Kennis als opdracht vertelt de geschiedenis van de Universiteit Utrecht van 1636 tot heden ennbsp;verschijnt in september. Illuster had eennbsp;voorgesprek met historicus en alumnus Hervénbsp;Jamin (1964), die het bock schreef op verzoeknbsp;van de 365-jarige universiteit.

Dit is het eerste overzicht van de hele geschiedenis van de Universiteit Utrecht sinds 1936. Waarom verschijnt die uitgerekend bij dit lustrum?

Hervé Jamin: 'Sinds een paar jaar bestaat er een Commissie Geschiedschrijving. Dit is één van haarnbsp;eerste projecten. De bedoeling was een handzaam,nbsp;mooi geïllustreerd boek te maken dat voor allenbsp;werknemers, studenten én alumni van de universiteit aantrekkelijk is.

'Op grond van bestaande literatuur heb ik een toegankelijke geschiedenis willen schrijven. Oorspronkelijk onderzoek is het niet: ik ben niet in de archieven gedoken. Het is een begin. Mijn boek kannbsp;wel richting geven aan toekomstig detailonderzoek.nbsp;Zo vind ik zelf dat de relatie tussen de universiteitnbsp;en de stad Utrecht meer naar voren had kunnennbsp;komen.'

Hoe is de universiteit ontstaan?

'Dat was een initiatief van de stad Utrecht. Die wilde met een universiteit haar culturele macht benadrukken. In de loop van de vroegmoderne tijd kreeg denbsp;universiteit een internationale uitstraling. Desondanks bleef ze klein, er waren zo'n drie-, vierhonderd studenten.

De voornaamste missie was: onderwijs geven. Professoren werden beoordeeld op de hoeveelheid studenten die zij wisten te trekken. Onderzoek vond bijna uitsluitend plaats in buitenuniversitairenbsp;genootschappen.

'Tot 1815 was de universiteit behoorlijk internationaal. Veel Duitse en Britse studenten kwamen af op het medisch en het theologisch onderwijs. Het the-atrum anatomicum - waar onder publieke belangstelling lijken werden ontleed - was echt eennbsp;trekpleister. Theologie bleef overigens lange tijd denbsp;grootste faculteit. Rechten was de een na grootste.nbsp;Rijkere studenten trokken vaak langs verschillendenbsp;Europese universiteiten en logeerden ook vaak bijnbsp;de hoogleraar thuis. Zo'n hoogleraar was een vertrouwensman met een opvoedende taak. Het warennbsp;dikwijls heren met encyclopedische kennis die netnbsp;zoveel wisten van wiskunde als van recht. Hun ideaal was om studenten een brede vorming te geven.nbsp;Studenten zelf wilden vaak liever snel een diploma.nbsp;Dat verschafte hen toegang tot de elite.

'Na 1815 gaan onderzoek en onderwijs samenvallen. De specialismen komen op. Het ideaal van de breednbsp;ontwikkelde geleerde verdwijnt. In 1876 is het Latijnnbsp;als officiële voertaal afgeschaft. Dat werd hoog tijdnbsp;want veel studenten spraken die taal slecht.'

Alle colleges waren aanvankelijk toegankelijk voor de burgerij.

'De colleges waren in het Latijn - wat hun aantrekkingskracht niet vergroot zal hebben - en werden gegeven in onverwarmde zalen. Officieel waren ze

gratis toegankelijk voor de burgerij. Hoogleraren moesten hun verplichte openbare colleges aankondigen. Er kwamen weinig burgers op af. Hoogleraren gaven veel liever privé-colleges, bij hen thuis ofnbsp;in een gehuurd zaaltje dat wel verwarmd was. Daarnbsp;moesten studenten toegang voor betalen.'

Veel onderzoek nodig naar recente geschiedenis

Zijn er thema's die steeds terugkeren? 'Een voortdurend terugkerende vraag in de loopnbsp;der eeuwen is: wat is universitaire vorming precies?nbsp;Is dat zelfontplooiing? Is dat het goed beheersennbsp;van een vak? Dat speelt nu ook een rol bij de bachelors opleiding. Sinds 1946 is dat eigenlijk onafgebroken onderwerp van discussie, maar er is bijnanbsp;niemand die dat weet! Wat dat betreft zijn we echtnbsp;kortzichtig. Ons geheugen is zó beperkt. Watjenbsp;daarin ook blijft zien is de discrepantie tussen denbsp;ideologie van de academie en het uiteindelijkenbsp;resultaat. De universiteit zegt dat je na vier jaar studie een wetenschapper bent. Maar is dat echt zo?'

Het valt op dat het laatste hoofdstuk, over de twintigste eeuw, het meest geëngageerd is. 'Ja, het valt me makkelijker een oordeel te vellennbsp;over mensen van mijn eigen tijd. Hoewel, ik toonnbsp;me ook betrokken bij het feit dat vrouwen heel ergnbsp;lang geen toegang hebben gekregen tot de universiteit. Die onrechtvaardigheid heb ik echt aan denbsp;kaak gesteld.

De Tweede Wereldoorlog was een moreel dieptepunt. Men liep soms voor de bezetter uit. Joden werd de toegang tot de bibliotheek geweigerdnbsp;voordat de Duitsers daartoe besloten!

'Het schrijven van de meest recente geschiedenis was het moeilijkst. Er is nog weinig literatuurnbsp;natuurlijk. De meeste mensen leven nog. En denbsp;hoofdrolspelers van de jaren zestig, zeventig, zittennbsp;er nog steeds! De huidige college-voorzitter Jannbsp;Veldhuis bijvoorbeeld was destijds student ennbsp;betrokken bij ontwikkelingssamenwerking vanuitnbsp;de universiteit. Ik had te weinig onderzoekstijd omnbsp;hem en anderen te interviewen. Bovendien warennbsp;zij mijn opdrachtgevers. Naar de meest recentenbsp;geschiedenis van de universiteit valt dus nog veelnbsp;onderzoek te doen.'

[Tanny Dobbelaar]

Lezers van Illuster kunnen het boek 'Kennis als opdracht' met een aantrekkelijke korting bestellen. Zie de bon op p. 20.

Maandelijks promoveren aan de Universiteit Utrechtnbsp;tientallen onderzoekers.nbsp;Hieronder een samenvattingnbsp;van enkele nieuwswaardigenbsp;dissertaties. Meer informatienbsp;over de promoties kunt unbsp;vinden op de homepage vannbsp;de universiteit:nbsp;u’u’ii’.uu.nl/nieuu’s.

Historisch besef

Vaak wordt beweerd dat het slecht gesteld is met het historisch besef van de Nederlanders. Opmerkelijk genoeg is ditnbsp;tot nu toe zelden onderzocht.nbsp;Kees Ribbens staat als eerstenbsp;uitgebreid stil bij de maniernbsp;waarop Nederlanders sindsnbsp;1945 omgaan met het verleden. Ribbens onderzocht de rolnbsp;van geschiedenis in het toerisme en de verbeelding vannbsp;het verleden in documentairesnbsp;en dramaseries op televisie.nbsp;Zijn onderzoek toont aan datnbsp;de historische belangstellingnbsp;niet is verminderd, maar wel isnbsp;veranderd. De vorm en inhoudnbsp;van de alledaagse historischenbsp;cultuur is veelomvattender ennbsp;individueler dan voorheen,nbsp;maar ook visueler en materiëler. Ribbens promoveerde opnbsp;21 mei aan de faculteit Letteren.

Godsdienstvervolging

Mohamed EItayeb onderzocht drie Moslim-groeperingen innbsp;Pakistan, Saudi Arabie en Soedan die slachtoffer zijn geworden van vervolging binnen denbsp;Islamitische traditie. Dit fenomeen, intra-religieuze persecu-tie, legt de politieke ennbsp;sociologische beweegredenennbsp;achter godsdienstvervolgingnbsp;bloot. EItayebs onderzoeknbsp;toont aan dat bescherming vannbsp;de vrijheid van geloof vannbsp;wezenlijk belang is voor denbsp;rechtsgeldigheid en authenticiteit van alle religies en geloofspraktijken, ongeacht of ze eennbsp;meerderheid of een minderheid vertegenwoordigen.nbsp;EItayeb promoveerde op 30nbsp;mei aan de faculteit Rechtsgeleerdheid.

Antibiotica

Zieke kinderen krijgen zeer vaak antibiotica voorgeschreven om onjuiste redenen en opnbsp;onjuiste wijze. Bij meer dan denbsp;helft van de kinderen die antibiotica krijgen, is er slechts eennbsp;verdenking van een infectie dienbsp;niet is aangetoond. Kinderartsen vertonen bovendien schokkend grote verschillen in hunnbsp;voorschrijfgedrag.

Dat concludeert Marianne van

Houten na een doelmatigheidsonderzoek naar het antibiotica-beleid in de dagelijkse praktijk van de kindergeneeskunde. Zijnbsp;formuleerde aanbevelingen ennbsp;introduceerde een antibiotica-receptenboek. Dit heeft geleidnbsp;tot een flinke kostenreductienbsp;en meer eenheid in het voorschrijfgedrag. Van Houten promoveerde op 25 april aan denbsp;faculteit Geneeskunde.

Christelijke identiteit

Hoe wordt in alledaagse activiteiten en uitingen betekenis gegeven aan de christelijkenbsp;identiteit? Deze vraag staatnbsp;centraal in het onderzoek vannbsp;Jeroen Vermeulen waarop hijnbsp;op 16 mei is gepromoveerd aannbsp;de faculteit Godgeleerdheid.nbsp;Vermeulen onderzocht activiteiten en uitingsvormen opnbsp;Windesheim, een grote christelijke hogeschool in Zwolle. Denbsp;verwarring rond de betekenisnbsp;van de christelijke identiteitnbsp;blijkt groot. Zo legde Vermeulen een spanningsveld blootnbsp;tussen de identiteit van denbsp;school en het streven naar toegankelijkheid voor een breednbsp;publiek. Ondanks deze verwarring doet de school alsof christelijke rituelen en symbolennbsp;niets aan betekenis hebbennbsp;ingeboet. Gedrag dat voortkomt uit angst om oude vormen los te laten, volgens denbsp;promovendus. Vermeulen pleitnbsp;voor nieuwe rituelen en symbolen om opnieuw betekenis tenbsp;geven aan de identiteit ennbsp;naam van een christelijkenbsp;school.

Delirium

Delirium is een veelvoorkomende psychische stoornis bij oude mensen. De oorzaak isnbsp;een lichamelijk probleem.nbsp;Belangrijkste symptomen zijnnbsp;stoornissen in bewustzijn,nbsp;geheugen, denken of waarneming. Een delirium wordt doornbsp;artsen en verpleegkundigennbsp;vaak niet herkend of aangeziennbsp;voor dementie of depressie. Ditnbsp;betekent dat de onderliggendenbsp;lichamelijke oorzaak nietnbsp;behandeld wordt. De gevolgennbsp;zijn aanzienlijk: hoge sterfte,nbsp;blijvende schade, langere verblijfsduur in het ziekenhuis ennbsp;opname in het verpleeghuis.nbsp;Het promotieonderzoek vannbsp;Marieke Schuurmans toont aannbsp;dat verpleegkundigen een delirium met een aantal gestandaardiseerde observaties snelnbsp;kunnen herkennen. Schuurmans promoveerde op 8 meinbsp;aan de faculteit Geneeskunde.

Op 29 maart heeft de ambassadeur van Hongarije,nbsp;A. Gergely, in de kloostertuin van de Domkerk eennbsp;nieuw paneel onthuld datnbsp;herinnert aan de Hongaarsenbsp;geschiedenis van de Pandhof.

Aanleiding voor het plaatsen van een nieuw bord was hetnbsp;verzoek van dominee ds. I.L.nbsp;Tüsky van de Hongaarsenbsp;gemeenschap in Utrecht omnbsp;aandacht te besteden aan dienbsp;geschiedenis.

De Pandhof van de Dom werd in de late middeleeuwennbsp;gebruikt door geestelijken dienbsp;er mediteerden en zongen.nbsp;Aan het eind van de zestiendenbsp;eeuw verdween deze religieuze functie en kwam denbsp;Pandhof in handen van denbsp;universiteit. Het werd eennbsp;geliefde wandelplaats, vooralnbsp;bij geleerden en studenten. Innbsp;1644 liet de universiteit eennbsp;klein zaaltje bouwen boven opnbsp;de zuidelijke arm van de Pandhof. In dit Theatrum Chirurgi-cum verzorgde de medischenbsp;faculteit haar anatomische lessen. Ook werd de zaalnbsp;gebruikt als college-, vergaderen examenruimte. Vanaf 30nbsp;november 1722 stelde de universiteit de zaal beschikbaarnbsp;aan theologiestudenten ennbsp;jonge predikanten die uitnbsp;Hongarije waren uitgeweken,nbsp;onder meer als gevolg van denbsp;daar heersende onderdrukkingnbsp;van het protestantisme. Zijnbsp;hielden er iedere zondag hunnbsp;kerkdiensten. Vanaf die tijdnbsp;werd het gebouw Hongaarsenbsp;kerk of kapel genoemd. Tijdens restauratiewerkzaamheden is de kapel in 1882nbsp;afgebroken. Het nieuwenbsp;paneel bevat, naast teksten innbsp;het Engels en Nederlands, eennbsp;korte Hongaarse uitleg overnbsp;de kapel.

Zuid-Afrikaans eredoctoraat voor 't Hooft

Prof.dr. Gerard 't Hooft kreeg op 30 april een eredoctoraatnbsp;van de University of the Western Cape (UWC) in Kaapstad,nbsp;Zuid-Afrika. 't Hooft bezochtnbsp;Zuid-Afrika voor twee Utrecht-lezingen die het Alumnibureaunbsp;van de Universiteit Utrechtnbsp;organiseerde in het kader vannbsp;de 365-ste verjaardag van denbsp;universiteit. In zijn lezing 'Hownbsp;does God play dice?' verkendenbsp;'t Hooft nieuwe theorieën overnbsp;de elementaire deeltjes.

Meer dan honderd alumni en 'vrienden van de Universiteitnbsp;In het lustrumjaar van de uni-versiteit werd de Koninklijkenbsp;Onderscheiding ook uitgereiktnbsp;aan de voorzitter van de Lus-trumcommissie T. Wimersmanbsp;Greidanus en lid F. Knol. Tenslotte ontving scheidend rectornbsp;magnificus Harry Voorma eennbsp;lintje, evenals lector Wiskundenbsp;E. de Moor, conciërge van denbsp;faculteit Aardwetenschappennbsp;C. van Bemmel en hoofdnbsp;Archief en Registratie J. vannbsp;Poppeten.

Prof.dr. J. Kroon overleden

In de nacht van 2 op 3 mei overleed volslagen onverwacht

Commissies van oud-leden onderzochten de introductienbsp;van Veritas en hetnbsp;Utrechtsch Studentennbsp;Corps. Eind maart en beginnbsp;mei kwamen zij met eennbsp;eindrapport. Conclusies:nbsp;langer slapen, geen fysieknbsp;geweld en een inhoudelijkernbsp;programma.

Naar aanleiding van het 'peuk-incident' bij de introductietijd in augustus 2000, waarbij eennbsp;kampleider een brandendenbsp;sigaret zou hebben uitgedruktnbsp;op de armen van een eerstejaars, stelde Veritas in overlegnbsp;met het college van bestuurnbsp;een onderzoek in naar denbsp;introductie. De onderzoekscommissie, onder voorzitterschap van Th. Stoelinga,nbsp;publiceerde onlangs haar eindrapport.

De introductie moet zinvoller zijn voor aspirant-leden en denbsp;organisatie moet sterk verbeterd worden, aldus de commissie. De kampleiders mogennbsp;uitsluitend begeleiden om tenbsp;voorkomen dat ze zich 'teveelnbsp;op hun machtspositie beroepen en zich daardoor misdragen'.

Onder strikte voorwaarden mag de harde vorm van ontgroening blijven bestaan. Elkenbsp;vorm van fysiek geweld isnbsp;streng verboden, net als hetnbsp;besmeuren van aspirant-leden.nbsp;De eerstejaars moeten zes uurnbsp;per nacht onafgebroken kunnen slapen. Ouderejaars moeten zich aan een 'code ofnbsp;conduct' houden. Verder krijgen alle eerstejaars een mentor die als vertrouwenspersoonnbsp;fungeert. Alcohol blijft, metnbsp;uitzondering van de laatstenbsp;avond, verboden. Het taalgebruik tijdens de introductie zalnbsp;veranderen. 'Feut' wordt vervangen door 'aspirant' en denbsp;vaak gevreesde 'kampleider'nbsp;gaat 'tentleider' heten. Bovendien worden eerstejaars nietnbsp;langer aangesproken met eennbsp;nummer, maar bij hun achternaam.

Undercover

Ook bij het Utrechtsch Studenten Corps (USC) onderzocht een commissie van oud-ledennbsp;de introductie voor,eerste-jaars. Het USC moest van hetnbsp;college van bestuur een onderzoek instellen nadat het negatief in de pers kwam.

Journalist Bor Beekman van Nieuwe Revu deed in september undercover mee aan denbsp;ontgroening en berichtte, volgens het bestuur van USC tennbsp;onrechte, over fysiek geweldnbsp;en openlijke beschimpingen.nbsp;De commissie van oud-ledennbsp;heeft nu geconstateerd dat denbsp;regelgeving voor de introductie scherp genoeg is en datnbsp;een kennismakingstijd essentieel is voor een besloten vereniging. Wel kwam ook dezenbsp;commissie tot de conclusie datnbsp;de introductie inhoudelijkernbsp;moet worden omdat 'het voornbsp;het USC van groot belang isnbsp;dat de vereniging meer aandacht schenkt aan zaken dienbsp;het profiel van een intelligente en actieve verenigingnbsp;uitdragen'.

Utrecht' bezochten de bijeenkomsten in Stellenbosch en Western Cape.

Eerder ontving 't Hooft eredoctoraten van de Universitei-ten van Chicago, Leuven, Bologna en de Gummilyov Eurasian University in Kazachstan.nbsp;In 1999 kreeg 't Hooft samennbsp;met prof.dr. Martinus Veltmannbsp;de Nobelprijs voor Natuurkunde.

Lintjes

De jaarlijkse lintjesregen rond Koninginnedag ging niet aannbsp;de Universiteit Utrecht voorbij.nbsp;Twaalf universiteitsmedewerkers ontvingen op 27 april eennbsp;Koninklijke Onderscheiding.nbsp;Vanwege hun bijzondere prestaties werden de hooglerarennbsp;Erkelens (Geneeskunde), Schroten (Godgeleerdheid), Schenkenveld (Letteren), Horzineknbsp;(Diergeneeskunde) en Rijnberknbsp;(eveneens Diergeneeskunde)nbsp;onderscheiden. Ook denbsp;adjunctdirecteur van Diergees-kunde, J. van der Kaaden,nbsp;kreeg een lintje.

prof. dr. Jan Kroon. Vanaf 1985 was hij werkzaam als hoogleraar Algemene Scheikunde aannbsp;de Universiteit Utrecht. Voornbsp;die tijd werkte hij als kristallo-graaf in de traditie van denbsp;hoogleraren Bijvoet en Peerde-man. Jan Kroon werd 63 jaar.

American History Award Gonny Pasaribu ontving denbsp;tweede prijs van de 'Theodorenbsp;Roosevelt American Historynbsp;Award' voor haar afstudeeronderzoek Amerikanistiek aan denbsp;Universiteit Utrecht. In haarnbsp;scriptie 'Rhythm, Rhyme andnbsp;Resistance: Hip Hop Culturenbsp;and Rap Music in Contemporary Black America' stelt zij datnbsp;politieke rappers die de intentie hadden met hun raps cultureel zelfbewustzijn te kwekennbsp;onder de Afro-Amerikaansenbsp;jeugd, gefaald hebben in hunnbsp;opzet. Gonny ontving een oorkonde, 500 gulden en eennbsp;replica van de medaille die tijdens Roosevelts tweede inauguratie werd geslagen.

• • Transitorium 1 is omgedooptnbsp;tot het Marinus Ruppertge-bouw. De nieuwe naam isnbsp;een eerbetoon aan bouwcu-rator Marinus Ruppertnbsp;(1891-1992). Hij nam eindnbsp;jaren '50 het initiatief voornbsp;de bouw van Transitorium 1nbsp;en heeft daarmee de ontwikkeling van de Uithof innbsp;gang gezet.

• • De Universiteit Utrechtnbsp;heeft het onderzoek naarnbsp;duurzame ontwikkelingnbsp;gebundeld in het Copernicusnbsp;Instituut. Het instituut gaatnbsp;zich richten op de bron-effect keten waarbij economische vraagstukkennbsp;worden verbonden met ecologische kwaliteiten. Hetnbsp;werkterrein van het nieuwenbsp;instituut is een verantwoordnbsp;gebruik van energie, materialen en ruimte. Het instituut telt 65 onderzoekersnbsp;uit verschillende disciplinesnbsp;waaronder natuurkunde,nbsp;bedrijfskunde en beleidswetenschappen.

• • De vooraanmeldingscijfersnbsp;van de Universiteit Utrechtnbsp;laten een lichte stijgingnbsp;zien. Begin mei stond de teller op 3766 scholieren. Dat

is een toename van 4 procent ten opzichte van de aanmeldingen van vorignbsp;jaar.

• • Kroonprins Willem-Alexan-der heeft op 2 mei de officiële opening verricht vannbsp;het vernieuwde Hubrechtnbsp;Laboratorium in De Uithof.nbsp;In het gebouw zijn zowelnbsp;het Nederlands Instituutnbsp;voor Ontwikkelingsbiologienbsp;van prof.dr. Ronald Plasterknbsp;als het Centraal Bureau voornbsp;Schimmelcultures gevestigd.

• • De tweedejaars rechtenstudente Ayse Kabaktepe isnbsp;afgewezen als waarnemendnbsp;griffier bij de rechtbank in

Zwolle. De rechtbank weigerde haar omdat ze tijdens haar werk een hoofddoeknbsp;wil dragen. Kabaktepenbsp;voelde zich gediscrimineerdnbsp;en stapte naar de Commissienbsp;gelijke behandeling. Dezenbsp;doet op 22 juni uitspraak.

Hoewel gekleed in driedelig grijs (biervlekken op de linkermouw) met lustrumdas en pochet, is Godertnbsp;Zijlstra (22) getooid met een weinig corporaal snorretje. Net als veel andere corpsleden laat hij de snornbsp;groeien in verband met het lustrumthema 'Inspectornbsp;Clouseau'. Wie wordt uitgeroepen tot dé snorre-mans wint een weekend Parijs. Zijlstra studeert rechten in Utrecht. Daar komt dit jaar niets van terecht.nbsp;Anno 2001 is de rector van het USC niet alleennbsp;bestuurder van de vereniging, maar ook fulltimenbsp;manager van de BV, goed voor een jaaromzet vannbsp;3,7 miljoen gulden. Zijlstra vertelt, in een gerieflijkenbsp;fauteuil ten kantore van Eschauzier in Rotterdam:nbsp;'Het USC is een interessant bedrijf. We hebbennbsp;negen bedrijfsonderdelen en acht man personeel.nbsp;Allemaal flexwerkers. Dat betekent dat ik, voor denbsp;buitenwereld 'het studentje', functioneringsgesprekken voer en inzicht moet hebben in arbeidscontracten. Ik krijg wel steun van onze juridisch adviseurs,nbsp;maar zij zeggen: jij neemt de beslissingen.' Hetnbsp;bezorgt Zijlstra geen slapeloze nachten, wat hij grinnikend toeschrijft aan 'de paar biertjes' die hij 'snbsp;avonds drinkt. Maar de verantwoordelijkhedennbsp;geven hem wel een onrustig gevoel. Als rector moetnbsp;hij immers richting geven aan de vereniging. 'Het isnbsp;een continue zorg hoe ik samen met de senaat denbsp;leden kan prikkelen om meer inhoud te geven aannbsp;het verenigingsleven. De sociëteit is méér dan eennbsp;bierlokaal. De eerstejaars denken al gauw: zoals denbsp;senaat het doet, zal het wel goed zijn. Ik wil ze uitdagen om het anders, beter te doen. De lustrumfi-guur Clouseau is iemand die struikelend, met vallennbsp;en opstaan, maar altijd met een grote knipoog alsnbsp;held boven komt drijven. Met hem zouden onzenbsp;leden zich moeten identificeren. Ik zie de studententijd als dé tijd waarin je met een knipoog een misstap kunt begaan. Later wil je daar mogelijk nooitnbsp;meer aan herinnerd worden, maar accepteer het welnbsp;als een heer.'

Jean-Pierre Eschauzier (60), advocaat bij Nauta Dutilh, werd in 1959 lid van het USC. In 1964 werdnbsp;hij rector van deze vereniging; nu is hij honorairnbsp;senator van deze oudste studentenvereniging vannbsp;Utrecht. In tegenstelling tot Zijlstra had Eschauziernbsp;indertijd geen managerstaken. De Commissie vannbsp;Bestuur runde het bedrijf en de senaat bestuurde denbsp;vereniging. Eschauzier: 'De taken van de senaat alsnbsp;boegbeeld van de vereniging waren vroeger veelnbsp;omvangrijken De rector was per definitie voorzitternbsp;van het college van vertegenwoordiging, dus vannbsp;alle Utrechtse studenten. Dit college was gesprekspartner van het curatorium van de universiteit, denbsp;rector magnificus. Voor deze functie zijn nu studentenraden in het leven geroepen.'

Omslag

Wordt je karakter gevormd door het rectoraat? Ja, beamen beiden volmondig. Zijlstra merkte dat hij denbsp;eerste maanden gedwongen werd om de belichaming van het poldermodel te worden. 'Ik hebnbsp;geleerd waar ik voor sta, wat mijn ideeën zijn. Maarnbsp;ik leerde ook om in discussies mijn eigen meningnbsp;trouw te blijven.'

Eschauzier knikt instemmend. In 1964 was hij direct getuige van een belangrijke omslag binnen het USC

en binnen het hele universitaire leven. De studentenvakbond SVB was het jaar ervoor opgericht. In 1964 schreven progressieve leden als Wouter Koningnbsp;en Maarten van Rossem kritische stukjes in Vox Stu-diosorum, het verenigingsblad van het USC. Ze richtten zich niet alleen fel tegen het koningshuis in hetnbsp;beruchte artikel 'De schijn heiligt Oranje', maar ooknbsp;tegen het anti-intellectuele karakter van de vereniging. Eschauzier herinnert het zich nog goed. 'Zenbsp;hebben duidelijk hun stempel gedrukt op het corpsleven. Zij waren de eersten die zich keerden tegennbsp;de gevestigde waarden. Als senaat hadden we nognbsp;nooit met zoiets te maken gehad. Ik heb daar echtnbsp;mee geworsteld. Als rector werd ik geacht om hetnbsp;woord van de gemeenschap te spreken. Maar denbsp;gemeenschap was niet meer uniform. Het was

De sociëteit is meer dan

een bierlokaal

natuurlijk een heel goede ontwikkeling, dat zie ik nu, maar voor mij uitermate onwennig. We hebbennbsp;als senaat overwogen om die artikelen te verbieden,nbsp;maar deden dat tenslotte niet.' De kwestie hoort totnbsp;de hoogtepunten uit zijn corpstijd, net als het lustrum François Villon in 1961. Utrecht is nooit meernbsp;zo leuk geworden als in die tijd, meent Eschauzier.nbsp;In de hele stad waren corpsleden herkenbaar aannbsp;hun kleurige Villon-capes. De sfeer was Frans, non-conformistisch, passend bij de tijd maar niet bij hetnbsp;corps. Want conformisme was in 1961 nog wél eennbsp;van de uitgangspunten.

Sociëteitsleven

Ziet een avond op de sociëteit er anno 2001 anders uit dan in de jaren zestig? Godert Zijlstra beschrijftnbsp;een gemiddelde. Om zes uur begint de middag-borrel, een half uur later wordt het sociëteitsliednbsp;gezongen. Dan richten de presidenten van de subge-zelschappen (zoals de zangvereniging Coers' Lied ennbsp;rijclub Bellerophon) zich tot de rector over actuelenbsp;gebeurtenissen. Door het luidruchtige gebral zijn zenbsp;doorgaans niet te verstaan, zodat Zijlstra de presidenten even apart moet nemen. Vervolgens spreektnbsp;de rector tegen de presidenten, nadat hij zich tiennbsp;minuten in zijn kamer op zijn verhaal heeft voorbereid. Daarna gaat iedereen eten, vaak ergens in denbsp;stad. De avondborrel begint om elf uur en eindigt innbsp;de ochtendschemering.

In de tijd dat Eschauzier de sociëteit frequenteerde, werd er om half zes geborreld en ook daar in denbsp;mensa gegeten. De basismaaltijd kostte negentignbsp;cent, een biertje 45 cent. Vervolgens gingen denbsp;meesten naar huis om te studeren. 'Om elf uurnbsp;kreeg je weer zin in een glaasje bier op de sociëteit.nbsp;Het werd niet zo laat, ongeveer één uur. De deurwacht probeerde de leden binnen te houden. Vooralnbsp;de jongerejaars moesten zich naar buiten lullen. Wijnbsp;dronken op een avond twee, drie biertjes. Nu zijnnbsp;dat er dertig tot veertig. Dat konden we ons nietnbsp;veroorloven.'

Wat maakt iemand tot een goed rector? Binnen het USC zijn de meningen verdeeld. Maak je makkelijkenbsp;grappen of sla je een serieuze toon aan? Honorairnbsp;senator Eschauzier geeft de jongste rector een welgemeend advies: 'Godert, de lullepot is dé mogelijkheid om elke avond je boodschap, het aansporen totnbsp;eigen meningsvorming, naar voren te schuiven. Jijnbsp;hebt een enorm voordeel: als de rector spreekt,nbsp;houdt iedereen zijn bek. Wie er doorheen praat,nbsp;krijgt met de vlakke hand, al gebeurt dat natuurlijknbsp;haast nooit. In mijn tijd was het zo: als de rector nietnbsp;boeide, dan zwol het gemurmel aan vanuit de achterzaal en werd het een enorme herrie. Hoewel iknbsp;zelf absoluut niet elke avond hoefde te spreken, hebnbsp;ik op deze manier geleerd om in het openbaar eennbsp;goed verhaal te houden. Na een toneelvoorstellingnbsp;moest ik bijvoorbeeld de bloemen aanbieden en eennbsp;lullepot houden, terwijl er 500 paar ogen op menbsp;gericht waren. Doodeng vond ik dat. Overigens hebnbsp;ik nog steeds trillende handen en een droge keel alsnbsp;ik ga pleiten.'

En wat denken de heren: blijft het USC ongemengd? Zijlstra heeft geen geluiden gehoord die op hetnbsp;tegendeel wijzen. Volgens Eschauzier voegtnbsp;gemengdheid niets toe aan de vereniging. 'Meisjesnbsp;die in de commissie van UVSV zaten, hadden zulkenbsp;achterwerken. Daar zat helemaal niets vrouwelijksnbsp;aan. 'Beren' noemden we hen. En kijk eens naarnbsp;Minerva in Leiden. Laatst riep daar een juffrouwnbsp;tegen me: 'Hé ouwe lui, zooi eens op!'

[Chiara Soldati]

Dol op wolken

Haar spreekbeurten op de lagere school gingen over zure regen of het drinkwater in Nederland.nbsp;Ze was dol op wolken en speelde het liefst buiten. Nu is Marjon de Hond weervrouw bij hetnbsp;NOS-journaal. ‘Mensen realiseren zich vaaknbsp;niet datje er een fulltime job aan hebt.’

Zeeuwse Marjon de Hond (28) vertrok op haar 21“' naar Dordrecht om Technische Natuurkunde te studeren, een studie die ze wel afmaakte, maar waarnbsp;ze zich op verkeken had. 'Ik kon niet uit de voetennbsp;met dat hele technische', legt ze uit. Daarom koosnbsp;ze voor een kopstudie Meteorologie en Fysischenbsp;Oceanografie (MFO) in Utrecht. 'MFO had boeiendenbsp;excursies en leuke practica. Toch viel ook deze studie wat tegen. Ik moest in het tweede jaar instromen in plaats van het derde, zoals ik gehoopt had.nbsp;Daardoor moest ik opnieuw pittige natuurkunde-vakken volgen.' Ze bleek geen echt wetenschaps-type en zocht haar heil eerder in de weerkamer dannbsp;achter de computer voor onderzoek. In augustus '99nbsp;studeerde ze af, op het onderwerp 'Wolken en straling'.

Aan het eind van haar studie bezocht de hoofdredacteur van het NOS-journaal de opleiding, omdat hij weerpresentatoren zocht. 'Je kon je opgevennbsp;voor een workshop. Diezelfde dag ontmoette ik

Erwin Kroll. Zo is het balletje gaan rollen. Sinds november '99 werk ik als weervrouw bij het NOS-journaal.'

Fulltime Job

Voor haar weerpraatje verzamelt Marjon informatie, vergelijkt die met haar eigen bevindingen en schrijft zelf haar teksten, die ze uit het hoofd leert.nbsp;Naast het weerbericht voor de NOS-journaals, verzorgt ze ook dat van de Wereldomroep en het half-zes-journaal op Radio 1. Bovendien doet ze 'snbsp;zomers regelmatig uitzendingen op locatie voor hetnbsp;Jeugdjournaal. 'Mensen realiseren zich vaak nietnbsp;dat je er een fulltime job aan hebt.'

Hoewel ze zich gelukkig prijst met haar unieke baan, vindt ze het werk niet altijd makkelijk. Voornbsp;een meteoroloog is het vooral vervelend als eennbsp;verwachting niet uitkomt. Juist de wolken waar zenbsp;zo van houdt, maken het haar soms lastig. 'Je bentnbsp;er zelden zeker van of bewolking oplost of niet, datnbsp;heeft met zoveel factoren te maken. Herinner je jenbsp;dat relletje van vorige zomer? Er stond een wolkjenbsp;op de weerkaart boven Texel. Vrij willekeurig, wantnbsp;je maakt een verwachting voor de hele noord-west-hoek. Werd het stralend weer op Texel en wasnbsp;iedereen boos, want door dat wolkje zou mennbsp;inkomsten zijn misgelopen!'

[Annemarie Heuts / U-Blad]

‘We gingen volledig af, herinnert voormalig praeses van de Literaire Studenten Faculteitnbsp;(LSF) Claude Onvlee zich. In 1961 was het LSF-bestuur getuige van de eerstesteenlegging vannbsp;de Uithof. Nu, veertig jaar later, moeten denbsp;voormalig bestuursleden nog steeds gniffelennbsp;om de volstrekte afwezigheid van opsmuk opnbsp;hun praalwagen destijds in de optocht van studieverenigingen.

Het LSF-bestuur bestond uit afgevaardigden van verschillende literaire studieverenigingen. Tijdensnbsp;het studiejaar 1960-1961 vertegenwoordigde hetnbsp;bestuur de faculteit, verleende het subsidies aannbsp;studieverenigingen van de faculteit en organiseerdenbsp;het de Literaire Studentendagen. Onvlee: 'Wenbsp;waren een nogal gezagsgetrouw clubje en liepennbsp;niet over van maatschappelijk engagement. Iknbsp;maakte eens mee dat een student een hoogleraarnbsp;aanviel. Dat vond ik zeer onfatsoenlijk.' Ook oud-geschiedenisstudent Piet van Hees heeft voornamelijk herinneringen aan een net pak en eennbsp;nietszeggende babbel op recepties. 'Het was tamelijk formeel allemaal. Examen deed je in jacquet ennbsp;tentamen in een zwart pak.'

Na de studie kozen de meesten voor een baan in het onderwijs. In 1967 nam Alie Hartstra het initia-

8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Illuster I Universtiteit Utrecht | juni 2001

tief om haar studievrienden weer eens uit te nodigen. Sindsdien komen ze jaarlijks in oktober bij elkaar, met de partners. Naast koffiedrinken, stevignbsp;wandelen en Chinees eten - 'dat konden we destijds als studenten nog net betalen' - wordt er eindeloos gepraat. 'Over het onderwijs natuurlijk', zegtnbsp;Barry Harms. 'Daar viel altijd iets over te klagen.'nbsp;De vriendschap houdt inmiddels al veertig jaarnbsp;ononderbroken stand. Bij het vieren van hun dertigjarig jubileum heeft het oud LSF-bestuur een glazennbsp;vaas laten maken met de namen van de leden erinnbsp;gegraveerd. Die rouleert jaarlijks, de gastvrouw ofnbsp;-heer krijgt hem met een mooie bos bloemen. 'Ennbsp;de langstlevende moet zorgen dat hij in het Universiteitsmuseum terechtkomt', grapt Piet van Hees.

[SvK]

de colleges die plaatsvonden Achter de Dom, gingen ze dikwijls al wandelend 'baantjes trekken' in de kloostertuin van de Dom. 'We waren voortdurend aan het filosoferen over allerlei kwesties. Maarnbsp;ook op het persoonlijke vlak was Louët Feisser bijzonder inspirerend. De levenslust, de joi de vivre,nbsp;was de basis voor ons contact. Hij leerde me denbsp;kunst van het leven.' Vaak nam Louët zijn studentnbsp;mee uit eten in de chicste restaurants van Utrecht.nbsp;'Hij liet de hele tafel volzetten met de heerlijkstenbsp;gerechten. Prikte hier eens in, proefde wat, sneednbsp;daar een stukje af. Hij at nauwelijks, de drank wasnbsp;belangrijker voor hem.'

De meeste filosofiedocenten zijn technocraten in een maatpak die droog de theorie van Kant ofnbsp;Hegel oplepelen, vindt Kuypers. Louët Feisser echternbsp;niet. Hij was totaal anders, had scheuren in zijnnbsp;broek, droeg afgetrapte schoenen en zorgde ervoornbsp;dat filosofische theorieën tot leven kwamen. Daardoor heeft Kuypers de liefde voor het vak van zijnnbsp;leermeester overgenomen. 'Filosofie was voor hemnbsp;geen wetenschap, maar kunst. Het was geen abstracte theorie, integendeel, filosofie moest vannbsp;vlees en bloed zijn. Hij zorgde ervoor dat de stofnbsp;dichter bij jezelf kwam te staan. Een college vannbsp;hem was als een meeslepende opera. Hij vergroottenbsp;het alledaagse leven uit: ik hou van jou, maar jijnbsp;niet van mij. Richard Strauss, Wagner, dàt was zijnnbsp;wereld.'

Legendes

Tal van legendes doen over de markante hoogleraar de ronde. Zo zou hij een stapel ingeleverde tentamens van een trap af naar beneden hebbennbsp;gegooid. Alles wat op de trap viel, kreeg een voldoende, alles wat ernaast viel een onvoldoende.

Filosofie was voor

'Louët Feisser geen wetenschap, maar kunst

Het beklag van de gedupeerde studenten dat daarop volgde, vond hij fantastisch. Daar ging hetnbsp;hem uiteindelijk om.

Na zijn promotie in 1987 is Kuypers zijn leermeester blijven bezoeken, eerst bij hem thuis, later in eennbsp;appartementenhotel in Zeist. Ook daar tafelden zenbsp;langdurig in een duur restaurant en vloeide denbsp;drank rijkelijk. 'Kijk, ook als de gasten weg zijn, blijven de kaarsen op elke tafel branden', merkte Louëtnbsp;Feisser aan het einde van zo'n uitvoerige tafelmid-dag op. Die uitspraak bleef in het hoofd van Kuypers hangen. 'Op weg terug naar huis drong hetnbsp;opeens tot me door: dat hij dat ziet, dat het hemnbsp;opvalt dat die kaarsen blijven branden, die signalering, dââr draait het om. Je moet dingen duiden innbsp;het leven. Het gaat erom onderscheid te maken tussen zaken die belangrijk zijn in het leven en zakennbsp;die er niet toe doen.'

Met Louët Feisser ging het allengs slechter, hij kreeg steeds meer last van evenwichtsstoornissen en kwamnbsp;nauwelijks buiten de deur. Toen Kuypers vorig jaarnbsp;het appartementenhotel belde om een afspraak tenbsp;maken voor zijn jaarlijks bezoek, kreeg hij te horennbsp;dat de professor al enige tijd dood was. 'Dat past precies bij hem, echt zijn stijl. Hij zal wel gedacht hebben: ik zal jullie nog een laatste kunstje laten zien. Iknbsp;smeer hem, en jullie weten er lekker niks van.'

[Leonie van den Schoor]

Oproep aan de lezer

Heeft een hoogleraar of docent aan de universi-teit ook zo veel voor u betekend? En wilt u daar over vertellen in Illuster? Schrijf of mail dan naarnbsp;de redactie: postbus 80125, 3508 TC Utrecht,nbsp;e-mail: illuster.redactie@csc.use.uu.nl.

Simon Cook (37) studeerde Engelse Taal en Letterkunde en geeft les op het University College. Hij bezocht het programma van de vakgroep Engels.nbsp;'We hebben het vanmiddag gehad over eten.' Is hetnbsp;mogelijk om wetenschappelijk over eten te praten?nbsp;'Ja, waarschijnlijk wel, maar het is niet mijn specialisatie.' De Engelse middag eindigt traditiegetrouwnbsp;met een high tea. Cook vindt de Universiteitsdagnbsp;belangrijk. 'Het is een sociaal gebeuren, ik loop hiernbsp;niet rond om te netwerken.'

Jan Jaap van Rijn (68) studeerde vorig jaar af aan de opleiding Theater-, film- en televisiewetenschappen.nbsp;Het was zijn tweede studie, in de jaren vijftig studeerde hij Scheepsbouw in Delft. 'Ik zie deze dag alsnbsp;een reünie. Ik vind het leuk om docenten te sprekennbsp;en om jaargenoten te zien, hoewel er jammernbsp;genoeg niet zoveel zijn vandaag. Maar ik blijf welnbsp;komen, ik heb hier goede herinneringen.'

Mevrouw Staigenga-Kouwe (80) studeerde Sociale Geografie van 1938 tot 9 april 1943. 'Dat was de dagnbsp;dat studenten een loyaliteitsverklaring aan de Duitsers moesten tekenen en dat wilde ik niet.'nbsp;Op de Universiteitsdag bezocht ze 's ochtends denbsp;lezing van Peter van Walsum over internationale veiligheid in de Domkerk, 's Middags liep ze mee metnbsp;de stadswandeling in Lombok en Kanaleneiland,nbsp;georganiseerd door de Faculteit van Ruimtelijkenbsp;Wetenschappen. 'Toen ik studeerde, bestond Kanaleneiland nauwelijks en in Lombok kwam ik zelden.nbsp;Nu krijg ik de kans het eens te zien.'

Lizalo (14) en Nina (15) zijn met hun tante meegekomen naar de Universiteitsdag en zitten in de inter-netzaal van het Academiegebouw te chatten. Ze hebben eerder geluisterd naar het optreden van eennbsp;koor in de tot grand café omgebouwde Senaatszaal.nbsp;'Ze deden veel bekende liedjes, zoals vijftien miljoennbsp;mensen. We zijn vanmiddag ook nog afgestudeerdnbsp;aan de universiteit. We hebben een foto gekregennbsp;als bewijs. Een hele stomme foto trouwens, we staannbsp;er heel stom op.'

Elsja Lewin (51) zit achter de computer van de Universiteitsbibliotheek, die in het Academiegebouw een presentatie heeft opgezet over de ontdekkingsreizen van Peter Stuyvesant. 'Ik werk al jaren voornbsp;de universiteit, maar woon pas sinds kort in Utrecht.nbsp;Dat gaf me eindelijk eens de gelegenheid om hetnbsp;programma van de Universiteitsdag te bezoeken.nbsp;Het is interessant dat je op een dag als deze kuntnbsp;zien waar collega's mee bezig zijn.'

[Marco van Duyvendijk]

Illuster I Universtiteit Utrecht | juni 2001 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11

'Mannen hebben meer moeite met het verwerken van een scheiding dan vrouwen', aldus Duindam.nbsp;'Die zien het aankomen, nemen meestal het initiatief. Mannen zijn vaak overdonderd. Het hele netwerk dat werd onderhouden door hun vrouw stortnbsp;in elkaar. Die mannen zien hun kinderen minder.nbsp;Raken in een crisis, grijpen naar de fles, gaan weernbsp;bij hun moeder op zolder wonen of zoeken directnbsp;een nieuwe vrouw. Dan doen ze ook nog vaaknbsp;domme dingen waardoor ze de goodwill van hunnbsp;ex verspelen en ze de kinderen nog minder zien.'nbsp;Onlangs verscheen 'Een nieuwe start', het boek datnbsp;Vincent Duindam samen met journaliste Marikenbsp;Vroom schreef voor vaders die gewikkeld zijn in eennbsp;echtscheiding. Eigenlijk zijn het twee boeken. Eennbsp;cursusboek voor hulpverleners. En een handboeknbsp;waarin scheidende vaders alle mogelijke praktischenbsp;informatie kunnen vinden over wettelijke regelingen, rechten en plichten. Daarin zijn ook interviewsnbsp;opgenomen met deskundigen.

'De aanleiding was een verzoek van het Ministerie van Justitie. Toen een paar jaar geleden zoveelnbsp;mannen ineens hun kinderen en zichzelf ombrachten vanwege relatieproblemen vroeg men zich daarnbsp;af of er geen preventiewerk was voor mannen', vertelt Duindam. 'Toen kwamen ze bij mij terecht.'nbsp;Duindam heeft iets met het onderwerp vaders. Hijnbsp;verwierf bekendheid met zijn onderzoek waarin hijnbsp;182 vaders ondervroeg over hun ervaringen met denbsp;combinatie werk en zorg. En hij is zelf een overtuigd 'zorgende vader'.

Hij haalt zijn dochters van negen en elf drie keer in de week van school en had de tijd die hij met zenbsp;heeft doorgebracht, voor geen goud willen missen.nbsp;'Het is wel eens lastig en druk en vervelend, ennbsp;soms kan je ze wel achter het behang plakken.nbsp;Maar het is ook gewoon geluk. Dat je al die dingennbsp;meemaakt. Juist die dingen die bijvoorbeeld mijnnbsp;eigen vader gemist heeft. Dat je ze in bad stopt ennbsp;verschoont en naar bed brengt. En dat je hunnbsp;vriendjes kent en onder kantooruren met ze in hetnbsp;park bent en boodschappen doet.'

Op de wip

Duindam werkt al vanaf de geboorte van de oudste parttime en hij heeft moeten constateren dat datnbsp;ook een prijs heeft. 'Je ziet dat trouwens aan allenbsp;Nederlandse universiteiten en ook in het buitenland, maar het is als parttimer altijd lastig geweestnbsp;om me te kwalificeren voor alles. Ik heb vaak eennbsp;beetje op de wip gezeten. Er waren steeds gesprekken waarin gezegd werd 'je onderwijs is goed en jenbsp;onderzoek ook, maar het aantal Engelse publicatiesnbsp;laat te wensen over'. Voorwaardelijk over, zegnbsp;maar.'

Altijd is er de dreiging dat hij zijn onderzoekstijd kwijt raakt, en dat terwijl hij ooit nog wel de ambitie heeft gehad om hoogleraar te worden, zoals hijnbsp;zei in een interview met Trouw. 'Heb ik dat echtnbsp;beweerd?' Duindam moet er hartelijk om lachten.nbsp;'Nou ja, ik ben ook eigenlijk wel ambitieus. Ik hebnbsp;gymnasium gedaan met gemiddeld een acht, ik bennbsp;cum laude afgestudeerd en mijn proefschrift isnbsp;bekroond. Ik ken maar een paar mensen die datnbsp;ook hebben en die zijn allemaal hoogleraar geworden. Dus er is wel iets van potentie. Ik denk niet datnbsp;het onbescheiden is om dat te zeggen.'

Dat hij dat niet kan verzilveren is jammer. Maar hij had het er niet voor over om fulltime te werken ennbsp;naar een baan als Universitair Hoofddocent in eennbsp;andere stad heeft hij nooit gesolliciteerd. Zelfsnbsp;Amsterdam vond hij al te ver. Aan traditionele academische erkenning ontbreekt het dus enigszins -hij is Universitair Docent - maar er staat wel ietsnbsp;tegenover. 'Het eerste is natuurlijk dat ik de tijdnbsp;heb gehad om bij mijn kinderen te zijn. Het anderenbsp;is dat ik wel succes heb met mijn onderzoek. Nu isnbsp;er dit vierde boek en voor de andere drie is veelnbsp;aandacht geweest. Daarnaast kan ik altijd mijn verhaal ergens kwijt. Misschien niet altijd in eennbsp;wetenschappelijk toptijdschrift maar wel in anderenbsp;bladen.'

Enige zendingsdrang kan Duindam daarbij niet ontzegd worden. De voorbeeldvader wordt niet moe te vertellen dat zorgende vaders een betere relatienbsp;hebben met hun partner en met hun kinderen ennbsp;dat ze gelukkiger zijn. Wil hij misschien de maatschappij verbeteren? 'Ja, dat was ook de kritiek innbsp;HP/De Tijd op mijn boek 'Zorgende Vaders'. Ze zeiden: 'Je hebt verschillende petten op. De pet van denbsp;wetenschapper met de cijfers en de pet van de ideoloog die vindt dat er iets moet veranderen.' Iknbsp;denk dat ik die twee goed uit elkaar hou en ik vindnbsp;het allebei belangrijk. Ik schrijf stukjes voor denbsp;krant en dan ben ik meer de dominee. Maar in eennbsp;tijdschrift als Sex Roles staan de harde cijfers.'nbsp;Als het even kan wil hij zijn onderzoek aanwendennbsp;voor het algemeen belang. Dat is ook een van denbsp;redenen dat hij de opdracht heeft aangenomen dienbsp;is uitgemond in Een nieuwe start. 'Er zijn zoveelnbsp;scheidingen. Het is belangrijk om, in dit geval mannen, houvast te bieden in zo'n situatie om denbsp;schade zoveel mogelijk te beperken.'

[Alette van Doggenaar / U-Blad ]

Vincent Duindam en Marike Vroom, Een nieuwe start, handboek voor gescheiden vaders,nbsp;verscheen bij Van Gennep, ISBN 90 5515 276 5,nbsp;en kost f34,90. Bij het handboek verscheen ooknbsp;een cursusboek, ISBN 90 5515 300 1, f29,90.

Prof.dr Enid Mante-Meijer is sinds 1996 bijzonder hoogleraar Management en veranderingsprocessen in grote organisaties vanwege het Utrechts Universiteitsfonds. Ze werkt sinds 1988nbsp;als senior scientist bij KPN Research. Ze studeerde in Leiden en promoveerde in Rotterdam.

'Omdat KPN het belangrijk vindt om in wetenschap te investeren - we hebben een grote researchafdeling - sponsort zij veertien bijzonder hoogleraren.nbsp;Wij kunnen onze kennis in de praktijk uitdragen, ennbsp;vervullen tegelijkertijd een PR-functie voor hetnbsp;bedrijf. Ik breng bijvoorbeeld goede afstudeerdersnbsp;binnen. De universiteit heeft op haar beurt baat bijnbsp;mijn bedrijfservaring.'

Mante gelooft niet dat de bijzonder hoogleraar per definitie onafhankelijk is, omdat hij bijvoorbeeldnbsp;door het Utrechts Universiteitsfonds wordt betaald.nbsp;Hij heeft immers nog een andere werkkring dienbsp;over de schouder meekijkt. 'De bijzonder hoogleraar is geen pure wetenschapper, maar bedrijft toegepaste wetenschap. Toch word ik op geen enkelenbsp;manier gecontroleerd door KPN. Tijdens gastcolleges vertel ik ook over de fouten en vergissingen dienbsp;KPN maakte tijdens de privatisering. Natuurlijknbsp;moet ik wel een beetje uitkijken. Mijn publicatiesnbsp;moeten geen concurrentiegevoelig materiaal bevatten. Ik heb dus niet de volledige vrijheid die eennbsp;gewoon hoogleraar wel heeft. Anderzijds, de uni-versiteiten werken veel met derdegeldstroomonder-zoekers, voor hen gelden dezelfde restricties watnbsp;betreft vertrouwelijkheid.'

Sponsoring van de gewoon hoogleraar vindt Mante geen punt, mits hij geen vazal wordt van het betalende bedrijf. Ze gelooft dat de meeste bijzondernbsp;hoogleraren hier geen problemen mee hebben. 'Hetnbsp;grote voordeel van de bijzonder hoogleraar is, datnbsp;hij vaak maar een dag per week aan de universiteitnbsp;werkt. Omdat hij zich niet met besturen hoeft bezignbsp;te houden, krijgt hij ruimte om wat extra's in hetnbsp;onderwijsprogramma in te brengen. De studentennbsp;hangen aan mijn lippen als ik over de bedrijfsprak-tijk van KPN vertel, waaronder de minpunten. Somsnbsp;denk ik na afloop: 'jee, ik had misschien wat voorzichtiger moeten zijn'.'

Prof. dr. Peggy Cohen-Kettenis is sinds 1993 bijzonder hoogleraar Genderontwikkeling ennbsp;psychopathologie vanwege de Stichtingnbsp;Nederlands Gendercentrum. Ze studeerde ennbsp;promoveerde in Utrecht.

'Van de bijzonder hoogleraren die ik in mijn directe omgeving ken, weet ik dat er verschillende categorieën bestaan in diverse constructies, en dat ze omnbsp;diverse redenen zijn aangesteld. Ik kan dus niet zeggen of dé bijzonder hoogleraar zijn beste tijd heeftnbsp;gehad. Als de Nederlandse universiteiten de onaf-hankelijkheidscriteria scherp houden, dan hoeftnbsp;sponsoring niet per definitie een slechte zaak te zijn.

Bankdirecteur kan

best een mooi hoogleraarschapje hebben

Natuurlijk schuilt in sponsoring wel het gevaar dat de betalende instanties op een oneigenlijke maniernbsp;zeggenschap krijgen over de academie. Ik weet datnbsp;dit soort kwesties spelen aan technische of economische faculteiten, waar de industrie behoorlijk haarnbsp;invloed laat gelden. Met enige regelmaat wordennbsp;mensen vanuit het bedrijfsleven de universiteit binnengeloodst. De bankdirecteur die een paar mooienbsp;projecten heeft gefinancierd, kan best een mooinbsp;hoogleraarschapje hebben.' Voor Cohen is het geennbsp;reden om het hele systeem overboord te gooien.nbsp;Tenminste: zolang de universiteit behoorlijk strengnbsp;screent op gewenstheid van de leerstoel binnen denbsp;facultaire onderzoekslijnen en op de wetenschappelijke kwaliteiten van de voorgedragen professorabelenbsp;kandidaat. 'Ik zelf hoor tot een categorie bijzondernbsp;hoogleraren waarbij geen enorme financiële belangen een rol spelen. Ik kan me wel voorstellen dat ernbsp;urgente thema's zijn waarvan de Stichting Nederlands Gendercentrum in theorie kan zeggen: besteednbsp;daar nu aandacht aan. Zowel de faculteit als ik zelfnbsp;moeten dan goed nadenken tot hoever we gaan. Datnbsp;heeft alles met integriteit te maken.'

Prof.dr. Arie de Reuver is sinds 1994 bijzonder hoogleraar Gereformeerde Godgeleerdheidnbsp;vanwege de Gereformeerde Bond in de Nederlandse Hervormde Kerk. Hij studeerde in Leiden en Utrecht en promoveerde in Utrecht.

'Aan de Universiteit Utrecht studeert een groot aantal studenten van gereformeerde signatuur. Door mij als bijzonder hoogleraar aan te stellen, biedt denbsp;universiteit extra ruimte in het onderwijspakketnbsp;voor colleges over de theologie en spiritualiteit vannbsp;de Reformatie. Daarvan maakt de Gereformeerdenbsp;Bond uiteraard gretig gebruik, omdat ze de kennisnbsp;van de reformatorische traditie bij de aanstaandenbsp;predikanten wil bevorderen. In de zeven jaar dat iknbsp;nu aan de academie werk, heb ik mijn onderzoeknbsp;en onderwijs in alle openheid en vrijheid kunnennbsp;verrichten, zowel richting universiteit als richtingnbsp;Gereformeerde Bond. Uiteraard met affiniteit voornbsp;de gereformeerde traditie. Ik heb nooit in een contract met de Gereformeerde Bond hoeven vastleggen onder welke voorwaarden ik mijn onderzoeknbsp;kan doen. Ik heb alleen de morele verplichting omnbsp;met enige regelmaat te publiceren in het theologische tijdschrift van de Gereformeerde Bond. De universiteit hoeft zich geen zorgen te maken over denbsp;onafhankelijkheid van de wetenschap. Mijnnbsp;methode van onderzoek is identiek aan die vannbsp;mijn collega's met een reguliere aanstelling. Mijnnbsp;onderzoek is ingebed in het facultaire onderzoeknbsp;en ook mijn onderwijsprogramma is geheel geïntegreerd in het curriculum van de discipline Kerkgeschiedenis. Of de bijzonder hoogleraar zijn bestenbsp;tijd gehad heeft, omdat hij overvleugeld wordtnbsp;door de gesponsorde, reguliere hoogleraar? 'Ik wistnbsp;niet dat gewoon hoogleraren gesponsord werden.nbsp;Hinder heb ik er in elk geval niet van.'

De eerste bijzonder hoogleraren in de negentiende eeuw waren predikanten die vanuit de Hervormdenbsp;Kerk hun religieuze missie bedreven. De Reuver zietnbsp;er geen heil in terug te keren naar dit concept. 'Ernbsp;bestaat al een kerkelijke opleiding, waar hoogleraren de aanstaande predikanten vormen in de praktijkgerichte vakken.'

[Chiara Soldati]

Volgens sommigen heeft de bijzonder hoogleraar zijn bestenbsp;tijd gehad. Sponsoring vannbsp;reguliere hoogleraren door hetnbsp;bedrijfsleven is immers eennbsp;normale zaak geworden. Is denbsp;onafhankelijkheid van denbsp;wetenschap in het geding?nbsp;Wat hebben universiteit ennbsp;bijzonder hoogleraar eigenlijknbsp;nog aan elkaar? Er is geen redennbsp;het systeem overboord te gooien,nbsp;vinden vijf Utrechtse bijzondernbsp;hoogleraren.

Een bijzonder hoogleraar is iemand die, naast een baan in het bedrijfsleven of maatschappelijknbsp;veld, een parttime aanstelling heeft als hoogleraar. De bijzondere leeropdracht was aanvankelijk - bij zijn introductie in 1905 - bedoeld alsnbsp;aanvulling op het geijkte repertoire van de universiteit. De eerste lichting bijzonder hoogleraren bestond overwegend uit predikanten dienbsp;missie bedreven op de algemene (neutrale) uni-versiteiten.

De Universiteit Utrecht kent, naast de 434 reguliere hoogleraren, 145 bijzonder hoogleraren. Een deel daarvan wordt betaald door het bedrijfnbsp;waarvoor zij werken of de maatschappelijke ofnbsp;ideële instelling die hen heeft aangesteld. Eennbsp;ander deel (47) wordt benoemd door tussenkomst van het Utrechts Universiteitsfonds. Hetnbsp;fonds stelt de hoogleraren aan en draagt zorgnbsp;voor een bescheiden honorarium.

Prof.dr. André Broekmans is sinds 1998 bijzonder hoogleraar Pharmaceutical Technology Assessment vanwege het Utrechts Universiteitsfonds,nbsp;en is sinds 1 maart 2001 directeur van Organon.nbsp;Hij studeerde en promoveerde in Leiden.

'Ik zie de bijzonder hoogleraar als een fantastische investering voor de universiteit. De universiteitnbsp;heeft absoluut baat bij de specifieke aandachtsgebieden van de bijzonder hoogleraar, die dankzij zijnnbsp;of haar expertise de universiteit in contact brengtnbsp;met de buitenwereld. Als de universiteit eennbsp;bepaald vakgebied wel tot ontwikkeling wil brengen maar het niet kan door gebrek aan potentieel,nbsp;dan is de bijzonder hoogleraar daarvoor de aangewezen wegbereider. Ik vind dat een heel ander verhaal dan de gesponsorde hoogleraar, die duidelijknbsp;het belang van het betalende bedrijf dient. Mijnnbsp;leerstoel wordt gefinancierd door het Utrechts Universiteitsfonds. Er is dus geen sprake van eennbsp;bedrijfsbelang.'

Als bijzonder hoogleraar Pharmateutical Technology Assessment bestudeert Broekmans hoe economische, sociale en ethische processen een rol spelen bijnbsp;de maatschappelijke acceptatie van geneesmiddelen. Deze kennis is belangrijk voor zowel de overheid als de ziektekostenverzekeraars. 'Natuurlijknbsp;werk ik met twee petten op, als directeur vannbsp;Organon en als hoogleraar. Maar ik ben juist binnengehaald door de universiteit omdat ik de issuesnbsp;waarmee ik bij Organon word geconfronteerd, kannbsp;inbrengen in de academie. Als ik mijn onafhankelijkheid als onderzoeker waarborg, en dat doe ik,nbsp;dan speelt het pettenprobleem geen rol. Natuurlijknbsp;zijn er excessen bij zowel de overheid als de farmaceutische industrie. Maar als iedereen zich aannbsp;de regels houdt, die voorschrijven hoe er met denbsp;onderzoeksresultaten wordt omgegaan, dan kun jenbsp;als onderzoeker niet in een ongunstige positie verzeild raken. Als hoogleraar en als directeur vannbsp;Organon heb ik een publieke verantwoordelijkheid.nbsp;Ik ben een groot voorstander van de ontwikkelingnbsp;van maatschappelijk noodzakelijke geneesmiddelen,nbsp;die commercieel niet altijd interessant zijn. Gelukkig stimuleert de overheid de ontwikkeling van denbsp;'orphan drugs' voor zeldzame aandoeningen.'

Prof.dr. Marjan Margadant-van Arcken is sinds 1997 bijzonder hoogleraar Natuur- en Milieu-Educatie vanwege de Stichting Bijzonderenbsp;Leerstoelen Natuurbeheer. Ze studeerde ennbsp;promoveerde in Utrecht.

De bijzonder hooglaar heeft helemaal niet zijn beste tijd gehad, stelt Marjan Margadant. Zelf heeftnbsp;ze een aantal keren een onderzoeksopdracht gekregen van de overheid, juist vanwege haar onafhankelijke positie als bijzonder hoogleraar. Welnbsp;constateert ze dat de universiteiten geen specifieknbsp;beleid hebben ten aanzien van bijzonder hoogleraren. 'Men maakt zich zorgen over hun onafhankelijkheid, maar dat speelt in mijn geval geen rol. Hetnbsp;Prins Bernhard Fonds, dat mijn leerstoel financiert,nbsp;heeft geen enkele voorwaarde verbonden aan mijnnbsp;onderzoeken of publicaties. Maar als een bijzondernbsp;hoogleraar betaald wordt door een bedrijf als Philips, dan moet er contractueel worden vastgelegdnbsp;dat de hoogleraar niet wordt beïnvloed door denbsp;bedrijfsbelangen. Zulke contracten heb ik nog nooitnbsp;gezien. Voor mijn onderzoeken in opdracht van denbsp;overheid legde ik contractueel vast dat ik alsnbsp;opdrachtnemer het recht had om de onderzoeksresultaten te publiceren, ook als de Staat besloot omnbsp;dat niet te doen. Als de universiteit in haar beleidnbsp;voor bijzonder hoogleraren voorwaarden zou stellen aan benoeming, onderwijs en onderzoek, kannbsp;daarmee onafhankelijkheid gewaarborgd worden.nbsp;Maar er is ook specifiek intern beleid nodig. Een bijzonder hoogleraar kan alleen goed functioneren alsnbsp;de leerstoel wordt ingebed in een hecht samenwerkende disciplinegroep. Sponsoring vind ik acceptabel, omdat daarmee tevens het onderwijs wordtnbsp;gefinancierd. Een bijzonder hoogleraar kan vanuitnbsp;zijn of haar specifieke expertise thema's aansnijdennbsp;die niet in het reguliere programma zitten. De bijzonder hoogleraar staat met één been in de universiteit en met het andere in een praktijkveld. Datnbsp;vind ik belangrijk voor de vorming van studenten.nbsp;De universiteit stelt haar eigen kwaliteitseisen ennbsp;standaarden en toetst die ook zelf. Maar in eennbsp;praktijkveld word je op andere zaken afgerekend:nbsp;wat leveren al die publicaties eigenlijk op?'

Honderden alumni bezochten de afgelopen maanden internationale Utrecht-lezingen innbsp;Amerika, Zuid-Afrika, Frankrijk, België,nbsp;Duitsland, Groot-Brittannië en Indonesië.nbsp;Een gedurfd initiatief dat in zeer goede aardenbsp;is gevallen. Illuster was zelf te gast in Parijs ennbsp;peilde de stemming in enkele andere wereldsteden. ‘Ik wil de banden met Utrechtnbsp;aanhalen’.

Parijs, 21 maart.

Het Institut Neérlandais aan de rue de Lille. Ongeveer dertig Utrechtse alumni, die wonen in de Fransenbsp;hoofdstad of de directe omgeving, zijn deze avondnbsp;hier naartoe gekomen voor de lezingen van Maartennbsp;van Buuren en John Groenewegen. Gastheer Hervénbsp;Jamin (zie ook p.3) ontvangt namens de universiteitnbsp;de gasten in Franse grandeur. De bijeenkomst krijgtnbsp;extra cachet door de aanwezigheid van de Nederlandse ambassadeur. Maarten van Buuren, hoogleraarnbsp;hedendaagse Franse literatuur en directeur van hetnbsp;Centrum voor Frankrijkstudies, licht de vergevorderdenbsp;plannen toe voor de oprichting van een Frans-Neder-landse universiteit, met vestigingen in Utrecht en Lille.nbsp;Zijn collega John Groenewegen, hoogleraar economische betrekkingen, daagt de alumni uit tot een kritische vergelijking van het Nederlandse poldermodel ennbsp;het etatistische 'Model Madeleine' van Frankrijk.

Na afloop is er een uitgebreid buffet. De stemming is geanimeerd. Nederlanders in Frankrijk zoeken elkaarnbsp;niet zo gemakkelijk op, maar zo'n alumnibijeen-komst is toch een mooie aanleiding, vinden denbsp;meeste gasten. Rob Groot geniet er zichtbaar van.nbsp;Hij studeerde in 1991 af en is na omzwervingen overnbsp;de hele wereld nu als 'geoloog explorateur' in dienstnbsp;bij de hoofdvestiging van Total Fina Elf. 'Dat vagenbsp;begrip alumnus krijgt op deze manier een heel concrete lading. Voor mij mag het volgend jaar weer.'nbsp;Ook Paul de Beukelaar is 'erg gecharmeerd' door denbsp;ontvangst op het Nederlandse instituut. Hij studeerde in 1982 af als geofysicus en werkt nu alsnbsp;beoordelaar van geo-wetenschappelijke data, gespecialiseerd in gasvelden. 'Elke vijf jaar ga ik terug naarnbsp;Utrecht voor de reünie van zeilvereniging Histos. Datnbsp;is geweldig. Maar ik wil de banden met Utrecht ooknbsp;op andere terreinen aanhalen. Voor mijn bedrijf bennbsp;ik op zoek naar een geschikte PhD student. Ik zienbsp;goede mogelijkheden voor intensivering van de uitwisseling van studenten tussen Nederland en Frankrijk, zoals Van Buuren dat voorstelt.'

Dat vage begrip alumnus krijgt zo een heelnbsp;concrete lading

'De tweede uitnodiging voor deze Utrecht-lezing kregen we in het Engels thuisgestuurd, dat kan tochnbsp;niet, vind je wel?'. Marijke Vos-Vullinghs is nog boosnbsp;als ze eraan terugdenkt. Maar voor de rest is ook zijnbsp;verguld met deze alumnibijeenkomst. Ze loopt zekernbsp;warm voor de Universiteit Utrecht. Al is het inmiddels veertig jaar geleden dat zij er rechten ging studeren. Omdat ze haar man achterna reisde die voornbsp;zijn werk naar Parijs moest, heeft ze nooit iets metnbsp;haar studie gedaan. Toch heeft ze er wel veel profijtnbsp;van gehad. 'Ik probeer altijd aanwezig te zijn op denbsp;bijeenkomsten van onze UVSV-jaarclub. In 2000 hebben we met de acht overgebleven leden en hun echtgenoten het achtste lustrum gevierd bij ons thuis, innbsp;Saint Nom la Bretêche.'

Ook theoloog Rienk Lanooy, sinds enkele jaren predikant voor een kleine oecumenische kerkgemeenschap van Nederlanders in Parijs, interesseert zich voor de lotgevallen van zijn universiteit. 'Het is leuknbsp;om te zien wat er verandert. Daarnaast representeernbsp;ik hier toch ook mijn geloofsgemeenschap.'nbsp;De alumni-avond in Parijs loopt ten einde. Tegennbsp;elven worden de laatste gasten met zachte drang denbsp;regenachtige Rue de Lille weer ingestuurd.

New York/Washington, 15 en 16 maart.

In de Verenigde Saten bezochten in totaal 150 alumni de twee Utrecht-lezingen van Maarten vannbsp;Rossem en Jan Veldhuis. Alumnus Jeroen van dennbsp;Hurk, als kunsthistoricus bezig met promotieonderzoek aan de Universiteit van Delaware: 'Ik vond hetnbsp;programma erg geslaagd. Volgens mij is het denbsp;moeite waard om hier vaker een voordracht doornbsp;Utrechtse hoogleraren te organiseren. Is het trouwens mogelijk om van iedereen die zich voor dit evenement had opgegeven het adres te krijgen met jaarnbsp;en afstudeerrichting?'

Gastspreker Jan Veldhuis, voorzitter van het college van bestuur van de Universiteit Utrecht is ook tevreden. 'Het was een enorme opsteker. De opkomst wasnbsp;boven verwachting, de atmosfeer zeer ontspannen.nbsp;Weetje wat het meest opviel? Onze gasten, die doornbsp;hun Amerikaanse partners elk jaar worden meegesleept naar alumnibijeenkomsten, vonden het eennbsp;verademing dat ze nu eens naar een bijeenkomstnbsp;konden van hun eigen alma mater. Dit is een belangrijke stimulans voor de verdere uitbouw van onzenbsp;alumninetwerken, nationaal en internationaal.'

London, University College, 24 maart.

Hier bezoeken ongeveer 40 mensen de lezingen van Hans Adriaansens en Peter de Voogd. Alumnus Ruudnbsp;Jansen Venneboer, afgestudeerd Ruimtelijke wetenschappen in 1993 en werkzaam als associate projectnbsp;director van International Survey Research in Londen: 'De bijeenkomst in kleinere kring was voor mijnbsp;juist een voordeel. Het contact was intensief en hetnbsp;rendement hoog. Ik heb interessante mensen ontmoet die waardevol zijn voor mijn werk.'nbsp;Peter de Voogd, hoogleraar Engelse letterkunde,nbsp;geeft toe dat hij aanvankelijk sceptisch stond tegenover het initiatief. 'Ik dacht, waarom een internationaal alumniprogramma? Onze alumni gaan tochnbsp;geen bibliotheken financieren zoals ze dat in Amerika doen? Maar in Londen heb ik ontdekt dat onzenbsp;gasten het echt op prijs stellen dat de universiteitnbsp;moeite doet om levenslange banden met haarnbsp;alumni op te bouwen. Het lustrum was een geweldige aanleiding. Laten we niet nog eens vijf jaarnbsp;wachten!'

[Twan Geurts]

'Je achternaam komt me bekend voor. Heb je familie in Gouda?', vroeg een collega pas geleden aan Somaya Belhaj, docent aan de rechtenfaculteit vannbsp;de Universiteit Utrecht. 'Nee', antwoordde ze. 'Mijnnbsp;familie komt uit Harderwijk.'

Somaya Belhaj is 24 jaar, haar ouders zijn eind jaren zestig uit Marokko naar Nederland geëmigreerd.nbsp;Haar vader werkt dertig jaar bij een fabrikant innbsp;motoronderdelen. 'Op het vwo was ik de enigenbsp;Marokkaanse. Op de universiteit kwam ik studentennbsp;tegen met dezelfde achtergrond. Je deelt met dienbsp;mensen iets meer, de herkenning, de Marokkaansenbsp;cultuur.'

Somaya zit met Najat Bochhah en Abdessamad Laghmouchi achter de koffie verkeerd in eennbsp;Utrechts café. Ze zijn alledrie jurist en lid van denbsp;Marokkaanse studenten/alumnivereniging UMAHnbsp;(veertig leden, gevestigd in Utrecht). UMAH verwijstnbsp;naar ummah, wat in het Arabisch 'gemeenschap'nbsp;betekent. Waarom heeft een ingeburgerde Marok-kaans-Nederlandse jurist een vereniging als UMAHnbsp;nodig? 'Omdat ik vind dat het tijd wordt dat hetnbsp;etiket allochtoon verdwijnt', zegt Najat. 'Dat kannbsp;alleen als degenen die dat predikaat dragen, meenbsp;kunnen beslissen. Dan denk ik aan wetgeving, aannbsp;beleid in organisaties en bedrijven. Wie beslissennbsp;daarover in de Tweede Kamer, in de top van hetnbsp;bedrijfsleven?' Somaya: 'Witte mannen van bovennbsp;de vijftig.' Najat: 'Het moet niet langer als een bijzondere prestatie worden gezien dat een nieuwenbsp;Nederlander studeert.'

Groei

Sinds begin jaren tachtig zijn er naar schatting vijfhonderd allochtonen afgestudeerd aan de Universiteit Utrecht. Vooral Surinamers, Turken, Marokkanen, Antillianen en Arubanen. 'Er zit eennbsp;flinke groei in', zegt studentendecaan Paul Herfs. Innbsp;2000 stonden er 430 allochtone studenten ingeschreven. Dat is nog steeds maar twee procent vannbsp;het totale aantal studenten. Uit de laatste cijfersnbsp;van het Sociaal en Cultureel Planbureau blijkt datnbsp;tien procent van de Nederlandse bevolking afkomstig is uit het buitenland, voornamelijk uit landennbsp;buiten de Europese Gemeenschap.

De Universiteit Utrecht voert sinds 1994 een allochtonenbeleid voor studenten. Die kunnen via hun faculteit inhoudelijke steun krijgen van vakdocenten en studieadviseurs. Als er problemen zijn metnbsp;een verblijfsvergunning of de studiefinancieringnbsp;kunnen ze een beroep doen op de studentendecaan. Voor wie moeite heeft met de Nederlandsenbsp;taal zijn er aanvullende taalopleidingen.

De Turkse jurist Tulay Demirci (29) - eind vorig jaar afgestudeerd - heeft veel te danken aan die begeleiding. Vijf jaar geleden begon ze als apothekersassistent aan haar rechtenstudie. Omdat ze door eennbsp;gecompliceerde breuk van haar elleboog niet konnbsp;schrijven, heeft Tulay al haar tentamens mondelingnbsp;afgelegd. Ze kon met een lening uit het noodfondsnbsp;van de universitaire commissie Sociale Zorg eennbsp;computer aanschaffen die op spraak reageert. Zenbsp;kreeg de collegedictaten van medestudenten. 'Hetnbsp;was alsof ik tijdens mijn studie alleen met lievenbsp;mensen was omringd', zegt ze. 'Al moest ik het

inhoudelijk natuurlijk gewoon zelf doen.' Onlangs won ze vanwege haar 'enorme doorzettingsvermogen en studie-ijver' de ECHO-Award, eennbsp;door het landelijk Expertise Centrum voor Allochtonen in het Hoger Onderwijs ingestelde prijs voornbsp;veelbelovende allochtone alumni. Ze staat op hetnbsp;punt naar Harvard te vertrekken om van het prij-

Er zijn toch ook geen mannen opgestaan omnbsp;de vrouwenbeweging tenbsp;ondersteunen?

zengeld een cursus Crime and Justice te volgen. De eerste keer dat ze van haar ouders langere tijd hetnbsp;ouderlijk huis mag verlaten. Na de zomer hooptnbsp;Tulay te beginnen als rechter in opleiding.

Geen gezelligheidsvereniging

Turkse, Marokkaanse en Surinaamse studenten zoeken elkaar op in gecombineerde studenten/alumniverenigingen. In Utrecht zijn tenminste zes van zulke verenigingen met financiële steun van de universiteit opgericht. Onlangs kwamen 81 allochtonenbsp;verenigingen uit het hele land bijeen in hetnbsp;Utrechtse middeleeuwse stadskasteel Oudaen. Zenbsp;willen geen gezelligheidsverenigingen genoemdnbsp;worden, ze hebben een maatschappelijke opdracht.nbsp;Zo heeft het Turkse Cosmicus (gevestigd in Utrecht)nbsp;met financiële hulp van universiteiten een mentorenproject ontwikkeld op middelbare scholen.nbsp;Turkse en Marokkaanse scholieren met redelijke studieresultaten krijgen een persoonlijke student-begeleider toegewezen die ze bijspijkert ennbsp;mentaal ondersteunt.

'Alles is erop gericht om die leerlingen door te laten stromen naar het hoger onderwijs', zegt Ahmetnbsp;Akdeniz, student geneeskunde aan de Universiteitnbsp;Utrecht en voorzitter van Cosmicus. 'Daar beginnennbsp;we al in de brugklas mee. Ze moeten zich op kunnen trekken. Turkse studenten als ik hebben eennbsp;voorbeeldfunctie. In managementjargon heet datnbsp;empowerment.'

'Wij moeten meer aandacht besteden aan groepen studenten die het moeilijk hebben', zegt bestuurdernbsp;Ruben Post van de Landelijke Studenten Vakbondnbsp;schuldbewust. 'Ben je gek', antwoordt Ahmet Akdeniz. 'Er zijn toch ook geen mannen opgestaan omnbsp;de vrouwenbeweging te ondersteunen?'nbsp;De meerderheid van de zaal blijkt voor de oprichting van een landelijk allochtoon studentenplatformnbsp;te zijn. 'Ik zie daar niks in', zegt Ahmet. 'Sturen wenbsp;daar drie bestuursleden naartoe, zijn we een jaarnbsp;kwijt. Komen ze met lege handen thuis. Die platforms worden altijd weer opgeheven.'

Een Rotterdams sprekende Turk staat op. 'Wij komen bij elkaar, omdat we ons lekker bij elkaarnbsp;voelen. Het is helemaal niet de bedoeling dat ernbsp;anderen bijkomen. Er zijn in Nederland zeshonderdnbsp;studentenverenigingen. Elke splintergroeperingnbsp;heeft er een. Wij hebben toch ook het recht vannbsp;vereniging?' 'Je ziet', zegt Ahmet. 'Wij zijn uitstekend geïntegreerd.'

[Jutta Chorus]

Alumnipas 2001 Sinds 1886 zet het Utrechtsnbsp;Universiteitsfonds zich in voornbsp;de groei en de bloei van denbsp;Universiteit Utrecht. Het Universiteitsfonds nodigt de lezersnbsp;van Illuster uit om begunstigernbsp;te worden. Dat kan vanaf eennbsp;bijdrage van ƒ25,- per jaar. Alsnbsp;dank voor uw bijdrage ontvangt u de Ufonds-alumnipas.nbsp;Hiermee kunt u o.a.

• • Gratis lenen bij de Universiteitsbibliotheek

• • Korting krijgen op het lidmaatschap van de Facultynbsp;Club

• • Voordelig gebruik makennbsp;van Postacademisch Onderwijs

• • Gebruik maken van hetnbsp;Studieloopbaancentrum

• • Met korting de Botanischenbsp;Tuinen bezoeken

  Bon

  De Ufonds - Alumnipas 2001 voor begunstigers van het

  Utrechts Universiteitsfonds

  Stuur mij informatie over het Utrechts Universiteitsfonds en over de Ufonds-alumnipas 2001

  Naam:

  Adres:

  Postcode en woonplaats;

  Telefoon:

  Email:

  Bon terugsturen naar: Utrechts Universiteitsfonds, Antwoordnummer 58501, 3508 VH Utrecht.

  Een postzegel is niet nodig

  
  

Vraag naar diversiteit

Onder de titel 'Arbeidsmarkten emancipatiebeleid: de vraag naar diversiteit 'spraknbsp;professor dr. Joop Schippersnbsp;op 14 maart zijn oratie uit. Hijnbsp;aanvaardde daarmee zijn leerstoel Arbeids- en emancipatie-economie bij de faculteitnbsp;Rechtsgeleerdheid. Uit eennbsp;interview met hem in OPZIJ,nbsp;april 2001: 'Dertig jaar geleden was het emancipatiebeleid erop gericht vrouwen uitnbsp;hun achterstandspositie tenbsp;halen. Nu hebben we tenbsp;maken met heel diverse groepen en mannen: laag en hoognbsp;opgeleiden, allochtonen ennbsp;autochtonen, mensen dienbsp;meer en minder willen gaannbsp;werken. Bovendien volgennbsp;steeds minder Nederlandersnbsp;een standaard levensloop.

Ook om die reden moet het beleid minder standaard zijnnbsp;en meer worden toegesnedennbsp;op individuen. Ik pleit ervoornbsp;dat de overheid allerlei faciliteiten biedt die burgers innbsp;staat stellen hun leven op hunnbsp;eigen manier in te richten.nbsp;Dat kan kinderopvang, eennbsp;schoonmaakster, een boodschappendienst of eennbsp;opleiding zijn.' De tekst vannbsp;Schippers' oratie kunt u opvragen bij het Universiteitsfonds.

Studentenprijsvraag Wegens haar 115-jarignbsp;bestaan heeft het Utrechtsnbsp;Universiteitsfonds een prijsvraag uitgeschreven ondernbsp;studenten. Zij konden originele en innovatieve projectvoorstellen doen ternbsp;bevordering van het leef- ennbsp;werkklimaat in en rond denbsp;Universiteit. Op 31 maart werden de prijswinnaars bekendnbsp;gemaakt, die kunnen rekenennbsp;op een projectsubsidie vannbsp;ieder ƒ 5.000,-.

De winnaars zijn:

Mark Bakkers, student Natuurwetenschappen, met een jaarlijks schaak- en spelletjes-toernooi voor UU studentennbsp;en medewerkers alsmede eennbsp;wekelijks schaakcafé in denbsp;Uitwijk.

OER en Universiteit Vrij van Nut met de ontwikkeling vannbsp;een waaier met keuzevakken,nbsp;die geschikt zijn voor alle studenten van de Universiteitnbsp;Utrecht.

Universitair Milieu Platform UMP met een project ter verbetering van de leefbaarheidnbsp;van de Uithof.

Jaarvergadering

De jaarvergadering voor begunstigers van het Universiteitsfonds vindt plaats op vrijdag 21 september 2001, omnbsp;15.00 uur. Aan het begin vannbsp;de zomer ontvangen denbsp;begunstigers het jaarverslagnbsp;met een uitnodiging voor denbsp;jaarvergadering.

Wervingsacties Het K.F. Heinfonds heeft aannbsp;het Universiteitsfonds eennbsp;bedrag van ƒ100.000,- ternbsp;beschikking gesteld. Ditnbsp;bedrag wordt besteed aan denbsp;projecten Universitairenbsp;geschiedschrijving (zie interview op p.3), de inrichting vannbsp;een Nobelprijs-zaal in het Academiegebouw, de internationale website voor alumni, denbsp;Universiteitsdag en de studentenprijsvraag.

Begunstigers van het Universiteitsfonds hebben in de afgelopen maand een bedrag van ca. ƒ 30.000,- verzameld alsnbsp;bijdrage voor een lustrumca-deau voor de jarige Universiteit.

Lezing Universiteitsdag

Tijdens de Universiteitsdag op 31 maart jl. hield mr. A.P. vannbsp;Walsum een lezing onder denbsp;titel 'Vrede en veiligheid'. Denbsp;tekst van deze lezing is verkrijgbaar bij het Universiteitsfonds.

Wilt u meer weten van het Universiteitsfonds of denbsp;Ufonds-alumnipas? Bel ofnbsp;schrijf ons of bezoek onzenbsp;web-pagina's:

Utrechts Universiteits-fonds/alumnibureau Bestuursgebouwnbsp;Heidelberglaan 8nbsp;3584 CS Utrechtnbsp;tel.: (030) 253 80 25nbsp;fax: (030) 253 80 26nbsp;e-mail:nbsp;ufonds@ufonds.uu.nlnbsp;WWW. ufonds. uu.nlnbsp;www.alumni.uu.nl

Amerikaanse toestanden in Nederland.

De perfecte patiënt?

Lopen de Verenigde Staten op medisch gebied vooruit opnbsp;Europa? Prof.dr, Maarten vannbsp;Rossem vertelt over trends,nbsp;zoals het streven naar perfectie en de dreigende tweedeling in de samenleving.nbsp;Prof.dr. André Broekmens (zienbsp;ook p.12) gaat onder anderenbsp;in op lifestyle-geneesmiddelennbsp;en gentherapie. Ysbrandnbsp;Poortman (directeur van VSOP,nbsp;de koepel van patiëntenorganisaties) spreekt over denbsp;steeds beter geïnformeerdenbsp;patiënt/cliënt. In een forumdiscussie onder leiding vannbsp;prof.dr. Bert Leufkens wordennbsp;de verschillende opvattingennbsp;verder uitgediept.

79 juni, 20.00 uur, Universiteitsmuseum, Langenbsp;Nieuwstraat 6, Utrechtnbsp;Meer informatie:nbsp;Wetenschapswinkelnbsp;Geneesmiddelen, e-mail:nbsp;wewig@pharm.uu.nl,nbsp;telefoon (030) 253 7309

'Van Mond tot Knop'

Gebruiksaanwijzingen en recepten. We lezen ze veelnbsp;meer dan literaire teksten.nbsp;En mankeert er iets aan dergelijke instructieve teksten, dannbsp;hebben we er onmiddellijk lastnbsp;van. Dan mislukt de appeltaartnbsp;bijvoorbeeld. Opmerkelijk isnbsp;dat de opzet en stijl van dezenbsp;teksten sinds de middeleeuwen sterk veranderd is. Watnbsp;voor een 17'-eeuwse kok helder was, hoeft voor de hedendaagse appeltaartbakkernbsp;helemaal niet duidelijk te zijn.nbsp;Deze tentoonstelling laat ziennbsp;hoe die veranderingen verband houden met veranderingen in het lezen zelf.

Van 27 juni tot medio juli. Academiegebouw,nbsp;Domplein 29, dagelijksnbsp;tussen 10.00 en 16.00 uurnbsp;Meer informatie:nbsp;Onderwijsinstituut Nederlands, dr. Orianda Lie, e-mail: orianda.Iie®let.uu.nl,nbsp;tel. (030) 253 8324

365 jaar studeren aan de Universiteit Utrecht

Een studente neemt u mee naar haar hedendaagsenbsp;(universiteits)leven. U brengtnbsp;samen met haar ook eennbsp;bezoek aan het Utrecht vannbsp;vroeger. De multlmediavoor-stelling '365 jaar studeren aannbsp;de Universiteit Utrecht' laatnbsp;degene die de zomeropenstel-ling van de Aula van het Academiegebouw bezoekt op eennbsp;verrassende en spannendenbsp;wijze kennis maken met studeren in Utrecht nu en vroeger.nbsp;In het Academiegebouw ziet unbsp;ook het resultaat van denbsp;opdracht 'De wetenschappernbsp;van nu' door de Stichting Stedelijke Fotografie. De fotografe is Andrea Stultiens.

Van 9 juli tot 16 augustus. Academiegebouw,nbsp;Domplein 29, dagelijksnbsp;tussen 10.00 en 16.00 uurnbsp;Meer informatie: Communicatie Service Centrum,nbsp;Merel Coopmans, e-mail:nbsp;m. coopmans@csc. use. uu. nl,nbsp;tel. (030) 253 2575

Nieuwe deeltjes:

C. de Jager: Van planeten, sterren en heelallen.

Ook na zijn emeritaat is De Jager nog volop betrokken bijnbsp;sterrenkundig onderzoek, metnbsp;name bij het onderzoek naarnbsp;zogenaamde hyperreuzen. Innbsp;zijn bijdrage beschrijft hij zijnnbsp;wetenschappelijke fascinaties,nbsp;zijn loopbaan en de stand vannbsp;zaken In het sterrenkundignbsp;onderzoek.

Johanna Maria van Winter: Zorg voor de zieken ennbsp;strijd voor het geloof: denbsp;Johannieters en Maltezersnbsp;in de Middeleeuwen en hetnbsp;begin van de Nieuwe Tijd.nbsp;De Johannieterorde ontstondnbsp;begin 12e eeuw in Jeruzalemnbsp;als hospitaalbroederschap,nbsp;maar veranderde al snel In eennbsp;geestelijke ridderorde. In dezenbsp;bijdrage wordt de geschiedenisnbsp;van de Johannieters, en laternbsp;ook Maltezers, besproken,nbsp;evenals de positie van Utrechtnbsp;in deze geschiedenis.

P.R. Baehr: Internationale Humanitaire Interventie:nbsp;wat te doen in het gevalnbsp;van ernstige mensenrechtenschendingen.

Bij grove schendingen van mensenrechten wordt vaak eennbsp;beroep gedaan op de 'Internationale Gemeenschap' om tenbsp;interveniëren. Maar hoe kannbsp;worden bepaald of een dergelijke interventie gelegitimeerdnbsp;is? Met verwijzing naar de verschillende adviezen die hierover zijn verschenen, pleitnbsp;Baehr voor duidelijke criterianbsp;(en laat en passant zien datnbsp;het huidige begrip 'Internationale Gemeenschap' onbruikbaar is).

H.A. Becker: Generaties en de strijd tegen taalbarrières.nbsp;Het is een illusie te denken datnbsp;de engelse taal als nieuwe 'lingua franca' taalbarrières in denbsp;internationale communicatienbsp;zal afbreken. Becker grijpt hetnbsp;'Europese Jaar van de Talen'nbsp;(2001) aan om na te denkennbsp;over nieuwe vormen van meertalige communicatie en de rolnbsp;die computervertalingennbsp;daarin kunnen spelen.

Eerder verschenen:

• • D. de Wied: Over vannbsp;alles en nog wat.

• • F. van der Blij: Het wetennbsp;van wetenschap

• • H.W. von der Dunk:

Van maakbare samenleving naar maakbare mens?

De deeltjes kosten f 7,50 per stuk en zijn te bestellennbsp;bij Bureau Studiumnbsp;Generale, Heidelberglaan 8,nbsp;3584 CS Utrecht, (030) 253nbsp;2436. Ze zijn ook te koopnbsp;bij boekhandel Broese,nbsp;Stadhuisbrug 5, Utrecht.

Ook dit najaar zullen weer twee Grijze Wijzen-avondennbsp;plaatsvinden. Het programmanbsp;kan vanaf begin septembernbsp;worden opgevraagd bij Bureaunbsp;Studium Generale.

Wie op oudere leeftijd bij wil blijven of toe wil komennbsp;aan onderwerpen waarvoornbsp;eerder geen tijd was, kannbsp;terecht bij de Stichtingnbsp;Hoger Onder-wijs voornbsp;Ouderen, waarin de Universiteit Utrecht participeert.nbsp;De cursussen worden gegeven door hoogleraren, emeriti en andere docenten vannbsp;de Universiteit Utrecht, denbsp;Katholieke Theologischenbsp;Universiteit, de Universiteitnbsp;voor Humanistiek, denbsp;Hogeschool van Utrecht ennbsp;de Hogeschool De Horstnbsp;(Driebergen). Een cursusnbsp;telt 6 tot 12 bijeenkomsten,nbsp;eenmaal per week op eennbsp;vast tijdstip, meestal over-dag.

Een greep uit het aanbod van de Universiteit Utrecht voornbsp;volgend cursusjaar:

• • Hindoeïsme

(prof.dr. R. Kloppenborg, faculteit Godgeleerdheid)

• • Natiebesef en natiestaatnbsp;(prof.dr. A. van Goudoever,nbsp;Utrecht University College )

• • Zorg in de negentiendenbsp;eeuw (prof.dr. P.D. 't Hart,nbsp;Universiteitsmuseum)

• • Psalmen en lofzangen ennbsp;geestelijke liederen. Nederlandse religieuze poëzienbsp;(mw. prof.dr. R. Schenkeveldnbsp;- van der Dussen, faculteitnbsp;Letteren)

• • Koning Arthur in de literatuur (prof.dr. W.P. Gerritsennbsp;e.a., faculteit Letteren)

• • De multiculturele samenleving (prof.dr. D. Inglebynbsp;e.a., faculteit Socialenbsp;Wetenschappen)

• • Onderwijsveranderingnbsp;(prof.dr. N. Lagerweij, faculteit Sociale Wetenschappen)

• • Europa, migratie en racismenbsp;(dr. R. Maier, faculteitnbsp;Sociale Wetenschappen)

• • Gentechnologie (prof.dr.

W. Hoekstra e.a., faculteit Biologie)

• • Communicatie en intelligentie bij dieren (prof.dr. J. vannbsp;Hooff, faculteit Biologie)

• • Explosies in het heelalnbsp;(prof.dr. H. Lamers e.a.,nbsp;faculteit Natuur- en Sterrenkunde)

• • Veroudering en ziekte:nbsp;onderscheiden of onafscheidelijk? (dr. J.A. Raymakersnbsp;e.a., faculteit Geneeskunde,nbsp;afdeling geriatrie AZU)

Meer informatie

Een cursus van 3 colleges à twee uur kost in de regelnbsp;f 265.-. Eind mei verschijntnbsp;de cursusgids 2001-2002nbsp;met het volledige aanbod.nbsp;Als u in 1999-2000 of 2000-2001 HOVO-cursussennbsp;volgde, krijgt u de gids toegestuurd. U kunt de gids nanbsp;1 juni ook aanvragen bijnbsp;het secretariaat van HOVO,nbsp;(030) 253 3483. Over denbsp;inhoud van HOVO-cursus-sen van de Universiteitnbsp;Utrecht kunt u inlichtingennbsp;krijgen bij de coördinatornbsp;HOVO van de UU, H. Schrij-nemakers, (030) 253 4606nbsp;(maandag en donderdagnbsp;10-12.30 uur); e-mail:nbsp;h.schrijnemakers@usp.uu.nl.

Postacademische opleidingen CBM

Juridisch Post Academisch Onderwijs

Vanaf I januari 2001 worden de postacademische opleidingen van het Centrumnbsp;voor Beleid en Managementnbsp;verzorgd vanuit Utrechtnbsp;School of Governance (USG).nbsp;Dit is een interfacultairenbsp;organisatie binnen de Uni-versiteit Utrecht waarinnbsp;wetenschappers uit diversenbsp;disciplines samenwerkennbsp;aan vraagstukken op hetnbsp;gebied van beleid ennbsp;management. Voornbsp;managers en beleidsmedewerkers in de praktijk bieden wij vanaf septembernbsp;2001 onder andere de volgende opleidingen aan:

Leergang 'Strategisch management in de non-profit/not-for-profit sector'

De uitdaging tot het maken van strategische keuzen en hetnbsp;varen van een eigen koersnbsp;staan centraal in deze tweejarige postacademische leergangnbsp;die deelnemers afronden metnbsp;het diploma 'Master of Strategie Management (MSM)'. Deelnemers worden door reflectienbsp;op eigen denken en handelennbsp;gestimuleerd om aangereiktenbsp;theoretische concepten, visiesnbsp;en kaders in relatie te brengennbsp;met de eigen praktijksituatie.nbsp;Start: september 2001

Leergang 'Counselling in Context'

Professioneel en doelgericht begeleiding geven met inzichtnbsp;in de emotionele beleving vannbsp;de werkplek én het ondersteunen van medewerkers bij organisatieveranderingsprocessen,nbsp;staan centraal in deze tweejarige leergang, die deelnemersnbsp;afronden met een postacademisch diploma. Een aanvullendnbsp;masterprogramma behoort totnbsp;de mogelijkheden. Uitgenodigd worden managers ennbsp;andere medewerkers, dienbsp;belast zijn met begeleidingsta-ken op de werkplek.

Start: september 2001

Cursus 'Het maken van een marketingplan voor nonprofit organisaties'

Het doel van deze vijfdaagse cursus is deelnemers op eennbsp;interactieve wijze, stap voornbsp;stap, aan de hand van bouwstenen (o.a. het formuleren vannbsp;een missie en bedrijfsdoelstellingen, concurrentieanalyse,nbsp;SWOT-analyse) een strategischnbsp;marketingplan te laten bouwen voor de eigen organisatie.nbsp;Start: oktober 2001

Cursus 'Kwaliteit en implementatie in non-profit organisaties'

Het doel van deze vierdaagse cursus is deelnemers inzicht tenbsp;bieden in het kwaliteitsbeleidnbsp;van de eigen organisatie énnbsp;vanuit nieuwe aanvullendenbsp;perspectieven te werken aannbsp;een zelf gekozen praktijkcase.nbsp;Uitgenodigd wordennbsp;managers, projectleiders ennbsp;staffunctionarissen die verantwoordelijk zijn voor kwaliteitnbsp;in de organisatie of organisa-tie-eenheid.

Start: oktober 2001

Meer informatie

Voor meer informatie over de inhoud van de cursusprogramma's of over anderenbsp;cursussen die het CBMnbsp;geeft, kunt u bellen naarnbsp;(030) 253 8777/ 6338/ 6463,nbsp;e-mail: pao.cbm@usg.uu.nlnbsp;of internet:

WWW. usg. uu. nl/pao

Bij het Juridisch PAO Utrecht, verbonden aan denbsp;faculteit Rechtsgeleerdheid,nbsp;kunt u zich professioneelnbsp;laten na- en bijscholen. Denbsp;cursussen worden verzorgdnbsp;door docenten van de faculteit in samenwerking metnbsp;externe, veelal in de praktijknbsp;werkzame juristen. Alumni-pashouders krijgen een eennbsp;aantrekkelijke korting op denbsp;cursusprijs.

Van september tot en met december 2001 worden (ondernbsp;voorbehoud) de volgende cursussen georganiseerd:

Privaatrecht

• • Civielrechtelijke aspectennbsp;van e-commerce

• • Ondernemingsrecht

(•)- optioneel: ICT-practicum)

• • Boek 1 Rv; vernieuwdnbsp;burgerlijk procesrecht

• • Recente jurisprudentienbsp;verbintenissenrecht

Bestuursrecht

• • Actualiteiten ruimtelijknbsp;bestuursrecht

• • Bestuursdwang ennbsp;dwangsom

Strafrecht

• • Strafrechtelijke aansprakelijkheid van decentrale overheden

• • De positie van de journalistnbsp;in het strafrecht

Overig

• • Actualiteiten arbeidsrecht

• • Specialisatiedag arbeidsrecht

• • Nieuw recht

• • Europees recht voornbsp;advocaten

In het seizoen voorjaar 2001 kunt u zich nog aanmeldennbsp;voor de volgende cursussen:

• • Bestuursrechtelijk klachtrecht, 19 juni

• • Boek 1 Rv; vernieuwd

burgerlijk procesrecht,

20 en 27 juni

• Contracten maken: internationale jurisdictie, 25 juni

Meer informatie

Voor informatie of het aanvragen van onzenbsp;najaarsbrochure kunt unbsp;contact opnemen met:nbsp;Juridisch PAO Utrecht,nbsp;(030) 253 7022/7032, e-mail:nbsp;jpao@law.uu.nl. U kunt ooknbsp;onze website raadplegen:nbsp;www.law.uu.nl/pao

Concert USKO

Dirigent Harold Lenselink neemt afscheid van hetnbsp;Utrechts Studenten Koor ennbsp;Orkest. Ter gelegenheid daarvan geeft het USKO op vrijdag 22 juni een concert in denbsp;Jacobikerk te Utrecht. Op hetnbsp;programma staan de Chichester Psalms van Leonard Bernstein en het Himmelfahrtsnbsp;Oratorium van J.S. Bach.

Harold Lenselink is sinds 1984 dirigent van het Utrechts Studenten Koor en Orkest ennbsp;leidde het USKO bij de velenbsp;concerten en buitenlandsenbsp;tournees.

Meer informatie

Vrijdag 22 juni, Jacobikerk, Jacobskerkhof. Kaartennbsp;voor het concert zijn vanaf

1 juni te bestellen bij het USKO, (030) 253 8785nbsp;uit, die van 3 juni tot en met 7nbsp;oktober te zien is in het Universiteitsmuseum, wordennbsp;bezoekers met deze vooroordelen geconfronteerd. Denbsp;expositie belicht de uiterlijkenbsp;kenmerken van het menselijknbsp;hoofd vanuit een verrassendenbsp;invalshoek. Hoe kijken medici,nbsp;criminologen en antropologennbsp;tegen het hoofd aan? Hoenbsp;heeft de (pseudo)-wetenschapnbsp;het hoofd door de eeuwennbsp;heen geïnterpreteerd? Aan denbsp;hand van een groot aantalnbsp;voorbeelden laat de tentoonstelling de anatomische ennbsp;evolutionaire kant van onsnbsp;hoofd zien.

Op zondag 17 juni organiseert het Universiteitsmuseum eennbsp;speciale dag in de museum-tuin De Oude Hortus. Op dezenbsp;dag viert het museum de heropening van de Cottagetuin,

ijn-fumvc. ^{MLKcrLCcnvtnbsp;(«CVITTCS

nenzoekers. Veel personen en instellingen hebben in hetnbsp;verleden iets met deze zand-afgraving te maken gehad.nbsp;Ook de Universiteit Utrechtnbsp;maakte voor de Tweedenbsp;Wereldoorlog al dankbaar

tentoonstelling op met een mooie verscheidenheid aannbsp;stenen.

Zijn bevindingen als fervent amateur-stenenverzamelaarnbsp;schreef Maarten van Vliet opnbsp;in het boekje 'De Stenen van

Honk- en softballennbsp;Afgestudeerd, maar toch nognbsp;zin om een beetje studentikoos bezig te zijn? The Wombats is een Utrechtse honk- ennbsp;softbalvereniging die voornamelijk bestaat uit studentennbsp;en oud-studenten. Er wordtnbsp;getraind en competitienbsp;gespeeld op verschillendenbsp;niveaus, dus zowel beginnersnbsp;als gevorderden zijn welkom.nbsp;Naast het sportieve aspect isnbsp;het ook gewoon leuk. Wenbsp;organiseren toernooien, feesten en andere activiteiten.

Wil je een keer meetrainen, komen kijken naar een wedstrijd of gewoon meer informatie, bel dan naar Loes denbsp;Kort, (030) 294 1949.

Universiteitsmuseum zomer 2001

Nog steeds is het zo dat mensen elkaar allerlei eigenschappen toekennen aan de hand van het gezicht. Iemand metnbsp;zware wenkbrauwen en flinkenbsp;baardstoppels wordt al snelnbsp;als onbetrouwbaarnbsp;beschouwd. Op de tentoonstelling Het hoofd ten voetennbsp;die de afgelopen maandennbsp;met veel zorg is heringericht.nbsp;Op speelse wijze kan mennbsp;kennismaken met de kenmerken van tuin en bewoners. Denbsp;tuinliefhebber kan genietennbsp;van planten en bloemen ennbsp;van alles te weten komen overnbsp;de inrichting van de vernieuwde Cottagetuin. Hetnbsp;museumcafé, gedurende denbsp;zomermaanden gevestigd innbsp;de Oranjerie, biedt drankjesnbsp;en hapjes.

Meer informatie

De tentoonstelling is te bezoeken in het Universiteitsmuseum, Lange Nieuw-straat 106, Utrecht, tel.nbsp;(030) 253 8008. Geopendnbsp;van dinsdag tot en metnbsp;zondag van 11.00 uur totnbsp;17.00 uur. Bereikbaar metnbsp;bus 2/22 vanaf Utrecht CS.nbsp;Toegangsprijzen: f 8.80 pernbsp;persoon, tot 18 jaar f 4,40,nbsp;pas 65, CJP en studentenkaart f 6,60, Museumjaar-kaart gratis.

Stenen uit Maarn

De zandafgraving in Maarn was vroeger een stenen-Mekka voor geologen en ste-

gebruik van de afgraving. Geologen én studenten gingen er regelmatig op excursie.nbsp;Tegenwoordig staan de stenen van Maarn weer volop innbsp;de belangstelling. Naast grotenbsp;zwerfstenen, onder andere tenbsp;zien op het Zwerfsteneneiland, is er in de loop van denbsp;jaren ook veel handzamernbsp;geologisch en zelfs archeologisch materiaal gevonden.nbsp;Maarten van Vliet, alumnusnbsp;biologie en inwoner vannbsp;Maarn, nam het initiatief totnbsp;de tentoonstelling '120 jaarnbsp;Stenen verzamelen in Maarn',nbsp;die de afgelopen maanden bijnbsp;de faculteit Aardwetenschappen te zien was. Hij werktenbsp;samen met Diederik Visser,nbsp;conservator geologie van hetnbsp;Universiteitsmuseum. Een en

Maarn, Duizend en één schatten uit de zandafgraving.'

Meer informatie

De tentoonstelling '120 jaar stenen verzamelen innbsp;Maarn' is van 25 juni totnbsp;22 oktober te zien in denbsp;Oranjerie van het Universiteitsmuseum (zie hiernaast).nbsp;Het boek 'Stenen uitnbsp;Maarn, Duizend en éénnbsp;schatten uit de zandafgraving' is te bestellen doornbsp;overmaking van f 33,50 opnbsp;giro 577 9 872 t.n.v. Pebble,nbsp;Maarn, onder vermeldingnbsp;van 'boekje stenen'. Voornbsp;meer informatie kunt unbsp;terecht op de sitenbsp;www.pebble.nl

Zomerconcert

Medusa

Op zondag 24 juni geeft studentenvrouwenkoor Medusa een zomerconcert. Het wordtnbsp;een boeiend en mooi programma met veel Franse teksten en componisten.nbsp;Uitgevoerd worden o.a denbsp;solistisch optreden.nbsp;Aangezien het totale programma ditmaal vrij kort is, isnbsp;er geen pauze. In plaats daarvan nodigen de koorleden unbsp;uit om na afloop van het concert nog even na te pratennbsp;onder het genot van eennbsp;warme lekkernij.

Creatieve zomercursussennbsp;van de Uitwijk

Medewerkers, studenten en alumni kunnen deze zomernbsp;weer in de Botanische Tuinennbsp;werken aan een tekening,nbsp;schilderij, grafiek of beeld.

Van 6 t/m 10 augustus organi-diverse technieken, Acrylschil-deren in het landschep. Grafische technieken (creatieve mix). Aquarelleren in het landschep, Olieverfschilderen,nbsp;Keramiek, Beeldhouwen innbsp;natuursteen. Fotografie, Filosoferen onder de zon. Kunstgeschiedenis

(rondom de Dom) en Yoga. Alumni kunnen tot een jaar nanbsp;afstuderen meedoen tegennbsp;studententarief.

Meer informatie

Cultureel Studentencentrum de Uitwijk, Université it Utrecht, Marinus Ruppertgebouw (naast hetnbsp;Educatorium), Leuvenlaannbsp;19, 3584 CE Utrecht,nbsp;(030) 253 3402,nbsp;WWW. uitwijk, uu.nl

Korting op lustrumdas

Ook Universiteitswinkel Solaris De winkel is gevestigd in hetnbsp;Academiegebouw, Dompleinnbsp;29 en is geopend op maandagnbsp;tot en met vrijdag tussen 13.00nbsp;uur en 17.00 uur. Loop gerustnbsp;eens binnen!

Geologen vieren lustrum

De Utrechtse Geologen Vereniging houdt op zaterdag 1 september a.s. een reünie voor al haar honorairen, reünisten ennbsp;oud-leden ter ere van hetnbsp;elfde lustrum. Het programmanbsp;begint 's middags en wordtnbsp;afgesloten met een diner innbsp;restaurant Tantes Bistro. Denbsp;kosten zullen ca. ƒ50,- pernbsp;persoon bedragen. Tevens isnbsp;de vereniging bezig met eennbsp;update van het oud-ledennbsp;bestand. Kent U nog oud-leden, die graag op de hoogtenbsp;gehouden willen worden,nbsp;maar die Illuster niet ontvangen? Vraag hen om hun adresnbsp;aan ons door te geven.

'Messe Basse' van Fauré, 'le quatre chansons' van Martinnbsp;en van Debussy o.a. 'La Demoiselle Elue' en 'Salut Printemps'.nbsp;De meeste stukken wordennbsp;begeleid door Wouter vannbsp;Belle (piano). Mette Roose-boom (sopraan) en Bauwiennbsp;van der Meer (mezzo-sopraan)nbsp;zullen bij een aantal stukken

Meer informatie

Zondag 24 juni, Leeuwen-berghkerk, Servaasbolwerk

1 te Utrecht, aanvang 16.00 uur. Kaartjes kosten ƒ 15,-(f 2,50 korting voor studenten, CJP en 65 ). Informatienbsp;en reserveren: (030) 238nbsp;1158 (Peteke Feijten).nbsp;seert Cultureel Studentencentrum de Uitwijk creatievenbsp;zomercursussen in de Uithof.nbsp;De Botanische Tuinen biedennbsp;als vanouds een inspirerendenbsp;omgeving waar men de alledaagse beslommeringennbsp;gemakkelijk kan vergeten. Hetnbsp;programma omvat de volgende cursussen: Tekenennbsp;viert het lustrum mee! Bijnbsp;Solaris kunt u terecht voor eennbsp;leuk kadootje, een goede flesnbsp;wijn of een sportief t-shirt,nbsp;alles met het logo van de Uni-versiteit Utrecht. Bovendiennbsp;krijgen alumni bij Solaris 25%nbsp;korting op de originele lus-trum-das van de UU op vertoon van hun alumnipas.

Meer informatie eniof opgave:

Utrechtse Geologen Vereniging, Budapestlaan 4, 3584 CD Utrecht, (030) 253 3019nbsp;Fax: (030) 253 5030, e-mail:nbsp;lustrumugv® hotmail.comnbsp;of: ugv@geo.uu.nl

Een excursie naar de actieve vulkanen van Italië. Datnbsp;kan in de eerste weken vannbsp;september, onder begeleiding van geologen van denbsp;Universiteit Utrecht ennbsp;Boris Behncke, vulkanoloognbsp;aan de Italiaanse universiteitnbsp;van Catania.

Als u interesse heeft in het bekijken van actieve vulkanennbsp;en ook meer wilt weten overnbsp;de achtergrond van vulkanisme, kunt u zich inschrijvennbsp;voor een vijftiendaagse reisnbsp;naar Italië.

Boudewijn 't Hart, medewerker van de faculteit Aardwetenschappen, organiseert deze excursie op persoonlijke titel.nbsp;De bezichtiging en beklimming van de volgende vulkanen staat op het programma:nbsp;La Solfatara, Monte Nuovo,nbsp;Vesuvius, Stromboli, Montenbsp;Pilato, Vulcano en Etna. Denbsp;beklimming van vulkanen.nbsp;met name van Stromboli ennbsp;Etna, vraagt natuurlijk welnbsp;een redelijke conditie van denbsp;deelnemers! Er worden ooknbsp;archeologische en culturelenbsp;stops gemaakt bij o.a. Herculaneum, Pompeji, Syracuse.nbsp;Een voorlopige schatting vannbsp;de kosten: ƒ 3.300,- per persoon, inclusief vlucht, vervoernbsp;ter plaatse, verblijf op basisnbsp;van logies/ontbijt én deskundige begeleiding. Op zondagnbsp;26 augustus is voor deelnemers een kennismakingsbijeenkomst gepland.

Meer informatie?

Neem contact op met Boudewijn 't Hart: Vianbsp;e-mail: b.thart@geo.uu.nlnbsp;telefoon: (030) 253 5014nbsp;(werk) of (030) 220 5592nbsp;('s avonds)

fax : (030) 253 5251

Ruimtelijke Wetenschappen

Willem C. van Unnikgebouw Heideiberglaan 2, 3584 CS Utrechtnbsp;(030) 253 20 44 Fax: (030) 254 06 04nbsp;E-mail: r.vanginneken@geog.uu.nl

Scheikunde

F.A.F.C. Wentgebouw, Sorbonnelaan 16, 3584 CA Utrecht

Postbus 80083, 3508 TB Utrecht

(030) 253 37 93/253 37 91

Fax: (030) 253 30 72

E-mail: b.m.schouten@chem.uu.nl

Sociale Wetenschappen

Marinus J. Langevetdgebouw, Heideiberglaan 1, 3584 CS Utrechtnbsp;(030) 253 47 00 Fax: (030) 253 16 19nbsp;E-mail: bureau@fss.uu.nl

Wijsbegeerte

Bestuursgebouw, Heideiberglaan 8, 3584 CS Utrecht

(030) 253 18 31 Fax: (030) 253 28 16 E-mail: e.kas@phil.uu.nl

Wiskunde en Informatica

Budapestlaan 6, 3584 CD Utrecht (030) 253 15 15/253 35 36

Fax: (030) 253 83 94

E-mail: beek@math.uu.nl

IVLOS

Bestuursgebouw, Heideiberglaan 8, 3584 CS Utrecht

(030) 253 34 00 Fax: (030) 253 27 41

E-mail: ivlos@ivlos.uu.nl

Geen traditionele diesrede dit jaar bij de viering van denbsp;365ste verjaardag van de Universiteit Utrecht. Wel werdennbsp;er drie bijzonder eredoctoraten uitgereikt. Drs. Bart Sta-pert ontving een eredoctoraatnbsp;van de faculteit Rechtsgeleerdheid voor zijn bijzonderenbsp;verdiensten als doodstrafad-vocaat in Amerika. De faculteit Aardwetenschappennbsp;reikte een eredoctoraat uitnbsp;aan prof.dr. William Berggren,nbsp;een toonaangevend onderzoeker op het gebied vannbsp;stratigrafie en mariene micro-paleontologie. En van denbsp;faculteit Letteren tenslottenbsp;ontving literatuurcriticusnbsp;prof.dr. Marcel Reich-Ranickinbsp;een eredoctoraat. Tijdens denbsp;diesviering werd ook het rectoraat van de Universiteitnbsp;Utrecht overgedragen vannbsp;prof.dr. Harry Voorma aan denbsp;nieuwe rector magnificusnbsp;prof.dr. Hendrik Gispen.

Ter gelegenheid van de diesviering verscheen eennbsp;brochure, die alle toespraken bevat die bij denbsp;eredoctoraten en de recto-raatsoverdracht zijnnbsp;gehouden. U kunt de brochure gratis aanvragennbsp;bij het Communicatienbsp;Service Centrum van denbsp;Universiteit Utrecht, (030)nbsp;253 3550.

Begin juli verschijnt het Jaarverslag 2000 van de Universiteit Utrecht. Daarin de belangrijkste feiten en cijfersnbsp;uit het verslagjaar. Metnbsp;beschrijvingen van belangrijkenbsp;resultaten op het gebied vannbsp;onderwijs, onderzoek, organisatie, communicatie, personeel, huisvesting en arbo ennbsp;milieu.

Kerncijfers 2000

• • 22.029 studenten

• • 4.662 nieuwe eerstejaars

• • 65 opleidingen, inclusief 18nbsp;lerarenopleidingen bij hetnbsp;IVLOS

• • 4 nieuwe opleidingen:nbsp;economie, informatiekunde,nbsp;bestuurskunde, communicatie- en informatiewetenschappen

• • 5.999 medewerkers,nbsp;exclusief Geneeskunde

• • 354 hoogleraren (A en B)nbsp;en 152 bijzonder hoogleraren

• • 380 promoties

• • budget 1.158 miljoennbsp;gulden

Lezers van Illuster kunnen het Jaarverslag bestellennbsp;via telefoonnummer (030)nbsp;253 3550, of e-mailnbsp;illuster. redactie@csc. use. uu. nl

Colofon

Illuster 23, jaargang 6, 13 juni 2001

Illuster is een gezamenlijke uitgave van de Universiteit Utrecht en het Utrechtsnbsp;Universiteitsfonds, in samenwerking metnbsp;faculteiten en verenigingen.

Illuster verschijnt vier keer per jaar en wordt toegezonden aan afgestudeerdennbsp;van de Universiteit Utrecht in een oplagenbsp;van 58.000.

Hoofdredacteur:

Twan Geurts

Redactie:

Armand Heijnen, Helène Ruys, Sandra van Kampen (eindredactie)

Redactie-advies:

Mascha Damen, Liesbeth Houtman, Lamberthe de Jong, Arjan Kors, Hendriknbsp;Spiering

Redactieraad:

Piet van Asseldonk, NOS eindredactie; Paul van den Hoven, hoogleraar linguïstiek UU; Joop Kessels, directeur communicatie UU; Bas Mesters, redacteur Denbsp;Volkskrant; Frieda Pruim, redacteur Opzij;nbsp;Arie Smit, directeur TeleacNot.

Aan dit nummer werkten verder mee: Jutta Chorus, Tanny Dobbelaar, Alette vannbsp;Doggenaar, Sylvia den Hengst, Annemarienbsp;Heuts, Janny Ruardy, Yvonne Slootjes,nbsp;Sander van Walsum, Maarten van Rossem,nbsp;Leonie van den Schoor, Chiara Soldati,nbsp;Leneke Visser, Johan Vlasblom.

Foto's:

Maarten Hartman, Ivar Pel, Evelyne Jacq, Marco van Duyvendijk, Sandra van Kampen, Chris Keulen, Fotobureau 't Sticht,nbsp;Persbureau Het Hoge Noorden.

Beeld omslag:

Ivar Pel

Rubrieksillustraties:

Marco Faassen

Ontwerp en opmaak: WRIK (BNO), Utrecht

Druk:

Brouwer Rotatie

© Universiteit Utrecht

Illuster, periodiek voor alumni van de Universiteit Utrecht. Overname van artikelen is -met bronvermelding- toegestaan. Hetnbsp;U-blad stelt op verzoek van de redactienbsp;eerder in het U-blad verschenen artikelennbsp;en illustraties beschikbaar aan Illuster.nbsp;Illluster is een productie van het Bureaunbsp;Journalistieke Producties, een samenwerking tussen het Communicatie Servicenbsp;Centrum van de Universiteit Utrecht ennbsp;het Utrechts Universiteitsblad.

ISSN:

1338-4703. Voor toezending is gebruikgemaakt van het alumnibestand van de Universiteit Utrecht

Oproep aan de lezer

Illuster 24 verschijnt op 19 september 2001.

Reacties, suggesties en ingezonden mededelingen kunt u toezenden aan denbsp;redactie voor 23 juli. De redactie houdtnbsp;zich het recht voor ingezonden mededelingen te weigeren of in te korten.

Redactie-adres: Illuster, postbus 80125,nbsp;3508 TC Utrecht,nbsp;tel.: (030) 253 26 51,nbsp;fax: (030) 253 36 85,nbsp;e-mail: illuster.redactie@csc.usc.uu.nlnbsp;Voor adreswijzigingen:nbsp;illuster@csc.usc.uu.nl

Wedloop met hindernissen Onder invloed van het democratiseringsproces in de jarennbsp;zestig, de tweede feministischenbsp;golf in de jaren zeventig ennbsp;tachtig en het ontstaan vannbsp;onze multiculturele samenleving hebben zwarte migranten- en vluchtelingenvrouwen,nbsp;allerlei onderwerpen op denbsp;feministische en multiculturelenbsp;agenda geplaatst. In het boeknbsp;'Caleidoscopische visies,nbsp;zwarte, migranten- en vluchtelingenvrouwenbeweging innbsp;Nederland' is het resultaat vannbsp;een lange wedloop met hindernissen te vinden. Aan denbsp;orde komen de geschiedenisnbsp;en de feministische strijd vannbsp;zwarte migranten- en vluchtelingenvrouwen; theorie ennbsp;praktijk van het denken overnbsp;gender en etniciteit; het onbehagen van zwarte migrantenen vluchtelingenvrouwen overnbsp;de witheid van wetenschappelijk en hoger beroepsonderwijs; ontstaan, succes en tevensnbsp;- in een aantal gevallen - neergang van organisaties; activiteiten van deze migranten ennbsp;vluchtelingenvrouwen op hetnbsp;gebied van literatuur, theaternbsp;en film; en de vraag welkenbsp;identiteiten opgelegd zijn ennbsp;welke deze vrouwen zelf hebben ontwikkeld.

Het boek is een eerste, systematische verkenning van activiteiten en gedachtegoed van zwarte, migranten- en vluchtelingenvrouwen in Nederlandnbsp;met bijdragen van o.a. Glorianbsp;Wekker, Troetje Loewenthal,nbsp;Isabel Hoving, Esther Captain,nbsp;Halleh Ghorashi, Helma Lutz,nbsp;Amalia Deekman, Mariettenbsp;Hermans en Gabbi Mesters.

Caleidoscopische visies. De zwarte, migranten- ennbsp;vluchtelingenvrouwenbeweging in Nederland:nbsp;M. Botman, N. Jouwe andnbsp;G. Wekker (red.), KIT Publishers, Amsterdam, ISBN 90nbsp;6832 713 5. Prijs: f4S,-.

Filmhistorie

De film Nuit et Brouillard (1955) van Alain Resnais wasnbsp;vanaf het begin direct eennbsp;klassieke documentaire, dienbsp;huivering veroorzaakte ennbsp;menige discussie losmaakte,nbsp;tot op de dag van vandaag.nbsp;Dat de publieke herinneringnbsp;aan de holocaust in de meestenbsp;landen betrekkelijk laat opnbsp;gang is gekomen, is bekend.nbsp;Dat een Franse film al in denbsp;tweede helft van de jaren vijftig een beeld van de holocaustnbsp;in onze herinnering heeftnbsp;gegraveerd, wil deze preciezenbsp;reconstructie aan het lichtnbsp;brengen.

Ewout van der Knaap, die Duitse letterkunde aan de Universiteit Utrecht doceert,nbsp;onderzoekt in zijn boek Denbsp;verbeelding van nacht en nevelnbsp;niet alleen de verbeelding vannbsp;de holocaust in beeld, tekst ennbsp;muziek van Nuit et Brouillard.nbsp;Hij analyseert tegelijk hetnbsp;beeld dat oprijst uit de discussies die in Nederland en Duitsland ontstonden rond denbsp;productie en de vertoning vannbsp;de film.

Ewout van der Knaap -De verbeelding van nacht en nevel. Nuit et brouillardnbsp;in Nederland en Duitsland,nbsp;212 bladzijden, ISBN 90nbsp;6554 062 8. Prijs ƒ 45,-.

Weten hoe te meten

De Chemiewinkel Utrecht komt vaak in contact met burgersnbsp;die last hebben van lokalenbsp;milieuproblemen. Bodemverontreiniging, geur- of geluidsoverlast van industrie, kwaliteitnbsp;van oppervlaktewater en binnenklimaat. Bij een poging omnbsp;dergelijke zaken aan te pakkennbsp;krijgt men bijna altijd tenbsp;maken met milieurapporten ennbsp;vergunningsaanvragen. Denbsp;Chemiewinkel Utrecht heeftnbsp;'Een naald in een hooiberg'nbsp;geschreven om mensen denbsp;basisbeginselen van metingennbsp;bij milieuproblemen uit te leggen. Want hoe kun je fatsoenlijk bezwaar indienen ofnbsp;inspraak hebben wanneer jenbsp;de officiële rapporten nietnbsp;begrijpt en niet kunt beoordelen of ze hout snijden?nbsp;Een naald in een hooibergnbsp;behandelt stap voor stap denbsp;algemene opzet van metingennbsp;bij lokale milieuproblemen:nbsp;zaken als de onderzoeksvraag,nbsp;meetvraag, methode, nauwkeurigheid, betrouwbaarheidnbsp;etc. Ook gaat het boekje in opnbsp;de rol van metingen bij verontreinigingen van het buiten- ennbsp;binnenmilieu en geur- ennbsp;geluidsoverlast. Een beknoptnbsp;maar handig boekje.

Nico Haselager en Mare Londo: Een naald in eennbsp;hooiberg. Over meten bijnbsp;lokale milieuproblemen.nbsp;Een samenwerking van denbsp;Chemiewinkel Utrecht ennbsp;VNG Uitgeverij 's Craven-hage. Bestellen: (030) 253nbsp;6985, prijs: f5,-.

Jubileumboek Stichting Vluchteling

In mei bestond de Stichting Vluchteling in Den Haag 25nbsp;jaar. Ter gelegenheid van ditnbsp;jubileum kreeg de Wetenschapswinkel Letteren van denbsp;Universiteit Utrecht denbsp;opdracht om de geschiedenisnbsp;van de stichting in een boekjenbsp;te (laten) beschrijven. Hetnbsp;resultaat is het boek Stichtingnbsp;Vluchteling 1976 - 2001. Eennbsp;kwart eeuw hulp aan vluchtelingen. Auteur Linda Ligtvoet,nbsp;student geschiedenis aan denbsp;Letterenfaculteit, geeft denbsp;lezer van het boek een beeldnbsp;van een fenomeen dat zo oudnbsp;is als de mens zelf: vluchten,nbsp;vluchtelingen en de hulp dienbsp;hen geboden wordt. In compacte teksten passeren de verschillende vluchtelingencrisesnbsp;de revue. Aandacht is er voornbsp;landen waaruit al veie jarennbsp;mensen vluchten door aanhoudende burgeroorlogen ofnbsp;repressie. De val van Srebrenicanbsp;in 1995 blijft niet onvermeld,nbsp;maar ook afgesloten vluchtelingenproblemen komen aannbsp;bod, zoals de snelle uittocht ennbsp;terugkeer van de Albanesenbsp;Kosovaren in 1999, de genocide in Rwanda in 1994 en denbsp;Vietnamese bootvluchtelingennbsp;uit de jaren zeventig.

Stichting Vluchteling 1976 -2001. Een kwart eeuw hulp aan vluchtelingen. Uitgever:nbsp;Stichting Vluchteling,nbsp;Den Haag, 2001. f 12,50.nbsp;Bestellen: (070) 346 8946.

BigMac

Een comfortabel reisje naar de Verenigde Staten in ruil voor twee lezingen voor de daar wonende alumni van de universiteit, dat leeknbsp;mij wel wat. Het thema van mijn beide lezingennbsp;was de door sommige cultuurpessimisten veronderstelde verpestende invloed van de Amerikaanse cultuur op de Nederlandse: de tragischenbsp;verdringing van de frikadel door de BigMac.nbsp;Zodra ik mijn beide lezingen had gehouden,nbsp;realiseerde ik mij dat ik mijn thema eigenlijknbsp;verkeerd had gekozen. Ikzelf ben helemaal nietnbsp;bevreesd voor de vulgarisering van de Nederlandse cultuur door de Amerikaanse en mijnnbsp;toehoorders in New York en Washington lekennbsp;zich daar ook niet al te druk over te maken.nbsp;Zowel in de gezelligheid voor en na de lezingen als in de vanuit het publiek gestelde vragen dook een ander probleem op, dat zowel denbsp;spreker als de toehoorders kennelijk zorgelijkernbsp;stemde dan de wildgroei van het baseballpetje:nbsp;het probleem van de tweetaligheid, dat op denbsp;zeer lange termijn misschien wel het probleemnbsp;is van de langzame atrofie en dan onvermijdelijk de stille dood van het Nederlands. Mijnnbsp;lezingen moest ik in het Engels houden omdatnbsp;er ook allerlei Amerikanen kwamen luisteren.nbsp;Ik heb daar een broertje dood aan aangeziennbsp;het vermoeiender is en de verbale mogelijkheden van de spreker aanzienlijk beperkt. Het isnbsp;net alsof je je kunstje plotseling in een veelnbsp;kleinere ruimte moet vertonen, waardoor jenbsp;steeds verkrampte pasjes moet maken om nietnbsp;tegen de muren op te lopen. Toch is tweetaligheid in toenemende mate een dwingendenbsp;noodzaak. In de wetenschap en in grote delennbsp;van het bedrijfsleven moet je vloeiend Engelsnbsp;kunnen spreken en schrijven. Het verbaast mijnbsp;al jaren hoeveel onderwijs aan de universiteit innbsp;het Engels wordt gegeven en dan heb ik hetnbsp;nog niet over het University College. Wie datnbsp;dertig jaar geleden had voorspeld zou voor geknbsp;zijn versleten. De verontrustende vraag is ofnbsp;deze ontwikkeling in versneld tempo door zalnbsp;zetten. Nadert dan niet het moment waaropnbsp;vanwege pragmatische overwegingen wordtnbsp;besloten het hele universitaire onderwijs maarnbsp;in het Engels te geven? Zal de intellectuele ennbsp;culturele elite dan niet haast als vanzelf overschakelen op Engels? En wat is de toekomst vannbsp;het Nederlands ais het langzaam verschrompeltnbsp;tot een dialect van de minst kansrijken? Moeten we daar trouwens rouwig over zijn? Wienbsp;maakt zich nog druk over alle dialecten die innbsp;Nederland in de afgelopen twee eeuwen zijnnbsp;verdwenen? Mijn tijd zal het gelukkig nog welnbsp;duren.

[Prof.dr. Maarten van Rossem was gastspreker tijdens de Utrecht Lezingen in New York ennbsp;Washington op 15 en 16 maart]

'Lesgeven lijkt wel op in de kroeg staan', vindt Ellen de Dreu. 'In de kroeg willen mensen beziggehouden worden, net zoals in de collegezaal. En ze zijnnbsp;kritisch. Je moet ze voor je winnen, dan komen zenbsp;terug.'

Als Ellen in 1986 gaat studeren heeft ze al een jaar gewerkt. Als serveerster, eerst op Texel, later in denbsp;Uithof Inn. Dat laatste valt vies tegen. 'Op Texelnbsp;stonden gasten en personeel op gelijke voet. Voornbsp;de gasten van de Uithof Inn was ik 'maar' een serveerster.'

Omdat ze niet weet wat ze wil, kiest Ellen voor Algemene Letteren. Vanaf haar tweede jaar concentreert ze zich op twee studierichtingen: vrouwenstudies - 'Daar werd ik echt door gegrepen'nbsp;en internationale betrekkingen. Waarom dezenbsp;twee? 'Ik heb altijd willen weten hoe macht werkt.nbsp;Internationale Betrekkingen gaat natuurlijk bij uitstek over macht - en Vrouwenstudies natuurlijknbsp;ook.'

In haar scriptie onderzoekt ze de vraag: hoe kun je onderzoek doen naar vrouwelijkheid in de internationale politiek? Ze studeert cum laude af. 'Ik bennbsp;ervan overtuigd dat internationale politiek leunt opnbsp;beelden van mannelijkheid en vrouwelijkheid. Denknbsp;maar aan de Koude Oorlog. De angst voor communisten was gekoppeld aan angst voor die Russischenbsp;manwijven die hun kinderen lieten opvoeden doornbsp;de staat. Vandaar de verheerlijking van 'The American Way of Life', met de typische huisvrouw en haarnbsp;gezin.'

Bedelen

Na haar afstuderen krijgt ze subsidie om een opzet te schrijven voor een promotieonderzoek. Tweemaal reist ze naar Amerika om archiefonderzoek tenbsp;doen. Ondertussen heeft ze, via Randstad, kortdurende deeltijdbaantjes als docent op de universiteit.nbsp;'Het was zwaar. Het voelde alsof ik steeds opnieuwnbsp;moest bedelen om een baantje.' Haar definitievenbsp;aanvraag voor een promotiebaan wordt afgewezen.nbsp;In haar bezuinigingsdrift schrapt de universiteit veelnbsp;banen. 'Ik wist precies wat ik wilde - de wetenschapnbsp;in', constateert Ellen nu, 'maar er was gewoon geennbsp;plek'.

In 1996 had ze nog één docentenbaantje, voor zes uur in de week. En juist toen kreeg ze de kans eennbsp;piepklein cafeetje in een zeilhaven te huren. 'Dienbsp;combinatie was geniaal. Het eetcafé zou alleen innbsp;de weekenden en vakanties open zijn. Zo kon ik innbsp;het café uitrusten van het lesgeven in Utrecht. Ennbsp;bleef ik met allerlei soorten mensen omgaan.'nbsp;Inmiddels lopen er acht personeelsleden in het eetcafé rond. Zelf staat Ellen in de keuken. De docen-tenbaan is allang verdwenen. Ze wil nog steedsnbsp;promoveren, maar: 'Ik heb een zwaar beroep. In denbsp;winter, als het café dicht is, ben ik echt op! Maarnbsp;dat proefschrift loopt niet weg. Ik wacht gewoonnbsp;totdat de universiteit ook gebrek krijgt aan personeel. Dan kom ik nog wel eens langs.'

[Tanny Dobbelaar]