De komkommertijd zal een handje hebben geholpen. En ook de heftige discussienbsp;rond de toelating van de briljante maarnbsp;uitgelote scholiere Meike Vernooy tot denbsp;Rotterdamse Erasmus Universiteit. Feit isnbsp;dat de bekendmaking, begin juli, van denbsp;Utrechtse plannen om een University Collegenbsp;te beginnen moeiteloos de voorpagina'snbsp;van alle kranten haalde en in de vele commentaren een welwillend onthaal kreeg.nbsp;De eerste studenten én docenten hebbennbsp;zich al aangemeld.

Een driejarige, geheel Engelstalige opleiding, met 600 studenten van wie een derde uitnbsp;het buitenland. Die studenten wonen bijnbsp;elkaar op een campus, krijgen onderwijs innbsp;kleine groepen onder stevige begeleiding,nbsp;ze moeten gemotiveerd zijn en hard willennbsp;werken. Dat zijn de ingrediënten voor hetnbsp;Utrecht University College dat in septembernbsp;1997 de poorten gaat openen. De studentennbsp;mogen rekenen op een hoogwaardige opleiding die hen in staat stelt in te stromen innbsp;belangrijke buitenlandse graduate schools.nbsp;Het bachelorsdiploma dat wordt behaald innbsp;één van de drie interdisciplinaire vakgebiedennbsp;(humanities, social science, science) biedt ooknbsp;mogelijkheden om vervolgens een doctoraaldiploma te halen of te solliciteren naar eennbsp;promotieplaats.

Academische vorming

Prof. dr. Hans Adriaansens, tot voor kort decaan van de faculteit Sociale Wetenschappen, tekent namens de Universiteit Utrechtnbsp;als bouwdecaan voor de vormgeving van denbsp;nieuwe en voor Nederland unieke onderwijsvorm. quot;Ik hoop op een stimulerende internationale gemeenschap waar studenten uitnbsp;verschillende richtingen met elkaar in gespreknbsp;zijn. De docent moet zijn studenten van havernbsp;tot gort kennen, de intensieve begeleidingnbsp;komt voor rekening van een vaste groep jongenbsp;wetenschappers.quot;nbsp;Adriaansens denkt dat het Utrechtse initiatiefnbsp;de eerste gunstige reacties vooral heeft tenbsp;danken aan die intensiteit van het onderwijs.nbsp;quot;Het College zal proberen om uit studenten tenbsp;halen wat erin zit. Dat spreekt, denk ik, tot denbsp;verbeelding. Het begrip academische vormingnbsp;staat centraal, we willen mensen stimulerennbsp;om hun eigen intellectuele weg te vinden.quot;nbsp;Het University College is niet, zoals hier ennbsp;daar gesuggereerd, alleen voor rijkeluiskinderen en bollebozen. De studie is niet duurdernbsp;dan een normale opleiding aan de universiteit.nbsp;En wat de bollebozen betreft: scholieren metnbsp;een gemiddelde van 9,6 op hun eindexamenlijst zijn niet per definitie geschikter dannbsp;scholieren met een 6,9. Motivatie, inzet ennbsp;doorzettingsvermogen zijn minstens evennbsp;belangrijk. (TG)

Nieuws

Unitas SR en SSR-NU

Summerschool

Economie

Wiskunde

lllusterzake

Kwartaal

quot;Overmoedige scheppingsdrang is een groot gevaar voor Nederland. Deze kan leiden totnbsp;vernietiging van bestaande kwaliteit en zelfsnbsp;van topkwaliteit.quot; In zijn rede bij de openingnbsp;van het academisch jaar waarschuwde drs.nbsp;J.G.F. Veldhuis, voorzitter van het college vannbsp;bestuur van de Universiteit Utrecht, tegennbsp;tendenties om topkwaliteit van boven of vannbsp;buiten af te willen opleggen.

Veldhuis is fel tegen het door sommigen geopperde idee om in Nederland enkele topuniversiteiten te creëren. Als dat gebeurt, zou Utrecht volgens Veldhuis zeker tot die topuniversiteiten behoren, maar toch vindt hij hetnbsp;voorstel schadelijk voor Nederland. quot;Nietnbsp;alleen omdat de argumentatie ondeugdelijk is,nbsp;(...) maar ook omdat het proces ter verwerkelijking hiervan desastreuze gevolgen voor denbsp;Nederlandse kennisintensiteit zal hebben.quot;nbsp;Deze kennisintensiteit staat volgens de voorzitter onrustbarend onder druk. quot;Alle topkwaliteit aanwezig op de universiteiten moetnbsp;daarom benut worden. (...) We kunnen denbsp;Nederlandse nadelen - klein en dichtbevolkt-ook tot voordelen maken. We moeten ennbsp;kunnen Nederland tot 'Delta of Knowledge'nbsp;in Europa maken.quot; Daarbij moet alle aanwezige talent worden benut, zodat afbraak vannbsp;de Nederlandse kennisinfrastructuur wordtnbsp;voorkomen.

In dat verband wijst Veldhuis op de initiatieven die er al zijn. quot;In de praktijk zijn er al vele samenwerkingen en verbindingen gegroeid, meer dan velen in beleid, politieknbsp;en bedrijfsleven weten.quot; De opzet van denbsp;door minister Ritzen in het leven geroepennbsp;onderzoekscholen (de Universiteit Utrecht isnbsp;penvoerder van 21 onderzoekscholen) isnbsp;volgens Veldhuis een succes.

Nauwere samenwerking hogeschool en universiteit

Op 24 april ondertekenden de Hogeschool van Utrecht en de Universiteit Utrecht eennbsp;raamovereenkomst voor nauwere samenwerking. In de komende jaren willen beide instellingen de samenwerking intensiveren op hetnbsp;gebied van facilitaire voorzieningen, onderwijs, selectie en verwijzing van studenten, ennbsp;de profilering van Utrecht als studentenstad.nbsp;Op diverse gebieden werken de universiteitnbsp;en hogeschool in Utrecht al samen: studentennbsp;van de hogeschool en de universiteit kunnennbsp;gebruik maken van eikaars bibliotheken ennbsp;van het nieuwe sportcentrum Olympos. Ooknbsp;op onderwijsinhoudelijk gebied wordt intensief samengewerkt, onder meer door de uitwisseling van docenten.

Op 20 september kreeg het Freudenthal Instituut van de faculteit Wiskunde ennbsp;Informatica de formele status van nationaalnbsp;expertisecentrum voor het reken- en wiskunde-onderwijs. Het instituut zal in denbsp;toekomst nog nadrukkelijker bij de ontwikkeling van reken- en wiskundeonderwijs voornbsp;vier- tot achttien-jarigen betrokken worden.nbsp;Het Freudenthal instituut fungeert al jarennbsp;als hèt centrum op dit gebied; de nu verkregen status is de formele erkenning.

Zevenenhalf miljoen gulden in de komende vijf jaar. Dat was de handtekening waard dienbsp;algemeen directeur Van Ingen van het farmaceutische bedrijf Solvay Duphar medio juninbsp;zette onder de strategische alliantie tussen hetnbsp;Weesper bedrijf en de Universiteit Utrecht.nbsp;Bundeling van fundamentele universitairenbsp;kennis en meer toegepaste expertise van Solvay Duphar moet leiden tot de ontwikkelingnbsp;Het instituut is in 1971 opgericht en genoemdnbsp;naar de grote inspirator voor het realistischnbsp;rekenonderwijs, prof. dr. H. Freudenthal.nbsp;Half juni opende het Utrechtse expertisecentrum Duits haar deuren. Dit samenwerkingsverband tussen de faculteit Letteren,nbsp;het IVLOS (dat de universitaire lerarenopleiding verzorgt) en de Hogeschool van Utrechtnbsp;richt zich op het verbeteren van het onderwijsnbsp;in het Duits in Nederland.

Het werkgebied omvat onder meer tweetalige van nieuwe geneesmiddelen voor lijders aannbsp;schizofrenie, depressies en angststoornissen.nbsp;Het onderzoek zal zich voor een belangrijknbsp;deel concentreren op de cellulaire en moleculaire mechanismen die ten grondslag liggennbsp;aan het optreden van psychoses en depressies.nbsp;De komende vijf jaar zullen de partners samennbsp;tien miljoen gulden in het onderzoek investeren. Het merendeel van het onderzoek zalnbsp;middelbare scholen in de grensstreek, onderwijskundig wetenschappelijk onderzoek,nbsp;het opzetten van een Duitstalige universitairenbsp;rechtenstudie en het leggen van contactennbsp;met uitgevers van schoolmateriaal.

Het centrum krijgt van het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen tot 2000 jaarlijks een half miljoen gulden. De universiteitnbsp;en de hogeschool leggen samen eenzelfdenbsp;som op tafel.

worden uitgevoerd door onderzoekers van de faculteit Farmacie en van het Rudolf Magnusnbsp;Instituut van de faculteit Geneeskunde. Eennbsp;kwart van het geld is bestemd voor onderzoekers van Solvay Duphar. Vorig jaar tekende denbsp;Universiteit Utrecht een soortgelijke overeenkomst met Glaxo. In de nabije toekomst wilnbsp;de Universiteit Utrecht strategische alliantiesnbsp;sluiten met onder meer Philips en Unilever.

Bijna één miljoen voor onderzoek volkshuisvestingnbsp;Het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer gaat een samenwerkingsovereenkomst aan met de Netherlands School of Housing and Urban Researchnbsp;(NETHUR). De Universiteit Utrecht is penvoerder van deze onderzoekschool op het gebiednbsp;van de Ruimtelijke Wetenschappen. VROMnbsp;stelt voor de eerste drie jaar van de overeenkomst een bedrag van 960.000 gulden ternbsp;beschikking. Volgens prof. dr. F.M. Dieleman,nbsp;directeur van NETHUR, is de overeenkomstnbsp;uitdrukkelijk bedoeld voor strategisch onderzoek op de middellange termijn. Het betreftnbsp;met name de volkshuisvesting. De samenwerkingsovereenkomst heeft daarnaast tot doelnbsp;de kennis- en informatieuitwisseling tussennbsp;NETHUR en VROM te bevorderen.

Gispen decaan van MFU Prof. dr. W.H. Gispen is vanaf 1 augustusnbsp;decaan van de Medische Faculteit Utrechtnbsp;(MFU). Gispen vormt het faculteitsbestuurnbsp;samen met twee andere WP'ers (Wetenschappelijk Personeel). Volgens het faculteitsreglement moeten ook één student en één OBP'ernbsp;(Ondersteunend Personeel) deel uit makennbsp;van het bestuur. De Faculteitsraad heeft echter besloten hiervan af te wijken, op voorwaarde dat de studenten en OBP'ers omnbsp;advies gevraagd worden bij onderwerpennbsp;die voor hen belangrijk zijn.

Zonnetelescoop op La Palma Dr. ir. R. Hammerschlag van het Sterrenkundignbsp;Instituut te Utrecht heeft een zonnetelescoopnbsp;ontworpen waarmee uitzonderlijk scherpenbsp;beelden te verkrijgen zijn. De zogehetennbsp;Dutch Open Telescope (DOT) is 29 juni op hetnbsp;Canarische eiland La Palma in gebruik genomen. De DOT is opgebouwd uit een ijle bui-zenconstructie en heeft geen beschermendenbsp;koepel. Het voordeel van deze open constructie is dat de wind passeert met een minimumnbsp;aan weerstand. Rondom de koepel van traditionele telescopen ontstaan altijd turbulentenbsp;luchtstromen die het beeld vertroebelen. Denbsp;nieuwe telescoop produceert zelfs bij windkracht 7 nog heldere beelden. Het toestel -'een technisch huzarenstukje' volgens deskundigen - is gebouwd door het Utrechtsnbsp;Sterrenkundig Instituut in samenwerking metnbsp;de Technische Universiteit Delft en met financiële steun van onderzoeksorganisatie NWO.

Het hersenonderzoek is een doorbraak nabij, voorspelt prof. dr. Willem Hendrik Gispen.nbsp;Maar de noodzakelijke, vernieuwende experimenten met transgene muizen of getransplanteerd embryonaal hersenweefsel zijnnbsp;ethisch óók grensverleggend. Dat roept eennbsp;grote maatschappelijke angst op voor hetnbsp;onbekende; de politiek is erdoor besmet ennbsp;frustreert via overvoorzichtige wetten hetnbsp;onderzoek.

FRANS VAN MIEGHEM

Volgens mij is het hersenonderzoek een fase genaderd waarin we kunnen gaan oogsten. We weten langzamerhand zo veel van denbsp;hersenen dat uitgekiende behandelingsmethoden voor ziekten binnen handbereik komen.nbsp;Zo'n revolutie kan zich ieder moment aandienen en tegelijk is ze niet te voorspellen. Dat isnbsp;inherent aan wetenschap, maar de maatschappij heeft het er nog wel eens moeilijk mee.nbsp;In dit werk zit je met een voortdurende afweging tussen ethiek en klinisch belang. Angstnbsp;vind ik een slechte raadgever in die discussie.nbsp;Als wetenschapper stel ik tegenover angstnbsp;voor het onbekende juist nieuwsgierigheid.nbsp;Dat is dé voorwaarde als je nieuwe ontdekkingen wilt doen. Als je nieuwsgierig doornbsp;een vreemd huis loopt, kun je per ongeluknbsp;een verkeerde deur openmaken. Dat risico isnbsp;niet te vermijden. Maar als je alle deurennbsp;angstvallig gesloten houdt, omdat er misschien een monster achter verborgen zit, zulnbsp;je nooit vooruitgang boeken.quot;

Plasticiteit

quot;In het onderzoek naar het leervermogen en het geheugen hangt duidelijk een doorbraaknbsp;in de lucht. Al in de jaren veertig formuleerdenbsp;de Canadese psycholoog Hebb daarover eennbsp;theorie; zenuwprikkels die passeren langsnbsp;synapsen - schakelingen tussen zenuwcellen -zouden die tegelijk ook modificeren. Hebbnbsp;noemde dat 'synaptische plasticiteit'; denbsp;schakelingen geleiden na een prikkel beter ofnbsp;juist zwakker. Onder invloed van de prikkelsnbsp;uit allerlei zintuigen verandert het 'elektronische circuit' van het zenuwstelsel geleidelijk.nbsp;Bij een groot aantal veranderde schakelingennbsp;zou dat leiden tot gedragsaanpassing van hetnbsp;individu; het leert iets.

In de jaren zeventig werd voor de synaptische plasticiteit enige experimentele ondersteuningnbsp;gevonden; in een vaak geprikkelde synapsnbsp;waren onder de microscoop vormveranderingen te zien. Daarna is het twintig jaar stilnbsp;geweest. Dat betekent allerminst dat hetnbsp;onderzoek heeft stilgestaan. Op moleculairnbsp;gebied is er juist ontzettend veel vooruitgangnbsp;geboekt, zij het dat het om losse brokkennbsp;informatie gaat, die nog niet tot een compleetnbsp;beeld hebben geleid. Na twintig jaar verborgen werk is het nu gewoon tijd voor eennbsp;nieuwe sprong voorwaarts.

Ik zie dat bijvoorbeeld bij de zogeheten NMDA-receptor - een echt toverwoord ondernbsp;hersenonderzoekers - waarvan de werking nunbsp;moleculair in kaart is gebracht. Het is eennbsp;soort moleculaire schakelaar die een synapsnbsp;aan of uit kan zetten. Hij reageert op prikkelsnbsp;door ter plekke calciumionen in de zenuw tenbsp;laten en dat bewerkstelligt - via een paar tussenstapjes - dat de synaps een eventuele volgende prikkel versterkt doorzendt. Als je maarnbsp;genoeg prikkels achter elkaar door een synapsnbsp;stuurt, wordt die zelfmodificatie zelfs zo sterknbsp;dat je ook vormveranderingen ziet; de maniernbsp;waarop twee zenuwuiteinden met elkaar vergroeid zijn, verandert.

Onze kennis wordt steeds gedetailleerder. Maar als onderzoeksleider moet je tegelijknbsp;het verspreide en specialistische werk vannbsp;de vele hersenonderzoekers in de wereld innbsp;één algemeen beeld blijven plaatsen. Juistnbsp;uit overzicht komen verrassende nieuwenbsp;inzichten naar boven. In het geheugenonder-zoek zijn misschien een paar nieuwe vindingen genoeg en dan kan het beeld ineensnbsp;compleet zijn.quot;

Parkinsonpatiënten

quot;Een erg interessante ontwikkeling, op een heel ander gebied, zijn de experimentennbsp;- onder andere in Zweden - met transplantaties van foetale hersencellen bij zware Parkinsonpatiënten. Die zijn niet meer met conventionele medicijnen te genezen. Daar zie jenbsp;nu iets ongelooflijks: in die gedegenereerdenbsp;hersenen gaan cellen plotseling nieuwe verbindingen aan. Het is ontzettend interessantnbsp;om te onderzoeken hoe dat kan en of daarnbsp;een behandeling op te baseren is. Maar er ligtnbsp;ook een ethische vraag: mag je dat soortnbsp;dingen wel doen?

In Zweden is daar op een goede manier over gediscussieerd. Er is afgesproken welke toepassingen op dit moment geoorloofd zijn ennbsp;er wordt veel nagedacht over de voorwaarden. Bijvoorbeeld wat betreft de herkomstnbsp;van het foetale weefsel. Mag je daarvoornbsp;geaborteerde foetussen gebruiken? Zelf hebnbsp;ik geen antwoord op dit soort vragen; het isnbsp;ook niet mijn onderzoek. Daar gaat het om;nbsp;de bij een project betrokken onderzoekersnbsp;moeten zelf de discussie met de maatschappijnbsp;aangaan over de consequenties van hun werk.nbsp;Dan zien ze vanzelf of bepaalde grenzennbsp;overschreden worden. Maar het is niet vannbsp;tevoren in richtlijnen te vatten; dan dood jenbsp;alle inventiviteit.

Een angstblokkade, dat is waar wij hier in Nederland mee zitten. Die nieuwe regels overnbsp;transgene dieren moeten echt veranderen,nbsp;anders komt veel onderzoek tot stilstand.nbsp;De affaire 'stier Herman' heeft ons geennbsp;dienst bewezen; die is naar buiten gekomennbsp;als een commercieel iets en dat heeft eennbsp;werkelijke discussie over de ethische grenzennbsp;in het medisch onderzoek verhinderd. Nu zitten we binnenkort met een verbod waaropnbsp;we voor elk geval apart ontheffing moetennbsp;vragen. Ik denk dat het 'nee, tenzij' principenbsp;heel goed is te vervangen door een 'ja, mits',nbsp;zolang het risico dat je te ver gaat maar

beheersbaar blijft. Stel datje aanwijzingennbsp;hebt dat een ziekte alsnbsp;epilepsie te maken heeftnbsp;met een defecte receptor,nbsp;die bij normale werkingnbsp;een remmende invloednbsp;heeft op het aantalnbsp;zenuwimpulsen. Hetnbsp;defect zou de explosienbsp;van excitaties bij een epi-lepsie-aanval kunnen verklaren. Wat wil je graagnbsp;doen om zo'n hypothesenbsp;te bewijzen? Je wilt hetnbsp;gen voor die receptor innbsp;een 'knock-out muis'nbsp;onklaar maken en kijkennbsp;of je epilepsie genereert;nbsp;dan heb je het bewijs.nbsp;Maar met die nieuwe wetnbsp;kan dat niet meer.

Een ander voorbeeld: er is het vermoeden dat bij epilepsie de glutamaatafgiftenbsp;te hoog is. Dat kun je natuurlijk meten, maarnbsp;daar word je niet veel wijzer van. Je moetnbsp;juist te weten komen welke eiwitten verantwoordelijk zijn voor die verhoging. In gist kunnbsp;je die eiwitten één voor één uitschakelen,nbsp;maar in hersenweefsel van muizen mag hetnbsp;straks niet meer. Moeten hersenonderzoekersnbsp;dan maar naar gist gaan kijken? De rest vannbsp;de wereld ziet ons al aankomen.quot;

Pressiegroepen

quot;Nogmaals, er móet een voortdurende discussie zijn tussen de wetenschapper en de maatschappij. Maar de standpunten zijn van tevoren vaak al zo zwaar onderstreept. Politici zijn onvoldoende op de hoogte van de betekenisnbsp;van dit soort nieuwe technieken; het electorale is voor hen té belangrijk. We staan op hetnbsp;punt om de mechanismen van een aantal

De opinie

Een wetenschapper laat zich kritisch uit over de grenzen en fundamentennbsp;van zijn vakgebied. Wat is mogelijk,nbsp;wat is wenselijk?

Naam: prof. dr. Willem

Hendrik Gispen (ój)

Functies: o.a. directeur van het

Utrechtse Rudolf Magnus Instituut voor Neurowetenschappen,nbsp;decaan faculteit Geneeskunde

belangrijke ziekten op te helderen. Therapieën hoeven dan niet langer gebaseerd te zijn op het feit dat ze min of meer toevallignbsp;blijken te werken: we kunnen behandelingennbsp;rationeel verfijnen, omdat we precies wetennbsp;welke onderdelen van het zenuwstelsel wenbsp;beïnvloeden. We kunnen en moeten nunbsp;geweldig investeren om straks minder patiënten in de bedden te hebben.

De politiek van zoiets overtuigen is tot nu toe heel moeilijk gebleken. Ik weet ook nietnbsp;hoe we dat kunnen veranderen. Kamerledennbsp;móeten meer van wetenschap af gaan weten.nbsp;Anders komt er nooit een gelijkwaardigenbsp;discussie en trekken pressiegroepen dankzijnbsp;hun ongecompliceerde verhaal altijd aannbsp;het langste eind. Wetenschappers zijn innbsp;ieder geval al een heel eind uit hun ivorennbsp;toren afgedaald; we zijn bereid dingen uitnbsp;te leggen.

En toch blijft er die communicatiebarrière, hè. De manieren van denken zijn zo verschillend.nbsp;Ze vragen me wel eens voor scenariocommis-sies die het wetenschappelijk onderzoek ennbsp;de bestedingen voor de komende jaren inkleuren. Dat vind ik zoiets moeilijks. Wetenschapnbsp;is niet te voorspellen. De dingen die wij nu innbsp;dit laboratorium doen, had ik tien jaar

// geleden echt niet kunnen voorspellen.

Het gaat goed met de reünistenverenigingen: de slapende leden worden wakker en halennbsp;de banden met de bakermat aan. Voor denbsp;studenten van nu vormen ze een nuttigenbsp;bron van kennis en contacten. Vertegenwoordigers van Unitas SR en SSR-NU aannbsp;het woord.

NICO VOLKERTS

Het wapenschild boven de deur verleent het statige oude pand aan het Lucas Bolwerknbsp;een kalme waardigheid. Maar achter de zware deur heerst chaos. Brokken puin, plastic ennbsp;planken liggen verspreid over de vloer. quot;Letnbsp;er maar niet opquot;, zegt Charlotte Folgering,nbsp;rector van Unitas SR, verontschuldigend. quot;Wenbsp;zijn aan het verbouwen.quot;nbsp;De slag lijkt aan de bestuurskamer voorbijnbsp;te gaan. De opeenvolgende senaten kijkennbsp;onverstoorbaar vanuit hun netjes gerangschikte lijstjes de kamer in. Elk jaar, bij hetnbsp;aantreden van de nieuwe senaat, schuivennbsp;ze een plaatsje op. quot;Ik heb nachtmerriesnbsp;gehad van het verhangen van die lijstjesquot;,nbsp;zegt Folgering. quot;Nu mag een ander datnbsp;doen.quot; Vlak voor de lustrumviering in november draagt ze het rectorschap over, om zichnbsp;volledig aan het laatste jaar van haar studienbsp;Amerikanistiek te wijden. quot;Ik heb een tijdjenbsp;gedacht 'ik organiseer dit allemaal en eennbsp;ander gaat met de eer strijken', maar aannbsp;de andere kant is het ook wel lekker omnbsp;straks zonder verantwoordelijkheid aan denbsp;festiviteiten deel te nemen.quot;

Houvast

Bij het komende lustrum zal lungit iunctos, de reünistenvereniging van Unitas, niet ontbreken. Jarenlang was er nauwelijks contact,nbsp;maar sinds het begin van de jaren negentignbsp;worden de banden met Unitas weer aangehaald. Yvonne Jansen-Linse is vanaf 1994nbsp;voorzitter. quot;Het is een manier om contactnbsp;te houden met een wereld die heel belangrijknbsp;is geweest. Je studententijd is een hele korte,nbsp;maar intensieve periode. Het zijn bijzonderenbsp;jaren.quot; Voor de studerende leden van Unitasnbsp;is de reünistenvereniging een vaag begrip.nbsp;Jansen: quot;De meesten worden na hun studienbsp;wel lid, maar je ziet niet veel van ze. Ze gaannbsp;carrière maken, zijn met andere dingen bezig.nbsp;Later komen ze weer terug.quot;nbsp;Jansen studeerde eind jaren zestig psychologie in Utrecht. Wat haar aantrok in Unitasnbsp;waren de tradities en de hechte structuur.nbsp;Diezelfde waarden trokken Folgering aan.nbsp;quot;Veel tradities zijn gebaseerd op hele normale regels van fatsoen. Toen ik die hoordenbsp;dacht ik meteen aan mijn ouders.quot; Volgensnbsp;Jansen is er ook een andere traditie. quot;Die uitnbsp;zich in liederen, feestdagen en de manier vannbsp;dingen vieren. Ik vind dat nog steeds aantrekkelijk. Toen ik in Utrecht kwam studeren, wasnbsp;er niets. Je moest wel lid worden. Nu zijn er alnbsp;die kroegen in de stad. Er zijn zo veel uitgaansmogelijkheden, gezelligheid kun jenbsp;overal vinden. Maar een studentenverenigingnbsp;biedt blijkbaar toch iets extra's. Misschiennbsp;een beetje houvast, een eigen identiteit.quot;nbsp;Folgering: quot;Lid ben je voor het leven; we zijnnbsp;erg close. Het streng besloten karakter vannbsp;Unitas bevordert dat. Het is een van de drienbsp;grondslagen van Unitas. Doel bij de oprichting was een gemengde vereniging met eennbsp;lage financiële drempel, op voet van gelijkheid.quot;

Netwerk

Vanaf de oprichting in 1911 zetelde in elke senaat wel een dame, maar dan toch vooralnbsp;om de koffie in te schenken. quot;Ook toen iknbsp;studeerde was er verschilquot;, geeft Jansen toe.nbsp;quot;Wij moesten om 12.00 uur 's avonds weg.nbsp;Dat kwam niet voort uit ongelijkheid, het wasnbsp;een soort bescherming. Beneden had je denbsp;Hel, dat was een plek waar alleen jongensnbsp;kwamen. In het midden kwamen jongens ennbsp;meisjes. Boven was de bar alleen voor meisjes.nbsp;Dat heette de Hemel. Wij vonden dat verschilnbsp;niet vreemd. Je moet dat ook niet met nunbsp;vergelijken. De verhoudingen lagen toennbsp;anders. De meisjes nu zijn heel actief, zenbsp;zijn zeker van hun plek.quot;

De positie van Folgering illustreert dat. Kreeg Unitas tien jaar geleden de eerste vrouwelijkenbsp;rector, Folgering is nu al de vijfde. quot;Als ik éénnbsp;ding heb geleerd in dit jaar is het dat er zonbsp;veel mensen met Unitas bezig zijn. Ik wasnbsp;in het begin wel eens benauwd dat mijnnbsp;rectorschap het faillisement zou betekenen.

De sociëteit is verlaten. Op de bar en de lage tafeltjes staan lege glazen. De asbakkennbsp;zijn vol. Comfortabele leunstoelen staan innbsp;een gezellige halve kring om de ... centralenbsp;verwarming.

De leden van SSR-NU zijn op vakantie of werken. Maar aan alles is te zien dat het hiernbsp;kort geleden erg gezellig was. quot;We moetennbsp;nog opruimenquot;, zegt Martin Brederoo. Hetnbsp;klinkt niet als een verontschuldiging. Het isnbsp;een simpele vaststelling. De student Socialenbsp;Geografie is praeses van SSR-NU, een van denbsp;kleinste studentenverenigingen in Utrecht.nbsp;Aan de muur hangt het vaandel, mef daaropnbsp;het oprichtingsjaar 1906. quot;Maar het vaandelnbsp;is van later datum; het komt voor het eerstnbsp;voor op een foto uit 1939quot;, zegt Brederoo.nbsp;Zo oud is SSR-NU bij lange na niet, en tochnbsp;eigenlijk ook wel. Sociatas Studiosorum Refor-matorum, de studentenvereniging 'met denbsp;bijbel als richtsnoer voor het leven', raaktenbsp;in de turbulente jaren zestig het spoor enigszins bijster. Ook niet-studenten konden lidnbsp;worden, het christelijke karakter werd steedsnbsp;meer losgelaten en SSR tooide zich voortaannbsp;met de toevoeging J(ongeren) V(ereniging).nbsp;Niet iedereen was het daarmee eens en eennbsp;klein groepje ging door of begon opnieuw -het is maar hoe je het bekijkt - met denbsp;oude naam, zij het met de toevoeging NU;

Maar je staat er nooit alleen voor.quot;

Deze betrokkenheid is volgens Folgering ook bij de oud-leden te vinden. quot;Als bestuur zatennbsp;we met vragen over de wijzigingen in de ziektewet in verband met ons eigen personeel.nbsp;Daarvoor konden we bij oud-leden terecht.nbsp;Ook helpen oud-leden bij de verbouwing ennbsp;soms treden ze op als stage-coördinator.quot;nbsp;Jansen; quot;Die steunende functie is enorm.nbsp;We beschikken over een waardevol netwerk.quot;nbsp;In getal (ruim drieduizend) overtreffen

Nieuwe afdeling Utrecht. Het oude pand bleef in handen van SSR-JV (later opgegaan innbsp;Ekko), maar het vaandel werd uit de boedelscheiding gered. Daarmee begon een zwerftocht die de steeds weer uit haar jasje groeiende vereniging in 1981 naar het pand Oudenbsp;Gracht 32 voerde.

Uitzendbureau

Klaas Jan de Vries heeft die verhuizing net meegemaakt. Hij studeerde in Utrecht Klassieke Talen ('oude stijl'), is oud-lid van SSR-NU ennbsp;voorzitter van de reünistenvereniging. quot;Denbsp;meeste leden gingen een paar weken werkennbsp;via een uitzendbureau om het pand te kunnennbsp;bekostigenquot;, herinnert hij zich. quot;Dat was toennbsp;iets makkelijkerquot;, voegt hij toe, doelend opnbsp;de toegenomen studiedruk. quot;Die betrokkenheid is geblevenquot;, zegt Brederoo beslist. quot;Elknbsp;jaar houden we een werkactie. Dan vragen wenbsp;de leden een paar dagen te werken en hetnbsp;geld dat daarmee wordt verdiend aan de vereniging te geven.quot;

Met 160 leden is de reünistenvereniging nauwelijks groter dan de studentenvereniging. Een ongebruikelijke verhouding,nbsp;maar verklaarbaar door de splitsing innbsp;de jaren zeventig. De Vries: quot;De oude SSRnbsp;heeft een reünistenvereniging van zo'nnbsp;400 leden. Dat is een hele actieve club.nbsp;de reünisten de leden (rond de duizend).nbsp;Jansen hoopt dat er velen meedoen aan denbsp;intocht ter gelegenheid van het 17e lustrum.nbsp;quot;Bij het vorige lustrum is die intocht voor hetnbsp;eerst sinds jaren weer gehouden. We gaan innbsp;optocht met muziek en jaarborden.quot;nbsp;Folgering zal ook ooit wel reünist worden,nbsp;denkt ze. Maar vooralsnog is ze meer bezorgdnbsp;over de vierjarige studiefinanciering en denbsp;vraag of iemand dan nog tijd heeft om in denbsp;vereniging te steken.

Elk jaar houden ze een congres.quot;

De oud-leden van SSR-NU kwamen er pas in de jaren negentig toe elkaar regelmatig innbsp;verenigingsverband op te zoeken. Hetnbsp;bestaansrecht van een reünistenverenigingnbsp;wordt volgens De Vries gevoed door de wensnbsp;elkaar nog eens te zien, te horen hoe hetnbsp;gaat. quot;Maar het gaat niet alleen om gezelligheid. De vorming en vriendschap die bij SSR-NU een belangrijke rol speelt, willen we innbsp;het beroepsleven voortzetten. Maar dat komtnbsp;tot op heden nog wat minder uit de verf.quot;nbsp;Minstens één keer per jaar is er een reünie.nbsp;quot;Dan gaan we samen eten, of organiseren wenbsp;een cabaret of een lezing. Liefst door iemandnbsp;van SSR. Laatst hadden we een bandje datnbsp;geheel uit oud-leden bestaat.quot;

Kracht

Als bestuurlid van de jonge generatie heeft Brederoo regelmatig contact met de vertegenwoordigers van de oude garde. quot;Maarquot;,nbsp;denkt hij, quot;de meeste leden zegt het nietnbsp;zoveel.quot; quot;Je kunt moeilijk verwachten dat zenbsp;enthousiast zijnquot;, lacht De Vries. quot;Ze zijn metnbsp;andere dingen bezig. En na de studie is hetnbsp;logisch dat ze in eerste instantie aan hunnbsp;baan denken.quot; Maar hij blijft optimistisch.nbsp;quot;Het mooiste is als mensen direct lidnbsp;worden.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vervolg op pagina 6

Op vakantie en nog wat opsteken ook: dat is de essentie van de summerschool. In Europanbsp;neemt de belangstelling voor deze cursussennbsp;toe. De Utrechtse faculteit Geneeskundenbsp;heeft al de nodige ervaring.

LEX LINSEN

quot;Vier uur was het gisteravondquot;, zegt Hala Babiker. quot;Als je niet oppast ben je aan het eindnbsp;van de week ziekquot;, plagen haar mede-studen-ten. Een gulle lach is het antwoord. Babiker isnbsp;allesbehalve een bedeesde moslimvrouw. Ze isnbsp;een slimme Soedanese schoonheid die je doornbsp;haar tongval gemakkelijk voor een modieuzenbsp;Amerikaanse houdt. Niet verwonderlijk, wantnbsp;ze heeft overal gewoond behalve in Soedan.nbsp;Nu studeert ze medicijnen in de Slowaaksenbsp;plaats Martin. Daarvoor deed ze psychologienbsp;aan de Amerikaanse universiteit in Cairo ennbsp;woonde ze onder meer in de Verenigde Staten.nbsp;Met 27 anderen volgt Babiker in juli bijnbsp;Geneeskunde de summercourse 'Principles andnbsp;Practices of Infectious Diseases'. En dat bevaltnbsp;haar uitstekend, net als de Noor Oysteinnbsp;Eskeland, die in het Zweedse Lund studeert,nbsp;en de Sloveense arts dr. Janja Prah uit Ljubljana. Eskeland vindt Utrecht vergelijkbaar metnbsp;Lund. De Nederlanders frapperen hem. quot;Iedereen spreekt heel gemakkelijk Engels en denbsp;jongens bij mij in huis betrekken me bij allesnbsp;wat ze doen, dus ik zit al aardig in het studentenleven.quot;

Voor Janja Prah en Hala Babiker zijn de verschillen groter. Ze verbazen zich over de grote, lichte ziekenhuisgebouwen en vergapen zichnbsp;aan de moderne apparatuur. Thuis is het allemaal veel eenvoudiger. Verder treft het hunnbsp;dat studenten samen met artsen en docentennbsp;kunnen eten en praten. quot;Bij ons zitje altijdnbsp;apart en kun je echt niet zomaar een hoogleraar aansprekenquot;, verzekert de Sloveense.nbsp;quot;Ook inhoudelijk hoor ik hier andere dingen.nbsp;Wij behandelen aids alleen met AZT, terwijlnbsp;jullie een mix van drie preparaten gebruiken.nbsp;Dat blijkt veel beter te werken, dus dat ga iknbsp;thuis ook doen, tenminste, als we de spullennbsp;kunnen krijgen.quot;

Netwerk groeit

Positieve geluiden dus. Volgens Ilona Pasche-dag, stafmedewerker internationalisering bij de faculteit Geneeskunde, is dat niets bijzonders. quot;Voor studenten uit Oost-Europanbsp;en de Derde Wereld is alleen al de open academische sfeer in Nederland een ervaringnbsp;apart, dus thuis maken die de nodige reclame.nbsp;Vooral Polen komen veel, want daar trokkennbsp;we al vroeg deelnemers. We zijn nog nietnbsp;tevreden, want we willen meer mensen uitnbsp;Amerika, Groot-Brittannië en andere West-europese landen. Daar liggen voor ons denbsp;interessantste faculteiten om studenten meenbsp;uit te wisselen. Maar Amerikaanse universitei-ten organiseren zelf al veel summerschoolsnbsp;en Britten richten zich alleen op Engelstaligenbsp;landen. Op onze posters, brochures en advertenties reageren ze in ieder geval niet zo sterknbsp;als Oosteuropeanen.quot;

Aan de kwaliteit van het aanbod ligt het niet. Al zeven jaar organiseert de faculteit Geneeskunde samen met het Academisch Ziekenhuisnbsp;Utrecht een summerschool over telkens eennbsp;ander onderwerp waarin de Utrechtse geneeskunde sterk is: in 1994 over athérosclérose ennbsp;vorig jaar over oncologie. quot;Voorlopig zijn onzenbsp;mogelijkheden nog niet uitgeputquot;, steltnbsp;Paschedag. quot;Naast deze summerschool organiseren twee vakgroepen elk een masterclass.quot;nbsp;De hoge kwaliteit van de cursussen heeftnbsp;effect. Eenderde van de summerschoolcursis-ten informeert vroeg of laat of ze in Nederland verder kunnen studeren of onderzoeknbsp;mogen doen; twintig procent van de deelnemers komt terug voor een stage, voor nóg eennbsp;summerschool of om samenwerking tot standnbsp;te brengen. Paschedag: quot;Ons netwerk groeitnbsp;immens. Een niet te onderschatten factor isnbsp;het sociale programma tijdens de summerschools. Mensen verkennen samen Nederlandnbsp;en beleven natuurlijk van alles. Dat schept eennbsp;blijvende band die altijd een beetje onder eennbsp;Utrechts gesternte staat. De effecten zijn niet

Utrecht Summerschool

De Universiteit Utrecht organiseerde deze zomer met de Hogeschool voor de Kunstennbsp;21 summerschools. De UU nam er 17 voornbsp;haar rekening en de Hogeschool 4.

Verdeling over de faculteiten:

Diergeneeskunde

Geneeskunde

Letteren

James Boswell Instituut

Scheikunde

Ruimtelijke Wetenschappen

Eén summerschool, waar Sociale Wetenschappen aan deelneemt, rouleert langs enkele Europese universiteiten. Aan dienbsp;cursus doen ook buitenlandse docenten mee.nbsp;Dit jaar deden 500 cursisten mee aannbsp;Utrechtse summerschools. Doorgaans trekken cursussen 10-35 deelnemers, meestalnbsp;Europeanen en Amerikanen.nbsp;goed hard te maken, maar het kweekt sympathie en een blijvend positieve associatie.quot;nbsp;De trips maken inderdaad indruk. Zo zijn denbsp;deelnemers afgelopen weekend over het wadnbsp;van Schiermonnikoog naar Rottummeroognbsp;gelopen. Een unieke ervaring vinden Babiker,nbsp;Prah en Eskeland. Doodmoe, maar zeer voldaan kwamen ze ervan terug. quot;Eigenlijk zouden we elkaar volgend jaar weer moetennbsp;zien,quot; meent Babiker. Waarop Eskeland metnbsp;een glimlach zegt dat hij met een paar mensen al in Nicaragua heeft afgesproken. 'Great'nbsp;vindt ze dat. Ze ziet het al helemaal voor zich.nbsp;Met de sfeer zit het snor. Zo te zien wordt hetnbsp;nog vaak laat deze week.

De Universiteit Utrecht startte met summerschools als ruilmiddel om buitenlandse stageplaatsen voor Utrechtse studenten te krijgen. Zo'n uitwisseling bestaat nu met vijf Europese en één Amerikaanse universiteit.

Utrecht biedt zeer algemene cursussen aan zoals 'Dutch Society and Cultures' en zwaarnbsp;specialistische, zoals 'Infrared Spectroscopy'.nbsp;Er zijn plannen om het tussensegment uitnbsp;te breiden met algemene cursussen zoalsnbsp;scheikunde en biologie, en om binnennbsp;summerschools meer keuzemogelijkhedennbsp;te creëren.

Meer informatie

Alumni kunnen ook deelnemen aan de summerschools. Het aanbod staat binnenkort op internet (http://www.ruu.nl). U kuntnbsp;zich ook opgeven voor een brochure bijnbsp;de afdeling Internationale Samenwerkingnbsp;(e-mail secr@is.ruu.nl of fax 030-2537550).

Jarenlang was Jan Nuchelmans de onbetwiste programmeur van het Utrechtse Festivalnbsp;Oude Muziek. Tot het bestuur hem een jaarnbsp;geleden 'degradeerde’ tot adviseur. Het Conservatorium van Parijs wist zijn kwaliteitennbsp;beter te waarderen en benoemde hem daarop tot hoofd afdeling oude muziek. Als eennbsp;geboren handelsreiziger in de oude muzieknbsp;pendelt hij wekelijks tussen Utrecht en Parijs.nbsp;FRANS VAN MIEGHEM

quot;Er zijn talloze redenen om voor het Festival Oude Muziek te blijven werkenquot;, zegt Jannbsp;Nuchelmans, die in de jaren zeventig innbsp;Utrecht Muziekwetenschap studeerde. quot;Ik bennbsp;er in vijftien jaar mee vergroeid.quot; Nuchelmansnbsp;werd vorig jaar gedegradeerd van festivalpro-grammeur tot artistiek adviseur van de Britnbsp;Simon Mundy. Die was van buitenaf aangetrokken ais algemeen directeur. Nuchelmansnbsp;stak zijn teleurstelling toen niet onder stoelennbsp;of banken. quot;Het is toch raar om hier eennbsp;Engelsman aan te stellen, die bovendien geennbsp;oude-muziekspecialist is.quot;nbsp;Inmiddels is bekend dat Mundy in het Nederlandse subsidiewereldje zijn draai niet kon vinden; hij stapte begin juli op. Het programmanbsp;van het vijftiende festival, dat begin september plaatsvond, kwam dan ook voor een grootnbsp;deel uit Nuchelmans' koker. Hij vertelt innbsp;geuren en kleuren over de twee hoofdthema's: psalmen en de Duitse zeventiende-eeuwse componist Heinrich Schütz. quot;Die psalmen zijn gewoon een parel in het festivalquot;,nbsp;zegt Nuchelmans enthousiast. Het zijn ongelooflijk mooie teksten en er is fantastischenbsp;muziek op gemaakt.quot; Vijftien psalm-concertennbsp;waren er tijdens het festival te horen. Directenbsp;aanleiding was de tentoonstelling rond oudenbsp;Europese manuscripten in Museum Catharijne-convent, met als middelpunt het Utrechts Psalter. Dit negende-eeuwse manuscript van denbsp;honderdvijftig psalmen is normaal gesprokennbsp;veilig weggeborgen in de Utrechtse universiteitsbibliotheek.

Ook bij het thema Schütz komen de universi-teit en het festival samen. Op 5 september was er in samenwerking met de vakgroep Muziekwetenschap een studiedag rondom deze componist. quot;Zulke initiatieven passen goed in hetnbsp;festivalquot;, zegt Nuchelmans, die een groterenbsp;rol ziet weggelegd voor zijn voormalige uni-versiteit. Ze is trouwens ook sponsor van hetnbsp;festival en levert onder andere concert- ennbsp;repetitieruimtes, waaronder de aula van hetnbsp;Academiegebouw. Een zestigtal studentennbsp;werkt als vrijwilliger mee aan kaart- en pro-grammaverkoop.

Kwaliteitscontrole

Zeventien jaar na zijn afstuderen heeft Nuchelmans vooral op wetenschappelijk vlaknbsp;contact met de universiteit. quot;Ik noem mezelfnbsp;wel eens toegepast musicoloogquot;, grapt hij.nbsp;quot;Ik zorg dat de muziekwetenschap in praktijknbsp;gebracht wordt.quot; Dan serieus: quot;Nee, ik voelnbsp;me daar echt verantwoordelijk voor. Ik probeer wetenschappelijke leugens te voorkomen. Een modern kamerorkest dat met oudenbsp;muziek aan de gang gaat, vind ik bijvoorbeeldnbsp;een eerste klas onwaarheid. Zelfs het gebruiknbsp;van oude instrumenten is geen garantie voornbsp;een uitvoering in authentieke stijl.quot;nbsp;Vóór solisten en ensembles op het Festivalnbsp;Oude Muziek mogen spelen, onderwerptnbsp;Nuchelmans ze aan een strenge kwaliteitscontrole. quot;Dat levert soms conflicten op, ooknbsp;met alom bekende musici. Maar we moetennbsp;erop toezien dat het zo authentiek mogelijknbsp;is. Water bij de wijn doe je toch al, want hoenbsp;ze in die tijd speelden is nooit meer exact tenbsp;achterhalen.quot;

quot;Ik heb veel van dit soort beoordelingswerk voor het festival gedaan. Dat betekent de helenbsp;wereld afreizen om naar musici te luisteren ennbsp;met ze te praten. Het waren tropenjaren,nbsp;want daarnaast gaf ik in het begin nog veelnbsp;les. Soms nam ik op een vrijdagmiddag nanbsp;mijn lessen aan het Amsterdamse conservatorium de trein naar Schiphol, deed mijn leskoffertje in een kluis en vertrok. Als ik dannbsp;op maandagmorgen terugkwam, pakte ik hetnbsp;koffertje weer uit de kluis en ging naar hetnbsp;conservatorium in Den Haag om dââr les tenbsp;geven. Zoiets is twee keer leuk en daarnanbsp;denk je; ik ben ook helemaal gek ook.quot;nbsp;quot;Dat afstropen van concertzalen was natuurlijk wel goed voor het festival. Als ik ergensnbsp;opdook zeiden ze: daar heb je die malloot uitnbsp;Utrecht weer; zo werden we overal bekend.quot;nbsp;Door zijn drukke leven komt Nuchelmans nauwelijks aan musiceren toe. Maar als hij dreigtnbsp;te verdrinken in de hoeveelheid werk neemtnbsp;hij thuis nog wel eens zijn toevlucht tot zijnnbsp;lievelingsmuziek: zeventiende-eeuwse orgelwerken, waarbij hij zich moet behelpen metnbsp;een piano. quot;Ontspanning kun je dat nietnbsp;noemen; het is meer een ontsnapping. Voor iknbsp;met iets belangrijks aan de slag ga, moet iknbsp;even helemaal leeg worden.quot;

Telefoontje

Tijdens zijn jeugdjaren in Roermond speelde Nuchelmans voornamelijk blokfluit. De meestenbsp;muziek voor dat instrument is vóór de romantiek geschreven en dat zette hem automatischnbsp;op het spoor van de oude muziek. Wat hemnbsp;naar Utrecht lokte was echter zijn fascinatienbsp;voor orgels en orgelmuziek. Hij had namelijknbsp;een boek over Brabantse orgels van denbsp;Utrechtse orgelspecialist Maarten Albert Ventenbsp;op de kop getikt. quot;Ik dacht dat dat mijn specialisme zou worden. Eenmaal in Utrecht wasnbsp;ik binnen een halfjaar met allerlei anderenbsp;dingen bezig.quot; Nuchelmans herinnert zich denbsp;legendarische colleges van Eduard Reeser: drienbsp;uur in een donkere collegezaal met de docentnbsp;achter de piano en een student-assistentnbsp;achter een diaprojector die de corresponderende partituur blad voor blad levensgrootnbsp;aan het publiek voorbij liet trekken.nbsp;Inspirerend was het bloeiende muzieklevennbsp;onder de studenten Muziekwetenschap.nbsp;Nuchelmans was in 1974 mede-oprichter vannbsp;het ensemble 'Camerata Trajectina', dat nognbsp;steeds bestaat en regelmatig in het buitenland

optreedt. In het Utrechts Studenten Koor leerde Nuchelmans zijn latere lievelingswerken de Passionen, de Hohe Messe en het Weihnachtsoratorium van Bach kennen. quot;Over wetenschappelijke leugen gesproken; we deden datnbsp;met honderdvijftig man, dat is natuurlijk veelnbsp;te veel; Bach gebruikte hooguit twintig zangers. Toch is die koorervaring voor mij ontzettend belangrijk geweest: toen heb ik de notennbsp;leren kennen en ben ik intens van die muzieknbsp;gaan houden.quot;

Het Festival Oude Muziek ontstond uit een concertserie die Nuchelmans in 1976 samennbsp;met medestudent Louis Grijp startte. Vijfjaarnbsp;later was die serie door gebrek aan belangstelling vrijwel doodgebloed, maar Nuchelmans had inmiddels contacten opgebouwdnbsp;met het splinternieuwe muziekcentrum Vre-denburg. quot;Af en toe kreeg ik een telefoontjenbsp;als ze een advies voor hun programmeringnbsp;nodig hadden.quot; Zo ontstond in 1981 het ideenbsp;om de kwijnende serie in één weekend tenbsp;concentreren, in Vredenburg, samen metnbsp;een markt voor oude-muziekinstrumentennbsp;en bladmuziek. quot;Met de mogelijkheid meerdere concerten te bezoeken hoopten we datnbsp;ook publiek van buiten Utrecht de moeitenbsp;zou nemen om te komen.quot; Het bleek eennbsp;schot in de roos: er kwamen tweeduizendnbsp;bezoekers.

Parijs

Dat succes wekte de interesse van Frans de Ruiter - toen directeur van het Hollandnbsp;Festival - die op zoek was naar een Utrechtsnbsp;deelprogramma. Zo kwam er in 1982 een tiendaags festival, op meerdere locaties, met zo'nnbsp;vijfentwintigduizend bezoekers. Utrecht alsnbsp;oude-muziekstad was geboren.

Inmiddels komen er jaarlijks ruim zeventigduizend bezoekers naar het festival en is er een hele organisatiestructuur omheen gegroeid.nbsp;Vorig jaar was de tijd dan ook rijp voor eennbsp;algemeen directeur. Het festivalbestuur koosnbsp;Mundy die ook de artistieke leiding kreeg.nbsp;De aanstelling van Nuchelmans werd gehalveerd. Die hoefde echter niet lang te treuren,nbsp;want hij kreeg van het conservatorium vannbsp;Parijs het prestigieuze aanbod hoofd te worden van hun afdeling oude muziek. Nuchelmans heeft er helemaal zijn draai gevonden.nbsp;quot;Ik word er beschouwd als een autoriteitquot;,nbsp;zegt hij enigszins aarzelend, alsof hij nognbsp;moet wennen aan het idee. Hij blaakt van denbsp;ambitie en denkt zijn afdeling in vijf jaar bijnbsp;de beste vijf ter wereld te scharen.

Ziet hij zichzelf als artistiek directeur nu Mundy weg is? quot;Voor alle duidelijkheid: iknbsp;ben niet de figuur voor een post als algemeennbsp;directeur. En Parijs is me zo goed bevallen datnbsp;ik daar niet weg wil: dan gooi ik een deurnbsp;dicht die nooit meer open gaat. Maar de artistieke eindverantwoordelijkheid in Utrecht is tenbsp;combineren met mijn werk in Parijs; het mesnbsp;snijdt aan twee kanten. Voor 1998 heb iknbsp;bijvoorbeeld een Utrechts-Parijse co-productienbsp;rond het thema kruistochten op het oog.nbsp;Die kan hier op het festival klinken en wordtnbsp;daar een serie in het Musée de l'Armée. Ennbsp;pendelen met de trein tussen Utrecht en Parijsnbsp;heb ik het afgelopen jaar ook al gedaan; datnbsp;gaat prima.quot;

Ze wordt de Utrechtse Minerva genoemd, een 'miraculum naturae', de 'geleerdste maagd'.nbsp;Als eerste vrouw in Nederland woonde talenwonder Anna Maria van Schurman (1607-1678) vanachter een schotje in de aula vannbsp;het Academiegebouw universitaire disputennbsp;bij. Roem verwierf ze met haar dissertationbsp;'Een verhandeling over de geschiktheid vannbsp;de vrouwelijke geest voor de wetenschap ennbsp;de letteren'. Deze verschijnt binnenkort in hetnbsp;Nederlands.

MARJAN SLOB

quot;Iedereen in wiens aard het verlangen aanwezig is naar kunsten en wetenschappen, is daarvoor geschikt. En inderdaad is dit verlangen aanwezig in de aard van vrouwen. Dus.quot; Zonbsp;luidt één van de stellingen in Van Schurmansnbsp;dissertatio, waarin ze het recht van 'de christelijke vrouw' op studie verdedigt. De stellingnbsp;werkt ze uit op de toen gangbare academischenbsp;manier: de eerste zin acht Van Schurmannbsp;bewezen, omdat verlangen noodzakelijknbsp;geschiktheid impliceert. In de natuur is ernbsp;immers niets voor niets. De tweede zin zet Vannbsp;Schurman kracht bij met een verwijzing naarnbsp;Aristoteles: schreef hij in zijn Metafysica nietnbsp;dat ieder mens van nature wil weten? Dus.nbsp;Van Schurmans vrij dunne dissertatio, die innbsp;1641 in het Latijn bij Elsevier uitkwam, volgtnbsp;een vaste, formele structuur. De verhandelingnbsp;begint met een vraag, dan volgen preciseringnbsp;van de vraag, argumenten pro en hun bewijzen, en argumenten contra en hun weerleggingen. Dit alles mondt uit in een conclusie.

De dissertatio is een voortvloeisel van de correspondentie die Van Schurman voerde met de door haar bewonderde theoloog André Rivet.nbsp;Rivet vond dat ‘uitzonderlijke' vrouwen zichnbsp;mochten verdiepen in de letteren en de filosofie, maar het was zijns inziens zinloos om hennbsp;theologie, rechten of medicijnen te laten studeren. Ze zouden immers toch niet in aanmerking komen voor de publieke functies waarvoor die studies opleidden. quot;Van Schurmannbsp;sluit op principiële gronden geen enkele discipline uit, maar onder invloed van Rivet zwaktnbsp;ze haar stellingen wel iets afquot;, vertelt historicanbsp;Mirjam de Baar, alumna van de Universiteitnbsp;Utrecht en inmiddels universitair docent innbsp;Groningen. quot;Kennelijk wilde ze de goedkeuring blijven houden van haar mannelijke leermeester. En Van Schurman spreekt uitdrukkelijk niet over alle vrouwen, maar over denbsp;'christelijke' vrouw van tenminste gemiddeldnbsp;intellect die vrij is van zorgen en zaken. Studienbsp;is volgens haar dus slechts geschikt voor ongehuwde vrouwen met personeel.quot;nbsp;Sommige hedendaagse interpretatoren vinden Van Schurman daarom maar voorzichtignbsp;en braaf. Maar volgens De Baar zou je haarnbsp;ook diplomatiek kunnen noemen. quot;Ze wasnbsp;niet zo confronterend dat ze niet gehoordnbsp;werd. Ze toonde dat ze de 'klassieke' scholastieke manier van redeneren meester was. Ennbsp;omdat die stond voor wetenschappelijkheid,nbsp;bewees ze daarmee ook impliciet wat ze wilde beweren: vrouwen zijn ih staat om wetenschap te bedrijven. Ik vind dat een slimmenbsp;strategie.quot;

Achter de Dom

Anna Maria Van Schurman werd in 1607 in Keulen geboren. Haar gereformeerde vadernbsp;was een koopman uit de zuidelijke Nederlanden, die om geloofsredenen naar Keulen wasnbsp;vertrokken. Haar moeder kwam uit het^ijn-land. Toen rond 1615 ook in Keulen de grondnbsp;voor gereformeerden te heet onder de voetennbsp;werd, verhuisde het gezin naar Utrecht, waarnbsp;ze een huis in het straatje Achter de Domnbsp;betrokken.

Als meisje uit de hogere burgerij krijgt Van Schurman een goede opleiding. Ze oefent zichnbsp;vooral in de kunstzinnige vaardigheden:nbsp;papierknippen, boetseren, dichten, schilderennbsp;en houtsnijden. Haar drie broers krijgen meernbsp;intellectueel gericht onderwijs van een huisleraar en van hun vader. Anna Maria is daarbijnbsp;vaak aanwezig en blijkt talent te hebben: alsnbsp;haar broers een antwoord schuldig blijven,nbsp;vult zij hen aan. quot;Volg jij die lessen dan ooknbsp;maarquot;, besluit haar vader.

Eenmaal in Utrecht, waar de familie renteniert van de pacht die haar huizen en landerijennbsp;opbrengen, correspondeert Van Schurman metnbsp;tal van geleerden in Europa. Ze raakt bevriendnbsp;met de theoloog Gisbertus Voetius, die omnbsp;de hoek woont. Bij hem studeert ze theologienbsp;en oosterse talen. quot;Dit zullen vooral lessen bijnbsp;Voetius thuis zijn geweestquot;, vertelt De Baar.nbsp;Hij gaf Van Schurman persoonlijk toestemming om vanachter een schot of gordijn denbsp;disputen tussen hoogleraren en studenten innbsp;het Academiegebouw te volgen. De Baar:nbsp;quot;Meedoen mocht Van Schurman niet; dat zounbsp;de heren te veel afleiden. Maar zo kreeg zenbsp;wel een indruk van hoe het er toeging.quot;

Lofzang

Toen in 1636 de Utrechtse 'illustere school' een echte academie werd, schreef Van Schurman op verzoek een lofzang op de academie.

Die lofzang werd druk besproken in het informele circuit van geletterde Europeanen. Bovengenoemde dissertatio uit 1641 vergrootte haar roem alleen maar. quot;Binnen het literaire en geleerde circuit was ze iemand vannbsp;naamquot;, vertelt De Baar. quot;Vooral haar theologische onderlegging en haar fabelachtige talenkennis werden geprezen. Ze sprak Frans,nbsp;Engels en Duits, kon mooi Latijn schrijven ennbsp;correspondeerde in het Grieks. Daarnaast hadnbsp;ze een passieve beheersing van veel oostersenbsp;talen, waaronder Hebreeuws, Aramees ennbsp;Arabisch. Brieven van tijdgenoten reppennbsp;zelfs van de 'Ethiopische grammatica' die Vannbsp;Schurman zou hebben geschreven.quot; Die voorkeur voor oosterse talen is niet zo exotisch alsnbsp;het misschien lijkt: het was een poging om denbsp;brontaal van de bijbel te achterhalen.

Bekering

Als haar moeder overlijdt, verandert het drukke leven van Van Schurman drastisch. Ze verhuist naar Lexmond, neemt daar de zorg voor haar twee tantes op zichnbsp;en vervult de voor eennbsp;vrouw van stand onontkoombare taken van naastenliefde die haar moedernbsp;eerst uitoefende. Noodgedwongen besteedt zenbsp;minder tijd aan haar studie. quot;Die zorg voor hetnbsp;huishouden viel haar aanvankelijk niet meequot;, zegtnbsp;De Baar. quot;Ze rept in brieven over de fouten die zenbsp;maakt.

Door de regels heen kun je lezen dat haar hoofd ernbsp;gewoon niet naar stond.nbsp;Maar langzamerhandnbsp;begint ze een zekerenbsp;voldoening uit het teruggetrokken, zorgendenbsp;bestaan te putten.quot;nbsp;Dit luidt de tweede periode van haar leven in.nbsp;Van Schurman is altijd alnbsp;uiterst vroom geweest, ennbsp;die vroomheid wordt nog eens benadrukt zodra ze de predikant Jean de Labadie ontmoet.nbsp;Als De Labadie breekt met de gereformeerdenbsp;kerk en een soort huiskerk van wedergeborenen opricht, sluit Van Schurman zich aan. Innbsp;1669 verhuist ze daarvoor naar Amsterdam. Denbsp;Baar: quot;De labadisten pretendeerden dat zij denbsp;ware kerk vertegenwoordigden. Je zou kunnennbsp;zeggen dat ze de eerste sekte van de gereformeerde kerk vormden.quot;

Van Schurman zoekt steeds minder contact met de buitenwereld. Waar ze zichzelf vroeger nogal eens portretteerde in mooie jurkennbsp;met rijke kragen, kleedt ze zich nu streng,nbsp;zonder enig versiersel. Als ze schrijft, is hetnbsp;vooral over religieuze zaken. Met haar bekering verspeelt ze veel krediet bij haar geleerdenbsp;tijdgenoten. Constantijn Huygens betreurtnbsp;haar verspilling van talent en kan niet begrijpen wat ze in De Labadie ziet. Ook sommigenbsp;hedendaagse interpretatoren kunnen hunnbsp;teleurstelling over de wending die haar levennbsp;nam soms nauwelijks verbergen. De Baar wijstnbsp;vooral op de continuïteit: quot;Toen haar tantesnbsp;overleden, was het kennelijk aantrekkelijknbsp;voor haar om zich met enkele vriendinnen bijnbsp;de huisgemeenschap van De Labadie aan tenbsp;sluiten.quot; In 1678 overlijdt Van Schurman in hetnbsp;Friese Wieuwerd, de nieuwe pleisterplaats vannbsp;de labadisten.

Uitgeverij Xeno publiceert binnenkort de eerste Nederlandse uitgave van de Dissertatio,nbsp;aangevuld met een inleiding en een deelnbsp;van Van Schurmans correspondentie overnbsp;de 'vrouwenkwestie'. Op 8 november 1996nbsp;is er bij Vrouwenstudies Letteren in Utrechtnbsp;van 13.00 tot 17.00 uur een studiemiddagnbsp;over Van Schurman, waar de Dissertationbsp;officieel gepresenteerd wordt. Voor meernbsp;informatie over deze middag kunt u bellennbsp;met Jacob Bouwman (050) 5776159nbsp;(uitgeverij Xeno).

Nieuwe Wegen

De jongste opleidingen van de Universiteit Utrecht

Sinds 1991 kunnen studenten geschiedenis, rechten, sociale wetenschappen en socialenbsp;geografie zich specialiseren in het vak economie. De 'Utrechtse economen' kunnen metnbsp;gezag spreken over grote economische processen en hun invloed op de samenleving.nbsp;Ze zijn wat minder van de econometrischenbsp;rekenmodellen. Het college van bestuurnbsp;laat onderzoeken of de vier varianten samennbsp;kunnen uitgroeien tot een zelfstandigenbsp;opleiding.

MARJAN SLOB

“Utrecht had alles, behalve een economie-faculteit. En omdat Utrecht zich graag profileert als een brede universiteit, was er binnen het college van bestuur politiek draagvlaknbsp;om een volwassen economie-opleiding tenbsp;creërenquot;, meent André Manders, econoom bijnbsp;de faculteit Sociale Wetenschappen. quot;In denbsp;jaren 1990-91 liet het college van bestuur eennbsp;marktanalyse maken, waaruit bleek dat ernbsp;interesse bestond voor interdisciplinair opgeleide economen. Daarop besloot het collegenbsp;om de al bestaande economie-bijvakken vannbsp;verschillende faculteiten te stroomlijnen.quot;nbsp;Utrechtse studenten met een propedeusenbsp;geschiedenis, rechten, sociale wetenschappennbsp;of sociale geografie kunnen zich sinds vijf jaarnbsp;dan ook specialiseren in de economie. Die studenten ontmoeten elkaar na de propedeuse,nbsp;ze volgen een aantal puur economische vakken die de vier faculteiten deels gezamenlijknbsp;verzorgen. De laatste twee jaar van het doctoraal bestuderen de studenten onderwerpen opnbsp;het snijvlak van economie en hun respectievelijke vakgebieden. De vier opleidingen voldoen aan de nationale ICLEV-normen, ennbsp;bieden daarmee toelating tot de postdoctorale lerarenopleiding algemene economie.

Koffiedik

Voorlopig blijft het koffiedik kijken waar de economiestudenten terechtkomen, want ernbsp;zijn er nog niet zoveel afgestudeerd. Maar denbsp;indruk is, dat hun vooruitzichten relatief goednbsp;zijn. Dat komt omdat de varianten zulke quot;uitstekende, gemotiveerde studentenquot; aantrekken, zoals de woordvoerders van de faculteiten stuk voor stuk onderstrepen. Bovendiennbsp;maakt hun economische kennis gekoppeldnbsp;aan hun expertise in een ander vakgebied hennbsp;quot;buitengewoon interessantquot; voor overheid ennbsp;bedrijfsleven.

quot;In 1992 begonnen we met vijftig studentenquot;, vertelt universitair docent Bart Verkade vannbsp;recht en economie in bedrijf en maatschappij.nbsp;quot;Het afgelopen jaar hadden we er negentignbsp;en we denken dat het aantal studenten zichnbsp;gaat stabiliseren rond de 120 per jaar. Dezenbsp;variant trekt vooral praktisch ingestelde studenten. Ze leren zowel juridische als economische literatuur lezen en zijn daarmee een prima intermediair tussen bedrijfsjuristen ennbsp;bedrijfseconomen.quot;

En dat kan handig zijn, denkt Verkade. quot;Stel dat een bedrijf moet voldoen aan nieuwe,nbsp;strenge milieuwetgeving. Onze afgestudeerden kunnen de reikwijdte van die regels overzien, maar hebben ook de economische kennisnbsp;om de meest efficiënte oplossing te kiezen.quot;nbsp;Het is volgens hem bovendien een ideale studie voor studenten die voor zichzelf willennbsp;beginnen. quot;Als zelfstandig ondernemer heb jenbsp;veel aan die combinatie recht en economie.quot;nbsp;Ook professor Egbert Wever van internationale economie en economische geografie roemtnbsp;zijn quot;hartstikke goede studentenquot;, die quot;overalnbsp;terecht kunnenquot;. quot;Bijvoorbeeld op het hoofdkantoor van grote bedrijven en bij bankennbsp;die hun vleugels willen uitslaan. Maar ooknbsp;ministeries. Kamers van Koophandel en grotenbsp;gemeenten hebben interesse voor onzenbsp;studenten.quot;

De vijftig à zestig studenten die deze variant jaarlijks trekt, zijn volgens Wever sterk internationaal georiënteerd. quot;Zij hebben geleerd omnbsp;economische onderwerpen in een ruimtelijkenbsp;setting te belichten en kunnen een goed verhaal houden over de redenen van Nederlandsenbsp;bedrijven om naar Oost-Europa te trekken, ofnbsp;over de waarschijnlijkheid dat Zuidoost-Aziënbsp;ons in economisch opzicht weg zal duwen.quot;nbsp;De studenten van Hein Klemann, coördinatornbsp;van de variant economie en historische studies, houden zich met heel andere vragennbsp;bezig. Waarom groeide de economie vannbsp;Engeland in de negentiende eeuw? Wat zijnnbsp;de veranderingen in het economisch denkennbsp;na 1973? Jaarlijkse besluiten zo'n tien à twaalfnbsp;geschiedenis-studenten zich in dergelijke thema's te specialiseren. Redenen genoeg voornbsp;deze variant, aldus de studiegids. Economie isnbsp;een belangrijk hulpvak voor historici, ennbsp;helaas schiet de economische kennis van historici nogal eens tekort. Maar het voordeel ligtnbsp;ook bij de economen. quot;Geschiedenis is een uitstekende manier om economische theorieënnbsp;empirisch te toetsenquot;, vertelt Klemann.nbsp;Klemann wijst ook op het wetenschappelijknbsp;belang van 'zijn' variant. quot;Het economischenbsp;aspect van de geschiedenis dreigde in Nederland teloor te gaan. En dat terwijl economische geschiedenis op dit moment juist helenbsp;mooie vorderingen maakt.quot;

Geen rekenmeesters

quot;Wij zijn geen rekenmeesters die werken met zwaar mathematische economische modellen.nbsp;We zijn niet vies van formules, maar we bestuderen toch in de eerste plaats het gedragnbsp;van mensenquot;, vertelt de eerder geciteerdenbsp;Manders van sociale en institutionele economie. In de vijfjaar van haar bestaan heeft denbsp;opleiding zo'n 120 studenten getrokken.nbsp;Sociale factoren bepalen in sterke mate economisch gedrag, doceert Manders. quot;Neem denbsp;studie tandheelkunde. In het verleden maakten economen prachtige calculaties van hetnbsp;aantal studenten dat zou moeten instromen opnbsp;basis van onder meer demografie en de verwachte vraag naar tandartsen. Maar ze vergaten dat steeds meer vrouwen zijn gaan studeren. En vrouwen ambiëren vaak geen voltijdsnbsp;baan, dus moeten er de facto meer tandartsennbsp;worden opgeleid. Kortom: je kunt op basis vannbsp;cijfers wel trends signaleren, maar je verfijnt jenbsp;analyse door een open oog te houden voornbsp;maatschappelijke ontwikkelingen.quot;nbsp;Institutionele economie kan een zinvolle aan

vulling bieden op de klassieke economische theorieën, die vooral uitgaan van individuennbsp;die hun belang proberen te maximaliseren.nbsp;Manders: quot;Een werknemer en een werkgevernbsp;onderhandelen tegenwoordig niet meer directnbsp;over het salaris. Dat besteden ze uit aan werkgevers- en werknemersorganisaties^in hetnbsp;CAO-overleg. Zo'n gegeven krijgt geen ruimtenbsp;in de klassieke economie. Institutionele economie sluit vaak nauwer aan op de werkelijkheidnbsp;dan de klassieke economische modellen.quot;nbsp;Sinds twee jaar schrijven Manders' studentennbsp;zich al in hun eerste jaar in voor sociale ennbsp;institutionele economie. Dit is dus een verschilnbsp;met de drie andere varianten, waar economienbsp;louter een bovenbouw-studie is. quot;Wij hebbennbsp;bij ons faculteitsbestuur op een volwaardigenbsp;positie aangedrongenquot;, zegt Manders. quot;Veelnbsp;beter voor de beeldvorming. We staan nu tenminste bij de schooldecanen in de boeken.quot;nbsp;Het lijkt erop dat het college van bestuurnbsp;Manders' visie deelt. Afgelopen zomer steldenbsp;het een commissie in onder leiding van prof,nbsp;mr. A. Soons, decaan van de faculteit Rechten.nbsp;Die gaat onderzoeken of er in Utrecht alsnognbsp;een zelfstandige economie-opleiding kannbsp;komen, eventueel onder een interfacultairnbsp;bestuur. Studenten zouden zich dan directnbsp;kunnen inschrijven voor economie en niet langer een propedeuse hoeven te halen in eennbsp;ander vak. De vier varianten zouden overigensnbsp;nog steeds herkenbaar blijven.

Klemann van geschiedenis is wel te spreken over de plannen: quot;Het kan geen kwaad dat denbsp;faculteiten hun samenwerking stroomlijnen:nbsp;nu heeft Letteren een module-systeem. Rechten een trimester-systeem, en soms komt eennbsp;student in de administratie van een anderenbsp;faculteit terecht. Heel onhandig. Vermoedelijknbsp;wil het college de economie-varianten ooknbsp;meer uitstraling naar buiten geven.quot;

Een brochure over de economie-opleidingen kunt u aanvragen bij Studie en Beroep (030)nbsp;2532670, e-mail: Studievoorlichting@bur.ruu.nl

quot;Het was helemaal niet moeilijk afgestudeerden te vinden die wilden meewerken aan een cursus arbeidsmarktoriëntatie. De meestenbsp;mensen vinden het leuk om over hun werknbsp;te vertellen.quot; Aldus Saskia Franken, stagecoördinator bij de faculteit Letteren. Omnbsp;afstudeerders een steuntje in de rug tenbsp;geven ontplooit de Universiteit Utrecht, metnbsp;de bereidwillige en enthousiaste steun vannbsp;alumni, diverse initiatieven.

ALETTE VAN DOGGENAAR

In 1995 moesten pas afgestudeerden gemiddeld twaalf maanden uittrekken om een baan te vinden. Voor sommige studierichtingen zijnnbsp;de cijfers nog ongunstiger. Van de letterenstudenten die in 1993 aan de Universiteitnbsp;Utrecht afstudeerden, had maar 56 procentnbsp;een jaar later betaald werk gevonden. En ietsnbsp;minder dan de helft daarvan heeft werk opnbsp;academisch niveau. Anderen verdienen hunnbsp;brood als stewardess, kassière in een supermarkt of productiemedewerker.

Een universiteit is geen beroepsopleiding, maar geen enkele onderwijsinstelling kan denbsp;ogen sluiten voor de toekomst van haar afgestudeerden. Al was het maar omdat aankomende eerstejaars die een voorlichtingsdagnbsp;bezoeken tegenwoordig steevast vragen naarnbsp;de beroepsperspectieven. Een studierichtingnbsp;die dan met zijn mond vol tanden staat maaktnbsp;een slechte beurt.

Aan de Universiteit Utrecht hebben met name de alfa- en gamma-faculteiten initiatievennbsp;ontplooid om studenten een handvat tenbsp;bieden bij hun entree op de arbeidsmarkt.nbsp;In deze richtingen hebben afgestudeerden innbsp;het algemeen meer problemen bij het vinden

Geen landelijke gegevens

Wie een vergelijkend onderzoek wil doen naar de arbeidsmarktpositie van academicinbsp;in Nederland, komt bedrogen uit. Langnbsp;niet elke faculteit of universiteit verzameltnbsp;gegevens over de arbeidsmarktpositie vannbsp;haar afgestudeerden. Bovendien hanterennbsp;ze vaak moeilijk vergelijkbare onderzoeksmethoden. Zelfs binnen universiteiten zijnnbsp;verzamelde gegevens niet goed vergelijkbaar. Kortom, een eenduidig beeld van denbsp;arbeidsmarktpositie van recent afgestudeerde academici is eigenlijk niet te geven.nbsp;Over een aantal jaar moet dat anders zijn.nbsp;De Vereniging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten (VSNU) bereidt eennbsp;voorstel voor om arbeidsmarktonderzoeknbsp;onder alumni te doen volgens afgesproken methoden en technieken. Op een aantal universiteiten - waaronder die vannbsp;Utrecht - wordt vanaf het najaar '96 volgens deze methode 'proefgedraaid'.

van een baan dan in de bèta-hoek. Bij Letteren loopt vanaf 1990 de cursusnbsp;Arbeidsmarktoriëntatie. Saskia Franken isnbsp;een van de drijvende krachten achter denbsp;cursus. Ze is tevens stagecoördinator en weetnbsp;zodoende veel van de mogelijkheden (ennbsp;moeilijkheden) van letterenstudenten op denbsp;arbeidsmarkt. De cursus is facultatief ennbsp;wordt vier maal per jaar aangeboden. Meestalnbsp;zijn er meer aanmeldingen dan plaatsen.nbsp;Studenten worden meteen aan het werknbsp;gezet in de cursus. Advertenties kijken, telefonisch informatie inwinnen, brieven schrijven.nbsp;Een van de belangrijkste opdrachten vindtnbsp;Franken de zelfevaluatie. Bij jezelf nagaannbsp;wat je in huis hebt aan ervaring en kennis,nbsp;wat je sterke en zwakke punten zijn. quot;Datnbsp;blijkt een groot struikelblok. Zoiets is heelnbsp;confronterend, maar degenen die doorzettennbsp;vinden het een van de meest leerzame onderdelen van de cursus.quot; Een andere spannendenbsp;opdracht is het rollenspel waarin een sollicitatiegesprek wordt nagebootst. quot;Eerst zijn zenbsp;nog wat lacherigquot;, vertelt Franken, quot;maarnbsp;gaandeweg zie je ze veranderen in sollicitantnbsp;en commissielid.quot; Studenten evalueren denbsp;cursus heel positief. quot;Het neemt de eerstenbsp;drempelvrees wegquot;, legt Franken uit. quot;Opbellen, een brief schrijven, je hebt het allemaal

Via via

quot;Tijdens mijn studie vroegen mensen altijd wat ik nou met psychologie moestquot;, verteltnbsp;Saskia Nijmeijer (28). quot;Ik kreeg vaak hetnbsp;gevoel dat ik een opleiding voor werklozenbsp;volgdequot;. Gelukkig pakte dat voor haar andersnbsp;uit. Ze heeft een baan bij Psychotechniek, eennbsp;adviesbureau op het gebied van humannbsp;resource management. Nijmeijer houdt zichnbsp;daar voornamelijk bezig met selectie en loopbaanadvisering.

De gekozen combinatie van klinische psychologie en arbeids- en organisatiepsychologie sloot aan bij de stijgende vraag naar deskundigennbsp;op het gebied van stress en ziekteverzuim.nbsp;Niet dat dat de voornaamste reden was voornbsp;haar keuze. quot;Ik deed het vooral omdat ik hetnbsp;leuk vond,quot; vertelt Nijmeijer, quot;maar in mijnnbsp;achterhoofd speelden de mogelijkheden op denbsp;arbeidsmarkt wel een rol.quot;

Ze vindt het belangrijk dat studenten al tijdens hun opleiding in aanraking komennbsp;met het werkveld. quot;Stages en gastdocentennbsp;van buiten de universiteit voegen veel toe.nbsp;Op de universiteit krijg je wel een stevige vakinhoudelijke basis, maar van de praktijk weetnbsp;je niet veel.quot; Pas tijdens haar eerste stage bijnbsp;een klein psychologisch adviesbureau op hetnbsp;gebied van arbeid leerde Nijmeijer wat eennbsp;professionele beroepshouding is.

Een tweede stage, als bedrijfspsychologe bij de Nederlandse Spoorwegen leverde haarnbsp;zelfs een baan op voordat ze was afgestudeerd. Het was in de tijd dat er veel nieuwenbsp;conducteurs werden aangenomen. Nijmeijernbsp;deed selectieonderzoeken, maar de spoelingnbsp;een keer gedaan en dat scheelt. Studentennbsp;weten ook beter hoe ze zich kunnen presenteren. Bovendien kunnen ze zich oriënterennbsp;op de mogelijkheden die er voor letterenstudenten zijn.quot; Bij een van de bijeenkomstennbsp;is een forum van afgestudeerden aanwezig.nbsp;Die vertellen over hun ervaringen op denbsp;arbeidsmarkt. quot;Studenten zijn zo intensiefnbsp;met hun vak bezig dat ze wel eens verbaasdnbsp;zijn wanneer er iemand in het forum zit dienbsp;intercedente is geworden en helemaal nietsnbsp;meer met haar Frans doet. Studenten moetennbsp;de afweging maken of ze zich als specialistnbsp;gaan presenteren of ook breder inzetbaarnbsp;willen zijn. Er zijn geen eenduidige antwoorden.quot;

Er is een pool van tachtig alumni die zo nu en dan medewerking verlenen. Ze kunnennbsp;zich goed voorstellen hoe het is om student tenbsp;zijn met een onzekere toekomst. Veel studenten nemen de gelegenheid te baat om hetnbsp;geleerde in praktijk te brengen en te netwerken. Sommige alumni werven en passant eennbsp;stagiaire.

Arbeidsmarktonderzoek

Waar komen afgestudeerden nu eigenlijk terecht? Dat is een vraag die bij zowel studenten als opleidingen sterk leeft. Yvonne Kops,nbsp;werd dun bij de NS en na een aantal tijdelijkenbsp;contracten moest ze weg.

quot;Toen kwam voor mij het zwarte gatquot;, vertelt beleidsmedewerker bij de faculteit Socialenbsp;Wetenschappen, is al geruime tijd bezig metnbsp;een grootschalig en langdurig arbeidsmarktonderzoek. Alle afgestudeerden worden innbsp;principe drie jaar lang gevolgd. quot;De respons isnbsp;zeer goedquot;, volgens Kops.quot;Afgestudeerdennbsp;vinden het overduidelijk belangrijk om eennbsp;bijdrage te leveren.quot; De gegevens van hetnbsp;arbeidsmarktonderzoek worden toegankelijknbsp;gemaakt voor de opleidingen die daardoornbsp;beter zicht krijgen op de mogelijkheden dienbsp;hun onderwijsprogramma biedt en misschiennbsp;kunnen bijsturen waar er problemen zijn.nbsp;Overigens pleit Kops er niet voor dat opleidingen zich al te veel laten dicteren door watnbsp;de markt vraagt. quot;Als je elke keer je koersnbsp;drastisch zou wijzigen, loop je toch achternbsp;de feiten aanquot;, denkt ze. Voordat de eerstenbsp;lichting is afgestudeerd, is de vraag alweernbsp;verschoven. De studenten moeten in de afstudeerfase zelf slimme keuzes maken, vindtnbsp;Kops. Maar in de praktijk zit daar een addernbsp;onder het gras. quot;Je vraagt van studenten eennbsp;inzicht dat ze vaak nog niet hebben. Je moetnbsp;ze echter wel aanmoedigen om erover nanbsp;te denken en geen genoegen nemen met 'iknbsp;weet het nog niet'.quot;

Om te weten te komen wat het rendement is van gemaakte keuzes op de arbeidsmarkt

Nijmeijer. Ze deed nog wat tijdelijk werk hier ennbsp;daar. Uiteindelijk werd zenbsp;zelfs receptioniste/telefo-niste via een uitzendbureau. Niet bepaald eennbsp;baan die geknipt was voornbsp;een psychologe. quot;Achterafnbsp;heb ik in dat jaar tochnbsp;veel geleerd. Maar op hetnbsp;moment zelf raakte ik welnbsp;eens gedemotiveerd.quot;nbsp;Ze is wel altijd actiefnbsp;gebleven in die zoek-periode. quot;Ik kan niet thuisnbsp;zitten. Bovendien staatnbsp;het beter. Die weet vannbsp;aanpakken, zeggen mensen dan.quot; Het enige risiconbsp;van al die baantjes is datnbsp;je niet aan solliciteren toenbsp;komt.

Haar huidige baan heeft Nijmeijer via via gevonden. Een studiegenootnbsp;werkte bij hetzelfdenbsp;bedrijf en die heeft haarnbsp;getipt. Nu heeft ze eennbsp;contract voor drie jaar,nbsp;daarna ziet ze wel weernbsp;verder. Een werkendnbsp;bestaan is toch wel heelnbsp;wat anders dan studeren,nbsp;vindt Nijmeijer. quot;Zekernbsp;als adviseur word je gezien als deskundige,nbsp;als iemand die weet hoe het moet. Dat isnbsp;wel wennen.quot;

“Laat wiskunde over

aan wiskundigen”

Vakgenoten

Docent en afgestudeerde over elkaar, de opleiding en de arbeidsmarkt

Harmen van der Ven is wiskundige bij het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium.nbsp;quot;Ik kijk of een ontwerp voor een nieuw vliegtuig in de lucht blijft hangen en tegelijk nietnbsp;te veel kerosine verstookt.quot; In 1989 studeerdenbsp;Van der Ven op een heel ander onderwerp afnbsp;bij universitair docent Erik van den Ban, dienbsp;daarna ook zijn promotor was.

Een kamer in het Mathematisch Instituut, vroeger een van de ziekste gebouwen van Denbsp;Uithof. Sinds de recente renovatie kunnen denbsp;ramen open, en dat is goed voor de wiskunde,nbsp;meent Erik van den Ban (1956). quot;Toen we nognbsp;airco hadden was het hier soms 26 graden,nbsp;terwijl het buiten vroor. Ik denk dat die duffenbsp;lucht heel wat productieve uren heeft gekost.quot;nbsp;Van den Ban leerde Harmen van der Ven innbsp;1987 kennen bij een college 'Lie-groepen'.nbsp;De docent: quot;Wat opviel was dat we dezelfdenbsp;wiskundige smaak hadden. (Geamuseerd)nbsp;Jazeker, smaak. Zoiets bestaat, net zoals je eennbsp;voorkeur hebt op muzikaal gebied. Harmen ennbsp;ik bleken dezelfde voorkeur te hebben voornbsp;bepaalde wiskundige technieken. Wat ik ooknbsp;prettig vond: hij is heel to the point. Doelgericht. Met onbelangrijke details wil hij zichnbsp;niet bezighouden.quot; Buiten de wiskunde hadnbsp;het duo nog een gemeenschappelijke liefde.nbsp;quot;Harmen houdt net als ik van literatuur. Goednbsp;schrijven - kort, scherp, bondig, mooie formuleringen - vinden wij beiden erg belangrijk.quot;nbsp;In 1989 studeerde Harmen bij Van den Ban afnbsp;op een onderzoek rond 'vectorwaardige Pois-son-transformaties'. De scriptie vloeide vlot uitnbsp;de pen. Veel moeizamer verliep het daaropnbsp;volgende promotie-onderzoek. Van den Ban:nbsp;quot;Maar Harmen had ook een moeilijk onderwerp. Na anderhalf, twee jaar wist ik zelf ooknbsp;niet meer hoe het verder moest. Intuïtief voelde je dat er iets aan de hand was met de voorbeelden waaraan hij had gerekend. Er moestnbsp;een algemene structuur zitten in de uitkomsten, het kón geen toeval zijn dat die zo mooinbsp;op elkaar aansloten.quot;

Het duurde nog lang voordat er inderdaad een structuur tevoorschijn kwam, maar hetnbsp;resultaat was wel quot;zeer goedquot;, stelt promotornbsp;Van den Ban. Een glorierijke academischenbsp;carrière in de zuivere - niet op praktischenbsp;toepassingen gerichte - wiskunde lag voor hetnbsp;oprapen. quot;Hij had zeker een tijd postdocnbsp;kunnen worden in Princeton of Berkeley.quot;nbsp;Maar Harmen wilde niet - nog voor hij aannbsp;zijn proefschrift begon, kondigde hij aan nanbsp;afloop naar de industrie te gaan. Van den Ban:nbsp;quot;Hij wilde later per se een onderzoeksbaan bijnbsp;een groot bedrijf. Ik heb 'm gevraagd: is hetnbsp;dan wel zo verstandig om bij mij te promover

en? Kun je niet beter een praktisch onderwerp doen? Weet je wel wat je wilt? Ja, dat wistnbsp;hij. Hij had al gesproken met mensen uit denbsp;industrie, hij had al jaren een duidelijk carriè-rebeeld voor ogen, en verder was hij bangnbsp;dat hij later nooit meer de kans zou krijgennbsp;zuiver onderzoek te doen, dus dat moestnbsp;nù. (Lachend) Vond ik wel een gezonde instelling.quot;

Met de gezondheid van de wiskunde gaat het minder goed. Veel VWO'ers weten niet goednbsp;wat het beroepsperspectief van een wiskundige is, maar men vermoedt wel dat wiskundenbsp;een moeilijke studie is. Nu een hoog studietempo financiële noodzaak is, vertaalt datnbsp;imagoprobleem zich in cijfers: de Nederlandsenbsp;universitaire studie wiskunde trekt al een paarnbsp;jaar te weinig studenten. Toch vindt een afgestudeerd wiskundige vrijwel zeker werk.nbsp;Als onderzoeker of leraar, in het bankwezennbsp;of de automatisering, een enkele keer als journalist. Van den Ban (onder het motto 'eennbsp;beetje reclame kan geen kwaad'): quot;Allemaalnbsp;beroepen waarbij het belangrijk is dat je kuntnbsp;analyseren, kunt doorbijten, en daarnaastnbsp;beschikt over een geest die voortdurendnbsp;vraagt: is dat zo?quot;

Een nieuwbouwwoning in Amsterdam. Moderne meubels, een kat die door het gesprek heen loopt, op tafel het nieuwste boek vannbsp;A.F.Th. van der Heijden. Af en toe komt,nbsp;duidelijk zichtbaar, een vliegtuig over. Harmennbsp;van der Ven (1966), sinds 1993 in dienst vannbsp;het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium even verderop, lijkt de aluminium vogelsnbsp;niet waar te nemen. Misschien een kwestienbsp;van dubbel glas, of gewenning. Maar het kannbsp;natuurlijk ook zijn dat een onderzoeker die alnbsp;de hele dag heeft nagedacht over de luchtstroming rond vliegtuigen, 's avonds geennbsp;vliegtuig meer kan zien.

Even voor de duidelijkheid: hij is niet bezig met schaalmodellen in windtunnels. Van dernbsp;Vens werk bestaat uit het bedenken van slimmere wiskundige modellen die ver vóór denbsp;eerste fysieke proeven, als het toestel alleennbsp;nog op papier bestaat, z'n vliegeigenschappennbsp;voorspellen. Dat scheelt later in het aantalnbsp;praktijkproeven. Bovendien moeten modernenbsp;vliegtuigen aan alle kanten efficiënt zijn. quot;Omnbsp;een vliegtuig te maken dat vliegt, dat is geennbsp;probleem. Maar een toestel ontwerpen datnbsp;veilig is, goedkoop, geen herrie maakt ènnbsp;gemakkelijk valt te bedienen, dat is een helsnbsp;karwei. Ik kijk overigens alleen of hij in denbsp;lucht blijft hangen en tegelijk niet te veelnbsp;kerosine verstookt. Het geluid, en of denbsp;vleugels niet afknappen, dat doen anderen.quot;nbsp;Zijn huidige, op de praktijk gerichte werknbsp;heeft niets te maken met vroeger, aldus Vannbsp;der Ven. Waarom hij dan tot twee maal toenbsp;koos voor een zuiver wiskundig onderwerp?nbsp;Simpel, hij vond het gewoon leuk. quot;In Liegroepen zit voor een wiskundige heerlijk veelnbsp;structuur.

En Erik gaf erg enthousiast les. Erik is zo'n docent waar je ieder moment van de dag bijnbsp;kunt binnenlopen en dan heeft-ie wel tijd.quot;nbsp;Heel precies formuleert Van der Ven waaromnbsp;hij naar de industrie wilde. Opsommend: quot;Mijnnbsp;vader heeft ook in de industrie gewerkt, alsnbsp;scheikundige. Dan een praktisch punt: binnennbsp;de universiteiten is nauwelijks plek. En tennbsp;derde: de onderzoekscultuur. In de industrienbsp;komt er iemand naar je toe met de vraagnbsp;'Ik heb een probleem, kun je daar iets mee?'nbsp;In de academische wereld moet je zelf je problemen verzinnen, en daar ben ik niet zo goednbsp;in. (Grinnikend:) Ik had ook niet zo'n zin omnbsp;m’n promotieprobleem te geperaliseren.quot;nbsp;Een half jaar voor z'n promotie begon Van dernbsp;Ven brieven te sturen naar bedrijven van hetnbsp;kaliber Akzo en Shell. Men had, helaas, geennbsp;baan. Van der Ven: quot;In de ogen van de industrie had ik nooit iets nuttigs gedaan. Wiskunde studeren, vervolgens een zuiver afstudeeronderwerp, en dan ook nog gepromoveerdnbsp;in iets zuivers! Niet nuttig! Niet aannemen!nbsp;Voor die vent vinden we zó een natuurkundige met feeling voor wiskunde die we wèlnbsp;direct kunnen inzetten! Terwijl ik vind dat iknbsp;zó diep ben gegaan dat ik daarmee heb bewezen dat ik me kan ingraven in ieder wiskundignbsp;probleem, praktisch of zuiver. Ik heb onderzoekservaring - een doctorandusje tweefasen-structuur niet.quot;

Van der Ven had nog een tweede verkoopargument. quot;Wiskunde moetje overlaten aan wiskundigen, niet aan bijklussende informaticinbsp;of natuurkundigen. Gemiddeld genomen zijnnbsp;oplossingen van wiskundigen immers beter,nbsp;althans in de industrie. Stel, je bent niet tevreden over je model, dat moet preciezer. Eennbsp;natuurkundige denkt dan: grotere computernbsp;kopen. Een wiskundige redeneert: slimmerenbsp;algoritmen ontwerpen. Ik denk datje metnbsp;het laatste een stuk verder komt. En het isnbsp;goedkoper.quot;

Probleem is alleen dat bedrijven vaak niet op de hoogte zijn van de meerwaarde vannbsp;wiskundigen, en wiskundigen niet gewendnbsp;zijn zichzelf te verkopen. Hoe Van der Vennbsp;dan toch, na acht maanden schrijven ennbsp;praten, aan een baan kwam? Glimlachend:nbsp;quot;Bij het NLR was wel iemand gevoelig voornbsp;mijn verhaal. Mijn baas is ook wiskundige.quot;

Peter van de Beek

Faculteit Wiskunde en Informatica

(Peiling 1995) studenten

afgestudeerden

medewerkers

(van wie 122 wetenschappelijk) promoties

Ze delen met elkaar het centrale onderzoeksthema; microscopisch kleine structuren en grensvlakken. Maar de assistenten-in-opleiding van het Utrechtse Debye Instituutnbsp;zijn afkomstig uit dertien scheikunde- ennbsp;natuurkundevakgroepen. De aio-commissienbsp;werkt als smeerolie.

Promovendi zijn vaak de spil van het onderzoek op faculteiten en instituten, ook bij het Debye Instituut. Barbara Mojet en Jeikenbsp;Wallinga laten er geen twijfel over bestaan.nbsp;Niet alleen doen de ruim honderd aio's vannbsp;het instituut het meeste onderzoekswerk.nbsp;Ze vormen sinds anderhalf jaar ook een steedsnbsp;hechter communicatienetwerk, dat er toe bijdraagt dat het instituut uitrijst boven hetnbsp;papieren concept waarin onderzoekscholen

Peter J. W. Debye (1884-1966) ontving in 1936 de Nobelprijs Scheikunde voor zijn baanbrekende werk op het gebied van de ontwikkeling en toepassing van natuurlijke methodennbsp;om de structuur van moleculen te bepalen.

In 1912-1913 was hij hoogleraar aan de

Utrechtse universiteit. De PTT bracht in 1995 een postzegel uit met zijn beeltenis.nbsp;© Koninklijke PTT Nederland NV (KPN) 1996.nbsp;soms blijven steken. Mojet en Wallinga bekleden het voorzitterschap van 'de aio-commis-sie', die alle Debye-assistenten vertegenwoordigt. Een cursus wetenschapsfilosofie, denbsp;uitgave van een boek en wetenschappelijkenbsp;ontmoetingsdagen. De assistenten-in-oplei-ding van het Debye Instituut hebben de voorschriften voor een vertegenwoordiging ruimnbsp;geïnterpreteerd.

Op papier ziet het instituut eruit als los zand: dertien vakgroepen, verspreid over zes gebouwen. De onderwerpen van onderzoek variëren, van elektronica op moleculair niveau zoalsnbsp;in zonnecellen, tot en met katalysatoren. Maarnbsp;de technieken om die te onderzoeken of tenbsp;maken komen vaak verrassend overeen. Allenbsp;deelnemende groepen hebben raakvlakkennbsp;met hetzelfde centrale onderzoeksthema.nbsp;Het initiatief tot de voor Utrecht unieke clubnbsp;kwam twee jaar geleden van instituutsdirec-teur prof. dr. W.F. van der Weg, deels omnbsp;formele redenen. De aio's moesten volgens denbsp;regels immers een stem hebben in de organisatie. Vergeleken bij andere onderzoekscholennbsp;staat het Debye Instituut met zijn aio-organi-satie echter op eenzame hoogte. Iedere vakgroep is er met minimaal één aio in vertegenwoordigd en regelmatig overleggen ze metnbsp;het bestuur. De aio-afvaardiging is echternbsp;vooral een eigen wetenschappelijk leven gaannbsp;leiden. In feite neemt belangenbehartigingnbsp;slechts een bescheiden plaats in. Problemen bijnbsp;hun begeleiding kunnen aio's volgens Mojetnbsp;en Wallinga het beste binnen de vakgroepnbsp;oplossen. Tijdens de recente discussie rond denbsp;promotiebeurzen - promoveren als beursstudent en niet als werknemer van de universiteitnbsp;- kwamen de aio's wel gezamelijk in actie.nbsp;quot;Toen de universiteitsraad daarover eennbsp;besluit moest nemen, bleek dat ons bestuur ernbsp;nog nauwelijks over nagedacht had. We moesten het wakker schudden. Op ons aanradennbsp;heeft het meteen een protestbrief tegen hetnbsp;beursstelsel naar de raad gestuurd.quot;nbsp;Van der Weg heeft de aio-commissie vanaf denbsp;oprichting vooral gezien als een krachtigenbsp;motor achter de integratie binnen zijn instituut, als smeerolie voor het 'Debye-gevoel'.nbsp;Het netwerk ontstond naar aanleiding van eennbsp;idee voor een postersessie waar alle aio's hunnbsp;onderzoek presenteren. De aio's vonden dat tenbsp;bescheiden en organiseerden hun eigen 'Debyenbsp;Ontmoetingsdagen'. Eén dag workshops ennbsp;lezingen op Sportcentrum Papendal, en denbsp;tweede dag een excursie. De laatste keer gingnbsp;die naar het natuurkundig laboratorium vannbsp;Philips. Om de locatie eer aan te doen zijn ernbsp;ook twee uurtjes sport ingeroosterd.

De tweede poot onder het fundament van aio-contacten is het jaarlijks verschijnendenbsp;'aio-boek', waarin alle medewerkers eennbsp;halve bladzijde over hun eigen projectnbsp;schrijven. Mojet: quot;Dat werkt echt drempelverlagend. Je hoeft niet eerst alle mensennbsp;af te lopen als je iets wilt weten. Je kuntnbsp;precies zien welke technieken er bij eennbsp;bepaalde vakgroep in gebruik zijn.quot;nbsp;(FvM)

Af en toe duiken ze op in een volle collegezaal: studenten die met onophoudelijke vragen hun docent aan het wankelennbsp;brengen. 'Uitslovers' heten ze ook wel bijnbsp;collega-studenten die vooral aan studiepunten en temponorm denken. Deze zomernbsp;konden de Utrechtse slimmerikken onbezwaard hun hart ophalen bij de 'Universiteitnbsp;Vrij Van Nut'.

Ketters en romantici, daar is de Universiteit Vrij van Nut voor bedoeld. Ruim een halfjaarnbsp;geleden is ze opgericht door een bioloog ennbsp;twee studenten. En ze voorziet in een behoefte: het eerste project, een zomercursus in hetnbsp;Drentse Linde met plaats voor twintig deelnemers trok ruim voldoende belangstellenden.nbsp;Een heterogene groep van evenveel jongensnbsp;als meisjes van verschillende studierichtingennbsp;en -jaren. Eén ding hebben ze gemeenschappelijk; met de reguliere colleges en practicanbsp;komen ze niet aan hun trekken.

In selectiegesprekken heeft de organisatie gekeken of de deelnemers voldoende tegendraads waren om plezier te beleven aan eennbsp;vakantie van twee weken bestaande uit colleges, discussies en schrijfsessies over thema's alsnbsp;de Verlichting en de evolutieleer van Darwin.nbsp;quot;Het is eerste klas volkquot;, zegt initiatiefnemernbsp;bioloog dr. Frits Bienfait. quot;Ik heb met praatjesnbsp;tussen colleges op mijn manier propagandanbsp;gemaakt: dat ze daar in Drenthe midden innbsp;het moeras zitten en dat dit soort activiteitennbsp;op je CV in het bedrijfsleven geen enkelenbsp;indruk maken. Toch zijn ze gekomen, dus metnbsp;hun mentaliteit zit het wel goed.quot;nbsp;Onder ketters en romantici verstaat het mini-universiteitje mensen die niets liever doennbsp;dan debatteren, of het nu is met een medestudent of hun eigen professor. quot;We hebbennbsp;een paar mensen moeten afwijzen voor denbsp;zomercursus. Die verwachtten dat we allerleinbsp;levensvragen gingen oplossenquot;, zegt Maartennbsp;van Aalst, student-bestuurslid. quot;Dat soortnbsp;hogere idealen streven we niet na. We zijnnbsp;niet voor niets 'Vrij van Nut'. We zoeken mensen die het academische debat op zich interessant vinden. Ze moeten niet alleen slim zijn,nbsp;maar het ook leuk vinden om daarmee te spelen.quot; In het reguliere universiteitsleven is dienbsp;intellectuele training via pittige discussies ennbsp;uitstapjes buiten het eigen vakgebied nauwelijks te vinden, dure woorden als 'academischenbsp;vorming' en 'excellente Studiewegen' tennbsp;spijt. quot;We willen ons afzetten tegen het zogeheten rendementsdenken dat de universitei-ten de laatste jaren beheerstquot;, zegt Bienfaitnbsp;die zelf in de jaren zestig studeerde en nognbsp;alle tijd had om verder te kijken dan zijnnbsp;eigen studie.

Achilles

Een jaar geleden na een brainstormsessie met mensen uit het universiteitsleven waarondernbsp;het Utrechtse college van bestuur, nam hetnbsp;plan vaste vorm aan. Er was een toezeggingnbsp;van de universiteit van zestienduizend guldennbsp;voor twee jaar en dat bedrag is inmiddelsnbsp;vanuit andere fondsen gegroeid met nog eensnbsp;ruim achtduizend gulden. Bienfait weet zichnbsp;bovendien gesteund door een keur van vooraanstaande Nederlanders die fungeren alsnbsp;comité van aanbeveling.

De Universiteit Vrij van Nut wil met nadruk geen 'excellent tracé' zijn. Van Aalst: quot;We willen meer zijn dan een onderzoekersopleidingnbsp;voor veelbelovende studenten. We richten onsnbsp;op de maatschappij buiten specifieke vakgebieden. Een fysicus moet bijvoorbeeld geïnteresseerd zijn in de wereldeconomie.quot; Daarbijnbsp;moet vooral flink gediscussieerd worden, alsnbsp;het even kan tot in de kleine uurtjes. quot;Gastsprekers blijven logeren om tijdens het ontbijtnbsp;de laatste vragen te beantwoordenquot;, vermeldt de folder.

Topper wordt ongetwijfeld het najaarsweek-end. Dan komen een bokser, een neuroloog, een zorgverzekeraar en een classicus collegesnbsp;geven rond het thema 'de-Achilleïsering': denbsp;trend om de mens tegen zichzelf te beschermen, in strijd met het recht om net als Achilles roemvol maar voortijdig aan zijn einde tenbsp;komen. (FvM)

Informatie: dr. H.F. Bienfait, Stichting Universiteit Vrij van Nut, Oudegracht 285 bis,nbsp;3511 PA Utrecht, (030) 2322528,nbsp;e-mail: uvvn@fys.ruu.nl

De Universiteit Utrecht

heeft informatie over lopend onderzoek op hetnbsp;internet gezet:nbsp;http://www.ruu.nl/Onder-zoek/lopend/. Er zijnnbsp;meer dan 300 beschrijvingennbsp;van onderzoeksprojectennbsp;die plaatsvinden binnen denbsp;14 faculteiten en 66 onderzoekscholen, -instituten ennbsp;-centra. De persberichtennbsp;van de Universiteit zijn tenbsp;vinden op het internet:nbsp;http://www.ruu.nl/persbe-richten.

Tot 17 november Het Utrechts Psalter

Het Utrechts Psalter is het oudste bezit van de universiteitsbibliotheek.nbsp;Het bevat spectaculaire pentekeningen uit de 9e eeuw die denbsp;150 psalmen in het boek illustreren.nbsp;Op de tentoonstelling 'het Utrechtsnbsp;Psalter' in het Museum Catharijne-convent zijn kunstvoorwerpen tenbsp;zien die direct door de stijl van hetnbsp;Utrechts Psalter zijn beïnvloed.nbsp;De tentoonstelling is geopend vannbsp;10.00-17.00 uur (za en zo open vanafnbsp;11.00 uur, ma gesloten). Toegang:nbsp;ƒ 10,-, 65 ƒ 8,- en museumjaarkaartnbsp;ƒ 3,-. Informatie: (030) 2313835.

Tot 3 oktober

'Bakstenen Boeken'

Op de tentoonstelling 'Bakstenen Boeken' in de Letterenbibliotheeknbsp;(Drift 27) krijgen bezoekers eennbsp;indruk van bouwkunst in het Europanbsp;van de 16e en 17e eeuw. Te bezichtigen zijn obscure handleidingen ennbsp;showboeken waarin de toenmaligenbsp;architekten hun toekomstigenbsp;gebouw voor de opdrachtgever verleidelijk zichtbaar maakten. Openingstijden: ma t/m do 9.00-23.00nbsp;uur, vr 9.00-17.00 uur en za 9.00-12.30 uur. Informatie:

Bas Hagemeijer, (030) 2536446, e-mail b.hagemeijer^tud.Ietruu.nl.

• 3 oktober Wiskundenbsp;A-lympiade

Probleemoplossen, logisch redeneren en het verwoorden van een wiskundige oplossing, dat moeten scholieren in de Wiskunde A-lympiadenbsp;kunnen. Een wedstrijd waaruitnbsp;Nederlands beste jonge wiskundigenbsp;tevoorschijn komt. In de finale buigen twaalf teams van vier scholierennbsp;zich anderhalve dag over een reëelnbsp;wiskundig probleem. Dit jaar wordtnbsp;voor het eerst ook een experimentele Wiskunde A-lympiade op internetnbsp;gedaan.

Informatie: drs. D.L. de Haan, (030) 2611611.

7-12 oktober Over de Grens Van 7 tot 12 oktober viert de vakgroep Theater-, Film- en Televisiewetenschap haar lustrumweek 'Overnbsp;de Grens'. Docenten en studentennbsp;gaan met het oog op de naderendenbsp;eeuwwisseling het debat aan over denbsp;toekomst van de aparte disciplinesnbsp;theater, film en televisie. In thema-discussies, onder andere voorgezetennbsp;door prof. dr. Uricchio, vertellen oud-docenten over de ontwikkelingen innbsp;de afgelopen eeuw, geven studentennbsp;en docenten hun visie op de statusnbsp;quo en spreken zij hun toekomstverwachtingen uit. Studenten geven innbsp;speciaal voor de gelegenheid gemaakte theater- en video-experi menten vorm aan het thema 'Grensoverschrijding'. Op zaterdag sluit denbsp;vakgroep de week af met een volledig dagprogramma, met onder andere workshops jeugdtelevisie, dans ennbsp;documentairefilm, en forumdiscussiesnbsp;over het cultuurbeleid, kwaliteits-drama en theaterjournalistiek.nbsp;Plaats: Studio T, Krommenbsp;Nieuwegracht 20, Utrecht.nbsp;Informatie: Martine Storm,nbsp;(030) 2536446; email:nbsp;m. storm@stud. let. ruu.nl.

11 oktober Nieuwe huisvesting Universiteitsmuseum Het Universiteitsmuseum is verhuisdnbsp;van de Biltstraat naar de Langenbsp;Nieuwstraat 106. Op 11 oktobernbsp;wordt het nieuwe museum doornbsp;staatssecretaris Nuis van onderwijs,nbsp;cultuur en wetenschappen geopend.nbsp;'De Opening' is de naam van denbsp;eerste grote wisseltentoonstellingnbsp;die de cultuurgeschiedenis van hetnbsp;gebit toont. Hoe hebben tanden ennbsp;kaken zich in de evolutie ontwikkeld? Wat kon er in vroeger tijdennbsp;gedaan worden aan kiespijn ennbsp;tandbederf? Wie is de uitvinder vannbsp;het kunstgebit? Wat doen mensennbsp;allemaal met hun tanden om zich tenbsp;verfraaien? De Amerikaanse fotografe Rosamond Purcell exposeert haarnbsp;foto's van de Utrechtse natuurhistorische en medische collecties. De foto'snbsp;inspireren door hun aandacht voornbsp;vormen, kleuren en materialen totnbsp;een andere kijk op oude wetenschappelijke voorwerpen. Voor kinderen tot 15 jaar en voor scholennbsp;wordt opnieuw een speelse natuur-kunde-activiteit op poten gezet.nbsp;Er komt een rariteitenkabinet, ingericht volgens 18e-eeuwse ordeningsprincipes. En omdat er altijd veel ennbsp;veel meer te zien is dan de ruimtenbsp;toelaat, kunnen bezoekers een deelnbsp;van de instrumentenverzamelingennbsp;van oog- en tandheelkunde in eennbsp;open depot bekijken. Het bezoeknbsp;aan de exposities kan afgewisseldnbsp;worden met een wandeling in denbsp;museumtuin, de oude botanischenbsp;tuin van de universiteit, die voorbeelden geeft van visies op natuur ennbsp;landschep in bijna vier eeuwen.nbsp;Vanaf 15 oktober is het museumnbsp;open voor publiek. Openingstijden:nbsp;di t/m vr 10.00-17.00 uur, za en zonbsp;13.00-17.00 uur. Ie Kerstdag ennbsp;Nieuwjaarsdag gesloten. Toegangnbsp;ƒ 7,-; ƒ 3,50 tot 18 jr, studentenkaart,nbsp;pas 55 , CJP, U-pas. Museumjaarkaart gratis. Groepstarief ƒ 3,50nbsp;p.p. bij min. 10 pers. Infolijn (030)nbsp;2538007. Van 15 oktober t/m 31nbsp;december 1996 kunnen alumni metnbsp;de bon op pagina 18 het museumnbsp;gratis bezoeken. Informatie:nbsp;drs. F.J. Smolders, hoofd afdelingnbsp;Presentatie, (030) 2538008, e-mail:nbsp;f.j.smolders@pobox.ruu.nl.

14-18 oktober Pianoconcours

Het Internationaal en Cultureel Centrum ParnassQs van de Universiteit Utrecht houdt voor de tweedenbsp;keer een internationaal studentennbsp;pianoconcours. Zo'n 20 getalenteerde studenten uit verschillendenbsp;landen strijden om de eer. Na denbsp;voorrondes wordt op 18 oktobernbsp;(om 19.30 uur) in Muziekcentrumnbsp;Vredenburg de finale gehouden.nbsp;De vier finalisten spelen één werknbsp;naar keuze, gevolgd door hetnbsp;eerste of derde pianoconcert vannbsp;Beethoven (eerste deel).

De internationale jury wordt voorgezeten door Ton Hartsuiker, directeur van het Amsterdamse Conservatorium. Professor Willem Hendrik Gispennbsp;presenteert de avond. Met de bonnbsp;op pagina 18 kunt u voor ƒ 5,- i.p.v.nbsp;ƒ 20,- deze finale op 18 oktobernbsp;bij wonen.

Bruno de Greeve, dirigent van het Utrechtsch Studenten Concert.

Informatie: J. Goedhart, (030) 2538448.

november Alumniportretten In november wordt een boek gepresenteerd waarin het leven vannbsp;oud-studenten aan de universiteitnbsp;wordt geschetst. Verhalen van dezenbsp;alumni - onder wie cultuur-historicusnbsp;Von de Dunk, Nobelprijswinnaarnbsp;Nicolaas Bloembergen, het onderzoekers- en schrijversechtpaar Leo ennbsp;Tineke Vroman en monseigneur Bärnbsp;- schetsen de universitaire ontwikkelingen van de afgelopen 50 jaar.nbsp;Zie ook pagina 19.

Informatie: drs. Twan Geurts, (030) 2535495.

• 4 oktober Mensenrechten

Politici, wetenschappers en mensen werkzaam voor Amnesty International geven bezoekers op dezenbsp;dag meer inzicht in de situatie vannbsp;de mensenrechten in de wereld.nbsp;De lezingen, workshops en hetnbsp;forum op de bijeenkomst zijnnbsp;georganiseerd door de studentenvereniging voor Internationalenbsp;Betrekkingen.

Informatie: M.H. Dijk, (030) 2532788.

• 5 oktober Vooruitgang innbsp;de schaatssport

Omdat de Utrechtse Studenten Schaatsvereniging dit jaar haarnbsp;lustrum viert, organiseren zij eennbsp;symposium met als thema de Olympische lijfspreuk 'Altius, Citius, Fortius'nbsp;(sneller, hoger, beter). Aan de handnbsp;van lezingen wordt de vooruitgangnbsp;in de schaatssport besproken. Denbsp;middag staat in het teken van de

6-7 november Lezingen Utrechts Psalter

Twee avonden lang verzorgt Studium Generale lezingen over het Utrechtsnbsp;Psalter. Elke avond belichten tweenbsp;verschillende sprekers onder meernbsp;de historie en betekenis van ditnbsp;psalmenboek uit de negende eeuw.nbsp;Informatie: Studium Generale,nbsp;(030) 2532436.

8 november Anna Maria van Schurman

In 1637 verscheen een dissertatie van Anna Maria van Schurman, waarin zijnbsp;het recht van vrouwen om wetenschap te beoefenen, verdedigde.nbsp;Schurman was de eerste vrouwelijkenbsp;studente aan de Universiteit Utrecht.nbsp;Een goede aanleiding om haarnbsp;Latijnse proefschrift te vertalen innbsp;het Nederlands en aan te vullen metnbsp;verhandelingen van kenners vannbsp;Anna Maria Schurman. Zij belichtennbsp;haar werk vanuit verschillende invalshoeken en trekken vergelijkingennbsp;met even oude geschriften overnbsp;wetenschapsbeoefening uit anderenbsp;Europese landen. Uitgeverij Xenonbsp;presenteert het proefschrift op 8nbsp;november (13.00-17.00 uur) tijdensnbsp;een symposium over de aanlegnbsp;van vrouwen voor wetenschap.

Zie ook pagina 9. Informatie: J.W. Bouwman, (050)3144277.

klapschaats, het nieuwste type schaats waarmee een schaatsernbsp;nog sneller van start kan. Bob denbsp;Jong, wereldkampioen langebaanschaatsen bij de junioren maaktnbsp;inmiddels met succes gebruik vannbsp;deze moderne schaats.

Informatie: M. van der Meijde, (030) 2882095.

10 oktober Fondsenwerving in het hoger onderwijs

Het onderwijsbeleid is aan grote verandering onderhevig, zoals denbsp;tempobeurs, bezuinigingen en teruglopende studentenaantallen. Het isnbsp;daarom van belang dat beleidsmakers zich bezinnen op de takennbsp;en de financiering van onderwijs.nbsp;Tijdens dit congres verzorgen topmensen uit het bedrijfsleven, de universitaire wereld, het HBO en denbsp;overheid lezingen over alumnibeleid,nbsp;EG-subsidies, financiering door

fondsen, sponsoring en wetenschappelijke prijzen. Informatie: F. Knol, (030) 2533779.

11 oktober Wildziekten

Het symposium Wildziekten, georganiseerd door de faculteitnbsp;Diergeneeskunde en de Koninklijkenbsp;Nederlandse Maatschappij voornbsp;Diergeneeskunde, gaat over ziektennbsp;bij wilde diersoorten in Nederland.nbsp;Nadruk wordt gelegd op de complexe relatie tussen sommige ziektennbsp;en milieuverontreiniging en denbsp;risico's van ziekten bij wilde dierennbsp;voor mens en (huis)dier.

Informatie: prof. dr. J.E. van Dijk of dr. J.T. Lumeij, (030) 2531800.

19 oktober Verenigde Naties Tijdens het congres van de vakgroepnbsp;Internationaal Sociaal en Economischnbsp;Publieksrecht wordt aandacht geschonken aan de vrede-afdwingendenbsp;en -bewarende operaties van denbsp;VN, aan het Internationaal Gerechtshof dat in 1996 vijftig jaar bestaatnbsp;en aan de humanitaire activiteitennbsp;van de VN. Informatie: Y.S. Klerk,nbsp;(030) 2537093 of 2537065.

20-24 oktober Alternatieven voor dierproeven

Onderzoek naar alternatieven voor dierproeven is in volle gang. Tijdensnbsp;dit congres 'Alternatives and animalnbsp;use in the life sciences' van de Stichting World Congress Alternatives '96nbsp;krijgt een breed samengesteldnbsp;wetenschappelijk publiek een overzicht van de vooruitgang die in ditnbsp;opzicht is geboekt, met name op hetnbsp;terrein van het biomedisch onderzoek en onderwijs.

Informatie: prof. dr. L.F.M. van Zutphen, (030) 2532033.

27-30 oktober Volksgezondheid

Sociale ongelijkheid en verschillen in gezondheid, de afstemming van denbsp;opleidingen op de behoefte in denbsp;praktijk en de ontwikkeling van denbsp;volksgezondheid in Oost-Europa,nbsp;zijn belangrijke thema's die naarnbsp;voren komen tijdens de 8th Generalnbsp;Assembly ASPHER (Association ofnbsp;Schools of Public Health in thenbsp;European Region).

Informatie: prof. dr. P. Schnabel, (030) 2913232.

31 oktober-2 november Function and Facial Aesthetics

Om verschillende redenen en doeleinden is het menselijk gezicht verdeeld in een boven-, midden- en ondergedeelte. In lezingen brengennbsp;chirurgen de functie en esthetiek vannbsp;deze drie onderdelen in het gezichtnbsp;aan de orde. Met dit congres wordtnbsp;het veertig-jarig bestaan van denbsp;Nederlandse vereniging voor Mond-ziekten en Kaakchirurgie gevierd.nbsp;Informatie: dr. R. Koole,nbsp;(030) 2507751.

1 november God en geld

Is er in een fragmentaire maatschappij en in een economie die tot een autonoom wereldsysteem wordt,nbsp;nog wel plaats voor een theologischenbsp;interventie? Of moet theologie zichnbsp;terug trekken uit het openbare levennbsp;en bestaat er geen basis voor eennbsp;economische theologie? Deze vragennbsp;komen tijdens de conferentie 'Godnbsp;en geld - Het debat over economienbsp;en theologie' van de faculteit Godgeleerdheid aan de orde.nbsp;Informatie: R. van Elderen,nbsp;(030) 2531840.

1-3 november

The Sound of Romance

Tijdens dit internationale congres over klassieke muziek in Utrecht ennbsp;Europa, wisselen studenten uit verschillende landen hun visies ennbsp;ideeën uit over klassieke muziek.nbsp;Het congres is georganiseerd door denbsp;Association des Etats Généraux desnbsp;Etudiants de l'Europe (AEGEE).nbsp;Informatie: L. Sturm en M. Pap,nbsp;(030) 2534417.

20-22 november Globalisation and thenbsp;New Inequality

Deze conferentie benadrukt de soci-aal-wetenschappelijke aspecten van het mondialiseringsproces, waarbijnbsp;vragen aan de orde komen als: wat isnbsp;de betekenis van de zich ontwikkelende transnationale samenleving,nbsp;en welke gevolgen heeft mondialisering voor oude en nieuwe vormennbsp;van sociale ongelijkheid. De conferentie is georganiseerd door denbsp;Projectgroep 'Stad en Staat' i.s.m.nbsp;de vakgroep Algemene Socialenbsp;Wetenschappen. Informatie: dr. 8.nbsp;van Steenbergen, (030) 2535472.

21-22 november Kunstmatige Intelligentie

De Nederlandse Artificial Intelligence Conference is een jaarlijks forumnbsp;voor de uitwisseling van recentenbsp;resultaten van het kunstmatige-intelligentie-onderzoek in Nederland. De organisatie bestaat uit denbsp;Vakgroep Informatica van de Universiteit Utrecht en staat onder auspiciën van de Nederlandse Verenigingnbsp;voor Kunstmatige Intelligentie innbsp;samenwerking met de onderzoeksschool SIKS. Informatie: dr. ir. L. vannbsp;der Gaag, (030) 2534089.

12-13 december Onderwijskunde als wetenschap

Dit tweedaagse congres van de vakgroep Onderwijskunde heeft vier samenhangende thema's. Deze zijnnbsp;wetenschap, onderzoek, onderwijsnbsp;en opleiding. In vier symposia bediscussiëren sprekers en publieknbsp;deze thema's in vier ronden. Rapporteurs maken van de discussiesnbsp;tussentijdse samenvattingen dienbsp;uitmonden in een bundel metnbsp;verslagen en opstellen. Informatie:nbsp;J.T. Voorbach, (030)2534940.

Hoger Onderwijs voor Ouderen

In oktober start het najaarsprogram-ma van HOVO Utrecht. HOVO is onderwijs dat speciaaal voor de leeftijdscategorie van 50 wordt gegeven. Het bestaat uit cursussen vannbsp;6 tot 12 weken, een middag pernbsp;week. De cursusprijs varieert vannbsp;ƒ ISO,- tot ƒ 300,- afhankelijk van denbsp;lengte van de cursus. Op dinsdagnbsp;8 oktober begint de cursus bio-ethieknbsp;met als thema ontwikkelingen innbsp;het medisch-biologisch onderzoeknbsp;en klinisch handelen, verzorgd doornbsp;een aantal docenten van binnen ennbsp;buiten de universiteit. Op vrijdagnbsp;11 oktober begint de cursus Russische Cultuur (prof. dr. W. van dennbsp;Bereken), op woensdag 6 novembernbsp;de cursus Geschiedenis van het dagelijks leven (dr. G.M.T. Trienekens). Denbsp;cursussen Middeleeuwse geschiedenis (prof. dr. B.M. de Jong) ennbsp;Afscheid van de twintigste eeuwnbsp;(prof. dr. H.A. Becker) starten in denbsp;week van 23 september.

In de periode van januari tot mei 1997 worden in het voorjaarspro-gramma cursussen aangeboden opnbsp;het gebied van de geschiedenis, wijsbegeerte, Nederlandse literatuur,nbsp;evolutie en geneesmiddelen.nbsp;Inlichtingen over het programmanbsp;of verzoek tot toezending van denbsp;studiegids HOVO bij dr. C.P.M. Görts,nbsp;p.a. bureau faculteit biologie,nbsp;Wentgebouw, Sorbonnelaan 16,nbsp;3584 CA Utrecht, (030) 2532822,nbsp;b.g.g. 2531858.

Sociaal Cultureel Centrum de Uitwijk

Najaar 1996 organiseert de Uitwijk een zeer divers cursusprogrammanbsp;met onder meer zingen, filosoferen,nbsp;mode maken, kunstgeschiedenis,nbsp;handschrift verbeteren en design/nbsp;ontwerpen. Er zijn diverse tijden: innbsp;de pauze, tussenuren, late namiddagnbsp;en in de vroege avond, aansluitendnbsp;op het werk en om de files rondnbsp;Utrecht te omzeilen.

Alumni die zijn afgestudeerd na 30 juni 1995 kunnen deelnemen tegennbsp;het speciale studententarief, (studentnummer meenemen). De cursusinformatiemarkt vindt plaats op dinsdag 24 september. Tussen de middagnbsp;van 12.00-14.00 uur en aansluitendnbsp;op het werk van 16.30-18.00 uur innbsp;de hal van Transitorium I, Leuvenlaannbsp;21 in de Uithof. U kunt ook een programma aanvragen. Informatie:nbsp;De Uitwijk (030) 2533402, email:nbsp;uitwijk@pobox.ruu.nl homepage:nbsp;http://www.ruu.nl/Uitwijk/cursus.html.

Sportcentrum Olympos

Op 2 september is het sportseizoen 96/97 van Sportcentrum Olympos vannbsp;start gegaan. Het programma omvatnbsp;meer dan 30 verschillende takkennbsp;van sport. Nieuw dit jaar zijn o.a.nbsp;softbal, de 'work-it-out' aerobics ennbsp;de loopgroep. Veel cursussen startennbsp;dit seizoen vier keer (de tweedenbsp;periode begint op 11 november a.s.).nbsp;Voor squash-, fitness- en tennisabonnementen is er doorlopende inschrijving. Afgestudeerden aan de Universiteit Utrecht kunnen tot twee jaarnbsp;na het behalen van het diploma voornbsp;aantrekkelijke tarieven deelnemennbsp;aan het sportprogramma. Informatie:nbsp;Sportcentrum Olympos, Uppsalalaannbsp;3, 3584 CT Utrecht, (030) 2534471

De Salon

In oktober 1996 hoopt de Salon haar zesde reeks debatten in te gaan.

Het afgelopen seizoen heeft inhoudelijk goede discussies opgeleverd met een hoog informatief gehalte.nbsp;Thema's als de flexibilisering vannbsp;arbeid, het verval van de zeden,nbsp;new age in de lage landen en modeziektes trokken vaak volle zalen.nbsp;Ook over aandacht in de pers heeftnbsp;de Salon niet te klagen gehad.nbsp;Voor het komende seizoen staannbsp;onderwerpen als de revival vannbsp;religie, de veranderende omgangnbsp;met de dood, vervoer in Nederlandnbsp;en de populariteit van de opera opnbsp;het programma. Aan de hand vannbsp;drie of vier pittige stellingen komennbsp;de thema's aan bod. Enkele panel-gasten brengen de discussie op gang,nbsp;waarna het publiek alle ruimte krijgtnbsp;om mee te debatteren. Dit allesnbsp;onder leiding van één van de vastenbsp;presentatoren: Machteid Versnel,nbsp;Tweede Kamerlid voor D65 en Paulnbsp;Schnabel, hoogleraar Geestelijkenbsp;Gezondheidszorg. Het debat wordtnbsp;ingeleid met een gesproken columnnbsp;door André Klukhuhn, hoofdnbsp;Studium Generale van de Universiteitnbsp;Utrecht. Vooraf en in de pauze is ernbsp;een muzikaal intermezzo.

Elke derde zondag van de maand, van oktober tot en met april, is ernbsp;een Salon. De debatten vinden plaatsnbsp;in het Polman's Huis, hoek Keistraat/nbsp;Jansdam. Aanvang:14.30 uur, denbsp;zaal gaat om 14.00 uur open. Denbsp;data van de Salon in het najaarnbsp;zijn: 20 oktober 1996, 17 novembernbsp;1996, 15 december 1996.

Informatie: De Salon Utrecht, Germaine Custers, Postbus 80125,nbsp;3508 TC Utrecht, (030) 2533708,nbsp;e-mail: Salon@bur.ruu.nl.

Wetenschapsfestival

Op zaterdag 12 oktober 1996 vindt in het Utrechtse Muziekcentrumnbsp;Vredenburg het Nationaal Wetenschapsfestival '96 plaats. Het thema isnbsp;'Beweging'. In de Grote Zaal staatnbsp;een wetenschapscircus op het programma: bewegingswetenschappersnbsp;voeren experimenten uit met trampolinespringers, evenwichtskunstenaars en een jongleur. In de Kleinenbsp;Zaal worden wetenschappers doornbsp;journalisten aan de tand gevoeld.

In de foyers zijn demonstraties, experimenten en een interactieve opstel-ling. Daarnaast zijn er vele lezingen door onder anderen wetenschappersnbsp;van de Universiteit Utrecht: dr. H.C.nbsp;Schamhart (spiermetingen op Shet-landpony's), dr. M.J. Duchateaunbsp;(spreidingsgedrag van hommels),nbsp;dr. M. Zonderland (sport en inspanning) en dr. J.F.W. Nuboer (bewegingen van postduiven). Het festivalnbsp;duurt van 10.00 tot 16.30 uur.nbsp;Toegangskaarten à ƒ 15,- zijn verkrijgbaar bij de Stichting Publiek,nbsp;Wetenschap en Techniek (030)nbsp;2342099, bij Boekhandel Broesenbsp;Kemink te Utrecht en aan de kassanbsp;van het Muziekcentrum Vredenburg.nbsp;Informatie: Stichting Publiek, Wetenschap en Techniek (030) 2342099.

Studium Generale

Vanaf eind september organiseert het Bureau Studium Generale weernbsp;verschillende lezingencycli.

? In het kader van de Universitaire Vredesdagen is prof. dr. Peter Vale als speciale gastspreker aangetrokken. Vale is verbonden aan hetnbsp;Center for African Studies van denbsp;University of Western Cape in Zuid-Afrika. In zijn lezing (23 september)nbsp;'Prospects for Peace in Southernnbsp;Africa' gaat Vale in op de manierennbsp;waarop het begrip vrede kan worden ingevuld. Na de grote overwinning op de rassenpolitiek is vredenbsp;niet simpelweg het ontbreken vannbsp;oorlog. In hetzelfde kader wordt innbsp;oktober een serie van drie bijeenkomsten georganiseerd over kernwapens. Dit jaar moet een Verdrag

op een Volledig Verbod op Kernproeven worden afgesloten (Comprehensive Test Ban Treaty). In kort bestek wordt bekeken welke problemen hierbij komen kijken.

• ? nbsp;nbsp;Een Utrechts samenwerkingsverband van het Bureau Studiumnbsp;Generale, de faculteit Godgeleerdheid, het Muziekcentrum Vreden-burg, de boekhandel Broese Keminknbsp;en het Filmtheater 't Hoogt organiseert een zeer gevarieerd programma over de joodse cultuur (najaarnbsp;1996 en voorjaar 1997). In lezingen,nbsp;concerten, literaire activiteiten ennbsp;films wordt kennisgemaakt met denbsp;verschillende cultuuruitingen. In denbsp;lezingencyclus staat de historischenbsp;ontwikkeling van de joodse gemeenschappen centraal.

• ? nbsp;nbsp;Nu de rook wat is opgetrokkennbsp;rond het existentialisme, de politiekenbsp;twisten zijn geluwd en het communisme is vervluchtigd, wordt het padnbsp;vrijgemaakt om het existentialistischnbsp;gedachtengoed op zijn merites tenbsp;beoordelen. In een programma, datnbsp;samen met de Alliance Française ennbsp;de faculteit Letteren is georganiseerd, wordt de literaire en filosofische erfenis van het existentialismenbsp;bekeken.

• ? nbsp;nbsp;Na de algemene serie lezingennbsp;over het begrip duurzame ontwikkeling in het afgelopen voorjaar, organiseert Studium Generale, weer metnbsp;het Universitair Milieu Platformnbsp;Utrecht, een serie bijeenkomstennbsp;over de betekenis van duurzamenbsp;ontwikkeling op het onderzoek aannbsp;de Universiteit Utrecht. Ook al heetnbsp;duurzame ontwikkeling volgens hetnbsp;Ontwikkelingsplan een speerpunt innbsp;het universitaire beleid te zijn, tochnbsp;blijkt het moeilijk dit onderwerp systematisch in de onderzoeksprogramma's te integreren. Vandaar dat ditnbsp;programma de vraag meekrijgt ofnbsp;duurzame ontwikkeling speerpuntnbsp;of fopspeen is.

• ? nbsp;nbsp;Van 31 augustus tot 17 november zal, voor het eerst in de geschiedenis, het Utrechts Psalter het middelpunt vormen van eennbsp;tentoonstelling in het Museumnbsp;Catharijneconvent. Het Utrechts Psalter is een handschrift dat tot denbsp;grootste meesterwerken van de westerse middeleeuwse kunst wordtnbsp;gerekend. Studium Generale begeleidt deze tentoonstelling met eennbsp;aantal lezingen over de totstandkoming van dit Psalter.

? Tot slot, het jubileumprogramma over het Bewustzijn, het thema dat het Studium Generale Utrechtnbsp;als raadsel van het jaar heeft uitgekozen. Vanuit verschillende invalshoeken, zoals de (neuro)psychologie,nbsp;de psychoanalyse, de filosofie en denbsp;dierfysiologie, zal een tipje van denbsp;sluier worden opgelicht.

Informatie: Studium Generale (030) 2532436.

Vereniging Utrechts Universiteitsfondsnbsp;U-fotiek

Er zijn diverse artikelen van de Universiteit Utrecht te koop.

Deze zijn telefonisch en schriftelijk te bestellen of af fe halen bij:nbsp;Vereniging Utrechts Universiteitsfonds, Achter de Dom 20, 3512 JPnbsp;Utrecht, tel. (030) 2538025, faxnbsp;(030) 2538026, Postbanknr. 14475.nbsp;Bij bestellingen die per postnbsp;moeten worden toegestuurd,nbsp;worden verzendkosten in rekeningnbsp;gebracht.

Aardwetenschappen

UGV

? Op 21 november organiseert de Utrechtse Geologen Verenigingnbsp;het 'UGV Offshore Symposium'.nbsp;Gedurende deze dag houdennbsp;mensen uit diverse takken van denbsp;Offshore-industrie een lezing overnbsp;hun discipline. Er zal getracht worden om een zo compleet mogelijknbsp;beeld te geven van deze boeiendenbsp;bedrijfstak. Op het programma staannbsp;onder meer: 'The off-shore industry,nbsp;now and in the future' door drs. L.D.nbsp;Alblas (Amoco Netherlands B.V.),nbsp;'Interpretation of geophysicalnbsp;data and well-logging' door drs. J.nbsp;van Doorn (Schlumberger Netherlands B.V.), 'The installation of annbsp;oilplatform' door mr. B. Godtschalknbsp;(Heeremac Netherlands B.V.) ennbsp;'The work on an oilplatform' doornbsp;drs. W. Visser (Halliburton Netherlands 8.V.). Wij zouden het leuknbsp;vinden, als op deze dag, veel oudnbsp;UGV-leden aanwezig kunnen zijn.nbsp;Er kunnen dan ih informele sfeernbsp;ervaringen uitgewisseld wordennbsp;tussen studenten en mensen uitnbsp;de praktijk. Plaats: Grote Collegezaal, Instituut voor Aardwetenschappen, Budapestlaan 4, Utrecht.nbsp;Tijd 9.30-16.30 uur.

Deelname: UGV-Leden ƒ 10,-,

Studenten ƒ 12,50, Anderen ƒ 15,-.

• ? nbsp;nbsp;De U.G.V. is sinds kort ook opnbsp;internet te vinden, dus u kunt, waarnbsp;ook ter wereld, actuele informatienbsp;over activiteiten, reünisten, hetnbsp;Bestuur etcetera vinden:nbsp;http://wvvw.geof.ruu.nl/-ugv/.

• ? nbsp;nbsp;Als u reünist wordt van denbsp;U.G.V. ontvangt u alle ledenbrievennbsp;en wordt u op de hoogte gehoudennbsp;van alle recente ontwikkelingen vannbsp;de U.G.V. De reünistenbijdrage is

ƒ 30,- en kan worden overgemaakt op giro 592581 of ABN banknbsp;55.62.34.030.

• ? nbsp;nbsp;De U.G.V. Lustrumalmanak isnbsp;nog te koop. Dit mooie boekwerk,nbsp;met leistenen kaft, bevat alle verhalen en anecdotes van 50 jaarnbsp;Geologie in Utrecht. Hij is te koopnbsp;voor ƒ 22,50 voor leden en reünistennbsp;en voor ƒ 32,50 voor niet-leden/nbsp;-reünisten

• ? nbsp;nbsp;De U.G.V is op zoek naarnbsp;nieuwe c.q. recente adressen van alnbsp;haar oud-leden. Ontvangt u nógnbsp;steeds geen post van ons, stuur dannbsp;uw adres door naar: Utrechtsenbsp;Geologen Vereniging, Budapestlaannbsp;4, 3584 CD Utrecht, Nederland.

Of e-mail naar ugv@geof.ruu.nl. Informatie: U.G.V. (030) 2532019.

Facultaire colloquia

In het najaar organiseert de faculteit Biologie weer een aantal colloquia.nbsp;Tijdens een colloquium geeft eennbsp;facultair onderzoeker of een gastspreker van buiten de faculteit eennbsp;beeld van ontwikkelingen in zijnnbsp;of haar vakgebied en van de verwachte doorbraken in de toekomst.nbsp;De voordrachten zijn algemeen vannbsp;aard, en niet specialistisch, ofschoonnbsp;zij wel de diepte in kunnen gaan.

De komende maanden komen onderwerpen op het gebied van de moleculaire biologie, de endocrinologie, de toxicologie en de fytopathologienbsp;aan de orde.

De colloquia vinden eens per maand of twee maanden plaats op donderdag om 16.00 uur, in het Went- ofnbsp;Kruytgebouw. Na afloop is er gelegenheid om onder een borrel na tenbsp;praten.

A/s u op de hoogte wilt worden gehouden van het programma, kuntnbsp;u dit schriftelijk laten weten aan hetnbsp;bureau van de faculteit Biologie,nbsp;t.a.v. dr. C.P.M. Görts, Wentgebouw,nbsp;Sorbonnelaan 16, 3584 CA Utrecht.

Bouwplaatje Zonnewijzer

Geneeskunda

Tijdschrift SCAN

In juli verscheen het eerste nummer van SCAN, het nieuwe driemaandelijkse populair-wetenschappelijkenbsp;magazine waarmee het Medisch Netwerk Utrecht (Academisch Ziekenhuisnbsp;Utrecht, Medische Faculteit Utrechtnbsp;en het Wilhelmina Kinderziekenhuis)nbsp;een select bestand van externe relaties op de hoogte wil houden vannbsp;de nieuwste ontwikkelingen. SCANnbsp;bevat een mix van artikelen overnbsp;onderzoek, patiëntenzorg en onder-wijs/opleidingen.

Contractonderwijs Letteren Bij de faculteit der Letteren bestaatnbsp;de mogelijkheid als 'contractant'nbsp;onderwijs te volgen zonder als student ingeschreven te staan. Bij contractanten worden geen eisen aannbsp;de vooropleiding gesteld; via eennbsp;gesprek met de studie-adyiseurnbsp;wordt bekeken welke cursussen hetnbsp;beste aansluiten bij de belangstellingnbsp;en het niveau van de contractant.

ƒ 1.-

Contractanten betalen een bedrag per standaardcursus (in 1996-1997nbsp;ƒ 285,-; korting bij 5 of 10 cursussen)nbsp;en mogen daarvoor deelnemen aannbsp;het onderwijs en ook de bijbehorende toets afleggen. Een standaardcursus heeft een omvang van 160nbsp;studiebelastingsuren; het aantalnbsp;contacturen (college-uren) verschiltnbsp;per cursus. In beginsel staat hetnbsp;hele onderwijsaanbod van denbsp;faculteit (ruim 1000 cursussen)

s can

Scan, magazine van het Medisch Netwerk Utrecht.

open voor contractanten, maar bij sommige cursussen worden ingangseisen gesteld. De meeste cursussennbsp;worden overdag gegeven, maar metnbsp;name binnen de opleidingen Nederlands en Geschiedenis (beide ook innbsp;deeltijdvorm) vindt ook avondonderwijs plaats.

Voor meer informatie of brochures over onderwijs voor contractantennbsp;kunt u bellen met het secretariaatnbsp;van de studie-adviseurs Letteren,nbsp;(030) 2536285, dagelijks vannbsp;10.00-12.30 en van 13.00-16.00 uur.

Muziekwetenschap

Dit jaar bestaat de studievereniging Hucbald van het Instituut voornbsp;Muziekwetenschap in Utrecht 55nbsp;jaar. Van 19 tot en met 24 oktobernbsp;zal het gebouw aan Drift 21 tenbsp;Utrecht in het teken staan van ditnbsp;elfde lustrum. Het gekkengetal elfnbsp;brengt ons tot het thema 'Muziekwetenschap? Gekkenwerk!'. Hoe ditnbsp;thema gaat uitpakken is natuurlijknbsp;nog een verrassing.

In 1938 ontstond onder enkele muziekwetenschapstudenten denbsp;behoefte om in de vorm van een dispuut te discussiëren over levensvragen, tijdschriften, boeken èn natuurlijk muziek. In 1941 resulteerde ditnbsp;in de oprichting van Studievereniging Hucbald. Een echt eigen ver-enigingslied werd geschreven doornbsp;Hélène Nolthenius (tekst) en Nancynbsp;van der Eist (muziek), en kreeg denbsp;naam 'Hucbaldmotet'. Hucbald wasnbsp;geboren.

Vijfenvijftig jaar na dato leeft Hucbald meer dan ooit. Zij is uitgegroeid tot een studievereniging dienbsp;zich met name tot doel heeft gesteldnbsp;de onderlinge band tussen muziek-wetenschap-studenten te bevorderen. Door middel van excursies, opennbsp;podia, feesten en concertbezoek ontmoeten de studenten elkaar ook buiten de colleges om. Het afgelopennbsp;jaar werd een succesvolle studiereisnbsp;naar Londen georganiseerd.

Een 55e verjaardag moet natuurlijk gevierd worden en bij dat feestnbsp;wil Hucbald alle oud-studentennbsp;muziekwetenschap graag betrekken.nbsp;Eén van de activiteiten zal daaromnbsp;een reünistendag zijn. Het toeval wilde dat ook de Vakgroep Muziekwetenschap plannen had voor eennbsp;zogenaamde Alumni-dag. Waarschijnlijk heeft u daarover reedsnbsp;bericht ontvangen. Er is intussennbsp;besloten dat de reünistendag doornbsp;de Vakgroep en Hucbald gezamenlijknbsp;zal worden georganiseerd, en wel opnbsp;zaterdag 19 oktober van dit jaar.nbsp;Wij zijn blij dat er al veel reactiesnbsp;gekomen zijn op de eerder genoemde brief. Via deze oproep willennbsp;wij alle oud-muziekwetenschapstu-denten nogmaals wijzen op dezenbsp;reünie; een officiële uitnodigingnbsp;volgt nog.

Informatie: Hucbaldkamer

(030) 2539345 of Jean-Paul Meijer (voorzitter van de Lustrumcommissie)nbsp;(070) 3936982.

Kunstgeschiedenis

Op 2 november 1995 organiseert de Vereniging van Vrienden van hetnbsp;Kunsthistorisch Instituut een alumni-dag voor afgestudeerden van denbsp;vakgroep Kunstgeschiedenis. Prof,nbsp;dr. Carel Blotkamp, alumnus van denbsp;Universiteit Utrecht en hoogleraarnbsp;Moderne Kunst aan de Vrije Universiteit, houdt de voordracht 'Sprekende beelden'. Charles Ex (alumnus ennbsp;directeur van het Centraal Museum)nbsp;en Henri Defoer (directeur van hetnbsp;Museum Catharijneconvent) wisselennbsp;met alumni van gedachten over verschillende aspecten van hun museumbeleid en/of de relevantie ennbsp;betekenis van recente aanwinsten.nbsp;Prof. dr. Peter Hecht vertelt over hetnbsp;onderzoek binnen de vakgroep, ooknbsp;in relatie tot nationale en Internationale ontwikkelingen op het gebiednbsp;van het kunsthistorisch onderzoek.nbsp;Plaats: Academiegebouw.nbsp;Informatie; (030) 2536300.

I ftochUn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Economie

Op 1 december 1996 is prof. dr. C.K.F. Nieuwenburg 25 jaar als hoogleraarnbsp;Staathuishoudkunde en Statistiek verbonden aan de Universiteit Utrecht.nbsp;Ter gelegenheid van dit heuglijke feitnbsp;vindt op woensdag 4 december 1996nbsp;van 16.00 tot 17.00 uur een feestelijke bijeenkomst plaats, met aansluitende receptie, in het Academiegebouw, Domplein 29, Utrecht. Tijdensnbsp;deze bijeenkomst zal het woordnbsp;gevoerd worden door onder anderennbsp;dr. ir. Quené, voormalig voorzitternbsp;van de Sociaal-Economische Raad, ennbsp;door prof. dr. Van Ginkel, rector magnificus van de Universiteit Utrecht.nbsp;Belangstellenden, waaronder metnbsp;name oud-studenten, worden vannbsp;harte uitgenodigd bij deze jubileumbijeenkomst aanwezig te zijn.

Open dag

Op 19 april bezochten zo'n 350 vwo-5 en -6 scholieren de open dag van de faculteit Rechten. 245 scholierennbsp;vulden na afloop een enquête in.nbsp;Ze gaven de open dag een gemiddeld cijfer 8-.

Lustrum

In september t/m december wordt een 'permanente' tentoonstellingnbsp;gehouden over de rijke geschiedenisnbsp;van het pand Janskerkhof 3, dat innbsp;1996 750 jaar bestaat. In het pandnbsp;is onder meer een klooster gevestigdnbsp;geweest. In de periode van denbsp;Republiek hielden de Staten vannbsp;Utrecht daar hun vergaderingen.nbsp;Medio oktober zal het terreinnbsp;naast het gebouw zijn functie alsnbsp;parkeerplaats goeddeels verliezen.nbsp;Er zullen onder andere linden geplant worden.

In december - de datum is nog niet bekend - zal een onderzoeksdagnbsp;worden gehouden met als thema, denbsp;relatie tussen het juridisch onderzoeknbsp;en aanpalende wetenschapsterrei-nen. Dit betreft interdisciplinairnbsp;onderzoek dat binnen de onderzoekscholen van de faculteit op grotenbsp;schaal plaatsvindt.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de Lustrumcommissienbsp;facuteit Rechtsgeleerdheid,nbsp;Janskerkhof 3, 3512 BK Utrecht,nbsp;(030) 2537018.

Verstedelijking

Op zaterdag 23 november worden voor afgestudeerden van de faculteitnbsp;Ruimtelijke Wetenschappen tweenbsp;lezingen in het kader van het actuali-teitscollege 'De verstedelijkingsopga-ve van Nederland' georganiseerd.nbsp;Drs. J. van Staalduine van het Ministerie van VROM gaat in op de visienbsp;van het ministerie op de verstedelijking in Nederland. Prof. dr. T. Kreukels van de faculteit Ruimtelijkenbsp;Wetenschappen plaatst de ontwikkelingen in een historisch perspectief.nbsp;Informatie: Hanne ten Berge,nbsp;ma t/m wo (030) 2534054, donbsp;(030) 2531405, e-mail:nbsp;h.tenberge@frw. ruu.nl.

Sociale Wetenschappen

Therapiedag

• ? nbsp;nbsp;De Utrechtse Faculteitsvereni-ging der Sociale Wetenschappennbsp;Aicmaeon organiseert op 3 oktobernbsp;wederom haar befaamde Therapiedag. Deze dag staat in het teken vannbsp;de klinische psychologie en hulpverlening. De dag zal beginnen metnbsp;twee lezingen over de controversenbsp;tussen reguliere en alternatievenbsp;therapieën. Verder kunt u tijdensnbsp;deze dag door middel van workshopsnbsp;kennismaken met verschillendenbsp;therapieën. Therapieën zoals psychoanalyse, gedragstherapie en Rogeri-aanse therapie komen aan bod, maarnbsp;ook de meer alternatieve therapieënnbsp;zoals lachtherapie, Gestallt-therapie,nbsp;reïncarnatietherapie en hypnotherapie. Voor meer informatie kunt unbsp;contact opnemen met de commissienbsp;Gezondheid en Hulpverlening of hetnbsp;bestuur van Aicmaeon. Het telefoonnummer is (030) 2533200.

• ? nbsp;Aicmaeon organiseert elk jaarnbsp;vele congressen, lezingen en excursies op het gebied van Socialenbsp;Wetenschappen. Er wordt naarnbsp;gestreefd elk veld binnen de Socialenbsp;Wetenschappen aandacht te geven.nbsp;Zo is er een commissie Arbeid,nbsp;Organisatie en Management, een

Historische afbeelding Janskerkhof 3.

commissie Cultuur en Maatschapppij en een commissie Gezondheid ennbsp;Hulpverlening. Deze commissiesnbsp;verzorgen elk jaar congressen ennbsp;lezingen.

• ? nbsp;Verder heeft Aicmaeon eennbsp;mooi verenigingsblad, 'Geestig'nbsp;genaamd. Dit blad is een sociaalwetenschappelijk magazine met veelnbsp;aandacht voor actuele onderwerpennbsp;en onderzoeken.

• ? nbsp;U kunt begunstiger worden ennbsp;gebruikmaken van alle voordelennbsp;van Aicmaeon. U ontvangt vijf keernbsp;per jaar de Geestig en wordt op denbsp;hoogte gehouden door middel vannbsp;nieuwsbrieven en folders. U kuntnbsp;tegen korting of gratis naar allenbsp;Aicmaeon activiteiten en u betaaltnbsp;slechts ƒ 25,- per jaar.

Informatie: Aicmaeon, Heidelberglaan 1, 3584 CS Utrecht,nbsp;(030) 2533200.

Internationaal reuksymposium

Binnenkort verlaat prof. dr. E.P.

Koster de Utrechtse universiteit. Ter gelegenheid van dit afscheid zal opnbsp;dinsdag 22 oktober (9.00-17.00 uur)

SIB

De Studentenvereniging voor Internationale Betrekkingen Utrecht organiseert zoals altijd weer veelnbsp;activiteiten over het buitenland innbsp;de breedste zin van het woord.nbsp;Deze activiteiten zijn open en gratisnbsp;voor iedereen die interesse heeft,nbsp;dus ook voor alumni. Een interessante gelegenheid voor oud-leden omnbsp;weer wat betrokken te raken bij denbsp;vereniging is het congres dat de SIBnbsp;op 21 oktober a.s. organiseert. Hetnbsp;congres gaat over mensenrechten ennbsp;wordt gehouden in het Academiegebouw te Utrecht. Oud-Leden die opnbsp;de hoogte willen blijven van wat denbsp;SIB doet en contact willen houdennbsp;met andere oud-leden, wordt verzocht contact op te nemen metnbsp;het secretariaat, zodat er reünistenactiviteiten op touw gezet kunnennbsp;in de Aula aan het Domplein eennbsp;internationaal reuksymposium worden gehouden. Voorafgaand aannbsp;Köster's afscheidslezing houden vijfnbsp;top-onderzoekers uit de Verenigdenbsp;Staten en Duitsland op die dag 'statenbsp;of the art'-lezingen over verschillendenbsp;aspecten van de reukzin. De voordrachten zijn in het Engels. De volgende sprekers houden een lezing:nbsp;dr. Bert P.M. Menco (Northwesternnbsp;University, Evanston, USA): 'Denbsp;ultrastructuur van reukreceptoren';nbsp;prof. dr. John S. Kauer (Tufts University, Boston, USA): 'De (electro)fysiolo-gie van de reuk'; prof. dr. Gerd Kobalnbsp;(Universität Erlangen/Nürnberg):nbsp;'Event-related potentials and olfaction'; prof. dr. William S. Cainnbsp;(University of California, La Jolla,nbsp;USA): Cognitieve aspecten van denbsp;reuk; prof. dr. Richard L. Doty (Univ,nbsp;of Pennsylvania, Philadelphia, USA);nbsp;'Reuk: klinische en gezondheidsaspecten'; prof. dr. E.P. Koster: 'Over toepassingen van reukonderzoek'.

Er is nog een beperkt aantal toe-hoordersplaatsen voor dit symposium beschikbaar. De kaarten worden toegewezen in volgorde van aanmelding. Deelname is kosteloos. U kuntnbsp;zich aanmelden tot uiterlijk 8 oktober door een verzoek tot deelname,nbsp;met vermelding van uw adres ennbsp;telefoonnummer, te richten aan:nbsp;Faculteit Sociale Wetenschappen,nbsp;Secretariaat Psychonomie, Universiteit Utrecht, Postbus 80140, 3508 TCnbsp;Utrecht. U ontvangt zo spoedignbsp;mogelijk na 8 oktober bericht of unbsp;kunt deelnemen.

Zij die het symposium niet willen bijwonen, maar wel afscheid willen nemen van de scheidende hoogleraarnbsp;zijn van harte welkom op de receptienbsp;in de senaatszaal. Academiegebouw,nbsp;Domplein, Utrecht. De receptie vindtnbsp;plaats tussen 17.00 en 18.30 uur.

worden. Voor alle vragen bel, schrijf of kom langs! Informatie: SIB-Utrecht, Internationaal amp; Cultureelnbsp;Centrum ParnassLls, Kruisstraat 201,nbsp;k. 204, 3581 GK Utrecht, (030)nbsp;2532884, e-mail: sib@fys.ruu.nl,nbsp;internet: www.fys.ruu.nll-sib.

Unitas

? Van 13 t/m 24 november 1996 viert Unitas S.R. haar 17e lustrumnbsp;onder het motto 'Op de Barricade'.nbsp;Dit motto heeft zowel een historische als een hedendaagse verwijzing. Het verwijst naar de Fransenbsp;Revolutie en naar de ingrijpendenbsp;Haagse maatregelen die het studentenleven in het algemeen en hetnbsp;verenigingsleven in het bijzondernbsp;onder zware druk zetten. Voor hetnbsp;behoud van het unieke studentenleven op onze vereniging gaan wij in

Nieuwe Polyactive tandimplantaten zijn flexibel en lijken meer op natuurlijke tandwortels dan de gebrui

Borstslagaders zijn geschikter als omleiding (bypass) voor verstoptenbsp;kransslagaders dan de meestalnbsp;gebruikte beenaders. Patiëntennbsp;leven langer en hebben mindernbsp;klachten. Na tien jaar is de overleving onder patiënten met een borst-slagader-bypass tien tot vijftiennbsp;procent groter dan onder patiëntennbsp;met een beenader-bypass. Eennbsp;borstslagader-bypass is technischnbsp;wel iets moeilijker uit te voeren,nbsp;omdat de longholte opengesneden

Nederlandse ouders hechten veel waarde aan een goede opvoeding.nbsp;Zij geven de voorkeur aan overreding en gesprek boven autoritairenbsp;opvoedingsvormen, maar vindennbsp;wél dat kinderen moeten leren datnbsp;er regels zijn. De problemen in denbsp;samenleving worden in veel mindere mate veroorzaakt door een falende opvoeding dan vaak wordt aan

De neurofysiologische test SEP (somatosensorisch geëvoceerdenbsp;potentiaal) kan in een vroeg stadium voorspellen of baby's die problemen hadden bij de geboortenbsp;neurologische schade hebben opgelopen. Veel ouders kan daardoornbsp;onnodige ongerustheid bespaardnbsp;blijven. De SEP bepaalt of een elektrische prikkel, gegeven aan eennbsp;zenuw in de duim, goed wordtnbsp;ontvangen in bepaalde delen vannbsp;de hersenen. Met behulp vannbsp;beeldvormende technieken zoalsnbsp;echografie kunnen structurelenbsp;afwijkingen in de hersenen aangetoond worden, maar deze afwijkingen zeggen weinig over hoe hetnbsp;kind later zal functioneren. Ditnbsp;blijkt uit het proefschrift 'The usenbsp;of somatosensory evoked potentialsnbsp;in the neonatal period' waaropnbsp;kelijke implantaten. Ze veroorzakennbsp;minder botverlies en blijven daardoor beter zitten. Dit blijkt uit hetnbsp;moet worden. Dit blijkt uit hetnbsp;proefschrift 'One or two internalnbsp;thoracic arteries in coronary arterynbsp;bypass surgery' van de hartchirurgnbsp;Eric Berreklouw. Op 4 juni promoveerde hij bij de faculteit Geneeskunde (promotores: prof. dr. J.J.nbsp;Bredée en prof. dr. E.O. Robles denbsp;Medina). Berreklouw toonde tevensnbsp;aan dat het gebruik van borstslagaders op de lange duur effectievernbsp;en mogelijk goedkoper is dan denbsp;zogeheten dotterbehandeling.

genomen. Dat stellen de Utrechtse hoogleraren pedagogiek dr. J.nbsp;Rispens en dr. W. Meeus in hun rapport 'Opvoeden in Nederland'. Hetnbsp;vormt de neerslag van een grootschalig onderzoek dat de afgelopennbsp;vier jaar in opdracht van de ministeries van Welzijn en Justitie werd uitgevoerd onder 1267 gezinnen van innbsp;Nederland geboren ouders.

Véronique Pierrat op 14 juni promoveerde bij de faculteitnbsp;Geneeskunde (promotores: prof,nbsp;dr. A. Okken en prof. dr. P. Casaer,nbsp;co-promotor: dr. L.S. de Vries).nbsp;Op dezelfde dag promoveerdenbsp;Paula Eken (promotores: prof. dr.nbsp;A.C.B. Peters en prof. dr. H. Spek-reijse , co-promotor: dr. L.S. denbsp;Vries). Uit haar proefschrift 'Cerebral Visual impairment in infantsnbsp;with haemorrhagic-ischaemicnbsp;lesions of the neonatal brain' blijktnbsp;dat het opsporen van kinderen dienbsp;slechtziend zijn door een hersenbeschadiging, kort na de geboortenbsp;mogelijk is. Het is van groot belangnbsp;om deze vorm van slechtziendheidnbsp;in een vroeg stadium aan te tonen,nbsp;omdat de rest van het gezichtsvermogen dan zo goed mogelijknbsp;gestimuleerd en benut kan worden.nbsp;onderzoek dat de kaakchirurg innbsp;opleiding Gert Meijer bij hondennbsp;verrichtte. Ook neemt Polyactivenbsp;vocht uit de omgeving op, waardoornbsp;het implantaat opzwelt en beternbsp;contact maakt met het kaakbot. Denbsp;kauwkrachten worden zo over eennbsp;groter botoppervlak verdeeld. Toekomstig onderzoek moet uitwijzennbsp;of deze implantaten ook voor mensen geschikt zijn. Tot op hedennbsp;worden implantaten gemaakt vannbsp;titanium (metaal), bioglas of hydro-

in het komende kwartaal houden de volgende hoogleraren hun afscheidscollege (Aula van het Academiegebouw, Domplein 29, Utrecht omnbsp;16.00 uur):

Prof. dr. H. W. de Knijff, faculteit Godgeleerdheid, 26 september 1996

Prof. dr. A. Ruiter, faculteit Diergeneeskunde, 7 november 1996

Prof. dr. R. van den Broek, faculteit Godgeleerdheid, 21 november 1996

Prof. dr. J.E. Gajentaan, faculteit Diergeneeskunde, 28 november 1996

Prof. dr. Y.S. Brenner, faculteit Sociale Wetenschappen, 13 december 1996

In het komende kwartaal houden de volgende hoogleraren hun oratienbsp;(Aula van het Academiegebouw, Domplein 29, Utrecht om 16.15 uur tenzijnbsp;anders vermeld):

Prof. dr. P.L. Pearson,

faculteit Geneeskunde, 8 oktober 1996

Prof. dr. W.A. Weijs, faculteit Diergeneeskunde, 9 oktober 1996

Prof. dr. A.P. Philipse.

faculteit Scheikunde, 17 oktober 1996

Mw. prof. dr. D.M. Curtin,

faculteit Rechten, 18 oktober 1996

Prof. dr. N.D. van Egmond, faculteit Ruimtelijke Wetenschappen, 31 oktober 1996 Prof. dr. M.L. Vellinga, faculteitnbsp;Ruimtelijke Wetenschappen,

15 november 1996 om 17.30 uur

Prof. dr. A.C. Beijnen, faculteit Diergeneeskunde, 19 november 1996 om 16.00 uur Prof. dr. J.H. Beijnen, faculteit Farmacie,nbsp;19 november 1996 om 16.00 uur

Prof. dr. R. Veenhoven, faculteit Sociale Wetenschappen, 22 november 1996

Prof. dr. J. Lelieveld, faculteit Natuur- en sterrenkunde. 27 november 1996

Verschenen

Ter gelegenheid van het 360-|arig bestaan van de Universiteit Utrechtnbsp;verschijnt er in 1996 een aantal publhnbsp;caties bij uitgeverij Kwadraat, Langenbsp;xylapatiet (keramiek). Deze materialen zijn erg hard en weinig flexibel.nbsp;Op 18 juni promoveerde Meijer opnbsp;zijn proefschrift 'Flexible Bone Bonding Implants - A study of Polyactivenbsp;applied as dental Implant and bonenbsp;filler' aan de faculteit Geneeskundenbsp;(promotores: prof. dr. C. de Putternbsp;en prof. dr. C.A. van Blitterswijk,nbsp;co-promotor: dr. R. Koole).

Gert Meijer:

Publicaties ter gelegenheid van het lustrum.

Smeestraat 33, 3511 PT Utrecht, telefoon (030) 2343821, fax (030)nbsp;2368557. Deze zijn aldaar te bestellennbsp;en te koop in de boekhandel.

• ? nbsp;nbsp;De Engelstalige bundel Voices of thenbsp;Canal (ƒ 14,90 ISBN 90 6481 601 8) bevat 21nbsp;verhalen van buitenlandse studenten overnbsp;hun herinneringen aan de stad Utrecht.

• ? nbsp;nbsp;In de bundel Alumniportretten

(ƒ 24,90 ISBN 90 6481 600 x) komen tien succesvolle wetenschappers en bestuurdersnbsp;aan het woord die gestudeerd hebben

aan de Universiteit Utrecht. Onder hen zijn Leo en Tineke Vroman, en Nobelprijswinnaar Nicolaas Bloembergen. Zij gevennbsp;een terugblik op een halve eeuw universitaire ontwikkeling.

• ? nbsp;nbsp;Onder redactie van professor Paulnbsp;Op de Coul verschijnt de lezingenbundetnbsp;Tekens van Moderniteit: Wenen rondnbsp;1920 (ƒ 34,90 ISBN 90 6481 602 6).

Deze lezingen werden in september 1996 gehouden op het gelijknamige symposium.

• ? nbsp;nbsp;Het door de faculteit Sociale Wetenschappen gedane onderzoek naar denbsp;kwaliteit van het academisch onderwijsnbsp;resulteert in de publicatie Wat is goednbsp;onderwijs (ƒ 24,90 ISBN 90 6481 603 4).nbsp;Hierin wordt gevraagd wat de studentnbsp;verwacht van goed onderwijs.

• ? nbsp;nbsp;nbsp;Psychedelica, smart products, digitalenbsp;drugs, drank en gokken zijn volop in

de actualiteit. Medewerkers van het Centrum voor Verslavingsonderzoeknbsp;van de Universiteit Utrecht hebben zichnbsp;gebogen over de binnenlandse Reis naarnbsp;de roes (/ 24,90 ISBN 90 6481 604 2).

• ? nbsp;nbsp;In het boek De Drift, panden vannbsp;de Faculteit der Letteren aan de Driftnbsp;(ƒ 19,90 ISBN 90 6481 605 0) wordt denbsp;geschiedenis van deze panden en hunnbsp;vroegere bewoners besproken.

De lokroep van Olympia

Bij het Bureau Studium Generale is in juni ter gelegenheid van het eeuwfeest van denbsp;moderne Olympische Spelen de bundel 'Denbsp;Lokroep van Olympia' verschenen. Dezenbsp;bundel met bijdragen van studenten ennbsp;docenten Oude Geschiedenis en Archeologie beschrijft de Olympische geschiedenisnbsp;van 776 voor Christus tot heden. Aan denbsp;orde komen vragen als: Hoeveel marathonsnbsp;zijn er gelopen in de Oudheid? Waaromnbsp;worden de Spelen niet altijd in Athenenbsp;gehouden, zoals de Grieken graag wilden?nbsp;Waren er rangen en standen onder denbsp;deelnemende atleten?

U kunt dit boek bestellen door ƒ 15,- over te maken op gironr. 174863 t.g.v. RUU/nbsp;Studium Generale, Utrecht o.v.v. Lokroep.nbsp;Informatie: Studium Generale

(030) 2532436.

de geest van de Franse Revolutie 10 dagen lang 'Op de Barricade'. Zo zalnbsp;het verenigingspand aan het Lucasnbsp;Bolwerk, Symposion genaamd, totnbsp;een ware Bastille getransformeerdnbsp;worden. Bij het organiseren van allenbsp;activiteiten ter ere van het Lustrumnbsp;is de Lustrumcommissie niet met denbsp;Franse slag te werk gegaan.

• ? nbsp;nbsp;Het programma ziet er als volgtnbsp;uit: Woensdag 13 november: Première Lustrummusical; Donderdag 14nbsp;november: Opening 17e Lustrumnbsp;U.S.R.; Vrijdag 15 november: Wijnen Sigarenproeverij; Zaterdag 16nbsp;november: Sportdag; Zondag 17nbsp;november: Koffieconcert en Balnbsp;Masqué; Maandag 18 november:nbsp;Cabaretavond; Dinsdag 19 november: Buitendag; Woensdag 20nbsp;november: Congres, Opvoeringnbsp;Lustrummusical en Oudjaarsavond;nbsp;Donderdag 21 november: Dies,nbsp;Opvoering Lustrummusical en Receptie Senaat/Lustrumcie; Vrijdag 22nbsp;november: Reünistenavond; Zaterdag 23 november: Reünistenintochtnbsp;en Lustrumgala.

• ? nbsp;nbsp;De meeste activiteiten hebbennbsp;een besloten karakter (voor leden ennbsp;reünisten van Unitas S.R.). Er zijnnbsp;echter drie activiteiten die voor allenbsp;alumni van de Universiteit Utrecht

  ‘Meekijken over de schouder van de wetenschap

  
  

  Het Universiteitsmuseum gaat weer open! Een jaar heeft de verhuizing naar het Museumkwartier geduurd. Uit de oude huid van het Botanisch Laboratorium is een gloednieuw museum gekropen.nbsp;Bij inlevering van deze bon krijgt u vrij entree tot de tentoonstellingen en de prachtige museumtuinnbsp;(de Oude Hortus). Deze bon is geldig voor één persoon van 15 oktober t/m 31 december 1996.

  
  

  Universiteitsmuseum, Lange Nieuwstraat 106, Utrecht Bereikbaar met bus 2 en 22, halte WKZ/Universiteitsmuseum

  
  

  Finale Tweede Internationaal Studenten Pianoconcoârs

  
  

  Met deze bon kunt u (maximaal twee) kortingskaarten (ƒ 5,- i.p.v. ƒ 20,-) reserveren via telefoojf-nummer (030) 2533550. Op de avond van het concert (18 oktober) kunt u uw kortingskaart(en - tegen inlevering van de bon - bij de kassa van Muziekcentrum Vredenburg afhalen.

  
  

  Plaats: Grote Zaal Muziekcentrum Vredenburg. Datum: vrijdag 18 oktober 1996. Aanvang: 19.3Çfuur

  
  

toegankelijk zijn, namelijk de Lustrummusical, het koffieconcert en het Lustrumcongres. De Musical zalnbsp;dit jaar opgevoerd worden innbsp;theater de Musketon in Lunetten.nbsp;Voorlopig blijft het stuk nog eennbsp;verrassing, zeker is dat het eennbsp;spetterende productie zal worden.nbsp;Op de rustige zondagochtend kuntnbsp;u in de rustieke omgeving van hetnbsp;Academiegebouw genieten van eennbsp;aantal klassieke stukken gespeeldnbsp;door het bekende Kunstorkest.

Er zullen onder andere stukken van Vivaldi en Telemann ten gehorenbsp;gebracht worden. Woensdag vindtnbsp;traditiegetrouw het congres plaats,nbsp;dit jaar in de Utrechtse Geertekerk.nbsp;Het congres draagt het passendenbsp;motto 'Spandoek in de ring'. In hetnbsp;kader van dit thema zullen sprekersnbsp;uit de politiek, cultuur en wetenschap zich vanuit hun ervaring ennbsp;invalshoek uitlaten over de rol en

invloed van protest op de maatschappij. Door middel van twee fora zal er ruimte zijn voor een levendigenbsp;discussie.

Voor het reserveren van kaarten voor de beschreven programmapunten kunt u contact opnemennbsp;met de Lustrumcommissie (030)nbsp;2321904 b.g.g. (030) 2312962.

SSR-NU

Van 26 oktober t/m 1 november viert SSR-NU haar 18e lustrum. Uiteraardnbsp;zijn alle reünisten en andere belangstellenden van harte welkom. Voornbsp;een aantal van de hieronder genoemde activiteiten is slechts eennbsp;beperkt aantal plaatsen beschikbaarnbsp;èn wij willen daarom vragen iedereen die van plan is naar een van denbsp;activiteiten te komen van tevorennbsp;contact op te nemen.

Zaterdag 26 oktober:10.30 uur. Bijzondere ledenvergadering vannbsp;SSR-NU in het Academiegebouw,nbsp;Domplein 29, Utrecht. Tijdens dezenbsp;officiële openingsvergadering vannbsp;het lustrum houdt de praeses van hetnbsp;afdelingsbestuur een feestrede ennbsp;drs. A.W. van der Kooij, classicus ennbsp;redacteur van de RO-orgaan van denbsp;Reünistenorganisatie van SSR-NUnbsp;houdt een lezing. Om 17.00 uurnbsp;begint de reünistenbijeenkomst innbsp;de sociëteit SSR-NU, Oudegracht 32.nbsp;Op deze avond komen de reünistennbsp;van de SSR-NU bij elkaar voor eennbsp;borrel en vergadering. Daarna wordtnbsp;er een groot reünistenfeest georganiseerd voor (oud)-leden.

Zondag 27 oktober:13.30 uur. Klassiek concert in de Lutherse Kerk, Hamburgerstraat 9. Dit klassiek concert wordt door leden uitgevoerdnbsp;voor leden en reünisten. Aansluitendnbsp;een High Tea op de sociëteit.nbsp;Woensdag 30 oktober: 19.30 uur.nbsp;Forum in het Academiegebouwnbsp;(Domplein 29) 'Kosmose over hetnbsp;samengaan van hemel en aarde innbsp;het hedendaags christen-zijn'. In ditnbsp;forum wordt het lustrumthema verder uitgewerkt. Secularisatie en leegloop van traditionele kerken enerzijdsnbsp;en een culturele opleving van nieuwenbsp;(of in vergetelheid geraakte oude)nbsp;religieuze vormen anderzijds kenmerken de dynamiek van het conflictnbsp;tussen hemel en aarde. Forumledennbsp;zijn onder anderen prof. dr.nbsp;Dengerink en dr. W. Schuwirth.nbsp;Donderdag 31 oktober: 20.00 uur.nbsp;Uitvoering van het lustrumtoneelstuknbsp;Peer Gynt door toneelondervereni-ging Ludeia in RASA, Pauwstraat 13.

Vrijdag 1 november: Lustrumgala van SSR-NU in een bijzonder fraai kasteelnbsp;in Gelderland. Het gala en het daaraan voorafgaande galadiner vormennbsp;de afsluiting en het hoogtepunt vannbsp;deze lustrumweek.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met SSR-NU, Oudegrachtnbsp;32, 3511 AP Utrecht, (030) 2316929nbsp;of 2317548.

Colofon

Illuster 4, jaargang 1, september 1996 Illuster is een gezamenlijke uitgave vannbsp;de Universiteit Utrecht en de Verenigingnbsp;Utrechts Universiteitsfonds. In samenwerking met faculteiten en verenigingen,nbsp;het Alumniplatform en de Stichtingnbsp;Utrechts Universiteitsblad.

Illuster verschijnt vier keer per jaar en wordt toegezonden aan afgestudeerdennbsp;van de Universiteit Utrecht in een oplagenbsp;van 60.000.

Hoofdredacteur: Twan Geurts

Redactie: Karin Beneken Kolmer, Noor van Haaren, Désirée Majoor, Onno Möller,nbsp;Armand Heijnen

Redactie-advies: Niels Bruijel,

Kees van Dam, Roeland Dobbelaer, Lex Linsen, Marjan Slobnbsp;Redactie-raad: Jo Groebel, hoogleraarnbsp;massacommunicatie; Willem Karduxnbsp;(voorzitter), secretaris Universiteit Utrecht;nbsp;Joop Kessels, In- en Externe Betrekkingen;nbsp;Joke Mat, redactie NRC Handelsblad;nbsp;Her van Oostendorp, Stichting Utrechts .nbsp;Universiteitsblad; Jules Staël, Verenigingnbsp;Utrechts Universiteitsfonds; Leon van denbsp;Zande, studievereniging Awater

Aan dit nummer werkten verder mee: Hans Adriaansens, Alette van Doggenaar,nbsp;Peter van de Beek, Peter Giesen,nbsp;Sylvia den Hengst, Lex Linsen, Frans vannbsp;Mieghem, Marjan Slob, Nico Volkerts,nbsp;Oene van der Walnbsp;Fotografie: Maarten Hartman, Ivar Pel,nbsp;Stijn Rademakernbsp;Cartoon: Niels Bongersnbsp;Ontwerp amp; opmaak: Jeske van der Poel,nbsp;Hans Lodewijkx visuele communicatienbsp;Druk: Drukkerij Dijkman BV, Amsterdamnbsp;© Universiteit Utrecht. Illuster, periodieknbsp;voor alumni van de Universiteit Utrecht.nbsp;Overname van artikelen is - onder bronvermelding - toegestaan.

ISSN: 1383-4703

Voor toezending is gebruik gemaakt van alumnibestanden van :nbsp;Vereniging Utrechts Universiteitsfondsnbsp;Reünistenvereniging BITONnbsp;Reünistenvereniging SSR-NUnbsp;Reünistenvereniging Unitas S.R. 'lungitnbsp;lunctos'

Reünistenvereniging USC Reünistenvereniging UVSV/NWSUnbsp;Reünistenvereniging Veritasnbsp;Faculteit Godgeleerdheidnbsp;Faculteit Letteren

Faculteit Rechtsgeleerdheid Faculteit Ruimtelijke Wetenschappennbsp;Faculteit Sociale Wetenschappennbsp;Faculteit Scheikunde

Faculteit Wijsbegeerte

Faculteit Wiskunde en Informatica A-Eskwadraat, Avirus, ESN, JVSU, PHEPH,nbsp;John Tomes, UGV, URIOS

KNGMG, KNMvD, KNMP, NIBI

Redactie-adres:

illuster, postbus 80125,

3508 TC Utrecht,

(030) 2534073, fax: (030) 2533685,nbsp;e-mail: k.benekenObur.ruu.nl

quot;Ik ben geen kroegbaas. Die is herkenbaar voor gasten en ik bennbsp;niet het gezicht van Zeezicht. Dat isnbsp;het dagelijks personeel. Ik bennbsp;manager van een bedrijf.quot;nbsp;Jack Bos (1963) is sinds 1993 manager van Zeezicht. In 1981, het jaarnbsp;dat Zeezicht opende, kwam hijnbsp;naar Utrecht om Nederlands tenbsp;studeren. quot;Zeezicht viel meteen op.nbsp;Waarschijnlijk vanwege de liggingnbsp;in de Nobelstraat, een belangrijkenbsp;fietsroute naar de Uithof. En hetnbsp;café was nieuw en bijzonder.nbsp;Groot, een kleurig en licht interieur, een bepaald slag mensen datnbsp;er werkte. Zoiets had je niet innbsp;die tijd. Ik voelde me er op mijnnbsp;gemak.quot;

quot;Zeker in de beginjaren kwamen hier vooral alternatieve, wat ouderenbsp;studenten in de Sociale Wetenschappen of Letteren. Ook niet-studenten overigens. Zeg maar hetnbsp;publiek ter linkerzijde, de geite-wollen-sokken-types. Dat klonknbsp;toen nog niet negatief. Inmiddelsnbsp;is het publiek breder geworden.nbsp;Volgens mij komen hier nu ooknbsp;veel oud-studenten die in de stadnbsp;zijn blijven hangen. Maar we zijnnbsp;nog steeds een tolerant café.nbsp;Vrouwen moeten zich hier in hunnbsp;eentje prettig voelen, en een klantnbsp;die zegt; 'hé homo, ik wil bestellen', krijgt direct te horen dat hijnbsp;niet langer welkom is.quot;nbsp;Studenten zijn veranderd, vindtnbsp;Bos. quot;Ze hebben absoluut mindernbsp;tijd dan vroeger. Ons personeelnbsp;bestaat traditioneel voor het grootste deel uit studenten, en die willennbsp;hier nog steeds graag werken, maarnbsp;het is al bijzonder als je ze tweenbsp;dagen per week kunt inroosteren.quot;nbsp;Zeezicht is gestart door mensennbsp;zonder horeca-ervaring, die vondennbsp;dat Utrecht behoefte had aan eennbsp;ander soort café. Zo kreeg Zeezichtnbsp;elke zomer een nieuwe kleur, ennbsp;als er geld was werd ook het meubilair vernieuwd. quot;We plakten denbsp;ramen af met pakpapier en landbouwplastic en iedereen wist:nbsp;'O, Zeezicht gaat weer verbouwen'.nbsp;Reclame hadden we niet nodig.quot;nbsp;Inmiddels wordt er niet meer verbouwd ('de grap was er af'), maarnbsp;Zeezicht bleek een schot in de roos.nbsp;De kroeg groeide uit tot een imperium waar inmiddels elf bedrijvennbsp;onder ressorteren.

Bos noemt Zeezicht een 'formule-café met vaste activiteiten'. quot;Je kunt hier eten, dinsdagavond speeltnbsp;er een band, zaterdag wordt hetnbsp;radioprogramma 'Spijkers met Koppen' opgenomen, enzovoort. Wenbsp;doen geregeld marktonderzoeknbsp;om het concept van het café bij tenbsp;stellen. Een zakelijke manier vannbsp;horeca bedrijven, zo je wilt. Maarnbsp;op onze bezoekers moet het goed,nbsp;vrij en makkelijk overkomen. Datnbsp;blijft ons bestaansrecht.quot; (MS)

Universiteit Utrecht Bestuursgebouw

Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrecht

(030) 2533550 Fax; (030) 2533388

Vereniging Utrechts Universiteitsfonds

Secretaris: mw. B. van Middelkoop-Berkhoff, Achter de Dom 20,

3512 JP Utrecht (030) 2538025

Coördinator alumnibinding

Mw. D.T.M. Majoor, Heidelberglaan 8,

3584 CS Utrecht, (030) 2534072

E-mail: d.majoor@bur.ruu.nl

Aardwetenschappen

Budapestlaan 4, 3584 CD Utrecht

Postbus 80021, 3508 TA Utrecht

(030) 2535050 Fax; (030) 2535030

E-mail: naam@earth.ruu.nl

Biologie F.A.F.C. Wentgebouw

Sorbonnelaan 16, 3584 CA Utrecht

Postbus 80088, 3508 TB Utrecht

(030) 2532276 Fax; (030) 2534526

E-mail; W.J.C. Amesz@boev.biol.ruu.nl

Diergeneeskunde Androdusgebouw

Yalelaan 1, 3584 CL Utrecht

Postbus 80163, 3508 TD Utrecht

(030) 2534851 Fax: (030) 2537727

Farmacie F.A.F.C. Wentgebouw

Sorbonnelaan 16, 3584 CA Utrecht

Postbus 80082, 3508 TB Utrecht

(030) 2537313/2532525 Fax: (030) 2513953

E-mail medewerkers; voorletters.voorvoeg-selsachternaam@far.ruu.nl

Geneeskunde Stratenum

Universiteitsweg 100, 3584 CG Utrecht

Postbus 80030, 3508 TA Utrecht

(030) 2538888 Fax: (030) 2539025

E-mail; bureau@med.ruu.nl

Godgeleerdheid Willem C. van Unnikgebouw

Heidelberglaan 2, 3584 CS Utrecht

(030) 2531853 Fax: (030) 2533241

E-mail: theology@cc.ruu.nl

Letteren

Kromme Nieuwegracht 46, 3512 HJ Utrecht (030) 2536105 Fax; (030) 2536083 E-mailnbsp;medewerkers: voorletters.voorvoegsels-achternaam@far.ruu.ni

Natuur- en Sterrenkunde

Princetonplein 5, 3584 CC Utrecht

Postbus 80000, 3508 TA Utrecht

(030) 2533284 Fax: (030) 2539282

E-mail: facbureau@fys.ruu.nl

Rechtsgeleerdheid

Janskerkhof 3, 3512 BK Utrecht

(030) 2537018/2537017 Fax: (030) 2537300

E-mail medewerkers: voorletters.voorvoeg-selsachternaam@rgi.ruu.nl

Ruimtelijke Wetenschappen

Willem C. van Unnikgebouw

Heidelberglaan 2, 3584 CS Utrecht (030) 2532044 Fax: (030) 2540604

E-mail: R.vanderLinden@frw.ruu.nl

Scheikunde F.A.F.C Wentgebouw

Sorbonnelaan 16, 3584 CA Utrecht

Postbus 80083, 3508 TB Utrecht

(030) 2533791/2533792 Fax; (030) 2533072

E-mail: bureau@chem.ruu.nl

Sociale Wetenschappen Centrumgebouw

Zuid, Heidelberglaan 1, 3584 CS Utrecht (030) 2534700 Fax: (030) 2531619

E-mail; bureau@fsw.ruu.nl

Wijsbegeerte Bestuursgebouw

Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrecht (030) 2531831 Fax: (030) 2532816

E-mail: bureau@phii.ruu.nl

Wiskunde en Informatica

Budapestlaan 6, 3584 CD Utrecht

(030) 2531515/2533536 Fax: (030) 2518394

E-mail: achternaam@math.ruu.nl

IVLOS Bestuursgebouw

Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrecht

(030) 2533400 Fax: (030) 2532741

E-mail; ivtos@ivlos.ruu.nl

heeft de faculteit Sociale Wetenschappen een aio aangesteld voor een kwalitatief loopbaan-onderzoek. quot;Sommigen accepteren een baannbsp;op mbo-niveau”, vertelt Kops, quot;bijvoorbeeldnbsp;als groepsleider. Ze doen dat in de hoop tenbsp;kunnen doorstromen. Anderen willen per senbsp;meteen op leidinggevend niveau aan de slag.nbsp;De vraag is welke strategie nu de meeste kansnbsp;op succes biedt. Zowel opleidingen als studenten worstelen met dergelijke vragen.quot;

Klankbord

De faculteit Rechten probeert via een alumni-raad de aansluiting met de arbeidsmarkt te verbeteren. quot;Ongeveer een jaar geledennbsp;kwamen we tot de conclusie dat we te weinig contact hadden met 'het veld'quot;, aldusnbsp;Joop Schipper, initiatiefnemer van de raad.nbsp;quot;We hadden behoefte aan een klankbord.quot;nbsp;Besloten werd een clubje op te richten vannbsp;twintig afgestudeerden met zo'n vijf of zesnbsp;jaar werkervaring, om eens in de zoveel tijdnbsp;bij elkaar te komen en ervaringen rond werknbsp;en studie uit te wisselen. Dat bleek geennbsp;enkele moeite te kosten. quot;Het enthousiasmenbsp;is buitengewoon groot. Wij wilden twee keernbsp;per jaar bij elkaar komen, maar dat vonden

quot;Ik heb me vooral laten leiden door mijn interessequot;, benadrukt Aart-Jan van Ameron-gen (28), quot;niet zozeer door wat ik ermee zounbsp;kunnen.quot; Hij studeerde in 1994 af op de specialisatie Communicatiekunde bij Algemenenbsp;Letteren en zijn interesse - moderne elektronische vormen van communicatie, zoals Internet - blijkt goed in de markt te liggen. Tochnbsp;vond hij niet direct de ideale baan.

Na een paar maanden reizen volgde het uit-zendcircuit. Ondertussen solliciteerde hij naar 'echt' werk. quot;Af en toe werd ik wel mismoedigquot;, vertelt Van Amerongen. quot;Eén keernbsp;kreeg ik drie afwijzingen op één dag. Maar alnbsp;was het uitzendwerk niet altijd even inspirerend, het is toch beter om in ieder geval ietsnbsp;te doen. Je komt in een werkritme, je hoortnbsp;nog eens wat en het komt gemotiveerdernbsp;over.quot;

Na een halfjaar had Van Amerongen zijn eerste baan bij het computerbedrijf Pecoma.nbsp;quot;Dat bleek een domper. Zo'n commerciëlenbsp;omgeving viel erg tegen. Ik wilde alles ,nbsp;heel academisch aanpakken. Eerst een doel-groeponderzoek doen en dan pas voorlichtingsmateriaal maken. Maar de baas dachtnbsp;daar anders over. Binnen twee weken moestnbsp;het af.quot;

Nu heeft hij een plek gevonden die beter bij hem past: technisch redacteur bij SARA, hetnbsp;computerrekencentrum van de Universiteitnbsp;van Amsterdam en de Vrije Universiteit. Vannbsp;Amerongen voorziet het besturingssysteemnbsp;van handige documentatie zodat onderzoekers optimaal gebruik kunnen maken van denbsp;supercomputers. Hij is er bij toeval ingerold.nbsp;Toen hij voor zijn eerste werkgever moestnbsp;ze zelfs te weinig. Discussies lopen vaak uitnbsp;en er wordt diepgaand doorgepraat. Hetnbsp;overtreft onze stoutste verwachtingen.quot;nbsp;Via de raad brengen de alumni kennis ennbsp;ervaring uit diverse bedrijven en organisatiesnbsp;binnen, maar de alumni hebben er zelf ooknbsp;iets bij te winnen. quot;Wij kunnen ze stagiairesnbsp;biedenquot;, aldus Schipper, quot;en vaak is een stagenbsp;een goedkope mogelijkheid om iemand eennbsp;tijdje op proef te hebben.quot;

Om faculteiten van eikaars expertise op het gebied van arbeidsmarktprojecten te latennbsp;profiteren wordt op dit moment op centraalnbsp;niveau gewerkt aan de coördinatie van denbsp;verschillende initiatieven. quot;Het is zeker nietnbsp;de bedoeling dat alles centraal geregeld gaatnbsp;worden,quot; aldus Onno Möller, die belast isnbsp;met het project, quot;maar ik kan wel mensennbsp;met elkaar in contact brengen.quot; Möller wilnbsp;kijken of het mogelijk is om bij alle faculteiten een arbeidsmarktonderzoek te starten.

kijken naar de mogelijkheden van Internet als vacaturebank kwam hij de vacature tegen.nbsp;Van Amerongen is goed terechtgekomen.

quot;Er is veel belangstelling voor die informatie. Zowel bij de opleidingen als bij studenten.nbsp;De uitkomsten van dat onderzoek kunnennbsp;bovendien als basis dienen voor anderenbsp;projecten rond de aansluiting universiteit-arbeidsmarkt.quot;

Oxford

Waar het gaat om de arbeidsmarkt voor Utrechtse afgestudeerden mag het zogenoemde Oxford project zeker niet onvermeldnbsp;blijven. Oxford is een organisatie in oprichtingnbsp;waarin de Universiteit Utrecht, de gemeentenbsp;en de Hogeschool van Utrecht participeren.nbsp;quot;Het is de bedoeling dat er ergens in de stadnbsp;een gebouw komt dat gaat fungeren als eennbsp;soort marktplaats voor kennisquot;, vertelt Sibenbsp;Doosje, een van de bedenkers van Oxford.nbsp;quot;Kleine bedrijven en organisaties kunnen daarnbsp;in contact komen met hoger opgeleiden dienbsp;op freelance basis aan hun specifieke kennismede dankzij de cursus Arbeidsmarktoriëntatie bij de faculteit Letteren. quot;De cursusnbsp;vergemakkelijkt vooral de eerste stap naarnbsp;de arbeidsmarkt. Deze isnbsp;het moeilijkst omdatnbsp;werkgevers nu eenmaalnbsp;graag iemand met werkervaring hebben. quot;Maarquot;,nbsp;voegt hij eraan toe quot;mijnnbsp;eigen sollicitaties warennbsp;vrij gemakkelijk. Prettigenbsp;gesprekken in een ontspannen sfeer.quot; Dat hoortnbsp;hij wel eens anders. quot;Innbsp;de bankwereld ken iknbsp;mensen die er vier kilonbsp;lichter vandaan komen.quot;nbsp;De studie zelf kan zonbsp;blijven als die is. Praktische vaardigheden leernbsp;je wel In de praktijk,nbsp;denkt Van Amerongen,nbsp;daar is de universiteit nietnbsp;voor. quot;Een academischenbsp;opleiding moet toch uitstijgen boven een hbo-opleiding.quot; Wat hij welnbsp;gemist heeft, is begeleiding direct na de studie.nbsp;quot;Vooral in die eerstenbsp;periode hebben veelnbsp;mensen daar behoeftenbsp;aan. Maar dan is ernbsp;ineens niets meer. Hetnbsp;zou goed zijn als de universiteit daar iets aannbsp;deed.quot;

vraag kunnen voldoen. De freelancer kan gemeubileerde ruimte huren voor de duurnbsp;van zijn opdracht. We spelen in op de flexibi-liseringstrendquot;, aldus Doosje. quot;Mensen dienbsp;net zijn afgestudeerd willen graag een vastenbsp;baan maar degenen die al wat langer werkennbsp;zien vaak wel wat in een freelancers bestaan.quot; Of Oxford echt een gat in de marktnbsp;is, zal nog moeten blijken tegen de tijd datnbsp;het project operationeel wordt. quot;We mikkennbsp;op begin '97quot;, zegt Doosje. Hij heeft er allenbsp;vertrouwen in.

Meer informatie over aansluiting studie-arbeidsmarkt:

Onno Möller, Budapestlaan 6, 3584 CD Utrecht, tel. (030) 2533536, fax (030)nbsp;2518394, e-mail o.moeller@math.ruu.nl.nbsp;Informatie over Oxford:nbsp;e-mail: vverkplan@knovvare.nl

Letteren

De faculteit Letteren verzamelt sinds 1987 informatie over de arbeidsmarktpositienbsp;van haar afgestudeerden. Een jaar nanbsp;afstuderen ontvangen zij een vragenlijst.nbsp;Tweederde van de afgestudeerden heeftnbsp;dan een baan en drie procent van de niet-werkenden is niet beschikbaar voor denbsp;arbeidsmarkt. De meeste werkenden hebben hun baan niet gekregen via advertenties in de krant: dat gaat op voornbsp;slechts 16 procent. Belangrijker zijn hetnbsp;uitzendbureau (19 %) en het eigen netwerk (20 %). Via open sollicitaties kwamnbsp;13 procent aan een baan. Steeds mindernbsp;afgestudeerden komen in de traditionelenbsp;beroepssectoren onderwijs (17%) en

' onderzoek (6%) terecht.

Tabel: Sectoren waarin Letteren-afgestu-deerden een jaar na afstuderen werkzaam zijn, in procenten van het totaal aantalnbsp;werkenden.

Sector nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;%

onderwijs

onderzoek

educatieve sector

culturele sector

uitgeverij

journalistiek

voorlichting/pr/reclame/marketing

automatisering

dienstverlening

bibliotheek/archief/musea

overige

onbekend

totaal

Bron: Een jaar na afstuderen, juli-decem-ber 1994, enquête nr 15 afgestudeerden Letteren, faculteit Letteren, Universiteitnbsp;Utrecht, 1996.