-ocr page 1-

Informatiekunde

De menselijke kant van de computer

De waarde van uw titel

Reacties van lezers

Universiteit eert verzetshelden

Dekmantel Kindjeshaven



Universiteit Utrecht


-ocr page 2-

Column


Academisch nieuws

Dat er niets gebeurt in het wetenschappelijk onderwijs zult u mij niet horen zeggen. Zo'nnbsp;suggestie zou de onderwijsjournalistiek - waarinnbsp;ik doorgaans met genoegen werkzaam ben -ook nogal ondermijnen. En dat is niet in mijnnbsp;belang. Probleem met de nieuwsstroom waaraan mijn collega's en ik ons laven, is dat ze nietnbsp;de aanblik biedt van de brede rivier waarop denbsp;bewoners van de delta zo gesteld zijn.

De belangrijke ontwikkelingen - de zich wijzigende verhouding tussen de universiteit en de overige maatschappelijke gremia, de internationalisering van het onderwijs en de voorzichtigenbsp;doorbraak van de competitie-geest - voltrekkennbsp;zich geleidelijk, en manifesteren zich zelden innbsp;de vorm van een aansprekend nieuwsfeit. Denbsp;meeste universiteitsbladen hebben hier onderhand hun conclusies aan verbonden. Hetnbsp;nieuwsaanbod rechtvaardigt niet langer denbsp;opmaak als dagblad. Het raakt gaandeweg zijnnbsp;primaat kwijt aan artikelen van meer beschouwende aard.

Als dagbladjournalist heb je die mogelijkheid echter niet. Je moet met enige regelmaatnbsp;nieuwsfeiten kunnen rapporteren. Neem datnbsp;manifest van vijftig hoogleraren dat nu wellichtnbsp;alweer volkomen in de vergetelheid is geraakt.nbsp;Op de ochtend van 31 maart was het nognbsp;gewoon een ingezonden stuk in Trouw, 's middags was het opeens een manifest geworden.nbsp;Wat voor mij een reden was om het nog eensnbsp;kritisch te lezen. Iets nieuws trof ik er niet innbsp;aan, en de identiteit van de ondertekenaarsnbsp;(overwegend Rotterdammers en/of emeriti)nbsp;deed ook geen recht aan zijn pretentie dat denbsp;zorgen van academisch Nederland er hun weerslag in vonden. Enkele ondertekenaars blekennbsp;desgevraagd niet op de hoogte van hun aandeel in het manifest. Anderen hadden wel ietsnbsp;ondertekend maar kenden de portee er nietnbsp;van. Kortom: het initiatief drong zich niet alsnbsp;noemenswaardig nieuwsfeit aan mij op.

De collega's van NRC Handelsblad bleken er anders over te denken en het manifest kreegnbsp;meer aandacht dan op grond van zijn intrinsieke waarde mocht worden verwacht. Want alsnbsp;NRC er zijn licht over laat schijnen, volgt geheidnbsp;een pavlov-reactie van radio en televisie.nbsp;Getuige het optreden van de Leidse rector-magnificus Wagenaar en de Rotterdamse hoogleraar Klamer (een van de ondertekenaren) innbsp;het actualiteitenprogramma Buitenhof. Ennbsp;daarmee was het ongelijk aangetoond vannbsp;degenen die het manifest hadden genegeerd.nbsp;Of het die aandacht waard is, doet op datnbsp;moment niet meer ter zake. Nieuws is nieuwsnbsp;omdat er nieuws op staat. En daartegen is nietnbsp;op te redeneren. Alle beweringen in het tegendeel ten spijt: de journalistiek is geen academisch beroep.



Russische juriste in de polder nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

Maria Antokolskaya over Europees familierecht


Oorlogshelden geëerd

Trui van Lier redde 150 joodse kinderen


De burgemeesters


Zes Utrechtse alumni over de klassieke burgervader versus de ‘moderne macho’


10


12


Verder:

Kort nieuws

Utrechtse onderzoekers aan top, leuker afstuderen. Studie Keuze Monitor, promotieonderzoeken

4

Von Gimborn Arboretum 75 jaar

6

De Sprong/Nederlands recht

‘Mijn studieschuld betaal ik braaf aP

8

in Memoriam

Wally van Lanschot

8

Vakgenoten/Ruimtelijke Wetenschappen ‘Met de fiets kom je een heel eind’

9

ingezonden

De waarde van uw titel

14

Universiteitsdag 2000

15

Een foto-impressie

Alumniservice

Universiteitsfonds, cursussen, cultuur en nog veel meer

16

Publicaties Nieuwe titels

23

¦1

Gastcolumn

Arjen den Boer

24

Zijsprong

Boekhouder/Muziekwetenschapper

24


[Sander van Walsum, onderwijsredacteur De Volkskrant, studeerde geschiedenis in Utrecht]


Illuster I Universtiteit Utrecht | juni 2000


-ocr page 3-


Nieuwe opleiding Informatiekunde

De menselijke kant van de computer

‘Een trendbreuk’, noemt prof. dr. Jörgen van den Berg de introductie van de opleiding ‘Informatiekunde’ in de Utrechtse faculteit Wiskundenbsp;amp; Informatica. ‘Informatiekunde richt zich op de menselijke aspectennbsp;van informatietechnologie’.

Wereldwijde communicatie via Internet is sneller dan de post en goedkoper dan telefoneren. Het kannbsp;niet anders of dat heeft maatschappelijke gevolgen.nbsp;Dringt e-commerce het AH-filiaal uit de markt,nbsp;komen Internetsites in de plaats van tijdschriften,nbsp;vervangt de virtuele leeromgeving het studiehuis,nbsp;maakt electronisch thuisbankieren giromaat of contant geld overbodig, verdringt de database hetnbsp;archief en wat richt de computer aan in de gezondheidszorg? Met al dat soort vragen zullen de overheid, de dienstensector, het bedrijfsleven of denbsp;consument iets moeten doen. Het vak Informatiekunde is ontwikkeld om daarbij behulpzaam te zijn.nbsp;Techniek is wel belangrijk, maar het accent in ditnbsp;nieuwe vak komt te liggen op de menselijke ennbsp;maatschappelijke kant van ICT.

Het Informatica-instituut viert deze zomer zijn 25ste verjaardag. Het vak heeft in die periode een hogenbsp;vlucht genomen. Ging het de eerste jaren vooral omnbsp;een fundamentele, wiskundige invulling, sedert eennbsp;aantal jaren zijn daar specialisaties bijgekomen dienbsp;zich op een 'domein' richten: Technische kunstmatige Intelligentie, Medisch-technische Informatica,nbsp;Informatica amp; Management en - vanaf septembernbsp;aanstaande - Informatiekunde. Met name deze toe-passingsvarianten hebben bijgedragen aan eennbsp;grote toestroom van studenten naar de faculteitnbsp;Wiskunde amp; Informatica.

Godfather

De 'godfather' van de Informatiekunde, Jörgen van den Berg, is afkomstig van de vakgroep Computer amp;nbsp;Letteren. Van huis uit is hij geofysicus, maar via eennbsp;omweg als beleidsmedewerker bij het universitairnbsp;computercentrum ACCU is hij in 1986 bij Letterennbsp;terechtgekomen. 'Er was toen een stimuleringspotjenbsp;voor alfa-informatisering waarop ik benoemd ben.nbsp;Ik heb er 14 jaar met plezier gewerkt, maar het wasnbsp;toch vooral buffelen; ik kreeg in toenemende matenbsp;last van het feit dat Letteren ons als 'servicevak'nbsp;zag. ICT was duidelijk geen kernactiviteit, eennbsp;eigenstandige betekenis binnen het onderwijs ennbsp;onderzoek hebben we nooit gekregen. Ook alnbsp;leverden we prachtig werk. We hebben enorm veelnbsp;museum- en bibliotheekcollecties, handschriften ennbsp;beeldmateriaal digitaal ontsloten ten behoeve vannbsp;het onderzoek.'

Ten bewijze toont hij een forse stapel CD-roms die Computer amp; Letteren gemaakt heeft. 'Maar ditnbsp;soort werk wordt eigenlijk in de hele alfa- ennbsp;gamma-sector louter als 'ondersteuning' gezien: bijnbsp;Sociale Wetenschappen en Rechten zijn de ICT-poten ook al min of meer opgedoekt.'

Van den Berg is dan ook erg ingenomen met zijn overstap naar de informatici in De Uithof en denbsp;mogelijkheid die hem geboden werd een nieuwenbsp;opleiding in te richten. 'Dit is duidelijk een win-win

'Utrecht heeft een ijzersterk ICT-pakketnbsp;in huis'

situatie. Ik hoef niet langer mijn bestaansrecht te verdedigen, en anderzijds kan Informatica beschikken over een nóg grotere keuzewaaier voor de studenten. De Universiteit Utrecht heeft nu eennbsp;ijzersterk ICT-pakket in huis.'

Informatiekunde is te meer aantrekkelijk voor studenten, verwacht Van den Berg, omdat het weliswaar een bètastudie betreft, maar niet een waarvoor een zwaar bèta-eindexamenpakket alsnbsp;toegangseis verplicht is. 'Wiskunde-A is voldoende.nbsp;Dat betekent dat een grote groep leerlingen, dienbsp;wel iets met ICT heeft maar niks of weinig met wiskunde en natuurwetenschappen, met deze opleiding bediend is. Ze kunnen er grazen uit dat helenbsp;gebied van methoden en technieken, cognitie ennbsp;informatie, documenttechnologie, organisatie ennbsp;communicatie, ze kunnen stages lopen of onderzoek doen. En de hele studie legt een accent opnbsp;zelfwerkzaamheid. Hoorcolleges voor kennisoverdracht zijn uit den boze.'

Diepe

Het is nog een beetje een sprong in het diepe. Per september moet de nieuwe opleiding van start, ennbsp;de precieze inschrijvingscijfers zijn nog niet bekend.nbsp;'We gaan uit van vijftig eerstejaars', aldus Van dennbsp;Berg. 'Maar dat is een gok; het kunnen er net zonbsp;goed zeventig of juist minder zijn. Met die onzekerheid moeten we ondertussen wel de benodigdenbsp;faciliteiten zien te verwerven: hoeveel personeel isnbsp;er nodig en waar haal ik die expertise vandaan,nbsp;over hoeveel onderwijsruimte moeten we kunnennbsp;beschikken, op hoeveel onderzoeksgeld kunnen wenbsp;rekenen... ?'

De disciplinegroep zal in een paar jaar uitgroeien naar ongeveer 24 arbeidsplaatsen voor wetenschappelijk personeel en nog enkele postdoc en aio-plaatsen. De verwachting is dat, behalve Van dennbsp;Berg zelf, er nog een tweetal hoogleraren benoemdnbsp;zullen worden. Een deel van het personeel zalnbsp;betrokken kunnen worden van (de opgeheven)nbsp;groepen bij Letteren, Sociale Wetenschappen ennbsp;Rechten. 'Maar met name voor de 'organisatiekant'nbsp;van de opleiding zal ik de boer op moeten', verwacht Van den Berg. 'Die mensen haal ik niet uit denbsp;universiteit, die moeten gezocht worden bij KPMG,nbsp;Deloitte amp; Touche of Ernst amp; Young.'

Hij vervolgt, licht geagiteerd: 'Je merkt dat de 'ondernemingsgeest' nog niet helemaal is ingebur-gerd aan de universiteit. Er moeten eerst allerleinbsp;dubbele garanties zijn dat de investeringen ook pernbsp;direct tot een opbrengst leiden. Maar als je eennbsp;nieuw Produkt in de markt wilt zetten dan moet jenbsp;ook enig risico durven dragen. Ik heb duidelijk lastnbsp;van de discrepantie tussen wat de universiteit roeptnbsp;over de kwaliteit die ze wil bieden, en wat ze vervolgens op de werkvloer faciliteert aan infrastructuur om dat ook waar te maken.'

[Armand Heijnen]

Voor meer informatie: zie de Website

WWW. informatiekunde.ni


Illuster I Universtiteit Utrecht | juni 2000

-ocr page 4-

Verzelfstandiging overheidsorganisaties


Verzelfstandiging van overheidsorganisaties leidtnbsp;meestal niet tot een efficiëntere en doelmatige uitvoering van beleid.

Politici lijken bij de keuze hiervoor vooral mee te doennbsp;aan een ‘hype’. Economischenbsp;omstandigheden of politiekenbsp;kleur geven hierbij juist nietnbsp;de doorslag.

Leuker afstuderen


Een persoonlijke toespraak. Een drankje vooraf in eennbsp;grand café in het Academiegebouw. Een stijlvolle ennbsp;gastvrije ontvangst. Hoenbsp;maken we de buluitreikingnbsp;tot ‘de mooiste dag uit hetnbsp;leven van een student’?

Een projectgroep van de Universiteit Utrecht denktnbsp;daar de komende maandennbsp;over na. In septembernbsp;beginnen de faculteitennbsp;Rechten, Geneeskunde ennbsp;Natuur- en Sterrenkundenbsp;alvast met het afstuderennbsp;nieuwe stijl.

Dat concludeert drs. Sandra van Thiel in haar onderzoeknbsp;'Quangocratization: trends,nbsp;causes and consequences',nbsp;waarop zij op 12 mei promoveerde aan de faculteit Socialenbsp;Wetenschappen.

Met name sinds de jaren '80 zijn overheidsorganisatiesnbsp;massaal verzelfstandigd. Vaaknbsp;gebeurt dit met typische overheidstaken. De meeste verzelfstandigde organisaties werkennbsp;dus juist niet in de markt.

Voor de hand liggende vraag: Is de huidige buluitreiking dannbsp;zo'n saaie happening? Mariekenbsp;van Merriënboer, projectleidernbsp;bij het Universitair Strategischnbsp;Programma van de universiteit: 'Nee hoor, het gebeurt opnbsp;een aantal vlakken al heel ergnbsp;goed. Maar het kan allemaalnbsp;iets feestelijker, iets gastvrijer,nbsp;met iets meer allure. Er isnbsp;nogal veel verschil ook tussennbsp;de faculteiten onderling. Wijnbsp;willen met de projectgroepnbsp;een soort 'basispakket vannbsp;eisen' samenstellen, waarnbsp;straks elk afstudeerevenementnbsp;maar hebben een monopoliepositie in de publieke sector.nbsp;Ook heeft de verzelfstandigingnbsp;niet geleid tot een kleinerenbsp;overheid. Beleidsmakers hoopten dat het zou leiden totnbsp;betere prestaties. Evaluaties ennbsp;wetenschappelijk onderzoeknbsp;laten echter zien dat deze verwachtingen tot nu toe nietnbsp;zijn uitgekomen. Soms is er opnbsp;onderdelen wel vooruitgangnbsp;te zien; de Utrechtse promovenda vond echter geennbsp;aan voldoet. En als een faculteit dan nog iets extra's wilnbsp;organiseren, prima.

'Voor de studenten, maar zeker ook voor ouders, familienbsp;en vrienden is de buluitreikingnbsp;een belangrijke belevenis. Aannbsp;een goede persoonlijke toespraak wordt door de bezoekers en afstudeerders veelnbsp;waarde gehecht. Helaas ontbreekt het daar op ditnbsp;moment nog wel eens aan.nbsp;Ook biedt de aula weinig gelegenheid om iedereen feestelijknbsp;te ontvangen met een drankjenbsp;en een hapje. Daar wil de prodirecte en volledige verbetering. In haar onderzoek probeert Van Thiel de voorkeurnbsp;die bewindslieden lijken tenbsp;hebben voor het geven vannbsp;meer bedrijfsmatige vrijhedennbsp;aan uitvoeringsinstanties in denbsp;publieke sector, te verklaren.nbsp;Daarvoor construeerde zij eennbsp;theoretisch model datnbsp;voorspelt onder welke omstandigheden politici voor verzelfstandiging zullen kiezen.

jectgroep verandering in brengen. Ook moet de alumnus-in-spe bij het afstuderen goed worden geïnformeerd overnbsp;zijn of haar nieuwe status, metnbsp;een informatiepakket over hetnbsp;U-fonds alumnibureau en eennbsp;abonnement op Illuster.


Personalia


Keuzegedrag scholieren in beeld


Scholieren uit 6-vwo kiezen vooral voor een opleidingnbsp;aan de Universiteit Utrechtnbsp;vanwege het brede studieaanbod en de aansprekendenbsp;voorlichting. Dat blijkt uit denbsp;‘Studie Keuze Monitor 1999’,nbsp;een landelijk onderzoek naarnbsp;het studiekeuzegedrag vannbsp;scholieren in de laatste tweenbsp;jaar van havo of vwo.

De aansprekende voorlichting en het brede studieaanbodnbsp;worden beide door zo'nnbsp;vijftien procent van de ondervraagde scholieren aangemerkt als reden om juist innbsp;Utrecht te gaan studeren.nbsp;Ter vergelijking: van denbsp;6-vwo'ers die voor anderenbsp;universiteiten kiezen, noemtnbsp;gemiddeld slechts vijf procentnbsp;de aansprekende voorlichtingnbsp;als belangrijkste keuzemotief.

Scholieren uit 5-vwo kiezen, naast het feit dat de opleidingnbsp;alleen in Utrecht te volgen is,nbsp;vooral voor de UU omdat denbsp;studie er goed aangeschrevennbsp;staat, omdat er goede studiebegeleiding geboden wordt ofnbsp;omdat Utrecht zo'n leuke stadnbsp;is.

Vwo'ers die (net) niet voor de UU kiezen geven als belangrijkste argument dat de universiteit te ver weg ligt of datnbsp;zij hier de gewenste studienbsp;niet kunnen volgen. De krappenbsp;woningmarkt in de stadnbsp;Utrecht is voor een kleine tiennbsp;procent van de vwo'ers hetnbsp;argument om niet voor de UUnbsp;te kiezen. Opmerkelijk is datnbsp;de resultaten van visitatierapporten en de Keuzegids Hogernbsp;Onderwijs nauwelijks een rolnbsp;blijken te spelen bij de studiekeuze. Slechts een op de duizend 6-vwo'ers in het onderzoek hecht belang aan denbsp;keuzegids.

Met de nieuwe opleiding Domeingerichte Economie lijktnbsp;Utrecht een gat in de markt tenbsp;hebben aangeboord. Overeenkomstig het landelijke beeldnbsp;heeft een groot gedeelte vannbsp;de 6-vwo'ers uit de regionbsp;Utrecht een voorkeur voor denbsp;sector economie. Bovendiennbsp;blijken veel Utrechtse scholieren (31%) ook graag in denbsp;regio Utrecht te willen studeren.

[U-blad]

Prof.mr. Fried van Hoof van de faculteit Rechtsgeleerdheidnbsp;is gekozen als lid van de VN-Subcommissie voor de Bevordering en Bescherming van denbsp;Mensenrechten. Deze commissie bestaat uit 26 onafhankelijke deskundigen, die wordennbsp;gekozen voor een periode vannbsp;vier jaar. Van Hoof was doornbsp;de Nederlandse regering genomineerd in zijn hoedanigheidnbsp;als hoogleraar Rechten van denbsp;Mens, verbonden aan het Studie- en Informatiecentrumnbsp;Mensenrechten (SIM) van denbsp;Universiteit Utrecht.

Een internationaal erkend expert op het gebied van tijdschalen en hun toepassing innbsp;geologische kwesties. Zonbsp;noemde de NWO prijswinnaarnbsp;dr. Wouter Krijgsman van denbsp;faculteit Aardwetenschappennbsp;bij de toekenning van denbsp;Veening Meineszprijs 2000.

Krijgsman kreeg de prijs, waaraan een bedrag van 25.000 gulden is verbonden, voor zijnnbsp;werk bij het Paleomagnetischnbsp;Laboratorium.

Op zaterdag 22 april is schrijfster Hélène Wagenaar Nolthenius op tachtigjarigenbsp;leeftijd overleden. Zij studeerde muziekwetenschappennbsp;in Utrecht, waar zij in 1948nbsp;promoveerde op het proefschrift 'De oudste melodieknbsp;van Italië'. Van 1958 tot 1976nbsp;was zij aan de Universiteitnbsp;Utrecht verbonden als hoogleraar 'Muziekgeschiedenis vannbsp;de oudheid en de middeleeuwen'. In 1999 ontvingnbsp;Nolthenius de Anna Bijns Prijs,nbsp;een tweejaarlijkse prijs voor denbsp;vrouwelijke stem in de letteren.


Illuster I Universtiteit Utrecht | juni 2000

-ocr page 5-


Promotienieuws



Orang-oetan

In een groep orang-oetans blijken twee vormen van volwassen, seksueel rijpe mannen voor te komen: wangplaat-mannen en wangplaatlozenbsp;mannen. Een wangplaatman isnbsp;groot en zwaar, met bredenbsp;wangkwabben, een grote keelzak en een langharige vacht.nbsp;Wangplaatloze mannen zien ernbsp;meer uit als forse wijfjes. Denbsp;wangplaatloze man kan zichnbsp;ontwikkelen tot een wangplaatman maar dit gebeurtnbsp;niet altijd en nooit volgens eennbsp;vast patroon. De wangplaatloze fase is dan ook geen tussenfase maar een parallelfase.nbsp;De volwassen man 'kiest' ernbsp;voor het grootste deel, of misschien zelfs zijn hele leven,nbsp;wangplaatloos te blijven. Sucinbsp;Utami Atmoko heeft ontdektnbsp;dat door middel van moleculairnbsp;genetische methoden, waarbijnbsp;gebruik gemaakt wordt vannbsp;bijvoorbeeld vingerafdrukkennbsp;en DNA, de ontwikkeling vannbsp;wangplaatloze mannen totnbsp;wangplaatmannen nauwkeurignbsp;kan worden gevolgd. Hetnbsp;onderzoek van Utami, waaropnbsp;zij op 1 mei is gepromoveerdnbsp;bij de faculteit Biologie,nbsp;vormde een onderdeel van hetnbsp;Utrechtse orang-oetanprojectnbsp;in het Gunung Leuser Nationalnbsp;Park op Noordwest Sumatra.

Turkse aardbevingen

Turkije bestaat uit een complex geheel van kleine continentalenbsp;fragmenten die samengeperstnbsp;zijn op de grens van enkelenbsp;grote continenten Eurazië, hetnbsp;Arabisch schiereiland ennbsp;Afrika. Gevolg hiervan is dat ernbsp;regelmatig aardbevingennbsp;plaatsvinden. Een daarvan wasnbsp;de grote beving van 17 augustus 1999. Nuretdin Kaymakcinbsp;onderzocht het sleutelgebiednbsp;van deze beving; het Cankirinbsp;Bekken in centraal Turkije. Metnbsp;behulp van diverse methodennbsp;onderscheidt hij vier fasen vannbsp;deformatie in dit gebied. Denbsp;meest recente daarvan, transversale bewegingen langs denbsp;Noord Anatolische breukzone,nbsp;zijn onder meer verantwoordelijk voor de recente bevingen.nbsp;Kaymakci promoveerde op 10nbsp;mei bij de faculteit Aardwetenschappen.

Woonwagenbewoners

De overheid en woonwagenbewoners zijn verstrikt geraakt in een diep wantrouwen overnbsp;eikaars handelen en motieven.


Dit is de overtuiging van Sjaak Khonraad in zijn proefschriftnbsp;'Woonwagenbewoners, burgers in de risicomaatschappij'nbsp;waarop hij op 12 april is gepromoveerd bij de faculteit Socialenbsp;Wetenschappen. Khonraadnbsp;vraagt zich af hoe het kan datnbsp;na jarenlange intensieve overheidsbemoeienis, woonwagenbewoners steeds verder in denbsp;marge van de samenleving zijnnbsp;geraakt. Hij onderwerpt de uitgangspunten van het huidigenbsp;overheidsbeleid aan een grondige analyse en adviseert eennbsp;herbezinning op de rol van denbsp;overheid. Tevens pleit hij voornbsp;het toewijzen van een actievenbsp;en volwaardige rol aan woonwagenbewoners bij de ontwikkeling, uitvoering en evaluatienbsp;van het beleid.

Burnout

Paul Betgem promoveerde op 30 mei bij de faculteit Geneeskunde op een onderzoek naarnbsp;de mate van werkstress ennbsp;'burnout' bij verpleegkundigennbsp;in de psychiatrie. Volgens hemnbsp;raken verpleegkundigen eerder opgebrand door hun stijlnbsp;van werken dan door het werknbsp;op zich. Verpleegkundigen dienbsp;initiatief nemen en problemennbsp;actief aanpakken hebben weinig last. Degenen die weglopen voor problemen,nbsp;moeilijkheden vermijden en denbsp;realiteit niet onder ogen zien,nbsp;vertonen relatief veel burnout.nbsp;Aspecten als leeftijd, opleidingsniveau en werkervaringnbsp;blijken weinig van belang.nbsp;Betgem pleit er voor om verpleegkundigen ruimte tenbsp;geven binnen het werk om zelfnbsp;initiatieven te ontplooien. Datnbsp;kan volgens hem het beste innbsp;een organisatievorm die niet tenbsp;bureaucratisch is.

Voor meer informatie over de promotieonderzoekennbsp;kunt u bellen met het algemene informatienummernbsp;van de Universiteit Utrecht,nbsp;tel. (030) 253 35 50.


inrww.alumni.uu.nl

Geen tandheelkunde


Op zoek naar andere afgestudeerden van de Universiteit Utrecht? Of heeft u iets tenbsp;melden dat voor alumni interessant kan zijn? Plaats dannbsp;een oproepje op de webpagina van het U-fonds/alumni-bureau. Iedere afgestudeerdenbsp;kan hier sinds kort terechtnbsp;voor informatie over de alum-nipas, reünistenverenigingennbsp;of om zich aan te melden alsnbsp;alumnus of alumna. Ook vindtnbsp;u er informatie over het Postacademisch Onderwijs ennbsp;andere interessante activiteiten van de universiteit die toegankelijk zijn voor alumni.nbsp;De site kunt u vinden onder:nbsp;www.alumni.uu.nl.


Hart voor alumni, studenten en inedetverfcars


Volgens de faculteit Geneeskunde en het college van bestuur kan er geen sprakenbsp;zijn van de heroprichtingnbsp;van een tandheelkundefacul-teit in Utrecht. Voornaamstenbsp;struikelblok vormen de hogenbsp;aanloopkosten. Wel mogennbsp;geneeskunde zelf en diergeneeskunde meer eerstejaarsnbsp;toelaten

De discussie over tandheelkunde laaide begin dit jaar op, toen duidelijk werd dat denbsp;minister bereid was om denbsp;numerus fixus op te hogen.nbsp;Vanuit de landelijke Kamernbsp;Tandheelkunde bereiktenbsp;Utrecht daarop het verzoeknbsp;om een kopopleiding in hetnbsp;leven te roepen. Ook vanuit denbsp;eigen afdeling Bijzonderenbsp;Tandheelkunde werden initiatieven ontplooid in de richtingnbsp;van een heropening van denbsp;zeventien jaar geleden gesloten Utrechtse faculteit

In een eerste reactie constateerde de Raad van Bestuur van het UMC Utrecht dat eennbsp;opleiding tandheelkunde opnbsp;dit moment geen meerwaardenbsp;heeft voor de hoofdlijnen vannbsp;onderzoek en bovendien voornbsp;complicaties zou kunnen zorgen op het gebied van denbsp;financiën en de huisvesting.nbsp;Ook het college van bestuurnbsp;maakte duidelijk geen broodnbsp;te zien in experimenten op ditnbsp;gebied.

Onoverkomelijk

In de faculteitsraad Geneeskunde beklemtoonde decaan Stoof onlangs dat de discussienbsp;over tandheelkunde wat hemnbsp;betreft definitief van de baannbsp;is. 'De noodzakelijke voorfinanciering van zeker tien miljoen gulden vormt eennbsp;onoverkomelijk probleem ennbsp;bovendien hebben Amsterdam, Groningen en Nijmegennbsp;inmiddels gretig op de extranbsp;plaatsen gereageerd.' Amsterdam en Nijmegen krijgen ernbsp;elk twee plaatsen bij, Groningen mag groeien van 44 totnbsp;60.

Overigens mogen alle universitaire medische opleidingen samen 205 studenten extranbsp;toelaten. Minister Zalm betaaltnbsp;mee, werd afgelopen paasvakantie bekend. De groei komtnbsp;vooral ten goede aan diergeneeskunde en aan de drienbsp;kleinste opleidingen geneeskunde: Nijmegen, Leiden ennbsp;Maastricht, die elk zo'n dertignbsp;eerstejaars extra mogen bijschrijven. Bij geneeskundenbsp;gaat het aantal eerstejaars innbsp;één keer van 1875 naar 2010nbsp;omhoog; Utrecht kan groeiennbsp;van 247 tot 264. Diergeneeskunde (alleen in Utrecht) gaatnbsp;van 175 eerstejaars naar 225.

[EH/Ublad]


Illuster I Universtiteit Utrecht | juni 2000 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

-ocr page 6-

KMAW-fellowship voor Russische juriste

'Oost-Europees familierecht zo gek nog niet'

Het familierecht in Europa is hard aan harmonisatie toe. Door de groeiendenbsp;eenwording en de toename van het personenverkeer komen er steeds meer multinationalenbsp;gezinnen. Volgens juriste Maria Antokolskayanbsp;moet die harmonisatie niet ophouden bij denbsp;grenzen van de Europese Unie. Ook denbsp;Oost-Europese landen horen erbij. Voor haarnbsp;onderzoek bij het Utrechtse Molengraaffnbsp;Instituut krijgt zij als enige Nederlandse juristenbsp;een beurs van de Koninklijke Academie voornbsp;Wetenschappen (KNAW).

De politieke veranderingen in Oost-Europa, beter bekend als de perestrojka, brachten niet alleen vrijheid, maar ook veel overgangsproblemen. Zo is denbsp;wetgeving op het gebied van privaatrecht vrijnbsp;onoverzichtelijk geworden. Maria Antokolskayanbsp;weet er van mee te praten. De juriste had net haarnbsp;proefschrift aan de Moskouse Staatsacademie voornbsp;Recht afgerond, toen de revolutie uitbrak.nbsp;'De perestrojka was natuurlijk heel goed', benadrukt de geboren Moskouse nu in haar pijpenlaatjenbsp;in het Utrechtse Molengraaff Instituut. 'Maar denbsp;veranderingen gingen wel heel erg snel. Het sloegnbsp;aanvankelijk ook helemaal door. Er kwamen eennbsp;heleboel nieuwe wetten. Zo kenden we binnennbsp;korte tijd wel vier opeenvolgende wetten voornbsp;ondernemingen. Ik was toen docente, dus ik moestnbsp;alles bijhouden. Maar er waren nog geen boeken,nbsp;weinig publicaties en commentaren, wij moestennbsp;het zo maar uitleggen aan de studenten. Vooralnbsp;oudere juristen hadden grote moeite met de vernieuwingen.'

Voor de juristen braken drukke tijden aan. Zelf had Maria Antokolskaya zitting in commissies voornbsp;ondernemingsrecht en heeft ze meegewerkt aan denbsp;totstandkoming van een nieuw Familiewetboek innbsp;Rusland, dat sinds 1996 van kracht is. Hoewel familierecht minder ideologisch belast is dan anderenbsp;rechts-terreinen, zijn er toch aanzienlijke verbeteringen doorgevoerd. 'We hebben de rechten vannbsp;het kind in overeenstemming gebracht met het VN-verdrag', vertelt Antokolskaya. 'In plaats van uitsluitend een object van ouderlijke zorg ennbsp;verantwoordelijkheid, is het kind een zelfstandignbsp;drager van rechten geworden. Verder zijn veelnbsp;dwingende rechtsbepalingen vervangen door hetnbsp;regelend recht. Er is nu dus veel meer contractvrijheid, met name op het gebied van huwelijkse voorwaarden. Ook het concept van echtscheiding isnbsp;gemoderniseerd: de wens van één van de echtgenoten om het huwelijk te ontbinden is nu voldoendenbsp;voor echtscheiding. Vroeger moesten de redenennbsp;voor echtscheiding eerst door de rechter wordennbsp;onderzocht.'

Kwaliteiten

Maria Antokolskaya geldt in Rusland inmiddels als een juriste van naam. De liefde deed haar in Nederland belanden, maar dat zal vermoedelijk slechtsnbsp;een lichte carrièrebreuk betekenen. Want ook hiernbsp;kwamen haar kwaliteiten al snel bovendrijven.nbsp;Ondertussen bleef ze actief in eigen land door hetnbsp;geven van colleges en het schrijven van boeken en


KNAW-fellow Maria Antokolskaya: 'Ons is altijd wijs gemaakt dat een huwelijk in het westen niet meer was dan een zakelijke transactie'


artikelen: 'Ik heb mij niet afgehakt van mijn land', verzekert de Moskouse, die overigens zeer verzorgdnbsp;Nederlands spreekt: ze leerde binnen een jaar onzenbsp;taal beheersen. Inmiddels heeft ze zitting in diversenbsp;commissies en onderzoeksgroepen op het gebiednbsp;van vergelijkend en Europees Recht en is zij sindsnbsp;1998 verbonden als onderzoeker aan het Molen-

Oudere juristen hadden grote moeite metnbsp;perestrojka

graaff Instituut van de Universiteit Utrecht.

Als enige juriste in Nederland wist ze een KNAW-fellowship in de wacht te slepen. Dat betekent dat ze drie jaar lang onderzoek mag doen naar Europees familierecht. Doel is vooral voorbereidendnbsp;onderzoek te doen voor harmonisatie van het familierecht in zowel Oost- als West-Europa. 'Als je nietnbsp;alleen het huidige familierecht bekijkt, maar ooknbsp;hoe dat is gegroeid en wat de oorsprong ervan is,nbsp;dan zie je dat er tussen alle Europese landen grotenbsp;overeenkomsten zijn, met name in het ontwikkelingsproces. In feite gaat het om een emancipatieproces van concepten die in de Middeleeuwen zijnnbsp;ontwikkeld. Dat proces gaat dezelfde richting op,nbsp;alleen in verschillende snelheden. In sommigenbsp;opzichten, zoals de zelfstandige positie van denbsp;vrouw, de positie van buitenhuwelijkse kinderen ennbsp;het echtscheidingsrecht, is het familierecht in hetnbsp;oosten zelfs moderner te noemen dan in het gemiddelde westerse land. De verschillen in familierechtnbsp;zijn dus eerder noordzuid dan oostwest. In zuidelijke landen, plus Ierland, waar de invloed van denbsp;religie nog groot is, komt men veel moeizamer losnbsp;van de concepten uit het verleden.'

Propaganda

Gebrek aan kennis is volgens Antokolskaya de reden dat de verschillen tussen oost en west tot nunbsp;toe meer benadrukt werden dan de overeenkomsten. Socialistische propaganda en een tekort aannbsp;kennisuitwisseling waren daarvan de belangrijkstenbsp;oorzaken. 'Zo is ons altijd wijs gemaakt dat eennbsp;huwelijk in socialistische landen uit liefde was, wantnbsp;vrij van economische overwegingen, terwijl het innbsp;het westen een zakelijke transactie was waarbij denbsp;ene echtgenoot de ander koopt. Onzin natuurlijk.nbsp;Toen ik met rechtsvergelijkend onderzoek voor hetnbsp;nieuwe Familiewetboek bezig was, ontdekte ik datnbsp;ons stelsel van familierecht in veel opzichten zeernbsp;modern was, dat weinig van de westerse stelselsnbsp;verschilt. Het bleek een van de weinige waardevollenbsp;erfenissen van de socialistische periode.'nbsp;Dit biedt volgens Antokolskaya extra kansen voornbsp;harmonisering van het familierecht tussen de Oost-Europese landen onderling: 'Oost-Europa kent zeernbsp;veel grensoverschrijdend verkeer, vooral binnen denbsp;voormalige Sowjetstaten. Het was eerst één staatnbsp;en ineens zijn het allemaal verschillende landen.nbsp;Dus kinderen wonen hier en ouders daar, gescheiden echtgenoten wonen in verschillende landen,nbsp;alimentatie moet opeens de grens over, etc.nbsp;Gewone mensen worden hierdoor geconfronteerdnbsp;met enorme problemen. Harmonisatie is noodzakelijk. Probleem is dat het politieke klimaat zich daartoe niet leent. Veel Oost-Europese landen willen zonbsp;min mogelijk met elkaar te maken hebben. Ze zoeken aansluiting bij West-Europa, alles wat uit Rusland komt wijzen ze af, alles wat uit het westennbsp;komt omarmen ze. Begrijpelijk, gezien de geschiedenis. Daarom hoop ik dat mijn onderzoek ook vannbsp;betekenis zal zijn voor Oost-Europa. Het zou mooinbsp;zijn als een organisatie als de Raad van Europa metnbsp;voorstellen voor harmonisatie zou komen.'

[Kees Volkers]


Illuster I Universtiteit Utrecht ] juni 2000

-ocr page 7-

Von Gimborn Arboretum 75 jaar


Gek op esdoorns. Dat was 75 jaar geleden de belangrijkste drijfveer voor Max von Gimbornnbsp;om een arboretum op te richten in Doorn.nbsp;Inmiddels is zijn botanische tuin uitgegroeid totnbsp;een wereldvermaarde collectie bomen ennbsp;struiken. In 1966 kwam het Arboretum in bezitnbsp;van de Universiteit Utrecht. Hans Amesz,nbsp;directeur van de faculteit Biologie: ‘Wij hebbennbsp;er sindsdien veel aan gedaan om de collectie uitnbsp;te breiden en waardevol te houden’.

De Duitse inktfabrikant Von Gimborn was al jong geïnteresseerd in bomen en struiken. In het beginnbsp;van de 20ste eeuw vestigde hij zijn inktfabriek innbsp;Zevenaar, waar hij ook zijn eerste bomentuinnbsp;begon. Zijn passie lag vooral bij naaldbomen, maarnbsp;juist die hielden niet van de kleigrond in Gelderland. Von Gimborn keek uit naar een andere locatienbsp;en kocht uiteindelijk in 1924 een stuk grond van 47nbsp;hectare in Doorn. Een jaar later begon hij daar metnbsp;de aanleg van een nieuw arboretum. Het ging hemnbsp;niet om het verzamelen van bomen en struikennbsp;alleen, maar ook om de groei van gewassen. Denbsp;inktfabrikant had veel oog voor de sierwaarde vannbsp;bomen en selecteerde ze op groeivorm en kleur.nbsp;Voor het ontwerp van het park nam hij tuinarchitect Bleeker in de arm, die daarbij advies kreeg vannbsp;zijn Duitse collega Tänzer. Als basisplan kozen zijnbsp;voor een Engels landschapspark met veel doorkijkjes en zichtassen. Ruim 10.000 douglassparren, voornbsp;een groot deel afkomstig uit de tuin en kwekerij innbsp;Zevenaar, deden dienst als windkering. Naast coniferen had Von Gimborn veel belangstelling voornbsp;heide-achtigen. In 1960 had de heidetuin al zestignbsp;soorten. Ook het aantal loofbomen in het Arboretum is indrukwekkend.

Plantencollectie

'Aanvankelijk werd het belang van het Arboretum niet zo erg door de universiteit erkend', geeft Hansnbsp;Amesz toe. 'Maar toen begin jaren tachtig de discussie in Nederland van de grond kwam over onzenbsp;nationale plantencollectie, werd duidelijk dat dezenbsp;verzameling bomen en planten toch wel bijzondernbsp;was. Wetenschappelijk gezien is de collectie zeernbsp;interessant, doordat van alle bomen en planten denbsp;herkomst bekend is en ze geclassificeerd zijn. Hijnbsp;hoort bij het Nederlandse cultuurgoed.'nbsp;Toen het Arboretum in 1966 in bezit kwam van denbsp;universiteit, verkeerde het niet in zo'n beste staat.nbsp;Er moest veel worden hersteld en dode en omgevallen bomen en struiken moesten opgeruimd. De universiteit investeerde vooral in het beheersbaar ennbsp;toegankelijk houden van de collectie. Voor wetenschappelijk onderzoek wordt hij weinig gebruikt.nbsp;Voor onderwijs wel, omdat goed te zien is hoenbsp;bomenfamilies zijn opgebouwd. Amesz: 'Onze Botanische Tuin (Fort Hoofddijk) op De Uithof beschouwen we als de binnencollectie; het Arboretum innbsp;Doorn als de buitencollectie'.

Tuin van Verbeelding

Het 75-jarig bestaan van het Arboretum is in de week van 13 tot 21 mei gevierd met rondleidingen,nbsp;lezingen, workshops, demonstraties en tentoonstellingen. Onder de titel Tuin van Verbeelding is nognbsp;tot 15 oktober een bijzondere kunsttentoonstellingnbsp;te bezichtigen. Er zijn 16 beelden te zien van innbsp;totaal 15 kunstenaars, onder wie Henk Visch ennbsp;Marinus Boezem. Elke eerste dinsdag van de maanden mei tot en met september organiseren zowel denbsp;tuin aan de Budapestlaan in Utrecht als het Arboretum in Doorn avondwandelingen. De data zijn 4 juli,nbsp;1 augustus en 5 september, aanvang 19.30 uur.

[Sandra van Kampen]

Het Von Gimborn Arboretum vindt u aan de Vossensteinsesteeg 8 in Doorn. Openingstijden: opnbsp;werkdagen van 8.30 - 16.00 uur, in de weekendennbsp;van 10.00 - 17.00 uur. Toegangsprijs f 3,-, kinderennbsp;tot 12 jaar gratis. Informatie: (030) 253 54 55.


Ik wil graag een exemplaar van de catalogus Tuin van Verbeelding thuisgestuurd krijgen.

Ik betaal met een acceptgirokaart.

Naam

Adres

Postcode en woonplaats

Handtekening

Bon opsturen naar:

Botanische Tuinen Universiteit Utrecht

Postbus 80162, 3508 DD Utrecht

De lezers van Illuster worden van harte uitgenodigd in de zomermaanden een bezoek te brengen aannbsp;het Von Gimborn Arboretum. De catalogus, dienbsp;hoort bij de beeldententoonstelling, krijgt u dannbsp;voor de speciale lezersprijs van ƒ12,50 inclusiefnbsp;verzendkosten (normale prijs is ƒ15,- exclusiefnbsp;verzendkosten). De catalogus kunt u bestellen metnbsp;de bon hiernaast. Op zondagen kunt u hem, opnbsp;vertoon van uw alumnipas, ook kopen aan denbsp;ingang van het Arboretum.

-ocr page 8-

Mijn studieschuldje betaal ik braaf af!


Marijke Schiffer woont nu nog op een kamer bovenin een studentenhuis, maar binnenkortnbsp;schuift ze intern door naar een zelfstandigenbsp;wooneenheid. ‘Hier moet ik nog maar even vannbsp;genieten,’ gebaart ze naar het aangekoektenbsp;fornuis en de met tomatensaus besmeurdenbsp;afvalemmer. Schiffer is sinds drie maandennbsp;bewindvoerder bij Planpraktijk in Den Haag.nbsp;Een bewindvoerder regelt de schuldsanering vannbsp;mensen in financiële nood.

Ze overwoog al tijdens haar studie in de schuldhulpverlening te gaan. Het toeval wilde dat op Schiffers etage een oud nummer van Opzij opdook, metnbsp;daarin een interview met Jet Creemers, op datnbsp;moment nog directeur van Planpraktijk. Planpraktijk is een bedrijf dat zich voor gemeenten ennbsp;bedrijven bezighoudt met projectuitvoering in denbsp;sociale zekerheid. Een grote afdeling is de schuldhulpverlening. 'Ik was onder de indruk vannbsp;Creemers' zakelijke aanpak van een sociaal probleem. Zoiets wilde ik ook. Niet lang daarna kon iknbsp;aan de slag als bewindvoerder.'

Echtscheiding, langdurig minimumniveau, arbeidsongeschiktheid, ontslag. Het zijn allemaal factoren die tot torenhoge schulden kunnen leiden. Meestalnbsp;gaat het een tijd goed: je sluit wat leningen ennbsp;gebruikt het vakantiegeld om de rekeningen tenbsp;betalen. Maar dan ploffen tegelijk vijf herinnerings-nota's op de mat, samen met een naheffing van hetnbsp;energiebedrijf. En dan belt de deurwaarder aan. Alsnbsp;het de sociale dienst of de gemeentelijke kredietbank niet lukt om tot een afbetalingsregeling tenbsp;komen, kan de 'saniet' zelf een verzoek tot schuldsanering indienen bij de rechtbank. Een voorwaardenbsp;is dat de schuldensituatie uitzichtloos is.

Op dat moment verschijnt Marijke Schiffer in beeld. 'Als bewindvoerder inventariseer ik de financiëlenbsp;situatie van de schuldenaar. Je hoeft voor dit werknbsp;geen jurist te zijn, maar het is een pre. Ik controleernbsp;of de saniet drie jaar lang zijn verplichtingennbsp;nakomt. Elke maand wordt automatisch een bedragnbsp;overgeboekt naar een boedelrekening op mijnnbsp;naam. Om uit te sluiten dat de saniet fraudeert,nbsp;komt zijn post eerst bij mij terecht. Ik ga een keernbsp;op huisbezoek om de regeling uit te leggen, en kijknbsp;of er waardevolle goederen staan die verkocht kunnen worden. Het is belangrijk dat ik afstandnbsp;bewaar. Ik ben geen hulpverlener en mats niemand.nbsp;Als ik zie dat iemand ook in geestelijke nood verkeert, dan verwijs ik naar het maatschappelijk werk.nbsp;Of ik zelf ook zo diep zal zinken? Nee zeg, maar jenbsp;weet het nooit. Ik heb nog een studieschuldjenbsp;staan. Dat ga ik braaf afbetalen.'

[Chiara Soldati]


In memoriam

Mevrouw mr. Wally van Lanschot (1911-2000)


Op zondag 13 februari overleed mevrouw mr. W.M.W. van Lanschot op 88-jarige leeftijd.nbsp;Veel Utrechtse alumni zullen zich haar nognbsp;herinneren. Binnen en buiten de universiteitnbsp;geldt ‘Mejuffrouw Wally van Lanschot’ alsnbsp;grondlegster van de professionele studentenvoorzieningen die nu nog altijd bestaan. Bijnbsp;haar afscheid in 1976 onderscheidde de universiteit Van Lanschot met de zilveren penning.

Wally van Lanschot studeerde in de jaren dertig rechten in Utrecht. In 1951 gaf het toenmalige College van Curatoren Van Lanschot de opdracht tenbsp;bekijken of zij iets voor de groep 'armlastige studenten' kon doen. Deze opdracht pakte zij voortvarend aan, hetgeen tekenend was voor haar maniernbsp;van werken in de vele jaren daarna. Krachtig, zonder veel omhaal, zonder overdreven respect voornbsp;autoriteit en altijd in het belang van haar studenten.

Haar eerste actie bestond uit een oproep in Sol lus-titiae. Zij vroeg studenten die met een kleine rijks-studietoelage zonder verdere financiële hulp van hun ouders moesten rondkomen, zich op haarnbsp;spreekuur te melden. Kordaat en doortastend als zenbsp;was toonde ze niet alleen begrip voor de somsnbsp;droevige omstandigheden waarin studenten verkeerden, maar bedacht ze oplossingen die verdernbsp;reikten dan het individuele geval. Zo zorgde zijnbsp;voor de oprichting van een fonds waarmee de armste studenten een gratis maaltijd in de mensa konden krijgen. Ook bedong zij bij het Ministerie vannbsp;Onderwijs dat studenten een rijksstudietoelage ontvingen als hun ouders weigerden te betalen. Omnbsp;studenten te helpen bij het vinden van aanvaardbare woonruimte riep zij een wooncommissie in hetnbsp;leven. Ze regelde dat een studentenpsycholoognbsp;werd toegevoegd aan het team zorgverleners voornbsp;studenten, waarin inmiddels ook een studentenartsnbsp;was opgenomen. Vanuit haar wens om studentennbsp;beter voorgelicht aan een studie te laten beginnen,nbsp;richtte Van Lanschot het Bureau Voorlichting aanstaande Studenten op.

Het pionierswerk van Wally van Lanschot en haar visie op studentenzaken bleven ook buiten Utrechtnbsp;niet onopgemerkt. Andere universiteiten nodigdennbsp;haar uit om over haar werk te vertellen. Het ministerie van Onderwijs stelde de RUU als voorbeeld innbsp;gesprekken met andere Curatoren. Van Lanschotnbsp;wist zelfs te bewerkstelligen dat de functie van Studentendecaan in 1950 werd opgenomen in de Wet


op het Wetenschappelijk Onderwijs.

'Tante Wally', zoals ze in USF-kringen werd genoemd, had een groot hart voor studenten. Maarnbsp;ze had ook duidelijke standpunten over de grenzennbsp;van de studenteninspraak, en over vormelijkhedennbsp;die in acht genomen moesten worden. Meningennbsp;die door de voorhoede van de studentenbewegingnbsp;eind jaren zestig niet altijd werden gedeeld.

De Universiteit Utrecht en haar oud-studenten zijn mr. Wally van Lanschot bijzonder veel dank verschuldigd voor de manier waarop zij zicht heeftnbsp;ingezet en voor de resultaten die zij hiermeenbsp;bereikte.

Drs. Ruud L.M. Sluijs

Directeur Studenten Service Centrum

Drs. Jan G.F. Veldhuis

Voorzitter college van bestuur


Illuster 1 Universtiteit Utrecht | juni 2000

-ocr page 9-

Bert van Wee doet voor het RIVM al geruime tijd onderzoek naar de relatie tussen milieu en verkeer; in maart is hij benoemd tot bijzonder hoogleraar Verkeer, Milieu en Ruimte aan de faculteitnbsp;Ruimtelijke Wetenschappen in Utrecht. Zijn vakgenoot in spe is Lucas Harms. Komend najaarnbsp;studeert hij af in de Sociale Geografie op denbsp;ruimtelijke verdeling van verkeersstromen, toegespitst op de gebieden binnen de bebouwde kom.

Bert van Wee

Strikt genomen zijn Van Wee en Harms nog geen vakgenoten. De hoogleraar vroeg vorig jaar juninbsp;aan Lucas Harms of hij geïnteresseerd was in eennbsp;afstudeeronderzoek in de vorm van een stage, uitmondend in een RIVM-rapport. Van Wee: 'Ik wistnbsp;dat Lucas in het 'excellente tracé' zat en had hemnbsp;een paar keer gesproken. Mijn intuïtie zei: dat zitnbsp;wel goed. Lucas brengt zijn visie zeer goed ondernbsp;woorden en neemt niet klakkeloos over wat eennbsp;ander zegt. Het werk dat Lucas gaat doen, wordtnbsp;direct gebruikt voor de kerntaken van het RIVM opnbsp;het terrein van verkeer en milieu. Dat stelt zwarenbsp;kwaliteitseisen.'

'Zorgen voor Morgen' heette in 1988 de eerste nationale milieuverkenning. Voor alle milieuthema'snbsp;werd in kaart gebracht wat de problematiek was ennbsp;wat er moest gebeuren om het kwetsbare milieu tenbsp;redden. Het idee werd gelanceerd dat het ruimtelijknbsp;ordeningsbeleid een deel van de oplossingen konnbsp;aanreiken. Nog steeds is dit actueel: Van Wee haaktnbsp;er in zijn recent uitgesproken oratie op in. Hij wilnbsp;meer aandacht voor de positieve kanten van verkeer en mobiliteit, met de nadruk op de geografische benadering van bereikbaarheid. 'In Nederlandnbsp;draait bereikbaarheid altijd maar om de auto', lichtnbsp;Van Wee toe. In zijn werkkamer hangt een posternbsp;met de tekst 'Fresh air - only a memory'. De laatstenbsp;Scandinavische eland zuigt dennennaalden op dienbsp;van kale, verzuurde bomen zijn gevallen. 'Je praatnbsp;al gauw over files op het hoofdwegennet. Dat heeftnbsp;een negatieve uitstraling. Maar je kunt bereikbaarheid ook positief benaderen: in welke mate kun jenbsp;activiteiten op verschillende plekken uitoefenen?nbsp;Hoeveel arbeidsplaatsen kun je vanaf je woonplaatsnbsp;bereiken binnen een redelijke tijd? En de scholen,nbsp;de winkels en de schouwburgen?' Door steeds maarnbsp;over files te praten, komt volgens Van Wee eennbsp;aantal oplossingen niet in beeld, die de bereikbaarheid juist kan vergroten. 'Neem de fiets. Iedereennbsp;weet dat het stimuleren van fietsgebruik doornbsp;vrijliggende fietspaden en betere stallingen hetnbsp;autogebruik niet vermindert. Dus is de redenering:nbsp;daar stoppen we niet veel geld in. Maar je kunt denbsp;fiets ook zien als middel om de bereikbaarheid tenbsp;vergroten. Als dit gehoor vindt, dan verwacht ik datnbsp;elke gulden die we in goede fietsvoorzieningennbsp;investeren, meer positieve effecten heeft dan elkenbsp;gulden die we in openbaar vervoer steken. Veelnbsp;mensen zijn aangewezen op de fiets; iedereennbsp;onder de 18, veel ouderen en mensen van wie denbsp;partner de auto nodig heeft. Daarom zeg ik: investeer in de fiets, ook al heeft dat nauwelijks effectnbsp;op de problemen die auto's veroorzaken.'

Lucas Harms

Lucas Harms zelf was er niet meteen van overtuigd dat hij voor het RIVM onderzoek wilde doen. Hijnbsp;had zijn oog laten vallen op een ander afstudeeronderzoek en een stage leek hem maar niks. Hij dacht:nbsp;'Afstuderen doe ik zelfstandig op mijn studentenkamertje.' Daar kwam weinig van terecht. Tussen denbsp;muren van het RIVM brengt hij de ruimtelijke verdeling van verkeersstromen in kaart. Harms: 'Daar isnbsp;nog niet veel over bekend. We weten dat in heelnbsp;Nederland ruim honderd miljard kilometers per jaarnbsp;worden gereden, maar als je wat wilt zeggen overnbsp;geluidhinder en luchtverontreiniging, dan moetjenbsp;ook weten waar die voertuigen precies rijden. Ennbsp;om hoeveel auto's en vrachtwagens het gaat. Datnbsp;zoek ik onder andere uit aan de hand van literatuur. Daarnaast put ik uit een databestand waarnbsp;acht Nederlandse steden in zijn opgenomen. Voornbsp;die steden is voor 1987 en 1997 genoteerd waar denbsp;auto's rijden en wat voor overlast ze veroorzaken.nbsp;Op basis hiervan probeer ik dan de uitkomsten tenbsp;vertalen naar een landelijk niveau.' Het onderzoeknbsp;bij het RIVM bevalt hem zo goed, dat hij tot eindnbsp;augustus een tweede stage heeft geregeld. Harmsnbsp;gaat waarschijnlijk promoveren bij Van Wee. Hijnbsp;zegt over zijn toekomstige promotor: 'Bert van Weenbsp;heeft zeer gedetailleerde kennis van het vak, ennbsp;weet dat ook uit te dragen. Op mijn scriptie gaf hijnbsp;opbouwende kritiek. Hij heeft me zeker gestimuleerd om verder te gaan met mijn onderzoek.'

Voorspelling

Hoe ziet het verkeer er volgens deze twee sociaal geografen over vijfentwintig jaar uit? Harms: 'Iknbsp;voorspel minder verkeersdrukte in het centrum vannbsp;de stad en meer drukte in de rand van de steden.nbsp;De economische bedrijvigheid komt namelijk steedsnbsp;meer richting de stadsranden te liggen, denk maarnbsp;aan de woonboulevards en grote kantoren.' Vannbsp;Wee houdt een klein college over de infrastructuurnbsp;van nieuwbouwwijken. Hij legt uit dat in deze wijken een duidelijk onderscheid is tussen wegen metnbsp;een ontsluit- en verblijffunctie. Dat betekent minder herrie en stank in de woonwijk. De keerzijde isnbsp;dat lang niet iedereen de inrichting van zo'n wijknbsp;plezierig vindt, omdat die helemaal is afgestemd opnbsp;de auto-ontsluiting. 'We weten niet goed hoe we alnbsp;die aspecten tegen elkaar moeten afwegen. Watnbsp;vinden bewoners belangrijk? Mensen uit de hogerenbsp;inkomensgroepen laten een lage geluidhindernbsp;zwaar wegen. De voorspelling is dat we met z'nnbsp;allen steeds rijker worden, dat betekent dat wenbsp;steeds meer waarde zullen hechten aan de dagelijkse leefomgeving.'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[Chiara Soldati]


illuster I Universtiteit Utrecht | juni 2000

-ocr page 10-

Trui van Lier redde 150 joodse kinderen het leven

Kindjeshaven


Negen bewonertjes van Kin'djeshaven wandelen in het Wilhelminapark. Vijf van hen zijn joods. De tweeling'Deetje (Deborah) en Joekie (Judith) met witte mutsen. Hans en Henk (vierde en vijfde van rechts) en Hanneke (tweede van links). De anderen zijn Wim (gehtg^chts), Jan en Jopie (midden^n^ Dikkie (geheel links).


Bij het uitbreken van de oorlog hield ze haar rechtenstudie voor gezien. Samen met Jet Berdenis van Berlekom leidde Trui van Lier een kinderhuis vlakbij het Wilhelminapark in Utrecht. Zo redden zij 150nbsp;joodse kinderen uit handen van de Duitsers. Voor zover bekend hebben al deze kinderen de oorlognbsp;overleefd. ‘Het is een wonder dat Kindjeshaven nooit is verraden’, zegt Trui van Lier.

10

Illuster I Universtiteit Utrecht | juni 2000

-ocr page 11-

Kindjeshaven - een huis aan de Prins Hendriklaan waar nu wijnhandel Küsters gevestigd is - was alnbsp;vanaf het begin van de oorlog een doorgangshuisnbsp;voor joodse kinderen. Mevrouw van Lier, inmiddelsnbsp;86, vertelt: 'Mijn vader was joods. Al ver voor 1940nbsp;hadden mijn ouders gevluchte Duitse joden over denbsp;vloer. Ik hoorde de verschrikkingen aan en begreepnbsp;dat zelfs de kinderen niet werden gespaard. Ik namnbsp;me voor om hen te helpen zodra het oorlogsgeweldnbsp;zich naar ons land zou uitbreiden.' In 1935 begonnbsp;Trui met haar rechtenstudie. Toen de Duitsers Nederland binnen vielen, vond ze het zinloos deze voortnbsp;te zetten. Ze opende Kindjeshaven in oktober 1940,nbsp;met een erfdeel van 5000 gulden als startkapitaal. Ernbsp;was plaats voor twintig kinderen, maar later zoudennbsp;er soms dertig tegelijk onderdak krijgen. Als dekmantel was Kindjeshaven aanvankelijk wat we nunbsp;een crèche noemen: een dagopvang voor kinderennbsp;uit de buurt. In de zomer van 1941 arriveerden denbsp;eerste joodse kinderen, de tweeling Judith en Deborah. Zij zouden tot het einde van de oorlog blijven.nbsp;Studenten uit Amsterdam brachten de kinderennbsp;veelal naar Kindjeshaven, waar ze wachtten op eennbsp;plaats in een onderduikgezin.

Bonkaarten

Mevrouw Van Lier is een vitale vrouw met een scherp geheugen. Zij woont in een appartement innbsp;Wolfheze. Haar slechte gezichtsvermogen brachtnbsp;haar een paar jaar geleden ertoe te gaan wonen innbsp;wat zij zelf noemt 'een bejaardentoestand voor blinden en slechtzienden'. 'Na de vreselijke Amsterdamse razzia's in 1943 kreeg ik met elke trein helenbsp;groepen kinderen tegelijk', herinnert zij zich. 'Overalnbsp;leende ik wiegen en dekens, want kinderen weigeren kon ik niet. De crèche heb ik toen gesloten, alnbsp;die mensen over de vloer werd te gevaarlijk.' Voeding en medicijnen waren niet het grootste probleem: baby's tot een jaar hadden recht opnbsp;uitgebreide bonkaarten. Bonnen voor tabak ennbsp;snoepbonnen werden door Trui van Lier verkocht,nbsp;de opbrengst ging in een potje. Ook organiseerdenbsp;ze een soort foster parents plan avant la lettre. Eennbsp;kinderarts uit de buurt entte de kinderen in ennbsp;zorgde voor de medische controle. Mevrouw Vannbsp;Lier vindt het nog steeds verbazingwekkend dat ernbsp;nooit kinderen zijn overleden of zelfs maar zieknbsp;geworden in Kindjeshaven. Een groot probleem wasnbsp;de persoonsvervalsing van de kinderen. 'Ik maaktenbsp;twee lijsten, èèn met hun echte naam en èén metnbsp;een valse. Moses Cohen werd Jantje Smit. En iknbsp;noteerde een vals adres. De lijsten heeft de vadernbsp;van mijn compagnon Jet op zijn kantoor bewaard.

De Van Lier en Eggink Zaal

Op 4 mei werd de universiteitsraadzaal in het bestuursgebouw vernoemd naar drie bekende Utrechtse verzetsstudenten uit de Tweede Wereldoorlog: Wim Eggink en de twee nichtjes Truinbsp;en Truus van Lier. De zaal draagt nu de naam Van Lier en Eggink Zaal.


Wim Eggink en Truus van Lier waren twee Utrechtse studenten die nu nog vanwege hun verzetswerk bekendheid genieten. Eggink (geboren 3 mei 1920) studeerde geografie. In 1941-1942 was hij praesesnbsp;van de VUGS, de studentenorganisatie van geografie. In april 1944 overleed hij in het kamp-tuchthuisnbsp;Hameln, na in januari tijdens een razzia op de Paroolgroep te zijn opgepakt. Wim Eggink was volgensnbsp;Lou de Jong een stuwende kracht in het studentenverzet. Eerst in Utrecht, later in landelijk verband. Hijnbsp;was mede-oprichter van de Raad van Negen en initiator van illegale bladen als de Geus en Ons Volk ennbsp;nog enkele Utrechtse bladen zoals Sol Justitiae.

Truus Van Lier (geboren 1921) schreef zich in 1940 in als rechtenstudent in Utrecht. Van studeren kwam het niet. Zij sloot zich al spoedig aan bij de Amsterdamse verzetsgroep CS6. Op 3 september 1943 schootnbsp;zij op het Willemsplantsoen de gevreesde politiecommissaris Kerlen neer, die bezig was razzia's voor tenbsp;bereiden. Truus werd later dat jaar gearresteerd en op 27 oktober vermoord in Sachsenhausen.


Er zijn veel namen bekend van Utrechtse studenten die hebben bijgedragen aan het verzet. Zij die de oorlog niet hebben overleefd, zijn vermeld op een plaquette in het Academiegebouw.


met een code om te achterhalen wie bij welke echte naam hoorde. Vaak maakte ik er halfjoodse kinderen van, met een joodse moeder die in een sanatorium verbleef en een vader die in Duitsland te werknbsp;was gesteld. Bij controles werd dat altijd weernbsp;geslikt.' Het onderbrengen van de kinderen was eennbsp;punt van zorg. Met veel overredingskracht en voedselbonnen in de hand lukte het Trui van Lier steedsnbsp;weer om adressen te vinden. Als de kinderen eenmaal op het onderduikadres zaten, ging ze er vaaknbsp;'s avonds langs om een oogje in het zeil te houden.

Overal leende ik wiegen en dekens, want kinderennbsp;weigeren kon ik niet

Wonder

Het is een wonder dat Kindjeshaven nooit is verraden. De hele buurt moet op de hoogte zijn geweest, inclusief de buurman, een NSB'er. 'Het was eennbsp;komen en gaan van kinderen, iedereen kon zien datnbsp;ze joods waren. We hadden een vluchtplan. Binnennbsp;één minuut konden we met het hele stel buitennbsp;staan, maar dat was alleen zinvol bij een bombardement. Bij verraad zouden we verloren zijn, 's Nachtsnbsp;vloog het me vaak aan, dan dacht ik: morgen brengnbsp;ik ze allemaal weg. Maar de volgende morgen zagnbsp;ik al die kopjes weer, en dan gingen Jet en iknbsp;gewoon weer aan de slag.' Pas eind oktober 1944nbsp;dreigde voor Trui groot gevaar, omdat bekend werdnbsp;dat haar nicht Truus was gefusilleerd. Twee Duitsersnbsp;vielen Kindjeshaven binnen. Toen Jet haar kwamnbsp;waarschuwen was Trui van Lier toevallig op bezoeknbsp;bij haar verloofde - haar latere man - die ondergedoken zat in Zeist. Trui kon maar beter niet terugkomen. 'Ik moest onderduiken in Culemborg. Het wasnbsp;vreselijk, daar kon ik niets betekenen voor de kinderen. Jet hield vol tot februari 1945, tot er geennbsp;water en elektra meer was. Ze bracht alle kinderennbsp;naar de Voogdijraad. Gelukkig zaten we ruim in denbsp;voedselbonnen, dus kregen de kinderen een voorraadje eten mee.'

Mevrouw Van Lier is staatsereburger van Israel en ontving er de hoogste onderscheiding Yad Vashem.nbsp;In Nederland is ze onderscheiden met de Utrechtsenbsp;stadsmedaille. Jet is getrouwd met een van de Canadese bevrijders en woont in Canada. Trui en Jet hebben elkaar tweeëndertig jaar na de oorlog voor hetnbsp;eerst weer ontmoet.

Pas in 1995, na een verhaal in de Telegraaf over Kindjeshaven, zag Trui van Lier voor het eerst eennbsp;groot aantal kinderen terug, onder wie de tweelingnbsp;Deborah en Judith. De maand mei vindt ze, vanwege de herinneringen die de herdenking oproept,nbsp;altijd weer moeilijk. 'Ik herdenk het hele jaar door,nbsp;op mijn eigen manier'.

Soms schrikt ze nu nog wakker uit haar slaap, uit angst voor een inval. 'Maar het was de meest waardevolle periode in mijn leven. Noem het gesublimeerd egoïsme. Ik heb geleerd wat de waarde is vannbsp;vrijheid.'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[Chiara Soldati]


Illuster I Universtiteit Utrecht j juni 2000 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11

-ocr page 12-

De burgemeesters

Stuurman op het schip

Zijn alleen gepokte en gemazelde politici geschikt voor het ‘eigenaardige ambt’ van burgemeester?

Of hebben sommige gemeenten juist behoefte aan jonge academici als eerste burger? Zes Utrechtse alumni over de klassieke burgervader versus de moderne macho. En over de invloed van hun studietijd. ‘Vooral de

brede academische vorming is bepalend geweest. Een vak kan je overal wel leren.’


Eduard (drs. E.) Haaksman studeerde in 1982 af in Bestuurswetenschappen in Utrecht en is nunbsp;burgemeester van Delfzijl (30.000 inwoners).

'Of ik een macho-burgemeester ben? Een burgemeester moet natuurlijk wel zelfbewustzijn hebben en goed kunnen functioneren in een kritischenbsp;omgeving. Tegelijk zijn het vooral de klassieke vaardigheden die zwaar tellen: coördineren en representeren. Ik zie mezelf als stuurman op het schip. Iknbsp;voer het integrale beleid, samen met de vakwet-houders. Daar moet je wel een beetje je handennbsp;voor vrij hebben, maar toch is mijn portefeuille aanzienlijk hoor. Zolang ik de kans krijg om ons beleidnbsp;naar buiten te kunnen representeren, ben ik innbsp;ieder geval tevreden.

Er is een goede mix van ervaren wethouders en frisse academici nodig om het burgemeesterschap innbsp;balans te houden. Voor juristen is het bijvoorbeeldnbsp;een prima functie: generalisten met een ontwikkeldnbsp;kritisch vermogen. Zelf heb ik een ambtelijke carrière met mijn studie gecombineerd. Ik wilde al heelnbsp;jong burgemeester worden en heb mijn hele vakkenpakket daar dan ook op afgestemd.

Grote roergangers waren voor mij Steenbeek, Borgers en Crince Le Roy. Zij brachten mij de theorie van het staats- en administratief recht bij, terwijlnbsp;ik vanuit mijn werk als juridische ambtenaar ennbsp;gemeentesecretaris zelf de praktijk ervoer. Mijnnbsp;afstudeerscriptie 'Verantwoordingsplicht van denbsp;burgmeester voor de openbare orde' komt me nunbsp;nog van pas, bijvoorbeeld als we hier met eennbsp;Greenpeace-bezetting te maken hebben. Moet iknbsp;politie sturen naar vredelievende actievoerders dienbsp;aandacht willen voor hun issues?'

Burgemeester mr. W.M.C. (Wil) de Vrey-Vringer van Goirie (22.300 inwoners) studeerde vannbsp;1964 tot 1970 Publiek en Nederlands Recht innbsp;Utrecht:nbsp;'Het burgemeestersambt is een fenomeen in denbsp;Thorbeckiaanse opvatting: de burgemeester is denbsp;'hand van het gouvernement' en de 'man van denbsp;gemeente'. In die laatste hoedanigheid dient hij hetnbsp;algemeen belang, in de eerste bewaakt hij denbsp;rechtsgang tegenover het rijk. Als een gemeenteraad iets wederrechtelijks beslist, kan de burgemeester dit ter vernietiging voordragen aan denbsp;rijksoverheid. De burgemeestersbevoegdhedennbsp;ontleen ik aan de praktijk; in de wet is weinig geregeld. Ik ben een coördinator, een teamleider dienbsp;door mijn optreden vertrouwen probeert te kweken. Iedereen, college, raad, belangengroepen,nbsp;moet zich kunnen vinden in de burgemeester. Dienbsp;moet dus al een bepaalde combinatie van kennis,nbsp;ervaring en eigenschappen bezitten. Zolang hij ofnbsp;zij als burgemeester maar nooit op de automatischenbsp;piloot gaat varen en altijd alert blijft.'

'Wat mij het meest is bijgebleven van mijn studie? Vooral de colleges staats- en administratief rechtnbsp;van wijlen professor Crince Ie Roy, over de relatienbsp;tussen burger en overheid. Die man kon dat zönbsp;mooi in beeld brengen. Ik heb hem tijdens mijn burgemeesterschap nog regelmatig te hulp geroepen.nbsp;Ook mijn reis in 1969 met het bestuur van de juridische studentenvereniging naar Praag, kort na denbsp;Praagse Lente, heeft veel indruk gemaakt. De bloemen op de plek waar Jan Palach zichzelf in brandnbsp;stak -op het Wenceslasplein - ontroerden mij in hunnbsp;symbolisering van het zoeken naar vrijheid innbsp;gebondenheid. Dit thema heeft mij mijn hele loopbaan beziggehouden.'

Drs. J. (James) Van Lidth de Jeude is burgemeester van Deventer (83.000 inwoners)nbsp;en studeerde van 1963 tot 1970 Wis- ennbsp;Natuurkunde aan de Universiteit Utrechtnbsp;'In mijn derde studiejaar kwam ik in huis bij Maarten van Rossem en Michiel Patijn. Iedere nacht metnbsp;een kop thee praten over politiek en leven. Toennbsp;werd mijn politiek bewustzijn geboren. Daarvoornbsp;las ik zelden een krant.

Jonge academici zijn bekwaam in onderzoek en initiatief, als ze wat ouder zijn in management en als ze nóg ouder zijn in advies en ondersteuning. Alsnbsp;het gaat om anderen goed uit de verf te latennbsp;komen, dan lijkt me een oudere en ervaren burgemeester handiger. Maar er zijn natuurlijk ooknbsp;gemeenten die behoefte hebben aan een jonge,nbsp;ambitieuze trekker die voor een dynamische ontwikkeling kan zorgen. Hier in Deventer redenerennbsp;ze: waarom de best betaalde burger het minstenbsp;werk laten doen? Mijn rol is hier prima ingevuld - iknbsp;krijg en neem de ruimte voor goed collegiaalnbsp;bestuur. Al moest ik er wel even aan wennen dat iknbsp;de initiatieven aan de wethouders moest laten. Mijnnbsp;taak? Mogelijk maken dat het politiek bestuur goednbsp;uit de verf komt.

Als het gaat om financiën, komt mijn wiskundige opleiding me nog wel van pas. Zo stelde een professor uit Groningen dat uit statistisch onderzoeknbsp;bleek dat linkse gemeentebesturen hogere belastingen heffen. Mijns inziens kon die conclusie niet opnbsp;het onderzoek gebaseerd worden. Ook mijn kennisnbsp;van de chaostheorie is handig: het er- en herkennennbsp;van verschillende soorten dynamiek en voorspelbaarheid in processen is uiterst relevant in gemeentebeleid.'


12

Illuster I Universtiteit Utrecht | juni 2000

-ocr page 13-

'De 'macho'-burgemeester is een volslagen achterhaald concept: in Nederland is veel meer behoefte aan relationele burgemeesters, die goed kunnennbsp;onderhandelen en coördineren, dan aan institutionele, populistische, zichzelf met de stad verenigende burgemeesters. Vandaar dat ik ook niet voornbsp;een gekozen burgmeester ben.

Het ambt is van zichzelf natuurlijk eigenaardig, omdat je als bestuurlijk intermediair opereert ennbsp;collegiaal moet besturen. Terwijl je bijvoorbeeldnbsp;ook het geweldsmonopolie in je functie hebt verenigd. Het gaat vooral om persoonlijkheid. Ik zie ditnbsp;dan ook niet als werk, maar als een manier vannbsp;leven. Je moet iets kunnen toevoegen aan hetnbsp;geheel, los van je bevoegdheden. De burgemeester-portefeuille moet dan ook niet te groot zijn. Zelfnbsp;was ik een jaar of dertig toen ik burgmeester werdnbsp;van Hilvarenbeek. Dat ging helemaal niet slecht, alnbsp;had ik nog nooit een raadszaal van binnen gezien.nbsp;Natuurlijk heeft een grotere stad een meer democratisch ervaren bestuurder nodig, maar kijk uitnbsp;voor die gepokt- en gemazeldheid: Zo'n burgemeester moet niet geheel eigen opvattingen overnbsp;macht gaan uitoefenen.

Overigens was ik als jurist het best vlak na mijn afstuderen, daarna is het alleen maar afgenomen.nbsp;Het is vooral de brede academische vormingnbsp;geweest - behalve de studie ook het verenigingsleven, de studiereizen die ik maakte - die medebepalend is voor mijn functioneren nu. Een vak kan jenbsp;overal wel leren.'nbsp;'Jonge academici als burgemeester? Het gaat helemaal niet over jong denken tegenover oud denken,nbsp;maar over: hoe ga je met mensen om? Dan is watnbsp;maatschappelijke ervaring belangrijker dan preciesnbsp;weten hoe een wet in elkaar steekt; dat moet denbsp;secretaris me maar vertellen. Kennis kun je leren.nbsp;Wat nodig is, is een burgemeester die optreedt alsnbsp;het moet en verantwoordelijkheden niet schuwt.nbsp;Het burgemeestersambt is zeker geen eigenaardignbsp;fenomeen. Een burgemeester doet net zoveel vakwerk als zijn wethouders. Ik heb m'n handen volnbsp;aan politie, brandweer, gemeentearchief, bevolkingsregister, plus alles wat ik doe aan representatie. Daarnaast moet ik ook nog het collegenbsp;coördineren en ruzies aldaar beslechten. Als iknbsp;gekozen zou zijn, zou dat anders liggen. Een gekozen burgemeester moet een primus inter pares zijn,nbsp;maar met meer bevoegdheden dan nu. Hij moetnbsp;zijn eigen wethouders kunnen kiezen en zelf denbsp;begroting kunnen vaststellen. Tenslotte heeft hijnbsp;het mandaat van de bevolking.

In Utrecht heb ik natuurlijk juridisch leren denken, maar de meeste vaardigheden heb ik eerlijk gezegdnbsp;pas in de praktijk opgedaan. Ik heb wel veelnbsp;geleerd hoor, vooral van hoogleraar Van Zijl, die mijnbsp;goed leerde nadenken over de logica van de wet.nbsp;Mijn meest markante herinnering aan Utrecht isnbsp;toch het leren kennen van mijn vrouw, ergens opnbsp;een feest van een studievereniging. Waar en wanneer? Dat gaat niemand wat aan.'nbsp;'De burgemeester heeft al heel wat bevoegdheden,nbsp;vooral op het gebied van veiligheid. Daarnaast is hijnbsp;ook druk met het begeleiden van allerleinbsp;(inter)locale instanties. Maar vooral is het zijn taaknbsp;om de gemeente, het college van B amp; W en denbsp;gemeenteraad zo goed mogelijk te laten functioneren. In het bijzonder wethouders hulp bieden waarnbsp;ze het - meestal bij grote, nieuwe projecten - nodignbsp;hebben.

Academici die al een leidende functie hebben gehad in een grote organisatie, hebben als burgemeester twee grote voordelen. Ze hebben de neiging vooral in concepten te denken, in plaats van innbsp;vluchtige beoordelingen, en ze hebben een beternbsp;inzicht in processen. Ik denk niet dat een jonge academicus in staat is om een stad als Eindhoven, metnbsp;duizenden ambtenaren, regionale instellingen, ontzagwekkende hoeveelheden geld, zonder aardignbsp;wat ervaring te besturen. Dankzij mijn studie ben iknbsp;getraind in conceptueel denken, in het definiërennbsp;van een probleemstelling, oriënteer ik me in relevante literatuur en luister ik veel naar meningennbsp;van anderen: allemaal opgedaan tijdens mijn promotieonderzoek in Rotterdam. En aan de tijd in hetnbsp;onderwijs heb ik te danken dat ik nu zeer indringend kan overkomen. Die onderzoekstijd was ont-zéttend leuk trouwens: spannend om - zeker na eennbsp;jaar leraar te zijn geweest - in een onderzoeksgroepnbsp;te zitten. Wereldwijd te concurreren met anderenbsp;clubs, elkaar af te troeven in het lab. Wie publiceerde het eerst? Dat was ook een hele mooie tijd.'nbsp;[Nathan Vos]


Illuster I Universtiteit Utrecht | juni 2000 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13

-ocr page 14-

Ingezonden

Reacties van lezers

In het maartnummer van Illuster deden wij een oproep aan U, lezers van Illuster, om de waardenbsp;van uw doctorandustitel te beschrijven. Datnbsp;heeft nogal wat losgemaakt! Uit de vele reactiesnbsp;selecteren we hier een eerste bloemlezing.nbsp;Wordt vervolgd in het septembernummer.

Ezel

Maar weinig Utrechtse alumni geven aan echt trots te zijn op hun titel en deze met overtuiging overalnbsp;en altijd te gebruiken. Uit nuchterheid, bescheidenheid of schaamte? Voor Tom van der Meer, afgestudeerd geografie voor educatie 1992, betekent zijnnbsp;universitaire graad in elk geval net zoveel als zijnnbsp;zwemdiploma's. Hij gaf zijn bijdrage de titel: Eennbsp;ezel balkt ook zonder naam.

'Een titel geeft aan dat je een opleiding hebt voltooid. Niet meer en niet minder. Mijn titel gebruik ik dan ook nooit. Ik meld toch ook niet overal datnbsp;ik drie zwemdiploma's heb?

Ondertekenen met je titel is net zoiets als zeggen: let op, want de inhoud is belangrijker omdat iknbsp;gestudeerd heb. Waarom zou ik meer zijn dannbsp;iemand die in plaats daarvan jarenlange werk- ofnbsp;levenservaring heeft? 'nbsp;'Sinds ik afgestudeerd ben heb ik slechts bij sollicitaties mijn titel vermeld, omdat een bepaald opleidingsniveau nu eenmaal vereist was. Er is echternbsp;nog nooit naar mijn bul gevraagd. Gelukkig maar,nbsp;want die is zoek... Ik heb gestudeerd om op eennbsp;wetenschappelijke manier te leren denken en handelen. Niet om er via een titel mee te koketteren.nbsp;Mijn moeder denkt daar anders over, maar dienbsp;vraagt ook elke keer of de bul al gevonden is. 'Zo'nnbsp;titel geeft toch cachet', zegt ze.'

Nimmer

Harm Hazewinkel uit Voorburg, afgestudeerd geschiedenis in 1967, meent ook dat je je titel helemaal niet moet gebruiken, zeker niet onder officiële brieven. 'Sinds jaar en dag voer ik, alsnbsp;ambtenaar op het ministerie van Buitenlandsenbsp;Zaken, een niet aflatende strijd met een opeenvolgende reeks secretaresses over het feit dat bijnbsp;ondertekening van een brief nimmer voor de naamnbsp;een academische titel mag worden getypt. Immers,nbsp;deze getypte versie is slechts de leesbare weergavenbsp;van de - in de regel - onleesbare handtekening ennbsp;daar staat ook geen titel. Gebruik ik mijn academische titel verder wel? Eigenlijk zelden of nooit.nbsp;Toen ik het doctoraal examen geschiedenis aflegde,nbsp;was ik er natuurlijk trots op mijn studie op dezenbsp;wijze te hebben afgesloten. Maar, naar het woordnbsp;van Wim Kan, is dit 'een middenstandsdiploma voornbsp;intellectuelen' en zo beschouw ik het dan ook maar.'

Mister

Als je dan wel je titel gebruikt kan dat heel pijnlijk uitpakken, blijkt uit de anekdote die rechtenalumnanbsp;Fabienne Boor de redactie toevertrouwde. 'De eerste brief waarin ik aangeschreven werd met Weledelgestrenge Vrouwe Mr. F. Boor ontving ik van de

Middenstandsdiploma voor intellectuelen



Universiteit. Ja, daar was ik trots op. Zo trots dat ik zelfs op mijn aanvraagformulier voor een betaalkaart van de bank meende in te moeten vullen datnbsp;ik in het bezit was van Een Titel. Mijn korte en eenvoudige naam kon ik zo enigszins verlengen.nbsp;'Bescheidenheid siert de mens en hoogmoed komtnbsp;voor de val', zegt mijn vader altijd. Dat laatstenbsp;bleek al snel, in Londen. Daar wilde ik met mijnnbsp;betaalkaart afrekenen. Argwanend werd ik door de -verkoper opgenomen. Terwijl hij de beveiliging metnbsp;een knop onder de toonbank waarschuwde, zei hijnbsp;streng: 'Mister F. Boor?'

Doctoranda

In dit laatste geval had het gebruik van de vrouwelijke vorm van doctorandus wellicht uitkomst kunnen bieden? Claartje Visser uit Den Haag is daar een groot voorstander van. 'Ik heb mijn doctoraal biologie in 1979 gehaald en ik was (en ben) daar zeernbsp;blij mee. Er is één teleurstellend aspect: dat ik nunbsp;een doctorandus ben terwijl ik zo graag een doctoranda zou willen zijn. Die vrouwelijke vorm past menbsp;beter. Dat kan ook heel makkelijk, want - zo heb iknbsp;op het gymnasium geleerd - woorden afkomstig uitnbsp;de oude talen kunnen juist zo mooi aangeven ofnbsp;het om een mannelijk dan wel een vrouwelijk persoon gaat. Mijn suggesties is derhalve: laten we denbsp;vrouwelijke vorm toch gewoon weer invoeren!' .

Meester en Kandidaat

P. Helbert Damsté , emeritus professor Foniatrie en Logopedie, ziet juist meer in een Nederlandse vertaling van het Angelsaksische model, waarbij hijnbsp;pleit voor een onderscheid tussen Meester en Kandidaat. 'De samenleving heeft behoefte aan handwerkers en hoofdwerkers en het meest aan werkersnbsp;met hart, hand en verstand. In de Meestertitel zounbsp;kennis van het handwerk als Leerling en als Gezelnbsp;(Kandidaat) inbegrepen en gegarandeerd moetennbsp;zijn. Zelfs zo dat men, geconfronteerd met werkloosheid in management, onderzoek en onderwijsfuncties, zijn eigenwaarde kan hoog houden doornbsp;het handwerk uit te oefenen. Dat kan een tijdelijkenbsp;en creatieve fase in een carrière zijn.

We moeten ervoor zorgen dat Ph.D. getituleerden, bijvoorbeeld in de gezondheidszorg, ervaringskennis dragen van het handwerk waarvan ze modellennbsp;ontwerpen en waarover ze onderzoek doen. Wellicht kan uitwisselen van modulen met het hbonbsp;maken dat in de fase van leerling en gezel (kandidaat) de training van hand en hart voldoendenbsp;plaats krijgt.

Ik geef, alleen al op etymologische gronden, voor het Europese continent de voorkeur aan de titelnbsp;Kandidaat, geassocieerd met stralend wit, boven dienbsp;van Baccalaurius met zijn duistere herkomst vannbsp;laurierbessen. Een witte blouse of wit hemd zou denbsp;passende kleding zijn bij de buluitreiking. Tenslottenbsp;denk ik wel te kunnen wennen aan Meester in denbsp;Biologie of in de Geneeskunde.'

Nutswaarde

Henriette Beuk uit Baarn nam de lezersoproep letterlijk en besloot rapportcijfers aan haar titel toe te kennen. Haar gemiddelde nutswaarde (5,8) scoortnbsp;nog net geen voldoende...

Communicatief:

(taalgevoel, handig over de grenzen) Emotioneel:

(gebruik titel zelden)

Financieel:

(niet verkoopbaar)

Maatschappelijk:

(kritische instelling, strijdbaarheid)

Professioneel:

(opent geen deuren)

Ontplooiing:

(algemene ontwikkeling)

Relationeel:

(werpt drempels op)

Status:

(in de ogen van anderen)

Satisfactie:

(afronding studie)

Discussie op alumnisite

Geprikkeld geraakt door bovenstaande opinies? Wilt u ook laten weten wat uw titel u waard is?nbsp;Schrijf een korte bijdrage (maximaal 250 woorden) aan de redactie of ga naar de universitairenbsp;alumnipagina waar u met elkaar in discussienbsp;kunt gaan: www.alumni.uu.nl/llluster


14

Illuster I Universtiteit Utrecht | juni 2000

-ocr page 15-

Vrouwelijke wetenschappers Met interesse las ik het artikel 'Vrouwelijke wetenschappers bereiken zelden de top' door Tanny Dobbelaar in de maart-editie van Illuster. Het artikelnbsp;brengt een aantal zaken naar voren die ook voornbsp;mij een probleem zijn. Ik leg me toe op het ontwikkelen van strategisch klinisch onderzoek, zo mogelijk 'evidence-based' en ben eerder deze maand innbsp;Utrecht gepromoveerd. Het feit dat ik met eennbsp;been in de academische sector sta en met hetnbsp;andere in het bedrijfsleven (m'n proefschriftnbsp;beschrijft klinisch wetenschappelijk onderzoek innbsp;beide sectoren) en de non-profit sector propageernbsp;als ideaal medium voor succesvol kostenbewust klinisch onderzoek, voegt daar nog een markantnbsp;detail aan toe.

De universiteit creëert inderdaad individualisten met focus op eigen loopbaan, eigen publicaties ennbsp;goed klinisch onderzoek opgelost zouden kunnennbsp;worden, onbeantwoord blijven. Actie in plaats vannbsp;afwachten is inderdaad de juiste strategie om alsnbsp;vrouw verder te komen. Op tijd nee zeggen en jenbsp;blijven richten op je focus is van essentieel belangnbsp;om je doel te bereiken. Promotie van open communicatie en de heren erop wijzen dat de 'ivorennbsp;toren' succes in de weg staat is een continue noodzaak. Inzicht verschaffen in perspectieven die hetnbsp;'individualisme en koker zien' kunnen doorbrekennbsp;en motiveren tot deelname aan nieuwe perspectieven, vraagt veel tijd en energie maar is uiteindelijknbsp;de manier om geaccepteerd te worden.

eigen positie. Het perspectief wordt een koker waar velen zich niet van bewust zijn of niet meer doorheen kunnen breken. Goed klinisch wetenschappelijk onderzoek vraagt planning en samenwerking.nbsp;Het feit dat vele klinische studies falen is gedeeltelijk gebaseerd op het ontbreken van de noodzakelijke toewijding en samenwerking.

De industrie draagt bij aan individualisme door onderzoekers te motiveren 'nieuwe producten' klinisch te testen en over de resultaten te publiceren.nbsp;Er zijn minder biopharmaceutische producten hetnbsp;testen waard dan momenteel getest worden.nbsp;Gebrek aan kritische productevaluatie voor hetnbsp;begin van de studie, de individualistische 'drive' ennbsp;geldelijke vergoeding motiveren meer dan zich tenbsp;verbinden tot samenwerken aan zinvolle multicenter studies. Het gevolg is dat vele vragen die door

Marlies E.H.M. van Hoef, MD, PhD, MBA TransOnc Consulting

San Diego, USA



Universiteitsdag 2000



Op I april vierde de Universiteit haar 364ste verjaardag. Voor die gelegenheid openden faculteiten en gezelligheidsverenigingen hun deuren voor alumni, studenten en medewerkers. Veel bezoekersnbsp;kwamen af op de lezingen van de hoogleraren Plasterk en ‘t Hooft, de belangstelling voor sommigenbsp;facultaire middagprogramma’s viel wat tegen. Het avondprogramma bij de verenigingen werdnbsp;redelijk bezocht. Een korte impressie via enkele bezoekers van deze dag.



'Je ontmoet toevallig mensen uit hetzelfde vakgebied die je normaal gesproken niet tegen zou komen'. J. Marcus (45) vindt vooral het socialenbsp;karakter van de dag belangrijk. Het cabaret bij Veritas 's avonds vond hij wel leuk, maar het had watnbsp;korter gekund.

Eval Povel (26) en haar moeder Tineke Putten (57) wilden eigenlijk naar de zangworkshop vannbsp;Parnassils. Toch vonden ze het minisymposiumnbsp;'Het brein binnenste buiten' bij Geneeskundenbsp;ook erg interessant. 'De gemiddelde leeftijd lagnbsp;erg hoog, maar dat is een compliment voor denbsp;universiteit. Mensen blijven terugkomen.'


-ocr page 16-

Alumniservice

Utrechts Universiteitsfonds

Het Utrechts Universiteitsfonds is de organisatie van begunstigers die tot doel heeft bij te dragen aan de groei en de bloei van de Universiteit Utrecht. Dat doet het U-fonds onder meer door;

Bijzondere leerstoelen

Bijdragen aan de groei en bloei van de Universiteitnbsp;Utrecht doet het U-fondsnbsp;onder meer door het vestigennbsp;van bijzondere leerstoelen. Denbsp;afgelopen maanden werden ernbsp;drie geïnstalleerd: twee bij denbsp;faculteit Aardwetenschappennbsp;aspecten, kennis en vaardigheid om de geologische realiteit te verkennen en trainingnbsp;in de exacte wetenschappen.nbsp;Al deze zaken worden ingepast in een opleiding van vijfnbsp;jaar. Professor Vissers vindt hetnbsp;daarom noodzakelijk dat ernbsp;pogingen gedaan worden omnbsp;de opleiding aantrekkelijker te

Dienst naar Utrecht.

In zijn oratie ging Langereis in op de aantrekkingskracht vannbsp;de aarde: paleomagnetisrne.nbsp;William Gilbert beschreef ditnbsp;verschijnsel al 87 jaar voordatnbsp;Newton de zwaartekracht ontdekte. Sindsdien houdt het denbsp;wetenschap flink bezig. Denbsp;nieuwe hoogleraar voorzietnbsp;Antropologie en Etnohistorienbsp;van de Indiaanse volken innbsp;Latijns-Amerika. De benadering van niet-westerse culturennbsp;door westerse onderzoekersnbsp;stond in zijn rede centraal.nbsp;Ouweneel bekijkt dit probleem vanuit het conceptnbsp;'gendering'. Onze westersenbsp;code gaat uit van een nadruk-

Gratis boeken lenen met denbsp;Alumnipas

Een gratis bibliotheekpas, korting op postacademisch onderwijs, gereduceerde tarieven bij de Faculty Club en het Universiteitsmuseum, speciale aanbiedingen bij het sportcentrumnbsp;Olympos en het cultureel centrum ParnassQs: allemaal


en een bij de faculteit Sociale Wetenschappen.

Het spanningsveld van geologie

Een geoloog noemt een gesteente van twee miljoennbsp;jaar oud 'recent'. Ondanks hetnbsp;gebruik van een tijdschaal dienbsp;het menselijk bevattingsvermogen te boven gaat, is geologie in de eerste plaats eennbsp;historische wetenschap. Datnbsp;betoogde prof. dr. R. Vissers innbsp;zijn oratie 'Geologie. Vannbsp;intuïtie naar werkhypothesen'.nbsp;Daarnaast is geologie eennbsp;natuurwetenschap. Het wgt;udtnbsp;zich bezig met de geschiedenisnbsp;van de planeet aarde. Geologen richten zich op de fysi-maken. Zeker gezien de verminderde belangstelling voornbsp;exacte vakken, en het feit datnbsp;Aardwetenschappen als zodanig niet in het vakkenpakketnbsp;van de middelbaar scholiernbsp;voorkomt. Een nieuwe opzet isnbsp;belangrijk, maar wél metnbsp;behoud van de essentiële diepgang en kwaliteit, aldus denbsp;professor.

De verborgen attractie vannbsp;de aarde

Aardwetenschappen is verreweg de leukste bètastudie. Niets moet ongebruikt blijvennbsp;om de middelbaar scholiernbsp;daarvan te overtuigen. Datnbsp;benadrukte prof. dr. C. Langereis in zijn inaugurele rede bijnbsp;een zonnige en veelbelovendenbsp;toekomst voor dit verschijnsel,nbsp;omdat het veel raakvlakkennbsp;heeft met andere disciplines.nbsp;Langereis noemde het onderzoek naar paleomagnetisrnenbsp;niet zozeer een 'solo-optre-den' van een onderzoeker,nbsp;maar meer een uitvoering vannbsp;een symfonisch muziekstuk.nbsp;In Utrecht ontstaat een geo-cluster van nationale omvang,nbsp;zo constateerde Langereis.nbsp;Volgens hem is dat redennbsp;genoeg om de actieve samenwerking met buitenlandsenbsp;onderzoekscentra onverminderd voort te zetten.

Het erfgoed van Indianen

De westerse culturele codes kelijk onderscheid tussen hetnbsp;mannelijke en het vrouwelijke,nbsp;waarbij het mannelijkenbsp;gewoonlijk de standaard is.nbsp;Deze polarisatie tussen denbsp;geslachten komt tot uitdrukking in nagenoeg alle codesnbsp;die de samenleving oplegt.nbsp;Het gaat zelfs zo ver, zei denbsp;professor, dat het mannelijkenbsp;als 'neutraal' en het vrouwelijke als 'anders' wordtnbsp;beschouwd. Dit verschijnselnbsp;doet zich ook voor bij het westerse monopolie op kennis. Denbsp;westerse kennisvorming goldnbsp;als 'standaard'. Tot welke -onjuiste- conclusies dat kan leiden in het antropologischnbsp;onderzoek, liet Ouweneel ziennbsp;aan lt;ê ¦RanÖ van een Perd-*,'nbsp;aanse Indianenopsté'hsf in denbsp;mogelijkheden die denbsp;Ufonds/Alumnipas biedt.

Wilt u meer weten van het Universiteitsfonds of denbsp;Ufonds-alumnipas? Bel ofnbsp;schrijf ons of bezoek onzenbsp;web-pagina's:

Utrechts Universiteits-fonds/alumnibureau Bestuursgebouwnbsp;Heidelberglaan 8nbsp;3584 CS Utrechtnbsp;tel.: (030) 253 80 25nbsp;fax: (030) 253 80 26nbsp;e-mail:nbsp;ufonds@ufonds.uu.nlnbsp;WWW.ufonds.uu.nlnbsp;www.alumni.uu.nl


sehe, chemische en biologische

dezelfde faculteit. De instel-

waarin de onderzoekers den-

achttiende eeuw.


processen die de aarde beïnvloeden. Geologie bevindt zich in een spanningsveld. De studie zoekt naar een werkbaarnbsp;en verantwoord evenwicht tussen algemeen wetenschappe-ling van een zogeheten 'Graduate School Earth, Climatenbsp;and Environment' zal daar, volgens de nieuwe bijzondernbsp;hoogleraar, actief toe bijdragen. Net als de komst van denbsp;ken, hebben tot gevolg dat zenbsp;de werkelijkheid van denbsp;onderzochte culturen niet opnbsp;hun juiste waarde schatten.nbsp;Dit zei prof. dr. A. Ouweneelnbsp;in zijn oratie. Hij is benoemdnbsp;Bij het bureau van hetnbsp;Utrechts Universiteitsfonds zijnnbsp;de volledige teksten van denbsp;oraties verkrijgbaar.


lijke kennis, historische

voormalig Rijksgeologische

tot bijzonder hoogleraar in de


16

Illuster 1 Universtiteit Utrecht | juni 2000

-ocr page 17-

Cultuur

Universtiteitsmuseum zomer 2000


Opgenomen 1850-1925

Foto's van wetenschap, studenten en expedities, uit de collectie Universtiteit Utrecht Een selectie van de enorme ennbsp;gevarieerde fotocollectie vannbsp;de UU. Een beeld van hetnbsp;dagelijks leven aan de univer-siteit in deze periode.

7 maart tot en met

6 november 2000

Utrechtse Krop Medisch-historische foto's uitnbsp;de museumcollectie. Tevensnbsp;werk van fotograaf en beeldend kunstenaar Paul Kooiker.

7 maart tot en met

15 augustus 2000

Het Pronkstuk: Rietveldpenning

Uit de collectie van het museum kozen studentennbsp;Cultuureducatie een penningnbsp;van Gerrit Rietveld tot pronkstuk. Rondom deze bijzonderenbsp;penning organiseerden zij eennbsp;tentoonstelling.

13 mei tot en met 2 Juli 2000

Natuur op Voorraad

De negentiende-eeuwse winkel in naturaliën geeft een beeld van de reikwijdte en hetnbsp;belang van naturaliënhande-laar Vaclav Fric voor het biologie- en geologieonderwijs.

13 mei tot en met

26 november

Rondleidingen Oude Hortus

Elke derde woensdagavond van de maand zijn er gratisnbsp;rondleidingen door de Muse-umtuin De Oude Hortus en het

Universiteitsmuseum.

woensdag van 19,00 tot 21.00 uur, zondag om 14.00 uur

Het Universiteitsmuseum vindt u op de Langenbsp;Nieuwstraat 106 te Utrecht,nbsp;tel. (030) 253 80 08. Openingstijden: van dinsdag totnbsp;en met zondag van 11.00nbsp;tot 17.00 uur.

Toegang: f 7,50. Pas 65, U-pas, studentenkaart,

CJP en iedereen tot 18 Jaar: f3,75. Met Museumjaar-kaart gratis.


Holland Festival

De organisatie van het Holland Festival Oudenbsp;Muziek verwacht vannbsp;vrijdag 25 augustus tot ennbsp;met zondag 3 septembernbsp;meer dan 50.000 bezoekers.nbsp;In Muziekcentrum Vreden-burg en in de vele kerken ennbsp;monumenten die Utrecht rijknbsp;is, zijn dan ruim 150 concerten en anderenbsp;evenementen bij te wonen.

Het festival staat voor het eerst onder leiding van algemeen

Oude Muziek

directeur Casper Vogel. Naast vertrouwde namen, biedt hetnbsp;programma ook enkele markante nieuwigheden. Hoofdthema's zijn;

  • • 'Plusminus Bach', met

Musica Fiata, La Fenice, Rheinische Kantorei, La Stagione Frankfurt, Musica Antiguanbsp;Köln

  • • 'De Klanken van de

Keizer', met Gurrende, Les Haulz et les Bas, Capellanbsp;Ducale Venezia, Weser=nbsp;Renaissance, La Colombina

  • • 'Kruispunt Gibraltar', metnbsp;Camerata Mediterrane,nbsp;Mudéjar, Organum, Françoisenbsp;Atlan/Dominique Vellard ennbsp;Marokkaanse ensembles alsnbsp;L'Orchestre Abdeikrim Raisnbsp;de Fès en Ensemble al-Shush-tari

  • • 'Haydn Tweehandig', Haydnsnbsp;klavierwerken

integraal op fortepiano door Bart van Oort ennbsp;Stanley Hoogland.

Verder is er een avond vol middeleeuwse zang, eten en drinken met Het Orlando Consort. Andere evenementen: Händelsnbsp;Messiah in recente New Yorksenbsp;versie, 'Chauncecleer, eennbsp;'roaratorio' van John Cagenbsp;gebaseerd op de Canterburynbsp;Tales, de Vierde Symfonie en denbsp;Notenkrakersuite van Tsjai-kovski en het International Historic Brass Symposium. Ooknbsp;kunt u de Oude Muziekmarktnbsp;bezoeken en is er een speciaalnbsp;kinderprogramma.

Van Dag tot Dag

De brochure Van Dag tot Dag is vanaf half mei verkrijgbaar bij: Organisatienbsp;Oude Muziek (OOM), Postbus 734, 3500 AS Utrecht,nbsp;tel. (030) 236 22 36,nbsp;fax (030) 232 27 98,nbsp;e-mail:nbsp;oom@oudemuziek.nl,nbsp;website:nbsp;www.oudemuziek.nl.


Tijdschrift voor literatuurwetenschap

Muziek, theater en dans in ParnassQs

'Frame' is het enige Nederlandse tijdschrift voor literatuurwetenschap. Behalve interviews en literatuurtheoretische artikelen, bevat het toegankelijke verslagen vannbsp;scripties, lezingen, studentennota's en kritische beschouwingen van vakliteratuur. Hetnbsp;komende nummer staat in hetnbsp;teken van 'fictionaliteit'.nbsp;Frame houdt afgestudeerdennbsp;Literatuurwetenschap op denbsp;hoogte van veranderingen ennbsp;ontwikkelingen in het veld.

Het tijdschrift verschijnt drie keer per jaar. Niet-studentennbsp;betalen ƒ30,- voor een abonnement (inclusief porto).

Voor een abonnement of meer informatie, kunt unbsp;terecht bij:

Frame, tijdschrift voor Literatuurwetenschap, Muntstraat 4, 3512 EV Utrecht. Bellen kan ook: T. Platteelnbsp;(079) 331 736 of M. Schulzenbsp;(030) 271 66 35.

In Parnassfis, het Internationaal en Cultureel Centrum van de Universiteit Utrecht, vindtnbsp;vanaf donderdag 22 juni totnbsp;en met zaterdag 24 juni hetnbsp;tweede Cursusproductiefestivalnbsp;van het jaar 2000 plaats. Dezenbsp;dagen staan in het teken vannbsp;muziek, theater en dans. Denbsp;volgende voorstellingen zijn tenbsp;zien:

'Muziek': toneel in samenwerking met het Huisorkest Data: donderdag 22 ennbsp;zaterdag 24 juni

Tijd: 21.30 uur 'Mikrokosmos': dans metnbsp;muziek van Béla Bartok alsnbsp;uitgangspunt

Data: vrijdag 23 en zaterdag 24 juni

Tijd: resp. 21.30 en 19.00 uur

'Moderne Jazz': dans, oogstrelend en vol humor

Data: donderdag 22 en vrijdag 23 juni

Tijd: 19.00 uur

Alle voorstellingen zijn te zien in ParnassLls,nbsp;Kruisstraat 201, Utrecht.nbsp;Reserveren: tel. (030)nbsp;253 87 69. Kaarten:nbsp;f7,50 / ƒ5,- (Alumnipas,nbsp;studenten, U-pas, CJP, 65 )nbsp;per voorstelling.


Illuster I Universtiteit Utrecht [juni 2000 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17

-ocr page 18-

Illusterzijde

De Universiteit Utrecht in de pers


Illustratie: Jos Coll Ig non

Voetbalsymposium: ‘22 miljonairs


rond een bal'


De Romeinse keizers wisten het al: geef het volk broodnbsp;en spelen. Tegenwoordignbsp;lijkt voetbal bij uitstek hetnbsp;spel om gevoelens vannbsp;onbehagen, onvrede, agressie, verzet en verontwaardiging te kanaliseren. Er isnbsp;nauwelijks iets anders tenbsp;bedenken dat de gemoederen zo bezig houdt alsnbsp;voetbal. Niet alleen topwedstrijden met 22 miljonairsnbsp;rond een bal, maar ook denbsp;jeugd- en veteranenwedstrijdjes op het lokale veld.

Verwaarloosde orgelwerken van Haydn


Vaak voert men in de Nederlandse concertzalen steeds weer dezelfde symfonieën, strijkkwartetten en oratoria vannbsp;Joseph Haydn uit. Daardoornbsp;heeft de doorsnee concertbezoeker een eenzijdig beeld vannbsp;deze componist. De Nederlandse Joseph Haydn Stichtingnbsp;wil geïnteresseerden de ver

De Universiteit Utrecht wil de gekte rond het Europese kampioenschap niet zomaar voorbijnbsp;laten gaan. Daarom organiseren voetballiefhebbers van denbsp;Bureaus Studium Generale vannbsp;de Universiteit Utrecht en denbsp;Hogeschool van Utrecht innbsp;samenwerking met de USF-studentenvakbond en Internationaal Cultureel Centrumnbsp;ParnassQs op 21 juni een sportief, onderhoudend, kritisch ennbsp;leerzaam programma rond denbsp;wedstrijd Nederland - Frankrijk.

14.00 tot 15.00 uur: voetbalwedstrijd tussen studenten en docenten, onder hetnbsp;motto: '22 armoedzaaiers rondnbsp;een bal'

waarloosde en daardoor onbekende werken van Haydn laten horen. Organist Jan Raas en hetnbsp;Raphael Kwartet, versterkt metnbsp;een contrabassist, spelen opnbsp;woensdag 14 juni enkele vannbsp;Haydns weinig gehoorde orgelconcerten. Tevens speelt Raasnbsp;enkele stukken voor Flötenuhrnbsp;van Haydn en Mozart.

  • 15.30 tot 17.30 uur: symposiumnbsp;'22 miljonairs rond een bal'nbsp;18.00 tot 19.30 uur: oranje-maaltijd en voetbaltriviant

  • 19.30 tot 20.30 uur: de oranjefurie: voorbeschouwingennbsp;20.30-22.30 uur: voetbalwedstrijd Nederland-Frankrijk opnbsp;groot scherm

  • 22.30 uur: de oranjefurie?nbsp;Geen nabeschouwingen.

Plaats: Internationaal en Cultureel Centrum Parnassos, Kruisstraat 201, Utrecht

Datum: woensdag 14 juni Tijd: 20.15 uur

Plaats: de Uniezaal in het Academiegebouw aan hetnbsp;Domplein.

Kosten: als lezer van Illuster betaalt u f 15,- (dona-teursprijs) in plaats van f25,-. Kaarten kunt unbsp;kopen bij Ear 8 Eye

Inlichtingen: Bureau Studium Generale UU, tel. (030) 253 24 36

Voetbaltekeningen

In Galerie Uithof is een tentoonstelling te bezichtigen met eerder gepubliceerdenbsp;voetbaltekeningen van dag-bladillustratoren Jos Collig-non, Tom Janssen, Lennbsp;Munnik en Stefan Verwey,nbsp;Bestuursgebouw, Heidelberg-laan 8, Utrecht. Deze tekeningen worden gebundeldnbsp;tot een boek, dat in eennbsp;beperkte oplage tegen kostprijs verkrijgbaar is bij hetnbsp;Bureau Studium Generale.

Klassiek, Drieharingstraat 31, Utrecht, tel.: (030) 232nbsp;14 88 of op 14 juni vanaf

  • 19.30 uur in het Academiegebouw. Als u voor denbsp;korting in aanmerking wiltnbsp;komen, dient u dezenbsp;pagina mee te nemen.

    Bijzonder hoogleraar sociaal-affectieve vorming van jeugdigen Micha de Winter: 'We plaatsen kinderen op een soort pedagogischnbsp;eiland -jeugdland-waar ze niet hoeven, maarnbsp;ook niet kunnen meedoen met de echtenbsp;samenleving. De grenzen van het jeugdlandnbsp;zijn nu wel bereikt. Kinderen moeten weernbsp;veel meer deel uitmaken van de 'gewone'nbsp;maatschappij, ze moeten het gevoel hebbennbsp;dat ze iets te betekenen hebben.'

    lAD]

    Bijzonder hoogleraar fysische en chemische eigenschappen van dunne lagen Wim Sinke:nbsp;'Zonne-energie is op termijn een multi-billion-dollar-business.. Om kort te gaan: zonne-energie is duur, de consument wil er niet aan, hetnbsp;bedrijfsleven bespeurt geen markt en investeert niet, waardoor schaalvergroting en dusnbsp;lagere prijzen uitblijven. Over de broodnodigenbsp;schaalvergroting in de productie maak ik menbsp;geen zorgen, vooral dankzij stimulerende overheidsmaatregelen. Maar wat is het effect? Wellicht ook door mijn eigen overenthousiasmenbsp;dreigen er wat overspannen verwachtingen tenbsp;ontstaan. Het zal nog vele jaren duren voordatnbsp;zonne-energie de rol van aardolie, gas ennbsp;steenkool terugdringt.'

    [Parool]

    Doctor honoris causa Ton Koopman over zijn reconstructie van Bachs Markus Passion: 'Drienbsp;jaar lang selecteerde ik cantate-materiaal datnbsp;qua sfeer en metrum mogelijk zou passen bijnbsp;tekstfragmenten uit de Markus Passion. Hetnbsp;grootste probleem van elke Markus-reconstruc-tie vormen de recitatieven. Ik besloot de recitatieven zelf te componeren. Het is blasfemie omnbsp;te zeggen dat ik ze net zo goed als Bach kannbsp;componeren, maar ik geloof wel dat ik ze zonbsp;goed kan componeren als een normale tijdgenoot van Bach.'

    [NRC Handelsblad]

    Psychiater J.M. Havenaar: 'Giframpen hebben iets van een Grieks drama. Je staat erbij, je zietnbsp;hoe iedereen zijn best doet en toch moet jenbsp;steeds weer constateren dat het uitloopt opnbsp;een gigantisch debacle. Tragisch, vooral voornbsp;de slachtoffers, want die komen niet van hunnbsp;lichamelijke en psychische klachten af. Veelnbsp;slachtoffers van echte of vermeende rampen,nbsp;zoals die in de Bijlmer, vrezen jaren na hetnbsp;ongeluk nog steeds dat hun gezondheid is aangetast. De getroffenen sluiten zich af voor relativerende boodschappen, omdat zij heilignbsp;geloven in de 'mythe van het technologischenbsp;gevaar'. Giframpen lopen nooit goed af.'nbsp;[Trouw]


Illuster I Universtiteit Utrecht | juni 2000 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19

-ocr page 19-

Internationaal Pianoconcours

De actieve krater Vulcano, genomen op het gelijknamige AeoHsche eiland, gemaakt tijdens de vulkaanreis van sept. '99

Vulkaanexpeditie naar Italië

Op vrijdag 27 oktober a.s. vindt in Muziekcentrumnbsp;Vredenburg de finale plaatsnbsp;van het 4e Internationaalnbsp;Studenten Pianoconcours.nbsp;Noteer deze datum alvast innbsp;uw agenda!

Het concours is een initiatief van de Universiteit Utrecht ennbsp;staat open voor getalenteerdenbsp;studenten uit alle landen vannbsp;de wereld, die het pianospelnbsp;als hobby beoefenen. De drienbsp;voorafgaande edities van hetnbsp;concours waren een groot succes en trokken in brede kringnbsp;belangstelling. Het pianocon-cours is uitgegroeid tot eennbsp;ontmoetingspunt voor iedereen die zich verbonden voeltnbsp;met de Universiteit Utrecht.

De slotavond van het 4e Internationaal Studentennbsp;Pianoconcours belooft eennbsp;indrukwekkend evenement tenbsp;worden. Drie finalisten spelennbsp;een solowerk en een pianoconcert begeleid door hetnbsp;Utrechtsch Studenten Concert.nbsp;De presentatie is in handennbsp;van prof. dr. Paul Schnabel.nbsp;Onder de aanmeldingen bevinden zich studenten van gerenommeerde universiteiten innbsp;onder meer China en Nieuwnbsp;Zeeland.

In de volgende Illuster leest u meer over het 4e Internationaal Studenten Pianoconcours.

Voor de buitenlandse deelnemers wordt nog gezocht naar een logeeradres. Lijktnbsp;het u aardig om van 21 totnbsp;en met 27 oktober een buitenlandse pianist te gast tenbsp;hebben, neem dan voornbsp;meer informatie contact opnbsp;met het Communicatienbsp;Service Centrum, telefoonnbsp;(030) 253 34 13.

Een excursie naar de actieve vulkanen van Italië. Dat kannbsp;in september, onder begeleiding van geologen van denbsp;Universiteit Utrecht ennbsp;Boris Behncke, vulkanoloognbsp;aan de Italiaanse universiteitnbsp;van Catania. Vertrek opnbsp;zaterdag 16 september naarnbsp;Napels, terugkomst opnbsp;zaterdag 30 september 2000nbsp;uit Catania.

Iedereen die interesse heeft voor de werking van vulkanen,nbsp;kan deelnemen aan een vijf-tiendaagse reis naar Italië.

Intens Rockende Studenten vieren feest


Liefhebbers van metal-muziek kunnen op 17 juni terecht op het Festakel: eennbsp;mini-festival met alleennbsp;metalbands. De Verenigingnbsp;van Intens Rockendenbsp;Utrechtse Studentennbsp;(VIRUS) bestaat tien jaar ennbsp;viert feest.

Boudewijn 't Hart, medewerker van de faculteit Aardwetenschappen, organiseert deze excursie op persoonlijke titel.nbsp;De volgende vulkanen kunt unbsp;bezoeken: La Solfatara, Vesuvius, Stromboli, Monte Pilato,nbsp;Vulcano en Etna. De beklimming van vulkanen vraagt welnbsp;wat van de conditie van denbsp;deelnemers. Er worden ooknbsp;archeologische/culturele stopsnbsp;gemaakt, o.a. bij Herculaneum, Pompeji en Syracuse.nbsp;Een voorlopige schatting vannbsp;de kosten: ƒ3000,- per persoon, inclusief vlucht, vervoer

Hoofdtrekker is Liar of Golgotha. Daarnaast verzorgen verscheidene bands van VIRUS-leden een optreden: Cataract,nbsp;Detonation, Virulent en Ordonbsp;Draconis. Een eenmalig optreden van het vier jaar geledennbsp;opgeheven Unexpected staatnbsp;ook op het programma. Hetnbsp;jaarlijks terugkerende Festakelnbsp;startte negen jaar geleden innbsp;ter plaatse, verblijf op basisnbsp;van logies/ontbijt, deskundigenbsp;begeleiding. Op zondag 3 september is voor deelnemers eennbsp;kennismakingsbijeenkomstnbsp;gepland.

Boudewijn ‘t Hart kan u meer informatie geven overnbsp;alle bijzonderheden van denbsp;reis. Via e-mail:nbsp;b.thart@geo.uu.nl ofnbsp;b.thart@wxs.nl. Telefoonnbsp;'s avonds: (030) 220 55 92.

samenwerking met vijf vergelijkbare clubs. VIRUS organiseert deze happening nu voor de derde keer.

Het Festakel wordt gehouden in Zaal Brouwer op de Biltstraat in Utrecht.

Meer informatie is te vinden op de website:

WWW. catalogus.n llvirusl


18

Illuster I Universtiteit Utrecht | juni 2000

-ocr page 20-

utrechtse stellingen

Stellingen uit recente Utrechtse proefschriften

Onderiniijs

De coach van het Nederlands elftal zou gekozen moeten worden door middel van algemenenbsp;verkiezingen. Er kan dan tevensnbsp;worden gepeild hoe de bereidheid om te gaan stemmen innbsp;Nederland werkelijk is.nbsp;(Margreet van Zanten, Natuurkunde)

Sinds Nederland meer skiërs dan voetballers telt is het voetbal opnbsp;de helling komen te staan.

(Frits Hes, Geneeskunde)

Hij die altijd voorop loopt, kan alleen zichzelf voorbij lopen.nbsp;(Bert Lendemeijer, Geneeskunde)

Als je snel iets gedaan wilt hebben, moet je het vragen aannbsp;iemand die geen tijd heeft omnbsp;nee te zeggen.

(Aldo Dekker, Diergeneeskunde)

Wie een foutloos boek schrijft, is niet hoffelijk tegenover denbsp;Heilige Schrift.

(Gustaaf Labooy, Godgeleerdheid)

Voor lange mensen zou de frus-terende zoektocht naar kleding veel efficiënter verlopen als denbsp;ingang van kledingzaken al opnbsp;afmeting zou selecteren.nbsp;(Sander Houweling, Natuurkunde)

Promoveren is als het kopen van een eigen huis: je gelooft het pasnbsp;echt als je het bewijs in handennbsp;hebt.

(Miriam de Kleijn, Geneeskunde)

De grootste ego's vormen vaak de zwakste schakels.

(Suzanne Niemeijer, Geneeskunde)

Het toppunt van eigenwijsheid is het stellig ontkennen ervan.nbsp;(Brigitte van der Heijden,nbsp;Geneeskunde)

People do not care how much you know, they want to knownbsp;how much you care.

(Shalom Cohen, Diergeneeskunde)

Vertalen

Aan afgestudeerden van vertaalopleidingen ennbsp;professionele vertalers dienbsp;hun kennis en ervaringnbsp;willen uitbreiden, biedt denbsp;faculteit der Letteren in hetnbsp;najaar van 2000 en het voorjaar van 2001 verschillendenbsp;cursussen postacademischnbsp;onderwijs.

Ondertitelen Engels-Nederlands

De cursus is een inleiding in de 'kunst' van het ondertitelen. Innbsp;het bijzonder is het bedoeldnbsp;voor vertalers Engels met eennbsp;afgeronde opleiding Engels ofnbsp;Vertalen. Ook vertalers dienbsp;hun kennis van het Engels vianbsp;een andere combinatie vannbsp;opleiding en ervaring op eennbsp;hoog niveau hebben gebracht,nbsp;kunnen deelnemen.

De nadruk ligt op praktische opdrachten waarmee de aangeboden theorie voortdurendnbsp;wordt onderbouwd en geoefend. Zowel de technische alsnbsp;de inhoudelijke aspectennbsp;komen aan bod. De deelnemers doen ervaring op met hetnbsp;vertalen en comprimeren vannbsp;gesproken teksten, het indelennbsp;van vertalingen in ondertitels,nbsp;het invoeren van tijdcodes ennbsp;het maken van commentaar-vertalingen. Er wordt gewerktnbsp;met beeldfragmenten uit denbsp;dagelijkse ondertitelpraktijk.nbsp;De cursus sluit af met eennbsp;korte proefvertaling. Denbsp;beoordeling wordt toegevoegd aan het certificaat vannbsp;deelname.

Tijdstip: zes bijeenkomsten op donderdag van 18.00 totnbsp;21.00 uur, in september ennbsp;oktober in Hilversum.

Kosten: ƒ1525,- indien u voor 7 augustus betaalt.

Na deze datum: ƒ1625,-. De prijs is inclusief studiemateriaal, thee, koffie,nbsp;frisdrank en BTW

ICT voor vertalers

Een praktische cursus voor vertalers, niet gebonden aan een specifieke taal, waarin methoden en technieken voor hetnbsp;gebruik van informatie- ennbsp;communicatietechnologie (ICT)nbsp;centraal staan. Trefwoordennbsp;zijn: behoeften, mogelijkheden en toepassingen. Er isnbsp;ruimte om de inhoud enigszinsnbsp;aan de behoeften van de cursisten aan te passen. Aan denbsp;orde komen onder meer hetnbsp;verzamelen, structureren ennbsp;ontsluiten van terminologie,nbsp;werken met tekstcorpora,nbsp;inwerken in een nieuw vakgebied, het nut van collocatiesnbsp;en synoniemen, geavanceerdnbsp;gebruik van Microsoft Wordnbsp;en het schrijven van macro's,nbsp;gebruik van Internet,nbsp;elektronische naslagwerken,nbsp;elektronische stijlgidsen,nbsp;terminologieprogramma's,nbsp;vertaalgeheugens en algemene elektronische hulpmiddelen voor vertalers.

Najaar 2000:

vijf bijeenkomsten op dinsdag van 17.00 tot 20.00nbsp;uur, van september totnbsp;november in Utrecht.

Kosten: ƒ1300,- indien u voor 19 augustus betaalt,nbsp;daarna ƒ1400,-. De prijs isnbsp;inclusief studiemateriaal,nbsp;broodmaaltijd, thee, koffienbsp;en BTW

Voorjaar 2001:

vijf bijeenkomsten op dinsdag van 17.00 tot 20.00nbsp;uur, van februari tot aprilnbsp;in Utrecht.

Kosten: ƒ1300,- indien u voor 6 januari betaalt,nbsp;daarna ƒ1400,-. De prijs isnbsp;inclusief studiemateriaal,nbsp;broodmaaltijd, thee, koffienbsp;en BTW

Financieel-economisch vertalen Engels-Nederlandsnbsp;Vertalers die geen of weinignbsp;ervaring hebben met het vertalen van financieel-economi-sche teksten, wordt geleerdnbsp;hoe zij specifieke problemennbsp;het beste kunnen oplossen. Denbsp;cursisten bereiden vertalingennbsp;voor die, nadat ze zijn gecorrigeerd door de docent, tijdensnbsp;de bijeenkomst wordennbsp;besproken. De teksten zijnnbsp;afkomstig uit de vertaalpraktijk en hebben betrekking opnbsp;financiën, economie en commerciële aspecten van bedrijfsleven en overheid. Aan denbsp;orde komen onder anderenbsp;jaarverslagen, belastingen,nbsp;beleggingsfondsen en werkne-mersregelingen. Relevantenbsp;wet- en regelgeving wordtnbsp;behandeld, evenals terminologie en bronnen. Eennbsp;geannoteerde lijst met woordenboeken en naslagwerkennbsp;maakt deel uit van het cursusmateriaal.

Tijdstip: vijf bijeenkomsten op dinsdag van 17.00 totnbsp;20.00 uur, van februari -april 2001 in Utrecht.nbsp;Kosten: ƒ1300,- indien unbsp;voor 6 januari betaalt,nbsp;daarna ƒ1400,-. De prijs isnbsp;inclusief studiemateriaal,nbsp;broodmaaltijd, thee, koffienbsp;en BTW

Medisch vertalen Engels-Nederlands

Het oplossen van specifieke problemen bij het vertalen vannbsp;medische teksten, staat centraal in de cursus 'Medisch vertalen Engels-Nederlands'. Denbsp;cursisten bereiden tekstennbsp;voor die de docent corrigeert.nbsp;Tijdens de bijeenkomst worden de vertalingen besproken.nbsp;Verschillende soorten tekstennbsp;uit uiteenlopende medischenbsp;aandachtsgebieden, waaronder de farmacie, komen aannbsp;de orde. Er wordt tijd besteednbsp;aan het gebruik van naslagwerken, internet en parallelteksten. Speciale aandacht isnbsp;er voor stijl- en registerproble-men in de verschillendenbsp;tekstsoorten en vaste uitdrukkingen en conventies in medische teksten. Ook worden denbsp;voor de teksten noodzakelijkenbsp;medische achtergrondinformatie en medische terminologienbsp;behandeld.

Tijdstip: op donderdag van 17.00 tot 20.00 uur, februari tot april 2001, Utrechtnbsp;Kosten: f1300,- indien unbsp;voor 8 januari betaalt,nbsp;daarna f1400,-. De prijs isnbsp;inclusief studiemateriaal,nbsp;broodmaaltijd, thee, koffienbsp;en BTW

Aanmelding

Folders en aanmeldingsformulieren kunnen worden aangevraagd bij het Studiepunt Letteren, Drift 8,nbsp;e-mail:

StudiePunt@let.uu.nl, tel.: (030) 253 62 85.

Contactpersoon: dr. Roselinde Supheert,nbsp;Centre for Contemporarynbsp;British Studies, Domplein 24,nbsp;tel.: (030) 253 63 42 / 55 88,nbsp;fax: (030) 253 55 85,nbsp;e-mail: Roselinde.nbsp;5upheert@let.uu.nl ofnbsp;http:llccbs.let.uu.nl/

Juridische bijen nascholing

Het bureau voor Juridisch Post Academisch Onderwijs,nbsp;verbonden aan de faculteitnbsp;Rechtsgeleerdheid, biedt denbsp;mogelijkheid tot professionelenbsp;na- en bijscholing.

De cursussen worden verzorgd door docenten van de faculteitnbsp;in samenwerking met externe,nbsp;veelal in de praktijk werkzamenbsp;juristen. Voor Alumnipashou-ders geldt een aantrekkelijkenbsp;kortingsregeling. Dit cursusseizoen kunt u zich nognbsp;inschrijven voor:


20

Illuster I Universtiteit Utrecht [juni 2000

-ocr page 21-

Algemene Beginselen van Behoorlijk Bestuur ondernbsp;de Awb

Data: 15 en 22 juni 2000 Docent: mr. G.H. Addinknbsp;Kosten: f715,- inclusief cursusmateriaal en consumpties

Bijzondere Opsporingsbevoegdheden

Datum: 20 juni 2000 Docenten: dr. J.L.M. Boek, drs.nbsp;M. Kruissink, mw. dr. C.M.nbsp;Pelser

Kosten: ƒ495,- inclusief cursusmateriaal en consumpties

Nieuw Verzekeringsrecht (ontwerp Boek 7 Titel 17)nbsp;Data: 21 en 28 juni 2000

Docenten: prof.mr. Ph.H.J.G. van Huizen, prof. mr. P. Clausing, mr. F.R. Salomons, mr. N.nbsp;Frenk, mr. J.C. van Eijk-Graveland, mr. T.J. Dorhoutnbsp;Mees, mr. W.M.A. Kalkmannbsp;Kosten: f750,- inclusief cursusmateriaal en consumpties

Informatie

Heeft u vragen of wilt u binnenkort de brochurenbsp;met het cursusprogrammanbsp;van het najaar ontvangen,nbsp;dan kunt u contact opnemen met Juridisch PAO,nbsp;tel. (030) 253 70 21 ofnbsp;253 70 22,nbsp;e-mail: jpao@law.uu.nl.nbsp;U kunt ook de websitenbsp;raadplegen:

WWW. law. uu.nl/pao

Centrum voor Beleid ennbsp;Management

Voor managers en beleidsmedewerkers biedt het Centrum voor Beleid ennbsp;Management van de UU innbsp;het najaar van 2000 ondernbsp;meer de volgende postacademische opleidingennbsp;aan:

Strategisch management in de non-profit/not-for-profit sector

De uitdaging tot het maken van strategische keuzen en hetnbsp;varen van een eigen koers,nbsp;staan centraal in deze tweejarige postacademische leergang. Deelnemers ontvangennbsp;na afloop het diploma 'Masternbsp;of Strategie Managementnbsp;(MSM)'. Door reflectie op hetnbsp;eigen denken en handelen,nbsp;worden deelnemers gestimuleerd om aangereikte theoretische concepten, visies ennbsp;kaders in relatie te brengennbsp;met de eigen praktijksituatie.nbsp;Start: september 2000

Interculturalisatie van psychosociale zorg ennbsp;hulpverlening

Deze tweejarige postacademische Europese mastersoplei-ding biedt wetenschappelijke en praktische inzichten in denbsp;begeleiding en behandelingnbsp;van migranten, vluchtelingennbsp;en asielzoekers en handvattennbsp;voor het ontwikkelen van zorgaanbod voor deze cliënten-groepen. Bestemd voornbsp;hulpverleners, managers ennbsp;beleidsmedewerkers in denbsp;geestelijke gezondheidszorg,nbsp;psychosociale hulpverlening ennbsp;sociale dienstverlening. Hetnbsp;uitwisselen van ervaringen opnbsp;Europees niveau (in eerstenbsp;instantie Engeland en Zweden)nbsp;staat in deze leergang centraal. Na afronding ontvangennbsp;deelnemers een mastertitel.nbsp;Start: november 2000

Het maken van een marketingplan voornbsp;non-profit organisatiesnbsp;Het doel van deze vijfdaagsenbsp;cursus is deelnemers op eennbsp;interactieve wijze en stapsgewijs aan een strategisch marketingplan voor de eigennbsp;organisatie te laten bouwen.nbsp;Dit gebeurt aan de hand vannbsp;'bouwstenen', zoals het formuleren van een missie ennbsp;bedrijfsdoelstellingen, concurrentie-analyse en een SWOT-analyse.

Start: oktober 2000

Kwaliteit en implementatie in non-profit organisatiesnbsp;Inzicht bieden in het kwaliteitsbeleid van de eigen organisatie en werken vanuitnbsp;nieuwe aanvullende perspectieven, aan de hand van eennbsp;zelf gekozen case. Dat is hetnbsp;doel van deze vierdaagse cursus. Uitgenodigd wordennbsp;managers, projectleiders ennbsp;staffunctionarissen die verantwoordelijk zijn voor kwaliteitnbsp;in de organisatie of organisa-tie-eenheid.

Start: oktober 2000

Marketing, sponsoring en fondsenwerving voornbsp;non-profit organisatiesnbsp;Deze tiendaagse cursus metnbsp;terugkomdag reikt staf- ennbsp;beleidsmedewerkers van nonprofit organisaties handvattennbsp;aan om een strategie voor hetnbsp;verwerven van extra inkomsten uit sponsoring, fondsenwerving en subsidies op tenbsp;zetten en uit te voeren. Denbsp;cursus richt zich op de sectoren sport, kunst en cultuur,nbsp;gezondheidszorg, natuur ennbsp;milieu, onderwijs en wetenschap, overheid, fondsen ennbsp;welzijn.

Start: september 2000

Informatie

Voor meer informatie, folders en incompany-opleidingen kunt u contactnbsp;opnemen met het PAO-secretariaat van hetnbsp;Centrum voor Beleid ennbsp;Management, tel. (030)nbsp;253 63 38 / 64 63 of 87 77,nbsp;e-mail: pao.cbm@law.uu.nlnbsp;of www.law.uu.nl/cbm

Majaars-programma HOVO Utrecht

Dit najaar biedt Hoger Onderwijs voor Ouderennbsp;(HOVO) Utrecht ruim 25nbsp;cursussen aan voor denbsp;doelgroep van 50-plussers.nbsp;Docenten van de Universi-teit Utrecht verzorgennbsp;cursussen met een duur vannbsp;zes tot acht weken. Denbsp;bijeenkomsten duren tweenbsp;tot drie uur per week.

  • • De weg van de (christelijke)nbsp;traditie (prof. J. Visser)

  • • Mensenrechten en de burgernbsp;in de geschiedenis

(prof. A. van Goudoever)

  • • Middeleeuwse koningennbsp;(mw. prof. M. de Jong e.a.)

  • • Cleopatra, symbool en mythenbsp;(mw. prof. H. Sancisi-Weerdenburg e.a.)

  • • Mediageschiedenis

(prof. B. Hogenkamp e.a.)

  • • Taal en communicatienbsp;(prof. P. van den Hoven)

  • • De moderne Franse romannbsp;(dr. R. Stuip e.a.)

  • • Joods-Amerikaanse literatuurnbsp;na 1945 (dr. D. Rubin)

  • • Moderniteit en postmoderniteit (prof. Laeyendecker)

  • • Actuele thema's in het strafrecht (dr. P. Baauw e.a)

  • • Evolutie van ontwikkelingnbsp;(prof. J. van den Biggelaar e.a.)

De overige instellingen van HOVO Utrecht (de Hogeschoolnbsp;van Utrecht, de Universiteitnbsp;voor Humanistiek, Hogeschoolnbsp;de Horst en de Katholiekenbsp;Theologische Universiteit tenbsp;Utrecht) bieden ook een breednbsp;scala van cursussen aan in o.m.nbsp;architectuur, muziekgeschiedenis en Internet.

Informatie

Hebt u belangstelling, vraag dan de cursusgids vannbsp;HOVO Utrecht aan.

Adres: Secretariaat HOVO Utrecht, postbus 80147,nbsp;3508 TC Utrecht, tel.

(030) 253 34 83.

CLU, Onderwijskundig Adviesbureau

Onder het motto 'Een leven lang leren' geven bedrijven ennbsp;instellingen jaarlijks ongeveernbsp;6 miljard gulden uit aannbsp;bedrijfsopleidingen. Momenteel zijn er 900 opleidingsinstituten die op deze vraagnbsp;inspelen waardoor bedrijvennbsp;vaak door de bomen het bosnbsp;niet meer zien. CLU, eennbsp;Onderwijskundig Adviesbureau verbonden aan denbsp;Universiteit Utrecht, biedt denbsp;reikende hand. Het legt denbsp;nadruk op het hoe, wat ennbsp;waarom van het geven vannbsp;opleidingen. Door de verbinding met de Universiteitnbsp;Utrecht en de praktische ervaring kan het CLU al jarennbsp;rekenen op een grote klantenkring.

CLU heeft de volgende activiteiten:

  • • advies en coaching;nbsp;•ontwikkeling en bewerking

van leermiddelen;

  • • evaluatie en ontwikkeling;

  • • cursussen en workshops;

  • • onderzoek.

Informatie

Meer informatie: Constantijn Stevens, accountmanager CLU, telefoon (030) 253 69 80. Bezoek denbsp;website:nbsp;http://eduweb.fss.uu.nl/ CLUnbsp;of schrijf naar CLU,nbsp;Heidelberglaan 2, 3584 CSnbsp;Utrecht.


cZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ - —gnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Wüster | Universtiteit Utrecht | juni 2000nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21

-ocr page 22-

Adressen faculteiten

Utrechts universiteitsfonds/

Alumnibureau

Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrecht (030) 253 80 25 Fax: (030) 253 80 26nbsp;E-mail: ufonds@ufonds.uu.nl

Aardwetenschappen

Budapestlaan 4, 3584 CA Utrecht (030) 253 50 50 Fax: (030) 253 50 30nbsp;E-mail: i.nix@geo.uu.nl

Biologie

F.A.F.C. Wentgebouw, Sorbonnelaan 16, Postbus 80088, 3508 TB Utrecht

(030) 253 22 76 Fax: (030) 253 45 26 E-mail: t.h.j.m.raaimakers@bio.uu.nl

Diergeneeskunde

Androclusgebouw, Yalelaan 1,

Postbus 80163, 3508 TD Utrecht

(030) 253 48 51 Fax: (030) 253 77 27

Farmacie

F.A.F.C. Wentgebouw, Sorbonnelaan 16, Postbus 80082, 3508 TB Utrecht

(030) 253 73 13/253 25 25

Fax: (030) 251 39 53

Geneeskunde

Stratenum, Universiteitsweg 100, Postbus 80030, 3508 TA Utrecht

(030) 253 88 88 Fax: (030) 253 90 25 E-mail: t.m.v.fakkeldij@med.uu.nl

Godgeleerdheid

Willem C. van Unnikgebouw Heidelberglaan 2, 3584 CS Utrechtnbsp;(030) 253 18 53 Fax: (030) 253 32 41nbsp;E-mait: m.bosch@theo.uu.nl

Letteren

Kromme Nieuwegracht 46,

3512 HJ Utrecht

(030) 253 61 05 Fax: (030) 253 60 83 E-mai! medewerkers: lt;naamgt;@let.uu.nl

Natuur- en Sterrenkunde

Princetonplein 5, Postbus 80000,

3508 TA Utrecht

(030) 253 32 84 Fax: (030) 253 92 82 E-mail: facbureau@phys.uu.nl

Rechtsgeleerdheid

Janskerkhof 3, 3512 BK Utrecht

(030) 253 70 18/253 70 17

Fax: (030) 253 73 00

E-mail medewerkers: lt;voorletters. voorvoegseiachternaamgt;@law.uu.nl

Ruimtelijke Wetenschappen

Willem C. van Unnikgebouw Heidelberglaan 2, 3584 CS Utrechtnbsp;(030) 253 20 44 Fax: (030) 254 06 04nbsp;E-mail: r.vanginneken@geog.uu.nl

Scheikunde

F.A.F.C. Wentgebouw, Sorbonnelaan 16, 3584 CA Utrecht

Postbus 80083, 3508 TB Utrecht

(030) 253 37 93/253 37 91

Fax: (030) 253 30 72

E-mail: j.a.dekooker@chem.uu.nl

Sociale Wetenschappen

Centrumgebouw Zuid, Heidelberglaan 1, 3584 CS Utrechtnbsp;(030) 253 47 00 Fax: (030) 253 16 19nbsp;E-mail: bureau@fss.uu.nl

Wijsbegeerte

Bestuursgebouw, Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrecht

(030) 253 18 31 Fax: (030) 253 28 16 E-mail: bureau@phil.uu.nl

Wiskunde en Informatica

Budapestlaan 6, 3584 CD Utrecht (030) 253 15 15/253 35 36

Fax: (030) 253 83 94

E-mail: o.moeler@math.uu.nl

IVLOS Bestuursgebouw

Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrecht (030) 253 34 00 Fax: (030) 253 27 41nbsp;E-mail; ivlos@ivlos.uu.nl

Brochure diesrede

Met een DNA-structuur kan nog steeds geen nieuwe celnbsp;gemaakt worden, laat staannbsp;nieuw leven. Dat betoogdenbsp;professor dr. Wiel Hoekstranbsp;(decaan van de faculteit Biologie) tijdens de diesrede op 27nbsp;maart jl. Bij de viering van denbsp;364ste dies natalis van de Uni-versiteit Utrecht plaatste Hoekstra de betekenis van DNA-technologie in perspectief. Ooknbsp;werden twee eredoctoratennbsp;uitgereikt. Prof. dr. Patricianbsp;Goldman-Rakic, hoogleraarnbsp;Neurowetenschappen aan denbsp;Yale School of Medicine (VS)nbsp;kreeg een eredoctoraat voornbsp;haar onderzoek in de cognitiewetenschap en de cognitievenbsp;neurowetenschap. Musicus Tonnbsp;Koopman ontving een eredoctoraat voor zijn bijdragen aannbsp;het onderzoek naar en de vertolking van het oeuvre vannbsp;Bach.

Een brochure met de diesrede van prof. dr. Wiel Hoekstra en met de toespraken die gehouden zijn bijnbsp;de uitreiking van de eredoctoraten, is aan te vragen bijnbsp;het Communicatie Servicenbsp;Centrum van de Universiteitnbsp;Utrecht, tel. (030) 253 35 50.

Oproep SWAK-leden

Aan het eind van dit jaar zal voor de eerste keer een reünienbsp;voor oud-leden van SWAK, eennbsp;van de faculteitsverenigingennbsp;van Sociale Wetenschappen,nbsp;worden georganiseerd. Daaromnbsp;roept de Commissie Oud-SWAKnbsp;oud-leden op om persoonlijkenbsp;gegevens(ook jaar van aankomst en vertrek) en huidignbsp;adres met telefoonnummernbsp;door te geven. Na inventarisatie hoopt de Commissie iedereen te kunnen uitnodigen voornbsp;een jaarlijks terugkerend evenement. Alle informatie kunt unbsp;sturen naar: Jochum van Krimpen, Bloemstraat 8, 3581 WEnbsp;Utrecht, e-mail:nbsp;krimpere®dds. nl.

.uin............................................................................................................

Ik wens gedurende het collegejaar 2000-2001 het U-blad thuis te ontvangen en betaal daarvoor ƒ75,- verzendkosten.

Naam

Adres

Postcode en woonplaats

Handtekening

Bon opsturen naar:

U-blad, abonnee-administratie

Postbus 85 232, 3508 AE Utrecht


Abonnement U-blad

Wilt u op de hoogte worden gesteld van de wederwaardigheden van de Universiteit Utrecht? Neem dan een abonnement op het uit uw studententijd zonbsp;vertrouwde U-blad. Dit verschijnt wekelijks, gedurende ongeveer 40 weken pernbsp;jaar. Voor slechts 75,- kunt u een heelnbsp;academisch jaar lang het U-blad thuisnbsp;ontvangen. U kunt zich abonneren metnbsp;onderstaande bon. De rekening krijgt unbsp;thuis bezorgd.


Universiteits-winkel Solaris Wie op zoek is naar uniekenbsp;UU-cadeaus en -relatiegeschenken, moet eens een kijkjenbsp;nemen in Universiteitswinkelnbsp;Solaris. Omdat niet iedereen innbsp;staat is een bezoek te brengennbsp;aan de winkel in het Academiegebouw, heeft Solaris sindsnbsp;kort ook een website:nbsp;www.solaris.nl. De site is nognbsp;in aanbouw, maar het assortiment staat er al op. De chocolade en stropdassen zijn in denbsp;aanbieding, dus haast u.

De Universiteit Utrecht 1999

Eind juni verschijnt het Jaarbeeld 1999 van de Universiteit Utrecht met daarin de belangrijkste feiten en cijfers uit het verslagjaar, maar ook met beschrijvingen van belangrijke resultatennbsp;en ontwikkelingen op het gebied van onderwijs, onderzoek,nbsp;organisatie, communicatie en personeel.

Solaris Universiteitswinkel is gevestigd in het Academiegebouw, Domplein 29nbsp;kamer 4, 3512 JE Utrecht,nbsp;tel. 030 -253 60 53, e-mail:nbsp;solaris@pobox.uu.nl

Bouwjaar Veritas

In het maartnummer van Illuster stond op pagina 16 een artikeltje over de verbouwingnbsp;van Veritas. Een oplettendenbsp;lezer, A. Schellekens uit Nijmegen, wees de redactie erop datnbsp;Veritas sinds 1935 in het pandnbsp;aan de Kromme Nieuwegrachtnbsp;huist. En niet sinds 1953, zoalsnbsp;abusievelijk vermeld stond.

Personeel

Totaal

6.739 personen

5.593 fte

Faculteiten en instituten

4.804,6 fte

Ondersteunende diensten en service centra 679,6 fte

Bestuursdiensten

96,2 fte

Hoogleraren

336 pers.

Instroom studenten

Voltijd

4.484

Deeltijd

394

Totaal

4.878

Ingeschrevenen

Studenten

21.290

Extraneï

27

Totaal

21.317

Opleidingen

Voltijd

58

Deeltijd

13

Duale opleidingen

3

Lerarenopleidingen (voltijd/deeltijd)

18

Faculteiten

14

KNAW-erkende onderzoekscholen

waarvan UU penvoerder is

20

Dissertaties

374

Examens 1997/1998

Propedeuse

2.751

Doctoraal

2.899

Beroepsexamens

449

Lerarenbevoegdheden

106

Financiën (in miljoenen guldens)

Rijksbijdragen

777

Collegegelden

54

Overige eigen inkomsten

264

Personele lasten

641

Overige lasten

434

Exploitatiesaldo

20

Balanstotaal

1.156

Omvang algemene bedrijfsreserve -rbedrijfsreserve onderdelen

789

Lezers van Illuster kunnen het Jaarbeeld bestellen via tel.

(030) 253 25 72, of e-mail illuster.redactie@csc.usc.uu.nl.


-ocr page 23-

Publicaties

Colofon

Illuster 19. jaargang 5, 9 juni 2000

Illuster is een gezamenlijke uitgave van de Universiteit Utrecht en de Verenigingnbsp;Utrechts Universiteitsfonds. in samenwerking met faculteiten en verenigingen.nbsp;Illuster verschijnt vier keer per jaar ennbsp;wordt toegezonden aan afgestudeerdennbsp;van de Universiteit Utrecht in een oplagenbsp;van 55.000.

Hoofdredacteur:

Twan Geurts

Redactie:

Armand Heijnen, Helène Ruys, Sandra van Kampen

Redactie-advies:

Mascha Damen, Peter Giesen, Ted Sanders, Harry van den Tweel, Astridnbsp;Tonnaer

Redactieraad:

Piet van Asseldonk, NOS eindredactie; Paul van den Hoven, hoogleraar linguïstiek UU; Joop Kessels, directeur communicatie UU; Bas Mesters, redacteur Denbsp;Volkskrant; Frieda Pruim, redacteur Opzij;nbsp;Arie Smit, directeur NotTeleac.

Aan dit nummer werkten verder mee: Sander van Walsum, Nathan Vos, Akkienbsp;Joosse, Kets Volkers, Arjan den Boer,nbsp;Janny Ruardy, Johan Vlasblom, Armandnbsp;Heijnen, Chiara Soldati, Leneke Visser, Roynbsp;Meijer, Tanny Dobbelaar

Foto's:

Maarten Hartman, Ivar Pel, ea.

Foto omslag:

ANP/Paul Vreeker

Rubrieksillustraties:

Marco Faassen

Ontwerp en opmaak: WRIK (BNO), Utrecht

Druk:

Brouwer Rotatie

O Universiteit Utrecht

Illuster, periodiek voor alumni van de Universiteit Utrecht. Overname van artikelen is -met bronvermelding- toegestaan. Hetnbsp;U-blad stelt op verzoek van de redactienbsp;eerder in het U-blad verschenen artikelennbsp;en illustraties beschikbaar aan Illuster.nbsp;Illluster is een productie van het Bureaunbsp;Journalistieke Producties, een samenwerking tussen het Communicatie Servicenbsp;Centrum van de Universiteit Utrecht ennbsp;het Utrechts Universiteitsblad.

ISSN:

1338-4703. Voor toezending is gebruikgemaakt van het alumnibestand van de Universiteit Utrecht

Oproep aan de lezer

Illuster 20 verschijnt op 15 september 2000.

Reacties, suggesties en ingezonden mededelingen kunt u toezenden aan denbsp;redactie voor 17 juli. De redactie houdtnbsp;zich het recht voor ingezonden mededelingen te weigeren of in te korten.

Redactie-adres: Illuster, postbus 80125,nbsp;3508 TC Utrecht.

tel.: (030) 253 26 51.

fax: (030) 253 36 85,

e-mail: illuster.redactie@csc.usc.uu.nl.

Voor adreswijzigingen: illuster@csc. use. uu.nl

Krop

In 1874 verbleef een Nederlandse wetenschappelijke expeditie, onder leiding vannbsp;de Utrechtse astronoom Oude-mans vier maanden op eennbsp;eiland bij Madagaskar. Doelnbsp;was de Venus-overgang, eennbsp;zeldzaam astronomisch verschijnsel met oog en -voor hetnbsp;eerst- met camera waar tenbsp;nemen. Door bewolking konnbsp;er de bewuste dag niet gefotografeerd worden. Het was innbsp;de tijd dat de fotografie eennbsp;stormachtige ontwikkelingnbsp;doormaakte. Maar weinignbsp;foto's werden voor wetenschappelijk onderzoeknbsp;gemaakt. Wel werd het levennbsp;van de hoogleraren, medewerkers, gebouwen, expeditiesnbsp;veelvuldig vastgelegd met denbsp;camera. Het universiteitsmuseum bezit na inventarisatienbsp;bij verschillende universitairenbsp;instellingen zo'n 80.000 foto's.nbsp;Daaruit heeft Hans Roose-boom, conservator fotografienbsp;van het Rijksmuseum eennbsp;selectie gemaakt voor de tentoonstelling 'Opgenomennbsp;1850-1925' die nog te zien isnbsp;tot zes november in het universiteitsmuseum. Op de tentoonstelling zijn foto's te ziennbsp;van wetenschaps- en onderwijspraktijk: het studentenleven; interieurs van laboratorianbsp;en ziekenhuisafdelingen; expedities en ziekteverschijnselen,nbsp;zoals de Utrechtse krop. In hetnbsp;gelijknamig fotoboekje zijn 49nbsp;foto's afgebeeld.

Hans Rooseboom - Opgenomen 1850-1925. Foto's van wetenschap, studenten ennbsp;expedities. Coliectie Universiteit Utrecht. Thoth, fi8,50

Vroege christendom

Essays van Utrechts hoogleraar theologie Pieter van der Horstnbsp;over de belangrijkste traditiesnbsp;uit de wereld van onze jaartelling: de joodse, de Grieks-Romeinse en de christelijke.nbsp;Deze denkwerelden waren innbsp;die tijd nauw met elkaar verbonden. Kenmerkend warennbsp;een levendige uitwisseling vannbsp;ideeën, kennis en gebruikennbsp;en heftige polemieken overnbsp;religieuze, filosofische en ethische thema's. Het christendomnbsp;was in de eerste halve eeuwnbsp;van zijn bestaan met namenbsp;een joodse beweging. Langzamerhand heeft het zich vannbsp;het jodendom losgemaakt.nbsp;Van der Horst laat in zijn bundel zien hoe het jonge christendom zijn weg tracht tenbsp;vinden in de joodse en heidense wereld van Grieken ennbsp;Romeinen.

Pieter W. van der Horst -Mozes, Plato, Jezus. Studies over de wereld van hetnbsp;vroege christendom. Prometheus, f49,90.

Handelshuizen

Al eeuwen lang speelt de handel een centrale rol in de Nederlandse economie. Denbsp;Gouden Eeuw ontleende ernbsp;zijn rijkdom aan en tot op denbsp;dag van vandaag fungeert denbsp;handel als smeermiddel vannbsp;het economische leven. Zij isnbsp;een gouden schakel in denbsp;keten die van producent naarnbsp;consument loopt. Maar wienbsp;hielden zich er eigenlijk meenbsp;bezig? Wat deden ze, waaromnbsp;en hoe? De namen van han-delsgeslachten als de familiesnbsp;Trip en Van Eeghen, en vannbsp;enkele bedrijven als de VOC ,nbsp;Internatio en Hagemeyer zijnnbsp;bekend, maar aard en functienbsp;van hun bezigheid bleven totnbsp;nu toe goeddeels in het duister.

In opdracht van Hagemeyer NV verrichtte het Onderzoekinstituut voor Geschiedenis ennbsp;Cultuur van de Faculteit Letteren (OGC) een onderzoek naarnbsp;de geschiedenis van de Nederlandse handelshuizen. Denbsp;onderzoekers Joost Jonker ennbsp;Keetie Sluyterman beschrijvennbsp;de Nederlandse handelsge-schiedenis vanaf de vooravondnbsp;van de Gouden Eeuw tot hetnbsp;eind van de twintigste eeuwnbsp;vanuit het perspectief van denbsp;handelshuizen.

Joost Jonker en Keetie Sluyterman - Thuis op de wereldmarkt. Nederlandsenbsp;handelshuizen door de eeuwen heen. Sdu. Verschijntnbsp;ook in het Engels

Verloren verleden

Wie was Mata Hari, wat gebeurde er bij Goejanverwel-lesluis en waar werd Bonifatiusnbsp;ook alweer vermoord? 'Ouderen kennen de klank nog wel,nbsp;maar zijn het verhaal vergeten. Voor jongeren is de anekdote helemaal vreemd en datnbsp;is de schuld van het geschiedenisonderwijs. Alles draait omnbsp;de thematische aanpak, maarnbsp;de verhalen raken ondergesneeuwd', zegt de Utrechtsenbsp;historica Els Kloek in een interview in Trouw. Daarom wildenbsp;Kloek gedenkwaardigenbsp;gebeurtenissen en personennbsp;opnieuw onder de aandachtnbsp;brengen voor een grootnbsp;publiek. In 1998 startte zij denbsp;reeks 'Verloren Verleden'.nbsp;Zojuist verscheen deel tiennbsp;'1600: Slag bij Nieuwpoort',nbsp;geschreven door de Utrechtsenbsp;historicus Leen Dorsman.nbsp;Iedereen kent het jaartal, sommigen kunnen vertellen datnbsp;Nieuwpoort in Vlaanderen ligtnbsp;en een enkeling weet dat dezenbsp;slag een overwinning was voornbsp;prins Maurits. Maar volgensnbsp;Dorsman staat de Slag bijnbsp;Nieuwpoort ook symbool voor

Leen Uanman


i6ooï Slag bij NiëuwpóóH



overbodige kennis. Feitjes en jaartallen leren passen nietnbsp;meer in het moderne onderwijs. De tot 'docent van hetnbsp;jaar' gekozen Dorsman verteltnbsp;op heldere wijze hoe Maurits,nbsp;gedwongen door Johan vannbsp;Oldenbarnevelt en de Staten-Generaal, met zijn leger innbsp;Nieuwpoort een slag tegen denbsp;Spanjaarden moest leveren ennbsp;tegen de verwachting in ooknbsp;nog won. De Slag was wel eennbsp;belangrijke ommekeer in denbsp;Tachtigjarige oorlog. Ooknbsp;beschrijft Dorsman de eeuwnbsp;die hieraan vooraf ging en denbsp;manier waarop Nederlandersnbsp;in de loop der tijd vorm hebben gegeven aan hun collectieve herinnering aan dezenbsp;Slag.

De reeks is goed verzorgd, ziet er aantrekkelijk uit en is rijkelijk geïllustreerd. Volgens denbsp;uitgever is het de bedoelingnbsp;door te gaan tot deel 25. Eennbsp;goed initiatief van Kloek.

Leen Dorsman - 1600: Slag bij Nieuwpoort. deel 9 ennbsp;10 in de reeks 'Verlorennbsp;Verleden'. Verloren, f 19,90.

[Janny Ruardyj


Illuster I Universtiteit Utrecht ] juni 2000 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23

-ocr page 24-

Column


Het einde van de boekenkast

'Het papieren boek zal nooit verdwijnen'. Dat is een veelgehoorde bewering over de toekomstnbsp;van het boek, die je van zowel digibeten alsnbsp;digi-profeten kunt vernemen. Ik vind het eennbsp;rare stelling. De Mesopotamiers zuilen het ooknbsp;beweerd hebben van hun kleitabletten en denbsp;Egyptenaren van hun papyrus. Middeleeuwsenbsp;monniken konden zich geen andere boekennbsp;voorstellen dan hun handgeschreven precisiewerk. Een paar eeuwen later veranderde denbsp;boekdrukkunst in korte tijd de wereld.

De laatste tijd houd ik mij bezig met eBooks. Dat zijn elektronische boeken, die je leest opnbsp;een apparaatje ter groote van een paperback.nbsp;Je haalt je boeken binnen via Internet. Datnbsp;heeft verschillende voordelen. Zo is er geennbsp;papier of inkt nodig en zijn er geen distributie-kosten. Bovendien raken elektronische boekennbsp;nooit uitverkocht en belanden ze niet in denbsp;ramsj. Daardoor zijn eBooks een stuk goedkoper dan gewone boeken. Behalve de prijs veranderen ook de beschikbaarheid (alles altijd ennbsp;overal) en de rol van uitgevers. Iedereen kannbsp;een boek uitgeven.

Er zijn echter ook veel nadelen. Je hebt een apparaatje nodig. Dat kan een storing krijgen.nbsp;De batterij moet vol zijn. Lezen van een beeldscherm is niet prettig. Papier is scherper en rustiger voor de ogen. Maar deze problemen zijnnbsp;oplosbaar. De techniek schrijdt in hoog temponbsp;voort. Over een paar jaar zijn beeldschermen zonbsp;scherp en flexibel als papier. Ze zullen zo goedkoop zijn dat je ze gratis krijgt bij aankoop vannbsp;een boek. Een veel groter probleem is de emotionele waarde van het boek. Papieren boekennbsp;hebben een eeuwenlange cultuurgeschiedenis.nbsp;Iedereen is een beetje bibliofiel. We willen eennbsp;boek voelen, ruiken en in de kast zetten.

Ik denk dat eBooks het van papier zullen winnen als de voordelen tegen de nadelen opwegen. In technisch opzicht komt dat moment onontkoombaar in zicht. Of het nu nog 5 of 50nbsp;jaar duurt. Wanneer we er echter emotioneelnbsp;aan toe zijn is de vraag. Grote bedrijven verwachten in de VS binnen 5 jaar een boeken-marktaandeel van 10% te bereiken met eBooks.nbsp;In Europa, waar historisch besef belangrijker is,nbsp;zal het wel langer duren.

Toch zijn er al mensen 'in' voor eBooks. Dat bleek toen ik op de Utrechtse Universiteitsdagnbsp;van 1 april jl. een workshop gaf voor Neerlandici, bij wie het boek toch op een voetstuknbsp;staat. Als primeur demonstreerde ik een eBooknbsp;met daarin vijf Nederlandse klassiekers, waaronder de Max Havelaar. Daarmee is een brugnbsp;gelegd tussen oud en nieuw. De Neerlandicinbsp;reageerden enthousiast. Iedereen kan dezenbsp;eBooks trouwens gratis downloaden opnbsp;www.eBook.nl.

Nu alle andere Nederlandse boeken nog...

Arjan den Boer (1972) studeerde in 1995 af bij Algemene Letteren (specialisatie Cultuur-educatie/Computer amp; Letteren) en is oprichter van ab-c media, dat zich bezighoudt metnbsp;'culturele en educatieve toepassingen vannbsp;nieuwe media' (www.ab-c.nl).

Reacties: denboer@ab-c.nl


De administrateur


Arnoud Heerings (1961) studeerde in 1986 afin de muziekwetenschappen. Nu doet hij de financiële administratie van de SRON, Stichting Ruimte Onderzoek Nederland.


Als ik aanbel, hoor ik aan de andere kant van de voordeur zijn stem al galmen. Het is dinsdagavond,nbsp;een van de weinige avonden dat Arnoud Heeringsnbsp;thuis is. Hij dirigeert in zijn vrije tijd maar liefst zesnbsp;koren. 'Toch ben ik niet iedere avond weg', relativeert hij de drukte van zijn bestaan. 'Alleen mijnnbsp;zondagochtend is altijd bezet.' Dat heb je ervan alsnbsp;je graag kerkkoren dirigeert.

Arnoud is na de middelbare school muziekwetenschap gaan studeren in het volle besef dat banen voor musicologen zeldzaam zijn. Na zijn afstuderennbsp;moest hij in vervangende dienst. Hij kwam terechtnbsp;bij de bibliotheek van het conservatorium. Daarnanbsp;moest hij beslissen wat hij zou gaan doen. 'Ik wildenbsp;niet uitzichtloos in de marge van de muziek blijvennbsp;schipperen. Ik vond dat ik een rigoureuze stapnbsp;moest zetten.'

Achteraf weet hij precies waarom hij in de financiële administratie is gaan werken. Cruciaal was zijn ervaring als vrijwilliger bij theater Kikker. 'Ik organiseerde er popconcerten, later kwam ik in hetnbsp;bestuur. In totaal liepen zestig vrijwilligers bij Kikker rond. Zakelijk gezien maakten we er een puinhoop van. Niemand wist hoe het zat metnbsp;btw-afdracht. Binnengekomen rekeningen raaktennbsp;zoek.' Af en toe kwam er een accountant langs dienbsp;orde op zaken stelde. 'Hij kreeg alles weer heldernbsp;en transparant. Dat maakte indruk. Ook al vondennbsp;wij onszelf bepaald niet dom, hij was de enige dienbsp;echt verstand van zaken had.'

Poot

Na een gesubsidieerde dagopleiding van het arbeidsbureau - 'ik heb nog nooit zo hard gewerkt' - kreeg hij een baan als administrateur bij een grafisch ontwerpbureau. Daarna haalde hij in zijn avondurennbsp;zijn MBA-diploma (Moderne Bedrijfs Administratie).nbsp;'Toen had ik deze poot van mijn leven op orde. Denbsp;muziek ging weer kriebelen.' Hij ging een deel vannbsp;het gregoriaanse koor dirigeren, waar hij al dienbsp;jaren in was blijven zingen. Inmiddels werkte hij bijnbsp;SRON, waar hij ook een koor oprichtte. 'En ik gingnbsp;reageren op briefjes op de muziekschool, ik had lolnbsp;in dirigeren.'

Het liefst dirigeert hij in een kerk. 'Een concert, waar mensen voor betalen, dat hoeft voor mij niet.nbsp;Muziek heeft voor mij zin omdat het in een contextnbsp;functioneert. Een concert biedt voor mij een tenbsp;magere context, zeker voor gregoriaans waar jenbsp;over God zingt.'

Is er een verband tussen boekhouden en muziek? Arnoud aarzelt. Hij noemt het verband abstract.nbsp;'Boekhouden heeft iets feitelijks. Het draait om hetnbsp;structureren en vastleggen van geldstromen. Datnbsp;moet consequent, op één manier, en met oog voornbsp;detail. Voor dirigeren geldt iets dergelijks: ik hoornbsp;de muziek in mijn hoofd en mijn koor moet denbsp;muziek gaan zingen zoals ik die hoor. Dat kan ooknbsp;maar op één manier.' Hij glimlacht. 'Mijn kerkkoornbsp;in Vlijmen heeft zangers met weinig ervaring.nbsp;Daarom zing ik ze vaak voor. Op een gegevennbsp;moment gaan ze me imiteren. Dat is precies wat iknbsp;wil.'

Je zou kunnen denken dat deze boekhouder annex dirigent op twee benen door het leven hinkt. Zonbsp;ervaart hij dat absoluut niet. 'Néé, ik wil juist allesnbsp;bij elkaar houden. Als ik alleen muziek zou maken,nbsp;kon ik geen droog brood verdienen. Als ik alleennbsp;zou werken, zou het leven te schraal zijn. Op dezenbsp;manier kan ik precies doen wat ik leuk vind.'

[Tanny Dobbelaar]