Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

A lOHANNE M A N L IO per multos annos, plcraq; turn ex Lc-ftionibus D.PHILIPPi MELAN Ch T H O N 1 S, turn exaliorum doftif-fimoTum uiroru relationibus excer-pta,6inuperin ordinem abeo-dem rcdada;

filum uet(ra,fidinlirimh recentia itosiri temporis £xempla,Similitudiiics,Segt;ttei’.tix, Cófil:a,Bcllici farattts,Stratanem.'ita,Hiflorix,i/!pf)liigt,(_^U.egt;’o rsx. Sales, amp;nbsp;id 7en!ss aha utilißtma contineatur : non filùm Theoioiiss, liirijpcritis,Medicis, Siudioßs artium,HerHmetia»s diempub. beneamp;feli.

CumPrxfationc D. S I M O N 1 S S V L C £lt;• P.1, Acad.Bafilien.Rsöoris: amp;nbsp;Rcrmn atq; uerborum Indice copiofo.

s ETEm s s I MO ET POTENTISSI MO P I^I N CiPI acDomino,D.P.\ A X I M l L I A N O, Re^i Bohemia Hun^ciriee: ^rchidtici ^iifiri^e^BHrgundiietSileÇiic^^c.'Do-minoJuo clementißimo

fcftum S.Michaelis ccle yj braturjUtdecônditione, euftodia, att^ defenfio-ne caftortim angclorum , per quos D eus cœtum fuum ab omnibus cala mitatibus in hac uita tuen nuit, pau-ca quædâ diccre propofuerim. Qtii^ bus deinde addam,quo modo faiv ôosquoepadnos pofsimusangelos allicere j ut fidelem noftri curam ge» ranqab omnibusqjpcriculis tueanu deniqj quaidratione fiat,ut boni fæ pe euftodis loco,malus hominiad* iungatur ôdatthbuatur genius.

Initio autem angelos efie, nemini pio fanæcp mentis dubiû eft. Id enim «c Z facra

amp; facra pafsim Scriptura nobis fcfta-tur: amp;nbsp;etiam expcnenna,G rclt;Gèrcm confidcremus, uerû cfTe demonilrat, Abrahamo namqî amp;nbsp;Lotho Icgimus angelos ante Sodomæ ôd rcliquarS circumiaccnnû urbium cuerfioneni apparuiHe : ut eft in Genefi cap 28

29. Et liabemus inter cæterailluftie ûnèpulchcrrimumq} huiusrei reftigt; moniumExodi'4. ubi angelus Domini co ipib tempore, quo populum ludaicû hofbiircr perfequebatur Pha rao, caftra Ifraelitica confpcdus eft præirc. lofuæ confimili ratione, cum prelium contra hoftes ingrcderetur, angelus in albêti præcefsit equo: qui pro populo Dei ftrcnuè pugnareui-ius eft. Ita in Nouo teftamcntole-gitur,Iofepho apparuifle in fomnis angelum : qui moncbat eum,nc Mariam grauidam Spiritus fancfti uirtu-tefatftâdcfereret. Et cum Hcrodes, crudelis ille tyrannus, pueri i e S V uitæinfidiaretur : angeli folùm com-monefacftionc ab wunûiéte periculo iofeph

îofeph cû piicro i e S v acmatrccft confcruatus. Prætercain AÆs Apo ftohcis hiftoria mcmovabilis cft de S.Pctro,qut prêter omnium cxpclt;fla tionê mirabilitcr angelica cura è car' cerc cdult;5tus,Ecclerræ Hdelium refti' tuitur. Piurafimilia pafsim exempla fié Veteris ôc Nouiteftamenti bifto* riæ fuppeditant, quib. idem pobari poffetzfed hæc pauca, quæ adduxi* mus,in praefentia fufficiant.

ïam dicendû efl, quales nos opor^ teat clTe homines,fi uclimus ut ange* ' lici chori in fuam nos tutelam fufcigt; piant,atcp etiâ retineant. Ac tametß illudfatiS pro dignitate nullomodo facere pofi'umtis ; tarnen quantum in nobis diuini fpiritus fauore atep gratia fieri potcfi,rem paucis adumbrate conabimur. Fiuntquidê bonian-geli,noftri quafi familiäres fié mini-ltri,u t loquitur epiftola ad Hebreos t quando diligenter tradamus facrant Icripturam, uerbumcp Dei ftudiofe audimus fiémeditamur : uitamcp pre

EPISTOLA ctpuèhoneftam luxta Dei uolunta* tem,quàni diuin h oc mundo fumus, de^cre conamin-.Id fi feccnmus,non tantum fanëli angcii, ucrumetiam to ta Diuinitas in nobis habitare unit, amp;nbsp;nofths corporib. tanquamhofpilt; tio quodâ uti. iuxta illud Chn'fti, lo* bannis decimoquarto: Si quis diligit me,fei'moncm meum feruabit,amp;f pater meus diligcteum: adeum uelt;-niemuSjSCmanfionem apudeum fagt; ciemus. Seruare autem fermonem Dei eftjfide amp;nbsp;bona confcientia uer-bo ipfius credere, quod fcilicet om^ nia peccata nobis rcmittantur pro^ pter Chriftum, quantumuis magna amp;grauia fint: acrogare praîterca,ut Deus nos inillo ppofito ,modô nos liera pœnitentia duÆ ad Chriftum confugiamuSjUfqj ad beatç uitæ ter^ minum clementcr coferuare dignes tur. Atphna de bac re Habet Paulus I Corinth. 3 Si 6, Et præcipuê inuitat nos illo dicfto Coloflïj. Scrmo Dei habitet in uobis opulenten Hæc fi faciemus,

DEDICATOR! A. facicmus,contrac^ confcientiam ni-hilquicquam agemus: omnino nobis perfuadeamus, fancfîos angelos in omnibus, uitæ noftræ aóbonibus præftônobisfuturoSjOmnia'quepe-ricula à nobis eflc propulfuros.

Exfuperiorib. quæ diximus,iam, facile aliquis colligere poterit, qui à fpiritibus bonis regant. Rcftat nunc ut oftendamus,qui à malis agitentur genijs. In primis igitur omnes te-néant hanc r egulam,unde », qui à ma lo fpiritu obfefsi funt, iudicari poC-funt. O mnis qui facit ac do cet con trariauerbo Dei, quod inVeteri 8d Nouoteftamêto nobis proponitur, id'quepcrtinaciter défendit:is mail fpiritus organumac domicilium eft. Hæc tarnen régula fuas ctiam admit-tit exceptiones. Aliud enim eft -, de-fendere contumaciter errorem contra uerbum Dei: aliud uerô,errate ex imbccillitate,aut ignorantianon affe ôata.Sic ludas no ignarus,fed delibe lato prius confilio, QC diabolico fu-

EPIST o L A rore indtatus , prodit innocentent Chnftum : fient de eo Senptura te--ftatur,Sathanas intrauit in eum. Qiiamobiem ftatuanius,omnes eos mancipia amp;domicilia di'abofica efic, qui in peccatis contra legem Dei agnitam ueritatem ftudiofeperfcue^ rant. Præterea,fi qui s odiofeloqua-tur de aliorum faefiis, aut aliterinter^ pretetur quàm ab altero funt lufcegt; pta,tantum ut ipfealiquid efieuidca tur, proximus'que delpiciatur: cer-tô ilium cocludamus à dæmoneagi^ tari. Idem indicium poteft fieri de reliquis peccatis,quæ funt contra fin gulaDecalogi præcepta, quorn Pan lus quædam in fpecierecenfet Gai. y. iCor.$.tf.Ephef4.

At hoc in loco qùærere aliqnis P O fie t, quæ fit caufa tanti odq,tan* tæ^ inimicitiæ malorum fpirituum contrî^Ecclefiam: ÔCquaremali ge^ nîpnon fimili à Deo recipiantur mo-do,fient homines f Ad hæc fiere-lp5detur:Sunimns illcprincepsma lornm

lorum fpin'tuum, cum uiderct filium Î ! t)ei coram cozlefti patre fuo adeo fe ' ! , humili'are : fcfe fi ipra filium D ci extu litjipfumcp contcmpfit. cuius rci cau fa de cœlo dcieclus, amp;nbsp;omnibus do^ nis,quib.eum Deus in creatione or^ naueratjcft priuatus. Exeo tempore quafinaturali quo dâodio duÀus, cum fuum uirus in Dcum efFundere non pofletjimbecillemipfius natu-. ram, hominem nimirum, ab am or e

Sc dilecfiione conditoris remouerc, ; Deoque odiofam rcddercton's uiri-! bus conatur.Id quod dare teftatur hi i ftorialapfus primorum parcntû,Ge-I nefis 3* Homo uero longé fecus ac diabolus,no temerè,fcd inftinélu ip-

creaturis peccatum puniat : SCmagis rnirum uidcatur, quod Deus delua ƒ lege difpenfetjquam quod mundum i condidit SC conleruat : tarnen fie di-^enfat de fuo iure,ut filius fiius uni-

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« Î genitus

genittrs fiat deprecator, Si fatfsfaciat Patri pro peccatis generis humani, quod diaboli fraudib.in æternæ abie (fiionismifcriam præcipitatum erat. Hoc autem folatij hominibuS eft rcli quum, quod quicùnquc appreheiv derit filium Dei fidc,enisq; beneficia fibi applicarc potucrit,fenimirS fola ipfius obediêtiaferuari: ille certo fta* tuat fe hæredê efle uita: æternæ : iux^ tadi(fiurn Pauli ad Romanos y:Iu-ftificati fide, pacem habemus apud Deum. Sc Rom.8 : Hæredes Dei,co' hæredes autem Chrifti. Qiiôd ue^ ró diabolus non recipratur caufa ed hæc: quôdipfeno exinfirmitatc,fed fuperbiaacfaftu quodam,à Deo de* fciuitu'n quo furore SC odio ficiam confirmatus eft, ut nihil aliud in uo-tis habcat, quàm ut omnia in odium amp;nbsp;contumeliânominis diuint faciat. quarc quantum poteft, nihil intenta* turn relinquit,quo primùm oftendat fuum iratum animû erga Deum : de* indCjUtipfum ad iram moueat, in eo

D E D I C A T o R I A quod fuam mifcram creaturam ab co feducit. His fceleribus maiorem ipfe quocç diuinam ergafe pcenammere tur amp;nbsp;cumulât.

Hæcfunt quçliic paucis defandtis mails angclis diccrc uclui, ft qui fortcmecumad rccordationem diui norumbeneficioruni excitari per ca poftent: quo ftc inftiruaraus omnis uitænoftræ aCbones,ftcutPaulus iult; bet ,pic,iuftè,fobriè:acpreccs no* ftras co dirigamus, ut fandft angeli fiant cuftodcs noftrorû corporum, Ct dedudlorcs animarum noftrarum: ftcut de Lazaro in Luca difcrtè dici* tur,quo d angeli i pfum in etcrnam ui tarn deduxerint. Idcp ut nobis omni* bus fiat, æternû patrcmDomini no* ftri I E s V Clirifti rogabimus: qui bæc ingentiabcneficia quærentibus infilio,2lt; per eum promifit.

Nunc uero ferenifsime rex m a x. AE M I L I A N e,S.R.M.T. offero primitias huius mei lab oris : que ex praeledionibus Philippi Mclanch* thoniSj

E P I s T’ o L A thonis,aîqsqî cîarifsimoru uirorum î rehtionibus, non Gneftndio atcjila^ lt;nbsp;bore per malcos annos college, ac in i banc ordincm digeCsi. Earn qaidem J noningratafataram S. li. M.T.pla' né mi'hi perfuadeo. Pnmàtn eniai aadiOjliberalia fta Jia,eorum'qac fe* clatorcs in canto prccio clTc apad S, R.M.T.atomnibas modis coferaa-» reamp;^promoaereeoscapiat: ôém pri mi'seoscoplecfli atqj foaere, qatad pofteritatem propagare litcras ftagt; dene. Qjiôdfi talcqaiddain (atnon diffido) in noftro hoc Opcrc inaenc n't : id eo animo, quo ea olrerantur à mc,ut accipiat, ac aathon'tate faa ma leuolorum morfas à nobis repcllat, etiam acep etiam oro.

Qiiod aero aafas faerim S. R. M.T.hocOpereadirc,adhortati fane mc,amp;approbarutinil:icatum meam malta præclaraRci'publicæ li'terarix lumina,amp; ciaes S. R. M.T.rcgnoru, qai fpem mihi facicbantno dubiam, fore at hæc animi mci fignificatio fe^

rcnotïultu à S.R. M.T. fufciperctiin Qiiodutfiat,fubmifscoro. Dcnic^ mejSChuncmcum laboiê,quàm hu-rniliméS R.M.T.cómcndo. Omni-potês Deus amp;nbsp;pater Domini neftri IE s V Chrifti,S.R M.T.una cum ge nerofifsima coniugc , illuftnfsimiscp libehs,longa:uam incolumitaiê,tran quillam gubernationem,omniscp ge neris tam futuræ c|5 huius uitæ bona côcedat : ut uera fortitudine Samfo-nem, pietate Dauidem,fapicntia Salomonern exprimât. Auertat ctiam niifencórs Deus à S.R.M.T. totcep eiufdemlmperio,per fuos angelos, quiequid paci publicæ, ueraeép piëta ti aduerfatur ; Amen. Datae Bafileæ, in fefto Michaelis arebangeli, anno

thorn's,alijsqj clanfsimorCt uirorutfl rclationibus, non fine ftadio atcp U' bore per mnkos annos collegi, acin b'jncordincm digefsi. Eiimquideni noningratufjturuiTi S. li. M.T.pla' nemihi perfuadeo. Priinàin eniiii aiidiOjliberalia ftu Jia,eorum'quc fc^ clatorcs in tanto prccio cB'e apnd S. R.M.T.utomnibus modis cóferua-' re Sc promoiiere eos cupiat : Sgt;i^ in pd mis eos côplelt;fli atqj foiiere, qui a J poftcrstatem propagare litcras ftu' dcnr. Qjiod fi talc quiddam (utnort diffido) in noftro hoc Operc inuenc n't; id eo animo, quoeaoirerunturà mCjUtaccipiat, acauthoritatefuama Icuolorum morfus à nobis repcllat, ctiam arcp etiam oro.

Qj.iod uero aufus fuen'm S. R. M.T.hocOpereadirc,adhortatifunt mc,SCapprobarûtinäitutum meum multa præclara Reipublicæ iiterari:e lumina,SC eines S. R. M.T.rcgnorn, qui fpem mihi facicbantno dubiam, fore uthæc animi meifignificatio fc' icao

rcno uuitu à S.R. M.T. fufcipcrctitr» Q_uodutfiat,fubmifsèoro. Dcnicp mejôi huncmeum laboiê,quàm hu* wilimèS R.M.T.cômendo. Omni* potês Dcxisamp; pater Dominineftri IE s V Chrifti,S-R M.T.unà cum ge ncrofifsima coniuge , illuftrifsimiscp libcrisjongacuam incolumitaic,tran quûlam gubernationemjOmniscp ge neris tam futurae htüus uitæ bona côcedat : ut uera fortitudinc Samfo-nem, pictate Dauidcm,fapicntia Salomonern exprimât. Auertat ctiam nufericors Deus à S.R.M.T. totcc^ eiufdemlmperio,per fuos angelos, quicquid paci publicæ, ueraeep picta ti aduerfatur ; Amen. Datæ Bafileæ, in fefto Michaelis archangeli, anno teparatæ à Chrifto falutis

Tuarÿs modis Deus ætef pater Domini noftri IE s V Chrifti, fuam in hoC rriudo ecclefiäomnib. rC' tro fecuiiscollegit, colle-ftam fuauiter fouit arq; defendit:ita uel maxime his,in quæ incidimus,poftre' mis téporibus,mirâdâdiieûioe amp;benl gnitate cœleftib.eandê thefauris perfuii dit, iuxta diuitias gratiæ fuæjde quâ ubertim imparritur in omni lapientiâ amp;nbsp;prudentia, amp;nbsp;iïtuerus oriens Sol eJi alto lacis fuæ radios emittit,quô difpul famagis magisq;ignorantiaamp; cœcita--te,in qua mundusper principemtene-brarum detinetur,uecè contueri læturti Euangeiij fulgorem ,amp; frui die pofsit quemfacit foliufticiæ c h r r s t v s.

ftemus ei omnes pro beneficio tanto, quo fui.in dileéto filio noticiam,quæu2 rafapientia ert,amp;radix immortalitatis, nobis mifericorditer communicac.

Dèinde ueró,ut fincero amp;nbsp;ardencipe-étore hæc ipfiiis dona ampleélamur, augefeen'

aügefcentcs incrcmento Dei proficiat mus conftanter, ad perfeûiora intenti; quandoquidem hîc fubfiftere, deficere eft. Pottrcmb.quod pielatis cft,St can doris,reuerenter de ijs ctlain lenûamu» SiloQuamur,quorum cpera,uigilantia, fide,emolumenta ram lalutaria Dominus confert. Inter cæteros autemdi-uinçlucis promos atq-,miniftros,no po ftremum locum tencre cétendus cftuit doQifsimus atq-, fanfXifsimus, p h il ip» pvs MEL AU c HT HO N’cuius famaiiomi-nisc^-, celcbritas ira doûis palsim omnibus innoturqut operofa elogia baud* quaquam requirat-.neq-, fit opusceuè mortuis eûeuocare adtœtus hominu, cùmmemoriam fui nunquam non refri cctipfeleftoribus.illuftribusutilibusq-, monumentis.Proditenimipfejdnm do ftrina ipfius ,Dei beneficio,inScbolis per fideles interprètes fonaf.uelbono-rum uirorum indullria typis mandatur. nam cùminnumcras, easq-, graues me-ditationes deuarijs doftiinæChriftia-næ partibusjiteris iple mandarif.tum qua fuit ingeni j felicitate, tota cius ^''«jqua nihil doftius ac piû magis, fem-pet

per cos protultt friiftuSjqui haiiriri ex î* pfo uel per occafione ad illuftres fapieii tiæprofeftuspoflcntj quos ipfe (mein familiaribus colloquijSjfiue in publicis præleftionibus exdiuitis pedoris penU depromfitjUtomnes Scaétiones, amp;nbsp;fer-monesjbono publico ædificationiquô feruierint.Magnû eft,unà cum doârinç ubertate amp;nbsp;copia tantamefle fermonis moderationemjUtcum fummafapien--tiafingularis fuauitas perfpicuitasq; cO iunda fit. Ac dici de hoc uiro potuit il ludHoratij:

Adsi) ubiq; grauem comitatem,amp; co mem grauitaté, pietatemq; uel familiäres eius fermones retulerut. Accedebat hue ai'tificiofainduftria, ut quæcunqu« apnd authores legifletjad docendum Si obleftandum felicifsimè accommoda^ ret. Hac re effecit, ut reb. obfcurifsimis lucem amp;perfpicuitatcm alFerrer, cuiu^ fuit ftudiofifsimus:ficut omnis fophifi* ces ofor atq; infeftator. Non auté uul garis eft artificis, ex ledione uaria ani-maduertefe fpiritum amp;nbsp;genium autho-rum,fapientiæqj humanæ : quod plurv

mi fcripta do do rum tantum animi gratia pcrcurruntinterea non maiore inde fruûûrcferentes, quam folent aliquan-do trapezitæ,qui plurimam pecuniam traftantcSjipGnihilo euadunt locuple-tiores ; aut quam foient ij qui terras pe-regrinas labore, impendio,8c periculis nonnunquamluRtat : qtd maxime fi-tumregionum, ædificiorû magnificen-tiam,fontium amœnitaté, curfus flumi-num,moles montium, gentium mores 8cuident 8c commémorant, at quomo-do hæc referenda ad ufum Tint ignorât; nihilo magis uel ad facrarum literarum profefsionem,ucl ad publicam admini-ftrationemidonci,qu'am i) qui nunqua pedes patria extulerunt : amp;nbsp;iæpc corda-tiores,prudentiaq^ 8cdicendi facultate plenius inftrufti ccrnûtur,qapudfuos folerter,cum diligenti infpeftione mo-rum 8cexemplorumillufttiu,documen tain omnesuitæpartes trahuf.tum ob-feruatione eorum, quæ ferib,iocb,lepi-

fè dicuntur,intelligédi loquédiq-, facul-, tatemfibi parant :idq-, non ab ijs folùm qui fapicntiæ domine iliuftres habetur^

s, s V L C E E I ftd ctiam àrudioribus : quado Sc olito^ fæpè eft opportuna locutus.Maximum quidé apud homines pondus ad perfua dendu atq; comouédos animos habet, quæab exccllentib. uiris prudenter 6£ tempeftiuc feruntur diâa. Salomon enim magnifieri teftatur,fi quid dicatuC àpotente.'cumfubmiffè fonetpauperis fermo. Cui aftipulatur iilud Hecubæ apud EuripidéiAc'^uf yxf siî}’iùf, KM TÜI/J lt;Ao HSfTUf) eUgt;Tis)l TMiTûl) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S 6 d

cnim nec aliorû quoq^ minus clarorû di fta amp;nbsp;fafta,in uita nobis occurrétia, ne-gligenter amp;fine obferuatione crfitpræ-tcreunda.Neq; enim defecerut adeo no ftris temporib.ingeniameq; euanuit ita fpiritus opcratio infenefcétis hocmûdi delirio,quinhodie audiatur apophthe-gmata,gnomæ,parcEmiæ, quæ necgra-uitate, necacumine aut folertia prifcis, quæ uetuftatis nomine fufpicimus,ullo modo cedunc. Qnid,quod ftultifsimo rum hominûinepti infulfiq; fcrmones, conGlia,aétus,utilitercognofcuntur? ut ex oppofitis tenebrisjlucis ueræ puritagt; tisq^fuauitas præftantiaq; plenius elult;-cefeat. Ad eum modum in hoc uit« thcatro

tKeatro ucrfatum p h i l i p pv M,pientifsi mæ memoriæ uirum,apparct, ut oculis atq-, auribus in omnia intétis, ex omni-«' bus profeûus occafioncmbaufcrit,pe-üusq-, repleusritj ctuapis generofafc-dulaq, exomnigenis floribus,pulcherd marum rerum copia,uaiictate ßcfuaui-tate:quibus prælettiôes atq',Icripta fua ficcondirepotviiCjUt nemo non lumma cure uoiuptate attentioneq^ docentem, autetiam familiaritercoUoquentem au diuerif.Sc ceu Ognius Hercules, catena quadam minime ingrara, ex remotilsi-mis otbis Chriftiani plagis ad fe pertra« xerit difccndi auidos, peitraftosq-,reti-nuerit citra faftidiüm:quód non dubita rentfruftumferclaturoSjfi limsn optv miamp;doûifsimi uititererét,ut Sapiens faciendummonet.amp;tantum abeftut fa tniliaritate diminuta frt doftrina, amp;nbsp;a-üu?,quo d plerifq-, accidif. ut admuatio iudicij Scuirtutum indies creuerit,apud ’ omnes qui optimi clarifsimiq-,uiri cou , nbsp;nbsp;fuetudine uterentur. Atquehæccùm.

nos pkirimos dédit operam, lit quæeX ipfo fidelifsimus aufcultator amp;nbsp;obfcrua tor audiret, fie exciperet,litcrisq; civ ftodibiis fideîifsimis mandaret.ut amp;nbsp;fr bi amp;alijs olim ului encpolTentimaximè cùm animaduerceretjhæc lucubration! bus PHILIPPI non inferi,nccnifiàp3i* cis fideliter teneri. Collegitcrgo haJ ueluti ex diuite mêla reliquias,ut quaJ non dubitaret amp;nbsp;frugiferas , Si. gr^.taS olim futuras elïe,proptcrfingularégr3' tianijpondusjuarietatemjamp;perfpicuita tem : qiiæ ad rite explicandam religioquot; nis amp;nbsp;philofophiç dodrinam,quantuni ualcant, norunt qui easritein profeüo habcnt.Hinc ergo faâum, ut operam C' iusftudiumq^ doâi pafsimnon folùrrt probarint:uerumetiam, ut in publicun’ ederet, urgere, poftulare,flagitare noU defierint. Quorum piæ uoluntati hault;! difficulteracquieuitjUtqui fe fuaq;ftu' dia fanftificationi nominis Dcijuuanquot; dæq; quantum in iploeft Ecclefiæ, bo' nisq; ftudijsjpridem confecralïet.Cæt^ rùmquomaiore fruftu, molefiiaqjmi' norcjhis frui ftudiofi polTent,lyluam r«' rumcôfufam,in Clalîes certas, amp;loco^ redegit’

redegit: qiioamp; explication! Decalogi, aii)squecapitibus doftrinæChriftianae accommodari polTent, amp;nbsp;ad quamcun-que rem inde fibi ornamentanon iniu-cunda petcre.Commendanda ergo dili gcntia eft,quæ documento ftudiofis di-Icipulis omnibus effe debet,optirniui— ri,inaulcultando,excipiendoq-„ turn in elaborando difponendoq*, hocOpcre: quodnec fine G.imptibus,nequc itûpüTi mediocti,auxiliante Domino, tandem perfecir.utfi quibus parem occaGonem facultacemq^ Dominus concefferit,pari fide amp;nbsp;fedubtate,publici8 adelfe como-dis proponant. Deinde ut pientifsimos doftitsimi optimique Manlij labores, quocunque poffunt officio,fauore, gra-tiaq-,amp;; ftudio profequantur 8c comple

' ftantur-.Deumq; orent,ut Ecclcfiam tot ! calamitatibus affliCtam.benigne refpi-

ciatzScdifpulfisexternis internisq-,tem ' peftatibus,pacem in ea lan£tam,ad glo-riam nominisipfius reftituat. Bene ua-le;Bafileæ,pridie Cal.Ovlobr.

fiVZ-I chkrieri mLSTBV burgenlis £legia,iii librum Ioannis Manlij^ad Lettorera.

QyiJqnK amnt uarios rerum cognojierf cafm, l’OiLe nun temporis ordo refcrt: f/iß'oriMlt;i;prattes,ü' multoßstrja Icpore Zgt;offni;ta,comniixtis Crpta dtc/a locis: fjnnc legatyttniffum nuferjub luminis aurM, Indicio-^tptiif res moderantedtbriim.

Plarima cognofiet,«ipnofietplurtmapdfsim, ^_y1ÿef^s^s aiiimi qttd meditaittis babent.

Sxpttts ut mira conditiotie cadant: f/ic uelut ipfefibi mortem parit,alter nt illutn

Tollit,amp;liunc ntrfitm pimit ut ipji Deus, Hute bona ceu blando uultu fortuna iocatur. Dum fielt ut cedant omine cunfla bono:

K^ffpicit binc ahum duro uelut iniiida uulttt, Dum facit ut cedant omine cuncla malo, Hac ubi forte leget,ueldulciagaudta carpet, K(Igemitus animo conimtferante dabit, /nterdum tacite dieet:Prob iuppiter alme, (dufn uarijs ifio ludis in orbe modis.

DoPlrinif fed plena fuis puleberrima difla. Omnibus tnprimis commoiLi mille ferent.

Nam uelut bortus alit uarias amplißimus berbae, Knde bomini femper largior ttfiu abit:

Sic Liber bic etiam,tanquampuleberrimm bortHS, J-ferbarum amp;florumjuggerit omnegenut, fduot curis igitiirgaudetfua corda leuare, Kt mafiu ueniat rebus arnica quies;

pjunc animo interdum uacuoßacieturin Iiortum, . £tfores aliquosfedula carpat apu.

inießbt jioterit ditlcißimAßngtremtSii, Phmina qut ditbijs catnmodj. rebuf habent. igt;s aittem fiicas frocal btncfncul ejji iubemiu: N!)bif,nmilt;,obii,hortHluf tUefnar.

Idit etentm »ffavit i^enerofo èflore uenenum, Kndefremit dulcii munera meilu njrü;

Sic »o/gt;3 facile efi bninf defloribtu horti. Pro duld uiriii ducere melle niff'um.

Tum uelut incauia non farcit aranea mufex, Citrn cadit in laxat frada fetitaflagat:

Sic ubifauliffer uobit data caufa nocendi e?î. Omnia niordaci carfere dente iuuat.

Qui fdfit,amp; coiin mente m regit ojitima uirtuf, Im^enijs iudex aquioreflefilet.

Ille eiiam,nojier quem nunc tibi JlLtnliar edit, Pfunc anima Itbrum candidiore leget;

Integritate fia uirfraflans,atq; labori Socratico faufla fedulitate uacans, ïJacfarttmfcrtffitmagnadiclante PHILIPPE, Etfartim ex alijs audqt tfje uiris;

Ufomine quos celebri fafientia rara beauit. Quad cernet tacite crefcere longt dies.

Princifîo triados loquitur myfieriafimM, TeQtnitor,Fili,Sfiritus iilrne,colens:

Eegt; uartx,quiu prodncit naturafiqtmntnr: Esi qua mirant inienioj'a modn. lylfferet obfcuru hic codex lumina rebut, Tfaud unquam uulgo lumina utfapriUi.

Jn Tefiamentii oraculafiicra duobttf Edita.pracipuè rejjncit ifiiid opus, i^isa diÿièfatu hoefiudiumfacundia laudet, ita,ne rebus uerba minora ßent? lyfrtes namq-, aha peritura commoda uita

Spe(lant,tuta quid hac commoditatts habet? yita breuis,duriplenißima »ita laborh,

ETumana tollt qui nequit arte labor, yani (diuus ait Paulus ) Jdpientra mundi Omnis ab aterno efi tnfatuata Deo.

Corpora cum fuerint algenti claufa fepulchro, Caudia itéra tllas,necperitura manent.

s^mplius ut non fintfitnefia débita niorti, Et cum mentepia ealica templapetant-

lium, I

ABfoIutio quib. impertiendi

III

de Abfolutione 107. 108 amp;nbsp;fcqiient.

adamätis nacuralis po* tentia qux 10

Adami amp;nbsp;Euæ exem-plumpraecipua tui-dam matronæ con-folatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6j

fupÇrBnio fi

Aefopi, quid Deus in coelo agat, refpon-fura

«tas militaris Romse, quK

«tatem noftram quäle

efledicät Aftrologi 18

actates mundi conueni re cum potentijs ani mat

affliâionc affliftis non

efle addendain 109 de Affliftionibus iij.

U6.amp; feq.

in Africa pr^diorû Se-

Albi«, fluraen infidio-fum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î7

Alphonfus rex quo có-filioauvimaUam in-uenerit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7*

animäelTem iinmortalê certilT. in argumeta iij. typü eile Dei proximum j aniniam lapientem ad-iuuare operationem coeleftem 69

StepHano iji

■Bernhardi de inuoca-tióe diâû 169 de iu Üiticatione tenten-na 89 ultnnauox in mortis agóc quæ 84 Bonitacius Oftauus, autorannilubilei in

Papatu

bonis cûdis deos duo adiunxifl'e mala ii3 Bucephalus Atexandri

Migniequus nbsp;nbsp;63

D. Bagenhagij de Deo teacentia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

(ine Calamitate homi-nuin nullus 116 calamitatu publicarum tempore contrain-(blentia^œna 118 calamitatesdocerc ho

mines exuerbodiui no cófolationes hau rire 163. 164 morte piorum fequi 13Î de Calamitatibus iij

iiö.amp;feq.

dimhumani intell« élus imasinem inef-fe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;67

Caroli V. uaria: calami tates nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iif

Caronis mors 156 tedrus, imago officio-rum Chrifti 10 eius naturalis potenni que. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid.

Chxtemon cû coniu gc in cœlum lubdu-ci à magna hominü turba cô'peélus 134 Chrirtus cur uefperi dederit canam 99 putifsima 8lt; amaril-fima gemma 74 de Chrifti in cruce pc-, dentis imagine,Au-guftini uerba 9 ad Chriftum defignan dum pulcherrima al legoria,uiola 7 Chrlllianis anlicitum fit fetuireBacchana lia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;176.177

figna in fole amp;nbsp;Irma ni hil rainart 5* circulus imago Trini-tatis quomodo j citcum^

fontium, amp;nbsp;a rnagi-ßratu inictficienäo rum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;161 .iCj

confolationis Fhliofo-phicsE finit 160. Eui gehe» finis, ibidem

lt;onfolationes Papifti-cas homines in du-bitationib. relinque re 161. lói.Vhilofo phicas elfe M-^as »à ifAvitfias nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I5Ö

ie Cofolationibus 159.

160.amp; fcq.

«óftruere faciVi» quam deftruere, ubi uerö, ubi non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;87

confuetudines politic

cas boneüas pofl'e

retineti 177

Cornell) Agrippçniors l’j’l Galli inieritus

in Crearuris fimilitudi nes de Trinitate quç teperianiur 4. $

Da mediam lunä, 8fC. quid oraculumhoc uerl'u uelit 169

Daniells prophete Ium ma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;91. 9a

Deus quid ant e mundi conditiöem tecent, Augullini relpölura I. de eodem D. Pon tani relpölum.ibid.i quid in ecelo agat, Aefopirclponfum a quid fit, Simonidis relponlum. ib.quo-modo humanum ge nus eontemplctur, D. Bugéhagij lentë-tia.ibidiquomodo fe inuocantes exaudi lurü piomifetit 171. 171. quos recipiat 119. ubi alligandus 97 uocabulumatqui uocum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$

Dei auxilium amp;nbsp;Uber» tio etiam eötra cau fas fccündas 161 i-gnorantia niera 5. ciufdem ueiifsim» cognitio quaf .ibid. imago , cur homo uoietur v.mnan’Cn ta amp;nbsp;gemma qulbus amitos fuos ornat, quse 146. pioprieta« tet Sc

Deum non efTe menda cem,neque tyrannu 119 peruerbüextre-mu efle efficace 90 folû 1'apicnteni efie, quomodo Thiles agnouerit 6 de Deo Gratiani Impe ratoris fenteiltia i quomodo humanas coçitarioQcs expref Trit Homerus 2 quo modo Lucianus«-5i@- loquatur. ibid, quomodo funticn-dum,Ioquendum Si cogitandum i diabolus falfó diftoà D.Bernhardo inuo-cante depull'us 171 diaboH illafioiiü,quib. luperftiriones üabi-liat, exemplö irj. 114 diaboli porentia quomodo debi'itetur Si frangatur 10 in Diaboli tentationib. nihil de noftro iure clïe decedédum 147 de Diabolis

‘•'g'ti redi, mediccri mignirudine, quid fignificeiit 70 curti quid. ibidem Dioiiylij Areopagitx de eclipfl l'olis m Chrifli palsione fa* fta,feiKent!a 8-eiuidem mors lyx do/trinç Chriftian.r ca pita luie (ïngulari in uocationc meditâ tione intelligi non pfdb

doiStrinae purar depra^ uatio mide 74

dolor in mente bona acerrimus quis 112

Ebcrhardi, ducis Vuit tenbergcnlis, mori-turi pia confefsio amp;nbsp;confolatio 145. 144 Ecclefiæ ueteris in pi-os tyrannis 134. 135' In Ecclefijs benedici-te Deo de fontib.If-rael, 8cc.Pfal.68 di-(Sum cxplicatur 82 (JcEclipfi lolisinChri' fti palsione fada, Dioiiylij Areopagi-tæfententia S 'Elix didum de mundi duratiö-

INDE X.

duration« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13

Mparninundæ iammori-bundi digni Irapera-toreuerba 131. 133

•pigramma de quodam dolorcextindto IJ7

cquorum quorûdammi randje uirtn^^s 68 equos quandam habere memoriam 68

D. Erafmi Roterodttni deLuthctü iudicium ante mottem con fcfsio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;144

Euingelium cur àChri-fto niargaritx colla-tum 75. 74 quomo-dolongum amp;nbsp;breue

Buangîlij corruptionis ûrigounde74inftau ratio quomodoomni bus artificibus, mcdi cis exceptis, Gtdetri rrientofa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;81

Euangelium munire amp;nbsp;ornare raagiftratura 73

de Euangelio tl, Sc feq. S.Bartholo-mei diûum . ibid.

«ilium, quantum malû 1x6

plum iipfenatusAr gentlnenfis beneficc-tia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;130

deFidei iuflicia caufam noftrarum Ecclefiarü efle firmiorem in con firmatione, quàm in confutatione ' 87

Fide iuftificamur : 8f, Deus iuftificat, cidi quomodo concilian-di nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;88.8$gt;

do D. Pomerani 84 fill) Dei officiorum con temptusjpœna lo-ii fcedens mutui fignum

Terdinandi, iucûdif-fimahiftoria t6. amp;feq.

de Meritorutn nofirorû dignitate difputatio-ni quidopponendum

Mimi de fragilitate hu-manarû uitiû diftum.

Miflam ab infigni quoda monarcha cor elfe ap pellatam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOI

mors Tragica patris amp;nbsp;filijfimulcóbufti 14a. 145 trifte fpeftaculû

mortis trigicæ exem«. plum

in Mortis agone difci, quid ante in Euange-lica doftrina pr ofece rimus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;144

mortem piorum fequi calamitates nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijy

deMorte piorii ac mar-

tyrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;130

de Mortuorum refurre-

ftione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12.3.1^4

mundus an çternus 15 de Mundi duratione, di

ftumEliæ 13. Ircnxi martyris. ibid.de ea-

in Mundo duo lumina quæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ji

necisinnocentis ?cpati entiæ exemplum 131 nixæ quid 35.54 Non fis fecurus de pro-pitiato peccato, difti Syraeidis breuis cx-plicatio 10^

i!j UÆi?«A',diéluin à multis magnis uiris pro fymbolo cffe ha bitum 164.165 Omnis creatura fanfti ficatur per precatio-nem^difti breuis ex-plicatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;177

Origenis publica con-feisio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;112.

aliqui improbcntur, unde IIO fecretâ fententiâ Deû pâtre in Chrifto aperuifie.

ibid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ill

prsdeßinationem mul-tis ftandi, nemini la-bendi efl'ecaufam 115 contra Prideftinatio-

nem unde folatium petendum m

dePrædtftinatione 119.

110. 8efeq. Auguftini fententiâ 111

dePrædeftinationeDei netninetn debere efle foVicitum iio.ex uer-bo Dei iudicandutn

præfentiæDeiin eccle-lia exemplum euidét ’54

precationes ore amp;nbsp;ex-prefsis uerbit fieri debere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;167

inPrecum recitationc, ignauiæ taxatio 167

deProdigijs 48.49. 8c feq.

de Prouidétia 8c contin gentia, Claudiani locus d.Francifci Stadi «ni diôuB

Rationis humana: depra uatæ affeûio qualis 75 regnifinem multas fedi tiones præcedere ija religionem Chriftianan» tria efle uaftatura 81 religiones inxta diuer-fas gentium naturas efle corruptas 77 in Rhodo infula canû mi randumfaâùm 67 de Refurredione mor-tuorum lîj. 114 S '

Sabinæ martyris breuis biftoria iji. 151 faccaro nô p oflTe nos ca-rere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;70.71

facramenti fi^num non obfcurum aMaximili ano conaiti cuidâda-» } nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tu»

Olf/iraabii Le(T-or,quotfes Ittsriuhafie COZ Z.infertiil uidebu, ea qux flatim Hüt ßtbqctuntur, Colle(torit,non D‘ PHILIPPI tfj'e difla. lt;^wd itero ad confiliitm amp;nbsp;labcrem materiarum tjlarumpertinet ,fiquidulteriuffch re cuptes, Secuiidam horum Locorii partem perle^.» : ubi fufius pleraque declaritbuntur.

SM-^^auî^/ bOf Gquot; minimè fallcntibui teüi-nonijs, rfc eiitis mimcttUi Pro^hetarü Chrißi, v Apoßolorum.

A«g«/IintM 4 quodam tntfrrogatia, quid Deut tinte mundi conditionemficißit { Rej^ondit: Pa-rauit infirnum de hit interrogantibut. DoÆor Pontanuf eadem dere interrôgdtuf,re^)ondit:Se-dit iuxtd/pittetum, cr «irglt;« compcgû talibits cti rioßt,de huiu[modi mterrogttntibut.

Gratiamu Imperator in epilhta ad Ambro^ ßum enduit : Loquimur de Deo.non quantum de^ bemut, fed quantum pof/umui. Sic quidam meos Locosuocat bona tcnuia:funt plus quant tenuia.ß modi funtbona tenuia, tunc fum contenlus, non irafcoriHi. plus enim quant uerum dixit. Ntmo fapientiam D«‘immenfam i« omnem aternitatent exhauriet.

Doflor lo.Bugenhagîus Pomeranu's. Quentadinodttm fi quis audiat noéîu in templo ptt flvrein coudonantcin, feit eum adejje, fed non pfum mtuetur.ficgenU'tbumdnum Dc««i content-plarinonpotellperdenfam caliginem, qutepro’^ pter origins peccatum aceeßit.

Homertis uolens exprimere htvmanof cogita-tiones de Deo,fingit Thetident quterere louent in caloy necdomi ipfuminuenire, ut^uiefiit dd-hue in canuiuio Aethiopum. H« fuinhumana de Deo cogitationes. Lwimik iUe ädter fingit canceüostncaloperquos lupitercerto tempore homines rejfiiciAt,ciuo folummodo tempore peten tes exAudiitntur: qui uutem ilieno tempore inuo-’ cdnt,eorum precationem effeindne murmur.

Simonides interrogatut quid effet Deuf, peti^ uit fibi triduum dd cogitdiidum duri •. triduamp;eU-pfo,denuà fibi triduum concedi uoïuit. Denique cum diu fecum ed de re deliberafiet^ GT iterum ’nf terrogdretur^rejfiondit : Quo diutiuimecumee-gito,eô minus inuenio.Sic humund ratio fine uer-quot; bo Dei nihil de Trinitate affirmare potefi.

Aefopus interrogdtus, quid Deus in cœlo age-rett Re/fiondit : lUefi-dngit magnas oßas , ZT exfi'uliis dlids nouas componii. Significare uo— luit,quod Deus defede potentes deponat^cr humi ksexaltet.

Non dufcia circulü ejfe imagineitt Trlnitatis^ Ego /ïc accömodarè,ahuf aliter.Centru efl Pater, eircufèrentia eji Filiut,arca cß Spirits fanâut. Si cut centrü eß prtttciptü drculi,ßc Dfui eß princt piü omtiiÜ rerîi. Hfc ex leéiione Euclidii funt ex* cerpta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COLL.

Duæ fimilitudines à l'oie fumptæ, qui-bus ueteres utcunquæ Tcinita-tem in V nitatc illuftraucrûc.

Sol habet tres res in una fubßantia : primKiî» eft in eo circuluftpoßea eß «twrci« folgor: denique calor uiusficans res iiafcentes.Per circulu P^trei» intelligebant : perßilgorem aureunt, filium Dei, quießßilgorttterni Patris.ut ipfum nontinat f£pt pü ad Hebrteos: per calorein uiuificantem,Spiritist fandum, quo Pater Filium, O'Piliui Patretj» compleditur,o‘po]lett Pater o FilimtotamEc-cleßam diligunt,cr ßbi earn adiungunt.

Anima hominis eß fgt;p«{ proximi« Dei,ßcut O’fol, Infole funt tres res conßderand£, radius ipfe , lux o uirtus feu calor uiuißcans : qu£ res non realiter,fed tantü iwtttccin cogiutione difcer-nintnr.Riiii« Putrem eße afferïif.lucè Filiu,ficut ipfum fymbolu nomiuut: L«inê de lumine, uel,ut MloineSfLux Mauenit inmitdn.vtrti« altißimi.

Trid funtprxeipud in homine,inens,ferma feu cogitdtiot ffirituf. eir^Kiyee um wtgt;aVfaa!,lt;iUie funt pulcherrima imago Trinitatis. eSe enim (eit mensgignitcogitationein aut fermonem, çj- ha^ bet fe ut £ternM Pdtergt;^ui fefe cogitans intuës gignit F ill um. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habet fe ut Filiui, qui ojkndit

Patrem.ficut cogitatio uel ferma mentem.-uDavftas freut Spiritui fanéliK,quicommixtui noftrii ffiri. tibut excitât in nobis tales motus,quails eft ipfe.

DeusPaterin diuiniseft Grammatica’, datea nimuoces,eftq;ßnsipfe.Pilius eü Dialeilica: dat di^ofttiones reru/m,eftq- uerbum Aaylt;je,cr diffo-nit omnia.Spiritus faniluseft Rhetorica: quia in-Jfirat e:^’ mouet uiuiftcando.

Confabulatio inter Doftorem Mar-tinum.Lutherum amp;nbsp;Philippum, quod in crcaturis repcrian-tur fimilitudincs de

fie etiäm t« ttrübiM.Xn Aftronomù, moftw, lumen cr influentia.ïn Mufica, re, nti, fa. In Geometria, tres dimenßoes, liwa,fupcrficies,corpus.ln Grä^ natica,tres partes orationis. InArithmetiea,tres numeri. in Rhetorica,lt;iißgt;oßtio, elocutio et aâio feu geflut.Jnuentio nSeß artis,fcd nature.Sic libet res habet pondus,numerum,^:^ figurant.

Soliui Dei honosfeu decus efl, inefuit, effe perfe-fliim.Videtispnefiantesnaturasfubitô mutari. I-gitur folios Iieidecusefi,quôdfitin eo perfiélio uirtutis.Humana omnia font fragilia ; freut uidetis in Alexandro Magno,illamexcellentècrpr,efian tem naturam ita degenerafrè â fefe, or tarn fubitô fui faâam eße dißimilem,ut mirumfrt tanta; uir-tHtis,crtothoneftarum'aäionum tarn repentina fieri pojjè mutationem.

HWit efr ignorantia Dei,nefeire quod Deus frt Deusuit£z;rconfolationis:ideß;, quod Deusfrt eonfolator affii^orum,leetitia e:^ uita. Et econtrà uerißima Dei cognitio efi,fcire tjuod Deus non frt diabolus, frdfrmpliciterDeus. Eflenim tetjuiuo-cumDeus,idlt;juod euangelifla Matthieus capite quarto indicat.Hic bene diß:mgne diabolum, gui

P Dommaw omniu reruuocdt,utiuero Deo di-fcerttittur, ^ui cfl huiuf uitte fußenUtor.

CuMi Kileti muentam duream tncnfdm RpoVo iußijjet fapientißimo dari,àuiti!U edin Thdleti dd-ddm effèdecrcuit. is mdgnitudinem huim Idudtf ftbi non compcteredgnofcens, crltbenter dlteri utl impertiens uel cedens, mißt Soloni. Solon dd rundem modimt 'ßidnti.Cum per omnes feptè GrtC cid;fdpientes udgdtd menfd dd Thaletemredijffetf dit Thales:Nunc demumßeordculißententiam 'm-telligcre, iußitg- menfdm Apollini oßerri, guôd Deus ßgnificaßet hoc muohicro,nemmem mortd^ hum,fed folum Drum [apientem ejße.

Jupiter dpud Ho uterum ßißgt;enßiS de cdtend di ritur.Expoßtum eiidb EthnicKfCfubd Deus alligd tusßtcdußsfecundis.Imocredopotius uoluijßeß“ gnißcdre Homerum, iîlud numen aternum poße moder art cdußds fecuiidas fud libertdte.

Eit dpud Cldudidnum in hello Ruffini, ubi di-cit fe fepè diffiutaffie fecum,dnßt prouidentid : fed tdmen fc ßdtucre,effie prouidentid,poflqud Ruffi-nuipunitusßt. COLL.

WdgndmpfCKHwmexthefauro Alexdniri^cuiin fiteratthefaurdrius'.Hdrpdgutlocuples nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te-

Erat Tubings optima ttirVrandfcui Stadia^ nufimihi admodum familiar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fæpiut dicebatt

Certißimefiatuo,i]uodßtprouidentia crcontin-gentid'/ed quomodo ilia fiant,plane ignore), Imago Dei inhomine.

Qgiirc homo uocetur imago Dei? Reff ondeo: Qmw i« eo quidda iudica5,quod eft mens et uo iuntdSfdc hbertas aliqua eledionis propter mente.

KoneflimagoDei, 'm qua non habitat ipfe Deuf.Quod rede ^citur de renouata imagine.

quot;Viola habet pulcherrima aUegoria ad defignä^ d« Chrifium.Purpuret{S color fignificat humanant itaturam crucifixam: aureus fignificat diu'mam 'm Chriflo. itemuiolafignificat concionatorem, feu fa/brem Ecclefice.Purpureus color fignificat cru* cemtaureus uerbumDeicrfidem. Odor iUejra-^ätißimusfignificatiHam fiagrantiäuerbi Dei, ideâ Euangelij.

Præâpuafynodi: Antiochenarejùtduit Simo-fitenu,quiaffirmauitChrijhim tantum uulgarent hominem ß(iße,cr eum fîcut alij hommes,fapien-tia,gratia ac alijs donis proßciili. l^icxna condi-dit fymbolu/m I^icicnum, iUuftrauit 'm primis articulum de duabui 'm Chriflo naturis. In Confia-tinopotitana quid ailum fit,uide locum de Spiritu fanào.Ephefina damnauit Nefiorium, qui ext'm-xit hancdoàrmam-.îion eße 'm Chriflo unitoidu-df naturds,fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aßi/kre Chrijio, peut amicut

amico adefi, autpeut apud poetas PalLu adefi V~ lyßi. Chalcedonenps damnauit Eutycben, qui eo-fiindcbat naturo! 'm Chriflo G'fingebat humanain conuerfam eße 'm diu 'mam,ut cùtn ex aqua G“ met lefaélaefimulfa,

in hifloria SampfUM efi diélum z De ßrti exiuit dulcedopd eflzleo putrefaélus gignit examen a^ pum. leoni coparaturhumananatura. Quoeni-gmateetiam Cignipeatur^ex mortuo Chriflo prodire Ecclepam cr Euangelium.

'Dionypui Areopagita uidens eclippnpjUs'm paßioqe Chrifli contra nature ordmem exiflere^ dixit-.aut Deumnatur£pati,auttotam mundima ch'mam mterituram efiè.Vndefatis clarè

Auguflittut de imdgme Chrißi pendentif in ent ce inquit ; Inj^ice uulnerd pendentif chrißi,fdtigui nem tnorientifjpreciunt redintentif, cicatrices re -furgentis.Cdput hdbet mdinatum ad ofculandum, corapertum ad diligeitdum, itidnus extenfdsai ampledendum, totum corpus expoßtum dd redi^ tnendum. Hec quanta fint cogita, hecinflatero cordis tui perpende,ut totusfigatur tibi 'm corde, qui totuf pro te fixus fiât in crucem.

Naturale odium efl inter ferpetem amp;nbsp;peÏlica-nwm.PeUicantK cu auolat à fuis puttis, qu^pturus cis cibum,mterea irrepit in nidum ippus ferpens, (y- mterficit puJlos,fuper quibui mater reuertens, triduo lugerefirtur. Deinde in pedore fe uulne-rdns,conßgt;ergit eos proprio fuo fanguiNe,cr fic i mortuif pullos refufcitat.Sanguine effufo, debili • tatur mater adeè, ut putti cogantur exire cr qute-rerefibi uidum^quorum quidam naturali affèdu matrem debilitatam pafcunt. Quidam uero dege~ neres,matris nullam prorfus curam gerunt. Qjtód mater animaduertenSfreceptif uiribus pullos fe pa fcentes reßuef.alios uero ingratos àfe reijcit, aut uiuere non permittit, Pulcherrima imago efi, fi-lium Deifaluatoràn noßrum reprefentans. Diabolus naturaliodio filiumDei,c^eiuspullos, id

e]l,creJentes,profcquitur, er eit uitam idnieitt triideliter eripit:Chriflus ueró,ciui eR uitd CTquot; dd-ipruitiB,noftrdcdldmitdtemotusuulnerdtfein pe iHorejCf uitdmfudm pro nobis teterno Patri of-firt,fuo^finguinenosdferpentis iilibus in uitam æternâ reflituit.Sed quid ft^.ç^uidapulli ittud bene ficiumdmpleiluntur, eyfuntgrdti erga matrent Eccleßam Chriflum : quidam uero dégénérés negliguntbeneficia, er erga matrem £ccleCiam funt tüyt’fye/, quos tandem filius Dei ex Pccle-^ fia exterminabit, t« extremo iudicio iudicabit, COLL.

Cedruse^iimagoofficiorumChrifti. Quent-^ ttdmodumenim cedrus appofita cadaueraprohi-ietà putrefaäione eSquot; arrofione uermiivm, nee uiuospatitur: fic Chrifius reddit mortuis uitam^ uiuentibus adfirt mortem.

Sicutadamas tanta duritieefi,Ul nùüa ui pop fit fiangi nifi adhibito fangume hirctno’.ica diabo-boli potentia maior efl,qudm ut pofiit ab uUa crei tura debilitari : fed folo cruore filij Dei fiangitio' cr debilitatur.

DcfilioDd. «t Lifcanius impitMfophifla Antiocbi* litdimilgißrii intrrrogat,Chri/lianäirridendo religionê: Nwnc inquit,fabrifiliu quid put^facere f At ludimägi~ fltr Spiritusjanäi mflinäu priedixit, quod paulo pößiiccidit.Keßjonditeninf.O' fophifla, creator omniu rerü^quë tu fahrt filtû appelle, loculu lilt;-liitno conciitnat.Poß paucos dies tulianus telo (de quo mcertus er at unde erat miffum) traiedus inte rijt,acloculo impofitus AntiochiâelladueëlusAU qui incceliseftirrideteos, nbsp;nbsp;nbsp;uidßint fuhfannat

Cuageretur 'm quodä celebriloco tragcedia de paßione er morte Domini noflri^ lefu Chrißi qui-da ages perfonS pendentis 'm critce Saluatorts no-flri,acceptom cordelethaliuulnere,ab alio pe ète ueßcä cruore impletà,et lateri ipßus alligatä,mor t«Mî cocidit:[aliu etia,qui defientis fub cruce perfa ttä reprefentabatßapfu 'mteremit,cuius morte ßa ter uindicäs in eo,qui ipfum in ligno pendente fait ciauit, capitali fupplicio affcä^ efl.tta quatuor oc cubuerüt no ßnefu/fictoe, quid hom'mes intäfc^ rijs reb.ludätipreefcrtim cum id fieri no poßit ßne ofßnßone pioru hom'mu ac Deu t'mentiü-Eß ctiä poena,qua Deus ira fua uult oßendere aduerfus co temptorespaßionis Domini noßri i b s v Cbri/I», quam amplius repratfentari non uelit,

IN hiflorid Ambrojij ejl, quod quando eitiirrit-uerit hicc uerba’.Sicut ouis ducitur ad madan-^ duntjunc fcriba eiuf ui dit flamm am ex ore ipfiut eriiMpere,qute uerèfiiit Spiritus fitidut. De E/tlt;lt; idemfcriptume/litbEpiphanio in uitis Patrum, quod quando folitus efl infantulus Umbere papil-liu matris,mater cr alij uiderunt eum non trabcre lac,fed flammam.Significatii efl fitturum eum plenum Spiritufando.

Quidam dicunt Spiritum fandum dari non effentialiter,ignorantes quid dicant.Quando Spiritus fandus mouet cor, mentem,Gr' brachia Daui iis in prælio,ipfe Spiritus fandus fltit in eo fubflâ-tialiter,idefltno efleadè perfona,fed eflineotâ* quam indomicilio,!^ tanquam in templo fepara-biliter,actamêadeS: fubflâtialiter, permifcetqffe ipflus /fliritibus in cerebro zs- in corde,agitat, e:^ ftH« mouet, quod ed magnum Dei beneflciuni, ^aod Diuinitas ita fe nobis permifcet. Hoc quid flt,indepoteflinteUigi,quiainScriptura fepèdi-citur:M.iflt ffliritum Pilij fui in corda ueflra.

Conflantmopolitana fynodus defindit hune articulum Spiritum fandum efleperfonam pro-ccdentem lt;i Patre Çÿquot; Pilio,

DE CREATIONE. de hvndo er tempore. (iuidamfcripßtmundumel/e atertum, quu homme: paulatim ejjentfiiâifapientiom:àicit C‘ tiam Homeri tempore non fitiße litcra:. Qttanta flulcicia cfiputue fefapîentiorem effè guimfiic-runt iUi pr^ßanüßimiuirijAiam, Hohcj Abra» hamc^alijS Deduratione Mundi,diaum prophet« Eliæ,uel traditio domus Èliæ.

Sf X miHiit annerum mundiK,^?' deinde confltt-D«o miUia meine. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(gratio.

Et propter peccatetnoßra y ^ueemultii er magna funt, deerunt anni ex hK,tjui deerunt.

Scriptum anno » y e o.pofli^uam natu^ efi Chriflutexuirginetannopoß creationem mua-diffti.

Q«of diebuifaâiK eß hic mundm^tote^ mille-uiseinniscopimmctur. ePcnimdies Domini,^ua-ß mille anni.ln fex autem diebm confummata funt ^ugfaüafunf.igiturconfummatio eorum fepli— mut miHepmuf anniK efi.

»4 De Creations. ’ 1ar,gelchichtiiicht{tie'cv:s,fo jergeth die ■weit gif/ id e/t:anno 16 s o.ß nihil tioui accidit, totut inuH dusi^cribit. lïabeo etiamaliant conieHuram. Niï tempus conßituta politilt;e Moyfaiciejd lt;i6 eït' tu ex Aegypto^ufej; ad eiufdein politia; deflruilio' nem,cutn durationemundi plané congruere exi/Ü )no.Stetituerôpolitia^ofaicaannosi^Si ufejue adult'meiin dejlruélioneinfub Tito.lgitui',mundu poß defiruélionem illius politic ultra illos aniicrt duraturum ejfe,haud puto,

Clymaélerieus annus facit mutationcs in RatK Cy conditionibus hominum. Efi autem fepiimus annus,quifempermultiplicaturut: 14. 2t. is. sS/ 41. 49. s6,Z7c.Ego egregios (T pnflantes uiroS noui,qui ;:6 anno exhacuita decejferunt- lacobUS lMcyllus,bonus pnflans uir fS anno morieb/( tur.ßmiliter Dureras excellens piélor slt;sanno eil mortuusjcr alios multos poßiin nominare, tem-peranter etiam uiuentes^antio eodèmortuos.EH^} in primis annus Clymaélericus, quando feptena' rius eùnrnonario multiplicatur,ut:annus 6f ualde multos tottit.qui eSl annus mortis Ariflotelis^Vir“ gilij cr ducis Eridcrici Eleiloris Saxonii-Coneuf runt in iUo anno ht duo numeri Jeptimus et nonusl Deannoliibileo.

De Creatione. iettnnoïubileo,utfacultatef ad priores fuosdo-mmos redeàt.Signifùauit uerô iüe annus lubikus populo ïfraâttico uniuerfalè EuSgelij pritdicatia nè,Q!“ uerâ remißione omniupeccatorü, qH£ eâ Eccleßitpropria omnib.têporibus. Habuit etiant prêter banc fignificationem lt;ili‘SS multos utiîita-tes politicos t:;^’ßiiguldres.Voluit Deus facultatei in Ulo populo mattere,cr apud iUosfamilios, qui~ busiegeMoyßaloßta anteaerant tradita:, ficut ‘ipudnosfitmfeudis,quie uafalli non poßunt^nec debentßne confenfu doin'mijeudi alienare. Hlt;ec ratio hanc ipfam ob caufam adhucferuatur,ttt md néant facultates apudßiosfamilias. Occurrh etil Deushaclegehisutrifq;,prodigis cr auaris. Hi inhiötalienisfacultatibus, çy iÜas uarijs artib. ai fe rapere conötur.iüi uêdut ßtas paternos faculté' tes,cr itidnib.fumptib.cofumut.Sed i» magnis im-perijs hdc cafuetudo feruari no potefi,ut cis Ronu num imperiu crefcebat, multi habuerut prtedia cr facultates in Aohrica,Europa et Aßa, qult;e ad prt jinos dominosjtpter multipliées poßeßores reßre nö potuerut. Legim^de Seneca,habuiße eit puUher nma z^ßrtilißima prtedia in Aphricd,qud( ut de Aphricatßrtilicate coflat) ßngutis an nis centuplü proßrrent ,ita ut unus moßus centum daret.

Sic ad imitationem huius legis Moyfaicd ‘3‘quadä,Papa propterfuit qu(eß,m eoßituit an-nitm

num lubileum, guem nominat annum remißionif peccatorum,fumpta initio occaßoneä relaxatio' neucterum Canonum pcenitentialium, quibm it4 uexabantur homines, ut prte earum duritie uix fer uari poße uiderentur. ttaq^ quo ißos canones re' taxaret,excogitdttit idetn iUo annö ßngularem re‘ mißionem,ut quando quidam commißerat adulte^ rium,feptem annos ieittnare, cr à coniugio abfii-ttere oporteret : er ßmilia multa monßra contré uerbS Diuinumfinxit, qute adeà atrociaßterunt, ut nihil mirumßt,ß etiam bonorum hommum co' fcientias in dejßerationem cr dubitationem uà^ riam impulerint.Poßta paulatim relaxarunt iUos Canones pænitentiales,accepta pecunia ab homi• ttibus,quam remißionem uocarunt Mulgentias^ Jiicunt BonifaciumOélauum autorem huiusan-ni lubileiß(iß'e,quo hommes Koma pecunia redi' merentfi(apeccata,annunciataeis à Papa remip ßonepeccatorum. Perturfepe tanta hominunt ß-equentia Komieß(iße,ut in itla hominum conßi' patione multi hac mutua coßißoneßnt extMi. lUud pecunia aucupiu ante noßra tempora adei (reuerat,ut Papa Cardinales in Germaniam uen' ütioneharumindulgentiarumad magnam ßtm' mam pecunia coUigendam mitteret. eiußnodi an^ num lubileumPapa i sso annoiterum célébra' uit Roma, Habet autem nomen à buccinaßeutU'

ïudæi in magnit folennitatibui'amp; fcjlis po pulumconuoc^ant ,ficut nos campants plebcnt tid condones zyquot; alitts res facras peragend^s, con-Ùocarefolemus.

Ef 7« ('lt;!U|tz jSaXxt Jl'f /aisufi avt^câ'li yd^ivjui/^ Siquidemfigiiisdtrigeßmo ufy;ad (exageßmum annum Uboribiu dediius atq- defatigatus ßerit^ quietem meruîljè uidetur,ficutifùit lt;etM tmlitaris ÿ^omiCy ubi militabant annts triginta: uidelicet i trigeßmo ufi^ ad fexageßtnum.Poßeafexagenarif funt idonei conßlijs,fecundituetere uerfumßwTtu yHfxanQVTtrx (/.cîovx kvm^ s'^'ixx^sjd efliSenc feenti equo da mitiora cicela, hoc eftfrenos. Aetas uero poßfeptuageßmum annum tarn eü iwte-ciOior.

EraßnuSfCumeißmel ßriberem, ut curaret^ «t ipßus aäus poflretnus efßet congruens ipßus au ioritati'.refßondit mihi, rsuiij ,4è ni-fUf/ aT/^M,~Je yOßivrufj,

Act4tcjmKfttiicon«cniKrttc«i« potentijs ani-titie.lnprima£tdteßoruitiiyi/^ty/gt;tüf/: 'm fecunda atateregnauit dvfiUKi/vßd efi,militates homines, gigantes, ueluti Samfon,Dai(id zr Achilles, qui fiierunt coatanei.ln illa atate lulium Ctefarem fado ultimum. (•mSv(annd/j eß tertia lt;etas , in qua àos indulgentes cibo çr potui «iitimtM. Ndin nos

non polfimuißrre bbora molclli.i{ ttülitdref^ qn£ in fecundd £tdte exißcates pertulerunt.

AÜrologi dicunt,hanc noftrdtn letatent effe ndrm, regnireciitrigonum lunarem , qui habet inßgnes mutationes.Lunaris trigonus eft pifcium, cancri çyßorpij,mixtut ex Marte,Veiiere nbsp;nbsp;L»

Natura hoinmiipodi lapfum eft tanquamßa~ ilum horologium, in quo femper aliquid farci-endum eîi,neque unquam in hocfecuto perß{iiMn fiet. Similerepcrimrinborologio fummi temj^U ^afilienßs.

ANgeli ideo creati funt,ut deßndant er tue^ anturnoshomines, funtenimi^eïfti^ytfti^ Niß enim adejßnt Angeli boni ha-m'mibuf,una hora,imö momenta, diaboluf totunt mundiim inuerteret. duia er diaboli erboniatt ^eli prope homines funt undicunqi,fed unus bantff aingeliis ßrtior eß mille diabolis.

ivnc!ön^ri,qitia nuUus feit quit fît uir, €7 lt;JU£ fîi fîxmina.'iv:r ein Sie,oderein Erift.

Audtut â ci'Mdjtn graut u:ro,z^ fide digno fie copertam babere.fîbt^ de ueritate fadii h.atif co--flare,in efuoiant p4go KÙiwo «rfci Cjigoj-^e, ijju„ lier q-t£ lam iufiitfilium fuum adducerc boues, iit prox:inofy!u£ aditu paflentes. e3‘ «m puer dû-^uando diutius C9nigt;noraretur,mcidtt magna nix^ {lU£totos lUos mantes obtegebat,nodie ingruen— te,nec poterat pttfr ex iüis montlbui egredi.Parc-tfî pofiridie folliciti nonampHus de bobus, fed de filij uita^expecdabantaduentimifilifinec poterant pr£ niuis aldtudtne egredi ex lüis montibut (jU£-fîtam filium-Tertio dic fgrfdifiiffs,qMlt;fr«nt p«c-rum,tandeinueniunt ipfum in aprico fylu£ la (o,ubi nu[la fjix cr4tpdffi£ciK,crplt;t»quot;fnfii’«i ad-ueaientibus arridentem. interrogatiu autcin pM-er,qK4re non rediret domum ? rejfiondit,/e expe-élare donee adueniret ueffier, nefeiens ïam diem pr£terijjj'e, ncc uUam ntuis molejKam aut tempe-flatem pafîùs. Et cum amplius interrogaretur, anetiam aliquid comediffet { dixit,adueiiifîè que» dam uirum, qui porrexcrit fîbi pattern cum ca-feo. Itahauddubiê per Angelos feruatus eâ tfîe puer il! medù fcrawd : crfîne dubio Angelus fiât üle uir,qui puero p4nri« ciwn cd/co porrexit.

ber^çr muUddicebdt tetrd ie tranfubjldnlidth-ne,z^ ddordtionepanïiconfecrati. Qutecum du~ iiuilJet Gryndut,finito fermone, hominem dccc'^ dit,dicit(ji fe,qudndoijuidem dudiuerdt ipfjiu con~ cionem,iefdcrdmento cuperentdgnopere^e ed^ dem repriudtim cmn ipfo coUoqui.Quoicùm au-üretFdberyhumdnißimis ucrbii er uultubeneuo lo re/})ondebdt,cr ipß optdtißimum ßre ißum diem,quo ctvm Grynæo eßeteoUocuturas, prtefer-tim de re talißubebatq; ipfum poflridie ad fudf te-des redire. Grytitem nihil mdli fujßicdm, difeedit: redicnsdd nos,dicit,fecrd5dilßutdturtim eße cum Pdbro.Sei iÜeintered temporis Gryndo infidim ftruit,dccedit quendum iüuftrem uirum, dc totum ipßnegpcium exponit:dc tdndem obtinet uthic iüuflris uirinuinculdperSenatu,Grynlt;eum co^ ijei mdndet.Cùm prandium uix inchodfßemtts, ue-nituirquiddmfenexinnoßrum diuerlorium, dc med prdndio dd fe dnte ßres euocdt, interrogdns^ de Grynlt;eo,dn intus eßit^cuirejßondi, eßße.ßubij^ cit ipße,imminere ei periculum, quodßi uiture ue^ lit,qadm primkmßgidt. Q^ie cum Grynao nun-cidlßem,fudßeißgdm:iÜeobtemperdt. Surgimui i prdndio.ego,D.Crucigerus es“ ipße: nos procédé bdmtfs,minißrinoftrißequebdntur, in medio ibdt Gryndtß.Üon trdnßerdmus qudtuor dut quinque domosßldtim 'm hoßgt;itio adermt li(iores,quteren

De Cieatione» i» t« Grymum-.fed cw« „oft inueni/Jent eum 'm dh uerforio,nihil ulterius feceruiit,uel inßi ut tantum ibi quiererent^uel perfonas noflrof non agnofcen-tes,auf aliogui nihil crudele facerc cupientes Inter rogaui multos,utrum hunc uirum noffènt i uolens iUt pro hoc bcneficio gratias agere^fed nuüus mihi indicarc potuit,quis^iff£t,neq; unquain ampliui ipfam uidere potui. Hunc uirum omnmo fùiffè An gtlum puto.Gryn£Us,cum dcduxiffemus ipfum uf que ad ilt;hcnum,confcendit nauim,amp; traiccit noils expeiiantibus, acpOj'ka nofirum adueiitum Heydelbergje expeäauit.

KUgi/JEr Spangenbergius pa/hr iJorthufanus, conjirens fe cumfilijs fuis in balneum, ibi aliquot borax lauando confumpfît, Kgrefjo è balneo cu?» füijsjlatim hypocauflum corruit.Teflatus eft pater caelefli5,nos illi curie eße, ex uerè Angelos ef~ fe cu/kdes noflrorum liberorum, parentwm, co -gnrttorjM«: g“ omnes noflras facultatcs per fuos tniniftros tueri ex protegere.

In Prußia accidit memorabilefaäum.Cum na-feeretur quidam puer, ftatim aceeßit cum genius (uel quidquid illud tandem fuerit, id iudicandum •tlifs relinquo)qui ita curam infantis habuit, ut i-pßnonfitcritopiis alteriuxuUiufmmifiri autfa-b t tnuhe

tnulje mmi/krio.Cum hic adolefceret/jmili rdtio-ne curam ipßas egit.ut cum ipfo [choliii uifttaret^ ita tctinen ut neq-ab iplb,neque uUo alio conj^ice ‘ returexMtcalig^tc adolefcentis, ut famuluf. Etß ^uod imminere periculum Adolcßenti ttidcreturf nel ftrepitu claro pr£dixit: deinde faólo adolefcë-teGinonico, cum uUquMdo largiufe ingurgi-tafjèt bibendo,exorto fubito fragore, omntsjunt perterrefaili.TunctUeadolelcensdnquit : ïiolite ttmere.meitres nunc agitur, altera die inciditin fibrtm,cr totum triduum,donee abiretin fuas £-des,eiulatui eft auditui. Hic Canonicut Copernico M jthematico optime ßdt notuf.

Heidelbergte audiut d dodo uiro.ßlio Doilorii Viedicin£,t:juod is ckin eßet puer exiuerit i,n borium deambulitum cum fratre. Pueriamho ßmut euntef, ZT tenentes fe mutuis brachiis,infolenti£ auadain errauerunt m pontc,ut ambo de ponte tit fiivmen delabercntur, qui tunc non erat munituSf ßcut hic pons in Albi,quern iam lapideum co in la co extruxerunt.'Bgo noui utrurmi^, ium ßmt ui ri,qui ad iußam tetatem peruenerunt. AnciUa ue-r(),qu£ itlos fequebatur,ßatim deßlüt de ponte in fiumen,ey' apprehendit utrofq;,cr ßceos feruauit SißiißetimbeciRis natur£,ßßiutaß'etfectim :Tu peribis, non poteris euadere tncolumis : fedilU U^citur naturali obligatione^

Nowi ttirum nobilem mi oppido Frilt;»conilt;e,no eiMtc Crf«t?;(gt;er^,'qMilt;tdbttc uiuit,cuiiM filiKi de» cidit exfineßra arcis in foßÜ aejuea circa areë. An cilla cttcurrit adfdmulu,lt;jui erat in inferiore itdiii parte,Z3‘ dicit pueru in aguat inddiffè. ibi accur-ritferuus magnitudine animifretuf, diniifitfein ßjjdin,c^ liberauit puerü adhuc incolamë:etfj ali quamora interceßi^et,tamen diuino auxilio pucr feruatuiefi,

Imperator Carolut V. fiepe in ma^nis peri-culis lt;juoru lÜud inter cætera non minimum ßit^ cùm in ex peditione Aphricana reliqult;K iuxta fe naues mergi,fibtq; idê periculü inflare uideret:ta-tneit dtuinitùs ex hoc,ßcut ex p/KZfWM a'iijs,ferua-tuseftißeut dixit ad me Granuelm.ct malum ho-Ißiciivm^o malum hofiicium mare.

Pinxerunt quidam imper at orem Carolum V. dormientë, Chriüum abigentë illi mufeat, qcf ßceriit in igneminiâ Pauli papa:, cui^film Cafari firuxerat inßdiits,qua: tn diuinitùs impediebatur.

Eßin hijijria Igt;ïegalopolenfiu principu, quo-modo aliquhexducib in bcüo aduerfus Turcof ca ptuf poflea i« Aegyptît duëlui fit,ut ibi feruiret.E ■■ lapfo aliqtio tëpore Liuoniëfis quidâ magifier tor-mètorü,fail'' eftSoldanm Aegypti.Hiccùm noitif-fet iÜu ducè,uocat etc ad fe,dicës:yet’’fiuit inter nos amteicia, et ego tecufub pâtre tuo militaui,àquo

24 De Creatione, plurimd in me beneficia fuut coll ata, proijuihut nieam erga tegratitudinein iteru äeclartibo.!ie~‘ mor igitur ittiuf nollr£ ueteris amicici£,cr bene--ficiorum ttii patrii mittam te in patriam.Dux ali» qiiâàM Soldano act^utejeere notait, dicem fe non aegrèfèrreferuitUientfqaamtamcnfiip^femagisle nire ueüet,fibi gratumfore: quad ßfaceret fe non admodum cupere in patriatn reuem, quad uerere tur nec fuos ipß fidem habituros elJe,^^ arbitratu yosquod effet impofkr.Adhortanti Soldano,tandem acquiefcit'.K naum ipß profßicit, adiito uia-tico mediocri comitattt. ibi cum pr^ternauign garent M4cedoniam,rurßu in mari 4 Piratif capi fur,er in Aegyptum ad eundem Soldanum reduci tur,cuidixit:Vides,ï3eum me redire in patriattf non ueße, manebo potiitt hic.Sed Soldanui ducent denuo tnflruüum uiatico,er maiore comitatu mit tit in Cyprum,ubi inuenitÇDei prouidentiaßc or-dinante) fuam coniugem, cum lt;jua in patriä pro-ßüui eß.Poßeauero per totamuitamipfeeußtit ipro hacliberatione Deogratiatagcre folitusefb.

l^udouicM duodecimuf Rfx GÆ/Zùe, qui proxi-mui ßdt ante francifcum,poflquam diu exul apui imperatoren M.aximilianumßifßt, uocatut eil rurßimadregnum.^ratautcmpulfM 'm exilium i Carola Gibbofo,er euaferat 'm habitu mulierit. Veniebat igiturddimperatorem tiaximilianumf apud

Duces S4xoni£,fridericut Eleftor rt loijnneî, fratres,aliquando 'm Albi Torga Vuitenbergam ufjue nauigauerunttcum^ recenter folutieglaciei indgna moles wnataret,ita nauim utr'm^ quaßi-uit^utcumViteberg^e whprfw«icWdm effent e~ greßi,c4r'manauisfi]fd,craßeres di/foluti difflu-xerunt. intuentur igitur f^eUdculum, pr'mcipes, ftdiites Ml ripd,cu magna adminißratione, cogit« tes quäto iw periculo ficer'mf.agnofcut diuina opc nauim eßefiruatam,donee ipfi egreßi effent: de^ nique pofi longumßlentium,inquit Dux Trideri' ats ad fratrem-.Tateamur nos effeferuatos diumi-tuSiZirgratibcneßcitimDei celebremus, qui nos in hoc periculo amp;nbsp;in alijs protexit, Qiiôd autem nobis egreßis nauis dilacerata fit proßäo metua pofi nos noürf nauäfid eS:, domus Saxonia: diU terationem portendere.

Hifioriamemorabilisaccidit Maximiliano o-ptfttio pr'mcipi,filio Ferd'mandi, régis Romani, ^(itnen'mtabfens Imperator Carolus V. 'm Ger^ tnania res noniwm pacatas componeret,accerfitus ‘‘fi Max'mtilianus pr'mceps ad gubernationein Ht-^anite^or uic'morum regnorum. ibi dum uel ani~

mi cdu[d,ucl exercendi corporis gratid, uenationi ad Granatum uacaret,ciim^ in ed Kcnatione cupi ditate infequendi ßram oblatam, longtus a comitd tufuodifcederet,dfuii rehélut diu in dcnßßitnis fyluis Udgatus eft.accedente iä noÓle/othdtus ( ut qui ßbii ßris m iUis locis immdiißimis,^' alijs no ilis incomodii trnieret^circüjßeädt/t quis ßbi lo^ eus ddretur,quà fe in tutu reàperet. ttaq^ procui ccnjßcfld paßeris cafuld, citato cquo ad earn per' Venif.rogato^ paßore.utßbi apud eum diuerßa-' ri ea node liceret.is omnia benigne poBicitus, de-fcenderedeequoiubet,crtugurium ingredi. E-rrf«f porro domi apud paßorem ßex numero : utteß prater illivm , filiuscirciteruiginti annos natus, tum opilio robußus,ct' ad quoduis ßadnui aggre diendumidoneus:pratereauxor cum paruuia ß' lia er nuru,qttte paulo ante noua nupta in ßami-îiam n'ßici concefßerat. Princeps ubi ad terrain equodeßluiß'et,cum'quetradidißet opilioni cu-vanduw.,cdßam ingreditur : dc dum tenuis cœnu ' laßbi paratur, ad ignem aßidet , nihil quic — quam ßtßficans mali. ïnterea quum ij, quido^ vii erant, Mdximilianum minime noßent ; ne-queipfCf quis nameßet cuiquain aperuißet : Uli tarnen eum eleganter amidum, er praclaris alijt ornamentis corporii er animi ornatum uiderent^ ratifCum eße magnum omnino dliquem,atq; opu-ienti^

Irnfum Kiru»i,opi)?ilt;e inhiantej pr,f Ji«, fûc^a tc-terrimaî^ de illo perdendo con/ilia Micunt.ltijçfa: ttati,cubtle ((« perangii/k cubiculo, (juod cjuidtin hofliolo uctufldtc putr^zr dilitxdtii.nc tnalé cohyrcntibut lt;tgrè ibudebatur ) d conßtr~ nunt.Dumâ ed parantur, noud nuptd ßlij, fiue quôd huiu/ce conßlij «b initio pdrticcps fut/ßet.fa-ïtiq; confâd, cuius poflmodum cam pccniiuif-fet; ßue (idijuod credibilius eß ) non aahibitd conßlijs, tantum ex nutibus,ipforuin zj concur-fattonibus rem perfenßßct : Miidcm ucl aftoci~ täte reicommota, uelegrcgij principn ßbi igno-ti «tcfin miferata , fidcm «b ro üipulaia, ne fe prodcret, iüi perdita conßlia dctcgtt. Is iùft frfcilè potuiffèt y dpertè fa/ßts, guis'nam eßet, tiïud periculum declindre-. malutt tamm uirtuti proprii guàm fidei pa^orum , c? ro-rura prtefertim i^uos jcmd inßdos atque im^ pioj cxperttts eßet, fefe committerc. itacjue tnagno zy eredo animo üatuit, ut pericu-lum potius, guim eorum perfidiam fubiret. Quamobrem tn cubiculumßbi dd inßdids para-^ turn, db hoßiite perduélus, baud grauatim fe rc-cipit'.ibi'que occltiß} oßio, eoq;, obiedugrauio-rw drc£jbene oppilato: turn in manußimpta bcm hrda ad omnes caftes fubeundos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ccepit

tuis dccepfum modii uiderentjpdrum abfuit, (jttsti inturbjm lÜMpalhrum inconditdin dc twnul' tuMtcin irnerent : fedabipfo ddmoniti,utd ut cr (trntis temperarent, legrè abß/hint iwœpta. Tum ueró horum aducntu re omni, ut er at, detc' {la,(jui tantifcelcriifuerunt confeij, mdignißimi fddli pcenits dederunt. Opilio ad extremum fuppli einm pertraäur.jcelerata domui tam impij faci' ttoris particeps flammis confumpta i noua nuptd gu^mdteium fè.erat, muleis magnis muneri-busajjèdaapudipfum pr'mcipem, fuosqßm magno preeio efl habita.Sic prineeps iüe iuuetiis mi-rabili Dei bonitate in periculoflflimo iUcteafu eo-feruatus, eT ex iüo liberatus e^i, C^terùm, ut aternus Pater Domininoflri iefu Chrifti hune fe-rcniflim'ttn regem 'ßohcmicum,ZT fapientißimunt prmcipe',n,unàcum S. S. R. Al. contKgeotMnl' bus uirtutibus pritflantißma,z7liberis de qui-bus magna fltes e^ pofteritati tragicis, orpe-riculofls caflbus ReipublietC orbis Chriftiani dit* incolumem conflruet tueatur^ mccum omnef precari uelint.

C«»» in coUeflione horum locorum uerfarer» cadidißime Lcéior, inueni hanchifloriolam pr£-âiéiâ aliter ab alijs recenflri.pgo tamê ufus camp;fîlia ioUorii uiroruiuolui eiusfluilu leilorê fraudare.

QttdMK igitur earn diuerfis cireuflantijs ab alijs re firri attdiuiU'em^z^' mcît nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exèfildr iam conce

pfMm nonnihil ab boc uariaret,tarnen cum incide-rnh m loan. îu/hniani Cretenßs epifloltu, ipfe mi hi autor dignißimus uidebatur,qucm fequerer. I-Uq; ad ipfîus relationem CT «f“gt;« cxoKpIatjto-mutanduin atq- conformandum duxi.

Kihi aliquàdo diuertendu firtèfuit i« qitodatn oppiJo PapißieOjUbilt;juoq-hoßgt;icio erat exceptus facerdos qdâ Papi/hcus, eu certo numéro fatellitü, Aderat aüt uni cornes 4 Kbonigfiein^et alius^uidS uir eruditus,qui à mcd pdrtc erat. Tu inter canatt dit mihi unit atq; alteru uerbu excidit ex Uomeri Qdißea,quä ßrte t« manib.habcbâ.lbi ßatimfatel lues cceperut fujjiicarinos cJJèLutheranos,cr ui-tg noßrg inftdiabïtur: et nifi comes À Khonigjkin nîdajjèt hc/piti,ut nos occultaret in inferiore pttr te £d:u,prope puteu p noâê cr fummo mane nos dimitteret,iertè aâufidffèt de nobis. Sienusq no odiu ueteris ferpetis aduerfus Chriflianos,cr eco-trà Dei clemeniißimd defenfio ergafuosapparet.

Noui quendain paflorè in Thuringia non procul À Gotha, cuius mater matrona nobilis, uidna partui,cum in fefio affumptionis Hlarig, quando dedicabantur herbgjiarct ad aram in tempto, CJ* iam tjfet afßata iüaru herbarie graui odore,incidit in lipothymiâ tîtâ,ut in terri cadès exißimaretur

»rtrfpiJîW obferuAfe quo res caJeret.Paßor cûnt »Ij ijMji de uenatione ac uid fèjjù/m uidiffèt, ubifomno prc^pim dormirccredidit, fujpenfo gradu ado-ßium occediCdc manu prlt;etentat,nihil rdtus,ßre, ttt id cldufumuiterius oßindcrct.Ciuodubi pritter filent iUi dccidißet,petit lt;i Mrfxmitïwno, ut fibi fiiumdperiatteffecuruelitnefcioquid ftrdguli cx drcdpromere.lsueràcùmoinnidperfenfifièt, ut qui nihil dornùret:Âpdge te ( inquit ) cum tud iftd imporiund diligentidtego idm 'mßoinno compoß^ tus, nihil efl cur ofliu/tn recluddtn. Turn itle pri^ tnum 'tndigndri,cl4mdre,quiritdri,feperditum dc proditu prohiberi rebus fuis:de'mde ad drnid cur-rcre,uim dpertdm pdrdre:pofiremô pdldnt ctedent quoq; mmdri,nifi domus fud totd fibi pdtêret,dc il lefefè ipßprotmusdederet. Etidmpdßvrescce^ peranthoßium dmoliri,dliusdutem perfineflrdtU fubiculi eó tenture irrwnpere: eoq; obnixius rent coeptdm perficere condbdntur,quód idtn fud con-ßUd deteäd effefdcilè 'mteÜigebdnt. At uerà Kd-ximilidnus quum rem 'm 'miquißimo loco ßtum ui^ ieret,ßrtiter pugndndum rdtus,mtentdtum ddß» res bombum difilodit : quo glundis iüu ofbum trdiecit,pdflorem profltrnit,necmord, disnotd dr-edjpdtefdfloq; hoflio ßrds erivmpif.paßorisfiliunt obtruncdt,opilionem enfe flridlo perfequitur,m^ fügditt tiertit.Neque tdttten protinus omni pericu'

tiimultu mfueto cxciti^qui circum aderant alij p4-florci,rapt{i undi^ tdis cocurrun t-Jonutnt ippi» «trmdticirctMti/f/lijrtt.-jttgcnfin pri-nctpcm ad cadê crfuppliciddepofcuntAJle autan dum primo illo infano ruflicorum furore ( quo nihil iniquiui eß: fibi caueret^nihil priiterca terntu!,ubi iam illuce-fcente aurora,magnam rußicoruw turbam illo co~ fluxißeuidet:auda£ler,(}uis'nain ipfiaeßet, ape-fit:atq;intrepidui,dutoritateilld, quafedigna e-fat,Hiß)aniariimfefe prtefidem 4C inoderatoreni fße o/kndit:extremum oKtnibuf fuppliciu/m mina tus,ni fe omnes totis uiribtu feruatum uellcnt. St fibiparumfidà habendum putarent, à pra-fenti cade abßinerent-.fefe cognitioni magißratuf ani-maiuerßtonicß refcruarent. quodßidfacere négligèrent,id non ßbi folum fraudi, uerumetiam i-pßsexcidio atq- internecioni ßtturumAÜi,tainctß cr heroicapraßantißimiiuuenis principis indole conflanti oratione permoti, facile a-cderent ilium ipfum eße, quern prafe firret, à cade quidà abflinenticateriim ne ab ingenio fuo ruflicano di-fcederent,eum comprehenfummanibitsumciunl. itaq^coUigatumatq-obflriâum fummo mane ad uicini oppidi prafidum perducunt. km codent peruenerant ex principis fatellitibus, eum quart-taiites'.quemquumitauittftumf atq^in dignißi-laie

eßemortu4.Po{iqutint resperfirtur dä marituntf hominem nohileni,^:^ ab ipfo qudreretur,utru uel tet earn ßc fepeliri^an uero ipß cdtendi dureas et ß' ntilid orndinètd demiiR^eßgt;ondit,fe cäßc remißuf* ejße Deo, ßcut euocaßet tUdm ex hdc uitd, nec uo-luit iHd orndmentd dußrri.Ponitur 'm pheretruMgt; ideet ßc in templo integro die. Noüu cum guiddHt homo feelerdtuf dccederet ad pheretrum,^olidtK rus edm,Qr corput dttreiHdret,inccepit ipß fe mo ' uere'.iüe perterrituf putdtJpeiHrum effe,z^ conci' tdto curftt e^}“ cldmore, ^git ex templo. tJiü' Her dutem pduldtim fefe coÜigens ex ittoRre-pütt er cldmore, uidet tdndem (juo in locoßt.in-cipit eripfduociferdrhdccurrunt uicini, er ui' ientquiden ipfddilum ßt,deducunt^ earn ruf' fum ad nuritum in dreem, qu£ non procul d tent* ploaberat,ibicùmipfd incaluijfet in uaporariOj incipitparturire.Mdritui fldtimuotu facit fedc' äicdtttrumejße Deo quiequid peperißet. Pofiejud igitur pepenßet mdfculum,eundem,ubi paululunf ddoleuijfet,mondchum Prdnetfeannm effccit:fed i' dem pofka depoßto errore amp;nbsp;fuperflitione,fd£tuf fSpdßor in {juodamloco Thuringit. ItdclC'

VldiTubing/efirè ßngulis nodibus aliquiu flitmmas, qu£ cunt diufla^arent^tandein in magnum cr amplum /umum diffolut£funt. O' ita euanerunt.Similiter dun uiuerem Heydelber-giC^apparuerunt Jjgt;edra, qualesfunt/kliie caden-tes,qult;e ueniebätßngulii nodibm.Dorniiui femel «J ßneßram in ledo eiufdem cubiculi, in quo dor miebat alius , qui fequente die miffain prinui» effet celebraturus,quà uenicbatjfeîirunf. adßne-ßram,er eonclaue Ingrediens, libros in eo repo-ßtos aperiebat,uoluebat et uertebat ßlia,o uno li brodepoßtofemper fumebat alterît,donee oês euol uiffet.Denicp accedebatad parietêcuflrepitu,ut ab omnib.nobisaudiretur,tandëq; euanefeebat: id fiebat ßngulii nodibmmec uni foli, fed omnib. in illocubiculodormientibusapparuit. Sic non e^ eogitandum,ßgt;edra nihil effe : funt diaboli ( non efl dubium ( qui femper inter homines uagentur fi ueconß)iciantur,ßuenon :non funt anima:, aut ali£ res ex materia quadam conflatie,fed prorfus diaboli.

, Similis ratio efl,cum l^ixis in aquis habitanti-buSfOquot; homines in aquas fubmergentibus,cunt qui ( bus

34« DeCreatione» bus alii^u£ uirgines fumiluritutent hibent. Notf diabolos contcmnamus.

Ifj Salinis ßueuicis quidam ddoïclccns,fiUus bo nefti O' doóii t,iri,ac de multorum fhidi/s beneme-ritijfujJbcatus eft m aquis,eo loco,ubi noólurnlt;ef4 ces niultis annis funt conf^eilte. Indicant autem do^iuiri,isiiüisproß{ndis aqua: locisuerfarimet los fpiritus, qui etiainbonishommibus nocent.lâ fimt circiter n aut 14. anni quado iUudfailum fSquot;.

Tfccotior;«Grf:5:lt;tfolt;»amp;«/tprlt;C(i/i4Mt in Campd'-nia, quodpcrtincbatddfacerdotium,quodona' tus erat à l^icolao pontifice.In iüo prtedio cùnt ca tonus ejfodiffèt urnam,in qua fiicrunt olJa cadaue“ ris ( ^uit enim uetus canfuetudo non^antum apud Gentes, fed etiam apud ludaos, utquilibet in fuis prtedijs fepelirentur. Inde conijci potefl,illa offt ßiijfe ex corpore coloniante multos annoseo ia loco habifantis, uel iUud priedium pof^identis) apparet iUi /feilrum, iubens eum rurfusfe-' pelire urnam, in qua erant oßa , odditis his uerbis : niß iterum oßa conderet, fire utßlius ip-ßus moreretur.Cum id colonus negHgeret, eins fi-lias paulo pôfi noüu interficiturficut pofiibile eft diabolo hominem, pr^fertimà Dco derelilium» interficere. Poft aliquot dierum interuaUu/nt reuertiturßie't^yMttfmdicans (olono,fe etiam al-terwô

De Crcattonc. îî tfrum ßlium interfiélurum, nißo/pircpondtcf honc/iè fepeliat.Colonus admonittis priore dain-nOfiûdens euam dlterît filium icgrotare^rem Thea doro reßrt.Gazt proßctfcitur cum co ir, prtediu, CT in co loco libi eruerat colonut urttam, ibi rur-* faâo jepulthro,urnain cum oßibus fcpcliunK Repoßtisoßibutinpriorcmlocum , ftatimfiliut coloniconualiiit Hane hifioriamTheodontt Ga-^ Zaflt;ept.tiniiiltii futsanicii namtMit, addidit huncticrfumtiiintaliquid manes, lethum non om nia ßnit.Pißem multa alia narrare, quie mihi CT alijs multis acciderunt.

Noil credfrem ef]e Sat^fros, niß experientia ca pertuefßet.Quando Syllaredift ex hello Mithry-datico uerfus Rotwdt« propter MjritMM, qui opti-^ mates pfiecipuos Romtttics frndtorcs interß-eerat, ibi in ittnere Satyrus utcunq; humana^e-cie ad eum adducebatur, iujßus efl loqui, fed tan' turn edidit quoddam murmur ftridens, quodnott eft ab uUo homme mtelleilum. Et credo tUud ftte^ iirumßiftediabolum-.flgnificauitjenim quales ci-Kes Sylla Rom£ eftèt inuenturus,

Ult;t ante paucos annos dicunt filium imperd'* torij Caroli V. Philippwm rcgcin Hiftianiaru/in circumduxifte fecum duoî Satyros,pilofos bomun euloSfUel omninoflmilcs bomt«itgt;M$, bcflialem a-fioquifigurd}n,hoininu «erô ftgt;cciem imitantes,^3quot; e i (oEitos

folitos ßridcre obfcurum quidiâm^c^itoi non intet li^ebatur.lßihjitddubièportenderunt.

inhifivrii funiii Ambrofijcji, apparuijljè ei Satyros:exifiimo fiiijje diabolos.

Anff plt;t«cosd«noî in ßohemii/,cuidain dormi' endßjeärum apparct: Surge,inquif, ZT unde me-eiVM. iße conftmiatus, refpondit: Nott ibo tecum. Secundd noâe redit ,Gr jic quoque tcrtia, ingui-ens: Surge,abeamus. Reß)ondit lUe'. Nozj abiba. Tuncf^eiîrûinc^uit: Hifi furrexeris, male tecum agetur : ipfe metueusfibi malum,furgit. Dudins efl ab eo in apertum amp;nbsp;planum cainpum,ubi cum efflt,mtcrrogateumflgt;edirum:Ciu.iduides i Re-fliondif.Video ab una parteingentem exercitum, quafl Turcarwm.Qjiid uides amplius ? Ab altem parte exigUam quafl Chriflianorum tut bmn pard' tamadpr^lium. Quid ulterius I Videouidloriam penes chrijtianos efle.tunc dit j^ellrumtilsec bre ui flc euenient,ut uidifti, zy flatim cuanuit.

Athenceus dicit fltt/feinAphricd tale animal, i^uod cum homines afl)icerent,obflupcfcebant, c/ id multis militibus in exercitu AAarij accidifle Ali rius dolumfendens, unicuilibet milidi flieculum curat,ibi animal ex fito contuitu interficitur, Exi-’ fliinoillitd fliedlrum fitijje diabolum.

^uo doiHßmi er excellentes uiri Jirè otnnes eo tembore exijkntcs congregati fiierunt, recrrafio-nis caufa. extfit urbem, ad ejuandam fylnulam fe contulerunt,ut amicè de controuerßjs iûius tempo ris conßrrent ; mter eundum ßrti anieulam m modutr. lufeini£ dulcißime canentem audtunt,ad» miranturiititiôdulcedinem uocis,cr dubitantcuius lt;tuisßtcttntus'xum non poßtntipfum ab alia~ rum auium cantu difeernere. ingredientes porro fyluulam,ueniunt ad arborent,!» lt;}ua fedebat aui^ cu[a.Deliberant communi confenfu, ut eam adiu-rent.Tunc is qui cteteris cordatior uideri uolebat, aUoquitur bis uerbis auiculam : Ego adiuro te in nomine tefu Chrifli,ut nobis indices,quis ßs^ rc-ß)ondit eis,fe eße unatn ex damnatis animabus,er deßinatam eße ad eum locum ufq^ ad dient nouißi-mu)n,cr tune fupplicium (Cternum fubeundum c f-fetneq; uBamßbiliberationemrefiare. Hisdiüis auolauit ex arbore, clamitans : O ' cvpig,o exfig, ÎCPic iß das ein lange zeit, id efl: o quam diuturna erimmenfaeflaternitas. ludico finße diaboium i« iüo loco habitantetn. Ontnes uerö qui huic ad-iurationi i»terßerunt,uchemcnter a-grotare in. a perunt,cr paulo poß mortui funt.

QMitiim Monachus Erphordia in monaßerio Sebaldifhomo doäus,erin Imgua Cracaexerci-c f tatus^

tatiM , qui cognito uerbo Dei, cùm re^ liquißet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;puram ium ISu-tngdij doâr'mam

ampleâerctur, uocdtitf efl 4 Vinarien/ibui fend-toribui V'maridm^ut ibi EudngeHum conciondre-tur. Cum igiturfuggrfliim dflendiffet, cr locum quenddtn irddandum et interpretandum fumpflf-fetjUifd efl duis in eius cdpite per totam condo • nem ipfo nefdentefedere. Cluanquam multi ho“ mines uidcbdnt, tdmenne ßrtc tumultus exdtd‘ retur niter condondttdum, nuüum ueibum de hdcrediccreuoluerunt. Einitduero condone, dim ex fuggeflo abb et. dub etiam euanuit, ibi uarij fermones/jiarfl funt : quidam mortem con-cionatorb flgnificari dixerunt, quod gt fadum tfl. nam pod triduum optiwus uir moriebatiir.

in quodam locoßit quidam Dodor inedidnlt;e, tnagna cumfilidtatemorbos ctirans, etm afiqud ignorarc pudebdt. Conßgit igitur ad diabolutn, quern in uitrum inclufum de rebus dubijs confule-bdt,qud impietdtefiid,mdgndxfilijs fub facultd-tesreliquit, itd ut fuprd i s o o o florenos paire mortuo ex htereditate confequerentur. Voluit ante dgonem poenitentiam dgere, at inflar A' iacb ßrere ccepitjO- femper iflum fuum confilid-rium uocduitihorribilesq- blaffemios contra Spi-ritum fandum protulit,m quo furore denique eJi bucuitiidifceßit.

tuit alim ijuiditnt multas à diabolo tenfationei patiens, lt;jui dixit,diabolum infirma mufcataut crabrottis fuis gents et oculis cum magna grauita-teinh£rerc,ut uixgefiari poßet.

Erphordi£ quidam inifer homo citrn eßet in wlt;lt;gnlt;t inopM, (büicitus fiit de jtidu ey de uita: itißituend£ ratione, in tali dolore animi inui~ tauitadfe diabolum, quifiatimaduenit, dicens: Siuis te mihiaddicere, docebo te artem cx qua ßgnificabitur,quo resfiirto,uel alijs modis ablutie peruener'mt. Mifer conditiones acccpit : diabolus etià fe monflratorem rerum ablataru fire pollicc-fMr.Cu«: ergo häc artem diu profißus eßet, faélus eß ad eu magnits homiiiü concurfusjta ut multi eu confièrent:fed tandem diabolus deßituit ctiMi, er ciem multos honeflos innocentes homines filfi fini argucret,à fenatu captusßbi fiatim confi/Jiu eßße cum diabolo palt;liu habuiße.Multum nrgocß fielt pdßoribus eum confolantibus,quia contende-batfenonpoßcconuertiifed tarnen conuerfuseß, accepit confoUtionem citm concionatorcs dicercnqeum quidem impie feeiße, fed eße mandatum Dei, ut omnes peccatores ad filium Dc» generis humanifaluatorem configerent, omnes ad ipfum conuerfos, es“ ipßus auxilium implorantes contra Sathanam , fiißi exauditos-.

cr ^itdniui'S fe tôt dddixifjet, tarnen talc paâtim ßrc irrittim,ciuia nemo poffet alten j^oràccri ali--^uiJ^qnod non fit infuapcteflate.

Similishißvriaacciditanno ?3.tnpago,uix dimidiit miliare oppido ihena dijlante. Qjiidam magusuarijsindicatisà diabolotherbis, agrotoS non paucosfanitdtireßituit: tandem inter ipfunt cr eins uicinum fabrum lignarium r,x£ fimt crtaïf f ie litfaber feommatihus aliquibus acerbioribus M ipfurm inuekerety uftde magi anmur» fauciauit.TE.^ lapfis iam aliquot menfibus^faber in morbOm pe~ riculofu/m inciditMittit igitur ad magivm, ut ipji iniuriam aliquando in ipfum iUatani cottdonct,z^ fibiinhocpericulofomorbofkbucnidt opitun letur.Magus[uerà, fient caUidus cr ucrfiutus, etfi fabro illius déliai remifiionem promittat : tarnen tniuriasipfiiUatasulcifcitur,koe modo : ïubetfa-hrum uti radiee in potione, cui à uerre nomen e^l inditum,cwm alijs uenenatis herbis quapotione adfedfutnpta, ingéniés corporis eruciatus fienfit, quibus mdies magis magisq; erefeentibus, denique in eis moritur. Mulier uerô fabri eùm eius agnatis, aeeufantmagurnhomieidif. Delataitaq^ caufaad fenatum lhenenfèm,qui,fijcut hone/ios uiros decetf magum in umeula conifà curant. Cùm uerô maa gus in tortura de fuis fceleribus peraâis examina-

De Creanonc. 4t rftxr, totttw negociumconfißus eß:, in primisq; ^uod'mterftciß'ciillumfdbru'm, qui femelipfum Uferdt, gt quod taagûm fuam 4 quddam iietuld in uicinia Hdrciniitfyluie habitante didicerat. itè feinfieripfiaffuißediabolunt, dehominibuiadi-pfunt aduenientibuf commonefdcientem,çy- iiißti' rantem ei,quid praßentibuf ej lt;tbfentibui,ipfumq; cciijulentibuf largiri deberet. Hii it^q; compertis pftio infixus,crcotnbufltis eft.

Aimo fjc4ptefKnt Berrtntedu£ incantatriccs nti'lieres, quteglaciem ad perdendat fruges per' fieereconat£ funt.Eæq; mulieres rapuerunt fitrto diteriut uicinlt;e mulieris infantulum, cripfo diße-eio coxerutit. Eailum eft diuinitùs,ut mater qu£-rens infante interueniret,ibiq;in oüam impoftta gmtßi infantii membra uidertt. Captii itaa mulie ribtM,cr in tortura examinatii,dixerunt,li ^roce-ftjfetcoäio , tunefiitura/ùilfet ingens glacie5,ita «t omnes fruges perderentur.

‘ Clt;trdwilt;tlw quidä hoftgt;itibus inuitatisJpeäacu-liwn ocfjib«tt,tM quod produxit mulieres magicas, quæftcerunt tcmpe/llt;lt;tcm:rcprej?(t dMtciw tempe-ftate,euanuerunt.

Heydelbergie minifter Doäoris Theologilt;e,b» niM homo,er non alienus rt noftra doürina,aliqui do proftäui in pdtrwm,cKtn rcdircf,cr no” , nbsp;nbsp;nbsp;c«l abeßet Heydelberga, ibi eques quidam arduo

eguo ucótuife demiitit, er ipfum nihil tdle uolcn-teimquo imponit: illeuerôcùniuellet appreheit-derefeljbrem hi equo, ut fe teneret, fenßt cum euMuijß.ipfefoloeqtioin ahivm tanta, ccleritate ueäiiicß:, ut peneßt extiniluf, Cumigiturucnit propè urban Heydelbcrgam,abijcitur iuxta pon-fein, ubiiacet per aliquot horaf attonituf,quaß mortttUi’.reUerßiiaißeac circivmßgt;ici€ns,uiiitß: effèîleyielberg£,ingre^iiiq‘domu agrotat per dtmidium annum.Hlt;ec ipfe nobii narrauit.

In Italia leuiter curat doéirhtâ Aßrono}nicä,fei exceüetesßtnt 'm arte inagica. ?apa Vauha erudi^ fißiinus i« omnib.doilr'mii, erat etia ßudiofui aV' t’vs tnagicg.huiufigiturartis prouidencia duilut, quondam Aloißoßlio ßuo fuo fcripßt, ut iüu dient caueret,quo ilium mterßeiendam praiuiderat.üio autem eauit quidem, nectota die uoluit egredi eX fua arce feu palatio.Sed cum iam aceeßißet uejße^ ra^ef Ißeraßßetiamßeperßmilum periculo, iußit ßegeßari'maggerent ad mßiiciendas aidißcatio-nes:egrediuntur cum eo coniuratßef rcgreditin' tur. eil igittirittecollocaretur 'm ßuo cubiculoßßi ingrcdiuntur,mterficiunt eu; ßußiendunt^ ipßuitt pudendiscßneßra:freratenim homo libidinoßus, -Hoc non potefl dici Aßronoinia.

AbbiCS Trittenhemiut ßeu Spaheimenßs ßiit mti gnusmagufßnquodamßrteit'mcre ( ßcutmihi

De Creatione* 4? Pirchaimerus narrauit)cum ucnifjct in diuerforiti non bene inßruäum,quidam per iociim dixcrtic: Domine Abbdf,cura nobis bonum fcrcu'um pifei-um.iße'fantumpuljauitfinejiran,acjîdihn iieiiit quidam portans kneem in/iruilam ludji coâiis.

Nohî qwendam nomi-ne laitßum de Kwndtwg, ^uodeßplt;fruum oppidMm, p4tnlt;emeæMicwiuw. aie c«m eßet fcholajiicus Crdcouienßs, ibi magi-am didicerat, ßcut tbi olim fr it rins magnus ujus^ e:y ibidem frerunt publtiif eiufdem artis profrßio nes.Vagabatur paßim,dicebat arcana multa. tUe Venetijs cion uellet oßendere ßiedaculuin,dixit fc Uolaturum in cœlMin.DidboIus igttnr jubuexit eu, afflixit adeo, ut allifrs burnt penè exanimatuî effètifed tarnen non eß mortuus.

Ante paucosannos idem loannes'Pauftut, po-firemó die (edit admodumoeftus i-nqwoduw pago ducattts Vuirtenbergenßs. Hofres ipfrm aÜoqtur, (ur meeßus eßet prater more et cofretudinè ( erat alioquiturpißtm^ nebulo,inquinätißima:uit£, ita M ßmelatq; iterü pene interßäus jit ^pter hbidi ne$ ) ibi dixit hofriti in ißo pago ; Ne perierre/îa« hac noéle. Media noäe domus quaßata Mane CHm Tcaußus non furgeret, zs' tarn eßi'tßrt' meri-dies,hoßgt;es adhibitis ali}s,ingreßus eßin eiusio-claue,inuenitq; eu iacentein prope leélum isiuef ja facie,ßc 4 diaäob mterßii'’. V i«t'j,adbilt;c habebat fecuiîî

44 DeCrcatione, /écuincancm.^uierat diaboliu, fkut i/kncbulo ^ui fcripßt De uaaitateartiivm etiain habebat ca^ nan/ecum currentem,qui erat diaboluf. Hic Fau-fim tn hoe oppido Vuitteiiberga cuafit, ckin opti-tnuf princept dux loannes dedijfet mandata de il--lo capièdo. SicFlorimberglt;ectia)neuaßt,ciim iant incipcretprandere,iefiuauit,furgitq; fiatim, fol-“ uens quod ho/ßiti dcbebat.uix autem uenerat ante portamjbiueniuntliäoref^cy“ deeo inquirunt.

Idem Faußusmagus,turpißima beflia^z^ cloaca multorum diabolortem, uanègloriabatur de fe omnes uiéloriaf,quai habuerunt Cæfariani exer-citta in ltalia,efße partac per ipßtnt ßta magia.id^ ßtit mendacium uanißtmtim. id enim dico propter iuuentutem^neßatim talibm uanK hominibu^ aß-fentiantur.

In l,iuoniaMoß:oHitte exercent horribilem crit delitatem\ ßtjßendunt paruos pueros,zy dißße-cantmulieresgrauidas,acex pueriseximunt cor daad incantationes : ducuntfecummilitesmulta miUia mulicrum,quarum plttrimte ßtnt uenefictc: harum conßlijs pugnant:caßra metantur, qua; ai fuas incantationes utuntur corculis puerorum. Cum magia etiam ßemper fiterunt coniunila in-fanticidia.

Marius quando duxitexercitum contra Cim-brosßhabuitßecum iudaicam mulierem in caüris ttati'

De Creationc* 41 W4h'i}ifd»i,px cuiiM pr£diiîionibiu multd con/htu-if. NomiiMM eß Mariba: de q«4 plura 'm Fbl-tanho.

ReperiKFitur quidam pr^ßgatores i» Afiaycir^ (umeuntes per totcK 'm/ulof, GX gerentes jerpen-tes,quibut faltantibm exii^imatur purgari domtiTf quod nihil poßit nocere iBi domui uel familite, j« qua fuam artem exercuerint. Geflant in uafe cu^ preo unum utq; alterum j'erpentem : uenientes «e- , rôindomum aliquam, indpiunt ludere tympa-«i5:4d quem ßrepitum paulatim affiirgit ferpenf^ Cr (jpertt rißuWjdc capHt promit, ilio ludente faltat,tandem decidit ferpens,quafi exanimiiiquù diabolus crudat euni,

fîoj mewimimiw Trancoßrdi£dd Oderam pKel lain ßiß'e,qu£ quicquid mantbm d» riperet uerle^ bat in argentum, quodcomedebat. Aliquando flbrepfttm eflexeius manibus,c^ mißum ad pr'm-eipem,cr ad nos ctiam.

Viennießerunt duo magi,quorum alter deuo^ rauit alterum,id eß : diabolus abduxit alterum in ßgt;ecum,m quo tridno latuit,deindereùerfus eß.

In Itafia /«it quadam «irgo à diabolo obfeßa, ttß fd ignorabdt Latwiè toqui, tarnen 'mterrogata Ä Ldxaro Bonamico, proßffore Bononite,quis eß fet Optimus uerfus in Vergüw? Rcjßondit diabo-

lus per edm:'Difcitciufliciiin moniti, O’ non teirt‘‘ neie diuos.hoc fciutt diabolus.

Alite paucos annosfuitJimilis muiter in duca^ tu Luneburgenji,ignara alias latm£ ogrecie litt gu£itamen ob/'ejja 4 diabolo, per/èilè Latinè O’ Grace loqucbatur.

Dixit reuerendus,pi£ memoria,Philippus, au iiuijfeex fide digttis uir/s Chrtßophoro Groß et Sigißnü io Gelenia,dequadam uirg.neüononica, qua biennium poft mortem inter homines eft uer-/ata:in;iicata uero ad co!iuiuia,parum cibi deguftit re uifa eft.Cum autein aliquando inter alias uirgi-tics in corcis istcederct,ßrte adeft alius magus, ad aftâtes inquiès: ii.ec uirgo paüiia.eft mortua. Qua modo,reftgt;ondent ei,eft mortua,ciim earn incedere uideas:Videte,inquit,monftrabo uobis : accedenS adeam,fubmouet fub dextro humero faftciniimf quo fublato concidit,o'utcadauerminftt. illud fa/cinum ab alio mago erat impofttum.ita diabolus hoe corpus toto tempore circumgeftauit.

Qtt'ddhabitu Oquot; ueftitupreciofo mdutus,cu ti“ hieme et fididne propeP.otèburga ad Thubarà bo ni uiri ades ftapius acceßit,ac in ets couiuia o eho rcas inftituit,pratextu ducèdi illius patrisfamilias honeftàfilià’.affirmauitctiâfteejjènatu ex nobili ftirpe,atq; m\loginquis terris plurimas arces, praa dia,oppidula,alia^ eiu[tnodihabere}ftbi^ deefte

DeCreatione. 47 nSjil ^in hoc mundo ab ullo homine äeßdcrari poßii,niß Mxor cxccUetib.morib.prtcditd. Diß^U“ cuit patrifamiliâs ho/}gt;itis cu fuii focijs importuni tM,et ipß fuä filiä,lt;ju£ effet ignobilii^recufauit^ac redire prohibuit, At hoffet eit fuis duob.focijs a-deofuitimpudcs^ut circa uefferä ornatus fuis or^ namêtis aliquoties rediret, fuu^ negociu inßitutii p feere ccnaretur.Poftremo uero ex multis coieH» ris dolit ac fraudé paterfamilias olfaciés, imiitauit «dfeiHius lociuerbi Diuinimim/iru^cu quo præ-fente illo peregrino hoffite de uarijs facra; Scriptu rte Iods cofert,quæ coUoqa hoffet er duo ei’ ƒoc^ƒ £grèferètes,dixcrut,eße multas alias facetids falesqb.couiu£potius quimfacr^ Scriptura;in-terpretatioe cxhilarari poßetfrogareq^ ne eßi-t cis ulteriut moleßi facra Scriptura. Ad qu£,patcrfanii liât iä fatis cößrmatus cotra fathattie inßdias reffo ^it,çy hisuerbis eos interpellât: Abite uos nebulo-nes,inßdiatoret no/lra;uit£,nec quiequam negocif mecu,neq; cü meis mihi à Deo coeeßis habeteinoi enim baptifati er redeptifumus preciofo fangui— ne Domini noßri lefu chrißi,qui not cotra inßdiat Oquot; aftutias uefiras diabolieds defederc et tueri uult, ^oftqud h£cdixiffet, nequd illecu fuis focijs ma~ gno firepitu, relinqués poflfc intolcrabilcfœtorè Gquot; triam hominum fuffenforu cadaueriba in hi-{gt;ocauff),euanuit.Sic ille bonus paterfamilias cunt fuis liberatm ey defenfus eff,

lhen£ uenicb.it ad me homo, qui querebatur,' quôd Ipeilrum quoddain feàgenisfuii fuj^endc' ret,^^ elfet ei moleftißimutnMbens ut fe mterßce ret.Petebatàmeconlllium , quid fibi facieiidMit eJJèt.R.e/}gt;ondi: Hoc geniu d£moniorum,non ex^ peüitur,nifî precationibui Gf ieiunijs. Dixie mihi etiam^qua occafioneprimùm ipßhoc acciderit.

CumCoburgi^ubßfkremui in eremo, quater, accidit, utfemper pofi apparilioues noäuruarii facium Dodor Lutherult;5 graui capitis morbo aquot; gitaretur. Accidit autem,ut cùm precedente node tres ciußnodi uolantes faces uidijfet,ßre incidißet in fyncopen DodorMartinus. Prefenticns autent morbum,minifirum fuum uocabat, is amygdali' nom oleum inflidabatin aurem, item oleum nucif mufcate,ey’fubinde pedesßicabat edeftdislinteis. Tandem iufßis minißer legere cp/fiolam Pauli ad Galatas,ßc ei fomnus com iliabatur. Cùm iant euaßfßet periculum,dicebat Dodort Tavte in co' templutn diaboli^Pfalmum De prcßi:--\tgt; cuatu-eruocibuscantemus. '

EStmirabihscrpulcherrim.- diß^nßtin ortut CfoccaßusJkîlarum,q:iè adß''u:rt rebus nd feentibus conucnientes ferenitutes piuuies, prie-

De Creations. 49 {»•(fJfrtÎMj quändo anni funt reguläres. Scd turbaii turfepè tempeflites anni uel propter hominuM peccata,uel poßtum/klldrum,ut hoc tempore ( c-rat enim in priticipio noui dnni)uidctis, qutintunt fit pluuidrum,qttii( Saturnin efl in tauro^acceJens Mm ad hyades,quic natura funt humid£,e:r humi-ditates àd/èrunt, zjquot; lupiter 'm pifcibin ; ilia Jlell£ augént humidas tèpeftates.Verùm dicamus de an-nisregularibus, tnuerefeu Aprilifol acceditai pléiades,ibi res nafcentes indigent kumiditatc.Po-flea adgem'mos,ibi aura uel aer efl teinperatior. Won g«lt;tndo fol uenit ad cancrum^çy ad prafepe^ iterum opus efl pluuijs.Poflea opui eft ^flu flc~ eitate,utjruges poßint matureflere. ybi accedit tld leanem er fyrium,tuncflunt ^efliit, çy efl tempus flcciM propter fi-ugum maturationcm. Deinde rurfus efl opus humiditate in fatione, uidclicet quandofoluenitad fcorpium. Deniq;fequuntur fiigora,quando uenit Orion oppofltus foli, tuno rurflm multum tempeflatum hivmidarimt habetis. fuit quidam Do{lor,qui contra rerum natur a‘ iiwn 'tnquifltionem ty aflronomiam flcgarriebaf. ilo,mei rujüci non 'indigent Calendaria,quia bene gt;iorunt,quando flt hyems dutlt;eflas:flmiliter quan' do meridies aut ue/flera. Dodor Utart'mus me 'm-iuebatur,metuensnequid eidurius reflionderem, îiihil ei aliud rejflondebam,quàm :Hlt;ec oratio non

DoÄort conuenit, Esi^lein vndoéiorlicheredf^ Veniebant quidemmihi duriora in mentent, fed mercpreßi.iiiecreJfionßoDoilori lontc ZT Do-ûori Mdrtitto, zr multts alijs doüis uiris f^rrtotd cœnam iociu/tiit.

Anteexigt;editioneiunofln Imperittorii CaroU V.in Gaüiam ïlarbonenfem,m folttis motibut Ah pes tremuerunt, ZT « alttßimis montibits cr pi»' ribuf locK erupit , ita ut ejjct admiratioitt multti hoininibiK. Sed habet phyßctu caufu. Niim ubicunquein ciuernii terr£ funthalitM ,1-^ bifuntetiamalt;jU£, qu£apertii cauernis erum' put zr colldpßs cauernitti mutantut curfiufiumi' num. Ita etiam erumpuntfaUn£,lt;juando terra tef r£motu concutitur, lt;iuia 'm eo loco funt falin£'‘ ini^uo perlongu tra^tufuntcauern£ßcutcell^' c/uando uero deciduntiÜifpecut tuncnecefße ttgwdra alibi erumpere. Sunt magnum beneficiwn^ j:)eifaUn£,nec[‘, funt durabiles.

Anno 5'44 ^ansfild ufc^Kifniam fùerunt tand terr£motus,ut tota Mifniaftrèßt quajfata,fed nof nihil in hac ripa Albis animaduertimus.

Quando nofler Imperator Carolus V.anno jJ' (tfeendit ad conuentum E.abißonenfem,ßiit hoffte principisPalatinipropeHeydelbergam. Ibicun* in uenatione inflituta uideret ceruu, eum que in' fequeretur, occurriteilupus: iUereliraceru^

De Creadone» ît ^idoriturlupu. interea^ exequiîa()fufrefftcrui, quodnonpoffeuidebitturfanari ,ntfi pes abfein-dcrctur, Càm itaq; iam Chirurgi adfirrent inftrU'^ tnenta, et fe appararent ad abfândendum pdf w, intcrttfmt rex ferdinandtii,feuer ißime prohibenf minitans’que feucUeomnes fußgt;endere, qui fc-^ionimterejjènt, earn'que adtuuarent. ôiùbus perterriti Chirurgi abßituierunt. Deinde confu-luit Rex FeHinjftili«, ut imperater Carolus V. profidfeeretur ad uicinof therntas, qtttfciw fana-tum efl crus.üoccafußrtafj'epojlreina ipflus it-tas flgnifleata efl.

Cercopithecus me aliquando firè interfèciffèt, nifl comes,ad cuius menfam aßtdebam, auulflflit, Quodßitflgnum maltoruw uiforuwi pr^featiS cr ßturorum cercopithecortwi morfitum.

Conffledus efl in acre ante quendam con-uentum Schmalcaldenfem iw Thuringia exer~ citus equi turn : dfindc numertw quidam rufli-coruitertio draco magnus. Et puto flgniflcari per fXfTfittwn primu bcllum principumiperruflice!, motum ruflicanum’.per draconeni,hoc prtefens bd luw intricatum,cralia bcUa feeutura.

Bamberge efl fepulchrunt Heinrici Imperdto-riSjin quod efl incifa iuflicia, tenês Itbrâ in manu, lam libra ita efl fada , ut lingula bilancis non jit tn trutina , fed declinet paululum ad alteram

partem.rie hocuetm apud ipfos ftrmo ^^irgtturi quMdo linguU in tmtMAm rcdierit^ tuitcadfùitt rum exitinm urbis.

Kic annus fß triflißMus erit, quodßgnißcant multa horribilia ßgna.Recens ßtit terramotiK E-gfie^alio loco pluii fangumem,cometdflagrat, e-rit etiion deten-ima coniunâio Saturni cr IJlartiSt f^U£ magnas ßccitattsßgaißcdtfirtaßisetiamjk-' rilitates. Hitc non tantum in hoe anno,fed etiam itt fequentibus fass efficacias oßrndent. Oremus ut Deus Itniat ttammentia pericula.Nuncßmul con--gregatifuntlegatiTurcici,Pap£, Regis GaUiar, Crc.Quicertealiguidnouiconcludent, nißDeus prohibcatßtd ut metuenda fvtt triflißima pericul^ Germania; ; ßeut uenient maximi tumultus paulif ante diem extremi iudieiß

In m«n^o funt duo lumïna, Óeconomia pn-titia. in cœfo quo^ duó}Sol er Luna. Sol politiant dcßgnatacmagißratus .Luna Oeconomiam fett uulgus.SiSolecb'pßnpatitur, minatur imperan-tibus.Si Luna,uulgo er fubditis. Sic annoif fedi^ tionemrußieanam praeeßit eclipßsLun£. Chri-fhanis iÜaßgna nihil mmantur.Sut enimfupra Solern er Lunam-, er mortui ubi refurrexermt,cla-' rius lucebunt quam Sol er Luna.

iudicitn . Quando ante armos guinlt;lUiigmtaaut arciter rexScoticui cflcaptiu, iUo tempore gui' dam in Anglia captiutH tenebatur, cui cùm euflos carceris commijjiint eße pr.-eliumßgnificaret : Si (induit captiuus) co diepugnarint, tunc iam [cio quit uicerit,noßtr Rex uicit ScoticuM. tnterro» gatui,unie cognouißetf Reßrondit ex uentis fe coniceiße ; nam uentosfiiiße Scotif eodie ualde contrarios.

Qjiando habetif flatmtn peregr'mationead-Uerfosjunc ueflra négocia difficulter perßeietis, duia boni angeli cr diaboli inter fê dimicant: quod exiflimo uniuerfaliter uerum eße.

VtpropinquooppidoLochaerat cer«i«, flngulisannisinmcnfe Septembridie Egidij mu-rof tranflltebat,cr in fyluam ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id efl^ ad,

admißiottem ciirrebat,çir in menfe O^iobri reuer tebatur,idq- per multos armos fatiriat. Sed ulti“ mo anno, quo Dux Fridericus mortuus cfl,non eß )'euerflu,quia ad nouum dominttm redire noluit:

Duo principes in conuentu Francoßrdienß an te uiginti annos aut circiter habita, deambulatum extra portam urbis iuerunt, ibi falconibus uolatt tibuf forte immifeet fe pica, fuper quo falcones ita fe coUidunt,ut décidant,CT ambo moriantur, pica manente incolumi: qu£ tarnen attonita decidens, aiitequam auolare poß'et,d cane deuoratur. Sic ar d 3 bitron

httror i^ein nobifc umßre:iUi duo perierunt, tiof per Turcânt,aut alto modo peribmta.

Ciitn dux Vridericui cum epifeopo Koguntiné ß eodem tempore ^uo mortuu's eft imperator Mlt;t x!milianut,in arce Locha recrcationis eaufa extrd fineftrâ proj^iceret de fuU negocijs ey Repubîicet coüoqucntes^tuncfubttôregului imuolauil ftne-llram,ubi femel atq; iteru circumuolita ns decidit mortuuf.Quo proculdubio ftgniftcata eft Cnefarif Maximiliani mors.

Mf mini in quoiam monaflerio ante mutettio^ nem,qme fecuta eft,urfunt^qui ibi alebatur erupif fe exfuacauerna, (yuenißein medium chortvnt ftantibuf cr canentibui monachis. Aliquifugten bant, pauciftabant corripientes cttjfides quibuf occurrerent urfo,ei(q; rtpeOerent’.'mter quos noui qucndam cuiiu tantaßrtitudo erat^ ut in primif eorrepto cuftide repukrit urfum. Hoc fuit ftgnii tnutationis paulo pèftfecut^,

Abfque dubio magni uiri certis dc propri/s ft-' gnis dererummutationeadmonerifolent. quot;Videte quale ftgnum habuerit Hannibal l itte uidit in font no ingentem draconem uagariperltalidm,cxfd-’ tere uaftationem totius Ualilt;e. iUeipfeßit. lient quando Iulius Ctefar ante pugnam Pharfalicdtit ùeftieri circumiuit in eaftris^njfeilurus excubidff

i6f(tr Jere Uifd efl galea, qu£ flamm4 or Jens a-liquandiu fupragaleam eft conj^eiia’.fitit flngulit ve flgnam.

In franconid , ante beUu/nt ad ingolftadiuntt naftebatur {!uer,cui ex uentreerupit culter.Signi-ficauitautem diabolus in Germdnw firc bellum’ci «ile.Non enirn culler in «entre creuit aut ortus eft, fed diaboli praftigijs effldum eft, Kt ex eo projir» uifusftt.

CKt«(»ltqK4mK!terinopptJo Negt;(»f«itrck i«« fanient lauans audiret alter urn tultro ft heßße, e:f taiKjuam mortbundum «ocnrc matrem,ipfa^idi puerit Wîtrepidè accurreret,non habita ralione it» gantes, qui in labro abeunte ipfa luffocaretur.tunt huic fleclaculo maritus interueniens ( arbitratut eft matris ftcordia pertj/ft infantem)ftatim eSfte-itamconiugempugioneconftdit. Audiens po/kd ciuftm coiugisabituSfftipftimftrangulauit. iKmJ f4ftM portendit alios calamitates Germanic, ejua-rii aliquos uidimus, C7 rcIi^Kas ulterius uidebim\

InMarcbw nequä tjuidä interftcit mHlierê graui Jà,cKt execuit infante,ac prlt;f ciden j ei manu ,lt;iui uoluitaflirrelatronibusad MjcantattoneJ magi^ cos. Credo non elft tam crimen qudm portent««»

Xantbt pepêdit mulier habens fuflièfumfiliu de collo fuo,etfacêinmanu,quaincèderet domM.lt-l«d portfntii obßdente Brgto pbilofopbo accidit,

A«fe dlicfuot annos magnis dgntinlbui In Ger^* ittdnia cicade uol^runt.erat talisßgum corporif^ gu£ imitabäturTurcicü/ileu/m^zy Turàclt;tm ue^ fiem. SignificauittidticniiimTurcarum,uel [lere» grinarum nationum.

Magdeburgi ante beSinn SinalcalJicum in teinplo audiebantur fonitus,tanquam roüiforum dßerum fragor.ego ipfeaudiui, nam iOo tempore non procul habitabS 4 tèplo.Porro Doäor Huld-richui Sizlngerfimiliter accedens propiuf ad të-pl!tm,audiuit. Item ante ob/tdionem oppidi Vuif-tenbergenßs in teniplo arcK,ßiniles tumultus audi ti'funt,ciuos audiuit pius fenex Doâor Uiekhijf tendiui. Ueinantefeditionem rufticanammtein-ploPainbergettfi multi magnifonitut duditifunt, COLL.

O(3o uel decein menfes firè anteobßdionem op-pidi,'Vuitenberg£ conffeili funt in locouicina coemiterij crehri ignes multis noâibtu : alij md-nebant in uno loco , alij uerô difeurrebant. Uinciohanncs VuickçiuKhuiuioppidi, peritus reimilitaris,colligebat, fire utoppidumcinge-rctur, fednon caperetur. lllud poterat iudicare eX ignibus durantibuf, non citôpereuntibu{,^uod etiamfailumefi.

in proximd oppugnatione Rbodi, wulier fietit ejm duobitsfiiijtmntttrOfdefitldit^ iOifflUncenitr

pirffm,qu£(m diu potuit : ci«n non pojjit fcje diutitif de}èndere,mterficitfilios JpeélanttbM Turcis,deinde fibi ipfi confciuit mortem. Eft r« uMehorrendd er lerribilif,(jUie fignificauit Tur tos urbe P^hodianj rffie potiturps,

Albis efiinuidum e:^ inftdiofu»iflumen:m ^ua (Um aliqiii perituri fiierint,plernii(j- ignes feu facula fuper aejuisfaltMtes èon/piciuntur.Ciuotie-autem huiufinodi ßgttd conjpeäa fue-gt;'««£ j uniuerfali experientid coinp(rtuin cft,o»» llino aliijiios perire^

Ante pMgndin ùtilorUlo^nnis Friderict ducit Sdxonù’/olisfcrrugmemuidimut. Hem ante'pu-gmm proxiwam Saxonifdui pridt'e eiui diei, qu9 pugna commijfd eii,etidm folis firrugo conj^uie-tdtur,

initia belli Peloponneßdci tdntd eclipßs fblis conßieildeß, ut in die perindedci'n noîlte/kllte lucerent.ïteindtticulte conßerndtic inufitata caîi— g’wje in ferrdw prolapfie funt.Sic etidm infynodo Conßdntienftßmilis eclipßs conßieild eft. Conflit ntdgnds mtttrftioncs dccidiße mi Grlt;ecw tempo fe beÜiPeloponnenfidci, Poß tempord item loan^ nw Huß,Confidnti£ propter doftrhitf Chrißidnit Uerit4temcombuß,qucitiemutdtionesßntfecut(e, ignordt.

lilaßcn!gt;urgenßs,anno i y i.fùit mägnut terrig-^ motiK in ditione iiarchionis Alberti circä urbeift Curicnfem, utquidam homines mundi interitu/M expeilarent. ludicatur iam ex euentu iBum ter' rtemotumJutßeßgnum fequeniii beüi. Ali4 quo-' que plurima exempta, qua noftro tempore faiitt funtjfcimuf,

HISToRIA de cladb accepta in Pannonia ad Mcgaciu, amp;nbsp;Ludouici régis interitu, lucu-lenter à loachimo Came-rario defcripta.

MVltU magnit^ rebufgeftis,0‘ektuf fuea ccßtbui TurcarumrexSolymanuf,beÜii in. :flit Pannonia, potiente regno ißo Ludoutcoß' Vo Laäislai,cu quo nuptaßiit Maria imperatorii Maxifniiiatiineptis.iiuicpuero cSciüante matri jnonium Maximiliano dejjionfata iüa, adhuc CJ“ ipfa parua uirgunculaßterat^cum Vienna ad D4 nubium Imperator er Pannonia ac Sarmatiare-ges congreßißißent, Sed Ludouieum editum ht lucem accepimus, nullam partem corporis cute integente, qua tarnen inundionibus medicis pO' fka produâa fiiit. Voluerat Ladislaus pater nomen ßlio indere ïulij : fed mater obtinuit, ut fua gentis(erat enim GaBica ) nomme potins appeBa' retßr,Iiit(ßniW(tlifrietttfbi(( quibufdd ominofa ßatim

ilätiwuifa.^amer nudumpeUecorptK-,rtttd(ttio-nm:er onüfjum nomen fitndatoris maximi impe-rijjdemwiuttonem regnt portendere credidere. gebatur iam annufpoßfaluttftrum Chrißi pijrfiw» iM. D.XXVI. crconMcntltwiprocerü Grrnid-tii« Spîræbabefcdt fratrbquot; Caroli Imperators loca J^uxVerdin.At mßlixPMnoniie rfx, mpiorlt;gt;re mtItiMnMtqHfOpernCbn/fianifatii ,crebjo5'(,uc ’ Spirlt;tm legatos nuttere, lt;jU( er expedihontmTMr carttw mctMcndam uc tembtleni, cnjuiwipfc ab omntbtM nbw ad bellum cùm pirarniuw; tun» gercnJuitt necejpriiscjjftbnpdrrttw, fonuenfut demonSirarent, ey ab lüis petercnt,ut jibifubue-/^ «irrer rfgnwtifuttMi Cbrtjbdno nomini confer^ ttdre»fllfnf:nfUcom»nutcrfne,Ht per ƒ«« oppref. fjonemaditut ad ipfos Tjranno ctudeiißimi} er infißißimohofiiaperiretur, SatK inm tliftwj, rfc «iwislortgè, cum miferanda pemicieeringimi ftfldmitdfe populichriflianiprogrejjum. tieefe tantum petere,fed lt;ju£rere uiam per regtiuwi (u-wn.,qua libéré muehi i« Cbri/hlt;tnifatein, er pro arbitrio graßari poßit. ïcrdwiandi dwtem mije-ricordidm er fidem,ut deewi t, i« primis HRplora-re ,c»iult; fecum foror nupta eßet '.ob feer are, illant wt tuerijji negligendus ipfe uideretur, „o„ owirtc-ret.Hw ey ßmilibus ad conucntiwn aüatis crcdi re t[Middin,cr terreri dubnis, er cenjere (jHdmpri-

mum copi^ comparandM,^ute in Paitnonïam mif terentur.Qÿ,id(im negocium e/ji magnum dicere, cr deliberandum diutim. Non efwra nuüi totant nmeludere, ^uanummetumaffirmare fingi i Pannonibui , qui cum feirent neminem facile è Germania ad fefeufque perduiîumiri, pecunias außrripolfecSfiderct, £rantettam plerorumque inter fe dubijammi Grincerti.,neq;quifquam rèalteriadmodumfdebat. Ita^hocmodo a£lum cil, utlegatio decerneretur ad in/ficiendum ret fannonicas. SedTurcainterea omnibmuiribui inilare beüo, çy urgere expeditionem, accerfc'»

cùm Ppiroticas o' Gr^caf^tum ^fiaticoi co' fiat,quarum mis Abratmum, hisBtcranumdU'' cempraßcit.Cum^Taururum, Albam Griecain nuncuocant,ueniffet, prienüßt Balibeio duceequi tes. qui quam longé lateq;pojfent, excurrendo hoflium agros popularentur. Rex tum Budlt;eerat, (y ueldeferendum regnum, uelaßerendum ma^ nu uidebat.Uaque quas potuit copias coegit:fed amp;nbsp;Bac»«' Germani aliquot,pontißeis Romani(ut ßrebaturypecunia coduiii aduenere, Vcrùm omni um numerus X X1111 »«ßw exceßi/fe negatur» Duces ßrtesq; uiri in iUis ßere plurimi,ut htec da des multo maior quam in/federn appareat,acce-ptam effe,qui conßderare uolet,facile ßt inteUedit riis,Brant ex Pannonicis cum rege inter alios du

De Crearione» éi (éf,Cr GregoriuiZepufîut,fraterlO(innb pritfî-dii eiuf regionts,quam olim lazigiu mcoluiffe par Jjibentjtiunc Septanca/lren/ls nommatur-.^ui ipfè ciwn magna cr ualida manu indies expcéiabaturi Edpraßdes multi,iwerq; iÜos unus pr^ecipua au-~ dada P.Tomoreui Colocenßs famili£ Frandfca~ n£,homo ÎMperitut cr tcmtrarius, fed cr manu promptuSyCr animo imperterrito. lî, ^uiajemel itertttn inconfultè euagatas turmas paucultu pradonu uicinorumrctuderati cr^uia ftrenuS olim egerat militem,duds etiam opinionem conce perat.Cui laudi inhians,regè ûnpellere, atg; penè cogéré,ùt hoßi obuiam iret.Ergo infrtix rex tetate penè adhUC puer,deßitutus crprudentum uirorü conßlijs,crfirtium atq^ beUatorivm copijs, etiant ttt aliqui tradidcre,cr multa fu/ßicari pcrmittuntt drcundatusßaudc ZT inßdij5fuorum,Buda fgre-dituruthoflioccurrat,aiacris exultabundut, necj^ßrmidinis aut timiditatis uUam ßgnißcatio» Kfm prfefcenî, relida lAaria uxore ad Breßiur-gum.Et ad Mogadum,(juod intra Budam er TrfM rurumßtMnefl,caßrapofuit.Balibduf,lt;juemcunt eijuitibus ad uaflandam Pannoniam preemifßim fuprà diximui,ontißis agris, exerdtum Regiuob^ feruare zT carpere,cr lt;t pabulatione atq^ a^uatio ne prohibere,diuißsci; fuis eejuitibm quos kabebat feeum ad a.XX,in partes quatuor, ita infinis excur^

DeCrcationc. excurjîonibut premebittregios,utcuunapars diei ^Mdrditteßßi recipcret fe,altera mox fuccC' deret,atq; huic deinde tertia,cr ifli pofiremó qudf ta,tota^ dies perpétua infeilatione cr uexatione holliü cofumeretur. Exercitus Regius fefe mtra ßra obieilis carris atq^plauftris cotinere primüiH' deinde cumufq; adeo tn anguPutn redigeretur, u( tam ad fluiiium nemo änderet accedere, cogereti' turq; intra caßra puteis effbßis aquam quxrerft placuit Pannonibus,autore Tomorfo GregO' rioZepußofirtunam prlt;elij experiri,minimèpfO banabus dc potius uehemenfißime dißuadentibuf Germants çr Boemis ducibus. qui cenferent loan' nein Zepußunt faltem operiendum, is enim aduetf tare iam nunciabatur.Conuenerant autem uniuef f£ Turcicie copilt;e,ipfeq; Solymanus dderat,nequ( pandoreshabuit,utcerto cognitum eß,ducentH ntütbus beüatorum.Sed urgentibus fuis, Rex hoC tnoda dtxiffeßrtur, fe non effe timidum , neq} i' gnau'ßimumßiturum,cupereutquißp uir ßrtif tjfe uelit, fe fu£ uit£ac fanguini non decreuißf padereAta produâus exerdtus regius^cr mflrU' da ddes fuit dTomoreo,permißis inter fe equitib-etc peditibus,qno ordines dilatarentur: id quod ad ingentê hofliu multitudinè, ne includi fui d,ti^ cin' gi poffent,excogitauerdt.Regcm ego accept tn p’'^ »M tfcie ita ßtißß coUocatum^utante eum non ejß^ iu9'

De CreatîoTie* äj iuclu! tTllt;t äenßor,cr ipfe eu tertijs ittueherflur, iKq;e5fliâucrimpetu pugnte ad primos protru-fum.hlif tradidere,feparatimcttm milleequitibut pojl acté conßitiUie,qd’exitus rei uidetur reß Here. Bellicis machmis abundabant,ut [oient,Turc£:il^ lisq;globis contra Regium exccrcitu direâè im-tnißi,[edßnedetrimento : fubliniiusenimlatiillij haßof modo quorundä perculere. Regiit machin£ CJ'pauc^ erfrti'esnon miilmm bojhbus nocere potuerut.Sed Titrcietanto maiore numeroßore^ tnultitudineundiq; exccrcitu regium non Jolùmje p[ere,[ed etia implicuerut : ncq;folu répugnantes proßtgare,[ed etiam caftra iam oppugnare ad quii ipfa quoi^ cum Regij duces rcßiicerent, er deßn» dere cuperent, diminuti pugnatores, er ordines dißraäißiere. }taq;celeriter ßtgaortdi ducibus plerifq; uiris fireniiis,cr quifuorum cladifuper-e)[e nollen t,interßüis.Pr£[ules multi caßtinter^ illos Tomoreus, magis inirepidus miles, quam eonfultus dux, fortißme dimicans cecidit. Capti pauci.Zepußus,dum innauem cu citato eqtio in-ßlire nititur^neq; iUä potefi attingere^Danubif a-quis,delapfusinfluuium,obruitur.Rex ßega ciii» inequouaßo,ip[eq; grauibus armis onufltts, ad tio magnum amnem uenißet,uno modo comitatus, qui anteeum,utpoßranarralße[ertur,in ulterio' remripam euaferat, tranßturus çripfepritcipir täte

tato equOfin ac^tta o' limo juffocatur. Putabättfr, itmnis uadum a fiegientibut (jaali cauato aliieo cof ruptwmminut iam pertiium efjet. Sunt qui tradiderint, appefentemequuni ripam,retro ititum fuper regem incidijjè^ itaq; iSum oppref-fum.ln illo non magno ijuidcm nequecelebri am-tie perijife nobilißimam regem,çy eximiu/madole fcentein,illiu^u€rbis,quiunutcomitatai eum ef-fet^creditwm:?^ corpwexanimum non proculab ittdicato abeodem loco paulo in/'erim poflea re^ pertum,fepuburje mandatum e/l. Hoc prielium^ quo anno diximus. 111 i.Calèd, Septeinb.eommif-jum ■ Solymanus autem uidoria mei uendiis er ƒ(■-rox,derifa hojHum temeritate çy imprudentia, «■* fu5q-ßrtun£prolßeritate, Bidam ftatim occU' pat^arcemq; in deditionem prxfidio accepto Jßo-liat,atq;diripii. Fueratantèilla pndio quodam jln gulariregi'SMathi^e, er opecibus iy inßruilione admirabiliexcuUa, ßgnisq^act^bulti exornMi inprimisautem omnigenerc libroi um diurs Ndi» UlathioijUt uerie uirtutis amatordodrifuin ö* ^rtes fapienti£ incredtbilifauore atq; /in lio pro^ fecutus ßit.Hfc igitur,ut dixi,direpta ac jpohitaf quia tam hyemspropè erat, remelihs quàm jpe^ rare änderet geßa , in Thraeiam reduxit ei,pi,a Turca,cr uidoriam maxima feßinitatc cei. bra-’ tiit.At ^ria regina tandem poß longam dßimu' latio^

talionem nundorum,cafu ntitriti, guein unicè di-lexeritt,crd(}uo maxima fùerat amorecompre-henfd,cogntto,lamentis uodfiratione omniet lococomplere, neque de fe aut regno folidtari, fedfoliuf martti interitum ante oculos habere, il~ lum deplorare, iUum requirere, line tllo reeufare wuere,z^c.

, Antefeditionê ruilicanam Fridcricus Marchio irandenburgenlis,cr prtepofitui Herbtpolenßt, ctunejuodamfuo/ratre in ludoe^ueftri congref-fuf efl,ubi thorax in iüo uehementißimo concitrfu ß(itapertut,ita ut pedui ipß nudarctur.td ijuiàam dodi interpretanturßgntßcaffe tragicam calami-tatem,in tjuam po/ka tn obßd(one ards Herbipo-lenßs inddif. nam erat in eademà rußidsobß-dioiiecindns.

In Vngaria anteeiuam interßeeretur i-fx LuJo Uicuf,tam magni terreemotU'S /uerunt, ut inde dotnut corruerent.iionmultà ante ßecruntapud Bei grfj er Ml Italia plurimi terreemotui. Qui tumul-tusillosfecutißnt,audiuißis.

,liabuicaniculam,lt;ju£ edidit foetut inipfaedi-Pß,qui oês mala morte perierunt.Doâor Milidn-nt habebat unum,c^ui ab alijs canibiu laccrattu eJi, dlterperijtincendio,

ßrUarum hit itnttis eld^ps,ofltnfa,Kdnos betlortM dpparâtuf,lt;:^ mirabilict coßlid contrd pios ififirtfi, crß{ißciniirulîd-.contrd quie omnid tarnen Deiü judm Eccleßdtn, donee ipß pldcuerit,ferudbit,ß' cut mater in îiebrd, Franconi£ oppido, e/lfeT' Udtd, etidmß dmbußd, mfantulut necdtus eß^ Sic etß quidam ex membrii Eccleßa; pereant,cor' pfw frfïwè Eccleß£ faluü manebit. Die i s iunij, anno i $ oppido Nebrj,mulier honefla magna dißicultate peperit ßlidm,qua édita,mox flartt ma ex matris aiuo erupit cum fonitu, qualisfit e-* tnißoglobo ex bombarda. Flammaueröetß matrem aliquantulum combußerit dc Iteßerit, tamett non cü extmóla,fed recenter natain ßliam circu-dedit ernecauit.

Statua luli/ C£farismt»ßuldTyber(na poßtdt miro prodigio eft conuerfa. Ham latus quod erai uerfus occidentem conuertit fe uerfus orientem.EO prodigio fignificata efl Cuefaris aduerfus Pont' peium uiäoria,

tto procul à Görlitzßtui nomine Hirß darf, ibi rußieus quidam uir ßde dignus, ciim ma-grum ßcam ittißet ad coüigendas fegetes, quas patt IÓ ante demeßuerat,uidet ex ßpulis copiofitm ßrt guinem manantem, ita ut ducenti ßre manipult fanguine cotamitiarentur.Rußicus ueroboc pro*

4igio perterntiis,ß4tim aUjs 'mdicat:pt midtoru/n hommti concur fui^qui admirati funt häc prodigi» ftm rem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COLL.

Scripßtetiimhuc doHor Medlerusiaduciitu Brunfuicenß, è tem erupiffe fangu'mè, ceu fintis fcaturigtnè,ulnie altitud'mc,Gr diufluxiff'c.fiecjic ró dttbiit eß htecßgna nobis minari be!la,quiu mwi tieuêtus teßütur talid prodigid no eße Hiiinrd.Nos UC rô-orlt;itw!iM Deu^què fcimus mifericordê effè,et prccibwj piorum moueri,ut panM lenidi,cr ntdi um£fu£ mifericordt£ mem'miße uelit.

In crfntBiM exiguam qtianddm bumdni inteUeiitcs tmdÿnem meßc,exe}nplis conflttre poteß. in mflt;« patrie erat canis iuxta aliduod faceUu, qui omnes peregr'mosillülocü pr£tereuntes eu rabie quadi tUatrabat,nec uUum oppidanum^ed afc iÜis ße at-t'mgi cz contreüari patiebatur.

Dicunt in inßtla Rhodo fitiße canes,qui uidcit.-Zcj urbem Rhodianam à Turcis eße occupatä,con tfMMÖMußostrrMerwtjCr^MoruwcKncj; eis copia dabaturßpfos dilaniauerunt: Chrißianis occurreit ' tibus etiam ignotis blanditi funt.

Fadens aliquando iter,de uia dubitabam:cwin^ ^tte fdrem equum eandem uiam fcpaiumcra perambulaße, reliqui ei ßenum er rede me e ■gt;gt; uexit»

«extt.E^ttiK habet cjuatidam memoriant: uerùm ii iafunt umbrlt;e,crfimuldchra habituant.

EquitsAlexandri Magni Bucephalai,neminenf pa0iif affèfjbrent,ntfi ipfum Alexandru, Cf ijuidem catapbraâum.ldem dicunt de eguo M lij Ciefaris.Et Phiniui narrat exemplum cuiujdata Germanici Principis, habentis egregium egutvm. Principe autem in pr^elio occifo uiUor uolens equtvm confeendere, ibi ab eciuo correpttK,^^ di'* laceratut eft.

Bafiliut diligentißimi defcripßt multd anhnan' tia.Baßlium deinde fecutui Ambroßits, earundeiti animantiam hißoriant hi ennarratione operant fex dierum pene ad uerbum recenfet : docetq; in il lit propoßta nobif effè à Deo tanquam pida plu' rimarum uirtutum ßmHlachra,qua:nos ojßcij no^ firi admoneant.:

Pultarchui ait^extaurii putrefadh iiaßci apeff utGT 'Vergiliuf in Georgicii fcripßt,ex equis,crd trônes,ex aßnis,fcarabeos,ex hominibus,ferpen'' tes. Typus uero harum rerum hie ed. Tauri erat uidimie. Sic igitur ex Chriflo uidima,mel et apesgt; id eßjEuangelium ey Eccleßa oriuntur. Equi,i^ eil équités dégénérantes gignunt crabrones.Aßtf^ procréant plebeios homines,quißintfcarabei, efi quatenus non regantur à magißratu, ßunt fe' iitioftfÇy hiimicigubernutoribusac legittmis tut'’ periß»

De Creationc. ^9 pfrijs.Ex borninc «erô hanc ob caufdtn tiäfcuntur ferpenteSjCfuia ferpen5,id cft diabolut, initiô uirut fuum in bomiMfm infiidit. Q30 ddmonemHr, ho-mmè pofl lapfunt «« morte contagione peccati Manentem, fua natura ferpenti dtdbolo non ejfe iißimdem.

Hippocrates difsimilitudinem nonfolum reg^^ onum,(ed etùm ingeniorunt ac morum in diußers fegionibus docet oriri À caleftibus caußs,

Ptolomeus ait'.Sapiens anima adiuuat cœkfîtnt Oprrdttonem,lt;î«e»ilt;sdmo(itMM optwn«^ agricola d* rando exp«rg!»«doq; adiuuat naturam.

Ouidiui'.Efl Deuf in nobk agitante catefdmu« iHo.Vult ßgnificarePocta, ^uàd habitus fiant ex-ceUentiores ejuando adiuuantur diui::ittts.Qticm-«dmoduw no/kr Imperator Carolus V.dt«{tt(» pr» uidcntiafaélus eji excellens Imperator.

De Alexandra dicitur, cjuèd habuerit apud fii tomicumPoetam,comcediashellas fadentem, de antmalium inter fe concertationibus et pugnii propter amores ac libidines, Qua tarnenccmœ-' diiÉ Alexjndro nonplacuerunt.Poeta agrè ferens MjqKÛ:R.ex,t« tragica facis^non comica idea iüd tibi no» placent,

Tabuld eß apui Lucianivm de quodam uolenti régi ?tolemlt;eo exhibere mirabiîeJpeéldculum.DO cuerdt ßmiiisreprefentare comxdiM,’qudf intro^ duxit,cr régi comœdidf dgentes exhibait.AUm u9 lens ilium eludere,eiufdcm'ciuemeptid! reprehetf dere,obiecitjlmijsnuces.lbißmi£ reliiid omnid' iiione coüigerunt twees. ïnde dicitur in uulgdri prouerbio:Simid ittdnetßmid, etidinßßt purpu' rd in dutd.

Artdxerxes LongiiHdnus ßc di(lus,quid dexte' rd longiorßtit ßttißrd. Hoßer imperdtor Cdroliet V.hdbebdt pulcherrimos digitos. R.eâi digiti me' diocrilongitudine,ßgtiißcdt ntdgnitudinë dtiimif cr beneficientid: curtiuerößgnicant aßutdw nd' turdin. Pulcherrimos etidm digitos habebdt Kein ricus duxSdxoni£ Mißtite,pdter noflri P.le' ëtoris Augußi.

îndicit conchie (unt omnium generoßßim£ ,ß‘' cut ibi plurimÜgenero/rßmdru reru naflitur. Fit tiiêtio inliiblijs duri Ophir. Inde efl duru Obryz«» ^uod efl prdfldntiflimii. Crefeunt deinde in Indid generofd drothdta.Diflwtduidliquddo incouentii Vuornidticnß cu Piftorio fenr^prdftdtißimo medi* coducisFridericizr CdroliV, Imperdtoris, gui tunc Idborabdt. Ibi eidem Pifiorio propter fuunt confilidm,lt;^uod fei^uebdnturctetcri medici dondquot;

DeCrcadonc. yt tiitfmperdtor i o □ o coronatos. Interrogaba eu, quibui rebuf pcrfgmw «ozi poßimits carcrc,cùtn er nos habeamut pulcherrimds generoßßimM pldtitds^Dicebatmultii dudientibus:Sdccharo non poßumiis omnino cdrere.

Turcd hdbet iam optimu duriî. Ndin Aegyptiit pr^ßäus Bdßhd, ^Uddo mùtit munerd Turdco Imperdtori, tune mittù ipfi dli^UM niaßds Ardbici duri,qii'eft udlde genero[um,ut eft durû Turcicu.

Vuitebergenfefolum efidrenofutn euwiterreo Mîxtü.CiUindo multît terrlt;e eß ddmixtu pduxillo drenie,fdcilè guident colitur, fed non eftfœeundd* Circa Bambergâ et Heydelbergâ etiâ eft arenofuM folumjed ibi eflßlicior cultura ^uàm hic Vuiten terg£.llld terrd efl optimd, c^Ud: efl pmguis,hali-tuofd,zr dulds.HuUum efl dubium, qu'm corpora cu«i ndturii terrarü conuenidnt ,ßcut corpora in Thurmgia funl grandiora quam hic. Quia hic funt tenues,falfi ej amari kalitus.ftcut ctiam terra efl:ideoq} corpora funt rarefada, marcida er te~ ttuia.Qu,.tndo ferobcin in folo Lipßco aut Vuiten-iergergenß eßoditis, tune nonpoteftis rurfusim-plere ßueam terra e^oßa,quod eßßgnu rdrd ter-fte.lnThuringia autem impletaßßa, terra cliant eßreliqud, quodßgnificat terram denßorem er pleniorein. Uon ßumenta er uina dégénérant, in aliam ^ßieciem propter terra; diuerßtatem, € 4- nt

ut quindo feritis hic 'm draiii triticiim, tune tertio anno fit robut. Quando feritis in Thuringiaro-buWjtunc tertio anno fit triticum.lta uina inalio folo degeneranl.Credo ctiam 'mgenia ey corportt hominum in alÿs locis degenerare:fîcutitla part Jtaliie qu£ dicitur LongobardiaJjabet robuiba amp;nbsp;prccera corpora : quia Longobardi hauddubiè funtSaxones.

Alphonfut' rex Neapolitans indigent pecu* nia, quia fufeeperat beBum. id confilij, aliquo^ rum hom'mun) fapientivm perfuafu,capiebat,ut fa meret pltmtbeum teélimi,zr iBud plumbum co-queret,unde ingenfem maßam auri inftenit.

Dicunthunc Turcicum imperatorem nuUaa-liarcntagiidelc{lari,quàmgemmif. idcoq^mifif-fev enetiM optimat e3- pulcherrmtas gemmât, ex quibiK curauerit fibi fieri coronam, cùm ibi fint frr£lîantifiimi artifices. Sed Venetos pofka-addi^ diffe unam gemmam, qu£ pulchritudine ma^ gnitudine fuperauerit reliquat omnes. Quo fané munere nthil gjatius Turcico Imperatori ■ ■

DcEuangelto* 7? tUKEUitttgelium efl longum er bteue. Eft fcrcKe fci.i et,(juod ad fummtu Diak^iirni attinet :crl5 gum^ejuando explicdittur tUe furnntte, traduntur definttiones es“ diuiflones.

Q^idum inedicut^uir doi!îtts,dicebdt'nobK, fe ualde fiàffefamiliärem alteri cuidä medico italo, beneftco uiro(flcut funt Itali t^ui funt eruditi ) qui receperat ipfum ad fe propter GriCcam linguam. Volcbatenim difcercgriecè, utmeliuf mteliigcret GaJfnuw.CiMM apud earn biennium fitijfet er «pfî •‘‘«He ßim.Iwri« effet,ccepit ei concionari de doHri na Ecilefl^jbi dicebat, audiuitmefatis humani-ter,cum autem inulta dixiflcm de Euangelio a-lijs articulû Chrifliance doftri««, tandem gemene, inquit: Ah quàm pcenitetmemeideteiudicifl Pm-t4«i teerudttum uirum e/fe ; nunc audio te adhuc deleâari ifliifabulis. Sic tfl humana ratio depra» «aU iuxta P/almidiilim:Dixit inflpiens iw cordc fuo,non efl Deui,

Nas:wnxfmw,contraha^reticos uolentespro» Ure Euangelium turbarepolitioi, imo inquit:E~ fc4ngcltttw ita munit cr ornat magiflratum,ut nul la uox unquam magif ornauerit in coclo aut in terra.

C hrifliis conflrt Euangelium margaritie, quia Euangeliumin corde accipitur tanquam ros cccle-fiiffld efl nouitat accipitur in corde à rorc ccclefti,

er fit gencramp;fißi'ma gemmd, quandotempejldiibut turbatur quint plurmis,id efi,quando E.cclefid tjl fubieâa crud,aut quado Chrifius pendet in cruce, iUaetiam gemma liqutfdt’m aceto, quod fit dn» Euangelium corrumpatur dad) ma legii,ç^ fiipi» entia humana. Chriftui ipfe pro fita perfona efi pu rißima gemma,id eft,fine peccato, et tota maffia ge tierig humani plena ed rorù cceleftn, fijc ut Kiy ci luceat 'm tota mafifia generis hu/mani: et eft amarifi-fimagemma, id eft: nemo fiuftinet tantos dolores, quantosipfie fuftinuit.Sic Euangelium eft purißi-tnagemma,qua uiuificat etr Itetificat .Sedçr amlt;t ra eft,id eft,crux comitatur dodr'mam.

Audiui fiiepè exuiropraftantelD. uieronym» Schurpfiojfie exiftimare prima pernidè Euagelij et originecorruptelarufiiifift; pur£ do{lr'mie,qu(gt;i dodores Ecelefia fiaftidiuißit ufittatos Ecclefihgßr mulos loquèdi,filt;epius repetere,cr populo eadè di-da 'mculcareüdeoq- quiefitas eße nouas e^'mufiita^ tasßrmas loquèdi : quia hommues fiunt oi'l’inegu ttièi fiKoKsurot,

Prlt;etor cuiußäCelebrisurbis honeßfifi. uir non iniquus dodrm^e nodr£,cu peterëtTheologi iStus loci 'mftitui 'mquifitionè(cui multi boniuiri fiunt ad verfiatifimterrogauitTheologu quendä: î:ium fitis fangumêautpecuniam ? Atfiuperior domitiuse^ iufidem loti ckm refidficeretfprohibuitfieri mqui -fitionenh quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ Qjiande

QMdndo Lip/ilt;e reßrmatio faéid eft Triincifctt «orinn dnte dunoî no multos,ibi fiât quidïi Frdnct fcttnui 'mimicus fuperflitionibus : cm abifffint il-imcreßrmittOYes,ipfe eu effet concionator, dixit: ^oni duditores,uos miramini quid egât nojlri,frd tres:fî quidè eupitii fcire,qualK fit nofird refirmit tio^dicdm uobis. Priiw in monafterio noflro comc-debaintis dffatd («tus Z}quot; ßristbene [apiebat. Nh/ic c/l mdndatum,ut ßuamur dffdtis ßris‘- etium bcr.e fapit. Priui bibcbami« u'inum ex cdnihdri'S, nunc ffi manddtum'ut ex urceis bibdinus, etidin fcenè fd pit.Prius fidt mandatum ut 'tneumberemus Itteris, fS^difeeremuirnuneeßmandatum, ut non difcd-fnus,quod non eß tofiMm.Et itd conclufit.Puit no -tn'matm fleck Voitlandut.mortuus eß non procul i Bitterßldfcum raptiuus tencretur in monaflerio. Cwneniw effent £ditd propofitiones Lutheri dc ï»dttlgent^s,er ip/êlfgijjct,dwn:l(tm (td«fnit mo ndcbui ille,qui ueflros errores patcfaciet. Vatici-ndtui eft de mutationeiUarum by pocrifwm.

Doftor quidam ctmt morituriu effet,ct' ue-nißetddeum concionator Lipßcus nomine Mo-fus,qui flans ad ledum bortabatur cm jKt fe cont tnendaretfilio Dei ittefufldit oculos, es' dixit: Creditis koî ißai Quafl diceret,Q^id mibimoleßi eftisiflisfdbellKi

rum e/l^nafura nuquam manet in eodem ftalu, itut aut enim deßcimuf ut cognitionc «e» bi diuini,auk proficimut,

Qjiidam Monachm Francifcanut in urbe ifeit nacd(lt;juie/ita efl in Tburingia) nomine Iohannes Kilden, bonutetdoâiliuir (guiobijt ibidemitt careere)fcripßt multos bonos libros,inter guos C“ tiam commentaria in Danieleimc;' pra:dixit mul-ta gute fua manu ßripta extant gute euenerunt. Itf urbe Gotha fcripfit propria manu,anno tf t6 fit-turam ejjè mutattonem doóirinlt;e religionis^ er do ilrinam Papijticam abrogation iri.

Quidam MonachusSpirie toto temporecon-uentusitaprocedebatinfuis concionibus, utnott attingeretreligionis controuerfitts, cum tarnen h4 beret auditorium fi-eguens^guia mrdiocriter eon-cionabatur.Tandem uero dixitiEgo feio uos dê-fiderdre,ut uobis indicem huiui temporis contro-verpas, at certo conplio haäenus difiulLAttame, tttfatisfaciamuefirteexpediationi, promittome proxima Dominica de lüisaliguid diäurionXon-uenit igitur tune ingens multitudo. lOe uero perte-xit fuam concionem uptato more ut antea, er ni'* htlmeminit in condone controuerparum,tandetis fire in fine concionis dixit'.Penè er am oblitus pro-ximlt;e meie promißionis,reprehendo in hac re meä negligentiain namen aliguid dieäi Videttseppe ma-

jrtdm controuerfiam. Vocantur in odium ftatut Eccleßaflici,cr fiatui Eaicorum-.eyfjc dixù quæ-âam generalia.Vos Laici accufatis clericos,cr nos clerici nos accufamui.Poflea in finefubiectt ; Kher ein ieglicher für feiner thür, fo ^irdt es uberal rf cft:mulù reßrmunt alios, fe ipfos uerà ne^ gligunt,interimqi üabdiunttetros errores. simile nojkr Imperator Carolus V. 'm comitijs Ratifiio-nenfib, dixit nosiOinnesindigemus reßrmatione.

Capita Chrißana doilrinte fineßngulariin* tiocatione ey meditatione mtelligi non pojfunt. Sicut dixit ad me Aegidius concioiiator i« cournt« Auguftano:Vos habetis ualdediffcilè Theologia, oportet altqMon multum orare,antcqMd e^m in-teUigat.'Verè dixit.

Religionesfunt corrupts iuxta diuerfas natu-rdsgentium. Aegyptiaca cr Syriaca natioßit fu~ perßtiofa. Graca ßit acuta cr ingeniofa,qu(ege' nuit multos fubtiles h£refes ey aUegorias. ItaticO tterô non gf nuit talcs dißutationes, fedmutauit religiones inregntvm poltticiwn : quia gens Ualica ejlcupidadomtnationis. Germani funt amantes libertatis,igituriamuertunt religionem in libcr-trtteiBjCr fecuritatem carnalem.

Alexatus dixit ad Claudium BeuthleriVos Ger ManinonretinebitisEuangelij doilrinam. Galli enitn

78 DeEuangcIió* enm nonpoffunt reciperc,ciuM funt oppreßi ler^ uitute. Udli noflrifuntimpij criitmiiobflinati.Si( dcditteßimoniam umtlt;iti,quiitßafit 'm mundos, Sapientcs perfequuntur uerittitem, cj'ideodM efi nobis barbans,

Tuit hic do^or iuris, optimus uir, cjui uolebat Tuangelij dodrinam Gf Legum condhare, Ciint uero iain aliquot incnßes t»C(lt; refruftra confum.-erres non ßuccedcret, atque obidualde animo angerctur,federetlt;ß aliquando ualdefolici’ tus,edens mirabiles geßus,puer paruutus,qui poß ßrnacem dormiebat, expergefadus,uidens hoc^ dixit'OJiàlis fenexfatuusi ibi rejßodit doHor.iüe: Rede dicis, GT abiedo libro,monit^ ab lUo puero, propofjtum fuum mutauit.

in Belgico quidam monachus dixit populo, fe inlfequenti condone de ueritate utriufq^ dodritine, Euangelicte gx Papiflicteydiduruw elJè.CÙm ergo finijljet cocionc,ita dixit : Lccepenèoblituserant me promißlfe de uertitate ueræ religionis iudiciu. Quare id iam paucis expona:Veritas ßinilis ed 4-qu£ lußrali,cui cum pi/iillum intmgimus, quo ho mines conjßergamus, unufquipjue abeareßgit. Eodemmodoueritas,itafehabet, utomnes eant ßgiant.

De Euangelio» ïrlt;tJmttwRofn'ocidmiwn,wi eo conuentu, ^uent habuit Carolus V.tmperator poß coronationem, V eum amanttr orauit,ut libéré diccret^ num er-raret Lutherus in ijscotrouerfîjs, de quib. prteeiquot; p«è dilferuißet.ibi Erafmus planèdixit ,reélè/en tire Lutherum. lntfrrog!««ù etiam princeps eut« inter calera,dicês:DomineE.rafme,tiuid tâdè pec caint ille mifernteuf nionaehus,quôd ipfttam in/è fti lintomnes, crßceum pcrfeijuantur^Reßiondet S-rafinM : O clementißime pri«cfpJ,dHO maximrf 1gt;i:ccaM(ommi)it,abßulit coronâ Prfpie,cr epißo-pK,« «eiitwn monachû.

Ante annos foo multi homines fùerut in his ter riiSaxoniciSynonducouerfiad agnitionè nomi«jj Chrtßi,uel qualemcunque ioiirinam de Cbriflo. Inter ißoj ^tt etiam quadam nobiUs domina nu-ptaprindpi uiro ethnico,quieobfequijsfuiscon-vertit eum ad ueram religionem. Bijbriographus «crô nomme Theodoricui,epifcopu{ Merfburgeit fis, confiliarius Heinrici Rambergenfis împerato fis,/ùndator epifeopatus Libufienfis propc Franc-fordiam :0' mquit, iUaneglexit fuaieiunia,nee feruauit iUa di/crimina ctborum : inftiruens longâ di)j3«Mfionera, nnw rcdîcficerit quôd no fieruaue Merit ifllt;Mtraditiones:erpo/l longam difigt;utationê Wa (O(li(dit,Sed ex illofailo multu boni fecutü e/b, ton»

conucrßo uiielicet uiri.Et Ua excufat iÜAm quoi uioLweritiÜA! traditiönes. Credo ueroittam mu-lierem maiorein habuiffè cognitionem doilriuie ChrifliAn£,quÀtn ipfunt Epifcopum.

PolypbemuiErafmiminifler ( ßcenitn nomi' nAtur)folebat dcriter cum alqs di/ßuture de cotf trouerßjsEuAngelij,e^deßndere uerdm doilri-n dm.Tandem cùm contenderet cum eo quidam M muUuoßor,quem non poterat reßtare argumeU' tis,percuMeum libro noui Teßamentifquetene^ b.tt in manibiu. Eraßnut a/ßiciens, iocofè diciti Hocmihimirum uidetur,Euan^eliumßc Euan-’ gcliodeßndi.

Tfoilor Aurbachiui optimiKuir,dicebdt,infla!i rationem Euangelij ßiße detrimentofam omnibus artißcibiis,exceptis medicis. Omnesenimpi-üores, àdtudrij,aurifices conqueruntur fe ualde efurire.Kiedicisueràprodefl,quia pofiquam fan-ili deßerunt curare morbos,iterum ad medicoS homines conßigiunt.

tlicc tria deuafiabunt religionem Chrißianät PrimHm,obliuio beneßciorum, qua;accepimus ab Euangelio.Secundo,fecuritas, quieiamubie^ rC' gnat.Poßremoifapientia mundi,qu£ omnia certo ordineuultcomprebendere,0’pacem commune toßiqs impijs iuuare.igiturfedulo orem^ut Deus

Dcluftifîcationc. sx nos O' poßeros noßros in agnitione Euangdij fui retineatyUtidfemperin Ecdeßjs nofirisciimjru dudoceut'ur.

Eontes ïfraelßgnificant dodrinum ccdeßan^ putefudan diuinitùs, o' truditiim per Patres,Pro phetdSjApoftoloSfOipßvmßliivm Deiin populo ifrael.Ad hosßntes conflitiitx o eolled£ funt Ec defæ inde ufque ab initio mundi : ex bis ßntibiis io(lrin£ in populo ifrad propagatts funt etiant Bcclefilt;eittgentes,qu£ab Apojhlis crProphetis acdpiunt dodrmam,^' ab bis teßbus ir,ßtut£ co ßrmantur, et etiam fciunt fe ueros cultus Eieo pr£ fiare,fide, muocatione^o reli^ua obedicntiaßux-i ia dodrinam Euangdij.

CVm e/femus Auguft£, ubi o multa exempla eonßßionum li pluribus exbiberentur, ibi inter c£teros althuis bonus fodalis offèrebate-tlagt;nfuamfcntetftiam,guèd effemus iußßdezdice-batq- banc propoßtionem probari pojß ex PlatO' »fiCr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uutem ex Catone didum:

St Det« eß: animus,ttobû ut carmina dicunt. Hic tibî prtecipueßt pura mente colendus.

Sed nihil ad propoßtum efl. Docct enim tantUM particulam legis Cato,çr nihil fät de iuflicia r,uâ-gelij,qtilt;ein Chrißo nobis oßenditur. Congruit cS Juliano dicente,Phocylidemopponendnm effèSa-loinoni,quiainPhocylide eadem priecepta conti* neri,(iu£ in Salomone affirmât.

A«tïï«i potentem uimm dicentem ; Necf/Jc cft ociofos effi: homines,qui ifla négocia religionis eu rant. Alius quidam interrogatusdequadam fenten tiafacra: Scripturte ,dicebatad ducem lohannem Fridericum: lÜuflrißimeD. Princeps,quid interro gas me de quinque libris ^Aoyß^quin potius mter-roga mede quinque pagis curandi5,ibi reffionde^ bo melius.

Lutheri.aderant etiam Spalatinus e:^ D.Hierony-musSchurpßus,quieiufdemrei teßes mecum eße poffiunt.lbi nulla alia confolatione Doilor Martin’ nusfuflentabatfe in grauißimatentatione,niß ere berrima repetitionediiliPaulini: ConclußtDeus omnes fub peccato,ut omnium mifereatur.

FJoui quendam Judawm Prancoßrdienfem ante multos annos,admodmn fenem cr uirum fapiett tern,cum oliqMndo coniieniremusßoquebamur ie

Karijs rebus,er dicebum ad iÜu,quôd uoluijjet nos ante multos annos damnare.iScreJp o dit :Nos non damnamus uos,fed concedtmus guicijuid credatis, ^uód,/icut Paulus inquit, iuflusfuafideuidlurtes /it.At,dicebä : M^cnonferic) dicis,fcio.Tandë ille fatebatur,erdicebat,oportere ipfos ßc loqui,ne 4 Robis occiderentur.lta uidetis,quomodo laccretur óerilgt;tura,cr quomodo uocabulagratia,ßdes,iu/ü ficatio,z^c. uarifs fophifmatibus corrumpantur.

Annulum amamus propter gemmam,cr magni facimus. Sicßde iuflißcamur , non propter ip/unt t(nnulam,idefl,qualitatem, fed quod fide accipia-tnus haiicgemmam,id efl,filium Dei mediatorem. jtem ßmile argumentum:Sponfus accipit annulum üßtonfa,non quod'amet annulum, fed quia eß pi-gnus er arrabo copulationis.

Solus Pfalmus yi Miffrcrcm«,cf'c m«î^w»î» riturisaperuit calum.Scio, multoseundem Pfal-mu præfenti mortis periculo ora/Jè, quibus etia in ipfo papatu, regnu Dei aperuerit : pritcipuè cum huncuerfum meditarenturiCorcontrittem er hu-miliatu Deus non decides. Sandi Bernhardi ul-iima uox in agone mortis hac ßtit : Sacrifici-ftmDfo /fiiritus contribulatus. Coreontritum f i CJ

er hittfiilitituin nonde/picies. No« dixit fu4 me rita çy mondchittuin,Dco cffè fdcrificium.

ImpcrfitorFrtdcriciM fecundta fiat monetum coreaceamiillecoredceuinummiii Udiet imputa-tione,lt;iureui uerô numinui Uctlétperfereipfct. Sic nos non habeintts aureuin nummum,id cji, perfe-dam c]ualitatcm,fcd cOreacetvm. nummwm, id eüf irnputatiudm Cf inchoatiuam iufticiam.

DoÆor Hieronymus Schurpßus dixit ad prin-cipsSjdiin ipß itpologidin oißrret: iußßcamur no propter noßrum credere,fedpropterfilium Dei, cr in cjuem credimus. Ita ilk loquebatur.

Legdtuf (juidam Parißenßs Regf hue mißiiSf cum e-idem de re inter nos fermo eßet, loquens de diflo PMli^inquit:Crcdidit Abraham DeOjCr im-putatum efl et ad iufliciam:Ho inquit, propter qud litatem,fed propter obieólum.

Audiui D. L«(bfri0M inter coneionandum fle templum Hierofolymitanum depitigere ; Primittit 0 ecurretdt atriiim,ubi madubantur pecora : deinde altare.ubi faeerdotes faerißcabatit. Cieterùm Wî intimo aditußtum erat Sanilwm fanilorum,cU' ius effigiem quandam refirt quod nos chorum ap' pellamus,tnquodintroibat fummus facer dos fl' tnelin annoi Sic dicebat triplicem eße iufliciant^

Deluftifîcatfoncr 96 Atrium/îgnificat ccremonialem iufticidm'.Altare, iuflicidtn moralem :Sanétu)nfanflortvm, iußiciam fidd.imago eji bona.

üij^utauifemelcumeiuodamïudieo ex capitç f} 'Efailt;e,qHi uoluit defindereiHa diHa effèfcripta de Czechia ; cum uerô u'mee^^dur^claufit Ithrum, Craufugit,

Audiui admodum adhuc puer pafrem mcum (guiaamiß cum adhuc puer: fedmeminiadhuc multos ciuf fermones. Erat euim lüi (oufuctudo cum doüis uiris, cr exercitatts m dodlrina eou-ßrre)cum çoHogueretur cum dodis de remißio-nepeccatorum panitentia, dicere fepe ad eos: Ç^areuosdocetisme^quàddebeam dubitare de remißionepeccatorum iußificatione , cianme fymbolum Apoßolorum iubeat dicere: Credo rc-mißionem peccatorum.AdqudeiÜincn pciuerüt remandere, Mortuui eß autcm ante annos quin-quaginta. Hcec autem anno 47. dixit.

Audiui adolefcens Staficrum Capnionem de dodlrina noüra dißgt;utantes,cr dixerunt ad guen-dam Scotißicum dodlorem: Cum nos legimus in no ßruEiblijs. inuenimus longé aliam Ehcclogiant ac fcntentiam de iußificationcjgudm uos in ue-ftrisGloßis.

Cardmalis Anglicus Eboracenßs legens no-ftram apologiam tonfißionis Angußar.ie tunc f t recetft

recens editam^dixit.noftram caufatn de iuflicia fî-dei eße ßrtniorem in conßrntdtione, quàm 'm cSfit t!ttione,qtßuerü cß-.quia facili'^ eft coftruere 'mßo--fgt;hifiicis,quim deftruere.Tacilius uero eß deürue-re,qÜ!ncon^ruere,mPhyßcis.Sic fapienter er uerißimeiudicitbat. MultdiUullria teflimonia ßt-erte Scripturte habenjus ad coßmtandä ueritatem. At qu£damß^ecioßt argumenta ab aduerßarijs no~ firis nobis opponuntur,qult;ediluere difficile eft.

Verum prxftat nos melius munitos effè ad retmen dam ucra; doärmte fententiam, quamßc munitos eße,ut omnibus cauiüationibus ßatisßacere poßi-nius.Sicutolimmaioriignommia notabatur, qui fcttium atnißerat,quam quigladiwntquoritm hu-ius ad inßigenda uulneraßlius ad deßndenda cor pora ußus erat.

tuit mihi aliquando diffutatio cu Vito Amerba chia coUega noftro de illa ßententia Paulma’.Credi dit Abraham Deo,er imputatu eft ei ad iufticiam. ßanc ßententia dicebat no effè reâè accomodatans aPaulo,e^ßc'mßrebat:tAoyßes loquitur deßde Abrahte expeilante magna poßeritati,^^ non de fideexpeólante remißione peccatoruütaab exens plo uolebat argumentari:Sicut Abrahäcredidit in fuo promijßo négocia, ita untmiquemquam oportet credere mßuo promiffo négocia, t^o mteUexit quid diceret.b«cc erat ipfius cocio uel potiui deli

Deluftificattonc» 8« riam^qutt Moyfen er Paulum conciliare uolebat. Quidam Medicus intra cæteracapita,dcquibuf rixabatur,cuin doilore Puchlto etiam hanc di/jnt' tationë immifcebat, uolës eße arbiter et cociliator do{lrin£ defidecriußificatione corÛDfo, eSquot; ita feribebat non efße realem controuerßam,Lutherti enim loqui dehabitu, alios de dilionibus,id eft^o-peribus:ita congruere omnium fententias. Qjtia quod tribuitur habitibus,id etiam tribuitur efßca-ehe uel adionibus, zs“ ita non ejje controuerßam. Sic fuis concordantes uolebat quemlibet in fua fide faluariji feruaret legem naturie.

Alius quidam homo facetus in conuiuio dixit, inanes eße dißgt;utationes de iußificatione,quia neminem eße iuflum teflimonio Pfalmi-.ision uidi iu~ fium in terra. Ibi alter aßidens increpateum, inquiens ; Tu afine,non legifli Pfalmumi Sic e^ nimhabet textus : Non uidi iuflum in terra dere^ litlum,quod uocabulitm tu omittis. Puit calumnia, quia citauit textum mutilatum.

Quando tu dißiutas denoftrorum meriforunt dignitate,tunc dic:E.tiamfl non fum iignus,nihilo-minus tarnen fum indigens.

Cochleusfcribebat contra Doëlorem Martmu Lutheru,dicës:Qtiid dicis,Pide tätu iuflificamurtt4 f 4 Wff*

mè efiitm Drtw tußijicdt, Spiritus fanätti iufli/jcdt^ midta ßmilitt itd co(iceruabdt,non 'mtcUigens quid diceret.Deut eß cdufa efficiens iußficationis: meritimi.ßlij Dd,e^ cdufa impulfiua.tüit caufä ap prehenditur aUquo 'mjlrumento,quod eß fides.

Qußquis pro peeedtis compunihts efuritc!' ptit iuflicidm^credit in te, qui iußificds impium, is perßldmfidem iuièifiedtus, pdcem hdbebit dpud

Qui gloridtur, in Domino glorietur, quoi Chrijhis nobis fddus fit fdpientu lt;i Deo,iußicidf 'fan£lificdtio,C!' redanptioßeut fcriptum eß'.Qui gloridtur,in liiomino glorietur,Hiteenim perfi-ädGfintegrdgloridtiodDeo^qudndo neq^ pro^ pteriußieidtnfudtnquifquiseßirtur,fed dgnofeit ƒ? indigere uera iuüicid, fide dutem fold in Chri-^ ßim iußficdri, Horum diHorum meminerimut propter dduerfdrios, quidobifciuntnobiSf quödnufqudueteresfcriptoresufi

AVdiui Anabafitifid, ^ui poßra eu alijs eü decolïatM, cu quo necef[e erat dijßutare, äicentem: Siontnia Biblia in toto mundo hic cjjènt fgt;o/]ta,non emerem uno nummo.Scimut effe figurai titerarum: fed tarnen Deui per uerbum externum eflefficax.

Stepe nos hortamur cr obteftdmur,ut propter Uejiram falutem faciatis uobis textws Bibliorum familiares.Quando mane furgitis,recitatii preci-hui ueftris, legite unum caput in ueteri Teftamëto (U/m aliquo pfalmo^uejfieri unum ex nouo,fiue in-tettigatiifiuenonttamenaliquid inde difeetii^ç^ proderit uobisiüa ledio. Accenditur hac ledione inuocatio.efl ualde magna bedialis uita gt bar^ iaries,furgere er ire cubitum fine cogitatione re~ rum diuinarum. Videtis puniri mundu propter earnalem fecuntatem,cr uerbi Dei contemptum, ernosomnesfentirepanas, quas'utleniatfilius ^ei toto pedore oremus.

do de crcdtioCjtertio de hominisßrmatioe,qudrti de peccdto e:!r lipfu hominis,oquot; de édita promißio ne,per^uâ homo deßitutus eß,cr capit mrfus Bc tleßä codere. Pofleafequutur tÜuftriores promif-fiones. Deinde'm Exodo promulgaturlex, qute efl perpétua uox Dei,poßuläs obedientiä,C!' mo ' bedietes dänans. ïn libris Regü proponutur exent pla obediètiie ej 'mobediètu-.Dauid recipitur, po fiearenouaturpromißio : deniq; magis magisq; Prophetie eadë iüufirätAn nouo Teftameto expref fèiUuftrâtur finguliarticuU Chrißiante do^rmte.

Vtilitatesleäionum Pfalmorum multipliées fait efunt;primo en'rni diligês eoru leüioförmat iudi ciumtdemdeaccenditurpereä pietas:tertiö Grant matica exercetur 'm huiufmodi exercitijs.

Dlt;lt;nif/Jc6ftnotw effe notus propter multi-plicem doélr'mam’.multa enim preclara 'm eo con“ tinentur uero priecipuie er ualde mßgnes materie 'm Daniele funt : Pr'mta, hifloria eß de eon-uerßoneNabuchodonofor. quam gratu exemplii eß,qu6d Nabuchodonofor tantus tyrannus et ida lolatra recipiatur er couertatur. ibi debetis 'm me tHoriam reuocareferiem to tins hißorie,erconci(f

DeSacramcnti's. 92 nesftn^ula^ Danielif,ut:Redme peccata fuä elce-tnofiriK.Adhibeteetiam curam, ut reóiè intettiga-tis iHof fententittf.ltê poflca funt du£priediéiiones: unadequatuormonarchijs, deflatual^abucho-donofor.altera ueró uifio deiHk horribilibui be-flijSjGT dehom'mis ßgura,pofica de konis figura, item pardifigura^etiam de Romana lupa,quomo-do fitpingenda, ijuam ipfeprlt;eadmiratione non fatiiexfententia depingerepoteft. Item pradicit mortem Chrijli,cr tempus eius aduentut’.etiam ex cidtlwn feu euerfionem totiui politiie, lt;juod iÜa po litiafit defitura. item pra:didt pcflremi mundi calamitates.

j^zarU'! Bonamicuf uir dodus,cum e/Jèt in-tcrrogatus,quomodoeipîaeeret Pfalterium, re-fi)odit,placerefibi:recitari enim ibi egregias feii-tentioi de prouidëtia : fed tarne nihilo melius effe, guàm P'mdari poema. ^uod falfum eit. Nlt;im Pindarus etfi habet egregias fententias de proui-dctttia(nam totus firi Pindarus eonfumitur in tcJH tnonijs deprouidentia)tamenPindaricafuntido-htrici. Deindefunt tantum legalia in Pindaro.Da uidueroin Pfalterio habet promißionem gratiie.

MAximilianus Imperdfor, quando oppu-gnaturus erat poftridie ciuitatetn in ßelgico

Bf lgico,inuitduit pridte capitaneos fuos ai canäf inter ^uos erat comes quidam,^ui cùm reliqui co^ uiuicfe hilares priieberent,ipfefolus triflis 'm men^ fa fedit.lnterrogatus ergo àlAaxMianotDom'me cornes,(juare tu trijlarts, cùm eras tibi pugnandu fit ? ReJ}iondit,fe ,ß uerumfatealur,triflem effe, Maximilianus dicit citlndica mihi caufam tua tri-ilitii£,ß me a maie^as poterit tibi opitulari, faciet. foteß,m(}uit,comes.T andern Imperator ab co re-^uirit,quid'namßt,qu()dtrißisßt comes, re/ßon^ idit:Quoniam mihi eras praliandum efi,et euentus beUi funt 'incerti,cogito eiiam de anima mea falu» te.Pracipuè autem doleo ,'mquit, quoddebeam tria miUia aureorum, guos expofui 'm multipliées ufusreimilitaris,dequib. nonqueo maießatitua rationem reddere,zf,ut maießas tua hanc 'mgen^ tem pecunia fummam dementer remittere uelit, oro. Imperator primum admiratus iüam ma-gnam pecuniaßimmam,tandem dixit, fe libenter ei remittere debitwn,modo crafl'mo diefe ßrtein e^ßrenu uiru 'm pralio praberet.Comes, uteffet certus deremiffo debito,dixit.Com'me imperator Kaie{iastuamihiprabibat,ut'ßmcertior de dementi iüa remißione huius debiti • At imperator'. Age,nedemeaergatebeneuolentiadubites , o' me ex animo tibi remittere fcias,prabibo tibi bo -WWM haußumicrßc eimtabfoluit. Quod facra-menti

menti ßgnü non fùit obj'curum.De'mde /ùù hilariSf ßrtiterfe poflcro diegeßit.

Mfmiwt Ndximilianum Jmpertttorem,cr regem Galli£,cùm mutuum inter fe fœdut fthrent, ambos ßmulacceßjje ad canné Dominicne comm» nionem,unamqjhoßiam inßgnumfirmißimie be-neuolentine diuifamcr diflrtbutam ejße inter eos, ïD«€i ßitßgnummutuißederis,^mutuie amirt-«'lt; inter MaximiUanum^ Regem Gaüiie,

SCribut inïndiaadhuc retineri Circucißone, Baptifmwn,Sabbatum,Gr dicm Dominicu:et dicunt, ^uód etiam ibi fainell^ circumcidantur.

lïcrodotiM fcribit, ße in tribus locis inuenißi Circumcifionè inAegypto^ guia multi ibi exuU'^ bant ex po/kris laccb, ßlij Efau retinebant Circumcißonem in Arabia.nam Turciadhucho-die earn quoi^^ retinent ab ijfdem populis accepta, Heinde in Syria: poßeain Colchica propterexu-lautes decem tribus, lt;]Uie inde uenerunt in Euro-pamj^y multi ludlt;eißerunt in Germania, er uici nis locis ante natum (.hriflum.

Papiflie mouerunthanc guaßionem'.an aßnus bibens ex baptifmo bibat aquä baptifmi,cr ßc aß-nus dicendusßt baptizatus f Efl quteßio digna a-ßnis.

Jinis.tion intcUigunt aßni ifli, quid fit bitfitifinuf, quod inde ipfis 4ccidit,quia ordinem pradicamê-torum non didicerunt,nec animuduertunt.

In Bor«)?« fdcerdos paru doâui cùnt aliquan-do delatuf efiètapud epifcopum,quôd non iuxta ri tum £cckfit£ baptizaret infantes:Epificoput uolès experiri hanc rem,accufat ficerdotè de hoc nego-cio.Sacerdos negabat,dicens,[e retinere comunein morebaptizandi infantes.Vt autem certiM de hac re effet epifcopui,fie explorauif Cùm nuUm infans baptizâdus effet,fiibornat quofidà coponenfes Hüfoif TtçàeurteijÇut dicunt) ex firain(ne,quem fa-fcijs inuolui iufiit,^ fie infciofacerdote ad bapti-zandum adfirri. Cumq; iam ad baptifinu aftaret epifeopui ZJquot; alij,facerdos fraudé fubolens, dixit: Eaptizo te in nomine epifeopi, in nomine meo,cy in nomme compatrum.Epifeopus ftatim erupit in hlt;ec uerba:Domine,an h£c efl ßrma baptizandi in Ecclefia ? Reffondit facer dos. Quulis eft puer^ talk etiam efi baptifinus.

Torgieerat aurifaber anabaptißa, qui hane habebat opinionem,quôd infantes nafeerentur fine peccato originali. Ratio erat htectquia paren tes eorum effent baptizati. igitur in illis non effè amplius peccatum originale, qui ex parentibut fanilis nafeerentur,ibi Dçilor Martinus reffion-

DeBaptifmo, jd dit fihäc ßmililuJine : Nefcifexquoculmençr' frumcfitum in agro nafcaturfProijcitur feu ferntna tur granit, quod tam no habet calainiim,fed antea quidem habuit,cùm adhuc flaret in agro. Attamen fX fcoc nudo grano pofied nafcitur feges, qute o* granum cr culmum habeat.

Deinde qudrenïu.m'.CredK'ne te etiam effè pee eatricemfm peccatii ndtdyegêtemq;filio Dei Mep )ïlt;lt; faludnte d peccdtii^d morte cr potefiate diabo-liredimentenos.

Chrißiis fit Ole ipfe Meßiof, per Prophetat pdßim promifjut exfemine Abrah£,et ex Dauidis progenie,ndtui ex pudica uirgine Mariie,et uerat Heilig homo nobif «« hoc aDeo patre datui,ut pro noftrts peccatif pateretur, crucifigeretur, ac mortem tandem obiret, rurfiu^ ex morte refur.-geret,ut nos à peccatif redemptos in eeternum iu.-fios ac uiuos redderet per Spiritum fan^fMn,quctn nobis

nobif abf(j; omni merite cr dignitmte noflra 4 P4-tre impetrauit at^; donauil f Hic^ iubeatur fym' bolum Apoftolictim recitare.

Qiûntô.QUMioquidem hiecfides^ey talis /^i^ ritui,im(vm Deawi ficutUberi parentem muociintf luxta diäum loelis : Oinnii c^tiicuntji inuocauerit nomen Dominifiluus erit : itaq^ue récita oratio-nein Domimicam.

Conclufiofiat cum adhortatione,in hunc mo‘ âum’Aam mpo/krumcerta/is, neettlU dnbiiatio oboriatur, quin peccata tua tibi fint rcmitTa, uoeaberis ac eris ßlia Dei per lefum Cbriflum u-nigenitum eim filittm,in quem uerècredif.Gratia er pax Deißt tecum, Etdiéat baptizatuç homo: Amen,

CErtiD» eß Deum non effe alligandum ai uUam rem, ad quam fe ipfe non attigat fuo uerbo.Sicutpeccantomnes, quiDeum magis ad hanc üatuam,quam ad aliam exaudirc imaginan-tur : cr ex tali imaginatione omne$ idolomani^t prtiefunt.

NoneßigiturDeutai panem cruinum eXquot; tra ußm inßitutwm aUigandui.Bt merus ßiror eß, fingere

De cœna Domini. 98 fingeretjuôd diHimerbif à cÖfecräteßc immigrct corpus Chrifliin pané, utibifemperntAnere co^a tur,ficut injufivm umum in cAtitharum manct, ctß rurfus cffuiidatur. Sed facrAmentJ funt pACÎA ZT exhibitioneSjZr cùinfiimuntur illlt;e reSyfimul ud^ eâ Chrißiu ZSquot; eß efficax.H£c facramentalis pr£~ fentiAeßuoluntAriA,noneß Mußo Geometric^ uel tndgica,quàd Chrifl^ cogatur manerc in pane.

CÙm bdptizAtur homo, in ipfa aéiionc uerè adefl Spiritus fan{lus,non manetim aqua extra a-(lionem. S«nt igitur abominanda; ill£ qu£/lio-tteSjdnmus.rodens panem confecratum^comedat corpus Chrifli^Et abominandus eft mos circunt ß' rendi panein inß/eitaculis. Çiuare e£, cjuæ poß communionemreliqui£ funt de pane zx uino,quie non munducantur ab ijs quorumßt intentio uti cixnd Domini,non funt fdcramentA-.quia aâio tota eßfacramentum. Sed propter imperitos reueren-tiamconfulo^utreUquumin poculo ebibat ulcî^ f^ns cominunicanSfUel unus,uel plures.

Ptß multa ßnt dijputata 4 mulàs de eleuatione ^lt;tcrAntenti,tainen i» Ecclefijs noßris placuit eum g mo‘

moré iittitdrijCjiiod nUegatei hac eleuatione, coiiftrmabaitt morécircÜfèreiidi adorandipa-nein. Häc aîit cireugeRationem cojlat extra ratio ' nêfacramëti effè,ut ß aqutt^eßtetur ßmpta excere monijs Baptifmi.Sunt enim Sacramenta aéliones 4 Deo inflitut^. Aqua no eß facramentu^fed ipfa ba^ ptifatiOffonäteßmul uerbo Dei. Sic de coena Domi ni fentiatur. Panis er uinum ordinata funt ad fui» ptionem, fed ß circußrantur,tanquam jpeilaculîi, in circwmgeßationenequaquam eß facramentwn-lJon enitn alligatUs eü Deus ad aliqteam creatu^ räßne fuo expreßo uerbo. Poß h^ec horribilis error eß,qu0dfacrificulus ofivrat m hoc mmißerio filiu Dei pro uiuis er mortuis,er quidë quod ad-dut id opus ualere ex opéré operato,id eß, (ut ipß îoquutur) ßne bono motu utentis:ad häc perfuaßo nê oblationë ret'mêt. Cu error ifle dänabilisßt,abo' leri uniculü erroris utile eß^er prorfus homines de uero ufu facramëti,de coßrmatione ßdei,et gratia-r« aHione, docendi funt. ts lanuarij, Anno 4 4.

In quodä regno aliquis phätaflicus homo eß,qui non uult celebrari cœnâ Domini niß ue/ßeriquä-qua non reßrt,ßuc mane,ßue uejßeri fumatMr:ta-men turbat Bccleßos. Poteßas feu magißratws debt bat huiufinodißiltu carceribus coercere, donee a-nimummutaret. Vjßeri ideo Chrißisdeditcce-nä,quia ilUgëtes tat um c«)iabät,et no prandebat.

Anno poßnatü Chriflüi^io, die 19 luli},cobußi [unt 'm N^archia ^rindeburgeß js pcm mentale hoßiam i facrilego quodam, einptam pu» gionibuf creulteHis 'mipßusChrifli nbsp;nbsp;Ecc[ep£

lt;:hrtfiian£, ignom'miam impie coßderant,adieäii bla)phemijs,quöd Chrrfiianorum Dem nullum ha-beret fangumem.qui tarnen tniracnlofè promana-uit^adec) ut celari nullo modo potuerit.Qjtare cont prehenßßelerati,oinnesuiuifuntexußi, exceptls paucis,qni facro baptifmate conjßerjßpoßridie ea pitii fupplicio ßtnt aßrili.Sacrilegtt'S Mcro iße, qui uendiderat.candenttbus primianßrcipibm dilacer tttf.uiuui etiam de'tndecombußiis efl^

lohüresFrideric^duxSaxonu^fenioretrleólor^ inquoddcoüentu fecu habebat film iohaitiic t'ri-dericu(cu quo ßit captui 4 Carola V.lmperatore) adolefcentulu adhuc.Cùm is audiret papifiä cocio-nantè de diHo Bibite ex hoc oês,et monachus dijfiu taret particulä Omnes,reßr'mgendä eße adfolos (a cerdotes,dixit dux Iohannes Pridericus iunior : Si hac uera funt, tuncinhacfententia Brafi omn«, qui confidunt 'm eo, uocabulum Omnes, etiam de folis facerdotibus intelligendum eßet. Ita lüeeru-duxßdolefcens con/ütauit paptflant.

Stuggardiie ßit coiuetudo,ut pajkr Bcclefia: quo tannis à capitula Conflantienfi pfîfrrt poicfiatent ftfcramenU admintfirandi, [ed quia magni funt

reditui ( habet eiim paflor quotâtiis circiter s a à fioretios) princeps parochidtn adolcjcenti cuidanf nobiUconiincndduit.Ç Anted autemdoili uiri, ut îiduclerui,zx dlii,hdbuerunt illos rediitM,icr Brett tiu^ habet nutic eofdem ) Sed nobilis illeuenabd tur,nec Ecclcftatn curabat, dtq; itd neglexit mo-retn petendi adminiftrdtionem Sacrdinentorum. Ortdeß:igitur ciuisßio inter Tbeologos, aniüi, (juimtered temporis, dum fiât mos negkélus, uß fùerdnt fdcraméto, teélè eoenam Oommi ßimpßß fent?lbi aliqui indoóli di^^utduerunt, ijuód non ue rofdcrdmento uß fui(fent,fed doéitores,ut Capnio ç^dUj quidam,dixerunt-.ouamuisconfuetudo pe tendiydc ius porfigèdi facramèta negleitd fitißet, nihilominus ueram adinmifirationem faHâßtißö-i^dtn ed,qu£funt iuris diuini,non mutdntur,etid' fi aüquatraditiolhumdnd negligdtur, priefertitit quænonfaüdefi ex contemptu- H£c dcciderunti cùm D.Ph'tlippiis ibi uiueret.

Ouiddm mfignismonarchd comiti Vuilhelmà de'tiajjdu,di(ßutanticum code multis VapißicdS doärhi£ errortbus,qui irrepferunt in Bcclefiant, cùin dtu de multis tacuißet, cr fdiniliariter Comi' tem loquentem audiuiffèt,^ tandem uentum effii ddreprehenfionem Uiiß£,dixit:'Vuilhelme, ^.\iß* mihi relhquds oportettea enim mihi, perindeat^i torine(vm,chdraefi,

rpifcopiu lt;]uidam Moguntinttf ceperat cjuof-ddm,lt;]uifub utratj; ßgt;ec!e uß erant Eucharißia, tos^; tußit conijei in carcercmyiiolcns ipfos fame necare. inandauit prockl lEiiofßndi pané çr umum,dddttis hii uerbii:Accipite,comcdite:dc cipite,bibite.

Hab eb am Ui Tubingte Doäorem Tbeologiie^ uirum fenem,lt;]ui p'mgebat nobis tranjßibflantia-tionein.Sitantùmadpinxiffctaures aßninos, rc-^eßeiffet.

Quando Papa efl i« magna pompa, prie cedit ipfum eguusgeftans panem confecratum in arcu~ ' la,càgt;KtèuTtui, Mj 4ermon)irlt;tntj:en, utipfc adore turcumillo pane. Pompa ttlaaPerlls fumptaefl.

Cum ejfemiis in conuentu Ratisboncnß.et hanc alfereremus propoßtionö-.I^ihil habere rationè fa cramëtiextra ufum à Dfo inflitutu. ibi ipfe ualde acerbe et acriter cotra me dißgt;utabat. Pojira cufir tnißimis argumêtis effet cöiuilui uerita!e,ncc pof fetamplius alicjuidcotradicere, ad tanta iram eil adduilus, utfupplofionepedum, es- concußionc mannum uideretur rem deßißurus ejfe : es tandë Uero aftantibiis Granuelo es Ekflorc Pridcrico ad Rhenum,alijsq; non infimts aulhcriirtisnbis dixit : Ego tarnen tecum dijfutabo ufq, ad ignem. ita ird incenfus,acccßit ad Mundinenjem ,

fft Clt;iydmiilii,tunc erat efiifcopu^ Mundine, cfiit habebat opt'mtd ui-na Italica , apud que larg^iwè fiibit. Altero die diccbdturflje mortuui^cùm tan-tudecubuiffèt indcerrimo pdroxifmo, itdutpo^ fkd nonpotueritrccupeydreudletudmentf done( pdulo pojintoreretur.

A««otff}fiàtmmiflereuiufddmfartoris Li* pp£,qui ciim dnted ccend Domini ufm efjèt utrd' qucßiecie, poßed perfudfui fub Pdpdtuund (ie/'umpftrat.Dtwceps uerö 'Lipß£ rurfus admo‘ ttitut d, ßio fdrtore, ut dd (dcrü euva^tf/ dccederet, diunihilrefßondit : tdndem uerócum 'mgentiamp;' liorribiU bodtu excldmdt'.Oquot; ,o,ego fum perpetuii didboli nidncipium^ey cum impetu feper ßneflri precipitduitßtd ut omnid fud uifcerd interiord ef' fttnderet. Sic horribili morte eü extinéiui.

Quidd in ItdlidutgrdtißcdretttrepißcopOffu/iK“ pßt unicd /peciê cocijd Domini (er ußu eß mdnctl mutild cœiid,qudlè dduerfdrij noßri folêt poptt lodißribuere^quidlidsde reliquddoärind Chri-pidUd no mdle ßentiebdl. Mox ubiredijt domu,inci dit mgrduißimümorbu^erciimdectimberetmle-äo,repctiuitßepe hdne uocem : Ah, inquit ßeri non potefl,ut remißionem peccdtorum confequdf. quid ßliutDeißtäui cflmihidduerfdriiiK,erdd‘ verfdß-onte mihi repugndt,dccufdns me cordnt tcterno

De Sacrifices. *»4 *(«710 pdtre periurij er defiäionis, (fuonidm pfam negaui.^t cum ipfe mihi hofiili animo repu-gnet,qu£ potefl elJejjies reconcibationiit Si Chri-fbis pro me intercederet apud Deum,ßcut pro rf-ii/speccatoribiisintercedit,crfi(ftgeretur ofßcio iiediatorif er deprecatorii, bonam jßem conci-p€rem,ßre,ut Dem mihi reconciliaretur,placatut precibusTilif.Sedcumhic hoflilem impreßionent h me fdeit, cogor omnem/ßem ßalutif abijeere. Httcuoce ßibinde repetita, tandem iniferabiliter extbiäus eß.

In bfßo Ueapolitano,lt;^uod ßeit ante quadragin tiannos(m quo ßeit iUeßenexyhoneßus ciuis^B.oß-lerus)m caflric magnaßdtpenuria aqute. Niilites dederunt panem conßeratum aßno,priecipitaue~. rwitçj ipfum' in mare, ut eieret aquoi. is in mare delapfui ciuit tantof tempeflates, utomnes peritu-ws eßße eogitauerint. Poßeaßmper fuperßuam aquam habueruntAta uidetis quid ßuperflitio homt numefficiat.

O Hinesgentes maäauerunt humanas ho-flias. Buiußnodi horrenda commiße funt per nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ubihomtneSjßne mandata

fiait iam multiimitantur exemplum Lutheri.Qui dan putantfefmiles eße Prophetis, quaitdo om-nibiM maledicunt,ignorantes interim quid dicant.

A udiui Albertum Durerum narrantem, Hie--ronymum Hirs fiijfe in infula quadam, ubi quo -tarns folebätßeri humane hofiiig,çy' diabolus cU ra uoce unum drpofcebat.

SextusPompciusycùmho[kmquendam fuunt inlittore nauali uidßet, merftimmari quinqua-gintaCandidasequo', quos ita I^eptuno jdcrifica-reuoluit.^

in Hungaria magnum habebant qult;eßum ex ft tris fiinebribus. interdum Parochi uno anno eentii tauros accipiebant,ztr fingulds quatuor aut qu’m' queaureisuendebant.Apudnosetiamcum tele-brarent niyyiTixf://», homines multum panis^uinit ey carnis offèrebant. ïn fumma,illa iujla çjquot; facrd fiierunt quxßuofa facrificulis.

Cordatus,cùm dicerem in leilione de /sr/a«««, ubi Paulus dicit de facrificijs familiaritm, qua;e{t fatis larga, quam nunc nemo concederet^etiaut quantumuis diues cr indulgens, finita leâio--ne pranfus efimecum : ©- interrogaui eum ,ani‘ pfe quoq; talia concederetilllerefirondif.Non ter tèfacerem.

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cipum

dfum, obiecit tnihi argumentum tale ex kßt Sy-tach,cdpite qumto:licnfis fecuruide firopiciato pfCfrtfo. Ergo femper de gratia dubitatidwn ffi. Rc/fiondi illi : Securitas opponitur duobus : fciticet dolori eyr duhitatioiti. nicoppo-nitur dolori.i^onfis fecurus de propiciato peccato idefl,fempermaneatin te dolor admifii peccati. Hancfolutionem dedi inconfefiuprmcipum, cui tpfe acquieuit.Sed efi:',rffi:gt;otifio ad hominè, no eft realts.vera folutio cfi,quàd tçjçt* loquitur de facri fieijs, id eft, non confequerfi. externis facrifieijs, autoperibus fimefiducia mediatoris remifiionem peccatortim,iufticiamzy'uitamlt;eternam. Et filt;epe fic necefte eft dare folutiones ad homines, ubi non cccurrunt reales,ut litigio/is ZS' loquacibus irnpo-naturfiilentium.

Magnates huiusmundi plerun^facrificia tn fompam quandam cr oftentationem conuertunt, Romanus quidam imperator olim fimul eodem tempore obtulitcr madauit mille tauros, mtHe leones,zy mille aquilas. Hoe putarunteffèacce-ptifiimumDeofacrifieiurn, z:r conuenientem cr laudabilem tali imperia pompam zy magnificen-tiam:cum interim ipfiaftareiit cum fuis amafijs, nihil minus quàm diuinam gloriam quicren-tes.Ita pafiim apudplerofq^ ceremonite uertuntur in pompam.

Quidam Rex,poß£luruf ad bellum Anglicum, ermoturui caflra,inprincipio itinerii cremauit hominem propter religionem conßßionettt uerlt;edocirittf,tanquam uiäimam,utfiUciM iter fuccederet.

QttfJdWgmt« inquodamtoco Germania fuas parentesfené$ antefooannos,tanquamin~ Milia terrlt;e pondera iudicantes/acrißcarunt.'Fer' tur enim,dequadamcomitij]a ibidem in quadant fylua iterjäeiente,talem parricidam depre* hendijje, er parentem ab eo libera/fe.

DominoOoilore LutheroRrphordiæeon ßßoreexiflente,qu£dam pueBaex hone“ fiafamilia er pudica,feruiuit euidam mulieridi-uitiuiduie, cuiuf filius adolefcens,eaptuf firmn O' amore puclbe^ foBicitauit earn ad concubi“ tum. indignum facinuf auerfans pueBa (.ß‘ tut boaefiam decet ) ali^uoties ife repulit fü“

DeConfefs.amp; Äbfolutionc. »oS yiofum adolefcentem: Dmique cum quotidie nagis magis'que infarct millicito propo^ fito perfeueraret, pucda rn indignitate impul-fd, utf4m£ confuleret, O' [uam pudicitiam i fumma infamia umdicaret, matri adolefcen-tii rem ordme narrat, monet'que ut filio mß~ dioi üruenti firnum inijciat. Mater, re deli-terata, iniuit rationem cum pueHa, ey iubet ram infilij amorcm confentire, ac certam ho-ram noäis pr^fcribere, ut hac occaßone filium tarn indigna conantem reprimeret. Conßliu pro-lat puella,inqt^ paäumßmulatumcumßlio. Fi-liiti,bora noäii conßituta^fe cotulit ad locum pro • pofitum.Mater,quæ anteaßlijßtrores hac arte co hibere acfrenari fecum conßituerat, uiüa Ubidine mflinäudiaboli,ß[io corpuf profiituit. Nafci-tur ex 'mdigno inceßufemclla, quam expoßtam, er alio in loco dam educatam mater tandem ad fe recipit. nbsp;idemßliui omnium harum rerum

ignarui, O' hancamare incipit,ducens eä in uxo-to». Hd/er dubia er de/ßerabunda in agone tnortK,fentiensetiam confeientice mor/um,pcc‘‘ cata conßtetur. Reî igitwr ad collegium Thcolo-gorumdefertur. Ci!^ diu de matre ambigeretur, Bt in cafu nS ußtato, tandê lata efi fententia ut af-flidie cofeienti^ matris coßtleretur,comuni coßen-ßt totius coUegij Theologici Erphordienßs. Mdfer «‘“35

tcp DcConfefs.S^ Abfolutionc. itac[; cum adhortatiout ad pocnitentiam er fident dbfolutii eft.Deindeftattitum eft, utftlio etiam ntd trimoniumftamdiu ftyonfaUum foleniiitatibui, co-pulaq^ cärniili cenfirmutum, concederetur. Pro-buuerunt doäi uiri fententiü er deciftonem Theo-logorwn.Por tarn enimgratilt;e feu ubfalutionis, ut nunc uocdnt,nunijuitin claujdm debere effè pcccd-^ toribui,(iuibuftun(^ peccatis ftnt contdmindti,dut ^ualiacuq; peccatd uncjttd perpctrauerint. Ldudd uerunt etiä, rë occulte inter Theologes tranfailü,

Age tantum humanißime uir er candidißime amice,habes quodpoUicitusßwm, deTheologortt cautelis, fed propter temporis penuriam ad pau caredigOfCrprimùmhiJhriamrecito. ( hicfu^ perior hifloria annexa erdt)His pojlea adiecit Tu» thcrus ddhortdtionem,ddmonuitq; Theologes iu-niores,qui fùngerentur,uel aliquando ftnëîuri ef“ fent miniflerio uerbi,utcautè agerent cum pertur batis confeientijs, ne confttentibui peccatd laque' tim imjcerent,neq- affliHionem affliilis adderent. Vifiiseftautem Lutherushac ipfa hiftqriarepre-hendere cuiufdam Theologiiniquam petulantiain in diuerfo cafu,quem etiambreuibus recito‘ Pd' Ihr quendam adultertim ad magiftratum detulit. Senatus itlius loci,non habita ratione ulla circum' ftantidrum,apud indices Lipfenfes quierit de iure.

De Confefs.amp; Abfolutione. iio LipÇenfes, cafu nudè inteÜeüo, ßrut fentcntiatn iußdj capitale, ^dtnexequiturille fenatui, de-coütins miferum.Breui, ubi patefailimi cß, hune proditum 4 pdßi}re,iudices Lipfenfcs palmodiant ceciiterunt, cr decolhito fadam iniuriam affir-mant.î^on enim iudicium crhninii reum agae ali quem po/jè,qui àfacerdoteapud ntagiüratumfie àelatus ex confißione, ubifola remihio peccato-rum impertitur.non igitur minifleriivin efiegladij. Vide de coin Deeretatilibuf c. Si facerd. extra, de ofiicio iudicis ordinarij. uerbd eins capitis h.ce fimt: Si facerdos feiat pro certo,aîiquein ejjèreutn alicuins cr!gt;nmts,uel fit coufififins fiterit^ cr emen— darenolticritÇnifiiudiciarioordmc quis probare pofiit) non debet eum arguere no}nh!atim,fied in~ detennmatè-.ficut Chrifius mquitiVnus ueftrimt meprodituruseft. Sedfiillecui damnunt lüatum e^ petiuer!tiufiiciam,poteris excommunicare au thorem damni,licet etiam ei cotififiüs fit : fed non noininatim poteR eum reinoucre à communione, licet feiat eutn efiè reutntquia non ut index ficit^fed utrgt;eus'.uerùm debet eu admonere, ne feingerat, quia nt:c Chrijhsludamàcoinmunioneremouit. Hitc tibifimpliciter narranda ntagiSfqHàm decla-randa cxifiiinaui. Ciuàm autein fùerit neceffdria admonitio, ex rei magnitudme intelligi poteft. Qjtare earn tibi cogitandain reiinquo. Valefèli-citer^

tu DeConfefs.SC Abfolutione* eiter-Vuitebcrgie pridie iduf martij, anno n 4-4-»

Quidänoserantcalamniati apud marchionê lohannem, bonü er ingeniojum pr(ncipem,quö(l doceremiu rcoî manißftoru feeleru non eße abfol-uendos,antequä redijjfent in gratiam cum fuo pa^ Jiore,Qr dixerant hoc ejfe papiflicum. Qjiod cknt ipfeprinceps mihinarraret,dicebä : iUuftrißime princepi, qui perfeuerant in fceleribui contra co» feientid,donee non abijeiunt propoßtum peccädi, non poffunt abfolui.Vt cum aliquis offenditalium, mdicit ei bellum non neeeßarium, er hoüiliter ipfunt perfequitur,donee retinet lUud propoßtum, non ejt abfoluendui. lta'docemUi,Gr reélè. ibi prin cepsreßondit'.iainfatisintelligo, hiecnon miquè autfalfèdoceri.

Tfcf monachui,qui hue attulit indulgentidt * Papa, ualde inulta impudenter dixit,et non pro-eulhinc rurfui pulchrè à qùodam eßiilußis,qui in-terrogauit ipßvm,num haberet poteflatè abfoluett di àfiiturii deliélisicr promißt ei decem thaleroî. iÜe reßgt;ondit,eße rem ualde dißicilem : fed tarnen ßbi datam eße plenam poteßatem à Pontißce, nec poßi hanc abfolutionem tarn parua pecunin emi. Qjfare ita aila res eH, ut numeratis ui» gintiaut triginta thaleris, iüe per liter as abfol» uereturd peecdto comittendo. Pamp;fieit idem c-

DeSatisfadionc. us gués tnonacho in itinere üruxit inßditu, cr omnê pccuniam,lt;juagt;n coUcgerat tx of)pido,eripuit,Te* cdiui redijt in oppidum ad tHagijiratit^zy accufa-uit pTifdonem :lt;jui proßrens has [itéras, excufauit faiHt^qiiàdßbiab ipfo hocfaâu eßet conceßumt Hoc modo illeeuaßt, or alter commonefadut efl utageret prudentius.

Origcnes ciim firtè in loccleßa leilionem in-choaturus eßet, [edit diu gemens dquot; lachrymans, ac tandem exclainat'.Peccatoriautem dixit Deus, quare enarras iuflicias meat ? Hane uoeem fa:pe repctens, queflus eß, fe inulta mconßderate di^tt taßetacueniam erratorumnon folùmàDeo,fed etiam ab Dccleßa petiuit,qHe aßidens ßni,lacbry-ntis declarabat,fe luilii ipßui mifericordia affici. Hon enim alius dolor, in bona mente acrior exiße-re poteß,quäm qua oritur ex confeientia contem-temptitcoeleftis dodrittie.

F Vit Canonicus,qui locauit multam pecunit duobus feholißieis, ut pro eo recitarent boras Canonicas tempore morbi,quo morbo morie bafur.Heydelbergie D('dorTkeologi£ recitabat quotidie

quotidic horM canonicM,fjepe incumbens in atianf co^!tationetn,ßcut erat occupatuf negoàjs publias, cùm interrogaretur ubi effet iiiterdum ani-ntaduertebatffnterdum non.

Politianui canoniciM llorentiniKinterrogatutf an legiffèt boras cdnonicas^dixitsSeinel perlegi ifl» libru'm,ey nunquam peius cottocaui tempus.

Habui dtnitam honeflam matronam Heydeb berg£,qu£ narrabat nobis, fe pofl: mortem mariti gratiidam (èdiffead focum folam , ubiciim federet mee Sia, defcendit per gr adus longits etr procerui monachus Francifcanus, unaq^cum eo maritus, qui ffmul conuenerunt ad ßcum, Maritus uxorent falutauit,iußitq; monaebum ingredi in hypocau-/him, fe enim habere multa colloqucnda cum con-iuge. ingreffo monacho,coepit loqui de reflitutione alicuius debiti, cralijs rebus. Ciimdiu protra-xiffet fermonem,iußit uxorem flbi porrigerc ma ' num.llla metuens noluit primo porrigere, fed tait dem perfuafa,porrigit ei manum,quam iÜe appre-henfam ita cobuflit,ut ipfa fleretfleut carbo’.zy fle difceflitab ipfa.Hiec ipfa nobisf£penarrauit. E-go multi alij,adhuc uiuentes in patria mea, ui-dimusmanumffeaduftam.

RabuioHmprtcceptoran quendam,bontvm amp;nbsp;doSlum uirum,multis notum,qui fint concionator in Pßrtzeitn,(t mortuus eft nö ante multos annosi

De San'sfaólione» it 4 Hic narrduit mihi, ddfe( dim habuißit fudm pri^ ■rndtn mijjemydormientem folùm 'm cubicuîo, ue-niffè dliquotiesßiedrum, uoluiffè paßim ’m libris chdrtM.pepc cti'J dttrdxijp: leHum, ddeoq; ipfimt uexd/Je,ut non dmpliut folm dormirc dufm fiicrity fed orducrit dlium ex uicinii, ut dpud fe dormircL Sequenti noéle iterum uenit iUudß}e(inmi ante le üimtjGr fdtis diu uexauit dinbos.Et quid uero pan lo ante mortuui trat ,quiddm ex fuis cognât ii co-cepitopmionem,oportere proipfo miß’am celc-brdri.lHdbitdproeomi(Jd,/}gt;eHrii ipfum derca^ quitiCrnonamplius eftreuerfus, Suntdiaboli ten tationes çr iUufiones,quibui fuperfiitiones er ida lomaniam apud homines ftabiliat.

■Veteres diftribuerunt hords canonicds in Pfal-mv/in,'ß£dti immdculdtLßuit bonum inftitutum. Spirte in conuentu hdbebamus hoffitium apudfd^ trificulum, qui nordtmeos parentes ermaiorcs. Q^d manefurgebam raec niore,iüc etiam furge-bat adrecitationem horarum Cdnonicarum. Aßi-^ debam iUi male crucianti fuum PfaltervMn, tan^ demq;dicebam:'Dom'mePetre(ficcrdt ei nomen') tu habes très paßiones: primo crucias DeumtfccS' do Dauidem-.tertio teipfum.Scio,mquit, ißa, non itdq- debes tnihi exprobrare : fed oportet me iUdS preceslegere.'Dicebam ipß-.Tues iam fenex,nori deberesmanefurgere^fed p'colixèdorinire. Quid

11$ DeSatisfa^i’oae. inatutmiü- foinnui ualde prodefi, prgferlim bin.Polka quando furrexerk, répété orationeirt Dom'micam,Symbol!i:zy lege unum caput in Bi-blijs^uelpfalinutn M.iferere,(eu Df profùndk. Et dum ego hic adfMn,prielegant tibi epifîolam Pauli ad TimotheumApfc obtemperauit mihi ac dormit bat diutiut. Cùtn furrexiffèt, finitk precibuff exponebantei difcrimen Machometicte doélrinte cr i:hrilhan£.CÙm ita docerem iUiim,peneut pue riimiAh bone Dciw,inquit,nunquam credidiffèitl tant botta ftiilje in Paulo , qu£ plané non tn-tellexitacquiefcam igiturtibi. Sicmiln poftea ob* temperauit,

Non ante multoî, annos quidam mortum eü Brandcnburgi,qui po/l mortem uenit femel inß* ro ad fuam coniugem, or iußit pro fe canere mif-fat. tÜa inquit : Vade,tu non es meus uir, fed es dit'* bolus.CiuoauditOtiile ita euanuit.Eftuerahiflorid, Do{lor M..irtinus Lutherus in principiamp; fuarum diffutationum (cùm effet oneratusmuk tiplicibus ledionibus , reffgt;onßonibus pr£^ dicationibui , ey non poffèt recitare quotidie^ fuas horos Canonicas) die Sabbathi quando erat ei ocium à ledionibusffepties adhuc recitabat hordt ifias Canonicas.Surgebatenimmane horafecun-* iat çfutpoteratceleriter pronunciabat, conti-nuabti

DcSatisfacHione» us nnniiit rfàtationê ufijuead horam cjuartitm ue-/}gt;ertinam. Noj »Hrlt;jfcamMr liiborem,c]uem nullus no^rum potut/Jct perferre. Ambjdorfius ad rum dicebat : Qjsid rft, D.DoiSor, ijuód ita iflat horosrecifasfQuioßpeccaßiomißione, iam non potefl corrigi peccatum per rccitationcm:redlè argumentdbatur. Et nbsp;nbsp;nbsp;ipfe adelim, me gut-

iletn non iraßi hbori, fed pertinacne, quod im-noreretur fljilto ifli labori. Tune reß’ondit io‘‘ cans'.Proßdö puùhiè me laud as, cum trtbuK mihipertmaciam. Sic tumen admonitus,deßitit tandem à tijm inutiti labore, cum alijs neeeßarijs negolt; ijs occuparetur.

Sacrificulus lt;]uidam, cum in leâo iaeeret po-tus,ecepitrecitare horos fuos, ut uocant,Canoni~ cos, interim uomens, uentris crepitum edi-dit. ibi diabolus arridens dixit: Qj^a lis efi oratio, tale etiam efl thus.

Mihi fiiit accerrima contentio rttw guodaia Gardiano, sjuidixit facerdotem deberetot horos Canonicas legere,quot haberet facerdotia.lmi ipfe quids m Canon tUud pra:cipit.

Qttiddm Sacriflculus iw monaflrrio,eom legen eßint horte Cationiete, nihil aliud egit,quàm b 31 H$

ut recitaret Alpbabetum. intemgdtui, cur non borM CdtionicM recitarett Reß)ondit:£ion 'mtel' ïigo eM.Quidergofâcidm i Ego, Kquit,femper mane recito Alphabetum^ cfdico : o'Domme DcMî,dccipc tibi hds litenit, c^fdc tibi ex hii hlt;H fdi Cetnonicdf.

Quidam ftrenuui Papifldrum definfor, folei cucuBttm circitmgcsldre in diebut Quddragefim^e-Non fecui fdélum uidetur,de ßquit lupo cucuüd indueret.ïldccnim rdtionepro jùispcccdtis uuH fdtiffaccrc.

Audiui ddolefcens hominis faits ingeniofi coti' tionan. U eùm deberet concionari de indulgeu' tifs,cf dcclatnaret quid effent indulgentiiie,dice^ bat'.Sicut infcholisfuntdnteprlt;edicamenla,itd in Eccleßd funtantefdcrdmcntdiUtiUiS preces ante Baptifmutneradütfacramentd utipfe baptifmuf-Sedfatisfailio cft pojïfdcramêtum, ZX huiiü pof-facrainenti poftfdcrainctifum eü indulgentia.

Eft ctiim Mulgentid relaxatio ueteruM cano-num pœnitentidlitim.Vtfi cui pcenitentid: nomine iniunâum effct,utfex hebdomadas ieiundrcf.icle-pifcopusrelaxabat aceeplapecunia. Htefuntin-’ dulgentiae et remißiones canonumpoenitentidliu-cruocabdnturfatisfadîiones-.qua-paulatimmEc-' tkßa itd creuerunt, çrßnemodo cumularentuf, Eccius eoncionutus eji Upfhedeindulgentijs, dixtc

DcSatisfacîîione. quot;S Jixit:Uon [unt magniflt;tcieitd£,cr tarnen nonfunt conteinncnd£. lilaßiit fumma fu£ conclufionii.

Princeps guidant adulter,pro fatisfaäione fuo • r«»i deliilorîi die Parafceue5,guo paßionis Chri-fH memoria folet celebrari,lgt;ibebat cereuifîam ab^ fynthiacam. ]ta iHo cruciatu uolebat fuapcccaU abluere,etiamfj alias fjbinimittm indHfgfrct

Alloquebarfirtè moitialem:Cur,mguiens,rc^ citatts preceSyCr cantilenas canitis non i'nteGcâasf Rejpondit illa:Ey, Deits naßer bene intelligit. Sic uolebat fantaßas ex fatisfaâionc pro peccatis or-' tas eludere.

Domina Margerctha Imperatoris amita, ante annosuigintiin conuentu Augujlano ordinauit, ut per totum annum corpus conferuaretur (peut iUi habcnt unguenta Cf aromata, qu£ prohibent putrefaéîionem ) cri« monaßerium inonialiunt geftaretur in templum,c:r adßngulas horos Cano nicos proponeretur ei cibus er potus, ut inßmis nionialibus. Habebat enim' hanc imaginationrm, guodobferuationetaliumrituum fatisfailura ep fet pro fuis peccatis, er etiam melius kabilurain altera uita.Quod decretum imperator refeifeens, flatim aboleuit,er earn fepcliri curauit,

Hodtc eft confuetudo facerdotum Turcicorum, Wt fe uulnerentetlacerent.Qu.a falis/ailioneexi-b 5 /limant

Svnt pduciditni, quändoDommutpaßorcf ego habebdmuf literas À quodam, qui querc-iaturfe loties relubi in idem uitium adulterij , ut inciperet dej^erare de eleâione Dei,cim quo nobis multum erdt negocij. Scribebamus ejfe iudi-candumexuerbo Dei.Deum uerà omnes agentes pceniteiitiain, credentes ey confugientes ai ßUum Dei, et promißiones diuinas uniuerfales ß-de apprehendentes,recipere. Reßjodebat: Hlt;fc ef-fet res mirabilis,quôd Deiu non haberet poteflaté reciptendi condemnandi queincumq; ueUt, Vertint Deus non eß inendax,neq} tyrannus. Noî de bem* de Deo feniireßcut fe pateßcit 'm uerbo fuo» In huiufmodi tentationibus puhhrè etiam confulit 'Bdßlius in condone defilio prodigo: Tantum ue-lis,cr Deus tibipr^occurret.

Caiifa elficiens,eß Sterna Dei uoluntas.ordinäf Chrtßiin,utßt uidima pro faluandis, er proptef Chrißum eligfns aliquos gratuita mifericordia.

DePrædeftinationc. iz» tirât. Uon efl autè eleâio uniuerfalhÀuxtd illud'. iàulti funt uocati,pauci uerô eleâi.

Caufa. uerà difcriminif curaliqui eligdtitur, tiliqui ueràimprobentur, non e/i exuolunta“ te Dei prorfuf, quid promißio ejl uniuerfaîif quodad uoluntatem Deiattftiet. Dem uult omnet hommes faluos fieri'.fed aliquo modo(, laquer de noilro iudiào ex uerbo^auja diferiminis et repro bationis^in nobis hominibm r/i,cùmrepugnamus Verbo Dei, Eleâionis eau fa efi^ cùm non repu.-gnamus utrbo, fed ajfentimur çr promifiionent fide accipimm. IM necejjeeftfcire, quàd pro-ttißio fit uniuerfalts'.hoc nip retineatur, non po-teficfficifides:quia banc oportet effià peruerbu.

Tormalis,eftcogitatio in Dco feu Deijjpofîtum. Finalis eft /aluatio, zr peut is finis eft prlt;edefiina tion is,ita idem finis efi uocationis,cr iu/hficatiois. litmo fi!uaur,r.ip pn'^ uocatus e:^ pr^edeftinatus, Ffpilmiefi uocatio per uerbu,iufiificatio,dona' tio Spiritm fanât, renouatio cr glorificatio.

Honfis foUicitm de Dei pr«edefiinatione, ne^-^ecuriofè îmhocDei facrarium erumpas. No» enim poteris pro hebetudine oculorum tuorum tant alta myPeria tuo ingenio peneirare : fed ttudi Chrifium,in quo pater fecretam fua pnedeâi itationis fententiain aperuit, in quo reuclatum

dtu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per Chriflim certifa^li fumutt

omneiti credentem à Pdtre effi pr£deflindtum. -Qvê enim prcedejdinduit,eu uocauii per Euan gditimMcredcti.e^perßdemiitßificetur, Pro- •gt; inde noli curare, an ßspr£d(ftiitcttuf : cura po^ tiiM ut crcdai in Chrißiim, er per eum iufiißceris, Crhmcccrtuterii,teper DeKBî eQe €leà(vmamp; prcsdeftiiidtum. Pater non iudicat quenquam in-quit Chrißus apud loäne. Proinde, cinn animi an‘ guntur,et turbantur cura preedeflinationii, ex hoc loco confcicnticefuie pacem (olatium petant. Nam uerum eü,DeiM aliquot ex hommibut alias reiedlis ad uitan: aeternam elegiße O' defiinaße antequant iacerentur fitndamenta mundi : fei quiaDeutin abfeonditohabitat, O“ iudiciaeius occulta funt,ncc licet nobis tantam profrnditatent aßequi, itaque ad Chriftum eft difeedendum, cui Pater omne iudicium dedit,e^ in quo nobis reue-lauit occultam pr£deftinationis fult;c fententiam. lamfî tc in Chrifto perfidem inueneris, in Chriflo cleóluses'.fed fiperfequeris uerbivm, o- Chrifiuin contemtiasaut ignores, feias tereieilumeffe.Na qualem te in Chrifto inueneris, talis es in Deo: quia Pater omne iudicium dedit Pilio. Hoc eft au-tcin iudicium in Chrifto reuelatum, er edentesfal-uari,incredulos autem condemnari, Nam uide quidilludftt,quodinPfalmo canitur.Cùmperuer

DePrædeftinatl'onc. 122 fo peruerfui erbtet cTi eîe£io eleibts eris.Ciitman fl diuino C(iptu,(juantum ad D ci immutabilitatcin lt;(tt'ntet,loquendum erit,firnia/itfententia, qtian Deut ante conditum mundumelegerit ,eum non poffè pmre;( ncwo eivm rapict de manu huiu^ pa fioris)quem uerà reiecerit,eum non pojfe faluari, etiain/t omnia opera fandorum ficcrit: ufq^adeô intraüabilisejifententia'Dei. Tuigitur infolam 3^omini eligentis mifericordiam reß}ice,i{t falutè per Dominum noflrum Jefum Chrifiiim confequa ris.Augu/tinui : Prtedeßinatio Dci etft apud not, qui in prafentif uitae periculis uerfamur, incerta eß , apud ilium tarnen quificit fùtura, incom' mutabilii permanet.Nec qui illuminauit,obcæcat: ttecqui tedificauit,diffotuit:nec q plâtauit, cuellit. fiiAnaj^àuTx enim funt donacr uocatio Dei,^^ firmum ßindamentum Domini ftat, habens fgna-culum hociCognouit Dominui,qui funt eiut.itullo ergo modo prade/hnatio Deifacit,utaliquiexfi-lijs Deißnt filÿ diaboli,aut ex templo Spiritus fan ^i templa facit dlt;emonum, aut ex membris Chri-fh membra meretricum. Sedpotius pradcßinatio fi^citfUt exfilijs diaboli fiantfilij Dci, cr ex tcm~ plo dtemonum templum Spiritus fanéii,Gr ex me-bris meretricisfiant menbraChrifii, quia ipfeal-ligatfirtem,zr uafa eius rapit,eruens ea de pote-fiate tenebrarum^z^transfèrens ipfumdecontu-h s tnclia

tumdiä in gloriam. Hicautem,clcquibiifdidturi ex nobis exierunt,fed non erant ex nobis. Si eniDt fitiffint ex nobis, manfilJintutici^ nobifcumsuoluit taie exierunt,uoluntdte reciderunt: ey quia profe ilifunt,non funt priedeßindti. Eßent aut prædefli-natiß} ejjent reuerfuri,amp; in fanditate ueritu' te permanfuri. At pradcßinatia multis caufit eS ftandi,nemini cauft labendi.

Certifsimum argumentum, amp;nbsp;fcrà indifîblubile,quôd anima (it immortalis.

Homo debebat feipfum naße, cr omîtes pdre tesdnbnieipßus habere perßgt;eäM:

Hoc argumentum pene eft demonftratio, pul' fhrius etiam atq-firmiifs itlo Platonico,quo ab H' lo affirmatur immortalitas aninne.Inquit enim PU toilmpofiibtle efi mentemfaâam eße ex elemen'

DcRcfinTcô.mortuorumï ’^4 tari mâteria,cùm habeat infîtat et MiiiatM noticiM ^uibui homo difftrt à bruits,ç^r c.

Pipa Leo,bonui Epicureus,don audiui/fet it; Ji ßfutationede refurreâionemottuoru pro cr con tri dißiutari in menfa,reß)oiidit:ßcnc di/J-utj/liff fêdego faciam mihi bonü uultü ( ßc entm m tdjs negoâjsloi]uifo[entltjli)etadiecit uerßculU Cor tielij Gdüi dehominemoriiuro.Et redit in nihilu , ^ßiicantenihil-Verfm eß bonus, fed fenteniia cß titjla,lio decebatferi/sreb.ipßsq-ßdei articulif hu infinodi nugas cr phätaßas immtfctre.ijuemadmo dis ijuidà nugatifunt,dicêtes,quôd pecora ßnt re-furreilura (« extremo iudicio. Sic c/uidâ in aul4 Pomeranica,cùm bæcibinarrarentur, alterinobi liioco tllußt,dices. O' ^uimmalètecu ageturin rxtremo iudicio,c» reßtrreäuri funt lepores,(]uo-tutu multos interßctßi. Tales pojka luditxtali^ tus dißiutationibus oriuntur.

Iu{(ÏK alebat duos in aula mêle captos, qui stliquâdo cotendebant de refurreüione mortuori!. C«m (Jffr eße refurreâionê mortuoru,al ter afßrmabat.Tande ambo prouocauerût ad Papa,qui litêdirimeret.Papa ueràßc fententiâpro-tiuciauit,reâè lüu dicere qui refurreilionë afßr-ntaretjfed id aßerre mentes trißes : aîfrrtt»» aulent Ittt4 dicerefUndeeoßtri mentes hetiorcs,

Nf«e4i««r noSlru Imperutorë poteiitißimuw. i ctßrtunatißimu Carolu V.nctno cß,(lui opU' ret accipere eius régnafimul eu eiui morbis. Ego quidë laboro : fed nullo modo tam grauiter. ïpfe di xtt,mirari fe quomodo uiuat. Mtrü eü^ominëta ßagilein tam multas miferias zx morbos fuflinere. Cogitatefolamhifloriam de naußagio : quantant calamitatem fuflinuiti Vidit nauem interire in fuo con/fcëiujpofi triduum ipßus nauis cum alijs ap^ peüituradinfulam, inqua eß comoratus donec oblala maris tranquillitate nauigarët in ïtaîiam-

Houi bonum principem, qui ante paucos an-nos poflacceptamcladem dieebat-.Videome tant deffeélioremeffe quàm antea.Verumeß^quando hommes in calamitattbus uerfantur, tune uaria iU ' diciadeeisßruntur.

Exfdf Publij Mimi deßagilitatc bumarum ut-rium pulcherrimum diëlum'.Cuiuispotefl contiH' gere,quod cuiquam contigit.

Ver fautes in calamitatibus ab omnibus concuU eauturßuxta’iUud’.äi^vos ‘niaiaiis tsixs u.vv(

id eft, quercu lap fa, quiuis lignum aufert. Cum Achilles interfecijfct Heëlorë , oës etiä ignd' uißintt

Nun^iwm periculumfine periculo uitatur : ut tfi Antiquum di£lum. Sic nos guundo nitmur me* deri malK,tunc incidimus in ulia^iuitta diäum :l(i-tidù in SeyllAmcupicns uitare Charydim.

Apud Euripidem in Phccnißis cum mater inter rogaret Polynicem, an magnum malum ejfiet exi^ liu/mt P.efi’onditPolynices'.imo maiufefi, ^«4»» uerbisduipofiit.

RfX ArfrfXfrx«5W’O’quot;f“‘’ cencubina fuA unicè ifedileäajcumaudiuiffet in lonw Dfmochtuwi doâum hominem eJJèjmifitad cum legatos petitu^ utrefijittaret mortuam. Re/fiondit Democritus'. Rem magna O' di/ficilis fed huic pojfiet me-deri,fircx pararetremedia, guibus opus eßet. Cumhocre/fionjumeßetad regn« lUatum^, dixit rex fe curaluru ut kaberct remedia, fit indicaret^ qua ad h£c neeeßaria eßent Democritus reßion-dit:Trigintanomina hominum. infcribèdaejfiefe' pulchro taltum,gui finguli prouenißent adannü uigefimum O’ nihil dolorum expertifiiißcnf.tum ttfrô concubinam fuam reuiäurani.^ Sed rex hjec nomina inuenire non potuit. Significatum eü hac nar-

«7 DeCalamitatib.amp;rAfflj^. nArrdtîone,nuÜum hominem uiäurum eße,qui ni aliquM huiui uit£ trumnds fenferit.

Id eil :hoc untî confiat,cr ratum ac firntum efi legeieternd,ut nihil genitum eonfîet,ideft,fiirmuin ftt^ sternum.

plurdfunt «cùdcûftTte, quim ‘wrifitxTx mdîdf ut cii Cofiant'mui fummm lUe princeps,quo nefeia dn tttitior fiierit quis in terra,interficit fuit filiunt pnncipem,appetctein regnit ante tëpnt. lÜn maU funt aeùSMgirct quffibijpfifiliuiacterfiuit.

L«Jo«icîm Piut filium (iium præfècerat Mf-diolanoycuiut magna induftriafuit, ita ut perue’' nifièt ad Imperium,fi firtunam fuâ e'xpeâare po--tuiffetj quiatenuitiam aliquam mpirijpartent Mandata patrÎL Sedquia molitutefi defifiionent contra patrem, pater decoUauit eum ZT quidettt iüc pater, qui re ipfa nominatut efi LudouicUt Piiu,cumaliàsfi(eritplacidut cr tranquiUut, M filiusiUaaeùTéfitera mala accerfîuît.

raw 'itçaaJlan^ie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;irTx;id efi ont

De Calamitatib.amp;^ Afflict, «f nia oportet expcâare euw, gui homo.iJota au tem mala funtoptima: quiaiaculaprlt;euifaminiit llt;edunt.

Omnifcus bonii dij duo mala adiunxeritnf.prte ßißim: fua mala eequo animo ferre fciunt.

quot;Romani tempore beUi Phhict ciuein proßgt;ici-entem de feneflracoronatum Jufferunt in carce» rem duci,tali tempore delitijs indulgentem.

]M«per dixjt ad me guida bonw eyfandut uir: Heu quanta eft petulantia hominii «t terra eam nS ampliui poftit fuftinere.Sic ante bellu Troianti diclit terram petiuifteàloue, utfeab onerib.inuti Itfgt;Ki /«wreij^MW nimiu premeretur iniufticiatitit loitem prabuijfe huius belli caufam.

Tepore OtfontJimpcrrfforiîtdtd fttit fterilitat paftim in Germania per trienniu, ut multa millia interierintfame.Vnde ctiJ nunc £rphordilt;e guo^ tannis pinfttur pitnif paruuliis,in memoriâ eiut pe tturiif. Nihilomintu nos mitnemtw ufg; a deô intè^ perantes,ftri ac mgrati,ut guafî putemut nihtl no bù oput effe diuino auxilio,ut nihil aliud dicam.

Vidl aliquMdo totum Senatum er omnes facer tes Tubingenfesnud^pedibus incedere temporc famis,

Ckib effem Tiibinglt;e, fkit magna caritas an-noüie.Veni eodem tempore ego er alij mei condi-quot; fcipuliindomumcuiufdainruftici, ubi uidebamuf cos comedere rapas coHas cu crudis. Qu^fuimut titrum haberet pattern fReßionditfeneque peeit-niant,nelt;^ pattern habere, ibi iitteUeximus Deunt tam mirabiliter ruflicum er eiusfamiliam feruarc cr nutrire.üä omnes in ipfius familia erantfatii I ro bußi, etfi ipfe ßierit aliijuantulum maciientus. Cum pofka adßrret nobis ligna Tubingam,dedi-’ mus ei plus pecuniie,quàm ipfi debebamus, adfufi familia fulkntationem.

Ante annas }lt;s magna fames grafjabatur Vene t^sac uitota Valia : namannis tribus continuit famis fuit.vinito autem beüo Veneto ante corond tionem imperatoris Caroli V.tunc multi homines repertifuntinuijs iacentes, er tenentes gramduid in ore.Sic habetis perjficuum exemplu i^uodfrtte mentit er non gramina nutriant.

De Calamitatib.amp; AfflîÆ ’S* Beneficentiafenatus Argentincn-ûs tempore famis.

Anno If i7.mitgniifamesfiât'.eo tempore nrbs Argenttnenßs fuit bencfica^dijlribuens uenale fru' tnentum ciuibtK cr uicinis pro mediocri precio,ut eonfuleretur faluti ac uitie fubditorum.

Theodo/tui moritunu dixit,fe guidm libcnteT difcederc ex hac uita,defcßum defatigatimi mo le imperiffed magis fc iatn foUicitmn ejfc de Eccle fÎ£ßatu poß:ipfum,quitn defua uita : feire fe^Kc--clejtant habiturant nouos pr£danes, fjcutfailuM e^.Vilês enim expulit ex Ecckfia rcîlè docentes, Valeittiitianiis quidem deßndit:fed tarnen magna imperij ^ua/Jàtio cflfjâa.

Q»rfido duxFridericus erat tn agonemortis, iufit fibi grandioribus Uteris multas fententias co-folationum in tabulam fcribere : quas ficpè legit, feconßrmauit.Si qttis addidifßt picluram tri i umphi

itmphiCbrifli, beneßcijftt, o'credo quod fù^et ei uoluj^tuti. Sic^iè O'[dnîlè mortuui elt,fentiens intentes crucUtiti culculiAnterrogitut, an alioS dolores habcret/rcjpondit. Habeo cor tranquiUui uerùm in carne habeo doloresntaxintos, quosß* ro propter chri/ium.

Bembus Venetas nobilißmo genere natits, fcri pits carmen pulchrum de S.Stephana, in quo po-nit hune uerßculum de eo:

ibat ouans animis,o}ßefua damna leuabat, Innocentis necis amp;nbsp;pacientiae exemplum.

Bui in aliquo loco, ubißemebatur fuppliciuM de aliquot pr£ßätißimis uiris:inter quos fenior q-dam uircumfleüerct genua (quanquam non poß“ fet per feipfum procumbere^fed utcunc^ fußenta-bateum liilor)pr(ebens ceruicem iam liiioriipo-ftremô dteebat: O' Domine Deus,ego inultis mets magnis peccatis inerui mortem o fuppliçia :fei tarnen tu feis quod in ifla caufafim innocens. Di» xitfe habere confeientiain bonäßn ilia caufa propter quam occideretur.

wtfruiBo (jiwndoab^ùRomant« ma^iliratuf^ V expeefabitur aduentitt noui prafidis fx «r-tf R.oi«lt;t. ibt \Acobui efl neettui 4 fuo pon^ tiß'e^cjui nanhabebatiusgladij. Sed temporit al is tunc erant plena feditionum. Ciuia guattdit inflat finis alicuiu^ regni,procédant multæ fedi-tioncs. Sicut iam paulatim facra icdifida per pari tes ruutif.ficfenfim ruunt etiam itnperia.Ciuantus tumultus efi iam in Germania^.Sinc uüa dubuako--ne injlat mutatio aliqua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Ante (lt;«rtos js. aut circiter,hona ey hone/la fnatrona moricbatur ; ad tjiiam actedebat conao-ttator tuuenis,de clamitans multa de mortis dulce-imeAp[aueró perte^a iUius finltje orationis, in* sjutf.Ah tu nondu expertus es mortis cruciatus: e~ go confido in Deum, ijui me iam ex omnibus illit calamitatibus ZT xrumnis cri piet.

Joànes Huniades,pater Ka:hi(e,fi(it magnanim* Cr filtx beüator^cjui unus reuera aliquid preedari contra Turcas gefiit. In poflrema aut pugna, qu4 fiiit uiüor,magna cum gloria ex hac uita difceßit. Sicut enm Epaminon^ itm moribudus interro-~ i »

»5f De Calamftatib.amp;f Affli'Ä» gjuitan falu* ejJctclypeuifdixerÜteße fitluü.De' mde:quteßuit à qua parteßarct uiiloriaiDixerüt «ivîoj'cî ejje fuos dues,quo audito,ßrtiter, ac to anima mortuut eß Sic Iohannes üuniades cum audijjet profligate s efleflios ho fles,agit Deo gratiasjCUifuam animant or corpus commenda“ Mt,lt;:^italietuseflinortuus.

Duo boni uiri in 'E.î'(fagm,pafior cjquot; eiuf con-cionator fupplicio aflvdi funt, qui nihil aliud flee cerât,mfl quod molliflimè taxauerant craßiflimoi abufus papißieos.Concionatoris nomen erat Cr^ß' fus,qui flit meus pr£ceptor.llli duo duxerunt uxo res. Concionator erat perclarè dodus. Paflof uerô minus, Cùm eflint in carcere, iHe noit fliit flirtis,aieà ut paflur licet indodior,confirma' uerit ilium. Pofleaambo inbona conflßionefunt decoüati.

Papa iam ht Italia comburit quicquid pote^^ requiri libroru,non tantû Theologicorum fed ctia Philofophicorum. In primis autem omnes Erafi«^ Libros curat ifiqiiiri.Flammitan iïlum bonum ui' rwm iflbdit mortuum zy cobuflit cadauer, qut Pfatmos reddidit uerflbus :uult aboleri omnia feriquot;

De Calamitatib.amp;^ Afflicfl. «j4 ptd prêter libros unÜK Thomlt;e Aquinatiîomtiifi inful/ißimi [criptorum.

In Ae^yptofùit epifeopui Cheriemon,uir a^mo ätmt fenex,expulfiis ex urbe fud cum md^d mul~ titud'me piorum bumiMumj«fJfccf/?â dgmen fenex cum coniuge fnd, Cùm autem intered mißt eßent équités, qui eos conculcdrent Z!quot; exthiguerent, cum^ pius iÜe fenex non pojjèt pninde dtq; dUj iunioresßßindndo cffitgere,ibi iÙe cùm [ud conitf ge in ccclum fubduci 4 rcliquo dgmiflc conjßeiliK efi.Euidcns cfl exemplum pCd/cntiteDei inEccle ßd, iuxtddiüum Pfalmifld-.Propc eß Hominus omnibus,qui tribuldto [tint corde.

CdrdmdUs quidam in Anglia,interfecit opti-mos uiros Ldtomerum integerrimum o^loge-narium ßnetn.Cum eßet Padua: fcholaßicus uadit ud auditorium,ubimondckus cnarrauit epißvlam Pauli ad Romanos,fccum förens mcum commen-tdrium,qudß improbans buius nugas.Sed iuin feri pßtpro Pontißce.

f'’idgttaluäaßdeieflinBabyla Epifeepo An-tioihcnolaudabili illo(ene,Cùm ducebaturadiùp i } pliciiw»

De Calamitan'b. SCAfEi^, plicimn fenex cum duobui filijs tempore De^ ij,d^ ßitit ibi lt;}uoq- matertcr cum primo imerßce^ rentur,uicit tllum dolorem fides in pâtre et matre. Poßea ptifer eft 'mterfiiliis i» confißiotie bonai Kater uero non occidcbatur.

KagiJkrVelcurio cum iegrotaret,adeo ut e» ttam morbo iüo moreretur,ewn.ç; caterimagiftri çr do£lores,accedentes ipfMn,conlblaretttur,lubi toprorupit in hiccuerba: Pater eft amator,filiai rede.r.ptor,lfiirituifanilrn confolator : ^uoniod« itacj^ trifiicid affici poßemi

Sic Stiîlico mortuo, Ambrofio dixit ; fècua turas efße magnas mutationes,?^ ita accidit. tJanf tnorluo Ambrofio, inuaferunt percgritiie gen -tes italiam,zx horribihtereamuaflauerunt.I/ior'’ tuo Augußino,Vandalitraiecerunt in Afiicam,(f fiatim fecuta efi hærifis Arriamt. Videte cjuid ac‘ (iditpo/i morte Doéloris Martini Lulhcri,

Mauridui Imperator beOageßit cum quoiJdm rege Bjrbrfro ,4i]uo pricHo fupcrdtuseft:z^mii‘ xma eim exercitui pars frgatd, captif funt plu-res duobus miOibus militu.Bdrbdrus obtulit Mdu-^ rido fingulos redimendos uno numo. Hie propter nimw ditdridd noluit: Barbaras fecudo obtulityOquot; hiejecudorecufauit. QuareBarbarussnotusira^ eiidia uniuerfam muUitudinè captiuoru truddd-•(if.Tdndfm poft exiguum temporis ftddu, uidit iAauridus in jbmnis imagmem Saluatoris noftri, in fublimi cruce pendentem,cr iuxta eum ftantetn multitudinem truddatorum,ipftim accufantium, ViftimeR igitur Mauricio fe à Chrifto uocdri,Ac‘ tedit igitur ad Chrifkim,ftc mterrogantemeum: Maurid, utrum uis luere pænam pro captiuis hii interftâis i» hacuita^an i« altera i lUefupplex^» lt;umbit,rogans «t fibi parccret in altera uitd,ac in bdc poti* fumeret poenasTuc ChriftusÆrgo ft uû üt (tberd uitd no puniri,{n hdc uita lues tuorü pee «afortHM pœn4î: ideo^^ trada te in poteftatè Pho-eie,ut interftdat te cu totafamilia.Mane expergC' fadus Mauridus, ac nimium iOo fomno perterrh t«$, ad fe uocat Philippum, qwem anted fuftic -äujji babMeratjdixit^ «d ew. Pbilippe,fiepe hd’-lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»4 tw

137 . DeCaîamitatib.Sd Afflid* bui te fullgt;e{lü,ciuàd affèilares incivm rcgnu : ijnt uerô te omni fujjiitioiie libero. Hite tioile mihi reuektumefl,in[omno,memterßeientlttm effc 4 Phoca.Qu.tritigitur^ualisej]et{ tbi Philipfiut inquit ; iiibil eü quod uerearis 4 Phocd’.eitenim homo timidui.tbi ilatim h\auriciui fubiecit: Om-nii timidm eßhomicidu crudcUs.Paucospoit dies anniincicituim eil Imperatori, Phocam cum exercitu uenire ad mterficiendum ipfum.Impera-quot; torfi'gitadamicumnefcioqiiô: fedretraitm eil exßga,cr priusin conJ^eHu eius trucidati funt filij. Po flea cum infans quareretur, dixit Wauri ' cius, eitnt c(fcapudnutricetn-wijjiim eßadiUani ut aiißrretur infans. t^utrix mifericordia mota er ga linperatorisfiliiimjipfiimabditinloco quoda fecrcto,^^ßium pro eo adfirt. Pater agnouit fuu non elfe,nec uoluit alium infantein pro fuo intcr^ fici.Dixit igiturad Phoca: ijk tto rjlmeiK,parcat aliéna Innocenti fangumi^zJ'iubeas adfirri meu. Coada eß igitur niitrix adducerc imperatoris iK-fantë,qui addudtts, patre etiam irduente, eß träß fißus.Deniqi nbsp;nbsp;nbsp;er coniugem addudam anteo'

culos fuos uideret interßei, cxclamabat Wauri-dus: luflus et Domine,er redum iudidumtuum‘ Tandem ipje Wauricius decoUatui eß,repeti' to iterum hocuerßculo Pßlmhlußiises Domine, er redum iudiait tuü. Cogitate quanta hac/ùe^

De Calamiîatib. S^Affliô. tjs rit pœnitaitid O' obedientia m catamitatibt{t,At^} adeà ipfâ morte.îJuÜut « dolor tantm/ùit, qucm non fide medidtorem appre'^ndente uicerit.

Ante ptiucos annos tjuidam cfî: decoüatut ante fupplicium dicebat,fc nolle fitam uitam redi^ mere uno numo: quia iam uicerat mortem uiuifi-catut perfilium Dei:accenfa in eo heticid Spiritut fitniti,(juie{lfigt;irituigratis Czquot; Habuit enim ilium non exfailii, fed fold fide, dpprcben-dente mifericordidin in filio Dei o/kiifam, quafu-perauerat fitam mortem.

Epipfciinîf« putat Mariam coronatam marty-rio,crallegathocdiâum Simeonis: Tuam ipfiiM animam pertranfibitgladius. Sed tarnen affirmât nonconfiare^quogcneremorîisfit extinSidy aut ubifitcorpuseiusinterra fepultum, teinefi antio£tat!S fu£ quinguagefimonono, ut firibit i^icephorus, totidem uidelicct annos nata ante mortein,quot Maximilianus. Credo,quod co ceperit anno tiigefimo: all] uolunt anno decimo-çuinto atatis fu£. Vixit autcm poft aftcnfioncm filij quinq; aut fix annos,et ffit rcärix iftius coel^,

159 De Calamitatib.5^ Afflid. dcratißiwiif priüceps, ante obitum fulgt;indehlt;ee uerbarepetiuijJeJtdturjfe paterna anima fern-per crgafuosßiijj?^bditos, fe'tjue optare ut ad pojhritittein etiâ patria tranquiHafit,cr paternif mperijsregatur.

Lugduni ante paucos annos,tres honeßi uiri propter confeßionem ^uangelij funt mter/êâi.

Irt Anglia nuncßlia regts eß decoUata^cr ed' put eins abiedu/min gremium prmcipis cognati aflantis,c[ui poflea etiam eäaccufatus.

Ctim in Belgico quidam Lutheranus duceretuf ad fuppliciam,dixit: Ego oro uos propter Deum, uttantumdicatismihi,quidßcerim^ ibi refpon^ fam eft,quod propterea duceretur ad/upplieiunif quia Germanica Biblia excudißit. ibi ille: Ag^ Deo gratias,qu()d nuHu aliud crime mibi obijcere poßiiis,z^ Itetus/ùm,quàd hanc rem ad Dei tribu‘ naladferrepoßum.

E-pifcopus quidam folebat dicere : Ego nottfd' leo diu dijputare cum Lutheranis,[cd ftatim iube» eos demergi in Rhenum .Eoflti iUe ip[e epifcopi*^ korribilitereßmortiMk

De Calamitatib. Sf Afflicfl. ’4* Sequente* treshiftoriæ funtfeript» ad Lutherum Anno »54.3.

Prima. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

Qui Jam ciucsinAuftriaprofiâifunfdd uid^ RUm oppidum, (juod duobui miOiaribM difiat ai ihi fumpferuttt facramentum fub utraq-, cie PjpijHciÇicerdotes lüiui loci, poftquim'iom^ P rerunt,iuffèruiit eos in nincuh eoiiijci ifed qui frafiicruntfidfücere reeufarunt.

A J fMnJem modum in regaîi Albil,qult;im Sful-ÎVeijJènburg «ocdnt, Euangclium docetur purè^ Cr adminilirMtur facrumenta iuxta Qhrifli infli* tutionem.lu/feruntautcm Papiftæ (ùmdoâorcnt Pcdeß£,tum dues facramentis ufos,coiiijci m car cercm. Sed profes oppidi reßripßt, fe Deo potius cbtemperare,qu4m homMui:in(£teiii omnib, fadurumo/ßaum.

Indie Paßh£,exoppido RMenß ad uicintm tnonaßeriu.quod ed icntitn Vw.lhclmiàfurjkn-bergjuerunt duesdreiter ducenli cu uxoribus,ut ibimtegrofacramento uterentur. idcic Scàpani^ gubernatorrrfduißet,dt aliquotequilibw impe-tum j« iKonaßcrium ßdt,cr malroiias in cojßi da madtorum nudatas urßibiu uio’auit. Qt^id à T«r-

Rom« duo RugujlMi in ceUii inuenti funt eißs capitibiif)^ iinguK exeâis.Tanta jMt crud( lités. Kepreheadcraiit autem hi luxit Cardmaliit’

Cogitute^q^ualiißierit dolor iUorum duoru/tn tiiroriim,ïohannis üuf, zz Hieronymi Prdgenß^ h concilia Conß^iitienß.lbidduerfatut eßeisto' tui mundU'S, Gerfon etiam ßdt unm ex condemnii' toribut,(iui eo tempore ßtit erudituf nidgnui uirtor tarnen fiât ex iUortim numero, qui fefan * gnine innocentum çr iuflortvm hominum polluc' runt. Dicitur furrexiffe ex Concilia CaffiarUi Schlick,à quo eß iUa familia in uaUe loachimicä, eùm uideret meUnationem fieri ad eoru/m codent' nationem,nolens eße fuffiragator approbatof fupplicij.

Palatinits LudouiciKiPiebonast fenexcfpiut pr'mccps,antepaucos annas idibusMartif morquot; tuas eß: cum quo etiatn mortua cr extinila'patt Germanite. Hie paulo ante mortem uocauitadfi plurimos eoncionatores, cum qutbus collocutuf fiiit decaufisamp;'CotrouerfifireligioniSfdixit 'qti(gt; iHof

De Calamitatxb.SCÄfflid» lt;42 iHos ßbi fr^e citteris eljcgratißimos hofßites. Ad~ fiât (tuttin et m agonetnort'n paflor Heydelbergcit fis,qui uàhuc uiuit. M orttati cüpofiea iBe pria-ctpsiupia confeßiom doiirinæ Chrißunct.

Dicifttr de Petro Apo/îob, cluodficerit Ue-ßittupdllio ( quia tunicd/uit interior ue/ü, zr fuper’mduertt paUium ) habtnsbundiw fudariiî, ^uo folituiefiutiproptcraßidudtldcbrymds. tn-terrogatm uerè,quart ita IdchrymdrelurlKejfii-iit,fefleredcfidcrio Domini. Sed credo CMnße-proptercalamitates generis humani potißi^ mitm,qu:biis gcnut hutnanum propter pefcdtwn etnoxitt«î eft.

Attdiui de epifcopo Siltzbiirgenfî,quàii decent homines propterreligionem conieceritin cdrce.-rtm,z^eos ita faine necduerit,ut fc mutuô dcHord rent, cinisunquamhocdudiuit in Phalaridiskh fioridl

Ante p4Mcoslt;tiinoj turn quidam dÜigatus effet palo M» Anglid, «t propter cofißioneiu doclrtnt combureretur^ ibi filins afians Jficüator fuppU-

Î )h.(nncs H -ß Sohem M i« ComiliJ Conßart-* tifnß publice pranuncutiu efl hiereticuf, zy /iii' ^ulari ritußialiattu iure ficerdotuli, per epifco-» pusdimujtusad fuppliciwnt ignis, or traditus fe-^ culari poteßati. dm cducitur ad locum jupplu ij, gejiat in capite mitram epijcopalißmilein, tn qu4 depiüi erant duo demones, cum inlcriptione: Kiereßarcha. Submde inter eundum has uoceS ingemmauit : lefu Ch''ißefili Dei uiui, qui pajpii es pro nobis, miferercmei. Tandem impoßtuS Togo, eandem precationem aliquoties alta uoce repetens,lortiter fupplicium pertulit. Hec anno j^s-recitauit.

Eberhardi dneis Vuirtenbergenfis, dccedentis ex hac uita,pia confefsio amp;confo-

ducis Vuirtenbergenßs pij zr pr.z^r ßantis pr'mcipts confeßio:qui cu/m tacu^jjèt totuni triduum,Z}‘ iam morituro preberetur corpm Do ntmt, erigens Ce q'iaßconualuißet,dixit: Ago tibi tterne Deus pater Domini noßri leßt Chrifli gru-tMstngaites, qwdoßendißi (onfolutwneitt congt; fcicntùf

DeCalamîtatib.ScAffliÆ »44 fcientilt;emeæ,perfilium tuum,cr reuocafiime dd po(tjitentidm.Tdndem cœpit hæcfequentia inten-‘ tauoce proferre:Dcui,iMquit,ficut omncs fttmut i^beciUeSjCr poüuti hombilibuf peccatifjt ntei ffgimen unguain frit graue ZT molefrim alicui tx neu jubditii, autalijs hommibut,puniafme cr fumai fupplidum in hac uita de mio corpore, zr po//raan{m£parcaf.

Cùm optimuf piui princepi dux Fraildfcut Luneburgea/ts multos cruciatm in crurcfentiret, paulo ante mortent dixit: ffr cruciatus mei^multo ntmoresfunt,^uàm pcccata mea merètur. Omni~ potensDeus,uenitandem, cr mifereremei,pro~ pterfiliutuum unigenitu:crnonabiicetne,pro~ pter eundetjt ßUum tuiim,ab tcternatua confretu -dine.Hora lüa extreini agonis adueniente,tu'm de^ titumexperientiadifrimui, quidantèh dodrina ^angelica profrcerimits.

^rafmus Roterodamus moriturut,fiepe inge-tfiinauit banc uocem-.Donime fac ßnein, fac ßne. frd (juid uoluerit,dicere non poffrm.

fuerut tres uiri in Anglia,(ubi plurimi propter föfeßione doitrinao frpplicio afßciStur)^ hoc an^

t4î De Calamitatib.SC Affli'tîl» nofsmiferrimeinterßäifuntfquorum non hx-* buitifta natio ßinilcs, Latomcrus fcnex oiloge-^ n4rita,liugo epifcoput Londinenßs, çr cnrirnd-lis Cctntuitmnßf, dotier pij hommes, cuinäliji ç/ndm plurimis.H^c 19. Itt«ÿ (J4rr4»(t

Lndi r,î:igifler (juidam in Anglia fub rege ^uif' dàfcripferat adtjucndäfacrißctiln literaSyZy itti de craßioribas errorib. Papißarum admonuenit-Alter literas régi offert,Rex iubet ludimagiffrims incarcercmconijci.Tandèuerô fententia ffrebd‘gt; tur iitiUe cobarerctur. ibi amicus quidam ei ueffe ri ajjaturà attu'it,quain cùin attingeret, cr firuo^ re motus digitos retraherct,rißt:E.cce,tnquit, ego no pojßimßrre hune dolorem, quidßct:,ciim erdf ipfcaffabortAdduäumitaq; in iudiciumrexipff aüoquitur eü,dicens:Sc ipffdonaturü effè uitamßf iUamdo^lrinam quam in fuis Uteris effet conßß f((s,abnegaret. AtiUez o‘ ferenißime rex, poü Deuan nihil magis quam tuam ferenitatem ueiif' rorffedaDeo cj-eiusdoilrinadeficerc non poß fum. Maluit hic pro ueritate Euangelij fubirefup-plicium,quam adulatione uitam conferuare. Si^ conßantij^ima animo,or confeßione pia ejl mof' tuns.

C«i» agrotaret 'D.tAunflrruf, crad eum dccamp;' ierent guidam exeiiuatnicii,uifuri^uomodo ud-Ifret, cr mifericordia afftcmntur ob cruaatut* guos ex ulceribiK fui corporis fentirettO^^'mcjuiti fhttrißimidimci,^fratrfsdile^li in Chnjk, ha funtgemm£crpreciofdorndmenta Dei (ofkudèi ' eis ßmul ulcera)ijuibus Deusfuos amicos orndt,ttt eos(td feattrabat : qua crnamenta precioßora c« xijliniemuSyquiim omneduru dut opes huius mun-di. Itd paulo poU piècr tranquiHè in Doininó obdormiuit.

Rfldtd efld ßdcli Eccleß^ Bdßlienßs dodore bi£c hiflorididtq^ erudite ad coufolationes Euange lij dpplicdtd.Anno Domiitit y x y, id cfibienniuni ante pugnain Tictnenfem, Heluetij cü alijs Galii-cis copijs obßderunt urbcm Beyrott: inqud quidd duces fuaferunt, ut Hcluetijs muros ey dggerent tranfeendere permitteretur, quo plures eorum i« ‘’Ppxgf’rfKone ex iÜd fecuritdte interßeerentur. «am oppiddtii milites tdm multds commoditdtes habebant, ut uix poßibile uideretur Heluetios co-tTd eos poßeconßßere. ibi comes de Sdlmd in hcec tierhd pror«pit, euq; dißuddens dixit'Minimc co-(ulo.Kihi enim,ut ueteri militi,fdtis cognitd efl il-liusgentisßrtitudo qt dniwoßtds pugnandi.natn k. ß co»-

lt;47 DcCalamitatib.amp;Afiydh ß concedamut wfi$ de noftris commoditatibui eitiM uniut pedis,timendum nobis effet, ne magfi^ in noflros milites ffragem faciant,ey uiâores eu^ dant. Quemadmodumillebonuscrprudensdusf, nihil concedere in itlu oppugnstione defuoiure uoluit ; itacrnos in ffiiritualibus cr feuis tenU* tioiiibus diaboli nihil de noftro iure,id eff hicredi' tute uitiie ietem£,iufticia z!quot; remißione peccatorUt diabolo remittere debemus: conffderantes,ipfu/nt nequaquameffefegnem militem.ffquidem PetrttS turn defcribit rugientein leone, qu^rentem quesit deuoret,Vrtetereanelt;^ ille dux iußit milites ofci' tari,fedquibufcun^modishoßibus nocere mun^ dauit. Hicquoi^ ipff obtemperdrunt,acegregif contra ßrte l^ancgentem fe definderut,ac depute-runt ipfam ab hac oppugnatione,propter loci tn--commoditatemtffc nos quoq; nonffmus ignaui cats tra incurfiones noftrihoJÛs diaboli,uarijsmodif infidias nobis ßruentis :zr fequamur confiliu cha-rißiminoftri ducis Saluatoris Domini lefu Chri-pi,qui fub perfona Apoflolorum nos etiam admo' netde mßdijsnoftrihoflis,ctanmquit ; Diaboltif ex petiuit ,utuos cribaret. Apoffoli enim hie to-tius Ecclefiic perfonam reprefentant. induamus äf ma,ßmul etiam clypeum in manum fumamus, que Paulus uerbi^Dei'iuocat.l Quare ß hoflis nofirarit animarii iim trißem çr perturbatâ noßrä confd-entioftt

DcCalamitatib.amp;Afflidl. Mt wtwm fuis doUs oppugiure conetur, fdcûmus ii quod ßrtes milites decet.ac ß nobis confolationettt quam ex bdptifmo habemui,ex confcientijs excu-tereuelit,ita ut nuHdM plane ex eofentiamus co»-folationem-.ßumamus aliud,crßc confequenter,da nec nos plane relinquere cogatur, Quod tondent ßfiat,ut fi,Deo uolente, fx f?lt;lt;c uita difcejjîiri ß-miM «tdorcî, no/kr dux,Dominufnoßer lefus Chrißus,nos Eterno patri ßßet,dc ut ßrenuos mili tes ipß comendabit:ubi denique noflrarw» t« hae uita aßiduarum oppugnationum er uiäorilt;e prte-mium,uidclicetfumma et {Ctema bona accipiemui. Idq; utfiat quamcitißime,omnesflrenuimilites Chrißianiaßiduis gemitibus Deum ætemum pa. trem Domini noflri lefu Chrifli, öni cttwt tilio çr Spiritufuo fanäo precentur.

Qttidam pit« er honeßus ciuis 3dßlienßs,de-eedens ex hac uita,er iacens tarn m agone mortis, interrogatus àfideli, eodemq; Euangclij concio-‘ N4torc, quo win uellet proßeifd i fußidit oculos w caJunijCr digito idem monürauit.nam non ÄDipIit«, propter mortis uicinitatem, loqui po-fo-4t. Paulo uero poft, tranquillo dinmo mo» riebdtur. sic fondus hic uir monürauit digito oculis nobis iÜum locum, ad quem nos in k 3, omni-

»49 DcCalamitatib.SC Afflicfl. ■ omnibui noflric uocMonii laboribia rejj^icert debemuf,

F«jclt;lt;nfeanno!jo oLatitgrauiutguidant ifc' naci in Thuringia,nomine ïndericui,uir fumntd autboritate prieditui,gui ntagna beüa fumma cu/tn f(irtutegeßit,Gr habuit multas ui{lorias.Vndetatt to hoßibus fuis terrorißdt, ut T). îJiartinus de elt;f dixerit,iùgt;ncalcariafua m Thuringia indueret, auditum e]Jè fonitwm in ^ranconia.Uuic feni Lat' grauio exhibita eftComtedia de deccm uirginibut Matthiei z s. Ciitn autem inteücxiffèt ea (tmilitudi^ ne taxari hominum mortuorum muocationem, doceri,guôd nihil cotifequi poffemus meritü fanilorum, fed fola fiducia in Chrifhim nos feri h^redes uitte teterthejOr effc propter o bedicntiaiH filij Dei acceptoszitd conflernatas ell,ut in mof' bum inciderit: quo cùm biennium confliHutus ef' fet,interijt,

DUie funtcaufe prtecipuie,quarep^'doóloref àtyrannis interficiantur. Prima eit,quia Deitf uult conjfiici tefiimonia de ueritate doilrinieid Eccleßa,quödipßnon quiefftts aututilitatiscau* fa hanc doârinam Euangelij amplexi fint, fed te' jkntut

DcCalatnitatib.ôCAffliâr» i$* fkntur iHi ftnâi uiri hmc doélrinai» diuinitùs ep fe traditantfciim eam omnibus bonis corporalibus Mtefèrunt. Altern cnufi eflfijuin uult iUosfummot tiiros tejks f/Jè df extrefwo ludicio immortalî-tnte, quod re}kt ahud iudicium y in ^uo pij doilo • r« fruenturtternn confuetudme Dei:cr cregio^ né tyranni nbsp;nbsp;nbsp;perfecutores uerbi diuini htibitu-

rosefjeteternoscrucintus. SicPo'ycnrput difeipu lut Iohannis, cùm iam ageret fitè nonagefîmuin itnnum,imponiturrogoardenti,ut corpus ipßut igné torreatur, çr longiore cruciatu confuma-quot; tur.lîi(,ditm flat interflammas, incipit his uerbis precationem fuain clara uocerecitare : Deus pater dilcéii filij tui Icfu Chrifli,perciuem agnitionê tuiaccepimuf)Conditoruntuerf^naturie,teinuo-co,te confiteor uerum elfe Deum, teglorifico per Pontificcm dileäumfiiium tuum,cum Spirititfan' Ho, fufeipe me^^yquot; fac mefociumrefurreflioiiis fanólorum tuorum.H£c dunt fle clara uoce clami‘ tat,ftamma fe expandit, nbsp;nbsp;cedit corpori-, flat fe-

nex integer Cf alacris,non fentiensflammam ( ut olim in Chaldtea feu Babylonica flrnace feruati funt tres uiri ab incendio,inter quos con/fieHus rfl candida luce quartus, angelus Michael,firnilis filio Dei ) Cf célébrât hunc Deum patrem Domi^ ni noßri îefu Chrifli. Vifis illis inufitatis rebus,fla lgt;antmagiflratuscfearnifices flupefaéii,cùm ui-k 3 derent

derent fenem ittjefum uiuere.Tandem iubet tyrdn^ nutglddio fenem illim transßdi,adiunHa hcic uo' ce : Kiintu htec feuaßerunt : permißt Deut [eue-riiit cxtingui.

Moricbdturhoneßißimaqu£dü matrona ihe-nx,lt;juie citm honeflißime uixiffèt, e:^ multum hd-buißet cdUmitdtit i» uitdÇhdbuit enim maritü mo' rofumzy heüuonem, iguomultaperpeffà erdt) tandeDeutmifertutHHut^fußuUtedmex hac ui-ta.Htecpertriduinn iacuit magane, or tandettt ad pdßorem D.Antonium liufdm dixit: O‘ Damme Antoni,egodgogrdtidtDeo , oflendenti mihi med peccdtd,et rur[ut me cofolanti per uerbain fuü,m quo mihi proponitur remißio omniH meo-rupeccdtoru.idmenimmtettigoh£cuerbd, Re-mittuntur tibipeccdtd tud.etitd pofl triduummlt;t gnd beticid et fiducia Sdludtoris noflri mortud eß-

Hdbetis pulchram hiflorià de mutiere RomdH^ Sdb'md,qu£ grduidd 'm cdrcerè fuit coieîld pro' pter conßßione.Ckm dut têput pdrtut immmeret, Cy mgentcs fuflineret crucidtut propter pdrtu,ib^ aflitit cußos cdrcerii.,et dixit’. Qudre idm ddeà gff (literfirsdoîorc pdrttu {quidfietcratdutpoßbi' duif^cùitt non paries,fed ipfain mortem aggredfi'

iHetgpatior ut mutier rnerftt 01 hot dolores propter mea peccatit,ut dicitur 'm Geneß: In dolore paries filios:Cras aut pofl biduu noa eÿgt; patiar,fed in nte Chriflus.

^ionyßus Areopagita conuerfus à Paulo lm-teti docuitjey' ibi fupplicio affreus eß. Prit»«»» efl obieäuf beflijs: ciim befiue ipß pepercißcnt^de^ truncatui eß «puc .ifci tritcus,caput pra:cifum ap (rehendit, adfcpulchru portauit. Hlt;fc Suidat,

Scriptli eßad doHum uiru,cuiufddin uiri uxo-trem Cygneæ aliquot horos 'm lipothymia iacuiße, ito ut oës earn mortuÔ exifiimarent.cùm itaq^ ma~ ritus abqßet,cy‘ curaret ipß fepulchru,mtered tê~ ports mutier rurfuscoualefcit er uiro redeunti obuiä uenit.cui mox maritus dicit : Curauera tibi iam habitacuUi.At mulier : Ego 'mterea temporis ßti in calOjCf uidi beatos angelos er hom'mes ce^ lebrantes Deimt,uidiq} iHum iltam ( hominet quofdä nom'mans,qui paulo ante mortui erdQuit difßm libenter Dcu,fed eum uidere non poteram.

ScriptumeßVuitenbergö deduce Vngaricoi Turcis capto, cum ipß uito; 'mcolumifas non alia soditione^mitteretur,quàm ß deßcerct à cofcßioe Chrißana,coßantiß. denegauit,etßde cöflanii do-dlrinä noßra Cofeß’ eß:cr JoiHrinä paritcr Mac ho

DeCalamitatib.amp; Affliifî. tneticam refiitduit, Po/kd coram Turcico Ba/ch^ cfl dijfeâiK.Habcti^fimile exemplum in libro Md chab£orum,ubimater uidit necem filiorum.Ma-^nwn robur eft in matre,uidere iÜa,cr confirma-piarefiliosmagone.

Quae debeant e^è in Chrifliano moriente,^ ta emnibuiafflidiontbuf^ Quandotibimoriendutn eflCDeuf autem perfuam gratiam det tibi longant uitam, crpoflcamdeniq; felicem 'mfidedifcef^ fum ) bitc omnia tibi debent eße cogitata(quia (in gulihominesdcbemuseffèparatiad mortem) Jn primis cogitabtsßfiumDeieße datoremiußiciigf e:s‘ uitte lt;etern£, quam nos fide accipiamus iuxta hoc diilu ; lujîificatifide pacem habemus,Item:Sic Dcuî dilexàt mundum,ut unigenitum filitvm fitum daret,ut omnis qui crédit; in ipfum,no pereat,fed habeatuitam tetfrnam, Debes igitur primùmpe^ t re à Dco propter filium remißionem peccatorÜf cr reconciliationem : ey cotïfolari teipfum fir -mifi'tmè,qu(gt;d iÜa acceperii çr habeas certô pro-pterfi!ium,gratis^cr per eum.

DeCalatnitatib.amp;^Äfflicfl» 15'4 propinlt;juaret,diceb(it:Ego mcos liberos nondum fducatos Deoiam coinendaui^quimeoru orpha-noru curä habebit.Ego uero iam nihil oro aut pe-^ to^nißut Deus banc fuam confolationem, quant Plt;^r fuum utrbum »« corde meo inccndit,'ad extre Munt uitie me£ halitum m me conferuet. Sic trän-quillo animo ex hac uita deceßit.

EXITVS IMPIORVM E-thnicorum ex hac uita,cornndetn-que qui iniuftc apud Ethni-cosfuntopprefsi.

Agrippina mater iieronis,cum percujjbres ai earn mißi effent,er multis uulneribus eam fauciaf^ fent,clamituit: Eodias uentrem, qui gefiauit iHud monRrum,c^perniciem generis humuni. criM (umgemitu eit extinäa.

Palamedes unus exprincipibus Gr£cis,ad Tro-iam profi£iis,familiaris Achilli, ipßitiq; grammti teui,magno ufui Reipublicæ non folum in eo bel-io,uerumetiam in pace ßdt.Eertur aliquot literat ^pud Gr£cos primo repcrijjè:adeoq;uirprudens k s zrffa-

er fapiens fuiffè, ut multa perniciofè ab Agament noaetentata,ipßut conßlto er autoritate impeJi^ ta fit erin t.Qb quam ciut uirfutem iauidia moti A-gamênon er Vlyffè!,'m ipßuf necem cöjfiirant.fal fo igitur proditionif ipfum aceußtri procurant. De qua,ut conu'mceretur,vlyßes prius clàm the.' faurum meit» tentorio deßdi curauit ,fiäafq; li-teroftanquamabhoßibus mijßof, adipfumPala-medentcummentione eiiM hefauri çrproditio' niifjfiarßt.Quibui Uteris repertis,cr in iudicium produdliSjfimulq; thefauro effoljô,falfà proditio-tiisdamnatur.Huius hifioriarefirtur tnter exem^ plapcrinuidiam oppreßorum.

Sic er Socrates per muidiam maleuotorum iit' {ttßeeflopprefßis. Socrate aut interfiUo AtheniS, recitata eß tragcedia abAriflophanc de Palamede, qui interfidlus eß 4 Grtecis ad Troiam. in hac hi uerfushabentur:

Hos uerfus citrn recitari audirent, ita cotnmoti funt ciues,ut ßatim authores interfeili Socratis ap prehenderent. Sic hiße noßris tcinporibus multi , fanili er pij bo^n'mes paßim biterficiuntur. Sicut ab initio mundi Abel propheta : ita poßea chri^

Märctu Cito,pnuflt;]Uäm fibi mortem confeifee fet,aUquotieslegitübrumPlatonii de immortali foteaniwie, ut acerbißimo dolori, quem ex Pom~ peif cafu cteperat,remedium adhiberet:nec tarnen potuit in eint feripti fententia acquiefeere/ed da. Ioris magnitudineßadufßibrum abiecit,cr firro ßbi mortem confeiuit. Inde uerißimum efl,quod fftapudPlatonem-. Confolationes philofophicas fKvxf'ixr^id eft meras nugas,

efi tarn ßrreus, quißne conßernatione animi legatß-atrum Thebanorum certamê,^^ ma tris locaßicexitum: quie dirèptura pritlium inter ßatres,cim tardiuf ueniffet^ex alteriiM ßlij uul-nereenfcmextrahit-.orboccnfe , quißlij cruore tititnabat^miferrima mater fe transßgit,poßea^ fc tnediam inter ßUos abijeit, jßargens brachia,qua-fi in utriuf^ complexu moritura.

Cornelius Gallus, Augufli miles er familiaris^ tant£ ßtit apud eum authoritatis erfidei,ut com. ntendaret ipß Aegyptum, ubimaximits metus Çfquot; tarnen pajka in eius odium incurrit, propter

»f7 De Calatm'tatib.S^ Affli'Æ fropterfujjjidonem aßidati regni.Qjtatnobrem tantum animi dolorem concepitf ut fibi ipß mortem confàuerit. fuit bonitumles dt^; porta,cra-micuf quondam Virgtlij , cuiut etiam mem'mit 'm décima Aegloga,hoc uer[ui Gaüe quid infanisi Hiccu 'mfummK doloribut'uerfaretur,compofuit eruditißimam querelamdemiferijs humanis, in quofcriptoreperitur:

Cornelius Agrippa agens agonem mortis,uocd uitadfecanem,qui cumipßo circumiuit, eumq; his uerbis alloquitur'.Abi d me perdita befiia, qu£ me perdidifii.Sic ftatim caiiisab eo difcedens,fein nqudmpr^fcipitduit.

Gmt hdbcnt Epigrammadequoddm, queiis itd excruciduit firmd iBa fophijlicorum drgumeis to)u,ut mortuusfit prlt;e doloret^dvi xiyuff Ji.iA.yv0! (Al ieneXedf (gt;twXufgt;,id efit Ho files perdi du me iliaßrma drgumenti,qu3eefl mdlorum fer-tnonum. Hoc Epigrdmmd redtat Athenlt;eus : if notntnat eum,de quo fcriptum cfi^

In academia Tribitrgenß,quidam antagonifia i.ccii,cHm £cciut acerrir.:è àij^utaret contra ide-

rß uniuerßUa Scotiyalter Scotijla uoluit de--findere fuam feéiam : fcdckm uiderctfe conuici, coiifduit fibi mortem pra dolorc,eo quid jùpera-batur.Ülietiam potxitfubfcribifupcriui Epigra» ma. Sic ualde multot perdidit Sophißica.

Homerwi iam fenex mortuiK ejfe dicitureo quod non potuerit foluere Aenigma de pedtculif. fed exijHnto effe,fabulant à quodam Homeri ofore effe excogitatam.

Arifloteles dicitur demcrßffe fe in Euripivm, w quod caufam eim inueßigare non pojfettatq; i-tlt;iextinilUi effe.Sednencredo cffe uerum.t^azi-^nzenui quidem narrat, fed non eß in ueteribut, '^orßtan aliqui qui male fcnferuntdelA’rißotele, ßttrferuntifiam fabeilam,quôd Arifioteles Ham iniittorcjcr cogitansdecaufa Buripi, cùmean» cogitando aßequi non po/Jet, abiecerit fe in mare, dicens’.duia Arißotelei non capitfBuripui capiat Afifatclem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COLL.

Vabulit cjl de Arißeo ,lt;juôd fiierit etidm inttf Gigantes, fed di/ pepercerunt ipji propter pieta-^ tem,^uia no confenßt in bellum contra dcos.O^ pmorfabuldeffe natamex imitatione hifioriede diluuiojubifolus Noeferuatur, reliquimoriutur.

lulius C^farajßexit caput Pompeif lachrimSf, erfepeliricurauit.Fuitaut Pompeiuf interfiilM anno £tatis fuie ssi-cluifitituniMex prlt;ecipuis ui-ris.^ui inter Ethnicos uixerunt eo tempore. Cice ro ad Cornelium fcribens,pulchrè eiui laudes am-plificat:fed accidit'ei id quod uulgo dicitur, ivef einem vom galgen hilfft,der hilfft im fdbß dran.

E/î igitwr mon Pompeij teflimonium de inRa-bilitate ßrtunt,^ quod magni uiri accerfant fuif erratii magnas miferias'.ut ofias rex tfrael fuo er rato ßbi ey fuis ingentes calamitates accerßuit. Clt;efaristulijmors eß teflimonium, quod firtuna tantwm ßi inRabilis.

ESt aliquid,magnis crtmê’abeflè malis-.öuidt Pindarus: Bona confcientia dulcis auilrisf feneäa.Hancfententiam ego olim fcripßad do-{loreia

De Confolationibuamp; »tfi dorent Lamingiutn.Refcripfit mihi, fe MÎde ea ptitentia deledatumfuijjè, eam^ multum folatij fibi attulijfe,^uu antea non audiuerat. Et uerum funcjhomines ualdè erigi ac l£tari,lt;(ïrepto ali-^gt;*0 dulcißimo diilo. Salomon fcripßt 'mtegru/nt filgt;rum taliitm Sententûriim.

Ff«wconp/rffio«Klt;i«t4olt;3rMîlt;c huManit non fftconfoltitio,fed utbabet iUeuerfui VergiUj^

ftnis confolationii 'm Eccleßa^eß uitaatcrna, iuxta fymbolum:Credo uitam (etemam.Uem'.Uæc efluitateterna,utcognofcanttefolum Dcuwi, er Chrißum effi lefum.ltem,Si quii diligit me,e}' ßr^ nionem meum feruauerit,pater meuf diligeteum, amp;nbsp;uenieinui ad eum.cr manßonem apud eumfa^ ciemus.

Dixit ad me ittußriß'imiK princeps Lantgrauiut Dr^die,anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;menfe lunio, ßbi impoßibile

t^tnta pericu!a,niß habuijjet canfo-lationem ex uerbo diu'mo 'm ßto corde.Dieenint er notie circumßetaunt eum aliquot cohortet tnilitMn,quibuA eußodia mandataßtit.

poßtiux.ideftßUa betießcu, quod Dem cu/kdit nos,ne inciäamm in mmU (qnte ipfe nominat Hatiua)plura funt,quim beneficia pofitiua'.id efi, res'exhibit£, uel dona quie poßidemus, ut quoi Dem uocduit te ad hoc uel iüud munm,

Liberatio amp;nbsp;auxiliutn Dei contra caufas fccundas, Si mirabile Dei auxilium in fummis rumnis.

ChriftianmrexDanicm) bonmcrpimprin-^, ceps,iegrotauit aliquädo,utfilane de eim uila oës medici deffierarent,^^ iuberent eum fe pr^parare ad mortem, nuUam dicentes eße reliquam jfiens fuic uit£. Rex illis agit gratim, quad omnia cjuoi fieri potuerint,diligenter ad fanitatem confiitueii-^ dam curauerint.fe guogue curajfie in fuo tefiameit to,uthonefiè pro labore ipforum acciperent pr^C'^ mia.Copofitis itaq; omnibm ad mortem paratif, rex tertio die poft conualuit.H£ccirfimiliaexé' piafmtobferuanda.Admouetautem noshlt;echi“ ftoria, de mirabili liberatione Dei ex calamitatib-etiam in fummis periculis, nejfiem auxilijdiuhti inuocationem in talibm periculis amittamm^ Confolationes Papifticæ homines in dubitationibus relin-

V'ego inter fri ) quidam do flor Theologi£cum nionacho,morienti puera femper prarinebat i a-tilenam:Maria mater gratite, nos in hora mortis frfripe. Tails foletefre conjolatio Papiftica apud Morientes.

Jnßlentio Gf/ßc eritfrrtitudo ueßratid eß^no ßemiteaduerßis Deü, non frgite Deüß diffreriur ‘tuxilium ( h£ccyebraadmonitio fritD.Philippi) ißadtfla crßmiliamtelliguntur ab ijs, quorum ^tas aliquantulum maturuit,utilla poßmtperpen dere. luuenes uero id non inteSigunt.

Audiat initio uerbum Euangelij de redeinptio ne per Chrißiim,illudq;ßde/ufciptat,credens fe ha bere remißionem peccatoru et uitam aternä propter Piliu Dei.Sic quoq;ßecüreputet, Tieühuiiiß Modi cruces CT laqueos aliaq-, peenaru genera or-dinaße,ad ojlendendam frä iufiiciam,ut qui male-ficianolite^-impunita. Ctuarenon cogitet ßec4 paßione aut opere uSam mereriremißioncpecca toriißed potius tale opus eße,quo Deus nuit obe-dientiä erga feexperiri ac declararcßcut obedieti l fiant

tiam uoluit ojkiidere in caftitate lofeph. Sciat ueri acccrtö /fatuat peccatafuaßbi tjjereniiffitgratui tó,propter Chrijiû,qui pro if s fatisßcit. Hac enitn ratione cor fcu cafcientia uerü foltitiu perctpit per Spiritu fanäu,ciui operatur uerbo uocali,cr fdcrtt mentis. Adh^ec agnofcat fe patientent eße decere, propter Deimt,guißc iufliciam fuam oßcndit,diMn deliéia omnêq^ ’tniufliciS^aut immediate perfe, aut mediate per Magißratum punit. Ua coßrmatio ß^ dcißtperuerbum facramenta, çr ctemuerbà ßgt;iritus fandus datur,^ eßefßcax.

Yacitè quiuis perpenJere potefl,quanto moerore Adä atq; Eua a/ßdißerint,cü unufßlioru alterii trucidafßt.Memini honeflä matronä in tanto lu-du er moerore uerfatä eße, ut nuÜä confolationê ntß iUud Adte et Eu£ exemplu feu trißefßedaculii admitteret.Ereui cnim tempore amißrat maritunt er ßliii. MarittM deciderat de curru, er ßadis co-flisuitammißrabiliterßniuit. Eiliutuero, pautó ante in aquisßiffbcatiUfextindus erat.

M.cmini uidu ä Dodoris Martini Lutheri,hone-ßam matronä, ßre tempore belli in exilio noßro, cum legeret Pfalmos,dicere:[am primüm in bis no

DeConfolationibus. 1^4 firit caLimitatibui intelligo multos Pfdlmos, lt;juos •tntea non inteüexi, non uerfans m iüts arummis. y^nde plus confolationis dodritiie percipio^ ^U4m alüs extra iHas calamitates fenß.

Puit ante aliquot annos Madcburgenßs epifco pUf,loannes à Beichlingen.ts cùm à coUegio ad epi fcopatu effet pertraäus,ßrte accidit,ut quidä dux ßmultatem aliquam beUum ei inßrre pararet. P-pißopus tanquäaltum fomnam dormiens, nihil contra talein uim parabat : fed curabat Bccleßant fuà,in qua fi'cqucnter uitia corrigcre le£iione zx oratione diligenti conabatur, perinde acß nullttf ufquäeffetbeüimctus.Cu aut idcin dux/^eculato res mitteret in aulam Epißopi : iU-q^ ca/dem res^ quds uiderant,retuliffent:fiatim ab optimo Priiici-pf intermiffa esi expeditio,cr dimißi funt milites. •tit enim reffgt;odit,Selogé inffriorcelß,quäm ut eo traeupugnaret,qtti fociu habcret pugn^Deu. A~ dei) nö faÜit confolatioffgt;es in diuinit auxiliu, Diftü,quod cùm ad Philofophicas,tü ad Euangelicas referri pocell.

•n confolationib.plerunq; traditiir hac fcntctia, •gt;760// Kcia fKTn^icf): id eji,ßretidu er jferandti. Scioidà magnisuiris effè feriptum in parietibus, l 1, pro

pro fymboîo Ac mem ni it qaodj doéîort^cruclitô ac ualdè pr^/tMti utro,clui erat ntjgnoru prmci~ pu conjilidriM,cjJe fcriptum ante annos s o.

Cùm Friburgi i» M/nia quidam u^dcpiu't amp;nbsp;uenerandut feiiex graui morbo ({ecüberet,lt;:y iain ultima'm dieni obiturM li^.et^aliquàdo ipfb rebilo folo,uenit diaboliü amidui Pontifical: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mi

ferum fenem iam in ipfi) mortii agene ualdè cxa-g'tauit^uolcnseitin ui cogéré, uHpfi fingula deli-éta,qu£ in t9ta fua uita co:n:filfi:t,enarr aret. Vole batenim ipfi,habeaschartain nbsp;nbsp;atramentu,oint

ntafignare. Verùm cùm pitis fenex diu uehemèter per/acros literal obfireperet, nec per/uaderetur, Cr tamèdiabolus uehemèter illânarrationè ärgeret,tandè bonus Cenex dtxit: Qj^andôquidè igituf omnina hocuis,utttbifin^Uatim delièia mea enaf rem: fcribe itaqi huiufinodiprimiim faèlo cxor-dio, Semen malieris conterct caput ferpentis,crlt;t-Ibiabolus hoc audiens,proiecit charta unà cîî atr£ mento ta terrain,‘Zr rclièlo pofi fie ingenti fiœto-re aufiugit. Senexueràillepius paulo pôjl placida morte in bona conjèfiione mortuus efi.

Confolatîo ex dido Pauli ad Romanos odauo capiteiQuis nos fe-parabitadiledione Dei?

Vxor Camerurij aliquando audiuerat Sarceriu expltcantandiäum Pauli, Qjtii nos àdilediione Dei /eparabit,reuerfa domû: Ah, inquu, ego iam audiui aliquid in condone, quod nunquam obliui fear. Inrerroga quid fit^Ke/fondit ilia: Seepe cogi-taui,quando hoc d'dum audiui lcgi,Qnis fepara-bit nos à diledione Dci:O' bone Deus, quid de fe fiet^tu non amas Dftwj;,ergo cs à Deo ubt irafeen tederelida. Sediam ex hac comionedidui, quod did am non fit mteUigenJu de noftra ddedione, qua nos Deum diligimus : fed de dtledione, qua heus nos diligit,d qua nemo potcrir nos (eparare. Hoc ideo recito, ut lirmius cx melius retineatis, didum hoc ejfe mttlligendum paßiue,non aâiuè. Ducis Luneburgéfisdecedentis exhac milcriarum iialle,Chriftiana con-fclsio amp;nbsp;confolatio.

Dux Luneburgenßs, bonus cr pins prittceps, eut pracifus eft pes ante paucos annos,nioritbatur luucnis,cr in magno doloreitamcn edebat confèf-ftoncm inftgnem,dicens:Pgo cenô fdo,qi:àdmea peccata tnihi remißafunt propter filiü DciiCT tUi dolores tantum Junt commonifaâioncs pœiiittnùa:.

Ipfe uidcrit ubi anmix mea manfura ßt, qui pro fit /îc folicituißiiCyUt uicû feu animÜ proprium pro eu pofuerit,ut meuin redimeret. iBe eß optimus plt;i flor^^beitediéiusepifcopuiunimurum infe crc-dentuim. Neq; enim in me primùin docet un'tmM ßbi credentes curure, neq^ eut» ipfum uolo 'm meu tnuntt uut curu poßfum ejjè, alioqui in momenta i diubolo deuorureturtfed ipfe m munu habeut, cui nemo rupere poteß. N»nc fußicit noße, 'm domo putris mei eße multus habitutiones.

CVm Cyclopiciu homo irrideret quendunt precantem,cr uerbu futt precutionis eX“ preßu uoce dicentem,cui aßidebut Dodor Hiero' nymut Schurpßhic negrèßrens ifliut ineptiM,in^ quif.Scriptum eßde precutione, Preeantet dicite: ac uliquoties uocubultim,Dicite,urgebat.

D.Philipptu tuxuns negligentium 'm recitutiO' nc preeuntjitpe dicerefolebat: Turpeuc deteßuH dS eß, uos niAne furgentes non dicereorutionern

Delnuocationc. m» tiominicdm, cum recitatione alicuim pfalmi ex fymboli Apoftolid,aut cu gratiitrüailione pro be-neßcijs dcceptii.Multi dicut,Co r loquitur cu Deo. Verum eß,recitationem uerborum ore,ßne corde, tßehypocrißn: fed tarnen ctiä palàin noflräfidein confiteri oportet:^^ (}ui dicunt,cor orat,tlli tantii pMendunt exeufationê negligenti£ pigritiæ futeinomittenda plané omni precatione. itaq- Ger manicum prouerbiu uerèidemexprimic: ivesdot her^ val iß, desghetdermundtißer.Quadßcex primit Sdlomo:Ex abudatid cordit os loquitur.Er go du nihil egreditur,nihil meß pedori. Quare no tâtu murmurdte,dut dpud uos ofeit Utes precatione CDgitdte,fed etiä expreffa uoce dttenùonè excitate.

Doßor Mdrt'mui fiepedicebdt,quodeßdign!i tnemorid ’.‘E.tiamßmuocdtio hommumortuorum non propter multdf alias caufas effet deteßdnda,td nien propter hoc eßet deteßäda,quad obfeurat me

Vtenn^e ante paucos annos cocionator Regius, ^ißeres de ittuocatione fandoru dixtt: Nor no de-^^e inuocare fandos,fed cti eis.Didu eß ingenio fibomiais,fed quomodo ide deciarauerit,non fdo.

aïiifHiA,ix ccTtoScivâf/. Oportet luoriilf precdtione. ita uidetis Chri/btin cruce pendentcM ' in preedtione mort, dc diccrc : Pdter ignofce illii, guid nefciunt quidfdciunt. Et notu/m ell di£lu:Beti timortui,qui in Domino moriutur.id eft,tndgni- quot;nbsp;tione,muocdtioiie,uerdfide ctfiducidmcdidtori!^ , Item: Siquis perfeuerduit ufque ddßitein, fdluttf | cnï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' ' f

Quiddm eremitdorduit Deußbioflendi,qud' lern cultum peteret-Rcßiondit ei ordcuium:

tide bonus pdter Udldèdnxius mirdbdtur,quo' modo ueüet cœlo luuam detrdhere, multomd' gis foleinicum hoe uelit,

Puit uetus mos fieri fupplieê,itd ut mdnu fiup' plex teneretfilium iHius euifupplexfiebdt. rhe-tiüfivelei

Delnuocationc. »7q tnî/iocles uenit ad regem M,oloffbrum, petifurui ^ojjiitiiem, ne interficereturjietitq; fupplex ad a' fam,eumueniretrex,filium paruulüm tenensin Manibns:ct ofienfo filio,petiuit ßbi parci.Talis ßiit ritusfupplieum,hauddubiè lt;i prtmis patribus, A • dam^SethjSem ey-Abraham ufurpatus. i^osßmi li modo aeccdentes ad rgt;eum,ßa}nus coram eo fup plices,tenentesßliü ßttim unigcnitum fide in corde noftro : obtcftamur leternum patrem Domini noflri iefiu Chrifli, ut noßras preces propter fi-ij fui pro nobis crucifixi zsquot; refufcitati obedicn-tiam cxaudiat.

Secuda,ut earn in uitic periculis,pœnitcntia,zr ^uotidiana inuocatione exerceamus,z:rin nobis ueramfidei fmtentiam] confie m emus.

Tertia, ut alios erufiamus,cafirmanus,cr uerâ Dei agnitionem ad pofleros propagemus.

Caßita eß monitrix duaru rcru. Initio eil lati-datrixDei ; quiaguotidie canitter mane, paulo antèfolisortum,meridie zrueßieri. Docet nos ilia tempora dißribuere prccationi,cr gratiaru-aflioni, D einde efi monitrix opcrum agricolaru.

Mementote biftorid,uel potiiu fibem de San-' üo Bernhttrdo. efl enim erudiU fabeüa, cuiufcuiÿ fit.Bernhitrduifedensinlittrmit, récitant preces, cum ueniret ad eum diabolia, lt;{U£rens efuare tant fanüaeo inlocorecitaret.KeJponditz Quefanüit nerba ex ore proféra, ad Deum perféro : quic per infiriora décidant, hiec tu exdpe.

Promißionet diuinlt;e funt rat£ erßm^tfcilicd eum exceptionecafligationiieycrucis. erhicre-/£iè praâicatur tertia petitio orationü Doinmiclt;e, tgue fic fonatzPiat uoluntasiuajicut in calojtc e» tiam in terra. •

îiobilif (iuidä,qui in maxmaitentationcs,(2r pe nèm^defperationein inciderat, is mihi er Dodori Martina Luthero hoc argumentum proponebatf ZT ntignis uocifirationibus} dicebat:

Ego ißain calamitatem ßepe deprecatus fùm,et adhuc efuotidie deprecor: fed tarnen non liberor, at relin^uor in ißa calamitate.

Ergo,Dem non eftuerax in fuis promißionib. Rej^ondeoadinaiorem : Deus promifit fe nos tXMduuru efie in calamitatib. Promißio uerb iUit inteüigendd efi cum exceptione cafiig(itionis,ey‘ vrucis:plerüq- uerb caldmitutes funt cafligationes,

In couentu Katisbonenfi,cùm quidü excoUocu-toribus multos locos ex Auguflino es“ ulijs ueteris ^cclefiie fcriptoribus citaret, quad fanfli fcirent «liquid de uiuentibtis, quibus funiloru inuoc(ttio~ nemuolebatprobarc-.egodeniq;re/pondi: Quid ti multd diUd exAugußino et alijs ueteris Ecclcfite fcriptorib.citds,quafi Auguftino er alijs Ecclefi^ fcriptorib.fit tdntii habendafides^ej' ex iÜisfcri-ptis folummodo aliquid iudicdndu,ZT nuüu in fa^ cris Uteris haberemus. imb dica tibi manififiu tefli-tnoniüexnouo TefidmentOjprobans qubd mortui fint foliciti de ecclefia et de nobis.Ud enim dit lAat» th£us:Elids er tioyfes loquebantur cum Chrijh de rebus fùturis. ibi dixit Granuelus:Ejlbonumte-Pimoniu.er äpprobduit illud.No dubium eft,quin fdnbli ipfi qui funt in ccelo,noftri cura erga Eccle. fid ’m terra uiuentem afficianturficut iÜi ibi diftgt;u tdbant cum Chrifto de ipfius paßione er colleéio-ne Ecclefi£ pertotum terrarum orbem.tJon tame t»'opteredfequitur,fanâos effie inuocandos.

Priefiéio cuidam m mea patrû,aliiM ciuifbiM aulictu uolcbat perfuadere op'mionem de muocd' tione[lt;tn£lorum,ßc inguienstNon ne uides^in au-lis oportere aliquè,uolentem fut négocia promo-uer, habere tntercefjorem et deprecatorem pro ft apud reges cr altos potentes dominos ? refßondit PrxßHus’.ö Domine,ß in coelo talisuit£ üdtuißt turns eß,quaUs in hac uita üitus aulicus, ego ne quidem optarem uenire in cœlum. J» aultsenint cßT^eaumÂÿ^iaf.inregno uero cœlefti nonerit acceptio perfonarum.

Ante aliquot annos qtiijßiamin quodam loco concionabatur,qucgt;d fanéli non eßent inuoeandi, orta ßc condone: Huthßanili ßunt in coelo,çy oèt fandidormiunt.cœpit materiam alien tßimam,nu-quatn ab hominibus tllius loci auditam, qua uoluü euerterecultum ßandorü. C^uareflatim explo -ßcs ey eiedtu efl.Sic rede ipß accidit. Hamßandi funt in coelo, ut apparet ex apparitione Elite Cf iAoyß in monte Thabor,

quot;y N Uaßia bonus uir concionator, in mutatiotte tllorum rituii, cum hortareturpopulu deabo-lendodifcrimineciboru/m,dixit: Vtitur utiq^hdc

DeTradin'onib.humanis, 174 tibcrtate ^pƒc Princeps iioßi:r.Signißcans,Lätgr4~ Uium ipfum uefci carHibuf.c^ obtinuit. (-‘ofka 'm-cidit Mt morbu in Qnadragc/ima. ibipctiuit rur^ fut 4 populo, ut abfliiurcntd carnib Ilf, fait ein tn bac Quadragcßina ; neuidmtur 4 fc ortum effi initium wutaticnis lüoruni rituum in 'Ecclefta. Kecitatur hifloria de Spiridone Cyprio epifcopo, digna memoraiu. Cùm ad eum uenijfet hojfes die ieiunij,nec fubtiô promidut parari cibi ufitatt lüo iie poljent,iubet carnes,ijudf reconditdf habebat, apponi:Nonuefcorhis,me]uithoj}gt;es, hodie. fum enim Chrißianus.Tum Spiridon-.Et hancipfatn ob cdufdtn ce uefci decet,qui4es Chrißidnus.Nain ont nii creatura Dei bona eß, e:^ nihil reijcicndum ^uod cîigratidru aitionefuniitur. Obcêperat bo^ ßes mollit^ hoc exêplo.et difat logé altos maiorcs cuit* Deo prteflados effe,^ hjcc ciboru difcrimina.

Papa Hadrianus, gui/ùitpreceptor CaroliV. lgt;nperatori5,fcripßt lottgum librîi de craditionib. bumanis,m hanc fententiâ, guôd epifcoporu ira-ditiones obligent hominesiid eß, guodßtpeeca-tummortale,ttiolare traditiones Pontificum,ßcut iUenomtnat.Sieuerà argumentatur:

eaticm mortale. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Refton-

Re/pondco: Maior efl uera : Qui maledixerïl patri fuo,morte moriatur. Minoré concedo,m hif funtminiflerij:non in iUis qutefunt extra mi^ ttiJkrium.Deut'iipfeprohibetpafinribus, condere leges de difcrimine eiborumdta Ule errat m hypo^ theßfalfa.

Quidäanteannossz,euiufdä fuiuicini eiuove-f^xX^jCijcientis ftatuas ex temp!o,eas^ cSburentif fidemßcexplorauit.Cuidamßatu£ impofuit pul' uerem tormentariü,ignorante fuo uicino, qui pro more flatuos imponebat in ßrnacem.pofl paruurtt interualliim,puluere ineen fo,excußa firnaccm,et omnes ßneßras. ibi conßernatus ätiova/^d^i^ct^cur' rit ad uieiniem,conqHerensipß de lüo cafu. ExifU' mabat enim, iUam panam diuinitùsinfliéiam eßet propterea quod üatuos, nuüa habita ratione,ntul tis cotumelijs afficeret.Tivm uicinus isiquit: Tu pif niris haue ipfam ob caufam. Tlapfo uero triduo» eiHoylt;!/ix;)(^»erurfusconuenituicinum. ibi uicinitf auditii iterum ipßus querelis, tandem inquit' QtiariseßtUdßdes er conßantiai» doéîrina uangelij f tu fatue, ego bnpofui puluerem ftatuam, ut examinarem te 'm doilrina Chri' fliana, er qualis efßet tuaconßantia inhaeßatu^ experirer. Quid enim failurus effes, ß tibi di' cenda ejßet conßßio corä toto mundo propter E' uägeliü,ciim in hac tarn leui re ßs tarn perterriiu^-

Hoüus er 'nJgeniifM uir,huitK oppidi Vuitte-^ergenßs paßor,frater Doäons Pontani, cum effet ualetudi-nariut,propter crebra bonorit amico-t^um colloquia alebat cSmenfales.Accidit «frö, »t eiui conuiäores luderent in iHis diebas hi-^riit feu bacchanalijs,ipfe dijfutaret cu Hierony-nto R.tumgar(nero,et alijs, proponës harte quafriat ttë:Outreuultis fcruare iüosludos hilariü, er tto feruareiciunifruel quadragcfrmäi Pofrtlabat pri-rationè. deinde duriter eos obiurgabat, quöd nuSam frirent addueere. Ua quidam uenit in iRà tudis hilarium, Ojiidjinquiens, an ego exilliment ^ieeffrchrifrianos,ci{muidcâ tales choreas? pri-die enim Auditores lurifronfultoru mftruxerät cao ttà,ad quam uocauerät omnes Doüores cu eorum eoniugibus eX fHab.ac deinde choreas inflituerat. quem ego obiurgabam dicenstQjiare fumii tibi itt dtcium de EcclcfraiPoflea cum effet refiitatus, mo-deßius eft locutus.Pecit freut quidam paftor in loco ‘^ieino,qui inepte concionabatur contra fuos do-^inos^defeendentes in iUis diebushilarijs perfona-tiad quorundam ciuium familias.tmö hacfrtit magna bencuolentia,effamiliaritas fuperiorum ad in feriores.

N«c Bffijo ad queftionèipft 'ne licitu Chriftianis frtuarebacchanalia(ut uocant)nec ne ? Reffrodeoz leiunium

DeTraditionib.hnmanis. iciunium eß fupcrflicio,ß ßat cum obfernatione ö-pmionis culttti er neeeßitätis.

Superflitioes et impios cultm neeeße rß abolerL l€iuniuin,quod fitcumobferuatione opinioiiif cultut aut neeeßitatii, eß 'mpiuf cultus.

Ergo tale iciunium eß abolendim.lHauerö re^ laxatio animorum,eß conßtetudo politica.Coßc^ tudmes aut politic£ honeßx poßut retincri. Ergif et illa honeßa politica cofuetudo retincri debebat.

Oinnii creaturà fanilißcatur per precationé'. id eß,placet neo,eß conceßßa,eiiis ußts ßt fanäuf-Euithiclonga diß)Utatiö,aii liceret lurißonßultu dicere caufam.Dodor Hieronymus acerrimc di“ ßgt;utabat.Doüor Pontanus,bonus et honeßis uifi Uolebat proßßioncm ßam abijccre.Sed lila res eß diligenter, Dei bcneßcio,explicata. Omnis