Misschien niet direct de vrolijkste thema’snbsp;voor deze Illuster.nbsp;Maar wel onderwerpen waarmee veelnbsp;mensen te maken krijgen. En die bovendiennbsp;grote maatschappelijke relevantie hebbennbsp;en kosten met zich meebrengen.

Stress in het onderwijs. Natuurlijk, een beetje spanning voor een tentamennbsp;was eigenlijk wel goed, maar echte stressnbsp;kan enorm ingrijpend en ontwrichtendnbsp;zijn. Niet alleen voor degene die hetnbsp;ondervindt, ook voor de omgeving.

Burn-out is een groeiend probleem en lijkt op steeds jongere leeftijd voor tenbsp;komen. Ik vermoed dat het gevoel omnbsp;voortdurend “aan te moeten staan” en niksnbsp;te kunnen missen, niet in de laatste plaatsnbsp;door intensief gebruik van sociale media,nbsp;daar een belangrijke rol bij speelt.

Stress en burn-out kunnen alle geledingen binnen de universiteit treffen; studenten, docenten, medewerkers. Hetnbsp;is goed dat de universiteit hier aandachtnbsp;aan besteedt: binnen de eigen gemeenschap als opleider en werkgever, maarnbsp;ook als onderwerp van wetenschappelijknbsp;onderzoek. Zo is één van de DoorGeven-projecten van het Utrechts Universiteits-fonds een onderzoek naar hulphondennbsp;die patiënten met ptss kunnen bijstaan.nbsp;Op pagina lo leest u daar meer over.

Iemand die weinig last van stress heeft is Bert van der Zwaan — vrolijkheid alsnbsp;gemoedstoestand is zijn geheim. In maartnbsp;zwaait hij af als Rector Magnificus ennbsp;laat een bloeiende Universiteit achter.nbsp;Wij danken hem voor zijn succesvol ennbsp;enthousiasmerend rectoraat en wensennbsp;hem alle goeds voor zijn emeritaat.

Lodewijk Hijmans van den Bergh Voorzitter Utrechts Universiteitsfonds

4 In Utrecht

6 Generatie UU

8 De loopbaan van... Marjon de Hond

10 Goed besteed

12 JAN — Jonge Alumni Netwerk

14 UU centraal

• 18 Bouwjaar 1992

• 19 DUB

• 20 Interview

22 In de spotlight

• 24 In beeld, toen

• 25 Bericht uit... Santiago denbsp;Compostella

• 26 Een greep uit de agenda

28 In beeld

Van mascotte naar hulphond Goed besteed

Werkdruk in het onderwijs

UU

Femke Kaulingfreks 22 over stress op straat

In despotlight

Bericht uit... Santiago de Compostella

9

Lopend op zoek naar antwoorden

Natalis van de Univer-siteit op 26 maart is de laatste academische plechtigheid dienbsp;prof.dr. Bert van der Zwaan innbsp;hoedanigheid van rectornbsp;jri^llt,^ magnificus zal meemaken. Hijnbsp;is 66 Jaar en gaat met emeritaat. quot;Dan is het goednbsp;om tijd te nemen voor andere dingen.quot;

Hij ervaart het afscheid dubbel. “Voor de instelling is het goed om na 7 jaar iemand op deze post te krijgennbsp;met een andere visie, andere werkwijze en anderenbsp;vergezichten. Voor mezelfis het ook fijn om weernbsp;wat anders te gaan doen. Maar ik laat wel een heelnbsp;leuke baan achter waar ik maar moeilijk afscheidnbsp;van kan nemen.”

Een leuke baan, maar ook een drukke. Behalve rector is Van der Zwaan bijvoorbeeld ook nog auteurnbsp;van een boek over de toekomst van het hoger onderwijs en schrijver van columns voor universiteits-medium dub. Hoe speelde hij het klaar om die zwarenbsp;baan te combineren met dergelijke arbeidsintensievenbsp;nevenwerkzaamheden?

“Vrolijkheid”, vat hij de vereiste gemoedstoestand samen die hem voor een burn-out heeft behoed.

“Ik vind werken leuk. Een zondagochtend schrijven is een leuke bezigheid. Tijd is daarbij niet de maat, maarnbsp;het genoegen dat ik eruit haal. Bovendien ben ik ergnbsp;gedisciplineerd. Ik sta vroeg op, ga sporten en blijf nietnbsp;oeverloos hangen op diners of recepties. Mensen dienbsp;afscheid nemen bijvoorbeeld geefik mijn volle aandacht, maar het daarop volgende vorkje-prikkennbsp;laat ik graag schieten.”

Werkdruk en burn-out — het overkoepelende thema van deze Illuster —, is voor de universiteit alsnbsp;geheel een item. Bij de nieuwjaarsreceptie wees denbsp;voorzitter van het college van bestuur Anton Pijpersnbsp;er nog op dat uit de in 2017 verschenen ‘Medewer-kersmonitor’ bleek dat werkdruk als een majeurnbsp;probleem wordt ervaren.

Van der Zwaan: “De druk op universiteiten om te presteren neemt toe terwijl wij medewerkers hebbennbsp;met een hoge mate van verbondenheid met hun werk;nbsp;ze nemen dat nogal gemakkelijk mee naar huis — watnbsp;op zich goed is, maar wat beslist ook nadelen heeft.”

“Een punt waar wij als instelling volop aan werken is de stijl van leidinggeven. Afhankelijk daarvan is bijnbsp;de ene afdeling de perceptie van werkdruk heel andersnbsp;dan bij een vergelijkbare andere afdeling. Daaromnbsp;hebben we leiderschap centraal op de agenda gezet,nbsp;met begeleidingstracées voor jonge onderzoekersnbsp;of hoogleraren. Als rector heb ik over dat onderwerpnbsp;heel wat gesprekken gehad.”

“Maar een relativering is op zijn plaats”, vindt Van der Zwaan. “De universiteit staat beslist nietnbsp;aan de top van sectoren met werkdruk. Universitairenbsp;medewerkers werken hard, maar hebben ook veelnbsp;vrijheid. Alsje vele avonden of weekenden hebtnbsp;moeten doorwerken, moetje ook het lef hebbennbsp;om eens een vrijdag vrij te nemen als het werk hetnbsp;toelaat. De universiteit biedt die vrijheid, en dat isnbsp;in veel andere sectoren wel heel anders.” ?

Tijdens een feestelijk alumnidiner op 22 februari is door het Utrechts Universiteitsfonds voor de eerste keer de Agnitesnbsp;Vrolikprijs uitgereikt.

De prijs is bedoeld voor talentvolle. Utrechtse wetenschappers die met hunnbsp;onderzoek bijdragen aan het beantwoorden van actuele maatschappelijkenbsp;vraagstukken. Winnaar is mr. dr. Daphinanbsp;Misiedjan met haar onderzoek Towardsnbsp;a sustainable human right to water.nbsp;Supporting vulnerable people andnbsp;protecting water resources, with Surinamnbsp;as a case study. Misiedjan koppelt hierinnbsp;juridische aspecten, zoals de afdwing-baarheid van voldoende schoon waternbsp;als mensenrecht, aan ontwikkelings-en milieuvraagstukken.

Agnites Vrolik (1810-1894) was de eerste voorzitter van het Utrechts Universiteitsfonds bij oprichting in 1886. In het bijzijnnbsp;van zijn achterkleinzoon en zo'n 80 alumninbsp;kende de jury, onder voorzitterschap vannbsp;Naomi Ellemers, de prijs toe aan Misiedjannbsp;vanwege de vernieuwende en multidisciplinaire opzet van haar onderzoek.

De prijs is in het leven geroepen als cadeau aan de universiteit ter gelegenheidnbsp;van haar 380ste verjaardag in 2016 en isnbsp;mogelijk gemaakt dankzij de nalatenschapnbsp;van alumna tandheelkunde Cobi de Breenbsp;(1920-2013). De prijs bestaat uit eennbsp;bedrag van 25.000 euro en een penning.nbsp;Het eerste dat Misiedjan met de prijsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

wil gaan doen is deelnemen aan de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

International Summerschool over nieuwe

onderzoeksmethoden aan de University of Exeter (UK).

Viering Dies in teken van digitalisering

Dit jaar werd de verjaardag van de universiteit gevierd onder het thema: 'Over Darwin, data en academische intelligentie.' Er werdnbsp;ingegaan op de fundamentele vraag hoenbsp;we ons willen verhouden tot de digitalenbsp;revolutie die zich met zaken als big data,nbsp;kunstmatige intelligentie en robotiseringnbsp;van kennis voltrekt. Een vraag die ook ternbsp;sprake zal komen op de Universiteitsdagnbsp;(zie Agenda pag. 26).

Eredoctoren

De viering stond vooral in betteken van het afscheid van rector Bert van der Zwaan, dienbsp;de afgelopen 7 jaar met visie en passie denbsp;positie van het Utrechtse onderwijs ennbsp;onderzoek heeft verstevigd (zie ook Denbsp;Opening op pag. 3). Tijdens deze 382ste verjaardag van de Universiteit Utrecht verleendenbsp;deze instelling bovendien twee ere-doctora-ten: aan prof. Joan C. Williams van het

Hastings College of Law, San Francisco, en aan prof Albert-Laszió Barabasi van denbsp;Northeastern University, Boston; beide VS.

Smombies opgelet, straks rijdt hier een tram!

De nieuwe tramlijn dwars door het Utrecht Science Park zorgt voor een nieuw probleem:nbsp;hoe Smombies (smartphone zombies) eropnbsp;te wijzen dat ze levensgevaar lopen als zenbsp;die trambaan onoplettend oversteken?

Als straks de tram gaat rijden, betekent dit dat er in de spits per richting 16 keer pernbsp;uur een tram voorbijkomt, die bovendiennbsp;de weg moet delen met talloze bussen.nbsp;In het centrumgebied van Utrecht Sciencenbsp;Park De Uithof komen negen oversteekplaatsen met licht- en geluidswaarschuwing,nbsp;maar er blijft niettemin een kans bestaannbsp;op ongelukken.

Urban Jungle

Om te voorkomen dat studenten gaan oversteken terwijl ze gefixeerd turen op hun smartphones, zijn drie groepen studentennbsp;Communicatie van de Hogeschool Utrechtnbsp;aan de slag gegaan. Eind januari hebbennbsp;zij hun campagnes gepresenteerd: 'Urbannbsp;Jungle', 'Don't hurry, be happy' en 'Ik hebnbsp;jou gezien, jij mij ook?' In die conceptennbsp;wijzen de studenten op de mogelijkheidnbsp;van het inzetten van bijvoorbeeld street art,nbsp;geluidseffecten, virtual reality en posters.nbsp;Daarmee wordt de aandacht van denbsp;Smombies verplaatst van hun smartphonenbsp;naar de beeldelementen op straat, ennbsp;daarmee naar de trambaan. Een deelnbsp;van hun ideeën zal worden ingezet bijnbsp;de ingebruikname van de Uithoflijn.

professioneel

, «.eud«, Uithof internationaal breed onderzoek onderwijs

gezelligheid WètenSCllHp historie ont»lkk,nns Studie stad utrechtnbsp;studententijd

Alumni: 'UU staat voor kwaliteit'

Afgestudeerden van de Universiteit Utrecht hebben een positief beeldnbsp;van hun universiteit. Dat blijkt uit eennbsp;grootschalig onderzoek uitgevoerdnbsp;door het Alumni Office en het programma Lifelong Learning. Doel vannbsp;het onderzoek is inzicht verkrijgennbsp;in de betrokkenheid van alumni ennbsp;hun interesse in nascholing.

gt; ? Meer weten? Bekijk de resultaten op www.uu.nl/alumni-enquete.

'Werken bij de universiteit moet energie opleveren'

De Universiteit Utrecht gaat actie ondernemen om de werkdruk onder personeelsleden te verlagen. Die wordt nog steeds als te hoognbsp;ervaren, blijkt uit een in 2017 gehoudennbsp;enquête onder medewerkers. Alle lagennbsp;binnen de universiteit worden de komendenbsp;jaren bij het aanpakken van die werkdruknbsp;betrokken.

Uit de gehouden Medewerkersmonitor bleek dat de werkdruk die medewerkersnbsp;binnen de Universiteit Utrecht ervaren,nbsp;vergeleken met de uitkomsten van eennbsp;soortgelijke peiling in 2013, nauwelijks isnbsp;verminderd. En dat terwijl in die periode denbsp;universiteit al van alles heeft ondernomennbsp;om de werkdruk terug te dringen.

Zo heeft elke faculteit een actieplan gemaakt en uitgevoerd en is er extranbsp;financiering beschikbaar gesteld voor hetnbsp;aanstellen van meer docenten. Nietteminnbsp;wordt met name bij faculteiten met veelnbsp;studenten nog steeds een te hoge werkdruknbsp;ervaren. Het beroep dat daar op docentennbsp;en onderzoekers wordt gedaan, wordtnbsp;steeds groter; zo is bijvoorbeeld het aantalnbsp;bachelordiploma's in de periode 2009-2016nbsp;met 33% toegenomen en is er tegelijk eennbsp;toenemende noodzaak om te publicerennbsp;en onderzoeksfinanciering te verwerven.

Sabbatical

Bij het aanpakken van de knelpunten gaat de universiteit uit van het 'Job-Demandsnbsp;Resources Model' van de Utrechtse hoogleraar Wilmar Schaufeli (zie het interviewnbsp;op pag. 14 t/m 17). In dit model wordt uitgegaan van de balans tussen 'stressbronnen'nbsp;en 'energiebronnen'. De universiteit heeftnbsp;ervoor gekozen om vooral de energiebronnen te gaan versterken, waardoornbsp;de balans 'positief' uitpakt en het werknbsp;meer energie gaat opleveren.

Dat gebeurt op alle niveaus; op centraal universitair niveau, op decentraal niveau bijnbsp;faculteit of dienst en op persoonlijk niveaunbsp;bij de medewerker zelf en diens leidinggevende. Concreet wordt er gekeken naarnbsp;mogelijkheden om bijvoorbeeld teamsamenwerking te versterken en teamprestaties tenbsp;belonen, leidinggevenden te ondersteunen,nbsp;gemaakte afspraken over zaken als sabbaticals of onderwijsvrije weken na te komennbsp;of een zogeheten 'vitaliteitsprogramma' aannbsp;te bieden. Het college zal tevens trachten omnbsp;binnen het verband van de samenwerkendenbsp;universiteiten (VSNU) het gesprek met denbsp;minister aan te gaan over de financieringnbsp;van het hoger onderwijs, zodat deze bijvoorbeeld beter aansluit bij de ingeschrevennbsp;studentenaantallen.

Een nieuw Jasje voor Illuster

Al een aantal jaren brengt het Alumni Office van de Universiteit Utrecht hetnbsp;alumnimagazine Illuster uit in de huidigenbsp;stijl. Tijden veranderen, en daarom verandertnbsp;Illuster mee. Illuster krijgt niet alleen eennbsp;nieuw jasje, ook de inhoud wordt opgefrist.nbsp;Een nieuwe opzet met nieuwe rubrieken,nbsp;waarin onze alumni centraal staan.nbsp;Daarnaast zal Illuster duurzamer worden,nbsp;met milieuvriendelijk papier en zonder hetnbsp;huidige plastic eromheen. Voor u ligt hetnbsp;laatste nummer in de huidige stijl. Wij hopennbsp;u in het najaar met de volgende editienbsp;positief te mogen verrassen!

Toon Taris Stress is simpel gesteld het verschil tussen dat watje moet doen en watje denkt aan te kunnen.nbsp;In het geval van werkstress zie je drie kernfactoren:nbsp;een hoge werkdruk, een gehrek aan ondersteuningnbsp;van je collega’s of baas en het niet kunnen beïnvloedennbsp;van wat jij moet doen. De een is daar gevoeliger voornbsp;dan de ander. Ben je neurotisch of perfectionistischnbsp;aangelegd, dan loopje een wat hoger risico op uitval.nbsp;Maar stress kan ook prima zijn, bijvoorbeeld omnbsp;prestaties te leveren, kijk naar atleten. Het is goednbsp;omjezelfafen toe onder druk te zetten of uit jenbsp;comfortzone te stappen. Je moet stress niet willennbsp;vermijden, dat is trouwensnbsp;ook niet mogelijk.

ChristiaanVinkers Stress heeft vaak een slechtenbsp;naam, maar op zichzelf isnbsp;het een heel goed proces.nbsp;Zolang het niet te langnbsp;duurt en je een goede balans vindt tussen inspanningnbsp;en ontspanning. Daar bestaan geen platgeslagen regelsnbsp;voor, maar als je ziet hoeveel aanpassingsvermogennbsp;en veerkracht we hebben, dan denk ik dat we ooknbsp;tegenwoordig prima met stress kunnen omgaan.

Toon Taris De teneur is dat we de laatste tijd extra druk en opgebrand zijn, maar dit is niet zo. Stress isnbsp;van alle tijden. Een voorbeeld: Jacques van Ginniken,nbsp;de latere hoogleraar aan de Katholieke Universiteitnbsp;van Nijmegen, voorspelde in 1918 dat het aantalnbsp;krankzinnigen in Europa en Amerika tegen het eindenbsp;van de eeuw het aantal ‘normale’ mensen aanzienlijknbsp;zou overtreffen. Puur en alleen door toenemendenbsp;werkstress.

Christiaan Vinkers Vroeger werd je minder oud, waren we vaker ziek en was er veel meer geweld; het typenbsp;prikkels is nu veranderd, maar we hebben zeker nietnbsp;meer stress dan ooit. De Romeinen hadden al villa’snbsp;buiten de stad om zich terug te trekken uit het drukkenbsp;leven en in de i8e eeuw werd gewaarschuwd voornbsp;de verspreiding van ‘een epidemie van melancholienbsp;veroorzaakt door de maatschappij’. Ook anno 2018nbsp;zijn er volop redenen waardoor we soms last hebbennbsp;van te veel stress.

Toon Taris Burn-out is dus geen ziekte van deze tijd, zoals je vaak hoort. Het Sociaal en Cultureel Planbureau en het Centraal Bureau voor de Statistieknbsp;meten al twintigjaar het aantal mensen met burn-

outsymptomen in ons land. In de hele periode is dit licht gestegen, zo’n tien tot vijftien procent van denbsp;werkende mensen lijdt eraan. Ook komt het ondernbsp;alle leeftijdsgroepen voor en zeker niet met namenbsp;onderjonge mensen.

Christiaan Vinkers Het aantal depressies is de afgelopen dertig j aar stabiel gebleven, terwijl het aantal burnouts dat door huisartsen is vastgesteld, is gedaald.nbsp;Ook is het cijfer dat Nederlanders aan hun geestelijkenbsp;gezondheid geven de afgelopenjaren juist gestegen.nbsp;Dat betekent niet dat burn-out geen reëel probleemnbsp;is of dat stress geen ernstige klachten kan veroorzaken,nbsp;maar het is ook niet waar dat we steeds minder goednbsp;tegen stress kunnen.

Toon Taris Toch praten we ons helemaal suf over stress en burn-outs. Maar of we kunnen zeggen tot welknbsp;gedrag dat leidt... Als arbeidspsycholoog probeer iknbsp;met vragenlijsten dingen in kaart te brengen, maarnbsp;we kijken niet naar wat we daar op langere termijnnbsp;mee kunnen. Dat zou wel moeten.nbsp;onischreven aandoening is waarvan iedereen weetnbsp;wat het is. Maar de definitie ervan komt niet voornbsp;in ziektehandboeken en psychiaters en huisartsennbsp;kunnen het niet betrouwbaar vaststellen. We ziennbsp;raakvlakken met depressies,nbsp;angststoornissen en overspannenheid en ook komtnbsp;het verschijnsel voor ondernbsp;niet-werkenden of ouderen. We bedoelen er dusnbsp;allemaal iets anders mee,nbsp;terwijl de klachten van te

veel stress voor iedereen herkenbaar zijn. Discussie over wat we precies onder burn-out verstaan vormtnbsp;een mooi startpunt voor een breed onderzoek. Daarnbsp;ligt een taak voor onder andere psychiaters, psychologen en sociologen. Zij zouden met elkaar moetennbsp;vaststellen wat we nog niet goed weten en gezamenlijk een wetenschappelijke agenda opstellen. ?

Rondscharrelend op de boerderij van haar grootouders, weet ze als kind watnbsp;ze worden wil: dierenarts.nbsp;Maar Marjon de Hond heeft geen scheikunde in haar pakket en wordt in plaats daarvannbsp;weervrouw bij de NOS. Geconfronteerd metnbsp;een flinke burn-out, houdt ze haar radio- ennbsp;televisiecarrière na tien jaar noodgedwongen voor gezien. Dat betekent het beginnbsp;van een zoektocht naar de werking vannbsp;biochemische processen in het lichaam ennbsp;naar manieren om stress te hanteren.

“Op mijn zevende viel ik — in ongeveer de strengste winter ooit — een gat in mijnnbsp;hoofd. Toen zeiden mijn ouders: ‘Nou,nbsp;met zo’n litteken zal je in elk geval nooitnbsp;op tv komen’.”

Op televisie komen is ook geen ambitie van Marjon. Maar wat dan wel? Na denbsp;havo doet ze Technische Natuurkundenbsp;op de hts. “Ik vond er geen bal aan. Puurnbsp;op wilskracht heb ik het afgemaakt, maarnbsp;ik had gewoon moeten kappen, wantnbsp;dingen die je niet leuk vindt, trekkennbsp;energie uitje.”

In de hoop te vinden wat ze wél leuk vindt, gaat Marjon, tegen de wil van haarnbsp;ouders (‘je gaat maar werken’), met hetnbsp;restant van haar studiefinanciering Meteorologie en fysische oceanografie in Utrechtnbsp;studeren. “Maar om nou te zeggen ‘god,

‘Ik had wel tien deadlines voor aUenbsp;verschillende radio- ennbsp;televisie-uitzendingen’nbsp;— Marjon de Hond

wat vond ik dat leuk’. Nee. De praktische dingen wel: metingen doen op Texelnbsp;en op zee, een excursie naar een gletsjer;nbsp;ge-wel-dig! Maar achter de computernbsp;programmaatjes schrijven, kon ik niet.nbsp;Ik word onrustig van lang stilzitten ennbsp;moet met mensen kunnen babbelen.”nbsp;Toch maakt Marjon haar studie netjes af.

Maar voor het zover is, komt toenmalig hoofredacteur van de nos, Nico Haasbroek, op bezoek bij de meteorologie-afdeling van de universiteit. Eigenlijk wilnbsp;Marjon niet naar de bijeenkomst, maarnbsp;een vriend haalt haar over. “We kregennbsp;uitleg over het journaal. Ze zochtennbsp;iemand voor het weerbericht. Ik wist hetnbsp;nog zo net niet. Maar Nico zei: jij moet

je wel inschrijven hoor! Misschien zag hij toen al wat in me. Ik ben toch maarnbsp;gegaan. Iedereen stond te stuntelen ennbsp;ik was eigenlijk vrij relaxt.” Lachend:nbsp;“Het weerbericht klopte voor geen meter,nbsp;maar dat maakte blijkbaar niet uit, want iknbsp;werd gebeld door Erwin Kroll om me uitnbsp;te nodigen voor een uitgebreide screentestnbsp;en twee weken later boden ze me eennbsp;contract aan.”

Presenteren vindt Marjon erg leuk. Maar ze noemt het ook eenzaam. “Ik zatnbsp;achter een kast weersverwachtingen uitnbsp;te werken en had wel tien deadlines voornbsp;alle verschillende radio- en televisieuitzendingen.nbsp;Het was hectisch.

En ik kon eigenlijk niet goed tegen denbsp;wisseldiensten.”

Orthomoleculair

Wanneer haar oudste dochter

geboren wordt, gaat het mis. “Borstvoeding geven, kort slapen;

ik kreeg een soort postnatale depressie. Maar alles ging gewoon door en het kosttenbsp;steeds meer moeite. Vervolgens kreeg iknbsp;twee miskramen, waardoor ik hormonaalnbsp;volledig van de leg raakte. Compleet metnbsp;angst- en paniekaanvallen. Echt heel erg.nbsp;Toen heb ik me ziekgemeld. Ik ben nognbsp;wel gaan reïntegreren, maar ik begonnbsp;zó erg te trillen, dat ik dacht: mijn lijf wilnbsp;dit gewoon niet meer en ik moet ernaarnbsp;luisteren.

Ik viel in een gat. Baan kwijt, inkomen kwijt, auto weg.” Ze is even stil en kijktnbsp;naar buiten. Marjon komt terecht in hetnbsp;orthomoleculaire circuit, krabbelt langzaam op en wordt gegrepen door denbsp;biochemische processen van het lichaam.nbsp;Ze volgt verschillende opleidingen, ondernbsp;meer tot natuurvoedingsadviseur ennbsp;orthomoleculair epigenetisch therapeut.nbsp;“Het is zó boeiend, maar ook zo ontzettend ingewikkeld hoe een lichaamnbsp;in elkaar zit. Ieder mens is uniek. Hetnbsp;is echt maatwerk.

Een burn-out is niet alleen ‘doe maar wat rustiger aan, je hebt te veel hooi opnbsp;je vork genomen’. Ik vergelijk de orthomoleculaire geneeskunst ook wel met denbsp;meteorologie: een vlinderslag hier, kannbsp;een orkaan veroorzaken op Sint-Maarten.nbsp;Dat werkt in je lichaam net zo. Het begintnbsp;met iets kleins. Dat negeer je. De klachtnbsp;wordt groter en je neemt een paracetamol.nbsp;Maar uiteindelijk zitje in een burn-outnbsp;en is niet meer

goed te herleiden waar die vlinderslag precies begonnen is.”

Moestuin

Sinds 2015 is Marjon toch weer op de televisie, bijnbsp;Omroep Flevoland. Daarnaast werkt zenbsp;bij een voedingssupplementenbedrijf.nbsp;Ook geeft ze ‘wolkenexcursies’ voornbsp;basisscholen en kunnen mensen bij haarnbsp;aankloppen voor een orthomoleculairnbsp;consult. “Het moet zich allemaal nognbsp;een beetje uitkristalliseren. Het lijkt menbsp;bijvoorbeeld ook geweldig om een orthomoleculair voedings- of lifestyletelevisie-programma te maken. Maar ik moet mijnnbsp;stresslevels in de gaten blijven houden.”nbsp;Wat misschien nog wel het meestenbsp;lonkt? De herinnering aan de boerderijnbsp;van haar opa en oma. “Lekker keuvelennbsp;in de moestuin. Leuke pony in de tuin.nbsp;Schaapjes. Maar de postcodeloterij is hiernbsp;nog niet gevallen helaas. Wie weet watnbsp;er ooit nog mogelijk is...” ?

Veel militairen beleven ingrijpende gebeurtenissen tijdens een uitzending naar een oorlogsgebied of eennbsp;vredesmissie, met soms traumatische gevolgen dienbsp;voortdurend worden herbeleefd. Een normaal leven isnbsp;dan bijna onmogelijk. Het Utrechts Universiteitsfondsnbsp;ondersteunt onderzoek naar de vraag of hulphondennbsp;wellicht soelaas kunnen bieden.

Al eeuwen fungeren honden als mascotte voor militairen die op uitzending zijn. Ze bieden troost,nbsp;afleiding en gezelschap. Maar dat honden ook bijnbsp;thuiskomst iets kunnen betekenen voor (oud-)militairen en hun familieleden isnbsp;nog niet zo lang bekend.nbsp;Sinds 2012 is Hulphondnbsp;Nederland bezig met hetnbsp;opleiden en plaatsen vannbsp;hulphonden bij veteranennbsp;met PTSS, om zo dezenbsp;(oud-) militairen in hunnbsp;behandeling te ondersteunen. Dr. Joris Wijnker,nbsp;majoor-dierenarts bij Defensie en onderzoeker bijnbsp;het Institute for Risk Assessment Sciences (iras) —nbsp;een onderdeel van de faculteit Diergeneeskundenbsp;—, is trekker van dit project.

Waarom is het zo belangrijk dat er onderzoek naar wordt gedaan? “We weten dat er ontspannende en stress-verlagende factoren werkzaam zijn in de mens-diernbsp;relatie. We zien dat de hulphonden die geplaatst zijnnbsp;bij veteranen met ptss een positieve invloed op hunnbsp;leven hebben. Echter, deze positieve resultaten zijnnbsp;vooral gebaseerd op subjectieve ervaringen en zelfreflectie. Dat is weliswaar belangrijk, maar maakt hetnbsp;moeilijk om een behandelmethode te ontwikkelennbsp;die voor zo veel mogelijk veteranen, en later ook voornbsp;andere patiënten, van toepassing is. Om de optimalenbsp;matching tussen veteraan en hond te vinden en hetnbsp;grootste effect te bereiken, zijn er objectieve metingennbsp;nodig. Dat willen we met dit onderzoek kunnennbsp;bereiken.”

Hoe gaan jullie dit aanpakken? “Wij willen meer en beter inzicht krijgen in de interactie tussen veteraannbsp;en hulphond. In het begin richten we ons op parameters zoals hartslag, bloeddruk, het bewegingspatroonnbsp;en andere stressindicatoren, zoals het hormoonnbsp;cortisol. Vergelijkbare metingen willen we ook bijnbsp;de hond gaan uitvoeren. Met behulp van onder anderenbsp;smartwatches maken we daarmee inzichtelijk hoenbsp;de veteraan en de hulphond zich fysiek en mentaal

voelen. Uiteindelijk kunnen we in kaart brengen hoe de interactie tussen hondnbsp;en veteraan werkt.”

Hoe ben jij zelf bij dit project betrokken geraakt? “Als reservist en veteraan komnbsp;ik mensen tegen die te maken hebbennbsp;gekregen met ptss. In 2014 kwam ik vianbsp;mijn Defensienetwerk in aanraking metnbsp;Hulphond Nederland; daarmee leek hetnbsp;alsof vele puzzelstukjes op z’n plaats vielen.nbsp;Met dit bijzondere project krijgen we opnbsp;een meetbare manier inzicht in de relatienbsp;tussen veteraan en hond. Daarmee kunnennbsp;we bijdragen aan behandelmethodesnbsp;waarmee veteranen en ook civiele patiënten met PTSS nog beter geholpen kunnennbsp;worden.

‘Hulphonden die geplaatst zijn bij veteranen metnbsp;PTSS hebben een positievenbsp;invloed op hun leven’

Naast militairen doet zich ook bij de andere geüniformeerde beroepen zoalsnbsp;politie, brandweer en ambulancedienstnbsp;dit probleem in toenemende mate voor.nbsp;Ook hier zijn veel mensen die kampennbsp;met de gevolgen van ptss. De inzet vannbsp;een hulphond is weliswaar niet de enigenbsp;of volledige oplossing, maar kan wel eennbsp;goede aanvulling in de behandeling zijn.nbsp;Naar we hopen op termijn niet alleen innbsp;de behandeling van ptss, maar ook in denbsp;preventie ervan.” ?

? ? Het Veteranen-PTSS-Werkhonden-Research Project van dr. Joris Wijnker wordt gesteund doornbsp;het Karei Doorman Fonds (het steunfonds voornbsp;Marinepersoneel) en diervoedingsfabrikant Royalnbsp;Canin. Het Utrechts Universiteitsfonds heeft alsnbsp;doel om minimaal € 12.000 in donaties te wervennbsp;voor dit onderzoek.

Vijflange, ferme halen met de riem. Hoe hard de zenuwen ook door het lijfvan toproeier Ingejanssennbsp;gieren, meer is er voor haar niet nodig om allenbsp;spanning bij een belangrijke race weg te rammen.nbsp;“De laatste momenten voor de start kunnen echtnbsp;slopend zijn, maar binnen die vijf eerste halen voelnbsp;je het gestreste en opgefokte gevoel wegebben ennbsp;in kracht overgaan. Als je dat een paar keer hebtnbsp;ervaren weetje: hoe zenuwachtig ik ook ben, iknbsp;ga hier harder van.”

Enorme stress die je op de belangrijkste momenten verlamt, heeft de 28-jarigeJanssen tijdens het roeiennbsp;nooit ervaren. Zenuwen dus wel. Maar die zijn nietnbsp;per se slecht, leerde ze al snel toen ze ging roeiennbsp;bij ORCA. Door de jaren heen kon ze er steeds beternbsp;mee omgaan.

Een belangrijke voorwaarde daarvoor is dat alles in aanloop naar een race tot in de puntjes voorbereidnbsp;is. “Ik kan goed inschatten wat mijn kansen zijn ennbsp;weet precies wat ik moet doen om alles eruit te halen.nbsp;Dat heb ik in negentig procent van de grote toernooien gedaan. Goede zenuwen helpen mij daarbijnbsp;beter te presteren”, zegt Janssen. “Verkeerde zenuwennbsp;heb je eigenlijk alleen als je weet datje het niet goednbsp;gaat doen. Bijvoorbeeld wanneer je niet fit of slechtnbsp;voorbereid bent.”

Janssen denkt dat zij eenvoudiger met druk heeft leren omgaan omdat ze nooit grote tegenslagen heeftnbsp;gekend. “Ik heb geen zware blessures gehad en bennbsp;nooit afgevallen bij belangrijke selecties. Daardoornbsp;heb ik als sporter nooit stress gehad, terwijl ik datnbsp;tijdens mijn studie wel had. Net als tijdens mijn werknbsp;nu. Soms slaap ik er zelfs slecht van. Dat overkomtnbsp;me met roeien nooit.”

Waar dat verschil ‘m in zit? Janssen wijst op het puur uitvoerende karakter van haar sport. “Het isnbsp;een kwestie van herhalen, gewoon gaan. Roeien zitnbsp;in je systeem.” Al heeft die repetitieve aard haar nunbsp;doen besluiten een pauze te nemen, zodat ze straksnbsp;weer gemotiveerd in de boot kan stappen richtennbsp;de Olympische Spelen in Tokio.

“Bij roeien is het duidelijk waarop je beoordeeld wordt. Jij voert uit wat een ander bedacht heeft. Alsnbsp;je daarbij voluit gaat, komt er vroeg oflaat uit watnbsp;erin zit. Bij je studie of werk is dat omgedraaid en bennbsp;je meer afhankelijk van de meningen van je docent,nbsp;baas ofklant”, legtjanssen uit.

“Ik heb in mijn roeicarrière nooit veel druk van buitenaf ervaren”, vervolgt de oud-studente Liberalnbsp;Arts en Geocommunicatie. “Pas toen ik in 2016 naarnbsp;Rio ging om een Olympische medaille te winnen,nbsp;nam de druk toe. Maar die kwam vooral van mijzelf,nbsp;omdat ik zo graag wilde en omdat ik voelde dat onzenbsp;boot het verdiende. Mijn ploeggenoten en ik zijnnbsp;er goed in om een race in te gaan met de instelling datnbsp;we niets te verliezen hebben. In 2017 wilden wij heelnbsp;graag wereldkampioen worden, maar we moestennbsp;niets. Door onze wilskracht hebben we extra krachtennbsp;kunnen aanspreken en wonnen we goud.” ?

Volgens Schaufel! is met name in sociale en hulpverleningsberoepen, zoals onderwijs en zorg, de neiging groot om doornbsp;te gaan als het eigenlijk niet meer kan.

“De mensen in die sectoren voelen zich verantwoordelijk voor hun cliënten of scholieren én voor hun collega’s. Niet alleen bij een griepje, maar ook bijnbsp;stress blijven ze doorwerken. Heel onverstandig.”

Van de Ven herkent dat verantwoordelijkheidsgevoel. “Er is in het onderwijs geen vangnet meer. Als er een leerkracht uitvalt, is er zelden bevoegdenbsp;vervanging. Dus gaat de docent maar door en door.nbsp;Tot hij of zij opgebrand is. Het is een vicieuze cirkel.nbsp;Gigantische werkdruk, met als gevolg één op de viernbsp;à vijf docenten zit met een burn-out, met als gevolgnbsp;nog meer werkdruk omdat vacatures niet wordennbsp;ingevuld.”

Werkdruk is volgens Schaufeli een wat problematische term. Het komt er kortnbsp;gezegd op neer datje te veelnbsp;moet doen in te weinig tijd.nbsp;“Maar als je veel werk moetnbsp;verzetten met fijne collega’snbsp;en een goede baas, in een mooinbsp;gebouw en met voldoende autonomie in je werk,nbsp;dan is dat heel vaak helemaal niet zo’n probleem.nbsp;Het helpt dus ook niet om in het onderwijs de werkdruk te verlichten door er tijdelijk even wat docentennbsp;bij te zetten of klassen met drie of vier kinderen tenbsp;verkleinen. Je moet dat ófwel rigoureus aanpakkennbsp;door klassen te halveren tot pakweg vijftien kinderennbsp;maximaal, ofwel de werkomstandigheden dusdanignbsp;aanpakken dat het werkplezier weer toeneemt.”

De klassen verkleinen tot vijftien leerlingen is met het huidige docententekort een illusie, weet Van denbsp;Ven. “Met dat soort generieke maatregelen komjenbsp;er niet. Wat nodig is en waarvoor wij als #POinactienbsp;pleiten, is dat de overheid geld beschikbaar stelt aannbsp;scholen, waarvan leerkrachten, directies, medezeggenschapsraden en besturen samen kunnen beslissennbsp;hoe het te besteden. Dan kun je maatwerk leveren,nbsp;want de ene school is geholpen met een verbeteringnbsp;van het gebouw, de andere heeft behoefte aan kleinerenbsp;klassen, of aan onderwijsassistenten, vakleerkrachtennbsp;of conciërges, en een derde is gebaat bij de aanschafnbsp;van PC’s.”

Ook aan de manier waarop het onderwijs is georganiseerd valt wel wat te verbeteren. Van de Ven: “Neem de regeling voor het zogeheten ‘passendnbsp;onderwijs’. Het is een prachtig idee om kinderennbsp;zoveel mogelijk naar school te laten gaan in de buurt

van waar ze wonen en waar ook hun vriendjes zitten. Maarnbsp;daar horen dan wel middelennbsp;tegenover te staan. Terwijlnbsp;het nu louter een bezuinigingsmaatregel lijkt.”

“Kinderen met een fysieke oflichte geestelijke handicapnbsp;in de klas opnemen is vanuitnbsp;oogpunt van inclusie natuurlijk een mooi streven”,nbsp;vindt ook Schaufeli. “Maar de overheid kan wetennbsp;dat dit vooral ervaren wordt als een bezuinigingsmaatregel die voor de docenten enorm belastend is.”

Is salarisverhoging een middel om het beroep aantrekkelijker te maken? Volgens Schaufeli gaat hetnbsp;daarbij niet eens zo zeer om de hoogte van het salarisnbsp;als wel om de billijkheid ervan. In het basisonderwijsnbsp;wordt die billijkheid van de beloning niet ervaren;nbsp;de onderwijzer of onderwijzeres heeft minstens zo’nnbsp;zware job als een leraar op de middelbare school, maar

Jan van de Ven studeerde in Utrecht een jaar Taal- en Cultuurstudies en maakte vervolgens een overstap naar Italiaans. Beide studies vond hij echter te vaag, waarna hij nog een keer switchte;nbsp;dit keer naar Geschiedenis. quot;Veel leuke kroegen gezien, maarnbsp;weinig boekenquot;, beoordeelt hij achteraf deze studentenperiode.nbsp;Hij stapte nóg een keer over: ditmaal werd het Politicologie innbsp;Nijmegen, waar hij samen met Lilian Marijnissen in de collegebanken zat. Maar toen hij ook daar na twee jaar nog niet zijnnbsp;propedeuse had weten binnen te slepen, is hij Pabo gaan doen.nbsp;Die opleiding rondde hij in drie jaar tijd af, waarna hij als basis-schooldocent is gaan werken in Venray. De afgelopen jaren is hijnbsp;met #POinactie — een manifest dat hij samen met Thijs Rooversnbsp;opstelde en dat inmiddels is uitgegroeid tot vakbond — landelijknbsp;doorgedrongen.

Wilmar Schaufel! studeerde en promoveerde in Groningen als klinisch psycholoog, waarbij hij zich specialiseerde in denbsp;psychische gesteldheid bij werkloosheid. Via zijn werk alsnbsp;universitair (hoofd)docent Arbeids- en Organisatiepsychologienbsp;aan de KU Nijmegen kwam hij steeds meer terecht op het terreinnbsp;van burn-out, waarover hij in 1990 een monografie schreef.nbsp;Vier jaar later hield hij over dit onderwerp zijn oratie als hoogleraar in Utrecht. Daarnaast heeft hij sedert 2014 ook eennbsp;onderzoeksprofessoraat aan de Katholieke Universiteit Leuven.

wordt niet navenant beloond. “Daarmee wordt hun vak niet voldoende erkend, en dat steekt. Het gaatnbsp;niet om die paar tientjes meer.”

Kantelpunt

Van de Ven: “Mee eens. Wij hebben het als #POinactie niet zozeer over een verhoging vannbsp;salaris, als wel over een rechtvaardige beloning.

Er moet een slag gemaakt worden naar HBO-conform,nbsp;zodat het gat tussen beloningnbsp;in primair en secundair onderwijs minder groot wordt.”nbsp;Komt Van de Ven zelf innbsp;aanmerking voor een burn-out? Behalve docent in Venraynbsp;is hij Provinciale Statenlid voornbsp;D66 in Limburg, is hij vadernbsp;van twee dochters en nu ook nog vakbondsman voornbsp;#POinactie. “Dat is veel werk”, geeft hij toe. “Maarnbsp;juist die verscheidenheid maakt het leuk, terwijl tegelijk al mijn bezigheden toch raakvlakken met elkaarnbsp;hebben. Het geeft veel voldoening om voor het primair onderwijs iets te kunnen betekenen, en wat dannbsp;stimuleert is dat de provincie wat geld heeft uitgetrokken om dingen voor elkaar te krijgen.”

Al dat werk heeft Van de Ven dus geen gevoel van uitputting bezorgd. Wordt er ook niet te snel met denbsp;term burn-out gesmeten als mensen het even nietnbsp;bijgebeend krijgen? Schaufeli: “Kort gezegd is eennbsp;burn-out een mentale uitputtingstoestand die zichnbsp;op diverse manieren kan uiten. Via vermoeidheid,nbsp;irritaties, concentratieproblemen. Toen ik er in denbsp;jaren negentig van de vorige eeuw aan begon tenbsp;werken, was er nog veel discussie. Is dit niet een voorbijgaand modeverschijnsel, of hebben we het hier nietnbsp;eigenlijk over een depressie? Moet daar nou zo nodignbsp;onderzoek naar gedaan worden? Maar een depressienbsp;gaat doorgaans gepaard met schuldgevoelens, angst-klachten of suïcidaal gedrag. Er is wel een correlatie,nbsp;maar het is beslist niet hetzelfde.”

Een burn-out wordt volgens de hoogleraar geleidelijk aan opgebouwd totdat er een kantelpunt is bereikt. “Problemen op je werk, privéperikelen zoalsnbsp;een scheiding, te zware mantelzorg... Mensen hebbennbsp;dan de neiging om toch maar door te gaan, wantnbsp;‘miepen’ past niet in hun zelfbeeld. Niet zeuren maarnbsp;doorgaan; sommigen houden dat jaren vol. Maar opnbsp;een gegeven moment loopt de emmer toch over. Ernbsp;zijn manieren om dat vóór te zijn: zoek hulp, ga naarnbsp;je baas, geef aan dat je je werk lastiger vindt dan voorheen. Er zijn loopbaanadviseurs die kunnen helpen.

bedrijfsartsen, bedrijfsmaatschappelijk werkers..

Maar toch; is het niet ook een tijdverschijnsel? Bij onze voorouders werkte het motto ‘niet klagen maar dragen’ toch vaaknbsp;wel degelijk? “Er is zeker sprake van eennbsp;psychologisering van de samenleving,nbsp;waarbij gedrag wordt ingeperkt door etiketten”, weet Schaufeli. “Waar een kindnbsp;vroeger druk was, heeft het nu adhd, ennbsp;waar je vroeger somber was, heb je nu een

‘Het leggen van noodverbandjes is niet meer mogelijk wil onderwijsnbsp;een toekomstbestendigenbsp;sector zijn’

depressie. We kijken steeds meer en steeds nauwkeuriger naar onszelf, onze relatiesnbsp;en zielenroerselen. Dat maakt het moeilijknbsp;om te bepalen of burn-out vroeger wel ofnbsp;niet voorkwam. Je had in de 19e en beginnbsp;20e eeuw ook overprikkeling van hetnbsp;zenuwstelsel, dat noemde je dan zenuwzwakte of neurasthenie of surménage.

Vertrouwen

Dat leek erg op wat we nu een burn-out noemen. We zijn het pas gaan medica-liseren vanwege ons zekerheidsstelsel. Denbsp;verzekering ging pas vergoeden als er eennbsp;medisch etiket op zat.”

Dat burn-outs met name in het onderwijs zo veelvuldig voorkomen heeft ook te maken met het type werk. Schaufeli: “Innbsp;het onderwijs en in de zorg hebben we tenbsp;maken met hele gemotiveerde mensen dienbsp;iets voor anderen willen betekenen. Als jenbsp;je systeem optuigt met richtlijnen ennbsp;administratie die tijd kosten, dan ervarennbsp;die mensen dat als tijd die ten koste gaatnbsp;van het eigenlijke werk, namelijk aan hetnbsp;bed of voor de klas. Want dat is het werknbsp;waarvoor ze feitelijk hebben gekozen ennbsp;dat ze eigenlijk willen doen. Bureaucratie,nbsp;halve dagen formulieren moeten invullen,nbsp;betekent voor hen: niet toekomen aan watnbsp;je eigenlijk belangrijk vindt. Ze voelennbsp;zich onnodig van hun werk afgehouden.nbsp;Bovendien is die administratie bedoeld omnbsp;zich te verantwoorden, alsof ze niet te vertrouwen zijn. Ik zou zeggen: leidt mensennbsp;goed op, zorg voor super- en intervisie,nbsp;voor bij- en nascholing, en laat ze vervolgens hun gang gaan. Heb vertrouwen innbsp;de professional. Als je docenten al wilnbsp;helpen, neem ze dan tegen zichzelfinnbsp;bescherming, want de kans dat ze zichzelfnbsp;voorbij lopen is vele malen groter dan datnbsp;ze de kantjes ervan aflopen. Die angstnbsp;voor de klaploper is een collectieve administratieve psychose.”

De dupe

Van de Ven: “Dat klopt. In het onderwijs lopen veelal mensen rond die zich heel ergnbsp;verantwoordelijk voelen, zowel voor dienbsp;dertig kinderen die ze in de klas hebben alsnbsp;voor hun collega’s. Ze melden zich pas zieknbsp;als het écht niet meer gaat, want ze weten:nbsp;mijn collega’s worden met mijn klas opgezadeld, én de kinderen zijn van mijn ziektenbsp;de dupe omdat ze dan geen goed onderwijs kunnen krijgen. Dat is heel anders dannbsp;een kantoorbaan, waarbij het veelal niet zonbsp;nauw komt als je een klus een dag laternbsp;doet. Dus rekken leraren hun grenzen op,nbsp;gaan ze te lang door. Het leggen van datnbsp;soort noodverbandjes is niet meer mogelijknbsp;wilje van het onderwijs een toekomstbestendige sector maken.” ?

De hogeschool en universiteit geven samen ruim 1,4 miljoen euro per collegejaar uit aannbsp;Utrechtse studenten- en studieverenigingen,nbsp;zo blijkt uit onderzoek van DUB. Over dienbsp;financiële bijdrage is discussie.

Aanleiding daarvoor was onder andere een uitzending van onderzoeksprogrammanbsp;Rambam. Daarin werd het beeld geschetstnbsp;dat aspirant-leden van de Utrechtse Vrouwelijke Studenten Vereeniging (UVSV) tijdensnbsp;de ontgroening werden bespuugd ennbsp;gedwongen gevoerd. Daarnaast zoudennbsp;de medicijnen van één aankomend lid zijnnbsp;afgepakt. Op basis van de beelden oordeelden de universiteit en hogeschool eennbsp;overtreding van de gedragscode voor denbsp;kennismakingstijd. De bestuursbeurzen ennbsp;de basissubsidie van 64.500 euro per jaarnbsp;werden daarom met onmiddellijke ingangnbsp;opgeschort. De vereniging moet nu eennbsp;onderzoek doen en met een plan komennbsp;om excessen in de toekomst te voorkomen.nbsp;Dan maken ze weer aanspraak op het geld.

Ook de studievereniging van Aardwetenschappen kreeg te maken met dergelijke sancties van de universiteit. De verenigingnbsp;kwam onder vuur te liggen na een artikel innbsp;NRC over een zangbundel met seksistischenbsp;liederen. DUB zocht uit hoeveel geldnbsp;Utrechtse studentenorganisaties ontvangennbsp;van de UU en HU. Dat blijkt jaarlijks eennbsp;bedrag van 1.442.425 euro te zijn voor beurzen voor studentenbestuurders, een basissubsidie voor verenigingen en incidentelenbsp;projectbeurzen.

De universiteit geeft subsidie, omdat studentenorganisaties bijdragen aan eennbsp;inspirerende academische community.nbsp;Eens in de drie jaar wordt getoest of verenigingen hieraan voldoen.

Studenten aan de slag met zelfbedacht vak

Vanaf dit voorjaar gaan studenten zelf een cursus bedenken. De beste cursus zalnbsp;ook echt gegeven worden. Een van denbsp;initiatiefnemers is student wijsbegeertenbsp;Robin Wisse. Zij kwam op het idee nanbsp;haar ervaringen in Berkeley waar onderwijsmodules geheel worden verzorgdnbsp;door studenten zélf. Zoiets moest er ooknbsp;in Utrecht komen. En dat lukt. Enkelenbsp;ideeën van studenten zullen ondernbsp;begeleiding van een onderwijskundigenbsp;uitgewerkt worden tot een echt vak.nbsp;Alle studenten kunnen zich inschrijvennbsp;en studiepunten behalen.

UU verbreekt banden met tabaksindustrie

De universiteit kwam begin dit jaar onder vuur te liggen doordat zij een subsidienbsp;ontving van PMI Impact, een fonds vannbsp;tabaksproducent Philip Morris. Dit fondsnbsp;gaf 360.000 euro voor een periode vannbsp;twee jaar voor een onderzoek naar tabaks-smokkel. KWF Kankerbestrijding dreigdenbsp;daarna met het intrekken van héér subsidiesnbsp;voor Utrechtse onderzoekers. Dat zou omnbsp;miljoenen gaan. De druk op het universiteitsbestuur bleef aanhouden. Daarop beslootnbsp;de UU alle banden met Philip Morris op tenbsp;zeggen en het onderzoek uit eigen zak tenbsp;betalen.

Utrechtse collegekaart blijft digitaal

Als eerste universiteit van Nederland verving Utrecht dit collegejaar de papieren collegekaart door een digitale. Al snel bleek datnbsp;studenten tegen obstakels aanlopen. Hetnbsp;offline opvragen van de collegekaart luktnbsp;niet altijd en de digitale variant wordt ooknbsp;niet overal serieus genomen. Daarom willennbsp;de studenten van de medezeggenschapsraden dat er ook een fysieke collegekaartnbsp;wordt aangeboden. Het universiteitsbestuurnbsp;wil hier niet aan. De bestuursleden vindennbsp;een fysieke kaart niet van deze tijd en willennbsp;ook andere universitaire passen digitaliseren.

Piep-piep: een nieuwe comment op Facebook. Piep-piep: eennbsp;berichtje in de familiegroepsapp.nbsp;Piep-piep; een mail van dienbsp;ene grote klant. Piep-piep: een wel heelnbsp;snel antwoord daarop van een collega.nbsp;Piep-piep: een zelf ingestelde remindernbsp;om niet te vergeten langs de stomerijnbsp;te gaan. Piep-piep; hoe laatje ongeveernbsp;thuis bent.

Zo nu en dan een piepje of een oplichtend scherm, dat kunnen mensen volgens Stefan van der Stigchel prima aan. Vannbsp;der Stigchel is universitair hoofddocentnbsp;Experimentele Psychologie en doet in zijnnbsp;AttentionLab onderzoek naar hoe aandachtnbsp;werkt. Een piepje, dat trekt meteen denbsp;aandacht en dat is maar goed ook. Van dernbsp;Stigchel legt uit: “Het concept aandacht isnbsp;eigenlijk terug te brengen tot één woord:nbsp;selectie. Je brein selecteert uit een enormenbsp;hoeveelheid visuele en auditieve informatie wat voor jou op een bepaald momentnbsp;belangrijk is. Je hebt daar in zekere matenbsp;wel controle over; je hebt immers zelf eennbsp;idee watje op een bepaald moment wiltnbsp;doen. Maar er zijn ook prikkels die zonbsp;sterk zijn dat ze vrijwel automatisch de

‘Appen en over de Neude fietsen, dat kannbsp;niet tegelijkertijd’

aandacht grijpen. Daar kan en moetje niets aan doen — dat is juist evolutionairnbsp;enorm handig en efficiënt.”

Zo is het in het verkeer cruciaal datje in staat bent sirenes of knipperende lampennbsp;op te merken. De smartphone maaktnbsp;gebruik van dezelfde principes om je aandacht te trekken: met sterke prikkels, zoalsnbsp;licht, geluid en trillingen. “Appontwikke-laars weten echt precies hoe ze de aandachtnbsp;moeten vangen én moeten vasthouden”,nbsp;zegt Van der Stigchel. “Het is overigensnbsp;niet het piepje zelf, maar de associatie die

erbij hoort die ons uiteindelijk afleidt.nbsp;Piep-piep, dat kannbsp;je wel negeren.nbsp;Maar je wordtnbsp;benieuwd naar watnbsp;het is en ook vannbsp;wie het komt. Datnbsp;blijft vervolgensnbsp;in je hoofd zitten en zorgt ervoor datjenbsp;daadwerkelijk naarje smartphone grijpt.”nbsp;En ‘even’ op dat schermpje kijken terwijl je eigenlijk met iets anders bezig bent,nbsp;bijvoorbeeld vergaderen, kost aardig watnbsp;inspanning. Het brein is namelijk niet innbsp;staat om twee dingen die allebei aandachtnbsp;vragen tegelijkertijd te doen. “Appen ennbsp;over de Neude fietsen”, schetst Van der

Stigchel, “dat kan niet tegelijkertijd, maar betekent een voortdurende wisselingnbsp;tussen twee taken. Het systeem waarmeenbsp;je taken uitvoert kunje vergelijken metnbsp;een werkbank. Daar liggen apparaten opnbsp;die nodig zijn om op dat moment berekeningen te kunnen doen voor die taak.nbsp;Als je een nieuwe taak moet doen, moetnbsp;die werkbank leeg en opnieuw geladennbsp;worden. Ga je weer terug naarje eerstenbsp;taak, dan moet die werkbank weer geladennbsp;worden. Dat kost tijd en energie en gaatnbsp;vaak gepaard met fouten en met stress.”

De smartphone verleidt je in wezen voortdurend om te wisselen. Van de enenbsp;werktaak naar de andere, met tussendoornbsp;ook de nodige privéberichten over sport,nbsp;de kinderen en allerhande to do’s. Tochnbsp;hoeft de smartphone niet per definitienbsp;ertoe te leiden dat we — letterlijk —nbsp;gestoord worden. “Uiteindelijk bepaal jenbsp;zelf waardoor je je laat afleiden. Sluit je jenbsp;op in een hokje zonder prikkels, dan heb jenbsp;honderd procent controle over je aandacht.nbsp;Maar als je je telefoon en ook al je notificaties aan zet, dan kies je er zelf voor afgeleidnbsp;te worden.”

Doemscenario’s dat smartphones onze levens beheersen en ons vermogen totnbsp;concentratie onomkeerbaar beïnvloeden,nbsp;zijn aan Van der Stigchel niet besteed.

“Het is een vrij nieuwe technologie en daar moeten we mee leren omgaan. Hetnbsp;idee dat we slaafs raken aan ‘het systeem’,nbsp;dat zie je bij elke innovatie wel terugkomen. Toen ik opgroeide was televisie echtnbsp;een ding, nu hoor je daar niemand meernbsp;over.” Wel erkent Van der Stigchel datnbsp;door onder andere de smartphone er méérnbsp;prikkels zijn en dus de keuze voor aan-

‘Appontwikkelaars weten echt precies hoe ze denbsp;aandacht moeten vangen’

dacht ingewikkelder wordt. Dat brengt nieuwe risico’s met zich mee, bijvoorbeeldnbsp;in het verkeer of in de balans tussen werknbsp;en privé. Van der Stigchel pleit met namenbsp;voor goede voorlichting. “We moetennbsp;mensen, en vooral ook jongeren, informeren over hoe aandacht werkt en hoenbsp;waardevol het is.” ?

Onderzoek naar aandacht

In het AttentionLab van de Universi-teit Utrecht wordt onder leiding van dr. Stefan van der Stigchel aandachtnbsp;bestudeerd. Het doel is om aandachtnbsp;en visueel bewustzijn te bestuderennbsp;in de gezonde populatie maar ook innbsp;klinische groepen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van verschillende methoden, zoals oogbewegingmetingennbsp;en psychofysica. Het uiteindelijke doeinbsp;is te achterhalen hoe de mens eennbsp;visuele perceptie van de wereld cre-eert. Van der Stigchel ontving eennbsp;VIDI-subsidie van NWO, is auteur vannbsp;het boek 'Zo werkt aandacht' en lidnbsp;van De Jonge Akademie.

Al tijdens haar studie filosofie raakte

Kaulingfreks geboeid door het leven van jongeren met een migrantenachtergrondnbsp;in Nederlandse achterstandswijken.

Ze schreef een scriptie over het veranderend perspectief op multiculturaliteit in Nederland. “Dat was in de tijd dat er ernstige rellen woedden in de banlieuesnbsp;van Parijs. Het viel mij op dat dit werd gezien alsnbsp;resultaat van armoede,nbsp;segregatie en ongelijkenbsp;kansen voor de jongerennbsp;in die wijken. Het gingnbsp;over allerlei maatschappelijke problemen,nbsp;maar zonder politiekenbsp;duiding, terwijl dienbsp;jongeren in mijn ogen ook erkenning zochten alsnbsp;gelijkwaardige burgers. Iedereen had een meningnbsp;of visie op het probleem, maar de stem van de jongeren zelf ontbrak.”

In 2007 bracht het Franse duo Justice de confronterende videoclip “Stress” uit, die het extreme, zinloze geweld waar jongeren in achterstandswijken meenbsp;opgroeien verbeeldt. De clip was in scene gezet, maarnbsp;veel mensen gingen er vanuit dat het er in de banlieuesnbsp;van Parijs echt zo aan toe gaat. Vanwege de schokkende beelden werd de clip al snel verboden op denbsp;reguliere kanalen, maarjongeren wisten hem tochnbsp;te vinden en hij werd een hype. De reacties op het verschijnen van deze clip weerspiegelen volgens Kaulingfreks de maatschappelijke paniek over het gedrag vannbsp;jongeren met een migrantenachtergrond. “De verhalen over criminaliteit werden sterk uitvergroot, terwijlnbsp;er niemand de moeite nam om met die jongens innbsp;gesprek te gaan over alle verschillende aspecten vannbsp;hun leven.” Dat besloot zij zelf wel te doen.

Voor haar promotieonderzoek ging zij daarom de wijk in om met deze jongens te praten. In de voorsteden van Parijs en in de Utrechtse wijk Kanaleneiland. “Dat doe je natuurlijk niet zomaar, je kan nietnbsp;op ze afstappen met allerlei vragen. Die jongens ziennbsp;meteen datje niet één van hen bent en verdenken je ernbsp;al snel van datje een infdtrant van de politie bent. Alsnbsp;vrouw ben je wel minder bedreigend, maar toch moetnbsp;je altijd zorgen voor een introductie.” De eerste contacten werden vaak gelegd door een jongerenwerker.nbsp;Daarna moest Kaulingfreks veel tijd investeren om hetnbsp;vertrouwen van de jongeren te winnen. Ze hield vaak

groepsgesprekken, maar voerde zelf weinig het woord. “Eigenlijk had iknbsp;maar één vraag: ‘Hoe is het om hier opnbsp;te groeien? En dan verbaasde ik me ernbsp;altijd weer over hoeveel dat losmaakte.nbsp;Ze beschreven hun leven in concretenbsp;termen van familie, geld en vrienden,nbsp;maar konden ook uitvoerig filosoferen

‘In Parijs is de overheid afwezig in het jongerenwerk, zij zorgt alleen voornbsp;disciplinering’

over meer abstracte begrippen als vertrouwen, angst en hun gevoel van uitsluiting. Je zat aan tafel met de moeilijkste jongens,nbsp;die door welzijnswerkers wel eens hetnbsp;afvoerputje van de wijk werden genoemd,nbsp;maar ze hadden wel heel duidelijke ideeënnbsp;over ongelijkheid, armoede en onrecht.”

Kaulingfreks zag wel verschillen tussen de situatie in Utrecht en die in Parijs:nbsp;“In Kanaleneiland vonden zo’n tien jaarnbsp;geleden veel vernielingen plaats omdat denbsp;jongeren boos en gefrustreerd waren overnbsp;het gebrek aan activiteiten en steun voornbsp;jongeren in de wijk. Ze voelden eennbsp;enorme afstand tot de politieke besluitvorming in de stad. Dit was hun maniernbsp;van aandacht vragen voor de dingen dienbsp;fout gingen. Door de gemeente werd vervolgens veel geïnvesteerd in jongerenwerknbsp;en de politie ging meer aandacht bestedennbsp;aan sociale contacten in de wijk. Daardoornbsp;heeft de wijkagent hier echt een positiefnbsp;imago gekregen. In Parijs ligt dat heelnbsp;anders. De wijk Grigny heeft een reputatienbsp;van armoede en geweld. Daar is de overheid volkomen afwezig in het jongerenwerk, zij zorgt alleen voor controle ennbsp;disciplinering. De jongeren voelen zichnbsp;daardoor volledig in de steek gelaten ennbsp;dit leidt tot confrontaties met de politie.nbsp;De politie is een volledig gemilitariseerdenbsp;representant van de overheid; die agentennbsp;zijn net robocops. Daar kan je echt geennbsp;gesprek mee voeren, dus dat moet welnbsp;uitlopen op geweld! ”

In haar onlangs verschenen boek Straatpolitiek trekt Kaulingfreks deze lijnnbsp;door naar meer recente gebeurtenissen innbsp;Nederland: de treitervloggers, de rellen innbsp;de Haagse Schilderswijk rondom de doodnbsp;van Mitch Henriquez, de protesten voornbsp;en tegen Zwarte Piet. Dit soort maatschappelijke spanningen komen volgensnbsp;haar voort uit een gevoel van miskenningnbsp;van mensen die moeilijk toegang krijgennbsp;tot de reguliere politieke kanalen. Zij latennbsp;op confronterende wijze van zich horen.nbsp;Volgens Kaulingfreks moeten we dat nietnbsp;afdoen als zinloos geweld. Sommige verstorende acties kunnen gezien wordennbsp;als politiek handelen: “Door hun actiesnbsp;politiek te duiden kunnen we ze beternbsp;begrijpen en misschien ook een antwoordnbsp;vinden op deze problemen. Als geëngageerd wetenschapper vind ik het belangrijk dat ook zij gehoord worden.” ?

na de Tweede Wereldoorlog “eindeloos colleges moesten lopen”. Vooral eerstejaars hadden vrijwel iedere ochtend — óók opnbsp;de zaterdag— college en ’s middags practicum of bibliotheekbezoek. Daarbij fietsten ze zich een ongeluk, want de collegesnbsp;werden door de hele stad gegeven: van Lange Nieuwstraat totnbsp;Croesestraat en vanjanskerkhoftot Bijlhouwerstraat.

Dat drukke leven van studie en sociaal verkeer heeft zeker tot stress bij een deel van de studentenpopulatie geleid. Dat studiesnbsp;soms 8 of 9 jaar tijd in beslag namen, had niet alléén te makennbsp;met vele uurtjes verblijf op de sociëteit. Ofwel hadden studenten

I De Utrechtse student: 1945 tot nu

Illuster mag onder de lezers twee boeken verloten. Als u wilt meedingen, stuur dan een email met uw adresgegevens naarnbsp;alumni@uu.nl.

Het boek verschijnt onder redactie van prof. dr. Leen Dorsman en alumni Hylke Faber en dr. Pieter Stolk en bevat ongeveernbsp;330 foto’s. Momenteel is er in het Utrechts Archief aan denbsp;Hamburgerstraat een door beeldredacteur Maurice vannbsp;Lieshout samengestelde expositie te zien over het Utrechtsnbsp;studentenleven na 1945. Gratis te bezichtigen tot en metnbsp;augustus 2018.

? ? www.ddm.works/studenten-leven moeite om de vrijheid aan te kunnen die ze opeens genoten,nbsp;ofwel viel de studie hem of haar te zwaar. Pas in 1982 kwamnbsp;met de invoering van de tweefasenstructuur een einde aannbsp;die ‘eeuwige student’.

En het was ook niet voor niks dat de univers!teit in 1951 iemand aanstelde die zich met ‘studentenzorg’ moest gaan bezighouden. Dat werd de legendarische ‘tante Wally’ van Lanschot,nbsp;sociaal werker, studieadviseur, studentendecaan en vertrouwenspersoon in één. Eén persoon dus op enkele duizenden studenten.nbsp;De studieadviseurs per opleiding of faculteit kwamen pas laternbsp;— aanvankelijk als nevenfunctie van een docent en pas vanafnbsp;de jaren 1980 geprofessionaliseerd.

Utrecht liep met ‘tante Wally’ en haar ‘Bureau Studentenbelangen’ voorop, want 2 jaar na haar aanstelling had ook de overheid in de gaten dat de leefomstandigheden van studentennbsp;veelal geen rooskleurig beeld te zien gaven. Zij stelde toen denbsp;commissie Rutten in, die de psychische en financiële situatienbsp;van studenten in kaart moest brengen. In haar rapport bevalnbsp;de commissie aan om een ruimhartiger beurzenstelsel in tenbsp;stellen, maar ook te investeren in gezondheidszorg, huisvesting,nbsp;voeding, sport en geestelijke verzorging van studenten.

De Utrechtse student: 1^4^ tot nu, onder redactie van onder meer hoogleraar Universiteitsgeschiedenis Leen Dorsman,nbsp;laat duidelijk zien dat sommige zaken in het studentenlevennbsp;onherkenbaar zijn veranderd, maar andere nog vrijwel hetzelfdenbsp;zijn als pakweg 75 jaar geleden — zoals dus die werkdruk.nbsp;Maar de vele rijk geïllustreerde verhalen over wonen, werken,nbsp;verenigingen, engagement enzovoort bieden voor alumni eennbsp;reis vol herkenning. ?

quot;De eerste vraag die zich waarschijnlijk opdringt is: 'Waarom?' Voordat ik Nederland weernbsp;zou gaan verlaten wilde iknbsp;voor mezelf duidelijk hebbennbsp;wat mijn laatste halteplaatsnbsp;in Europa zou zijn.

Ik had al veel moois gezien en de kracht van onze planeetnbsp;mogen ervaren toen ik denbsp;bergen in Noorwegen bedwong.nbsp;Ik had al mogen ervaren hoenbsp;nietig en vergankelijk wij alsnbsp;mensen zijn toen ik, liggendnbsp;in de Sahara woestijn, een helenbsp;nacht naar de sterrenhemelnbsp;mocht turen. Ik had al de voorspoed en intelligentie van onzenbsp;voorvaderen beleefd tijdens mijnnbsp;bezoekjes aan diverse musea.nbsp;En ik had ook al, op willekeurigenbsp;momenten waar dan ook ternbsp;wereld, veel conflicten en oorlogen zien uitbreken.

Maar ik bleef met de vraag zitten: 'Wat is de zin van hetnbsp;leven'. Of de vraag: 'Wie zijn wijnbsp;eigenlijk?' Op die vragen hooptenbsp;ik een antwoord te zullen vindennbsp;op de Camino de Santiago,nbsp;wanneer je in je eentje aan hetnbsp;wandelen bent zonder echternbsp;ooit helemaal alleen te zijn; waarnbsp;je steeds weer opnieuw vriendennbsp;en vreemden ontmoet en tochnbsp;volledig jezelf kunt zijn.

Na veel ongelooflijke ervaringen op de Camino realiseerde ik me drie belangrijke zaken:nbsp;Ten eerste: mijn lijf is veel veerkrachtiger dan ik dacht.

Ik had al mogen ervaren hoe nietig en vergankelijk wij alsnbsp;mensen zijn toen ik, liggend innbsp;de Sahara woestijn, een helenbsp;nacht naar de sterrenhemelnbsp;mocht turen

De eerste tijd liep ik 44 km per dag en dat kostte me meer dannbsp;10 uur. Ik was volledig uitgeput.nbsp;Maar na verloop van tijd ging iknbsp;41 km lopen en dat was een stuknbsp;gemakkelijker. Het tweede watnbsp;me opviel was dat mijn geestnbsp;enorm rekbaar is. Ik werd extrovert en vastbesloten en kendenbsp;nauwelijks nog angst. Ten derdenbsp;leerde ik dat wij mensen onzenbsp;vooroordelen kunnen latennbsp;varen en kunnen genieten louternbsp;van het moment, van de waardevolle ervaringen daar op dienbsp;Camino. Verschil in nationaliteit,nbsp;cultuur, godsdienst, geslacht ofnbsp;leeftijd doen er dan niet meernbsp;toe; we zijn allemaal familie.nbsp;We knuffelen elkaar, sprekennbsp;elkaar moed in, inspireren elkaarnbsp;omdat we allemaal hetzelfdenbsp;doel hebben: Santiago. Denbsp;Camino heeft me geleerd hoenbsp;om te gaan met diversiteit. Iknbsp;ben er erg trots op dit Santiago-avontuur als een Chinees tenbsp;hebben ondernomen, wantnbsp;je boft toch maar als je eennbsp;Chinees tegenkomt op zo'n reis.

Momenteel werk ik aan de Universiteit van Nanjing aan eennbsp;project over de organisatie vannbsp;internationale bedrijvigheid.nbsp;In de toekomst hoop ik voor denbsp;VN-Vrouwen te mogen werken,nbsp;omdat ik een feminist ben dienbsp;in de voetsporen van Emmanbsp;Watson wil treden. Ik geloof dat,nbsp;om gelijke rechten voor vrouwennbsp;te verwezenlijken, mannen meernbsp;zouden moeten bijdragen.nbsp;De Universiteit Utrecht en denbsp;Camino van Santiago hebbennbsp;me dit inzicht verschaft ennbsp;ik hoop dat het me naar eennbsp;internationale organisatienbsp;zoals de VN zal leiden. Zodatnbsp;we liefde, rechtvaardigheidnbsp;en gelijkheid kunnen delen.nbsp;Sol lustitiae Illustra Nos.

Als jullie meer willen weten over mij, me tips kunnen gevennbsp;om mijn droom te verwezenlijken of jullie eigen verhalennbsp;met me willen delen, voel jenbsp;vrij om contact met me tenbsp;zoeken (dat kan rechtstreeks vianbsp;nju_jiangwenjia@hotmail.com).quot;

Speciaal voor alumni

» ? Volledige en actuele agenda op www.uu.nl/alumnl

Donderdag 31 mei

JAN Young Alumni Academy Kargadoor

Speciaal voor alumni die aan het begin van hun carrière staan organiseert hetnbsp;Jonge Alumni Netwerk weer een Youngnbsp;Alumni Academy (yaa). Het interactievenbsp;avondprogramma bestaat uit verschillendenbsp;workshops over persoonlijke ontwikkeling en persoonlijke kwaliteiten. Wat doenbsp;je nu? Waar zou je heen willen? Samennbsp;met trainers, sprekers en andere alumni ganbsp;je op zoek naar jouw talenten en ambities.

Studium Generale

Het programma voor kennis en reflectie van de Universiteit Utrecht. Altijd voornbsp;iedereen gratis toegankelijk.

»»www.5g.uu.nl

Maandag 23 april

Moviesamp;Science; Genderbende

Filmtheater 't Hoogt (19:00 uur)

Wat als je niet als ‘hij’ of‘zij’ aangesproken wilt worden? De film ‘Genderbende’nbsp;vertelt het verhaal van vijfjonge mensennbsp;die dominante ideeën over gender innbsp;twijfel trekken. Is het tijd om ‘outsidenbsp;the box’ te denken? Een vraag die ooknbsp;centraal zal staan in de Qamp;A met dr.nbsp;Christine Quinan na afloop van de film.

Vrijdag 4 mei

4-mei lezing

Academiegebouw (20:30-21:30 uur)

Wereldwijd staan mensenrechtenverdragen ter discussie. Ook in Nederland. Filosoof en publicist Maxim Februarinbsp;duidt de gevolgen van technologischenbsp;ontwikkelingen voor onze individuelenbsp;rechten en vrijheden. Overleven denbsp;mensenrechten het digitale tijdperk?

Maandag 14 mei

Tv-series ontleed: The Crown TivoliVredenburg (17:30 uur)

De Britse tv-serie The Crown vertelt het levensverhaal van koninginnbsp;Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk.nbsp;Dit populaire kostuumdrama is een mooienbsp;aanleiding om de pracht, kracht en machtnbsp;van de Windsors en de Oranjes ondernbsp;de loep te nemen. Cultuurhistoricusnbsp;dr. Jeroen Koch (uu) zal spreken over denbsp;koninklijke families in Nederland ennbsp;Groot-Brittannië door de jaren heen.

Overige activiteiten

Zaterdag 21 april

utrechtse Dag van de Filosofie 2018 Academiegebouw (09:30 -18:00 uur)

Voor het eerst organiseert het departement Filosofie en Religiewetenschappen denbsp;eerste Utrechtse Dag van de Filosofie.

Het zal op deze dag gaan over alternatieve feiten, klimaatverandering, Nederlandsenbsp;rap, dierethiek, filosofie in de stad Utrechtnbsp;en meer. Er zijn lezingen, wandelingen,nbsp;discussies en een heuse philosophy slamnbsp;door studenten.

gt;gt; Informatie en tickets: https://filosofieinutrecht.5ites.uu.nl/

Tweewekelijks vanaf dinsdag 15 mei

Filmreeks Science amp; Fiction Louis Hartlooper Complex (19:00 uur)

De filmreeks Science amp; Fiction brengt prikkelende wetenschap en films vannbsp;betekenis samen. Het thema van denbsp;reeks dit jaar is ‘Over leven in de stad’.nbsp;De eerste drie films zullen door wetenschappers worden ingeleid, op 26 juninbsp;zal Job Cohen als explicateur optreden.nbsp;Deze filmreeks is een initiatief vannbsp;filmtheater Louis Hartlooper Complexnbsp;en het departement Bestuurs- ennbsp;Organisatiewetenschap (usBO).

? ? Informatie: www.uu.nl/usbo/sciencefiction.

Vrijdag 1 juni tot zondag 16 septembernbsp;Vlinderfestival

Botanische Tuinen

Vanafjuni zijn er in de vlinderkas van de Botanische Tuinen weer tal van tropischenbsp;vlinders te bewonderen. Een mooinbsp;moment om kennis te maken metnbsp;Atlasvlinders, Komeetstaartvlinders,nbsp;Morpho’s en Papier vlinders.

Vrijdag 15 en zaterdag 16 juni

Na de Regen

Parnassos (20:30 uur)

De theaterproductie ‘Na de regen’ speelt zich afbovenop het dak van een hogenbsp;kantoorflat. De jonge medewerkers dienbsp;daar even een moment voor zichzelfnbsp;hopen te vinden, doen hun uiterste bestnbsp;om zelfverzekerd, charmant, vlot of zelfsnbsp;onverschillig over te komen. Maar achternbsp;die façade gaat een wereld aan angsten,nbsp;onzekerheden, stress, verlangens ennbsp;dromen schuil, die ze krampachtig proberen te verbergen. Een bizarre komedienbsp;met een zwart randje.

? ? Informatie en kaarten: www.uu.nl/parnassos

30 juni t/m 17 juli

Opera Thijl Soesterberg

Het Utrechtsch Studenten Concert viert dit jaar haar 195-jarig bestaan en doetnbsp;dat met een heel bijzonder project: operanbsp;Thijl. Samen met een professionele castnbsp;en een artistiek team zal dit studentengezelschap het verhaal van geuzenleidernbsp;Thijl Uilenspiegel tot leven brengen.nbsp;De opera van Jan van Gilse speelt zich af

Dutch Harp Festival

Op alweer de vijfde editie van het Dutch Harp Festival zullen harpistennbsp;van over de hele wereld te horen zijn.nbsp;Het festival laat, naast de virtuositeitnbsp;van de harpisten zelf, vooral ook denbsp;veelzijdigheid van het instrumentnbsp;zien en horen: van wereldmuziek totnbsp;jazz en klassiek, in een club setting,nbsp;met singer-songwriters, als begeleidingnbsp;van een stomme film, met dansers,nbsp;etcetera.

aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog en volgt Thijl in zijn ontwikkeling vannbsp;naïeve idealist tot krachtige verzetsstrijder.nbsp;Het decor zal gevormd worden door hetnbsp;prachtige landschap rondom het Nationaalnbsp;Militair Museum in Soesterberg.

• ? ? Informatie en kaarten: www.thijl2018.nl

6 t/m 19 en 23 t/m 26 juli 2018 Summerschool Junior

Ook deze zomer is de Universiteit Utrecht vier dagen het domein van denbsp;allerjongste onderzoekers: nieuwsgierigenbsp;kinderen uit groep 5 van de basisschoolnbsp;t/m klas 2 van de middelbare school.nbsp;Ze kunnen zelf onderzoek komen doen,nbsp;bijvoorbeeld naar hun eigen dna, biobrandstoffen, de Aziatische cultuurnbsp;en raketten. Een leerzaam voorproefjenbsp;op een toekomstige carrière als studentnbsp;of als wetenschapper. Inschrijven kannbsp;vanafbegin april.

• ? ? Informatie over inschrijven: www.uu.nl/nbsp;onderwijs/summerschool-junior