Architect en aannemers hadden exact vier maanden voor de eerste fase van de restauratie van het Academiegebouw.nbsp;Meer ruimte was er niet om het gebouw in oude luister tenbsp;herstellen. Architectenbureau Fritz had wel graag meer tijdnbsp;gehad. 'Wij hebben de universiteit geadviseerd om hetnbsp;gebouw een jaar te sluiten', vertelt projectleider Marjellanbsp;Prins. 'Maar de universiteit vindt het té belangrijk dat promovendi de 'dag van hun leven' in het Academiegebouwnbsp;luister bij kunnen zetten.'

Geen haastklus

Toch is de renovatie geen haastklus geworden. Architect Maarten Fritz is twee jaar bezig geweest met de voorbereiding en maakte keiharde afspraken met zijn aannemers. Innbsp;januari begon de eerste fase, begin mei was de oplevering.nbsp;De grote kamers op de begane grond en de eerste verdieping zijn klaar. Na 20 juni worden de andere zalen afgemaakt. Bij de opening van het academisch jaar innbsp;september moet die fase zijn afgerond. De restauratie vannbsp;de aula komt volgend jaar aan de beurt.

Introvert gebouw

Twee jaar geleden werden sommige zalen in het Academiegebouw nog voor onderwijs gebruikt. Vanaf nu heeft het alleen nog de functie van ceremonieel hart van de universiteit. Dat uitgangspunt speelde een belangrijke rol in denbsp;plannen van de architect. Maarten Fritz heeft het 'introverte' gebouw meer naar buiten gericht. Was er voor denbsp;verbouwing sprake van één donkere gang door het middennbsp;van het complex, nu zijn er drie wegen die de bezoekernbsp;door het gebouw leiden. Eén met uitzicht op de nieuw aangelegde tuin. Fritz: 'Gasten zijn gespannen op een belangrijke dag als een promotie of oratie. Vaak wisten ze nietnbsp;waar ze zich bevonden in het gebouw. Sommigen dachtennbsp;dat ze in de Domkerk waren beland als ze bij de aula arriveerden. Dat bevorderde de gastvrijheid niet. Met denbsp;nieuwe indeling is dat geen struikelblok meer.'

Sommigen dachten dat ze in

de Domkerk waren beland

Fritz heeft geprobeerd de klassieke harmonie terug te brengen en de oorspronkelijke hiërarchie van de indeling in ere te herstellen. De faculteitskamers boven hebben weer plafonds met fraai stucwerk gekregen, een stoffen behang ennbsp;een geverfde lambrisering. De onderwijskamers benedennbsp;moeten het doen met een houten plafond, geverfde wanden en een blankhouten lambrisering.

Opening

Maar de nieuwe harmonie ontkomt niet aan de eisen van deze tijd. In de benedenzalen zullen de bekende groenenbsp;bordjes 'nooduitgang' terugkeren. Ook al vallen ze uit denbsp;toon in deze academische omgeving. 'Je krijgt wel eennbsp;hoop vrijstellingen van toezichthoudende instanties', verteltnbsp;Marjella Prins, 'maar aan de veiligheid worden geen concessies gedaan.'

De officiële opening van het Academiegebouw zal eind oktober of begin november plaatsvinden met een speciaalnbsp;onderdeel voor alumni. In het septembernummer van Illuster volgt meer informatie.

[Jurgen Swart I UMagazine]

Oproep aan de lezer

Heeft u zelf een bijzondere herinnering aan het Academiegebouw? Schrijf uw verhaal (maximaal 100 woorden) op en stuur het voor 20 juli naar: Redactie Illuster,nbsp;Postbus 80125, 3508 TC Utrecht, e-mail:nbsp;illuster.redactie@csc.uu.nl

'Het jaarlijks hoogtepunt van de faculteit Diergeneeskunde', noemt de organisatie het zelf. Hoewel, vanwege de MKZ-crisis moest de faculteit hetnbsp;vorig jaar zonder dit hoogtepunt doen. Maar dit jaar was het weer zover:nbsp;de Dag van het Aangespannen Paard. Voor studenten, medewerkers,nbsp;alumni en 'burgers', zoals de bewoners van de stad en provincie in studentenjargon heten.

Als vanouds stond de Yalelaan op 18 mei helemaal in het teken van het aangespannen rijden. Zes studenten hebben het festijn georganiseerd, bijgestaan door een tachtigtal vrijwilligers.

Een marathon met zes hindernissen, concoursrubrieken met de keuring van de aanspanningen en demonstraties waren er te bewonderen. [Ublad]

Een goede sfeer in een organisatie is van cruciaal belang voor de succesvolle reïntegratie van werknemers die na een lange ziektenbsp;weer gedeeltelijk aan het werk gaan.

Dat concludeert econome Stella den Uijl uit onderzoek bij zestien organisaties in Nederland, Duitsland en Zweden. Hoe goed bedoeld het overheidsbeleid ook is, en hoe gericht de regelgeving, zonder commitment binnen de organisatie waar de betrokkene aan de slag moet, heeft reïntegratiebe-leid maar weinig kans van slagen.

Den Uijl, als docent-onderzoeker verbonden aan het Utrechtse Economisch Instituut, voerde voor haar onderzoek zestien casestudies uit. Het resultaatnbsp;van het onderzoek lijkt op het eerste gezicht niet heel opzienbarend, maarnbsp;de onderzoekster vindt het verrassend dat de volgende factoren er blijkbaar weinig toe doen: de economische situatie van een land, het overheidsbeleid, de wettelijke regelgeving en het instrumentarium dat de organisatie gebruikt om reïntegratie te bevorderen. Cruciaal blijkt denbsp;bedrijfscultuur.

Een andere voorwaarde voor een succesvol reïntegratieproces is dat een bedrijfsarts, liefst van een interne Arbo-dienst, contact houdt met de initiatiefnemer van reïntegratie. Deze initiatiefnemer is in de onderzochte organisaties vaak een zeer gemotiveerde medewerker van de afdelingnbsp;personeelszaken of de interne Arbo-dienst die de wetgeving rond reïntegratie goed kent.

Succesvolle reïntegratieprocessen is verschenen bij uitgeverij Eburon: vwvvv.eburon.nl

Eind september organiseert de Universiteit Utrecht samen met de Universiteit van Californië (UCLA) een festival met Nederlandsenbsp;films aan de Amerikaanse westkust. Het thema is 'Oorlog en verzet in Nederland'.

Sinds een paar jaar bestaat er een intensieve uitwisseling tussen het History Department van de universiteit in Los Angeles en de letterenfaculteit van de Universiteit Utrecht. Professor dr. Mijnhardt, mede-initiatiefnemernbsp;van het festival: 'In Los Angeles bestaat grote belangstelling voor denbsp;Nederlandse cultuur en geschiedenis. Ik geef daar elk jaar een seminarnbsp;over. Docenten wisselen onderling uit. En we zijn bezig met de voorbereiding voor een wisselleerstoel. We willen nog meer gebruik maken vannbsp;eikaars expertise en meer activiteiten organiseren voor een bredernbsp;publiek. Zo ontstond het idee voor dit filmfestival. De dochter van Paulnbsp;Verhoeven studeert aan het History Department en zo kwamen we in contact met hem. De gezamenlijke interesse leidde al snel tot het thema vannbsp;het festival: Oorlog en verzet in Nederland. Het festival opent met de Soldaat van Oranje en Paul Verhoeven houdt een lezing'. Mijnhardt: 'Mijnnbsp;collega David Kunzie is bezig met de voltooiing van een boek over 'prentnbsp;en plaat van oorlog in de 16e en 17e eeuw'. Dit, gecombineerd met hetnbsp;beeldmateriaal uit de 20e eeuw, vormt het onderwerp van de lezingen.'nbsp;Het festival is bedoeld voor Utrechtse alumni die aan de Amerikaansenbsp;Westkust wonen, van de Rocky Mountains tot aan de zee. Mijnhardt:nbsp;'Naast interessante films en lezingen, is er tijd om de banden met anderenbsp;Utrechtse alumni aan te halen of te versterken. Dit is het eerste alumnifes-tival aan de Westkust, maar het lijkt me een goede binnenkomer.'

Meer informatie over dit driedaagse festival op 27, 28 en 29 september in Los Angeles op pagina 20.

De meeste Utrechtse studenten hebben bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer links gestemd. Dat blijkt uit een korte analysenbsp;van het stemgedrag van bewoners van de drie grootste Utrechtsenbsp;studentencomplexen. De Lijst Pim Fortuyn kreeg zo'n vijf procentnbsp;van de stemmen.

Groenlinks was op de stembureaus op de Ina Boudier Bakkerlaan (IBB-complex), de Krammiaan (Tuindorp West-complex en Van Liefland) en de Padualaan (Cambridgecomplex) verreweg de populairste partij. Op IBB ennbsp;Tuindorp-West ging ongeveer een kwart van de stemmen naar die partij.nbsp;De PvdA en de SP kregen hier na Groenlinks de meeste stemmen.nbsp;Opvallend is dat de bewoners van de Cambridgelaan meer in lijn met denbsp;landelijke ontwikkeling dachten. Groenlinks behaalde weliswaar negentien procent van de stemmen, maar het CDA was hier de tweede partij.nbsp;De resultaten komen grofweg overeen met de uitkomsten van de studen-tenenquète die de Volkskrant in samenwerking met de universiteitsbladen

Personalia

• • Drs. Rob Olthof MBA is met ingang van juni benoemd tot directeurnbsp;Onderzoek van het Universitair Strategisch Programma (USP) van denbsp;Universiteit Utrecht. Olthof was voorheen Clustermanager bij Novemnbsp;BV, de aan EZ gelieerde uitvoeringsorganisatie voor energie- en milieubeleid. Hij gaf daar onder meer leiding aan onderzoeks- en ontwikkelingsprogramma's op het gebied van duurzame energie. Olthofnbsp;studeerde Natuurkunde aan de Universiteit Utrecht.

• • Ds Ab Harrewijn, lid van Groen Links in de Tweede Kamer, is overleden. Harrewijn studeerde in 1982 af aan de faculteit Godgeleerdheidnbsp;van de Universiteit Utrecht.

• • De Minerva-Prijs 2002, van de Stichting FOM, is toegekend aan denbsp;Utrechtse alumna dr. Suzanne Hulscher. De toekenning geldt voor denbsp;beste wetenschappelijke publicatie in de afgelopen twee jaar van de

Promotienieuws

Maandelijks promoveren aan de Universiteit Utrecht tientallen onderzoekers. Hieronder een aantal samenvattingen van nieuwswaardige dissertaties. Meer informatie: mmm.uu.nllnieumsnbsp;Herseninfarct

Magnetic Resonance Imaging (MRI) is een beeldvormende techniek die gebruik maakt van een heel sterke magneet. Hiermee kunnen foto's worden gemaakt van dwarsdoorsneden van het lichaam. Diffusiegewogennbsp;MRI is een relatief nieuwe techniek, die gevoelig is voor de veranderingen die tijdens een herseninfarct optreden in de hersencellen. Uit hetnbsp;onderzoek van Maarten Lansberg blijkt dat een herseninfarct in eennbsp;vroeg stadium veel beter is aan te tonen met diffusiegewogen MRI dannbsp;met ander technieken, zoals de CAT-san en traditionele MRI. Het onderzoek laat eveneens zien dat het beschadigde hersenweefsel zich bij eennbsp;herseninfarct via een vast patroon ontwikkelt. Deze informatie kan vannbsp;nut zijn voor toekomstig onderzoek, waarin diffusiegewogen MRI wordtnbsp;gebruikt om aan te tonen of een bepaalde behandeling al dan niet effectief is. Lansberg promoveerde op 27 mei aan de faculteit Geneeskunde.

Algebra

Barbara van Amerom maakte lesmateriaal waarmee leerlingen van de basisschool betekenisvolle algebra kunnen ontwikkelen. Ze promoveerdenbsp;op 16 mei aan de faculteit Wiskunde amp; Informatica. De promovenda ontdekte dat leerlingen al op de basisschool goed weg weten met vraagstukken waarin geredeneerd moet worden met onbekende hoeveelheden.nbsp;Leerlingen zijn in staat te laten zien dat vergelijkingen op verschillende,nbsp;creatieve manieren kunnen worden opgelost. Ze hebben echter moeitenbsp;om het oplossingsproces in formele taal te beschrijven. De overgang vannbsp;rekenen naar algebra kan vereenvoudigd worden: de promovenda

enkele weken voor de verkiezingen hield. De moord op Pim Fortuyn lijkt i geen groot effect te hebben gehad op het stemgedrag van studenten. |nbsp;Zoals voorspeld stemde zo'n vier tot vijf procent van de Utrechtse studen- ;nbsp;ten op de LPF. Landelijk behaalde de LPF 17 procent, in Utrecht 14 pro- jnbsp;cent.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

De Utrechtse docent-onderzoeker en universiteitsraadslid Vivien van Geen i mag zich sinds vorige week lid van de Tweede Kamer noemen. Van Geennbsp;zal blij zijn dat ze niet een plaatsje lager op de lijst van D66 wasnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

geplaatst. Als nummer zeven redde zij het op het nippertje. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Bij het referendum rondom het Utrechtse stationsgebied kozen de Utrechtse studenten veel minder afwijkend. De resultaten op de drienbsp;stembureaus weerspiegelden vrijwel exact het algemene Utrechtse beeld.nbsp;Zestig procent koos voor de 'ruime en groene' variant A. Een kwart vannbsp;de kiezers zag meer in het grootstedelijk karakter van variant I. Vijftiennbsp;procent stemde blanco.

[XB/Ublad] ;

hand van een vrouw, over een natuurkundig onderwerp. Hulscher krijgt de prijs voor een artikel in het tijdschrift Journal of Geophysicalnbsp;Research. Ze vergelijkt hierin voorspellingen over en waarnemingen vannbsp;zandgolven en zandbanken in de Noordzee. Hulscher, die in Utrechtnbsp;theoretische natuurkunde heeft gestudeerd en in 1996 promoveerde,nbsp;werkt als universitair hoofddocent mariene dynamica aan de faculteitnbsp;Construerende Technische Wetenschappen van de Universiteit Twente.

• • Hinske Arts wordt eind juni secretaris van de Landelijke Studentennbsp;Vakbond. Arts haalde haar bachelortitel aan het University Collegenbsp;Utrecht.

• • Op zaterdag 25 mei is prof. dr. Kees Vellekoop door een tragischnbsp;verkeersongeval om het leven gekomen. Hij was hoogleraarnbsp;Muziekgeschiedenis voor 1600 bij de faculteit Letteren.

  Kort

  Superbus

  Hij is 25 meter lang en kost bijna € 400.000,-. Vanaf september gaatnbsp;de nieuwe dubbelgelede bus rijdennbsp;op de Utrechtse 'studentenlijn' 12.nbsp;Met 23.000 reizigers per dag is denbsp;route naar De Uithof de drukstenbsp;buslijn van Nederland. In de nieuwenbsp;bussen kunnen per rit 148 passagiers worden vervoerd. In totaalnbsp;zullen er vijftien van deze ultralange bussen door Utrecht gaan rijden.

  Rookverbod

  Met ingang van het nieuwe collegejaar mag in universitaire gebouwen nergens meer worden gerookt. Ooknbsp;bij koffieautomaten en op werkkamers, waar men er tot nu toenbsp;samen uitkwam, is roken voortaannbsp;uit den boze. Met deze strengenbsp;aanpak wil het College van Bestuurnbsp;een einde maken aan de huidigenbsp;situatie. Op dit moment is rokennbsp;nog op een beperkt aantal plaatsennbsp;binnen de gebouwen toegestaan.

  Genomics

  Het Nationaal Regieorgaan Genomics heeft het Utrechtse voorstel voor de oprichting van een Centrum voor Proteomics in eerstenbsp;instantie niet geaccepteerd alsnbsp;zwaartepunt. Van de elf ingediendenbsp;voorstellen zijn er wel meteen viernbsp;geselecteerd: twee daarvan metnbsp;een stevige Utrechtse inbreng. Denbsp;eerste is het voorstel voor Cancernbsp;Genomics met de Utrechtse ABC-hoogleraren Bos, devers en Plas-terk. Het tweede voorstel betreftnbsp;Biosystems Genomics, waarin denbsp;Utrechtse faculteit Biologie eennbsp;grote rol speelt.

  Kieljachtzeilen

  De Utrechtse studentenzeilvereniging Histos heeft het Nederlands studentenkampioenschap kieljacht-zeilen in Hoorn gewonnen. Hiermeenbsp;verwerft Histos zich een startplaatsnbsp;voor de wereldkampioenschappen.nbsp;Deze vinden in september plaats innbsp;Frankrijk. De vijf studenten van hetnbsp;team zijn momenteel druk bezignbsp;met hun training en hun zoektochtnbsp;naar sponsors.

  
  

Pornografie

Inger Leemans onderzocht waarom, juist aan het einde van de zeventiende eeuw, bij Nederlandse auteurs interesse ontstond voor pornografie. Wie waren de auteurs van deze romans, wie gaven ze uit, wie lazen ze? Maar vooral: wat wilden deze pornografen kwijt? De promovendanbsp;plaatst de Nederlandse pornografische romans in de context van denbsp;romanontwikkeling, de Europese pornografische traditie en de radicalenbsp;Verlichting. De gematigde brave burger moet in deze studie voor kortenbsp;tijd plaatsmaken voor de radicale libertijn, die niets liever doet dan denbsp;heilige huisjes omver trappen en de onderkant bovenhalen. Leemans

beveelt aan om al op de basisschool te beginnen met rekenactiviteiten promoveerde op 3 mei aan de faculteit Letteren.

'Het zou natuurlijk mooi zijn als ik kon zeggen dat ik in mijn oratie de verkiezingsuitslag heb voorspeld, maar daarnbsp;ging mijn verhaal niet over. Toch denk ik wel dat mijnnbsp;onderzoek iets kan bijdragen aan een beter begrip van watnbsp;er in Nederland aan de hand is. Pakweg honderd jaar geleden vond men het vanzelfsprekend dat een moderne kapitalistische economie zou leiden tot de opkomst van eennbsp;sterke socialistische arbeidersbeweging. Inmiddels wetennbsp;we dat werknemers in de praktijk helemaal niet zo strijdbaar zijn. Lid worden van een vakbond is maar een van denbsp;alternatieven. Ik ben gaan kijken naar de meest voorkomende beroepen voor mannen en vrouwen in de afgelopennbsp;honderd jaar. Eerder waren landarbeiders en dienstbodes innbsp;de meerderheid, niet bepaald beroepen met een hogenbsp;organisatiegraad. Alleen rond 1960 komt bij mannen eennbsp;echt arbeidersberoep, te weten metaalarbeider, het meestnbsp;voor. Weet je wat op dit moment het meest voorkomendenbsp;beroep voor mannen in ons land is? Dat is medewerkernbsp;groothandel. Alleen al op basis van dit soort gegevens kunnbsp;je concluderen dat een socialistische meerderheid in Nederland hoogst onwaarschijnlijk is.'

Lex Heerma van Voss (47) houdt zich nu al ruim vijftien jaar bezig met onderzoek naar de arbeidersbeweging in onsnbsp;land. 'Wat ik als historicus te weten wil komen is hoe hetnbsp;alledaagse leven van mensen eruit heeft gezien. Niet alleennbsp;omdat ik het interessant vind, maar ook omdat het relevantnbsp;is. De loop van de geschiedenis wordt voor een belangrijkernbsp;deel bepaald door vaak nauwelijks merkbare sociale en economische ontwikkelingen dan door grote mannen en hunnbsp;beslissingen.'

Onderzoekje spelen

De liefde voor de geschiedenis zat er al vroeg in. 'Tijdens mijn lagere schooltijd ging ik al met een vriendje naar hetnbsp;Legermuseum om daar 'onderzoekje' te spelen. Ik las ooknbsp;veel; Ivanhoe, oorlogsverhalen. Dat gaf nog wel eens problemen thuis, want mijn moeder was overtuigd pacifiste. Zijnbsp;vond dat oorlog niet iets was om na te spelen. We zijn uitgekomen op een compromis: de Amerikaanse burgeroorlognbsp;mocht wel, de Eerste Wereldoorlog niet, dat was te dichtbijnbsp;en te akelig.'

Het verbaasde niemand dat Heerma van Voss in 1973 in Utrecht geschiedenis ging studeren. In die tijd betekendenbsp;dat bepaald niet datje meteen de boeken indook. 'Ik wasnbsp;opgevoed met het hart links. Het sprak vanzelf dat ik lidnbsp;werd van de USE, de studentenvakbond. Een van de eerstenbsp;dingen die ik deed was het Academiegebouw bezetten alsnbsp;protest tegen de verhoging van het collegegeld tot duizendnbsp;gulden. Toen was dat heel normaal. Het klimaat aan de universiteit was activistisch. In mijn jaar zaten twee leden vannbsp;het corps. Allebei aardige jongens, die echt wat in hun marsnbsp;hadden. Maar ze zaten apart op een eiland. Zo was denbsp;sfeer.'

'Een activistencarrière had een zelfde soort vanzelfsprekendheid als een corpslidmaatschap voor onze vaders. Mijn opa had in Utrecht in de senaat gezeten, mijn vader wasnbsp;rector van het corps in Leiden geweest, ik werd voorzitternbsp;van de USE. Als ik in mijn vaders tijd had gestudeerd, was iknbsp;waarschijnlijk ook corpslid geworden en ik denk dat hij innbsp;mijn tijd bij de USE was gegaan. Hij heette in Leiden nietnbsp;voor niets 'rooie Thieu'.'

Het eerste dat ik deed was

het Academiegebouw bezetten

Professorenkindertjes

Als zoon van een hoogleraar (Egyptologie) was Heerma van Voss een buitenbeentje in de ogen van radicale USE-ers.

'Bas Nugteren, Maarten Prak, Annette Nuboer en ik werden door CPN-studenten voorman Geert van der Kolk de professorenkindertjes genoemd. Niet alleen vanwege het beroepnbsp;van onze vaders, maar ook omdat wij moeilijk deden overnbsp;hoe onze eisen precies verwoord moesten worden. Met denbsp;kretologie van de hard-liners konden wij niets.'

In 1977 werd Heerma van Voss lid van de Universiteitsraad, waar hij zorgde voor een forse cultuuromslag. 'De studentenfracties vóór mij bestonden uit geharde activisten metnbsp;als enig doel om overal tegen te stemmen. Want het wasnbsp;toch allemaal één groot complot tegen de studenten. Iknbsp;vond dat niet zo productief. In de instituutsraad vannbsp;geschiedenis en het faculteitsbestuur van Letteren had iknbsp;gemerkt dat er wel degelijk naar studenten geluisterdnbsp;werd. Ik wilde wel eens weten of dat in de U-Raad ooknbsp;haalbaar was. Voor het College van Bestuur kwam dat alsnbsp;een koude douche. Dat ze opeens op argumenten moestennbsp;ingaan. In het begin werd er niet of nauwelijks naar menbsp;geluisterd. Pas in de loop van dat jaar veranderde dat. Zenbsp;merkten dat wij ons te pletter werkten om een goed gedocumenteerd standpunt in te nemen.'

Middenveld

Lex Heerma van Voss houdt zich als wetenschapper nu al jaren bezig met onderzoek naar de arbeidersbeweging innbsp;Nederland. In 1991 promoveerde hij in Utrecht op eennbsp;onderzoek naar de kosten van de in de jaren twintig doorgevoerde arbeidstijdverkorting. Sinds 1994 is het International Institute of Social Studies in Amsterdam IISS zijnnbsp;werkgever. En nu is hij ook bijzonder hoogleraar in Utrecht.nbsp;Hij stelt nadrukkelijk dat hij historicus is en geen sociaalnbsp;wetenschapper. Toch wil Heerma van Voss wel degelijk eennbsp;bijdrage leveren aan een beter begrip van het hier en nu.nbsp;Je moet als historicus bescheiden zijn, maar ik vind wel datnbsp;je moet proberen om een bijdrage te leveren. Ik ben eennbsp;paar weken geleden met een wetenschappelijke delegatienbsp;in China geweest om met beleidsmakers te praten over denbsp;vrijheid van vakorganisaties. Voor een moderne staat zoalsnbsp;China wil zijn, is ten aanzien van vakbondsorganisatie geennbsp;sprake van keuzevrijheid. Een moderne economie kannbsp;alleen floreren in landen waar burgers in vrijheid eennbsp;maatschappelijk middenveld kunnen laten ontstaan. Hetnbsp;overkomt je als historicus niet vaak dat je het voor beleidsmakers zo praktisch kunt maken, maar het is wel wat iknbsp;zoek in het vak.'

[Erik HardemanlUblad]

Moerman wisselt lange perioden van werken af met verblijven in een warm en zonnig buitenland met 'goede golven'. Sinds februari is ze terug van een surftrip van drie maandennbsp;op Fuerte Ventura, een van de Canarische eilanden. Tijdensnbsp;een vakantie in Frankrijk is ze er toevallig mee begonnennbsp;en ze raakte onmiddellijk verslingerd aan het boardsurfen.nbsp;Terug in Nederland moest ze aan het werk om haar afstudeerscriptie te voltooien, maar de golven bleven trekken.nbsp;'Elke dag stapte ik met mijn surfboard onder mijn arm opnbsp;de trein naar Scheveningen.' Toch verliep het afstuderennbsp;prima. 'Ik kreeg zoveel energie van het surfen dat ik 'snbsp;avonds stevig doorwerkte.' Bovendien had ze meteennbsp;daarna een stage en een surftrip in Zuid-Afrika geregeld.nbsp;Inmiddels heeft ze er drie van dergelijke surftrips opzitten.

Tussendoor werkt ze. Voor ze naar Fuerte Ventura vertrok, was ze internetredacteur bij het ANP en freelance contentmanager van de website van O'Neill. 'Ik werkte in principenbsp;één dag per week thuis. Ik heb bij O'Neill voorgesteld of iknbsp;drie maanden thuis kon werken, maar dan wel in Fuertenbsp;Ventura.' Ze nam voor zestien uur per week werk mee.nbsp;Overdag stond ze op haar surfboard en 's avonds werkte zenbsp;in het internetcafé de website van haar opdrachtgever bij.

Geen carrièreplanner

Na haar thuiskomst kreeg ze direct een contract voor een halfjaar. 'Mijn collega's zeiden: 'Goh, wij doen blijkbaar tochnbsp;iets verkeerd.' Ze hoopt dat haar nieuwe werkgever haar watnbsp;vrijheid geeft. 'Ik had zeker geen contract voor drie jaarnbsp;getekend zonder de mogelijkheid om weg te kunnen. Ik bennbsp;geen carrièreplanner. Ik wil doen wat ik leuk vind.'

En dat is surfen. Maar er kleven ook nadelen aan haar leefwijze. 'Als je drie maanden weggaat, ben je bijna net zo lang bezig met voorbereiden. En als je terugkomt moet jenbsp;puinruimen.' Van heimwee heeft ze weinig last. 'Ik hebnbsp;altijd meer heimwee naar de plaats waar ik net geweestnbsp;ben dan naar Nederland. In Nederland zeggen bekendennbsp;vaak: 'je zou toch weggaan, oh ben je alweer terug'.

'Ik zou het liefst ergens werken waar ik elke dag kan surfen. In Nederland maak ik vaak afspraken met een mits. Als er golven zijn dan kom ik niet. Als ik ergens zou wonennbsp;waar altijd golven zijn, had ik veel meer rust.'

[Jurgen Swart/UBIad]

Het enige écht Utrechtse literaire tijdschrift LAVA beleeft zijn achtste Jaargang. 'Voor een onafhankelijknbsp;blad met een kleine oplage is dat een mooie presta-tie,'meent redacteur en Utrechtse letterenalumnanbsp;Helen Jochems.

Samen met zes andere redactieleden, van wie de helft Utrechtse alumni, brengt Helen vijf keer per jaar het fraainbsp;vormgegeven blad uit. Helen is bedrijfsjournalist bij KPMG.nbsp;'Onze motivatie is liefde voor de Nederlandstalige literatuur. We publiceren de mooiste teksten van de nieuwstenbsp;generatie Nederlandstalige auteurs uit Nederland en Vlaanderen. Het zijn verborgen talenten die een zetje nodig hebben om naam te kunnen maken. Die kans krijgen ze innbsp;LAVA.' Zo nam het tijdschrift verhalen en gedichten op vannbsp;Ruben van Gogh (Prometheus), Ingmar Heytze (Podium),nbsp;Marc van der Kamp (Luitingh Sijthof) en Jan Luitzennbsp;(Querido). Onder de auteurs bevindt zich een aantalnbsp;Utrechtse afgestudeerden, onder wie Ingmar Heytze, Davidnbsp;Veldman en Hanz Mirck.

Jochems: 'Schrijvers met talent krijgen een redactielid toegewezen dat veel tijd steekt in het becommentariëren en redigeren van hun teksten: hoe kom je tot een goedenbsp;opbouw of hoe schrijf je een pakkende slotalinea waarin jenbsp;niet expliciet de moraal van het verhaal uitlegt. Vooralnbsp;beginners hebben daar een handje van. We zien onszelf alsnbsp;een onderdeel van hun ontwikkeling.'

Op 24 maart organiseerde LAVA voor de vijfde keer de LAVA Literaire Middag. Zes jonge auteurs droegen voor uitnbsp;eigen werk. Aan de middag is steevast een schrijfwedstrijdnbsp;gekoppeld. Dit jaar was de winnaar de Zuid-Afrikaansenbsp;dichter Floris Brown. 'Een overtuigende winnaar', zegtnbsp;Jochems. 'Met zijn volwassen taalgebruik en verrassendenbsp;eenvoud weet hij je te raken.'

LAVA is los te koop bij de betere Utrechtse, Leidse en Amsterdamse boekhandels. Een abonnement kost €16,50.nbsp;Mail voor meer informatie naar lava@studver.uu.nl. Of surfnbsp;naar www.literairtljdschriftlava.cjb.net.

[Chiara Soldati]

De vonken spatten er vanaf, die dag in 1952. Het staat Peter van Toor (79) nog levendig voor de geest. In de klassieke collegezaal van het Geologisch Instituut in hetnbsp;gebouw Payenborgh aan de Utrechtse Oude Gracht werdnbsp;een 'professoraal colloquium' gehouden.

Professor Vening Meinesz verdedigde een stelling die tot dan toe voor onwaar gehouden werd: gebergten ontstaannbsp;niet plaatselijk door (vulkanische) druk van onderaf, maarnbsp;rijzen op doordat continentale platen tegen elkaar aannbsp;schuiven. Dit denkbeeld ging veel te ver voor zijn collega,nbsp;professor Van Bemmelen. De discussie ontwikkelde zich opnbsp;het scherp van de snede. Van Toor zat erbij: 'Het duurdenbsp;eindeloos. Daar stonden ze, voor het bord, elk met hunnbsp;eigen aanwijsstok te zwaaien. Het leek er even op dat zenbsp;elkaar met die stokken te lijf zouden gaan. Tegen drieënnbsp;werd het ons te gortig. We riepen: 'honger!, honger!'. Hetnbsp;debat eindigde onbeslist.'

Meinesz-gordels

Felix Andries Vening Meinesz (1887-1966) werd in de jaren '20 van de vorige eeuw wereldberoemd door zijn onderzoek aan boord van duikboten van de Nederlandse marine.nbsp;Hij ontwikkelde een speciaal slingerinstrument waarmee hijnbsp;metingen verrichtte aan het zwaartekrachtveld van denbsp;aarde. Hij ontdekte fluctuaties die wezen op stijgings- ennbsp;dalingsprocessen in de aardkorst. De gebieden waar deze

Van Toor nam pas in 1950 zijn oude studie weer op, en raakte opnieuw in de ban van Vening Meinesz. 'Tentamensnbsp;werden bij hem thuis afgenomen. Hij gaf eigenlijk nooitnbsp;lager dan een acht.'

Perplex

In 1955 maakte hij Vening Meinesz als docent voor het laatst mee. De professor was al 68 en ging mee op veldonderzoeknbsp;naar de Ardennen. Hij had een stoeltje bij zich om de langenbsp;praatsessies in het veld vol te houden. 'Hij was nog steedsnbsp;onovertroffen in het improviseren. Hij leerde ons bij wijzenbsp;van spreken hoe Je met een bijl een appeltje kon schillen.'nbsp;Van Toor stopte na zijn kandidaats ('Ik was niet zo'n briljante student.') en ging werken bij de Geologische dienst innbsp;Haarlem. Op een dag, in 1964, werd er aangebeld. Van Toornbsp;deed open. 'Daar stond Vening Meinesz. Ik had hem sindsnbsp;1955 niet meer gezien, maar hij sprak mij met mijn volledige naam aan: 'Dag, Peter van Toor, hoe maakt u het?' Iknbsp;was perplex. Na 9 jaar kende hij mij nog!'

[Wijbrand Schaap]

I Oproep aan de lezer

I Wi/t u ook geïnterviewd worden voor 'De Leermeester' ƒ of voor 'De Bijeenkomst'?

Schrijf naar de redactie van illuster: Postbus 80125,

3508 TC Utrecht, e-rnaii: itluster.redactie@csc.uu.nl

bekostigen. Kummeling: 'Een andere oplossing is dat de student zijn vrije ruimte vult met vakken die aansluiten bij de masteropleiding, hij heeft een eigen verantwoordelijkheidnbsp;om zich goed te positioneren. Daarnaast ben ik ervan overtuigd dat academisch gevormde studenten zich in de masteropleiding snel nieuwe kennis eigen kunnen maken.nbsp;Daardoor wordt een eventuele kennisachterstand probleemloos ingehaald.'nbsp;moeten schrappen. Cursussen die twee of drie studentennbsp;trekken, kunnen niet meer worden gehonoreerd. De letterenfaculteit bijvoorbeeld had duizend cursussen. Daar zijn ernbsp;zeshonderd van overgebleven. Dat is misschien wel een verarming van het aanbod, maar daar staat tegenover dat denbsp;onderwijskwaliteit omhoog gaat.'

Ook hiervoor zijn universitaire richtlijnen opgesteld. De student is verplicht aanwezig te zijn en actief mee te doen. Het het rooster en het cursusformat die het College van Bestuurnbsp;voor de hele universiteit heeft vastgesteld, heeft men welnbsp;moeite. Daar wordt nog steeds over gemopperd.'

[José van Vonderen]

Dit artikel verscheen op 22 mei in Uitleg, voorlichtingsblad van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen.

Onderwijskwalificatie

De Universiteit Utrecht heeft de bachelor-masterstructuur aangegrepen voor een instellingsbrede onderwijsvernieuwing. 'In het universitaire onderwijs is meer aandacht voornbsp;didactiek gekomen sinds de nota Kwaliteit en Studeerbaarheid van tien jaar geleden', zegt Fried Keesen. 'Bij ons heeftnbsp;dat ertoe geleid dat docenten verplicht zijn een onderwijskwalificatie te halen. Zonder die kwalificatie kun je geennbsp;vaste aanstelling krijgen. Je kunt bij ons ook hoofddocentnbsp;worden en binnenkort zelfs hoogleraar op basis van onderwijskwaliteiten. Tegenwoordig wordt de didactische kwaliteit en de inzet van docenten als goed beoordeeld innbsp;studentenevaluaties. Dat is lange tijd anders geweest, daarnbsp;hebben we tien jaar over gedaan.'

Nu wil de Universiteit Utrecht het grootschalige onderwijs aanpakken. Minder hoorcolleges, meer onderwijs in kleinenbsp;werkgroepen met actieve werkvormen. De norm wordtnbsp;maximaal 20 tot 25 studenten per cursus en minimaal achtnbsp;contacturen per week. Bij cursussen waar men met enkelenbsp;hoorcolleges placht te volstaan, wordt het onderwijs nu welnbsp;veel duurder. 'Dat betekent dat we onrendabele cursussennbsp;maar eenmaal de gelegenheid een onvoldoende om te zetten in een voldoende. 'Onze slogan is: inschrijven is meedoen, meedoen is slagen', aldus Kummeling. 'Denbsp;veronderstelling is dat de student het vak haalt, als hij hetnbsp;weloverwogen kiest en zich hard inspant. Wel heeft de student recht op ten minste één tussentijdse toets. Verder verwachten we van docenten dat ze meer dan voorheennbsp;feedback geven op studieprestaties, zodat tijdig kan wordennbsp;bijgestuurd om tot een voldoende eindresultaat te komen.'nbsp;Elk onderwijsinstituut zorgt voor een systeem van studieloopbaanbegeleiding. Dat begint met een introductieweeknbsp;voor eerstejaars, gevolgd door intensieve studiebegeleidingnbsp;tijdens het eerste semester. Dit wordt afgesloten met eennbsp;'dringend' advies over de gemaakte studiekeuze. Ook in denbsp;rest van hun loopbaan worden studenten intensief begeleidnbsp;bij hun studie en keuzeprocessen.

Gemopper

Al met al wordt het onderwijs een stuk minder vrijblijvend: een hele omslag in de academische cultuur. Volgens Keesennbsp;echter, staat de universiteit achter de nieuwe werkwijze vannbsp;activerend onderwijs en intensieve begeleiding. 'Maar met

• • De Universiteit Utrecht start in september 2002 met denbsp;bacheloropleidingen (Geneeskunde en Diergeneeskunde uitgezonderd)

• • De masteropleidingen starten tussen 2002 en 2005nbsp;(alle bèta-biomedische opleidingen bieden vanaf september 2002 masterprogramma's aan)

• • Na afronding van de bacheloropleiding ontvangt denbsp;student een bachelordiploma en de titel Bachelor ofnbsp;Arts (BA), Bachelor of Science (BSc) of Bachelor of Lawnbsp;(LLB)

• • Na afronding van de masteropleiding ontvangt de student een masterdiploma en de titel Master of Artsnbsp;(MA), Master of Science (MSc) of Master of Law (LLM).nbsp;De student mag in Nederland ook de titel drs of mrnbsp;gebruiken. Het is niet mogelijk om beiden tegelijk tenbsp;voeren

• • Meer informatie: www.uu.n//barna

De invoering van de bacheior-masterstructuur heeft zijn wortels in de Bologna-verkiaring (1999) van 29 Europesenbsp;ministers. Daarin is afgesproken om het Europese hogernbsp;onderwijs te harmoniseren naar het Amerikaanse model vannbsp;bachelor- en masteropleidingen. Op die manier worden studiepunten en graden internationaal vergelijkbaar. Dit moetnbsp;de uitwisseling van studenten en de mobiliteit van werknemers bevorderen.

Vrijwel alle Nederlandse universiteiten hebben de nieuwe structuur aangegrepen om het onderwijsaanbod tegen hetnbsp;licht te houden en te herzien. Het meest ver hierin gaat denbsp;Universiteit Utrecht. 'Universitaire opleidingen moeten tweenbsp;doelen dienen, academische vorming en voorbereiding opnbsp;een beroepsuitoefening. Universiteiten hebben daar altijdnbsp;mee geworsteld. Bij visitaties doen we het eigenlijk nooitnbsp;goed. Je krijgt altijd te horen dat je aan één van de tweenbsp;doelstellingen te weinig aandacht besteedt', zegt Henknbsp;Kummeling, hoogleraar Staats- en Bestuursrecht aan de Universiteit Utrecht en voorzitter van de Utrechtse adviescommissie bachelor-master. De bachelor-masterstructuur biedtnbsp;een kans om uit de genoemde spagaat te komen. 'Omdat jenbsp;twee fasen hebt, kun je aan elke fase een eigen doelstellingnbsp;koppelen. In onze bacheloropleidingen ligt een sterk accentnbsp;op academische vorming en een brede ontwikkeling. Denbsp;masterfase is gericht op specialisatie in de richting vannbsp;onderzoek dan wel beroepspraktijk.'

Instellingsbreed

Fried Keesen, adviseur onderwijs bij de Universiteit Utrecht: 'Dat heeft geleid tot een ingrijpend verandertraject, datnbsp;enorme gevolgen heeft voor de inrichting van het onderwijs. Het College van Bestuur heeft daarvoor richtlijnen vastgesteld. Dat is een breuk met de traditie, want de faculteiten hebben altijd een grote autonomie gehad. Maar als jenbsp;daadwerkelijk tot een overall verandering wilt komen, moetnbsp;je het instellingsbreed aanpakken.'

Eén van de opmerkelijkste kenmerken van de Utrechtse bachelorfase is dat studenten een kwart van het studieprogramma geheel vrij mogen invullen uit het totale cursusaanbod van de universiteit. Zo kan een natuurkundestudentnbsp;vakken kiezen als economie, filosofie en kunstgeschiedenis.nbsp;Vraaggestuurd onderwijs noemt de Utrechtse universiteitnbsp;dit. Criticasters zouden van een cafetaria-model kunnennbsp;spreken. 'Maar studenten doen niet zomaar wat', werptnbsp;Kummeling tegen. 'Om te beginnen stellen we niveaueisen.

Inschrijven = meedoen = slagen

Verder worden ze intensief bij hun keuzes begeleid en gewezen op de consequenties daarvan. Maar zij blijven denbsp;baas. Wij vinden het belangrijk dat studenten zich op verschillende disciplines oriënteren, want juist op het grensvlaknbsp;van disciplines vinden veel ontdekkingen en innovatiesnbsp;plaats.'

'We willen ook recht doen aan de verschillen tussen studenten', zegt Keesen. 'Er zijn er die absoluut nog niet weten wat ze willen. Zij zijn beslist niet dom, maar hun belangstelling is zo breed dat ze niet kunnen kiezen. Anderen wetennbsp;al precies waarin ze willen afstuderen. Beide groepen willennbsp;we bedienen.' Een bijkomend voordeel is dat switchen vannbsp;studie niet tot studievertraging hoeft te leiden. Behaaldenbsp;studiepunten kunnen worden meegenomen naar de vrijenbsp;ruimte van de nieuwe studie.

Academische vorming

Om het studenten mogelijk te maken bij verschillende onderwijsinstituten cursussen te volgen, wordt een uniformnbsp;rooster ingevoerd. Met vier blokken en dus vier instapmo-menten. Cursussen mogen niet over de instapmomentennbsp;heen worden geroosterd en bevatten een standaardomvangnbsp;aan studiepunten.

Het cursusformat bevat nog meer richtlijnen. Zo moeten in elke cursus academische vaardigheden en attitudes wordennbsp;geoefend en getoetst. Daarnaast worden cursussen aangeboden, bijvoorbeeld over de geschiedenis van een wetenschapsgebied of bio-ethiek, die specifiek gericht zijn opnbsp;academische vorming. Voor de beoordeling van het bereiktenbsp;niveau van academische vorming in de totale bacheloroplei-ding wordt het portfolio geïntroduceerd: een elektronischnbsp;dossier, waarin de student zijn ontwikkeling en prestaties opnbsp;dit terrein bijhoudt. Een volledig ingevuld portfolio is voorwaarde voor het bachelordiploma.

De keuzeruimte en het accent op academische vorming in de bachelorfase hebben een consequentie: studenten komennbsp;in opleidingen met strenge voorschriften ten aanzien van denbsp;vakinhoud minder ver in hun specialisatie. Dat geeft problemen voor opleidingen als Klinische Psychologie en Rechten,nbsp;waar de beroepsgroep eisen stelt aan het kennisniveau.nbsp;Om het eindniveau te garanderen van wat nu doctorandusnbsp;is, zouden deze opleidingen een tweejarige master moetennbsp;hebben. Maar de minister wil geen tweede masterjaar

'Hé, wat leuk, zo'n jonge dominee, komt dat nog voor?' hoor ik geregeld. 'Ik ben nu anderhalf jaar predikant ennbsp;voel dat ik op mijn plek zit. Als beginnend dominee word jenbsp;wel in het diepe gegooid. Tijdens de opleiding loop je maarnbsp;twee maanden stage in een gemeente. Dat vind ik te kort.nbsp;Sommige facetten van het pastoraat zijn namelijk bijzondernbsp;moeilijk als je zelf nog weinig levenservaring hebt. Denknbsp;aan begeleiding van nabestaanden of van mensen die relationele problemen hebben. Ik vraag me wel eens af: watnbsp;kan ik als jong persoon voor deze mensen betekenen? Dannbsp;val ik terug op de Bijbel. Of put uit ervaringen van gemeenteleden die in dezelfde situatie hebben verkeerd, en vertelnbsp;welke antwoorden zij hebben gevonden. Hoewel dezenbsp;gesprekken lastig zijn, vind ik ze waardevol.

Omdat ik in een relatief kleine gemeente werk, heb ik veel taken. Ik leid iedere zondag de kerkdienst, ben voorzitternbsp;van de kerkenraad, geef catechisatie, schrijf de maandelijkse Kerkbode vol, leid drie bijbelkringen en verzorg eensnbsp;in de zes weken de weeksluiting in het bejaardenhuis.nbsp;Daarnaast zijn er de begrafenissen, trouwerijen en dopen.nbsp;Het is druk, maar goed te doen. Juist de breedte van hetnbsp;vak spreekt me aan. Net als andere beginnende domineesnbsp;heb ik steun van een mentor, een ervaren predikant die menbsp;gedurende de eerste anderhalf jaar coacht. Met hem kan iknbsp;alles bepraten en mijn ervaringen delen.'

'Tijdens mijn studie leerde ik wel preken, maar niet praten. Dat bleek tijdens mijn leervicariaat in het Utrechtse Wijk C.nbsp;Alcoholisme zag ik, incest, mishandeling. Ik was verbijsterdnbsp;en wilde hulp bieden. Door toeval kon ik terecht op denbsp;nieuwe psychiatrische afdeling van ziekenhuis Overvecht.nbsp;Ze zochten geïnteresseerden die nog gekneed konden worden, zonder ervaring in de psychiatrie. Ik ben via scholingsprogramma's psychotherapeut geworden; later heb ik denbsp;officiële opleiding psychoanalyse gevolgd. De verwevenheidnbsp;van de psychiatrie met de theologie fascineert me enorm.nbsp;Ogenschijnlijk hebben beide disciplines niets met elkaar tenbsp;maken, maar ze houden zich allebei bezig met de ongrijpbare kant van ons menszijn.

Mijn cliënten bij het Riagg zijn met name dominees en priesters. Ze hebben levensproblemen, depressieve klachten, een 'burn out' of nog te lijden van een strenge, religieuze opvoeding. Omdat ze altijd beschikbaar willen zijnnbsp;voor de gemeente, maken ze verkeerde keuzes. Zo krijgennbsp;ze problemen, zowel privé als in hun werk. Als psychoanalyticus zie ik veelal parallellen tussen de problemen die ze nunbsp;met de gemeente hebben, en de problemen die ze vroegernbsp;met hun eigen moeder hadden. Labiele moeders verwachten bijvoorbeeld de alom beschikbaarheid van het kind. Ditnbsp;soort observaties maak je in de loop der tijd.'

'Twintig jaar was ik predikant, toen een man uit mijn gemeente in aanraking kwam met justitie. Hij was al veroordeeld voordat de rechter uitspraak had gedaan. Dat wasnbsp;voor mij een keerpunt. Toen ik in Arnhem werd aangesteld,nbsp;vroeg ik aan een collega: wat moet ik met al die goddelo-zen? Maar ik merkte al gauw dat de vraag naar God grootnbsp;is in de bajes. De Psalmen worden goed gelezen, omdat jenbsp;daarin de mens in al zijn ups en downs tegenkomt. Zekernbsp;vijftig procent van onze jongens heeft behoefte aan geestelijke bijstand van de dominee, de imam, de pater of denbsp;humanistisch raadsman. Tijdens persoonlijke gesprekkennbsp;vertellen ze hun levensverhaal: wat is er allemaal gebeurd,nbsp;wat bepaalt je leven? Je moet van deze jongens houden,nbsp;anders kun je niets met ze beginnen. Het vertrouwen dat zenbsp;me schenken, vind ik een groot goed. De wanhoop zie iknbsp;ook. De bron waaruit ze putten is de liefde voor hun kindnbsp;of een oma die voor hen bidt. Veel van hun misère herkennbsp;ik uit mijn eigen leven, alleen zijn de problemen bij hen uitvergroot. Ikzelf ben er dankzij mijn geloof uitgekomen. Datnbsp;wil ik ze graag meegeven. Elke maandagavond leid ik eennbsp;Bijbelgroepje en elke zondag is er een dienst. Er komennbsp;meer jongens dan de maximale vijftig die om veiligheidsredenen zijn toegestaan. Ze hebben behoefte aan de veiligenbsp;ontmoetingsplaats die de bajeskerk biedt. Sommigennbsp;komen omdat er tijdens de dienst gedeald wordt, daar sluitnbsp;ik mijn ogen niet voor.'

Je kunt via internet complete preken downloaden,nbsp;maar daar begin ik niet aan

'Ik voel me geen echte dominee. Indertijd, tijdens de introductiedagen van de faculteit Theologie, werd de vraag gesteld of we ons 'geroepen' voelden. Dat was voor mij eennbsp;totaal nieuw begrip, ik ben niet in een predikantenfamilienbsp;opgegroeid. Ik had voor ogen om vanuit mijn geloof maatschappelijk werk te doen; mijn baan in het verpleeghuisnbsp;sluit daarbij aan. Ik werk graag met ouderen, vanwege hunnbsp;levenservaring, hun wijsheid. Samen met een pastor en eennbsp;humanistisch raadsvrouw werk ik in een oecumenische setting. Het naakte bestaan in het verpleeghuis, dat is de kernnbsp;van de gesprekken die ik met de bewoners voer. Ze zijnnbsp;alleen nog wie ze zijn, raken steeds eenzamer, zijn uit hunnbsp;vertrouwde omgeving weggerukt. Ik probeer in hun nadagen hun kracht weer naar boven te halen. Een concretenbsp;hulp- of geloofsvraag hebben ze niet, ze stellen veelalnbsp;levensvragen: wie ben ik nog, nu ik er zo bij zit? Wat kan iknbsp;nog met mijn leven? Ik mag een deel van hun leven delennbsp;en dat vind ik mooi. De waarde van dit werk zit in subtielenbsp;dingen: een twinkeling, een mooie herinnering, een verhaalnbsp;over vroeger. Leed zie ik niet als een massief blok. In hetnbsp;verpleeghuis is er naast het verdriet en de ongemakken óóknbsp;plezier, ergernis en gezelligheid. Men zegt over het verpleeghuis 'o, wat erg'. Dat is zo, maar ook daar gaat hetnbsp;leven door.'

Jacqueline Broeyer is predikant in de Wilhelminakerknbsp;in Utrecht-Oost. In 1976 haaldenbsp;ze haar doctoraal Theologie, innbsp;1990 deed ze vanwege eennbsp;quot;late roepingquot; kerkelijk examen.

'Een goede kerkdienst voorbereiden vind ik altijd weer een hele klus. Ik ben er zo'n twaalf uur mee bezig. Je kunt vianbsp;internet complete preken downloaden, maar daar begin iknbsp;niet aan. Het is moeilijk om iedere keer een nieuwe invalshoek te bedenken. Zeker met Pasen en Kerst wil je met watnbsp;anders aankomen dan het jaar daarvoor. Alle facetten vannbsp;mijn werk vind ik aantrekkelijk, behalve de conflicten in denbsp;kerk. We zitten midden in een bezuiniging, er gaan kerkennbsp;dicht, mensen moeten weg. En dan is er de leegloop van denbsp;kerk, waarmee veel mooie kanten van het kerkbezoek verdwijnen: de belangeloze belangstelling voor elkaar, denbsp;diepgaande gesprekken na de dienst. Onbewust hoop jenbsp;dat jij In staat bent om de leegloop te voorkomen, maarnbsp;dat loopt op een teleurstelling uit. Deze machteloosheid isnbsp;een van de oorzaken van de veelvoorkomende burn outnbsp;onder predikanten. De overbelasting van de dominee is ooknbsp;een punt van zorg. Wij predikanten moeten af van het Mes-siascomplex, het idee dat we altijd klaar moeten staan. Alsnbsp;Ik wel eens mopper tegen mijn vrienden, zeggen ze: maarnbsp;jij krijgt toch juist ontzettend veel waardering voor jenbsp;werk? Dat is waar. Ik heb een heel leuke gemeente. Psalmnbsp;141 past bij mij: 'Heer, stel een wacht voor mijn mond,nbsp;waak over de deuren van mijn lippen.' Luisteren kan iknbsp;goed, maar ik ben ook een flapuit. Dat brengt mij wel eensnbsp;in de problemen.'

[Chiara Soldati]

De studie naar Gerrit de Stotteraar leverde haar vorig jaar al de prijs op voor de beste letterenscriptie van de Universi-teit Utrecht. Afgelopen januari mocht ze daar de Nationalenbsp;Scriptie Prijs aan toevoegen. Tenslotte verscheen dan ooknbsp;nog het boek, dat het leven van De Stotteraar plaatst in hetnbsp;decor van de wederopbouw van naoorlogs Nederland.nbsp;'Over Gerrit de Stotteraar kan een lijvig levensverhaal worden geschreven,' suggereerde een Vo/kskrant-journalist alnbsp;in 1949. Dat dat er pas vele jaren later van kwam, lagnbsp;vooral aan de inbreker zelf. Hij hult zich al vanaf het beginnbsp;van zijn 'carrière' in stilzwijgen over zijn persoonlijkheid ennbsp;motieven. Peeters kwam bij De Stotteraar als afstudeeronderwerp terecht via de redacties van Historisch Nieuwsbladnbsp;en Historisch Tijdschrift Aanzet. Het lukte haar met denbsp;inmiddels 82-jarige man af te spreken, maar dan wel ondernbsp;voorwaarde dat zijn huidige bestaan en identiteit in nevelen gehuld zouden blijven. Dat is ook de reden waaromnbsp;Peeters de inbreker consequent bij zijn, overigens doornbsp;hemzelf verafschuwde bijnaam, noemt.

Gerrit de Stotteraar was door zijn spraakgebrek zó herkenbaar datnbsp;hij vaak werd opgepakt

Écht gebeurd!

Met Gerrit de Stotteraar studeerde Peeters vorig jaar cum laude af bij Cultuur-, Mentaliteits- en Ideeëngeschiedenisnbsp;vanaf de Verlichting. 'Ik ben nooit bezig geweest met mijnnbsp;toekomstperspectief. Het leek mij belangrijk om iets tenbsp;doen dat ik interessant vond.' In haar laatste studiejarennbsp;maakte ze naam als dichteres, onder andere met haar bundel 'Genoeg gedicht over de liefde vandaag'. Bij De Stotteraar heeft Peeters echter heel bewust gekozen voornbsp;populair-wetenschappelijke non-fictie. 'Wat me zo fascineert, is dat het écht gebeurd is. Het is een uitdaging omnbsp;feiten en context weer te geven op een leesbare en waarachtige manier. Misschien schrijf ik ooit wel een roman,nbsp;maar dit verhaal is expres niet gefictionaliseerd - tegen denbsp;huidige mode van faction in.'

Onverbeterlijk

Peeters sprak een aantal keren met Gerrit de Stotteraar en bezocht samen met hem het Pieter Baan Centrum, om zijnnbsp;dossier in te zien. Uit diezelfde kliniek was hij in de jarennbsp;zestig ontsnapt. 'Het werk aan dit boek was ook boeiendnbsp;doordat er zoveel verhalen en anekdotes los kwamen.'nbsp;Bovendien hangt er een groot mysterie rondom De Stotteraar, en is de beeldvorming over hem door de jaren heennbsp;behoorlijk veranderd. Peeters: 'In de jaren zeventig werdnbsp;De Stotteraar een beetje als 'goede boef'gezien, omdat hijnbsp;nooit geweld gebruikte, maar in de naoorlogse jaren goldnbsp;hij juist als hét toppunt van slechtheid, omdat hij als diefnbsp;van de armen de collectieve wederopbouwmoraal aan zijnnbsp;laars lapte.'nbsp;Gerrit de Stotteraar is voor Peeters vooral zo interessantnbsp;omdat zijn leven sterk verbonden is met de naoorlogsenbsp;geschiedenis. 'Hij was als inbreker actief in een periodenbsp;waarin er strafrechtelijk veel veranderde. Ik neem zijnnbsp;levensverhaal als casus om grotere ontwikkelingen weer tenbsp;geven. Hij was een onverbeterlijke inbreker. Wat Justitienbsp;met recidivisten aanmoet was toen en is nu nog een zeernbsp;controversieel vraagstuk.'

De Stotteraar begon zijn inbrekersloopbaan rond 1940, na een verblijf in een opvoedingsgesticht ('Hij heeft daar hetnbsp;vak waarschijnlijk aardig geleerd') en ging door tot halverwege de jaren zeventig. Vanwege zijn spraakgebrek was hijnbsp;zo herkenbaar dat hij regelmatig werd opgepakt. 'Vakmatignbsp;was hij een kei. Inbreken en uitbreken: hij kon het als geennbsp;ander. Hij ontleende daar ook veel zelfrespect aan. Maarnbsp;sociaal begaafd was hij niet. Hij heeft veel kansen gekregennbsp;van het justitieel apparaat, van spraakles tot baantjes, maarnbsp;geen daarvan had effect. In die tijd waren straffen opvoedkundig bedoeld, terwijl ze nu meer als vergelding of alsnbsp;beveiliging van de maatschappij moeten werken.'

Bronnen

Met journalisten praten wilde De Stotteraar tot dusver nooit. 'Behalve talloze misdaadverslagen was er dan ooknbsp;niets over hem geschreven. Dat trok me. Er is al zoveelnbsp;ideeëngeschiedschrijving uitsluitend op literatuurstudienbsp;gebaseerd. In dit onderzoek kon ik veel verschillende bronnen combineren; van oral history tot juridische dossiers ennbsp;crimonologische vakliteratuur. Het contact met Gerritnbsp;maakte het werk ook spannend. Hij is onvoorspelbaar, jenbsp;moet goed opletten wanneer hij liegt. Zo word je als historicus bijna een politie-agent, die de waarheid achterhaalt.'nbsp;[Vrouwkje Tuinman]

Gerrit de Stotteraar - biografie van een boef verscheen bij Podium en kost € 13,90.

Een rustige zaterdagochtend. Witte bolletjes met kaas, een beker melk.nbsp;Even koppen snellen in de Volkskrant.

Zowel Nieke als Edwin studeerden Natuurwetenschappen en Bedrijf amp; Bestuur. Nieke werkt als beveiligingsspecialist bij ABN-AMRO. Edwin: 'Ze is een uitsmijter!' Nieke:nbsp;'Dat ben ik dus niet. Ik houd me bezig metnbsp;de beveiliging van transacties op internet.'nbsp;In gesprek met een mede-alumna verteltnbsp;Edwin wat hij doet bij Bureau Blaauwberg,nbsp;een bedrijf dat zich bezighoudt metnbsp;beleidsadvisering en -uitvoering.

Gastspreker en alumnus Paul Schnabel geeft een overzicht van de recente geschiedenisnbsp;van het universitaire onderwijs: 'Collegenbsp;geven is in 35 jaar weinig veranderd. Denbsp;studenten wel; zo zitten er nu meisjes metnbsp;hoofddoekjes achter laptopcomputers.'

____________________/ \______________

Schnabel constateert dat middelbare scholieren steeds minder doorstromen vannbsp;mavo naar havo of van havo naar vwo,nbsp;maar meteen kiezen voor een beroepsopleiding. Nieke: 'Dat is een slechte zaaknbsp;voor laatbloeiers.'nbsp;iNaar de workshop onderhandelen. Nieke:nbsp;i'Veel wist ik al, maar toch was hetnbsp;j leerzaam. In de rollenspelen hebben wenbsp;allebei fouten gemaakt; zo makkelijk isnbsp;i onderhandelen niet.'

Docent Eduard Stomp speelt een handelaar in landbouwmachines, de alumni proberennbsp;een handeltje in plastic paperclips op tenbsp;zetten.

[Tijd voor een borrel. Nog een beetje kunnen netwerken? Nieke: 'We hebbennbsp;in ieder geval leuke alumni ontmoet.'

Edwin: 'Mensen met een gedeelde interesse.'

Edwin: 'Het was een heel goede dag.

Alleen jammer om met zulk mooi weer binnen te zitten.'

Nieke: 'Het was ook een perfecte dag geweest om te skaten.'

In totaal bezochten 1400 alumni in alle leeftijden de Universiteitsdag.

Ze volgden o.a. workshops over onderhandelen, presentatietechniek,nbsp;loopbaanbegeleiding en netwerken.

Utrechts Universiteitsfondsl alumnibureau

tel.: (030) 253 80 25

e-mail: ufonds@ufonds.uu.nl

www.ufonds.uu.nl

www.alumni.uu.nl

[Tekst en foto's: Marco van Duyvendijk]

'Studeren gaat me nog net zo makkelijk af als toen ik mijn opleiding tot tolk-vertaler Engels deed,' stelt Ella Lever (74)nbsp;uit Arnhem. Enkele medecursisten gnuiven. Kennelijk denktnbsp;niet iedereen daar zo over. Ze wachten in een collegezaalnbsp;tot de cursus 'Het raadsel pijn' begint. Terwijl ze een appeltje schilt, zegt mevrouw Lever; 'Ik ben voorzitter van denbsp;Landelijke Werkgroep Aangezichtspijn en heb zelf al dertignbsp;jaar pijn in het gelaat. Alle reden dus om meer over de achtergrond te willen weten. Deze week heb ik hard gestudeerd. De docente is neurowetenschapper, ik steek eennbsp;hoop nuttige informatie op.' Naast haar in de collegebanknbsp;zit Anneke de Wind (67) uit Veenendaal. Sinds haar pensionering als onderwijzeres kan ze zich eindelijk in thema'snbsp;verdiepen waar haar opleiding indertijd geen aandacht aannbsp;schonk. Bladerend in de HOVO-gids vond ze deze pijncursus, waar ze zich meteen voor inschreef. Vooraan zit Nel denbsp;Wit (70) uit Huizen. Ze is gepensioneerd logopediste, gespecialiseerd in hersenafwijkingen. 'Om bij te blijven en uitnbsp;interesse volg ik bij HOVO elk najaar en voorjaar steedsnbsp;twéé cursussen tegelijk. Nu doe ik naast 'Het raadsel pijn'nbsp;ook 'Veroudering en ziekte' in het UMC Utrecht. Van mijnbsp;mogen de docenten nog wel wat dieper op de stof ingaan.'

Gevarieerd cursusaanbod

In 1993 startte HOVO in de provincie Utrecht, een initiatief van Hogeschool De Horst in Driebergen. Inmiddels participeren ook de Universiteit Utrecht, de Hogeschool vannbsp;Utrecht, de Katholieke Theologische Universiteit Utrecht,nbsp;en de Universiteit voor Humanistiek. In onderling overlegnbsp;bieden ze in de regio Utrecht een gevarieerd cursusaanbodnbsp;aan, op minimaal HBO-niveau. Terwijl de organisatie vannbsp;HOVO wordt gerund door vrijwilligers, zijn de docenten

Van mij mogen de docenten nog wel wat dieper op de stof ingaan

aangesteld bij één van de vijf bovengenoemde instellingen. De cursussen komen overeen met het reguliere onderwijsaanbod van deze opleidingsinstituten. HOVO bedruipt zichzelf uit de cursusgelden. Wel stellen faculteiten ennbsp;instellingen de collegezalen pro deo beschikbaar; de vergoeding die docenten voor een cursus krijgen, stroomtnbsp;terug in de facultaire kas of naar de instelling.

Dit cursusjaar schreven zich bij HOVO Utrecht 1200 cursisten in; in 1993 waren dat er zo'n 300. Driekwart van de cursisten komt jaar op jaar terug. 'Het voldoet aan eennbsp;enorme behoefte,' zegt Hubert Schrijnemakers, coördinator HOVO van de Universiteit Utrecht. 'Veel senioren hebben een hoog opleidingsniveau en willen een inhaalslagnbsp;maken. Daar hebben ze nu tijd en geld voor. Onze oudstenbsp;cursist is 91 jaar, uit Maarssen. Ze komt met de fiets naarnbsp;college.'

Vernieuwing en verbreding

De evaluaties zijn prima. Op een vijfpuntsschaal scoren de meeste cursussen boven de vier. Kritische geluiden betreffen de beperkte collegeruimtes in de binnenstad, soms denbsp;korte duur van de cursussen en de behoefte aan uitdiepingnbsp;van één of meer thema's uit een cursus. Schrijnemakers: 'Elknbsp;jaar beoordelen we of er nog genoeg belangstelling is voornbsp;een bepaalde cursus. We zijn voortdurend op zoek naar vernieuwing en verbreding. In de beginjaren boden we vooralnbsp;thema's aan over godsdienst, geschiedenis en filosofie.nbsp;Inmiddels is dat uitgebreid met cursussen uit de natuurwetenschappelijke en de medische hoek. Daar komen veelnbsp;mensen op af.'

Supergemotiveerde cursisten

Schrijnemakers: 'Ik vraag gerenommeerde docenten of ze bij ons willen komen werken. Een emeritus hoogleraar kan datnbsp;zelf beslissen. Maar ook docenten die verbonden zijn aan denbsp;universiteit, vinden het leuk om voor HOVO te werken.nbsp;Cursisten zijn supergemotiveerd, bellen welke literatuur zenbsp;alvast voor de start van de cursus kunnen lezen. Natuurlijknbsp;zitten er altijd een paar tussen die zich dominant opstellennbsp;en veel tijd voor zichzelf opeisen. Maar ook jongeren kunnennbsp;dóórzeuren.'

Paul Franssen (47), verbonden aan het Instituut voor Engelse Taal en Cultuur, geeft momenteel één cursus over Shakespeare, volgend jaar over Jane Austen. 'Hoewel ik net zo graagnbsp;doceer aan de reguliere studenten, tref ik bij HOVO hetnbsp;neusje van de zalm aan. De cursisten zijn enorm gemotiveerd, bereiden altijd goed hun huiswerk voor en zijn mondig genoeg om te reageren op mijn vragen. Eennbsp;aantrekkelijke bijkomstigheid is dat ik geen tentamens hoefnbsp;na te kijken. De interacties tijdens de colleges vind ik vruchtbaar. Hoewel de reguliere studenten meer kennis hebbennbsp;van de literaire achtergrond en theorieën, compenseren denbsp;HOVO-cursisten dat met hun levenservaring en een brederenbsp;achtergrond. Ik vind het ook wel eens aardig om met leeftijdgenoten over literatuur te praten.'

[Chiara Soldati]

De volgende open dag van HOVO is op 30 augustus in De Uithof. Bel voor de cursusgids of voor meer informatie naar het secretariaat: (030) 253 34 83. Of surf naarnbsp;www.hovoutrecht.nl.

De populairste HOVO-cursussen van het afgelopen jaar:

• • Zingeving, religie en maatschappelijke ontwikkeling

• • Explosies in het heelal

• • Drama in de kerk

• • Communicatie en intelligentie bij dieren

Alumniborrels in de Faculty Clubnbsp;Bent u geïnteresseerd in uw universiteit? Bent u geïnteresseerd innbsp;contacten met andere alumni?

Wilt u uw netwerk uitbreiden? Vanaf komend najaar worden in denbsp;Faculty Club regelmatig borrelsnbsp;georganiseerd voor alumni tot 35nbsp;jaar, en voor alumni van alle leeftijden. Een hapje, een drankje, eennbsp;korte inleiding van een van uw collega's gastheren en gastvrouwennbsp;namens de Universiteit én de sfeervolle ambiance van het Academiegebouw staan garant voor eennbsp;plezierige ontmoeting. In de volgende Illuster brengen we u op denbsp;hoogte van de data.

Projectsubsidies met steun van hetnbsp;K.F. Hein Fonds

Het K.F. Hein Fonds subsidieert dit jaar een aantal projecten op voordracht van het Utrechts Universiteitsfonds. Met deze subsidies wordtnbsp;een onderdeel van de nalatenschapnbsp;van de wereldberoemde wiskundigenbsp;filosoof L.E.J. Brouwer bezorgd. Hetnbsp;Universiteitsmuseum voegt een topstuk aan haar collectie toe omdatnbsp;het museum met de subsidie eennbsp;walvisskelet kan conserveren, restaureren en presenteren. De Universiteitsbibliotheek krijgt een bijdragenbsp;om de beste publicaties vannbsp;Utrechtse wetenschappers on linenbsp;beschikbaar te stellen.

Bijzondere leerstoelen

Benoemingen

• • dr. A. Buijs is per 1 maart 2002nbsp;benoemd tot bijzonder hoogleraar 'Financiering' bij de faculteit Rechtsgeleerdheid.

• • Mw. dr. J.A. Kilian is benoemdnbsp;tot bijzonder hoogleraarnbsp;'Bio-fysische Chemie vannbsp;Membranen' bij de faculteitnbsp;Scheikunde. De benoeming isnbsp;ingegaan op 1 mei 2002.

  Eervol ontslag

  De bijzondere leerstoel 'Juridische Vrouwenstudies' is omgezet in eennbsp;structurele leerstoel. De benoeming van mw. Titia Loenen isnbsp;omgezet van een bijzonder hoogleraarschap in een 'gewoon' hoogleraarschap.

  Op diens verzoek heeft het bestuur eervol ontslag verleendnbsp;aan prof. mr. J.J.C. kabel, die in denbsp;afgelopen vijf jaar de bijzonderenbsp;leerstoel 'Mediarecht' bezette bij

de faculteit Rechtsgeleerdheid. Het eervol ontslag is ingegaan pernbsp;1 februari jl.

Wegens vertrek naar het buitenland wordt per 1 augustus aanstaande eervol ontslag verleend aan prof. dr. A.W. Broekmans, éénnbsp;van de bezetters van de leerstoelnbsp;'Pharmaceutical Technologynbsp;Assessment' bij de faculteitnbsp;Farmaceutische Wetenschappen.

Regionale alumninetwerken

In april is per e-mail een brief uitgegaan naar alle Ufondsbegunsti-gers, voor zover hun emailadres bij ons bekend is (ca. 850 personen).nbsp;Daarin werd de vraag gesteld ofnbsp;men geïnteresseerd zou zijn in denbsp;organisatie van alumni-activiteitennbsp;in de regio. Tot nu toe hebben ca.nbsp;150 begunstigers gereageerd, innbsp;grote mate positief. Een aantal vannbsp;hen is bereid actief mee te werken.nbsp;Komende periode maken we pernbsp;regio een groepje van adviseurs. Zijnbsp;bepalen datum, locatie en programma. Het is de bedoeling dat innbsp;de maanden september, oktober ennbsp;november de bijeenkomsten plaatsvinden. U krijgt informatie via Illuster en het internet.

Algemeen

B.I.T.O.N.: tweedenbsp;Verdieping?

De vereniging B.I.T.O.N. bekijkt de mogelijkheden tot verbouwen vannbsp;het pand aan het Lucas Bolwerk. Ofnbsp;dit doorgaat en hoe het er uit komtnbsp;te zien is nog niet bekend; deze vragen vormen de pijlers van de speurtocht die de quot;Tweede Verdiepingquot;nbsp;heet. Een project als dit is groot ennbsp;onoverzichtelijk. Alle hulp is dannbsp;ook welkom: van leden, van anderenbsp;verenigingen, maar ook van oud-leden die B.I.T.O.N. een warm hartnbsp;toedragen. Denkt u dat u als oud-lidnbsp;een rol kunt spelen in dit proces ennbsp;lijkt het u leuk om weer eens watnbsp;met B.I.T.O.N. te doen? Neem dannbsp;contact op.

Oproep oud-B.I.T.O.N.-leden Een aantal jaar geleden is denbsp;harde schijf van de computer opnbsp;de studentenverenigingnbsp;B.I.T.O.N. gecrasht. Hierdoor isnbsp;onder andere het alumnibestandnbsp;verloren gegaan. Graag zou denbsp;vereniging dit bestand weernbsp;opbouwen. Bent u oud-lid ennbsp;wilt u in het bestand opgenomen worden, bel of mail uwnbsp;gegevens door.

Meer informatie:

Anna Otto, ht Acquisitor, bestuur B.I.T.O.N. 2001-2002.nbsp;Telefoon: (030)234 13 10, e-mail:nbsp;biton@studver.uu.nl. Kijk ooknbsp;op de website: www.blton.nl

V.U.G.S. Reünie

In het kader van het zestiende lustrum vindt er zaterdag 5 oktober 2002 een reünie voor oud-ieden vannbsp;de Vereniging van Utrechtsenbsp;Geografie Studenten plaats. Dezenbsp;dag wordt georganiseerd voornbsp;iedereen die ooit geografie ofnbsp;planologie heeft gestudeerd aan denbsp;Universiteit Utrecht. Dit is dé kansnbsp;om oude studievrienden weer tenbsp;zien.

Meer informatie:

www.vugs.nl en klik op Lustrum.

Students Piano Competition

Op vrijdag 25 oktober a.s. vindt in Muziekcentrum Vredenburg de fina-leavond plaats van het 5e Internationaal Studenten Pianoconcours.nbsp;Het concours is een initiatief van denbsp;Universiteit Utrecht en staat opennbsp;voor getalenteerde studenten uitnbsp;alle landen van de wereld, die hetnbsp;pianospel als hobby beoefenen.

Het pianoconcours is uitgegroeid tot een ontmoetingspunt voor muziekliefhebbers. De vier voorgaande edities van het concours waren eennbsp;groot succes en trokken in bredenbsp;kring belangstelling.

De slotavond van dit jaar belooft weer een indrukwekkend evenement te worden. Drie finalisten spelen een solo-werk en eennbsp;pianoconcert dat wordt begeleidnbsp;door het Utrechtsch Studenten Concert.

Meer informatie:

Alumni kunnen deze bijzondere finaleavond in Vredenburg bijwonen. Meer informatie opnbsp;www.pianocompetition.uu.nlnbsp;In Illuster van september wordtnbsp;er nader op ingegaan en staatnbsp;vermeld hoe u kaarten kuntnbsp;reserveren.

Nieuwe Alumnivereniging Duits

Al meer dan 90 jaar lopen er Utrechtse alumni 'Duits' rond. In dienbsp;tijd is er veel gebeurd en veranderd.nbsp;Het is daarom leuk en nuttig om bijeen te komen om ideeën, ervaringen en visitekaartjes uit te wisselen.nbsp;Reden om een alumniverenigingnbsp;Duits op te richten met de (voorlopige) naam AUGe (Alumnivereniging Utrechtse Germanisten).

Het doel van de vereniging is eenvoudigweg sociale en zakelijke contacten aangenaam en nuttig met elkaar te verenigen. AUGe zal jaarlijks op de Universiteitsdag (beginnbsp;april) bijeen komen.

Als u in de organisatie wilt participeren en/of meedenken, dan wordt

u hierbij vriendelijk opgeroepen zich aan te melden. Een voorlopignbsp;bestuur bereidt dan de oprichtingsvergadering van AUGe voor. Eerstnbsp;moet duidelijk worden hoeveelnbsp;belangstelling er is voor een alumnivereniging. Het zou daarom fijn zijnnbsp;als iedere oud-student laat weten ofnbsp;hij/zij interesse heeft.

Meer informatie:

Contactpersoon: drs. Reggy de Groot

Postadres: Universiteit Utrecht, Duitse Taal en Cultuur, Trans 10,nbsp;3512 JK Utrecht. E-mail:nbsp;reggydegroot@tiscalimail.nl

Oproep PHEPH

PHEPH is op zoek naar nieuwe leden! Heeft u Medische Biologienbsp;gestudeerd aan de faculteit Geneeskunde van de Universiteit Utrecht,nbsp;dan kunt u lid worden van de alumnivereniging PHEPH. U bent vannbsp;harte welkom bij de jaarlijkse reünie. Bijna 200 oud-Medisch Biologennbsp;van 1984 tot nu zijn inmiddels lid. Ernbsp;wordt jaarlijks een ledenlijst uitgebracht waarin u oud-studiegenotennbsp;kunt terugvinden. Daarnaast komtnbsp;er twee maal per jaar een informatief magazine uit. Het lidmaatschapnbsp;bedraagt slechts € 10,- per jaar.

Meer informatie:

Voor informatie en/of aanmeldingen kunt u mailennbsp;naar pheph@dds.nl, of eennbsp;berichtje sturen naar PHEPH,nbsp;Postbus 476, 3500 AL Utrecht.

Alumnivereniging Theater- film- ennbsp;televisiewetenschap

'Keep in touch', zullen docenten van theater- film- en televisiewetenschap roepen na de uitreiking vannbsp;een kersverse bul.

Hiermee bedoelen ze dat je het eerste jaar na je afstuderen gratis lid bent van de gelijknamige Alumnivereniging. De oprichting van 'Keepnbsp;in touch' is in 2002 officieel een feitnbsp;geworden. De eerste ledenvergadering heeft plaatsgevonden en hetnbsp;nieuwe bestuur, dat maar liefstnbsp;bestaat uit 9 leden, is gekozen. Denbsp;bestuursleden zijn: Monique tennbsp;Boske (Statutair voorzitter); Claranbsp;Pafort-Overduin (statutair secretaris)nbsp;Frank Peters (Statutair penningmeester); Wil Hildebrand; Ivonbsp;Chamuleau; Chiel Kattenbelt; Marijenbsp;van Duijne Strobosch, Sara van Deelen en Caroline Zantonique.

De vereniging heeft als doel het stimuleren van de contacten tussen oud-studenten onderling en oud-studenten met nieuwe studenten.nbsp;Door het contact te intensiverennbsp;hopen de alumnivereniging en denbsp;opleiding de afstemming tussen denbsp;opleiding en de praktijk te optimaliseren. De oud-studenten hebben innbsp;veel gevallen behoefte om te wetennbsp;wat er bij de opleiding speelt: óók,nbsp;of misschien wel juist, na hun studie.

'Keep in touch' organiseert bijeenkomsten en hoopt met name door een uitgebreide website contact tenbsp;houden met de leden. Maar ook hetnbsp;geven van cursussen en workshopsnbsp;op het gebied van de theaterwetenschap behoort in de toekomst tot denbsp;mogelijkheden.

De website van de jonge vereniging voor oudgedienden is:nbsp;www.let.uu.nl/tftv/KeeplnTouchnbsp;Op deze site kunnen (ex)studentennbsp;zich aanmelden. Schriftelijke aanmelding is mogelijk via:nbsp;Clara Overduin

KIT, p/a Kromme nieuwe gracht 29 kamer 143, 3512 HD Utrechtnbsp;Lidmaatschap kost € 12,50.

Uw eigen studentenkamernbsp;tentoongesteld?

Tijdens uw studententijd op kamers gewoond en ooit een foto van dienbsp;kamer gemaakt? Zo ja, dan zoudennbsp;wij deze foto wellicht goed kunnennbsp;gebruiken voor een tentoonstellingnbsp;over 'studentenkamers door de tijdnbsp;heen'. Bent u in het bezit van bruikbaar beeldmateriaal, dan kunt u datnbsp;sturen naar: de Uitwijk, t.a.v. de ten-toonstellingswerkgroep, Leuvenlaannbsp;19, 3584 CE, Utrecht, o.v.v. uwnbsp;naam, adres, de datum waarop denbsp;foto gemaakt is en eventueel eennbsp;leuke anekdote.

Op 24 mei hield prof. dr. Henk van Os de twaalfde David de Wiedlezing. Wetenschappers van naamnbsp;uit binnen- en buitenland hebbennbsp;de afgelopen jaren gesproken overnbsp;wetenschappelijke en maatschappelijke thema's op het medisch-bio-logische vlak. De lezing van Van Osnbsp;wierp een heel ander licht op denbsp;medische en biologische wetenschap. Zijn onderwerp wasnbsp;'Renaissance in het ziekenhuis'. Hijnbsp;behandelde dit thema aan de handnbsp;van een rondreis door Europa,nbsp;waarbij hij ontdekt dat een kunsthistoricus soms pas fresco's vannbsp;dichtbij kan bekijken als hij op ziekenbezoek komt. Aan het beginnbsp;van zijn lezing stelt hij:

'Er is (...) niets op tegen om op zoek te gaan naar de zieke mens in denbsp;beeidende kunst, zoals bijvoorbeeldnbsp;de vrouwenarts Van Dongen in eennbsp;mooie publicatie van 1967 heeftnbsp;laten zien. Maar die zoektocht onthult eigenlijk iets veel belangrijkers,nbsp;waar medici en kunsthistorici veelnbsp;van elkaar zouden kunnen leren. Iknbsp;bedoel dat het ziekenhuis en denbsp;medische wetenschap eeuwenlangnbsp;bronnen van inspiratie zijn geweestnbsp;voor kunstenaars. Schilders schilderden niet alleen horrelvoeten, pestbuilen, rhinoscleromen en wat nietnbsp;al, veel belangrijken is dat wat zichnbsp;in ziekenhuizen afspeelde aan kunstenaars een nieuw zicht op de werkelijkheid gaf, dat beslissend wasnbsp;voor de inhoud en voor de vormnbsp;van hun kunst. In de Middeleeuwennbsp;werd door hen in ziekenhuizen eennbsp;heel eigen religieuze thematieknbsp;zichtbaar gemaakt. Daarna ontdekten zij de betovering van de empirie, ze leerden er kijken naar denbsp;werkelijkheid. In de Romantieknbsp;zagen zij aan mensen wat de eerstenbsp;psychiaters in hun ziel ontdekten ennbsp;in de kunst van nu is de medischenbsp;kennis opnieuw een bron van inspiratie geworden. Van dat alles laatnbsp;ik u iets zien. '

Henk van Os (1938) werd in 1974 benoemd tot hoogleraar in denbsp;Kunst en Cultuurgeschiedenis aannbsp;de Rijksuniversiteit Groningen. Van

1989 tot 1996 was hij algemeen directeur van het Rijksmuseum innbsp;Amsterdam. Sinds december 1996 isnbsp;hij werkzaam als Universiteitshoogleraar aan de leerstoel Kunst ennbsp;Samenleving van de Universiteitnbsp;van Amsterdam.

De Stichting David de Wiedlezing organiseert jaarlijks een lezing door een (inter-)nationaalnbsp;vooraanstaand wetenschappernbsp;of hoogwaardigheidsbekleder,nbsp;over een actueel of bijzondernbsp;vraagstuk op medisch-biologischnbsp;terrein. De lezing van 24 mei isnbsp;helaas in beperkte oplagenbsp;gedrukt en kan dus niet besteldnbsp;worden.

Al heeft de euro een gouden ring, het is en blijft een lelijk ding.

[Francine van kenrooij, Geneeskunde]

Reductionisme is ook niet alles.

[Mario van der Stelt, Scheikunde]

Bungee-jumpen is net als sex: de eerste keer is meestal meernbsp;spannend dan leuk, en als er ietsnbsp;scheurt is het waarschijnlijk nietnbsp;meer veilig.

jMartijnJansnia, Geneeskunde]

De geschiedenis leert dat de mensheid niets van denbsp;geschiedenis leert.

[fan ter Hecge, Aardwetenschappen]

‘Houden van’ is een werkwoord (voor diegenen die denken datnbsp;het vanzelf gaat).

[Uesbeth Dingbooni, Diergeneeskunde]

Het koude water in de badkamer is altijd kouder dan het koudenbsp;water in de keuken.

[Karen Hanioen, Geneeskunde]

De Stichting Stedelijke Fotografie Utrecht (SFU) schrijft sinds 1987nbsp;jaarlijks documentaire foto-opdrachten uit die de stad Utrechtnbsp;in de breedste zin van het woordnbsp;vastleggen. Ter gelegenheid van hetnbsp;365-jarig bestaan van de Universiteit Utrecht in 2001 gaf de SFU denbsp;fotografen Andrea Stultiens ennbsp;Hans Aarsman de opdracht om opnbsp;geheel eigen wijze het thema Universiteit Utrecht uit te werken. Stultiens gaf haar fotoserie de titelnbsp;'Nooit meer denken'. Het werk vannbsp;Aarsman is getiteld 'Ik bestaat niet'.nbsp;De tentoonstelling Op zoek naar denbsp;werkelijkheid is tot en met 30 september 2002 te zien in het Universiteitsmuseum. Alumni kunnen hetnbsp;universiteitsmuseum gratis bezoeken met de bon in deze Illuster.

'Nooit meer denken'

Andrea Stultiens stelt in haar fotoseries de mens en zijn plaats in de gemeenschap centraal. Voor dezenbsp;foto-opdracht verdiepte ze zich innbsp;de universitaire wereld met haarnbsp;eigen regels en gewoonten. Aanvankelijk maakte de Universiteitnbsp;Utrecht op Andrea de indruk vannbsp;een grootschalig en onpersoonlijknbsp;instituut. Later wist ze contact tenbsp;leggen met individuele studenten,nbsp;docenten en onderzoekers en ontdekte met hoeveel passie zij kennisnbsp;opdoen en overdragen.

Door dit persoonlijk contact kwam de universitaire wereld tot leven ennbsp;was er maar weinig te merken vannbsp;een bureaucratisch en moeilijk toegankelijk geheel.

'Ik bestaat niet'

Hans Aarsman nam voor deze foto-opdracht het wezen van de universiteit, de wetenschap, als uitgangspunt en ging zelf opnbsp;onderzoek uit. Wetenschap is naarnbsp;zijn mening voor een belangrijknbsp;deel gebaseerd op waarneming ennbsp;gericht op doorgronding van denbsp;werkelijkheid. Menselijke waarneming is gekleurd door ervaringennbsp;en verloopt volgens patronen dienbsp;in de loop van het leven in de hersenen zijn ingesleten.

In zijn teksten beschrijft Hans hoe moeilijk het is om uit deze patronen los te komen en jarenlangenbsp;gewoonten te doorbreken. Hijnbsp;onderzoekt hoe het proces vannbsp;waarneming en bewustwording innbsp;de hersenen werkt. Hij vraagt zichnbsp;af waarvoor de mens het bewustzijn eigenlijk nodig heeft. Zijnnbsp;foto's tonen dingen, dieren ennbsp;mensen.

Dies Natalis 2002

Prof. dr. Hans Bertens, decaan van de faculteit der Letteren,nbsp;hield op 26 maart de diesredenbsp;onder de titel 'moderne ennbsp;postmoderne tijden'. De redenbsp;vond traditiegetrouw plaats innbsp;de Domkerk, ter gelegenheidnbsp;van het 3e6-Jarig bestaan vannbsp;de universiteit.

Tijdens de Dies Natalis werden drie eredoctoraten uitgereikt. Mevrouwnbsp;professor dr. Margaret Jacob ontving een eredoctoraat van de faculteit der Letteren voor haarnbsp;belangrijke rol in het onderzoeknbsp;naar de Nederlandse intellectuelenbsp;geschiedenis in de periode 1650-1750.

De faculteit der Letteren reikte eveneens een eredoctoraat uit aannbsp;professor dr. Rudy van den Hoofdakker (Rutger Copland). Zijn dichterlijke oeuvre mag tot hetnbsp;belangrijkste uit de Nederlandsenbsp;poëzie worden gerekend. Daarnaast heeft hij binnen de psychiatrie en meer in het algemeennbsp;binnen het hersenonderzoek innbsp;Nederland, een vooraanstaande rolnbsp;gespeeld.

De faculteit Natuur- en Sterrenkunde reikte een eredoctoraat uit aan professor dr. Randall Hulet,nbsp;voor zijn baanbrekend onderzoeknbsp;op het actuele gebied van de Bose-Einstein condensatie.

Eind september wordt het eerste Utrechtse filmfestivalnbsp;met Nederlandse films gehouden voor alumni die wonen ennbsp;werken aan de Westkust van denbsp;Verenigde Staten (zie nieuwsnbsp;op pagina 4).

Het programma ziet er als volgt uit:

• 27 september (vrijdag) Opening festival; film 'Soldaatnbsp;van Oranje; lezing Paul Verhoeven; venue: American academynbsp;(Oscar zaal)

• 28 september (zaterdag)nbsp;Film 1; Lunch; Film II; Lezingnbsp;Mijnhardt (perceptie tweedenbsp;wereldoorlog in Nederland);nbsp;Receptie voor UU-alumni en relaties; Film III

Venue festival programma: UCLA Venue receptie: residentienbsp;Nederlandse consul-generaal Vannbsp;Iterson

• 29 september (zondag)

Film IV; Film V; Lezing Kunsthistoricus USA (Nederlandse oor-logsprenten 16e/17e eeuw) Venue festival programma: UCLAnbsp;Tijdens het festival is een tentoonstelling ingericht met Nederlandsenbsp;anti-oorlogsposters. Het festival isnbsp;toegankelijk per onderdeel, of metnbsp;een passepartout.

• Programma alumni-bijeenkomst op zaterdag 28 september

UCLA, ca. 16.00 uur

Presentatie UU (ca. 15 minuten, door een van de leden CvBnbsp;Utrecht)

Lezing Mijnhardt

(voor de overige onderdelen van

het programma gelden de normale toegangseisen)nbsp;Residentie Consul Generaal, ca.nbsp;17.30 - 19.30 uur

Ontvangst Universiteit Utrecht voor alumni en relatiesnbsp;www.ufonds.uu.nl ofnbsp;www.alumni.uu.nl

HOVO Utrecht geeft wederom speciale cursussen, afgestemdnbsp;op 50-plussers. [Op pagina 16nbsp;leest u meer over HOVO.] Innbsp;juni verschijnt de gids met hetnbsp;aanbod over 2002-2003, metnbsp;daarin weer een groot aantalnbsp;cursussen van de Universiteitnbsp;Utrecht. U kunt volgend najaarnbsp;onder meer de volgende cursussen verwachten:

• De weg der (christelijke) traditie

Prof.dr. J. Visser, em. hoogleraar Godgeleerdheid

De Utrechtse School voor Bestuurs- en Organisatiewetenschap is een interfacultair instituut van de Universiteit Utrechtnbsp;waar geïnspireerde medewerkers werken aan onderwijs,nbsp;onderzoek en advies. Centraalnbsp;staan actuele vraagstukken opnbsp;het gebied van bestuur, beleid,nbsp;organisatie en management.nbsp;Voor ervaren leidinggevendennbsp;bieden wij in 2002 o.a. de volgende opleidingen aan.

• • Leergang 'Strategisch management in de non-profit/ not fornbsp;profit organisaties'

De uitdaging tot het maken van strategische keuzen en het varennbsp;van een eigen koers staan centraal in deze tweejarige postacademische leergang dienbsp;deelnemers afronden met hetnbsp;diploma 'Master of Strategienbsp;Management (MSM)'. Deelnemers worden door reflectie opnbsp;eigen denken en handelen gestimuleerd om aangereikte theoretische concepten, visies en kadersnbsp;in relatie te brengen met denbsp;eigen praktijksituatie.

Start: september 2002

• • Leergang 'Interculturalisatie vannbsp;de zorg: psychosociale aspecten'nbsp;Deze tweejarige postacademi

• • Boeddhisme

Drs. A. Kamp

• • Het proces tegen Socratesnbsp;Prof.dr. J. Blok e.a.,nbsp;Instituut voor Geschiedenis

• • De kidnapping vannbsp;Oost-Europa

Prof.dr. A. van Goudoever, University College Utrecht

• • Nederlanders tijdens denbsp;bezetting l940-'45

Dr. G. Trienekens, Instituut voor Geschiedenis

• • De vitaliteit van Rome

Drs. H. Schrijnemakers e.a., HOVO UU

sche Europese masteropleiding biedt hulpverleners, managers ennbsp;beleidsmedewerkers in denbsp;gezondheidszorg, psychosocialenbsp;hulpverlening en sociale dienstverlening wetenschappelijke ennbsp;praktische inzichten in de begeleiding en behandeling vannbsp;migranten, vluchtelingen ennbsp;asielzoekers. Ook wordt aandacht besteed aan het ontwikkelen van zorgaanbod voor dezenbsp;cliëntengroepen. Het uitwisselennbsp;van ervaringen op Europeesnbsp;niveau (met conferenties in Lissabon, Canterburry en Utrecht)nbsp;staat centraal in deze leergangnbsp;die deelnemers bij afronding hetnbsp;recht geeft op een mastertitel.nbsp;Start: november 2002

• Master Course 'Management van Cultuurverandering'

Strategisch omgaan met etnische en culturele diversiteit in organisaties staat centraal in deze zesdaagse leergang voor managers,nbsp;Pamp;O- adviseurs en beleidsmedewerkers. De aandacht gaat uitnbsp;naar het managen van diversiteitnbsp;in een organisatie, maar ooknbsp;naar de wisselwerking tussen eennbsp;organisatie en de multiculturelenbsp;omgeving op basis waarvannbsp;dienstverlening tot stand komt.nbsp;Start: oktober 2002

• • Een wereld die wijnbsp;verloren hebben?

Dr. J. Aalbers, Instituut voor

Geschiedenis

• • Onbehagen en protest.

Vormen en thema's van maatschappelijk kritieknbsp;Prof.dr. L. Laeyendecker, em.nbsp;hoogleraar Universiteit Leiden

• • Franse Literatuur en filosofie

Dr. R. Stuip e.a., opleiding

Franse taal en cultuur

• • Actuele thema's uit

het strafrecht

Dr. M. Boone e.a.,

Willem Pompe Instituut

• Cursus 'Kwaliteit en

implementatie in non-profit organisaties'

Het doel van deze vierdaagse cursus is deelnemers inzicht tenbsp;bieden in het kwaliteitsbeleidnbsp;van de eigen organisatie én vanuit nieuwe aanvullende perspectieven te werken aan een zelfnbsp;gekozen praktijkcase. Uitgenodigd worden managers, projectleiders en staffunctionarissen dienbsp;verantwoordelijk zijn voor kwaliteit in de organisatie of organi-satie-eenheid.

Start: oktober 2002

• Cursus 'Organiseren en Leidinggeven'nbsp;• Medische beeldvorming voornbsp;diagnostiek en therapienbsp;Prof.dr. M. Viergever e.a.

Meer informatie:

Het volledige aanbod van ca. 50 cursussen vindt u in de cursus-gids. U kunt de gids vanaf halfnbsp;Juni aanvragen bij hetnbsp;HOVO - secretariaat, postbusnbsp;80147, 3508 TC Utrecht,nbsp;tel. (030)25334 83.

www.hovoutrecht.nl.

bestemd voor Aio's en Oio's van

Nederlandse universiteiten, geeft gedurende negen dagennbsp;praktische inzichten en concretenbsp;vaardigheden op het gebied vannbsp;organiseren en leidinggeven.nbsp;Start: najaar 2002

Meer informatie:

Voor meer informatie, folders en/of incompany opleidingennbsp;kunt u contact opnemen metnbsp;het PAO-secretariaat van denbsp;Utrechtse School voor Bestuurs-en Organisatiewetenschapnbsp;telefoon: (030) 253 63 38 / 93 82nbsp;e-mail: pao@usg.uu.nlnbsp;Internet: www.usg.uu.nlnbsp;‘De realiteit is dat de plaatselijkenbsp;bevolking zich geen zier interesseert voor het bos. Voor hen is hetnbsp;nutteloos, gevaarlijk gebied waarnbsp;de geesten in rondspoken. Het isnbsp;van niemand en je kunt er maarnbsp;beter landbonwgbied van maken.’nbsp;[Ecoloog drs. Mark vannbsp;Nieuwstadt in de Volkskrant.

Hij zag 'zijn’ onderzoekshos in Indonesië in vlammen opgaan.]

‘Als de basis goed is, als er openheid en duidelijkheid is over de dingen die gebeuren, kan een kindnbsp;heel wat aan. De ziel wordt echtnbsp;niet zo gauw beschadigd. Kinderennbsp;weten heus wel dat er slechtenbsp;mannen en vrouwen zijn, net zoalsnbsp;er stoute kinderen zijn. En metnbsp;één verkeerde mededeling creëernbsp;je geen trauma. Vertel je kinderennbsp;dus dat er zowel goede als akeligenbsp;dingen in het leven zijn. Je kunt zenbsp;wel geruststellen, maar de narigheid kun je niet wegnemen.’ .nbsp;[Otid-hoogleraar Klinische PsYcholo,ÿienbsp;prof.dr. Wim Wolters in Elsevier naarnbsp;aanleiding van de moord op Piinnbsp;Fortuyn en de schietpartij in Erfurt.]

‘Ik ben fan van allerlei muzieksoorten maar houd als wetenschapper mijn distantie. Dat is het handige van werken met studenten: zij vertegenwoordigen allerleinbsp;subculturen. Ik kan me via hennbsp;zowel informeren over de standnbsp;van zaken op de EO-jongercjidagnbsp;als over Lowlands.’

[Ciiltnurpsycholoog (en sinds kort popprefessor)nbsp;dr. Tom ter Bogt in het NRC. J

‘Er zijn vele verschillende feminis-men. Maar de positie van witte vrouwen is hier de norm en allenbsp;andere feministische stromingennbsp;worden arrogant op achterstandnbsp;gezet. In Amerika heeft hetnbsp;etnisch ge'inspireerde feministischnbsp;debat allang gewoed. Daar zijnnbsp;witte carrièrevrouwen geconfronteerd met de vraag: doen jullie hetnbsp;dan zo goed? Drie op de viernbsp;huwelijken lopen stuk, mishandeling binnen het huwelijk komtnbsp;veelvuldig voor en voor opvoeding van de kinderen is geen tijd.’

JHoogleraar Gender en Etniciteit pnf. Gloria Wekker in de Volkskrant/

Colofon

Illuster 27, jaargang 7. juni 2002

Illuster is een gezamenlijke uitgave van de Universiteit Utrecht en het Utrechts Universiteits-fonds, in samenwerking met faculteiten ennbsp;verenigingen.

Illuster verschijnt vier keer per jaar en wordt toegezonden aan afgestudeerden van denbsp;Universiteit Utrecht in een oplage van 58.000.

Hoofdredacteur:

Twan Geurts

Redactie:

Armand Heijnen, Helène Ruys, José Donders (eindredactie)

Redactieadvies:

Mascha Damen, Lamberthe de Jong, Arjan Kors, Hendrik Spiering

Redactieraad:

Piet van Asseldonk, NOS eindredactie; Paul van den Hoven, hoogleraar linguïstiek UU; Joop Kessels, directeur communicatie UU; Bas Mesters,nbsp;Adviesraad voor Wetenschap en Technologie;nbsp;Frieda Pruim, redacteur Opzij; Arie Smit, directeur TeleacNot

Aan dit nummer werkten verder mee:

Xander Bronkhorst, Tanny Dobbelaar, Marco van Duyvendijk, Erik Hardeman. Bas Haring, Margotnbsp;van de Kamp, Janny Ruardy, Helène Ruys, Wij-brand Schaap, Paul Schnabel, Yvonne Slootjes,nbsp;Chiara Soldati, Jurgen Swart, Vrouwkje Tuinman,nbsp;Leneke Visser, Johan Vlasblom, René Zonneveldnbsp;Foto's;

Marijn Alders, Harry Boerma, Marco van Duyvendijk, Sander Jacobs, Maarten Hartman, Evelyne Jacq, Bert Nienhuis, Ivar Pel, Stijn Rademaker,nbsp;Kees Kutten, Andrea Stultiens.

Foto omslag:

Kees Kutten

Rubrieksillustraties:

Marco Faassen

Ontwerp en opmaak:

WRIK (BNO), Utrecht

Druk:

Brouwer Rotatie

© Universiteit Utrecht

Illuster, periodiek voor alumni van de Universiteit Utrecht. Overname van artikelen is -met bronvermelding- toegestaan. Het U-blad stelt opnbsp;verzoek van de redactie eerder in het U-bladnbsp;verschenen artikelen en illustraties beschikbaarnbsp;aan Illuster.

Illluster is een productie van het Bureau Journalistieke Producties, een samenwerking tussen het Communicatie Service Centrum van de Universiteit Utrecht en het Utrechts Universiteitsblad.

ISSN:

1338-4703. Voor toezending is gebruik gemaakt van het alumnibestand van de Universiteit Utrecht

Oproep aan de lezer

Illuster 28 verschijnt in september 2002. Reacties, suggesties en ingezonden mededelingen kunt u toezenden aan de redactie voornbsp;20 juli 2002. De redactie houdt zich het rechtnbsp;voor ingezonden mededelingen te weigeren ofnbsp;in te korten.

Redactie-adres:

Illuster

Postbus 80125 3508 TC Utrechtnbsp;tel.; (030) 253 26 51nbsp;fax: (030) 253 36 85nbsp;e-mail: illuster.redactie@csc.uu.nl

Voor adreswijzigingen: illuster@csc.uu.nl

Cioran’s kijk op het leven

De Roemeense schrijver Einil

Cioran (1911-1995) was een pie-kcraar die niets moest hebben van de traditionele systeemfilosofennbsp;zoals de ‘klassieke’ Grieken en

J Duitsers. Hij voelde zich meer thuis bij het gedachtegoed vannbsp;levensfilosofen en schrijvers alsnbsp;Nietzsche, Spengler en Dosto-jevski, door wie hij tijdens zijnnbsp;, studie filosofie sterk beïnvloednbsp;; was. Ondanks, of waarschijnlijknbsp;! meer dankzij zijn weinig fleurigenbsp;! kijk op het bestaan wist hij eennbsp;I indrukwekkend oeuvre bij elkaarnbsp;! te schrijven, vooral na 1937, toennbsp;hij als vrijwillig banneling in Parijsnbsp;woonde.

Maarten van Buuren, hoogleraar bij het Centrum voor Frankrijk-I studies, vertaalde Cioran’s Lii

Tentation d’exister uit 1956, een bundel essays. Die gaan ondernbsp;andere over geschiedenis, dc wes-i terse beschaving, de roman, denbsp;I mystici en het joodse volk, onder-I werpen die nog steeds actueelnbsp;j zijn. In het voorwoord schetstnbsp;i Van Buuren de persoon Ciorannbsp;i kort en licht hij dc ‘eigenaardigheden’ van zijn taalgebruik toe.nbsp;Cioran was een man van paradoxen, dol op zinspreuken dienbsp;‘geraffineerd gebruik maakte vannbsp;persoonlijke voornaamwoorden’.nbsp;De vertaling van een zo gewogennbsp;tekst zal niet eenvoudig zijnnbsp;geweest, maar is toch goed gelukt;nbsp;het boek is in het Stedelijknbsp;Museum van Amsterdam tentoongesteld tussen de Best Verzorgdenbsp;Boeken van 2001. Bovendiennbsp;inspireerde Van Buuren’s vertalingnbsp;de uitgever tot het opzetten vannbsp;een serie ‘beschouwelijk werk’,nbsp;met essays van eigenzinnige denkers en schrijvers.

Einil Cioran: Bestaan als verleiding. Vertaald en van een inleiding voorzien door Maarten vannbsp;Binnen. Historische Uitgeverij.nbsp;Prijs: €22,46.

[MvdK/UbladJ

Geschiedenis is Leuk!

Wat zijn belangstelling betreft lijkt Maarten van Rossem de vleesgeworden omnivoor. Op tv heeft hijnbsp;verstand van literatuur, in de krantnbsp;van actuele politiek en op dc universiteit van de Nederlandse,nbsp;twintigste-eeuwse geschiedenis.nbsp;Want dat is zijn leeropdracht,nbsp;hoewel hij toch eigenlijk vooralnbsp;Amerika-specialist is.

Dat blijkt maar weer eens uit zijn uit 1984 stanunende handboeknbsp;‘De Verenigde Staten in de Twintigste Eeuw’, waarvan onlangs eennbsp;geactualiseerde versie verscheen.nbsp;De merkwaardig verlopen presidentsverkiezingen van 2000 worden beschreven. En zelfs elfnbsp;september heeft Van Rossem nognbsp;in zijn boek kunnen verwerken.nbsp;Hij laat zien, hoe machtig de VSnbsp;eigenlijk zijn, onder meer in hetnbsp;mobiliseren van hun bondgenotennbsp;en het geven van reprimandes aannbsp;dwarsliggers waar het de strijdnbsp;tegen het internationale terrorismenbsp;betreft.

Meer dan eens komt de columnist om de hoek kijken, De toon verraadt soms meer van doen te hebben met een commentator dannbsp;met een wetenschapper. Eennbsp;notenapparaat kent het boek niet,nbsp;en onderzoek lijkt Van Rossem ernbsp;niet voor gedaan te hebben.nbsp;‘Geschiedenis moet vooral leuknbsp;zijn’, heeft de auteur ooit gezegd.nbsp;Archieven induiken en nootjesnbsp;schrijven vindt hij kennelijk nietnbsp;leuk. Voor een goede synthesenbsp;hoeft dat ook niet per se, bewijstnbsp;de omnivoor maar weer eens.nbsp;En dat lezen over geschiedenisnbsp;leuk kan zijn, bewijst deze ruimnbsp;500 pagina’s tellende pil óók al.

Maarten van Rossem.

Dc Verenigde Staten in de Tivintigste Eeuw. Uitg. SDU.nbsp;ISBN poi2aQ2QSi. Prijs: €51,50,

[AH/Ubladj

Eerste viool

De Nederlandse Gouden Eeuw: Valt daar nog iets nieuws over tenbsp;melden? In het recent verschenennbsp;boek ‘Gouden eeuw. Het raadselnbsp;van de Republiek’ van denbsp;Utrechtse sociaal-historicus prof,nbsp;dr. Maarten Prak wordt dat ooknbsp;niet beoogd of het moet denbsp;behoefte zijn om expliciet antwoord te geven op de vraag:nbsp;welke factoren lagen ten grondslagnbsp;aan deze welvarende eeuw? Denbsp;Republiek maakte in politieknbsp;opzicht een tegendraadse beweging door: waar in de rest vannbsp;Europa het streven naar centralisme hoogtij vierde, meer machtnbsp;voor de koning ten koste van denbsp;invloed van feodale vorsten, verfijnde de Republiek der Verenigdenbsp;Nederlanden juist zijn decentralenbsp;constellatie. Je zou kunnen zeggennbsp;dat de Republiek in politieknbsp;opzicht een conservatieve koersnbsp;voer, maar kennelijk wel eentjenbsp;die haar in economisch en cultureel opzicht geen windeierennbsp;legde. Het raadsel is dat dit vrijwillig verbond van steden ennbsp;staatjes in internationaal-economisch opzicht een eerstenbsp;viool speelde. Het relaas van Praknbsp;over dat raadsel is meeslepend,nbsp;ook al bevat het weinig nieuws.nbsp;Het boeiende zit in de accentennbsp;die hij legt en de afwisseling vannbsp;grote lijn en individuele lotgevallen. Een leesbaar boek voor breednbsp;publiek.

.Maarten Prak. Gouden Eeuw. Het raadsel van de Republiek. Uitg.nbsp;Sun, Nijmegen. Prijs: €22,50.

[AH/Ubladj

Zenuwlijders en krankzinnigen

Dc psychiatrie van 1900 was overzichtelijk, met twee soorten patiënten. De zenuwlijders metnbsp;lichte klachten als vermoeidheidnbsp;en lusteloosheid, en de krankzinnigen die zo verward of agressiefnbsp;waren dat ze in ‘gestichten’ werden opgesloten. Gespecialiseerdenbsp;hulpverleners waren er nauwelijks.nbsp;In de loop van de afgelopen eeuwnbsp;kreeg Nederland een legertje vannbsp;zo’n 50.000 ‘psy-professionals’ dienbsp;jaarlijks vier procent van denbsp;bevolking in hun behandelkamersnbsp;verwelkomen. De Utrechtsenbsp;alumna Leonie de Goei, onderzoeker aan het Trimbos Instituut,nbsp;beschrijft in de handelseditie vannbsp;haar proefschrift “De Psychohy-giënisten’ de ontwikkelingen in denbsp;psychiatrie en welke maatschappelijke bewegingen, organisaties ennbsp;personen achter de ‘psychohy-giëne’ zaten. Daarnaast onderzochtnbsp;ze de relatie tussen psychohygienenbsp;en de psychiatrie.

Dc Goei beschrijft hoe de toenemende aandacht voor de verzorging van de psyche gepaard ging met maatschappelijke ontwikkelingen en de rol van de Nederlandse variant van de Amerikaansenbsp;Mental Hygiene Movement. Jammer dat de laatste dertig jaar buiten de scope van het proefschriftnbsp;vallen, maar je kunt niet altijdnbsp;alles hebben.

Leonie de Goei: Dc Psycliohygiê-nisten. Psychiatrie, cultuurkritiek en de beweging voor geestelijke volksgezondheid in Nederland,nbsp;Uitgeverij Sun, Nijmegen, Prijs:nbsp;€31,50.

IMvdK/UbladJ

Vragenschap

Een universiteit leidt op tot wetenschapper. In ieder j geval tot voor kort. Je was pas echt klaar als je doctor tnbsp;was. Straks ben je al klaar wanneer je bachelor bent; [nbsp;dat scheelt een boel tijd. Ik ben ook wetenschapper.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Of beter gezegd; ik ben als zodanig opgeleid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

i Wetenschap is het geheel van het weten. Maar wc Inbsp;weten zo weinig. Op zich is dat niet zo erg. Maar we inbsp;weten zo weinig dat we zo weinig weten. En dat is inbsp;wel erg.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[

Ikzelf weet helemaal niets van economie — zelfs niet op i de middelbare schooi gehad. En ik vroeg onlangs aannbsp;een afgestudeerd econoom of hij me kon vertellen watnbsp;geld nu eigenlijk was. Ik vond dat altijd maar een lastignbsp;gegeven: geld. Maar de econoom wist het niet.nbsp;Wat navraag leerde dat helemaal niemand weet watnbsp;geld precies is; zelfs de knapste wetenschapper niet.nbsp;Dus op zich wis 't niet zo vreemd dat de econoom hetnbsp;ook niet wist. Maar wat me wel verbaasde; hij wist nietnbsp;dat hij het niet wist! Hij had er nog nooit over nagedacht en hij had zich nog nooit goed afgevraagd watnbsp;geld nou precies was. Een econoom nota bene.

Ik ben benieuwd hoeveel biologen zich wel eens hebben afgevraagd wat nou dat leven precies is dat ze ; bestuderen. En hoeveel psychologen hebben wel cens inbsp;stilgestaan gestaan bij de betekeni.s van de ‘psyche’? inbsp;We weten niet wat een psyche is, we weten niet watnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

het leven is, en we weten niet wat geld is. Het zijn

waarschijnlijk ook helemaal geen weetbarc dingen; het

zijn woorden. Woorden die ervoor zorgen dat we de

wereld om ons heen wat beter begrijpen. Maar ik denk | wel dat het goed is om te weten dat we het niet weten.

De wetenschap zou wat plaats moeten maken voor de weet-niet-schap of de vragenschap. Eigenlijk is dat heelnbsp;geniakkelijk. Bij alles watje in je vakgebied zekernbsp;denkt te weten stel je de vraag ‘Is dat zo?’. Net als eennbsp;kind. Heel irritant misschien. Maar wel verhelderend.

En eerlijk bovendien. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î

i /Bas Harinj^ is auteur uan het populair wetenschappelijke inbsp;boek ‘Kaas amp; deEvolutietheorie voor nieuwsgierige ;nbsp;mensen vaitaj ii /aar. Hij won daarmee de Gouden Uil !nbsp;voor jeugdliteratuur en de Eureka! Hij studeerde in igge af ;nbsp;in Cognitieve Kunstmatige Intelligentie, promoveerde bij de !nbsp;Faculteit Wiskunde amp; InJ'ormatica. Momenteel is hij ondernbsp;andere coördinator van de masteropleiding mediatechnologynbsp;aan Universiteit Leiden.]

Reageren? Illuster.redactie@csc.uu.nl

'Een echte 'zijspronger' ben ik niet', vindt Robert Rook. 'Ik ben niet van loopbaan geswitcht. Ik heb altijd pianonbsp;gespeeld en dat zal ik ook altijd blijven doen. Tóch ben iknbsp;wiskunde gaan studeren. Op de middelbare school was iknbsp;daar re-te-goed in. Ik heb nog getwijfeld tussen wis- ennbsp;natuurkunde, maar ik ben erg onhandig in het uitvoerennbsp;van proefjes. Bovendien interesseert de theoretische kantnbsp;mij het meest. Dus ben ik wiskunde gaan doen, met natuurkunde als bijvak.'

Schnabbels

In 1993 studeerde Robert Rook af in de grondslagen van de wiskunde. 'Ik wilde promoveren, maar het was moeilijk omnbsp;een plek te krijgen. Toen ben ik de lerarenopleiding gaannbsp;doen, in de hoop dat ik naast lesgeven lekker veel zou kunnen pianospelen.' De lerarenopleiding bleek een ramp. 'Uitleggen kan ik goed, maar politieagent spelen, dat is nietsnbsp;voor mij.' Hij besloot te gaan leven van de muziek, maarnbsp;ook dat bleek niet ideaal. 'Je moet alles aannemen wat jenbsp;pakken kunt. Dus ook schnabbels op feesten en partijen,nbsp;waar ik helemaal geen zin in had. De inkomsten uit jazznbsp;zijn altijd beperkt. Zelfs beroemde jazzmusici werken erbij,nbsp;meestal als docent op het conservatorium.'

Robert heeft een parttime baan als programmeur. 'Nu speel ik alleen nog de dingen die ik leuk vind.' In 1997 kwam zijnnbsp;cd 'Introducing Rook' uit bij VIA Records. Hij speelt in binnen- en buitenland. In het verleden met het Wim Overgauwnbsp;Kwartet en Ferdinand Povel, tegenwoordig met zijn eigennbsp;Robert Rook trio.

Hoogtepunten

Zijn huiskamer is spaarzaam ingericht. Boven de elektrische piano hangt een foto in bruintinten van Miles Davis. Overalnbsp;slingeren cd's en cassettebandjes. Robert laat enkele vannbsp;zijn jazzimprovisaties horen. 'Improviseren is zoiets als praten. Als je de taal goed spreekt, en weet hoe je je mond ennbsp;lippen moet bewegen, dan gaat het vanzelf. Ik studeernbsp;uren per dag, want hoe beter mijn techniek, hoe mindernbsp;energie het kost.'

Robert speelt zo vaak mogelijk met zijn trio. 'Met muzikaal improviseren ontstaat soms een heel goed gesprek. Het zijnnbsp;hoogtepunten.'

Had Robert niet liever aan het conservatorium willen studeren? 'Absoluut niet! Ik ben autodidact. Daardoor heb ik mijn eigen stijl ontwikkeld. Ik heb de dingen in mijn eigennbsp;volgorde kunnen leren.' Een droge roffel met zijn bonkigenbsp;vingers op tafel. 'Ik ben altijd zeker geweest over het plezier in het spelen. De laatste tien, vijftien jaar ben ik ooknbsp;zelfverzekerd over de kwaliteit van mijn spel. Het enigenbsp;waar ik niet zelfverzekerd over ben, is mijn verkooptalent!nbsp;Als ik dat heb verworven, zeg ik mijn baantje op.'

[Tanny Dobbelaar]