Bedrijven gepolst over nieuwenbsp;opleidingnbsp;quot;We zijn een zevental bedrijven langsgegaan met de vraag: wat verwachten jullie van eennbsp;academisch opgeleide informaticus? Bij de opzet van Informatica en Management hebbennbsp;we met die ondernemerswensen terdege rekening gehouden.quot;

Wiskunde en Informatica, denkt dat Utrecht met deze aanpak een trend heeft gezet. quot;Denbsp;maatschappelijke dynamiek in de informatietechnologie biedt de wetenschap ongekendenbsp;mogelijkheden. We moeten wel de durf hebben om de drempel naar de buitenwereld tenbsp;verlagen. Dat kan echt wel zonder dat hetnbsp;ten koste gaat van de wetenschappelijkenbsp;onafhankelijkheid.quot;

Anders dan de Volkskrant in februari meldde krijgen de studenten Informatica en Management geen baangarantie van de geraadpleegde bedrijven. Van Leeuwen: quot;Maar je kunt ernbsp;zeker van zijn dat elke afgestudeerde aan hetnbsp;werk komt. De vraag naar hoog opgeleidenbsp;IT-specialisten is gewoon enorm.quot; De faculteitnbsp;verwacht dat in september 40 studenten innbsp;deze variant van start gaan. (TG)

Informatie: Annemiek van Corp, Budapest-laan 6, 3584 CD Utrecht, (030) 2531422,

Het Minnaertgebouw aan de Leuvenlaan: nieuw onderkomen voor de faculteit Natuur- en Sterrenkunde.

Universiteitsdag 28 maart

De Universiteitsdag voor afgestudeerden staat dit jaar in het teken van 'architectuur en onderwijs'. Er zijn excursies innbsp;De Uithof, naar de Kromhoutkazerne en de binnenstad.nbsp;Stedenbouwkundige Art Zaaijer vertelt over de nieuwbouw vannbsp;het Educatorium en het Minnaertgebouw. In dit nummer vannbsp;Illuster alvast een kleine rondleiding en een uitgebreid programma.nbsp;Zie pagina 6 en 14.

^ Wetenschap verveelt HjS ‘

^^Als wetenschapsjournalist voel ik me een bevoorrecht mens. Ik krijg toegang totnbsp;interessante mensen en plekken, magnbsp;dingen leren en doorvertellen, bennbsp;creatief bezig met taal, beeld en geluid,nbsp;en ik word er nog voor betaald ook. Iknbsp;voel me zelfs een bevoorrecht journalist.nbsp;Zo moet ik er niet aan denken dat ik mijnnbsp;dagen zou slijten als parlementair journalist, temidden van het geneuzel ennbsp;gezwets in Den Haag, of dat ik alsnbsp;sociaal-economisch verslaggever denbsp;retoriek van vakbondsfunctionarissen

zou moeten doorgeven aan het publiek. Waarschijnlijk vinden collega's met dezenbsp;specialismen op hun beurt dat zij beter afnbsp;zijn dan ik - laat dat vooral zo blijven,nbsp;stel je voor dat de waarheid tot ze zounbsp;doordringen.

Tegenover een kennis heb ik het eens zo verwoord: in andere takken van journalistiek gaat het nieuws over tiendennbsp;van procenten, in de wetenschap hebbennbsp;we het over ordes van grootte. Geennbsp;slepende onderhandelingen over een ofnbsp;ander verdrag, geen voortsudderendenbsp;gijzelingszaken, geen wezenloze affairesnbsp;over het privéleven van een of anderenbsp;politicus, maar echt nieuwe dingen.nbsp;Buckyballs, Magnetic Resonance Imaging,nbsp;Internet, de Hubbletelescoop, allemaalnbsp;dingen die vijftien jaar geleden in hetnbsp;geheel niet bekend waren en nu eennbsp;belangrijke rol spelen in de wereld.nbsp;Hoewel ik mijn vak nog steeds hetnbsp;mooiste vak ter wereld vind, slaat bij mijnbsp;als consument van nieuws over weten

schap langzamerhand de verveling toe. Na de discussies over reageerbuisbevruchting, genetische manipulatie,nbsp;draagmoeders, bejaarden met kinderwens en foetussen zonder hoofd, nu eennbsp;discussie over het onderwerp 'klonen'?nbsp;Moet ik dat óók volgen, moet ik daarnbsp;óók aan meedoen, moet ik daar óók ietsnbsp;van vinden? Wat interesseert mij denbsp;zoveelste reinigingstechniek voor een ofnbsp;ander obscuur milieuprobleem; en moetnbsp;ik dat stuk over wéér een volstrekt unieknbsp;en raadselachtig kosmisch object echtnbsp;lezen? Waarom staat die mallotigenbsp;vliegende windmolen in de krant, alsnbsp;iedereen direct begrijpt dat zo'n dingnbsp;nooit van de grond komt?nbsp;Wetenschap, althans in de kranten,nbsp;begint te lijden aan hetzelfde euvel alsnbsp;sport: er is te veel ruimte voor. Als allenbsp;belangrijke en interessante zaken zijnnbsp;behandeld, moeten er nog gaten wordennbsp;gevuld. Dan krijg je lange interviews ennbsp;berichtgeving over zaterdagamateurs.nbsp;Met minder pagina's worden de wetenschapsbijlagen lezenswaardiger.

Herbert Blankesteijn,nbsp;wetenschapsjournalist

De sprong

Afgestudeerd, en dan?

Naam: Ida Oral (2q) Opleiding: Algemene socialenbsp;wetenschappennbsp;Afgestudeerd: Zomer 1994nbsp;Baan: Onderzoekster

ij de

Maarten van Rossem, hoogleraar faculteit Letterennbsp;in HP/De Tijd

quot;Populariseren van de wetenschap doe ik deels uit ijdelheid. Maar ik heb ook de behoefte iets uit te leggen. De journalistiek heeft denbsp;neiging iedere dag het wiel uit te vinden, dannbsp;is het goed als mensen zoals ik de rol vannbsp;maatschappelijk geheugen vervullen.quot;

Leon Claessens, afgestudeerd geoloog en dinosaurus-onderzoeker, onlangsnbsp;aangesteld aan Harvard Universitynbsp;in NRC-Handelsblad

quot;Ik moet in Harvard elke maand maar zien hoe ik de eindjes aan elkaar knoop met lezingen ennbsp;klusjes. Maar anderzijds: wie mag er nou opnbsp;kosten van de zaak naar de verste uithoekennbsp;om te graven? Binnenkort Groenland, gedroptnbsp;met een heli. Ik heb zelfs gehoord dat ijsberennbsp;er een reëel risico zijn. Dat zijn dingen waarmee je in de kroeg kunt aankomen.quot;

Pauline Hörmann, coördinator van de beroepsopleiding van het Centrumnbsp;voor Frankrijkstudiesnbsp;in het Parool

quot;Nederlanders kennen noch de Franse taal noch de Franse cultuur. Een Nederlandsenbsp;zakenman is snel en efficiënt. Het motto is

Werk genoeg, ervaring genoeg, maar de baan van haar leven heeft ze nog steedsnbsp;niet gevonden. Ida Dral wil werken opnbsp;niveau. Ze zoekt een baan waarin ze al haarnbsp;capaciteiten kan gebruiken, en 'echt' moetnbsp;nadenken.

Misschien komt het, zegt ze, doordat ze de verkeerde afstudeerrichting heeft gedaan.nbsp;Dral is namelijk niet gaan studeren vanuit eennbsp;beroepsperspectief. Ze heeft gekeken naarnbsp;wat ze leuk vond. En heel lang was dat ontwikkelingswerk. Dus koos ze aanvankelijk voornbsp;een specialisatie bij antropologie en deed eennbsp;halfjaar onderzoek in Trinidad. Bij thuiskomstnbsp;begon de twijfel. Ze besloot toch maar af tenbsp;studeren op een meer sociologisch onderwerp.nbsp;Ze volgde wat vakken, las boeken, maar voornbsp;het schrijven van de scriptie had ze geen tijdnbsp;meer. De zes jaar studie zat erop.

En toen begon het. Dral had allerlei soorten baantjes om maar genoeg geld te verdienennbsp;voor de studie. Maar die schoot helemaal nietnbsp;op. Dus besloot ze, zomer 1994, om haarnbsp;scriptie in één klap af te maken. Ze las in denbsp;krant iets over een beleidsnota van professornbsp;niet lullen maar poetsen. Tijd is geld. Eennbsp;Fransman moet je juist in de week leggen,nbsp;hem vertellen hoe aardig een fusie met zijnnbsp;bedrijf kan zijn. De Nederlander belt eennbsp;Fransman gerust om één uur 's middags op.nbsp;Hij begrijpt niet dat deze tussen twaalf ennbsp;drie zit te lunchen.quot;

Theo van Vroonhoven, hoofd chirurgie van het AZU

in het Utrechts Nieuwsblad

quot;Toen ik hoorde dat Cerfontaine de nieuwe president-directeur van Schiphol werd, sloegnbsp;mijn hart een keer over. En dat is voor eennbsp;mens meestal geen goed teken. Voor mij zalnbsp;hij voorlopig nog synoniem met het AZUnbsp;blijven. Nog nooit heb ik meegemaakt datnbsp;een heel ziekenhuis bedroefd is om eennbsp;vertrek. En zijn verdiensten beklijven absoluut,nbsp;geen twijfel aan. Hij heeft goed voor zijnnbsp;Nachwuchs gezorgd.quot;

Peter van der Krogt, kaarthistoricus bij de uitgave van het eerste deel van denbsp;nieuwe editie van Koeman's Atlante*nbsp;Neerlandicinbsp;in Trouw

quot;Koeman was een pionier op het gebied van de atlasbibliografie. Hij was de eerste die eennbsp;beschrijving gaf van alle bekende atlassen vannbsp;Nederlandse oorsprong. Hij heeft de basisnbsp;gelegd voor de vernieuwde uitgave, 'denbsp;Koeman' is een merknaam geworden.nbsp;Daarom heb ik zijn naam in de titel gebruikt.nbsp;Het werk van Koeman was het eerste boek innbsp;Nederland dat met de computer werdnbsp;Entzinger over inburgering en wist; daar moetnbsp;het over gaan. Twee maanden later was denbsp;scriptie af.

Daarna ging ze gewoon verder met haar baantjes. Totdat ze het zat was en een uitkering aanvroeg. Maar na een maand thuiszitten, vloog ze tegen de muur op van verveling,nbsp;en toog weer naar het uitzendbureau. Dralnbsp;kon als office-manager terecht bij een onderzoekschool van Scheikunde. Ze ging met veelnbsp;enthousiasme aan het werk, maar na verloopnbsp;van tijd begon het weer te knagen. Het was,nbsp;opnieuw, werk beneden haar niveau. Toennbsp;haar contract afliep en haar gevraagd werd ofnbsp;ze verlenging wilde, heeft ze bedankt. Vooralnbsp;om eindelijk op zoek te kunnen gaan naar denbsp;baan die ze helemaal ziet zitten.

Inmiddels assisteert Dral bij een grootschalig onderzoek naar armoede en sociale uitsluiting.nbsp;Ze vindt het leuk, maar het bevredigt weernbsp;niet helemaal. quot;Ik heb een beetje spijt dat iknbsp;geen ASW arbeid en organisatie heb gedaanquot;,nbsp;zegt ze nu, quot;dan had ik wat makkelijker denbsp;IT-wereld in gekund, of bij organisatieadvies-bureau's kunnen gaan werken. Ik weet zekernbsp;dat ik dat goed zou kunnen, maar ik hebnbsp;tijdens mijn studie gewoon de verkeerdenbsp;vakken gedaaniquot; (MB)nbsp;gemaakt. Ik heb natuurlijk een enorme technologische voorsprong. Vergeleken met denbsp;huidige apparatuur moest Koeman het nognbsp;doen met kleitabletten.quot;

Jan van der Leun, emeritus hoogleraar in de dermatologie en voorzitter van denbsp;VN-commissie voor aantasting van denbsp;ozonlaagnbsp;in Trouw

quot;Een toenemend aantal instanties vindt dat het wetenschappelijk onderzoek zich moetnbsp;richten op het oplossen van de problemen vannbsp;de mensheid. Had het onderzoek dat al eennbsp;eeuw lang zo gedaan, dan zou de mensheidnbsp;nu inderdaad minder problemen hebben:nbsp;wij zouden niet weten van het bestaan vannbsp;de ozonlaag en evenmin van het broeikaseffect.quot;

Paul Schnabel, hoogleraar geestelijke gezondheidszorg en volksgezondheidnbsp;in Trouw

quot;In Nederland is de wetenschap geheel vrijwillig een Amerikaanse kolonie geworden. Publicaties in het Engels zijn verplichtnbsp;geworden en Nederlandse publicaties tellennbsp;nauwelijks nog mee. Jonge onderzoekers dienbsp;geen ander Engels kennen dan wat ze opnbsp;school en van de tv geleerd hebben, moetennbsp;in een klompentaaltje nadoen wat Amerikanen zelf al eerder onderzocht hebben.quot;

Met zeven promoties in het afgelopen jaar is internist Willem Erkelens uitgeroepen totnbsp;promotor van het jaar. De faculteit Geneeskunde staat wat het aantal promoties betreft,nbsp;al jaren op eenzame hoogte.

Het leeuwendeel van de medische proefschriften is gebaseerd op onderzoek in het laboratorium. Des te opmerkelijker dat eennbsp;praktizerend specialist in het promotieklasse-ment van 1997 alle fulltime onderzoekers uitnbsp;zijn faculteit de loef afsteekt. Niet dat Erkelensnbsp;dat als een grote prestatie beschouwt. quot;Het isnbsp;een beetje toeval dat ik vorig jaar zo vaak innbsp;het Academiegebouw moest optreden. Normaal kom ik niet verder dan twee à drie promoties per jaar.quot; Maar hij is wel blij met denbsp;publiciteit die het Academisch Ziekenhuisnbsp;Utrecht (AZU) nu krijgt als vooraanstaandnbsp;centrum van patiëntgebonden onderzoek.nbsp;quot;Onze slogan is dat het onderzoek in het AZUnbsp;het hele gebied van molecuul tot mensnbsp;bestrijkt. Dat is in de praktijk ook zo, maar watnbsp;promoties betreft zijn de laboratoriumonder-zoekers in het algemeen een stuk productievernbsp;dan de specialisten. Logisch, want die laatstennbsp;moeten hun tijd verdelen tussen het onderzoeknbsp;en de zorg voor patiënten.quot;

De meeste promovendi van Erkelens zijn specia-listen-in-opleiding die voor of tijdens hun opleiding enkele jaren wetenschappelijk onderzoek doen. Dat past helemaal in de visie van denbsp;Utrechtse endocrinoloog, die vindt dat specialisten ook het onderzoek in hun vingers moetennbsp;hebben. quot;Ik vind dat er op dat gebied te weinignbsp;eisen worden gesteld. Je kunt in Nederlandnbsp;internist worden zonder zelfs maar een wetenschappelijk artikel te hebben geschreven. Iknbsp;ben ervan overtuigd dat je een betere artsnbsp;wordt als je ook een tijd als onderzoekernbsp;met je vak bezig bent geweest.quot; (EH)

Tijdens de diesviering van de universiteit op 26 maart krijgen de Britse filosoof Brendanbsp;Almond en de Canadese neuroloog Henrynbsp;J.M. Barnett een eredoctoraat van de Utrechtsenbsp;universiteit.

Almond (1937) is hoogleraar Ethiek en Sociale Filosofie aan de universiteit van Huil. Zij is voorgedragen door de faculteit Wijsbegeerte (ere-promotor: prof. dr. F.R. Heeger). Almond houdtnbsp;zich in haar publicaties bezig met het verbandnbsp;tussen fundamentele filosofie en maatschappelijke kwesties. Zo heeft zij het perspectief vannbsp;een feministische ethiek en filosofie uitgewerktnbsp;op gebied van voortplantingstechnieken en persoonlijke relaties. Daarmee sluit haar onderzoeknbsp;aan bij de activiteiten van het Utrechtse onderzoeksprogramma 'Normatieve argumentatie, innbsp;het bijzonder met betrekking tot problemen opnbsp;biomedisch terrein'. Almond werkt samen met

Fons Cremers, docent moleculaire celbiologie, kreeg begin januari tijdens de conferentie 'Hetnbsp;Onderwijs Meester' de docentenprijs 1997-98.nbsp;De Utrechtse Biologen Vereniging (UBV) droegnbsp;hem voor. quot;Hij staat bijna te zingen en te dansen in de gang als een student iets interessantsnbsp;gevonden heeft.quot;

Goed onderwijs bestaat bij de gratie van goed onderzoek, vindt Cremers. Hij beschouwtnbsp;zichzelf als schakel tussen onderzoekers ennbsp;studenten. quot;Ik bof dat ik in een goede onderzoeksgroep werk. Ik doe zelf maar weinignbsp;onderzoek, maar ik volg het wel op de voet.nbsp;Daar ben ik enthousiast over en dat probeernbsp;ik over te brengen op de studenten.quot;nbsp;Cremers vraagt zich af of je eerstejaars nog welnbsp;hoorcolleges moet geven. quot;In de tweede fasenbsp;van het vwo krijgen ze een kwartier onderwijs.nbsp;Utrechtse wetenschappers, onder meer van hetnbsp;Interfacultaire Centrum voor Bio-ethiek ennbsp;Gezondheidsrecht.

Barnett (1922), directeur van het John P. Robarts Research Institute in Canada, is voorgedragennbsp;door de faculteit Geneeskunde (erepromotoren:nbsp;dr. J. van Gijn en dr. C.A.F. Tulleken). Hij trok denbsp;aandacht met een aantal klinische onderzoekennbsp;op het gebied van ziekten van de bloedvatennbsp;in de hersenen, zoals herseninfarcten ennbsp;-bloedingen. Hij onderzocht mogelijkheden omnbsp;een dreigende beroerte te voorkomen, bijvoorbeeld door het gebruik van aspirine of hetnbsp;operatief aanbrengen van een bypass in denbsp;hersenen. Barnett heeft over zijn onderzoek opnbsp;het terrein van cerebrovasculaire ziekten regelmatig contact met het Utrechtse Rudolf Magnusnbsp;Instituut voor Neurowetenschappen en met hetnbsp;Academisch Ziekenhuis Utrecht. (AH)nbsp;en dan moeten ze voor zichzelf of in groepennbsp;werken. Dat zou op de universiteit ook veelnbsp;meer moeten gebeuren.quot; Cremers probeert hetnbsp;practicum weer in de propedeuse te krijgen.nbsp;quot;Het kost veel tijd, mensen durven het nietnbsp;aan. Practicum geven voor 180 studenten!quot;nbsp;Voor Cremers is het een nieuwe uitdaging.nbsp;quot;Ik vind practicum heel belangrijk voor denbsp;celbiologie. Zo leren studenten hun theorie,nbsp;die vaak heel abstract is, beter begrijpen.quot;nbsp;quot;Goed docerenquot;, zegt Cremers tenslotte,nbsp;quot;is niet alleen kennisoverdracht, maar ooknbsp;het toepassen van de kennis, het plaatsennbsp;van de kennis in een maatschappelijke contextnbsp;en het leggen van verbanden tussen de verschillende vakken. Een goede docent kijktnbsp;over de grenzen van zijn eigen vakgebiednbsp;heen.quot; (MB)

Onderzoeksgroepen in Utrecht, Leiden en Groningen gaan in opdracht van het Japansenbsp;bedrijf Yamanouchi onderzoek doen naarnbsp;nieuwe methoden om geneesmiddelen toe tenbsp;dienen. Met deze alliantie tussen wetenschapnbsp;en bedrijfsleven is ruim 25 miljoen guldennbsp;gemoeid.

Doel van de samenwerking is het ontwikkelen van dragers voor geneesmiddelen tegennbsp;chronische ontstekingsziekten zoals eczeem,nbsp;reuma en aderverkalking. Voor deze ziektennbsp;zijn weliswaar goede geneesmiddelen beschik

De vorig jaar in het leven geroepen Holding Universiteit Utrecht BV wordt op korte termijnnbsp;uitgebreid met twee nieuwe BV's. Het gaat omnbsp;bedrijfjes op het gebied van geneeskundignbsp;patiëntenonderzoek en Egyptologie.

De opvallendste nieuwkomer in het rijtje Utrechtse BV's is U-CCER Production BV vannbsp;Egyptoloog prof. dr. D. van der Plas uit denbsp;faculteit Godgeleerdheid. Van der Plas ennbsp;zijn medewerkers hebben de afgelopen jarennbsp;een grote expertise opgebouwd in hetnbsp;digitaliseren van hiërogliefen. Resultaat vannbsp;die activiteiten is een softwarepakket datnbsp;wetenschappers in staat stelt om met hiërogliefen op de tekstverwerker te werken.nbsp;Behalve op de verkoop van deze softwarenbsp;gaat de nieuwe BV zich richten op de productie van cd-roms. Met een subsidie vannbsp;acht ton van de Europese Unie worden tiennbsp;cd-roms geproduceerd over Egyptologischenbsp;collecties in Europese musea.

In de faculteit Geneeskunde is de oprichting in voorbereiding van U-Trial BV, een bedrijfje datnbsp;zich bezig gaat houden met het uitvoeren vannbsp;baar, maar het is vaak een probleem om dienbsp;medicijnen op de juiste plaats in het lichaam innbsp;te zetten. Om de middelen beter te 'richten'nbsp;zouden zij moeten worden gekoppeld aannbsp;dragermoleculen die specifiek op zoek gaannbsp;naar doelwitcellen in de ontstekingshaard.nbsp;Een deel van de ruim 25 miljoen gulden dienbsp;met dit project gemoeid zijn, komt voornbsp;rekening van het Ministerie van Economischenbsp;Zaken. Dit heeft uit het fonds voor Bedrijfsgerichte Technologie tien miljoen guldennbsp;beschikbaar gesteld. (EH)

'klinische trials'. In die trials worden in opdracht van farmaceutische bedrijven denbsp;effecten onderzocht van nieuwe geneesmiddelen bij gebruik door patiënten en proefpersonen. In U-Trial, dat zal worden geleid doornbsp;prof. dr. D. Grobbee van het Julius Centrumnbsp;voor Patiëntgebonden Onderzoek, zullen ooknbsp;enkele 'privé'-stichtingen worden ondergebracht van medische hoogleraren die op ditnbsp;moment klinische trials in eigen beheer uitvoeren. De nieuwe ondernemingen zullennbsp;worden ondergebracht in de speciaal voor ditnbsp;doel opgerichte Universitaire Holding. Daarinnbsp;bevinden zich ook de vier al langer bestaandenbsp;BV's, te weten U-BlSys en Octopus bij Geneeskunde, U-Pither bij Diergeneeskunde ennbsp;U-Cat bij Scheikunde. De Holding is in hetnbsp;leven geroepen om initiatieven te bundelennbsp;waarin wetenschappers hun kennis opnbsp;commerciële basis willen gaan exploiteren.nbsp;Zij beheert niet alleen de aandelen die denbsp;universiteit in de BV's bezit, maar is ooknbsp;bedoeld om beginnende wetenschappelijkenbsp;'ondernemers' van advies te dienen. (EH)

Van bovenaf opleggen welk onderzoek er gedaan moet worden? Dat moet je nooitnbsp;doen, vindt prof. dr. Wiljan van den Akker.nbsp;De'hoogleraar moderne Nederlandsenbsp;letterkunde is onlangs door NWO benoemdnbsp;tot voorzitter van het gebiedsbestuurnbsp;Geesteswetenschappen. quot;Het gaat om die enenbsp;vent die de tijd krijgt om een rnooi boek tenbsp;schrijven.quot;

ALETTE VAN DOGGENAAR

Prof. dr. Wiljan van den Akker (43) is, zoals zijn moeder altijd al zei, een echt zondagskind. quot;Ik heb maar twee keer in mijn levennbsp;gesolliciteerd en beide keren kreeg ik nul opnbsp;het rekestquot;, vertelt hij, quot;verder ben ik altijdnbsp;overal voor gevraagd.quot; En dat waren niet denbsp;minste functies. Op zijn tweeëndertigste werdnbsp;hij, net gepromoveerd, uitgenodigd om tenbsp;solliciteren naar de functie van hoogleraarnbsp;moderne letterkunde bij de vakgroep Nederlands. Hij is gevraagd om voorzitter te wordennbsp;van het Utrechtse onderzoekinstituut voornbsp;Geschiedenis en Cultuur (OGC). En nu heeft denbsp;NederlandseOrganisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) hem aangezocht omnbsp;voorzitter te worden van het gebiedsbestuurnbsp;Geesteswetenschappen. Dat betekent datnbsp;hij de komende drie jaar mede richting zal ¦nbsp;geven aan het door NWO gefinancierdenbsp;onderzoek in de filosofie, de theologie ennbsp;de letteren.

Hoe vereerd is hij eigenlijk met deze benoeming?

quot;Wat ik heel leuk vond is dat ik een brief kreeg van het college van bestuur waarin zenbsp;mij van harte feliciteren en succes wensen.nbsp;Dan is je ijdelheid gestreeldquot;, moet hij bekennen. quot;Maar dat vereerde gevoel duurt heelnbsp;kortquot;, voegt hij er onmiddellijk relativerendnbsp;aan toe. quot;Al heel snel komt er iets andersnbsp;voor in de plaats, namelijk de gedachte aannbsp;wat je allemaal moet gaan doen. De koers uitstippelen voor het geesteswetenschappelijknbsp;onderzoek. Dat is volgens mij niet hetzelfdenbsp;als van bovenaf opleggen welk onderzoek ernbsp;verricht moet worden. Dat moet je nooitnbsp;doenquot;, zegt Van den Akker. Wat dat betreft isnbsp;hij buitengewoon kritisch over het beleidnbsp;van minister Ritzen. quot;Die geeft aan welknbsp;onderzoek gewenst is, en vervolgens latennbsp;onderzoekers alles liggen waar ze meenbsp;bezig waren en vliegen als een zwerm opnbsp;het geld af. De minister gebruikt NWO zonbsp;langzamerhand als een eigen orgaan datnbsp;moet uitvoeren wat hij belangrijk vindt.quot;nbsp;Van den Akker is heel cynisch over die koers.nbsp;quot;Het is een verkeerde visie op een organisatienbsp;als NWO.quot;

Wat moet de taak van NWO dan zijn? quot;Makelaar zijn en mogelijkheden scheppenquot;,nbsp;vindt Van den Akker. quot;NWO moet stimuleren,nbsp;maar vooral niet dirigistisch worden. Ik hebnbsp;veel liever dat het veld zelf aangeeft waaraannbsp;het behoefte heeft.quot; Daarbij hebben denbsp;geesteswetenschappen een op de eigen aardnbsp;toegesneden benadering nodig. quot;De neigingnbsp;bestaat om steeds grotere programma's tenbsp;maken. Kijk naar wat er gebeurt met de diep-testrategie, de selectie van vijf tot tien top-onderzoekprojecten door minister Ritzen.nbsp;Daarbij gaat het om veel geld en veel massa.quot;nbsp;Het is logisch dat de alfawetenschappen daarnbsp;buiten vallen, volgens Van den Akker. quot;Wijnbsp;zijn veel kleinschaliger van aard. Hoe moetennbsp;de kunsthistorici in Nederland plotselingnbsp;negen miljoen absorberen? Door honderd promovendi aan te stellen en tweehonderd postdocs? En wat doen we daarna met die mensen? Wij hoeven dat geld niet op die manier.nbsp;Wij willen kleinere programma's kunnennbsp;maken. Zodat die ene vent de tijd krijgtnbsp;om een mooi boek te schrijven. Dan krijg jenbsp;bijvoorbeeld een boek als Jacob van Maerlantnbsp;van Frits van Oostrom. Niemand in Nederlandnbsp;heeft een signaal gegeven dat dat boek er zounbsp;moeten komen, maar inmiddels zijn er tweehonderdduizend exemplaren verkocht ennbsp;heeft het zelfs de AKO-prijs gewonnen.quot;nbsp;De geesteswetenschappen hebben de tijd nietnbsp;mee, maar als ze willen overleven moeten zenbsp;vooral met goede plannen komen, denkt Vannbsp;den Akker. quot;Niet in de defensie, niet gaannbsp;mokken, geen Calimero spelen, want dannbsp;krijg je niks. Niemand zit daar op te wachten.nbsp;Het veld is alleen gebaat bij goede haalbarenbsp;plannen en interessante producten.quot; Geesteswetenschappers daartoe uitdagen, ziet Vannbsp;den Akker als zijn belangrijkste taak bij NWO.

Hoeveel macht denkt hij te ontlenen aan zijn voorzitterschap?

quot;Wie de macht wil hebben moet secretaris wordenquot;, zegt hij schertsend, quot;dat wisten denbsp;communisten ai. Maar laat ik het zonbsp;zeggen: meer macht dan als ik het niet wasnbsp;geworden.quot;

Het zal druk worden. Maar ondanks al zijn bestuurlijke verplichtingen en zijn bemoeienissen met het onderzoek van anderen wil Vannbsp;den Akker zijn eigen onderzoek nog niet

, Niet in het defensief

a loslaten. Tot een uur of elf 's ochtends is hij onbereikbaar. Dat is heilige tijd die hij uitsluitend besteedt aan wat moet uitmonden innbsp;een nieuwe geschiedenis van de poëzie. Eennbsp;gat in de markt blijkbaar, want de uitgevernbsp;bood hem en zijn Groningse collega Gillis Dor-leijn onmiddellijk een contract aan om er eennbsp;dik boek van te maken. quot;Op onze blauwenbsp;ogenquot;, zoals Van den Akker zelf zegt.nbsp;Zijn eigen belangstelling is in de loop van denbsp;tijd wel wat verschoven. In zijn proefschriftnbsp;over de dichter Nijhoff bleef hij nog voornbsp;een belangrijk deel bij de teksten zelf. Ditnbsp;nieuwe boek wordt veel sociologischer vannbsp;aard. Dorleijn en hij hebben eens bekekennbsp;hoeveel poëzie er nu eigenlijk verschenen is innbsp;de periode 1900 tot 1940 en welke dichtersnbsp;uiteindelijk in de canon belandden. quot;Wat wijnbsp;steeds meer ontdekken is dat canonvormingnbsp;niet achteraf gebeurt, via de middelbarenbsp;school en de universiteiten, het gebeurt opnbsp;het moment zelfquot;, vertelt Van den Akker.

quot;En wat ons ook opvalt: ondanks de sterke verzuiling zijn het vooral de niet-verzuildnbsp;schrijvende dichters die bekend worden. Datnbsp;komt vooral doordat ze terecht kunnen bijnbsp;de evenmin verzuilde belangrijke tijdschriftennbsp;en uitgevers. Zo krijg je een interessant verhaal over het spanningsveld tussen literatuurnbsp;en wereldbeschouwing. Hoe gaan de dichtersnbsp;daarmee om? Wat zijn de mechanismen dienbsp;een rol spelen, wie zijn de machthebbers innbsp;het spel? De dichters en de teksten blijvennbsp;uiteindelijk het alfa en omega, maar er is eennbsp;heel veld omheen dat ook belangrijk is.quot;nbsp;Zijn belangstelling mag dan verschovennbsp;zijn, poëzie blijft zijn grote liefde. quot;Metnbsp;goede poëzie kun je op zo'n korte maniernbsp;zulke essentiële dingen aanroeren. Preciesnbsp;raak prikken in het menselijk bestaan.

Dat blijf ik prachtig vinden.quot;

De opinie

Een wetenschapper spreekt zich kritisch uit

Naam: dr.Jeen Haalboom (4^) Functie: internist, universitairnbsp;hoofddocent en chef de polyclinique

In 1999 wordt in de faculteit Geneeskunde een volledig nieuw curriculum geïntroduceerd, met al in het begin van de studie veelnbsp;aandacht voor concrete ziekteverschijnselen.nbsp;Dr. Jeen Haalboom, die zich als lid van denbsp;facultaire opleidingscommissie in hetnbsp;verleden regelmatig kritisch toonde overnbsp;het Utrechtse onderwijs, is enthousiast overnbsp;de daadkrachtige aanpak van het nieuwenbsp;faculteitsbestuur.

ERIK HARDEMAN

quot;Ik heb in het verleden herhaaldelijk geroepen dat we in Utrecht hoognodig wat aan hetnbsp;onderwijs moesten doen. Het was in mijnnbsp;ogen veel te theoretisch en het was ook welnbsp;erg traditioneel. Tot 1996 was in grote delennbsp;van de faculteit geen hand op elkaar tenbsp;krijgen voor een andere aanpak. Wij leidennbsp;toch goede artsen op, was het klassiekenbsp;weerwoord. En daar kon ik weinig tegeninnbsp;brengen, want ook ik vind dat we in Utrechtnbsp;altijd goede artsen hebben afgeleverd. Hetnbsp;kon alleen nog zoveel beter. Gelukkig zietnbsp;het er nu naar uit dat Utrecht vanaf volgendnbsp;jaar een prachtig curriculum heeft waarinnbsp;theorie en praktijk op een goede maniernbsp;samengaan en waarin veel meer nadruk komtnbsp;te liggen op kleinschalige onderwijsvormen.quot;nbsp;Het initiatief voor het opstellen van een nieuwnbsp;curriculum was afkomstig van het faculteitsbestuur dat in augustus 1996 aantrad. Al vijfnbsp;jaar eerder had de toenmalige visitatiecommissie geoordeeld dat het Utrechtse genees-kunde-onderwijs te theoretisch was en dat denbsp;kliniek te weinig aan bod kwam. Haalboom:nbsp;quot;Met die kritiek was weinig gedaan. De zogeheten commissie Raamplan '94 constateerdenbsp;een paar jaar later dat studenten zich in denbsp;landelijke doctoraalprogramma's, en dus ooknbsp;in Utrecht, maar ongeveer zeventig procentnbsp;eigen maakten van de medische kennis waarover afgestudeerden in haar ogen minimaalnbsp;moesten beschikken. Het was dus duidelijk datnbsp;er iets moest gebeuren.quot;

quot;Dat de nadruk in Utrecht de laatste pakweg tien jaar zo sterk op de theorie heeft gelegen,nbsp;heeft denk ik verschillende oorzaken. Ten eerste werd hier in 1987 een biomedisch profielnbsp;geïntroduceerd. Om in de bezuinigingsrondesnbsp;van minister Deetman in de jaren tachtig hetnbsp;vege lijf te redden was Utrecht min of meernbsp;gedwongen om te kiezen voor een natuurwetenschappelijke oriëntatie van de Utrechtsenbsp;studie. Gevolg was een curriculum waarinnbsp;vooral in het begin veel nadruk ligt opnbsp;medisch-biologische vakken. Studenten lerennbsp;in hun eerste twee jaar dus enorm veel overnbsp;de cel, maar dat het kapotte celletje dat zijnbsp;onder de microscoop zien iets met die of dienbsp;concrete ziekte te maken heeft, krijgen zijnbsp;vaak niet te horen. Dat wordt ze pas in hetnbsp;derde of vierde jaar verteld. Op een momentnbsp;dat de finesses van de celbiologie of de biochemie al weer een flink stuk zijn weggezakt.quot;nbsp;quot;Ik merkte dat zelf toen ik nog college gaf innbsp;het derde jaar. Je denkt dan dat je ervan uitnbsp;mag gaan dat studenten met zo'n degelijkenbsp;natuurwetenschappelijke ondergrond opnbsp;moleculair niveau hun mannetje staan. Vergeet het maar. Ze hebben wel alles over denbsp;cel geleerd, maar ze hebben geen flauw ideenbsp;wat ze met die kennis aanmoeten. Als ik zenbsp;bijvoorbeeld het verband tussen een kapotnbsp;celletje en astma uitlegde, was dat een eye-opener. Het is dus duidelijk dat in het huidigenbsp;curriculum een kloof bestaat tussen de theorienbsp;en de klinische toepassing.quot;

quot;Daar komt bij dat rond '94 de duur van zowel de studie als de co-schappen metnbsp;twintig procent moest worden teruggebrachtnbsp;om aan de wet te voldoen. Ik zat in het dagelijks bestuur van de opleidingscommissie ennbsp;het leek me logisch dat dan ook alle vakkennbsp;twintig procent moesten inleveren. Helaasnbsp;bleek dit niet haalbaar en vond de reductienbsp;grotendeels plaats in de klinische vakken.nbsp;Resultaat was een opleiding die vooral innbsp;het begin heel erg theoretisch is, en met eennbsp;grote nadruk op hoorcolleges. Behoorlijknbsp;traditioneel ook.quot;

Lijnonderwijs

quot;Gelukkig heeft het nieuwe bestuur in 1996 besloten dat het roer radicaal om moest. En iknbsp;moet zeggen dat de zaak sindsdien met eennbsp;ongekende daadkracht wordt aangepakt.nbsp;Ik heb me in het verleden vaak kritisch uitgelaten over het Utrechtse onderwijs, maar iknbsp;ben de eerste om te erkennen dat er op ditnbsp;moment een heel frisse wind in Utrecht waait.nbsp;Wat ik met name positief vind is dat hetnbsp;bestuur ervoor heeft gekozen om geen lapmiddelen toe te passen in het bestaandenbsp;curriculum, maar om de zaak compleet op denbsp;helling te zetten.quot;

quot;Al dit collegejaar is in navolging van Amsterdam het klinisch lijnonderwijs ingevoerd. Studenten krijgen vanaf hun tweede jaar in

^Frisse wind in Utrechts geneeskunde-onderwijs

kleine groepjes en onder leiding van één vast staflid concrete ziektegeschiedenissen ternbsp;beoordeling. We zijn nu een halfjaar bezignbsp;en de studenten zijn enorm enthousiast overnbsp;deze aanpak. Daar komt bij dat de studentennbsp;eikaars presentatie moeten beoordelen.nbsp;Daardoor leren ze niet alleen nadenkennbsp;over wat ziekte is, maar maken ze zich ooknbsp;academische vaardigheden eigen zoals hetnbsp;presenteren van een casus, het kritisch analyseren van andermans betoog en het leverennbsp;van kritiek op medestudenten.quot;

quot;Dit klinisch lijnonderwijs zal zeker een plaats krijgen in het nieuwe curriculum dat in 1999nbsp;van start moet gaan. Andere opmerkelijkenbsp;veranderingen zijn dat er een blokkensysteemnbsp;wordt ingevoerd, waarin per blok een herkenbaar medisch thema wordt behandeld.

Daarmee was overigens al in de jaren tachtig een begin gemaakt. Toen zijn heel goedenbsp;cursussen ontwikkeld zoals borst-buik-bekkennbsp;en hoofd-hals-zintuigen. Maar dat bleven tochnbsp;incidenten. Nu wordt die aanpak consequentnbsp;in de hele studie doorgevoerd.quot;nbsp;quot;In navolging van Maastricht krijgen denbsp;Utrechtse studenten volgend jaar een zogeheten skills-lab. Daar kunnen ze alle vaardigheden oefenen die een arts moet beheersen. En om zo vroeg mogelijk geconfronteerdnbsp;te worden met de medische praktijk wordt alnbsp;in het derde jaar de eerste praktijkstage in hetnbsp;ziekenhuis gepland. Natuurlijk bestaan er hiernbsp;en daar twijfels of co-schappen voor derdejaars studenten niet te vroeg komen. Maar innbsp;mijn visie hangt dat volledig af van de maniernbsp;waarop je zo'n stage invult. In ieder geval isnbsp;het zowel voor het begrip van wat een ziekenhuis is, als voor de attitude van de studentennbsp;enorm belangrijk om al vroeg met denbsp;praktijk kennis te maken. Je kunt als studentnbsp;op college wel uitgebreid uitgelegd krijgennbsp;dat er een relatie is tussen hartklachten ennbsp;hoesten. Maar pas als je voor je ogen hebtnbsp;gezien wat dat hoesten voor een patiëntnbsp;betekent, zegt dat verband je iets. Dan vergeet je het ook niet snel meer. Ik denk dat denbsp;artsen die de studenten straks moeten begeleiden zich dat goed moeten realiseren. Het zalnbsp;misschien iets meer moeite kosten, maar hetnbsp;resultaat is volgens mij een opleiding waarnbsp;Utrecht oprecht trots op mag zijn.quot;

Vakgenoten

Docent en afgestudeerde over elkaar, de opleiding en de arbeidsmarkt

Al op zijn 34ste aanvaardde Leo Jenneskens (1956) het hoogleraarschap fysisch-organischenbsp;chemie. Onder zijn hoede is Ingrid Mertensnbsp;(1969) vorig jaar gepromoveerd. Nu werkt zenbsp;in de research bij het technology centre vannbsp;Akzo Nobel Coatings in Sassenheim. Scheikunde heeft hen beiden laten zien dat er nognbsp;'zoveel is dat we niet weten'.

Zijn vrouw is net bevallen van hun tweede kind, een zoon. Vandaar dat hij zo moeilijknbsp;bereikbaar was. Maar nu is hij weer in 'fullnbsp;swing'. De deur van zijn werkkamer op denbsp;achtste verdieping van het Kruytgebouw staatnbsp;uitnodigend open. Daarachter is het een geordende chaos: stapeltjes papier op zijn grotenbsp;werktafel, stapeltjes papier op de grond, eennbsp;rij ordners onder het grote schoolbord dat volgekalkt staat met wonderlijke molecuulstruc-turen. Leo Jenneskens is druk in gesprek metnbsp;drie studenten, timide jongens die iets komennbsp;regelen voor een gemist tentamen. Als de eerstejaars weg zijn, neemt hij snel zijn dag doornbsp;met secretaresse Rita.

quot;Ik workaholic? Dat kloptquot;, geeft de hoogleraar onomwonden toe, terwijl hij een shaggie draait en tegelijkertijd de belangrijkste postnbsp;doorkijkt. Hoewel hij duizend dingen tegelijknbsp;doet, oogt Jenneskens niet gejaagd. Integendeel, hij komt juist rustig en energiek over. quot;Iknbsp;heb een heel simpele filosofiequot;, zegt hij, terwijl hij zijn sigaret aansteekt. quot;Doe alleen datnbsp;wat je echt leuk vindt.quot;

Organische chemie is een prachtvak. Er zijn dagen dat Jenneskens, volledig in beslagnbsp;genomen door een spannend experiment,nbsp;leeft op twee koppen koffie. quot;Je hebt van dienbsp;momenten dat je denkt 'nu gaat het lichtnbsp;branden, nu begrijp ik het'. Dat zijn absoluutnbsp;grote gebeurtenissen, het geeft je een bevestiging dat je boven de materie staat. Dat is voornbsp;mij de essentie van wetenschap.quot;nbsp;De oplossing van de ene vraag roept de andere op, het ene experiment vergt het andere.nbsp;Zo blijft een scheikundige oneindig bezig. Datnbsp;drijft de studenten en promovendi van Jenneskens wel eens tot wanhoop. Jenneskens: quot;Datnbsp;is goed voor hun frustratie-tolerantie. Een pro-motie-onderzoek vormt voor een groot deelnbsp;hun karakter. Dat is het leuke van promovendinbsp;begeleiden: je ziet ze groeien. Als ze klaarnbsp;zijn, stuur je mensen de wereld in die problemen kunnen oplossen, in de ruimste zin vannbsp;het woord. Een chemicus zou je ook op eennbsp;bank te werk kunnen stellen, hij heeft eennbsp;analytisch denkvermogen waarmee hij in feitenbsp;overal terecht kan.quot;

Over Ingrid Mertens niets dan lof. quot;Ze heeft een ontzettende berg werk verzet. Ze is zeernbsp;consciëntieus, als zij iets opschrijft kun je ernbsp;zeker van zijn dat het precies zo gebeurd is.nbsp;Zo hoor je onderzoek te doen.quot; Maar wat volgens Jenneskens minstens zo belangrijk is: Ingrid is naast het puur vaktechnische handelennbsp;ook op sociaal gebied sterk ontwikkeld. quot;Ernbsp;zijn promovendi die denken 'als ik maar trouwnbsp;mijn proeven doe, dan komt het allemaal voornbsp;elkaar'. Maar waar het óók om gaat, is denbsp;omgang met studenten. Promovendi zijn verantwoordelijk voor het dagelijks reilen en zeilen van de studenten.quot;

Ingrid is van de wetenschap overgestapt naar de industrie, een wereld waar Jenneskens eennbsp;paar jaar geleden vandaan kwam. In de industrie is er een trend gaande, meent Jenneskens,nbsp;en die heet: utiliteit. Alles moet een maatschappelijk nut hebben, elke proef moetnbsp;gecorreleerd zijn aan een probleem in denbsp;samenleving. quot;Het research-managementnbsp;heeft de taak geld te verdienen met denbsp;gemaakte producten. Ze werken met korte-termijnplannen en houden continu hun doelstellingen in de gaten. Maar sommige zakennbsp;kun je niet elke twee maanden evalueren, dienbsp;hebben een langere adem nodig. Ik vraag menbsp;af of die trend wel zo goed is.quot;

quot;Wij moeten doorbraken forcerenquot;, zegt research-chemicus Ingrid Mertens. Sinds eennbsp;paar maanden werkt ze bij Akzo Nobelnbsp;Coatings in Sassenheim. In het technologynbsp;centre voor watergedragen verven doet zenbsp;onderzoek naar het verbeteren van autolak-ken op waterbasis. Chroom en lood mogen alnbsp;lang niet meer gebruikt worden in verf. Binnenkort zijn oplosmiddelen ook taboe. Ingridnbsp;werkt aan een nieuwe formule. quot;Het komtnbsp;erop neer dat ik een samenstelling van eennbsp;verf maak, die steeds beter voldoet aan denbsp;milieunormen. Niet alleen maar een additiefjenbsp;erbij, maar een totaal nieuw bindmiddel vannbsp;de verf bijvoorbeeld. Of een andere maniernbsp;van aanbrengen van de verf, dat kan ooknbsp;milieuvriendelijker zijn.quot;

Ingrid voelt zich op haar plek in Sassenheim. Na tien jaar vond ze het welletjes op de uni-versiteit, het was haar allemaal te vrijblijvend.nbsp;quot;Niet dat ik die vrijheid niet leuk vond, maarnbsp;als er nooit écht iets moet, kun je ook nooitnbsp;echt tevreden zijn.quot; Daarom koos ze voor denbsp;industrie: praktijkgericht bezig zijn, commercieel werken, doelstellingen halen. Het spraknbsp;haar wel aan.

quot;Als ik vroeger aan mijn familie moest uitleggen wat ik op de universiteit deed, bleef dat altijd vaag. Niemand snapte er iets van. Mijnnbsp;huidige werk is veel duidelijker. Op een verjaardagsfeest kan ik zeggen: 'Als je een deuknbsp;in je auto rijdt, dan kunnen wij dat met eennbsp;milieuvriendelijk verfje wegwerken'.quot;nbsp;Ze deed er een paar maanden over om nanbsp;haar promotie aan de slag te komen. Voornbsp;scheikundigen is het nog steeds niet eenvoudig een baan in de industrie te vinden, maarnbsp;een paar jaar geleden was het nog moeilijker,nbsp;weet Ingrid Mertens. quot;De winsten van de chemische industrie zijn een tijd laag geweest.nbsp;Toen is er heel veel geschrapt op research ennbsp;development, daar vielen de eerste klappen.nbsp;Toch willen de meeste promovendi de industrie in. Maar bij gebrek aan beter gaan ze welnbsp;eens 'postdoc-en'. Of ze verdwijnen in denbsp;informatica.quot;

De moleculaire wereld is onvoorstelbaar groot en gecompliceerd. Scheikunde (letterlijk: denbsp;kunst van het scheiden) boeit Ingrid dan ooknbsp;enorm. Hoe verfijnder de technieken, hoenbsp;meer je kunt zien. Dat gaat altijd maar door.nbsp;Tegelijkertijd blijven er nog veel dingen onduidelijk. quot;We weten nog zoveel niet. Waaromnbsp;herkennen sommige moleculen eikaars structuur wel en andere niet?quot; Met die vraag worstelde ze ook tijdens haar promotie-onder-zoek. Ze koos voor een breed onderwerp:nbsp;zelforganisatie. quot;Je gooit losse moleculen vannbsp;twee of drie types in een potje en kijkt hoe zenbsp;zich aan elkaar binden.quot;

Het contact met Jenneskens tijdens haar pro-motie-onderzoek was intensief. Ze noemt hem een georganiseerd man met een geheugennbsp;waar niemand tegenop kan. quot;Hij heeft eennbsp;enorme input van nieuwe, creatieve ideeën.nbsp;'Zou dit niet eens leuk zijn, kun je het nietnbsp;beter zo doen?' Hij pepte me op. Zelfs als dingen niet lukten, zag hij er juist een aanleidingnbsp;in om door te gaan.quot;

Ze leerde hem kennen tijdens haar afstudeer-jaar bij de vakgroep. Toen al viel het haar op dat Jenneskens contact had met iedereen. Nietnbsp;alleen de aio's, ook de studenten zocht hij opnbsp;achter de zuurkast. quot;Hij kon elk moment binnen stuiven. En je kon ook altijd bij hem aankloppen, daar liet hij bij wijze van sprekennbsp;alles voor uit zijn handen vallen.quot; Ze zag hoenbsp;Jenneskens elke avond stapels werk mee naarnbsp;huis nam. Dat verdween achter in zijn auto,nbsp;zijn rijdend kantoor, zoals hij het noe/nde.nbsp;Leverde ze na maanden werken een hoofdstuknbsp;van haar proefschrift in, dan had hij dat denbsp;volgende dag of hooguit twee dagen later alnbsp;doorgelezen en van commentaar voorzien.nbsp;quot;Wat ik van hem geleerd heb? Dat scheikundenbsp;ook leuk mag zijn. De maatschappelijke relevantie mag af en toe op de achtergrond verdwijnen, je mag van de hoofdweg afwijken.nbsp;Dan kom je erachter dat er veel meer mogelijknbsp;is dan je denkt. Ik heb bijvoorbeeld een aantalnbsp;structuren gemaakt die heel mooi zijn: heelnbsp;groot en symmetrisch, zo'n supra-molecuul.nbsp;Wat je ermee moet? God mag het weten.quot;

Leonie van den Schoor

Faculteit Scheikunde

(peildatum januari 1997)

studenten afgestudeerdennbsp;medewerkers

van wie 191 wetenschappelijk promoties 1996nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42

budget nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fl. 44,2 miljoen

De Uithof verandert voortdurend. Het Educa-torium en het Minnaertgebouw, de nieuwste aanwinsten, zijn trekpleisters voor architec-tuurminnaars. Op de Universiteitsdagnbsp;(28 maart) houdt stedenbouwkundige Artnbsp;Zaaijer een lezing over de inrichting vannbsp;De Uithof. quot;De Heidelberglaan kan eennbsp;fantastische laan worden.quot;

ALETTE VAN DOGGENAAR

quot;Het zou mooi zijn als mensen straks De Uithof betreden zonder meteen te denken:nbsp;wat een ellende hier.quot; Art Zaaijer, als stedenbouwkundige betrokken bij het masterplannbsp;voor De Uithof, heeft goede hoop dat datnbsp;binnen afzienbare tijd bereikt zal worden.nbsp;quot;Over tweeënhalf jaar, als de bibliotheeknbsp;klaar is, kan het omslagpunt bereikt worden.nbsp;Dan gaan mensen zeggen: wat een leuknbsp;complex.quot;

Op De Uithof wordt flink gebouwd. Wie er een paar jaar niet meer is geweest, kijkt zijnnbsp;ogen uit. Veel nieuwe gebouwen zijn verrezennbsp;en het desolate karakter van het gebied isnbsp;duidelijk verminderd. Het Educatorium en hetnbsp;Minnaertgebouw zijn echte trekpleisters voornbsp;architectuurliefhebbers, en dat kan van hetnbsp;Van Unnikgebouw (voorheen Trans II) nietnbsp;gezegd worden.

Kolossen

Eind jaren tachtig werd OMA, het architectenbureau van Rem Koolhaas, in de arm genomen om een plan te maken voor de ontwikkelingnbsp;van De Uithof. quot;Typisch voor De Uithofquot;,nbsp;vertelt Zaaijer, quot;zijn de jaren-zestigkolossennbsp;in een vrij leeg landschep, aangevuld metnbsp;meestal lagere en hoekige jaren-zeventig-gebouwen van baksteen zoals het Centrumgebouw Noord.quot; Dergelijke complexen vind jenbsp;overal ter wereld, aldus Zaaijer, maar unieknbsp;voor De Uithof is het parklandschap vannbsp;stukjes bos en weilanden.

Uitgangspunt was de bebouwing binnen strikt begrensde clusters te laten plaatsvinden.nbsp;Er zijn strakke outlines waar men beslist nietnbsp;buiten mag komen. Op die manier wordt hetnbsp;oorspronkelijke landschep zoveel mogelijknbsp;intact gelaten. quot;Compact bouwen is bovendien ecologisch verantwoordquot;, vertelt Zaaijer.nbsp;quot;Het is energiezuiniger dan bouwen metnbsp;allerlei uitsteeksels. En door zoveel mogelijknbsp;grond onverhard te laten, blijven grond-watersystemen onaangetast. Water dat opnbsp;bebouwing valt bereikt nu eenmaal de bodemnbsp;niet en dat is een van de voornaamste oorzaken van de daling van de grondwaterspiegelnbsp;in Nederland.quot;

Pijnpunten

Het masterplan lag er begin jaren negentig. Maar het effect wordt pas zichtbaar wanneernbsp;minstens de helft ervan ook ingevuld is, aldusnbsp;Zaaijer. quot;Tien jaar geleden had de Heidelberg-laanbebouwing nog niets van de 'kashba-strook' die ons voor ogen stond. Aan denbsp;noordkant stonden de genoemde jaren-zestigkolossen. De zuidkant bestond enkel uit hetnbsp;Centrumgebouw Zuid met een vaag gebouwnbsp;ernaast, het Provisorium.

In de loop van de jaren is het kashba-idee verder uitgevoerd. Nieuw is de aaneengesloten bouw van de verschillende faculteiten van de Hogeschool van Utrecht. Op denbsp;plaats waar nu de Pelikaan staat zal denbsp;nieuwe bibliotheek verrijzen. quot;De Heidelberglaan kan een fantastische laan wordenquot;,nbsp;denkt Zaaijer. quot;In de toekomst wordt hetnbsp;straatgedeelte opnieuw ingericht. Die rarenbsp;prikstruikjes bij Centrumgebouw Zuid gaannbsp;weg en er komen exotische bomen. In éénnbsp;oogopslag moet duidelijk worden dat hetnbsp;Centrumgebied ook echt het centrum vannbsp;De Uithof is.quot;

Gaandeweg worden diverse 'pijnpunten' in De Uithof verbeterd. quot;Bij Centrumgebouwnbsp;Noord komt de hoofdhalte van de snelbus,nbsp;onder de poot die over de weg heen steekt.nbsp;Dan wordt meteen de entree van het gebouwnbsp;opnieuw ingericht, want inderdaad: hoenbsp;hebben ze dat ooit zo kunnen doen.quot; Zonbsp;brengt een verandering in de directe omgeving weer verdere verbeteringen met zichnbsp;mee. De entree van het Van Unnikgebouwnbsp;krijgt eveneens een facelift. quot;Die vieze okselnbsp;van de hoofdingang met dat gat ernaastnbsp;wordt aangepakt.quot;

Laatst heeft Zaaijer met een aantal betrokkenen geïnventariseerd welke problemen er nog liggen. quot;We willen nu in een snelle actienbsp;een aantal dingen oplossenquot;, vertelt Zaaijer.nbsp;quot;Als je over de Hoofddijk vanaf Zeist komtnbsp;stuit je op een gegeven moment op een loodsnbsp;met tractoren. In plaats van een mooi uitzichtnbsp;op het Educatorium zie je zoiets. Dat moetnbsp;anders. En bij de faculteit Communicatie ennbsp;Journalistiek van de hogeschool lagen aan denbsp;zuidkant al tijden bergen grond. Die zijnnbsp;nu opgeruimd waardoor je naar het zuidennbsp;kunt kijken.quot;

Gepuzzel

quot;Het hele plan is gebaseerd op verwachtingen die men eind jaren tachtig had over de groeinbsp;van de universiteit en hogeschoolquot;, verteltnbsp;Zaaijer. quot;Maar verrassingen kunnen zichnbsp;altijd voordoen. Begin jaren negentig bleeknbsp;bijvoorbeeld ineens dat er ook huisvestingnbsp;moest komen. Het was een heel gepuzzel omnbsp;een geschikte locatie te vinden zonder hetnbsp;masterplan geweld aan te doen.quot; Niet te dichtnbsp;bij de weg, niet te dicht bij laboratoria, en zonbsp;dicht mogelijk bij de stad en de bus. Tal vannbsp;voorschriften en wensen beperkten de keuze.

Nieuwe verrassingen zijn niet uitgesloten en ook dan zal er weer gezocht moeten wordennbsp;naar oplossingen. quot;Het kan zijn dat de groeinbsp;geheel stagneert en er leegstand ontstaat.nbsp;Maar het kan ook weer aantrekken, en dannbsp;moet er meer huisvesting bijquot;, aldus Zaaijer.nbsp;In zijn achterhoofd heeft hij al een aantalnbsp;denkbare scenario's de revue laten passeren.nbsp;quot;Maar het zou mooi zijn als het oorspronkelijke plan gehandhaafd kan blijvenquot;, vindt denbsp;stedenbouwkundige. quot;Daarom is het plannbsp;ook heel sober. Hoe specifieker het is, hoenbsp;moeilijker om eraan te voldoen.quot;nbsp;Of dat ook daadwerkelijk positieve gevolgennbsp;voor de universiteit zal hebben moet nognbsp;blijken. quot;Ik ben altijd voorzichtig om te roepen dat stedenbouwkundige veranderingennbsp;veel goeds teweeg brengenquot;, zegt Zaaijer.nbsp;quot;Het effect wordt vaak overschat door vakgenoten. Maar als mensen niet meer afgeschriktnbsp;worden door De Uithof en zich er lekkerdernbsp;voelen is dat alleen maar positief.quot;

Universiteitsdag

Een rondrit langs de nieuwbouw in De Uithof is onderdeel van het programma van de Universiteitsdag op 28 maart. Zie voor het totalenbsp;programma lllusterzake, pagina 14.

• 1 Minnaertgebouw

• 2 Educatorium

• 3 Centrumgebouw Noord

• 4 Van Unnikgebouw (voorheen Trans II)

• 5 Hogeschool van Utrecht:

faculteit Communicatie en Journalistiek

• 6 Hogeschool van Utrecht:nbsp;faculteit Economie en Management

• 7 Centrumgebouw Zuid

• 8 Pelikaan, zal plaats maken voor denbsp;Universiteitsbibliotheek

• 9 Hogeschool van Utrecht: faculteitnbsp;Sociaal Agogische Opleidingen

• 10 Complex studentenhuisvesting

Als het aan bibliothecaris Bas Savenije ligt, keert de betovering terug in de Universiteitsbibliotheek. Alle wetenschappelijke tijdschriften via het beeldscherm opvraagbaar;nbsp;een flexibele bibliotheek-browser in plaatsnbsp;van de statische catalogus van nu; en eennbsp;razendsnelle 'pizza-service' die een aangevraagd boek binnen twee uur op denbsp;werkplek bezorgt.

Op werkbezoek in Kaapstad zag hij opeens die poster hangen. 'Dreams take flight at thenbsp;library'. quot;Die slagzin gaf perfect weer watnbsp;wij in Utrecht willen verwezenlijkenquot;, zegtnbsp;bibliothecaris Bas Savenije in zijn kantoornbsp;boven de drukke Wittevrouwenstraat. quot;Op ditnbsp;moment wordt de bibliotheek nog vooralnbsp;gezien als een bewaarplaats van geschrevennbsp;informatie, een nuttig hulpmiddel om onderwijs en onderzoek goed te laten verlopen,nbsp;maar niet veel meer dan dat. Ik vind dat eennbsp;veel te beperkte benadering. Ik voorzie eennbsp;toekomst met de bibliotheek als expertisecentrum op het gebied van informatievoorziening, een inspirerend centrum waar onderwijs en onderzoek domweg niet buitennbsp;kunnen.quot;

Drie jaar geleden gaf Savenije het startsein voor het ambitieuze project 'De elektronischenbsp;bibliotheek'. Tientallen medewerkers gingennbsp;in veertig deelprojecten aan de slag om eennbsp;ontwerp te maken voor de bibliotheek vannbsp;de 21e eeuw. Eind januari werd het projectnbsp;afgesloten. Een van de speerpunten is denbsp;ontwikkeling van het elektronisch publiceren.nbsp;Een tastbaar resultaat is dat de inhoud vannbsp;vierhonderd wetenschappelijke tijdschriftennbsp;voortaan integraal op het net verschijnt.nbsp;Het gaat om bladen van uitgeverij Elsevier,nbsp;waarop de universiteit ook een papierennbsp;abonnement heeft. Als gevolg van een recentnbsp;gesloten overeenkomst kunnen medewerkersnbsp;en studenten deze voortaan vanaf hun werkplek bekijken. Ook een kernverzameling vannbsp;bladen op het terrein van de fysica is elektronisch toegankelijk gemaakt. Als het aannbsp;Savenije ligt, zijn dit overigens nog maar denbsp;eerste stappen in een geheel nieuwe richting.nbsp;quot;Hoe sneller wij van die dure abonnementennbsp;af zijn, hoe liever. Op dit moment geven uitgevers nog geen toestemming om de elektronische versie af te nemen zonder abonnementnbsp;op de papieren versie, maar ik verwacht datnbsp;ze dat niet lang meer kunnen volhouden.quot;

Mediatheek

Een ander speerpunt is de speurtocht naar mogelijkheden om de huidige zoeksystemennbsp;te verbeteren en uit te breiden. quot;De catalogusnbsp;is nu nog een simpele en niet altijd even goednbsp;functionerende wegwijzer naar wat je zoekt.nbsp;Natuurlijk moet die functie blijven bestaan ennbsp;moet zij ook verbeterd worden. Maar naarmate een groter deel van de informatie elektronisch beschikbaar komt, zal een catalogusnbsp;steeds meer moeten gaan lijken op eennbsp;internet-browser, die niet alleen reageert opnbsp;wat je zoekt, maar die je ook attendeert opnbsp;nieuwe publicaties.quot;

Interessante vergezichten die de vraag doen rijzen of de bibliotheek van de toekomst nietnbsp;beter omgedoopt kan worden in mediatheek.nbsp;Maar met die vraag ben je bij Savenije aannbsp;het verkeerde adres. quot;Je komt niet naar denbsp;bibliotheek voor een boek of een elektronischnbsp;tijdschrift. Je zoekt naar informatie. Dat isnbsp;altijd zo geweest en dat zal altijd zo blijven.nbsp;Het woord bibliotheek verwijst naar dienbsp;traditie en ik zie dan ook geen enkele redennbsp;om dat woord te vervangen nu het boek eennbsp;minder dominante rol gaat spelen. Wat mijnbsp;betreft draait alles om de service die we denbsp;gebruiker straks moeten kunnen bieden.nbsp;Dan denk ik aan een perfect browse-systeem.nbsp;Maar ik denk ook aan een soort pizza-brommer die bestelde boeken binnen tweenbsp;uur bij medewerkers op de werkplek bezorgt.nbsp;De filosoof Leibniz heeft de bibliotheeknbsp;ooit omschreven als encyclopedie van allenbsp;beschikbare kennis. Het aardige van denbsp;nieuwste ontwikkelingen is dat we dienbsp;pretentie straks misschien voor de eerstenbsp;keer in de geschiedenis ook écht kunnennbsp;waarmaken.quot; (EH)

De tijdschriften van Elsevier zijn te vinden op www.ubu.ruu.nl/ubuhome/fulltext.htm

Chrononautica: de tijd meester. Dat is het thema van het vijfde lustrum van de studentenvereniging Basis In Tempore Opressionis Nata (BITON). Tijdens de reUnistendag, zaterdagnbsp;9 mei, zal (hoe kan het anders) de prehistorienbsp;herleven. Maar voor veel oud-leden behoortnbsp;de vereniging aan het Lucas Bolwerk nog langnbsp;niet tot een ver en vergeten verleden.

Vrij associërend hebben Geert Westendorp en de andere bestuursleden van de Reünisten Vereniging Biton (RVB) al enkele ludieke activiteiten bedacht rondom de komende reünistendag. Oud-leden zullen elkaar bestrijden tijdensnbsp;het 'dinosauriëreilopen'. Ook zullen ze wordennbsp;getoetst op hun kennis van de prehistorie vannbsp;Biton. Ter afsluiting wordt een aantal fossielenbsp;D.J.'s van stal gehaald. Westendorp: quot;Wijnbsp;hopen dat mensen elkaar na lange tijd weernbsp;ontmoeten, een gezellige avond hebben, ennbsp;dan besluiten de banden aan te halen.quot;nbsp;De vereniging van Biton-reünisten telt nu zo'nnbsp;130 leden. Twee keer per jaar is er een RVB-dag. Aan de vooravond van deze bijeenkomsten verschijnt 'jong belegen', het verenigings-orgaan. Daarin zijn onder meer 'visitekaartjes'nbsp;te lezen. quot;Leden vertellen over hun werk ennbsp;over andere zaken die hen bezighoudenquot;, legtnbsp;Westendorp uit. quot;Tijdens onze borrelavondennbsp;in het Biton-pand kunnen andere ledennbsp;contact zoeken. Wij proberen, als ik het eennbsp;beetje beladen mag formuleren, een kader-scheppende en faciliterende rol te spelen.quot;nbsp;De RVB heeft, volgens de oud-assessor Westendorp, op die manier een bijdrage geleverdnbsp;aanJiet tot stand komen van verschillendenbsp;dwarsverbanden in de zakelijke sfeer, maarnbsp;ook daarbuiten. quot;Er is iemand die oude pc'snbsp;inzamelt voor Bosnië en daarvoor gebruiknbsp;maakt van het netwerk.quot;

Wereldomroep

Sociaal-geografe Verel de Vreede was in haar studententijd actief in het sociëteitsbestuur ennbsp;is Biton altijd een warm hart blijven toedragen.nbsp;quot;Hoewel de tijden duidelijk veranderen is hetnbsp;steeds dezelfde open en gezellige clubquot;, verteltnbsp;ze. Of ze ook netwerkt met andere reünisten?nbsp;Niet echt. Al heeft ze wel eens een Biton-kennisnbsp;ingeschakeld om een databank voor haarnbsp;op te zetten. Dat was inderdaad heel snel ennbsp;gemakkelijk geregeld.

Jorick Klooster, ooit lid van het Algemeen Bestuur, is zich er terdege van bewust dat zijnnbsp;journalistieke carrière door verenigingsgenotennbsp;in een stroomversnelling kwam. Bij zowel denbsp;Wereldomroep als de VARA werd de oud-student geschiedenis geïntroduceerd. Kloosternbsp;maakt nog immer deel uit van het oude dispuut 'quarter main'. Wat begon als een maandelijks borreluurtje is inmiddels helaas gedegradeerd tot een jaarlijks kerstdiner. Iedereen isnbsp;druk, druk, druk, en als ze dan ook nog kinderen krijgen... Hoewel hij geen lid is van de RVBnbsp;zal Klooster de lustrumviering zeker bezoeken.nbsp;quot;Het is toch een hele prestatie, 25 jaar. De vereniging begint traditie te krijgen.quot; (XB)

De communicatie tussen Nederlandse en Franse bedrijven gaat niet altijd van eennbsp;leien dakje. De Federatie van Nederlandsenbsp;exportbedrijven (FeNedex) schat dat daardoornbsp;jaarlijks 20 miljard aan omzet verloren gaat.nbsp;Het pas in Utrecht opgerichte Centrum voornbsp;Frankrijkstudies hoopt met een postdoctoralenbsp;beroepsopleiding, een kenniscentrum en eennbsp;documentatiecentrum zowel het bedrijfslevennbsp;als studenten Frans van dienst te zijn.

SUZANNE BRINK

Het Frans is wereldtaal af. Engels voert de boventoon in internationale contacten ennbsp;daarmee is het animo om Frans te kiezen opnbsp;de middelbare school of om Frans te gaannbsp;studeren sterk afgenomen. quot;De Franse taalnbsp;en cultuur worden steeds vreemder voornbsp;Nederlandersquot;, vertelt Maarten van Buuren,nbsp;hoogleraar Frans en directeur van het Centrumnbsp;voor Frankrijkstudies. quot;En daar kun je je welnbsp;tegen te weer stellen als opleiding Frans ennbsp;roepen dat het zo jammer is, maar dat isnbsp;vechten tegen de bierkaai. Je kunt die ontwikkeling niet keren. Het is reëler om tenbsp;constateren dat de kennis van het Fransnbsp;minder algemeen aan het worden is, en datnbsp;daarom des te harder mensen nodig zijn dienbsp;meer kaas gegeten hebben van de Franse taalnbsp;en cultuur.quot;

Het was onder andere deze gedachte die leidde tot de oprichting van het Centrum,nbsp;naast de noodzaak om de opleiding Frans tenbsp;verbreden en meer aansluiting te zoeken bijnbsp;de maatschappelijke werkelijkheid. Want hetnbsp;aantal studenten Frans neemt af en de studenten die wél Frans gaan studeren, kiezen in eennbsp;latere fase van hun studie voor praktischernbsp;richtingen als 'Internationale betrekkingen' ennbsp;'Beleid en Management'. Van Buuren verwacht nu ook aarzelende potentiële studentennbsp;over de streep te trekken, die bang zijn dat zenbsp;met een studie Frans aansluiting op denbsp;arbeidsmarkt wel kunnen vergeten.

Het Centrum bestaat uit een beroepsopleiding, een kenniscentrum en een documentatiecentrum. Het kenniscentrum wil kennis van en onderzoek naar de Franse taal en cultuurnbsp;bundelen voor het Franse onderwijs op middelbare scholen en taalinstituten. Het is ooknbsp;de bedoeling dat er onderzoek wordt gedaannbsp;naar de mogelijke toepassingen van internetnbsp;en cd-rom. Ook een onderzoek naar de beeldvorming in het lesmateriaal zit in de pijplijn.nbsp;Van Buuren: quot;In hoeverre blijft deze steken bijnbsp;het beeld van de Fransman met een alpinopetnbsp;op zijn hoofd en een baguette onder zijn armnbsp;bij de Eiffeltoren? Het is logischer om ook aandacht te besteden aan het moderne Frankrijk.nbsp;Die leerlingen zijn op een leeftijd dat ze ergnbsp;ontvankelijk zijn voor bepaalde beelden. Het isnbsp;de bedoeling om niet alleen onderzoek tenbsp;doen naar de beeldvorming, maar suggestiesnbsp;te doen aan educatieve uitgevers hoe ze dezenbsp;kunnen veranderen.quot;

Small talk

De beroepsopleiding van het Centrum richt zich op managers uit het bedrijfsleven ennbsp;overheidsinstanties die hun communicatie metnbsp;Fransen willen verbeteren. Uit een onderzoeknbsp;van de FeNedex bleek dat de communicatienbsp;van Nederlandse ondernemers met Fransennbsp;ernstig tekort schiet. Op het gebied van economische infrastructuur en (bedrijfs)cultuurnbsp;zijn de verschillen tussen Nederland en Frankrijk veel groter dan die tussen Nederland ennbsp;bijvoorbeeld Duitsland. Jaarlijks wordt daardoor miljarden aan omzet misgelopen. Vannbsp;Buuren: quot;De exportactivitelten zijn niet innbsp;overeenstemming met de economische machtnbsp;die Frankrijk is. Ondernemers met wie hetnbsp;goed gaat en die uit willen breiden, gaan naarnbsp;Duitsland, België en Engeland, maar bij denbsp;Franse grens houden ze op. Laat maar zitten,nbsp;denken ze dan, dat is me te ingewikkeld.quot;nbsp;Het Centrum geeft onder meer cursussen overnbsp;de invloed van de overheid op het bedrijfsleven en de juridische en fiscale aspecten vannbsp;het zakendoen met Frankrijk. Eugène Loos,nbsp;docent Internationale Bedrijfscommunicatie ennbsp;betrokken bij het Centrum voor Beleid ennbsp;Management, is één van de docenten die denbsp;eerste cursus, 'Communicatieve aspecten vannbsp;het zakendoen met Frankrijk', verzorgt. quot;Ik ganbsp;bijvoorbeeld in op small talkquot;, vertelt hij.

quot;Je valt als je onderhandelt niet met de deur in huis, maar babbelt eerst wat over vrouw,nbsp;kinderen en vakantie. Hoe lang dat duurt ennbsp;waar het over gaat, verschilt per cultuur.nbsp;Ruwweg kun je zeggen dat een Fransmannbsp;meer prijs stelt op het persoonlijke contact,nbsp;maar voor hetzelfde geld tref je een Fransmannbsp;die daar helemaal niet van gediend is. Generaliseren proberen we te vermijden. Je kunt nietnbsp;zeggen dat heel Frankrijk en alle Fransennbsp;zus of zo zijn. Dat verschilt per streek en ligtnbsp;aan de opleiding en achtergrond van denbsp;Fransman of -vrouw die je voor je hebt.

De bedoeling is dat mensen zich ervan bewust worden dat dingen die in Nederlandnbsp;vanzelfsprekend zijn, dat in Frankrijk helemaalnbsp;niet hoeven zijn.quot;

Gevraagd naar voorbeelden, vertelt Loos dat een Nederlander op zijn neus kijkt als hij geennbsp;koffie met biscuitje aangeboden krijgt. En eennbsp;Fransman zal zich hogelijk verbazen over eennbsp;Nederlander die een simpel broodje al 'lunch'nbsp;noemt. Maar dit zijn cliché's, waarschuwt hij.nbsp;De werkelijkheid is gecompliceerder, subtieler.nbsp;De opzet van de cursus is praktisch. Er wordtnbsp;gewerkt met rollenspellen, er wordt gebruiknbsp;gemaakt van video-opnamen en ef zijn gastdocenten uit het bedrijfsleven.

Nederlandstudies

Inmiddels is de eerste (volgeboekte) cursus op 30 januari van start gegaan. Driekwart van denbsp;cursisten heeft een managementfunctie in hetnbsp;bedrijfsleven. Een van de cursisten is Petranbsp;Ponfoort, productmanager bij een etikettenfabrikant. Helemaal vreemd zijn anderenbsp;Europese culturen haar niet. Ze is zelf halfnbsp;Italiaans en studeerde Europese studies, maarnbsp;wil graag nog wat praktische cursussen volgennbsp;om beter voorbereid op de Franse markt tenbsp;komen. Ze heeft net haar eerste Franse klantnbsp;binnengehaald, maar dat heeft haar viernbsp;maanden gekost.

quot;Met Duitsers onderhandelen is makkelijkerquot;, zegt ze. quot;Dat gaat allemaal wat sneller. Als jenbsp;producten en service maar goed zijn, kun jenbsp;zaken doen. Bij Fransen is het relationelenbsp;aspect belangrijker. Je moet niet te snel Ietsnbsp;willen en over meer kunnen praten dan alleennbsp;je zaken. Je moet wat weten van politiek,nbsp;cultuur, van alles eigenlijk.quot; Ponfoort heeftnbsp;het idee dat Fransen wat chauvinistischer zijnnbsp;dan bijvoorbeeld Italianen. quot;Italianen vindennbsp;het alleen maar heel leuk als je Italiaansnbsp;spreekt. Fransen verwachten het van je.quot;nbsp;Maar directeur Van Buuren wil de Fransennbsp;niet chauvinistisch noemen. quot;Dat is een achterhaald beeld, als het al ooit waar was. Wat misschien niet zo goed zichtbaar is, is dat Fransennbsp;in het bedrijfsleven een behoorlijk goedenbsp;beheersing van het Engels hebben.quot; De vraagnbsp;of er in Frankrijk ook een Centrum voornbsp;Nederlandstudies is, is hem de afgelopennbsp;maanden vaker gesteld. Het antwoord is 'nee'.nbsp;Van Buuren: quot;Om de simpele reden datnbsp;Frankrijk belangrijker is voor Nederland dannbsp;andersom. Je moet er voorzichtig mee zijnnbsp;om dat te zeggen, want in internationalenbsp;contacten gaat men graag uit van wederkerigheid, maar Nederland is een betrekkelijknbsp;klein land en dan moet je toegeven datnbsp;die belangen niet helemaal gelijk zijn. Het ligtnbsp;meer voor de hand dat wij ons hier in Nederland druk maken over hoe we een vreemdenbsp;taal en cultuur toegankelijk moeten maken.quot;

Het grootste deel van het aardoppervlak bestaat uit water. Oceanen wel te verstaan.nbsp;Dit jaar staan ze volop in de belangstelling.nbsp;Niet in de laatste plaats vanwege El Niho, denbsp;opwarming in de Stille Oceaan met wereldwijde gevolgen. Het is een van de onderzoeksterreinen van het Utrechtse Instituutnbsp;voor Marien en Atmosferisch Onderzoek.

FRANS VAN MIEGHEM

Het Instituut voor Marien en Atmosferisch Onderzoek Utrecht (IMAU) kijkt niet alleennbsp;naar oceanen, maar zoals de naam al doetnbsp;vermoeden ook naar het klimaat. Het grappigenbsp;is dat ook de puur klimatologisch ingesteldenbsp;wetenschappers van het instituut niet om denbsp;oceaan heen kunnen. Oceanen en klimaat zijnnbsp;onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het bestenbsp;voorbeeld is El Nino in de Stille Oceaan.nbsp;Oorspronkelijk stamt die term uit het jargonnbsp;van vissers aan de Peruaanse en Ecuadoraansenbsp;kust. Zij merkten dat het zeewater in denbsp;maanden rond Kerstmis warmer werd en datnbsp;de visvangst daardoor terugliep. Ze dooptennbsp;het verschijnsel El Niho, Kerstkind. Tegenwoordig geldt de term voor extreme gevallennbsp;die soms een jaar kunnen aanhouden.

De El Niho die op dit moment niet alleen oceanografen bezighoudt, maar ook grotenbsp;groepen mensen die met de gevolgen ervan tenbsp;maken krijgen, is al in mei vorig jaar begonnen en zal tot zeker april duren, zo is de voorspelling. Enkele gevolgen tot nu toe: droogtenbsp;in Australië en Indonesië (met bosbranden alsnbsp;gevolg), sterke regens in Ecuador en mogelijknbsp;ook de recente ijsregens in Canada.

quot;De verschijnselen passen in het patroon van eerdere El Niho'squot;, zegt dr. Henk Dijkstra vannbsp;het IMAU. quot;Maar de ergste gevolgen komennbsp;in februari en maart. Cyclonen in de Stillenbsp;Oceaan, vooral waar ze normaal niet zijn.nbsp;En hevige regenval in het westen van de Verenigde Staten; daarnaast temperaturen die innbsp;het noorden veel hoger zijn dan normaal en innbsp;het zuiden veel lager. In de Verenigde Statennbsp;is het een redelijke hype, hoor.quot;nbsp;De invloed op de Verenigde Staten vindtnbsp;plaats via oostelijke luchtstromen in hogerenbsp;luchtlagen die vervolgens ook richting Europanbsp;gaan. Heeft El Niho ook bijgedragen aan hetnbsp;warme 1997 in ons land? quot;Als die luchtstromen eenmaal de Rocky Mountains over zijn,nbsp;komen er zoveel storingen bij dat dat effectnbsp;niet meer te traceren is. Ik denk dat er ondernbsp;wetenschappers een consensus is dat El Nihonbsp;geen directe invloed op West-Europa heeft.quot;nbsp;Dankzij intensief onderzoek van de laatstenbsp;decennia kunnen wetenschappers een El Nihonbsp;een half jaar tot een jaar vooruit voorspellen ennbsp;ook de gevolgen voor het klimaat redelijk ziennbsp;aankomen. Tijdens de El Niho van 1982-83 wasnbsp;dat nog anders; toen concludeerdenonderzoe-kers pas achteraf dat er iets bijzonders gebeurdnbsp;was. In die jaren werden Hawaii en Tahitinbsp;geteisterd door uitzonderlijk sterke cyclonen.

Rekenen

De betere voorspellingen maken het de landbouwers in Peru mogelijk om rekening te houden met El Niho, die de regenval sterk beïnvloedt. Zo kunnen boeren bijvoorbeeld onder natte omstandigheden voor rijstteelt kiezen ennbsp;in een ander, droger jaar voor katoen. Al dienbsp;voorspellingen gebeuren met computermodellen die oceaan en klimaat simuleren.

quot;Wat wij geprobeerd hebben is het hele dynamische plaatje in kaart te brengenquot;, zegtnbsp;Dijkstra. quot;El Niho kun je het beste begrijpennbsp;als een hele trage cyclus, maar wel een ergnbsp;ingewikkelde.quot; De kern van het verschijnselnbsp;bevindt zich in een groot gebied van opgewarmd zeewater aan de evenaar in denbsp;Stille Oceaan. Het warme zeewater, dat zichnbsp;voor Zuid-Amerika concentreert, heeft eennbsp;effect op de passaatwinden in het gebied.nbsp;Die zwakken namelijk af, waardoor de lokalenbsp;opwarming van zeewater verder versterktnbsp;wordt.

Maar het oceaansysteem reageert vervolgens als geheel op de veranderende winden ennbsp;zorgt er uiteindelijk voor dat de temperatuurnbsp;van het zeewater op die plek voor Zuid-Amerika weer afneemt. Zo ontstaat een cyclusnbsp;in de oceaan die gekoppeld is aan een cyclusnbsp;in de atmosfeer. quot;Alleenquot;, zegt Dijkstra, quot;denbsp;oceaan is een beetje log vergeleken bij denbsp;atmosfeer. Daardoor ijlt de reactie van denbsp;oceaan na en krijg je juist die variaties.quot;nbsp;Wat is nu de eerste oorzaak van het verschijnsel, het warme zeewater of de zwakke passaatwinden? quot;Dat is een beetje het kip-ei-probleem. Je kunt alleen zeggen dat hetnbsp;proces er al eeuwen is.quot; Met de twee ingrediënten van oceaan- en atmosfeerbewegingennbsp;zou El Niho netjes met een periode van viernbsp;jaar moeten variëren, maar de werkelijkheid isnbsp;anders: hij keert eens in de drie tot zeven jaarnbsp;terug. Oceanografen als Dijkstra hebben denbsp;afgelopen jaren heel wat meer moeten rekenen om het beeld compleet te krijgen. Zo hebben ze ook de seizoenscyclus, veroorzaaktnbsp;door de zon die twee maal per jaar de evenaar passeert, en andere kleine verstoringennbsp;zoals moessons in de Indische Oceaan in hunnbsp;model moeten stoppen. Dijkstra: quot;Al dienbsp;effecten bij elkaar geven een heel ingewikkeldnbsp;geheel. We zijn er de afgelopen zeven jaarnbsp;dan ook niet in geslaagd om het helemaal uitnbsp;te werken. Maar we hebben toch een paarnbsp;belangrijke dingen gevonden.quot;

Golfstroom

De boodschap die Dijkstra en zijn collega's in het wereldje van oceanografen hebben wetennbsp;te verkopen is dat je de Stille Oceaan moetnbsp;zien als een watermassa die voortdurend innbsp;beweging is op een tijdschaal van jaren ennbsp;vrijwel geheel door zichzelf bepaald, wantnbsp;seizoensinvloeden en dergelijke geven slechtsnbsp;een kleine sturing. Die autonomie is zelfsnbsp;zodanig dat de oceaan op een geheel eigennbsp;wijze zou reageren op een toename van broeikasgassen: met afkoeling. Dat hebben eennbsp;paar Amerikaanse wetenschappers althansnbsp;geopperd.

Dijkstra zelf zal, ondanks de recente belangstelling, binnenkort stoppen met het onderzoek naar El Niho. quot;Ik ben de laatste jaren steeds meer gaan werken aan de periodiekenbsp;variaties van de Golfstroom. Dat vraagtnbsp;honderd procent van mijn tijd.quot; Het laatstenbsp;project past binnen het IMAU zoals denbsp;Golfstroom binnen het mondiale systeem vannbsp;zeeën en oceanen past. Die heeft zijn eigennbsp;interne processen, maar kan niet los wordennbsp;gezien van het grote verband. Op dezelfdenbsp;manier werkt Dijkstra veel samen met andere,nbsp;vaak buitenlandse wetenschappers.

Veel onderzoeksprojecten van het IMAU zijn ook zo grootschalig dat ze alleen kunnennbsp;bestaan dankzij internationale samenwerking,nbsp;zegt de directeur van het instituut, prof. dr.

's Ochtends om zeven uur wankel je slaapdronken naar de keuken. Even een keteltje koffiewater aftappen. Dan gaat de pyjamanbsp;aan de haak en onder de douche kom je tot jenbsp;positieven. Geen moment sta je erbij stil watnbsp;voor groot goed het is dat we ongelimiteerdnbsp;schoon water kunnen gebruiken. Nederlandnbsp;waterland. Toch?

Maar zo simpel ligt het niet. De mensen van het KIWA, een onderzoeks- en adviesinstituutnbsp;voor alles wat met drinkwater te makennbsp;heeft, maken zich beroepsmatig druk om denbsp;kwaliteit van ons drinkwater. Ze keuren trouwens ook alle waterapparatuur, of het nu omnbsp;koppelstukken of wc-potten gaat: het KIWA-keur moet erop. Het is het Kema-keur van denbsp;waterwereld.

Reactieve radicalen

Dr. Guus IJpelaar werkt bij het KIWA en is betrokken bij onderzoek naar de gevolgennbsp;van apparatuur die kalkafzetting moet voorkomen, en bij onderzoek naar waterzuivering.nbsp;Zuivering? Weten we daar nog niet alles van?nbsp;quot;Neequot;, zegt de KIWA-chemicus, die ruim eennbsp;jaar geleden in Utrecht promoveerde op eennbsp;anorganisch onderwerp, quot;niet al het water datnbsp;we gebruiken om drinkwater van te maken isnbsp;hetzelfde. Er is niet alleen verschil tussennbsp;grond- en oppervlaktewater, maar daarbinnennbsp;heb je verspreid over Nederland ook nognbsp;allerlei typen. Zo kunnen soorten en gehaltennbsp;Will de Ruiter. Het begrijpen van het mondiale systeem is hoofdlijn in het oceaanonder-zoek van het IMAU. Vervolgens is specifiekenbsp;aandacht nodig voor cruciale plekken.

quot;Het gebied ten zuiden van Afrika is zo'n plekquot;, zegt de Ruiter. quot;Daar is uitwisselingnbsp;tussen de Indische en de Atlantische Oceaan.nbsp;Maar het is een zwakke schakel, want de uitwisseling is niet continu. Daar worden om denbsp;zoveel tijd wervels met een diameter vannbsp;driehonderd kilometer afgesnoerd, als eennbsp;soort druppelende kraan, ongelooflijknbsp;interessant. We willen daar gaan varen omnbsp;metingen te doen. Het is een heel ambitieusnbsp;project. Dat kunnen we dus niet in onsnbsp;eentje doen, maar alleen in een internationaal programma.quot;nbsp;aan landbouwbestrijdingsmiddelen verschillen.nbsp;Om die eruit te halen of af te breken, kom jenbsp;met membraanfiltratie en oxidatietechniekennbsp;met bijvoorbeeld ozon een heel eind, maarnbsp;soms ontstaan schadelijke verbindingen.nbsp;Als er veel bromide in het water zit, kan datnbsp;door oxidatie worden omgezet in bromaatnbsp;dat waarschijnlijk kankerverwekkend is.nbsp;Daarom zoeken we betere oxidatietechnieken.nbsp;We gaan nu aan de slag met waterstofperoxide gecombineerd met ultraviolet lichtnbsp;of ijzerionen. Daarbij ontstaan heel reactievenbsp;radicalen waarmee we de bromaatvormingnbsp;proberen in te perken tot onder de normnbsp;van een halve microgram per liter, zondernbsp;de omzetting van bestrijdingsmiddelennbsp;en andere verontreinigingen te veel tenbsp;belemmeren.quot;

FAK

Het andere project gaat over kalkafzetting. Een probleem dat verder gaat dan de fluitketel die rammelt of de tegeltjes van denbsp;badkamer die niet met een natte doek schoonnbsp;te maken zijn. IJpelaar: quot;De kalklaag innbsp;leidingen kan zo dik worden dat waterleidingbedrijven steeds meer druk op het waternbsp;moeten zetten om dezelfde doorstroming tenbsp;garanderen. Uiteindelijk kunnen buizen zelfsnbsp;dichtslibben. Ook verwarmingselementennbsp;werken door kalk veel minder. Voor bedrijvennbsp;kan dat aardig in de papieren lopen, want

Van wie is de zee? De grondlegger van het volkenrecht Hugo de Groot bepleitte 'denbsp;vrijheid van de volle zee'. Territorium-belustenbsp;volkeren hebben in de geschiedenis echternbsp;herhaaldelijk getracht de heerschappij tenbsp;veroveren over wateroppervlakten, dicht bijnbsp;huis of verder weg. Inmiddels is het Zeerecht-verdrag van de Verenigde Naties van kracht.

Het verlangen duidelijkheid te verschaffen over een juridisch regime van de zee leidde innbsp;1982 tot het VN Zeerechtverdrag. In meer dannbsp;300 artikelen werden bepalingen opgenomennbsp;over milieu, wetenschappelijk onderzoek,nbsp;commerciële activiteiten, geschillenbeslechtingnbsp;en ga zo maar door. Een periode van twaalfnbsp;jaar delibereren volgde voordat de overeenkomst in 1994 daadwerkelijk van kracht werd.nbsp;Bijzonder hoogleraar dr. Barbara Kwiatkowskanbsp;en onderzoeker dr. Alex Oude Elferink, beidennbsp;verbonden aan het Netherlands Institute fornbsp;the Law of the Sea (NILOS) van de Utrechtsenbsp;rechtenfaculteit, beschouwen dit verdrag alsnbsp;één van de belangrijkste in het volkenrecht.nbsp;De 'uitgebalanceerde' overeenkomst heeftnbsp;naar hun mening 'meer stabiliteit en een aanzet tot samenwerking' gebracht. Oude Elferink: quot;De staten hebben zich verbonden aannbsp;het verdrag. Die zekerheid is er nu. Bovendiennbsp;komen de verdragspartijen geregeld bijeen.nbsp;Dat heeft de bi- en multilaterale coöperatienbsp;een grote impuls gegeven. Tenslotte is er eennbsp;institutionele structuur neergelegd. Zo is sindsnbsp;1996 in Hamburg een internationaal tribunaalnbsp;gevestigd dat zich specifiek bezighoudt metnbsp;het recht van de zee.quot;

Kookpunt

De geschiedenis van het verdrag is niet zo fraai. Meer dan een decennium lang speeldenbsp;zich een politiek-ideologisch steekspel afnbsp;rondom het document. Ten tijde van hetnbsp;opstellen van de verdragsteksten vierde hetnbsp;gedachtegoed van de Nieuwe Internationalenbsp;Economische Orde hoogtij. Socialistische statennbsp;en ontwikkelingslanden wisten een grootnbsp;stempel op de inhoud te drukken. De meestenbsp;geïndustrialiseerde landen vonden het verdragnbsp;te dirigistisch.

Vooral deel XI moest het ontgelden. In dit hoofdstuk over de diepzeemijnbouw werdnbsp;de overdracht van technologische kennis minnbsp;of meer verplicht gesteld. Landen als de Verenigde Staten, Duitsland en Groot-Brittanniënbsp;hadden hier grote moeite mee. quot;Deze statennbsp;waren, en zijn nog steeds, van plan mineralennbsp;te winnen uit de zeequot;, legt Kwiatkowska uit.nbsp;quot;Op grote diepte bevinden zich zogehetennbsp;mangaanknollen. Deze knollen bevattennbsp;onder meer nikkel en kobalt: stoffen die opnbsp;het vasteland maar in beperkte mate aanwezignbsp;zijn. De technologie die nodig is voor denbsp;exploitatie van deze knollen is uiterst kostbaar.nbsp;Uitwisseling van kennis is daarom een gevoelignbsp;punt. Vele landen ratificeerden het verdragnbsp;niet.quot;

Met de wederkomst van het vrijemarktdenken en de val van het communisme werd de druknbsp;om deel XI van het verdrag te herzien steedsnbsp;groter. Toen in 1993 het zestigste land hetnbsp;verdrag ratificeerde en daarmee het documentnbsp;een jaar later automatisch van kracht zounbsp;worden, werd een kookpunt bereikt. In juninbsp;1994 kwam de Algemene Vergadering van denbsp;Verenigde Naties tot een akkoord over eennbsp;aanvullende overeenkomst. De Internationalenbsp;Diepzee Autoriteit, het instituut dat in de eerste versie nog verregaande bevoegdhedennbsp;kreeg toebedacht, werd min of meer ontmanteld. Na deze stap ratificeerden in rap temponbsp;zestig staten, waaronder de meeste industriëlenbsp;landen, het verdrag.

Visserij

Naast de aanvullende overeenkomst over deel XI kwam er in 1995 nog een apart verdrag metnbsp;een nadere uitwerking van de bepalingen overnbsp;visserij. In het zeerechtverdrag wordt kuststaten de mogelijkheid geboden een 'exclusievenbsp;economische zone' (EEZ) in het leven te roepen. Een dergelijk gebied strekt zich uit totnbsp;200 mijl uit de kust. Hierbinnen heeft hetnbsp;betreffende land volledige zeggenschap overnbsp;de visserij en de natuurlijke hulpbronnen. Hetnbsp;beheer van de visstand wordt echter bemoeilijkt doordat sommige vissen migreren en zichnbsp;nu eens binnen en dan weer buiten een EEZnbsp;bevinden. In het nieuwe verdrag werd ooknbsp;voor dit probleem een oplossing bedacht.nbsp;quot;Juristen kunnen slechts de juridische kadersnbsp;aangeven. Voor het overige zijn we overgeleverd aan externe factorenquot;, meent dr.nbsp;Kwiatkowska. quot;We zullen altijd rekeningnbsp;moeten houden met economische, sociale ennbsp;politieke belangen.quot; (XB)

om de afzetting in leidingbuizen en apparatuur in te tomen spoelen ze die geregeld met zuur, bijvoorbeeld zoutzuur. Dat isnbsp;niet alleen slecht voor het materiaal maarnbsp;ook voor het milieu, want als het veelnbsp;gebeurt neemt de concentratie van chloridesnbsp;in grond- en oppervlaktewater sterk toe.quot;nbsp;Het mooiste zou dus zijn als er apparatuurnbsp;was die ervoor zorgt dat de kalk zich nietnbsp;afzet. quot;Inderdaad. Zo'n honderd jaar geledennbsp;werd een remedie gelanceerd die we nunbsp;fysische anti-kalkapparatuur noemen, kortwegnbsp;FAK's. Die zit om de leidingbuis of is erinnbsp;geïntegreerd en creëert een elektrisch ofnbsp;magnetisch veld. Daardoor zouden denbsp;calcium- en carbonaationen zich niet aan denbsp;buiswand hechten, maar aan elkaar in hetnbsp;water. In het ene geval blijkt datte helpen, innbsp;het andere niet. Wij onderzoeken niet ofnbsp;FAK's echt werken, maar wel of toepassingnbsp;ervan schadelijk kan zijn voor de volksgezondheid.quot;

Kan ik als consument iets doen om mezelf te beschermen tegen onzuiver water? IJpelaar:nbsp;quot;Ik zou voordat ik water aftap in ieder gevalnbsp;de kraan even laten lopen als die een tijdjenbsp;niet open is geweest. Dan voorkom je datnbsp;je koper of misschien lood binnenkrijgtnbsp;dat langzaam uit de buizen oplost in hetnbsp;stilstaande leidingwater.quot;(LL)

hemelrijk. De vrouw als mens met goede en minder goedenbsp;eigenschappen werd een onmogelijkheid in de negentiende eeuwsenbsp;beeldvorming. Die spanning tussen de mythische realiteit en denbsp;historische realiteit was onderwerp van haar oratie en is de kernnbsp;van haar wetenschappelijk werk.nbsp;Biografieën zijn volgens Schweg-man bij uitstek een goed mediumnbsp;om die spanning zichtbaar tenbsp;maken. Haar levensbeschrijvingnbsp;van Maria Montessori verschijntnbsp;dit voorjaar. Het volgende projectnbsp;is een levensbeschrijving van denbsp;eerste Nederlandse vrouwelijkenbsp;minister, Marga Klompé, rondnbsp;wie, aldus Schwegman, 'een bijnanbsp;ondoordringbare mythevormingnbsp;hangt'.

Met de aanvaarding van haar leeropdracht is prof. Schwegmannbsp;de laatst toegetreden bijzondernbsp;hoogleraar vanwege het U-Fonds.nbsp;Op dit moment zijn er 40 bijzondere leerstoelen waarvan 35 innbsp;gebruik. In november heeft hetnbsp;bestuur van de Vereniging allenbsp;bezetters van hun bijzondere leerstoelen, samen met hun partners,nbsp;ontvangen in het Academiegebouw. Het was een bijzondernbsp;geanimeerde avond, met eennbsp;lezing van bijzonder hoogleraarnbsp;Maarten van Kossem in denbsp;Senaatszaal en een buffet innbsp;de aula.

De oratie van Marjan Schwegman is gedrukt in een oplage van 400nbsp;stuks. Zolang de voorraad strekt,nbsp;kunt u een exemplaar bestellennbsp;door f5,- (voor leden), dan welnbsp;f 7,50 (voor niet-leden) over tenbsp;maken op giro 14475 ten namenbsp;van Utrechts Universiteitsfonds.nbsp;Indien u zich aanmeldt alsnbsp;nieuw lid van de Verenigingnbsp;Utrechts Universiteitsfondsnbsp;ontvangt u de uitgave van dezenbsp;oratie gratis.

• ? nbsp;Subsidies studentenverenigingen Het najaar van 1997nbsp;heeft weer een rijke oogst aannbsp;subsidieaanvragen door studentenverenigingen opgeleverd.nbsp;Met name de culturele sectornbsp;gonsde van activiteit. Subsidiesnbsp;zijn gegaan naar onder anderenbsp;het Utrechtsch Studenten Concertnbsp;dat dit jaar zijn 175ste verjaardagnbsp;viert; naar de organisatie van hetnbsp;derde Internationaal Studentennbsp;Piano Concours; en naar denbsp;productie van een cd met hetnbsp;introductielied voor eerstejaars.nbsp;In totaal is vanaf september eennbsp;bedrag van ruim f 20.000,-toegekend in de vorm vannbsp;garantiesubsidies aan circa

30 activiteiten van studentenorganisaties.

• ? nbsp;nbsp;Bestuur Het bestuur heeft innbsp;de afgelopen maanden drie keernbsp;vergaderd. De belangrijkste agendapunten waren de taakverdelingnbsp;van de bestuursleden, de strategienbsp;voor de toekomst en de behuizingnbsp;van het bureau. Tweemaal pernbsp;jaar vergadert het bestuur met hetnbsp;college van bestuur van de univer-siteit. Tijdens hun laatste overlegnbsp;hebben beide besturen beslotennbsp;om opdracht te geven voor eennbsp;marktanalyse van alumni. Ooknbsp;werken beide besturen samen innbsp;de totstandkoming van de alumni-pas, en in de organisatie van denbsp;jaarlijkse Universiteitsdag. Hetnbsp;wervingsbeleid is eveneens onderwerp van gesprek. De Verenigingnbsp;wil zich actiever profileren bij denbsp;studenten in de overtuigingnbsp;dat daar de relatie gelegd moetnbsp;worden met de toekomstigenbsp;alumni. Nu is het U-fonds voornamelijk bekend als subsidiegever,nbsp;maar studenten weten niet waarnbsp;het geld vandaan komt waarmeenbsp;zij gesubsidieerd worden.nbsp;Wat betreft de huisvesting is ernbsp;goed nieuws en slecht nieuws.nbsp;Het goede nieuws is, dat de Vereniging uitzicht heeft op eennbsp;riante behuizing op de beganenbsp;grond van het bestuursgebouwnbsp;van de universiteit. Het slechtenbsp;nieuws is dat het allemaal meernbsp;tijd kost dan gedacht. De ver-huisbeweging is onderdeel vannbsp;een complex geheel waarbijnbsp;diensten, faculteiten en verschillende gebouwen betrokkennbsp;zijn. Dat betekent dat er innbsp;1998 wel verhuisd wordt, maarnbsp;eerder in het najaar dan in hetnbsp;voorjaar!

? Universiteitsdag Inmiddels hebt u allen een uitnodiging ontvangen voor de Universiteitsdag.nbsp;Het belooft een buitengewoonnbsp;aangename dag te worden opnbsp;locaties in De Uithof en in denbsp;binnenstad. De huisvesting vannbsp;onze universiteit is onderwerpnbsp;van het ochtendprogramma, denbsp;faculteiten heten u welkom bijnbsp;de middagprogramma's en 'snbsp;avonds kunt u meemaken hoenbsp;het staat met de spellingskunstnbsp;van uzelf en uw collega-alumni.nbsp;Het bestuur van de Verenigingnbsp;Utrechts Universiteitsfonds hooptnbsp;velen van u te ontmoeten bij eennbsp;van de programma's.

Informatie: Wanneer u meer over de zaken van de VUUF wilt weten,nbsp;of u wilt aanmelden als lid, kunt unbsp;hierover informatie krijgen bij:nbsp;Bureau VUUF, drs. Ineke van denbsp;Meene, Achter de Dom 20,nbsp;3512 JP Utrecht, (030) 2538025,nbsp;fax. (030) 2538026, email:nbsp;ufonds@bur.ruu.nl.

Trésor

In 1995 hebben wetenschappers van de Utrechtse universiteit innbsp;Frans Guyana het bos Trésor, ternbsp;grootte van 2450 ha, aangekochtnbsp;(zie illuster 3). Ze proberen opnbsp;deze manier een halt toe te roepen aan milieuverwoesting, vervuiling en onverantwoord kappen.nbsp;Momenteel is een grootscheepsenbsp;actie gaande om het projectnbsp;gefinancierd te krijgen.

Natuurgeneesmiddelen-producent dr. A. Vogel - in Nederland vertegenwoordigd door Biohorma bv -heeft een royale voorzet gegevennbsp;voor deze actie: hij gaf de Stichting Trésor één ton. Dit is overigens al de vijfde keer dat Vogelnbsp;het project zo genereus steunt,nbsp;mede omdat de tropische floranbsp;van eminent belang geachtnbsp;wordt als grondstof voor nieuwenbsp;medicijnen.

De stichting werd in 1994 opgericht op initiatief van de Utrechtse Botanische Tuinen (onderdeel vannbsp;de faculteit Biologie), kocht éénnbsp;jaar later het gebied aan ennbsp;begon zich acuut in te spannennbsp;voor het verwerven van de status

I

'natuurreservaat', wat noodzakelijk is om dit stuk regenwoud te kunnen vrijwaren van ongeoorloofde houtkap of jacht. Nu ditnbsp;gerealiseerd is wil de stichtingnbsp;verder met onderzoek, dat voornbsp;een groot deel verricht wordtnbsp;door onderzoekers van denbsp;Universiteit Utrecht, en met hetnbsp;opzetten van een centrum voornbsp;'eco-toerisme' en 'eco-educatie'.

in samenwerking met de Franse afdeling van het Wereld Natuur-fonds.

Het daartoe benodigde geld hoopt de stichting binnen tenbsp;krijgen via donaties. Ten behoevenbsp;daarvan is een groot publieknbsp;project gestart, waarbij geïnteresseerden (alumni van de UU wellicht) gevraagd wordt een symbolische vierkante meter tropischnbsp;regenwoud te adopteren à raisonnbsp;van minimaal 25 gulden. Denbsp;'adoptie-ouders' ontvangennbsp;hiervoor een certificaat.

Om deze actie bij het grotere publiek onder de aandacht tenbsp;brengen heeft de Stichting aansluiting gezocht bij het Rotterdamse IMAX Waterstad theater,nbsp;waar onlangs de film 'Amazon'nbsp;in première ging. Die film, geregisseerd door Oscar-winnaar Keithnbsp;Merrill en met medewerking vannbsp;sjamaan Mamani en regenwoud-deskundige Mark Plotkin, geeftnbsp;een uniek beeld van het overweldigende groen, de uitzonderlijkenbsp;dieren en van de laatste inheemsenbsp;indianenstam in het Amazonegebied, de Zoë. In het voorprogramma van de film, die nognbsp;tot september draait, wordt eennbsp;diapresentatie vertoond van hetnbsp;Utrechtse Trésor-project, terwijlnbsp;in de foyer een foto-expositienbsp;te bezichtigen valt. Geïnteresseerden kunnen met bijgaandenbsp;kortingsbon de film voor f 12,50nbsp;in plaats van voor f 15,00nbsp;bezoeken.

Solaris

Op de Universiteitsdag zal de Universiteitswinkel Solaris weernbsp;met een stand aanwezig zijn.nbsp;Het assortiment van de winkel isnbsp;inmiddels sterk uitgebreid metnbsp;onder andere een schrijfblok,nbsp;calculator, mok, rugzak ennbsp;kaarten uit de collectie van denbsp;vakgroep cartografie. Op denbsp;Universiteitsdag hopen wij hetnbsp;ontwerp van de nieuwe das tenbsp;presenteren, die vanaf april tenbsp;koop zal zijn. Tevens wordt ernbsp;op twee artikelen uit de huidigenbsp;collectie korting gegeven; des tenbsp;meer reden om een kijkje tenbsp;nemen in onze stand!

UU-das: normaal f 37,50, op de Universiteitsdag f 32,50nbsp;Wijn (rood wit): normaal f 23,00,nbsp;op de Universiteitsdag f 20,00nbsp;De huidige das is sinds kort ooknbsp;te krijgen bij Duetz Kleding innbsp;Bilthoven en Zeist. Het isnbsp;bovendien mogelijk om artikelennbsp;te bestellen; vraag naar onzenbsp;prijslijst!

Universiteitswinkel Solaris, Drift 13, 3512 BR Utrecht,nbsp;(030) 2536053/45, fax. (030)nbsp;2536010. Openingstijden:nbsp;ma-vrij 13.00-17.00 uur.

Festival aid Weti

Van vrijdag 22 t/m zondag 31 mei vindt - voor de dertiende keer -het Festival a/d Werf plaats. Watnbsp;ooit begon als een jubileumfeestnbsp;van de Universiteit Utrecht isnbsp;inmiddels uitgegroeid tot eennbsp;internationaal bekend festivalnbsp;voor theater en beeldende kunst.nbsp;Nog steeds zijn vele alumni bijnbsp;de organisatie betrokken en ooknbsp;de directeur, Petra Blok, is eennbsp;Utrechtse alumna (theaterwetenschappen). Waar precies denbsp;voorstellingen zich gaan afspelennbsp;is nog onbekend, maar in het plannbsp;staan in ieder geval een manege,nbsp;een parkeergarage, een kantoorgebouw en een warenhuis.nbsp;Festival a/d Werf zoekt alledaagsenbsp;locaties voor niet-alledaagsnbsp;theater en beeldende kunst.nbsp;Informatie: (030) 2315355.

Ochtendprogramma, vanaf 9.30 uur totnbsp;ca. 12.00 uur (Educatorium)nbsp;Het ochtendprogramma van denbsp;universiteitsdag staat in het tekennbsp;van 'architectuur en onderwijs'.nbsp;Art Zaaijer (namens Office fornbsp;Metropolitan Architecture) en ir.nbsp;Aryan Sikkema (hoofd Huisvestingnbsp;en Complexbeheer, Universiteitnbsp;Utrecht) verzorgen presentatiesnbsp;over onderwijsarchitectuur en denbsp;inrichting van De Uithof. Aansluitend zijn er rondleidingen ennbsp;excursies, bijvoorbeeld door hetnbsp;Educatorium van Rem Koolhaas ofnbsp;het Minnaertgebouw van Willemnbsp;Jan Neutelings, naar de nieuwe

studentenwoningen in De Uithof, de Kromhoutkazerne waar hetnbsp;nieuwe University College wordtnbsp;gehuisvest of naar universitairenbsp;panden in de binnenstad.

Middagprogramma vanaf 14.00 uur tot ca. 17.30 uurnbsp;(verschillende locaties)

Faculteiten ontvangen hun alumni op eigen locaties in de binnenstadnbsp;en in De Uithof. Meer informatienbsp;over de facultaire programma'snbsp;vindt u in de programmakrantnbsp;of via onderstaande telefoonnummers.

Aardwetenschappen (030) 2532019, Biologie (030) 2536705,nbsp;Cognitieve Kunstmatige Intelligentie (030) 2531259/1831, Fransnbsp;(030) 2536400, Geneeskundenbsp;(030) 2536240, Geschiedenisnbsp;(030) 2536222, Kunstgeschiedenisnbsp;en Archeologie (030) 2536263,nbsp;Mediëvistiek (030) 2538189,nbsp;Medische Biologie (030) 2536240,nbsp;Muziekwetenschap (030) 2536321,nbsp;Natuur- en Sterrenkundenbsp;(030) 2532677, Nederlandsnbsp;(030) 2538000, Oosterse talen ennbsp;culturen (030) 2536135 of

(030) 2536133, Rechtsgeleerdheid (030) 2537018, Ruimtelijkenbsp;Wetenschappen (030) 2531405,nbsp;Scheikunde (030) 2533793, Socialenbsp;Wetenschappen (030) 2533200 ofnbsp;(030) 2531586, Theater-, Filmen Televisiewetenschap (030)nbsp;2536517, Vrouwenstudies Letterennbsp;(030) 2536298/6125, Wiskundenbsp;en Informatica (030) 2533536,nbsp;Wijsbegeerte (030) 2531831.

Avondprogramma

Grand café met live muziekoptre-dens (vanaf 17.30 uur tot ca. 24.00 uur in het Academiegebouw)nbsp;Het Academiegebouw is speciaalnbsp;voor deze gelegenheid ingerichtnbsp;als sfeervol grand café. Een aantalnbsp;(reünisten)verenigingen organiseert jn de aula een 'meetingpoint' voor oud-leden.

Academisch dictee met presentator Frits Spits (20.00-21.30 uur. Domkerk)

Met het nationaal dictee als voorbeeld, vindt 's avonds in denbsp;Domkerk het eerste academischnbsp;dictee plaats. Alumnus Frits Spitsnbsp;leest het dictee voor. De strijd omnbsp;de minste fouten speelt zich afnbsp;tussen een aantal bekende alumninbsp;en medewerkers van de Universiteit Utrecht, waaronder Manonnbsp;Uphoff (schrijfster), Henk West-broek (radiopresentator, zanger),nbsp;prof. mr. F.H.J.J. Andriessennbsp;(president van het Euro-Instituutnbsp;te Brussel en voormalig vice-voor-zitter van de Europese Commissienbsp;te Brussel), Hummie van dennbsp;Tonnekreek (hoofdredacteurnbsp;Weekend), dr. André Klukhuhnnbsp;(hoofd Studium Generale) en prof,nbsp;dr. Maarten van Rossem (bijzonder hoogleraar Nederlandse cultuur in de 20e eeuw). Niet alleennbsp;deze forumleden testen hun kennis van de Nederlandse spelling;nbsp;ook het publiek wordt van hartenbsp;uitgenodigd mee te schrijven.nbsp;Er is een prijs voor het bestenbsp;forumlid en voor de bestenbsp;alumnus uit het publiek.

Eetgelegenheden (alleen na opgave)

• ? nbsp;Lunch Deelnemers aan denbsp;Universiteitsdag kunnen na afloopnbsp;van het ochtendprogrammanbsp;lunchen in het restaurant van hetnbsp;Educatorium. Tijd: 12.30-13.30 uur;nbsp;kosten: f 15,- per persoon

• ? nbsp;nbsp;Diner 's Avonds is er in denbsp;aula van het Academiegebouwnbsp;vanaf half zeven een feestelijknbsp;buffet met warme en koudenbsp;gerechten. Een aantal (reünisten)-verenigingen biedt oud-leden

de mogelijkheid te dineren aan speciaal voor deze verenigingennbsp;gereserveerde tafels. Het gaat omnbsp;de volgende (reünisten)verenigingen: Biton, Unitas, USC, UVSV/nbsp;NWSU, Veritas, SIB en USKO. Ooknbsp;de Utrechtse Geologen Verenigingnbsp;en de vakgroep Vrouwenstudiesnbsp;hebben een tafel gereserveerdnbsp;voor hun alumni.

Tijd: 18.30-20.00 uur; kosten: f 30,-per persoon. Dranken zijn niet bij de prijs inbegrepen.

? Vouchers Voor het lunch-en/of dinerbuffet dient u vooraf vouchers te bestellen. De vouchersnbsp;kunt u op 28 maart ophalen innbsp;resp. het Educatorium en het Academiegebouw. Op de dag zelfnbsp;worden geen vouchers verkocht.

... (igt het äccaih op ... een duidelijke keuze voor (iiveaudiFFerentiatie... in denbsp;opicidirvgen door het invoeren . van.nbsp;excellente studiewegen ... en het ontwikkelen,nbsp;van internationale topcpleidinnen komma...nbsp;een, krachtige impuls voor een effectievenbsp;propaedeuse komma . .. de integralenbsp;\^stroom-doDrstTOOm-uiêstrooinnbsp;benadering...

USC

Het Utrechtsch Studenten Concert is 175 jaar oud en nog steedsnbsp;springlevend. De viering van hetnbsp;35ste lustrum is inmiddels in vollenbsp;gang. Het lustrumjaar ging opnbsp;4 januari van start met een Nieuwjaarsconcert in de Domkerk,nbsp;gevolgd door een officiële receptie in de Aula van het Academiegebouw. Ter gelegenheid hiervannbsp;speechten de heer Veldhuis,nbsp;voorzitter van het college vannbsp;bestuur en de heer Opstelten,nbsp;burgemeester van de stad Utrecht.nbsp;Ook ontving het USConcert uitnbsp;handen van mevrouw Meisen,nbsp;redacteur van het Guinness Recordnbsp;Boek, een oorkonde met vermelding dat het USConcert het oudstenbsp;studentensymfonieorkest vannbsp;Nederland is!

Het reünistenorkest, dat speciaal voor de viering van het 35stenbsp;lustrum is samengesteld, is metnbsp;bijna 40 deelnemers al bijnanbsp;compleet. De strijkers kunnennbsp;echter nog wel versterking gebruiken. Het reünistenorkest zalnbsp;onder leiding staan van dirigentnbsp;Rolf Buys, zelf reünist en Honorair,nbsp;en oud-solist van het USConcert.nbsp;Op 4 april, om 15 uur zullen denbsp;reünisten, na twee repetitie-zondagen op 22 en 29 maart, innbsp;de Aula van het Academiegebouwnbsp;laten horen dat ze het musicerennbsp;niet verleerd zijn.

In juni en juli brengt het USConcert, in samenwerking met stichting Pagliacci, ongeveer 26nbsp;keer de opera Pagliacci vannbsp;Leoncavallo op de planken. Dezenbsp;opera speelt zich af rond een kleinnbsp;reizend circusgezelschap en dusnbsp;zal het USConcert een circustentnbsp;als theater/decor gebruiken. Denbsp;tent zal in juni worden opgezet innbsp;het Wilhelminapark. Aangeziennbsp;dit park in 1998 100 jaar bestaat,nbsp;viert het USConcert dan tweenbsp;verjaardagen. Na de première opnbsp;vrijdag 19 juni zullen nog 5 voorstellingen in Utrecht volgen. Hierna vertrekt het USConcert samennbsp;met circustent, koor, solisten,nbsp;dirigent, hulpkoks, 40 kleinenbsp;tentjes, douchecabines en rozenbsp;Cadillac voor een maand opnbsp;tournee langs plaatsen in Zuid-Frankrijk, Italië en Zwitserland.nbsp;U bent natuurlijk alvast van hartenbsp;uitgenodigd om onze piste tenbsp;bezichtigen!

Vereniging Utrechts Universiteitsfonds

? Bijzondere leerstoel vrouwengeschiedenis Met denbsp;oratie 'De Prima Donna. Overnbsp;exemplarische vrouwenlevens'nbsp;aanvaardde Marjan Schwegmannbsp;vrijdag 23 januari jl. de bijzonderenbsp;leerstoel Vrouwengeschiedenis.nbsp;Daarmee heeft Utrecht een primeur in huis gehaald, want denbsp;leerstoel is uniek in Nederland.nbsp;In haar oratie ging Marjannbsp;Schwegman in op de invloed vannbsp;de beeldvorming in de weergavenbsp;van vrouwenlevens. In de negentiende eeuw kwam de nadruknbsp;allengs sterker te liggen op denbsp;onschuld, met name op het seksuele vlak, in de beeldvorming vannbsp;de vrouw. De 'echte' boze moedernbsp;uit het sprookje werd vervangennbsp;door een boze stiefmoeder, terwijlnbsp;de eigen moeder als zondeloosnbsp;schepsel verhuisde naar het

AardwetenschaBpBB

Geologisch College Miolnir Het Geologisch College Miolnir,nbsp;organiseert dit jaar ter ere vannbsp;haar derde lustrum het symposium 'De ondergrond van Nederland: exploratie en exploitatie'.nbsp;Het symposium vindt plaats opnbsp;woensdag 19 maart in de grotenbsp;collegezaal van de faculteit Aardwetenschappen van de Universi-teit Utrecht (Budapestlaan 4) ennbsp;de toegang is gratis.

Het programma is als volgt; 09.30 uur: Ontvangst metnbsp;koffie en thee

10.00 uur: Voorwoord

Praeses Miolnir

10.05 uur: Voorwoord Praeses symposiumcommissie

10.15 uur: Prof. dr. Th. E. Wong (UU) - 'Algemene introductie overnbsp;de geologie van Nederland'nbsp;11.00 uur: Drs. J. Hoogendoornnbsp;(Tauw Milieu) - 'Grondwater alsnbsp;delfstof'

11.45 uur: Drs. J. Heederik (NITG/TNO) - 'Exploitatie vannbsp;aardwarmte'

12.30 uur: lunch

13.30 uur: Drs. P. van Tongeren (NITGZTNO) - 'Winning van mijngas'

• 14.15 uur: Dr. H. Frikken (NAM) -'Reservoir geologie; het Schoone-beek veld'

15.00 uur: pauze

• 15.15 uur: Dr. H. Dronkert (TUnbsp;Delft) - 'verband aardbeving/nbsp;bodemdaling en gaswinning'nbsp;16.00 uur; Prof. dr. R.D. Schuilingnbsp;(UU) - 'Geologische opslag; eennbsp;veilig concept'

Aansluitend borrel op sociëteit Symposion, Lucas Bolwerk 8 tenbsp;Utrecht.

Informatie: Martine G.C. Vernooij: Ab Actis, symposiumcommissie vannbsp;het Geologisch College Miolnir,nbsp;Lucas Bolwerk 8, 3512 EG Utrecht,nbsp;fax. (030) 2343069, e-mail:nbsp;miolnir@geof. ruu. nl.

Geneeskunde

PHEPH

De alumnivereniging voor Medisch Biologen Pheph organiseertnbsp;tijdens de Universiteitsdag opnbsp;zaterdag 28 maart 1998

's middags een workshop.

Het thema van deze workshop is 'organiserend leren en lerennbsp;organiseren'. Daarnaast is speciaalnbsp;voor Pheph-leden 's avonds eennbsp;reünie in de vorm van een diner.nbsp;Diegenen die hier nog geennbsp;bericht over hebben ontvangen,nbsp;of die hier meer informatie overnbsp;willen hebben kunnen via onderstaand adres contact met Phephnbsp;opnemen. Alumni die nog geennbsp;mogelijkheid hebben gehad omnbsp;zich op te geven als lid van Phephnbsp;(en dat wel graag willen) kunnennbsp;op dit adres ook terecht.nbsp;Informatie: Gina Bottger,nbsp;Koningslaan 33, 3583 GD Utrecht,nbsp;(030) 2520086, email:nbsp;G. Bottger@amc. uva.nl.

Sociale Wetenschappen

Alcmaeon

Het nieuwe jaar, 1998, is volop aan de gang. Ook voor denbsp;Utrechtse Faculteitsvereniging dernbsp;Sociale Wetenschappen, Alcmaeon,nbsp;is het jaar actief begonnen. Zonbsp;hebben we een workshop Time-Management achter de rug van denbsp;commissie Arbeid, Organisatie ennbsp;Management. De lezing van denbsp;commissie Cultuur, Mens en Maatschappij over het zeer actuelenbsp;onderwerp 'Stalking' was eennbsp;groot succes, evenals de lezingnbsp;over de persoonlijkheidsstoornisnbsp;Borderline van de commissienbsp;Gezondheid en Hulpverlening.nbsp;Maar er staan ook nieuwe activiteiten op het programma. Zo zalnbsp;op 17 maart de commissie Onderwijs, Ontwikkeling en Opvoedingnbsp;haar eerste lezing verzorgen. Dezenbsp;zal gaan over kinderen van homoseksuele ouders. Het belooft eennbsp;boeiende lezing te worden. Ooknbsp;staat het eerste congres voor denbsp;deur. Op 21 april zal de commissienbsp;Media en Communicatie een congres verzorgen waarin de beïnvloeding door reclame centraalnbsp;staat. Op 12 mei vindt er eennbsp;lezing plaats van de commissienbsp;Cultuur, Mens en Maatschappij ennbsp;op 19 mei verzorgt de commissienbsp;Arbeid, Organisatie en Management haar congres, met als onderwerp Werving en Selectie. Op 5nbsp;juni zal onze jaarlijks terugkerende Bedrijven- en Instellingendagnbsp;plaatsvinden. Deze dag is vooralnbsp;voor afstuderenden of net afgestudeerden zeer de moeite waard.nbsp;Uit bovenstaande blijkt wel datnbsp;Alcmaeon een zeer dynamischenbsp;vereniging is. Naast bovengenoemde lezingen en congressen organiseren wij ook symposia, fora ennbsp;workshops die zijn gekoppeld aannbsp;actuele, sociaal-wetenschappelijkenbsp;onderwerpen. Een lidmaatschapnbsp;kan ook voor u zeer interessantnbsp;zijn. Ten eerste ontvangt u vijfnbsp;keer per jaar een sociaal-weten-schappelijk magazine, de Geestig.nbsp;Hierin wordt aandacht besteed aannbsp;actuele onderwerpen en onderzoeken, maar het ontbreekt ook zekernbsp;niet aan leuke teksten en columns.nbsp;Daarnaast wordt u door middelnbsp;van nieuwsbrieven en folders opnbsp;de hoogte gehouden van onsnbsp;activiteitenaanbod. Een lidmaatschap heeft ook het voordeel dat unbsp;activiteiten tegen korting of zelfsnbsp;geheel gratis kunt bezoeken. Voornbsp;slechts f 25,- bent u al begunstigernbsp;en steunt u een jonge, actieve ennbsp;vooral enthousiaste vereniging.nbsp;Informatie: Alcmaeon,nbsp;Heidelberglaan 1, 3584 CS Utrecht,nbsp;(030) 2533200, e-mail:nbsp;Alcmaeon@fsw. ruu. nl.

RVV/Veritas

Sinds afgelopen maand heeft de RVV een zeer oude traditie in erenbsp;hersteld: de reünistenborrel.

Elke laatste vrijdag van de maand worden deze borrels georganiseerd voor alle Veritas-reünisten.nbsp;De borrels vinden plaats in hetnbsp;Trefcentrum. Ook oud-leden dienbsp;nog geen lid zijn van de RWnbsp;zijn van harte welkom, dus neemnbsp;ook je jaargenoten, dispuuts-vrienden en andere Veritaskennissen mee naar Veritas op vrijdagnbsp;27 maart en 24 april.

RW, Antwoordnummer 9014, 3500 ZA Utrecht, (030) 2201554nbsp;(hr. M. Kramer) of (030) 2521095nbsp;(Judith Tielen).

SIB

De Studentenvereniging voor Internationale Betrekkingen (5IB)nbsp;is niet alleen interessant voornbsp;leden, doch ook voor oud-leden!nbsp;Bovendien zijn onze activiteitennbsp;vrij toegankelijk, dus ook geïnteresseerde niet-leden zijn van hartenbsp;welkom. De SIB organiseert ondernbsp;andere lezingen over politieke,nbsp;maatschappelijke en culturelenbsp;ontwikkelingen in de wereld. Denbsp;activiteiten die voor de komendenbsp;tijd op het programma staan zijnnbsp;te vinden op onze homepage. Denbsp;SIB zal ook aanwezig zijn op denbsp;Universiteitsdag die 28 maartnbsp;plaatsvindt. Kom gerust eens langsnbsp;bij Cultureel Centrum ParnassQs,nbsp;Kruisstraat 201, kamer 204 innbsp;Utrecht, of breng een virtueelnbsp;bezoekje; wvvw.fys.ruu.nl/-sib.nbsp;Meer informatie is te verkrijgennbsp;door te bellen: (030) 2532884, tenbsp;faxen: (030) 2538775 of te mailen:nbsp;sib@fys.ruu.nl. Tot ziens bij de SIB!

Biton

Ooit lid geweest van Biton? Een blauwe maandag of een heel studentenleven lang? Opgezegd metnbsp;een traditionele 'kijk eens watnbsp;voor functies ik heb gehad'-briefnbsp;of (tijdelijk) geroyeerd wegensnbsp;wangedrag? Maakt niet uit. Studentenvereniging Biton viert innbsp;1998 haar 25-jarig bestaan. Redennbsp;voor een groot feest op zaterdagnbsp;9 mei.,Dé kans om mensen terugnbsp;te zien die je uit het oog bent verloren. En hen terug te zien die jenbsp;eigenlijk nooit meer tegen hadnbsp;willen komen. Deze lustrumdagnbsp;voor oudleden en reünisten heeftnbsp;als thema 'Prehistorie'.

Het programma is als volgt: 16.00 uur: Hervind 'the Lostnbsp;World': Ontvangst met koffie/nbsp;thee etcetera en gelegenheidnbsp;tot ontmoeting.

17.00 uur: Survival of the fittest: Het spel van de hernieuwdenbsp;kennismaking. U kunt wordennbsp;ingedeeld bij generatiegenotennbsp;Aansluitend: Eten of gegeten

Onderwij s

Informatie over postacademisch onderwijs,nbsp;postdoctoraal onderwijs,nbsp;contractonderwijs,nbsp;open cursussen

Diergeneeskunde

De faculteit Diergeneeskunde organiseert postacademischenbsp;nascholingscursussen voornbsp;afgestudeerden. Daarnaast zijnnbsp;er beperkte mogelijkheden voornbsp;contractonderwijs.

Informatie: Stichting PAO-Diergeneeskunde, Yalelaan 11, Postbus 85205, 3508 AE Utrecht,nbsp;(030) 2517374, fax (030) 2516490,nbsp;e-mail: paod@pobox.ruu.nl,nbsp;WWW. cc. ruu.nllpaodl.nbsp;worden: buffet uitreikingnbsp;Darwin-trofee.

Aansluitend: Earthquake-feest, met muziek en disc-jockeys uitnbsp;lang vervlogen tijden

Kortom: Noteer deze datum in je agenda en geef je adres per

Godgeleerdheid

Cursussen die niet veel voorkennis vereisen:

• ? nbsp;Leerstellige theologie/ethieknbsp;van het christendom.

Inleiding in de essentiële begrippen, waar het in de hoofdvakken van de leerstellige theologie omnbsp;draait. Kosten: f 200,-.

Begindatum: 27 april.

• ? nbsp;Inleiding methoden godsdienstwetenschappen en Islam.nbsp;Kosten f 300,-.

Begindatum: 27 april.

• ? nbsp;Vrouwenstudies theologie.nbsp;Kosten: f 200,-.

Begindatum: 27 april.

• ? nbsp;nbsp;Inleiding vergelijkendenbsp;godsdienstwetenschap.

Kosten: f 100,-.

Begindatum: 25 april (deeltijd).

Inleiding Islam.

Kosten: f 200,-. Begindatum: 25 april (deeltijd).

omgaande door aan: Jolanthe Bax, (030) 2734621, e-mail:nbsp;j.bax@ad.lct.fnt.hvu.nl. Een persoonlijke uitnodiging volgt in maart.nbsp;Meer informatie: Jannekenbsp;Voskamp, tel.lfax: (030) 2713597,nbsp;e-mail: butlprod@worldonline.nl.

Colleges voor afgestudeerde theologen:

• ? nbsp;Grondslagen exegese OT.nbsp;College over de Canonical methodnbsp;van B.S. Childs. Verder BIokweeknbsp;door dr. T. Veijola (Universiteitnbsp;van Helsinki) met bespreking

van literaire benadering van Deuteronomium. Kosten: f 400,-.nbsp;Begindatum: 27 april.

• ? nbsp;Godsdienst van Israël.nbsp;College over godsdienstgeschiedenis van profetisme in Israël.nbsp;Kosten; f 400,-.

Begindatum: 27 april.

• ? nbsp;nbsp;Griekse patristiek.nbsp;Analyse van de Didache en Adnbsp;Diognetum in het kader vannbsp;Apostolische vaders. Kosten:

f 400,-. Begindatum: 27 april.

• ? nbsp;Religieuze kennistheorie.nbsp;Bespreking van hedendaagsenbsp;epistemologische theorieën innbsp;verband met het geloof in God

Kosten: f 400,-.

Begindatum: 27 april.

• ? nbsp;nbsp;Sociale en politieke filosofie:nbsp;Joodse politieke denkers.nbsp;Aandacht voor mensen alsnbsp;Buber, Benjamin, Bloch, Levinasnbsp;en Taubes. Kosten: f 400,-.nbsp;Begindatum: 27 april.

• ? nbsp;Moderne ontwikkelingen innbsp;Islam. Kosten: f 400,-.

Begindatum: 27 april.

• ? nbsp;Wetenschapsleer.

Wat is de wetenschappelijke status van deeldisciplines in denbsp;theologie? Kosten: f 400,-.nbsp;Begindatum: 25 april (deeltijd).

• ? nbsp;Exegese OT.

Structurele lezing van psalm 19 en 78. Kosten: f 400,-.

Begindatum: 25 april (deeltijd).

• ? nbsp;Dogmengeschiedenis:nbsp;Van Irenaeus tot Barth.

Kosten: f 400,-. Begindatum:

25 april (deeltijd).

• ? nbsp;20e eeuwse theologen.nbsp;Kosten: f 400,-. Begindatum:nbsp;25 april (deeltijd).

Informatie: (030) 2531978, e-mail theology@cc.ruu.nl.

Sociale Wetenschappen

De faculteit Sociale Wetenschappen biedt vele contractcursussen aan. Het volgende blok loopt vannbsp;11 mei tot 3 juli. Opgave is mogelijk tot 14 april.

U kunt een studiegids aanvragen via (030) 2534750 of 2534730, ofnbsp;e-mail contract@fsw.ruu.nl.

ACCU

In de periode april-juli gaan bij het Academisch Computercentrumnbsp;weer een aantal nieuwe cursussennbsp;van start. De brochure verschijntnbsp;half maart.

Informatie: (030) 2531436, fax. (030) 2531633, e-mailnbsp;accu@cc.ruu.nl,nbsp;http://www.cc.ruu.nl.

HOVO

In het kader van het Hoger Onderwijs voor Ouderen Utrecht biedt de Universiteit Utrecht de komende maanden drie cursussen aan.

• ? nbsp;Geschiedenis van het dagelijksnbsp;leven. Deze cursus richt zich opnbsp;Utrecht in de 19e eeuw. De onderwerpen zijn criminaliteit, gezondheidszorg, volkshuisvesting, onderwijs, en dood en begrafenis.nbsp;Docent prof. dr. P.D.'t Hart, hoogleraar Utrechtstudies. De cursusnbsp;wordt gegeven op maandagmiddag van 30 maart t/m 11 meinbsp;(m.u.v. 13 april) van 15.00 uur

tot 17.00 uur in de binnenstad. Kosten 180 gulden.

• ? nbsp;Algemene en bijzonderenbsp;gezinsrelaties in de tweede helftnbsp;van de 20e eeuw. Tijdens dezenbsp;cursus zal worden ingegaan opnbsp;veranderingen in het gezin:nbsp;samenstelling en duurzaamheid,nbsp;manieren om kinderen te krijgen,nbsp;adoptie, moderne voortplantingstechnieken. De gevolgen van ditnbsp;alles voor leden van het gezin ennbsp;voor gezinsrelaties komen uitgebreid aan de orde.

Docent prof. dr. R.A.C. Hoksber-gen (hoogleraar adoptie) e.a. De cursus wordt gegeven opnbsp;dinsdagmiddag van 31 maartnbsp;t/m 19 mei (m.u.v, 5 mei) vannbsp;13.30 uur tot 16.00 uur in Denbsp;Uithof. Kosten 210 gulden.

? Filosofie van de 19e en 20e eeuw. Er worden vijf filosofennbsp;behandeld: Kant, Hegel, Schopenhauer, Wittgenstein en Sartre.

Oproep

Voor het grote lustrumfeest van het Stedelijk Gymnasium ;nbsp;te 's Hertogenbosch in 1999nbsp;zoek ik adressen van Tonnbsp;(Antonie Johannes) van dennbsp;Bogert, geboren 15 aprilnbsp;1959 te Hedel en Ton (Antonie Johannes Lambertus) vannbsp;Osch, geboren 24 mei 1956nbsp;te Utrecht, Beiden hebben innbsp;u

1975 hun gymnasiumdiploma behaald en aan de Universiteit Utrecht hun opleidingnbsp;voortgezet.

Reacties naar: Karei van Rosmalen, Jacob vannbsp;Lennephoeve 40,nbsp;3438 PC Nieuwegein

K,J, Schuhmann (hoogleraar geschiedenis van de wijsbegeerte)nbsp;en dr, P, Steenbakkers, De cursusnbsp;wordt gegeven op vrijdagmiddagnbsp;van 17 april t/m 29 mei (m,u,v,nbsp;8 mei) van 13,00 uur tot 16,00 uurnbsp;in De Uithof, Kosten 180 guldennbsp;Informatie over deze cursussen ennbsp;inschrijfformulieren: 5ecretariaatnbsp;van HOVO Utrecht, postbus 80125,nbsp;3508 TC Utrecht, (030) 2533483.

James Boswell Instituut

Het James Boswell Instituut organiseert van 13 t/m 31 juli in samenwerking met The Ohio State University een speciaal zomer-programma Nederlandse taal ennbsp;joodse cultuur in Nederland ondernbsp;de titel 'Dutch and jewish', De cursus bestaat wat betreft de com po-

nent joodse cultuur uit een aantal lezingen (in het Engels) over hetnbsp;joodse leven en de joodse cultuurnbsp;in Nederland vanaf de 17e eeuw.nbsp;Voor belangstellenden bestaat denbsp;mogelijkheid deze lezingen bij tenbsp;wonen. Nadere bijzonderhedennbsp;over de onderwerpen, data ennbsp;kosten zullen in het juni-nummernbsp;vermeld worden.

Publicaties

Op weg met Levinas

In de uitgave 'Op weg met Levinas' staat het leven en de filosofie vannbsp;de Frans-joodse denker Emmanuelnbsp;Levinas (1906-1995) centraal. Denbsp;toegepaste interpretatie-Zimprovisa-tiestructuur plaatst het boek dichternbsp;bij Levinas' ideeën dan de meestenbsp;andere publicaties over hem. Wienbsp;met Levinas op weg gaat, ontdektnbsp;dat zijn ideeën waardevol zijn voornbsp;ons dagelijks functioneren. Bovendien klinkt zijn 'filosofie van hetnbsp;gelaat' verfrissend in de uitgemolken discussie tussen modernistennbsp;en postmodernisten.

'Op weg met Levinas', geschreven door dr. Etienne Kuypers en prof,nbsp;dr. R. Burggraeve is uitgegevennbsp;door uitgeverij Garant en is nummernbsp;zeven in de serie 'Rondom filosofen'. ISBN 90-5350-474-5

Huisvesting in Europa

Na de Olympische Spelen in 1992 in Barcelona kreeg het Olympisch dorpnbsp;een nieuwe bestemming als woonwijk. Het bestuur van de stad hadnbsp;de Spelen aangegrepen als mogelijkheid om een industrieterrein omnbsp;te bouwen tot woonwijk. De realisatie van het 'dorp' is op het gebiednbsp;van stadsvernieuwing een van denbsp;belangrijkste projecten in Europa.nbsp;Welke mensen zijn er uiteindelijknbsp;gaan wonen? Voldeed het wonennbsp;aan hun verwachtingen? En had denbsp;bouw ervan invloed op de woningmarkt in Barcelona?

Dat zijn vragen die beantwoord worden in 'Analysing patchworks:nbsp;Housing in Europe'. Dit boek laatnbsp;aan de hand van tien verschillendenbsp;actuele onderzoeken zien hoenbsp;complex het huisvestingsonderzoeknbsp;in Europa is. Het is een lappendekennbsp;die is opgebouwd uit onder meernbsp;economische, sociale en demografische aspecten waarvan het belangnbsp;weer verschilt per situatie en pernbsp;land. Naast het Olympisch dorp innbsp;Barcelona komen er negen anderenbsp;onderwerpen aan bod, waarondernbsp;de migratiepatronen in Hongarije,

Informatie: (030) 2538666, James. boswell@jbi. ruu. nl,nbsp;http://www.Jbi.ruu.nl.

Een algemene studiegids over postacademisch onderwijs, postdoctoraal onderwij-contractonderwijs en opennbsp;cursussen is aan te vragen vi,nbsp;(030) 2532670.

de gettogebieden in Denemarken en de huisvestingsproblematiek innbsp;Moskou na het verdwijnen van denbsp;Sovjet-Unie.

Het boek kwam tot stand na het jaarlijkse seminar van de Youngnbsp;Housing Researchers (YHR), onderdeel van de European Network fornbsp;Housing Researchers (ENHR). Hiernbsp;brachten zeventien promovendi hunnbsp;onderzoek onder de aandacht.nbsp;Vervolgens konden collega's hetnbsp;onderzoek becommentariëren ennbsp;suggesties leveren. De verhalen zijnnbsp;aangevuld met drie voordrachtennbsp;van hoogleraren.

'Analysing patchworks: Housing in Europe' is verschenen ondernbsp;redactie van Anton J.H. Smets ennbsp;Tine Trærup. Exemplaren zijn tenbsp;bestellen bij: Universiteit Utrecht,nbsp;vakgroep Geografie en Planologie,nbsp;Postbus 80115, 3508 TC. Utrecht,nbsp;fax. (030) 2540604.

ISBN: 90-6266-155-6

Overgangsmetalen als katalysator

Het boek 'Application of Transition Metal Catalysts in Organic Synthesis'nbsp;bevat experimentele voorschriftennbsp;voor het gebruik van koper, nikkelnbsp;en palladiumverbindingen in denbsp;organisch-chemische synthese.nbsp;Metalen als koper, nikkel ennbsp;palladium, die behoren tot denbsp;zogenoemde overgangsmetalen,nbsp;spelen een belangrijke rol alsnbsp;katalysator: ze laten bepaaldenbsp;chemische reacties sneller, efficiënter of onder gunstiger omstandigheden (bijvoorbeeld bij mindernbsp;hoge temperatuur) verlopen. Denbsp;procedures in het boek zijn gebaseerd op methoden die in de literatuur zijn beschreven en die doornbsp;de auteurs en hun medewerkers innbsp;het laboratorium zijn uitgevoerd.nbsp;Twee van de auteurs, prof. L.nbsp;Brandsma en H.D. Verkruijsse zijnnbsp;werkzaam bij de faculteit Scheikunde van de Universiteit Utrecht,nbsp;taakgroep Preparatieve Organischenbsp;Chemie. De andere auteur, prof. S.F.nbsp;Vasilevsky is verbonden aan de Russische Academie van Wetenschappen in Novosibirsk. Prof. Brandsmanbsp;werkt al een aantal jaren intensiefnbsp;samen met Russische chemici.nbsp;'Application of Transition Metalnbsp;Catalysts in Organic Synthesis', doornbsp;L. Brandsma, S.F. Vasilevsky ennbsp;H.D. Verkruijsse. Springer-Verlag,nbsp;Berlin/Heidelberg, 1998.

ISBN: 3-540-62831-2

Personalia

• ? nbsp;nbsp;Prof. dr. Wiljan van den Akkernbsp;is benoemd tot voorzitter van hetnbsp;gebiedsbestuur Geesteswetenschappen van onderzoeksorganisatienbsp;NWO. Hij volgt hiermee prof. dr. W.nbsp;Idema van de Rijksuniversiteit Leidennbsp;op. Sinds 1987 bekleedt Van dennbsp;Akker de leerstoel Moderne Nederlandse Letterkunde van de faculteitnbsp;Letteren van de Universiteit Utrecht.nbsp;Daarnaast is hij sinds 1994 directeurnbsp;van het onderzoekinstituut voornbsp;Geschiedenis en Cultuur.

• ? nbsp;nbsp;Emeritus hoogleraar dr. V.nbsp;Brümmer wordt benoemd totnbsp;eredoctor van de universiteit vannbsp;Durham (Verenigd Koninkrijk). Innbsp;december 1998 zal hij de onderscheiding uitgereikt krijgen. Hij ontvangt het eredoctoraat voor zijnnbsp;verdiensten voor het onderzoek innbsp;de godsdienstfilosofie en voor zijnnbsp;inzet voor de verbetering van denbsp;internationale contacten tussennbsp;theologen. Tot 1 januari 1998 wasnbsp;Brümmer professor godsdienstwijs-begeerte aan de Universiteitnbsp;Utrecht. Daarnaast was hij directeurnbsp;van de Nederlandse onderzoekschool voor Theologie en Religie-wetenschappen (NOSTER). Hij genietnbsp;vooral bekendheid door zijn introductie van analytisch-wijsgerigenbsp;methoden in systematische theologie. Hierin heeft hij zoveel navolging gekregen dat men inmiddelsnbsp;van een 'Utrechtse School' spreekt.nbsp;Brümmer ontving eerder een eredoctoraat van de universiteit vannbsp;Uppsala en is ridder in de orde vannbsp;de Nederlandse Leeuw.

• ? nbsp;nbsp;Drs. Ineke van Oosten is pernbsp;1 januari aangesteld als directeurnbsp;van het Utrecht University College,nbsp;naast bouwdecaan prof. dr. H.nbsp;Adriaansens. Van Oosten was totnbsp;eind 1997 werkzaam op het Bureaunbsp;van de Universiteit als managernbsp;externe strategische projecten.

• ? nbsp;nbsp;Drs. Liesbeth Schöningh, voormalig hoofd van de afdeling Socialenbsp;en Organisatiezaken, vertrok per

1 maart ook uit de ambtelijke organisatie van de universiteit.nbsp;Zij is benoemd tot directeur vannbsp;De Utrechtse School voor post-doc-toraal onderwijs van bouwdecaannbsp;prof. dr. R. in 't Veld.

• ? nbsp;Minister de Boer van VROMnbsp;heeft prof. dr. R. in 't Veld benoemdnbsp;tot voorzitter van de Raad voor

het Milieu- en Natuuronderzoek (RMNO). Deze raad doet de regering voorstellen over onderzoeksprogramma's en verkenningen.nbsp;In 't Veld , oud-staatssecretaris vannbsp;onderwijs, is nu verbonden aan denbsp;universiteiten van Utrecht ennbsp;Amsterdam als hoogleraar in denbsp;organisatiekunde en managementnbsp;van het openbaar bestuur. In 'tnbsp;Veld volgt prof. dr. L. Fresco op.

• ? nbsp;nbsp;De bioloog dr. ir. A.F.M.nbsp;Cremers heeft op 9 januari denbsp;jaarlijkse docentenprijs van denbsp;Universiteit Utrecht in ontvangstnbsp;genomen. Hij ontving de prijs ondernbsp;meer vanwege zijn grote enthousiasme voor het werk van zijnnbsp;studenten en voor de wijze waaropnbsp;hij de nieuwsgierigheid van denbsp;studenten weet te prikkelen.nbsp;Samenvattend bestempelde denbsp;jury hem als een enthousiasmerendenbsp;universitair docent die wetenschappelijke vorming in de praktijknbsp;weet te brengen. Dit jaar was hetnbsp;de vierde keer dat het college vannbsp;bestuur van de universiteit denbsp;prijs, in de vorm van een trofee

en een reisbeurs van 7500 gulden, uitreikte.

• ? nbsp;nbsp;Dr. Maaike Meijer, docentnbsp;van de vakgroep Vrouwenstudiesnbsp;Letteren, is per 1 januari aangesteldnbsp;als Opzij-hoogleraar emancipatienbsp;aan het Centrum van vrouwen- ennbsp;genderstudies van de Universiteitnbsp;van Maastricht. De Opzij-wissel-leerstoel is voor tweeënhalf jaar.nbsp;Meijer werkt sinds 1984 bij vrouwenstudies Letteren van de Universiteit Utrecht.

»- De vereniging van Schrijvers en Kunstenaars in de Turkse Wereldnbsp;(Türksav) heeft de Türksav-prijs 1997nbsp;toegekend aan prof. dr. Fredericknbsp;de Jong, hoogleraar Islamtalen ennbsp;islamitische culturen van de faculteitnbsp;Letteren. Hij krijgt deze prijs voornbsp;zijn inzet voor het wetenschappelijknbsp;onderzoek op het terrein van denbsp;Turkse talen en culturen, en in hetnbsp;bijzonder voor zijn bijdragen aan denbsp;kennis van de geschiedenis en cultuur van de Turkse bevolkingsgroepen in de Balkan. De plechtige uitreiking van de prijs door denbsp;president van Turkije, Süleymannbsp;Demirel, zal in april plaatsvinden innbsp;het presidentiële paleis te Ankara.

Illuster 10, jaargang 3, maart 1998

Illuster is een gezamenlijke uitgave van de Universiteit Utrecht en de Verenigingnbsp;Utrechts Universiteitsfonds. In samenwerking met faculteiten en verenigingen, het Alumniplatform en de Stichtingnbsp;Utrechts Universiteitsblad.

Illuster verschijnt vier keer per jaar en wordt toegezonden aan afgestudeerdennbsp;van de Universiteit Utrecht in een oplagenbsp;van 60.000.

Hoofdredacteur: Twan Geurts Redactie: Karin Beneken Kolmer, Noornbsp;van Haaren, Désirée Majoor. Armandnbsp;Heijnen

Redactie-advies: Roeland Dobbelaer, Sandra van Dillen. Lex Linssen, Esthernbsp;Lusse, Ted Sanders, Harry van den Tweel

Redactie-raad: Jo Groebel, hoogleraar massacommunicatie; Willem Kardux,nbsp;(voorzitter), secretaris Universiteitnbsp;Utrecht; Joop Kessels, hoofd programmanbsp;Communicatie; Joke Mat, redactie NRC-Handelsblad; Herre van Oostendorp,nbsp;Stichting Utrechts Universiteitsblad;nbsp;Mascha Damen, Vereniging Utrechtsnbsp;Universiteitsfonds; Leon vannbsp;de Zande, studievereniging Awater

Aan dit nummer werkten verder mee: Mirke Beckers, Herbert Blankesteijn,nbsp;Suzanne Brink, Xander Bronkhorst,nbsp;Tanny Dobbelaar, Alette van Doggenaar,nbsp;Erik Hardeman, Armand Heijnen, Fransnbsp;van Mieghem, Lex Linssen, Leonie vannbsp;den Schoor, Hummie van den Tonnekreeknbsp;Fotografie: Herman van Doorn,nbsp;Maarten Hartman, Co de Kruijf/HH,nbsp;Flip de Nooyer/Foto Natura, Ivar Pel,nbsp;Stijn Rademaker, Jac. P. Stolpnbsp;Cartoon: Niels Bongersnbsp;Ontwerp en opmaak:nbsp;Jeske van der Poel, Bredanbsp;Druk: Drukkerij Dijkman BV, Amsterdam

© Universiteit Utrecht. Illuster, periodiek voor alumni van de Universiteit Utrechtnbsp;Overname van artikelen is - ondernbsp;bronvermelding - toegestaan.nbsp;Het U-blad stelt op verzoek van denbsp;redactie eerder in het U-bladnbsp;verschenen artikelen en illustratiesnbsp;beschikbaar aan Illuster.

ISSN: 1383-4703

Voor toezending is gebruik gemaakt van alumnibestanden van:

Vereniging Utrechts Universiteitsfonds Reünistenvereniging BITONnbsp;Reünistenvereniging SSR-NUnbsp;Reünistenvereniging Unitas S.R.

'lungit lunctus' Reünistenvereniging USCnbsp;Reünistenvereniging UVSV/NWSUnbsp;Reünistenvereniging Veritasnbsp;Faculteit Farmacienbsp;Faculteit Godgeleerdheidnbsp;Faculteit Letterennbsp;Faculteit Natuur- en Sterrenkundenbsp;Faculteit Rechtsgeleerdheidnbsp;Faculteit Ruimtelijke Wetenschappennbsp;Faculteit Sociale Wetenschappennbsp;Faculteit Scheikundenbsp;Faculteit Wijsbegeertenbsp;Faculteit Wiskunde en Informaticanbsp;A-Eskwadraat, Avirus, ESN, JSVU,

PHEPH, 51B, SAMS, SVKIU, John Tomes, UGV, URIOS, UHSK, KNGMG, KNMG,nbsp;KNMvD, KNMP, NlBl, NIP

Redactie-adres:

Illuster, postbus 80125, 3508 TC Utrecht,nbsp;(030)2534073,nbsp;fax: (030) 2533685,nbsp;e-mail: k.beneken@bur.ruu.nl

De Jeugdwerkgarantiewet draagt onbedoeld bij aan het ontstaan vannbsp;een onderklasse in Nederland.nbsp;Ongeveer een kwart van de deelnemers in de JWG valt uit en krijgtnbsp;vervolgens drie maanden geen uitkering. Veel jongeren vinden denbsp;banen te eentonig, klagen dat ze tenbsp;weinig te doen hebben of dat zenbsp;alleen ingezet worden voor de rotklusjes. Een aanzienlijk deel van denbsp;werkloze jongeren wordt zo steedsnbsp;verder gemarginaliseerd. Een goedenbsp;diagnose van de problemen vannbsp;jongeren ontbreekt, en dit zou juistnbsp;het begin van een oplossing kunnen

Adequate kennis over hun ziekte kan kinderen helpen ermee om tenbsp;gaan. Bij sommige ziektes, zoalsnbsp;suikerziekte, is kennis over denbsp;aandoening zelfs noodzakelijk.nbsp;De kennis van een kind moet hetnbsp;zijn. Dit constateert Henk Spies innbsp;zijn onderzoek naar langdurigenbsp;werkloosheid en leefbaarheid innbsp;oude stadswijken. In zijn proefschrift 'Uitsluitend voor jongeren?nbsp;Arbeidsmarktbeleid en het ontstaannbsp;van een onderklasse' (ISBN: 90-6224-410-6) pleit hij voor het ontwikkelennbsp;van een op maat gesneden trajectnbsp;waarbij alle relevante achtergronden en omstandigheden betrokkennbsp;worden, ook die in de persoonlijkenbsp;of sociale sfeer. Op 16 januarinbsp;promoveerde Spies aan de faculteitnbsp;Sociale Wetenschappen (promotor:nbsp;prof. dr. H.M.J. Coenen).

uitgangspunt vormen van educatie en voorlichting, niet de kennis vannbsp;de volwassene. Een beter begripnbsp;over ziekte zorgt er ook voor datnbsp;kinderen beter de behandelvoor-schriften uitvoeren en trouwernbsp;meedoen aan hunnbsp;therapie, en voorkomtnbsp;onnodige angst. Dit zijnnbsp;enkele conclusies uit hetnbsp;proefschrift 'Ziektebegripnbsp;bij kinderen. De ontwikkeling van het denkennbsp;over ziekte' van Esthernbsp;Hosli. Zij promoveerdenbsp;op 16 januari aan denbsp;faculteit Socialenbsp;Wetenschappennbsp;(promotores: prof. dr.nbsp;P.G. Heymans, prof. dr.nbsp;E.P.J.M. Eibers).

De resultaten geven aanknopingspuntennbsp;voor voorlichting ennbsp;educatie.

Esther Hosli: quot;Kinderen hebben kennis over hunnbsp;ziekte nodig. quot;

In het komende kwartaal houden de volgende hoogleraren hun oratie (aula vannbsp;het Academiegebouw,nbsp;Domplein 29, Utrecht omnbsp;16.15 uur):

Prof. dr. Th. J. M. Verheij, faculteit Geneeskunde, 17 maartnbsp;Prof. dr. D. Boon,nbsp;faculteit Rechten, 18 maartnbsp;Prof. dr. M.R. Egmond,nbsp;faculteit Scheikunde, 19 maartnbsp;Prof. dr. O. van Nieuwenhuizen,nbsp;faculteit Geneeskunde, 20 maartnbsp;Mw. prof. dr. E.N.nbsp;Noordhuizen-Stassen,nbsp;faculteit Diergeneeskunde, 2 aprilnbsp;Prof. dr. A. Pijpers,nbsp;faculteit Diergeneeskunde, 7 meinbsp;Prof. dr. A.H. Wertheim, faculteitnbsp;Sociale Wetenschappen, 8 meinbsp;Prof. dr. H.J.F. Knops,nbsp;faculteit Natuur- ennbsp;Sterrenkunde, 13 mei

Prof. dr. H.M.C. Eijkelhof, faculteit Natuur- ennbsp;Sterrenkunde, 14 meinbsp;Mw. prof. dr. M.E. Everts,nbsp;faculteit Diergeneeskunde,nbsp;28 mei

Prof. dr. A. Polman, faculteit Natuur- en Sterrenkunde, 18 juni

In het komende kwartaal houden de volgende hoogleraren hun afscheidscollegenbsp;(aula van het Academiegebouw, Domplein 29, Utrechtnbsp;om 16.00 uur):

Prof. dr. J.M.V.M. Mouwen, faculteit Diergeneeskunde,

7 april

Prof. dr. H.A. Becker, faculteit Sociale Wetenschappen, 15 mei

Dansrages zoals twist, disco en house hebben in Nederland geleidnbsp;tot veranderingen in de ideeën overnbsp;dansen. Was dansen voor de twist-rage aan strakke regels gebondennbsp;en verbonden met seksualiteit, nunbsp;biedt het voor iedereen een mogelijkheid zich zonder schaamte naarnbsp;hartelust uit te leven. Dit blijkt uitnbsp;het proefschrift 'Beat crazy. Eennbsp;pophistorisch onderzoek naar denbsp;impact van de transnationalenbsp;dansrages twist, disco en house innbsp;Nederland' van Lutgard Mutsaers.nbsp;quot;In het uitgaansleven van de jarennbsp;negentig valt het op dat jonge,nbsp;blanke mannen niet langer denbsp;gedoodverfde harken zijn die zichnbsp;geen raad weten met hun lichaamnbsp;en de dansvloer mijden als de pest.nbsp;In de housecultuur is er geen apartenbsp;dansvloer meer: de feestruimte is denbsp;dansvloer en die valt niet te mijden.nbsp;De massale deelname van blankenbsp;mannen aan iets wat vóór de housenbsp;gold als een primaire interesse vannbsp;vrouwen, zwarten en homo's is eennbsp;opvallende, diepgaande vernieuwingnbsp;die teweeggebracht is door de popmuziek.quot; Op 13 februari promoveerde Mutsaers aan de faculteit Letterennbsp;(promotor: prof. dr. J.A. Righart).

Lutgard Mutsaers:

Onderzoek naar twist, disco, en house.

Het ICERD-verdrag van de Verenigde Naties, opgesteld om rassendiscriminatie tegen te gaan, biedt mogelijkheden om extreem-rechtsenbsp;politieke partijen te verbieden.nbsp;Bij ondertekening van het verdragnbsp;gaat een land verplichtingen aannbsp;om zijn binnenlandse wetgevingnbsp;aan te passen. Mensenrechtenorganisaties, zoals Amnestynbsp;International, kunnen aangeslotennbsp;landen onder druk zetten doornbsp;deze verplichtingen onder hetnbsp;verdrag openbaar te maken. Ditnbsp;blijkt uit het rapport 'Het ICERDnbsp;als pressiemiddel', geschrevennbsp;door rechtenstudent Selina Kossen.nbsp;Het rapport is te bestellen bij denbsp;Wetenschapswinkel Rechtennbsp;(030) 2537025.

Een vergaande individualisering van het belastingstelsel zal ertoenbsp;leiden dat vrouwen meer uren willen werken. Als de voetoverhevelingnbsp;- de minst-verdienende partnernbsp;draagt de belastingvrije voet overnbsp;naar de meest-verdienende partner -wordt afgeschaft, zal de arbeidsduur van vrouwen met zo'nnbsp;15 procent stijgen. Bovendien maaktnbsp;een geïndividualiseerd stelsel ooknbsp;de inkomensongelijkheid tussennbsp;vrouwen kleiner. Dit concludeertnbsp;Yolanda Grift in haar proefschriftnbsp;'Female labour supply. The influencenbsp;of taxes and social premiums'.nbsp;Grift ontwikkelde een econometrisch model, waarmee de gevolgennbsp;voor de wekelijkse arbeidsduur vannbsp;vrouwen bij verschillende belastingstelsels zijn door te rekenen. Populair gezegd: wat hou je er nettonbsp;aan over als je één uur meer gaatnbsp;werken en hoe beïnvloedt dat denbsp;beslissing om meer of minder tenbsp;gaan werken? De studie nam hetnbsp;traditionele kostwinnersmodelnbsp;als uitgangspunt en bestudeerdenbsp;daarbinnen het arbeidsmarktgedragnbsp;van gehuwde en ongehuwd samenwonende vrouwen. Veel van hennbsp;denken dat zij er netto nauwelijksnbsp;iets op vooruitgaan als zij gaannbsp;werken. Grift laat zien dat werkennbsp;wel degelijk loont. Zij promoveerdenbsp;op 11 februari aan de faculteitnbsp;Rechten, vakgroep economienbsp;(promotores: prof. dr. J.J. Siegers,nbsp;prof. dr. C.K.F. Nieuwenburg).

De Utrechtse universiteit beleefde in de negentiende eeuw een bloeiperiode. Experimenten en eigen waarneming gingen deelnbsp;uitmaken van het onderwijs. De universiteitnbsp;heeft hiervoor vanaf 1815 vele instrumentennbsp;en objecten aangekocht op het gebied vannbsp;de geneeskunde, natuur- en sterrenkunde,nbsp;zoölogie, geologie en plantkunde. Deze zijnnbsp;nu - in sommige gevallen voor het eerst - tenbsp;bezichtigen op de tentoonstelling 'Geleerdnbsp;in Utrecht' in het Universiteitsmuseum. quot;Zenbsp;vormen de basis van het museum, het zijn denbsp;mooiste stukken uit de verzameling,quot; zegtnbsp;hoofdconservator dr. Jan Deiman.

'Geleerd in Utrecht' is een zeer gevarieerde tentoonstelling geworden. Deiman loopt naarnbsp;een vitrine waarin een negentiende-eeuwsenbsp;toga hangt met zilveren letters die uit denbsp;zeventiende eeuw stammen. Verder hangt ernbsp;een promotiepenning aan een koord waarnbsp;zilverdraad in is verwerkt en ligt er een pro-motiering. Tot 1836, vertelt Deiman, kon jenbsp;gewoon promoveren, of promoveren 'met denbsp;kap'. Dat laatste was iets voor rijke studenten,nbsp;waarbij die sieraden te pas kwamen.

Bij de vitrines met sterrenkundige en natuurwetenschappelijke instrumenten springt meteen de vooruitgang van de wetenschap innbsp;het oog, en zal de toeschouwer zich verbazennbsp;over het feit dat vroegere hooggeleerdennbsp;zich met zulke ogenschijnlijk simpele dingennbsp;bezighielden als de takelwagen, de elektriseermachine en de vacuümpomp. Deimannbsp;wijst naar een bijzondere theodoliet, die innbsp;1910 werd gebruikt door Nederlandse wetenschappers om de precieze plaats van Mekka tenbsp;bepalen. Heel in het geheim, aldus Deiman,nbsp;omdat niet-islamieten niet in Mekka mochtennbsp;komen. Hoe de Universiteit Utrecht aan dezenbsp;theodoliet is gekomen, weet Deiman niet.nbsp;Maar het instrument heeft een serienummernbsp;en hij heeft eens een artikel gelezen overnbsp;die plaatsbepaling van Mekka, waarinnbsp;datzelfde serienummer voorkwam.nbsp;Sommige instrumenten, vertelt Deiman,nbsp;kochten de hoogleraren in de achttiendenbsp;eeuw van rijke burgers en regenten voor wienbsp;het mode was om een eigen instrumentencollectie te hebben, die vervolgens bij hunnbsp;dood geveild werd. Zo kwam de Universiteitnbsp;Utrecht ook aan de beroemde Van Swinden-collectie. Van Swinden was de Amsterdamsenbsp;hoogleraar die betrokken was bij de internationale commissie die de kilo en de meternbsp;moest bepalen. Indertijd gebruikte iedere stadnbsp;eigen maten, wat tot grote verwarring en misverstanden kon leiden. Eind achttiende eeuwnbsp;werd er een commissie in het leven geroepennbsp;die universele maten moest bepalen. Toen hetnbsp;werk klaar was in 1799, kregen de commissieleden de maten mee naar huis. De Utrechtsenbsp;hoogleraar Gerrit Moll was een leerling vannbsp;Van Swinden; en erfde de maten na zijn dood.nbsp;Zo kwam de universiteit al in 1824 in het bezitnbsp;van één van de eerste meters en de oudstenbsp;kilo's ter wereld.

Luchtpomp

Dan loopt Deiman naar de kast met de echte pronkinstrumenten. Daar liggen bijvoorbeeld

vier zeer fraaie zeventiende-eeuwse ivoren zonnewijzers, uit een legaat van een Fransenbsp;historisch-cartograaf die in de jaren tachtignbsp;een eredoctoraat kreeg van de Universiteitnbsp;Utrecht. En natuurlijk de twee planetaria,nbsp;waarmee hoogleraren eind zeventiendenbsp;eeuw, door aan een hendeltje te draaien,nbsp;demonsteerden hoe de planeten om elkaarnbsp;heen draaien.

Naast de pronkkast staat de grote elektriseermachine uit 1791, het zusje van de grootste elektriseermachine ter wereld die in hetnbsp;Teylers museum in Haarlem staat. Voor denbsp;negentiende-eeuwse student was dezenbsp;machine net zo iets als een deeltjesversnellernbsp;voor de huidige student, aldus Deiman. In denbsp;colleges werden er veel proeven mee gedaan,nbsp;waardoor mensen geleidelijk vertrouwdnbsp;raakten met elektriciteit.

Voor de luchtpomp geldt hetzelfde, ook daarmee werd destijds heel wat geëxperimenteerd. De universiteit schafte hem al in 1706 aan, ennbsp;daarmee is hij het oudste natuurkundigenbsp;instrument van de Universiteit Utrecht. Met denbsp;luchtpomp konden achttiende-eeuwse natuurkundigen het bestaan van het luchtledige ofnbsp;vacuüm aantonen, en dat was een doorbraak,nbsp;want in de Middeleeuwen werd beweerd datnbsp;dit niet bestond. Onder de pomp legden zenbsp;bijvoorbeeld een kikker om te constaterennbsp;dat die doodging in het luchtledige. De pompnbsp;lag volgens Deiman heel gevoelig bij denbsp;theologen, die de experimenteerdrang van denbsp;fysici maar een ketterse bezigheid vonden, ennbsp;werd in Utrecht dan ook pas na de dood vannbsp;de invloedrijke Utrechtse theoloog Voetiusnbsp;aangeschaft.

Mechanica

Fraai is ook de mechanicakast, schuin tegenover de elektriseermachine. De objecten die erin staan - hijskranen, takels, een brandspuitnbsp;en een maquette van een sluis - lijken kleine-jongensspeelgoed, maar stonden in de achttiende- en negentiende-eeuwse collegezaal.nbsp;Deiman vertelt dat ze werden gebruikt omnbsp;een nieuw soort kennis, de mechanica volgensnbsp;Newton, aan studenten uit te leggen.

quot;Het was heel wiskundig, en in die tijd was niemand daar echt vertrouwd mee. De Leidsenbsp;hoogleraar 's Gravezande kwam ermee innbsp;aanraking in Engeland en bedacht toennbsp;een manier om het proefondervindelijknbsp;te onderwijzen aan de hand van dienbsp;mechanische modellen. Hij heeft daar leerboeken over geschreven met veel plaatjesnbsp;en die werden in heel Europa gebruikt.

De Utrechtse instrumentenmaker Jan van Musschenbroek maakte de modellen ennbsp;diens broer Peter, die hoogleraar was innbsp;Utrecht, introduceerde ze aan de Utrechtsenbsp;universiteit.quot; (MB)

De tentoonstelling 'Geleerd in Utrecht' is te zien in het Universiteitsmuseum,nbsp;Lange Nieuwstraat 106, Utrecht.

Informatie: (030) 2538007.

De Groep

s

Afgestudeerden zoeken elkaar op

De leergroep:

V.l.n.r. op de foto:

Petrice Broeders (11)62)

Wouter Polet (1938)

Ingeborg Sandig (1963)

Martijn Vroeinen (1964)

Wendel Greve (1964)

Hilde van Xanten (1961)

Niet aanwezig: Jack van de Kieboom (1964)

Wouter Polet was tot 1988 docent Aamp;O psychologie.

De rest is in 1988/1989 afgestudeerd in arbeid- en organisatiepsychologie.

Wat doen de zeven leden van 'de leergroep' tijdens hun vijfwekelijkse bijeenkomsten?nbsp;quot;Leren!quot; roepen de arbeids- en organisatie-psychologen in koor. En dat allemaal ondernbsp;het motto van hun grote voorbeeld Edunbsp;Feltmann.

Een druilerige vrijdagavond in Zeist. Buiten klettert de regen op de oprijlaan die vol staatnbsp;met auto's van de gasten, binnen schrapennbsp;zes leden van de 'leergroep' hun dessertbord-jes zorgvuldig leeg. Iedereen is er, behalvenbsp;Jack, die naar een 'gezellig avondje' innbsp;Scheveningen moest. Gastvrouw Petrice,nbsp;herkenbaar aan haar lange schort, verdwijntnbsp;met de lege bordjes naar de design-keuken.nbsp;Even later komt ze terug met koffie en thee.

Roerige historie

Ooit zijn ze gestart als mentorgroep, bedoeld als steuntje in de rug voor de eenzamenbsp;doctoraalfase. Ruim tien jaar na dato bestaannbsp;ze nog steeds. Waar andere mentorgroepennbsp;nooit goed op dreef kwamen of al vóór hetnbsp;afstuderen ter ziele gingen, bleef 'de leergroep' - zoals de psychologen zich zijn gaannbsp;noemen - stug doorgaan. Zelfs begeleidernbsp;Wouter Polet is niet afgehaakt. quot;Dit jaarnbsp;vieren we ons twaalfeneenhalfjarignbsp;jubileumquot;, komt hij tot de verrassendenbsp;ontdekking. Martijn, terugblikkend: quot;Wenbsp;hebben een roerige historie achter de rug.quot;nbsp;Wendel, gretig: quot;Ja, schrijf op.quot; Petrice,nbsp;proestend: quot;Er zijn leden geëlimineerdquot;,nbsp;doelend op twee studenten die de groep alnbsp;in de beginjaren hebben verlaten.

Al terugblikkend verbazen de leergroepleden zich over de ontwikkeling die ze in die twaalfnbsp;jaar tijd hebben doorgemaakt. Van onzekerenbsp;studenten op een klein kamertje die eennbsp;beetje bleu op de arbeidsmarkt kwamennbsp;kijken, zijn ze veranderd in gesetteldenbsp;arbeids- en organisatiepsychologen. Vannbsp;Utrecht zijn ze uitgewaaierd over het helenbsp;land. Martijn: quot;We hebben banen aanvaard,nbsp;huwelijken gesloten, huizen gekocht ennbsp;gezinnen gesticht.quot; Steeds vaker komt er eennbsp;kind mee naar de leergroepbijeenkomst. Denbsp;dochter van Petrice, een peuter van twee jaar,nbsp;zit met een slaperig wit gezichtje op de hoeknbsp;van de tafel te spelen. In de voorkamer slaaptnbsp;de baby van Ingeborg in een campingbedje.

Nieuwe techniekjes

Waar ze het zoal over hebben tijdens hun bijeenkomsten? Dat is een beetje afhankelijknbsp;van de levensfase waarin de leden verkeren.nbsp;Soms gaat het een half jaar lang over makelaars (de huizengolf) of baby's (de geboortegolf), dan weer over 'het vakgebied'. Laatstnbsp;had Ingeborg het over een workshop 'verhalen vertellen' die ze had gevolgd. Dat leeknbsp;haar wel nuttig voor de dagelijkse praktijk.nbsp;quot;Als je een cliënt iets moet vertellen en jenbsp;verwacht dat je op weerstand zult stuiten,nbsp;kun je de boodschap beter verpakken in eennbsp;verhaal. Misschien pikt hij het dan wel op.quot;nbsp;Toch draait het in de leergroep niet zozeernbsp;om het uitwisselen van recente informatie ennbsp;nieuwe techniekjes, waarmee ze dan hunnbsp;voordeel kunnen doen op het werk. Nee, hetnbsp;gaat vooral om 'persoonlijke ontwikkelingsmogelijkheden', legt Wouter uit. quot;Hoe jenbsp;advies geeft aan een klant, heeft veel meernbsp;met jezelf als persoon te maken, dan met eennbsp;methode of techniek die je gebruikt.quot;

Confronterend

Eigenlijk is het allemaal begonnen met Edu Feltmann. In de jaren tachtig liet hij als gastdocent een frisse wind door de Utrechtsenbsp;psychologenwereld waaien. Zijn verkondigingen waren zo omstreden en vernieuwend, datnbsp;mensen boos wegliepen uit de collegebanken.nbsp;De avonden van de leergroep zijn geënt opnbsp;Feltmann's 'adviesgespreksmodel', de maniernbsp;waarop een psycholoog met een cliëntnbsp;omgaat. Wendel: quot;Stel iemand zit metnbsp;een probleem: hij kan niet overweg met zijnnbsp;collega of zijn baas. Dan kunnen we zeggen:nbsp;inderdaad, het is ook een eikel. Maar we zijnnbsp;niet zozeer beoordelend bezig, we komennbsp;niet meteen met een visie of een directenbsp;oplossing. Wel proberen we duidelijk tenbsp;krijgen waar de vragensteller écht mee zit,nbsp;wat er achter die vraag ligt. We vragen diepernbsp;door en proberen een lijn te trekken naarnbsp;andere situaties. Er kan best uit komen datnbsp;hij zelf bijdraagt aan een bepaald omgangs-patroon met iemand, waardoor hij vanzelfnbsp;een conflict krijgt.quot;

Dit soort zelfonderzoek komt ook in de leergroep voor. Hilde: quot;Als je ergens mee zit, wordt er goed naar je verhaal geluisterd. Denbsp;groep bekijkt de zaak van alle kanten en helptnbsp;je een stapje verder.quot; Dat kan confronterendnbsp;zijn. Hilde: quot;Buitenstaanders raden me welnbsp;eens aan 'ga toch niet meer naar die leergroep, je maakt het jezelf alleen maar lastig'.quot;

Onvoorspelbaar

Toch blijven Hilde en de anderen komen, want de groep is voor hen een forum vannbsp;gelijkgestemden, een plek waar iedereen zijnnbsp;ei kwijt kan. Zit iemand met een vraag ofnbsp;probleem, dan kan hij of zij dat 'inbrengen'.nbsp;Ingeborg: quot;Hier kun je op een aangenamenbsp;manier praten over dingen die je bezighouden. Een sollicitatie bijvoorbeeld. De anderennbsp;nemen de moeite om zich er samen metnbsp;jou in te verdiepen. Dat is voor mij heelnbsp;waardevol.quot; Wouter: quot;Het gaat niet om denbsp;inhoud van je inbreng, het gaat meer omnbsp;de manier waarop je iets inbrengt. Dat zegtnbsp;iets over jezelf.quot;

Het verloop van een avondje leergroep is altijd onvoorspelbaar, niemand weet wat ernbsp;gaat gebeuren. Het kan heel gezellig zijn,nbsp;maar het kan ook een lastige avond worden.nbsp;Petrice: quot;Heel belangrijk is dat we ons veilignbsp;voelen in de groep. We hebben allemaalnbsp;dezelfde achtergrond, we weten dat alsnbsp;je hier iets dropt niemand iets met dienbsp;informatie doet. Daarom ben je bereid jezelfnbsp;meer bloot te geven.quot;

Het loopt tegen elven, de dochter van Petrice wordt actief, vrolijk fietst ze met haar drie-wielertje door de woonkamer. De baby in hetnbsp;campingbedje begint te huilen, het is tijd voornbsp;een voeding. Terwijl Ingeborg haar kind uitnbsp;bed haalt, vraagt Martijn zich af waarom denbsp;leergroep nog steeds bestaat. quot;Eigenlijk is hetnbsp;een wonderlijk fenomeen dat we al zo langnbsp;bij elkaar komen. Hebben jullie die gedachtenbsp;nooit? Waar we het hier over hebben, kan iknbsp;net zo goed met mijn vrienden of collega'snbsp;bespreken. Hoe lang blijven we nog zo doorgaan?quot; Wendel: quot;Zolang het leuk blijft.quot;

Oproep voor deze rubriek

Maakt u deel uit van een nog immer actieve - koken, reizen, studeren - groepnbsp;van afgestudeerden, of kent u anderenbsp;alumnigroepen die in aanmerking komennbsp;voor een reportage in deze rubriek, laatnbsp;het dan weten aan de redactie vannbsp;Illuster, telefoon: (030) 2534073, fax: (030)nbsp;2533685, e-mail: k.beneken@bur.ruu.nl

De zij sprong

Opmerkelijke loopbanen

Harrie Smeets (37) studeerde in 1986 af als neerlandicus. Een jaarnbsp;tevoren was hij al begonnen aannbsp;een priesteropleiding in Rolduc.nbsp;Nu is hij pastoor in Maastricht.

In de zomer van 1984, om precies te zijn op 21 juli om tien over zesnbsp;'s middags, ging er bij Harrie Smeetsnbsp;'een knop om'. Hij bezocht eennbsp;dienst in een kerkje in Rome. quot;Denbsp;priester nodigde ons uit voor eennbsp;persoonlijke biecht. Geen haar opnbsp;mijn hoofd die dat wilde. Tegelijknbsp;waren er tien jaar daarvoor dingennbsp;in mijn leven gebeurd waar iknbsp;bepaald niet trots op was.quot;nbsp;Haast ondanks zichzelf ging Harrienbsp;biechten: voor hem het begin vannbsp;een radicale ommezwaai. quot;Als iknbsp;mijn ogen en oren open had gehad,nbsp;had ik het op mijn dertiende, veertiende jaar al kunnen weten. Alsnbsp;jongen was ik misdienaar. Somsnbsp;dacht ik; mmm, priester, dat is welnbsp;wat. Maar in de jaren zeventig wasnbsp;dat idee absurd. De kerk liep leeg,nbsp;de priesters werden ouder en slechtsnbsp;een enkeling had nog de excentrieke hobby om met een wierookvat tenbsp;hannesen.quot;

Hij steekt een sigaar op. Blaast de rook voor zich uit en zegt: quot;Ik bennbsp;altijd praktiserend katholieknbsp;geweest, maar de kern had ik niet tenbsp;pakken. Pas tijdens mijn studie theologie kon ik onder woorden brengen wat ik altijd al had geloofd.quot;nbsp;Na de gebeurtenis in het kerkje innbsp;Rome verzette hij zich enige tijdnbsp;tegen het idee om priester tenbsp;worden. quot;Ik dacht letterlijk: zoeknbsp;maar een ander! Ik had altijdnbsp;leraar Nederlands willen worden.

Ik genoot van het vrije studentenleven en twijfelde aan het celibaat.quot;

Toch ging hij in september 1985 naar het internaat Rolduc om er eennbsp;opleiding tot priester te volgen.nbsp;quot;Het klinkt EO-achtig, maar het isnbsp;waar: de liefde van Christus overwon.quot; Zijn studie Nederlands zat ernbsp;toen al bijna op. Na enkele tentamens studeerde hij in 1986 af in denbsp;Renaissance letterkunde.

Voor het interview is Harrie Smeets afgereisd uit Maastricht, waar hijnbsp;pastoor is over drie parochies. Hijnbsp;wil graag een dagje doorbrengen innbsp;de stad waar hij zijn studententijdnbsp;heeft doorgebracht. quot;Voor Nederlands heb ik altijd een wetenschappelijke interesse getoond. Zo las iknbsp;extra literatuur buiten de verplichtenbsp;lijsten om. Die interesse heb iknbsp;voor de theologie nooit op kunnennbsp;brengen. Het doel van die studienbsp;was: priester worden. Dus was ik welnbsp;tevreden met een zesje - binnen isnbsp;binnen.quot;

We spreken elkaar in café de Postiljon aan de Lijnmarkt - 'jenbsp;herkent me aan mijn priesterboord'.nbsp;In deze kroeg ontmoette hij zijnnbsp;studievrienden. quot;Nee, ze waren nietnbsp;enthousiast over mijn keuze maarnbsp;wel heel geïnteresseerd. Ze vroegen: hoe verzin je zoiets?quot;nbsp;Sinds hij tot priester is gewijd heeftnbsp;hij al op verschillende plaatsen innbsp;Limburg gewerkt. Als diaken, alsnbsp;kapelaan en sinds kort als pastoor innbsp;Maastricht. Geen gemakkelijk werkgebied, vertelt hij: quot;Een tijd geledennbsp;heb ik een meisje van dertien begraven. Zij was doodgeschoten door eennbsp;vriendinnetje dat zat te spelen metnbsp;het pistool van haar broer.quot; Maar hijnbsp;heeft geen spijt van zijn keuze. quot;Uiteindelijk ligt hier mijn levensvervulling. Ik heb nu een veel rijker levennbsp;dan ik mezelf als neerlandicus ooitnbsp;had kunnen geven.quot; (TD)

Oproep voor deze rubriek Bent u na uw studie ook ietsnbsp;heel anders gaan doen of kentnbsp;u iemand die een 'zijsprong'nbsp;heeft gemaakt, laat het dannbsp;weten aan de redactie vannbsp;Illuster, telefoon: (030)nbsp;2534073, fax: (030) 2533685,nbsp;e-mail: k.beneken@bur.ruu.nl.

Illuster II verschijnt op 6 juni 1998

Reacties, suggestiesen^^quot; ingezonden mededelingennbsp;kunt u toezenden aan denbsp;redactie vóór 22 april 1998.nbsp;De redactie behoudt zich hetnbsp;recht voor ingezondennbsp;mededelingen in te kortennbsp;of te weigeren.

Universiteit Utrecht Bestuursgebouw Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrechtnbsp;(030) 2533550 Fax: (030) 2533388

Vereniging Utrechts Universiteitsfonds

Bureau: Achter de Dom 20,

3512 JP Utrecht (030) 2538025 ufonds®bur.ruu.nl

Coördinator alumnibinding

Mw. drs. D.T.M. Majoor, Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrecht (030) 2534072nbsp;E-mail: d.majoor@bur.ruu.nl

Aardwetenschappen

Budapestlaan 4, 3584 CD Utrecht

Postbus 80021, 3508 TA Utrecht

(030) 2535050 Fax: (030) 2535030

E-mail: i.beekman@earth.ruu.nl

Biologie F.A.F.C. Wentgebouw

Sorbonnelaan 16, 3584 CA Utrecht

Postbus 80088, 3508 TB Utrecht

(030) 2532276 Fax: (030) 2534526

E-mail: w.j.c.amesz@boev.biol.ruu.nl

Diergeneeskunde Androclusgebouw

Yalelaan 1, 3584 CL Utrecht

Postbus 80163, 3508 TD Utrecht

(030) 2534851 Fax: (030) 2537727

Farmacie F.A.F.C. Wentgebouw

Sorbonnelaan 16, 3584 CA Utrecht

Postbus 80082, 3508 TB Utrecht

(030) 2537313/2532525 Fax: (030) 2513953 E-mail: h.m.dobbelaar@far.ruu.nl

Geneeskunde Stratenum

Universiteitsweg 100, 3584 CG Utrecht Postbus 80030, 3508 TA Utrechtnbsp;(030) 2538888 Fax: (030) 2539025nbsp;E-mail: bureau@med.ruu.nl

Godgeleerdheid Willem C. van Unnikgebouw

Heidelberglaan 2, 3584 CS Utrecht (030) 2531853 Fax: (030) 2533241nbsp;E-mail: theology@cc.ruu.nl

Letteren

Kromme Nieuwegracht 46, 3512 HJ Utrecht (030) 2536105 Fax: (030) 2536083 E-mailnbsp;medewerkers: lt;naamgt;®let.ruu.nl

Natuur- en Sterrenkunde

Princetonplein 5, 3584 CC Utrecht

Postbus 80000, 3508 TA Utrecht

(030) 2533284 Fax: (030) 2539282

E-mail: facbureau@fys.ruu.nl

Rechtsgeleerdheid

Janskerkhof 3, 3512 BK Utrecht

(030) 2537018/2537017 Fax: (030) 2537300 E-mail medewerkers: lt;voorletters.voor-voegselsachternaamgt;@rgl.ruu.nl

Ruimtelijke Wetenschappen

Willem C. van Unnikgebouw Heidelberglaan 2, 3584 CS Utrechtnbsp;(030) 2532044 Fax: (030) 2540604nbsp;E-mail: r.vanderlinden@frw.ruu.nl

Scheikunde F.A.F.C. Wentgebouw

Sorbonnelaan 16, 3584 CA Utrecht

Postbus 80083, 3508 TB Utrecht

(030) 2533793/2533791 Fax: (030) 2533072

E-mail: j.a.dekooker@chem.ruu.nl

Sociale Wetenschappen Centrumgebouw

Zuid, Heidelberglaan 1, 3584 CS Utrecht (030) 2534700 Fax: (030) 2531619nbsp;E-mail: bureau@fsw.ruu.nl

Wijsbegeerte Bestuursgebouw

Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrecht (030) 2531831 Fax: (030) 2532816nbsp;E-mail: bureau@phil.ruu.n)

Wiskunde en Informatica

Budapestlaan 6, 3584 CD Utrecht

(030) 2531515/2533536 Fax: (030) 2518394 E-mail: hurk@math.ruu.nl

IVLOS Bestuursgebouw

Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrecht (030) 2533400 Fax: (030) 2532741