Ambitie

Het staat niet op de cover maar ambitienbsp;vormt wel degelijknbsp;de rode draad in dezenbsp;Illuster. Onze univer-siteit is trots op velenbsp;ambitieuze alumninbsp;die er vol voor gaan.

Zo heeft Joris van Dijk Madurodam een enorme boost gegeven. Hij wil dat in dezenbsp;kleine stad de grote verhalen van Nederlandnbsp;worden verteld. Anja Cheriakova begonnbsp;samen met haar vriend, overigens ook eennbsp;alumnus, de World Wine Tour, verzameldenbsp;500 wijnen in 26 landen en haalde maarliefstnbsp;een half miljoen dollar op voor het goedenbsp;doel. Cristianne Rijcken is ondertussennbsp;succesvol met haar eigen bedrijf, treedt opnbsp;als gastdocent voor Utrechtse studenten ennbsp;vindt ambitie eigenlijk volkomen vanzelfsprekend. In Generatie uu delen oud olympiër Berend Brummelman en toekomstignbsp;olympiër Esther Akihary hun gedachtennbsp;over het grootste sportevenement ter wereld.nbsp;Ik ken het gevoel... En dan is er nog denbsp;ambitieuze burger. De Utrechtse wetenschappers Micha de Winter en Tine denbsp;Moor houden in het hoofdverhaal een pleidooi voor nieuwe en hernieuwde vormennbsp;van burgerschap als alternatieve derde wegnbsp;tussen de overheid en de vrije markt.

Ook de alumni en vrienden van het Universiteitsfonds belonen ambitie. Binnennbsp;onze jaarfondscampagne Door Gevennbsp;zamelden zij al meer dan 105.000 euro innbsp;ten behoeve van de UES beurzen en anderenbsp;bijzondere universitaire projecten. En zonbsp;is deze Illuster eigenlijk een eerbetoon aannbsp;iedereen die voor goud gaat.

Dr. André Bolhuis voorzitter Utrechts Universiteitsfonds

4 In Utrecht

• 6 Back in Business

• 7 Bouwjaar 1989

• 8 Generatie UU

• 10 Werken aan Je loopbaan

• 11 De Utrecht Lezingen

• 12 UU centraal

16 In het diepe

• 18 Goed besteed

• 19 In de Spotlight

• 20 DUB

• 21 In beeld, toen

• 22 Een greep uit de agenda

24 In beeld

500 wijnen in 26 landen geproefdnbsp;In het diepe 16

EK’s en WK’s zijn mooi, * maar de Olympische Spelennbsp;zijn echt top’

Generatie UU 8

De terugkeer van de Burgernbsp;uu centraal 12

Illuster is een uitgave van de Universiteit Utrecht en het Utrechts Universiteitsfonds, verschijnt drie keer per jaar ennbsp;wordt toegezonden aan alumni van de Universiteit Utrecht innbsp;een oplage van 95.000 exemplaren. Redactie Maarten Vervaatnbsp;(hoofdredacteur), Nicoline Meijer, Armand Heijnen, Mannekenbsp;Olivier, Jasper van Winden, Xander Bronkhorst, Joost Dankers,nbsp;Harold Kerkhof, Robbert Jan Feunekes en Johan Vlasblomnbsp;(eindredacteur). Redactieraad Arie Smit, oud directeurnbsp;TeleacNot; Lex Heerma van Voss, hoogleraar faculteitnbsp;Geesteswetenschappen; David Veldman, bladmanager/nbsp;tekstschrijver Uitgeverij Virtùmedia; Olfert Koning,nbsp;samensteller Knooppunt Kranenbarg NCRV Radio; Mariannenbsp;Hoornenborg, ondernemer De Recht amp; Krom Producties. Artnbsp;direction amp; Vormgeving Flow Design. Utrecht Druk Pijpernbsp;Media, Groningen Coverfoto Pixel fotografie

ISSN 1338-4703 17e jaargang, #65

© Universiteit Utrecht

Overname van artikelen met bronvermelding is toegestaan. Illuster wordt gedrukt op milieuvriendelijk fsc-papier.

Volg ons op Facebook en LinkedIn: Alumni Universiteit Utrecht

Gasthoogleraar in Utrecht. Een mooi aanbod? ‘Ik vond het absoluut een eer dat ik werdnbsp;gevraagd en ik vond het bovendien ooknbsp;erg leuk om te doen. Het vooruitzicht omnbsp;weer te mogen studeren, sprak me erg aan,nbsp;evenals het feit dat er sprake was van eennbsp;vrije opdracht die ik naar eigen inzichtnbsp;mocht invullen.’

Kun je in een halfjaar iets substantieels bijdragen? ‘Op papier had ik vanafjanuari een dag innbsp;de week voor mijn hoogleraarschap maar innbsp;de praktijk heb er aanzienlijk meer tijd innbsp;gestoken. Desondanks blijft een halfjaar aannbsp;de krappe kant. Ik heb overigens nooit denbsp;pretentie gehad dat mijn gasthoogleraarschapnbsp;zou leiden tot een zwaar verantwoord ennbsp;doortimmerd wetenschappelijk verhaal.nbsp;Ik hoop wel dat ik iets heb kunnen bijdragennbsp;aan het publieke debat als het gaat om socialnbsp;media, mensenrechten en democratie.’

U vertelde bij Eva Jinek op Zondag dat u het afgelopen jaar sceptischer bent geworden. ‘Ik geloof zeker nog in de kracht van blogs, twitter en andere social-media-platfoms wanneer het gaat omnbsp;mensen informeren, betrekken, zaken agenderen en protest organiseren. Maar bij het opbouwen van een democratie, zoals nu innbsp;sommige Arabische landen gebeurt, spelen social media vooralsnognbsp;een bescheiden rol en zullen vooral persoonlijke contacten vannbsp;doorslaggevende betekenis zijn.’

Hoe vindt u het als alumna om weer terug te zijn in Utrecht? ‘Ik vond het heerlijk om na al die jaren weer in Utrecht rond te lopen. Ik heb hier tot mijn dertigste gewoondnbsp;en het was bijzonder plezierig om weer evennbsp;terug te zijn. Utrecht is voor mij altijd een ergnbsp;fijne herinnering gebleven, een stad met eennbsp;prettige sfeer waar volgens mij de zon altijdnbsp;scheen.’

En de terugkeer naar de universiteit? ‘Het Centre for the Humanities van Kosi Braidotti is eennbsp;fantastische plek om te werken. Ze heeft interessante mensen om zich heen verzameld,nbsp;zoals Paul Schnabel en Frits van Oostrum ennbsp;er lopen veel internationale studenten rond.nbsp;Dat maakt het bij elkaar tot een zeer levendigenbsp;en nieuwsgierige omgeving. En ik vind hetnbsp;erg bijzonder om weer terug te keren in hetnbsp;Academiegebouw. Het idee dat ik daarbij mijnnbsp;oratie in vol ornaat rondloop met alle ogen opnbsp;mij gericht, vind ik wel spannend en het maaktnbsp;me ook wel een beetje giechelig. Vroegernbsp;kwam ik daar als student.’

Smaakt de herkennismaking met de universiteit naar meer? ‘Bedoel je of ik op de universiteit zou willen werken? Nou, ik vond het heerlijk omnbsp;weer te studeren, maar ik ben natuurlijk geen wetenschapper. Ik bennbsp;te opiniërend voor de universiteit denk ik en mis ook het zitvlees. Iknbsp;wil graag kennis toevoegen aan het publieke debat maar heb mindernbsp;verlangen om mee te doen in de wedren van internationale citaties.’nbsp;Is een intermediairfunctie tussen universiteit en samenleving niets? ‘Een interessante vraag maar ik ga hier niet speculeren over mijn toekomst.’ ?

Internationale Utrechtse school van start

Hans devers nieuwe KNAW president

Hans Clevers (Biologie en Geneeskunde, 1982)nbsp;is met ingang van 1 juninbsp;de nieuwe presidentnbsp;van de KNAW en daarmee de opvolger van denbsp;naar Princeton vetrokken Robbert Dijkgraaf.

Clevers is hoogleraar Moleculaire Genetica aan de Universiteit Utrecht en was tot 1 juni directeur van het Hubrecht Instituut voor Ontwikkelingsbiologie en Stamcelonderzoek. Cleversnbsp;is een van de meest bekroonde wetenschappersnbsp;van Nederland. In 2001 won hij de Spinozaprijsnbsp;en in 2008 kreeg hij een ERC advanced grantnbsp;van 2,5 miljoen euro. Meer recent kreeg hij denbsp;Léopold Griffuel-prijs, ontving hij de Heineken-prijs voor de Geneeskunde en werd bovendiennbsp;Koninklijk onderscheiden als Ridder in de Ordenbsp;van de Nederlandse Leeuw. Clevers is benoemdnbsp;voor een periode van vier jaar. Naast zijn werknbsp;bij de KNAW blijft Clevers twee dagen per weeknbsp;onderzoek doen in Utrecht.

De Utrechtse internationale school voor basis en voortgezet onderwijs opent op 20 augustusnbsp;2012 haar deuren voor kinderen van 'expats' uitnbsp;de hele regio. Met de komst van de internationale school worden de aantrekkelijkheid voornbsp;internationale bedrijven en de economischenbsp;waarde van de regio Utrecht en het Utrechtnbsp;Science Park vergroot. Het Engelstalig onderwijsprogramma levert een internationaalnbsp;erkend diploma op.

? ? www.isutrecht.nl

De Universiteit Utrecht, het UMC Utrecht, de Technische Universiteit Eindhoven en Philipsnbsp;gaan binnen het nieuw op te richten Institutenbsp;for Diagnostic and Interventional Imaging,nbsp;met behulp van medische beeldvorming samennbsp;werken aan nieuwe diagnose- en behandelmethoden voor kanker, hersenaandoeningennbsp;en hart- en vaatziekten. Met deze publiek-private samenwerking willen de betrokkennbsp;partijen sneller nieuwe medische oplossingennbsp;ontwikkelen die gerichter en sneller kunnennbsp;worden ingezet om de patiëntenzorg te verbeteren en efficiënter te maken.

5,5 miljoen euro voor onderzoek overstromingen

Het programma STARFLOOD krijgt een Europese subsidie van 5,5 miljoen euro. Binnennbsp;het programma onderzoeken wetenschappersnbsp;hoe de risico's op rivieroverstromingen innbsp;stedelijke gebieden verder kunnen wordennbsp;beperkt. De resultaten kunnen belangrijkenbsp;gevolgen hebben voor beleid en recht op Europees, nationaal en regionaal niveau en voor denbsp;ontwikkeling van publiek-private partnerships.nbsp;De faculteit Geowetenschappen coördineertnbsp;STAR-FLOOD, waarbij naast de faculteit Recht,nbsp;Economie, Bestuur en Organisatie ook diversenbsp;partners uit Engeland, Frankrijk, België, Zwedennbsp;en Polen zijn betrokken.

onderneming. Cristal Delivery. De 33 jarige Cristianne Rijcken (Farmacie, 2003) is ambitieus.nbsp;'Dat is toch iedereen, die doet wat hij leuknbsp;vindt?'

Cristal Delivery houdt zich bezig met het transformeren van geneesmiddelen in nano-deeltjes en gebruikt en combineert de bestenbsp;eigenschappen van bestaande nanodeeltjes.nbsp;Daarmee wordt een uniek systeem ontwikkeld dat medicijnen beter over het lichaam

Banden met de universiteit

Rijckens banden met de Universiteit Utrecht bleven ook na haar promotie bestaan. Doornbsp;de subsidies die ze kreeg, hield ze tot voornbsp;kort nog een halftijdse aanstelling bij denbsp;Bètafaculteit. Ook nu die aanstelling is afgelopen, maakt haar bedrijf nog gebruiknbsp;van het laboratorium in het David de Wiednbsp;gebouw. ‘Dat is nu ideaal maar het is opnbsp;de langere termijn niet de beste situatie.

Er lopen veel mensen rond. Met het oog op interne, veelal vertrouwelijke ontwikkelingen en studies voor klanten, is dat niet heelnbsp;handig. Voor de toekomst streef ik dan ooknbsp;naar een eigen laboratorium met bijbehoren-

Gepassioneerde mensen

De alumna wordt door de universiteit regelmatig gevraagd om gastcolleges te geven bij ondermeer Natuurwetenschappen en Biologie. ‘Ik vind het opvallend te zien dat studenten naast belangstelling voor de farmaceutische inhoud, vooral ook geïnteresseerd zijnnbsp;in hoe je een innovatief bedrijf opzet.’nbsp;De boodschap die Rijcken studenten vooralnbsp;mee wil geven is dat ze enthousiasme en bevlogenheid stoppen in wat ze doen, ongeachtnbsp;waar ze uiteindelijk voor kiezen. ‘Ik houdnbsp;van gedreven, gepassioneerde mensen, opnbsp;welk vlak dan ook. Daarom vind ik het belangrijk dat iedereen bij zichzelf nagaat watnbsp;zijn passie is. Die moetje proberen na tenbsp;streven. Binnen de Life Sciences sector zijnnbsp;zoveel verschillende aspecten en werkveldennbsp;te bedenken, naast de hardcore science ooknbsp;bijvoorbeeld het patentenveld en de financiering, dat er altijd wel iets voor iemand bijzit.’

'Bij ons ligt dat anders'

Haar kantoor huurt Rijcken via Utrechtinc, dé business incubator van Utrecht die startende innovatieve bedrijven naast kantoorruimte ook een aantal andere faciliteitennbsp;biedt zoals coaching en toegang tot eennbsp;uitgebreid netwerk. Volgens de directeur vannbsp;Cristal Delivery is haar onderneming welnbsp;anders dan de meeste andere bedrijven in hetnbsp;pand. ‘Een softwarebedrijf heeft doorgaansnbsp;na een jaar wel de applicatie ontwikkeld dienbsp;het wilde maken. Bij ons ligt dat anders. Hetnbsp;ontwikkelen, testen en in de markt zettennbsp;van geneesmiddelen duurt jaren en is buitengewoon kostbaar.’ Cristal Delivery besteedtnbsp;een deel van de activiteiten uit aan anderenbsp;bedrijven. Zo wordt onder andere hard gewerkt aan het opschalen en testen van veiligheid, met als doel de nanogeneesmiddelennbsp;op den duur bij patiënten te evalueren. ?

Berend: ‘Ja, natuurlijk is dat zo, maar ik ga nu toch ook eennbsp;beetje studentikoos antwoorden, want in de roeiwereld geldtnbsp;datje eigenlijk niet meeteltnbsp;wanneer je de Varsity nooitnbsp;hebt gewonnen.’nbsp;Esther: ‘Voor atleten zijn denbsp;spelen inderdaad het summumnbsp;en atletiek is toch de moedernbsp;van alle sporten. En voor mijnbsp;persoonlijk is het ook een hoogtepunt,nbsp;ik droomde hier als kind al van.’nbsp;B; ‘Wat de spelen ook zo bijzonder maakt,nbsp;is dat de complete sportwereld aanwezig is.nbsp;Ik heb in Mexico live de wereldberoemdenbsp;8.90 meter sprong van Bob Beamon geziennbsp;en de nieuwe achterwaartse sprong vannbsp;hoogspringer Dick Fosbury.’nbsp;E; ‘Heb je die allebei in het echt gezien?nbsp;Wow! Hier op Papendal is zelfs een Bobnbsp;Beamon- plek waar iedereen zelf kan ervarennbsp;hoe ongelooflijk ver die sprong was.’nbsp;B: ‘Ja, zijn record is pas in 1991 verbroken.nbsp;Bij Fosbury dacht ik trouwens steeds:nbsp;wanneer ga je nou eens een keer serieusnbsp;springen? Ha ha.’

E: ‘ek’s en wk’s zijn heel mooi, maar de

‘Atletiek is toch de moeder van allenbsp;sporten, ik droomdenbsp;hier als kind al van.’nbsp;een jaar extra over mijn studienbsp;mogen doen.’

B: ‘Je was bij Diergeneeskunde zelf verantwoordelijk voor jenbsp;studie en planning, maar docenten stelden zich wel soepel ennbsp;begripvol op. Het leefde ook welnbsp;binnen de faculteit, op een gegeven moment zaten we met drienbsp;veterinairen in de Triton Vier.’nbsp;E: ‘Topsporters kunnen überhaupt wel goed plannen want ze zijn alnbsp;gewend aan veel regelmaat en discipline.nbsp;Ik heb ook niet het idee dat ik als student veelnbsp;heb gemist van het uitgaansleven. Ik vondnbsp;een avondje uit soms best leuk, maar aan vaaknbsp;stappen heb ik nooit behoefte gehad.’nbsp;B: ‘In mijn tijd was het allemaal nog niet zonbsp;professioneel. Begin februari gingen we zogenaamd in training en voor die tijd mochtnbsp;je het zo laat maken als je wilde. En ja, dannbsp;dronken we zeker wel een biertje en sommigen kwamen ook aardig wat kilo’s aan.’nbsp;E : ‘Bij atletiek is dat heel anders. Je hebt eennbsp;indoor en een outdoor seizoen en daartussennbsp;maar een paar weken rust.’

B: ‘Op het moment dat de trainingsperiode was aangebroken, heerste er bij ons trouwensnbsp;wel een ijzeren discipline. Als je dan na 11nbsp;uur in de kroeg werd gesignaleerd, was hetnbsp;goed mis.’

E: ‘Ik wil trouwens graag even kwijt dat de begeleiding van sporters op de universiteitnbsp;echt geweldig is. Ik heb al heel wat sportendenbsp;studenten aangeraden om in Utrecht tenbsp;komen studeren.’

B: ‘Het hoogtepunt in Mexico zijn voor mij toch mensen als Bob Beamon en Dicknbsp;Fosbury. Het feit dat ik daar tussen de grotennbsp;der aarde mocht verkeren maakt me nederignbsp;en relativeert mijn deelname ook wel. Nietnbsp;mooi maar wel indrukwekkend waren innbsp;Mexico de studentenprotesten. Daar zijnnbsp;zelfs studenten bij omgekomen.’

E: ‘Ik zie wat Londen betreft twee hoogtepunten voor me. Allereerst het moment dat ik het stadion in kom en echt mag gaannbsp;lopen. Dat lijkt me echt te gek. En ik zienbsp;in het Olympisch Dorp mijn vriend Basnbsp;Verwijlen weer. Hij was er als schermer alnbsp;bij in Beijing en ik hoop dat we straks innbsp;Londen samen zijn medaille kunnen vieren.nbsp;De kans dat wij als damestani een medaille

‘Als je na II uur in

gesignaleerd, was halen is klein, maar je weet het maar nooit.nbsp;Ons eerste doel is een finaleplaats bij de bestenbsp;acht en een verbetering van het Nederlandsenbsp;record.’

B: ‘Achteraf denk ik, een medaille had gekund. We hadden sowieso in de finalenbsp;moeten zitten maar het bleef bij een plek innbsp;de halve finale. Jammer, maar het is nietnbsp;anders. Wanneer ik terugdenk aan Mexico,nbsp;denk ik automatisch ook aan Canada. Ik bennbsp;meteen na de spelen met een Canadese sporter met de auto van Mexico naar Canadanbsp;gereden. Een hele mooie ervaring.’

E: ‘Ik weet in ieder geval één ding zeker dat ik na de spelen ga doen. Ik trakteer mezelfnbsp;onmiddellijk op een patatje speciaal, en opnbsp;een Bossche Bol. En vooruit, ik neem er ooknbsp;een glas witte wijn bij.’ ?

? ? Volg Esther op weg naar London via www.estherakihary.com en Twitter:nbsp;©estherakiharynbsp;de ijsberg. Vul de lijst aan met namen,nbsp;foto’s en verhalen op onzenbsp;facebookpagina via www.uu.nl/alumninbsp;Jan Gooswilligen (Geneeskunde) Hockey,nbsp;Rome 1960, Tokio 1964

Herman Rouwe (Diergeneeskunde) Roeien, Tokio 1964, Mexico 1968nbsp;André Bolhuis (Tandheelkunde), Hockey,nbsp;München 1972, Montreal 1976nbsp;Anneloes Nieuwenhuisen (Nederlands)nbsp;Hockey, Los Angeles 1984, Seoul 1988nbsp;Lauden Vermulst (Psychologie) Roeien,nbsp;Barcelona 1992, Atlanta 1996nbsp;Dillianne van de Bogaart (Rechten)nbsp;Hockey, Atlanta 1996, Sydney 2000nbsp;Nico Blok (Economie) Tafeltennis,nbsp;Paralympics Sydney 2000nbsp;Jeanette Pennings (Diergeneeskunde)nbsp;Bobsleeën, Salt Lake City 2002, Turijnnbsp;2006

Alette Sijbring (Geneeskunde) Waterpolo, Beijing 2008nbsp;Maarten van der Weijden (Wiskunde)nbsp;Zwemmen, Beijing 2008

(Nederlands,1987) uit Suriname kwam om in Nederland te gaan wonen en studeren.nbsp;'Oh, het was zo vreselijk', zegt Bakas metnbsp;een ironische glimlach, 'het spook van denbsp;werkeloosheid, studenten die werdennbsp;opgeleid om werkeloos te worden.'

Het maakte allemaal weinig indruk op de jonge Bakas. Toen hij in december 1982nbsp;aankwam in Nederland wilde hij directnbsp;aan de slag, maar dat viel niet mee:nbsp;Tk moest hemel en aarde bewegen om innbsp;januari, halverwege het collegejaar, tenbsp;beginnen met studeren. Iedereen zei datnbsp;het beter was om een halfjaartje te wachten. Wat een onzin! Je gaat toch niet eennbsp;halfjaar niks doen?’ Bakas specialiseerdenbsp;zich in communicatie, maar volgde ooknbsp;vakken bij economie en bedrijfskunde.nbsp;Tk pakte alles aan wat er was; dat moetnbsp;ookje spirit zijn.’ Het is een dergelijk soortnbsp;ondernemerschap dat volgens Bakasnbsp;onvoldoende wordt aangemoedigd opnbsp;Nederlandse universiteiten. ‘Leer studenten commerciële skills, leer ze hoe het werkt om te acquireren;nbsp;iedereen zou dat moeten kunnen.’

Het is ook de belangrijkste tip van Bakas voorjonge alumni: ‘Pakje kansen en wordt ondernemer!’ Maar ook: ‘Wees bereid omnbsp;totaal andere dingen te gaan doen dan waarvoor je bent opgeleid.nbsp;Negentig procent van de huidige banen bestonden nog niet in 1900nbsp;en die ontwikkeling zet zich door. Tegelijkertijd komen er ieder jaarnbsp;heel veel jonge studenten bij. Je moetje skills daarom blijven ontwikkelen.’ In zijn boek ‘De Staat van Morgen’,nbsp;dat deze maand is verschenen, ziet Bakasnbsp;onder meer toekomst in de persoonlijkenbsp;dienstverlening, ambachtelijk werk — ‘watnbsp;is er mis mee om loodgieter te zijn?’—, denbsp;gastvrijheidindustrie, de beleveniseconomie en vooral de it: ‘Op dat gebied staannbsp;we pas aan het begin.’

Wanneer je Bakas beluistert, vraagje je af waarom het eigenlijk überhaupt goednbsp;is om te studeren, maar daarvoor weet hijnbsp;toch een paar goede quotes aan te dragen:nbsp;‘Het triggert je nieuwsgierigheid, je leertnbsp;dat er meer is dan Google, je leert argumenteren, je leert omgaan met tegenspraak en je ontwikkelt een liefde voornbsp;kennis en boeken.’ Maar dat is allemaalnbsp;nog maar het begin: ‘Je moetje talentennbsp;leren kennen, maar ookje beperkingen.nbsp;En begin aan self-marketing. Niet iedereen kan dat, maar je moet wel proberennbsp;om het te leren. Begin te denken wat denbsp;klant wil en waar zijn echte behoeftennbsp;liggen en probeer daarop aan te sluitennbsp;met je eigen talenten. En kijk ook naarnbsp;wat de concurrentie doet. Waarin kan jijnbsp;je onderscheiden? Commercie is leuk;nbsp;marketing is leuk.’

Zelfheeft Bakas plannen om de Duitse trendwatchmarkt te gaan veroveren. Die wordt al jarenlang beheerst door Matthias Horx.nbsp;‘Een wat zure man. Binnenkort ga ik in drie weken bij de nonnennbsp;Duits leren en me verdiepen in de Duitse markt. In Nederland bennbsp;ik marktleider. Waarom zou mij dat in Duitsland niet lukken?’

Voor meer informatie over Adjiedj Bakas

kkwwvv.bakas.nl

De Universiteit Utrecht onderhoudt graag een goed contact met haar alumni. Een van denbsp;mooiste tradities in dit streven zijn de Utrechtnbsp;Lezingen die ieder najaar in zeven verschillendenbsp;regio's plaatsvinden. De sprekers zijn vaaknbsp;als hoogleraar aan de universiteit verbonden,nbsp;maar soms gaat het ook om aansprekendenbsp;alumni met een eigen verhaal.

Zwolle

Woensdag 10 oktober

(vanaf 18.30 uur)

Een actuele kijk op Nederland na de Tweede Kamerverkiezingennbsp;prof. dr. Paul Schnabel

Raadzaal van het Stadhuis, Zwolle

Prijs: € 27,50 en € 20,- voor Vrienden van het Ufonds (inclusief broodjesbuffetnbsp;en borrel)

Den Haag

Woensdag 24 oktober

(vanaf 18.00 uur)

De bestuurlijke ontwikkelingen in Nederland door de ogen van eennbsp;hoofdredacteur en burgemeesternbsp;drs. Pieter Broertjes

Madurodam, Den Haag

Prijs; € 15,- en € 10,- voor Vrienden van het Ufonds (inclusief broodjesbuffetnbsp;en toegang Madurodam)

Utrecht

Vrijdag 26 oktober

(vanaf 19.00 uur; start lezing 19.30 uur) World Mega Trends

drs. Adjiedj Bakas

Aula van het Academiegebouw, Utrecht

Prijs: € 15,- en € 7,50 voor Vrienden van het Ufonds (inclusief borrel)

Brabant

Vrijdag 2 november

(vanaf 17.00 uur)

Beter leven dankzij medische techniek prof. dr. Elsken van der Wall, hoogleraarnbsp;oncologie UMCU

drs. Maaike Veldhuizen, arts palliatieve zorg

Elkerliek Ziekenhuis, Helmond

Prijs: € 20,- en € 15,- voor Vrienden van het Ufonds (inclusief broodjesbuffetnbsp;en borrel achteraf)

Rotterdam

Woensdag 7 november

(vanaf 16.00 uur) Geneesmiddelen versus Placebo'snbsp;prof. dr. Bert Leufkens

Bibliotheektheater, Centrale Bibliotheek Rotterdam

Prijs: € 15,- en € 10, euro voor Vrienden van het Ufonds (inclusief borrel)

Arnhem

Zaterdag 10 november

(van 10.30 uur tot 13.30 uur)

De Wetenschappelijke Revolutie prof. dr. Floris Cohen

Bilderberg Hotel Oosterbeek

Kosten: €25,- en € 15,- voor Vrienden van het Ufonds (inclusief lunch)

Amsterdam

Maandag 19 november 2012

(vanaf 19.00 uur)

Verbeter de wereld, begin bij de opvoeding prof. dr. Micha de Winter

Trippenhuis, KNAW, Amsterdam

Prijs: € 17,50 en € 10 euro voor Vrienden van het Ufonds (inclusief borrel)

Meer informatie en aanmeldingen

? ? www.uu.nl/alumni

Als Vriend van het Ufonds krijgt u diverse

kortingen en extra's, zie pagina 23

Nu enerzijds de vrije marktwerking niet altijd zaligmakend blijkt te zijn en we anderzijds te maken hebben met eennbsp;terugtredende overheid, komt er ruimte voor een derdenbsp;weg, voor verschillende vormen van collectieve actie tussen burgers onderling en in het bedrijfsleven. Niet voor niets hebben denbsp;Verenigde Naties 2012 uitgeroepen tot het Jaar van de Coöperaties.nbsp;Doe-het-zelf crèche

‘Vanuit mijn perspectiefbij het onderzoeksthema ‘Instituties’, verwijs ik vaak naar jouw ouderparticipatiecrèches als voorbeeld van watnbsp;burgers zelf zouden kunnen doen, zonder tussenkomst dus van overheden of bedrijfsleven’, vertelt De Moor. Voor De Winter zijn dienbsp;crèches een jeugdliefde. ‘In de jaren tachtig van de vorige eeuw wasnbsp;er op gebied van kinderopvang bijna niets. We hebben ons toen aangesloten bij een groep die een oude hoefsmederij op het Veeartsenijterrein aan de Bilt—nbsp;straat had gekraakt en dat is jarenlang eennbsp;doe-het-zelf crèche geweest. Hij bestaat,nbsp;onder de naam De Krakeling, nog steeds.nbsp;Maar tot mijn grote ergernis heeft vvo’ernbsp;Henk Kamp, als minister van Vrom, metnbsp;allerlei regelgeving een einde proberen tenbsp;maken aan het zelfbestuur door ouders.

Hij wilde eisen stellen voor wat betreft kwalificaties van de begeleiders en dergelijkenbsp;en als je aan die eisen niet voldoet, krijgje eennbsp;lagere toeslag. Daarmee draai je dergelijkenbsp;initiatieven de nek om. Gelukkig heeft hij die ideeën vanwege zijnnbsp;demissionaire status nog niet kunnen uitvoeren.’

En daarmee raakt De Winter aan een zekere ambiguïteit als je spreekt over self governance. De Moor ziet die ook: ‘De overheid zou zichnbsp;geholpen moeten voelen met burgers die samenwerken, het heft innbsp;eigen hand nemen of sociale controle uitoefenen. Maar in plaats daarvan negeert de overheid de capaciteit van dergelijke initiatieven ofnbsp;werkt ze die zelfs tegen. Veel van die burgerinitiatieven zijn heelnbsp;vraaggestuurd en lokaal. Dat heeft als risico dat de overheid ze of nietnbsp;ziet of niet wil erkennen als nuttige alternatieven voor publieke diensten. De overheid heeft dan al gauw de neiging om lokale initiatievennbsp;te homogeniseren en te centraliseren volgens een vooraf bepaaldnbsp;stramien. En juist dat doet afbreuk aan de kracht van zo’n initiatief,nbsp;dat immers heel dicht bij de specifieke, lokale noden staat. Maar inmiddels beginnen we daar wel aan te wennen; dat de overheid hetnbsp;overneemt, ook daar waar het eigenlijk niet noodzakelijk is.’

Medicalisering en jongerenoverlast

Volgens De Winter zijn burgers op heel veel onderwerpen hun grip kwijt geraakt. ‘Alle opvoedingsvragen, ook de meest eenvoudige,nbsp;worden in de huidige tijd bestempeld alsnbsp;een ‘vanzelfsprekend probleem’ en daarmeenbsp;gemedicaliseerd. Je klopt er niet meer bij jenbsp;vriend ofbuurvrouw mee aan, maar je schakelt professionals in. Dat heeft te maken metnbsp;individualisering en secularisatie, met hetnbsp;verdwijnen van vaste structuren. Het is goednbsp;dat Nederland niet meer zo verzuild is als innbsp;de naoorlogse jaren, maar met die ontzuilingnbsp;zijn mensen wel meer op zichzelf aangewezen. Het antwoord uit de jaren zestig daaropnbsp;is de verzorgingsstaat, die de burger in toenemende mate op een zijspoor zette. En nunbsp;die verzorgingsstaat niet meer te bekostigen valt, staat de burger —leesnbsp;opvoeder - met lege handen.’

Op de dag van dit interview vertelde De Winter ook in dagblad Trouw dat ouders het weer normaal moeten gaan vinden om tenbsp;praten over opvoeding, niet met een professional maar met elkaar.nbsp;‘Opvoeden is té ingewikkeld om het helemaal alleen te moeten doen.nbsp;Daar heb je hulp van andere mensen bij nodig. Het gevaar van profes-

‘Je klopt niet meer bij je vriend of buurvrouwnbsp;aan, maar je schakeltnbsp;professionals in.’

sionals is dat ze kinderen van een etiket voorzien. De gevolgen daarvan zijn bekend. Met welk kind is er nu eigenlijk nog niets aan denbsp;hand? Er is altijd wel iets van dyslexie, adhdnbsp;of autisme aan te wijzen....’ De Winter ergertnbsp;zich aan deze medicalisering en meer in hetnbsp;algemeen aan de nadruk die in de wetenschap wordt gelegd op stoornissen en afwijkingen bij de ontwikkeling van jeugdigennbsp;enjongeren.

Als ander voorbeeld waarbij de burger opzij is geschoven, noemt De Winter denbsp;gemeentelijke meldpunten voor jongeren-overlast. ‘Goed bedoeld. Maar het is algemeen bekend dat het veel beter werkt dat,nbsp;als je overlast ervaart, je zelf op die jongerennbsp;afstapt en probeert er een praatje mee tenbsp;maken. Misschien in het begin eng om tenbsp;doen maar het is wel effectief. Maar nee, jenbsp;moet nu een omweg bewandelen, eerst denbsp;gemeente bellen zodat die er een professionalnbsp;op af kunnen sturen. Het er zelf op afstappennbsp;wordt zelfs afgeraden want zeggen ze dan:nbsp;dat is gevaarlijk, en dat is óns werk.’

Gilden en zonnepanelen

De Moor vindt ook dat burgers wel wat meer zelfredzaam zouden mogen zijn en nietnbsp;steeds op de overheid moeten terugvallennbsp;voor elk probleem. Ze trekt de vergelijkingnbsp;nog verder door, tot aan de tóe eeuwsenbsp;gilden. ‘Gilden waren bij uitstek een voorbeeld van selfyovernance. Ze waren er in denbsp;eerste plaats voor de eigen leden maar zenbsp;kenmerkten zich beslist ook door een maatschappelijke bezorgdheid en verantwoordelijkheid. Eind i8e eeuw, bij de vorming van

de natiestaat, was het echter gedaan met dergelijke collectieve initiatieven. Centralisme vanuit de overheid maakte vrijwel allenbsp;vormen van collectief eigendom en collectiefnbsp;beheer onmogelijk: eigendom berustte ofnbsp;bij de staat of was particulier.’

Nu lijkt er toch een tegenbeweging op gang te komen. De Moor verzamelt diversenbsp;voorbeelden van wat zij noemt ‘do it yourselfnbsp;^(jovernance'. Dat varieert van de buren dienbsp;samen zonnepanelen aanschaffen of volkstuintjes beheren tot zzp’ers die zich in eennbsp;collectief verenigen en zogeheten ‘brood-fondsen’ vormen en coöperatieve bedrijvennbsp;zoals de Delà uitvaartverzekering of denbsp;Kabobanken. ‘Dergelijke initiatieven tonennbsp;aan dat burgers beslist dingen zelf kunnen,nbsp;zonder tussenkomst van overheid. En hetnbsp;kost de overheid niets, vaak vult het zelfs eennbsp;leemte in de publieke diensten aan. Eigenlijknbsp;zou ze dit soort initiatieven dus moetennbsp;stimuleren.’

Met andere woorden: sinds het einde van de i8e eeuw zijn we veel kwijtgeraakt aan selfnbsp;(governance en burgerinitiatieven, maar er zijnnbsp;altijd initiatieven gebleven en de laatste jarennbsp;lijken burgers ze weer meer als alternatievennbsp;voor markt en staat te gaan zien. De Moor:nbsp;‘Dergelijke initiatieven zijn het meest succesvol als ze door de direct belanghebbendennbsp;worden genomen en gedragen. Zij wetennbsp;het best wat er nodig is. Zo kent bijvoorbeeldnbsp;Brabant een aantal interessante projectennbsp;waarbij ouderen een actieve rol spelen in denbsp;zorg voor elkaar. De overheid trekt meer ennbsp;meer z’n handen af van zorgvoorziening ennbsp;de marktoplossingen blijken erg duur uit tenbsp;vallen. Die ouderen denken gewoon: wat wenbsp;zelf doen, doen we beter én goedkoper. Daarnbsp;is helemaal niets mis mee.’

Vluchtelingkampen

De Winter vertelt dat het belang van sociale netwerken indringend tot hem is doorgedrongen toen hij in 2004 en 2005 in opdrachtnbsp;van Unicef naar vluchtelingkampen innbsp;Darfur (Zuid-Soedan) werd uitgezonden

‘Burgers kunnen beslist dingen zelf, zonder tussenkomst van overheid.’

‘Veel politieke partijen geven aan dat ze het burgerinitiatiefnbsp;belangrijk vinden.’

Prof.dr. Micha de Winter is hoogleraar maatschappelijke opvoedingsvraagstukken,nbsp;lid van de Raad voor Maatschappelijkenbsp;Ontwikkeling en betrokken bij hetnbsp;universitaire speerpunt Jeugd amp; Identiteit.nbsp;In zijn meest recente boek 'Verbeter denbsp;wereld, begin bij de opvoeding' houdt hijnbsp;een krachtig pleidooi voor een hernieuwdenbsp;maatschappelijke ambitie in opvoeding,nbsp;onderwijs en pedagogiek.

Dr. Tine de Moor is universitair hoofddocent aan de faculteit Geesteswetenschappen ennbsp;betrokken bij het universitaire speerpuntnbsp;Instituties. De Moor richt zich in haarnbsp;onderzoek vooral op de ontwikkeling ennbsp;het beheer van verschillende vormen vannbsp;instituties voor collectieve actie en de rolnbsp;hiervan in de economische ontwikkelingnbsp;van West-Europa. In 2009 ontving zij eennbsp;ERC Starting Independent Researcher Grantnbsp;van 1.79 miljoen euro.

om te bezien of er psychosociale hulp te bieden was aan kinderen en jongeren in dienbsp;kampen. ‘Vooral in dergelijke crisissituatiesnbsp;blijken netwerken van groot belang. Mensennbsp;zochten elkaar op, puur om te overleven.nbsp;Jonge meisjes van 14, 15 jaar, die niets omnbsp;handen hadden, gingen zich inspannen omnbsp;nogjongere kinderen, veelal getraumatiseerde weesjes, op te vangen. Mijn taak was omnbsp;te bezien of in de door Unicef opgezettenbsp;childfriendly spaces de kwaliteit van de opvangnbsp;was te verbeteren. Het aansluiten bij de sociale netwerken van die pubermeisjes bleeknbsp;daarin heel goed te werken. Want faciliteitennbsp;of professionals waren er niet.’

Herrie in de tent

Eigen initiatieven hebben ook een keerzijde. Denk maar aan pedofielenjagers ofburger-wachten. ‘Natuurlijk’, zegt De Moor, ‘denbsp;overheid is nog steeds nodig en moet de wettelijke en morele grenzen van burgerinitiatieven aangeven. Maar er moet meer ruimtenbsp;worden geboden voor dergelijke initiatievennbsp;om zich te ontwikkelen. Wanneer bedrijvennbsp;in de vrije markt failliet mogen gaan, moetnbsp;je niet verwachten dat alle burgerinitiatievennbsp;per definitie wel succesvol moeten zijn. Ooknbsp;daar moet er ruimte zijn voor experimentennbsp;en mislukkingen.’ Of in ieder geval voor watnbsp;herrie in de tent, zoals De Winter die zich innbsp;zijn eigen crèche nog goed kan herinneren.nbsp;‘We hebben als ouders heel wat verhitte gesprekken gevoerd en zijn elkaar regelmatig innbsp;de haren gevlogen. Dat geeft niet, een beetjenbsp;reuring hoort erbij.’

Met de gestage opmars van nieuwe bur-

gerinitiatieven en collectieve actie komt er volgens De Moor een einde aan een dip vannbsp;slechts twee eeuwen. ‘Ik ervaar helemaal nietnbsp;dat, historisch gezien, deze initiatieven ennbsp;acties uitzonderingen zijn, met de overheidnbsp;en de vrije markt als dominante patijen. Dienbsp;ontwikkeling is eerder van de laatste tweenbsp;eeuwen en dat geeft toch hoop dat de mensnbsp;op zich een coöperatief wezen is dat op lokaalnbsp;vlak veel problemen zelf kan aanpakken.

Op sommige nationale of transnationale problemen krijgje als lokale gemeenschap nooit grip maar dat hoeft ook niet de ambitie tenbsp;zijn. Het is sowieso een en-en-verhaal. Datnbsp;we in het verleden alle modellen al eens uitgeprobeerd hebben en de effectiviteit van denbsp;verschillende varianten kunnen achterhalen,nbsp;zouden we in te toekomst veel meer in hetnbsp;voordeel van de samenleving als geheelnbsp;moeten benutten.’

Collectieve actie

De Winter ervaart De Moor’s perspectief van vele honderdenjaren als uitermate verfrissend en zinvol. ‘In ons vakgebied is veertig

jaar al veel, voor Tine is dat niets. Voor onderwerpen als self governance en civil society is zo’n lange termijnperspectief natuurlijk heelnbsp;waardevol. Ik ben geneigd te denken dat eennbsp;ouderparticipatiecrèche iets heel uitzonderlijks is, maar historisch bekeken, is het juistnbsp;een heel normaal verschijnsel en is zo’n vannbsp;overheidswege georganiseerde crèche juistnbsp;een vreemde instelling.’

De huidige ontwikkelingen bieden volgens De Moor veel perspectief voor de toekomst. ‘Ik hoop echt dat we aan de vooravond staan van een lange periode waarin collectieve actie een belangrijke plaats gaatnbsp;innemen.’ De Winter deelt die hoop.’Maar ofnbsp;het ook daadwerkelijk gaat gebeuren, weet iknbsp;niet. Aan de ene kant is het gewoon eennbsp;kwestie van zelf aan de slag gaan. Maar vlaknbsp;ook de invloed van de politiek niet uit. Na 12nbsp;september weten we of we vanuit Den Haagnbsp;kunnen rekenen op support of dat de remnbsp;erop gaat. Veel politieke partijen geven aannbsp;dat ze het burgerinitiatiefbelangrijk vinden,nbsp;maar hoe dat in de praktijk omkadert zalnbsp;worden, blijft de vraag.’ ?

In eerste instantie wilden we gewoon samen een half jaar op reis maar een project in Frankrijk bracht onsnbsp;op het idee om het allemaal wat groter en meer ondernemend aan te pakken. De familie van Georgesnbsp;zit al jaren in de wijn en ik ben altijd al van de goedenbsp;doelen geweest dus we waren het er snel over eens welkenbsp;kant het uit moest. Het wijnnetwerk van Georges zorgdenbsp;voor de eerste ingangen en contacten en voordat we hetnbsp;wisten hadden we dertig sponsoren waaronder een aantalnbsp;media voor wie we konden gaan schrijven. Als goed doelnbsp;kozen we een project in Laosnbsp;waar de vader van Georges alnbsp;vele jaren bij betrokken is; Thenbsp;Lao Rehabilitation Foundationnbsp;zorgt voor medische hulp en bijstand voornamelijk voor kinderen en armen. Zo wisten wenbsp;zeker dat het geld goed besteednbsp;zou worden.’

‘We begonnen onze reis in Azië, een continent met relatief weinig wijnkennis dus voor ons goed om te starten. De ervaring was goed, maar sommige wijnen die wenbsp;in China hebben geproefd, waren echt vreselijk. Op zo’nnbsp;moment is het erg fijn datje wijn mag uitspugen ! Het wasnbsp;wel meteen een goede test voor ons diplomatieke vermogen want we konden natuurlijk niet al te negatiefbloggennbsp;over deze donaties. Na Azië vertrokken we naar Zuidnbsp;Afrika en daar was echt sprake van het Wow! effect.nbsp;De natuur, de mensen en ook de wijn: echt geweldig.’nbsp;‘Tijdens onze tour heb ik mijn master Organisatiepsychologie gedaan; het wijnproject bleek heel geschiktnbsp;voor mijn onderzoek en stage. Ik heb me daarbij vooralnbsp;verdiept in de mate van betrokkenheid van de wijnboeren. Uiteindelijk hebben we in totaal 26 landen bezochtnbsp;en 500 wijnen geproefd en verzameld. Vooraf hadden wenbsp;ons als doel gesteld om een ton op te halen, al vonden wenbsp;dat diep in ons hart wel erg ambitieus. De uiteindelijkenbsp;veiling in Hong Kong duurde slechts een halfuur en aannbsp;het eind stond de teller op maar liefst een half miljoennbsp;dollar. Ongelooflijk.’

‘Ik heb tijdens onze reis vooral geleerd datje niet bangnbsp;moet zijn om groot te durvennbsp;dromen. Er was voor ons weinignbsp;druk vooraf, want het ideenbsp;kwam helemaal uit onszelf.nbsp;We zijn er dan ook vol voornbsp;gegaan en hebben ons idealisme bovendien doorvertaaldnbsp;naar hele concrete en zakelijke doelstellingen. En daarnbsp;pluk ik nu nog steeds de vruchten van in mijn baan bijnbsp;Context, een consultancy- en trainingsbureau. Ik zetnbsp;daar workshops op over sociaal ondernemerschap voornbsp;internationale samenwerkingsorganisaties. Reken maarnbsp;dat ik mijn wijnervaringen daar heel goed in kwijt kan.nbsp;En tussen de bedrijven door werken we ook nog hardnbsp;aan een boek over onze World Wine Tour.’ ?

? ? www.charitywineproject.com

Het project wil jongeren meer bewust maken van de mogelijkheden voor duurzame omgang met de aarde met specifieke aandacht voornbsp;biomassa. Hiervoor worden draagbare demonstratieopstellingennbsp;gemaakt, voor gebruik op scholen en bij voorlichtingsbijeenkomsten,nbsp;die laten zien hoe katalysatoren afval kunnen omzetten in energie.nbsp;He praktische uitwerking van een demokit is op dit moment in vollenbsp;gang. Via experimenten en begeleidend lesmateriaal krijgen de scholieren inzicht in het gebruik van biomassa voor de productie vannbsp;duurzame brandstoffen en chemicaliën en gaan ze zelf aan de slag metnbsp;de eerste stappen van een bioraffmage proces. Het lespakket met denbsp;demokit wordt komend schooljaar getest op enkele scholen en tevensnbsp;gepresenteerd op vakbeurzen voor middelbare schooldocenten.nbsp;He overgang naar een biohased economie is momenteel een van denbsp;grote maatschappelijke uitdagingen. Het is belangrijk dat de wetenschappers van de toekomst hier nu kennis mee maken.nbsp;afgelopen 2 jaar het Bèta Excellent programma plus de afsluitendenbsp;onderzoekstage. ‘Ik heb me aangemeld voor het jcu omdat ik meernbsp;uitdaging en verdieping wilde voor de bètavakken. Ik ben blij dat iknbsp;dat heb gedaan, want het jcu biedt een andere en vrijere manier vannbsp;leren die je fantasie prikkelt en veel verder gaat dan de verplichtenbsp;examenstof. Mijn afsluitende stage was meteen mijn profielwerkstuknbsp;en had het Bose-Einsteincondensatie en de quantum mechanica alsnbsp;onderwerp. Voor die stage mocht ik een paar dagen meelopen op denbsp;universiteit bij de afdeling Natuurkunde. Een erg mooie en leerzamenbsp;ervaring. Het jcu is al niet erg schools maar tijdens zo’n stage zie jenbsp;pas echt goed hoe het er in de wetenschappelijke praktijk aan toe gaat.nbsp;Na de zomer ga ik aan het University College Utrecht studeren.nbsp;Ik weet nog niet welke richting ik daar uiteindelijk ga kiezen.nbsp;Waarschijnlijk wordt het toch bèta maar dan wil ik er wel nog ietsnbsp;bij. He combinatie wiskunde en filosofie lijkt me wel wat.’

Na zijn studie begon Van Dijk als consultant bij communicatieadviesbureau Winkelman Van Hessen en na eennbsp;aantal jaren zelfstandig ondernemerschapnbsp;maakte hij carrière bij de Staatsloterij, waarnbsp;hij uiteindelijk directeur marketing amp; salesnbsp;werd. Toen hij werd benaderd voor denbsp;functie bij Madurodam, woonde hij daarnbsp;al in de straat. ‘Als vader van drie jongenbsp;kinderen kwam ik hier onevenredig vaak,nbsp;eerst uit nostalgie, maar later werd hetnbsp;gewoonte. Ik had me tijdens die bezoekennbsp;nooit gerealiseerd dat achter dit park eennbsp;organisatie schuil gaat die geleid moetnbsp;worden. Als directeur gaje opeens andersnbsp;naar zo’n park kijken.’

De opdracht waarmee hij door de raad van commissarissen werd weggestuurdnbsp;was om het park weer te laten groeien ennbsp;de organisatie op die groei voor te bereiden. ‘Tussen 2000 en 2011 is Madurodamnbsp;de helft van zijn bezoekers kwijtgeraakt.nbsp;Er moest iets gebeuren. Er was veel durfnbsp;voor nodig om zo’n jong iemand als ik aannbsp;te nemen. Dat vertrouwen wil ik graagnbsp;teruggeven.’

Toen Van Dijk begon aan zijn nieuwe functie, lag er al een strategische analyse. ‘Er was een explosie van de beleveniseconomie. Het monopolie op beleven lag al lang niet meer bij attractieparken zoalsnbsp;Madurodam. iKEA-winkels waren daar ook in gesprongen en als jenbsp;over de Veluwe fietst, passeer je bij ieder dorp wel een ‘hier kun je hetnbsp;beleven’-leus. Madurodam stak daar toch wat schril bij af: al 59 jaarnbsp;met de handjes op de rug kijken naar de miniaturen. De beleving bij

Madurodam was dat het vooral een mooie jeugdherinnering was: heel sympathiek,nbsp;maar het had geen enkele bezoekurgentie,nbsp;want alles bleef toch hetzelfde. Mensennbsp;vonden het mooi, maar ook wat saai ennbsp;leken te zeggen: wij willen ook wat doen.’nbsp;Wat ooit begon als een typischnbsp;Hollands stadje en zich ontwikkelde totnbsp;‘Nederland in een notendop’, moest ondernbsp;leiding van Van Dijk transformeren totnbsp;een park waar bezoekers konden belevennbsp;waar Nederland trots op is. ‘En die trotsnbsp;zit ’m vooral in de stedenbouw, de strijdnbsp;tegen het water en onze handelsgeest.nbsp;De verhalen daarover, de grote verhalennbsp;van Nederland, die willen we doorgeven.’nbsp;Na een intensieve voorbereiding werdnbsp;Madurodam vijf maanden gesloten voornbsp;een grote verbouwing. Er werden nieuwenbsp;miniaturen gebouwd, er kwam een grotenbsp;speeltuin en er kwamen attracties waarbijnbsp;bezoekers ook zelf aan de slag kunnen:nbsp;kazen tillen en het sluiten en openen vannbsp;de Oosterscheldekering. De zogenaamdenbsp;Madurodammertjes, de miniatuurin-woners, maken de beleving compleet.nbsp;Met behulp van een pas kunnen bezoekers via beeldschermen innbsp;7 talen de geschiedenis en vindingrijkheid van Nederland bekijkennbsp;en beluisteren.

Dit interview vond plaats tijdens de meivakantie op donderdag 3 mei, een dag daarvoor trok het park 8500 bezoekers. ‘Dat is sindsnbsp;2001 niet meer voorgekomen. De aanvoerwegen waren verstopt ennbsp;de politie heeft gevraagd naar de prognoses voor de rest van de week.nbsp;We gaan deze meivakantie door het dak heen.’

De taalvaardigheid van studenten holt achteruit, constateren docenten. Universitaire opleidingen moeten repareren wat er foutnbsp;gaat op middelbare scholen.

'Laatst mailde een student mij met de vraag of 'de cijfers al bekent' waren,' zegt Hannie dennbsp;Ouden, docent Nederlands. Pikant detail: denbsp;student volgde bij haar een cursus schrijfvaardigheid.

Ook andere universitaire docenten klagen over het taalniveau van studenten. Hoogleraarnbsp;Cultuurgeschiedenis Joris van Eijnatten schatnbsp;dat een kwart van zijn studenten grove taalfouten maakt. 'Dan gaat het om dingen opnbsp;basisschoolniveau, zoals de d's en t's.'

Den Ouden benadrukt dat het niet alleen gaat om fouten in de werkwoordspelling, maarnbsp;ook om het kunnen denken vanuit de structuurnbsp;van een tekst. 'Je moet een betoog kunnennbsp;opbouwen.'

Het taalprobleem vindt zijn oorsprong volgens haar in het middelbaar onderwijs:nbsp;'Er is daar alleen aandacht voor goed schrijvennbsp;bij het vak Nederlands. Ook bij aardrijkskunde,nbsp;maatschappijleer of natuurkunde zou op schrijfvaardigheid gelet moeten worden. Het is eennbsp;ramp dat dat niet gebeurt.'

Op taalgebied is er dus werk aan de winkel voor de universitaire opleidingen. Maar denbsp;aanpak verschilt per studie. Nederlands introduceerde 'het Schrijfproject' waarbij binnennbsp;alle vakken in het eerste jaar aandacht wordtnbsp;besteed aan taal.

Hannie den Ouden: 'We stemmen met de docenten af welke schrijfopdrachten studentennbsp;in het eerste onderwijsblok krijgen. Die wordennbsp;allemaal minutieus nagekeken. Als het niveaunbsp;onvoldoende blijft, dan gaan studenten nognbsp;een keer zo'n traject in. Het is geen straf, maarnbsp;een service. De meeste studenten zijn er heelnbsp;positief over.'

Bij de meeste opleidingen bij de faculteit Sociale Wetenschappen en van de opleidingnbsp;Rechtsgeleerdheid is er een niet verplichtenbsp;taaltoets in het eerste jaar. Studenten die eennbsp;onvoldoende scoren, krijgen het advies eennbsp;cursus spelling en grammatica te gaan volgen.

De Utrechtse juristen overwegen echter de taaltoets een minder vrijblijvend karakter tenbsp;geven. 'De toets koppelen aan het bindendnbsp;studieadvies dat studenten in het eerste jaarnbsp;krijgen, is een optie', zegt onderwijsdirecteurnbsp;Marian Joseph. 'Maar we onderzoeken ooknbsp;of we het halen van de toets verplicht kunnennbsp;stellen voor studenten die met de opleidingnbsp;willen beginnen.'

Zelf de grammatica en spelling van studenten opvijzelen, vindt Joseph geen taak van de opleiding: 'Ik wil niet overdoen wat middelbarenbsp;scholen zouden moeten doen. Daar ligt denbsp;verantwoordelijkheid. Ik wil er vanuit kunnennbsp;gaan dat studenten grammatica en spellingnbsp;beheersen.' {Thijs Kuipers)

Strijd tegen fraude

Na de affaire rondom de frauderende sociaal psycholoog Diederik Stapel staat het vergrotennbsp;van de wetenschappelijke integriteit hoog opnbsp;de agenda van alle Nederlandse universiteiten.nbsp;Met een actieplan wil het Utrechtse universiteitsbestuur dat studenten al in het eerste jaarnbsp;'wetenschappelijk' weerbaar worden gemaakt.nbsp;Ook voor masterstudenten en promovendinbsp;moeten er cursussen komen waarin aandachtnbsp;wordt besteed aan 'integriteit'.

Minder uitval van studenten, meer investeren in vier onderzoeksthema's ennbsp;grotere zichtbaarheidnbsp;in de maatschappij.nbsp;Deze doelstellingennbsp;staan centraal in denbsp;zogenoemde 'prestatienbsp;afspraken' die de Universiteit Utrecht heeftnbsp;gemaakt met staatssecretaris Zijlstra. De afspraken zijn opgenomen in het Strategisch Plannbsp;2012-2016 dat dit voorjaar is uitgebracht.

Postume doctorstitel

Jasper van Keulen was 26 toen hij in februarinbsp;2011 bij een auto-onge-luk om het leven kwam.nbsp;Van Keulen werkte aannbsp;een onderzoek ondernbsp;vaatchirurg Frans Mollnbsp;van het UMC Utrechtnbsp;en had eind september 2011 zijn doctorsbul innbsp;ontvangst mogen nemen. Deze ceremonie vondnbsp;vanzelfsprekend geen doorgang, maar op aandringen van Moll kreeg Van Keulen dit voorjaarnbsp;toch postuum zijn titel. Nabestaanden namennbsp;de bul in ontvangst. 'Jasper van Keulen was eennbsp;groot talent', zegt Moll. 'Hij ging als een raketnbsp;door zijn onderzoek. Hij verdiende het om tenbsp;promoveren.'

Alumni Netwerken

I Dit najaar vinden door heel Nederland opnieuw de Utrecht Lezingen plaatsnbsp;met sprekers alsnbsp;en

? ? Kijk voor het volledige programma op pagina 11

Alumni Netwerk Zwolle

Lezing: ‘Leven in het zonnestelsel’ door prof. dr. Alex de Koter

Waar: De Gasfabriek, Meppel

Wanneer: Maandag 29 oktober 2012, 20.00 uur

Contact: Josine Meerburg, (030) 253 4416, j.e.meerburg@uu.nl

Alumni Netwerk Amsterdam

Workshop ‘Ondernemen na je studie’, (ism de Kamer van Koophandel Amsterdam)nbsp;De workshop is zowel voor alumni die alnbsp;bezig zijn met ondernemen als alumni dienbsp;de mogelijkheid van een eigen ondernemingnbsp;overwegen. Tijdens de workshop krijgennbsp;de deelnemers inzicht in een toekomst alsnbsp;‘ondernemer’ en in de persoonlijke vaardigheden die het ondernemerschap vraagt.

Waar: KvK, De Ruyterkade 5, Amsterdam Wanneer: Dinsdag 18 september 2012, 14.00 uurnbsp;Contact: Marte Otter, (030) 253 8978, m.otter@uu.nl

Alumni Netwerk Brabant

Lezingen: ‘Hoe komen we in de toekomst aan onze energie?’ door prof dr. André Faaijnbsp;(Universiteit Utrecht) en ‘Duurzaamheidnbsp;begint bij jezelf door prof dr. Jan Blomnbsp;(Technische Universiteit Eindhoven).

Waar: Campus TUE, Eindhoven

Wanneer: Dinsdag 11 september 2012, 18.30 uur

Contact: Joost Gunther, (030) 253 9624, j.gunther@uu.nl

Alumni Netwerk Den Haag

Theniadiner: ‘Meesturen in Europa is goed voor Nederlandse patiënten’ door prof,nbsp;dr. Bert Leufkens, hoogleraar Farmaco-epidemiologie (Universiteit Utrecht) ennbsp;voorzitter College ter Beoordeling vannbsp;Geneesmiddelen. Zoals gebruikelijk vormtnbsp;een 3-gangendiner in Brasserie Berlage denbsp;achtergrond voor een lezing en een geanimeerde discussie.

Waar: Brasserie Berlage, Pres. Kennedylaan 1, Den Haag Wanneer: donderdag 13 september 2012, 18.30 - 21.30 uurnbsp;Contact: Harold Kerkhof, (030) 253 8025, h.kerkhof@uu.nl

Het Jonge Alumni Netwerk (JAN)

Pubquiz

strijd samen nietje medealumni tegen een panel van wetenschappers en alumni en ganbsp;naar huis met de hoofdprijs.

Waar: Academiegebouw, Utrecht

Wanneer: Donderdag 13 september 2012

Workshop

Effectief beïnvloeden voor alumni tot 40 jaar.

Waar: Faculty Club (Academiegebouw), Utrecht

Wanneer: Donderdag 11 oktober 2012

Contact: Marte Otter, (030) 253 8978, m.otter@uu.nl

gt; » www.uu.nl/alumni. Facebook en LinkedIn

Faculteiten

Minding Animals

Van 3 Am 5 juli vindt aan de Universiteit Utrecht ‘Minding Animals’ plaats, een internationaal congres over dierwelzijn en mens-dierrelaties. Het programma omvat lezingennbsp;van Nobelprijswinnaar John Coetzee,nbsp;emeritus hoogleraar diergedrag Mare Bekoffnbsp;filosoof Peter Singer en de oprichter vannbsp;‘Animals Asia’, Jill Robinson. Daarnaast zijnnbsp;er sessies over het meten van dierwelzijn,nbsp;ethiek en wetgeving en dieren in kunst ennbsp;literatuur. De Universiteit Utrecht is hétnbsp;kenniscentrum voor dierwelzijn en mens-dierrelaties. Wetenschappers van de faculteiten Geesteswetenschappen en Diergeneeskunde werken hiervoor samen.

gt; ? www.uu.nl/hum/mindinganimals

Wetenschap amp; Cultuur

studium Generale

In juli en augustus is Studium Generale online te vinden. Verveling heeft geen kansnbsp;met een hele wereld aan ideeën, theorieën ennbsp;filosofieën in het Studium Generale archiefnbsp;van meer dan 350 lezingen. In het najaarnbsp;keert Studium Generale ook fysiek weernbsp;terug met onder meer:

Ondertussen in China

Terwijl in het westen de economische crisis de media en politiek domineert, groeit de rolnbsp;van China op het wereldtoneel. Er is volopnbsp;reden om de blik oostwaarts te keren wantnbsp;de ontwikkelingen gaan razendsnel en hetnbsp;aangezicht van de wereld verandert in denbsp;komende jaren ongetwijfeld verregaand.nbsp;Vier sprekers vertellen wat er gebeurt.

Wanneer: 4 dinsdagen vanaf 11 september.

stof tot nadenken

‘Oude’ materialen en de daarmee verbonden ambachten worden steeds vaker herontdekt.nbsp;Daarnaast zijn er ook nieuwe ontwikkelingen op technologisch gebied waardoornbsp;nieuwe materialen ontstaan zoals een kogelwerende huid en onzichtbaar makend textiel.nbsp;In deze reeks gaat het om materiaal; vannbsp;ambacht tot design en van alchemie totnbsp;virtualiteit.

Wanneer: 6 maandagen vanaf 25 september

? ? www.sg.uu.nl

? ? www.uu.nl/alumni/agenda

Bent U al vriend?

Universiteitsmuseum Utrecht

In de zomer kunnen bezoekers waterbeestjes vissen, krachtige kruidensoep maken ennbsp;knutselen met afval. Ouders kunnen in julinbsp;hun baby laten fotograferen op het reuzenblad van de Victoria. In september vindt hetnbsp;Uitfeest plaats, oktober is Kennismaand ennbsp;op 20 oktober is de Museumnacht met alsnbsp;thema ‘Vuur en Vlam’.

? ? www.uu.nl/universiteitsmuseum

Op 3 september vindt de opening van het Academisch Jaar 2012-2013 plaats in de Domkerk. Naast de openingstoespraak vannbsp;collegevoorzitter nir. Yvonne van Kooy treden prof dr. Andrénbsp;Knottnerus, voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor hetnbsp;Regeringsbeleid en drs. Halbe Zijlstra, staatssecretaris van hetnbsp;ministerie Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, op als sprekers.

Waar: Domkerk, Domplein, Utrecht

Wanneer: Maandag 3 september 2012 om 15.00 uur

Toegangskaarten kunnen worden aangevraagd bij Mariëlie de Vuijst-Hoogendoorn, m.devuijst@uu.nl

nrc.next abonnement met 32% korting

Met een abonnement op nrc.next ontvangt u elke werkdag de jongste kwaliteitskrant van Nederland, op zaterdag de weekendkrant van NRC ennbsp;krijgt u toegang tot nrc.next op uw iPhone, iPad en computer. Vrienden vannbsp;het Ufonds krijgen 32% korting en betalen slechts € 99 voor 6 maanden nrc.nbsp;next. Let op: deze actie geldt alleen voor nieuwe abonnees.

• ? » www.uu.nl/alumni/alumnipas.

15% extra zomerkorting bij OHRA

Deze zomer is de doorlopende reisverzekering van OHRA extra voordelig. Wanneer u voor 1 september 2012 de doorlopende reisverzekering afsluit,nbsp;krijgt u 15% extra korting. Dit is een eerstejaarskorting, die geldt naast uwnbsp;collectiviteitskorting van 7%. Uw voordelen zijn onder meer altijd en overalnbsp;Nederlandstalige hulp en ook vakanties buiten Europa zijn verzekerd.

• ? ? www.ohracollectief.nl/uufonds3965

Bezoek het nieuwe Madurodam met 10% korting

Met uw vriendenpas krijgt u in juli, augustus en september 10% korting op de toegangsprijs van het nieuwe Madurodam. Hierbij gelden de volgendenbsp;voorwaarden: uitsluitend geldig van 1 juli t/m 30 september 2012; maximaalnbsp;2 personen per pas; de korting is 10% per persoon en van toepassing op denbsp;individuele entreeprijzen van respectievelijk € 14,50 en € 10,50; deze kortingnbsp;is alleen geldig op vertoon van uw vriendenpas bij de kassa's van Madurodam, is niet geldig in combinatie met andere kortingsbonnen en acties en isnbsp;niet inwisselbaar tegen contant geld.

» ? www.madurodam.nl

Faculty Club, de Huiskamer van de universiteit

Voor een borrel, een smaakvolle maaltijd, een goed gesprek of een uurtje opladen tussen twee afspraken in de stad. De Faculty Club is de centralenbsp;ontmoetingsplaats voor alle leden van de Utrechtse universitaire gemeenschap en hun gasten en biedt ruimte voor informele én zakelijke afspraken.nbsp;Vrienden van het Ufonds krijgen korting op het lidmaatschap en betalennbsp;€45 i.p.v. € 65.

» ? www.uu.nl/facultyclub

Sporten met korting bij Olympos

Als Vriend van het Ufonds kunt u tegen gereduceerd tarief gebruik maken van het volledige sportaanbod van Sportcentrum Olympos op het Utrechtnbsp;Science Park. Olympos biedt ruim 70 sporten en beschikt onder meer overnbsp;een grote fitnessruimte, tennis- en squashbanen en hockey-, voetbal- ennbsp;beachvolleybalvelden. In de zomer biedt Olympos speciale vierweeksenbsp;zomercursussen en een zomerfitabonnement.

• ? ? www.olympos.nl

Utrechts Universiteitsfonds

Bestuursgebouw, Heidelberglaan 8, 3584 CS, Utrecht T (030) 253 8025, E alumni@uu.nl W www.uu.nl/alumninbsp;Volg ons op Facebook en LinkedIn