ïn qtiOj prester alia^/AAri^e (juoqtt« ntlt;iteri:e ad/eriem Dccalogi ac' commo datx tra clan ■

ON tcmercautinconfidö ratèlaborhicnofter, amice LeûorjCoüeâus ex or« D.PHILIPPI Melanchtho nisj alijsq; clarifsimis ui-ris (quinunqua cogitarut fore utipfo' rum difta typis commendarcntur)in lu cé prodit.'fed multi uiri doftrina amp;.pic-tate excellentes,occafionem mihi deda runt,primùmut cum fufcipcrcrn,deinde quoq;typis uulgari paterer.Hi enim cum liiderent,rnc plurima exempla par tim ex leftionibus philippi Melan-chthonis, parbm ctiam ex aliorum do-ôifsimorum qnorundam relationibu# collegiffeifediiji adhortatorcs fucrunt, he folus illis ipfefruerer,fed alijs quoqj communicarem. Id quod ea fieri ratio-ne uel optime polTe, fi in publicum ca, ad ftudioforu utilitatem,emitteiem. Horum ucrbpetitioni tamctfi primum « i propte»

ÄD LECTOREH propter multas amp;nbsp;graues caufas ualde reludatus fuerim:taméuidus tandem, periualus,ne prorlus cx omnium ma nihus,amp; præfertim mco ult;u exciderent (qiiöd propemodum aliquaiide acci-diH'et) ciuTi mihi obijcerctur illud ali-quoties uitium, mc inuidere iptis, ipfo-rumq-jpolleris mareiias illas, eorü tandem uolunrati acquieui. In dil'ponen-dis autem his Exemplis ordo in hoc no ftro labore non parum negocij mihi fa-cclïebatiuerùm poftea 1'eriö rem amp;nbsp;exa-^lèperpendêtijfuccurrebatuulgaris ad-nionitio illa:

Obferuauimus autem ordinem fefl methodum locoium communium,qu^ in locis extra Decalogum,atq^ in Decalogo obl'eruata eft. Interdum bis ter'ue duierGs locis unum exemplum inleiui-mus:idquodnon inconueuiens uilum fuit, ob u irias unius maceriæ applica-tioncs ad diuerla argumenta.Quod at-tinet ad figniim C O L L. feiendum eil, non eile ea Philippi,quæ poll hoc Ggnû inueniunrur; quamuis forte feme! atqj iteruin lUud non obietuacum eli.Prçte-rca

P R AE F A T I o. reaqiiædam nomina in quibufdam nas racionibus luni kipprelTa:quodfecimus non line confilio qiiorundam doftorn Si bonorum UIrorü. Hue accedic,quód aliquasrespaßjim è Gcrmanico in Lati nam iingiiam uertimus,ea quidem pro-priecate,qua unquam fieri potuir,ur len tentiaauthorum retineretur. Idq; faftii ell hanc iplam ob caufam, ut peregrinis nationibus hoe noftro quoq; laborc in-feruiremus:qiiædam Germaniec relieca funt amp;id propter gratiam amp;nbsp;emphahn, quç f-iitin proprictatelingnç Germanica;. lam Lieró præuideo, quoldânô di co famelicos, led aiiaros typographos, cum meo incomodojn hune meumla-borem ( fient corui lolent) inuolatiiros elle rquos tarnen fuis pennis amici mei fuo tempore fatis delineabunrneq’, mi hietiam défunt rationes, quibus de lua prædafruRrabuntiir.Deniq; non igno-ro,utin omnibus honcHiscœptis fieri loletjficetiam has meas lucubrariones, fciolos amp;calumniatores finiftrè inrer-pretaturos elfe: mihi tarnen interea fufÄ cit,cas à multis doftis amp;nbsp;pijsuiris ap— ptobati.Hæc tibi neceflariö, Lcaor, de « mcis

P R AE F A T 1 o. mcîjuigilijsfignificanda cfle duxi:qu« quanti mihi conftitcrint, plurimi opti-mi amp;nbsp;dodifsimi uiri norunt. Tu ucrô, eo animo,quo tibi tradosfufci-pe:ac Vale.

Cui dovii acceptuni,lt;]i{od diduêrr^firunt: Nam tulit è tenebrit adJplcndida tempora Phoebi JDoólrmte foltda cum pietate decia: hi«c eRlitigua triplex,rerumq; per^ior ufut, Hinc eü faluißco turba dicata duci: Hiticcum Cecropio (Sermani uerba Pericle, Hiwc bene creduittur cum Cicerone logiti: Hinc tot Apoü’.nea iuuenes nafcuntur ab arte, Proditor baud Troi^ tjuot numeraret equut, Hunc etiam placeaiit deduHa tAelanchthonM ore, Maiiltui in [ero^ gu£ cupit ire dies, ^is feni tacitis abierunt menftbus anni, Dumfoecunda tenax nüles ad ora ßupet.

Eft opero/a ^uidein resaudiuiffe Philippum, Et prteclara fua feripta notajje manu: Qu^fingunt anunos ffu hjs,Gr peäora mulcenf, Q»f ßtgienda uetant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecjuenda docent.

No« rudis ingenio,non expertentia rerum üobile prtecipui nomen honoris habent: Pendet ab arte uag£ fortis fapientia uiélrix: lî non, Pieria qui caret arte,fapit.

Sitibt uis igitur fapientis quarerefamam, TriJhbuA hic furti dulce leuamen habe.

Jliuttum hic tnueniei,cjuorum meminijjê iuttabiK Ferkgr.fic leäo çodice dodui cris.

SAMVELIS HOLZACHIIIN primum,fecundum, tertium, quartum, amp;nbsp;quintum præçeptum Deca-logi,Carmen.

Bine qtios (m(gt;ietlt;if,r:riii(nlt;i (uperbiaducit, Culpjtti,firt Uudem turbei modefta tibi, Comininuüflatui(i,fluttißima pcâora ducens 1041 pro uera qux coluere Deo.

Contemptumq; Det ßmul ac periuria panii Afficit hiilCyfcquiturprdeftita deinde fides.

Prodttur m cognoficendis incuria ftftis. Boblie ïudaic£ pingitur ledis opus, Bincexplere iubet,curd non defide, munut^ Ad quod te cernis cunq^ uocare Dckw.

Bine fcribit qua cbara domus fit lege regendd, Deej; animi motu fe uariante docet.

In flrftoî célébrât pii tâtent deinde parentum, Bdtorum bine fiatrum deinde relatas amor, pflq; magiftratus tenuem narrata potentis in plebcmfid nec plebis omi/fia fides.

Qtiii rätione^docrt,ßet in/Htuenda iuutntttff A ijvrat ut patribui gaudia heta fuis.

GratOS t^gratos^ parentibus at^ magiflris. Et tenf prorafrWtî,orcii«c demderefirt, ^^go amicttiie poft! um ucnerabile nomen^ /ïdfï ttt«/o fdlfa notdtu fuo.

firinaiuem traädt mox publics commodd pdcem: Ird dehincjird turn moderamen adeft.

Hoc ciuoq^ materia fcripttim nonptnplicc copatz Hincuitiofus amor,connubijq; pdes.

Hiccrauaricia ep,lt;2r opum laudabilis uftis, N pmplicitas,p-a!fsq;, letiesq; ioci.

(^unäa quid ulterius rccitemus nomina rerum, ÇiUad tarnen in geminisficimus ante locisi

Eil hdc cum fuaui dulcedine copia iunila,^ lüuÜibi non doilis nota pttura uiris.

Frffd ttiros audire tibi tribuere benigna, Qjteïs maitü norunt fecula noftra nihil.

Hoilrinii ui te pietat janilißima ccrtat^ O ' uir doilrinas natc iuuare bontés.

Priemia uirtutiijfcelerum ey tormenta,uen ußii H'/krije prabent con^^icienda typn.

Qtiandoguidemfuperosmctuit,ttdcrq; piget^ lam Iceleruntycoeh iam medi’atur ttcr.

Exemplts igitur ejuiftjuit non ßeditur iflis D lt;rwlt; Hyrcjn^ tig^ide petHus habet.

EtcùmnilmecuetyOae u feijuetur atrox. ytercmortalis ui(£ oi/floetbias ißis, uelul iJiijieculo puLbrajeij^^eitiimonëb

Httrtc etiam legito’.nec te labor ißv molefltt, Fert fecum breuis hic commoda multa Liberi taäoris uelut omnipotcns immania ntundi

TempU olim mira/ècerit artemanut: lußiciam moueijCr q'aa: ßiit noua nuncia utrbi, Terrißc^e legisßtlmina quaeq; docet.

Capnionis diftum tod de calutnniacoribus no pulchra tlulio ru fticórurti 180 t81

1'copo afcendente, ftrologorum régula 186.187

carncm fuillam amp;nbsp;Iep«-rnia curludacis pro-hibueritDeus 8 carnem fuillam in male aflefliscorporib. faci lèputrefcere 8

Carolus Gibbofus ijt Caroll Magni in paupe-resliberaliias zz^

Carolus V. tardus ad i-lam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;98.99

Caroli V. dementia i}o raodeftia tit mode-deft iæ pulchra exempla 14.1} fymbolum 186

de Carol© V. Mercuri-ni indicium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joy

Carpoi rates nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;189

Callandra ubi fluprata

191

caftitas 171.17Î 8c inde caftitatis exempla Ethi tiica. ibid, pramia. ibid.

de Caftitate,mandatum leuerii'simcm ’97 cafus difputabiles tyj;

1S4 8lt; inde Tragici ]}9a4«. Cciiid«

Cat«

in Conuiuijs quæ dete- Daniclis uaticinium de ant' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;px Gog amp;nbsp;Magog 108

Coppenhagæ obfidio. Dauidquo ætatis anno 1J4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faäus adulter ipt

cordis tremor 149 Dauidis Georgij interi-Cott£amp; Sabini aaiicitia tus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;St

Craflus quern diuitem eruditio x.norma ut-dixerit xiy. àPlutar- tæ I Temper przdi-cho reprehefus. ibid. candus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l-s

Craterus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loy Decalogi præcipuxuir-

«uculi allegoria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tutes i primæ Sc fe-

impietas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cundæ tabulae pecca-

cultusiropius 8.p.amp; ta quid alterant i uo-feq. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cetn r.eftiuiflc quea-

«upiditates maximx dampaftcrem • 4, quae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X41 de Dccalogi tabula u-

inutniendiratio xp5 nio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(S

loparcendis,manda- decimx: an miniflerio turn 1x7moderatio i- conferendae xjj 100 deditionispctcndxfor-ma 102

Præcipuæ Decalogi uirtutes, o-biterin quadamleâioncà Domino Philippo recitatæ.

B J Rintic tabul£ uirtutes funt, agnit ta ; ueri Dei,fîdes, timor, dileélio: item ; alu uirtutes ibi com[)reheiifte,ut:ce ■ lebratio,inüocatiô ueri Gei, propa ^lt;1(10 doilrinte,conferuatio miniHerij. I« fecunda ^‘ibula, pietas erga parentes,obedientia erga ina-Zillratus amp;■ gratitudo.ln quinto nbsp;nbsp;fcxto,iufticia

particularis. In feptimo, iufticia commutatiua eSquot; diitributiua. In oétauo, ueritas,candor, conflan-tia: cr in nono cr decimo, origtnalis iuflicia.

Peccatct prim£ tabube afferîit ßmplicitef deßgt;e fationem.Reliqua peccata fecundlt;è tabula; affèrut fecum contritionem,o-fpemp(enitentiie.illa pec eata adhuc circa mifericordix obieâiï uerfantur. Idem.

Geealogus ell fcmper prtedicandus : quia e-n»» caro noflra infirma efi, ideô fub carccre legts a a tenendit

tenendiicßyionec adagnitionè fuimChri/lofier ucniat. Q^anqnam fathan non eelfat fuos uexii-re,nt indies contra Decalogum uiuant, esquot; pritci-puè contra primam tabulam^ubi diaboU feuißimi contra nosdnUores exercitus funt. lnfecunda,na fenioribiM eSquot; magiflratui obedire, irafei, occidc' re, fcortari:, idem diaboli efftciunt. Decaloguf eft eruditio eruditionum. tides ed uirtus uirtu-turn. Oratio Dominica eü letania letaniarwtt-Haftcut Decalogui omnia pulcherrimè cr copio fßiine docet cr exhortatur.ita fides quàm propri ißime facit, ut oratio Dominica quàm pijßime rtf get impetret.ldeo hige tr’mitas perficit cr abff lutum reddit hominem in cogitando, dicendo,ef ttgendodd eftft'mguam, mentem, caput excolit ati fummam perftâionenr.quid uisampliusi

Clementis diâum:t^i/i«t^aéigt;ii is-l utivuvtDt iti laerx iaiTHjüi, lufticia eSt comunicatio,lt;^ua DeU^ fe nobis communicat,cum gqualitate.

In hoc diSlo eSt declaratio prmg tabule 0quot; ff‘ cunde. Qjtando dicit cum equalitate, fecunda/if tabulam compleSlitur, lurifconfulti nihil alia^ agunt in ilUs magnis uoluminibus,nifi ut querto^ icqualitatem. Doârina lurifconfultorim,eft^ ärina recitans leges naturales, çr alias leges n^' ceftarias, uel probabili confequentia inde extf^ fias,fancitas ordinaria authoritate o' interprff^“

Ante f O (tn«oî funt aditi libeUi,in quibits triä If gum ßt mentio. PriinAm legem uocarunt legem ^uturæ, qua hommes ante tAoyfern funt faluati» Sfcunda Kioyß dicituryCy iÜatn tantum de exter-ftorum membrorum gubernatione, feu extcfna di fiplma funt interpretati, Tertiam legem uoca ' funt E^uangelicam, quam quidam homo expofuit f/fe omnium perßäißimam : cr quemadmodwm hommes uiuentes fub politia Koyfaica, fua lege ftluati funt,ita nos tn regno Chrifli nuncuerfan-tes lu^iciam, reconciliationcm cora Deo,remif-^ fionem peccatorum,C!r uitam aternam iUa Euan-‘ gelij pcrßitione confequi.At unica eft xterna im-mota leXjCr omnibus tcmporibus omnes homines obligent, CT hxc uocabulo fatis tenui lexmoralis nominatur.

hannes Syluiui Egeranut cocionator Cygnese^ Cri» ualleloachimiea,erathomo dolt;ftus,fedpr» fanut:fcribebat contra noftras eccleftas, edebatqg libros plané tetros,nom'mabat Sophtfma, quàd âi ffremus,homines non polfe implerelegem. Et grit fià gratuitâ crreconciliationè corlt;im fola ßde propter mediatorem apprehendimus,in* teUigebat promulgationem doîirinæ legis.

Qtùdam uociftratur,fummam artem chrifti“ lt;Wor«w effe nefcire legem. Qjtanta infulfitas eft,

ac ßßc diceret:Suinma ars Chriflianortim eß,efff aßiium,cr nihil fludcre: fummu deem efi, manC“ re aßnum. Onines in ßuis uocationibm negligefl' tes,difcunt illim aßini artem.

ÜOS in prima inf^cilione Eccleßaruucnimii^ -ad quendam paßorem, quem interrogauimuf ) an etiam doeeret Decalogum.Reßiondit nobis,ß tton habere illivmlibrum. üefciuit quid eßet Eie' calogm. Bone Vern quàm uehementer commoquot; uebatur T3o£lor Hieronymm Schtirpßcralq uiß' tatores qui aderant,ac iUam infeitiam deplord' rabantjßcut erat deploranda-.^ non modo deplo randa, fed potim uinculis feu carceribm puniedagt; Vixeratilleantein uita monaflica, er tarnen d' deofiiit rudis, ucrè non habuit iüum librum : fei iabuit artem ilUm aßni, qui dixit: Summa ars e^ Cbriflianorum,nefcire legem.

’ Monachi finxerunt uariadeliramenta deiid' tuperßüionis.'Vocarüt uero inßatu perfiäionff uîuere, exercerefeiuxtaaliqua eleéla opera, nd nominatim in Decalogo expreßis uerbis prafeff pta:ßcutdicitur de qttodä iuuene mortdcho, ante proßßionerecepto inquodda mona{leriu,cuii^‘i bantur in pradio cr ccena duo cathari,unm uintgt;gt; alter ceruißa, completi. Juuenis uerp monaebu^ duos mefes cum iHis dgês,uidit reliquos omnes fu' »S cdtharos ebibere, çyfuâ natur am tantu potaigt; qudtt'

reliqiiorii non ferre : dccedit Abbitte, ae ß rnr^iti ex cœnobio diinitti petit. Interrogatu^ «c *■9 ctb Abbitte,qnie m ipfunt moueret ex tâ ppimo ’^ibulo difeedere^ O' inejuit. Domine pater,ordo nimii difficilii, ordo eft nimis 'mtolerabiliiz fgt;lt;tmegonon po/fum exhaurire meos cantharoi, /’eut ab alijs fieri uideo.Uiec efi ipfprum uitic per-feéîio, cui hodie adhuc funt addidi,

Struthiui tempore feditionii rufticoru feri~ bebat agro! liberandos effe annuii penfionibuf,. eum lex Moyfi pr£cipiat,qumlt;iuagefimo anno re dire fimdosad hieredes priores.

Ego hic fedës 'm noua Collegia, difimtaui con-traaliguê uolentê omnes firenfis controuerfias tx legibuf Moyfticis iudicdri, cr fie arguebat. Vbicu(j:;funtfcripttiPropheticii,ibi efi Ecclefia. Iud£i retinent feripta Prophetica, uelapud lu-deos funtferipta Prophetarum, Er^o ludtci funtEcdcfia.

Re/fiondeo per diUmélionem ad minoremtlu-dai retinent quidem feripta Prophetica iuxta liter amtalio qui re uera nego minorem. Non cnim Verè ret'inët, fed corrumpunt,Gr aliat peregr'mas fententias a^mgunt. ï-ibros quidem retinent,at ttoKOssy inufitataffentcntiafdddunt,

Idem alit^uando 'm tcmplo arcts habuit lon^l toncionem^ey contentiofè dixit,controuerßai renfes,e^ negotiaforenßa ex lege Moyß iudican-^ da eße. I» «/w uerö concione habuit contrariam orationem, qu^e grata fuit multif, ita ut i(gt;ß de^ feriberent.

Doilor Uiartinut Lutherui habuit bonam imd ginationem de duabus tabulis Hloyß'.dixit^duaf td bulafeßeperßßäi perßngulailiteraf,itautab u^-traq; parte legi poßent. lllud quidamßc mtellexe runt:aliut eil literalis ittteüeilui legis,aliuf eil Jßi ritualis. Alij ßcerunt duos cultus,ali(im ex(ernui9 dliim 'mternum.

» Vt eßet publicus aliquis catus,qui reHè inuo* caret Deusn.zyeß'etcuflos ßdelts doilr'mdi Dfo patefailte.

) Prtecipua eß, ut eßet certa familia nota, iit qua nafeeretur Chriflus, moraretur^ey oßen^ deretfegeneribumano.

4 Vteßentcerti er fide digni teints'm hacpoli' tia fuarum promißionumt^r Juorum mird^ fulorunh

Primtt iußieia Dti rfi,qult;e eß immutabilis,(iui ÔfHi puntï atrocid deliéld dtrocibtu pcenis : ut herodotiK dit. Horribilibuf iioldtrijs, libidi~ nibuthicpopului contaminate erat.Dce igitur fum propter hjeccrßmilid peccdtd puniuitM ett iifiorÿs patet.

Secundd eß, quot;Vtextdretiïïuüreteüimoniuir^ Dfj dduerfe perfe^uentesfilium,t]ue}n unicè pd-ter diligit,ut teüdtur inquiens : Hic ellfiliui ineui dileâuSjCrc.

Tertid,Eßillußre teßimoniu^ciuod hominet no iußificetur ex operibe legis, er obferuatione cut tuu'.tjuid etiamgentes admittebantur dd Eccleßä.

Qÿirtd, Voluit Deui eße iÜußre teßimonium exhibtti Meßi(e,^uid Micheemquit: Secundunt templu iSufirius eß lüo, ^uod Sdlomo ddificduit.-

Sexta, Abrogdtio polithe ißiut oßendit, Chri-ßi regnunt non eße de hoc mundo, fed j^irituale.

ludiee cfuonddm mecum dißmtabdt gt;nbsp;dicens: Vos non eßis popule Dei. Qÿareiinqudm : Qt^ia ttonferudtif legem. Reßtondebam ei: Imo tu non fesruds. Denide, inguit : Vos docetis contra lege, Qÿpmodol Q^ia,iniiuit,no feruatis fabbathum.

D.Philipiif pi£ memori£ dicebat’.deumuo' lui(Je cauere, ne 4 porcis horti lt;tgri, gui er uni in illis locis amoenißimi, zr multis tcrrte frudibuf oleis ey uromatibus ornuti, ut balfimo eyc. Uifl^t t^ntur;funt enim porei genus animalis uaftans çy perdons rcs etiâ precioßßimäs, ey radices c terrtf eruens-.alioqui, quod ad ufum attmeret,fe nullam eiliam catißam feire, cum apud omnes medicos ca-ro ilia faluberrima habeatur.

Alius quidam doilißimus uir aliquando dixit, fe fepius cogitajje ea de re, erfe banc ctiam eau-(am effè exillimare,qu()d caro fuilla facile in male affeélis corporibus putrefeat. Alioquin etiamfa-nis corporibus conueniens zy falubris eSi, Qùm i-gitur ludieipluribus morbisobnoxij ßterint,ut lepr£, paralyß, uoluißc Deum cauere tßum taliti çarnium,ne augerent morbos. Et banc etiam iu-dicat caußm ejfe, cur ludteis Deits leporina car^ ne uefci prohibuerit.

Trßrri uokbit, ibi multi non itff'entiebdntur,zf U iitn iniuüam pctitionem lt;egrè jirebüt. Tune qui--im ex aiuldtoribus dixif. Videte ne dum calum iffenditis, terrain amittatts. ïüa no folùm efl uox •iulieit,fed eß comunb phantaßd omniu hominu.

Caligula fuam ßatuam 'm templu Capitolinum t^-om^e coUocari curauit, ut à latere quadam loui Capitolina adflaret, cui aliqua 'm aurem fujiirra-^^i,ac facerdotes ei facrißcarent. Taits fuit infa-^laiÜiutfeculi,

Romanam prteßdium m Acgypfo mterßilu/m tfl, eo quod unus ex militibu^ Romanis interßeif-fet Velcm deum Aegyptium: unde ciuitas tota mo-Uit feditionem aduerfut prlt;eßdiarios, çr feptem milliahominum(utdicit Diodorus Siculus)ß“ dit. id tempore Tyberif accidit.

QuandoRomtetemplum louis iäumßitßl» ^fne,crflatu£louismillo temploefi decuffum brachium,ßgnißcauit Deus fe ueHe deßrutre im-piMnillimtcultum.

Cum Alexander Seuerus Imperator paulo poß ^Jf^t periturus,hac etiam occaßone eß mota noua P^feeutio aduerfus Chrißianos, quifunt expulfi gt;ffbe:poßea efl reflitutus iHe cultus. Cumfacriß^

»e Pnmum præccptum. tare nt ‘ut codent loco, rurfut e/l fulmine idem templum, ficerdotefqj fùlm'me coflagraritt’’ cr perfecutio faâa efi multo grauior,donec coftd uni cii (oniuge cr liberiffailui effet Chrtfiianuf»

ObferuatefabeUam non iUepidam exZccle' ftajlica hilîoria. Perßcut guidam facrißculut glo' riabatur fuumdetvm,cuiut ipfe effet minifier, efi feuerum deum, ^uippeçfui omnium aliarumgeit tium deos fuperaret, imà ZT confument. fu-' eruntenim taliumidolorum imdgines dureee,ar'* geniet, £nete,firre£,cr ligne£, aut cuiufcun^ materie : c]U£ß non confumitur, tarnen mutât ar^ tificialem ßrmam IgnifdeutPerßcu«. Hictàderif peruenit in Acgyptum', cr cum incidiffet in Cano pi faccrdotem eadem di/futatione,ibi facerdos fui uicißtm deum Canopum cxtoüit, iüum prafèrenf tiuntini Perßco eyChaldaico'.unde magno certanâ nii prtmio, mgens pecunia uiilori efi propaßtagt; Perßcm facrißculits fuum deum ïgnem adfirt. W-terim Canopi minifier, hydriam pluribiu fèranti' nibut perfluentë (quales funt in iamp;is regionib. uß tatie,ey frequentes ad decolandu aquam)adornat, (S' cera obftruilis ßraminib. omnib. tmplet aquat Tempore confiituto Perßcut facerdos cum fu» auifüneigneadueffit.-uicißimfuum Canopum At' gyptiKf

Pnmum præceptum. « ^ptim fdcrificultK etiam adducit, quem iUeigni lupponit,certa jjgt;e du£}us ßre, ut tandan qu£cun ^ueejjèt ßatuit materia dtfjblueretur,aut frange--fetur calore ignis. Sed cum teßa bydria; calefieri titptt, tune ßmul incipit tique feere cera, er aqua ffjiuens fx foraminibui hydria ignem extinxit. ^‘e euafit Aegyptiui uiâor, oßendens fuum numê fffè potenttßiinum, ut quod deum Perßeum, qui fummus aliorum deorum effet habitus, fuperaffèK lipida fabeUa, qu£fînihil aliud docet: tarnen oftendit uanitatem talium religionum. Pratule-»■«nt Perfe tgnem regibus in publicis popis, ut htfioriit etiam oflendunt. üarratur in hiüoria de febusgrftis Alexandri, quôd hic tgnis argenteis tltaribus toto agmini Darij euntis ad pugnâ Ale-xandri pralatus fit, comitantibus îOfiuuenibus facerdotibus, cr carmen canentibus ad numerm dierum circuitus anni.

Pindarus ait, quôd, qui uelit ultra column at Kerculis,fîtfatuus, id eft:priecipit,ut ßmus mode ftiachumiles.

Agathocles in Sicitia^bcUicofus uir,inßruäuf~ ^uepecuniaadmilitandum,pcruenitad regnumt fed miferabilibuscruciatibus efl mortuus.uoluit ^ic habere famam modeflice, quia dus paterßit fi^nlus, habebat pocula (quot;H uaßs teßaccis, qua erant

l'ama e^ ßdilibus cœnajjè Agatoclea regeirtf Atq; ahacum Sainio fepc oneralfe luto.

Quefituscaufcitn,relßondit:R.exego quifunt, Sicatiiie figulo funt genitore fatus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Nonhabetispoß Chriiluin pulcbrius humilia tatii O' modeüi£ ’m toto mundo exemplum,quàigt;t Jonathie ßlij Saulis qui fumit coronam, quaft d( fuocapite,o'Dauidiimponit.

Naßer Imperator Çarolus V.cum ceptfßt rr-* gern GaÜi£,aftnunciataei ui£loriaabeis,quii partibus Gaüorumfùcrant^utgratularentur ipß deuidoria: dicitur ex arceßn quafuerat,feceßif-fefolus 'm monaßerium quoddam, donee illi abi-rêt.Prohibuitetiamnequis ad ipfum admittere-tur^mquiês: Non decere'mßituitriumpbü,capta rege,prtefert'mt cknt ipfe nihil malißcerit : metna remenim fe eßedicebat humanefortuntc, quad ipfe quoq; 'm manus hoßium ucnire poßit.

Athenienfes cum Arcadibus contendunt, pO“ fiulantq; fe eoüoeari ante ipfps in pugna ad pla-teastTandem Athenienfes dicebant, fe permittere bane rem iiscibustubicun^ eoUocarcnturJüturos

Pnmum præccptum. »j ' fortes uiro^, çr fc nihil dijfutant amplius de loco.Semel in conuentu Schtnacaldenfi oricbatur contentio de loco, dicebat dux Vuirtenbergenfis^ huius ducis pater: CoUocetis me poft fornaccm,no euro, modo effidamus ea, propter c/ute conuaii— tnus, ita ucriftimum eft iÜud Senecit:Hihil magnu ^uod non e{i placidum.

Imperator Carolut v.cum ipft iniiedretur du~ eë de Alba periculofè decumbere, ita ut uiderctur fi imminere mors, induit: An nunc primùm didt^ fit fe effe moirtaleni, e^o (^uotidie in meo corpore expérior: t)eus mihi morbos multos commo-nefadores addidit, ^ui me deftagilitate humana-rum uirium admonenfi

JDicunt de eodem, quôd datim à prima adole-feentia, compertüsfttnatura innimicus effe glo-riofts CT infolètioribuf.Solitus enim aftare ftgt;eda re^; curfu certantes : ibi ft quem forte gloriofto^ fem crmagis fuperbum uidcret, occulté ei pedeta fgt;ppofuit,ut cadens non uinceret.

idem Imperator nofter Carolus V. çr ftater ^fftus Rex FcrànrfndMJ, ibat in nuptijs Ducis Ba t^uria Ratisbona j» templuiCT cumuentu eßet ad ifgt;ftplum,neuter ip forum uoluit procedere. Rfx ^ffdinandus nunciauitfiatrfut pracederet, quia fffft Imperator: at Imperator renunciauit,eftè ho ^fftum,ut pater ftionfte pracederet,cr conuenire

*4 Pnmum pfæccptunt illud ipßin hoc loco,ut in nuptijsfiliie fua.Adhi^ rej}gt;odit Ferdinandu!, Jmperatorè effè er patrent er lm P erat oré, Ua Imperator coaitus eft pnece^ dere M choro deinde,ut uocät,iteru fe honorificf er ofificiopßime falutarunt, certaueruntq- utef priecederet.Tandein Imperator prieceßit.ii£e hit militai fiàtofficiofia,cr in loco.

Kecitaui uobtsfi^piut hifloriam Alphonfi fapi tntißimi régis, gui paulo ante noürä tetatem dl' fcipulus Pontani ßdt.Fridericus Imperator fititä' pud eum Neapoli, er cum obiurgaretur Alphona fus à fuis confiliargs,guc)d Fridericum fibi prtefif tret, obiurgauit iüos ajfentatores,inquiens,fefcire gradus Regum,illum ejfe lmperatorem,er ImpC' ratori efie tribuendum fuum honorem in orb^ ebriftiano, guamuis aliorum eßet maior potètid^ | Malta funt in ipfius hiftoria memorabilia,ex hi' buituariabilemfortunam.Deditetiam feuolupttt tibus 5 guamobrem caftigatus er è regno eieilus'-poHea tarnen reduilus eß. Deus ita reftituit eunt» ficutDauidem.

Vera gloria propter Deum eft appetenda, illd non eïi fuperbia fed humilitas : ut cum aliguis in( taccalaureum Kembergenfem appeUat, aut locä-tum Vuitebergenfem, ut guidäfaciunt, itte reipfd vihilmeladit.'Vtinam efifem bonus Baccalaureu!‘

Primum præceptutn. if hfon' Carola V. in qua pulcherrimè pi^a erat Xi^loria belli cum rege Galliogefti, ei^^ addita c-^“nt nomina regii Galli£,cralioru principUj^ui pr£lio fùerant. Imperator aut recipere noluit, ffeuideretur httari aliorumcalamitate e^rmife-

Aimoniti igitur,qui obtulerunt Jujiulerunt »Omina er tune accepit,placuitg; ipfi mirificè.Sie placet magnii uirii inuoluere niilorias fabulis: 3»ia nolunt res fuas clarè narraricoram populo:

Cum Cyrus er Cyaxares elJent in ijfde ca^is» »enit Cyrus in tentoriu Cyaxaris, uiditg; eum la-thrintantê, miratur quid caufe effet. At Ole : Now lt;io/cdm?Ego [um Rex,er uideo pr^cipuos exerce tus duces apud tuu tentorium uer[ari,te colere er Hie rege negUgi. Cyrus inguit,[elibenterdepo[tta rum imperium,er iiatim capitaneis ttrandat,ut e* ant ad Dominum,ipfi adfint,eum^[egudntur.

Cum, Rf X Francificus captiuus ab Caro-io V.imperatoreteneretur, er inpariete[criptS »ideretSymbolumlmperatoris,ptvs vltra, a[cripltt,hodie mihi,cras tibi. Quod cum Imperator uidtff'et,[ub[cripfit,Fateor me effe hominem^

DemoRhenes Aefihini exprobranti ipfiforta ltam,reffgt;odit : isiemo bontinum fit tan ad uefferH fit ha»

Verfcus introfigt;iciens iti Gorgonem uertitur t/f faxum^id efl : pofi res fecundiu homines fiunt fit' perbiAÜa canfideviirunt homines fapientes, exeiti plorum aßtduitate commoncfaüi.

Timotheuin Athenienfem,^^ Pldtonis fociitnt pmxerunt Athenienfes dormientem^zi:;- Fortuné (quid fiiitudlde fortunatus) circd eum Hdtitcin es“ implentem rete. Pofted uerö uenit femel in coH cionem crdixit:Hoc egofici non FortunaAlii^ Uil is, dixerunt eum femperfuiffe infortundtunt'

Keroiciuiri feepe 'mcidunt in idles furores, in qudles Rex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ndbuchodonofor, quU

funt infolentes.üerculcs itd infdniuit,ut interfice' ret coniugê crfiliosAnfdniuit etid Pompeius do intrduitin templu,deinde mouit beÜum ciuilC'

Erdt dpui me fimplex homo,cui dab^m literlt;if dd locum ubi habiturus erdt conditionem: moiif' bdm eum multd de quibufddm rebus de quibus tquot; rdt monendus.Reffiondilt Non neeeffe eR me tnnl td monere,fcio' utiforoAtd multum e]l in nobisfi' ducite cr indtiis oftentdtionis, cum fimus fdtui,(^ pdru fcidmus^cùm in Ecclefiafiicis turn in politici^ controuerfqs.

milo Crotonidtd fuit tdntlt;e fortitudinis uir,ni drbores dildceruret : tandem htefii ipfe in trunco Cquot; d lupo Idcerdtus e^, itij homines,quibus rebut confidunh

Perfem habuit clypeum uel gorgone,quo uer^ tit alios infaxa:cr prohibitum eft ei, ne aftgt;iceret futim clypeum, id eft, non adiniraretur [uam po~ tentiamcruires.

Rfx Aegypfiuf circumnauigauit totam terram ^ibitabilemjicut fuit olim {indium regum inqui-*'ere fines terrte, difcere doiirinä cofinographitc. ^eKex uenit in infulam Thulam, cr cum nihil t^eftaret ampliuf, ftcit finem peregrinationum, ^edit^ infuLe nomen Thuhe. Poftea redies 'm Ae-gjipfKW interrogauit oraculu : Hum effet aliquis ^aior ipfb. Oractilum reprehcndit eum, quod fe extollerct,cr' magnificaret fuprà quàm hominem ronueniret,ac reff/odif.'Ji^üTx dièei^ff’ 'iTeara kS ytf ncù nffv/^x aw ewreït.

Hoe diélum in hiftoria régis ThuLe in Suida feperitur.Puto effè uerftim ex Sibyllinis,tres per-fonas Diuinitatis comprehendentem.Vlteriuseil ^^aculum locutum:Tu mifer homo egrcdcreè te-plo,^malè peribis. Occifuseft igitur üatimà fui« egrediens.Sic dédit poenas fuperbiie.

Df quodam rege dicitur quod atiquando iura^ '*^t’it,fefuturum Carolitmde AuftriaÇftc enim b b nomina-

nominahat împeratorem nostrum )cr eô veid-(turu/m^ ut iterum fieret cornes de Habjfiurg. Im-“ perator nihil iufiit ei rejfiondere, nifi ut cogitaret fe ilt;tm effe fenë regem, çjquot; debere cogitare de cotit muni orbis terrarum cocordia. £fi hoc mode/lifii mum rejfionfum.

Quando Hadrianui, qui'fiât prteceptor CtP roH V-failus efiPapa,ibicelebrata resell LOquot; uanij in magna pompa, quad ifte magiüer Loud-nienfisfadius ejfietPapa.fuffienfia funt auleajtt quorum uno fitit hoc : Traieëlimi plantauit, Lo-udniu/mrigauit'.Ciefarincrementum dédit, mhil cogitarunt nifi de rebus fecundis uel humanis. Quare non inepte aliquis facetus afcripfit : tii^ Dc«î nihilßcit. Scepe ita cogitant homines,obli' i uifeuntur Dei, çtr fiunt infiolentes, quando aeci' ' piunt talia beneficia.

Omnibus hominibus contèptus dolorè adferlf nec ulla ejl tanta humilitas qu£ non £gre firatfi contemni:ficutdiciturdequodam uidente quen' damfiiorum fubditorum fiaremteëîo facienteitf opera,qui uoluit experiri fuam artë iaculâdi,col' lidit,ut miferde teilo labaretur. itteuerà uicifiigt;^ miferabiliter mortuus eft.

Paufanias adolefcens, eques cr dux Spartattdf ( qui fuit fummus in iüa pugna, qua Laceditnto' nés nicerunt ad plateas decein iniHia, plurimos^ trucidaruiii)

Pn'mum præceptum» tmddiirunt ) (edet 'm conuiuio,m guo uni aderctt Simonides, ^ui exijiimabatur tune temporis flt;t-pienstU'e^ßcutzü'magnusuir fiât. Illeitaq;for-tußis^ut derideret Siinonidem,dixit ad eum:Simo-nideSjdic aliquidfapienter. Hie nihil aliud refiion dit,nifi, 7iKvexvi«,(^,îp.rHaa xi/d^uTr^f/ i/i avM, 0' ^aufiniu, memineris te hominem efiè, lUe ip-fePaufimids pauló pofl captus, in careercneca-ittsefljcy mater fua primum lapideinad ofiimn carccris admouit, utfilius mclufus ibifame neca-fetur. Sic fua mfolenti^ pcetus dedit,

Erat monachus Tubinglt;e,cui cum diceret Ec-cius: Superbus es monachus, Ke/fondit monachus, mi Dom'inne Dodor: Si multum humilita-tishabeas,quafo mihiquoq-drachmam uendas. liotauitrurfus Eceij fuperbiani, qui erat natura fuperbifiimuSt

Dicitur de rege quodam tempore Othonis pri miipfuin 'mdixiffie his uerbis imperatori beüÜ:fe-uenturum 'm Germania, er allaturum plures ga-teas, quàm ipfe in Germania haberet îlramineos pileos.Otho Imperator derifit illam üultam mfo-lentiamifignificans non decere infolentiam 'm fer-mone,iubens omnes milites fuos flramineos pileoi ßrre.ltaexiüa infolentia rex efi captus.

Quidam dixit fe habere cor Imperatoris Ca-foli V. qute e^t uox arrogans,minimè conueniens bb 1 iuueni.

iuucni‘ Pater ipßui uir prudens er confiUariuft ticiji{itlt;]uagt;n tam fuperbum diilam pro/irre au-filifiiijßet.

(^idcm monachtu in guodam monaflerïo,md gnam fanilitatcm pro; fefèrens ,fempcr incêdcns obliqua capitc terram ij)féidn5,quem propter ut-tit imocentiam er probitatein reliqui fratres in Abbatem elegerunt. Pailiaueró Abbas, cito cum fortummoreSmutauit ,erutdntcdßieratßmpti cißimuißta poßeaßailus eflnequißimitt.Ciuod cu alij miratifiiiffent, tandeminterrogauerunt,cur antea probitatent erßmplicitatemßmulafßet ,tfi* ' ramij; femperIßcilajßet. Refpondit ille:eßu£rebä I flaues monaßerq, quibus inuentis, id eß, delato ’ mihi hoc honore, iam reiius incedo, er clauibuf pro libitu utor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Non debetis eße tarn fuperbi er infolentes, Itt ilii hypocritte, qui iailitant fe otnnia ßeire er uo-lunt ejße omnifeif. Ualde paruni ßciunt,er nihil fd ütitßcut dixit quidam impudens Tkeologut-.indi' gnuni eße,ß rheologus interrogaret alios, er no efße theologum, qui altos inferrogarel qutedaitt de dodrina.Talis eß h^pocrißs in multis,utnihi^ aliud dicam, tumentper/uaßone excellentis fapi' enti^cr dotHrmat : putantßeejße ßapientes ,ciiiti ßultißnt , er non inteüigant quid dicant.

Kouirußicum lt;ji(endam,qui cùm amplißinjits opes ex fodinis mncifceretur, ita fe extulit^ut cïï potentißimisciuibus,ß)lendore,ueflibiis^ciboruin liuticia cert^trct. Hoe cùm uiderct Georgius dux S4xof}!ie,ß{juiter cum deridcbat^dicens: EcceiSe fußieus certe,ß poßet, deos fuperdret. Tales fuut homilies plebei, qui bonis d Deodatisinfolentcr Muntiirßuxta iüud:Aßgt;erius nihil eß mifero^cuin furgitinultum.

'Vulgari fertur prouerbio : Dao montes non ßtcile iunguntur, quoßgnißcdtur,fuperbos non facile inter fe conuenire-

Vompeitis tiagnus oUm ingreffus eß in Sandln iandlorum, id eii: in chorum çr fecretum locum tcmpli, quo erat area foederis collocata, cr fe^ des Dci-Ex ilia infolentiaßatim fecuta eßmuta-tio fnf fortun£, cr paulo poß in conffeéîu tcmpli eß inter fedus.

Cum aliquando Epifeopus quidam, iam reccns eledus,gereret fe paulo infolentius zx crudelius cum comitibus uicinis confifus patentia Cæfaris, Uolensq; noßrain dodrinam delcreßnditus,dixit adeum Dominus àStciniDomincprincepsuide-ris multis fapientibus uiris longe infolcntior,pro-duxitq; multa exempla ßmilia Italics, fx quibiit intcliigcret multas mutatioiics in Italia fecutas b b i effe.

fße. Rejpondù prmceps : Vtendum efl: tcmporf» Ad h£c Dominui d Stem : Domine epiflope,tu fS princeps J ego uerô nequa^udin: flio itaq; tibi de' beri rctierècidiit. Pr^terea. tu etieim es Doüor, amp;nbsp;fgo no-, fedanteeo textatey cr uidimulta talide-xeinpld. Dedicatio efl iam 'm fuperiori pdgo ,fei qudndo crit in inflriore , certè mdle nobifeunt dgetur.

Rand propebouem ^miratur bouts magni“ tudinem, ita ut crêpât. Efl imago omnium fuper-borum cr non habeiitium facultates, Augu-flus efl bos coram Antonio,cr Antonius rana co* ram Auguflo,donee crêpât.

Prtedicator Argentinenfls Keifersberger uo.' luittaxare fuperbiam dlicuius uetul£,qu£ nupef | nupferat uiro,dixit 'm concionetColores funt pul- ' chri, fed non re£le diflributi. Nlt;»»i oc«/j funt ru-bri, qui color debebat ejje m labijSjÇj- dentes oc-culorum nigritudincm babent, cum debebant efli albi.Sed maxill£ funt paUideC,^ alia flmilia red' tdbat : nam alias erat eloquens.

Omnesfatuifunt fuperbi,cr econtrà omnef fuperbi fatui : eSquot; fiquidem tibi bene cum ipfls conuenire uelis, tantummodo cures,ut laudes eos-Qmo tWdgM eâ aliquis excellens, fo mlt;tgM mi' ratur drtem,ac magis fe fubijcit. AudiuiàDU' mo, qui dieebat femirabiliter deledari pidu' risfuii

Pn'mum prarccptum.. * aj fis fuis recens fuiUs : poüea cum ex 'mteruallo temporis eafdem af^iceret, eurum ipfum ualde pudere.

tiemini^ciim quidam mouerctur anraiafione contra Lutherum^eum hec uerba dixifje: Ego no tnintts honorari ac uenerari cupio, quam ipfc. tieus autan Luthero eum honoré addidit. lüe ue-fua uocatione contétus effe dcbuijfct. No;i oj«-fiium eadem aut par uocatio efjè poteft, Eß exent plum lt;emulationis,htuidcntia; cr fupcrohe.

Erafmus ß quando homines fupcrhos erdrrogi tes notare cr deridere uellet,ßripßt eis^Abfolut£ eruditionis ex pietatis uiris,e^c.Sic fcripfu The^-ologisParifienfibiM. Significat autcm abfolutæc-fuditionis cr pietatis,alicnos ab omni eruditione crpiriate.

DtixLuneburgenßs auushorum ducumnunc niuentium t ingenioßßimus ex ßlidßimus ßiit i« eomponendis cantilenis. Eertur hoc eitts cjfe : l^erguchguck hat ßch zu todt gefallen uon einer hoché weiden: wer Wiß uns diefe fommer zeit die lange weil uertrciben. Accidit aliquid aduerß altert principi, qui multa alijs minatuserariat im-peditus perficerenonpoterat.

Dicuntnußam aliam ßdffe caufam, quare Soß tnanus Turcicus Imperator interßeit Imbre Vua-fcha^niß quod IinbreVnafcha(ß quado Imperator bb 4 exirct

• Secundum præccptum* exiret in arcem uel ah à) fetnper f^lèdidiori habi-tu tndiitii^ fuerit, cjuàm Solimânuf, ita ut pr£ci-pui capitcfiiei Turcici fint fecuti Imbre Vuafchd. Impcr^toris comitatus, ref^e£lu Imbre Vuafihd, fiât tanquaml'olitudo'. iStares offiendit imperato remjdeo eum mterftcit.

Epifcopus Mersburgeiifis creuit Moguntid co cionibus ,quibusinflexit fe ad hominum fenfus. quisdam dixit accerfita ex harum Ecclefiarum do Urina.faôlusuerô Epifcopus A.ugufilt;e, pofiridie equitabat meqtio^cuios fifceïla campiftratum e^ rat.iUud uidens D. Antonius Euggcrus inquif.ïjîe Epifcopus non amplius mihi placet. Vidit enitn eum icatimfaâum efieinfolcntiorem.

Qjçando pauper aliquis aut mendicus fuper-bire nititur, turn locum habetiÜud GermanicuW prouerbium : An arme hoffdrttvifcht der teufel den ars. Noftris tarnen temporibus inuenias fiepe egenos ey quafi mendicos mfolentiores çj- magis ia£labundos,quàm quofdant diuitijs er opibus po tentes ac excellentes.

imperator quidam poüquam induißet indU' fium S.Georgq,quodeïtBamberg£ (firtaffefitü alicuini,

^Ucttius equitis fenio confeéli ) procedens inter t^us bontbardârmn,habclgt;at banc perfuaßoncm, P non poffe feririglobo.

Quitdam muller interrogate Colonieifuoß , cur adoraret imagines trium magorum, qui non poßentexaudireeam,(llcut omnes üatu£ fnnt tantum opera ab hominibus fculpta uel fahrt ^ata ) inquit : Non ego ipfos aüoquor,fed tantum necito ibiorationem Dominica. Pater noücr qui in ccelis crc. Sic illä hnpietate hoc pretextu tC” ècbat.qualis fitror e^ iUa adoratio üatuarum.

ßcutnotum eß etiamnuncuehementesde ijscjfe contentiones. tarn quidem de ijsfubtilitcr dijfute renolo,fedtamenmanißflum eft,{iatuas or imagines maximam præbui/Jèoccafonem multipîià idolatri£. Quarefatiusßdlfet nuUas unquâßiffe fiatuas. Sic Granuelui, no de hac re fed de inuoca tione Sani!loru,multis nobisaudiêtib,dixit: ç^nâ quam non pojßtm hoc affeuerare,quôd non liceat dicere, ora pro mefanâe Petre: tarnen tantum eß abufuif in omni inuocatione Sanäorum, ut uelim prorfifs nuÜam effe. tÜa uerba dixit Gräuelus in coÜoquio P.atisbon£,cum deeare dißiutarcmus. Hontem eü nos taliadiüa fapientum uirortimfci re,quiquamui5non fuerint nec uoluerint effe in noflro coetu: tarnen improbauerunt hos maximos bb s abufus

Brat puella qu£ditm apud Rhenum,qu£ cert'H horaruin periodis iacebat, quaß eßet exanintif multi! horii,interdit uiginti quatuor,interdît tri' ginta fex.Poßea cum ad fe redijjjèty multa narra' bat de infiri!,e^dicebat feßtiffe in purgatorio’.ey ^uas animai ibi uidijfet,narrabat. Rrf crefeebat lu-(rum facrißeulif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Scio alia locum in Germania,què honoris cauf^ no nomino, ut pareâ Ulis hominibus,in quo muüt resßeriles cogebantur certo tèpore nude dreunt' irealtare,crgeßare agniculum. Interea Habant tnonachi Uli nebulones m fuis cancellis, nbsp;nbsp;ntulic-

res nudas Ibeilabant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

Qnidameumaudiuiffet cantilenam:BinfeSK burck iii unfer Gott,dixit: Ichxvillhelffen dU burck zerfehieffèn , oder ich quot;wittnit leben. Foß triduum eß mortuus ßne cofeßione, acßne agni' 1 tioneßlifDei.

Tubinglt;equ£dä uetula mihi optime nota,fK' donti ad quondam arö fanHoi uiariie,dices, fe adiutaitt

Secundum præceptum* 27 fe adiutam eße 4 Maria in quodam négocia etiant mala,mihi non ignoto. ïbipafiorflatimalcèdit in ßggeftumjGT in condone egitgratis Deo, quoi tarn propitia eßet beata Maria buic oppido, ej“ iußit cam magis colerCjCr plura dona adßrre. If4 diaboluf hac occaßonc idololatriam ßabiliuit.

Ego ç^Dodor Martinus Luthcrus,^^ alij qui~ dam uidimuf in urbe ifenach artificiofè lt;i ^apißis fa{iu,ad fuos quießics retinendÛ. Erat aut ^atua Maria; tendis pueru Icfum, er itafada,ut fi retro iaceret,monachiis poßit eam regere,ut aut Maria aut puer caput ad accedentc aduertensa-ßgt;iceret,(i quis pecunia largiretur: aut retrorfum caput auerteret,fi nuUum donum aßirret.

In quodam Fapiflico loco, ante annos aliquot üliqui boni homines abflulerunt flatua Mariic ex uico quodd,adquam cocurrcbatu}\crfiebätado-^ationes. Dominus iÜius loci poßridie iußit fiert inqutfitionem feuerißimä, ut pcrpetratores huictt facinoris inquirerentur,curauitq- in eum locu ar~ gcnteä üatuä reponi, cum antiqua no poßet tnue niri. Pecit perindeficut Caligula qui uoluit collo-cari [uam ßatuä in templum Hierofolymitanum.

Quidam impoflor indulgentiarius uendebat indulgentias, çy ubiq; circumfircbat. Hic aliquä do afcenfo fuggeflo incocione dixit-.c^gicltq; mc-ds indulgëtiod ofiulabitur non morictur hoc anno

fejle, eritq; liber ac tutus i peftts contagio. DKlt; V«jrtenfgt;ergfii/ij Eberhardus iußit eum ad fe ac-cerß^cumq- uenißet,dixit: Quare hoc in comionf dicis^. ReJJjondit: Veru eft dontine,ftd ipftoftuhttf tur tantum uitrum,non indulgentias. Abi, inquit^ 'Dux,cum tua fophiftica excufatione.Credo ft nott ftatimdifceßißift'et, tunc ipftum fujftendi mandaft fet,Qriuftèftciffet.

Diciturde legatts Turcicis uenientibus Qraco uiam,cu honoris gratia adhiberèturad pompant die Palmarumjcruiderentfacerdotes ftexisge' nibus procidere ante aftnum, qui circumduceba' tur,eleuatis brachijs in publico eos exclainaffte: O^' quanta impietaseydedecus eft,adorarc aftnu/ni creaturâl Eî/ledennoch nit woll,multos aftnof adorareunum.

Confttetudo fitit olim, ut homines ad Saluant faniliviti currerent iibiq;totum diem faltareitt ufq; ad anim£ deliquiumtita ut eos linteis üragU' lis inde aftortare neceffêfiierit, tandem proftra' , tiliberabantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

inLotharingiaadS. Athanaftumàmalisjftiri ï tibus,obfeßi adftrebantur,ubi ita liberabantur,tit j integrum annum à morbis Uberi effent.

Ad ftanftam Klariam Ratisbonenfem homines ultra uiginti milliaria, nee bibentes nee comeden' tes currebätj quo cùm ueniffint^ iacebätproftrati j quatuof

Vuitebergettntehicc tempora moilratumcâ ittemorale S. Yräcifci. Auguftie eiiam homines co-lucrum Symphoriantim contra cruboncm, allude les ad uulgatum nomen femper.Eßenimibident “raciimßatuaeiufdem’tn temploS. Vlrici,ciu£ eß uerè idoltvni alicuiiu magnates, eoq; multormn luagnatZ donaria funt aUata. Ad hoc tdolum con-ßgiebantiaborätes morbo GaOicO, ut ah illo Itbe ^‘trentur.Sed poß comitia Augußana ißam remo Herumßatuam. Colcre Annam locupletatricemf Hihil aliud eR,qua!n colere lunonem,

Fuit VMifeamp;frgf, pdM/odntc reßaurationem huitu do£irin£ fanioris ,facrificulusualderobtt-^us ej craßiti, ac bonus potator, iße quotannis folebdt Doininicit nüfericordiie DommijCr’j« die ontnium fanilorum oßenderereliquias fanßoru, «d quam oßenfionem confluebant multa nüüia ho winuw cxßnitimis undiq; locis, etiam ultra uigin li aut tringin ta miHiaria dißantibus.Habebatau^ lern facrißculus magnum catalogue, ex quo or-dineIcgebat reliquias hominum mortuoram in il-tolibro infcriptas,ea5q;fimut etiam oßendebat. ^osautem qui eramus in aula principis, ea etiam ßrte uidebaruus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c«m facrißculus tüe mane

JO Secudum prxccptiim, tfto tibrOjO“ucßyeri bene potits ejjef.facelui ej^uî'“ dâ homo Mußcui 'm aula, pingebat 'inter iüos artt culos ijfdè Uteris,quib. reliqui erät pidi, talia uef ba:Ein inercklicherpartikeluon SanéliErancifd bruch.Sacrificulut ignaruiharum reru,mane mo rcfolitoexlibro déclamai ordineßngulas particules rcliquiarUjÇr cum uenijjèt ad uerba no pri- ' us lecHa aut conßderata, alta uoceclamabat ; Eitt [ mercklicher partikel uon Sant Erancifci bruch-ibi inter dicèdum admonitus de uocabulo Bruch, üatim addit correélionë: Egt; ;tfin,«ejnj«on Sand trancißci buch ßolt ich fagen.

'Hoffman iturus ad conuentum Ratisbonenfentf non procul ab Vlina,eftmortuus in horribilibi^ nugitibus.

Heliodorus fubitd conflernatione oppreffuf efi, ciim templum in urbe Hierofolyma j^oliatu-us effet.

Litomiu theologut touanienßs moriturti^ ntugijt ffcutbos, GT uociffratus effde fuo dolort er peccato, quôdfuiffèt perfecutus homines fantas, er adiuuiffet conßlia necis cotra confeientd-rsominicaffer monachus monaftenij 'm ipfa co-cione percutiebaturfflmine, cum clamaret cott^ Buangelicamdoilrinam’.Grita eff mortuus.

Secundum praeceptum» it Ante pMcos annos adolefcètes duo inter fe cer~ ^uerunt,utcr poßit dicere utrocißim^is execrati— ones : alter coepit omnino ßirere 'm ip[o certami^-ne:ita Detts punit blafphemos,

^aßlelt;e efi éditas liber de fceleribus Georgi/ ^tiuidis,lt;/ui ßiit 'mcold Holl(indiie,Gr multis ßni-timisregtonibuinotas. lUeimpoflor coUegitm-gentein pceunidin iflis impofluris ßmuldtione pi-Stacis, itd ut aliquot miUia aureorum coUegeritt Quitos homines mirabiliter decepit fuis falldci/s: pofiea faóius e^ ciuis Baßlienßs,einit arcem Cf c-êgt;'fgi‘t pr^dia.Mortuat quidem efl flnefupplicioi po/iea uero re comperta, effofjus cr (obu^us eii, (^inta fcelera docuerit (ôuerit,muenietis «i flripto ab academia Baplienfi edito, quod uerant Hitte ac dogmatum huius Dauidis narrationem cont'mct. Buit mirabilis impoflor : excitduit magnas turbos 'm Holädia G'uia'nifl^detcriorcsq; bllt;t /^hernias,quam funtAnabaptiflarü.Scripta ipfiut uerè antinomiiefunt, quädo uocantfejpirituales, tücajfirmätfe habere libertatë iuxta quamcunq} quouis etiam loco receptam doilr'mam aut poli-^ tiom uiuendi, omnia^ externa,fiue in religio-ne,fiue 'm politi/s ipfis libera er adiaphoraha-bentur, modo iflius Terti/ Dauidis Georgi/ /^i-ritumhabeant.

fKi» antea docuiffit pure Euangeliuin de ilhrijlo, poHea perfratrem effet abduiiui 4 ueri fententia:ffcq; patttu dedit.

Fuite^uesmurbe Eslingen die fartât Cutbi rin£,lt;^uo ibi frequent efr mercdtut.Uic poflqujm multum pecuniie lufu perdiderat, uolens abire,iiff fo minifrro adducereequos, ufut efthorrendif amp;nbsp;abommandis execrationibuf.Seruus dixit:Çiui^^ uis iam abire fub notent: uix funt difficiles,inci' icmusßrtaßis in aquas ( ffcut ibiui£ funt mabe ) expeäemuscrafrinumdient. ittepergit frirerein illis execrationibus : frruus obtempérât : egredi' untur,frierunteorumtres. Nam prêter equitent nobili aderat alius quidam adolefrens, ex quo banc narrationcmaudiui, po/iquamiam adolc' uerat'.erathonefrus uir, diccbatq- fefrtiffitune iftius miniffrum. His ita non longe progreßis,oC' currunt equites,plurimi magno cum fonitu coni“ pleäentcs in medio ipfum nobilem,Qrutrin^ coUidentes,ita ut decideret deequo,,quafr exani' matus.Sed tantuw friit roboris m illo adolefcente, qui habebat bonam adhuc con fcicntiam,ut pent' traret iUum equitatum cr dominum duceret. Seii uiarum errore(cùm tarnen non fit facilis crri' tio ,ficutip(edicebat) uagantibus er impcditi^f tota iSa node auditus ed moleflus lUe equitunt^ firepitus in altero latere : ad altud uero latus, crai

Secundum præceptum. 5 trat adoîefcens, equitatm non pcruenit, eà quod ipß non poßint diaboU noem, Deinde deducat dontinuin circa auroram ad inonaßerium 'Ëehen-^aufen.lbi decubuit iUe tridtto,crpoftea moritur. Talisefiexitui taliü horribilium exccrationum.

Accidit in loco quodà uicino, ubi iuuenes qui' datn exhibuerunt ludos circa dies 'Bacchanaliorüz poßea uero funt conuiciati inuicem, o“ certaue-runt,quis pojfet dicere atroeißimof execrationcs. trimus fa^as e^ tnutui,fecundus fiiriofiKzcrquid de cateris ßtßgnoro. Nondutn eitim reäefaäunt inquißui. Memini Tubing£ puero cxeéïam lin— guant e/Jè, quod nouas horrendos execrationcs ufurpauerit.

Retulitmibi bonus amicus, propoßtam eße in Sileßa cantilenam,continentem bla/ßhemiam con tra miniütriu, in cuius principio inter cictcra ia^, äatur j concionatores Euangeücos dicm, quod Heus ipßjrum poteflati ßt alligatus, cogatur focere,qi(odcunqi ipß uelint.Tales plures cxecrä-dlt;e et dctefiandie uoces in ißa cantilena recitâtur. lHa peccata Deum irritabunt,ut ßnt uentura poena Turcica. Poteüas ctiä debebat feuerißime talcs blajßhcinantes punire,ç:}' tollere.

Anno ifft Ml ßrijs Pcntecoßcs in lAarchia^cx pogo quodam diabolus uißbili fpecie mulierem proßrötein diras execrationcs,in acrein ßibduxit;

fjf. Secundum præccpCum» mulûs j^cÜMibta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poftea pr-ecipitiiuil hl

uidnain uliginem. fadui eïl coitcurfus hominuttt uolentium uidere ^uó abduceretur. CÙtn uerô di earn locum uenircnt, ubi mulier idceret, inuenegt; runt earn obtorto coUo iaccntemf ac mortuam.

AnteaUciuot annosinThurtngid,di(d)ol(Me^ tium propter bLtjjiemiiim abducere uolebdtddo^ lefcentem multam luéldntè er repugndntem, qui tarnen eft feruatui : er egit üatim paenitentiant-Profeäof^ecicsh£ diabolinon funt ’mdne terri-cttldmentutn,fed uerè horrendd exempld. Obftr- j Udte diligenter hißoridt tales, ut fîtis modeflioref nbsp;nbsp;i

er diligentiores in uitdndis execrdtionibuifCf^ bld/^beinijs nominis diuini,pmul^ cogitetisde diào Ioannis: filius Dei apparuit ut deftruat ope i radiaboli. Deus nobis adfit er nos doceat. Ho^ I tempus in quo nunc uiuimus eil periculofu/m,noif tantum propter inclinatianem fteüarum inßlice, fedetiam propter diaboli infidias, qui acerrimè iam ex omnibus partibus oppugnat Eccleßam.

Cygneie peiera/Jet propter quaf damßd'mas in oppido Schneberg,dic^ curite te' ilitudinem egifje rimas, qu£ etidm nuc appareätf Cr deinceps nihil metaÜi mßdinis repertum effet de adhuc audio inutiles fumptus inilks ßdinisex-tmendis coUocari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

iaobilis quidam hollisimpcrij,ßue Sucuicifixji ieris, captui erat à Palatino, à quo, ut ueniam ad ftta négocia difeedendi impetraret, iureiuranda promißt fe rediturum ad certum teniput in autant htidelbergcnfem. Poflquam res ueró ita effet co-Pituta,ut pareer etur eius uitte, Palatinos ipß dif-ffffîim permißt, hac conditione, ut iuramentivnt pfitHaret, quod certo tempore rediret,ac fe iudi~ ^io ßUeret.lUc ueró, negleólo iuramento,non re-di/t:unde pautó poll à lud£o hoffite fuo, non pro cul à uaüe loachimica proditus,ac bombarda iâut ffl.Taltt fielt exitus iUiiis periurifi

Anno tsis quidamgregarius milesmKiar.* thia,forte 'm oppido quodam aduerfa ualctudind fetentus eß. ibi cum decumheret, tradidit faccum feßrtum magna pecunia hofßiti cuflodiendum.^ Poü aliquot dies cum conualefceret repofeit fac.-tum.lAulierhofßitisauara, fgre predain amittens,délibérât cum uiro, utrum pecunia red-deret an nonilniuerunt conßlitvm,ut mulier neget dep^tum. Qt^are cum miles fuum repeteret, iHtt tönfidenter negatfequiequam accepifje,ac ßmu.^ tatfe mirari impudentiam militis,audentis atiquid populäre,cum nihil afferuandum dederit, ey »ehitur in militem conuitijs rabioßßime.Uliles iti-

slt;s Secundum præccptum, dignit-äte rei uiilui obijeit uicißimmulicri dwn. Qnjreinjritui tanquamde/rnfuruf coniU' gein,€xtrudit militem domo. U dutemßris irriMquot; tia fcclere hojp iti{,{lringit gld.dium,tdnqudm int' petum fdiïurui 'm hojj}item,etr fregit idtiuam. jjies implorât ßdem ciuiarn, cr queriturfudXitdfi oppugnari. Aceurrunt liólores, ZT militem,quoi^ uim publicdm ßeißet, abducunt in cdrcerem. Pofi aliquot dies Senatusoppidi aliomitti narratioiië faài, crfetttentidmrefcribi petit. Conildbdt,lt;e' des publice oppugnatds eße : quareßrtur fenteit' । tia,ut miles ultimo fuppliciodfficidtur . Cumq^iî I infldret dies iudicij, uenit diabolus in carceretif ad cdptiuum, indicans ei, quam fententiam Indices laturißnt,zrpoUicetur fe hoc periculo eutlt liberaturum eße,hdc conditione,ut fe diabolo de-dat.MilesconüanterreßonditjfepotiusmoritU' rum eßijquamuis ßt innocens. Ctim uero diaboquot; lus uerbis multis exaggeraffet periculu,nec tame/f inflexißet militis animtvmttandem pollicetur libe-rationem ßne uUa conditione.Pt cum ueneris, itt-quit, in indicium , die te imperitum eße ßreit-ßum negociorum,zr patrono indigere-.ibiaßabo cteruleo pileo te£lus,zr ornato pennis:pete igituf utme iubeant caufam dicere. Uiilesquihocßti^ impietate faÜurus uidebatur ,dit fe hocconßif‘^ ufurum eße. PoSlridie in indicium ducitur, ddeß ttidff

Secundum præceptum. 37 CtUm Orator teélus cærtilco pileo ; ibi cùin diior peteret milite propter uim publicamcapitali fup plicio affici, miles rej^ondit: fe imper ilivm ßren-ftum negociorum,petere ut liceat iftifuo aduocato profedicere:eoitcediint indices, ibidiabolus de iure erudite di/putat, non eße eapitalifupplieio afflciendum eum, à quo non fit ortum rix£ tu-tnultus initium : a{t ab hoßite militem ui extru-fum,cr ßoliatum effè. iubet qu£ri fuecum,ç^ lo~ ^um moniirat. ibi cum hoßes uchementer nega-^et, addens etiâ dira^ imprccationes,ut ipfiim ab-feptum diabolus perderet, ß ficiffèt. Hane impre cationem cum inuocatione diaboli cum aliquot ties repetiuiffèt, ibi Caußdicus omifßa iam difßu-tatione adoritur höfßitcm, çy compreheßum per ßneflros ermedium ßrum omnibus perhorrefeen tibus cunt frägore abducit : nee pofleu unquain corpus hoßitis inuentum efl. Hoc cxewp/o puni-uit Deus ho/ßitis perfidiam.

Quidam nobilisindicensbellum GeorgioDu ci Saxonine, cepitforteD. lachium, ipfumq^ ditt c (pfiuwm detinuit, nec prius dimißt, quùm pro-tnitceret fe foluturum tritt millia aureorum. hic ita redijt dorawm, hac promißione cum iuramen-tofaila. Cùmigiturliberatus eßet, ibat ad indice $ ciuf^

çium publicum/ zum Hoffgeriht.)cr uenietu di (luldm Ducis Georgif, petebat iequit4tcmconß-gt; icrarijCrfui infottunij rationem habcri, quädo-» quidemin publica négocia eßet cap tut. Dux Georgius rejßondit,fenonueÛe eius nomine obul^ foluere, nec ueUe confirinare latrocinia/icut erat feuerus. iUe tarnen uoluit feruare ßdem promif-ftmin iuramento : tandem l^toguntinus qui iatit mortuuseä,deditiUimille aurcos,cr Dominui item de Schonberg deditiUi altéras miUcaureoS, ipfe de fua atq; amicorum cantributione etiant miÜe coÜegit.Ua tradidit ei qui ipfumcaptiuû te-nuerat,tria miUia aureorum,cr feruauit turameit turn,quod promiferat, viuit iam,t^benecuni ipfo agitur,

'Reuerendus D.Philippus aliquando quenddiU interrogauit, quale effet ßamp;um{refßondit,fifluii* irium regum,cu effetfiflum purißcationisuiaridt

ïuitAthenis peßimus homo Cyneßas, qui ut içrideret reli^ionem,egit contraria fefla populot quattdt

ÇWrfnJo mi l£ta celebrabiint, tunc ipfc celcbrit ittt fknebrid.Tales ointti teporc rcpcriuntur.

Veneruntad Alphonfitm,regem HißunUftiui pdtrum noflrorum memoriit uixit, indie üatalis Chrifli quidamäui capitanei, dicentes, facile çr opportune po/fc opprimi hofles. ibi re/fodiffe eu ßrunt:Plurii fado ilium diem, (luam uUam uiilo riam,tamen poftea ßlidter uicit.

îioui ciuitatem,in lt;^ua coacionatore^ die l^dali finguli ßnita condo nc rederunt ad fuoi ta^ bernof, crfecerunt ußtata fuaopera, ficut alio iieproßßo. c^niafuperüitionem cffe^mfcernere dies,aßFir;nabant. Eß hyperbole.

Vidi iud^um faner at orem,lt;jui foiebat Typo~ graphti ejuibufdam pecuniam credere,propter u-furam . Huncß c/uando hnprefßires accedcbant die fdbbathi, ipß quideni religio erat numerare pecuniam, fed dabat tantum illis doué ad men-fam, iubcbat^; numerare quatum ueSentdpfe in-terea aßans ajßidebat, ne fraudem aut dolum co^ nitccrent. id^^ hanc ob caufam frdt, nc uiolaret pr£ccptum tertium, cum tarnen ipfe afridendo ^uoq; numeraret, deinde etiä ne manibus comitte retpeccatwm, quibus pecunia ad ufurat dedißet.

Keminiphantaflicum hominem pratdicantem die iJatiuitatis hifloriam paßionis ChriHi, zx ttcotrà temporePaßionis,liatiuitatan: ut tantum

non effet papiilii. Tales ineptiçr importuni ho' mines,omnibus femporibus multi reperiuntur. No« diibium ejl, quin angcU iti coelo feruant illt( fejia, Dcoq- agunt grattas in cxcelßs pro iflis ini menßs beneßeijs ,commonefa^i de tempore. Si quisueronon aliter tempus accedendi templuni atO; balneandi obferuare ueUet, qualis effet cort' fiijio iquanquamilludopus fuanatura non effet peccatum : tarnen propter iUa inordinatione^nd giflratus eß,huiußnodi non impunita relmquerc.

Accidit M.agdeburgi,M die fabbathi ludieus ix cloaca indderet, ibi ludd tätifaciebant fuu fab'» bathunt,ut ipffm eo die extrahere nollent. Rc dC' lata ad epifeopum Magdeburgenfem Erneßu/m, inquit : C«i» ludd tanti faciant fuum fabba^ tbum,uthominemex cloaca extrahere nolint, ergo etiain noflrum fabbathum tanti faciamus, ac prohibuit ne die Dominico tud£us extrahere' tur.ita oportuit iUum Iudlt;eumbiduum manert in cloaca.Tcrtio tandem die extradas efl.

Vidi aliquädo, quod ïudlt;ei in fabbatho condU' ccrent quendam Chriflianum,qui calefaceretfCO' queret, mucos candelarum decerperet.

TfMîp/aw Hierofllymitanumoblongum ßtitf ante quod firis in atrio extrudwm erat altar^ hol9'

Tertium præceptum 4» f)olociiiifli,in ^uo boues aliaq; animaiid obld* ti «-» fdcrificijs cremebdtitur. in l'p/ô e«lt;)« tem^ plohiec comburere periculofum propter ignem amp;ßtmum(ùilJèt. Sicc/uoq; Ittudcnt,!» quibuf lt;:ùm animaiid maâata, tum etiam ipßfacerdotes liuarentur,ßris coüocata ßerunt. Pofiea in ipfo tcmpîi corpore,ßtivmßit altarethymiamatis, t« ^uoßmigationes fiebant,quemadmodum etiam ^unc apud Papinas ßmiles ßre ßmigationes in i'll ußi ßint. Ad altertvm uero latus altaris thymia-' itiatis ßetit candelabrum,cumalioqui templum obfcurum eßet. Populus uero no intrauittemplu, fedßoris extra templum ßetit, erfolus facerdos templu/m ingreßus eß. Deinde ulterius in templo fitit Saniium Sanüorum, eodem ferè modo ßcut adhue chorus efi dißinilusareliquo templi ßa.-cio, feu corpore, in antiquis templis (nonloijuor de barbarie harum gentium ) ejuod generaliter nosaditum appellare poßumus ,feu locum feere.-tioremiunde populus arcebatur,nec quifquam eo ingredi audebat, nec alius facerdos,niß fum^ fnus femel in anno. Eo in loco collocata erat ar-(dfocderiSjfub earn poßtum fitit operculum,quad ftominarunt Propiciatorium,fub quo duo Che-r fubinfiferunt.

Contrarias orationes Virtunsamp; Voluptatis,ad Herculem deiibe« rantem utram uitæ uiam ingrc-diatur,VoIuptâtis'ne an Vircu-tis,ex Prodi ci libro tranferiptç.

Ckw Hf rcMÎ« ex pueritid egre(fui,bnnq; prö* pe pubertdtem elfet,quii (ttdtefua compotes fdâgt; adolefcentesßgnißclt;tnt,utrlt;im uidm uirtutis dit igtidtfiæ'mgredi uelmt,ex'tjt 'm folum locu/edit^ tdeitus deliberdns, utrdin uidm iniret. Hic appi' rueruntei du£mttliercullt;e,mdiores humdttd^c' cie^qudrit altéra uultu modeïto, cr kierali erdh tmllo peregrino cultu dut fùco ornatd, [ed genU“ ind bonitdsßrin£ dppdrebdt:in corpore mundi' detain oculis pudor, m ineeßu modeüid : uefient pritteredcdndiddmgerens. Alterd erathabitioï crßcdtd. tjam nbsp;nbsp;rubor CJquot; cdndor maior erdi

ndtiuo,^^ incedebdtfupind,oculos Idtè pdndens, wfie mdutd, guie formant maxime commèdabA contemplans intérim fe, cf“ circumffe£lan5,an a-quot; lijfe uiderentf nonnun^uam etiam umbram fuaiit refiiicieitSt

Qjiartutn præccptum, 4? i^eßgt;icicns, Pofiquam autem propius uentum iOa prior modefièpergebdt. Hiecautemut ante-fterteret accurrit ad Herculem, ac inquit : video it otlercules,deUberare utram uia ad uitam itigre ^iarisiquódß me tibi adiunxerii, duca te incudißi tgt;ilt;i Grfacilima uia. l^uBa res iucunda eft,qua no potieris, ZT moleßiä nuBä perpetieris. neq; enint ^nt beBa aut alia négocia curabis : fed hoc unît co gitabis ac quteres, ubi aut cibit aut potit fuauiorê, uut quod deleüet oculos, aut unde olfacirndo,'tut i‘ingendo aliquam uoluptatem pcrcipiof, aut ubît amonb.perßuaris,aut quomodo mollißime cubes aut quomodo hiec omniaßne aliquo labore coni quarts. Etß quis inciderit mctus egeßiatts, nö ett quodtimcasme tibialiquid laboris impojituruMt eßi.pffieiam enim, utßuaris his qute alicno labo re parta funt in promptu : nec uBa re abßinebis, unde modo Jßeres te aliquam uoluptatem poßi lucrifacere. Ego cnim meisfadalibus potcüatcm facio ex omnibus rebus uoluptatem decerperc. Hlt;ec Hercules audiens,inquit:Mulicr,quod cfl tibi nomenlTum iUatMei fodales uocant me Pelici-tatem,qui me aßiernantur, uocant me tgnauiam. interea acceßit er altera mulier, dixitq; : Vento eregoadte, adolefcens. Nouiautem ergenero-fos parentes tuos, er indolem educationem^ tuä, ütemihi ßgt;cmfacMrforefUtßmefccutus ^eris, magnoiS

magniis zr hone/lM res gerits ,zrt»e muüo dpui homines clariorem effuiiis,necte longdprefd' tione^quie nd uoluptdtem fingi folet,morabor,f(^ fisnpUciter id quod res eß^ uereq; narrabo, quod dij conßituerunt. Kulla uero bona ßne labors curaq- mortaUbus dij dederuntifedßuedeosti' bi uis eße propieios ,pldcandi [unt, ßue ab alijs ligi uis,bencßcijs adiungenii funtßue honore aß ßci à ciuibus cupis,bene mereri te de patria opor' tet,ßue uis in admiratione eße apud omnes Gra' (osßenefadis ii confequi oportet ßue ui5,ut teT' ra tibi pariat fruges, colenda eä :ßue ex pecudi' bus ditefeere uis,paÇcèd£ [unti ßue beUo opes tuif dugere uples,utfocios inlibertdtem dßiras, Cf inimicos in feruitutem redigas. beUic£ artes dißt dxßintdb ittis, qui cas nouerunt, zr exercendte) tttquomodo eis utendum ßt fcids.Si robur corpo' ris uis conßrmdrejconfuefdciendum efi, ut ratio' ni obediat, er exercendum magno labore, de fd' dore. Ciuodckm dixißitVirtusinterpeUatedid Jgnauiaßnquiens'. Vides, Hercules, quam dßgt;erd er longam uiam ad filicitatem hlt;tc mulier oflett' dat, ad quam ego tibi compendiarum er plandfif uiam monüraui.Tum Virtus:O' mifera, dic,riuif quid habeas boni, nbsp;nunquid fuaue unquam co'

gnoueris,qult;e nullum laborem uis iüorum conß' quendorum caußa fuß^pere I Et ne quidem expf'

Qiiartum præceptum. 4î wî tKUttrale deßderium fuauium rernm,fedan-natura expetat cas, impies atq^ obruis tez priußjuam efuristbibis anteguamßtis:coti~ à'menta uaria ad irritandum famem exco^itas: ^ina pr£ciofa,ut inuitesßtim coparas. Et ut fua-ttiter dormias, non modo moUia flrata, ßed etiata ^lt;^(losfacis. Soinnium enim accerßs,non ut per la-f’oris mteruatta quiefcas fed inopia negocij : ßne pudoréac legum metu,amori,operam dos : noiîe dbuteris, esquot; optiinam diet partem fomno perdis, ^t sum deam te eße glorieris, ex dcorum nume^-ro eieda es. Ajfcrnantur te or honcfli homines, fieq- unquam fuauißimum carmen tuas laudes ce-lebrans audiuißi: er pulcherrimumJßeäaculam nunquam uidifti. tiuttum enim unquam redefa-üwmtuum Jßeiiaüi. Quistibiimproba credet? quis egenti dabit aliquid l quis fane mentis 'm tuo thoro effe uelitl vbi iuuenes imbeciUi corpore funt,fenesfatui,qt(icùm adolefcentiam 'm ocio perdiderint , feneäutem miferam er calamito^ fam ägunt,tunc er pudet ante ade uite, er piget primkm querere neeeßaria etatifubßdia: fuauia in adolefcentia ante tempus precerpferunt, labo-rem er erumnas 'm etatem earn dißulerunt. 'Ego uero apud deos uerfor, er apud honedos homines : nullivm honedum facinus neq; di/, neq- ho-inin es ßne mefaciunt ddcoq^meerdi/er homines

4« Qiiartum præccptum, nes honore afficiunt. Grata [um opitulatrix ärtl' ficum,ßdacu[ios familie dominorum, beneuohf ddiutrix'[eruorum,iucunda comes labortim, in p‘^ Cf ßrma periculorum,'m beüo auxiliatrix,optima anuciciie[ociai er mei amici fuaues uoluptates/t' nefjftidio percipiunt ex cibo er potu. Expcäant enim tUorü naturale deßderiu,fomnus etiam fua^^ uior eis eüy lt;ju.im ocioßs, que etiam ß opus eflß-ne moleftia abrumput, ne propter hune necejßa' ria mtermittÀt. ïuuenes fenum laudibus gaudentquot; cr [enesdele{ianturiuuenuhonoribus,er incrc' dibiliuoluptate rerü àfe geßarum meminerunti erßne difficultate prtefentes labores conßeiunti Eer me dijs clari, amicis chari ac patrilt;e, Et cuitt ex bac uita difeedendum eß,non obfcuri aut igno-ti iacent,[ed laudes eoru perpetuo à poüeris prte^ dicantur.Hiec tibi,ô ßli bonorum parentum Hcr' cules,contingent,er ueram ßlicitatein ßabilem^ ita confequeris,ßlaborem non deßigias.

Cum Alexäder uulnus in pr^lio accepißet^ cld mauitnülesEeotius: Agentè fortiter oportet ali' quid pati: tfifürTi» ucù isnêèt/ Jlä. Eß diitu Pmdari cum Alexäder iußißctinquiri, quif effetißgnificatu eil eße quendä Thebanum ; cuiuf fortitud'me motus-.demeeps peenitentia duüus eß, quod antca tantä urbë Thebanam deleuißet,bene' jècit^ßngulis Thebt(nis,qui ad eum uenirèt. illgt;* iutert

Qpartum praeceptum. 47 milité ad/èadduci iußit^c honorißco mutiere ornduit, itafmgtili!, nbsp;nbsp;quidé feduli^ in fua

Dureru{,cùm Maximilianuf Imperator carbo tie imaginem aliquä deliniajfet,guam ab ipfo pin-^,i uolebat,amp;carbo alignatiesfradM eßit,eandS poftfrf expeditiui pbixit.lbi Maximilianuf lt;judß^ uit à Durera,guomodo fieret, ut ipfiut carbo non fiangeretur.Subridês Durerusrejfiondit: Clemè-tißime Ceefar,nollem eguidiCicfarea tuam maie-ftaté tam artificiofè pitigere pojjè atq^ ego : quaß diceretdtt bac re ego me exercui, cr fclt;fc f/r Wf(« ttacatio : tua maie/las habetgrauiora négocia,ey iliam uocationem, iuxta iDud commune prouer-tium: Aliud efi fceptrum,aliud plcdrum.

Princept Mofioui^ in acie alium principetn fuum hohlem cepit,eumq- intaficit, cr ex inter' empti cranio curauit fibi pocultvmfieri, cum hac ittfcriptione,in contumelia interfiâi : C^uia aliéna appetiuifii,propria amififii.

Ariüoteles dicit : Beatä fijre uitamhominum, fi artifice! iudicarent de artibus.Fuit exceBcns pi-dorKomte,temporeTraiani. Hadrianui auteta pobprrfgmo erat.Cian ergo Imperatotç^ propone-M forma lt;edificif, Hadrianui eâ guoig^ pinxit fua iudicio. Pidor uero dixit ad eu-, Vade p'mgc tu fucurbitoffguo reffiofo irritatuf Hadrianui,peft-

quM peruenit ad imperiu/mterjvcit hune piélo' rem. Cucurbitoi enm quiuis p'wgere poteß,quit( inequaUtercrefeunt : cr eô facilius,quèd habe^^ magnum aliquem uentrem,cui petiolum atiquen^ facile inerudiù etiam artbs piélorite adiungef^ poffùnt.

De Seuero Imperatorc dicitur,quôd curarit rd fpf^ (tgendof,ea uer'o que deipfo dicebantur‘^ , uulgo contempferit. idem dicitur de Yabio : JSioH 1 ponebat enim rumores ante falutem.

No» M«pro64«£j(t Italorum confietudo efi,qK^ fe dedant uni tantum rei,idqi ita,ut prorfus ctetC' ra négocia ftudia negligant. Germanorum eß; ißa confuetudo^ut in uno excellant, cr c£terii negUgant. In Italia habent peculiares fartoïf^ caligarum, er peculiares fartores thoracum amp;nbsp;liarum ueflium.

Ariftophanes de Cleone dixit, ipfum alteruff pedem habere in curia, er alterum in caßris, tß,uoluiße omnia regere,qu£ non ejfentfui ofß' cq.Sententia eß bona:ßgnißcans debere eße tn^' gnitudinem animorum coniunilam cum modert' tione,ita ut non temerè pugnemus.

Qliarutn praeccptum. 49 Uolenti multa de religione di/^utare, dieebat ini-^ perator ïnfx rx)(ÿà!, trifx Tr^téTjat ; ad ^a ordinatut,alia fdcis.

Hoc efl fytnbolum Ducis luliacenfls.Sparta ait tèfliit pr£cipua urbs in LaconiatUni uocata Ly-fimachui,id efl folutio exercituutn : Gracia enim tota iam eli in feruitute. HÏc prouerbialiter poni~ tnr^pro co quad eH,babes honeflum locunt, hone ft‘im flinilionem, illattt ornes,non curiofè quaras «liena, non ingéras te alienis ncgocijsaut funélio nibus. In Bpiflolis Ciceronis ad Atticum,bis poni-tnr hoe prouerbium, de uitanda curiofltate in a-korum fludijs out negocijs.

Ouidius defllici labore Poetarum ( guod idem omnium labore intelligi potefl ) inquit: Eft Dc«î pjnofiK agitante calefamus iUo.

^ulthic Ouidiui flgnißcare^ quod turn deinum ^abitm flnt excellentes, quando adiuuantur diui-nitùs. Noüer imperator Carolus V. efl exceBens beSator, eo quod concilia or conatus eius diuina f^ouidentiagubernantur.

Uofter Imperator Carolut V. habebat diu hafi con/ùeti{diiiem,uturgeret négocia,habebat librttm in quo folebat notare : Hoc negocium eo tempore, uel die eft urgendumtCT perficiendum: fed cum feiiuijjèt, interdum négocia alijs curandit reliquit.

Tiifficile efl unum hominem agere,id cft, noit extra metat uocationif euagari.Stultufjqui paratit reünquens,qult;erit non parata.

in quadam arce GaÛica inucnitur uetas auhe-um,m quo depidlafedet mulier nens, cui adiudut e/l hic uerfur.

Nentifila Deui cr mentem iungit Olympff, Koc aulxum Rex ¥rancifcuf fiepe ajfiexißc di-citur,ac di/fiutafifie de ea fientêtia. Uiiratuf efi mérité fientcntiam, ut fiapiens GT unui ex priejianti-bus regibus,quales olim magnifici reges fiierunt, fapientia crmagnitudine animi excellentes, tfi autem fenfius carminis. Nenti filia Deus iungit, td eli : Deus iuuat laborem uocationis, ipfium^ fii9 auxilio regit, cr mentem iungit Olympo,id e3: Deusaddit pr.eliatori animum,cr gladiumeittt gt;« acie gubernat. Rt fie inter nendum cogitât de Deo, fimulq- idem miles inter prifliàdum eiufdeiit auxilium inuocat.

Kdgna pars uit£ hunan£ elabitur nihil agèdoî ^iior pars male agendo : maxima aliud agendo^ eft,non neceffaria agendo.

Viilor quidam ucnit ad Apellem,monllrans ei piiiluram quandam,ey excufans fe,quod non arte pinxtffcr.lbi Apelles,inquit:tion eft opus ifto pr^ (^onio.nam cr ego idipfum optime uideo Repre^ f’endit im eo laboris negligentiam gt ignauiam,

Columeüa in pr^ceptis qH£ patrifamiliâs prjC'-ftribit, ftriptum reliquit : Nihil agendo homines tnalc agere diftunt^

Erat hie m uiemo quoda appido Diaconus,qui Uocabaturàciuibui Pricenftbus ad conditionem pa^oris. Hie cion doéîor tAartinus eum aUoque-retur,an uellet banc conditionèfuftipere,reftion' ditaliquoties: diticquid Dew) uult,qiiicquid De-«i uulf.cui Dominât Philippus dieebat: Ey opor-tet ctiam accedere tuam uoluntatem. Cui tandem Uoeätioni obtemperauit.

Siculus quidam in eonuentu Ratisbonenft fact-that ex cartha cantharum, gt alia fimilia, quibus multos /peâatores aUiciebat, propterea duceba-tur in cuiufdam aulam.Sic quidam,qui afjueuerat iacere grana per foramen acus, cum effet dedu~ äus ad Alexandru, ut eius fantaftas ajficeret, ui-ftsiüis, Alexander iuftit eidari modium gratto^ dd gt;nbsp;rut».

E ƒ? pulcher apologia, ß (juis accomodet ad uo‘ cationà exempla: alùa appetens alienum princt-patum,amißtfuum. Cerauolebatimitari latereS, lt;sr iniecit fe 'm ignem,uoluit durari,fed igne con-fumitur.ßc tjuando is uult effe aulicus, qui non rß idoneia, tunc coijcit fe 'm ignem eyquot; cSfumitur. Pie rumcii conijcimus nos m ingêtia negocià,(juib. no fumus pares,cuius contrariit docet hie uerficulus:

F'mgunt apudinßros Sifyphum immane faxS f« aduerfum inontem uoluere,quod iterum è fum-mo iam uertice rurfus labitur, cr plane raptim pf tit æquora campi. Signißcari fcribunt ißo commenta,irrita labore multos mortales confici.

Ctuidampiäorpiäurusuenationem cuidaiit Domino, cum pinxijfet magnas arbores, leporef autem canes ita, ut uix difeerni polfent,diffU-cuitpiHura domino dicenti,fenonpolfedigno-fcereleporesàcanibus. ibi piilor accepta carbone mfcripßt canibus Jiund,ey'leporibushaß:iti curiofus fuit circa parerga,negle£lis ergis.

Pmdanis laudat Hieronem Siculum,pr'mcipem fuf etatis, propter quatuor uirtutes , quarum una eft, quod pr^fentia fapienter facial ,crnoit corrumpaturthe dut metu,

iJoflcr Lucdi feniorfuit fcptuagenariut, is ut bonus boneftus uir,fuit fedulus in [ua uocatio-Hf, çy pinxit totos dies Ruanda fuit domi: furge-bat antefitmilictm, pingebat etiain uefferi adly-chnum.ltta diligentia uocationis fuit ip/1 fummiS fuauitatis. Putas'ne Stigelio ejfe moleflum,Jâcere uetfusiUlihi cr tibi efl magna moleStia'. ipit eil tâ naturale, quant aui uolareinaere ,ßcut dicitur: Üarti anna nonfunt oneri.

Cùmai Philippumregem Maccdonicum mif-ß effent legati Attici ,0'ipfe Philippus tune guident dornûret : Parmenio ante ianuam cubtcuU {tans, iußiteospaululum expeélare. Ipßfuperbi ^grefèrebant illant morant, ibi Parmenio dixit ad eos’.Siniteillum paulißgt;er dormire,nam tune cunt nos dormiretis (fcilicet in Republica quot;) ipfe uigi-lauit-Erat acutunt rejfonfuin,moncs oporterc ef-ft intentos in occaßonem eos, gui uolut aliguid in fua uocationefelicitcr perficere.

Audiui ex me4 matre,agriculturam diflribuen-dameffein trestertias,feuin tres partes:unant partem abfumere ipfant agriculturam, alteram p4rtem eße coÜocandant in fußentandam familiâ.

y4 Qiiaftum præccptum. f^cli^uäm uerà dart Magiflratibus, ß t^uii re* iiquum ßerit reponendum.

Ferant de conittge imperatoris Vcrdinandi, quodilla legerrimè tulcrit,lt;iuando uideretfiliß apponi lauticiM ciborum, itaut femperdixerit: Non educate ipfos ad apparatutn ^lettdidum,date iÜK cibos plebeios, quibus utiafueßant : utß hodie uelcras förtunatnutaret:ir,firreinopiai» foffenf.

(1! fyl JlSxee iinixt i idi^'icilTHeßd eß: In quaq- feruui units e^ heriis domo. lUeuerfus Doäori Martino adebplacuit, ut his fequentibiK rythmis eum tranflulerit'.

Es iß gexviß ein ßommer mann. Der ßch umb fein wib nimmetawh Eî iß gexciß e'm frommes xveib, ^oßeibci einem manne bleibt. Ein eheman foU geduldig fem. Sein ‘vpeib nit halten als ein fchtvein, Ei« hauffrayie foil uernunfftigfe'm. Des mannes quot;»eife lernen fttn. Da yifurdt Gott geben gnad dazu^ Das inen die ehe gar fanffrte thu. Vnd fsirdt dem teuffel weren woU, D4Î er fein till nit enden foil. Der mann muß felberfem der knecht,

Vuill erß im häufe finden recht. Diefravp muß feU^er fein die magd, Vuill fie hnhaußefchaffin rath. Gfmde nimmermehr bedenckt, itPM fchadt und nutz im häuße brengt. Eî iü inen nit gelegen drän, i»eil fie es nit für eigen han.

Almufen geben artnet nicht. Kirchengehen feumet nicht, V nrecht gut fa feit nicht, Gottes quot;»ort treuget nicht.

Vuer dä mehr -«il uerzeren, Dunn fern pflüg kun erehrenz Der muß zu kzt uerderben, oder uileicht am galgen fierben, COLL.

Interrogdtus Libyern,guct re optime flereora-retur dger,reflgt;odit:Stercore,^uod cadit de calceit ïiominijiuxtd iüudzOcului Domini faginat equu.

INon emäSjquod opus,fed quod neceffarium eft. Item.-Oportet patrifamiliâseffè uendacem,non (macem. Hlt;ec cfimilia pertinent ad prudentiant oeconomicam.

Doilor Martinus Lutherus folebat dicerez ÿlinus nacet ignauus für, quàm fegnis miniüer. ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dd nbsp;4- E/l

Boni fjomini opartet fiepe 'mterpetLffi, ne ant 'mcertit, id ejl : fidekt debitores etkm fepiitf admonendi,ne obUuifcantur debiti.

Cum Eberhurdui Dux Vuirtembergeitßs effet ElorentiiC, hojfes fuui prlt;eflantißimiK uir, mon' flrauit ipß fuu urmamenkt, argented cr dured ud fd.Tertio idem hoßies die dixit dd iüußrißimutn Ducem’.Monßrdbo ttbi ddhucpulcherrimum zf prdßdntißimum thefdurum, duxit^; eum in couquot; cldue,ubiildbdntordine liberi eum prieeeptore Politidno^e^dbdUerd pdrteconiunxcum filid' buf.SdpientißimiuDux cum mdgnd ddmirdtionCf huiui fuihoßjitkfdmilidintueturt Qt^d,inquit, pukhriutefjè poteflhocordinei

lurifconfultorum diâü : NdtUfdle eû, Ut quoi multkcommittitur,negligenterßdt.

Xenophon dicit de Cyro, quôd mdnddturws d' liquid, nunqudm dicere folitutßßUoc dliquisfd-cidt,fed dddidit nommdtinf.üoc t^dcids.

KM HX'nHXtvTiK^v.ètKeve/Miii^ honC' ßd cenfetur, eflq; qudndo quif ed uendit, quie ßbi domifu£,uelndturd, uel mduflrid prouenerunt.

Qiiartum præccptum. fy ÇTrfd fu£fdmtlix [uftentdtioncm fuperfunt. Ha-iufmodi quiuis pdterfamiliïs honeftè uendit, ctüß tttlnobiliißt.HX'srHKcvTiKicßres pttruM emere^ ZTpoßett alijsuendere, utfaciunt propohe, item pfoxenetdm feupdrariumagere. Hocfanègenut ^ercalKr£,uiru nobilêdut honeflu minimè decet,

riißutiibdt quidam ante aliquot dunos Lip-ß£,non eße ChrtRidtium irdfci: fed udtium eH di-^ere^dffèdluinoneßeinbomine. KdindeChrißo ^pfo dicitur in Luca, quod circumjßexerit irdtiu:

eß aßcüuf^conditui à Deo in ndturd. Quad iam inordindtè irdfcamurßdßt uitio corruptæ net turee^ßcut inordindtè amamui, T3eui ipfe^ Chri-ßiis or dngeli eiui irafcuntur diabolii^çr organii fiuiblaßgt;hemdntibu{.

gt;Haßum, pinxit iUum teâum.Quid dolores or af ßilus dnimi non poßitnt fdtis exprimé

* Vtßnt teßimonia de amore Dei,ergd genui bit ^^‘mum.îndiabolisnon funt srof}'(è‘,quid funt ni-^israbioß,

Irt pfflorf : quid non tantum alit, fed debet cere nbsp;nbsp;trdfntittere cor,id eft,ro/gt;yi/^ 'm foboleitf^

ßrutafuimutuo obliuifcuntur.quodhomines itoif I decetf4cere:quamuis etidm de equis dicatur,m i}^ credibilCfC^ exempltt coHt' memordntur.

Ap»d Euripidem Andromdche offert feddnt\ eem ut pdrcdlurfilio’.quo exemplo Poctd pulchf^ ndturdlem m-itris dffeäum ergd flimn pingit.Simile efl in hiftorid Sdlomonis,

Cmj» Ageßldum regem Spdrtdnoru, domif^ cum liberis pdruis in bdculo equitdntein depreh«^ diffet, quiddm ex ducibus cdfu mterueniens, dt^l admirdns regem, quidem tdlem, quo iSa ictdt^ nuüus uir pritftdntior m totd Grtecid effe iudied' bdtur,hoc modo cum pueris coÜudere-.petit Ag^r Idut uenidm db iüo ,ßquidem hic ludus uideretu^^ éicnitt 4 regüi grduitate, De'mdc additje no ondl^.

Qiiartum præccptum* ^9 Ofleris ipß imponcre, ut perpétua hâc rem tâccAt^ fid rogat,ut tantifperßleat,donee ipße liberos haderet :ßgnißcans eum, qui liberos, non haberet, non mtelligere,quid habcdt hi lußtf,non modo uo ^itptatis^fedetiamutilitdtis. C^U'^niuisenimperfe ^idiculte r« ßint : tarnen ad difeiplinam stores ßtmandos pertinent. Et prudens pater inteUigit^ ntagnam ejfe uim aßuefailionis 'm tencra tetate^ c-*iam 'm his leuißimis exercitijs.

Amor defcendif.Vndearaatores 'm ipforu ryth flammas defeendentes pingunt. eodetn etià mo doßtmmi reges er principes in tapetis flammlt;ts defeendetes habèt,preeipuèmitragulis equorïi. ^ignificdt his flammis defcèdentibus,quod diligant fubditoStlt;^i qnôd uelmt beneßci eßß ergafubditas^ ^pfosq- ßuere,ercotra 'miurias notorias defèderc.

Cum Arehidamus ejßet reuerfus in patriam, parta uiiloria ej“ fuperato hofle prodicrunt illi obuiam eiues ac amici : ibi fcribit Xenophon, quad pater conßteüo filio lachrymauerit.Quem-idmqdum er Fridericus Imperator , cùmfiitus Maximilianus Imperator crcaretur, {lettt/cnex iHecrceepitlachrymare. (iuanqtiam erhieno' fter Imperator Carolus, cum trader et ßlio Phi-lippo coram flatibus Burgundicis er re-amp;onibus, fummam iUarum gubernationem la~ ^krymaueritßnquiens : lilon miremini, iUa funt fcncäeet

ftmcä£, fenes ficüè lächrymantur, ut efl in utf' fu ïiomeri : ùjgt;iMii^vsr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cft: boni ui^

ri facile lachrintiintur. Vidi doüorem Martinne ÏMtherum in aliéna caufa effuffimè lachrymatf' tem, cum ejjèt in fuis calamitatibut aniinofißi' mus.Domicumuideret filiam morientcm, effin-debat profit/ißimaslachymaf.Cum autem prodi' retin ßtnui fit£ fiUie ,ibi in publico repreßit ita^utnequidêguttula tachrymarum inipfocoif ^iceretur.

Apud Philofophos eß qiußio, an pater magif diligatßlium quèunfliam'. Reffondetur ijuod gis diligatßliam, tfuia antefirt hoe, quod eß int' beciUius.Aßna fallt per ignem,ut opituletur pul' to, Eßualde mirabileindroconibus,creuideitf ßmulachrum talium adfiéluum^quod eß apud Pl^ tonem. Tgt;raco incidit in uiatorem, quem addudl fecum ad ffecum^ubierant dracuncuUfui,qult;gt; ckm uentum effet, inteUigit uiator eos eximendoi effe ex iüo ffecu, nbsp;nbsp;exemit. ibi circuit eum drS“

Epatninondas interrogatus, quid ei in tota ui' ta iacundißimiim accidijfet’.Ee/fondit, inde fe «ti icimtm uoluptatem cepijfe,quód uiuisparenti' tus liberaffet ßruitute patriagt;n,ui{lis ingenti UoLacediemonißfCy'quöd parentes fuos adbu‘^ uiuof

^mnis in Afatnio chari fidt cura p arentis. G'dicebat ad fuos difcipulos, hunc uerßculan fiemo ueflru/m inteÜiget, priufyuaitt iUe übcros babuerik

Clement citât contra phanaticos domines, ^ui ^olebant confiitiiereinEccleßa quad betrat dixeritfe dolere cum uideret coniugemdtt ^i ad ßtppiicium,e:}'affattußt earn clara uoce, ut fjßtmemor Domini. Jpfeefl Romteinterfiüuii Jerone, tefle Aegeßppo, cui credo quia fcrip-ttmteiusuetuseß.

D.Martinus Lutherus, tuniores infantes recens nati plus diliguntttr ©■ plus afficiunt parentes, quia illi l^eri plus indigent afliiluii, ut diligenter cufiodianturxateri *lt;^gt;■0 paulo magis adulti^e^ iam fari ualentes non iantum curte requirunt i dtnor p4ren/tt»K, femper ßmpliciter magis defcendit ad noui-ter natos.

^onetarius autorfeditionis in Tburingid, cutn **lt;etus effet ei ßlius,fedens inter pocula, dixit ad ttitncioSfgratulantesipß denato infante : videte amici

amici ego plané affeélibiit careo, â conßderct' tionc creaturarum abreptuf fum : uerum à {iulti* d£ cr fjtHorum affèélibui non erat abreptiu.

Vidi optime confcniiëtesfratres laudatißimof principes Palatinos,cràt l£tißimi hilares, do conueniebàt.'Erat^ inter eos magna pifeopus Ru tiiboiienps eratfiftiuui ßepe exhild* rabatfratrcin,fumebat perfonam aurigæ îiorint' berg£,ucndebatq;coita oua uillißiino precio itiK' liertbusjcr multa in culinamfratris, qui tune t(t^ I ports erat Norimberg£,perueniebät.Fratercotf' querebatur de fi-aude crdolo uenditoris ouorit-Jndicata caufa,hoc lepôre, eo tempore fratreni iusq; hofßites exhiUrabat.

quot;Kerxes ey frater, cùm certarêt node tribui ci' peUis, ut dicitur •. fed de iüo putcherrimo regti'^ Perfaru, quo pofteanuUum fuit pulchriuf, ibi^^ tanto regno ita certarut, ut interea nulla iracun-', dîoe^aut odij labes effet in animo,fed potius maic’^ bus inter fe officijs certarent. Dr l'pp autem coti' trouerßa pafrem iudicem conRituerunt.

Inter Fridericum cr Vuilhelmu duces Saxotif^ ßatres, geflu eß bellum ad triennium firè,ibi Vuilhelmus ad Lipßa oppugnäda proßeifeerd^^ cum cxercitu,eodc fe Fridericus ad deßndendi^ bemcotulit. Conßliarijutriuß^pacem

Quartum præceptum. gf Wit ut diffènfio inter fratres componeretur.id^ iu-dicarunt non commodius fieri poff'e,(ju4m fi prin-àpes ipfi inter fe coUoquerentur.fide data cf uc-tepta,conuencrunt principes (bli ifi quodätn tumit propel,ipfiam,ey‘ lt;slilt;ittitndiu claufis galets col ^cuti funt. Tandem apertis galeistCrabie^iis ^hirotecis firreis fife mutuó complexi funt : ibi damor cr exultatio utrinq;,fa£la efi, cr^acceffi-^unt quidam è prtecipuis confiliarijs, qui cum in-^tlbgerent pacein ab ipfis principibus inter fifa~^ ^am,de modis crralionibus pacis confiUauerut. ^i Fridericus ,qui tequior erat, ZT pater patrio, «c bonus princeps,refi}ondit, ut ea in alitid tempus differrcntur, citans uerfumPfalmi.ii7.iiott ^onfitndetur, cum loquetur inimicis fuis in porta: iubens ut conuenirent monaüerio Portenfia-Pud Naumburgum, ibi poftea deliberationes de *'lt;ttionibus pacis habit£ crdefiript^efunt. Hatte ^ifloriam mementotCj cum aliquando iuxta iSum locum iter ficeretis.

Inter Duces Bauariic Vuilhelmumzrfratreta fiWjpoft inorfc)« patris orta eft diffinfio dediui-fione ditionis,quam detulerunt ad Maximilianum Imperatorem. Ipfi interfi interim mutuis o/ficift lgt;eneuolentiam conferuarunt: nbsp;nbsp;alter alten fi li-

l^enterceffurum ex ditionepoUicebatur. Ndi» ff-fiamento paterno prohibebatur,ne adirct heredi-tatem

tatetn iunior : fed tantum ille bonos cr titulus co^ tnitis exhiberetur ,(itiem illi authores teftamenti patcrni eripere guoq; uolebant: fed imperator 4' böleuit illud te/itmentum,tan(]uam 'miuftum, deccrnit,ut iuniori titulus Ducis non eripereW-^ Seruiuitautemille deinde fratri feniori intjuadtt prafèilura tanijuam minister,cr non tanquam i' qualis, ac quidem diligentiiu feruiuit, qiiim uüiH ex equitibtM aut nüniSiris:nec aliter appellauit d' lam partent ditionis à fratre fibi traditam qudUf fuam prlt;efiiluram,cr non fuum dominium. Tanta beneuolentia ßtit inter iüos duos fratres,td etiam in certainmeiüo coram Imperatore mutud beneuolentia GT amiciciie officijs certarent.

Principes ab Anhaldt fiierunt uiri procerii^ robujli,pulchris corporibits prtediti.Horum unH^ Rodolphus,qui fiât capitaneus in beüo Veneto-in prima adolefcentia^diuKoguntiie operamli' | terts dans, uixit non fecits atq^ aliquis ex equeßt‘ i ordine,nec unquam ultra eum ilatum fefe extuld-Poflea uero fecuttts bettum Venetum,primumeif' pit militare,Gr per labores militares clarusfadi^ eR.lbi primùm /ignificatum eß imperatori miliano,quis effet^ac pofiea ob uirtutes ßngulat^^ per totam uitam Imperatori charus fiât. Hi prlt;^' ftantißimi principes eo tèpore exißetes, ßmul mice uixeruntftanquâ in unafamiUa,ßne dißof' did}^'^

Qiiartum præccptum. 6^ in itîa fua cjualicun^; mediocritale uiâtü fe fe inutuo uarijs offictorum geiieribui obleüarunt,

Comités etilt;tm de Kdusßld olim non dißimili Titiane mutuis inter fe beneuolentix çr fraterni-tatis ojficijs certauerunt :ßc ut nulla odia aut ß-tnultatesmultisannisintereosextiterint. Qu,are non immeritô uirtutes h£,al!£q- ipforum clemen~ fiacj-paterna uoluntaserga ßtos fubditos, datts occaßonibu^,ab omnibus cebrantur.

ïleydelberæ principi Palatino Friderico qui^ dam ruflicus dono dédit calathum, plenum pyris optimi5,ßmulq^ petijt alicjuid,ignoro quid. Prin~ ceps beneuolus pyraßatim acctpiens, mandat id, ijuod rußieus ab ipfo petiuerat,perßci.lioc bene--fieio impetrato, rußtcus agit grattas principi qiiä (gt;lurimas, er à principe tambeneuolo difeedit.

Portawtpueradaulam Palatini principis eie-toscanes, quos mittebat principi nofler hojßes. ^tmeaquoq; mater mißt Pridertco Palatino po-nta noftratiatille ßatim rcintßt poma, alia quee ex ^elgico attulerant. Hæcfunt ßgnificationeshu-nianitatis er beneuolentiæ non cxigu£.

Quartum pratceptam» primum rumorem conuenerunt hue ruflici,amp; Cd inoldin in uia profiernebütfe/ukinJe iterdiitff hanc uocem,Ah amißmut patrem noflrum.

M4ior eji habendd ratio reÜa inßifutianis berorum, (juim uUdrum diuitidrum. Qjii uef^ feeuifdciunt, perßmiles mihi uidentur ijs qui edi' ceos curant,pedes ipßjs negUgunt,cum eis tU' endis cakei ßtnttnucnti. SapienterigiturCratff itte antiquus,conß:enßturbisaltißimapdrte,e%' elamandu cenßdf.Cluo quo ßrimini ciuesUtane t'’ uenit in opibus parandis maxime occupari ? in ij^ uero quorum caußi qult;eruntur,nihil laborare,it^ minime eße ßjüicitosi Crédité mihi, non poteß melior htereditas liberis à parentibus relinqdh quamßbene educati, er ad uirtutem reile ab iigt;' eunte ttate ßnt inüituti ; hoc eis perpetuum nt^' net patrimoniumfneqi à ßrtunf proccîks labeß' Hari potefl.

Vt nec^ equus indomitus, qudinuis natura nus ad eas utilitates,quie ab eo deßderantur, neus eü : ita nec ab homine indoäo, quantuf»!'^ ingeniofusßt, uirtutis fiuäum poßis elkere •

Qtiartum præccptum. lt;7 fnile dixit DwrcrMcHomo indoóiia, eft quap 'm-politum ftcculum.

iAsti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft

Triderictu Imperator miftrat adftlitim Ma-ximihanuin 'mitio noui anni legatos, per i]uos ipft prccatus crat felix fauftit auftiiciû noui anni : ftmuléj; mißt pulchra poma m argentea Ian 'tnjßerßs uiginti uel triginta nouis aureis, Ff-\mperatorts Maximilianus modeftè refton-dfns legausftumma cum reuerentia donum illud

grattas agens domino Patri, er uicißhn ftlicem ac fauftum curfum anni ipß optans.De'tn-dc diligenter miniüris ac fodalibus ßuis mandaitit, dicens-.Nonattmgatis uosmihi hac poma, guia »tea funt, er mibt uolo reßruari: fedaurcos pro-ieat inter focios. PoRm cùm legati redÿftènt do-»lum, iwerrogati à patre Imperatore, guomoda ßßgf^ßiftetßUuf ( quiaftoluitßlij mgenium con-fpicere ) refßondcrunt, ipfum pomaferuafte, er dixijße-.Uocmeum eß munus,fed pecunia proiecif fe inter fodaleSiUt ipßpartirètur. Tue Imperator dixittPræuideo ßUum mcum dißipatorem diuitia-funtfi(turum. Etuerè MaximiUanusitalibera-bs ergratu^ erga benemeritosßiit poftea in to- ’ ta uica.

et «yciän cWTt lAiKfäii/ 'ciJ'iKQifj ^eé^tv. Bont pro paruis ctiant funtgrati. Iulius dede-rtü agros fuis tnilitibus. Vetiit qui dam accU' fans militent, quad teneretagrum, qui non debu-iffet uenirein dijlributionem.iulîus aitori rcffon^ dit-.Veram habes caufain : militi uerô: Tu cede cigt; Ailles aif.MeniiniRi Imperator m pugna quadi K excedereexpugna,cr rejlderefub arborcf tnquit Cæfar-.iAemini. Meminisbi'iicntiliteni tibiadßfi^ aquaia mgalea^tüeinmi.TÜne es iüe ï Ego fuinj'^ quit. l,Ko noes: quia iUc erat integer, faluis ocuUf Kcüè,iiiquit: in pr^lio alterum oculuin amift. Itt/iiM mox numerauit colo no precium pro pritdi^ quanticrat,utlll!id miles retineret.

dulcißimum grauißimum diéium: demum graue cr gratum efi, bonis quod bencf^ Graue,id c{l:grauiter,fapientcr collocatu)n,re/}i' cit dantis perfonam : gratum accipientis.EX'fl^' mo PlautumaduocabulumGrecum aiiavè-./ rej}i' cere : nam aetuyérue grauitas, uirtus eft.

Cum Noriberg£ bonus quidam fenex,obiurê^' ret ancitlam, iüa dixit : Tu nefcis, quid diets, tu .delirusfenex,filiusaüans tacet. Pater difcedet^^, anciüa ßUum aüoquitur, inquiens : Tu audiuij^ boccoiuâcium tux ancill£,zj-tacuifti, Idant^

Qiiartum præccptum. ^9 tgo uixi in tali flore £tatii,in quo tu nunc es. Cogita etiam te fcnem ßre, eadem tibi accidere poflèfqu^ mihi iam accidunt. ibi fllius ftatim ancil km domo exire iußit.

Tri dericuf rf Doi «jr nobilis er eloquens, ro-Sotuid quibiifdam, ut pro ipfls cauflam diceret, promiflt je fahurum : pofleacum uentum efletad kdicium,er ipfe uiderct in altera parte cfle prie-pofltum templi Ards Vuitcbcrgenfls,quieratdo-^or iuris,er canceÜarius ducum Saxoniie, peti-ktdijferri cognitionem illius controuerfla,dices, flnoUeagere'caufatn contra iUum fuum prxcep-iorem, er quiequid ipfe in dicendo paffet, illud ^Pfutn ab hoc uiro habere.

Inter antiquas leges pr^dpiiur éixy lÂ-tj ’r^i^ayovàsyct'riiscs fTin.lîanc iuüiflùnam legè, qua nati obligantur parentibus, fllia Cimonis no-^oerinaudito exemplo prieflitit. J^am clan ad, ^dptiuum patrem lachrymis einoBito cuftode,tit-hromiffa ejfet,parentcm fuum fenio er mccrore ac tnedia intolcrabili exhauftum, exertis mamilîis km uelut ultim£ fenedutîs infantem lacîauit,t,o-Uoq- modo hm xt/TiitiXxpynaiv expreflit, duin débita pareitti M’r/T^i'srTiiçix compenfauit. Aiunt olim tantam fuiffè uim huius pidur£, ut ee î ubi-

ubicunq- in theatris eßet expopta^ftntim CJquot; ittel^ tes O' oculi jpeildtoram admiratione incredibilt ftupcfcerent. Hue congruit O'defcriptio Ci(0' tiiarum,(iu£ab Ariftophanenon infuauiterreci' tatur. Vtinam nos ßnguli hoc infigneexemplufO itnitaremurfO“ ßmilipietate erga fanHißima^t noßram parentem Ecclefiam,nuncmœfiâo'bi‘‘' manis prießdijs orhatam,affväießcm:M, O' gt;flt;^ ßrägratitudine omnibus o/ßcijs cßcnderemut.

quot;Kahometus, qui cepit Conßantinopolim ilfquot; terjvcit duosß-atres paruulos,o'ttßfrum pätquot; uulum in ßnu matris.

Selintts pater huius Solimanni,interßcit o' trem ßtgientem, o“ fratrem. O' i»eo ipfo loo^ ubi pater efl intcrßiius, iuxta ^aiarum ulcero uißimo diuinitùs infliiîo mortutu efi.Loeus oßf^ ditur in üacedoniam iter facientibus per HuH' gmam.

Ariiloteles in nono libro de Animaßcribit,cii' eulum propter impietatcm, quam in ipßo mß' gnem eße compertumefi,nonfacere proprimf itiduitt,necfuos pullosexcludere,fed deponert

OUH 'm aliéna nido, ac plerumq^ in currucce. quot;H^c cum reperit oua cuculi mtcr fua , ßmul etiant hu incubai : deinde pullis exclufis, quia cucu-if« tnagnitudine er uiribuf fuperat reliquos, quic ^id fedula mater cibi affert fuppoßtitius isle praripit: ita fit,ui c£teri puUi fame morion-^ tier - Putant etiatn matrem eo maiorecurahune fouere, quiamagis hunemiratur er amat, propter corporis magnitudinem. Intcrdum ipfe cumulus faâus robu/lior citeras puÜos deuorat: ittterdum fenior cuculus exorbet oua curruc£, ^deomultiplcxe/lin hoegenere crudelitas. Po-firemó ubi ädoleuit ficeleratus er impius cuculus, oddit nefiaridm,crplus quam tragicam cataftro-pben.Ham currucS,qua incubante natus er à qua tttagna afiiduitate nutritus eli, crudeliter lacera-^lt;tin deuorat. Hane pro maternisbeneficijs,amp; Pgt;‘o nutricatione uicem ifie rependif, ' digniis, ut perpétua ficabie notatus fît, er ’l’temoderuntacfiigiunt reliqutaues ceudirum portentu. ita enim natura fèrtur iHu damnaffie im ptetatis,ut uere erretficut poÜutu animal fine ni-er fine uUa fiocietate,fîcutapud Homtru de pac tta impiorum dicitur,Migt;‘£7ies km fialus ^ttimfine fbeietate fiui generis, aut aliarum auium ttagatur, Jmago propofita eft in tetra uolucri, ut ^‘leamusturpißintiC belute fîmilitudinem habere ee 4

/a Qiiartum præccptum» ingrat as peut m alijsfœdis anmalibus aliorum ui darum limtbtudo propo/ita ejl: ut cognita turpi-' tudine befti£, hommes magis abhorrentà/tmili-b’M uitijf : ut in lupo me^ rapacitas ZT crudeli-tits-.m polipo tanta libido,ut extinguatur in cocu-bitu. Sed longum esl exempla perfequi. Cucuhtf etiam aff'eâat mußcam laudem dulcijiim£ canetl-tis lußini£, eo aduolat, zy exdtatui caiitu illlUft cum ea certareftudet. Hinc intelligi potefl,in quo genere honünum ingrati figntßcentur, nempe niter eos'qui obRrepunt mclioribuf in dicendafen-tentia, inftudijs, in rebus Eccleßafticit, cr alifS quje uit£ conducunt.Sic HoiBf ro obtredabat Zoi lus ceu lufdni£ cuculus : Ciceroni Clodius, lt;3- alij multi. Habuerunt zx ßtos cuculos omnes dodi cf heroici quolibet tempore : Sdpioni ebtredabdt Carbo, Alcibiadi Hyperbolus. Habet (y noilruni ßeculum perplurimos cuculos, qui matri, id eflt Eccleß£,zy'alijs de fe bene merentlbus,qutflesgrd tinreddant.uidemus.

CwcMÎi«cfctfcjï currucieouct,zrfuain locutit ipßus reponit-.poßeaexcluß non poffknt foueri, quare ßmperßtnt leproß.Tandem uorat matrent Grnonpoteâ firre lufeinii • Papa efi cuculus,iß^ uort^

Qiiartum præceptum. yj «orrff Ecclefix oua fua ,,cr cdcat Cardiitdles : uuU poüra quoqi dcuorare matrem ipfam ^cclefiamt gua natui eR,(:^ educatus'.nec poteil firrepio-gt;■»»1 /jowiniMn cantilenam.

in ep^ola Diogenis fcriptum extdt:Non debe innigratia pdrenttbuf,guiauoluptdtiifu£cauflt;t fducant fobolem.Eü plané diabolicd oratio. Vo-^nptdfnoneficaufdfinalism parentibuf cducan-^ifobolém. Cdufd impulftua eß,potiM mandatum ^d,ut educcat fobolem.Hac ßdt uanitdt Gr^cig, pc ludere, ut nunc efi: iUorum tribunorum guitn--tftdita,z^ inful/dexcogitdnt,

Accidit uthomo quidam diues haberet patri P^uperem,cr ualde quóq^ fenem,ßc ut ßbi labore [gt;*0 uiüum non ampliuscompararepoßet, Quia gt;giturnolebat,utmendicdret,cum ißt hoc igno^ »liniofum ßtißit, cogebatur iUum alere. Sed c«m tton libenterfdceret, die quodam accidit, utcum fißns prandens, haberet in menfa laututn quoddi ßrculivm, CT uiderct patrem fuum tarn fenio cou' ßüum uenientemad prandium,iubcretiUudfe-poni, donee rurfut abijffet. Cum dutem pdtcr mo^ ftfolito,poftquam prdtifui erdf, rurfus abiret,iuf ßit filiut depromi /^culum,quod abfeonditum f-»■df. itj feruut renunciauit patindm plendm eße ffTpentS. Qijpd cùm iße procurrens uidereueßet.

ecce ibi ßatim m^eiis ferpens in ot ipßut iüäpfut eß,fuumos ori ipßm ddiungens,itdut femper, c/uandoipfe comederet, cogeretur ^uoq; cßari ferpentem , quem iSe (td fecum circumgeüduit quodduixit.

Audiui db dlio uiro honeßo doäo ßtlü' lern hißoridm, ubi etidm pduper quidam fenex acccßitßlium fuum^quifdüui erat opulentuf,pe' ten$ dfi7ij9f‘»i,id eßjprdmid off'icid educatio-nis. Tiliui ucro probri loco ßbi d multii obqciptff ftiudicans,qu()d hdberet pdtrem pduperem dcc' genum,pdt4m negduit fenoneffe illiut fenis paU' peris ßliu, dc iußit utßdtim ex ddib. fuis difcedc' ret. Pdter Idcrymdns dbijt: ipfo dbeunte,ßlius üd' tim ßirereincipit ,crifiißo ßtrore etid moriw-Sic Deus poendm ingrdtitudmis ergd pdrentei f» ißo oßetidere uoluit.

tJdrrdiJtfuiße quendam, qui fuum pdtrem lec^efum capiÜis ad Urnen domus ufq; protraxC' rat. DeMe eumcripfe fenefeeret, muite» dete' rius dßlio traddtum fiiilfeyZJ“ extra Urnen dom«^ protraüum in luto prouolutum eße^donec z^ip' fe pater clamaret'.Parce ßU, ego meum parenteiti tantu lt;td Urnen domus protraxi.Sic Deus plerun^. que eodem genere,m quoquis peccat, punit.

Recitatur finùlisfirè hijloriity^uôi quidam pitrentem iam [eiiio confriïum m carcerem inclu f(rit,QrmiferitiRiper filium uilem pannum ad tunicam.Filiu! diu'mitùsfèriaf/è lacerai pannum. Qgo uifo y dixit pater : QMtd agit prrucrßßimef lilgt;i filium reßiodiffe dicunt: Hàc parte pantii mi^ ^i referuabo, donee cj- tufenueris, tuneßmiliter tetrailabo. Audita hoc,pater iußit fenem paren-lt;o« re duel,Cf honorificè eum ad extremum hali^ tumtraéfauit.

Fuithïe rfx Mauritania in obßdione Vuite-bergenß apud Imperatorem Carolum,quemß~ lint non folum exeacauerat,uerumetijin régna fxpulerat. iRud non folum ingratitudinis ,f€d c-tiam tyrannica barbariei exemplum eft.

Erat Francoßrdia adManum bombardariuty quicummitteretpuluerem inbombardam adhuc talidam^ex puluere incenfo iRifu! edfolofttaut tnoreretur.Omnes dicebant eum fitiffe bonivm ar-tißcem,cr tngeniofum: fed iRud accidijfe ei, quia in iuuentute male traüaucrat matrem.

Vidimus hie quandam matrem ducentemfecii tniferrimam pueRam, qua obfeßa ßdt à diabolo. Kàe mater conftßaeftfiliaaccidiffeeximpreea-tionefua. Cùm enimdixiffèt ad iRam-.lnuolet m te diabolus

Hicc publicè compcrta funt,cùgt;n hk pueßa cr ter exanimarentur.unde nbsp;nbsp;pofteafadte funt pt*

blicie pracationes pro paella. Porro cùm piiC moriie Doilor Martinus Lutherus dixilJet ad dU bolu/nt,citant diitum ex Epiftola tacobi: Increpet teDeus:reJ})odit murmure ^uodam diabolus ptf labia puell£: Increpet,increpet: ut fatis appareret tterè puellam obßderi à diabolo.

In oppido Freiberg in Mi[nia,acciditante patt' cos annoSfUt quidam iracundus crad malè imprc' canda pronus fenexßlio quoddä négocia cito ex-pedire mädaret: quod parëtis mandatu filius pur-uiß(ciens,in loco quodam, ac ß iUud non audiuif-fet, aliquandiu commoratur : qua ex re pater, tt' lias ßitis moroßis, mirum 'm modum fitrore acceif ditur,ac ßlio, ne unquam uiuus ex eodem loco dh fcedat, horribiliter nnprecatur. Fadla ea impr^' catione, filius continuo ibidem ßare 'mcipit, ncf potuit uHa ratione uel medio uiuus inde aueUb üoilurno tempore coailißtnt eiparètespulpit^* apponerc, cui aliquantulum dormiturus ßefe 'm' clinaret. Con/ßiciunturautcm hodie adhuc tnttnt' ftßa in pauimento,ubi totum ittud trienniuin coU' iliterat, pedwm ueßigia. Tandem elapfo triennif ß)acio,poena piorum precibus, quie quotidie pï^^

Quartum præceptum, 77 to fiebant, ita mitigata efl, ut m uicino loco integrum iitn quadricnnium federe (lotucrit.Scdetiiit temmicilento adinodum uuUtt, pariiin comcdit., pauca cti^m interdum loquitur. Interrogatus ue~ rô à. quibufdum hominibus honcßis,quomodo r« flfe cum ipfo haberet, nihil propemodum aliui reflondit, quùm diuinitutquidem fe cafligari^cy tn tnanuDci fltum e/fl,quid tandem de eo fiatmon iumen de teterna falutc per foluin Chriflum nobis ‘t^quifltafe quicquam deflerare .Poflea ueroe-l^pfis lUisfeptem annis, mortuus eS: in agnitione CTfiducia mediators 'Domini noflri ic/uChrifti, anno die undecimo Septcmbris.

Linus preceptor Herculis efl ab Hercule,iHi facapiti eius tabula,intcrflilus. Tale premium plurimi pro beneficies acceptis reddunt.

Alexander quanquamnon befit fuumpra:ce-ptorem Ariflotelem,ficut Hercules tinun: tarnen ab ipfo fitit,alieniore animo, Califlhcnë Arflio Itlis exforore nepotem miferabiliter cruciauil,

Plutarchus récitât diâum ctiiufdam Philcfo-phi,dicentis,fe dextra tradcre doë}rinam,fed mul-*°tfiniftra accipcre,

Joannes Damafcenus,qui uixit tempore Theo uel Valentiniani Impcratoris, habuitapud dtfcipulum Perficum, quern diligenter erudie-hat.iUe dißipulus aliquädo nadlusfcribendi occa-fionent

ponem/cripßtepijlolam nomine loannii Ddmd* fceni pnceptorii fui er iüius manuin imitatm cß. Erntdutem argumentum epißal^: Ego loannei ’Damafeenuißgnifico regi Perfico,utß uelit, ue--niatj iam po/feeum capere Imperatorem Valen^ ttnanum,propter tÜM er alias occaßiones. Hane deinde epißolam Jßarßt in aula regis Perßci,^ult;e cum ofßerretur regi Perßco^mißt earn mox Impe-raton Valentiniano.lmperatoruero ad feuocatiS 'Damafcenum,mon{irauitilli literas, er interro-gauit,quare h£c fcripßßct^ lÜe diligenter inffi^ eiens literas,dixit : DozKine Imperator^ego agno^ fco meam manurn, eamq; non pofßum negare,fei fanélè iuro, me nihil unquam tale cogitafße mi' nm uerô fcripßße. imperator dixit, non potes negare, eßenim manus tua. ItaiBe ui£ius,dea xtra manu mutilatuse^. Talern gratiam c? mer' cedan iüe ingratus difcipulus fuo pr^eeptori reddidit.

Clitum, cuius mater nutrix Alexandri Magni ßtit,a quo idem in bello feruatus erat, Alexander tandem interficit. l;i prima pugna Alexander pugnauit cum Perßco duce, qui decuffèrai eigd' learn,er erat iam uiäor : perijfßet Alexander niß Clitus interuenifßet,ej'duc€ Perßeum mterfteißef.

Quartum praeccptum. 7, QlitM feruator uit£ Alexandri. Hunc Client atterßcit Akx(indcr,in uino liberiui loquen-pro patre Alexandri Philippo. Putabat enm font parrhißatnfibi Heere apud fuum Alexaadrum uerb lüudfttHum ßepe poetütuit, it 4 w non diu poflea uiueret.

Prouerbium medicorum e{l:Accipe dum dolct: benefeiunt medici fe pofiea negligi,fed facric Hteraßruf.üonora medicum, quia Dem eum cre nuu propter neeeßitate. Sic hommes affebii funt, qnlt;tndo alicuüts operct indigët, ßmulato ipfum honore afßciant : ßmulatq^ uero non amplim in-digent,contemnant.

Serpens erat mgreffüs in antrum ibi quidant obdiderat lapidem antro. Venit uiator er ibi ca-fu dormit.Serpens ubi cognouißßet adeffe hominèz iAibomOjWquit,libera me ex hoc antro,er reuol Ue inde lapidem: quia ualde premorßti, ßcut fer-pentes ualde ßttutfßtimq-firre no poßunt.At iHet Hon audeo,uereor ne perdas me. Refßonditfer-pens : Libera me ex hoc carcere,dabo tibifummS mercedem, quant muduf bencmeritis largitur.iUc uperit-.pgreßo iä ferpête ex antro,ipfum fe inter' feüurîieffedicit. Talé enim gratiam mudusbene meritis folere reddere aßirmat, lUe hanc mundi ingratitudinetn negat,crremad Indicesdefirre iubet, Annnitferpens,Qr mterrogät alios de mun digrft-

digratitudine. Inciduntßrte in equum fenio iäitt conß(tum,qui in campum aliquem erat detrufuf, quem ferpens demundi ingratitudme interroges: rej^ondit equms'.Multis iant annis domino meo j(f uiuidim meuetulum domo fuaßißibm propulfd-uit in hunc campum,utfame pereant. Audi inqu'i ferpensjtanc etiamgratiam tibi decUrabo.Rog^' mut, inquituiatoralios, forßtan ßio merito hie equus ex domo fui domini eR eiedlus. Progreßitf lot}gius,uetu lut canit ipßs obuiut ßt : à quo ident rej^onfum,quod ab equo audiuerunt. ç^uerebi-tur enimfe fenip conßilum domo herik prohibe-ri,et extrufum effe, utfame periret. Ncc huic rf' ßionfo acquiefcit uiatonpetit alium arbitru. in-cidunttandan in uulpein, qult;edcqutfßione pro-poßta fe confulturam fecum dixit.cr uiaiorem eb duäum Ù ferpente paululum adit z eiq^ promittü fe ab hoc periculo ipfum liberaturum,hac condi-tione,utomnesgallinatfuasipßconcédât. Libett-ter fe idfadiurum reffondit uiator.VuIpes inquitgt; hacratione eludemut ferpentern:petam,t/tniibt fuuin antrum iterum oRendat,quoniam mthi nullum de re ignota indicium eße potefi. Priccedeitt ‘'8° ffeculaturut antrum,çr cum ferpens,ut joleh tardé me fequetur, zjquot; reptauerit in anirum, qtf* potero uelocitate ex antro recurrä, ut ferpent fe tarn cito inuertere nequeat ; Tune tu rurfut antru

Quartum prarccptnm, gi iipiJe objiruas : Bene,iiiguit uiator,res proccßit ßcut dMerauerant. VerümpoRea gaimofetiant uulpes pofcitiubet uiator uulpem ufq; ad do-num fuam fegui^cT precium,quod ei pronuferat, accipcrc.'Domum ueniens uiator,reni totam,ßcut täa ß(erat,mulieri exponit, er adijeiens quanto in periculoßiijßet, ex quo uulpis conßlio opera liberatut eßet, hac conditione, ut uulpi galinot fuai largiretur. Uiulier indigiiabunda, qu£ ßrtaf fe galmat magis quamuirum curauit , re longo tempore deliberata ,mulier deniq; uulpi galinas promittit,fedita ut ßmul uulpi inßdias jiruat. Dumenim in caueam uulpem intromißt, recludit eam,Grmeauulpein interßeiti ita uulpi furnmu preaum,qi*odmundus bene de fe meritii largi-tur,datur.

Pater Alexandri Philip puf,rex Macedoiticnf, mißrat militem ad explorandum negocium ali-quod, qui homo erat audax, ßcut plerunic^ ßint milites.Cttm itaq; oporteret ipfum tiauigaref^uis tempeüatibui,/êcit nauß-agium, er feruatuiejï ttcolono in litore, quißaphaexcepit eum,cùm nauif eiui eßetßaiia, traft fuexit cum domum,cr coUocans eum in cubiculo traiiauit ho/ßitaliter: poü tringinta dies tnßruxit eum uiatico, ut pof-fet redire domum. miles domum rediens, narrat ff

86 Quartum præccptam, finguU régi de luufrdgio'^ey fuis periculis: uerùt/t tAcet beneficium hojfiitis. KexgratulAtur ci redi-tum,Ac UtAtur de incolumitate ferui,inquiens:E'* go ero grAtUf^daboq; tibi priediu aliquod. SeruM re]fiondit-. Domine rex,quiefo utfAciM,uidi dium m littore,quodfiin memoriAm meorum pf-riculorum mihi pofiidendum dAres,rein mihi grA-tißimÄ prieftAres. RexprtenimiA læticia, AUtßr' tafiis quad multum biberAt ( multum enim bibit pater AlexAndri) iubet ei attribui priedium iUui acmittit Adprlt;eßäuin Paufaniam,ut firibat prieß^lurA,priedium e/Jè illiiu militts. Colonuf ni dens nuttam fibi refirri gratÎAm, uerùm etiant ('• ripi priedium.uenit.Ad regem^zi^ iiArrat ei totuf^ negocium,utgeSlum erat. Rex audita caufa ing^' ti ira exarpt,zg' ftatim militem iußit prahendi,^ inurifronti ipfiutlftigmata, his literinBo/fies gratus. Sic Dauid fùit ingratui Vrie. Seneca quitiOmnesfumusingrati. Aufonitu:

Aufioniam, domiti qua; caput orbis eratt, i^cc tarnen ad porta placide deponat eofilffi^*

Qiiartum præccptum. ii füenßs,inuitauerat ad cœnam fbilofopbos,Grdc' derat eis de optima genere uinbCuin nero ueniret ad^uendain Cynicum,iUe Demetriülagena uini petiuit,mguiens,Philofophi5 non ejjetam bonutn uiiium dandum.i/ia non eR fatuita4,fedinfania be nemerentibui mala gratià referre. Vtlioria extat apud Athenitum.

Alphonfitijcùm ad eum refèrretur,aliquem ab eo in beÜo defeciffe, cui multa pratiliterat bencfi--eia,tum ipj'e multa fecum in animo reputans de in gratitudine iRius hominis^tandem ad fe reuocatus inguit : Quidego gueror dcingratitudine illiui? ego multo magis ingratus fum Qeo meo à quo multis maximis bencficijs fum affedus.

Quidameuaferat tres tyrannos,Caligulam^ Clattdium crfieronem,qui multos bonos homines interfecerunt. interrogatus igitur ab aliquo,quo-modo euaß/fettantos tyrannos^cumßtijßetauU' euslRe/pondit iReAniitrias accipiendo,^^ inßtper gratias agendo. Ha;cesidoârinaaulica,craliat quoq- doéirina de exercitijs,patientM or ingrati-tudinis,quieDeus à nobis postulat,

Imperator luflinianus habuit dticem magnitu» dineanimi, alqsq^ uirtutibus præflantem,nomine ßellifarium. Hic air exeellens,ßia ßrtitudine to-tttmßreorbemterrarum ift ordinem redegit,amp; ffquot; r- imperio

w«pf no Juiliniani fubiecit. Habuit coniugem ßr-moßm,qu£^ut fit, propter uirtutem cr prttclarlt;i fafid mdritinonnihilmfolenseftfaild. Hdncin-folentidtn e3' iftumfidfium no potutt ferre Sophilt;( eontunx imperatoris luüiniani. igitur cdlumnijs O’ dolts effècit, ut propter uxoris infolentiani ptiinè merito uiro BeUifdrio oculi effoderentur. Sic tantuf uirj tantd ßrtitudine prtedituf,cr optime de imperatore meritus, pofied reddiltts eüdd fummdnt pdupertdtem,ut codfius fit federe dd tepid o coHigere ftipem,unde uiilum hdberet. Omnid funt mgrdtd,nihil ficijfe benigne eft. UeM poft donationeni, celeriter fenefcit grdtid.

Senex uir,o' honeftus nobilisYridericus Hon, dicebdtdd cdnceldrium D, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cunt

uideret eum effefedulum o diligentem 'm fuo officio.Idem preciumddtur mdculdnti hypocdU^it erpurgdnti.

'Docebó uoS rhithmum de ingrdtitudine ; friß dreck fcheiß goldt, fo'tterde dir die Meidleif holt.Per puelldi intellige mundu, in quo fi quit cellereet pritftdS effe uclit,muß cr dreck fiefftn,id tft, pdti iniurids o nihil contrddicere.Vultfigni-ficdre : pdtere omnes iniuridS, o infupfr grdtid ^gito.uix tumen confiftes.

I» Clt;ef4re reperitur pu’chcmmum exeinphiAn ^orum militum RomMorum CoUaçr Sabini, inter quos etß anted fiierdt amulatio, tarnen ii^ fxtremo uitie periculo fiunt optiini e:^ coniunüif-pntiamici.Cottd indderatin periculum.Sabinut •iccurrit zr libérât eum. Sabiitui inßtnÜe pericu-lumuenit (,ßcutßt)utin dtixiliatoremuerteren-t«»quot; arma : ibi Cotta rurßu libérât eum,fyßcde feHunt ho fies. ideoq^ in utroq; ßiit filijç euentus^ quia fiierunt faüi in iÜo fummo periculo concordes amici. Si iam in Germania inter principes cr omnes Theologos etiam tails coniundiones ani— Worum ^uoluntdtum efiènt contrd extemos ho-fies,ah quàm utiles CTpulchrieresficrent.

Salufiius ; Erf dfm«m uera amicicia efi,ident ueUeac nolle. Similedidumapud Platonem cita-tur : Non rf«r«i«, non adamas fiilgetfitlendidiuf^ quam bonorum mentes confinticntes.

Demetrius filius Antigoni,cum fi:iret cr uide-ret patrem ualde durum, iratum fadum eße Lyfimacho, monuit eum ut figeret ira patris,firi pfitq; fua haHain puluere (’obys fiobyt uicle-âis litcrisßlatim cogitauit non eße de aihilofigit ßß inlbra-

«« Qin'ntum præceptum. in ThrMdin^ubi paulo posifaclui rex. Et efl itlf Lyflitidchus quinb AlexadroleoniobieHuitlc“ ottetn interflcit,homo fortis or animofus. Done“ triui antein mortum eSi deinceps in acie /into letatisfuie anno.

Arifloteles fcribit, Grtecos temphi GratiarttM in medijs urbibitt conderefolitos, ut dues mutu^ beiieuolentig,dmicici£lt;!it^ gratitudinis admo“-nerentur.

Apud Ciceronent cr Liuium hoc didunt ff” pins reperitur : Amiddas deceteffè immortdleb itfintiddOf uero mortaleSf

Uicolditi de Disbdch uirnobilis,de flndtor ur-his inclitie Eernenfls, non ante multos dnnos eld-pfos, m proximo hello Heluetico precldruin memorabile exemplum fuæ init/e cr antiqute anti“ dd£ in dcddemid ^afllienfl ergdcondiflipulinn, hoc tempore duem Vrienfem declarauit. Cunt duis, olim D. Uicoldi de Disbdch condiflipuluft cdptui GT 'm dreem Dentzburg dedu£lus,ut ibi dt uarijs hoflium concilijs ey flratdgemdtibuf in tof turd exdminaretur.ibi ipfe fidemfuam ueteri dnti-co debitdm 'mterpofuit,tniflt^dnnulum,mquein fiid inflgnid erant infculptd, ad Capitaneum iHid^ Iffci, cuiit^ rogduit,ut[uo cdptiuo dmico pdree^ ret’.dd“

Quîntum præccptum. S7 tet'.äädcs efjè ddhuc alÎM rationes guibtts'jtonatus ftr conßlid hoßium mteÜigi pojfent.Hebere enim feiÜud fuo ueteri amico ex fixdere inchoatis in ttcddemia Baßlienß anticicilt;e officium, ut pro fo intercederet, de captiuiK intelligeret ,fe in ipßiK cdldmitite dolere , ac non folum id, ut pro eo intercederet, fed etiam dlid beneuolentiiß liberalitdtis officia debere, Hdcfidelitatc in conferuando dmicici£ fœdere Cdpîtdneits crdlij fgt;toti,huic ciui Vrienß pepercerunt, probauc--funtj; conßliumhuius praßantisuiri,qui dmi-(osfuos calamitdtibus oppreffos nonnegligeret. Sic profeâà uerît dixit iHe Philofophus inquiês^ tiicesfortunauariè pingereamicos. Qjiareßin illo bono nobilinonfitiffit iUa uirtutu integritas, amicis uerfdntibus in pericuUs opitulatur,po tuiffetiüuueterëfuum amicit deferere: ßcut proh dolor multi omnibus temporibiis faciunt^qui uer-bts magis quàm fadis amici funt, podea uerô in periculis eofdei» amicos relinqunnt.

Brancofèrdi£ dd Meenum uidi in pariefeuir-gifiempi^am,qn£fdciebat coronamex leucrio flore,qui germanicè dicitur,ie lenger ie lieber,eut ddiunüus erat rhythmuf talis: ïe lenger ie lieber ich bin allein fHenntrexf und quot;ftarheit ift tvor-den klein.

Sendtui VratisliUienßs mißt mibi pro ßidtnme beneuolenud magnum faßiculum Itterarum metrum ad alios mißarum,(iuem tbi reliquerat bellariiK, mißtq; per proprium nunciumßtis futn ptibui. Keß:ripßSenatui,crcgi gratias pro il-lo officio y acßgnißcaui eis, me nihit arcani, nee guiccjuamderebus principumßribere^fedtantü controuerßas l^ccleßafticas,eydißgt;utationesno‘ firas fcholaflicas, er poße eos, ß poiiea literaß ine£ ßmili modo negligereturdilacerare.O'quä-toßdelior ßit hic Senatus Anthonio,cui Cicero nt Philippicis exprobrat literdrum amice er fecretè fcriptarum diuulgationem. Dicitfji eum per hoc è uitd tollere uit£ focietatem,er dmicorum abfett tium inter fe'caHoquia. lAemètote hic er hoc quo* gue-.Atbenienfes cum incidiffent infafciculumli-terarum régis Niacedonici,omnes infegerunt^eX-ceptis illis,quds ad coniugem fcripferat.

Pbitippus Macedo pater Alexandri Magni, cum Olyntbum ( lt;]uam urbem diu magno conatu er pcriculo obfederat ) tandem expugnaffet,ea^ potitus effet difficili uidloria, dicitur ad exbilara^ dosamicosludoscélébrésinflituiffe. Qt^orum darum die, cum facrißcaffet er amicos fuos du^ cesc^ conuiuio cxcepiffet,in uinum er bilarUatent ffß^ßti)igt;^ß^i tttmmquem^ couiudrum 4 fe aliquii petere

Qyintum præccptum» t? petere, quod cui^ commodum çr digntmt effe ui derctur. Alijs igitur altudpetentibui GTtmpetrS^ tibus pro ut cuiq; uftu^^ neceßitM erat^ foliK iam reßdbdtSatyrta Comœdui,qui propter artcm er ingenij dexteritutem 'm magnd apud Regemgra^ tid erat. Eum,cum nihil adhuc petiuißit, inuitant c£teri primùm, deinde philipputf ut quemadmo-dum alij fècilfent, ipfe quoq^ aliquid peteret, nec donuautbeneuolentidRe^i aßiernaretur.At iUez quando à te iubeor, inquit : O ' Rfx pffü W, quod CT mtbt petere, er tibi largiri maxime honeftum iudico. fuit mihi uetiK amicicia er im hoj^italit^ tis cum ApoHophane Pilnenß, qui cum ex inßdiji pcrijffet, metuens cognati iram regiam,filias eiut paruafOlynlhum,ut iÜii tutior ibi uita efjit^tranf nißt.H^ nuc expugnata urbecaptiuie tenetur,er (i iam lt;etate exißetes, ut opportunlt;eßnt nuptui. Um igitur à te peto, Rcx,«t eat mea pecunia elo» cem,ne qu^ turpe aut indignum ipf£,mortuo parente,propter/ortun^ iniquitatem patiätur. Alij quod ßbi lucro arbitrait funtforeßd à te optarut, eroptatüabüulerunt'.ego ß uoti mei compos fu-ero, dotem infuper de meo addam, exißimans me banc ßdem memorhe extinili amici, er reliäis abea filiabufdebere. Ad hunc fennonemàtoto conuiuio plaußts cum approbatione excitatus eil,

in mättuf tradi,admirdtt{i hominis ftdcm amp;nbsp;con-fidntieim in colendd dtnicicid, infuper dotem di gitam rege ddiecit.

Achilles interrogdtas db Aidce,quos fujlinuip fet omniii mdximos ldboresire]j)ondit : SufceptoS pro dmicis. Cum^ pergeret interrogdre, quos dU tern iucundißimos fuftinuijjèti rurfus Achiües: Hofdcm inquit, ßgnificdns heroicu uirumftdgrd-re immenfd qudddin dmicos iuudndi cupiditdte.

Cor humdnum eß ti-ilnipof' «« ^tKinsuviy, id eß,fdßidiens pr^efentid,^ eSl amcms nouitdtifgt; mdeuerfmeüt

Omnid uertuntur, certe uerlutur dmores. Jtem: iBe tuds pennds tdm cito uertit dmor.

Sic Pldto:fgt;!xlt;gt;s‘ èvtierdSixKtt/lUiof/.AtnicWS Udb' detnntdbile dnimdl.

Rfx Anfigoniw iußit fdcerdotem fuu/mfdcriß' cdre, ut Deus defenderet eum db dmicis. Merro gdtus,qudre non db inimicislR.c/ßondit : Ab ini-tnicis poffum mihi ipß cduere, db dmicis uerb nO' Hotdre uoluitßmiildtos dmicos.

Cum Dionyßus iunior eiecißet Diogenem dß-ßttem,qui amp;nbsp;ipßus reblor dnted ßterdt: Pldto me' tuent

Qiiintum præceptum. ju tuen: ßbi quo ij; a.liquid periculi imininere, (Jto-pter Diogettis amicicia^duellit fe 4 Dionyßo qui-Im modis poteß:. Dimittitur igitur non ßne Kagno munere. Scribuntenim oitogmta talcntd eidondtd effe hoe eß,oilo cr quinquagintu mila lia coronettorum. Tcortè eo tempore Plato prædt^ xit eelipßn fiituram. ibi Ariflippits qui uni e-rit,ait,jeßgnißcationemeiui eclipßs diuinatu-eum,lt;ic toeans, inquit: Portendi inimiciciam inter Negern Platonem. Hoc ioco facctè ai'iuctei£ mutationem ofiendit Ariüippus,

Apud Kaßilienßes lex fiiit,ut peregrini urbent higredi eupieittes,arma in porta relinquere iubc-fentur. Propter quos mores eiuitas Maßilia ualde l*udatur. Mtem ed urbs in GaUia Narboneß, ub ionibus qui ex Aßaiüue proßäierantcondi-td.iones porro primi cr uetuHißimi Grteeorum, ^ubueruntmultum doilrina, ey ^ligentcr reti~ nuerut uetuHißimoru/m morum atq; riluum difei' plinam, quant deinceps in hane urbem tranßule-runt. Voluerunt itaq;ßgnißcare hae lege,hcßgt;i^ tes debere eßße modeßos, erßmul habere deßnß-onem ab iUis,qui eos excipiunt.

Triptolento regi Attico dicittur donattcfiugcs, ^ftöd maliam Cercrem hoß:'icio exeepiJßet.Ori-^inem

^inemfabuU earn ejjè opinor, quo J isfiterit ex^-ceUenti uirtute or probitdte morum prieditiM^qKt frumentaex ThraciaCutfiruiit^ucl aliunde ad-vexeiritdi repofuerit,qutepoßea tempore fantin rurfut pduperibuf difiribuit : quo beneficia clarS nomen adeptusefl.

Pulchrum e(i apud Xenophotem in conuiuio-Socrates pcdicitad aliqucm: Die mihi quid fit fi turpitergerere in conuiuioiR.efipodet alter.Qtfid fit non pofifum diceretfid quid mibi uideaturdicS-Dicds igitur quid uideatur { Efi moleftia affiicere couiuas Kvisräif TSC gv/A,7[iTiiic. Ad qu£ Socratei ie/fiodet: Hoc tu facts, quia tacendo nobis omnib-es molefius, Qu are amantes conuiuiu, arndte etii eleganter acute diéla in conuiuijs.

Ptutarchus nominatcouiuium uulpis cr gruis, uteS: infabulis,quando uulpes inuitit grues, grif es uicißim uulpes.Talia funt conuiuid,altorum di üa obferuantium, ut carpat dextra ab alijs diitat non coüoquentium inter fe,ubi duo aut tres fedeiit in conuiuio,ipfi filent omnino, aufcultant infidio^ fè, quid alijloquantur aut conferant,ita utali‘‘ quis magis cum ftris conuerfari exoptet, quam cif talibus conuiuari.

Et Plutarcbus etiam dicit alibi:Non effie uoci-ßrandum,ficut ebriofi ruftici zfinebriatiuino, aut eert'

cercuijid. Aliqui dcbent cffè uocale5,aliijui co fanantes: aliqui loquantur, aliqui non fint mutjft fed confinantes.

Zachilidis dicit, guatuor in conuinijs requiri. » lAodicus cibi ey potui apparatus.i SuauccoUo-^uiuin.j Veraconuiuarumheneuolentia,^.Bonii uinum,(]uo maxime deiedaittuir fines. Et akut di-^it ultra duo pocula non efie ebibenda in conui-ttto,fitnttati5tauld.

Satellites regts Gaütce largius fi uino ingurgitantes contuderunt uitrea pOcula, ac alteralteri prabibit iüum puluerem.Elapfis uix duobus men-fibuSy omnes mortui funt.Heec mihinarrauit quidam multis nobis notusfipfisq; afiidens, cui tarnen Ut homini fiholaftico pepercerunt.

Antepaucos annos fiierunt quidam Ambergs in'Rauaria,quilongd potafione inebrietati,tandem uafa te/lacea, è quibus biberant contundunt, feu in puluetcm redigunt,cr alter alteri ilium pul uerem in uino prdbibir.tandem uentum efi ad ultra,qu£ fiimiliter in puluerem redaiia funt, ac in-uiceinfifi prxbiberunt. Htccante paucos annos bifloria hue fcripta eft, additumq; erat in Uteris tres ex nobilium numero eo die cfj'e mortuos, re-t^^liquosiegrotare, mortem certißimam expe-♦«»■e. Non mirMn efi, uenire Tureä nbsp;nbsp;alias pce-

ttitSjCÙm tam impie uiudittui. Ejift zuerbartnen doi Vfir arme elende Teutfchcit fofewfch undfo uihifch leben: VuirfreJJcn und fauffèn uns krack, todt,und in die heel hinnein. Imo deteriui iam ui-uittir,quàm be{liee,certè beftiie ftbi nociuafiigiut. ïta iam diabolns grajjatur in genere humano:cre' do non fùilfe tam nociua ilia uafa teüacea, quàm funtultra,qiiteinaluum demijfainteftina arro-duntjUnde homo fuperfles efjè nequit,

in (^«odrfirt epifcopatupotaueruntaliqui,adeô utexipforum numero unus fîtmortuus,nibilo‘ minus tarnen reliqui,exemplo iræ De( zjon coW-* motkmortuo fuam partem in/ùderunt.

Lex f ft id Sueuicls urbibuf, ut fi in rixa aliqni gladios ftrinxerint,acuelpuer,uel mulierculti procul etiâ inclamans pacèimperet,capite punU tur, qui audito nomine paciiinfuperfirire audet.

'DAacobuis 7uggerus fenior accerfitus in fena-tum Augufianum, cùm deliberarent de inftrendo beüo ducibui Bauari£, inquit,fie non effe fuaforé beÜijfcd pace fuadere,c^ut res perageretur qua-licunq;modo. tieautem exiftimaretur idfacere fuicommodi caufa,fed ob publicam utilitatemt Ego,inquit,dabo decem milia aureoru, quibut, ß fieri poßitfpax redimatur, Si uerô res tranfigi no

Quintum præccptum* ÿj P^ßit^ut ijs fenattu uterètur ad beÜumgerendum, Hoc profêilo non facile alim priuatus,quantum~ Kis diues,faceret.

Quando euertitur currus ouorum,non poffunt ontiiia integra rurfus coUigi, Sic pofl turbatum ^cipublictc flativm, oportet tnulta patienterfirre ttt confulaturreli^uo corpori.

Cracoui£ quidam adolefcentes maledixerüt feorto Epifeopi,O'faillis eft tumultus,ut Epifeo^ pus mitteret aliquotfatellites,qui interfecerunt a-liquos exfcolaflicis ; o rurfus ex fateÙitibus quidam interßm funt.Tantum ualuit Epifcopifeui~ tia,ut propter feortum turbarit tranquilitatem pu blieam,0‘iuiferitfcholaflicos difeedere exciui-tate.Vifcefferunt igitur tam innocentes quàm fon tesjamquinoniMerfùerant quàm qui interße-rant. Videte,quanta miferia iüa fit.litulti funt terfeüi, O fcbola efl difipata.Vos igitur fitismo deliiores,o communem tranquilitatem,quantuM fieri poteß,tuemini.

Audiui Anglum quendam dicentem in conuen tu : Mer imperatorem o noftrum regem potefi ejfe paXjfed non amicicia.

Non eü turpe, domefticos domefticis cedere. Vtinà hoc cogitaremus in Ecclefia o Republica. PldHtWifacile efi imperium 'm bonos-

QUitn Jo Thrafibulut recuperauit AtheitiiSfibl exules bona fua ex iÜd multiplia confiißoneey“ turbatione communis hiatus ReipublicieadâlioS paßim translatarepetiuerut. Ciuodcum abfg; no uis çr magnis perturbationibui fieri non pofiet, Thrafibulus hinc fumpfit éccafionem fanciendi legem de sicut nobiles Brunfuicenjes e-tiam amifiis fuis bonis ea repetiuerunt, undefiunt orta noua beÜa. Qjiare cùm ita res accidit,opti‘' mum efiferuare quod iii ueteribus reperimus hi' {lorifif;^‘’gt;''ree

KabemtiS toi Lycurgos,id fft, lupinos honù' nes,(juot habemus eedituos. Sed redites fe hic ueT' fus habet:

Brathîc Canus ,homo dodus çy cloquent, procerus er pulchrie datura, qui femel pereuffè' rat quendam fiudiofum,qui lam ed dodor. Rebt' ta uero read Redorem, Danusefiabfolutus. Co-uenerant ipfe zy alij in cella uinaria,hilariier pn tantes. Pofiea cùm en illa men fa, apud quamftU' diofus erat,ciepijfent rudus edere cTuodfcrari, iüudtn altera menfa Danus lt;egrefirens ,monuit eo5,inquiens:Bibite uos uefirunt uinum,c^nos no firum bibemus,zf- uolumus elTe hilares. Tunc ftu-

iiofiti cotumclioßs ucrbis Danum äßvcit, erprobe exagitauit.Tandem furrexit DanuifCSquot; pugio-ne inuerfo fludiofum cd{iigauit,cr ipßt» tergunt bene démit Ißt, Res ad Reiiorem defirtur. rgt;ct~ nus re/ßondit ; Quiaipfemihimolefius j^itmut. Us conMcijs,^^ me irritauit, pugionem muertes^ fMn modicum cafligauiM re iudicata à Rf «Sorc^ ^anuseüabfolutus.

Audiui ex lacobo Sturmio in Argentinenß fe-i natufùiffè fenem quendâ militem, qui cùm inter-^oguretur, ut diceret fuam fententiam de mouette do beUo,re/ßodit nihil aliud,quàm'. Optimi charif ßmi^Domini,plané nihil boni bellum apportât: Lieben herren, lieben herren, es ijl nichts guts am krieg.

Cornes de tJaßau qui mortuus eft ante annos in lt;w circitn’.cwtn admoner€tur,ipft/m habere oced ftonemadfetrahendi comitatu KazenelnbogeUi rejpodit: Non tantifacio ilium Comitatu, ut pro-ptereauelimturbare Germaniiepacem.

Mil« quidam impius,cum canere audiret can-tilenam,lDa pacem Domine in diebus noftris, in-terpellauit canentes,hi5 uerbis: Vt uos peftis per-dat-.quid petitis pacem,cum nosnihil magis quàni pdccm auerfemuri. quapropter quotidie beüum gerimtis.

Vlutärchui nffl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'fcribit,iMrtgt;^

Gracile ßuljeutcumduofrutres una incedereittf er ad lapident aliguem eminentiorem uenirent, nonflatim feiunüi ab codent loco difeederent^ffi ambo una ad ident latui circumirent lapident. Uuiufmodi rituf peculiaresßngulagentes habêtf gniapudipfos recepti conferuantur, utanti^Uif probitatK homines admoneant. Accommodât igiquot; tur Plutarchui huncritum ad fratrum concordiHf ac moneri eos hoc exemplo dit,ut caueant^neqvi^ lapis^nec uUa offenfio dtueUat animos eorum un^ uiuentium: Etß qua incident offenßo,ut lUani iun^i circumeantyhoc eß^dtßimulent^ deleant,0“ tx animo extinguant.

Cunteßet Doäor Martinus ualde comntolU^ in aliqud caufdy^f incenderetur dlterius fermotd-bus,interrumpebd eius fermones, récitas uerfugt;»’

Vince animos iram^ tuant ,qui cetera uincH‘ Repreßit fe erßtbridens dixit:Non uolunttt^ äe his amplius, fed de alijs coUoqui.Hunc uerfu/tl^ etiant diligenter obferuauit loannes Frideriftf^ Tiux Saxonia.

Qiiintum præceptum.' y? fàfokt,1'icut frater dus dixit, ufusGermanica tOo prouerbio : Mein bruedcr i{i nieht leichtlich auf den efel zabringcn ,aber venn er ein mal auf den efel kumbtfo ifl er nicht leichtlich xcidcr herunter zubringem

Audiui femel ex nobili Tridtrico à Dón, cùm logueretur dc ({uodam regc,ciuem iracundum effe expertus erat in ^uodam négocia, did, nihil efri pernicioßus ingubernaticne, ^uàm iram.

Vixinueißcits untimpagum, ubiconfentiant PaftorctjcdituuSjCpaia regiilaritcr ufuuenit, ut cU fladesßnt qnaß tribuni plebis,incitantes rußicos çrpopulum contra paßorcm.ldeo oportet eße fa pientes,ciui inter fr norunt cedcre, Diiobus iratis inter fr litigantibus,fapicntior efl qui tacct, quam qtiicontradidtjiux^a Pkilomenis refronfum. lUe rnim Athcnii obittrg4tus,quareitit cß'et incptus in couiuioMo rcfrondit, quare tu ita es incptus, qui ebriunt uis rr/ormare er admonere, Ita qui i-ratuminipfaturbationecorrigere conatur, non fecus facit, atque qui ebrium è uefligio reformate tentât.

Cùm princeps quidam uehementius effet ira-lus imperator Fridericus, uirtant£modcfltiea6 pietatKjUtquibufdam ignauus propterfingulard CT inßgnehumilitatem uifusßt,frrtur ad eum di-xiffe ; Sj finis bonus fit.omnia reliqua bona erund

Vtlignißc(iret,ipßiauehementem iram ipßtdn-dcm ntKituram e/Je. iSe pofieaßcitueüem,uÜet» linteam ex panno craßiore, cui fubiunxit ßmbrü plané auream cum magno fumptu, Ita ueflitus Uf' nit 'm Senatum prmcipum,quidixeruntà‘.Donâ' ne^quid fignificat ueflis ißalKeJ^ondit iÜetSifinit bonui fit,omnia reliqua bona erunt. Ua r^t impt' ratorem,fed fiât Sardöniui rifuf.Pofiea Uero cap-tuf 'mbeüo,admonitionê imperatoris prudentie propemodiw fero expertus eftt

Scipio uir placatißimut maxime dekHattu efi leilione Xenephontis. Cyrtimeniminmodera' tione irtc, placabilitate,alijsq; uirtutibus diligen' ter imitatiit efi; {ficut 'm tota ptedia Cyri nufquant reperitur ipfum fitifie iratum )fi(it caâut,z^ con' tinens domiz^mcafiris fupra alios omties dud Komanos.üabuit banefèam coniugem, quant di' lexit,cr uidßim ab ea diligebatur.

Qüando dux Fridericuf fiât iratus, difceßit cubiculu, dimifit afeomnesctl quibus ^fiabebat negocium- Ita fiolas concoxit ac quafi jregit iratitt crpofl aliquot dies redijt ad confiliarios. nbsp;nbsp;nbsp;_ ,

Seneca poftremo libro de ira, 'mquit : Duw ter homines fumta, colamuf humanitatem,non ti'* mori cuiquä,nonpericulo fimus, detrimenta,in‘ iurias-,conuitia,ueüicationes contemnamuftamp; gno animo brtniafiramw in(ommoda,crf‘

Quidam nobler anficui,bonut aliis uir,fed ad-iiioiivin contentiofut,crrixarum cu^idut, cim fffèmtM aliquando uni, mouebat magnum certa-men de re non nece/Jària, ualde refîflebat, neç poterat precibu! fedari ipßm contentio, Cùm ad^ ^ortaremuf eum pluribui uerbis,uttaceret-,rejßo dit'. An igitur firendim eß tam apertam iniuriant ^^i ßerüAt alii:Qu£ patiêti£ tu£ laui erit,ß di~ meritui mala patiarfs, iuxta uerßculumt

Killtet quidam liberius qu£dam inter po-tandum contra regem Pyrrbum dixerant, Vo-toti igitur ad Regem, iußi funt dicere caufant, T«c unui inter eos animofior:lmmè,inquit,Kex^ tßa diximui,amp; niß lagena deßcijßet,nos longe a-rerbiora contra te dixißßemut quibut te mterßcif-JeiKUf.lta placatui eß Rex Pjrrbi«, q;- modéra-tutiram hoc diäo militisurbano.

Scitis prouerbiu GermanicumiKlein en teutten ligt der dreck nahe beim hertzen, id’eß : Par-whominetcito irafcuntur. Stomachutideoindi-Znationem fignificat, quia bilioßt ßatim aßendit iilis in orißdum uentriculi,uel ßomachi:ibiqiS:'£ tim ex£liuat iUit quißint ffv}(OÄe/,ßu pr£cipitit irie, Ocindenoneü magna diüantia ab orißeü

«»i Qiiintum præccptutn» uentriculi 4 j cor,cieteris paribut. item ^ttando ali ^uiseß:fdmeUcut,tunc citiusirai»ccnditur:lt;luU bilii in orifido uentriculi citiufinouetur.

Scripfi aliquando ad guendatu priiicipein,amp; fiii deprecator pro alio. Idc mißt mihi uolumimlf qux erant contra eum^pro quo interceßi.Re/^otl di: Qt^bd fißngulacoßdtrand4eßint,qua:unuf' quifqsßcijßt, mirabilia in mundo reperirentur. Voßea maderatui eß iram, eumqi recepit, ac re-fiituit ei bona.

Imperator Maximilianiu habebat fcribanft quem adinodum diligebat, propter bonamfcrip-iuram. lüeimitatui manum lmperatorif,fcripßt chirographa nomine tünperatori!, er petiuit i iacobo Fuggero pecunia. Quod cum iterum att^ ÜerußcißetfCcepit res efße fußieda Fu^gcro, qui acccßit Imperators ermoßrauit chirographa, itt terrogans an iußu Imperatoris hac faila effent^ Imperator in/ßeilK chirographis, dixit: ejßc qui' dem banc fuam manu, fed an eo temporepecunii poßulaucrityfe ignorare. Accerßuitadfefuunt fcribam,quem mterrogat,an h£c chirographa ad fuggeru detulerit: Ua,inquit,Quterit denuo imp^ rator ; QuisergofcripßtflbiexanimatuiiUe,ßii' tim ad pedes Imperatoris decidit,ac fatetur feßti ffilßf,ueniamq^petit. lAaximUianui Jmperatof nihil feuerius contra ipfum fiatuit,quàm iubês i^i* protirtut

Quintum pracccptum^ loj prolinui è toto fuo imperio difcedere, ne ufqttant inueniretur in ullo loco, ubi ipfe imperaret. ’Tjndem in beüo Veneto, adiuiixit fe Venctif, ubi til mterJrâui.H^cfiiit bonitM ïJtdximtiiani impe fdtorii^C^ moderatio irie,acno indulgètia. Rtflè ffüm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßcit, lt;}UÔd ipfe accerfiuerit

D«x fridericui dicebat ad quenddm nobilcm, cum uidijjèt ipfum excandefcere: QM4fW turpè eH ttirum fapientemficirafcii

(^idam ex amicif nojlrit, uir aldis doâui 0quot; tgt;onut,erat fatit afßer ey pugnax,cr multa etictm Mouebac cum fuo confule non necejfaria. ibi eunt adbortatuf fum, ne tot rixas excitaret propter pu btic^ paeif conferuationemtey fui ipfius confcië-tiam. Tandem iSud fólummoio ab eo poilulaui^ utfaltem per alicjuot menfes nihil ncceffarium ri-xarum moueretiäatim enim experturum elfe mul taciim fibi tum pacipublicte falutaria tndepro-Jientura : promifit ttuhife fafiurum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bien

nium itacjue ad me reuerfus, cùm multa familia-riter cum fuo confule egijfet, atq; propter conce-ptam animi moderationèguædâ obtinuiffet^dixit: o' Do»a'«f Philippe, quantu fenß comodi ex illo tuo coßUo, quantum^ id 'm omitibiM reb. agendis adiuinenti prlt;eflititi Verum proßdo eß quod bre tût patiêiia longa pace pariat.Sed hoc breue tem-

♦04 Quintum præccpfuni. pus pdtîentite tâ mihi longu cr moleflu uifum fit quätum guident ad me attinet,diuturnu beüw» CT multiplices rixM fuftinere maUè, quàm tanM patientiie molejiias decoquevf. Et re tfera ficfe reS habet. Nam ita naturlt;e cr ingénia hominum futit comparata,/!cut dixit AchiÜes : ira meüe duldof eft.Huic apte rej^ondet uerfus Hartialis:

Auruamp;opes zj uafafrequês donauitamicUS'» Q«[ uelit mgenio cedere nuÜus erit.

Scipio,et/i in manu habens exercitus, non mi' nus tribunorum petulantiam quàm iulius Ctt' far cohercere poterat:tamê amore patrie, ad iuuandam cr coferuandam fe natîi arbitrabatur, iniurias tribunorum dißimulauit,^ iram fuâ coït tra eos fufceptam modrratus eß. Ad huius exetil' plum nos (juoqi priuatas iniurioi gt iram nojîrif dißimulemus, CT communi tranquHUtati coll'* donemus.

Vidimus certamen inter duos conßliariosW' ^eratoris Caroliv. Granueîum craliivm queit' dam,quorum iüiusßrtuna uel potius patiëntie yicit. Qttamuisenint alter effet in magna gratis dpud Ctefarem propter fuauitatem in dicendo,it^ iit Imperator, ß quanda laudaretur aliquis ob el^ quentiam facundus, dicere folitusfit : llle quidtfi* facundifs efi,fed meus confiliarius multo fuauim^

Qpintum praeccptum. loj' bmmpatientM at^ afiimi moderatio Granueli efffcit, ut alter ex aula eifceretur : quin^- multi principes laborabant pro eieao,fed nihil efficere potuerunt.

Alexander habuit duos cubicularios,admodS ßbifanüliarcSf£pheflionem cr Craterum. ^phe^ filon ßtit aulicus,idoneus ad afjentandum.in c«-fuit exceüentia uirtutiituterq; uoluit ejfe pri-t^us, Craterum oderat Ephefiio, ideo ^uod erat in fo uiytus, Siepe dimicatifunt interfefe interueni-rnte Alexandra,ut etiam minaretur utrilt;^ mortê, ^ifi cejfarent ab iftis contumelijs er rixK'.er dixit ^phejiionem effê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id efl amaUi-

tem Alexandri, craffentatorem ; Craterum uerô f tKeêeteiKsec, infuper dixitEpheflioni : Craterus efl aliquid flne Alexandra:tu nä^iles fine Ale--Sandro.

E/l antiijuum diHum sa« atixtiMv i -sreiâtAe» gualia no faciunt beîlum,pcut fft rtww bonum di ^umGermanicMn:Einem we dem andern,fo ge-fih ich t keim vnr echt.

Pindarus: Mauere rempublicam cuiuis efl:feii fiftere earn in tranguillo,folius Dei efl. Qitifi^; p9 mauere rempublicam,fed nan potefl earn fe^ quot;lt;tre)pcutipfeueSet.

Verum nemo pacem ftne Deo re/iimet : ^uii^ iellii geruntur propter pacem, er pax petëda e/i propter coiißitutionem reipubUcf^

Nos tnntum ^uærimuf i^vf(A,ct)^itct tiena beH^, qut Alexander appeHauit munit beb la.Cbrißusnominauit rumores beUorum ,idejK non beÓa monarchiurum^qualiit Cyrusgeßit, qi*i conHituit pacem: nam finis bellt debet ejje pax eonâitutiohoneiiißatuf. ltem,ur/ùnt Alexatt“ iri beUa çr Romanorum , ufyue ad temport Augu/ii, qui domito tam orbe terrarum, ho^ tames in pace legibus coniunxit. Noflri uero tent' ports bella ad antiqua beUa coUata, tantummodn muriumcertamina uideri pojfunt,flcut Chriflni uocat rumores ey tumulcus. Romani tardé mgue-runt betta. Ego credo omnes ordiaarios magb firatus tardé mouifli betta : flcut noRer ciefar Carolus V. ittchoauittantum duobetta, (quodego fcio ) in quibus fitit femper infelix : in alifs uero, quorum ipfe non extitit autgr,fltitfirtunatus. Vt dim muaflt regem Gattiiti amiflt exercitam, in-fidu peäe,zyconfiäüfame.Demde cum in ^fli' eâ expeditionêfaceret,periit exercitus naufragio.

Mt neceßitdt effet, aut fumma oportunitaty iuxta prouerbiu Germanicü:Esgehort mer zum èantz ien rottehoffen, es gehören auch beiite darein.^

ConteUabilts Regis Trancifei capitaneus ^ante Mnos uiginti uel amplius dixit, qaâdo imperator fuit in Uarboneß prouinciafegeßiffe duplex bel~ lum,unam cum Rege fuo^qui uoluitßatim dimiat t’exaltera cum imperatorCxUt filieret eu,fed Come ßabilis metuit (ortunâ Imperatoris cius exer--Mu,cui comodius ftratagemate quodam comme~ »Itum eripi poffe coi:ßderauit,ßcut faéliHK csl.

Lantgrauius huius pater dicebat : Si quis tres intmicoshabeat, cum duobus paccmcompcnen-^am^quo teptius fuperari poßit.

Notito #ir 'Vlricus ab Erlach,dux Heluetioru, Mi cum narrareturiam in ipfoconflidlu fuasco. piof aliquas reeeßiffe, nihil perterrefaüus, dixitt ^onu eflfeparari paleam igranis. Hocenim itio~ fit,utgencroß animiadmoneantur fute tantum ttirtuti crßrtitudinitotum certamenincumbere: alioqui enim fieri poffet, ut reliqui præfentes, i-gnauis aliquid cofiderent, ipfiq; negligentiores ftili,nihil tranßgerent.

Citfar Carolus V- intuens nollrtim exerdtum Ingolüadium, afeendit tumulum aliquem, ac fiftit diu cogitabundKS çz tacens : tandem aU-~ i^uem

quem ex aßantibus militib. interrogauit: Sunt nt iji omnes tuntàm GermaniîEil pulcher exercitus, militum dekHus: fed po^ea addit: Cito eis de^ eritfipientu cr pecunia.zr ita accidit.

Aefchines. Priemiainbella perueniunt died' pitaneos-.cdufe conftruntur in oratores.

Peyßeus Kex miferat kgatos dd Spdrtdnot, pf tens^ut durent uqudm zr terrum. ^^dm illd fititßf tttd petendo deditionis. Spdrtdni dbiecerunt legd'* tosin puteum^ c^dixerunt, fe dure cis aquuitt terrdm.

Bdniel dicit : Gog amp;nbsp;Mlt;lt;gog funtin montibut ifrdelperituyi. quid hocßt,nefcio,nißqu()d Deus ßt hofles fuos deleturus in extremo wdicio, dUt quodddhucflnt mdgndmcUdemdccepturi Turd in motibus ifrdel,id efl,in Gerrndnid^ in iUis locût ubi funt uerc Ecclefilt;e.

Audiui ex nobili Ù Ddfeo EdUdrico,qui fùerdt legdtus Cofldntinopolim, cfje udticinid. Turcorti, Turcos efßpotituros Vngdrid,Pobnidy cumdli^ qudpdrte Germdniie:amp; deinde fireinclindtioné regni Turcici. Non dubium efl Turcos in Germd-nidm pdutopofl effe uenturos.

Cdroltu lidrtellus trucidauit trigintd miUiu Sd iPdcenorum,zy mdgno terroreliberauit GdUiunt çr Germdnidtn.

Qptntum praeceptum* tc^ lt;nbsp;pdtre,dthttufalß$ crimjutatiotiibui pergenerSt xt hie eo modo traheret nd fe regnum, Secundiu filingfibi confeiuit mortem,ut dicitur,dolore trif.Tertiuteßinutilisregno.

Acceptliterdf in quibut feriptumeß,Turcot i^dri, quod non debeant udgdri per Perßam, fed, per Vngariam .'Et in ijfdemfcriptum efi,matron quandam deßndißi ßlios duos ttduerfum Tiircunt quendam,ddeo firenue,ut tttriq;,mater nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m2

ferint incolumes,fed mater dmifit dexträ, ZT dc~ eepitaliduulnerdi Efißngulare exemplum. M(lt;-tereamp; Vngdrid, cuietiamfi prtecidatur dextera, tarnen aliquiferuabuntur.

Efi in uaticinijs Methodif : uulpem eduiiurant eclauflrisCaucaßrußsIudios. Vulpes efi Ma-chometu(,qui eduxit Turcos in Aßam per occaßo nem beüorum Perficorum. Turd porro dicuntur rujiiudcei,quidfuntcruenti, esfindt bluthunde, Jiicuntur ludtd propter fuperfiitionem, quia c{l quoddâgenus hominnu fuperfiitiofum. Hofiri ho mines, abieddfuperfiitione,fiutejferi et barbars.

Rrccnt ante paucos annos quatuor miÏÏe robit üißimi uiri,uefiiti turdco uefiitu,ex Nngaria lt;6-dudifunt,e^ mißt ad Turcum.

i: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;edidit orationes, in cjuibiu hortâtui eß

principes ad bellum contra Turcos mo-uciidum, fùit^ legatusin GaÜiâ, cr fepe in Ger^ matiiam. inter c/eteraexanpla in orationibui ills kuncapotogun citât: DicitfidffèbeUummi' gnum inter hpos canes, zr ueniße nuncios ai lupos qui dixcrunt, ucuire magntun numerain canum. ïbiunus ex[enioribus lapiscohortatus e/l ciCteroS', ut fcfe coniungerent^ ac nùtterentunum fpeculatum agmen canum. lUc afcendens montent, uidet magnum agmen canum. Senior lupus inter^ rogat,qual;s ßt color canu { r ej^ondit^effè uariif Zy diuerßuin.At fenior.Res benefe habet, quia di uerß coloris ßint,non diu ßmul mancbut.ita quä-äo diuerfa; ßint uoluntates,cit() ßt dißipatio.

Iohannes Hilden monachus ißmaci prlt;edixit annot^a oTurcos potituros ejßeGermania,amp; Italia.'Dißmtdui cum alijs dodlis çj-honeflis uiris, (ur non potiiu Turci appelèrent Italia, ubi ejßent opes zjquot; omniit rcrum copia, quam Germaniatni Refßonderutjße dijßutaije cum Turcis eade dc re, qut tandem rejßonderut: Si Italia appelèrent,co^-currerètßmul Itali zrGermani,ac reßflerent eist fedß Germani uiciffent,tuncße ultro potiturof eße Italia.

Nkcmini, cum eßimus in conuentu Angußano, ihißtinietiant le^ationem VngaricamtCrpeii-quot; uiSlt;:

Quinfum præccpfum. m btjjèduxilium contra Turcos,qui tum cotraipfot in bellum proce/Jèrant.Sed neghgebatur ipfortari lt;Jiierela,ç^ unuf ex priccipuis dicebat : Ujétenut igt;cllü Turcis frilfe cum rubrii ocreis, quàdo per^-tieniret ad nigrat, tunc ipfos muLo ßruores w’.a^ ßroscßeuiros. iliud rejponfum ualde legreßre^ fgt;lt;ttutamultif : C!quot; projriló fatis fuperbacrini-^ua erat reßgt;onfio.Quia etiam ad uitanda noÜra pcricula debtmus afftet uicinorît calamitatc.PrO'~ fiäo res inagnof geffirunt Vngari : duas gentes t e prefferunt,Scythteam er TurcicamTuerunt mu-tut Europie ab tüa parte,

Ücanderbegtw princeps Epirißrtißinwßitf ^ui ante captam Conamp;antmopolin diu Turcii for tißime reftittt.i-tutc fielt f.mdis Georgius Eronsber gbis,c}ui ßit duodecies utéior.Hic dicitur,pofl fa-(tam pugnam ,quaß uerfaretur adhuc inter ho^ fitum tela, fempcr uibra^ gladium, donee ß/fot in terram delaberctur.

'Vidi literas feriptas ad noftrum Imperatoren debeUo Turcico à prlt;tß£io Polonico Cracouiea^ fi,fapiètc uiro,m quibus agens de conflituëdo primo duce,dicit,omnino neccjfariu ejfe,ut Imperator fît dux i» iDa expeditione,propter autoritatê, amp;nbsp;propter difcordiä aliorii regumtConfoliti^ ij^ adducere fexaginta tantu mtUia militu. Sed mire-tur aliquis,cur ego tarn exignu numeru conftituä,

turn Intperjtores Turcicifecum trahitntiooooo tnilitunt.Hoc ideo fefdcerefcribit, quia iUa turbit Turcica plerun^ fit inermis, qute in modum llt;t-trttnculorum ua^etur^^rapiat undecun^ pofiit^ At fi udgationes ijlec prohiberentur ( quad fitcik pofiètfieri ) commeatum Tnrciscità defùturuni» Deinde alteram etiam caufam addit, quia non pb^ ribut poffit aduebi commeatus, or rem omnê ejfi pofitam in uniui cum Turctspralq ui{ioria.Qtif^ fi femel proftigarentur^uno tantum pnelio fitturi inclinationem multarum gentium in EuropteCf alijs terrlt;e partibui .Imperator Carolut V. tù de caufii iufiit mihi iSof literat oüendi.

Jpfe legatm Turcicus dixit Venetijs, fe non fit-tif pofièmirari ftulticiam regum Occidentaliuan, quad cùm uideant imperatorem Turcicum impU' catum beüo Perfico,^ abeffè in Perfia, non bel' lum in uungariamoueant, or eamrurfui ad fi retrahant.

Ante annosfedecim dîffuafit capitaneus Intpi ratoris Caroli V. ulterim perfequi Turcam fitgf' entern,quia Turca poffet reparare exercitum} no ßriueronon.

luliui Papaininitio potificatut mouebatbeUS eontra Imperatorem,pofteanon fecin atq^mut fe compefcuit er quieuit: fortajje admonittü Çttrdinalibuff inter quos [uni multi fapientes ho-

*#/««, qui facile prouiderunt, non ita cuiuis pro~ pojito reff andere euentum. l^ouerunt uerfum Phocylidii : Htupi Ksêfpvaff(^MeivTi'!(v'eei//i(^

ïtali funt fapientes homines. Primo etiam mut' tit mouerunt contra Carolum V. Imperatorein: fed poUquam inteUexerunt eiusfortunam, quie-tterunt^nec ainplius earn irritaucrunt. Hosflolidi Germani putauitnus effe fomnolenturn hominem.

Qgidiim Dux aliquot annos ante bellum ad Ingolfladium geflum, uenit ad ducem Georgium, ü'fùithortator,uteo tëpore bellum moueretur. Sed dux Georgius diffuaftt, e^' dixit: An putas il~ luHrißime princeps,ultra illos montes non effe quoq^ uiros?quafi diceret: cr ipß funt formidabi-les. So ein fchxvert das ander in der fcheiden.

Lantgrauius dicebat antebeÜû quod geflum tH ad Ingolfladium: Ego nunqua fuadeo hoc bel-lum:quia non fucccdet nofler conatits^eo quod no regatur uno capite aut confllio.

multi boni uiri ante beUum adlngolRadium, (iim uiderent ittud moueri, dixerunt: lam moue-tur beüum, fed finis eins quando erit {Et profiilo iuxta eorum pr^fagium,longo pofl tcpore,nulla pitx compont potuit,

Qj^idam Comes capitaneus, crduxexerdtut . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h h Caroli

Cdroli V.'tn proximo beUo, cum prindpibufUff^ luit dimicdre,id^ indicduit lmperatori,oflendent fimid opportunitatemopprimedihoßef. Qkm ue-ro'^eheinenter urgeret, ut comitteret pr^elium: Imperator omnino id fieri noluit, dixit : Suffi-cit mihi,fi poU annum idem minore cum damnif confequar. îbi iUeiratus^quàd non confîliufuum approbaret tumultuatut efi coram Impcratore, CT /«am panopliam exuit.

Audiui puer ex pâtre meo, quàd A IbertMi dux 3auariie^auus huius ducisAlberti dixcrinEt-fi pofidiuturnum bellum mihi mediocrem uido' riam neus concefièrit, cui maximas ago gratitut tarnen nihil meorum confiUorum coceßit, queitf-tidmodiim mecum m rebus agendis conflituerain-Sic rede Thucydides mquit:»icirx i fUTdis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideHnntnimè bellum proc

Uonlegitis multas triennales obfidionet,fi^ multas unius anni^cr biennales. Triennales obfi' diones tantum fcio tres. Prima efl Kifantij,tempo' re imperatoris Seueri ante Conflantinum, qui rf' flituit urbem deflrudâ,cr prorfusferè deletâ p^o pter opportunitatê loci. Durauit hiecobfidio » dimidio annos, ibiingens multitudo fortifiimo^i* uiroru intus cr forts perijt. Secunda obfldio Bd' boron,tempore Adriani Imperatoris,durauitf‘‘^

Qpintum præceptunî. iif fret dnnos.défendit eß 4 Bencosbjn iudieoru lÄef' fia. Adruniif fcriftßt ad fenatum B.omanum,non fitijfe kue beUum cum reliquijsgentis ludaicie,fed tandèBfthoroij fame coaîla cüfacere deditionë, tertidobßdioßiitSumariig, guando decern tribut fgt;t Aßyri.vn abduilte, ZT in ithtrum locum coloni «li/ ex gcniibiii introdu^i ßint,{iui deMe alit^uos fitut ïudiieos cx quofdam gentiles feruabant, xtde Samaritanus erat conuiiij nomen,ßcut cipud »taioresnojirosBokemus.

iiiaxiiniliani ußtatumßiit diëluni: Bacilius eß eegnaj» occupAre,ciuàni retincre.lpfe expertiti h cutuscß.

interrogaui aliquando ejuendam cupitaneum, tgregiunt uirum, qui erat pulßis gt;-t Gallo in beHo 1uliacenß,an uerum elfet,quod duccs bellorum no ftro tempore ( ßctit ßrunt ) tarn grauatim in cer^ tarnen cum haße defeendant 1 lUe,inquit:Proficlà uerum eß, öquot; dicam tibi tres caufas quareßcßat, Prima er principalis caufa eli, quia habemiu re^ ges er principes,qui non intelligunt beÜa,er qui do poßea committitur error in beUo,er pugnan-do,tunc omnis culpa conßrtur in unum aliquem. Secunda, quia ciimßt boni duels non deuitare pe-rieula, fed cohortari milites, er cum Ulis etiam in maximis periculis uit£ obequitjre,er omnia per^ luârare : etiam parcimus libenter noßris corpo^ hb » ntiWj,

ribui. Tertio,idea non libenter pugnamM,fed dif ßriiniK bcÜ!t,ut habeamui plut ftipenàij.Quia nto uentesbeüx eadein temeritate finiuntb€}la,cuin non ainplÙK hjbefit pecuniam, lt;jui inccperunt cuin haberenti

Auditti alium clt;ipitlt;tneum,cum effet beUum mo twni inter dtios potentes Dominos, idq^ ualde me^ tueretur, dicentem : Non eff res periculofa, quU patentes tantum nouent beÜunt Üulto quodant fiff'e^u,qu4ndo abundant pecunia : ubi uerè ed cjt exhau^a,tunc faciunt faedera conditio^ nes pacis, ettamß nihil earum rerum fit tranf* aclum, propter qu4s print beSum mouerunt. Et fie accidit in iHo beSo, quemadmodum dux iKe prtedixerat.

Cum dux quidam beUum gereret cum Vene-' tis,mcendit aliquot uillot, tn quibut erat multutit fi-umenti. Venetiadmonuerut ne hoc facerct,cutn frutnentum tam fibi quàm ip fis poffèteffè ufui. refcripfit,ne doeerentipfnm quomodo beUum gf' rendunt effet. Paulo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tanta fuit fames in ipfiui

caftris, ut multi prieüantißimiuirifamemorereit tur. Pojiea cum milites reuerterentur,in Heluetid nutritifunt aliquot dies, müruiliuiatico, unde multi qui lotigiorefame iegrotabaHt,fic rurfu^ recreati funttaliqui etiam propter nimiam uiriwm debilitatem alimenta cocoquere no uatentes,ntor-tuifint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Cunt

Cum Hij^ani Kiediolanum occupa(fcnt,î]ojjgt;i~ tes cogebant fingulis difeumbentibus apponere co ronatum nbsp;nbsp;nbsp;iUam pecunium nominabât Jj^ilgelt,

lt;juod fifucere reeufarent^diripiebunt bona aut in-(enditt mindbantur^aut illos concutiebunt.

LdiitgrauiiK bonus princeps,ipfe ad me dixit: Ciÿàmdiuhabuipccuniam,c? militibus tempe-fliuèperfoluiflipendia, tandiu bonam difciplini tttilitarem in exercitu conferuare potui :fed fi dûtes non pofiùnt foluere,tunc nihil c/l, çy difcipli-tta militaris firiâè feruari non potefi.

Cum Veneti Kaxitniliano Imperatori beHum itidicerent ,leglt;itus eorumufus efi: formula anti-^uaRomana’.Populus fenatusq;Venetus bcUunt indicit Maximiliano. Ke/fondü ei imperator: îte gerite bellum fimili ftulticia qua indixiftis. Sic tadem ratione poilea beUumgefièrunt.

'Epicharmus fcripfit,Nlineruam pr^einuifiè fal-tantibus Cafiori crPollucLSignificauit autem Mi fieruâ prlt;ecinuijfe Laeed^monqs in pugnis et pra ^s,hoc eftyLaçedæmonios cr fapientia forti-tudine excelluijfe in bellis. Hf c«zw uirtutes du^e fi^ificantur per Mineruam. Item obferuanduirt ^fl)Lacediiemoniosnon cjjè ufos tympanis in bel-^^,fed ante exortum pugn£ priteinuifiefidibus.

Georgius à fronsberg, quamuismagnanimus Utiles,tarnen etiam adeô benignus ac mitis (ùit atq;

quifqu din aliin fuo tempore inuentits efi,nuUi mî-hti egeiio petèti tiiaticu negMit, etiamfi ipfî quo“ dummodocarcnduin effet, Kauddubiè interfuot it4 uixit, ut ipfe nunquam quemquuin offenderit^ tarnen in acte fùii leo.

Memini me prefente principem AnhaldinuM cum doitlore Martino Luthero de tranfßrendo dominio iure belli cofirre. proponebat Vuolfgan gusprinceps Anbaldi»uf,effeingens bellum inter ïmperatorem Regent GaÜilt;e,fy nos interro-^ /'gabat,cuiuscaufa iujhoreffetsaddensetiam hoc fuce quicftioni-.ambo Rfg« /«nt doilißimi çr borum aulte uiris dodißimis abundant.Vndefieri poteJljUt turifconfulti Regis, ïmperatorem cr IW perrftonii» Regem Galliadijfiutent.üosre/fion^ dimus,indicium eße penes Deum, nee facile poffe hacab hominibus dijudicari. Aßerebamusetiatit fgnorantiam notoria iniuria, aut iniufliciafiub* ditos excufare.

Inpugna PaU'sienfi imperatoris cum Regt Gallia, equitatus Uijfianicus, tarn miferè profit' gauit cataphrados Regis, ut non fecus atq; arbo' res quaßata uiderentur. Hiffianoru/m enim erant f 00,qui cum soo equitibus GaUicis cogreßifunt. Et dicenulla eos mifericordia erga quetn-quam coinmotos fiâffèin tarn lamentabili pugnlt;t»

Qpfntum præccptum. nf itivl tot prtftantes equitet nonfecufdtqueoUtK quafdam contriuerint.

Audiui adolefctns de Palatino Priderico beÏÏd-tore, quod ßterit con/uetudo ipßui, utß quando ueÜet mouere beUum ,biennio ante uenaretura-pros,quos condtebat. Et inde eins fubditi coniedit flt;imfaeiebant,eum aUquid moturum, cùm non qnotidianK cibis apros confumeret,ficut fit in au-l‘s,fed conditos feponeret.

Mentorabile efi quód quidam magni nontini« princeps ante aliquot annos de iunioribm quibuf-dam ducibut,quorum lt;etas adhuc ftruens erat, di-3cit:Nikil efi committendum iuuenibui, tantum per dunt exercituf. C^Mre nilnl poteftatis in exer-dtum ipfis eoncedatis.

ïJonefi gefla maior pugna noilro tempore, quim ad Paiuënam, ufgt;i pontifix Iulius fiât infiru dut eledtßimo ey robuftißimo exercitu Hißtaniu eo,lJelui ticc ty Italico, quo bellum infirre tentabat Maxiimliano CT Ludouico Kegi Gallia;,qui fe eiiiK i\axinuliano coniunxerat. Maximilianut re eognita,)nittit Langiam cardinalem Saltzburgen fern ad pontißcem, ut faceret pacemcumeo, qui eum diu Ront£ cum eo egifièt, tandem fiinplicißi-ntè proponit PontificitSanâifiimepater ,fimpli-dter,bellum aut pax, Reßjondit Pontifix, ut erat fi^loßus: EeUum. l,angiut,hoc rejßonfo accepta, ht 4 celeriter

cderiter per ueredarios ecjuos properatadMit-^ XimiliMimiAnuictinteüigit pugttamiam commif fam eße dd Kauennâ, gt uiilum eße Papte exerci-tum. ibi Pontißx ex uid reuocat Langium^ut cuiH eo de paas conditionibut agatAftittês ci ßmulmU' nera.Sed Cardinalis omnia ilia remißt^ita ut ex eis unum tantum falinum retineret,quo ßgnißca-uitßenonaßernari munera Pontificif ^fed alien grauißimof caufoi habere, guare eatfufeipere no poßet. Ifd ipfe non paßuf eft fe retrahi ; maluit e^ nim domino fuo Imperatori uiiioriam nunciare. Citm Papa w iUa pugna bene inflruiltK eßet bont bardif, noßri German! milites id non ignorantes in terra procubuerunt^utglobi,iÜ£ßs ipßs^ pr£-teruolarent, eoq; ûratagemata periculum globo-rum declinauerunt. Poflea GaUiciis quidam duX Hamorfa cum ala eleüißimoru militum aÜoqui-tur Germanos : Vos fideles, inquiens, Germanit meoexemplo nthoües quapoteflis animi alacri täte irruite : quo diâo,primus in ho^es impetient

Germani ßrenue eum fecuti funt. Ita Hi' ßgt;anos,qui primant adem tenebant,ad unum ont' nes trucidant. Dux autem Uamorfafeipfumde' uouerat pro imperatore, unde ßrtißime in iUo co fiiduacerrimo mterfidus efi. Poßea ueroPapit quibufeunq; coditionibus coadus eß facere pitce, Pfmeeps quidem, cum uellet indpere beUum, dicebdit

Qliintum præccptum. iit ^cbitt'.Aut aliquid, aut nihil. Kefpondit alicjuif txcottßliatijs : Tua celßtudo tam quidem cß ali^ quid^at ß udit,facilè nihil fieri poteß.

Qttidam dux cum appeteret dignitatem ptrdtoriam,mouit beHum contra impcratorem Htinricum Aucupem, ^uifuffiragij! principic ac-(eperat coronam,contra quein Ueinricus coadut ß defendere,ac proßcißitur itt ea loca, ubi ha~ bebat dux alter exercitum, ibi Heinricui obtulit conditionem alteri,ne dimicaret, ipfum,fi ueUent principes,libenter dignitate Imperatoria ceßurü fßi.Tenuit autem Keinricus Auceps tunc temporis totam Saxoniamàlittore Oceani feptentrio-nalisuf^ ad Thuringiam. ïntercefjèrunt boni ha Mines, aui fuaferunt alteri duci ne dimicaret. Coinpofita poßea pace iUe dux dixit, fe uidifie in uifione feufomnio uirum ßantem cum gladio fine capite, unde fumpfit conieduram,fe plane in-filiciter dimicaturum.

Valdeußtatum eßin Italia, ut praßantißimi duces habeant magna uolumina ßratagmatüan-tiguorum recentium, quorum leilione comm» nefaciunt fedemultisrebus. Vetus eßitratage-Wrf, guo magnifiepefiuperati funt exercitus. l/îo •‘ftfri ßratagemate GaÜi aliquando dicuntur uß ^duerfius Cafiarianos milites. Pramifierunt autem hh r currus

«» Qiimtum pfæccptum. turrut oneratos ferico,^xdltjs pdttnK, quos tnili* tes Cdfttridni auidè er fecurè inudferunt. Gdlli ift-tered illos, dun interfe de prxdd conccrtdnt, equitdtu incdutos inuddunt dtq; opprintunt.

Cynon fdpientißimut dc ßrtißimus dux tditU nodeßid prdditM fuit,ut cunt ex lonid fecuin po-ttd duxi/jet^quieiuildudesnirnKdinplds defcrip ßßßet, non modi non deleädtusßt, uerumetidni ^gerrintè tulerit. Dicebdt enêm ex nuUis rebus ^eßisuüdm Idudem quxrere,niß tdntunt ex uiKt firdtdgemdte, Hoc rftttem erdt tdle, quodfine ul' lius oßinßone, dut Ußone ergd fuos dues Ldce' demonios ufurpduerdt. C«i« enim mdgno pr^elio Perßu uieißet, multofc^ cdptiuos, er immenfd»t prrddm ex ed pugnd retulißßet, qute omnia ßmul ipß cum fuis ciuibuserantdiuidenddtibi Cymou non ignarus duaricite Laceditmoniorum quieqd^ erdtduri erargenti in unum locum,corpora ueri captiuorum uili ucüitu induta ex altera parte col locari iußit dedit^ deinceps Lacedlt;emonijs elc'-üionem. Lacediemonq «cro duaricia deeeptiytt' nidèedm partem elegerunt, in qua durum ^entum coüocatum erat , infuperq} Cymonipf^ tam Itberali diuißone, optionis^ permißionegrS tiasegerunt. Verùm Cymonnon minorem prf^^* ttna cum laude eft affccutus. Erant namq; inter cd ftiuos mufti nobilißimi ac ditißimi uiri, quos eù»t ipfe

Qiiintum præceptum. «j ipfeferedimere permitteret,mgentem pecuniMtj Crquidê multo maiorem quim ipf) Licedismo-nacx eorum redemptioneacliberatione,etia)n cumgratia coHegit.Quinetiain credo ex hac libe-ratione captiuerum ipfum tantum gratis apud hofies iniuiße,ut hgc fùerit priccipua eau fa, (juèd poüea tanta Rßit dedinatio ad ipfum fida ßt. Sic Cymon hoe eleganti ßratagemate er fute uti^ Vtati confuluit, cr duplicem gratiam apud Lace-damonios fcilicet liberalitatis, ^pud captiuot ckmentiie iniuit.

Hannibal multkcoUedtisbobu^ad cornua fates alligat,eo5qi ad faltum contra 1‘abiu/m ex-ctgitat. Turbato tabio,faluus euadit cum exercitu Hannibal.

C«i« Imperator Conradui obfedifßet oppidum Vuemnsberg,guod quatuor miÜiaribus dißat 4 tneapatria, (. credo ibifitifßemunitionem,quia ß-tum habetßmilem arci Coburgenß. in fd obßiio-ne erat Guelfus dux Bauarhe^erat etiam ibi gyna-cium,craliorum dominoru coniuges,ßtij pu-eüe ) G“ cum tandem deßceretßumentum, f xco-gitabatur conßlium à mulieribus, petendam cfß ab Imperatore, ut liceret ipßs egredi ex arce cum ijt rebuff quas affortcuce pojfent.Hoc cocefit Imperator

pçTrffor, quia eequißimum cß mulieribus pritßii-r rebeneuolentiam. UiuUeres cgrediuntur, Haut fingullt;e aliquos priitcipes,CT nirosprlt;eci-pUieauthoritatii. Egregium faneftratagema mU' lierum^prietendenlium fe gefiare [um res: quia riti ctiam ipforunt erant. Apud imperatorem coit tri dijßutdbiitur,uiolciri p(tóla,non ejjè mtetteH» de uiris,fed de ornainentis mulierum. Sed quid rat faciendum Imperatorin erat i mult crib us dc' ceptuf. in meliorem itaq^ partem interpretatief cft,iußit utgeßarent uiros in tentorium fuum,ubi confederuntjpranß funt,^ ficerunt pacem.

QtttJrfw beUumgerenscunt epifcopo Moguif tinenß,cuminuindemiauinutnconuehi uideret, interrogare folebat,cuius'nam effet iUud uinuitt' Quodßrefpoderetur,efje Capitulißpfecepit, abduxitfecumiß «cro dicereturßtuiui uel alteriief efß Canonici,reff odittüic eßmeus amicus:erß‘' aurigam libéré dimißt, fubiecit^ hocßbi ußtattf prouerbium-.Domini quidem probi funt,fed Cape tulum eil nequam.

Lantgrauius cu cepißet fecretariwm üueis cit' iufdam,ibi Dmx obiecit ei ( quod ualde Jfecioß^ erat)non effeiußum capere legatos. Lantgra' uius econtri habebat exceptionem, quod inuenif feteX-

Quintum præceptum. ny fet exemplum apud Liuium, ubi Romani intercc-perant legatos Athenienßum : iudicatu eß re-deßeri. Simile exemplum cdapudHerodotum^ ubi Athcnienfes ceperunt legatos l^acediemonio^ rumjturos ad regem Perftcum, ut feeder a firirët^ çr auxilia impetrarent contra eos,zgt;~ flatim iÜos utterßcerunt.

Paches,cum obßderet Colophonent,nouerai Ar cadicum ducem ( cuiut erat excellent induflriaßa urbe effe. igitur euocat ilium, fimulat fe ueÜe cum co coUocjui, promittens ei incolumitatemyGf faluum ut urbe reditum. Egreffo ipfo Paches eX“ pugnat urbem, qui fdebat fine duce nihil effedu-ritm effe exerdtum. Capta uero urbe, iterum ducem introduxit, utfic feruareuideretur quodipfi promiferattuerkm poflea eum caUido hoc fophif-mateelufuminique truddauit. Ciuare Pachese~ tiam feipfumgladh confodit t quia Dem puniuit iniufiidam illam.

Qitando Popilimmiffm^itlegatmad Antio-ehum y hominem uafiumorleuê prorfm, uoluit cumCretenficretifare. Quare iuxta mandatum fenatus padmeß, ut dimidium nauium Romani retinerèt, Poßea uero idem Popilim dißecari om-nes naues curauit,Qt' trabes fedas ita diuidi,ut di-midiurn relinqueretur Antiocho.

Epifcopat Spirenßs uiHut ab eleÜore Palatino,cum (ùijpt holiii eiits, uenit ultra, ßbi re-Jiitnfeu laqueunt coüo circundans ac flexis getii-bus petiuit mitigationein pœn^.Princeps pro fua dementia hac humilitate motus peperdt ei,dimi-ßt^; eum flatim.

Laurentius Medices uir magnanimes, fapiens, boßis reipub. Plorentin£, feiens fe non effe parent aduerfariofuo Alfonfo,tantoregi,afcendit na-Uim,z:r non petita publica pace,nauigauit ad pof tum Heapoütanu. Cum uero eo peruenijfet,iubet regt indicari,ade[ß: Laurentium Mcdice.Rex mi-ratus ipßiis aduentum, iußit indicari ipß,ut adß ueniret. Sed Laurentius: Nolo,i}tquit,egredi na-uim,niß prius fciam,an ad amicum,an uero ad ho ßem mihi eundamßt. Rfx reß)ondit,hoc penes il' Ium eße, eligat utrum uelit : fed maüe fe, ut ueiii' rettanquamadamicum. Hfc ßeituirtuseximiat er laude dignißima in Rege. ita fado colloquio pacem inter fe ßcerunt.

Qjiando Paufanius uicitad Plateasexercitunt Darij,trucidatis decem miüibus bominum,ßngu-laretn modediam er clementiam erga uidos ofiê' dit. Cum enim Aeginetee hortarentur, ut capü^ ducum aßigeret haflis er circumßrretßmproba''

uit ipforum conpUum, ty dixit, non eßi infuita ,’j-dum mortuis,fitis eft mihi patrio cr Deo pkcet c, faâm efl poflea profes Bizlt;intiJ, ubi eUtuf tcon-fTfi 'mfolenti£ poenig dédit.

Cùm Palatino cepijjèt tres principes,in prima cœnaprohibuit eis apponere panent. lUi cùnt federent in menfa,ej feirent Palattnum non hoUi liter fituituru ejje i» lUoru corpora, (peut pojie^ etiam dmißi funt, fa£iis conditionibus, ubi Pa^» latinusadmodutnfuam clementiam ergaïUosde.^ elarauit ) petiuerunt fibi panent prlt;eberi : ha^ here ipfos unde foluerent. ibi Palatinits iußit ipfis Tenunciari,(e hoc ideapcifßc, ut commoneßerent ipfos non geßijfe bellum peut decet bonos principes,propterea quod non pepereißent fegetibat^ fed duxiffent exercitus per fegetes,non eoaät ull4 neeeßitate. In prfdw Cyri efl, quod ciim Cyrus fa. ceret expeditionem prteeipere fohtus ßt tmUtibut^ ut pareerentagricolis,ncfegetes uaßarentur.

Pridericus Palatinus,qui uixitpatrum noßro^ fum meinoriit, deui^ts bis tribus prineiptbus, eum ueniret Heydclbergam, non flatim afeedit atgt; cem,fed prius ingrediebatur templum, ubiflexH genibus ad aram longo tempore dixit fuam pre~ eationem ad Deum, zs' egitgratias pro liberatio-ff^expericulis.

ii» Qiiintiim prçceptum» CT càptum daxit tn a.rcem CeUenfent, uetiit ei tiiam coniunx cum gyn£cio,Qr obtulit marito C9' rouan anream tanquam uiAori : ZT hoâi capto ctiitnt tradidit coronan auream, propterea ^^uod fortiter pugna/Jèt. Potleafimuî ceperunt cibuta, familuritcr coUoquentes^z^ teouißimii conditio' nibuifuilii^ ipfum rurfat dimißt.

AiphonfUi rex 'tieapolitdtnai,uiuens tempore tnaioritm noftroruin, fuit unut de fapientißiinü regibûs, ualde doaus,cr ma^mts res cum magitd admiratione geßit,ßiit eieéîus ac expulfusßteru^ in regnuin redi/t. B quando obfedit Caietam, Clt;t‘ ietani emiferut magiMin turbam fenum, mulierit, puerorum,?:^ pueUurum exurbe, ut reliqui pof-fent diutius habere in obfidione urbts frumêta (ÿ alias res neceffàrias. ibi quidam conßharij confit' lueruntregifUthanc miferam multiiudinemaitt faltem partem eius in cojßeilit urbB interßei niâ' daret, quo (^eilaculo ab mhabitaioribus uifo, c** tiusfacerent deditionein. Et hiüortographus in' ■ quit’.Deusmihiignofeat^ idem cr ego régi cotijt' lui. Tune Rex ßetit attonituszx cogitabunduSr tandemq^ pofi longum ßlentium in htec uerba prn rupit: Totum regnum Neapolitanum non eß mi' hi tanti, ut impetum in banc miferam turbam f^' ciam : dedUq^ßaiim feuer ißimum mandatum,iti omnes incolumes in uidnaoppidacrloca dißi't'

Qlii'ntumpræceptum. 129 buerentur. Hoc cùm ajpicereiit whabitatores ur~ bif m mûris cr turribus,re cogniia,{iatimfcccjt(t deditionem, moti uirtute cr dementia Re^is in ui doria ferè partit, sic tiidetts quanta plus faciat uirtus,qu4m crudditas. tiagis entm fleduntur a~ nimi cUmètia^quàm immanitate o-firoda.Qua-repulchrèdixitSdpio Jemaücunum duemjer-ttare,quàm totam legationem bo^Mtn ddere.

Rrfwiw olcæftgnificat pacem. Vndeolim con-i fuetudo, ut petentes pacem eoruin legatiramum oleæ ho/lideßrrcnt,cùm Scipio uid/JetHanniba' km ce dcßierata ejjet deßnfio Carthaginis, Car-gt; tbagmenfes miferuiit ttauem cum legatis ad Sapi-otiein petitum pacem. Podquam uerô primiim à Romanis conßsicerentur, indicatur Scipioni à ßie culatore,adejjehoßiumnaues. Quod cùm intel^ lexi/fetScipio,iubet fuaspromoueri nauesadùt“ curfandum hodi- CÙm uerô propim in con/pedu Romanorum aceeßißent, uidit /peculator ramim oleæ in prora nauis jù/pen/wm, indicatq; idem Sà pioni. Ibi Scipio flatim ßßit fuas naues,nec eas ul-terius in hoßes promouet : quia ex oleæ ramo eos tognouit uenire petitum pacem.

Maximiliantu in puniendis delidis leuißimut, ' w uindicanda auarida militum acerrimia ßtif-

hello Veneto,cùm capta Vincentia,quidam iniuf'^ fil Çuo in aliquot ciuium ades pradandi caufa im^ petumfècijjéiit : Ratim illam totain cohortemop•• preßit, er plures ducentii fecuri percuti iußit,uf eoexemplo otienderet non omnia uilt;!toribM

Eß magna lauf er bonitof principis Lantgra-uij üaßite Philippi,curantif in expeditione Vuir-* fembergenß quàm diligentißime, ne fièrent rapi-tiie m territorio hoßili. Non folum àfocijs abfti-nuit,fed etiamapriedif hoftuimAllalauf eßetiai^ in biflorid ßellifarij.

Alexander c£pit regem Indicum Forum, amp;nbsp;interrogauit eum, quomodo fe traiiari cuperet. Reffondit ë.veriXviâf. Alexander uerô pro exP mia fua dementia reliquit eiregnu, bberum^ um dimifit, cùin id non potuiffet facere : quia iant erat doininuf captiui régis Pori, Sic Rex GeticUt quem uocant Syrmium,id efl deßnforem,cum c£-piffct regem Lyfimachum l^lexandri fateUitem» fada pace cum eo, dédit cißliam dimifit^ ipfut»* incolttinem.

üojler Imperator olim capto rege Gaüûf» cùm iam dominus eius effet, progreffus ei obuiant amplexus ed eum amice,dicens : lüonfrere n’aye peur,car tes affaires fe porte bien,id eft, mi frater habe patientiam, res tu£ non male fuceedent'.e^ fraternècuineo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueapolif

î^eapoiaà TotiU rege Gothontm cinélaob fidione,cumfjeere deditionem cogeretur,ibi tan-ia fiât uirtui Totihe ut exerdtum in urbent illee-fis plané eiuibitis mitteret,CT priufiqnam ingrede-retur exercittK, mißt in urbemfi-umcntum,cuimi litet addidit,qui diflribuerent ciuibtd, ne diripe^ renturàpra;donibiit. Valde preediealur lUefum-tnus rex d Uifidriographis. 1» prima uidoria ita-lica, citm cepifiet magnam multitudincm nobiltfi ßmarum matronarum iuuenum ct'purBarumydi' ligcntißime eof curauit deduct ad parentes. Cunt porrô cernèrent Heapoli,?^ m alijs urbibw lüant ilementiam cruirtutes Totilte,libeniiiK ci dedide-rutit. 'Etmagnainclinalio ^talhefadaeüadcunt propter ipßuf clemcntiam cj uirtntes, cum aliot tßent pétulantes grafjatores m italia.

Catfar mpugna Pharfialica, cum uidereteant inclinare^clamauitmiles:Parcectuibus.

PericU datum efi uitio^quàd magis ejfit mten-ius in firiendos ciues,quàm in hofles. Multi fcm^ per huic ßmiles reperiutur,qui magis intenti funt in hoc, ut fe mutuo perdant quàm ut nincant ho-‘ fies. Quàndo imperia funt natura,tum ifia fiunt. Athens ceciderunt Pertclis fiulttaa, qui hoc age-bat ut premeret enùnentiores ctues magis quant iioSleSfZ^ficimplicuiteosbeüocxitialie

QUiC rebam aliquando, an fit capitanco f/tct“ fiida deditio : ficut aaidit in dcditione arcii finburgi Etre/fionfunt cfi:ita. Intcrrogabam ul-teriut an habmjfient utélttaliai Rrjpodcrunt nilhl't nihil fe habuiffe^ lüfi p^ulnhm paiiis,lt;^!io nix tuifiintnutriri ttno mcnfi. tien fccerunt igüttf contra fidCM datant facientes dcdiiionem.

Ergo: non reirè ',ficerunt : eiperconfequetiS non debuifient fe dedere propter aliqiiorum tnor bos uel fainem.Re/fionfum efl ad maiorem: Capi-taneiK debet dejènfionein antefirre/ux ùitæ, do^ nee cum uiris certamen eil, fed cjuando certanietS eil cum natura, tunc debet efie finis belli, quand» pereunt illi,quibus bella parcerefolent,utfuntnti fieri pucri,mulieres cr fienes. Extat pulchrum eX' emplum in primo libro Xenophontis, de eo, qni Byzantium tenueraf nomine Laccdamoniorungt;gt; Dux Byzantiorum Anaxilaus diutenuerat urbt i hofltbus obfie/Jam, into tarn diu donee uideretmi Utes pafiimfiame mori : quo uifioficit deditioncmgt; pofieaSpart£accufiatus propter deditionëurbis, re/fiondib

Quintum præceptum. «n trf^oniit,fe tcnutjp urbem ,(iMnbeaum /ùijjèt tum hoüibuf, ftd cnm bettum ejjèt cum natura, li rjlycumfamc percundum cjjet^fcfcciffe dedittoné. Êphori Lacedicmoniei laudabiliter eum fidffciu dicarunt,ipfnmq; abfaluerunt. Ifa iüietiam Blaf-fenburgenfesfacientes,deditionem propter necef-ftatem ÇT famem funt excufati,ncc eos inhoneftè ficilfe iudicatur, Scd humana uel potius diabolica pertinacia decurrit fepead cxcmpU crudelißimi tantra natur am humanam: ficut recitantur hifto-ti^harum urbium:tiierofolym£, Samariie,cr Po tide£in bdlo Peloponefaco.crc.

Scribimr de Potidea, lt;juod tanta fiterit fames inbeïïo Peloponefaco, Ut uentum fu adhuma-nas carnes,quibus coeperunt uefci itt^qui erant in pr£f Jio. Deinde fcribitur de Duneto in Afidca-no beüo, ^uod milites pnt decimati, id ef, decimii ^uemq; imlitum fecuerint in partes cr deuoraue-^int ; hoc enim uocant decimare milites, Tertio, fiinilc exemplum legiturin hiftoria iudaica, quait do Titus crVepiaßanus urbem die Pafhatis obfî~ dianecinxerunt. Ciu,irtc),qudndo Amikarpaier ^annibalis oppugnauit vticam,ßcut Polybius re ßrt,etiam decimat£ funt ïcgiones,id eR^Jccimuiit ^uemq. elegerunt,què c£teris comedendum pr£' buerunt, esquot; nofiro tempore in urbe Monaßcricß ii i ctiai»

etùm uentum eßad ßmiles calamitates^^ntife-r(tu, ( quitmùis non ad carnes humanas} ut comc' derciitcoria. Ouantaeftmiferia, hominesfepo-tiusfame perdere,(fuàmfacere deditionem.Sed hi fisrores funt diabolici ,ßcut dicit Polybius eodenf in loco, Hf c quatuor exempla tantum memini, itf quibus uentum eA ad humanas hoflias.

Cum obßdione eingcretur urbs Coppenha^lt dclemcntißimo rege C^riRiano,dux Kechelbur^ genßs Albertus, cum coniuge in urbe magna fti-tne laborabat. Rexuero Chriiliaifus, quoti^ie co gnatit fu£ mtra urbem dono mittebat multum cibi er potus,carnesßrmas,(2r‘ eduliaßn tanta co pia,ut inde multi pafcerentur:hac conßlio,ut de-clararet fuam clementiam er beneuolentiam co^ gnatießt£ principi/ße,qu(e adhuc uiuit. Interea tet men mde quoq- alebaw dominus cum plurimii alijs, ita ut nonßteerent deditionem faltem longo tempore. Capitaneus,quiibidè eratßnterdiu dor' miebat,ne conßieeretur interßeeretur : noßtt. ucrà ordtnabat uigilias,circumibat,er alia ad tni litarem apparatum pertinentia parabat.

Arißophanes (quem Plautus imitatus') inqud: ^t qui anguillas eabiunt,prius turbät aquas ( quid ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anguiü^

Qiiintumpræccptum. «jf anguille abdunt fe infra limü, gua; turbata aqua, ftrangulantur in lacis frmofrs feu paludibus ) ßc Cleon non potefl crefcere niß prius turbata repu-blica. If Cleon borna turbulentißimus, multa fce~ leratèfiât, fritcaufaut Atthenienfes amitterent oram Thracilt;e. Ita quemadmodum optimi quiq^ femper pad ac tranquilitati reipublicee fludcnt: ßc fceleratißimi maxime bellum er perturbatio-fies amant ac deßderant.

Monetarius mouit feditionem in qua admo-dummiferabiliter périt. Cùm enim comités Stolbergenfes fufrendiffent eius patrem, ipfe ob igno-tniniofam patris necem odio incenfus,inuaßt illo-rtim comitatum, uolens eum ui ad fe transfrrre. Adh£ferunt ueroipßmulti homines, qui propè oppidu Franckenhaufen trucidafi funt : ipfe uerô aHigatus currui,decollabatur. Cùm unus ex auli-eis nofrri prindpis Saxonû propius ad eum accef ßlfrt,qui ipß notas erat,petiuit ut ßbi adfrrret po turn, quo aUato, in tanta dolore er metu mortis duodecim cantharos aqua exhaußt.

Infeditionerufticana ultra triginfa milia ru-^corum funt interféra. Schapler condonator ii 4. Memmin«

Mcmmingcnßs dwdecim articules delibertate Chriftiana campefucrat. Struthius tfenaci z^ Vui celius cenfus cr ueiligalta abolere conabantur. nie phaitaticus furor poSlea uagabatur fcrè per totam Germaniam. Ad oppidum Franckenhaufen periertmt ultra tjuingenti: iuxta Argentora-tum nero fexcenti: ad oppidum Mulhaufen porrà mille CT fexenti : in ducatu Vuirtenbergenp oditt genti. Initium uerà huius hiftorite er at ex iniufii-ciaAbbatis. Abbas alicuitts cœnebij non procul ab vlma,hahuit fub fe feruos,ciuales funt in Vueil phalia. Cùmautem effet mortuus quidam auri-ga in pago,accepit Abbas non tantum equum,qui tp/iiure debebatur, uerùm etiamabdulitcontrii ipforum iura uinum, quodrufticusemerat de fuo peculio.Heredes ruftici deiUa iniufticia Abbatif apud plurimos conqueruntur. Vnde ingens mul' titudo, miferatione ergaheredes indignejf olid“ tos commota,paulatim concurrit,mouensq;tu-multum, in quo monafteriwm euertit. Pofiea ue-“ luti contagione quadâ indies malu id latins ferpü eba,etrundiq; plures concurrerunt,prgcipuèai ceüas iniurgitantesfefeuino ; tandem conabantuf omnes facultates diripere, non conßderantes egr^ giam illam fententiam : Ciÿpd iußü eâ, iuflè pef“ fequeris.

inPmnconû circa oppida Kittin^am Herti-polê cr 'Vuerthaimti,ctid aliquot ecntcni funt pu* Mi cr interfedi. Qumtisautèinpericuliiito-lgt;ilitdi Tranconije eo tempore fepiui /uerit, non ft tis ex relitionibui patris fui, uir nobilis Caffarut lZ,olner mibi er alijs declarare potuit.

Ropfcowopriadh« collegit exigumf copidf, Gquot; fe oppofuit poteftdti lAediolancnfi. Cttm uero fjfetcaptits,extrdxitgladiummililis,qui eum du-cebat,?yfc tranfjàdit. £xutis autem eius ueflibus inuenerunt in marfupio tedamentum bit tterbis fcriptum: Domine Deus,tu cdufam meam cogno-^ ui(li,qucgt;d fit iujld^çrfi in ca mori debedm,tu du* bis mibi propter earn uitam lt;etcrnam, out locum aliquemapud Catonem.

Cum exercitus Alexandri mouilfet feditionemt frodeat,inquit,aliquis uefirum, qui aufit dicere, fuos fuiffie maiores labores, quim meifiter unt,qui deduxi uos ex horrendis ifiis locis in tantam opu--lentiam Afia;. Tdntd.fiiit Alexandri authority in exercitu fuo, ut omnes continuo clamarent,fe Ueüeobfequi. Sicquoq^ Scipio folo uultu compc^ fcttit feditiofos, Auguftus item, brcuifiima uoce ii f compefcuit

1^8 Qin'ntum prcceptuin. compefcuit tumultuMtem exerdtum, excldmttnf: Audite iuuenes fenein, quem fenes iuuenem du-diebdttt,

Nlt;lt;rrdamp;o nabis hiHoridde Germanica,fdâditt in cabris prape Moguntia : In exercitu Komana erat ona feditio.Po^ea cum Germanicus rcdierdt (.ab/ùerat enim) ibi iubetutuxar ipßus Agrip~ pina und cum paruis liberis ex tentorio egrede^ retur,lt;sr in con/ßedu amnium ßmularetfe abitU' ram.lUa enimeratneptis Auguiti, caiunx Druß, tned!C{(,cira{mibdt cr curabat lt;egrotos militeSf (y opem ßrcbat pauperibus cr tenuioribus. Hic Germanicus alloquitur milites : Videtis, tncfuit H^c mulier,qu£ eß neptis Augußi,^quot; benemeri-td de toto exercitu, cum paruis liberis iam eß abi' tura in alia loca, quia hic non poteß eße tut a. lUi mutiere conßieda^uocißrantur,^^ clamât,fe ueU le obedire,^^ ita ceßauit feditio,

Cum plebs Romand dßenatu dißideret,fecef-^ fum^ eßet in facrum montem, nec feueriore ulU oratione flederetur, mißus eß Agrippa, qui uni-^erfam multitudinem lepido apologo ,deuentre armembris ita cepit, utßatim libêret in^atidnt cum pdtribus redire.

Nemo f/l DowiniM fuorum membrorum. E/l opftmttMt diélum ïurifconfultorum cjuod proba-tur ex itto ßnte: No« occ/rfcr. HuüäUK igitur aut ’miurid etiam proprifs membris eR mßrenda: ttecenimiHif eflutendumpronoßralibidine, fed iuxta normant i« Decalogo nobis à Deo perfcri-ptain. In honore igitur cr'puritate conferuanda funt,ne crapula aut ali/s illicitis modis ea deürua-tnus,zy homicide (ßcut proh dolor multiinue-niuntur)noflrorum corporum ßamus.

Anno ifr4. lt;iic jo lulij,narrauit D.Philippus, ßbi fcriptum effe hoc horrêdum facinus, quod ac~ cidit in oppido quodam MifniiC'.ibi duo nobiles a-mici um potauerunt.Deinde infer potandunt,or-ta inter eos rixa,alter faudauit alterum,ut üatim noreretur. CÙmuerôaufùgifJithomicida, pater cognito interitu ßlij fui, ßatim confecndit equum (. quia ßit præfi^lus in eo loco ) uolens ulcifci ne-cm ßlij. Inter infequendum excußit eum equus, ut laberetur humi ac ceruiceßangeret. H« pcoilt;« diuiniefequuntur ebrietatem. Huius exempli ine-tnentote quis fiterit exitus: caufam impulßuam ipfius litis ignoro.

Legûur hiilorid de muliere, quiueneno inter' ßcerat uirum ey prtuig!tu!n,eo lt;juôd iüi priiM al-terii'U^lium eiiKinulierii exprioregenitui» m-t' ritp mteremèjeiic. Areopagitie.citufji cogiiitd, iu' iicdrunt po^centepmum diinuin dccufatores eim rffe reditiiros^ id eft,nelt;^ ddinnduerunt^ neq^ edin' abfoluerunt,

Vdîentinut pdpd: Alexdndri ßliat /ùit peßiin’-it nebulo, qui proprium interjècit pdtrem ueneno, idq^ hdc occdßone ; Cùm pdter z^ßliiK cor^i-rdjßnt de dddo ueneno cuiddm Cdrdindli, tqueitf ad fe uocduerant, minißer errdns dédit uenenuru ipß Alexdndro pdp£,crßlio Va!entmo:Cdrdind' liiincolumis ferudtuseß. Ckmporrà ipß ßenti‘ rentfe hdußße uenenum ,'dtnbo inuoluti funtntu' lii, ut iüe recentii muhe Cdlor ueneni uim exhdU' riret. Pdter tdmen nihil hoc remedio ddiutui,eß mortuus: ßlim uero efl ßerudtut dd alidin poendint qui nequdm poßed multu turbduit Udlidin, cuiui fymbolumßiitiCi'Cefdr^o nuUd.Etquidem iuxtd fymbolumßdiK eß nuÜd,

Vidi quenddtndfßici fupplicioTubingeobU' nicuin dc deplorandum Idtrocinium. Cdfu enim tro cum dlio quoddm peregrino in unum conuc' nerdt diuerforium, dmboq^ pdulo Idrgiui biberdt: alter ignotui hoJßes,Qruidrum igndrut,dixit:Eß mihi

Quintum præccptum. 141 mihi iter fadendum per proximam ignotitm fyl-itAtn gt non noui uiam,filt;]uis eljit, ^ui monérn^ ret iter gratum mihi fdccret officium. Alter aßi-dens etiam bene potui:Ego,it!^uit,una ibo tecum: ficut iSud genui hominum ellofficiofum,iibentcT monflrat uitn ac peregrinos coinitatur. Cùin ue-niunt in fytuain, pr^ecedit ignarui uiiS, alter fe-^uitur,cogitans : duoniam petiuit fibi mott/lrari uiamßert fecumßrtaßis pecuniam ob cjuam fibi metuit ; quare tu ocades euin, ut iUa potiaris. lU diabölui impulit cum,utperegriniim occideret.

tnifft^ß’nflratttifinuenit apud eum tä-tumfeptemueloilo numulos. Redicns itaquein diuerforium edit ingentcs gcmitut, Höffes male de eo fufficabatur. Altero die, alij ilihac perambulantes inuehiunt cadaucr interffüi. Quareho-micida ex iUis conicduris captus, ftalim confite-turfacinuî, inquiens: Non eft opus tortura, ego feci. MOX ita^ rapiebatur ad fuppliciû. Vidieunt morientcm deplorantcm in rota fuam calami-tatê,ac ualde dolebat fe fuperatu ßtiffi à diabolo, COLL.

Anno 1 f 4.4 dfcimo^iwrto tunij,Vitus Theodorus ex urbe Norinbcrga korrendum caßm Vuitenbergam fcripßt, Vidua quadam à quodant feholafiico grauida fada fuit tandem cùm ad ba-ptifmum iiffans eff delatus : ibi facerdos patrciit

[cire uoluitf ciun non poffènt indicare patrë,(!t(fy eß reliitus ad matrem line baptißnt). Mater auditif acciderant, mox infantem occidit,acß etiam illico fußiendit, Scholaßicus nero pater pH' eri re comperta fetp[ii/m quocj^ confidit. Sacerdoi item poflquàm hiec audiuit , fe quoque fußxndit-Horreadum iUtvm cafum Luiheruf cumßngulart gemitu deplorauit,inquiens : Ah quàm horreadH facinora, corpui ZSquot; animam perdunt. Ergo ore-muf GT uigilemuf,fathan non dormit. Monet etii hac hifloria,facerdotes effeminiflroSfGr lion do' minos facramcntorum.

I» quidam affèilui efl fupplicio, qdi tres coniuges fuas ueneno necauit,quantumi(is pl* taret fe uellefacinus ocultare, tarnen mirabili Vi* iudicio res patefa£la efl.

Éribergæ in À\ifniaanno tf so interflilut flionfus iUa hora, qua debuit deduci ad dejßonfi' tionem, cafu à fodali emiflb globo ex bombardtti H(ecfi(itßrtuitactedesnonexinfldijsfa£lä.

Cijiidam ciuis Cygneus proflilus ell in uaUeti* loachimicam ad fuumfratrem, propter negotid qutedam metaUica conflcienda,flmul etiam aüatH^ rus Me aliquantulum pecunite, puto too loacht-micos,qui ipfl debebantur ex uenis metaUicis-V^' ^eri cum poftero die alter frater ex uaBibutrC' uerteretuf

Qüintum præccprum. lt;4? fefrtOTfar Cygneam, metuens fortafjefibi, dixit ad ilteruM 'm unUibu/s babitantè: cii(£['o,ut mectï rofperfyluam, quia foUtudo eß mthimoküa-.c^ ßceum inuitauit, ut ipfum comitarctur. Poß~ quàm uentit cß m fyluatn ß(iter,quierat coine^^ dixit altrrcDcsmihi mutuo decan loachtmicot. Alter rcßgt;ondet:ilon poßum, quia debco ßä ßem incK crcditoribui, me iani if'ßf ßluturumf fed dabo tibi duos loachimicos. Alter hoc audito^ paulo pbßabeo receßit, er eiaculato glcbo rx bombarda,ßatrem conßdit,ipfoq; ßioliato dottiK reuertitur. Poßero uero die hommes ex Vaüibut in fyluam egreßi 'mueniunt cadauer, ßatim ma giliratui annunciant. Magißratus motus fußieio^ nealiqua,c'ingunt domtvm ßatris mferß{li,ilbe ßatim conßtetur facinus, oransut dero cito fum^ matur fupplieiimt, nam cruciatus confeientia fu,e fe no poße diutiui fußinere. DieSt poRea etmt in pia inuocatione effemortuumjCradmonuiß'e tur^ iamaßantemneuiueretintanta fecuritate. IJo-minatim etiam monuit homines, ne diu abßinerSt fe it communione ccena Domini,fe enim in tali fe-euritate uiuentem 4 diabolo impulfum eße ad ta-lia fcelera perpetranda. Dixit etiain, fe audiuifße in egreßit fylua uoeêßatris uocantis ipfum. Am-torum autem uxores eo tempore grauidaßerut. aocexempliem manentote, ut uos quoq; difcaiis iituocare

inuocäre Deam,neuoi inäucatin tentationeini hoc eft,ncßnatuos opprimi feu mergiin uariji diaboli tentationibus. Diabolui impulit ittum. mi-ferum hottiineinad perpctrandum hoe horribdt fdcinuf contra Deum confcienti(tm.?leriq; ui-uunt in borribilibuf peccatii fecurè,itc fi efenttê-pora tranquillit, ßmul^i diabolui acquiefceret-immo uigdemiM folicitiq^ ßmuf ne Uxemueßeni cupiditatibus:ßinul rogemui, M DetM nos /ßtriiif fanélo fuo regat, er uaßt fuee mifericordi£ faciat.

intra biennium omnes funt interßiii, qui fût-erunt confeij cxdis Caij lulij Cafaris, Treboniui tUe prteüantißimus uir, qui etiam fitit focius con-iurationis, ( credo perfuafusßc à Bruto )ßtit pri' mus qui necatus efi. Colobeüa eum cruciauit totum triduum in carcere, pofieaq^ atroeißim^ prtecidit ei caput, er publice abiecit eum in firt*' Tuit miferabile fpeilaculum. Ua perijt iüe f«ti' musconßliarius lulijC£faris,qui abfenteeofrd prator,rexit Italiam, cui Ctefar maxime conßf^*^ eft'.pnefiiit caürisfolus ad MaßÜiam.

Quando Iulius in rogo combuflus eß Jmag^ eitts oßenfa in ignißit,tanta arte depida, ut loc^ ßngulorum uulnerum cruentata conßiici poffeiit. ibi tota ciuitas attonitaßetit, er inter cieteros M toniuSfdicens ; optare ,fc potius interfiélum eßct

Quintum præceptum» «4f talent uirum, cuiug exceUentißima uirtui l^ißet. Addit£ l'uni tragedi£, m quibut clamaturn fft: Mène feruajje, ut ejfent qui perderent {PopU' ^Ufcommoiiefaèlut iftii ßiedaculis ,qu£puit flaunt authorei clt;edis, unde intra biennium ( ut iant ftiamindicatum eß) omnesiitterfi£loresClt;eftriSf qui auffugerantßnterßciuntur,

T^uit lex Aegyptia,quando pater occiditßliunt fuum^tunc pater non eèl oecifut,fed ßtit ordmatut uttriduo federetapud cadaucr. Non «o/«fr«nt iHifumnto doloriaddere aliam calamitatem. Co-gitauerunt enm iUam ejjè horribilem carnißeinä^ parentes federe j^eäatores necis ßlij.

Capnio narraiiit de duce Eberhardo Vuirten-hergenfi,quod aliquando Rotme fiterit^zy cum pe titurus eßet templum, additos iUi (utßt) honoris caufa duos Cardinales. Jngreßi templum, tunt fiarent ß)eüabundi,uenit quidam ( ut uidebatur ) ntendicuSfgeflansm capite fafciculum graminu: perueniens ad ipfos,c£pitgramina iüa ß^argere, Gquot; occulte promens ex qsßcam,qua unum Cardi-nalem,ad latus principis flantem, obtruncauit,fl4 timq; außgit. Qho uifo ßieäaculo pruiceps per^ terrefaiius, dixit : Ego pro^iHo non petam am^ plius tewpioMJ Rom£,cum i« fo tanti ßt periculi. £t recens in Italia etiam in templo adolefcens no-hilisgermantts interßdus eß.

Virgo qu£iiam nd nuptiM uociitit,finitit cho“ reii,cim proprium fuum duäorem adoltfcenteni faràorem non uidißit corùm, quindo iam domlt;* rjjènt deductndte uirgines lt;? publico, attoquitur quendam fludiofum ßrte ibi aftantem,notum, amp;nbsp;familiärem ( ut aiunt ) admodum faràori: zyquot; fO“ gat cum dmice,utfecomitetur : ducem enim noneffe corim, ne cum dedecore folacogaturd-bire domum per platens. Qjiod cam honeße RU' diofus recufare non poßet, earn deduxit, pritfef' tm cum amicicite, qult;e cumfardlore mterceßfftf» nondiffideret. Sardlorautem ueniens abduäa»t uirginem eße uidet, ac ducè fu£ uirginis alienunit inquiritxogitatmagnam fibihoceßi ignominUt eoncreditam uidelicetnon deduxißi. Quareit^ mouetur indignitate fa£li,ut furent ad focij accttf rdt lt;edes noilu cum armistHat ibi ante ianuani df' libérant,pulfat, cr petit femel afq; iteru perbbti^quot; dis uerhis colloquium ßudioß. Qiß ( animo pt/* fagiente trißem iUam calamitatcm ) exire reßf“ midat’.fariiori reßgt;ondet,cur non adfe potius troeatßi ret ea fit tanti ponderit. Tandê uero ctUi* noUet faräor 4 petendo cottoquioßrisdeßßff^» er eifine omni periculo eße poÜicetur: egredituf

Qgiiitum præcepfum. 147 fîuJiofuf,G^ tjnîdem i»cnnii,amico nihil diffidès, Ibinequimille conßftim de angulo ianute proß. êriélo gladio ßudiofum trâsfodit. Hoc «e-gt;■0 tanto fcelere peraéio,fe quiin cekrrimè 'm pe^ des conißit. Concidit /tudiofus, euius cùm lapfunt V geinitusaudiuiffènt domeflid,iiccurruntter-fiti, acfludiofum heriletnßlium ad chirurgü por» tant. Ztßdutem uifcera per uulttus delaberentur: tarnen ita lafus non erat,ut ftatim expiraret. Lo-^uitur pauca lt;iu£dam ad domeflicos, orans neptt trieharißimoßni,[uam mortem mdicarent,zs‘ ßc altéra flatimdie placide in pia confißione ZT Wuocatione filij Oei expirât. Rcs autem cùm dût latere non p oßef.pater duts fenator^cr honeüif-Kut fenex,lamentabilem cafum charißimi zruni. cißlij Hieremie experitur : cuias triflißima mors fie auget dolorem ,ut triduo poßGquot; ip fr cont.-tbe~‘ feat marore. Itag^ ambo pater erfiliui in codent frpulchro funt conditi. Pent er dolore ingend fardoris mater, perdpiès tam atrox filÿ facinus: duis enim filius ipfr guo^ue erat. Sardor uerä homicida, ipfr fatali fupplicio in dejßerationent ruens,fripfum in flumen, ^uod oppidum uidnunt praterlabitur, pr£cipitè dédit, c^ui pofl dies oda aut cirdter in flumine à pifratoribus eß inuentuf. nlt;t Deus c£dem innocentißimi hominis ultui eft, Deui nosgubernet çr tueatur, contra diaboli in-hk » fidias^

«4’ Qiifntum praeccptum» ßditdj^ui circuitßcut ko rugiens, quierens ^ÜeHt deuorct, Vidcte quim kui arrepta occaßone tant attrocitergraßätuißtfathiin. Oremui filiutn Del Dominum noärum leßim Chrißum ( quiuenitut deßruat opera diaboli,cz qm dtxit lücmo rapiet ones de manibus mets )ut nos cußodiat immenßt ßea mifericordia cy bomtate, Amen.

Impo'dtoi' Turcicus ßcripßt ante annos trigin taVenetidSfpetens, ut eimitterent exceüentent piäorcm, cuius opera in depitigendis quibufdattt imiginibus uti poßct. ^Aiferunt ei egregium, qui poßquam ad Ctefarem Turcicutn ueniret, tllc iu-betßbipingi caput decoüatum. Pidior, quamuiS exceUcns erat in pingendo, tarnen Turcicus tm-“ perator flatim animaduertit erroremiquare lubet ante conjßeüum pidloris cuidam exßtis faieUiti-bus pracidi caput, quod deinde decoRalum moit^ monßrat pidlori, qui errauerat in collo.pjam cU* tis folet ßeri breuior ex contrailione.

Paucis annis elapßs, pifcatores in uicina inue-» nerunt culeum, in quo fuit inßcta uirgo, qua ciiiH uocifiraretur eyeiularet, peteretq^ auxiltü.ißi traxeruntadfe aperientes uiderunt pubhri UeRitam uirginem. Tanti aßni, plane omnishu^ tnanitatis expertes ßterunt, ut interrogarent pa.-fiorent, an deberent eam diinitttreliiion ßio quid

Päflorip/is confubtertt. iftiafini iterum infuunt crfiuntfccundo liiiores. Deuf uolui/Jit caift fortjJJe hoc paäo redimcre.

Lipß£ ßmiluer cum unu^ effet fujßendendut^ CT d/ff r decollandus,fcboU{iici coniecerunt lapides in liil:orem,cj;ii errauerat in officio-lbi ßtrges, erat ltgatiii,fiiiit,ucnitqi obuiam uiro nobili» interrogat eum, quidßeret, an ßippliciutn effet fumptum de Ulis peccatoribus? Kon inquit,fed egofumillc fuppendendus. Quoaudito nobiliSf defcendens (ie equo, diffoluitei uinculä dc dixit: ^lt;tde,nec cuicquam dicito te eße iflumfnrcm. Sif fße fitr incolumis euaßt.

Duæhiftoriæ noftro tempore fa-ôæ,in quibus fapientia Salomo-nis in iudicio mulierum de infante reprefen-tata eft.

Judex quidam Hißgt;anicus,cum faéfum eßet ha micidium plures uni aßßuißent,finguli uero fefeexcufarentfurrexit, er iußitßngulos nudare peéiora, er palpauit ipforu corda. Cum uero fen filfet in uno maiorem cordis tremorein: T« inquit ficifli: eiß alioqui forts iße cttcris audacior uide-retur.tamen inde iudicauit maleßbi cofeium effè, Ita flatin con/eßüf efl fceluSier duàus adfup-(licium.

Gonfdgæ pr^fulif lAediolanenßs fingularîi tß in iudicando dexteritiu. Cwi» Hißjdniis,priefiäut oppidi imperia ipßui ßibicili, teiteret nobilem c4 ptinam, coniunx eiuf peteret libcrationem,O' blatäpro eo magna pccunia-.llifßanw haccondi' tione promißt fc ei redditurum maritum ,ßprim fui copia ipßfaceret. Quodcu obtinuiffet,deiftd( reddit mulieri captiuum maritum,fed priui inter-feitam. Gonfaga, refciens iÜum. triflem cafum,c4 pit Hißjanum, ey cogit eum ducere interfeüi ntüf iierem.Duiüa illa,ey re deliberata,llifßanum ei-pitalifuppUcio affecitfCTomnes eins facnltatei mulieri ittribuit,

Ante annos quidam in Salinis Saxonicii itt' terßcerat uxorem,cr euaferat in üeluetiam ; ubt fäto dolore cofcientiie exagitatm cfl,ut aliquotiti ex Heluetia rediret in Salinat. Q^ando uero pef“ ttenerat ad muros ciuitatis,metu pœnt rurfus fugit. Tandem ckm in Heluetia in caupona fedf' ret,orto tumultu, ipßm cantharuimifceturetiatti inter tumultuantes. Liilores autem eiufdemjoei, interfeditiofos huncetiam apprehenderunt,qgt;*^ ilafim fatetur facfnutfuum, dicês:Libenter me ei ptiuum dedam,iam enint diu etiamgrauiora com' merui.acfateturfeinterßcifji uxorem. Helueti/ ^rofcribunt ad fenatum üalenfem ,utuenireni

Qixintum præceptum. t$i CT nccufdrent lÜnm. üli mittut legatos, itafujf ylicioellitff'eihis^

Ante aliquot attnos quidam malut nebula de-~ prehenfut e/l in oppido Beltz, quialiorum pre-cibut pro co intercedentium dimiffus efl. Cunt effet dimiffîaflndicit ciuitati beüwm,quód non iu^ fié ipfum iudicaffenknec fuflgt;endiffènt:populaba*. tKr agros, J^oliabat dues iüiut oppidittandem in-eeniit oppidum, Non multo pofl deprehenfut ell ^randeburgi. Signifleaturhoc fenatuiBelzenfl, qui curat eum comburi.

Sudiofut quidam franfördianut in ttaliiim pra fidurut erat ,fatis inflruilus pecuiüa. Habuit e-nim apud fe qua^ingentos tureos. It non fatit drcttmlptdiit,utfolent adokfcmtes, cum ueniffèt Hdlprunnam Imperbdem duitatem, inuenit forte in hoflgt;itio equitem quendam, quem optime noui: eifeadiungit, nihil mali ab eo metuens. Eques ui-det lüum eflè bonum fodum, potat cum iUo,z^flt ipfîfamiiiaris, ita ut adoleflens etiam monflret ci pecuniam. Poft triduum adoleflens uolens abire, togat equitem,utflbi uiamindicet. Eques pecunia inhians, in itinereHudiofwm interfleit. Poib trcî uerà flptimanas eques uiciflim comprehendi-tur, crin eodem loco,quo alium interfecerat, àecoHatur,

Accidit HeydelbcrgiS, ut boni ali^ui fodaîfi uni conuiuarenatr, zy iocis acfalibuf conuiuiuim condirent.Cuin igitur untu inter iBos utcretur fco mitibiü piulà mordacioribui , ac certum ali^ quent ex numero eonuiuarû notabiliter peteret, quieaneq; artecludere,neq;patienterjèrre po^ terat'.hicimpitientici uiiliu, furgebat ex couiuio, cyquot; commotuf abibcft, cagitans quomodo pari rc“ ferret. Tnndem uerô decreiùtfe eum fumpto gllt;t-dio incerto quoddam loco, quemiÜealtertranß^ recogeretur ,cum domum iret, pritilolaturanit cr uenientem flriüo gladio aggreffurü,ac ßc ter^“ ritctm in fiigam conuerfurum ,ut in poßerum hd-beret,quo iUum rurfut exagitaret, quod lüi di eiui timiditateuicißimobijceret^ Vbi igitur altef ignorans harum inßdiarum, fx co;f«i«io domwn feconferrct,ey ad locum inßdiarum peruenireti ibi ille,qui erat in inßdijs, euaginato enfe, ut pro-pofuerat, minabundtts in eum irruit,quaß eum ß^ tim effet occißtriis, ZT inuerfo gladio femel atque itcrum percußit. Verùm quia hicfortaßis naturtt ßtit audacior,Gr iam quo^uino incaluerat, quod alias in pr^Uum trudit inertnem, fugere non uo-luit, fed ßnißro brachio tunica tnuoluto i£iui ex-dpere,gladiumqi fubire conatus eß,e^ ßc cum eo iùdari. QtjftdubiintcUexitfex inßdijsproßhes, cogitiuii

Quintum pratceptum. kj cogitMit fe kuiter eum ejje utilneraturwm utße guiefcçrc aut jùgere cagartur. Vulnerauit autent ipjlii popluem, ita ut ex lüo uulnere paulo poß ttorcretur. ALcruerô uutuerMS lUum, contulit feittacadetniam Friburgenfein, in gua etià paße (•i f-téiui eji doélor ï hcologiet ilbiq; cùm eßetjguo tießunq- idi lidorei lantû caju obuiatn uenerunt, obßiipuitfCxißb.ianscomprehenfuroseßi.

Morio,cuiof princepsfebri laborâbdt^audie^ fätforftn aliquando fubiia coflernatione febrint remouericàm igitur ahquando dominum feque-Mur in loco,ex quo erat priecipitium,memor e-iuf rei,corripit dominum connixus toto corpore, quaß pracipitaturus eum. Dominus perculfus eß fiipra modum,Qr liberdtus eü ßc ifebri. lubet ni-hiloniintif compreheitdi morionem, conÿci in carcerein. Pofi aliquot dies producitur, cr pronS ciaturfententid,utdecofiißeßtm(tfurfuppliciutn citpitK. Ducitur adfupplicium, liitor ßringit gladium,ut terronè illi iniiciat.Poßea,ut ei man--datum erat, accipit baculum,ferit ceruieë mo-rionis. ibi morio exunimutus concidit prater omnium expcilationem. Quidam indicant eum ter-rare extinHum ejje. Alij pufant hefos eße nervös ceruicis quinti parts, qui ducuntur in diaphragma,

Accept èi quodam amico ex Auflria literiH, 'fth f^uibuicAhorrendiim diabolicifitrorii exempltt-In quodittn cnim monalierio,mondchi,uicinoru/»i homitticm filiiu er coniuges adfe (tllexeritt,cr firupraueruntjßrupr^tM^ inter/ècerunt.Re pâte faäa,monitchifunt cApti,dttidMtêdeiÜisfiiturtt fit, ignoratur, Monaßerium lUud no procul diibt i Vienna-ügc u ïunij anno Philippin retulit-

Anno iff4 hîc Vitebergie eß lata fententia ie quodi fcurra, qui ßiratu^ eß undecim puerof, amp;nbsp;tiendiiit ludteis Pragenßbusiidem adiunxit fe men dicif,eT ßmulaiiit fe morbo comitiali laborarcyde fanguine exfßuere, quam print in os ad decipien^ dof homines ajfumpferat^

Hue aÜatut eß caßu memorabilisdDuo nobHei «M Lufatia habitauerunt m eodem pago, nbsp;nbsp;alter-

cati inter fe de quodam paßore, nefeio quid fit' erit negocq, caeperunt rixari. Vnus currit ad do-mum fuam, er uult fearmare, zT apprehendere bombardam. Ibi alter fequitur (eront enimafß nes) Vteri^apprehenditbombardam. Prior ut' ro eiaculatur,Gr uult alterum mterficere^zT ßU' dlrabatur,i{luf noncottimat. Alter etiam eiacU' latur crfimul eodem idu interficit fuum fororiu fororem.Hoc eß diabolicu fanèfacinus. AÏÏati funt etiam alij quidam cafus, fed ißa eß recent bi' ß«riA, hoc anno srfaSia^

Qliintum præccptum. iff Scriptum eß hue, non procul ab Vratiiîauia ß-Hum interßeijje parentem erfratran, cum quidê non mtereeßißent enter iUosrixte aut ßmultata. tnflammauit uero diaboluf ex leuißima caufa eo^ ti'um corda, zr manui impulit. Eil profeéiô oput ^iaboli,ßcutefthorribiliiiÜa oratio de iuda:E)ia-Holusintrauitineum.

Habebamui adolefcentem Tubingie mgenio pf^flanti GT liberali /ßecie corporis, qui iwerfe-eit aliu pro quo laborauit tota Academia, doâo~ ffs O'proß/ß)res,ey'inter hof etiam Stceflert»,ut Ole redimeretur quadringentis florenis, Nam 1?rmceps,quißtit uirfeuerut, uoluit eum capitali fupplido affici. Sed Steefleri authoritas tanta fiât tipud Principem,ut aliquid tarnen impetraret, lÜe adolefcens pofleacùm effet Uberatui,^^ punitus peena fcbolafiica,uidelicet exclußone, ueniens in patriam,poflptiucos menfes biterficitur.Ud Deus efluindexfeelerum, er non curat paOiones hu-ntanas.

Antepaucos annos Magdeburgi quidam af-fidus ed fupplido, qtäante triginta annos perpe trauerat c^dem, er tarn neminem fuperditem pu taueratconfeium idius ciedes.

Selymus pater huiuf tyranniTurcici, interficit |M»in patrem,e:xtantum regnauit odo annos.Fuit maximefirmidabiüs pod partam primam uido-riam.

nam, etiilinperatori Maximiliana.Et emtfuut-nio ingen o préditai. Inter/èdiu eß autè illo tpß loca,ubi ajfecutiK erat pattern, er eum interßee» rat. H£c narratio paulo aliter habetur m loco de ingratitndineergd parentes.

Alfonfus Diaßuf, qui anno 1^4.3 ßatrem fuuns toan/tein Diaßum mterßeerat Neoburgi in Bau4 ria, propter folam Euangelij conßßionem, cuitl ipß Alfiafus uerfaretur in aula Pontißcis,in iudi-cio Rot^.paßea ueroanna iffi feipfum interentH in concilio Tridentino. inuentut efi enimfcipfuiti fuJßendtlfeicoUo fu£ mullt;e.

Cuidatn ciui in uicinia oppidi Vuitembergtt erat interdidum, ne domo exiret propter conta-gionein peßis,qua pueri ipßus erant mortuLExi-uit autem er uoluitßbi à caupone quodam uendi ceruißain .Cum^ iüe recufaret,ey’ cum eo rixarC' tur, ipfe afflttu diaboli acceiifus, cauponem trap fodit. In illo tumultu, cum confidaccurreret,ipß tninatur etiamcoiißtlitcrnißalij prohibuifßnh confulem oppidi interßeiffet. Transfadit quoqae iüum,quiiUudfaciniK probibuit. Voßea conijei-tur mcarcerem,erfidtimßtmitur Jeeofuppidif^

Anfuerpi^ quidam homo ualde diuesatiuo^ ^uedam[u£gentis hominem inßua domo/ni mul-tuntde^

ftwn ücbebat, ifiierfidt, futnpto priits ab to cliro^ Zrapho,ciuo teftaretur ipfum nthil fibi deberc.lAit giüfatui uolè$ fdre ubi iüe creditor manßljit,iu-fauit inguißtiencm in omnibiM icdibw, ßeri. Tandem hoitudda motui confdentia, timet fibi ne de-prehetidalur, ex fepuhhro recens ßdo, curat cadauer refodi,acin preximum puteum atÿd. tortè in uidnia uetula guadum ßat, uidens cadä-wy ex domo hcmddæ ablatum in uùii im puteit obijd,tnagiflratui indicat. MagiftratUi abitdum cadauer inejuiri per lidores iubet. Qno inuento, Kuthorem homcidij coeperunt, in illa /clla, in quaalterum ocdderat,inmcdio forOffupplido •iffeccrunt.

D«o adolefcente$ egregia indole, cùm eonfor tes alieuittfßelms.efjentjor fupplido afßdendi, ibifatellites cuiitfdan Prlt;epoftti propter indolent uirtutc$ gute elucebant in eis, Pr^tpo-fitum follidtarunt,ut pro eis intercederet.Pra po-fitiK (um precibus uehtmenter urgetur,importa-nitdtf CT prtdcitd/f uinceretur, dixit : Ob/equar Uobis. Acceßit iudicem er ab eo iwpetrauit,ut di-mitterëtur.Dimiff'ifunt,er dintiffos ad fe receptt, tc Jßlendide ueüiuit. Pofiea ad je uocauit,dicens: Vtdetis ßlif,ciuo beneficia uos affecerim, quad pa »•»tK keofiseiiim i» hoc prafinti pericalo » in quo nihii

n’.hil niß mors nobis expeÜandtt fuit. Pro hocbè^ neßcio zsquot; pieMe,ß mihiferuireuolueritiSjexd' (to anno lib er aliter crmagnißceuobis flipendii* foluam. ibi promittunt ,{ludium^i operant CT ß' dem reuerenter deftrunt, çy aliquandiußdelißi' nie inferuiunt.Pr£poßtas ubi uideret iüos itaßde' les,zy reliquos fateüites fceleratos ey heBuones ef fcy cogitauit de iÜii euehendi5,ßquidem bonant d^ lüislfem conceperat,quosuita donaffet, AcceT' ßuititact; adfe,ey conßlium fuumitiii aperiiit, fcilicet tllos cubicularios fuos conßituere decre-“ concédere Ulis pecuniam, ey totam rei» familiärem. lÜi conditionem accipiunt, pietatetit (y fidem poUicentur. Sed ut fieri folet, quando nimus femel à diabolo obfeßus e/l, qui efl hoittici“' da er mendax, non ceffat inüigare ^y hortari fcelcra.S£pius itaq^deliberarunt de Prapofito tof lendoifiquidem de omnibus rebus, domeßieisipfi^ conüabat. Intendunt eonfilium fiep ius, fod feittpf^, prohibentur. Acciditautem,ut amicus Pr£pofdf inuiferet eumiquo abeute, reliquosfamuloseid^ iunxit.qui eos iUa node apudfe retinuit. ibi ßttd^ ittiperfidioß conßlum captâtes de node furgun^f ty ad ianuam conclauis,in quo dormit,accedunt’ Quod cum biforeeffet,eyPr£pofitus femperpef“ fulii obijeeret, canem^ in ledo ad pedes haberet» tentant ianudnt eueHere ex cardinibut. Canû

Quintum prafceptutn» ilto [Irepitu latrat,er quo magis ftnfcüui prohi tef ne latraret,eo magtf latratum ipfe intendit,dogt; nec prlt;e[)oßtuf furgeret,crdolii/gt;u ftatim fubokm «bigeret canem, Cumq; unain ianuä auulfatn efji fcntiret,acceditßneftram, eSquot;ßieäatin hortum, ubi forte uidetfamulu/M coqui cum lychtto: quent t fubmi/fè uocabat.Famuliu nouitate rei conötrna-tuijj^cilrumfeuidiffeputabat. CÜm tarnen it;{la-fet Priepoßtuf, ibi famulus illeaccerßtisalijs mini fitii, (td conclaue Prtepoßti ucnit. Hoc cum nebu-Iones illi duo audirent, pofueruntfe in l€aum,al~ tumjifomnu ßnxerunt. Præpoßtus ubi uideret il-las inßdias, accedit leäu ipforum,uiditq} eos ßer-‘ tentes. Vbi ucro excitaffet illos,txpergefaili ocK-los purgabant,ac (t iUis nihil conüaret. Sed duri-ter eos aUocutus eS::Vos,mquit,fceltrati et nefa.. t'q latroneSjfcittiquit beneficia uebis priefiiterim, Crtalemgratiam nuhireßrre uoluiflis l er iußit iUos uinciri.ö' fidti-m illo die decollari.Htec in quot;Vn gariafaäa funt.

Hiftoria dc crudelifsimo fafto Æ-thiopis, recitata Philippe Comiti aNaflau per Damianum Knebel,, fecretarium Comitis de Hana.

neris puerum atbiopem ufq; ad lU-vm antiUittlKe-rat.Cüfirtè (órtitmiiobilndomo ^bejjèt,te[hilt;jpi de noâe confurgens coniugem totamci;fiinütiin, excepta filioló. doinini,ad oólo homine; intercmit. Kane alteró die cunt rediret dominii'!, tiidit ledcs fuM pr£ter morein claufdf, çr cum propim aic-quitdjfet, apparuit iUiindoiuuf jïanmitate£thi' tips truculentißimo afpeäu, ijui in hune modunt nobilein aUoquitur: Sets homo crudelißime, ejui-litermeguonditm iaitocuum traclaucriSyCjuodj'a“ rtc ad hunc dient memoria rctinui : illam iniuriant de tuis nunc demum uindicaui. Ecce enim parteitt de cadauere tuie coniugis, quam abi cum totafd' niilia occidi-, excepta filiola, quam unam reliqui, ttbiep reßituam,ß mihi incolumitatem uit£ pronä feris. Pater extreme perturbatits,homieida: inco-iumitatem pro mittit. At ille per ßn?ßram in fan-tem ante pedes pair is proijeit, Scio, inquiës,quigt;i mihi nonßs feruaturus ßdem nonfatis in temet' ipjo tuts tUani iniuriam ultus, moriar cr ego, cr ßefe deuefiibulo tdium pr£cipitem dedib St' cretarius Hannenßs comitisßbi nobil(mfamiii‘t' riter notum ejje affirmât, Qjto fado quid crude' Utts, magis^ exproprqsdiabali infiigationibiH depromptum cogitari poteßt

Vienn£pißoris Çeruui ,cuinfciret thefaurttitt cr (tlid/Spißor'K flt;icultates,ßinulduit dißeojß^ fifiore

Quintum præceptum, ilt;5t pißare. PoÄ paucos ucro dies iterum noüu 'mdc-Kum clam redit, ciT dormiente familid initio tu-nultum in domo exufeitat. ibi famulus uolens ui-dere quid effet, üatim ex infdif nebula profilit^ V eutn interßeit. Simili etiam modo anciUam teremit. Afcendit poüea in cubieulum piÜoris,cr piüoremcumeoniugefua oceidit, Venit tanden adfiliolam pilioris,qute clamat : Ah chare Paule, ttoli ine interßccre'.jed concede mihi uitam,omnia tnea tibi dabo crepundia. lüe commotus primo, quid eum nojfet,poflea tarnen etiam earn interß-cit. Conßilis tot c£dibus,rapit pccuniam ex eißis ßaüis,ey euadit ufq; ad Ratisbonam.Cum auten uiciniuidereiitpoßero die, domum integrum die tfße claitfam ,ßangunt ex coßlio Senatus ßresiist' grediuntur,eyinueniunt iacentia tot cadauera. Pamaßrtur,latronem P,atisbonä uerfus effe pro-ßäu.lta flatim Senatus aliquos eo mißt,qui poßea latronem captiuum Viennam duxerunt. tbiafß-XUS efi ueruto,an ein pfal.Clamauit ueri inter dolores, fe nuÜu maiorem cruciatumfuflinere, quant iUam uocem puellie,cui no pepercifßt: Ach lieber Paul,las mich leben,ichxviU diraU mein puppengeben,

üos meminimus ante annos uiginti, Lipßa; fee' leratum aliquem in proximo pago Colgarten in-(erfieiße patrem matremfamilias cum pueris,

CT accepta pecunia außigiffc. Deinde uerà (pfif coinprehenfa,cùtn de eo Lip/its fupplicium fume-rctur,dixit:Se ferè triduo fedtjjefine cibo potu in latebrii jub fcalis, dcliberafj'e an deberetfa^ eere cxdem idam, ac diu abhorruifjè à tanto fee-lere.Tandein dixit,fe audiuiffe uocem aliquant fu-furrantê:¥ac,fac,far fort, far fort:qua uoce afflatus eü impulfus ut pergeret. llla uerè fuit uoX diaboli. Perpeirato hoc fcelere,non potuitßt-gere : fie poftea de eo fupplicium eü fumptum.

Cùni effemus \fenaci,in uifitatione,erat ibi iu-ttenis pauper^cibum in plateis à bonis hominibut foRigens : quifortefortunàuenit ad domu cuiuf-dam fenis,quem rogauit, ut ipß in hac calamitote Opern fèrret. Seitex motus mifericordia,iuuenenl iüum pauperem hofflitio excepit. Erat autem fe-nexutcuti!^ diues,cr coüegerat aliquam pecunia-quam cùm pauper Ule uideret,impellitur à diabolo,ut optimû illum fenem defc benemeritîi interß ciat. Acceptisitaq^fexaginta aureis,qui erat fenii thefaurus, domum claudit,ey aufùgit. Vicini ciott uiderent domus ianuain effe claufam,ey' neminent tota die egredientem, aperiunt domum,cr feneiit iUum in area domus iacentem mortuum uidenti unde ftatim fufficantur de hoc iuuene mendican-te. \lludigitur facinusperpetratum indicant ma-

hi quo magis ilium quncfiuerunt, eo miniu hiue-ttcrunt. Tandem ueró, cùtn fails diu quiefiuiffenti uident eum abfeonfum fab falls portte ciuuatls. Captus uerOjZy coieiius in carcerê,à diabolo hor yibiUter esï in carcere uexatia. Paiuit ctiam à no bis,at pro eo apad principe interccderemus.iiosi quontamfcelus eratadcó atrox, hoc à principe i» ficiam amante petere non aufi fumta-fed hoc pro fnifimus ei,nos impetraturos e^e, ut ipfi poena fap plieijmitigaretur. Etmißmusad euin Fridericuni f^’lyconium,utßgnißcaret ipß quid fuo nomine a-ilam effet. Sed mifer tüeßre exanùnacns pra funt Uto dolore,nthil audiuit: tarnen poû: triduum fails iam à diabolo tentatus, his uerbis alloquitur fri~ dericu Myconium ; O Domine Pnäertce,in quä-tls tentattonibus uerfttus ßii .nunc (Deo auxtli-wte)libenter moriar : nam mortis metS iam/u.. peraui. Stccoßrmatus inueraßdc,((r ardenti tn-uocatione, placidé mortuus eft.

Cruidam propeoppidum Kothen captus,à quo ftia fuppliciti fumptum ßtit,quifuam coniugc in~ terßeit ,'cum paruula ßliola.llia no funt humana, interrogatus quomodo ad ilia tanta ßelera impul fus effetidixit,fe ccepiffe amare aluubi aliam quan dam,ey ideo uoluiffe toüere ftiam uxorè, ut pof~ ft alteram duccre. Ita diabolus dt meniat animos bäntinutn, Jnterrogatus porrô, quare filtolam im

terficijjet ? Rejpondit, uteo fadlior eßet ctditui ad altefiim ducendam. Non efi quierèda ratto,not fdamuf e(fe opera diaboU. ItihisexcmpUsdebe-mus conßderare noftram infirmitatem, er potert' tiam diaboli.Vtile enim eft de rebiK cogitare: fed itdyUt crefcdt in nobn timor Dei, diledio, CT aliie uirtutes. Pratterea cogitate, talia exèpla ejji pgnificationes minantes omnibus ,crßgnificare difdplim laxationem, er carnalem fecuritatem. Videmus nobisproponi multa exempla. Turcd noßris ceruicibus imminet,et fames^aliieéi; calami tatet nobis fuut pn foribus. lilt;ec exempla par-tendunt hombiles fecuturas cades. Meinentotedi di Petrijdicentis: Diabolus tanquam leo rugutts circuit, quarens quern deuoret, cui reßflite fo' lidi in ßde.

Ratilßonain conuentu, mifer quidam homo certabat in quads platea mittendis globis.tacebat globum.quo forte petiuit Uiffani pratereuntis cd niculam. ttijfanus autem ßatimßringensgladiu, cum infequitur inermem per Ißacium aliquod io platea,neq; eum affequi poterat. Tadem lUe mifrf accipit iacentem gladium alicuius colluforis, quO mox ßrit Hiffanum, ac ita lethale uulnus mfli' git, undeßatim moreretur. Qjtare ex hoc atroci fado ßatim ilia node homidda capitur, ac res ad Imperatorem defirtur, Qbttnebattandem mtfeh fit doilof

Mt dollar Pitnatitius,c^dodlor PUcardus eiin pa-trocinium caufa adiungcrentur. lUi lt;tccedcntet ad ^/i:irfchalcuin infvriorrm, lt;jui prtecfl talibus i(t diajs in aula imperatoris, ipfl totum negocium txponunt. Dicunt ilium miferum habuijjè caufam deflnflonK. Petuntflmiliter,ut audiantur tejbmo^ nu.Keflgt;ondit lAarflhalcusife haberefeuerißimu. nuniatum À domino fuo Smperatore, ut admmi~ flraret iudiciaflne refliedlu ttlliut hominM,flue Ht flianuf flue aliuffit interflélui. Si lUe habuerit ex~ eufationem cum iure conuenientem,flre ut dimit-teretur-.fl uero mintu habuerit probabilem excu-fationê,fare ut pleäeretur. Caufa didla efl,cr au dita funt teflimonia. Peradis iÜK,plane liberatut eft ilie mtfer homo ab omni periculo, ^uèd ßeiffet caÇtK dejènfionii. Poflea dicebam ad eundem, ut diflederet ex urbe, ne confltediK ipflm prieberet Ütf^anu noui tumultui occaflonenv.c^ tarnen ipfe nanflt pofl nos. Ibi Imperator efiam potuiflet di~ cere,fltifße extra modum culpate deflnflonis, fummo iure eum pledi. Sed fuit defenflo,quia flit inermis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Qjiidam flholaflicuf flrabatur Lipfttie, ejut antea ctiam propter etatem iuuenilem flrto per' petrato uirgis ciejM flier at. lî dicebat ad iudicem: Tarnen non audes me flJpcndere.Reflodit iudex: Tibi no dicemus, quid nosfaduri/iniuó.Et

fßä Qlitntum preccptum.' dit cum, ac redè fiât iuxta diilum iurifconfultoi ru:n : Graßiiutibuf exemplis, pceitie exaj^eran~ diC fint.

Diuiiis emebant per totlt;tm Italilt;tm dgrosamp; pr£dict,item iirces,uillM, pagos opulctißimos: ö“ in iSos^ßertios fios coüocabdnt fificut nunc ctiant fit in quibifidcim locis. Serui autem non relinque-r bant homines in pojßeßionibuf,^ fiebat ut homines exjuis ficultatibus expellerentur. itafiéiunt eil,uttota Italia firuis impleretur. Cum ante Ty-beriiisueiiiret in Ualiam, ibihominescumfilijsamp; filiabttf ei occuirerunt, cy indicauerunt fuatn ne-ctßitatem : nifi ipfis auxiUarelur, fame omnes pe-riiuros effi. T «»n Tyberius promifitiUis ßuum au-xilium,fi àomum rediret. Cum autem domum re-f uerfiseßßctßbiadiu::xitßbiconfiles,lt;:y‘ in medio populi orationem habuit. Cum uero confites ui-derent diuittbus difilicere illud ncgcciumipßum defiruerunt : ficutfit inaduerfis rebus. Mouite-nim has orafione ualde populum, tntcrea tempoe ris,quando ilia aguntur,cognatus fius Pub.IJafi-ca per populumprorupit, ( populo cedente,nort folum, propter audloritatem,fid etiam propter co gnationein ) ct/ Tyberium.cognatum fium mifi-^ rabilicer in confieélu populiimterficit.Qtiiuqua homicidanon coaólus fieeßit in exilium proptef (Tudelefidium^ quod excrcuit in fup cognato'.

Quinriim præceptum. tey tnen cß abfalutM à Scnatu, ita ut in exilium fece-àere non cogcretur. Deniq^ idem homicida eft ui--cißiin interßeiltM,iuxttt reguUm: Quiglddiüac— teperit ,gladio peribit. Et propter ilJam ipfant controuerßam eft ortum beüum ciuile, quod magnum negocium Senatuifecit : tandem nihilo-tninui tales uêditiones ey emptiones abolitie funt» Ndw alias non potuifjet ilare Rejßublica,

I» «rtf Pomeranica, puerduodeeim annorum obiurgatus eRlt;t matre,aut etiam ca{ligatus,quoi ita gullt;e holuptatibus Opera daret. Puercegre-ßrens caßigationem,feuobiurgationem, altera diemanè dormiêtis fult;e matris pedluscultro pèr-fodit in leäo. Pater excitatus, exilijt de leéio, pU(rumapprebenCuminterficereuolebat,nißjü-gafibi eonfulutffi-t:puer tarnen captus eR,cr for-taßis de eo fumptum fuppliciinn. ffle puer tam iu-Uenili a!tate naturaliier tarn duro animo non potuil eße praditus, ut hocfacinu^ tam eeleriter per petraret: fed diaboltts hoe per puerum efßecit,qui (ta inßituit er animauit puerum, ut talia commit tere änderet. Talia exempla debetis conßderarCj er quotidic recitare diilu lt;.hrifli : Vigilate eyo^ rate,ne intretis in tentationem. ItcmiSemper petite,Ne nos indueas in tetationem.UiCC 17. Martij (inno issi recitata ßunt.

adolefcens nobilii ,ex petulantid occi-icrac feruu doinefticum: acucniens Vuitebergjm excefXM 4 dodo uiro dm rd ignaro, cr in nunte rum ipßm difdpuloru receptus dl,ibiq; fe hone^ ßegeßit. Entered muter cum amidi interfidi rent componit.Pofled eum domum reuoat. Pod biennium uero,mater dejjiondit d uxorem uiduam,d' doleßcentuldm opulentißimai/t : at inter eos funt àrta: inimidd£. Nam ip fa erat fcortu, aliquo-ties d puluerem,quo mures necantur, in dbu im-mifeuerat. Tandem cSfßiratione fada cum équité,duriga fardore, impetum in eumfadunt in cubili, eumq; interßdunt. At cum effet iuuenif robuftus, diufe défendit, ipfi mulieri, dum oi fuum obturdre nititur, digitos morfu abfeidit, diccns:H£ctibi,fcortum,poftrem() habeto. Qlp fadnorc perpetrato, mulier capitur,ey decoüd-‘ tur. Rdiqui ferui auffigerunt,quorum unus lAdg deburg£ rot£ impofftus eft-.alter alibi eodemfup“ plicioaffèdusitertius capite truncatus eft. Ude funtmanifeftd diuintc ira indicia aduerfus hoirti ddium.

Pormofd qutedam mulier £tdte nondumcon-feda, ctim mortuus effet maritus, propter inopia frumenti, dejferauit fe non poffe cum tilt'S duobuf fflioliSt

Quintum præceptum» tsg filiolis ^qui ex marito remanferant, fuRentari. aeq;enmlaboreac fudore tantum cottigere aut neren potuit,ut uiilum haberent. Denique,cùm non fuflineretamplius lamentationes filiorum,cr ieiunos clamore$ audire, quamuif non uolens^ta-nen coaâa iuit mendicatum, J^erans fc coüeólu-ram aliquid,utfedaretfilios panepotu. Poften tuin totam ciuitatem perambulalfet, nee quiequä accepifjèt, injupcretiam obiurgata ab aliqui-btii,dicentib!K: Tu mulier, quidmendicas,cùmßs tam robufta^Bene poßes laborare,ß ueUcs,e^ tu-os paruuios laborando nutrire. \Ua reßgt;ondens di xit: Domine in bis inßlicibut temporibusnonpof fum tantum coÜigere^ Gt' labore mereri,unde ego Cr ftlioli mei uiuant. ^ani omnia nimis carè uen-duntur. Poftquam etiam mendicando uideretfte ni bil accipere,prtefertim à ditioribas,qui potuijfent liberaliter conßrre, redit domum flens ac dicens: Pilij mei, eamusunà ad aquam, ac ibinos prtcci-pitemus,non enim habemus unde uiuamus. At re~ ßgt;onderunt filij : Chariflima mater, ubi tu ibi gt nos uolumus ejfle : ac ita fumpflt fllios iüos ambos, unum ducens, alterum geftans humero : gt pro • grejfla extra portam,proiecitfilios primum in Albin,Qf ipfa deinde ftatim fecuta efl.ïtauna obie-runt. H^ec hiftoria , in urbe quadam celebri faâaefi.

Cygnciepuerijuidant habens cultrum mmd-nibui, incidit forte in eum,ac feipfum transßdit. Pater ueniens domum, uidens hgc, mox ira com-motui interßcit uxorem : po/lea ueró cripfcß-ilum fuuin pcrhorrefcens, fx defferationefibi co fcifcit mortem. Hic omnia non funt humanajei diabolica. idea continue oremiu Deum, ut nobif detSpiritum fanHumy^uiregat corda or totiut uitte aiiiones.

Anfc annosts. in hyeme,ellintcrfeilus'ciiii-iam üudiofuf inter Dieben cr Lip/tam çr dauer proieélum eß in aquam, ubi totof quatuor feptimanoi congelatum iacuit. Poßea uero in C' odem loco inuentum cr erutum ex glade, in pro-ximum oppidum deportatum eß.quodubiiudeX cum multii ciutbus circumßantibin injfexijfd) coepit recentcm fanguincm ßtüare cadauer. certißimum ßgaunt er diuinum teüimoniumde pr£fentia homicidx: fed iudex tam fatum (y ßoquot; lidus erat, ut nuüam inquißtionem inüitueret.

Vuinsbemij ßerat quidam, qui aliquot cf“ dcsßccrat ante multos annos,er aliquM etiam grauidosmulieres dißecuerat. Tandem ueröue-cidit ,ut circa pafcha emeret tria capita uitulinu»

Sexturn pta'ëcptum. '171 W Ji in faccajn poncr ft, qui in modum rstis nexui erlt;it. Cum (ic tret per plateaf, omnibus quot~ quot eum afpexerunt, uifus eft porture capita hu-matta cruentata. Deßrtur rf î ad Senatum,ac ilur tim mißt funt liäores,ut cum caperent. Additions in curiam,interrogatus, ubi nadtus eßet'jcapita bumam i ipße rejpondit, fc emißßc in maceüo. Ac-ferfitus igitnr lanius, affirmât f 'e ipß capita uitur lina uendidiffe,nonhumana. Senatus animo per-ful/iitjcogiiautthoc nihil boniportendere: iuff fitq;euntin carcerem deduct,eyexaminaripeif torturant, lücßc examinatus, üatim confeffus eâ Ciedes perpetratas. Deinde capita ex facco deprS-ptafunt,qu£rurfushabuerunt formam capitam uitulinarum.

Mippolytumßlium The fei, natu ex priore can iuge,Phedra nouercainuitauit ad incaßä confue-tudinè,fumpto ab eo iuramento,ut nouerc£ petf-tioni obfequeretur.Sed mens maßt iniuratatid eß, non potuit, quantumuis fanâè promittèdo, obli~ ^aiiad aliquidturpe, î^emoei-.îm poteQ:iurare

Cygnetepuerquidam habens cultrut» i»t»d^ nibui, incidit forte in eum,ac feipfunt transßdit, Pdter ueniens domum, uidens h£c, niox ira cot»-motu4 interßcit uxorem : poflea uero lt;s“ipß ß' Hum fuum perhorrefcens, ex defferatione fibi co fcifcit mortem. Htc omnia non funt hutnana, fed diabolica. idco continué oremuf Deum, ut nobi^ detSpiritum fanHum ,^uiregat corda O' t(it£ aHiones.

A«fc annosi s.in hyeme^eflinterfeHuixlui' iant iiudiofuf inter Dieben O' Lip/tam, o' dauer proieiitvm eft in aquam, ubi totiu quataat feptimanoi congelatum iacuit. Poftea ueri W t' odem loco inuentum o' erutum ex glade, in prO' ximum oppidum deportatant eft.quodubiiudeJt cum multi! ciuibus circumftantibu! mfttexijfeif ccxpit recentcm fanguinem ftiUarecadauer. certiftimum ftgaum o' diuinum tdlimoniuinde pr^fentia homicid£:fed iudex tarn fatuut iidus erat, ut nuÜam inquifttianem inüitueret,

Vuinshemij fterat quidam,qui aliquot e^‘ dcsftcerat ante inultoi annos,o aliquM etditt grauidosmulieres dftecuerat. Tandem uerott^' cidit, ut circa paftha emeret tria capita uituliH‘tgt; «35

Sexturn praccptum. ’»71 taq; in ficctiin ponnet, gui in modum retis nexut trat. Ciim fie iret per platcat, omnibuf guot--guot turn a/pexerunt, uifui eft portarc capita hu-r ntatta cruentata. Deftrtur res ad Senatum,ac timmtftifuntliclorcsyUt eum caperent, /^dduilus in curiam, cr interrogatus, ubi naiiius eftet'jcapittt humana i tpft reftpondit, ft emiftc in macetlo. Ac-terfnuis igitur laiiius, affirmât ft ipft capita uitUf iina uen(iidiffe,nonhumana. Senatusanimo per-culfuf,cogiiauithoc nihil boni portendere : iuft fttg- eum in carcerem deduci, e:y examinari peif torturam. iUeftc examinatus, üatim conftffus efl cicdes perpetratas. Deinde capita ex facco depra-pta funt, guærurfus habuerunt formam capitunt uitulinarum.

Uippolytumftlium Thefti, natu ex priorecon iuge,Phedra nouercainuitauitadinciefta confuc-tudinè,fumpto ab co iuramento,ut noucrclt;e peti-tioni obftgueretiir.Sed mens mäftt iniuratand eft, non potuit, guantumuis fände promittedo, obli~_ ^aiiad aliguidturpe, iSiemoeniin potediurare rem

Tem di -iuä turpem: er prlt;eclarèfècit, quoi ducr-r fdtui fit inc£^d nouerc£ co^uetudinem. SicutHip polytiM etidm d feitouerc£ lUicitas libidinesre-pulit. Sic Peleut recufduit rem hdbere cum uxori Acalîi. unde cùm illd ob repulftm iratafalsà accit fitifet eum dpud maritum Acajhm,hic male fu/pi' sans deeo,obiecitipfim Centauristubi dicunt dh ttinitùs ipf effe mijfum gladium, quo uicit Centdtt ros.id eft-.Deus dans premia callitati,defindit Pe^ leum in maximis periculis. Sic BeUerophotem ttitauit adeonfuetudinë turpem uxor Creti, quant cum negaret,ipfa aceufauit eum apuduirum,^ quo obieéius eji Chim£r£. Verùm diuinitùs mijpf^ eft ei Pega('us,quo uolans in aere uinceret Chinui' ram il£cfapientißimi homines tradiderunt,utO' flenderent quanta pr£mia ßnt caüitatis, er Dflt;♦ dare teßimonia innocenti£.

Ciuedam priitcipißa, pia erfandamatrond, dimittens fuam ancillam,cùm effet elocata,er gratura in aliam urbem, banc admonitioneni it' iunxit,er dixit ei:O' mea ancilla,time Deu/m, ffs probaïquod fffeceris,Deiis non derelinquette, liam er ego ßidffciffem,in h£cpericula nuit' quam incidiffem. Peruenerat enim in aliqua peft“ culd,de quibus nonfM vß loqui.

Alia nobiHs er pia matronainiüx'tßlierlocä' tje^er iam à matre diffedetißnquiens: charißint'^

maritum tuum te géras, ut iÜe poflcs aäium aj^i-(iens bstetur^zff' nonexhorrefcat.

Kex quidam incluferat nobilem uirginan iä arcem, in qua eodem tempore exceperat impera-torem Carolum V. Cum uero Imperator ingrede^ retur cubuulum,inuenit illam lachrymantem^mi-ratur^ quid ejjetflila inquit: Hue dudla/um man dato Kegis. Imperator iliam ßalim fuis, quos norat e/Jè intégras, dédit adducendam parentibus^ Poßea in reditu Imperator lUani arcem deßruicu rauitjCr nthil atrocüts egit.

Strabo dicit, quad non licuerit homini Germano ducerc uxorem,ntji prius ofßerret eaput inter-fedli hoßis. Gcrmani femperprte œteris gentibiit laudati funt ob caflitatem.

Apeßes Venerem pidlam, ßantcm in tcfludine^ pinxit.’ßgnißcare uolens,fexum muliebrè non de' berc,nc(^ pofße procul uagari: fed deberefedomi continere,cr refficere ad eas res propriè, qua ad gubernationem «conomia pertinent. Sicut enim tefludo nunquamdifceditàdomo'. ßcmuberesi» domibus fuis fecontineant,cr non expacientur.

idem Apeßes, cum Venerem depingeret,cura-uitßbi triginta pulcherrimas uirgines eligi, quas intueretur. Similiter fecit Durerus, honeßus uir^ piiioriHQrinbergeßstcuigratificatifunthoneßif..

Soldano rege in Turciam tranfueiîus eß.Vbi cùni diu in uinculis retcntus,faciendif operibuf rujtieii dcfatigaretur,accidit ut filia régis holuptatis cau-fa expaciaretur, ibi forte uideret Comite fu^ operds exercentè. quem ftutim adit, interrogans, qua ratione eo 'perueniffeti Interea dum fic cunt eo coÜoquitur,hominis forma zrinduftria ita dc' leilata ejl,ut ipfum inciperet amare. Proponit ei, ß ueUä ipfam ducere, fe facile eum ex uinculis U-beraturam ,acunicumeo inpatriam profeäu-rameffe. Cuiillereßgt;ondit,in fuapatrußbieffe coniugcm ty liberos. At ipfa inquit,nihil obfiare, cum morts ßt apud Turcos, ut uni marito du£ uel plures coniungantur uxores. Eis auditis,acquie' feit facile, poÜicetur fe fidein prlt;ejiiturum. Tune Regina Hafim, ut ex uinculis dimittcretur capti“ uus,cffecit,zr cum Comiteabit.Stc Comes libera-tus, poUquam uenißet Venetias, inuenit ibi fuunt tniniflrum, iamdudum ipfum quterentem zT expf ilantem :ex quo cognofeit, coniugem cum liberis erreliquafamtlia faluam ejfe. Hisauditis ComeS Romam proficifcitur,zr rem omnem Pontifici eX ponit,utfaóla erat, quod uidelicet alteri fidem de-dediffiet uitte rcdimendlt;e caufa,zr non ex pelulait tia aut lafeiuia, cum tarnen prior coniunx doini ßtfalua arincolumis. Ciuareabfolutuseft4P4-pUfCTiicceptis ab eo literts reuertitur domum,^

ReJeuntë ftatim agnofcit uxor,nihil offènfa propter Turdcam reginam.O' amore magno profc-cutd cß pellicentjcuiui beneficia charifinntvm mu-ritumrecepcrat. Regina etiam facile tulit Comi-tifiam , ita ut familiarifiimè fine ulla dijcordia uitam inter feagerent.Demauicm, guifaeüc to-lerauit hoe matriinonium, uera feu priorcin con-iu^em multa prole beatain fi;cit,altera prorfui fle tili manente: quie tanquam famtda traciauit eöï' ß uitalterimliberos. Hor«minonuinentumadbuc hodic Erphurdùe extat, in quo ex utroque latere uxores Comiti aflât: altera regina,marmorea corona ornataiComitiJfa fculpta eRnuda,^:^’ infantes iuxta pedes eius reptantes.

Eaudatur etiant pietas patientia coniugis iUuflrifiimi principis Eledoris Friderid Palatini ad Rhenum, qua: multis laboribus uigilijs illu-firißimo prindpi Eledori Fridcrico' tegrotanti fuas infignes uirtutes, quas Paulus fandis matro-nis attribuit, declarauit.

Chrifiiant differunt ab Ethnids, pra:dpuè dua-bus uirtutibus, uidelicct religione cy caftitate. Ethnici enim ficut ßerunt idololatr£,ficpoßea horribilibuslibidinibusfuntpoüuti. Conuenimws ergopublicè in Ecclefia, ut hac pompa tedemur nos approbare coniügium diuinitus inftitutum amp;nbsp;fanciiu, ut uitentur praua: ccmmixiior.es, eg fin-mm guli

guli caftitatem tueamur, Eccleßä amemut, ttlW^ tanqunm Jßonfam Chrijii ornemut,

CiKÎ'/rfJ« Bohemicuf dominui,dmbiuit honeßif-ßmam mdtronà ComitK Stephani Schlick,cum hic abßiiffit duodecim annos, zj' fama eßet eum effi mortuum.Ad cuius petitionem ßc refßondere iuf-ßt: Qjtod in hoc breui temporisJßacio prioris mà riti Stephani nondum obliuißi potuißet: qua' re iUi domino fuam petitionem recufauit.Vocaui^ duodecim annos,quibus affuijßet maritus,breue ti pus. Sic bene optandum ejßet, ut in ßmilibut caß-'-bus,omnes mulieres huius ornatißimiC matronit uirtutes imitarentur.

lilenander inquittHucens uxorem, ’m mediuttt pelagusnauigat,quaß in medias tempefiates.

quot;X-afiMijh«t’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wdlfixaiyvvtiiideßi

Accidit in uicinia oppidi Vitebergenßs^utqui-dam iuucnis ßilea ßta coiugem percujßerit. Qttod ciimfamilia itta ex qua eratconiunx, admoduiit tegrè ferret, conuenerunt aliqui ex cognatis accer fentes ad fe maritum, cum quo expoßularunt, eo quod cognatam ipforum tarn 'mdignè tradaffet. lüe uerb non commotus, humaniter rejßoditi Bo-ni affines, boni confulo uefiramadmonitionent.

ciu£fo Ut 0 tnc ‘ittdiaiii.rateorfinlt;^uit,}ne co-notum uerberaße ,(i:d tUa me priui multo duriut âupario maBeo percufferat . Vos igitur iudicate Utrum füerit durius, maUeóne flup-irio an crcpid4 percuti. ifli gw^rMZit, ^uomiodo fit percufifiis ab ipfa maOeo fti(pario^Refi)Oiidit:Sua Imgua admo dum imhi maledixerat.

1« iure Canonico,quod medium uocaturfid efi^ iJlud quod eft mter primum ultimum, habetur talis lex : Sacerdos duiens uxorem,fiulfiend4tur, Hic quidam indo^li fiunpliciter rè fHrèff intelle-Xerunt : id efi, fuffiendatur laqueo de patibulo. Vnde multi honefti uirifunt iuterfiilfi ztrjufiienfi, ttt etiam Tubingi units exfacrifi':ulorü cotlu publice dixerit de hac tyrannide ; Si non efi nimium, aut lUcgitimum, tarnen utiq- nimis durit eR. No» »«teÖcxcrHnt fenfum: quia ius Cattonicu hoe unit, fufiendatur, idesl, ad tempui aliquod ab officio temoueatur : feu mandetur ei, ut aliquantiffer remittat offtcium,doneccum epifioporedeatin gratiam.

Staphylw,cum nuper petiuiffet epifcopatum, V ei diélum eßet,quad non poffet fieri epifeoput, ~ ^KW haberet coniugem legitimatn, iUe reffon-

Calibatui eJl multo commodior ad diuitias co-parandaSjC^uim itita coniugaUs, MiyxÄH fisiiLvlt;Aoi,rmi'!iiHXiyvHVH-.Ayfignum impedimeit^ tum adferunt uxor zx hberi, lUts (lui ad magnos honores zyr potentiam aßjirant. Cœlibi guident ae libero,(iqnidemhicfirtuita mitiitsexuoio fncce' dat^alibi meiitis fuccedit: coniugato uero uxor Cf liberi funt inllar fieni ae ninculi, quo conftringa'’ tur,neuel folumucrtereiielad altiora peruenire queaf. tiiß enim quis ßt perditißimm homo, hot •utnculo patitur feretineri. Qjiareeœlibatuic^ Halde coinmodits, ut dixit papa Pius : Multa runt caufa: adimcndi coniuges facerdotibut ,fei maiores funt rcflituendi. Magna: inde ortie funt contentiones de fuceeßionibus. Imo dadio regent quendam Polonicum dixiße: Oportere uiolart alterwn prieceptum , No/i moechaberis,aut No» fùrtum facies. Siego facerdotibus , inquit,conce» derem contugiaj tuncßerent fitrta, id eß,eccleßd-{licabona diriperentur. Videte,quàin aüuteßt dictum.

Quant caUiditi priejexfus efl: Saeerdofesnon debettt ducere uxores, ut poßintuacare fludijs,ne impediantur ceconomijs cf cupiditatibus gute plerun^ xconomias comitaiitur. Proßdto uerum tü,quài

Sextumpræccptum. i8» e^^efuàd callidiisfit pr^textnf^cx prudéter diâu. Itd dixit Campegiut adfecretariam Palatini: Vos Germani habctis unam caufam,qua ualde nos gra Uatts de coniu^io, uegt; uin efi : multa emm ma-‘ gmuitia funt fecutacalibatuin,fcdnosprofire. Mus no/iras excufationes in Concilio.Oâcndemuf iUam legem de cœlibatu non efie ortam À nobis: fed nos nonpotuiffè fuftinere regum c^-princi-pum interpeüationes , qui petiuerunt ut fund-femus banc legem. Videtif etiam hoctemporc^ quim mult£ miferia fequantur coniugium. T4-Wfn nihil eftord'mandum contra uoluntatêDeL

• Cluidammonachusin finibusBohemiiehabès facerdotium mediocre, iujfiis efl aut relmquere fit cerdotiu'm,aut coniugem.tàifier infirmitate generis humani labitur, dc dimittit coniugrrn, ut re-tineret facerdotium : cogitans intérim, fe ueUe poUea cam ad fe ntrfus recipere. Sed hic in ma-gnos terrorcs cr tcntationes pofl paucos dies ht-fidit-.quas ut finiret,mortein fibiconfciuit. No» cji inufitatum, homines fitbi acccrfere mala,male (urando.

Eccius ultimum Itbrum edidit de coniugio fia-^frdotum turpifiimum. non fiât cygneacantio, fid uitimtts crepitus:^ ficutfills fitgiens pedib fie ^emouens hune crepitum cecinit. tegilibrum mm t fubinde

Mente cares,ß res agitur tibi feriatrurfm fronte cares,ß ßc ludis,amice fabcr.

Sic arguinentabatur : Semper habet litesaltef^ Ra^i iurgia leäus-.frgofacerdotes non debent du cere uxores. f.ßßallacia accidentis, uel fecunduitt non caußintjUtcaußam.

Epifcopus Moguntinus dixittLutheranoshd^ here unum articulum, lt;jui non poßitreßttari,ßci' licet de coniugio: fed tarnen conceßb hoc unico af ticulo ,concideretotum iüum pulcherrimumof-dinem Eccleßaßicum.

Maximilianus dixit ; Papa egregiè nos uexd' uit, ipfe nobis conceßit tantum unam uxorem, 0“ ipfe habet tot quot uult. Putat autem Heere fibi ömne quod libetiquia omnia iura habet in feri-nio fui peüoris.

üoui quendam doólorem artis medicte, quetn multi dlij quoque nouerunt. flunc autem mor-tuuseü : qui nuhi fuit familiarißime notus. JÄe adolefcens amabat uirginem,cui coniugium pro-mißt. Parentes uero ignari huius jßonfationiSf coegerut eum ut fufeiperet facerdotiumApfe pro-ßeifeitur Conflantiam, ibi^fit fiédiaconus,ut

Sextum præccptnm. »sj Uocint.fiatim deinde mani/èfta fitpromißiouir-ginifiaila, aut ipfa pueüa pateficit.lila resfuit in-explicabiïii multK coliftorijs,quàd ipfe effet fubdi aconiu,z^ /fionfui.iubetur itaque proficifci Kamam. lÜe proficifcitur: ibi cognita refiuffm eft uiginem retinere , ficut coniugium promififfet. Duxitergoiüàhoneüamuirginëfex qua poiiea fufiepitduosfiiios,qui'fimiliter ambo funtartis Siedicit doëtores, mihi etiamfatis noti. Sed taffen pro fatiffaüione o impofitum efi, ut ipfit ttonhaberetiut petendal confuetudinis coniuga-lis-.quod quid fit, tam non ulteriut declarabo. Sed feniores, qui iila inteüigunt fConijcere poffunt, quàm inepta cr 'miuüa iflafuerint,

Gfftcialis citaueratquendam pailarem, quid ipfi natas effet infantulM,z:rei indicit muliiant quinque florenorum. Kliferille facerdos primo petit fibi dari ffiadum, pofiea cum deberet afferme pecuniam, affertduoi fcopas. Officialis qu£^ fit, quare non pecuniam potius, quàm fcopas e^ffèrret t Keffiondit facerdos : Ego ideo duos fco-piu affero, ut tu prias una tuam domunt purgares : altera deinde ego

F«if uni de pulchris Icgibui Acgyptidcif, ^uöd ß quii ^upnlJct uirgiticr,i mgenudin,exddebatt' tur ei pudenda : ß lt;jn£ uerô fada eßet adidteri, mfus ä pncifus ed.

Pindarus ualde laudat duititent Locrenfent, tjuàdbeneßicrit conflituta. ineaßit legislator Zalcucus,ex cuius legibus multi adhuc paßm ci-tantur. Didtur iutcnt is inter cteteratulifje legë, utocuU effodercntur ei, ^ui commißjßt adulte-riuJif. Deinde cùm ßlius dus contn legem peccaf-fet, pateruoluitferuariearn:fed ita, utfilio ocu-lus cffodcrctur unuSiQT ßbi alter.Hlt;ec cd pulchrd

Athenienfes ßcerunt legemlonge iiuerfaittd Licediemoniorum, ut qui corrumperet alteriuf uxorematolcntein,non coa£latn,aff'iceretur capi' tili fupplido : qui ueró coa{lam,impunèdimitte-retur. Credo iUaßc fanxerunt,non aliam ob cati* fam, niß ut atrod pccna legetn Licedtemoniorttnt à fuis auerterent : quia lUi negligentiores fiieruttl in puniendis adulterijs.

Scxtum præceptum. i?f hni) interßcit unum ex capitancii Alexandri, qui ei um uoluit mßrre,hdc arte. Odio dißimula-to, dixit fcmonßraturam iUi theßuros, quos ha-bebat-.c^-ducens ctmi in hortum ad puteum, in ilium prtccipitauit cum.Re delata ad Alexandrum, ciim audiuijßet earn eße ftliä Pelopidteßußit ipßm duc: in fuum conj^edlum. nai» Phiiippui pater Alexandri ßerat obfes in urbe Thebana, apud ipfum PelopidemAtta uero magnitudine animiße . ta,ueiiit in eins conf^eHum. Itaque abfoluit eam Alexäder, zx dimißtßußitqifaluof ejße omnes res, actdens etiain ei cuflodes.

Puit noßro tempore ConßaluuSjprteßantißi-mns esquot; fummus capitancus inter omnes quos ha-buit Imperator,tantie authoritatis, uirtutis er fa-pienti£,ut per ipfum fadlus ßt Imperator rex Ui-jpanicuf. Cüm enim cteteri noUentdpfe fua prüden tia traxit eos, ut contra propoßtum fuumßpfum facerent regem. Hrc cum in direptione Genua: prateriret lt;edes,in quibus erant tumultus,intrduit £des,audiuitq} matronam clamantcm,cui uolebat miles quidam uim inferre : qua re comperta, ipfe ßatim fua manu conßdit eum.

Alexander Farneßus, qui duxit exercitum ad IngolHadium, ibiin honeßo gynacio turpiterfe ge^it. Res indicatur Imperatori, qui iußit ipß dicere ; ut ßatim ex caßris difeederet. addidit^^ mm f Siiant

s ex tum pr æceptutn. si tam haberem ifluiti ncbulonein,ftatim eunt nett manu confoderem. Nuntjuam tam atrox uox ejl audita à tamgraui uiro^ex noRro fmperatore. lUe igitur audito hoc niïcio, ftatim aufugit ex caflriff crredijtin ilaliant.

Audiui fapientem cr exceSentem uirum,fum^ Kogenere natum,fedqui non modeüèutuebat, cùm perijjfetei fiUus incendia, dicentem : O' me miferum, mea peccata punit Deui in femine, Poßea cùm fe occultaßet in aliéna domo, ut ili-Uuf uiri coniugem uitiaret, ipfe interßäus eSi.

Paufaniaa ètxexercitut Grlt;eeorum, ad Pla-teatuicit Uiardonium ingenti pralio. Vndediu non folum dux fàrtis o' frUx, uerumetiam mo^ deüut cr probus efl habitat. Poflea uerà cùm effet Byzantij j, capitaneus rapuit ciuis honeilifiliâ, cr earn flupratam interßeit. Hocfcclerc commif-fo,{latim confpirauit cum Perßs. Sed retrains eX Byzantio in patriam, no potuit in effèHum pro -ducere conßlium proditionis, quo nitebaturfa-cere paäa cum Perßs, o Grieciam ad Perfaran imperium transßrre. Nam miles quidam, qui erat intimus Paufanite, detulcrat eum apud E.-phoros. Verkm cùm iÜe non poßet detcéfam 4ß proditionem prabare, hoc egerunt, ut delator accederctad Paufaniam ’m templum, in quad fit' gerat.

Sextum præccptum. »V fit, er iiirent paß cortinum duo Ephori, iudi--tentai eorum coiïaguii. ibi cum attdiuiffènt pro^ äitionem, pronunciitum eß de eo interßciendo. Idfo$ c«w noüet exire, claufum eß unditjue tem-plutttjUtßtme periret:cf mater eiui iKlcythea pri^ mum lipidem pofuit ad claudendam ianuam.Hoc fcitote ^ßi exemplum pœn£ libidinum çx incon^ tincntiie 'm rebut fecundis.

Hetzer, homo doâut, e^' etiam Rnabaptißif quiuertit ex Hebraicis Btblifs ^U£dam fcripta, ttt prophetam Efaiam, cfc. Conßantiee capitali fupplicio eß affeüus, non propter confißtonem doßrinic, fed propter alia perpetrataßelera. I fle infinuauit fe in familiaritatem honeßißimarutn matronarum, ciim eßet concionator, ( ßcut mu~ Veres facile decipiuntur fimulatione religionis) tas^ deinde üuprauit. Cum aß'iceretur capitali fupplicio,conßßiit eüjfe uoluißi fiCpiut agere paenitentiam : fed ita in uinculis diaboli retentum ßiißiyUt non potuerit reßpifcereßed femperrela-pfum eße. VeHe etiam fe iam libenter mori,zj- iu-ßo Dei iudicio in hac pixna obtemperare.

Lantgrauiut Thuringue Albertus habuitcon-iugem honeßißimam matronam, Friderici fecüdi Imperatoris filiä: ex qua habuit duosßlios,Tbeo. doricum cy tridericum. Poßca tarne nihilomtnut tcepit

(œpit äntdre alum, er non folum faüiK cjl ähU ter jfedetiam inßdidtut eßuit£coniugK fu£,iin-pcratoris ßlt£- VndepaiifcUurtandem cumiüo mulione,qui cjuotidie uehebat aqua inarcem Et-ftnach ,ui interficeret mulierein. tlie promitiitf uenit^ ad culiodem,er conjiliariü Do!nin£,i}ar' rat ei, quid pronüßrit. ßmulq; excufauit fuä pro-mißionein, dicens : Si negaffem, interftäjßet me. nunc uof cogitate, quid uobis fit faciendum, ibi dominum Prafeiluf prffprfo confuluit, utaufù-gcret Domina, ipfa aujùgit,^ ueniem Eräcoßr-diam,ibitranfegit biennium in monaRer io fold, Crpoüea mortua e/i. càj» «ero noilu digreffurd efiet ex arce, clam fefe perßnem demifit ex fine-ftra non admodum alta, in fubieilum fiopulumtf unde occulté aufiigere pojfet. Sed antequam egri dereturexcubiculo ualediHurainfantibut, arri-puitmaiorem natu, e^momordit genatn,itaut puer alta uoce clamaret.lbi magifiercuri£,ciÿid faci'5,inquit:putans matrem interfiiiuram ejfe itt' fantem pr£ dolore. Ah,refifondit mater,putof me pofjè difeederefine magno dolore^relinquam filio no tarn m gena. Sed uidete porro in hoc exemplOt quomolo Deuf puniat kbidines. Pofiquàmado-, leu fient fi'ij, pater feditione quadam uoluit eos eijeere ex iAifnia : fed filij bellum gereutes contra patre)n,expuleruntilliem.Sic expulfus Erphordiä

Sextum prTcrpfum. »Sj» peruenit,ubtm fumma paupertate mortuuseß-. frtdericui ßliuf iüe peruenit ad fenifltitem,Gr fâ fepultus \fcnaci,cuiui fepulchro infcriptum tfi epi taphium,cuiui initium efl :

Initium motus Bohemict anfe annos 140. aut circiter.Ciuidam Abbus rapucrat fororem uiri no bilK : de lt;jua ’mittria cùm cofjueftui effet frater iSe apud Ziskam, bic collccii^ amicis qutbufdam fr-delibuSjZXamatoribu4 iuüici£,cum tilts Abba-^ tem oppreßit er interfreit : cieteros ueró mona*-chos expulit, priedam diuifu. Poftea flatim perudgatut eflmagnum Eohemiætraâum.ZKkii fritt capitaneuSjpotuit^ utdioriam moderari.

Dicunt Confiantinopoli fantam ffriffe Itbidi-num turpitudinem ante annos centvm,aut plures, id e^,antc eapfiuitatem, ut cmnes kemines dixe-t'mtfrturam effe ingentem mutatiunem.

Turci 4 communiotie rerum tranfrunf adco^ munionemmulierum.Qjiod quidem accidit tempore Carpocratis, qui eonfendit effe piam ifiatn communtonem omnium,aïïegans didfum'Da om~ m petenti te.Sed diSlifenfus efl-.Communica luxttt legem Dei,ßt o'qualitas, fed ordinata iuxta legem Detmon talis, qualem tu tibtfingis aut excogitas.

lAäcedonico, in quo etiam coniuges muite ter erant. ibicùm Perfiepreberentfignaobfcce^ nitatis : Alexander adolefcens abduxit uirgines, tanquain fcceffuras,uolètesq;Jej'e Ulo (eceffù pau* lulum recreare . Sed paulo poß redit'm conuiui» reliiltis domi prioribui,ey adduüii adolefcètibut, 'mdutK muliebri ueßitu,qui erant moniti or iußij ut jub ueßimetK cingerèt fe gladijs. Uaq; cùm iteru Perße preberent figna obfcoenitatis, adolefcentes interficiunt eos.Keélèficerunt'. quia pertmßiofe-curitatii datur iüis qui non uiolantiura hojßitij: Uli uerà uiolauerant.

l^achometiße habent fatisfaâiones'. ut ß quif cominiferit adulterium, qui eß pauper, debet ue-flire duos homines:ßueràßtt diues,decern.

Vtteberge ßit homo iocofus O' officio fus, eX quo poflquä ancillafaàîa effetgrauida, pleéîcba-tur quidë triginta aureis fed ita, ut maiores alio^ qui pœnas dediffet, niß Senatus peperciffet ei pro ptereiusindußriä. lUe uerà ioeädo adhec dice' bat:Tempore papatus,ßßciffein adulteriu,potuif fem me redimere duabus Ubris cere. Lex Iulia, Attica,puniuit adulteros capite.

Memini nobilem quendam cepifff moechu, O' fame necafje : fed ita, ut quotidie mitteret affatU' rrf- optimâ,quà odore augeret dolorem famts. lUe uerà captiuus arroßt utrofq; humeras, O' ufo} ad nonum diem.

HauiJ fuit ai minimum quinquagmariut,cMa faéiufeli adultcr : quia quadrageßmo anuo per-tienit ad regnum.

PaÜM lt;t èieptutio petit, utfubmergat clafjan Gr£cam. Keptunm caufam i»terrogat, inquiensz t/iirorte fdpientemdeam,tteüe tâtam ealamitati Gr^cii euenire,quos antea defindifti. Refßonditz Gluta uiolauerunt tcmplum meum, Num Caßan. dra fuitßruprata in templo meo, cr principes fgt;oc non puniucrunt: ego igitur puniam.

Curolf« Gibbofiuingreffui in ltaliam,elt;epit fJeapblim. Cum itaq; iam tcneret Carolu/S lieapo-lim,ducet in domo principis cuiufdam uiri uohce^ runtuim infcrre nobilibm matronistiUiiiidicaue^ runtuiris^quifeceffèrât in arces. Viri clam redeut in,ciuitatcm,ac iuf/erunt matronoi apparare con-niuiit. in quo cùm GaOi fecurè potarèt,cr luxuri~ arent cum mulieribia, interucniut uiri armathey pracipuos interßciunt. Deinde equitant ex urbe, abduàis unàfecum mulieribus.

Agathias fertptor dicit, quofdÛ boneflos doâos magni nominis uiros dtfceßifje ex Aegypto,eo quôduiderint magnam turpitudinê er libidines qu£ ibi erant. Filif enim cocubuerunt cuin matrix bm, cr patres cum ßliabus: ßcut adhuc dicut ßeri m Afiica.Redeutes ttJiGriecifinnenerut in Grieci4 iacer»

iaccre cadauer infepultumtqudre affèiHi miferäti-one ( ut congruit huminiC nniiir^ ) ficerunt ei fe-pulchrum. idem eadauer poßridie inuenerunt extra fepulchrum. Tune oblata eß eisßiecics uel ilrum, ueniens ad unit ex iüoritm numero, ac di-cens : Noli humare eadauer, quod heri kumafiii quia non decet ut terra fubleuet eum, feu prabeat hoß)itium iüi, qui polluit fuam matrem, ibi intel' lexerunt,naturam terræ abhorrere ab iUaturpi-tudine,ßeut his indicatum erat. Eß narratio apui Agathium, de moribus Perßcis.

Conuenicbat mequidà Cornes,difcibultis meus, in conuentti Augtißano eiti dicebam : Certè te non amplius pr,e deßrmitate agtoui. 'Rcßiondit: Ah, peceata mea funt caufa tßius deßnnitatis. Poflea uerô honeßßime uixit. nam morbus iHt prabuit ei occaßonem conuerßonis. liabuitßtaitt . coniugemßoneßißimam mulierem ( fx qua etii procreati funt ) çr faeras Scripturas,dili' genter legebat : nihilominus tarnen ueniüt poenf’

Prancoßrdite ad 'Viadrum fenex quidam uif, admodum diues, habuit coniugcm iuucnculam, cum qua feruus eius habuerat cónfuetudinè. Nor* tuo autem domino,feruui uiditam relitiam üt ittU' trimonium ducit,ac intra oâeftnium omncsfaeul-tatesata- opes decoquit, infuperqi etiâ i^aoßo-

Sexrum præccptum» 153 fenorum nomina contrahit, inuenerat autan in dote uigintiduo miÜia florenorum promptam pe^ cuniant, item pagostita ut diceretfe exiflimaffe, hanc pecunia ßbi nepotibus fuii fufficere pof-fe,etiamß in magno luxu uiuerct.

Ecciut fedebat Erphurdiit in couiuio inter ho-neüißimos uiros:qui cum adduxifjènt [uoi coniu-gcs,flatimcumifs petulanter luderecapit,ßcut erat homo impudens. ibi una ex Hits duriter eum reprehendit, inquiens: Es tu doâar^non exifîimo te in honcfta familia,fed in lupanari cducatu.lpfe uerà non habuit folium fici, quo fuam tegerct de-formitateinmec etiam cogitauit dt£lum Plauti,Ser uum hominem decet habere oculos continentes^ ntanus cr linguam,

. • iüoriberga, quidam leuis homo habebat coit-iugernÀ quit hbenter fuiffetliberatiis. CÙm uerà audiuißetßnrenouatione doârina: Euangelÿ li-cere aliam ducere, propter fcortationcm:pa!àm fcortabatur. quam ob caufam etiam in carcerem conieâuf efl. CÙm uerà inte)rogaretur,cHr idß-quot; ciffèti rejfondit, ut uxor eius ipfum accufaret^ propterfcortationem,C!' ita contingeret,ut ab ea liberaretur.üorinbergêfes rcdè benèeum pu~ fuuerunt. Itaenimctefuseftuirgis,utclapfo tri-duo moreretur.

faiüam effe difpenfationem, ut frater duceretforö rem in regno Gallico : illi tarnen noluerunt con-iungi,quu natura abhorrebat,cùm Rex «eßd foJ com'wngfrc.

RoWiC 5«iddw Cardinalis appetiuit coniugent formofam aUcuita pauperis ; er promifit marito duomiüia coronatorum,uteam fibi aliquandin concederet.Maritui accepta pecunia, dimifit uxo rem.Poftea uxorad maritum redire noluit: dices, fe iam altert efie uenditam,

Legitur in Anatomia Vefrlij.dc quodam 'tiifrd no, qui cùm uideret de coüo inhoneilie mulieris pendentes gemmas prcciofiifiimas, uniones, fma' ragdos, ex uUm auro circumdatas : delcôlatus cß illis fie,ut in cofuetudine, qua eu lüa habebat,ont‘ nés deuoraret. Poüea uerô reiecit per infieriora.

Quidam duxhabuitconiugem, qute frribenf binas literas, altéras ad maritum, altéras ad ama-torem, in injeriptione errauit : ita ut Utero: ad a-matorem /criptte,peruenirèt ad ipfum rgt;ucem:amp;' ad maritum fcript£,amatori traderentur. Diixui dens er legens has literas, fiat im profrélus eil it^ coniugem ,erin primo conjfieilu earn interfreit. Poflea profidus ed Roma, cir abfiolutus à Ponti' fice,impofita ei hac fatt5fiailione,ut conderet mo' nafteriumiquod er fadtvm eil.

Cicunt Vincenttamhoc modo ueniffètn Vene loj-wm poteßatem : guia Vtncentiæ dominns iußit adfe adduci ciuii cuiufdam ßliant ([uam pater ei nuttere noluit. RbduHa igitureßui,crpoßali^ ^uot dies remi/fa patri dißeäain ealatho. Pater rc deltberata euin amitis quibttfdam er fenatori-bus^mittit cadauer ut erat dißeffum, fenatui Ve^ ncto, eiq; poBicetur deditionem urbis. Ua tyran* ims opprejjus er expulfux eß.

Ante paucos annos, mißr homo compreßit fuS fibiim. Mater uolens ocultare itifamiam filite, in-tcrßccit puerum.Rc autem pateßaiia,fumptnm eß fupplicinm de lüis tribut per jouis,

Paßor quidam erat in oppido Vueiden, ttobif omnibus,prafertim ßniorib.notus.is habebat co-iugem honeßä, er ßliolu,que mihi moriturus co» mendauit, (umq^ haberet icfuetudiiuni cum 'mul-tisalqs,tandè etiam fuant ancilla copreßit.Tranf-latus poliea in aiiü pagu, non procul 4 Salfild,ibi eßcöatus 'm cäpo quandägrauida coprimcre:gt;B,t maßt tarnen, ac cöqueßa eß iwurito erßatri fu9 hocfacinus. Paßor uiro hac de re c5uiäus,,ßigit ad epißopü Mersburgeßm, co teporc ibi uerfan-‘ te.Paüius eß igitur paptßa,rcli£ta coniuge.Poßea poß bienniü equitat per illu pagu,quia Deus tra-hebat ma adfuppliciu, iti cum uidet illu equitan-nn i tettt

Scxtum præccptum» tem frater iUiuf mulierii-.Ab tu nebuloyinqutti re-» £lè tam te prchëdo.Tantine cft tua audacia, ut alt deas adhuc trafrre hunc pagum^cr appreheii/o C' quifreno,ipfum capit,ac fic fratim eii»i abducit ad arcè Calêfem. Nos eramus tue letiie^tëpore peftis, Bodem tempore er aïius quidam Anabaptifla erat conieëlus in carcereiHj propter quem opor^ tuitmequoq; accedere.CÙm igiturhuius occafio-tte eó uettißemus,ibi ille frortator exëptus ex car^ cere,deplorauit fuam calamitatcm, ac pctiuit ut proeo intercederemus. InterceßimiistfedPriti-ceps,ut erat plus hone^ius, noluitueniam coH' cedereAtaq^ fratim cÄ de éo fuppliciu capitis /u'in-ptumt Brat homo ingeniofris,z:r fatis doëius ht dufrrius. Bratetiam iÜe, qui primus mihi aduerfa-tus efr inuifrtatione feu m/ßeiiione EcclefraruW» Stabat ifre nebulo, e:^ uocifrrabatur de neeeßitate operum: Oportereifla opera ita freri^ckm ipfefp feimagnus frortator. Eratapudipfum AntotiiU^ Mufa,qui eiwi confolabatur abfolucbat,ad qué dixit: Domine Antoni, ago tibigratias, quod me reduxifti ex hac dubitatione ad emendationcm ui-tie. ïnprimisautein Deo gratias ago,qucgt;dredq dd panitentiam. Confr jfus etiam tunc eil, quod anciÜ£ admouiffret cultrum ad iugftlum, ut eatlt comprimeret. Qjtareno immerito tandem fecuta eH pacaa. No» debetis dubitare, quin tanta frele-^ racer^

Sextnm præccptum, 197 ti cert£ pœn£ fequantur.PelJem confuntere integrum (tnnum commemoratione talium exempta-rum. Po/Jcm uobis etiam commemorare multof hi floriitt, non tantum cjuat legt, fed etiam i]U£ mihi experieiitia funt natte,cr ipfemet uidi. Idea time-amui Deum,zr nos ab ipfo régi petamus.

Mandatum de caßitate feuerißimum eR, ut eui denter probant horribiles poenie in genere huma-no.ï^o cß quod dubitetis de eo’.Scriptura dicit expreße •. Qmnis anima quifficerithas abominati-ones,eradicabitur. Dicit, Omnisanima-.ßgnificäs tam reges er principes, quàm infimo loco natof, Ideo conßderate familias potentum : quantumuif potentes multamßbiliccntilt;e permittunt,tametf apudeosuidetis etiam fequi trißißimas calamita-tes. In/picite familiam quandam, qu£ uobis nota rß.Cogitate, qualesßnt libidinum conßßonesin potenttbuifamilijsiqualesfuerint? qua fecuta ßnt panai quafequanturaut impendeantS Quia Tx^aaiXfU(/ HKâviaxrx TsxvTtt taxai,inquit ripides:ideß,Regum calamitatesomnes norunt: Hac no n dico in cuiufquam contumeliam, fed di-co confirmationif exempli caufa. Pofßm com memorare multa,qua memini. Vlma quidam ho-neitus uirhabebat coniugem moecham,quain cùm neeufaret apudfamiliaßamilia agrè firebat ipfain fieri infamem. Càmigitur uidereteainà familia

non corrigQpfe,(tcut uir gt;nâgnanimuf,co^itdbtit giiid fibi ejjèt faciendum-Simulabat fe profeâurü ad mercatü Francofordienfem iti ipfo die fcfh lAd“ ri£,quo die ibi magnum cflfèftum. Difcedit eguet fuo more, fed etjtio in proximo pago reliéîo clattt domum redit, cùm alij elfent in teinplo, çj- occultât fe fubjcalit, ibilatuittoto die armatui,^ meridieufq}adueß}eram- Ancilhe magnificècot-perunt apparare coenâ : mcechus circa fextam uet feptimani horam noiîii, cum ejjcnttenebr£,accef fit. M-jritiuinterea fub fcalis latitans,omnia pef‘ tulit-.fed dixit gt;fe uix potuilfe cotitinere,quà minitf ipfum ingredientem, afcendcntcm gradin do-mm,interficeret. Sed logitans fe non potuiffe tue-ri illud facinm legibm, quid fùifict accufatuf tanquàbomicidiai concedit lüts tempm canandi» CT cubitit eundi. Ctim efj’ct media nox,ç!r cùm taret eos effe fopitos,tûc ipfc gradm afcendit, terea mutier audiês ürepitum, perterrefadla efit furgitq; nbsp;nbsp;aperit cubiculum, circumffeHàs nuot

aliquem iiideat.Sed iüe ita fe occultauerat pofifi’' iiacê,nc uideri ab ilia pojjèt. CÙm igitur uxor nfquot; fmingreditur cubiculu,ibimoxearn marituiftquot; qtiitur, quia alias no potuiffet ingredi cubiculu/»^* lE,cce,mquit,toties accufaui te,e:3- tu negaftùiâ têfgt; deprebêdo uos fimul, interea mœchits furgit de Icquot;

Sextum praeceptum. 199 KmtiK cotri firiéto enfe ipfum inuitdit. Kiulier intètd uoce excldmds,uocat nüni^iru,ut eii opitu-letur. Sed totdfamilia fic erdt fomno fopitd,ut nul lut hominum ueniret. Mdritui itdque ( Deo dd-iuudnte) primùin ipfum ddulterum dffigitpdrie-tiyCr confodit. pofted ipfdm dggrcditur, dicens: Tu bclud, ego codüut fum tdui diu iftd firre: nuc te comprehendo : idm quoi^ de te fumd fupplicitt. fih,mquitiüd,conceddt mihi tdntwmj^dcij,utd-gum pœnitentid,cr fumû fdcrdinentu. üon fdcid, inquit.Sdtit eß:,ßdoles pro perpetrdtis fdcinori-bus,dcpcmoridris. Atq^ ita illam quoq; 'mterfècit. toS:ero dieiuit ddSendtu, crdixit fehocfeciffe. Hon potuit eu Sendtut rcprchendere, nec habuit ius : quid coceditur iure ciuili,occidere mcechum. B/l uerd hiflorid, fdâd non ante multos dnnos. lAemini hdnc hifloridm , GT foleo mecuin tala conpderdre. Poffèi» etidm uobis ualde inultdsfi-tmlesreätdre.

Inbeßo Medioldnenß Gullus quiddm,hoßgt;es honeHi uiri nobilis,ccepitcum «xore eiut liberiut colludere,e^- alia iithonefld fldgitdre. Mulier hdc indicdtmdrtto,inquicns : Ego mflrud conuiuium, GT ddbo lUi foporiferum:tu uide, utfartiter ilium interßcidt.Sic ittd res proceßit. Non efl diflmtdtio de iure. lUdmulicr honcflè ßcit, ZT uir gcncrofè GT ßrtiter iflum occidit.

Nepos Pontificis’i Cardin dis,hab uit confueM-dinem cum mediocrisciuis coniuge,.quipermit-tebdt illiiin turpem confuetudinem.QuodßtciniK itbi re[cittit iüius mariti frater,gruuiter eum accu-fruit,quod ita dedecoraretfrmiliam fram. Sed is, quantumpotuit,frexcufruit. Qupmodoautêu-ten^ punitus ßtjgt;reuiter exponä.Cardinalis mit-tit nuncium eb, amp;nbsp;mandat ên/irui conuiuium : fr ciiim ifla noäc uenturum efre. Malier exequitur mandatum. Sed Cardinalii mirabiliter impeditur, ne iÜa noüe aduenire po/frt. Cum igitur in multi noblem eius aduentum diu expebla/frnt, tandettt maritus dixit ad coniugem: Agé eamus und in cu-biculum, quad inâruélum efr Cardinali. Vxor afr frntitur. Dmfrmulcubant,maritifrater, qiüfli latebat in £dibus,irrumpit in cubiculunf,cr acce-dens imprudentius ad le£lum,fratrem und cum eu iuge transßdit. Manè cùm cognouifrèt erroreitt, antequam in exilium iret, curtü per quendam fr“ cerdotem,etiam Cardinalem ueneno extingui. Sie Deui horribiliter libidines puniuit.

Noui Comitem,ingeniofrm uirum, 0- impe' ratori Maximiliano prlt;e cateris prittcipibus,pgt;'U“ pter induftriam ualde gratum, qui male regebat uitam fram ( erat enimfrprd modum libidinoß^ ) cùm

Sextumprçccptum. «o» «MW tdinen eßet in alifs rebus fatis circumß)eHus. Tandemßtit interßdut ifuo fcriniario^hncoc-tußonc. Cttm aliquado Comes fcriniarium cum U-ttris alio abiegaret,iüe tnteÜexitfeablegari propter uxorem. Quapropter manensdomi, fe oc-cultabat. Sic poftest ex improuifoadortus eftCo-tttitem,eum^ interftcit.

Cato melancholicus habebat pulchram con^ i‘tge)n,^ute plaçait Hartenfto,homini doäo e-legätL Petiuit ut Cato ßbi eä cederet. Cato putauit ejße grauitatem, ut amico peten ti uxorent gratifia caretur. itaeamconceßitHortenßo, Mortuotte-w liortenfto,rurfum earn ad fe recipit.

Monetariusjcum eßet Cygnese, uenit ad puel-lani ^uandam,dicens , fe diuina uoce ad eam mif-fum e(fe, ut cum ea haberet cenfuetudinem : quod nißfieret,non poße uerbum Oti priedicari. Hlt;ec paftoriiUius loci iÜa pueÜa conftßa eftfm pericu-io mortis.

Cim efßmus Ratisbong, firtè Stigelius uefße-rirediturusin hoßpitium noilrumfmcidit in H»-fßanum,ducentem alicuius ciuis coniugê. lUa cum uidet obuiam uenire hominè Germanum, inquit: laues me,iUe abducit me repugnantem,t3‘ nolen-tem.lbi Sigelius ftatim adoritur Kiftianum,ßcut eftfirtis er animo fus uir,erapprehendit ipßas nn f gla-

gladi!nn,ne cu flringere po/Jèt. Age, inquit, quil-' re abiucis alterius coniugein ? Anditii illiSyftxtitn elt;tm dinüßt. Stigeliut deinde interrogat eain, qu£ eßet eiiM domtaflbi ipßt.et alij dues pr^fentes ntff firant locum, ad quem etiam ipfam deducut.Stige lius reuerfuf ad nos,tota hißoriam comemorauit.

Quidam dominus admodum libidinofus, ckm aliquando in 'Burgundia iter faceret, 4 minißris feu curatoribus hojßitij,qui dus animum norant, dudus efi in quodda hojßitium, in quo erat uirgo prlt;eßantißima forma. Cumq; parentes metuerent pudidtite ipfius, cogitauerunt eam,antequaindo‘ minus ad ho/ßitium ueniret, ad aliquem ex anücH ablegare,utibi interea delitefcerct.Silia cum effet rogata à parènbus,ut fue pudidtie rationem ha* beret,zr ad aliquè amicoru fe conferret, negauit fe hoe faduram.ac iußit parêtes bono animo efftt fe enimßrefue pudidtie cuüodem. interea dum Dominus aduenit, ornat fe uirgo, ac uenienti ob“ uiam procedit, çy- blandißimis uerbis excipit-Dominus,primo aff eélupueüe commotus,üatim iußitßbicubiculum monilrari. Cumq^ uirgo eum duxijfèt in cubiculu/m, continuo, ut erat perona“ tuSfirruit in eam,ac uoluit earn comprimere. P»'

fKrf non aämodum reluildta, petiuit ut priM di-tnitterenturminifiri,u£ ejjent Jpeéiatores. Dominum iußit {latim omîtes difecdcre. ibi cùm puell4 rjjetfola,rogttt principem, ut permittat ßbi prins detrahi perones.Dominus afjentitur, dc porrigit utrum^ pedem.Cum itdi^i puella utramij; ocream dimidiä detraxi/fet, reliquit eum,çrfugit per ia-ttuam pdruam, ducentë ad plate.ts i« altcro latere eedium.Dominus^quierat implicitus ocreis,no po tuit earn fequi. Puella flatim depoßtis omnibus or^ namentis,acfumptis utlibus ueßibiis^ quM prxdi-fjgt;ofuerat,per poflicum clam omnibus aufiigit, apud einem quendam latitat, fed net parentes fei-ebant quo aufùgifjèt. Poftero die, cùm non in-ueniretur filia parentes inciperent metue-re,ne quidgrauius filiain fcperpetrafftt ; eee-pit dominus nonnihtl de mta uirginis e/Je folicitus. cruocatis parentibus, iußit diligenter filiantinquiri: promifttq; bona fide ,filiie nihil à fe periculi fore, necamplius de pudicitia earnapud fe periclitaturam. Infuper etiain dotent amplam pollicetur. Nam quantum ad fe atti-neret,fe uoluifte earn ftuprare,cr propterea ei do tern debere.Conflttuit igitur ei pro dote quatuor millia coronatorum. acparentesadhortatur,ut quoniam iam nubilis eft'et puella, ftatim de aliquo (ogitarent, cui earn in matriinonium eoUocarent,

Hiecdomini uirtut or libcralitdf cùm ejjet euul' gata,pueÜ4 rurfiu prodijt. Cumq^adades pater' nat parentum iuffk redijjjet, procidit antefacietit PrtncipK,ac iieniam deprecata eil. Dontinut hU“ maniter ei reßgt;ondit, ac dotis loco quatuor millilt;t coronatoram dédit.Statim autem adolefcens addu Hut efl, qui earn amare credebatur: cui uirgo de-f^onfata efl. or pofl aliquot dies, prtfente iüo Domino, nuptilt;e cum magna heticia ipflus ç;- ami corumfunt celebrate.

Eufebius aüegat exemplum ex hifloria tuflini, qui narrat cuidam mtürone flc confultum effe, ul quoniam marituscrudelisex feeleratus, turpifli-mè etiam uixerat,peteret diuortium. Et credo gnam feueritatem Ecclefle fuiffe ’m ea re. Taie e-xemplît efl et Eabiol£,que nobilis gt honefla mit trôna Komana difeeflit à uiro mœcho, nupflt^ terkidflcit Romanis legibus. Quanquam repre-henfa efl,tarnen Hieronymus défendit,er tauf exeufat.

Huequo^referri potefl exemplum Catonif, qui in amici gratiam ficit diuortium ,eiqiconiu' gê fuam credidit, quam mortuo eo recepit. Vidt plura in preceienti loco,del.ibidinibus.

Alcibiades habuit formoflflimam er honeHif-flmam mulicrem Atticam, que petiuit diuortiwm-illt

Sextum præceptum. «lt;gt;ƒ iSe uerô cum ueniret infirum, comitatus ccetu ä~ dolefcentum, (y gregc fuorum potatoram am-pleâitur eam,ac rurfui domum reducit. Sic ioca-tur,ßtithiUris,i^ ipfa manfitapudcivm. itamun dot turpiter iocatur, ZJ deridet coniugia. Vnde turpes fequunturctiam euentia.

InAchaiaefiüatua lunoniS i quie tenet inunit Manu malum granatu fißum. ad quamflatuâ ad-uolatcuculiis: quia Jupiter ßngitur fe conuerti/Ji in cuculum,quando appetiuit lunonem.Efl phan-taßa,cxcogitata àquodam,uolentc depingerea.-morem:quia omnis amator eii cucultu.

Pw(f(lt;nM; Occulußunt clauesperfuaßonis a-morum in dijt o' hominibut, uerccundia tenentCf palàmattingere puelioi: id eü, ex occulta caufa^ CatttRui: Odicran:o:quarehocfaciam,fortaffè quteris, Nefcio, fed feri hocfentio,^quot; excrucior.-Propertius:

Qjr’ti quierist Quare,non habet uîlut amor, Fuerunt pulchriores uxores in tudtea^quam Ber fab£a : zr tarnen Dauid lUius accenditur amore. Uaatnor pkrHnq;tam uulgaria quàm elegantio-ra profequiturjuxta ufitatum uerfîculum :

Vnie Cicero inquif: Sine unumcjuemq^ßbifcri iere-.Suum cuiq; pnlchrum:fuam quify ßgt;on‘ famamat.

Romani ddmoium dppetiuerunt Atticdf ttttt' ïiereqquid hæ fiterunt admodït jèrmofe, nobilef^ eruditie cr medicte.

MufiC cecinerunt Thebis in nuptijs Cadmit i'Ct KxXif/ fiKCfJ S9''f ) HMi KxXCf/i Cdufam ejjc credo naturalem fympathiam confen fus jtellarum.

Gallus amat celer ê pede non remoräte pucUä^ Cyueleuis eft certis,ac tnagis apta modis.

Ki/fiano magis ilia placet, cui forma benigna eßf Cui Venus ex oculis femper arnica ridet.

Virgo fed audaci que prouocat ore magifiruW» iUa eft Germano dulcis arnica uiro.

Capnio dicebat-.Qjiando fenex unit amare,amp; ducerc uxore,debet accipere longamfurcS, cr ft* ftgt;cnderc de ea crumenas plcnas auro,cr porrige^ re per fenelîrâ amice, uidereq; num uelit aperii^ refÇrmftiicerequidinqscontineatur.

Moguntilt;e quidam amauit pueliä,Gr impcira^ uit ut ad earn admitteretur. Afinu^ lüe aftas pueblo,delibcrare incipit,dicës:Si attigero te,nafcetur puer,quë pojlea magnis fumptib. enutrire cogar. Reßiondet iüa: Tufatue, ego te lüo honore uolui affteere, ut cognofceres meam erga te beneuolen-tia'm,cr tucupii medehoneftareiEt/jctpfumper gradus'priedpitauit,cr ex domo expulit.

Chorcic funt inflitutte cr eonceJJ^, ut duiliM difcaturin frequètia, çr dtjcit adole/centes uene-rarifemineum(exit, atq^cotrahatur'amicicia in^ ter adolefcentes crpuellut honeßtes, quo poflea 'eerttuf eus ambire poßint. Papa dânauitthoreitf, quid aduerfarius fuit nuptijs legitimis. ideoßrnul «d nuptidf inuitaiitur etiam boneftte aliqult;emd~ troihe, Cf uirt qui junt ffeilafores, ut omnià m»-dcüèfiant. Sed unuin t/i quöd mihi in dueedifebo fed di(filiceat, zy uelim id publice à niagiHratu prohibcri,ne adolefccntcs m gyros ducerent pu-^ fillt;^,priefertim in publico muliis/ficftantibui.

Non efi de nihilo didlum : Muiter quando ue^ ftem deponit, pudorèetiam deponit. quanto ma» gis uir uefiem deponent, pudorcm fimul deponttï

Uabui quendain difdpulientiqui tant ejl dodor iuris, conßliarius eiufdè Ducts : tum uerà erat pugit. aie cùm effet reuocatus à pâtre domuntfUe-nitad me dicens: Domine prieceptor,da mihi pe-cuniam. Ego itaqi intcrrogabam'.Qtùduis pecunia facere i Reffondit : Curaui mthi caligas, quia non audeo prodire m conffgt;edum patris hifee ca-ligis. Ad hoc ego nonnihiliratus intuldCiuismalus genius tibiiHum pr£poäerttiti çr ferumpu-doreminieciti Quareantea nones ueritusmeos ocubs, qui non minus offendunturi

Audiui à dodore iuris dcDuce Eberhardo Vuif tembergenß,pio prindpe.Ventt ist conjfedum f' tus quidam fchoLtflicus,indutus longa uefle,queiit uideratPrinceps aperta tunica habere caligas dif fedat. cùm itaq^ hic peteret facerdotium aliqttod, necquicquâaut certè paru Latinèloqui pojfett dixit ei pr 'incepstira uade,ira uade.quaß diceref. làgo fum iratus tibi,propter ue/lem,non ad facer' dotium conuenientem : uade, ne tibialiquid detenus accidad

Honeftißimusdux Saxonia Vuilhelmusha-buit nobilem apud fe,fic ueftitum ut nitnc efi mo-ris.ad quan dixit : Qu^fo nùhigratificare.easad fartorem,

fdrtorem,cr ßtiM te uejliri ex optima panna,mco more depone fdjfoi iftas ueßcs, iUe inqnit: Meo arbitrio meueftiam. Rejjiodit optima dux: Et meo arbitrio te peUam ex mea aula:crflatim oportuit iüum difcedere ex aula.

Olim in rebut publicis clarißtmi dues acerrimè üeterainßitutadeßndcrut. Quotiesenim Romte fumptuarite leges prolatie funt,ut more maioru ue iiiretfeciuitaslCato quanta contentione tuetur legem Oppiam apud Liuium,qu£modum ptibus mulierum praßribcbaH

Augußus dun uideret Romanos peregrino iteliitu deledarijßntics quantu ea in re mail inef~ fet,longa oratione dues obiurgauit, cr ad tog£ ufumreuocauit, ilium etiam Virgilij uerßculcmt dtans:

Apud Virgilium, dim mollidem obijcit Troid nis Turnus,à ueße conieduramfadt. Ait enim:

Et tunicamanicas,c^ habet redimicula mi'.rai . Animaduerterunt cnim dodt uiri, /ertnonein, habitum, inceßum, cr mgtus corporis, tan~ quam adionem eße animi, in qua uelut in ßeculo (uiufq- natura cerni poßet. Sic çj/ Eccleßajies di' dt: Amidus, rifus, ei^inceßus, produnt hominis Ingenium.

210 Sextum præceptuin* gentium habitua pingi. Cùm itacjue piâor pturi‘‘ inariim gentium ueßes dcpinxißit,tandem pingi^ nudum hominem,o' iuxtd eum uarios pannos.luf fus igiturà Rfge twtfrpmdn' lüitm piduram nudi hominis, cùm expofuijjèt c^eteras imagines, tanié dixit: t^udum iUum Germanum eße, cui ccrtafof ma uejiitus pingt non pojjèt, quod quotidic noui excogitaret.

Socrates calceis Sydonijs contra fuam confite-tudinem uti noluit, tamctji ipfius conßßione apti erant pedibus, ^^ec ille morofus in re parua uideri debet. Parsquiedamgrauitatis atq; conftdti£ßiitt ne quidem in paruis rebus fui dißimilem effc.

Non f/H)» gemm£, aut aurum, aut purpura, quarum rerum ufus in ciuitatibus bene conßituttt etiam interdiilus eß honeßis hominibus, magno-pere ornant uiros : fed quia pro ingenijs ac mori-bus ueßitumfere quifq^ fumit, magnam commen-dationem habet honeStus habitus, quod eo boni td ri deledari iudicentur.

inter corruptelas rerum publicarum, merité affediatioßuenouitatis liue peregrinitatis in ue^ éitu numerari debet.

Sextum praeccptum. ta ielùijs affluentcsnjnm in ueüitu fumptaoßorem, quim pro Spartana confuetudine, iußerunt ciui^ täte excfderc^ac domi tJiilefiam'exereere.

Dauid fnatgentes, cùm à uicino Rege per co/t tumeliam neües decurtatie eßl-iit, ac barba contra tnorem refa clfet, iußit extrema regni ipftus oppi da tenere nee prodire in publicum donee barbet ereuijjet.

Xenophon feribit Lacedicmonios ininflitutit fuis prieccpijje, ut pucri in publico mmui intra uejles ccntincrent,ncc deijeerent ccu'os ab his qu£ ante pedes eßent. Etait heec duo tnjiituta eße^ utad uerecundiam,pudorem modcltiam à prima ßatim puericia aßueßerent.

Albertus duxBauari£,auus hutttx principis, ualde doiüuc honeßu'i,cmi redijlTet ex Partßß inpatriä, eßetfaiiiM baccalaureus, credo De-creforzi ( r.am Lutetiæ co tempore nullum folcbät promouerebaccalaureü in iureCiuili) uenitdo-num 'mcucuüa baccalaurei, er ruculläcutn alia ueße baccalaurei multos annosgeBiauit. S( ia non Prmccps,fcd alitjuis mediocriißrtun£,ueni-ret domu in habitu fcholaüici modesißaut ex ?lu' dioßs illius Ducisßc domiapparcret, ab a'ijs dice retur infanire.

Diciturcommuniprouerbio: Veflis non facit fHPiiaehutn. ueßis enim non eil animi uirtus ucl

Scxtum præceptirm. zjj P aduentu Cæfarii, ZT ipfî gratificari uideretur, ludoi cr /}gt;eiîacula in plateis, per quM tranfeun-dum erat lmperitori,exhibuit: inter qu£,pro ma reludorum ,pulcherrim£ ac uenuütßimie erant uirgines,toto propeinodum corpore nud£,ntß quod tenuißimo tantum çy peUucido uelumento circundat£ eßent. Caßtr urbem ingrelßa, or ad tum locum in quo exhibebanturßtidacula dela-tuf ( cum tarnen ab alijs undiq; magniu fieret concur jui ) ne quidem rejfiexit ad uirgines. Narrauit h£cmihi optimusc^ honeüißimus uir Durerai pi{lor,ciuis î^orinbergenfis, qui uni cum C£farç urbem efl: ingrefiiis. Addebat idem, fe quim libett tißimeacceßiffe,cum ut agnofceret quid ageretur tum ut perfiilioncm pulcberrimarum uirginunt redius cSfideraret,dicen5Ægo,quia eram pidor, aliquantulum inuerecundiui circumfijexi.

Quidam Princeps, cum fibi ueflcm extraneant tonfici curajßet,interrogatiK ifuo cofiliario, qua-re tarn percgrina uefie uteretur, dixit:nihil reftr-re j fit ueditusfirma. At iüefubiecit : Veftis indicat principem ejjie talem uirum,qui fuis confi-liarijs nolit obtemperare., Das^ßorfii er im in das angefichtfagen.

Non fine ofßenfione honefii homines turpem iUwn ueftitum caligarum uidere po(fùnt:cr certè déformant tantum corpora ,c^requirunt magnos 0 0 } fumptus.

2gt;a Sextum praeceptinTi* uitium: fed fepe eft ftgnum modekiie cr boneft^-tis,uel econtrd.

Igt;lihileftptilchriui,qudmuidere uiruin cdtd“ phraólMti. Veteres pulcherrimd habuerunt armd, diüinéios thoraces auro çy argento. Sidonius A-poUitiaris inquit,fc inuitatum ad nuptias Burgun diacas,ijsq; prafentem, cùm alift fuxgentis twbi' libus,uidijjeft)c£laculum pulcherrimum chorea^ rum Burgundiacarum : m quibusuir cataphrd-âlus, indutus armis pulcherrnnè ornatis auro amp;nbsp;argento, dùceretin chorea procerâ uirginè,O‘ faltaret m panoplia tant facile ac leuitcr, atq; ft fine ullo onere fuiffet.

Dux fridericusjaudatiftimus fapientifiimui princeps ,fi quando accidit ut nailus ejfet caligai reüèfadias cf accommodatasfuis pedibus,fo[irus eft tam diu illis uti,ut farilor eas refarcire cogéré-tur. Qjtia querebatur fibi rarà reftefieri ealigasi idqi nobis omnibus accidit.

Apud Xenophontent uitio datur 'Voîuptdti, quàd flt;epius in fua reffiexerit umbram, oculos aduarialocduolutarit. Sediüa modeftia nihilo minus eft in^no^lro Imperatore Carola V.quàdft-cut alijs magnis modelli^ laudtbus afficitur, itd. prieeipuè oculos uagabundos non habeat. Dicant uobis htftoriain. Cùm poil eleélionem imperator Antuerpia ingreffus eftet Seiidtus urbis uthetari

fumptuf.Prcecipucuerà SMonesnon dobebdnt uti iUis caligii,lt;iui uolunthdbere IdudemconütinMi tibidsfii elegmtesic fiirii mujculis^bene di^in-ilof hdbent. Ex /74c ucjîitui leuitdtc ortui eß igM tniniofui iü^ ttcrjlcului’.

Sic fe deßnnät turpibm lîlis^c^r tanta cum pdit ffoütate depcndentib'os caligis,

In liicino quodam oppido templutn ingredicS, i(idi queiidam cantorem ad pulpitum ßantein,^/ indutum tam breui tunica, ut uixnates tegere pof [et. Ita impudenter Ole nebulo aßabatin cojpeéîtt Dei,euin honeß£ matron£ ad facram Dominiccc nam accederent. Si ego fuißein con fui illiiti lod, conieeißem iÜum feurram in carcerem. Cogitate quantum doleant animi noilri, cùin uidemua tuf-pitudinê in ueßitu. Luxas in ueßitu cr in epuldt multa fecum uitia trahit.

inttaliaeß confuctudo ,utuiri CfmuliereS prorßusßne uelamentis ueniantin balnea. Hatte conßetudinein ß quis ueUet in Germania conßd tuereßUe ejßet uirgis c£dendui.

Dodrina deuocatione pertinct ad iuäiciattt modeßiä.Qaidam, quem zy ego noui, ç^tntti ti etiam inter ttos,cùm eßet hoßes in alia regione, rogatas ut concionaretur, recufauit : quia dicebat [enott poße in iUa monaüica uefie concionarh

Septimwm præceptum, fedinfuacurtaueücueScmanere.Ve/lls nonfan-äißcatjfed tarnen oßindit oculos. Ego credo inul tos, gui incedunt breuibus ueßibus,, efjc fan£iio~ res quim cgo fum : [ed tarnen non decct honcüos homines. Qjiia illa Icuitas m ueßitu eß ctiatn fi-gnum z}“ ßgnificatio letiitatis 'm tnoribus,zr in a~ lijsuitie a£lionibus.

Gregorius NaziunzcnUS, cum uideret lulianu Athenis, ßatim iudicabat ex iüius inccßu, quan-quam humili,qualis eßet ßtturus, dicens: Qnantu tnalum nutrit reßmblica Romanaf

l^uper quidam, cum priores caligæ ei perijß fent^rogatus ,ncßbi tales caligas fajlds amplius ßeri curaret^reßiondit : Si non curarcm nühi ßeri fimiles, d. meis (ocijs deriderer. Sic iÜe fuos focios pluris faciebat,quam honeßorum hominum de feiudicia.

Crajßus dixit,neminem eße diuite,nißqui poßet alere annuam exercitum. Plutarchus eum repre-hendit, er addit : Ad bellum inexhauß:^ opes re-quiruntur-.KriegiSI:e'm bodenloßding. Craßuf fait tam diues,ut fexaginta ihonnas auri poßede-rit. Regno Francia; eßet dißecile, annuum exer-cüumfußentare.

Pomponiui Atticm ßc definit diuitiM, ut Epi -curia defiiniuit: Diuitite funt ad legem naturle co-pofita paupertäf.id eft,!:ieuiuM 'm fordibuf,et hi beatneccjfitria, non tantum pro fuftentatione tM corpora,fedetiain pro tuafamiha, pro educatio-ne liberoruin alijs rebuf neceffarijs:id e{i,fi re-iîè confideras ut habeia panem quotidianum, A-lia huius di£li non multum priori difiimilis expo-fitio. E/l eonuertibilis propofitio: Paupertai ad If gem naturlt;e compofita,efi copia rerum,ut 'mde tit, tuió;,commode, non fordidè contra naturamui' uant: finit copi£ reruntyconuenientes nathr£.

PytchiM tarn diuesfùit, ut potuerit alere deciei cetena ntilia hominam, totum uidelicet'fxercitu/ti Xerxis, Idem tarnen poüea fa fins efl tam 'mopf, ut fame tandem mor tum fit. Vuerzûmhellerifi geborii,derhombtnimmermer zûnt grofchê.PfO uerbium efl, fignificans quad Deus uelitaliquoi pauperes efiè, ncc omnes effie diuites.Vult efii diquot; uerfiitatem donorumfiuxta prouerbium Salomo ' nis: Pauper er diues unà habitabunL

Pridericus à Don dixerat ad feniorem dominum de Orlemunt: (quefiât nobilißima familii in Thuringia, iam uerö eft extinda ) Piobilißime Romine, tues exnobilißimaerantiquifimafami lia 'm tota Thuringia, ideoq^ficaut fie tecompd-res.lbi ille rejfiondit: vnd tfenn ichfchon fo ade-

Septtmum præceptum. 217 lieh ‘wire,dM mir die repphunerfidern JUS der nlt;t [enflugen, xvdthiilff'eSy quot;wenn ich kein gelt bette. Iridericiu de Con folitus eü dicere:Qj;idnühi prodejjet, etiamfi tarn nobilis ejjiin, at^; Alexan^ der l^agniii,nec haberem pecuniäi Proßilö nullus me non haberet dej^eitui. His addebat Uerficulumz

Mobiles efi ille, quem nobilitat fud uiÜa. Reilius ßc fe habet antiquus uerfus:

Habebam aliquando mecum hojflitem, Hißxl-num,bonum uirum,qui,cùm cafu loqueremur de prafentibus negoeÿs,dicebat : ßonum efl, femper habere peeuniam in loculis. Refl)ondit ei : Verum efl^omnesficfentiunt deilla propofitione,

Ndrraturhiiloriade Sigifmundo Imperato-re,cùmeiusequusmingeret cafu influmine, ibi quidam ex equitibus fuis dixit: iüe equus habet fui domini naturam. imperdtor miratus, quterit ex eo f feruo.

feruo,i^uiä Ht Uct fibi hoc diéfo i At Ole : in undtitit f^argere eguum urinam,ubi äntea abundet aquAi fie lüum ergd eos bcneficum e/Jè, qui dntea dùii“ tijsdbunddrent. Aninidduertithoc imperator, CT dixit: Age, experiare tudinfortunam,qudado di-tterterimus. Po/lquam ueniffientmhoJ^itiuntjfiii tim Imperator iußit dpparari duos pyxides eiufdé ßrm£ cr magnitudinis,^ deinde etiam impleri, ttnam aura, alteram plumbo, aquali tarnen poti' dere.Peraiîa hacre,iußit ad fe accerß feruu,per' mittitq;eieligere utram malit.Seruufiamhanc, iam tUam ajyicit,incertui utram malit fumere,tâ' dem arripit plumbeam pyxidem. Tum,inquit C£' fdr:lam uides culpam non effe meam tu£ paupefquot; tdtis GT 'mopiie,fed fortunam tibi aduerfantem-

Plautus dit, quod res fecundee fvperbiam de^quot; ceant. Vbi enim quis fe opibus dliquibus exceUef^ tiidet,ilat!mfuperbia faliuq;dnimiinflatur. Sic nanq; ufuuenire uidemus, ut qui potens efl, e^-a-lios udlet cotemnere ac fupprimere,is uerè fupeï' hire poßit.

Quando mendicus euehiturad honores uel~ opes, tune nonefi fui compos, ZT plerunq^ alijs eßinfolentior,utdicitur:

Septi'mumpfçccpturtl.' 2t^ ttamp;oMKî maxima anguflid rei famlims, di me di xit:fe uiuête marito nonfuiffè apudfe aiutos c/uin dedm,propterea lt;jiiàd maritU'S fubùo fortune: af~ fldtu houem milia l oachinucorum acccpiffct: cjua pecunia cofumpta À liberK decocionbm, nunc ite rum fe mentii compotem fadam ejje dicebat.'ii£c fepeadnos iterfaciebat, ftudio audiëdi Luther u. Kedc igiturmonctPoeta:

Seneca:Quidappetisaurum,cùm nihilßtniß terra fulphurea ? Sed facile fint iüi huiufmodi ia-üare. Quando enimbæc fcripßt depaupertate, hibuit fexaginta thonnas auri. ynufciuifi^^fAnè tibenf aepitiens talcm paupertatemfirret.

Cardinalis Auguflte in conuentu inuitauerat Tiuces or Altos guofdam dominos,ad cœnam c^uan dam:qu£ ita/filendidè apparata erat, ut c^uando fercula deportabantur,feu leuabantur, ibi aperi' rentur aßeres menfe, unde aues cuolareat, crßc deinceps rurfus ilernebatur menfa.

Quando Cleopatra certauit cum Ahtonio de fumptibus ccenie, ibi iüafacetè lußtcu ifto centau ro,ut nihil aliud dicä. Antonius fiât homo folaris^ et tarne magnificus,ideoq; prieparauit magno fum ptuconuiuiu.Pofiridie inuitauit Cleopatrarurfus

Antoniutn m conuiuMin tenuißimi apparawfii icmpßt iïe dttricuU gemgt;nitm,f'eu margaritam,C!‘ impofuitaceto, 'm quo mox foluitur ,utfal(. taut mirabilis eß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rerum natura )acjic

Antonio earn propinauit. PoReafaeT:a æftimatiO' ne gemmae, hlt;ec longé [uperauit ccenam Antonij-Poloiii f'uperfluitatem affumuntà Germanif, italis zy' Uißianis, ita ut eredam nullum talem ap~ paratum effè, qualis eft Polonicus. In Germanic eft etiam fuperftuitM,ubi dena ftrcula apponutur. Haul priitcipem, qui cùmaderanthoft)ites,tan' tum apponebat eis quadraginta ftrcula.

vidi nuper forte matremfamiliâs fedentem amp;nbsp;fientem 'm domo fua, proptersa quod domifu^ tantum oäo ftrcula proponerentur, Quia douti-' nus feu paterfamilias coepiftet fumptus aliquan' tulum diminuerez cum antea duodecim ftrcula wc fie appoftta jùiffent. plebat ideo, quia lUi inutilft fumptus aliqu.antulum diminuebätur,cum duo ftf cula fatisftcijfent : alfo freffen xcir Deiitfthenvnt felbslamb,kranck,todtvnd'mdie hell. lUa,prob dolor,paftim 'm mundo fiunt,

Iohannes Pridericus duxSaxoniie,difflcultate ceconomie motus, ftatuit no alere amplius priua' tisalimentisminiftrosetaulicosfuos ; fed ßngulit certampecuniam dare, qua alibi eibos caperent, nehaberetneceffe tantos fumptus culina: impen^ dert.

Scptimutn pracccptum. zu ifrr.Hocper unu annü tentato, mutauitfenten-tiam ^ eo ^uöd multó plus hac ratione alendis juit impèderet,(juim ipß priuata culina conftaret, Di XÙ fe oüingentQS florcnos plus guàm antca expo fuiße uno anno,in comparando abo.Tanta cft a-pud Germanos prodigaïüas C!-profafió,ut mutari non poßtt.

Uoinlis quidam ualde diues, ac mihi bene no-tus, uocauitadfe in oppidum üaumburgfuam co iKgem,cr alios amicos, ubi magnum conuiuiunt ipßs inJïituit.Poftquam paululum copotaffènt, ex üultaproßtßone effregerunt et cöminueruntßr-nacem,atqi etiam ledos dißecueruntzita ut poßea infubducendis rationibus, uigintifloreni tantum pro damno eo dato , atq^ adeó ßtrore, computati fint, liudiui uero ex hó/pite, dicente: fe nolle centii florenos accipcre,ut illam a:auT/xfgt; iteru uideret.

Paulus pontißx dixit,fe habere duos filios,unS prodigum, CT alterum frugalem. Prodigum «0«-uit,regem GaUhefrancifcum: frugalem uerà,no-ftrHtw imperatorem Carolum. Sed rex Gallije ali-quandodixif.Quidproßiit noürcpatri unqtiam filius tflefrugalis, qui non poiefl tantum obtinere in fro lmperio,ut reprimat rebelles illos in religie onei Ego habeo quietum regnum, m quo omîtes fepugnantes patri mco Pontifici toÜo.

ÎÎ2 Septimum præccptum» riofè uiuebänt, ut etiam uinum ^cticum tiitia RheitMo, neftiuali tempore, tanquam fordid^ d-,i)nponerent ,utmciiori cum uoluptate bi“ bere'poffent. Vinum autem Rhenamm aliisfiti^, tanquum uilißimum potum bibendum dabant. Hi po/l aliquot menfes in tantam redaiiifunt paupef tatem,ut ctiam cum coniugibut cr liberis, non fine maximo uitie difcrimine,ex ciuitatc i crédita -ribus expfllcrentune^ nifi parentes feciffent, crC ditores in liberos z?quot; coniuges impetüficißent,

Vir admodum diues in Rorußid petiuit ab A.-frologo, ut fbi natiuitatem erigeret, ßneiit uit£ priediceret, Q^od ciun faccrct Aflrolo-gus,cr ccrtum tempus mortis confliiueret,illf lautißiine interim cum fuis fodalibus uixit, ita ut omnem pene fubftantiam dilapidajfet, cum ß' nis uit£ inilaret. Sedcbat autem in fedili expa-Hans mortem, quie lange adhuc aberat. Etcùitt iam parcius uiueret, etiam fanitos augebatur. Cum autem nihil de patrimonia amplius reilaret, coaHus eft ftepe colligere elecmofynam ad ftres templi,necullus fociorum etwn poftea agnouit, Petens autem dicebat: Hieben herren helffi einem derftch tm reichtumb verftigen hat. Amici\autcm nolentes turpitudinem afficcre, effecerunt ut nan (ifccretur publicum munus, unde se-aureosaut

plus habebat. ibi ex dimidia parte uiuebat, dùni^ diam in alios ufus coÜoeabat ita ut multum lu-crifaceret. Tandem nadus maius officium,plu— resopes cjuam ante habuerat, corra/it. Sic didi-cit deinde parciifs uiuere, cr malum fodalitiu'M uitare. inuenies autem malta milia .ejutbunwn iterum talisfortuna eueniat.

Sedi olim alieubi in eonuiuio, ubi quidam ho^ nedus air nobis dixit : Habui ex dote uxoris mee milletrecentosaureos. QKXporrè alioquiha-beo ex quotidiana pradica, tUa confunio , nee poffum mde multa coinparcere. Hunc autem do^ tem uoliti reftruare pro uxore ©quot; liberis. D( di cuidam nobiit, fed propter ipfjus prodigaiitateia perijt mihi, Qjtid faciam f tulit a quo antnto fco-nw uir, quem adbuc uiuere credo. h^obilis qui-dem iHe nera fuit lamia : plurimas uiduas deee~ pit, aliosq^ non paucos forte fraudauit. In A»-glia certauit eumregc pompii,in dpparrftufoa-niuiortwn, ludorum ffiedaeulorum. Ittt pcr-mittitur quidem alicui ludere, quandiu pfcMnü

Si nihil attuleris, ibis Homere foras, fuit in aula regis ferdinandi unus de prtecip uis ^lt;gt;nfiliarijs eius, Hiffgt;anu(,Hatomantes, qui prias fnfrat decoiior,©- ( ut uoeât JBanc or«pto,qHtt«i

»24 Septimum præccptum. . po^iea^uam perueniret mdulam,ßcut flt;£pept, propter ingenif cr conßlij dexteritdtein dpud Rege/» ditefcebdt : quid tales homines funt induflrij, O’fuit in indgnd Regis grdtid. Cum hoc firtè uni fedens in conuiuio Dux ßrunfuicenßs, frater du' cis Henrici,epifcopus Mindenßs, cum uidereti-pfum effein mdgna gratia nbsp;nbsp;authoritate apud re

gem, interrogat alium quendam aßideiitem, quo-^ modo uoceturtllle refrondit:'Bancorupto.EpifcO' pus non fatis intelleHo nomine,alloquitur eum,amp; . propittatpoculum, inquiens : DomineBancoru-pto,ego propino tihi honum hauflum. llle boni cofuluit, accepta poculo,ac dißimulat illos ferino' nes. InterpeÖat uerô unus ex aßidentibus Bpi' fcopo, dicens, No efr hoc ci nomen proprium, fd Bancoruptoefr nomen contumeliofum. Ibi cpifrd pus irafeitur alteri : gt paru abfùit quin cum glti-dio petiui/fet.

Cum aliquis probro daret regi Gallilt;e,qu()dfo‘^ leret parcere pecuniic, refrondit imperator Caro lus V.Crédité mihij ß pote ft bene guardare fuani pecunidm,haud ftultè facit.

DuxBridericusaluit tantum centumequósin aula fud.Bt quando ibat ad comitia, habebat cotni tdtum triginta equitum. Dixit enim,impediri con ßlia magno comitatu, tîuncautemnonpotentio-res ipfOfdlunt quadringentos,dut plurcs.

, Qki coUt Scruattum,colctur À Vincentio : Wer bhclt WMti cr hdtt,der nimbt wenn er dnrjf.ltem : ßontu Seruittîus,fi(cit bonuBonifadum.Kemo ex noflris iî-uduit magis parfnnotiite, quàm dodor AuguRinuf:qui quolibet aiïni tempore coemebat, conferudbdt, diflribuebat ea, quie adœcono^ tniain neccffaria erant.

Itîuîld efl elegantior dodrind de liberalitate ZT par/imoitia, ijuàin quie cfî apud Salomonë : Boutes tut deriuètur foras,et tu dominiis corn mdneto.

Deus banc ipfim ob caufam condidit homines cr angelos, ut effent creaturce, quibus fe cr fiia bona communicaret,iuxta didum : Bonum e/î communicatiuu fui. Deus enim fuabonitateomnia condidit, non ut ipfe foins illis frueretur, fed ut alijs illafua bona comunicaret, H«c etiam ilhe pukhræ régula pertinent : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kcivuvtnofi

sM)Ti, Q«o natura eft pra/îantior, co magis eli gt;ititigt;!eringt;j . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctÿi'f Koivoff xyntâc/J,

Dux Friderieus Palatinits Heydclberga huma niter excepit ruflicum fibi o/Jèrentc pyra^fimulq; pctfntm nefeioquid. Princeps beneuolus ilatitn accepit donum,quantumuis exiguum: rfc id, quod

£1^ Septfmum prçccptum» nb ipfo pettucrat, perfid mandat. Acceptii ultïd titroq; bcnefidjs, rttfiicus 4 pr'mdpe dimittituf-iüud nS fidt fordid», fed fùit fignu pij Prindpif,!’^ nefid,cr beneuoli erga fuos etiä infimos fubditos»

Dhx Pridericui ante annos triginta, cum effet tnagna fi'umenti dtfficultat, ita ut modiui uende^ retur ödodedm großis.dedtt multts colonit in tàif nia er Franconia ac uidnis locK fiumenta.PoSied uero à diuitibui, er illii ejui potuerunt reddere, redpit ejuod dederat : reliquis autem totuin do-^ nauit. ilia fiiit condnna liberalitat. Ari^otelei e-tiimiiiquif.Ltberalitatem dcbcre ejfe concinnattf-

Credo noftris temporibut non fuiffe magis bea fieficum er liberalem uirum , quàm eâ D, i^co-bin PuggeriK. Audiui à Stigelio, quod Venetijs, cum ipfum Vuggerum conueniret quidam merca‘ tor pauper,peregrinuf,petes ab eo duo tntUiaflo-rcnorumdllc ^atim dixit, Venideinde, iflo lettt^ pore,ad i/tum lo:um, tunc hancpecuniam dablt;t‘ Cum dediffet,dixeruntddeum ipfius familiarest D. Iaeobe,ualdemiramur quod tantum pecunia huic peregrino er ignoto largiarK. At iUefubri‘^ dens, reffiondit: Bene noui hunc uirum,cuius inti gritatem er conftantiam'tantifado,quanti ut-lins mercatoris in bac tota regione. Idem D. IrfcO' busFuggerusper fuam beneficentiam CT Uberd-'f Ütsttem fuasfacultatesadeptus efi.

. Qiim pugnj ad Mulbergu tjl coini/fd,multi nó biles ttiri cum principe Eleéiore Fridcrico fuiitcii pti,^iriter r. liquos Cancellariiis ioJocus dc Heide , eSquot; iecretctrius Vuolfgangusi c^iiibiis captis e-repta funt omnia,quje/ecuin tune habcbanf.ac re liili funt uinäi ad arborein uicinä pago Vijlritzs^ ubi cum forte prxterijjfot Secretarius Ciefaris Obernburger ,jïatim cxprompfit decesn iisrcoy^ quos dédit eis: ac promißt fe per fuuin pueru cura turnout baberent cibum ex culina Cafaris, cr ità properat ad Imperatorem. Poi'îf 4 uerô in oppidó Vuiteberga, eùw cfßent liberati, uoluit Canccüa“ tins reddere pecuntam Secretario Obernburger: fed is non accepit^ dicens,fe tunc cum daret pecua niam,propter properationem cy uaria négocia^ quibus tunc animum occupatum habuerat, nori potuiffe cogitare : alioqui decuiffe in ilia amicorZ calamicate aha oßieia humanitatis qt amicieix a-tnicis praftarc.led âatim poß doluiße, quod ami-cisnö phis pecunia dedijfetiitaq^orarefe,ne hue quoq^ dolorem ßbi addant, ut cogant ihum pecu-niam expoßcam recipere. Sic humanißimefaiiZ Crdiilumeß.

Tionuse:^ beneßeus uir,eßpubiiciimbonuM. Jri multis ciuitatibus aliqui tales repmuntur, qui fuisfumptibus priuatim alunt miniCtros,adiuuàt pp 1 miniße^

228 Septimum præceptum, nw(ßeriuni,benefiiciuntreipublic£,foMntfcho-^ lafticos,alio5q; egenos : tales uiri uerè funt publicum boiium. taliserat Lipßtc piuscr hotießut uir Henricus Schürer, llle multis benefaciebat pauperibus, credebat tRis peeuniam : er qui non poterant reftituere, iüis donabat. In prunis uero beneßcus erat erga pauperes fcholafticos, ac bene faciebat minifterio EccleßaHico.Hic printüni ipße quoq; pauperßcit: ßed poßea pro fidelißta dijßen fatione ac beneßcentia, lt;i Dfo fuper plura confli-tutus.^opibtes audits, agnouit zr diuinambe-nedi^tionemamp;gratiam,in diesq; magis ac magis beneßcitm feerga minißros V.ccleßajUtcntrutii ßudioßos,dliosqi egenos exhibuit.

tnhiüorijsdeuita Germanörum prltjcipuiti O' h£c,non contemnenda inter cieteras,habettirt qtt£ nos nterito ad eleemoßynas erogandas^omni-genamqi liberalitatem Chrißianam comouere debet, Epißopus Mcdiolanenßs cum fuo minißro iter aliquo faciens^cùm inter eundwm in nia men-did ab eo eleanoßynam peterent, iußit minißrunt omnem peeuniam tUis pauperibus dare. Habebat autem tantum tres aureos. M.inißer diufecum délibérât, antota ßtbflantia mendids eßßet dandai Tandem cogitat'.t^e mihimeoq-dominoq;deinde itejßeri eßurienduin, o carcndumßt, referuabo nobis

Septimumpræceptum. 229 nobis pro uiatico unumaureum. Nt/incrat igitur eis duos aureos, or abijt. Cum iam paulo ulteriui proccßijjent, quidü nobtlcs pij er boni uiri epifco po obuum ucniunt^cfuibus hicEpifcopus propter fuam pietatem er beneuolètiam erg,a pauperes e-rat notus'.ideoéj- manddnt,ut miniüro epifcopi du centi coronati numerarentur, unde Epifcopus fe fuflentaret,cr hab fret facultates, ex quibus pau^ pcribuf uiäam pr^beret. tAinißer pecunia heto animo accipit, accurres ad Epifcopu, ae inquiès: Domine,hi nobiles mihi ducentos coronatos nti-’ merarunt,ut tibi darë. Tunc Epifcopus: Ah tu me er tedecepifli. duiditaiait minißer. Könne (in~ quit iUe) te iußi ut dares omnes tres aureos paupe ribuf,^ tuferuaßi unumlnonne ita jiciflit Rejfo det ntini^ertConßteormeßciffc. Qitiaputabant nobis carendumefß'.’idcoreferuatiiunum. Vide, inquit\Epifcopits,tu mihi tibi nocui^i. Si enini dedißes tres aureos,accepißes trecentos.

Clt;tt-o/iw Magnus femperin fua aulahabuit menfainplenantmendicorum. Etß quando Clt;efar fibum 'm aula caperet, ijdem mcndici non procul abipßus menfderantcoBocati. Venit aliquando ad Carolum Magnum quidam Saracenicus prin-teps, (quia eo tempore multi ita- in Gcrmatiiam ej uicinas regiones faciebant ) qui cùm d C^fare p p j

benigne c^et acceptn^^ey adprandium inuitdtut, princeps in aulam ingrejjits,omnia diligenter eX' plorat. Ckin atitem lam ad locum prandendi uenif fetjiidet multos Satrapas holoferico zx aureis ed thems ornatos ,alijs menfis aßidere : er inßriiM menfam plcnam uiris, annis pannisq; obßtis.'R.o-gat itaq; imperatorem,quinam ifti pannoß er tgt;ti‘ ferießenti Rcßjondet: Sunt atnicierferuinoßri Dei^quem nos Chrißiani colimits.Rurfusinterro' gat Regem,quinam ißi alceriejßcnt, putans Satra pas. Rfx inquif.Sunt meimtniftri.Tune illc: o',ß tuos miniflros prafers amtcis er feruis Del tui, egonolo ampleüiurßram religionemyciimtain pannoß er mifcri ßnt amici Tiei lui, miniflri uerö tui tarn jßlcndidi ey ornatißnt. Hic reprehendit bypocrißm heneßcentiie Clt;eldris,quam erga paU-peres exercebat. Rtß autem uerum efl, Cxfarein ergahos pauperes fuo quodain canßlio honeüo beneficentiam declaraße: tarnen iüud principis di tHum no efl probandum, quod ßt offen fus his ami tis Dei,ut Regis uerba fonabant,quo minus Chri-pianam religionem ampleâandam effe cenfuit. Debet enim dtferimen effe inter mendicumerRe gis fatrapam.

Rretta in meapatriafn bello Rauarico,uicini multi, plitres quàm trecenti, captißterunt : quos ptnnes,non folunnlltefos,fed etiam gratis,ßne

Septimum præccptum. 25« xfTfWjpropfcrwicinùdtnn dimiferunt.Et cùm dt^ mittcrentur, nihil ab eis petitum eß, niß ut huiui beneficenti£ infimili uicinorum calamitate memo resejßnt.

eß beneuolentia Turcicorum militivm. Si manipulas habet panem pro uno nummo, diui-dunt in decern aut undccim efurieiites.

Imbre Baßha,gue)n Solymdnnus,unu fx pr^f-cipuis fuis conßliarijs interficit, magnum ho/fi~ tale in urbe Theßalonica condidit.

Homerus,uxpcèvTutf, gratißcans propriefenti copiamembt für gut,vas das haus igt;er mag. item, Axan xyaSrjTi rt^mcum mit Kusbonum er amabile.

Torte 'm ttidconueniuntcacus er daudus. ubi chmßneduceprogredi ciccusnon pofßet, daudo ^iamuehiculo opus eßet, retinebatur utertj^fuo Hialo. Videtautem daudus ciecum ualidos lacer-t°t j /îrmoj pedes, deniq; robur integrum corpo^ ns habere, nee quiequam morbi in eo h£rere,nifi quod oculis captus erat. Quare prudenter miß rationem, ut inter fe communicarent operas, er dter farciret id quod deer at alteri : ut catcus toilet in humeros daudum,daudus monßrator WJ« effèt.Expoiiit fuum conßHum c£co, erfuant pp 4 opcrai«

operitm pollicetur.Etß ßrtuna imponebdtur non Icuis c£co : tarnen cum huinanitate foc^ capere-tnrpion dctreélat hanc conditionem. dc fubldto in humeras claudo, pergit, zr gubcrnat eum c/rfU-idus. Itd rfWitnfer communicatis aperts, iterfufce-ptum conßciunt. lî£c eß imago beneficentiie ,amp; bcneuolentig inutti£ in Republica.

Quidam nobilis uolens frugalis uideri, dicebat: Hondecebat fainiliam recenti panepafcere,cito cnimmultum deuorattne^; nnniftris tam bonus potus effet concedendus, ne aßuefcant feninûutn ingurgitare.ïtem,ff-ugi paterfatmliâs non debebat equis tam bonum ac rccens pabulum proponere, rie tiimium abfumant. H£cita folo lucro intentus ratiocinabatur, nihil pcnß habens,^uidnoceret aut congrucret eorum ualetudini. ilequaquant h£c ffit ffugalitas, fed mera auaricia zj-fordes.

No«£ daoï Canonicos,admodum fordidos.HO' rum alter, nomine Silberberger, qui reliquit plus quàin trigintd miüid dureoru/m,bomo drtheticus, itafordidus,duriqicupidus erat, utß quandoin-gentes cruciatus, quos ex morbo perpetiebdtur, leiüre ueUet, iuberctßbi affèrri peluim dureis iW'^ plctam, quibus inuoluebat manus, tdltq; inuolu' tione fe in maximis doloribus zr corporis ipßus cruciatd^us obleólabat. üuius uero mortui h£re‘’

Septimum præceptum» 23} ^tifùerunt, EpifcopiuTreuircnßs, GrdUmuici^ tiM princess, qui Piupcri co^iu^o Canonici trut milliaaureorum dabät, ^rcliquamh,eretiitatein ipß inter.feparticbantur. Sic fórdidm bene coiïo^ cauitfuam parßmoniam,dlijscj^ fatis opulentii rc-liquit^quie ipfe tanta auaricia comparferat.

Houi ahum Canonicwtif uiuentan in bis terris Sdxonicis,lt;iui dccepit h^'ditdtem dodoris Hen-ningi^aßimatam duodecim miUibus aureorumicr ipfeiam anted ex fuis facultatibus plus habebat, itautpoß mortem reliquerit ultra uigintimiUia dureorum ■ Mifer iüe Canonicusin uita tantis ßiit fordibtu praditus, ut fupplicationes foleret cofcri bere,etidm pro unogrojß). Haredem autem con-üituit ß)urtam quandam, impudicam mulierem, qu£tdHtdmh£reditdtem cumfuißmilibus breui tempore decoxit,

Qgüidw Epifcopus Mersburgenßs tam fordi-dus fuit,ut uenderet partem efocum feu falmonum quos ipß donauerant principes Anhaldini ,crd-liquam partem ßbi referuabat,

Epifcopus Saltzburgenßs ta duarus zr fordidus ßtit,ut equitans abfcoderefoleret pileu fubpdüio, ne pluuid madefieret. Potius uoluit caput madcße fi gt;nbsp;qudm pileum. Et cùm ei donarêtur aurea(qu£ Aratia nocat) poma, iteru ea uenderc folebat, ut pp s dcci~

(tcaperetpecunM, cùm tarnen quotannif haberet reditut uiginti mitlia florenorum.

Roniit Curtifanus quidam, uel par/imoniie,ucl potiui auaricie caufa interdicebat luisfamuliiyne biberent uinum. cum mitteret feruum im ceb lam aUatum uinum, cogebat iUum ßimere aquant in OS,ne uinum biberet: ey- cum reuertebatur,co-ram fe expuere iubebat. Vamulusuero inceüaa^ Harn aquam in uafe quodam ponen5,fumptam a-^uam coram domino in ceÜa expuit, er bibit qui tum uiniuolebat: deindeiterum aliam aquam in osfumptam, reuerfus coram domino expuit. Sie facetèiüumfordidum hominem decepit, ,

Chim Keydelberge frigus incidifjet, ibi multi dues precium uini auxerunt. iÜud dux Palatinuf, ut iuftus princeps,(egre firebat, ac iubebat ßngu-lorum diuitum cellos perquirere : er ex qualdiet ceOa, in qua multum uini erat inuentum, ununt uas extrahere. Pracepit etiä,ut illa uafa in ceüant ciuitatis ueherentur,er uinu communi precio, fjuod antea folitum erat,uenderetur. If4 er reiptt blic^ b.ne confuluit,er auaros iflos foeneratores iuftißime puniuit,pecuniam^ in ufum reipublicit eoüoeauit.

Anno ( nifaUorya. cùm diuannonte cari' tatßtill'et,er tandem ea leniretur,quidam rufticiU

Scptfmum præccptum. zîf ht Salinis Saxoïiicii firtè circa Pafchafrumentum ßielucrandiin urban uexerat:quodlt;^uù uiliut ^efua uendiderat,uatde dolebat. Cumexurbe domum reuertcretur, fedebat mocftiu in curru,çr feruum in/identem equis incrcpat, eo quèd caiie-ret.Iuuenis pergitinpropo/ito canendi. Quare canhiinquitrujiicui. Rebonditiuuaiis:Cur non caneranf quia faila eji relaxatio annonte. Citant hilaritatem rujiicus tegrefcrens, pr£inœ/iicia ani mi retro de curru fe fuf^endit.Seruui non animad-uertens heri tragicam mortem, l£tus inferca per-ÿt.Paulo uero póft homines ei obuiam uenientei, alloquuntur eum^dicentes: Quare tuum herum fu ft^endiftif Reftiiciês igiturferuui,uidit hcrü fuum àcurrufujpenfumtrahi. Qÿapropter perterre-failus ,oratiÜos homines, ut ipft coram indicia teftimonium perhibeant. quod etiam ftcerunt.

Rufticus quidam auarus, cùm potiretur multo frumento,ßre fticrauit ingentem annonte diffïcul tatem : idq- fedulis uotis petebat. Cùm uerô en fecum ita in animo uolueret,coepit deniq^ mifer eo omnem ftgt;emcif fiduciam conijcere,acmotliter ro animo fuperbo deleüabatur.Tum indies quoq} htgreffus horreum fuum,iÜud contêplari,ey quaft tinimam fuam uifere folebat. Acciditautemnon wnîto

nult o pôiij qudm rufticm h^cfjcere cofueuerät^ ut ab amico ad cxnam uocarctur. ibi largiiK forte uino ingurgitatui^reucrtcns domum^non quie-uitiiiiß priuf uifo finmento: noa curans adhorta-tioneitt fu£ conitigii orfamiliæ, ut dfuo 'mfiituto deßßeret. Accepta itaq; lucerna,ßutnentumin horreo uißtat.Cuin uero mgrederetur^Qr perant' bularet horreum,admirans fuam ßlßitatem,propter ßumenti copiant : ibitemulentut imprudens labitur, er cattdelä è mqnibus abifcit, qua: poüea frumentum ej horreunt incendit er abfumpßt, ut mifer lt;egrè fitga ßne uit£ dij^endio euader« potuerit.

QuiJd« rußieus ex quibufdam ßgnis conie-üas ßtturä effeannothc caritatem, retinuerat pud feß-umentum ,/ßerans fe inde magnum lucra er magnat diuitias confecuturum. Cum igitur a-fcendifßtaliquando ingranarium^uolens feobk' äare affeilu frumenti : ibi diabolus ita uexauk eum,oifundens etiam oculk caliginem^ neßumeit ti'quicquamuidereb. Quarefubito tcrrorepercul fus,fcmgranariofußgt;endit,

Cuin ludai rurfusin Uaßiam reciperentur, ßf tèadnoßrum aniicum Dionyßum dicebam: Qdi‘* re permittitis ut concedantur fedes Judteis w ßai R.ejfondit : Proßüb cgo uehementißbtt^ repre‘

Scpti'mum præccptum. 2^7 hprehendi dijßtaß, tarnen nihil potui efficere. Quarel Tü iUe : Qiiia unàlio docet qt efficit ont' nia,uidelicet, ijuôd mania bene ungàtur auro.

Memini multa exempla, ubi magifliratus emit omnc fal quod in oppida inuehitur: Grpoâea ma iori precio,quando nuUum adefl,uehdit i Prohi-bet etiam,ne peregrinum ßne ipfiui confenfu ven-datur. Uac eft magna auaricia ZS‘ iniufticia lUo-rum hominum.

M.Antoniut quadam auaricia aliquando Romte omnefrumentum, quod inuenire poterat,cceme-bat : poftea cum nuHunt amplius effet, multo ma^ iorii,quim unquamuenditum crat^uendcbat.

fait auaricia Vcjßaßani, ut etiam cenfut cloacis imponeret : ß potuiffet, etiam uentris trepitibui impoßiiffet. Quicunq^ enimcloacant habuitßÜum oportuit Vefßaßano quotannis cer~ iam ptcuniiC fummam pro ea foluere. Et cum a-liquando propter iftas for des indignât Imperator àßlioreprchcndcrctur: pateraccipienspugnum plenu aureis,quos ex cloacii collegerat, adh ibuit nafofilißinquiem ; Eili olfaciat,num hxc pecunia oleat cloacam i Sedfilij tantafuitbeneficentia eyquot; dementia erga fubditos ac pauperes ,utßününi tiicm pratermißßet) in quo no aliquid beneßcij in

*3^ Septtmum præcepturtî. pauperes, ucl alios fuos ßibditos collocaljit, äs'* xerit,fe male iÜum diem perdidiffc.

Ohm tempore Rudolphi imperatoris,magnu quidam erat, (i qutedain regio ( quam propter eer tascaufas non nomino)cogebaturqumdecimtni^ Ua aureoru in una penßone dare.lam id pro nihi* lo habetur. ï:ionenimcrederem talem pecuniaftt iam fufficere ad unum conuiuium,feu ( ut uoeät ) ad unam baiiketam. Si non coUiguntex eadem re-gione tres thonnas auri,nihil eR. Ita crefeunt fer^ uitutes,^ exhauriuntur regiones, ut aliquanda contra commtinem hoßem Turcam nihil faculta' tumhabituri ßmus. li£c nonmalitia quadam i^ contuineliain uÜiiis dico : fed cum alijs bonis uirif calamitates deploro fecuturas.

nie tria exempla pertinentia ad locum de di'^ UortioÇquem in fexto pr^ecepto inuemes') irrepfi runt:qu£ ß legeris,ad eundem reßrta.

Turcis eßgrata licentia ducendi uxores,quot quifq-uoluit, quia apud Uiachometißas nS eil con iugiu.Oucunt enim quot uolunt: dimittunt con iuges ßne caußa, quando uolunt. Sed lex ^ioyß non coneeßit diuortia ßnecaufa.

Non omnis qui abeâ à fua coniuge, eß defer-tor,Qrperfidiofè abeß. Vt,cùm abßtnt quidam propter

Septimum preceptunt. »?gt; profiter miitiâ, alij propter legationes tteccffit-reipublicic: interdum etiam propterpriuatM negoctdtiunes,ut mercatores. Habent etia tÜa fu-^ urn modum. Certè poteiiat debet utifeueritate in his rebus. Antepaucosaiinos quidam conciooa-tor in oppido Zeitz duxit tixorem. Aliquanto pofi uenit altera feu prior uxor,cr ma^iflratui di xit,hunceffe fuum maritum. Senatus rem domino ^pifcopo lulio Pflug expofuit. Bic re intcÜcäa, curauiteum includiin carcerem : cr reâè fecit^ Potuiffet Utt maiori feueritate, fed non uoluit fa-cere, ne diceretur odio do£lrinlt;e ficijfe. Expulit eumdeinde,dimifitqfincolumem. lurcufitato in legibus,quarum hodieufus eft in Romano iure,po tuiffet decoUari. îAagna eü malicia multorum ho-tninum,àfuis cöiugtbus temerè migrantium.

Ante aliquot annos,paftor in Dieben coniun-Xerat per/bnosquafdäfatis temerèi ey fcripftt li-teras, in quibtts cxprefte pofuerat hanc fententiSi ^goepifcopus in Dieben coniunxi hasperfonar, hoc tempore. Si qnis petit huius mei propoftti ra-tionem, ueniat ad me in meum lt;pifcopatum, ubi ipfeexponam meum in haccaufa indicium. ißu' flrißimus Princcps collocauit eum in carcerem Torg£:c^ fic uenit in ipftus epifcopatum. Poftea uero ftfit pro eo dcprecator.

regno fuo HeapoUtano, occurritei muUer eiu-^ tanSyC^conquerens, quoi pajloriüius loci no uel let fepelire ipßus maritum, niß daret tantum pecunia,quantum non poffet foluere.Kex ßatim iu-bet adduci facerdotcm,cr mandat ei fiderefepul-‘ chrum. Sacerdosnihilmalimetuens^ßdit. Cùm itaq^ effodijfet, iubet eum defcèdere in fepulchru, Cr prlt;ecipitminiâris circa facerdotem tammul-turn terrig cant]cere,quàm erat cgeßum,ut ibi te-neretur captiuus, Sicuiuusßetitinfepulchro to-tum diem, Cf integrant noblem. Porró cùmiüe iam putaretßbiiam morienduin eße:poflridie iuf ßtRexrefodi terram, ut iterum facerdos cxiret fepulchro: admonuitq; ut meminißitiüius poen^, Cf ßbi inpoâentmcaueret,neunquatndeipfo ta lii querela audiretur.

AnfontMfjCoHfgrf Augußi Imperatorisßitpö tenfdominus:poffedieAßam,Gr(eciam,Aegyptu-Propemodum habuit tantum, quantum Turcicui imperator : cf tarnen pr£ nimia àuaricia nonßü contentus illif faéultatibus, itaut moueret beSa non neceffària'.quic cum nonfuccederentjßbi ipß tnortem confciunt.

Pulgarus,cùm interrogaret auarum principe, quo modo opes ipßus perijjfcnt f rebondit: Aua-rida nbsp;nbsp;temulentia. Sic nos etiain auaricia cr tf'

Septimum pracceptum. 141 mulentia per^ui:neq- magnitudinem animorutn nc^i pecuniam habeinus.

Venetoruitt prouerbium-.Prim^ pompa pama ibifuntfaiiie Venetine : deindefidt medio-crK,tunc creucrunt Venetië: denitj^ maxima ßiitf in qua iterum Vciteti£ funt euerfee.

Nouißis fabulam Portunati, qui reliquitjilijs fuis duos thefauros. uiium marfupium,ex quo po terant proferri decem ducati, quotiefcunq^ P°ff^.f for ueüet: alterum pileum, quem cum accipiebat aliquis.erat ubicunque uolebat. lUe,qui hoe fig-mentum excogitauit, uoluit fignißcare duos ma-ximas cupiditates:unam, appetitionêfacultatum inexplebilem-.alteram, curioßtatem.Omnes enim fumui natura auari ztr curioß,lt;t:r h£c efl excellé-tium ingeniorum magis quàm aliorum'.auariciii Uero magis eflfordidorum.

quteflum Papa inreligione exerçait. C£farcs,P.eges,fuas monetas excudunt ex aura çj“ argenta. Papa uerô ex omnibus creaturis fuant monetam cußt'.ex imdulgctijs, ceremonijs,mißiSf facramentiSjcibis, pœnitcntia,clauibus,cr huiuf-modi pluribus. Exfolo uerà baptifmo, nihil po-tuit mercari, quia infantes nudi zitr pauperes na-fcütur : ideoq; nihil habet quod poßint exponere

Non procul 4 pätria tnea, noui mangonent^ qui emcbut pcßiinos equos, pro udißimo precio: eosq; deinde puUbrè ornatos, er ajßucßttitos äd faitati'ones (ßcut itti nebulones facere folent) ednt uiatorcsueldurigjc prieteräbularent, producers et in gyrS agerejblebat^dc ita homines decipiebat. Vnde non raro ßebat, ut emens equsim abeo,u X admeampcitriam perueniret, quin equus cadens tnoreretur.

Ercmita quidam, ckm aliquantum meUis ex al' ueis aptim, quos ßrte habebat,coÜegijßct, llt;etatui eß iftis diuitijs,dicens:Seiturum in urbem,erucn diturum nieliÜud,ac pro iÜa pecunia rUrfusem' pturivm oues : qua porrô cùin ipß peperi/Jênt a' gnos,fe uenditurum eos,er diiiturum uxorë. Sel ecotrà uenit ei in mentem : C^uid fi ilia mutier amp;nbsp;liberLquos ex ipfagenueris,nonerunt tibi ntori-gerilsic,mquit,eain er liberos percutiam. fimul' que fumit baculumjer percutiens oUamfim qua e-rat mel, fregiteam, ita ftultos Jfies uatia fallen re fape foUt.

Epifeopui Pragenfis,tempore Ioannis Hi^Ji-âusAlbiacus,unicum extrema auaricia barathrü fiiit.hic claues ceUa uinarianudi alteri quàm'fibi ipficredidit,animaliauiuentiadono accepta mox uendidit:cr'ßKilt;ieoquus ipfius fiumptuofiorejft

, Septfmum prœccptum. 245 'iiiicerat,hoc diinißo, abieilä anü culin£ futeprie fiat, interrogatuf alicluanJo,(bnorum omnium guem moURißimi «udirct i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquit,

Anno x^io. m conuentu Aitgullano, cùm C.a-'roluf V. ImperatoreóprofiiluriKeffet,fa^ae^ tontentio inter EleHorei cr Cardinalem Campe.-gium,eo giwd hic neüet equitare ad latuf Impera-torisuÜt ueró reßftentes^pbi eundè honorem uen.-dicarent. Tandem ueró obtinuerunt Elcäores an tiquam ZT ußtatam confuetudinem, utlatuf liw-peratoriselauderentduo Eledorcs,fAogunt nen-ffscrColonienßs. Poftea fcquebatitrrex FfrdZ-nandui,C:radillitis htw Cardinalii Campcgiuf. Initinere autent,antequam ueniret Auguftam,fèf fores Svacenfesdono obtulerunt Imperatori am-plam cr rotundam maffam auri, cui infignia im-^ perij artißciofe erant infculpta. imperator poft~ «fuam donum grata animo accepiffet,{iatim ilium aceeßit Cardinalis Campegius, orans: Ojtoniam nultis uerbis abundanter Imperator hadlenus fuii animum erga Romanam curiam declaraff'et,qnód, *p/t optime uellet : ut huncfuum animum hoc etiâ dono offcderet,ZT Romans curite ad pignus quaß ^ènwolentitt haue auri maffam (gt;fute conßabat

ter mille florenis ) donarét. Imperator,lt;}ui etiani fciebat,ad quid utilis effet itta maffa, tarnen a-pertè nolebat ipff denegare, ïnquit : Hoc donum iam ordinarium effe fu£ C£fare£ Maiefiatts con-iugi, ideoq^i fenonpoffè repetere, ipfi^ in hac re gratificari: promitterefe ( ut antea)Ro)nan£cu-ri£ fuam beneUolentiam in alia quacunque re.£^ exemplum ambitionis auarici£ in Cardinali, cr neutrum tarnen fuceeßit : deinde in faHo W' peratorii eii pulchrum exemplum parfimoni£gt;

Ecciits in eodemconuentu Auguilaito, anitd lyjo. petiuit facerdotiitm,quod tunc Udcabat A»quot; gu{i£,à Cardinali Campegio: ffmul^ dixit,fe mut tum labor are pro Romana ecclefia, ZS“ fuRinert multa zr magna onera,petiuitqi ut iam fui ratio' nein haberet. Reffodit Cardinalis: Rene,tu habt' bis facerdotiuin. Eccius abit,putans rem effè cer^ tant. Intercauenit alius nobilis,homouaßr,amp; affert quadringentos florenos,dicësi Domine Caf dinali^,ego peto mihi dari boe facerdotium. ffondit Cardinalis : Ego iam promiff alteri,idei^ petenti. Eo{l longam uero excufationem Carif' nalis,itte aflutus nobilis dicit : Ab rogo te,ne mibf hoc offdeium deneges. Facilime componi potttt inter te cr Eccium : ffmul^ dat ei confflium^ utatur in reuoeSdis promiffis. Dicito,inquit, Egt;U' tern Bauari£ publicis Uteris pro alio quoda^

Septimum præceptum. 24^ interceßi/Je, cui ittuificerdotium prte cteteris tret di necejjeßt. Ecciuf pofl dies tres uel qudtuori-terumaccedit Cärdinaletn Campegium,^^petit flbi dari teftimoniuitt', fett literds quibus certo co-tnitteretur ac traderefur ipß facerdotium. Cardi-nulis uero attulit excttßttionem, quam à, nobiU e-doduserett. ¥.cciui dutem propter earn indignant repulfam, acerrima ira commotiK, uenit ad Phi-Uppum Melanchthonem, aliosq^pdrtis Lutheran ttteßmulßrte congregatos, cr conquefluf dpud ipfosdetantdcontumelia, tandemadiecit : Qmi4 «0Î mihi dabitis,ut deferam illos nebulones,Grue-flras partes fequaracdeßndamt Ad quie Philippus: Si caufa no^lra efl uerlt;i,cur non Jfonte tueris ueritatemi Jpfe Kero uidens fe fuo teflimonio con-uiilum,primo quidem paululum attonitus çy co-gitabundus fedit,ac quaß obmutuit.Tandem uero paulumfe recolligensflnquit : Non tarnen omnia f«nt uera qua defendi poflunt. ac ßc ab ipßs reeeßit.

QkM4M iaibdns fe effe ßatrem Maximiliani Jmperatons,ucnitad eum,petiturtis utpartem bonorum fuorum inopißatri donaret.Ciuærente ^mperatore,quis'nam fuus pater eßetiReJpondit: Noftcr omwittw pater Adam ß it. ibi Ciefarduos (Tucigeros ipß numerari iußit. Aegrius autem qq Î mendie

î4lt;5 Septi'mum pfæccptum. tncndico fcrente,tjm paruni fibi donari: ^uoq- noßros ß-dtrcs accede^ inquit Maximiliti-niis. quod fijtnguli tibi tantum d,ederint,longé nte erit ditior. Siinul quoq- danda ell opera,ut fit unde reliquis dem. Longé cnim minores fiintmetf. opes,quint ut fingulis fratribut tantim largirig queam.

Ouidam magni nommis Prineeps, in fua duU, hdbuit Dociorem:qui cum primum in aulam uenif fet, ex{rem£ inopije fuit:fed cum ccepi/fet crefcere in auld,itd utfit,po/ira tantas opes coUegit,ut pof fideret centena miÜiaflorenorum. Dominus auté donauerat ipß monaßerium, reditihus faits mul-tis abundans'. Poßca ucrô cùm uideret Princeps, eum cuinulare ingéniés opum acerues : lutte li-tenter iüos Lcclcfiafitcos reditus adfe rctraxijfet. Dtxifji'fjjj ctdDoélorem : Domine Doéior,rgo, tniror, quàd ita fecura confeientia poßts bona ec-clefiaüica poßidere, poßquam fx diuina gratid dlioqui fatis abundé babes, unde pro ßatu tuo md gnificé uiuas. Pieffondit Doilor : Nc miretur T. C. dulcis est panis ChriÜi. Dominus porri. Idtius cum eo difeeptauit ,rdtusfeipß perfuafuru, Ut monaßerium ßtbi redderct.Subiecit igitur.Do-tnine Doilor, magnum proßäo peccatum eß, ienere bona Eccleßaßica, Doélor, ut ualebat in-genio.

Sepn'mum praeccptum. 247 gmio,refj}ondit Domino ; S'peccafum tft metenere bona. ecclefiaflica,maiiMpeccatmnhabetis tjui mihi hiec tradidit. itd latenter Dominu ipfum taxabat,cr retinebat bona Eccleftaftica,

AbbM quidam habuit triplex uinum in fuo mo nafierio,unu quidem inßgniter bonum,aliud malum,aliud mediocre'.prout autem ueniebat ad eum hofpites,ita apponebat uinu, aut bonS, aut malit, conueniens euiufq- dignitatiMabebat autem ident Abboifamulum, quein ita inflruxit in apportan-do uino, ut quotiefcuq; afferri ueÜet malum uinu, dicerct ad famulu:Quomodo ualesfamule, heu ut cunq;.Famului ciim audiret uocabulu Vtcunq;,in' telligebat malüßbi effe apportandum. Cum- aiitè ad famulum,QjiidglQriarift inteüigebat,medio-oeßbi e/feapponendum. Si nero diceret,Noli me tangere :ßgniß. auit, optimum uinum effè appo-tien-iam.lile Abbas aliquoties adß inuttabat quen

PoetaïUfCui femper apponebat mediocre tiii:!tm..dieensfamulo : C^uidgloriaris. Poeta fen-tiens doluni,eogitat, quidßbi faciendum effet, ut aliquando 'ctiamoptimo uino potiretur. Cumq; itcrum inuitaretur ab Abbate,cr Abbasmorefo-litodiceret ad famulum-.QJiid gloria) isiprorupit Voeta in htcc uerbaßnquiens:

X48 Septimum ptæccptum» si firs titcunq;, tollat hune diemon utrunt^i: ibis ad aßra poli,ßfirs,me tangere noli.

Id ell,optimuin uinunt.Uis rhythmis feu uerß-flbus impefrauit, ut Abbas diceret famulo,lAe tatf gerenolitiubens utoptimumuinumproponeret.

Rex Gaüiie,pater Francifei indigebat fubito pecunia, itaq; per alium\quenda ad fuum Cancel-larium ex Roma, cyper poüam mittit ei literas, fignificans Papam efji mortuivm. Leilis literlSf mox properat Cancellarius ad Regem, ei nuncia-turus tanquam alitjuid noui. Rex legit literas, ß-~ mulans fe nefeire, cr interrogat quid ßbi fitfaci^ endtimi ! Rej^ondit Cancellarius, confultißimwit eße mittere Romam Legatum, o’ aliquem conüi-tuere Papam, qui ßt à partibus regis Galliæ. At rex : Ad earn rem opus eß pecunia, ßcut dicitur: KuGa pecunia eß fatis magna, aßiiranti ad Pon-tißcatum. Cancellarius dicit, fc adhuc habere duOt thonnas auri, utrum fufficerentl Reßondit Rex: Bene eil,er ego aliquid pecunia; addam. Cura igi-tur unam thonnam auri perßrri ad me. Poßquam earn Rexacceperat,fubornat alium nuncitmt affe irentem ei literas,Papam adhuc uiuere,er non eße mortuum. Pgregium fané muenttvm, quo quaß cornicum oculos conßxit,cr auarum per fuam a-uariciamdecepit.

Septimum praeceptum. 24» pritftantißimo, qui ßiit familiarii Epifcopo Con-flctntienß, quod Epifcopus aliquando allocutui ßt ipfumhis uerbii: Stccflere,pecunia indigeo,quid confulis ? Rejßodit Stoeflenu: Domine Epifcope, habesintua diœcef?multos facrificulos facer~ dotes,apud fe concubinof alentes. iÜK precipe fe-rio ut dimittant eoi: ^ßnolint,redimant eas pecunia . Uafaâum eß,cr Stceflerui ßit untM ex col leäoributitliiM pecuniic. Sic magnam pecuniam coUegerunt,

Cuidam pauperi, cafu in hortum incidit lepUi: quo capto, inuitauitfuos uicinos ad uenationem in fuo horto ßlice. iße poiiea re manißßata,accu-fatur in aula. Aula feribit ad Senatum,ut ißü pau-perem puniret. Cum id nonßciffet Senatus, putSs fatis effe pro deliilotali, quad jßacio o£lo dierunt luiffet poenoi in carccre: CanceUariarefcifcens na grauim ipfum punitum effe, pofiulat, ut SenatiK ducentosflorenos pro tanto deliilo largiaturtue-riim ideo faciebat CanceÜaria, ut pecuniam adi-pifeeretur. Quia delinquens erat pauper,non babebat pecuniam,ideo poßulabat lt;i Senatu.

AttgHÄlt;e cum in concurfu haßili forte ex equo delaberetur ßlius imperatoris Philippus rexHi-fpaniarum, ita ut etiam ex lapfu immineret ei pe-riculMn: accurritunut ex coßliarijs imperatorii, qq i CT

er ut cotnmodiui eum jubleuarct, deponit ab hu-Kerii prcciofam ueftem, qua erat indutut : hanc totinuo fuftulit quidam Hißtanus, zy fe fubduxit.

Cùm eilcmut Auguste in conuentu, ibi nobili^ quidam intrat in tonürinam, çy ad fores aüigat equum.Prietcriès ßrte Hiffanus,foluto fiatimfre no equum afcendit,ac fc difcedit,nemine animad-Kertente.li£cßitelegans ars Hiffani.Taleßf“ tum fiât MKtTrii, nongraßatia.

aliqui Idiffani aiquendam hone- • fium uirum, ciuein Saltzburgen/em, petentes ut ipßs daret pro quingentis coronatis quadringen-tos loachimicos : quosdicebant ipßsmaiort ufui fore in Germania^quàm coronatos.ßmulq; Hipu-lati funt, ut conferuaret coronates ad annuntt utdiin redirent poR annum ^ac rurfustot loa-(himicos affirrent, iUe recepta fua pecunia, ipßs uicißim coronatos rcdderct. Si ucrô non rcuer-terentur,ut ipfe pecuniam feruaret. }lle homo cre-dens eos nunquam redituros,zx inhians pecunite, iußit ut Hißrani prim fuam numerarent pecuniam , ey largitur eis tot ioachimicos. Sed Hi-ßgt;anißcerunt apte aliuni quendam faccum, priori ßmilem, cr eiufdem ponderis, in quo plunt' bumpofuerunf.eumq; magna celeritate fuppo-nunt in locum alterius, er abeut,ac bonus tùe uß

ferudt fdecu. Elapfo uerà anno,ctim nuÜus norürediret,aperit fdccu,Gr inuenit aliquos coro, Hdtos in fuperiore ficciparte po^Uos^in inferiore ueró plumbum ejji cernit^atq- ita fe delufum ab îîi/fanis inteüigit. Tales funt artifices HtfiianL qMdâ:nam inter ipfos etiä boni aliqui reperiutur.

Dtonyfius Syracufanus ,cùm indigeret pecu^ uia, uarijs ufus eft artibui, ut cam d fubditis ex-torqueret. Venitigitur in publicum, dicens: Ce^ rerem adfe ueniSfie,ey iuftifte omnes matronat afferre fua ornamenta, ut fiftum Cereri inftitu^ erent, eamqi celebrarçnt. Cum ueró attultjjent inatroHtefua ornatnenta ,Dio(iyfiui ui ipfis eri-puit,Gr nibil ornamentorum cisreftituit.

iüuftrißimus Princeps Dux Saxonia Eleäor, ionaturiis doitori Martino Luthero dolium uini, propofitisduobuifiufiiteuin alterum ex eis eli-gere. Lutherui ueródedit mihi eligctidi potefta-tern,feu optiotfem. tJamquando jibiemebatui-ttum, tunc mihi priut guüandum dare foiebat. Sxpeenim emebat uinumex meo iudicio. Dixi igitur adPrincipem:llluftrißime Princeps, dicatn, tu/ecelfitudini, quid Lyfanderftcerit apud Diony fium. Lyfanderckmejfet apud Dionyfium m Sicilia, cr difeedere ueUet, obtulit ci Dionyft us du-^ftolas,quarum unam eligeret,ac filit fute daret. l-yfiinderjut erat l4conicus,rejfiondit,Se harum rerum

ffi Septimum præceptum» rerum eße ignarum : fed uette fe fult;efililt;e utrdnt^ affèrre,ut ipfi eligeret. er utramçk abftuUt. CÙnt boe iüuilrißimo Principi recitaßm , inteÜexit quid uettem,er utrum^ dolium Dotüori Martino donauit.

Imperaforif lex de ufurii eß bona,eJ' Minen“ da:quia non delet uocem Euangelij.

Quidam fapiens uir dicebat: Prudens fiiit iurif-confultui,qui ailionem de eo quod intereä exco-gitauit, er iittroduxit.

Quidam mecumueniens,interrogauit num etiam deberet foluere ufurat, cum Deui eof probi beatiCui re/fondi ; Prohibetaccipere ufuraf,non uetuit ßrre miuriam.P.ß enim régula uniuerfalia Ogi libenter mutuo fumit^eum non libenterfol“ uere.Qui kuiter fandet, no multwfoluere curat.

Aliui mercator Augußlt;e, bonus uir, dixitt Siquis potentioribuf aliquam pecuniie fummam daremutuöuelit,amiciciamG‘ focietatem priitf ineat cum hk tribus bominum generibus, T)oäo' re iuris,Theologo,er Milite, iiam ß recufet red-dere debitor,à lurifconfulto aiiio contra iÜum in-fiitui pofefl. si non obtemperet iudici, à Theolo-go confeientia eius permoueri poteß. Si denique WC tum foluere uult,à milite ui cogi ér expugna-ri poteß.

Qÿando LucuUut uenit m Afiam,ßät tanta m feria cr ufura in Aßa, ut nobilcs utndere ßlios amp;nbsp;filias coailifinti ibi LucuUm reüituit ueterem gemdecenteßmii:ideß,ut quotannis darentur de centum, duodecim. Qt^antie (xxnte ua^antur fier mundum, omnibut temporibust

Tyberiut Grachuf, quattdo tulit legem Agra-riam,habuit approbatorcm Leliuintgui tarnen ar te fe fubduxit^ poflquâ uidit fe incurrere in odiü Stetit Tyberius Gracchui in condone,ßtadcns,ut lexßrretur,ne diuites Romani occuparent totam ltaliam,eieiiis ciuibuiits“ coUocaüs in eamferuis^ ilortantur uos, inquit, tmperatores, ut dimicetis pro facts cr. aris, ctim principes ueflri neque fo-cos neq; aras uobis^elinquant. Kocefißngtda~ re -enxdes, quod recitatur à Plutarcl}o,täquam ßn gulare lumen orationis, ab abßtrdo ßdnptum. Sic Tybcrius Gracchus fu/cipienscaufamduitim,ob earn ipfe interßcifur ; lex tarnen pofi eins mor» tem fufcepta e^.Htec 'm loco De homicidijs paulti aliter füllt recitata.

D«x FriWericiM amißt annulum in pugna^ qtie diligebat propter memoriam auL Gemma erat in eo ualde pulchra,draconites c£ruleus.Poftea cün DuxeJJctin Salinif Saxonids^incaflnsCeefaris, poA

pöftobßJionein butin Vuiteberg£,cafù acciditutinucnircteu mile: fumelicin^quiueni' en: ad durifabru^obtuUt iUi annulu uenalè. Aurifaber uerè fufficabdtur effe 'Ducii: agnôfcens iHit exeo,(juodfortdßisolimdpud Ducèuidijjèt. Miles petiuit pecuniam quia efuriebat. Appendit aurum faber, foluit, çy adiecit tres loachimicos, M Us libénter fiât contents. Aurifaber flatime-grediturin caftra Cafaris ad Ducem,e::r dixitiSe, quantum agnofceret, affirre annulum Principes: tdq‘ ideo,ut ß eitn ejfe deprehenderetur,récupéra retac rctinerctipfum Princeps. Minifleroflendit Duci. qui mox agnito fuo annula ,ßiitexhilara-tus. Z7 interrogat aurifabrum de Ma ailione, red ditq; ipß quantum miliii numerauerat. Hic oritur quxßio J an princeps h.ibuerit aHionem in rent, feu rei uendicationem : id eH, an debuerit rèdde-re aurifabro illâ pecuniâ,an abfq^ precif repenßa tie potuerit retinere annuluml Omitto iam hoc de iure belli. Potto cafum, quod aurifaber uoluerit foluitGT quaro, an Princeps debueritfoluerei Qtibd no debuerit foluere^ßc argumètor-.ç^icu-que emit rem à non domino, non poteß à domino teiprecium petere. Aurifaber autè hic emit rettt «on 4 domino. Namßcut amißione non périt do-tniniumßta nec inuentioneacquiriturdominiunt. l^rgo aurifaber non potuit precium 4 Principt

Scptimumpræccptum* hpofeere. Rcfpondco: lj»ô debuitfolueredurifa^ bro peciinid!n,qtM officiu non debet nocere prit' Üdiiti officium. ïfte auriffber emit annulum, off ficffnon quteftuscaufa^fcutuidebatur etiam Pritt cipi. hoc officium aurifabro iüi non dcbuit effèdMiiofum. ü^eceüdemonftratio,reipfalo-quendo: quanquam labefaftari poßit. Nam non funt femperfirtniè demo/trationei in materia mo' rali, quemadmodum in Geometricis^ Arithme~ ticii materijs. C^ute enim pendent ex uoluntatc^ funtflexibilia. Probatur autem illud per taie prin eipiumff u demcnjtrationem:Gratia gratiam pa-rit.lteintOfficium nemini debet nocere.

Ante ioo. annos in ducatu Vuirtembergen.-triennium diffutatio de decimis:cr interdi-Hum erat,ne templa aperirentur : id e{i, ne fièrent publicie condones, çyc, Monachi, al^ eis adiundi litigabant cum Prittcipibtts cr Co-mittbui:ac argumëtabanturexlege tüofaicatût decimM ad fe retraherêt^dicentes, Décimas àDeo ordinatas effèfacerdotib. Reffoderunt dodiores eo tèpore uiuctes,Aliquotâ parte,no totü effe datf dit facerdotibid. Qtiod hoc modo exponi poteff, Mgenus,c}’noff)ecies,in coferuatione miniftetif obfeructur. Nos debemus necejjàrios fumptus ad Coferuatione nüniflerij confirre,fiue fint decirnttt ßUt

ßueßntaliic res. Suäteisuero erat manJatuni fUt fßiciem obferuarent,zy décimas ex agris facerdo' tibus darent.

lii hiftoria Ambrofij inuenitur,ejße ei obieäu, Omnia eße regum:ideo debere ipßtm cedere ex të plo. ipße nero contrà conßantißime perfeuerauit in condone Chri{ii,dicentis : Domm mea, domut precationis eft.Dixit etiam ad GothQS,qui tune oc cupauerantRomanum imperium: Vos Gothi,qui olim habitabatis in plaufiris,ttunc ex templis plan üraßacereconamini.

Quidamaulicutin nupti/scuiufdam boniuiri mihi aßidebat,quinadus occaßonema peÜAut quibui teguntur Alißnenßes oSaxonicie mulieres, necü difßutare ccepit de donünio Principum, ßeu gubernatorum Gr ßubditorunitGrdicebat: üodie uidi tot mulieres circundatas iîlis peÜibus, gt me-cumßupputauiprccium quoßunt comparatteßtn-tteniq- ducentis aureis iflets peUes non eßße emptas. Ad quid hic ueflium ßßlendorlüönne iure potiori Princeps iSa bona poßidereti Erat igitur tale ar' ‘ gumentum: Nosexcedimusinluxu ueflium:ErgP^ redius debentur illi ßumptus dominis. interrogaui ipßum,an ucUet concedere^ut Dux ipßus arcë ßit^ fßlendide,ßue non adeo magnißce extrudamßpß ttußrret,i3‘ adße rapereti Rejßoditße id non per' tiußuru, cum Prineepsßt minime dominus bono^' rur»t

fuin, cjUiSßbi quif coUegerit. Rejßödi: Prin ceps efldominM eoruin qu£ fubdttorum coniuges tenent. Tune ille fermonem fuum repreßit.

Rfx aliquetndo in uenutione d uia nb errans,{gt;eruenerat m tuguriolum cuiufdam ruüi~ cij qui eum pro fuis fucultatibus faits humaniter excepit. dmautemKexnoUetrujlico obietnpe-rarc,ut de omnibus cibis à rußico propoßtis come deret,prlt;£fertim 4 quibus Rfic naufeain eapiebat: rußicus'Regi colaphum impegit, dicens, Quod qnifq- effet Rex in fua domo. Rex memor eius di~ ill, quod quilibet effet Rex in fua domo, rußico obtempérai, ey de cibis parum comedit, Poflero uerodieiubetrex uenireruilicum fecuininaulä, tnandansfuis miniilris, uteum adduilum coUocèt ad menfam fuam. Cum uero ueniffet ruflicus, aßedißet menf£,ac propofuißent plurima ßrcula, tune Rex aüoquitur rußieum; Comede, inquicns, de omnibus:Ego fum Rex in domo mea. Rußieus obtempérât maiidato Regio,er comedit de omni-i busßrculis. ibi Rexinquif.Tu ßcißi fapientius ine,quia uitaSli colaphum.Egoß de omnibus co-gt;nedilfem,etiam d teßne colapho difceßtßem.

Üabebamus in uißtaiione Saxonicarum eccle-ßaruqueitdam Eccleßa: minißrum, egr,egium zy dodumuirum,zygeneroßaniini, quii^iquerc-. ^dtur nobis,quod rußici trunfeenderent fepem,zy

populdrcntur ipßw hortos: dicebatt^, ^uèd cùm fepe conquejlus eßet eademde caufaapudiudi-cium,iudex noluerit prohibere iniurids iÜms, fei reßionderit femper,ut nominatim indicaret qui nam eßent faili eins author es : rußieosuero tarn tndicatosßemper negaße'failum (oram indice. Qua iniuria cómotw^ tandem iBe paßor unum in ipfofacinore deprehenfum bene eaßigauit. iUe poüeaaccufauiteuapudnos. tnuitabamus paßo rë ad prandiu, et cu omnimoleßia liberabamuf. diximiisrttßicii iure percußinn ejfc: qaiauniup quifq-debet fuä domum facultates deßndere.

Memini ornatißimam urbem ab Hißanis ex mera petulatia imeenfam eße, ita ut bona pars co flagrauerit. Cum uero dues indigneßrrät,cr co quererètur de iiiiuria,reßgt;onderunt: Tarnen om^ nia funtnoflri Domini imperatoris.tUi non rede dixeriit .non omnia funt gubcrnatoru,qttod neq; boni gubernatores expetüt : fed dues habent fuas quafdam priuatdsfacultates,qu£non funtmagi-^ Aratas. Ac non minuf prdceptum, Non fiertwü facies,obligat dominos, quam ipfos fubditos.

Dodus quißiä homo (olitus eS: lurifconfulto-^ rum quorundä fcio1oru,dißutantiudeLazarOf anuaiuerit ipßus teßamentu poßquS reuixißih ineptias huiufmodi fißiuo commenta derideregt; Hon prodfl ifb oppido quodä flume agebat pi^gt;^

Scptimum præceptum. 25$ hiWBjCX ^uo, pojii-]«d non ita multo antèaqncttïi «ßiiM defcendijßet^citm in extreme ripa feu lutu-knta feu tenuior aqua. fliteret,qMtn ut os imbue-rct,m proximam cymbam forte pergit, unde ubc riorcin iufti amnis aquâ hauriret. Porrô cum in-feendißet nduiculam, mpetu detorquet à ripa in medium fluinen : quo cùm effet excepta, fecundis itentis in fcopulumfèrtur. Hicc poftquà impegit, ' fraéld eff nauicula : imperitus lüc nauclerus in undis perijt. Doluit molitori ( ubi rem rcffiuit ) iaélura : CT pifeatorem, qui tiauem ibi colloca-Uerat,in iM uocat’.damnum dediffè aceufat, quôd eius nauigio iumentüaueilumfit. ContràiÜe fa-. Clamabajino paupericin,fcq; damnuaccepiffe exclamat,quàdnauigium amijcrit,m flumen ab afino impulfiim. Vtrinq; acerrimè à condu^licijs rabulis certatum eff. iudici caufa uift eff iiitrica-t!or,quàm ut liceret no confultis iuris proffjfori-^ bus pronüciare-.deffrut ad leguieios. Uis uero ne gociu miïüuifum eff,dum quifq- pro fe affnu ui!( die are co tend it: diff u ta tio nes uarias in^ru ut : rj-xantur de aftno in ffholis ey' conediabulis perti^ nacius,opinor, quàni Gra:cuf I’de deaffniumbra. Ita quorundam diffsutationes ffiiiliorcs funt ifta mohtoris contentione.

Francofordiie ad Noenu,cum eius fluminis effet magna inundatio , ut mult£ aides obruerentur cz

i5o Septimumprxccptum, er euertcretuur:ibi forte jiaiis molitor (juidanif uidit cun At in aejuis natantes: quM cum caperet ut feruarct, inucnit in i/s infantem adhuc uiuum: qui tJiito grjtior er charior ip/t jùit, quod ipfc pro^ pria fobole careret. Quapropter cum educauit, ,ac inflituicurauit.Tandempater re/cifeensfliit fuum uiiium perueniffead molitorem, profici' tur ad ipfum, er pueruni ftbi refiitui poüulat. JAolitor ualde rogat patrem,ut ftbi relinquat pu-erum. Sed paler non permittens fe exorari,detu-la rem ad iudicemtqui pronunciauit, ut patri fi-liui rcflituereturjimulatq; molitori foluijfet fum plus ncce(farios in alendo filio impenfos, Sade-xtrèeriuftè iudex caufam iuxta iurifconfulto-t ruinfententiam decidiL

Conuenerant aliquando leo, equut,uulpes^er alinui.ut quicquid priedando confequerentur, id totum inter fe diuiderent. Contigit paulo pè^,ut taurui fe tUis in prtedam offerret: quo dilaniato, leo iußit afinum diuidereprtedam er cuiq^ par-gt; tern debitam attribuere.P,finiis, ut fmplex er ru^ de animal, ficit diuißonem fecundum proportio-nem arithmeticam, er euiq^ a-qualem attribuit partem.\biiratat leo mquif.Quis teitaiußit par tiri, er mibi non plus tribuere, qui tarnen maxi' wè laborUHerim ? difcerptoq; aßno, iußit equum

Sepn'mum prçccptum. 26'1 pMiri. Equus erat tequia: id eft,feruabat proper tionem Gco-netricam, dabat Iconi duoipar-te{:alterain qua:fua erat, alteram difeerpti a^ fini. Leo lt;egreferens hanc etiam diuifionem, in~ nuensfibi pliK effie tribuendum ,fiquident rex elquot;-fct^lacerauitetiam equum.Vnde poHremo uulpi diutfio e{l demandata. Vulpes cauta erat, quie tS gefiis omnibui partibu^s m unum aceruü, inquit ad leonem-. Hf c erif tua pars. Ait leoiQdiis te hoc docuitf R.cfigt;oMit, Hidodlorcs docuerunt'.mon--■ftransfimulafinu/m equum. Qu£ritur,an re-ilè fecerit leo, difeerpens equum afiiium f Sed breuiter re/fiondcturiQuod lüa communiter fiât in uita,ut pleruitq- potentioresinferiores (fiqua do cum eis ineant familiaritates ) premant,iuxtci commune prouerbium Germanku: lAitt großen herren ifi nicht gut kirfchen eßen.

In conuentu Spirenfi, uenit ad me quidam fe~ ttex miles, qui dicebat fe dißiutare fecum cum fua ^onfeientia, de rapinis in bcUo, quid facere de-beat propter refiitutionem. Keffiondi-.tuflum bei bmtefljiuüacaufaaufirendires. Lrgo poßißbr iüarum rerum eß dominus.

Eft difficileagere cum hominibus,no redlè in-fiitutis. Iudex urbis Auguflanlt;e, alias bonus uir, in conuentu fußiendebat fùrem cum mala confa-fntia, Dubitabat enim utrureâè faccret: quan~ rr } quam

quiitt multam cum co di)ÿ«t(îrê,er conarer cunt iti uiam reducerc,tarnenparum efficiebam. Erro rii autem fui caufa erat,quod no teneret hoc prin cipium fiindamentam : Imperia ejfe diuinitùf conftituta, magißratum habere poteflatettt propter probabilcm rationem exa/ferandi pee-nas,iuxta dtólum lurifconfultorum: Grajfantibat dclióiis,pcena: exaßgt;erand£ funt.

HÎc Vuitebcrg£,no ante multos annos,fuffè-debatur quidäfiir,qui tnterrogabaf.^ß'ne iuflUf hominëfujfendereii^os uieißim interrogabamtu ipfiw. An etiamiußum ejfetßerarii Dicebatur, quod idem antea bis euanuerat, in loco ipßut itramenpepèderat.athîcarseias no fuccedebat,

Aßnus cuiufdä molitoris,prieteriens uineä, ubi premebantur ttuie, citm in uafa mußii expreßtiM inueniret,bibit bonu hauüu. Poßea dominus ui-ne£ adueniens,dßna abigit, tu coquerens de fuo damno,molitorê in ius uocat. ibi eß lata fentètia, ut quandoquidem aßnus non confediffet,fed tantum priCtercundo unicum hauRum btbijfet, libef fib aëloris aceufatione pronunciaretur,

Scribitur de pâtre Lmpedoclis, quàd ThebisP hnpofituf cal4tho,u perfufus aqua. Talis frit ee retno*

Odauum prxccptum. 2£; l‘emonia,gua mfamia notabatur iüe qui non erat * foluendo. Ali£ leges no mitioresredtgebunt eum qui non effetColuendo,in fcruitutc.Etß uerum eß quod hifvriæ tradunt, Draconis lexßiit,ut ob£-rati corpM di^lritheretur,zy dijfeéîû daretur ere Âitoribui. Quod fiiit ßgnum feuerte difciplin£.

I« oppido Brett(i,quctndo aliquis eft decodor, itä ut non ftt foluendo,ille trahitur per ciuitatem, CT perßtnditur aqua, quod efl nota infamie.

Bernte btec obferuatur lex, ut cotrahens plut terisalieni, quàmutflt foluendo ,nuÜa admiffa itttereeßiotu: aut acceptione perfonæ , capita-li fupplicio afftciatur. Legislatorec graues iUiut legis caufas habuerut, uidelicet ne Icuibus homini bus uÜa daretur occaßo honeflos decipèdi. ita pul rhrè utilitas Keipublicte in illa lege coflderata efl,

Veritas teporis fdia:quia fepe ßt,ut male homines iudicent incitattaliquo affedu, pofteaé^ forrigant fcatentiain alio tempore.

Pindiiruf : Ad bonam eau fam tria uerba fuffi-ciant,nee mcndaxtcllisprießdeatnegocijs.td eft, in bona caufa non eft diffutatione opus, ^uia itt ucro non mult£ funt intricationes, ftcut econtrà Galenns dicit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itixTx H^nc

ego iudico fimplicißimam crucram fententtam, Valde fiidant hlc intrpretes, cjuid uelit Pindarui perilla tria uerba. Dicam tiiea opinionem ; Tria uerba,id eil, maior, minor,çr mediui terminus, ii£c esl Dialeilica fftcculatio.

Plato i'iiciuit-.Satis beatiwi ftbi uideri, cui tan,-dem in feneilutecontigerit, utfapientum uerasc^; opiniones aftequatur.

y.-ritas ( lit eft in oratione pibij ad Aeinihu) laborare poteil,opprimi non poieil.

Simonidis dtdluin : fa; liixfnna tnt) eexi-dcix^j; id eft,opinio uim affert ueritati.

Palamedem falfô accufauit Vlyftes, eiusft' pro ditor ftiit. Sic AriHidem fui duesprodiderunt. Cunt enim capitali ftfteretur iudicio,aftitit ei cjui-dam ejui non poterat fenbere. cui cum daretur teilula, ut inferiberet literam condemnationis, alteri

altcri ajldiiti earn porrcxit,dicc5: Tu pro me [cri be. At ille-.Quiditii[cribiiR.(J}gt;ondit:LiterÛ co demnjtionis. Et hic: Eil'ne condemmtu^ tibi no tM R.(’[[)ondit 5 Non ;[ed i^iiii cxtcri cum con~ deinnant^or ego [equar mutorcm turbam.

Cliin cutdam d me petcnti [cripßßein in librUj Cdlumnid turbat [apiente, (^ß-ungit robur cordis ciiisiuenit forte ad me guidam bonus uir, con-ßlisrius præftdntis Principis, legesq^ hdnc[enten tiamycfuterebdt, vbt'ndm ea inueniretur[criptai Tiicebam: in Eccleßaiie. ac monßrabdm illilocu. Ad h«ec lUe: ProfeHo esl egregia [ententid,

Ex /fgf duodecim Tabularimtß [axo Tarpcio de'ijciebatur,quifalfum teilimonium dixiffc con~ uiélus erat.

Conuiciorum uulnerd funt infanabilid : quid uulnus heß animi nunqudm tam bene curatur, quin mdneat cicatrix aliqud. Sic apud Uomerum Heâor ad AchiHem dicit : Timidi [oient con^ tticiari.

Audiut d prteßantißimo uiro, quando edeban tur libri de beüo Germanico, eße prdßagium a^ lidrum calamitdtum.dddcbatqi'.Si quis hoßis fiat, Mtcendißgraßetur,homines abducat, tantummo do conuieijs abHinedt. quia uulnera conuicio-funt manent incur abilia.

Meiniiii cdu[M,in quibits altqui circumuenti iniußii iudicijs opprcßi funt, çr po^ mortem eo rum pdteßebat iudicium. Très falß teßes, amp;nbsp;üccußtor in ducätu Vuirtembcrgcnß, citm eßitn TubingtC ßholaßiciK^afficiebanturfupplicijs ci-pitdltbiü, ZT mittebitntur corporu partes in tjua tuor loca regionis,ut extarent ßgna punita calit^ tii^,Crfal/t teflimonij. îàagna feueritas eü. iRc ttirquißierat oppreßus ,acceljèratDucein. Vuir tembergenßm,z^ dixerat: DominçPrmeeps ,ß inucnerii me ex diligenti pcrueßigatione uerita-tis iniqtmm c:}' 'miußum,amputes mihi hoc caput aßere. Prmeeps motus iÜa tarn coniianti inter-peUatiûne,rë curauit accurate inquiri: poßelt;( ueritate comperta,ufus eß iUa feueritate.

(Xÿidam in urbe quadam tJlarchi£,dic Palma rum m concione fua,ßmilitudine ex L^theri Po' {tilla defumpta ufas eß, qua comparauit Chrißü cum aßno. Statim alius quidam inßteta compara-tione offenßis ,qu£rebatoccaßonem reprehen-deiidie^caluinniandi illctm : furgens^ clamabat ejßerem indignam, ÇhriRum conferee cum aßno. illc opponitteßimonium Lutheri. Alter, hoc di^io, fcribit ad Lutherti, er petit ut emèdet fuÛ Po^illam. Noî eum ridebamus. Adeô fx leuibut occaßonib, oriuntur fape dißenßiones. Sed aliud eß occaßo,aliud caufi,inquit Polybius.

Ocfîauum prçceptum. 207 fotTix tA't ÇÿOTÔKotyef igti niveof) KiKxXnkvîxZ id c/f, oberrat feu ohambulathomicidialis coten-tio,qu£noua canit. Hoc dtéîum citât Clement exEmpedocle.

Thucydides de fuis ciuibas ; E^is contëptores tifttatarum rerum,cr adiniratores abfurdarum.

Eutherus diüum Chrifli^Pjx uobis, uerterat, Habtfrid. iSud Emifertis calÜniatuselifmcjuicns: Igt;\einjiu, dasßeeinandergefchlagem haben i Efi calumnia.Vocabulu pax, ufurpatur generaliter, ficut nos dicimtis Saluetc: id eß, Deus det nobis omnia fau{la,ßnt omnia faußa crfalua.Gott geb euch allesgûtts.Suntucrba optantis alicui bona, non eß imperatiua oratio.

Concionatorinoppido t}uodä Mifni£,dixerat forte m cocione,C5ßantinopolin ßtam ejße j« Ui. idludireüor reprehendens,dicebat:Eßein Gracia. Qjtod er ipfum noneßuerum.Nam eß in Thracia ßta. Concionator fecutus Gertnani-cum prouerbium,opinatusefl, was nicht deiitfeh fei,dasfciwelfch.

Ego aliguädo cu Erafmo Reinholdo, poßefua uxor eins mortua eß'et.contuli familiäres fermo' nestqitib. uni intererat alius ciuidäyCjui minusßn cerè noßrafamiliaritate ufuseß. Cumenim nos ioco proponeremus,lt;juod in monaßeriu altcjuoi (ß adhuc apud nos extarèt)nos c5ßrre,ibi0; fua-uiter uiuere ac philofophari ueïïemus : tue tum quidein

»lt;fs Ocflauum præceptum» guident m pr^lentia nihd cottiradicem, po/le4 rknt 4 nobis difceßijjet, iocum noflrum - p ernerfè iaterpretatiis e]l : er iam fcripfit contra inc, noit fecus lt;(c ß ferio dixijpnn ac malt a nuucf:cu‘ tn^ tcrpretatur ciudmolim. Taks hodiemulti alijcA lumniatorcs repm'untur: fed nihil reßrt^DcM iii fié iudicabic omni.1.

in principum anlis priinds tenent gnithaneS çr cdlumniAtores undedtcÄuohis reguläcertif-fimam : Qji'cunq; unit cito crefierc in aults,tantum uideat q'iö fi domtni uoluntof indinet, CJ* cMi namßt ü’fenfuSjhuc obferuette^ quiequidis agil,id ad dominum deßrat, Ac in peiorem parte iitterpretctur. licet nonnunquam etiam aliquid mendacij defuo Adders, modo prjetexat aliquant ^rauitatii fanditatii ffiecian fine affeilibut. Talisgnatoßit ^pheflion in aula Alexandri MA gni. ibidem quoq; calumniator nominatia efi Mi-diae, qui C ut reßrt Plutarchus ) femper dicere fo litus efi : Calumniare audader, quia femper ali-^ quidadhatret.

Sunt quidam antagonifi^, qui in omnibtu rebut alijs contradicunt. Horum non potefiiseui-dentiora exempla habere, quam Staphilum Cf Canißum.

Difimtabant quidam apud Alphonfum regent^ lt;nbsp;quid potißimitm prodejfi-t lippis ocults^or acue-

O^auum præccptum. 1^9 ret uifum? Primo aliui aliud ßatuit. Tandem ^ui dam dixit, nihilita mcdcri lippis oculis ,(juàm huidentiamiguia inuiduf eü intentus, cr femper oecaßonem aliquam captat,ut inueniat ijuod rc prehcndat, dc etiam optima (iiis reprehenßoni-bus cr calumnijs deßrmat.

Non multi[unt anni,(ùm guidam nebula ede-ret teterrimam Caroli Magniuituperationemda qua uitupcratione inter cictera habetur , quod ipfe papiflas ditaiierit,(ùm tarnenßerit pncüaii tißimufcroptimiu imperator.

Inurbe üorthufana duo concionatores inter fe multum litigabant de di£lo Angeli ad Mariam, Aue gratia plena: ita ut unus contra alterum pU' blice tn fuggeftu, ey priuatim in ædibus pugna-ret.fed uterq; non inu Uexit quid ßgnißcet uoca-bulumKS\a;çta/asi/u, pflautem huius uocabuli propria er genuina ßgnißcatio, eße dileéiâper miferieordiam, non propter mérita, feu opera^ aut qualitates m naturalibus uiribus.

lüußre difcrimê eß inter ^^tgt;:quorum hoc per miferieordiam, iUud ordine nature diligereßgnißcat. ßcut apoßolus Paulus inquit de ceterno patrems^aqitTuirfv v/axs cv rÿ

Aedituus quidam aceitfauit fuum paßorem, luôd infantem baptizaßet indutus chirothecis.

Tatltd cjl calutntuandi libido, ut noti pudeat japuhs,/'nos doitores etiam ob leuißiinain caU‘ fainpalÀmaccujarc.-

Tmon Aihenienlis fcripßt contra omnesPbi-loßopbos y üquot; folitus eil de oinnibui male loqui. idè cùm Rcjpubltca uerfarecurin periculo,dixit fc magno gaudio afßici, ijuöd ifle peßimm popu-liii lueret pœitat : cy ualdejibi placere Ingenium Alcibiadli adhuc tuuenis, çy peruerfè omnia as gcntK, acßre ut aliquando Kempublica euerte-ret. Qaodpoflcaetiam faétum ejl.

Pbilocrates interrogatui, cur omnibm male-diccretircfßondit : Q^ia omnibui malefacere nS poßet. Hac eil refßößo ixTc^oaJlbtiiTCf. ißocrates eniin interrogabat eu de obiedlo feu mcrito, qu£ uidclicet ejßet caufa bnpulßiita, qua in re fic eum omnes l!elißrnt,ut eii oßvtißii ejß’t^ipfc uero re-^ fßondit de ßibic£lo,ßeu inorbo aniini fui.Eßigitur uariatio cauf£,ut didu eß.Vtß quis qutrat : vptt rumb fchabet man den käs i zs' alter rejßondeat: xcèn erßdern hatt,ßo rupfßete man in.id eß^Ciuil re dccrußatiir feu circumraditur cafcus ? er alter rcßtondeatiQuia nonbabetplumas, alioquin c-nnn depbnnaretur.

Capnio diccre foliins eß de bis qui omnia uitu^ per ant, eos limiles ejßc mufcis: qu£ omnia conta-‘ minant, er ntbil profunt.

VuiccUns O CodeiM dicttt nos prodidiß'c P.hö dum, GT ncfcio qu£ alia ficifjl-. li£c impudentiit tnendacia non opus cfl refiilarc : dicant ipfi tc(~i lia,quoaduelint.

Scipio iunior cetdtis fu£ anno s e. eji morluus: fed. maior Scipio perucnit ad maiorè jcnedutemi ac tandem mortuus eft in uiUa fua. Uic adro auer fatus eft litigarc cu ciuibus, ut ideo rehéla Roma in rus abiret. Cum tribuni contra ipfum uociftra. rentier,potitijftt facilius itnperitvm rapere., truant tulius.fed contètionesfi(giës,boc unicu dixit: Ci~ ues meminiftis, me hoc die gt hoc anno féliciter pugnaffe cotra Carthaginenfts: oro ut mecüaftë dates in templu,Gr mecum puhlicègratios agatis. Etreélè fècit,iuxta diélu CyprianhlSlon ejl mifer ^ui audit conuicium,fed qui facie. Item Philemo-nisdiéiuin : Nulla carminamagis muftca ,quint firre cottuicia hoininu. idem duohui litigaiitibus : Altcro ( ait) maledicente,qui taeet fapientior eft.

Donaui Eobano Befto ualde elegans. Aldmu exemplar Epigrammatumi, quod erat eleganter rxcufum.Cùm lUud à me petcret, faéïuru me effe dixi,fed eacoditione, utfcriberetcarmèoptimit de re p eßima.De qua nam relait, lußi eum dé ca~ lumnia feribere. ldq;fècit, ac de htl( re iam om-^ nium pulcherrimu extat.

P!4to citât diâum Gjlenr.Qui anui ÄoyDf^o! ?c'xe^nunlt;jU4m perueniet ad uertcacetn. Sunc au-tan plurima talia m^eina è^trmx.

Timon'.xfd^uTrat KSuSf oiijfi-jir sia'n’Kixa xt^ nei, Homines uan£ opinionis pleni uentriculi feu facet.

Plato inejuit : Cogitationes hominum effe in-fiabiles, ut iUx imagines lt;jult;e cernuntur in acjuis.

mernini Ducein Saxonite tHauricium de quo-dam afjentatore dixiffetStercus domini fui corne-dit,ut cants. Diony/tus habuitcolacein,^uilin-gebat eiui j^utum. Tales omnibus temponbus reperiuntur.

Dmx Saxonilt;e Pridericus acute folitus rjl di-cere,eos maximeefjèmetuendos,^uiproximi effent pedtbus, ne calces conculcettt : alios non int pofjènocere.

Odîauum præceptum» »7^ iiiuä loquuntur alitid meditantur: LÜ uox iMob, er gt;ndn«$ ^faUi

in Tripartita hifioria,libro é.cdp.iS. ßt mêti^ t.ufeboli, qui ßdt rhetor tempore aliquot ïmpe-ratorum,cr femper fe accommoiiauit ad uolun-tates cfopiniones de religione, eorum,penet quosfumirta poteflo!fiât. Tempore Conßantini Principis acerrimè défendit doârinant Tuage^ lij taxauit idololatriam. Poflea uero cum pio patri fuccederet impiui filiui, deßnfor idolola-trite ibi rurfui ßr'mxit calamum aduerfut uerani P-ccleßam.

in hac uitagaudent tmprobi potißimum : fed dßentator omnium primat tenet, uiuitq; longe omnium iucundißime. Deindefycophantie pro^-icimus eß honos:audire eniiti calumniaf,eß adino dum dulce. At tertiui conceditur lociK inuidof qui artes nofeendi feit aßutifime. Inuidentiaè^ nim cß proprium taxêm diaboli, de qua antiquu diilum eßtVirtutem fequitur inuidentia,ßcut Umbra corpus»

Cum Dionyßus fcripßßet tragcedias,exbi-gt; lgt;Uiteas legendas Philoxeno poetie. cuicùm non placèrent, Itbero animo id tyranno indicauitt

oflendit^ err ata. 1 üe iratut iußit eutn abdu-gt; cere in Lato^ttM. e^poft aliquot menfes inde exemit cK'j.', iußit^ iteruTii indicare, ut ftiunt iudi^ cium c. po^.r.ate diceret. Ciim er tue indicare not lent,ni}'i prim oftenßs erratis, iterum eum abdu-xit in carccrein. ilie non fuit aßentator, fed for-titer contemptis periculK,tyrannum coràm de ui tijs admonuit : quad etiamß ego uel alius nonfa-ceremus,tarnen laudanda eü eiiss confiantia.

'Diffïcilis eß ajfentatio^quanda hoe proponi-tur,quod eft ingratum cupiditati.

Käkkc 'ofiiXlxs iiAff' /aäl’tfi nxnéf^'.id eß^IAald ifonucrfatione nuUum main maiiK. iuxtadiHustt Pauli : Corri:punt bonos mores colloquia praud. Demoßhenes citât hanc fententiam ex Aefchinei Talis eftunufquif(j;,qualiu,m conuerfationede' ledlatur.

Sicut baftlifcus inßeit res quafeunq^ßta umbfd ntaloruin hominum fepe nocet bonis.

computrefeit, er coüiquefcit:malwn_malo cauß deflrudlionii mutuic, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

tJuOa cß faeictii fam paruj, Ik gua nonßnt tliqui inali. Huodecim fncrunt Chrißi difdpuli^ fy inter eos }udds proditor.

Clun eßemtif SnjulcMiie, uenit eo Legatui Kometnipontißcii ad Principein pleâoresn, aßi rens ei liter as. Princess,ut eßconfuetudo, furre-xit dtliberans, e3‘ iußit tlli per aliuw reßion» deri : ejuia Prineipes nonfolcnt loqui latinè. llle phantaliieus dicebati Qjiid eß opus reßtonßone? PrineepsiameR iß^enßts. Etita argumciitaba-tur: Ci«- tiiect,conlcntire uidetur, Ego uero dice~ bitm:Hoceß fophißieum. incanduitiUe, mquiês: Hon'fuin fophiüa ,ßm dodor iuris. Qn.‘iß (lor iuris non poßet eße fophißa. Eß régula fa-risßednon ualet in conieilura'ihus. Nif«i dicit^ Videtur : Ef argainc»tum Vtdetur, foluttur pér ' b^on uidetur.

1» aditu Eranconije eii fylua, qtne erat Abba-tis Euldeßsßed oppignorauerat eam alij cttidä Do minb .■ eien autem Abbas ante paucas .annos fu.î partem redtmere uellet, inuentam eß hoc/ophtß ma: non pofjefeiri pondus aureorum, quos tße olim dedljßct.

Interßi iudicio, in quo erat Pintlor quidüßa »eßus uir^cuiui antagonißa erat rabula indoiiif-

i7lt; Odauum præceptum. ßmm. Hic uocifcrabatur^c!' fiepe iterabdt uerba: Domine doélor, uerte filium,ibi inuenies alium textum: Her doilor,keert dM bUt i^mb, dii ftehets anders i Iti dicunf^u^éxDye/ mdoili.

Mit vportea deufchet mau die leüt. Hoc pro^ uerbio Germani fignificare uolunt ijuod igno^ rantes proprietates uocabulorivm, facile deci-piantur.

Cancer crferpens uni facicbant iter (ideftf homoi fimplex er fophijlicus) Videbat cancer^ interdum progredi ferpentem, interdum facere gyros. Cancer progrediebatur, iubebat ferpen^ tem reäa uiaincedere,ipfumg; fegui.Cum ferpeS non uellet reäe incedere,apprehendit cancer col Ium eins chelis,er earn sirangulat. Sic corngitur eiuf perplexus curfus. lam erif re£lus,inquit cancer, cum te hoc modo punio. Hoc eft prlt;emiunt fophiftices.

Ante paucos annos Imperator Carolus V. amp;nbsp;Veneti iniuerant fœdus contra Turcam,cùm Ve-netiantea confxderati elfent Turcico impera-tori’.ibi Andreas deDoria deferuit Venetos.îiaM naturale odium eß inter Venetos er Genuenfes. Coditit igitur magno Venetis itta difeeßio à Tuf ticofoedere. Turcicus enim imperator noluit eif

Oôlauumpræccptum. 27^ pUari, nifi ccdcrent duabut prxllantißimii ur-bibuf,Moitembaßa uidelicet dquot; Cdlliopoli. E^i autein Monembaßa urbs proxima Mycetiis, qult;e deinde diâa efl Epîdaurui. In Homero dicitur uitifèra.ibi enim funt generoßßimduin(t:unde CT «i««m fialudticu/m^quod apud nos hdbemutf aduebitur. Cdlliopolis uerà pdulà fuperim ßta efl.Sic Veneti iterum codât ßtntpdcem compo— nere,dc nouum fœdus fdcere cum Turcico Impe-perdtore, qaid uidebdnt fe deßertos eße db An~ dred de Dorid.

EridericiK Dux Sdxoniæ dicebdt : Bon«m eß fdcerefœderd,fed u£ iHi ^ui fcrudt.

FocJerrf dpud omnes gentes ßtnäd dtq- inuio-labilidfuerunt. QuibiKdutem,d‘cfudmudrijsri tibus d,b dntiquis ßriri folednt, pdßim dpud Ho-gt;nerum,dliosq; poetdf cr hifioricos uidere fleet. Hoc unum mprlt;tfentidrum ddmonendi e^jis, quod plerumq; in faderibus eonuiuid in mutu£ beneuolentiiC fymbolîi ddhiberifoleant, Ncc fo-luni ho fles dd concordidm redeuntes,fed commit-litones quoque cr ß}cij in pr^fentipericulo con-ftituti,ate^inhoäes ituri, prius hoc fefe mutuo benettolenti£ uinculo obftringere dc deuincire fo lent. Sic dpud Homerunt iliddos T. pofl reconci-lidtionè Agamênonis nbsp;nbsp;Achiflis, clegdns db hoc

î7S Ocflauum præccptum. recitdtur ucrßcuiM,Gr£cos ad pr^ltü prtepara-lis: üuncucrèabitead cccnMi, ut congres,emuf Martern. Sic cti^m menfa Chriüi teßera qu£dain ejj'e debet, non folum Chti[ti in nos amorisatque bCneficioriim,fcdmutu£ quoq; 'nier nos beticuo-lciiti£, lt;3- fub uno capite Chrijlo in myßico corpore unionif. Verùm hoc, prob dolor, tempore pleriq; contentioß hoc inflitutum adeô deiorfe-runtac pcruertLrunt,utipfinosmMuo lacete-tnus atq; conßeiamus. Cum autem omnia feedera iâa funt cum aliqtio ritu, turn pr£cipuè menße debent ejfe mutu£ beneuolenti£ fynibola.

Satißeucrinusnon ßuitmulto ante noßram £-tatem Princeps tn regno Neapolitano, cr amicus iquij Pontani. iUe proßHiti eü ad monté Sinai, ßcut ußtatu fiiit etiam noßris principtbut Germa tiicis proßetfei in terrain fanflâtut dux Fridcricus cum duce Chriflophoro Bauari£,ßiit liierofoly.f m£. O portait autem in Aegypto iter facereper Idumeam :ibi occurrerut ci Arabes équités cuiit niagno impetu. Ojiod uidens deduäor,ßu inter-près eorum,dixit;Domini non poßumuosproter gere cotra ißos latrunculos Arabcs, necpublica fides data ab Imperatore uos iuuabit: fed oportet t^s redimere pecunia. Bene, inquit Sanßueri-nus»

Ocîlauumptæceptum. 27? itUitUidebuniK.dcfcenditq; de cijuo^ac iubctapp4 fare incnfam^qua/i ejjènt pranfuri, ffromcreua~ fiijcibum^potum, aßideretanijuä ad mcnfain. Cutnq^ équités acceßifjent ad ecs, iußit Saufcue-rinuf per interpretein eis indicare, iÜos ßbi uis derimilitares homines : fe etiam elfe militaremt çrfufcepijfei^iamprofitionem, ut eognolceret quate eßet genus mi!iti£,zx duales homines mi!i~ tares in Uli'S terris: oratq^, ut defccndât de equis, cum iplo prandeant. Q uad cùmfaâwm cjfet, coüoquuntur intiicem de rebus militaribus,deßr nis gcrendorii bettorum : cr fie uM-far^iliariter praiident. Cùm elfenr pranfi, ii^bet Sanfeucriniis prami munera^cr ilia inter eos dislnhf it-.deditq; Unibombardà,alteriglad^iî. Sic dißributi: ngt;une fibus incolumesdimittütttr. S-laplo triiua ir. redi tu^reuertuntur Arabes am maiori turba^ cr ptiuu San{euerinum cum fuis abduamt. iSecxi-/limat iam adîum effe de ipforim flûte, er iflos ontnino mmemores effe prioris benefeij accepti, iHi ducunt eum m arcem, uieißisn honorificè traitant ipfum cum fuis comitibus. Elapfs autan uliquot diebus,deducunt ipfum cum fuo comitatu incolumëz^ faluum, prtebcntqj fe defnfores amp;nbsp;nonüratorcsui£. Tantum enim ualetlàrtusa-pud Barbaros, iuxta diâu Pindari: Virtus etiain ^pud hojîes in admirationc e^t.

Cùnt quidam monuchm DominicdSlcr,çont donator Duds Saxonite Friderid ( qui adinoiH dLuthero c^alijs doilis uiris Liudabatur)aU‘ quando in condone quiedam uitia in Principe e-tiamtaxdreuellct,nec palam id facere audereti artequadamcr ftratdgematf in populum deri-* uduit,hacßmilitudineufui: Amici, inquit condo natorßUe textus,dusq^i expoßtio non eii dißmi' Us ei qui detraxit pellemlepori:çrcumà reli -quo corporc facile detrahitur pcUis, poßquant ad caput uentunt eß, diffidlior efl dctradio. itit concionator, cum pupuli uicid tdX4t,ut funt adul tcridfÇydlid peccdtd (.nominans prtedpuc ea qufi in Principe taxdre uolebat )none{i quod metuiit äifßcultdtem : fed cum uentum elt dd caput ( di* gitis intercd monflrans Prindpem ailantem ) diabolus pcllcm à capite dbflrahdt,dd flreiffdicb der teufll. Pridericus fapiens Gquot; bonus Princeps, etß inteüigebat fetaxari CT reprehendi : tarnen ßneindignationeadeo tttlit modeüè,utmonacbn etiam nouam ueflem dono daret,

Cdpnio iter fdciens,cùm circa meridiem in oppidu quodda uenijfet, ubi aliquot boras ipfl pf crat : cumq; intentißimum ejfet fri' guf, orhypocauflum nimia ruiiicorum mul* titudine effetoccupatum,neminem habebat cuin quo colloquipofletmec ipfl quid,quo tempus fal' leret,

Oc^lauum praeccptum, Uret,offerebatur : infuper pr£ nitnio ruflicorutn tumultu ZJ- uoci/èrtttionibui, nihil aut loqui, aut legere poterat. Petijtigitur ßbipoculum aqua re pletum,nec non'particulam cretee dari.Ciua; cum accepiffèt, duxit circulum in menfie fuperßeie, ^ifi ß^’^um crucu inßripßf. oppofuù dextro po-culuin, quodaquant continçbat : ßnißra eultrum in menfaßxum habuit : zr librum quem habebat fecum, circula impofuit. Rußici interim omnes oculosuultum in hune conuertunt,nihil lo'. quuntur, placide quieté quid tandem ßtturu fit expeilant, cùm autë rußici ita taciti federentf alter alterum in/fiicicnSfiUe intérim operam li^ terisnauauit.

Inaditu Afiæ fiât templum ,in quo pependit noduf uariè colligatut’.zr fiât diilü,eum qui fol. uijfiet iUu nodum,fore dominwm Afite.CÙm pluri mi antea uenißßent ea de caufa in Afia, ut Lyfan-der,tafon,nec potuiffent nodum iÜu foluere: tandem Alexander ajfiicicns lUum, iiatim dilfecuit gladio, crfiefoluit. Inde inexplicabilts dijfuta-tiones uocantur nodi Gordij,

Rabula Norinbergenfis alium quendain aduer fari£ partis egregiè uolcbat traducere zr dif-famare. Sed legibus Norinbergenßs ciuitatis eau-tum efl^ne quis alium conuicijs lacejfat coram iu-‘ dice. Is igitur ut effugerctpœnam, rem itaco-

(Jonebat.Scribcbat ( ut folctf.m ) Juo exemple-riu^tn guorü alter o nihil erat conuiciorum: 'm til-tero ueró conjeripferdt atiquis pagin-tf couicio^ rum plenas:‘èd ca iterum deleuerat.^ ita tarnen,ut aJhuc legi pojjènt. Ej rfmto exemplaria more ujltito iudici cxhibct, curat, ut illud in quo e-rant conuiaa, caußdico aduerfe partis daretur. Rf J proccdif. iUc alter perledlis conuicijs,poilri' die uenit m indicium accufans alterum, quod con tra leges conuicia fcripßßet, qu£ coram Sena-tu O' omnibus legi iubet ,ac petit de iHo fumi pee nam. At alter accufatus, Se quidein, isiquit, primo calore ßcripßße conuicia:fed poßea memorem legis,ea rurfus deleuiße : deinde tempus etiä defcribendi breueßiiffe, ut defcribere aliter non potuerit.Seigiturpxnamnondebere pro dele-tis cbartis,a^irmat.Sic itaq^ abfolutus e{i,o-',ni-hilominus perßcit idquoduoluit'.nempeutllltt conuicia publicè legerentur.

Cam Alexander delecurus effet urbem Lam-pfacumjCtr Anaxander deprecariuellct,ne id fa-ceret, acccdereq^ ad Regem eiiK rei impetran-dx caufa : Alexander ei occurrit. quia 'mtcüexe-rat eum hanc ob caufam uenire, ut pro Lampfa-co deprecaretur, inquiens : luro me nonfaduru effe id quod poftulas. Tunc Anaxander ait ; Pre' cor itaque ô R«, ut Lampfacu deleas, Alcxan-

Odauum præceptum. zs? icr ftnélo iurdmsnto pertemiui, quia proKiijc-fdt fc non faélurum i'fjc qu£ poflulirct, ab cx-pugnjtionc dcftitit,'Lampfcicumqi incoliimcm di inifit.Ud Anaxindcrurbcm fcrnauit. Hiec ßiit uen u{lif ac jalutarA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac duf,o.

Rfx DantcKj Icgic muïios libros SibyUinos,(2r dixitfos continere inulta inirabilid : fed none/fe bonutn eos uenire in manm hominum.

Valla magnum mouit tumultUydifbutans: fym boluin Apoßoloru primùni ejfe traduü çy f xco-gitacum in concüio !lt;ic£no. nain non facie diferi inen inter fymbolu Apofloloriiin eyr Hica-nuni. Alle^fabat dida ex lure cufioiizco ; ez in quibui contra Grainmaticam aliquid erratum crat, re-prehendebat. Eral enim bonito Grammaticuf.

EramM «nà in conuiuio,D.AïartiniU,D.Hie' fonyinm Schurpf,^cgo:cùm hîc forte cifet alun dodui uir. ubi dun de uarijs rebus, turn ctiam de fiudijs collocjucremur,iÜe dodiMuirdicif.B,eccs perlegi OdyßeainUomeri, ijiue erat Gcrmaiiiic editaicjuo libro non ^uict^uä legt ineptius. Çertè bellüiüudgeßüeß'e, fuiffcetiam ibi pra^ßan-tes Principes in utraij; parte, non dubiil tß.lnde aliqu£ inutationes fccutæfant,

OJä feptima Pindxrica tMt£ /üit adintri“ tioniiapud R-hodios ,utfiierit fcripta in tempb dureis litcrisjiue id in pariete,ßuc in mcmbrami fdilum ßt.

K-itiibonlt;e in monaßerio eß TeRamentu no^ uuinJeriptS aureis Uteris in niêbranit: quod uidi^

'Qaßle£ß(it etidm nouum TeHdinentunt grie^ ciim,dureis Uteris ßriptum:quo ego ußus fum ado leßens.Tlraßnus eiusetiam facit mentionem,quitt eo eß ufus in emendatione noui TeRamenti.

Albertus Dureras,piäor tüorinbergenßs,fi' piens uir, dixit:hoc intereffe inter iMtheri er 4-liorutn Theologortm ßtripta, quod ipfe legens in prima pagina tres uel quatuor periodos Jeri' ptorum Lutheri,ß:ire polßet,quid effet expeßaU' dum in toto opere. Et hanc eße laudem jeripto-ram Lutheri,uidelieet itlam perfficuitatë er or' dinein orationis.De alijs uero dicebat,quöd poß' quam perlegiffet totum Ubrum, oporteret atteU' tè cogitare quid uoluiffet author dicere,ueldf qua re différât.

imperator Carolus V. interrogauit legatunt ’RrunJuicenfentjdicens: Audiui in curia ueflrte ur bismultaeffèmonumenta ueterum imperatorü. Eß'ne hoc ita ? Reffiondit Legatus : Sic effè. cf quitdant monumenta recitauit. Eene, inquit int' perator: ipfe ueniam aliquando, ut ea infßiciant.

O(flauum præcfptum. 28^ Vidiibi monument um Henrici Aucupif, er con-iugii eiui, (iu£fiât comitiffit Northeimenfis.

Concordia res paru£ crefeunt, difeordia mlt;t~ xim£ dilabuntur. Summi Reges cr Principes,fib i eralijs talia breuia pracepta ex fapientum li~ bris eleéîa, f£pe pr^ficripferunt. Sicut Augufius f£pe magiilratibusinprouinciiis mijittales fen-tentias. P.t Agrippa Augufti amicus dixit,pluri-mùmfibi proficifie hanc fuperiorem fintentiant id concordi£ iiudium cum Auguflo.

Rex Alphonfus Hijfianus habuit profymbo-lo pellicanum: guam auem dicunt puSos proprio fanguinc utuiftcare, cum editi fint exani-tnes,er adhuc fine motu,fi cut etiam catuli Iconit. Sed leo ingenti rugitu cr halitu catulos animat, Cr uitam addit. PeUicaniis autèfibi fodit peâus, Cr fiindit fianguinem in pullos,guo ipfi uiuific an-tur. Hoc pinxit Rex,er afcripfit fiymbolum: Pro Jfgc grege. Significauit hoc fiymbolo, bonum Principem debere cum periculo uit£ religionens erfubditos dejindere. Sic Uli heroes dimicarunt: flos tantum gu£rimus aliéna beHa.

Tene ntcnßtrdm,^;' rejoice fincni. Sic nuniifind^ ttbu^fuii 'wcudit. Ali4s fcrifgt;ß(, Toie tnenfurant^ cr feritd modum. Contraria huic cft bæc antique fmientiic.Omnenimiu uertüur in pfiiJich,ucl ni^ grum monachum:id eß, Oinne nimiuin conjßtti-tur,dutßt deteriu^, uertitur,iK diabolum. Qdiid diabolus cft mger monachus.

Caroli Qjiinti Smperatoris funtducc coluKniC llerculis,ctimßubßcriptionc:Plus ultra. Quid ipfe hocfymbolo ftgnificarc uoiueritßgnoro: ßrtaßis putat,reQ:arealiamuitainposihanc uitam. Non intelliganitis, cumaliquid ucUc pro fuaßapicntid ultra niediocritateni.

'Lyftmacbi aureus babuit banc inßeriptionem: ■ds-pireta nsà Tv^u;id eft,prouidentia feu conftliu, cr fticceffus fortun£. H£ceniinduo in rebus agë dis debent cjfe coiunila. Agnouituir fortißintus^ profeffusq; eftftpfum nonfuo confilio aut uiribus quicquam féliciter tranftgcrc potuiffe, nift Deus adiuuijßet, cuètusfclices addidtßet.Dcus enint iuuat laborantes.

Augitftus habuit capricornu afcendentè 'm btf rofeopoftdeoq- ipfum incuditinaureä fuam ino^ netä. Vefßaftanusquoq-babuitcapricornu. No-üer Imperator Carolus V.etiä habet capricornu, afeendentem in borofeopo. B.egula communis ba betur: Omnis babetis capricornuin in horoftopo

Oiflaunm præccpfmn. »37 ’tl'cendcntcm,facit mutationem in Impcrio Romm tto. Dicitur enim cffc fatale fignutn inmutatio-^ nibuf Itnpcriorum.

Sicius ludforum eft nofter dintidius toachimi-cus:id eft,quatuor draehtn£. In uno latere huius iudaicie monetæfuit caliculus thurif, in altera la tere iiirga ^aronis.Caliculus tburiiftgniftcat, in iUo folo populo ftiifte uerÜ muocationëtihuse-nim jignificatfacrifcium o' ittuocationê. Vitga autem fi^aroni^ ftgnificat doélrinam lcgii,o‘ gu-beriiationem facerdotü : adntonet nos htec, quoi in Ulo folo populo ftcerit uera Ecclcfta, ftncera Uerbi diuini doéirina,o‘ uera inuocatio. Veteres enini uolueruntin numifmatibus fymbola fcul* pere,qu£ aliquid monerent.

Vidi aureum excufum m urbe NSonaftcfienp, eut inftriptum c rdf.-Rcx ?-» templo Dei.

Muxi«f^ovw/j-.uadeyitmbula uolès iu.-fta. Altera,figt;i ifiKof/ f^cei!rxTa::ne decipias amicÜ, Fuerunt litersfalui conduélus,feu fidei publi eat^quibus promittiturfecuritof tiiatori iuilo: no fts latro,fed iuftus,ne decipias amicum.

ïulianus poft Conftantinit Magtm rurfus amplexus eH dodrinà ethnicÀ : er pinxitfuani imaginé in numifmate,cui Jupiter imponit coronam, er EaÜas inijeit ei tr abeam, iiercurus uerb probet ei feeptrum.

Vidi nuper ntonetain ueterem, in cuius altcrd parte fuit Zopyrits, in altera Zoilus. Fuit imago aul£. Zopyrus ßgnißcauit in iüo numifmate, benèmcrentem. Nota eil enim Zopyri ßdclitas erga Darium : lt;]ui cùm alicfuando haberet malu gyanatum ydixit feoptaretot habere Zopyros, duot malum haberetgrana, Zoilus ueróßgniß-ficat calumniatorem : quia comitantur calumniit bené merentes.

Valerianus excuditmonctant adinodumpui-^ chram, cum infcriptione Cornucopu: non uidi pulchriorem aureiim.

In inoncw Theodofif, in uno latere fuit ipßus imago, in altero latere uexillum cruets,er no aejuila. Credo ipfum primu ex Principibus Chri-^ fiianis uextUum in moneta excußim habuiffe,

Habui monetam, qn« fiât Ludouici Pij, cu^ ius inferiptio erat : Cludouicus - indepoßeaßce-^ runt ClodoUicus^

Symbolum Rodolphi,9ptimiprincipisin Def fa'w(‘ini fuidux iàaximiliani lmperatoris,irt italia)

O(^auum præceptum» 28, ïtiïid ) pinxit leonem ,o'‘inte eum uirginem fub fjuercu nudam,cui leo porrigcbat pedem, v uir go timida fcmper uerebdtur, ne d leone difccrpe-tetur.dc infcripßf.AÜe zlt;:ii tnitforgen.

Etidm in itdlid ejuiddin recens ficeruntpiiU chrd fyinbold. Dux Eerrurienfis cudit dureunt eum injcriptionè : Qji e Cdfdris, Ciie[drit Dei,Deo. Optdrent nos multos dufeos poßidere, eo ipßojUt Symbold mdim conßderdremuti

Jn tcmplo Delphico fiierunt hie tres fenten-ti(eßcript£: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffiavTü/^tEyyvti^

Kcgis Hijßdniie philippi,Cdroli V. tmperdtO“ fis ßlijjhoc fymbolum cfß- dicitur:tJcc lße,nec me tUi Igrtoro cjuidßbi uelU hoc fymbolo . Magnates eligunt ßubinde buiufmodi ßymbold, nefcio qua tonfilio ab ipßs excogitatd.

Eriderici Imperdtoris fymbolutn eß, T, Q. P. Ti'antunt,quantum poßum, Significduit,non ejße tentandd maiora uiribus.

Ducis Erneßi Luneburgenßsßtit^cattdeldbrü funt cdndcld ardentetaddiiis bis Uteris, A.S.M.C. Alijs feruio-,meipfum contero.

Ducis Mduricif SdXoni£'.V.G. M. A. Vileicbt gerets mir auch. EortesEortuna adiusiat.

Regts Ddui^'.S.M. C. Spenned ChriSlui-^in£ Lgt;aiiite:A,G. S.D.W. Ach Gottfchd^dd-nen ■witten.

lmperdtorisFerdindndi‘'f.l.]S. P. M. Fiatiu^ {iicid,crperedtmundus.]tem:'O.^;i. D. W. M.

Duces SdXoniiCillud ufurpdrunf.Verbum D«» mint manet m adernum.initió dutcm eledumßdt à duce FridericOyhocpadctCiim iußiljit domuiui Spaldtinum cottigere dliquot bona dida ex mul-^ tis,qu£ itte confcripßrat.hoc unicum elcgit.

idem fymbolum,quot;Verbum Domini manet in if' ternum,ufurpduit Gdorgius Karchio Branden' burgeiifis’.quod quddiuttixit,feruauit. idempritf ceps Georgius pinile didum habuit in monetd fuatSi Deus pro nobis,quis contra nosi

Dutheri: Viuit.fcilicet Chrißuf.Si non uiueret, uettem me non unam horam uiuere, hlt;e literlt;e hdbent myflerium , quod Lutherus explicare noluit.

üoud monetd ciuitatis Tigurinit: Confer^' üd nos Domine quot;tn pace. Koneta ciuitatis Schajf' bußcnßstDeus ßes no^ra.

Quod mihi pro tito ingeiiio modc^ißime ßgni ßcitfjidem ex aliorivm lùcrii dilucidè cognoui:cX titiffè qui Terminum, dtinuli meißgittum, in ca-lumniam uocent-.uociferMesßntolerabilis arro' gdHti£ eßc,quod adieéiuin eüfymbolum,Concéda nulli. Quid cß,ß hic non eßfatalis quidä mor bu^, cnîumnùmdi omniai Ridetur Momui,qui fandalium Veneris reprehenderit. at ifli Momunt ipßnnßfperant,qui in annula quod arrodant^in-uenerint.I^omos dicerein: fed Momus nihil carpit,niß quod prins attente per/ßexerit. ïüi flx«u gt;ti!i,ucl fycephantiie potius, claußs oculis carput, quod nee tiidcnt,nec inteÜigunt. Tanta efi morbi uis. Atq; irderimfibi uidentur Rccleßa; cotumnai quum nihil aliud quant traducant fuam Rolidita-tem,cunt pari inalicia coniunélam, iain notioreS orbi quant expedit, Somniantab Erafmo did, coNCEDO NVLt, 1.At^Kißmcdfcriptalege-rent,uidcrent uix qucquam eße tam mediocrettt, ut illi me prdßra-.citius cocedens omnibus, quant nulli. lam qui me propius ex conuidu familiari nouerunt,quiduis uitij tribuent potius, quàm ar-rogantiaitt. ineq^ fatebuntur propiorem eße illi 5ocrati{9

Socràtico, Hocunum fcio, me nihil fcire : quint huic,Concéda niitli. Sed fingantaniinum turn in-folentem ejjè mthi, ut rnmnet omnibiK anteponS: etiam'netam flultum exiüimisnt,utidfymbelo profitear ? Si quid haberent Chrifiian£ mentis^ interpretarentur eauerba aut non efie mea, ant aliam habere fententiam. Vident illic fcu/ptant imaginem,infirnè faxum, fupernè iuuenem capil lit uolitantibuf. An bite habet aliquidErafmit id fl paruin cft,uident 'm ipfo faxo expreffiuin, Ter-Wznwî. m quant diifionem fi defina^ uerfiti erit iambicus dimeter acatale{l'.(f,Concedo nuUi Ter tninus.fi hinc mcipias,erit dimeter trochaicui d~ cataleiitis.Terininiuconcéda nuUi. Qttidfipin-Xiffient leonem^ejquot; addidifiem fyinbok loco, Fuge ni inauis difccrpiinum h£c uerba mihi tribiiercnt pro leone At nihila faniui efl quod nuncfaciut^ iHamfiinilior leani fuin,quàt}i f'axa,^ faüor. JDi-cent,Fion animaduemmiu effic cairincn,ncc noui' tnui Terminum. An igitur pofthac crimen erit firipfiffie carmen, quoniam iUi metricam rationê nondidicerunt? Certè cum feirent 'm huiufinodi fymbolis captari ctiam obfcuritatis aliquid,quod eonieilurat intuentium exerccatifi non nouerant Terminu, quanqua hoc ex Auguilini cyAmbro' fq libris poterant difcereifdfcitari debebant à ta--Itum rerum peritii. Olim fines agrorum figno tt t quo

(juopiant difcernebiiiitur:id erat faxum è terri prominès, lt;^uod ànifHTOf/ e^je iubebant prifcorit leges,quaruin hicuoxeftapudPlatonem : QUiC non pofuifli, ne tollas. Addita eH fupersiitio,quo magis deterrereturimperita multitudo,d toüen-dt audacia,diiin credit in (dxo uiolari Deum,quê Romant Terir.inum uocant, cui fanum ac fiftmn etiam dicatum Terminalia. Hic Terminiif, ut eß 'mi^omanis annalibus, foins loui noluit conce^ dere: quod quum cteterorum omnium faceUorunt exaugurationes ddmitterent,auies in folo lermi' ni (aiio non addixere, Refèrt T. Liuius lib. ab Vrbe cond. pritno.ac rurfus lib.é. narrat, quod quum auguratà liberaretur Capitolium, tuuen-tas Terminusq; moueri fe paßi non funt. Id omen magno omnium gaudio exceptum eß, quod exi^ ßimarent portendi perpetuitatem imperij. \uuen tus ad bellum utilis, nbsp;nbsp;Terminus fixus eil. Hio

forte clamabunt, Quid tibi cum fabulofo deol Obuenit, non afeitus eß, Alexander Archiepi-fcopus titulo S.Andreie,cum à pâtre lacobo Sco, tiæ rege, Senisfm patriam reuocaretur,mihi Ro main euocato, uelut gratusc^ amicus difeipu-liis, annulas aliquot dono dedit, habita inter nos confuetudinis lavHiaiswQt). in his erat, qui in gemma fculptum babebdt Terminum. tldtn hoe prius ignotum, indicauit üalus quidam, re-rum,

OAauum præceptum. 295-antiguarum curtofM.Arripui amen : üquot; terpretatui funt, aintoneri mc,iion procid abef-fe uitic tcrminum. Nam id temporis agebam annum cireitcr guadragcjjmum. Hiff cogitatio ne poßet exi idere,literts hoe figiium imprimere cee-pi . Addidicarmen,utanièdiciumeS:. ltaq:cx profana deo ßci mihi fymbolum, adhortans ad uit£ correüionë. K\ors enimuerc Terminus efi, (jui nuUi cedere nouit. Atqui infiifili imagine ad-fcriptüeü Gr£ee fcpx rixe; /axapi ßirf.id efi,Spe ^a finetn longa uita: Vatinè, Mors ultima itnea feru. Poter as,inquièt,in fculperc defi^nfli craniu, forßtä accepturus erä,ß obueniß'ef.ß d hoc arri-ßtprimiim,quia fortuite) eotigit: deinde,quàdge minâ haberet gratiâ.alierâ,ex aßußone ad prtßä lt;tc célébré hißoriätalterä ex obfcuritate,quif: fym bolis eü peculiar is. Habes Apologia deTermino, feuuerius delana caprina.Atq^ mind ißi tandé ca. iumnijs fuis tcrminu ponerèt. Lubes enint eu this pacifcar,ut muté fymboltimeu,ß iÜt mutet mor-biM» fuu.itafane reélius confulucrint authoritati fu£, quam clamant perbonarie liter arum ßudio-fos labcfaüari Lgo profeiio tantu abfum i cupi-ditatehedendi exiflimationem i^orum ,ututhe-nieterdoled, quodipß fefetdflolidii fycophdtiß orbi proptnet deridetidos, nec erubefedt toties eit ludibrio conßitati.Dominus te feruat ineolumcin tt 4

CT corpore er animo, amice in Chrifto charißir me. Datum ßaßlete, Cal. Augufii, Anno i;»s.

Athenienfes confulerunt oraculum , num effent felidter iÜaturi bellum Syracufanis. Oracu-lum reffondiC.Capietis omnes Syracufanos dues, ipfiin/olcnies l^tabantur hoc oraculo. Verùtn ficut diabolus dedpere fokt, non iuxta uotuM fuum homines captiuos abduxerunt,fed hoc modo ceperunt : Venerunt 'm manits Athenienßunt tabuU,quibus inferipta erant nomina Syracufa-tiorumduium . ttaexperunt Syracufanos ciueSf fed po^ea ipß Athentèfes capti eyinterßdi funt.

Archimedes cùm jfecularetur fedens in bal-tieo, de proportione ponderis auri er artend, camq; ex aqu£ effluxu inuemlfet, pereurrit nu-dus per médias platcos clamitansi inueni,'mueni.(Xuando uts fdre quantum aurißt in cyatbo deaurato^qui alids efi argenteus^pon-dera primùin cyathum in aere,poflea eodem port dere ni aqua: tune deauratus cyathus erit ponde-tfoßorier quo efl ponderoßor,tantum eft auri iff eo,vmb deft das er f chvuerer ift im reafter^dèn auf ferhalb dem wafter,fofchxcer golt iftdarbcy. liieceft ratio, quant Archimedesfedes^in balnea inuciiitißiitc^follidtudouocationK,

Proponi folet in lt;enigmate,Cjt{ie'nam iUa ret fît^cuiiK nulla unquam nos capiât fatietMl Rçfjgt;o detur.Sola fanttlt;u, feu uitdtaliscfl, uteiui perfç nuUum oboriri poßit Udium. Cibo zr potu citô fatiari folemut : etiâ focietatis facile naufea qu^~ dam oboritur,iuxta dtélum uerißimum Thalctif: ittcuiidiiK efl parare amicum,quàm retinere.

Hofrto quidam probus ab alio nequam pete-bat donum, quod pro’fiantiuf erat toto mundo, t-xplicatio itnigmatis tain eft: Hicodemuf uir bo nut petiuit à nequam,nempePilato, donum toto müdo præciofiatyUidelicet corput Chrifti.Ut tali-but £nigmatibut, in quibut aliquid doilrinæ eft, prodeft iuniores fubindefe exercere, quo Ingenium exacuant.

C^far M.aximilianut fttit clement princeps,er hatvlen auf die bcingcholffen: id eft, quod ex c-tquittbut failiftnt pedites.

Eftbitapud Demofthcnem: Honeftdicendu, idem failum eft : fed querendum eft, an reâè fa-^um fitl Auguüinut : Vitiofa confuetudo non eft antefirendaueritati. rgt;ominut enim,inquit:Ego fum uia ueritas (y uitatnon,inquit,Ego fum con-fnetudo,

En/irtt« chgaiuißime fcripßt de Thorne Mo ro.ciiinrcx Anglic Moru Cancclliriumßcijjit, ipfumßtjß. ipiKoßixaiKfuc : dun iterum ab oß'icio remoiiijjet ,füiße nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Ejtß^lma ambi-

Rfx Alphotifus folitui eß dicerc de mediator ribics, eof fitniles eße habitantibw in medijs itdi-buf,cjui perßndütur lotio àjuperioribui, er l£-dütur fimo ah inßrioribias.Sic plerunq- mediato-res utrinej^ l£dutur,ßcutucßgt;ertiliolaceraturi tnuribiu er auibuf.Euit hic Rex ita fapics er bel-licofu^, ualës conßlio er potentia, ut haberetur unult; ex preeßamißimis principibuf illiuf letatii.

Ciim nunciata eßet cuidam Niagnati morsß-lij ßti boßis maioris natu, nihil aliud dixit niß hoc : c^o plures moriuntur, eo minus habemus hoüium. Statuitfibino ualdedolendum eße,cum im eßent hoßes.

Extat inßgnis er memorabilit fententia Eri-äerici Imperatoris ,ßripta\Uorinbcrg£, in que-damconclaui: Summaßlicitas e^reruntirrccu-pcrabilium obliuio.

Egt;ux Albertus,auitshuiusducis eledorisAU' gußi,ßit pr£ßäs,fapies er magnanimus uir, qui recrcationis caufa mterdum iüas ludorü ineptiitf

Oc^auum præceptum, 299 àniMit, çr indgnä pecuniüproßiditludo trjjèrd Him. Cu olim forte multd millid dureoru lufu pef iidilfet: conuenieutesipfitu coflidrij délibérât de eo,ficut erathominesfdpienees,ipfum tdlis pre fdtione aUoquutur,dicètês:ipfts ejfe noids in omni difciplinaru gcnere uirtutes iÜuürißiini princi pis: tdmen optandum eJfe ut tpfe ed in re hdberet fu£ di^nitdtis rdtienem, non itd luderet : non tantum quid profunderet pecunia,unde mdgnunt hicommodu fequeretur, fed etia quod poffet ei ac cidere aliquid inter iftdendum ab hominibuf iKrf-lis, quod noUent fieri, ifcj princeps rejfondet: Oplinii amici, fcio uos candido animo me mone-fe'.fed tarnen magis debuiffetis me reprehendere, quando lucratusfùiffem.iam fatispaneluo,cunt Uehementer propter amijfam pecuniam doleo.

Lantgrauius Vuilhclmus, pdter huius Phllip^^ pi,qui adhuc uitiit, fùit admodum facelus, f-fuditus,Gr fdcundus: quemadmodum amp;nbsp;Philippus ell, fed continentior patre. Cum femel principes cjjènt in conuentu,cr expe^iarcnt Im-peratorem lHaximilidnum ante cubiculum, hie 'Vuilhelmus, ut princeps adhuc iuuenis , cunt cieteris principibus iunioribus fuo more toca-bdtur ante cubiculum. ibi alius Princeps ma-gn£ authoritatis, ualens ctiam corporis robore, ad Vuilhelmum dicebat:Piomine'Lantgraui,ego feirem

309 Ocflauum præceptiiin» fdrcm id quid prodejfcs. Domine princeps, re« ßgt;onditVuilhelmus, nefcio fctne ad quidprodef-fem: fimt idhuc iuucnis, ncq; tarn exercitituijUi poj^itn itttelligcre ad quid potißimu prodeßeitt, A^alter:Dicam tibi,ßquidem cttpis fcire. imö di^' cito: ihr xperet recht zu meine locn^detin hir habt vil kalb flsifch. Sic folent notare eos, qui fe nimii petulantergerunt, nbsp;nbsp;minui decentcs geflia pr£

feferunt. SedDantgraiiiut Vuilhelmui celeriter reßiondit : Domine Princeps, licet ey“ mihi pro-ferre ad quid tun Celßtudo prodeßet^ imo rité po tesânquùjdicere.Si uis me audire ac lt;tquo animo fcrrc,dicam : Ewcr Gnadenxverengut, das man iungc aßen bey ihraufzüge, dasße untrexv uon ihrlerneten. Etßc falßßime iUum taxauit, qui ta lis exißimabatur. Clt;eteri ayantes Prinâpes tace-bant, CT dißimulabant, quia uerè Ulü taxauerat.

Rex Ptolemicuf reprehendebat quafdam uo-cuUf in cantu cuiufdam Wiußci. Mußcm rejßott dit: Rex,aliud eß pleiirum,aßud fceptrum, ff/iiiiTia/lie aoffuTf^M,

Er at,me puero,lieydelberg£fapiensQr bonus »tr citharœdus, patria Moguntinus, qui optime (ancbat teßudine. lUediccbat,ßbinuüamcanti-lenam fatisfaccre, niß quando prim'um eins obli-tus,fccundo eandem difceret. Et «er«)» eß,ut ont nes,qui funt fapientes in fuo négocia, fateri co-guikur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Albertus

Albertus Durertts fiepe dicebat, quôdeùm pin kiffet aliquid, qua potuiffet fumma cura cr diligentia,ac deinde poR triennium idem infficeret, mirabiliterdijfliceret, itautuix ßneitigenti do^ lore intueri paßet „

warnar Kctitafi^dv ijigt;i 7rçcffwilt;ià'. nihi pate its mail, ß non indulgeof dlfc£iui^uel,ß non affi-ciaris. melius Germani exprimunt : Es gefcbtcht dir nihct tteh, 'wenn du dichs nicht anniinbfi. Vt, Qhrißum non ledebant Iudiei,quando ad eunt di-cebant: Santaritanus es.

Senex ejuidam, alio ad eunt dicente : Lieber ßeundtßr habt ein eignen hopft Verè er gratä-ierrefßondit'.la lieberßeundt ich hab ntein köpf, ^nd Wenn ich den nicht hett,ir'wurdt mir den eu-^cn nicht leihen.

i rtlmè rich à^KÿTÎixi/ •srçèt Xifcep : id fß)iion propter erratum pedis 'm chorea pleâi-iur,aut quod errauerit in aliquo articula,fed agi-fur aliud quiddä. y aide ußtatum efl in uit a aliud ^gi,aliud oflendi.

Quidam habens tentafiones flgt;irituales,ßiit n» t« mole^lus, conquercbaturq^fefepius relabi 'm adulteria. tiuncius autem eius meufabat eunt, quodflbi nonfolucret débita mercedem.Refcripfi

jbi Odlauum pracceptuiï). iUifckm habcrettam mdUm confcientiam Jefgt;eé catis cointnißK, Qjitre etiam no haberet maldi» conCLicntiam, quid non folueret mercedem mi-fera nunciof

Doilor quiditm iurifconfultui, uir honeßut Cr eruditui, ckm pro cliente caufam diceret, amp;nbsp;adferiptu/m contrlt;iri£ parti refßonderet, dixit: Argumenta qute aduerfaria pars contra me addu xityfunt argumenta carbonariorum. Audiens hoc contrariie partis rabula,finita oratione doilorts, ita loqui incipit,^^ inter aetcra qu£ pro neeeßi' täte caufie dieëda erant,etiam hoc adiccit : Qjtod autein doiior nobis obijeit^nofira argumenta eß-fe argumëta carbonariorü, id dominis meis lt;equif fimis iudicibus itidicandum relinquo, uter no-ftrum carbonaria fit fimilior. Eratenimdoilor, homo niger. H^c fielt fiüiua oratio,ad quam etiü ipfie doëior reffiodit : Profido egregiè reddidifli talionem,?::^ par pari retulifii.

interfiii aliquando difigt;utationi acerrim£ pi' Horis, alterius cuiufdam, qui cum diu acriter diffiutafient, tandem iüe alter dixit ad piilorent: ilitcnonita exaflè depingi poffiint. uolcns euw hortari, ut defilieret, nec omnia ficrutareturt ‘Pidorautem cxcanduit, putans fuam artem hoc fcomate taxari.cr re/fiondit: imö tuum pro' pofitum nec uerbisuerifimiliterexprimipotefi-

itä obijciebat Uli itrtcm, in qua alter cxccÜebat, iuclicaits ea elJi obfcuriora, quee elocjui non pof-fent,qudm qua pingi nequeunt. lAulta eiiim non poffunt pingi, quie tarnen uerbii tftcunque Ueclarari poffunt. Angelus à neminepingi po-tefl. pinguntur quidem pueri duabus alts non tarnen [unt angeli,nec ueram angeloruw: ßmain reßrunt. Sed mens cogitarcpoieü , quidßnt angeîi.

Pifcdtor iilus fapit,ß tarnen fapit. Sero fapiut ^bryges Sic dtcitur communi prouerbio : Italus fapit ante faCl'j,m,Gaüus in faiio,Germanus poft fadum.

ErphurdiiC quidam procurator multas caufts folus agens,ftne aduocatis, quamuis folus ftaret inSenatuUamen plerunq;,quottes erat ei re/fon-dendum ad didam aducrfartif partis intentionè, petiuit jfacium ad delibcrandtem. Pcftiui tntet ro-gauerunt: Cum quo uis deliberare, cùinfts folusi Re/faudit, Cumifto,cumifto: monftrans ipfts caput.

Dux Fridericus dixit : tSlihil magis caucndum eftguberndtori,quàm ne fubito reffodcat. Ego iecitabam aliquando dodori Pontano hoc didit duds Friderici,unàcum dido Demofthenis.qui, don ei obqceretur, quod ueniret prlt;emeditatus

lid dicendum, re/pondit : Scueró improbum ciui iudicare, qui non ueniret prteineditatuf in publicum, adfententiâ dicendamicr dicit ampliuf, Sr, ft fieri pojjèt, diéiurum, non tantum fcripta, fed etiam fculpta-.id eft, fumpturum longatn morain ad deliberandum.

VKfr prfdigfr vnd xaeiber fihendet, dent wirdts nimmermer xvolgbentid eft,qui cotemnit wini^eriü pnedicadi, çrperfonas lüo officio fint gentes:mulicrcs, id cfl unde foboles cr politic procreantur. çyuare contemnentes miniüeriuni CT ,»«/ter«,contf iMziwzif Deumcr hommes

Audiui Bafikiefiinile reßrri à honefia çr p‘d perfona(qute optime de fanitatecr ualetudine D. Oporini meretur) dieente: Quód quifq; i» con- '

Otfîauum præccptum. ^ontraétibiumatrimonialibiu dccipiens f.mpluè firmineum fcxum, diuinam ultionem non gieceandcm fententià multis exnnpiiiprobauit. oHcnditci^ gutedain, ubi Dem hi altero coniugio talef dcecptores fobole priualjèt.

O' cfuàmfelixejifapiètiacu bonitaie. Qtiànt ûicundaeüprobitiK coniuniia cum confilio. A-liquil'antbonifidfunt ignMi,non circum/peéli: natura guidem bcneßci,/cd nihil tranßgentes. E-contri multi fuut alîuti çy callidi, fed funt mali: quod eft pcrniciofum,cr lupinum quidam.Sed ca iunila fapientia cuin bonitate, cr bonitas habens inoderatricein fapientiam, ilia eß pulchcrrima uirtutuin copulatio. M.ercuriimi dixit^^c Impc^ fatore Carolo V. Principes GermanicC bencß-cerunt,quôd elegerunt Carolum V. linperatorè^ itti expericntur ipfum eße fapientem ex bomvm, principem.

Monachorum régula : dauscß hat nichts, fes Zinek gibt nichts, quater drei, die ntûfen fib leiden.

OcTraiium præceptirm, dixit:Bene olere, fil nibt/ olere Ateütf Crcdc mihifopfre non eß: nimitim fapere.

ErafmtM diccre folebat: Ego non tibenter uep carpifc{hni:nam ßomächult; eft Lutheranui, cf tncnf eft Chriftùnei. Venuftiftimè diäum eft, Cf bcüd ambiguitM in ^omacho, guæ uoxhîcpro iritcundia jeu mdignatione fumitur. Vult dicere: Ego no mini» iraftor fteleribuf Ptip£,qudin ipfe' Eutherus.

Dux Eriderict» dicere jblitia eft-. Colite probi tatem,ft(cilè enim deftiteritii,ubiuultis.

Plutdrchut dicit : eos lt;jui fomniant fe imitari clarißiimtfdila pr^jiantiu uirorü, (miles efte pu er»,cjui induut thoraceSjCf nlia arma grmdiorS P arentum.Siciit pmoplia parentu non redè po-tf ft dccowinoJijh ad corpora (iliorutn paruaific non conueniunt noftrafaâa cuin heroicis prteftÛ tißimo rumhominum faâ».

Quidamingeniofi» homo,mterrogabatntd-giftrandumin Academia Triburgenft,Quare(ie' ret nix?ille(implex reftiodit: Qÿia i3et»(ic uult» At alter 'tnquif.I/ieliiK re((gt;ondit, cjuàm nos ont' ncs^guia nemo poteft (u^icientes caufas niuis re^ dere. cr ftc ab ipfo difteßit.

Oklauum præceptum. jo? ^cereLatinâ imguä, delegitßbi canné uencrt-‘ dt(,cjuod tunc erat edittem decaufa Capnion^,cu-iui primuf uerfusßc incboatur : O ‘weit weit, wie biflu fo verkert. Hüne ipfe fic uertit:O munde mit de,quam es peruerfe. Kythmui quidem bonus c-^at,fed conßruilio non congruebat.

Hi uerfus Erphurdiie in templo fcriptitnue-^iuntur,quos quidam compofuit,uolens ctiam ui deri Poeta. Voluit autem hoc modo interpréta-^i’-Ego debeo tibi lAarce Deker, pofi fato, po-fuitpro po^l fatum, id eß mortem^ paraßum,id fflpiäuram: elegos,id eß iflos duos ucrfus:tyriit parergum,id eß rubeum colorem.

Qjfidam fcioluf admodum falfè legebat lAa-^'tißcattac inter cietera, ciim peruenijßt ad uer~ fum, Diß)crßt fuperbos ibiq^ in uoce Superbos^ ultima fyüabain priore linea deßcerct, quf in-fhoataeratin fequctiuerfu, dicchat:Proh Deu, noneßrcilu-.oportct eße Super bouem. Hoceß forrigcreueUe tHagnißcat. .

Amiferat qttidam Rom£quinq; capellas, quas fußgt;icabatur uicinuin fuu effeßratum. Accußt igitureum,conducens caußdicum,qui eins caujos inforo ageret, Caußdicus ueniens in foru, dicerf

farpit dc hello Punico,de Scipionibuf exAnnibd-^ IcyfjUMtdi res terra, mari^; gejjèrint:cr ^uod Sei fio)ibi,fuis,patrilt;e^; ufui er ornamento , Anni‘ bal autem ftbi er fais exitio fiiifjèt. Afiftens autê d(Ïor tri/li uultut Quatjc, inquit, dicas etiain ali' (luid de meis capellist Q«o audito à populo,cdU' ftdicus explofus eft è ßro, cum iflo ambitiofo or-natu,quia nihil (•(iriit erat.

Quidam nobilis inuitauit quondam D. loitn-«fjjï Haptißä 'Bachelcb adconuiuium. Cùm ident doilior Iohannes Bacheleb finito conuiuio nobili ualediceret^ ibi nobilis prias uocat ad menfant fuummorioncm,atq; doâoremhis uerbisallo-' quiturftnquiens : Domine Bachelcb ( monftrans ipßßmulmorionem') nonne hic bene exercitatu, uarijsq; artibus inilrudtim doilorem habeo f Ad qult;e dodor fubito infert, dicens : Proßdo bene me mones: nam ego domi melt;e nunc temporis ƒ-nülem alo nobilem, ex tud familia nativm. Sic par pari referebat.

Nofct/w quidam in aula principis Saxoniie,ui' dens Frincipem ualde ^anxium e/Je de idapcHi' fera dodrina uulgo Interim didafmquittClemeit tißime Fri-nceps, quid multum follicitus es de i^o Interim f Ego Interim no folum'fufcipere,ueru'Hf ctiaitt

Olfrauumpræceptum. joj ftiämcomcdereer biberc,ßmulq;cumco dor-ntire pojjitm. Pr'mceps gu£rit,quomodo hoc fieri pofiit ; R.efßondit nobüis : Si guando libum ,aut ncllipcélâ comcdäjtumneej^panent neq^fimilä^ fedgtiid aliud interim comedo. Sibibo mulfum, ncq- uinum neij; cereuifi.'tm bibo. cion porro in~ ebriatut domum reuertor, concidens in ianult;e li-niineobdormio: ficinterim neq; in domo authy~ pocauilo,neq;firK iaceo. Itafacetus homo delu~ fit iüam doilr 'mam, er ludcdo tarnen itéra dixit,

Morio duels Triderici Claus narr^ftetit ad me-fam, er omnes cibos quos habebat canibus pro~ iecit. interrogatus tandem, cur idfaccretlRcfiiott dit:Date,cr dabitur uobis.

InbeSo contra Turcam, Epifeopus lt;]uidant fxcrcitum fic confolatus efi : Charifiimißrtißi-miq; milites,hodie uos uiros fortes pr^bete. Tfifi -demini enim équités Chrifti, Et certo uobis pro-mittere pofium, quicunq^ hodie fortiter occum-bant,eos uejßeri cum Leo ccxlcamp;i cocna exceptie id. Poliquam uero ad prxlium deuentum effet, fpifeopus fefubduxitpofiprincipia. Quare mi-Utes quicrcntes inuicem caufam,cur non Epifio-ptts cum ipfis ccenam in cœlo comcdere ucüet? Ad h£c quidam rcffondcrunt alij : Hodie fibi ic-uu i iunium

QttiJji» GrifctiS ueniens Romam, cian ei of-ßrretur bonos domini^refpondit: igt;t fdixii

aouinliquemincuiufddm dominiduld, qui meruit üipendium mille florenorum.bdc fcur-rilitdte^cum opitiione uirtutis, feu potius fbrtitu dinis. Afcendit uidelicct in menfam, er excreme/t td ndtur£ reddidit in confeßu multorum honcilo rum hominum. Hoe erdt iUud cgregium fdélum, dbipfo'priefiitum,tdnto fcilicet munere dignü.

Qji'ddm obiurgduit ebrium, dicens '. Nante pudetßc ineb ridrifllle reffondit:No te pudet itd ebrium obiurgdrei

Interrogdtut dliqududo quid boni ex do{lrind Zuangelq uenijfet i B-ej^ondi : tiulti boni pueri inde uenerunt.

Germdiiico ßrtur prouerbio : Bifeboffoder bdder. nine bonus er pius quiddm Dux, poß bel him concedens in tbermus, iocdri de fe folitus eût dices:Ich wait bifehoff werden,fo bin ich ein bd-der worden.

Norinberglt;e quiddm ciuis moroßor iußoßd-bebdt fdmulumfdcientcm multd tsccftfiyte, Q»ie ç'um dominus eegrefirens reprehenderet,reßgt;odit

JirutiS'.Conjcribe igitur mihiin chartâM fciatn ^u£ fmt mci officij. Domin ta fequens conßliü Çer uijtpß omnia officia cofcribit, ut præter ea nullis parrrgis dffraheretur:poflca ipfe forte lapfiK cjl in uia. Vocat igitur feruußnquiens : Cur me non erigisi AtferuustVolopriusuiderean fttinmea charta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C o DL.

Coneionator quidâ in oppido quoda, ßc de fiir to cocionatuseß : S£pe,uos charißimi amici, ad-hortatus fum, ne quisßcrtufaceret. ÜihilominiK intra paucos dies aliquis ueßrum ßirto aliquid niht abßulit: que bene noui,0' nÜc hoc libro tä~ gere po(fem:interimq; geßum minÙtis iadït pre-ßrcbat. Uaillequißcerat, außigit è tcmplo, fe-ipfum prodens : cum alioqui lüi cfßt ignotus. Sic ßdis nominihus taxantur ßepe in nobts fcelera.

Cüin Capnio aliquando effet conuiua Ducit Vuirtenbergenßs, Dux appofuit tlli de ßrina. Ille cum ueBet effe ciuilior, ey excipere cultello, excidit iliiin cyathu. Poßea iBud uolcs corrige-re alia ciuilitatefZy extmere cultro^tüc effudit cy athu in mcfam.Sic pleruq; nobis accidit,ut quado uitia corrigere conamur, in detcriora incidamus. Eobanus, uir bonus, ad queiida noßru fcmiebrin amicü dixerat'.Ey tu es itultus. füegrauitcr ßre-bat,zr erat ualde ineptus.Poß,’ro uero diepocni-. tuit eunijUenitq} ad me, petes ut rem fopirëiquod

mefailurum promi/i. Cùm igitur uciujjèmui äi ientäculum,iußi ipjum aliquandiuforn expecld-rc. ^obatiM cum uideret ipfum abejje iußit euM tiocari. lllc uenit, dicens’.Domine Eobanc^apfxl-lalii nie heri meo nomine, quod tune non intellc' xifitim uero mtelligo.

Guilhelinui dux BMtiriie habuit tjuendam co uiuj[m,quem MarfchalciK uoluit coÜocare fupre wo loco. Ciiin dutein ille diu repugnaret,tandcnt lA^rjchalcui ipß dabat baculum, incjuiens : St es lAarfchalcuGipfe collocato te in locum tibiconue nicntcm.lpfe crubuit,!;:^ poüea in locofibi mott-ßrato aßedit.

Maximilianus coquuntaliquemßdelem legtgt; uit Carola V. Imperatori, qui exfideluate quen-dam ueneniim imperatori parantem, occiderat, Üeminem enim ad Ctcßaris culinaria admittebat. E rät dutem natione Sueuus. Cum igitur 'm 'mfe^ riori Germania in forum prodqßet, uolens uutiS paßos einerejnterrogauit mulicrem, quo precio uenderetlDicit mulicr-.'i^at reitghi hexeen'Atil-le:ich xeil nicht heuen ,fed ttuas. Mulier ait: ick verßa iu nit. Rejfondit Sueuus : Rede ich doch hraitexeort.

Conradui deRoßs Imperators Maximiliani miles,homo lepidut(no uolo cu nominare fcurrä-gemmée enim funt raro inter lapiÜos ) cum aliqui princi'

Odîauum præccptum. 3ij prificipes m pr^fentia Imperatorts Maximiliani çum eo luderëc amp;,ipfe haberet duos chartaceos rcgcs'. interrogauitcos, an pecuniam unwerfam dufirre deberet,qui tres haberet regestAnnucti-bus ilUs,uocdt imperatoren Aiaximilianum,amp; fuis manibus ipfun comprebeiidit,dc primùno-ftenßs fuis ch art ace is regibus,inquif. Eccehîc bd betisduosdeinde monftrato Imperatore (ait) Vie eSl tertius, deßmul uniuerfam pecuniam abr fipit. Infuperetiam addens: Talen chartaceunt Regem tui principem te iudicant, lüud non tant fuit facetum,quàm ironicum.

Derifuseftiße uerßculus Sardanapali,quem inferipferat fepulchro fuo : Hac habui qult;e corne di,qute bibi,crc.imcgt; non habebat: quia perierat f^orpus cum multis qult;e comederat biberat.

Tapa ïulius Tertius, qui fiât ante ütiarcellu/m, dicitur fitiffe turpis belua, dedita libidinibus ob^ fccenis crguhe.Cùm autem Ubenter comederet pi ttones, forte fibiiufjerat aßeruari pauonen , qui xteunq; intdfiusfuperfuerat. Minißri uerô non turantes ipßus nandativn, etim comcderunt,nec ‘^dmenfam dominiretulerunt. Poflea ipfe ititer-*'ogauit,ubi efJètfCùm intclligereteffe abfumptu, ccepit cqmmoueri,quôd effet defraudatus tan de-licdto cibo. Cardinalis autem dßans,uolens ipfias iram lenire,dixif. Sdnßißiiae pater, non decet te

ji4 Odauum præceptum» itä ob Icum rem irdfei. An ego non irafcerer^td-ntcn DeM eftiratm propter morfum pomi, Vo— luiteffefiicetuiitlo diäo. Ita Epicuretlu'dunt,lt;llfi diuinj iudicid profanii ioci/S immifcent.

tiobiiißima qii£dtint domina putabatur efji grauida, fed gerebat molam. ^ßtate nominant molam, ma/fam informem, ho feetum. Poflea qui doedidit iUam ma/Jdm,honeft£ matrone nobile! tnijße funt ad dominum, ut ipfi cafum trifte expif nercnt. que cceperunt uerecundè loqui, er cum quadam commiferatione dixerunt : lIluRrißime domine,nos ftàmuf in magna ftie tecu,te habitu-rit ejfte heredem,erorauimtM Deum,er adhuc o-ramui ut reftiiciat te, er cSiugem tuä. ( ipfe hec erudite er elegäter protulerut ) fed(proh dolor) euètui aliter fe deilarauit. tua domina no iam edi dit fcetü,fed maffàm, ut fepe accidit mulieribu! • ■At ille: Quomodo igitur nominatur ? Keftiodent ei uerecudè'.ManentseinmonkaW.Sic importunit eius interrogatione protulerunt nomen. lÜe fait! cràffè reftiondit, lîô,es ift beffer ein kalb, als eilt kindt,dcn ein kalb kan man noch efften. Puit fati! fnfulfa,nondigna homine oratio. Difcitc tarnen iÜa que conueniunt hominibus.

Rome in quodam conuentu,Principes habe'-bant fecum oratorem Eauarum, qui,ciim erat di-eendum, iußu Principu coram Papa ,ftc incipü diccre;

Oc^auumpræceptum. jiy iicere:Sinäißimepotor,crc.Papaa)jgt;icieieumf putat fe ignominie cau/a appellari. Orator per-terrefaitus obmutefcit, ac querens in pera fche-dulam (, ubi habuerat pyra putrefaéia) promit pro fchedula putrida pira : unde jubito omnibut oboriusefimagnusrtj'us.

Qjliddm puell£ cuidam obtulit chryfometâ,in terrogansan etiam antea ftepiui huiufmodiuidif fct^.Heßgt;ondit:Ciuidniiuidi flt;epealJatd. lUudßiit indecorum in fermone.Quia chryfomela nonfo-lent aj]ari.

initia controuerßaruin Lutheri, duo ruftici prope Coburgamconuenerunt,cumambo efjènt tbrij. Vnui interrogat alterum,cuiult;s'namfit re-ligionKiRe/fiondit alter:Lutheran£. lHe iratut di cit: Ego fum Martini, Sic unus in alterim crinet inuolat.

Dicebam euidam de Carola Magno,iHtvm fie-' tnel totumanfierê comedijfie. lUe mquit: Di boni, ^uoties ego integrum dcuoraui.

Dicunt Delphos fiàfifie in medio terr£ habita--t£:i^ hoc inde coHigitur^quia dicuntur à loue e-

du£acjuiU,altera ab accidente, altera ab oriente, ibiq^ conuenijfie utram^; aquilam.

Quod fi rë amijjam arte recuperare uelitii,dai cebo uos artê,lt;jua omnia amififd rfpcnre pofiitis,

Huüx opw mnoniurdtione, aut alijs diabolicfi artibuf : fed txiitmn rei xmißte imponiteßirßtrcs xumfdle,cr fiatimreperietii. Item,Sipoßii uere ne pedes retrabds, tutus cris 4b omnium c4-ttum morßbüt-

Cum RexPolonicusdliciUdndo dulico cuiddnt dixißetjOportet te crds mecu ire in uendtionemt rejßodit: No oportet domine Rex. At rextCluidi tmo,mquit lUcjCgo lubens fdcidm. ifleefliociff dulicus, Vtruni^ oportet, non erat liber 4 necefi tdte,fcd4co4iHonecirMolentid.

Albertus dux Saxonite inquodam conuiuiq, cum dlij gloriarentur de fuis poßeßionibus, dixit fe habere unam duitatem, in qua eßent tria magna miracula, Tria enim eße 'm ca ciuitate mo-naßerid. Primwmmonaamp;erium Prtedicatorum, habentium multum ßumenti, ckm non haberent dgros. Secundum Trancifcanorum, qui abundd-rcntpecunid,cùm non haberent reditus.Tertium Thomi!e,mondchos multos habetes liberos, mencdrentcsconiugibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Poetd quidam,fedens mter bonos fodales, d-feendebat inenfam, ZJquot; exerebat pedcinextrdß-nellram, prouocansßmulmultis execrationibut z^malcdiiiionibus diabolum, ut ipfum außrret-Quidam interea praxeriens, qui eins mores nouerai, arripuit eius pedê,zrprotraxit adfeextrd . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßncßrangt;‘

O(fîauum præccptum. 37 fèncliram. lÜc uerô conddit exanimattti, exifli-mans diabolum prtefcntem effcyOr ipfum compte hendiffi. Hinc pofiguâm adfercdiilù-t,rifui ma-ximitt dliorum eji fubfecutut.

J^obilis quidam uir admodum dcditia lußbut in aula Duels cuinfdam uiucns, cunialiquando lu deretctvm Duce,amißt multum pecuniie.quamo-brem iratui, Chartas luforias eiecit perßnesirä^ ZT iurauit fe poilhac nunquam luÇurum. Poft nienfein autem unum atq^ alterum,Dux,qui illius ira CT confuetudine dcleilabatur, hiuitat eum ad balneu,aceumblandisuerbisaüoquitur.'tion ne aliquantiß’cr ludemus, ut magis prompti CT ala-criores in balneo ejje poßimust Ille diu rccufauit: ßd tandem perfuafusaPrincipeincapitluderCy amp;nbsp;multwn pecunLe ludendo perdidit. ibi denuo iratus, Chartas lacerauit, casq- per ßne^ram dc' iecitßurauitq^ß nunquam lufurum poflhac. lila Honßdt conftans CT perpétua uoluntas. Ua multi funt, quiiurant fe temperaturos ßbiab intem-peranti iHa compotatione : arrepta autem leui occafione, ad mgeniumprius^zT mores prißiiias fedeunt.

Sttpeßt, ut quidamßulti imitatores imiten tur uitia pTieftantium uirorum.Erat quidam Orator in aula ^aximüiani,ciim ego adhuc eße-m Tubin gje, qui non poterat R pronunciare,eratenim

TPMjKût. Huncomnes doHoresiniUapronuciii' tione infhari uolebant, lt;fuotquot tune tcmporil Tuhjng£ erat. Ob(erui(te:boc exeinplu commune eft in uitd,ut uitid pr^/idntiu uirorü cxcerpi-tur pro utrtutibut,ab homiiüb.meruduis c?quot; phd-taftieiiiilld intit^io uocdtnr kxho/hä'ix.

Studiojui lt;ju^dm Tubingenps in omni tdtione hoc urgumentum aff'ercbat, ünde femper quatuor nummos accipicbat.

Kelßondeo : Hi'c non rede propeßtiones fub'^ fumuntur,quid cd particularis fydogifmus. Eun~ dem fyllogifmu obieci homini contentioß^^ de pofui cum eo cantharit ttini, num poßetßiluere^ Dixit: Video ibi eßeuliciuid errati,fed ubi ßt^ ignoroAußit ergo cum indignatione uinu afßerri^ er drgumentumßolui. lüeßyüogifmiK efl tanqud Delphiciif gladiut ad omnem mdteriam.

Ronjlt;e Legdtui quidä^mittendui in Germania, dcceßit quendam amieü fuum Germattußnquies: Audio gentem tuam multdf feruare ceremoniat 'm cogreßibui,qu£ß) doceas me, cim eo mihi pro ficifeenditßt,dliquid edrü,ne plané me arbitrëtur 4

fffè hominem ruflicum cr agrejlem. Rejl'ondit GermanU'S.-No potcro tenue corumores doeerCi fed dabo tibi breuem rcgulam, lt;jua poteris uti inomnibuicongrejèibii!. QuicquidiUiiujJerint^ tu ftrenuèfacerù reiufes: id noflri putant effè cini iitatè, ut in couiuijsad meufam pcrtrahatur,vnd fciflen foloecijmos, vnd grabe barbarifmos : e-uertitt fcamna, cantharos, cr uitra de menfa pro ijciunt. Poflea aflidentes menfa;, nihil loquuntur, titer alterum 'mtueturtacitu^,Qraliorum /ermo-ties obferudt. Hdcf^piflimè i» hii regionibui dc-eidunt.

Huttenasciim in conumtu Auga/lano ßhrild bordret,miftt flbrim fchedula: in/criptain ad Fug ^erum,apudguem Cardinalis Sixtus morabatur, ^uia ibi melius er delicatius trailari poßet,qudtlt tpud fe. Fuit pulchçr iocus.

In aula Ueydelbergenflflmplex fatuus mirttm intnodü amabat eampanas.er quando dieebatur td eum,Campanam Spirenflm e/feniortua, tune Idchrymabatur.CÙm aliquando adueäa effet noua Campana,complexas efi ipfam, er dixit : Ris mir ■vfiilkummen mein liebe glock, ich bin hie, lennd du biü nun auch hie.

Quidam ciim menfæ appoflta effet puls flr-uens,dixit fl ita inflitutu effl,ne attingeret flrrü, untequam Jfutum in lUud miflßet, ex ita explo-raffet,an effet

jao Odauum præceptutri* rajjêt,dn ejje calidum: idem fe in pulcefdcere. /«li eft non m loco uti praceptis.

Mlles mihi benenotus, Cuntzvon derRofeit (quietiamßiitcum Mdximiluno impcratore ist «treere nec ßtit diu pojl iUum (uperfles ) cum o-^ bijffèt Imperator, dixit ; Dominus mem eR mor' tuus,Gquot; ego breui inoriitr. liic \mperittori 'm ui-tufi(itddmodu/m iucundus ifcrcbat iplius connue tudinem patienter, c^uiu eratualde facetus, in' terdum etiam fcurrilis. Fuerat comes omnium i-pfms itinerum. Hic «idi'f alicjuando paitpcrcin facerdotem pritlereuntcm boijgt;ttium imperato-ris,amp;fit-entcm librum fuarum precum, accedit ad eum,Qr eripit ei librum,dicensiSeguere me,cU rabo ut numos accipias. Sic introducit eum ad Maximilianum lmperiitorem,mquieiis: Domine imperator,hic pauper facerdos amifit libru pre-cationum in lupanari. D« qu^fo illi, ut redimat librumialioqui multum bonorum operum uo torum 'mtermitteturAmperator rejj)ondit;ç^a-recructas miferum hominem (uidebat enimfa-crificulum trepidantem ) CT iußit tUi nuincrari decern florenos.

I» Friderici erat duo pra:/lantißimi uiri. Comes de Schvpartzenburg, cr Friderich Don. Quorum hie,cum eßetaliquando deßatigatus ne- I goeijs, dixit ad Comitem de Schxfartzenburgi i

Tiedctme propemodum huiui uitte, croptarcnt tnihi allant ùitam. Comes reJ^onditiTu nequani {quia erant boni fbdales ) putas me uoluptatein eapere ex Ulis negoeijs: Sed age,quam uitam tibi optaresi ReJponditFridericusiOptarem elJeali-quismagnus Abbas, in diuitiquodam ccenobio; turn Comesi Tu nequam, uelles tu folus ita fua-uiter uiuerciÂtqui ego uetlem ejje monachus,qut regeret ilium Abbatem.

paterfamilias, cuiusflius ex Academia re-^erfas erat,tria ouafilio patri appofuerat. ibi paterfamilias obiurgauit ipfam , quod tantum tria oua appofut/Jèt,prafertim cùmfilius domum reuerfus ejjct,quem liberalius accipi conuenircti Bilius ofefttandi ingenij catifa dixit,fex oua ef/e oppo/tta. Pater mir atus,qua fuit ex filio,qua ra-tione id fieri pofit. Re/fodit filiusiVnum cj- dtif Çy tria, fex efficere. liene, inquit pater,non ma» f coUocaui meam pecuniam, cum tarn ingenio-f^mfliumhabeam. Scdpulebrè illam fopbiflia tarn fiiij refitauit.Ego, inquit, duo oua comedâ,-amp; mater tertium, comedos tureliqua tria. Eß fdlacia compofiionis diuifonis.

iiomo Saxonicus iter facicns, uenit ad Rhe~ ùUmin cauponam, çy iußit fibi adferri uinums Caupo appofuit ei paruum poculum, lllef tiens ^liquoties ebibit, çj- iußit fibi rurfus infundij

jii O(îlauum præccpfuffl* Caupo miratiu bibacitatem hominii,lt;iix‘t: doihgar nichts drinnen haben Çqnia aliquotieS tbibijjèt. ) At illeabiecit poculum, ^2quot; iraluf di-xit'.xvatfoll mich dat blakhorni

Qjtidain monachus in ducatu Vuirtcnber^ genß, VuigandnidtiluSjin poctas inuehebatur, praicipnè in Bebelium, quöd is taxaret quantiti' tes,çr iüuderet monacbis. Ciim aütc D«x V«ir-tenbergcnßs quofdam operanos foß'vres pißinJ rum ex Polonia uocaßct, quos ibt Pol/cckenno' tninant ruüici: ibi monachus cum nominaret pro cocione die Poeten (craßum eü ) hæteticos.pu-tabant rußici eum inuehere in die Poleken, ö' eorumnolueruntuticommercio, uocabjntq- e-tiam ipfos hiereficos. Vnde rix£ er tumultui o' riebantur. Magiflratus autem ignorant qu.e cß fet caufi tumultus, tandem nßiuit^oriri earn eX condone monachi iUius.Sic interdixit Magtflrti‘ tus monacho,ne amplius uel de Poetis,uei de PO' leken concionaretur. E/t uera hiHorta, Eo tent' porefiii Tubtng£.

Diligenter eßanimadaertendum, qti£ßt ut' 1gt;anitas,quce fcurrilitas. Vtriufq- exempla habe' tisin Eülcnfpiegel. Hiequodam tempore uenÜ ad Principes, petens ßbi dari cleemojynain, ft quadopificium tpßus nonamplius in precto ejßl etpudhominef, lbiinterrogatus,qualeexerceret

Cfiißdum manuiriumi Ke/ßondit: Conßcerefa-ko ocularia, feü perßuctlii : fed ea iam non am-pliuf funt uendibilia, darumb daß die herren durch dießngtr fehen.

Erat apud nos Tubin^a; doHor Eb!in^er,(juê •tudiuerat dodor Hieronymtu Scburpff', Dec» ulii Dodoresdixcrunf.Non poßumui omnesdo^ ^ina £ciuare Eblingcruin.

Rfx Alßnfui folitUiS cft dicere de mediatori-iui,eos ßmiles efße habitantibus in medijs ^dibiu, qui perjunduntur lotio à ß/perionbuiyCr bedun-turßnno ab mßrioribuit. Sic plei u qf mcdiatorei utrinq; Ijeduntur: ßcut uefßcriilio laceratur i fnuribus Cf auibus. Euithic rex ita fapiens amp;nbsp;bcUicofut,ualens conßbo er potentia,ut habere-tur unui ex prteflantijiimis principibut ÜUta ftatif.

Citin ejjèmuf 'm conuentu Augußano apui £pifcopum Dantifcanum poetam, qui erat Orator régis Polonici, praRans uir, ego, Eobanm Üeßus^ey Camerarius.genio 'mdulgentes-.intcrea uenit ad nos Logus,bonus homo, qui etiam nouit Poeticam^cy- récitât multos uerfuf, quos 'm iuuen tute memoria mandauerat.Eobanus ueroM erat modeüus,diu fedit tacitus,nihil ei re/ßondensmS enim nouerat eum,ncq; Logus Eobanum. Tandê loquacitatem eius Eobanus lt;egrè ferenSjdixit: D«

tropff^meinfiu dM fanji keiner vers •VDei/?,denif dn (illemi Aßide, prtebibam tibi hoc uitrum uink ( habebamns enim generofum rubrum uinum in fnenfa ) Logus,non agnofeens Eobanum, tacuit, crmutauituultum. ibiEpifcopus,quimihiad de xtram fedcbat,Ctnfini{ira partefedebatEobii-nns.apud Eobanum Camerariut ) dixit: Domine ( Loge, accipe uitrum uini, cr rej^onde ipß. eji | eiimboiuwuir: eß Eobanus. Sicnonlt;egrètulit illam rcßionßonem Logus,fed fubiunxit: Ego phantajticuSjdim lim meruditus,ueni(!huc,z?- a-pud homines dodos,c^apud ipfos Poetas tiugor, uolens uerfus recitare. Sic}7iutatisanimis,pofle4 ambofadi funt hilares.

Audiui condone cuiufdâ dodoris TheologUt qui mterpretabaturhoedidum: Pietas ad omnia utilised: Die miltigkeit iß zu aüem gut. Per pie^ tatem inteüigebat eleemofynant^ Sed pietashie J nonßgnißcat beneßcentiä. Paulas hoc non uult, fed tantum fßeciem bonorum operum proponit-

Ante odoginta annos^ uixit ßalus, qui uolettS Ciceroniana more loqui,ßquando utedumeffet uocabulo Epifcopi^uocabat ipfum flame.Epißo“ ^us autem non minus pure dicitur, atq- flamen.

Q(flauumpræceptum, pro ca fubftituit nomen Kcjpublica Chrifliana, fdem,fidein nommât perfuafionem.

Qnidam interpretabatur : Propter h^c nentt iraDei fttperfilios increduUtatii.çy mouebat ^£ftione,numßltj increduloru poßentcÖuertii in pfalino, Exurgat DeiK,hic ner/iculus cx-tat:Si dormieritis inter medios cleros, interpre-tdtiefunt moniales in/ùlfè,'wen ihr be^ den pfrf-fin fi blaffet. Sedueratranslatioefl: Eritexerci-tus uefier infinibus,eritis ficut nitentes columbe. ïudaiexpofrerunt, Ckm dormieritis inter oUas: deoUis Aegyptijs intelligentes. Sed neqfre cle-ris,ne(i; de oUisfit mentio: neij^ ibi eft uerbu. dor-niire,frd accubare.

In eonuentu Tridentino dixerunt, Reddentes ^ationemfidei ueflrlt;(:id ell,Scripturam.liiec äußern funt uerba Petri. yidetis quantetfitfatuitof^ quad exponant rationem pro Scriptura,

In quodam loco concionator quidam aliquot condones de hac fententiain magna frequentia hominum confumpfrt ; Peccatum non remittitur, nifi ablatunt reftituatur. Et mirabiliter illud di-^um expofuit,utaliquorumfuorum applaufunt captaret,ex hocfundamèto^quôd effet papiftid/. Auditis bis concionibus,multimagni çy praHan (cfuirifremueruntf aciücuinfufrtates lt;egrètu-

fzg Otlauum præceptum» Icruntt inter quos ctiant ßiit honeftus Mr,do^lor Pontanus.

Dixit ad me quidam multis notus^nuUum elJe verbum in Scriptura, quod non poffet ambiguë inteüigi.Cuirejjiondi: Si Scriptura eßambiguo, multo magis fcriptores,quorum inter-pretationibus tu uis ac-quiefcere.