Jong en oud troffen elkaar in het Academiegebouw op de alumniborrelnbsp;van 15 november. En ook de aansluitendenbsp;oprichting van regionale alumninetwerkennbsp;trok bezoekers van alle leeftijden.

Tijdens een heus werkdiner werd er stevig gebrainstormd over wat die regionalenbsp;alumninetwerken kunnen betekenen voornbsp;de Universiteit Utrecht.

Vrijdagmiddag vijf uur. De Maskeradezaal in het geheel vernieuwde Academiegebouw ziet grijs van de oudere alumni. Mevrouw J. van Erkel (78), afgestudeerd in 1963 en oud-Unitaslid, scant de gastenlijst en ontdekt tot haar spijt geennbsp;enkele bekende. 'Ik houd nog altijd contact met de universiteit. Met Unitas heb ik een speciale band en van het U-fonds ben ik donor voor het leven.'

Na een uurtje - als rector-magnificus Gispen op een stoel klimt om de bezoekers toe te spreken - beginnen ook denbsp;jongere alumni binnen te druppelen. Dave Lamberti (27),nbsp;afgestudeerd in 2000 als organisatiepsycholoog en baan-zoekend, komt eens kijken of er iets te netwerken valt. 'Iknbsp;wil filosoferen met gelijkgezinden. Het is zo jammer dat datnbsp;ophoudt bij de buluitreiking. Je vergeet heel snel dat je eennbsp;academische vorming hebt gehad.'

Zeven alumninetwerken in oprichting

Buurman

'Ik kwam mijn buurman hiertegen. Blijkt die ook op de Universiteit Utrecht gestudeerd te hebben. Mijn avond kan al niet meer stuk!', zegt Fred van Brussel (49), die hoopt dat ernbsp;binnenkort weer een alumniborrel wordt georganiseerd. Vannbsp;Brussel is van oorsprong Brabander, maar is na zijn rechtenstudie in Utrecht blijven hangen. 'Ik heb iets met die stad.nbsp;Soms zijn we te bescheiden. We mogen best trots zijn op watnbsp;er is, zonder arrogant te worden. Utrecht verdient beter.'nbsp;Die typische Utrechtse bescheidenheid komt later uitgebreid ter sprake tijdens het werkdiner dat volgt op de borrel. In de Kanunnikenzaal van de Faculty Club staan vijfnbsp;tafels gedekt voor de zeven regionale alumninetwerken innbsp;oprichting. Vertegenwoordigers van de regio's Amsterdam,nbsp;Rotterdam, Arnhem, Den Haag, Tilburg, Zwolle en hetnbsp;thuisfront Utrecht schuiven aan. Leneke Visser, directeurnbsp;van het Universiteitsfonds, doet de aftrap. 'Een netwerknbsp;stelt op zich niks voor. Pas als je een boodschap hebt omnbsp;erin te doen, heb je er iets aan. Daarom vraag ik u; wat isnbsp;uw boodschap? Wat zou u willen met een regionaal netwerk? Hoe zou u actief willen raken? Waarom zit u hier?'nbsp;'Uit pure nostalgie', geeft Frans Driedonks (regio Den Haag)nbsp;volmondig toe. Vijfentwintig jaar zat hij voor Shell in binnen- en buitenland. 'Nu ben ik weer langzaam aan hetnbsp;terugkomen. Ik heb binding met de Universiteit Utrecht,nbsp;daar wil ik iets mee. Wat weet ik nog niet precies, maar iknbsp;sta open voor alles.' Jan van Haaren (regio Tilburg): 'Datnbsp;warme gevoel is er wel, maar inhoudelijk zijn we niet voldoende op de hoogte. Als wij als ambassadeurs van de universiteit zouden moeten optreden, dan is ons nog veelnbsp;onduidelijk.' Kees Ampt (regio Tilburg); 'Laten we capitanbsp;selecta houden voor alumni, waarin iemand uit de praktijknbsp;vertelt over de laatste ontwikkelingen. Een soort bijles voornbsp;en door alumni.'

Bescheiden

Aan de hand van stellingen wordt verder gebrainstormd over de netwerken. Is de Universiteit Utrecht te bescheiden? De kopstukken van de universiteit kom je bijna nooitnbsp;tegen in de media. Jan van Haaren: 'Dat klopt. In Tilburg,nbsp;Groningen en Leiden staan ze veel eerder klaar als denbsp;media vragen om een bijdrage van deskundigen. Utrechtsenbsp;hoogleraren moeten zich beter profileren.' 'Och', relativeertnbsp;leke Rozendaal uit de regio Zwolle, 'tv-kijkers onthoudennbsp;toch niet dat die hoogleraar uit Utrecht komt. Alleen wijnbsp;zien dat. Bovendien moetje niet nastreven in beeld tenbsp;komen als je niks te melden hebt.' Bert Luijf hangt ook nietnbsp;zo aan profilering in de media: 'De universiteit moet zichnbsp;richten op de arbeidsmarkt, dat is veel belangrijker dan dienbsp;media. Je moet erom bekend staan dat je goede studentennbsp;aflevert. Heb je een goede klinisch psycholoog nodig of eennbsp;deskundige organisatiesocioloog? Dan moetje bij denbsp;Universiteit Utrecht zijn.'

[Leonie van den Schoor]

Volgende alumniborrel:

Datum: 7 februari 2003, alle alumni welkom!

Locatie: Academiegebouw/Faculty Club

Tijdstip: 17.00 - 19.00 uur

Spreker:Zie www.ufonds.uu.nl (vanaf 1-1-2003)

Vergadering voortrekkers regionale alumninetwerken:

Datum: 7 februari 2003

Locatie: Faculty Club

Tijdstip: 19.00 - 21.30 uur

Agenda: bespreking lezingen in de regio (najaar 2003); informatie over digitale alumni-almanak; informatienbsp;over programma U-dag.

Bent u geïnteresseerd in de regionale alumninetwerken, kijkt u dan op www.ufonds.uu.nl

De veertienjarige Mark Vlug uit Utrecht is gepromoveerd op zijn grootste hobby: dinosaurussen. In het weekend van 2 en 3 november werd de heropening van het Academiegebouw gevierd met vijf hobby-promoties. Uitnbsp;ruim tweehonderd aanmeldingen selecteerde een strenge commissie vijfnbsp;hobby-promovendi. Naast dinosaurussen waren ook de geschiedenis vannbsp;de Nederlandse ridderorden, bijnamen uit de Utrechtse volksbuurt Wijk C,nbsp;de wielrenner Fausto Coppi en de Utrechtse voetbalvereniging DOSnbsp;onderwerp van academische discussie. De bul van de hobby-promovendi heeft overigens geen echte wetenschappelijke status.

Maandelijks promoveren aan de Universiteit Utrecht tientallen onderzoekers. Hieronder een aantal samenvattingen van nieuwswaardige dissertaties. Meer informatie over de promoties staatnbsp;op: www.uu.nllnieuws

Eiwitten

Jeroen Demmers ontwikkelde een methode om de eiwitten in de membraan van een cel te onderzoeken. Een gedetailleerd beeld van zulke eiwitten is van belang, omdat bijvoorbeeld de werking van veel geneesmiddelen is gebaseerd op een interactie met één van de vele verschillende eiwitten in de celmembraan. Demmers slaagde er in om metnbsp;behulp van massaspectrometrie echte, in de natuur voorkomende mem-braaneiwitten te bestuderen. Hij ontdekte onder meer dat bepaalde aminozuren erg belangrijk zijn om membraaneiwitten stevig in denbsp;membraan te verankeren. Ook de membraanlipiden die het eiwit omringen, spelen waarschijnlijk een rol in het verankeren van de eiwitten innbsp;de membraan en daarmee wellicht ook in het functioneren van het eiwitnbsp;zelf. Demmers promoveerde op 27 november aan de faculteit Scheikunde.

Ouderschap

Homo-stellen met kinderen moeten dezelfde rechten krijgen als het traditionele gezin. Dat stelt Annelies Henstra in haar proefschrift waarop ze op 9 oktober is gepromoveerd aan de faculteit Rechtsgeleerdheid. Zijnbsp;stelt dat het ouderschapsrecht achter de feiten aanloopt. Volgens denbsp;promovenda is de traditionele definitie van ouderschap gebaseerd opnbsp;natuurlijke afstamming en op sekseverschil. Het gaat uit van een heteropaar met een moeder die het kind gebaard heeft en een echtgenoot vannbsp;wie vermoed wordt dat die de vader is. In tien procent van de gevallen isnbsp;dat echter niet het geval. Henstra stelt voor om de principes van natuurlijke afstamming gedeeltelijk los te laten in het afstammingsrecht.

Cowgirl

De hedendaagse digitale beeldcultuur is grillig, voortdurend in verandering en is daarmee een platform voor de moderne cultuur in beweging. Precies hetzelfde gold rond 1900 voor de filmcultuur. Nanna Verhoef leidtnbsp;dit af uit haar analyse van films uit de periode 1895-1915. Ze heeft eennbsp;corpus samengesteld van vroege westerns die fundamenteel verschillennbsp;van films uit het latere western-genre. Ze zijn gefragmenteerd van structuur, tonen non-fictie beelden van het 'moderne' Westen van 1900 ennbsp;kennen hele andere helden: de heldhaftige cowgirl en de goede Indiaan.nbsp;Verhoef is op 1 november gepromoveerd aan de faculteit Letteren.

Rijvaardigheid

Laboratoriumtesten die het effect van medicijnen op het rijgedrag voorspellen, schieten hopeloos te kort. Daarom moeten medicijnen in de praktijk worden getest. Dat stelt psycholoog Joris Verster naar aanleidingnbsp;van zijn promotieonderzoek aan de faculteit 5cheikunde.

Verster's aanbevelingen zijn helder: 'Nu staat op veel bijsluiters 'Dit geneesmiddel kan het reactievermogen verminderen: denk aan autorijden, bedienen van machines, spelen op straat'. Vooral het woordje 'kan',nbsp;is onduidelijk. Die waarschuwing moet dus veel duidelijker. Verder moeten nieuwe medicijnen standaard getest worden in een rijvaardigheids-test in het normale verkeer, dat staat het dichtst bij de werkelijkheid.'

Personalia

• • Prof. dr. Paul Schnabel is door het College van Bestuur van de Universiteit Utrecht per 1 december 2002 benoemd tot universiteitshoogleraar. Hij bekleedt deze positie naast zijn functie als directeurnbsp;van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Paul Schnabel is al sindsnbsp;1986 als hoogleraar verbonden aan de Universiteit Utrecht. Als universiteitshoogleraar krijgt hij alle academische vrijheid op hetnbsp;gebied van onderzoek en onderwijs. Paul Schnabel is - na prof.dr.nbsp;Frits van Oostrom - de tweede universiteitshoogleraar in Utrecht.

• • Fysisch geograaf dr. Wladimir Bleuten heeft een eredoctoraatnbsp;gekregen van de Staatsuniversiteit Tomsk in Siberië. Bleuten kreegnbsp;het eredoctoraat vanwege zijn grote bijdrage aan de wetenschappelijke samenwerking op het gebied van de landschapsecologie, denbsp;eco-hydrologie, de milieukunde en de natuurbescherming tussen hetnbsp;Wetenschappelijk Onderzoeksinstituut voor Biologie en Biofysica vannbsp;de Staatsuniversiteit Tomsk en de faculteit Ruimtelijke Wetenschappen.

• • Prof.mr. Ad Geelhoed is benoemd tot lid van de Raad van Toezichtnbsp;van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Geelhoed studeerde rechtennbsp;in Utrecht. Hij is nu advocaat-generaal bij het Hof van Justitie van denbsp;Europese Gemeenschap in Luxemburg. Tevens bekleedt hij de leerstoel Recht van de beleidsintegratie in Europa bij de Faculteitnbsp;Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Utrecht.

Dr. Inger Leemans van de faculteit Letteren heeft van de Stichting Praemium Erasmianum een prijs gekregen voor haarnbsp;proefschrift 'Het woord is aan de onderkant. Radicale ideeën innbsp;Nederlandse pornografische romans 1670-1700'. De stichtingnbsp;kent jaarlijks maximaal vijf prijzen toe aan uitmuntende dissertaties op het gebied van de geesteswetenschapen en de maatschappij- en gedragswetenschappen.

Prof. dr. ir. M.A. Viergever, hoogleraar Beeldverwerking aan de faculteit Geneeskunde, heeft de jaarlijkse Catharijneprijsnbsp;gekregen. De prijs werd uitgereikt door HKH Prinses Margriet.nbsp;Viergever kreeg de prijs voor zijn bijdrage aan nieuwe technieken op het gebied van röntgen- en scanonderzoeken.

Prof.dr. Ronald Plasterk, hoogleraar ontwikkelingsgenetica en directeur van het Utrechtse Hubrecht-laboratorium is de winnaarnbsp;van de eerste EMBO (European Molecular Biology Organization)nbsp;Award for Communication in the Life Sciences. Plasterk krijgt denbsp;prijs omdat hij veelvuldig én bevlogen communiceert overnbsp;wetenschap naar een breed publiek.

Prins Claus zei het al: Mensen worden niet ontwikkeld, ze ontwikkelen zichzelf. Deze uitspraak is de kurk waarop hetnbsp;Prins Claus Fonds drijft. Waar in niet-westerse culturen ontwikkelingen worden tegengehouden en zelfs verbodennbsp;door sociaal-culturele belemmeringen, zoekt het Fonds naarnbsp;wegen om kunstenaars en vrije denkers toch de ruimte tenbsp;geven voor hun artistieke uitingen. 'Het zijn vaak uniekenbsp;samenwerkingsverbanden met uitzonderlijke creatievenbsp;geesten', aldus Els van der Plas (42).

Het Fonds werkt in Afrika, Azië, Latijns-Amerika en de Caraïben samen met beeldend kunstenaars, theatermakers,nbsp;schrijvers en muzikanten die vernieuwend en taboedoorbrekend zijn. Het ondersteunt organisaties die bijdragen aannbsp;het wereldwijde interculturele debat. 'Daarin ligt het verschil met de traditionele ontwikkelingshulp: wij zijn geennbsp;liefdadigheidsinstelling, het Fonds gaat relaties aan op basisnbsp;van gelijkwaardigheid. Als wij geld geven aan een toneelgezelschap of een videokunstenaar, doen we dat uit waardering en vragen we er ook iets voor terug in de vorm vannbsp;een artikel of een samenwerkingsproject. Het Prins Clausnbsp;Fonds verschaft zijn partners een internationaal podium.'

Inspiratie

Els van der Plas studeerde van 1980 tot 1986 kunstgeschiedenis en muziekwetenschappen in Utrecht. Daarnaast volgde zij in Amsterdam de studie esthetica. 'Ik vond mijnnbsp;studies erg inspirerend, niet in de laatste plaats dankzij denbsp;interessante docenten kunstgeschiedenis Carel Blotkam,nbsp;Evert van Uitert en Adri Martes.' Wel was zij destijds teleurgesteld over de opheffing van de niet-westerse kunstrichting. 'Kunstgeschiedenis was vooral gericht op westersenbsp;geschiedenis, de rest werd niet opgenomen in het curriculum.'

Ze maakte zich het onderwerp zelf eigen en kreeg een aanbod om te promoveren. 'Toen had ik daar geen tijd voor en nog steeds niet eigenlijk, maar wie weet komt het er ooitnbsp;nog van.' De gedreven alumna richtte na haar afstuderennbsp;de Gate Foundation op, heeft verschillende publicaties opnbsp;haar naam staan en solliciteerde zes jaar geleden op haarnbsp;huidige baan.

Een internationaal platform voor vrije denkers

Bij het bureau van het Prins Claus Fonds werken 10 mensen, er is een bestuur dat de eindverantwoordelijkheid draagtnbsp;voor het budget. Inmiddels is dit uitgegroeid tot 8,5 miljoennbsp;gulden, waarvan 1 miljoen afkomstig uit de Postcode Loterij. '80% daarvan gaat naar projecten, 20% besteden wenbsp;aan overhead', verklaart Els. 'Ondanks onze grote ambities,nbsp;houden we de organisatie graag klein en flexibel, dat voorkomt bureaucratie.'

Cultuur en politiek

Hoewel het Prins Claus Fonds wordt gefinancierd door het ministerie van Buitenlandse Zaken, staat onafhankelijkheidnbsp;voorop. Een van de meest sprekende voorbeelden van politieke eigenzinnigheid is de toekenning van de Prins Clausnbsp;Prijs in 1999 aan het televisiestation Al-Jazeera. 'Politiek lagnbsp;dat gevoelig. Achteraf is gebleken dat we een uitstekendenbsp;keuze hebben gemaakt, maar op het moment van de prijsuitreiking was Al-Jazeera in het westen grotendeels onbekend.'

Els van der Plas. 'We hanteren een brede definitie voor het begrip cultuur: het is het geheel van ideeën en idealen innbsp;een samenleving en de wijze waarop mensen daar vormnbsp;aan geven. In taal, in kunstzinnige uitingen, in waarden ennbsp;normen... kortom, al die eigenschappen waaraan mensennbsp;hun identiteit ontlenen.'

Misschien wat vaag zo'n definitie, geeft Els van der Plas toe. Maar hij biedt wel perspectief op onverwachte vergezichten. Zoals het idee van de onlangs overleden Prins Clausnbsp;om een Sahel opera uit te laten voeren. 'Inderdaad, eennbsp;heel ambitieus initiatief dat er wat mij betreft gaat komen.nbsp;De prins wilde dat graag: een Brechtiaanse opera gebaseerdnbsp;op het onderwerp ontwikkelingssamenwerking, uitgevoerdnbsp;in sub-saharisch Afrika. Een eerste stap is de organisatie vannbsp;een workshop in Senegal met musici en organisatoren overnbsp;de haalbaarheid en invulling.'

Ontwikkeling amp; respect

Ze filosofeert over andere projecten. 'Ik wil dat het Fonds ooit iets gaat doen met mensen in vluchtelingenkampen.nbsp;Sinds 1975 bestaat er een kamp in Algerije dat uitgegroeidnbsp;is tot een stad. Ik vraag me af wat daar op cultureel gebiednbsp;gebeurt. Maar ook dichter bij huis, het internationale Criminal Court hier in Den Haag. Daar hoor je weinig over terwijlnbsp;er complexe vragen spelen over waarden en normen en denbsp;universele rechten van de mens. Ook het intellectuele debatnbsp;daarover gaat het Fonds graag aan.'

[Rozemarijn van Harderwijk]

Prins Claus Fonds

Het Prins Claus Fonds werd op 5 september 1996 door het kabinet aangeboden aan Zijne Koninklijke Hoogheidnbsp;Prins Claus. Naast de jaarlijkse prijsuitreiking steunt hetnbsp;Fonds vele culturele initiatieven en activiteiten in Azië,nbsp;het Caraïbisch gebied, Latijns Amerika en Afrika. De uitreiking van de Prins Claus Prijzen 2002 vindt plaats op 11nbsp;december in de Ridderzaal te Den Haag.

Voor meer informatie: www.princeclausfund.ni

Aanleiding voor de actie van 12 november was de bezuiniging die het kabinet-Balkenende deze zomer in zijnnbsp;strategisch akkoord had opgenomen. De komende vier jaarnbsp;moeten universiteiten en hogescholen in totaal 358nbsp;miljoen euro inleveren. Voor Utrecht houdt een en andernbsp;een aanslag in die oploopt van 3,5 miljoen in 2003 tot 14nbsp;miljoen in 2006, ofwel zo'n vijf procent van de begroting.nbsp;Al bij de opening van het academisch jaar hekelde collegevoorzitter Veldhuis niet alleen de maatregel maar ook denbsp;term efficiency-korting die hij misleidend en beledigendnbsp;noemde. De boosheid van de studenten en de ruimenbsp;symphatie die zij van hun besturen kregen, maakten eensnbsp;te meer duidelijk hoezeer de universiteiten zich tekortnbsp;gedaan voelen.

Al één week later deden regeringspartijen water bij de wijn. Of het studentenprotest er iets mee te maken heeft,nbsp;zal altijd onduidelijk blijven. Eerst zegde minister Van dernbsp;Hoeven de universiteiten 35 miljoen euro toe om de ernstigste knelpunten op het gebied van hun huisvesting opnbsp;te lossen, kort daarna ondertekende het CDA zelfs eennbsp;motie om de volledige bezuiniging ongedaan te maken.

Molensteen

Hoewel dat Haagse nieuws ook in Utrecht voor opluchting zorgde, had collegelid Wim Kardux in zijn tegelijkertijdnbsp;gepresenteerde meerjarenbegroting geen opwekkendnbsp;nieuws voor de universitaire gemeenschap. Want meer nognbsp;dan de aangekondigde bezuinigingen blijken de torenhoge huisvestingslasten als een molensteen op de exploitatie van de Universiteit Utrecht te drukken.

Het in stand houden van het universitaire gebouwenbezit blijkt zoveel duurder dan verwacht, dat het college vannbsp;bestuur zich gedwongen ziet om faculteiten en dienstennbsp;een korting op te leggen die in 2007 op jaarbasis bijnanbsp;dertig miljoen euro moet opleveren. De diensten hebbennbsp;tegen die tijd bijna twintig procent minder te verteren dannbsp;op dit moment, de faculteiten ongeveer tien. En dan nognbsp;zal de begroting naar verwachting niet sluitend zijn.

'Ik zie het somber in', zegt Kardux. 'Ik heb er de afgelopen maanden steeds op gehamerd dat de bezuinigingen onsnbsp;denken niet moeten gaan beheersen. We zijn een vooraanstaande universiteit op het gebied van onderwijs en onderzoek en de grote uitdaging is en blijft om onze postitienbsp;verder te verbeteren. Maar zoveel financiële druk maaktnbsp;de zaak er niet gemakkelijker op.'

Hoe komt het dat de huisvestingskosten dit jaar opeens zo enorm veel hoger bleken dan verwacht?nbsp;Kardux: 'We wisten al lang dat we in 1995 van de overheidnbsp;te weinig geld mee hadden gekregen om ons gebouwenbestand op peil te houden, maar in het begin is datnbsp;probleem onder invloed van de economische voorspoednbsp;misschien wat te licht opgevat. Nu het tij keert, is het pas

echt in zijn volle omvang duidelijk geworden. Veel gebouwen in de Uithof zijn zo'n dertig, veertig jaar oud en dringend aan renovatie toe. Die is extra duur door de verscherpte eisen op het gebied van arbeidsomstandigheden,nbsp;milieu en veiligheid.

Veel gebouwen in de Uithof zijn dringend aan renovatie toe.

Kunnen we nog meer tegenvallers verwachten?

'Ik denk het niet, want de cijfers die we nu presenteren zijn gebaseerd op een veel diepgaander analyse dan ooit eerdernbsp;is uitgevoerd. We weten vrij exact wat ons gebouwenbezitnbsp;ons de komende jaren aan onderhoud gaat kosten, namelijk zo'n zeventig miljoen euro per jaar. Bovendien denk iknbsp;niet dat de arbo- en milieu-eisen de komende jaren nognbsp;verder zullen worden aangescherpt, dus ook op dat puntnbsp;verwacht ik geen verrassingen.'

Er lijkt enige reden voor optimisme nu het ministerie 35 miljoen euro extra heeft uitgetrokken om denbsp;ergste huisvestingsnood te lenigen.

'Als dat geld eerlijk over de universiteiten wordt verdeeld, dan is dat een aardig begin. Maar dan moet het ook echtnbsp;naar alle universiteiten gaan. Ik ben bang, dat dat niet zalnbsp;gebeuren. We krijgen steeds meer signalen dat de ministernbsp;het geld wil uitgeven op basis van ingediende projecten.nbsp;Vroeger was dat gebruikelijk, met als gevolg dat wie hetnbsp;hardst riep, het meest kreeg. Wij waren heel blij dat we vannbsp;die wedloop af waren. Die roept alleen maar meer bureaucratie op, terwijl staatssecretaris Nijs juist had beloofd omnbsp;de bureaucratie terug te dringen. Ik zou het ernstig betreuren als de minister de klok in dit opzicht terug zou draaien.

[Erik Hardeman]

Volgens de onlangs gepubliceerde World Conflicts and Human Rights Map zijn in 2001 wereldwijd 140 ernstigenbsp;conflicten uitgevochten. Hieronder zijn bloedige oorlogen,nbsp;maar ook minder intense conflicten, waarbij 'slechts' 100nbsp;tot 1000 doden zijn gevallen. Daarnaast waren er nog 334nbsp;spanningshaarden, die gemakkelijk tot een ernstig conflictnbsp;zouden kunnen uitgroeien. Een verbijsterend aantal. Hoenbsp;ontstaan deze conflicten? Wie zijn er bij betrokken? En watnbsp;kunnen we er aan doen?

conflict

'Contemparary conflicts are not merely complex, they are messes', citeert Frerks en dat wordt volgens hem danignbsp;onderschat. 'De conflicten waar we het nu over hebben zijnnbsp;heel anders van aard dan de klassieke oorlog tussen tweenbsp;landen', constateert Frerks. 'Politieke, etnische en socialenbsp;problemen lopen vaak door elkaar heen en op het eerstenbsp;gezicht binnenlandse conflicten blijken tal van internationale dimensies te hebben. Toch hebben wij de neiging conflicten te reduceren tot een enkele oorzaak en eenzijdigenbsp;militaire 'oplossingen' aan te dragen. Of ze te zien als eennbsp;tijdelijk probleem, als een onderbreking van de normalenbsp;situatie. Wat natuurlijk niet zo is. Conflicten broeien ook innbsp;vredestijd, net zoals in tijden van oorlog niet iedereen innbsp;conflict is: normaliteit en wanorde gaan in oorlog vaaknbsp;samen. Conflicten eindigen evenmin met een vredesverdrag. Maar wat gebeurt steeds weer in de praktijk? Dan isnbsp;dat vredesakkoord gesloten, zorgen we dat er verkiezingennbsp;komen, sturen we nog een paar waarnemers, vlaggetjenbsp;erbij, en door naar het volgende conflict. Terwijl we op datnbsp;moment eigenlijk ook allerlei dingen hadden moeten doennbsp;om die vrede te schragen.'

Preventie

Tot de belangrijkste opdrachten van het Utrechtse Centrum behoort het ontwarren en verklaren van de hedendaagsenbsp;conflicten en te kijken wat er aan kan worden gedaan. Hetnbsp;centrum werd drie jaar geleden op initiatief van Rechtsgeleerdheid, Letteren en Sociale Wetenschappen opgezet. Binnen deze faculteiten bestond al veel expertise over hetnbsp;onderwerp en het idee was om deze expertise te bundelennbsp;en verder uit te bouwen. Het college van bestuur van denbsp;universiteit en het Europese Centrum voor Conflictpreventie, een internationaal vredesplatform dat in Utrecht isnbsp;gevestigd, stimuleerden het initiatief. Hoogleraar geschiedenis van de internationale betrekkingen Duco Hellemanbsp;werd de eerste directeur. Met zijn collega's Jolle Demmersnbsp;en Chris van der Borgh stelde hij een onderwijsprogrammanbsp;samen dat zich meteen in een grote belangstelling mochtnbsp;verheugen. Het eerste cursusjaar meldden zich 200 studenten en inmiddels worden acht verschillende cursussen gegeven, die vooral als bijvak worden gevolgd. In 2004 zal eennbsp;internationale masters-opleiding Conflict Studies andnbsp;Human Rights van start gaan.

Het wetenschappelijke onderzoek vormt de andere poot van het centrum. Aan de nieuwe hoogleraar Frerks de taaknbsp;om aan dat onderzoek verder richting te geven. Een taaknbsp;die hij graag op zich neemt, want volgens Frerks wordt ernbsp;nog veel te weinig wetenschappelijk onderzoek op dit terrein gedaan. De meeste mensen die zich in de praktijk metnbsp;hedendaagse conflicten bezig houden, blijken de complexiteit ervan niet te doorgronden. Conflictpreventie blijftnbsp;daardoor vaak inefficiënt of zelfs achterwege.

Georg Frerks:

'Normaliteit en wanorde gaan in oorlog vaak samen'

Koude Oorlog

De wetenschappelijke interesse voor gewelddadige conflicten is opmerkelijk genoeg nog jong. Tot voor kort stond dit soort onderzoek, zoals de polemologie, vrijwel volledig innbsp;het teken van de Koude Oorlog. De hedendaagse conflictennbsp;zijn van een heel andere aard en krijgen pas de laatste tiennbsp;jaar meer aandacht. 'Tot 1990 was men heel erg met denbsp;oost-westverhoudingen bezig, met de supermogendheden',nbsp;vertelt Frerks. 'Dat wil niet zeggen dat die andere conflicten er niet waren, maar ze kregen gewoon minder aandacht. Aan de andere kant wordt wel beweerd dat hetnbsp;wegvallen van het klassieke machtsevenwicht het ontstaannbsp;van de hedendaagse conflicten juist in de hand heeftnbsp;gewerkt. Daarbij komt dat we de afgelopen jaren ooknbsp;enkele schrikbarende voorbeelden hebben gezien vannbsp;genocide, denk aan Rwanda en aan de Balkan. Daardoor isnbsp;er een groeiende behoefte ontstaan om die conflicten beternbsp;te begrijpen en er ook wat aan te doen. Feit is dat ze pasnbsp;de laatste jaren op de agenda's zijn gekomen. Naast de traditionele ontwikkelingssamenwerking is een hele 'bedrijfstak' van conflictbemoeienis ontstaan, via de VN en allerleinbsp;internationale organisaties en vredesoperaties. Tegelijknbsp;groeide ook de behoefte aan een wetenschappelijk instituut dat deze materie meer stelselmatig aanpakt en innbsp;onderwijs en onderzoek vertaalt. De oprichting van hetnbsp;Centrum voor Conflictstudies past in deze ontwikkeling.'

Clingendael

Maar wordt er al niet heel veel onderzoek gedaan op dit gebied? Neem Clingendael, het sociaal-wetenschappelijknbsp;onderzoek in derde-wereldlanden, de kennis bij de velenbsp;wereldwijd opererende hulp- en ontwikkelingsorganisaties.nbsp;Waar ligt in dit veld de waarde van het Centrum voor Conflictstudies? 'Natuurlijk is er al het een en ander', beaamtnbsp;Frerks. 'Een deel van onze taak is om die kennis te inventariseren en te systematiseren en beschikbaar te maken voornbsp;het onderwijs. De al genoemde masters-opleiding is denbsp;enige in zijn soort in Nederland. Daarnaast wordt hetnbsp;meeste onderzoek gedaan vanuit een bepaalde focus, vanuit een belang, en dat heeft zijn beperkingen. Blijkbaarnbsp;weten we niet genoeg. We kunnen toch zelf constaterennbsp;dat heel veel interventies in conflicten zijn mislukt of uitgebleven? Somalië, Rwanda, Afghanistan, Liberia, Sierranbsp;Leone, Angola, Soedan, en ga zo maar door. Waarom is datnbsp;zo? Daar zou je dus meer systematisch naar moeten kijken.'nbsp;Frerks constateert een grote kloof tussen theorie en praktijk: 'Hedendaagse conflicten zijn complex. Maar de praktijknbsp;kan niet met complexe boodschappen omgaan. De beleids-praktijk trekt haar eigen lijnen: je kunt dus wel een mooinbsp;verhaal houden, maar we zien nog te vaak dat het toch misnbsp;gaat. Hoe is dat mogelijk? Ik vind dat we als onderzoeksinstituut niet alleen de beschikbare kennis op een rijtje moeten zetten, maar goed moeten kijken naar waarom het zonbsp;vaak fout gaat. Beieidskritisch onderzoek, op dat terreinnbsp;kan de wetenschap een belangrijke bijdrage leveren. Wantnbsp;mensen die zelf verantwoordelijk dragen voor het beleidnbsp;zijn daarvoor niet de meest aangewezen personen'.

[Kees Volkers]

De Amerikaan Mike Routh was in de jaren zeventig en het begin van de jaren tachtig docent literatuurgeschiedenisnbsp;aan het Engels instituut van de Utrechtse Universiteit. Rianbsp;Rosinga leerde hem kennen toen zij als studente van denbsp;nieuwe lerarenopleiding begon aan een universitaire opleiding. 'Maar eigenlijk leerden we hem daarvóór al kennen.nbsp;Zijn reputatie snelde hem vooruit. Andere studenten vertelden over hun ervaringen. Hij zou slechte hoorcollegesnbsp;geven en zijn cijfers voor de tentamens zouden steevast tenbsp;laag zijn.'

Rosinga leerde Mike Routh echter anders kennen. 'Misschien kwam het doordat ik al wat meer afstand had tot het facultaire leven omdat ik al een baan had in het volwassenenonderwijs, maar op mij maakte hij een veel beterenbsp;indruk.' Natuurlijk, de berichten over zijn beroerde hoorcolleges bleken juist. 'In zo'n grote collegezaal kwam hij nietnbsp;echt tot zijn recht. Was hij totaal verloren. Hij was er te verlegen voor. Zijn sterke punten kwamen met name bij denbsp;werkcolleges naar voren. Hij kon je enorm stimuleren. Alsnbsp;hij een vraag aan je stelde en je wist zo één, twee, drie hetnbsp;antwoord niet, ging hij niet, zoals anderen, verder met denbsp;volgende, maar bleef hij heel geduldig wachten tot er ietsnbsp;uit je kwam. Anderen vonden dat vreselijk. En dat was hetnbsp;ook. Zo'n zware stilte is niet echt prettig, maar hierdoornbsp;wist hij je wel aan te zetten tot goed nadenken.'nbsp;'Zo kon hij bijvoorbeeld op de eerste bijeenkomst al vragennbsp;wat wij van het studieboek vonden. Niemand kon daarnbsp;natuurlijk een zinnig woord over zeggen. En hij bleef wachten. Tot hij suggereerde dat we eens goed naar de introductie en de inhoudsopgave moesten kijken. Zo eenvoudig.nbsp;maar ook zo scherp opgemerkt. De meeste studenten vergeten dit vaak. Maar door Mike Routh werd je gedwongennbsp;tot nauwkeurigheid.'

Meer nog dan in de werkcolleges, was Routh op dreef in privé-bijeenkomsten. 'Mensen vonden hem raar. Hij baktenbsp;macrobiotische koeken voor een groene winkel aan denbsp;Springweg. Dat was helemaal raar. Hij droeg meestal vrije-tijdskleding. Hij kon rustig in een korte rode broek en eennbsp;gestreept T-shirt college geven. Voor hem waren uiterlijkheden duidelijk minder belangrijk. Hij was vooral geïnteresseerd in het vak en in de mens achter de student. Hij wasnbsp;deskundig en bevlogen. Dat sprak mij aan. En zoals hijnbsp;tentamens nakeek. Hij corrigeerde heel nauwkeurig metnbsp;potlood. Gaf suggesties voor verdere analyse, verwees naarnbsp;andere informatiebronnen, controleerde het taalgebruik.nbsp;Hieruit bleek zijn betrokkenheid en interesse. Bij anderenbsp;docenten schortte het daar nog wel eens aan.'

'Mike Routh kon sociaal onhandig zijn. Maar dat was juist zijn charme.'

Ria Rosinga ging na haar studie les geven in het Volwassenen Onderwijs en werd enkele jaren daarna docent Engels op de Nationale Hogeschool voor Toerisme en Verkeer innbsp;Breda. Wat nam ze mee van de ervaringen met Mikenbsp;Routh? 'Ik heb van hem geleerd hoe belangrijk de aandachtnbsp;voor de persoon is. En natuurlijk het belang van inspiratienbsp;en bevlogenheid. Als docent ben ik wel veel communicatiever in mijn benadering van de studenten.'

In 1983, tijdens het schrijven van haar afstudeerscriptie over de Victoriaanse romans Tess of the d'Urbervilles en Jude thenbsp;Obscure van Thomas Hardy, een door beiden gedeelde passie, braken slechte tijden aan voor Mike Routh. 'Op de precieze details kan ik niet ingaan, omdat die me voor eennbsp;groot deel ontgaan zijn, maar er was zware kritiek op zijnnbsp;functioneren, wat uiteindelijk ook tot een rechtszaaknbsp;leidde. Ik werkte overdag en had het 's avonds druk metnbsp;mijn scriptie, zodat veel me is ontgaan, maar het was eennbsp;heel vervelende periode voor hem. Zoveel weet ik wel.'nbsp;Ria Rosinga werkt inmiddels als journalist en communicatietrainer, en heeft daarnaast een eigen tv-programma bij denbsp;regionale omroep in Hilversum. Haar oude docent verloornbsp;ze uit het oog. 'Tot ik enkele jaren geleden wat ging experimenteren met zoekprogramma's op internet. Mijn mannbsp;suggereerde dat ik de naam Mike Routh maar eens moestnbsp;intypen. We vonden niets, maar in dezelfde week hoorde iknbsp;van vrienden dat hij kort daarvoor was verongelukt. Datnbsp;was toch bizar.'

[Wijbrand Schaap]

Oproep aan de lezer

Heeft u een suggestie voor de Sprong, de Bijeenkomst of de Leermeester?

Schrijf naar de redactie van liiuster: Postbus 80125, 3508 TC Utrecht, e-mail: illuster.redactie®csc.uu.nl

Koeien ruiken lekker

Het romantische beeld van een dierenarts klopt. Althans, in het geval van Cora de Haas (25),nbsp;net afgestudeerd in de diergeneeskunde.

Lekker een beetje rondrijden van boer naar boer op het Overijsselse platteland en koeien, paardennbsp;en varkens behandelen. 'Ik praat graag met boerennbsp;over een gezonde bedrijfsvoering.'

De nachtdienst was dit keer erg rustig. Alleen vanochtend vroeg moest ze even gaan kijken naar een zieke koe die netnbsp;had gekalfd. Het dier kon niet meer overeind komen. Eennbsp;duidelijk geval van kalkgebrek, constateerde Cora de Haas,nbsp;en legde een infuus aan. 'Die is binnen een uur weer op denbsp;been.'

Inmiddels is het acht uur en zit ze op de praktijk in het Overijsselse Raalte aan de ontbijtboterhammen. 'Die had iknbsp;voor de zekerheid al gesmeerd, want ik dacht wel dat ik nanbsp;die visite niet meer naar huis zou kunnen.' Op 6 septembernbsp;van dit jaar studeerde Cora de Haas af, twee dagen eerder,nbsp;op 4 september was ze al begonnen aan haar eerste baan.nbsp;Samen met elf andere dierenartsen bemenst ze het diergeneeskundig centrum Midden-Salland. De overgang wasnbsp;groot: van stad naar platteland, van studentenflat naar eennbsp;sfeervol boerderijtje. 'Gelukkig hebben de boeren hier geennbsp;moeite met een vrouwelijke dierenarts, dat zijn ze gewendnbsp;omdat er op het centrum al twee vrouwen werken. Tijdensnbsp;mijn studie kreeg ik wel nog vaak commentaar: is dit werknbsp;niet te zwaar voor je?'

Nieuwsgierig

Voor Cora was het vak van dierenarts geen kleine meisjesdroom. 'Als kind wilde ik juf worden, net zoals mijn moeder. Maar dat veranderde toen ik opgroeide. We woonden op het platteland van Friesland en ik zat veel op de boerderij van de buren. Daar hielp ik met melken, voeren en stallen schoonmaken. Op mijn zestiende ontstond het idee omnbsp;dierenarts te worden.'

Het gaat haar niet alléén om de gezondheid van de dieren, ze kijkt ook naar het economische aspect van de veehouderij. 'Ik wil een veehouder helpen bij een betere bedrijfsvoering. Ik geef graag advies over hoe hij bepaalde ziektes kannbsp;onderdrukken en zo de melkproductie kan laten stijgen.'nbsp;Het liefst gaat ze om met rundvee. 'Koeien zijn gewoonnbsp;mooi. Ze zijn altijd nieuwsgierig, zeker als kalf. Omdat iknbsp;ermee ben opgegroeid, ben ik er heel vertrouwd mee. Hunnbsp;gedrag is voor mij goed voorspelbaar.' Ze moet er niet aannbsp;denken om in Brabant tussen de varkens te werken, zoalsnbsp;sommigen van haar oud-studiegenoten nu doen. 'Die moeten soms wel 2500 varkens op een dag inenten tegen dierziektes. Dan sta je de hele dag te prikken. Het zou mijnnbsp;hobby niet wezen. Bovendien stinkt het ontzettend in eennbsp;varkensstal. Koeien ruiken tenminste lekker.'

[Leonie van den Schoor]

In een ontspannen sfeer serieus met muziek bezig zijn. Dat typeert de wekelijkse repetitieavonden vannbsp;het Orkest van Utrecht. Elke woensdagavond verzamelen de leden van het amateur symfonie orkest zichnbsp;in een gymzaal waar ze tussen de basketbalnetten ennbsp;klimrekken klassiek-romantische melodieën latennbsp;opstijgen.

Het overgrote deel van de 35 orkestleden van het Orkest van Utrecht (OvU) bestaat uit Utrechtse alumni. De meestennbsp;zaten ooit in een van de twee Utrechtse studentenorkestennbsp;USKO en USC. Bij hun afstuderen werden ze geacht eruit tenbsp;stappen. 'Dan val je in een zwart gat', weet Ernestinenbsp;Elkenbracht, voorzitter van het OvU. 'Om dat op te vullen isnbsp;negen jaar geleden het OvU opgericht.'

Op het repertoire staan bij voorkeur romantische werken van Schubert en Beethoven. 'Dat is melodieus en de mensennbsp;vinden het lekker spelen. Je kunt de muzieklijn makkelijkernbsp;volgen en je hebt sneller in de gaten hoe een stuk in elkaarnbsp;zit. Bovendien is het gewoon leuk om met z'n allen tegelijknbsp;te spelen.' Toen de dirigent anderhalf jaar geleden een nietnbsp;zo toegankelijke symfonie van Sibelius op het programmanbsp;zette, viel dat niet bij iedereen in de smaak. 'Tijdens de eerste repetities was het echt doorbijten. Dat heeft bijna eennbsp;scheuring in het OvU teweeg gebracht.'

Grote drijfveer voor de wekelijkse repetitieavonden zijn de concerten waar naartoe wordt gewerkt. Soms huren zenbsp;daarvoor een jonge professionele solist in. 'Dat is zo inspirerend om mee samen te spelen. Het sleept je meteen naarnbsp;een hoger niveau, alsof je vleugels krijgt.'

[Leonie van den Schoor]

Het OvU geeft op zondag iS december om 15,00 uur een concert in de Dominicuskerk, Palestrinastraat 1 innbsp;Utrecht. Op het programma staan werken van Mendeis-sohn, Dvorak, Tchaikovsky en Schubert. Entree: €8,-.

Het OvU kan nog leden gebruiken. Vooral strijkers zijn hard nodig. Je hoeft geen alumnus van de Universiteitnbsp;Utrecht te zijn, iedereen is welkom. Voor info kun jenbsp;bellen met Ernestine Elkenbracht, tel (030) 2369690.nbsp;Of kijk op www.come.to\ovu.

Gerlach Cerfontaine is sinds 1998 president directeur vannbsp;Schiphol BV. In 1972nbsp;studeerde Cerfontaine af innbsp;de geneeskunde; hij mas lidnbsp;van Veritas.

'Als bestuursvoorzitter van het Universitair Medisch Centrum Utrecht heb ik met de Universi-teit Utrecht altijd een intensieve relatie gehad. Ik werkte nauw samen met collegevoorzitter Veldhuis en met Gispen,nbsp;de huidige rector magnificus, die jarenlang in ons ziekenhuisbestuur zat. Ik zal nooit vergeten dat ik in mijn UMC-tijd in Bologna was. Daar zag ik de beroemde filmregisseurnbsp;Bertolucci debatteren met studenten over de Italiaansenbsp;samenleving. Zulke debatten zouden hoogleraren meernbsp;moeten aangaan met studenten, gezien de antwoorden dienbsp;we moeten vinden op actuele maatschappelijke vraagstukken. De studenten van nu zijn sterk geïndividualiseerd. Iknbsp;vind dat individuele vrijheid niet ten koste mag gaan vannbsp;de gemeenschapszin.

Zelf vond ik het als student heel belangrijk om maatschappelijk betrokken te zijn. Samen met mijn huisgenoten bestudeerde ik allerlei aspecten van de samenleving, zondernbsp;dat we politiek waren aangesloten. En na mijn afstuderennbsp;was ik vier jaar studentenarts. Met een team psychologennbsp;en maatschappelijk werkers was ik betrokken bij de secundaire voorwaarden voor studenten: hoe worden ze opgevangen, hoe zit het met de onderwijsvoorzieningen, hoe isnbsp;het leefklimaat? We hadden er onze handen aan vol.

Ik sta volledig achter de invoering van de bachelor-masters-programma's; nog steeds zit ik in de Raad van Advies van het Utrecht University College. Dat je als natuurkundigenbsp;vakken kunt volgen bij geschiedenis, vind ik prachtig. Eerstnbsp;generalist worden en dan pas specialist. Een brede, academische vorming vormt daarvoor de basis. En ik vind hetnbsp;bijna een droom dat studenten naar alle universiteiten innbsp;de wereld kunnen uitvliegen. Binnen Schiphol stellen wenbsp;óók eisen aan de algemene academische vorming en aan denbsp;persoonlijke eigenschappen van jonge academici. Zijn hetnbsp;complete mensen? Ik zie dat jonge bestuurskundigen eennbsp;groot gebrek aan implementatievaardigheden hebben: iknbsp;ben bereid om een bijdrage te leveren aan de academischenbsp;vorming van de Utrechtse studenten, binnen de contextnbsp;bestuurskunde. Ik zou een debat met ze kunnen aangaannbsp;over het besturen van maatschappelijke organisaties, overnbsp;duurzaam ondernemen, over het coachen van mensen. Iknbsp;ben een groot voorstander van het voeren van open discussies met studenten. Een universiteit die veel zaken naast denbsp;studie organiseert, kan veel bereiken.'

Anthony Ruys is sinds april 2002 voorzitter Raad van Bestuur vannbsp;Heineken N. V. Ruys studeerdenbsp;in 1974 af als Jurist; hij was lidnbsp;van het USC.

'Ik ben het helemaal eens met de stelling als hij zegt dat jonge acade

mici complete mensen moeten zijn. Dat is van het allergrootste belang als je de ambitie hebt om leidinggevende te worden. Tijdens sollicitatiegesprekken zoek ik altijd naarnbsp;bijzondere aspecten van het curriculum, naar zaken die denbsp;kandidaten onderscheiden. Hoe zit hun persoonlijkheid innbsp;elkaar? Waar vertellen ze gedreven over, over een bijzondere reis bijvoorbeeld? Hebben ze een eigen bedrijfnbsp;gestart? Of hun bedrijf failliet laten gaan? Dat zijn de mensen die de betekenis van geld in the hard way hebben lerennbsp;kennen. Zelf was ik in 1971 voorzitter van de Maskerade-commissie, de lustrumcommissie van het USC. De organisatie van het lustrum Coreolanus was voor mij eennbsp;buitengewoon verbredende ervaring. Ik werkte een jaarnbsp;lang aan een project dat precies een week duurde, waarbijnbsp;ik verantwoordelijk was voor de hele communicatie ennbsp;coördinatie. Als ik bekijk waar ik nu de vruchten van pluk,nbsp;dan is dat het leren leidinggeven op jonge leeftijd. Zekernbsp;wanneer je samenwerkt met medestudenten, word je opnbsp;een meedogenloze manier gecorrigeerd als je onredelijk leidinggeeft. Dat universiteiten zulke activiteiten onvoldoende op waarde schatten, vind ik onterecht, want zenbsp;leveren een zeer grote bijdrage aan het mens worden. Iknbsp;zou me kunnen voorstellen dat de universiteiten daar studiepunten voor geven. Ook in sociale zin pluk ik de vruchten van mijn actieve studentenleven. Ik heb goed contactnbsp;met mijn jaarclub en met mijn oud-huisgenoten van denbsp;Muntstraat 6. Jaarlijks hebben we een diner met de meernbsp;dan honderd oud-huisgenoten, dat is altijd weer één grootnbsp;feest.

Bij Heineken pluk ik de vruchten van het leidinggevennbsp;op jonge leeftijd

Ik ben er altijd blij mee geweest dat onze academici zowel in de breedte als in de diepte zijn opgeleid. Helaas dreigtnbsp;de talenkennis van de Nederlanders verloren te gaan. Daarnbsp;zouden de middelbare scholen en universiteiten meer aandacht aan moeten besteden, want voor de internationalenbsp;contacten is het absoluut een pre als mensen hun talennbsp;spreken.

Hoewel er tussen Heineken en de Universiteit Utrecht weinig contacten zijn, behalve in het informele circuit, ben ik er niet wars van om iets te doen voor Utrecht. Maar denbsp;komende twee, drie jaar wijd ik me helemaal aan mijnnbsp;nieuwe functie.'

Henk Vrins is sinds 2000 executive board member vannbsp;Corus Group in Londen.

Vrins studeerde in 1968 af in de theoretische chemie; hij was lidnbsp;van Veritas en roeide bij Orca.

'Na mijn afstuderen koos ik voor de

wetenschap. Toen ik een halfjaar bezig was met mijn promotieonderzoek in de thermodynamica, werd de Universiteit Utrecht benaderd door Hoogovens: ze zochten iemand die voor een exploratieproject in Indonesië het laboratorium kon beheren. De faculteit Geologie, waar ik als bijvaknbsp;geochemie had gedaan, gaf mijn naam door zonder mijnbsp;eerst in te lichten. Dat was niet helemaal netjes. Ik aarzelde, maar zei ja. Na afloop van het project zou ik mijnnbsp;proefschrift afmaken. Maar zoals dat vaak gaat, ik ben blijven hangen. Dat proefschrift is er nooit gekomen. Geleidelijk groeide ik bij Hoogovens, later Corus Group, hetnbsp;management in.

Corus trekt van oudsher voornamelijk Delftenaren aan: werktuigbouwers en mijnbouwers. Een wetenschappelijkenbsp;relatie met Utrecht is er wel, er zijn enkele gemeenschappelijke projecten met Utrechtse chemici en geochemici. Maarnbsp;er is niet echt een stroom van Utrechtse bétawetenschap-pers naar Corus. Wij trekken inmiddels een breed spectrumnbsp;van jonge academici aan, geografen, sociologen, psychologen, juristen, economen, uit alle universiteiten van Nederland. Dat vind ik ook het sterke van ons bedrijf: we denkennbsp;al lang niet meer uitsluitend in termen van techniek. Of hetnbsp;nieuwe bachelor-mastermodel uit wetenschappelijk ennbsp;maatschappelijk oogpunt gunstig is, weet ik niet. Wat mijnbsp;zelf in Utrecht heeft aangetrokken, is de brede, solide basis.nbsp;Pas in het doctoraal kwam enig specialisme. De bredenbsp;wetenschappelijke basis zie ik nu minder, er worden allerleinbsp;hobbyachtige afstudeerrichtingen aangeboden. Is denbsp;Utrechtse bachelorfase juist heel breed? Ik volg het academische onderwijs niet op de voet. Maar dat is dan geennbsp;gekke ontwikkeling, want de functies in het bedrijfslevennbsp;zijn lang niet allemaal zuiver specialistisch.

Ja zeker, ik heb privé-banden met Utrecht. Ik voel me een echte Utrechtse alumnus. Mijn dochter studeert er en ik ganbsp;regelmatig naar de reünies van Orca, dat in mijn tijdnbsp;Charon heette. Dan zitten we weer in de boot, met hetzelfde team uit 1963. Of ik iets zou willen doen voor denbsp;Universiteit Utrecht? In principe wel, maar ik heb eennbsp;drukke baan en woon door de week in Londen.'

Feike Sijbesma is sinds 2000 lid Raad van Bestuur van DSM.nbsp;Sijbesma studeerde in 1984 afnbsp;in de medische biologie; hij wasnbsp;lid van Unitas en van denbsp;universitaire commissie metnbsp;betrekking tot proefdiergebruiknbsp;en was actief in de faculteits-

raadsfractie de Brug.

'Als bestuurder van DSM, verantwoordelijk voor de industrietak Life Science, onderhoud ik enig contact met de rector magnificus van de Universiteit Utrecht. Zowel de huidige rector als zijn voorganger kwamen uit het biomedisch cluster, dat vind ik als medisch bioloog natuurlijk boeiend.

De belangrijkste eis die DSM stelt aan academici, is dat ze er zijn. Het aantal bètastudenten neemt sterk af, daarnbsp;maken we ons zorgen over. De industrieën, maar ook denbsp;overheid, zullen duidelijk moeten maken wat de aantrekkelijkheid is van de bètastudies, wat je ermee kunt na jenbsp;afstuderen. Samen met een aantal andere bedrijven heeftnbsp;DSM het plan opgevat om een aantal middelbare scholen tenbsp;'adopteren'. We geven er voorlichting: wat is de rol van denbsp;chemicus of bioloog in de industrie? Dit land blijft nietnbsp;groot als iedereen bedrijfskunde of marketing gaat studeren en met een mobiel telefoontje in een lease auto producten probeert te verkopen die dan inmiddels niet meernbsp;ontwikkeld of geproduceerd worden. De opzet van denbsp;bachelor-masterprogramma's vind ik een goede zaak: eerstnbsp;brede scholing en dan specialisatie. Het sluit goed aan bijnbsp;de internationale opleidingen. Wel ben ik van mening datnbsp;de universitaire opleidingen erg gericht zijn op kennis, denbsp;academische vaardigheden zijn minder ontwikkeld. Er zounbsp;meer aandacht moeten zijn voor hoe je als academicus metnbsp;de verworven kennis omgaat.

Onze grootste onderzoekspartners zijn Wageningen, Leiden, Nijmegen, Maastricht. Dat is historisch gegroeid. Misschien kunnen DSM en de Universiteit Utrecht eens bekijken wat we daadwerkelijk met elkaar kunnen doen, want hetnbsp;biomedisch cluster en ook farmacie zijn potentieel goedenbsp;partners. Wat in algemene zin verbeterd kan worden, is denbsp;privaat-publieke samenwerking tussen onderzoeksinstellingen, bedrijven en de overheid. Amerika loopt daarinnbsp;natuurlijk voorop: daar hebben veel hoogleraren goedenbsp;contacten met het bedrijfsleven. Gelukkig zijn er ook innbsp;Nederland steeds meer stimuleringsmaatregelen die dezenbsp;contacten bevorderen. Beide partijen investeren in gezamenlijke onderzoeksprojecten. Of ik bereid ben om iets tenbsp;doen voor de Universiteit Utrecht? Altijd, het is een goedenbsp;universiteit. En mijn wortels liggen daar. Hoe ik me zou willen inzetten? Dat mag de universiteit zelf aangeven.'

[Chiara Soldati]

Bijzondere leerstoelen

Prof. dr. M. van Rossem is opnieuw benoemd tot bijzonder hoogieraarnbsp;'Nederiandse cuituur van de 20/21 enbsp;eeuw in internationaie context'.

Prof. dr. M.J. Schwegman is opnieuw benoemd tot bijzondernbsp;hoogieraar 'Vrouwengeschiedenis'.

Per 1 januari 2003 is prof dr. Moerdijk benoemd tot hoogieraarnbsp;'Topologie' aan de Universiteitnbsp;Utrecht. Het bestuur verleent professor Moerdijk met genoegen eervol ontslag als bijzondernbsp;hoogleraar op deze leerstoel, ennbsp;wenst hem veel succes in zijn verdere wetenschappelijke loopbaan.

Per 1 november 2002 is eervol ontslag verleend aan prof. dr. J.C.nbsp;Oosten, bijzonder hoogleraar Religieuze en cognitieve Antropologienbsp;bij de faculteit Sociale wetenschappen. Het bestuur wenst professornbsp;Oosten een succesvolle voortzetting van zijn wetenschappelijkenbsp;carrière.

Professor Terstond is benoemd tot hoogleraar 'Organismale Embryologie' aan de Universiteit Utrecht.nbsp;Het bestuur verleent professornbsp;Durston met genoegen eervolnbsp;ontslag als bijzonder hoogleraar opnbsp;deze leerstoel, en wenst hem veelnbsp;succes in zijn verdere wetenschap-

Nieuw bestuur

De vacature die ontstaan is ten gevolge van het vertrek van mw.nbsp;drs. Mascha Damen is inmiddelsnbsp;voorzien. In de vergadering van 20nbsp;augustus jl. is de heer drs. Joris vannbsp;Eijck benoemd tot bestuurslid vannbsp;het Utrechts Universiteitsfonds. Hijnbsp;beheert de portefeuille PR en Marketing. Joris van Eijck heeft Natuurwetenschappen en Bedrijf amp;nbsp;Bestuur gestudeerd, en is na zijnnbsp;afstuderen in dienst getreden bijnbsp;The Boston Consulting Group. Jorisnbsp;was al eerder actief voor het

Utrechtse alumnibeleid. In zijn studententijd studeerde hij enkelenbsp;maanden in Stellenbosch in Zuid-Afrika, en heeft hij in zijn vrijenbsp;tijd samen met enkele anderennbsp;de universitaire lustrumviering voornbsp;Zuid-Afrikaanse alumni georganiseerd.

Twee andere bestuursleden zijn inmiddels herbenoemd, namelijknbsp;mw. prof. Dr. Anneke vannbsp;Doorne - Huiskes (portefeuillenbsp;alumni) en prof. Dr. Henk Tielemannbsp;(portefeuille Commissie Socialenbsp;Zorg).

Wilt u meer weten van het Universiteitsfonds of de Ufonds-alumnipas? Bel of schrijf ons ofnbsp;bezoek onze webpagina's:nbsp;Utrechtsnbsp;Universiteitsfonds/alumnibureaunbsp;Bestuursgebouwnbsp;Heidelberglaan 8nbsp;3584 CS Utrechtnbsp;tel.: (030) 253 80 25nbsp;fax: (030) 253 80 26nbsp;e-mail: ufonds@ufonds.uu.nlnbsp;www.ufonds.uu.nlnbsp;www.alumni.uu.nl

Sinds 1886 zet het Utrecht Universiteitsfonds zich in voornbsp;de groei en de bloei van denbsp;Universiteit Utrecht. Dankzijnbsp;bijdragen van de begunstigersnbsp;kan het universiteitsfondsnbsp;studentenactiviteiten ondersteunen, alumnicontactennbsp;onderhouden, bijzondere leerstoelen instellen en op anderenbsp;manieren bijdragen aan hetnbsp;welzijn van de universiteit. Hetnbsp;Universiteitsfonds nodigt denbsp;lezers van Illuster uit omnbsp;begunstiger te worden. Dat kannbsp;door een bijdrage vanaf €15,-per jaar. Als dank voor uw bijdrage ontvangt u de Ufonds-alumnipas. Deze pagina laatnbsp;zien op welke voordelen u alsnbsp;pashouder in het jaar 2003nbsp;kunt rekenen. In dit blad vindtnbsp;u een bon. Daarmee kunt u zichnbsp;aanmelden.

Faciliteiten

Lenerspas Universiteitsbibliotheek

De Ufonds-alumnipas geldt als lenerspas voor de Universiteitsbibliotheek Utrecht. U heeft toegangnbsp;tot de collecties en kunt gebruiknbsp;maken van de algemene voorzieningen van de UB.

Korting bij Universiteitswinkel SOLARIS

De Universiteitswinkel Solaris met verkooppunten in het Academiegebouw en het Bestuursgebouw,nbsp;biedt pashouders 15% korting opnbsp;alle artikelen. Deze zijn te vindennbsp;op de Solaris website.

Reductie op Faculty Club 'Helios'

Houders van de pas kunnen in het jaar 2003 met korting buitengewoon lid worden van de Facultynbsp;Club 'Helios', de academische 'huiskamer' van de universiteit, grenzend aan het Academiegebouw.nbsp;Dit aanbod geldt voor betalendenbsp;alumni-begunstigers van het Universiteitsfonds die geen medewerker zijn van de Universiteit Utrecht.nbsp;Het lidmaatschap geeft tevens toegang tot de Faculty Clubs vannbsp;Amsterdam (UVA), Leiden en Eindhoven.

Een bezoek aan de botanische tuinennbsp;De Botanische Tuinen zijn opnbsp;vertoon van de alumnipas toegankelijk voor €3,50 in plaats van denbsp;normale toegangsprijs van €4,50.

Voordelig sporten in Sportcentrum Olympos

Sportcentrum Olympos biedt cursussen en instuiven aan in zo'nnbsp;30 takken van sport. De cursussennbsp;vinden veelal in de avondurennbsp;plaats, voor instuiven (fitness,nbsp;tennis, squash) kan men ooknbsp;overdag terecht. Voor eerstejaarsnbsp;alumni geldt het voordeligenbsp;B-tarief.

Creatieve kortingen bij Parnassos

Cultureel centrum Parnassos verzorgt cursussen in muziek, toneel, dans, theater en taal. Voor pashouders hanteert Parnassos het voordelige middentarief.

Studentencentrum de Uitwijk ook voor alumni

Het cultureel studentencentrum De Uitwijk geeft cursussen in o.a. tekenen, schilderen, grafiek, fotografie,nbsp;keramiek en inleidingen in de filosofie en kunstgeschiedenis. De Uitwijk hanteert voor eerstejaarsnbsp;alumni het studententarief ennbsp;biedt alumni gratis toegang tot hetnbsp;filmprogramma.

Arbeidsmarktoriëntatie

Het Studieloopbaancentrum (onderdeel van het Studenten Service Centrum) verstrekt op vertoonnbsp;van de alumnipas informatie overnbsp;de arbeidsmarkt en biedt diversenbsp;faciliteiten voor het opbouwen vannbsp;een functioneel netwerk.

Goedkoper organiseren bij Facilitair Bedrijf Utrecht

Het facilitair Bedrijf Utrecht verleent gebouwgebonden diensten aan onderdelen van de universiteit.nbsp;Houders van de Ufonds-alumnipasnbsp;kunnen rekenen op:

• • 5% korting op organisatiekostennbsp;van congressen, cursussen en evenementen

• • gratis vermelding op de Utrechtsenbsp;Congres- en Evenementenkalender

• • 5% op FBU-Catering

• • 5% korting op congresdrukwerknbsp;van Drukkerij Zuidam en Uithof

Faculteiten

De Ufonds-alumnipas maakt het mogelijk om met korting post-aca-demische cursussen en contractonderwijs te volgen aan denbsp;Universiteit utrecht.

• • Centrum voor Bio-ethiek ennbsp;Gezondheidsrecht: 20% kortingnbsp;op het post academisch onderwijsnbsp;binnen de Universiteit Utrecht.

• • Biologie: 20% korting op vakkennbsp;uit het reguliere onderwijsprogramma. Er moet wel voldoendenbsp;inschrijvingsruimte zijn en mennbsp;moet voldoen aan eventuelenbsp;ingangseisen.

• • Godgeleerdheid: korting (ongeveer 25%) op alle 43 uitgaven vannbsp;de Utrechtse Theologische Reeks,nbsp;zoals uitgaven van oraties en promoties.

• • IVLOS: 10% korting op het cursusaanbod.

• • James Boswell Instituut: 20% korting op taalcursussen en taaltrainingen.

• • Letteren: 20% korting op contrac-tantenonderwijs

• • Rechtsgeleerdheid: 20% kortingnbsp;op het cursusgeld van alle opennbsp;korte juridische post-academischenbsp;cursussen. Voorwaarde is wel datnbsp;u binnen een periode van vijfjaarnbsp;vóór inschrijving voor een PAO-cursus, aan de faculteit Rechtsgeleerdheid van onze universiteitnbsp;bent afgestudeerd.

• • Scheikunde: 20% korting op hetnbsp;post-academisch onderwijsaanbod.

• • Sociale Wetenschappen: 20% korting op het contractonderwijs.

• • Utrechtse School voor Bestuurs-en Organisatiewetenschap: 10%nbsp;korting op post-academischenbsp;opleidingen, tot een maximumnbsp;van €1.100,-.

• • Wiskunde amp; Informatica: 20%nbsp;korting op vakken uit het reguliere onderwijsprogramma. Ernbsp;moet wel voldoende inschrijvingsruimte zijn en men moet voldoennbsp;aan eventuele ingangseisen.

• • Wijsbegeerte: 20% korting opnbsp;vakken uit het reguliere onderwijsprogramma. Er moet wel voldoende inschrijvingsruimte zijn ennbsp;men moet voldoen aan eventuelenbsp;ingangseisen.

Korting in het Universiteitsmuseum

Alumni hebben gratis toegang tot het Universiteitsmuseum. Pashouders krijgen bovendien 15% korting in de museumwinkel.

Verzekeringen

Pashouders kunnen profiteren van speciale verzekeringstarieven bijnbsp;OHRA:

• • Ziektekostenverzekering: collectief tarief (met 3% extra kortingnbsp;voor jaarbetaling en 1% extranbsp;korting voor kwartaalbetaling)nbsp;NB: alleen voor verzekerden totnbsp;65 jaar!

•Autoverzekering: 10% korting op de basispremie

• • Verzekeringspakket voor particulieren: 3% korting bij drie, 5%nbsp;korting bij vier, 6% korting bijnbsp;vijf, 7% korting bij zes en 8% korting bij zeven of meer verzekeringen

Nota Bene

Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend.

Informatie

Voor meer informatie kunt u zich wenden tot het bureaunbsp;Utrechts Universiteitsfonds /nbsp;alumnibureaunbsp;Bestuursgebouwnbsp;Heidelberglaan 8

3584 CS Utrecht tel.: (030) 253 8025nbsp;fax: (030) 253 8026nbsp;email: ufonds@ufonds.uu.nlnbsp;www.alumni.uu.nlnbsp;WWW. u fonds, uu.nl

Algemeen

Zonder waardeoordeel te geven signaleert deze rubriek activiteitennbsp;en publicaties die voor Utrechtsenbsp;alumni interessant zijn.nbsp;Bijdragen zijn welkom:nbsp;illuster. redactie@csc.uu. nl

Universiteitsmuseum

Wat een ruimte!

In het Universiteitsmuseum kunnen bezoekers van de tentoonstellingnbsp;'Wat een ruimte!' zelf de spanningnbsp;van het ruimteonderzoek ervaren.nbsp;Parallel aan de tentoonstellingnbsp;organiseren het Universiteitsmuseum Utrecht en het nationaalnbsp;instituut voor ruimteonderzoeknbsp;(SRON) een reeks lezingen. Allenbsp;lezingen vinden plaats in het Universiteitsmuseum. De expositienbsp;'Wat een ruimte! Ruimteonderzoeknbsp;in Nederland' is te zien tot en metnbsp;9 maart 2003.

Programma:

• • zondag 19 januari 2003, 14.00 uurnbsp;Omkijken naar de aarde door dr.nbsp;Fons Baede, klimaatonderzoekernbsp;bij het KNMI

• • zondag 9 februari 2003, 14.00 uurnbsp;onder voorbehoudnbsp;Ruimtereizen door drs. Andrénbsp;Kuipers, astronaut

• • zondag 9 maart 2003, 14.00 uurnbsp;Toekomst van het ruimteonderzoek door prof.dr.ir. Johannbsp;Bleeker, directeur SRON

Voor meer info surf naar:

WWW. wateenruimte. nl

Een kwartje voor een embryo Vanaf 22 november 2002 tot ennbsp;met 31 augustus 2003 is in het Universiteitsmuseum Utrecht de tentoonstelling 'Een kwartje voor eennbsp;embryo. De evolutionaire zoektocht van Hubrecht (1853-1915)' tenbsp;zien. Deze tentoonstelling toont,nbsp;aan de hand van een groot aantalnbsp;dierkundige en embryologischenbsp;preparaten, het werk van Prof.nbsp;A.A.W. Hubrecht.

De markante Utrechtse embryoloog en Darwinist Prof. A.A.W. Hubrechtnbsp;was van 1882 tot 1915 hoogleraarnbsp;dierkunde en embryologie innbsp;Utrecht. Hij verzamelde en bestudeerde een zeer groot aantalnbsp;embryo's van diverse zoogdieren,nbsp;zoals egels en spitsmuizen. Voornbsp;elke egel die hem gebracht werd,nbsp;betaalde Hubrecht een kwartje.nbsp;Naast Hollandse zoogdieren verzamelde hij embryo's van allerlei tropische zoogdieren uit hetnbsp;toenmalig Nederlands-Indië. Hijnbsp;wilde door de bestudering vannbsp;deze embryo's meer te wetennbsp;komen over de afstamming en evolutie van de zoogdieren, ter ondersteuning van Darwin'snbsp;evolutietheorie. Hij was een internationaal gewaardeerd geleerde,nbsp;die onder andere correspondeerdenbsp;met Darwin en die ook een grotenbsp;rol heeft gespeeld bij de maatschappelijke acceptatie van de evolutietheorie in Nederland.

De tentoonstelling toont het werk van Prof. Hubrecht aan de handnbsp;van de dieren en preparaten waarnbsp;hij onderzoek aan deed. Groot isnbsp;het contrast tussen het beschrijvende collectiewerk in Leiden ennbsp;het evolutionair gerichte embryologische onderzoek in Utrecht. Tenbsp;zien zijn onder andere Hubrecht'snbsp;correspondentie met Darwin, preparaten van vissen en reptielen ennbsp;een groot aantal embryologischenbsp;preparaten van de egel, maar ooknbsp;van exotische dieren als denbsp;Geschubde Miereneter, de Tupaianbsp;of Klapperrat, de Vliegende Makinbsp;of Vliegende Kat en hetnbsp;Spookaapje.

Universiteitsmuseum

Lange Nieuwstraat 106 3512 PN Utrecht, Tel. (030) 253 8008.nbsp;Bereikbaar met bus 2 vanaf CS.nbsp;Geopend di t/m zo van 11.00 -17.00 uur. Toegang tot 18 jaar 2nbsp;euro, volwassenen 4 euro, pasnbsp;65-r, CJP, U-pas 3 euro. MJK ennbsp;studenten, medewerkers ennbsp;alumni van de Universiteitnbsp;Utrecht: gratis.nbsp;www.museum.uu.nl

Oraties

Oraties vinden plaats in het Academiegebouw, Domplein 29,nbsp;Utrecht. Geïnteresseerden zijnnbsp;van harte welkom.

• • Oratie Prof. dr. O.A.L.C. Atzema,nbsp;Ruimtelijke Wetenschappen

18 december 2002 16.15 uur Economische geografie

• • Oratie Prof. dr. L.J. Dorsman,nbsp;Letteren

• 15 januari 2003, 16.15 uurnbsp;Universiteitsgeschiedenis

• • Oratie Prof. dr. D.J. de Rooij,

Biologie

• 16 januari 2003, 16.15 uurnbsp;Endocrinologie

• • Oratie Prof. dr. A.B.M. Naaijkens,nbsp;Letteren

• 17 januari 2003, 16.15 uurnbsp;Duitse letterkunde alsmedenbsp;vertaalwetenschap

• • Oratie Prof. dr. J.E.J.M. Odijk,nbsp;Letteren

• 23 januari 2003, 16.15 uurnbsp;Taal- en spraaktechnologie

• • Oratie mw. Prof. dr. A.E. Komter,nbsp;Sociale Wetenschappen

• 24 januari 2003, 16.15 uurnbsp;Vergelijkende studies vannbsp;maatschappelijke solidariteit

• • Oratie Prof. dr. H.C. Gerritsen,nbsp;Natuur- en Sterrenkunde

• 12 februari 2003, 16.15 uurnbsp;Laserfysica can complexenbsp;biologische systemen

• • Oratie Prof. dr. I.H.M. Borelnbsp;Rinkes, Geneeskunde

• 13 februari 2003, 16.15 uurnbsp;Chirurgische oncologie

• • Oratie Prof. dr. T.J.M. Spit,nbsp;Ruimtelijke Wetenschappennbsp;21 februari 2003, 16.15 uurnbsp;Planologie

Alumnivereniging medisch biologennbsp;Bent u het contact met uw oud-stu-diegenoten kwijt? Word dan lidnbsp;van PHEPH! Dan ontvangt u directnbsp;de laatste volledig bijgewerktenbsp;ledenlijst en het gloednieuwenbsp;magazine met daarin allerleinbsp;nieuws over onder andere de studie, Mebiose en de Universiteitnbsp;Utrecht. U kunt lid worden (kostennbsp;10 euro) door een e-mail te sturennbsp;naar PHEPH@dds.nl. Ook ontvangen wij graag adreswijzigingen ennbsp;proefschriften. Stuur deze naar onsnbsp;email adres of naar PHEPH, postbusnbsp;476, 3500 AL, Utrecht. Tot PHEPH!

Oproep aan oud-studenten tracé Interventiesnbsp;in Groepen ennbsp;Organisaties

Op zaterdagmiddag 26 april 2003 wordt congrescentrum Antropia tenbsp;Driebergen een conferentie georganiseerd voor oud-studentennbsp;van het tracé Interventies innbsp;Groepen en Organisaties.

Als je op niets mikt, zul je zelden je doel missen.

[Marion Sierevogel,

Geneeskunde]

Geen grotere 'kleine vreugde' is denkbaar in het menselijk levennbsp;dan een geslaagde passeerbeweging.

[Göran Sluiter, Rechtenj

Geweld eindigt waar respect begint.

[Inge Evers, Genecsknnde]

Om Langeveld te eren is een leerstoel meer op zijn plaats dannbsp;een handtekening op eennbsp;gebouw.

[Ivo van Hihwrde, Pedagogiek]

Het begrip snelweg wordt steeds meer een contradictio in terminis.

[Sharon Meijssen, Geneesknnde]

Snel gaan rivieren door oneindig bebouwd laagland.

[Hans Peter Broers, Rninitelijke II erenschappen]

Voorkomen is leuker dan genezen.

[Eveline Genhbels, Gencesknnde[

De Weg tot de Wetenschap is lang en eenzaam, vooral als hetnbsp;donker is.

[lï'ieke de I Ties, Inforinarica[

Nieuwe politiek is gelijk aan oude politiek, maar dan zondernbsp;de normen en waarden.

[Thijs van Osch, Geneesknndc[

Het wetenschappelijk bedrijf zou op meer hoge hakken beslist steviger staan.

[Heleen Groenenherg, Scheiknnde[

Het referendum is democratie op zijn zwakst.

[jochein Hoogendoorn, Geneesknnde[

De maatschappelijke onrust rond BSE is enorm vergroot door denbsp;slechte voorlichting van en hetnbsp;gebrek aan kennis bij politici.

[IVini van Hareringen,

Diergeneeskunde [

Dokters willen behandelen en patiënten willen behandeldnbsp;worden.

[Lia ii’ijnherger, Geneesknnde[

'I

i' A 2 ¦ • ¦ i '

’ pF. ?« 17 F W . . . , rf-'

Het James Boswell Instituut

Het James Boswell Instituut heeft als onderdeel van de Universiteitnbsp;Utrecht een uitgebreid onderwijsnbsp;aanbod voor individuele cursistennbsp;en groepen uit binnen- en buitenland. Naast verschillende vreemdenbsp;taalcursussen kan men cursussennbsp;Nederlands voor anderstaligen, wiskunde of natuurwetenschappennbsp;volgen. Ook verzorgt het Boswellnbsp;Instituut het colloquium doctumnbsp;voor de Universiteit Utrecht.

Boswell Talen

De afdeling Boswell Talen van het James Boswell Instituut heeft ruimenbsp;ervaring met het organiseren vannbsp;taaltrainingen voor belangstellenden binnen en buiten de Universiteit Utrecht. Kwaliteit staat hierbijnbsp;voorop. Er wordt in kleine groepennbsp;gewerkt, waarbij rekening gehouden wordt met de individuele wensen van de deelnemers. Allenbsp;trainingen worden door hooggekwalificeerde, enthousiaste docenten gegeven.

In 2003 starten de volgende cursussen, waar ook alumni zich voor in kunnen schrijven:

Spaans (basiscursus)

12 bijeenkomsten vanaf februari Steeds meer mensen maken kennisnbsp;met de Spaanse taal. Dit is niet verwonderlijk: Spaans is immers denbsp;tweede wereldtaal. Wilt u zich ooknbsp;kunnen redden in het Spaans? Dannbsp;is deze cursus van drie maandennbsp;vast iets voor u. Vooral de praktijkgerichte aanpak maakt dat u innbsp;korte tijd een behoorlijke kennis

opbouwt en u kunt redden in dagelijkse situaties. Bovendiennbsp;komt u meer te weten over de cultuur van Spaanstalige landen.

Spaans (vervolgcursus)

10 bijeenkomsten vanaf maart Buenos dias. iComo esta? Voor eennbsp;goed verloop van de verdere conversatie kunt u terecht in deze vervolgcursus. U spreekt redelijknbsp;Spaans (ongeveer 1 jaar ervaring),nbsp;maar u wilt de taal nóg beternbsp;beheersen. U verdiept uw kennisnbsp;van grammatica en vocabulaire.nbsp;Door middel van conversatienbsp;brengt u alles in praktijk. Ooknbsp;culturele aspecten komen aan denbsp;orde.

Italiaans (basiscursus)

14 bijeenkomsten vanaf februari Wilt u tijdens uw vakantie of studieverblijf in Italië in contactnbsp;komen met de Italiaanse bevolking? Dan helpt het zeker als u eennbsp;aardig woordje Italiaans spreekt.nbsp;De kennismakingscursus bij Boswellnbsp;Talen biedt u de gelegenheid innbsp;een paar maanden de eerste beginselen van het Italiaans onder denbsp;knie te krijgen. De gevarieerdenbsp;onderwerpen en lesvormen makennbsp;de cursus niet alleen leerzaamnbsp;maar ook plezierig om aan mee tenbsp;doen.

Italiaans (vervolgcursus)

10 bijeenkomsten vanaf maart U heeft al kennis gemaakt met hetnbsp;Italiaans en u heeft de smaak tenbsp;pakken gekregen. De vervolgcursusnbsp;Italiaans biedt u de mogelijkheidnbsp;om uw woordenschat uit te breiden en de grammatica verder uit tenbsp;diepen zodat u zich in praktijksituaties kunt redden. Er is ruimenbsp;aandacht voor het spreken van denbsp;taal en u komt meer over denbsp;cultuur te weten.

Presenting in English

5 meetings starting in March; or

3 days in May

Did you know that over 25 million presentations are given every day?nbsp;How can you make yours morenbsp;effective? Getting the messagenbsp;across and keeping the audiencenbsp;involved requires specific skills andnbsp;techniques. Practise and improvenbsp;these in this training. You willnbsp;enrich your language to communicate effectively and work onnbsp;making your own presentationsnbsp;memorable. Let us help you makenbsp;your presentations stand out fromnbsp;the 25 million others.

TOEFL® Training

8 meetings starting in January, February, March and Aprilnbsp;If you need to develop your Englishnbsp;and take the TOEFL®, then we cannbsp;help you. This training gives younbsp;the language skills, intensive practice, and test-taking strategies thatnbsp;you need to do well on thenbsp;TOEFL®. You can work at your ownnbsp;pace, follow your own programme,nbsp;and get individual help.

Naast het reguliere cursusaanbod verzorgt de sectie Engels ook trainingen op verzoek. Enkele voorbeelden hiervan zijn: English fornbsp;Administrative 5taff, Legal Englishnbsp;for Academic Purposes, English fornbsp;Meetings and Discussions en Reportnbsp;Writing. Hierbij worden zowel denbsp;individuele als de groepstrainingennbsp;nauwkeurig toegesneden op denbsp;specifieke leerdoelen van de deelnemers.

Voor alumni van de Universiteit Utrecht gelden gereduceerdenbsp;tarieven.

Boswell, een goeie kennis van je talen!

Voor inschrijving en meer informatie:

James Boswell Instituut

Instituutsbureau Boswell Talen Kriekenpitplein 21-22nbsp;3584 EC Utrecht

Tel.: (030) 253 86 66

Fax: (030) 253 86 86

E-mail: James.boswell@jbi.uu.nl

Internet: www.jbi.uu.nl

De Uitwijk

Cultureel Studentencentrum de Uitwijk (Uithof) organiseert in hetnbsp;voorjaar van 2003 kunstzinnige ennbsp;ambachtelijke cursussen.

Op dinsdag 28 januari a.s. worden deze cursussen aangeboden op denbsp;cursusinformatiemarkt (hal Educa-torium, ofwel Urban I, Uithof). Denbsp;volgende cursussen staan op hetnbsp;programma: acryl- en olieverfschil-deren, filmgeschiedenis- en analyse, boetseren/keramiek, filosofie,nbsp;yoga, portret-, model-, en anderenbsp;tekencursussen, fotografie, boek-binden/kartonnage, kunstgeschiedenis, etc. Daarnaast draait denbsp;Uitwijk tijdens de cursusseizoenennbsp;vier keer per week een film in éénnbsp;van de grote collegezalen van hetnbsp;Ruppertgebouw.

Zowel de cursussen als het filmprogramma zijn toegankelijk voor alumnil

Voor meer informatie en/of een voorjaarscursusrooster kunt unbsp;contact opnemen met:nbsp;CS De Uitwijk, Leuvenlaan 19,nbsp;3584 CE Utrecht - de Uithof,nbsp;(030) 253 3402, info@uitwijk.uu.nl,nbsp;WWW. uitwijk, uu.nl

Studenten op stage in uw bedrijf?

Voor veel studenten is een stage een vast onderdeel van hun opleiding, ook in de bachelor master-structuur. Van snuffelstage totnbsp;zelfstandige opdracht of onder-zoeksstage. Ook de instelling dienbsp;een plaats aanbiedt heeft profijt.nbsp;De student brengt actuele kennisnbsp;mee en vaardigheden in zijn vakgebied. Hij verricht werkzaamhedennbsp;waar door de hektiek vaak geennbsp;tijd voor is binnen uw organisatie.nbsp;Bovendien krijgt u een goed beeldnbsp;van de capaciteiten van de stagiair.nbsp;Het gebeurt vaak dat studenten nanbsp;afloop een baan aangebodennbsp;krijgen.

www.uu.nl/stage

Nieuw: alle mogelijkheden voor stages en leeronderzoek die studenten van de Universiteit Utrechtnbsp;in uw bedrijf zouden kunnen doennbsp;op een rijtje: u vindt het opnbsp;www.uu.nl/stage. Informatie overnbsp;duur, omvang en inhoud van stages, links naar facultaire stagecoördinatoren en algemene regels rondnbsp;stages binnen de Universiteitnbsp;Utrecht.

‘Wat ik eigenlijk doe is het taal-orgaan laag voor laag afpellen. Het is natuurlijk niet echt eennbsp;orgaan -we kunnen niet heelnbsp;precies zeggen waar het taalvermogen in de hersenen zetelt-maar zie het als een metafoor. Iknbsp;vraag me af wat de architectuurnbsp;is van die talenknobbel en hoenbsp;die zich ontwikkelt. En raakt-ienbsp;bijvoorbeeld wel eens in denbsp;knoop?’

[Hoogleraar taali'eni'eri'in^ Peter Coopinaits in het Parool overnbsp;het aantrehoren i'erinopen oninbsp;taal te leren.j

‘Ik zeg altijd dat de geschiedenis zicht best zal herhalen, maar nietnbsp;op een voorspelbare manier.nbsp;Honderd jaar geleden werd ernbsp;bijvoorbeeld al gezegd dat denbsp;natuurkunde afwas. Omdatnbsp;sommigen van ons dat nu weernbsp;zeggen, wil men ons nu met denbsp;wetten van de geschiedenis omnbsp;de oren slaan. Daar wil iknbsp;voorzichtig mee zijn, we wetennbsp;gewoon niet hoe ver we nognbsp;door kunnen gaan met het doennbsp;van baanbrekende nieuwenbsp;ontdekkingen.’

[Nobelprijswinnaar en hoogleraar theoretische natnnrknnde Gerard 'tnbsp;Hooft in De Groene Ainsterdannneij

‘Dat gaan wij dus niet doen. Wij moeten wel de garantie kunnennbsp;geven dat onze mensen, als zenbsp;straks een chemische fabrieknbsp;ontwerpen, weten wat ze doen,nbsp;zodat die niet ontploft. Daar pastnbsp;die brede bachelor niet in.’

[Hoogleraar chemie Krijn de Jong in de Volkskrant over de invoering vannbsp;de brede bachelor [

‘Er zijn mensen in de psychiatrie die kampen met een trauma uitnbsp;het verleden. Zij vertrouwennbsp;niemand meer, durven nauwelijks nog contact met mensen tenbsp;hebben, maar wel met dieren.nbsp;Op een gegeven moment kannbsp;het dier ook het middel zijnnbsp;waardoor de patiënt contactnbsp;durft te leggen met anderen.’nbsp;[Psychologe Nienkc Pndenbmg in hetnbsp;Algemeen Dagblad over therapeutischenbsp;doeleinden van dierenj

Tijdens de conferentie is er naast de gelegenheid om elkaar te ontmoeten, ook een inhoudelijk programma dat bestaat uit workshopsnbsp;en een opfris college. De rode draadnbsp;die door het programma loopt, is denbsp;vraag wat de oud-studenten metnbsp;het gedachtegoed van het tracénbsp;doen in hun werk. Doel is om vianbsp;deze conferentie een (virtueel) netwerk te vormen van professionalsnbsp;die als gemeenschappelijke achtergrond dit tracé hebben gevolgd. Ditnbsp;biedt bijvoorbeeld de mogelijkheidnbsp;om kennis te delen en professionelenbsp;ervaringen uit te wisselen.nbsp;De organisatie van de conferentienbsp;is in handen van Peter Honnef,nbsp;Piety Runhaar, Ernst Bechthum,nbsp;Pieter Calis en Janneke van Olphen.

Belangstellenden kunnen hun gegevens (adres en e-mail)nbsp;sturen naar:nbsp;interventies@euronet.nl

Ook adressen van bij u bekende oud-studenten ontvangen wijnbsp;graag! Binnenkort ontvangt unbsp;dan een brief met meer informatie.

Komend voorjaar kunnen lezers van Illuster naar optredens vannbsp;student-muziekgezelschappen. Innbsp;samenwerking met hetnbsp;Universiteitsfonds biedt KOSMU, denbsp;overkoepelende studenten muziek-gezelschaporganisatie, weer denbsp;mogelijkheid om kaarten te bestellen voor concerten van bijvoorbeeld het vrouwenkoor Medusa,nbsp;het Huisorkest en de Utrechtsenbsp;Studenten Cantorij. Wat u verdernbsp;zoal kunt verwachten in het voorjaar van 2003: het USKO zingt ennbsp;speelt in mei Bach's Hohe Messe innbsp;de Jacobikerk, het USConcertnbsp;brengt in juni Verdi's opera Falstaffnbsp;in de Nicolaikerk en in mei verzorgtnbsp;Dekoor Close Harmony drie showsnbsp;in het Rasa-theater.

Meer informatie over het bestellen van kaarten in de volgende Illuster.

Juridisch PAO Utrecht

Kort juridisch postacademisch onderwijs

Het Juridisch PAO Utrecht, verbonden met de faculteit Rechtsgeleerdheid, biedt de mogelijkheid tot professionele na- en bijscholing. Denbsp;korte juridische cursussen wordennbsp;verzorgd door docenten van denbsp;faculteit Rechtsgeleerdheid innbsp;samenwerking met externe, doorgaans in de praktijk werkzamenbsp;juristen. Voor alumnipashoudersnbsp;geldt een aantrekkelijke kortingsregeling. Een greep uit ons voor-jaarsprogramma 2003:

• • Actualiteiten arbeidsrecht

• • Nieuw huurrecht

• • Nieuw erfrecht

• • Recente jurisprudentie verbintenissenrecht; niet nakoming c.a.

• • Burgerlijk procesrecht; hogernbsp;beroep

• • Recente strafrechtelijke jurisprudentie

• • Ruimtelijk bestuursrecht; capitanbsp;selecta

• Wat kan ik geheim houden voor de fiscus? Fiscale informatieverplichtingen en internationalenbsp;gegevensuitwisseling

• • Aanmerkelijk belang

Nieuw:

• • Advanced Master of Laws

In 2003 start een nieuwe postacademische specialistenopleiding, de Advanced Master of Lawsnbsp;Bank- en effectenrecht.

Na het succesvol doorlopen van drie Mastercourses en een individueel afsluitend traject behaalt u denbsp;LL M-titel.

Heeft u minimaal drie jaar werkervaring als jurist bij een advocatenkantoor, bank of toezichthoudende instelling, dan kunt u zich (voornbsp;elke Mastercourse afzonderlijk)nbsp;inschrijven.

Mastercourse I: Veranderend toezicht begint op 6 februari 2003.

Contractonderwijs

Contractonderwijs is de ideale manier om, uit belangstelling ofnbsp;behoefte uw kennis op te frissen,nbsp;colleges bij te wonen en (eventueel) tentamens af te leggen zondernbsp;u als voltijd- of deeltijdstudent innbsp;te schrijven.

Voor meer informatie

Juridisch PAO Utrecht, Janskerkhof 3, 3512 BK, Utrechtnbsp;T (030) 2537022! 7032nbsp;F (030) 2538410

E Jpao@law.uu.nl www.law.uu.nllpao

Hoger onderwijs voor ouderen

Nieuwjaarsbijeenkomst

Op 16 januari 2003 vindt de nieuwjaarsbijeenkomst van HOVO plaats bij de faculteit Gezondheidszorgnbsp;van de HvU, Bolognalaan 101, Denbsp;Uithof. Gastspreker Prof. Lamersnbsp;vertelt over 'De mens tussen denbsp;sterren'. Alle belangstellenden zijnnbsp;vanaf 14.30 uur van harte welkom.

Cursussen

De Universiteit Utrecht biedt in februari tot mei 2003 HOVO-cursus-sen aan, meestal acht colleges vannbsp;twee uur, en altijd overdag.

• Het dagelijks leven in de 19e eeuw, door Prof.dr. P. 't Hart, oudnbsp;hoogleraar Utrecht Studies.

• Het proces tegen Socrates, door Prof. dr. J. Blok en dr. J. Bons (Innbsp;2002 was het 2400 jaar geledennbsp;dat Socrates de gifbeker dronk!).

• • Monumenten uit de muziekgeschiedenis, door deskundigen vannbsp;het Instituut voor Muziekgeschiedenis, onder meer over werkennbsp;van De Machaut, Vivaldi en Bach.

• • Maria in de beeldende kunst 300-1500, door dr. C. Schuddeboom,nbsp;die met veel succes al vele HOVO-cursussen heeft gegeven.

• • De Byzantijnse kunst na hetnbsp;iconoclasme, door drs. H.L.M.nbsp;Defoer, oud directeur vannbsp;museum 'Het Catharijneconvent'.

• • Jane Austen, door dr. P. Franssen.nbsp;Dr. Franssen verzorgde vorig jaarnbsp;de succesvolle cursus over Shakespeare.

• • Europa en migranten, door dr. R.nbsp;Maier. Dr. Maier vervolgt de cursus die hij in 2003 begon. U kuntnbsp;zonder meer instappen.

• • Grote omwentelingen in denbsp;natuurwetenschappen, over denbsp;Griekse natuurfilosofen, denbsp;'science revolution' van de 15e ennbsp;17e eeuw en de omwentelingennbsp;in de natuurkunde ca. 1900.

• • Onze voeding, door specialistennbsp;van de Faculteit Diergeneeskunde, over de optimale samenstelling van de voeding, de relatienbsp;voeding - gezondheid, aan voeding gerelateerde ziekten alsnbsp;allergie en diabetes, enz.

• • Gentechnologie, door de decaannbsp;van de Faculteit Biologie, Prof. Dr.nbsp;W. Hoekstra, en andere hoogleraren, onder meer over toepassingen in de landbouw, kloneren ennbsp;het kweken van stamcellen.

• • De mens en zijn verwanten:nbsp;een vergelijkend - evolutionairnbsp;perspectief, door Prof. Dr. J. vannbsp;Hooff, een goede bekende vannbsp;veel HOVO-cursisten.

• • Plaattektoniek en de verspreidingnbsp;en ontwikkeling van leven opnbsp;aarde, door dr. W. van Wamel ennbsp;dr. A. van der Meulen van denbsp;Faculteit Aaardwetenschappen;nbsp;de cursus begint met de theorienbsp;van de schuivende continenten.

• • M/zfte dwergen, neutronensterrennbsp;en zwarte gaten, door medewerkers van het Sterrenkundignbsp;Instituut o.l.v. Prof. Dr. H. Lamers.

Voor inlichtingen, cursusgids en aanmelding: (030) 253 3483,nbsp;secretariaat HOVO Utrecht.

U kunt ook terecht bij www.hovoutrecht.nl of opnbsp;maandag en donderdag vannbsp;10 tot 12 bij H. Schrijnemakers,nbsp;(030) 253 4606.

Pikante verzen van vader Kees

In E flaters tgt;aii de geneeskunde wordt het leven en werk vannbsp;achttien beroemde artsen beschreven door hun nakomelingen, somsnbsp;de eigen kinderen. Het eerste portret is dat van de zestiende-eeuwsenbsp;stadsgeneesheer Pieter van Foreest,nbsp;de jongste is sociaal psychiaternbsp;Kees Trimbos (1920-1988). Denbsp;portretten zijn vlot geschreven,nbsp;vaak niet oog voor medischenbsp;details. Dat is toe te schrijven aannbsp;het feit dat de schrijvers (bijna)nbsp;allemaal zelf werkzaam zijn binnen de geneeskunde. Albert Jacobnbsp;Six, cardioloog en verre nazaatnbsp;van Nicolaes Tulp, zeventiende-eeuws arts, bestuurder en bekendnbsp;van Rembrandts anatomische les,nbsp;vertelt dat het interessanter lijktnbsp;dan het is om Tulp tc volgen innbsp;zijn medische geschriften. Als éénnbsp;van de redenen daarvoor draagtnbsp;Six aan, dat Tulp in zijn Observa-tiones Medicae weliswaar allerleinbsp;bizarre ziekten ten tonele voert,nbsp;maar niet de destijds levensgevaarlijke aandoeningen zoals blaasontsteking of pneumonie, waarvannbsp;Tulp er toch duizenden moetnbsp;hebben behandeld.

Soms zijn de persoonlijke anekdotes grappig: kleindochter Madeleen Winkler schrijft overnbsp;Cornelis Winkler, neuroloog innbsp;Utrecht, ‘Aan het eind van denbsp;maaltijd citeerde vader Kees vaaknbsp;lange verzen, soms met pikantenbsp;inhoud. Ook aan hun veijaardags-ontbijt werden vrouw en kinderen begroet met een zelfgemaakt.nbsp;toepasselijk gedicht.’ Anderenbsp;anekdotes ontroeren. Zo schrijftnbsp;Dick Swaab over zijn vader, vrouwenarts Leo Swaab: ‘Op 15 meinbsp;1942 promoveerde hij in denbsp;senaatskamer; de aula was voornbsp;joden verboden. Slechts zes toehoorders waren toegestaan. Opnbsp;een foto die mij nog altijd denbsp;koude rillingen bezorgt, staan hijnbsp;en zijn paranimfen met Davidssternbsp;op het rokkostuum te luisterennbsp;naar het persoonlijk woord van denbsp;promotor. Het trieste gezicht vannbsp;mijn grootmoeder, rechts zittend,nbsp;spreekt boekdoelen. (...) Zelfnbsp;ondergedoken, bleef Leo ondergedoken patiënten helpen en verdiepte hij zich intussen in denbsp;literatuur over de onvruchtbaarheid, speciaal die van de man.’

Erflaters van de geneeskunde. Beroemde artsen beschreven doornbsp;hun (kinds)kmderen. Onder redactie van C.J.E.Kaandorp,nbsp;J.J.E.van Everdingen, A.Mooij.nbsp;Uitgeverij Belvédère /Mediae! act,nbsp;Alpheit aan den Rijn. Prijs: €2^.

Ida en de klassieken

‘Dichters die mij brood en beker zijn’: met deze zin sprak dichteresnbsp;en Utrechtse alumna Ida Gerhardtnbsp;(1905-1997) over haar bindingnbsp;met literaire teksten uit de klassieke oudheid.

In ‘Stralend in gestrenge samenhang - Ida Gerhardt en de klassieke oudheid’, beschrijftnbsp;classica Mieke Koenen de invloednbsp;van de klassieke oudheid op Idanbsp;Gerhardts leven en werk. Het wasnbsp;geen liefde op het eerste gezicht.nbsp;Gerhardt blijft in de eerste klasnbsp;van het gymnasium zitten. Latijnnbsp;vormt het grootste struikelblok.nbsp;Ze gaat klassieke talen studeren innbsp;Leiden maar stapt na een jaar overnbsp;naar Utrecht. Ook daar beleeft zenbsp;moeilijke tijden. Ze sluit zich nietnbsp;aan bij een vakdispuut of studentenvereniging. Wel komt ze weernbsp;in contact met haar vroegere klasgenote Marie van der Zeyde, dienbsp;in Utrecht Nederlands studeerdenbsp;en later haar levensgezellin werd.nbsp;Ook vindt Gerhardt een geestverwant in haar jaargenote Cornelianbsp;de Vogel, de latere hoogleraar innbsp;de geschiedenis van de antieke ennbsp;middeleeuwse wijsbegeerte. Pasnbsp;zes jaar na haar aankomst als student behaalt Gerhardt het kandidaatsexamen en drie jaar later, opnbsp;6 juli 1933, haar doctoraal.

Tientallen jaren later heeft ze over deze periode een gedicht geschreven: ‘Studentenkamer’. Dat begintnbsp;aldus: Daar, in de Donkere Gaardnbsp;/ waar mijn eerste kamer ik had /nbsp;diep in de binnenstad / zat ik tcnbsp;werken: ik las / over het woordnbsp;quintessens.

Koenen onderzoekt hoe Gerhardt het gedachtegoed van de antiekenbsp;dichters en denkers in haarnbsp;gedichten verwerkt. Alleen wat zijnbsp;zelf in de antieke literatuur herkende, of zo nu en dan van zichzelf daarin kon projecteren,nbsp;vormde voor haar een bron vannbsp;inspiratie. [JR]

Mieke Koenen — Stralend in gestrenge samenhang. Ida Gerhardnbsp;en de klassieke oudheid. Historischenbsp;uitgeverij Groningen.

VERHANDELING OVER

DE VERBETERING VAN

HET VERSTAND

De emanciptie van het verstand

‘Maar wat eerst nodig is, is een manier om het verstand te verbeteren... teneinde het in staat tenbsp;stellen de dingen met succes ennbsp;zonder dwaling te begrijpen...nbsp;Alles wat wij doen en alles watnbsp;wij denken moet op dat éne doelnbsp;gericht zijn.’

Aan het woord is de filosoof Baruch de Spinoza (1632-1677) innbsp;zijn posthuum verschenen ennbsp;onvoltooid gebleven Tractatus denbsp;intellectus emendatione. Denbsp;Utrechtse hoogleraar wijsbegeertenbsp;Theo Verbeek heeft het boeknbsp;vertaald, ingeleid en van eennbsp;nawoord voorzien.

Een verbetering (of wellicht beter: emancipatie) van het verstand wasnbsp;in de zeventiende eeuw noodzakelijk, omdat er toen een scheiding begon op te treden binnennbsp;de filosofie in enerzijds een sterknbsp;op de wiskunde leunende natuurfilosofie (Copernicus, Galilei ennbsp;Newton) en anderzijds de ‘overige’ filosofie (ethiek, politiekenbsp;filosofie, metafysica). Is er eennbsp;methode om waarheid te kennennbsp;en te herkennen, vroeg Spinozanbsp;zich af. Een vraag overigens dienbsp;ook Descartes aanzette tot hetnbsp;ontwikkelen van zijn ‘methode’nbsp;van de twijfel. Spinoza daarentegen deed, althans in zijn Tractatus,nbsp;niet zozeer een methode uit denbsp;doeken, maar ontwikkelde eennbsp;soort inleiding in de filosofienbsp;waarmee de lezer gevoelignbsp;gemaakt zou kunnen worden voornbsp;filosofische vraagstukken. Daarbijnbsp;speelde vooral het verschil tussennbsp;‘verstand’ en ‘verbeelding’ eennbsp;grote rol.

Spinoza probeerde een bnig te slaan tussen het gewone verstandnbsp;en de filosofie; zodra het verstandnbsp;geëmanipeerd is en zijn eigennbsp;wetten kan volgen, produceert hetnbsp;uitsluitend ware en zekere ideeën.nbsp;Daarmee gaf hij een belangijkenbsp;aanzet tot het gedachtegoed datnbsp;later als ‘Verlichting’ de geschiedenis in ging en waarin het verstandnbsp;zo’n centrale rol speelt. [AH]

B. de Spinoza. Verhandeling over de verbering van het verstand.nbsp;Vertaald en becommentarieerd doornbsp;Th. Verbeek. Historischenbsp;Uitgeverij Groningen.

MUURRECLAMES

IN UTRECHT

Muurreclames in Utrecht

Varnis en varf voorkonipt bedarf. Tekantjes en Koekbackerij dennbsp;Dubbelden Arend. Stoomwassche-rij de Zon. Wie op straat evennbsp;niet op hondendrollen wil letten,nbsp;doet er goed aan eens naar bovennbsp;te kijken, naar de oude reclamesnbsp;op muren en gevels in Utrecht.nbsp;Deze weerslag van een anderenbsp;maatschappij, met buurtwinkelsnbsp;op elke hoek, wekt nieuwsgierigheid op. De geschilderde muurreclames waren vooral in de eerstenbsp;helft van de vorige eeuw een probaat middel om een winkel ofnbsp;bedrijf naamsbekendheid te geven.nbsp;Het aanbrengen van muurrccla-mes betrof zo’n groot werkgebied,nbsp;dat er gespecialiseerde reclameschilders en zelfs opleidingen voornbsp;bestonden. De full color brochurenbsp;Muurreclames in Utrecht biedtnbsp;een overzicht van alle bewaardenbsp;muurreclames, ook in andere vormen (steen of gebrandschilderdnbsp;glas) met foto en een toelichtendenbsp;tekst. Bovendien is een plattegrond met een wandelroute langsnbsp;de oude reclames in de binnenstadnbsp;openomen, evenals een fietsroutenbsp;langs de muurreclames in de buitenwijken. [CS]

Het boekje is te koop hij de VVV Utrecht, hij het Informatie Centrumnbsp;Utrecht (Korte Minrehroederstraal)nbsp;en hij RotiDotn. Kosten: €2,-.

Oproep aan de lezer

Illuster 30 verschijnt in februari 2003. Reacties, suggesties en ingezondennbsp;mededelingen kunt u toezenden aan denbsp;redactie voor maandag 30 december 2002.

De redactie houdt zich het recht voor ingezonden mededelingen te weigeren of in te korten.

Redactie-adres Illuster

Postbus 80125, 3508 TC Utrecht tel.; (030) 253 26 51 fax: (030) 253 36 85nbsp;e-mail: illuster.redactie@csc.uu.nlnbsp;voor adreswijzigingen; illuster.redactie@csc.uu.nl

Colofon

Illuster 29, jaargang 8, december 2002

Illuster is een gezamenlijke uitgave van de Universiteit Utrecht en het Utrechts Universiteits-fonds, in samenwerking met faculteiten ennbsp;verenigingen.

Illuster verschijnt vier keer per jaar en wordt toegezonden aan afgestudeerden van denbsp;Universiteit Utrecht in een oplage van 60.000.

Hoofdredacteur: Twan Geurts

Redactie: Armand Heijnen, Jacomijn Timmermans, Sylvia den Hengst (eindredactie)nbsp;Redactieadvies: Lamberthe de Jong, Arjannbsp;Kors, Hendrik Spiering, Youetta Vissernbsp;Redactieraad: Piet van Asseldonk, NOSnbsp;eindredactie; Jenny Huttinga, communicatieadviseur woordvoerder RET Rotterdam;nbsp;Joop Kessels, directeur communicatie UU;nbsp;Maarten Prak, hoogleraar UU Geschiedenisnbsp;na de Middeleeuwen; Frieda Pruim, redacteurnbsp;Opzij; Arie Smit, directeur TeleacNot

Aan dit nummer werkten verder mee:

José Donders, Ype Driessen, Erik Hardeman, Rozemarijn van Harderwijk, Bas Haring, Roynbsp;Meijer, Wijbrand Schaap, Leonie van den Schoor,nbsp;Yvonne Slootjes, Paul Schnabel, Chiara Soldati,nbsp;Johan Vlasblom, Kees Volkers

Foto's: Marijn Alders, Maarten Hartman, Evelyne Jacq, Ivar Pel, Kees Rutten, EPA/ANP,nbsp;en anderen

Foto omslag: Ivar Pel

Illustraties; Bernet Ragetii, Marco Faassen Ontwerp en opmaak: WRIK (BNO), Utrecht

Druk: Brouwer Rotatie

ISSN: 1338-4703.

Voor toezending is gebruik gemaakt van het alumnibestand van de Universiteit Utrecht.

© Universiteit Utrecht

Illuster, periodiek voor alumni van de Universiteit Utrecht. Overname van artikelen is ~ met bronvermelding - toegestaan. Het U-blad steltnbsp;op verzoek van de redactie eerder in het U-bladnbsp;verschenen artikelen en illustraties beschikbaarnbsp;aan Illuster.

Bas Haring is een gedreven, beweeglijke jongeman, die op het eerste gezicht nog best student zou kunnen zijn. Toch isnbsp;hij (34) al gepromoveerd in de informatica aan de Universi-teit Utrecht en heeft een kleurrijke staat van dienst. In 1987nbsp;behoorde hij tot de eerste lichting studenten Cognitievenbsp;Kunstmatige Intelligentie (CKI). Na zijn promotie werkte hijnbsp;korte tijd bij Shell en als internetdeskundige in San Fran-sisco. Bas is nu lector aan de Hogeschool van Amsterdamnbsp;('Ik ben een nep-professor aan een nep-universiteit'), ennbsp;richtte aan de Universiteit van Leiden de masteropleidingnbsp;Mediatechnologie op, een mix van kunstacademie en informatica.

Door zijn vele mediaoptredens is Bas Haring inmiddels bij een breed publiek bekend als de schrijver van 'Kaas en denbsp;Evolutietheorie', een educatief boek voor lezers van 11 jaarnbsp;en ouder. In dit boek legt Bas in een heldere stijl de principes van Darwins evolutietheorie uit, en beschrijft hij hoe denbsp;biodiversiteit toevallig is ontstaan: niet volgens een plannbsp;van een ontwerper, maar als uitkomst van een ongericht ennbsp;doelloos proces.

Kwartje

De titel 'Kaas en de Evolutietheorie' is gekozen omdat de toevallige ontdekking van kaas een metafoor kan zijn omnbsp;de evolutie uit te leggen en om aan te geven dat evolutienbsp;op veel terreinen actief is. Niet alleen dieren en plantennbsp;ontwikkelen zich op toevallige wijze, ook ideeën, gedrag,nbsp;computervirussen zijn aan evolutie onderhevig. 'Kaas'nbsp;behandelt op luchtige toon volwassen thema's. Het boeknbsp;geeft antwoord op vragen als 'Waarom ga je dood?' ennbsp;'Mag ik een brood stelen?'. Het laatste hoofdstuk heeft denbsp;titel 'Bestaat God?' De conclusie luidt: De evolutietheorienbsp;heeft een flinke deuk geslagen in het imago van God. Bas:nbsp;'Ik geloof niet dat er veel kinderboeken zijn die daar opnbsp;ingaan. Terwijl kinderen dondersgoed kunnen nadenken.nbsp;Je kan ze gerust meenemen in rationele overwegingen. Datnbsp;merkte ik heel goed tijdens de Kinderboekenweek.'nbsp;Het was niet de bedoeling dat de aantekeningen die hijnbsp;over allerlei onderwerpen maakte in een boek zoudennbsp;resulteren. Hij had nog nooit een letter op papier gezet ennbsp;vond het 'een mirakel' toen de Belgische uitgeverij Houte-kiet zei het boek uit te geven. En dat de tekeningen die hijnbsp;had bedoeld als hints voor de illustrator ongewijzigd in hetnbsp;boek zouden verschijnen. Maar de grootste verrassing wasnbsp;dat 'Kaas' tot kinderboek werd gebombardeerd. 'Ik heb hetnbsp;gewoon opgeschreven zoals ik dat gewend ben. Blijkbaarnbsp;ben ik redelijk simpel van geest.'

Kunstmatige Intelligentie berooft mensheid van het laatste voetstuk

Aibo

Voor een volgend boek wil Bas terugkeren naar zijn roots, en schrijven over Kunstmatige Intelligentie en de Grote Vragen die met dat onderwerp samenhangen.

'Ik ben erg gefascineerd door Aibo, het robothondje van Sony. Heeft 'ie een wil of heeft 'ie geen wil? Sony zegt:nbsp;Aibo heeft een wil, want die hebben we er zelf ingeprogrammeerd. Ik vind dat een interessante claim. Kijk, 'wil' isnbsp;gewoon een handig woord waarmee je gedrag kuntnbsp;beschrijven. Als ik zeg dat mijn auto in een bocht de anderenbsp;kant op wil, dan gebruik ik het woordje 'wil' om hetnbsp;gedrag van die auto te beschrijven, maar ik veronderstelnbsp;niet dat er een soort wilsmodule in de auto zit. En zo zitnbsp;het ook bij mensen: wij hebben ook geen wilsmodule.'nbsp;'Ik denk dat Kunstmatige Intelligentie het laatste voetstuknbsp;onder de mensheid vandaan zal slaan. Vroeger dachten wenbsp;dat de aarde het middelpunt van het universum was. Datnbsp;verdween met Galilei. We stonden op een voetstuk, maarnbsp;moesten een treetje omlaag. Toen waren we tenminste nognbsp;wel de schepping Gods. Helaas, door de evolutietheorienbsp;moesten we dat treetje ook af. En nu koesteren wij nog denbsp;illusie dat we de meest intelligente beesten zijn op aarde.nbsp;Nou, dat treetje zal ook verdwijnen. Er komen straksnbsp;andere wezens - of het nou hardwarematig of softwarematig is - die allerlei taken beter kunnen dan wij.'

[Ype Driessen] www.kaasendeevolutietheorie.com

Column Bas Haring

Onder de titel Vragenschap start alumnus Bas Haring vanaf deze editie een column op de achterpagina vannbsp;Illuster.

of hij nog iets heeft met muziekwetenschappen? 'Gelukkig wei', lacht Thom Kluck. 'Zoiets raak je nooit meer kwijt. Iknbsp;speel nog steeds op bescheiden niveau een paar uur pernbsp;week clavecimbel. In muziekwetenschappen lag mijn passie.nbsp;Vooral de tijd van het scriptie schrijven was heerlijk. Iknbsp;bezocht veel musea in Europa, sprak met allerlei mensen innbsp;de Verenigde Staten waar ik stage liep, was bezig met eennbsp;terrein waar mijn hart ligt. Maar op een gegeven momentnbsp;moest ik een keuze maken: kan ik hier mijn bestaan meenbsp;opbouwen?'

Zijn vrouw Paula attendeerde hem op een advertentie die hem op het lijf geschreven leek: een oproep voor hetnbsp;bekende diplomatenklasje van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Zelf had hij in eerste instantie zijn aarzelingen, maar hij rolde door de strenge selectie. Na een paarnbsp;jaar in het Haagse werd hij twee jaar geleden in Koreanbsp;gestationeerd. Een fascinerend land. 'Het ligt een beetjenbsp;geïsoleerd en ging jarenlang gebukt onder buitenlandsenbsp;overheersers, zoals Japan. Nu is het op zoek naar zijn eigennbsp;identiteit. Het is wonderbaarlijk hoe het land zich na denbsp;Koreaanse oorlog heeft opgewerkt. Koreanen hebbennbsp;een 'can do' mentaliteit. Niet praten, maar de mouwen opstropen en doen. In tien jaar tijd hebben ze een auto-industrie uit de grond gestampt. Daar gaan geen eindelozenbsp;debatten aan vooraf.'

Het WK voetbal dat zich afgelopen zomer in Japan en Korea afspeelde, heeft het land duidelijk op de kaart gezet.nbsp;Kluck merkt dat de Nederlandse belangstelling voor Koreanbsp;is toegenomen. Een Nederlandse handelsmissie staatnbsp;gepland voor het voorjaar. 'Dat is mooi, want het is goednbsp;zaken doen in Korea.' Maar ook op een ander gebied wasnbsp;het WK een geweldige ervaring. Kluck: 'Er gebeurde ietsnbsp;geks. Koreanen zijn normaal gesproken alleen maar gerichtnbsp;op hun eigen familie, kerkgenootschap of alumniclub. Dienbsp;vertikale netwerken zijn het allerbelangrijkst, waardoornbsp;ze nogal onverschillig staan tegenover de rest van de

Koreanen. Dat verändere tijdens het WK. Wildvreemde mensen omhelsden elkaar op straat. De uitbundigheid wasnbsp;erg groot, mensen waren door het dolle heen. Dat gevoelnbsp;kun je nauwelijks omschrijven.'

Komende zomer wordt Kluck overgeplaatst naar een nieuwe diplomatieke post. Daar ziet hij naar uit. 'Seoul is een stadnbsp;van veertien miljoen mensen met de luchtvervuiling van vijfnbsp;miljoen auto's. Het beslaat een enorm groot gebied, even denbsp;stad uitgaan en ontspannen is er niet bij. Nu ik hier zit, bennbsp;ik Nederland veel meer gaan waarderen. Ook vanwege denbsp;kleine dingen. Dit jaar waren we met vakantie in Twente.nbsp;Heerlijk fietsen met mijn dochter voorop en kijken naarnbsp;koeien, geiten en schapen in levende lijve.

[Leonie van den Schoor]

Illuster zoekt alumni die een opmerkelijke zijsprong maakten: llluster.redactie@csc.uu.nl