lijst werd de mogelijkheid van een locatie in De Uithof opengehouden, maar medewerkers uit de binnenstadsfaculteiten Letterennbsp;en Rechten lieten weten daar niets voor tenbsp;voelen. De commissie Soons stelt voor omnbsp;een ruimte in een van de universitaire pandennbsp;in het centrum te verbouwen tot faculty club.nbsp;Als het college van bestuur akkoord gaat,nbsp;zal de club medio 1998 de deuren openen.nbsp;(EH)

De plannen voor een eigen 'club' zijn geïnspireerd door het voorbeeld van soortgelijke clubs aan de Angelsaksische universiteiten.nbsp;Daar kunnen medewerkers en alumni ongestoord met elkaar lunchen, borrelen ennbsp;dineren. Ook is er vaak gelegenheid voor hetnbsp;houden van kleine vergaderingen. In Nederland kent alleen Amsterdam een academischenbsp;club. Die werd in 1995 opgericht en telt nunbsp;ongeveer duizend leden.

Volgens initiatiefnemer prof. mr. A. Soons, decaan van de Utrechtse faculteit Rechten, isnbsp;het grootste voordeel van een faculty-club datnbsp;de leden er makkelijk in contact kunnennbsp;komen met collega's. quot;Je kunt uitstekendnbsp;terecht in bestaande horeca-gelegenheden.nbsp;Maar het aantrekkelijke van een eigen 'club'nbsp;is dat je daar toch makkelijker collega's uitnbsp;andere faculteiten kunt ontmoeten. Ook voornbsp;buitenlandse gasten kan dat interessant zijn.nbsp;In onze ogen kan een eigen club het ideenbsp;versterken dat je als medewerker of afgestudeerde deel uitmaakt van een universitairenbsp;gemeenschap. Dat idee leeft nu toch eigenlijknbsp;nauwelijks. Voor alumni uit Utrecht en omstreken kan het initiatief een aantrekkelijkenbsp;manier zijn om contact met de universiteit tenbsp;houden.quot;

De initiatiefnemers - naast Soons de hoogleraren Van Hooff (biologie), Sancisi (letteren) en Erkelens (geneeskunde) - stuurden eindnbsp;januari een vragenlijst aan het wetenschappelijke personeel. De kleine zevenhonderdnbsp;wetenschappers die de enquête invulden,nbsp;staan vrijwel zonder uitzondering positiefnbsp;tegenover de plannen. Vierhonderd overwegen nu al om lid te worden. Eenderde van denbsp;inzenders heeft geen behoefte aan leden vannbsp;het niet-wetenschappelijk personeel; aio's,nbsp;beurspromovendi en alumni zijn voor de helftnbsp;van de inzenders welkom als lid.

Over de opzet van de club, waarvoor een contributie van minimaal 150 gulden moetnbsp;worden betaald, bestaan nog geen vastomlijnde plannen. In Amsterdam is gekozennbsp;voor een universitaire ruimte in het hartjenbsp;van de stad, waar de catering wordt verzorgdnbsp;door hotel l'Europe. In de Utrechtse vragen

Deum

quot;Van kroegtijger tot bisschop. Onder die titel heb ik ooit een lezing voor studenten gehoudenquot;, zegt de monseigneur.nbsp;Ooit was de jonge Roland Bär kroegcom-missaris van het Utrechts studentencorps.nbsp;Nu is hij een gevallen bisschop. Als eenvoudige monnik woont hij in het kloosternbsp;van Chevetogne, ergens in het boerenland tussen Dinant en Luxemburg.nbsp;We spraken met elkaar over de verhouding tussen geloof en wetenschap. Toennbsp;ik zelf studeerde, rond 1980, werd religienbsp;beschouwd als een relict uit vervlogennbsp;tijden. Wie als academicus een beetjenbsp;mee wilde tellen, had afgerekend met hetnbsp;geloof van zijn ouders. Maar sinds kortnbsp;gonst het weer van de religiositeit innbsp;kranten en tijdschriften.

Godsdienst lijkt onze tijd te passen als een handschoen. Met een shot Godvre-zendheid kan het allerwegen gesignaleerde moreel verval worden aangepakt.nbsp;Religie disciplineerde de mens: God wasnbsp;een alwetende wijkagent, die in hetnbsp;hiernamaals zijn bonnetjes uitschreef.nbsp;Bovendien bood God troost. Tegenslagnbsp;was te wijten aan de mysterieuze wegennbsp;van de Schepper. Als het mysterie wegvalt, wordt het leven onbarmhartig.nbsp;Lijden is zinloos, of nog erger: onze eigennbsp;stomme schuld.

Uiteraard valt tegen te werpen dat zulke gedachten zijn gebaseerd op eennbsp;geïdealiseerde versie van het geloof.nbsp;Maar belangrijker lijkt mij de vraag ofnbsp;we nog wel kunnen geloven in eennbsp;almachtige Schepper die onze levensloopnbsp;uitstippelt. Ik vroeg de oude bisschop ofnbsp;hij zelf nog wel in zo'n God geloofde.nbsp;Naar eigen bezwering was hij immersnbsp;volkomen ten onrechte van zijn bisschoppelijke zetel verjaagd. Hij vertrouwdenbsp;erop dat God er de beste bedoelingennbsp;mee heeft gehad, antwoordde hij. Pasnbsp;achteraf, misschien pas in de hemel, zounbsp;het Goddelijk plan hem duidelijk worden.nbsp;Toen ik dat hoorde, wist ik het zeker.nbsp;Hoeveel interessants er ook in religienbsp;moge steken, ik blijf met een probleemnbsp;zitten. Ik geloof niet. En ik geloof al evenmin dat het nieuwe reli-golfje zal uitgroeien tot een brede volksbeweging.nbsp;Daarvoor zijn we te veel aangeraakt doornbsp;de wetenschap. De theoloog en natuurkundige Willem Drees noemde God ooitnbsp;'niet meer dan een hypothese'. Dat lijktnbsp;me nog steeds een adequate omschrijving voor het wijd verbreide geloof datnbsp;er 'iets' is. Voor Drees zelf was hetnbsp;genoeg, zei hij. Of de kerken vol zullennbsp;stromen met mensen die het Te Deumnbsp;Laudamus aanheffen voor 'niet meer dan

De sprong

Net afgestudeerd. Wat nu?

Naam: Mare Pröpper Opleiding: Natuurkundenbsp;Afgestudeerd: 20 januari 1997nbsp;Toekomst: Een combinatie nannbsp;research en commercie

Illusterzijde

Citaten uit de krant

lüstorica G. Ma|j in Trouw:

quot;Iedereen denkt dat er gewoon twee biologische geslachten bestaan. Maar zo simpel ligt het niet. Het is maar de vraag wat een man isnbsp;en wat een vrouw. Kijk je naar de innerlijkenbsp;identiteit, de hormoonspiegel, de organen innbsp;het lichaam of die daar buiten? Feit is, datnbsp;wanneer je tussen de stereotypen van denbsp;geslachten in gaat zitten, er nog altijd spottend over wordt gedaan.quot;

^BMQretisch fysicus prof, dr. G. 't Hnoftj in NRC Handelsblad:

quot;Gelukkig zitten wij deeltjesfysici in de bevoorrechte positie dat ook de slimstenbsp;collega's weleens hun nek uitsteken ennbsp;onderuit gaan. Het aardige is dat fouten vrijnbsp;snel worden ontdekt, zichzelf eliminerennbsp;en geen schade achterlaten. Wel zie je eennbsp;toenemende agressie. Er zijn er die hun vondsten nogal aandikken, vondsten die na eennbsp;paar weken totaal vergeten zijn. Vooral in denbsp;snarentheorie, die deeltjes als elastischenbsp;touwtjes opvat en waar met 26 dimensiesnbsp;wordt gewerkt, hebben sommigen er eennbsp;handje van gedachtenspinsels de wereld in tenbsp;sturen waarvan totaal onduidelijk is wat hunnbsp;binding is met de realiteit.quot;

Binnen zijn faculteit heeft Mare Pröpper nooit veel sociale contacten gehad. Hij zocht zijnnbsp;vrienden liever bij de studentenvereniging.nbsp;Natuurkundigen zijn vaak behoorlijk vakidioot. Zelf houdt hij liever 'een open blik'nbsp;voor wat er in de wereld gebeurt.

Eigenlijk had Mare het voornemen na zijn buluitreiking af te reizen naar Amerika, om innbsp;New Orleans en Memphis op zoek te gaannbsp;naar de roots van blueslegenden als Muddynbsp;Waters en John Lee Hooker. Helaas zag zijnnbsp;reisgenoot en 'bluesbrother' van de trip af.nbsp;Nu wil hij de uitzendbureau's langs voor tijdelijk werk. Het liefst parttime; er moet ooknbsp;gesolliciteerd worden. Vrienden hebben hemnbsp;aangeraden aio te worden. Maar de gedachtenbsp;om vier jaar aan een project vast te zitten,nbsp;schrikt hem af. Fundamenteel onderzoek moetnbsp;zeker gedaan worden, maar zelf heeft hij ernbsp;weinig trek in. Hij wil het bedrijfsleven in.nbsp;Daar wordt een experiment afgekapt wanneernbsp;het nergens toe leidt. Bovendien is hij eennbsp;sociaal mens. Het liefst werkt hij in een team.nbsp;Mare is zelfbewust en overtuigd van zijnnbsp;kwaliteiten. Dat is wel eens anders geweest.nbsp;In het eerste jaar van zijn studie was hij ergnbsp;onzeker over zijn studiekeuze. Het verenigingsleven bij Unitas slokte veel energie op.

0r. J. Ravensbergen, docent anatomiej in Algemeen Dagblad:

quot;Anatomie is geen specialisme, zoals de pathologie. Die is erop gericht bij de doodsoorzaak eventuele afwijkingen vast te stellennbsp;voor medische óf juridische doeleinden.nbsp;Wij proberen een beter inzicht in de normalenbsp;bouw en functie van het menselijk lichaam tenbsp;verkrijgen. Ons vak is ook meer een ambachtnbsp;dat je volgens het model van meester-gezelnbsp;in de praktijk leert en perfectioneert.quot;

on-j. Veldhuis, voorzitter college v^ bestuur van de Universiteit UtrctiH^nbsp;in het Utrechts Nieuwsblad;

quot;VSNU-voorzitter Meijerink benadrukt terecht dat een universiteit zelfstandig moet kunnennbsp;opereren. Om het debat wat aan te scherpen,nbsp;gebruik ik net als hij ook graag een beetjenbsp;peper. Laat ik als 'overheidsridder', zoals ik innbsp;eigen kring ook bekend sta, dan maar meteennbsp;zeggen dat de universiteit altijd een publiekenbsp;instelling moet blijven. Wij hebben simpelweg een taak naar de samenleving te vervullen en dat kan het beste als de universiteit isnbsp;ingebed in de publieke sector.

Concreet bedoel ik daarmee dat de rijksoverheid de grootste financier van de universitei-ten moet blijven. Van de drie geldgevers (overheid, studenten en bedrijfsleven) is denbsp;overheid de belangrijkste. Ze geeft ongeveernbsp;70 tot 80 procent van de totale geldstroom.quot;nbsp;Bovendien ging het 'voor het eerst op jezelf'nbsp;ook niet altijd van een leien dakje. Het gevoelnbsp;achter de feiten aan te lopen overheerste.nbsp;Even volgde hij de colleges en practica vannbsp;medische biologie. Dat was niets voor hem.nbsp;In die studie moest hij zich door grote hoeveelheden lesstof worstelen, terwijl zijnnbsp;belangstelling ligt in het oplossen van problemen. Die mislukking sterkte wel zijn keuzenbsp;voor de fysica.

De eerste sollicitatiebrief is naar Hoogovens verstuurd. Tijdens zijn afstudeeronderzoeknbsp;aan de universiteit bekeek hij het nitrerennbsp;van ijzer. In IJmuiden hebben ze wel interessenbsp;in die specifieke kennis. Binnenkort mag hijnbsp;op gesprek komen. Hopelijk wordt het wat.nbsp;Op de researchafdelingen van grote bedrijvennbsp;zoals Philips, Akzo en Shell vliegen natuurkundigen er op dit moment bij bosjes uit.nbsp;De telecommunicatie ziet hij ook wel zitten.nbsp;Dat is een enorme groeimarkt.

Over tien jaar wil hij onderzoeker zijn, maar dan wel met beleidsmatige taken. Een combinatie van research en commerciële of organisatorische aspecten zou ideaal zijn. Dan hebben misschien ook de economievakken dienbsp;hij aan de Rotterdamse universiteit volgdenbsp;hun nut. Binnen drie maanden hoopt hij aannbsp;de slag te gaan. Moet kunnen, veel van zijnnbsp;vrienden is het tenslotte ook gelukt snel eennbsp;leuke baan te vinden. (XB)

Dn. G.H. Okma, beleidsadviseur vH Ministernbsp;in NRC Handelsblad:

quot;Discussies in de gezondheidszorg gaan nu veel te vaak over geld. Neem het probleemnbsp;van de wachtlijsten in de gezondheidszorg.nbsp;Niemand weet eigenlijk wat de werkelijkenbsp;problemen zijn, maar de politiek laat zichnbsp;opjagen door de ongeduldige samenleving ennbsp;de Tweede Kamer. Die zeggen dan: 'hetnbsp;wordt nou wel heel erg, minister wat doet unbsp;eraan?'. Die discussie wordt in het emotionelenbsp;getrokken en gaat vervolgens over geld.nbsp;Tien, vijftig, honderd miljoen gulden. Hetnbsp;maakt eigenlijk niet uit. Het zijn symbolischenbsp;bedragen. De werkelijke discussie wordt nietnbsp;gevoerd en de problemen blijven liggen.quot;

hïlïf- dr. H. Adriaansens, lid WWR eM h^gleraar sociale wetenschapfMI^nbsp;in De Volkskrant:

quot;Vroeger was sociale herkomst het belangrijkste criterium op de maatschappelijke ladder. Dat is vervangen door intellectuelenbsp;competentie, het onderwijs dat je hebtnbsp;gevolgd. Maar helaas zijn we die intellectuelenbsp;vaardigheden gelijk gaan stellen aan socialenbsp;waardigheid. Dat breekt ons nu op, zowelnbsp;aan de bovenkant als aan de onderkant.nbsp;Als je intellect en sociale waardigheid gelijknbsp;stelt, kun je niet veel meer dan een beetjenbsp;lauw loene doen met toptalent. Want als jenbsp;toptalent de ruimte geeft, is dat zielig voornbsp;de mensen die buiten de boot vallen.quot;

Als alles volgens plan verloopt kan op

1 januari van het jaar 2000 de nieuwe bibliotheek van de Universiteit Utrecht in gebruik worden genomen. Het complex zal verrijzen innbsp;De Uithof en krijgt zeven leeszalen met eennbsp;kleine vijfhonderd studieplaatsen. De totalenbsp;kosten worden geraamd op 85 miljoen gulden.nbsp;Uit een voorstel dat het college van bestuurnbsp;naar de universiteitsraad heeft gestuurd blijktnbsp;dat een nieuwe bibliotheek in De Uithof hardnbsp;nodig is. Niet alleen moet het huidige 'nood-pavlljoen' aan de Wlttevrouwenstraat binnennbsp;afzienbare tijd worden afgebroken, bovendiennbsp;is zowel het complex aan de Wittevrouwen-straat als de opslagruimte aan de Plompe-torengracht brandgevaarlijk. De depots innbsp;de kelders van het W.C. van Unnikgebouwnbsp;(het voormalige Transitorium 2) wordennbsp;permanent bedreigd door schimmels. In het

Promoveren loont. Voormalige assistentenof onderzoekers-in-opieiding zijn minder vaak werkloos dan degenen die met alleen eennbsp;doctoraaldiploma op zak werk gaan zoeken.nbsp;Ook verdienen zij meer. Wel hebben zij vakernbsp;een tijdelijke baan.

Dat blijkt uit onderzoek dat het Nijmeegse instituut lOWO heeft verricht in opdrachtnbsp;van minister Ritzen. Het lOWO enquêteerdenbsp;2700 doctores en 1300 doctorandi die tussennbsp;1990 en 1994 van de universiteit kwamen.nbsp;Van de ondervraagde aio's en oio's is respectievelijk negen en twaalf procent werkloos.nbsp;programma van eisen wordt zowel de centralenbsp;bibliotheek aan de Wlttevrouwenstraat als denbsp;bibliotheek in het W.C. van Unnikgebouwnbsp;opgenomen in het nieuwe bibliotheekgebouw. Ook de kaartencollectie van Ruimtelijkenbsp;Wetenschappen krijgt er onderdak. De opslagruimte in de kelder van het W.C. van Unnikgebouw krijgt een forse opknapbeurt.

In het nieuwe gebouw wordt ongeveer 15.000 strekkende meter materiaal opengesteld.nbsp;Volgens de plannen krijgt de bibliotheek eennbsp;algemene leeszaal, een tijdschriftenzaal, eennbsp;zaal voor bijzondere collecties en vier vak-leeszalen voor de collecties van Theologie,nbsp;Wijsbegeerte, Ruimtelijke en Sociale Wetenschappen. Naast de leeszalen krijgt de bibliotheek ook een aula die kan worden gebruiktnbsp;voor exposities en ontvangsten.

De nieuwe bibliotheek moet zowel op de tegen veertien procent van de niet-gepromo-veerden. Toch hebben de aio's en oio's ooknbsp;nogal eens last van hun promotie, met namenbsp;van het imago dat zij daardoor te veel specialist zijn geworden. Aio's verdienen 900 gulden,nbsp;oio's 600 meer dan academici zonder doctorsbul. Het meest verdienen gepromoveerdennbsp;die buiten het onderzoek werk hebbennbsp;gevonden.

Voormalige aio's en oio's hebben meer dan andere academici het gevoel dat hun nieuwenbsp;baan aansluit bij hun opleidingsniveau.nbsp;Daar staat tegenover dat niet-gepromoveer-begane grond als op de eerste verdieping eennbsp;uitnodigende entree krijgen. De hoofdingangnbsp;bevindt zich op de eerste verdieping op hetnbsp;punt waar de brug tussen het W.C. van Unnikgebouw en Centrumgebouw Zuid een rechtenbsp;hoek maakt. Het gedeelte van de loopbrugnbsp;waar zich nu nog de balie van de bibliotheeknbsp;van het W.C. van Unnikgebouw bevindt, zalnbsp;worden herschapen in een openbare ruimtenbsp;met een koffiehoek. De rest van de brugnbsp;wordt verbreed.

In totaal zal de nieuwbouw van de bibliotheek ongeveer 85 miljoen gulden gaan kosten.nbsp;Volgens de plannen moet het complex eennbsp;duidelijke uitstraling krijgen en internationaalnbsp;als voorbeeld gaan dienen van 'een goedenbsp;universiteitsbibliotheek in het begin van hetnbsp;derde milennium'. De architect is nog nietnbsp;bekend, maar de werving is wel gestart. (EH)

Docent van het jaar

Tijdens de jaarlijkse conferentie 'Het Onderwijs Meester' opnbsp;9 januari is wiskundige dr.nbsp;J.P. Hogendijk uitgeroepen totnbsp;Docent van het Jaar 1996-1997nbsp;van de Universiteit Utrecht.nbsp;Dat gebeurde op voordracht vannbsp;de studievereniging A-Eskwa-draat van de faculteit Wiskundenbsp;en Informatica. De studentennbsp;omschrijven Hogendijks maniernbsp;van lesgeven als een 'samenwerking waarin docent ennbsp;student samen op ontdekkingstocht gaan'. Zijn colleges - waarinnbsp;knippen en plakken geen unicumnbsp;zijn - besteden veel aandacht aannbsp;de maatschappelijke, culturelenbsp;en historische context van denbsp;wiskunde. De docentenprijsnbsp;bestaat uit een bronzen ganzenveer en een reisbeurs van 7500nbsp;gulden.

den vaker een vaste baan hebben. Van de ondervraagde aio's heeft minder dan denbsp;helft dat, van de oio's zelfs maar een derde,nbsp;tegen tweederde van de doctorandi.nbsp;Vooral dit laatste is volgens de onderzoekersnbsp;een reden tot zorg. Dankzij het aio-stelselnbsp;zijn academici die tot een 'verloren generatie'nbsp;dreigden te gaan behoren nog goed terechtgekomen. Maar het gevaar is niet geweken;nbsp;niet alleen omdat veel doctores nu slechtsnbsp;tijdelijk werk hebben, maar ook omdat ernbsp;nieuwe generaties jonge gepromoveerden innbsp;aantocht zijn. (HO/HOP)

Meeste promoties bij scheikunde

Met de begeleiding van zeven promoties eindigde prof. dr. ir. J.W. Geus op de eerstenbsp;plaats van het Utrechtse promotieklassementnbsp;van 1996. De hoogleraar anorganische chemienbsp;wordt op de voet gevolgd door prof. dr.nbsp;P.A. Burrough (ruimtelijke wetenschappen)nbsp;en prof. dr. G. van Koten (scheikunde) metnbsp;elk zes promoties. Prof. dr. J.H. Beijnennbsp;(farmacie), prof. dr. ir. P.J.H. Builtjes (natuur-en sterrenkunde), prof. dr. W.H. Gispennbsp;(geneeskunde), prof. dr. B. de Kruyff (scheikunde), prof. dr. W. Seinen (biologie/dier-geneeskunde), prof. dr. J. Verhoef (geneeskunde) en prof. dr. J.F.G. Vliegenthartnbsp;(scheikunde) waren elk goed voor vijfnbsp;promoties. Het Utrechts Universiteitsbladnbsp;stelt het overzicht van Utrechtse promotiesnbsp;elk jaar samen. Over een reeks van jarennbsp;voert de bioloog prof. dr. S.W. de Laat de lijstnbsp;aan met 37 promoties sinds 1992. Hij wordtnbsp;gevolgd door Seinen met 33 en Gispen metnbsp;30 promoties.

‘Greening the curriculum’

Nog dit kalenderjaar wordt het startsein gegeven voor een proefproject onder hetnbsp;motto 'greening the curriculum'. In hetnbsp;kader van dat project zal in de deelnemendenbsp;faculteiten van de Universiteit Utrechtnbsp;worden gestreefd naar systematische aandacht voor duurzame ontwikkeling in hetnbsp;onderwijs. Die mededeling deed rector-mag-nificus Van Ginkel in februari in de onderwijscommissie van de universiteitsraad. De toezegging kwam aan het eind van een discussienbsp;over een notitie van studentenfractie PSOnbsp;over duurzame ontwikkeling in het onderwijs. Volgens de progressieve studentennbsp;komen veel studenten tijdens hun studienbsp;niet of nauwelijks in aanraking met hetnbsp;begrip duurzame ontwikkeling.

Overzicht resistente aidsvirussen

Aidsonderzoekers van de Universiteit Utrecht en het Academisch Ziekenhuis Utrecht (AZU)nbsp;gaan de verspreiding van resistente aidsvirussen in kaart brengen. Utrecht zal daarbij innbsp;Europa een coördinerende rol spelen ennbsp;samenwerken met de gerenommeerdenbsp;Amerikaanse Centers for Disease Controlnbsp;(CDC). De laatsten nemen het Amerikaansenbsp;verspreidingsgebied voor hun rekening.nbsp;Een groot aantal aidspatiënten is de afgelopen vijf jaar met een reeks van geneesmiddelen behandeld en aidsonderzoekersnbsp;verwachten dat er op den duur virussennbsp;zullen ontstaan die daar resistent tegen zijn.nbsp;Dat geldt ook voor de medicijnen die sindsnbsp;kort gebruikt worden in de succesvolle zogeheten combinatietherapie. De Utrechtsenbsp;onderzoeksleider dr. Charles Boucher waarschuwt dan ook voor optimisme over dienbsp;recente vooruitgang. Als er resistente aidsvirussen ontstaan kan de therapie op dennbsp;duur minder effectief worden.

“Om de één of andere reden vinden zelfs de meest verstokte wetenschappers hetnbsp;een hele eer om bij Sonja Barend te zitten.nbsp;Dat is mij nu al drie keer overkomen, dus iknbsp;ben een ontzettende blitskikker.quot; Maar Fritsnbsp;van Oostrom weet ook wel dat de inhoudnbsp;van een boek belangrijker is dan de publicitaire kermis er omheen. quot;En over die inhoudnbsp;ken ik geen valse bescheidenheid: het is eennbsp;dik en goed boek.quot; Hij heeft het overnbsp;'Mærlants Wereld', waarmee Van Oostromnbsp;in oktober ‘96 de AKO-literatuurprijs won.nbsp;ARMAND MEUNEN

quot;Ik heb wel eens last van die publiciteitquot;, vertelt Van Oostrom. quot;Ik voel me soms eennbsp;soort curiosum. Gaan er opeens roddels overnbsp;mijn persoon ronddenderen, die kant nochnbsp;wal raken. Dan denk ik maar aan die hogenbsp;bomen.quot;

Aan belangstelling van de media heeft het Van Oostrom niet ontbroken; zijn eigenlijkenbsp;werk - een professoraat in Leiden in denbsp;Nederlandse letterkunde tot de Romantiek -is er het afgelopen jaar wel eens bij ingeschoten. Hij werd belaagd door journalisten ofnbsp;moest optreden voor literaire genootschapjesnbsp;in obscure uithoeken van het land. quot;Ik hebnbsp;45 lezingen gehouden. Het was heel leerzaamnbsp;om te ontdekken dat er zo'n enorme culturelenbsp;belangstelling bestaat. In Eersel - ik heb eerstnbsp;nog op de kaart moeten kijken waar hetnbsp;überhaupt ligt - trof ik een zaal aan met 250nbsp;gretige bezoekers. Zo'n lezing heeft voor dienbsp;mensen geen praktisch nut, want wat schietnbsp;je er nou mee op om veel over Jacob vannbsp;Mærlant te weten? Maar kennelijk hebbennbsp;ze er plezier in. Ik ben wél blij dat er op denbsp;Universiteitsdag in Utrecht voor een anderenbsp;formule gekozen is. Ik word dan geïnterviewdnbsp;door Paul Schnabel; ik heb geen idee wat hijnbsp;gaat vragen.quot;

Hellehonden

Van Oostrom is uitgegroeid tot een 'bekende alumnus' van de Utrechtse universiteit. quot;Nietnbsp;om te slijmen, maar het is nu nog aan mijnnbsp;werk te zien dat ik in Utrpcht gestudeerdnbsp;heb. Ik voel me héél sterk een leerling vannbsp;Wim Gerritsen. Meer nog dan de studie alsnbsp;zodanig heeft mijn student-assistentschapnbsp;bij hem mij gevormd. Ook al was het werknbsp;dat Gerritsen me opdroeg niet altijd evennbsp;verheffend. Zo heb ik toen leren typen.nbsp;Ter voorbereiding van de werkgroepennbsp;moesten studenten papers schrijven, die zenbsp;elk op hun eigen wijze inleverden. Gerritsennbsp;vond dat die er allemaal hetzelfde uit moesten zien, dus liet hij mij die hele riedel overtypen op stencils. Dat heeft me uren werknbsp;gekost, maar ook een enorme typevlugheidnbsp;met twee vingers opgeleverd.quot;nbsp;quot;Daarnaast moest ik boeken voor hem ophalen. Je had toen nog, zoals dat sjiek heet,nbsp;een decentrale bibliotheekorganisatie; elknbsp;instituut had zijn eigen bibliotheek. Dus wandelde ik van Geschiedenis naar Klassieke Talennbsp;naar Kunstgeschiedenis om Gerritsen's boekennbsp;te verzamelen. Daar heb ik veel van geleerd.nbsp;Er zijn heel wat boeken door mijn handennbsp;gegaan, en dat heeft zijn sporen nagelaten.nbsp;Als je de bibliografie achter in Mærlantsnbsp;Wereld bekijkt, zie je een veelheid aan vakgebieden. En ik hield er sociale vaardighedennbsp;aan over, want aan de poorten van sommigenbsp;van die instituutsbibliotheekjes stonden warenbsp;hellehonden te waken.quot;

Gerritsen was de eerste hoogleraar met als specifieke leeropdracht Middeleeuwse Nederlandse letterkunde. In die hoedanigheid heeftnbsp;hij 'school' gemaakt in Utrecht, met veelnbsp;promovendi die later op belangrijke postennbsp;terechtkwamen èn met een geheel eigennbsp;benadering van de literatuur. quot;Hij bestudeerde de literatuur vooral als een op zichzelfnbsp;staand verschijnsel, met extra aandacht voornbsp;de banden met de buitenlandse literairenbsp;tradities van die dagen. Mijn proefschrift overnbsp;'Lantsloot vander Haghedochte' past sterknbsp;in die aanpak, omdat ik erin ter sprake brachtnbsp;in hoeverre dit boek een bewerking wasnbsp;van een tekst van 'Lancelot en prose'. Met dienbsp;aanpak heb ik mijn voordeel gedaan, maarnbsp;eenmaal in Leiden ben ik toch een eigennbsp;school begonnen, meer historiserend, dusnbsp;met meer aandacht voor de historischenbsp;context waarin een literair werk tot stand isnbsp;gekomen.quot;

Moraal

Een product van die wetenschappelijke aanpak ligt nu te koop in de boekhandel, gaat in een gigantische oplage van 35.000 exemplaren over de toonbank en wint geennbsp;wetenschappelijke maar een literaire prijs.nbsp;quot;Ik geloof heel erg in een combinatie vannbsp;specialisme en generalismequot;, verklaart Vannbsp;Oostrom die verwarrende ontwikkeling.nbsp;quot;In de ogen van de leek houd ik me met eennbsp;vrij specialistisch onderwerp bezig: de Middelnederlandse letterkunde van de dertiende ennbsp;veertiende eeuw. Wat ik hoop duidelijk tenbsp;maken is dat dat helemaal niet zo'n kleinnbsp;tuintje is. En daarvoor maak ik gebruik vannbsp;die generalistische aanpak, met inbrengnbsp;uit andere disciplines. Dus je mag uit dienbsp;oplage of die AKO-prijs niet concluderen

dat ik een roman geschreven heb. Het is een solide wetenschappelijke publicatie, maar welnbsp;mede gericht op een groot lezerspubliek.quot;nbsp;quot;Die behoefte heeft wellicht met mijn studietijd te maken in de jaren zeventig, toen hetnbsp;gonsde van de leuzen als 'de ivoren torennbsp;slechten', 'maatschappelijk relevant onderzoek doen', 'afdalen van de Olympus'. Dienbsp;generatie wetenschappers heeft sterk meegekregen dat de wetenschap verantwoordingnbsp;moet afleggen.quot;

Van Oostrom heeft daar de bagage volop voor in huis. 'Een schrijver van ongekendnbsp;formaat', oordeelde Vrij Nederland, terwijlnbsp;de Groene Amsterdammer repte over 'eennbsp;koninklijk boek'. quot;Terwijl het toch een veeleisend boek isquot;, reageert Van Oostrom,nbsp;quot;En Jacob van Mærlant ook nauwelijks denbsp;populairste schrijver van Nederland genoemdnbsp;kan worden. Integendeel, zijn reputatie isnbsp;ronduit slecht. Hij was een didactisch schrijver,nbsp;en dat is in de twintigste-eeuwse optiek eennbsp;onbestaanbare combinatie: de kunstenaarnbsp;ventileert geen moraal, dat laat je over aannbsp;de dominee. Hoewel je je kunt afvragen ofnbsp;latere literatuurwetenschappers niet zullennbsp;beweren dat iemand als Ronald Giphart eennbsp;vreselijke moralist was. Hij roept immersnbsp;voortdurend op om de benen vaneen te doen,nbsp;en dat is toch óók een les? Geen verheffende,nbsp;maar toch...quot;

quot;Literatuur heeft dus per definitie iets morali-serends, en bij Van Mærlant ging het niet alleen daarom. Hij wilde ook kennis overdragen: over geografie, godsdienst, biologie,nbsp;regeerkunst. En dat allemaal op rijm - watnbsp;in onze ogen natuurlijk ook raar is. Dus jenbsp;hoort mij niet beweren dat Van Mærlant denbsp;meest begaafde kunstenaar van Nederland is,nbsp;maar in zijn eigen tijd en lang daarna werdnbsp;hij als 'vader der Dietse dichteren algader'nbsp;wel hogelijk gewaardeerd. Als je die twintigste-eeuwse vooroordelen loslaat en je eennbsp;beetje voor zijn werk openstelt, blijkt hetnbsp;inderdaad veel moois te bevatten.quot;

Toepassing van het auteursrecht op Internet betekent schipperen tussen twee belangen:nbsp;auteurs en producenten verdienen bescherming tegen illegale kopieën, maar een tenbsp;strikte interpretatie zou surfen op het netnbsp;vrijwel onmogelijk maken.

FRANS VAN MIEGHEM

Aan het woord is prof. mr. F.W. Grosheide, verbonden aan het Utrechtse Molengraaffnbsp;Instituut voor Privaatrecht. quot;Die ophef tegenwoordig over het auteursrecht heeft zijn wortels in de jaren vijftig en heeft weinig tenbsp;maken met de digitalisering. Het auteursrechtnbsp;is bedoeld om producenten van beeld, geluidnbsp;en geschrift te beschermen. Maar in de

Met een rondleiding door de tentoonstelling 'Van aalmoes tot AOW' in het Centraal Museum, een lunch en een publiek debat over 'oudnbsp;worden in de toekomst' heeft stichting Denbsp;Salon Utrecht op de derde zondag in januarinbsp;haar eerste lustrum gevierd. Het Polman'snbsp;Huis - de locatie van het debat - was ruimnbsp;van tevoren uitverkocht.

Tien jaar geleden was De Balie in Amsterdam de enige onafhankelijke debatorganisatie innbsp;Nederland. Nu zijn er al zes, waaronder denbsp;Utrechtse Salon: een gezamenlijk initiatief vannbsp;de Universiteit Utrecht en de gemeente. Trokken de debatten in het seizoen '92 ongeveernbsp;veertig mensen, nu komen er gemiddeld zo'nnbsp;honderd belangstellenden op af.nbsp;'consumenten-maatschappij' van na de Tweede Wereldoorlog won de opvatting terrein datnbsp;de consument de zwakke partij is, die bescherming verdient tegen de producent. In die sfeernbsp;zijn mensen zich langzamerhand steeds minder verplicht gaan voelen auteursrechten af tenbsp;dragen.

Die tendens zette echt door in de jaren zeventig toen cassettebandjes en fotokopieën hun intrede deden. Uitgeverijen en platenmaatschappijen groeien sinds die tijd ook enorm.nbsp;De mensen raken verzadigd door wat zij ziennbsp;als het winstbejag van producenten. Bij hetnbsp;laatste WK-voetbal eiste de KNVB zelfs geldnbsp;van café's waar voetbal op televisie te ziennbsp;was. Later zag de bond wel in dat dat eennbsp;beetje te gek werd, maar het draagt natuurlijknbsp;niet bij tot een groter begrip bij het publieknbsp;voor het auteursrecht en verwante rechten.quot;

Dr. André Klukhuhn, hoofd Bureau Studium Generale, is tevens vaste columnist van Denbsp;Salon. Hij opent elk debat met een 'gesprokennbsp;cursiefje'; quot;Er is behoefte aan een publieknbsp;debat. Vroeger ontleenden mensen hunnbsp;mening aan hun religie, traditie of een bepaalde stroming waartoe ze behoorden. Dat isnbsp;tegenwoordig bijna niet meer het geval, dusnbsp;ontstaat er behoefte aan gedachtenwisseling,nbsp;discussie.quot;

Dit citaat is ontleend aan de scriptie van Marion de Groot die daarmee afstudeerde aannbsp;de Communicatie-opleiding van de Hogeschoolnbsp;van Utrecht. De Groot nam De Salon onder denbsp;loep en schetste een profiel van het publiek:nbsp;de Salonbezoeker heeft een hoog opleidingsniveau, is tussen de 20 en 50 jaar, komt uitnbsp;Past ons traditionele auteursrecht nog wel bijnbsp;het digitale tijdperk?

quot;Ik behoor niet tot de aanhangers van iemand als John Perry Barlow, die een soort anarchisme op Internet predikt: 'laat het maar overnbsp;aan de nieuwe, vrije Internetcultuur, met haarnbsp;eigen moraliteit'. Dat werkte misschien in denbsp;tijd dat het een puur wetenschappelijk uitwis-selingssysteem yvas, hoewel wetenschappersnbsp;net zo goed van elkaar stelen. In de gewonenbsp;wereld hebben we een aantal afsprakennbsp;gemaakt; waarom zouden die niet in de virtuele wereld gelden? Dat geldt voor racisme opnbsp;het net, maar ook als er iets met de beschikbare informatie te verdienen valt. Dan is het welnbsp;zo rechtvaardig dat ieder zijn deel krijgt:nbsp;auteur, artiest, omroep, uitgeverij en platenmaatschappij. Belangrijk is wel dat je de regelsnbsp;ook in de Internetpraktijk kunt handhaven.nbsp;Een snelheidsbeperking zonder controle isnbsp;zinloos.

En ze moeten ook niet contraproductief werken, je moet bepaalde dingen, zoals privé-gebruik, vrijhouden. Strikt genomen is iemandnbsp;iedere keer dat hij zijn computer aanzet alnbsp;auteursrecht verschuldigd aan de fabrikantnbsp;van zijn software; de computer kopieert hetnbsp;programma dan immers. Hetzelfde geldt voornbsp;Internet; als ik op iemands home-page eennbsp;boek van Mulisch lees, wordt er daar ter plaatse een kopie van het bestand gemaakt ennbsp;ook bij binnenkomst in mijn computer. Als iknbsp;het vervolgens uitprint, is er een derde kopie.nbsp;En dan heb ik het nog niet over alle kruispunten binnen het Web waar voortdurendnbsp;kopieën gemaakt worden. Als een uitgevernbsp;voor elke kopie rechten kan claimen, zijn denbsp;kosten dus niet meer bij te benen. Je moetnbsp;zoeken naar een werkbare middenweg voornbsp;beide partijen.

Een mooi Nederlands voorbeeld is het fotokopiëren door ondernemingen. Tot nu toe zijn ondernemers nooit aangeslagen voor kopieënnbsp;die ze maken. Hier lopen de auteurs en de uitgevers dus geld mis. Als je de auteurswet striktnbsp;interpreteert, is een bedrijf verplicht iederenbsp;kopie te documenteren en steeds bij te

Utrecht of omgeving, leeft vaak buiten traditioneel gezinsverband, is alleenstaand, leest Volkskrant, NRC, Vrij Nederland, is politieknbsp;links, niet-godsdienstig, heeft een bredenbsp;belangstelling en een actief leven.

Live-discussie

Om die zondagmiddagen, die in Utrecht steevast saai en doods waren, enigszins op tenbsp;tuigen nam onder anderen hoogleraar Socialenbsp;Wetenschappen dr. Hans Adriaansens vijf jaarnbsp;geleden het initiatief om publieke debatten tenbsp;organiseren. Universiteit en gemeente richttennbsp;daartoe een stichting op, sponsors leverdennbsp;het benodigde geld.

Een redactie buigt zich over de inhoud en hoogleraar Geestelijke gezondheidszorg

Naam: prof. mr. F. W. Grosheide (56)

Functie: hoogleraar privaatrecht

houden of het een kopie van eigen tekst betreft of uit een boek. Dat is natuurlijknbsp;ondoenlijk.

Toch moet de producent op de een of andere manier geld incasseren. Beide partijen, ondernemers en uitgevers, blijken uiteindelijk bestnbsp;bereid mee te werken aan een puur pragmatische regeling: schattingen die voor beide partijen aanvaardbaar zijn.quot;

Vormt Internet een reële bedreiging voor de positie van de uitgevers?

quot;De invloed is niet te verwaarlozen. Stel een uitgever heeft net een nieuw boek gepubliceerd en ik zet de hele tekst op Internet; alsnbsp;dat vijfduizend keer gelezen wordt, loopt denbsp;uitgever vijfduizend verkopen mis. Maar datnbsp;de analoge wereld totaal zal verdwijnen,nbsp;geloof ik helemaal niet. De krant lezen in eennbsp;café, heen en weer bladeren in een gedichtenbundel, daar kan de computer voorlopig nietnbsp;aan tippen. Ik heb zelf de gewoonte om allerlei boeken open te leggen als ik aan het werknbsp;ben. En kijk eens naar deze boekenkast: binnen een paar seconden heb ik daaruit eennbsp;boek gehaald en opengeslagen op de bladzijde die ik nodig heb. Dat gaat zeventig keernbsp;sneller dan de computer.quot;nbsp;dr. Paul Schnabel treedt afwisselend metnbsp;D66-Kamerlid Machteid Versnel op alsnbsp;gespreksleider van het forum bestaande uitnbsp;- veelal - 'bekende Nederlanders' en de zaal.nbsp;De redenen om het debat te bezoeken zijnnbsp;volgens de scriptie van De Groot - behalvenbsp;de informatieve waarde ervan - vooral ooknbsp;de amuserende en sociale functie. Een 'live-discussie' heeft bovendien meer impact op denbsp;meningsvorming dan een debat op televisie,nbsp;oordelen de bezoekers. quot;Sinds de kerkennbsp;leeglopen hebben een hoop mensen tochnbsp;een probleem met hun zondagquot;, aldusnbsp;NRC-columnist en Salon-gast Koos vannbsp;Zomeren. Voor hen is De Salon een primanbsp;alternatief. (AH)

Stichting De Salon Utrecht: (030) 2533708. E-mail: salon@bur.ruu.nl

Je bent een half jaar afgestudeerd, zit met een uitkering en hebt genoeg van duffe uit-zendbaantjes en vrijwilligerswerk. Dan is ernbsp;opeens de mogelijkheid om 'bij de televisie'nbsp;te komen.

Het arbeidsbureau biedt werkloze academici regelmatig de kans om met behoud van uitkering deel te nemen aan een werkgelegenheidsproject bij de televisie. Geselecteerdennbsp;worden opgeleid voor het vak van redacteurnbsp;of editor. In Utrecht startte pasgeleden zo'nnbsp;project, waarin onder meer vijf hoger opgeleiden worden klaargestoomd voor de redactienbsp;van het SBS6-programma 'Hart van Nederland'. De deelnemers doorlopen een opleidingnbsp;van zes maanden bij de Stadsomroep Utrecht.nbsp;Daarna volgt een stage van drie maandennbsp;bij de redactie van het nieuwsprogramma.nbsp;Tenslotte ligt er bij gebleken geschiktheidnbsp;een baangarantie voor een halfjaar klaar.nbsp;Fannie Tijmstra is historica. Deze zomer studeerde zij af in de Internationale Betrekkin-gen. Zij is één van de gelukkigen die overnbsp;een halfjaar aan de slag mogen bij het programma 'voor menselijk nieuws'. quot;Het Hartnbsp;van Nederland moet als programma nognbsp;helemaal zijn vorm krijgen. Dat vind ik leuk.

Het zou wat minder op sensatie en sentiment gericht moeten zijn. De formule 'regionaal ennbsp;landelijk' heeft dat helemaal niet nodig, dienbsp;is sterk genoeg.quot;

Marktwaarde

Fannie kijkt zelf liever naar NOVA, maar in sommige opzichten vindt ze 'het Hart' beternbsp;dan het NOS-journaal. quot;Het is elitair om alleennbsp;de kopstukken aan het woord te laten in eennbsp;nieuwsprogramma. De menselijke kant vannbsp;het nieuws staat mij wel aan. Daarom had iknbsp;een brief geschreven naar de hoofdredacteur.nbsp;Die was wel geïnteresseerd, omdat hij netnbsp;heel goede ervaringen had gehad met tweenbsp;historici die stage hadden gelopen.quot;nbsp;Tijmstra ziet in de opleiding vooral een kans

binnen te dringen in een wereld waar je anders nauwelijks terecht komt. quot;Je kunt zeggen dat ik hiermee mijn marktwaarde omlaagnbsp;haal. Het Is eigenlijk ook wel triest dat ik ditnbsp;na zes jaar studeren en een torenhoge schuldnbsp;moet doen, maar ik heb niets te eisen.quot;nbsp;Niet alleen SBS6 heeft behoefte aan nieuwenbsp;redacteuren. Ook Endemol is naarstig op zoeknbsp;naar jonge, initiatiefrijke academici. Kunsthistorica Winnie Lafeber maakt sinds kort deelnbsp;uit van de redactie van 'Tearoom', elke middag tussen drie en vier te zien op RTL4.nbsp;Winnie behoort tot de groep van tien cursisten die afgelopen najaar in Hilversum metnbsp;behoud van uitkering een opleiding doorliepen van zes weken tot 'allround' redacteurnbsp;voor infotainment- en amusementsprogramma's. Na een halfjaar stage volgt 'bij geblekennbsp;geschiktheid' een baangarantie voor een halfnbsp;jaar. quot;Ik heb er geen minuut spijt van gehad.quot;

Over het feit dat ze nog een half jaar alleen een uitkering krijgt, zegt Lafeber: quot;Daar denknbsp;ik maar niet te veel aan. Ik zou er wel enormnbsp;van balen wanneer die gegarandeerde baannbsp;er niet komt.quot;

Baangarantie

De scholingsprojecten in de audiovisuele branche worden gecoördineerd door het projectbureau van het Audiovisueel Branche Centrum in Hilversum. Naast de opleidingen voornbsp;nieuwsredacteuren en allround redacteurennbsp;zijn er ook projecten voor beeldbandredacteu-ren en video-editors. De financiering komtnbsp;voor rekening van het Landelijk Bureaunbsp;Arbeidsvoorziening en het Europees Sociaalnbsp;Fonds. De opleidingen kosten gemiddeldnbsp;20.000 gulden per persoon. Dat in het flexibele medialand een garantie nooit zo spijkerhardnbsp;is, ondervonden de hoger opgeleiden die vorignbsp;jaar aan de opleiding voor allround redacteurnbsp;deelnamen. Slechts acht van de veertiennbsp;deelnemers kregen het beloofde 1000-urennbsp;contract. Twee konden op freelance basisnbsp;'aangrenzende werkzaamheden' doen. Denbsp;overige deelnemers 'voldeden niet aan denbsp;eisen van de opdrachtgevers', heette het.nbsp;Eén van de deelnemers die aan de cursus wélnbsp;een baan overhield i/ Rianne Muller. Zij studeerde in 1994 af in de Algemene Letteren.nbsp;quot;Als je de situatie op de arbeidsmarkt ziet,nbsp;zou ik mij als universitelt toch eens achter denbsp;oren krabben.quot; Ze werkt nu voor het Callnbsp;TV-onderdeel 'De Winkel van Sinkel', waarinnbsp;kijkers via de televisie spullen kunnen ruilen.nbsp;Ze ergert zich wel eens aan de laatdunkendheid waarmee men zich vooral in 'intellectuele' kring over het programma uitlaat.

quot;Je maakt televisie om mensen te bereiken, en dat lukt met dit programma.quot; (XB)

De Nederlandse taal zal het in het toekomstige Europa moeilijk krijgen als er nu geen maatregelen worden getroffen. De opbouwnbsp;van een 'corpus gesproken Nederlands' moetnbsp;voorkomen dat het Nederlands het verliestnbsp;van het Engels, Frans en Duits. Dat stelt denbsp;Utrechtse hoogleraar prof. dr. E.J. Reuland,nbsp;wetenschappelijk directeur van de Landelijkenbsp;Onderzoekschool Taalwetenschap (LOT).

Om de internationale positie van het Nederlands te versterken, kreeg LOT een miljoen gulden uit het stimuleringsfonds internationalisering onderzoekscholen. Met dit geld gaannbsp;Nederlandse en Vlaamse taalkundigen onderzoeken op welke manier een corpus het bestenbsp;kan worden opgebouwd. Het is de bedoelingnbsp;dat het corpus een digitaal doorzoekbarenbsp;informatiebron wordt. Reuland: quot;We willen opnbsp;geluidsbanden een doorsnede verzamelen vannbsp;het spontaan taalgebruik tussen mensen innbsp;allerlei situaties. Vervolgens moeten we denbsp;gesprekken bewerken of coderen om ze bruikbaar te maken voor onderzoek. We zullen innbsp;die gesprekken aangeven waar het ene woordnbsp;begint en het andere ophoudt. In geschrevennbsp;tekst zie je dat door een spatie. Maar innbsp;gesproken tekst lopen de woorden vloeiendnbsp;in elkaar over.quot;

quot;Ook moeten we van ieder woord aangeven tot welke categorie het behoort, of het eennbsp;zelfstandig naamwoord is of een werkwoord.nbsp;Maar je kunt nog veel meer informatie overnbsp;de woorden toevoegen. Neem bijvoorbeeld denbsp;voegwoorden 'dat' en 'of'. Op het woordjenbsp;'of' kan een vraag volgen, op het woordjenbsp;'dat' volgt een bevestigende zin. We moetennbsp;erover nadenken of die informatie ook in hetnbsp;corpus moet. Met te veel informatie wordtnbsp;zo'n corpus gesproken Nederlands onhanteerbaar. Neem je te weinig op, dan moet je laternbsp;veel extra werk verzetten om dat te corrigeren.quot;

Kantoortuin

In het toekomstige Europa zal volgens Reuland een belangrijke rol zijn weggelegd voor 'multi-linguale kantoortuinen'. Daarin werkennbsp;mensen samen die allemaal verschillende talennbsp;spreken. quot;Dan krijgen we te maken met documenten die in taal x zijn vervaardigd en snel innbsp;taal y moeten worden vertaald. Er zullen ooknbsp;machines staan die zich door gesproken commando's laten bedienen - in welke taal dannbsp;ook. Deze machines zullen de Nederlandsenbsp;taal moeten verstaan. Maar om ze daartoe uitnbsp;te rusten, moet je weten hoe de Nederlandsenbsp;gesproken taal precies in elkaar zit. Als er innbsp;de toekomst voor het Nederlands dezelfdenbsp;faciliteiten beschikbaar zijn als voor anderenbsp;talen, hou je het Nederlands tenminste in denbsp;running. Blijft het Nederlands achter, dannbsp;wordt het voor een Nederlander die in zo'nnbsp;multi-linguale kantoortuin werkt veel handiger om te zeggen: 'Ik schrijf m'n brief wel innbsp;het Engels, want misschien is mijn Engels welnbsp;slechter maar dat is niet erg, want voor dienbsp;taal zijn er goede spellings- en grammatica-checkers.quot; (MB)

De Groep

Afgestudeerden zoeken elkaar op

Bemanning Ulysses (v.l.n.r.):

Paul van Seeventer (iQÓy, scheikunde)

Rick de Graaff (ig66, algemene letteren) Luc van Beek (igyo, geneeskunde)nbsp;Gerard Eppink (1967, geografie)

Bauke de Boer (1966, medische biologie)

Oskar Smals (1967, medische biologie)

Johan van Duyvendijk (1969, sociale geografie)

Erna Kamerbeek (1967, Frans): coach

Reinout Stoop (op foto) (1968, biologie)

Niet op de foto:

Lon Boonen (1967, natuurkunde)

'Deze boot zal ons nog heel lang binden. Toegegeven, hij trekt tegenwoordig op alsnbsp;een tanker. Maar hij drijft nog immer, ennbsp;thuis bouw je 'm zó weer om tot plafonnière.' Over de wonderbaarlijke delingnbsp;van de Ulysses, ex-acht van roeiverenigingnbsp;Orca.

PETER VAN DE BEEK

Een maandagavond in café Ledig Erf, aan het begin van de Oudegracht. Gestaag druppeltnbsp;de bemanning van de Ulysses vanuit de kounbsp;naar binnen. Frisse, vrolijke gezichten. Zeker,nbsp;vroeger baalde je van een paar weken vorst,nbsp;want ijs in de sloot is de pest voor de boot.nbsp;Maar nu er al twee, drie jaar niemand van denbsp;ploeg meer roeit, denk je als het vriest alleennbsp;nog aan schaatsen.

Ooit vormden ze twee seizoenen club-acht NixJaMaar van Orca en vierden ze triomfennbsp;op rivieren en kanalen. Nou ja, dat is watnbsp;overdreven. quot;We konden goed meekomen.”nbsp;Maar wél een keer eerste in een 4,5-kilometer-wedstrijd in Delft. Plus een keer vijfde opnbsp;de Heineken, zevende op de Head, en quot;geweldige finales in Parijsquot;. En dat als competitie-ploeg in een veld van vijftig boten met heelnbsp;veel ex-wedstrijdroeiers. quot;Sta je na afloop alsnbsp;klein mannetje onder de douche naast allemaal van die kasten van twee meter, en dannbsp;finishen onder de tien. Vind ik toch netjes.quot;nbsp;Hun grootste roeiprestatie leverden ze echternbsp;op het droge. Dat zit zo. In het najaar vannbsp;1995 besloot het bestuur van Orca dat denbsp;oude, getrouwe Ulysses, bouwjaar 1946, zijnnbsp;plaats in de loods moest afstaan aan eennbsp;nieuwe wedstrijdboot. Men stelde voor denbsp;houten Ulysses in stukken te veilen op denbsp;verenigingsdies. quot;Dus helemaal slopen ennbsp;dan de riggers, de bankjes, het puntje enzovoorts apart verkopen. Gruwelijk! In die bootnbsp;hadden wij vaak getraind en ook een paarnbsp;wedstrijden gevaren. Om die dan op hogenbsp;leeftijd domweg in elkaar te hakken... Bovendien ging het om oneigenlijke euthanasie.

want volgens ons was hij nog levensvatbaar.quot; Na enig soebatten mochten ze de Ulysses voornbsp;1000 gulden mee naar huis nemen. En toennbsp;was er een probleem. quot;Een boot van negentien meter zet je niet even in de woonkamer.nbsp;Om 'm behapbaar te maken moest hij in ietsnbsp;van tien stukken.quot; Maar dat betekende eennbsp;nog veel groter probleem: hoe houd je denbsp;boot dan nog vaarbaar? quot;Technisch moestnbsp;dat kunnen, want er zijn genoeg achten die innbsp;verband met vervoer in het midden deelbaarnbsp;zijn. Nou, als er één deling in kan en zo'n bootnbsp;blijft varen, dan moest dat ook kunnen metnbsp;negen delingen. In principe dan.quot;

De materiaalman had niettemin z'n reserves, net als veel andere Orcanen. quot;Het enige adviesnbsp;dat we kregen was: doe het niet. Belachelijk!nbsp;Jullie zinken straks als een baksteen!quot; Afgeschrikt door alle scepsis en, eerlijk is eerlijk,nbsp;hun eigen wurgende twijfels, duurde hetnbsp;weken voordat ze de gereedschapskist openden. quot;En ook op de zaagdag zelf hebben wenbsp;nog lang zitten brainstormen. Hoe voorkomennbsp;we dat die fragiele constructie tijdens hetnbsp;ontmantelen in elkaar zakt? Klopt het plan -tien aparte compartimenten afgedicht metnbsp;schotten, een soort badkuipjes, die met langenbsp;bouten aan elkaar worden gezet? Gaat hijnbsp;niet lekken op de contactvlakken? Bovendiennbsp;moest het echt foutloos. Je kunt niet iets verknallen en dan denken: ach, dan maken wenbsp;er een zeven van.quot;

Na driekwart jaar schuren, lijmen en lakken was de tiendelige Ulysses klaar voor zijnnbsp;maidentrip. Nee, niet op een stil plekje op eennbsp;moment dat de rest van Orca college liep.nbsp;quot;We hadden zoiets van: als we afgaan, magnbsp;iedereen het weten ook. De eerste keer datnbsp;we erin stapten was op de dies in oktobernbsp;vorig jaar, meteen voor een groot publiek.nbsp;Dat hij bleef drijven verbaasde ons niet,nbsp;maar het was natuurlijk erg afwachten ofnbsp;hij heel bleef. Bij het wegvaren was het vooralnbsp;light paddle, rustig halen, kijken of wenbsp;niemand verliezen. Maar dat viel reuze mee,nbsp;hij zwabbert hooguit wat meer dan vroeger.nbsp;En hij roeit een stuk zwaarder, door al datnbsp;extra hout.quot;

quot;Na de dies heeft iedereen z'n stuk mee naar huis genomen. Een roeiplaats is maar 1.40nbsp;meter, en je kunt 'm mooi rechtop zetten.nbsp;Oskar heeft er een drankkastje van gemaakt,nbsp;met wieltjes eronder en losse schapjes voornbsp;de flessen. Bauke een telefooncel. Maar hijnbsp;doet het ook goed als wieg, of als tafelnbsp;met een glasplaat. Bij de promotie van Paulnbsp;hebben we een stuk als katheder gebruikt.nbsp;En Erna heeft thuis een heel fraai ornamentnbsp;aan het plafond, een punt van drie meternbsp;met lampjes erin. De afspraak is dat je ermeenbsp;mag doen wat je wilt, mits de boot vaarbaarnbsp;blijft.quot;

En nu? quot;Je gaat niet zomaar even roeien, want het kost uren voordat je alle stukkennbsp;hebt verzameld en de boot in elkaar zit.nbsp;Tegenwoordig werkt ook iedereen. Maar wenbsp;zijn wel van plan om de komende halve eeuwnbsp;minstens een keer per jaar samen in de Ulyssesnbsp;te zitten. Busje regelen, stukken achterin,nbsp;punten bovenop, en dan bijvoorbeeld naarnbsp;Loosdrecht. Ja, ik denk dat die boot ons nognbsp;heel lang zal binden.quot;

Vakgeno ten

Docent en afgestudeerde over elkaar, de opleiding en de arbeidsmarkt

Arie de Ruijter (1945) is hoogleraar culturele en sociale antropologie. Onderzoeker-in-opleiding Karin Geuijen (1962) hooptnbsp;binnenkort bij hem te promoveren op eennbsp;onderzoek van het Nederlandse beleidnbsp;rond asielzoekers en vluchtelingen.

Een dubbelportret over sentimenten versus argumenten.

De Uithof. Een kamer in het W.C. van Unnik-gebouw. Aan de wand een satellietfoto van Europa - gek gezicht is dat, een kaart zondernbsp;stippellijnen. Alsof grenzen er eigenlijk nietnbsp;toe doen.

In het laatste licht van een zonovergoten winterdag vertelt Karin Geuijen over haarnbsp;Werdegang als antropologe. Hoe ze alsnbsp;eerstejaars het ontwikkelingswerk in wilde,nbsp;maar gaandeweg steeds meer belangstellingnbsp;kreeg voor cultuurfilosofische vraagstukken.nbsp;Hoe ze na haar doctoraal onderzoeker-in-opleiding werd in het toen nog quot;héél academische clubje van Ariequot;. En hoe beiden eennbsp;paar jaar geleden tabak kregen van alleennbsp;maar zuiver theoretische kwesties. quot;Op eennbsp;bepaald moment stuitte het me echt tegennbsp;de borst om zo naar binnen gericht bezig tenbsp;zijn. Het is ook heel onverstandig. Je móetnbsp;tegenwoordig ook oog hebben voor toepassingen, wil je na je promotie werk kunnen vinden. Want binnen de universiteit zit het vast.quot;nbsp;Vandaar dat ze in haar proefschrift een abstracte filosofische visie als het postmodernisme koppelt aan een hoogst concreet onderwerp als asielzoekers. Samengevat in één zin:nbsp;in een wereld die wordt gekarakteriseerdnbsp;door het einde van de grote ideologieën,nbsp;vervagende grenzen, GSM-telefoons en MTV,nbsp;zijn de opvattingen die ten grondslag liggennbsp;aan het Nederlandse asielbeleid sterk gedateerd en daarom ook nietj effectief. quot;Ons asielbeleid gaat nog steeds uit van het 19de-eeuwse idee dat identiteiten nationaal zijn,nbsp;verbonden aan een cultuur, een staat en eennbsp;grondgebied. En dus wordt er gezegd: 'Voornbsp;vluchtelingen is het eigenlijk het beste alsnbsp;ze worden opgevangen in hun eigen regio.nbsp;Want bij die plek en die cultuur horen ze.'nbsp;Maar ik vraag me af of dat wel zo is, nunbsp;identiteiten zo anders vorm krijgen. Door hetnbsp;gemak waarmee je anno 1997 kunt reizen ennbsp;communiceren, leven mensen niet meer innbsp;één land en één cultuur.quot;

Het proefschrift moet voor de zomer af zijn. quot;Ik heb het er vanochtend nog met Arie overnbsp;gehad, en die zei dat het wel moet lukken.nbsp;Het ruwe materiaal ligt er allemaal al.quot; Overnbsp;Arie gesproken. quot;Ik vind hem erg aardig ennbsp;inhoudelijk ook heel inspirerend. 'Heb je hiernbsp;aan gedacht, zou je dat niet 's uitzoeken?' -hij komt voortdurend met suggesties en denktnbsp;ook mee over toepassingen.quot; Alleen jammernbsp;dat hij het zo druk heeft. quot;Hij is echt een fenomeen. Veel bezig met besturen en organiseren, een gigantisch volle agenda. Je loopt nietnbsp;zomaar bij hem binnen. In het begin, toen iknbsp;m'n onderwerp afbakende, heb ik dan ooknbsp;veel te weinig beroep op hem gedaan, vindnbsp;ik achteraf. Maar dat lag ook aan mezelf,nbsp;hoor. Hij zit in een ander gebouw, hij is druk,nbsp;en... nou ja, ik vond het moeilijk om daarnbsp;doorheen te breken. Maar nu vind ik het welnbsp;prettig dat hij me niet de hele tijd aan hetnbsp;handje heeft gehouden. Daarmee heb ik wélnbsp;geleerd om zelfstandig mijn onderzoekthemanbsp;uit te werken.quot;

Nog even terug naar de idealen van vroeger. quot;Tsja. Ik geloof nog steeds in bepaaldenbsp;vormen van ontwikkelingswerk, maar voornbsp;mijzelf zie ik dat uitvoerende niet meernbsp;zitten. Ik denk dat ik het leuker vind omnbsp;straks ergens beleid te maken. Of nee, vóórnbsp;te bereiden, want een beleidsmaker zegt: zonbsp;moet het. En ik ben een onderzoeker. Ik zetnbsp;liever een aantal beleidsalternatieven op eennbsp;rijtje en kijk wat ervan klopt.quot;

Arie de Ruijter houdt van praten. Halverwege de loopbrug tussen Centrumgebouw Zuid ennbsp;het W.C. van Unnikgebouw, terwijl we nog opnbsp;zoek zijn naar een rustige plek voor eennbsp;gesprek, arriveert hij al bij quot;een van de grotenbsp;problemen in ons vakgebied: sentimentennbsp;versus argumentenquot;.

Antropologie is een merkwaardig vak, schetst De Ruijter. Ten eerste is daar de methode vannbsp;onderzoek. quot;Experimenteren kan niet. Jenbsp;observeert en je participeert, je interviewt, jenbsp;leest en je probeert verbanden te leggen metnbsp;de theorie.quot; Maar daarmee ben je er niet,nbsp;want elk probleem roept weer nieuwe problemen op. quot;Cultuur is immers iets holistisch,nbsp;dus je moet een probleem ook in z'n contextnbsp;plaatsen. En die context is natuurlijk heel vaaknbsp;onbegrensd en onbepaald.quot;nbsp;Gevolg: na zo'n twee jaar onderzoek beschikken zijn promovendi over bergen materiaal.nbsp;quot;Dossierkasten vol! Voordat je daar je wegnbsp;in hebt gebaand! Want er zijn zó veel aan-trekkelijke routes mogelijk, en zó veel zijwegen 'die eigenlijk ook heel relevant zijn'.nbsp;Ze kunnen niet kiezen. Vooral omdat zenbsp;het materiaal vaak zelf hebben verzameld,nbsp;en er daardoor een sterke emotionele bindingnbsp;mee hebben. Elke aantekening heeft eennbsp;verleden.quot;

Als promotor is het dan de kunst quot;je mensen rigoureus te confronteren met de onmogelijkhedenquot;, aldus De Ruijter. Uitleggen dat ze opnbsp;straffe van tijdverlies, compositieproblemen ennbsp;onleesbaar dikke boeken, thema's moetennbsp;schrappen. Zuchtend: quot;Dat kun je ze tachtignbsp;keer vertellen, en dan krijg je tachtig keernbsp;gelijk. Maar de volgende bespreking hebben

ze dat materiaal er toch weer in gesmokkeld. Ik begrijp dat wei, maar ik vind het niet goed.nbsp;Pas in de allerlaatste fase, als de afspraak metnbsp;de pedel al is gemaakt, zijn ze bereid en innbsp;staat die gekoesterde ideeën te schrappen.nbsp;Hele hoofdstukken worden dan ineens op denbsp;kast gezet 'om nog wat op te sparen voor eennbsp;artikel, want dat is goed voor m'n cv'. Terwijlnbsp;ik dat twee jaar geleden al had gezegd!quot;nbsp;Eerlijk gezegd is Karin een fraai voorbeeldnbsp;van het voorafgaande, stelt De Ruijter. quot;Ze isnbsp;emotioneel zeer verknoopt met haar onderwerp.quot; Maar voor de rest niets dan lof: ze isnbsp;betrokken, flexibel, deskundig en aardig.nbsp;quot;Ik noem haar graag m'n favoriete nichtje.quot;nbsp;En altijd optimistisch. quot;Daar geniet ik van,nbsp;en tegelijk benauwt het me weleens. In hetnbsp;begin dacht ze bij wijze van spreken datnbsp;ze haar boek na twee jaar af zou hebben.nbsp;Heerlijk, oh heerlijk! Dat zorgeloze, datnbsp;geloof, dat moet de genade van de jeugdnbsp;zijn.quot; Weer streng: quot;Maar dat proefschriftnbsp;moet nu af. In het najaar komt het kabinetnbsp;met een nota over asielzoekers en vluchtelingen. Wil je boek de aandacht krijgen dienbsp;het verdient, dan moet het actueel zijn, geennbsp;mosterd na de maaltijd.quot;

En wat er daarna zou moeten gebeuren? Noem het een soort missiewerk tegen hetnbsp;vage, exotische imago dat antropologie nognbsp;immer aankleeft ('iets met junglevolkjes enzo.nbsp;dus daar heb je hier niets aan'). De Ruijter:nbsp;quot;Antropologie wordt sterk ondergewaardeerd. Kijk nou naar het asielbeleid: wie bepalen dat? Juristen, sociologen, geografen,nbsp;bestuurskundigen; mensen die in regelsnbsp;denken, instroomcijfers, cohorten. Maar iknbsp;zie zo weinig antropologen in dat soortnbsp;multidisciplinaire beleidsteams. Mensen metnbsp;verstand van de motieven van individuelenbsp;asielzoekers, hun normen en religieuze opvattingen. Dus ik hoop eigenlijk dat goedenbsp;wetenschappers als Karin meer functiesnbsp;ambiëren en verwerven in de maatschappij.nbsp;Dat ze andere professionals die met mensennbsp;werken kunnen laten zien: hé, antropologie isnbsp;niet alleen een prachtig vak, het is ook heelnbsp;nuttig.quot;

Peter van de Beek

Faculteit Sociale Wetenschappen

(Peiling 1995)

studenten

medewerkers

(van wie 442 wetenschappelijk) promoties

budget in miljoen guldens

juist de kant op van luchtvaartplanologie, maar de methodologie is overeenkomstig.quot;nbsp;De opleidingen planologie werden in de jarennbsp;zeventig duidelijk beïnvloed door de toenmalige opkomst van stadsvernieuwingsprojecten. In de jaren tachtig maakte die invloednbsp;plaats voor de rol van stadscentra als economische motor. Volgens Kreukels zijn zulke trendsnbsp;tijdig te signaleren, zodat ze in de curriculanbsp;kunnen worden verwerkt. Hij verwacht datnbsp;de economische aspecten van planning ooknbsp;de komende jaren nog veel aandacht blijvennbsp;vragen, bijvoorbeeld bij grote infrastructurelenbsp;projecten als de Betuweroute, de economischenbsp;kansenzones in steden en de mainports.nbsp;Economische planologie moet het handelsmerk van de Utrechtse opleiding worden.nbsp;Kreukels: quot;We hebben in Utrecht een helenbsp;sterke economisch-geografische tak. Hoewelnbsp;we dus een algemene planologie-opleidingnbsp;bieden, zullen we ons landelijk onderscheidennbsp;met het economische accent.quot;

Direct na de goedkeuring uit Den Haag, afgelopen september, waren er vijfenveertig gegadigden voor de nieuwe opleiding. quot;Datnbsp;is al meer dan in Nijmegenquot;, meldt Kreukelsnbsp;met nauwelijks verholen trots. Het programmanbsp;moet nu direct in de steigers gezet worden.nbsp;Ruimtelijke Wetenschappen verrijkt haarnbsp;onderwijs in hoog tempo met planologischenbsp;vakken. Omdat de studenten al klaar staan,nbsp;geldt het devies 'tijdens de verbouwing gaatnbsp;de verkoop door'. Kreukels en zijn medewerkers moeten op diverse fronten tegelijk werken, want er waren zowel inschrijvingen voornbsp;het vervolgdoctoraal als voor het eerste jaar.nbsp;De doctoraalstudenten zijn aan het begin vannbsp;het studiejaar '96/'97 van start gegaan metnbsp;een nieuw derdejaars-curriculum. Zij studerennbsp;in 1998 af als de eerste Utrechtse 'planologie-doctorandi nieuwe stijl'. Voor de eerstejaarsnbsp;wordt er voor het jaar '97/'98 een uitgebreidenbsp;'Introductie Planologie' ontwikkeld. Kreukels:nbsp;quot;De komende twee jaar zullen we het curriculum steeds verder aankleden. We gaan gelijknbsp;op met de studenten.quot;

Weerklank

De Utrechtse opleiding planologie richt zich op toegepaste ruimtelijke planning. Studentennbsp;met belangstelling voor de beleidspraktijknbsp;van het ruimtegebruik, bestemmingsplannen,nbsp;aanleg van bedrijfsterreinen, nieuwe infrastructuur en ontwikkelingsscenario's zittennbsp;bij planologie op rozen.

Het mag verrassend genoemd worden dat de aanvraag voor een nieuwe opleiding juist innbsp;deze periode wordt gehonoreerd. Her en dernbsp;worden onderwijsprogramma's bijgesnedennbsp;en teruggebracht tot de absolute kern. Hiernbsp;wordt een kopstudie uitgebouwd tot eennbsp;volledige opleiding, terwijl in Amsterdam ennbsp;Nijmegen al vergelijkbare studierichtingennbsp;bestonden.

Kreukels noemt twee redenen voor de erkenning: quot;Ten eerste is Ruimtelijke Wetenschappen een grote, goed geprofileerde faculteit met een fikse instroom van studenten. We

hadden dus een gefundeerde verwachting dat er voldoende inschrijvingen zoudennbsp;komen. Ten tweede wisten we dat de anderenbsp;opleidingen geen bezwaar zouden maken.nbsp;We hebben alle collega-hoogleraren gepolstnbsp;en ontmoetten overal weerklank. Dat klinktnbsp;misschien vreemd, maar het is voor de anderenbsp;opleidingen best goed wanneer zij binnennbsp;Nederland wat concurrentie krijgen. Die eenstemmigheid heeft bij de afweging in Dennbsp;Haag zwaar gewogen. En bovendien was er innbsp;Utrecht al planologie-onderwijs. Het hoefdenbsp;alleen nog maar uitgebouwd te worden.quot;nbsp;Maar is het dan slechts een verandering opnbsp;papier? Wat is de toegevoegde waarde?nbsp;quot;Belangrijk is dat mensen die in Utrecht afstuderen als planoloog dezelfde papieren hebben als hun collega's uit Nijmegen en Amsterdamquot;, vindt Kreukels. quot;Dat verhoogt hunnbsp;marktwaarde. Ten tweede wordt via dezenbsp;opleiding ons planologie-onderwijs sterk uitgebreid. We hadden een kopstudie van tweenbsp;jaar en gaan nu naar een complete opleidingnbsp;van in totaal vier jaar.quot;

Anders dan bij de planologie-opleiding in Amsterdam combineert Utrecht het prope-deusejaar met sociale geografie. quot;Wij willennbsp;die koppeling in Utrecht vasthouden,quot; legtnbsp;Kreukels uit, quot;want een goede planoloognbsp;heeft ook kijk op het onderzoek dat de basisnbsp;vormt voor ruimtelijke plannen. Als sociaalnbsp;geograaf ben je bezig met de wetenschappelijke kant. Jeuken je vingers om praktijk-scenario's te ontwikkelen dan kun je beternbsp;planoloog worden. Onze constructie geeftnbsp;spijtoptanten de mogelijkheid om tot en metnbsp;het tweede jaar te wisselen.quot;

Betuweroute

De opleiding wordt opgezet door een klein team. Naast Kreukels zelf is er prof. Max vannbsp;den Berg. Hij is directeur Ruimte amp; Groen vannbsp;de provincie Noord-Holland en bijzondernbsp;hoogleraar in Utrecht. Verder zijn er tweenbsp;vaste universitair docenten en een post-doc.nbsp;Op onderdelen wordt samengewerkt metnbsp;andere docenten ruimtelijke wetenschappen.nbsp;Utrecht wil generalistische planologen opleiden. Dat is een duidelijk verschil met de opleiding in Amsterdam waar veel specialisatiesnbsp;zijn, zoals winkelplanologie of verkeersplano-logie. Kreukels: quot;Weliswaar zijn er vanuitnbsp;ruimtelijke wetenschappen allerlei combinatiemogelijkheden, bijvoorbeeld met milieukundenbsp;of economie, maar je studeert uiteindelijk afnbsp;als algemeen planoloog. Dat is volgens mijnbsp;ook wat de markt vraagt.quot; Planologen kunnennbsp;zich volgens hem beter in de praktijk specialiseren. quot;Ik heb mensen afgeleverd bij hetnbsp;Gemeentelijk Havenbedrijf Rotterdamquot;, zegtnbsp;hij. quot;Die hebben zich daar ontwikkeld totnbsp;havenplanoloog. Een ander gaat misschien

Tijdens de viering van de 361ste dies nata-lis op 26 maart worden drie eredoctoraten uitgereikt.

De faculteit Letteren reikt een eredoctoraat uit aan de filmmaker Peter Greenaway, die diverse films in Nederland maakte en een Gouden Kalf won voor zijn filmnbsp;'Prospero's Books'. Erepromotores zijnnbsp;prof. dr. W. Uricchio (faculteit Letteren)nbsp;en prof. dr. F.J. Groebel (faculteit Socialenbsp;Wetenschappen).

De Amerikaanse gezondheidspsychologe prof. dr. Susan Folkman krijgt een eredoctoraat van de faculteit Sociale Wetenschappen. Zij wordt beschouwd als een

Eendagsvlieg

Ruimtelijke Wetenschappen moet bij de opzet van de studierichting met bestaande middelennbsp;de bakens verzetten. Het faculteitsbestuurnbsp;baseert het gewicht van elke opleiding op denbsp;instroom van nieuwe studenten. quot;Maar gelukkig wordt er geen paniekvoetbal gespeeldquot;,nbsp;zegt Kreukels. quot;Als ergens het ene jaar eennbsp;lichte terugval is, kan die het volgende jaarnbsp;weer bijtrekken. Dan moet je dat programmanbsp;niet direct gaan inkrimpen.quot; Kreukels is nietnbsp;ongerust dat planologie als aparte opleidingnbsp;een eendagsvlieg zal zijn. Maar hoeveel jaarnbsp;krijgt hij om het succes van deze zelfstandigenbsp;studierichting in de praktijk te bewijzen?nbsp;Kreukels waagt zich niet aan een uitspraak.nbsp;quot;Daarvoor ben ik te veel planoloog. Als voorspeller moet je niet proberen om op de langenbsp;termijn zaken vast te leggen. Dat is zelfs éénnbsp;van mijn planologische uitgangspunten: ganbsp;nooit uit van zekerheid, maar hanteer eennbsp;planning die je kunt bijsturen.quot;

Een brochure over de opleiding planologie kunt u aanvragen bij Studie en Beroepnbsp;(030) 2532670, e-mail:nbsp;Studievoorlichting@bur.ruu.nlnbsp;van de invloedrijkste wetenschappers opnbsp;het gebied van psychologie en gezondheidnbsp;en heeft een hechte band met de Utrechtse onderzoekschool Psychology andnbsp;Health. Als erepromotores treden op prof,nbsp;dr. W. Stroebe en prof. dr. J. Sensing.nbsp;De farmaco-epidemioloog prof. dr. Johnnbsp;Urquhart, eveneens uit de Verenigdenbsp;Staten, krijgt een eredoctoraat van denbsp;faculteit Farmacie. Hij heeft de laatstenbsp;twintig jaar een indrukwekkende bijdragenbsp;geleverd aan de integratie van kennis ennbsp;inzichten op diverse deelgebieden van denbsp;medisch-farmaceutische wetenschappen.nbsp;Erepromotor is prof. dr. A. Bakker.

quot;Dat is het ei van Columbus!quot; Ik heb een collega die zo vol bewondering reageert alsnbsp;hem een oplossing aan de hand wordt gedaannbsp;waar hij zelf nooit aan gedacht heeft. Mijnnbsp;collega gebruikt 'het ei van Columbus' in eennbsp;andere betekenis dan de oorspronkelijke.nbsp;Die heeft veeleer een negatieve lading,nbsp;namelijk: een triviale oplossing voor eennbsp;moeilijk probleem.

Waar komt dit ei vandaan? Het onvolprezen spreekwoordenboek van Stoett biedt uitkomst: de uitdrukking gaat terug op eennbsp;passage uit een Italiaans reisboek van H.nbsp;Benzo, waarvan al in 1704 een vertaling bijnbsp;Barent Bos in Rotterdam verscheen onder denbsp;titel: 'De gedenkwaardige West-Indisenbsp;voyagien gedaan door Christoffel Columbus,nbsp;Americus Vesputius en Lodewijk Hennipman'.nbsp;Op pagina 8 vinden we daar het verhaalnbsp;dat Columbus tijdens een diner na zijn eerstenbsp;reis kritisch werd bejegend door zijn Spaansenbsp;gasten. Die vonden zijn onderneming maarnbsp;een koud kunstje en niets om trots op te zijn.nbsp;Er waren immers genoeg kundige Spanjaardennbsp;die ook een tijdje naar het westen kondennbsp;varen? Benzo vervolgt dan (en ik moderniseernbsp;het Nederlands enigszins):

'Hierop gaf Columbus geen antwoord, maar vroeg een ei. Hij legde het op tafel ennbsp;sprak tot hen allen. quot;En heren, wie van u ditnbsp;ei op de vlakke tafel overeind kan houdennbsp;zonder het te ondersteunen, zal deze maaltijdnbsp;niet hoeven te betalen.quot; Velen waagden eennbsp;poging maar niemand lukte het. Vervolgensnbsp;nam Columbus het ei in de hand en kneusdenbsp;zachtjes de spitse kant een beetje. Hij zettenbsp;het overeind op de tafel, waar het zo staannbsp;bleef. Toen de anderen dit van hem geziennbsp;hadden konden ze het makkelijk nadoen.nbsp;Net zoals ze - toen de nieuwe Eilandennbsp;eenmaal ontdekt waren - de reis van Columbus makkelijk konden nadoen.'

Een mooi verhaal, maar is het echt zo gebeurd? Daar steek ik mijn hand niet voornbsp;in het vuur. Het is veel waarschijnlijker datnbsp;de naam van Columbus gekoppeld is aannbsp;een al veel langer bestaand bravoureverhaal.nbsp;Tenslotte bestaat er ook nog een variantnbsp;met de beroemde Italiaanse architectnbsp;Brunelleschi in de heldenrol.

Frank Jansen, universitair docent Nederiands

Jaap Fischer (tegenwoordig Joop Visser) maakte als zanger van Nederlandse liedjesnbsp;furore in de jaren zestig. Hij zong gekke ennbsp;gevoelige, verhalende teksten over vrijen ennbsp;versieren, over liefdesverdriet, de strijd tussennbsp;de seksen ('Tem me dan') en het studentenleven. Het lied 'Het ei' valt in de categorie

De mogelijkheden van de personificatie worden hier ten volle uitgebuit. De trouwhartige 'ik' blijkt door het ei, inmiddels uitgebroed tot kuiken, te zijn vernacheld. Hetnbsp;kuiken lacht hem zelfs vierkant uit: 'Ha hanbsp;het was je broertje niet'. Door de spot van hetnbsp;kuiken slaat de overgevoeligheid van de ver-

absurd. Het eerste couplet begint als volgt:

Ik kocht een ei, de melkboer zei 't komt zo onder de kip vandaannbsp;'k ben nog te laat van huis gegaannbsp;om 't mee te kunnen nemennbsp;hier heeft u een jong levennbsp;voor zestien cent of meernbsp;en namens de ouders smakelijk eten mijnheer

Koddig is de personificatie van het ei.

De melkboer begint er mee als hij het nog warme ei aanbiedt ais 'een jong leven'.

Hij wenst de ik-figuur daarna 'namens de ouders smakelijk eten'. Dan al is het voor denbsp;verteller bijna onmogelijk om dat ei op tenbsp;eten. Het wordt nog erger wanneer het einbsp;begint te praten:

'Denk eens dat het een jongetje is dat je hier gaat staan bakkennbsp;Denk eens dat het je broertje isnbsp;dat zacht sist in de pan

Het lied eindigt met de regels:

'Ha ha het was geen jongetje dat je had willen bakken

ha ha het was je broertje niet dat in de pan was gegaan'.

En ik had me weer voor de zoveelste keer door een kuiken laten verlakken

Maar de volgende dag at ik rijst met hele jonge kip... of haannbsp;teller om in zijn tegendeel: wraak. De 'ik' eetnbsp;het kuiken op: een 'hele jonge kip...of haan'.nbsp;Door die toevoeging krijgt deze daad bijnanbsp;het karakter van een babymoord op het nognbsp;gesiachtsloze kuiken.

De teksten van Jaap Fischer zijn een interessant knooppunt in de herdefinitie van mannelijkheid in de jaren zestig. Hij zet eennbsp;tot dan toe nauwelijks bestaande mannelijkenbsp;tederheid neer. Dat was voordien alleen nognbsp;maar in de poëzie voorgekomen, bij dichtersnbsp;als Lodeizen, Andreus en Vroman. Hoe ambivalent de nieuwe man tegenover zijn eigennbsp;gevoeligheid staat blijkt echter bij Fischer keernbsp;op keer. Zeker in 'Het ei'. Als om de tederenbsp;man de mond te snoeren neemt de macho hetnbsp;weer over.

Het Engelse woord voor kuiken is 'chicken'. Er bestond in de jaren zestig en zeventig eennbsp;softpornoblad onder de titel Chick, hetnbsp;hippie- of slangwoord voor meisje of meid.nbsp;Is Fischers 'ei' een allegorie voor de wijzenbsp;waarop vrouwen (in de mannelijke verbeelding) een beroep doen op tederheid ennbsp;zachtheid, om de man die erin trapt vervolgens uit te lachen? Waarna de wraakactienbsp;niet kan uitblijven? Nadere analyse vannbsp;Fischers oeuvre zou die suggestie kunnennbsp;bevestigen of weerleggen.

Maaike Meijer, universitair hoofddocentnbsp;Vrouwenstudies

Transgene muizen zijn al heel courant. De 'transgene muis faciliteit Utrecht' levertnbsp;ze 'op bestelling'. Omstreden is het wél, datnbsp;gesleutel aan de eicellen. Maar daar staannbsp;veelbelovende toepassingsmogelijkheden innbsp;het geneeskundig en farmaceutisch onderzoek tegenover.

Bioloog dr. Sjef Verbeek - tevens universitair docent aan de faculteit Geneeskunde - 'maakt'nbsp;muizen waarin menselijke ziekten wordennbsp;nagebootst. quot;Laat ik een voorbeeld gevenquot;,nbsp;vertelt hij enthousiast. quot;Xeroderma pigmentosum. Dat is een huidziekte waarbij heel snelnbsp;een huidtumor kan ontstaan zodra de lijdersnbsp;aan die ziekte met UV-straling in contactnbsp;komen. Die straling beschadigt het erfelijkenbsp;DNA in de huidcellen. Normaal gesprokennbsp;herstellen die cellen zich wel weer. Daarvoornbsp;beschikken de meeste mensen over een repa-ratiesysteem, bestaande uit een eiwit dat denbsp;schade herkent en enzymen die de schadenbsp;weer herstellen. Sommige Xeroderma pig-altijd aan de basis van de ontwikkeling van

iTrii

kanker. Vandaar dat snelle ontstaan van huid-tumoren bij deze patiëntenquot;, legt Verbeek uit. quot;Wij hebben nu een muis gemaakt waarin hetnbsp;gen XPA - dat het betreffende eiwit codeert -kapot is gemaakt. En wat blijkt? Die muizennbsp;vertonen precies hetzelfde ziektebeeld als dienbsp;patiënten.quot;

Deze XPA-deficiënte muis is in samenwerking met het RIVM te Bilthoven gemaakt door denbsp;'transgene muis faciliteit Utrecht', een jointnbsp;venture van de Onderzoekschool Infectie amp;nbsp;Immuniteit, de afdeling Immunologie vannbsp;het Academisch Ziekenhuis Utrecht en hetnbsp;Gemeenschappelijk Dierenlaboratorium vannbsp;de Universiteit Utrecht. quot;Het RIVM was opnbsp;zoek naar een muis die heel gevoelig is voornbsp;stoffen die veranderingen kunnen aanbrengen in het DNA. Het identificeren en karakteriseren van deze stoffen, waaraan wij innbsp;de vorm van luchtverontreiniging en toevoegingen in het voedsel worden blootgesteld,nbsp;vormt een essentieel onderdeel van de strijdnbsp;tegen kanker. De bestaande diermodellennbsp;zijn te ongevoelig om zulke bepalingennbsp;met hoge betrouwbaarheid uit te kunnennbsp;voeren. Met dë recente technieken om hetnbsp;erfelijk materiaal te veranderen zijn wij nu in

ei

ivool thema voor de middenpagina: het ei. tomeen te hebben nagedacht of zelfs gepubli-ei multidisciplinair tegen het licht gehouden.

Z = Zwaartepunt

Wonderei

Leg een gekookt ei op een gladde tafel. Geef het een flinke slinger om z'n verticale as.nbsp;Het ei zal gaan draaien. Dan kan het volgendenbsp;gebeuren: het ei gaat langzamer draaien ennbsp;begint tegelijkertijd te wobbelen. Dit wobbe-len gaat geleidelijk weer over in een draaiing,nbsp;maar nu wel de andere kant op.

Het ei heeft een voorkeur om linksom of juist rechtsom te draaien. Dat wil zeggen, theoretisch. In de praktijk is er helaas te veel energie

De kip of het ei? verlies door wrijving, waardoor dit gedrag nietnbsp;zo goed waar te nemen is.

Natuurkundigen kennen dit verschijnsel al lang. Het treedt niet alleen op bij eieren, maarnbsp;ook bij bepaalde asymmetrische stenen. Hetnbsp;verschijnsel is heel duidelijk te zien bij denbsp;zogenoemde 'wondertol' of het 'schommel-schuitje'. Wiskundige dr. Joost Hermans onderzocht de beweging van 'rollende starre lichamen' en vond een gedeeltelijke verklaringnbsp;voor dit wonderlijke gedrag.

Een liggend ei heeft twee krommingsassen: een as van de minste kromming (denk aan denbsp;lengte-as) en een van de meeste krommingnbsp;(denk aan de breedte-as). Daarnaast zijn ernbsp;twee traagheidsassen die aangeven hoe denbsp;massa over het ei verdeeld is. Deze assen gaannbsp;door het zwaartepunt en verdelen het ei innbsp;twee delen met gelijke massa.

De massa van een ei blijkt nu zodanig ongelijkmatig verdeeld, dat de krommingsassen niet samenvallen met de traagheidsassen.nbsp;Hierdoor heeft het ei een voorkeursrichting:nbsp;het draait het liefst van de as van de minstenbsp;kromming naar de as van de minste traagheid.nbsp;Als het ei tegen z'n richting in wordtnbsp;gedraaid, zal het via een 'wobbelfase' z'nnbsp;draairichting veranderen.

Dit voorkeursgedrag komt overigens alleen tot uiting als het ei een flinke slinger krijgt.nbsp;Er moet een bepaalde energiedrempel overschreden worden. Als het ei met weinignbsp;energie wordt rondgedraaid, heeft het geennbsp;voorkeur. Het draait net zo lief de ene alsnbsp;de andere kant op, en theoretisch gaat ditnbsp;oneindig door. (KBK)

Voor meer informatie over wondertollen en andere rollende starre lichamen:nbsp;j.hermans@research.kpn.com

De oerkip en haar ei

Er was een keer een oerkip die

staat een muis te creëren die zeer gevoelig is voor stoffen die schade kunnen veroorzaken.quot;nbsp;De ethische bezwaren tegen deze transgenesenbsp;hebben volgens Verbeek vooral te maken metnbsp;het feit dat er letterlijk ingegrepen wordt innbsp;de genetische 'make-up' van een dier. Ernbsp;wordt een gen toegevoegd of juist uitgeschakeld. Dat gebeurt door middel van zeernbsp;geavanceerde technieken, via zogehetennbsp;'micro-injectie' van DNA in een bevruchtenbsp;eicel of via injectie van embryonale stamcellennbsp;waarvan het erfelijk materiaal is veranderd, innbsp;een later embryonaal stadium, de blastocyst.nbsp;Dat toegevoegde of veranderde DNA wordtnbsp;dan weer aan volgende generaties doorgegeven. Maar doordat een dier door zo'nnbsp;genetische modificatie iets kan wat het vroeger niet kon - een eiwit aanmaken bijvoorbeeld - of juist niet meer kan, is het mogelijknbsp;nauwkeurig vast te stellen wat de rol van eennbsp;bepaald gen is in het ontstaan van bijvoorbeeld allergieën of kanker. Daardoor kunnennbsp;erfelijke aandoeningen bij de mens in een dier-model worden nagebootst en bestudeerd.quot;nbsp;Dat kan, betoogt Verbeek, voor de gezondheidszorg grote stappen voorwaarts betekenen. (AH)

De vraag 'Wat kwam eerst: de kip of het ei?' roept, kakelend vers, een gedachte van denbsp;Tlosoof Kant in herinnering. Kant stelde datnbsp;het menselijk denken door twee tegenstrijdigenbsp;wetten wordt gekenmerkt. Aan de ene kantnbsp;ziet de geest zich gedwongen alles wat aannbsp;voorwaarden en oorzaken is gebonden op ietsnbsp;onvoorwaardelijks terug te voeren. Er móetnbsp;een begin zijn geweest aan de reeks vannbsp;kippen en eieren. Aan de andere kant moetnbsp;de menselijke geest erkennen dat iedere voorwaarde zelf ook weer aan voorwaarden isnbsp;gebonden. Het eerste kippenei moet door eennbsp;kip gelegd zijn, maar die kip kwam weer voortnbsp;uit een ei. De zoektocht naar het onvoorwaardelijke voert sommigen naar God en hetnbsp;creationisme. Maar daarmee ook naar hetnbsp;menselijk onvermogen om een vraag als dezenbsp;zinvol te beantwoorden. Misschien kan mennbsp;God nog wel redenen toedichten voor zijnnbsp;scheppingsactiviteit als zodanig (de liefde voornbsp;de mens?). Maar het doorzien van zijn voorkeur voor de kip of het ei als oorsprong vannbsp;de species, dat gaat wat ver.

Kan de evolutietheorie ons hier misschien de helpende hand bieden? De verleden tijdnbsp;waarin de vraag is gesteld, wijst immers in denbsp;richting van een natuurhistorisch antwoord.nbsp;Het feit dat de vraag niet empirisch te beantwoorden is, schept bovendien de gewenstenbsp;ruimte voor de speculatieve drang van denbsp;mens. Zo zijn er nogal wat bevlogen geneticinbsp;die geneigd zullen zijn de voorkeur te gevennbsp;aan het primaat van het ei. Het ei is hetnbsp;omhulsel van de eicel, de drager van het DNA.nbsp;Dat zorgt voor de eiwitten en andere stoffennbsp;die uiteindelijk de kip maken tot wat ie is.nbsp;Bovendien blijft het specifieke kip-formerendenbsp;genoom door de tijd heen bestaan.

Kippen komen en kippen gaan, maar het DNA dat blijft bestaan. Ongetwijfeld zou Plato innbsp;zijn Ideeënwereld eerder het qua vorm idealenbsp;ei hebben opgenomen dan de ideale kip.nbsp;Die gaat pikkend en schijtend door het vergankelijke leven. De kip is niet meer dan denbsp;tijdelijke verblijfplaats, de empirische manifestatie, het vergankelijke vehikel van het DNA.nbsp;Het ovale ei is daarvan de mathematischnbsp;gezien bijna volmaakte drager.

Maar is dit niet een ontologische bewering, een bewering over de bouwstenen van denbsp;biologische werkelijkheid? Op zichzelf valtnbsp;daaruit nog geen antwoord op onze 'oor-sprongsvraag' af te leiden. Er is echter eennbsp;sterk argument dat steun verleent aan denbsp;gedachte dat het kippenei eerst kwam.nbsp;Daarvoor moeten we echter wel eerst eennbsp;lastig probleem terzijde schuiven, namelijk:nbsp;wanneer is een dier (nog) een kip en wanneernbsp;niet (meer)? We nemen gemakshalve aan datnbsp;we dit weten, met dien verstande dat we eennbsp;kip niet definiëren als een dier dat kippeneieren legt. We gaan er dan vanuit dat er gedurende lange tijd aan elke kip een soortbepa-lend kippenei is voorafgegaan en aan elknbsp;kippenei een soortkenmerken dragende kip.nbsp;Echter, op zeker moment is er een ei gelegdnbsp;door een pre-kip. Die heeft via mutatie vannbsp;haar genetische materiaal tijdens haar levennbsp;een ei-cel voortgebracht.

Daaruit ontstond de 'echte' kip. Het 'eielijk' omhulsel was nog van de prekip, de eicelnbsp;was al een kip.

Het ei wint dus, misschien niet door knockout, maar dan toch op punten. De vraag wat er het laatst zal zijn, 'de kip of het ei', is langnbsp;zo moeilijk niet te beantwoorden: we trekkennbsp;nu immers zelf aan de genetische strengetjesnbsp;en weten dat het soortbegrip uiterst relatiefnbsp;is. Met een eenvoudige DNA-micro-injectie innbsp;het ei van een kip kunnen we een nieuwenbsp;soort maken. Wat dacht u van een kip dienbsp;gekleurde paaseieren legt: de pip?

Van de pip zullen we zeker weten dat het ei er het eerst was.

Jan Vorstenbosch, universitair docent wijsbegeertenbsp;(met dank aan C. en A.).

Het Domplein ligt er een beetje troosteloos bij. Glimmende klinkers en een handvolnbsp;verzopen fietsen. Het Academiegebouw isnbsp;deze woensdagavond het decor van heftigenbsp;discussies. Leden van de Utrecht Debatingnbsp;Society (UDS) oefenen hun spreekvaardigheid.

De UDS is een jaar oud maar heeft in die korte tijd toch al een ledenbestand van 50 debatersnbsp;opgebouwd. De meesten studeren aan denbsp;Universiteit Utrecht. Een aantal komt elkenbsp;week bij elkaar in het Academiegebouw.nbsp;De omgeving - een zaaltje achteraf met hogenbsp;ramen, een schoolbord, metalen tafels ennbsp;stoelen - lijkt niet echt uit te nodigen tot eennbsp;fijn robbertje taalvechten. quot;Maar de entourage is niet wat een debat maaktquot;, benadruktnbsp;Pieter Sutorius, de enige alumnus van denbsp;Universiteit Utrecht die de vereniging rijk is.nbsp;quot;Het zijn de debaters zelf die zorgen dat hetnbsp;boeiend en leuk wordt.quot;

quot;Humor maakt je sterk in een debat. En met wat subtiele opmerkingen heb je moreel alnbsp;snel gewonnen. Althans, zo ervaar ik dat.quot;nbsp;Pieter heeft twee jaar geleden zijn rechtenstudie afgesloten en is werkzaam als beleidsmedewerker onderwijs bij de Gehandicaptenraad. quot;Vanuit mijn werk moet ik wel eens opnbsp;het Ministerie van Onderwijs zijn. Soms moetnbsp;je mensen overtuigen en ik merk dat ik in mijnnbsp;studie heb gemist hoe je dat het best kannbsp;doen. Een goede voorbereiding voor sprekennbsp;in het openbaar schiet er naast al de theorienbsp;vaak bij in. De theorie is belangrijk, maarnbsp;de oude Grieken beschouwden de retorica alnbsp;als een wetenschap. Dus in een academischenbsp;studie zou je daar wat van terug moetennbsp;vinden.quot;

Een gangbare cursus 'spreken in het openbaar' geeft volgens Pieter niet de mogelijkheid dienbsp;het debatteren wel biedt. quot;Je argumentennbsp;opbouwen en scherpen. Anticiperen op wat denbsp;ander zegt, om maar wat te noemen. Ik vindnbsp;het nu makkelijker om mijn mond open tenbsp;doen, ik heb wat meer lef gekregen. Bij hetnbsp;spreken voor een groot publiek durf ik meernbsp;de zaal in te kijken en te communiceren metnbsp;het publiek. Allemaal zaken die ik miste innbsp;mijn studie en die ik bij UDS wel tegenkom.quot;

Stelling

Voor elk debat kiest men een stelling. 'Thbt (This house beliefs that) Machiavelli is the way'nbsp;of 'Thbt western feminism is not applicable innbsp;developing countries'. Pieter: quot;Gezien sommige onderwerpen is enige feeling met het studentenleven niet weg.quot; Na de teamindeling innbsp;'government' of 'opposition' is er een kwartiernbsp;voorbereidingstijd. Dan brandt het debat los.nbsp;Elke spreker heeft zes minuten. Tijdens hetnbsp;debat geeft de voorzitter van de jury denbsp;resterende spreektijd aan door zijn vingers opnbsp;te steken.

De debaters onderstrepen hun standpunt met alle middelen. Met brede armgebaren of driftig rondlopen achter en rond het katheder.nbsp;Ook de mogelijkheden van de stem wordennbsp;volop onderzocht. Hard, zacht, hoog, laag, alsnbsp;het maar helpt om de jury te overtuigen.

Want die kijkt niet alleen naar de argumenten, maar ook naar hoe je die brengt. quot;Sta je als een zoutzak eentonig te praten, dan zie jenbsp;dat terug in de punten.quot;

quot;Ik heb nog steeds maagpijn vóór elk debatquot;, bekent Pieter. quot;Maar het gevoel na afloop,nbsp;als je je standpunt hebt verdedigd. Het is dannbsp;net of je zweeft.quot; De leden zijn over het algemeen nog studenten. quot;Klopt, maar we hebbennbsp;allemaal dezelfde interesse: debatteren.

En een beetje vrolijkheid en gezelligheid vind ik ook erg belangrijk. Dus wil je graag debatteren in een serieuze sociale omgeving, dannbsp;zit je hier goed. Ik heb er in ieder geval alnbsp;veel profijt van gehad.quot;

(JBvO)

Voor meer informatie over de Utrecht Debating Society: Hella Borking, (030) 2945248nbsp;of Bibilotte Duyvesteyn, (030) 2516717.

quot;Wij zijn wel een vereniging, maar we doen niet aan ontgroeningen. En we makennbsp;nauwelijks onderscheid tussen eerste- ofnbsp;ouderejaars. Bij ons kun je op een relaxte,nbsp;vrijblijvende manier van alles leren overnbsp;internationale betrekkingen.quot;

De Utrechtse Studentenvereniging voor Internationale Betrekkingen, kortweg SIB, viert in de week van 15 april haar derde lustrum.nbsp;Oud-voorzitter van de SIB Maaike de Langennbsp;en de voorzitster van de lustrumcommissienbsp;Katrien Klep, allebei derdejaars rechten:nbsp;quot;De vereniging is opgericht op 12 maart 1982nbsp;door een student die bij SIB-Leiden zat. Er zijnnbsp;nu acht zogenaamde SIB-steden, maar elkenbsp;afdeling heeft een eigen sfeer. In Utrechtnbsp;bekijken we op een serieuze manier denbsp;internationale politieke problematiek ennbsp;cultuur. Natuurlijk wordt gezelligheid nietnbsp;geschuwd, maar dat is eerder een middel dannbsp;een doel.quot;

In de lustrumweek geldt als thema 'de vier elementen': lucht, aarde, water en vuur.nbsp;Elke dag staat in het teken van een van dezenbsp;elementen. Katrien: quot;Zo hebben we bij denbsp;opening een lezing over de energieproblema-tiek en organiseren we op een van de avonden een SIB-DIS. Een diner waarbij de vier elementen de hoofdrol spelen. De vrijdag isnbsp;gereserveerd voor de eerste reünistenactiviteitnbsp;van SIB. We sluiten de week af met een galanbsp;op zaterdagavond in kasteel Doornenburgnbsp;bij Nijmegen.quot;.

Reünisten

quot;Sinds twee jaar werken we aan een reünis-tenbeleid en op de oproepen in 'illuster' krijgen we veel reactiesquot;, vervolgt Maaike.nbsp;quot;Het blijkt dat veel oud-leden graag willennbsp;meedenken en -helpen. Daarom hebben wenbsp;in de lustrumweek ook een echte reünistendag.quot; Wat het programma precies inhoudt isnbsp;nog een verrassing. quot;Maar een lezing ennbsp;een borrel zijn welhaast zekerquot;, onthultnbsp;Katrien. quot;Bovendien zijn we bij het opruimennbsp;van ons archief een aantal foto's tegengekomen en zelfs de notulen van de eerste vergadering. Dit stukje geschiedenis wordt in elknbsp;geval tentoongesteld.quot;

SIB-Utrecht telt ongeveer 250 leden, verspreid over alle faculteiten van de Universiteitnbsp;Utrecht en enkele van de Hogeschool vannbsp;Utrecht. Er zijn commissies die het wel en weenbsp;van de vereniging behartigen, en werkgroepen die inhoudelijke thema's en onderwerpennbsp;over het buitenland en internationale vraagstukken aan de orde stellen. (JBvO)

Voor meer informatie: SIB-Utrecht, Internationaal amp; Cultureel Centrumnbsp;ParnassCis, Kruisstraat 201, 3581 GK Utrecht,nbsp;(030) 2532884, e-mail: sib'Sfys.ruu.nl.

Collectie

Poppe G. Jacobi

De Letterenbibliotheek kreeg eind januari een opmerkelijke uitbreiding van denbsp;collectie: ruim vierhonderd boeken overnbsp;de Amerikaanse populaire muziek van denbsp;twintigste eeuw. Het gaat om de 'Collectienbsp;Poppe G. Jacobi', genoemd naar een oud-student van de Universiteit Utrecht dienbsp;in november 1995 op 32-jarige leeftijdnbsp;overleed. Tijdens en na zijn studie geschiedenis verzamelde Jacobi literatuur overnbsp;Anglo-Amerikaanse populaire muziek metnbsp;het doel hierover een boek te schrijven,nbsp;maar daarvan is het niet meer gekomen.nbsp;Zijn familie droeg tijdens een informelenbsp;bijeenkomst de collectie over aan denbsp;bibliotheek.

De school moet een proeftuin zijn. Kinderen moeten leren hoe ze keuzes maken,nbsp;verantwoordelijkheid dragen, respect tonennbsp;voor andersdenkenden. In de praktijk komtnbsp;hier weinig van terecht. Micha de Winter,nbsp;hoogleraar Ouder- en Kindzorg, keerdenbsp;terug in de schoolbanken.

ARMAND MEUNEN * U-BLAD

Een les Nederlands voor 3-atheneum, over waardenoverdracht in de fotojournalistiek.nbsp;De Winter: quot;Prachtig onderwerp, dacht ik.nbsp;De leerlingen kregen eerst de begrippen uitgelegd: wat zijn waarden, hoe draag je dienbsp;over, wat is objectiviteit en subjectiviteit. Daarna moesten ze die algemene concepten toepassen op een foto. En wat deed die lerares?nbsp;Ze koos een foto uit het boek van een koe innbsp;een weiland. Niemand werd daar warm ofnbsp;koud van; ik vond dat een gemiste kans. Waarom gebruikte ze niet het plaatselijke huis-aan-huisblad, of een foto van Michael Jackson dienbsp;zijn neus heeft laten verbouwen? Op mijnnbsp;vraag na afloop van de les waarom ze geennbsp;aansprekender foto had gekozen, antwoorddenbsp;de lerares: 'Dan had het een heel lange discussie kunnen worden, en daar hebben we geennbsp;tijd voor. We hebben in de sectie afgesprokennbsp;allemaal hetzelfde tempo aan te houden; iknbsp;kan niet achterop raken.' Ik vond dat eennbsp;treffend voorbeeld van een methodiek-centra-le aanpak. Waar het om gaat is: tempo makennbsp;met je leerstof, bij je boek blijven, resultatennbsp;boeken.quot;

Eiland

Sinds de Verlichting bestaat er een aparte kinderwereld, een eiland waar kinderen zichnbsp;vrijelijk kunnen ontwikkelen en beschermdnbsp;zijn tegen de boze buitenwacht. De hogenbsp;muren van de school moesten de kinderennbsp;letterlijk en figuurlijk afschermen van denbsp;maatschappij. quot;Die ontwikkeling is zo vernbsp;doorgeschoten dat het kinderen ontbreektnbsp;aan 'maatschappelijke oefenruimte'quot;, verteltnbsp;De Winter. quot;Als kinderen van school komen,nbsp;worden ze bijna letterlijk in de maatschappijnbsp;geworpen, zonder daar voldoende voor te zijnnbsp;toegerust. Ze krijgen enorm veel informatie,nbsp;maar die sluit nauwelijks aan bij hun eigennbsp;beleving, en al helemaal niet bij hun directenbsp;leefwereld: de school zelf. Over de inrichtingnbsp;van de school beslissen ambtenaren, docenten,nbsp;ouders en directies. De kinderen staan buitenspel. In mijn boek 'Kinderen als medeburgers'nbsp;pleit ik ervoor dat kinderen serieus wordennbsp;genomen als 'medeburgers', dat ze actiefnbsp;betrokken raken en verantwoordelijkheidnbsp;krijgen bij de inrichting van hun omgeving.quot;nbsp;quot;Dat normen en waarden weer terugkeren innbsp;de klas heeft veel te maken met angstgevoelensquot;, meent De Winter. quot;Je kent die verhalennbsp;wel: jeugdcriminaliteit, onveiligheid op straat,nbsp;strafkampen, drugsoverlast, gezinsdesintegra-tie. Als we nu maar weer 'moraal-lesjes' gaannbsp;geven, dan komt het misschien toch nog goednbsp;'met die jeugd van tegenwoordig'. Maar in denbsp;praktijk blijkt dat het praten over normen hetnbsp;gedrag nauwelijks beïnvloedt. Ook al wetennbsp;kinderen 'hoe het hoort', dat wil nog niet zeggen dat ze het ook doen. Tegelijkertijd zijnnbsp;normen op een school aan de orde van denbsp;dag: er wordt gepest, ruzie gemaakt, er worden schoolregels en sancties afgekondigd, ernbsp;wordt opgetreden en gestraft. Die dagelijksenbsp;praktijk is bij de overdracht van normen veelnbsp;invloedrijker dan dat moraal-lesje. Dan denknbsp;ik: maak van die dagelijkse praktijk gebruik;nbsp;neem kinderen serieus, geef ze verantwoordelijkheid. Dat is goed voor hun ontwikkeling ennbsp;leuk tegelijk.quot;

Anarchie

Maar hoe geef je kinderen verantwoordelijkheid voor de inrichting van de schooi als er zo'n duizend rondlopen. Ontaardt dat nietnbsp;in anarchie?

De Winter: quot;Dat is geen kwestie van kennis. Het is een houding, met kinderen in gespreknbsp;durven en willen gaan. Een voorbeeld. Veelnbsp;scholen hebben een schoolreglement. De enenbsp;methode is: aan het begin van het schooljaarnbsp;gaat de rector in de kantine op een podiumnbsp;staan en zegt: 'Wij spreken met elkaar afnbsp;dat...'. Dan volgt er een lijstje regels, dat denbsp;leerlingen naderhand op een A4-tje uitgereiktnbsp;krijgen. De andere methode is dat je daadwerkelijk iets met de kinderen afspreekt, datnbsp;je samen regels maakt - in klassenverband.nbsp;Over een aantal zaken hoef je niet te discussiëren: dat er geen geweld op school gebruiktnbsp;wordt, of gedeald, of dat ze niet mogennbsp;roken tijdens de les. Maar dat betekent nietnbsp;dat je het nergens meer over hoeft te hebben.nbsp;Je kunt bijvoorbeeld met ze afspreken datnbsp;affiches niet tegen de muur maar op hetnbsp;prikbord horen. Doorgaans blijkt dat dienbsp;regels veel strenger zijn dan die van de schoolleiding. Kinderen leren op die manier samenwerken, een gezamenlijke verantwoordelijkheid dragen, kortom, ze leren die dingen dienbsp;ze later in de maatschappij nodig hebben.quot;

Dialoog

Maar ook al neem je kinderen serieus als gesprekspartner, de leraar heeft meer machtnbsp;en verantwoordelijkheid. Er kan toch nooitnbsp;een dialoog 'op voet van gelijkheid' ontstaan?nbsp;quot;Ik pleit ook niet voor een sfeer waarin altijdnbsp;maar gepraat en gesoebat wordtquot;, zegtnbsp;De Winter. quot;Natuurlijk heb je met een opvoedingssituatie van doen waarin knopennbsp;moeten worden doorgehakt en grenzennbsp;gesteld. Maar dat wil niet zeggen dat eennbsp;dialoog onmogelijk is. Of dat leraren nietnbsp;hun best moeten doen om te achterhalennbsp;wat die leerlingen nu echt bezighoudt. Dat isnbsp;geen dialoog op voet van gelijkheid, maarnbsp;wel een dialoog waarin rekening wordtnbsp;gehouden met de affectieve en emotionelenbsp;componenten die onderwijs ook heeft. Ik vindnbsp;het onbegrijpelijk dat van dat potentieel geennbsp;gebruik gemaakt wordt. Jongeren weten heelnbsp;veel over hun school, over de leraren of overnbsp;wat mis dreigt te lopen. Maar er wordt nauwelijks geluisterd. Zoals een scholiere het zei:nbsp;'De juf zegt dan wel dat ik niet naar haar luister, maar zij moet ook eens een keer naar mijnbsp;luisteren!quot;'

Vertellen

quot;Ik wil die leraren niet afkraken. Integendeel, ze hebben een zwaar beroep dat ze ondernbsp;niet al te gunstige omstandigheden moetennbsp;uitoefenen. Er zijn er zat die dat met een grote betrokkenheid doen. Maar het accent ligtnbsp;wel heel sterk op kennisoverdracht. Daarvoornbsp;wordt een prachtige, afwisselende didactieknbsp;bedacht - 'zappend onderwijs' - maar wel innbsp;de volgorde: boek, boek, stencil, boek, repetitie, boek. Ik was in die 3-atheneumklas tennbsp;tijde van de Amerikaanse presidentsverkiezing;nbsp;de kinderen hadden het zelf voor en tussennbsp;de lessen daarover. Maar in de geschiedenisles,nbsp;waar het nota bene op dat moment ging overnbsp;het Amerikaanse kiesmannenstelsel, werdnbsp;overgegaan naar hoofdstuk 2, paragraaf 3.

‘Het ontbreekt aan leraren

met een verhaal’

Vind je het raar dat - als krant, tv of hobby zelden deel uitmaken van het onderwijs - dienbsp;generatie het verwijt krijgt ongeïnteresseerdnbsp;te zijn?quot;

quot;Het onderwijs is in didactisch opzicht met sprongen vooruitgegaan, met veel meernbsp;groepswerk en zo. Maar het ontbreekt aannbsp;leraren met een verhaal. Wie me altijd isnbsp;bijgebleven, is de geschiedenisleraar die verhalen hield over de Palestijnen - waar ik alsnbsp;klein zionistisch jongetje tegen te keer ging.nbsp;Of die leraar Engels die het Prisma-woorden-boek had geschreven en daar lessen lang overnbsp;kon vertellen. De populairste leraar op denbsp;school waar ik heb meegelopen was de leraarnbsp;Duits, volgens de leerlingen 'omdat die af ennbsp;toe op zijn praatstoel te krijgen was'. Dannbsp;gaat het niet alleen om het aansluiten bij denbsp;belevingswereld van de scholieren - hoenbsp;belangrijk dat ook is -, maar tevens om denbsp;uitstraling. Vindt die leraar het leuk om metnbsp;jongeren bezig te zijn en hen tot nieuwsgierigheid te prikkelen? Of is het een lesboernbsp;die aan zijn boekje vasthoudt en door iederenbsp;andere lesboer te vervangen is?quot;

Ochtendprogramma, van 10.30 tot ca. 12 uurnbsp;(Academiegebouw)

Van boek naar beeld; Nieuwe communicatietechnieken en -middelen in het onderwijs van morgen.

Twee presentaties, verzorgd door prof. dr. F.J. Groebel, hoogleraar innbsp;onder Faculteiten, pagina 15),nbsp;Biologie (030) 253 2822, Farmacienbsp;(030) 253 7317, Godgeleerdheidnbsp;(030) 253 1853, Letteren (Algemenenbsp;Letteren (030) 253 6103, Duitsnbsp;(030) 253 6182 ! 230 0614, Engelsnbsp;(030) 253 6193, Geschiedenis (030)nbsp;253 6222, Italiaans (030) 253 6427/

(alleen na opgave)

Lunch Er is op twee locaties de mogelijkheid om te lunchen: in denbsp;binnenstad in het Academiegebouwnbsp;en in De Uithof in het Bestuursgebouw. Voor vervoer van de binnenstad naar De Uithof wordt gezorgd.nbsp;Tijd: 12.20 - 13.30 uur; kosten:

Errata

In de programmafolder die u ontvangen heeft, staan een aantalnbsp;fouten:

-Rechtsgeleerdheid: faxnummer moet zijn (030) 2537300

- Natuur- en Sterrenkunde; e-mailadres moet zijn g.j.c.m.warde-naar@fys.ruu.nl

• - Godgeleerdheid: e-mailadres moetnbsp;zijn mbosch@ggl.ruu.nl

• - Algemene Letteren: telefoonnbsp;moet zijn (030) 2536028, e-mailnbsp;saskia.franken@let.ruu.nl

• - Scheikunde: e-mail moet zijnnbsp;j.a.dekooker@chem.ruu.nl

de Psychologie van de Massacommu-

253 6365, Keltisch (030) 253 6160,

nicatie aan de Universiteit Utrecht en door drs. B.J.M. Verwaayen, algemeen directeur van PTT Telecom.nbsp;Aansluitend een demonstratie ver-

Kunstgeschiedenis (030) 253 6262, Linguïstiek (030) 253 6265, Literatuurwetenschap (030) 253 6689,nbsp;Nederlands (030) 253 8000, Spaans

zorgd door de Nederlandse Onderwijs Televisie.

Het ochtendprogramma wordt aangeboden door de Vereniging Utrechts Universiteitsfonds.

Middagprogramma van 14 uur tot ca. 18 uurnbsp;(verschillende locaties)nbsp;Alumni worden door de faculteitennbsp;ontvangen op eigen locaties in denbsp;binnenstad én in De Uithof. De programma's worden afgesloten metnbsp;facultaire borrels. Meer informatienbsp;over de facultaire programma's vindtnbsp;u in het toegezonden programma-overzicht of via de vermelde telefoonnummers. M.m.v. Aardwetenschappen (UGV, (030) 253 2019.nbsp;Zie informatie elders in Illusterzake

(030) 253 6400, Vertalen (030)

253 6413 / 253 6400, Theater- Filmen TVwetenschap (030) 253 6366), Natuur- amp; Sterrenkunde (030)

253 1046, Rechtsgeleerdheid (030)

253 7017, Ruimtelijke Wetenschappen (030) 253 1405/253 2044, Scheikunde (030) 253 3793, Socialenbsp;Wetenschappen (030) 253 3200,nbsp;Wiskunde amp; Informatica (030)

253 1515, Wijsbegeerte (030)

253 1831.

Avondprogramma (Academiegebouw)

Grand café met muziekoptredens vanaf ca. 17.30 uur de gehele avondnbsp;door in verschillende zalen

Paul Schnabel in gesprek met Frits van Oostrom, 20.00 - 20.45 uur (aula)

Utrechts Studenten Koor en Orkest

Ook in 1997 zal het Utrechts Studenten Koor en Orkest (USKO)nbsp;haar Bach-traditie in stand houden.nbsp;Op vrijdag 18 april 1997 (om 20.15nbsp;uur) geeft het USKO een uitvoeringnbsp;van de Hohe Messe van J.S. Bach.nbsp;Dit concert vindt plaats in denbsp;Jacobikerk te Utrecht. Het geheelnbsp;staat onder leiding van dirigentnbsp;Harold Lenselink. De solisten zijn:nbsp;Annelie Brinkhof (sopraan),nbsp;Hermien de Zwart (alt), Bernardnbsp;Loonen (tenor) en Pierre Mak (bas).nbsp;Plaats: Jacobikerk,

St. Jacobsstraat 171, Utrecht Toegang: f 15,-; CJP, Pas 65,nbsp;Studentenkaart f 12,50 Reserveringen: (030) 2538785 (USKO-kamer)

De Salon

Op zondag 20 april (14.30-17.00 uur) is er in het Polman's Huis (hoeknbsp;Keistraat/Jansdam, Utrecht) weer hetnbsp;publiek debat De Salon. Het thema isnbsp;'schoonheid'. Schoonheid is bignbsp;business. En echt niet alleen innbsp;Amerika. Er zijn de afgelopen jarennbsp;alleen al in Nederland veertig commerciële klinieken voor plastischenbsp;chirurgie ontstaan. Mooie mensennbsp;zijn succesvoller op de huwelijksmarkt, actiever in het seksleven ennbsp;productiever in hun nageslacht.nbsp;Mooie mensen worden bovendiennbsp;vaak aardiger, intelligenter, creatiever en communicatiever gevondennbsp;en ze hebben vaak meer succes opnbsp;hun werk. Hoe staat het met denbsp;schoonheidsidealen in Nederland?

Toegang f 5,-, met U-pas f 2,50 Informatie en reserveringen:nbsp;Germaine Custers, (030) 2533708,nbsp;e-mail: g.custers@bur.ruu.nl.

IDE

SALON

UTDECHT

Utrechtsch Studenten Concert

Donderdag 22 mei geeft het Utrechtsch Studenten Concert zijnnbsp;traditionele voorjaarsconcert innbsp;Muziekcentrum Vredenburg. Hetnbsp;orkest brengt dan de Nederlandsenbsp;première van de 'Drie dansen voornbsp;orkest' van Roel van Oosten. Dit stuknbsp;is speciaal voor het USConcertnbsp;gecomponeerd in gezamelijkenbsp;opdracht van het USConcert en hetnbsp;Fonds voor de Scheppende Toonkunst. Verder staan op het programma het Tweede Pianoconcert vannbsp;Brahms, met als solist Paul Komen,nbsp;en tenslotte de Eerste Symfonie vannbsp;Sjostakovitsj. Het concert begint omnbsp;20.15 uur.

Kaarten kosten f 17,50/f 12,50 (CJP, studentenkaart, Pas 65, U-Pas).

Utrecht Summerschool

Utrecht Summerschool organiseert zomercursussen voor buitenlandsenbsp;studenten, professionals en anderenbsp;belangstellenden. Het aanbodnbsp;bestaat uit 23 cursussen in de medische wetenschappen, letteren, socialenbsp;wetenschappen, rechten, natuurwetenschappen en uitvoerende kunsten. Daarnaast is er een sociaal ennbsp;cultureel programma ter ontspanning van de deelnemers. Meer dannbsp;700 buitenlandse deelnemers namennbsp;deel in 1996.

Voor 1997 is het programma als volgt:

Diagnostic Pathology of Pet Avian and Exotic Animals

Companion Animal Medicine and Surgery

Course on Laboratory Animal Science Health Care Systems in Transformation - An international perspectivenbsp;Molecular Biology and Recombinant-DNA Technology Workshopnbsp;Neurosciences: Old Diseases,nbsp;New Strategies

Infection and Immunity

Key Issues in Migration Research European Cultures and Life-stylesnbsp;Nederlandse Letterkunde van 1850nbsp;tot heden

Nederlandse Literatuur en Taal

Dutch Society and Culture

Dutch Alcohol and Drugs Culture Focus on Dutch

Human Rights

European Women's Studies from Multicultural and Interdisciplinarynbsp;Perspectives

Lexicon Development for Language and Speech Processing

The European Honours Courses in History of Mathematics

Infrared Spectroscopy

AQUA

Arts Administration in Europe

Music Master Classes

Carillon Course

De Utrecht Summerschool brochure is verkrijgbaar bij bureau buitenland,nbsp;t.a.v. Utrecht Summerschool, Postbusnbsp;80.125, 3508 TC Utrecht, fax. (030)nbsp;2537550, e-mail secr@is.ruu.nl. internet: http://www.ruu.nllUU_alge-meen/is_buro/foreign/stud

Sociaal Cultureel Centrum De Uitwijk

? Uitwijkcursussen

Dit voorjaar starten er diverse cursussen. Alumni die zijn afgestudeerd na 1 januari 1996 kunnen deelnemennbsp;tegen het studententarief (studentnummer meenemen!).

Landschaptekenen: maandag 16.00-18.00 uur, start 28 april.

De kijk op een landschep verschilt van mens tot mens. Een boer kijktnbsp;met andere ogen naar het veld dannbsp;de stedeling voor wie een dagje 'buiten' al vaak een romantische belevenis is. Het schilderen van landschappen biedt de kans een eigennbsp;artistieke visie op dit onderwerp tenbsp;ontwikkelen. Er zal aandacht worden

besteed aan opzet, typische kenmerken van een landschapschildering, perspectivische problemen en kleuren ruimtelijke werking (maandagnbsp;16.00-18.00 uur, start 28 april)nbsp;Portrettekenen: vrijdag 15.00-17.00nbsp;uur, start 21 maart.

Het portret is één van de oudste genres in de schilder- en tekenkunst. Het menselijk gelaat heeft altijd veelnbsp;schilders geboeid. In het woord portret ligt besloten dat het om meernbsp;gaat dan alleen een knap getekendnbsp;gezicht. Portretten gaan over mensen. Mensen met zoveel verschillendenbsp;karakters, trekjes en gezichten, datnbsp;men verbaasd staat over een dergelijke verscheidenheid. In deze cursusnbsp;zal aandacht worden besteed aan denbsp;grondbeginselen van het tekenennbsp;van een goed portret.

Architectuur; Parijs-Wenen-Rome-Barcelona: dinsdag 13.00-15.00 uur. start 25 maart

Yoga kennismaking: vrijdag 15.00-

16.30 uur, start 4 april

? Filmprogramma

don 3 apr From dusk till dawn, Robert Rodriguez

din 8 apr The nutty professor, Tom Shadyac

don 10 apr One flew over de cuckoo's nest, Milos Formannbsp;din 15 apr The silence of the lambs.

Jonathan Demme don 17 apr The shining, Stanleynbsp;Kubricknbsp;din 22 apr Angel baby,

Michael Rymer don 24 apr II postino,

Michael Radford

don 1 mei Metropolis, Fritz Lang Alle films worden vertoond innbsp;Transitorium I. Dinsdag: blauwe zaalnbsp;om 13.00 uur. Donderdag: witte zaalnbsp;om 15.00 uur. De toegang is gratis

? Zomercursussen

4 t/m 8 augustus en 11 t/m

15 augustus.

Diverse teken- en schildercursussen, fotografie opnametechnieken, kar-tonnage/boekbinden, combinatienbsp;yoga/portretekenen, kunstgeschiedenis met een Utrechts karakter, filosofie in thema's en keramiek. Vanaf 1nbsp;mei is de folder aan te vragen bij denbsp;Uitwijk.

De Uitwijk, Universiteit Utrecht, Transitorium I, Leuvenlaan 21,nbsp;3584 CE Utrecht. Tel.: (030) 2533402,nbsp;e-mail: uitwijk@pobox.ruu.nl,nbsp;http://www.ruu.nl/Uitwijklcursus.html

Festival a/d Werf

Festival a/d/ Werf 1997, een jaarlijks festival voor theater en beeldendenbsp;kunst, kan niet bestaan zonder denbsp;hulp van vele vrijwilligers. We zijnnbsp;op zoek naar enthousiaste mensennbsp;voor diverse onderdelen van hetnbsp;festival, variërend van het verstrekken van informatie aan onze bezoekers tot het verantwoordelijk zijnnbsp;voor een specifieke locatie van hetnbsp;festival.

, Het festival vindt dit jaar plaats van 22 t/m 31 mei.

Vind je het interessant om veel mensen uit de culturele sector tenbsp;ontmoeten en een kijkje te nemennbsp;achter de schermen? Bel (030)nbsp;2315844 en vraag naar Emilynbsp;Hasekamp of Ellen van Neerven.

Aardwetenschappen

Reünie UGV

De Universiteit Utrecht viert op zaterdag 5 april haar 361ste diesnbsp;voor al haar alumni. Omdat de faculteit Aardwetenschappen beslotennbsp;heeft dit jaar niet mee te doen,nbsp;organiseert de Utrechtse Geologennbsp;Vereniging een grootse reünie voornbsp;al haar oud-leden en reünisten. Dezenbsp;zal beginnen om 14.00 uur in hetnbsp;gebouw van de faculteit Aardwetenschappen (Budapestlaan 4, Utrecht).nbsp;Als het goed is hebben alle oud-leden van de U.6.V. al een briefnbsp;van ons thuis ontvangen met hetnbsp;complete - exclusieve - U.G.V-pro-gramma. Als u geen brief heeftnbsp;ontvangen, kunt u ons bereiken opnbsp;onderstaand adres. Tevens kunt Unbsp;een complete beschrijving van denbsp;dag vinden via onze home-pagenbsp;(http:// vvvvw.geof.ruu.nl/~ugv/).

U kunt zich voor deze middag opgeven via de antwoordcouponnbsp;onder aan de brief, per fax,nbsp;telefoon of e-mail.

Verder is de U.G.V. op zoek naar oud-leden die willen fungerennbsp;als contactpersoon om de interactienbsp;tussen de vereniging en de alumninbsp;te bevorderen. Dit met het doelnbsp;u actiever en persoonlijker tenbsp;benaderen wanneer er voor unbsp;interessante activiteiten op stapelnbsp;staan.

Informatie: Utrechtse Geologen Vereniging, Budapestlaan 4,nbsp;3584 CD Utrecht, (030) 2532019,nbsp;fax (030) 2535030, e-mail:nbsp;ugv@geofruu.nl.

I Biologie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.-

Benoeming

dr. K.Th. Boersma

Met ingang van 1 maart 1997 is dr. Kerst Th. Boersma benoemd totnbsp;hoogleraar in de didactiek van denbsp;biologie. Hij continueert hiermee denbsp;bezetting van de enige leerstoel innbsp;de didactiek van de biologie innbsp;Nederland, die tot februari 1996nbsp;was bezet door prof. dr. Peter A.nbsp;Voogt. Prof. Boersma is voor 0.4nbsp;aangesteld bij de faculteit. Voornbsp;0.6 blijft hij verbonden aan denbsp;Stichting Leerplanontwikkeling innbsp;Enschede, waar hij sinds 1984 innbsp;verschillende functies werkzaam is,nbsp;de laatste jaren als hoofd van denbsp;stafafdeling ontwikkeling en lidnbsp;van het managementteam. De faculteit ziet veel mogelijkheden innbsp;deze constructie, mede gezien denbsp;vele contacten van prof. Boersma innbsp;het 'veld'.

Afscheid prof. dr. C.R. Janssennbsp;Op 2 mei 1997 neemt prof. dr.

Roel Janssen afscheid als bijzonder hoogleraar in de palaeo-oecologienbsp;aan de faculteit Biologie. Prof.nbsp;Janssen is gedurende zijn langenbsp;loopbaan zeer actief geweest innbsp;palynologisch en palaeo-oecologischnbsp;onderzoek, onder andere in denbsp;Vogezen en in Portugal. Dit heeftnbsp;geresulteerd in een indrukwekkendenbsp;lijst van publicaties.Ter gelegenheidnbsp;van dit afscheid organiseert denbsp;vakgroep Palaeobotanie en Palynologie op 2 mei een symposium.nbsp;Belangstellenden kunnen informatienbsp;inwinnen bij de vakgroep, (030)nbsp;2532629.

Farmacie

‘Onder-zoek-tocht'

De Wetenschapswinkel Letteren nodigt u hierbij uit voor de manifestatie 'Onder-zoek-tocht' op 22 maartnbsp;1997. Op deze manifestatie staat denbsp;toegang tot wetenschappelijk onderzoek bij de faculteit Letteren vannbsp;de Universiteit Utrecht centraal.

De activiteiten van de manifestatie

zijn toegespitst op de stadshistorie en de cultuur van Utrecht en omstreken. De middag is vooral bedoeldnbsp;voor mensen in niet-commerciëlenbsp;organisaties die zich bezig houdennbsp;met cultuur en geschiedenis.

Het programma van de manifestatie bestaat uit vier verschillende onderdelen. Het programma is zo samengesteld dat u een keuze kunt makennbsp;uit de verschillende onderdelen, eennbsp;soort 'wetenschaps-winkelen' dus.nbsp;Het eerste onderdeel behelst eennbsp;zestal lezingen over de twee actuelenbsp;en interessante thema's 'historischnbsp;besef' en 'de biografie'. Ondertussennbsp;maken voordrachtskunstenaar Ingmar Heytze en de Keith Haringnbsp;Memorial BarBeQ Band u door eennbsp;vrolijke act wegwijs in het doolhofnbsp;van de ivoren toren. Verder is ernbsp;een doorlopende presentatie vannbsp;projecten van de Wetenschapswinkelnbsp;Letteren. Als klap op de vuurpijl zullen teams van de Universiteitnbsp;Utrecht, de gemeente en de Historische Vereniging Oud Utrecht hetnbsp;tegen elkaar opnemen in de strijdnbsp;om de meeste goede antwoorden innbsp;het Utrechts Cultuur-Historisch Spelnbsp;TrajectTriviant. Deelnemers zijnnbsp;ondermeer mr. I.W. Opstelten (burgemeester van Utrecht), drs. J.G.F.nbsp;Veldhuis (voorzitter van het collegenbsp;van bestuur, Universiteit Utrecht) ennbsp;mr. J.W. Lemaier (voorzitter Historische Vereniging Oud Utrecht). Denbsp;spelleider is prof. dr. P.D. 't Hart,nbsp;hoogleraar Utrecht Studies.

De manifestatie (12.00-17.00 uur) vindt plaats in het Academiegebouw, Domplein 29, Utrecht. Allenbsp;belangstellenden zijn van harte welkom. De toegang tot de manifestatienbsp;is gratis.

Voor meer informatie kunt u terecht bij de Wetenschapswinkel Letteren,nbsp;Faculteit Letteren, Universiteitnbsp;Utrecht, Kromme Nieuwegracht 29,nbsp;3512 HD Utrecht, ma t/m wonbsp;(030) 2536171.

Geneeskunde

Medische biologie

Lang geleden, toen jullie nog bezig waren met de opleiding Medischenbsp;Biologie, droomde bijna iedereennbsp;ervan om eens een half jaar naarnbsp;het buitenland te gaan, en zoalsnbsp;jullie weten is het hebben van buitenlandse ervaring een pre voor denbsp;rest van je loopbaan. Toch is hetnbsp;voor de huidige studenten nognbsp;steeds lastig om de juiste weg voornbsp;een leuke buitenlandse stage binnennbsp;de faculteit te vinden. Daarom heeftnbsp;een aantal studenten Medischenbsp;Biologie zich verenigd in de Dubit,nbsp;dit staat voor Desk for Utrecht Biomedical International Traineeships.nbsp;Deze organisatie heeft ten doel denbsp;contacten die de faculteit en de universiteit met het buitenland hebbennbsp;duidelijk te maken voor de huidigenbsp;student. Ze werkt ook nauw samennbsp;met de Umef en de Foreign Exchange Committee en heeft hierin ooknbsp;zitting. Daarnaast zou ze graag innbsp;kaart willen brengen waar denbsp;studenten medische biologie innbsp;het verleden stage hebben gelopennbsp;en hoe ze daar terecht zijn gekomen. Daar hebben we nu jullie hulpnbsp;voor nodig. Binnenkort valt er bijnbsp;jullie een enquête in de brievenbusnbsp;van de Dubit en we hopen dat jullienbsp;daar massaal op reageren zodat denbsp;huidige studenten makkelijker naarnbsp;het buitenland kunnen! Mocht jenbsp;zelf een stageplaats weten ofnbsp;hebben voor een medisch bioloognbsp;dan willen we dat ook graag weten,nbsp;als het kan natuurlijk in het buitenland. Bij voorbaat hartelijk danknbsp;voor je medewerking, namens denbsp;hele Dubit!!!

Wil je meer weten over onze organisatie, mail dan naarnbsp;Dubit.mebiose@med.ruu.nl ofnbsp;stuur/bel naar de Hamburgerstraatnbsp;27, 3512 NP Utrecht, (030) 2328298nbsp;en vraag naar Martijn Roelandse.

Letteren

Contractonderwijs Geschiedenis

In mei zijn er bij de vakgroep Geschiedenis diverse boeiendenbsp;cursussen toegankelijk voor contractanten. Contractanten betalen voornbsp;een cursus van 5 à 6 weken f 285,-en volgen deze samen met regulierenbsp;studenten. Ter illustratie volgennbsp;twee cursusbeschrijvingen:nbsp;'Mijnkinderen en mythen in denbsp;Industriële Revolutie' - do. 15.OOIT.00 uur of 18.00-20.00 uur. Uitnbsp;de middelbare-schoolboeken isnbsp;iedereen het beeld bijgebleven vannbsp;het mijnkind dat, kruipend in eennbsp;lage mijngang, half in het water,nbsp;een zware kar met kolen voortrekt.nbsp;Vrouwen die bij hun loshangendnbsp;haar of lange rokken worden gegrepen door de onbeschermdenbsp;raderen van de machines: hetnbsp;dagelijks leven in de vroege fasenbsp;van de Industriële Revolutie heeftnbsp;altijd bijzonder medelijden opgewekt van hen die er niet in werkzaam waren en in navolging daarvannbsp;de latere historici. Nadat historicinbsp;decennia lang hadden geschrevennbsp;over armoede, snelle veranderingen,nbsp;en Nederlands late start, was hetnbsp;beeld van de Industriële Revolutienbsp;aan een grondige herziening toe.nbsp;In deze cursus wordt het beeld vannbsp;de Industriële Revolutie opnieuwnbsp;geschetst, waarbij het dagelijksnbsp;leven van gewone mensen centraalnbsp;zal worden gesteld.

'De Italiaanse Renaissance' -

di. 15.00-17.00 uur. In zijn beroemde boek 'Die Cultur der Renaissance innbsp;Italien' (1860) gaf Jacob Burckhardtnbsp;de klassieke formulering van denbsp;Renaissance als het geboorteuurnbsp;van de moderne mens en de moderne wereld. Sindsdien is onze kennisnbsp;van de Renaissance en van denbsp;Italiaanse geschiedenis aanmerkelijknbsp;toegenomen. Dat heeft zowel totnbsp;nuancering als tot bevestigingnbsp;van Burckhardts inzichten geleid.nbsp;De cursus biedt een overzicht van denbsp;Italiaanse Renaissance in haar historische en maatschappelijke context.nbsp;Daarbij zullen naast klassieke teksten ook recente benaderingen aannbsp;de orde komen.

Wilt u meer informatie over deze en/of andere cursussen,nbsp;neem dan contact op met mw,nbsp;drs. A.M.P.R. Bos, Krommenbsp;Nieuwegracht 66, 3512 HJ Utrecht,nbsp;(030) 2537865, e-mail:nbsp;MarieTherese. Bos@let.ruu. nl,nbsp;fax (030) 2536391.

Postacademisch onderwijs Dit studiejaar biedt de faculteitnbsp;Letteren nog vier cursussen aan innbsp;het kader van het postacademischnbsp;onderwijs. Het aanbod is met namenbsp;bestemd voor docenten in het voortgezet onderwijs, vertalers en voornbsp;andere belangstellenden. Een officieel erkend bewijs van deelnamenbsp;aan nascholingsonderwijs is nanbsp;afloop van de cursussen verkrijgbaar.

• ? nbsp;nbsp;Medisch-farmacologischnbsp;vertalen Frans-Nederlandsnbsp;Specialistische vertaalwerkgroep ternbsp;verwerving van inzicht in de problematiek van het technisch-weten-schappelijk vertalen in het bijzondernbsp;op medisch en farmacologischnbsp;gebied, met aandacht voor theoretische en terminologische aspecten ennbsp;voor documentatie.

De cursusbijeenkomsten zijn op 24 april, 15 mei, 29 mei, 12 juni en 26nbsp;juni 1997, 's avonds.

• ? nbsp;Het nieuwe Groene Boekjenbsp;De Woordenlijst Nederlandse Taalnbsp;(beter bekend als: het Groenenbsp;Boekje) bevat onze officiële spelling.nbsp;De afgelopen 40 jaar is er over denbsp;Nederlandse spelling heel wat gediscussieerd. De doelstelling van dezenbsp;cursus is wegwijs te worden in denbsp;discussiepunten van de spellingpro-blematiek en het nieuwe Groenenbsp;Boekje te toetsen aan deze punten.nbsp;De cursusbijeenkomsten zijn op 7,nbsp;14 en 21 april 1997, steeds vannbsp;19.00 tot 21.30 uur.

• ? nbsp;Een takengebaseerde benadering voor mondelinge communicatievaardigheid (gespreksvaardigheid).nbsp;Opzet en realisatie in de klas.nbsp;Tegenwoordig worden duidelijkenbsp;eisen aan de ontwikkeling vannbsp;gespreksvaardigheid gesteld.

De cursus richt zich, uitgaande van nieuw leermateriaal, op een drietalnbsp;vragen: hoe kan men gesprekstakennbsp;opzetten die zo veel mogelijk opnbsp;reële communicatietaken lijken?nbsp;hoe moeten dergelijke taken voorbereid en nabesproken worden?nbsp;hoe kan dit in de klas georganiseerdnbsp;worden?

De cursusbijeenkomsten zijn op 28 mei, 4 juni, 11 juni, 18 juni,nbsp;25 juni 1997.

? Genderstudies in de Neerlandistiek

Wat is het beeld van de vrouw in de literatuur? Welke cultuurhistorischenbsp;processen hebben geleid tot onzenbsp;huidige opvattingen over man-vrouw-relaties? Bestaat er zoietsnbsp;als vrouwentaal en mannentaal?nbsp;Deze cursus biedt een kennismakingnbsp;met de toepassing van genderge-richte invalshoeken binnen de Neerlandistiek. Onder het begrip 'gender'nbsp;wordt verstaan: quot;sexuele identiteitnbsp;als het effect van historische, socialenbsp;en culturele processenquot; (R. Buikemanbsp;en A. Smelik, Vrouwenstudies in denbsp;cultuurwetenschappen. Muiderberg,nbsp;1993, p. 224). Het programma wordtnbsp;verzorgd door docenten van de vijfnbsp;afdelingen van de vakgroep: moderne letterkunde, letterkunde van denbsp;Renaissance tot Romantiek, Middelnederlandse letterkunde, taalkundenbsp;en taalbeheersing.

De cursusbijeenkomsten zijn op 2, 9, 16 en 23 juni 1997, steeds vannbsp;18.45 tot 21.30 uur.

Als u een folder met meer informatie wilt aanvragen of als unbsp;zich wilt aanmelden, neem dannbsp;contact op met: Faculteit Letteren,nbsp;secretariaat studie-adviseurs,nbsp;(030) 2536285.

i Ruimteli|ke WetensrJhappB» I

vugs

De V.U.G.S. bestaat 75 jaar en dat moet gevierd worden! In oktobernbsp;1997 wordt er daarom een feest-week georganiseerd voor studenten,nbsp;docenten en alumni. In deze weeknbsp;zijn er verschillende activiteiten,nbsp;zoals een groot congres over 'globalnbsp;cities' met verschillende internationale sprekers, een buitendag, eennbsp;gala en een reünie. Dit alles zalnbsp;plaatsvinden onder hetnbsp;thema 'wereldtijd'. Met dit themanbsp;wordt het internationale karakternbsp;van de geografie benadrukt ennbsp;tegelijkertijd wijst dit op de boeiende week die de studenten en hunnbsp;staf tegemoet gaan.

Voor alle oud-leden van de V.U.G.S. wordt er een reünie georganiseerd.nbsp;Dit biedt u de kans oude contactennbsp;weer te vernieuwen en sluimerendenbsp;herinneringen weer tot leven tenbsp;wekken. Zo kunt u van de verledennbsp;tijd een wereldtijd maken! Een aantal sprekers zal hier zeker aan bijdragen, tevens zal er een expositie zijnnbsp;van V.U.G.S.-relikwieën. Mocht unbsp;zelf nog in het bezit zijn vannbsp;V.U.G.S.-spullen dan horen wij datnbsp;graag. De reünie vindt plaats opnbsp;zaterdag 11 oktober vanaf 13.00 uurnbsp;'s middags. Voor de nodige versnaperingen wordt gezorgd. Kostennbsp;voor deze dag bedragen ongeveernbsp;35 gulden per persoon. Zoalsnbsp;bekend, zitten studenten altijd krapnbsp;bij kas, ook u kunt zich die tijd waarschijnlijk nog levendig herinneren!nbsp;Om de toegangsprijzen voor de lus-trumactiviteiten zo laag mogelijk tenbsp;houden is veel geld nodig. Mocht unbsp;in de gelegenheid zijn, bijvoorbeeldnbsp;via uw bedrijf of werkgever, eennbsp;bijdrage te leveren aan dit lustrum,nbsp;informeert u dan naar de tallozenbsp;sponsormogelijkheden die daarvoornbsp;zijn.

Meer informatie over de reünie en andere lustrumactiviteiten is tenbsp;verkrijgen op de V.U.G.S.-lustrum-kamer, kamer 405, Willem C. vannbsp;Unnikgebouw, Heidelberglaan 2,nbsp;Utrecht, (030) 2532413. e-mail:nbsp;vugs@frw.ruu.nl.

I Sociale WetenschTpen_____|

Bedrijvendag

Op 7 juni zal de derde SGS/ Alcmaeon Bedrijvendag Socialenbsp;Wetenschappen gehouden wordennbsp;in het Academiegebouw. De Bedrij-vendagcommissie zoekt werkendenbsp;sociaal wetenschappers (op hetnbsp;gebied van de sociale economie,nbsp;pedagogiek, sociologie, psychologie,nbsp;antropologie, onderwijskunde, algemene sociale wetenschappen) omnbsp;workshops te geven over de plaatsnbsp;en functie van sociale wetenschappers (vanuit eigen ervaring) op denbsp;arbeidsmarkt en om daarin eennbsp;beeld te schetsen van het bedrijfnbsp;waarin men werkzaam is. Ook andere enthousiaste werkenden zijn hiervoor van harte uitgenodigd. Denbsp;bedoeling is om zowel vanuit profitnbsp;als non-profit sectoren sprekers tenbsp;presenteren. De dag zal vermoedelijk door ruim 250 studenten Socialenbsp;Wetenschappen bezocht worden.nbsp;Bent u geïnteresseerd om als ervarennbsp;spreker op te treden, dan zoudennbsp;wij graag met u in contact komen.nbsp;U kunt ons bereiken of een boodschap achterlaten bij de SGS/nbsp;Alcmaeon Bedrijvendagcommissie,nbsp;kamer E 264, Heidelberglaan 1,nbsp;3584 CS Utrecht. U kunt ook bellennbsp;naar Jolanda van der Wardtnbsp;(030) 2942903 of naar Annekenbsp;Schermer (030) 2932462.

Alcmaeon

We zitten al op de helft van het studiejaar, maar het is nooit te laatnbsp;om begunstiger van de Utrechtsenbsp;Faculteitsvereniging der Socialenbsp;Wetenschappen Alcmaeon tenbsp;worden. Er liggen immers nog velenbsp;activiteiten in het verschiet. Zo organiseert de commissie Arbeid, Organisatie en Management op 22 aprilnbsp;een Trainingendag met als werktitel

'Doe het zelf'. Op deze dag kunt u deelnemen aan verschillende trainingen en de fijne kneepjes van ondernbsp;andere presentatie- en vergadertech-nieken leren. Voor zaterdag 7 juninbsp;staat de jaarlijks terugkerendenbsp;Bedrijvendag op het programma.nbsp;Aan de hand van bedrijfspresentaties krijgt u informatie over de dagelijkse gang van zaken van tallozenbsp;organisaties (zie boven). Naast dezenbsp;groots opgezette congressen organiseren we ook lezingen, workshopsnbsp;en excursies, elk gekoppeld aannbsp;actuele, sociaal-wetenschappelijkenbsp;onderwerpen.

De voordelen van lidmaatschap op een rijtje: Om te beginnen ontvangtnbsp;u vijf keer per jaar een sociaalwetenschappelijk magazine, denbsp;Geestig. Hierin wordt aandachtnbsp;besteed aan actuele onderwerpennbsp;en onderzoeken, maar het ontbreektnbsp;ook zeker niet aan ontspannendenbsp;teksten en columns. Verder wordt unbsp;door middel van nieuwsbrieven ennbsp;folders op de hoogte gehouden vannbsp;ons activiteiten-aanbod. Last but notnbsp;least kunt u tegen korting of geheelnbsp;gratis deze activiteiten bezoeken.nbsp;Voor slechts f 25,- bent u al begunstiger en steunt u een jonge,nbsp;dynamische vereniging.

Informatie: Alcmaeon, Heidelberglaan 1, 3584 CS Utrecht,nbsp;(030) 2533200. e-mail:nbsp;alcmaeon@fsm.ruu.nl

Wijsbegeerte

Uitslag enquête

Bij dezen willen wij alle alumni die de vragenlijst 'interesse voor filoso-fiecursussen' beantwoord hebbennbsp;van harte bedanken. Er zijn 309nbsp;vragenlijsten teruggestuurd en 279nbsp;alumni gaven te kennen belangstelling te hebben voor filosofischenbsp;vraagstukken. Van deze groep gavennbsp;201 respondenten aan dat zij geïnteresseerd zijn in het volgen van universitaire cursussen op dit gebied. 57nbsp;van deze respondenten zouden totnbsp;het examenniveau van de propedeuse willen studeren, 31 kiezen voornbsp;de deeltijdopleiding, de anderennbsp;geven voorkeur aan het stapelen vannbsp;losse cursussen. 144 respondentennbsp;zijn niet geïnteresseerd in het behalen van een examen. De losse cursussen die de faculteit overweegt omnbsp;aan te bieden zijn echter voor 49 vannbsp;hen niet aantrekkelijk, hoofdzakelijknbsp;vanwege de prijs van f 400,-. Voor denbsp;meeste van hen zou f 200,- tot f 300,-meer acceptabel zijn.

Als we kijken naar de onderwerpen die de groep van 95 alumni noemt

komt het volgende beeld naar voren: Ethiek

Nieuwere Wijsbegeerte

Politieke en Sociale Filosofie

Kennisleer en

Wetenschapsfilosofie

Logica

Wijsgerige antropologie

Filosofie van de Oudheid

Filosofie van de Middeleeuwen

Anders

Als we kijken naar de studieachter-gronden van de 'groep van 95' springt de studierichting Geneeskunde eruit met 23 belangstellendennbsp;gevolgd door Rechten met 14nbsp;belangstellenden.

Naar aanleiding van dit resultaat worden op dit moment voorstellennbsp;ontwikkeld voor een meer flexibelnbsp;contractantenbeleid. Tot nu toe wasnbsp;het alleen mogelijk om voor 5 cursussen een contract te tekenen. Vooruitlopend op dit nieuwe beleid wordennbsp;contracten voor losse cursussen toegestaan en zijn er binnen het Hogernbsp;Onderwijs voor Ouderen (HOVO) eennbsp;aantal cursussen aangeboden.

Drs. E.A.J.M. Kas, beleidsmedewerker Wijsbegeerte

Oudleden Orca, Charon, De Batavier

De Stichting Oudleden Orca, Charon, De Batavier organiseertnbsp;jaarlijks op Hemelvaartsdag eennbsp;oudledendag. In 1997 is deze dagnbsp;op 8 mei van 14.00 tot 16.00 uur,nbsp;in het loodsgebouw van de roeivereniging (Verlengde Hoogravensewegnbsp;13, Utrecht). Op de oudledendag zijnnbsp;alle oudleden van de roeiverenigingnbsp;van harte welkom, evenals de huidige leden die al langer dan drie jaarnbsp;lid zijn. Er is ieder jaar gelegenheidnbsp;om te roeien en voor belangstellenden wordt een kleine competitienbsp;opgezet. Kinderen zijn ook vannbsp;harte welkom.

De Oudledenstichting bestaat sinds 1978 en heeft momenteel een dona-teursbestand van circa 250 oudleden.nbsp;Haar doelstelling is het bevorderennbsp;van de contacten tussen oudledennbsp;onderling en de Vereniging Orca ennbsp;haar oudleden. Van de donaties dienbsp;de Stichting van haar oudledennbsp;ontvangt worden boten en anderenbsp;verenigingsbenodigdheden gefinancierd die binnen de normale vereni-gingsbegroting niet mogelijk zijn.nbsp;Informatie: Wendelmoet E.A. vannbsp;der Meiden (030) 2899311.

Rëunisten

Vereniging Veritas

Op 24 mei vindt weer de jaarlijkse reünie in het kader van de dies vannbsp;het C.S. Veritas plaats. Het programma bestaat uit: de Meilezing innbsp;het Academiegebouw (14.00 uur),nbsp;de Algemene Leden Vergaderingnbsp;in het Eigen Huis (16.30 uur), eennbsp;uitgebreide borrel op dezelfdenbsp;locatie (vanaf 16.15 uur) en eennbsp;diner voor wie zich daarvoornbsp;opgeeft, in de nabijheid ervannbsp;(19.00 uur). De Meilezing heeft alsnbsp;onderwerp: Brain and Mind. Denbsp;twee voordrachten en de discussienbsp;zullen gaan over toenemende kennisnbsp;en inzicht in de hersenprocessennbsp;en de ruimte die nog gelatennbsp;wordt voor wat wij aanduiden met:nbsp;vrije wil, verantwoordelijkheid,nbsp;toerekeningsvatbaarheid en strafbaarheid.

In het kader van deze reünie worden de reünisten uit de kroonjaren 1947nbsp;en 1957 afzonderlijk benaderd voornbsp;een bijeenkomst in het Eigen Huisnbsp;en een eigen dinertafel. De ledennbsp;van de RW ontvangen naderenbsp;berichten en aanmeldingsformuliernbsp;via de ReunistenVox die in de tweede helft van april verschijnt. Niet-leden zijn ook van harte welkom.nbsp;Zij moeten dan een portvrij briefjenbsp;met naam, adres, telefoon, studierichting en jaar van aankomst zendennbsp;aan: RW, Antwoordnummer 9014,nbsp;3500 ZA Utrecht.

Het bleek helaas niet mogelijk om tijdens de Universiteitsdag op 5 aprilnbsp;a.s., waar alle alumni van onze uni-versiteit verwacht worden, een ontmoeting tussen oud-Veritijnen ofnbsp;een maaltijd in het Eigen Huis tenbsp;organiseren. Volgend jaar hopen wijnbsp;wel daartoe in staat te zijn.

Drs. A.W.J. van 't Hof

Drs. B.G.H.D. Hofhuis

Drs. E. Hofma

Dr. A.J.K. Hondius

Drs. C.LA.M. Houben

Drs. C. IJsselstein

Drs. E.L.M.M. Jongen

Drs. C.J. Kalisvaart

Drs. C.M.E. Kremer

Drs. A.G. Kroonenberg-Holthuis

Drs. C.H.J. Kuthe

Drs. C.B.J. Lap

Drs. A.C.A.P. Leenders

Dr. D.A. Legemate

Drs. C.W. Levendag

Drs. A.V.D. Linde

Drs. A. van Linge

Drs. E. Lots

Drs. E.B. Mees

Drs. A.W. Mellema

Drs. D.J. Mellema

Drs. D. Norbruis

Drs. A. van Oosten-van der Torre

Dr. C.A.M. Oostrom

Drs. E.P. Paling

Drs. DJJ. Panis

Drs. C.H. Pauw

Drs. A.F. Postma

Drs. C.B. Polman, medische biologie

Drs. B.C. Rademaker, medische biologie

Drs. B.J. Rienmeyer

Drs. B.J. Roozenburg

Drs. A. van Schaik

Drs. E.W.P. C. Schmedding

Drs. A.H.G. Smit

Drs. C.H.M. Stengs

Drs. A.H. Teeuw

Drs. C.J. Timmermans

B.T. Tordoir

Drs. A.J. van Uden

Drs. C.A.A. van Vucht

Dr. D. Vroegindeweij

Drs. C. van der Wal

Drs. C.A. Wassink

Drs. C.P. Wiskerke

Letteren

• D. C. Geerlings, ULO Nederlandsnbsp;Drs. A. Groot, Duits

• E. F.van der Hoorn, Duits

Drs. E.S. Koningh, Engels

• A.E.J. van der Luit, kunstgeschiedenis

E. Pinillos Bartolome, algemene taalwetenschap

Quist-Quarles van Ufford, kunstgeschiedenis

Drs. A.H.van Schaik, geschiedenis C.M. Spruit, kunstgeschiedenisnbsp;Drs. E.M.N. te Winkel, Duits

• B. Wittebol, theaterwetenschapnbsp;Drs. A.C. van Woerden, algemenenbsp;literatuurwetenschap

Drs. A.H. Zondag, Frans

Sociale Wetenschappen

Drs. A.A.W. Forster,

culturele antropologie Drs. E.P.M. Frigge,nbsp;onderwijskundenbsp;Drs. A. de Graaf, pedagogieknbsp;Drs. C.H. de Graaf, algemenenbsp;sociale wetenschappennbsp;Drs. E.M. Klaver, algemenenbsp;sociale wetenschappennbsp;Drs. B.E. Kolff van Oosterwijk,nbsp;culturele antropologienbsp;Drs. C.J.J. Kooien, algemenenbsp;sociale wetenschappennbsp;Drs. A.M.W.A. Lambregts,

pedagogiek

Drs. E.C. Malmberg, culturele antropologie

Drs. A. de Muijnck, algemene sociale wetenschappen

Drs. A.F. Oostindier, psychologie Drs. B.A.M. Panhuijsen, algemenenbsp;sociale wetenschappen

Drs. E.E.K. Purperhart, psychologie

Drs. E.M. Rebers, psychologie Drs. A. Reinds, opvoedkundenbsp;Drs. A.J. van der Veen, algemene

sociale wetenschappen

Drs. B. van de Visch, algemene sociale wetenschappennbsp;Drs. A.J. Visser, pedagogieknbsp;Drs. B. Wallendal, pedagogiek

Wiskunde amp; Informatica

Drs. A. Meijerink, informatica

• C.J. Simons, informatica A.J.D. Vermeulen, informatica

De mond en neus van een Spanjaard uit de vorige eeuw op sterk water,nbsp;een Meissner porseleinen beeldengroep uit 1741 van een 'tandentrekker', een negentiende-eeuws skeletnbsp;van een eenjarig kind met eennbsp;waterhoofd. Dit zijn slechts enkelenbsp;onderwerpen van de foto's die denbsp;Amerikaanse fotografe Rosamondnbsp;Purcell in het Utrechts Universiteitsmuseum maakte. In het onlangs verschenen boek 'Curiosity-Curiositeit'nbsp;zijn ze samengebracht.

In de begeleidende tekst geven museum-medewerkers Piet 't Hart,nbsp;Ludo Hellemens en Willem Muldernbsp;een beknopt overzicht van denbsp;geschiedenis van het collectioneren -en dus tevens een beknopte wetenschapsgeschiedenis. Want elk kabinetnbsp;en elke collectie was nauw verbonden met onderwijs en onderzoek.nbsp;Of het nu antropologen betrof dienbsp;schedels van verschillende volkerennbsp;opmaten, geologen die steensoorten,nbsp;kristallen of mineralen uit de helenbsp;wereld analyseerden, of medici dienbsp;aangeboren lichamelijke afwijkingennbsp;in kaart brachten, de collectie wasnbsp;voor hen even onontbeerlijk als eennbsp;bibliotheek. Met zijn anatomischenbsp;'Bleuland'-collectie en zijn tandheelkunde-, diergeneeskunde-, geologie-en zoölogie-collecties heeft hetnbsp;museum veel fraais in huis dat vannbsp;die wetenschapsgeschiedenis getuigt.nbsp;Ook al dienen deze collecties nunbsp;nauwelijks nog een wetenschappelijknbsp;of onderwijskundig doel, de foto'snbsp;van Purcell maken duidelijk dat denbsp;universiteit bezitster is van een grotenbsp;culturele schat.

De hier afgebeelde foto is van een

over 50 jaar

Eind 1996 is bij de Universiteit Utrecht een boek verschenen metnbsp;veertien journalistieke portrettennbsp;van afgestudeerden. Alumni die innbsp;de jaren dertig, veertig en vijftig innbsp;Utrecht studeerden, kijken terug opnbsp;een halve eeuw leven en werk. Hoenbsp;is het hen persoonlijk vergaan?nbsp;geprepareerde lintvis. Deze vis, metnbsp;een zilverachtig schitterende huid,nbsp;leeft met duizenden soortgenoten innbsp;een school. De perfect gecoördineerde bewegingen schrikken vijandennbsp;af, doordat het lijkt of er een grootnbsp;monster langs komt. De vis is zonbsp;geprepareerd dat het kleurpigmentnbsp;van de huid behouden is.

Het fotoboek ‘Curiosity-Curiositeit' kost f 34,50 en is verkrijgbaar aan denbsp;balie van het Universiteitsmuseum,nbsp;Lange Nieuwstraat 106,

Postbus 12055, 3501 AB Utrecht tel (030) 2538008, info (030) 2538007,nbsp;fax (030) 2538700.

De broers Gerrit en

Laurens Jansen Euro-ambtenaar Jan Janssennbsp;Dirk Jan van de Kaa (NWO)nbsp;Oud staatssecretaris Elsnbsp;Veder-Smit

Schrijversechtpaar Leo Vroman en Tineke Sanders

Uitgever Pierre Vinken Ambassadeur Arnoldnbsp;Peter van Walsum

• ? nbsp;nbsp;Prof. mr. J. de Ruiter is officieelnbsp;benoemd tot voorzitter van denbsp;Advies- en arbitragecommissienbsp;(commissie Albeda). Hij volgt prof,nbsp;dr. W. Albeda op. De Ruiter is o.a.nbsp;oud-hoogleraar personen-, familie-en jeugdrecht aan de Universiteitnbsp;Utrecht. De benoeming geldt voornbsp;zes jaar.

• ? nbsp;nbsp;De SIG Zorginformatie heeft denbsp;'dr. D. Hoogendoornprijs Medischenbsp;Informatica 1997' toegekend aan dr.nbsp;Ron Herings, universitair docent bijnbsp;de sectie Farmaco-epidemiologie ennbsp;Farmacotherapie van de Universiteitnbsp;Utrecht. Herings krijgt de prijs voornbsp;de grote wetenschappelijke prestatienbsp;die hij heeft geleverd in de ontwikkeling van het PHARMO-systeem.

Dit systeem is bedoeld voor farmaco-epidemiologisch onderzoek, gericht op de werkzame en eventueel nadelige effecten van geneesmiddelen-gebruik. De SIG Zorginformatie reiktnbsp;de onderscheiding, een penning ennbsp;een geldbedrag, om de drie jaar uit.

• ? nbsp;nbsp;Prof. dr. J.G.J. van de Winkel,nbsp;hoogleraar immunologie, isnbsp;benoemd tot wetenschappelijk directeur van het Europese filiaal van hetnbsp;Amerikaanse farmaceutische bedrijfnbsp;Medarex Inc. Onder de naamnbsp;Medarex Europe BV zal dit bedrijf denbsp;komende vier jaar ruim drie miljoennbsp;investeren in de UU voor fundamenteel onderzoek naar behandelingennbsp;en medicijnen tegen infectieziekten,nbsp;autoimmuunziekten en kanker.

• ? nbsp;nbsp;Dr. G. van Willigen heeft alsnbsp;eerste het Catharijne Fellowshipnbsp;toegekend gekregen. Hij doet onderzoek naar de rol van signaaltransduc-tie via integrines bij athérosclérose.

  
  

  Alumniportretten

  
  

naam

adres

postcode -I- woonplaats Het fellowship is mogelijk gemaaktnbsp;door het Dirkzwager-Assink Fonds.nbsp;Het zal elke twee jaar worden uitgereikt aan een veelbelovende promovendus, die daardoor met zijn klinisch wetenschappelijk onderzoeknbsp;voor een langere periode de ontwik-kelfunctie van het Academischnbsp;Ziekenhuis Utrecht kan versterken.

• gt; nbsp;nbsp;De heer J.H. Brakkee, medewerker van het Rudolf Magnus Instituutnbsp;voor Neurowetenschappen van denbsp;Universiteit Utrecht heeft de prijsnbsp;Alternatieven voor Dierproeven 1996nbsp;van het Ministerie van VWS uitgereikt gekregen. Brakkee heeft eennbsp;operatietechniek ontwikkeld waardoor het mogelijk is het effect vannbsp;stoffen te meten op het herstel vannbsp;de sensibele functie van een periferenbsp;zenuw. Hierdoor kunnen per proefdier vele metingen worden verrichtnbsp;en zijn aanzienlijk minder ratten ennbsp;muizen nodig.

• ? nbsp;nbsp;D66-politicus Jan Terlouw isnbsp;aan de Universiteit van Amsterdamnbsp;benoemd tot bijzonder hoogleraarnbsp;voor de Wibautleerstoel op hetnbsp;terrein van de grootstedelijke problematiek. Terlouw studeerde wis- ennbsp;natuurkunde aan de Universiteitnbsp;Utrecht voordat hij in 1970 politieknbsp;actief werd.

Informatie voor (jjze rubriek gaarne toezenden aan denbsp;redactie onder vermelding vannbsp;'Personalia'

Colofon

Illuster 6, jaargang 2, maart 1997

illuster is een gezamenlijke uitgave van de Universiteit Utrecht en de Verenigingnbsp;Utrechts Universiteitsfonds. In samenwerking met faculteiten en verenigingen, het Alumniplatform en de Stichtingnbsp;Utrechts Universiteitsblad.

Illuster verschijnt vier keer per jaar en wordt toegezonden aan afgestudeerdennbsp;van de Universiteit Utrecht in een oplagenbsp;van 60.000.

Hoofdredacteur: Twan Geurts Redactie: Karin Beneken Kolmer,nbsp;Noor van Haaren, Désirée Majoor,nbsp;Onno Möller, Armand Heijnennbsp;Redactie-advies: Niels Bruijel, Kees vannbsp;Dam, Roeland Dobbelaer, Lex Linssen,nbsp;Marjan Slob

Redactie-raad: Jo Groebel, hoogleraar massacommunicatie; Willem Kardux,nbsp;(voorzitter), secretaris Universiteitnbsp;Utrecht; Joop Kessels, hoofd In- ennbsp;Externe Betrekkingen; Joke Mat,nbsp;redactie NRC-Handelsblad; Her vannbsp;Oostendorp, Stichting Utrechtsnbsp;Universiteitsblad; Jules Stael,nbsp;voorzitter Vereniging Utrechtsnbsp;Universiteitsfonds; Leon van de Zande,nbsp;studievereniging Awater

Aan dit nummer werkten verder mee: Peter van de Beek, Xander Bronkhorst,nbsp;M. Februari, Peter Giesen, Eriknbsp;Hardeman, Armand Heijnen, Franknbsp;Jansen, Maaike Meijer, Frans vannbsp;Mieghem, Jan-Bart van Oppenraaij,nbsp;Matthijs van de Schaft, Marjan Slob,nbsp;Jan Vorstenbosch, Leo Vroman

Fotografie: Ralf Emmerich, Maarten Hartman, Ivar Pel, Stijn Rademaker,nbsp;Aero Camera B.V.

Cartoon: Niels Bongers Ontwerp en opmaak: Jeske van der Poel,nbsp;Hans Lodewijkx visuele communicatienbsp;Druk: Drukkerij Dijkman BV, Diemen

© Universiteit Utrecht.

Illuster, periodiek voor alumni van de Universiteit Utrecht. Overname vannbsp;artikelen is - onder bronvermelding -toegestaan.

ISSN:1383-4703

Voor toezending is gebruik gemaakt van alumnibestanden van:

Vereniging Utrechts Universiteitsfonds Reünistenvereniging BITONnbsp;Reünistenvereniging SSR-NUnbsp;Reünistenvereniging Unitas S.R.

'lungit lunctus'

Reünistenvereniging USC Reünistenvereniging UVSV/NWSUnbsp;Reünistenvereniging Veritasnbsp;Faculteit Godgeleerdheid

Faculteit Letteren

Faculteit Natuur- en Sterrenkunde Faculteit Rechtsgeleerdheidnbsp;Faculteit Ruimtelijke Wetenschappennbsp;Faculteit Sociale Wetenschappennbsp;Faculteit Scheikunde

Faculteit Wijsbegeerte

Faculteit Wiskunde en Informatica A-Eskwadraat, Avirus, ESN, JVSU,

PHEPH, SIB, SAMS, SVKIU, John Tomes, UGV, URIOS, UHSK, KNGMG, KNMG,nbsp;KNMvD, KNMP, NIBt

Hoge werkdruk en de kwaliteit van de contacten met patiënten zijn denbsp;voornaamste oorzaken van burnoutnbsp;bij hulpverleners. Ook het zichnbsp;benadeeld voelen In de relatie metnbsp;de organisatie speelt een grote rol.nbsp;Dit blijkt uit het proefschrift 'Balancing give and take, an equity approach to burnout' van Dirk van Dieren-donck. Hij evalueerde tevens eennbsp;interventieprogramma dat denbsp;groepsleiders een handvat biedt omnbsp;na te gaan of hun werksituatie wel

Rechters stellen zich te passief op bij het beoordelen van discriminatie innbsp;arbeidsverhoudingen. Ze gaan tenbsp;soepel om met de rechtvaardigingnbsp;die werkgevers aanvoeren voornbsp;ontslag of het niet in dienst nemen.nbsp;Om de rechtzoekende voldoendenbsp;bescherming te bieden, moet denbsp;rechter de werkgever meer aan denbsp;tand voelen. Ook lijken rechtersnbsp;nauwelijks doordrongen van hetnbsp;onderscheid tussen opzettelijke ennbsp;indirecte discriminatie, waardoor zenbsp;een beschuldiging van discriminatienbsp;onterecht als een zware beschuldiging opvatten. Dit blijkt uit hetnbsp;proefschrift 'Bewijsrecht en discriminatie bij de arbeid' (ISBN 90-271-4552-0) van de jurist Mare Leenders.nbsp;Hij pleit voor het oprichten van eennbsp;nieuwe instantie die aan de kant vannbsp;de rechtzoekende staat en namensnbsp;deze kan procederen. Op 12 februarinbsp;paste bij wat zij werkelijk wilden ennbsp;bij wat hun kwaliteiten waren:nbsp;quot;Door de hulpverleners te leren stilnbsp;te staan bij hun huidige situatie,nbsp;hen te leren verwachtingen en capaciteiten beter af te stemmen op denbsp;omgeving, vermindert het risico opnbsp;burnout.quot; Op 24 januari 1997 promoveerde Van Dierendonck aan denbsp;faculteit Sociale Wetenschappennbsp;(promotores: prof. dr. W.B. Schaufeli,nbsp;prof. dr. Buunk (Rijksuniversiteitnbsp;Groningen))

1997 promoveerde Leenders aan de faculteit Rechten (promotores:nbsp;prof. mr. M.C.B. Burkens, prof. mr.nbsp;H.R.B.M. Kummeling).

Mare Leenders: De eiser helpen bij rechtzaken tegen discriminatie.

In het komende kwartaal houden de volgende hoogleraren hun afscheidscollegenbsp;(Aula van het Academiegebouw, Domplein 29, Utrechtnbsp;om 16.00 uur):

Prof. dr. R.D. Schuiling, faculteit Aardwetenschappen,nbsp;6 mei

Prof. dr. A. Th. van 't Klooster, faculteit Diergeneeskunde,nbsp;29 mei

Prof. dr. W. Zwanenburg, faculteit Letteren, 20 juni

In het komende kwartaal houden de volgende hoogleraren hun oratie (Aula vannbsp;het Academiegebouw, Domplein 29, Utrecht om 16.15nbsp;uur, tenzij anders vermeld):nbsp;Prof. dr. R.N.W. Hauer en prof.

dr. N.M. van Hemel, faculteit Geneeskunde, 8 aprilnbsp;Mw. prof. dr. D.M. Curtin,nbsp;faculteit Rechten, 18 aprilnbsp;om 17.30 uurnbsp;Prof. dr. J.J. Hox, faculteit Socialenbsp;Wetenschappen, 1 meinbsp;Prof. dr. J.G.L. Thijssen,nbsp;faculteit Sociale Wetenschappen,nbsp;13 mei

Mw. prof. dr. E. Mante-Meijer, faculteit Sociale Wetenschappen,nbsp;15 mei

Prof. dr. G.J.P. van Griensven, faculteit Sociale Wetenschappen,nbsp;21 mei

Prof. dr. P.R. Bär, faculteit Geneeskunde, 22 meinbsp;Prof. dr. F.A. Beemer, faculteitnbsp;Geneeskunde, 10 juni

Terwijl travestieten tegenwoordig de show stelen, zijn mannelijkenbsp;vrouwen uit het zicht verdwenen.nbsp;In de negentiende eeuw was datnbsp;anders en trokken 'mannelijkenbsp;vrouwen' in velerlei gedaanten de

Geertje Mak

Mannelijke vrouwen

Over grenzen van sekse

in de negentiende eeuw

Boom

Mensen die hun partner verliezen door een sterfgeval kunnen gebaatnbsp;zijn bij begeleiding door een lotgenoot die onder supervisie staatnbsp;van een professionele hulpverlener.nbsp;De nabestaande ziet een lotgenootnbsp;eerder als 'een van ons', een persoonnbsp;die na enige tijd ook tot het socialenbsp;netwerk wordt gerekend. De begeleiding moet zich vooral richtennbsp;op vermindering van eenzaamheidnbsp;en minderwaardigheid. Dat steltnbsp;psycholoog Jos de Keijser In zijnnbsp;proefschrift 'Sociale steun ennbsp;professionele begeleiding bij rouw'.nbsp;Tevens concludeert De Keijser datnbsp;aandacht. De opvattingen overnbsp;mannelijke vrouwen veranderden innbsp;die periode: van een tijdelijke overtreding van de orde werd mannelijknbsp;gedrag en uiterlijk van vrouwen totnbsp;een afwijkende, zieke identiteit dienbsp;bovendien direct werd gerelateerdnbsp;aan homoseksualiteit. Aan het eindnbsp;van de negentiende eeuw kwamnbsp;hierin geleidelijk verandering ennbsp;werd mannelijkheid van vrouwennbsp;gezien als teken van emancipatie.nbsp;'De broek' raakte geaccepteerd.nbsp;Aldus Geertje Mak in haar proefschrift 'Mannelijke vrouwen.nbsp;Over grenzen van sekse in denbsp;negentiende eeuw' (ISBN:nbsp;90-5352-293-X). Op 17 januari 1997nbsp;promoveerde zij aan de faculteitnbsp;Letteren (promotor: prof. dr.

R. Braidotti; co-promotor: dr. M.J.H. Meijer).

professionele hulp bij rouw lang niet altijd goed is. Op het moment datnbsp;een nabestaande begeleid wordtnbsp;door een maatschappelijk werkernbsp;doet de sociale omgeving vaak eennbsp;stapje terug. De nabestaande merktnbsp;hoe steunend en plezierig dergelijkenbsp;professionele hulp kan zijn en merktnbsp;dan het contrast met de aandachtnbsp;die familie en vrienden bieden.nbsp;Op 18 februari 1997 promoveerdenbsp;De Keijser bij de faculteit Socialenbsp;Wetenschappen (promotor: prof,nbsp;dr. J. van den Bout; co-promotor:nbsp;dr. R.J. Kleber).

Passieven zoals 'er werd gelachen' mogen volgens de meeste schrijfadviezen niet, omdat ze een tekstnbsp;vaag, moeilijk en stijfjes maken.nbsp;Louise Cornelis laat in haar proefschrift 'Passive and perspective' ziennbsp;dat de passiefconstructie doornbsp;schrijvers heel functioneel ingezetnbsp;kan worden om bepaalde effectennbsp;bij lezers te bereiken. “Het passiefnbsp;drukt namelijk uit dat je je nietnbsp;identificeert met de handelendenbsp;persoon. Zo zal het NRC eerdernbsp;passieven gebruiken met Ajax alsnbsp;handelende persoon in de sport-verslagen dan het Parool.quot;nbsp;Cornelis ontdekte ook een maniernbsp;om passieven efficiënt te gebruikennbsp;in computerhandleidingen.

Ze herschreef de handleidingen zo. dat passieven gebruikt werden omnbsp;de acties van de computer aan tenbsp;duiden, en actieven voor de actiesnbsp;van de gebruiker, bijvoorbeeld:nbsp;Als u op F7 drukt, wordt het document bewaard. Gebruikers blekennbsp;met zo'n handleiding sneller tenbsp;kunnen werken, dan met een versienbsp;met evenveel passieven die opnbsp;een andere manier waren ingezet.nbsp;Met behulp van het onderzoek vannbsp;Cornelis kunnen schrijvers en schrijfadviseurs beter uit de voeten metnbsp;het passief.

Op 26 februari promoveerde Cornelis aan de faculteit Letteren (promotor: prof. dr. mr. P.J. van den Hoven; co-promotor: dr. A. Verhagen).

Nieuwe ondernemers in Twente denken lang na over de start vannbsp;een eigen bedrijf en besteden ooknbsp;veel tijd aan een actieve voorbereiding. Elders zijn startende ondernemers wat minder bedachtzaam.nbsp;Dat geldt vooral voor Amsterdammers. Dit blijkt uit onderzoek doornbsp;de faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de Universiteit Utrecht innbsp;samenwerking met drie Kamers vannbsp;Koophandel.

Er blijken ook grote verschillen te zijn als het gaat om positieve ofnbsp;negatieve ervaringen. Amsterdamsenbsp;starters waren het minst negatief:nbsp;meer dan eenderde zei absoluutnbsp;geen tegenslagen te hebben gehad.

Hier staat tegenover dat ook veel Amsterdammers zeggen dat nietsnbsp;Is meegevallen. Amsterdamse starters hebben het relatief gemakkelijknbsp;bij het vinden van klanten en hetnbsp;verkrijgen van opdrachten, waarschijnlijk door de grote en gevarieerde afzetmarkt rond de hoofdstad.nbsp;Twentse starters zijn zeer te sprekennbsp;over de medewerking van de Kamernbsp;van Koophandel; Amsterdamsenbsp;starters waren dat veel minder.

Het rapport 'Het Jonge Bedrijven Panel: de start van het bedrijf' isnbsp;voor f 12,50 te bestellen bij denbsp;faculteit Ruimtelijke Wetenschappen: (030) 2531399.

“VJe hebb^nooit een duidelijk plan vopr dit café gehadquot;, verteltnbsp;cafe^digenaar Ronald de Koningnbsp;(1^57). quot;Bert en ik dachten: wenbsp;¦gaan het schilderen en inrichten,nbsp;doen de deuren open, en als ernbsp;mensen komen is het goed.quot;nbsp;Over de naam begonnen Bert ennbsp;Ronald pas tijdens het schilderennbsp;na te denken. quot;We kwamen opnbsp;'België' omdat het idee om een cafénbsp;te beginnen in een Antwerpsenbsp;kroeg was geboren. Vanwegenbsp;die naam vroegen veel klanten:nbsp;'Hebben jullie geen Belgisch bier?'nbsp;Dat zijn we toen maar gaan importeren, en dat is uit de klauwennbsp;gelopen. Inmiddels hebben we 196nbsp;soorten bier.quot;

Al snel bleek de horeca niets voor Bert. Ronald: quot;Hij dacht: 'Leuk, elkenbsp;avond een feestje met bekendennbsp;aan de bar'. Maar in elke kroeg hebnbsp;je probleemtypes, en daar ging hijnbsp;zich op concentreren. Dat moetjenbsp;niet doen, dan is de lol eraf. Nunbsp;heeft hij zijn bierhuis. Makkelijknbsp;hoor. Tien jaar geleden moest iknbsp;voor een fustje De Koninck naarnbsp;Den Haag. Nu kan ik alles bij Bertnbsp;bestellen.quot;

quot;Wij bestaan sinds 1984 en zijn nog steeds de enige would-be Amsterdamse kroeg in Utrecht. Daar bedoelnbsp;ik mee dat wij niet veel regeltjesnbsp;stellen aan de mensen die hiernbsp;komen. Het interesseert me niet ofnbsp;ze wel of geen petje op hebben.nbsp;Trainingspakken, gymschoenen - iknbsp;vind het allemaal best. We lettennbsp;niet op uiterlijkheden.

Als iemand helemaal onder de tatoeages zit, denk ook ik wel:nbsp;'O god, wat komt er nou binnen'.nbsp;Blijkt zo'n jongen hartstikke aardignbsp;te zijn. En gasten met hakenkruizennbsp;op hun jas vragen we gewoon of zenbsp;die jas uit willen trekken.quot;nbsp;De Koning denkt dat er in Belgiënbsp;veel studenten komen, want 'dit isnbsp;een jongerenkroeg'. quot;Ons publieknbsp;blijft ongeveer even oud - al vind iknbsp;zelf natuurlijk dat ze steeds jongernbsp;lijken. Als ik de eerstejaars van nunbsp;zie, denk ik: 'Kan nooit, bestaatnbsp;niet'. Studenten hebben duidelijknbsp;minder geld te verteren dannbsp;vroeger. Op dit moment staan ernbsp;wel weer redelijk wat studentennbsp;achter de bar.quot;

Samenwerken met andere kroegbazen gaat volgens De Koning moeizaam. quot;De meeste kroegbazennbsp;denken: 'Weer een vergadering, onbsp;nee'. Ik zou wel een ponton in denbsp;gracht willen neerleggen tijdens denbsp;bluesroute. Dat heeft pas uitstraling. Bovendien: een bandje in jenbsp;kroeg neemt een paar vierkantenbsp;meter in beslag en drukt dus denbsp;omzet. Maar zo'n ponton is te vooruitstrevend. De meeste kroegbazennbsp;zijn als de dood dat de buurmannbsp;een biertje meer verkoopt.quot; (MS)

E-mail: d.majoor@bur.ruu.ni

Aardwetenschappen

Budapestlaan 4, 3584 CD Utrecht

Postbus 80021, 3508 TA Utrecht

(030) 2535050 Fax: (030) 2535030

E-mail: i.beekman@earth.ruu.ni

Biologie F.A.F.C. Wentgebouw

Sorbonnelaan 16, 3584 CA Utrecht

Postbus 80088, 3508 TB Utrecht

(030) 2532276 Fax: (030) 2534526

E-mail: w.j.c.amesz@boev.biol.ruu.nl

Diergeneeskunde Androclusgebouw

Yalelaan 1, 3584 CL Utrecht

Postbus 80163, 3508 TD Utrecht

(030) 2534851 Fax: (030) 2537727

Farmacie F.A.F.C. Wentgebouw

Sorbonnelaan 16, 3584 CA Utrecht

Postbus 80082, 3508 TB Utrecht

(030) 2537313/2532525 Fax: (030) 2513953

E-mail: h.m.dobbelaar@far.ruu.ni

Geneeskunde Stratenum

Universiteitsweg 100, 3584 CG Utrecht Postbus 80030, 3508 TA Utrechtnbsp;(030) 2538888 Fax: (030) 2539025

E-maii: bureau@med.ruu.nl

Godgeleerdheid Willem C. van Unnikgebouw

Heidelberglaan 2, 3584 CS Utrecht

(030) 2531853 Fax: (030) 2533241

E-mail: theology@cc.ruu.nl

Letteren

Kromme Nieuwegracht 46, 3512 HJ Utrecht (030) 2536105 Fax: (030) 2536083 E-mailnbsp;medewerkers: lt;achternaamgt;@ruu.nl

Natuur- en Sterrenkunde

Princetonplein 5, 3584 CC Utrecht

Postbus 80000, 3508 TA Utrecht

(030) 2533284 Fax: (030) 2539282

E-mail: facbureau@fys.ruu.nl

Rechtsgeleerdheid

Janskerkhof 3, 3512 BK Utrecht

(030) 2537018/2537017 Fax: (030) 2537300 E-mail medewerkers: lt;voorletters.voor-voegselsachternaamgt;@rgl.ruu.ni

Ruimtelijke Wetenschappen

Willem C. van Unnikgebouw Heidelberglaan 2, 3584 CS Utrechtnbsp;(030) 2532044 Fax: (030) 2540604

E-mail: r.vanderlinden@frw.ruu.nl

Scheikunde F.A.F.C. Wentgebouw

Sorbonnelaan 16, 3584 CA Utrecht

Postbus 80083, 3508 TB Utrecht

(030) 2533791/2533792 Fax: (030) 2533072 E-mail: bureau@chem.ruu.nl

Sociale Wetenschappen Centrumgebouw

Zuid, Heidelberglaan 1, 3584 CS Utrecht (030) 2534700 Fax: (030) 2531619

E-mail: bureau@fsw.ruu.nl

Wijsbegeerte Bestuursgebouw

Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrecht

(030) 2531831 Fax: (030) 2532816

E-mail: bureau@phii.ruu.nl

Wiskunde en Informatica

Budapestlaan 6, 3584 CD Utrecht

(030) 2531515/2533536 Fax: (030) 2518394

E-mail: hurk@math.ruu.nl

IVLOS Bestuursgebouw