatonbsp;ruin,torumqjofficialium 8lt; uices gcrentium receptioncm,S( inueßi'nbsp;Corum feu inucftiendorum dationem reprimere,prout expedite uidi 'nbsp;inus,extendamus. Per hoc tarnen diâi prflati eotumqg officiales Jeunbsp;uices gereutes,quod ratione inueffituarum huiufmodi recipere,8lt;nbsp;îpfî inueßiti feu inueftiendi, dare prætaxatâ fummam, aut e tiam infranbsp;cam quomodolibet ualeant/aeultatem Êbi non fftiment elfe coneclfi,nbsp;neccredant fibi alias hocdeiurelieere, cumrecipiueldarialiquidinnbsp;hoc cafu.etiam obtentu cuiufcunq; confuetudinis, quf in hac parte po*nbsp;tiuscorruptela diccnda exifhf,facrf diftriâius prohibeantfanâiones»nbsp;Nulli igitur nobis fubieâorum liceat hoc prüfens nolfrum ftatutumnbsp;infringere,uel ei aufu temerario quoIibetcontraireDatum.Treueris,nbsp;die X. menfis O âobcis. Anno domini milklîmo, tricentefimc,qua-dringefimo quarto«
Sequuntur capitula Si punâa ftatutorum, ceuocata per coni' miflanos ad hoc députâtes.
De facramentali figno. Caput CXVTI.
Tem cum antefacramentakfignû, quod permanus im-pofitioncmimprimituramp;confertur,nyllusfccundum bc'^ atum Ifidorum dicidebeatde forte domini, Item fub pce-naexcommunicationislatæfententi^hrmitcrpreeipiendonbsp;mandamuSjVt nullus de ciuitace,dioecefi, Si prouincia Treuerenfi,fignum clericale feu clcricalem tonfur3m,per quam, fecûdum uerioremnbsp;fententiam,ordoclericaIi8Confertur,deferac,feufibiradifaciat:Acclynbsp;talus etiam ordinem nonrecipiat, antequam pcreumquipoâît Slt; denbsp;beat,fibi in co'ilationeprimf clericalis tonfurf manus impofitioSi be*nbsp;nediâio (actamentalitcr imponatur«
Dcco-
-ocr page 139-PROVINCIALIS TREVEREN*
LXX.
Ds codera.
IjTcmfubpcena latse fentcntiæ omnibus fubditisnoftriï, ciuitatis,dioecef.amp; prouincif Treueren.propter multorunbsp;abufum ciandeftinumquihaäenusßeri cdfueuit, inhibe^nbsp;raus,ne quifquam eorum primam tôfuram cura omnibusnbsp;minortbusordinibusjfeu acolytatum cû facro fubdiacona**nbsp;tus ordine,maxime cum confuetudo Treueren, prouincis non repu*nbsp;gnet,unaSlt; eadem diereciperepraefumat. Quodficontra ptffum-ptum fueritihuiufmodi ordtneg taitter iurereprobatice recipiens,abe'nbsp;xecuüone eorundem ordinum fit fufpenfus^cum receptio piutium ornbsp;dinum una die.fit generaliter reprobata«
D e conuîuijs monachorum 8^ monialium,
Caput CVlIt
Tem cum fptritualia nulfo dato uel promiiTo per quod ptî' Iuata utilitasfeu lafciuia induci ualeat.pure Si fimpliciter connbsp;ferridebeant, prout in antiquis fanàorumpatrumfanâi^nbsp;onibus continetur t fub poena excommunicationislat^ fen^nbsp;tentip,omnibus perfonis eccletiafticisciuitatis,dioecefis,8Cnbsp;prouincip Treuerenrisfîrmiterinhibenius,ne quifquam ante uel poftnbsp;receptionemfaam in canonicum,in monachum uelinfratremfeu ad-epcionem cuiufcunquebcnefîcn ecclefiaftici,ranone hutufinodirece gt;¦nbsp;ptionisprandiumfeu conuiuium communefaciat,2't out haâenusinnbsp;quibufdam ecclefns fieri confueuitjfeu cidem prandio^n quo non monbsp;rum inftruâiOjfed reprobanda uentris rcpletio fieri cófueuit, interfit«nbsp;Veruntamenutad honorem Dei eccleftarum decusaugeatur,prpci*nbsp;pimus quod in eccleftis, in quibus fuper huiufmodiconuiuiis temporenbsp;praefentis ftatuti confuetudo feruabaiuc,loco conuiut) huiufmodi poftnbsp;receptionem prpdiâam pure Si fimpliciter faâam, una prefcnretucnbsp;cappa,adornamcntumecclefif,valori3 centum groflbrum Treueren*nbsp;3mtiquorum,ubi alias cappa maioris precq minime foluebatur.
De prpfentatis per uicarios perpetuos«
S i} Cap»;
-ocr page 140-ACTA ET DECRETA sYNODl Caput CXIX.
Tem fub pcena excommunicationis htx fententix, omnibus perpctaisuic3riisciuitatis,ctioecefis,Sfpïouinnbsp;dxTreuercnfîsinhibemus^nequis alium uicariumfeunbsp;perpetuum mercenarium, ad tiiulos uicariarumjuarûnbsp;proue haâcnusfadum fui (Te comperimua.przfentarcnbsp;przfumac,necadmittatur etiam caliter przfentatus,dc*-
cernenies irricum de inane quicquid contrahoefueritattentatum.
Ne non refîdentes groffosfruôlus percipiant, eodë Cap»
Tem fub pcena przdiâa fîrmitcr præcipimus,ne quf-cunque perfona ecdcfîaftica noftrx ciuitatis, diaceCSC prouinciz, groiTos frudus ecclcfiaftici benefieti perci'nbsp;p]ac,nifi in eodem benefîcio refidentiam fecerit ,ut te»nbsp;netur,df faciat pcrfonalem,niR cum eo fuper hoc cano**nbsp;nice fuerit difpenratum.ltcm fub poena excommunicanbsp;bemus,nedeinceps huiufmodi utiles rugatas,feuftacatas,mirras,feu tunbsp;eufas ineccleiîis,(n quibus ipamp; benefidatiexiftût,téporequot'elebrannbsp;tur diuina^decxtero deferre prxfumant,fed tonfuram clericalem conucnbsp;nientem déférant ,fccudû qualitaté benefiet) conditionêperfonx,innbsp;gcftujiabitu amp; inceifutaliterfe habences,uc honefte uiuendojn con»nbsp;uerfatione laudabÜbfînt exteris in excmplum.
tionis bt» fententiæ,omnibus prefbytcris,canonicis,^ clcrkisjn fa-cris ordinib» câ(litutis,amp; benehciaecckfiaftica obtinêcib.firmiter inhi
De tonfura cIericorum,Sf quod non admittantur,nifi fint in minor ibus or dinibus conftituti. Si prxcipue ut habeant primam tonfu-ram clericalem» Caput nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXX»
--Temabufumdanabilem^quiin noftra ciuitate,dioece(î. Se proaincia Treuerenfi inolcuit, totaliter amouentes,nbsp;omnibus perfoois nobisfubditisifub pcena excommuninbsp;cationislatf fcntentix.fîrmiter inhibcmu8,ne quis ante-y quam primam tonfuram per roauus impofiiionemfa-cramen-
-ocr page 141-PRO VINCI ALIS TREVEREî», LXXf. Cramentakm receperit^bi de quocunqjecdefiafticobeneficioprouknbsp;deri procurée. Si contrariutn per quamuis perfonam faâutn exiiter iC|nbsp;iUud ex nunc decernimus irritum Si. inane.
De ultima uoluntate.
Tern cumquamplures executores teftamentorum defunâorû,maxime ad pias caufas deputati iamdiunbsp;exequi ultimas uoluntates cor um, in fuxfalutis difpênbsp;diumA diâorum decedentiû detrimentum, neglc»nbsp;xerunt,monemus ipfos omnesSf fingulos primo 8^nbsp;recundo,praecipiêteseifdem,at infra annum diâa te-ftamenta exequantur t alioquin ad executionem eo«nbsp;toribus noüomittant. Requirimus infuper SC monemus eos,qui re -gt;nbsp;cognitiones 8C fubmiffiones huiufmodi per fe uel per alios qucmodolinbsp;bet receperuut acrecipi fecerunt, ut omnifraude ceßanie, infra idemnbsp;tempus ilia libéré reßgnare/emittcce,repudiate,8C dimittere no omitnbsp;tant,dequibus,reftitutione,reuocatione,rcßgnatione,remifltQnefetinbsp;repudiatione, infra xx.dies poft prædiâum menfem fufficienur nosnbsp;SCecckfiatü prjiates certificare procurent per légitima documenta.
rumextuncperlocorumepifcopos procedatur, in quantum de iure fieri poterit»
De confratrtis.
Iftridius igitur præcipimus, fub pc^na excommunies tionis fententiae Iatæ,ne quis coninrstionesjco'iigatioquot;nbsp;nes,côfratrias,ïeu alias quafeunqj obligationes ßde uelnbsp;iuramenco, feu qualibet alia firmitate uailatas, facetenbsp;praefumat, contra ecclefias uel ecclefiafticas perfonaa,nbsp;feu contra ecclefiafticam libertatem.
Ne bona ecclefiarum alienis perfonis fubmittantur«
Tem præcipimus fub poena cxcommunicacionis lataefen tentix,iprisoccupatoribus SC detentoribus,utbonaSCialt;'nbsp;ranoftraSCcccIeßarujabfqjnoftraetantcceflbrü noftro-rü,feu earüdë ecdefi3rum,pr^lacorS lieentia SC. aflenfu minbsp;nusiufte occupata SC decentata,plene,intcgre,8f effeäua.*nbsp;liter nobis Sf eis reftituere et agnofcerc,ipßs ucro rccogni
S iq De
-ocr page 142-acta et DECRETA SYNODI
Dcdcliâisnionachorum Si nionacharum, Cap. CXXh
___ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I poena cxcommunicationia firmitcr inhi
bemus,ne monachi feu moniales,pro deliólisab eis cömiffis pr«bendis fuis priuëtur,fed in fuis mona-ftei'iisrecipiantur,inquibuspuniantur Sicorrigannbsp;l(ur,conßderai3 qualitatc deiiâi,fecundum régula*nbsp;res obferuätiasSi alias, prout feeundü deüSiiuftitünbsp;Tuperioribus 8C prplat is eorundem monafteiiorumnbsp;uidcbitur expedire.
De notarijs 5i tabellionibus publicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ecdem Cap«
Tem fubpoena cxcommunicationislatæfententiaf, omnibus authoritate impel iafinotartis Si tabeUioni-*nbsp;bus præcîpimus.uc quandocqnq; in caufis fpirituali'nbsp;bus Si eccieiîafticis eos conficere inftrumcnta conti**nbsp;gerit,fuper eifdeminftrumcntisconficicdis priusre*nbsp;cjpiantprotocolla,quæ penes fe dimittantinchar'nbsp;tis,ut ex hoc per cos de cffentialibus,nil mutetunSi quia qui male agir,nbsp;odit Iucem,ftatusmus,ut lidem tabelliones non occulte in priuatis do**nbsp;mibus,fed publice in loco publico huiufmodi prctccalla Sicreata fupernbsp;conficicndisabeisinfi;rumcntis,recipiant,adhibicisadminus duobusnbsp;teftibus fide dignis, nifi contraâu» fuper quo eadem dcbentcôfici in-ftrumentaiisfit, quod dcconfenfu partium contrahentium ufqtic adnbsp;cettum tempus, uei ad uoluntatem eorundem contrahentiû,teneri de-beat in fecr cto.
Reuncatæ fuerunt fententiæ excommunîcationis latae fententiæ fupe-rius fignais,Annodomini M, CCC, XXXllI.uItima die Augufti,in conuocatione generali in hune ntodum:
O S Boemundus archidiaconus Treueren,amp; official,Ca riae Treuerefi neenon magifter Nicolaus feholafticus cc-cleiîxfanâiPaulini extramuros Treuer.coitomiffarriinnbsp;hac parte a reuerëdo in Chrifto pâtre Si domino noftro,nbsp;dq^
-ocr page 143-PROVINCIALIS TREVEREN* LXXIL domino Ba’dvuino, fanlt;}æ Treucrcnfis Ecckfiæ Archifpifcopo jnbsp;Facri iinperij per Galliam arcisicancenariojdeputati uirtutecommiffio-nis nobis falt;3æ,cuius tenor tab's eft, Baldvinus Dei gratia fancSae Treueren ecclefiæ Archiepif, facri imperii per Galiiain archicaflceüarius»nbsp;Vniuerfis 8C fingu!!sabbatiba?,prioribus,praepofit!s,dccanis,ac este-ris præl3tis,necn5 paftoribus/eu reótoribus ecclcfiarunijplcbanisjfeunbsp;uicepkbanis,canonicis,uic3riis,Çfbytcris,curatis et nô curatis,cf terifqjtnbsp;pfonis ccckfiafticisfaarü âuitatisamp; dicecçf.Trcuer.adquos præféces Unbsp;terae pcrucncrint,Salutem in domino fempiternam, Cû in côuocati-onisprælatorS SC aîiarum ecdeSafticarum perfonarü noftrarumciui-tatisamp;diœcef.praediÔarum ncgociojininftanticraftinodecollationisnbsp;beatiloannisBaptiftæ,aim quibufdamdiebusfequentibuscontinennbsp;ter ex parte noftr3,amp;g nos,dcputato SC affignato,in Tre. intereiTe g-fonaliter cômode nô poirutnus,ard«is noftris amp; ccckfiæ noftræ Treu,nbsp;ncgociispræpcditi. Honorabili uiro Boemundo archidiacono noftronbsp;Treueren.8ioffici-l. curiæ noftræ Treuer,nccnonmagiftroNicolaonbsp;Rholafticoecdefiæfanâi PauliniextramurosTreueren inhuiufmodinbsp;conuacarionisnegocio,2lt;ipCum concernentibiis,committimusuicesnbsp;noftras, Dantes ipfis aut duobus ex eis iibersm Si plenam potefîatetnnbsp;ftatuta noftri prouinciai.conciüi Treueren.Si alia, neenen poenasSinbsp;fentetitiaspereadem ftatuta inflidas,«icc ncftratollendijmoderandi,nbsp;înterprcrandijdeclarandi Si rclaxandi terroinû feu ter minos,diSis petnbsp;(onis ccckftafticis ad conueniendum annuatim indicendiSi afftgnan-di,Si fupcihis,quf faJubria uidebuntur,ordjnandi,tr3âandi,Si ftaïu-endi ,ac omnia alia Si iîngula faciendi, quæ inhuiufmadinegocioSinbsp;circa præmiirafucrintquompdolibctoportuna,ctiamfi manda tu txinbsp;gant fpeciak. Vobis omnibus Si fingulis in uirtute fanâæ obedientiænbsp;diftriêie præcipiendo mandamus,quatenus præfaîis noftris commif-fariis in hacparte.uel duobus ex eis circa omnia amp; fngnia pramiiTa,nbsp;ac ipfa contingentia,intendaüs,8iobcdiatis,in omnibus Si per omnia,nbsp;tanquam nobis fi perfonaliter adeifemus ? Datum Trtueris,Annonbsp;Domini Milkfimo , tricentefimo , trigefimo câauo , in craftinonbsp;Beati ïartholomci A poftoli lt; Obuiare cupientes animaruninbsp;periculis
-ocr page 144-ACTA ET DECRETA SYNODI pcrkuHs, Gcut 8C obaiare cupit,8lt; iatcdit dominus nofter rupradiâuv«nbsp;illwd ftatutum prouincialisConcilti Treuerefi.quod incipit, Item cSnbsp;ante facramëcale fignum j quod per manus impoGtionem imprimituinbsp;8C inferiur,nu'!it]s fecundum beatum Ifidorum dici debeatde forte do*nbsp;niini,amp;c« Item capitulum quod incipit: Item prxeipimus fub poenanbsp;cxcommunicationis lats fententix,omnibus noftris fubditisciuitatig,nbsp;(iioeceGs,8f prouineix Treueren, propter multorum abuTum clandeftinbsp;num,amp;c. Item illud capitulum quod incipit,Item cum fpiritualia nullfnbsp;dato uel promiffo,pec quod priuata utilitas/eu lafciuia induci ualeat/ednbsp;pure bmj^iciter conferri debeant, proutin antiquis fanâorum pa«nbsp;trum fantäionibus continetur,amp;c. Item illud capitulu quod incipir.nbsp;Item fub excommunicaiionis poena latx fententix omnibus perpe*nbsp;tuis uicarqs duitatis, dioecefis, amp; prouineix TreuereG. inhibemus,nenbsp;aliquis alium uicarium,^c. Itemillud capitulum quod incipit', Itemnbsp;fub poena prxdida firmiter prxeipimus, ne quxeunep perfona ecclefinbsp;fbea noftrx duitatis,Sf diœc«ac prouineix,grofîoe fruâus eccIeGaftfdnbsp;benebetj perdpiat, nifi ineodem benebciorelîdentiam faceret, 8Cc,nbsp;Item illud capitulum quod incipitaSub poena excommunicationis la«nbsp;tx fententix omnibus canontcis,prefbyten's, 8C clericis in facris ordi -nibus conftitutis, beneHda ecclefiaftica obtinentibus,brmiter inhi -bemus,ne deinceps hniufmodi ueßes rugatas,amp; ct Item illud capitU'nbsp;lum quod indpittltem abufum dänabilem,qui in noftta ciuitate, dice «nbsp;cefi,0C prouinda Treuerenunoleuit,totaliter 3mouentc8,omnibus pernbsp;Tonis nobis fubditis/ub poena excommunicationis latx fententix,fit«nbsp;miter inhibemus,ne quis ultra primam tonruram,amp;cJtem illud capi«nbsp;tulum quod incipit,Item cum nihil magisdebeatur hominibus,quamnbsp;ui fupremx uoluntatisliber lit ftilus, 8C c. Item illud capitulum quodnbsp;incipir, Oiftriâiusigitur prxcipimus,ne quis fub poena excommuni«nbsp;cationis latxfententix,coniurationes,coiligationes,cófraternias,amp;c«nbsp;Item illud capitulum quod incipit: Inhibemus fub poena excommuninbsp;cationis, ut nullus clericus uel laicus, calices,ueftes,uel libros facros,8^nbsp;alia ecclefiaftica ornamenta, amp;c. Item illud capitulum quod incipit:nbsp;Illud quoepfub excommunicationis poena prohibemHS,8fc, quoad innbsp;uite traâos ac refpodentes ,ac in indices feculares inuite confentientes,nbsp;de quibua
-ocr page 145-PROVINCIAL!s TREVEREN. LXXIII. de quitus didunnftatutu minuere uidetur duntaxat.Iiem iilud capitanbsp;tulutn quod inapii,Quia igitur nonnulli bona iura noftra 8C ecclefia«nbsp;rum prædid3rumfpirituaha,eccle(ïaftica,amp; temporalia, modis uariianbsp;occupare,‘SCc» Item illudcapitulum quod incipit,Eidem quoqß exconbsp;municationis fentétixdeccrnimus fubiacere eos, qui bona immobilia*nbsp;feuda,iurifdi3iones,amp;libertatesquarumlibeteccleriarum,amp;c. Itemnbsp;illud capitulum quod incipit,Item Cub poena excommunicationislataenbsp;fententiae omnibus authoritate imperiali notarqs St tabellionibus pu-blicisprxcipimuSjUt quandocunq; in caufis fpiritualibus St ecckftaftinbsp;ciseosconficereinftrumentacontingat,8tc. item illud capitulû quodnbsp;incipii,Et quia dilatio temporis obliuionem inducit, fub poena excomnbsp;municationis latxfententis omnibus archiprefbyteris,St decanaiuunbsp;decaniSjStparochialibusprefbyteris,prxcipimus,8tcx. Quantumadnbsp;poenas excommunicationis St interdiâihtarum fentëtiarum ibidemnbsp;contentas certis ex caufis diâum dominum noftrum archicpifcopumnbsp;Treuere. St nosmouentibus tenore prxfentium penitus reuocamus«nbsp;Ipfis tarnen ftatutis,quantum adcxtera. Tub poena excommunicationnbsp;nis ferendx fententix uelfufpenfjn fuo robore duraturis, Datumfubnbsp;figillo curix Treuer. quo nos comiffari] fupradiâi utiniur in hac par*nbsp;te.Qjodnos offîciai.fupradiâus ad preccs diâorû noftrorû colleganbsp;rum,St tamproipfis, g pro nobis ,hi$Iiteris duximus apponendum,nbsp;in teftimonium prxmilTorum. Anno domini,millefimo,tricence(imonbsp;trigeßmooäauo, die ultima menfis Augufti«
Alia reuocatio*
O S Balduinus Dei gratia archiepifcopus Treueren» ac facri imperii per regnum Arelaten archicancellarinbsp;us, Animarum periculis obuiare uolentes,illud ftatu -turn prouincialis concilq Treuer, quod incipit. Itemnbsp;cum fpiritualia nullodato uel promilTojStc.ad eos cS-turn,qui taleprandium uel conuiuium, de quo loqui*
tur, diiHû capi*^ulum exigut uel extorquent,St quieis inhocconfenti» uni,St culpabiles exiftunt,duximus reftringendam. Item illud capi*nbsp;tulunt quod incipit,Iié (ub diâa poena firmiter prxcipimus,ne qupnnbsp;T cuniy
ACTA ET DECRETA SYNODI cuntj} pctfonaE,amp;c. Ad cos tantum qui fupf riorum (qui hoc pcfTmt)nbsp;litcras nonhabent,quibasa rtfidcntiacxcufcntur, cxtcndi uolumus,nbsp;SC ad alios non cxtcndi. Item ülud capitulü quodincipit,IUud quoc^nbsp;fubcxcommunicationis pocnaprch)bcmus,nequirqusm ciuitatis,nbsp;diœccfis amp; prouincip,8(c. in quantum diâum capitulum loquitur denbsp;clcricisjconuentis ucl traâis coram iudice fcculari, pcenam diâi ad ilnbsp;losclcricostantum^qui uoluntarie ibidem refpondent uel litigant,du*'nbsp;ximus reftringendam. Item illud capitulum quodincipit,Item cumnbsp;in prouincialiTrcuer,concilio,amp;c,rcftringiuoIumu8 adillos tantumnbsp;g conftitmione loannis papx.quae incipit, Sufeeptiregiminisferuarenbsp;reeufant,in quantum dicta conftitutio,ad annü gratix poteft extédi,nbsp;quantum ueroad alias potnas diâorum capitulorum,rupen'us fpccianbsp;liter nomin3torum,reuQcamus, Item illud capitulum circa linem ftanbsp;tutorum,quod incipit,Et quia dilatio temporis,SCc.quantum ad poc'nbsp;nam excommunicationis latf SC. interdiâs fententix,ibidem conten*nbsp;tam,cer tis ex cauiîs penitus reuocamus.Prxfertim quo ad perfonas innbsp;ciuitatc 8C diœccfi Mcten.Confticutas, ipfis tantum ßatutis,quantumnbsp;fub panaexcommunicationis ferendæ fententix uel fufpenfionis innbsp;fuo robore duraturis.Datum AnnodomintmiUeiimo, tricentefimo,nbsp;trigeßmo oâauo«
Tenor cuiufdam commiHionis.
QSBoemundus archidiaconus Treuer Officialis curix Treuer« neenon magißer Nicolaus Scholaßicus ctcanonicusfanâi Paulini extra muros T reucren.CómifTarii in liac parte,3 uencnbsp;r3biliinChriflopatre,8cdno noflrodfio Bal-duino/ââx Treuerê«ecclefip archiepif, facri lmnbsp;perii per Galliä archicäcellario,deputati,uirtutenbsp;cômiffionis nobisfaâx, cuius tenor taliscflî
BaIduinus.Slt;c.VniuerfisSCfingulis abbatibus,prioribus,prxpofitis, decanis.SC exteris prxlatis, necnon paßoribus feu reftoribus eccleßa.nbsp;rum,plebanis,fcu uiccpleban!s,canonicis,uicariis,prefbyteris,curatis ctnbsp;non curatisjcstccifque peçÇoqis ccchfiafticis fuarum cioicatis SC dia -
-ocr page 147-PROVINCIALIS TREVEREN« LXXIIlh Ceiîs Treueren(ij,ad quos prxfentesIiterxperuenen’ßt,SaIutem it) danbsp;minofempiternam* Cum in conuocationis prxlatorum £^aiiaruninbsp;eccleßafticarum perronarumnoftrarum,ciuitatis8C diœcens,prxtaâanbsp;rum negocio,ferns recunda,terti3;,8C quarta,proximispoftfeftumra'nbsp;cramend,cum quibufdam die bus fequentibus,continue ex parte no*nbsp;ftra per nos airignatis,Sf deputatis in Treaeriintereiïeperronaliternbsp;commode non ponumus,ardt]is noftris 8C eccieüx noftrx Treueren«nbsp;négocias prxpediti * Honorabiübus uiris Boemundo archidiacononbsp;noftro Treueren,amp;OfficiaIiCurix noftrx Trcueren,nccnon magt-ftroNicoIaoSchoIaftico ecclefix fanfli Paulini,extra muros Treuere*nbsp;in huiufmodi conuocationis ncgocio amp; ipfumcontingentibus,com*nbsp;mittimus uices noftrasjdantes iplîs,aut duobus ex eis plenam amp; liberanbsp;poteftatem ordinandi, tradandi ôc ftatuendi, Sc alia omnia 8C lingulanbsp;f aciendi,qux in huiufmodi negocio SC circ^ prxmiiTa fiut quomodonbsp;libetopportuna,etiam limandatum exigantfpecialeVobis omnibusnbsp;8c 6ngulis in uirtute fandx obrdiêiix, diftride prxcipiendo manda*nbsp;mus,qu3tenu$ prxfatis noftn's commilTarns in hac parte ,uel duobusnbsp;exeis,circa omniaSf finguh prxmilTa, ac ipfa contingentia intendatis,nbsp;SCobediatis in omnibus Sc per omnia tanquam nobis,fiperfonaliteenbsp;adclTemus. Datum anno domini millefimo.tricentefimo, quadragc*nbsp;fimo primo,ultima die mcnfis Mail* Trcuerenmoftrofubfigillo. At-tcndentes, quodexcommunicatus per denunciationemamplius nonnbsp;figurer, fed rubore confufus,citius reditadfandx matris ecclefix uninbsp;onem,8C quod domini tcmporalesSC corum officiati acalqquicunq;nbsp;qui impetraiores literarum fedis Apoftolice, uel alios ad forum cede- ¦nbsp;iafticum récurrentes, fupcr caufis,quxad idem forum pertinent,deiunbsp;re uel antiqua confuetudir.e/ompelluntjmodis quibufeunty, feu comnbsp;pellifaciunt,uel procurant ad dlt;fiftenduni,uel in foro feculari litigannbsp;dis huiufmodi, necnon impedientes per fc uel alios, quo minus coramnbsp;iudicibus eccicfiafticis dclegatis feuordinartis, qujrclâtes de caufis,qupnbsp;utprfdicitur.ad cognitions gtinét cor udc,poirint libcre iuftieiä obti*nbsp;nerc,er q ad ^dida facieda dût côfiliû,auxil!u uelfauorcm, funt excomnbsp;municati ipfo iure.per coflitutioncra Bonifaciana,quf incipitjQjïi ntnbsp;intclkximus^locatam fub titulo de emunitate.et li. vi.plureftj pei fongnbsp;T ii fecula-
-ocr page 148-ACTA ET DECRETA SYNODI reculares,(|uod dolenter refenmus, propter eorumimpedimcta uarianbsp;ÔC diaer(a,tncidetunt,8C timeniur incurrere in futurum poenam excô•nbsp;municationis côftitutionis fupradi3ae,quz forfan latet huiufmodi per**nbsp;fonas feculares» Prxcipimus igiiur amp; authoritate diâi reuerendi pa**nbsp;cris 8C domini noftri,qua fungimur in hac parte,amp; de fpeciali manda**nbsp;CO eiurdem,acin uirtutefanâz obedientiæ mandamus,prçfatos impenbsp;dientes in fpecicj quorum nomina fciri poterunt ,Sc faâum eft notorinbsp;um,alios îngenere,per fingulosecclefîarumparochialiumreâores,nbsp;cinicatis diœccCTreueren« in fingulis diebus dominicisuelfeftiuis,nbsp;cxcÔmunicatos a canone pr^diâo publice nûciarijquoufq; tâ iudici,cunbsp;ius cognitionbsp;nbsp;nbsp;ud fuerit impedita,uel iurifdiâio ufurpata.quam parti
quæ turbata eft uel fuent,in profecutione fui iuris de iniuria,dânis,expë ft8,SC interefte pro eofdem intégré fuerit ratisfaâum,8C fuarum bene gt; ,nbsp;ûcia abfolutionum a przfato domino noftro Treuer, feu eius ofticial*nbsp;meruerint obtinere « Datum fub figillo curiz Treuereniîs, quo nosnbsp;commiiïartifupradiâi utimur in hac parte,Quod nos ofticialisfupra*nbsp;diâusadpreces diâorum noftrorumcoIlegarum,S^tamproipfts,nbsp;quam pro nobis his litcrisduximus apponcndum,« teftimoniû prf-mifforum « Anno domini millefimo, tricentefimo,quadragefimo*’nbsp;primo, feria quarta poft feftum fanâi Laureniq*
-ocr page 149-LXXV. H füllt flatuta pcrReinbsp;VERFNDISSIMVM in CHRISTOnbsp;pattem et dominum, dominum Ottonem Dei gratianbsp;fanäacTrcuercnfisccckfiac Archiepifcopum, Gcrmaniae St GalStapnbsp;Belgicaeprimacem,at^ facri Imperi^ per Galliam 8C regnum Arcla-tefi.ArchicanceIIariuin,cunifuisfuiïraganeis,uideIfcecReuerendoinnbsp;Chrifto patte,domino Conrado Bcyher,Epifcopo Mctefi. perfonanbsp;liter prjfenteîSC Reuerendo patte,dfio Henrico EpifcopoTuIlefi.pecnbsp;procuratorem,uidelicetmagiftrum Ymentum de Tapeio, in legibusnbsp;Iicentiatum,coinparentetEc Rcucrëdoin Chrifto pacte,domino Lu-doaico,Epi(copo feu adminiftratore perpetuo Virdunch, Cardinali,nbsp;in remotis agente,ac abfentc licet Hocato,Cftecirq; prælatis,religio'nbsp;fisSC fecularibus prouincixTreuer.in ConcilioptouintiaIi,Anno düinbsp;Mincfimo,qaadringentefimo,uigefimo tertio,xxvi. die menfis Aprinbsp;lis,in ecclefia Treueren.celebtato,xdita,atc|; per ipfum factum Concilium approbata racificata,
De fide Catholica.
AnCTAM ORTHODOXAM atque apoftolicam Eccleliam languine ui-äimae pafchalis dedicat3m,unicä xterni fponnbsp;fam régis,ipfo fponfo in canticis proclamante: Vna eft Columba mea,amp;c.Extra quam nonbsp;eftfalus. Perunicäarcam Noe tempore generalis diiuuti, extra quam cunäa animantianbsp;fuper terra deler a funtjdeßgnata: pro qua donbsp;minus per prophet3morauit,dicens, Erue a
frameaDeusanimam meam,amp; de manu canisunicam meä. Vbipri-muni profetanquam pro capite,deinde pro unica eins fponfa orauit.
T iq Hane
ACTA ET DECRETA SYNODI
HanccredimusSifitripIicircr profitemur * In quafecundumcultutn Chriftianxrclig«onis,afpintufanâ3,per fanâos Apaftoîosecclefixnbsp;primatesprimitusintrodufluin, martyrumqjconftâtiaroboratuni,nbsp;confeflorum 8lt; uirginam excmpüs d£Coratü,perfatiâos ccclefiæ do-âorespIant3tuR»,atq5 per RomanospontificcsChriftiuicarios,Petrinbsp;fuccelToreSjfais monicis 8; prarceptis traditum 8C cxprefTum, uiuere (cnbsp;nemur.Hune ffquidcm Catholic^ fîdeiritum SCuere-fîdeliumcuItum,nbsp;quidam pfeudoprephet^fuis falfis dogmattbus et reprobatis doârinisnbsp;n(tebanturperuertcre,his modernis temporibus: inter quos primonbsp;Vuyck’ffjdemumHufz ,6lt; Hieronymus Hjrcfiarchf.ecclefiam Deinbsp;turbarunt,Qui,Iicctcum fuis erroribus St faKis dodrinis cum eis adhpnbsp;rentibus perecclefîam funtdamnati,3C infacrofanfla generaliCon-ftaniien,Synodo,perfent£ntiamreprob3ti,pIur£Stamenipforum er-rores fequcntes,rcliqucrunt,qui ut experientia didicimus, fuis lupinisnbsp;morübus St caninis latratibus, per fc St certes ipforum nuncios, pernbsp;mundum^uagantesjfuolartiferopotuuix numerabilium errorumuianbsp;quadam antichriftiana,Deiecekfiam nitûtur adexterminium ducere,nbsp;amp; ueros Chriftifideles auia ueritaiisdecIinarc.St diabolico inftinâunbsp;in fauces rugientis producere, Volentes itaqj fuper grege dominiconbsp;nobis coramiffbperuigüi cura,ut tenemur ,uigilarc, authoritaie hu-ius facri Concilq prouinciaiî?,ftatuimus, 8C in uirtutc fanâae obedicn-tiæ,acfubpcenaexcommunicationis latxfententiæ, quampro nunc,nbsp;prout exrun c,firmiter in his feriptis, faluis alqs pcienisiniure expref-ifis,mandamus, ne aliquisclericusuel laicusfcienter peruerfam dido-rum VuickffjHufsSt Hieronymi,autcorHmfequentium,qui uulgonbsp;Huffitæ uoc3ntur,u£lquoruncanquc etiam aüorum ab ecclefta dam-natorum,do!Srinam accepr€t,neq} taies aut eorum defenfores feu re -ceptatorcs ,3ut nuncios,feienter ad fuahofpitia rccipiant,auxilium,fa-uorcm,uel defenfioncm adminiftrent, quomodolibetuel affiftant.nbsp;Praecipimusinfuper omnibus St fingulisdominis. temporalem iurifdinbsp;(Sionem habentibus,ur quam ttacim taies in fuis territortjsadeiTc no gt;nbsp;ucrint,ipfo! C3ptiuent,8t prælatisfuis fupcrioribus,ad quos fpeâat tanbsp;lium examen,ad examinandum eofdcm prxfenunt, St quilibet eoriinbsp;ptxfen
-ocr page 151-PROVINCIAL! s TREVEREN* LXXVL prffcnrer,fub prxdiâis pcenis.Inferionbus ucrojiutifcîit^ioncm nonnbsp;rrgentibus,fubprxdtâisposaisiniungimus, ut prxfatos ficcrroreinbsp;feminantes, fine dilatione prxlatis fuperioribus dcnundcnt, fi eorumnbsp;accciTum commode habere poterint. Sin autcm,iudicibus temporalisnbsp;busmanifeftare procurent,quifub posais prædlt;âis takscknunciatosnbsp;C3ptiuent,8c ut præfertur, prælatofuperiori ad examinüdum cofde mnbsp;abfep mora ftudeant pcrfcrutari. Horcamur infuper, ÔC omnibus ucnbsp;re fidclibus 8C dcuotisutriufquc fexus, 8C prxfcrtim rcligiofisiniungi-mus,urpuro corde,8d humilifpiriiu,Deum omnipotentem cxorcnt,nbsp;ut fuainoblita boniiate,mentes fiddium uiatorum,al£tifera pefte prjnbsp;diâorum crrorum, atmis fux inexpugnabilis potentiae protcgat,nbsp;Sc defendat,
Df horis Ccinonicis legen dis cantandfs.
TT EN dentes quod clerici beneficiati amp; in fa cris conftitutiad imtnolandum Deo facrificiumnbsp;iaudis,frnâum bbiorumfuorum.uidelicet hosnbsp;ras Canonicas dicendum, in puritate confcien**nbsp;tif,8C cum deuotione jtencntur ï quasfapj'uj,nbsp;quod dolentes referimus,tam rcligiofi, quamnbsp;I fccularcsperfonjfineadueriêiialegentesjatqj
j fyncopando cckritcr difcurrenteSjUlIa difcipli na tempore prallendi,f£ruata,taciturnitate feu filentio prjrtermiiTojSCnbsp;plftunquecxtrane3,prophan3,8£ inhonefta intermifcendo colloquia , horis indebitis penfum fu£ feruitutis perfoluunt, Ne igiturnbsp;trznfgreffiones huiufmodi inuakfcant, facri apptobstione Conci-lii ftatuiraus, ut in Csthedralibus Sc regularibus Monafierns, SCnbsp;«ollegiatis ecckfijs^ Canonici ôi Rcligiofi, cjterjquc Ecclcfiafticfnbsp;pcrfO'
-ocr page 152-ACTA ET DECRETA SYNODI perfonx debitis horis per fe, impedimento ceflânte, non tantum pernbsp;pueros, denote cum debitis paufis fikntioferuato], fînefyncopatione,nbsp;attenta mente,ut chorus tacens,quid ali) Ieg3nt,adQertai:ßnguIas honbsp;rascanonicasjoeteracp diuina officia ftudeantadimplere.quipoftquânbsp;chomm intrauerunt,ab eodem non recédât, nec tempore diuinorumnbsp;in ecclefia, prxfertim in naui ecclefix, non deambulët,hne rationabilinbsp;caura«Caueant ramen clerici, ne in cantando diuinum officium uocesnbsp;corumexaltandoplushominibus placereftudeanc, quam prxftarenbsp;Deo officium intendant « Naminfacro minifterio dum blanda uoxnbsp;quxritur,congrua uita negligitur« Et Cantor Deum moribusffimu'nbsp;Iat,cnm populü uocibus deleâat.Cxteri uero paffores, vicari), amp; ali)nbsp;(ïmplices competenti tempore cum débita animaduertentia amp; totalinbsp;uerborum expofîtione horascanonicas Ieganc,amp; diuinumofficiumnbsp;nodurnum fiue amp; diurnum ftudiofe celebrent,amp; denote,faluis ratio'nbsp;nabilibus priuilegi)s amp; ftatutis quaruncunc^ eccleiîarum,prxcipientesnbsp;omnibus amp; hngulisecclefiarum prxiatis ,cxterifcg quorum intereff,nbsp;ut omnium negligentia uel incuria penitus relegatis circa prxdiâa uelnbsp;prxmiffa reformanda,8t eorum fingula corrigenda, folicitam curentnbsp;diligentiam adhibere.non obedientes per cenfuram ecckfiafticam autnbsp;fubtraâionem fruâuum corrigendo.
De fornicatoribus Cleri /
cis beneficiatisSC orditiatis.
V A M VIS diuino prxcepto omnes teneatur crimen fornicationis uitare,prxcipue tarnen uinbsp;ri ecckfiafticijfacerdotes 8C eccleüarum prflati,nbsp;quibus per prophetam dominus aitîSandiefto-te, quoniam ego fanâus fum dominus Deus ue -fter. Cum enim ipfi dicantur templum domi»nbsp;ni,8lt; debeanteffefacrarium fpirituffanâi,indpnbsp;gnum eff J eosquibuflibet immundittis feruire, ,ne8( iffud terribilenbsp;ueibâ
-ocr page 153-PRQVINCIALIS TREVEREN» LXXVil* tierbum audiant, quod dominus per alium prophetam dicittO uosfanbsp;cerdotes quifallitisnomen meum,8C dixißis in quofaliimus^’Quibusnbsp;refpondit,ofFerentes ad altare meum panes pollutos : nö eft mihi uo*'nbsp;luncasinuobis, Sefacrificium non aedpiam demanibusueftris, quianbsp;polluti eftis,dicitdns,Sümo ergo operecauere debêtclerid,amp; maxi-*nbsp;me facerdotes a cohabitationemulierum,prærertimrufpeâarum,nenbsp;antiqui hoflis fraude decipiantur» Quanquam autem contra clericosnbsp;in facris conftitutos concubinas notorie fecum tenêtes,aut alias fufpe-âas mullere s multa fini sedita iura noua, fintqj plures poenx appoiî»nbsp;tx:muki tarnen huius temporis Clerici diâas panas non uerentur,nbsp;fed nefando huius criminis uitio fe coniaminant.vnde plura fcandalanbsp;oriuntur,amp; uerifîmiliter,niiî prouiderint,eucnientgrauiora* Cupiquot;nbsp;entes itaque huic morbofalubriter prouidere, authoritatehuius facrinbsp;Concilii ftatuimus Si ordinamus, ut nullus prcfbytcr uel clericus in fanbsp;cris ordinibus exiftens,uel benehciatus,concubinam uel interdiâam,nbsp;uel fufpeâam mulierem fecum in domo leneat. Et h quis huiufmodinbsp;talem perfonâ in animæ fu^ periculû,honor is amp; fui ftatus detrimentsnbsp;tenuerit,teneat, uelaâu detinet, eandé infra duodecim dies a têporenbsp;publicationis huius ftatuti,quorum quatuor pro primo,quatuor pronbsp;fecundo,8f reliques quatuor dies pro ultimo SC peremptorio termi *nbsp;no 8C canonica monitione 3(fignamus,a fe realiter cû effeâu amo-ueanc ôC dimittant,8C de Cftero ad fe earn non admittat.feu ad earn ac lt;nbsp;cédât, uel cum ea commertium fufpeâum quomodolibet habeat, fednbsp;neqj aliam talem aiTumatjfubpana perditionis omnium fruduum fanbsp;orum beneheior um unius anni. Qiiiod fi nec a prædidis deftirerit,pecnbsp;fuperiorem fuum a diuinis fufpendatur, ôC per alias panas 8lt; cenfuquot;nbsp;rasccclefîafticas.ufq) ad beneheii feu beneheiorum fuorum praeuaricanbsp;tionem procedatunin quo fi prxlati uel collegia correâionemfubdi-torumhabentesjpoft menfem négligentes reperdfuerint, extunc ta«nbsp;lium correâioad nosuelepifcopum Ioci,ipfofaâo deuoluarur.
Inhibemus infuper prxdiâis facerdotibus 8C clericisin facris exiftê tibus,ne de ftipendio crucifîxi fuos hlios uel filias fpurios uel concubinnbsp;nas dotentfilt;ditent,neq^ aliud quid de prxdiâis bonis leget, Slt;ne(ÿnbsp;V filios
-ocr page 154-ACTA ET DECRETA SYNODI füios aut fi’ias infantes in fuis demi bus tene3nc,aut nutriant,ipfofq|nbsp;Alios aut filias fie foutant in uiâu, 8c ueftau, ut omnii occafio fean*nbsp;dafi uitetur.
Oc kabitu Clcrxonnn.
Lericalis ordo debtt quafi ftdla matutina in me« dio nebular,amp; quafi Sol rc folgens lucct,addeco -rem domus Detain alios Iplendere. Suntemm denbsp;rici in for rem domini elect !,amp;¦ quafi fignutn ad fanbsp;girtamfunt pofttt. Sicut ergo esteris dignitaienbsp;przcedunt,ita dtcêfihabitu,motum bonifia te,nbsp;uitz fanâitatc, inft dtbttêtofttndere,qualiternbsp;aliosin donto Dei oporreat conutrfari. Et prarcinbsp;pue przîati eeclefi3runt,qui ad exemplar amp; normam uiuend),czccrisnbsp;funt interpofititqui fumnio Audio prxcauered(bcnt,ne3iiquainhonenbsp;fia comniittant,undefcandalumin(ubditismentium polTit gênera: i:nbsp;Quod cnima prziatis agitur »facile a fubdttisinexenipluni trahttur«nbsp;Vtigitur clerici difcanta ueritisabftincre,authorifatehuiusf3cri Connbsp;cilti prouincialfsftacuimus.ut ipfifuossâus Seniores,ftcundumdecrenbsp;ta fan:3orum patrû,iurifdifpofitionem,falubriaqj monita ,aiq;fi3tutanbsp;noftrorum antecclTorum dirigant ,8{ ipfa obferuare procurent, Spe -cialiter tarnen inhibemus,ne quis ckricorum nefanda iuramenta pernbsp;corporis menibra,autfanguinemnoflrircdemptoris,aut alias blafphenbsp;mias in Deum aut Sanâoseius diccre,ullo modo prxfumatjub pœnanbsp;amiffionis omnium fruâuum fuorum benefidorum per très menfes»nbsp;Item mandamus ut clerici in facris amp; beneficiati exiftentes a ludisnbsp;(Ilicitis abAineant,8( maxime a ludo raxillorum uel alearum, qui caufanbsp;auaritiae uel turpis quzftus fiunt.OfFicia etiam aiure derids prohibi'nbsp;ta non exerceanttut officium tabernariorum amp; fimilium a iure prohi'nbsp;torum, Item cutn ûctrdoccs Sf clericos oportcat pte decentiamnbsp;habitus
-ocr page 155-PROVING ALS TREVEREN* LXXVIÎI. habitas cxtrinfecijntrinfccaoi moris honçftatetn oftendere^ftatu'inusnbsp;ut nullas clericoram in fa cris exiftentiutn, obieâa forma ecdcfiafticxnbsp;honeftati congruente,alicnam formam fibi prohibitam, in fuis ueftinbsp;bos deferre prxfumetjSC ne miles cœleftis miütiæ fux habita,miliccmnbsp;armoram feoflendac, fed in decentiuefte incedat/uumq^ habicum innbsp;colore,formafeu figura,déférât, prourfantSi patres ordinarunt,iura--^nbsp;que fub certi s pœnis fanxerunc,amp; nouiÏÏima facri Conftantiefi. Connbsp;ciiii décréta mandauerunc, antcceiforumqj nofiroru ftatuta falutaria,nbsp;ftatueruntt confuram etiam amp; coronatn qmbbei ipforum decêter poKnbsp;tet,tuxca fui ordinis qualitatem,
l/Le gueeflores fine lieentia
Epifeopi loci,adniittancur.
O rcfrenandnm côtinuos qujftorom cxcef-fus.quibus nouistxcogitatis modis, paupe-rcs dccipere,8f eleemofynas a beis extorqae re diuerfisf31!aciisconantur,nuncindulgen*nbsp;lias promittendo, tune uero certas infirmi-«nbsp;tacesSC plagasa fanâis, fub quorum nemiquot;nbsp;necleemofynas pctunt.infligendas commt*nbsp;nando, uartisque alqs deceptionibus, popu-________ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luinfimplicemadmanuseisadiuirices pip-ftandum inducendomonnullis etiam eorum fe qui ftorcs ccrtorü honbsp;rpttaJium.uellocorum rel'g’oforvm fslfo mcnticndOjfiniplicibusfa’fasnbsp;literas adultcrinis figtllis eftendenrts ,neque in aliqua Ecckfia nabis fubieda , fine hteris noftris , aut Èpiftopiloci , feu Apo -ftolicis admittatur, S T A T V 1 MVSSi ordinamus.ut nul-lusbkus in quiftorem admittatur. Hibcntesauiem literas Apofto-Heas non adm ittantur.nifi prius nobis uel epifeopo loci ad examinan-dum eafdem literas fe pratfentent. JNuIlus «îâ quaefiorum qualefcunqinbsp;literas obtincat.ad prafdicâdû utlalquaintimädüadnrittaiunnifife-cundûcon{litutionêCI(menunxcâfiitutionis,depcenitcn amp; remif,nbsp;V q NaUua
-ocr page 156-ACTA ET DECRETA SYNODI
Nullus etiam talium quxftorum ad petendum elcemofynâ in aliquo loco recipiaf ,ni(î prius liïeras fuas paftori uel uicario eiufdë ioci præfennbsp;tet,quüpfuin fecundum formam infra fcriptamudmittat ,Quod fîalinbsp;qub fine Iiceris,uel liceris non prsfentatis ,fub forma quxftor uin eke*-mofynam in ecdefia ud extra pctierit, per paftorem ud uicarium ibidem regentcmjnobisud r pifeopo Ioci,aut officiali denuntietur. Vt aunbsp;tem forma diâa dericis cundis patcat,eiustenorem deuerboad uecnbsp;bum decernimus apponi.quf talis efi: A bufionibus quas nonnulli citenbsp;Tynariorum quxftores in fuis apponunt przdicationibus,ut fim plicesnbsp;âecipiât j8lt; aurü fubtili uel f allad potius ingenioextorqueât ab ei(dëgt;cünbsp;in animarum cédât peticulum^SC fcandalum pIurimorum,N3m prouenbsp;cft nobis poffibile prfdudcre cupientes iuxta ftaturum Concilij generalis duximus prohibedum diftride, ne quæftores aliqui nifi apoftoli-cas uel diœcefani rpifeopi litcras exhibuerinc^quomodolibet admittâ«*nbsp;Alias P tur,ncc pcrmittantur,cum folum* ipfis côpetitindulgentiasfibi concenbsp;ipfas lt;ô ifgg infmuarc popu lo, Si chariuatiuc poftularc fubftdiafimplicitcr abnbsp;codcm;amp; nuliatenus ipfipopuloprædicare,necaliquid cxponere,qu3nbsp;quod in literis continetur, Supradiôlasliterasquoçpapoftolicasdiœ-cefani epifeopi, ne quid f raudis committi ualeat, antequam quæftoresnbsp;admittantur, examinentdiligentcr« Adhpc tarnenaüquiexhuiuf-modi quæftoribusjficut ad noftramaudienti3mtftpcrlaturo,nonfinenbsp;multf temeritatis audatia amp; deceptione multipücianfmarü ,indulgcnnbsp;Zli.ccn tias populo fuomotu proprio de fado* cocordant/uper uotis difpennbsp;«dunt. f3nt,aperiuriis,homicidiis,8cpeccatis afqsfibi confitcntcs,3peccatisnbsp;ahfoIuunt,S^ male oblata authoritate,dau fibi aliqua pecuniaria quannbsp;titate remittunt,teriiam aut quartam partem de poenitentiisiniundisnbsp;relaxant, animas tres ud plures parentum uel amicorum illorum quinbsp;deemofynas cis conferüt, de purgatorio.ut aflerunt médaciter,extra-hunt,8lt; ad gaudia paradyfipcrducunt,bcncfadoribuslocorum quorum quxftoresexifiütjrcmiirionem picnariampeccatorum indulgrf.nbsp;Si aliqui ex ipfis cos a poenaSf aculp3(utieorumuerbisuiamur)abfolnbsp;uunt.Nos abufibus huiufmodi, per quos cenfura uilcfcit ecdefiafiica,nbsp;amp; clauium ecclefif auîhoritas deducitur in contemptum,omni modonbsp;abokti uokntes,ea per quofcunq; quzftores fieruel atten tari de cæ-tero
-ocr page 157-PRO VINCI ALIS TREVEREN. LXX3tI. terodiftdSiusprohibemus omnia Sefingufa priuikgia »fiquafupccnbsp;przmiiri$,ueleorum aliqaofintin al(quibuslocis,ordinibu$,uelper»nbsp;fonis qusftores huiufmodi, quomodocûq; concéda,ne ipforum præ»nbsp;textu fit eis materia talia ulterius prsfumendi,3uihoritate ^poftolicanbsp;quantum ad prxmiifa penitusreuocantes,Quæftores autem quide-inceps inpræmilfisjUel aliquo prxmifforum cifliqucrint, uel alias cdnbsp;am quibufcunqjfuis priuilegiis abufi fuerint,fuper locorum epifcoposnbsp;puniri uolumus, nullo modo prorfus eifdem quxftoribus in hac parnbsp;te priuilegio fuirragante,quod afuis temerarqs aufibus qui ubique, ucnbsp;communis habet aScrtio,nimium excreuerunt,poenx formidinc pecnbsp;penamp;uscompefcäntur«
O e Confe/J'iribus.
V M ubimaiusferturpericulum,cauiius fit agendum, Volentesitaqjfaluti animarum prouidcrc,8C 'quibufdam periculiSjfraudibusquor undam confefnbsp;forum plus lanam quam ouem diligentium, quan-I turn poffumus obuiare : Hortamur omncb St fin-' gulos religiofos ut feculares conftffores audientes,nbsp;'utmore pcritimedici debitam medehm conftflls
adhibcantjS' falutarcm panitentiam imponant, fecundum peccato-rum St peccaticircunftaniias,cifdé in uirtute fanâf obedientiac prae-cipimus,nc propter muner3,aut fpem lucri,pcrnitentiam minorcm.q expédiât,iniungant,nec ob aliquamcaufamduriorcminRigantjnequenbsp;aliquis eorum a conßtctc ante utl poft aliquid exigat, utl extorqueannbsp;Sed nec alicui res oblatasaut ablatas,uclalienas dtiincnttm, nifi i lt;fti •nbsp;tuat,abfolu3t, nifi defibi fuerit facultas rtftituendi de cifdemaut ahis vcnbsp;bustneqjiliasres reftituendas confclforrecipiatjetiam fubpromiifio-nesreftitutionis faciendae, nififorte peralium reftitutio itacaute fierinbsp;non poffit. Item confeflbr pcenirentfam uel onus confelfo iniun-dum pro aliqua pecunia uel munere ad perficie ndum in fe non recipi -at,ncq^ aflumat/ub poena amiffionis oHicij audiendi cofcfficncmufc^nbsp;V iq ad
Z
-ocr page 158-ACTA ET DECRETA SYNODI
gratiatn noßram,uel ordinarii locifub q deIiquit.Sub fimilipcena prp« cipimuSjUt nuUus ConfeiTor aliqucm abfoluat, in que potiftaiem nonbsp;habeat,8lt; pracferiim^ui ne abfoluataliquê inafibusfpecialiier epifeo'nbsp;po referuatis,niri ad hoc a fuofuperiore cômifTionéhabcat,Nullus ctiinbsp;confcfibruû confeflîonê audiat in domo fua uel camera priuaia, fed innbsp;ccckfia,rtfeâorio,autambitugt;uel a'ioloco deanie, panisfub prxdi**nbsp;âis.ltemfimplicitati quorundam pr£(byterorS,q interdü alrjsprefbynbsp;tcris,curatis,uel non cura tis,nullâ in eos pote ft at é habeniibus.cótitennbsp;turXuecurrere cupiente$,(nhibcmus,ne de cartero altqu^ prefbyter aitnbsp;cui curaio aut nôcurato.nullâ fuperioritatc in eû habente, côfiteâtur,nbsp;finelicétia fuifupioris^cû a nô fuo iudice nullus ligari uafeat ucl abfolui»
Per prjmiffatn huiusfacri Concihi ftatuta nolumu?,nfq; intêdimus ßatuiispr^decelTorü noftrorûA* maxime ftatulis prr Balduinü fcclicisnbsp;meinoriæ,in Concitio prouintiali æditis^âf poft per euni mod:ficatis,nbsp;in aliquo coniradicere,derog3re/eu ea reuocare:fed ipfa ftatuta authonbsp;ritace huius facri conciüi approbamusinnou3mu$,amp; ratifteamus, fi n-gulhqj nobisi'ubteâisin uirtutefandis obediétir prfC(pimus,uteadënbsp;ftatuta obferuêtptis utâiur,et fccundûca uiuere nôubmittant*
AD LE CT OR EM.
Candide I.e(ftor,Ex?plar vndc hæc exeufa fmit/uft veniftifi'n)ûgt;8^ tfmpo ruminjuria pene dekti'n», quare cai.crinen potuitjquin muliate lfget;rem ofnbsp;fendcrêt:qux qua rance coirigi poßnir/i lus,qux fubneiûtur,inJicauimus.
Priornumetusfolium,afacicmprimam,b feeundamjrequensnuircrus II* neaminquacrratûeftriffignati FoSio i.a.linea z^xfcd'mur.b. in.i .furrat.nbsp;lin.2i.ordinanius.fol. 3.b.lin.4.taindcßi(utio q inntiurio.ibidéli. to.pclkt.nbsp;fo.j.b.ltn i.liortëtiir-ibidëjin. jo.imitatx.fo.r a lin.xc.intfrmcdiis. ibidêjnbsp;î».ille,fo. I. a. ïp.tîmen.jbid.io. dignas. ibidc, i S - per oïa/vptn ft. fol .'4 .b.nbsp;i4.Decanis,ibidêr.hxretîcarü fcbi'.a.y. eeelef.a.ibidë T.tû.ibidê ti.Vtera/nbsp;tiftimorü^.b n.emêdet.ibidëis rcgionc.fof.ir.a. xî.ectklig b.i.liberâdx»nbsp;ibidê,i3.quarr.ibidëir.renouatiôc.ibidc2e,lioftis.fe.iT.a.2e.mcn((.jbidê tt. rinbsp;ûnmanj.b.i. tXrStjiait. ibid, x.i|.dnonoftrocleir.ciitifl' foJS.a.io.litcrarû flunbsp;d«3.ibidj3.exquaalii.ibidëjo.ipfis.ibid.finii!Iimi.fo 19 a. J4.pofit3.b.xe.nbsp;putac«foto.i7,qtiodinodo,b.^,(r3nrigcre,fo.2 2.b,igt;«Oekani$.ibid,coercêdos.
loL
6
-ocr page 159-fol.»}.b.4.pcpcrerît.fol.»4-b,t4.noxibus»fol.î '«b.u.gnauîtcr, fol. i7.a xu cuiufcûcp b,jj.r«ueriorib«$ fol jj.buf.amonitionis ibid-it.Diindeadiuto-res.fol, j4.a.7.tûcaliarû diœfefium.fo. 4f. i«. coiiiuranonibus.ibid,lin.igt;jnbsp;quæ.ibid.»i.Iigandis.tbid.iin.gt;9.qui non malum foras niinâr^quSmalcfKiitnbsp;inaehât.inttoljcar.fo.47.a.}».avirononfuo.ito. 4».a. u.qnô.b.nififup vn»nbsp;vclduabus dûraxatjSf nos v«l Efilciiexcau(a,amp;c.,4gt;.blos exto-R)unicam9.ibid.li.iz g aliqSjfiipiicft.fo.ro a.i.qui.ibi.6.dcftjterii)t.ibi.i«.cxnbsp;tortu«n,ib!d.xS,noln«cs.b.4.p«'opfio.ibid,i^.talcs,ibi.ii.côtrndcre. fc.ri.a»nbsp;e.ob. lin 7,a fupercft. ibidclin.ijtranffcrrèjbidê lin,i8.dftc«ioncs. fo. rx.a.nbsp;ii.talis. b. j.rcqnifirus darCjmaliciofe recufare. fol. y).b. ) i.protfdere, fol.çq.nbsp;b.i8 pocniiêies fanivel infirmi, fol-r ,.3,1738 vtomiiinonon fit.ibid. ji.ar/nbsp;rogando. fol rr a.lin io.forte.s?,a n,y/t fi forte,ifcid -x.infuper.rj.b.s, ycl.nbsp;îbid.i3 fic.ibid î7.Taiiquoep. fo.co.a.y.Qtiin'mo. fol.6i.a.io.plt;rpraEfa-tosardnprefbyterosfeudccano$.fol.6gt;.b ¦$. dinofcnur.fol.oj.b.r.pcr, fof.nbsp;« .b. r.pcf.ibid.t per. fol» r.a.i.rcquiratur.fol ir.b.iy.refgt;dcntiani.ibid.*3.nbsp;vacantes.ibid.3r.tal1um.ibid.Jt inidoncos. fol.ev.a.n,feientet. fol,68.a.('.nbsp;c'eri ibid ti.dcduétse. fo.ej.b S.reprinicndâ.ibid. ip.q'iadragefimo.folionbsp;7lt;s a. 7. prjfentarc.ibid.aulia.fol.78 b.p.abufus fol.7gt;»a.j.pet q«îft.tbid,nbsp;la.fcculariumconfcffioncs.ibid.aù.fibi defuent.
-ocr page 160-fi