Minderheden

Eerstejaarscolicge. Op de achterste rij zit een jongen met | naast zijn tafeltje iets groots. Ik kan niet goed zien wat jnbsp;het is, maar het raadsel wordt opgelost als hij de zaal uit- |nbsp;gaat. Het was zijn skateboard. Twee rijen voor hem inbsp;zaten drie meisjes op een rij. Alledrie hebben ze een lap-topje voor zich en een hoofddoekje op. Hun vaders - of ;nbsp;zijn het al hun grootvaders? - heb ik in mijn studententijd nog Lombok zien binnen trekken.Dit jaar is het 35nbsp;jaar geleden dat de eerste Marokkanen naar Nederlandnbsp;kwamen. Slecht geklede mannen met zware snorren ennbsp;een baard van twee dagen, toen dat nog niet mode was.

Ze werkten bij Jaffa, Demka en Werkspoor. Simpel maar zwaar werk in de metaal. Veel opleiding was er nietnbsp;voor nodig. De Marokkanen van de eerste generatienbsp;waren bijna nooit naar school geweest en spraken eennbsp;taal die ook nu nog niet op schrift is gesteld.

Wie letterlijk en figuurlijk van zover komt heeft op onderwijsgebied heel wat in te halen. De eerste generatie heeft daar weinig gelegenheid voor gekregen, maar ernbsp;ook zelf niet veel aan gedaan. Hun kinderen zijn welnbsp;naar een Nederlandse school gegaan. Gemiddeld hebbennbsp;Marokkanen (en ook Turken) op het einde van denbsp;lagere school nog een forse achterstand op Nederlandsenbsp;kinderen en ook in de jaren daarna is de uitval uit hetnbsp;onderwijs hoog. Van de Marokkanen van 20-24 jaarnbsp;heeft 30% geen enkel diploma en ruim 35% hoogstensnbsp;een vbo- of mavo-diploma. De vergelijkbare cijfers voornbsp;Nederlandse jongeren zijn 5% en 20%, duidelijk dus ooknbsp;voor verbetering vatbaar.

Inmiddels hebben de allochtonen het hoger onderwijs bereikt. In 2001 was de instroom bijna 3500 eerstejaars,nbsp;maar in dat aantal zijn ook de Surinamers, Antillianen,nbsp;Chinezen, Vietnamezen, Joegoslaven enz. meegerekend.nbsp;Van de autochtone Nederlandse jongeren uit de leeftijdsgroep 18 - 20 jaar stroomt uiteindelijk 33% doornbsp;naar de hogescholen en 17% naar de universiteiten. Van inbsp;de Marokkanen uit die leeftijdsgroep ging in 2001 onge- ,nbsp;veer 17% naar het HBO en bijna 6% naar het WO. De Inbsp;cijfers voor de Turken zijn ongeveer hetzelfde, maar dienbsp;voor de Surinamers liggen er een stuk boven, terwijl dienbsp;voor de Antillianen eerder op een vermindering van denbsp;participatie in het hoger onderwijs lijken te wijzen. Denbsp;Marokkanen zijn juist goed vooruit gegaan: hetnbsp;instroompercentage in het hoger onderwijs is nu hetnbsp;dubbele van wat het in 1995 was. Voor de gedachte datnbsp;het vooral de Marokkaanse meisjes het zo fantastischnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

doen in het onderwijs, is in ieder geval in het hoger nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

onderwijs weinig bewijs te vinden. De verdeling jon- ! gens-meisjes is ongeveer gelijk. Dat mijn eerstejaarscol- ;nbsp;lege vooral door meisjes bezocht leek te worden, is :nbsp;gezichtsbedrog. Ze vallen op door hun haardoekjes, de |nbsp;jongens heb ik niet herkend. Die met het skateboard !nbsp;was het vast niet, want hij was wel heel erg blond. Zelf jnbsp;kan ik ook zonder veel moeite voor een Turk ofnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Marokkaan doorgaan en zeker als je mij met een thee-

doek op het hoofd ergens bij de St.Pietersberg voor een

grot neerzet, is een Amerikaanse invasie nog slechts een

kwestie van uren.

10

Zorg dat je uit Amsterdam komt

Drie vrienden in Oeganda

6

Battle for brains

Hoe de Universiteit Utrecht opereert op de internationale markt

14

Hoogleraar vrouwenstudies

Rosi Braidotti

Internationalisering als core business

Haar huidige, fantastische uitzicht op een parkachtig bos zal Van Rooy nog gaan missen als ze de vijfde verdiepingnbsp;van het Bestuursgebouw in De Uithof betrekt. Op haarnbsp;bureau een bos bloemen: 'Een felicitatie van Tilburgsenbsp;alumni met wie ik nog veel te maken heb', licht ze toe.nbsp;Utrecht kent ze vooral uit haar studententijd in de jarennbsp;zeventig. 'Ik heb er Rechten gestudeerd. Het is natuurlijknbsp;extra aardig om naar je oude universiteit terug te kunnennbsp;keren.' Hoewel ze als student geen moment gedacht heeftnbsp;dat ze ooit aan haar eigen universiteit zou komen te werken, laat staan als hoogste baas. 'Een vriend van mij gingnbsp;bij de universiteit werken. Toen dacht ik nog: 'Wat zou dienbsp;daar in vredesnaam doen?' Ik wist als student wel dat ik innbsp;het openbaar bestuur terecht wilde komen, daar was mijnnbsp;studie ook op afgestemd. Maar bij een universiteit... dat isnbsp;min of meer toevallig zo gelopen.'

Uit haar studententijd bewaart ze vooral warme herinneringen aan haar lidmaatschap van UVSV. 'Daar heb ik veel vriendinnen aan overgehouden', zegt ze. 'Ik vind het studentenleven van groot belang. In Tilburg spreken de collegeleden ieder jaar de nieuwe studenten toe tijdens denbsp;colleges. Ik benadruk dan altijd dat ze zichzelf tekort doennbsp;als ze geen lid van een vereniging worden. Je leert ernbsp;samenwerken, dingen van de grond krijgen, je bouwt eennbsp;netwerk op. Sowieso is het goed om iets naast je studie tenbsp;doen. Die boodschap is beslist ingegeven door mijn eigennbsp;geschiedenis in Utrecht. Ik heb bij UVSV veel commissiewerknbsp;gedaan, onder meer in de almanakcommissie.'

Internationale aangelegenheden

Haar belangstelling voor openbaar bestuur is een erfenis van thuis: haar vader was onder andere burgemeester vannbsp;Venlo en Eindhoven, minister van sociale zaken en 'gouverneur' van Limburg.

Voorafgaand aan haar universitaire werkzaamheden heeft Van Rooy al heel wat andere posten in het openbaarnbsp;bestuur bekleed. 'Internationale aangelegenheden haddennbsp;altijd al mijn belangstelling. Gelukkig mocht ik van mijnnbsp;ouders na mijn afstuderen nog een halfjaartje extra studeren; toen heb ik nog Europees recht gedaan en heb ik bijnbsp;de Europese Commissie stage gelopen. Via die route ben iknbsp;voor het Nederlands Christelijke Werkgeversverbond NCWnbsp;bij de afdeling buitenland terecht gekomen, en toen is hetnbsp;balletje gaan rollen.'

'Er is in je carrière niet zo heel veel te plannen. Ik was daar ook niet mee bezig: carrière was in mijn studententijd, innbsp;de jaren zeventig, een vies woord. Maar op een gegevennbsp;moment dacht ik: als al die mannelijke collega's promotienbsp;maken, waarom zou ik mijn kansen dan niet grijpen? Jenbsp;moet ook een stap in het duister durven zetten.'nbsp;Dat heeft ze gedaan. Het CDA vroeg haar of ze belangstelling had voor het Europees Parlement, niet lang daarnanbsp;werd ze door Lubbers gebeld voor een post als staatssecretaris Economische Zaken, welke functie ze bekleedde in denbsp;kabinetten Lubbers II (1986-1989) en Lubbers III (1990-1994).nbsp;Vervolgens werd ze Tweede Kamerlid en greep in 1997 denbsp;kans aan om bestuurder in Tilburg te worden. 'Ik heb denbsp;helft van mijn tweede termijn in Tilburg erop zitten. Dan ganbsp;je nadenken: wil ik niet eens iets anders? Ik vind dat ooknbsp;passen bij een moderne bestuurder: door af en toe vannbsp;werkkring te veranderen, voorkom je sleetsheid. Dus het isnbsp;goed voor de organisatie en goed voor mezelf dat ik nu dienbsp;overstap naar Utrecht maak.'

'Grijp Je kansen als ze voorbij komen.'

Kenniseconomie

Van Rooy vervolgt haar betoog: 'Ik vond het goed van Jan Veldhuis om bij de opening van het academisch jaar denbsp;noodzaak van samenwerking tussen universiteiten tenbsp;beklemtonen. Universiteiten hebben een brede functie innbsp;de samenleving, en dan moetje als universitair bestuurdernbsp;ook op de bres gaan staan voor de positie van academia innbsp;Nederland. Er wordt veel te gemakkelijk kritiek gegeven opnbsp;de Vereniging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten, maar we hebben het wel aan die VSNU te dankennbsp;dat op dit moment de kenniseconomie zo hoog op denbsp;agenda staat, dat er goed wordt samengewerkt met VNO-NCW, dat de minder goede voorstellen uit Den Haag op eennbsp;nette manier worden afgeserveerd of dat de bama-wetge-ving succesvol is geworden.'

Het is algemeen bekend dat Van Rooy, als voorzitter van een vooral alfa-gamma universiteit, het debat over de kenniseconomie breder heeft willen trekken. 'Natuurlijk', legtnbsp;ze uit, 'de Nederlandse economie kan niet zonder 'maakindustrie', waarvoor de bèta- en technische disciplines uitermate belangrijk zijn. Maar tegelijk moet je erkennen datnbsp;het grootste deel van de werkgelegenheid in de dienstensector zit. Steeds meer industriële bedrijven - Stork en Océnbsp;bijvoorbeeld - vormen zichzelf om tot dienstverlenendenbsp;bedrijven. Voor een dergelijke innovatie is samenwerkingnbsp;tussen bèta en gamma hard nodig. Ook wat dat betreftnbsp;biedt Utrecht met zijn brede palet volop kansen.'

Marketing

'Een wandelende reclamezuil' heeft Van Rooy zichzelf wel eens genoemd. 'Dat ben ik en dat hoop ik ook voor de Universiteit Utrecht te worden', beaamt ze. 'Marketing van eennbsp;universiteit vergt meer aandacht dan ze nu krijgt. In eerstenbsp;instantie in de regio, vervolgens nationaal maar beslist ooknbsp;internationaal. Je moet jezelf profileren om de samenlevingnbsp;te laten weten waaraan al die miljarden belastinggeld nounbsp;gespendeerd worden. Maar het is ook goed voor je eigennbsp;medewerkers, als ze zich verbonden weten aan een instelling met een goede reputatie. Bovendien is marketingnbsp;belangrijk om derde geldstroom-inkomsten te genereren,nbsp;om bedrijven zover te krijgen dat ze zeggen: aan die clubnbsp;wil ik mijn naam wel verbinden, die is de moeite waard.nbsp;Met de Nederlandse neiging om je licht onder de korenmaat te steken heb ik weinig affiniteit. Laat zien wat jenbsp;kunt en te bieden hebt!'

[Armand Heijnen]

Nieuwe brief Descartes ontdekt

De Utrechtse filosoof Erik-Jan Bos heeft in de Berlijnse Staatsbibliotheek een onbekende brief van René Descartes gevonden. De brief van de Franse filosoof bevindt zich al sinds 1926 innbsp;Berlijn, alleen wist niemand daarvan.

Ruim een halfjaar geleden arriveerde in Utrecht een pakje uit Berlijn met kopieën van twee brieven van Descartes. Om het ene exemplaar had Bosnbsp;gevraagd, maar tot zijn verrassing bleek men in de Staatsbibliotheek vannbsp;Berlijn nog een tweede brief te bezitten, gericht aan een zekere Joachimnbsp;de Wicqefort 'op de Cinghel' in Amsterdam en verstuurd op 2 oktobernbsp;1640. De Utrechtse post-doc dacht aanvankelijk dat het een al bekendenbsp;brief van 5 oktober betrof, maar dat bleek niet het geval te zijn. Erik-Jannbsp;Bos: 'In de brief van 5 oktober bedankt Descartes, die een deel van zijnnbsp;leven in Nederland doorbracht, De Wiequefort voor het terugsturen vannbsp;een manuscript; in de nu ontdekte brief vraagt hij daar om. Dat manuscript was dus binnen drie dagen terug. Kennelijk werkte de post tussennbsp;Leiden en Amsterdam in die tijd erg efficiënt.'

Bos: 'Voor iemand zoals ik, die werkt aan de eerste nieuwe uitgave van de correspondentie van Descartes in ruim honderd jaar, is elke nieuwenbsp;brief bijzonder, zeker omdat het meer dan 25 jaar geleden was dat voornbsp;het laatst iets onbekends van zijn hand was gevonden.' In het kader vannbsp;die uitgave, waaraan in Utrecht sinds 1997 wordt gewerkt, werden allenbsp;beschikbare brieven zorgvuldig bestudeerd, wat een schat aan nieuwenbsp;informatie opleverde. Bovendien heeft Bos de verblijfplaats van twaalfnbsp;brieven weten te achterhalen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[EH]

Onderwijs als basis

Op de dag af 486 jaar na Maarten Luther timmerde op vrijdag 31 oktober ook rector Gispen op de deur van een kerkgebouw. Doornbsp;vertegenwoordigers van alle Utrechtse onderwijsinstellingen, vannbsp;basisschool tot en met universiteit, werden die dag zeven onderwijs-stellingen op de Domtoren genageld. De instellingen hebben zich metnbsp;het bedrijfsleven en de gemeente verenigd in het Utrechts Onderwijsnbsp;Offensief. Samen willen zij, ondanks alle bezuinigingen van hetnbsp;huidige kabinet, noodzakelijke verbeteringen doorvoeren in hetnbsp;Utrechtse onderwijs. Dit alles onder het motto 'eruit halen wat erinnbsp;zit'. Het junior science college is een van de concrete plannen die zijnnbsp;ontwikkeld. Vanaf september kunnen talentvolle Utrechtse middelbare scholieren aan de universiteit een aanvullend programma volgen.

Het zit in de familie

Nederlandse families vormen nog steeds een belangrijk bindmiddel in de samenleving en gaan niet ter ziele. Berichten hierover zijn dan ook ongefundeerd. Wel is er in de afgelopen veertig jaar het nodige gebeurd metnbsp;en binnen deze families. Het netwerk van familierelaties is fors veranderd, het gezag als bindend element is versoepeld, maar die functies dienbsp;families van oudsher vervullen, blijven overeind. Tot deze conclusiesnbsp;kwam prof. Pearl Dykstra in haar oratie 'Het zit in de familie'. Daarinnbsp;schetst ze de veranderingen in families vanaf grofweg 1960, de periodenbsp;waarin de welvaartsstaat werd opgebouwd. Dykstra hield haar oratie opnbsp;29 oktober ter gelegenheid van haar benoeming als bijzonder hoogleraarnbsp;'Verwantschapsdemografie' aan de faculteit Sociale Wetenschappen. Haarnbsp;echtgenoot bood haar voor deze gelegenheid een familiefoto aan.

De invoering van het Bachelor-Master-systeem (BAMA), voortgekomen uit de Bologna Verklaring, is in Utrechtnbsp;voortvarend aangepakt. Dit betekent dat we in Nederlandnbsp;sinds kort net als in Angelsaksische landen een undergraduate en een graduate fase onderscheiden. Voor elke fasenbsp;wordt nu binnen de Universiteit Utrecht apart bekeken hoenbsp;de internationalisering verder kan worden bevorderd.

Reizende studenten

Van oudsher onderhoudt de Universiteit Utrecht een groot aantal uitwisselingsprogramma's met universiteiten over denbsp;hele wereld. Begin jaren '80 is the Utrecht Network opgericht om de mobiliteit van studenten en staf te vergroten.nbsp;Daarvan zijn inmiddels 29 Europese universiteiten lid. Deannbsp;of International Graduate Studies Hans van Himbergen verwacht dat steeds meer Utrechtse studenten een deel vannbsp;hun bachelor in het buitenland zullen volgen omdat hetnbsp;hen door internationale afspraken gemakkelijker wordtnbsp;gemaakt. 'Bij de invoering van de BAMA wordt aan allenbsp;Europese universiteiten een identiek studiepuntensysteemnbsp;geïntroduceerd: het European Credits Transfer System.nbsp;Bovendien worden de diploma's straks onderling erkend,nbsp;waardoor studenten na hun bachelor gemakkelijker eennbsp;masterprogramma elders in Europa kunnen volgen. Er zullen dus ook steeds meer buitenlandse bachelorstudentennbsp;naar Utrecht komen, zowel voor een kort verblijf als voornbsp;het volgen van een volledig bachelorprogramma. Dit is zeer

Van Himbergen: 'Talentvolle buitenlandse studenten aantrekken. Daar gaat het de universiteit om bij hetnbsp;aanbieden van internationale onderzoeksmasters.'

waardevol, want zo kunnen ze alvast met Utrecht kennis maken en wij met hen; wellicht willen ze vervolgens hiernbsp;een master komen doen. Een op de drie studenten dienbsp;Engelstalig bacheloronderwijs in humanities, science ofnbsp;social science aan het Utrechtse University College volgt,nbsp;komt uit het buitenland. Steeds meer blijven vervolgens innbsp;Utrecht om een master te volgen.'

Meer talent werven

Talentvolle buitenlandse studenten aantrekken. Daar gaat het de universiteit om bij het aanbieden van internationalenbsp;onderzoeksmasters, zo licht Van Himbergen toe. 'We blijvennbsp;bouwen aan internationale netwerken om de vooraanstaande positie die we hebben op bepaalde onderzoeksgebieden te kunnen behouden en versterken. Interactie metnbsp;collega's wereldwijd is immers cruciaal voor de kwaliteit vannbsp;onderzoek. Overigens is deelname van buitenlandse studenten voor veel bètamasters onontbeerlijk, eenvoudigwegnbsp;omdat er binnen Nederland niet voldoende geïnteresseerden zijn.'

Ook het creëren van de mogelijkheid om binnen de master-fase al te starten met een PhD-onderzoek blijkt een absolute voorwaarde om de beste buitenlandse studenten binnen te kunnen halen. 'In Angelsaksische landen is datnbsp;allang gewoon', aldus Van Himbergen, 'daar wordt het

behalen van de mastergraad gezien als een uitstapmogelijk-heid, niet als een eindpunt. Wij moeten studenten bij toelating tot een master al perspectief kunnen bieden op een PhD-plaats in Utrecht of bij één van de universiteiten uitnbsp;ons onderzoeksnetwerk. Laatst werd een University Collegenbsp;student toegelaten tot de master Theoretical Physics. Hijnbsp;sloeg het aanbod af omdat hij een PhD-plaats had gekregen aan het Massachusetts Institute of Technology.' Er isnbsp;veel koudwatervrees bij de onderzoeksgroepen, constateertnbsp;Van Himbergen: 'Veel onderzoekers denken nog steeds innbsp;doctoraaltermen; zij menen dat je pas met een PhD kuntnbsp;starten na het behalen van je doctoraal ofwel na je master.'

Van Himbergen: 'We hopen de

Chinese topuniversfleiten sen

goede reputatie op te bouwe;

Distinguished Masterprogrammes

Van Himbergen heeft onder meer tot taak om binnen vijf jaar zo'n tien tot twintig Distinguished Masterprogrammesnbsp;te ontwikkelen die in belangrijke mate het internationalenbsp;profiel van de Universiteit Utrecht zullen gaan bepalen.nbsp;Daartoe wordt van tevoren een aantal onderzoeksgebiedennbsp;geselecteerd. De meest vooraanstaande onderzoekers uit denbsp;geselecteerde onderzoeksgroepen gaan in die programma'snbsp;doceren. Ook vooraanstaande onderzoekers uit het buitenland. Doordat elke universiteit een deel van het onderwijsprogramma verzorgt, zullen zowel studenten als docentennbsp;tijdelijk aan de buitenlandse partneruniversiteiten verblijven. Daarnaast zal een deel van het onderwijs plaatsvindennbsp;via distant learning programmes. 'Op die manier vindt ernbsp;meer uitwisseling van kennis en ideeën plaats, wat de kwaliteit van het onderzoek verder zal verhogen', aldus Vannbsp;Himbergen. 'Bovendien verbetert het carrièreperspectiefnbsp;van de PhD-studenten omdat ze al tijdens hun studie eennbsp;internationaal netwerk opbouwen. Neem het masterpro-gramma Medieval Studies, waarvoor Utrecht een kleinenbsp;maar fijne onderzoeksgroep heeft. Om een volledig master-programma van hoge kwaliteit te kunnen bieden, werkennbsp;we samen met the University of York die ook excelleert opnbsp;dit onderzoeksgebied.'

Er liggen inmiddels vijftien voorstellen voor Distinguished Masterpogrammes op tafel. In december zal de rectornbsp;bekend maken met welke programma's het komend jaarnbsp;een start wordt gemaakt.

Bologna Verklaring

Bologna Verklaring, 1999, ondertekend door 29 Europese landen, waaronder Nederland

Hoofddoel: binnen 10 jaar komen tot één Europese hoger onderwijsruimte

Belangrijkste uitgangspunten:

• • undergraduate (minimaal drie jaar) en graduatenbsp;fasering van studies aan Europese universiteiten;

• • onderling vergelijkbare graden in het hogernbsp;onderwijs;

• • betere diploma erkenning;

• • promotie van criteria en methodologieën vannbsp;kwaliteitszorg;

• • samenwerking bij curriculumontwikkeling;

• • stimulering mobiliteit studenten en personeel.

Afstemming in Europese samenwerking

Behoorlijk wat onderzoeksgroepen binnen de universiteit werken al op eigen initiatief internationaal samen. Hetnbsp;totale overzicht van welke onderzoeksgroepen aan welkenbsp;internationale samenwerkingsverbanden meedoen ontbreekt echter. Van Himbergen wil dit beter in kaart brengen, vooral omdat vanuit Brussel steeds meer de roep omnbsp;afstemming tussen Europese onderzoeksgroepen klinkt.

Het wordt zelfs als voorwaarde gesteld voor de financiering van onderzoeksprojecten. Dit betekent dat bepaalde onderzoeksactiviteiten geconcentreerd moeten worden in hetnbsp;onderzoeksinstituut dat de beste resultaten behaalt; en datnbsp;onderzoekers moeten verhuizen om de onderzoeksgroepnbsp;van dat instituut te versterken. De Utrechtse onderzoeksgroepen denken nog na over de vraag in hoeverre ze daaraan tegemoet kunnen komen. Van Himbergen vindtnbsp;concentratie echter leiden tot verschraling en ziet differentiatie juist als een positieve ontwikkeling: 'Je moet ruimtenbsp;laten bestaan voor het werken vanuit verschillende invalshoeken.'

Worldwide Universities Network

Voor het ontwikkelen van de Distinguished Masterprogrammes is deelname aan internationale universitaire netwerken van groot belang. Binnenkort treedt de Universiteit Utrecht toe tot het Worldwide Universitiesnbsp;Network (WUN). Dit netwerk bestaat uit een aantal univer-siteiten uit de Verenigde Staten, China en Europa. De Universiteit Utrecht was voor het WUN gevraagd omdat hetnbsp;was opgevallen dat Utrecht goed werk verzet op een aantal onderzoeksgebieden die binnen het netwerk speerpuntnbsp;voor de komende jaren zijn. Het gaat om onder anderenbsp;geografie, medieval studies, klimaatonderzoek, green chemistry, nanomaterialen en bioinformatica. Het WUN wil innbsp;Utrecht een summerschool sponsoren over het klimaat ennbsp;een congres over bioinformatica. Dit zijn bovendien thema's waarvoor op internationaal niveau onderzoeksgeldennbsp;beschikbaar zijn. De staf van de WUN spant zich middelsnbsp;onderzoekscoalities in om deze gelden te verwerven. 'Wenbsp;willen onze deelname aan dit soort internationale netwerken verder uitbreiden', stelt Van Himbergen. 'Het helpt onsnbsp;bijvoorbeeld bij het maken van een selectie van de onderzoeksgebieden waarmee we ons internationaal willen profileren.'

Ontwikkelingssamenwerking

Al sinds de jaren zestig werkt de Universiteit Utrecht voor onderzoek en onderwijs ook nauw samen met collega-instellingen in ontwikkelingslanden. De belangrijkstenbsp;drijfveer was, en is nog altijd, de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de universiteit. De Universiteit Utrechtnbsp;rekent het tot haar taak om een bijdrage te leveren aan denbsp;institutionele ontwikkeling en onderzoekscapaciteit vannbsp;universiteiten in ontwikkelingslanden en tegenwoordignbsp;ook Oost- Europa. Het beleid voor ontwikkelingssamenwerking is de afgelopen jaren wel wat veranderd. Voorheen was er een aantal regio's en disciplines waarop denbsp;Universiteit Utrecht zich in het bijzonder richtte, verteltnbsp;Jeroen Torenbeek, directeur Bureau Buitenland. 'Tegenwoordig komt elk goed project onafhankelijk van regio ofnbsp;discipline in aanmerking. Een belangrijk verschil is daarnaast dat de vraag uit het ontwikkelingsland niet meer hetnbsp;voornaamste uitgangspunt voor samenwerking is. We werken nu samen op basis van wederzijds belang: beide partijen moeten door het project nieuwe kennis vergaren.nbsp;Bureau Buitenland helpt wetenschappers bij het opstartennbsp;van dit soort projecten. We stimuleren onderzoeksgroepennbsp;om, als ze de keuze hebben, samen te werken met part-nerinstellingen in een ontwikkelingsland. Een onderzoeknbsp;naar zonnecellen kun je doen in samenwerking met eennbsp;goed geoutilleerd onderzoeksinstituut in de woestijn vannbsp;Texas, maar ook met een Zuid-Afrikaanse universiteit. In

Mastermarketing

Veel wordt nu geïnvesteerd in internationale studiegidsen en deelname aan onderwijsbeurzen om de Universiteitnbsp;Utrecht internationaal voor het voetlicht te brengen. Vannbsp;Himbergen voorziet dat over vijf jaar het meedoen in internationale onderzoeksnetwerken en distant learning environments de voornaamste componenten van de marketingnbsp;zullen zijn. Een ander element is het Utrecht Excellencenbsp;Scholarship-fonds, opgericht om getalenteerde buitenlandse studenten naar Utrecht te halen. Daarnaast, nietnbsp;onbelangrijk, de faciliteiten die we buitenlandse studentennbsp;kunnen bieden. Van Himbergen: 'De Universiteit Utrechtnbsp;staat internationaal goed bekend om de facilitaire ondersteuning die ze biedt. Bureau Buitenland garandeert huisvesting en regelt visa voor buitenlandse studenten ennbsp;onderzoekers die naar Utrecht komen. Dat dit gewaardeerdnbsp;dat laatste geval zijn er echter wel wat meer barrières tenbsp;nemen, onder meer op financieel gebied. Wij kunnen partijen bij elkaar brengen en helpen zoeken naar externenbsp;fondsen. Maar we doen dat alleen als er vanuit de wetenschappers een duidelijke wens is om iets bij te dragen aannbsp;de capaciteitsopbouw daar. Zonder bevlogenheid ennbsp;nieuwsgierigheid is de kans groot dat zo'n samenwerkingsverband niet lang stand houdt.'

Duurzame samenwerking

Torenbeek benadrukt dat samenwerkingsverbanden duurzaam moeten zijn. 'De praktijk leert dat projecten het best standhouden wanneer er wederzijds voordeel is. Zo helpennbsp;we in Zimbabwe mee aan het ontwikkelen van een vaccinnbsp;tegen infecties door de pneumokokkenbacterie. Utrechtnbsp;heeft veel kennis op het gebied van pneumokokken. In ditnbsp;onderzoeksproject kunnen we die kennis niet alleen overdragen maar ook verder verdiepen. Andere voorbeeldennbsp;zijn: een onderzoek van Biologie naar gewasveredeling opnbsp;Cuba en biomedisch onderzoek van Diergeneeskunde innbsp;Thailand.'

Beschrijvingen van de projecten van de Universiteit Utrecht in samenwerking met instellingen in Zuidelijk Afrika,nbsp;Latijns-Amerika en Azië, zijn te vinden in de publicatiesnbsp;'Ketens van Kennis'.

U kunt deze bestellen bij Bureau Buitenland: secr@bb.uu.nl wordt zie je terug in internationale studiegidsen zoals bijvoorbeeld The Whisperguide. Daarin wordt de Universiteitnbsp;Utrecht genoemd in de Top-100 van 2000 Europese instellingen voor hoger onderwijs mede door de goede services vannbsp;Bureau Buitenland. Onder de naam 'Utrecht Feel at Homenbsp;Service' gaan we dit pakket verder versterken.'

Doelgroepen

Op welke buitenlandse onderwijsmarkten richt de Universiteit Utrecht haar pijlen eigenlijk? In eerste instantie op de universiteiten uit de internationale netwerken waaraan zenbsp;zelf deelneemt. Op de Chinese universiteiten bijvoorbeeld.nbsp;Van Himbergen: 'Vorig jaar bracht een delegatie, met ondernbsp;anderen Nobelprijswinnaar Gerard 't Hooft en de bestuursvoorzitter, een bezoek aan die universiteiten om onder-zoeksuitwisseling op selectief masters- en PhD-niveau te

stimuleren. Gevolg was een intensievere samenwerking op juridisch gebied met de Tsinghua Universiteit en de komstnbsp;van twee PhD-studenten die hier gaan promoveren in fysicanbsp;en chemie. Zij zijn straks onze ambassadeurs en zo hopennbsp;wij bij die Chinese topuniversiteiten een goede reputatie opnbsp;te bouwen.' Naast China blijkt Indonesië een belangrijkenbsp;markt te zijn. Daarnaast de Europese landen die zelf weinignbsp;masteraanbod hebben, zoals Noorwegen en Griekenland,nbsp;en Oost-Europa, waar met name veel belangstelling voor denbsp;bètavakken bestaat.

Internationalisering: essentieel

Van Himbergen krijgt geregeld de vraag voorgelegd wat ai die investeringen in mastermarketing ons nou eigenlijk opleveren. Hij antwoordt dan beslist: 'Je kunt tegenwoordig nietnbsp;meer bijblijven op je onderzoeksgebied als je niet internationaal samenwerkt. Hoe beter onze internationale reputatienbsp;op onderzoeksgebied wordt, hoe meer buitenlands onder-zoekstalent naar Utrecht zal komen voor een master of PhD.nbsp;Daarmee versterken we onze onderzoeksnetwerken en verhogen we de kwaliteit van ons onderzoek. Dat levert vervolgens weer allerlei andere voordelen op. We maken bijvoorbeeld meer kans op het verwerven van onderzoeksgelden.nbsp;Bovendien levert elke promotie extra geld op in de eerstenbsp;geldstroom. En niet in de laatste plaats: buitenlandse alumninbsp;die na hun studie in eigen land sleutelposities bekleden zijnnbsp;waardevolle contacten voor onze universiteit en de Nederlandse kenniseconomie in het algemeen.' [Anneke de Maat]

Word ambassadeur

Bij deelname aan buitenlandse onderwijsbeurzen laat de Universiteit Utrecht zich graag vertegenwoordigen doornbsp;alumni. Dit kunnen buitenlandse alumni zijn die hunnbsp;landgenoten vertellen over hun persoonlijke ervaringennbsp;in Utrecht maar ook Nederlandse alumni die in het buitenland wonen en de taal van dat land spreken. Bureaunbsp;Buitenland wil in een aantal landen gaan werken metnbsp;ambassadeurs voor de Universiteit Utrecht. Zij wordennbsp;het eerste aanspreekpunt voor vragen en zullen naastnbsp;onderwijsbeurzen ook scholen en universiteiten bezoeken. Ambassadeurs krijgen daarvoor een vergoeding,nbsp;alsook een training om hun taken zo goed mogelijk uitnbsp;te kunnen oefenen. Geïnteresseerden kunnen zich opgeven bij Wessel Meijer: w.meijer@bb.uu.nl.

Worldwide Universities Network

De Universiteit Utrecht maakt deel uit van het Worldwide

Universities Network (WUN), waarin veertien prestigieuze universiteiten uit de gehele wereld vertegenwoordigd zijn:

Meer informatie over WUN vindt u op www.wun.ac.uk

Tien jaar geleden, nog tijdens het Apartheid-tijdperk, werden de eerste contacten gelegd vanuit de University of Western Cape met de Universiteit Utrecht. Inmiddels heeft de van oorspong zwarte universiteit een eigen, zelfstandigenbsp;onderzoekslijn op het gebied van zonnecellen.

'De mensen daar zijn zeer gemotiveerd en bijzonder leergierig; heel stimulerend', vertelt van der Weg. Ook Utrecht kon daarvan profiteren, want van der Wegs directe samenwerkingspartner in Zuid-Afrika, hoogleraar Dirk Knoesen,nbsp;bracht al twee maal een jaar door in Utrecht, waar hij nietnbsp;alleen kwam om iets te leren over zonnecellen, maar tevensnbsp;om colleges te geven in zijn eigen specialisme: electronen-microscopie. Ook een aantal Zuid-Afrikaanse studenten is innbsp;Utrecht geweest.

Nieuwe onderzoekslijn

Van der Weg: 'Ikzelf heb het contact met Zuid-Afrika als bijzonder verrijkend ervaren. Het succes van het project zit in dat tweerichtingsverkeer.' De Utrechtse inbreng is daarbijnbsp;allerminst te verwaarlozen. Allereerst in financieel opzicht:nbsp;in een land waar een hoogleraar door gebrek aan geld voornbsp;technici zelf aan de apparatuur moet sleutelen, kan relatiefnbsp;geringe financiële steun al een grote sprong voorwaartsnbsp;betekenen. Zo kon Knoesen tien jaar geleden, dankzij eennbsp;donatie uit Utrecht van 80 duizend gulden, het nieuwstenbsp;apparaat voor het optisch testen van zonnecellen kopen.

Het werd het begin van een nieuwe onderzoekslijn voor Knoesen: onderzoek naar efficiëntere zonnecellen, een totnbsp;dan toe onontgonnen gebied in Zuid-Afrika, hoewel hetnbsp;land behoort tot de gebieden met de hoogste instralingnbsp;aan zonne-energie ter wereld. Zonne-electriciteit is in Zuid-Afrika bovendien extra welkom, omdat het electriciteitsnetnbsp;er zo slecht is ontwikkeld. Driekwart van de bevolking heeftnbsp;geen electriciteit en zou baat hebben bij een eigen zonnepaneel op het dak.

Prestige

Het tweede belangrijke element in de Utrechtse steun was Van der Weg zelf. Hij besteedde een sabbatical van een jaarnbsp;in Zuid-Afrika om het zonnecel-onderzoek op poten te zetten en sindsdien gaat hij er jaarlijks anderhalve maand naarnbsp;toe om college te geven, toegespitst op zonnecellen. Veelnbsp;meer dan de financiële steun waren het de contacten metnbsp;Utrecht die leidden tot de doorbraak, vindt Van der Weg.nbsp;'Hierdoor kreeg Knoesen een stuk prestige, waarmee hijnbsp;vervolgens bij de Zuid-Afrikaanse Federation for Researchnbsp;Development een beurs van een miljoen rand (destijdsnbsp;ongeveer 300 duizend gulden) in de wacht kon slepen. Datnbsp;was voor Zuid-Afrikaanse begrippen een enorm bedrag, ennbsp;dat op een heel nieuw gebied. Je kunt zeggen dat hetnbsp;onderzoek aan zonnecellen dankzij onze samenwerkingnbsp;daar op de kaart is gezet.'

Locale deskundigen

Inmiddels is het project in een nieuwe fase beland: de Utrechtse stimuleringsgelden worden afgebouwd en moeten worden vervangen door meer permanente geldbronnen. Geen eenvoudige klus geeft Van der Weg toe, zekernbsp;nu de prioriteit in Zuid-Afrika is verschoven naar denbsp;gezondheidsproblematiek, met name AIDS. Van der Wegnbsp;reist dit najaar naar Zuid-Afrika om nieuwe mogelijkhedennbsp;te bekijken. 'Ik heb goede hoop dat het zal lukken. Waarnbsp;we naar toe willen is het opbouwen van een kern van mensen met expertise op het gebied van zonnecellen in hetnbsp;land, zodat bedrijven als Shell die er ter plaatse ook aannbsp;werken, meer locale mensen gaan aannemen.'

[Frans van Mieghem]

Prins Pieter-Christiaan na acht maanden IMD Lausanne

Verder studeren in het buitenland

Rechten in Utrecht

Veel jonge mensen hebben een moment in hun leven dat ze onzeker zijn over de baan waarin ze zijn beland. Misschien lag die onzekerheid al ten grondslag aan de keuzenbsp;voor een studie, waardoor die niet geheel doordacht isnbsp;gemaakt. Toen ik mijn studie begon, was er geen toelatingseis. Mijn interesse voor rechten kwam door militairenbsp;dienst, waar ik het militair tuchtrecht moest toepassen alsnbsp;marechaussee. In die periode gebruikte ik mijn vrije tijd omnbsp;rechtententamens te doen, in Utrecht. Zo ben ik er achternbsp;gekomen dat de rechtenstudie aansloot bij mijn interesses.

Financiële wereld

Ik had, net als de meeste van mijn vrienden, niet echt een carrièreplan uitgestippeld. Maar in de laatste twee jaar vannbsp;mijn studie ben ik me steeds meer gaan oriënteren op denbsp;mogelijkheden na een succesvol afgeronde rechtenstudie.nbsp;Uiteindelijk ben ik in de financiële sector terechtgekomen.nbsp;Daar heb ik nooit spijt van gehad, vooral omdat ik in Londen aan de slag kon, waar Ik echt het gevoel had me tenbsp;begeven in het hart van de financiële wereld. Het is eennbsp;wereld die constant in beweging is, maar ook een hardenbsp;wereld. Dat merkte ik aan de vele vrienden die terug gingen naar Nederland. Zeker toen de huidige economischenbsp;neergang inzette werd het plezier in mijn werk steeds meernbsp;op de proef gesteld.

Ik ben me gaan oriënteren op wat ik nu eigenlijk uit een baan wilde halen. Is het de functie? De mensen waarmee jenbsp;werkt? Of de financiële vergoeding? In deze herorlëntatie-fase kwam vrij snel de MBA-opleiding boven drijven. Hoewel de keuze voor een MBA snel te maken is, moet je in denbsp;voorbereiding ervan wel zeker van je zaak zijn. In de essaysnbsp;en GMAT (General Management Admissions Test) die voorafgaan aan een aanmelding gaat enorm veel tijd zitten.

'Wat wilde ik eigenlijk

uit een baan halen?'

uitdaging in Lausanne

Uiteindelijk heb ik gekozen voor een MBA-opleiding aan het International Institute for Management and Development (IMD) in Lausanne, wat een onbekende school voornbsp;mij was. Ik wist alleen dat de studenten ouder zijn dan bijnbsp;de meeste andere scholen en dat je er vreselijk hard moetnbsp;werken. De doorslag gaf de professionele wijze waarop denbsp;school de kandidaatstudenten benaderde, en het programma. In de praktijk blijkt de hoge werkdruk te werkennbsp;als motivatie om goed te presteren en je profiteert daarbijnbsp;van de werkervaringen (gemiddeld zeven jaar) die anderenbsp;studenten inbrengen.

De eerste maanden waren een uitdaging, mentaal en emotioneel. Het is een doordacht programma, en de druk komt vooral van je omgeving, omdat je mede studenten hetnbsp;niveau bepalen waar je je aan spiegelt. IMD is zwaar, maarnbsp;het gaf me wel het gevoel deel te zijn van een grote familie, met alle eigenaardigheden. Eén ding moet je de eerstenbsp;zes maanden even vergeten. Dat is je oude leven, je vrienden en familie. Daar heb je echt geen tijd voor.

Het gevoel van bevestiging dat ik de goede weg was ingeslagen werd met de dag sterker, net als mijn motivatie. Mijn eerste reden om een MBA-opleiding te doen was omnbsp;nieuwe en interessante mensen te leren kennen, en ernbsp;hopelijk vrienden voor het leven te maken. In de klas vannbsp;2003 zitten 42 verschillende nationaliteiten. Bij de vele casenbsp;studies die je doet worden de gesprekken zeer levendignbsp;door ieders eigen cultuur en eigen (werk)ervaringen. Uiteindelijk maak je er met de groep een leuke tijd van, ook alnbsp;omdat je ondanks alle werkdruk moet proberen ook socialenbsp;dingen te organiseren. Op de tweede plaats kwam het feitnbsp;dat ik een switch wilde maken naar een andere baan.

Waardevolle vriendschappen

Hoewel ik het naar mijn zin had gehad in Londen, bij de ABN AMRO, wilde ik een nieuw avontuur. Mijn vijfjarenplannbsp;dat ik had gemaakt voor IMD is inmiddels in de ijskast.nbsp;Waarom? Omdat je veel nieuwe indrukken krijgt en veelnbsp;inspiratie opdoet door het contact met je medestudenten.nbsp;Ook komen tijdens deze zware opleiding je sterke en minder sterke punten duidelijk naar voren. Die laat Ik zekernbsp;meewegen bij mijn volgende beroepskeuzestap. Ik denknbsp;inmiddels dat ik veel meer op mijn plaats ben in een kleinnbsp;bedrijf, team of omgeving, waar ik ook voel dat Ik meernbsp;kan bereiken.

Ik haal uit IMD geen titel, maar een schat aan ervaringen en momenten, op basis waarvan ik in de toekomst doordachte beslissingen kan nemen. Maar wat voor mij het jaarnbsp;bovenal zo waardevol heeft gemaakt, is een aantal nieuwenbsp;goede vrienden.

[Pieter-Christiaan van Oranje]

Fietsen in Oeganda, Hebben we hier te maken met de harde kern van de internationale tak van de Fietsersbond?nbsp;Wat bezielde deze afgestudeerde sociaal geograaf Erwinnbsp;Bos, economisch historicus Frank Mulder en internationaalnbsp;econoom Freek Koster om in Afrika onderzoek te gaannbsp;doen naar fietsen?

In het Utrechts UniversiteitsBlad van 8 mei van dit jaar schreven de drie een vlot stappenplan, waarmee anderen,nbsp;net als zij, een onderzoek zouden kunnen opzetten in eennbsp;willekeurig derdewereldland. Het stappenplan (kies voornbsp;bluf, zoek ongebaande paden, kies een land, kies eennbsp;thema, krijg voet aan de grond, wordt deskundig en laatnbsp;het op je afkomen) roept echter nogal wat vragen op. Uitnbsp;het verhaal in het U-Blad blijkt namelijk dat ze niet zijnnbsp;begonnen vanuit het idee dat er wereldwijd iets mis is opnbsp;fietsgebied. De fiets kwam pas in hun plannen voor toen zenbsp;al hadden besloten dat Oeganda the place to be was.nbsp;Frank Mulder erkent dat ze geen fietsfanaten zijn. 'We wilden vooral samen naar een land in de Derde Wereld. Alledrie zijn we geïnteresseerd in duurzame ontwikkeling, dusnbsp;dat was een sturend element in onze plannen. Zoekend opnbsp;internet kwamen we veel interessante thema's tegen. Eennbsp;kwestie van de juiste zoekwoorden intoetsen op Google.nbsp;Uiteindelijk werd het fietsen en Oeganda.'

Freek: 'We hebben van dichtbij meegemaakt hoenbsp;echte armoede eruit ziet.'

De BNN-Backpackerstoon waarin het stappenplan was opgesteld moet dus worden opgevat als een speelse knipoog naar de soms wat zwaarwichtige internationale onder-zoeksverhalen ?

Frank: 'We hebben alledrie iets internationaals gestudeerd, dus wilden we daar wat mee doen. Niet vanuit liefdadigheid, maar vooral om er zelf wijzer van te worden. Wenbsp;leven hier in het rijke westen tenslotte een beetje op eennbsp;eiland. Daarvan word je je het beste bewust als je een paarnbsp;maanden in een armer land gaat leven.' Erwin: 'We wildennbsp;echt opgaan in de cultuur.'

Dat was in het begin niet makkelijk. De alumni vertellen dat ze veel moeite moesten doen om geaccepteerd te worden op de manier die ze wilden. Van Nederlandse ervaringsdeskundigen hadden ze de tip gekregen om cadeautjesnbsp;mee te nemen. Als voorbeeld noemen ze een kalender metnbsp;molens of een zak drop. Erwin had wat bandjes meegenomen met eigen muziek. Erwin: 'Het is nogal een hiërarchische cultuur. Je moet iedereen heel eerbiedig benaderen,nbsp;maar daarna gaat het vanzelf. Zeker als blanke word jenbsp;behandeld als een koning.' Frank: 'Het is best triest, maarnbsp;op het moment dat je ergens binnenkomt heb je al meernbsp;opleiding en meer geld dan wie dan ook. We hadden bijnanbsp;zomaar het parlement kunnen toespreken.'nbsp;Eigenlijk ervoeren de jongens het als pijnlijk. Frank: 'Jenbsp;komt er toch om te dienen, om minstens op gelijk niveaunbsp;met de Afrikanen te staan, maar dat gebeurt niet. Iedereennbsp;kijkt tegen je op.'

Erwin: 'Bij de organisatie waar we uiteindelijk werkten lukte het wel om aansluiting te vinden.' Frank vult aan: 'Ennbsp;de kinderen uit het weeshuis waar we zelf ook ondergebracht waren, daar konden we gewoon mee voetballen.

Jullie kregen onderdak in een weeshuis van een evangelische hulporganisatie. Jullie kennen elkaar van een evangelische studentenvereniging in Utrecht. Je spreekt van 'dienen' als je het over Je werk daar hebt. Wat heeft fietsennbsp;eigenlijk met het evangelie te maken? Liever gezegd: wasnbsp;dat fietsersonderzoek wel het eigenlijke doel van Jullie reis?nbsp;De jongens lachen: 'Als we mensen hadden willen bekerennbsp;was het knap lastig geworden. Iedereen in Oegandanbsp;gelooft al in God. Het is eerder zo dat zij ons op het rechtenbsp;pad willen brengen.' Freek: 'We hebben van dichtbij meegemaakt hoe echte armoede eruit ziet. Dat is indrukwekkender dan wat je er van hieruit over kunt horen of lezen.nbsp;Zo'n ervaring werkt zeker verdiepend.'

Na drie intensieve maanden kwamen Erwin, Frank en Freek weer terug in Utrecht. Hun onderzoek werd gepubliceerd,nbsp;maar niet in Utrecht. Dat was namelijk de verzwegen stap 8nbsp;van het stappenplan: zorg dat je backing krijgt van denbsp;Universiteit van Amsterdam. Frank: 'Inderdaad, in internationale contacten kun je beter communiceren vanuit denbsp;University of Amsterdam, dan vanuit die van Utrecht.nbsp;Amsterdam kent iedereen. Dan gaan de deuren pas echtnbsp;voor je open.'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[Wijbrand Schaap!

Reünie in Parijs

Veertig jaar geleden werden 130 eerstejaars lid van gezellig-heidsvereniging S.S.R.-U. Tijdens hun eerste ledenvergadering kozen zij Ronald Barentsen tot voorzitter van het jaarbestuur. Barentsen (tegenwoordig gynaecoloog) herinnert zich uitsluitend zijn hoofdtaak: 'het aanbieden van eennbsp;vat bier vanaf de lullepotplank op de sociëteit'. Maar jaargenoten wisten nog dat de eerstejaars van 1963 regelmatignbsp;verkondigden dat ze elkaar ooit zouden ontmoeten ondernbsp;de Eiffeltoren. Barentsen: 'Parijs was in die dagen een exotische bestemming, niemand was daar ooit geweest.'nbsp;Bert Bast (werkt als immunoloog) nam het initiatief voornbsp;een reünie op 4 oktober op de afgesproken plek. Barentsen:nbsp;'het was niet te merken dat sommigen elkaar 35 jaar geleden uit het oog verloren waren.'

Een volgende afspraak is nog niet gemaakt. 'De reünie was heel geslaagd, maar een enkeling vond de Eiffeltoren te vernbsp;weg. Kennelijk ligt Parijs nog steeds niet om de hoek', zegtnbsp;Barentsen.

'Sinds april van dit jaar ben ik Area Marketing Manager in Johannesburg: ik bevorder de verkoop van vliegtickets innbsp;Afrika en de Golfstaten via zowel onze eigen kantoren alsnbsp;reisagenten. Ik coördineer de reclamecampagnes, ben verantwoordelijk voor de booking tools via internet en buignbsp;me over diverse distributievraagstukken. Waarom multinationals zo populair zijn als werkgever? Omdat het grotenbsp;merken zijn. In de populariteitspolls, die vaak op universi-teiten worden gehouden, zie je dat de drie populairstenbsp;werkgevers meestal multinationals zijn. Daarbij: een multinational is een brede organisatie. Er werken niet alleennbsp;juristen, bedrijfskundigen, economen en technici, maar ooknbsp;mensen met een talenopleiding en medici. Ook de tallozenbsp;opleidingsmogelijkheden spreken veel mensen aan: er isnbsp;een brede instroom op diverse functies die niet noodzakelijkerwijs verband houden met je studie. En natuurlijk is eennbsp;baan in het buitenland aantrekkelijk.

Het mooie van KLM is de complexe omgeving. Een chipsfabriek produceert meer chips als de vraag groeit. Die zakken chips kunnen een week later ook nog verkocht worden. Maar een lege vliegtuigstoel niet. Bijnbsp;KLM zie je een mooie spanning van enerzijds de concurrentie met andere luchtvaartmaatschappijen voor eennbsp;bepaalde vlucht; anderzijds speelt tegelijkertijd intern denbsp;vraag welk verkoopland de hoogste prijzen kan betalennbsp;voor die vlucht. Die complexiteit vind je niet in elk andernbsp;bedrijf. Het is wel enorm hard werken. Twee, drie wekennbsp;per maand ben ik op reis naar de landen die ik in portefeuille heb. Daar staat veel tegenover: de kennismakingnbsp;met al die steden, culturen. En de sociale omgang met Zuid-Afrikanen is makkelijk: ze hebben één grote hobby en datnbsp;is de braai. De BBQ dus. Daar worden we geregeld voor uitgenodigd. In principe blijf ik twee jaar in Johannesburg,nbsp;maar dat is niet zeker. Het hangt af van de markt en ofnbsp;mensen met mijn skills opeens elders nodig zijn.

Met Kerstmis is het hier volop zomer. Vakantietijd dus. We krijgen één ticket per jaar voor familiebezoek in Nederland,nbsp;dat doe ik met Kerst. Nee, eigenlijk mis ik niets van Nederland. Maar als ik in Amsterdam of Utrecht ben, realiseer iknbsp;me pas hoe makkelijk je er over straat loopt. In Afrika doenbsp;je dat wat minder veilig, en pak je zelfs voor de kortstenbsp;afstand de auto. Dat is het enige wat confronterend andersnbsp;is dan in Nederland.'

'Bij een investment bank denken veel mensen meteen aan fusies en overnames, maar Goldmannbsp;Sachs heeft onder andere ook een Equities, Fixed Incomenbsp;en Investment Research afdeling. Zelf zit ik bij de investment banking division, in de financing group. Wij houdennbsp;ons met name bezig met verschillende vormen van financiering voor bedrijven, beursgangen en het monetiserennbsp;van belangen in andere bedrijven.

Ik werk nu tweeëneenhalf jaar bij deze Amerikaanse zakenbank. Het is een typisch Amerikaans bedrijf: voor allenbsp;groepen, behalve voor de blanke man, is er wel een network: een women network, een gay network, een blacknbsp;network.

Na je aanstelling bij Goldman Sachs doorloop je een heel gestructureerd programma. Als analist krijg je eerst eennbsp;contract van twee jaar; wordt dat verlengd, dan ben je derdejaars analist. Na dat jaar kun je promoveren tot associate. Dat blijf je vier jaar. Daarna ben je nog eens vier jaarnbsp;vice president voordat je de titel managing directornbsp;bereikt. De ultieme top is het partnerschap. Of ik datnbsp;ambieer? Finance is interessant, maar het bedrijfsleven ennbsp;de politiek ook. Kortom, mijn toekomst ligt nog open. Iknbsp;zie mezelf eerder in Nederland dan in Londen een

gezin stichten, maar voor die tijd wil ik graag nog in een paar andere landen wonen en werken. In Hongnbsp;Kong bijvoorbeeld. Voor de bank, of voor een charitynbsp;instelling.

Op het moment denk ik veel na over mijn carrière. Ik heb het hier erg naar mijn zin, leer ontzettend veel. Maar hetnbsp;werk is veeleisend. Een werkdag van 12 uur is bijna vakantie. Werken tot middernacht is tamelijk normaal. Doorgaannbsp;tot vier uur in de ochtend komt ook met enige regelmaatnbsp;voor. Daar staat een goed salaris tegenover, maar het kostnbsp;me soms moeite om het contact met mijn Nederlandsenbsp;vrienden te onderhouden. De smeltkroes van nationaliteiten in Londen vind ik enorm leuk. Ik trek veel op met eennbsp;Chinees vriendinnetje, een Duitse collega en een stel Italianen. Ik hoor altijd graag hoe de anderen zijn opgegroeid.nbsp;Mijn Chinese vriendin had altijd haar Filippijnse nanny omnbsp;zich heen en ging al na de lagere school naar een Engelsnbsp;internaat. Terwijl ik bij mijn ouders in Zuid-Limburgnbsp;woonde.

Kerst vier ik bij mijn ouders, en tweede kerstdag vertrek ik met twintig Nederlandse vrienden naar Frankrijk om tenbsp;skiën.'

Christien Koch

(26) werkt als senior tax analist bij Deloitte amp; Touche in Toronto.

In 2000 studeerde ze af in de Engelse taal en letterkunde.nbsp;Koch was lid van de Vereniging van Gereformeerdenbsp;Studenten Utrecht (VGSU).

'Multinationals bieden veel

mogelijkheden, daarom denk ik dat ze zo populair zijn. Niet alleen hebben ze in veel landen een vestiging, maar ook hebben ze vaak verschillende bedrijfstakken. Dat maakt een interne overstap makkelijk.nbsp;Dat was voor mij de reden om na mijn afstuderen voor eennbsp;multinational te kiezen. Ik was namelijk verloofd met eennbsp;Canadees en wilde naar Canada emigreren. Ik dacht: als iknbsp;nu al in Nederland bij een internationaal bedrijf kan werken, dan kan ik waarschijnlijk overgeplaatst worden naarnbsp;Canada. Dat is gelukt. Direct na mijn afstuderen ben ik bijnbsp;Price Waterhouse Coopers begonnen als administratiefnbsp;medewerker. Vervolgens ben ik bij Anderson, later overgenomen door Deloitte, belastingaangiftes gaan doen. Datnbsp;ging me goed af. Toen ik overplaatsing aanvroeg voornbsp;Canada, kreeg ik de kans om daarin door te groeien.nbsp;Natuurlijk heb ik een aantal cursussen Canadees belastingrecht gedaan en volgde ik allerlei interne trainingen.nbsp;Inmiddels ben ik gepromoveerd tot senior tax analist. Hetnbsp;is mijn ambitie om door te groeien tot senior manager, volgens planning ben ik dat over een jaar of zes. Ik blijf innbsp;Toronto; een bestaan opbouwen in Nederland zit niet innbsp;mijn planning.

Hoewel ik de ongerepte natuur fantastisch vind, is de omgangsvorm van de Canadezen me te politieknbsp;correct. Als je elkaar nog niet goed kent, zullen ze nietnbsp;vragen wat ik bijvoorbeeld van het Nederlandse drugsbeleid vind. Want stel je voor dat ik daarvan ik verwarringnbsp;raak! Op het werk telt het zwaar of je met de juiste mensen omgaat, of de juiste mensen jou leuk vinden, wat jenbsp;zegt en hoe je iets zegt. Dat is bijna belangrijker dan jenbsp;werk goed doen. Als je niet in de groep ligt, is het knapnbsp;lastig om promotie te maken. Toen ik net hier woonde,nbsp;kon ik daar niet goed tegen. Inmiddels weet ik dat het eennbsp;spelletje is. Ik pas me wel een beetje aan, maar verloochennbsp;mijn eigen principes niet.

Kerst vier ik met mijn schoonfamilie. We eten een grote, gevulde kalkoen en drinken lekkere wijn. Op Kerstavondnbsp;gaan we naar de kerk en de volgende ochtend geven wenbsp;elkaar cadeautjes. En weet je, het gaat altijd sneeuwennbsp;met Kerst! Het is sprookjesachtig om dan in het bos tenbsp;wandelen. Tweede Kerstdag is boxing day. Dan is alles innbsp;de uitverkoop en gaan we uitgebreid winkelen.'

Onno van den Heuvel

zaam woon- en leefklimaat. Kort gezegd verbeteren we de woonsituatie in de settlements: slum upgrading heet dat.nbsp;Habitat werkt wereldwijd, maar zelf werk ik binnen dezenbsp;organisatie voor de ROAAS, de Regional Office for Africannbsp;and Arab States. Mijn werkgebied is Somalië. Op ditnbsp;moment ben ik op missie in de stad Hargeisa, in Noord-Somalië ofwel Somaliland. We zijn hier bezig met een pilotnbsp;capacity building: tijdens workshops leiden we mensen vannbsp;de gemeente Hargeisa op tot stadsplanoloog. Het past innbsp;het moderne ontwikkelingsdenken: zij kunnen kun kennisnbsp;weer overdragen op anderen. Somaliland heeft zich onafhankelijk verklaard. Het heeft een eigen regering, maar dienbsp;is door niemand erkend.

Er is zojuist een flinke kink in de kabel gekomen, mijn missie in Hargeisa kan niet voltooid worden. Afgelopen maandag (20 oktober 2003, red.) zijn honderd kilometer verderop twee leraren geëxecuteerd die voor een Duitsenbsp;NGO werkten. Aangezien dit in korte tijd de tweedenbsp;moord op buitenlanders was, is men bang dat er nog meernbsp;doden zullen vallen. De securityregels zijn om die redennbsp;drastisch aangescherpt. Het is echt heel spannend. Ik zitnbsp;in mijn hotelkamer en mag niet meer alleen naarnbsp;buiten. Alle expats zijn al naar huis gevlogen, iknbsp;vlieg zaterdag terug naar Nairobi. Daar gaat mijn werknbsp;gewoon verder: supervisie over de diverse projecten. Zonbsp;zijn we nu bezig om met behulp van satellietfoto's Hargeisa en een aantal andere steden in kaart te brengen.

Dit werk is precies is precies wat ik wil: het is een mooie combinatie van ruimtelijke ordening en ontwikkelingswerk. De projecten zijn interessant en ik sta er helemaalnbsp;achter. De voorzieningen in de slums zijn beroerd, de mensen wonen heel dicht op elkaar. Er zijn geen sanitaire voorzieningen. Er is geen overheidscontrole, wel veelnbsp;criminaliteit. Over twee jaar lopen onze projecten in Somalië af. Ik zie wel waar ik daarna terechtkom. Er zijn genoegnbsp;mogelijkheden binnen de VN, zeker als je al wat ervaringnbsp;hebt. Het ligt nog helemaal open of ik ooit in Nederlandnbsp;een baan zal zoeken. Ik kan me nu niet voorstellen dat iknbsp;de rest van mijn leven ver van mijn familie en vrienden zalnbsp;wonen. Op een gegeven moment wil ik misschien eennbsp;vaste plek om te wonen. Waar ik dit jaar Kerst vier? Innbsp;Nederland.'

[Chiara Soldati]

Het is haar stellige overtuiging: Foreign students increase value. 'Vrouwenstudies biedt een uitgebreid programmanbsp;van hoge kwaliteit. Dat trekt studenten van gezaghebbende universiteiten als de London School of Economics ennbsp;de Universiteit van Frankfurt. Maar ook de gemotiveerdenbsp;studenten van minder bekende universiteiten, bijvoorbeeldnbsp;uit Oost Europa en Italië, kiezen bewust voor ons. They arenbsp;dying to learn some gender.'

Een ruime kamer in een statig pand aan de Kromme Nieu-wegracht. De herfstzon schijnt naar binnen. Hoogleraar vrouwenstudies Rosi Braidotti, van oorsprong Italiaanse,nbsp;doet haar verhaal in het Engels, doorspekt met Nederlands.nbsp;Ze schuwt het superlatief niet: gigantic, ernormous, tremendous, zijn woorden waarmee ze haar passie voor het vak ennbsp;haar trots op de resultaten graag onderstreept. In 1988nbsp;kwam ze naar Nederland om vrouwenstudies op te zetten.nbsp;'It's important to know how very developed, organized andnbsp;focused we are.'

Belangrijke thema's van vrouwenstudies zijn 'macht', 'beeldvorming' en 'gender'. Wat betekent het om een mannbsp;of een vrouw te zijn? Hoe verhouden mannen en vrouwennbsp;zich tot elkaar? En welke factoren zijn daarop van invloed?nbsp;Volgens Braidotti zijn er twee manieren om naar een universiteit te kijken. Als een museum of knowledge of als eennbsp;plaats waar het heden gedecodeerd en geïnterpreteerdnbsp;wordt. 'In mijn ogen is een universiteit succesvol als beidenbsp;benaderingen worden gecombineerd. Om de hedendaagsenbsp;gecompliceerde werkelijkheid te bestuderen, zijn nieuwenbsp;instrumenten nodig. Gender is zo'n instrument.'

Virtual reality

‘Gender is per definitie interdisciplinair', vervolgt Braidotti. Dus werkt de vakgroep nauw samen met geschiedenis,nbsp;nieuwe media en andere letterendisciplines. Wat zijn denbsp;consequenties van kolonialisme met betrekking tot denbsp;beeldvorming over vrouwen? Wat doet virtual reality metnbsp;beeldvorming -denk aan de mogelijkheden om foto's digitaal te manipuleren. Welke mechanismen zorgen voor in- ofnbsp;uitsluiting van vrouwen in de maatschappij? Het zijn enkelenbsp;voorbeelden van vragen die worden gesteld.

Edyta Just (26), afkomstig uit Lodz, Polennbsp;Achtergrond In Polen heb iknbsp;de masteropleiding Politicologienbsp;gedaan.

Waarom naar Utrecht? Mijn eerste verblijf in Utrecht was innbsp;1999, op basis van een Socrates-beurs van de Europese Unie. Iknbsp;wist nog niet precies wat ik metnbsp;vrouwenstudies wilde, ik gingnbsp;gewoon. Tijdens de cursussen

over body politics en techno body's werd ik gegrepen door het onderwerp en besloot ik mijn scriptie te schrijven over de invloed van nieuwe media op lichamelijkenbsp;identiteit en gender. Daarvoor heb ik een beurs van denbsp;Nederlandse overheid aangevraagd. Momenteel ben iknbsp;aan het nadenken over een onderwerp voor mijn promotieonderzoek, dat ik ook hier wil doen.nbsp;Positief De uitwisseling van ideeën geeft me een kick.nbsp;De mensen die ik hier heb ontmoet, hun opvattingen opnbsp;het wetenschappelijke vlak én over het dagelijks levennbsp;hebben me echt gevormd. Ik heb hier veel opgebouwd.nbsp;Deze ervaring maakt dat ik niet bang meer ben me ooitnbsp;weer opnieuw in een nieuwe omgeving te vestigen.nbsp;Minder blij met: Ik voel me hier thuis, maar uiteraardnbsp;mis ik mijn familie, het gezelschap van mijn Poolse vrienden en soms ook het Poolse eten.

Marta Zarzycka (27), afkomstig uit Lodz, Polennbsp;Achtergrond In Polen heb iknbsp;kunstgeschiedenis gestudeerd,nbsp;met als specialisatie hedendaagse Amerikaanse kunst.nbsp;Waarom naar Utrecht? Tijdensnbsp;mijn studie heb ik in het kadernbsp;van een uitwisselingsprogramma een jaar in Utrechtnbsp;gestudeerd. Tijdens de collegesnbsp;bij vrouwenstudies ben ik menbsp;gaan interesseren voor het fenomeen 'representatie'.nbsp;Daarna ging ik terug naar Polen om af te studeren. Nunbsp;ben ik weer in Utrecht. Ik bereid me voor op mijn promotieonderzoek naar vrouwelijke schilders en de zelfportretten die ze maakten tijdens hun ziekte. Eennbsp;beroemd voorbeeld is Frida Kahlo. Welke vorm hebbennbsp;de vrouwen gevonden om hun situatie uit te drukken?nbsp;En welke betekenissen zijn verbonden aan het ziekenbsp;vrouwelijke lichaam?

Positief Het eerste waar ik aan moet denken is dat ik mijn man hier heb ontmoet en dat we een baby hebbennbsp;gekregen. Daarnaast uiteraard het stimulerende academische klimaat en de mogelijkheid interdisciplinair tenbsp;werken.

Minder blij met de vreemdelingenpolitie. Het regelen van mijn verblijf, visa vernieuwen, een werkvergunningnbsp;krijgen, het ging allemaal erg moeizaam.

Braidotti: 'Dit land moet meer doen voor de positie van vrouwen.'

Interdisciplinair

Zestig procent van haar studenten komt uit het buitenland. Bijna alle cursussen zijn in het Engels. 'We bieden eennbsp;enorme hoeveelheid cursussen. Van de klassieke feministennbsp;tot nieuwe media. Van belangrijke historische figuren totnbsp;theorieën over etniciteit. We noemen het zelf wel het multinbsp;media multi culti-programma. 'Internationalisering is onzenbsp;core business', aldus Braidotti. Vrouwenstudies coördineertnbsp;twee belangrijke internationale netwerken. Athena, hetnbsp;grootste gendernetwerk in Europa, met meer dan 100 aangesloten universiteiten. Het wordt gefinancierd door denbsp;Europese Commissie en richt zich op de ontwikkeling vannbsp;een 'Europese dimensie' in het hoger onderwijs, ondernbsp;andere door gezamenlijke curriculumontwikkeling ennbsp;onderzoek. Daarnaast is er NOISE, dat elk jaar voor 50nbsp;masterstudenten uit heel Europa een summerschool organiseert. De docenten zijn afkomstig van zestien Europesenbsp;universiteiten. En, last but not least, is er het Internationalnbsp;Graduate Training Programma. Een intensief post graduatenbsp;programma van vier maanden, dat ieder jaar van februarinbsp;tot mei plaatsvindt. Deelnemers komen uit de hele wereld.nbsp;'Het komend jaar worden mensen uit Italië, Zwitserland,nbsp;USA, Australië, Ijsland, Israël en Bangladesh verwacht.'

Financiële ondersteuning ontvangt de vakgroep vooral van de Letterenfaculteit, het College van Bestuur van de Universiteit Utrecht en van de Europese Unie. 'Vrouwenstudies isnbsp;partner in twee Europese kaderprogramma's Employmentnbsp;and Women's Studies, onder leiding van de universiteit vannbsp;Huil, Engeland en Gender relations in Europe at the turn ofnbsp;the millennium: Women as subjects in migration and marriage, onder leiding van het European University Institute.'nbsp;Van NWO, de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, die het geld van de Nederlandse overheidnbsp;verdeelt, moet vrouwenstudies het niet hebben. In tegenstelling tot de Europese Unie, ziet NWO gender niet als eennbsp;serieus wetenschappelijk concept. 'Het conservatisme isnbsp;groot', aldus Braidotti. 'Het begrip gendermainstreaming isnbsp;bijvoorbeeld nog nooit serieus geïntroduceerd in het curriculum van de Nederlandse universiteiten. Wat ik daarmeenbsp;bedoel? Meer vrouwen binnen bestaande structuren krijgennbsp;is niet genoeg. Het paradigma waarbinnen wordt gewerktnbsp;is gemaakt door mannen voor mannen. Dat moet veranderen. Binnen de universiteit wordt uitgegaan van ideeën dienbsp;objectief en neutraal lijken, maar de praktijk is anders.nbsp;Flexibiliteit bijvoorbeeld: je moet beschikbaar zijn. Is ernbsp;morgen een conferentie? We gaan! Loopt het experimentnbsp;uit? Dan slapen we in het lab! Altijd beschikbaar moetennbsp;zijn is een gender-issue. Vrouwen kunnen daar niet aan voldoen, want zij zorgen in onze cultuur voor de kinderen ennbsp;de familie. Internationalisering is trouwens ook een gender-issue. Go where the job is. Voor vrouwen is het erg moeilijknbsp;om hun spullen te pakken en te vertrekken.'

Terrorism on politica! correctness

In het huidige politieke en maatschappelijke klimaat in Nederland heeft vrouwenstudies het niet gemakkelijk. Alsnbsp;je het fenomeen gelijkheid bestudeert en je druk maakt omnbsp;de positie van vrouwen en minderheden, ben je politieknbsp;correct en dat is 'uit'. Braidotti spreekt in dit verband vannbsp;terrorism on political correctness. 'Pure reactionaire tactiek.nbsp;Dit land moet meer doen voor de status van vrouwen. Denbsp;statistieken laten het zien. In de bezorgdheid over de moslimvrouw ontwaart ze deze tactiek ook. 'Witte vrouwen zijnnbsp;okay', luidt de boodschap. Natuurlijk moet de moslimvrouwnbsp;bevrijd worden, maar zoals het nu gesteld wordt, is het veelnbsp;te simpel. Het verhult de problematiek van de gemiddeldenbsp;werkende vrouw in dit land.'

Een positief effect van dit terrible moment we are going through is dat het vrouwenstudies studenten oplevert. 'Studenten die echt willen reageren. Zwarte vrouwen, migrantenvrouwen, zonen en dochters van feministen. Ze zijn opnbsp;zoek naar nieuwe vormen van activisme, naar alternatievenbsp;netwerken. Ik ben optimistisch over de toekomst.'

[Annemarie van den Hoven]

Chung han Lee (38), afkomstig uit Tai Pei, Taiwannbsp;Achtergrond In Taiwan heb iknbsp;aan de Amerikaanse Tong-hainbsp;universiteit de masteropleidingnbsp;Social work gedaan. Mijn specialisatie was hulpverlening aannbsp;homoseksuele studenten.

Waarom naar Utrecht? Ik wilde naar het buitenland,nbsp;maar niet opnieuw naar eennbsp;Amerikaanse context. Als je in

Europa vrouwenstudies wilt doen, kun je het beste naar Utrecht gaan. Groot voordeel is dat bijna al het onderwijs in het Engels is. Ik werk hier aan een proefschriftnbsp;over de life style van homoseksuele en lesbische paren innbsp;Nederland. Rosi Braidotti is mijn promotor.

Positief Ik kom uit een conventionele heteroseksuele maatschappij. Hier heb ik geleerd dat 'anders’ ooknbsp;gewoon is. Ik vind de mensen in Nederland erg vriendelijk. Vreemd genoeg zijn Nederlanders het niet met menbsp;eens. Ze gaan op vakantie naar Indonesië en zijn ervannbsp;overtuigd dat men in Azië veel vriendelijker is. Misschiennbsp;is het als outsider makkelijker je open te stellen...nbsp;Minder blij met de kou, de regen en het eten. Ik wilnbsp;niet zeggen dat de Nederlandse keuken slecht is, maarnbsp;het kan de vergelijking met de Aziatische, maar ook metnbsp;de Italiaanse of Spaanse, niet doorstaan.

Gratis naar de Universiteitsbibliotheek

De U-fonds alumnipas kan gebruikt worden als lenerspas voornbsp;de Universiteitsbibliotheeknbsp;Utrecht. Alumni kunnen gebruiknbsp;maken van de UB-collecties en vannbsp;alle algemeen toegankelijke voorzieningen in de UB-ruimten.

Op vertoon van pas en geldig legitimatiebewijs wordt bij de balie een lenersrecord geactiveerd ennbsp;wordt de pas voorzien van eennbsp;UB-barcode.

Universiteitsbibliotheek Utrecht Wittevrouwenstraat 7-11, Utrecht.nbsp;Telefoon (030) 253 6600. Website:nbsp;www.library.uu.nl.

Korting bij Universiteitswinkel SOLARIS

De Universiteitswinkel Solaris met verkooppunten in het Academiegebouw en het Bestuursgebouw,nbsp;voert een ruim assortiment relatiegeschenken met het Universiteits-logo. Alumnipashouders krijgennbsp;15% korting op alle artikelen.nbsp;Bestellen kan telefonisch opnbsp;(030) 253 6053 en per e-mail naarnbsp;solaris.winkel@fbu.uu.nl

Reductie op Faculty Club 'Helios'

Een pashouder die alumnus is van de Universiteit Utrecht, en niet innbsp;dienst van deze universiteit, kannbsp;buitengewoon lid worden van denbsp;Faculty Club Helios (gevestigd innbsp;het Academiegebouw). Pashoudersnbsp;betalen in het jaar 2004 €45,- i.p.v.nbsp;€65,-. Het lidmaatschap geeftnbsp;tevens toegang tot de Facultynbsp;Clubs van Amsterdam (UVA),nbsp;Leiden en Eindhoven.

Aanmelden kan schriftelijk of per e-mail via het bureau van hetnbsp;U-fonds.He/;os, Achter de Dom 7,nbsp;Utrecht. Telefoon: (030) 253 9911.nbsp;Website: www.helios.uu.nl.

Creatieve kortingen bij Parnassos

Het cultureel centrum Parnassos (muziek, toneel, dans, theater)nbsp;geeft alumnipashouders korting opnbsp;het cursusaanbod (middentarief).nbsp;Parnassos, Kruisstraat 201, Utrecht.nbsp;Telefoon: (030) 253 8448. Website:nbsp;www.Parnassos.uu.nl.

Arbeidsmarktoriëntatie

Het Studieloopbaancentrum (onderdeel van het Studentennbsp;Service Centrum) verstrekt eerstejaars alumni gratis informatie overnbsp;de arbeidsmarkt en biedt diversenbsp;faciliteiten voor het opbouwennbsp;van een functioneel netwerk.nbsp;Studieloopbaancentrum Leuven-laan 19 (M. Ruppertgebouw),nbsp;Utrecht

Telefoon: (030) 253 7000.

Website: www.uu.nl/ssc (klik vervolgens naar: Informatie voornbsp;Alumnigt;Arbeidsmarktoriëntatie).

Gratis rondleiding Botanische Tuinen

Rond het jaarthema 'Dating-bureau Darwin' organiseren de Botanische Tuinen op De Uithofnbsp;op 26 juni 2004 exclusief voornbsp;alumnipashouders een rondleidingnbsp;en videopresentatie. Tijdstipnbsp;van aanvang is 14.00 uur ennbsp;aanmeiden kan op onderstaandnbsp;telefoonnummer.

Botanische Tuinen Universiteit Utrecht, Budapestlaan 17,nbsp;De Uithof, Utrecht,

Telefoon: (030) 253 1826. Website: www.botanischetuinen.uu.nl.

Stadswandeling binnenstad en architectuurwandelingnbsp;De Uithof

Een stadswandeling langs oude universiteitsgebouwen in de binnenstad en een architectuurwandeling langs moderne gebouwennbsp;op De Uithof. In 2004 zullen dezenbsp;voor alumnipashouders gratisnbsp;georganiseerd worden. Let op denbsp;aankondiging in Illuster!

Goedkoper organiseren bij Facilitair Bedrijf Utrecht

Het Facilitair Bedrijf Utrecht beschikt binnen de Divisienbsp;Catering en Congressen over eennbsp;professioneel opererend Congresbureau. Pashouders die een congres of evenement willennbsp;organiseren ontvangen:

- 5% korting op organisatiekosten

van congressen, cursussen en evenementen

• - gratis vermelding op denbsp;Utrechtse Congres- ennbsp;Evenementenkalender

• - 5% korting op FBU-Catering

• - 5% korting op congresdrukwerknbsp;van Drukkerij Zuidam en Uithof

FBU, Heidelberglaan 8, Utrecht. Telefoon: (030) 2531642.nbsp;Website: www.fbu.uu.nl.

Voordelig sporten in Sportcentrum Olymposnbsp;Sportcentrum Olympos biedtnbsp;cursussen aan in bijna alle takkennbsp;van sport. Eerstejaars alumni (ooknbsp;promovendi) kunnen op vertoonnbsp;van een geldige eerstejaars-pas ennbsp;een legitimatiebewijs sportennbsp;tegen het voordelige B-tarief (totnbsp;1 augustus 2004 kan alleen vannbsp;deze korting gebruik gemaaktnbsp;worden binnen een jaar na afstuderen op vertoon van de bul).nbsp;Sportcentrum Olympos,nbsp;Uppsalalaan 3, Utrecht.nbsp;Telefoon: (030) 253 4471.nbsp;Website: www.olympos.nl.

Cultureel Studentencentrum De Uitwijknbsp;De Uitwijk geeft cursussen in o.a.nbsp;tekenen, schilderen, grafiek, fotografie, keramiek en inleidingen innbsp;de filosofie en kunstgeschiedenis.nbsp;De Uitwijk hanteert voor eerstejaars alumni het studententariefnbsp;en biedt alumni gratis toegang totnbsp;het filmprogramma en de leeskamer. Alumnipashouders krijgennbsp;verder 10% korting op het normale tarief voor de zomercursussen.

Cultureel Centrum De Uitwijk Leuven laan 19 (M. Ruppertgebouw), Utrecht. Telefoon: (030) 253 3402.nbsp;Website: www.uitwijk.uu.nl.

Goedkoper winkelen in het Universiteitsmuseum

Alumni hebben gratis toegang tot het Universiteitsmuseum.nbsp;Pashouders krijgen bovendien 15%nbsp;korting in de museumwinkel.nbsp;Universiteitsmuseum Utrecht,nbsp;Lange Nieuwstraat 106, Utrecht.nbsp;Telefoon: (030) 253 8008. Website:nbsp;www.museum.uu.nl.

Verzekeren met korting bij OHRA

Pashouders kunnen profiteren van speciale verzekeringstarieven bijnbsp;OHRA. Neem voor het contract-nummer contact op met hetnbsp;Ufonds.

• - Ziektekostenverzekering: collectief tarief (met 3% extra kortingnbsp;voor jaarbetaling en 1% extranbsp;korting voor kwartaalbetaling)nbsp;NB: alleen voor verzekerden totnbsp;65 jaar!

• - Autoverzekering: 10% korting opnbsp;de basispremie.

• - Verzekeringspakket voor particulieren: 3% korting bij drie, 5%nbsp;korting bij vier, 6% korting bijnbsp;vijf, 7% korting bij zes en 8%nbsp;korting bij zeven of meer verzekeringen.

Website: www.Ohra.nl.

Speciaal tarief op alle uitvoeringen van bijzonderenbsp;Utrechtse muziekgezelschappennbsp;Het Utrechtsch Studenten Concert,nbsp;close-harmony koor Dekoor, hetnbsp;Utrechts Blazers Ensemble, studen-tenstrijkgezelschap Zoroaster ennbsp;het Utrechts Student Koor ennbsp;Orkest werken mee aan de alumni-pas. Op vertoon van uw pas kunt unbsp;tegen gereduceerd tarief de uitvoeringen van deze gezelschappennbsp;bijwonen.

Let op de aankondigingen in Illuster of kijk voor denbsp;afzonderlijke programma's ennbsp;reserveringsmogelijkheden op:nbsp;www.usconcert.nl /nbsp;www.dekoor.studver.uu.nl !nbsp;www.ube.studver.uu.nl /nbsp;www.zoroaster.nl

Telefoon: (030) 253 8448 / www.usko.nl

Telefoon: (030) 253 8785.

Faculteiten

• • Letteren

De faculteit Letteren geeft 20% korting op contractantenonder-wijs (zie website:nbsp;www.let.uu.nl/contractanten}.

• • Rechtsgeleerdheid

De faculteit Rechtsgeleerdheid (website: www.law.uu.nl} geeftnbsp;20% korting op het cursusgeldnbsp;van alle open korte juridischenbsp;postacademische cursussen aannbsp;alumnipashouders die binnennbsp;een periode van vijf jaar vóórnbsp;inschrijving voor een pao-cursus,nbsp;aan de faculteit Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Utrechtnbsp;zijn afgestudeerd.

• • Scheikunde

De faculteit Scheikunde (website: www.chem.uu.nf} geeft 20% korting op het postacademischnbsp;onderwijsaanbod.

• • Wiskunde amp; Informaticanbsp;De faculteit Wiskunde amp;nbsp;Informatica (website:nbsp;www.math.uu.nf) geeft 20%nbsp;korting op vakken uit het reguliere onderwijsprogramma. Letnbsp;wel op eventuele ingangseisen;nbsp;neem hiervoor contact op met denbsp;faculteit.

• • Wijsbegeerte

De faculteit Wijsbegeerte (website: www.phil.uu.nf) geeft 20% korting op maximaal 2 vakkennbsp;uit het reguliere onderwijsprogramma. Let wel op eventuelenbsp;ingangseisen; neem hiervoornbsp;contact op met de faculteit.

• • Sociale Wetenschappen

De faculteit Sociale Wetenschappen (website: www.fss.uu.nl) geeft 20% korting op contractonderwijs.

• • Biologie

De faculteit Biologie (website: www.bio.uu.nf) geeft bij voldoende inschrijvingsruimte 20%nbsp;korting op vakken uit het reguliere onderwijsprogramma. Letnbsp;wel op eventuele ingangseisen;nbsp;neem hiervoor contact op met denbsp;faculteit.

• • Godgeleerdheid

De faculteit Godgeleerdheid (website: www.theo.uu.nl} geeftnbsp;een korting van ongeveer 25%nbsp;op de door hen uitgegevennbsp;Utrechtse Theologische Reeks,nbsp;zoals uitgaven van oraties ennbsp;promoties.

• • IVLOS

Het IVLOS (website: www.ivlos.uu.nl} geeft 10%nbsp;korting op het cursusaanbodnbsp;waarvoor individuele inschrijvingnbsp;mogelijk is.

• • James Boswell Instituut

Het James Boswell Instituut (website: www.jbi.uu.nf} geeftnbsp;korting op taalcursussen en taaltrainingen. Pashouders betalen hetnbsp;voordelige medewerkerstarief. Denbsp;tarieven en de tariefsindeling zijnnbsp;te vinden in de studiegidsen (bijnbsp;inschrijving kopie van de alumni-pas meesturen)

• • Ethiek Instituut

Het Ethiek Instituut (website: www.ethics.uu.nf} geeft 20%nbsp;korting op het postacademischnbsp;onderwijs binnen de Universiteitnbsp;Utrecht.

• • USBO

De Utrechtse School voor

Bestuurs- en Organisatiewetenschap (website: www.usg.uu.nf} geeft 10% korting op postacademische opleidingen, tot eennbsp;maximum van € 1.100,-.

Prijswijzigingen voorbehouden. Aan de inhoud van deze paginanbsp;kunnen geen rechten wordennbsp;ontleend.

Internationale alumninetwerkennbsp;Regelmatig vinden er alumnibij-eenkomsten plaats van Utrechtsenbsp;alumni in Amerika, Engeland,nbsp;Frankrijk, Zuid-Afrika, Indonesië,nbsp;etc. Op deze bijeenkomsten ontmoeten alumni elkaar in dennbsp;vreemde op uitnodiging van denbsp;Universiteit. Vaak levert de Universiteit een spreker of hoogleraarnbsp;om deze bijeenkomst inhoudelijknbsp;op te luisteren.

Op donderdag 20 en vrijdag 21 november vonden in Zuid-Afrikanbsp;alumnibijeenkomsten plaats innbsp;Pretoria en Stellenbosch. De lezingnbsp;in Stellenbosch was georganiseerdnbsp;om de recent ondertekendenbsp;samenwerkingsovereenkomst tussen de Universiteit Utrecht en denbsp;Universiteit van Stellenbosch tenbsp;vieren. Sprekers op de alumni-events waren onder andere Willemnbsp;Hendrik Gispen, rector van hetnbsp;College van Bestuur van de Universiteit Utrecht; Paul Rheeder,nbsp;promoveerde aan de Universiteitnbsp;Utrecht, bekleedt nu de Medihelpnbsp;Leerstoel in Klinische Epidemiologie aan de Universiteit van Pretoria; en Rudie Botha, alumnus vannbsp;de Universiteit Utrecht en professor Algemene Letteren aan denbsp;Universiteit van Stellenbosch.

Wilt u op de hoogte blijven van de activiteiten van denbsp;Internationale Alumninetwerken,nbsp;geeft u zich dan via

WWW. ufonds. uu. nl/Alumni/ internationale_alumninetwerkennbsp;op voor de internationalenbsp;nieuwsbrief.

ALUMNICONTACTPERSONEN

Contactpersonen faculteiten

Utrechts universiteitsfonds/

Alumnibureau

Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrecht (030) 253 80 25, E-mail; ufonds@ufonds.uu.nl

Aardwetenschappen

Budapestlaan 4, 3584 CA Utrecht

(030) 253 51 16, E-mail: n.meijer©geo.uu.nl

Biologie

Postbus 80088, 3508 TB Utrecht

(030) 253 22 76, E-mail; c.m.jansen@bio.uu.nl

Diergeneeskunde

Postbus 80163, 3508 TD Utrecht

(030) 253 48 36, E-mail: m.broekhoven@vet.uu.nl

Farmaceutische Wetenschappen

Postbus 80082, 3508 TB Utrecht

(030) 253 73 13, E-mail: d.a.ondaatje@pharm.uu.ni

Geneeskunde

Postbus 80030, 3508 TA Utrecht

(030) 253 64 20, E-mail: t.m.v.fakkeldij@med.uu.nl

Godgeleerdheid

Heidelberglaan 2, 3584 CS Utrecht

(030) 253 18 53, E-mail: Mswarte@theo.uu.nl

Letteren

Kromme Nieuwegracht 46, 3512 HJ Utrecht (030) 253 97 56, E-mail: a.poorterman@let.uu.nlnbsp;Natuur- en Sterrenkunde

Postbus 80195, 3508 Tl Utrecht

(030) 253 32 84, E-mail: th.m.seuren@phys.uu.nl

Rechtsgeleerdheid

Janskerkhof 3, 3512 BK Utrecht

(030) 253 70 18, E-mail: i.wienese@law.uu.ni

Ruimtelijke Wetenschappen

Heidelberglaan 2, 3584 CS Utrecht

(030) 253 20 44, E-mail: y.langen@geog.uu.nl

Scheikunde

Padualaan 8, 3584 CH Utrecht

(030) 253 37 93, E-mail: m.vandergarde@chem.uu.nl

Sociale Wetenschappen

Heidelberglaan 1, 3584 CS Utrecht

(030) 253 47 00, E-mail: m.splinter@fss.uu.nl

Wijsbegeerte

Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrecht

(030) 253 18 31, E-mail: e.kas@phil.uu.nl

Wiskunde en informatica

Budapestlaan 6, 3584 CD Utrecht

(030) 253 15 15, E-mail: vlimmere@math.uu.nl IVLOS

Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrecht

(030) 253 44 94, E-mail: m.vanrijswijk@ivlos.uu.nl

Contactpersonen nationaal

Regio Amsterdam, Ruud de Ruiter,

E-mail: Amsterdam@alumni.uu.nl

Regio Arnhem, Joop van de Vate,

E-mail: Arnhem@alumni.uu.nl

Regio Den Haag, Frans Driedonks,

E-mail: Denhaag@alumni.uu.nl

Regio Maastricht, nog onbekend

E-mail: Maastricht@alumni.uu.nl

Regio Rotterdam, nog onbekend

E-mail: Rotterdam@alumni.uu.nl

Regio Brabant, Kees Ampt,

E-mail: Eindhoven@alumni.uu.nl

Regio Zwolle, leke Rozendaal,

E-mail: Zwolle@alumni.uu.nl

Regio Utrecht, Bob Zaalberg,

E-mail: Utrecht@alumni.uu.nl

Contactpersonen internationaal Verenigde Staten, Irma Jansen, New York,

E-mail: irmajansen@hotmail.com

Zuid-Afrika, Pieta van Beek, Hanna Botha, Jacques van der Eist

E-mail: Southafrica@alumni.uu.nl

Indonesië, Theo Tuwankotta,

E-mail: tndonesia@alumni.uu.nl

Thailand, E-mail: Ufonds@ufonds.uu.nl Spanje, Germaine Custers,

E-mail: Germainecusters@hotmail.com Engeland, E-mail; Ufonds@ufonds.uu.nlnbsp;Frankrijk, E-mail: Ufonds@ufonds.uu.nl

Sinds begin dit jaar bestaat de Adviescommissie Jonge Alumni,nbsp;een club die zich richt op pasnbsp;afgestudeerden van de Universi-teit Utrecht. Op 22 oktobernbsp;organiseerde de commissienbsp;in samenwerking met hetnbsp;U-fonds/alumnibureaueen Lagerhuisdebat in de aula van hetnbsp;Utrechtse Academiegebouw. Ernbsp;werd gesproken over werkgelegenheid en kenniseconomie,nbsp;onder leiding van één van denbsp;geslaagdste jonge alumni 'ever':nbsp;Bas Haring.

Zegt de ene jonge alumnus tegen de andere jonge alumnus: 'Hetnbsp;gaat er maar net om hoe je omgaatnbsp;met je warme en je koude netwerk.' Het eerste Lagerhuisdebatnbsp;voor jonge alumni, dat in oktobernbsp;2003 werd gehouden, mag dan eennbsp;beetje zijn blijven steken in goedenbsp;bedoelingen, de sfeer was er nietnbsp;minder om. Vooral tijdens de borreluurtjes tussendoor werd er driftignbsp;genetwerkt.

Het debatprogramma zelf leed een beetje onder het feit dat de sprekers het meer met elkaar eensnbsp;waren dan goed voor hen was.

Desalniettemin werd het onder de bezielde leiding van de 35-jarigenbsp;Bas Haring toch een geanimeerdenbsp;avond. Hoogleraar Oedzge Atzemanbsp;en VSNU-voorzitter Ed d'Hondt verschilden slechts op enkele nuancesnbsp;met elkaar van mening over denbsp;positie van de universiteit in denbsp;ontwikkeling van de kenniseconomie, het toverwoord dat sinds eennbsp;jaar of vijf de Nederlandse onderwijsdebatten regeert. Ook de 'pittige' debatstelling dat denbsp;vermeende stagnatie van de kenniseconomie te wijten zou zijn aannbsp;de onderlinge ruzies en naijver vannbsp;de samenwerkende universiteitennbsp;kon de emoties niet verhitten. Innbsp;de geslaagde poging om niet voornbsp;de zoveelste keer te gaan klagennbsp;over het feit dat het hoger onderwijs in de afgelopen 20 jaar 30%nbsp;minder te besteden heeft gekregen, leverde het debat uiteindelijknbsp;één memorabel citaat op vannbsp;Oedzge Atzema: 'Creatieve chaos isnbsp;de beste motor voor de kenniseconomie.' Daar kon niemand het meenbsp;oneens zijn.

De gasten voor het tweede debat van de avond zouden in een andernbsp;tijdsgewricht zeker voor vuurwerknbsp;hebben gezorgd. PvdA-kamerlid Jetnbsp;Bussemaker en VNO/NCW-bestuur-der Chiel Renique zouden een jaarnbsp;of dertig geleden, briesend tegenover elkaar hebben gestaan in eennbsp;debat als dit, over het toenemendenbsp;probleem van jongerenwerkeloosheid. Hoe anders is dat nu, sinds bijnbsp;het najaarsoverleg het tijdelijk verguisde poldermodel weer volledignbsp;in ere is hersteld. Jet Bussemakernbsp;slaagde er zelfs in om een kleinenbsp;toezegging los te peuteren vannbsp;haar opponent, die schoorvoetendnbsp;beloofde dat, net als in hetnbsp;Midden- en Kleinbedrijf, ook denbsp;werkgevers van grote bedrijvennbsp;zich zouden committeren aan hetnbsp;scheppen van werk voor kansarmenbsp;jongeren. Uiteindelijk bleek datnbsp;probleem toch niet al te actueelnbsp;voor de aanwezige oud-studenten.nbsp;In de zaal was een aardige keusnbsp;samengebracht van duidelijk kansrijke twintigers, die er geen probleem mee hebben om ook nognbsp;eens een tijdje als hostess in de RAInbsp;of als invalkracht op een vuilniswagen te staan zoals twee oud-stu-denten trots konden melden.

Dat zijn zaken waar de 'traditionele alumnus' zelden mee bezig is.

Dat zijn tenslotte degenen die, zoals scheidend collegevoorzitternbsp;Jan Veldhuis in zijn openingstoespraak zei, op latere leeftijd uitnbsp;nostalgie naar de oude universiteitnbsp;terugkeren. Jongere alumni hebben meer aan de workshops ennbsp;debat-avonden zoals deze. Alleennbsp;mag er de volgende keer dan welnbsp;voor wat controversiëlere gespreksstof worden gezorgd, zodat ook denbsp;liefhebbers van spektakel aan hunnbsp;trekken komen.

[Wijbrand Schaap]

Op 27 maart 2004 organiseert het U-fonds/Alumnibureau op denbsp;Universiteitsdag weer workshops voor pas afgestudeerdennbsp;(loopbaanoriëntatie, solliciteren,nbsp;onderhandelen, etc.). Kijk voornbsp;meer informatie opnbsp;www.ufonds.uu.nl/Alumni/nbsp;jonge_alumni en in de volgendenbsp;Illuster (Februari 2004).

Willem Wittenberg (oud-student geschiedenis) loopt ze allemaal af:nbsp;de Utrechtlezingen die het U-fonds en de UU samen met denbsp;alumninetwerken organiserennbsp;voor alumni. 'Ik wil blijven lerennbsp;en het is altijd leuk om oudenbsp;bekenden te ontmoeten.' De combinatie van 'spelen en leren' blijktnbsp;een gouden formule te zijn voornbsp;de alumnibijeenkomsten. Kennisuitwisseling is het hoofddoel en,nbsp;zo vertelt Han van Manen, penningmeester van het U-fonds 'vianbsp;de alumni houdt onze universiteitnbsp;contact met wat er speelt in denbsp;maatschappij.'

Allereerst brengt prof. dr. H. Bertens, decaan van de faculteit Geesteswetenschappen, de toehoorders op de hoogte van de recentenbsp;samenvoegingen van faculteitennbsp;en de invoering van de bachelor-masterstructuur. Dat ook denbsp;inhoud van het onderwijs zo veranderd is, is duidelijk nieuw voornbsp;de meesten. Vervolgens benadruktnbsp;prof. dr. Tieleman namens het U-fonds nog eens het belang van denbsp;betrokkenheid tussen universiteitnbsp;en alumni.

Vanaf het moment dat Frits van Oostrom zijn Utrechtlezing begint,nbsp;ziet het publiek ineens de gepassioneerde mediëvist die hij is.nbsp;Iedereen moet van zijn geliefdenbsp;middeleeuwen kunnen genietennbsp;en daarvoor gebruikt hij allenbsp;moderne middelen die er maarnbsp;zijn. Want 'oud' en 'nieuw' kunnen elkaar verrijken. Zo laat hijnbsp;een cd horen van een monnikenkoor begeleid door de Noorsenbsp;saxofonist Jan Garbarek, wat werkelijk een schitterende combinatienbsp;oplevert. Ook zien de aanwezigennbsp;stukjes van de websitenbsp;www.literatuurgeschiedenis.nl,nbsp;die van Oostrom samen met velenbsp;anderen gemaakt heeft. Oude teksten staan gebroederlijk naast hunnbsp;moderne vertaling en foto's vannbsp;oude handschriften naast tekeningen van Fokke 'ende' Sukke. Sommige teksten worden ook nognbsp;eens voorgelezen, waardoor zenbsp;helemaal van het scherm afspatten. Van Oostrom besluit zijnnbsp;lezing met een fragment uit denbsp;film 'Dead Poets Society', waarinnbsp;een bevlogen docent zijn leerlingen vertelt waar het in het levennbsp;werkelijk om draait: poëzie,nbsp;schoonheid, liefde en romantiek.nbsp;De rest is bijzaak.

[Ch ristinne Willemsen]

Kijk voor meer verslagen op WWW. ufonds. UU. nl/regionalenbsp;netwerken

Algemeen

Juridisch PAO Utrecht

Korte juridisch cursussen

Het Juridisch PAO Utrecht van de Utrechtse Faculteit Rechtsgeleerdheid biedt praktijkjuristen kwalitatief hoogstaande, intensieve,nbsp;postacademische juridische cursussen op tal van rechtsgebieden.nbsp;Onderstaand vindt u een selectienbsp;uit het voorjaarsprogramma 2004.nbsp;Het hele programma staat op:nbsp;www.law.uu.nl/pao. U kunt natuurlijk ook de brochure aanvragen vianbsp;tel. (030) 253 7022. Heeft u eennbsp;alumnipas en bent u niet langernbsp;dan vijfjaar geleden afgestudeerd,nbsp;dan krijgt u 20% korting op denbsp;cursusprijs.

• • Actualiteiten arbeidsrecht

• • Actualiteiten bestuursrechtelijkenbsp;handhaving

• • Actualiteiten ruimtelijknbsp;bestuursrecht

• • Natuurbeschermingsrecht;nbsp;soortenbescherming ennbsp;gebiedsbescherming

• • Milieurecht; actueel en compact

• • EG-recht en de praktijk van hetnbsp;waterbeheer

• • Recente jurisprudentie nieuwnbsp;huurrecht

• • Hoger beroep in de civielenbsp;procedure

• • Beloningen voor bestuurders

• • Nieuw recht I

• • Recente straf(proces)rechtelijkenbsp;jurisprudentie

  
  

Advanced Master Programme Bank- en effectenrecht (LLM)nbsp;Mastercourse I: Veranderend toezicht begint op 19 februari 2004 ennbsp;duurt vijf maanden. In deze eerstenbsp;van drie Mastercourses leert u denbsp;weg te vinden in het voortdurendnbsp;uitdijende woud van nationale ennbsp;internationale regelgeving van hetnbsp;toezicht. Om de belangen van denbsp;verschillende spelers in het financiële veld te kunnen onderscheiden, wegen en vertalen innbsp;adequate juridische oplossingen,nbsp;wordt u ingewijd in de bedrijfseconomische processen die aan denbsp;financiële markten ten grondslagnbsp;liggen. Deze cursus biedt u eennbsp;onmisbare basis om in complexenbsp;praktijksituaties creatief en verantwoord normen in te vullen en toenbsp;te passen.

Heeft u minimaal drie jaar werkervaring als jurist bij eennbsp;advocatenkantoor, bank ofnbsp;toezichthoudende instelling,nbsp;dan kunt u zich inschrijven.

Voor meer informatie: Juridisch PAO Utrecht,nbsp;Janskerkhof 3,nbsp;3512 BK, Utrechtnbsp;tel. (030) 253 7022/7032,nbsp;fax (030) 253 8410nbsp;jpao@law.uu.nl,nbsp;WWW. law. uu. nl/pao

Hoger oncJerwijs voor ouderen

Nieuwjaarsbijeenkomst

Op woensdag 21 januari 2004 vindt de nieuwjaarsbijeenkomst vannbsp;HOVO Utrecht plaats bij de faculteit Gezondheidszorg van de HvU,nbsp;Bolognalaan 101, De Uithof. Gastspreker Prof.dr. G.H. Jansen, emeritus hoogleraar Sociologie, houdtnbsp;om 15.00 uur een lezing overnbsp;'Utrechtse feesten in heden en verleden'. Belangstellenden zijn vanafnbsp;14.30 uur van harte welkom. Aanmelding voor deze bijeenkomst isnbsp;noodzakelijk. Opgave via h.schrij-nemakers@usp.uu.nl of via (030)nbsp;253 3483 van het hovo-secretariaat.

Cursussen

Hovo biedt in het voorjaar van 2004 tal van cursussen aan op hetnbsp;gebied van filosofie, theologie,nbsp;geschiedenis, kunstgeschiedenis,nbsp;architectuur, muziek, letteren,nbsp;sociale wetenschappen, recht,nbsp;natuurwetenschappen en geneeskunde. U kunt zich nu al inschrijvennbsp;voor één of meerdere van de innbsp;totaal 27 cursussen. De meeste cursussen starten eind januari/beginnbsp;februari en tellen acht bijeenkomsten van ca. twee uur. U studeertnbsp;voor uw plezier; er zijn dus geennbsp;tentamens. De cursussen kostennbsp;tussen € 105,- en € 175,-.

Enkele voorbeelden:

• • Hoofdlijnen in de filosofiegeschiedenis 1840-1970, van Kierkegaard tot Foucault, (incl. Marx,nbsp;Nietzsche, Wittgenstein ennbsp;Sartre), door Prof.dr. Th. Verbeeknbsp;en dr. P. Steenbakkers, faculteitnbsp;Wijsbegeerte.

• • Geschiedenis van het dagelijksnbsp;leven, hoofdzakelijk in de 19enbsp;eeuw, door Prof.dr. P. 't Hart,nbsp;emeritus hoogleraar Utrecht Studies: een herhaling van een eerder gegeven cursus.

• • Herodotus, door Prof.dr. Josinenbsp;Blok en dr. J. Bons, faculteit dernbsp;Letteren.

• • Oscar Wilde, door dr. P.C.M. Fransen, faculteit der Letteren.

• • Europa en migranten, doornbsp;Prof.dr. R. Maier, faculteit Socialenbsp;Wetenschappen, met aandachtnbsp;voor o.a. nieuw rechts, hetnbsp;beleid van nationale regeringennbsp;en Europese instanties en denbsp;identiteit van Europa.

• • Het DNA-tijdperk, door Prof.dr.nbsp;W.P.M. Hoekstra, Prof.dr. S. denbsp;Laat e.a., over mogelijkheden ennbsp;risico's bij de toepassing van gentechnologie bij plant, dier ennbsp;mens.

• • Onze voeding: lekker, gezond ennbsp;veilig?, door Prof.dr.ir. A.C.nbsp;Beijnen, Prof.dr. D.W. Erkelens,nbsp;Dr. M.J.H. Geelen e.a. van denbsp;faculteit der Diergeneeskunde.

• • Het leven op aarde en plaattek-toniek, door dr. A.J. van dernbsp;Meulen, faculteit Geoweten-schappen, over het ontstaan ennbsp;de verspreiding van het leven opnbsp;aarde in relatie tot de bewegingnbsp;van de platen waaruit de aardkorst bestaat.

Voor meer informatie of het aanvragen van de cursusgidsnbsp;kunt contact opnemen met hetnbsp;secretariaat, tel. (030) 253 3483.nbsp;Het volledige cursusaanbodnbsp;voorjaar 2004 vindt u op

WWW. hovoutrecht. nl

Studium Generale

Een keuze uit het gevarieerde voorjaarsaanbod.

Westerse filosofen

Dinsdagen van 3 februari tim 23 maart

In een serie van acht lezingen zal de filosoof en universiteitsprofessornbsp;Herman Philipse de kerngedachtennbsp;van een aantal belangrijke westerse filosofen uiteenzetten. Denbsp;filosofen die aan bod zullen komennbsp;zijn achtereenvolgens: Plato,nbsp;Aristoteles, Descartes, Hume, Kant,nbsp;Nietzsche, Heidegger ennbsp;RussellAA/ittgenstein.

Data: de dinsdagavonden van

3 februari t/m 23 maart.

Vanwege de verwachte grote toeloop is reserveren verplicht:nbsp;studgen@sg.uu.nl

Franse denkers van 1950 tot nu

Donderdagen van 4 maart t/m

13 mei

In dit lange programma van zeker Fundamenteel onderzoek dientnbsp;gedreven te worden door vragennbsp;uit de wetenschap en niet uit denbsp;maatschappij.

/Kees van Oen, Biologie]

In de beoordeling van wetenschappelijk onderzoek moet alles excellent bevonden worden.

Goed onderzoek doen, wordt hiermee onmogelijk gemaakt.

jAstrid Manders, Wiskunde]

Wie innovatief wil zijn, moet in Nederland geen wetenschappelijk onderzoek gaan doen.

jSnzan Verstappen, Geneeskunde]

Het aan studenten alleen in Nederlandse vertaling aanbiedennbsp;van Engelse studieboeken zou denbsp;studieduur aanzienlijk bekorten.

I Willem Alpherts, Geneeskunde].

Wanneer je durft te lachen om jezelf, heb je een leven lang lol.

[Majon Muller, Geneeskunde]

Als een ex-vkichteling begint te klagen over het weer en denbsp;Nederlandse Spoorwegen, dan isnbsp;de integratie in de Nederlandsenbsp;samenleving geslaagd.nbsp;fAnnemaric Bos, Geowetenscliappen]

Schrijven is blijven zitten tot het bezoek voor de deur staat.

[Bstlier Korualijnslijper, Diergeneeskunde]

Kinderen gaan voor geesteskinderen.

[Balpli Kupka, Geneeskunde]

Een stelling hoeft niet origineel te zijn zolang je het ennee eensnbsp;bent.

IRies Janssen, Scheikunde]

E)e meest praktische knop aan de computer is de reset-knop.nbsp;jNiels Schep, Geneeskunde]

tien bijeenkomsten zai een aantai belangrijke hedendaagse Fransenbsp;denkers geïntroduceerd worden.nbsp;Bekende denkers als Jean-Paulnbsp;Sartre, Michel Foucault, Bataille ennbsp;Bruno Latour zullen behandeldnbsp;worden door een reeks (Nederlandssprekende) deskundigen uitnbsp;verschillende vakgebieden. In hetnbsp;laatste deel van het programma (22nbsp;april, 6 mei en 13 mei) zullen drienbsp;Franse denkers Pierre Rosanvallon,nbsp;Michel Onfray en Alain Finkielkrautnbsp;zelf een voordracht houden.

Het programma is zowel toegankelijk voor een algemeen publiek als voor studenten die de reeks als cursus kunnen invoegen in hun mas-terprogramma.

Data: de donderdagen van 4 maart t/m 8 april en van 20 april t/m 13nbsp;mei. Op de dinsdagen 20 april, 4nbsp;mei en 11 mei is er een inleiding opnbsp;de gasten uit Frankrijk.

Beide programma's vinden plaats in de senaatszaal van het Academiegebouw, Domplein 29, Utrecht ennbsp;duren van 20.00 - 22.00 uur. Aannbsp;deelname zijn geen kosten verbonden.

Het volledige programma van Studium Generale vindt u opnbsp;www.sg.uu.nl

Meer informatie:

Bureau Studium Generale, Heidelberglaan 8, 3584 CS

Utrecht Tel. (030) 253 2436, studgen@sg.uu.nl, www.sg.uu.nl

Alumnilezingen Aarcdwetenschappen

Het departement Aardwetenschappen organiseert in samenwerking met de Utrechste Geologen Vereniging een serie lezingen voor studenten aardwetenschappen, waarinnbsp;oud-studenten vertellen over hunnbsp;werk en de brede mogelijkhedennbsp;van afgestudeerde aardweten-schappers. Suggesties voornbsp;goede/leuke sprekers zijn welkomnbsp;bij het alumnibureau van de faculteit (deblok@geo.uu.nl) of bij hetnbsp;bestuur van de Utrechtse Geologennbsp;Vereniging (ugv@geo.uu.nl). Denbsp;eerstvolgende lezing is is naarnbsp;verwachting in januari 2004.

Meer informatie over onze alumni-activiteiten vindt u opnbsp;www.geo.uu.nl

Cursusinformatiemarkt De Uitwijk Cultureel Studentencentrum denbsp;Uitwijk organiseert op 27 januarinbsp;a.s. in de hal van het Educatoriumnbsp;van 13.30 tot 18.00 uur de cursusinformatiemarkt voor het voorjaarnbsp;van 2004. Een kleine greep uit hetnbsp;aanbod; diverse cursussen kunstgeschiedenis (inleiding, thema's),nbsp;keramiek, typevaardigheden, grafische technieken, filosofie, yoga,nbsp;acrylschilderen, interieur architectuur, etc. Op www.uitwijk.uu.nlnbsp;vindt u het volledige aanbod.nbsp;Op de cursusinformatiemarkt kuntnbsp;u met al uw vragen over de cursussen terecht bij de docenten ennbsp;natuurlijk kunt u zich meteennbsp;inschrijven. Tot één jaar na afstuderen geldt het studententarief.

Meer informatie:

Cultureel Studentencentrum de Uitwijk, Leuvenlaan 19, 3584 CEnbsp;Utrecht, tel. (030) 253 3402,nbsp;info@uitwijk.uu.nl,

WWW. uitwijk, uu.nl

Brug tussenbedrijfs-leven en student

AIESEC is de grootste internationale non-profit studentenorganisatie ternbsp;wereld en richt zich op bijna ofnbsp;geheel afgestudeerde academici innbsp;de richtingen economie, bedrijfskunde, IT en aanverwante studierichtingen. Door het organiserennbsp;van internationale congressen,nbsp;trainingen, de Make a Move Carriè-reweken (8 keer per jaar in verschillende steden in Nederland) en hetnbsp;internationale stageprogrammanbsp;slaat AIESEC een brug tussen hetnbsp;bedrijfsleven en de student.

Het internationale stageprogramma biedt bedrijven de mogelijkheid opnbsp;een voordelige manier hoogwaardige kennis te verwerven. AIESECnbsp;selecteert op zorgvuldige wijze in 83nbsp;landen studenten die hun bijdragenbsp;kunnen leveren aan vele projecten:nbsp;o.a. marketing research, management audits, controlling opdrachtennbsp;en vele IT-gerelateerde opdrachten.

Voor meer informatie over de Make a Move Carrièrewekennbsp;of het internationale stageprogramma kunt u contactnbsp;opnemen met AIESEC,nbsp;tel. (030) 253 8655, wvvw.aiesec.nlnbsp;Reünistennbsp;Vereniging Veritasnbsp;Vijf vrijdagavonden per jaar organiseert RVV de zogenaamde decenni-umborrels voor oud-leden van denbsp;jaren '40-'50, '60, '70, '80 en '90. Denbsp;eerstvolgende borrel vindt plaatsnbsp;op 30 januari 2004 voor de reünisten van de jaren 1990-1999. Denbsp;reünisten uit de jaren '40 - '50 kunnen elkaar treffen op een borrelnbsp;met aansluitend diner op 27 februari. Naast deze decenniumborrelsnbsp;organiseert de RVV ook elk jaarnbsp;een reünie voor alle oud-Veritijnen:nbsp;de diesreünie die traditiegetrouwnbsp;in mei valt. In de agenda op denbsp;website vindt u meer informatienbsp;over de activiteiten voor de leden.nbsp;U kunt zich daar tevens aanmeldennbsp;voor het lidmaatschap van denbsp;vereniging.

www.veritasreunisten.nl

Faculty Club Helios

De Faculty Club is een aantrekkelijke ontmoetingsplaats voor leden van de Utrechtse universitairenbsp;gemeenschap, alumni, hun (buitenlandse) gasten en andere relaties.nbsp;In een sfeervolle, gastvrije omgeving in het hart van de Utrechtsenbsp;binnenstad is er gelegenheid voornbsp;informele of zakelijke afspraken. Unbsp;kunt er lunchen of dineren; alleen.nbsp;maar ook met vrienden of collega's. U kunt er zelfs een feestnbsp;geven. Een van de voordelen vannbsp;het lidmaatschap is dat u tegennbsp;60% van de huurprijs kamers ennbsp;zalen kunt afhuren. Voor de ledennbsp;van de Faculty Club worden ongeveer tien maal per jaar diverse bijeenkomsten georganiseerd.

Meer informatie:

Noor van Haaren, clubmanager. Faculty Club, Achter de Dom 7,nbsp;3512 JN Utrecht,

tel. (030) 253 9911, n.vanhaaren@helios.uu.nl,nbsp;WWW. helios, uu.nl.

Nog geen lid? Alumni betalen € 65 per jaar. Bent u begunstiger van het Utrechts Universi-teitsfonds, dan betaalt u €45nbsp;per jaar.

Kamerorkest UMA zoekt nieuwe leden

Met een bezetting van ongeveer 25 strijkers en 12 blazers richt hetnbsp;kamerorkest de Utrechtse Muziekacademie (UMA) zich met name opnbsp;mensen die hun studietijd achternbsp;zich hebben gelaten en op hoognbsp;niveau willen blijven musiceren.nbsp;Het doel van het UMA-kamerorkestnbsp;is jaarlijks minimaal drie uitdagende programma's uit te voeren.nbsp;Een voorbeeld is het Maassluis Classical Night openluchtconcert.nbsp;waarbij wordt samengewerkt metnbsp;koren en goede zangsolisten. Aannbsp;het komende programma (concerten op 14 en 15 februari 2004) verleent het Rubens Kwartetnbsp;medewerking in de uitvoering vannbsp;de Sinfonia Concertante vannbsp;Mozart en het dubbelconcert vannbsp;Brahms. In het voorjaar wordt hetnbsp;tweede lustrum gevierd met o.a.nbsp;een speciaal voor de UMA gecomponeerd concertwerk voor kamerorkest en koto (traditioneel Japansnbsp;instrument).

Wie belangstelling heeft om mee te spelen, kan contact opnemennbsp;met orkestchef Laura Hak. Strijkersnbsp;kunnen altijd aan een proefrepeti-tie deelnemen, voor blazers is ditnbsp;afhankelijk van de gewenstenbsp;bezetting.

Aanmeldingen en informatie bij Laura Hak

tel. (030) 290 00 30 of Laura@uma-kamerorkest.comnbsp;WWW. UMA-kamerorkest. com

Pheph-dag

Alumnivereniging Pheph, voor medisch biologen en biomedischenbsp;wetenschappers, organiseert tijdensnbsp;de Universiteisdag op zaterdag 27nbsp;maart 2004 's middags lezingen ennbsp;workshops voor haar eigen leden.nbsp;Aansluitend vinden natuurlijk eennbsp;borrel en diner plaats. Houd dezenbsp;dag alvast vrij!

Aanmelden voor deze dag of opgave van lidmaatschap kannbsp;via pheph@dds.nl of via Postbusnbsp;476, 3500 AL Utrecht.

Winterse wandeling in Von Gimbornnbsp;Arboretum

De Botanische Tuinen organiseren op 14 december 2003 een wintersenbsp;wandeling in het Von Gimbornnbsp;Arboretum in Doorn, met alsnbsp;thema 'Kerstfolklore'. Tijdens denbsp;tocht staan Kerstmis en kerstgebruiken centraal. Zo komen ondernbsp;andere het gebruik van kerstballennbsp;aan bod, de 'O, dennenboom' dienbsp;eigenlijk een spar is en de kusnbsp;onder de Maretak (Mistletoe).

Op 14 december starten wandelingen om 11.00 en 14.00 uur die ongeveer anderhalf uur duren.nbsp;Speciaal voor alle koud geworden

Winterwandelaars, wordt na afloop een glaasje warme glühwein of chocolademelk (al dan niet met rum)nbsp;geschonken.

1/on Gimborn Arboretum Vossensteinsesteeg 8 in Doornnbsp;(zijweg van de Driebergsestraat-weg) tel. (030) 253 54 55.nbsp;Bereikbaar met de lijnen 50 ennbsp;57 van Connexxion, haltenbsp;Stamerweg. Geopend ma t/m vrnbsp;van 8.30-16.00 uur en op za ennbsp;zo van 10.00-16.00 uur.nbsp;Rondleidingen voor groterenbsp;groepen graag van te vorennbsp;aanmelden bij Cedel Sillevis, tel.nbsp;(030)253 1826. De toegangsprijsnbsp;bedraagt €2,-. Kinderen tot 12nbsp;jaar hebben gratis toegang.

Universiteitsmuseum

Expositie Student aan het Stuur

21 oktober 2003 tot 5 januari 2004 Naar aanleiding van het afscheidnbsp;van drs. Jan G.F. Veldhuis, voorzitter van het college van bestuur,nbsp;biedt het Universiteitsmuseum hemnbsp;de expositie 'Student aan het stuur'nbsp;aan. Deze kleine tentoonstellingnbsp;geeft aan de hand van allerlei attributen, affiches en foto's een sfeerbeeld van studenten innbsp;bestuursfuncties binnen de universitaire gemeenschap door de jarennbsp;heen. In overleg met de heer Veldhuis is gekozen voor dit onderwerp. Hij was als student zelf eennbsp;actief bestuurder. Zo was hij prae-ses van Veritas en vice-voorzitternbsp;van de Grondraad, het toenmaligenbsp;overlegorgaan van alle studentenorganisaties.

Universiteitsmuseum

Lange Nieuwstraat 106 3512 PN Utrecht

tel.: (030) 253 8008.

Bereikbaar met bus 2 vanaf Centraal Station.

Geopend di t/m zo van 11.00 tot 17.00 uur.

Toegang tot 18 jaar 2 euro, volwassenen 4 euro.

Pas 65 , CJP 3 euro. U-pas 50% korting. MJK en studenten,nbsp;medewerkers en alumni (metnbsp;alumnipas) van de Universiteitnbsp;Utrecht: gratis.nbsp;www.museum.uu.nl

Concerten door blazers ensemble

Het Utrechts Blazers Ensemble (UBE) is een enthousiast studentengezelschap met ongeveer 20 vastenbsp;leden, dat zich richt op het spelennbsp;van hedendaagse, klassieke muziek.nbsp;Het UBE staat onder leiding vannbsp;Paul Janse. Tweemaal per jaar geeftnbsp;het UBE een concert.

De volgende concerten zijn op 11 december in Amsterdam (Waalsenbsp;kerk. Walenpleintje 159/Oudezijdsnbsp;Achterburgwal 159, prijs: € 9 / € 7)nbsp;en op 13 december in Utrechtnbsp;(Parnassos Kruisstraat 201, prijs: €8nbsp;/ € 6). Beide concerten beginnennbsp;om 20.15 uur. Alumnipashoudersnbsp;betalen het gereduceerde tarief.nbsp;Op het programma staan de volgende werken: Louis Andriessen-On Jimmy Yancey, Ed de Boer- Eris,nbsp;Martinu- Concertino voor cello, blazers, piano en percussie, Simon Burgers- Spinn-off en Steve Martland-Re-mix (bewerking door het UBE).

Kijk voor meer informatie op: www.ube.studver.uu.nl

Lesgeven in het buitenland

De Bilingual and International Teacher Education Programmenbsp;(BITEP) is één van de programma'snbsp;die door de lerarenopleiding vannbsp;het IVLOS wordt aangeboden. Denbsp;BITEP is bedoeld voor docenten-in-opleiding die in het tweetalignbsp;onderwijs of op een internationalenbsp;school (willen) werken.

Meer informatie: www.ivlos.uu.nl of BITEP@ivlos. uu. nl

Solaris

Universiteitswinkel

Het oude Egypte op CD-rom Solaris biedt de lezers van Illusternbsp;een schitterende vijfdelige serienbsp;CD-roms Egyptian Treasures innbsp;Europe voor een bijzondere prijs.nbsp;De CD-roms geven een overzichtnbsp;van alle Egyptische schatten dienbsp;zijn ondergebracht in de verschillende musea in Europa.

Deel 1 is een introductie van de serie met '100 highlights'. De volgende vier delen bevatten eennbsp;overzicht van de collecties in verschillende Europese musea.

mivp

Os- CCERALCCER PRODUCTION ttV.

De normale prijs van deze serie is 347,50 euro (exclusief verzendkosten).

Solaris biedt u deze serie aan tegen de zeer aantrekkelijke prijs vannbsp;€ 195,00 exclusief verzendkosten.nbsp;Deel 1 is ook los verkrijgbaar voornbsp;€ 40,00. Deze aanbieding is geldignbsp;zolang de voorraad strekt!

U kunt de CD-roms bestellen via N.Mook@fbu.uu.nl of tel.nbsp;(030) 253 1510

‘Neem de gezellige gezinsseries. Daarin lijken ouders en kinderennbsp;volstrekt gelijkwaardig te zijn.nbsp;Ze maken bijvoorbeeld ruzie opnbsp;een vredige, liefdevolle manier.nbsp;In werkelijkheid is dat echtnbsp;onmogelijk. Pubers rollen nunbsp;makkelijker door die tijd heennbsp;dan vroeger, maar het gaat nietnbsp;altijd goed en als het dan knalt,nbsp;raken ouders snel in paniek.'nbsp;jPedagoog Das I^'ivriiiÿ in Troiiii’l

‘Vrouwen moeten stevig onderhandelen om te krijgen waar ze eigenlijk al recht op hebben. Denbsp;reacties op vrouwelijke hoofddocenten zijn vaak parado.xaal. Zenbsp;moeten zich bewijzen omnbsp;dezelfde waardering te krijgen alsnbsp;mannen. Maar mogen niet tenbsp;veel opvallen en te fanatiek overkomen. Vrouwen krijgen voornbsp;dezelfde baan gemiddeld 15 procent minder betaald dan mannen.nbsp;Vrouwen zijn vaak te bescheidennbsp;en bluften te weinig over hunnbsp;kunnen, zoals mannen doen.’

/.-l nne-XIarie Geijleiibeck fail het I il i l'iviiifetiiietii'erknbsp;ill het lUreelits Nieiiii’sbladl

‘Topliedcn van bedrijven streven naar de minste spijt. Is er een golfnbsp;van fusies en overn:imes aan denbsp;gang, dan is het makkelijker omnbsp;wel mee te doen dan om het tenbsp;laten. Mislukt namelijk een fusie,nbsp;dan kun je dat altijd nog wijtennbsp;aan de slechte economie of aannbsp;andere onvoorziene omstandigheden. Maar doe je niet mee ennbsp;mis je daardoor een enorme kans,nbsp;dan krijg je een lawine van protest over je heen. In beide gevallen spijt het je, maar de spijt innbsp;het eerste gev:il is een stuk kleiner dan in het tweede.’

jHoogleraar li.coiiaiiiic Hans Schenk in de hblhskrant /

‘De jammerverhalen zijn verdwenen. Tieners durven hun blote buik met piercing te latennbsp;zien. Er is een mentaliteit vannbsp;‘Proud to be stotit’ en dat maaktnbsp;het moeilijker om overgewichtnbsp;en zwaarlijvigheid aan te pakken.

IHoogleraar ( 'lezoiidheidspsychologie Denise de liidder in het NRf,'/

Verheffende prentenboeken

‘De emotionele inhoud van het boek scherpt het artistieke bevattingsvermogen van het kind ennbsp;verhoogt zijn levensvreugde.’nbsp;Aldus een tekst uit de catalogusnbsp;bij een expositie in 1929 in hetnbsp;Amsterdams ‘Stedelijk’ vannbsp;Russische kinderboeken. De tekstnbsp;wordt geciteerd in het onlangsnbsp;verschenen boek ‘Prentenboeken’nbsp;van onder meer de Utrechtsenbsp;kunsthistorica Saskia de Bodt.nbsp;Het citaat beschrijft aardig wat denbsp;ftmctie was van prentenboeken innbsp;de periode 1890-1950: een pedagogische én een kunstzinnige.nbsp;Waarbij vooral ‘moraal’ een belangrijke rol speelde: de inhoud moestnbsp;bijdragen aan wereldverbetering,nbsp;maar ook de vorm zou het jongenbsp;volkje moeten kunnen ‘verheffen’.nbsp;Dat was nieuw! Gedurende denbsp;19e eeuw speelde het ‘beeld’ in denbsp;prentenboeken een ondergeschikte rol, terwijl bovendien datnbsp;beeld ook nog eens bestond uitnbsp;eindeloos gereproduceerde, veelalnbsp;kitscherige platen uit het buitenland. Vooral in links-intellectuelenbsp;kringen ontstond er een roep omnbsp;meer professionele illustraties dienbsp;de arbeiderskinderen met ‘schoonheid’ in aanraking zouden kunnennbsp;brengen.

De boeken die uit dat ideaal voortrolden, zo wil de ironie,nbsp;waren echter zo kostbaar dat zenbsp;arbeiderskinderen niet bereikten,nbsp;maar alleen de elite-kinderen.nbsp;Arbeiders moesten het doen metnbsp;onesthetische fabrieksflodders.nbsp;massa-prentenboekjes.

Begin twintigste eeuw gingen zich uitgevers met kwalitatief goedenbsp;prentenboeken bezighouden. Innbsp;de grafische sector werd meernbsp;aandacht besteed aan het kinderboek. En op kunstacademies kreegnbsp;het illustreren een plek, zodat ernbsp;een generatie kunstenaars opstondnbsp;die van het illustreren hun beroepnbsp;maakten.

De sfeer in de boekjes en plaatjes bleef er een van een kindvriendelijke wereld: de Sinterklaasintocht,nbsp;de sneeuwpop, klompen, ‘op denbsp;boerderij’ of‘aan het strand’... denbsp;van Ot en Sien alom bekendenbsp;kneuterigheid. Dat veranderde nanbsp;1950: toen kwam er allengs eennbsp;einde aan het ‘moraliserend ennbsp;over-esthetiserend’ kinderboeknbsp;(uitzonderingen zoals Dick Brunanbsp;daargelaten). Er verschenen ‘verfrissende’ kinderboeken in Cobra-stijl, of anti-autoritairenbsp;prentenboeken zoals die van Fiepnbsp;Westendorp, waarin het ‘stoutenbsp;Jantje snoept een koekje’ is vervangen door ‘Floddertje bekladtnbsp;poes met teer’.

Saskia Bodt en Jeroen Kapelle (ed). Prentenboeken. Ideologie ennbsp;Illustratie. 1890-1950. Uitgeverijnbsp;Ludion Amsterdam. Prijs: €4^.50.

kel... als thema van historisch onderzoek lijkt het afgetrapt.nbsp;Niets is echter minder waar, vindtnbsp;Jeroen Duindam, docent cultuurgeschiedenis aan de UU. In zijnnbsp;boek ‘Vienna and Versailles. Thenbsp;Courts of Europe’s Dynastienbsp;Rivals, 1550-1780’ onderneemt hijnbsp;een poging om de 19e eeuwsenbsp;‘dynastieke geschiedschrijving’ dienbsp;tot ver in de 20ste eeuw gangbaarnbsp;was, te reviseren.

Grosso modo zou je kunnen zeggen dat de 19c eeuwse historici terugkeken op de vroeg-modernenbsp;hofcultuur, terwijl Duindam veeleer die hofcultuur bekijkt als eennbsp;voortzetting van de laat-middel-eeuwse situatie. Waar de 19e eeu-wers veel staatsmacht toekendennbsp;aan ‘ministers’, ziet Duindam dezenbsp;vooral als ‘klerken’, als dienaren.nbsp;De vorige generatie historici heeftnbsp;die ministers veel te veel statusnbsp;toegeschreven, vindt Duindam.nbsp;Alleen al een getalsmatige studienbsp;levert nuancering op: in Versaillesnbsp;liepen rond 1700 maar liefst 5000nbsp;hovelingen rond, terwijl er slechtsnbsp;700 mensen werkzaam waren aannbsp;de ministeries. De groei van dienbsp;ministeries zette pas in na denbsp;Franse revolutie: toen werktennbsp;daar 6000 mensen. Getalsmatignbsp;gesproken zou je dus kunnen zeggen dat de ‘centrale bureaucratie’nbsp;er pas toe ging doen zo rondnbsp;1800. Ministers hadden in de r8enbsp;eeuw zeker status en invloed,nbsp;maar zij moesten hun macht delennbsp;met de hoge edelen in de huishouding van de koning. Dezenbsp;droegen verantwoordelijkheidnbsp;voor de tafel, de slaapkamer, denbsp;stallen en de hofkapel, maar tradennbsp;tegelijkertijd op als provinciegouverneurs en bevelhebbers in hetnbsp;leger. Aan het hof konden zij denbsp;besluitvorming beïnvloeden. Hoenbsp;dichter bij de koning, hoe groternbsp;de macht en hoe hoger in denbsp;hiërarchie.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/?1H/

Jeroen Duindam: Vienna and Versailles. The Courts of Europe’snbsp;Dynastie Rivals, 1550-tySo.nbsp;Cambridge University Press.

Prijs: €80,-

Denkproces als knakworstfabriek

Bas Haring heeft een kinderboekje geschreven over hersenen,nbsp;bewustzijn, natuurlijke en kunstmatige intelligentie, en meer vannbsp;dat soort vreselijk ingewikkeldenbsp;onderwerpen. Hij doet dat op eennbsp;heldere manier en illustreert zijnnbsp;beweringen met eenvoudigenbsp;voorbeelden. Zo licht hij ecunbsp;lineair denkproces toe door het tenbsp;vergelijken met een knakworstfa-briek, waar aan de voorkant denbsp;varkens naar binnen gaan en aannbsp;de achterkant de geëtiketteerdenbsp;blikjes naar buiten komen.nbsp;Daarom is boekje ten dele leerzaam, niet alleen voor kinderennbsp;maar zeker ook voor menigenbsp;ouder die er over mee wil kunnennbsp;praten en stiekum vooruit kannbsp;lezen als de koters in bed liggen.nbsp;Maar niet meer dan ten dele ennbsp;wel om twee redenen.

De minst belangrijke reden is dat er nogal wat slordigheden in staan.nbsp;Een mens beschikt niet, zoalsnbsp;Haring beweert, over tien miljardnbsp;hersencellen maar heeft er meernbsp;dan tien keer zoveel. En de mensnbsp;heeft ook geen 23 chromosomen,nbsp;maar 23 chromosomenparen, dusnbsp;46 chromosomen. Jammer, maarnbsp;vergeeflijk en makkelijk zelf tenbsp;corrigeren.

Een veel bclangrijker reden is dat Haring een extreem groepjenbsp;vertegenwoordigt, dat de zogenaamde ‘sterke AI’ aanhangt.nbsp;Deze opvatting wordt al jarennbsp;gepropageerd door Daniëlnbsp;Dennett en houdt in dat er velenbsp;overeenkomsten tussen mensen ennbsp;intelligente machines bestaan ennbsp;nauwelijks essentiële verschillen.nbsp;Ook machines kunnen ‘denken’,nbsp;en als ze maar ingewikkeldnbsp;genoeg zijn, net als mensen eennbsp;wil en emoties hebben. Als eennbsp;robotje zó is geprogrammeerd datnbsp;het zich uit de voeten maakt zonbsp;gauw er iets in beeld komt dat opnbsp;een mens lijkt, dan is het ooknbsp;meteen maar ‘bang’. Dat er een 'nbsp;hele andere en goed beargumenteerde opvatting bestaat, van Johnnbsp;Searle bijvoorbeeld, die inhoudtnbsp;dat het mensclijke brein beschiktnbsp;over mogelijkheden die niet metnbsp;een computersprogramma zijn nanbsp;te maken, wordt door Haring nietnbsp;eens vermeld, laat staan besproken. Met de neus op maar éénnbsp;kant van de medaille gedruktnbsp;worden is niet goed voor kinderen, noch voor hun ouders.

Ik heb zelf een computerprogram-maatje gemaakt dat ‘Au!’ op het scherm laat verschijnen als ik weernbsp;eens te hard op het toetsenbordnbsp;bonk. Terwijl Bas Haring overnbsp;mijn schouder meekijkt ga ik ditnbsp;stukje nu afsluiten met een stevigenbsp;punt. Deze. ‘Au!’ verschijnt er opnbsp;mijn beeldscherm. ‘Hé’, zegt Basnbsp;Haring, ‘hou je een beetje in man,nbsp;je bezeert je computer.’ /AKj

Bas Haring, De ijzeren wil; over bewustzijn, het brein en denkendenbsp;machines. Houtekiet 2003nbsp;Prijs: €ti,g}. Alumni betalennbsp;€13,95 met onderstaande bon.

De volgende Illuster

Illuster 34 verschijnt op 25 februari 2004. Reacties, suggesties en ingezonden mededelingen kunt u toezenden aan de redactie voornbsp;maandag 24 december 2003, De redactie houdtnbsp;zich het recht voor ingezonden mededelingen tenbsp;weigeren of in te korten.

Redactie-adres Illuster

Postbus 80125, 3508 TC Utrecht

tel,: (030) 253 26 51 fax: (030) 253 36 85

e-mail: iUuster.redactie@csc.uu.nl

Colofon

Illuster 33, jaargang 8, december 2003

Illuster is een gezamenlijke uitgave van de Universiteit Utrecht en het Utrechtsnbsp;Universiteitsfonds, in samenwerking metnbsp;faculteiten en verenigingen.

Illuster verschijnt vier keer per jaar en wordt toegezonden aan afgestudeerden van denbsp;Universiteit Utrecht in een oplage van 60.000.

Hoofdredacteur: Ludo Koks

Redactie: Armand Heijnen, Manon Renaud, Jacomijn Timmermans, Sylvia den Hengstnbsp;(eindredactie)

Redactieadvies: Arjan Kors, Youetta Visser Redactieraad: Piet van Asseldonk, NOS eindredactie; Jenny Huttinga, communicatieadviseurnbsp;Senter; Joop Kessels, directeur communicatienbsp;UU; Maarten Prak, hoogleraar UU Geschiedenisnbsp;na de Middeleeuwen; Frieda Pruim, redacteurnbsp;Opzij; Arie Smit, directeur TeleacNot.

Aan dit nummer werkten verder mee:

Bas Haring, Annemarie van den Hoven, André Klukhuhn, Anneke de Maat, Frans van Mieghem,nbsp;Pieter-Christiaan van Oranje, Wijbrand Schaap,nbsp;Paul Schnabel, Chiara Soldati, Judith Vlot, Johannbsp;Vlasblom, Christine Willemsen, Petra de Witnbsp;Foto's: Marijn Alders, Maarten Hartman,nbsp;Ivar Pel en anderen

Foto omslag: Ivar Pel

Illustraties: Marco Faassen, Bernet Ragetii Ontwerp en opmaak: WRIK (BNO), Utrecht

Druk: Brouwer Rotatie

ISSN: 1338-4703

Voor toezending is gebruik gemaakt van het alumnibestand van de Universiteit Utrecht.

© Universiteit Utrecht. Illuster, periodiek voor alumni van de Universiteit Utrecht. Overnamenbsp;van artikelen is - met bronvermelding - toegestaan. Het U-blad stelt op verzoek van de redactie eerder in het U-blad verschenen artikelen ennbsp;illustraties beschikbaar aan Illuster.

• I

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

’ J

lan Campbell (20) komt uit Verenigdi

Stateri en studeert sociologie: 'I love how gezellig Utrecht is'. Geeft iedere buitenlandse student de tipjom een^eiboot tenbsp;huren en döor de grjchten teSaren.nbsp;Wat cJoet lap over^^tien jeaj? 'Living'.

Mary Brenda Akinyemi (21)^omt uit

Nigeria en studeert sociale wetenschappen en scheikunde. Vindt het opvallend datnbsp;Nederlanders te ingetogefczijn opi van het.nbsp;leven te genieten. Kan iedere buftenlandse Vnbsp;student aanbevelen om de Oude (gracht tenbsp;bewonderen. Over vijffiep jaar schrijft zenbsp;voor pen toptijdschrift ïeist veel eh werktnbsp;aan haar kierde boek.'

A

Lily Steigman (21) komt uit Israël en studeert psychologie. Utrecht is een geweldige stad: klein, maar er is genoeg te beleven.nbsp;Lily is verbaasd over het aantal fietsers,nbsp;vooral over ouders die met drie peutersnbsp;tegelijk op één fiets zitten. Advies voornbsp;nieuwe buitenlandse studenten: verhoog jenbsp;alcoholdrempel. Werkt over vijftien jaar alsnbsp;in Engeland als kinderpsycholoog en heeftnbsp;een eigen gezin.

?

Alexis Adkins (21) komt uit de Verenigde Staten en studeert engels. Is heel tevredennbsp;over Utrecht omdat er minder afleiding isnbsp;dan in Amsterdam. Was stornverbaasd overnbsp;de hoeveelheden mayonaise die qemnsu-meerd worden. Vindt ctan ook dat iedereennbsp;een keer met een zak patat frites over denbsp;Oude Gracht moet lópen. Over vijftien jaarnbsp;is Alexis schrijfster of uitgever.

'De keuze voor mijn studies is nooit ingegeven door de behoefte aan een baan met een goed salaris. Ik koos uit interesse. Pas na afloop van mijn studies ging ik me druk makennbsp;over een baan. Eerst geprobeerd om een promotieonderzoeknbsp;te starten in Utrecht, maar ik greep net naast de subsidiepot.nbsp;En toen was het even prakkiseren. Je leven lang van een uitkering leven leek me niet echt wat. Ik bedacht dat ik wel eennbsp;goed systeemanalist zou kunnen worden in de computerwereld. De dag daarna raakte ik aan de praat met iemand bijnbsp;de kopieermachine in de buurtsuper. Hij stelde me voor omnbsp;eens in zijn bedrijfje - aan de overkant van mijn straat - tenbsp;komen kijken. Hij was de eerste die in Nederland een helenbsp;nieuwe technologie toepaste waar nog nauwelijks methodennbsp;en concepten voor bestonden. Ik viel dus met mijn neus in denbsp;boter. In pakweg een half jaar heb ik van alles geleerd: vannbsp;het solderen van chips op een printplaat tot het programmeren van multi-processorsystemen en het schrijven van marketingmateriaal voor internationale vakbeurzen.'

'Kort daarna kreeg ik een baan aangeboden en vloog ik de wereld rond om een distributienetwerk in elkaar te zetten.nbsp;Daar hoorde het schrijven van handleidingen en het gevennbsp;van trainingen bij. En dat is waarin ik in de daarop volgendenbsp;jaren ben gespecialiseerd. In 1993 werd ik bij mijn toenmalige Duitse werkgever ontslagen - in crisistijd vliegt natuurlijknbsp;als eerste de filosoof eruit. Maar enkele maanden daarnanbsp;werd ik door hetzelfde bedrijf voor een aantal trainingen innbsp;Singapore en Boedapest ingehuurd. Toen ook een andernbsp;bedrijf handleidingen nodig bleek te hebben, besloot ik mijnnbsp;eigen eenmansbedrijfje op te richten. Volgend jaar bestaatnbsp;het tien jaar. In al die tijd heb ik nooit een bank, noch kantoorruimte nodig gehad.'

'Mensen vragen me vaak of ik quot;nog iets met de filosofie doequot;. Volgens mij ben ik daar altijd mee bezig, bij het gevennbsp;van een training en bij het schrijven van een handleiding. Iknbsp;vertaal het technische verhaal van de ontwikkelaar in hetnbsp;niet-technische verhaal van een gebruiker. Daarin zit eennbsp;overgang tussen twee normaliter onvergelijkbare wereldbeelden. De filosofie is voor mij geen quot;liefde voor de waarheidquot; maar vooral het bedenken van andere mogelijkheden.nbsp;Michel Foucault heeft die drijfveer al eens meesterlijk uitgedrukt: de nieuwsgierigheid die als doel heeft om te ontdekken of en hoe ze anders kan denken dan ze tot nog toenbsp;denkt. Ik stoor me dan ook wel eens aan mensen die zeggennbsp;dat ze met hun vroeger genoten filosofie-opleiding nietsnbsp;meer doen. Die hebben het ofwel nooit begrepen of ze zitten gewoon te liegen. Filosoof kun je worden, maar als jenbsp;het eenmaal bent, is er geen weg meer terug.' (zie ook:nbsp;http://home.jang.nl)

[Ludo Koks]

Illuster zoekt alumni die een opmerkelijke zijsprong maakten: Illuster. redactie@csc. uu.nl