-ocr page 1-

Illuster


Wereldprimeur schedeltransplantatie


De uitdagingen van Afrika in Europa


Schatten uit de

Universiteitsbibliotheek


Utrechts

Univcrsiteitsfonds


3 Universiteit Utrecht


Alumnimagazine

Juni 2014



-ocr page 2-

Illuster


De aftrap

Utrechts prominente rol in de zorg


Inhoud



In de gangen van het Bestuursgebouwnbsp;op de Heidelberg-laan liep ik denbsp;medewerkers tegennbsp;het lijf die voornbsp;deze Illuster naarnbsp;Den Haag waren


afgereisd voor een dubbelinterview met de secretaris-generaal van het ministerienbsp;van Volksgezondheid, Welzijn en Sportnbsp;Leon van Halder en de bestuursvoorzitter


van het Universitair Medisch Centrum Jan Kimpen. Onderwerp van gespreknbsp;waren de uit de hand lopende zorgkosten.nbsp;De interviewers waren enorm onder de


indruk van de rol die beide heren spelen in deze discussie. Van Halder en Kimpennbsp;waren dan ook genomineerd voor belangrijke managementprijzen. Waar eerstgenoemde de prijs van overheidsmanagernbsp;van het jaar daadwerkelijk in de wachtnbsp;sleepte, greep Kimpen naast die vannbsp;zorgmanager van het jaar. Die ging naarnbsp;Willy Spaan, directeur van hetjeroennbsp;Bosch Ziekenhuis. U raadt het al;


ook ‘Utrechter’.

Op een andere plek in deze Illuster is er ruimte voor de discussie over de decentralisatie van de jeugdzorg, waar diversenbsp;alumni en wetenschappers van onzenbsp;universiteit ook een voortrekkersrol innbsp;spelen. De vraag is of het toeval is dat denbsp;Universiteit Utrecht via haar alumni ennbsp;medewerkers zo’n prominente rol speeltnbsp;in het debat rond de zorg. Het zou al tenbsp;makkelijk zijn om deze vraag ontkennendnbsp;te beantwoorden. Ik kan wel zeggen datnbsp;ik er trots op ben om deel uit te makennbsp;van deze mooie gemeenschap.


Mr. Robert S. Groll voorzitter Utrechts Universiteitsfonds



Gesprek over de herverdelingnbsp;van de zorg


4 In Utrecht

6 Generatie UU

10 Werken aan je loopbaan

12 In het diepe

14 UU centraal

22 In de spotlight

28 In beeld


Jeugdzorg op de schop

In de spotlight




Schatten in de UB

Generatie UU




Schedeltransplantatie

Utrecht Science Park


2 Illuster Juni 2014

-ocr page 3-

‘Ik houd van de schoonheid van Utrecht, de fietsen en terrassen.’— Caprice Sola, pagina 18 ?


Illuster is een uitgave van de Universiteit Utrechtnbsp;en het Utrechtsnbsp;Universiteitsfonds,nbsp;verschijnt drie keer per jaarnbsp;en wordt toegezonden aannbsp;alumni van de Universiteitnbsp;Utrecht.

Redactie Robbert Jan Feunekes (hoofdredacteur),nbsp;Nicoline Meijer, Armandnbsp;Heijnen, Manneke Olivier,nbsp;Jasper van Winden,nbsp;Xander Bronkhorst, Joostnbsp;Dankers, en Haroldnbsp;Kerkhof (eindredacteur).nbsp;Redactieraad Arie Smit,nbsp;oud-directeur TeleacNot;nbsp;Lex Heerma van Voss,nbsp;hoogleraar faculteitnbsp;Geesteswetenschappen;nbsp;David Veldman,nbsp;bladmanager/tekstschrijvernbsp;Uitgeverij Virtùmedia;nbsp;Olfert Koning,nbsp;communicatieadviseurnbsp;GGZ Nederland;

Marianne Hoornenborg, ondernemer De Recht amp;nbsp;Krom Producties.

Art direction amp; Vormgeving Flow design nbsp;communicatie, Utrecht.nbsp;Druk Pijper Media,nbsp;Groningen.

ISSN 1338-4703 19e jaargang, #71.nbsp;© Universiteit Utrechtnbsp;Overname van artikelennbsp;met bronvermelding isnbsp;toegestaan. Illusternbsp;wordt gedrukt op milieuvriendelijk fsc-papier.

Volg ons op Facebook en LinkedIn: Alumninbsp;Universiteit Utrecht



Universiteit Utrecht en bestudeert hij de evolutie van de firnlaag —een grofkorrelige laag vannbsp;sneeuw en ijs— op Groenland. Hoe verhouden denbsp;rollen weerman en wetenschapper zich tot elkaar?

Klimaat of weer? “Dat is wel een lastige hoor. Toch kies ik voor klimaat. Onderzoek naar het weer gaatnbsp;over hooguit twee weken en over een bepaald gebied,nbsp;terwijl onderzoek naar klimaat de hele wereld ennbsp;langere tijd omvat. Bovendien zitten er altijd economische en politieke aspecten aan. Want wat doe jenbsp;met de uitkomsten van klimaatonderzoek? Hoeveelnbsp;breder moeten rivieren worden bij meer neerslag?nbsp;En hoe kunnen we extreme neerslag in de toekomstnbsp;voorkomen?”

Observator of wereldverbeteraar? “Meer observator. Ik word vooral gedreven door de vraag ‘waarom?’.nbsp;Dat is de wetenschapper in mij. Maar misschien ben iknbsp;ook een wereldverbeteraar doordat ik mijn fascinatienbsp;voor klimaat(verandering) probeer over te brengen.nbsp;Ik zie het wel als missie om op een simpele maniernbsp;ingewikkelde materie uit te leggen. In de wetenschapnbsp;is daar nog winst te behalen: onderzoekers wordennbsp;voor van alles opgeleid, maar niet voor het in begrijpelijke taal vertellen over hun onderzoek.”

Uithof of Antarctica? “Dat is een makkie. Ik zat ooit twee maanden op Antarctica en dat was zo indrukwekkend. Het landschap en de fauna zijn enorm spectaculair. Ik was toen net vijfmaanden vader, dus datnbsp;was heftig. Maar ik heb geen spijt dat ik gegaan ben.”

Puur bèta of ook een beetje alfa en/of gamma?

“Stiekem ook wel alfa. Ik heb taal altijd interessant gevonden. Veel collega’s hebben een hekel aan hetnbsp;schrijven van wetenschappelijke artikelen. Ik vind datnbsp;juist leuk. En bij de nos ben ik de helft van mijn tijdnbsp;bezig met natuurkunde en de andere helft met taal:nbsp;hoe leg ik iets uit? ”

Strak in pak voor de camera of in spijkerbroek op kantoor? “In pak vind ik wel heel leuk.” Lachend:nbsp;“Ik ben geen modepoppetje hoor, maar ik verheug menbsp;er altijd op dat ik er bij de televisie weer netjes uitzie.nbsp;Het is juist alle afwisseling—pak amp; spijkerbroek,nbsp;weer amp; klimaat. Uithof, Antarctica amp; Hilversum ennbsp;bèta amp; alfa— die mijn werk zo fantastisch maakt.” ¦lt;


Illuster Juni 2014 3

-ocr page 4-

In Utrecht Q

tu oprichtingnbsp;Hofvijverkring^l^

Victor Jacob Koningsberger (1895-1966), de hoogleraar die zijnnbsp;rug recht hield Een nieuw boek vannbsp;bioloog en historicus Coen Görts

De meeste oud-studenten herinneren zich Victor Jacobnbsp;Koningsberger als eennbsp;markante hoogleraarnbsp;(algemene plantkunde,nbsp;1934-1965) van de oudenbsp;stempel met een opennbsp;oor voor problemen


Op zaterdag 31 mei jl. is in het bijzijn van de Rector Magnificus de Hofvijverkring opgericht. Dit initiatief van een aantal alumni uit Den Haag en omstreken heeftnbsp;als doel quot;het verlenen van financiële bijdragen aan wetenschappelijk onderzoeknbsp;en onderwijs van de Universiteit Utrecht in brede zinquot;. De leden van de kring kiezennbsp;zelf een project dat hen aanspreekt en ondersteunen de bijbehorende wetenschappernbsp;gedurende een aantal jaren, waarbij zij regelmatig worden bijgepraat over denbsp;voortgang van hun project. Op deze manier ondersteunen zij hun alma mater ennbsp;verstevigen zij de band met de universiteit, de wetenschapper van hun keuze ennbsp;hun onderlinge band als Haagse alumni.



Nieuw: standaardwerk over het Utrechts universitaire verzetnbsp;1940-1945 'Heb je Kafka gelezen?'nbsp;van Frits Broeyer

Universiteitsgeschiedenissen handelen doorgaans over hetnbsp;dienen van de wetenschap. Maar in de jarennbsp;1940-1945 is het hetnbsp;universitaire verzet vannbsp;studenten waar de aandacht naar uit moetnbsp;gaan. In Heb je Kafka gelezen? beschrijftnbsp;voormalig universitair hoofddocent Fritsnbsp;Broeyer alle aspecten van het verzetswerknbsp;dat Utrechtse studenten verrichtten: denbsp;oproep van Wim Eggink om te staken tegennbsp;het ontnemen van universitaire aanstellingennbsp;aan Joden door de bezetter; de brandstichting van de studentenadministratie nanbsp;berichten over de inschakeling van studentennbsp;voor de Arbeitseinsatz; het oprichten van denbsp;uitgeverij De Bezige Bij; enzovoort.

Het boek is tot stand gekomen in samenwerking met het Utrechts Universiteitsfonds en is mede mogelijk gemaakt door financiëlenbsp;bijdragen van het KF Hein Fonds, hetnbsp;Provinciaal Utrechts Genootschap vannbsp;Kunsten en Wetenschap, het Prins Bernardnbsp;Cultuurfonds, het Carel Nengerman Fonds,nbsp;de heer en mevrouw J.L.M. Bartelds ennbsp;het College van Bestuur van de Universiteitnbsp;Utrecht.

? ?Te bestellen bij de boekhandel of via www.matrijs.comnbsp;van studenten. Maar hij was meer dan dat.nbsp;De biografie geeft een boeiend beeld vannbsp;zijn onderwijs en onderzoek, zijn moedigenbsp;rol in de oorlog, zijn verdiensten voor denbsp;suikerindustrie in Nederlands-lndië en zijnnbsp;indrukwekkend pakket van bestuurlijkenbsp;taken. Hij wordt beschouwd als een icoonnbsp;van de biologie in Nederland en als denbsp;belichaming van het verzet van Utrechtsenbsp;hoogleraren gedurende de Tweede Wereldoorlog. De biografie biedt ook een helderenbsp;kijk op ontwikkelingen in de universitairenbsp;wereld en in Nederlands-lndië.

Het boek is mede mogelijk gemaakt door financiële bijdragen van het Collegenbsp;van Bestuur, de faculteit Bètawetenschappen, het KF Hein Fonds, de Koninklijkenbsp;Nederlandse Botanische Vereniging ennbsp;het Provinciaal Utrechts Genootschap.

? ? Te bestellen bij de boekhandel of via www.matrijs.com


4 Illuster Juni 2014

-ocr page 5-

? ? www.uu.nl/nieuws

In memoriam mr. Jules J. Stael bestuursvoorzitter Utrechts Universiteitsfonds (1992-1997)

Op 11 mei 2014 overleed mr. Jules Stael, anderhalf jaar na zijn echtgenote, de markante Wies Stael-Merkx. Jules Stael was evenzeer markant, als advocaat en in diverse nevenfuncties, waaronder het bestuursvoorzitterschap van het Utrechts Universiteitsfonds (1992-1997). Hij speelde een cruciale rol in de ontwikkelingnbsp;van een integraal en innovatief universitair alumnibeleid, waarbijnbsp;het Universiteitsfonds een leidende rol ging spelen. Het beleidnbsp;was gericht op de gehele universitaire gemeenschap: reünistennbsp;van studentengezelligheidsverenigingen en overige alumni,nbsp;faculteiten, regionale en internationale alumnikringen.

Jules was een krachtige en innemende persoonlijkheid; zowel empathisch als doortastend, zowel feestelijk ontspannen als stijlvol correct. Het Universiteitsfonds en de universiteit zijn hem veelnbsp;dank verschuldigd.

Jan Veldhuis, voorzitter College van Bestuur 1986-2003

Willem Kardux, secretaris 1992-1999 en lid College van Bestuur 1999-2005 Leneke Visser, directeur Universiteitsfonds 1997-2009

Heinekenprijzen voor Utrechtse wetenschappers

'Ja. ik wil' — Uniek digitaliserings-project Amsterdamse ondertrouwregisters

Alumnus Willy Spaan zorgmanager van hetjaar



De Utrechtse hoogleraar organische geochemie Jaapnbsp;Sinninghe Damsté,nbsp;heeft dit jaar één vannbsp;de vijf internationaalnbsp;prestigieuze Heine





Alumnus moleculaire biologie prof. dr. Willynbsp;Spaan, voorzitter vannbsp;de Raad van Bestuurnbsp;van het Jeroen Boschnbsp;Ziekenhuis, is verkozen tot Zorgmanager


kenprijzen van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW)nbsp;gekregen. De scheikundige Celia Barkersnbsp;heeft een Heineken Young Scientists Awardnbsp;gewonnen. Sinninghe Damsté kreeg de prijsnbsp;voor zijn werk met chemische fossielen dienbsp;kunnen helpen om de geschiedenis van denbsp;aardse biosfeer te reconstrueren, Berkersnbsp;voor haar onderzoek naar de werking vannbsp;het proteasoom, een structuur in de cel dienbsp;eiwitten afbreekt.

Het is vijftig jaar geleden dat de eerste Heinekenprijs werd uitgereikt. Alfrednbsp;Heineken (1923-2002) stelde de prijzennbsp;in 1964 in als een hommage aan zijn vader.nbsp;Meer over het onderzoek van beidenbsp;laureaten in de volgende Illuster.

Vanaf februari 2014 is het project 'Ja, ik wil!' van start gegaan. Met dit onderzoek wil hetnbsp;onderzoeksteam onder leiding van prof. dr.nbsp;Tine De Moor de sociaal-economische datanbsp;uit de Amsterdamse ondertrouwaktennbsp;(1578-1811) beschikbaar maken voor wetenschappelijk onderzoek. Niet alleen de bronnbsp;is in omvang en inhoud uniek, maar ook denbsp;werkwijze: in dit project werkt het onderzoeksteam via het websourcing platformnbsp;VeleHanden samen met een uitgebreid teamnbsp;van enthousiaste en ervaren vrijwilligers,nbsp;onder wie diverse alumni!

Ook meedoen of meer weten?

  • ? ? www.velehanden.nlnbsp;van het jaar 2014. De jury kende de titel toenbsp;aan Spaan, omdat hij het meest vernieuwendnbsp;en inspirerend is en patiëntveiligheid tot innbsp;de haarvaten in de organisatie heeft latennbsp;doordringen. Spaan is iemand die zelf nietnbsp;zo nodig op de voorgrond hoeft te staan ennbsp;medewerkers en medisch specialisten in hunnbsp;kracht zet en de ruimte geeft.


Illuster Juni 2014 5

-ocr page 6-

Generatie UU

De Universiteitsbibliotheek viert ditjaar haar 430ste verjaardag. Iedere student, medewerker of alumnus heeft wel een eigen relatienbsp;met de ‘ub’. Sommige geïnteresseerden worden aangetrokkennbsp;door een topstuk of een obscuur gebleven werk uit de bijzonderenbsp;coUectie.Voor anderen geldt de ub als plek om te studeren of tenbsp;zoeken. Vier generaties bibliotheekgebruikers over hun ub.

Mijn UB

‘Als je hier nietnbsp;vindt watjenbsp;zoekt, hebnbsp;je een grootnbsp;probleem.’

Egyptische schatten in Utrecht

Roelof van den Broek is emeritus hoogleraar geschiedenis van het christendom van de voormalige faculteit theologie, waar hij in de jaren ’50 ook studeerde ennbsp;in 1972 promoveerde. In 1996 ging hij met pensioen,nbsp;maar hij is daarna altijd actief gebleven in de religie-wetenschap: “Momenteel ben ik bezig met denbsp;beschrijving van een collectie koptische papyri ennbsp;perkamenten die in 1956 zijn aangekocht door denbsp;universiteit. Na de aankoop zijn enkele stukken welnbsp;gepubliceerd, maar er is nooit serieus naar gekeken,nbsp;terwijl die papyri werkelijk een van de schatten vannbsp;de universiteitsbibliotheek zijn. En ik mag ze ontsluiten. De teksten zijn geschreven in de kerktaal vannbsp;de Egyptische Kopten die door bijna niemand meernbsp;wordt gesproken. Ik probeer de teksten —ondernbsp;andere oude psalmen en preken, maar ook toverspreuken en brieven— te reconstrueren, te vertalen en iknbsp;doe onderzoek naar de herkomst, biet is echt heel bijzonder dat ik papyrus in mijn handen heb uit het jaarnbsp;400 waar sindsdien niet meer naar omgekeken is.”

Eén van de mooiste muziekcollecties van West-Europa

Louis Grijp is onderzoeker orale cultuur bij het Meertens Instituut. Bovendien is hij profielhoogleraarnbsp;Nederlandse liedcultuur van de Universiteit Utrechtnbsp;waar hij in 1972 afstudeerde in de muziekwetenschap.nbsp;Als artistiek leider van het muziekensemble Cameratanbsp;Trajectina stelde hij in het kader van het lustrum vannbsp;de Universiteitsbibliotheek een programma samen uitnbsp;de vele liedboeken die het ub rijk is: “Toen ik studeerde, was de Universiteitsbibliotheek nog onderverdeeld in een aantal instituutsbibliotheken in denbsp;binnenstad. Muziekwetenschap bezit één van denbsp;mooiste collecties van West-Europa. Als je hier nietnbsp;vindt watje zoekt, heb je een groot probleem. Eén vannbsp;mijn topstukken uit de bibliotheek is het muziekhandschrift van Hanekuyk uit 1700 (zie foto), een instrumentaal boek van een aniateurfluitist uit de achttiendenbsp;eeuw. Het is een bron die alleen in de ub aanwezig is.nbsp;Gelukkig wordt er door de ub heel veel materiaal opnbsp;internet gezet, zo ook het handschrift Hanekuyk.”

Over het concert: “Als promovendus begon ik met het aanleggen van een liederenbank. Dat is nunbsp;inmiddels uitgegroeid tot de Nederlandse Liederenbank met 150.000 liederen. Voor het concert heb iknbsp;gekozen voor de muziek van de gewone mensen ennbsp;de sfeer van de populaire muziek uit de Gouden Eeuw.nbsp;Driehonderd jaar geleden had je het kunnen horennbsp;in de straten van Utrecht.”

Studieplekken alleen voor studenten van de Universiteit Utrecht

Silvie van Ravels volgt de masteropleiding privaatrecht en zit tot september 2014 voor de Partij voor denbsp;Utrechtse Student in de Universiteitsraad. In haarnbsp;eerste jaar studeerde ze meestal nog thuis, maar tegenwoordig bij voorkeur in de Universiteitsbibliotheeknbsp;in de binnenstad: “Thuis is het altijd druk en gezellig.nbsp;In de bieb is alles strak en kom ik sneller in de studeer-modus. Maar het heeft ook een sociale functie: het isnbsp;fijn om samen met al je vrienden te studeren en samennbsp;pauze te houden.”


6 Illuster Juni 2014

-ocr page 7-

Tekst Harold Kerkhof Foto's Iris Tasseron


Een van de problemen van de huidige student en waar zij zich als Universiteitsraadslid dus ook meenbsp;bezig houdt, is het gebrek aan studieplekken in denbsp;universiteitsbibliotheek: “In tentamenperiodes is hetnbsp;enorm druk. Er staat dan om 7.45 uur al een rij metnbsp;studenten die een studieplekje willen veroveren.nbsp;Eén keer zijn de toegangspoortjes zelfs afgesloten,nbsp;omdat het veel te druk was. Dit komt mede omdat ernbsp;ook mensen van buiten de universiteit gebruik makennbsp;van de faciliteiten van de bieb. De studentengeledingnbsp;van de Universiteitsraad zou graag willen dat tijdensnbsp;de drukke tentamenperiodes de studieplekken alleennbsp;gebruikt mogen worden door studenten van denbsp;Universiteit Utrecht. Dit is niet makkelijk te realiseren, maar er wordt nu onderzoek naar gedaan.”

Jurisprudentie in de letterenbieb

Machteid Derks is sinds het behalen van haar bul Nederlands recht in 1995 advocaat, eerst bij cms Derksnbsp;Star Busmann waar zij partner was en sinds 2008 heeftnbsp;zij haar eigen kantoor Machteid Derks Advocatuur.

Hockeyliefhebbers zouden haar kunnen kennen als voormalig international en speelster van Kampong.nbsp;Naast haar ruime juridische ervaring met banken ennbsp;andere financiële instellingen is Machteid inmiddelsnbsp;ook specialist op het gebied van ondernemingsrechtnbsp;en weet zij alles van windmolens.

“Naast rechten studeerde ik ook algemene letteren (specialisatie internationale betrekkingen)nbsp;en ik kwam als student vaak in de ‘letterenbieb’ omnbsp;te studeren.” Hoewel ze nog weleens in de bibliotheeknbsp;neust naar relevante jurisprudentie voor haar zaken,nbsp;is ze sinds de voltooiing van de verbouwing nietnbsp;meer in de universiteitsbibliotheek geweest. Ze kijktnbsp;haar ogen uit.

Over haar werk in de bibliotheek: “In de voorbereiding voor sommige zaken moeten advocaten op zoek naar jurisprudentie, rechterlijke uitsprakennbsp;in andere vergelijkbare zaken, die een precedentnbsp;kunnen vormen in juridische conflicten. Voor uitspraken die niet gedigitaliseerd zijn—dan gaat hetnbsp;om oude zaken— ga ik bij voorkeur naar de UB,nbsp;vanwege de nostalgie en nu zeker ook omdat allesnbsp;er zo mooi uitziet.”^

Vanaf linksboven met de klok mee:nbsp;Roelof van den Broek,nbsp;Louis Grijp, Silvie vannbsp;Ravels, Machteid Derks

‘In de bieb is alles straknbsp;en kom iknbsp;sneller innbsp;de studeer-modus.’


Illuster Juni 2014 7

-ocr page 8-

De Utrechtiezingen


Meer informatie en aanmelden ? ? www.uu.nl/alumni



De Universiteit Utrecht onderhoudt graag een goed contact met haar alumni.nbsp;Een van de mooiste tradities in dit strevennbsp;zijn de Utrechtiezingen die ieder najaar innbsp;zeven verschillende regio's plaatsvinden.nbsp;De sprekers zijn als hoogleraar, onderzoekernbsp;of docent aan de universiteit verbonden ofnbsp;aansprekende alumni met een eigen verhaal.

Schielandshuis, Rotterdam

Prijs: €20,-en €15,- voor Vrienden (inclusief broodjesbuffet en borrel)

Den Haag

Arnhem


Dinsdag 14 oktober (vanaf 19.00 uur) Van wet op de jeugdzorg naar jeugdwet


Utrecht


Marie-Louise van Kleef, alumna

Dinsdag 8 oktober (vanaf 19.00 uur) Een open toekomstbestendige samenlevingnbsp;Prof. dr. Erik Stam, hoogleraar economienbsp;van ondernemerschap en innovatie

Rozet-Bibliotheek Arnhem, Arnhem Kosten: €20,- en €15,- voor Vriendennbsp;(inclusief broodjesbuffet en borrel)nbsp;Vooraf is er beperkt de mogelijkheidnbsp;tot het volgen van een rondleiding.

Zwolle

Dinsdag 14 oktober (vanaf 19.00 uur) Hoe voeden we op tot goede burgers?nbsp;Prof. dr. Micha de Winter, alumnusnbsp;psychologie, hoogleraar pedagogiek

Waanders in de Broeren, Zwolle

Prijs: €15,- en €10,- voor Vrienden (inclusief borrel)

onderwijskunde en algemeen directeur van de Raad voor de Kinderbescherming

Koninklijke Schouwburg, Den Haag Prijs: €22,50 en €17,50 voor Vriendennbsp;(inclusief borrel en mogelijkheid totnbsp;rondleiding vooraf)

Brabant

Donderdag 30 oktober (vanaf 18.30 uur) Supermicroscopen: Mysteries of the unseennbsp;Dr. Gerrit van der Beek, alumnus scheikunde,nbsp;vice president corporate technology vannbsp;FEI Company

FEI Company, Eindhoven

Prijs: €15,- en €10,- voor Vrienden (inclusief broodjesbuffet en borrel)

Vooraf is er beperkt de mogelijkheid tot het volgen van een rondleiding.

Vrijdag 14 november (vanaf 19.00 uur) De wondere wereld van 3D-printingnbsp;Specialisten op het gebied van 3D-printingnbsp;uit verschillende disiciplines, onder wienbsp;dr. Bon Verweij, neurochirurg

Academiegebouw, Utrecht

Prijs: € 15,- en € 10,- voor Vrienden (inclusief borrel)

Amsterdam

Maandag 17 november (vanaf 18.30 uur) De toekomst van de stad: de kracht vannbsp;nieuwe verbindingen

Prof. dr. Pieter Hooimeijer, alumnus sociale geografie, hoogleraar sociale geografie

EYE, Amsterdam

Prijs: €20,- en €15,- voor Vrienden (inclusief borrel)


8 Illuster Juni 2014

-ocr page 9-

Goed Besteed

? ? www.uu.nl/doorgeven


Door Geven 2014 ‘Ik mis na hetnbsp;overlijden vannbsp;mijn hond eennbsp;huisgenoot’

Op het moment dat ik dit schrijf is het ruim een week geleden dat ons hondje Jut is overleden. Jut is dertiennbsp;jaar oud geworden. Zijn zusjulleke is twee jaarnbsp;eerder overleden. Sinds vorige week voelt het huisnbsp;leger aan; mijn vrouw en ik missen een huisgenoot. Het wasnbsp;plezierig dat er iedere ochtend iemand blij naar ons toe kwam.nbsp;De honden hielden ons in beweging. We gingen regelmatig metnbsp;ze wandelen en ook de verzorging bracht ons (regelmatige) activiteit. Bovendien waakten ze over ons en het huis.

Ik sprak onlangs met een kennis die na het overlijden van zijn zus alleen woonde met zijn hond. De hond had een hoge leeftijdnbsp;bereikt, maar recent had mijn kennis de hond moeten latennbsp;inslapen. Hij vertelde mij dat hij sindsdien zijn ‘gangmakertje’nbsp;mist. De hond gafhem een taak en ritme in zijn dag. Als je jenbsp;ogen ervoor opent, zal iedereen in zijn of haar omgeving dit soortnbsp;verhalen herkennen van ouderen die noodgedwongen afstandnbsp;moeten doen van hun huisdieren. Hierbij gaat het natuurlijk nietnbsp;alleen om honden.

Helaas is het lang niet altijd de dood die een baasje van zijn huisdier scheidt. Veel ouderen moeten afstand doen van hun hond, kat of ander dier, omdat er in een verzorgingshuis geen plek isnbsp;voor gezelschapsdieren of omdat ze aangewezen zijn op denbsp;thuiszorg die geen tijd heeft om daar ook nog eens aandacht aannbsp;te besteden. Dat is vaak tragisch voor de baasjes en in minderenbsp;mate ook voor de huisdieren zelf: sommige dieren hebben eennbsp;zeer hechte band met de eigenaar.


Langer gezond en zelfstandig met een huisdier?

Op tfitanoraent wordt aan de faculteit Diergeneeskunde van de Univereitsrt-Utrecht onderzoek gedaan naar het welzijnnbsp;van oude baasjes en hun huisdieren. Het onderzoek kan uwnbsp;steun-nog goed gebruiken.


Wat geeft ù door?


' ' U kunt bijdragen doorheen gift over te maken op

IBAN NL43INGBÛÛÛ0014475 ter attentie van het Utrechts

URiversiteitsfonds onder vermelding van 'Pro^t C'.

U kust ook.....liiii. ........rren.

Kijk voorm^s Mnsnatiec ook over de=ancfere pruJeLlen van Door Gevennbsp;20147 op wwwaju.nl/doorgevennbsp;ofscan de QR code.

Naar mijn stellige overtuiging wegen de voordelen op tegen de nadelen als er in de verzorgingshuizen en de thuiszorg ruimtenbsp;wordt gemaakt voor huisdieren. Er is literatuur met aanwijzingennbsp;dat mensen langer gezond en zelfstandiger blijven als ze een huisdier hebben, maar we wachten nog op de resultaten van een goednbsp;opgezet onderzoek. Dit onderzoek wordt momenteel uitgevoerdnbsp;aan de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht.

Gelukkig zijn mijn vrouw en ik nog vrij goed ter been en kunnen we er voor kiezen om weer een hond te nemen, wat we ook zekernbsp;gaan doen. Ik hoop dat veel ouderen, ongeacht hun woonsituatie,nbsp;in de toekomst deze keuze ook kunnen maken. ?


Illuster Juni 2014 9

-ocr page 10-

Werken aan je loopbaan

Nieuwe vragen, nieuwe oplossingen

De loopbaan van Caroline Princen

Mijn belangrijkste drijfveer is wel dat ik werk wilnbsp;doen wat er toe doet ennbsp;dus ben ik altijd op zoeknbsp;naar plekken en rollen waarin ik verschilnbsp;kan maken.quot; Caroline Princen is sindsnbsp;2010 lid van de Raad van Bestuur vannbsp;ABN AMRO. Daarnaast bekleedt zenbsp;diverse nevenfuncties, waaronder sindsnbsp;kort die van lid van de Raad van Toezichtnbsp;van het Universitair Medisch Centrumnbsp;Utrecht. Ze is in Utrecht opgeleid alsnbsp;organisatiepsycholoog, maar inmiddelsnbsp;een invloedrijke topvrouw. De vraagnbsp;is welke stappen zij heeft ondernomennbsp;om zover te komen.

Bestuur Veritas

‘Op het moment dat ik me begon af te vragen of iknbsp;het misschien zelf welnbsp;beter kon dan mijn klanten,nbsp;was ik niet meer zonbsp;geschikt als adviseur.’

“Ik ging psychologie studeren met als doel om een klassieke psychotherapeutnbsp;te worden die mensen persoonlijknbsp;begeleidt. Tijdens mijn studie trad ik toe tot het bestuur vannbsp;Veritas en een jaar later was ik voorzitter van het stichtingsbestuur.nbsp;Daar in het hart van de vereniging kwam ik erachter dat ik denbsp;dynamiek van organisaties heel leuk vind; het draaiende houdennbsp;van zo’n horecatent, samenwerken met leveranciers, met elkaarnbsp;een groot bedrijf runnen, verantwoordelijkheid dragen over eennbsp;vereniging met ruim 1400 leden.nbsp;Het idee dat ik als psycholoog dag-innbsp;dag-uit gesprekken met cliënten zounbsp;voeren leek me op dat moment helemaal niet meer zo interessant. Toennbsp;ben ik op het laatst van mijn studienbsp;overgestapt op organisatiepsychologie.”

Consultancy

“Ik ben gestart (en was een van de mede-oprichters) bij het consultancy-bedrijfydl Management. Organisatiesnbsp;en teams helpen in veranderingsprocessen werd mijn specialiteit. Datnbsp;ik partner werd, had voor een grootnbsp;deel te maken met het binnenhalennbsp;van opdrachten. Dat ging mij goed af.nbsp;En uiteindelijk als managing partnernbsp;kreeg ik de kans om verantwoordelijkheid te nemen en ook echt een eigennbsp;stempel te drukken op de organisatie.”

Een jaar vrij

“Als consultant kwam ik erachter dat ik zelf ook leiding wilde geven aan een grote organisatie. Op het moment dat ik me begonnbsp;af te vragen ofik het misschien zelf wel beter kon dan mijn klanten, was ik niet meer zo geschikt als adviseur. Toen heb ik afscheid


10 Illuster Juni 2014

-ocr page 11-

Tekst Harold Kerkhof

? ? www.uu.nl/alumni

f J Mijn Utrecht

Caroline

Studie(tijd) Psychologie met als specialisatie organisatiepsychologie

Vereniging C.S. Veritas (praeses in 1988/1989) Huis Vismarkt, boven antiquariaat Aleph, quot;een mooi plekjenbsp;aan de gracht met uitzicht op de Domquot;

Favoriete plek quot;Als ik met de trein of auto in Utrecht aankom, kan ik nog steeds genieten van het uitzicht op de Dom.nbsp;Dat voelt telkens weer als thuiskomen.quot;

De loopbaantip van Caroline Princen:

quot;Ik ervaar nog heel veel plezier aan de kennis die ik tijdens mijn studie heb opgedaan, maar ik heb bewust ook gekeken buitennbsp;de gebaande paden van mijn studie. Er zijn vele mogelijkhedennbsp;en dat zou ik ook graag mee willen geven. Probeer wel scherpnbsp;te krijgen watje wil en ga op basis daarvan actief zoeken ennbsp;gesprekken voeren. Maak heldere keuzes voor jezelf en durfnbsp;te vertrouwen in jezelf. Sluit niet te veel compromissen.quot;

genomen van ydl zonder op dat moment een nieuwe positie te hebben. Dat was wel spannend, want ik had immers ook eennbsp;gezin. In dat jaar heb ik een deel van een mba gevolgd en metnbsp;veel headhunters en topvrouwen gesproken. Ik wilde weten hoenbsp;ik op een toppositie kon komen en eindverantwoordelijkheid konnbsp;dragen. Ik ben niet geschikt voor hiërarchie tenzij ik zelf bovenaan sta. Mijn cv gaf daar op dat moment niet direct aanleiding toe,nbsp;maar ik kwam in gesprek met de toenmalige algemeen directeurnbsp;van Nedstaal die op dat moment afscheid wilde nemen. Ik had alsnbsp;consultant al meegeholpen aan de bedrijfsstrategie. De aandeelhouders wilden niet per se iemand die veel wist van staal produceren —die mensen hadden ze al— maar iemand die het bedrijfnbsp;in een nieuwe fase kon brengen.”

Toegevoegde waarde

“Het is goed om ervaring te hebben in de sector waar je werkt. Je kunt sneller meepraten over producten en bent eerder eennbsp;betrouwbare gesprekspartner. Ik heb dus zowel bij Nedstaal alsnbsp;bij ABN amro hard moeten werken om te begrijpen waar ze hetnbsp;over hebben, maar mijn toegevoegde waarde is ook juist dat iknbsp;er niet vandaan kom: ik stel nieuwe vragen en kom met nieuwenbsp;oplossingen.”

“abn AMRO kende ik ook nog van mijn tijd als bedrijfsadviseur. Gerrit Zalm had bij zijn aantreden de opdracht om Fortis Banknbsp;Nederland en het Nederlandse deel van abn amro te integreren.nbsp;Hij wilde in zijn team juist ook een buitenstaander voor ditnbsp;gevoelige proces.” ?

Benoemingen

? ? Caroline Princen

Psychologie (1992)

Is benoemd tot lid van de Raad van Toezicht van het UMC Utrecht

Joop Baars

Algemene sociale wetenschappen (1975)

Is benoemd tot financieel raadsman van Hare Koninklijke

Hoogheid Prinses Beatrix der Nederlanden

Martin Berendse

Nederlands recht

Is benoemd tot directeur van de Openbare Bibliotheek Amsterdam

Ingrid de Graaf

Nederlandse taal- en letterkunde (1993)

Is benoemd tot Lid van de Raad van Bestuur Delta Lloyd

Wilma van Ingen

Psychologie (1996)

Is benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen

van Duurzame Afvalverwerker Twence

Otto Koedijk

Sociale geografie (1990)

Is benoemd tot lector havens en vaarwegen aan de TU Delft

Piet Hein Merckens

Nederlands recht (1988)

Is benoemd tot CEO van Aviko

Peter Peters

Medische biologie (1987) en geneeskunde (1991)

Is benoemd tot hoogleraar Nanobiologie en bezet de

Limburg Chair aan de Universiteit Maastricht

Ric de Rooij

Nederlands recht

Is benoemd tot hoofddirecteur Interne Organisatie en CIO bij het ministerie van Economische Zaken

Nancy de Ruiter

Medische biologie (1997)

Is benoemd tot nieuwe voorzitter van de Raad van Toezicht van Stichting Pink

Feike Sijbesma

Biologie (1984)

Wordt per 1-11-2014 benoemd tot non-executive director (commissaris) bij Unilever


Illuster Juni 2014 11

-ocr page 12- -ocr page 13-

Tekst Jasper van Winden

“Werk hier is anders dan in Europa”, vertelt André van den Beid (Environmental Biology, 2012) via een onduidelijke Skypeverbinding.

“Als starter heb je namelijk veel meer vrijheid en verantwoordelijkheden”, legt hij uit. “Bovendien leer je snel mensen kennen; zo hebben we vorigenbsp;week geluncht met de presidentsvrouw.”

Op reis naar duurzame cacao

De alumnus had net zijn diploma op zak toen hij het vliegtuig instapte voor een baan in Ivoorkust. In ditnbsp;West-Afrikaans land probeert hij cacaoplantagesnbsp;duurzamer te maken. Dit doet hij voor zijn werkgever Continaf, een handelsonderneming in cacao.

Een betere wereld of een beter gevulde portemonnee?

“Samen met boeren zet ik duurzaamheidsprojecten op. Dat gaat over uiteenlopende thema’s: van betere kansen voor vrouwen totnbsp;biodiversiteitsherstel. De huidige certificeringen die aangeven datnbsp;cacao duurzaam is, zoals UTZ en Fairtrade, zijn vooral gebaseerdnbsp;op het geven van scholingen. Boeren leren dan hoe iets duurzamer kan, maar vaak ontbreekt de toegang tot de middelen omnbsp;vervolgens ook iets met die kennis te doen. Wij doen in onzenbsp;projecten iets extra’s door boeren bijvoorbeeld ook te voorziennbsp;van meststoffen, micro-kredieten en betere plantenrassen.’’

“Dat is ook commercieel: alle grote klanten, zoals Mars en Nestlé, willen in 2020 overgeschakeld zijn op 100% duurzamenbsp;cacao. Het is voor handelsondernemingen als Continaf dus zaaknbsp;om daar werk van te maken. Maar vergis je niet hoor, ook denbsp;boeren hier zijn zakelijk. In landen als Nigeria zijn boeren blijnbsp;met alles watje te bieden hebt, maar Ivoorkust is groot in cacao.nbsp;Hier zijn ze vooral geïnteresseerd in snelle winst. Is er naast dienbsp;training bijvoorbeeld ook een premie die we hen betalen? En isnbsp;deze niet minder dan wat de buurman betaalt? ’’

Afrika of Europa

“In Afrika ben je heel vrij om je eigen pad uit te stippelen en je krijgt veel verantwoordelijkheden. De eerste dag dat ik hiernbsp;aankwam —ik had mijn koffers nog niet uitgepakt— moest iknbsp;al mensen aannemen waar ik komende jaren mee zou samenwerken. Dat is iets wat in Europa niet snel gebeurt op je eerstenbsp;werkdag.”

“Maar op de middellange termijn wil ik toch terug naar Europa. Ik denk datje geïsoleerd raakt als je daar niet voldoendenbsp;contact mee houdt. De ontwikkelingen gaan in Afrika langzamer, dus je gaat achterlopen als je hier te lang blijft.”

“In Europa daarentegen gaan de ontwikkelingen soms te snel en te vluchtig. Ieder jaar kan er wel weer een ander duur-zaamheidsthema populair zijn. Ze verliezen dan de Afrikaansenbsp;realiteit uit het oog.”

“Bovendien wordt vanuit Europa veel aangepakt op basis van emoties. Kinderarbeid is een goed voorbeeld. Er gaat veel aandacht naar uit, maar er wordt te weinig ingezet op de onderliggende problemen. Als je een kind uit een cacao-plantage houdt,nbsp;moetje ook zeker weten dat hij niet in een andere branche aannbsp;het werk wordt gezet. Kinderarbeid is vaak een weloverwogennbsp;keuze van ouders bij gebrek aan alternatieven. Het is niet zonbsp;maar een verschil in normen en waarden, waarbij voorlichtingnbsp;de oplossing is.”

“Het lijkt mij mooi om een brug tussen Afrika en Europa te kunnen slaan en ik geloof dat om iets in Afrika voor elkaar te krijgen, de grootste uitdagingen uiteindelijk toch in Europa liggen.nbsp;Internationaal beleid kan krachtig zijn, maar moet meer geschreven worden op realiteit dan op emoties. Daar zou ik graag aan bijnbsp;willen dragen” Lacht: “Maar na mijn pensioen ga ik weer terugnbsp;naar Afrika. Kou is slecht voor de botten.” ?

T Miin Utrecht dû* '

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;André

/iX

Studie(tijd) Bachelor biologie, 2005-2009nbsp;Master Environmentalnbsp;Biology, 2009-2012

Vereniging Utrechtse Biologen Vereniging en Stukafestnbsp;Sportclub USVV Odysseus '91nbsp;Huis Cambridgelaan

Favoriete plek 't Oude Pothuys


Illuster Juni 2014 13

-ocr page 14-

Centraal

Beeld Flow

De herverdeling van de zorg

De zorg lijkt zelf een zorg te zijn geworden. Dagelijks staan de kranten vol met verhalen over grenzen aan de zorg, zorgakkoorden, privatisering vannbsp;de zorgsector, grotere invloed van de zorgverzekeraars of het overhevelen van denbsp;verantwoordelijkheid voor langdurige zorg van de centrale naar gemeentelijkenbsp;overheden. Met als zwaard van Damocles boven al die discussies; op den duur isnbsp;de zorg niet meer te betalen. Hoe verontrustend is dit? We vroegen het aan alumnusnbsp;Leon van Halder, secretaris-generaal van het ministerie van Volksgczondlieid,nbsp;Welzijn en Sport, en Jan Kimpen, voorzitter Raad van Bestuur Universitair

Medisch Centrum Utrecht.“Als we niets doen, hebben we over 25 jaar een gigantisch probleem. Maar we doen iets!’’

14 Illuster Juni 2014

-ocr page 15-

Tekst Armand Heijnen amp; Sandy van Heerde Foto's Quintin van der Blonk

? ? www.uu.nl/alumni



met behandelingen en therapieën. Dat is een gespreksonderwerp dat het niet goednbsp;doet in het publieke debat, maar waar wenbsp;toch eens aan zullen moeten. Moeten allenbsp;behandelingen die we nu doen op al dienbsp;honderd verschillende plekken in Nederland gedaan kunnen worden? Moetennbsp;we niet veeleer toe naar vormen van taakverdeling, spreiding en concentratie?”

Van Halder vult aan: “In internationale context bezien doen we het in Nederlandnbsp;heel goed als je het hebt over de kwaliteitnbsp;van de zorg of de toegankelijkheid ervan.nbsp;Maar de vraag is inderdaad: hoe langnbsp;houden we dat nog vol? Nu al gaat 12%nbsp;van het Bruto Nationaal Product naarnbsp;de zorg, in 2040 is dat 20%. De groei vannbsp;de zorg is groter dan de jaarlijkse economische groei. Dan vraagje je af: ‘wanneernbsp;is de grens bereikt?’”

Hartgrondig sens

Van Halder ontvangt ons in de Hoftoren tegenover het Centraal Station, waarnbsp;—tijdelijk— het ministerie van vws isnbsp;ingetrokken bij Onderwijs, Cultuur ennbsp;Wetenschap. Vanuit zijn werkkamernbsp;hebben we een prachtig uitzicht op eennbsp;zonovergoten Den Haag. We hopen onzenbsp;gesprekspartners te kunnen betrappen opnbsp;enige onderlinge meningsverschillen dienbsp;wat vuur in het gesprek zouden kunnennbsp;brengen, maar ze zijn het op vrijwel allenbsp;punten hartgrondig met elkaar eensnbsp;en vullen eikaars betogen vooral aan.

Kimpen: “We zullen moeten gaan nadenken of we alle zorg nog collectiefnbsp;gefinancierd willen hebben. Accepterennbsp;we het dat er in de samenleving verschillen

Leon van Halder

Alumnus Sociale Wetenschappen en Onderwijskunde Leon van Halder beleeftnbsp;een bloeiende carrière in het openbaarnbsp;bestuur. Momenteel bekleedt hij denbsp;functie van secretaris-generaal vannbsp;het ministerie van Volksgezondheid,nbsp;Welzijn en Sport. Als directeur-generaalnbsp;Curatieve Zorg bij hetzelfde ministerienbsp;lukte het hem om diverse partijen binnennbsp;de curatieve zorg, zoals verzekeraars,nbsp;patiëntenorganisaties, medischnbsp;specialisten, GGZ en ziekenhuisdirectiesnbsp;gezamenlijk om de tafel te krijgen ennbsp;een kostenreductie van 3,5 procent tenbsp;realiseren. Het leverde hem de titel vannbsp;Overheidsmanager van het Jaar 2013 op.

in zorg zijn? De rollator is daarvan het bekende voorbeeld. Moet zo’n hulpmiddelnbsp;nou per se uit gemeenschapsgeld bekostigdnbsp;worden? Een stapje verder: zou er niet ietsnbsp;voor te zeggen zijn om, als je ouder bent,nbsp;eerst ‘je huis op te eten’ alvorens te gaan

‘We zullen moeten gaan nadenken of we alle zorgnbsp;nog collectief gefinancierdnbsp;willen hebben.’

leunen op collectief betaalde zorg? Die discussie moet er echt van komen,nbsp;willen we onze zorg op peil houden.”

Van Halder: “De gezamenlijke verantwoordelijkheid van alle partijen om de zorg betaalbaar te houden, is groot. Ditnbsp;betekent dat het onze dure plicht is om te

Jan Kimpen

Jan Kimpen is sinds 2009 voorzitter van de Raad van Bestuur van hetnbsp;Universitair Medisch Centrum Utrecht.nbsp;Hij studeerde geneeskunde aan denbsp;Katholieke Universiteit Leuven ennbsp;specialiseerde zich in infectieziektennbsp;bij kinderen. In 1998 werd hij hoogleraarnbsp;Kindergeneeskunde en was tevens alsnbsp;divisievoorzitter verantwoordelijk voornbsp;de divisie Kinderen binnen het UMCnbsp;Utrecht, waar hij in 2007 decaan werd.nbsp;Kimpen was lid van verschillendenbsp;nationale en internationalenbsp;wetenschappelijke organisaties.

zorgen dat de zorg efficiënt en kwalitatief hoogwaardig blijft. Dat betekent dat wenbsp;moeten kijken of alle zorg nog in alle ziekenhuizen geleverd kan worden, maarnbsp;ook of die zorg passend is, zonder innbsp;onder- of overbehandeling te komen.nbsp;Gelukkig krijgen we steeds meer zichtnbsp;op wat we passende zorg noemen. In 2030nbsp;hebben we te maken met zo’n zevennbsp;miljoen chronische zieken en we wordennbsp;—gelukkig— steeds ouder. We sturen ernbsp;op aan, door het regelen van die zorg vianbsp;de gemeentes te laten verlopen, dat denbsp;meeste van die mensen thuis kunnen blijven. De gedachte is om zoveel mogelijknbsp;zorg in de buurt van die kwetsbare ouderen en chronisch zieken te organiseren.nbsp;Dan heb je basale zorg in de buurt nodig,nbsp;plus hulpmiddelen zoals thuismonitoringnbsp;die het thuis wonen vergemakkelijken.nbsp;Technologisch-innovatief zijn daar nognbsp;grote stappen te zetten. Of zelfhulp en i ?


Illuster Juni 2014 15

-ocr page 16-

UU centraal

Zorgen om de zorg


‘Je kunt niet van alle ziekenhuizen verwachtennbsp;dat ze allemaal evennbsp;goed zijn in de behandeling van Parkinson énnbsp;oncologie én..

Life Sciences

Het onderzoek op het gebied van

Life Sciences leidt tot vermeerdering van kennis en een effectieve aanpaknbsp;van maatschappelijke vraagstukken.nbsp;Het Life Sciences onderzoek binnennbsp;de Universiteit Utrecht kent drienbsp;kernthema's: Public Health (Onenbsp;Health, Cardiovascular Disease, Foodnbsp;amp; Health), Cancer en Regenerativenbsp;Medicine amp; Stem Cells.

? ? www.utrechtlifesciences.nl


e-health die het mogelijk maken dat mensen meer voor zichzelf gaan zorgen; ook dat is kostenbesparend en voor de mensen makkelijker. De meer complexe zorg kun je dan concentreren innbsp;daarin gespecialiseerde ziekenhuizen en ook daar is efficiencywinst te behalen. Neem bijvoorbeeld de Da Vinci-robots voornbsp;behandeling van prostaatkanker. Met vier van die robots zoudennbsp;we heel Nederland goed kunnen bedienen, maar we hebben ernbsp;nu negentien staan. Dat betekent dat veel van die robots vaak nietnbsp;gebruikt worden. Dat is kapitaalverspilling. Ofjuist wel gebruiktnbsp;worden en dan is er sprake van overbehandeling.”

Samenwerking en concurrentie

Kimpen: “Een moeilijkheid daarbij is wel datje enerzijds van zorginstellingen verwacht dat ze samenwerken en afsprakennbsp;maken over taakverdeling, terwijl er anderzijds een soort concurrentie op kwaliteit moet ontstaan. Je kunt niet van alle ziekenhuizen verwachten dat ze allemaal even goed zijn in de behandelingnbsp;van Parkinson én oncologie en... In de praktijk is dat al niet zo.nbsp;Patiënten snappen ook wel dat de zorg ofbehandeling in het enenbsp;ziekenhuis beter kan zijn dan in een ander. In die taakverdelingnbsp;moeten in de toekomst de zorgverzekeraars een grotere rol gaannbsp;spelen als spelverdelers. Die moeten bij hun verzekeringsnemersnbsp;kunnen aangeven bij welk ziekenhuis ze het beste kunnen aankloppen voor hun specifieke zorgvraag. Op dit ogenblik lijken zenbsp;daar nog niet voldoende op toegerust. Tegelijkertijd is het zo datnbsp;patiënten die rol van verzekeraars niet gemakkelijk accepteren.nbsp;Ze hebben toch meer vertrouwen in het oordeel van hun artsnbsp;dan van hun verzekeraar. Dat vertrouwen mogen we door eennbsp;systeemverandering ook niet beschadigen.”

Van Halder: “Maar toch zit daar vooruitgang in. De discussie over concentratie van de zorg was vijfjaar geleden heel moeilijknbsp;te voeren. Dat gaat nu veel beter.” Kimpen valt hem bij: “Waar wenbsp;twee jaar geleden aan de bestuurstafels van de ziekenhuizen nognbsp;praatten over ‘waar gaan we op investeren’, gaat de discussie nunbsp;veel vaker over ‘wat zijn onze nee-keuzes?’”

Doelmatige en zinvolle zorg

Van Halder: “Dat is ook de functie van de zorgakkoorden, die we de afgelopen jaren hebben gesloten met ziekenhuizen,nbsp;verzekeraars, patiëntenorganisaties, medisch specialisten, huisartsen en de geestelijke gezondheidszorg. Die stimuleren ons omnbsp;keuzes te maken. In tegenstelling tot zo’n vijfjaar geleden nemennbsp;artsen inmiddels ook hun verantwoordelijkheid voor de kostennbsp;van de zorg, niet alleen voor de kwaliteit ervan. Daarbij is doelmatige, zinvolle zorg de leus. Om die te bereiken, moeten er ooknbsp;keuzes gemaakt worden.”

Kimpen: “Neem de ‘wees-ziekten’, ziektes die maar heel sporadisch voorkomen en waarvoorje sowieso zult moetennbsp;doorverwijzen naar experts. Dat kunnen ook specialisten in hetnbsp;buitenland zijn. Watje inmiddels in toenemende mate zietnbsp;gebeuren is dat academische ziekenhuizen bij die in betreffendenbsp;weesziekten gespecialiseerde expertisecentra protocollennbsp;opvragen over de behandeling. En soms laten ze een dokter overkomen. Om dat te regelen is het goed dat er recent een nationaalnbsp;plan zeldzame ziekten is gekomen, waarin de universitair medische centra een voortrekkersrol moeten spelen.”

Kimpen geeft nog een voorbeeld, dichterbij huis: “Het umc Utrecht is goed in spierziekten zoals als en beroertes; dan richtennbsp;we daar al onze pijlen op en gaan we niet proberen ook nog eensnbsp;heel goed te worden in Alzheimer of Parkinson, want we wetennbsp;dat Nijmegen en Amsterdam daar goed in zijn. Dus dan verwijzen we onze patiënten die academische topzorg nodig hebbennbsp;voor die ziekten liever onderling. Die taakverdeling is spontaannbsp;zo gegroeid en die is ook niet van bovenaf op te leggen. Maar hetnbsp;is goed dat de ziekenhuizen het daar onderling over hebben.”

Taakafspraken

Van Halder: “We verwachten veel van de zorgverzekeraars. We zien ook steeds meer dat ze selectief gaan inkopen en we ziennbsp;steeds meer dat complexe ziektes geconcentreerd worden innbsp;minder ziekenhuizen. Routine is een belangrijk kwaliteitsaspectnbsp;van zorg. Dit betekent datje waarschijnlijk een verschuiving gaat


16 Illuster Juni 2014

-ocr page 17-

? ? www.uu.nl/alumni


zien in het aanbod van ziekenhuizen. Complexe zorg wordt dan meer en meer uitgevoerd door UMc’s ennbsp;ziekenhuizen die daartoe uitgerust zijn voor watnbsp;betreft infrastructuur en specialisme. Zo zie je dusnbsp;grofweg twee bewegingen. Aan de ene kant steedsnbsp;meer zorg breed in de buurt, waar samenwerkingnbsp;plaatsvindt tussen eerstelijnspraktijken waarondernbsp;huisarts, apotheker, maar ook de gemeente die verantwoordelijk is voor de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning. En aan de andere kantnbsp;concentratie van complexe zorg in ziekenhuizen metnbsp;hoogwaardige kwaliteit.”

Die taakafspraken tussen ziekenhuizen kunnen ook vannbsp;invloed zijn op de opleidingnbsp;van assistent-artsen. Kimpen:nbsp;“Die kunnen direct effectnbsp;hebben op hun stageplan.nbsp;Assistenten moeten goed rondkijken waar ze hunnbsp;opleiding het beste kunnen vormgeven, wantje kuntnbsp;je niet langer meer even goed voorbereiden op elknbsp;specialisme in elk academisch ziekenhuis. Als je geriatrie doet bijvoorbeeld, is het heel verstandig om ooknbsp;drie maanden in Nijmegen te gaan meelopen bij denbsp;behandeling van Parkinsonpatiënten. De mobiliteitnbsp;van arts-assistenten neemt toe, niet alleen in de klinische praktijk, maar ook bijvoorbeeld in bestuurlijkenbsp;gremia. Wij hebben in de Raad van Bestuur van hetnbsp;UMC Utrecht een assistent die stage is komen lopen.”nbsp;Van Halder herkent dit, want ook op het ministerienbsp;lopen arts-assistenten soms rond op stageplekken.

‘Voor de langdurige zorg staan we aan de vooravondnbsp;van de hervorming.’

Besef van de zorgkosten

Waar het op neerkomt is dat er, op alle fronten —bij artsen, zorginstellingen, patiënten, verzekeraars ennbsp;artsopleiders— meer besef komt van wat de zorg kost.

Van Halder: “Een doorsnee gezin met een jaarinkomennbsp;van anderhalf modaal, circanbsp;50.000 euro, betaalt daarvannbsp;25% aan zorg, dus ongeveernbsp;12.750 euro. Over eenjaarofnbsp;25 komt dat in de buurt vannbsp;bijna het dubbele, ruim 40%. Dan heb ik het over denbsp;verzekering, awbz, eigen risico... alles bij elkaar.nbsp;Als je de omvang van die bedragen tot je door laatnbsp;dringen, is het duidelijk dat er iets moet gebeuren.nbsp;Gelukkig is dat het geval. Met de curatieve zorg zittennbsp;we middenin een transitie. Voor de langdurige zorgnbsp;staan we aan de vooravond van de hervorming..

Jan Kimpen (rechts): 'De mobiliteit vannbsp;arts-assistenten neemtnbsp;toe, niet alleen in denbsp;klinische praktijk, maarnbsp;ook bijvoorbeeld innbsp;bestuurlijke gremia.'


Illuster Juni 2014 17

-ocr page 18-

Utrecht Excellence Scholarshipsnbsp;Geef studenten de kansnbsp;van hun leven (zie pagina 9)

? ?

voor het eerst in Nederland had ze het zo naar haar zin dat ze besloot zich hier langernbsp;te willen vestigen. Op zoek naar de bestenbsp;master Neuroscience kwam Caprice uit innbsp;Utrecht. quot;Ik houd van de schoonheid vannbsp;Utrecht, de fietsen en terrassen. Het is eennbsp;stad met een vooruitstrevende mentaliteitnbsp;en een bepaalde ontspannenheidquot;.

quot;De Amerikaanse cultuur is vrij competitief. In Utrecht krijg ik meer kans om mijn kennisnbsp;te verdiepen en de mogelijkheid omnbsp;interdisciplinair te werken. Ik heb bovendien twee stages kunnen lopen, want watnbsp;je nodig hebt in de wetenschap is praktischenbsp;ervaring. Het geeft je kennis handen ennbsp;voeten.quot;

De deur waar Caprice voor zit, is de entree van het voormalig reflectiehuis van denbsp;fundatie van Maria van Pallaes op denbsp;Nieuwegracht, die zij oprichtte in 1651nbsp;om de armen woonruimte en financiëlenbsp;ondersteuning te bieden. Arm is Capricenbsp;niet, maar quot;zonder de Scholarship had iknbsp;deze master nooit kunnen volgen.quot;

18 Illuster Juni 2014

-ocr page 19-

DU]

dub.uu.nl

DUB, het Digitale Ublad, is het onafhankelijk medium van de Universiteit Utrecht. Op www.dub.uu.nl vind je het meest actuele nieuws, achtergrondverhalen, discussienbsp;en columns op het gebied van onderwijs, onderzoek en studentenleven.

Adieu Tivoli aan de Oudegracht

Medewerkers en alumni denken met gevoelens van nostalgie terug aan hun Tivoli-avonden en -nachten. Zo speelde hoogleraarnbsp;klinische anatomie Ronald Bleys in zijn jongenbsp;jaren zelf meerdere keren in Tivoli als gitaristnbsp;en ging hij graag kijken naar rauwe hard-rock-bandjes. quot;Mijn eerste optreden daarnbsp;was in 1982. Omdat twee leden van onzenbsp;band Anthe' niet konden, hebben wij toennbsp;de zanger en drummer van een anderenbsp;band gevraagd mee te spelen.quot;

Na de sluiting van de zaal aan de Oudegracht kunnen pop- en rockliefhebbersnbsp;terecht in de zaal Ronda van het nieuwenbsp;TivoliVredenburg. De verwachtingen zijnnbsp;hooggespannen. Promovendus Coert van

Na een reeks optredens van de trompet-virtuoos Kyteman kwam dit voorjaar een einde aan het roemruchte podium Tivolinbsp;aan de Oudegracht.

Voor studenten was Tivoli decennialang een vaste hotspot voor dansavondjes ofnbsp;bandbezoek. quot;Er heerst een huiselijke sfeer,nbsp;alsof iedereen met elkaar bevriend isquot;, zegtnbsp;psychologiestudente Natalie (20).

Gemeren: quot;Wat me direct opviel in het nieuwe Tivoli was dat het geluid geweldignbsp;is, je wordt er echt in ondergedompeld.nbsp;De Rondazaal heeft bovendien een zelfdenbsp;soort balkon als in het oude Tivoli, waardoornbsp;je bijna boven het podium staat. Dat wasnbsp;heel fijn om terug te zien.quot;



Gratis wonen in ruil voor

De Uithof

Eerherstel voor

bijles geven

op de schop

Eleanor Roosevelt

Je huur voor niets, mits je je inzet voor de wijk waarin je woont. Vier Utrechtse studenten zagen dat wel zitten. Ze doen mee aannbsp;het project de Springlevende Wijk van denbsp;ideële stichting Academie van de Stad.nbsp;In de Utrechtse wijk Hoograven koken zenbsp;met Marokkaanse vrouwen en geven ze bijlesnbsp;aan allochtone scholieren. Studenten helpennbsp;zo de leefbaarheid in de wijk te vergroten.nbsp;Ze betalen alleen service- en energiekostennbsp;voor het ruime appartement dat de woningbouwcorporatie Portaal ter beschikking steltnbsp;aan het project.

Vanaf half 2015 gaat het universiteitsterrein De Uithof een jaar op de schop voor denbsp;aanleg van een nieuwe trambaan. De duizenden fietsers die dagelijks van en naar hetnbsp;universiteitsterrein rijden, kunnen dan tijdelijk geen gebruik maken van de belangrijkstenbsp;doorgangsroutes. Tijdens de werkzaamheden aan de Padualaan en de Heidelberglaannbsp;gaan bussen over de fietspaden langs dezenbsp;wegen rijden. Die paden worden tijdelijk verbreed. In 2018 moeten de eerste trams gaannbsp;rijden vanaf het Centraal Station via Denbsp;Uithof naar het UMC Utrecht en vice versa.

De Amerikaanse voormalig first lady Eleanor Roosevelt kreeg in 1948 een eredoctoraatnbsp;van de Universiteit Utrecht in aanwezigheidnbsp;van prins Bernard en prinses Juliana. Volgensnbsp;Barbara Oomen en Anya Luscombe van hetnbsp;Zeeuwse University College Roosevelt blevennbsp;daarbij haar werkelijke verdiensten echternbsp;onvermeld. Roosevelt werd vooral geprezennbsp;als toegewijde moeder en grootmoeder,nbsp;terwijl ze ook nauw betrokken was bij hetnbsp;opzetten van de Verenigde Naties en denbsp;Universele Verklaring voor de Rechten vannbsp;de Mens. De twee auteurs pleiten voor eerherstel in 2018.


Illuster Juni 2014 19

-ocr page 20-

UTRECHT SCIENCE PARK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tekst Nicoline Meijer

Nationale en internationale kranten brachten het nieuws op hun voorpagina's.

Radio- en televisieprogramma's wilden een interview. Hersenchirurg Bon Verweij van het Universitair Medisch Centrum Utrecht was wereldnieuws. Hij was de eerstenbsp;die ooit bij een patiënt een totale hersenschedel had vervangen. Met behulp vannbsp;3D-printtechnologie werd een op maat gemaakte schedel van kunststof succesvolnbsp;geïmplanteerd bij een 22-jarige vrouw. De operatie duurde 23 uur.

Schedeltransplantatie wereldprimeur op het Utrechtnbsp;Science Park

utrecht pionier op gebied van 3D-biofabricaat

Op het gebied van 3D-biofabricaat loopt Utrecht voorop in de wereld, met name binnen het gebied van de regeneratieve geneeskunde dat gaat over het herstellen vannbsp;beschadigde weefsels of organen door gebruik te makennbsp;van de capaciteit van het lichaam zelf. Denk hierbij aannbsp;kraakbeen of bot of het repareren van hart- of bloedvaten met behulp van stamcellen. Professor Wouter Dhert,nbsp;voorzitter van het onderzoeksprogramma Regeneratievenbsp;Geneeskunde en Stamcellen in Utrecht: quot;Het unieke vannbsp;Utrecht is het multidisciplinaire karakter. Binnen Utrechtnbsp;Life Sciences werken het UMC Utrecht, de faculteitennbsp;Bètawetenschappen en Diergeneeskunde van de Univer-siteit Utrecht èn hetnbsp;Hubrecht Instituutnbsp;voor Ontwikkelingsbiologie en Stamcelonderzoek intensiefnbsp;samen. De strategische samenwerkingnbsp;die we daarnaast hebben met technische universiteitennbsp;als de TU Eindhoven en de Universiteit Twente zorgt voornbsp;een sterke positie. Het Utrecht Regenerative Medicinenbsp;Center zal in de nieuwbouw van het Hubrecht Instituutnbsp;(gereed in 2015) ondergebracht worden. Het centrumnbsp;zal meer dan 2500 vierkante meter aan labfaciliteitennbsp;hebben. Hier zullen wetenschappers vanuit verschillendenbsp;achtergronden samenwerken aan nieuwe ontwikkelingen op het gebied van regeneratieve geneeskunde dienbsp;uiteindelijk in de kliniek moeten worden toegepast.quot;

'De heilige graal is om materialen te ontwikkelen cf ie het zelf herstel lend vermogennbsp;van het lichaam stimuleren.'

In het nieuwe centrum komt ook de Utrecht Biofabrica-tion Facility te staan. Deze hightech faciliteit maakt het mogelijk om laagje voor laagje vooraf gedefinieerdenbsp;weefselstructuren te kunnen printen. Artsen kunnennbsp;hier gebruik van maken voor onderzoek of voor reparatienbsp;van weefselschade bij patiënten. De faciliteit die uniek innbsp;de wereld is, trekt veel nationale en internationalenbsp;belangstelling.

Eerste ontmoeting bij Australische ambassade Professor Wouter Dhert en hersenchirurg Bon Verweijnbsp;kenden elkaar niet voor de fameuze operatie. Dhertnbsp;las het nieuws zoals veel anderen in de krant. Verweijnbsp;en Dhert ontmoettennbsp;elkaar voor het eerstnbsp;tijdens een bijeenkomst op de Australische ambassade waarnbsp;de eerste internationale masteropleidingnbsp;Biofabrication werd gepresenteerd. Inmiddels hebbennbsp;Verweij en Dhert elkaar volledig gevonden en gaan zenbsp;ook samen onderzoek doen. De schedel van kunststofnbsp;die nu in Australië gefabriceerd is, kan inmiddels ook innbsp;Nederland gemaakt worden. Waar de schedel van kunststof is, gaat de techniek nog verder met behulp vannbsp;nieuwe Utrechtse ontwikkelingen op het gebied vannbsp;bioactieve materialen. Inmiddels is het ook mogelijknbsp;om driedimensionale implantaten met levende cellennbsp;te printen die de structuur van een echt weefsel, zoals


20 Illuster Juni 2014

-ocr page 21-


'Ik was al jaren bezig met het vervangen van delen van de schedel, maar dit vroeg wel wat meer. Ik heb alles vannbsp;tevoren moeten uitdenken en plannen. Deze patiëntenbsp;heeft een aangeboren ziekte waarbij de schedel steedsnbsp;dikker werd, waardoor de hersenen in de verdrukkingnbsp;kwamen en de patiënte uiteindelijk zou komen te overlijden. Ik wilde de buitenkant van de schedel hetzelfdenbsp;houden vanuit cosmetisch oogpunt, maar de binnenkantnbsp;moest een stuk dunner worden. Het moeilijke is datnbsp;je niet weet wat de hersenen doen als de schedel ernbsp;af is. Je moet dit heel minutieus uitdenken. Ik heb hetnbsp;concept verder uitgewerkt met collega Marvick Muradin,nbsp;kaakchirurg waar ik veel craniofaciale ingrepen mee doe.nbsp;Wij hebben dan ook samen geopereerd. Via een live-verbinding met Australië hebben we het computermodelnbsp;nog verder aangescherpt. Het vereist heel veel techniek.nbsp;Deze combinatie van techniek en neurochirurgie vind iknbsp;zeer interessant.'— Bon Verweij

kraakbeen of bot, kunnen nabootsen. De heilige graal is om materialen te ontwikkelen die het zelfherstellend vermogen van het lichaam stimuleren. Denk daarbij aan orthopedische toepassingen,nbsp;zoals herstel van kraakbeen of bot bij paarden en gezelschapsdieren,nbsp;maar later ook bij mensen. Bij bioprinten is hoogwaardig bio-materiaal een belangrijke voorwaarde. Binnen Utrecht Life Sciencesnbsp;werkt men hiervoor onder andere samen met de TU Eindhoven,nbsp;Universiteit Twente en DSM.

Eerste internationale master Biofabrication

In 2015 start in Utrecht de eerste internationale masteropleiding Biofabrication. Er doen vier universiteiten aan mee die wereldwijdnbsp;toonaangevend zijn op het gebied van biofabricageonderzoek:nbsp;UMC Utrecht, Universiteit van Wollongong in Australië, Queenslandnbsp;University of Technology in Australië en de Universiteit van Würzburgnbsp;in Duitsland. Studenten volgen de master een jaar in Europa en eennbsp;jaar in Australië. De komst van een dergelijke master is essentieel.nbsp;Dhert: quot;De ontwikkelingen in dit vakgebied gaan zo hard dat we ooknbsp;goed opgeleide mensen nodig hebben.quot; Dr. Jos Maida, collega vannbsp;Wouter Dhert, stond aan de wieg van de opleiding. 4

Utrecht Life Sciences

Utrecht Life Sciences (ULS) is een open innovatienetwerk waarin academische partners, kennisinstellingen, overheidnbsp;én bedrijven intensief samenwerken op het gebied vannbsp;onderwijs, onderzoek en innovatie. ULS is een initiatief vannbsp;de Universiteit Utrecht, het Universitair Medisch Centrumnbsp;Utrecht, de Hogeschool Utrecht en Danone. Anderenbsp;samenwerkingspartners zijn het Hubrecht Instituut, Genmab,nbsp;GlaxoSmithKline, Immuno Valley, TNO, het RIVM, Utrechtnbsp;Holdings en de regionale biotechnologiebedrijven. Hetnbsp;merendeel van de bedrijven is gevestigd op het Utrechtnbsp;Science Park. Het Utrecht Science Park is een 'ecosysteem'nbsp;van partijen die nauw samenwerken waarbij maximalenbsp;maatschappelijke en economische 'valorisatie' van kennisnbsp;uitgangspunt is.


Illuster Juni 2014 21

-ocr page 22-

In de spotlight

Decentralisatie van de jeugdzorg; het is een actueel thema, dat ook centraal staat tijdens de Utrechtlezing in de Koninklijke Schouwburg in Den Haagnbsp;op maandag 14 oktober a.s. door de algemeen directeur van de Raad voornbsp;de Kinderbescherming en alumna onderwijskunde Marie-Louise van Kleef.nbsp;Wat zijn de aandachtspunten bij het in goede banen leiden van de overgang?nbsp;lUuster deed alvast wat onderzoek.

Jeugdzorg op de schop—niet alleen omnbsp;te bezuinigen

De rijksoverheid hevelt op verschillende terreinen taken over naar de gemeente.nbsp;Met ingang van 2015 is het de beurtnbsp;aan de jeugdzorg. De decentralisatienbsp;staat vaak negatief in het nieuws, maar is het echtnbsp;zo dramatisch als regelmatig wordt voorgesteld?nbsp;“Het maatschappelijk debat wordt nu gevoerd vanuit verschillende belangen en posities”, zegt alumnanbsp;Nicole Teeuwen, die sinds begin ditjaar directeur

‘De gebrekkige communicatie tussennbsp;hulpverleners moetnbsp;verbeteren op hetnbsp;moment dat er slechtsnbsp;één opdrachtgever is.’

is van de onderwijskoepel Passend Primair Onderwijsnbsp;Rotterdam. “Alle gemeentennbsp;roepen voortdurend datnbsp;decentralisatie te veel tijd ennbsp;geld kost. Patiëntenorganisatiesnbsp;roepen moord en brand dat denbsp;zorg slechter wordt.” Teeuwennbsp;schreef samen met medeauteurs Hans Moors en Marynbsp;van den Wijngaart het pas ver

schenen boek Blijven we een fatsoenlijk land? over de grootscheepse hervorming van de verzorgingsstaat.nbsp;Ze hoopt het maatschappelijk debat hiermee vorm tenbsp;geven. “Onze invalshoek is dat het huidige stelsel nietnbsp;werkt. Ook zonder bezuinigingen had dit stelsel opnbsp;de schop gemoeten.”

Passende zorg

Met de decentralisatie van de jeugdzorg wil de overheid een klimaat scheppen waar kinderen in eennbsp;veilige en stimulerende omgeving kunnen opgroeien.nbsp;Het Maasmeisje uit Rotterdam heeft de urgentienbsp;verhoogd, volgens Teeuwen. De meer dan tiennbsp;instanties die betrokken waren bij de hulpverleningnbsp;aan het vermoorde meisje werkten jaren langs elkaarnbsp;heen. Zelfis ze ook getuige van de versnipperdenbsp;hulpverlening. “Als ik naar de onderwijsdossiers kijknbsp;van sommige kinderen, blijkt duidelijk dat hulpverleners niet van elkaar weten waar ze mee bezig zijn.nbsp;Ik hoop dat kinderen door de decentralisatie eennbsp;makkelijkere leercarrière krijgen, waardoor ze mindernbsp;snel in beschermd werk en de Wajong terecht komen.nbsp;Preventie en vroege signalering met betrokkenheidnbsp;van scholen staat voorop.”

De gebrekkige communicatie tussen hulpverleners moet verbeteren op het moment dat er slechts éénnbsp;opdrachtgever is, in dit geval de gemeente. Door éénnbsp;wet en één financieringssysteem kunnen gemeentennbsp;de samenwerking van organisaties en instellingennbsp;die betrokken zijn bij de jeugdhulp, beter organiseren.nbsp;Teeuwen: “De decentralisatie leidt tot een ander sturingsmechanisme om de verschillende hulpverlenersnbsp;met elkaar samen te laten werken. Uiteindelijk willennbsp;we toe naar een mechanisme waarbij één contactpersoon bij een gezin over de vloer komt.”

Effectieve behandeling

“Dat de situatie slecht was, is duidelijk”, vindt ook hoogleraar ontwikkelingspsychologie Bram Orobionbsp;de Castro. Hij is het dan ook eens met het achter-


22 Illuster Juni 2014

-ocr page 23-

Tekst Mariska van Sprundel

14 oktober

Utrcchtlezing

Van wet op jeugdzorg naar jeugdwet. Koninklijkenbsp;Schouwburg Den Haagnbsp;(zie pagina 8)


liggende idee van de decentralisatie van de jeugdzorg: het brengt de zorg dichternbsp;bij de mensen. Maar de snelheid waarmeenbsp;de decentralisatie wordt uitgevoerd, plusnbsp;de bezuiniging die erbovenop komt,nbsp;maakt de uitvoering lastig, meent hij.nbsp;“Gemeenten moeten de zorg snel organiseren, contracten sluiten en verantwoordelijkheden verdelen.”

Hij vraagt zich af of kinderen met ernstige problemen straks wel intensievenbsp;hulp kunnen krijgen. Gemeenten krijgennbsp;met de jeugdzorg een nieuwe taak waarnbsp;nieuwe deskundigheid bij hoort. “De zorgnbsp;gaat per gemeente nu enorm verschillen.nbsp;Gemeenten moeten stuk voor stuk deskundigheid in huis hebben. Maar op ditnbsp;moment hebben ze weinig kennis overnbsp;welke interventies goed werken en voornbsp;wie. Als de decentralisatie goed uitpakt,nbsp;kan iedereen de hulp krijgen die bij hemnbsp;of haar past. Maar wat ik vrees, nu de transitie gekoppeld is aan bezuinigingen, is datnbsp;de hulp te weinig intensiefis en gericht zalnbsp;zijn om genoeg effect te hebben.”

De Gastro doet onder andere onderzoek naar interventies bij kinderen met gedragsproblemen. Zijn onderzoeksgroepnbsp;heeft net een training afgerond in Utrechtnbsp;voor ouders van kinderen met gedrags

problemen in achterstandswijken. De training bleek effectief. “Er is veel kennisnbsp;over welke interventies goed werken bijnbsp;jongeren. Die kennis is onder andere terugnbsp;te vinden in de dossiers van het Nederlandsnbsp;Jeugdinstituut. Maar gemeenten makennbsp;nog te weinig gebruik van de beschikbarenbsp;kennis” aldus De Gastro. “Het zou een eisnbsp;moeten zijn: alleen behandelingen inkopen die bewezen effectief zijn.”

‘Er is een heel ander type bestuurders nodig. Hetnbsp;type no guts no glory’

Lijn met Den Haag

Het duurt zeker een paar jaar voordat de hervorming helemaal is ingesleten, zegtnbsp;Teeuwen. De wetenschap kan een bijdragenbsp;leveren door te evalueren hoe de transformatie plaatsvindt en wat de neveneffecetennbsp;zijn, die altijd onvoorspelbaar blijven.

Het Sociaal en Cultureel Planbureau heeft de eerste decentralisatie in 2007 gemoni-tord en wetenschappelijk getoetst. Daaruitnbsp;kwam onder meer naar voren dat de uitvoeringskosten waren gestegen. “Van dienbsp;analyses leren we veel voor de komendenbsp;decentralisaties.”

Dat er aan de decentralisaties grote risico’s kleven, beaamt Teeuwen. Om denbsp;hervorming succesvol te laten verlopen,nbsp;moeten gemeenten ten eerste goedenbsp;opdrachtgevers zijn. “Ze moeten voortdurend voor ogen houden dat het niet gaatnbsp;om het in stand houden van alle betrokkennbsp;hulporganisaties. De instellingen moetennbsp;samenwerken en gemeenten moetennbsp;nadenken over wat ze van hen vragen.”nbsp;Ten tweede is er een belangrijke rol weggelegd voor de lokale democratie. Tijdensnbsp;de gemeenteraadsverkiezingen van maartnbsp;dit jaar behaalden lokale partijen flinkenbsp;winst. Uit een screening van de verkiezingsprogramma’s bleek echter dat denbsp;meeste lokale partijen geen aandacht besteedden aan decentralisaties. De lijn metnbsp;Den Haag ontbreekt. Lokale partijen zijnnbsp;niet geïnformeerd en zijn niet betrokkennbsp;bij de decentralisaties.

Om die verbinding met Den Haag tot stand te brengen, is volgens Teeuwen eennbsp;heel ander type raadsleden en bestuurdersnbsp;nodig, mensen die hun nek durven uitsteken en zich niet verstoppen achter protocollen. Het type no guts no glory. “Dat isnbsp;de achilleshiel van de hele operatie.” ?


Illuster Juni 2014 23

-ocr page 24-

In beeld, toen


125jaar Collegiumnbsp;Studiosorumnbsp;Veritas

Van I t/ni lojuli viert studentenvereniging c.s. Veritas haar 25ste Lustrum. Veritas werd in 1889

opgericht als katholiek leesgezelschap van het Utrechtsch Studenten Corps.nbsp;In de loop derjaren kreeg Veritas steedsnbsp;meer het karakter van een onafhankelijkenbsp;studentengezelligheidsvereniging en innbsp;1934 werd het huidige pand aan denbsp;Kromme Nieuwegracht gekocht alsnbsp;Sociëteit Het Eigen Huis. Tijdens de

de Nazi’s ontbonden, maar na de oorlog werd de vereniging nieuw leven ingeblazen. In de jaren zestig ontstond er eennbsp;grote leegloop en Veritas ging bijnanbsp;failliet, maar halverwege de jaren zeventignbsp;bloeide de vereniging weer helemaal opnbsp;en werd het predikaat rooms-katholieknbsp;afgeschaft. Inmiddels is Veritas een levendige studentenvereniging die rijk is aannbsp;jaarclubs, disputen, verticalen, commissiesnbsp;en vele andere verbanden.

Op de foto is de Veritaslichting te zien uit 1963 voor het Academiegebouw,nbsp;die dus in 1964 als eerstejaars het 15denbsp;lustrumjaar vierden. De bul die zijnbsp;hebben gekregen is de bul die iederenbsp;eerstejaars ontvangt wanneer hij of zijnbsp;geïnaugureerd wordt als volwaardignbsp;lid van c.s. Veritas. Deze ziet er vandaagnbsp;de dag nog hetzelfde uit.

gt; ? Reünistendag In het kader van het lustrum is er ook een reünistendag voor oud-leden vannbsp;c.s. Veritas, op zaterdag 5 juli. Kaarten hiervoornbsp;zijn verkrijgbaar via www.voluitventas.nl.


Vriend worden?

Als Vriend van het Utrechts Universiteitsfonds steunt u vele activiteiten voor studenten en jonge alumni. Hieronder een greep uit het aanbod.

Studentensubsidie: 'Big Battle' een knallend succes

Op zaterdag 12 april kwamen dé vier studentenbigbands van Nederland samen in Utrecht voor de 'Big Battle', een wedstrijd georganiseerd doornbsp;de Utrechtse Studenten Big Band. De deelnemende bands presenteerdennbsp;allen een knallende set van veertig minuten en werden op basis daarvannbsp;beoordeeld door een professionele jury. Vier uur lang werden de gastennbsp;in de overvolle zaal vermaakt met bigbandmuziek van allerlei stijlen.nbsp;Uiteindelijk ging Karen Veenstra, zangeres van gastheer Big Mondays,nbsp;er met de solistenprijs vandoor en nam Groover Big Band uit Delftnbsp;de hoofdprijs mee naar huis. Gezien het enthousiasme is dit hopelijknbsp;de start van een mooie traditie.

Young Alumni Businessborrel

Minder dan 30% van alle vacatures komt terecht op website of in de krant. De overige 70% wordt vervuld via netwerken. Het hebben van een goednbsp;en breed netwerk is daardoor erg belangrijk. Om het netwerken inhoudnbsp;te geven organiseert het Jonge Alumni Netwerk elke eerste vrijdag van hetnbsp;kwartaal een Young Alumni Businessborrel. Hier komen young professionals, bedrijven, ondernemers en wetenschap van diverse disciplines bijeennbsp;voor een hapje en een drankje. De Businessborrels van 4 april en 27 juni jl.nbsp;waren een groot succes. Bij deze borrels kwamen ruim honderd jongenbsp;alumni bij elkaar op een unieke locatie om te netwerken en te luisterennbsp;naar spannende elevator pitches van startende, innovatieve of succesvollenbsp;jonge alumni.

? ? Geïnteresseerd? Meld je aan voor de volgende Young Alumni Businessborrel op vrijdag 3 oktober via www.uu.nl/alumni


Doe meer met uw Alumnipas

Als Vriend profiteert u van diverse kortingen, onder meer voor

Circus Bianco en de Lustrumconcerten van de Universiteitsbibliotheek (zie agenda pagina 26 en 27).

Als Vriend van het Utrechts Universiteitsfonds steunt u niet alleen onze activiteiten, maar u ontvangt bovendien de U-fonds alumnipasnbsp;waarmee u diverse kortingen en extra's krijgt. Een greep uit het aanbod:

  • - Met korting cursussen van Parnassos

-Gratis lenen bij de Universiteitsbibliotheek

Utrechts Universiteitsfonds

Bestuursgebouw, Heidelberglaan 8, 3584 CS, Utrecht gt; (030) 253 80 25 ? alumni@uu.nl k www.uu.nl/alumninbsp;» Volg ons op Facebook, LinkedIn en Twitter


24 Illuster Juni 2014

-ocr page 25-

Q Chatten met... een alumnus in het buitenland

Tekst Harold Kerkhof

Sinds zijn afstuderen reist tropenarts Robert Scherpbier de hele wereld rond. In 2011 is hij begonnen als ChiefHealth, Nutrition,Water, Environment andnbsp;Sanitation bij Unicef in Beijing.


Groeten uit

Beijing


Dag Robert, dat is wel een hele lange titel... maarwatnbsp;doe je eigenlijk?

quot;We organiseren pilots —kleine studies—doornbsp;heel China voor de verbetering van de moederen kindzorg en sanitatie.nbsp;Op basis van de resultatennbsp;geven we advies aan denbsp;overheid over de implementatie van richtlijnen.quot;

Accepteert de Chinese overheid dat advies? Je bent toch een westerling, een buitenstaander.

quot;Het was aanvankelijk niet makkelijk om de overheidnbsp;te overtuigen van onzenbsp;evidence based richtlijnen,nbsp;maar de blik op het westennbsp;is de laatste jaren enormnbsp;veranderd. Er is nu veel interesse in uitwisseling vannbsp;kennis en ervaring. China isnbsp;voortdurend op zoek naarnbsp;goede buitenlandse voorbeelden en de Nederlandsenbsp;gezondheidszorg heeft eennbsp;heel goede naam.

Veel Chinese collega's hebben ook in Nederlandnbsp;gestudeerd. Het is ook eennbsp;prestigekwestie... de overheid wil graag dat China opnbsp;alle terreinen de bestenbsp;wordt in de wereldnbsp;en Unicef kan daar op zijnnbsp;terrein bij helpen.quot;

Je moet wel maatschappelijk betrokken zijn om dat te doen. Waar komt dat bij jounbsp;vandaan?

quot;Ik deed mijn co-schappen in Mexico, het toenmaligenbsp;Zaïre en Suriname, deelsnbsp;omdat ik de stages in Nederlandse ziekenhuizen wildenbsp;ontlopen, deels vanwegenbsp;het avontuur. In de tropennbsp;besefte ik dat ik me graagnbsp;wil inzetten voormensennbsp;voor wie ik het meeste kannbsp;betekenen.quot;

Je bent ooit opgeleid als arts, maar je werkt nu als adviseur?

quot;Na mijn co-schappen kwam ik in Ghana terechtnbsp;bij een districtziekenhuisje.

Klinisch werk is daar soms dweilen met de kraan open.nbsp;Als district director of healthnbsp;services merkte ik dat ik opnbsp;het gebied van volksgezondheid veel meer konnbsp;betekenen.quot;

Denk je nog weleens aan Utrecht?

quot;Ik heb goede herinneringen aan Utrecht maartoen ik studeerde, was Utrechtnbsp;nog een provinicestadje.nbsp;Het aantal restaurantsennbsp;cafe's was op één hand tenbsp;tellen. Studenten zullen nunbsp;helemaal een fantastischenbsp;tijd hebben in Utrecht,nbsp;zeker ook buitenlandsenbsp;studenten!quot;

En heb je nog weleens contact met de universiteit?

quot;Mijn beide kinderen studeren er nu; ik heb nog veel vrienden aan de universiteitnbsp;en ik houd bij wat er innbsp;Nederland gebeurt in mijnnbsp;vakgebied. Afgelopennbsp;november heb ik in Beijingnbsp;ook een delegatie van denbsp;universiteit ontmoet.nbsp;Nederlandse universiteitennbsp;kunnen ons goed helpen:nbsp;het verder ontwikkelen vannbsp;richtlijnen, het standaardiseren van medischenbsp;tekstboeken ennbsp;onderwijs op afstand voornbsp;Chinese artsen.quot; ?

Mijn Utrecht

Robert Scherpbier

Studie Geneeskunde, 1978-1988

Vereniging USC

Sportclub 'Triton, maar roeien, Studentensportnbsp;bij uitstek, is niks voornbsp;mij; ik hockeyde bij denbsp;Stichtsche en tennistenbsp;bij Sphaerinda.'nbsp;Huis Poortstraat lObisnbsp;Favoriete plek 'Onsnbsp;appartement in denbsp;Boothstraat, onzenbsp;Nederlandse thuisbasis.'


Illuster Juni 2014 25

-ocr page 26-

? Een greep uit de agenda


Utrechtlezingen Najaar 2014nbsp;(zie pagina 8)



Zaterdag 5 juli

Festival deBeschaving

Cirque de la Science presenteert een fonkelnieuwe show in de Botanischenbsp;Tuinen op De Uithof met de crème denbsp;la crème van onderzoekend Nederland.nbsp;Van de wetenschap achter muziek ennbsp;online vriendschap tot de mysteries vannbsp;stamcellen en het brein. Met o.a. Hansnbsp;Clevers en Jan Jaap van der Wal.

gt; ? www.debeschaving.nl

Acht woensdagen vanaf 3 september

Studium Generale: In de schoolbanken

Acht lezingen over de maakbaarheid van het onderwijs en de samenleving.nbsp;Wat werkt wel op school en wat niet?nbsp;Van Ipadscholen tot toetsgekte. Watnbsp;zegt de wetenschap?

Acht woensdagen vanaf 3 september

Lunchlezingen Studium Generale:

Sneller dan ik hebben kan

Health-apps, biobanken en verzorgrobots. In de lunchlezingen onderzoeken we denbsp;kracht en macht van technologie in denbsp;medische wereld. Hoe dichtbij mag technologie komen?

Vier dinsdagen vanaf 16 september en 21 oktober

studium Generale: Money, money, money De financiële sector kampt met een slechtnbsp;imago. Toch hebben we er ook veel aannbsp;te danken. Sociaal-economisch historicinbsp;prof. dr. Gelderblom en prof. dr. Jonkernbsp;over de wereld van het geld. Op de laatstenbsp;dinsdag presenteert Joris Luyendijk zijnnbsp;nieuwste boek.

Maandag 6 oktober, 3 november en 1 december

studium Generale: Movies, Science and the City

Duik de bioscoopzaal van ’t Hoogt in en laatje inspireren door films over het levennbsp;in de stad van de toekomst. Hoe houdennbsp;we het eerlijk en gezond? Praat na metnbsp;wetenschappers en politici.

  • ? ?www.sg.uu.nl

In de zomer zijn er geen lezingen.

Wil je niet verstoken zijn van kennis? Bekijk dan één van de 700 lezingen uit ons archief

5 t/m 28 september

BIANCO: duizelingwekkende mix van theater, festival en concert exclusiefnbsp;op het terrein van De Uithof.

Speciaal voor bianco zal een gigantische tent verrijzen in de Botanische Tuinennbsp;Utrecht. Dit spektakel balanceert opnbsp;een dun koord tussen moderne dans,nbsp;experimenteel theater, festival en concert.nbsp;Met acts waar je middenin staat, meegevoerd door de opzwepende klankennbsp;van de live band, bianco laat zich nietnbsp;in woorden vangen, dat moetje beleven.nbsp;Maak het mee in de achtertuin van jenbsp;voormalige universiteit!

Aanbieding: Vrienden en donateurs van het Utrechts Universiteitsfonds krijgen korting:nbsp;€30 (di, WO, zo) en €35 (do, vrij, za);nbsp;kortingscode: alumni

vrijdag 19 september

Jonge Alumni Netwerk

Pubquiz

Strijd samen nietje mede-alumni tegen een panel van wetenschappers en alumninbsp;en ga naar huis met de alumnitrofee ennbsp;een prijzenpakket!


26 Illuster Juni 2014

-ocr page 27-

? ? www.uu.nl/alumni/agenda

Lustrumconcerten van de Universiteitsbibliotheek

In het kader van de 430ste verjaardag van de Universiteitsbibliotheeknbsp;(zie ook pagina 6 en 7), organiseert haarnbsp;lustrunicoinmissie twee concerten nietnbsp;niuziekniateriaal uit de eigen collectie.nbsp;Tijdens beide voorstellingen wordennbsp;opnamen van de oorspronkelijke bronnen en gerelateerd materiaal uit de rijkenbsp;collectie van de Universiteitsbibliotheeknbsp;geprojecteerd.

? ? www.uu.nl/universiteitsbibliotheek

vrijdag 3 oktober

Aula Academiegebouw

De vele schatten van de Universiteitsbibliotheek omvatten ook populaire muziek- en liedboeken. Musicoloognbsp;prof. dr. Louis Peter Clrijp, hoogleraarnbsp;Nederlandse liedcultuur aan de

Universiteit Utrecht en artistiek leider van Clamerata Trajectina, maakte eennbsp;keuze uit de leukste en mooistenbsp;popliedjes uit de Gouden Eeuw.

? ? Prijs: €17,50 en €10,- voor studenten

vrijdag 19 december

Pieterskerk

•ÜI 3-^1

De Codex Lerma is een Spaans handschrift met daarin muzikale parels van Vlaamse, Italiaanse en Spaansenbsp;componisten. Verschillende daarvannbsp;zijn alleen in de Codex Lerma te vindennbsp;en zijn nooit eerder in de huidige tijdnbsp;uitgevoerd. Zij worden weer tot levennbsp;gebracht door een uitzonderlijknbsp;samenspel tussen Capella Sancta Marianbsp;uit Amsterdam en La Caravaggia uitnbsp;Barcelona, gedirigeerd door Enriquenbsp;López-Cortón.

? ? Prijs: €20,- en €12,50 voor studenten

Kaartverkoop: www.uu.nl/alumni/agenda

De kosten van een passepartout bedragen €25,- voor Vrienden van het Utrechtsnbsp;Universiteitsfonds en €30,- voor anderen.


donderdag 25 september

Alumninetwerk Den Haag Themadiner in Brasserie Berlage

Gastspreker: prof. mr. Egbert Myjer ‘Mensenrechten zijn niet soft. En hetnbsp;Europees hof voor de rechten van denbsp;mens ook niet.’

vrijdag 3 oktober

Jonge Alumni Netwerk Young Alumni Business Borrel

Sluit je week gezellig af en kom borrelen nietje mede-alumni. Ieder kwartaalnbsp;organiseert het Jonge Alumni Netwerknbsp;een netwerkborrel met inspirerende pitchesnbsp;en uiteraard drankjes en hapjes.

donderdag 9 oktober

Jonge Alumni Netwerk

Workshop aqcuisitie voor ZZP'ers

Als zzp’er wil je natuurlijk werk! Daar heb je opdrachtgevers voor nodig. Je zult dusnbsp;moeten acquireren. Veel zzp’ers vindennbsp;acquisitie niet gemakkelijk. In dezenbsp;workshop krijgje handvatten omjouwnbsp;acquisitieproces te verbeteren waardoornbsp;je gerichter de match kunt maken met jenbsp;potentiële opdrachtgever.

donderdag 30 oktober

Jonge Alumni Netwerk

Coachcafé

Speciaal voor alumni die zich afvragen of ze wel de juiste koers varen, organiserennbsp;we het Coachcafé. Een inspirerende avondnbsp;waarin je drie ervaren loopbaancoachesnbsp;spreekt overje talent, je droom enjenbsp;volgende loopbaanstap.

Voor locaties en tijden en actuele informatie over het alumniprogramma

» ? www.uu.nl/alumni


Illuster Juni 2014 27

-ocr page 28-

Het kloppend hart van het Utrecht Science Park (De Uithof) is denbsp;Heidelberglaan. Dat is het niet altijdnbsp;geweest. Menig alumnus herinnert zichnbsp;De Uithof als een sfeerloze plek waarnbsp;het altijd waait. Dat beeld is echter alnbsp;lang niet meer terecht. De Uithof isnbsp;inmiddels een kleine stad waar mensennbsp;werken, studeren, wonen en recreëren.nbsp;Dagelijks bezoeken grote groepennbsp;mensen de befaamde architectuur opnbsp;het Utrecht Science Park. En wie hadnbsp;bedacht dat de Heidelberglaan eennbsp;aangename 'hangout' zou worden voornbsp;studenten en medewerkers van de velenbsp;bedrijven die daar omheen zijnnbsp;gevestigd?