-ocr page 1-

Universiteît Utrecht


6 I Vijf visies op fusies

14 ! De zijsprong: Frau Antje 18 I Blind date tussen mentor en mentee

Kwartaalblad voor de afgestudeerden van de Universiteit Utrecht • Nummer 48 • September 2007 • Oplage 72.000 • www.alumni.uu.nl


dienst!


-ocr page 2-

illuster 48, jaargang 11, september 2007

Illuster is een uitgave van de Universiteit Utrecht en het Utrechts Universiteitsfoods,nbsp;in samenwerking met faculteiten en verenigingen. Illuster verschijnt vier keer per jaarnbsp;en wordt toegezonden aan afgestudeerdennbsp;van de Universiteit Utrecht in een oplagenbsp;van 72.000 • Eindredactie: Richard vannbsp;Galea Corine Matser • Redactie: Armandnbsp;Heijnen, Manon Renaud, Jacomijn Timmermans • Redactieadviseur Winnie vannbsp;Rossem «Redactieraad: Piet van Asseldonk,nbsp;eindredacteur NOVA; lex Heerma van Voss,nbsp;hoogleraar faculteit Sociale Wetenschappen, Jenny Huttinga, communicatieadviseurnbsp;Tappan Communicatie; Tom Peijster, com


municatiemanager internationaal Rabobank; Thijs Pollmann, emeritus hoogleraar Letteren;nbsp;Vivian de Gier, redacteur Opzij; Winnienbsp;van Rosseia excreative director Magazinenbsp;(Ortners; Arie Smit, voorzitter U-fonds en oud-directeurTeleac/NOT • Aan dit nummernbsp;werkten verder mee: Janneke Voskamp,nbsp;Femke van Zeijl, Wietske de Lange, Wandanbsp;Dijkstra. Carina Nijssen.Wijbrand Schaap.nbsp;Joost de Vries, Peter van de Wilt, Ingmar Hey-tze • Foto's: Ivar Pel, Hans Bonema, Martijnnbsp;Beekman, Frans Scheilekens, Jan Boeve,nbsp;Chris van Beek, Marco Hofsté, Maarten vannbsp;den Haak, Ernst Bode, Maarten Harrinannbsp;• Foto omslag: Ivar Pel • Illustraties:nbsp;Bemet Ragetii • Ontwerp en opmaak:nbsp;WRIK (BNO), Utrecht • Druk: Thieme Rotatie


Zwolle • ISSN; 1338-4703 • Voor toezending is gebruik gemaakt van het alumnibestandnbsp;van de Universiteit ütredrt.

O Universiteit Utrecht. Illuster, periodiek voor alumni van de Universiteit Utrecht Overnamenbsp;van artikelen is ~ met bronvermeldingnbsp;- toegestaan.

De volgende Illuster (nr. 49) verschijnt op 28 november 2007. Reacties, suggesties en ingezonden mededelingennbsp;kunt u sturen voor 24 september.

De redactie houdt zich het recht voor ingezonden mededelingen te weigeren of in te korten. Redactieadres:nbsp;Illuster, Postbus 80125,3508 TC Utrechtnbsp;(030) 253 9300, illuster@uu.nl.



Kritische kijk op de maatschappij

Zin en onzin van megafusies


Zicht op (wmerkelijke loopbanen: De Zijsprongnbsp;Frau Antje bestaat echt



Bijdrage aan wetenschappelijk onderzoek

De communicatie tussen

hulpverlener en patiënt


Voor u ligt de nieuwe Illuster met het thema 'Tot uw dienst!' Dit nummer laat ziennbsp;dat de Universiteit Utrecht midden in denbsp;samenleving staat en op allerlei manierennbsp;aan die samenleving bijdraagt. Doornbsp;onderwijs, onderzoek en maatschappelijkenbsp;dienstverlening.


Mentor Mentee Systeem


In de aanbieding: Hora Est

Lezingen, reizen, cursussen en cultuur


En verder: 3 Roosevelt Academy 14 Nieuws | 12 USBO en MC Melodee

113 Promotieonderzoek op een bakfiets | 15 Kiek!

20 Universiteitsfonds/Alumnibureau | 24 Groeten uit Utrecht


2 Illuster 48 [ Universiteit Utrecht | 09/2007


Alle programma's en evenementen waaraan dit nummer refereert maken één dingnbsp;duidelijk: de universiteit is allang geen ivorennbsp;toren meer, maar is op tal van manierennbsp;verbonden met u en uw omgeving. In ditnbsp;nummer leest u wat de universiteit u tenbsp;bieden heeft op het gebied van kennis,nbsp;kennissen en korting.


De Universiteit Utrecht is er ook voor u.

Tot uw dienst!


Dr. Arie Smit,

Voorzitter Utrechts Universiteitsfoods/


Alumnibureau


-ocr page 3-

Drie jaar geleden opende de Universiteit Utrecht een 'dependance' in het sfeervollenbsp;oude centrum van Middelburg: de Roosevelt Academy. Dit samenwerkingsverbandnbsp;tussen Hogeschool Zeeland en de Universiteit Utrecht biedt Engelstalig hoogwaardignbsp;bachelor-onderwijs. Onlangs mochtnbsp;de Tsjechische Lukâs Vesely zijn bachelornbsp;Liberal Arts amp; Sciences in ontvangstnbsp;nemen. De kersverse bachelor vertelt.

Eerste lichting Roosevelt Academy studeert af

'Al op jonge leeftijd wist ik dat ik ervaring wilde opdoen in het buitenland. Op het gymnasium in Praag hing eennbsp;affiche over studeren in Nederland. Ik was nog nooit innbsp;Nederland geweest. Ik wist wel van de windmolens en datnbsp;soort clichés en ook van dingen die bij ons in het nieuwsnbsp;kwamen, zoals de moord op Pim Fortuyn. En zo belanddenbsp;ik in Middelburg, dat vond ik prima, omdat het immersnbsp;hoort bij de Universiteit Utrecht.

De Academy heeft drie locaties in het centrum. De stad voelt aan als een campus! Ik heb gewoond in de Bagijn-hof, in een heel gezellig huis met in totaal tien bewonersnbsp;uit verschillende landen. We kookten gezamenlijk en atennbsp;met z'n allen in de keuken.

Valedictorian-speech

In Middelburg had ik een afwisselend leven. Het stadje is overzichtelijk. Kalm, maar leuk. Als student aan de Roosevelt Academy moet je hard studeren. Toch heb ik naastnbsp;mijn studie veel gedaan: een theatercursus, voetballen,nbsp;roeien en de organisatie van activiteiten voor de opleiding. Drie jaar geleden ging de Academy met in totaal 120nbsp;studenten van start. Maar er was nog niet veel structuurnbsp;en samenhang. Toen heb ik samen met anderen een soortnbsp;academische senaat opgericht. Zo organiseerden we eennbsp;course-fair en bijeenkomsten waar studenten en professoren elkaar konden ontmoeten.

Van de theatercursus heb ik de vruchten geplukt tijdens mijn Valedictorian-speech, een Amerikaanse traditie. Totnbsp;op het laatste moment blijft geheim welke pasafgestudeerde deze speech mag doen. Het is een verhaal metnbsp;grapjes en serieuze zaken. Zo deed ik tot slot een oproepnbsp;voor een sponsor voor mijn masterstudie in Cambridge.nbsp;Laat er net iemand in de zaal zitten, een scheepsbouwer,nbsp;die mij een renteloze lening wilde verstrekken! Ook heb iknbsp;Nout Wellink, een van de gastsprekers, de hand gedrukt.

Utrecht is ook leuk, daar ben ik zo'n vijf keer geweest. Naar de Studie Beurs, een keer met ons toneelstuk innbsp;RASA, en verder vooral als toerist. Als ik het over zounbsp;mogen doen, zou ik opnieuw voor Middelburg kiezen. Innbsp;oktober ga ik in Cambridge mijn masteropleiding doen. Nanbsp;dat jaar wil ik promoveren en dan de diplomatie in. Maarnbsp;werken bij de EU of bij een non-gouvernementele instelling behoort ook tot de mogelijkheden. Met mijn vriendennbsp;in Praag heb ik altijd contact gehouden. Dat zal ook vastnbsp;gebeuren met mijn vrienden uit het Middelburg-tijdperk.'

[Janneke Voskamp]


Illuster 48 I Universiteit Utrecht | 09/2007 3

-ocr page 4-

Boekwerk over Shell weegt tien kilo

Historici van de Üniversiteit Utrecht hebben een ruim tien kilo wegend boekwerk geschreven over de geschiedenis van Koninklijke Shell. De studie 'Geschiedenis van Koninklijke Shell/A History of Royal Dutch Shell' isnbsp;een van de grootste onderzoeksprojecten in de Nederlandse bedrijfsge-schiedschrijving. Koninklijke Shell viert dit jaar zijn honderdjarig bestaan.nbsp;Voor het boek mochten de onderzoekers in archieven en stukken neuzennbsp;die nog niet eerder toegankelijk waren. In de rijk geïllustreerde studienbsp;in vier delen staan vijf thema's centraal: de spreiding van activiteiten vannbsp;Shell naar regio en type, de interne organisatie, de concurrentiepositie,nbsp;de innovatie en de rol van de politiek. Deze publicatie is geschrevennbsp;door een team van onafhankelijke historici en economen verbonden aannbsp;het Onderzoekinstituut voor Geschiedenis en Cultuur: Jan Luiten vannbsp;Zanden, Stephen Howarth, Joost Jonker en Keetie Sluyterman.



SHELL






Geofysische mythe gedateerd

De belangrijkste doorgang tussen de Noordelijke Ijszee en de Atlantische Oceaan ten noordoosten van Groenland is achttien miljoen jaar geleden ontstaan. Deze ontdekking publiceerden de Utrechtse Palaeo-ecologen Francesca Sangiorgi en Henk Brinkhuis samen met anderenbsp;wetenschappers in het tijdschrift Nature. De in geofysische kringen alsnbsp;bijna mythisch beschouwde 'Opening van de Fram Straat' speelt eennbsp;belangrijke rol bij het reconstrueren van de ligging en bewegingen vannbsp;de aardplaten. Mogelijk heeft de opening ook gevolgen voor een opwarming van de aarde gehad doordat relatief warm zeewater de Ijszeenbsp;instroomde. De Utrechtse onderzoekers dateerden de oceaanverbindingnbsp;aan de hand van organische resten van algen in de zeebodem.


kijk voor een actueel en uitgebreid nieuws- en agendaoverzicht van de Üniversiteit Utrecht op www.uu.nl/nieuws.


Prinses Maxima opende lustrumfeest . '

Prince Claus Chair

Deze zomer is in Paleis Noordeinde het vijfjarig bestaan van de Prince Claus Chair for Development and Equity gevierd met een lustrumsymposium. Prinses Maxima, voorzitter van het curatorium van dezenbsp;wisselleerstoel, opende de feestelijke bijeenkomst. Onderdeel vannbsp;het symposium was een debat met de vijf leerstoelhouders over denbsp;inzichten en verworvenheden van onderwijs en onderzoek in ontwikkelingssamenwerking. De Prince Claus Chair is een wisselleerstoel opnbsp;het gebied van ontwikkelingssamenwerking en is ingesteld door denbsp;Üniversiteit Utrecht en het Institute of Social Studies.

Utrecht wint Academische Jaarprijs

Met een klimaatproject voor middelbare scholieren heeft een Utrechts team bestaande uit biologen en geologen de Academische Jaarprijsnbsp;gewonnen. De Academische Jaarprijs daagt wetenschappers uit hunnbsp;onderzoek op een vernieuwende manier toegankelijk te maken voornbsp;een breed publiek. Het project van de Utrechters bestaat ondermeer 'nbsp;uit een dvd en een website, waarmee zij scholieren op een spannendenbsp;manier laten kennismaken met de broeikasproblematiek (Zie ook hetnbsp;artikel 'De kracht van Utrecht' in het vorige nummer van Illuster).nbsp;Scholieren kunnen op hun beurt een filmpje maken om hun kijk op denbsp;klimaatverandering weer te geven. De makers van het beste filmpjenbsp;mogen in augustus 2008 mee met een wetenschappelijke expeditienbsp;naar Spitsbergen.


-ocr page 5-

Internettraining helpt nachtmerries tegen te gaan

Ongeveer een half miljoen Nederlanders (vooral vrouwen) heeft meerdere nachtmerriesnbsp;per week. 'Deze groep slaapt daardoornbsp;slecht en functioneert overdag minder goed',nbsp;zegt Jaap Lancee, onderzoeker bij de sectienbsp;slaapstoornissen aan de Universiteit Utrecht.nbsp;Hier kan iets aan gedaan worden. Via denbsp;populair-wetenschappelijke website www.nbsp;nachtmerries.org wordt een trainingspakketnbsp;aangeboden, waarmee mensen thuisnbsp;aan de slag kunnen. Uit onderzoek vannbsp;Lancee blijkt dat in de meest voorkomendenbsp;nachtmerries een achtervolging plaatsvindtnbsp;(25%), de dromer een dierbare verliestnbsp;(20%) of een herhaling van een traumatischenbsp;gebeurtenis plaatsvindt (13%). Van de overigenbsp;nachtmerries komt vallen, bijvoorbeeld in eennbsp;afgrond, het meeste voor (7%).

Dekoor wint Korenslag 2007

Dekoor, het close-harmony koor uit Utrecht dat uit zo'n dertig jonge, muzikale studenten en oud-studenten bestaat, mag zich hetnbsp;'Beste koor van Nederland' noemen. Op 12 julinbsp;stemde het publiek massaal op Dekoor tijdensnbsp;de finale van het tv-programma 'Korenslag'.nbsp;Dekoor, onder leiding van dirigent Johannbsp;Rooze, kreeg uit handen van minister Ronaldnbsp;Plasterk de overwinningsbeker en de felbegeerde prijs; een optreden in Parijs en eennbsp;cd-opname.

Utrechtse onderzoeker in lijst 'Hottest Researchers'

De Utrechtse hoogleraar subatomaire fysica Thomas Peitzmann behoort tot denbsp;selecte groep van 'Hottest Researchers'nbsp;van de afgelopen twee jaar. Dat meldt hetnbsp;Amerikaanse tijdschrift Science Watch in hetnbsp;nummer van maart/april 2007. Peitzmannnbsp;onderzoekt de toestand van het heelal vlaknbsp;na de oerknal. In het overzicht van veelnbsp;geciteerde artikelen (2005/2006) bekleedtnbsp;Peitzmann, met twee co-auteurs, eennbsp;gedeelde tweede plaats op de ladder vannbsp;'Scientists with Multiple Hot Papers'. Hunnbsp;artikelen, zes in totaal, gaan vooral over denbsp;jacht op het quark-gluon plasma. Immunoloognbsp;Shizuo Akira uit Osaka staat met zevennbsp;artikelen op de eerste plaats.

Willem Koops wordt achtste universiteitshoogleraar

Willem Koops is benoemd tot universiteitshoogleraar bij de Universiteit Utrecht. Koops was hoogleraar ontwikkelingspsychologienbsp;en decaan Sociale Wetenschappen. De Universiteit Utrecht kent nu acht universiteitshoogleraren die benoemd zijn wegens hunnbsp;internationale kwaliteit en disciplineoverstij-gende visie en uitstraling. Een universiteitshoogleraar kan in volle vrijheid werken aannbsp;onderzoek en onderwijs. Verder speelt denbsp;universiteitshoogleraar een profilerende rol innbsp;het academische en maatschappelijke debat.nbsp;De andere universiteitshoogleraren zijn: prof,nbsp;dr. Frits van Oostrom, prof.dr. Paul Schnabel,nbsp;prof.dr. Herman Philipse, prof.dr. Gerard vannbsp;Koten, prof.dr. Peter van der Veer, prof.dr. Albert Wagenaar en prof.dr. Elsken van der Wall.

Universiteit Utrecht goes YouTube

De Universiteit Utrecht heeft op YouTube een 'channel' geopend. Hier zijn filmpjes van ennbsp;over de universiteit te zien. De channel staatnbsp;nog in de kinderschoenen, maar zal uitgroeiennbsp;tot een grote verzameling digitale filmpjesnbsp;over de Universiteit Utrecht.

Nieuwsgierig? Kijk dan op http://www.youtube.com/utrechtuniversity.

Alumni in het nieuws

Alumnus Nederlands Recht en scheidend AFM voorzitter - Arthur Dorters nan D'cn-inen (1945) - is voorzitter geworden van denbsp;stichting ‘Holland Financial Centre’ die zichnbsp;permanent gaat inzetten voor de promotienbsp;van Nederland als financieel centrum. In denbsp;stichting nemen kopstukken zitting uit denbsp;Nederlandse financiële wereld.

Op 31 mei 2007 heeft de Kiesraad de officiële uitslag van der Eerste Kamei’verkiezingen bekend gemaakt. De alumni die zitting hebben genomen in de samengestelde Eentenbsp;Kamer zijn; Rob nan de Beeten (CDA), Hansnbsp;Hillen (CDA), Khuts de Ines (PndA), Simonnbsp;i'an Driel (PndA), Mies IPesteincId (PndA), Paidnbsp;Peters (SP) en Gcrtit Holdijk (SGP). Alumninbsp;die niet terugkeren in de Eerste Kamer zijn:nbsp;IVolter Lemstra (CD.4), Trnde Maas-de Bromnernbsp;(PndA), Dick Dees (DVD), Goos Mindennannbsp;(GroenDnks), Diana de IVolff (GroenDnks) ennbsp;Bob Rners (SP).

Alumnus Nederlands recht - Peter kbgelzang (1945) - is aangesteld als commissaris vannbsp;Feyenoord Rotterdam N.V.. Vogelzangnbsp;was onder andere chef de mission van denbsp;Olympische Spelen Athene 2004. Een anderenbsp;alumnus Nederlands recht en partner bijnbsp;Greenberg Traurig — Gérard Monssaidt (1955)nbsp;— is benoemd tot bestuurslid van Stichtingnbsp;Feyenoord.

Alumnus Nederlands recht - Rund Soitdao — is op 17 april ceo geworden van AV K en Vannbsp;Gansewinkel. Onlangs is het integrale afval-cn inilieuconcern ontstaan uit een samengaannbsp;van AVK en Van Gansewinkel. Sondag wasnbsp;hiervoor al ceo van Van Gansewinkel.

Alumna Theater-, film- en televisiewetenschap — Sandra den Hamer — is per i september benoemd tot directeur van hetnbsp;Filmmuseum in Amsterdam. Den Hamernbsp;was algemeen directeur van het Internationalnbsp;Film Festival Rotterdam (IFFR).

Alumnus Nederlands recht - Robert Jan naii Zadcllioff {leióï) - is door Rabobank International benoemd tot ‘Regional Manager Asia’.nbsp;Van Zadelhof!' is hierdoor verantwoordelijknbsp;voor de strategie en het management vannbsp;Rabobank's activiteiten in Azië.

Alumnus Natuur- en sterrenkunde en Wiskunde en Statistiek —Jan Knipers (1981) - is in de VS wereldkampioen algoritmisch programmeren geworden. Hij versloeg in dezenbsp;‘TopCoder Open’ ruim 4600 concurrentie ennbsp;won daarmee een bedrag van 25.000 dollar.

Utrechtse Golf Club ‘De Pan’ is dubbelkam-pioen geworden. De titel ‘Nederlands Kampioen voor teams’ ging zowel naar het eerste dames- als e herenteam. Onder de kampioenen bevinden zich 4 alumni: Barend nan Damnbsp;(1958), Niels Boysen (1974), Jou/; nan de Kraatsnbsp;(1978) en Maric-Dnnsc Id'eeda {1985).

11 dit n een benoeniii{^ nan een abnnnns of abnnna doorgenen aan het Dtreelits L’iiinersiteitsjonds/nbsp;Abnnnibnrean? Mail naar nfonds@nnail ondernbsp;nentielding nan ‘benoennng’.


Illuster 48 | Universiteit Utrecht { 09/2007 5

-ocr page 6-

Illustraties: Bernet Ragetii

-ocr page 7-

De zin en onzin van megafusîes: wat zit er achter de acquisitiehype?

VISIES OP FUSIES

Als het niet ABN AMRO is, dan gaat het wel over vliegtuigonderdelenbedrijf Stork of uitgever PCM.

Fusies, overnames en grote aankopen zijn aan de orde van de dag. Zelfs de zorgsector en het onderwijs lijken het credo te huldigen dat groter altijd beter is. Maar er klinken ook kritische geluiden op de fusiehype. Illuster sprak met Hans Schenk, hoogleraar economie aan de Universiteit Utrecht. Hijnbsp;licht zijn kritiek op de overnamemanie toe met vier stellingen.

Vanuit hun eigen invalshoek becommentariëren op hun beurt een topman uit het bedrijfsleven, een medewerkster van de Nederlandse Mededingingsautoriteit, een oud-vakbondsman en een collega-econoom de visie van Schenk.

Illuster 48 | Universiteit Utrecht | 09/2007 7

-ocr page 8-

De Stellingen van

Hans Schenk

  • 1. Tussen 65 en 85 procent van de fusies mislukt.nbsp;'Fusies hebben in economische termen vrijwel altijd een negatief effect;nbsp;de winst gaat omlaag, de groei van het marktaandeel neemt af of denbsp;productiviteit blijft achter. Volgens het meest recente onderzoek naarnbsp;de fusiegolf tussen 1995 en 2000, faalt het merendeel van de acquisitiesnbsp;en overnames. Let wel: dan hebben we het over de fusieactiviteiten vannbsp;grote beursgenoteerde ondernemingen.

Dat de aandeelhouderswaarde na een acquisitie daalt, vind ik nog niet eens het belangrijkst. Ook de innovativiteit van de nieuwnbsp;ontstane onderneming blijkt te verminderen. Aangetoond is dat hetnbsp;aantal geregistreerde patenten omlaag gaat. Bovendien nemen denbsp;investeringen in Research amp; Development af.

Hoe dat komt? Omdat het idee dat groter altijd beter is niet klopt. Economen hebben uitgerekend dat er voor alle soorten bedrijven eennbsp;optimale omvang bestaat. Een bepaalde grootte waarbij je tegen denbsp;laagste kosten het meest kunt produceren. Maar als je heel veel groternbsp;wordt, dan beginnen er in plaats van schaalvoordelen, nadelen tenbsp;spelen. Dan krijg je bijvoorbeeld coördinatieproblemen en wordt denbsp;communicatie steeds ingewikkelder. Dan zie je de productiekosten weernbsp;stijgen.

'Niemand wil worden afgeschilderd als het muurbloempje van de beurs.'

Zo kun je op je vingers natellen of een aankoop economisch succesvol kan zijn of niet. Neem elektriciteitsproducenten. We weten dat denbsp;optimale omvang van een elektriciteitsbedrijf tien fabrieken is dienbsp;samen zesduizend Megawatt aan energie leveren. De drie grotenbsp;energiebedrijven in Nederland zitten allemaal al in die buurt. Daaruitnbsp;volgt dat een samengaan van Eneco en Nuon economisch niet optimaalnbsp;zou zijn. Maar dat wil niet zeggen dat ze niet zullen samengaan, ennbsp;het wil ook niet zeggen dat het pertinent onverstandig zou zijn om tenbsp;fuseren.'

  • 2. De fusiegekte houdt zichzelf in stand ondanks denbsp;kleine kans op succes.

'De vraag is natuurlijk waarom al die bedrijven toch blijven aankopen en fuseren, ondanks de economische feiten waar niemand omheen kan.nbsp;Dat komt doordat er iets heel anders onder ligt dan economische ratio:nbsp;niets menselijks is ondernemers vreemd.

Zij willen aankopen omdat de concurrent het ook doet. Zo simpel is

het. Als er één begint, gaat het als een lopend vuurtje. Want al zijn fusies zelden succesvol, niemand wil het risico lopen dat de concurrentnbsp;wel geluk heeft en een geslaagde overname doet. Niemand wil wordennbsp;afgeschilderd als het muurbloempje van de beurs.

Unilever neemt Ben amp; Jerry's over. Meteen zit concurrent Nestlé met de handen in het haar. Waarom doet Unilever dat? Hebben ze ietsnbsp;ontdekt? Zetten ze een nieuwe trend? Als Unilever iets op het spoor isnbsp;en Nestlé blijft op zijn krent zitten, dan bieden ze de competitie eennbsp;concurrentievoordeel. Dus koopt Nestlé voor alle zekerheid Häagen-Dazs. Hij neemt voor lief dat de actie van Unilever een onzinnigenbsp;aankoop kan blijken te zijn, zodat beide ondernemingen spijt krijgennbsp;van de aankopen. We hebben dit gedrag met een chique woordnbsp;minimax-spijt genoemd: een onderneming kiest het scenario waarvannbsp;ze denkt dat het ze het minst zal spijten als het misloopt.

Je onttrekken aan de fusiedwang kan een beursgenoteerd bedrijf niet, want dan is je voortbestaan onzeker. Dan daalt de beurswaardenbsp;en kan iedereen die wil de onderneming overnemen. Ofschoon denbsp;buitensporige managersinkomens misschien anders suggereren, denk iknbsp;dat topmanagers toch vooral gewoon doen wat ze denken te moetennbsp;doen - en dat leren ze via hun collega's. Imitatiegedrag ligt daardoor alnbsp;gauw voor de hand. Het effect van de fusiegekte is trouwens dat ooknbsp;andere partijen zoals woningbouwcorporaties, onderwijsinstellingen ennbsp;ziekenhuizen ten onrechte denken dat het goed is om steeds groter tenbsp;worden. Dat heeft dramatische effecten.'

  • 3. Aandeelhouders krijgen een te mooi beeldnbsp;voorgespiegeld van aanstaande fusies en aankopen.nbsp;'Je aandeelhouders kun je dit minimax-spijtverhaal natuurlijk nietnbsp;verkopen. Daarom komen bedrijven met een redenatie die rationeelnbsp;klinkt. Ze hebben het bijvoorbeeld over het synergie-effect. Niemandnbsp;weet precies wat het is, en uit onderzoek blijkt dat er uiteindelijk nooitnbsp;iets van dit zogenaamde effect wordt gerealiseerd. Maar het ideenbsp;'doordat wij samengaan kunnen we mooiere dingen doen' spreektnbsp;mensen blijkbaar aan.


8 Illuster 48 I Universiteit Utrecht | 09/2007

-ocr page 9-

Soms beloven bedrijven resultaten van zo'n acquisitie die nergens op zijn gebaseerd. Een aandeelhouder leest die cijfers in hetnbsp;prospectus van de aankoop en denkt: als het bestuur het zegt, dannbsp;zal het wel kloppen.

Ook analisten zijn weinig kritisch op voorgenomen fusies. Waren ze dat wel, dan zouden ze het beleg van hun eigen boterhamnbsp;praten. Want beursanalisten verdienen goud aan de hele machinerienbsp;omtrent fusies. Dus ze roepen bij een voorgenomen acquisitie datnbsp;het 'gedurfd' is en 'hoog tijd' voor zo'n stap. Pas als het misgaat,nbsp;zeggen ze 'foei, het bedrijf weet geen economische waarde tenbsp;creëren'. Terwijl ze dat van tevoren hadden kunnen voorspellen.'

4. De fusiegolf heeft schadelijke macro-economische effecten.

'Als fusies na vijf jaar een mislukking blijken, geven ondernemingen de schuld aan de economie. Ze verschuilen zich achter het feit datnbsp;iedereen in die tijd fuseerde, en dat ze niet konden weten dat ernbsp;een recessie aan zat te komen. Ze zeggen er niet bij dat ze dienbsp;recessie zelf mede hebben veroorzaakt.

De fusiegolf eind jaren negentig telde duizenden acquisities die geen economische meerwaarde creëerden. Daardoor valt opnbsp;den duur de boel in elkaar. De broekriem moet aangetrokkennbsp;worden en je krijgt collectieve bezuinigingen en ontslagen. Denbsp;laagconjunctuur die dat veroorzaakt, is het directe gevolg van denbsp;economisch niet verantwoorde of zelfs foute aankopen van dienbsp;grote ondernemingen.

In zekere zin ruimen de opkoopfondsen van nu de rotzooi op die de fusiegekte heeft veroorzaakt. Zij kopen grote gediversifieerdenbsp;ondernemingen op en splitsen ze weer op in de oorspronkelijkenbsp;onderdelen. Probleem is wel dat ze dat doen met enorm veelnbsp;geleend geld, en dat de opgekochte partij dat geld moetnbsp;terugverdienen.

Willen we onnutte acquisities voorkomen, dan moeten de instituties over die grote aankopen oordelen zoals de Nederlandsenbsp;Mededingingsautoriteit en de Europese Commissie anders gaannbsp;beoordelen. Ooit zijn ze ontstaan vanuit de wens het algemenenbsp;economische belang te behartigen, maar tegenwoordig kijkt hetnbsp;mededingingsbeleid alleen nog maar naar het consumentenbelang.nbsp;De enige vraag die ze stellen is of de consument niet te veel gaatnbsp;betalen voor een product. Of de fusie nadelige economischenbsp;effecten zal hebben, wordt niet bekeken. Als je de fusiegekte aannbsp;banden zou willen leggen, zou je daarnaar terug moeten.nbsp;De bewijslast zou je dan moeten leggen bij de bedrijven. Laatnbsp;de ondernemingen hun mooie voorspellingen maar aannemelijknbsp;maken, voordat ze zich in het avontuur storten. Dat zou hetnbsp;enthousiasme bij ondernemers over fusies en grote aankopennbsp;behoorlijk temperen.'

Alumnus Anthony Ruys, lid van de Raad van Commissarissen van onder andere ABN AMRO en Schiphol en oud-bestuursvoor-zitter van Heineken;

'Bedrijven stellen zich de toekomst na de overname wel eens te optimistisch voor. Je kunt de kans om zoiets succesvol te laten verlopen enorm vergroten door je goed voor te bereiden. Ken de markt, ken de zwakkenbsp;plekken van de andere partij en denk eraan dat na een gelukte overname het echte werk pas begint. Dat je alles na de geslaagde acquisitienbsp;ook nog moet zien te managen, wordt wel eens vergeten als iedereennbsp;zo intensief met het overnameproces bezig is.

De kans dat het misloopt is groot wanneer je je blind in het avontuur stort. Maar ik heb veel succesvolle overnames gezien, en je maakt mijnbsp;niet wijs dat grote multinationals als Unilever of Shell niet weten waarnbsp;ze aan beginnen. Die hebben vast een hoger slagingspercentage dannbsp;Schenk schetst.

'Ik vind dat er aan de stellingen van Schenk veel te nuanceren valt.'

Maar laten we wel wezen, acquisities blijven een riskante zaak. In feite is het een gebrekkige manier van groei. Het komt niet uit de kracht vannbsp;je bedrijf, uit je innovatieve vermogen of vanuit de kwaliteit van je product. Je koopt iets op omdat je ineens een grote sprong wilt maken. Jenbsp;bent bereid daar een flinke prijs voor te betalen, en daarmee verzwaknbsp;je al meteen je positie.

Ik zie het liefst bedrijven die op eigen kracht groot worden. Op de lange duur is dat ook de enige vorm van groei die continuïteit garandeert. Neem zo'n Senseo, of de Beertender van Heineken, dat zijnnbsp;mooie innovaties. Aan dat biervaatje is zeven jaar gewerkt. Terwijl ernbsp;best wel eens buitenstaanders zeiden 'waar zijn jullie mee bezig'. Datnbsp;zijn risico's en investeringen die je als ondernemer moet kunnen doen.nbsp;Voor innoveren heb je tijd nodig en energie. Dat betekent dat je somsnbsp;een kwartaalbericht of twee moet missen. Maar de markt is ongeduldignbsp;geworden de laatste jaren en heeft daar weinig begrip voor.

Ik vind dat er in het algemeen aan de stellingen van Schenk veel te nuanceren valt. Inderdaad is het oppassen datje elkaar niet gek maaktnbsp;met die acquisities. Als bedrijf A iets opkoopt, wil B meteen ook, dat zitnbsp;er wel in. Zeker in markten waar de innovatiekracht niet zo indrukwekkend is. Maar ook dit fenomeen kun je niet generaliseren.

De macht van de aandeelhouders is groter geworden. Het verrast mij op het moment hoe grote bedrijven door kleine hedgefunds in beweging komen. ABN AMRO is een voorbeeld - daar wil ik verder nietnbsp;over in detail treden - maar het speelt ook op andere dan de financiëlenbsp;markten, bijvoorbeeld bij Endemol. Misschien lijkt de balans de anderenbsp;kant op te slaan en wordt de macht van de aandeelhouders te groot.nbsp;Het is echter te vroeg om daarover te oordelen.

Kijk naar je eigen onderneming zoals aandeelhouders ernaar kijken: zijn er onderdelen die eruit kunnen? Hebben we veel geld in kas waarnbsp;we iets mee moeten doen? Een bedrijf is nog altijd het sterkst door eennbsp;goed beleid, gezond management en een mooi product. Dan hoefjenbsp;niet je ego op te poetsen met grote acquisities, al dan niet ingegevennbsp;doordat de concurrentie kietelt of doordat analisten je opjutten en valnbsp;je niet zo makkelijk ten prooi aan riskante overnameavonturen.'

): Capital Photos/Schiphol Amsterdam




Illuster 48 | Universiteit Utrecht | 09/2007 9

-ocr page 10-

Winnie van Heesch, senior zaakbehandelaar van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa), verantwoordelijk voor de toetsingnbsp;van fusies en overnames:

'De NMa legt de nadruk op het consumentenbelang, maar kijkt beslist niet alleen naar de prijs die consumenten voor een product gaan betalen. Ook beoordelen wij het risico dat een bedrijf zijn innovatievenbsp;kracht verliest of dreigt inefficiënt te gaan produceren.

Groot hoeft niet per se slecht te zijn, als er maar andere bedrijven zijn in dezelfde branche die tegendruk kunnen uitoefenen. Het idee is tenbsp;voorkomen dat een bedrijf zo groot kan worden dat het een te grotenbsp;machtspositie krijgt op de markt waarin het opereert. De afnemer ennbsp;de consument moeten iets te kiezen hebben. Als een onderneming nietnbsp;meer scherp wordt gehouden door concurrenten, kan het zich veroorloven minder efficiënt te worden of de prijzen omhoog te gooien. Datnbsp;willen we voorkomen.

'Als het werkelijk zo is dat het fusiegedrag van grote ondernemingen een economischenbsp;recessie veroorzaakt, zoals Schenk beweert,nbsp;dan nog moet je je afvragen of je daarbijnbsp;moet ingrijpen.'

Als het werkelijk zo is dat het fusiegedrag van grote ondernemingen een economische recessie veroorzaakt, zoals Schenk beweert, dan nognbsp;moet je je afvragen of je daarbij moet ingrijpen. Hij noemt voorbeeldennbsp;van bedrijven die irrationeel handelen, maar de vraag is natuurlijk ofnbsp;de overheid niet datzelfde risico loopt. Kan een overheid beter bepalennbsp;wat economisch rationeel is dan bedrijven zelf? Bij gebrek aan een alwetende economische godheid regelt de markt zich zelf het best.nbsp;Eén keer in haar geschiedenis heeft de NMa een verbod uitgevaardigd.nbsp;Belangrijker is dat de NMa aanpassingen afdwingt bij fuserende bedrijven, zoals het afstoten van delen van de onderneming, die voorkomennbsp;dat de macht zich concentreert bij een marktpartij. Verder gaat een bedrijf niet als een blind paard dure advocaten inhuren als ze bij voorbaatnbsp;weten dat het kansloos is. We noemen dat het anticipatie-effect.

Het is mogelijk dat bedrijven hun aandeelhouders mooiere zaken beloven dan ze kunnen waarmaken met een fusie. Maar ook daar dringt de vraag zich op of je hier als overheid moet ingrijpen. Je mag verwachtennbsp;van de kapitaalverschaffers dat ze weten waar ze mee bezig zijn.

De NMa kijkt zelf wel degelijk kritisch naar de toekomstverwachting van grote fusies. Als we constateren dat door de aankoop een economisch machtsblok zal ontstaan dat zich onafhankelijk van consumentnbsp;en producent kan gedragen, mag het bedrijf weerwoord geven. Hetnbsp;kan dan bijvoorbeeld aanvoeren dat daar tegenover staat dat het heelnbsp;erg efficiënt kan gaan produceren, en dat die voordelen deels wordennbsp;doorgegeven aan de consument. Dat is echter een vrij zware toets dienbsp;vraagt om duidelijke, meetbare effecten. Dan kom je er niet met watnbsp;mooie cijfers uit je aandeelhoudersprospectus.

In de praktijk is het nog niet vaak voorgekomen dat we die toets toepassen, de lat ligt hoog. Bedrijven bedenken van tevoren: als we geen kans zien die toets te redden, dan zetten we de stap niet.'

Lodewijk de Waal, algemeen directeur Humanitas en oud-voorzitter FNV: 'De belangrijkste drijfveer die ik heb gezien voor grote fusies, is macht.nbsp;Groter zijn dan je concurrentie, hoger op de apenrots zitten dan denbsp;andere mannetjes. Iemand als Rijkman Groenink kondigt apetrots onrealistische groeicijfers aan en creëert zo zijn eigen teleurstelling. Alsnbsp;het zo ver is, wordt hij door de andere mannetjes doodgebeten. Het isnbsp;gedrag waar de psychologie meer mee kan dan de traditionele economische wetenschap.

Als vakbondsbestuurder had ik veel sympathie voor familiebedrijven. Die mikken op de continuïteit van de eigen onderneming. De sfeer innbsp;zo'n bedrijf is aantrekkelijker en ze gaan anders om met de medewerkers. Directeur Swinkels van Bavaria zegt: 'Ik brouw bier en ik ga vannbsp;zijn levensdagen niet de beurs op.' Dat is heel verstandig, want zodranbsp;je beursgenoteerd bent, raak je het stuur kwijt en ben je overgeleverdnbsp;aan de aandeelhouders.

'Schenk signaleert terecht dat instituten zoals scholen, ziekenhuizen en zorginstellingen, ooknbsp;meegaan in de fusiegolf omdat het modieus is.'

Wie in dit kapitalistische systeem niet groeit of opkoopt, wordt zelf slachtoffer. Dat is een gevolg van de globalisering. Kapitaal gaat in hogernbsp;tempo de wereld rond dan vroeger, en er staat altijd wel een grote multinational klaar om je over te nemen. Als je kiest voor dit systeem metnbsp;aandeelhouders en beurzen, is dit de logische consequentie.

Het gaat ook steeds minder om het product zelf. Meneer Philips had ooit nog gloeilampen ontwikkeld in zijn schuurtje, maar de latere bestuurdersnbsp;interesseerde het niets of er een fabriek voor scheerapparaten dicht ging.nbsp;De meeste topmanagers van nu hebben geen enkele affiniteit met hetnbsp;product, het maakt ze niet uit of het een bank betreft of een koekjesfabriek. Ze denken alleen in winstmarges en shareholders value.

Schenk signaleert terecht dat instituten zoals scholen, ziekenhuizen en zorginstellingen, ook meegaan in de fusiegolf omdat het modieus is.nbsp;Terwijl daar helemaal geen noodzaak voor is, want die instellingen zijnnbsp;niet gevangen in dat kapitalistische systeem. Door zorgdiensten te commercialiseren, treedt hetzelfde mechanisme in werking: het gaat nietnbsp;meer om de mensen maar om de centen. De verschraling van de zorgnbsp;is daar een direct gevolg van. In de thuiszorg ligt het aantal secondennbsp;dat je iemands kussen mag opschudden precies vast, maar tijd om eennbsp;praatje te maken met een cliënt die het even niet ziet zitten, is er niet.nbsp;Toch zie ik een kentering. Het besef dat groter niet per definitie beter isnbsp;begint door te dringen. De politiek lijkt voorzichtiger met het vermarkten van publieke diensten en roept niet meer om commercialisering vannbsp;de nutsbedrijven. En ook de Sociaal Economische Raad discussieert overnbsp;een beter evenwicht tussen de macht van aandeelhouders, werknemersnbsp;en consumenten. Op dit moment is de balans doorgeslagen naar denbsp;aandeelhouders.

Toch kunnen ook werknemers van dat systeem profiteren, gebruikmakend van het feit dat ze vaak voor een deel ook eigenaars zijn van de bedrijven. Het belegde vermogen van de pensioenfondsen is immersnbsp;gigantisch. Als institutioneel belegger zouden die fondsen veel meernbsp;macht kunnen uitoefenen op de ondernemingen. Daar zou de vakbondnbsp;actiever in kunnen zijn, zoals in de Verenigde Staten al lang het gevalnbsp;is. Daar lopen ze alle aandeelhoudersvergaderingen af en zijn ze heelnbsp;dominant aanwezig.'


10 Illuster 48 I Universiteit Utrecht | 09/2007

-ocr page 11-

Alumnus Sweder van Wijnbergen, hoogleraar economie aan de UvA en voormalig secretaris-generaal bij het Ministerie van Economische Zaken:nbsp;'Schenks verhaal blijft een beetje aan de oppervlakte. Er komt al heelnbsp;lang uit onderzoek dat fusies geen economische waarde toevoegen,nbsp;maar het bewijs daarvoor is niet heel sterk. Je zou moeten kijken of denbsp;combinatie van bedrijven samen meer winst maakt dan ze gescheidennbsp;zouden hebben gemaakt. In plaats daarvan neemt men de beurswaardenbsp;als criterium. Of de innovativiteit.



Terwijl het bijvoorbeeld niet alles zegt, dat er niet extra vernieuwd wordt in een bedrijf. Dat kan betekenen dat het niet winstgevend is opnbsp;dat moment in vernieuwing te investeren. Ook productiviteit is geennbsp;goede graadmeter. Je kunt met een overname ook markmacht willennbsp;kopen. Dan kan sociaal gezien schadelijk zijn, en misschien produceer jenbsp;wel minder, maar uiteindelijk verdien je meer omdat je de prijzen omhoog kunt brengen.

Dat de fusiemanie een collectieve gekte is, biedt geen verklaring voor het fenomeen. Voor het antwoord waar de gekte vandaan komt, moetnbsp;je kijken naar wie er van een fusie profiteert. Overigens gebruik ik liever het woord overname; fusies bestaan niet, er is er uiteindelijk altijdnbsp;één de baas. Het zijn niet in de eerste plaats de aandeelhouders dienbsp;eraan verdienen. Uiteindelijk liggen de belangen van aandeelhoudersnbsp;en werknemers op de lange termijn niet zo ver uit elkaar. Natuurlijk,nbsp;wat wordt uitgekeerd aan winst kan niet worden betaald in lonen. Ennbsp;op de korte termijn pakken aandeelhouders nog wel eens de winst tennbsp;koste van het bedrijfsbelang. Maar op den duur hebben ook aandeelhouders belang bij goed lopende, productieve, zich ontwikkelende ondernemingen. Net als de werknemers.

Nee, het grote probleem ligt bij de aansturing door het management. Enerzijds is die drang om te groeien egotripperij van de topmanagers.nbsp;Het is leuker de baas te zijn van een groot bedrijf, dan van een klein.nbsp;Een president-directeur van ABN AMRO heeft meer status dan de directeur van een ijsfabriekje in Doetinchem. Dat zijn niet-geldelijke belo-ningselementen.

'Ik gebruik liever het woord overname: fusies bestaan niet, er is er uiteindelijk altijd één de baas.'

Daarnaast liggen de belangen van de topmanagers steeds verder weg van die van de aandeelhouders. Hoe groter een bedrijf wordt, hoe groter die afstand. Neem Rijkman Groenink van ABN AMRO. Als hij de banknbsp;verkoopt, wordt hij financieel beloond. De waarde van zijn optiepakketnbsp;vliegt omhoog, hij krijgt maar liefst twintig miljoen euro als de verkoopnbsp;doorgaat. Zo wordt hij beloond voor zijn eigen falen. Verkoopt Rijkmannbsp;Groenink de bank niet, dan gaat hij straks gewoon met pensioen ennbsp;krijgt hij niets extra's. Het is dus voor hem goed om te verkopen, maarnbsp;dat is niet per se in het belang van de aandeelhouders. Als mensen opnbsp;deze manier geld verdienen verstoort dat de markt. De kloof tussennbsp;belangen van management en aandeelhouders vormt het structurelenbsp;probleem van de huidige corporate governance. Dit is een wereldwijdnbsp;verschijnsel. Er zou een veel strengere code Tabaksblat moeten komen,nbsp;die dit soort vormen van beloning zoals in opties onmogelijk maakt.nbsp;Het gaat niet om de vraag of topmanagers te veel betaald krijgen, hetnbsp;gaat erom hóé ze betaald krijgen. De huidige beloningen vormen geennbsp;stimulans om te handelen in het belang van het bedrijf. Als je dat soortnbsp;structuren kunt doorbreken, ben je al een heel eind.'

Tot uw dienst!

Hans Schenk spreekt op 17 oktober op de Utrecht Lezing in Den Bosch.

Meer informatie vindt u in de bijgevoegde Najaarsfolder en op vwwv.alumni.uu.nl.

[Femke van Zeijl]

Illuster 48 | Universiteit Utrecht | 09/2007 11


-ocr page 12-

Op de eerste dag van juni kwamen zo'n honderd alumni van de opleiding Bestuurs- ennbsp;Organisatiewetenschap bij elkaar om de start vannbsp;het Bamp;O/Perikles alumnibeleid te vieren; vanaf nunbsp;organiseert de Utrechtse School voor Bestuurs-en Organisatiewetenschap (USBO) samen metnbsp;studievereniging Perikles drie keer per jaar eennbsp;alumniactiviteit. Naast een smakelijke barbecuenbsp;werd er een 'USBOom' versierd met visitekaartjes.nbsp;Dat de takken zich vanuit de stam van denbsp;opleiding uitstrekken in verschillende richtingen,nbsp;bewijst het verhaal van alumna Miriam Alexander.

Alumna MC Melodee gebruikt USBO-kennis in hiphopwereld

Miriam Alexander (26) also known as MC Melodee rapt, entertaint, organiseert, schrijft én studeerde in 2004 af aan de Utrechtse School voor Bestuurs- en Organisatiewetenschap.nbsp;En dan is nog niet alles gezegd over deze nuchtere duizendpoot die tussen de bedrijven door onlangs aanwezig was opnbsp;de alumni-BBQ van de USBO.

Je bent druk als artiest, doe je daarnaast ook 'iets' met Je studie?

'Ik vind het heel belangrijk om een studie te doen en je te ontwikkelen. Maar na mijn studie wilde ik graag echt evennbsp;helemaal doen waar ik zin in had en wat ik er altijd naastnbsp;had gedaan, namelijk muziek maken. Dat ging eigenlijknbsp;zo goed, dat ik daar tot nu toe nog steeds mee bezig ben.nbsp;Daarnaast werk ik ook als projectmanager bij een platenlabel, ik host een radioshow en ik organiseer feestjes innbsp;Paradiso.'

'Wat ik het liefst wil is een combinatie van mijn kennis uit mijn opleiding, werkervaring en passie voor muziek.'


Zijn bestuurs- en organisatiewetenschap en hiphop ooit nog te combineren?

'Ik vond de organisatorische kant vooral heel leuk, die kennis gebruik ik nu ook veel. Maar ik heb nooit geambieerd als artiest door het leven te gaan. Wat ik het liefst wil is eennbsp;combinatie van mijn kennis uit mijn opleiding, werkervaringnbsp;en passie voor muziek, bijvoorbeeld in een baan bij Sony ofnbsp;MTV. Dat lijkt me tof. Mijn komende album is eigenlijk denbsp;'bul' van mijn muziekcarrière. Vroeger wilde ik nooit eennbsp;'negen tot vijf baan', maar het alternatief is dat ik nu zevennbsp;dagen per week werk. Ik zal muziek blijven maken, maarnbsp;ongeveer eind 2008, na de tour, wil ik ook wel die baan.'


Wat voor muziek maak Je?

[Wietske de Lange]

'Ik ben MC, Master of Ceremony, dat wil zeggen dat ik rap en entertain. Het is warme, soulvolle hiphop met een rauwnbsp;randje. Ik rap in het Engels. Ik was altijd al goed in talen,nbsp;mijn moeder praatte vroeger vaak Engels tegen me. Mijnnbsp;neef gaf me ooit een bandje met hiphop uit New York, datnbsp;heb ik helemaal grijsgedraaid en ik deed het na. Uiteindelijknbsp;ben ik zelf teksten gaan schrijven. Dingen uit het dagelijksnbsp;leven inspireren me daarvoor, maar de muziek zelf echt hetnbsp;meest!'

12 Illuster 48 I Universiteit Utrecht ] 09/2007

-ocr page 13-

Uit de Toren Maatschappelijke relevantie van Utrechts onderzoek

Moniek Zuurbier stapt met enige regelmaat op een bakfiets vol meetapparatuur. Daarmee fietst zij dan twee uur lang door de ochtendspits van Arnhem, de stad van de trolleybussen.nbsp;En dat allemaal in het kader van haar promotieonderzoek, dat zij doet bij het Institute fornbsp;Risk Assessment Sciences van de Universiteit Utrecht en bij de GGD Arnhem.

Promotieonderzoek op een bakfiets

Zij fietst niet in haar eentje door Arnhem. 'Er fietsen proefpersonen mee. Die komen om haif acht 's ochtends voor een aantal gezondheidsmetingen: bloedafname, long-functiemeting, luchtwegweerstand, stikstofoxide in de uitgeademde lucht. Vervolgens gaan ze van acht tot tien hetnbsp;verkeer in. In twee groepen: de ene groep fietst een drukkenbsp;route en de andere groep een rustige. Daarna doen we alnbsp;die gezondheidsmetingen nog een keer. De proefpersonennbsp;zijn gezond en merken het verschil in hun gezondheid zelfnbsp;niet, maar we kunnen waarschijnlijk wel verschillen meten.'

Blootstelling

Monieks onderzoek richt zich op de blootstelling aan fijnstof en de acute effecten daarvan op de gezondheid. 'We meten dat niet alleen bij fietsers. Er gaan ook proefpersonen met de auto of met de bus het verkeer in. Het wasnbsp;ook interessant geweest om voetgangers mee te nemen innbsp;het onderzoek, maar in Nederland wordt er in de stad tochnbsp;minder gewandeld en meer gebruik gemaakt van fiets,nbsp;auto en bus. Dan gaat het erover of er verschil is tussen eennbsp;fietsroute met veel en met weinig autoverkeer, tussen eennbsp;dieselauto en een benzineauto en tussen een dieselbusnbsp;en een trolleybus. De veronderstelling is, dat het ver-

schil maakt waar je zelf in zit.' 'We meten ook realtime het aantal deeltjes in de lucht per seconde; je ziet bijvoorbeeld echt een piekje als je langs een vrachtwagennbsp;rijdt. Dat spreken we dan ook in op een voicerecorder,nbsp;zodat we later nog weten waar we langs reden.'



Verwachtingen

Het onderzoek is in juni 2007 begonnen en duurt ongeveer een jaar. Moniek kan over denbsp;uitkomsten nog niets zeggen, maar een aantalnbsp;verwachtingen heeft ze wel: 'We verwachtennbsp;dat de concentratie fijnstof hoger is in diesel-voertuigen. Natuurlijk verwachten we ook eennbsp;verschil tussen de rustige en de drukke fietsroute.nbsp;Wat betreft de acute gezondheidseffecten wetennbsp;we niet wat we kunnen verwachten. Hetnbsp;is wel bekend dat de kans op eennbsp;hartinfarct groter is als je net uitnbsp;een drukke verkeerssituatie komt. Er gebeurtnbsp;dus wel iets in hetnbsp;lichaam, maar we weten niet precies wat.

Het zouden de stol-lingsfactoren in het bloed kunnen zijn ennbsp;daarom meten wenbsp;die ook.'

Interactie

Het is onder andere de bedoeling dat de GGD de gegevens gebruikt om adviezen uit te brengen naar gemeenten ennbsp;provincies. 'Die interactie met de GGD is belangrijk; het ministerie van Volksgezondheid stimuleert de samenwerkingnbsp;tussen universiteiten en de GGD's, om een betere aansluiting te krijgen tussen onderzoek en praktijk. Als we bijvoorbeeld zien dat mensen in trolleybussen minder blootgesteldnbsp;zijn aan fijnstof dan mensen in dieselbussen, dan kan denbsp;GGD bij gemeenten en provincies aandringen op schonerenbsp;bussen.'

Resultaat

'Ik hoop dat we meer inzicht krijgen in de blootstellingni-veaus aan fijnstof in Nederland. Wat de gezondheidseffecten betreft; het is in onderzoek vaak prettig als je effecten vindt, maar in dit geval zou je misschien liever geen effecten willen meten.'

[Wanda Dijkstra]


-ocr page 14-

De zijsprong

Opmerkelijke loopbanen


'Ik ben een exact meisje.' Dus koos Madeleen Driessen (35) voor een studie natuurkunde. Inmiddels is ze alweer bijna acht jaar het gezicht van de Nederlandse kaasindustrie in Duitsland. Madeleen is Frau Antje.

'Het is inderdaad onlogisch dat ik na zo'n studie Frau Antje ben geworden', beaamt Madeleen, 'maar hetnbsp;kwam niet helemaal uit de lucht vallen. Naast mijn studienbsp;werkte ik, via castingbureaus, als model. Zo ben ik uitnbsp;de bak geplukt toen het Nederlandse Zuivelbureau opnbsp;zoek was naar een nieuwe Frau Antje. In Duitsland zijnnbsp;ze gek op papiertjes. Dus toen ze erachter kwamen dat iknbsp;natuurkunde had gestudeerd, werden alle topmodellennbsp;van Elite naar huis gestuurd. Je kunt stellen dat ik zondernbsp;mijn studie nooit Frau Antje was geworden.'

'Je kunt stellen dat ik zonder mijn studie nooit Frau Antje was geworden.'

Ze geeft vervolgens grif toe dat je als Antje geen kennis van natuurkunde nodig hebt, maar 'je moet je wel kunnen onderhouden met ministers en ambassadeurs.'nbsp;Frau Antje bestaat al sinds 1961 als boegbeeld van denbsp;marketing van de Nederlandse zuivel in Duitsland, maarnbsp;Madeleen heeft haar eigen draai kunnen geven aan hetnbsp;personage én aan haar werkzaamheden. 'Ik maak reclamenbsp;voor kaas en boter, maar dat houdt meer in dan alleennbsp;lachen in de camera, kaas uitdelen en op klompen lopen.nbsp;Ik denk mee over de promotiemogelijkheden en ik schrijfnbsp;in het Antje branchemagazine. Ook organiseer ik evenementen, zoals het jaarlijkse Antje Gala waar Antje opnbsp;haar gouden klompen verschijnt.'

Soms is Frau Antje ook de mascotte van Holland, zoals tijdens de WK in Duitsland. 'Als Antje ging ik naar allenbsp;speelsteden. Daar hielden we receptie. Het blijft natuurlijk promotie, want waar Antje ook heen gaat, ze neemtnbsp;altijd kaas mee.'

Zo verscheen Antje in 2004 met een Hollandse Goudse onder de arm op de landingsplaats van de Nederlandsenbsp;astronaut André Kuipers. 'Ik heb deze actie in Kazachstannbsp;zelf georganiseerd. Hierdoor was Frau Antje op alle zenders ter wereld te zien. Dat was echt kicken!'

Madeleen antwoordt met een volmondig 'nee' op de vraag of Frau Antje geen achterhaald clichébeeld is? 'Ditnbsp;vragen alleen Nederlanders zich altijd af. Echt, in anderenbsp;landen staan ze te springen om zo'n sterk symbool!'

[Carina Nijssen]


14 Illuster 48 I Universitelt Utrecht | 09/2007

-ocr page 15-

Kiek!

Een foto van de installatie in 1967 van de nieuwe leden van SSR-Utrecht, in de grote zaal van het Academiegebouw aan het Domplein.

'Na een spannende ontgroeningstijd, waarbij van een groep scholieren die elkaar niet kenden

Uit het album van een alumnus

een hechte groep eerstejaars studenten werd gemaakt, was dit de officiële installatie als lid in de vereniging.

Iedereen moest in een keurig grijs mantelpakje of kostuum verschijnen, geleend of speciaal voor de gelegenheid aangeschaft bij de kledingzaak aan de Bemuurde Weerd tegenover de sociëteit.nbsp;Zelf zit ik vooraan, derde van links met bril. Iedereen heeft een bul bij zich waarop het lidmaatschap van de vereniging in het Latijn wordt bevestigd.'

[Gert-Jan Hofman]

Correctie Kiek van Illuster 47

In Illuster 47 werden de planten die stonden afgedeeld 'een Japanse Anthuriumsoort' genoemd. Dit is niet correct. De getoonde planten behoren tot de familie van de Gesneriaceae, waar ooknbsp;het Kaaps Viooltje toe behoort. De planten op de foto behoren tot de soort Streptocarpus.

Utrechtse stellingen

Prikkelende, humoristische en intrigerende stellingen uit Utrechtse proefschriften

Cienetisch onderzoek leidt zelden tot antwoorden, maar veel meer tot het oproepen van nieuwe vragen.nbsp;jAlieiike Wijineiii^a-Monsiitir, geneeskunde]

Voor vrouwen is de partnerkeuze meer bepalend voor het verloop van hun carrière, dan het al of niet krijgen van kinderen.nbsp;[Susanne lioraffka, Dict^eiieeskiiiidel

l iet feit dat menig student een studieschuld heeft opgebouwd is mede te danken aan de kartelvorming van de Nederlandsenbsp;bierbrouwers.

[Nick lieijerink, Diergeneeskundej


Een Duitse staander heeft meer beweging nodig dan de naam doet vermoeden.

IDaniëlIe I^iikveld, DiergeneeskundeI

Wie nooit voor gek wordt gezet, heeft geen vrienden. liiert Ruiter, geneesknndej

Vergaderingen en besprekingen; leuker kunnen we ze niet maken, wel korter.

IRerl Ruiter, geneesknndel


Een gezond persoon verlangt duizend dingen, een ziek persoon maar één...

[Elisabeth Eist, geneesknndel


Tropenjaren kunnen ook voorkomen in een gematigd klimaat. [Elisabeth Eist, geneesknndel


Illuster 48 | Universiteit Utrecht | 09/2007 15

-ocr page 16-

‘Goede communicatie kan een patiënt misschien zelfs helpen om beter te worden.’

Onderzoek naar communicatie tussen

Jozien Bensing (1950) is een van Utrechts succesvolste wetenschappers. Ze wordt wereldwijd geroemd om haar baanbrekende onderzoek naar de communicatie tussen hulpverlener en patiënt en ontving daarnbsp;in 2006 de prestigieuze Spinozapremie voor.


Bernet Ragetli


-ocr page 17-

hulpverlener en patiënt


Verpleegkundigen hebben tegenwoordig uitvoerige protocollen die zij kunnennbsp;toepassen in gesprekken met patiënten. Daarinnbsp;staat vaak een flinke lijst aan informatiepuntennbsp;die moet worden overgebracht. 'Van denbsp;tachtig punten die in zo'n gesprek aan de ordenbsp;komen onthoudt de patiënt er in het bestenbsp;geval niet meer dan dertig', vertelt Bensing:nbsp;'Dat betekent dat je in een volgend gespreknbsp;bijna alles weer opnieuw moet vertellen. Datnbsp;kost tijd en geld.'

Ziekenhuizen enthousiast over nieuwe gesprekstechniek

Bensing begeleidt op dit moment een promotieonderzoek waarin experimenteel eennbsp;nieuwe werkwijze wordt uitgeprobeerd omnbsp;de effectiviteit van de informatieoverdrachtnbsp;te verhogen. Essentie van deze nieuwenbsp;werkwijze is dat de patiënt na het eerste,nbsp;soms slechte, nieuws de gelegenheid krijgt omnbsp;de informatie te verwerken. Daarvoor gaatnbsp;de verpleegkundige even de kamer uit, ennbsp;kunnen de patiënt en zijn of haar begeleidernbsp;in alle rust bespreken welke aanvullendenbsp;vragen ze hebben.

Het gesprek dat daarna volgt, kan dan gaan over specifieke, persoonlijke vragen van denbsp;patiënt. Het idee slaat geweldig aan. Bensing:nbsp;'De ziekenhuizen waar we dit onderzoeknbsp;uitvoeren zijn zo enthousiast dat ze dezenbsp;ingreep op alle afdelingen willen toepassen,nbsp;dus ook op de afdelingen waar we ter controlenbsp;de methode juist niet toepassen. Wij moetennbsp;ze nu op het hart drukken om dat niet tenbsp;doen, omdat ze daarmee het onderzoek in denbsp;war sturen.'

Klein formaat koelkast

Bensing verzamelde in dertig jaar onderzoek meer dan 15.000 video-opnamen vannbsp;gesprekken tussen artsen of verpleegkundigennbsp;en patiënten. De eerste stammen nog uitnbsp;de tijd dat videorecorders het formaat vannbsp;een kleine koelkast hadden. Het materiaalnbsp;is van onschatbare waarde. De opnamennbsp;gebruikt Bensing voor haar onderzoek naar denbsp;communicatie tussen hulpverlener en patiënt.nbsp;'Het is een onderwerp dat me al bezighoudtnbsp;sinds ik in Utrecht Klinische Psychologienbsp;studeerde', vertelt de onderzoeker.

Eén van de belangrijkste vernieuwingen die Bensing aan de wetenschap heeft bijgedragennbsp;is de manier waarop de videobeeldennbsp;worden geanalyseerd. Bensing past daarvoornbsp;een computerprogramma toe dat isnbsp;ontwikkeld voor het ontrafelen van DNA. Denbsp;videofragmenten worden gecodeerd, waarnanbsp;de gegevens worden opgeslagen voor laternbsp;onderzoek.

Het belang van oogcontact

Bensing ontdekte in de afgelopen jaren een groot aantal zaken waarmee artsen ennbsp;patiënten hun voordeel kunnen doen. Datnbsp;begint al met de basis van de communicatienbsp;tussen arts en patiënt: 'Artsen zijn vooralnbsp;doeners, die resultaat willen boeken. Langenbsp;tijd hebben zij geleerd om via doelgerichte,nbsp;gesloten vragen tot een effectieve diagnosenbsp;te komen. Daarmee wordt de arts nognbsp;dominanter in het gesprek dan hij toch al is.'nbsp;Dat heeft soms ernstige gevolgen omdatnbsp;de patiënt door zijn, in zijn beleving,nbsp;ondergeschikte, geïntimideerde positienbsp;weinig vragen stelt of tegenwerpingennbsp;maakt. Bovendien herinnert hij zich na afloopnbsp;vaak weinig tot niets van het consult. Datnbsp;vermindert de zogenaamde therapietrouw ennbsp;maakt de patiënt hulpeloos, terwijl het bij denbsp;meeste moderne ziekten juist van belang is datnbsp;patiënten zelf controle krijgen over hun ziektenbsp;en de behandeling, ontdekte Bensing. Denbsp;oplossing die ze daarvoor vond lijkt simpel: 'Innbsp;de klinische psychologie weet men dat rust ennbsp;aandacht van essentieel belang zijn. Zo kan denbsp;patiënt zelf aan het woord komen en vertellennbsp;wat hem of haar dwars zit.'

'Rust en aandacht zijn van essentieel belang.'

Uit de analyses van de video-opnamen bleek verder het belang van oogcontact: 'Wanneernbsp;een arts een patiënt aankijkt stelt hij hem innbsp;de gelegenheid om een verhaal te vertellen.nbsp;Maar vaak kijkt een arts halverwege weg.nbsp;Dat hoeft niet uit desinteresse te zijn, maarnbsp;kan ook komen omdat hij nadenkt over watnbsp;de patiënt hem vertelt. Het heeft een enormnbsp;effect. In alle opnamen zie je dat, zodra de artsnbsp;wegkijkt, de patiënt ophoudt met vertellen.'

Placebo-effect van positieve communicatie

Goede communicatie is dus van belang; het kan zelfs tot op zekere hoogte genezendnbsp;werken. Een deel van het geld van denbsp;Spinozapremie zet Bensing in voor eennbsp;onderzoek naar het placebo-effect vannbsp;positieve communicatie. 'We weten inmiddelsnbsp;uit onderzoek dat positief nieuws over eennbsp;pijnstiller, zonder die pil daadwerkelijk toenbsp;te dienen, exact dezelfde stoffen vrijmaaktnbsp;in de hersenen als die pijnstiller in het echtnbsp;zou losmaken. Dat gaat dus via suggestie,nbsp;en suggestie is een communicatietechniek.'nbsp;Ook andere mechanismen die in de placebo-literatuur worden genoemd (angst ofnbsp;stressreductie en conditionering) verlopennbsp;via de weg van communicatie. Dat betekentnbsp;dat gerichte communicatie bij een patiëntnbsp;bepaalde processen in de hersenen opnbsp;gang kunnen brengen die een positiefnbsp;effect hebben op de ervaren gezondheid.nbsp;Daarvoor ontwikkelt Bensing een combinatie

van de bestaande videoanalyse met de allernieuwste scanningtechnieken, waarmeenbsp;'live' hersenactiviteit kan worden gemeten.nbsp;'Ik wil nu op experimentele wijze het effectnbsp;van verschillende soorten communicatienbsp;gaan vergelijken door via neural imaging tenbsp;gaan kijken welke hersenactiviteit er bij denbsp;patiënt ontstaat bij verschillende soorten vannbsp;communicatie door de arts. Dit moet inzichtnbsp;gaan geven in de vraag waarom patiëntennbsp;zich bij bepaalde vormen van communicatienbsp;beter gaan voelen. Dit is - opnieuw - echtnbsp;pionierswerk.'

Niks vaags

Met dit onderzoek begeeft Bensing zich op een terrein dat tot nu toe vooral bevolktnbsp;werd door alternatieve geneeswijzen,nbsp;holistische therapeuten en aanhangersnbsp;van de zogenaamde Neuro-Linguistische-Programmering. Maar ze is niet bang datnbsp;ze door vakgenoten in de alternatieve hoeknbsp;zal worden neergezet: 'We gebruiken helenbsp;moderne methoden en werken volgens striktnbsp;empirische protocollen, dus wetenschappelijknbsp;is het helemaal zuiver. Ik heb helemaal geennbsp;hang naar alternatieve geneeswijzen.' Denbsp;wetenschappelijke wereld mag dan overtuigdnbsp;zijn van de wetenschappelijke waarde vannbsp;Bensings onderzoek, in de samenleving roeptnbsp;het vooral reacties op rond wat er allemaalnbsp;misgaat in de gezondheidszorg. Iedere nieuwenbsp;publicatie over haar bevindingen roept weernbsp;een nieuwe stroom reacties op, vertelt ze:nbsp;'Je wilt niet weten wat ik soms in mijn e-mail aantref aan emotionele verhalen overnbsp;negatieve ervaringen van patiënten met denbsp;communicatie van hun artsen. Dat moet beternbsp;en dat kan beter. Daar is niks vaags aan.'nbsp;[Wijbrand Schaap]

Tot uw dienst!

Jozien Bensing spreekt op 19 november op de Utrecht Lezing in Amsterdam.

Meer informatie vindt u in de bijgevoegde Najaarsfolder en op www.alumni.uu.nl.

Illuster 48 | Universiteit Utrecht | 09/2007 17


-ocr page 18-

Studenten en jonge alumni ontmoeten ervaren alumni op internet

Via het Mentor Mentee Systeem heeft de universiteit een digitaal platform gecreëerd waarmee studenten en jonge alumni ervaren alumni om advies kunnen vragen. Over afstuderen, overnbsp;stagelopen of over hoe het nu is om ineens in het 'echie' je opleiding te gebruiken.

Blind date tussen mentor en mentee

Als een scholier de overstap maakt naar de universiteit is het eerste vangnet dat wegvalt de mentor. Op de middelbare school had elke klas er nog een, op de universiteit is de mentor zo goed als verdwenen. Elke faculteit heeft weliswaar haar eigen studieadviseurs en tutors, maar dit zijnnbsp;personen waar de student meestal pas mee in aanraking komt als hij zelfnbsp;het idee heeft dat er ergens in zijn opleiding iets mis gaat. In de vormnbsp;van het Mentor Mentee Systeem (MMS) probeert de Universiteit Utrechtnbsp;nu de student de mogelijkheid te geven zelf een mentor te zoeken.

Kind kan de was doen

Het MMS is een digitaal platform waar studenten en jonge alumni in contact kunnen komen met ervaren alumni. De alumni, de mentoren,nbsp;staan geregistreerd in een database op beroep, branche, voltooide studienbsp;en afstudeerdatum. Het idee is dat de mentee zo contact kan zoekennbsp;met iemand die advies kan geven over afstudeerproblemen of praktijkervaring kan delen over het werken in een bepaalde branche. Ruim zevenhonderd afgestudeerden werken als vrijwilliger mee.

Het systeem werkt als volgt; via de website, www.uu.nl/mms vraagt de student een wachtwoord aan en logt in in de database. Eenmaal ingelogd geeft hij een zoekopdracht: 'politiek', of 'wiskundige', en in eennbsp;oogwenk geeft de database alle mentoren die aan zijn zoekopdrachtnbsp;voldoen. Een kind kan de was doen.

Natuurlijk begint het hier pas. Dan is het aan de mentee om actie te ondernemen en de mentor via het systeem te benaderen.

Aangeboden: mentor

lan van Deijck (38) ontving zo'n e-mail. Een jaar eerder had hij zich, na een verzoek vanuit het Alumnibureau, opgegeven als mentor. 'Noem hetnbsp;altruïsme', zegt Van Deijck. 'Je draagt als alumnus jouw universiteit tochnbsp;een warm hart toe. Het leek mij daarom waardevol om de kennis die iknbsp;de afgelopen jaren heb opgebouwd te delen met studenten van de Universiteit Utrecht die die ervaring nog niet hebben.'

Zelf is Van Deijck in 1994 afgestudeerd in sociale geografie, toen nog een kleinere, interfacultaire opleiding. Een mentor heeft Van Deijck nooitnbsp;gemist, maar tijdens zijn afstuderen miste hij wel de band met de 'echtenbsp;wereld', het bedrijfsleven. 'In die tijd was het aantal mensen dat stagenbsp;liep minimaal. Het onderzoek, dat de studenten verrichtten, richtte zichnbsp;zelden op voor de bedrijfsmarkt relevante onderwerpen. Voor mij wasnbsp;dat een reden om mijn afstuderen bewust een jaar uit te stellen. In dienbsp;periode heb ik stage gelopen bij KPN - toen nog PTT Telecom - en hetnbsp;adviesbureau TNO. Daarnaast heb ik een periode aan de universiteit vannbsp;Leicester gestudeerd, ook puur omdat ze daar veel aandacht aan actueelnbsp;marktgericht onderzoek besteedden.'

18 Illuster 48 I Universiteit Utrecht | 09/2007

Na zijn afstuderen heeft Van Deijck bij een aantal consultancybureaus gewerkt. Ver weg van de sociale geografie. Inmiddels is hij partner bijnbsp;Novius, een adviesbureau in Amersfoort, en werkt hij momenteel aan denbsp;integratie tussen de ING en de Postbank. Zijn rol als adviseur aan grotenbsp;bedrijven leverde hem in het MMS het etiket 'ondernemer' op.

Gezocht: iemand met kennis van zaken

Isa McKechnie (23), een studente aan het Ethiek instituut van de Universiteit Utrecht, koos lan als mentor. Met haar master in zicht had Isa, samen met haar vriend, het idee gekregen een kleine onderneming op tenbsp;zetten die bedrijfsruimtes verhuurt aan personal coaches. 'Stomtoevallignbsp;zag ik in de Illuster een kleine advertentie staan over het MMS. Ik hieldnbsp;me ineens bezig met iets waar ik weinig tot geen verstand van had. Bedrijfsplannen, budgetten, winstverwachtingen. Het idee van een mentor,nbsp;iemand met ervaring in zulke zaken, sprak me heel erg aan. Dus heb ik innbsp;het zoeksysteem 'ondernemer' ingevoerd en daar rolden negen namennbsp;uit. Waaronder die van lan.'


-ocr page 19-

Creëren van een ontmoetingsplek

Isa voldoet precies aan het profiel van de student dat Joost Gunther, de medewerker van het Universiteitsfonds dat het MMS heeft opgezet, innbsp;gedachten had. Gunther: 'Vanuit de studenten was er altijd al vraag naarnbsp;contacten met mensen in de praktijk. Om de haverklap kwamen er studenten bij het alumnibureau binnenlopen met de vraag, 'Goh, kennennbsp;jullie niet iemand die in die en die branche werkt?' Meestal waren zenbsp;dan op zoek naar een stageadres, of waren ze benieuwd naar de gangnbsp;van zaken voordat ze in een bepaalde branche stage gingen lopen. Innbsp;ons alumnibestand staan ongeveer 75.000 namen, dus het lukte altijd denbsp;student aan iemand te koppelen. Maar wanneer je voor iedere studentnbsp;persoonlijk een alumnus moet gaan zoeken, kost dit veel tijd.'

'Als mentor is het leuk om te zien hoe je mentee oprecht en bevlogen de praktijknbsp;ingaat.'

Daarbij anticipeerde Gunther vanwege het bachelor-masterstelsel op een toename van dit soort verzoekjes. 'Het bachelor-masterstelsel is opgerichtnbsp;met de gedachte dat studenten een masterprogramma kunnen volgen innbsp;een andere studierichting dan waar ze hun bachelor in hebben gehaald.nbsp;Maar wanneer je je drie jaar in één richting hebt beziggehouden is denbsp;overstap naar een andere, onbekende richting niet makkelijk. Welkenbsp;master is dan de juiste keuze? De mensen die deze vraag het beste kunnen beantwoorden zijn de alumni, de mensen die al in die master waarnbsp;de student over twijfelt zijn afgestudeerd, of al werken in de sector waarnbsp;de student zijn zinnen op heeft gezet. Voor ons was het dus erg interessant een plaats te creëren waar deze twee groepen elkaar konden ontmoeten.'

Een teken van vertrouwen

De ontmoetingplek is het internet, een redelijk anonieme locatie. Isa: 'Het klinkt misschien wat vreemd, maar ergens vond ik zo contact zoekennbsp;met een mentor een beetje eng; je moet je met je vragen echt blootgeven aan iemand die je helemaal niet kent. Zo stel je jezelf toch heelnbsp;kwetsbaar op.'nbsp;lan kan het zich voorstellen. 'Je weet niet wie er aan de andere kant vannbsp;de e-mail zit. Maar dat geldt voor mij natuurlijk ook; als je zo'n mailtjenbsp;krijgt weet je niet waar ze op uit is. Misschien is het wel iemand die opnbsp;zoek is naar een financier. In dit geval kreeg ik dat idee niet. Isa had concrete vragen en was op zoek naar antwoorden. Dus daar ben ik naar opnbsp;zoek gegaan'.

Uiteindelijk heeft ze me haar bedrijfsplan gestuurd. Met haar omzet-verwachtingen, haar marktanalyse, etcetera. Een teken van vertrouwen, want daarmee geeft zij toch haar eventuele succesformule bloot. Ik hebnbsp;vervolgens een sanity check gedaan; aan de hand van bekende data vannbsp;start-ups heb ik getoetst in hoeverre haar doelstellingen reëel waren. Zelfnbsp;wist ik het een en ander en ik heb een paar collega's aangeschoten omnbsp;hun mening over een paar onderwerpen te vragen.

We hebben uiteindelijk in Utrecht afgesproken. Ik had tegen die tijd al mijn commentaar naar haar gemaild - zo was ik niet helemaal overtuigdnbsp;van haar winstverwachtingen.

Isa kon toen een zeer volledig bedrijfsplan presenteren en we zijn samen tot de conclusie gekomen dat haar plannen zeer levensvatbaar zijn.

In september verwacht Isa haar ideeën in praktijk om te zetten.

Van Deijck houdt het in de gaten: 'Het is erg interessant om te zien hoe het verloopt. Als mentor is het leuk om te zien hoe je mentee, zoals Isa,nbsp;oprecht en bevlogen de praktijk in gaat. Aan de voorbereiding zal het innbsp;ieder geval niet liggen.'

[Joost de Vries]

Tot urn dienst!

Wilt u ook mentor of mentee worden?

Kijk dan www.uu.nl/mms voor meer informatie.

Illuster 48 | Universiteit Utrecht | 09/2007 19


-ocr page 20-

.................. Utrechts Universiteitsfonds/Alumnibureau

Bezoek voor de meest recente ontwikkelingen en activiteiten onze website: www.alumni.uu.nl

LI bent afgestudeerd aan de Universiteit Utrecht en nog geen begunstiger van het Utrechts Universiteitsfonds/Alumnibureau? Hoog tijd om daar verandering in brengen!

In 1886 is het Universiteitsfonds opgericht door alumni van de Universiteit Utrecht. Sindsdien zet het U-fonds zich actief in voor de Utrechtse universitaire gemeenschap. Het stelt bijzondere leerstoelen in, subsidieert studentenactiviteiten en regelt sociale zorg voor studenten in financiële nood.nbsp;Het Universiteitsfonds is tevens het Alumnibureau van de universiteit. Hetnbsp;bureau organiseert een uitgebreid programma voor alumni in binnen- ennbsp;buitenland en voor Jonge alumni. Jaarlijks verschijnt de nieuwe Ufonds-alumnipas waarmee alumni die begunstiger zijn van het Universiteitsfondsnbsp;gemakkelijker en goedkoper toegang krijgen tot het universitaire aanbod.nbsp;Meer weten? Kijk op deze pagina en op www.alumni.uu.nl.


Najaarsprogramma 2007

Een workshop 'netwerken', diverse lezingen waaronder 'de luchtvaart als katalysator innbsp;de klimaatdiscussie' en 'hoe nu verder metnbsp;de Europese Unie?', bezoeken aan galerienbsp;Phoebus in Rotterdam en het Jheronimusnbsp;Bosch Art Center in Den Bosch, de Pubquiznbsp;voor Jonge Alumni: in samenwerking metnbsp;actieve alumni uit het hele land en diversenbsp;bedrijven en organisaties - waaronder denbsp;Kamer van Koophandel, KLM en Van Lanschotnbsp;Bankiers - organiseren de Universiteitnbsp;Utrecht en het Utrechts Universiteitsfondsnbsp;wederom een uitgebreid najaarsprogramma.nbsp;Alumni van de Universiteit Utrecht ennbsp;introducé(s) zijn van harte uitgenodigd. Innbsp;bijgaande folder vindt u informatie over denbsp;verschillende activiteiten. Opgeven voor denbsp;najaarsactiviteiten kan via www.alumni.uu.nlnbsp;of met de antwoordkaart in de folder. Wijnbsp;hopen u te kunnen verwelkomen bij één ofnbsp;meer van deze bijeenkomsten!

Begunstigers van het Utrechts Universiteitsfonds hebben medionbsp;augustus de najaarsfolder 2007nbsp;samen met het Jaarverslag 2006 reedsnbsp;ontvangen!

Alumnipas

De alumnigemeenschap van de Universiteit Utrecht is een van de grootste en meestnbsp;actieve in Nederland. Steeds meer alumninbsp;sluiten zich aan om in contact te blijven metnbsp;de Universiteit en elkaar: een interessantnbsp;netwerk van professionals met zeer diversenbsp;achtergronden en opleidingen. Inmiddelsnbsp;zijn zo'n 7.000 alumni begunstiger van hetnbsp;Utrechts Universiteitsfonds/Alumnibureau,nbsp;dat zich inzet om contacten tussen denbsp;Universiteit Utrecht en haar alumni, tussennbsp;studenten en alumni, en alumni onderling tenbsp;organiseren en bevorderen. Als begunstigernbsp;ondersteunt u de activiteiten van het Utrechtsnbsp;Universiteitsfonds/Alumnibureau en ontvangtnbsp;u de Alumnipas met aantrekkelijke kortingen.nbsp;Op onze website (www.alumni.uu.nl) vindt unbsp;het complete overzicht, hieronder volgt eennbsp;samenvatting:

Educatie:

  • - gratis lidmaatschap van denbsp;Universiteitsbibliotheek

  • - kortingen op postacademisch onderwijs bijnbsp;veel faculteiten

Loopbaan:

  • - korting op loopbaanadvies van Topselect

  • - trainingen voor pasafgestudeerden

Vrije Tijd:

  • - korting op Utrecht Lezingen in de regionbsp;Zakelijk:

  • - korting bij OHRA verzekeringen

  • - korting bij Home Academy (lezingen ennbsp;hoorcolleges op audio cd)

De standaard jaarbijdrage voor het begunstigerschap van het Utrechtsnbsp;Universiteitsfonds is 20 euro. Alumni dienbsp;binnen een jaar na afstuderen begunstigernbsp;worden betalen 10 euro en ontvangennbsp;een alumnipas met geldigheid tot en metnbsp;het kalenderjaar volgend op het jaar vannbsp;afstuderen. Word begunstiger en draagnbsp;daarmee ook actief bij aan een bloeiendnbsp;academisch leefklimaat!


20 Illuster 48 | Universiteit Utrecht | 09/2007

-ocr page 21-

Zoek een mentor met het MMS:nbsp;www.uu.nl/mms

Bent u master student of recentelijk afgestudeerd en heeft u behoefte aannbsp;advies over (het begin van) uw loopbaan ofnbsp;overweegt u een stap in uw carrière waar unbsp;graag eens over van gedachten zou wisselennbsp;met een ervaren kracht? Of bent u juist eennbsp;alumnus met ruime werkervaring, die alsnbsp;mentor wil optreden en antwoord kan gevennbsp;op deze vragen?

Sinds enige tijd heeft het Universiteitsfonds/ Alumnibureau een website om deze tweenbsp;groepen - mentoren en mentees - met elkaarnbsp;in contact te brengen. Dit Mentor Menteenbsp;Systeem (MMS) stelt studenten en jongenbsp;alumni in staat om via een zoekmachinenbsp;een geschikte mentor te vinden voornbsp;loopbaangerelateerde vraagstukken. Hetnbsp;MMS is niet bedoeld als banenmarkt ofnbsp;jobservice. Hebt u vragen over het MMS ofnbsp;wilt u zich aanmelden als mentor of mentee?nbsp;Stuur dan een email naar mms@uu.nl of belnbsp;(030) 253 96 24. Wilt u meer weten over hetnbsp;MMS, kijk dan op www.alumni.uu.nl/mms.

Zie ook het artikel op pagina 18 en 19.

AlumniWeb

Wilt u jaar- of studiegenoten opzoeken en uw eigen (adres)gegevens kunnen beheren?nbsp;Dat kan, activeer uw account vianbsp;www.alumni.uu.nl/alumniweb, net als ruimnbsp;14.000 medealumni!

Bijzonder Hoogleraren

Ontslag

Het bestuur van het Utrechts

Universiteitsfonds heeft eervol ontslag verleend aan:

  • - Prof.dr. C.J. Spiers, Bijzonder Hoogleraarnbsp;'Experimentele Gesteentedeformatie' bijnbsp;de faculteit Geowetenschappen, wegensnbsp;zijn benoeming tot gewoon hoogleraar bijnbsp;diezelfde faculteit.

  • - Prof.dr. R.M. Castelein, Bijzonder Hoogleraarnbsp;Pediatrische Orthopedie bij de faculteitnbsp;Geneeskunde, wegens zijn benoeming totnbsp;gewoon hoogleraar bij diezelfde faculteit.

Wilt u regelmatig per e-mail op de hoogte gehouden worden van programma's innbsp;uw omgeving, stuur dan uw e-mailadresnbsp;naar ufonds@uu.nl, zodat wij uw adres innbsp;ons bestand kunnen opnemen.

Alumnicontactpersonen

Contactpersonen faculteiten

  • • utrechts Universiteitsfonds/Alumnibureau, Heidelberglaan 8,nbsp;3584 CS Utrecht, (030) 253 8025, ufonds@uu.nl

  • • Geowetenschappen, Budapestlaan 4,

3584 CA Utrecht, (030) 253 5116, n.meijer@geo.uu.nl

  • • Biologie, Postbus 80088, 3508 TB Utrecht,

(030) 253 2276, c.m.jansen1@uu.nl

  • • Diergeneeskunde, Postbus 80163, 3508 TD Utrecht,

(030) 253 4836, m.y.b.jansen@uu.nl

  • • Farmaceutische Wetenschappen, Postbus 80082,

3508 TB Utrecht, (030) 253 7313, d.a.ondaatje@uu.nl

  • • Geneeskunde, Postbus 80030, 3508 TA Utrecht,

(030) 253 6420, h.m.dobbelaar@umcutrecht.nl

  • • Godgeleerdheid, Heidelberglaan 2, 3584 CS Utrecht,

(030) 253 1853, mswarte@uu.nl

  • • IVLOS, Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrecht,

(030) 253 4494, m.m.vanhjswijk@uu.nl

  • • Letteren, Kromme Nieuwegracht 46, 3512 HJ Utrecht,

(030) 253 9756, voorlichting@let.uu.nl

  • • Natuur- en Sterrenkunde, Postbus 80195, 3508 Tl Utrecht,

(030) 253 3284, j.andriese@uu.nl

  • • Rechtsgeleerdheid, Janskerkhof 3, 3512 BK Utrecht,

(030) 253 7018, n.vanderputten@law.uu.nl

  • • Scheikunde, Padualaan 8, 3584 CH Utrecht,

(030) 253 3793, m.vandergarde@uu.nl

  • • Sociale Wetenschappen, Heidelberglaan 1,

3584 CS Utrecht, (030) 253 6718, m.m.5plinter@uu.nl

  • • Utrecht School of Economics, Vredenburg 138, 3511 BG Utrecht,nbsp;(030) 2537416, p.vandermeer@econ.uu.nl

  • • Wijsbegeerte, Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrecht,

(030) 253 1831, erna.kas@phil.uu.nl

  • • Wiskunde en Informatica, Budapestlaan 6,

3584 CD Utrecht, (030) 253 1515, Ria.vanVlimmeren@math.uu.nl

Contactpersonen nationaal

Contactpersonen internationaal


Illuster 48 | Universiteit Utrecht | 09/2007 21

-ocr page 22-

Zonder waardeoordeel te geven signaleert deze rubriek activiteiten en publicaties dienbsp;voor Utrechtse alumni interessant zijn.nbsp;Bijdragen zijn welkom: illuster@uu.nl.

HOVO in 2007-2008

Vanaf september 2007 biedt Hoger Onderwijs voor Ouderen Utrecht ruim tachtignbsp;kortdurende cursussen en lezingen aan,nbsp;verzorgd door (ex)-docenten van universiteitnbsp;en hogeschool. Een greep uit het aanbod;nbsp;Spinoza's ethica, Barok in Rome, paleografie,nbsp;de Russische ziel, de Maya's, cartografie,nbsp;biotechnologie en wiskunde. U betaaltnbsp;gemiddeld 133 euro voor een cursus.nbsp;Sfeer proeven? Dat kan, na aanmelding,nbsp;gratis bij de openingslezing van Prof.dr. W.J.nbsp;van den Akker op 13 september.

Meer informatie: secretariaat HOVO (030) 253 31 97, hovo@uu.nl, www.hovoutrecht.nl.

Studium Generale

Half september gaat het knisperverse najaarsprogramma van start, met een serienbsp;over games, een serie over voedsel, een serienbsp;over natuurfilosofie en De schrijver als lezer.nbsp;Begin september verschijnt de nieuwe foldernbsp;met alle details. Heeft u nog geen gratisnbsp;abonnement? U kunt zich abonneren doornbsp;contact op te nemen met: Studium Generale,nbsp;Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrecht, (030) 253nbsp;24 36, info@sg.uu.nl

Alle lezingen van Studium Generale zijn gratis en voor iedereen vrij toegankelijk.nbsp;Meer informatie: wvvw.sg.uu.nl

Caroluslezing door alumnus Scheikundenbsp;prof.dr. Joop Schoonman

Op donderdag 29 november a.s. houdt prof, dr. Joop Schoonman de jaarlijkse Caroluslezing voor alumni, medewerkers en studenten van het departement Scheikunde. Joopnbsp;Schoonman is sinds 1984 hoogleraar Toegepaste Anorganische Chemie aan de faculteitnbsp;Technische Natuurwetenschappen van denbsp;Technische Universiteit Delft. Daarnaast isnbsp;Schoonman wetenschappelijk directeur vannbsp;het Delfts Instituut voor Duurzame Energie (DIDE). Tijd: 16.00 - 17.00 uur. Locatie:nbsp;Wentgebouw, Blauwe Zaal. Toegang gratis,nbsp;aanmelden is niet nodig. Na afloop is er eennbsp;borrel.

Universiteit Utrecht en TNO samen in de Geotrucknbsp;Het jaar 2008 is door de Verenigde Naties uitgeroepen tot het Internationale Jaar van denbsp;Planeet Aarde. In Nederland en Vlaanderennbsp;zal een enorme Geotruck middelbare scholen en festivals bezoeken. Initiatiefnemersnbsp;zijn de Universiteit Utrecht en TNO Bouwnbsp;en Ondergrond. In de truck wordt het spelnbsp;'Earth Quest' gespeeld. Zes teams moetennbsp;een missie volbrengen en krijgen te makennbsp;met maatschappelijke thema's als klimaatverandering, uitputting van grondstoffen, natuurrampen (overstromingen, aardbevingen,nbsp;hurricanes) en waterbeheer.

Meer informatie: Nicoline Meijer, n.meijer@geo.uu.nl, www.geotruck.nl. .nbsp;(in september online)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Science in the City!!

17 - 24 oktober 2007

Tijdens de WetenWeek 2007 - landelijk festival voor wetenschap amp; techniek - opent de Universiteit Utrecht de deuren voor jong en oud.nbsp;Kom op zondag 21 oktober naar De Uithofnbsp;voor de 'Science Sunday': een zondag volnbsp;wetenschap, demonstraties, workshops, lezingen, excursies en cultuur.

Het Universiteitsmuseum en Sonnenborgh organiseren de hele week activiteiten. Speciale aandacht is er dit jaar voor het themanbsp;klimaatverandering. Te wijs om te missen!nbsp;Meer informatie: www.scienceinthecity.nl.


Utrechts toponderzoek op internet

Benieuwd met welk toponderzoek de Universiteit Utrecht zich bezighoudt?

Op www.uu.nl/focusgebieden vindt u een beschrijving van de vijftien multidisciplinairenbsp;onderzoeksgebieden waarin de universiteitnbsp;excelleert. Voorbeelden zijn zijn Cardiovascularnbsp;research. Earth and sustainability en Europeannbsp;cultures and identities.

22 Illuster 48 | Universiteit Utrecht | 09/2007

-ocr page 23-

Geologische reizen

De stichting Geowetenschappelijke Activiteiten is een non-profit organisatie die 'geologie voor niet-geologen' wil laten zien.

De stichting organiseert onder meer:

  • - Een geologische stadswandeling in Utrecht.

  • - 'Das Rheingold': een dagje 'goudpannen'nbsp;aan de Rijn.

  • - Een driedaagse excursie naar het vulkanischnbsp;gebied in de Eifel.

  • - Een geologisch weekend in Limburg naarnbsp;een paleolithische vuursteenmijn.

Meer informatie: www.georeizen.nl.

Symposium klimaatverandering en waterbeheer

Op 3 oktober viert CSO Adviesbureau voor Milieu, Ruimte en Water zijn 25-jarig bestaannbsp;met een symposium over klimaatveranderingnbsp;en waterbeheer. CSO, opgericht door oud-do-cent Chris Schouten en alumnus Marijn Rang,nbsp;is ontstaan als een spin-off van de toenmaligenbsp;vakgroep fysische geografie. Er werken velenbsp;Utrechtse alumni fysische geografie bij ditnbsp;bedrijf. Ook onderhoudt CSO al jaren nauwnbsp;contact met Drift '55, de studievereniging voornbsp;studenten aardwetenschappen en fysische geografie aan de Universiteit Utrecht. Alle relatiesnbsp;en oud-medewerkers zijn uitgenodigd voornbsp;het symposium. Locatie: Slot Zeist.

Tijd: 13.00- 18.00 uur. Aanmelden kan via jubileum@cso.nl.nbsp;Meer informatie: www.cso.nl.

Lezing Gila Lustiger

Op 27 september organiseert de opleiding Duitse Taal en Cultuur een lezing door Gilanbsp;Lustiger. In haar autobiografische familieroman So sind wir belicht Gila Lustiger (1953)nbsp;de geschiedenis van de Europese joden doornbsp;over de cultuur van het zwijgen in haar familie te vertellen. Lange tijd wist zij niet datnbsp;haar vader, een Poolse jood en historicus, innbsp;een concentratiekamp had gezeten.nbsp;Plaats: Drift 21, Sweelinckzaal (0.05).nbsp;Aanvang: 13.00 uur, vrij entree.

Meer informatie: dr. Ewout van der Knaap, Ewout.vanderKnaap@let.uu.nl,

WWW. let.uu. nl/duits.

Biologen gezocht

De Utrechtse Biologen Vereniging heeft sinds dit jaar een nieuwsbrief speciaal voor alumninbsp;met daarin een overzicht van het reilen ennbsp;zeilen van de vereniging. Tevens is er eennbsp;alumnicommissie opgericht die alumniactivi-teiten organiseert. Wilt u ook op de hoogtenbsp;blijven van de activiteiten van de UBV?nbsp;Meldt u dan aan.

Meer informatie: Suzanne Stas: (030) 253 67 41, ubv@studver.uu.nl.

In de aanbieding

; Haydn-concert

: Dinsdag 13 november 2007 speelt het Radio-: BlazerEnsemble o.l.v. Bastiaan Blomhert twee : Feldparthien en arrangementen voor blazersnbsp;; van symfonie nr. 97 en 'Die Jahreszeiten'.

: Plaats: Unie van Utrechtzaal, Academiege-; bouw, Domplein 29, Utrecht. Aanvang: 20.15 : uur. Kaarten: 18 euro. Lezers van Illuster beta-; len slechts 15 euro. U kunt kaarten bestellennbsp;: door voor 25 oktober 2007 het verschuldigdenbsp;; bedrag op gironummer 4388908 over te ma-; ken t.n.v. de Nederlandse Joseph Haydn Stich-; ting. Utrecht, met vermelding 'concert 13/11,nbsp;; Illuster'. De kaarten liggen op 13 novembernbsp;; voor u klaar bij de kassa.

: Meer informatie: (030) 231 15 05,

: www.haydnstichting.nl

: Uitgave en opvoering

: toneelstuk Kafka's Harem

: In oktober verschijnt 'Kafka's Harem', een

; zowel indringend als hilarisch toneelstuk van : alumna Rebekka Bremmer. In november volgtnbsp;: de opvoering door alumni en studenten. Datnbsp;: werk en leven van Franz Kafka veel vragennbsp;; oproepen neemt de eenakter tot uitgangs-: punt. In 'Kafka's harem' ontmoeten zes vrou-; wen uit het leven en werk van Kafka elkaar.

; Speeldata: 5, 5, 7 en 8 november. Locatie:

; U-Theater Studio T, Kromme Nieuwegracht : 20. Aanvang: 20.00 uur. Entree normaal: 7,50nbsp;; euro, alumni betalen 5 euro.

; Tekstboek Kafka's Harem, met een essay : van Ewout van der Knaap, drietalige edi-

  • • tie (Nederlands, Engels, Duits), deel 3 in denbsp;: Utrechtse reeks 'Duitse letteren', 13 euro.

; Meer informatie: www.letuu.nl/duits

i Vevanos 75 jaar!

: De Vereniging van Notariële Studenten wordt ; dit jaar 75. Daarom wordt een alumnibestandnbsp;: aangemaakt, zodat wij dit lustrum ook metnbsp;: oud-leden kunnen vieren. Tevens willen wilnbsp;; de vereniging het huidige bestand van afge-: studeerde leden uitbreiden, waardoor de ban-: den met alumni versterkt kunnen worden.

: Wilt u op de hoogte worden gehouden van

  • • lustrum- en/of andere activiteiten? Neem dan

: per e-mail contact op met het bestuur. : Meer informatie: vevanos@hotmail.com.

n-~-U-fonds'ajumWa^'-~''quot;

Executive amp; masterprogramma's USBOnbsp;studeren naast het werk? Individuele leerdoelen, collectief leren, kleinschaligheid ennbsp;betrokkenheid, zelfinzicht en zelfreflectie:nbsp;dat zijn de elementen waarin de Executive ennbsp;masterprogramma's van de Utrechtse Schooinbsp;voor Bestuurs- en Organisatiewetenschapnbsp;(USBO) zich onderscheiden. Daarin wordtnbsp;werkervaring van de deelnemers gekoppeldnbsp;aan bewezen academische kwaliteit.

Zij bieden de volgende programma's aan:

  • - Counselling, Coaching en Consulting

  • - Management, Organisatie ennbsp;Communicatie (MA)

  • - Strategisch Management in de non-profitnbsp;sector (MA)

  • - Bestuur en Beleid voor professionals (MA)

  • - Organisatie, Cultuur en Management (MA)

  • - Interculturalistatie in de non-profit (MA)

  • - Management in dienstverlenendenbsp;organisaties

  • - Organization and Leadership for Ph.D.nbsp;Students

  • - Chaostaai

  • - Effectief Adviseren

  • - Coaching en maatwerktrajectennbsp;Alumnipasbezitters ontvangen 10% kortingnbsp;op de cursusprijs (tot max. 1.100 euro)nbsp;Meer informatie: Bianca Kooij (030) 253 8101,nbsp;WWW. usg. uu.nl/emp.

Leraar zijn, iets voor Jou?

Het IVLOS biedt u door middel van de cursus 'Oriëntatie op de Educatieve Praktijk' de mogelijkheid om u te verdiepen in educatievenbsp;beroepsmogelijkheden. De cursus is gericht opnbsp;het ontwikkelen van presentatie- en communicatievaardigheden, met name in relatie totnbsp;speciale groepen en jouw vakgebied. Er zijnnbsp;oriëntatiecursussen voor (oud)studenten opnbsp;het gebied van alfa-, bèta- en gammavakken.nbsp;Meer informatie: www.ivlos.uu.nl gt; Oriëntatie op de educatieve praktijk.


Illuster 48 | Universiteit Utrecht [ 09/2007 23

-ocr page 24-

PRINS CLAUSBRUG

Van alle vormen van vrijheidnbsp;heb ik dezenbsp;bijzonder lief:

bij zonsondergang op de motor overnbsp;de mooiste brugnbsp;van Utrecht,

vol gas verdwijnen uit dit verstikkendenbsp;Papendorp, nieuwenbsp;avonturen tegemoet,nbsp;en dan weer terug.